Ulus - Ekim 1935

Gazete içeriği aşağıdadır.





Kaynak: Ankara Üniversitesi

ULUS 1, İLKTEŞRtN 1935 s A 1,1 Hufnt'du yağmur yiizi':nden şiddetti seller olmuş, evler ytkdmıs. birkaç kişi boğulmuştur. — Giresun'daki fııttna da epiy sarar vermiş, birkaç kişi bu yüzden ölmüştür. ON ALTINCI YIL. No: 5094 Ad. andı Her yerde 5 kuruş Negüş seferberlik emrinin neşrini geciktirdi Habeşistan 750 bin asker çıkarıyor ^kelenizde yapılabilecek hareketler hakkında fransızlarla ingilizler arasında önemli konuşmalar oluyor Negüs, memleketi koruma yolundaki kararlarından döıımiyeeeğini söyledi Hitler-Gömböş görü sineleri iki saat sürdü Gumlrlik K VMITAY Kamutay bugün toplantılarına bağlıyacaktır. 1935 yılının sonbaharında Türkiye içleri ne kadar normal ve yerinde ise, Türkiye dışı o kadar dursuz ve karışıktır. Biz içeride bayındırlık, endüstri, tarım ve her türlü kalkınma liflerimize devam ediyoruz. Para sıkıntısı içinde değiliz. Halk. yüksek devlet siyasasına şuurla ve gönülden bağlıdır. Dışarda artık ananeleşen barış ve dostluk politikamızı güdüp gidiyoruz. Her çeşit tehlikeye karşı olduğu kadar arsıulusal barış ve sükûn davası -na hizmet İçin hazır bulunmaktayız. Dünya ve Avrupa'nın kaygusu ise, yalnız Habeş meselesinden ibaret değildir. Tehlike muhiti sa-mldığından daha geniştir. Daha kötüsü var: Uluslar, her tarafta harb fikrine yeniden alıştırılmıştır. 1918 den sonra birkaç yıl süren harb düşmanlığı fikri çürü -tülmüştür. Gençlikler, savaş unsuru olarak yetiştirilmektedirler. Dünya endüstrisinin en büyük kısmı kara, deniz ve hava kuvvetlerine silâh yetiş';rmek için çalışı -yor. Döğüşülec \ düşman, Merih'te değildir: Gi'^3! arzımızın üs -tündedir. Bütün ulusları hep birlikte barış için organize etmek ideali ye -rine, yeni sergüzeştler için, grup grup, toplanmak politikasını ge -çirmek gayretleri artmıştır. İbre, büyük bir hızla, 1914 e doğru düşüyor. İnsanlar barut kokusunu, yara acısını ve ölüm yasını unut -tular. Hiç bir memleketle davası ol -mıyan uluslardan biri olduğumuz için, hadiseleri soğuk kanlılık ve başkalarının bahtiyarlığı duası ile seyrediyoruz. Hiç bir macera ve fırsat peşinde kaybedecek vakti -miz yoktur. Bulanık havanın Türkiye tarafı daima sükûnlü ve ay -dınlık kalacaktır. Komşularımız, uzak ve yakın dostlarımızla en tabiî münasebetler içindeyiz. Ne kimseden tasa -miz vardır, ne de kimseyi kaygu-landırmaktayız. Kamutay bugünden başlıyarak, büyük kalkınma hareketimizin normal işleri île uğraşmakta de -vam edecek, başlıca hassaların -dan biri olan derin öngörü ile, hadiselerin gelişimini takib edecektir. Kamutay'a yeni inşa yılının hazırlıklarında başarı, biz -den Ötesine de sükûn ve sağduyu dileriz. F. R. 41 t) ve BB. F. Ağrah R. Tarhan geldiler Finans Bakanı B. Fuad Agralı île Gümrükler Bakanı B. Ali Ra -na Tarhan dün Istaubuldan şehrimize gelmişlerdir. Adisababa, 30 (A.A.) — İm -parator, genel seferberlik karar • namesini imzalamıştır. Fakat uluslar sosyetesine bir saygı göster -roek içîn neşrini geciktirmiştir. l akınttj beyaz harb atına bineceği anlaşılan Negus Adisababa, 30 (A.A.) — İm parator, genel seferberlik kararını imza ederken şu sözleri söyle -mistir: "—Memleketin korunması için lüzumu olan genel seferberliği ilân etmek hususunda daha uzun müddet gecikmiş olsaydık ödevi - Kamutay lm»ün toplanıyor ötey günkü sayımızda yazdı -ğımız gibi, Kamutay bugün öğleden sonra açılacaktır. Bugünkü toplantı, fevkalâde toplantının bîr devamı olduğundan başkanlık divanı seçimi gibi formaliteler ol -mıyacak ve çoğunluk bulunduğu takdirde gündemdeki işlerin görü-ŞÜİP- »sine geçilecektir. Genel sekreterlik bürosu Kamutay yaz azadına girmeden ön ce basılarak üyelere dağıtılmış bu lunan tarih sırasına göre düzenli yerek gündemi hazırlamıştır. [Sonu 2. ci sayıfada) BAYINDIRLIK İŞLERİ Kömür hattı üzerin -de çalışmalar ilerliyor Şimdiye kadar Çankırı'ya kadar olan kısmı açılmış olan Filyos hattında yapılmakta olan ray dö -şemesi ilerlemiş ve bir yandan da ilerlemekte bulunmuş olduğun -dan Çankırıdan 120 kilometre ilerdeki Çerkeş ileçsi merkezine ka -dar olan kısım da yakında işlet -meye açılmış bulunacaktır. Cumurîyet bayramına kadar hepsinin tamamlanması ve bay -ramda büyük törenle açılması ka-rarlasan bu önemli demiryolları -nın Çerkeş'e kadar olan parçası -(So.ıu €. mcı savıfad*) mizi yapmamış olurduk. Seferberlik, kıtalarımızı sınırdan belli bir yere kadar içeri çekmek için vermiş olduğumuz emri değiştirmiye-cektir. Uluslar sosyetesi ile iş birliğine her zaman hazır olduğumuzu bildiren eski sözlerimizi gene tekrar ederiz.,, Seferberliğin hu hafta içinde ilan edilmesi beklenmektedir. Seferberlik memleketin her tarafında büyük törenle ve savaş davulları ile ilân edilecektir. Silah ve gereç yüklü bir Bel çika gemisi, Habeşistan'a gitmek üzere yola çıkmıştır. Bundan başka Japonya'dan da önemli miktarda silah ve harb gereci yükleniyor. Adisababa, 30 (A.A.) — Se -ferberlik ilân edilince, bütün kuvvetlerin a / zamanda toplanacağı ve imparatorluğun 759 bin nefer çıkaracağı' tahmin edilmektedir. (Sonu ?. Cİ sayıfada) Berlin, 30 (A.A.)—Havas ajan sı aytarı bildiriyor: Hitler - Göm boş konuşması iki saatten faz la sürmüştür. Bu konuşmada yalnız B. Gö ring hazır bu -lunmuştur. Evvelce macar baş bakanı ile ar ¦ cak 25 dakika -lık bir görüşme yapan B. Von Nöyrat, görüşmede hazır bulun - mamıstır. Akşama doğru B. Gömböş, B. Hillet Avusturya elçisi ile italyan büyük elçisini kabul etmiştir. Siyasal mu • hİtler, bu iki diplomatın ka -bulünü, macar -alman konuşma larının, Avustur ya - macar ve italyan - macar dostluk ilgileri -ne hiç bir şekil de zarar vere -cek mahiyette olmadığını göstermek isteyen bir hareket olarak tefsir etmektedir -ler. (Sonu 2. inci sayıfada) B. Görnbnş İngiliz notası her yerde i\i karşılandı - Paris, 30 (A.A.) — Paris ga zetelerinin ilgisini çeken, Habeş seferberliğinden fazla, ingiliz dış bakanlığının fransız dış bakanlı ğının suallerine verdiği cevablar-dır. Gazeteler, bu cevabların daha az genel ve daha açık olmasını dilemekle beraber, bunlardan hoş -nud görünüyorlar. (Sonu 2. ci sayıfada) Romen uçakları geldi Dost uçmanlara Atatürkün aıusı olarak edildi birer altın saat armağan s» Memel seçimlerini herkes tenkid ediyor Memel hartası Memel'deki diyet seçimleri ötey gün başlamış, seçimin sonu düne bırakılmıştı. Agluonenai'de çıkan hadiselerden başka, ötey -gün sakin geçmiştir. Rey sandık -larının polis muhafazası altında olduğu Klaypeda'dan bildirilmektedir. Yuknaiciai hadisesinden sonra 10 kişi yakalanmıştır. Dün alman seçmenler seçim (Sonu 2. ci savıtada) Dost romen ucmanlart Havaların iyi gitmemesi yüzünden iki gündenberi İstanbul'da bulunmakta olan romen süet uçakları dün saat 8,18 de Yeşilköy alanından kalkmış ve beş hava uçağımız tarafından Mihalıçık üzerinde karşılanarak saat 11,25 de şehrimize gelmişlerdir. Ko - nuklar uçak alanımıza inmeden Önce kendilerini karşılayan uçaklarımızla birlikte şehir üzerinde (Sonu 3. üncü sayıfada) Selanik te kıralcılarla eumııriveteiler çarpıştılar Atina, 30 (A.A.) — Atina ajansı bildiriyor: Selânikte çıkan hadiseler üzerine bu şehirde yapılan gerçin, ve-nizelistlerle komünistlerin Plas -tras'ı ve Ölüme mahkûm ihtilâlcileri alkışlıyarak hükümete karşı şarkı söylediklerini meydana çı -(Sonu 6. cı sjyifada) Satanikn bir cadde DIŞ HABERLER Kamutay bugün açılıyor (flaşı I. ci sayıfada) Yarınki gündemde göze çarpan işler arasında şunlar vaıdır: I — Düzccnın Nuhviran köyünden Mustafa oğlu Ernin. vc Akyazı Bıync-ril köyünden Mustafa oğlu Zekeriya . le Şokenin Çeltikçi mahallesinden Yu. saf oğullarından Hacı Şerif oğlu Cam. baz Süleyman çavuşla Koçarlı kamunu-nun Tekeli köyünden Korali oğulların, dan Ali oğlu Ha -ın ve Aydının Urum. lü köyünden Alı oğullarından Süley. man oğlu Hüseymı: ölüm cezalarına Çarptırılmaları hakkında tüze komi», yonu raporları. 2 — 1331 sayıl, kanunun 7 inci maddesiyle 146 sayılı ttfsir hükmünün ıcr.ı vc iflas kanunun ı 33 üncü maddesi hükmü ile mülga olup olmadığına vc dnnut.ıvm "mütepayyip şahıslar., mal larının olduğu gioi geri verilmesine karar verip veremiveceği hakkında hu. kümelin tezkeresi ürerine Finanı ve türe komisyonlarının hazırladıkları raporlar Hükümetin bu mesele hakkında Ka. mutaya başvurman metruk mallar kanunları gerekince devlete geçen matlara istihkak iddia edenlerin hakkı. bun. ların ancak 331 teı.cs indeki kıymetle. rİyle ilgili olduğu ve bu malların oldu. ğu gibi geri reıilmesine cevaz bulunmadığı halde Tcr-\ın ilçesinde Fatma ve Nigâr tarafından bu malların geri verilmesi yolunda açılan dava üzerine hakyerince dava whiblcri lehinde hüküm verilmesinden ve yargutay icra vc IflJs dayresinin mahkeme kararını o. naylamış olmasından ileri gelmiştir. Finans ve tezüe komisyonları rapor, tazında meseleyi uzun uzadıya incele, mislerdir. Tüze komisyonu raporunu ¦oyle bir mütalcı ile bağlamıştır ¦ "Kanuna uygun olmayarak çıkmış bir ilâm hükmünün yerine getirilmesi yalnız o işe bağlı kalabilecek bir hal o-lup yanlış bu yola kapı açmak gibi ih nm.ıllcr duşunm ,;¦ değer mahiyette ol. madığından işin hukyerinde vc yukatı derecede iyi müdafaa edilmesi veya zu. hule dayanan bir kararın çıkmasından tefsir yoluyla *ır karar almak veya eldeki kanun vc tefsirlerle mucerred bir hadiseyi incelemek durumunda K» • mutayca bir karar vermek doğru olamı yacağına oybirliğiyle karar verilmiştir.. 3 — Mülga Öksüz yurdları genel direktörlüğü muhasebe direktörü B. Ah met Lütfi hakkında tağışkur komısyanu raporu. 4 — Gümrük ve ınhısaılarbakanlıuı va/İfc ve kurum projesi 5 — Posta. Telgraf vc Telefon ışya» larının zincirleme kefillik borçları hak kında kanun projeli. 6 — Süel ceza kanununun hazı ma;l-dcleıinın değiştirilmesine dair proje 'U süel hakyeri usulü kanununun bazı mat! delerinin değiştirilmesi ve 26 ıneı maH desine iki 'ıkra eklenm«-si hakkında. ıs kerlik mükellefiyeti hakkındaki kanu -nun barı maddelerinin lrftîsrirîlmr,ı hakkındaki proje . 7 — Ziraî «atış kooperatifi ve bir -tikleri hakkındaki proje ile çiftçiler hakkındaki kr- lı kooperatifleri proıcsi. 8 — Vakıflar ge«'l direktörlüğü la rem ccdvelİnde bazı değişiklikler yapılması hakkındaki proje île finans bakan lığı örgüt ve ödevleri hakkında projeler vardır. UÇ SUÇLUNUN OLUM CEZALARİ Aûapazann btşköprü köyünden Ab durrahm.m oğlu Nerir VC Pazar ilçesi -nin Pa/ar mahallesinde Naİm oğullan ı dan Mehmet oğlu Hüseyin ile Tamu • sun Şamlı mahallesinden Nuh oğlu Sü Icyman'm ölüm cezasına çarpılmal.ı'ı hakkındaki hakyeri karar vc dosyalarını hükümet Kamutaya vermiştir. Meme! seçimlerini herke» lenkid ediyor (tiaft I ıı., ı şayiada) «• dayresine giderek seçim komiserlerini dövdükleri için büyük karışıklıklar çıkmıştır. İşe polis de karışmıştır. Birçok yaralı vardır. Yugovşen ilçesindeki Yugualen ku\ -»üleri dc seçim sandıklarını kırarak pusulaları şuraya buraya attıklarından Mc-mel toprakları seçim komisyonu bu il -çede yeniden seçim yapılması hakkın -'takı tedbirleri konuşmak üzere toplanmıştır. Cenevre'den gelen bir haberde ist. Memel'deki alman çoğunluğu tarafından delege olarak gönderilmiş bulunan okul enspeletörü Mcycr'in, Mcmel statüsünü koruma işini üzerlerine almış olan devletlere birer telgraf çekerek secimde yapılan yolsuzlukları anlattığı, bu yüzden bunun doğru yapılmadığını ileri sürdüğünü ve normal ana kanun hü -kümlerine uygun yen» bir seçim vapıl -masmı istediği bildirilmektedir. Kavnasdakİ ingiliz işgüderi ile fran-¦ız elçiliği sekreteri ve Danziğ italyan konsolosu, seçime nezaret için Klay -pedaya gitmişlerdir. ınlu gazetelerinin düşünceleri Bütün Avrupa gazeteleri, Memel seçimleri hakkında urun yarılar yarmaktadırlar. Danimarka gazeteleri seçim meka -nırmasındaki bozukluktan bahsetmek, te, kendilerine karşı sıkı tedbirler tim dığı halde alınanların çoğunun disiplini bozmamış olduğunu anlatmaktadır -|jr. Nazi partisinin resmi organı olan Folkiser Beobahter gazetesi. Litvanya seçim kanunu hakkında alınanların beslemekte olduğu korkuların doğru Çıktığını, bu kanun yüzünden işlerin fena gitmesi dolayısiyle litvanyalıla . rın sinirlenerek aJmanlara kötü muamc l, yapmış olduklarını anlatmakta, reylerini kullanmak için 8 . 9 saat bekle -dikleri halde seçimin ertesi güne bı -çakılmasından zarar gören seçmenle -rin haklarını kimin ödeyeceğini sor -maktadır. Pazartesi günü ancak 10 saat rey atılacağına göre bütün Memel halkının reylerini kullanmalarına imkân gormıyen gazete, reylerin tasnifi hak -kında da barı düşünceler ileriye »ür -mektedir. Genel olarak ballıca ıngıli. ^azc -teleri. seçim dolayısiyle Almanyalım yana yarıla- yazmaktadırlar. Dcyîi Ekspres gazetesi. Litvanya -¦ın seçimi bilerek karıştırdığını, son bir gayretle, alman olan bu şehri tahak kümü altında tutmağa uğraştığını söylüyor. Deyli Meyi seçimin bir gün daha u/dtıhnosının Litvanyaya 60 bin rey karandırdığını anlatarak, seçimin sonu cu ne olursa olsun, Memel meselesinin olduğu gibi kalacağını ve bu yürden yeni buhranlar çıkacağını yakmaktadır. Morning Post gazetesi, sükûnetleri -ni muhafaza eden Memel alınanlarının 17 yıldanberi anavatandan ayrılmış oldukları halde kendi kültürlerini muhafaza ettiklerini, Litvanya dilini vc S . detlerini kabul etmiyen bu adamların, çocuklarını da Litvanya okullarına göndermek isteğinde olmadıklarını an latıyor. Taymise göre: «Alman çoğunluğu -nun. noksan bir idareden dolayı, yeniden bir şikâyet vesilesi bulması, çok esefe değer bir şeydir.» Deyli Telgraf da se^inadej^.ÖMc S1---. m hadiseleri anlatmaktadır Öte taraftan, başka alman gazeteleri de seçimin bir gün daha uzatılması vu zünden şüpheli görünmektedirler Montag Saytung, »eçımın sonucu -nun doğrusu olarak meydana çıkması hususunda Litvanyaya güvenilip güve. niîmiyeceğinı soruyor. Montag Post gazetesi ise. güçlükle okuyabilen kimselere verilen 15 daki -kalık müddeti az bulmakladır. İTA LA YA'DA: İtalya bankasının bilançosu Milano. 30 (A.A.) — İtalya banka -sının yeni neşredilen 20 eylül tarihli bi lânçosu 10 eylül tarihine göre büyül: farklar göstermektedir. Altın yedeği 4562 milyon liretten 4334 milyon lirete ve döviz miktarı da 432 milyon liretten 417 milyon lirete düşmüştür. Bonolar cüzdanı 4048 milyondan 4419 milyona ve Lombards'lar da 230.1 milyondan 2630 milyona çıkmıştır. Piyasadaki banknot m.ktarr ise bu on gün içinde 14234 milyondan 14917 milyona okmıstır Habeşistan 750.000 asker çıkaracak t Başı I cı sayıfada) Adisababa. 30 (A.A.) — Seferber. Iık ilân edilince bütün kuvvetlerin az ramanda toplanacağı ve imparatorluğun 7&0 bin nefer çıkaracağı tahmin e. dilmektedir ıi"i" mlt\t hm Mâl Adisababa, 30 (A.A.) — imparator, genel seferberlik kararnamesini imza. lamıştır Fakat uluslar sosyetesine bir saygı göstermek ı;ın neşrini geciktirmiştir. Seferberlik ı *¦ bir italyan un ze t e si Roma. 30 (A.A ) — Habeş seferber, lıği burada bir taırruz mahiyetinde gö-rulmektediı Tribüna gareteti- "Her ry Hlbm)îştuıın bir taarruzu olduğunu ispat Temektedir., diyor. Yabancılar llnbışistnndan ay nUyor Aden. 30 (A.A.; — Çoğu misyoner ve hıntli tcomcnleı olmak üzere bir çok uluslardan sığınaklar Cibuti yolu ile Habcsistandan nurava gelmekredir. Inutlız - frutıuz kanatmaları Londra. 30 (AA.) — Mancisler Gu-vardıyan gazetesinin aytarı Cenevreden yazıyor! Geçen salı günü İngiltere hükümeti tarafından Fransa hükümetine yapılmış olan bıldiriğl-r dolayısıle ingiliz, lerle fransızlar arasında önemli konuşmalar olmaktadır İngiliz notasında bazı haller ve şartlat altında Fransanın Akdenizde ne gibi bir harekette bulunacağı sorulmaktadır. Fransanın vere. ' ,ı cevabın salı günü toplanacak olan ¦ .iK.ni. ı kurulu tarafından hazırlanma, sı ve bu cevabın çarşamba günü toplanarak ingiliz 1 ıl r.ı sini ^pndertlmesi ihtimali vardır _ .V-. L f ( llubvşisianu §örştmn umul, t ilmimi ı ı¦ i. Cenevre. 30 (A.A.) — Habcşıstana görmenler gönderilmesi meselesini inceleyen uçler birçok coğrafi ve teknik scbcblcrdcn dolay menfi bir sonuca varmışlardır. Habeşistan, italya Ituuruzunu kurşıtamaüa hazırlanıyor Adisababa. 30 (A.A) — İmparator dan sonra Habcsıstanın en mühim ada. mı R.ıv Kassa 250 bin kişilik olan ku -ray ordularına kumanda etmektedir. Ras Kassa karargahı olan Debratalor civarında muhtelif yerlere erzak gömdür -mek suretiyle iki üç yıl sürecek bir savaş için hazırlık yapmıştır . Röyter ajansının muhabiri, ı m para -torun kuray cephesini istediği gibi idare etmesi için Kasta'ya tam salâhiyet verdiğini bildiriyor. Ogaden cephesiyle Dcssiyc'nin doğusundaki cephenin bizzat imparator tarafından murakabe edilmesi ihtımali5*a dır. Zira şimdi habeşliler. italyanların Asınara ve italyan somalisinden yapa -cakları taarruz ile birlikte Assah'den de taarruz edeceklerini sanmaktadırlar . Haftanın son günleri zarfında Adisababa mmtakasına yağan yağmurlar yüzünden 14 kişi boğulmuştur. Birçok evler vc bir köprü yıkılmıştır. Hayvan telefatı mühimdir, Asılsız haberlvı Adisababa. W A.A.) — Hükümet, italyan kıtalarının harba başladığını yalanlamaktadır. Roma. 30 (AA) — İtalyan kıtalarının habeş sınırına doğru yürüdükleri hakkında haber \'*.-»nlanmaktadır. İtalya ho\unt asker topluyor Roma 30 (A.A.) — 1907. 1909. 1910 ve 1912 sınıflarınn bazı efradını silâh altına çağıran Uç emirname neşredil, mistir. İtalya. tnu.Hl'-' eye lıİc bir teklif yanmamış Londra, *0 (A.A.) — İtalyan büyük elçiliğinden bildirildiğine göre, B. Gran dı bu akşam dış bakanlığına yaptığı zi- varrtrr tİM bir teklifte bulunmamış, sa- Hitler-Gömböş görüşmeleri iki saal sürdü (Bası 1 ci sayıfada) B Gömböş. bu akşam, yahut yarın Almanyadan ayrılacaktır. Öteki taraf, tan, Hitlerin doğu Prusyasına ansızın hareketi siyasal muhitler arasında gerçek bir hayret uyandırmıştır, çünkü B. Hitler. ilk defa olarak KÖnigsherge hareket ediyordu. Litvanyaya karşı bir gösteriş ola • rak tefsir edilen bu hareket. B. Hitlerin Memel s-çimine çok büyük bir ö. nem vermekte olduğunu göstermekte • dir. «Memeldcki alman kardeşler» e son bir çağrı yapmak üzere B. Hİtlerin bir söylev vermesi beklenmektedir. B. iîömhiîş'ün diyeıi Berlin. 30 (A.A.) — B Gömböş. ha. vas ajansının mümessiline: "— Seyahatim h.-kkında anlatılan »eyler tamamen verdikten ibarettir... 'lemistir. B. Gömbös'un yakınlarından hır zat, hiç bir anlaşma yapılmadığını ve ziyaretin tamamen bir nezaket eseri olduğunu söyledikten ronra. Sovyetlere karşı bir cephe hazırlanması hakkında dc. mistir ki: "— Hiç bir kirr.ve ile hiç bir kimse, ye karşı İttifak v ıpmaklığımız için hiç bir sebeb yoktur Sovyetler birliği -Romanya - Çekoslovakya arasında ak-tedilmiş veya ak'editecek süel anlaş, malar mevcud durımda bizim için e. saslı hiç bir değişiklik teşkil etmez. Biz yalnız italya ve Avusturya ile o-lan istisari an)aşm-arla bağlıyız... İt. Gömböş şerefine şölen Berlin. 30 (A A ) — Baron fon Neu- rath. macar dış ırl»ri bakanı B Göm-bÖŞC saat 13 de bir soten vermiş ve bun. da B. Gömböş ile y nındakiler vc macar işgüderi, alınanlardan B. Göring. B-Şaht ve Madamı bulunmuşlardır. İt. Hitler doıitı rrusyastndaki manevralarda bulundu Berlin. 30 (A.A) — Alman haberal. ma bürosu. B Hitlerin doğu Prusya gerisini yazarken orada orduyu gOrden geçirdiğini ve manevralarda bulunduğunu haber veriyor. dece genel durum hakkında görüşmede bulunmuştur. Londra. 30 (A.A.) — İtalya'nın ingiltere ile bir anlaşma müzakeresine h zır olduğuna dair 28 tarihli italyan bil-diriği üzerine İngiltere hükümeti ital -van kahinesinden doğrudan doğruya hiç bir tebligat almamıştır. Fakat eper böyle bir teklif yapılsa dahi ingiltere'nin noktai nazan bunun italya ile uluslar sosyetesi arasındaki mesele bir teklif gihi tela'-ki edileceği merkezindedir. İngiliz ı^çi malisi ve habeş mest lesi Londra. 30 (A.A.) — Bugün işçi partisinin Brighton'da yapmış, olduğu senelik konferansın açılması törenine başkanlık eden B. Robın&oo, söylevin, de uluslar sosyetesi tarafından italya, ya karşı berkiteleı tatbik edilmesi lü. zumunu ileri sürmüş ve demiştir ki: "— Parti, savaşı hiç bir vakit iste mez. istediği şey yalnız barışın korunmasıdır. Uluslar sosyetesi tarafından tatbik edilecek berkitelerin savaş doğu. racağına inananlardan değiliz. Gereç verilmesinin kesilmesi ve bu işin cid. diğ olarak tatbik edilmesi savaşı baş. lamışbilc olsa çabucak sona erdirir. Bununla beraber İtalya .insanlık kamoyu-.111 tanımamakta ısıar edecek olur, u. luslar sosyetesine meydan okur ve bu sosyetenin tatbik edeceği berkitelere de karşı gelecek olursa o zaman uluslar sosyetesinin yapacağı tek bir iş vardır, o da kuvvete başvurmaktır ki buna da ancak B. Musolininin ton derece ileri bıı hareketi sebeb olur. italyan - habes buhranı, uluslar sos. yelesinin çin - jjpon anlaşmazlığı sırasında göstermiş olduğu zayıflıktan doğmuştur. İngiliz notası her yerde iyi karşılandı (Başı I ci \ıvı•¦!¦¦) Pöti Pariziyen, fransız resmiğ mu -hitlerinin bu cevabı hoş görmekte Oİ -(luk! mm kaydettikten soma, şöyle yazıyor : ¦ K.'-noy bacımından, cevabın. Sır Samuel Horun söylevin teki terimleri hatırlatmakta olması nr iyi, ne dr fc. na bir şaşkınlığa sebeb olacak gibi değildir.» övr, diyor ki: € On beş yıldanberidir. üzüntülü suallerimize karşılık ingiliz hüküm.tı, 16 inci maddenin aşağı, yukarı, ya. i Lokarno ile Ren sınırlarını ilgilcmekt* olduğunu söylüyordu. Bugün, ingiltere bu aynı maddeyi her zaman ve her yerde tatbike hazır bulunduğunu habtr veriyor. Fransa — sovyet andlaşnıatı hakkında görüşülüyorken, saldırıma uğrıyacak olan rus sınırlarını hiç bir zaman müdafaaya mecbur olmasını is-teraiyen I - ;iltejenin o gün bugündür ne kadar ileri gitmiş olduğu kolayca ölçülebilir.» Gene övr gazetesi. İngiltere kendiliğinden sıbcp olduğu halde bir saldırıma uğrıyacak olursa, Fransanın d^ıru -mu o vakit ne olacağına dair sorulan sual üzerine Londra ile Paris aratın -da görüşmeler olduğuou yazıyor. B. Pertinaks. Eko dö Pacide şunları yazmaktadır: İ Londra ile Paris arasında ikinci bir görüşme oluyor. Bunun en iyisi harptan önce olduğu gibi. kurmaylar arasındaki konuşmalara dönmektir. Biz, tngilterenin bayrılığından şüp* he etmiyoruz. O, verdiği sözleri tutar. Ancak, bu sözlerin en birbirine uyraı • yaeak tutumları haklı gösterecek derecede mübhem ve dolambaçlı olmamaları gerektir.» Pöti Pariziyen'den: « Fransa haııııivlH'HlHlr^fffSıT i. -nacak cezri tcdtirlcıin tç yüzü hakkın da biraz mübbemlik bulum; sına acınmakla beraber, ingiliz notası Avrupa -da bazan sarsıntıya uğrayan güvenlik garantisi duygularını sağlry-cak ve Lan-ı bozmak isteğini duyacak ulusları da düşündürecek gibi görünüyor. Bu nota, uluslar sosyetesi andJaşma-sına temel olan prensiplerin ve her şeyden fazla barışı sağlamak İçinde fransı/ — ingiliz elbirliğinin hâlâ dayanmakta olduğunu gösteren, su go • türmez bir kanrttrr. Inniliz cevabı l.enevrede de beğenildi Cenevre, 30 (A.A) — Royter ajansı aytarı bildiriyor: a tngilterenin Fransaya verdiği cevap, uluslar sosyetesi çevenlerinde büyük bir hoşnutluk uyandırmıştır. İn • giliz cevabına büyük bir siyasal Önem veren bu çevenler. küçük ulusları da bt cevapla özel bir şekilde ilgili saymak, tadırlar. Gerekirse. Fransanm Akdenizde muhtemel bir hareketi hakkında İngiltere İle Fransa arasında ayrıca diplo -matik yol İle görüşüldüğü sanılmakta. dır. DACIMK IIUU.KLLK: B. Bek alman devlet adamlariyle görüşmemiş Şerlin. 30 (A.A.) — Berlindeki leh çevcnlcri B. Bekin alman devlet adam. lan ile hiç konuşmadığını söylüvorlar, B. Bek Vaı savaya döndü Varoşva. 30 (A.A ) — Dış işleri bakanı B. Bek. bu sabah Cenevreden buraya gelmiştir. I'rens Döıtal şerefine şölen Paris. 30 (A.A.) — B. Jorj Klark. yarın Prens dö Galin şerefine bîr öğ'e yemeği verecek ve bunda B. Lava! île B. Eriyo ve B. Pietri bulunacaktır. Dev neminin yeni bir başarısı Londra, 30 (A.A.) — Normandi vapurunun, atlas denizini ,n kısa zant.it. ' • aşmak rekorunu bu defa da 6 saatlik bir farkla kırdığı sövIcnmektedir. ULUS 2, ll.k'lT'.ŞRlN tiMş ÇARŞAMBA // «•'.» i .•/. harbin pek yakın Oİdwr fn '-.//.' ciu'.ı luıhvr'u-r fivhnekiedir. Iııai-lizlvriıı baıb halinde frantı* ve inuiHı da* nanrnuluıının ishirliei bıkkındaki MİTİMİ Framtavt müşkül bir dununa sakla. % ALTl^' No: 50y5 Adımız andımızdır Her yerde 5 kuruş Habeş seferberliğinin yakında ilan edileceği sanılıyor • 7» L~' İS 3- Kamutay dün toplandı ldeki tefsir ve komisyon raporlarını çı -karan kamutay cuma günü kanunları jjöriişnıege I »aşlıyacaktı r (hamlelik DI.Ş TECİM — Ben tüccarım. Her hangi lalı istediğim fiata alabilirim. Ve r»rm. tat»! ın tin mlalı iyor um....... ¦ *c»yb,d [açığımı siz mi ödüyorsunuz ? Bu sözleri, bir fikir müdafaasını kuvvetlendirmek için edebiyat landırdığımı sanmayınız. Ben bu sözleri Ulus'daki odamda ileri bîr tüccarın ağzından duydum. Halbuki bu sözler liberalizmin hüküm sal '«ğı 1914 yılında bile. dış tecim i ;n doğru değildi. Bir hile yüzün !n incirde bin lira kaybeden bîr tüccar, bize, "— Siz ne karışıyorsunuz? Kayıpta da hür değil raiyim?,, Diyor. Fakat üst üste biriken vurgun oyunları yüzünden biz dış piyasada incir denen arsıulusal türk kıymetini kaybedersek, bu zararı, üretmene ve memleket ekonomisine kimin haznesinden Ödeteceğiz? Dünya tecimi organize olmuştur. Disiplin ve güven üstünde ya-şıyan piyasalarda, kapalı çarşının ayak tüccarlığı oyunları ile tutun mak imkânını hangi hayal ala -bilir? Bu satırları yazarken, yal-nız, bir tüccarımızın yukarda tek rar ettiğim sözlerini değil, bu se -fer Berlin'de duyduklarımı, geçen yıl bir fransız tecim adamından dinlediklerimi, daha dün Ham -burg'dan gelen bir arkadaşımızın anlattıklarını, hepsini, ayrı ayrı hatırlıyorum. Dış tecim son derece sıkı bir kontrol altına alınmak ihtiyacın a*dır. Dış tecimle uğraşan yurd -daşlarımız yalnız şahsiğ bir ka -**nç işi üstünde değil, en ağır ulu-U? v"if elerden biri üstündedirler. B'*ı. ekonomi âlemi, arsıulusal pi- j*u'*rd* kendimizi lem8'l d^lerimizin »İddian numaraların Î771 i,e muhakeme etmektedir, "»t* her türlü hürriyet arasında, y»"«« bu hürriyet, yani bir memleket, sın.rlar dış.nda keyfi iste d'8« g'bı tan.tmaU hürriyetidir ki hiç kimseye verilmez. Hele bu [memleket. Türkiy. gibi, az t.nın-|mış olan ve iyi t.n,nması bir çok ak.plarınin işine gelmeyen bir lemleket olursa ! F. R, ATAY Kamutay dün 15 de B. Abdul halik Renda'nın başkanlığında toplanmıştır. Başkan toplantıyı aç tıktan sonra, sekreter B. Naşid Uluğ Moskova Büyük Elçiliğine atanan Diyarbekir saylavı B. Ze - Wâİ A|AVlm'ın aaylnvlıklan lıtnı hakkındaki dilergesini Hebeşistan'a 380 italyan uçmanı gitti italyan cepane ir ödüncü ilk günlerde 2.5 milyar liret sağladı HU Adisababa, 1 (A. A.) — Aha li sakindir. Se -ferberlik yakında ilân edile -çektir. Habeşistan'da askerlik şubeleri olma -dığından. seferberlik buyru • ğunda her erkeğin hükümete başvurması bil • dirilecektir. Roma. I (A A.) — Asmar . dan Stefani A-jansına bildiri! diğine göre ha-beş kuvvetleri nin sınırdan 30 kilometre içeri - i m Bu dilergenin kabulünden Romen uçman lan htıgiiıı gidiyor Şehrimizde bulunan romeıı uçmanları dün sabah baraja git - misler ve barajı gezdikten sonra kaleyi ve müzeleri de gezerek öğ- leyin şereflerine Türk Hava Ku rumu tarafından Karpiç'te verilen şölende bulunmuşlardır. Şölen çok (Sonu 3. öncü say ifada) de kalmışlar ve hattâ bazı yerlerde düzgün askerlerle kuvvetlendirilmişlerdir. Adisababa, 1 (A.A.) — Röy ter aytarı bildiriyor: Genel seferberlik ilânı artık birkaç günlük bir meseledir. Hâ • uçman/arının Atatürk jnıtına çelenk koyunları renden ür enstantane dolayısiyle yapılan Hindis tanda ingiliz kuvvetleri bir bozguna uğramış Londra. 1 (A.A.) — Hindis tan'ın batı kuzayında ingiliz kuv vetlerinin uğradığı bozgun hak -kında yayılan resmiğ bir bildiriğ de bu kuvvetlerin çok üstün bir kuvvetle karşılaştığı ve iki tara: için de ağır olan çetin bir savaş tan sonra ingilizlerin geri çekildi öi bildirilmektedr. Hiıılisr nasıl olmuş? Şmla. 1 (A.A.) — Resmig bir bildiriğle haber verildiğine göre. Hindistan kuzay - batısı sınırın daki kabilelerle ingiliz kuvvetleri arasında yapılan çarpışmada su -baylardan ikisi ölmüş. 3 ü yaralan mış ve 70 - 80 kadar da nefer öl -müştür. Bu kabilelerden birkaçı hükü metle barışçıl ilgiler kurmak dile ğİnde bulununca, hükümet. Sofi bölgesindeki hava hareketlerini Sona Sinci sayfada ) Memrl serimi Memel, I (A.A.) — Diyet se -çiminde oylarını kullanan seçmen lerin sayısı hakkında elde edilen bilgiye göre Memel şehrinde 24 bin 273 seçmenden 22.457 yani yüzde 92 ve Memel köyl eri seç -menleri de yüzde 91 i oylarını kullanmışlardır. Diğer bölgelerde de gene seçmen nisbeti yüzde 93 ü (Sonu S. inci savı/ada) lâ burada bulunan yabancılar, çoluk çocuklarını Cibuti'ye gönder -me«e hazırlanıyorlar. Röyterin haber aldığına göre, habeş sü bakanı imparatorun ya -bancıları Adisababa'dan uzaklaşmağa davet etmesini tavsiye etmiş, ancak imparator, yabancı -lar için burada hiçbir korku ola -mıyacağını ileri sürerek bunu red detmiştir. Burada henüz birkaç italyan kalmıştır. Lâkin bunların biran önce buradan gitmeleri uygun olacağı, aksi takdirde bir ta -kim hadiseler çıkmak ihtimali olduğu hakkında venel bir düzünce vardır. Napoli, 1 (A.A.) — Miraglia adındaki uçak gemisi, birkaç ta -ne bombardıman uçağı ve 380 uçmanla yola çıkmıştır. Milano, 1 (A.A.) — % S faizli cepane İç ödüncüne kayt işi daha ilk günlerde iki buçuk milyar liret getirmiştir. Sonu 2. ci %ayıiada) leni nüfus -ayımımız Üniversite İstatistik Profesörü Ömer Celâl SARC Nüfus sayımlarının önemi, u-tun uzadtya anlatılmağa ve ispat edilmeye ihtiyacı olan bir şey değildir. Genel hayatın ihtiyaçları hakkında biraz olsun fikir sahibi bulunanlar arasında bu önemi de-ğerlemiyecek kimse bulunamaz. Bir tecimgenin defter tutması, bir adamın malını mülkünü bilmesi ne kadar tabiiğ ise, devletlerin var-''Sonu 2 ol sayıfada) i nidan: Balkanlarda tiyatro Balkanlarda tiyatro hayan, hiç şüphe yok ki bizden çok ileridir. Son asırlar içinde harblar, bozgunlar ve kapitülasyonlar derdleriyle uğraşmış olan Türkiye, cumuri-yetten sonra da bütün gücünü e-konomîk alandaki kalkınmasına harcadığı için bu çok önemli kültür şubesi üzerinde gereği kadar unraşmak imkânını bulamadı. Fa- kat artık bugün, tiyatromuzu sağlam ve sarsılmaz temeller üzerinde kurmak zamanı gelmiş olduğu nu anlamak için gözlerimizi, çok uzaklara değil, yanı başımızdaki dost balkan ülkelerine çevirmemiz yeter. Bükreş'te kaldığım birkaç gün içinde gerek ulusal tiyatroyu ve (Sonu 6. cı sayı/ada) Belgradd* ulusal tiyatro ¦»a ıı \ ' ULUS Yeni süf us sayımımız Dİ S HABERLER (Başı I. o sayıl »da) V., ı......., esası olan nüfuslarının •¦iyilim . vc ten kkübünli öğren -meleri o kadar tabîiğdir. Bundan do -layı nüfusu tesbit ctmık ihtiyacı en enin /umanlardanbcri duyulmuş, düzenli ¦uayal kurumlar ortaya çıkınca, nüfus-k.ıyımlariytc başlanmıştır. Tarih bizr milSıtan binlerce tene Önce Çin ve Mı» •trda nüfusun kaydedildiğini Öğret -mrktedir. Niılu* ••aynıdan şimdi modem devirlin fn .. ;¦ iğ ve normal tedbirlerin -dendir. Az çok düzenli KffcDltl olan tunun devletler, 5 10 senelik Iralarla nüfuslarını baştanbaşa sayarlar ve bunun için hiç hlr külfetten çekinmezler. Sayısı 100 binleri ve hnttS (Hindistan -, da) milyonu geçen sayım memurları kul lanırlar. kucak dolUHiı para ı. derler. üncün ne devlet, ne de ilim, nüfus kayından olmadan çalışama*. Üevlet en uıılhınt \e rarurl tedbirleri için. nüfus İM*t islikleri ne nııhlaçıır. Nüfusun feft. yısı, cinsiyeti, erkek nüfusta askeıe alınabilecek yaştakİlenn nisbeti bilin, medeti süel tertib'.et almak imkânsızdır. Okur yazarların nisbeti. çocuklu, rın wyjw. nüfusun «zw dile göre ayrı. Iışı bilinmezse, dcfıa bir kültür siyasası takib olunamaa. Nüfusun yayılış tarzı, türlü mıntakeların kesa/eti, meslek sahihlerinin rusbetî, mesleklerin inkısamı kesin bir tarzda tesbit edil-miş olmadan verimli ekonomik tedbir, ter almağa İmkân yoktur. Ilım nüfus ...tatittiklcrine belki devletten ziyade muhtaçtır. Memleket hakkında yapılacak demografik, sosyal ve ekonomik bütün ilmi araştırmalar onlara dayanır. Devlet gücünün teme. h. memleketin hayat kaynağı olan nü. füsun azalma veya çoğalma yolundd gösterdiği temayülleri incelemek, se-beblerini anlatmak vc bu kaynağı beslemek için alınacal. tedbirlere zemin hazırlamakla uğrasan demografi ilmi. nin ıw nüfus tayındandır. En Önem. li ekonomik mesele'cr. meselâ topra. gın ulusu doyurmağ* yetip yetmediği i ¦Dfuı istatistikle. ı olmadan araştırılamaz. Nihayet tecim Stemi de nüfus İstatistiklerine birine. derecede Önem vermeğe mecburdur Muhtelif mınta. katarın genel şanlarını, mahreç olarak ©nemlerini direnmek için, srk sık sayım neticelerine müracaat etmek la «imdir. Tecimin uiı şubesi, hayat sigortacılığı, nüfus -.»utistiklcri sayesin, de kurulabilmişti- Kısaca, zamanımız, da nüfus sayımları genel hayatın en mü brem ve zaruri kurdmları halini almışlardır. Bu sayımlar tertip edilmiş olmasaydı, devletin muntazam bir idare mekanizması kuramıyacaklar, bugün kütüphaneleri dolduran ilmî eserler v ı rılmıyacak, tecim filemi de en kıymetli bir vasıtadan mahrum bulunacaktı. Bizde saltanat »amanında her şey Kibı nüfus işleri d* savsanmısu. 1297 de yapılan vc ilmî dayanmadığı için zaten noksan olan bir sayımdan sonra, nüfusumuzun tcsbiünc hiç kalkışılmadı. Seneler geçti, nüfusun yapılışını bastan başı değiştiren harblar. göçler ve türlü tür'ü hâdiseler oldu. Buna rağmen etk'. rejim nüfusumuzu yazıp varlığının temelini yoklamağa lüzum duymadı. Ctınıtıriyef. gemisinin nerede oldu. gııııu ve nereye gittiğini bilmeyen bir kaptan gibi yaşayamazdı. Tedbirlerini ıhtı bilgiye ve \fyiya istinat ettire. bilmek, ilmin ve tecim âleminin İhtiyaçlarına tevah vnebilmek için kendi, sine luıs olan enerji ile nüfus davasını ele aldı. Giriştiği .lk işlerden biri is. tatistiklerıtnizi düzeltmek oldu. Bel. çıkadan arsıulusal ünü olan bir uzman getirildi. Çalışmasn.ın her gün daha sîyade geliştiğim şimdi kıvançla gördüğümüz tstatisfk Genci Direktörlüğü kuruldu ve 192? de memleketimizde melodik ilk genel nüfus sayımı yapıl, dı Bize nüfusumuzun 1927 deki duru. mu. yaş bakımından inkısamı, faal vc meslek sahibi kısmı, erkek ve kadınla, nn nisbeti ve daha birçok noktıdar hakkında ilk defi olarak kesin bir fikir vermiş olan Vıu »ayımın, ne güç şartlar altında ve ne kldar zorluklarla çar. pışılarak yapıldığını, dışardakilcr pek değrrliycmezlcr. Bu işte hiç tecrübe, miz yoktu. 60-70 Hn sayım memuru ve bunl.ın ¦Btltyeteh hinle?cc organı bul- mak ve yetiştirmek lazımdı. Memleket büyüktü. Halkın çoğunun mazbut ikametgahı yoktu. Şehirlerde bazı sokak, lara ismi verilmemiş, evler numaralan, m.ımıştı. Nüfusumuz arasında göçebe olanlar, çok ilkel tarzda barınanlar ö. nemli bir yekûn tutuyordu. (Tahrir memurlarına mahnus talimatnamenin 9 uncu maddesinde, sayım memurlarının, çadırları. İçinde insan yasaması muhtemel bulunu kovukları ziyaret edeceklerinden bahsedilmesi bu hususta karakteristiktir) aynı zamanda halk aydın ve sayımlara alışkın değildi. Sa. yımın manasını an'^maması vc onu kcn. dine karşı bîr teJbır, meselâ yeni bir vergiye hazırlık anarak yanlış haber vermesi tehlikesi vardı. Bütün bu zor. hıklar yenildi ve tayım muvaffakiyet İr haşarılarak nüfusumuz hakkında çok kıymetli malûmat tide edildi. Bu şartlar altında yapılan bir tahrir, tabii ideal olamazdı. Nctekim ne. ticelerin. halkın yerinde olmıayn bir vesvesesinden, yahut ihmalinden doğ. ma bazı sistematik yanlışların tesiri al. tında kalmış olmanı pek kabildir. Bunu. 1927 nüfus savımı istatistiklerinde-ki. hakikate yakın bulunmalarına irsti, mal olmıyan bazı ifadelerden anlıyabİ. liriz. Bîr misal alalım: İstatistiklere göre bizde bir yaşından küçük 351 bin erkek, 295 bin kız çocuk olup bu yaşta, kî erkek çocuklar,n kızlara nisbeti 122/100 gibidir. Bütün memleketlerde doğumlarda iki cinsiyetin nisbeti asa ğı yukarı 106/100 nisbetinde olduğundan bizim istatistiklerin bu ifadesi doğ. ru olamaz. Anlaşılan ya kızlar erkek olarak gösterilmiş, ya hiç bildirilmemiş, yahut da erkeklerin yaşı daha küçük beyan edilmiştir. Bu yanlışlıklar tefer. ru.ua. belki de münhasıran yaş hakkın, daki ifadelere taalluk etmek ve sayımın genel kıymetini bozmamakla be* ber, nüfusumuzun durumunu daha kesîn bîr surette tesbit edebilmek için İkinci bir sayım vepmak lâzımdı. Za. ren nüfusun muayyen bîr andaki hali. nın ı iyini ihtiyacı kâfi olma^^Am-krt ve tetnayUfünn tfahf »r.renmek ic.ıb ' eder. Bunun için de sayımlan tekrar, lamaktan başka çare yoktur. Tek bir sayım, biri bu hususta ajdınlatamar. Nüfusun hareketinin istikameti ancak muntasam fasılaiaılk sayımlar tertİb ederek bunların neticelerini karşılaş, t ırmak suretile Öğrenilebilir. İşte hükümetim»? bu noktayı göz ö. nüne alarak 20 İlk teşrinde ikinci bir' sayım yapmağa kırat vermiştir. Bu sa. yrmın önemi bİrincininkinden daha bu yüktür. Çünkü evçlkinden daha kesin neticeler verip nUfus durumumuzu daha doğru bîr surette göstereceği gibi. mukayeselerle nüfusumuzun inkişafı, hm dahi tesbitim mümkün kılacaktır. 8 senedenbeti nüfusumuz nt kadar art. mistir? Kadınlar erkeklerden gene faz. la mıdır Nüfusun ekonomi, askerlik vt-ludiyet bakımından cn ehemmiyetli kısmı olan 20-45 yaşındakilerin nisbeti yükselmiş midir? Okur yazarların faal I vc meslek sahibi olanların, nisbeti 8 sene evele kıyasla nasıldır? Memleketin inkısamında bu müddet zarfında ne gibi değişiklikler olmuştur? Meselâ zi. raatta çalışanlar azalıp, endüstri ile meşgul olanlar artmış mıdır? 1935 sa. yımı bunun gibi birçok noktalar hak kında bizi aydınlatacak, hükümetimizin tedbirlerinin v- zamanın türk top. tuluğunda yaptığı değişikliklerin ge. nel bir bilançosunu çizmemize imkân verecektir Sayımın muvaffak olabilmesi için devletçe la/imgeler bütün tertibat a. Immrştır. Bülten, sualler ve talimatnameler çok iyi bir surette hazırlanmış. AvrupatLm getirilen bir uzman bunlar-da değiştirilecek bir nokta bulamamış, tır. Asıl sayımda yanlışlıklara meydan vermemek için. bi«çnk yerlerde tecrübe sayımları yapılmıştır Fakat bütün bu emekler, sayım memurları ödevlerini iyi yapmazlar, halk yersiz bir korku ve yahut ihmal yüzünden doğru cevab. lar vermezse, boşa gitmeğe mahkûm, dur. Bundan dolayı bu çok büyük işde en büyük mesuliyet, halkın kendisine vc hele münevverlerimize düşer. Kanuna göre nüfusumuzda okur yazar o-Unların hepsi sayım memurluğu yap. makla mükelleftirler Münevverlerimi/ kendilerine sayım memurluğu verildi, ği takdirde, bu şerefli işe dört elle sa. Habeşistanda harbınyakında başlıycağı -nı gösteren haberler geliyor (Başı 1. a sayıfada) Adisababa, 1 (A.A) — Mesul çc -venler, Ctnevrcnin Habeşistana bir mü ş.ıhid göndermeyi reddetmiş olmasını savaşın pek yakın olduğu şeklinde tef sir ediyorlar italyan elçiliğindeki işyarların V' altıya indirilmiştir. Al ti konsolostan dördü Habcşistandan ay rılmışlaıdü. Sıhhat işleri direktör yardımcısı .ınurikalı doktor Hokman has tabakıcılar ve malzeme ile Diredaua'ya hareket etmiştir. Londra. I (A.A) — İtalya ile Habeşistan arasında savaşa mani olmak ü midi ameli olarak kalmamıştır. İngil -terenin, paktın korunması ödevini yal nız başına üstünr almıy.ıcağı tekrar e-dilmcktcdiı. Adisababa, I (A.A) — Gondar bölgesi kıtalarının sefi Ras Kassanın oğlu 20 bin kişiyle pek yakında babası -nın yanına gidecektir. Aden, 1 (A.A) — Hava hücumlatt na vc gaz bombalarına karşı tedbirler alınmaktadır. Burada yaşayan bazı a -rablar ailelerini kendi memleketlerine göndermişlerdir. İtalyan hücumu 5 ile 10 ilkteşrin tıraşımla hnştnat tıkmış Adisababa, 1 (A.A) — Habeş süel çevenlorindc. italyan süel kararlarının yağmurun uzaması yüzünden durmıya-cağı sanılmaktadır. Zira artık Ogaden Dankil ve Tigrcdc artık yağmur yağ -miyor. Toprak kurumuş gibidir. Gon -dara katlat olan bölgede sellerin hâla hüküm sürmekte olmasına rağmen ha beş kıtalarının yürüyüşü durmamıştır. İtalyan hücumlarının 5 ve 10 ilkteşrin ,.] .ı.,ıııdj l)4)lıy,n.nıL d-¦mııyulunııiı ' c Teign iHiıyBilirtniMaiıuiHiıııupy^^ dileceği sanılmaktadır. İyi haber alan çevenlcrde imparator ile Yemen ara -sında bir ittifak konuşması yapılmak -ta olduğu bildirilmekte ise de bunun resmen teyidi mümkün olmamıştır. İtalya asker sevkıyatını cabukluştırıyor Roma. 1 (A.A.) — Asker ve mühimmat sevkıyatı tacil edilmektedir. Cumartesinden pazartesine kadar Napoli'den Afrika'ya gönderilen askerlerin miktarı 18 bine çıkmıştır. Mirogliya ismindeki uçak gemisi bugün Napoliden hareket etmiştir. Triyesteden de bazı gemiler Afrika İçin yola çıkmışlardır. tılisuhillınntıı hmıılıaı ılıııımı e-ditmemesi İçin teminat istendi Paris, I (A.A.) — Tan gazetesinin Adi&ababadan öğrendiğine göre, salâhı-yettar çevenlcrde, alâkadar devletlerin harb vukuunda Adisababaom bombar -dıman edİlmiycceği hakkında İtalya hükümetinden teminat istedikleri iddia edilmektedir. Seferberlik ilân ediliyor mu? Adisababa. 1 (A.A) — Tcyid edil miyen bir habere göre, genel seferberlik bu ak**m Han edilecektir. Ilabeşistanın beklediüî harb malzemesi Adisababa. 1 (A.A.) — Habeş hükümeti mühim miktarda silâh, mühimmat, gaz maskesi ve saire bekliyor, link mu' bunların ele geçmesine mani olmak için şiddetli tedbirler almaktadır. rılmalı. ve memurluk yapsınlar yapmasınlar hepsi, sayımın mahiyetini an-lamıyanları bu hususta tenvir etmeli, dirler. Halka anlatmak lâzımdır ki. su. al varakaları, istatistik idaresi tarafın, dan işlenilir işlenilmez İmha edilmektedir. Korku ve telâşa hiç bir mahal yoktur. Vesvese yüzünden yanlış ce -vap verenler, hem kendilerinin hem de yurdumuzun menfa.ıtlanna karşı hareket etmektedirler. Üniversite Istatitstik Profesörü Ömer Celâl SARC (İstatistik umum Müdürlüğü tara. tından gönderilmiştir. Haheşhtıına gönderilen harb levazımını yakalamak için Adisababa, I (A.A.) — 16 deniz altı gemisinin, yabancı memleketlerden Habeşistan'a gönderilebilecek harp leva -zımını yakalamak için Şap denizinde demirlediği bildirilmektedir. Hiç bir bayrak çekmemiş olan iki esrarengiz vapur fransız somalisi açıklarında görülmüş -tür. Bunların binlerce mitralyöz taşıdıklar ive bunları Cibutiye kaçak suretiyle çıkarmak için elverişli zamanı bekledikleri sanılmaktadır. f rhıdiîıiıırık bogaaanda süel hazırlıklar Paris, 1 (A.A.) — Tan gazetesinin Cebclüttarik'tan öğrendiğine göre, süel hazırlıklar gece gündüz devam etmek -tedir. Dağların üzerine elli batarya h.ı-va müdafaa topu konulmuştur. Silâh ve cephanenin vc bu arada ağır topların taşınmasını hızlandırmak için kırk kam -yon kiralanmıştır. Harb limanının ku zayında toplar yerleştirilmiştir. Cebe-Hittarık'dan her italyan vapuru geçtikçe bu. eşya vc yolcu vapuru da olsa hr men bir ingiliz mayn araştırma gemisi limandan çıkmakta ve torpil konulup konulmadığıma bakmaktadır. Kiiin tUsdbet Cebeliiitanka çitti Londra. 1 (A.A.) — İngiltcrenin Akdeniz filosunun yeni Amiral gemisi olan Kıraliçe Elizabrt zırhlısı bu sabah İn -giltereden Cebellütarıka gitmiştir. Hava mareşali Hrakpofham Mmitmdm C. 1.. li'm.ıı .U. 1 (A A 1 — (naİlİ, va Mareşali Bmkpofham burada yere inerek uçakçı subaykırta görüşmüş ve sonra Maltaya hareket etmiştir . / nniltrrv t lal ya ile tvU başına, anlaşmaya yanaşmtyaeak Londra, 1 (A.A.) — İtalya'nın In -giltere ile anlaşma yapmak için görüşmelere başlamaya hazır olduğunu bildiren ve bu ayın 28 inde yayılan bildiriğ-den sonra ingiliz hükümeti italyan ka -binisinden hiç bir bildiriğ almamıştır. Fakat, böyle bir teklif yapHsa bile, meselenin ancak İtalya ile uluslar sosyetesi arasında kotarılabileceği düşüncesini besleyen ingiltere, o teklife ikinci derecede bîr önem verecektir. B. Grandinin ziyareti hakkında ketumiyet Londra, 1 (A.A.) — Resmî çevenl-r italyan elçisi B. Grandinin dün dış ba. kanlığına yaptığı göret vc îngilterenin Fransaya yaptığı soru hakkında çok ketum davranmaktadırlar. Grandinin görctiyle durumda hiç bir değişiklik olmadığı ve bunun Romada cumartesi çıkarılan bildiriğ ile hiç il. gisi bulunmadığı söylenmektedir. İngiltcrenin Fransadan yaptığı so rüya gelince, basının bu husustaki yazıları ne tekzip ne de teyit jUmmamaktadır. B. Gömböş döndü . Berlin, 1 (A.A) — Macar başbaka nı B. Gömböş. 48 saat Berlindc kaldık, tan sonra bugün saat 13 de Manfred Fon Rihthofen adındaki uçak ile hare. ket etmiştir. Tempelhof uçak karargâhında dış iş teri bakanı B. Fon NÖyrat ile protokol direktörü yardımcısı B. fon Levetzon, dış işleri bakanlığı m a car işleri şubesi direktörü fon Lorenz, Prusya başbakanının yaven komutan Konrat, raacar işgüderi ve macar elçiliği ileri gelenleri bulunmuşlardır. Budapeşte. 1 (A.A.) — B. Gömböş saat 17 de karaya inmiştir. Halk kendisini hararetle karşılamıştır. Başbakan vc maiyeti, Almanyada gördükleri ha. kikaten dostane kabulden dolayı sevinç. lerİni bildirmiştir. B. Gömböş, B. Hit-ler ve diğer alman ricali ile alan görüş, meleri hakkında naip Horti'y* malûmat verecektir. Siyasa) çevenlerdc B. Göm. böş'ün ilkteşrin ortalarında veya sonunda italyan hükümetini ziyaret ede. ceği bildirilmektedir. İngiltcrenin Fn ansa' ı suali gür; bir duruma soktu T-ondrn. 1 (A.A.) — fvning Niyuz gazetesinin siyasal aytan, İngiltere ta. rafından Fransaya sorulan suallerin B. Lavati her halde müşkül duruma koyduğunu bildiriyor. ÇünkU Fransa italya ile olan ittifak ve yahut uluslar sos. üetesi paktına ve İngiltcrenin dostlu, ğuna sadakatinden birini süratle tercih karşısında bulunmaktadır. B. Lava! cevabını geciktirmeğe mütemayil ise dc B. Eryo ve fransız radikalleri bilâkis B. Lavalin ya açık bir cevap vermesini vahud yerini bîr radikal kabineye ter. ketmesini İstiyorlar. Filhakrka radi. kaller fransız . ingiliz dostluğunun Sovyetler birliğiyle ve Balkan antantı ile olan durumun muhafazasına taraftardırlar. IS. I m-ıha konuşmaları Paris, 1 (A.A.) — Dün gece Pan'ue dönen B. Laval bugün ingiliz elcisi ile uzun bir konuşma yapmıştır. Sanıldığı. na göre bu konuşma esnası uda zecri tedbirler tatbik edildiği takdirde Akdc. nizde çıkacak durum hakkında Fransa İle ingiltere arasında yapılmakta olan konuşmalar etrafında görüşülmüştür. B. Eden bugün Laval ile konuşmaksı-zın Londraya yoluna devam etmiştir. İyi haber alan çevealere göre B. Eden ingiliz kabinesi toplantısındı bulunduktan sonra Cencvreyc döneken Laval ile görüşecektir. Paris, 1 (A.A) — B. LavaM'lya biivtik elçiıİni kabul etmiştip' ( Ftanea henüz kghnşnte yapmak istemntı f Londra, 1 (A.A) — Resmi çev*lcr bir ingiliz gazetesinin dediği ;ibl iki memleket filosunun berabcır dış ması hakkında İngiltere ile konuaayı Fransanın baş vurduğunun do^ruıl -madiğini tasrih etmektedirler . Fransa cuma günü kam verecekmiş. Paris, 1 (A.A) — Akdenizde birn laşmazlık çıkarsa Fransanın alacağı a» rum hakkındaki ingiliz sorusunun b&-sın haberlerindekinden biraz farklı bir şekilde olduğu bildiriliyor Fransız cevabının cuma günkü babanlar kurulu toplantısında tesbit edileceği şüphesiz bulunmaktadır. Yunanistanda kıral-cıhk cereyanları Atina, 1 (A.A) — Halkçı parti saylavları arasında kiralın plebisitten ön -cc memlekete dönmesi İçin çalışmalar gittikçe artmaktadır. Daha şimdiden 120 saylav bu harekete katılmıştır. Kiralın donebilmesi için 151 saylavın reyi lazımdır. Amerikada grevler Nevyork. 1 (A.A) — Nev Orlean, Mobile, Gulfport vc Peınekola şehirle rinde bugün başlıyan grevler derhal ka rışıklıklar husule getirmiştir. Grevciler polislere karşı taş vc sopalarla hücum ederek tevkif edilmiş alan bir işçiyi kurtarmak istemişlerse de polisler ağ -latıcı gaz saçan bombalarla bu hücumları defetmişlerdir. Nev Orleanda İS zenci tevkif olunmuştur. Linyit maden lerindeki grevci amele bugün işlerine başlamışlardır. Çağn Arzuhal Encümeni 3.10.935 pery-ro, be günü saat ikide toplanacaktır. Sayn üyelerin bulunmalarını dilerim. En. Sekreterliği İş kanunu muvakkat Encümeni ı. 10.935 cuma günü saat onda toplana" ğından sayın üyelerin gelmelerini dik rim. İt kanunu muvakkat En. sekreierlfj ULUS X, F.YUu. PERŞEMBE Homem uerrumları Etkişehirde bir mü'd-flet tlurdukutn »anra Istanbula gittiler, — ölen 6 saylavın yerine yeni aaylavlar secU-menini Knmtılay hükümetten istiyecektir. — İş kurumu bu toplantı devresinde çıkıyor. ON ALTINCI YIL. No: 5096 Adımız andımızdır Her yerde 5 kuruş italyanlar Eritreden Habeş topraklarına girdiler Habeş seferberliği bugün sarayda törenle ilan edilecektir italyanlarla habeşler çarpıştı Bütün İtalya'da dün faşist seferberliği ilân olundu SINIR] (JKÇEN KUVVET YİRMİ BİNDİK Gündelik FİNANS İŞLERİ ileri bir yurd. ergin bir siya» Konomik varlığa dayanır. Finans ise. ekonominin hayat ve hareket cihazıdır. Devlet bünyelinde fi -n mum rolü, ekonomi alanında -kinden daha az önemli değildir. Yurddaşlar. ulusal hizmetleri -nin en genişini ve süreklisini, vergi şeklinde öder. Devlet, yurd güvenliğinden tutunuz da bütün sosyal işlere kadar her şeyi büdce ile başarır. Türk finans Örgütü, devrimin basmdanberi vergileri toplarken büdcedeki masrafları yaparken ilerliyen bir memleketin ağır ödevli bir manivelası olmuştur. 0. emekle kurduğu denk büdce -ler içinde, yurdu korumuş, bayın dalaştırmış, yeni Türkiye'nin yapılışında yer almıştır. Son kiriz yılları devletin ekonomik alanda uğraşmasını artırdı Bunun içinde finans işleri de vardır. Sulh havası içinde yapılan para savaşları her ulusu finans siperleri içinde tutuyor. Bu yeni harbrn yeni f-vvaşçılarını kadro l.ımak gerekl r. Cumuriye inan* örgütü, 1929 yılında bir dc^ mt görmüştü. Bu kadro o vakittenberi günün butun zorluklarını yenmeğe çalıştı. Kıruri hafifletecek tedbirler üze rinde çok uğraştı. Ancak rejim yeryüzünün yeni gidişine göre çizdiği ilerilik yolu için bütün örgütlerde değişiklikler yaparken finans kolunu ihmal edemezdi. Kamutayın bugünlerde konuşacağı maliye teşkilât kanu • numm türk f inansçılığına yeni bir hüviyet vermesi bekleniyor. Bunun rejimi ne kadar kuvvetlendireceğini ölçmek için bir şeyi hatırlamalıyız: Bizde de -magoii yapmak istiyenler her zaman, her şeyden önce vergi sis temlerimizi dile almışlardır. Yeni örgüt; "vergi kanunlarımızı — ulusumuzun ödeme kapasitelini küçüksemiyen bir düşü - nuşle — her gün daha iyileştir -meğe ve olgunlaştırmağa,, çalı saçaktır. Yurddaşlardan memleketleri -nin ve hayatlarının güveni için istenen vergiyi en pratik ve aos yal adalete en yakın şekilde top -lamak onun ergesi olacağı gibi topladıklarını tutumlu ve ve -nmli olarak ulusal asığlara har -camakta ana ödevi kalacaktır. Yalnız ehliyetlere hak ve mesuliyet vermek, herkese başarabİ - 1. ı-t'i ölçüde iş gördürmek cumu-riyetin baş prensipidir. Bunun içinde her ödenen emeğin tam kararlığını istemek ve almak da vardır. Finana örgütümüzün de bütün hunlan sağlıyacak yeni bir duru ma kavuşmasını vur d. saygı ve gu venle karşılıyacaktır. Kamal ÜNAL Habeş veliahdı çetelerin başına geçti Adisababa. 2 (A.A.) — Röy ter bildiriyor: Habeş hükümetin -ce de doğrulanan bir habere gö -re italyanlar Musa Ali dağı yanından habeş topraklarına girmişlerdir. Henüz hiç bir çarpışma olmamıştır. Bu bölgede sınır tahdid edilmiş değildir. Adisababa. 2 (A.A.) — Ha -beş hükümeti, italyan kuvvetleri -nin Habeşistan, Eritre ve fransız somalisi sınırlarının birleştiği nokta yakınında Musa Ali dağının batısından sınırı geçtiklerini teyid etmektedir. Seferberlik ilânı pek yakındır. Habeşistan protesto etti Adisababa, 2 (A.A.) — Ha beş hükümeti, sınırın Musa Ali d?.-ğı yanlarında saldırıma uğradığı nı uluslar sosyetesi nezdînde pro testo etmiş ve bir komisyonun yahut fransız somalisi hükümetinir bunu tespite mmeur edilmesini is temiştir. Ali mıntakasına girmişlerdir, hal v \nlarla Dankalli kabileler ara talyan orausunu hırpala arak olan ha. be^ veliahdı Asfa Vasen sında derhal müsademeler başla mış ve bir çok kişi Ölmüştür. Fa • kat italyanlar şimdiye kadar asıl italyanların habeş topraklarına Paris, 2 (A.A.) — Pari - Soiı gazetesi Adisababa özel aytarm -dan aldığı bir telgrafı neşretmektedir. Bu telgrafta denildiğine göre. aşağı yukarı 20 bin kişilik bi italyan kuvveti üç koldan Musa Yeni Romanımız flnatol Frans'ın En ünlü eseri Kı rmızı Zanbak İmi k.t. -mu. kadar Ulus'ta çtkmaya başhyacakttr- girdikleri yeri gösteren harita habeş askerleriyle daha karşı kar şıya gelmemişlerdir. (Sonu S. met sayıfada) Yeni bir blok mu? Avusturyalını, alma ıı - Polonya - macar birlisine katılma sı teklif edilmiş! Viyana, 2 (A.A.) — Röyter manya - Polonya - Macaristan bir-ajansının öğrendiğine göre Al-manyanın Viyana elçisi Von Pa-pen Avusturya hükümetine beş senelik bir saldırmazlık paktı yapılmasını teklife memur edilmiş -tir. Şartlar şunlardır: Almanya, Avusturya hükümeti aleyhinde ne Almanya'da ne de Avusturya'da nazi propagandası yapmıyacak, Almanyadaki Avus -turya lejiyon organizasyonunu kaldıracak, Avusturya eşyasının Almanya'ya girimini artıracak ve Avusturya'ya gitmekte olan al man turistlerden alınan bin marklık resmi almıyacaktır. Buna karşı Avusturya hükü -meti, dış siyasasında alman aleyh tan hattı hareketini bırakarak Al Dış Bakanımız mi -goslav gazetelerine ne ler Belgrad, 2 (A. A.) — Türkiye dış bakanı B. Tevfik Rüş -tü Araş bu sa -bah saat 7,40 da Belgrad'tan geç miş ve durakta, başbakan ve dış bakanı B. Sto-yadinoviç adı -na asbakan B. Martinos ile pro tokol şefi R. No vankoviç Türkiye ve Yunanis -tan elçileri, bir çok diğer zatlar ve gazeteciler tarafından kar -şılanmıştır. Gazetecilerin arsıulusal durum hakkındaki sorularına Türkiye di* bakanı aşağıdaki cevabı vermiş - tir: " — Balkan anlaşmasının sağ Um ve sarsılmaz bir temel üzeri ne oturmakta olduğunu ve ilerde çıkacak bütün hadiselerin bunu ancak daha fazla kuvvetlendire {Sonu 2. ci sayıfada) B T. R. Aras Yapılması ihtimali Ortaavrupanın olan bloka göre alacağı şekil leşmetine katılacak, Avusturya -daki ulusal sosyalist halka karşı polis tedbirlerinden vaz geçecek ve toplama kamplarında bulunan nazileri yavaş yavak serbest bı -Takacaktır. t tuştur) a ite birleşme haberi yalanlanıyor Berlin, 2 (A.A.) — Dış işleri bakanlığının yetkili bir işyarı, Almanya'nın Avusturyaya bir ademi tecavüz andlaşması imzalamağı teklif ettiği hakkındaki haberi, kesin olarak yalanlıyabileceğini Röyter ajansına söylemiştir. KoUektif güven için Sovyet Kusya, İngiltere ve Fransanın birbirlerinden istedikleri inancalar nelerdir Pari», 2 (A.A.) — Pari» ile Londra arasında notalar alınıp verilmesi kamoyu coşturmaktadır. Bu sabahki gazeteler, ingiliz dış bakanlığının »orgularına. Fransanın hem cevab vermiş olduğunu hem de bu cevabın uygun bulun duğunu bildiren haberleri yalan lamaktadırlar. Fransız cevabının müsbet ola cağını tealim etmek noktasında hepsi birleşmekte iteler de gazete ler. hiçbir pazarlık düşüncesi bes lemektizin, İngiltere'nin daha mü-said davranması lâzım geldiği fi'. Tindedirler. Pöti Pariziyen şöyle diyor: " ingilizlerin sordukları şey, uzun uzadıya düşünülmeği ve ilgili bakanlıklarla bakanlar kurulu tarafından Önemli surette incelenmeği gerektirir. Unutmamalıdır !ti. Londra'nın andlaşmayı bozmasından korktuğu devlet, dostluğu bizim için değerli olan kalyadır... (Sonu 2. cl savıfıda) Yugoslavyada süel manevralar \;i|ılıyor Belgrad, 2 (A.A.) — Yugoslavya'nın ikinci ve dördüncü or -dıılan, ikinci ordu komutanı Ge -neral Kristiç'in idaresinde Brisko bölgesinde manevralar yapmaktadır. Başbakan ile yüksek savaş kurulu generalları. ordu ve fırka komutanları ve yabancı memleketler süel ataşeleri bu manevralarda hazır bulunmaktadırlar. Bu manevralara, yaya, atlı. topçu, istihkâm, hava kuvvetleri, motorlu kıtalar ve sağlık kıtala -rından 30 bin asker iştirak etmektedir. Fiulgaristanda örfî idare ilan edildi Belgrad, 2 (A.A.) — Öğrenildiğine göre, bulgar başbakanı B. Toşef'e karşı tertib olunan bir suikast neticesinde bütün Bulgari» -tanda Örfi idare ilân edilmiştir. Suikastı tertib edenlerin bü -tün .-l.-i. . ,!.,,, yakalanmıştır. Suikastçıların şefleri kimlerdir f Belgrad. 2 (A.A.) — Öğrenil- diğine göre, B. Toşef'e karşı ha zırlanan suikast şefleri arasınd ı Velçef, Daymon, çiftçi partisi ü - yeleri ve Zvenari grupundan ge - neraller vardır. Süel mahkemeler duruşmalara başlamıştır. i Sonu 2 ci sayıfada) saYIKA i Sayıma önem verelim Manisa saylavı Kâ/ım Natni DURU En büyüğü otuz üçüne, en kü-çüğ? on ikisine girmiş dürdü erkek biri kız, beş çocuklu bir babayım, ölenlerle düşenler yaşasaydı, on çocuklu olacaktım. Gençken gayem, bir gün on iki çocuğu et-ratıma toplamaktı. On iki çocuklu bir baba: ne güzel bir görey bu. İnsanlar, niçin çocuk edinil Soyunu onlarda devam ettirmek için mi? Bunu düşünüp de çocuk edinemiyenler; kendilerini bahtsız görürler. Gençliğimde okuduğum bir hikâyeyi hiç unutmam: Iran hakanlarından Nuşırevan, bir gün yanındaki adamlarla şehrin çevresindeki bahçelerinde gezerken, zeytin fidanları dikmekte olan yetmişlik bir yaşlıya rastlamış; — Baba, demiş, bu diktiğin fidanlar ne vakit büyüyüp de zeytin verecek? Onları yemeye ömrün yetişecek mi? Yaşlı adam: — Ben, demiş, benden önce gelenlerin diktikleri fidanların yemişlerini yedim; ben de benden sonra gelecekler için dikiyorum. Hikâyenin aşağısını bırakıyorum; bana bu kadar yeter. Ben, her vakit çocuk edinip yetiştirmekle en büyük yurd borcumu ödiyeceğime kani idim. Bugün de bu kanaattayım. Adım. benden sonra eserlerimle yaşıya-bîlirse bana ne mutlu. Soyumda adımın yaşamasını hiç düşünmedim. Çocuk yurdum için lâzımdır. Bize bir yurd kaldı kî, ben diyeyim yüz, sen de yüz elli milyon yurddaş yaşatabilir. Oysaki bu-„.ın on beş on altı milyon yurd-daşım ya var, ya yok. Haydi yirmi milyon olsun diyelim. Bugün kilometre başına hiç olmazsa 50 insan düşseydi, yurdum yarın için hiç bir kayguya düşmezdi; şöyle, böyle 40 milyonluk bir ulus olurduk. Türkiye için 40 milyon nedir? 40 milyon kafa, 80 milyon el demektir. B0 milyon Türk eli, 160, belki de 320 milyon başka ulus e-lidir. Böyle olacağının en açık belgelerini tarihimizin her yaprağında bulursunuz. Yalnız erkinlik savaşını bir düşününüz; her şeyi eksik on bir milyonluk türk ulusunun ne (harikalar) yarattığını bilmiyor muyuz? 1927 de yapılan nüfus sayımında 14 milyona yakın nüfus bulunmuştu. O günden bugüne sekiz yıl geçti; bu sekiz yıl içinde nüfusumuzun 16 milyona çıktığını görürsek iki milyonluk bir artım var demektir. Sekiz yılda iki milyon bir şeydir; fakat daha çoğunu istemek hakkımızdır. Bizde çok çocuk yapan aylelcı çoktur; çocuğa bakmağı bilmedikleri için, doğan çocukların çoğu yaşamıyor diyorlar, ölüm gibi yaşamak da haktır. (Öleceği varmış, ölmüş) diyemeyiz. Nebatı sulamarsan. kökünü çapalayfp gübrelemezsen kurur. Üstüne kurtlar üşüşmüş bir elma ağacı yemiş vermez. Ağacı vaktinde ilaçladın mı, o yıl yemiş olacağından şüphen olmasın, tyi bakılınca ağaç yemiş veriyorda, iyi bakılınca çocuk neye yaşamasın? Bit takım ileri memleketlerde nüfus artımı, doğumun çokluğun dan mı ileri gelir sanırsınız? Pek az ulus. türk kadar doğurucudur. Oralarda daha çok, çocuk ölümü nün önüne geçildiği, doğan çocuklar iyi bakılıp yaşatıldığı için nüfus artıyor. Bizim de buna ihtiyacımız var. Çocuk yetiştirmekten çekinenler, ona bakmaktan korkanlardır. Öyle babalar bilirmi ki (haydi haydi iki çocuk yeter. Onların beslenmesi, büyütülmesi, terbiye e-dilmesi var) derler; kimi babalar da (canını veren tanrı, yiyeceğini de verir) derler. Bence ikinci türlü düşünenlerin bir eksiği var: Çocuk kısmeti ile doğar; amma o kısme ti hazırlıyacak babadır. Bizde çocuklar için soysal kurumlar yok gibidir. Bir çocuk koruma cemiyeti var; fakat ihtiyaca karşı koymıyor. 1914 de Kocaclınde kultur di rektörü idim; ilin dört kucağını gezerken yolum, (Hayretınlı) köyüne uğradı. Bu 20-J0 evlik &uzel köyün büyük minareli eski bir camisi vardı. Bu camiyi, Çanuarlı Hayrettin paşa yaptırmıştı. Anlaşılan eskiden burası birkaç yüz evli bir koy imiş. Yaşlılardan birine sordum: — Evet, dedi, köyümüzde kırk elli yıl önce yüzden çok ev vardı. Bir ölet geldi, köylüler kırıldı, bir daha belimizi doğrultamadık. Şimdi bu haldeyiz. Köy, Sakarya ile sulanan. Me-kcce ile Geyve arasındaki Ovacığın batı sırtlarında güzel bir yerdir. Irmak kıyılarına kadar tarlaları vardır. Buralarda nebatlar iyi olur. Tatlı kavun yetişir. Amma halk yoksuldur. Bir Ölet, koyu lıu hale sokmuştu. Köylünün olet elediği, tifo salgını olacak; çünkü içtikleri suyun arılığına bakmadıkları gibi köylerini de arı tutmazlar. Gübreler açık durur; kara sinekten göz açılmaz. Oysaki kara sinek, içilen su gibi, tifoyu geçiricidir. İşte bu gibi arısLzlıklar da nüfus artımına engel olur. Halkın arınmayı Öğrenmesi, köylerini arı tutması çocuklarına iyi bakması kadar önemlidir. Şehirlerde dc halk, sağlık işlerinden pek anlamazlar onlara bu yolda Öğretilecek çok şey var dır. Sıhat terbiyesi dc okula yolu ile öğretmenlerce halka öğretile cek. Çok nüfus, yurdun ekonomisinde de büyük bir yer tutar. Nüfusumuz, istediğimiz kadar olsa, dağruk, az evli köyler hem biri-birlerine yakınlaşır, hem büyülür. Her türlü ihtiyaçlarım görebilirler. Ne kadar köyümüz var? şehrimizde, kentlerimi/de, köylerimizde yaşıyan insanlar ne kadardır? Bunları bilmedikçe kendimizi bilmiyoruz demektir. Kendini bilmek, bir adam için nasıl önemli ise, bir ulus için dc belki daha çok önemlidir. Bn ulusun kendini bil mesi demek, her şeyden önce'sayısını bitmesidir. Önümüzdeki birinci teşrin ayının 20 sinde yapılacağı söylenen nüfus sayımını dört gözle beklemeliyiz. Bu sayınım doğru olma sma bakmalıyı/. Bizde okur yazarlar ne kadardır? Bilmiyoruz ki söyliyelim. Oysaki nüfus sayımı, hükümetin gösterdiği yolda dosdoğru yapıldı mı, bunu da öğreniriz. Okul yaşında ne kadar çocuğumuz var.3 gene bilmiyoruz. Bu kadar bilgisizliğimize yabancıları güldürürüz. Ben, bu nüfus işinde bütün düşündüklerimi size anlatmağa kalksam, böyle bir iki yapraklık bir yazı değil koca bir kitab yazmağı göze almalıyım. Fakat, Sanırım, bu kadan da demek istediklerimi anlatmağa yeter. Öyle ise Önümüzdeki birinci teşrinin 20 sinde yapılacak nüfus sayımı için şimdiden hazırlanalım. 20 İLKTEŞRtlN PAZAR Genel nüfus sayınu «riiniî .Vıvım n* kontrol memurinin ulusal bir inlerdir. Bu lideri nece seve ve önemle yapınız. Başvekâlet İstatistik Umum Müdürlüğü DIŞ HABERLE ^ ıınan kabinesi değişiyor mu? Atına, 2 (A.A.) — Hava» ajansının o/ı l aylarının bildirdiğine göre. muhtemel bit kabine buhranı hakkımla şayi. alar dolanmakta ve eğer B. Çaldaris 10 \ınncı tcııındcn önce ulusal kurulun kıratlığa dönme karan vermesine karşı gelire* B. Teotokis'in başkanlığında bir hükümet kurulacağı söylenmekte, dir. Eğer rski kıtal Yorgi. genoydan öner Yunanislana dönmek islemezse bir kıral mıibi seçilecek ve bu yere ih timal general Kondilis getirilecektir. \l M \M \ Hindenbııruun cesedi Tanenberu anıtına konuldu Berlin, 2 (A.A.) — Feldmareşal Hın-dcnburgtın cesedi bugün iğreti olarak gömülü bulunduğu yerden kaldırılarak büyük bir törenle Tanenbergde yapılmış olan anıtsal konulmuştur. Törende süel kıtalar, alman devlet "l.ımhır. ve komutanlar bulunmuştur Alman hükümetinin harb bayrağı ile alman bayrağı anrt Önümle yarıya indirilmiş, mezarın bulunduğu kuleye iki tane siyah bayn-ak asılmıştı. Mareşalin aylesi üyeleri de törende hazırdılar. Uçman ve deniz askerî kıtaları saat onda gelen B. Hitler tarafından teftiş edilmiş, bund-ın sonra B. Hitler mezara doğru ilerlemiş, subaylar tarafından ta. sınan ve büyük bir harb bayrağına sarı lı olan tabut, mezara yerleştirilmiştir. B. Hitler. mezarın başında birkaç dakika aeaaizce durmuştur. Törenden sonra B. Hitler tarafın, dan çıkarılan bir bildiriğde Tanenberg. deki anıta "alman hükümetinin şeref a nıtı.. adı verildiği söylenmektedir. l)ıs Bakanımız yu - "ola\ gazetelerine nrler dedi? (Başı I cı sayı/ada) ceğini bir kere daha gördüm... italyan . habeş anlaşmatlıgı hMk kımla ısr B. Tevfik Rüştü Aras. re-mi ¦ m/üomii olmadığını, fakat gatâte ha. herlerine bakılırsa savaşın pek yakın göründüğünü söylemiş ve savaşın olmamasını istemenin herkes için bir ödev olduğunu ilâve etmiştir. Boğazların muhtemel silahlandırıl ması hakkındaki soruya da uluslar sos. yelesi karşısında yaptığı diyevle Tür-kiyenin bu meseledeki durumunun acık surette tayin edilmiş bulunduğu cevabını vermiştir. Sofya. 2 (A.A.) — Bulgar telgraf a. jansından (telefon) — Türkiye dış bakanı B. Tevfik Rüştü Ara», bugün eks presle saat 17 de Cenevreden Sofya durağına gelmiştir. Türkiyenin Sofya elçisi sınırdaki Dragoman istasyonunda kendisini kar. »ılıyarak Sofyaya kadar birlikte gel. mıştiir. B. Tevfik Rüştü Aras Sofya istasyonunda bulgar başbakanı ve dış ba kan v* kili B. Tosef. dış bakanlığı genel sekreteri B. Nikolâyef. yugoslav ve ro. men elçileri, fransız işgüderi. Sofyada. ki Türkiye elçiliği ileri gelenleri ve daha başka zevat tarafından karşılanmıştır. Trenin istasyonda durması sırasında bulgar başbakanı B. Toşeflc Türkiye dış bakanı B. Tevfik Rüştü Aras. istas yon salonuna çekilerek uzun boylu görüşmüştür. B. Tevffk Rüştü Aras saat 18 e doğ. ıu Istanbula hareket etmiştir. Nührlri Ft'/a F\lrri MUM v. .KİSİM HIK Ecza' evleridir Kollekıif güven için (Başı \ ct sayıfada) Jurnal dıyot kı " Habeş davasından Avrupa için doğabilecek karışıklıkları göz Önünde tutmalıyı*. Alınacak cezri tedbirler, ital -yan ordusunun mahvı demek olacaktır, italyanlar da diyorlar kî. eğer bu yolda ufacık bir adım atılacak olursa, bu, ba -nt fıçısını ateşlemek olur. Paris'in Londra'ya karşılık vrrebilemesi için, bilhassa bir Afrika davasını daraltmak çareleri hakkında verilenlerden daha açrk İnan ca verilmesini istemiş olması tabiiğ de • ğiî midir»,, Maten sunu yazıyor- Fransa, kendi durumunun, saldı rımm ecrçeklcsnvıine saldırıcının tari fine bağlı bulunduğu ve geçen pazartesi günü Sır Samuel Hor'un da söylemiş olduğu gibi. ihtimallere karşı teahhüde girişmeğe lüzum olmadığı yolunda pek ilâ bir cevab verebilir. Fransa, Avru pa'da bir saldırım olursa ingiltere'nin bu bölgede vardımı ne olabileceğini sormuştur. Londra da Avrupa bölgesinde yapı-lacak bir harekete katılmak rçm hangi kuvvetlerden faydalanabileceğini göster mek suretiyle karşıt.k vermiştir,. Eko do Pari ile Övr gazetelerine göre, Fransa'nın cevabı elverişli olacaktır. Eko do Pari diyor ki; Fransa'nın durumu bugüne İtadır Cenevre andlaşmasma bagb bulunmuş tur. 16 ıncı maddenin ut uncu fıkrası. Ing.ltercnin dileğini . bu devletin saldırıma uğradığı açıkça belli olduğu tak dirde . kabul etmemizi gerektirir. An -cak fransız — ingiliz elbirliği yalnu dc niz üzerinde kalamaz. Çünkü, kavga yal-nız denizde değil karada ve havada dahi olacaktır. Bunun .çındır kı, iki devletin süel elbirliği tam olnultdır vc bugünden ya rina bu elbırlığının kurutmasına imkân yoktur. Şimdiden kurmaylar arasında konuşmalara başlanmalı vc bu konuş . malar bir âdet, bir nizam hükmüne gir •melidir. Çünkü bugün dost bir devle -tin saldırımı önüne geçmek konuşun! -yorsa, yarın Avrupa alman saldınmının daha korkunç şartlarına karşı koymak zorunda bulunabilir.,, Aynı gazete, Almanyanın 14 ikinci-teşrinde uluslar sosyetesinden çeküe . ceğini hatırlatmakta ve çıkacak bir kavganın Avrupada italyan garantisini yok edeceğini söylemektedir. Bu iti -barla Fransanın da Ingiltereden inan -ca aramakta haklı bulunduğunu yazıyor. İngiliz vcliuhtı Pnri.it* Paris. 2 (A.A.) — Fransa cumur başkanı B LAbritn bugün Rambuge yanlık köşkünde ingiltere veliahtı şerefine bîr öğle şöleni vermiştir. Başbakan B. Lava!, ingiltere büyük elçisi Sİr Klark. B. Paganon ve dış bakanlığı genel sek. reteri B. Leje de bu şölende bulunmuş, lanır. **tyu.ul pazarlıklar hararutleniyor Paris. 2 (AA) — Eko dö Pari ga. çetesinin Londra aytarı bildiriyor: "İngiliz kabinesi, kollektif bir mü dahale yapılırsa uluslar sosyetesi d:. ında bulunan hükümetlerin takınacak, lan durumu kaygu ile göz önüne almak tadır. Amerika, Japonya. Almanya ve Brezilyanın muhtemel durumları, ingiliz kabinesini hu&usıylc ilgilendirmekte, dir... Eko do Pari diyor ki "Amtrıkaya gelince, ingiliz hükü. meti. amerikan tarafsızlığının uluslar sosyetesi kararları ürerinde tesir yap mryacağtnı ummaktadır. Almanyanın Italyaya yardım etmemeyi şimdiden vadettiği haber verili, yor. Zecri tcdbıılcie muhtemel iştiraki, ni pahalıya satmak azminde olduğu go-tünen Sovyet Rusyaya karşı hoşnutsuzluk beslenmektedir Söylendiğine Bu!garistano;ı örfi idare ilan eliiU (Başı I. cı layı/t/.?) Veleçf, Bclgrad'ttn ;;c»ırkçn Dr* o ıan sınır durağm*^ t- vk*f olnnmıırtur. Suikastın | Viyana. 2 (A.A ) — A« jsturyi ha-bcralma bürosunun C^rend.gine crre. Bulgjristandaki hareken»» t • vesr. h V! met sistemini değiştirmekti Dış memleketleri- s. ";ın.nış bu! t"an çete ş:fi Uzunof, »illhlt bir gri'puı ba-«ında olarak Bulgan-'vı'a girmiştir Po lis Uzunof'un peşindrdır. Suikast şitlde'1' ttnkmuk Sofya. 2 (A.A.) — Hu ^ct s»ika«t hareketini şiddetle ve fc-» rah ^astırmaya karar vermiştir SuıkaMolar ı, ar kadaşlan yakalanmrsl-rd.r M.-V... -neye verileceklerdir. Bü'ün nemlrk ite örf! idare H3n eri»lms vr hjrh d-'i^an bugünden itibaren eaf»«maya bağlamış -tır. Bulagr ajans». SB*mtel rht Rtff ¦jra-fmda tam bir suk-în nü -m «ii-mekts oldugiınu bıîdîrıvor. Baş ba kanın söyledik feri Sofya, 2 (A.A.) — Bulgar ajansıma bildirdiğine göre balkan B. Toşcf hükümetin kırıtın güvenini, ve ulusan yar Hımma malik olduğunu *• vlemit ve de mistir «ı "— Hükümet, lesadcılarm devlet ı başkanını ortadan kaldrr-rtak ve hufcü ¦ met» devirmek projelerini uzun zaman -danberi biliyordu Fenaı'cılar. bu r*i, iştialin tahta çıkışının yıl ''önümü olan 3 birinci teşrinde yapm»k m*verinde idiler,. göre. Sovyet hükümeti herhangi bir al. man .yahud Japon saM- -*-*•-- *3rfi" Rusyayı koruyacak olan dkoftt ve uzak [pafttlarma fPen iştirak en*stV*r Ingrî-" tereden istiyeeektır... Eko dö Parinin ilave ettiğine v-öre, italyan sıyasasma güçlük çıkarılırsa, t-talya hükümetinin Avusturya oıeşele-silc hiç ilgilenmiysceğj Komadan gçlea gürlı bir haber üzerine ingiliz resmi sevenlerinin endişeıi artmıştır. Fransa hükümeti, ingiliz suallerine, mü ta i d te* vablar vermezse. mgilİr höhümeti de Avusturyanm egemenliğini korumaya van-^mıyacaktır Rrayton. 2 (A.A.) — Bsgun ingi « liz işçi partisi konferansında konuşmalara haşlanmadan, şimdiki hıMe merkezi Paris'te bulunan italyan sosyalist partisi tarafından yollanan bir telgraf okunmuştur. Bu- telgrafta, İtalyan sos. yalısı partisi, barış yolunda kolle'-«tİf -sistemin başarı kaıanması için yapılan girgilerde İngiliz işçi partisi ile birTik olduğunu biıdirrocktcdi» Konferansın bugünkü toplantısna- . da. B Klayn bir söyfrv vermiş vc demiştir ki: "— Eğer ödevini yapmaza.' uluslar sosyetesini itham edeceğiz. Meyduıa gelmesi için yardım ettiğimi/ siyasadan, ayrılmıyacağu. Bugün ya hareket etmek, yahud da arsıulusal bayan* bir kuvvet olmaktan vas geçmek lâzımdır. B. Musoliniye mukavemet etmek, barış kurumunu müdafaa etmek demektir. Avrupaıun bütün küçük devletleri ele uluslar sosyetesi tarafında bulunmaktadır. B. Klayndan sonra söz alan ve Cenevreden yeni dönmüş bulunan B. H'ka, bütün Avrupa işçilerinin kalbten uluslar sosyetesini tutmakta olduğunu ve sosyetenin en sonra açık bir hareket yolu tutmasını beklediklerini bildirmis- Inuili: kabinesi toplandı Londra, 2 (A.A.) — ingiliz kabine si bu sabah toplanmıştır. ULUS 4. ILKİl.SKtN lMS Cl MA finvmti hm.tınları görüâjerektir. - .-İnİE«r«- ı//j talih fini in okulsuz kalmamaları iyin gereken tedbirle* ıtiınmıstır. — Hukuk faküb t And* yatılı Uılrh- '.«/.*¦-/ dolmuştur. ON ALTINCI YIL. No: 5097 Adımız andımızdır Her yerde 5 kuruş Habeşistan seferberlik ilan etti İtalyanlar Adua ve Adigrat'ı bombardıman ettiler Gündelik II RKİYI VI ^ \r\Kkl-v.. F. R. AT AY Bir devir, bir asır. veya bir medeniyetten yeryüzünde güzel sanat eserlerinden, kitabtan ve yapıdan başka ne hatıra kalabi İir? Ulusların ve devletlerin ol duğu gibi, rejimlerin tarih ve değerini de, ancak, onun bıraktığı bu hatıralarla muhakeme edebiliriz. Bu memlekette eaki türk me -deniyetinin bütün bıraktıkları ile göğsümüz kabarıp övünüyoruz. Şunu söyliyelim ki yeni medeni -yetin eserleri, esaslı olarak, bi -zimle başlamıştır. Osmanlı imparatorluğunun garb medeniyeti çerçevesi içindeki eserleri, pek hazin bİr düşüklük manzarası göste -rir. Ne üniversitesi, ne mimarlığı, ne resîmi, ne musikisi, bayındırlık vc kültür bakımından övünülür -yler değildir. O vakittenberi de •#hirf0rnd0 buruk yapılar. ¦ « balar, bahçeler, dekorasyon, her şey yapılmıştır. Fakat bugün bize zevkli garb adamlarının tavsiyesi, *'— Para harcanan bu eserleri yıkamazsınız. Hiç olmazsa kül ren* oj badanalarila şehirlerinize hâkim olmaktan menediniz!,, sözü ol maktadır. Bu rirkin yapılar, daha asırlarca Tür! ;ye manzarasını bo zup gidecek 1 laı da sağlamdırlar. Eski türk medeniyetlerinin Anadolu ve Türkiye manzarası '¦' son asır osmanlı manzarası arasın da Atatürk cumuriyetinin manzaran ne olacaktır? Rasgele bir ka saba meydanına koyduğunuz anıt, gelişigüzel kurduğunuz yapı, bir devlet yapısı içine astığınız resim, açtığınız sokaklar, çizdiğiniz bah çeler, hep ayrı ayrı bir manzara -nın birer parcasıdırlar. Hep bir araya toplandığı zaman cumuri yet devrinin kültür ve zevkinin muhakeme edileceği esaslar bun lar olacaktır. Niçin şehircilik, mimarlık ve heykel tenkidleri için bu kadar yorulup duruyoruz? Aziziye ka -rakollarına. Sultan Hamid kışla la rina. düyunuumumiye ambarına eski postane uydurmasına, evkaf hanları iskandalına bakdığımız vakit, imparatorluğa karşı duydu «umuz hiddeti, kendimiz hakkın da çocuklarımıza duyurmamak için! Yapacağımız, kuracağımız, bı rakacağımız her şey güzel, kültür tu ve zevkli olmalıdır. Dava bun dan ibarettir. Hiç bir demagojinin dalgasına !ıa P'lmıyarak. bu ana mesuliyet d. «"»undan kendimizi kurtarmağa «v.şma|ıyız. E-çr tür|t genc. ^ nuz şehir ortasına konabilecek bir heyke yapacak halde değilse, var kuvvetim,^ onu bu hale getir -mek ıcın calı,,r„. Biz ancak b.r MfcUT meydanın, ona öldürt ! meyiz. Sayın bayındırl.k bakan, de»- fet yapı islerini r.,„nlemek isini ustıtne al-mştır. Özel yapı l8|eri uravların kontrolü altındadır. Ala cağımız tedbîr için düşünceler ol (Sonu ?. ci tyıl .¦'» | Tigre'nin kuzayında italyanların püskürtüldükten söyleniyor VdisaluıİKHİaki italyan elçisüe elçilik işyar «îttiler - Huşlar sosyetesi konseyi cumarte Adisababa, 3 (A.A.) — Impa ratorun bütün Habeşistan için ge nel seferberlik emri, bugün saat 11 de eski sarayın kabul salonunda büyük törenle saray protokol bakanı tarafından okun muştur. Adisa -babada bulunan bütün gazeteci -ler saray kori - ılıııl.ırındrt top lanmış bulunu - Saldırımın « I .(. :.m hij diren haberlere göre. ita-Iyan uçaklarının A -dua ve Adigrat üzerine yaptık -lan bombardı -manda bir çok l**lyalmnm bomb, evler yıkılmış ve pek oçk kadın ve çocuk Ölmüştür. İtalyan hücumu haber alımı alınmaz. Ras Seyum (başkuman liman ettikleri yerleri gösteren bir harta i dan) uluslar sosyetesine bir tel -| graf çekerek yardım istemiştir. C. H. P. (renyönktırulu toplantısı Dün C. H. P. Genyönkurulu haftalık toplantısını yapmış ve B. Rahmi Apak'ın batı illerindeki gençlik örgütleri hakkındaki ra -pnı i. okunmuştur. Dış Hakanımı/ geliyor İstanbul. 3 (A.A.) — Dış Bakanı B. Tevfik Rüştü Aras, bu sa bahki ekspresle Cenevre'den şeh rimize dönmüş ve Sirkeci'de to -renle karşılanmıştır. Dış Bakanımız bu akşamk trenle Ankara'ya gidecektir. Talebelerin otobüs ücretleri Ayın birinden beri işlemekte olan Ankara uray otobüslerinde, başka yerlerde olduğu gibi, lale be irin özel bir tarife hazırlanma mış olması bir takım sızıltılara se bebe olmuştu. Bu iş hakkındaki düşüncesini öğrenmek üzere dün kendisine başvurduğu.nuz Ankara İlbay ve Şarbayı B. Tandoğan bize şu ce -vabı verdi: " — Bu işi inceledim. Başka yerlerde talebe için tenzilâtlı ta rifeler 15 yaşına kadar olanlara (Sonu S. cı tayı/ada) Aydın hattında yenilikler Aydın hattının eski şirket za manında istasyon rıhtımları, Dev let Demiryolları vagonlarının bu hatta geçmesine elverişli değildi. Şimdi bu rıhtımlar baştan ba -şa yeniden düzeltilmiş ve normal hale getirilmiştir. Yapılan tecrübe seferi de çok iyi başarılmıştır. Bu hatta balastsızlık yüzünden trenlerin hareketi sırasında o derece çok toz kalkıyordu ki Aydın hat-sında seyahat etmek bir azap oluyordu. Bayındırlık bakanlığı bu işi de eline almış ve hattın baştan başa yeniden balastlanması için emir vermiş ve balast işlerinin mü nakasasına da bağlamıştır. Yakın zamanda haltın balastlanması bit tikten sonra bu rok kötü durum d* »on»----:- olacaktır. \ unanistanda kıral -lık meselesi Atina. 3 (A.A.) — Bir toplan tı yapan halkçı parti üyeleri B. Çaldaris'i dinlemişler ve rejim t.:? selesinin geneloy yolu ile kotarıl • ması hususundaki hükümet siya sasını onamışlardır Başkan B. Çaldaris. tadı demokrasi rejimi -nin ulusun dileği ile kurulacağı kanaatini veniden bildirmiştir. Kıı ı'1 ¦ .. , yeniden kurulması için savaşa pirişmek üzere bîr ko mite te-' =1 lilmi«tir. Eski bakan lardan T"«,*I0kis Mavronihalis ve Konstantîn Çald-tris bu komite "•'¦ı üyeleri arasında bulunmakta dır. (Sonu 5. inci savıl*'?-*) lan dün Cibutiye si günü toplanıyor Ogaden eyaletinde de çarpış -malar başlamıştır. Burada savaşın merkezi Agamendir. Adisababa, 3 (A.A.) — Bu • gün öğleden sonra Adua'dan alı »an haberlere göre, italyan uçak M Emir bekliyen habeş askerleri cepane sandıkları üzerinde dinleniyorlar lan açık şehir üzerine 70 bomba atmışlardır, ilk bombalar, kızıl haç işaretini taşıyan hastaneni ü«tüne düşmüştür. s? Bir habeş dağ topu mufreten yürüyüş halinde İkinci bombardıman, iki uçak tarafından naat 10 da yapılmıştır. Adisababa, 3 (A.A.) — Röyter ajansından: Adua'nın italyan u • çaklan tarafından bombardımanı sırasında ilk bombalar kızılhaç hastanesinin üstüne düşmüştür. Londra. 3 (A.A.) — Röyleı Ajansı Adisababa'dan eni yor: Tigre'iıı amalinde şiddetli bir savaş olmuştur. Habeşler ital; . lan çeri rehilmeğe mecbur ettik -lerini iddia ediyorlar. Gerİ çekil me hareketi inakların korum.' altında olmuştur. (Sonu t • ı \*yı(*dı) Dil hakkında Etimolojik Bir anket 1- Sabah, sabahleyin 2- Öyle, öyleyin 3- İkindi, ikindiyin -ikindileyin 4- Akşam, akşamleyin 5- Yatsı, yatsıyın - yatsı leyin 6- Gündüz, gündüzün -gündüzleyin 7- Gice. giceleyin. I) Yukardakİ kHim.-l.rin ilk ve anıl kökleri nelerdir? H) Bu kelimeler naııl tafcfc* kül etmelerdir? III) Bu kelimeleri teşkil etmek İçin köke Hâre olunan ekler nelerdir ve eklarİn her birinin mana farkları bakımından rolleri im ..l muştur? IV ) Bu arattırma neticesinde: 4 - Türk dili kökleri, ve, B Türk dili ekleri, ve, C • Türk »özlerinin tevekkülü hakkında bir kaide çıkarmak mümkün müdür? Dil davaatnt kendi davatı bilmiş olan Ulut, yukarıki anketi açarak bütün bilginleri cevab ver-meğe ve memleketteki bütün gazeteleri de kendiaine yardıma çağırıyor. Metcle, yukarda İşaret et-fiğimiz gibi, dilimizdeki kelime terin kökleri, ekleri ve teşekkülleri hakkındaki görüşleri anlama* tır. Bilginlerden ricamız cevablart-nı gazetemiz yazı işleri direktör lüğüne göndermeleri, Metlekdaştanmtzdan ricamız bu dileğimizi bütün memlekete yaymalarıdır. Yeni liomanımız Anatol Frans'ın En ünlü eseri Kırmızı Zanbak blrktu 'ji'ınr kadar I las'lıı çıkmasa h.ışlı\ııııl.lır' A t m ıi\i mektubu: Çekoslovkyamıı sosyal yapısı 1918 de Avusturya - Macaristan imparatorluğunun yıkılmasından sonra kurulmuş olan Çekoslovakya cumuriyetinin nüfusu 1930 da 14.726.fXW idi. Çekoslo-vakyada nüfusu 100.000 i aşan yalnız 5 şehir vardır: Prag. Brno. Moravska Ostrova. Bratislava, Plzei- Nüfusun çokluğu tarımcı ve zanaatkardır. Burada göze çarpan bir şey varsa o da Çekoslovakya işçi sınıfının büyüklüğüdür: Genel nüfusun % 48 i işçidir. f 44 ü ise özgür ertik sahibidir. Bu bakımdan işçi ve işçilik meselelerinin Çekoslovakya'da özel bir önemi vardır. Çekoslovak cumu-hyeti, kurulur kurulmaz, sosyal meseleleri ilk önce eline almıştır. Ve bu alanda tatbik edilmekte p-lan kanunlar ve nizamlar bakımından bugün Çekoslovakya en ileri gitmiş memleketler arasında bulunmaktadır. 1918 den sonra özel girişimler Çekoslovakya'da epi çoğalmış, endüstride büyük bir yükseliş görülmüştür. Çekoslovakya'daki kooperatiflerin sayısı 1929 da 16000 e ve kapitalleri 6 milyar krona çıkmıştır. Kooperatif üyelerinin sayısı ise 7 milyonu bulmuştur. Yani çek ulusunun yansı bugün herhangi bir kooperatife üyedir. Geniş işçi yığınlarının asığla-nnı korumak için bir "sosyal yardım bakanlığı,, kurulmuştur. Bu bakanlık, savaşta zarar görenlere yardım için şimdiye kadar milyarlarca kron harcamıştır. Bundan başka işçiler ve işyarların sigortalan için türlü kanunlar hazırlamış ve kabul ettirmiştir: 1 — Kazalara karşı işçi sigortası; 2 — Hastalığa karşı işçi sigortası; (doğum ve cenaze masraflarına karşı sigorta da bu sınıfın içindedir.) 3 — Sakatlık ve ihtiyarlığa karşı işçi sigortası: bu nevi sigorta-lılann sayısı (2.600.000) dir. 4 _ Maden işçilerine mahsus sigorta: (140,000) sigortalı. 5 — özel girişimler'deki memurlara mahsus sigorta: (300.000) sigortalı. 6 — Gazetecilere mahsus sigorta: (bu sigorta devletin yardımı ile işlemektedir.) 7 — Küçük sanatkârlar ve köylüler için sigorta teşkilatı da kurulmaktadır. 8 — Bütün bunlardan başka Avusturya - Macaristan imparatorluğu zamanından kalma işyarlara mahsus tekaüd sigortası da işlemektedir. Çekoslovakya'daki sosyal harekete daha başlangıçta kadınlar da katılmıştır. Bugün Çekoslovak kadım erkeğin bütün hakların.» maliktir. 1840 da ilk çek kız mektebi açılmıştı. 1890 da yüksek kız mektebleri de açılmış ve kadınla erkemin hak birlimi irin çalışılmağa başlanmıştır. Kadınlann seçmek ve serilmek hakkı cumuri-yet zamanında elde edilmiştir. Çek parlamento seçimlerinde - ka-tolik partiden başka - her parti kadın adaylar göstermektedir. 1920 denberi her parlamentoda 10-15 kadın saylav bulunmaktadır. Çekoslovakya'nın etnograf i k durumu ise şöyle görülmektedir: fv 68,9 çek, slovak ve Rütenltr. (Slav grupu). (9.300,000) 7 23 almanlar (3,150.000) % 5,6 macarlar (750,000) 7c U yahudiler (180.000) Çekoslovakya genel nüfusunun % 31 ini teşkil eden azlıkların durumu St. - Germain andlaşmasile düzenleştirilmiştir. Bundan başka Çekoslovak anasal kanunu da azlıklara çok büyük haklar ve özgürlükler sağlamıştır. Saylav seçimlerinde azlıklar her zaman birçok saylav çıkarmaktadır. Azlıkların kültürce ilerlemeleri için de anasal kanuna çok liberal maddeler konmuştur. Mesela herhangi bir azlığın bir ilk okul açmas: için bir yerde o azlıktan 40 çocuğun bulunması yeter. Bir şehirdeki azlık o şehir nüfusunun ' 20 sini bulmuşsa yönetsel orunlara ana dilde başvurulabilir. Yüzlerce yıl alman ve macar-ların ezmiş olduğu bu ulus erkinliğini kazanır kazanmaz, çok büyük bir genişlik göstermiştir. Savaştan Önce Macaristandaki 2 mil yon slovak'ın 276 ilk okulu varken ve bunlara yalnız 3 gazete çıkartılırken bugün Çekoslovak ya-daki 750.000 macann 791 ilk, 13 orta, 8 yüksek okulu ve 49 siyasal gazetesi vardır. Bu birkaç rakamın Çekoslovakyadaki arlıkların durumu hakkmda yeter bir fikir ve-diğini sanıyoruz. Çekoslovakya'nın merkezi tv lan Prag şehrinde yalnız 50.000 alman azlığı olduğu halde bura da bir alman üniversitesi, bir alman politeknik okulu, alman tiyatrosu, ve saire bulunmaktadır. Almanlar en çok sınırlarda toplanmıştır. Macar azlığı kuzay sınırlarında, Slovakya ve kuzay karpatlar-da bulunmaktadır. Bunlarm kendilerine mahsus okullan vardır ve macar çocuklannm hemen hemen hepsi macar okullannda okumaktadır. Yahudiler Çeko? lovakya-nın her tarafına yayılmış bulunmaktadır. Çekoslovakyadaki azlıkların genel nüfusun % 31 ini bulmakta olması bu devletin azlıklar meselesine çok dikkatli davranmasını gerektirmektedir. Çekoslovak hükümetinin bunlan yönetmek için tutmuş olduğu yol şüphe yok ki çok liberal l»ir yoldur. Zaten azlıklar da bunu anlamış olmalılar ki bunlarda erkinlik veya Çekoslovakya'dan ayrılmak hareketi görülmemektedir. Ancak arada sırada dışardan yapılmakta olan "ivredentisme.. pro-pagandalan bilhassa alman ve macar azlıktan üzerinde bazı etkiler göstermekten geri durmamaktadır. Umud edelim ki bu türlü propagandalar Cekoslovakva-nın ic düdenini bozmasın ve yüzlerce vıl vabancı bovundııru°u altında va«amıs olan bu çalışkan HİM erkinlik ietnıfç ı ©*i». PİŞ HABERLER Negüs, topraklarımızı sonuna kadar müdafaa edeceğiz, diyor Cümlelik rüRKlYFYl Y\I'\KKI V.. (flaşı I. eı say/fada) gundur. Tedbir sudur: Türkiyedr mutabakatız yapı, retim, heykel, meydan, park, hiç bir şey yaptırıl maz. Bu mütabakalar bazan hi bir tomıç vermiyebilİr: O zaman yabancı artittlerin yardımını ara rız. Türkiye'nin ınşa'sına çalışacak olan unsuru organize etmek lâ zımdır. Kalfasından büyük m i ma rina kadar, hepsini, avukatlar ba rotu gibi, bir organizasyona bağlıyacaksınız. Bunların, sınıf sınıl, alacakları plân ve kontrol ücret leri kanunla tayin olunacaktır. Y prlacak olan her eserin altında bu odaya kayıdlı olanlardan birinin imzası bulunacaktır. Her hançi bir tebeble, meslek »erefini bo - zanlar cemiyetten çıkarıldığı za man, artık is yapamaz olacaklaı dır. Geri olan unsurları (meselâ; bahçevanlar, kaldırımcılar, kuyu cular, v. s.) açılacak olan kurslar da terbiye edeceğiz. Teknik ve sanat okullarından yeni unsurlar yetiştireceğiz. Başlıca işlerden biri, ihtisası önde tutmaktır. Mühendis mühen dişliğini, mimar mimarlığını, bah -tci bahçeciliğini, ve ürbanist şe-hirr;l«çini yapacaktır. Mesele yeni Türkiye'yi RÜzel ' "-'türlü ve zevkli olarak va^-nak ve yanıcıları yetiştirmektir. Olmı-van için kendimizi zorlıyarak. eserİ — **in büyük birliğini şuna buna bozdurmamaktır. F. R ATAY fBaşı / İbc; say i »d») Unlu ; imparatorunun sözleri Adisababa. 3 (A.A.) — Habeş imparatoru demiştir ki. "— Habcşistana gönderilecek silâh, lar üzerine konulmuş olan ambargonun hemen kaldırılması lâzım geldiğini sanıyoruz. Çünkü İtalya bizi yalnız teh. dit etmekle kalmamış. son haberlere (Öre, birçok noktalarda sınırı geçmiş ve A dua ile Adıgrat'ı hombardrman el mistir. Topraklarımın sonuna kadar müdafaa cdeceğij... Hobeşh$mn$im italyan uleylıturlifı Adisababa. i (A.A) — Royter ajansı aytarı bildiriyor: İtalya j ley hine beslenen hisler, en keskin noktasına varmıştır. Sarayın balkonuna çıkan imparator kılıç ve tabancalarını çekmiş olan bin. lerce kişilik büyük bir halkın haykırış lan ile karşılanmıştır. Burada söylendiğine göre. Adua ve Adigrat arasında Igameye doğru ilerli yen italyan kuvvetlen bozgun» uğra -mrşlardır. İHılyım elçiliği muhatımı ut tın d n Adisababa, 3 (A.A.) — italyan elçilik binası, imparatorun muhaliz kıta. larına mensup atlı ve piyade 300 kişilik bir kuvvet tarafından korunmaktadır, italyan süel ataşesi B. Kal derim nin evi de muhafaza altında ve tecrid edilmiş bulunmaktadır. Bu suretle her türlü casusluğu* örtüne geçilmek is. lenmırkiedir. Busunla beraber italyan el. çisi Kont V.ncftıin hareket serbestli, gine katiyen dokunulmamıştır İtalyan elçisi ile işyarları pidiyor Adisababa. 1 (A.A) — İtalyan elçisi ile elçilik İ»tim» »—1 » °* pasaportları »e* Emiştir. Bunlar yarın sabah özel bir trenle Cibutiye hareket edeceklerdir. Trene, mıtrslyözlü bir as her kıta-ı muhafız olarak binecektir Elçilikler mahallesinin muhafazası için beş bin kişilik bir kuvvet ayrıl -mistir. t din a yeniden homhurdımun edildi. Cenevre. 3 (A.A) - Habeş hukume ti uluslar sosyetesine gönderdiği bir telgrafta, Aduanın yeniden bombardıman edildiğini bildirmiştir. 78 mobma atılmış ve bunlardan biri kmlhaç mer kezine düşmüştür. i 700 hlii re yaralı t*ır. Paris. 3 (A A) — Pari Suar gazete sinin, son tabında. Londradan alarak neşrettiği bir Adisababa resmi tebliğin göre Adua bombardımanında 1700 ölü ve yaralı vardır. Habisler italyanlara tıpır loptu ate.fi açtdar Londra. 3 (A.A.) — Royter ajansına Adisababadan gelen bir habere göre. Aduanın kuıayındakı habeş kumanda, nı Ras Seyum italyan hatlarına ağır topçu ateşi açmıştır. Italyunluı elçilik binasına MÛflIllli"' Adisasaba. 3 (AA.) — Ogaden bol gesinde hiçbir muharebe olmamıştır. 40.50 italyan bir emniyet tedbiri olmak üzere italyan elçiliğine girmişlerdir. Elçilik işyarları gece Adisababadan hareket edeceklerdir Mısır konsolosu Ha. beşistandaki butun mısırlıları boşalt mak. için emir almıştır. Adua bombardımanında ölenler, asker karıları ile çocuklarıdır. Bunların kocaları şehir dışında bulunuyordu. I-talyan uçakları alçaktan uçmuşlardır. Bunlara karşı hiç bir müdafaa topu yok. tu. Ilalyıaıtaı ilcıliyarttır. Londra. 3 (A.A.) — Adisababadan Royter ajansına gelen bir telgrafa göre, italyanlar Musa Ali vadisinde ciddi hiçbir mukavemete nuruz kalmadan ı-lerlemektcdİrler Habeş nene! seferberlik emri Adisababa, 3 (A.A) — Alman ha . İm [.dm., bürosu bildiriyor: Genel seferberlik emrinin metni şu dur: ¦İtalya ikinci defa olarak topraklarımıza saldırmıştır. Yaşadığımız saat. lar önemli ve vahimdir. Bütün habeş -ler kalkınız, silahlarınızı alınız ve va tanı müdafaa ıcın hazır bulununuz Şeflerinizin * »fmd.. toplanınız, onla rın enirlerine şevkle itaat ediniz ve saldırganı kovunuz. Bu kutsal savaşta eli silah tutamıyacak olanlar yaralılara bakmak için kızılhaç kurumunun cm . rinc koşacaklardır. Bütan dünya ka -moyu bizim tarafımızı tutmakta ve sal dırganı itham etmektedir Allah yar -dımcımır olsun. Her şey imparator için. her »ey vatan İçin.» Adisababa. 3 (A.A.) — Royter ayta. rından: Genel seferberliğin bugün sa. at 11 de ilin edileceği resmen haber veriliyor. Silnh allına çağırılan hubester milyandan fazla Adisababa, 3 (A.A) — Genel sefer -berlik. bir milyon yüz bin kişilik bir kuvveti silah altına çağırmıştır. Kuzay ordusunun komutam. Ras Kastadır ve karargâhı Gondavda bu . lunmaktadır. 250 bıa asker ve iki sene sürecek bir harha yetişecek erzakı ve gereci vardır. Tatkas ırmağının dogu kısmında ise Rai Sı yum kumandasında 200 bin asker vardır. Bu ordunun sağ kolu ISO bin kişiliktir Vı komutanı Makalenin süel İlbayıdır. Adua — Makale cebhc. sinin genel komutanı Ras Seyumdur Sü bakanı Ras Mulugeta. Gualo e -yalctının genel valiliğini yapmakta o t.tıı «ılıdım ..unu Janıyıun OİAIAB. saldı. ı.ua- guuıicıılin***»». italyanların son rından hu bölge üzerindedir Yn emirle, Godjam ve Erifrata »İleri Ras Menekşa. veliahdın idaresindeki ordulara yardım edecektir. Ras Menek şanın idaresinde yüz bin asker vardır. Veliahd, su bakanına Damakil illeri ve Aussa topraklarını müdafaa için emir vermiştir. Habeş imparatoru ise ihtimal Har . rar ve Ogaden bölgeleri karargâhına gidecektir. Harar Ind neninde elli bin habeş askeri var Adisababa. J (A.A.) — Harar bölgesinde. Zeila ile Siciga yolu üzerinde elli bin kadar habeş askerinin yığıl-mış olduğu bildiriliyor, önemli mik. darda silah ve cephane kamyonlarla takınmaktadır. i,laaılaki ilahım konsolitin muhufaza alunda Adisababa. 3 (AA) — Ras Seyum. Aduadaki italyan konsolosunu tutmuş ve korunması İçin tedbîr almıştır. İtalyan konsolosu, konsolosluk binasını yakmış Adisababa. 3 (A.A.) — Burada do. nen bir şayiaya göre. italyan konsolosu. Aduadan ayrılmadan önce konso-loshaneyi yakmıştır. idisababtıda heyecan Adisababa. 3 (AA) - İtalyan kıtalarının sınırlardan içeri ilerlemiş, olduklar, haberi büyük bir hırla yayıldı. ğından. burada şiddetli bir heyecan vardır. İlahım konsolosları .4 d i saha-buya netiyorlur Adisababa. 3 (A.A.) — Debra Mar-kos'daki italyan konsolosu Nil nehri, nî geçmeğe muvaffak olmuştur. Hafta sonuna doğru Adisababada beklenmektedir. Dcssiye'dcki konsolosun da gelmesi bekleniyor. Enn'deki italyan konsolo sundan hiç bir haber yoktur Eritrv yolunda ilalyau kıtaları Napoli. 3 (AA.) — Bugün de «.000 askerle 300 subay. Eritrc'ye gitmek ü zere yola çıkmışlardır. hülyan uçakları niril halka hücum li\arlar Cenevre. 3 (A.A) — Habeş dış ba . hanı. uluslar sosyetesi genel sekreterine, konseye bildirilmek ürere, aşağıda ki telgrafı çekmiştir: «Ras Seyum (başkumandan) tarafın dan bu nbah imparatorluk hükümetine çekilen bir telgrafta italyan süel uc.«k larının Adua ve Adigratı bombardıman ettiklerini ve bu bombardımanın, aralarında bir çok kadın ve çocuk bulu -nan sivil halkın ölümü.ic *ebeb oMu;;u nu bildirmiştir. Ayrıca bir çok ev de yıkılmıştı.' Şimdi Agamen ilinde de bir cenk başlamıştır. İtalya tarafından habeş topraklarına yapılan bu saldırım imparatorluk sınırlarının vç uluslar sosyetesi paktının çiğnenmesi demek -tir.» Ilahit kendini haklı göstermeye çalışıyor Cenevre. 3 (A.A) — italyan hukü -meti bugünkü tarihle ve B. Suviçm ımzasiyle uluslar sosyetesi genel sek -reterİne aşağıdaki telgrafı göndermiştir; «Uzun zamandanberi İtalya ile sa -vaşroak istiyen ve en sonra bu savaşı başlasmıya muvaffak olan habeş şefle, rinin harb ve ilerleme istekleri, son defa habeş imparatoru tarafından Za ey. lül tarihli bir telgrafla bildirilen genel seferberlik emriyle bir kere daha doğ rulanmrştır. Bu emir, italyan kuvvet -lerine karşı doğrudan doğruya bir teh did demektir. Tarafsız bir bölgenin ayrılmış bulunması, durumu daha fazla güçleştirmektedir. Habeş hükümeti, bu bölge işini yanlış tefsir etmişin Halbuki hakikatte otuz hil***—*--J-'* «.«• rjyc gidiş. —*fc o*üc| kuvvetler f..j ıramasına vc âabeşleı ı*ı*n pıhıeaV L .ri.uı*...- *wurla»ur m»ı* y*r*m**ıacur. İtalyan huausnctı. eylül tarihli muhtırasında, italyanın on senedenberi devamlı surette Ug:a « dığı kanlı saldıran vakalarının delille, rini göstermişti. Genel seferberlik em ri üzerine bu saldırım büyümüş ve geniş bir önem almıştır. Bu emir. açık ve yakın tehlike ihtimalleri saklamakta -dır ki bunlara karşı güvenlik scbcbJerı dolayrsiylc bir karşıt durum İanen gelmektedir. Bütün bunları dikkate alan italyan hükümeti, Eritrcdeki kuvvetlerin baş. komutanlığına lazım gelen korunma tedbirlerini almak için geniş yetki ver mistir Karanlık bir açıklama Roma, 3 (A.A) — Basın ve propaganda bakanlığı bildiriyor: İtalyan uçaklarının kalabalık mer. kerleri bombardıman etmeleri sonucun da bir çok insan öldüğüne dair habeş imparatoru tarafından verilen telgraf, modası geçmiş ve kötü niyetle yatıl -mış bir tevil telgrafıdır. hülyan iiİumi ordu halinde Roma, 3 (A.A.) — Korriera Della Sera, dün ilân olunan sıvı! seferberlik, ten bahsederek diyor ki: "Dündenberi bütün İtalya seferber edilmiş bulunmaktadır. Bugün bütün italyan ulusu tek bir ordu halindedir. Bu seferberlik ulusal hedefler elde s dilinoeye kadar devam edecektir. 20.000.000 faşist seferber Roma, 3 (AA.) — Dünkü seferber, lige iştirak edenlerin sayısı 20.000 000 olarak kestiriliyor. Roma'da saat 19 dan sonra, halk sükûnla dağılmıştır. Gece, bütün binalar donanmıştı. Şehir her zamanki görünüşünü al. mıştır WW(imi» ingiliz konsolosluiu ö-nünde posteri yapddı Londra. 3 (A.A) — Royter ljswm« Milanodan Öğrcr iğine göre bsgİttl konsolosluğu önunac gosterı'er edr™T tur . Royter dıyot ki : «Bu göı'criî'rin önceden har irinimi* o'.dı^u gvlMOyor d.ı. Çünkü göstericilerdi V Ivrimn «İngiltere bize ne yap-yor ¦ -or.is.ina lu-p biı ağızdan 'ti/i '«.I ediyor» cevabı ULUS S. İLKTFKİ\ İA HAKTKSİ İtalyan kuvvetleri Idi-jım şehrini ele «e-(irdiler. — Habeşler yerden ateş etmek sa* reliyle bir italyan mçtujtm düşürdüler. —-Dış Hakanımız dan sabah şehrimize geldi. ON ALTINCI YIL. No: 5098 Adımız andımızdı Her yerde 5 kuruş Uç harb gttnfinûn sonuçları Uçak bombardımanları habeşliler üzerinde çok tesir yapıyor Gündelik II \Kltl W SONR \ F. R. ATAY başladığına artık şüphe ol mıyan Afrika harbinin hiç olmaz sa vaziyeti basitleştirmiş olduğunu söyliyebiliriz. Çünkü artık ne: "— Harb olur mu, olmaz mı?„ diye zihin yormaya, ne de: " — Eğer harb olursa..... şartiyle yüz - lerce ihtimal üzerinde zihin ça -lıştırmaya lüzum kalmamıştır. Bugünden sonra içinde bulun duğumuz başlıca mesele, harbin, askerlik bakımından Habeşistan* da, politika bakımından Habeşis tan dışında nasıl biteceğidir. İtalyanlar hedeflerine çabuk varmak için, büyükharbtan sonraki bütün silâh icadlarını deneyeceklerdir. En son harb cihazları karşısında habeşliler, yalnız ferdî yiğitlikle memleketlerinin topografya ve iklim çetinliklerine dayanmakta dırlar. BövJe auc bir tabiatın sayısız ç» - /•*tırmanın kolay ,. I,,,, f. \, ne kadar doğru ise, yeni harb vasıta -lariyle karşılaşmanın daha kolay olmadığı da o kadar doğrudur. Her sabah gazetelerde okuyaca -ğımız bildiriğler Afrika harbinin askerlik evrelerini bize adım adım göstereceklerdir. Harbin I ı beş, İstan dışındaki ^aslıca buyu meselesi İngiltere -dir. Cenevre le birlikte odur, Ce-nevresiz olarak gene odur. Şim -diye kadar okuduklarımız, işittiklerimiz, gördüklerimiz bize şu kanaati vermiştir ki, ingilzler bu harbi yalnız Cenevre paktına değil, imparatorluğun hayati" menfaatlerine de aykırı görmektedirler. Harbi geri aldırmaya imkân ol -madığına göre İngiltere'nin bundan sonra güdeceği politika iki yoldan yürüyebilir: Harbi italyanlar için sonuçsuz bırakmaya çalış mak, yahud harb sonuçlarını im -paratorluk menfaatleri için en az zararlı bir hale koymak! birinci si İtalya'ya karşı, ikincisi italyan -larla birlikte tertibler arayıp bul -maya bağlıdır. Ayrı bir mesele de uluslar sosyetesinin arsıulusal inanca olarak ne kıymeti kaldığı veya kalacağı münakaşasıdır. Afrika harbinin politika da -vaları. askerlik kısmı bittikten sonra da devam edebilir. Hattâ bu, Habeşistan işi olmaktan çıkıp arsıulusal münasebetler gerginli -(Sonu 2. ci -.ıvır ttı) B. La valin izahları kabinece onandı* Zec-î tedbirler alınması şüphesi/ göriilmor rı Roma. 4 (A.A.) — Bugün öğle üstü propaganda bakanlığı ta rafından yayılan ilk italyan res -miğ bildiriği şudur: " Dün sabah saat 5. te faşist tümenleri ile yerli askerlerden kurulu tümenler, yakın habeş teh dİtlertni püskürtmek üzere Bar raşit İle Megheç arasında sınırı geçmişlerdir. İtalyan kıtaları, Ce nevre kararlarına rağmen sınır dan geriye çekilmemiş bulunan bazı habeş karakolları arasından güç ve arızalı bir toprakta ilerle -mislerdir. Yürüyüş cephesi sınır -dan 20 kilometre kadar mesafe dedir. Habeşlerin dayanışı fazla olmamıştır. Ahali, italyan kıtalarını, evleri önünde beklemekte ve beyaz bayraklar sallamakta idi. İtalyan süel gereç idaresi, büyük bir sefalet içinde bulunan yerli halka yiyecek dac*ıtmai;& bavla • m.şi.r. İtalyan hava kuvvetleri Tkaze ırmağı ile Makale'ye kadar üç keşif ve strateji uçuşu yapmış Nr-lır. Diğer *»*va filoları da aha bombardıman etmiştir. Geceleyin kıtalar, zaptedilen yerlerde kal mıstardır. Sabah şafakla beraber / '"ru. f*7 Harh bolçelerinî. gösteren harita butun hat üzerinde hücum h. ketine geçilmiştir. General de na italyan askerlerinin manevi İtalayda kışlaların önüne toplanan yeni askere alınmış gençle liye bildiriğ atmışlardır. Çok ku vetli bir topçu ve yaya ateşine uğrayan iki bambardıman tayya re filosu ise Adua ve Adigrat ya kınında habeş süel kuvvetlerini Türk ekonomini Uç beyaz Üçüncü beyaz, geçen ay içinde, Kayseri'de açılan büyük pamuklu kombinasının işliyeceği pamuktur. Birinci beyaz undu. Türkiye-nin. eskisi gibi, artık bir un davası yoktur. İkinci beyaz, bildiği-(Sonu 2. ci say ifada) tının gayet iyi olduğunu telgrafla bildirmiştir.,, Roma, 4 (A.A.) — Röyter a jansı aytarı bildiriyor: Asmara' -dan "Mestajero,, gazetesine gönderilen bir habere göre, türlü süel sınıflardan italyan kuvvetleri, dün, sabaha karşı habeş toprakları içinde 12 mil ilerlemiş ve Barb nehrinin ötesinde olup Adua yay-(Sonu 2. ci sayıfada) B. Tevfik Küstü Araş geldi V-enevreye git mi! bulunan Dış mm Bakanımı* B. Tevfik RU| tü Aras dün sabahki trenle t» tanbul'dan şeh . rimize gelmiştir Resmimiz D-ş Bakanımızı dj raleta Kamutay Ba«k***» v*. Sovyetler Birlimi fü '¦uk rlcİMi I-- brr Bulgaristanda Iu -rıım ve hükümetin tedbirleri Sofya, 4 (A.A.) — Polis direktörlüğünden bildirildiğine göre, hükümeti devirmek girişimiyle ilgili olmak üzere illerde 153, ve Sofyada 68 kişi yakalanmıştır. Bunların çoğu aşkın solyan köylü partisindendir. Diğer taraftan sii bakanlığı da biri albay, ücü binbaşı ve 11 i yü : başı olmak üzere 15 subayın tev -kif edilmiş olduğunu bildirmek -tedir. Sofya süel ilbayı saat 22 din sekize kadar bütün yerlerin kap., t.İmasını emretmiş ve özel telefon muhaberelerini yasak etmiştir. Kamutayın dünkü toplantımı Kredi kooperatifleri kurulması kanununun gö -rüşülmesine başlandı Kamutay dun B. Fikret Sılay-ın başkanlığında toplanmıştır. Gündemin birinci maddesi olan Çankırı saylavı B. Sami Çoluo Kamutayın dünkü toplantısında söz w anlar: BB. C Bayat. Şevket İnce, Sa -lâh Yargı. Hamdı. çen ile Çoruh saylavı B. Mehmet Ali Okar'ın öldükleri hakkında o lan Başbakanlık tezkeresi okun muş ve bu iki saylavımızın anısına saygı olarak 3 dakika susulmuş tur. Süel şahıslarla aylelerine karşı seferberlikte işlenen suçların takibi ve hukuk davalarının görülme tarzı ile kira ve tasarruf hak -larının korunması hakkındaki kanun projesi, vakıflar genel direk-(Sonu 4. üncü sayfada) Kamutay grupıı toplan t im Cumuriyet Halk Partisi Ka mutay Grupu bugün saat onbeş buçukta toplanacaktır. Dil hakkında Etimolojik Bir anket 1- Sabah, sabahleyin 2- Öğle, öğleyin 3- ikindi, ikindiyin -ikindileyin 4- Akşam, akşamleyin 5- Yatsı, yatsıyın - yat-sıleyin 6- Gündüz, gündüzün -gündüzleyin 7- Gice, giceleyîn I) Vııkarılakİ keli m ele rin ilk ve anıl kökleri nelerdir? II) Bu kelimeler na*d teşekkül etmişlerdir? III) liıı krlimeleri teşkil etmek irin köke ilâve olunsa ekler nelerdir ve eklerin her lıimıin DUna farkları ha~ kınımdan rolleri ne olmuştur? IV ) Bu araştırma neticesinde: A - Türk dili kökleri, ve, B - Türk dili ekleri, ve, C • Türk «özlerinin teşekkülü hakkında bir kaide çıkarmak mümkün müdür? Dil davasını kendi davası bitmiş olan Ulus, yukartki arateti açarak bütün bilginleri cevab vermeğe ve memleketteki bütün gazeteleri de kendisine yardıma çağırıyor. Mesele, yukarda işaret ettiğimiz gibi, dilimizdeki kelimelerin kökleri, ekleri ve teşekkülleri hakkındaki görüşleri anlama' tır. Bilginlerden ricamız cevablart-nı gazetemiz yazı işleri direktör lüğüne göndermeleri, Meslekdasl arımızdan ricamız bu dileğimizi bütün memlekete vaymalarıdır. ) iddim : BELGRAD Adı dillerde destan olan mavi Tuna'nın kıyısında kurulmuş olmak, bir şehir için, ne bulunmaz bir nimet. Vapur, gece, Tunamn sularını yararak ağır ağır ilerlerken, Bel-grad, ufukta onu arayan meraklı (Sonu s. ci sayıfada) Solda: Mitos *okağı, *ago*a: Artıranlar sarayı. I iirk ekonomisi; Uç Beyaz (Başı I cı Mayı/ada) miz gibi, şekerdir, geçen yıl açılan dördüncü şeker tabhkası ile memleketimiz için ikinci beyaz işi de halledilmiştir. Şimdi üçüncü beyaza dönelim: Bu işin de, ötekiler gibi, kotarılması için Kayseri kombinasının kurulması ilk büyük adımdır. E-reğli ve Nazilli fabrikaları ile bunlardan sonra kurulacak olan Malatya fabrikası, başlanılan işi ta-mamlıyarak, pamuklu dokuma endüstrisini zafere eriştirecektir. Çünkü, ekonomik varlığımızda ve kambiyo dengemizde büyük ve ö-nemli rolü oynayan pamuklu dokuma endüstrisini kurma hamlesi, en kısa bir zamanda, memleket ihtiyaçlarının eksiksiz olarak karşılanacağına şüphe bırakmıyacak kadar kuvvetli ve hesabJıdır. Un için böyle olmamış mıydı.3 Yiyeceğimiz ekmeğin ununu dışardan getirirken, inönü hükümetinin aldığı tedbirlerle, bugün başka memleketlere buğday satanlar arasına karıştık ve böylece "Türkiye tarım memleketidir,, denilirken gülünç sayılmaktan kurtulduk. Şekere gelelim: 1926 da kurulmağa başlayan şeker fabrikalariy-le girişmiş olduğumuz şeker işi, memleketimiz için kotarılması zor bir mesele idi. Çünkü şeker endüstrisi büyük endüstrilerdendi, tekniği sade değildi, çok kapi-ta( isterdi, ve nihayet, pancarcılık da çok bilgiye ihtiyaç gösteren tarımlardandı. Üç beyazın en çok güçlüklerle dolu olanı sayılan şekeri biz, sekiz yıl gibi kısa bir zamanda, eksiksiz başardık, ve işte bu kadar güç bir İşin bu kadar az bir zamanda, dediğimiz gibi. eksiksiz başa-jılmış olmasıdır ki bize. içürıcü "beyazın, yani pamuklu dokuma davasının halli yoluna girebilmek kuvvet ve cesaretini vermiştir. Bunda birinci merhale Bakırköy bez fabrikasının büyütülmesi idi; asıl hamle Kayseri kombinası ile yapıldı. Turhal şeker labrikası açılırken şeker davasında gayeye varıldığını bildiren İnönü, bundan sonra açılacak dokuma fabrikalariyle üçüncü beyaz davasının da başarı ile neticelendiğini. İyice inanıyoruz ki, bize müjdeliyecektir. Üç beyaz meselesinden bahsedilirken bir noktayı göz önünde bulundurmak gerektir; son üç şeker fabrikası kurulurken şeker fabrikalarımızın ihtiyaçtan aşkın şeker çıkarabilecek büyüklükte yapıldıkları, hattâ bunlardan bi- rinin lüzumsuz olduğu yolunda dedikodular işitildi. Bilgiye da-yanmıyan her söz gibi bu dedikodular da, bizim ekonomik durumumuz içinde, yapmakta olduğumuz hamleler üzerine yanlış tesirler yapamaz, alınan hızı yavaş-latamazdı. Çünkü kurduğumuz şeker fabrikalarının kapasitesi, pek yakın vakitlere kadar harcadığımız şeker mikdarı olan 65-70 bin tondu. Ve geçen yılların 50-55 bin ton yoğaltım mikdarı ise nomal sayılamazdı. Nctekim, son üç aylık yoğaltım mikdarı, yıllık yoğaltımın gene eski mik-dara çıkacağını göstermektedir. Kurduğumuz büyük endüstrinin verimli ve ekonomik bir tarzda çalışması bir memleket davasıdır. Ve bunda dikkat edilecek nokta bu davanın îlmiğ esaslarını bilerek sağlam adımlarla ilerle -meğe devam etmektir. Mesela, bu yıl kuraklık yüzünden t şak şeker fabrikasının işletilmemesi bir tenkid konusu olmamak ge r ektir. Türlü sebeblerle, bir fabrikayı işletmemek, bizim için, faydalı o-labîlir. Çünkü Türkiye şeker endüstrisi bir bütündür ve bütün içinde şu veya bu fabrika Ciye ayrımlar yapmak yanlıştır. Günden güne gürbüzteşen bu endüstriyi korumak için alınan tedbirleri telaşla ve yersel kaygularla karşılamak, en az, endüstrileşmenin anlamını bilmemek demektir. Uşak'ta fabrika işlemiyorsa, bütün pancarlar şeker endüstrisi tarafından satın alınmıştır. Yani üretmen zarar görmemiştir. Me morlar ve başlıca ustalar için de diğer fabrikalarda iş var. Şurasını unutmamak lâzımdır ki biz devletçi endüstrinin ekonomik işlemesini ilk şart olarak koşuyoruz. Mahalli hislere kapılarak, ona e-korıomîk. olniüktün uzakmşınam m nasıl tavsiye edebiliriz' Üç beyaz davası kalmamıştır. Bu davanın pamuk kısmını da ü zerine almış olan Sümer Bank vazifesini tamamladığı gün bütün yurd kendisini alkıslıyacaktır. A ncak ilâve edelim ki vazifeyi tamamlamak demek, bugünün en aşağı hadde inmiş yoğaltımını değil, yarının nomal ve hattâ üs-nomal yoğaltımını karşılıyacak derecede iş çıkarmak demektir. Çünkü lazla üretimlerden memleket için faydalanma çareleri de vardır. Mesele, yukarda dediğimiz gibi, ekonomik ve verimli çalışma tarzını bulup tatbik etmektir. U-lusal endüstri örgütlerimiz ise bu tarzı bulmuş ve tatbika başlamış- * * T tır. Gündelik II ARKTAN (Başı t. cı sayıfsda) ı ğınin doğuracağı kargaşalıklar -dan her hangi birinin ilk safa geç ¦nesi seklinde olabilir Bütün bunlar üzerinde hüküm yürütmek, harbin askerlik mese -leleri üzerinde hukum yürütmek -ten çok daha karışık ve zor olduğunu unutmamalıyız. Kendisine karşı herhanei bir tedbir düşünü -lecek devlet Fransa ve Rusya'dan sonra Avrupa'nın en büyük ordusunu. İngiltere ve Fransa'dan sonra Akdeniz'in en büvük do -nanmasını elinde bulundurmakta dır. Hava kuvvetlerinin önemi dn SONRA... kara ve deniz kuvvetlerinden da ha az değildir. Sonra Fransa'nın büyük karışıklık ihtimalleri ara sında ne de/eceye kadar İtalya ile yanyana kalacağı, ne kadar ciddiğ bir mesele ise, Fransa'nın İtalya'yı ne dereceye kadar bırakacağı da o kadar ciddiğ bir me seledir. Bugünkü arsıulusal şartlar karşısında alın?cak derslerin başlı cası ise. her memleket için, henüz, en büyük ve tek çüven unsurunun kendi müdafaa kuvvetlerinden ibaret olduğudur. F. R. AT AY DIŞ HABERLER İÇ HARB GÜNÜNÜN SONUÇLARI Genel nüfus sayımı 20 ilkteşrin pazar Huuünün küçükleri yarının biıyiıklvridir. Sayımtla en küçük çocukları bile yazdırmayı unutmayınız... Başvekâlet İstatistik Umum Müdürlünü (Başı I. ci sayıfadaj lasına bakan yüksek yerlerde kuvvetli noktalar işgal etmişlerdir. İtalyan kuvvetleri şimdiye kadar hiç bir mukavemetle karşılaşmamışlardır İtalyanların ilk hedefi Roma. 4 (A.A.) — İtalyanların ilk hedefi, Adigrat. Adua.Aksum hattını tutmaktır. Dünkü italyan saldırımı üç koldan yapılmıştır. Adua-Aksum hattına hakim Darotakl dağlarını tuttukları sanıl, maktadır. Habeşistan asker topluyor Adisababa, 4 (A.A) — Havas ajan -sından. Dış bakanı Adua bombardıma nının tafsilatını uluslar sosyetesine telgrafla bildirmiştir. ilk saldırımı sabaha karşı 4 uçak yapmıştır. Rastlıyan ilk bomba, kızıl haç bayrağı çekili olan bir hastanenin üzerine düşmüştür. İkinci saldırımı saat 10 da İki uçak yapmıştır. Vc bu iki hücumda 78 bom ba atılmıştır. Dolaşan bir yayıntıya göre habeşler Agame ilinde italyanları püskürtmüş -lerdir. Havanın Adisababaya karşı yapılacak bir uçak saldırımına engel olduğu söylenmektedir. Bütün habeşlerin ulusscvcrliğİne hi tab eden seferberlik bildiriği impara . tor sarayı önünde okunmuştur. Seferberlik hemen başlamıştır. Fakat asker 1er kıtalarına ancak 12 ilkteşrinde katılabileceklerdir. Gerek hükümet, ge -rek halk soğukkanlılığı muhafaza et mektedir. Yabancılara karşı hiç bir ha reketf bulunulmamıştır. Seferberliğin bir milyon kişiyi silah altına toplıyacağı söylenmektedir. Orduya gelmiyenler kurşuna dizile. —*i—-''«^"^—^H^Mktsattutari*^' ıs* -italyanlar ilerliyorlar Adisababa. 4 (A.A) — Bildirildiğine göre, Agamen yakınında başlıyan savaş. devam etmektedir. ttaly . yanlar gereç kaybetmişler ve bir mik. dar esir bırakmışlardır. Haberalma ser visi fena işlediğinden fazla haber alı. namamısttr. Habeş ordusunun ilk başarıszlıl. lan Adisababa, 4 (A.A.) — Resmiğ olarak bildirildiğine göre, Ras Scyum'un kuvvetleri Adua civarında bazı başarısızlıklara uğramıştır. Burada söylendiğine göre dün*. ı hareketlere kırk kadar italyan uçaj;. iştirak etmiştir Bugün italyanların bütün ceph üzerinde saldırıma geçmeleri beklen -mekte ve Adisababa'ya karşı yapılacak hava hücumlarından korkulmaktadır. Demiryolu durağının etrafına uçak top lan yerleştirilmiştir. Bütün beygir ve katırlar yiyecek ve gereç taşımak için zaptolunacaktır. İtalyan elçiliğini bekleyen kıta, im -paratorun muhafaza kuvvetlerinden 300 atlı ile kuvvetlendirilmiştir. Oftadende çarpışma başladt Adisababa. 4 (A.A) — Royter ajan sının Harrardan aldığı haberlere göre bu sabah Ogadende çarpışma başlamış tır. Habeşler Atluadan çekilecekler Londra. 4 (A.A) — Star gazetesi ha. beşlerin Aduada sonuna kadar dayan-mtyacaklarını ve yavaş yavaş geride toplanmak üzere emir aldıklarını bildir mektedir. lvning Standard, habeşlerin, gece karanlıklarından faydalanarak hırpalama hareketlerine başladıklarını ve yerleri gyet iyi bildikleri için bunda mu vaffak olacak durumda olduklarını yaz maktadır. Gene bu gazetenin aytanna göre, habeşlerin büyük kuvveti, cebhe gerisinde Uallo ili vadisinde bulunmak ta ve italyanları orada beklemektedir. Bu kuvvet her dakika yeni cebhanc ve asker ile büyümektedir. Eksçeync Telgraf aytarı su telgrafı Wkme**i**' Dun italyanların ileri harekette bu lundukları Musa Ali dağı civarında da savaş başlamıştır. Elli bin kişilik bir habeş kuvveti Cibuti — Adisababa yoluna do^ru ilcrliyen italyanları dur -durmak için emir almışlardır. Bu bol. gede italyanların 96 hücum »rubası ve bir çok uçakları vardır. Kanlı ve şiddetli çarpışmalar Londra. 4 (A.A.) — İngiliz gazete terinin Adı sabaha dan aldıkları haberle. re göre. habtş komutanlığının bıUl»-.. ğinde Şöyle denilmektedir: "Aduayı uzun müddet topçu kuvvetinin ağır ateşi altında tutamazdık. Bu gazeteler, diyorlar ki: İtalyanlar, ajjır tayyare topları vc tanklar kullanmaktadırlar. İtalyanlar, eski kaleye doğru bir geçit teşkil çimekte olan Ramab dağına hücum etmiş, ler ve bu dağı zapteylemişlerdir. Adu-anın zaptı için fecir vaktmdanberi de vaın etmekte olan savaş esnasında her iki tarat büyük kayıplar vermişlerdir. Habeş'iler, uçak bombardımanından çok m ıtrcstir olmuşlar ve Agami ile Adi grat yakınında bozguna uğramışlardır. Adu.)'da komutanlığı yapmakta cilan Ras Scyum'un hususiyle uçak bombardımanları dolayısiyle mevkiini trr-kedeceği söylenmektedir. Elindeki askeri emin bir yere çekebileceği umul. maktadır. Habcşliler, Aksum yakınında Mal. baride İyi dayandıklarını vc orada şimdi çok şiddetli bir savaşın devam etti ğini söylüyorlar. Kıztlılenİzde îttdyun filımu Port.Saıd, 4 (AA) — İv.u, ...ı.....ı. Kızıl denirde 4 kruvazör, 5 destroyer, bir şilep ve altı denizaltı gemisi bulun, duğu sanılmaktadır. I •¦'ii iluiyun Lıiuluıı Napoli, 4 (A.A.) — "BiancaU* r~ misi 12 subay ve 3.250 nefer yü*l""'Ş-tir. iskenderiye limanında alınan tedbirler Londra, 4 (A.A.) — Royter ajansının bildirdiğine göre, Habeşistanda harbin başlamış olduğu haberi gelir gel. mez İskenderiye zabıtası, perşembe günü hemen bundan haberdar edilmiş ve şehrin en Önemli noktaları polis tarafından tutulmuştur. Bİr hafta önce temizlenmek üzere alınan italyan neferlerine aİd tabanca, lar kendilerine iade edilmemiştir. İn. giliz yüce komiseri Sir Miles Lampson. perşembe günü uçakla Kahireden buraya gelmiş ve ingiliz kara ve deniz ko. mutanlariyle görüşmüştür. Yüce komi. SOM DflKIKfl Bu sabah bir buçukta Tulüz radyosundan aldığımız haberlere göre: Adigrat şehri italyan kuvvetle rinin eline geçmiştir. Bu sabah Cenevre'de yapıla -cak olan konsey toplantısı, hususî mahiyette olarak öğleden sonra yapılacaktır. Konsey resmiğ ola -rnk nazarteS' eti nü toplanacaktır. S:r Samuel Hor un bu toplantıda bulunmtyacağt umulmaktadır. Adisababa'dan 4 tarihiyle ge len bir a'ans haberine göre de: Adisababa, 4 (A.A.) — Ras S e yum bir taraftan Adua'da italyanlara karşı korken öre taraftan 12 bin kişilik bîr kuvvetle kuzay-dan Adua'ntn garbına doğru A -gordat yönünde ilerlemektedir, öncü kıtalarının Eritre sınırını geçtikleri ve birkaç italyan mev -riini IMMİ ettikleri sövl^nmekte dır. Fri'reli ve somalili birçok vrtî askerler habeş tarafına geç • mistir. Adua yakınlarında bir italyan uçcğı ateşle düşürülmüştür. ser, mısır ordusu komutanı Sir Çarlton Spinks Pş. ile de görmüştür. Royter ajansına göre ulusal Veft fırkası mensubları, ingüiz siyasasına yardım etmek lehinde rey vermişlerdir. Arap gazeteleri, pek yakında bir ingiliz . mısır süel ittifakı yapılacağını yazıyorlar, Cindeki ingiliz filosuna hazır bıılnnnuık emri verildi Nankin. 4 (A.A.) — Yabancı diplo. masi çevenlerinden öğrenildiğine gnre. İngiltere, Çin sularında bulunan deniz kuvvetlerine, harb sahnesine yakın kıyılara hareket etmek üzere hazır bu. lunmak emrini vermiştir. Habesislanın nltıslıır sosyetesine bir notası Londra. 4 (A.A.) — Adisababadan bildiriliyor: Habeş hükümeti, taarruz ve tahrik bahsinde italyanlar tarafından yapılan ithamlara cevab olarak u. luslar sosyetesine gönderdiği bir notada. Agami ve Adigrat bölgelerinin italyanlar tarafından istilâsı hakkında ilk resmî haberleri vermektedir. Aduuıım alındığı söyleniyor Roma. 4 (A.A.) — Adua'nın alındığı hakkında sözler dolaşmaktadır. Bu akşam yurdseverce bir gösteri yapılacağı bildirilmektedir. Londra. 4 (A.A.) — Resmen bildirildiğine göre Ras Scyumun kuvvetleri bu sabah Adua yakınında bozguna uğ. ramtşlardır. Ogadende 2000 habeş iildii Adisababa, 4 (A.A.) — Harardan ge-len bir telgrafta bu sabah Ogaden ilinde yapılan şiddetli çarpışmalarda habeş. lerden 2000 kişinin Öldüğü ve birçok yaratr bulunduğu bildiri Imektt-dl»^^^^^ A-ı.s.ıbaba. 4 (A.A.) — Adua bölge, sinden gelen son haberlere eöre. btı şehrin önünde büyük bir sav-i* başlamıştır. Habeşler. kendi mcvziltrinc iyice yerleşmişlerdir. İtalyanların Meri hareketi büyük güçlükle karşılaşmaktadır. İtalyanlar Adua'yı işgal etmek ve daha iyi mevzilere yerleşmek için çok çalışıyorlar. Her iki tarafın kayıptan çoktur. Yakında habeş hükümeti, bir harb bülteni çıkaracaktır. Yarından başlamak üzere sansür ilân edilecektir. Dessie'dcki italyan konsolosu İSO kişilik bir kârvanın başında olduğu halde bugün sağ salim Adisababaya gelmiştir. Adisababada diplomatlardan başka bütün italyanlar Cibutiye hareket etmişlerdir. İtalyan uçukları Tigre'ye bildirişler altılar Londra. 4 (A.A.) — Royter ajansının Diredaua'dan haber aldığına göre. Musa Ali bölgesinde bulunan italyan uçakları habeş veliahtının olan Dessie. ye hareket etmişlerdir. Bu uçaklar, bü. tün yol boyunca bombardımana devam ediyorlar. Danakil oymakları panik halindedir. Çünkü Ömürlerinde ilk defa olarak u-çak görmüşlerdir. Adisababadan bildirildiğine göre. italyan uçakları Tigre bölgesi üzerinde şu cümleler yazılı kâğıtlar atmışlardır: "Ya italyan dostluğunu kabul ediniz, yahut ölünüz.» İtalyanlar, bu bölge halkını Habc-şistandan ayrılıp kendilerine ayrı bir kıral seçmeğe çağırmaktadır. Habeşistanın siivl luıreketler hakkındaki bildiriği Adisababa. 4 (A.A) — Süel hareket 1er hakkında bugün aşağıdaki bildiriğ Çıkarılmıştır. İtalyan uçakları Jecc nehri yakının daki Valkait ve Tamadia üzerine bom balar atmışlardır. Üç Ölü ve altı yaralı vardır. Bombalar süel telgrafhane üzc rine atılmıştır. İtalyan, uçakları Oga -den ilindeki Korahi ve Gerloguri üzerine de bomba atmışlardır. Buralarda ölü ve yaralı olup olmadığı belli de • ğildir. İtalyan uçmanları aynı zamanda bildiriğler de atmışlardır. ULUS 6. İLKTEŞKfN İMİ» PAZAR Kamutay Parti Grupu ve Hakanlar Ku-rııhı /Jı$ Hakanımızın uenel siyasal durum etrafındaki izahlın mı dinliyvrek onadı.- Harb devrim ediyor. — ItalytınUır Kızıl h-nizdeki ingiliz uvmilerini arattırıyorlar. ON ALTINCI YIL. No: 5099 Adımız andımızdır Her yerde 5 kuruş Adua düştü müy düşmedi mi? Somali sınırında da harb başladı - asıl çarpışma Ogaden'de olacaktır - iki taraftan da ölü çoktur İTALYA İNGİLİZ GEMİLERİM ARIYOR ZECRÎ TEDBİRLER ALINACAK MI? Dil hakkında Adlaababa haberlerine irk Adua düşmüş Roma haberlerine göre de bugün düşe -cek- İtalyanlar Vageta ve Enguelâyı aldı AdUababa, 5 (A.A.) — Dana-kıl bölgesinde ve Asfali yanlarında bütün gece çok çetin bir çar -pıjma olmuştur.. İki tarafın kay - çoktur. İtalyanlar günde yedi kilometre ilerliyorlar. Aksumun is. • gali bekleniyor. Bir resmiğ bildiriğde italy»n İtalyan topçuları iş başındı bı pek çoktur. İtalyanlardan 700 habeşleden 1100 ölü vardır. Adua çok kanlı bir muharebeden sonra düşmüştür. İtalyanlar bu muharebede bütün asri silâhları kullan -mıştır. Adigrat Önünde çarpışmalar devam ediyor. Kayalıklarda mevzi alan habeşliler şiddetle kar şı koyuyorlar. Burada zayiat pek [Parti grupu ve Ba - i jkanlar kurulu Dış j [Bakanımızın i/ah - \ lanın onadı | Kamutay Parti Grupu Baş- i I kanlığından: j S birinci teşrin 1935 cu : mart e si günü saat 15,30 da İ : Kamutay Grupu Dr. Cemal İ : Tunca'nın başkanlığında top i landt. Cenevre'den gelen Dış Ba-I kam Dr. Tevfik Rüştü Aras, \ j genel siyasal durum ile bu '. i rum karşısında Türkiye'nin i : »mza ettiği her türlü misak ve \ : muahedelerle üzerine aldığı \ \ teahhütlere karşılıklı ve dik -i katli sadakat ve Balkan müt -İ **HUeriyU birlikte müşterek \ \ *m7''ve/ prensıpîne ve Cemi- \ İ ye,\ Al*vam misakına riayet : İ Politikası hıkında izahnt ı - : | mış ve grup. bakanımızın bu \ ; lzahal"" UnmSs» etmiştir. * * * j Başbakan İnönü'nün baş - \ İ *an/'f"»^« loplanan Bakanlar \ : Kurulu Dış Bakanının izahla- \ I rint dinlemiştir. Hükümet Dr. \ \ Aras'ın bu izahlarını onan : tır. Ur m Vageta ve Nguela mevkile -rin'ı aldıkları ve birçok ölü olduğu haber veriliyor. AŞX, 'm P İtalyan kuvvetlerinin ilerleyişlerini gösteren harita Roma, 5 (A.A.) — Resmiğ mahfellerde Adua'nın italyanla rın eline geçtikten sonra tekrar habeşler tarafından alınd'ğı hakkında olan haberler yalanlanmak tadır. Bu dakikaya kadar Adua (Sonu 2. ci sayıfada) Esassız bir haber Zaman gazetesinin 4 birinci teşrin 1935 sayısında Avrupa gazetelerinden naklen alınan bir haberde italyan uçaklarının Anadolu kıyıları üzerinde tarassut uçuşları yaptıkları, Çanakkale boğazına kadar uzandıkları görüldü -ğü bildirilmektedir. Çanakkale veya Anadolu kı yıları üzerinde yabancı uçaklaı ı tarafından böyle uçuşlar vuku bulmadığını Anadolu Ajantı be -yana Bimmm (A.A.) Fransa, yalnız ekonomik tedbirlerden yanadır - tngilterenin tek hasına süel led -birler alması şüpheli görülmekledir Paris, 5 (A.A.) — İyi habe» alan mahfellerde söylendiğine göre, ekonomik tedbirler mekaniz -ması gerek zaman gerek filî ol -mak bakımından derece derece artırılacak şekilde olacaktır. Fransız delegeleri, çarpışmaların ke silmesi sonucuna varmak için yapılan gayretlere zaman bırak mak için tedbirleri imkân olduğu kadar geniş bir müddet üzerinde derece derece damıtmaya çalışa -çaktır. Söylendiiğne göre, fransız başbakanı B. Laval, bir anlaşmaya varmak için bir cok ihtimaller ta şarlamış bulunmaktadır ve bun • ların zamanı gelince Önerge halinde ileri sürecektir. Paris'te söylendiğine göre Fransa, ulualat' J»*yctesi statuk rinin yüklediği hiç bir yükümden kaçınmıyacak fakat aynı zaman -da ara bulucu rolünden de vaz -geçmiyecektir. Paris, 5 (A.A.) — Özel aytar ların uzun mektuplariyle Ha beşistandaki olup biteni bildiren ajans telgraflarının yanı sıra, bu sabahki Paris gazetelerinin bü tün dikkatini çeken, dünkü kabi ne toplantısı -dır. Basın, en küçük bir ayıı-lık göstermeksizin, B Lava-lin siyasasının etrafında sezilen birliği kut İn m sıkta ve bunun hakkında " kutsal birlik,, terimini kul • lanmaktadır. Sosyalist ayrış par tileri bile hükümetin siyasasından hoşnuttur. B Grandi Popüler şöyle diyor: " Bakanlar ekonomik zecri ted birleri hep birden onamışlar, ancak süel tedbirlere karşı gelmiş lerdir. (Sonu S. ci sayıfada) İstanbulu ikinci defa aldığımız Bugün İstanbul, ana vatana kavıışt günün yıldönümünü kutluyor Bugün, İstanbul'un kurtuluş gününün yıldönümüdür. Türk erkinlik tarihinin toprak bütünlü -günde sayılı ve kutsal bir gün o -lan bu yıldönümü bugün İstanbul da büyük ve candan törenle kutlanacaktır. Hazırlanan programa göre Is tanbuldaki bütün dayreler, ku -rumlar, mağazalar, nakil vasıtaları süslenecek ve ışıkla donatıla çaktır. Süel kıtalar, okullar ve halkın katılmasiyle Sultanahmet de büyük bir geçid alayı yapıla -çaktır. Ordumuzun İstanbul toprağı • (Sonu 2. cl sayıfada) gün uğu Ol Etimolojik Bir anket 1- Sabah, sabahleyin 2- Öğle, öğleyin 3- İkindi, ikindiyin -ikindileyin 4- Akşam, akşamleyin 5- Yatsı, yatsıyın - yat sıleyin 6- Gündüz, gündüzün -gündüzleyin 7- Gice, giceleyin. I) Yııkardaki kelimelerin ilk ve asıl kökleri nelerdir? II) Ku kelimeler ııa-ol leşek-4 kül etmişlerdir? III) Ku kelimeleri teşkil etmek iein köke ilâve olunan ekli . nelerdir ve eklerin her birinin mana farkları bakımından rolleri ne ol -muştur? I\ ) Bu araştırma ın liretinde: A - Türk dili kökleri, ve, R - Türk dili ekleri, ve, C - Türk sözlerinin teşekkülü hakkında bir kaide çıkarmak mümkün müdür? Dil davasını kendi davası bil miş olan Ulus, yukartki anketi açarak bütün bilginleri cevab Vermeği ve memleketteki bütün gazeteleri de kendisine yardıma çağırıyor. Mesele, yukarda işaret ettiğimiz gibi, dilimizdeki kelime lerin kökleri, ekleri ve teşekkülle ri hakkındaki görüşleri anlamı-' Ur. Bilginlerden ricamız cevablart-nt gazetemiz yazı işleri direktör tüğüne göndermeleri, Meslekdaşlarımızdan ricamız bu dileğimizi bütün memlekete yaymalarıdır. W^VWW\A'VWVWVWVV\AAA'» ^ eni Romanımı/ t anbulda Taksimdeki cumuriyet anıtı ve geçir alayında süet okullulstımı flnatol Frans'ın En ünlü eseri Kırmızı Zanbak Yarınki savımızda haşlıyor TürkiTM- çeviren: Nastıhi i' ı\ ı m SAYIFA 2 ULUS 6 ILKTEŞRİN 1935 PAZ Avrupa ve biz Türkiyede ilerleyen spor Chıt, science htontıioı dergisi i yarı yori Harbtanlcrı bulun ulusların sosyal yaşayışında büyük bir rol oynıyan spor, Türkiyede hayrete değer sonuçlar vermişti r. Bundan y.mm asırdan önce bu memlekette futbol oynıyanlar, korkak kızıl Sulun Hamid tarafından hapise atılırdı. Bugün bu spora gönül vererek oy-my.nıl.ıi vc bütün yıl onları seyredenler sayılmıyacak kadar çoktur. Yazın dehşetli sıcakları bile ne oyuncuları, ne de seyircileri spor alanlarına git. mekten alıkoymamaktadır Bu sporda türk ulusunun ne derece ileri gittiğini anlıyabilmek İçin mesela Fenerbahçe kulübünün birçok memleketlerden da. ba kuvvetli on birlik takımlar çıkar -dığını düşünmek yeter. Aşağı yukarı bet gün kendi kulübiylc Öğünmektedir. Fakat bu sporun Türkiycye girip ilerlemesine Ön ayak olanlar pek umud kırıcı denemeler görmüşlerdir. Bunlar, Türkiyede oturan ingilizlerin çalışma-farından örnek ve hız alan bir takım yerli gençlerdir. Bunlar, kendi arala, nnda futbol oyunları oynamayı karar, laştıarrak kaptanlarının evinde toplan, mışlar ve ingiliz auosiyeyşin tüzüğünü ingİlizceden türkçeye çevirmişlerdi. Bunun için epice uğraşılmış. ondan Konra bir top vc oyun için gerekli öteki gereçler satın alınmıştı. İlk sınamalarda oyun kuralları ü. zerinde bazı anlaşmazlıklar, bazı aytış. malar oluyor, bunun için dc üyelerin evlerinde toplantılar yapılıp görüşülü. yordu. Bundan sonra sıra hafiyelerin çalışmaya geçmesine gelmişti. Bunlar, fut. bole uları gizli bir tüzük ile çalışan giz. lı bir cemiyet olarak sultana jurnal et. misler, bunların tuhat üniformalar giyerek geceleri dışardan gelen bir takım rapor vc diyagramları incelemekle uğraştıklarını haber vermişlerdi. Hafiye, bu anarşistlerin bir topla denemeler de yaptıklarını gördüğünü bildiriyordu. Bu. size çocukça bir şey gibi görünür. Fakat Kızıl Sultan, bundan adamakıllı kuşkulınmıştı. Çünkü türkçede "top., kelimesi hem oynanan yuvarlak nesne, hem dc bir yeri bombardıman için kul. lanılan büyük silah anlamına gelir. Onun için hükümet hemen harekete geçmiş ve zavallı ilk türk sporcuları sorgusuz hapse atılmışlardı. Bunlardan bir tanesi üç yıl hapis hükmü giymiş, ötekiler dc dostlarının etkisi kuzeyinde yakalarını kurtarabilmişlerdi. Bu suretle Türkiyede ilk spor ta. krmı kurulması girişimi yarıda bırakıl, mıtiı Türkiyede hafiyelerin gayretleri bir kriketçiye de zarar vermiştir. 1901 yılında avrupalı bir kriket takımına karşı oynayan bu kurban, gene bir deniz subayı idi. Durumu düşününüz, bu gene tam oyun oynarken zaptiyeler gelmiş. 1er vc teslimini istemişlerdi. Fakat bu adam, yiğit bîr adamdı: onun içîn oyu. nunu bitirmeden zaptiyelere teslim ol. madı. Oyun hitinciye kadar zaptiyeler tuhaf bir merak içinde bekleşmislcı. ondan sonra gene subayı alıp götürmüşlerdir. Bu gencin akıbeti ne oldu. ğu hakkında tarih susmaktadır ingiliz krikctçilen Türkiyede bun. dan «İtmiş yıl kadar önce ilk spor to. İmini tuı, ekmişlerdir. O zaman meşhur biı banker aylesındcn olan Haru sonslar Kandilli kulübünü kurmuşlar ve Boğa/içindr hir alında bu oyunu oy. nam işi ardı. 1880 yılında kurulan Kandilli kulübünün çalışmaya başlamasından pek az zaman sonra ingilizler Rugby futbolunu da ortaya ıtmışlardrr. Bu oyunu Istanbulda ve t/mırdc bulunan yabancılar oynıyordu. Yerlile. rin bu oyuna ne kadar aı ilgi göster, dikleri bu iki şehir kulübleri arasında yapılan bir maç esnasında görülmüştür Kuşkulu hükümet bu maçın polisin gözü Önünde yapılmasında ayak dire -mekte idî. Maç günü jandarmalar, alanda bulunuyor, baysallığı korumak ve seyirciler arasında bir hareket çıkarmamak için tetik üzerinde djruyorlard. Her şey yolunda gitti: nihayet n. yuncular biribirlenne fena halde gi. riştiklcri bir sırada )andarmaların ba. ında bulunan subay dayanamadı; askerlere süngü taktırarak oyuncuları zorla biribirinden ayırttı. Kendisin* uzun uıadıya bu oyun izah edildikten sonradır ki subay, askerlerini geri ça. ğırmış ve çılgın ingilizleri oyunlarına devam etmekte serbest bırakmıştı Tabiiğ. bu. çok u/un bir zaman ön. ce olmuştu. O gundın bugüne kadar Türkiyede spor hayatı İlerlemiş vc ar. sıuluaal değet vesilesi ve bir eğitim aracı olmuştur. Balkan yarım adası, bugün hükümetleri arasındaki ayrılık ve düşünce dr. ğişikliklerine rağmen bugün bif spor alanı haline gelmiştir. Hele balkan olimpiyatları dolayısıy. le Türkiye. Yunanistan. Yugoslavya. Romanya, vc Bulgaristan gençleri bi. ribiriylc spor alanlarında dostça yarışmaktadırlar Halbuki bunlar, harb öncesinde bü. tün enerjilerini politika alanında da. taşmak ve çekişmekle tüketiyorlardı. Hokey ve tenis de Türkiyede çok sevilmektedir ve bu. Türkiyede «adın hayatının ne kadar değişmiş olduğunu gösterir. Eskiden olduğu gibi kalın kafesli pencerelerin ardında bütün dünyadan uzak yaşamak yerine bugünkü türk kızı, en son spor modalarına göre giyİ. nerek çıkıyor ve büyük heyecanla bu oyunları oynıyor. Sultan Hamidle onun kuşkulu »kıl hocaları bunları görselerdi, kim bilir ne diyeceklerdi! Istanbulu ikimi defa aldığımız gün (Bası I. cı sayıfada) na *yak bastığı saatta 21 parça top a-tılacaktır. Bu anda limanda bulunan bü -yük küçük bütün vapurlar düdükleriy le kurtuluş dakikasını kutbyacaklardlır Süel kıtalar, talebeler, ve bütün halk bir dakika olduğu yerde durarak Istanbulu bugüne kavuşturan şchidlcrimizi ana • çoklardır. Taksım'de cumuriyet anıtına bir çc -lenk konacak ve harbiye mızıkası erkin tik marsını çalacaktır. Süel kıtalar Istan bul komutanının Önünden bir geçid yapacaklardır. Öğleden sonra komuta na bir kurul giderek istanbulluların or duya saygı ve şükranı sunulacaktır Gece ordu şerefine Perapalaıta bir şölen verilecek ve İstanbul Halkevinde ulusal piyesler temsil edilecektir. [~~ 20 ILKTEŞRİN PAZAR Genel nüfus sayımı .Savını pünü. ¦ayım işinin bitliği ilnn edilinceye katlar vacııklurmızı sokağa bırakmayınız. Küçük çorakların sokağa çıkmalar imlan anu ve baltaları ntcs'ul tutulacaktır. Başvekâlet İstatistik Umum Müdürlüğü PİŞ HABERLER İtalyan - Habeş harbında son durum (Başı f. ci sayıfada) italyan askerleri tarafından alınmamış tır Cumartesi günü yapılan tuel ha -rcketler yalnız Adua ür*rine tuyıkİ artırmak hedefini taki|, etmiştir. Ha • beşistan müdafaası için çok önemli o-lan bu yerin önümüzdeki günler için -de belki •!, yarınki pasar günü ital -yanların eline düşeceği iddia edilmek -tedır Adisababa, 5 (A.A.) — Havas aytarı bildiriyor Ras Scyyumun bütün kuvvetlerinin. Aksum . Adua yönetin de sürüp giden zorlu savaşa henüz katılmadıkları haber veriliyor Habeşler. hususiyle yaya hareketlerine Önem ve. riyoılar. Habeş askerlerinin manevi du rumları çok iyidir. Resmî çevenler a. kımsarlık gösteriyorlar. Bunlar, italyanların, propaganda M* ğıtları dağıtmak suretiyle ülkenin içe. risînde ayrılıklar uyandırmağa çalış malarının hiç bir etkisi olamıyacagına kanmalardır Habeş hükümeti bu harbin butun w. ravını İtalyaya yüklemektedir. Hükümet, bir yandan. Italyanın saldırgan du. rumunu Ccıv.vrede protesto etmeğe, ö-bür yandan da italyan kıtalarının saldı, rışlarına karşı koymağa karar vermiştir. Burada italyan kuvvetleri habeş topraklarından çekilmedikçe. İtalya ile her hangi bir pazarlığa girişilmesinin im. kansız olduğu kanuni vardır. Adisababadaki italya elçiliği çeven-lert. italyan kmnretıerînin Uer'^mrsiy. le ortaya çıkan durum Üzerine. hİlâ Habcşistanda bulunan teoaalaııyle he nüz buraya erişememiş olan konsolos, larının ne halde bulunduklarını merak etmektedirler. İtalyan cicili*-' E'vnlud dönmek1 \MTt lunan Adua konsolosu Franadan hiç bir haber alamamıştır. Habeş hüküme. ti. B. Frana'nın italyan kuvvetlerine ha ber ileterek Adua'y" bombardıman etmekten vaz geçmelerini dilemiş oldu. ğunu haber vermektedir. Henüz habeş devlet merkezinde bu ;unan İtalyanlara karşı gerek hükümet ve gerek ahali dürüst davranıyorlar Adua'nın bombardımanı üzerine yabancılar tasaya düşmüşlerdir Bunlar, şım. di de Adisababanın bombardıman edil meşinden korkuyorlar. Bir takımı daha şimdiden şehirden uzaklaşıp köylere yerleşmişler, bir takımı ise akımsarlık-larmı muhafaza etmektedirler. Gazetecilerin savaş alanına gitme, len yasak edilmiştir İki taraf ila çok kayıp v-riyorltır Londra, S (A.A) — Bu sabahki in gıliı gazeteleri. Adua'nın yakında düşe. ceği fikrindedirler. Söylendiğine göre yüzbin kişilik al tı italyan tümeni 65 kilometrelik bir cephe üzerinde ilerlemektedir. Italyanla rın şimdivc kadar zaptettikleri habeş toprağı Üç bin kilometre murabbaı tahmin olunmaktadır, italyan saldırımı, uçaklar ve hızb tanklar ve dağ topla riyle kuvvetlendirilmiş bir haldedir, italyanlar. Adua bölgesinin en önemli stratejik noktalarından biri olan Ra mat sırtlarını ele geçirmişlerdir. Çok aşağıdan uçan uçaklar iU tankların yar. dımlan sonucunda italyan hücumları, habeşleri şimdiye kadar tutundukları mevzilerden kaçmak zorunda bırakmış tır. Deyli Telgraf gazetesine göre. italyan saldırımı Üç koldan yapılmaktadır. General Santini kumandasındaki sol yan kıtaları Adigrat'ı almıştır General Biroli kumandasındaki merket kıtaları Adigrat'ın ban kuzayında Debradamo mevkiinde bulunmaktadır. General Ma ravigna kumandasındaki sağ yan İse Adua'va doğru İlerlemektedir. Adisahaha'dan alman bir habere gö. re, habeşler güney cephesinde 180 kayp vermişlerdir Diğer bir yayıntıya göre kayıplar, beşbin yaralı ve Ölüdür. Fakat bunların hiç biri kontrol edilmiş haber ler değildir. Roma'da sövlendiıHne göre eumn günkü hücum sonucunda 400 italyan ta. bit ve neferi ölmüştür. Asıl çarpışmalar nerede olmak? Londra, 5 (A.A.) — Deyli Telgraf gazeteai aylarının Adisababa'dan bil dir ligine göre. habeş hükümet a lamla, rından birisi. Habeşistan'ın, iyice ince lenmış bir plâna göre. Aksum . Adua hattını müdafaaya devam ctmıyccegini söylemiştir. Asıl vc kesin çarpışma çok daha güneyde olacaktır. Güney cephesinde. Ogaden ilinde italyanların genel bir ilerleyişi imkân . srıdır. Çünkü bütün topraklar, yağmur lardan dolayı baştan aşağı ıslak bir haldedir. " Zorlu lyırpışmtılar oluyor Adisababa, 5 (A.A) — Havas ayta- SOM DflKİKfl"" Sabahleyin sq/ıt üçte tıktığımız haberler: Pari Suvar gazetesinin Ad.» -ababa'dan öğrendiğine göre ha 6eş uçakları Adua ya mühimmat taşımaktadır. İtalyan uçaktan Garahi telsiz telgraf istasyonunu bombardıman etmişler ve 200 kişi öldürmüşler dir. Adua'nın uçaklarla bombardt manında 63 kişi ölmüştür. Şehri almak içîn yapılan italyan hüca ¦ munda habeşler 85 esir almışlar drı. İmparator Ga/jan mıntakan kumandanı Raatmuya verdiği emirde şimdi elli bin kişiyle Adığ-ra* mtntakaaında Ra* dadına gitmekte şjjZg^MMS^İaSSSSStam mtn yerîhî~lutmııh .- 3 rtt m sini bildirmiştir. On üçler îtalyayr tenkid ediyor On üçlerin konseye verdUdı-ı raporda İtalya şiddette tenkUt edilmektedir. Rapor'da İtalya'nın hflrbtan önce konseye baş vurma dtğı ve anlaşmadığın konsey ta -rafından incelenmesine karşı /" duğu, Habeşistamn ise barış imkânını temin et metre çalıştığı kay dedilmektedir. Raoorda ulusla, sosyetesi üyelerinin toprak ba -tünliikterine ve er binliklerine hürmet edilmenin arsıulusal bir inan ca olduğuna işaret edilmektedir. Asamble çarşamba çünü toplan hya çağırılmıştır. Zecri tedbirle* komitesinin bu tedbirlere fftVıru k isteyen devletler arasında teşkil edileceği tanıtmakladır Ne sütl tedbirler ev ne de ahlaka mevruu bahistir. Yalnız ekoonmik ve fi -nansal tedbirler ileri sürülmekte ofîY. Görüşmeler uzun sürecektir Altdar komitesi; tnaillere. Şili. Danimarka, F.ansa. Portekiz ve Sovyetler Birlieînden katınçtır. Adua önünde italyanlar İtalyan kıtalarının Adua eti a tındaki harekâtı bir metot içindi. devo*~ ediyor, özel müfreze!*' iaşeyi temin içîn bir tarrrfton yol yapmakla uğranmaktadırlar. İtalyanlar ingiliz gemi -lerini araştırıyorlar Ahdenîzin do'- - taraflartndaJ. birçok ing'liz grm'-'er'n'n İtalya harb gemileri tarafından hımule-lerini bildirmek zorunda bırakd -maları ingiliz deniz mahfelerini pek ziyade heyecanlandırmıştır. Bu hadiseler bahtımda bazı vapur kumpanyaları kapt • lardan ra porlar almışlardır. Kaptanlardan bazıları italyan gemilerinin ba emirlcri.e keain surette karşı koy muşlar ve bu muhalefet üzerine italyan gemileri ısrarda bulunma mıstardır. Kaptanlar kampanya lanndan emir istemektediter. rndan: Adua — Aksum yunetinde zorlu savaşlar oluyor Habeş kuvvetlen bit tun güçleriyle dayanıyorlar. İtalyan -lar, yaya, topçu, tank ve hava kuvvet -teriyle hep birden saldırmışlardır. Uçak filoları nöbetleşe uçuyor ve durmadan habeş kuvvttlerini Lombar • dimin ediyorlar. Itutyunlara göre savaş durumu. Roma. i (A.A) — Provanda ba -kanlığı bugün oglc üzeri ikinci rapo -runu çıka-mıştır. Savaşın Somali sınırında da başladığını bildiren bu rapor Şudur. Dün doıt ılktcşrındc kıtalar ılın yü rüyüflcrinc daha buyuk bir şevk vc heyecanla devam etmişlerdir. Bİrİncı ulusal kolordu ve yerli askerler kolordum İleri kollariyle Adıg-rat vc Entiscıoya varmışlar vc halk bunlaıı beyaz bayraklarla karşılıyarak Italyanın korunmasına girmişlerdir. Sağ yanda ikinci ulusal kolordu La-ro Takle yakınında mevzi almış olan 'jynan kıtalarının dayanmalını uçakla nn yardımiylc kırmış vc gsney yöne -tinde ile-tliyeıck akşam uzerı düşma -nin sol mevzilerini geçmiştir. Doğu yaylasında Ausaa bölgesinde uçaklar Sultan Terunin kuvvetli biı ki lasını dağıtmış ve Rat Bcru'Un kıtala rı tarafından işgal edilmekte olan Amin ve Ecurtanı da bombardrman et -mıştır. General do Bano kıtaların, uzun yü rüyüslerin ve şiddetli sıcakların çıkar dığı butun zorluklan şevkle yendiğim bildirmektedir Bu sabah saat beşte ordu ilen yü ¦ ruyuşüne tekrar başlamıştır. Somali nnmndm ¦« h.ımlm^^^^g^ T5rî»T7r #*ı*ı u^»Kiıh üiı bava lılosu Un abacıyı bombardıman etmiştir. Adua düştü Adisababa. 5 (A.A.) — Re:-nen bildirildiğine göre Adua bu sabah düşmüş, tür. Ancak Adigrat'ın düştüğü haberi C ha doğrulanmamıştır. Buna karşılık Aksum'un düşmesi bekleniyor. Yeni bir bombardıman Adisababa, S (A.A.) — Bugün saat ;eki»de italyan uçakları Dessie'yi bom "ardtman etmişlerdir. Adua italyan konsolosu tevkif edildi Paris, 5 (AA.) — Adua'daki ital -yan konsolosu henüz Adisababa'ya gel. memistir. Alınan haberlere göre konso loc AduaVa tevkif edilmiş ve italyan u-çaklcn şehir üzerinde ilk defa olarak .- Ukrükl'.ri saman italyan kuvvetleri kumandamda bir telgraf göndererek şahsına kar*ı karşılık yapılmaması için bombardtm.T.» son verilmesini rica et. iniştir. Adisababo'nın ve Habeşistamn diğer şehirlerinin bombardımanı ihtimaline karsı yabancılar Adisababa'nin yakınlarında sığmak arıyorlar. Adiaababa'daki yabancı gazetecilere henua cepheye git-nr.-k izni verilmemiştir. Cibuti demiryolunda san tren Adisababa, 5 (A.A.) — Son tren sa U günü italyanların sonuncu kafilesini alarak buradan Ctbutiye hareket ederek ve demiryolları taşıtı ondan sonra durdurulacaktır. Fransa'dan birkaç gün Önce hareket etmiş olan --00 aencgalli asker yarın Cibuti'ye gelecek ve hemen demiryolunun korunması için ileriye hareket edecek, tir Bu koruma hususunda fransız ve habeş makamları arasında bir anlaşma yapılmıştır. Londra. 5 (A.A.) — Röyter ajansı, nin Napoliden bildirdiğine göre. "Stra-thmore.. "Franconie,. ve "Atıantes,. adın daki üç ingiliz germen gemisi son dakikada yollarını değiştirmişler ve İtalyan limanlarına uğramadan başka limanlara girmişlerdir. DÜnva etrafından bir gezi yapmakta olan amerikan "President Hayes,. gemisi de Va«ingtonrfan aldığı bir emir üse rine şimdilik Nanoliye drgıl Marsilya-ya gide'cektir. ULUS 7 ıLKTEŞKLV 1935 l'AZAKTESİ Ulanhid, i m uduâunuı yüdönûıniini eliî.ı hu İlk bir »evinçA* kutladı. — Tartta •araştırmalar yapmağa gidon kurul Ankara'ya " ndi':. — Altuun Tıb Kurultayı hıtgiin Bti$hf\-ntmımn hir »nylfvİ Üs açdtyor. ¦u m ON ALTıNCl YİL. No: 5100 Adımız uı dar izdir Hor yerde 5 kuruş İtalyanlar ttüıı Adua'ya girdiler Habeşliler Uahıal'ı italyanlardan geri aldılar Dii hakkında Gündelik K \l I \l h VN KDİ Geçenlerde Türk Hava Kurumu yanı üyelerle birkaç aylik para yardımının bir listesini neşretti. Sayın Başbakanın sağrısına yurdun her tararından, akınlarla, koşulmakta olduğunu soruyoruz. Şunu söylemek isteriz: Bu alcın hiç bir üye sayısında ve para yekû nunda durmıyacaktır. Çünkü A -nadoluya kafes kuşu değil, kartal kaııadları takacağız. Ne türk kanadına, ne de kanadlı rürke başka ad veremeyiz. Asya ile Avru payı birleştiren bu toprak ve sularda, barış ve sükûn, türk kanadının gölgesinde devam edebilir. Hava kuvvetlerimizi, Kamâlistlei hızı ve hamlesi ile, süngü ve nam lu kuvvetimizle ayarlamalıyız. Yeni harbtarda, şehre ve cephe gerisine ölüm havadan yağıyor. Demiryolu, köprü, tarla ve fabri ka kanad güveni altında bulunmazsa, ates boyunu nasıl beşliye biliriz? On binlerce gene uçmağı og ,-. ... ¦--kıîr. Hakikatte kanad kuvveti, en soğuk kanlı cesaretin kuvvetidir: Oz, maya, cevher bu cesarettir. Biz onu arıyacak değiliz. Ona yalnız vasıta ve teknik imkânlarını vereceğiz. Yeni harblar. ateş boyunda bekliyen kahramana göğsünden değil, anasından, babasından ve çocuğunda salıyor. Kanad. cephe gerisini \arb bölgesi içine almıştır. Hava güvenini elde etmek için hiç bir şeyimiz, hattâ paramız eksik değildir. Biz en büyük devletlerin uçak sayısına yetişmeğe değil, ancak kendi müdafaamızı organize etmeğe çalışıyoruz. Barış unsuru olabilmenin çaresi, harb için tehlikeli olmaktır. Bugün harb duygusunda Türkiye rüyası gören hiç kimse yoktur. Böyle bir rüya, ancak bir hastalık kâbusu olabilir. Mesele Tür-kiyenin, güven davasında, dünya devletlerinden hiç birinden geri kalmaması meselesinden ibarettir. Türk Hava Kurumunun yeni üye ve yardım listelerinde, binlerin milyonlara çıktığını görmek istiyoruz. F. R. ATAY Kamutay Bugünkü lopianlıd;' neler jjörüsecek? O 9 Kamutay bugün saat on beşte .oplanacaktır. Gündeme göre, geçen toplantıda 17 maddesi görü -şülüp vaktin geç olması dolayısi -le çıkamıyan çiftçiler hakkında kredi kooperatifleri kurulmasına dair olan kanun lâyihasının görü fülmesine devam edilecektir. Ulusal saraylarla Yalova köşkündeki eşya hakkındaki rapo. okunduktan sonra gümrük ve te -kıtler b*kanlıg, ödev ve kurum kanunu projesi ikinci defa görü -şfllecektır. Birinci görüşülmesi yapılacak maddeler arasında Fi nans Bakanlığı teşkilat ve ödev leri hakkındaki kanun projesi vs tarımsal satış kooperatifi ve bir -ÎHcleri hakkmda kanun projesi vardır. İtalyan uçakları hücumlara devanı ediyorlarHabeşliler geri çekildikten sonra mukabil taarruza geçecekler Londra, 6 (A.A.) — RöyU ajansının Asmara'd&n öğrendiği ne g^re. Adua düşmüştür. «abahı rtk c-Vcn İlerleme '»a;eJ i | jiii müjdelemiş olan GetsaraJ «B tine de^am etmiş ve saat 10,30 a I Bonoya ela bir telgraf çek' Adua';* girmiştir. Yüksek papa* ! kendisine bütür italyanların V um t ^s*Watf%c^... M--a^£. "«... 7 w I I kritik 1 Koma, b (A.A.) — Basın ve propaganda bakanlığı. Adua'nıvı zaptı hakkında aşağıdaki bildir' ği çıkarmıştır: İkinci kolordu. 6 ilktesr. . Altıncı Tıb kurultayı Bugün Başbakanımızın bir söyleviyle açılıyor lar ve halkın bir kısmı italyan kumandanlığına giderek teslim o' muşlardır. Tebra Sinn'dan gelen bîr düşman hücumu püskürtül müştür. Yeni hat üzerinde üç ko lordu arasında irtibat temin edil mistir.,. Roma, 6 (A.A.) - B. Musoli Ndua'nın zaptını S«.n Rossore sarayında bulunan kirala telefon la haber vermiş ve Adua'mn zap ten gelen tebriklerini bildirmişti. Londra, 6 (A.A.) — BugJn öğleden sonra habeş elçiliği, Adu-a'nın zaptına dair hiç bir resmi* haber almadığını bildirmiştir. '.disababa, 6 (A.A.) — Hav. Şansının bildirdiğine göre, birin •i kânun hadiselerinden beri ital -vanlar tarafından işgal edilmel - (Sonu ?. ci Mrf/atfa) Dünkü at yarışları Kongreyi umacak olan Başbakanıma İsmet İnönü Cumur başkanı Atatürkün u!. sek himayelerindeki altıncı ulusal türk tıb kurultayı bugün saat on birde, halkevinde. başbakan Is mel InÖnünün bir söyleviyle açılacaktır. Kurultayın başkanı Sağlık ve sosyal yardım bakanı Dok -tor B. Refik Saydamdır. Kurultay dolayısiyte Sergievir. de hazırlanan sağlık sergisi de bugün saat 12 de açılacaktır. Sağlık sergisi 8 - 18 arasında halka açık bulundurulacaktır. Uç gün sürecek olan kurulu, yın bugünkü programı şudur: (Sonu 3. üncü sayıfada) Etimolojik Bir anket 1- Sabah, sabahleyin 2- Öğle, öğleyin 3- İkindi, ikindiyin -ikindileyin 4- Aksanı, akşamleyin 5- Yatsı, yatsıyın - yat sıleyin 6- Gündüz, gündüzün -gündüzleyin 7- Gice. gicelevin. 1) ^ tıkardaki kelimelerin ilk VC anıl kökleri nelerdir? 11) Bu kelimeler u.'-ıl teşekkül etmişlerdir? III) Bu kelimeleri teşkil etmek için kökr ilâve olunan ekler neîerdîr v#» pklertn h*T birinin mana farkları bn-kımmdaıı rnlU H ne nl -muatur t IV ) Bu araştırma ueticesindf x A - Türk dili kökleri, ve. B - Türk dili ekleri, ve. C - Türk -özlerinin teşekkülü hakkında bir kaide çıkarmak mümkün müdür? Dil davasını kendi davamı bil miş olan Ulus, yukartki anketi açarak bütün bilginleri cevab ı meğe ve memleketteki bütün gazeteleri de kendisine yardıma çağırıyor. MeseU, yukarda işaret ettiğimiz gibi, dilimizdeki kelime lerin kökleri, ekleri ve teşekkülleri hakkındaki görüşleri anlamı hr. Bilginlerden ricamız cevabları-nt gazetemiz yazt işleri direktör filğüne göndermeleri, M esi ihdaslarımızdan ricamız bu dileğimizi btyttrı memlekete yaymalarıdır. (Dünkü spor hareketlerine tüt yazılar h. mrı nnyıfamızdadtr.) *VWVA^WWVWVWNA~VW»^W' Bugün başüyan Yeni rnııınııımız Kırmızı Zanbak i Yasâu: l \ il Ol IH I.V.s 1 iirkçrvf* çeviren : i SASIMI İt t\b tU l Dördüncü sayıfamızda Yiıminci a*rın en Sü.ük \. - • Yi spyıetten bûyükterimi* ve yarıştan iki enstantane (yazısı * inci ssyıUıl SAYIFA 2 ULUS in/fi»/, islııi: To|h-;tL si\a^^mııı eeeyal sonurhııı Duny-tıU ırkııı^t ileri ülkelerde, u. telinde inim yapılan topraklatın bu. yuh veya kuçuk parçalara ayrılmış ol-maları, r+stgele bit gidişin sonucu ola-tak değil, ancak ekonomi kanunlarının ommılen katılamayan, yürüyüşünün üstelemesi sonuçlanılır. Şu bakımdan ülkelerde büyük harbdan sonra yapıl, mış olan toprak ış ve siyasaları gör o-nunr alınırsa sonuçlandırılması gönülden istenen toprak siyasamızın bize uy. gun ve doğru şeklini bulmak kolayla. 9" Dünyada toprak bolümü başlıca üç trınellı noktaya dayanır: 1) Büyük era/ı 2) Orta eraai 3) Küçük erazi Yukarıki üç bölümden başka bu doı. düncü parça daha vardır ki buna da dağınık erazi tlemr. Yukarıki üç bölüm, günün modaları değil yüz yıllarca ön. ce siyasal, sosyal ve ekonomi bilginleri. nın uğraştıkları büyük, karışık ve ulu. sal bir iştir. Büyük. ona. küçyk diye bölünen ve at konan cıazi hakkında çerçevelenmiş bir Ölçüde erazi parçasını bulmak bunun hakkında töz söylemek, düşünceleri ona göre yürütmek ne kolaydır, ne de doğruf Çünkü buyuk ve küçük era/ı, bir memleketin nüfusunun az veya çoklu, ğuna o yerin verimli veya verimsiz ol. masına, mahallin ekonomi kurumuna ve iklimin şartlarına bağlıdır. Bununla beraber, dünyada ilerlemiş memleketlerden. İngiltere. Fransa. Almanya, /-lalya ve kengeri diyarlarda, o n-.emle. ketlerin özel şartlarına uygun erazi hakkında söylenmiş bir çok sözler, ya. rılmış kıtablar. alınmış re iş alanına getirilmiş sonuçlar vardır. Zaten toprak siyasası denildiği zaman en ileri memleketin yaptığı toprak siyasası, bir ıs. tampa gibi alınıp diğer bir memlekete asla uydurulamart îklim değişiklikleri gibi toprak siyasasında da büyük de. ğishklikhrı vardır Ancak genel kaide-ter ve nihayet imsan zekasının yüz yıt-lardanberi uğraştığı isleri, sonuçları, düşünceleri kuvvetlendirmek için bu varlıklardan faydalanmak elbette yerin, de bir iştir Toprak dava ve siyasası, dünyanın en buyuk işlerinden bir iştir. Aslında ulusların egemenlikleri yalnız ve yal. mız toprak içindir. Ve gene toprak için olacaktır. Bu bakımdan bu mevzu genel bir ilgi uyandıracak kadar önemlidir. Toprak siyasasının sosyal sonuçları adı altındaki bu fazımın isteği bilhassa şudur- Iklım, ekonomi ve verim şartları !e. trmziyı geniş oMuğu nakde M mı. isteğinden az olan bölgelerimizde yalnız göçmen surenle değil, yurd ıçtn. de eraaı azlığından dağılmış ve dağılmakta bulunan insanları topraklara bağlamak, oraları ulusal gelir için emin kaynaklar haline getirmektir' Bir memlekette insanlar erazi ve ta. tim bakımından başlıca ıkı noktadan basma yerlere dağılırlar. 1) Erazinin çok büyük parçalara ayrılması yönünden o bölgede arazisi* kalan ulusun insanca göçmemelerinden. Bunun her memlekette birçok örnekleri vardır. Nitekim; lılandada Av-rupanın diğer yerlerine göre insan az. tığı. bu ükkede erazinin büyük parça, lanı ayrılmış olmasının bir sebebidir. 1913 tarihinde İrlanda erazisinden yüzde kırk sekizi belıcr ayleye iki bin dönümden artık erazi düşmesinden yedi yüz krrk dört ve gene iki bin dönüme yakın altı bin aileye verilmiş, geri kalan eıazımn yüzde krrk biti olması yit. zunden insanların yurtlarını terkederek başka diyarlara göçmesinden iki buçuk milyon kışı gibi ulusta bir eksiklik ol. nı.ısı erazi siyasasının İhtiyaca uygun olmamasından ileri gelmiştir. İ873 den 1896 ya kadar altı milyona yakın, herhangi bir ulus varlığına temel olabilecek insanların Irlandadan ayrılması erazinin büyük parçalara bölünmesinden ileri gelmiştir. îngilterenin ana kurağının sağlam, lığ', şüphe edilemez ki umum impara. torluk ulusuna bir etki yapmamıştır Çünkü, yurtlarını leıkedenlc: gene İngiliz sömürgelerine yerleşmişlerdir. Sömürge sahibi olmayan devletlerde bu iş ulusal bir acın halinde o ulusun varlığını sarsacak kadar sonuçlar vermiştir. Eski Avusturya imparatorluğunda. Doğu Avusturya bilgesinde öyle buyuk erazi yeılerı vardı ki. bu oaa/ı. nın o günkü durumu, imparatorluğun bünyesini sarsmış âdeta büyük harb ı. cinde. Avusturyanm çeşitli ulusları dimağında bu eıazı siyasasının büyük ve Avusturyaya karşı etkileri olmuştur. Cene Roma tarihinde, büyük erazi idaresinin o devlet hayatı üzerindeki yıkıcı etkileri tarihin yaşayan ^aynalarındı görülmektedir. Eski çarlık Rus-yasmın milyonlarca dönümlük, kişile. re ait erazilermîn, Rusyanın büyük dev-rîmindeki etkileri tarihte yaşayacak olan büyük bir misaldir. Küçülmekle beraber gene fcı;..un »ir varlık olan devletlerden Macaristanda, kişilere ait büyük parçalardaki arazi yüzünden macar ulusunun AvuUuralya ve güney Amerıkaya dünyanın bir çok yerlerine dağılmaları macar ulusunun büyük harbtan sonra iki milyondan fazla insanının dışarı gitmesi isteklere uy-, gun gelmiyen toprak siyasasından ileri gelmiştir. Cene bir çok memleketlerde, arazi-nin büyük değil nihayet bir ayleyi gc-çindiremiyecek kadar küçük olması yüzünden dağılmış uluslar menlikleri a • zalmış olanlar da vardır. Şu baktmtata göre bir ülkede arazinin lüzumundan artık buvıık parçalara ayrılman veya bir ayleyi geçindiremiyecek kenelerde ulak ve parça parça tarlalar halinde bakımından değil, siyasal, sosyal ve varlık bakımlarından da önemli ve naziktir Bu hale göre bizde arazi işi bulunması bir ulus için yalnız ekonomi günün büyük işlerinden sayılarak ele alınması verinde ve değerli bîr iştir. Nıtckimı bu önemli yurd işini Cıımıı -riyet Halk Partisi ve onun hükümeti göz önüne almıştır. Görüşüme göre o«-de. hele Trakyada. güney ve doğu A -nadoluda. altından kalkılmtyacuK ket -telerde buyuk araziler vardır. Trak -yanın nisbeten boş olmasına bir çok se-bebler sayılsa da arazinin sayılı eller -de bulunman oralarda yerleşip gönülle çalışacak ellerin girmesine engel olduğu gibi güney ilbaylıklarrmrzda. Muğ -la. Antalya. Adana. Urla. Diyaıbekir vesaire gibi yerlerimizde bu bakımdan ölçüsüz kertelerde, büyük parçalarda, Anadolvd.ı hele kuzay Karadeniz kıyılarında bir ayleye düşen arazinin çok az olması ora halkının uzun yıllardan-beri. Rusya. Romanya. İstanbul vesair yerlere gitmesi yüzünden artmasını candan beklediğimiz nüfusun dileği -miz Ölçüsünde artmasına engeldir. Şu halde bir memlekette arazi işini yalnız ekonomi bakımından ıcğzl sosyal ve diğer varlık bakımlarından da düşünerek tez elden ele almak, düzenlemek önemli ve büyük işlerden bîridir. Dünyada, büyük ve küçük arazi me seleleri hakkında sayısız fikirler, görüşler ve deyişler vardır. Biz bunların hiç birisine bağlı olmryarak yurdumu-zun özelliğine ve bölgelerin durumları-na göre buyuk. ona ve küçük arazi işini düzenlemek zorundayız. Daima ka -çınmak İstiyeceğimiz nokta, araziyi ne altından kalkınılamıyacak kadar büyük ve ne de bir ayleyi geçindiremiyecek kadar küçük taılacıklar haline sok -maktır. Bu iki üç nokta bilindikten sonra belgelerin özelliklerine göre çareler aramak ve bulmak elbette d.dı.ı kolaydır. Ulusu, toptağa yalnız ekonomik de. fiil. sosyal düşüncelerle de bağlamak ve sevdirmek, gelir kaynaklarımızın u-lusal varlık ve benliğimizin özelliği bakımından gerektir. Tahsin COŞKAN Kastamonu saylavı DIŞ HABERLER llal\an kıı\\tlri ilini \Ju;ı\a gireli gJTTDE; Kir (jin heyeti Tokyoya pilti Şanghay, 6 (AA.) — Japonyada e. konomık tetkiklerde bulunacak bir cin heyeti Tokyoya hareket etmiştir. Bu heyetin yakında başlıyacak olan cm -japon ekonomik konuşmalarında önem. li bı; rolu olacaktır. W vvmstam'lıa: Ktrulcdunn bir uiisteriai Atina. 6 (AA.) — Havas ajansının bildirdiğine göre kıralcılar işçi - köylü partisi bürosunu yağma etmişler ve bundan sonra Patris gazetesi idarehanesinin cephesini taramışlardır (Başı I. ci sayıtada) te olan Ual.Ual mevkii habeşler tara. fından geri alınmıştır. Roma. 6 t A A.) — 5 ılktesrin tan -hindeki durumu anlatan resmi g italyan harb bildiriği, italyanların Adigrat müstahkem mevkiini aldıklarını, orada, ki ahali ve papakların teslim olduklarını ve somali cephesinde de Gerlogubiyi ele geçirdiklerini bildirmektedir. Itttlynn kuvvetleri ilerliyorlar Asmara. 6 (A.A.) — D. N. B. ajansının öVel aytarının telsizle bildirdiğin: göre. kuzay cephesindeki üç kolordu da bugün ileri hareketlerine devam etmiş lerdir. Bu üç grup birlikte hareket et . m ekte ve telsizle daimî irtibat hali**'* bulunmaktadır. İlerleyiş, uçak filoları -nın keşif uçuşları ve yerli öncü yürî yüşleri ile hazırlanmakta ve bundan son. ra harekete geçen tanklar ve zırhlı otomobiller, yaya askere yol açmaktadır. Askerlerin arkasından, vol yapan ve te lefon hatları yerleştiren (enni kıtala» 1 gelmektedir Ikı ile üç bin metre yük -sckltgımlrkı Adua önündeki dağlarda bile telefon yapılmıştır. Adua'daki habeş garnizonu İtalyan 1 bombardıman uçaklarını ateşe tutmuş larsa da uçaklar attıkları bombalarla Adua mudafilerine ağır kayıplar verd-'r-mislerdir. Adua'da. Adua müdafii Ras Sevum'un oturduğu bina bombardıman dan -ok za- t görmüştür. İtalyan kayıplarının gayet az olduğu söylenmekte dir. Bununla beraber bu hususta kati hilgi elde edilmesi mümkün değildir Erıtrc cephesindeki habeş kuvvetler nin miktarı 25 bindir. Habeşler çekiliyorlut Adisababa, 6 (A.A.) — Adua'nm sukutu resmen daha teyid edilmemekte ise de ba beslerin şehirden çıktıkları lenmrktedir. Tank. uçak, ve ağır top' rm birleşik tesiri altında habeşler geriye do^ru düzgün bir şekilde çekilmek* dirlcr. Bununla beraber, iyi havaların çelmesi ile Tigre, Desye ve Ogaden cep helerİnc yollanan habeş kuvvetleri danz hızlı ilerlemeğe başlamışlardır. Bunların miktarı bir kaç yüz bindir. 16 italyan uçağı Adua Serkanta ve Tabetşa mevkilerini bombardıman et • "lişlerdir. Cuma günü yapılan bombar dııtıan sonucunda hasara uğrıyan Garad-hi tekiz merkezi habeşler tarafında, niden tamir edilmeğe başlanmış ise de italyan uçakları burasını bir defa daha bombırdıman etmişler ve beş kişimn Ölümü ile İS kişinin yaralanmasına se-beb olmuşlardır. Adua şehri habeşler tarafındın terkedilmiş, cephe kısmında iki taraf da takviye kuvveti İstemişler dir. Habeşler §kWİ çekilerek mukabil Kim, uz yapacaklar Adisababa. 6 (A.A.) — Tigre'deki habeş kuvvetlerinin kumandanı Ras Sey-yum. italyanların Vageta ve Dengbcla yı işgal ettiklerini haber vermektedir. Her iki taraf önemli zayiat vermişlerdir Dört italyan subayı Ölmüştür. Ha -beşler iki makineli tüfek ve birçok tu fek elde etmişlerdir. İtalyan uçakları harb bölgesinin üzerinde uçmaktadır. Habeş hükümeti bir italyan uçağının düşürülmüş olduğu hakkındaki haberi teyid etmemiştir. Habeş ordusunun bü yuk kısmı henüz harb etmemiştir. Ha beşlerin niyeti italyanları gerek muda -faaya ve gerek mukabil taarruza elveriş li bir noktaya kadar çekmek ve orada çarpışmaktır. Adua'nın kuzay doğusunda bulunan Gondar dağlık topraklarında ki önemli habeş kuvvetleri kumandan: Ras Kassa. Ras Scyyum'un kuvvetleri -ne vardım etmeğe hanrdır. İtalyanlar üt; noktatlun taarruz elliyorlar İtalyan kuvvetleri 3 nokta üzerin den taarruza geçmişlerdir. Bu noktalar şunlardır: 1 — 1 ak kaz nehri kurayı. 2 — Hadclegu güney doğusu. 3 — Guerlobi kuzay doğusu. dilik ancak kuz ayda ki habeş ku* vetlerî İtalyanlarla temastadır. Adua bombardımanında 40 kadın ve 32 çocuk ölmüştür. Adua ile Aksum arasında olan harp ta «00 habeşle 1000 italyan çarpışmış ve 48 habeş ve 27 italyan Ölmüştür. 65 italyan da esir düşmüştür. 70 tank ve 100 uçakla kuvvetlendirilmiş olan 30.000 kişilik bir italyan ordusu da Musa Ali bölgesinde toplanmaktadır İtalyan elçini hâlâ UlinaİMilnuia Havas ajansı aylarına göre. Adisaba badaki italyan elçiliği habeş başşehrin den çekilmiş değildir. Elçilik imparatm isteıse yeni konuşmalara girişmeğe ha - mlıı İtalyan ilerileyişi ay sonunda Takkaza nehrine varınca görüşmelerin tekrar başlryacağı sanılmaktadır Yaban cılar, konsolosluk tjfsslls*1 ve diploma* r müstesna Admbaba'dan gitmişler dir. Belçika süel kurulu, kumandanı mu» trtna olmak üere vakında Habeşistan dan »vrtlacakttr I .ı ılı filen kalktın aç ıfııı\urı I ulu umarlarına vuıtlt Asmara. 6 (A.A.) — "Royter ajansı aytarının ha cr aldığına ...mi Eritre.-den hareket eden üç italyan kolu amaçlarına varmışlardır Sanrni kolu Adigratı. Hizio Biıoli kolu Entısoıs'i almış. Marovıa kolu alınması artık bir saat meselesi olan A dua «urları Önüne gelmiştir İtalyan kuvvetleri limdıvr kadar hiçbir Önemli mukavemetle kı sılaşma. mıstardır. HuİM-şislaıultt mtıtlafaıı teıliİHilı. Adisababa. 6 (A.A) — Su bakanı Raskulc 100 bin kişilik bu ordunun kumandasını ele almak ürere Ankobere gitmiştir. İmparatorun k- ndîsı karargâ hını kurarak harekatı idare ermek istiyor. İmparator ve rmp-ratoriçe şehri dolaşarak halkı mudataa tertibatı akma ğa çağırmaktadırlar. Saray, istasyon vı başka bazı nok -talar hava hücumlarına karşı müdafaa topları ile muhafaza altına lınmışlar-dır. Diplomatlar arsıulusal durumu go -rüşmek üzere dün bir toplantı )apmış-lardır Uçak hiivumlurı Adisababa. 6 (A.A ) — Habeş hükümeti, italyan uçaklarının Aduadan 160 kilometre güneyde bulunan 1500 nüfus, lu Sakuta'va hücum «ttikkeiıni bildir, mcktcdır. AdıscUba. 6 (A.A.) — lulyan u-çakları Gorahai mevkiini bombardıman etmişlerdir. Bombardıman «onunda beş kişi Ölmüş. 15 kişi yaralanmıştır. Iluhnntur Ti^rede buşka bir li-nnsliy i tahta geçirmek isliyorlar Asmara. 6 (A.A.) — Havas ajansının özel aytarı. italyanların Tigre eya. letinde başka bir dinastiyi tahta geçir, mek niyetinde olduklarını bildirmektedir. İtalyan uçaklarının attıkları beyannamelerde şunlar yazılıdır "Bu yıl, u talyan kırıllı^ınm genişlemesini göre. çektir Buna karşı koyan mahvolmuş demektir. Şoa eyaletinin haksız yere gasbettiği Tac Tigre eyaletine dönecektir... İıiuıt konsolosundun hâlâ haber yok Asmara. 6 (AA) — Aldığı emirle re rağmen çok geç hareket etmiş olan Adua italyan konsolosu Bay Franka -dan hiç bir haber alınamamıştır, italyan uçakları cepheye giden kuvvetli habeş kolları görmüşlerdir. Bu kollar, kara -kolları Olpı kapılarında bulunan İUİ yan kuvvetlerinin ancak on kilometre uzağında bulunmaktadırlar. imerikurltı 1.700.1HM) italyan uimiiOıı var Roma, 6 (A.A) — Nevyorkun gaze çelere bildirildiğine göre. talyan — habeş harbi için İtalyanlar ve eski ital yan göçmenlerinin gocukları tarafın -dan elçiliğe yapılan gönüllü kaydı ta-|ı plı 11 bir milyon vedi yıiz bin gibi önemli bir yekunu bulmuştur. Bunla rın yalnız az bir kısmı kabul cdılebı -lecek ve bunlar yakında ltalyaya ha • reket edeceklerdir. / umandan uiden nıınullııleı Marsilya. 6 (AA.) — İlk italyan gönüllü grupu dün H-beşıstana gitmek üzere Marsüyadan hareket etmişin Son günlerde bir çok kimseler Afrık,.. ya gitmek üzere italyan kon«oloslucu-na başvurmuşlardır. .'(..000 ilııİMin askeri yıdıln Roma. b (AA) — Erit reden ga/«n-lere gelen haUrlcır göre, Süveyş kana lı ile Şap denirinden müstemlekelere doğru yolda olan vapurlarda 35 bin as her bulunmaktadır. ) fitillen evlen itulyıuı uskııhıi Mumvvi, iı (A.A ) — Sotutnıa g misi limana gelmiştir. İçinde italyan kiralının yeğeni Dük dö Bcrgam ile 4J60 subay ve asker ve aynı ramanda birçok Kirdeciler de vardır Bu gaa» - tccılcıüen dordu rrasssaa. biri alman, bin ımer ikalı Um dr norveçhdir. İsveçli sııİHiylar llubesistuntlu kalty arlar Adisababa. 6 (A.A — Geriye çag,-rm'"' »afcmen isveçli subayların H-beş,sund. dev^n edecek. I*rı öğrenilmiştir Muhatla mmiııiım fıf.tarı La Valet. b ı A.A — Maltı kıyılarının asker çıkarılması mum* olsu noktalarına tr| örgüler k©nubmı tur. La Valei ve Marsa Muscetto lı. manian demir ağlarla kapanmıştır A. da garnizon miktarını brs elaya çıkarak ktdar yeni n*kerin gelmedi beklenme fcıed ir Ana vatan HkMunun Uu^itta ve de. nıtahı gemilerinden mürekkrb bir fi . lotılla keşif ve talim çıkışları *.apmak-tadır. —- h ruamının revaln İme. " neşrediliyor Paris. 6 (A.A) — Franaanın ın^ıJı/ sualine cevabı pazartesi akşamı Par ıs ve Londrada aynı asmanda neşcedile - çektir. ALMANYA'DA l/ıisitd İHi\tııını du-layısiyle H. Hillerin kir a*»y*Vı i Hamcln-Under Veser. 6 (A.A.) -Burada Bükeberg'de bir milyona yakjn köylünün önünde büyük ve muhuv .ı süel manevralar yapılmak suretiyle nasyonal sosyalist hasat bayramı kutlan mıştır. Töreni açan Doktor Gobels radyo ile neşredilen bir söylev vermiş vc köy -lülcrc manevraların taktiklerini ve sa' halatını anlatmıştır. Ondan sonra köylü Lcpbcsİ başkanı B Darre hır söylev ver mi- "e yogaltmanlara hitap ederek feda. karlık İstemiştir. Nihayet uzun alkışlar arasznda B. Hıtfct kürsüye çıkmış v% buyuk bir söylev vermiştir. B Hıtler bu söylevinde Almanyanın gayet sıkı bir plânla hare. k*1 eden bir ekonomisi olm-ısı lüzumun, da ısrar etmiş ve halledilmesi bilhassa guç meselelerden bahsederek "Bu me seleler «İmanlar için çok güçtür, cun-ku ;ok dar bir yerde yasamak tadır Ur., lemistir. Bundan t*ma Baldvırt'ın diktatör. i.ı-Urın memleketi ic zorluklarından (.urtulmak için harb yaptıkları hakkın, dakı özlerioe dokunarak bunun valan olduğunu ve harbin demokrasiden geldiğini *ovletru»tır Suikast itıltkîknlı urluya yeni Sadistler rtk-artyor Sofya, 6 (A.A) — Bulgar ajansınm bildirdiğine göre. suikasta teşebbüsü hakkındaki tahkikat Wr çok yeni hadiseleri ortaya çıkarmış İse de tahkikatı güçleştirmemek için bunlar şimdilik neşredîlmemektedir. ULUS 8. İLKİ I ŞjgW 1955 SAU Trubzaiı, Giresun re (trdtı delegelerinin halanın ııklart fmdik Uıır itilayı perşembe UÜnii açılaraI;tır. — 24 ilklesrinde toplanacak uruylar kangreninin hazırlıkları ılevam eıliyar. ON ALTİNCİ YIL. No: 5101 Adımız andımızdır Her yerde 5 kuru» Altıncı Tıp Kurultayı açıldı Kurultayda 500 den faz a hekim vardı devrimlerimizde hekimlerin yalnız ha -şına tarihi bir rolü vardır. imi^ Ahimi ulusal tıp kurultayı dün ..t.ıt on birde Halkevinde Başbakan İsmet İnönü'nün bir söylemiyle açılmıştır. Başbakan İnönü, memleketin her tarafın -dan gelmiş beş yüzden fazla dok tor ve «alonu dolduran seçkin bîr ..mı/ bir istikamettir. Memleket bu savaşlardan büyük fayda gürdü. Her zaman yurdun her »»•¦afin İtalyan - habeş harbi Cephelerde sükûn var Konse) on üçlerin kararını kabul etti Gündelik ı \rim kredi KOOPERA IİFLERİ Kamâl OüAL Tarımda üretimi artıracak ve iyileştirecek önemli unsurlardan biri kredidir. Buna üretmenin en elverişli şartlarla zamanında ka -vuşması gerektir. Tarım kredilerinin en iyi şeklinin kooperatifler olduğunu rejim, ilk yıllarında söylemiştir. Kopcralifler, bir kay naklan kuvvet alarak doğabilirdi. ilk önce. '¦¦• fı.. ı lıf.ı 11 ıı .1 "m Ziraat / ¦ 'i t,.»- • ,.. yrni bîr varlık vermiştir. Kurtuluş savaşı içinde ve sonraları yurdun birçok yerlerinde parça parça kredi tecrübeleri ya -pıldrktan sonra kooperatif esası -na yakın olan " itibari ziraî bitlikleri,, kuruldu. 1929 yılında çıkan bir k nunla bunlar arsıulusal koopera f tiplerine iyice uy -gun bir duru *ra getirildi, Kamutay geçen cuma 1929 kanunuı.u de -ğ iştir en bir lâyihayı konuşmağa başladı. Bu değişmede, yalnız al -tı yılın tecrübesi veya en çok ta -nm alanında duyulan ekonomik kırizin etkisi aranmamalıdır. Kamâlizm, ''ana prensip say dığı kooperatifçilik,, alanında son parti kurultayından sonra daha geniş ve ileri adımlar atmaktadır. Büyük Partinin mayıs 1935 programı öncekilere göre, bu yol da yeni istikametler çizmiş ve kredi kooperatiflerinden başka "toprak ürünlerinin hakikiğ değe rinden üretmenleri faydalandıracak olan satış kooperatiflerinin de kurulmasını ve çoğaltılması,, nı önemli işlerden saymıştır. Altı yıl önceki kanunla kuru lan kredi kooperatifleri bu yeni ergeleri sağlamaktan nomal ola rak uzaktı. Bunları, programın kurulmasını istediği satış kooperatifleriyle uygun bir hale getirmek gerekti. Yeni kredi kooperatifleri kanunu ile eskisi arasındaki ayrılıklara girişmeden önce söylemeliyiz ki Kamutay gün-(emecinde bir de satış kooperatifleri kanunu vardır. Ziraat Bankasına yeni ve ileri bir mahiyet v* ren taslak da bunlarla beraber Kamutaya gelmiş ve komisyon 'arda her üçü biribiri ardı sıra konuşulmuştur. Kredi kooperatifleri kanunundan sonra öbürlerinin de bugünlerde çıkması beklenebilir. Yeni kanun tarım kredi kon peratiflerini h I . »indeki kooperatiflerine bağlıyor. Satış kooperatifleri de çıkat merkezi-rinde birlikler yaparak iç ve dı^ piyasalarda ürünün değeriyle sa İrsini sağlıyacaktır. Ziraat Ban!. (Sonu 6. cı sayıfada) dinleyici kalabalığı önünde sık sık alkışlanan şu değerli söylevi vermiştir: "— Altıncı ulusal turk tıp kongresi açılmıştır. Bu yüksek top -lantıya şeref veren üyeleri, «ayın Başbakanımız başkanlık kürsüsünde da takib ettiğimiz savaşları geniş letmek ve bu savaşları orada bu - lunmıyan mevzulara da teşmil etmek için talebler karşısında kalı -rız. Bütün bu savaşların aileler için ve cemiyet için çok fayda vc- Süel harekât bölgelerini gösterir harta Alımcı ulusal türk tıb kurultayı başkanı arkadaşları selâmlamak benim için bahtiyarlrktır. Arkadaşlar, yurdun her tara fından derin tecrübelerinizi biri -birinize anlatmak ve bunlardan bütün memleketi faydalandırmak için toplandınız. Buradaki çalış -malarınızı, bütün memleketin ya kın bir ilgi ve sevgi ile ve çok dikkatle takib ettiğine güvenebİ lirsiniz. Siyasal hayatımızda sağlık savaşları, hastalık mücadeleleri bi -/im "*teden beri çok önem v«rdi • Sıhhat Bakanımı/ Dr Refik Saydam rici bir surette yürütülmesi sizle -rin himmetinize bağlıdır. Himmetiniz yalnız vazife başında ve yurdun dört köşesinde yaptığım* fedakârlıklar ve çalışmalarla de -ğil, bilhassa tecrübelerinizi birib! (Sonu 3. cü sayıfada) Anketimize gelen cevaplardan birini bugün 4 üncü sayıfamızda okuyunuz Cenevre, 7 (A.A.) — Uluşjar sosyetesi konseyinin 13 ler komitesi, bugün öğleden sonra konseye verilecek olan, mesuliyetler mese lesi hakkındaki raporu iki saatlik bir görüşmeden sonra kabul et mistir. Bu müzakere en çok B. La-val ile B. Eden arasındaki konuşmalara inhisar etmiştir. Fransız delegesi, raporu kendi hesabına tefsir etmek hakkını mu hafaza etmekte olduğunu söylediğinden hükümetlerle uluslar sos -yetesinin tecavüz mefhumundan ne gibi sonuçlar çıkardıkları me • selesi, açık kalmıştır. Fransız siyasası, imkân dayre-sinde zecri tedbirlerin tatbikinin Önüne geçmek ve doğrudan doğruya müzakereler yapılmasına yol açmak istemekte devam ediyor. (Sonu 2. cı sayıfada) Kamutay'da Tarımsal kredi kooperatifleri kanunu kabul edildi Kamutay dün B. Nuri Conke -rin başkanlığında toplanmış ve geçen toplantıda 20 inci maddeye kadar görüşülen tarımsal kredi koperatifleri kanununun görüşülmesine devam edilmiştir. (Başı 2. ci sayıfada) Dil hakkında Altıncı ul usal türk tıb kurultayının açılış tBraninde bulunanlar Etimolojik Bir anket 1- Sabah, sabahleyin 2- Öğle, öğleyin 3- İkindi, ikindiyin -ikindileyin 4- Akşam, akşamleyin 5- Yatsı, yatsıyın - yat sıleyin 6- Gündüz, gündüzün -gündüzleyin 7- Gice, giceleyin. I) ı ¦¦ kurdaki hıılİMi lııfai ilk ve asıl kökleri nelerdir? II) Bu kelimeler nasıl teşekkül etmişlerdir? III) lîn kelimeleri tenkil etmek irin köke ilâve olıııuın ekler nelerdir ve eklerin her birinin maun farkları bakımından rolleri ne ol -muştur? IV ) Rıı araştırma netİeesinde: A - Türk dili kökleri, ve, B - Türk dili ekleri, ve. C - Türk söylerinin teşekkülü lıııkkıııdıı bir kaide çıkarmak mümkün mÜdftr? Dil davasın* kendi davası bilmiş olan Ulus, yu kar iki anketi açarak btrtân bilginleri cevab ı.r-meğe ve memleketteki bütün ga-seteAeri de kendirine yardıma çağırıyor. Mesele, yukarda işaret ettiğimi», gibi, dilimizdeki kelinıa-lerin kekleri, ekleri ve teşekkülleri hakkındaki görüşleri anianu. Ur. Bilginlerden rİcanuM C m ablar* nı gazetemi* vasi işleri direktör w İHğüne göndermeleri, M esi mkd aşlarımızdan ricamı S bu dileğimin bittim memlekete: Tay mal and rr. S4YIFA 2 ULU j Kamutayın toplantısında Tarımsal kredi kooperatifleri hakkında önemli bir kanun kabul edildi (Başı I. cı ssyıiada) 12 inci madde görüşülürken tarım komisyonu raportörü B. Yaşar ö/ey (Manisa) eski kredi kooperatifleri ka -nunundaki "ücreti adil- alınmadığından tarım komisyonunun önergesi gibi bu kanunda da muamelelerden "ücreti adil,, alınmamasını istedL Tüze komis . yonu raportörü B. Safahattın Yargı (Ko caeli) alman paranın harç değil, noterin yaptığı masraflara karşılık olduğunu «Öyledİ vc madde aynen kabul edildi. İutimatnume isler mi. islemez mi? 24 üncü madde okunurken söz alan B. Refik ince (Manisa) kanun vc ana mukavele yanında, durmadan değişmek ihtimali olan bir talimatname ile cezai hükümler koymanın doğru olup olmadı, ğım sordu ve talim,imamenin hukuki tarifini yaparak devlet kontrolü altında olmamak şahsi mesuliyet üzerine yapılan "tahriratı umumiye., muhalefetinden dolayı bir kooperatifin kaldırılmasına doğru gidilemiyeeeğini ve karışıklığın önüne geçilmesi için talimatnamenin kaldı, rılmasım istedi. B. Salâh Yargı talimatnamenin kanun vc ana mukaveleye aykırı olmasına imkân olmadığını ve şayed böyle bir şey olsa bile ilgililerin daima haklarını a. rayabileceklerini, bundan dolayı kanunun tatbikatını kolaylaştıran talimatnamenin kalmasında hiç bîr mahzur olmadığını söyledi. Şükrü Yalçın (Çanakkale) Kamutayın eski bir teamülü- kanunlara hiç bir vakit talimatname kelimesini sokmamış olduğundan bunun kaldırılmasını istedi. Ekonomi Bakanı B. Celâl Bayar ta. limatnamenin yalnız muhasebeye aid olduğunu vc ne kanunun, ne dc nizamnamenin tefsiri olmadığına işaret etti. Türe komisyonu raportörü B Sa- • lah Yargının verdiği izahat dinlendik, ten sonra başkan talimatname kaydının çıkarılması hakkında Refik Şevket İncenin takririni reye koydu ve bu takrir kabul edildi. Duru olan M olmayan kazanç Refik Şevket ince (Manisa) Koo -peratif bakımından duru olan kazanç farkın izahını istedi ve Ziraat Bankası ile duru olmıyan kazanç arasındaki emriyle feshedilen, yahut genel kurul emriyle tasfiye edilen sosyetede top -»anmış paraların da vcrilmiyeceğini ihtiva eden bu maddenin ağır olduğunu söyledi. B. Nazmi Topçuoğlu (Aydın) cc -vap vererek kredi kooperatiflerinde kazanç denilen kısmın faiz farkı olduğunu, satış koiperatîflerinde de kazancın İİat farkı, yani muhammen kıymetle kati satıştan faiz çıktıktan sonra (muamele krymctiylc satış hasılı safisi arasındaki fark) olduğunu, kooperatifle -rin ortağı bir kapital sahibi etmek da -varında olduklarını, onlarda kazanç ol madiğini, kooperatifin verdiği paraya mukabil aldığı faiz idare ve saire masrafı çıktıktan sonra geri kalanın duru kazanç olduğunu söyledi. Hükümetin yardımı Halil Menteşe (izmir) önemli bir meseleye temas edeceğiz ve hükümetin vereceği para ile kuvvet bulan koope . ratifin çiftçinin malını daha iyi fiatla ve masrafsız satabileceğini ve bu kurumlara verilen paranın bir -ıhsisat değil uzam vade ile verilmiş faizsiz bir para olduğunu söyliyerek memleket için ha. yırlı bir işin başlangıcı olmasını temenni etti. Yapılacak bu yardımlarla kooperatiflerin sayısı artınca, yardımların da o nisbette fazlalaşması gerekeceğini ve eğer tahsisat verilirse, zamanla devle . tin bu paraları yavaş yavaş alabileceği içîn yardımın da genişletileceğini söy -Icdi. ...onami İmkanının izahı Ekonomi Bakanı Celal Bayar (İzmir) — Mesele haddızatinde bu kadar buvı değildir. Farktan mütevellit bir iştir. Yani safi kâr mefhumu yoktur. Arkada, «imiz gayet güzel izah ettiler. Bundan evelki ihtiyat akçesine "„ 100 geçiyordu. Bi/ % 50 pay bırakmış oluyoruz. Her teşekkülün ihtiyat akçesi ne kadar kuv- vetli olursa bu kuvvet bizatihi o teşek-külün kuvvetidir. Bunun bu şekilde bırakılması kooperatiflerin lehinr bir ha -re ket t ir. Huğılıbın Kooperatifin yedek akçesi Refik Şevket İnce (Manisa) — Dağıtılan kooperatifin yedek akçesinin bölgr birliğindeki kredi kooperatifine verilme, sinin doğru olmıyacağını söyledi B. Nazmi Topçuoğlu bu yedek akçenin; koo -peratif kredi ve harçtan aldığı para il? iş gördüğünden pek önemsiz olduğunu anlattı. B. Hamdi Ongun (İçel) — Kooperatiflere Bankanın yüzde 7 ile para verdiğini ve bunun çiftçilere % 9 ile dağı -tıldığını aradaki yü/dc iki farkın ne olduğunu sordu. Kooperatiflere bırakılan fıırk Ekonomi Bakanı Celal Bayar (İzmir) — Ziraat Bnakası hakikaten kendilerine 7 faizle para ikraz ediyor. Onlar da kendi aralarında % 9 la tevzi ediyorlar. Aradaki fark kooperatiflerin kendileri -ne kalıyor. Bu. kooperatiflerin lehinde olan bir harekettir. Ziraat bankasının esas himayesini ifade eder. Yatırılan scrmajjieyc faiz yürütülüp yürütülmeme, si meselesi bizim noktai nazarımızdan tamamiyle itibari addedilmiştir Faiz yürütülsün veya yürütülmesin netîce İtibariyle konulan intifa! faydası kendilerine aid olan kooperatif şeriklerine aid olduğuna göre bunu mesele addetmemişiz. Mesele bundan ibarettir.., 26 mcı madde satış kooperatifleri kanununa temas ettiğinden bu maddenin müzakeresi bu kanunun müzakere. *nden sonraya bırakıldı. Ziraat barikatında kalan pauduı Ziraat bankasında kalan paralatın nc şekilde kaldığı hakkındaki* B. Ham " di Angun (Mersin) in bir sualine cc-' vap olarak. Tarım bankası genci direk. ; toru B. Kemal Zaim. bir zamanlar kurulmak istenen itibarı zirai birliklcrin-' den kalan bu paranın 100.160 lira oldu. I ğunu vc bunun ne suretle kullanılacağının tesbit edildiğini, sahihleri belli olanların hisse aenedlerine mahsub e-dileceğini. belli olmayanların da o mm. taka zirai kredi kooperatifinin yedek akçesine alınacağını söyledi. B. Refik İnce bu paraların sahihlerinin, dilerlerse geri almalarının, dilerlerse hisse senedi almalarının ve hat. tâ ölenler varsa mirasçılarının gelip almasının imkân altına alınmasını iste di. Ve bu şekli temin etmenin bir "iti-mad telkin etmek., meselesi olduğunu söyledi. Karışık hesaplar Ekonomi Bkanı Celal Bayar — İtibarı zirai dedikleri teşekküller hayatiğ olmadıkları için yaşıyamamıslardır. Parasına gelince bunlar Ziraat Bankasında mevkuf tutlmaktadır. Biz bu parayı dahi itibarı zirai işini görecek o-lan kredi kooperatiflerine devretmeyi muvafık bulduk. Eğer heyeti umumiye arzu ederse kanundaki mecburiyet kaldırılır, ihtiyarî olur. Yalnız bunların hesablan o kadar uzun ve karışıktır kı bunun altından çıkmayı çok şüpheli addederim. Şu halde bu paraların daha uzun müddet bankada kalması lazım gelecektir. /.'/ paraların kaynağı Kamâl Ünal (İsparta) — Hatırla -dığıma göre itibarı ziraî birlikleri ka -hunu, istiklal harbi sırasında yapıldı ve 340 senesinde meriyet mevkiine geçti. Bu para mahsule nisbetle toplana • caıktı. Sermaye mahalli mülki âmirler ve hususi komisyonlar tarafından top -lanıp bankalara yalıtılıyordu Hatırladığım budur. Aradan harb senesi geç -mesi sebebiyle bunların çoğunun da sahihleri yoktur.,, Haklar saklıdır. Bu izahlardan sonra Refik İnce Maddenin görüşülmesinin geri bırakıl, ması için bir takrir verdi. Ekonomi bakanı B. Celâl Bayar, kurulan itibarı ziraî birliklerinin akamete uğraması do. layısiyle paraları verilemiyen bir kısım vatandaşların haklarının Ziraat bankasında saklandığını söyledi ve dedi ki: 1 pl.ıan Vju naran* ya ;.*J.ye DIŞ HABERLER luslar sosyetesi kon *c\ L on üçlerin raporunu kabul rlli (Başı I. ci sayıtsd») lA-ler komitesinin raporu kabul edildi Cenevre, 7 (A.A.) — 13 ler komite - sinin raporu kabul edilmiştir İtalya menfi rey vermiştir. Konsey, attılar komitesinin raporu -nu ittifakla kabul etmiştir. B. Alotsi, ka bul edilen usul hakkında kaydı ihtirazı dermeyan etmiş ve: "raporu kabul et -mediğimi ve lüzumunda başka bir top -İjntıda düşüncelerimi anlatmak hakkını muhafaza eylediğimi bildiriyorum... de -mistir. Konsey konuşmalarının geeikti-rilmesi kabul edilmedi Cenevre. 7 (A.A.) — KonM-yde ko nuşmaların geciktirilmesi hakkındaki italyan isteği reddedilmiştir B Aloısi. ye hitaben kaleme alman bir mektupta kendisine harbin cereyan etmekte olduğu, çabukluğun çok lüzumlu bulunduğu ve bunun için isteğinin reddedil, miş olduğu hatırlatılmaktadır. Konseyin şimdi başlayan .ileni celsesinde. B. Aloisi. italyan hükümetinin yalnız raporun sar a ha t siz olması hakkında değil, içindeki türlü fikirlerden dolayı da en kati ihtiraz kayıttan der. meyan ettiğini bildirmiştir B. Aloizi raporun muhtelif noktalarını ve hele Italyanın Habeşistan hakkındaki şikâyetlerinin tamamen dikkate alınmamış olduğunu tenkid etmiştir. Hupttrda e ar ilan sonuç Cenevre. 7 (A.A.) — Saat 14 ten bir az önce çıkarılmış olan vc mesuliyetler meselesi hakkında bulunan rapor, şunu bildirerek bitiyor "Komite, hadiselerin tetkiki esasına dayanarak şu sonuca varmıştır: italyan hükümeti, uluslar sosyetesi statüsünün 12 inci maddesine göre girişmiş olduğu teahhütlere aykırı olarak mu. hasematı açmıştır. Bundan başka uluslar sosyetesi üyelerinden birisi on altıncı maddeyi ileri sürdüğü takdirde diğer Üyeleri bahsedilen hususî halin ne gibi şartlar altında vuku bulduğunu gözden geçirmeleri lâzım geleceği raporda bildirilmek, tedir. On altıncı maddenin tatbiki için harbin resmen ilin edilmiş olması zaruri değildir. Fransanın İngiltereye cevabı neşredildi Paris. 7 (A.A) — Fransanın 24 eylül tarihli ingiliz notasına cevabında, bazı mülahazalar ve karşılıklı olma şartı altında fransız hükümetinin aşağı -daki taahhudlcrdc bulunmaya hazır olduğu bildirilmektedir: 1 — Devletlerden biri veya öbürü, gerekirse, uluslar sosyetesi paktından ve yahut Lokarno andlaşmalanndan doğan yardım vecibelerini yerine geti-rebilemck vc yahut uluslar paktı veya Lokarno anlaşmaları gerekince öteki devletin yardımını istemek hakkını haiz olabileceği bir duruma karşı koya -bilmek için kara veya deniz veya hava süel tedbirleri almak lüzumuna kani ol duğu takdirde, Öteki devletle danışmaya girişecektir. 2 — Devletlerden biri veya öbürü tarafından, bu danışma veya bundan çı edenler kendileri ispat edilmek şartiy-le kendilerine iade edilir ve yahut ay. nı maksadı daha mükemmel surette ifa etmek için hazırlamakta olduğumuz kredi kooperatiflerine devredilir, bu paralar devredilirken de kredi kooperatifine devredilir ve devredilirken bu paraları verenlerin şahsi hukukları mahfuz olduğu temin edilir... Ekonomi Bakanının bu izahları ü. zerine madde yeniden hazırlanmak ü zere tarım komisyonuna verildi. 31 inci madde okunarak kabul edildi. Gündemdeki Finans bakanlığı teşkilât projesi büdce komisyonunun isteği üzerine geri verildi. Kamutay çarşamba günü saat 15 de toplanacaktır. İlalyunlar \luayı nuMİ aldılar ?-Tigre ve Idua eebheleriııde durgunluk var Adınababa. 7 (A A.) — İtalyan kata larının dün yirmi uçağın koruması al tında Adıgrat*ı aldıktan sonra Adoa'ya girdikleri saat 13.30 da resmen büdiril. mektedir. Anmara, 7 (A.A ) — Umumi karar gâhian bildirildiğine göre, italyan kıta atı başta mızıka olarak dün saat 10.30 da Adua'yı işgal etmişlerdir Lamba An gner dağının alınması çok çenn olmuş , tur. General Pcsentı'nın kumandası" dakı yerli bir kıtanın esir alınan çrtele rı idam ettiği bildirilmektedir Sınır böl gesindrki halk Önce güvensizlik göster . misse dc sonra italyan kıtalarını iyi kar şılamıştır Köy başkanları ve papaslaı «-uta vaat işaret ilorak armağanlar getiı-aaektedirler. Cenevre, 7 (A.A.) — Pikkolo gaz* tesinin Özel aytan Adua'nın a'tniMm şöyle anlatıyor- " Habrşlilrr yalnız yedi bin .-kır'-dav.- -i' Savaş şiddetli fakaı k Hcşı on geceden altıya kada' «nculer Adua'nın 30 kilometre yakının* vardılar. Asker tankların yardımiyle ta arruz etti... iıiim nusıt duşlu? Adisababa. 7 (A.A.) — Adua'nın italyanlar tarafından işgali hakkında şunlar anlatılmaktadır : Habeşler. italyanların tanklardan mü. rekkep kolbaşılan şehre girdikten sonr.. yan ve genden saldırmışlardır Bundan sonra şehir bir kaç defa elden ele geç -mistir. Ancak dün akşam italyanlar yi ti kesin olarak ele gcçırcbılmışlerdir. Bu sabah harb tekrar başlamıştır. Neticr henüz belli değildir Her iki tarafın da kayıptan ağırdır. Adigrat bölgesinde İtalyanlar bir çok hücumlarda bulun • muşlarsa da henüz kesin sonuç alama . mıstardır, italyanlar bu şehirden iki kilometre ilerdeki mevzilere tutunmuşlar, dır. İtilişinin Ulumun SUptl ku ıkınıyor Roma. 7 (A.A) — Dün aksam Adua-nın alındığı duyulur duyulmaz, bütür. italyan şehirleri tarif edilmez bir coşkunluğa kapılmışlardır Her taraf donanmış, her yerde alaylar tertip edilmiş, bayraklar asılmış, kırat, Duçe vc ordu alkışlanmıştır. Suel muzikalar, meydanlarda yurd havaları çalıyorlardı. H. Musolini Aduaya gidecek Londra, 7 (A.A) — Deyli Mirroı gazetesinin Eritredc bulunan özel ay • tan. B Musotininin yakında üsnomal hızda bir uçakla Aduaya gelip 1896 da ölen İtalyanlar için dikilecek anıtın a-çılış törenine başkanlık edeceğini yazıyor. Bu anıt dün Aduaya getirilmiştir kaçak anlaşmadan sonra, yukarda yzılı tedbirlerin alınmış olması, üçüncü bir devirtin arsıulusal taahhudle* inden geri kalmasını haklı gösterebilecek bir tahrik teşkil etmiyecektir. 3 — Devletlerden biri veya öbürü, danışma veya anlaşmadan sonra alınacak bu tedbirlerden dolayı bir taarruza uğrarsa, otckı devlet kendisine yardımda bulunacaktır. Fransız notası, ingiliz hükümetinin bu üç nokta hakkında mutabık olup olma -dığını sormaktadır . Nota tekliflerden Önceki mülâhaza lar kısmında, genel şümuliyle kabul e • dilen ingiliz teklifinin kolleküf güvenlik sisteminin boşluğunu faydalı bir su. rette doldurduğunu bildirmektedir Göz önünde tutulan yardım teahhuüı her türlü kara. hava. ve deniz taarruzu halinde meri olmalıdrı. Nihayet, yardım, mutearrız devlet uluslar sosyetesi üyesi olmadığı takdirde dc temin edilmelidir. Hal ve şartların müştereken gözdtn geçirilmiş paktın 16 ve 17 inci madde • (erinin tatbiki sonradan poz önünde bu. lundurulabilecek derrede oldukça *ır bir siyasal gerginlik durumu tı.ıdis oîur -.imn. vaki olacaktır İlah mı far yeni takviye kından bekliyorlar İtalyanlar yeni bu taarruza g»riş mek için kuaay cephesine takviye anaları topluyorlar italyan uçalıhnntn, sanıldığına göre. ileri harekete hzzır-l»k ılm»k üzere birçok yerleri bombardıman ettikleri bildirilmektedir Brçok italyan müfrezeleri Adua mmtakasın-da istikşaf harekelinde bulunuyorlar Bunların am-ıı kuçuk ıuiyan postalarını hırpalayan münferit bir çok habeş çetelerinden kurtulmaktır Celin carpışnıulıır Bü ı'alvan kaynağındar .uman habere gore. bugün Tigr» phesının doğu kısmında - üzerinde sc/t çarpışmadı oımuştül - Adıgratın ıtay.ın ordusu çetin bir mukavemetle karşılaşmış ve fakat ha-beşlcre ığır kayıplar verdirmiştır. 4disultaİMida nikbin bîr hata var Röyter «.ansının Adisababadan al. dğı bir telgrafla. tUh» nikbin bir hava estiği bildiriliyor imparatorun yakınları .halkı görmemekle beraber .impara-lorun şimdiye kadar mnt.it olmayan bir dercecd- kcyı.l. olduğ-.nu bildiriyorlar. Bununla beraber dutumda bu nıkbınlL ğı haklı göstrrecek hic bîr değişiklik VOktur. Tank avlamak için yeni bir nsulj Habeşle*. ' ı' avlamak için kullan -tıklan usulü tanklara karşı da kullanıyorlar Derin hendekler açarak bunları dalla'la we 'tumlı oıtuyuılar şimdiye kadaı dört italyan tankının bu suretle düşürüldüğü v» İçindekilerin öldüğü bildirilmektedir Doğu güneyi cebbesinde. Gcrjogu -biye atılan bombalardan 40 kadar habeş SfVerS "Imû^luı. Romada nge'.en bir telgrafta. Adis-ababada yabancılara karşı yapılan bîr gösteri sırasında bir kaç gazetecinin yaralandığı ve birinin öldüğü inldirili-yor Habeş onlusu çekilme emrini aldı Adisababa, 7 (A.A.) — Hükümet ku. zay cephesinde Adigrat'ın ve güney cephesinde de Gcrlogubi'nin düştüğünü teyid etmektedir. Orduya harbi kabul etmiyerek çekilmesi emredilmiştir. İtalyanlar Vaodkaıt vilâyetine karşı ta. arruzlarına devam ediyorlar. Cephelerde durgunluk lur Londra, 7 (AA.) — Tigre cephesi u/dindeki harekât nisbî bir durgunluk devresi geçirmektedir. Şimdi Tigre 1-çinc kırk kilometre kadar girmiş olan italyanlar Adua _ Entişko - Adigrat hat tı üzerindeki mevzilerini kuvvetlen-diriyoılar ve binlerce italyan ve yerli işçi italyan kıtalarının iaşesini temin i. çin çabucak yol yapmakla uğraşıyorlar. Öte taraftan Ras Seyum'un kumandasındaki habeş ordusu Makal - Aksum arasındaki hat üzerinde yerleşmekte ve takviye kıtalar: beklemektedir Habeşistan uluslar sosyetesine nota verdi Adisababa, 7 (A.A.) — D. N. B. nin özel aytan bildiriyor: Habeş dış İşleri bakanı, uluslar sosyetesi genel sekreteri B. Avenol'a 20 uçak tarafından kuvvetlendirilmiş ¦ * ın italyan kıtalannın dün Adua'yı ve bıraa sonra da Adigrat'ı işgal etmiş oldukla, nnı bildirmiştir. Habeş kıtalan. Adua'-dan çrkmışnr. ve harb bölgesi dışına çe. kıtecektir. italyan taarruzu, aylardanbe-ri hazırlanmış ve andlaşmalarla tesbit edilmiş olan bir bölgenin sınırları içinde yapılmışnr. Bununla beraber Habe -şistanın müdafaası için lâzım olan silâh, larm teslimine sistematik bir surette engel olunmuştur. Uçak bombardımanları devam ediyor Adisababa, 7 (A.A) — İtalyanlar Goıahai şehri uztrinc 300 bomba at -mışlardır. Bunların üçte biri patlama • mı-tır. (Habeş harbi hakkındaki haberlerin sonu 6. cı sayıfumudadır.) ULU 9 İLK rEŞKİN, I^\K V MIC V Son haberler 2. ci sayıfada ON ALTINCI YIL. No: 5102 Adımı/, andımızdır Her yerde 5 kuruş italya saldırıma hazırlanırken Negüs'ün emrinde Desye'de bir ordu toplanıyor l hışlar sosyetesi kararı türlü türlü tefsir ediliyor Londra, 8 (A.A.) — İngiliz gazeteleri, italyanın uluslar sosye leşi konseyi tarafından mahkûm 1 a 11ı1' lı k Goçan yıl bugün, Marsilya sokaklarında, kendini sevinçle karşılamağa koşanlar arasında, bir hiyanet kurşunu ile, güzlerini ka -payan Yugoslavya Kiralı Alek -sandr hakkında, bu sütun -larda şöyle deniliyordu: "Kur -»unları kıral n büyük kalbini bu lan suikast* lar bu hiyanetten umdukları de !ıa büyük faciayı go-remiyeceklerdir. Yugoslavya'nın sayısız vatanperverleri, Aleksan -dr'ın hatırasına karşı asıl hürmet ve bağlılığın, onun eserine devam etmek olduğunu bilecek kadar cesur, tedbirli ve iradelidirler. Orta Avrupa ve Balkanlar mu vazenesinin esaslı unsurlarından biri o.an dost devlet sarsılacak olursa kıtamız sulhunun destekle rindin biri yerinden oynamı olur. Avrupa sulhunun zararına olan her hangi bir hadisenin, Avrupa milletlerinden hiç birinin menfaatine hizmet etmiyeceğine şüphe yoktur. Akıl ve hakikatin bu hükmü, yugoslav vatanperı lerinin heyecanlı iradesi, ile bir (eşerek. Marsilya faciasını oldu ğu yerde durduracağına tam bir kanaat beslemekteyiz.,, Yurdseverliklerinin ne kan*... sağlam olduğu bilinerek bu kana atla bahsedilmiş olan yugoslav devlet adamları kendilerinden, pek haklı olarak, umulan sağgö rüyü göstermiş ve kıyacıların k' -niyetlerini boşa çıkarmağı bilmiş tir. Yugoslavya, kurucusu, içerde karşılıklı sevgi ve dışarda barış prensiplerine dayanan koruy- ... «ı büyük adamın, çizmiş olduğu yolda, dosdoğru yürümektedir. Marsilya trajedisinden bir yıl »onra Yugoslavya, ondan bir gün önceki sakin ve sağlam manzara-W« görünmektedir. Do»t devletin bu manzarasıyla ovarken yüreklerimizi acı ile dolduran şey. onuri( daha çok za . manlar yaşayabilecek kadar gene şetmin b„ katil kursunu ile ulu ! sunun başjndan ayr.lm.» 0|ması dır. Onu. kalblerinde yaşatmakta olan butun yuroslavlarla birlikte, ölümünün yıldönümünde, saygı I'* -»'İmi «m edilişi hakkında uzun tafsilât vermektedirler. Deyli Telgraf şöyle demekte -dir: " Dün italyan delegesi B. Alo-isi, tarafından ileri sürülen fikir -ler insana hayret verecek mahi -yettedİr. Bütün dünya biliyor ki Habeşistan - bu barbar devlet sözünü tutmuştur ve İtalya - bu medeniyet bayraktarı - sözlerini yerine getirememiştir. Mornig Post ise bütün öteki ingiliz gazetelerinden ayrı olarak şu mütalâada bulunuyor: " İtalya'ya ekonomik ve finan-sal bir abloka kurmak hatadır. Eğer bütün dünya bu zecrî tedbir leri fili olarak gözetmeyi teahhüt etmezse bu vasıta ile İtalya'yı kuv vetlerini geri çekmek zorunda bırakmak ihtimali mevcut değildir. Diğer taraftan, ancak reaksiyon lar doğurabilecek iğnelenmeleri:-İtalya'yı sinirlendirmek de mana sızdır. Her iki durumda ise harh tehlikesi, hiç olmazsa ittifaklat fSonm 2 inci »ayı fada) Eritreye »arkanı habeş çeteleri, Vtlikule şehrini işgal ettiler Roma, 8 (A.A.) — "Korriera Della Sera,, gazetesinin Aımara -da bulunan aylarına göre, ar. bin hedeflerinin birinci hattını teşkil eden bütün noktaların alınması ile sonuçlanmıştır. ..s/yan generalleri — Soldan sağa lerce kişiden tnürekkeb iki habeş kolu imparatorun kumandan al -tında Dessie'de toplanmaktadır. Dessie bölgesindeki süel hare -ketler genişlemek istidadını göstermektedir. Roma. 8 (A.A.) — Habeşistan seferinin birinci safhamı, italyan do Bono. Grazyarit, Teruai. Pavone Yeni bir ileri harekata başlanmadan Önce, işgal edilmiş toprak larda yerleşmek ve yeni bir hare -ket ussu hazırlamak üzere, kur Altıncı Tıp Kurultayı Toplantıda sovyet profesörleri de vardı Altıncı Ulusal Türk Tıp Ku -rultayı toplantılarına girmek üzt re Sovyetler Cumuriyeti tarafın - Sıhhat ve Sosyal Yardım Bakanımı/ Dr. Refik Saydamdan değerli misafirlerimiz Sovyetli profesörlerin ziyareti hakkında ne düşündüğünü sorduk. Fen ve kültür hayatımızın önemli hâdiselerinden hırı olan Altıncı Ulusal Türk Tıb Kurultayında dost ülkenin en de. ğerli ilim adamlarından üçünü şahsi misalin olarak çağırmak gibi kurultaya bir özellik veren Bakan bite şunları söyledi: "— Dost ve komşu Sovyetli â-limleri aramı/da görmekle bahtiyarım. Sovyet - türk ilim adamlarının halde ve istikbalde iş birliklerinin iki ulusun ilim yolunda ve çalışma sahasında biribirlerini tanıyarak dünyanın bu köşesinde bir bilgi varlığı vücuda getirmelerini tabii görenlerdenim.» dan gönderilmiş olan misafir Pro fesörler dün sabah yanlarında me mur doktorlarla birlikte Ankara ya gelmişler ve istasyonda Sıhhat Bakanlığı adına doktor Remzi, kongre adına genel sekreter Dr. Prof. Fahrettin Kerim, cerrahı Sovyet profesörleri kurulu baş. k*nı Üanışevski dün bire şunları %Öyledİ: Yepyeni bir kuruluş olan ye m Türkiyenin dinamik bir sembolü olan Ankarayı görmekten zevk du. yan bir misal ir inizim. Burada gördüğümüz ilim ve bilgi heyecanından bir sevinç duyduk Siz de sevi. nebilirsinu. Değerli Sağlık Bakanınıza bizi buraya çağırdığı için teşekkür ede-riz. Kongreyi kutlarız. Türk hekim liginin hususiyle romatizmaya kar. şı olan başarılı savaşını yakından gördük. Uluslarımızın sağlığı davasında birge çalışmak bizim için bir ga. yedir. Bu temasların iki dost devlet arasındaki kültür yakınlığı ta. rihte yem bir safha olacağına ina n-vonu , i kongresi adına Prof. Kemal tara fından karşılanmışlardır. Gelen profesörler şunlardır: (Sonu 6. o savıfada) m fi' w a Adua alındıktan sonra Habeşistanda ya pılacak savaşın geçeceği sarp dağlık yerler. mayın, süel faaliyeti bir müddet için durduracağı sanılmaktadır. Şimdiki harp hattı, Aksumun batısından, Adua'da Antiskio ku- (Sonu 2. ci sayıfada) B. Aras Ceneyreye gidiyor İstanbul, 8 (A.A.) — Dış Ba -kanı B. Tevfik Rüştü Aras, bu sabahki ekspresle Ankaradan şehrimize gelmiş ve istasyonda ilbay vekili, güvenlik direktörü tarafın dan karşılanmıştır. B. Tevfik RüMü Aras, bu ak samki ekispresle Cenevre'ye gidecektir. Sağlık Bakanımla sovyet profesörleriyle birlikte İngiliz seçimi Londra, 8 A.A.) — Gazetele rin birçoğu, gelecek genel seçimin tarihini 28 ikinci teşrin olarak gös teriyorlar. Bununla beraber, Dey li Meyi gazetesi, arsıulusal du -rum halkın reyine baş vurmayı imkânsız kılacak kadar ağırlaşır sa, Sir Herbert Samuel ile işçi ön derlerinden bir takımının da alın ması suretiyle bugünkü kabinenin genişletilebileceğini sanıyor. Morning Post da, parlamen -toj sunulacak silâhlanma pr-ramına İşçilerin karşı gelecekffii kanaatinin, hükümet üyelerinin memlekette yeni yetkiler alınması hakkındaki duygularını artırdığı | nı yazıyor. Dil hakkında Etimolojik Bir anke 1- Sabah, sabahleyin 2- Öğle, öğleyin 3- İkindi, ikindiyin ikindileyin 4- Akşam, akşamleyi 5- Yatsı, yatsıyın - y sıleyin 6- Gündüz, gündüzün gündüzleyin 7- Gice, giceleyin. I) akardaki kelimelerin il ve asıl kökleri nelerdir? Fİ) Rıı kelimeler ııaııl leaek kül etmişlerdir? III) Bu kelimeleri leakll etme İçin köke ilâve olunan e: ler uek-rdîr re eklerin l birinin mana farkları l»ı kınımdan rolleri ne ol muMur? IV ) Bu araştırma neticesinde A - Türk . I i I i kökleri, ve, B - Türk 'lılı ekleri, ve. C - Türk sözlerinin teşek? külü hakkımla bir kı îde çıkarmak mümküı müdür? Dil davasını kendi davası bilmiş olan Ulus, yukardaki anketi açarak bütün bilginleri cevab ver meğe ve memleketteki bütün ga -zeteleri de kendisine yardıma çağırıyor. Mesele, yukarda işaret et -tiğimiz gibi, dilimizdeki kelime -lerin kökleri, ekleri ve teşekkülleri hakkındaki görüşleri anlamaktır. Bilginlerden ricamız cevablart-nı ghzetemiz yazı işleri direktör • lüğüne göndermeleri, Meslekdaşlarımızdan ricamız bu dileğimizi bütün memlekete yaymalarıdır. Anketimize »elen cevaplardan 1 — Sabah, sabahleyin — Bu kelimenin aslı arabca "subuh,, dur. Acemce "saba,, dır, subuhla, sabadan mürek. keb arabca ve acemce ılc müşterek olarak lisanımıza geçen bir kelimedir. «Tabesubuh- sabaha kadar demektir. "Subuh ve saba., acemce kaide ile yapılmış bir terkibdir. İşte şu terkîb gösteriyor ki acemcenin saba'sı ve arabca-nın subhu (sabah) a İnkılab etmiştir. Arablar bunu "esbafa,, diye tasrife esas gösterirler. Ve "ı»bah„ derler, burada "elif., kalktığı /.iman "»a'-ah.. meydana çıkar Manası ı'uhlomak. sabaha erişmektir. Söz arasında, sabahlama' . sabaha kalmak, sabahladım, sabahla, sabahla-malı, sabahtanberi. »abahın karanlığında: diye kullanılır. Sabahleyin bekleyin, gecenin niha. (Sonu 5. ci sayıfada) »AYIFA 2 ULUS S. 6 DI5 HABERLER I luslar sosyetesi kararı türlü türlü bir ola n,a (S-v /. cı sayıUda) Vatanı tehlikesi vırdıı* Bu gazete, yssnıınıp sonunda. İncil k* rr hükumetme sabır ve m «Mm* ha "~ vsıye etmekte »e aynı ısvsiyeyi ttal. ı'ya harsı da »erirken italyan devlet yC lamlarının alulh davranıp Adua ile ik. ca fa ederek hadiseleri daha fasla zorlamı. tefsir ediliyor ıcaklarım ummaktadır. ka 8* m. Anımı s «aHsa-lfteri de kararın r* öneminden İMihsediyorUu " Paria. 9 (A.A.) — Gazeteler. 7 ilk -»rın Cenevre gününün tarib Önemini ¦ sydctım kirdir *i Jurnal, "ilk defa olmak ü/ere 16 ın. M maddenin konuşulduğu an. larıhi bir n olmuştur... diyor. " Sol parti gazeteleri. alınan kararla. * büyük bir hoşnudlukla karşılamakta . " ırlar Bununla beraber mutedil gazel' " :r "alınacak /ecri tedbirlerin harb ha. m genellestirmemesini dilemektedirler. Pötı Parızyen divor ki: "Dünya barışı adına, 16 ıncı madde-ın çok büyük bir ö/enle tatbiki icab . der. Düşünülmeden alınacak fa/la şid. j ietli tedbirler İtalya etrafında ekono -I »ık bir abloka kurulmasına sebep ola . j aîir ve İtalya da ablokaya tahammül e . j Icmıycrek onu şiddetle yarmak niyetini I ealiyebilir. Uluslar sosyetesinin alaca». , cdbîrler belki onun kredisini yükselle , ck. fakat aynı zamanda da bu sosyete -, 'i tehlikesiz olmayan çapraşık bir du -. umla karşılaştıracaktır. Uluslar sosye -cıi kendisini bu tehlikeli yola fazla ka;ı-ırmamalıdır. Mademki pakt kurtarıl -niştir. Sosyete, elindeki bütün vasıtala. ı kullanarak her şeyden önce banşı ko. umak gayesini kovalamalar . Maten gazetesi, bu »ebe b t en ötürü 16 ıncı maddenin aynen tatbik eılilmi . recegını tahmin etmektedir. Ekonomik ve finanaal tedbirlerin nüabet bir sonuç verebileceğinden şüp-se eden Pertİnsks. Eko dö Pari gazete, •nde şunları yasmaktadır. "Kollektİf zecri tedbirler, aşağı yu . karı iyi bir »ıraya konmuş ferdî tedbir . ler kollck»iyonundsn başka bir şey de. gildır. Bunlar hiç bir şey ifade etmiye -eek. yahut pek az bİrşey ifade edecektir. Arsıulusal kanun İçin. tecimin kutsal haklan feda edilebilecek midir?., Mi/ıwiM(n fanevredeki durumu hoşnudluk uyandırıyor Londra. 9 (A.A.) — Tayini» gazete, sinin Cenevre aytan diyor kİ: " Dün Cenevre, sarsılmadan büyük bir buhran geçirmiştir. B. Laval'in rolüne gelince. Cenevre'ye yeniden dön . düğünden beri uluslar sosyetesinin di . ger üyelerindn ayrılmak niyetinde ol • madiğini hemen göstermiştir. B. Aloııı dün 24 saatlik bir mimin istediği /aman bütün gözler, şimdiye hi-dar italyanları daima güçlüklerden kur. ta muş olan B Laval'e dönmüştür. Pa . kal bu »efrr, B. Laval, bir el işaretiyle, yapılacak başka bir şey olmadığını an . tatmıştır... R. Hek de Cenevreye geliyor Varşova. 8 (AA.) — Polonya dış bakanı B. Bek dün aksam Cenevre'ye hareket etmiştir. \ unanintan VlusUu Sosyetesinin kararlarını kabul ederek Atina. 8 (A.A.) — Yunanistan dış bakam B Maksimos Cenevreye hareket ermiştir. B Maksimos zecri tedbirler hakkın, da bir karar verecek olan uluslar sosy:. tesi asamblesine iştirak edecektir. Hükümet çevenlcrindcn öğrenildiği, nc göre, Yunanistan, uluslar sosyetesi üyesi sıfatiylc. zecri tedbirlere iştirak e. decrk ve bu husustaki durumunu, diğer balkan anlaşması devletlerinin durumu, ns uyduracaktır. Asamble ne yn/tacak? Cenevre. 8 (A.A.) — Havas ajansı Bildiriyor: Uluslar sosyetesi genel sek. reterliği ile asamble 4 . 10 . 1921 ta rihli karar suretinden mülhem olacakliıı. 1 dtr. Bu karaı süitti 16 ıncı maddeyi tof« sir etmekte olup bu maddenin tamamı tamamına tatbiki bir çok itirazları çek . mistir. Çünkü çok ağır bir takım ıecf' tedbirleri İleri •örmektedir. Komiavoı tekliflerini hazırladıktan sonra ekonomik ba»ıncın başlangıcı ta. rihini bütün devletlere bildirmek, kon. seye aid olacaktır Prensip itibarîyle butun devletlerin zecri tedbirlere iştirak etmeleri lâzım gelmekte iae de 1921 tarihinde topLan . mış olan asamble harı devletler içm dzel tedbirler almak /orağı bulunabileceğini kabul ve teslim etmiştir. Bu yüzden mr. seli, ingiliz filosunun seferber edilme, siuin meşru olduğu kabul olunacaktır. Konsey bası devletlere alacakları tedb;» Icrî geciktirmek İ/ninİ verecek ancak bu nun İçin zecrî tedbirlere aid genel plânı bozmaktan çekinmelerini »art koşacak . tır. Zeeri îedhirlere hazırlık Londra. 8 (A.A.) — Fransız ve ingiliz ekonomik eksperleri Cenevreye gelmişlerdir. Bugün Öğleden sonra, zecrî tedbirler meselesini görüşmek ü-zere toplanacaklardır. ••• Cenevre. 8 (A.A.) — Royter ajansı aytan bildiriyor: Yetkili çevenlerin söylediklerine göre. zecrî tedbirler, a-samblenin * 1021 tarihinde alınmış karardaki prensiplere dayanacaktır. Bunları ilk Önce, konsolosluk değil, fakat diplomatik ilgilerin kesilmemesi, sonra posta, demiryolu ve öteki münakalâtın tahdidi ve süel ihtiyaçlarda kullanılabilecek bazı malların ihracını tafadid gibi «konomık zecrî tedbirlerdir. Bu tedbirler, ttalyayı uzlaşmaya daha eğgin bir durum takınmağa şevket mezse uluslar sosyetesinin vereceği talimata göre. blitün devletler yahud bir veya iki devlet tarafından abluka kurulması düşünülecektir. Fakat bu ancak son bir tedbir olarak kullanılacaktır. Çünkü bu son tedbir, tabiatile süel bir tedbir mahiyetinde o-lacaktır. İtalya bir notu verdi Cenevre. 8 (A.A.) — Baron Aloisi, uluslar sosyetesi konseyine bir nota vermiştir. Bu notada altılar raporunun görüşülmesinin geri bırakılması dileği, nin konsey tarafından reddedilmesi ü-zerine italyan tezini anlatmaktan bir fayda ummadığı, çünkü geri bırakma dileğinin bu izahların verilmesi mak sadiyle istenildiği bildirilmektedir. Gene notada bİldirldiğine göre, kon. şeyin almış olduğu karar, kendisinin meselede en fazla ilgili olan tarafı dinlemeğe lüzum görmediğini göstermek tedir. B. Aloisı uluslar sosyetesinin ttal. yaya karşı usule uymayan bir takım u-suller kullanmış olmasına esef ettikten sonra hükümetinin bu hususta ileride gereken kararları almak hakkını muhafaza ettiğini söylemektedir. Müeyyideler meselesi Cenevre. 8 (A.A.) — Uluslar sos.* yetesi genel sekreterliği, yarın öğleden sonra toplanacak asamble genel kurulunun toplantısına ait hazırlıklarla uğraşmıştır. Ekonomik ve finansal müeyyideleri tarif ve tayin edecek teknik komitenin çalışmasına yalnız müeyyidelere taraf, tar olan devletlerin iştirak edecekleri sanılmaktadır İtalyan eleisi Habesistandan ayrılıyor Cenevre. 8 (A.A.) — Habeşistan de legesi. hükümetinin italyan elçisi B. Vİnçiye Adisababadan ayrılması için emir verdiğini uluslar sosyetesine bildirmiştir. Uluslar sosyetesi genel sekreterine gönderdiği bir notada B. Havariat di. yor ki: "Adisahahadaki italyan elçiliği. Habeşistanda genel düzene karşı kurulmuş biı entrika ve fesad. casusluk merkezidir.,. Habeş çeteleri Vli • kale şehrini aldılar (5Vşı 1. fi \syıf»dt) zayından ve Adıgrat'ın doğusundan geçmektedir. İtalyan cephesi, habeş kuvvetlerinin toplanmış bulunduğu bir adağısın önünde bulunmaktadır. İtalyanlar asıl habeş ordusu ile kar şılaşmadıkları ve »imdiyr kadar ancak büyük, küçük bazı grublarla çarpıştık . lan için, iki ordu arasındaki temas bu vüksrk yerde olacaktır. Mabetler t litrede bir şehir aldılar Londra. A (A A.) — Ariısahaba'dan bildirildiğine göre, habeş "fedai bölük . leri.. Eritre'ye girerek Adıkale arfcru» ¦ sgal etmişlerdir. Imnaıataı neıt-de? Roma. 8 (A.A ) — Korriyere della Seranın habe? verdiğine göre. habeş İm paratoru Volloya girmiştir. Isreeli sulmylar HaİH-şisfanda kalıyorlar Stokholm. 8 (A.A.) — Habeşistanda »üel Öğretmenlik yapan isveçli subaylar, Habeşistanda kalmak maksadiy. le isveç ordusundan çekilmek için i-zin istemişlerdir. Ancak bir tek subay İsveç'e dönecektir. llondar konnolonıı Sudanda Hırtıım. 8 (A.A.) — Yanında kon. soloaluk işyarları bulunan Gondar italyan konsolosu. Sudan sınırı üzerindeki Gallabat'a gelmiştir. Konsolos, yollardaki sular çekilin-re. otomobille A • m. ı » ¦ . hareket erte. eehlır ^^^^mmSt^mK^M llıthesistuınn Hama elcini de Italyadan fitliyor Adisababa.8 (AA.) — Habeş hükümeti Komadaki clsı*İnc pasaportlarını istemesi için emir vermiştir. ölen gazetecinin cenaze töreni Adisababa. 8 (A.A.) — 6 ilkteşrinde malaryadan olen Şikago Tribün ve Dey. lı Herald gazeteleri özel aytan B. Vil-fred Barber'in bugün yapılan cenaze töreninde kor diplomatik üyeleri. 50 den fazla gazeteci ve birçok habeş ha* zır bulunmuştur. I.otıdrudu Habeşistan iein para toplanıyor Londra. 8 (A.A.) — Kanterbarı baş peskoposu habeş kızılhaçt menfaatine İane açmıştır. İngiliz gazeteleri italyan başarılarının önemsizliğini ileri sürüyorlar Londra. 8 (A.A) — îngiliz gazetelerinin süel yazarları, halkı, italyanlar tarafından elde edilen başarılara fazla değer vermemeğe çağırmaktadırlar. Deyli Telgraf gazetesinde general Scmperley diyor ki: . İtalyanlar, yeniden ilerlemeğe geç meden önce. günlerce bugünkü yerle -rinde kalmak zorundadırlar. Yol yap -mak, yiyecek vc cephane getirmek ve aynı zamanda habeşleri şimdi tutmakta oldukları çete harbi mevkilerinden atmak lazımdır. Bundan -onra ise. ital -yanlar, karşılarında, muhakkak surene daha büyük mıkdarda düşman kuvveti bulacaklardır. » ) ııhıını ıhır iılistıhalmdnn kakıyorlar Adisababa. 8 (A.A) — Koytcj ay -tarından ı . Aksum düşmüştür. Böylece Adigrat. Adua ve Aksum şehirleri italyanların ellerinde bulunuyor demektir. Adisababa şehrinden uzaklaşmak is-tiyen yüzlerce yabancı, dün, Cibutiye gitmek üzere demiryolu istasyonuna hücum etmişlerdir. Ancak, tren tıklım tıklım dolu olduğundan, bunlar çok ü -rülmüş bir halde evlerine dönmüşler -diz. İstasyonun manzarası hazindir. Bü -tun bir Ömür harcadıktan işlerinden, güçlerinden şimdi ayrılmak zorunda ka lan ve artık şüphesiz ki muhakkak bir sefalete düşecek olan bir yığın insan burada beklemektedirler. SOM DflKİKfl Aliabalralaki \mv rikun Imıalanna İM»ml)a alılmam.ı^ı irin VaşınglOT. 8 (A.A.) — Dış Bakam B Hull şu divevde bulunmuşturl — Adısabsöadakı amrikan elçilik m-uaaına vc amerikalılann evlerim bomba atılmaması için İtalya hükümeti neydin, de Kİrgıltrde bulunulmuştur. Gerek el -çilik binasının gerekse amerikan evleri, nın damlarına amerikan bayrağı gerildi, gı gibi bu binalar amerikan renklerine novanm.ştır. Aynı zamanda italyan hu. kumetıne Adiaababa'mn bir plânı veril, mistir. Plânda amerikan menf nalların ın bulunduğu yerler işaret edilmiştir, ita' ya kumandanlığına bunun için talimat verilme*! büst• sunda amerikan elçisi -»ar rtmıatit. Amerika hOVümetı Adira -babadaki amerikan mülklerine »e mülk saku hicrine saygı g«at*nW»ıni bekler İtalyan ve kabeş tabiyeleri 1-ondra. 8 (A.A ) — Haili alanının heı uç bölgesinden alınan haberler çok müphemdir ve genel durum hakrtunda açık bu lıkiı edinilmesine alvcrifh de ğildir. İtalyanların takib ettikleri tabiye kuzay ordusunun cephesini batıya doğ. »u Sudan istikametinde genişletmektir. İtalyanların maksadı hu suretle habeş-lerin yüz bin kişi olduğu sanılan bü. yük bir kuvvetle yandan taarruzuna engel olmaktır Filhakika habeşler bu yan hareketini başanrlarsa italyanlar Erit-reye çekilmek zorunda kalacaklardır. Birisi on he* bin atlıdan mürekkep öte- ki iki hal** ordusu da ku/-v ve ku/ay doğusuna do£ru İlerlemektedir Oie taraftar. Adısababada söylenil. dİğine göre. Habeşi»tının lâbiveti ital-yan orduları onundc yavaş vav*ş gerileme*, bunları çete harblerı ile yıprat, mak ve toprağın elverişli olduğu yellerde de arkalarına akarak mtlnah. le lerını kevn-ktİı Bîr habeş uçağı bugün kuzay cephesinde italyan hatları üzerinde ucu» yapmış ve dönmüştür İtalyan uçakları da kf-91' uçuşlarına levam etmekte ve rastladıkları butun Habeş kuvvetlerine mitralyöz atati aç m a* tadır. Süveyş sosyetesi kanalı kapanuyaeak Paris. 8 (A.A.) — Süveyş kanalı ak_ sıyonlennin yıllık toplantıunda Su . veyş kanalının kapatılması meselesinin görüşül miyeceği sanılmışu. lf i.ukı Entransijan gazetesinin öğrendiğine göre bu mesele görüşülmüş vt menfi bir kamı alınmıştır. Direktörler, ne 1856 tngılia . mıaıt anlaşmasının ne de 1888 İstanbul »nlaş. masının kanalın kapanmasına elverişli olmadığını söylemiştir Bu toplantıda kanaldan geçiş reamı . nın üç kat arttırılması hakkındaki İn. gi'i* teklifi de rrddolunmuştur VcIîsaTaIala uçaklara karşı trflhir Adisababa da uçak hücumlanna kar. şı tedbirler alınmıştır. Uray geceleri şehirde katiyen ışığı yasak etmiştir. Oto. mobıller lambalarını ullanmıyacaklan gibi »okakl-trdakî butun Inmbalar tim söndürülerektir. Evlerde de nuk ancak perdelerdim katiyen duarıya »tzmamaV sartiyle yakılabilec ktir Geceleyin meçhul bir uçak Dıreda - va üzerinde uçmuş ve şebn projektör . İerlc gözetlemişhr Bu sabah iae iulyan uçakları Diredsva ve Harar'a bıldiriğler atmışlardır ,TfnflW|itfrsTH»1 TfTI'r" '"'—»i 1» ¦'¦ göre italyanlar zehirli gazini kullanmak, 'adırlar .Oene teeyyüd etmiyen bir ha . bere göre italyanlar Ogaden b Igerinde peri çekilmektedirler. Habeş kuvvetlerî Erîtreve doğru îlerfiyeı Adisababa, 8 A.A ) — Roytrr ajansı aytan bildiriyor: Ras Seyyum Drdja. Smateh ayclu vt Kassa'nın komutası altında bulunan 3 'ı.tlır- kolunun Eritrcdeki italyan kuv. vetlcrinin sağ ccnabmı tehdid ettiği hakkında buraya gelen haber, cephede- ki durumun yeni bir şekılda gelişmekte olduğunu göstermektedir. Haber verildiğine göre, 80.000 kişilik bir ordunun başında bulunan Ras Kassa. Eritre sınırı üzerindeki Selit nehrinr doğru ilerlemektedir. B. Aloisi konseyi protesto etti Cenevre. 8 (A A ) — B Aloisı kon. seyîn dünkü toplantısında takib edilen unılü protesto etmiştir B Aloisi. durumunu izah etmek ü-zere konseyin bugün Öğleden sonra toplanmasını istememekte, fakat yarın asamble önünde izahlarda bulunmak hakkını muhafaza etmektedir H Aloisı. protestosunda bilhassa şunları söylemektedir: "— ülkem hakkında, uluslar sosyete sinin İlk defa olarak en iptidai mûtad usullerle açık bir tezad teşkil tden rot. todlar kullanmış olmasından ötürü eseflenmekteyim. Şimdiden, bütün ihtiyarî ıtayıdları ileri «ürmek isterin».,. Utsum da düslii Rnma. 8 (A A ) — İyi haber alan ı^" rde söylendiğine göre. italyan kuvvetleri Aksum'u almışlardır. Bu haber henüz resmiğ olarak teyid edil memistır. Adua'nın alınmasından sonra, bu şehre 25 kilometre uzaklıkta bulu. nan Aksumun da düşmesi beklenmekte idi. 2-ÛOO metnt yükseklikte bulunan Aksum şehri şimdiki halde italyan cep-hesin'n en sağ yanını teşkil etmektedir. Aksum'u iulyan ordusunun sağ yanını korumak ödevi ile yükümlü olan Maravİgna kolunun almış olması İhtimal içindedir. Aksum tarihi büyük onemı olan bir habeş şehridir. Eskiden Habeşistan başşehri olan Aksum, şimdiki ülkenin kutaal bir şehridir. Bütün İmparatorlar, orada taç giymişlerdir. Türk - sovyet kültür bağlan ve Pravda Moskova. 8 (A.A.) — Pravda gazetesi son seneler içinde Türkiye ile Sovyet Rusya arasında çok sıkı kültür bağlarının yaratılmış olduğunu ve iki mem lekelin büyük halk yığını içinde geniş biı spor hareketinin yaşamakta oldu. ğunu yazdıktan sonra diyor ki: Turkiyede büyük bir spor hareketi gelişmektedir. Başka butun alanlar da olduğu gibi bu atanda da yeni Tür. kiye ile sultanların eski imparatorluğu arasında hiçbir kıyaslama vapılamaz. Atatüık ve Inöü beden terbiyesine bt- yük bir dikkat gösteriyorlar... Gazete yazısını şöyle bitirmektedıı "Türk atletleriyle karşılaşmalarnv da sporcularımıza başarılar diletir Bv başarıyı dost Türkiye sporculanna d? dilemekteyir Çünkü bu karşılaşmada yenen ve yenilen olmıyacaktır. iki dost ekip aldıkları puvanların sayı" her ne olursa olsun asıl kazançları Sovyet Rus-ya ile Türkiye cumuriyeti arasındaki sağlam dostluğu kuvvetlendirmeleri o-1acaktır.n ¥T¥ ¥Td Son haberler 2. ci say ifada ON ALTINCI YIL. No: 5103 Adımız andımızdır Her yerde 5 kuruş Uluslar Sosyetesinde delegeleri söz aldılar Avusturya ve Macar Konse\ bugün de toplanacak (ritndrlih Kİ \\m H \ Kİ Kil u sı Sakarya yılında doğan çocuklar on dört yaylarına girdiler. Bugün subay üniforması taşıyan veya üniversiteden diplomalı genele*, o vakit, beş altı yaşlarında idi. Bizim bütün ıstırabları ile saat saat yaşadığımız korkunç harb, onlar için, yakın da olsa, bir tarih hadisesidir. Onlar Antep ve Urfa'dan bağlıyarak, bütün Akdeniz kıyılarını dolaşıp, Marmara'yı. İstanbul'u ve izmit körfezini içine aldıktan sonra, Edirne'ye varan kurtuluş bayramı haberlerini okudukları vakit, kalblerinin titrediklerim duyarlar ve Atatürk Türkiyelinin değerini ta canlarının içinden tadarlar. Kurtuluş bayramlarını yalnız birer sevinç gösterisi değil, hartalar, filmler, istatistikler, ve konferanslarla, bu nesle, harbsonraaı nesline, heyecan ve şuurlarını diri ve tetik tutacak birer canlı sahne haline getirmeliyiz. Bu nesil kurtuluş günlerinde iki ders görecektir: Biri emperyalist dünyanın Türkiye için tasarladığı tali, yani p«rç«Unmalr, 1*5-Icleşmek, ve sömürülmek, oteks. turk iradesinin kendisine yarattığı yeni tali, yani toplanmak, erkin kalmak, ve güneş altında tarih, ahlak, zekâ ve karakterine değer olan yeri almak* Büyük har1..a, Istanbulun, 5a-karyaya kadaı bir hinterland ile, Akdeniz ve Ka .denir boğazları ile anlaşık dev.eller tarafına çarlık tacına nasıl verilmiş olduğunu diplomasi belgelerinde okuyoruz. Çanakkale zaferi, İstanbul'u 1918 e kadar kurtarmıştır. Sevr andlaşmasıntn İstanbul için ne düşündüğü de hatırımızdadır. Loyd Corc avam kamarasında şöyle diyordu: ''Daima toplarımızın gölgesi altında bir sultanlar şehri..... kendisine sarayında oturacağını ve aylığını alacağını bildi ren bu haber, padişahı ancak memnun etmiştir. 93 rus orduları Ayastafano -sa, 912 bulgar orduları Çatalcaya kadar geldiler. İstanbul dört defa son nefesinde kurtulmuştur. Fakat ilk üçü kurtulmak değil, biraz daha zaman kazanmaktı. İstanbul'un asıl kurtuluşu kendi bağrından hanedan tehlikesin? söküp atan ve kendisine Lozan hukukunu kazandıran son zaferle olmuştur. Hanedan, kendi sarayının rıhtım taşlarına kadar, bütün yurdu ve onun içinde şehri fidye verecek kadar ahlaktan, iradeden, kafa ve kalbten sıyrılmış halde idi. O y»lnız, sömürge sultanlarından hangisinin taliine kavuşabileceği-¦ düşünüyordu. £-ef kapitülasyon ar devam etseydi. Türkiye gi-r'-' Ul*nbul için de kalkınma im-H 0,m1,'»«l«. birleşerek, len-h»"«»«r.k. türk.ü*le,erek, dağ.l.p 5ö u" ^»PMte-den Meric'e doğru bjr dola,lnu: Devletin «UP yerden. turMü^n „„,, Jin. d.g.n. gorursünü,. Billm Avrupa. TUrkıye..nde som ,urk ni„ hir. ¦erimiz vardı. Yeni Türkiye son yMaına im_ kanlarının daradar sınırı içjnc|e başlamış olan yeni bir tarih kurumudur. Osmanlı imparatorluğu Trakya, İstanbul ve Anadoluyu Cenevre. 9 (A.A.) — İtalyan - habeş anlaşmazlığında zecrî tedbirler meselesini gözden geçirmek üzere tekrar çağrılan uluslar sos yetesi asamblesi bugün saat 16 dan biraz sonra toplanmıştır. Avrupa devletlerinin çoğunu dış ba -kanları temsil ediyordu. Halkın ve basının ilgisi geçen toplantı -lardan çok daha fazla idi. Asamble başkanı Çekoslovak ya dış bakanı B. Benes, asmblenin çağrılmasını gerektiren hadise'**'' Uluslar sosyetesinde delegeleı koridorlarda konuşurlarken bildiren bir diyevle celseyi açmış, İtalyan hareketinin uluslar sosyetesi paktını bozmuş olduğu hakkındaki konseyin pazartesi günkü kararını okumuş ve celsede güdü-tSonu 2. ci sayı/ada) • Tıb kurulta) ı çalışmalarını bilirdi Altıncı ulusal türk tıp kurul • tayının üçüncü gün çalışması öğleden önce Dr. Cevdet ve Rıza Remzi romatizmada fizikoterapi Osman Şerafettin Türkiyede gö -rülen buruzuella entani, Profesör Liçan Haseki hastanesinde teda -vi ettiği püerperal ateş tedavisine doktor ismet rontkenkimografi'si, Sovyet profesörlerinden Luria cümlei asabiyenin hazım yolu üzerindeki tesirleri, Burdenko be (Sonu 6 cı sayıfada) ——— ----..... mezarına sürükleyemeksİzin, tam zamanında göçüp gitmiştir. Onun göçüş tarihi ile, yeni Türkiyenin kurtuluşlarla başlayan tarihini, yanyana, başucumuzda bulundurmalıyız. Her kurtuluş gününde Çankaya'ya doğru dönerek, bize gururlu ve şerfli insanlar olarak yaşamak hakkını kazandırmış olana kalblerimizin bütün sevgisini sunmalıyız. F. R. ATAY italya - Habeşistan harbi Cephelerde küçük çarpışmalar oluyor Habeşistan haberlere sansür kovdu-İtal yan uçakları keşif uçuşları yapıyorlar italyan piyadtleri yürüyüş halinde lltıbeş resmiğ bilıliriği Adisababa, 9 (A.A.) — Kes menbildirildiğine göre, ne kuzay da ne de güneyde yeni hiç bir şey olmamıştır. Habeş hükümeti her üç cepheden de bugün hiç bir ha -ber alamamıştır. Bu da gösteri -yor ki hükümet merkezi ile olan telgraf muhabereleri ya durmu-ve yahut da italyan uçakları taralından boaulmuşiur. Her halde şurası kayde değer ki: resmî tel grafların gelmesi için yaya koşu cu postaları teşkil olunmuştur. Kc sucular günde 50 kilometre kada mesafe katediyorlar. bul ediyorlar. Bununla berabeı harb çebhelerinin bir çok nokta (arında çarpışmalar olmaktadır İtalyan hava filosu Avaş üze rinde keşif hareketlerinde bulun muşlardır. Bu yer Adisababa'daıı kuş uçuşu ile 130 kilometre uzak-tadrı. Adisababa - Cibuti demir yolu bu noktada Avaş nehrini geç mektedir ki burada çok önemli bir köprü vardır. Öteki italy an u çakları da Harar üstünde Dircda -va güneyinde görülmüşlerdir. Bu keşiflere bakılırsa italyanların yapacakları ilk hareketi kuzay ve güney ordularının birlikte bir ha-(Sonu 2. ci sayıfada) : : ; m Habeş askerleri cepheye cephane taşıyorlar Resmi habeş çevenlerinde ha beş kuvvetlerinin Eritre'ye akın yaptıkları hakkında hiç bir şe bilinmediği söyleniyor. Aynı çe venler son günlerde italyan ordu larınnı işgal ettikleri mevzilere! hi birinin geri alınmadığını da ' Kamutay Satış kooperatifleri kanun projesini gö-rüşmeye başladı Kamutay dün Tevfik Fikret Sılay'ın başkanlığında toplanmış tır. Bazı saylavlara izin verilmesi hakkındaki başkanlık tezkeresi okunup kabul edildikten sonra tarım komisyonuna gönderilen çif çiler kredi kooperatifleri hakkındaki kanunun bir maddesi hak -kında komisyon raporu okundu ve madde kabul edildi. Gümrük ve inhisarlar teşkilât kanununun (Sonu 5. ci sayıfada) Fındık kongresi bugün toplanıyor Bugün şehrimizde fındık kon -gresi toplanacaktır. Bunun için Ekonomi Bakanlığı konferans salonu hazırlanmıştır. Saat 11,30 da Ekoonmi Bakanımız bir söylevle toplantıyı açacak ve Türkofis'in hazırladığı geniş rapor^okunacak-tır. Bundan sonra üç çalışma ko misyonu seçilecektir. Bunlar; a) Tarım komisyonu, b) Kredi, borsa ve teşkilâtlan dtrma komisyonu, c) Fındık tüzüğü, standardi zasyon ve ambalaj komisyonları -dır. Konerede sırasiyle şu işler görüşülecektir: 1 — Fındık üretim mevsimin -de üretmenlerin kredi ihtiyaçları ve bu hususta alınması gereken tedbirler. 2 — Üretmenin teşkilâtlandı rılması v* durumun islâhı çareler- 3 _ Fındıkların standardizas yonu (Sonu 3 cü sayıfada) Dil hakkında Etimolojik Bir anket Sabah, sabahleyin Öğle, öğleyin İkindi, ikindiyin -ikindileyin 4- Akşam, akşamleyin 5- Yatsı, yatsıyın - yat sıleyin 6- Gündüz, gündüzün -gündüzleyin 7- Gice, giceleyin. I) Yııkardaki krlinırh-rin ilk vc asıl kökleri nelerdir? II) Bit kelimeler nasıl leçelt- kül etmişlerdir? III) Bu kelimeleri tenkil etmek irin kiıkı ilâve olunan ek-1er nelerdir ve eklerin her birinin mana farkları bakımından rolleri ne olmuştur? IV ) Bu araştırma ne t ite «in de s A - Türk dili kökleri, ve* B - Türk dili ekleri, ve, C • Türk sözlerinin teşekkülü hakkında bir kaide çıkarmak mümkün müdür? Dil davasını kendi davası bitmiş olan Ulus, yukardaki anketi açarak bütün bilginleri cevab vermeğe ve memleketteki bütün ga -zeteleri de kendisine yardıma çağırıyor. Mesele, yukarda işaret et -fiğimiz gibi, dilimizdeki kelime -lerin kökleri, ekleri ve teşekkülleri hakkındaki görüşleri anlamaktır. Bilginlerden ricamız cevabları-nt gazetemiz yazı işleri direktör -lagüne göndermeleri, Mesir kdaslarımızdan ricamız bu dileğimizi bütün memlekete yaymalarıdır. Anket i mi/e gelen cevaplardan Örneklerden birisi olan akşam Di -vanı I.ûgatüttürk'te ahşam olarak geç -tiği halde türkçeliğıni daha kanıtlahy-le bilemiyoruz. Sabah bulun ücra köylerde de ya • sadığına göre türkçe olmalıdır. Ancak bunu da eveliyemivoruz. Öğle — Bunun koku dğ. öy. oz, od'-dür. Obur arkadaşları ikindiyin, yatsıyın, gündüzün diye kullanıldığı halde bu kaynamıştır. Eski eklerin nasıl kaynadığına, kaynaştığına bir örnek sayılabilir. öğle güneşin semti reiste bulundu, ğu zamandır. İnsanlığın ilk tasarladığı saat anlamını taşır Büyük. şa»-nax gök saati. İşte bu bize öbür ark^dşların • daki (la. Ic) ekinin (ile) den aşınma olmadığını anlatır. Tanla geldim diye-biliyoruz, öğle geldim diyemeyiz. (Sonu S ci sayıfada) SAYIFA2 ULUS 10 İLKTEŞRİN 1935 PERŞı-'.MBE DIŞ HABERLER I lığlar sosyetesinde (Başı t. cı sayfada) Icctk konuşma usulü hakkında teklif, lerdc bulunmuştur. Yarım saat tan fa/U suren bu izah. ¦ardan sonra asamble bu meselenin ruz nameye alınmasını vc hemen goruşul -meşini kabul etmiştir. Üoııseye verilen direktifler Bunun üzerine başkan B. Bcneş önceden hatırlanmış bir lakım direktifler «ermiştir: 1 — Konsey bu mesele ile meşgul olmakta Uvam edecektir. 2 — On beşinci maddeyi yanı ha -kem usulünü ele almak asamblenin işi değildir. 3 — Konseyin kararı hakkında üyeler durumlarını bildirmelidirler. İhtira/ kayıdlannda «ulunacaklarla kararın tadilini istıycceklere söz verilecek ve is-tınkâf. tasvıb sayılacaktır 4 — Zecri tedbirler meselesinde bazı devletlerin hususî durumları ayrıca teşkil olunacak bir komiteye havale o-lunacaktır. Bu direktiflerden sonra ilk söz alan Avusturya delegesi olmuştuı Avusturya ve zecri tedbirleı Avusturya delegesi memleketinin zecrî tedbirleri kabul edemiyeceğini söylemiş vc «sadık dost ve büyük kom Şu* olarak vasıflandırdığı ttalyaya A-vustuı v.uıın sempatisini önemle kay -dettikten sonra «bu dostluk devam e -dccektır. Uluslar sosyetesinin vazifesi barışı idame etmektir.» demiştir. Sonra Avrupada ekonomik zecri tedbirlerin, hele elverişli olmayan sebebi er dolayısiyle. güç durumda bulunan devletler için yaratabileceği tehlikeleri anlatmış ve demiştir ki i "Bu devletler yalnız kendilerini değil, alacaklılarını da düşünmek zorundadırlar. E-sasen Avusturya 20 nisan 1922 uııhh bildirığinde zecri tedbirler hakkında, ki görüşünü bildirmiş ve bu bildiriğ e-sas itibariyle Lokarno andlaşmasına da geçmiştir... Macar delegesinin sözleri Avusturya delegesinden sonra söz aUn macar delegesi aynı yolda ko -pusmut vc demiştir ki "— Uluslar sosyetesinin vazifesi bazısı idame etmektir. Bu ise her türlü harb sebebinin ortadan kaldırılması de, mektir Harha ancak son çare olarak bas vurulabilir. Arsıulusal hayat statik olamaz... Macar delegesi, memleketinin ltal-yadaki mahreçlerini muhafaza etmek zorunda olduğundan dolayı ekonomik zecrî tedbirler karşısında guç durumunu anlatarak sözlerini bitirmiştir. Bunun ürerine asamble konuşmaları yarın sabah saat 10.30 a bırakmıştır. İlk olarak italyan delegesi B. Aloisi söz alacaktır. Macar delegesinin siizleri ve macar çetenleri Pcste. 9 (A.A.) — Macarıstanın i-lalyan . habeş anlaşmazlığındaki durumu yetkili ehvenlerde şöyle anlatılmaktadır : "Macaristan uluslar sosyetesine karşı olan teahhütlerine bağlı kalmak arzusundadır. Ancak İtalya ile olan dost. luğunu feda etmemeye de karar vermiştir. Macarıstanın zecri tedbirlere filen katılması imkânsız görülmektedir. Çünkü Macaristan ttalyanın komşusu olmadığı gibi ekonomik sebebler ve arsıulusal finans kontrolü Macaristana İtalya İle olan tecir- "»İlerini kesmeyi imkânsız kılm-»u' İtalyan gazeteleri uluslar sosyetesine çatıyorlar Mıl-no, 9 (A.A) — Akşamları çı -kan la Sera gazetesi, uluslar sosyete -sine hücum ederek. İtalyanın kendisi hakkında tatbik edilecek ekonomik ted birlere karsı gülümsemekle cevap ve reccğım yazmaktadır italyanın elinde bugün lazm olan her şey vardır. E-konomik tedbirlerden zarar görecek ttal ya değil, onu tatbik edecek devletler -dir. Çünkü İtalya fazla ihtiyaçlarını uluslar sosyetesinin baskısına boyun eğmivecek devletlerden bulabilir. Bu - İtalya - Habeşistan lıarlu İtalyan ortltısıııııluhi vrilrelİler habeş saf hırına geçiş urlar miş Adisababa. 9 A.A.) — Resmiğ bir bıldiriğc göre Entreli askerler kaçmakta vc bazıları Habeşistan'a geçmektedir, ler Önemli bir kabile başkanının ku -mandası allında 50 asker, toplar ve mitralyözlrrlc Makallc bölgesine gel . mislerdir. Agame bölgesinde 200 eritr*. Iİ Mİ.ıh.'.u ıvt.ı beraber habeş makamlarına teslim olmuşlardır. tfrikuyu giden tazı- kuvvetler Napoli. 9 (A.A.) — Dün öğleden sonra Mu&avva'ya gitmek üzere S vapur daha yola çıkmıştır. Bu vapurlar. 138 subay ve yarsubay. 1961 asker ve harb gereçiyle yiyecek götürmektedir . ler. Canj vapuru da, S0 subay vc 600 askerle Mcsina'dan Musavva'ya yola çıkmıştır t ilintiye gelen fransız askerleri Cibuti. 9 (A.A.) — 43 subay ile 1.000 fransız askeri dün buraya gelmişlerdir. İtalyan uçakları çatışıyorlar Adisababa. 9 (A.A.) — Havas ay • tarından: Bir keşif uçuşu yapmakta olan iki italyan uçağı. Desiye'nin 80 kilomet. re kadar yakınlarına sokulmuşlardır. Maksadlarının Desiyc'dcn kuzay cephesine giden yollan tarassud etmek ol. dufn anlaşılıyor. Habeş ordusu için yeni gönüllüler Londra. 9 (AA.) — Kap'da Port-el isabet ilinden Royter'c bUdiriliyor. Nev Brayton'da toplanan 2.000 den fazla yerli, uluslar sosyetesi italyan sal-(tırımına karşı etkin tedbirler alamadığı takdirde, habeşlerin soyundan olmak sı fatiyle habeş ordusuna girmek özere hükümetten izin istemeğe karar vermişlerdir Habeş işgüderi Ifalyadan ayrılıyor Roma. 9 (A.A.) — Habeş işgüderi B. Gheirc Jerus. İtalya'yı terketmek üzere hükümetinden emir almıştır. İlk vapurla Habeşistan'a gidecektir. İtalyan hükümeti, işgüdere pasaportla -nnı vermiştir. idisaİHibada süet sansür Adisababa. 9 (A.A) — Royter ajansı aytarı bildiriyor: Haberleri sansör etmek Ödevi belçikalı subaylara veril -mistir. Her türlü süel haberler gönde -rılmesi yasak edileeektir. Habeşistundaki italyan elçisi Adisababa. 9 (A.A) — Hükümet. Cenevrcdeki delegelerine bir telgraf çe kerek, Adisababa'daki İtalyan elçisi B. Vinei'ye pasaport verilmesi zamanının gelip gelmediğini yoklamasını bildir -mistir. Adisababa. 9 (A.A.) — B. Vinci, bugün öğleden sonra pasaportunu alacak . tır Magsio'dan gelecek olan italyan konsolosunu beklemek üzere kendisine izin verilmesi ihtünali yoktur. Habeşistanda bir 11 olunda hastanesi kurulacak Amsterdam. 9 (A.A.) — Prenses Ju. lıyana Molanda kızıl haç başkanı sıfatiy le Habeşistanda bir holanda hastanesi teşkil edilmesi için 1.000 florin vermiştir. Mııltuıltt yukuluıuın casustur Malta. 9 (A.A.) — Ekserisi italyan olmak üzere birçok kimse bugün casusluk suçuyla sorguya çekilmişlerdir. Hort ingiliz denizaltı uemisi Cebel üttankta Cebelüttarık. 9 (A.A.) — Dort deniz altı gemisi bugün Ingilteredcn bu. raya gelmiştir. Yanlarında bir de deniz altı yardımcı gemisi vardır. nun için uluslar sosyetesine yalnız ö -ccl menfaatlerle hareket etmiş olmak utancı değil, aynı zamanda kendisini tutan memleketlerin zararına hizmet et miş olmak gülünçlüğü de vüklenecek -tir. Bütün italyanlar bu bulaşık ulus lar sosyetesinde daha fazla niçin kalınacağını kendi kendilerine sormakta -dırlar. Gazetecilerin çekecekleri telgraflar luhdid edildi Adisababa. 9 (A.A.) — Telgraf hat. larınm dolu olması dolayısiyle habeş hükümeti Adisababadakı gazetecilerin hergün çekecekleri telgraf mıkdarını tahdıd etmitşır. Dündcnbcrİ suel hareketler hakkında hiçbir lehli*; verilmemiştir. Sansor kıtaların harckelİerı hakkın, daki haberlerle uydurma haberleri kontrol edecektir. İtalyanın Helçikuda esefle l.aı ı-lamın bir hareketi Brüksel. 9 (A.A.) — Adua'da kadın vc çocukların İtalyanlar tarafından öldürüldüğü hakkındaki haberlerin umu. mi harbda tıpkı Belçikada Almanyayı gözden düşürmek için uydurulmuş o lan katiller gibi yalan olduğu hakkında italyan radyo istasyonları taralından yapılan neşriyat Belçika kamoyu. nu derin bir esefe düşürmüştür. Memleketlerinin işgali hatırasını hâlâ taşı. yan birçok belçikalılar gazetelere protesto mektubları göndermektedirler. Haber alındığına göre. Belçika başbakanı Romadaki elçisine gönderdiği talimatta bu hadisenin doğruluğunu tekzib etmesini ve gerekirse Roma hükümetine Brlçikamn elim hayretini bil. dirmesini emretmiştir İtalya ve Habeşistanlı kredi kesiliyor Vaşıngton. 9 (A.A.) — Bildirildiği -ne göre. "çıkat ve gıret bankası . İtal -ya'ya tecim kredisi verilmesi aleyhinde bir karar almıştır. Banka direktörlüğü, bu kararın ambargo ile hiç bir ilgisi ol -madiğini..çünkü kararın ağustos ayında yanı İtalya daha Habeşistandaki sü. cl n.ıı ' U ; in lij.irIarm.iU urrıv »ktj. alınmış bulunduğunJ^dirmlşTve eğer Habeşistan hükümeti de siparişi kredi ile isterse ona karşı da aynı muamele ya pılacagını ilave etmiştir Güney Ifrikası Italyuyu vt vermiyeeek Londra. 9 (A.A.) — Güney Afrıkası birliği finans bakanı B. Kavenga. uluslar sosyetesi zecri tedbirler kararını ve rir vermez birliğin italyan askerlerine vermekte olduğu et konservesi yollan -masını keseceğini bildirmiştir. Japonya balyaya harb eşya» stıtmıyacak Tokyo. 9 (A.A) — Japonyanın. u -hışlar sosyetesinin hareketine iştiraki red. fakat İtalya'ya her türlü harb gereci ihracını yasak edeceği tahmin edil -mektedir. Japonya, bu durumdan öturu uğra -yabileceği zararları, italya'nın zararına olarak dünya piyasaalnm daha fazla genişletmek suretiyle kapatabileceği umu dundadır. ıtnunistuııda Italyuyu hayvan ¦uıtı İma sı yasak edildi Atına. 9 (A.A.) — Sü bakanı. İtat . ya'ya katır ve eşek çıkarılmasını yasak etmiştir ¦ Amerikan çıkatçıturı sımışım ile liftlere gene mal satacak Ncvyork. 9 (A.A.) — Nevyork çı -katçılar kulübünde toplanan birçok çı . kat kumpanyaları direktörleri B. Ruz . velt tarafından ilân edilen tarafsızlığa rağmen İtalya ve Habeşistan'ın Ameri -kaya yapacakları ısmarlamaların kabul -aileceğini söylemişlerdir. Inuiliz kabinesinin toplantısı Londra. 9 (A.A.) — Kabine bugün haftalık toplantısını yapmış ve su meselden gözden geçirmiştir: |, — Zecri tedbirler hakkında ingiliz teklifleri. 2. — Parlamentonun toplanmaya çağırılması (çünkü İtalyaya karşı alına. . cak her türlü ekonomik tedbirin parlamento tarafından tasdiki gerektir). \ — Genel secîm ""'nun tarihi bu- Son durum nedir? I1\IUİM ¦ \VI)4: Dun Habeşistan'daki harb alan larında önemli süel harekât olmamıştır. İtalyan uçakları keşif u -çuşları yapmışlar, birinci italyan hootrdusu habeş kuvvet'eri tara tından bir mukabil taarruza uğ • ramıstır. İlk defa olarak bir habeş uça -ğı keşif uçuşu yapmuftır. Habeş hükümeti, gnndertle -ceh haberler üzerine süet sansör koymuştur. Habeş hükümetinin çıkardığı •niğ bir bildir'ğe görü], son çar -pışmalardan sonra habes kuvvet terinin kayıp'arı azdır. Askerin maneviyatı iyidir. Kuzaydaki ha beş kuvvetleri Desye'ye gidecek i M SLAB SOS1 ETESİNDE: tir. Ogaden taruflarında d ı fcı'r kaç hareket olmuş, italyan tan' ta-rı güneyde çalışmışlardır. Habeş -ler, Ualual'm batı kuzayından gelecek bir italyan taarruzu bekle -mektedirter. Habeş kurmayından bir ya -bancı subayın söylediğine gire, habeşler hadiselere göre t^kt'k kurmaktadırlar. İtalyanlar habış kuvvetlerinin büyük kısmiyle da -ha karşılaşamamujlardtr. İtalyan elciıire, Habeşist-n • dan çabuk çıkması bildirifm * r. Ote taraftan. Roma'dahi hah** /• cin dr ilk vapurla İtalya'dan Ci -buti'ye hareket edecektir. durumu anlattıktan sonra Avus -turya ve Macaristan delegeleri söı atarak İtalya hakkında sempati sözleri söylemişler, uluslar sosye -tesinin ödevinin barışı idame et -tirmek olduğunu bildir misler d' r. Konsey bugün saat 10J0 da toplanacak ve ilk olarak B. Aloizi söz alacaktır. italyan resmî lildir.^ler. muştur. Uçaklar, hiç bir düşman tahşidatı görmemişlerdir. Adua alınmadan bir gün önce» 23 »»erli taburu tarafından ambassebad'a yapılan hücumda habeş kayıpla -rı, içlerinde şefler de olduğu hal • de. çok acırdır. İaşe teşkilâtı de -»ara etmektedir. • • İtalyan - habeş anlaşmazlığı nın harbta sonuçlanması üzerine ortaya çıkan durumu görüşmek ü zere yeniden toplantıya çağrılan Uluslar Sosyetesi asamblesinin dünkü toplantısı başkan B. Benes tarafından açılmıştır. Başkan içinde bulunulan güç Roma. 9 (A.A.) — Bir resmiğ bildiriğde dün cephede sükûnet hüküm sürdüğü bildirilmektedir. Roma, 9 (A.A.) — Resmiğ bit diriğ: Kolordu tarafından işgal edilen hat üzerinde küçük devri -ye faaliyetleri müstesna olmak ü zere dun cephede sükûnet cari ol Habeş resmî hildiriği (tfj.fi /. ci sayıfada) reketle fransız ve intrİliz somalit*-rrm Habeşistan'dan tamam""-Te ayırmak ve biricik demiryolu hattına hakim olmaktır. Daha şimdiden güney italyan orJ .unun Öncüleri Ogaden çö lundc elli kilometre kadar ilerle -mislerdir. Resmî haber olmamakla beraber şurası biliniyor ki, ha -beşler yalnız kuzay ordularma değil güney ordularına da süratle ta!. . !ye kuvvetleri göndermekte -dirler. Güney orduları Japonya' - dan gelme önemli miktarda silah almışlardır. ^ Kuzıyda italyanlar "frhıaTI vasıtasiyle, yakında Uertiyecekle-ri toprakları en ince yerlerine kadar gözden geçirmektedir! r. t'a -beş makamları italyan uçaklarının Ogaden'de kimyevî maddeler' ih • tiva eden bombalar kullandı'..lan hakkındaki ithamlarını tekrar et • mektedirter. italyan elçisi Kont Vinci Adis ababa'dan cumartesi günü hareket etmeye davet edilmiştir. B. T. R. A ras Sofya -dan geçti Sofya. 9 (A.A) — Cenevreye git -mekte olan Türkiye Dış Bakanı B A-ras bugün saat 12 de Sofya garından gtçmiş ve istasyonda dış bakanı Köse • ivanof. genci sekreter Nikolayef, Türkiye elçitı ve elçilik ilen gelenleri ve bana direktörü tarafından selamlan mıştır Trenin duruşu sırasında iki dış ba -kan görüşmüşlerdir. Memel seçimini almanla, kazandı Kaunas.9 (A.A) — Memel seçim -lcri hakkındaki resmi sonuca göre, almanlar 24 ve litvanyalılar 5 üyelik el de etmişlerdir. gün hadiselerin Cenevrede alacağı şekle bağlı olacaktır.) Londra. 9 (A.A.) — Kabine bugünkü toplantısında gündeliğindekı bütün meseleleri tüketmediğinden tekrar 15 ilkteşrinde toplanacaktır. Durum ge. rekıirirse daha önce de toplanacaktır. Londra, 9 (A.A.) — Royter ajansının öğrendiğine göre, kabine parlamentosunun 29 ilkteşrin yerin 22 ilkteşrinde toplanmasına karar vermiştir. Parlamentonun yapacağı ilk konuş, ma arsıulusal durum hakkında olacaktır. /ecri tedbirler hakkında bir görüşme Londra. 9 (A.A.) — Başbakan B. Baldvın alâkadar bakan ve teknısiyen-leri toplıyarak zecri tedbirler meselesini ve bu tedbirlerin ekonomik ve hattâ suel bakımdan yapacakları yankıları en ince taraflarına --dar gözden geçir mistir. Bu tedbiri atbiki yüzünden bahri ve süel ihtılâ. ar olursa tehlikeye karşı koyacak çareler de gözden geçirilmiştir. Kıral Aleksandnn ölü -münün birinci yıldönümL Paris. 9 (A.A.) — Yugoslavya kıra. h Birinci Aleksandnn ölümünün yıldönümü dolayısiyle bugün kiliselerde dinf ayınlar yapılmış ve Su bakanı B. Pietri radyoda bir söylevde bulunarak bu elim hadiseyi hatırlatmıştır. Sofya. 9 (A.A.) — Yugaslavya kiralı Alcksandr'ın katil yıldönümü dolayısiyle bugün Sofyada dini ayın yapıl, miş ve kıral ile bütün hükümet erkini da hazır bulunmuştur. Belgrad. 9 (A.A ) — Kıral naıblesi vc bakanlar da hazır olduğu halde bugün kıral Alcksandr'ın ruhu İçin Bel-gradda büyük bir ayın yapılmıştır. Yu-goslavyanın her tarafında da ayınlar yapılarak kiralın hatırası taziz olun. muştur. Hıuıptmun'tn ölüm cezası tasdik edildi Nevyork. 9 (AA) — Nevyork yüksek divanı Lindbergin çocuğunu öldürmekle mahkûm H3Uptman hakkında e-velce verilmiş olan ölüm cezasını tas. | dik etmiştir. 28 ULUS 1 l İl k I EŞKİN, I93,= CİMA Son haberler 2. ci say ifada ON ALTINCI YIL. No: 5104 Adımız andımızdır Her yerde 5 kuruş Fındık kongresi dün toplandı Türkofisin raporunda önemli teklifler var Ayrılan komisyonlar türlü fındık işlerini incelemeğe başladılar B. Celal Bayar fındrk kongre sindeki delegelerle bir arada Gündelik DOĞRU H VBER F- R- ATAY Hiç kimsenin kusuru olmaksızın, yıffardanberi devam edege-len bir hâdiseden bahsetmek isti-yuiut. L-Iili.- ?.jar*ımi7. büdcesı dar olduğu için, memleket dışında mümessiller bulunduramaz. Bu sebeble de, en eski bir deyimle söyliyelim, öteki ajansların basit bir vasıtai neşri efkârı'dır. Mesela, bugünlerde Avrupa a-janslarının t oğunun vazifesi, doğru haber vermekten fazla, kendi dış siyasalarının gerektirdiği telkinlerde bulunmaktır. Gazete o-kurken hemen her telgrafta bir başka propaganda merkezinin içi ne girmektesiniz. Arkadaşlarımızın bir takım telgrafların başına koydukları "özel,, sözüne bakmayınız: Bunlar da, gene Avrupa ajanslarının radyo istasyonların dan verip, yazı işleri odalarındaki almaçlarla dinlenen haberlerdir. Habeş davası, birçok taraflı bir mesele olduğu için, biribirini tutmıyan havadisleri karşıkarşıya koyarak doğru hüküm vermeğe çalışalım. Fakat 6«'r taraflı meseleler için hemen her vakit hakikati olduğu gibi değil, bize gösterilmek istendiği gibi öğrenip gitmekteyiz. Bu yüzden dostlarımızı kırdığımız da olmaktadır. Mesela komşumuz Sovyetler hakkında Avrupa'dan gelen telgrafların yüzde doksanı, telkin gayesi güder. Gazetelerimiz bunları hiç bir kötü kast olmaksızın neşrederler. Arkadan havadisin doğrusu gel-Je de, eski telgraf zihinlerde bir 'z bırakmış olur. Hâdiseleri olduğu gibi bildikten sonra, onu kendi münasebet-erımize ve menfaatlerimize göre kullanmak hiç olmazsa yalnız bizim hakkımız olmalıdır. Eskiden bu mahzurdan kurtulmak için Tas Ajansı bir usul tut-™*tu: Almanya havadislerini hem alman, hem fransız, italyan havadislerini hem Roma, hem Berlin ila... kaynaklarından alır, gerçi ıkı masraf eder, fakat gelen haberleri kontrol da ederdi. öyle sanıyoruz ki, ajansımız her tarafa mümessil gönderemez, hele bu mümessile telgraflar çek-(Sonu S. üncü sayıfada) Çıkat ürünlerimizin en Önemlilerinden biri olan fındık işinde rasyonel çalışma yollarını üret - men ve tecimerlerle birlikte i. lemek ve böyle bir çalışmaya en -gel olan zorlukları ve eksiklikleri tesbit etmek üzere toplanmasına karar verilen fındık kongresi dün Ekonomi Bakanımız B. Celal Ba-/ar'ın şu »jyleviyie açıMı: "— Sayın Baylar, Fındık, memleketimiz ihraç maddeleri arasında mühim yeri o-lan ulusal bir mahsuldür. (Sonu 5. ci siy ifada) Dr. T. R Aras'ın diyevi Türkiyenin süel üs -nomal hazırlıkları yoktur Belgrad, 10 (A.A.) — A yala ajansı bildiriyor: Türkiye dış bakanı B. Tevfik Rüştü Aras, Cenevre'ye gitmek üzere dün akşam Belgrad'tan geçmiş ve durakta başbakan ve dış bakanı B. Stoyadinovîç ile dış bakanlığı yüksek işyarları ve Türkiye, Yunanistan. Romanya ve Arnavutluk elçileri tarafından se -lâmlanmıştır. Türkiye dış bakanı durak sa -¦onunda Yugoslavya başbakan ve dış bakanı ile bir müddet görüş tükten sonra yoluna devam etmiş ve B. Stoyadinoviç, Zemun'a ka -dar kendisine refakat etmiştir. Türkiye dış bakanı, Türkiye nin süel üsnomal hazırlıklar yap -tığı hakkındaki bütün yayıntıları kesin olarak yalanlamak için gazetecilere yetki vermiştir. YUNANİSTAN'DA Kırallık kurulacak Gl. Kondilis başbakan oldu. Atina, 10 (A.A.) — Ordu kumandanlarının ulusal kurulun kararı ile kıralliğin hemen yeniden kurulması için B. Çaldaris. nez -dinde bir teşebbüste bulundukları söyleniyor. Bakanlar kurulu; he -men toplantıya çağırılmıştır. Ku -rul iş başından çekilmiştir. (Sonu 2. ci sayıfada) Yeniden çetin bir harb başladı italyanlar Ogaden'de de ilerliyorlar Uluslar Sosyetesinde Delegelerin çoğu zecrî tedbirlerden yana söz söylediler mm- ¦ W& Ogaden cephesinde habe Cenevre. 10 (A.A.) — Uluslar sosyetesi aaam^ifefti bu sabah sa at 10,40 da başkan Benes'in baş kanlığında toplanarak zecri ted -birler hakkındaki genel görüşmesine devam etmiştir. İlk söz alan B. Aloizi. İtalya -nın inkâr kabul etmez haklarını Yarın Türk Hava Kurumu piyangosunun kaza -nan numaralarını ga -zetemizde okuyunuz ve Habeşistan aleyhindeki ithamlarını tekrar etmiş ve uluslar sosyetesinin kanunsuz harekette bulunduğunu söyliyerek şiddetli hücumlarda bulunmuştur. Fransız başbakanı B. Laval Fransa'nın uluslar sosyetesi paktına sadakatinden ve İtalya'ya olan dostluğundan bahsettikten sonra demiştir ki: ' — Bu dostluk bana bir ödev yükliyor. Uluslar Sosyetesi ile bir likte bir uzlaşma sureti aramaya çalışmak onun otoritesini inkâr etmek değildir. Fransa bu barış eserine hara -retle bağlanacaktır ve eminim k: asamble de hiç bir yardım esir -(Sonu 2. ci sayıfada) SOVYETLİ HEKİMLER VİN KARADA Altıncı ulusal tıb kongresine, Sağlık Bakanımız Bay Refik Say-dam'ın çağrılısı olarak gelmiş o -lan sovyetli tıb profetörleri şer: ' ne evelki akşam, B. Refik Saydam tarafından Anadolu kulübünde otuz beş kişilik bir şölen verilmiş ti. Misafirlerimiz dün Ankaranın bir çok kurumlarını ziyaret et -misler ve akşam üstü, saat on yedi buçukta, Sovyetler Büyük Elçisi Bay Karahan tarafından şereflerine verilen çayda bulunmuşlar dır Profesör Danisecski'nin m r m tel. elimiz hakkındaki diişiinreleri Altıncı lürk tıb kurultayın-daki sovyet profesörleri sal ¦ kuru başkanı ve Sovyetler Cu-muriyeti merkezî kimatoloji ve balneoloji enstitüsü direktörü {Sonu 1. eti sayılıda) Bu çayda C. H. P. Genel Sekreteri Bay R. Peker, Sağlık. ( Sonu 3 üncü sayfada) Dil hakkında Etimolojik Bir anket 1- Sabah, sabahleyin 2- Öğle, öğleyin 3- İkindi, ikindiyin -ikindileyin 4- Akşam, akşamleyin 5- Yatsı, yatsıyın - yat sıleyin 6- Gündüz, gündüzün -gündüzleyin 7- Gice, giceleyin. 1) tıkardaki kelimelerin ilk ve asıl kökleri nelerdir? II) Bu kelimeler nasıl teşekkül etmişlerdir? III) Bu kelimeleri teşkil etmek irin köke ilâve olunan eki ler nelerdir ve eklerin h«r birinin mana farkları bakımından rolleri ne ol - ajşuştur? IV) Bu araştırma neticesinde* \ - Türk dili kökleri, ve, lî - Türk dili ekleri, ve. C - Türk sözlerinin teşekkülü hakkında bir kaide çıkarmak mümkün nniılür? Dil davasını kendi davası bitmiş olan Ulus, yakardaki anketi açarak bütün bilginleri cevab ver meğe ve memleketteki bütan ga -zeteleri de kendisine yardıma çağırıyor. Mesele, yukarda işaret et -fiğimiz gibi, dilimizdeki kelime -lerin kökleri, ekleri ve teşekkülleri hakkındaki görüşleri anlamaktır. Bilginlerden ricamız cevabları-nı gazetemiz yazı işleri direktör -lüğüne göndermeleri, Meslekdaşlarımtzdan ricamız bu dileğimizi bütün memlekete yaymalarıdır. Dün Sovyet Büyük Elçiliğinde bulunan BakanlarınOrla sovyetli misatırict Anketimize gelen cevaplardan Sabah: Sabahın kökü öz türkçe «sağ» olsa gerektir. Sağlam ve metin demektir. Bu kelime osmanlı dilinde «sah» ol -muş sonra da arabca kökünden gelmiş gibi asırlarca agel ve mcşlah içine bürünmüş bir sözdür. Halk aksında sulu ve susuz kablar ve ölçülc.e incelenmiş vc doğru olduğu anlaşılmış olan Ölçü -lere bir damga vurulur. Bu damga as • lında^sağ» iken sonraları 'sah» işare-(Sonu 4. üncü sayfada) SAYIPA 2 SOM DflKiKfl habeşim ama: Bu sabah saat üçte aldığımız telgraflara göre son durum şudur: Ambesebat etrafında, ilk defa olarak büyük bir harb şeklini alan çarpışmalar başlamıştır.. Adigra-tın 16 kilometre uzağında Önemli bir nokta olan Edegahamın italyan kuvvetlerinin elindedir. Bu yer, şiddetli ve kanlı çarpışmalardan sonra ita/yanlarca alınmıştır. İtalyan ordusunun sol kanadı Odagaya doğru 15 kilometre ilerlemiştir. Burada da çok çetin bir harb başlamıştır. Ras Seyumun kuvvetleri Ma-ralet ve Şueltu vadisine doğru çekilip kuvvetli mevzilere yerleşmişlerdir. Güneydeki italyan ordusu ingiliz Somalisi yanından Ogaden çölünde ilerlemektedir. İtalyan generali Villa Santa Adua'nın ahnışındanberi ilk defa olarak şehre girmiştir. Son çarpışmalarda, Ras Seyu mun mitralyöz kumandam ölmüştür. Habeş ordusunda mitralyöz-cüler az olduğu için ba, habeşler için önemli bir kayıptır. ULUSI Ut SOS! I I I SİNDİ : Uluslar sosyetesi asamblesi dün toplantısını yapmıştır. İlk olarak Bay Aloizi söz a-larak Italyanın her zamanki tezini müdaiaa etmiş ve Habeşistan hakkında ithamlarda bulunmuştur. B. Aloiziden sonra BB. Laval. Eden ve İsviçre konfederasyonu başkanı Motta konuşmuşlardır. Sovyetler birliği delegesi B. Potemkin, balkan anlaşması adına B. Maksimos ve küçük anlaşma adına B. Puriç, zecri tedbirlerden yana söz söylemişlerdir. Güney Afrikası delegeleri de zecri tedbirlerden yanadırlar. Son olarak söz alan habeş delegesi B. Aloizinin Habeşistan hakkında söylediklerini reddetmiş ve Habeşistamn sonuna kadar dayanacağını söylemiştir. Avusturya ve Macaristan delegeleri evelki günkü sözlerine atfen ihtiraz kayıtları bildirmişlerdir. Asamble son olarak bir irtibat komitesi kurulmasına karar vermiştir ve bugün yeniden toplanacaktır . Harb yenicen başladı Asmara, 10 (A.A.) — D. N. B. ajansı bildiriyor: Bildirildiğine göre Ambasebat etrafında yapı -lan çarpışmalar ilk defa olarak hakiki bir savaş olmuştur. Edega-hamus'un işgali strateji bakımın -dan bilhassa önemlidir. Bu yer Adigrat'dan 16 kilometre uzak -tadır. Ve yüksek bir dağ üzerin -dedir. Buralar tabii bir müstah kem mevkidir. Buranın zabtı geceleyin bir çok defalar elden ele geçtikten sonra mümkün olmuştur. Habeşler bir kaç kere şiddetli mu kabil taarruzlarda bulunmuşlar • dır. Şimdilik burada bütün gay retler strateji noktalarına doğru emin muvasala hatları teminine inhisar ediyor. İtalyan kuzay ordusunun sol kanadı General Santini'nin ku mandasında olarak Adigrat'ın gü ney batısı istikametinde Odaga'ya kadar 15 kilometre ilerlemiştir. Burada çok çetin bir harb başla -mıştır. General Maravİga ordusu Adu a'nın doğu ve kuzay doğusundaki tepeleri işgal etmiştir. Ras Seyum un kuvvetleri Marafet ve Şualtu vadisine doğru çekilmişler ve ora da çok kuvvetli mevzilere yerleş mislerdi:. İtalyanların daha ileri gidebilmek için bütün habeş mu kavemetlerini kırmaları lâzım gc liyor. Habeş çeteleri. Aksumun ku zayından sarkarak Autsa ve L '.it'deki italyan karakollarını teh did etmeye başlamışlardır. İtalyan kuvvetleri baş kurr.ın dam General Dö Bono'nun bugün Adua'ya gelmesi bekleniyor. İtalyanlar Ogadende ilerliyorlar Adisababa, 10 (A.A.) — Röyter ajansı bildiriyor: İtalya'nın gü ney ordusu bugün harekete geçe rek Ogaden çölünden kuzaya doğru ilerlemeye başlamıştır. Ordu İngiliz somalisi boyunca, fakat sınıra yanaşmadan ilerlemektedir. Bir iki gündenberi italyan u -çak 1 arı taarruzu hazırlıyor ve habeşleri bombardıman ediyordu. İtalyan uçakları bu sabah yeniden kanatta italyan mevzileri önünd-ki mevkileri bombardıman etmiştir. Bu hareketten gaye italyan kuvvetlerinin bu kanatta bir bas kına uğramalarına engel olmak -tır. İmparator henüz Adisababa' -dan ayrılmaya karar vermemiştir. Şimdilik türlü cephelerdeki hare kâtı hükümet merkezinden ve yanındaki habeş kumandanları mn ve yabancı süel danışmanla rtn yardımiyle idare edecektir. Adisababa ile kuzay cephesi arasındaki bütün telli ve telsiz --u-habereler kesilmiş bulunuyor. Tigr'de bîr çok şehir ve köylerin alınıp verildiği hakkındaki riva -yeti er ihtiyat kaydiyle karşılan -maktadır. Yalnız bilinen bir şey Varsa o da italyanların Cibuti de-miryolu istikametinde 15 kilomet re kadar daha ilerledikleri ve DÇRİ ların yardımiyle oldukça önen-.'.; kuvvetlerle iki ordu arasındaki topraklardan akınlar yaparak ile ri karakolları kurduklarıdır. Kuzaydaki italyan ordusunun hareketleri o kadar çabuk değil -dir. Ve lüzumsuz hiç bir tehlike ye düşmek istememektedir. Bu or dunun merhalelerle ilerlemek nî • yetinde olduğu anlaşılıyor. Röyterin Özel aytarı, Adu» /a italyanlarla giren ilk ingiliz ol -muştur. Röyter aytarı, general Vi! la Santa'nın yanında şehre gir mistir, eneral bugün ilk defa ola rak yanında kurmayı bulundu^ ' halde şehre resmen girmiş ve dört bin kişiden ibaret olan şehir hal kının saygılarını kabul ettikten sonra dar sokakları dolaşmış v" sonra Adua kilisesine gitmiştir Burada General ile yanındaki su bayları peskopos elinde bakır L'ı haç ile karşılamıştır. İtalyan ge -neralı Italvanın işlerini şöyle hu lâsa etmektedir: " — Yollar vapmak. su ihtîya cını temin etmek ve zabtedilen memleketi sükûna kavuşturmak.. 300 kadar habeş Adua'nın doğu • sundaki italyan hatlarının gerisi ne do«ru sarkmışlardır. Bîr habeş komutam oklîi Asmara. 10 (A.A.) — Röyter ajansı bildiriyor: Son çarpışmalarda Ölen habeşlerin arasında Ras Seyumun mitralyöz kumandanı Kamasnak da vardır. Bu kumandanın ölümü kendisini çok hissettirecektir. Çünkü habeş ordusunda mitralyÖzcüler az, iyi mitral-yözcüler ise hemen hemen hiç yoktur. • Erİtredeki İtalyan hava üssü güneyde 2250 metre yüksek bir yerdedir. Kuzay ordusunun hava kuvvetleri hep buradan uçmaktadır. Burasını gezen Röyter aytan diyor ki: "İtalyan hava filoları her gün habeş hatları üzerinde keşif hareketlerinde bulunduktan sonra u-çak alanından yere inmeden önce genel karargâh üzerinde dolaşmakta ve raporlarını küçücük paraşütlerle genel karargâha atmaktadırlar.,. DIŞ HABERLER Uluslar Sosyetesinde (Başı l. ci sayıfada) genmıyecektir B. Eden. İngiltere siyasasının islenilen vuzuh üe tarif edilmiş olduğunu, bu siyasanın uluslar sosyetesinin icraa . Una iştirak etmek esasına dayandığın, söylemiş ve demiştir ki; " — Uluslar sosyetesinin iki ödevi vardır: 1. — Butun anlaşmazlıkları adilane ve muslihane bir hal sureti ile tesviye etmek. 2 — Bu cihet mümkün olmadığı, yani bu idealin elde edilmesine imkân bulunamadığı takdirde harbi durdur* mak Şimdi icraata geçmek gcrckıyoı. Konsey üyeleri bu icraatın ne olaca -gır.' tayin etmelidirler. B. Eden, he -men İcra»la girişilmesi lüzumunu Ö -nemle kaydetmiş ve bunun uluslar sosyetesi paktına uygun âcil vc muslihane bir tesviye sureti bulmaktan vaz -geçmek demek olmadığını söylemiştir. İsviçre konfederasyonu başkanı B. Motta. ekonomik ve finansal zecri ted birlerin, düşmanca hareketler mahiyetinde olmadığını söylemiştir. Bundan sonra İsviçrenin kendi tarafsızlığını gözetmekle beraber tesa -nüd vazifesini hiç bir zaman ihmal et-miyeceğini söylemiştir. Sovyet Rusya delegesi B. Potemkin Sovyet Rusyanın herkes için mecburi olan uluslar sosyetesi paktına bağlılığını hatırlatmıştır. Hayti ve Meksika delegeleri ulus -lar sosyetesi paktının yüklemekte ol -duğu bütün taahhüdlcri kendi memle -ketlerinin yerine getireceğini söyle -mislerdir. Şili delegesi, latin Amerika devletlerinin bütün anlaşmazlıkların barış yoluyla halledilmesi yolundaki 1932 bildiricini hatırlanmış ve zecri tedbirlerin tek biı gayen^ol'iu^'.nu ve bunun da ekonomik bir baskı ile barışı kur maktan ibaret bulunduğunu söylemiş -tir. VenezüeU delegesi uluslar sosyetesi, nin her ıln tarafı barışa çağırması lâzım geldiğini söylemiş, ancak memleketi - nin zecrî tedbirleri tatbik etmek sure -tiyle karşılaşacağı büyük zorluklan komitede anlatacağını bildirmiştir. küçük unlnşmu ve lUılkıın ıınlıış-11111.11 du zecri tedbirlerden yuna Yugoslavya delegesi Puriç gerek kendi hükümeti, gerek küçük anlaşma adına demiştir ki: "— Teferruata karışmaksızın şunu bildiririz ki: biz pakta ve onun hükümlerine sadık kalacağız... Yunan dış bakanı Maksimos Yunanistan ve Balkan antantı adına beyanat, ta bulunarak bütün teahhütlerin ifa o-lunacağını söylemiştir. Urunguay. Ekuatör. Peru ve Boliv-a dclegeUri memleketlerinin İtalyaya olan dostluğuna rağmen zecrî tedbirlerin tatbiki lâzım geldiğini söylemişler, dir. Yalnız Uruguay delegesi bazı memleketlerin coğrafya durumları dolayı-siyle hususi vaziyetleri ve italyan mu-hacirleriyle ilgili olmak üzere hususi münasebetlerin kesilmesi hakkında komitede bazı ihtiraz kayıtları ileri süreceğini bildirmiştir. Habeş ifahgggfiMn H- Uottya cevabı Son olarak söz alan habeş delegesi Teki Havariat. Italyanın memleketi a-leybindeki tahkirlerini protesto etmiş ve Habeşistamn uğradığı taarruz karşısında çabuk ve tesirli bir tarzda hareket lüzumunu bildirmiş ve demiştir ki: Her geçen dakika arsıulusal bir cinayettir. Bir devlet modern silâhla -riyle taarruz ederken Habeşistana silâh verilmesi yasak edilmiş bulunuyor. Habeşistan sonuna kadar kendini müdafaa edecektir... Bir irtibat komitesi kurulayın Başka söz alan bulunmadığından başkan genel konuşmaların bittiğini bildirmiş ve asambleye "irtibat komitesi., kurulması hakkında bir karar su. reti vermiştiri. Baron Aloi/i bu karar sureti aley- hinde bulunacağını söylemiş ve şimdiye kadar takib olunan müzakere usulü hakkında bazı itirazlar ilen sürerek demiştir kı: "— Ulusla." sosyetesi paktının bozulmuş, olduğunu bildiren uluslar sosyetesinin salahiyetli hiçbir organı ortada yoktur. Konseyin 7 ilktesrin toptan tısı protokoluna bakılırsa altılaı komi. tesi raporu konsey tarafından değil, fakat konseyde lemsi! olunan M devlet tarafından kabul olunmuştur. Asamble de bu raporu henüz kabul etmiş değildir Bundan başka teşkili teklif olu. njn irtibat komitesi dr uluslar sasye- B. BoiUSİ in ıvvtıbı Başkan B. Bcnes cevab verrrek paktın bozulması hakkında karar vermenin uluslar sosyetesi organlarının işi olma dığını. uluslar sosyetesi üyelerinin ö-devleri bizzat paktdan doğduğunu söylemi); ancak güçlükleri ortadan kaldırmış olmak için irtibat komitesi kurul masının asamblenin bir kararı suretin, de değil, bir arzusu şeklinde olmasını teklif etmiştir. Avusturya ve Macaristan delegeleri dünkü sözlerine atfen, ihtiraz kayıtlarını muhafaza ettiklerini bildirmişlerdir. İrtibat komitesi kurulması hakkındaki kara rsureti. Bir karar olarak değil, asamblenin bir arzusu şeklinde tadil olunarak re ¦ ye konmuş ve bir muhalife ve ikımüs-tenkife karşı ittifakla kabul edilmiştir. Bütün uluslar sosyetesi üyelrru girebilecekleri irtibat komites yarın sa . hah toplanacak ve öğle üzeri de asammV toplantı devresini kapıyacaktır. Bugünkü toplunu tok önemli tddıı Cenevre, 10 (A.A.) — Asamblenin |ı_fcul,AU UMyLtllUll Üa*A ÛU mıkiı.Ü' olmuştur. Çünkü ilk defa olarak bir kuz vc yahut bir harb takdirinde uluslar sosyetesinin nasıl işliyeceğini kararlaştır . mistir. Şurası karalaşmıştı ki, irtibat ko mitesi ne konseye ne de asambleye bağ. Iı olmamakla beraber gerekirse bunla -nn yardımına baş vuracaktır. Bundan dolayı asamblenin yarın dağılması değ.l. yeniden bir zaman için toplantısını ge . ciktirmesi ihtimali vardır. İrtibat komilisi irin . / devlet rey reni:. Cenevre. 10 (A.A) — irtibat komitesi için 51 devlet rey vermiş. Avus -turya ile Macaristan müstenkif kalmış, îtalya ise aleyhte bulunmuştur İki harbeden taraf müstesna olmak üzere bütün uyc devletler komiteye girebileceklerdir. tksıım duluı düşmedi mi? Koma. 10 (A.A.J — Yan lesmı çe-venler. Aksumun alındığını leyid etmemekte, fakat bu şehrin alınmasının pek yakın olduğu fikrini ilen sürmek, redirler Habeşlerin Adua'yı aldıklarını iddia eden haberi yalanlamaktadır lar. Aynı çcvenlcrin haber verdiğine go re Kont Vincıye Adisabajadan ayrıl, mak emrini vermekle habeş hükümeti diplomatik ilgiyi ilk olarak kesmiştir. Kont Vinci, bu sabah....... imden ayrılacaktır. • Yabancı elçiliklerin, yapılmasından korktukları AdısaLahanın bom ardıma-nı hakkında elçiliklerin iaraı görmeme Icrı için gereken butun tedbirlerin a. hnmış olduğu haber verılmrktedıı 1.1-Çİlİklerı bombardımandan korumak ı-çın hususi ışarctleı kullanılacaktır Mafyan elçisi SesjAele feoMfMA isledi Adisababa. 10 (A.A) — İtalyan I. çısı B. Vinçı Adisababadan ayrılma dan evel imparatorla görüşmek istedi, ğini bildirmiştir. İtalyan cif isi dış bakanı ile de görüşmek talebinde bulunmuştur. tealm niçin • Paris. 10 (A.A.) — Maten gazetesi. Roma'dan aldığı şu haberi bildirmekte . dir: ¦ Israrla dolaşan yayıntılara göre. sü bakanlığının bazı yüksek işyarları başka ödevlere atanacaklardır. Bunla • rın arasında hususiyle bir yönetgerin adı geçmektedir. Bundaç başka, bir pi. yadc generaline de kumandanlıktan el Çektirilecektir. Resmî çevcnler. bu hususta hiçbir sry söylememektedirler tılisahnbadtı sivil hİnıdur hnnı-btılunmıyucul, Vaşington. 10 (A.A.) — İtalya hu. kumeti Afrikadaki italyan kuvvetleri kumandanlarına Adisababa'da sivil bı - — MwtiiınVwın——*-*---1.....' ı gereken emirlcnn verildiğini dış bakan, lığına bildirmiştir. tmerika kızitlıa*;ı da Hubesistu-na yardıma hazırlanıyor Vaşington, 10 (AA.) — Amer.kan Kızılhaç, heyeti, ülkedeki 3.709 şube. sine. habeş kmlhaçına yapılacak yardı, ma iştirak etmelerini bildirmiştir. İskenderiye limanı dolu Kahire. 10 (A.A.) — iskenderiye'de toplanan harb gemilerinin çoğunluğun -dan ötürü, ingiliz amiralliği, kılavuz almak mecburiyeti oaulünü koymuştur. Bununla beraber »imana giriş özgürlüğü devam etmektedir Londra. 10 (A.A.) — Susseks kru . vazörü Süveyş kanalından Portsaidc gelmiştir. Yunanistanda ku allık kurulacak B. Zaimis'in çekilmesi bekleniyor - Örfî idare ilân olundu-Kıral plebisitten sonra çağırılacak (Başı /. cı sayıfada) Ordu kumandanları, general Kondi-lise baş vurmuşlardır General daha ton ra cevap vereceğini söylemiştir. Gmnermİ kondilis kabineyi kurdu Atina. 10 (A.A) — Röyter ajansına Gl Kondilis hükümetin goft, bas geçmiştir. Ulusal kurul, kıratlığı yeniden kurmaya karar vermek için toplanacaktır. Atına. 10 (A.A) - Röyter - — Kon dilisin iş arkadaşları Atina mevkii kumandanı general Pagagos ile hava kur mayı başkanı general Repopas ve deniz kurmayı başkanı Ekonomudur. Şehirde sükûn hüküm sürmektedir. Belgrad, 10 (A.A) — Avala ajansı na Atinadan bildiriliyor: Kondilis hükümeti öğleden sonra ulusal kurul önünde yemin edecektir. Kurul, cumuriyet rejiminin kaldırılma sim ilan edecektir. Kondilis. 3 sonteş -rinde yapılacak olan plebisit sonucu -na kada- naib olacaktır. Atına. 10 (AA) — Atına ajansı kurulun, kıratlığın hemen gen fitini -mesi işine başl.yacağ.n. bildiriyor. 3 sonteşrinden sonra kıral Yunanıstana çağırılacaktır. Örfî idare ilân olundu. Belgrad. 10 (A.A) - Avala ajans, bütün Yunanistanda örfi idare ilan edil diğini bildirmektedir. t lusul kurulun kurun Atına. 10 (A-A) - Bugün topla -nan ulusal kurul ittifakla aşağ'da* k* rarı vermiştir: 1 — Yunanistanda cumuriyet ilga edilmiştir. 2 _ 19U dc tesis olunan kırallık ye nıden kurulmuştur. 3 — Sonteşrinin 3 ünde geneloy ya pılacaktır. * — General Kondilis kıral naibi ve başbakan tayin olunmuştur. Cumur başkanı B. Zaımisın çekil -mesı bekleniyor. B. Maksimos Yuna -nistanın Ccnevredekı delegesi olarak kalacaktır. ULUS 12 tLKTEŞRİN, l$35 Cl MARTESİ Son haberler 2. ci sayıfada i ON ALTINCI ı lı-. no: o. Adımız andımızdır Her yerde 5 kuruş Aduanın güneyinde büyük bir savaş oluyor Ras Seyum yavaş yavaş çekiliyor Yer yer çete savaşları yapılıyor Gündelik TIB KONGRESİNDE Ankara'da 6 ıncı tıb kongresinin açıldığını haber veren İstanbul gazetelerinde, tesadüf eseri olarak, 70 bin çift gözün tedavi edilmiş olduğunu bildiren bir An-tep telgrafı da çıktı. Fakat biz Malatya'da ve başka hastalık bölgelerinde yüz binlerce göz ope -rasyonu yapılmış olduğunu biliyorduk. Sıtma, frengi, verem gibi türk nesillerini çürüten bütün salgınlarla cumuriyet sıfıiyesinin nasıl bıkıp yılmaz bir savaşta olduğundan da haberimiz vardır: Cumuriyet rejiminin ileri ve halkçı hareketinde türk hekiminin yüksek şeref ve hizmet hissesini ayırmak lâ ımgelir. Memleketin 'sıhi ihtiyaç» m kotarılmış değildir. Koca Anadolu'yu düşününüz: Bu topraklarda siniye, bir halk davasr olarak, bizimle başlamıştır. Halkı hekim ve tedavi fikrine bile biz alıştırdık. Şimdi her yer, köy ve kasaba hastalarının hepsi el uzattığı yerde ilâç, adım başında hekim istemektedir. Bu geniş kadroyu hazırlamak için fakültemiz daha uzun yıllar işliyecek. büdcemiz şimdikinden çok ağır masraflara katlanmak zorunda kalacaktır. Yapılacak olanın çokluğu, yapılmış olanın büyüklüğü ile biri-birine karıştırılmamalıdır. Sessizlik içinde çalışmayı seven Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanımız, türk sıhiyesinin başarılarını bildirerek bizi sevindirmemekte haklı değildir. Cumuriyetin ve onun zamanındadır ki tıb. dar meslek ve vazife çerçevesi içinden çıkarak, memleketin ölçüsünde hizmet genişliğini almıştır. Bu hizmet ulu -sal olduğu kadar, insaniğdir. Tür-kiyenin her tarafında elinden geldiği kadar ıstırabla boğuşan türk sıhiyesi, cumuriyetin medeniğ ü-nünün artmasına yardım etmiştir. 6 ıncı tıb kongresi fırsatı ile, "hiyemizin kamalîzm halkçılığına yi'Jtsek yardımını anmamak doğ-olmazdı. Gene bu fırsatla dost komşu Sovyetlerle inkılabçı Türkiye arasında gittikçe sıklaşan ve tekrarlanan kültürel münasebetlerin yeni bir belgesi olarak »ovyet âlim ve profesörlerini aramızda görmekten ne derin bir haz duyduğumuzu da söylemek isteriz. Onlar da ilim aşkı ile halkçılık idealini içine alıp yuğuran bir hizmet esasına bağlıdırlar. Geniş memleketlerindeki ve ilim kurumlarındaki tecrübeleri bizim için, şüphesiz, çok faydalıdır. F. R. ATAY Cepneden balinog.utla gönderilmiş bir resim: ttalysdlar Aduaya hücum ediyor. Adisababa. 11 (A.A.) — Adua'nın güneyinde hakiki bir mu -harebe başlamıştır. Bu. Adisababa'daki tarafsız diplomatik çevenlerce de kabul olunmaktadır. Habeşistan elçiliği bildiriyor: salahiyetli bildiğimiz bir kaynaktan aldığımız bir haberde Adua'da şiddetli bir çarpışma olduğu bil -dirilmektedir. Çarpışmada ital -yanlardan iki bin yaralı vardır. Asmara. 11 (A.A.) — Ras Se yum, Adua'nın 15 kilometre doğu kuzayında bulunan Mariam - Sou-salon vadisine doğru çekilmek zorunda kalmıştır. General Maravîgnan'ın komu tanlığı altındaki italyan sol kanadı. Ras Seyum'un. Amba-sebat j Gendesta taraflarındaki geri kollarını yendikten sonra. Emba-ghe rina, Chidamderet ve 2735 rakım lı Rais dağındaki mevzilerini tahkim etmektedir. Bütün kervan yolları, italyanlar tarafından tutul -muştur. General Santini, habeşleri Makarde mevkiinde yendikde.ı sonra 2829 metre yüksekliğinde ik Adagramus mevkiine doğru ilerlemektedir. Bu muharebeye Ras Seyum \ Ras Kassa'nın da orduları girmiş bulunmaktadır. Bu dakikaya ka • dar ne bir taraf ne öbür taraf hıc bir muvaffakiyet elde etmemiştir. Söylendiğine göre. habeşler kah ramanca dayanmaktadırlar. Londra, 11 (A.A.) — Resmi: Yunanistanda hükümet nasıl demişti? General Kondilİs Atina, 11 (A.A.) — Atina a jansı bildiriyor: Ulusal asamblenin dün öğleden sonraki toplantısının başlan ğıcında yeni hükümetin yemin tö reni yapılacaktır. (Sonu 2. ci sayıfada) Dün Kamutayda Boğazların durumu görüşüldü "Arsıulusal durumun huzı rsuz olduğunu da görüyoruz. Böyle zamanlarda müdafaası eksik veya zayıf şeraite tâbi yerler Ü7erinde hepimizin dikkat ve hassasiyetimizin artmış olacağı anlaşılır .s. Kata Kamutay dün B. Nuri Conker in başkanlığında toplanmıştır. Devlete aid süel ve sivil hava limanlarına inecek verli ve yaban cı hava gemilerinden alınacak re sim lakkındaki kanun projesi * idare amirlisinin. Kamutay isyar-l&rmjn vazifelerine dair olan ka -nun önergesi geri verildikten »«n ra Afyon saylavı Bere Türker'in Çanakkale boğazı hakkındaki îu takriri okundu: " Arsıulusal durum ve siyasal durum bupünlerde çok tehlikeli bir haldedir. Bu durum karsısında yurdu muzun kapılarını her ihtimale karşı kapalı tutmak gereklidir. Yurdumuzun en nazik nokt.. olan Çanakkale Boğazının açık kalması güvenlik bakımından la doğru değildir. Biz, candan barış isteriz ve andlaşmaları gö -zetmek isteriz. Fakat anlasmala- daki herhangi bir madde, yurdu muzu tehlikeye koyuyor, ve selâ -metini bozmak tarafına gidiyorsa, biz sevgili yurdumuzu her şeyin üstünde tutmak isteriz. Bundan dolayı bu çok önemli ve nazik me selenin, hiç vakit kaybedilmeksi -zin kotarılması gerekli olduğun dan, saygı değer hükümetimizin buna dair ne gibi tedbirler 't-(Sonu 5. ci sayıfada) BUG İN 3. cü sayıfamı/da Uck Piyangosunda Kazanan numaraları 6. cı sayı famızda Habeş atc boyundan mektuplar'ı OKUYUNUZ Dil hakkında Etimolojik ve Morfolojik II inci Anket Işık Parlak Şırak (leş Gök Su Yer Toprak - torpak Yıldız 10— Yıl i) Yukardaki kelimelerin ilk ve asıl kökleri nelerdir? II) Bu kelimeler nasıl teşekkül etmişlerdir? III) Bu kelimeleri teşkil etmek için köke ilâve olunan ekler nelerdir ve eklerin her birinin mana ve farkları bakımından rolleri ne ol -muştur? IV) Bu araştırma neticesinde! A - Türk dİli kökleri, ve. B - Türk dili ekleri, ve, C - Türk sözlerinin teşek külü hakkında bir ka • ide çıkarmak mümküa müdür? Sekiz günden beridir dil hakkındaki birinci anketimizi tekrar etmiş olduk. Bu ankete gelmiş o -lan cevabların bir kısmım yazdık ve diğerlerini de yazmakta devam edeceğiz. Bundan sonra gelenleri dahi memnuniyetle yazacağız. Bu günden itibaren ikinci an -ket listemizi yazıyoruz. Anketimize gelen cevaplardan / inci söz. sabah - sabahleyin BusÖz arabçadır. dilimizde o kadar çok kullanılır ki yabancılık kokusu kalmamış ve türk dili ilavesi olan (leyin) ile de kullanılmaktadır. Sabah kendisi zaman adıdır, (leyin) ilavesi zaman manasını kuvvetle anlatmak için getirilmiştir. (Leyin, layın) ilaveleri Bu ilave türk dilinde birkaç mana* nin kuvvetle anlatılması (tekidi) için getirilen bîr ilavedir. 1 — Zaman adlarının sonuna getiri-li sözlerin kendilerinde zaman manası vardır ve fakat bu ilave zamanı göstermez sözlerde var olan zaman manasını kuvvetle bildirir. 2 — Bence, benceleyin. Bence sözü (bene göre) anlamına kullanıldığı ve (ce) nisbet ilavesi olduğu gibi (benim gibi) anlamına benzetme manasına ve (cc) de benzetme (teşbih) ilavesi olur. Her iki halde (leyin) ilavesi (ce) ilavesinin bildirdiği manayı kuvvetle anlatmaya yarar. t kinci söz. öğle. Öğleyin Öğle; güneşin en yüksek bulunduğu zaman. (O) yükseklik manasının ana köküdür, (öb, öp. öy) kökleri gibi. Öğmek yükseklik manasını bildiren (ö) ana köküne (ğ) ilavesile türemiş iş adıdır. Birisinin eyiliklerini söyliyerek yükseltmek demektir (medih. A.) bu (öğ) kökünden öğğü. öğünmek, öğdürmek gibi sözler ürer. Öğle — Yükselme manasım bildiren (Sona 5. cı sayıfada) -\ u ^^^^^^^^^^H^^WH^^^^^^^^^^^M^^^iSSSSSSSSSSSSSSŞSSSS| »AYIFA 2 ULUS 12 ll.KTF.5RIN 1935 CUMAR 'Sİ SON DflKiKfl ¦ABt.Şİl AN İt\: Bb M«ı b« k*dar aldıftvnu ft*«ıit'' göer: Ra» Sryum Aduanır. 15 kilometre 4»{tı kuıayındatvi «-sdıvt doğru çekil- General Maravignan'ın kumandasın daki italyan sol kanadı Rai Sryumun •mvvetleıini püskürttükten sonra mer-lilenni tahkime başlamıştır. General Sanlını kumandasındaki kuvvtiler Ras Seyum ve Kasanın kuv . Tellerini ıjüskrilukten sonra MaJıale üaerinc ağır banmak t ad ırlar. Aduanın güneyinde çok kanlı bir harb olmakta, habeşler kahramanca dayanmaktadırlar. Başka bir telgraf ha -berine göre de, Aduanın kimsenin e -linde olmadığı sanılıyor. Habeş hükümeti italyan elçisini Haöesistandan çıkmağa çağırmış, olduğundan, artık anlaşma umudlarına ka -panmış gözüyle bakılmaktadır. Elçi -Hk işyarlarının gideceklerini bildirmiş «Un elçi, kendirinin, tecim ataşesi Ma gallo gelmeden gitmiyeceğini bildir -mı» ve hakkındaki ithamlara karsı pro lestoda bulunmuştur. Negüsle konuş -mak ıstiyen elçinin bu isteği kabul e-dilmemistir. Romadan bildirildiğine gorc, mu -aaddes bir şehir olan Aksumu bombar-drmjn etmek istemîven italyanlar, bu rayı her laraf alındıktan sonra ek geçirmeyi düşünmek tedirle*. Adısababada, Ra* Kasa ile arası a-çıldığı »Öylenen Ras Selasie Guksanm Romadan gelen resmi bildinğde, ıtal -yan slalarına geçtiği biraz sonra Kasa Araianın da italyanlara katıldığını bil diriyor. Selasie Guksanın yanmda 12 bin kişi vardı. 1LlsLAK sUMLir^lınufc: Uluai.ıi sosyetesinin 16 lar komitesinin, otey günkü toplantıda kurulması kararlaştırılan irtibat ve telif komitesine yaptığı Önergeler, bu komitece kabul olunmuştur. Buna göre. Habcfistana gönderilen silâhlar uaenne konulan ambargo hemen kaldırılacak, İtalya ile sömürgelerine karşı muhafaza edilecektir. Esas olarak B. Ruzveltin 1 ilktcşrinde çıkar dığı listede yazılı silahlara ambargo konulması kabul edilmiştir. B. Laval dün Parise dönmüştür. Dün «öı alan Arnavutluk delegesi, hükümeti uluslar sosyetesine sadık olmakla beraber. Arnavutluğun ekonomik bakımdan İtalyaya bağlı olması dola-.siyle zecri tedbirlere iştirak edemi-yeceğinİ bildirmiştir. B. Eden radyoda bir söylev vererek tngilterenin işe nasıl başladıysa öyle devam edeceğini ve eski dostu olan I. ı.'lya ile bîr kavgası olmadığını söylemiştir. İtalyan resmî bildiriği Roma, 11 (A.A.) — 10 ilkteş-rrn tarihli resmi bildiriğ: Cephe gerisinde yolların ve menzil hizmetlerinin tan/imiyle uğraşılırken yerli kolorduya men-suh müfrezelerle italyan yaya ve atlı kuvvetleri cephe ilerisindeki bölgeyi temizleme işine devam etmişler ve silâhlı muhtelif habeş gruplarını dağıtmışlardır. Güneş batarken Tigre nin geniş doğu bölgesi başkanı Selasile Guksa ileri karakollanmıza gele-Tek birkaç bin kişilik kabilesiyle ve silâhlariyle birlikte General Santinin emrine girmiştir. Bir müddet sonra Kassa Araia da silâhlariyle birlikte tarafımıza geçmiştir. Bu hadiselerin büyük önemi vardır. Çünkü bu bölgedeki ha-beşlerin italyanlara karşı harb etmek istemediklerini gösterir. Bazı yabancı gazetelerin italyan kayıpları hakkmda verdikleri rakamlar yalandır. Dört günlük ileri harekâtı esnasında geniş cep- he üzerindeki kayıplarımız ?udur: Beşi italyan ve 25 şi yerli olmak üzere 30 ölü ve yirmisi italyan 50 si yerli olmak üzere yetmiş de yaralı vardır. 33 yerli kaybolmuştur. Ölüler vc yaralılar hakkındaki haberler doğrudan doğruya bunların aylesine bildirilmiştir. Habeşlerden bir top, bir mitralyoz ve 30 sandık cephane alınmıştır. işgal olunan bölgelerin tensi-kine habeş kilisesinin yardımıy'a devam olunmaktadır. Yerli askerlerin kaçtığı ve saire hakkında yabancı memleketlerden çıkan haberler asılsızdır. ' Hava kuvvetlerimi.: Takazze nehrinin ilerlerinde tabiye ve sev-külceyş keşif uçuşları yapmakta ve hiçbir düşman toplanması görmemektedir. Genel kumandanlığın kazanılan araziye nakledileceği bildiriliyor. Anlaşma umudu kalmadı Habeşistanlı] italyan elçisine notası Adisababa. 11 (A.A.) — Dış bakanlığı, italyan elçisi Kont Vin-ci'ye verdiği notada diyor ki: " — Muhasematın başlaması italyan kıtalarının işgali ve elçiliğin telsiz postasını kullanmıyaca-ğı hakkındaki vadini tutmaması sebcbleriyle. habeş hükümeti, italyan elçisinin ödevine saat 11,15 te bitmiş gözüyle bakmak zorunda -dır. Habeş hükümeti, imparatorun emriyle, ekselanslarını, bütün el -çilik işyarlariyle birlikte, en kısa zaman içinde habeş toprakların dan ayrılmaya çağırır. Adisababa Cibuti demiryolu vasıtasıyla sini ra kadar yolculuk için güvenlik tedbirleri alınmış bulunmaktadır.,. Kont Vinci, protesto ederek, telsiz postasını kullanmadığını bildirmiş ve işyarlar cumartesi sabahı hareket edeceklerse de ken dîsİ, ticaret ataşesi Magallo Adis-ababa'ya varmadan önce hareket etmeğe yanaşmamıştır. Fakat Ne güs, elçinin Adisababa da kalmasını kabul etmemiştir. Adisababa, 11 (A.A.) — İtalyan elçiliğinin yakında gideceği haberi son dakikada bir anlaşma ihtimali hakkındaki bütün umud-ları kaldırmaktadır. Siyasal çevenler, bu münasebet kesin durumunun anlaşmazlığın yeni bir ciddî safhasını açtığı his-sindedirler. Burada ihtimal senelerce sürecek bir harba hazırlanıl -ması lâzım geldiği hakkında sözler dolaşmaktadır. İtalyan elciliğinin yakında A-disababadan hareketi, bu şehrin i-talyan uçakları taıafmdan bombardımanı korkularını fazlalaştır-mak tadır. Adisababa, 11 (A.A.) — İmparator, italyan elçisinin gitmeden evel kabul edilmesi hakkındaki talebini reddetmiştir. Bir italyan uçağı düşürülmüş DIŞ HABERLER Bir habeş subavı diyor ki: Adisababa, 11 (A.A.) — Reuy-ter ajansı aytan bildiriyor: f -a oymağından olan habeşler n '"'orra yakınında bir ital- yan uçağını tüfek ateşine tutarak düşürdüklerini söylemektedirler. Uçağın içinde bulunan iki kişi ölmüştür. Yunanistanda lıiikü-mıi nasıl demişti? (Başı /. ıı sayıl ada) Bundan sonra söz rski başbakan B. Çaldaris'e verilmiş vc B Ç a İdari*, takı b olunan usule muhalif bulunduğunu söyledikten sonra bir kaç dostu ile birlikle salonu terketmiştiı. Serbest fikir partisi başkanı B. Mı. taksas yeni hükümete vardım edeceğini bildirmiştir. Başbakan General Kondihs, hükü -met bildiriğindc Yunanistan'ın dış sı yasasının hiç değişmeden kaldığı hak . kında leminat vermiştir En sonra, genel a'kıalar arasında metni aşağıda bulunan kararlar onaylanmıştır : 1. — Taçsız cumurluk rejimi kaldı, n İm ıştır. 2. — Geneloy. tesbıt edilmiş olan 3 ikinci t esrinde yapılacaktır. 3. — Geneloya kadar naiplik başbakan tarafından yapılacaktır . 4. — Yeni ana yasanın onaylanma sına kadar, muvakkat olarak. 1911 anı vasası yürürlüğe konmuştur. Atina, 11 A.A.) — Ulusal asamblenin dünkü toplantısı esnasında, büyük bir halk yığını parlamentonun önünü doldurmakta idi. Görüşmelerin sonucu halka bildirildiği zaman, bu halk coşkun gösterilere başlamıştır. Ordu ve la rai -cılar pek hoşnutturlar. Şehrin bütün ft. kakları, hadiseleri tefsir eden ve senlik yapan halkla doludur. Bu dakikaya kadar hiç bir naVUsC ol-mamışur. Yeni yunun kabineni Atina. 11 (A.A) — Yrni hükümet Üyeleri listesi şudur: Başbakan: General Kondilis AsU..-bakan ve dış bakanı : Bay Te otokis. Sü bakanı: General Pıpagos Hava bakanı GcneraV NikolaiHis Bahriye bakanı: Amiral Dusnıanİs Taşırlar bakanı: B. Mıvrotnihalis Ulusal ekonomi bakanı: B Darverıs İç bakanı B. Shinas Tüze bakanı: B. Yannopulos Tarım bakanı: B. Skaloros Sosyal yardım takanı: B. Atinaye- nis Finans bakanı: 8. Papanastasyu Kültü' bakanı : B. Turkovasilİs. Kabineye giren yonetgerler: Başbakanlık yönetgeri: B. Merkuris Taşıtlar yonetgeri: B. Kraniotokı» Sağlık işleri yönetgeri; B Luros Ulusal ekonomi yönetgeri: B. Yergi Rallie Kabineye giren ilbaylar; Makedonya genci ilbayı: B. Man-tas. Kpır genel ilbayı: B. Şlıman. Trakya genel ilbayı. B. Argiropulos, Gırid genel ilbayı: B. Tsantos Yetmem kirdi Londra. 11 (A.A.) — Eski yu. nan kiralı Yorgi gene burada bulunmaktadır. Kendisinin bir uçakla Yunanis-tana dönmesi istenildiği hakkındaki haber, dün akşam özel se-kreteri tarafından yalanlanmışım Uluslar sosyetesinde Edenin önemesi kabul edildi Cenevre. 11 (AA) — İrtibat komitesi, Habeşistana gönderilecek silahlar üzerine konulmuş ambargonun lağvını ve bu ambargonun İtalyaya karşı mu -halazasını tavsiye etmek hususunda B. Eden tarafından yapılan önergeyi toplulukla kabul etmiştir. Komite aynı zamanda. İtalya ve Ha beşistana karşı ambargo ilan etmemiş olan memleketlere de yalnız İtalyaya silah gönderilmesinin yasak edilmelini tavsiye etmenin uygun olacağını soy-liyen B. Edenin bu teklifini dr toplu, lukla kabul etmiştir. Amerika cumur başkanı B. Ruıvclt tarafından 5 birin-citeşrindc çıkarılan büdiriğde yazılı silahlar listesi esas olarak kabul edil -mistir. B. Edenle 4tansı/ eksperi Bu Kou-landr bü noktalan ihtiva eden kesin karan kalrme almaktaritri»* Adisababa, 11 (A.A.) — Harb harekâtı hakkında alman haber -icre göre, kuzay cephesinde ital -yan müfrezeleri Adigrat'ın güne yinde Makale'ye doğru biraz iler lemisler ve güney cephesinde de Dolo batısında ileri hareketlerini hafifçe ilerletmişlerdir. Habeşistan'a silâh ve cephane gönderilmesi yasağının kaldırıl -ması hakkında Cenevrede karar verilmesi üzerine italyan kuvvet -lerinin gerek kuzayda gerek gü -neyde ileri hareketlerini her çare ye baş vurarak Cibuti dmiryo'u istikamtınde tesrie çalışmaları ihtimali çoktur, ta ki Habeşistan*a doğu tarafından silâh ve cephane atamasınlar. Dün gece Adua'daki ilaryan garnizonunun kılıçtan geçirildiği hakkında haber resmen teeyyüd ederse bu harbin sonucu haklan -da çok kıymetli bir fikir verecek -tir. Bu gösterecektir kı habeşler fevkalâde silâhlı bulunan Kalyan kuvvetlerine karşı büyük Ölçüde gece baskınları verebilirler. Imp ı «torun muhafız ktaln . nndan olup Adua'dı yaralanarak bugün buraya gelen bir assubav geçen cumartesi gunu Adua harbi hakkında Royter ay tazına şunlar: anlatmıştır: *'— Mevzilerİmiz Adja Önündeki yaylanın üzerinde bulunu • yordu. İtalyanlar şiddetli bir topçu ve mitralyoz ateşinden sonra uçaklarının yardımı ile hucııma kalktıkları vakit saflar ımız adım akıllı seyrelmiş bulunuyordu. B ı -nunla beraber gene mevzilerimiz-de tutunduk ve eece*eyin mukabil taarruza da geçtik. İtalyanlar mukabil taarruzumuz karşısında çok şiddetli bir mukavemet göstermişlerdir. Sabahleyin aldığımız emir gereğince geri çekilirken italyan -ların yedi tankını kullanılmıyacak bir bale getirdik. Bizim kanaa*. mız her iki tarafın kayıplarının da müsavi olduğudur. Adisababa nm önemli noktala-rina konulmuş olan tayyare topları bugün kaldırılmıştır.,. iki Rasın arası bozulmuş Asmara, 11 (A.A.) — General Santini kumandasınJakı sol cenah grupu, Enda^amus'daki mevkiinden Makale üzerine tazyik yapmaktadır. Makale'de bulunan Ras Selasie Gussa şimdiye kadar tamamen âtıl bir halde durmaktadır. Sanıldığına göre, bu Ras siyasal sebeb-ler dolayısivle tereddüt etmektedir. Esasen Ras Seyum ile de arası bozulmuştur. Ras Seyum'a gelince, kendisi, Adua etrafındaki sırt ve vadileri tutmuş olan General Maravigna grup una karşı hâlâ dayanmaktadır. General Bıroli kumandasındaki yerli kuvvetler ise Amba Au-gjıer arkasında bulunmaktadır. Bir çok yerlerde öncü çarpışmaları olduğu haber verilmektedir. Takaz yanmdaki Setit sırtında ise yerli kuvvetlere karsı halk boyuna çete harbi yapmaktadır. Kayıplar r«akktnda çîmdtve kadar hiç bir resmi haber yoktur. Son çarpışmalara girmiş bulunan birçok kıtalar bu husustaki raporlarını vermemişlerdir. Bununla beraber kavrplarrn 60 Ölü vc 200 •Paralı olduğa s anılma* saııi'ı Asmara, 11 (A.A.) — Rcutrr aan-sınm resmen teyid ettiğine gocr. İtalya tarafına geçen Selasiye GuAs?'nnı beraberinde 12 bin kişi, 12 bin tul* - ve ytrr rnlrralyör vardır. Adua kimin elinde ? Adua, II (A.A.) — Şehrin gü neyinde başlıyan hnrb bazen ha -kikî bir kıta! manzsrası almakta -dır. Şehir hemen tamamen boş gibidir. Çünkü iki taraftan hiç bîri, topçu ateşine açık olması yüzün -den, şehri gündüz işgal etmek is -t em emekte d ir. Ajansın notu: Boş olduğu bildirilen cehrin ismi telgrafta güçlükte ofcnnda ğundan, bunun Adua olduğunu ihtiyatla kabul etmek lâzımdır. Adisababa. 11 (A.A.) — Söylendiğine göre, Ras Seyum'un 10 bin kişilik olan ordusunun esas kısmıyla irtibatı tamamen kesilmiştir. İtalyan uçaklarının verdiği ha bere göre, Aksum'un doğu kuza-/ındaki habeş kuvvetleri toplanmakta ve bunlar italyan öncüleri-1 ni tüfek ateşiyle taciz etmektedir. Ualual gene haheşlerûı eliiide Adisababa, 11 (A.A.) — Reuy-ter ajansı ay ta nndan: Diredouada habeş kaynağın- dan gelen bur haberde, habe& kuvvetlerinin Ualual ve Ourdairi ele geçirdikleri bildir ilmektedir. Eritrelîler habeş saflarına geçiyor Adisababa, 11 (A.A.) — Ma kaleden habeş hükümetine gönderilen bir telgrafta Eritre askerlerinden mürekkeb bir müfrezenin habeş ordusuyla buluşmak ü-zere sınırı geçtiği bildirilmektedir. Kaçanları gören italyan uçakları bunları mitralyoz ateşiyle kovalamalardır. Makale bölgesinde Garaat yakınında bir italyan uçağının düştüğü teyid edilmektedir. Ucağm içinde bulunan dört kişi ölmüştür. İmparatorla görüşmek İstemiş olan italyan elçisi Kont Vinci'nin bu isteğine ne cevab verileceği henüz bilinmemektedir. Bununla beraber, ünparatonın bunu reddedeceği sanılmaktadır. Kuzay cephesinde büyük bir harbm başladığı sanılmakta ise de, elde sarih hiç bir haber yoktur. 2500 îtalvan kılıçlan mı geçirilmiş? Adisababa, 11 (A.A.) — Reuy-ter ajansının salahiyetli kaynaklardan öğrendiğine göre. Adua etrafında habeş kuvvetleri 2 500 i-talyan askerini buı;ün kılıçtan geçirmişlerdir. Asmara. 11 (A.A.) — Reuter ajansı aytan bildiriyor: Geciken bir habere göre. başı bozuk habeşülerden mürekkeb büyük kuvvetlere kukanda eden Ras Seyum yeniden Adua doğusunda L-Ör:ir.:nü~tiir. " ™^- I f « ULUS IS llJURlrV |«#HS r*A/AK Son haberler 2. ci sayıfada ON ALTINCI YIL. No: 5106 Adımız andımızdır Her yerde 5 kuruş 100,000 Kişilik Habeş Taarruzu italyan kolları Harar'da birleşecekler Habeşler kuyu sularını Uızladılar-Adisababadan çıkmak îstemiyen ilalvan elçisi bir şatoya takıldı Adisababa. 12 (A.A.) — Ras Kassa, Ras Seyum ve Ras Ruşi. aralarında tam bir irtibat temin ettikten sonra, kuzay cephesinde 100 bin ki - silik bir kuvvetle taarruza ha - zırlanmaktadır - lar. Bu taarru - zun hedefi. A - dua'yı geri al - mak olacaktır. Savaş. ihtimal Marba yakın - larında yapıla - çaktır. Şark cep sesinde de bir nukabil taarruz hazırlanmaktadır. Bombalar atan ve aynı zamanda makineli tüfekle iş gören ital -yan uçaklarının çalışması, durmadan artmaktadır. Bu faaliyet bil hasas orta cephede daha fazladır. Fakat bu uçak çalışmalarının verdisi başarılar pek azdır. İmparator şimdilik daha Adi* ababa'da kalmaktadır. Sü bakanı Dessie karargâhına gitmiştir. Asmara. 12 (A.A.) — Havas ajansı aylarından: Dolaşan ya -yıntılara göre Setit nehri civarın W çarpışmalarda, italyanlar- dan 2 subayla 30 asker ölü ve yaralı vardır. Habeşlerin bu çarpış -malardaki kayıbları belli değil -dir. 110.000 asker. 2.300 mitralyöz ve 230 top vardır. Bu orduda aynı zamanda 92 tank ve türlü modern silâhlar bu- Adua'ya giren /rafyan kuvvetleri komutanı Ceneral Biroii Yunanistan'da kıra Hık Yunanislamn Londra elçisi kıratlıca Yorgiye bildirdi dönüldüğünü kıral Roma. 12 (A.A.) — Jurnal d'ltalya gazetesinin yazdığına gö-Eritre'deki italyan ordus'--rla Asmara, 12 (A.A.) — Havas ajansı aylarından: Yerli kabile -terden asker toplamak ve bunları yetiştirmek için, habeş âdetlerini çok iyi bilen özel komiserler tayin edilmiştir. Her kolordu yanında, italyan sömürge bakanlığına bar;-Iı bir sömürge komiseri bulunmak tadır. İtalya'nın eski Adua kon -solosu Franko'nun General Ma -(Sonu 2. ci sayıfada) Londra, 12 (A.A.) — Yunanislamn Londra elçisi, Londra'da bulunmakta olan yunan kiralı ikinci Yorgi'yi görerek kendisine, Yu -nanistan'da kırallığın geri getirtmesini haber vermiştir. Kıralla görüştükten sonra, elçi şu diyevde bulunmuştur: "— Kirala, hükümetimin saygılarını bildirdim. Kıral da elen ulusunun birliği ve genliği dileğini tekrar etti. Kıral geneloy sonu -cunun kendisine bildirilmesine kadar Londra'da kalacaktır. Hükümetin ııhıstı bildiriği Atina, 12 (A.A.) — Atina a -jansı bildiriyor: Hükümet ulusa aşağıdaki bildiriği çıkarmıştır: " Ulusal asamblenin güven oyu ile ulusun idaresini elimize almış bulunuyoruz. İş başına hangi şartlar altındı* geldiğimiz bellidir. Çok fena surette hırpalanmış olan vatanımızı tehdit etmiş olan ve hâlâ etmekle bulunan tehlikelerde herkesçe bi lînmektedir. Hükümetin ödevi, kiralın dönmesi için geneloy fU maktır. Kiralın dönmesi butun memleketin siyasal hayatının düzene girmesi için kesin bir lorağ teşkil etmektedir. Kıratlığın yeniden kurulmasının, bu siyasal karışıklıkların kesin surette bir biti:? noktası ve bütün partilere mensup bütün elenlere sükûn ve aynı zamanda memleketin idaresine ka -tısmayı sağlıyacak uzun ve nor -mal bir siyasa) havalın başlangıç noktası olacağını ümit ediyoruz. Ve bunun bövle olması için bütün gayretlerimizi harcıyaca^ız. Kı - Fundalıklarda gizlenmiş bir h.ıbeş mitralyö/ü Dost Sovyet sporcuları İstanbul'da Gelenler içteni gösterilerle karşılandı :İllı karşılaşma bugün tstanbulda yapdacakbr istanbul, 12 (A.A.) — İstan bul, Ankara ve İzmir'de spor te "asları yapacak olan Sovyet spor cu grupu, Çiçerin vapuru ile bu gün şehrimize gelmiştir. (Sonu S. ci sayıfada) Zecrî tedbirler alınmaya başlarken italya silâh ambargosu kararını protesto etti sssssVSCV" *'*•*.. 0 •'^rTT?, •porcuların futbolcuları bir ek/ersı/e çıkaı .av* Cenevre, 12 (A.A.) — Ulus. sosyetesi genel sekreterinin, ital yan bakanı B. Suviç'ten dünkü ambargo kararını protesto eden bir nota aldığı Öğrenilmiştir. Cenevre, 12 (A.A.) — Silah ambargosunu takib edecek ilk ambargonun harb endüstrisi için lazım olan hammaddeler ile diğer maddeler üzerine konulacağı sanılmaktadır. Bu husustaki görüş • melerden, taviz meselesi gibi na -zik meseleler ortaya çıkacaktır. ¦ * * Londra. 12 (A.A.) — Deyli Meyi gazetesinin bildirdiğine gö -re dün zecri tedbirlere karşı du -rum alan 50 muhafazakâr saylav aynı fikirde bulunan fransız say-lavlariyle temasa geçmişlerdir. Birkaç ingiliz saylavı bu iş için Paris'e gitmiştir. Emperyalist gruptan 30 ingi liz saylavı. B. Baldvin'e bir mek tub yazarak İngiltere'nin Cenev rede siyasasına devam edilirse bundan bir. harb tehlikesi çıka*** - leceği hakkındaki korkularını bildirmişlerdir Londra. 12 (A.A.) — Deyli Ekispres gazetesinin bildirdiğine göre, ingiliz posta idaresi, Cenev-redeki habeş delegesi B. Havari at'ın bîr söylevini Amerika istas -yonlarına vermek için resmiğ Rug by telsiz telgraf istasyonuna izin vermiştir. (Sonu cı sayıfada) Bl GÜN İKİNCİ SAYIFADA: Son haberler ÜÇÜNCÜ SAYIFADA: Yarı siyasal, piyangoda karanan numaralar DÖRDÜNCÜ SAYIFADA: Btİiyoı musun/ kı. htheş .sjvjşi karşı\mda Avrupa uyasası BEŞİNCİ SAYI KA DA Sovyerlı spora' rl* AılkaraıİJ yapıla*-ık . \-ı\+mlar ALTINCI SAYIFADA: Sağlık sergisi rai ikinci Yorgi'nin butun elaaler için şefkatli bir baba vı hauni v« (Sonu 2._oı sayıfada) - unanistana dönmek içîn geneloy sonucunu bekliyecek olan kıral Yorgi Dil hakkında Etimolojik ve Morfolojik II inci Anket / — Işık 2 — Parlak 3 — Sicak 4 — Ateş — Gök (* — Su ? — Yer H — Toprak - lorpak 9 — ı/rfıs III — )ıl I) Yukardaki kelimelerin ilk ve asıl kökleri nelerdir? II) Bu kelimeler nasıl teşekkül etmişlerdir? III) Bu kerimeleri teşkil etmek için köke ilâve olunan ek -ler nelerdir ve eklerin her birinin mana ve farkları bakımından rolleri ne ol -muştur? IV) Bu araştırma neticesinde: A - Türk dili kökleri, ve, B - Türk dili ekleri, ve, C - Türk sözlerinin teşek külü hakkında bir ka • ide çıkarmak mümkün müdür? Sekiz günden beridir dil hak-kındaki birinci anketimizi tekrar etmiş olduk. Bu ankete gelmiş o tan cevablartn bir kısmım yazdık ve diğerlerini de yazmakta devam edeceğiz. Bundan sonra gelenleri dahi memnuniyetle fazacağtz. Bu günden itibaren ikinci an ket listemizi yazıyoruz. Anketimize gelen cevaplardan Dil devriminin biricik tmoOafl olan Ulus'ta yeni çıkan anket bu devrimin büyük bîr hızla alabildiğin? yürümekte olduğuna gtirel bir belgedir. Bundan dolayı dil İevrimini her (Sonu 5. ci sayıfada) sayıfa 2 ULUS ı* i___. ... îtlh ı .. .» SOM Df,KiKfl Çetin harbler oluyor Zecrî tedbirler etrafında Adisababa. 12 (A.A.) — Ku ray cephesinden gelen haberlere göre, Adua yakmtnda savaş de -vam etmektedir. Harb çok şiddetli bir şekil almıştır. Habeşlere göre. Negus nrdukları kazanmakta - Adisababa. 12 (A.A.) — Kendi arzusu ile Habeşistanda kalacağını bildiren ve elçilik binasından çıkmak istemiyen İtalya elçisi Kont Vinci ile ataşe militer Cal dirianı elçilikten çıkmışlar ve mu- Asmara, 12 (A.A.) — Habeş imparatorunun damadı olup italyanlar tarafına geçen Haile Sela sie Guksa. italyan hatlarına ya -nında yalnız 1500 silâhlı olduğu halde gelmiştir. Kendisinin on beş bin kişilik bir ordusu olduğunu bunun 6.400 ünün Mkale'de bulunduğunu ve italyanlar tarafına geçmek için kendisinden emir beklediklerini söylemiştir. Guksa'nın ve diğer başkanla rın italyanlar tarafına geçmesi do- İlalvatılarıtı alması Roma, 12 (A.A.) — Makalle ile doğu Tiğre'sine hâkim olan Guksa'nın iltihakı üzerine. Aduanm yüz kilometre kuzayında bulunan Makalle ile 150 kilometredeki Am- iBası f. ci ayıt »da) Perşembe gunu B Alonn'ye venl -m*yen bu iznin bugün B. Havarıal a verilmesi çok dikkate değer gözükmekte -dir. s ıbal . karşı aldığımı/ haberlere göre. Cenevrcdr asnbargo kararının yal -nız Maearıstanın müstenkif kalması - le kabulü bütün devletlerin 16 ıncı maddeden çıkan bu ilk tedbirlerden kaçınmıyacaktarı hakkında bir kanaat doğurmuştur. B Alo«ının Romadan aldığı bir e-T-lr radyo ile Amerikaya konferans ?erenilmek ien her çareye ba* vura -câTtır Harbin sona erdirilmesi için en sağ '•ti yol Süveyş kanalının yukarı veya ı kıtımlamda Italyanın kıuay Af- dır ve italyanların aayıatı çok önemlidir. Aynı zamanda, Adua ile Aksum'un habeşler tarafından alındığı habeş çevenlerinde temin edilmekte ise de yabancı çevenler buna inanmamaktadır. lıafaza altında Ra&b Diktanın müstahkem şatosuna götürülmüşlerdir. Habeş hükümeti kendisine saat 11 de itimadının bittiğini bildirmiştir. İtalyan elçiliği kapatıl-rvştır. ğu Tigre'sini baştan başa italyan ların eline geçirecektir. Çünkü italyanlar burada hiç bir karşı koymıya uğramıyacaklardır. Hele Makale'nin en kısa bir zamanda zabtı beklenilmektedir. Guksa, kendisini italyanlara karşı harba mecbur etmek için amca zadesi Ras Sayum'un 40 bin kişilik bîr ordu ile ilerlemekte olduğunu «e diğer taraftan imparator da Adİs-ababa'ya çağırdığında bir an önce ıtalyanın tarafına geçtiğini bildirmiştir. beklenen yerler baalagi'nin alınması pek yakın görülmektedir. Asmara. 12 (A.A.) — İtalyan kıtaatı kumandanlığı dün Adııa-da yerleşmiştir. rıkası ile yolunu kesmekte görülmektedir B Eden ingiliz ulusuna radyo ile yayılan bir söylevinde tngilterenin eski bir dostu olan İtalya ile hiç bîr a -lış verişi olmadığını ancak resmi ta-ahhudlerc girişilmiş bulunulduğunu söylemiştir. B. Hul, Amerikanın tarafsızlık kanunu gereğince be* ika tarafa da silah satmamalarını ilgililere bildirmiştir. Japonya da CenevTe siyasasına ka -tılmak torunda olmadığı fikrindedir. Bay Litvnof yarın Ccncvreye gidecektir. Sovyetlerin Italyaya petrol vermemek yüzünden uğrayacağı büyük iiyana karşılık bir istikraz yapmak is-tiyecekleh sanılıyor. Habeşistan lngiltercyc ordu uni -formaları için sekiz milyon yardalık kumaş sipariş etmiştir. ıınanislaiHİa kı.allık (Ba\ı i cı sayıtah) aynı zamanda siyasal partili • m taraf . sız yargıcı olmasını arzu ediyoruz Bu ödevden başka, hükümeti -miz. memleketin yükselmesini hedef tutan kanunları hazırlamak vc onları tatbik yerine koymayı da ödevi bilmektedir. Bu tedbirler şunlardır t. — flbaylıklann idari bakımından muhtariyet ve "ademi merkeziyet,, lerini tatbik etmek. 2 — Vergilerin daha iyi vc daha adil bir surette dağıtılmasını ve aynı zamanda memleketin koruma araçlarının ye -nîden düzenlenmesi ve daha geniş bir sosyal siyasa tatbiki için daha fazla ge . lir temin edilmesini raOmkun kılacak bir vergi sistemi koymak. 3 — Köylülerin şehirlere doğru akınını durdurmak için tedbirler almak 4 — İşyar sayısının azaltılması ve aydın sınıftan İşsiz kalanlara iş bulun -ması için tedbirler almak. 5 — Adaletin daha iyi bir surette tevzii için bukuk ve ceza muhakeme u-sullrrini düzeltmek. 6 — Ulusal kültür ve Öğretim programını yeniden düzenlemek. 7 — Memleketin korunma kuvvetle, ri ihtiyaçlarına çare bulmak ve kara, deniz ve hava ordularını baştan aşağı yeniden düzenlemek. 8 — Bütün elenlerc iş ve yardım sağ-lıyacak bir sosyal siyasa gütmek. Göçmenlerin yerleştirilmesi ısını bitirmek ve modern bir sağbk programı tatbik etmek 9 — Taşıma vasıtaları islerini genişletmek için çareler araştırmak. Hükümet her biri için özel komis . yonlarkurulacak olan bu tedbirlerin çabuk surette tatbikinin mecburiyetine kanidir Son İki yıl içinde çiftçi halkrn durumu İyileşmiştir Fakat başka suretle, nüiuıtun durmadan artması ve rckol. tenin muhtemel bir azlığı, çalışkan ve yüksek bir ulusun yaşamasını güçleştirecek mahiyettedir. O çalışkan ve yüksek ulus ki. eğer son 10 yıl içinde daha iyi idare edilmiş olsaydı bugün muhakkak daha ziyada mutlu bulunur -du. Hükümetin, daha çok iyi bir gelece, ğin temellerini atabilmek çin ulustan istediği, güven ve biraz ramandtr. Arzu vc ümit ediyoruz ki 10 bîrînciteşrin 193S tarihi, gerçek surette babaca bir hükü -met etrafında bütün etenlerin birleşmesi ile vücut bulacak yeni bir elen yapıcı devrinin başlangıcı olacaktır.,, Bildiriğ. başbakan General Kondilis ve diğer bütün hükümet üyelerinin İmzasını taşımaktadır . Hükümet, uluslar sosyetesi asamble, sinde elen baş delegeliği ödevine de • vam edeceğini bildiren B. Maksimos'a bir teşekkür telgrafı yollamıştır. Atına. 12 (A.A.) — Hükümet, ulusa karşı çıkardığı bir bildiriğde, herşey -den önce kıral Yorgi'nın bütün yunanlıların hamisi vc bütün siyasal partiler arasında yargıç olmasını dilemektedir. Vradini gazetesinin haber verdiğine göre, B. Çaldarİs, kendi dostlarınm, '¦• rallığın iadesi hususunda çalışmaları gerektiğini bildirmiştir. B. Çaldaris, ya. kında Yunanistan'ın iki büyük şehrin -de söylevler soy liy e çektir. Çıkarılan anayasada, kırallık dinas -tisi üyelerinin tekrardan yunan tcbaalı. gına gireceklerini ve bütün resmiğ iş -lerde, cumurluk teriminin yerine yuu_r. kıratlığı teriminin kullanılacağını cm retmektedir General Kondilis. kıral vekilliğini ifa etmekle beraber, şimdiye kadar eski cumurluk başkanının oturduğu kıral sarayında outrmak istememiştir. B. Kondilis. harb zamanında uüh arkadaşlığı ettiği yiğit Girit halkına can -dan selâmlarını yollamıştır. Gardan kaçan sekreter Adisababa. 12 (A.A.) — Reu-ter ajansı aytarmdan: Resmi olmıyan bir kaynaktan verilen habere göre. Kont Vinci ile Calderiani, elçilik binasına kapanmışlardır. İtalyan elçiliği ikinci sekreteri B. Degreneti, trenin ilk hareketinde kaçtığından takib edilmiş ve çarpışmadan sonra yakalanarak tekrar gara getirilmiş ve ilk trenle sevkolunm""»'"' Fransız basını ne diyor ? "Ekonomik ve finansal tedbirler yetmezse İngiltere Kızıldeni/i italyan gemilerine kapatacaktır.,, Pöti Pan/ıyen "Anbargonun kaldırılması Habcşis-tana önemli mıkdarda silah ve cephane gönderilmesi imkânını veriyor Bu düşmanına yardım olduğundan italya-yaya karşı bir tedbir değil mıdır '„ aVaren "önemli harb cihazlarına malik olan Ne^usun ordusu yaman dayanıyor. Daha şimdiden Molanda Italyaya petrol satılmasını büsbütün menetmiştır Top. tan alınacak tedbirler gelecek uç hafta içinde hazırlanacaktır... Eko do Pari "Gelen haberler italyan ordusunun durumunun gittikçe zorlaştığını göste. riyor. Diğer taraftan Alp dağlarının öte yanında siyasal bir karışıklık her vakitkinden daha kuvvetli bir ihtimal i-çİndcdir.,, Övr "İtalya tasalıdır. Ekonomik tedbirle, im ciddiliği vc barb durumu B. Muso-liniyi sevindiremedi „ Popüler İngiliz basını ne diyor? "Asıl güçlükler Italyaya ürün ih-iki yasak edildiği zaman çıkacaktır. 1. talyaya petrol satan Sovyet Rutyanın rolü büyüktür. Cenevredeki kararlar ka-nun mahiyetinde değildir Bundan dolayı tedbirlerin derhal *a*i«a başlanacağı beklrnemez... Deyli Telgraf "Zecri tedbirler komitesi keain ol*, rak kısa bir zaman içinde İtalya ile diplomatik ilgilerin kesilmesini Öncrgiye-ce-k ıir„ af ornjnpost "Ekonomik ve finınsal tedbirler bir Hafta İçinde tatbika konulacak lir h*t a soı*ra İtalya somılisıyle Eriin fcfjar*-nm ablolcasma gırrsılrcekt" Zecri tedbirler komitemin bu etr-çeve içindeki kararlarından sonra her* şey kotarılacaktır, Nev Kmnıkl "İtalya'ya karşı tatbik edilecek olan silah ambargosu İtalya'ya vc italyan so. mürgclerine giden gemilerin araştın) -masını lüzumlu kılacak ve bu da bir harb doğuracaktır. Deyli Eksperi İtalyan basını ne diyor? « İngiltere ve onunla beraber olan memleketlerin büyük hartrta 470 bin çp cuğunu kaybeden italyan ulusunu Öl -dürmek için esirci bir devlete silah vermeğe uğraştığını hiç bir zaman unutmıyacağız.» Jurnale Dıtalya "Uluslar sosyetesi Avrupa medeniyetinin dışında kalan biricik devletten yana harb hazırlıyor^. Tribüna "Zecri tedbirlerin tatbik edilebileceğini hîç sanmıyoruz. Ancak tngilte. re şuna kesin olarak emin olabilir ki zecri tedbirlerin tatbiki Akdenizde doğrudan doğruya harb hareketi olacaktır. İtalyan ulusu italyan devletile bir vücuddadır ve tek bir kalb gibi çarpmaktadır... Lavara Faşist* Cephelerde durum Habeşler kuyu su lanın tuzladılar (Bası /. ci sayıfada) cavıgna nin rmn altındaki kolorduya, sömürge komiseri tayin edildiği bü -dirilmektedir. lltdyon kıtalarının hedefi Cibuti, 12 (A-A.) — Röyter ajansın, dan: İtalyan kaynağından gelen bir habere gorc3 italyan kolunun ısrar la yaptıkları ileri hareketleriyle güttükleri hedef ona Habeşistan yaylası üzerinde birleşmektir. Avrupalı memurlar Adisababa - Cibuti demiryolunun kesileceği -ne ev habeş devlet merkezinin yakın bir gelecekte tecrit olunacağına man maktadırlar. Kir Has 1200 askeri ile iltdytuılara sığındı Londra, 12 (A.A) — Röyter ajan -sının Asmara'dan aldığı bir habere göre sabık imparatorun damadı bulunan Haile Selasie Guksa muavini Wagame ile beraber 1200 habeş askeri vc 1200 silah 50 bin fişek ile italyanlara teslim olmuştur. Ras Guksa italyanları çok sevdiğini vc İtalya'nın emrinde çalrşmıya hazır olduğunu, italyanların memleketine medeniyet getireceğini söylemiştir. Adua italyanların elinde Roma. 12 (A.A) — Stefani ajansı bildiriyor: Röyter ajansı. Aduanm yeniden a -lındtğtm bildirmek suretiyle bir kere daha açıkça yalan söylemektedir. A -duada hayat, nomal surette, ttalyanın itiraz götürmez hükmü altına geçmek-tedir. İtalyan kuvretleri Aksum'un önünde Roma, 12 (A.A.) — Havas ajansı aytarmdan: İtalyan kiralan bir çok gün-lerdenberi Aksum önünde bulunmak, tadrrlar. Yarı resmî çevenler bunu. italyanların çok şiddetli bir topçu ateşiyle şehir içindeki dinsel anıtları hasara uğratmak istememelerile izah ermektedir, ler. W0 habeş esir düştü Asmara. 12 (A.A.) — Arma bölgesindeki muharebeler esnasında italyan lar. 300 habeşliyi esir etmişlerdir. Bunlar, kendi İmalarından ayrı düşerek beş gün yiyeceksrz kalmış bulunuyor, lardı. Habeşler unları tuzladılar Cibuti. 1? fA A^ — fm............. dan: İtalyan çcvenlerınden bildirildiği • ne göre. güney cephesindeki italyan kıtaları Harrara elli mil uzaklıkta bu. lunmak tadır lar. Bunların Harrara ge -linoe Adisababaya ve Cibuti demiryoluna ulaşmaya çalışacakları ilave edilmektedir. Sanıldığına göre. italyanlar demir -yolunu keserlerse fransız asığlarını ziyana uğratmamak için Cibuti ile Vire. dua arasında işlemesine izin verecek -kidir. Bununla beraber ilk önce ha -beşlerin demiryolunu kesmesi çok muh temeldir. Habeşlerin demiryolunu kc -seceği nokta Auach civarında olup buradaki dar boğazdan bir köprü geçmek tedir. Habeşler Makallede iyice yer -leşmis olup italyanları beklemektedir, ler. İtalyan kaynaklarından verilen haberlere göre Aussa ovasını .alan ital -yan ordusunun ileri hareketi zorluğa uğramıştır. Çünkü habealer oralarını terketmeden önce kuyu sularım tuzla, onslardır. llulyun elçisi Habeşislundan çıkmıyor Adisababa. 12 (A-A.) — İtalyan cJ-lıçıli memurlarının hareketi, drama, tak bir mahiyette geçmiştir. Elçilik işyarları, durağa bir saat geç gelmişlerdir. Elçi B. Vinciyc gelince, elçilik binasının alt katındaki odalara kapanmış ve elçilik binasını ve memle keti terketmesi hakkında yapılan bütün ihtarlara hayır cevabı vermiştir. Süel ataşe B. Kaiden ni. elçinin yanında kalmıştır. Mesele Önemli bir dipto. malık hadise mahiyetini almıştır. Elçiyi de beraber alarak saat dokuzda hareket etmesi lâzım gelen özel tren bu yüzden hareket edememiştir. İşyarların elçilik binasından çıkmaları üzerine, elçiliğin süel muhafaza kı. uları, italyan üniformalarilc imparatorun sarayına giderek habeş ordusuna gönüllü yayılmak istediklerim bildirmişlerdir. İtalyan elçisi bir şatoya tıkıldı l)o£u Tigresi italyanların eline mi geçiyor? Son yirmi dört saatin harlı durumu Asmaıa, 12 (A.A) — Bugün kuzay, kuzay doğusu ve güney cephelerinin her BründV de hiç bir değişiklik olmamıştır. Öyle anlaşılıyor ki, italyanlaı daha ileri gitmeden Önce bugünkü ferlerini adamakıllı kuvvetlendirmek istiyorlar. Daha bir iki halta kesin ilen yürüyüşü ne başlanması beklenmiyor. Bu sırada İtalya genel kurmay başkanı general Badoglıyo da Italyadan Eriireye gelmiş ve italyan kuvvetleri komutanı gene -rai dö Bono ile görüşmüş olacaktır. İtalyanlar şimdiye kadar yaptıkları gtbi merhalelerle ilerlemek fikrindedir - ler Güney ıephe\ınde ise italyanların Harara elli kilometre kadar yaklaşmış bu -tmnduklaıı söyleniyor. Bütün cephelerde uçaklar keşif uçuşları yapmaktadıılar. Son 24 saatin en önemli üç hadisesi Guksaıun italyanlar tarafına geçmesi, İtalya elçisi ile ataşemiliterinn hapsedil mesi ve mıhayet general dö Bononun 1896 ilüleri adına dikilen anıtı açmak için Aduaya gidişidir. Geneıal Do Bono genel karargâhta Guksa yt kabul etmiş ve bunun genel ka. sargâha gelmesi için emrine bir otomobil vermiştir. Guksa Italyaya bağlılık ye-sainim yapmıştır. Bunun önce fikri italyanları Makalede bekliyerek onları dostça kabul etmekti. Guksamn teslimi Eritre sınırı civarındaki lıabeşleıı imparatorun idaresi altında kalmak istemediklerine belge sayılıyor. Bundan dolayı italyanların Makale ü-aehne yürüyüşlerine halk tarafından karşı konulmıyacaktır. Fakat Ras Seyum'un süratle yetişerek orada cephe tutmasından korkuluyor. Guksa imparator Jan'm torunu olduğundan şimdiki imparatorun tahttan ın. ditilerek onun yerine namzet gösterilmesi ihtimali vardır. Bu alandaki siyasal uğraş büyük bir nisbet içinde süel basanlara bağlı olmakla beraber italyan kuvvet, lerinio önümüzdeki yağmur mevsiminden önce Adisababaya yetişebilecekleri im-kânlı görülmüyor. Röyter ajansının Adisababadan öğrendiğine gore. İtalya elçisi ile ataşemilite. ri resmiğ olarak habeş hükümetinin misafiri görülüyorsa da bunlar filen hapistirler. İtalyan elçisi Habeşistandan gitmemek hususumla mm etmekle çok nazik bir durum yantmıştır. İmparator meseleyi çok ciddi görmekte ve bunuela bizzat kendisi uğraşmaktadır. Sanıldığına göre imparator kuvveıe başvurarak elçiyi ve atzşeııulıterı cebıen sınır dışı edecektir. İlaha silah ambargosunu protesto «ili ULU U İLKTEŞRİN KA/.AKI bSI Son haberler 2. ci sayıfada ON ALTINCI YIL No: 5107 Adımız andımızdı Her yerde 5 kuruş Habeş seferberliği tamamlandı Gündelik (İMA RE'DI F. R. ATAY Cenevre'nin arsıulusal bir ku -rum olarak devam etmesinde fayda var mıdır, yok mudur? Güney Amerikası ile uzak doğu harbla -rındaki tecrübelerden beri herkes kendine bunu sormakta idi. Bu cemiyet, arasıra, bazı büyük devletlerin işlerini kotarmaktan başka bir işe yaramayan, hüküm ver -inekten korkan veya hüküm verse bile, üye devletlerden hiç birine hükümlerini tatbik ettiremiyen, barış fikrinin kuru kuruya edebi -yatına hizmet eden bir organdan mı ibarettir, yoksa arsıulusal bir güven inancası mıdır? Cenevre, ilk defa olarak, habeş davasında kuvvetli bir Avrupa devletine karşı zecrî tedbirler kararı vermiştir. Bay Eden'in radyoda söylediğine göre, harbi mene-demiyen cemiyet, harbi durdura çaktır. Yani zecrî tedbirler kara -rını, tatbik olunup olunmıyacağı-na bakmıyarak, kendi şerefini kurtarmak için değil, italyan - habeş davası hakkındaki hükümle -rini yürütmek için almıştır. Cenevrede toplanıp kararlar verenler arasında, İtalya'nın ha -be» davasını tutanlar, italya ile sıkı sıkıya dost olanlar, italyan - habeş meselesi île uzaktan yakından hiç bir ilgisi bulunmıyanlar vardır. Bu hal şunu gösterir kî üye -devletlerin hiç biri anlaşmazlıkları harb vasıtası ile kotarmak fikrine eğgin değildir. Bundan başka karışık ve iztırablı Avrupa'nın, harb tenlik* tini önliyecek bir güven unsurur ı ihtiyacı vardır. Cenevre'deki zecrî tedbirler kararı alındığı günün, harbsonra-sı tarihinde pek önemli bir yer tutacağına şüphe yoktur. Dikkat edilecek ikinci bir nokta da, Mançuri hadisesinde olduğu gibi, kendi hakkında menfi hükme varılmış olan devletin cemiyetten çekilmemiş olmasıdır. Son gelen gazeteler ve telgraflar, her tarafta harbi durdurmak azmi ne kadar kuvvetli ise, zecri tedbirlerle harbi genişletmek kaygusunun da o kadar kuvvetli olduğunu göstermektedir. Bir milyon 500 binle bir milyon 800 bin arasında satan bir ingiliz ga -zetesının anketine cevab veren ingilizlerden yüzde 74, 80 i kalyaya karşı ekonomik tedbirler, yüz -de 83,22 si süel tedbirler alınmasını doğru bulmadıklarını bildir -misler, yüzde 96 sı da ingiltere -nin kara, deniz ve hava kuvvetlerinin artırılmasından yana çıkmışlardır. Fransız gazetelerinin büyük bir kısmının harb başlangıcından beri İtalya'ya karşı takındıkları tavrın ne kadar dostça olduğunu görüyoruz. Süveyş kanalı şirketi, son Paris toplantısında, kanalın kapanamıyacağına karar verdikten başka, İngiltere'nin kanaldan 8eÇiş resminin arttırılması hak -kmdaki önergesini de reddetmişle Cenevre mekanizmasının harbi önlemek için ne dereceye ka -dar ışhyeceğini şimdiden hiç kimse kestiremez. Mesele Cenevre Hesabına daha ağ,r mesuliyetlere gına, mek gerektiği zaman, bu mesuliyetleri hangi devletin ken- J^mUaiarina 'ükl*™°ileceğin -dedir. Mançuri davası sırasında ¦ngılız gazeteleri: "eğer hükmü - (Sonu 6 cı sayıfada) Uçak bombardımanları devam ediyor İtalyanlar, Adisababa - (ibııti hattını bombardıman etmiyeeek Adisababa, 13 (A.A.) — Ne -güs, kıtalarından önemli bir kıs -mına geçid resmi yaptırmış, imparatorluk sarayı önünden, harb şarkıları söyli - yerek, on bin - den fazla asker geçmiştir. Bun - dan sonra kıtalar şehrin sokak tarım dolaşmış - lardır. Dün sefer - berliğin son gü - nü idi. Erkekle - rin cepheye gitmeleri dolayı - siyle, Adisaba - ba günden güne boşalmaktadır. İtalyan diplomatik kurulunun hareketi sırasında halk taşkınlık göstermiştir. Jijiga, 13 (A.A.) — Buradan Ogaden cephesine doğru her gün binlerce habeş askeri geçmekte -dir. Bu askerler çok keyiflidir. Aralarında birçok kadın vardır. Harrar civarında seferberlik hemen hemen tamamlanmıştır. Ogaden cephesinde yalnız mü- Habeşler, çoluk çocukları ve siîahlarile cepheye gidiyorlar. Konuklarımızla ilk temas Teniste üstün gelen futbolda da takım istanbul, 13 (A.A.) — Şehri -mizde bulunan Sovyet sporcuları ilk temaslarını bugün yaptılar. Konuklarımız öğleden önce Taksimde Cumuriyet anıtına çelenk koy -muşlar ve saat 11 de Kadiköyüne geçmişlerdi. Birinci karşılaşmayı teşkil eden tenis müsabakalarına sovyet sporcuları s nı ı/ı 2-1 yendiler saat 12.45 te başlandı. Maçların yapıldığı Fenerbah -çe kortunda seçkin bir kalabalık toplanmıştı. Bu kalabalık arasın -da Sovyet Büyük Elçisi B. Kara -han, Parti İstanbul kurulu başkanı B. Hilmi göze çarpıyordu. (Sonu 3. cü sayı/ada) Memleketimize gelen Sovyet futbolcuları bir maçta oynarlark-\ sademeler olmakta ve fakat her an büyük bir italyan taarruzuna intizar edilmektedir. Habeşistana gönüllü giden arnerikalı zenci uçman fulian Adisababa, 13 (A.A.) — Ha-vas Ajansı bildiriyor: İtalya hükümeti, habeş hükümeti Adisababa — Cibuti hattından mühimmat nakletmediği takdirde italya'nın bu hattı bombardıman etmiyeceğini habeş hükümetine bildirmiştir. Habeş hükümeti müsbet ce -vab vermiştir. B. Kondilisin bir diyevi Atina, 13 (A.A.) — Atina a -jansı bildiriyor: Bay Kondilis Atina gazeteleri direktörlerine yaptığı diyevde bugünkü hükümetin hiçbir partinin hükümeti olmayıp yalnız yurdsever bir hükümet ol -duğunu söylemiştir. Bay Kondilis geneloyun tam bir özgürlük içinde yapılmasını sağladığını ve kıral gelince, hü -kümetin istifasını kirala vereceğini ilâve etmiştir. Atina ile diğer şehirler şar -bayları, halk namına kirala tebriklerini sunmuşlardır. Kıral Konstantinİn ölüsü de 1 tınanistana getirilecek Atina, 13 (A.A.) — General Kondilis, Kıral Konstantin ile kı-raliçe Olga ve Sofi'nin ölülerinin, kıral Yorgi memlekete döner dönmez buraya getirilerek yunan toprağına gömüleceğini söylemiş -tir. BUGÜN İkinci sjyıfamuda: btanbulda Halkan haftası üçüncü sayıfamızda: Sözün grlfcî. Spor ve alyansı lıalıt-rleri Dördüncü sayıfamızda: Komşularımızda ıırlcr oluyor? Biliyor mıiMinıız ki? Yabancı gazetelerde okuduk- (arımız, kurikatürlcr Besinci sayıfamızda: Memleket postası. Dil aıı-krlimi/e ıı*valı Altıncı sayıfaımnda: İr vı- di- İnli! ¦ I. r Dil hakkında Etimolojik ve Morfolojik II inci Anket / — hık 2 — Parlak i — Sıcak 4 — Ateş 5 —• Gofe 6 — Su 7—Yer 8 — Taprak - toroak 9 — Yıldız 10 — Ytt I) Yukardaki kelimelerin ilk ve asıl kökleri nelerdir? II) Bu kelimeler nasıl teşekkül etmişlerdir? III) Bu kelimeleri teşkil etmek için köke İlâve olunan ek -ler nelerdir ve eklerin her birinin mana ve farkları bakımından rolleri ne ol -muştur? IV) Bu araştırma neticesinde: A - Türk dili kökleri, ve, B - Türk dili ekleri, ve, C - Türk sözlerinin teşek -külü hakkında bir ka -ide çıkarmak mümkün müdür? Sekiz günden beridir dil hakkındaki birinci anketimizi tekrar etmiş olduk. Bu ankete gelmiş o lan cevablartn bir kısmını yazdık ve diğerlerini de yazmakta devam edeceğiz. Bundan sonra gelenleri dahi memnuniyetle yazacağız. Bu günden İtibaren ikinci an • ket listemizi yazıyoruz. Anketimize gelen cevaplardan Bir etimologi deneci Bir kelimenin etimolo'gisinİ yapmak İçin ele alınmasını gerekli gördüğüm sor gerecine, genel olarak şu iki noktadan bakılabileceğinİ sanıyorum: 1. — Kelimenin tarihi; yani geçmiş samanlarda, belli edilebilir yerlerde ve belli edilebilir insan toplulukları tarafından kelimenin konuşuluş şekli ve kelimeye verilen değişik anlamlar, 2. — Kelimenin ardası; yani kelimenin ses ve anlam bakımlarından kendi yakın benzerlerile bir arada olarak olgunlaştırabileceğî kelime grupu. E-timologi kaygısı güdülerek üzerinde Çalışılabilecek söz gerecimizin bugünlük ele gelmiş durumuna, şahsiğ olarak başvurabileceğim araçlara ve benim henüz çok eksik olan hazırlanış düzeyime göre. şimdilik kelime tarihin, den ziyade kelime ardasından aşılanabileceğim. (Ulus) un açtığı anketteki kelimeleri, yalnız bu görüşle ve herhangi kesin bir iddia gütmiyerek. sadece bana göründüğü gibi anlıyarak yazıyorum. Sabah Bu kelime için yakın akraba alarak su kelimeleri toplıyabiliriz: Sapak: İnhiraf ve tebeddül noktası, sapma mahalli Savak: Defetme noktası. Birana su akıntısından yana doğru herhangi ir kola su salıverilen nokta, savma mahalli Şafak: Gecenin gündüze tebeddül ettiği zaman. Türkçede yaşıyan bu üç kelimeyi ronctik bakımından bir düzene koya. lım: Sapak • savak - şafak (Sonu 5. d sayıfada) SAYIFA 2 ULU5 Isianlml mektubu İSTAN BULDA BALKAN 'MAfTASl Eylülün son 15 gününde İstanbul balkanlı dostlarını ağırladı. Bu on beş gün içinde dost balkan memleketlerinden tstanbula güreşçiler, atletler, gene üniversiteliler, filo vc seçkin bir kalabalık geldi. Dostlarımız lstanbulda neler gördüler, neler dinlediler, kimlerle konuştular, neleri beğendiler, neleri beğenmediler? Bunları dostlarımızın hesabına konuşmak bize düşmez. Yalnız herkes gibi ben de lstanbulda dostlarımıza, meselâ; — Türkiyede spor telakkisi, türk sporunun bugünkü durumu ve sebebleri. Yahut; — Ulusal türk dansları, ulusal türk musikisi. Yahut; — Balkanlar ve Türkiye, türk-lerin balkanlarla dünkü ve bugünkü münasebetleri, türklerin balkan uluslariyle harsı münasebetleri, ilh illi.. Diye konferanslar verildiğini, çoğu üniversiteli olan balkanlı misafirlerle lstanbulda entelektüel bir tanışma yapılmadığını, hattâ işin bu tarafının düşünülmek bile istenilmediğini biliyorum. — Niçin? Lüzum mu yoktu, faydası mı olmazdı? Festival için, şundan bundan, — Aceleye geldi, hazırlanamadılar. Diye özürler dinledim, — Gelecek, Öbür seneler için tecrübe olur, Diye sevinenler de vardı, ace- 1e! Acele ile Beylerbeyi sarayında olduğu gibi bahçe yolunun temizlenmesi unutulabilir, gardrobun önünde yüzlerce insan saatlerle bekletilebilir, davetliler için az sandalya ısmarlanmış olabilir. Fakat, söz, dava, erge. Bunlar nasıl unutulabilir! Ben söylenenlere pek inanmadım, ve festival komitesinin Beylerbeyi sarayında verdiği baloya gittim. Galiba erken gitmişim, kapıdan içeri sokmadılar, kolumdaki pardesüyü basımdaki şapkayı da almadılar, — Açjlsın, ondan sonra! Dediler. Yüz kişi kadar vardık. Biraz konuşacak, derd yanacak olduk, onu da dinlemediler, — Usulü bozamayız, aldığımız emirden xlışarı çıkamayız. Diye, biraz da kafa tuttular, bekledik. Emir geldi, - emir değil vapur geldi - kapı açıldı ve bin kişi Beylerbeyi sarayının ön salonuna omuz omuza yerleşti. — Ne olacak şimdi? Kimse bilmiyor, kalabalık gittikçe artıyor, herkes soyunuyor, saraya mı gireceğiz? — Hayır! Diyorlar, bahçeye! — Ters iş, niçin bu vaktiyle söylenmez, bilseydim, şapkamı pardesümü bırakırmıvdım!.. Ya kadınlar!.. Artık gülüyoruz ve tozlu, berbat bir yoldan. Beylerbeyi sarayının üst bahçesine çıkıyoruz. — Komite bari belediyeye haber verseydi, yolu düzelttirseydi, Bu sefer de başkaları gülüyorlar, ayol diyorlar. — Bu işi yapan belediye! Tozlu, alaca karanlık yolda herkesin ayakları renk değiştiriyor. Beyaz ipek kadın iskarpinleri esmer, siyah rogan erkek terlikleri beyaz oluyor, fakat gece: kimse ayağının bu renk değiştirmesinden şikâyet etmiyor, — Bari sivri tasları sükseydiler!.. Ve seker gibi yürüyorlar. — Aceleye geldide efendim! *** Ust bahçede havuzun başında ulusal dansları seyredeceğiz. Sandalya da yok, — Ne kadar sürer dersiniz?.. Sandalya bulamıyanlar, havuzun taşlan üzerine yerleşiyorlar, hayatımda ilk defa. fraklardaki kuyru " ¦¦¦ • e .-.aradığını burada gördüm, e;KTKİer kibarca kuyruklarını yana uzatıyorlar ve ka-; dınlar bunların üzerlerine oturuyorlar, gülüyorlar ve seviniyorlardı. Islak, boğaz gecesinde, eylülün son haftasında, ipek tuvaletli kadın bahçede havuzun taşına o-turamazdı. Havuz kenarı, bahçenin dekorunu tamamladı. Suda, binbir renk, bin yüz neşe ile oynadı ve oyunlar bu neşe içinde başladı. Bulgarlar, yunanlılar, romen-ler, yugoslavlar ve bizimkiler.. Hepsi o kadar biribirinden güzel, hepsi sesleriyle, motifleriyle o kadar biribirinin içinde ki, tercih bile yapamıyoruz, oturduğumuz yerin rahatsızlığını bile dü-şünmiyoruz ve avuçlarımız patla-yıncıya kadar alkışlıyoruz. — Sandalyanızı verir misiniz? — Vermem! — Misafirler için de! — Buyurunuz. Fakat verilen bir, on, elli sandalya misafirlere yetmiyor, dost filo subayları önde, arkadakilerin Önlerini kapıyarak, arkada bir şey görmiyerek, üzülerek, özürler, aflar dileyerek, İleri, geri yorgun hareketler yapıyorlar. Konuşmalar çoğalıyor. — Canım kendimizden vaz geçtik, misafirleri düşünseydiler! — Ayıb, çok ayıb. Taze bir kadın sesi yemin e-dİyor, vallahi diyor, — Bilseydim gelmezdim. — İnşallah efendim, inşallah gelecek seneye, bütün bu eksiklikler tamamlanır efendim. Aceleye geldide! — Inşalalh efendim!.. **» - Sarayda çiftler suyu boşaltılmış mermer havuzun içinde dans-ediyörlar. * Orijinal *oir buluş, vaktiyle Hamid de burada buna benzer şeyler yaparmış... Gülüyor ve geçiyoruz, -t- Ne içersiniz? — Viski. — Garson iki viski, — İki viski, — Kuzum iki viski verir misiniz?.» - Garsonda inadıma vermiyece-ğim diyen bir hal var. Yüzüme bakıyor, işaretler yapıyor ve kaçıyor. Kızıyorum ve garsona sanki kızarsam bir şeyler yapabilirim hissini vermeğe çalışarak çağırıyorum. — Baksana iki viski! Garson pis ıslak elini bir tabağın içine daldırıyor, iki parça buz alıyor, bardaklara koyuyor ve bize uzatıyor, Bu sefer de arkadaşım mer-^( .— İçmem! Diyor. Ben iç diye ısrar edemiyorum. Ne yapsam... ne yapsam... kadehleri garsona bırakıyor, gidiyor, "salâhiyettar za-te„ şikâyet ediyorum, "salâhiyettar zat,, "teminat,, veriyor, — Büfeyi Löbon yaptı fakat belki aceleye geldide iyi hazırlı-yamadı... Diyor, artık dayanamıyorum, be birader diyorum; — Şehir namına davet yapmak, köy döğününe pehlivan çağırmağa benzemez. Herkes bize bakıyor, dudaklarımı ısırıyorum, artık söyliyemi-yorum, ve saat on birde balodan çıkıp gidiyorum. Alman gazeteci arkadaşlardan birine Berlinden bir mektub göndermişler; dikkat et gelecek yıl biz de Berlin'de olimpiyatlar münasebetiyle arsıulusal bir davet yapacağız. Faydalı göreceğin şeyleri bize yaz demişlerdi. Arkadaşımın balkan festivalinde neyi beğendiğini Berline neler tavsiye ettiğini pek öğrenmek isterdim. *** Balkan olimpiyatlarında en geri notu her yıl olduğu gibi bu yıl da bizim aldığımızı bilirsiniz. Bu DIŞ HABERLER Kımt I inci artık elçi sayılmıyoı Adisababa. 13 (A.A) — Dö Gröne-yi kovalıyan polisler onu üzerinde bir rovelver olduğu halde demiryolu du -ragında bulmuşlar, silahını aldıktan sonra italyan elçiliği memurlarını gö • türen trenden sonra kalkan ilk trene zorla solmuşlardır. Artık italyan elçisi sayılmıyan kont Vinci Adisababada kalmak istediğini ve ancak kuvvet karşısında baş eğece . gini dış işleri "bakanlığına bildirmiştir. Kont Vinci, konsolosların gelmesine kadar kendisiyle birlikte kalmasını albay Koldcriniye emretmiştir. Habeş hükümeti, fransız vis konsolosu Dtmülycrdcn başka herkese elçi -lik binasına girmeyi yasak etmiştir. Elçilik binasının kapısı muhafaza al -tındadır. , ¦ Bina içinde neler olmakta olduğunu anlamak üzere duvara tırmanmıya ça -uşanj bir yabancı gazeteciyi polis yakalamış ve kendisine kötü muamele etmiş. İmparatorluk asrayından telefonla verilen emir Üzerine gazeteci bırakılmıştır. Habeşistana giden yeni italyan askerleri Napoli, 13 (A.A.) — 20 subay ve 300 askerle hareket etmiş olan Toskano vapuru Mesina'da. Silo tümeninden 2000 kişi yükliyecektir. Mrsina'dan bildirildiğine göre Piye. mento vapuru doğu Afrikasına götür -mek üzere 150 subay ve 27C0 nefer yüklemiştir. Roma, 13 (A.A) — Dün ve bugün doğu Afrikasına bir çok vapur hareket etmiştir. Vapurlar 8000 kişi ile mühim mikdarda malzeme yüklüdürler. LEHİSTAN'DA: Leh kabinesi değişti Varşova, 13 (A.A.) — Pat ajansı bildiriyor: Slovek kabinesi çekilmiştir. Yeni kabine şu suretle kurulmuştur: Başbakan: Marjam Koscialkovski, tç Bakanı: Ladislas Raçzkieviç. Dış Bakam: Josef Bek "'- ' ı '. Sii:Bakanı: General Tadc Kzsprziki. Finans bakanı: Djen Kviatkovski, Tüze bakam: Zeslâv Mihalovski, Kültür bakan vekili: Konspautîn Şi - .. linşki. ¦ 'l * Tarım bakanı: Jül Ponİarovski. Tecim Bakanı: General Roman Gdrek-' Münakalât bakanı: Misel Budkieviç, Soysal yardım bakamı Ladİslav Jas. czolt, P- T. T. bakanı: Kalinski. niçin böyle oldu, kronometreler Amerikadan, rozetler îsviçreden getirildiği, ahbab ve yarana pasolar verildiği için mi? Bereket versin, ortaya daha enteresan italyan - habeş haberleri çıktıda şimdilik yalnız bir gazetenin yaptığı bu münakaşa dallanıp budaklanmadı. * Keşke bu iŞî de festival komitesi hazırlamış olsaydı, onun için ne yerinde, ne yakışıklı bir Özür olurdu. — Aceleye geldi yetiştireme-dikte ondan efendim! Ne kadar doğru bizim atletizmimizi anlatırdı. — Niçin kazanamadık? — Nasıl kazanabilirdik ki!.. Dostlarımızdan yunanlılar Is- tanbula getirdikleri bir avuç atleti memleketlerindeki 50,000, ro-manyalılar 12.000, bulgarlar 15,000 yugoslavlar daha fazla atletin içinden seçmişlerdir. Bizim federasyona kayıtlı 150 atletimiz bile yoktur. Atletizm, mektebe girmeden, Türkiyede en az 50,000 gene kendini budavava vermeden nasıl muvaffak olabilirdik?.. Bereket versin ki, kronometre Amerika'dan, rozet İsviçre'den getirilmiş, birkaç ahbabın gönlü paso ile hos edilmiş, hiç olmazsa bunlar yapılmış. Kronometre, rozette mi fena olmalıydı?. Balkan haftasında bir tek yüz ağartan şey pehlivanlarımızda Bari onlar güreştiler kazandılar da biz övündük ve avunduk. Ya onlar da kaybetsrlerdi?!.. hJfin^t Halil AT AY Habeşiftanm Londra elçisinin o ğullurı pilot olarak çalışacaklar Londra. 13 (A.A.) — Habeşistanın Londra elçisi Dr. Martcnin biri 22 öteki 23 yaşında bulunan iki oğlu da Adi-sababaya gitmişlerdir. Bu delikanlılar orada pilot sıfatile habeş kuvvetlerine kaydolunacaklardır. Habeş elçiliği ününde Itnlyuyu karşı bir gönleri Londra. 13 (A.A.) — Çelside açık. ta tertib edilen bir toplantıdan dönmekte olan 2.000 kişi, habeş elçilik binaSı-' nın Önüne gitmişlerdir. Ellerinde üzerinde: "Harbi durdu: run_ Kahrolsun faşizm..., ibareleri yazılı bayraklar taşıyan halk orada bîr hitabe okuyup, bunun bir suretini elçi Dr. Martene vermekle beraber bu gösteriyi tertib eden ve imzaları vesikanın altında bulunan sol yan emekçi ve fikir adamlarının dostluğunu vc yardımını kendisine teyid etmişlerdir. Elçi kısa bir cevab vermiş ve gerek imparator ve gerek kendi namına teşekkür ederek demiştir ki: "— Bu teşekkürlerimiz sade size değil, memleketim hakkında pek çok gayretler gösteren İngiliz hükümetine de racidir., Tecim bakanının amerikan çıkatçılartnu tavsiyeleri Cleveland. 13 (AA.) — (Amerika) Tecim bakanı B. Roper amerikan ihracatçılarından şahsi kâr elde ermek şevkiyle İtalyan . habeş harbinin uzamasına yardım etmemelerini istemiştir. Yeniden askere çağırılan sınıflar Roma, 13 (A.A.) — Resmi gazete, hava hücumlarına karşı koyacak süel örgütten küçük subay ve neferlerin seferber edilmelerini emir ve 1914 sınıfının terhisini geri bırakan bir buyrultu neşre tmistir Hir italyan amirali tngiltereden aldığı nişanları geri terdi Roma, 13 (A.A.) — Amiral Gulya-no Pini kendindeki ingiliz nişanlarını geriye vermiştir. Duçeye gönderdiği bir mektupda, amiral şöyle demektedir: "1902-1904 yıllarında, Molla bizisı elimizde siyasal bir yem olabilirken, İngiltcrenin sadık ve dürüst bir dostu o-lan İtalya, ingiliz Somalİsinin yola getirilmesi için bu devlete donanmasile yardım etmişti. Bugünkü İngiliz devlet adamları bunu unutmuş gihi görünüyor, lar Onun için. ingiliz hükümetinin bana o zaman vermiş olduğu nişanı İade etmek ödevimdir. Her türlü şükran ve doğruluk duygularından mahrum bir memleket uğruna italyan denizcilerinin canlarını tehlikeye koymuş olduklarını, esefle hatırlıyorum.,. Esin ispanyol kiralının düşüncen Lizbon. 13 (A.A.) — E&ki İspanya kiralı 13. Alfons (Diario de Notcas) gazetesinin Roma aytarına demiştir ki: "— Herşeyin düzeleceğini sanıyorum. Ateş Avrupayı sarmıy a çaktır. I-talya. hak iddia ettiği bölgeleri işgal eder etmez, görüşmeler başlıyacaktır. Dün Duçc ile beraberdim. Kendisini çok sakin buldum. Dünyayı saran kara bulutların nisbeten çabuk dağılacaklarını umuyorum..,. ivusturyada Habeşistan lehinde filmler yasak edildi Viyana, 13 (A.A.) — Avusturya hükümeti Habeşistana dair olan filmlerin gösterilmesini yasak etmiştir. Bunun sebebi, burada gösterilmiş olan bazı alman filmlerinin habeşlerin lehinde bu. lunmasıdtr. Itolyada deniz harb d.udemi*i kuruluyor Roma. 13 (A.A.) — Hükümet yüksek bir deniz harb akademisi kurulmalına datr bir buyrultu nesrermîsf ir SOM DRKiKR 2000 Somalili habeş tarafına geçti Harrar, 13 (A.A.) — Habeş mahfilleri, Somali şeflerinden Sam Atarri'nin 2.000 taraftariyle birlikte habeşlilere geçtiğini bildiriyorlar. Keza, bir çok Somalinin i-talyan saflarından kaçtıkları bildiriliyor. Habeş güney genel karargâhı olan Harrar'ın hava taarruzlarına karşı müdafaası yeniden birçok toplarla kuvvetlendirilmiştir. Bu toplar tepelerdeki gizli yerlere konmuştur. Bunlarla, alçaktan u- *| çan italyan uçaklarına ateş edilebileceği umulmaktadır. İtalyan pişdarlarının Harrar'a altmış mil uzakta oldukları ya- I 4 lanlanıyor. italyanlar Harrar'a yaklaşmadılar mı ? Cibuti, 13 (A.A.) — İtalyan Gevenlerinin bildirdiklerine göre Asabdan kalkmış olan italyan or- dusu, Ras Nasibu'nun müdafaa etmekte olduğu Harrar'dan 80 kilometre uzakta bulunmaktadır. Uçak bombardımanları devam ediyor Roma, 13 (A.A.) — İtalyan gazeteleri, doğu Afrikasmın bütün cephelerindeki italyan ordularının hareketlerine devam etmekte olduklarını bildiriyorlar. Somalide italyan uçakları, Vebbeşebeli ırmağı üzerindeki Dageris istihkâ-miyle, müstahkem Degalanko köyünü kırk dakika bombardıman etmişlerdir. Tigre cephesinde habeşli şefler ve bunların ardı sıra da birçok oymaklar italyanlara teslim olmaktadırlar. Adigratı almış olan general Santini kolu Tigre'nin doğusuna doğru yapmakta olduğu ileri hareketine devam ermektedir. Ras Guksa italyanlarla eskiden dostmuş Roma, 13 (A.A.) — Decas Haile Selasiye Guksa'nın tesliminden bahseden Ciornale Ditalya, İtalya kiralının 1932 yılında, Erit-reye yapmış olduğu gezi sırasında, aralarında Ras Guksa'nın bu- lunduğu, Tigreli başlıca şefleri kabul etmiş olduğunu hatırlattıktan sonra Ras Guksa'nın İtalyaya tâbi olmak arzusunu daha o vakit belirtmiş bulunduğunu söylemektedir. İtalyan elçisihâlâ hapiste Adisababa, 13 (A.A.) — İtalyan elçisi Vİnci ile Kalderini'yi sınıra kadar götürmek üzere istenilen özel trenin gönderilmeme- si bildirilmiştir. Vinci ve Kalderi-ni hâlâ Ras Desta'nm ikametgâ-hındadırlar. Kimsenin bunları görmesine izin verilmemektedir. Yabancılar Adisababa dan gidiyor Adisababa, 13 (A.A.) — Çoğu yunanlı olmak üzere yeniden bir yabancılar grupu bu sabah buradan Cibutiye hareket etmiştir. ULUS L5 II.K I ESRİN, L935 SALI Son haberîer 2. ci sayıfada ON ALTINCI YIL. No: 5108 Adımız andımızdır Her yerde 5 kuru- ingiliz Somalisi sınırı boyunca harb başladı Harar'da müdafaa tedbirleri ilerliyor Yabancılar Habeşistanclan çıkıyorlar - İtalyan elçisi Hadamaya gönderilerek - Aduaya zafer anıtı dikildi. Gündelik MEVSİM BAŞLARKEN Ankara sonbahar hayatına girdi. Sokaklar kalabalık, otobüsler dolu, her trenden buraya yeniden yerleşmeğe gelen, yahud yaz mevsimini başka yerlerde geçiren aileler çıkıyor. Yargutay Ankara'ya taşınarak, memur sınıfı artmıştır. Gelecek yıla harb akademisini şehrimizde bekliyoruz. Herkesin bir derdi var: ev! Plân sınırları içinde arsalar artık aylıklı sınıfın rüyada bile yanaşa-nvyacağı fiatlara çıkmıştır. Kiralar, orta maaş bareminin yarısı ile Ödenemiyecek yüksekliktedir. Memurlarımızın birçoğu, ancak kerpiç yığınlarının rahatsız, dar. ijîyensiz odaları içinde sıkışıp bunalmaktadırlar. Halbuki Ankara'da yiyecek ucuzdur. Eger ev kirası ile hava -gazı ve elektrik pahalılığı ol -masa, burada oturanlar birçok şehirlerimizden daha ucuta yaşıya bilirler. Ankara'da tabiat yeni başladığı ve iklim sert olduğu için, hayat ancak rahat oturma şartları içinde hoş geçebilir. Kendi evi olanlarla, ayda yüz lir. dan çok fazla kaza -nanlardan b. -ka hiç kimse bu şartlara kavlamaz. Ankara'da karısı ve çocukları ile bir tek kerpiç oda içinde yatan, oturan ve yiyen memur aileleri olduğunu biliyoruz. Memur sınıfının büyük kısmı -nın aylığı, kira, ışık ve ısınım, ve diğer geçim masraflarını ancak karşıladığından, bunlar, şehir hayatının canlanmasına yardım ede miyorlar; alış veriş ve eğlenceye hemen hiç bir şey artıramıyorlar. Az değil, en aşağı üç bin otru ya ihtiyacımız var. Bu devletin merkez göçü masraflarının başlı -ca kalemlerinden biridir. Hükü -metin bu meseleyi çok eskiden düşünmüş olduğunu da biliyoruz. Hattâ bu evlerin yapılacağı toprak satın alınmıştır bile. Fakat memurlara verilen Ankara kira paraları kapitalleştirilerek, otruların top -tan yapılabilmesi işini henüz ba -saramadık. Eğer bu otrular yapılacak olursa, arsa fiatları ve diğer kiralar da ister istemez düşecek, Ankara-nın üstünden spekülasyonun ce hennem havası kalkacaktır. Memleketin memur sınıfında, Ankara yılgınlığının yerine, Ankarada ça ''*rnak arzusu geçecektir. Apartmanlarını pahalı kiraya ve^rek, kapitallerine iyi bir kâr Pay temin etmiş olanlardan bir kısmının bunu istemediklerini, ev-¦enn. yaptıklar, için Ankara ki-ra zammı kendilerine kalmakta olanların bir kısmının da bu me selelere kaydsız kalacaklarını düşünmeksizin, en yakın zamanda Ankara nın oturma şartlarının esası ve r»h«ı olan otru davasını kotarmalıyız. F. R. ATAY Cibuti, 14 (A.A.) — Habeşler 11 birinci teşrinde Cibuti - Adis -ababa demiryolu üzerinde bulu -nan Afden istasyonunda bir ital - mıyan ingilizlere memleketi terk-etmelerini tekrar tavsiye etmiştir. Asmara, 14 (A.A.) — İtalv^n Kamutayın toplantısında Ekonomi Bakanımı/ afyon hakkındaki takrir e c e v a b verdi Habeş kızılhacı kuzay cephesine giderke yan uçağını düşürmüşlerdir. Pi -lot ile uçakta bulunan iki subay ölmüşlerdir. Cibuti, 14 (A.A.) — Adisaba ha'daki italyan elçiliği adamları genel kurmay başkanı Mareşal Badoglio bu akşam İtalya'dan bu raya gelmiştir. Asmara, 14 (A.A.) — Antişo bölgesinin Öteki oymak başkanla Teni habeş uçaklarından biri keşfe çıkıyor. buraya gelmiştir. Avrupalıların, hindilerin ve arablarm Habeşis -tan'dan hicreti devam etmektedir Asmara, 14 (A.A.) — İtalyanlara teslim olan habeş askerleri, Ogaden oymaklarından bir çoğu -nun Adisababa'nın seferberlik emrini dinlemediklerini söylüyorlar. İtalya'ya sevgi beslemekle itham edilen bir takım yerliler kurşuna dizilmişlerdir. Port - said, 14 (A.A.) — Sar -denia ve Belvedere gemileri cu -martesi ve pazar günleri Port-^a id'e gelmişlerdir. içinde Adua narhlarında yaralanan 600 kişi vardır, bunlar 12 adaya götürül -mektedir. Adisababa, 14 (A.A.) — İngiltere elçiliği, muayyen işleri ' Afgan büyük elçisi geldi Bir müddettenberi mezunen memleketlerinde bulunmakta olan Afganistan'ın Ankara Büyük El -çisî Ahmet Han öley günkü Toros ekspresiyle şehrimize dönr«ii«tür. rı da italyan hatlarına gelerek teslim olmaktadırlar. İtalyan cephesine geçen habeş İri Makalle - Adisababa arasında harbin kesik olduğunu söylüyorlar. Kamutay dün Bay Tevfik Fikret Sılay'ın başkanlığında toplanmıştır. Gündemin birinci maddesi olan Afyon saylavı Bay Bere Türker'in afyon meselesi hakkın daki sual takririne Bakan B. Ce lal Bayar şu cevabı vermiştir: ' — Sual soran sayın arkada -simiz Türker afyon kartelini U -luslar Cemiyetine bağlı bir mües -sese olarak telakki ediyor ve su -alini onagöre tanzim ediyor. Halbuki bu kartel Avrupada alış ve satış için hususî mahiyette teşek -kül etmiş bir sendikadır. Bunun hatasından ve savabından Cemiyeti Akvama bir mesuliyet tevcih etmeğe, ve bunun Cemiyeti Akvama bağlı olduğumuz hükümlere tesir etmesine maddeten imkân görmüyoruz. Cevabım bundan ibarettir.,. Bere Türker'in afyon meselesinin son durumu üzerinde neler düşünüldüğünü öğrenmek yolun -daki söylediklerine Bakan şu c* -vabı vermiştir: Afyon m»-. İrsini hükümet ele almıştır. '*— Bendeniz sualin ruhuna göre cevab verdim. Bu kartel Is -viçre, Almanya, Fransa ve İngil -tere memleketleri fabrikatörlerin den ibaret olmak üzere teşekkül etmiştir. Sendikanın mahiyeti hakkında, müsaadenizle, söz söylemeyeceğim. Çünkü bu kabil mü esseseler hakkında burada müzakere cereyan ederken her sözün mutlaka elimizde bir vesikası ot -ması lâzımdır. Bunun için bu sendikanın leh ve aleyhinde söz söylemekten içtinap ediyorum. Fakat afyon faaliyetimiz hakkında hü -kümet sakil kalmış değildir. Ve bunu tetkik etmiş ve etmekte de vam ediyor. Kendilerine vermek istediğim cevab bu kartelin cemiyeti akvo ma bağlı olduğu şeklinde kendi -terinin beyanatından ileri gelmiştir. Vardıkları conelusion şudur ki, afyon karteli gayri tabii hare -ket ediyor. Bu tebeyyün ettiği takdirde biz Cemiyeti Akvama Yeni yunan kabinesi ve Başbakanımız Yeni yunan kabinesinin teşekkülü dolayısiyle Başbakan İsmet İnönü ile General Kondilis arasın da aşağıdaki telgraflar teati olun muştur: S. E. İsmet İnönü; Bakanlar Kurulu Başkanı, Yeni kabinenin başkanlığım altında teşekkülü dolayısiyle bü -tün gayretlerimin daima iki dost memleket arasında mevcut müna sebatın inkişafını ve Balkan pak-tıyle yaratılan bağların takviye sini istihdaf edeceğini ekselansı -niza temin ederek en samimî se -lamlarımı arzeylemekle bahtiyarım. S. E. General Kondilis Kabineîn yüksek başkanlıkları altında teşekkülünü bildiren tel -^raflarından dolayı ekselansınıza (Sonu 2. ci sayıfada) Sovyet - Tüı k güreş müsabakaları istanbul, 14 (A.A.) — Sovyet güreşçİleriyle ilk temas bu gece Taksim stadyomunda yapıldı. İlk karşılaşmada B. takımının çıkmasına rağmen stadyom oldukça kalabalıktı. Sovyet Büyük Elçisi B. Karahan balkonda yer almıştı. Büyük bir düzgünlükle ve yük sek bir dostluk havası içinde ge -çen güreşlerin teknik sonuçları şunlardır: 56 kilo: türk ömerle rus Ze konski çarpıştılar. Ömer sayı^he sabiyle yenilmiş sayıldı. 61 kilo: türk Abbas ile rus Baskakoi güreştiler. Baskakoj pu-van hesabiyle kazandı. 66 kilo: türk S»dık ile rus So koloi karşılaştılar Sokoloj 6 daki ka 25 saniyede tmla kazandı. 72 kilo: türk Şaban ile rus K^-(Sonu 2 e i savıfada) karşı bağlı bulunduğumuz teah -hüdü çözelim diyorlar. Bendeniz diyorum ki kartel iyi hareket edebilir, fena hareket edebilir. Vc kartelin fenalığından dolayı bî zim Cemiyeti Akvama karşı bağ -ittiğimizi çözmeğe maddeten im -kân yoktur. Bunu arzetmek iste -rim.„ (.öriişiilrıı yeni kanunlar Kredi kooperatiflerinin encümene giden maddeleri daha gelmediğinden; idare heyetinin Kamutay 1935 yılı büdcesine bağlı (Sonu S. ci sayıfada) Dil hakkında Etimolojik ve Morfolojik II inci Anket T— J?ıA 2 — Parlak i — :sv«v * — Ateş 5 — Gök 6 — Su 7 — Yer ti — Toprak - torpak 9 — Yıldız 10 —Yıl I) Yukardaki kelimelerin ilk ve asıl kökleri nelerdir? II) Bu kelimeler nasıl teşekkül etmişlerdir? III) Bu kelimeleri teşkil etmek için köke ilâve olunan ek -ler nelerdir ve eklerin her birinin mana ve farkları bakımından rolleri ne ol -muştur? IV) Bu araştırma neticesinde: A - Türk dili kökleri, ve, B - Türk dili ekleri, ve, C - Türk sözlerinin teşek külü hakkında bir ka ide çıkarmak mümkü. müdür? Bir hafta bastığımız birinci anketimiz bitti. Aldığımız cevab-ları gazetemize koyduğumuz gibi gene de koymağa devam edece -ğiz. Bunlar bitince, yukardaki ikinci anketimize alacağımız ce -vabtarı neşre baslıyacağız. Anketimize gelen cevaplardan Türkçede aynı eklentinin birçok anlamları anlattığı görülür. Mesela: (Ga) vc bunun hafifi olan (ge) ek lentisini ele alalım. Bu "süpürge,, kelimesinde (süpür) köküne bir alet manası verdirir. "Kasırga,, da bu mana yoktur: "gölge., den. "bölge., den mekân manası çıkar. "Özge,, de ise aynı hece bir sıfat eklentisi halindedir. Türkçede aynı eklentinin birçok manalara geldiğine, manayı türlü türlü değiştirdiğine daha birçok misaller verilebilir. Sabahleyin, öğleyin, akşamleyin, geceleyin gibi kelimelerin sonundaki eklentileri de bu bakımdan incelemek imkân içindedir. (Sonu 5. O sayıfada) SAY1FA 2 ulu S flÇ P. P.3RİN 1935 "Aî SOM DRKİKR İtalyanlar ilerliyorlar Asmara, 14 (A.A.) — Bugün büyük bir süel hareket olmamış ise de italyanların Habeşistan içinde ilerlemesi terakki göstermiştir. Aksum'un düşmesi bir çok oymak başkanlarının Tigre bölgesinde italytnlara başeğmesi ve güneyJe de italyan hava kuvvetlerinin Har-rar'ın ancak 150 kilometre kadar güneyindeki yerleri bombardıman etmiş olmaları bunlara delildir. Öyle görülüyor ki italyanlar Cibuti - Adisababa yolunu daha önce güneyden kesmek fikrinde -dirler. Kuzayda ise oymakların başeğmesi böyle devam ederse italyanların ilerlemesi süel gezinti şeklini alacaktır. Asmara, 14 (A.A.) — Buraya gelen haberlere göre, italyan kuvvetlerinin güneyden yapmakta olduğu ileri hareketi çok şiddetli yağmurlar başladığından durmuş tur. ingiliz Somalisi boyunca kanlı bir harb Adisababa, 14 (A.A.) — Daga-burdan gelen haberlere göre, ingiliz Somalisi sının boyunca italyan kuvvetleri ile bir habeş oymağı arasında kanlı bir harb başlamıştır. İngiliz Somalisi makamlarının bütün gayretlerine rağmen ingiliz Somalisinden bir habeş oymağı harba tutuşmuş olan habeş oymağına iltihak etmiştir. Royter ajansının Harrar aytarının bildirdiğine göre, Harrann 150-200 kilometre güneyinde bulunan Dagabur Sarabaneh, Hara-digit bölgelerinde bazı italyan bombardrmanlan olmuştur. Har- rarda uçaklara karşı müdafaa tedbirleri kuvvetlendirilmiş ve sığınak yapılma işi süratle ilerletilmekte bulunmuştur. Royter ajansının Harrardaki aytan yaptığı tahkikat sonucunda italyanlann Ogadende zehirli gazlar kullandıktan hakkında hiç bir delil elde edememiştir. Gene Royter ajansının Harrar aytan bildiriyor ki, habeş kuvvetleri 2 Akbabayı italyan uçağı sanarak üzerine şiddetli ateş açıp yere düşürmüşler ve halk bir hava hücumu karşısında bulunduğunu sanarak korku içinde kalmıştır. Makale istikametinde italyan taarruzu % bekleniyor Asmara, 14 (A.A.) — Makale istikametinde italyan kuvvetlerinin pek yakında harekete geçmesi bekleniyor. İtalyan istihkâm kıtalarının gayreti çok beğenilmektedir. Bunlar birkaç gün içinde her türlü o-tomobilin geçebileceği 10 metre genişliğinde ve 40 kilometre boyunda Aduaya kadar düzgün bir yol yapmışlardır. Bu yollar saye- sinde ordunun her türlü iaşesi temin edilmiş bulunmaktadır. Adisababa. 14 (A.A.) — Bugün Öğleden sonra gelen haberlere göre, italyan hava kuvvetleri Makale istikametinde yeniden taarruzlarda bulunmuşlardır. Bir italyan hava filosu Hausien açık şehrini bombardıman etmişlerdir. Ne kadar ölü olduğu belir değildir. İtalyan elçisi Hadama'ya gönderiliyor Adisababa, 14 (A.A.) — İtalyan elçisi Kont Vinci çarşamba günü Hadamaya sevkolunacaktır. Magalodaki italyan konsolosu ile konsolosluk memurlarının da çarşamba günü Hadamaya gelmesi bekleniyor. Bunlar hep bir arada demiryolu ile Cibutiye sevkolu-nacaklardır. Yeni yunan kabinesi ve Başbakanımız (Başı 1. ci sayıfada) teşekkür ederim. ı)ost memleke . tin yüksek makamına eksclansınrz gibi mümtaz bir devlet adamının getirilmiş olmasından dolayı sevinç duymaktayım. Size samimi tebriklerimi ve memleket -lerimiz arasında mevcut büyük dostluk münasebetlerinin inkişafı ile Balkan paktının yarattığı çok mesut bağların takviyesi yolundaki değerli gayretleri . nizin tetevvücü İçin en samimî dilek . terimi arzederim. , sovyetler birlisinde: Sovyet bisikletçilerinin bir zaferi Moskova, \4 (A.A.) — Ağır endüstri ve ulusal müdafaa halk komiserlikleri tarafından tertip olunan büyük sovyet bisiklet yarışları başariyle bitmiştir. Bu yarışa iştirak eden kızıl ordu subay ve efradından 53 sporcu 136 günde çok değişik ve güç şartlar altında 14 bin kilometre yol yapmışlardır. Karşılıklı protestolar Harbin, 14 (A.A.) — Sovyet - Mançu sınırında olan hâdise üzerine, Man-çu-ko dış bakanlığı mümessili, Pogrant-•hnoya sovyet konsolosluğuna şiddetli bir protesto göndermiştir. Amerikada işsizlik artıyor Vaşington, 14 (A.A.) — Amerika iş federasyonu aylık dergisi, işlerin biraz düzelmiş olmasına rağmen işsizler sayifinın artmakta olduğunu yazıyor. Fransa, ingiltere ve Almanyada geçen sene 8.400.000 işsiz varken bu yıl bu rakam 7.400.000 e düştüğü halde, Amerikada işsizlerin sayısı 11.000000 a çık. mı**ır Sovyet - Türk güreş müsabakaları (Başı 1. ci sayıfada) tolin karşılaştılar. Sovyet şampiyonu, yeni bir güreşçi olan Şaban'ı sayı hesabiyle yendi. 79 kilo: Ahmed ile rus Pİlmoj gü -reştiler. Ahmed puvan hesabiyle galib 87 kilo: rus Derij ile türk Adnan gü-reştiler. Sovyet güreşçisi sayı hesabiyle galib. Ağır: rus Konca ile türk Nccmi güreştiler. Müsabaka 20 dakika sürdü. Hakem kurulu Konca'yı hükmen galib yân etti. t İTALAYA'DA: Bir italyan generali l.ondrııya gidiyor. Londra. 14 (A.A.) — Deyli Telegraf gazetesi. Roma aytarının haber verdiğine göre, general Garibaldi. Londraya gitmek üzere bugün Romadan hareket edecektir. Bu gazete diyor ki: "Özel olduğu söylenen bu göret, general Garİbaldi'nin Romadaki mevkii ve tngilterede mevcud birçok ilgileri dikkate alınmazsa, büyük bir mana taşımaktadır. Generalin sahsiğ dostu olan B. Mu-solinİnin, generali, durumu aydınlatmayı gözeten bir görüşmeye başlangıç olmak üzere ingiliz kamoyunu yarı res-miğ bir şekilde yoklamaya memur etmiş olması muhtemeldir. Yeni bir italyan denizaltısı Roma. 14 (A.A.) — Enriko Tazzoli denizaltı gemisi Spczziada sivil ve süel otoriteleri Önünde denize indirilmiştir. DIŞ HABERLER Âduada italyan anıtı dikildi Adua, 14 (A.A.) — Başkomutan general de Bono 1 mart 1896 da Aduada ölenlerin adına dikilmek üzere Gavina-na tümeninin askerleri tarafından getirilen mermer direğin dikilme törenini yapmıştır. General de Bono'nun Adua'ya törenle girmesi ile buranın zaptı ve doğu Tiğrenin işgali amacını güden hareketlerin birinci safhası tamamlanmıştır. Asmara, 14 (A.A.) — General de Bono Aduada italyan konsoloslusuna gitmiştir. General askerleri teftiş etmiş vc 1896 ölüleri anıtını açmıştır. Anıt nasıl dikildi? Roma. 14 (A.A.) — Popolo Di Roma gazetesinin Adua aytan, general de Bono'nun bu şehre yerleşme törenini yazmaktadır. Cumartesi akşamı Asmaradan hareket eden de Bono, geceyi Adiugrİde geçirmiş ve pazar günü erkenden Aduaya varmıştır. Yerliler 160 kilometrelik bir mesafe üzerine uzanan yolun kenarlarına birikmişlerdi. Kıral Tcodor'un Aduadaki şatosu i-talyan bayraklariyle donatılmış vc şatonun taraçasına makineli tüfekler yerleştirilmişti. Topçu kıtalarının mızcka-sı kıra) Marşı ve "Giovinezza,, havasını Çalarak generalin gelişini selâmlamış-tır. Aduayı alan general Maravigna, meydanda toplanan şehir eşrafı huzurunda general de Bono'y" karşılamıştır. Dc Bono bundan sonra kısa bir söylev vermiş ve kıtaları teftiş etmiştir. Bu törenin sonunda general, Aduada ölenler için dikilen anıtı açmıştır. Adua, 14 (A.A.) — Bugün general de Bono halkın tazimatını kabul etmiştir. Peskapos generale mukaddes şehrin anahtarlarını takdim etmiştir. Peskapos mukaddes elbiselerini geymiş bulunuyordu ve arkasında bütün papaslar geliyordu. Adua ile Aksumdaki kıptı ortodoks papazlarilc islâm cemaati, birinci ordu karargâhına gelip italyan süel makamlarına baş eğdiklerini bildirmişlerdir. Bugün ilk defa olmak üzere, zapto-lunan arazide yapılan yollardan geçerek bir otomobil kafilesi şehre girmiştir. Doğu Âfrikasıntı giden yeni kıtalar Mcssina, 14 (A.A.) — 'Piemontc,, ve "Toscana., gemileri. Sila fırkasına mensub kıtaları alarak halkın coşkun gösterileri arasında doğu Afrikasma hareket etmişlerdir. * Massaua. 14 (A.A.) — Leonardo vapuru italyan askeriyle dolu olduğu halde buraya gelmiştir. Portsait. 14 (A.A.) — Son üç gün içinde 6500 italyan askeri Eritre için kanaldan geçmiş ve 617 italyan askeri d? hastalık veya yaralı olmak dolayısiyle İtalyaya gitmiştir. Asmara, 14 (A.A.) — Bu hafla için-de İtalyadan buraya 600 subay ve 120U0 asker ile 6-7 gemilik harb levazımı gelecektir. Gene bu hafta içinde buraya bîr hasta gemisi gelecektir. İmam Yahya topraJderuu kuvvetlendiriyor Londra. 14 (A.A.) — Aden'den Deyli Telegraf'a bildirildiğine göre. Yemen İmamı. Yemen kıyılarını korumakta olan müdafaa noktalarını vc hele Şeh Said, Kohamuha ve Hüdeyde'yi kuvvetlendirmektedir. İmam, bu kararı, yaralı ve hasta italyan askerlerinin sağılma zamanlarını Yemende geçirmeleri için istenilen müsaadeyi vermedikten sonra almıştır. İskender iyeye İngiliz askeri git rı de rili vor ter alayından bir mek üzere bugür bindirildiği bura) anblastlmak tadır. Zecrî tedbirler komitesi eksperlerin önergelerini genel olarak onadı /ecri tedbirler kamitesiade Cenevre. 14 (A.A.) — Zecrî tedbirler komitesi, dün eksperler tarafından teklif olunan programın genel hatları- inıbaı kararları Cenevre. 14 (A.A.) — Uluslar sosyetesi genel sekreterliği, üye devletlerden ambargo hakkındaki kanun ve kararnamelerin gerektiricî sebeplerini bildirmelerini rica etmiştir. hinansal tedbirler kabul edildi Cenevre. 14 (A.A.) — Finansal tedbirleri bugün 52 ulus ta&vib etmiştir. Avusturya ile Macaristan ihtiraz kayıtları koymuşlardır. Alınan kararlar 31 ılkteşrinden itibaren muteberdir. Ve ilgili devletlerden, bu baptaki kanuni hükümlerin tasdiki rica edilmektedir. Devletler bu gsbi muamelelerin yapılması için icab eden tedbirleri alacaklardır. Ekunamik zecri tedbirlerin de alınmasına doğru Cenevre. 14 (A.A.) — Mesai komitesi fransız ve ingiliz delegasyonlarının uzun görüşmeleri sonucunda hazırladıkları ekonomik zecri tedbirler projesini kabul etmiştir. Bu projede ilk maddelerin ve ttalyanın harb hareketlerinde elzem olan maddelerin İtalyaya verilmesinin ve italyan maddelerinin üye devletlere satılması yasağının hemen gözden geçirilmesi ve bu hususi ta bir tali komite kurulmasına karar verilmektedir. Karşılıklı yardım prensipi hakkındaki 16 ıncı maddenin üçüncü fıkrasının tatbik tarzını gözden geçirmek ü. zere İkinci bir tali komite kurulmaktadır. Bu iki komite en kısa bir zamanda işlerini bitirecek ve her noktayı bitirdikçe mesai komitesine verecektir. İngiltere Habeşistana ambargoyu kaldırdı. Cenevre, 14 (A.A.) — B. Eden, hükümetinin Habeşistana olan silâh vc harb levazımı ambargosunu kaldırmağa bugün karar verdiğini ve İtalya hakkındaki ambargoyu idame ettiğini bu akşam resmen uluslar sosyetesi sekreterine bildirmiştir. Releikada Habeşistana silâh gön- tlerilmesine izin verdi Brüksel. 14 (A.A.) — 19 eylül tarihli buyrultu ile Belçikadan silâh ihracı ekonomi bakanının ruhsatiyesine tâbi tutulmuştu. Cenevrede verilen karar gereğince bundan sonra Habeşistana yapılacak ihracata müsaade olunmuştur. İtabında İtalyaya silıılı satmıyacak Lahay. 14 (A.A.) — Resmen hafcer verildiğine göre, hükümet İtalyaya silâh çıkarılmasını menetmeğe hazırlanmaktadır. Habeşistan silâh satın alıyor Kahire, 14 (A.A.) — Habeşistana silâh gönderilmesi yasağının kalkması üzerine habeş hükümeti mısır bankasına hemen harb levazımı satın almak ü-zere 600 bin mısır lirası yatırmıştır. İngiliz gazetelerinin düşünceleri Londra. 14 (A.A.) — Dün ve bugün gazeteler daha fazla işin diplomatik cephesi ile uğraşmaktadırlar. "Taymis,, gazetesinin Paris aytan. ingiliz büyük clçisiyle görüştükten sonra B. Laval tarafından yapılan diyevi alkışlamakta v* bu diyevin. fransız burjuvazisi çevenlerinin büyük bir kısmmda ve sağ yan gazetelerinde görülen ingi -üz aleyhtarlığı sebebiyle çok yerinde olduğunu yazmaktadır. Taymisin aytan, bu ingiliz aleyhtarı durumu, italyan kıyılarının abluka edil. mesİ, vc Süveyş kanalının kapatılma1-' ihtimalleri hakkında fransız kamoyun -daki endişeye vermekte ve B. Laval*in bu diyevinin bu endişeleri gidermeğe vanvacaüını ummaktadır. Ayrıca Cenevre'de söylendiğine göre, B. Lava!, B. Aloisi'nİn Roma ya hare - ketinden önce kendisinden Roma'da bütün nüfuzunu harcayarak B. Musolİr?. den Bfteari barış şartlarım tt-mîn ( •! çıkmıştır. Fakat bugün Cenevrıdcki delegelerin İtalya'nın saldırımına son vermek için her türlü tedbirleri almağa İvilir bulunmalan italyan delegelerinin üzerinde büyük tesir yapmış bulunmak, tadır. Zecri tedbirlerin Itıtbil; kubH'.\eti günün meselesidir Paris, 14 (A.A.) — Eksperlerin ekonomik ve finansal zerrî tedbirler üzerindeki cahsmalan hakkında gazeteler, yapmış odluklan incelemeler neticesinde önceki kantatlarını tekrarlıyorlar Vi. o da şudur: "Bu zecrî edilirler şiddetleri ve sert-likleriyle tehlikeli surette gergin siyasal bir durum yaratmakla kalmayıp genel buhran yüzünden esasen durgunlu;';* uğramış olan ekonomik cereyanlarda vahim karışıklıklar husule getirecektir. Ekse işiyor diyor ki: Bir takımlarının zararsız olacağını sandıklan ekonomik ve finansal tedbirlerin bu devletlerin iç siyasaları üzerin, de. sanıldığından rlıba önemli bir tesir yapmak ihtimalleri vardır. Cenevre'de girişilen tecrübe, Avru -pa sosyetelerinin maddî ve manevî denkliği üzerinde, beklenmedik tcürler ya -pabilecek bir örnek yaratmaktadır. İngiltere'nin, mekanizmasını hızlandır . makta bulunduğu zecrî tedbirler, İtalya için. hu devlet tasarrufa, disipline ve kanaatkârlığa ne kadar alışkın olursa olsun, çok acır gelecek gibi görülüyor.^ Poti Parizıyen diyor ki: " Dün kurulan finansal zecrî tedbirler sistemi, îtaya'nın derhal ve kesin bir finansal abloka altına alınmasına bedeldir. Bu. kesin olarak tatbik edildiği takdîc de, italyan ekonomisini çok güç duru -ma sokacak olan çok sert, çok şiddetli bir sistemdir. Buna karşı Jurnal gazetesi şu fikri ileri sürüyor: Finansal tedbirlerin etkisi maddi olmaktan fazla manevi olmalıdır. Durumun kararsızlığından ötürü, italya ile yapdan kredi muameleleri çoktanberi daraltılmış bulunmaktadır. En «azla mü. teessir olacak olanlar belki romenler vc yugoslavlar gibi İtalya'da alacaklı he -sabi bulunanlardır. ALMANYALIM Almanyanın kuvveti Berlin, 14 (A.A.) — Sar'da VVeis-scnfels şehrinde yapılan bîr stadyom-un açılma töreninde söz alan B. Gö_ ring. 3 yıldanberi Almanyada meydana gelen büyük değişiklikleri işaret etmiş ve demiştir ki: "Birkaç yıl önce dünya siyasası Al-manyasız yürür, hattâ Almanyaya kar. sı cephe alırdı. Halbuki bugün Almanya, vücudu göz önünde tutulması gereken kuvvetli ve birleşmiş bir Ülkedir. Habeşistandan gelen alınanlar Hamburg. 14 (A.A.) — Bugün A-dolf Voerman vapuruyla Adisababadan 45 alman gelmiştir. Bunların çoğu kadın ve çocuktur. Adisababadan daha birçok . ian erkeği vardır. İNGİLTERE'DE: İngilterede nuıdeıı grevi mır Londra, 14 (A.A.) — Gal eyaletinin cenubunda maden işçileri grevi büyümek istidadını göstermektedir. 1700 işçi kuyulara inmek istememişlerdir. Güney Gal işçilerinin hepsinin de greve baslıyacakları hakkında yayıntılar dönmeğe haslamıştır. ULUS 16 iimimuv ms aks\\1b\ Son haberler 2. ci sayıfada ON ALTINCI YIL. No: 5109 Adımız andımızdıı Her yerde 5 kuruş budil-iylT* Bir italyan kolordusunun ricat hattı kesildi italya barış için konuşmak mı istiyor? Habeşistan sü bakanı bir haftaya kadar cepheye gidecek Cibuti, 15 (A.A.) — Havas ajansı bildiriyor: Habeş asker kıtaları, fransız Somalisinin kuza -yından Eritre'ye giderek Musaali dağının güneyinde harekette bulunan bir italyan kolordusunun ricat hattını kesmiştir. Binlerce italyan askeri, bu mıntakada üssül -harekeleri ile bütün irtibatlarını kaybetmiş bulunmaktadırlar. Adisababa, 15 (A.A.) — Cephelerde kayda değer bir şey yok -tur. Genel seferberlik bitmiştir. Önemli asker kuvvetleri kendilerine gösterilen mevzileri tutmuş -(ardır. Bunlar cephelerdeki teşekküllerle birleştirilmişlerdir, ital - yanlara karşı taarruzda bulunmak için lüzumlu olan bütün ha/" lı1 Adısababada Maskal bayramında kordiplomatik (başında Kolonyal şapka olan şahıs. Kont Vinçi'dir. Gündelik Ateş ye balta — ı — Bu yaz ormanlarımızda dörtyüz kadar yangın çıktı. Belki hiç bir sene Türkiyede bu kadar çok a -£aç yanmamıştır. Yangınların bir kısmı köylü -ler tarafından hazırlanmıştır . Büyük bir kısmı köylüler tarafından söndürülme!: istenmemiştir. Kavlarla ince kanallar açıp, bir ucuca akşamdan bir cam parçası koyarak ormandan uzaklaşmak, yangıncıları ı yeni bir keşifleri -dir: Güneş ı atığında orman tutuşur; suçlu se çoktan evinde u -yumaktadır. Çala balta orman kesmek isti-yen eski tip müteahhidlerden biri bir kaç yıl önce bana demişti ki: " — Ya eskisi gibi ormanları halka dağıtınız; kesim sıkılığını kaldırınız. Yahut köylü ormanlarınızı yakacak, yananları da söndür-miyecektir.,, Yıllardanberi köy -lüye ders veren onlardır. Yangından sonra, orman ya -Hıklarım ve yarı yanmış ağaçlarını istemek için köylülerin hemen hükümete baş vurduklarını görürsünüz. Kızılcahamam'da böyle olmuştur. Herkes tarlasını genişletecek, Karadeniz kıyılarından yeni gö -çenJer — Anadolu toprakları tıka basa dolu olduğu için—orman içinde yerleşecekler, muleahhid : " — Bakınız, dediğim nasıl çıkı -yor. Siz ormanlardan devleti çıkarmağa bakınız. Köylülerle biz onları daha iyi korumasını biti -riz!„ diyecektir. Kanun hükümleri iyi değildir. Bir yurddaşın evinden bir odun parçası çalan suçlu ile dağlar boyunca orman yakan suçlunun hâkim karşısında farkı yoktur. Hâ -kim orman idaresinin vekil veya muhafızına sorar: " — Sen bu a -d"nı ağaç yakarken gördün mü?„ Eğer görmedi ise uzun uzadığa muameleye lüzum yoktur : Köylü tekrar ormanın başka bir »arafında kav kanalını oyar, başına da çam parçasını yerleştirerek evine döner. Bolu saylav, olduğum seneden geçen y,U kadar Boluda ko. -koca dağlar — bir dağ.n ağaçlanma" ne demek olduğunu anla -mak .çın çifti* tepelerine bak. -nız! - yakılarak, soyularak tarla """İm......ı vakît F. R. ATAY bu dağların birinde bir tek adam vardı. Hattâ hükümet mahkemeden bu adamı ormandan çıkar -mak için hüküm almıştı. Şimdi köy alabildiğine büyümüştür; eşsiz ormanların yerinde ise, çöl yeli esiyor. Amenajman işlerini tamamlı-yarak, halkın haklı ihtiyaçlarını kolayca karşılamak imkânı elde edilmek lazımdır. Burası doğru: Fakat sakın meselenin bundan ibaret olduğu sanısına düşmeyi -niz! Orman vurguncularının bu -gün ileri sürdükleri bahane budur. Kıyılarda ve demiryolu uğrağı şehirlerde odun yaktırmamak - hesab edilmiştir ki buralarda kö mür ısınımı odun ışınımından daha ucuzdur - hiç olmazsa ilk adımda devlet kurumları ile hamamları buna mecbur kılmak, ahşab yayla evleri yaptırmamak, ağaç çit kullandırmamak gibi hiç kimseye zararı olmıyan - çünkü or -man mıntakalarında bile kerpiç ağaçtan ucuzdur - tedbirleri al -mak, muhafaza ormanlarını âdeta süel yasak bölgeler haline koymak, ilk akla gelen tedbirlerdendir. — 2 — Size daha başka bir orman hikâyesi anlatmak istiyorum. Parça parça aldığım hikâyeyi alman gazeteleri yazmışlardır. İyi dinleyiniz: 11 Yurd topraklarının ve -rim kabiliyetlerini aynı derecede tutmak için geniş bir orman varlığını güven altına almak lazım -dır Tarih sayıfaları ormanları -ot* hor bakan, onları ölesiye bal -talıyan ulusların ziraat toprakla -rı da bir daha belini doğrultamı-yacak derece fakirleştiğini gösterir. Son misaller olarak, italya'nın dağ ziraatine, Dalmaçyanın ıssız -lığına ve Yunanistana bakınız. ... Ormanlar tükendiği za -man toparlak ve normal dağ şe -killeri, çayırlar, otlaklar ve bolca bir hümüs tabakası yerine, çıplak, sivri, kayaları fırlak, toprakları her yağmurda yıkıla yıkıla süpürülüp giden şekil ve kısırlık geçiyor Hastalık dağlardan ovalara, vadilere uzanıyor. Deli derelerin ya -takları doluyor. Büyük nehirler bu düzensiz su hücumlarından ''¦»mı t rfl s.ıvıfada) lar yapılacağı sanılıyor. Güney cephesinde italyan uc»1- Ifr^çcnlettle yapılan faşist seferberliğini, halkın taşıdığı levhalar ve karikatürler lan dünkü gibi büyük bir faaliyet göstermektedirler. Fakat italyan kıtaları hiç bir harekette bulun • muyor. ÇSf rtalyan generali dö Bono Kuzay cephesinde Ras Gukso nun italyanlar tarafına geçmesi teyid olunmaktadır. Gukso, yanında bulunan 200 kadar muhafıziy-le italyanlar tarafına geçmiştir. (Sonu 2. ci sayıfada) Parti trupunun dünkü toplantısı İDoğu illerinde kültür, asayiş ve bayındır \ |bk işleri ile bina tahıir ve ara/i ve bina vej jsayım vergilerinin indirilmesi gibi çokj önemli meseleler görüşüldü C. H. Partisi Kamutay Grupu İdare Heyeti Başkanlığından: C. H. Partisi Kamutay Grupu bugün Dr. Cemal Tunca'nın Başkanlığında toplanmıştır. ismet İnönü, hükümetin esaslarını kararlaştırdığı tedbirler ve büyük Meclise takdim etmekte bulunduğu kanun lâyihaları hak - kında Partiye malûmat vermiştir. İdare teşkilâtında Üçüncü Umumi Müfettişlik ihdasını bildir - miş ve Bitlis, Artvin, Habâri Vilâyetlerinin yeniden ihdası ve ayrıca Çabakçur mıntakasında ve Dersim'de birer vilâyet teşkili karar taşmıştır. Munzur Vilâyeti adını alacak olan Dersim mıntakasında yol, karakol ve mektep gibi kültür, asayiş ve bayındırlık tedbirlerde ıslahat düşünülmektedir. İsmet İnönü, hükümetin üç mali kanun hazırladığını bildir -mistir. Bunlardan birisi, bina tahrir kıymetlerinde % 25 tenzil kabul edilmesine, birisi de arazi ve bina vergilerinin hususi idarelere devrine aittir. Başbakan bu devir muamelesinin mali usul ba ktmtndan idarede mühim bir ıslah olacağında ısrar etmiştir. Başbakan İnönü, üçüncü kanun olarak, sayım vergisinde de in dirmeği tayin eden kanun lâyih asının Kamutaya takdim edilmek te olduğunu haber vermiştir. Koyun ve emsali küçük hayvanlarda c/( 20 ye ve sığır ve daha büyük hayvanlarda % 33 ten % 50 ye kadar indirme düşünül muştur. Başbakan, Karadeniz kıyısın daki mısır mahsulünün gerek pe -sın ve gerek veresiye halinde ihtikâra maruz kalmaması için Zi raat Bankasınca fiatın kontrol edilmesine müteallik tedbirler düşünüldüğünü söylemiştir. Bundan sonra Başbakan, dış hadiseler hakkında kısa malûmat vererek sözü Şükrü Kaya'ya ver miş ve Şükrü Kaya, Cemiyeti Ak -vam kararları hakkında Partiyi haberdar etmiştir. - | | i i /•f ıı sol'ininm damadı uçman Kont Çiyanoi Bakanlar Kurulu toplandı Bakanlar kurulu dün Başba -kan İsmet İnönü'nün başkanlığı altında toplanarak türlü işler üzerinde görüşmelerde bulunmuş ve bu işlere ait kararlar vermiştir . Büyük alman harb akademisi açıldı Berlin, 15 (A.A.) — Askerlik işlerinde Almanya serbestliğini yeniden elde etmesi üzerine Ver-say andtaşması ile kapatılmış olan büyük alman harb akademisi tekrar açılmıştır. TURK - SOVYET SPOR TEMASLARI Futbolda sovyet takımile berabere kaldık istanbul, 15 (A.A.) — Sov yet misafirlerimiz ikinci maçları nı bugün Taksim stadında yaptı lar. B. Karahan da seyirciler ata sında idi. Takımlar saat 15,15 de saha ya çıktılar. Hakem, misafirleri -mizden Pedikof. Oyuna misafirler başladılar. Oyun, ilk dakikalardan başlı -yarak, mütevazin bir şekilde de -vam ediyor. Rusların çok sert ataklı ve gözle takibinde bile zor luk çekilecek kadar çabuk oyu nuna, türk karışığının yerden ve güzel bir oyunla karşı koyduğu go rülüyor. Dördüncü dakika: Sağdan gü zel bir inişimizi ruslar favulle lcp«tîl*r P-vndın ¦'¦:«¦! bir vuru şunu Şeref kafa ile kaleciye ver -di. Kalecinin uzun bir degajmanı: Top orta yardımcıdan orta akın cıya geçti ve sıkı bir koşuyu ta -mamlıyan sıkı bir sütle beşinci dakikada bir gol yiyoruz. Golden sonra çok sert bir oyun başlıyor. Hakem, buna mani olmak için. bilhassa çok sert oynı -yan rus defansını sık sık cezalan dırmak mecburiyetinde kalıyor. 19 uncu dakika: Lütfüden Şe -refe geçen top bir pasla Fİkrete geldi. Yıldırım gibi sarkan Fikret topu çizgi üzerinden ortaladı ve Niyazi'nin güzel bir baş vuruşu takımımıza beraberlik sayısını ka -zandırdı. (Sonu 5. ci sayıfada) Dil hakkında Etimolojik ve Morfolojik II inci Anket / 2 3 I 5 6 7 H 9 10 lş,k Parlak Sıcak Ateş Goh Su Yer Toprak - torpak Yıldız Yıl I) Yukardaki kelimelerin ilk ve asıl kökleri nelerdir? II) Bu kelimeler nasıl teşekkül etmişlerdir? III) Bu kelimeleri teşkil etmek için köke ilâve olunan ek -ler nelerdir ve eklerin her birinin mana ve farkları bakımından rolleri ne ol -muştur? Bu araştırma neticesinde: A - Türk dili kökleri, ve, B - Türk dili ekleri, ve, C - Türk sözlerinin teşek külü hakkında bir ka ide çıkarmak mümkü müdür? Bir hafta bastığımız birinci anketimiz bitti. Aldığımız cevab lan gazetemize koyduğumuz gibt gene de koymağa devam edece -giz. Bunlar bitince, yukardaki ikinci anketimize alacap-mnt ce -vabfart neşre başttyacağız. IV) (Anketimize gelen cevab 5. ci $ayıfantadadır) SVY'FA 2 ULUS DIŞ HABERLER SOM DflKiKR Habeşistan'da isyan mı ? Durumun inkişafına doğru Adua, 15 (A.A.) — Buradaki italyan çevenlerine gelen bazı haberlere göre, Gojjam'da isyan baş göstermiştir. İsyan, Ras Hailu'nun yerini gasbeden vali Ras Imru'ya karşıdır. Yerli halk Ras Hailu'nun La- italyanlar Roma, 15 (A.A.) — 20 numaralı resmî italyan bildiriği 15 ilkteşrin sabahı saat 7,15 de italyan kuvvetleri mukaddes Aksum şehrine girmişlerdir. Aksum, 15 (A.A.) — Stefani ajansı bildiriyor: Buraya giren ilk italyan kuvvetleri, General Cu-bedu'nun kumandasındaki üçün -cü tümenin yerli alaylarıdır. Ge -ne rai Maravigna da, kurmayı ile birlikte burada bulunmaktadır. Gerek halkın ileri gelenleri, ge -rek papaslar, Generalin yanına gelerek mutavaat etmişlerdir. Halk. çok hoşnudtur ve gösteriler yapa rak askerlere su ve tatlı yemekler Kahire, 15 (A.A.) — Bu dakikada doğu Afrikası sularında aşağıdaki italyan gemilerinin bulunduğu bildirilmektedir: İki kruvazör, bir tayyare gemisi, dört torpito, sekiz denizaltı ve dört topçeker gemisi. Barış teklifi Londra, 15 (A.A.) — İngiliz m ak anıların m. ne B. Laval, ne B. Musolini tarafından yapılmış herhangi bur barış teklifinden haberi yoktur. Londrada söylendiğine göre, hiçbir teklif ne yapılmış, ne de yapılması istenmiştir. B. Lavalin Paristeki ingiliz sezuai adasında zencirle bağlı olarak mahpus olduğunu sanıyor. İtalyan hatlarına sığınan habeşler. Gojjan halkının Ras Imru'ya karşı büyük bir kin beslediklerini bildiriyorlar. Aksum'da vermektedir. Aksum şehrinin mukaddes mahiyeti dolayısiyle ital -yan kuvvetleri şehrin içinde değil, fakat etrafında karargâh kurmuşlardır. Asmara, 15 (A.A.) — Ak -sum'un zaptından sonra Tigre cephesi şimdi Aksum'un batısın -da Adigrat'ın güneyinde 30 kilo metre kadar ilerden geçmektedir. Ras Seyum'un Aksum'un batısın da italyan sağ cenahını zorlamak için geniş bir hareket yapabilece -ği sanılmaktadrr. Aynı zamanda sol cenahtan da bir habeş taarruzu beklenmektedir. Muavin gemiler şunlardır: I-ki denizaltı çekeri, dört sahrmç gemisi, iki hastane gemisi ve bir kablo gemisi. Bir seyyar havuz Musavvada demirlemiştir. yapılmamış büyük elçisi ile yaptığı konuşmalarda şimdiki durumun türlü safhalarından başka <a href="https://www.nasil-yazilir.com/2016/04/hicbirsey-nasil-yazilir.html">hiçbir şey</a> ko-nuşulmamıştır. Herhangi bir barış teklifinin uluslar sosyetesine yapılması gerektiği de kaydedilmektedir. (Başı 1. ci sayıfada) Makallc mmtakası hemen Ras Seyum-un cmrialtına konulmuştur. Bu mmtakadaki kıtalar arasında Guk. •o'nun kaçışı derin bir tiksinti uyandırmıştır. Esasen Gukso'nun bu kaçışının hiç bir küel önemi yoktur. Bunun yeri -ne mıntaka komutanıma kimin tayin edileceği henüz kararlaştınlmamıştır. 50 bin kadar asker Adisababa civarında toplanmıştır. Bunlar ikinci bir ihtiyat kuvvet teşkil etmektedirler. Sü bakanı bu hafta içinde cepheye hareket edecektir. Adisababa, 15 (A.A) — Bugün çok yakında harb hadisesinin inkişaf ede • eeğini gösteren bazı işaretler belirmiş bulunmaktadır. Ogadende habeşler, güney italyan ordusunun solccnahı yanlarında önemli mikdarda kuvvet tahşid etmektedirler. Bununla beraber, italyan ordusu -nun ilk kolları ileri yürümesine devam etmektedir. İtalyan uçaklarının şimdi, den Adisababa — Cibuti demiryolu ü-zerindr uçmakta bulunması, lüzumlu gördükleri takdirde italyanların bu demiryolunu bombardıman edeceklerini ve bu suretle Adisababanın denizle ir. tibatını kesebileceklerini isbat etmek -tedir. Kuzayda Ras Scyum, Makallt şehri civarında toplanma hareketi yapmak -tadır. Söylendiğine göre. orada İtalyan ilerleyicinin önüne geçmek ıstiyecek - tir. Batıda, habeşlerin. Aksumu ellerine geçiren italyanların sağ cenahını tehdit etmeğe hazırlanmakta oldukları sanılmaktadır Fakat, meşhur Tuna gölünün güneyindeki Gojam ilindeki uyan hareketleri batıdaki habeş kuvvet lerini önemli surette işkâl etmekten geri kalmıyacaktır. Her gün yeni yeni oymakların A -dıtabakaya gelişleri ciddi bir mesele halini almıştır.' ^TJevlet" merkezi v^'ei -varı muhariplerle o derece doludur ki imparator, muhtemel olarak, bir çok oymaklara yerlerine dönmeleri hakkında emir verecektir. Herhalde, oldukça önemli mikdarda harb malzemesinin ve hele ingiliz Somalilinden binlerce tü -feğin gelmiş bulunmasına rağmen. A-disababada bütün askerleri teçhiz edecek mikdarda silah yoktur. Bugün imparator, yanında sü baka. nı olduğu halde, Vallcgodan gelen 20 bin kişiyi karşılamağa gitmiştir. Bun -lar hükümet merkezi yanında Rourre mevkiinde karargâh kurmuşlardır. afakallcden bildirildiğine gore, Ras feeyusn ordusunan ileri gönderilen as -kerler. italyanlar tarafından Aduanın ^üney doğusunda Huzien ve abora a. rasındaki düz yerlerde ileri harekâtı için kullanılan hafif hücum arabaları ile zırhlı otomobillerin manevra çabuklukları karşısrnda şaşırmışlardır. Bu se bebten dolayı habeş askerleri heT türlü çarpışmadan kaçınmışlardır. Adisababada sanıldığına göre. ha -beşlerin her türlü meydan harbından kaçınmaları tabiyesine rağmen Ras Se-yum ordusu. Makallenin batı kuzayı ve doğu kuzayındaki sırtlardaki mevkiinde tutunmaca çalışmaktadır. 10000 italyan malaryaya tutulmuş Port-Said. 15 (A.A.) — Cephede çoğu malaryadan hastalanmış olan on bin italyanın süveyş kanalından geçtiği bildirilmektedir. Adisababanın bugünkü manzarası Adisababa, 15 (A.A.) — Havas ajansı muhabirinden: 10 günlük harbtan sonra, şehrin görünüşü değişmemiştir. Yerliler, her zaman olduğu gibi, hiç bir heyecan göstermemektedirler. Kabile şefleri, kuzay ve güney cephelerine gitmek ü/ere. kıtalarının basında hergün Şehirden geçmektedirler. Halk, evelden alıştığı için, şimdi burada devamlı surette işitilen harb sesleri ile mızıkaya zaif bir alâka göstermektedir. Hükümet otoriteleri askerlere tilâh dağıtmaktadır. Tekele Huvuriut ne diyor'/ Liege. 15 (A.A.) — Habcşistanın u-luslar sosyetesi delegesi Havariat buraya gelmiştir. Bu gezinin silâh siparişi ile ilgili olduğu zannediliyor. Havariat Laroenae gazetesine şu di-yevde bulunmuştur: "İtalya Habeşistan ı tamamıle tahliye etmezse iki memleket arasında müzakereye imkân yoktur. Savaş 12 sene 15 sene sürebilir Fakat zaferden biz e-miniz. İtalya tahammül edilmez bir iklim altında kuvvetlerini yıpratacaktır... Romanın anlaşma şartları Roma. 15 (A.A.) — Burada düşünüldüğüne göre binnefs Habeşistan ile bunun etrafındaki topraklan bıribirinden ayırt edecek ev bu topraklar üzerinde İtalyanın kontrolünü tanıyacak bir pro je ftalyaca kabul edilebilecek bir münakaşa aaasi olabilir. Ancak ingiltere, Habeşistan) denizde bir mahreç veren Eden projesinden dönmezse iki tarafın noktai nazarı biribirinden çok uzak ka. lacaktır. Afrikaya nnker güder il m e si artıyor Napoli. 15 (A.A.) — Cc- »u hafta içerisinde önemli miktarda aoker gön -ılcrilecekhr. t'alya vapuru bugün Grans^sso tti . menine nvnsup 80 subay ve 1184 asksr-I*, Urania adındaki hastane gemisi ile Vüninale vapuru da yarın 32 subay, 88* asker, bir takım hava hücumlarına krrşı müdafaa müfrezeleri ve motörcülertt Musavvaya hareket edecektir. Ayın 17 sinde Romolo vapuru %ı'..' ye hizmetinden 70 subay ve 806 asker** Somali'ye. Saturinia vapuru da 227 subay ve 3.845 askerle Erİtre'ye gidecek, tir Gene ayın 17 inde Sicilya vapuru. Napoli'den 69 subay ve mitralyöz kıta -larına mensub 1900 neferle Somali'ye kalkacaktır. Avm günde Belvedere vapuru sıhhiye hizmetinden 62 subay 1300 askerî doğu Afrikasına götürecektir. Gene ayın 19 unda kalkacak olan Umbria vapuru muhtelif sınıflara men. sub 62 subay ve 2.026 aske«- ı??wacak-ttr. Cephane ve harb gereçleri yüklemekte bulunan ayrıca 6 gemi de bugün varın yola çıkacaklardır HulpeşUlanın Roma işgüderi memleketine döniiy or Koma. 15 (A.A.) — Habeşistan iş -güderi, Adisababa'ya dönmek üzere h(i. kümetinden emir aldığını dış bakanlı -gına bildirmiştir. Bakanlık, bu bildiriği kaydetmiştir. Suriyeliler habeş harbini protesto edecekler Kudüs, 15 (A.A.) — Suriye arab ulusal gençler cemiyeti 18 ilkteşrinde bütün Suriye şehirlerinde, işlerini bırakmak suretiyle, italyan askerlerinin Habeşistana girmesini protesto edecekler . dir. YUNANİSTAN'DA: iman ordunundu tasfiye mi? Atina, 15 (A.A.) — Bakanlar kurulu, yüksek harb kurulu Üyelerinden üç generalin tekaüd edilmelerine ve det iz komutanlığında değişiklikler yapılmasına karar vermiştir. Kondilis hükümeti komünizmle savaşacak Atina. 15 (A.A.) _ D. ü. B. ajansı bildiriyor: Yeni hükümet komünüme karşı şiddetli tedbirler kullanmak niye -tindedir. Kanunlara muhalif hareket c-decek komünistler harp kuruluna veri . lecekler ve şiddetle cezalandırılacaklardır. Zecrî tedbirler meselesi Harbi durduracak uzlaşma formülü Paris, 15 (A.A.) — Dün Pariste yapılan diplomatik konuşmaların. B. Lavalin Cenevredeki diyevj gereğince Habeşistandaki savaşı durduracak bir uzlaşma formülünün araştırılmasını ko. laylaştıracak imkânların incelenmesi maksadiyle yapılmış olması muhtemeldir. B. Lavalin, uluslar sosyetesi üyelerinden birinin delegesi olmak sıfatiyle, lüzum hissedince bu hususta teklitîerde bulunacağını söylediği hatırlardadır R. Luvıtl italyan ve ingiliz edilenle görüştü Paris, 15 (A.A.) — B. Laval. dün, Önce uzun uzadıya İtalya büyük elçisi ile görüştükten sonra ingiltere büyük elçisini kabul etmiştir. Bu görüşmelerin. İtalya • habeş harbından doğan durumu ilgilemiş olma. 6i muhtemeldir. Muhafazakârlar Inçillerenin l.a-rışmumasını İstiyeçekler Londra. 15 (A.A.) — Muhafazakâr »aylavlar. başbakana başvurarak harba sebeb olabilecek hiçbir zecrî tedbîre İştirak euniyeceğini bildirmek surctıle halka teminat vermesini diliyecek bir heyet seçmek üzere toplanmışlardır. Ingilteı nın treerrüdüne taraftar cilan eski sömürgeler bakanı B. Emri. bu heyete b-ışk-tnl k edecektir. I.ord Sesil de uksini istiyor Londra, 15 (A.A.) — Uluslar sosyetesine yardım birliğinin bir toplantısında. Lord Sesil. italya ve doğu Afrika ile her türlü bafcın kesilmesini tavsiye etmiştir. Itolyada ingiliz düşmanlığı Napoli, 15 (A.A.) — İngilizce adlar taşımakta olan ne kadar tecim firmaları varsa hepsi de kendiliklerinden italyanca adlar almışlardır. . Japonyımn durumu ne olacak? Tokyo. 15 (A.A.) — İtalyan büyük elçisi dün dış bakam muavinini ziyaret ederek Japonya'nın uluslar sosyetesi ' ı-ran karşısındaki durumunu öğrenmek İstemiştir. Bakan muavini, Japonya'nın-tam tarafsızlık durumunu değiştirmiyeceğinf uluslar sosyetesi kararlarından ve bun -ların ne suretle tatbik edileceğinden ha. berdar olmadığını ve Um serbestliğini muhafaza etmekte olduğunu bildirmiştir. Arjantin ekonomik tedbirleri tatbik etmiyecek Buenos Ayres. 15 (A.A.) — Stefani ajansı aytan bildiriyor: "Dış bakanı B, Saa Veaka Lamas'ın Arjantin'in ana siyasasına uygunsuz olmasından ötürü zecri tedbirlerin tatbik edümiycceğj hakkındaki diyevi. bütün büyük gazeteler tarafından çok İyi karşılanmıştır. DAl'.IMK H4KKRLKB: Prens Pol Pttriae gitti. Belgrad; 15 (A.A.) — Naib Prens Pol ılc Prenses Olga ve Prens Arşen, resmiğ bîr tebliğle de bildirildiği gibi, dün Paris'e hareket etmişlerdir. 5ya -hatın amacı belli değildir. Siyasal mahfillerde. Prens Pol'un Londra'ya da gideceği bildirilmektedir. Amerikan donanması kuvvetlendiriliyor Vaşingtoo, 15 (A.A.) — 1937 finaa-sal sene içinde Amerika 1 zırhlı, 12 torpito ve 6 deniz altı gemisi yapmak ve donanma mevcudunu da 100 bin kişiye çıkarmak fikrinde olduğu söyleniyor. Bulgaristundaki suikast meselesi Sofya, 15 (A.A.) — Sü bakanlığı tüze dairesi neşrettiği bir tebliğde, bazı bulgar ve yabancı gazetelerin şimdiki hükümeti değiştirerek Damian Velçefi başbakanlığa geçirmek kastiyle hazırlanmış olan son suikastın mevcudiyetini gene şüpheli göstermek istediklerini kaydettikten sonra, tabii şekilde devam eden gerçinlemelerin bu suikastın mevcudiyetini açık surette tesbit ettiğini bildirmektedir. italyan Roma. 15 (A.A.) — Resmî bildiriğ: 14 ilkteşrinde general de Bono Adua'yı ziyaret ederek kıral adına işgal edilen toprakları teslim almıştır. General de Bono, Gavinani kıtalariyle yerli askerler kıtalarını teftiş etmiş ve papaslar-la dört bin kadar halka söylevde bulunmuştur. Dün sabah ve öğleden sonra uçaklar Makalle güneyinde keşif bi diriği uçuşları yaparak kuzaya doğru i-lerleyen silhâlı habeş gruplarını dağıtmış, Ambaalagı'nın kuzay yamaçlarında 300 kadar çadırlık bir topluluğu bombardıman etmiş ve Belmarien'deki mühimmat deposunu patlatmıştır. Gerp yaylarında yerli halk mutavaat etmek üzere italyan kuvvetlerine müracaata devam etmektedir. Koni dö Vinci neden Halu'sisUında kaldı? Adisababa, 15 (A.A.) — Havas aytanndan: Kont do Vinci'nin Adisababada daha uzun müddet kalmasının çok muhtemel olduğu söylenmektedir. Kendisinin barış görüşmelerinde bulunmak üzere, Romadan emirler aldığı iddia e-dilrnektedir. Habeş hükümeti adına söz söy-liyen bir zat, Adua'nın düştüğünü ve doğu Tigre ilindeki bazı şeflerin düşman tarafına geçtiklerini yalanlamamakla beraber, imparatorun hiç bir zaman kuvvete boyun eğmİyeceği ve imparatorluk topraklarından bir kısmını italyanlara vermeyi hiç bir suretle kabul etmiyeceği noktasında ısrar etmiştir. Çarpışmalar hakkında, burada biribirini tutmayan haberler dolaşmaktadır. Birinci teşrinin 10 undan beri resmî hiç bir haber verilmemiştir. Söylenildiğine göre, Ras Sebahtinoğlu General Kassa. pek güç bir durumda bulunmaktadır. Gene bu yayıntılara gorc. Ras Kassa, Ağama ilinde ve Holulo bölgesinde italyan kıtaları tarafından çevrilmiştir. Aynı zamanda Ras Eryum'un emri altındaki asıl kuvvetlerin şimdi Adua'nın 120 kilometre güneyinde bulunduğu söylenmektedir. Hükümet. Ras Gugsanın italyanlara teslim olduğu hakkındaki haberleri ne doğrulamakta, ne de yalanlamaktadır. Adisababa. 15 (A.A.) — İtalyan hükümeti, İtalyanın Habeşistandaki elçisi B. Vincinin konsolos Ogalo gelmeden önce gitmemek hakkında kararını tasvib ettiğini kendisine bildirmiştir. B. Vinci'nin bu hafta sonundan önce Adisababayı terketmesi ihtimali yoktur. Habeş esîrlerineyol yaptırılacak Roma, 15 (A.A.) — Doğu Afri-kasındaki komutanlığını. Ras Gugsanın askerleri ile yerli muntazam askerlerden mürekkeb bölükler teçkil etmek niyetinde olduğu, yarı resmî çevenlcrde söylenmektedir. Sayısı 500 e varan habeş esirlerinin, sağlıkça kuvvet bulur bul- maz, yol yapılarında kullanılmaları çok muhtemeldir. Bu esirlerin ele geçtikleri zaman, açlıktan yarı ölü bir halde oldukları hatırlardadır. İtalyanlar tarafından şimdiye kadar işgal edilen toprakların genişliği 4000 kilometre murabbaı-dır. Dojfiı Afrikası sularındaki italyan filosu ULUS 17 II .KTKSKİ.V l»35 PERŞEMBE Son haberler 2. ci sayıfada ON ALTİNCİ YIL. No: 5110 Adımız andımızdı Her yerde 5 kuruş Londra. 16 (A.A.) — Sabah gazeteleri, Roma'da neşredilmiş olan resmî tekzibe rağmen B. La - val'ın pazartesi günü italyan elçi sine vermiş olduğu söylenen barış projesiyle uğraşmaktadırlar. veya bu tarzda İtalya'nın kontrolü altında olması. 3 — Harrar ve Ogade»- Ueri- Gündelik MM M r isvon F. R. ATAY Geçen gün Ankara'da memur evleri meselesinden bahsetmiştik. Bu fırsatla, yalnız Ankara değil, bütün Türkiye şehirlerinin esaslı bayındırlık davaları arasında yer tutan arsa lekülasyonlarına bir had koyma! lüzumunu hatırlat mak istiyoruz. Ankara urayı, her nasılsa, metrosunu otuz kırk paraya aldığı Yenişehir topraklarını toptan sattı. Biz bir takım yurddaşların, kendi kusurları olmaksızın, arsa kazançları elde etmelerine itiraz etmi -yoruz. Fakat eğer en basit usul -lere uyularak, arsalar, yalnız yapı kuracak olanlara ve ancak ihti -yaçları nisbetinde verilmiş olsaydı, ne bugün, ne yarın, hiç bir zaman Ankara'da şimdiki imkânsızlık içine düşülmüş olmıyacaktı. İmkânsızlık sözünün ;.'r,1. bir fıkrasını nakledeyim: Geçen yıl Yenişehir'de kendi yuvasını kur -mak için toprak alan dostlarımızdan biri demiş ki: — Ev yaptırmaklığıma imkân yok! — Niçin? — Çünkü 3000 liraya aldığım arsaya 6000 lira veriyorlar! Yenişehirin bir tepesine çıkıp şu Ankara'nın sonsuz boşluğuna bakınız. Bütün bu kazançlar, an -cak, devletin büdcesinden ve halk vergilerinden asfaltlar, devlet yapıları ve her türlü bayındırlık işleri için milyonlar harcanan parça üstüne toplanmaktadır. Kadıköy ile Bostancı arasın da asfalt yol yapılmazdan önce arsaların dönümü 200 liraydı. As »alt fiat, bin liraya doğru çıkardı, tramvay ise 2500 lirayı buldurdu, »"kazançlarda, arsa spekülas -yoncuların.n hiç, ama hiç bir sây ve kapital hizmetleri yoktur. Fiat-™ pelten halk, bu yüksek fi-atlar yüzünden Ankara'da ev. Marmara k.v.lar.nda yazlık yaptıra -T*„ 'kansızlığında kalan gene halktır. (Sonu S. ci sayıfada) otlar, bir taraftan da yerrmt hazırlanıyor. ~.Adua ci Paris, 16 (A.A.) — Eko dö Pari gazetesinin dış siyasa yazarı Pertinaks, B. Laval'ın italyan elçisine bir teklifte bulunmuş ve bu teklifi aynı zamanda - hükümeti -ne bildirmesi için - ingiliz elçisine de bildirmiş olduğunu yazmaktadır. arında ur İtalyan'KonaK yeri nin italya'ya terkedilmesİ, bu retle Tigre yoliyle Eritre ile ital -yan somatisi arasında geçitin te -min olunması. 4 — Habeşistan'ın diğer kısımları, beşler ko: jitesinin teklif et -miş olduğu şekilde arsıulusal bîr rejime tâbi olması ve bu reü^de riabeşler büyük güçlüklerle bir kamyonu Herrer ırmağından geçiriyorlar Bu teklifte aşağıdaki noktala rın bulunmakta olduğu söylen mektedir: 1 — İtalya'nın Habeşistandaki ileri hareketinin durdurulması. General dö Bono'nun kıtalarım,, şimdiki mevzilerinde kalması, 2 — Tigre eyaletinin erkin bir prenslik haline getirilmesi ve su İtalya'nın imtiyazlı bir mevkie sahib bulunması. 5 — Habeşistanın Zeila lima -nı vasıtasiyle denizde bir çıkıtı olması. - buliman, ingiliz somalisin-dedir. - 6 — Bu yeni hükümler, ulus -lar sosyetesi tarafından tatbik ve icra edilecektir. Eko dö Pari gazetesi devam e-derek diyor ki: İtalyan elçisi, bu teklifleri alınca bunların İngiltere hükümetince tasvib edilmiş olup olmadığını sormuştur. Halbuki B. Laval bu teklifleri ingiliz elçisine daha sonra vermiş olduğundan böyle bir şey olmamıştır. Cenevrede ileri sürülen dü -.şünceye göre, uluslar kurumunun italya'ya bu kadar önemli imti • yazlar vermesinin imkânı yoktuı. Bundan başka ingiliz elçisi, teklifi alır almaz B. Laval'a hüküme -tinin italyanlar askerlerini Ha -beşistan'dan çekmedikçe İtalya «le müzakereye girişmeye razı olma -yacağını söylemiştir . Aynı gazete, B. Laval ile ingiliz eliçsi arasındaki görüşme es -nasında elçi, son ingiliz notasına {Sonu 2. ci sayıfada) kamuta\ın dünkü ¦* toplantısı Kamutay dün Nuri Conker'in başkanlığında toplanmış ve damga resmi kanununun 32 inci maddesine bir fıkra eklenmesi hakkındaki kanun projesinin ikinci görüşmesini yaparak k*\bul etmiştir. Gündemde başka bir şey olmadığından Kamutay cuma günü toplanacaktır. Başbakanımız Ta - 9 rım Bakanlığında Başbakanımız İsmet İnönü dün öğleden sonra Tarım Bakanlığına gelerek B. Muhlis Erkmen ile bir müddet konuşmuştur. Harbi durdurmak için B. Laval teklifte mi bulundu? italyan basını, ingiltere harb istiyor, diyor _----*«¦¦••:-¦- Habeş harb plânına göre savaş nasıl olacak? Dil hakkında Etimolojik ve Morfolojik II inci Anket 1 — hık 2 — Parlak 3 — Strak I — 4teş -» — Gök 6 — Su T—Yer H — Topran . tomak 9 — Yıldız w — va I) Yukardaki kelimelerin ilk ve asıl kökleri nelerdir? II) Bu kelimeler nasıl teşekkül etmişlerdir? III) Bu kelimeleri teşkil etmek için köke ilâve olunan ek -ler nelerdir ve eklerin her birinin mana ve farkları bakımından rolleri ne ol -muştur? IV) Bu araştırma neticesinde] A - Türk dili kökleri, ve, B - Türk dili ekleri, ve, C - Türk sözlerinin teşek külü hakkında bir ka • ide çıkarmak mümküu müdür? Bir hafta bastığımız birinci anketimiz bitti. Aldığımız cevab-ları gazetemize koyduğumuz gibi gene de koymağa devam edece -ğiz. Bunlar bitince, yukardaki ikinci anketimize alacağımız ce -vabları neşre başlıyacağız. ikinci ankete cevap Birinci Söz — Işık; (Burada söa kelime, lügat anlamınadır). (I) hararet ve ziya manasının ana köküdür. (II. ış. ıs) kökleri bu anadan doğmadır. Türk dilinde sözlerin türeme ve üreme yolları asada altıncı sirz sırasında biraz anlatılacaktır. Bu (I) ana köküne (L) ilavesile türeyen (ıl) yavaş sıcaklık anlamınadır. Bundan (Sonu 5. ci sayıfada) İstanbul mektuba 6 ıncı balkan olimpiyadı Vİlıııcı olimpiyadda türk atletleri bir rekor kırma rekoru kırdılar Imyanlar bir ropu mcv/ır sokuyorim. Dün atletizm federasyonunda ileri gelenlerle konuştum. Kendilerine altıncı balkan olimpiyadı ve türk atletizmi hakkında ''U-lus,, ta ve başka bir gazetede çıkan yazıları gösterdim, — Ne diyorsunuz? Dedim; — Türk atletizmi ve olimpiyad işleri "Ulus,, un mu, bu gazetenin mi dediği gibidir? — Karşılaştırmak zahmetine bile değmez! Diye cevab verdiler. — Atletizmin memleketteki durumu ve altıncı balkan olimpıya-dının ortcaniaztyonu "Ulus., tın 30 eylül tarihli başyazısında anlatıldığı ve ortaya knnduğu gibidir. — Ya bu «o • lenin yuzdıl.lo* t? Atletlerin çaiı!tıdmpnıış, hurrp-ta aç bırakılmış, pistte çorabsıt knşturulmtış olmaları, ziyafetlere ahbabların çağrılmaları, Isviçreye ısmarlanan rozetler, Amerikadan getirilen kronometreler??... Sözümü kestiler, kuzum dediler; —- Bizi niçin mahkemeye vermiyorlar, niçin hâlâ biz burada -yızda, mesela bir hapishanede, türk sınırları dışında yeni bir yÜz-eltilikler listesi içinde değiliz? Niçin kanun hâlâ bizim pekimizde değil? Bırakın ulusal ödev, u-lusal onur r;ibi yüksek anlamları, söylediğiniz bütün bu şeyler, herhangi bir adamı kanun eliyle o-turdtı^ıı vı iden alıp hapishane rodasına koymaca ytteceî* kadar a-ğır djğil mî? Gene bir neslin tali-îyle, bütün bir ulusun onuriyle bu memleketle bu kadar soravsız oynanabilir mi?.. (Sonu 6. cı sayıfada) III ıı A Y11" A 2 ULUS SOft D'MKİKR Habeşistan cephelere asker gönderiyor DIŞ HABERLER Adisababa, 16 (A.A.) — Ha -beşler, kuzay cephesinde büyük tahşidat yapmaktadırlar. Bu kuvvetler. Ras ieyum ve habeş veliah-ti ordularının arkasında kuvvetli bir yardım ordusu halinde toplanmaktadır. Bununla beraber, en ileride bulunan Makalle civarında yer alan bu ordular. Taarruza ge çer gibi gözükmemektedir. Ku zay cephesindeki habeş hareket -lerİ, italyan ordularının cenahları üzerine ufak hücumlara ve süzül me hareketlerine inhisar etmekte dir. Bu tabiyenin sonucu olarak, yeni bir genel italyan ilerleyişini geciktireceği muhakkak gibidir. Ogaden'de Gerlogubi'nin batı güneyinde bulunan ve miktar ba kımından çok önemli olan habes ordusunun amacı, güney italyan ordusunun ilerleyişinin önüne geçmektir. İtalyan uçak kuvvetleri bugün de çalışmalarına devam ile habeş karargâhlarım bombardıman et -misler ve yeniden Cibuti demir -yolu üzerinde uçuşlar yapmışlar -dır. Röyter'in Adisababa aytarı bugün de yeniden bir kaç bin sa vaşçımn hükümet merkezine geldiğini bildirmektedir. Yarın imparator, parlamento sarayı karşısında, bu memleket için çok büyük bir şey olan elli bin kişilik bir geiçt resminde bu -lunacaktır. Geçecek olan asker atlı, yaya ve yardımcı sınıflara men sup bulunmaktadır. Geçitten sonra bu askerler, muhtelif cephelere dağıtılacaktır. İmparator, yarın, kuzay cep -hesine gidecek olan kendî nıuha -fız kuvvetlerinden kırk hin kişi ile de vedalaşacaktır. Bunların bir kısmı Magdala'nın doğu qü neyindeki Dessie'ye. gen kalan kısmı da Makalle üzerine yollanmaktadırlar. İtalyan j*üney ordusundan on bin kişinin Eritre'ye gönderildiği rivayetleri hakkında buradaki ka naat. Ogaden'de ikinciteşrin ayında ısıtmanın çok şiddetli olduğu ve bu nakil keyfiyetinin bundan ileri gelebileceği mahiyetindedir. İtalyan kaynaklarına göre durum Roma. 16 (A.A.) — Bu sabah gelen haberlere göre, Ogaden sınır bölgesindeki habeş şefleri. Gorahai civarına çekilmektedirler. Roma. 16 (A.A.) — Yüzbaşı Artur Mariani, İngiltere kiralının kendisine 1916 yılında verdiği süel madalyayı, ingiltere hükümetine iade edilmek üzere, sü bakanlığına göndermiştir. Asmara, 16 (A.A.) — Stefani ajansından: Halk, Aksuma girdikleri /aman italyan askerlerine iyi kabul göstermiştir. Haebş hükümeti, bu şehirde, halktan "tekâlifi harbiye,, suretile alarak büyük bir buğday deposu kurmuştu . General Bono, bu buğdayların halka dağıtılmasını emretmiş, bu hareket halk tarafından sevinçle karşılanmıştır. Enticho ve Adua bölgelerinde, başka bazı yerli şefler de mutavaat etmişlerdir. Bunlardan bir çoğu Ras Seyumun emri altında bulunmakta idiler. Asmara. 16 (A.A.) — "Dispe-rata,, hava filosu, Amba Alagide bir keşif uçuşu yaptıktan ve bir mühimmat deposunu bombardıman ettikten sonra, dönüşte, hava toplarının ateşiyle karşılaşmıştır. Filo, bomba atmak ve düşmanı mitralyöz ateşine tutmak suretile mukabele etmiş ve başka bir hadise olmadan Asmaraya dönmüştür. Cibuti, 16 (A.A.) — Yabancı ajanslar, habeş kıtalarının, fransız Somalisi sınırı yanında Eritreye girdiklerini ve haheş toprakların da Musaali dağı güneyinde bulunan kuvvetli bir italyan kıtasının, geri ile irtibatının kesildiğini bildirmişlerdir. Bu haberlerde, binlerce italyan askerinin çölün tam ortasında, hareket iislcrile teması kaybettiği ilâve edilmektedir. Stefani ajansı, yabancı ajanslar tarafından verilen bütün bu haberlerin yalan olduğunu kaydetmektedir. Adigrat. 16 (A.A.) — Stefani ajansı aytarmdan: Habeş hükümeti tarafından neşredilip yabancı gazetelerce nakledilen haberlerde, habeş u -çaklarının, Makalle bölgesinde, keşif uçuşları yaptıkları bildiril -mektedir. Bu haberler yalandır. İtalyan uçakları tarafından sıkı bir gözet altında bulunduru -lan Makalle bölgesinde, habeş u -çaklarının göründüğü asta bildi -rilmemiştir. Bir italyan uçağını ingi -lizler yakaladılar Kabare, 16 (A.A) — Morning Post gazetesinin öğrendiğine göre Sudan ü-zerinde fotoğraf çekmeğe teşebbüs e -den bir italyan uçağı, ingiliz uçakları tarafından yere inmeğe mecbur edil -mistir. İtalyan pilotu ile muavini hastaha -neye yatırılmışlardır. Mareşal Hulbo başka bir otleve UlUllUl tltt Londra. 16 (A.A) — Libyadaki ita4 yan kuvvetleri şimdi dört tümenden müteşekkildir. Dolaşan bir yayıntıya göre. genel vali mareşal Balbo başka bir ödeve tayin edilerek yerine ordu -dan başka biri gönderilecektir. Doğu Afrikalına giden italyan askerleri Napoli. 16 (A.A.) — Dün akşam 1-talya vapuru 56 subay ve 529 askerle Mesinaya gitmiştir. Oradan da 24 subay « 655 asker yükleyip Musavvaya gidecektir. Dün. Espeıia vapuru buraya Mısır dan 109 gönüllü İtalyan getirmiştir. Bunlar Tcverc tümenine kaydedilmek f - '""'•ovdiaya gideceklerdir Mısırın müdafaası için Kahire. 16 (A.A) — Havas aytarmdan: İngiliz ve Mısır hükümetleri. Mı. 'sırtn müdafaasını bazırlamak için çalış malarına devam ediyorlar. Halkı ze -birli gazlara karşı korumak için gereken her türlü tedbirin alınması öze) bir sıhhî komisyona havale edilmiştir. Şimdiden halka gaz maskeleri da -ğıtılmağa başlanmıştır. İngiliz vapurları, büyük mikdarda cephane, hava topları ve tanklar boşalt maktadırlar. Bir kaç piyade ve topçu müfrezesi batı bölgesine sevkedilmişlerdir. Hulus kabinesi toplanıyor Adisababa, 16 (A.A.) — Habeş kabi nesi. yabancıların korunması meselesile ülke içinde yolculuklar hakkındaki nizamları ve başka bazı meseleleri görüş, inek üzere, yarın sabah imparatorun başkanlığı altında parlamentoda toplanacaktır. Harara giden iiuzeteeilvr Paris, 16 (A.A.) — Adisababa'dan gelen haberlere göre. Habeşistamn payitahtında bulunmakta olan birçok gazeteciler. Harrar'a gitmek üzere ayrıl . mışlardır. Çünkü kendileri için ayn cephelerdeki durum hakkında malûmat almak, imkân?!)* h»* «* 'mistir. B. Etlenin bir teklifi Cenevre. 16 (A.A) — B. Eden ekonomik tedbirler talî komitesinde ingiliz hükümeti adına bir teklifte bulunmuştur. Bu teklifte deniyor kî: « Uluslar sosyetesinde üye bulunan devletlerin hükümetten İtalyadan veya italyan müstemlekelerinden altın ve gümüş külçelerle (madenî para bundan hariçtir) her türlü eşyanın kendi topraklarına girmesini yasak edeceklerdir. ttalyada yetişen mahsullerle İtalya-da yapılan eşya başka memleketlerde değişiklikler geçirmiş dc olsalar bu yasağa dahildir. Ancak bu mallar italyadan kati olarak çıktıktan sonra baş -ka herhangi bir memlekette kıymetinin en -m yüzde' 25 ı n isin: t inde bir tahav . vül geçirmişlerse yasağın dışında tu -tutacaklardır. Bugün meri bulunan mukaveleler • deki eşya da. yasak tatbik edildiği sı -rada yolda bulunanlar müstesna, yasaya tâbidir. italyadan gelen yolcuların zatî eş -yası yasaktan muaf tutulabilir. Muhtelif hükümetler kendi idari lüzumlarına göre yasağın tatbik tari -hini tesbit edeceklerdir B. Eden bu teklifi şiddetle müda -faa etmiş vc Italyayı süel teşebbüsten vaz geçirmeğe mecbur etmek için en muvafık tedbîr olduğunu söylemiştir. isveç. Hollanda. Belçika, Rusya, Romanya ve daha biı kaç devlet tek -life yardım etmiş ve aralarında isviçre bulunan diğer bazı devletler dc tek -lif edilen tedbirlerin pratik güçlükle -rini kaydetmişlerdi! . Ancak hiç bir devlet katî olarak teklif aleyhinde bulunmamıştır. Fransa delegesi bu teklif en mü -essır müşterek hareket olacaksa Fran -sanın buna en son olarak gireceğini söylemiştir. İngiliz kabinesinin toplantısı Londra, 16 (A A^ — Havas ajansı avtan bildiriyor* 1 p ı ¦ - ingiliz kabinesi dün Öğleden sonra yaptığı toplantıda tatbik edilecek zecrî tedbirlerin ingiliz tecimi üzerinde uyandıracağı akisleri mevzuu bahsetmiştir. Kabine bilhassa Gal bölgesi kömürlerinin Italyaya ihraç meselesini dikkate almıştır. Gal havzasının krizden bilhassa müteessir olduğu ve bu havza faaliyetinin yeniden yeniye canlanma, ya başladığı malûmdur. Kabine, italyan mahrecinin kapanması ile kömür bölgesinin göreceği zararı karşılamak imkânlarını araştırmıştır. Bakanlar bundan başka seçim meselesini incelemişlerdir. Sanıldığına göre seçim İstişaresi, hükümetin eskiden iğreti olarak kararlaştırdığı 21 İkinci teşrin tarihinden önce yapılacaktır. H. Mak İhmaldin gürültü uyun-dıran bir söylevi Lonrda, 16 (A.A.) — Murton Dur-hamda yapılan heyecanlı bir mitingde söz alan B. Mak Donald. demiştir ki: "— Bazı dostlarımız hükümetimizin harba hazırlandığını söylüyorlar. Bu doğru değildir. Biz ancak, müdafaamızı hazırlıyor, ve ortaya bir mütecaviz çıktığı takdirde bu müdafaanın iyi hazırlanmış olmasını istiyoruz. B. Mak Donald bundan sonra hem silâhsızlanmayı, hem de uluslar sosyetesi statüsünü çîğniyen devletlere karşı harb edilmesini istiyen işçi partisi üyelerinin mantıksızlığını tenkid etmiştir. Mitingde bulunan maden işçilerinin bir kısmı söylevi alkışlamış bir kısmı da protesto etmiştir. Yükselen bağırış-malar B. Mak Donaldın sözünü kesmiştir. Bir kısım halk. "Kırıl bayrak,, şarkısını söylemiştir. Ciddî hiç bir hâdise olmamıştır. Faşist - komünist çarpışması Londra. 16 (A.A.) — Kara gömleklilerin bir toplantısı esnasında bunlarla komünistler arasında gürültü çıkmıştır Polis kavgacıları ayırmış ve ka-ragomlekliler başkanı Sir Osvald Mos-ley ile faşistlerini muhafaza etmiştir. ttalyanlar« ingiltere harb istiyor, diyorlar (Başı 1 cı sayı/atla) Fransa'nın açık bir cevab vermesini istemiştir B. Lava! da bu su . ale kaçamaklı bir cevab vermiş vc düşünmesi için kendisine biraz müsaa -dc edilmesini istemiştir. Hiç şüphe yoktur ki. Fransa'nın tuttuğu yol hiç bir veçhile Ingiltcrc'ninki-ne uymamaktadır ve bugün İngiltere ile Fransa arasında mevcut olan görüş anlaşmazlıklarının gelecek için vahim neticeler doğruabileceğini gizlemek doğru olamaz. Övr gazetesi, aynı fikirde bulunmakta ve Cenevrede havanın pek gergin olduğunu yazmaktadır. Hubeşistunın plânı llalyanturı içeriye çekmektir Adisababa, 16 (A.A.) — Röytcrden: Resmiğ habeş mahfillerinde Ogaden cephesinde genel taarruza geçilmesi için emir verildiği hakkındaki haberin doğ -ru olmadığı söyleniyor. Bu mahfillerde, imparatorun italyan, lara. kolaylıkla taarruz edebilmek için uzurt irtibat hatları tesis etmedikçe ve hareket merkezlerinden uzaklaşmadıkça ileri hareketlerine karşı katiyen muka • bele ve mukavemet etmemek kararında olduğu söyleniyor. İngiltere harb huzırlıyormuşl Milano, 16 (A.A.) — Gazeta del Po-polo. yazıyor: "Ingilterenin Itayla'ya karşı harb etmeye karar vermiş olduğu sanılıyor, ingiltere, bize karşı hücum etmek için her türlü hazırlıklarını yap -mistir. Şimdi hükümetlerin dikkatlerini bu noktaya çevirmelerinin tam zamanıdır. İngiltere'yi. İtalya'ya karşı bir ta • arruz hazırlamakta olan bir ulus olarak uluslar sosyetesine ve Kellog paktını imza edenlere haber vermek lâzımdır.., Popolo d'ltalya, zecrî tedbirler için vesile teşkil eden "Britanya imparatorluğunun ttalya tarafından tehdidi., su -retîndeki ingiliz iddiasının yerinde ol . madiğini hadiseler isbat ediyor diye yazdı. İtalya, Britanya imparatorluğunu tehdid etmiyor, tamtersine ttalya, Tsana gölünde, mavi nilde ve ayaklarında Bri. tanyanın asığlarına riayet edecektir. İtalya bir alman taarruzuna karşı Brenner geçidini müdafaa edemeyeceğini Fransaya bildirmiş. Paris, 16 (A.A.) — Deyli Telgraf gazetesinin diplomasi aytarı, Paris mülakatının hükümete bildirilmesi için in. giliz elçisi Sir Corc Klark'a bildirilmiş olması ihtimalli bulunduğunu yazmak -tadır. Sanıldığına göre ingiliz elçisi, hü . kümetinin Habeşistandaki İtalyan kıtalarının tamamen geri çekilmesini gözet, miyen hiç bir teklife muvafakat edemi-yeceği fikrinde olduğunu söylemiştir. Bu aytara göre, B. Laval'in italya'ya yapmış olduğu yeni teklifler, iki Önemli hadiseyi takib eden günlerde yapılmış, tır. Bu iki hadîse şunlardır: B. Laval. Vişi'dcki kısa oturması sırasında Paris'ten gelen bir heyeti kabul etmiştir. Bu heyet, kendisine İngiltere hükümetinin Fransa'nın tuttuğu yol do. bayisiyle umusaya uğramış olduğunu bildirmiş ve B. Laval'a. alacağı karan u -zun müddet geciktirmesinin imkânı ol -madiğini anlatmışur. Birkaç gün Önc-ltalya, Fransa hükümetinden bundı-r önceki bütün garantileri ile aykın ve en. dişe uyandırıcı bir istekte bulunmuştur, ttalya hükümeti, bu dileğinde bir taar ruz halinde Brenner geçidini müdafaa edip edemiyeceğinde şüphesi olduğunu beyan etmektedir. Roma hükümeti, bu. raya Fransa hükümetinin ne mikdar kuvvet göndermeye hazır olduğunu açıkça bildirmesini istemiştir. Fransız aytarı, bu dilek karşısında fransız kabinesinin ciddî surette bir sar. sıntıya uğramış olduğunu kaydetmekte dir. Oyle sanılıyor ki, italyan - fransu süel mukavelenamesinin hiç bir kıym-. ti yoktur. İtalya'nın bu başvurması ce -vabsu bırakılmıştır vc ih'imal daha urun bir müddet de cevabsız kalacaktır. B. Laval, barrsı temin için yeniden çalışmaktadn. Çünkü Cenevrede zecrî tedbirler almak için yapılan çalışmala -rın çabucak ilerlemesini İstememektedir. Bazı sebebi erden dolayı fransız delege. İtri. ekonomik zecrî tedbirlere aid ince-İçmelerin uzatılmasını ilri fürmüs'T-'îr. B. Laval, kendi fikrince bir ıızlışma elde etmek irin cn ufak bir umud var ol. dukça italya'ya karsı elkin rrerî te*l -b'rler alınmasını önlemek için elinden eelcnî vanmaktadır. İngiltere a.dığı ihâyat tedbirlerinden vazgeçmiyor Londra. 16 (A.A) — Rısmi mahfillerde söylendiğine göre. B. Laval ile Ingilterenin Paris büyük ilcisi, evcıki günkü konuşmaları sırasında Mısırda ve Libya sınırında yapılan ingiliz as -ker toplanışı işini vc aynı zamanda a -navatan filosu ile Libya sınırındaki ingiliz askerlerinin geri çağırılması meselesini konuşmuşlardı*. Bu İş. bugün toplanan bakanlar kurulunda guruşul -müş ve ingiliz büyük elçisinin B. La -vale vereceği cevap kararlaştırılmıştır. Londranın resmî görüşü, son gün -ler içinde italyanların yeniden Lıbya-ya asker yollamalarından dolayı, durumun iyileşmediği merkezindedir. Söylendiğine göre, B. Laval. donanma hak kında başka bir teklif daha yapmıştır. Fakat bu teklif gizli tutulmaktadır. öte taraftan B. Lavalin ingiliz bü -yük elçisine italyan hükümetinin Fran. sanın yardımı olmaksızın Brenneri müdafaa etmekten âciz bulunduğunu fransız hükümetine bildirdiğini mev -zuubahs etmediği de tebarüz ettirilmek tedir. Fransız büyük elçisi bugün öğle -den sonra ingiliz dış bakanlığına bir ziyaret yapmıştır. Londra, 16 (A.A) — Royte-r ajansı . nm bildirdiğine göre, Ingilterenin Paris büyük elçisi, donanmanın Akdenizde kalması gibi ihtiyat tedbirlerinin de vamı lüzumunun hâlS mevcut olduğunu B. Lavale bildirmeğe memur edil -mistir. B. Teotokisin önemli bir diyevi Atina, 16 (A.A.) — Atina ajansı bildiriyor: Yabancı memleketler basını delegelerini kabul eden Asbaşbakan ve d:ş işleri bakanı B. Teotokis bilhassa demiştir ki: "— Arsıulusal gerginliğin bu derece nazikleştiği bu anlarda, imzalamış olduğumuz paktlardaki teahhütlerimizc sadık kalmak azmindeyiz. Bu paktların içinde özel bir önemi olan pakt, Balkan paktıdır ki şimdiye kadar bu kadar çok iyi sonuçlar vermiştir. Ve ilerde de daha büyüklerini de vereceğini ümit ediyoruz. Büyük komşumuz t. talya ile de bir dostluk paktı imzalamış bulunuyoruz. Bu paktın ihtiva ettiği teahhütlere de sadık kalmak azmindeyiz. İngiltere ile Fransa ile ve Yu-nanistanın dostluk münasebetleri ile bağlı bulunduğu öteki devletlerle nîan ananevi samimî dostluk siyasasında devam edeceğimiz tabiidir. Ümit ederiz ki bu dakika bulanıklaşan arsıulusal hava çabukça açılır ve biz de ziyadesiyle Ö-nem verdiğimiz dünya barışının idamesini emniyetle görebiliriz.,. M.MANV A'IM Atman harb akademisi aı^ldı. Berlin, 16 (A.A.) — B. Hitler. 15 ilkteşrin 1810 da ihdas edilerek Ver-say andlaşması ile kaldırılmış olan harb akademisini trirenle»açmıstır. General Von Blomberg. hu fW«»rhj) verdiği söylevde Tİman ordusı-nu kuran ve yenalen n c hm r-n Von Scharnhorsi'm •»•e**#'tmî«tfır. ULUS 115 İI.KUKİ\ ıHa3_iXMA Son haberler 2. ci sayıfada ON ALTINCI YIL. No: 5111 Atlımız andımızdır Her yerde 5 kuruş Barış için önemli konuşmalar Cephelerde yeni bir şey yok İtalyan uçakları keşif ve bombardımana devam ediyorlar Roma, 17 (A.A.) — Dün, Habeşistan'da italyan kıtaları tara -fından kayde değer hiç bir hare -ket yapılmamıştır. Yalnız, Tigre cephesinde başlı başına bazı karakol hareketleri olduğu bildiril -mektedir. İtalyanların Ogaden ve Harrar bölgelerindeki uçuşlarda gazlı bomba kullandıkları hakkındaki haber yalanlanmaktadır. Adisababa, 17 (A.A.) — Bu -rada Makalle'nin italyanlar tara -fından kuşatıldığı hakkında bazı Gündelik SATIŞ SÖMÜRGESİ F. R. ATAY Aylarca uğraşırsınız; memlekette işe yarar ne teşkilat varsa, hepsini, adım adım hazırlarsınız; on binlerce lira sarf edersiniz; maksadınızı halka anlatmak için bütün edebiyat kuvvetinizi kullanırsınız. Çünkü doğru bir nüfus sayımı yapmak lâzımdır. Bu toprakta kaç kişi olduğumuzu, nasıl olduğumuzu ve ne yaptığımızı bilmek istiyoruz. Sayım günü yaklaşmaktadır. Tam o sırada gazetenin biri bir havadis uydurur: "Devlet, nüfus sayımından sonra bekâr vergisi koyacaktır.,, Bu halk, 'ci imparatorluk devrinde hiç İtendi hayrına bir if yapıldığını görmemiştir. Bu halk, ki onda devlete karşı inan hissini biz kurmağa, biz köklendirmeğe çalışıyoruz. Bu halk, ki içinde cahili var, fesadcısı var, inansızı var, böyle bir havadis onun üstünde elbet eser bırakacaktır. Acele telgraflar, bildirikler, radyo ve gazete, her türlü vasıta ile bu sefer havadisin uydurma olduğunu anlatmağa çalışacaksınız. Yalnız bu mu, şu habeş harbın-daııberi satış rekoru kırmak için bir takımımızın yaptık -¦arımız.' Her gün bir sürü telgraf ve gazete havadisi gelir. Bir yığını uydurmadır, şişirmedir. Bumı biz gazeteciler başkalarından daha iyi biliriz. Fakat havadisler arasında arar, arar, saf sokağı avlamak için en münasibi hangisi ise onu alır, 750 bin habe-şi Eritre'ye sokar, italyan kolordularını çevirtir, Aduayı ayak topuna çevirir, herkese memleket seviyesi hakkında acı hükümler verdirmeğe çalışırız. Rakam da biliriz, harb da etmişizdir! lakin ikisini de unutarak, var kuvvetimizle karalcılığa dökülürüz. Çünkü bir defa halkı heyecanlı habere alıştırmışızdır. Her gün daha heyecanlı haber vermeğe çalışmalıdır ki satış hızı soğumasın. Eğer gelen telgraflarda sükûn varsa, kızarız; ve en basit yalanı kendi ateşimizle ısıtır, halka öyle sunarız. Hem bu hal nasıl meselelerde °lur, bilir misiniz? Dış siyasada! Yahut en nazik devlet işinde! Bir alman yahudİsinin ermeni-ler hakkındaki romanı sinemaya almıyor diye Amerikayı altüst etmeğe kalkarız. Amerikada gazeteciliğin ve neşriyatçılığın ne kadar kontrolsuz olduğunu düşun-(Sonu 3. itncü tayı! '¦ 1) yayıntılar dolaşmktdır. İki İtal -yan uçağının Adfenbiket bölgesi üzerinde uçtukları öğrenilmiştir. Güney cephesinde italyanlar Kebbes - Kibili vadisindeki ileri hareketlerine devam etmektedir - fi ıbeşistanda çarpışanlardan bîfH%ç rrp Asmara, 17 (A.A.) — Doğu Tigre'sinin işgalinden sonra, bu gün mevzi tahkimatı safhasında bulunulmasına rağmen, italyan u çakları büyük bîr faaliyet göster -makte devam etmektedirler. Keşif ve bombardıman filoları, dün ve ötey gün parlak sonuçlar elde et -mislerdir. 15 inci hava filotillası ötey gün 300 çadırlık bir düşman kampını yok etmiştir. Filotilla, bundan sonra, Bel Mariam üzerinde uaçrak büyük bir cephane deposunu bombardı man etmiş ve yıkmıştır. Uçmanla rı arasında Bruno ve Itvvittorio Musolini bulunan başka bir filo -tilla, Makalle etrafında bir keşif uçuşu yaptığı sırada habeşlcrin tüfek ateşine uğramışlardır. Fa -kat uçmanlar hareketlerine de -vam ederek çektikleri fotoğrafları üslerine götürmüşlerdir. Adisababa, 17 (A.A.) — Ha -vas bildiriyor: Hükümet, hapisa-nelerdeki mevkuflara, silâh dağıtarak cepheye sevkedilmelerinİ emretmiştir. Ras Kassa'nın durumu güç bulunan kuzay cephesine yürümek üzere, ordu ile depre tabor'dan gittiği hakkında bir yayıntı dolaş -maktadır. I. Lavalin barış yol undaki çalışmaları Paris. 17 (A.A.) — B. Laval, italyan büyük elçisi B. Cerutti İle İngiliz büyük elçisi B. Corç Klar k'i ayrı ayrı kabul ederek, uzun uzadıya konuşmuştur. Resmi çevenlerce gösterilen ihtiyata rağmen, B. Laval'in uzlaşma için çalışmaya devam ettiği sanılmaktadır. Genel intibaa göre, görüşme -lerde henüz bir ilerleme yoktur. Ilalyanın görüşme şartları ne imiş? Paris, 17 (A.A.) — Pöti Jur -nal gazetesi, italyan büyük elçisinin, İtalya'nın hangi şartlar için • de harba son verebileceğini gö -rüşmeye girişeceğini B. Laval'e bildirdiği sanılmaktadır. İlk şart, ingiliz filosunun Akdenizden çekilmesidir. Bundan başka italyan hükümeti, zecrî tedbirler tehdidi altında görüşmeye yanaşmamak tadır. * Ihn um değişmemiş. Paris, 17 (A.A.)— B. Laval'in dün italyan ve ingiliz elçilerile yap mış olduğu görüşmeler hakkında henüz resmî hiç bir şey öğrenil -memiştir. İngiliz elçisinin B. Laval'e ingiliz kabinesinin dünkü toplantısının sonuçları hakkında (Sona 2. ci sayıfada) Dost Sovyetler bir! iği sporcuları Ankara'da Dost Sovyetler birliği sporcu -farı bugün sabah saat 8, 10 da şehrimizde olacaklardır. Değerli Sovyet sporcuları Ankara istas -yonunda törenle karşılanacaklardır. Bunun için ilgililer garda 7,30 da bulunacaklardır. Cumuriyet Halk Partisi Gen • yönkurul üyesi ve Tekirdağ sayla vı B. Rahmi Apak, Asilbay B. Sa-lahaddin. Asşarbay B. Tahsin, Ankara Parti başkan vekili ve Kütah (Sonu S. inci sayıfada) Genyönkurul toplandı Cumuriyet Halk Partisi Gen-yönkurulu dün yaptığı hafta -Itk toplantısında Partinin iç işleri üzerinde çatışmtştır. Kamutayın bugünkü Dil hakkında Etimolojik ve Morfolojik II inci Anket toplantısı Hararın başlıca meydanında cepheye gitmek ütere toplana, kalabalık Kamutay bugün toplanacak tır. Gündemde bazı üyelerine izin verilmesi hakkında Başbakanlık tezkeresi, denizyolları ve Akay iş ¦etmeleriyle fabrika ve havuzlar ve kılavuzluk drektörlükleri ve dt-v let başkanına aid deniz araçları işyarlar, subaylar, tayfalar ve iş çiler hakkındaki kanun projesiy -Ic. Devlet Demiryolları ve Li -manian işletme genel direktörlüğü memurları tekaüd sandığına ek kanun projesi ve inhisarlar ko ruma sandığına dair olan 2469 sayılı kanuna ek kanun projesinin geri verilmeleri için Başbakanlık tezkereleri vardır. Gündemin sual' r kısmında Af yon Karahisar saylavı Bere Tür -ker*in orman yangınlarına karşı ne gibi mani tedbirleri alındığına (Sonu l cü sayıfada) 1 — Işık 2 — Parlak 3 — Sıeuk i — Ateş î — Gök 6 — Su 7 — Yer 8 — Toprak . torpak 9 _ Yıldız 10— tıl I) Yukardaki kelimelerin ilk ve asıl kökleri nelerdir? II) Bu kelimeler nasıl teşekkül etmişlerdir? III) Bu kelimeleri teşkil etmek için köke ilâve olunan ek -ler nelerdir ve eklerin her birinin mana ve farkları bakımından rolleri ne ol -muştur? IV) Bu araştırma neticesinde: A - Türk dili kökleri, ve, B • Türk dili ekleri, ve, C - Türk sözlerinin tefek külü hakkında bir ka ide çıkarmak mümkün müdür? Bir hafta bastığımız birinci anketimiz bitti. Aldığımız cevab-tart gazetemize koyduğumuz gibi gene de koymağa devam edece -giz. Bunlar bitince, yukardaki ikinci anketimize alacağımız ce -vablart neşre bağlıyacağız. İkinci ankete cevap — Işık. . Bu süzün ışı, ışın, ışım, ı-şıl biçimleri olduğuna göre ilk önce gözler ı« kökünde durur. Kudatkubl-liktc yaşın, yaşık biçimlerinde güneş yerinde kullanışı Zindavcslada mahitab yerinde olarak (ayşım) biçiminde geçi. (Sonu 5. ci sayıfada) İM II * SAYIFA 2 ULUS 18 İL; .. -Hin 1935 lu... \ SOM DRKİKR İtalyan bildir iği Roma, 17 (A.A.) — Stefani a-jansından: Basın ve propaganda bakanlığı aşağıdaki 21 numaralı bildiriği neşretmİştir: "General de Bono, Adigratta ulusal kıtalarla Ras Guksanm kıtalarını gözden geçirdiğini telgrafla bildirmiştir. General de Bono, bu teftiş sırasında Ras Guksa-yı, kıral adına Tigre ilbaylığına atadığını bildirmiştir. Bu sözler şeflerle bütün halkın sevinçli gösterilenle karşılanmıştır. Yeni topraklarda teşkilât yapılmasına devam edilmekte ve büyük bir gayretle çalışılmaktadır. Otokarlar, muntazam surette Senafe'den Adigrata sefer etmektedirler. Hava filolan italyan hatlarının batı ve güneyinde ve aynı /amanda büyük düşman kuvvetlerinin toplandığı Makalle bölgesi üzerinde her zamanki gibi keşif uçuşları yapmışlardır. Makallede italyan uçaklarına şiddetli bir tüfek ateşi açılmış, fakat hiç bir zarar vermemiştir. Cephenin öteki kısrmlariyle Somali cephesinde kayda deeğer başka bir hadise olmamıştır. Habeş askerlerinin fişekleri yokmuş Adisababa, 17 (A.A.) — Reuter ajansı aylarından: İtalyan kuvvetlerinin Makalle şehrinin yakınlarında bulunduğu ve şehri zaptettiği hakkmda bir yayıntı dolaşmaktadır. Bu yayıntıyı teyid edecek hiçbir haber alınamamıştır. Adisababa, 17 (A.A.) — Mahallenin düştüğü hakkındaki şayialar teeyyyüd etmemiştir. Bu haber için vakit herhalde çok erkendir. Çünkü bugün Makallenin kuzay bölgesinde bazı italyan a-kınlan olmuş ise de habeş ileri kollan. Önemli italyan kuvvetlerinin varlığı hakkında hiç bir haber getirmemişlerdir. Eğer habeşler. imparatorlarının tavsiyelerini sayarak her türlü meydan muharebesinden sakınır ve italyan münakale yollarının uzaması nîsbetinde fazlalaşa-cak olan küçük vuruşmalar ve baskınlar yaparak italyanları hır- palamakla iktifa ederlerse önümüzde uzun bir çete harbi var demektir. Habeşlere, makinalı tüfek, tüfek ve cephane gelmeğe başlamıştır. Fakat bunlar hâlâ lüzumu kadar fazla değildir. Adisababada bugün yapılan elli bin askerin geçit töreninde bulunan Royter aytan telgrafında diyor ki: "Fişekleri bulunmayan bu kadar askerin manzarası hakikaten acınacak bir haldi. Şelia eyaleti savaşçılarından yedi kişi önümde benim için bir harb oyunu oynadılar ve sonra bana boş fişekleri göstererek bunları doldurmak için bana yalvardılar. Geçide giren askerlerin büyük bir taşırımın ellerinde ancak ve yalnız bugün için bilenmiş bulunan ve güneş altında panldayan kılıç ve mızraklar vardı. Negüs'ün askerlerine tavsiyeleri Adisababa, 17 (A.A.) — Royter ajansı aytarından: İmparator başkumandan sıfatiyle bütün ha -beş ordusuna neşrettiği bir bildi -riğde, kıtalarına tavsiyelerde bu • lunarak şunları yazmaktadır: " — Hiç bir zaman toplu bir halde bulunmayınız, çete muhare besi taktiği kullanınız. Sabırlı olunuz. Bir düşman uçağır görür görmez, hemen dağıtınız. Kolay bir hedef olmaktan kurtulmak için beyaz elbiselerinizi çıkarıp hâki üniformanızı giyiniz.,, Adisababa, 17 (A.A.) — Royter ajansı aytarından: İmparator, son günlerde payitahta gelmiş bu- lunan 50.000 savaşçının geçid resminde hazır bulunmuş ve kendi muhafız kıtalanndan cepheye gi den 4.000 kişiye veda etmiştir. Bu geçid resmi sırasında Sü Bakanı Ras Mulugueta imparato -ra yaklaşmış, sonra attan inerek kılıcını çekmiş ve Habeşistan için ölmeğe hazır bulunduğunu söylemiştir. İmparator, birkaç güne kadar her halde genel kurmaya merkez olacak olan Dessie'ye gidecektir. Ras Mulugueta, bugün büyük bir ordunun baş m da olduğu hal -de Dessie'ye hareket etmektedir. italyanlar MusaVVa'yı tahkim etmişler Londra, 17 (A.A.) — Royter ajansının Süveyş kanalı bölgesi özel ayları bildiriyor: İtalyanlar, Musavva limanını büyük bir hazla birinci sınıf bir müstahkem mevki haline getir -inektedirler. Musavva'nın birkaç kilometre kuzayında çöl tepecikleri arasına gizlsnmiş olarak 30 kilometre menzilli 38 tik toplar yerleştirildiği söylenmektedir. Limanın ağzını hafif kruvazörlerle torpido -lan püskürtebilecek 105 milimetrelik toplar müdafaa etmektedir. Limanın ilerisindeki adacıklara di 105 ve 155 milimetrelik toplar konmuştur. Bu toplar, adacıklara geceleyin sevkol un muştur. Bu suretle tahkim edilmiş bir hareket merkezine malik bulunan Kirildeniz italvan kuvvetlerinin hücum vasfı müthiş bir hal almıştır. İtalyanların uçak miktarının 500 e yaklaştığı sanılmaktadır. Hava kuvvetleri karargâhı Assab-dır. Fakat bununla beraber, ihtiyaca göre Assab veya Asmara'ya gönderilmek üzere Musavva'da bir çok uçak bulunmaktadır. Bu uçakların bir çoğu orta kuvvette bombardıman uçaklarıdır. Bun -lardan 100 kadarında ikişer ma -kineli tüfek vardır ve alçaktan u-çabilecek surette yapılmışlardır. Bu suretle bu uçaklar habeş kuvvetlerini bîr kurşun yağmuruna tutabileceklerdir. Musavva1 dan bh* mil uzaklı ğa kadar bütün deniz, eşyalarını boşaltmak üzere bekliyen gemi -lerle doludur. Akdenizde Fransız - ingiliz işbirliği Londra. 17 (A.A) — B. Laval, İngiliz donanmasına karşı yapılacak bir ital • yan taarruzu takdirinde İngiltere hu -kümelinin fransız donanmasının yardımını temin edip etraiyeceği hakkında -ki suale bir iki güne kadar cevap vereceğini, ingiliz büyük cicisine bildir -rr« lir Büyük elçi. pazartesi günü B. Lavale Akdenizde bir italyan taarruzu takdi -rinde ingiliz hükümetinin fransız do -nanmasınm yardımına güvenip güvene-miyeceğini sorduğu zaman, B. Laval, İngiltere Akdenizdeki filosunu daha normal bir hadde indircbildiği takdirde bu soruya daha kolaylıkla müsbet bir cevap verebileceğini söylemiştir. DIŞ HABERLER İskenderiye plajlarına ağır loplar yıslrşlirildi İskenderiye. 17 (AA) — İngiliz deniz bakanlığı, limanların müdafaasını tanzim etmekle meşguldür. Bazı kı . sımlan halka yasak edilmiş olan Douk-hela çe Moka plajlarına büyük çapta toplar yerleştirilmiştir . İtalyan ordununa ntğtnan yerliler Roma. 17 (A.A.) — Haber verildi -ğine göre, italyanlar tarafına gecen Se -lasiye Guksa'mn askerleri Silva fırkasına alınmıştır. Bu askerler, esasen son sistem olar. silâhlarını muhafaza etmektedirler. Ayrıca teslim olan 1.S00 cenkçi, A -digrat'ta yığılmıştır. Bundan başka Tigre yerlilerinden 6.500 kişinin iulyan ordusuna girmek istedikleri bildirilmek -tedir. Dumdum kurşunu mu kullanılıyor? Mogadişo, - italyan Somalisi - 17 (A.A) — Bir takım gazeteler. Hanarda Birleşik Amerikalı bîr doktorun, ya ralıları muayeneden sonra, italyanların dumdum kurşunları kullanmakta ol -doklarını söylediğini yazmışlardır. Bu asılsız haberi yalanlamak bile lüzum -suzdur, meğer ki mevzuubabs olan, ha-beşlerin italyanlara karşı kullandıkları ingiliz markalı dumdum kurşunları oL sun. Bu ise. çoktan isbat edilmiştir. İtalyan açman ve mühendisleri silâh altına çağırılıyor Roma, 17 (A.A) — Uçman yahut mühendis olup da 1906 sınıfına mensup bulunan yedek subayları silah altına Çağıran bir irade neşredilmiştir. İtalyan uçaklarının çalışmaları Asmara, 18 (A.A.) — Vakalle'nin güneyinde keşif uçuşu yapan üç uçak elli kilometre güneydeki Belmaryam mühimmat stoklarını bombardıman etmişlerdir. Uçaklar dönerken duman sütunları yükseldiğini görmüşlerdir. Stokların infilâk ettiği sanılıyor. Uçaklar kendilerine ateş açan habeş grupları görmüşlerdir. Adisababa, 17 (A.A.) — İtalyan u-çaklan dün kuzay cephesindeki faali, yetlerini Amba Alaj'a kadar uzatmışlar ve bu şehri bombardıman etmişlerdir. Sivil halk arasında birçok ölü ol. duğu fakat şehirde hiç asker olmadığı için kıtalar arasında hiç kayıp olmadığı bildiriliyor. Güney cephesinde keşif uçuşları devam etmiştir. Zuslo ilinde 100 bin kişi Adisababa. ya doğru hareket etmişlerdir. îki gün sonra orada olacaklardır. Bu kıtaattan nasıl istifade edileceği hakkında henüz bir emir verilmemiştir. İngiliz Somalisinin sınırları kapatıldı Berbera, 17 (A.A) - İngiliz Soma -lisi - — Bütün sınırlar kapatılmıştır. Kara sınırlarında ingiliz kuvvetleri sıkı surette karakol vazifesi görmekte -dir. Daha şimdiye kadar ingiliz Soma-lisine hiç bir kimse sığınmamıştrr. Habeşistanda isyanlar çıkıyormuş Asmara, 17 (A.A) — Havas ajansı aytarından: Halk tarafından sevilmek, te olan Ras Hailonun azlinden ötürü Gocaro ilinde bîr çok isyan ve haydutluk vakaları olduğu haber verilmektedir. Ras Hailonun yerine Ras Cimini-ron atanmıştır. Adisababa, 17 (A.A) — Havas a -ansı aytarından: Bildirildiğine göre. Adisababa etrafında kadın vc çocuk -lariyle beraber 100000 asker toplanmıştır. Bunlar cepheye gitmeden önce. imparatorun önünde bir geçid resmi ya pacaklardır- Bazı önemsiz yabancı düşmanlığı vakaları olduğu haber verli -mektedir. Halkın çoğunluğu sakin ve akım sardır. Renkobcr bölgesinde Avaramalka -da şeyh Hoenenin kumandası altında -ki Adal oymaklarının ayaklandıkları ve *u isyanın Tacamalka köynde birçok kayıblara sr-beb olduğu bildirilmektedir Avusturya kabinesinde değişiklikler Viyana. 17 (A.A.) — Resmen bil -dirilmektedir: Federal başbakan B. Şuş nİg bugün öğleden sonra, 1934 ana ya -sasınm 82 inci maddesi gereğince, fe -deral başkan B. Miklas'a bütün bakan lann vazifelerinden çıkarılmaları tekli -finde bulunmuş ve aynı zamanda, gene 82 inci madde gereğince kendi İstifasını da vermiştir. Federal başkan, bakanların istifalarını kabul etmiş, fakat başbakanın istifasını kabulden çekinerek, B. Şuşnig'den en az bir zaman zarfında yeni hükümeti kurmasını rica eylemiştir. Başbakan federal başkanın arzusunu kabul ile kendisine bir hükümet listesi sunmuş ve bu liste başkan tarafından kabul olunmuş • tur. Yeni kabioede B. Şuşnig başbakanlık, ulusal müdafaa bakanlığı ve kültür bakanlığı işlerini görecektir. Federal başkan, başbakanın teklıh üzerine aşağıdaki kimseleri, 1934 ana yasasının 82 inci maddesi gereğince kabine üyesi tayin etmiştir: BB. Starhemberg ¦ asbaşbakan. Val-denegg: dış işleri bakanı, Barbarenfels: İÇ işleri ve emniyet bakar.ı, Debretsber-ger: Sosyal yardım bakanı. Draksler: Finans bakanı. Stokinger: tecim ve münakalât bakanı. Vinterstayn: Tüze bakanı, Strobl: tarım vc ormanlar bakanı, Bureş: Ekonomik işleri idareye me -mur bakan. Kabineye giren yonetkcrler: BB. Pertner: kültür. General Zeh -ner: ulusal müdafaa, B. Znidaric: sos -yal yardım . Zecrî tedbirler işi Zerrz tedbirler tâli komitesinde Cenevre, 17 (A.A) — Zecrî tedbir -le* tâli komitesinde her türlü iulyan ¦dhalatmın mineci ilmesi hakkmdakî in giliz teklifinin müzakeresi esnafında. Polonya delegesi mevcut kontenjanların icra edilip edilmiyeceğî meselesini ileri sürmüş ve çok kati formüller alınmasının mahzurlarına işaret etmiştir. Polonya delegesi. Polonya kumpanyası tarafından İtal yay a yapılan vc parasının bir kısmı ödenmiş bulunan bir vopur siparişini misal olarak göstej -mistir. İsviçre delegesi ise. Avusturya ve Macaristanın aldıkları durum lüzumu kadar aydınlanmış bulunmadığından ivaz ve tazmin meselesi halledilmedi -ğinden ve İsviçre ekonomik durumunun özel oluşundan dolayı ingiliz tek. lifine iştirak edemiyeceğîni bildirmiştir. Cenevre, 17 (A.A.) — Röytcr ajansı aytan bildiriyor: Mübrem maddeler üzerine konulacak ambargo ile İtalyan ihracatına karşı yapılacak genel boy -kotaj hakkındaki tetkikler inkişaf et • mekte olduğundan, tanrlm komitecinin cumartesi günü bunları prensip itiba -riyle kabul edeceği sanılmaktadır. Fransa ambargoyu kabul etti Cenevre, 17 (A.A.) Fransa hükümeti zecrî tedbirler komitc&inin 11 birinci-teşrinde ltalyaya gönderilecek silah ve mühimmata ambargo konması hakkında aldığı kararı kabul ettiğini uluslar sos. yetesine bildirmiştir , Kolombiya ve Fİnland yı hükümeti ri bu karan kabul etmişlerdir. ltalyaya petrol satılmıyacak mı? Londra. 17 (A.A) — Petrol piyatasında, ltalyaya yapılacak benzin satışının büsbütün durdurulması için Ce-nevrede görüşmelere başlandığı hak -kındaki yayıntılar doğrulanmaktadır. Petrol teciroerleri, tngiltcrenin iyi karşıladığı bu görüşmelere sovyet hü -küme tince de teşebbüs edildiğini soy -luyorlar İlgili kurumlar, herhangi bir diyevde bulunmaktan çekiniyorlar. Ancak şurası kesindir ki. ingiliz ve amerikan sosyeteleri delegeleri, Ccnevrede ileri sürülen teklifleri bugünkü günde İncelemektedirler Romanya petrollarına gelince, ro-mtn hükümetinin. meselenin esasına B. Lavalirı barış yol undaki çalışmaları (BOŞI I Cİ sııyıfadü) bilgiler vermiş olduğu şüphesizdir. Ge. nel görüş şu merkezdedir: bir uzlaşma teşebbüsünde bulunmak üzere yapıl -miş olan müzakereler sonucunda du -rumda bir değişiklik hasıl olmuş değil -dir. İngiltere Akdeniz filosunu azaltmıyor Londra. 17 (A.A.) — Alman haber alma bürosu bildiriyor: Röytcr ajansı -nın Paris'ten aldığı bir h.ıbere g^rc, dün akşam İngiltere büyük elçisi Sir Corç Klark H. Laval'in Ah '„-.¦(. filosunun azaJulması hakkındaki teklifine tngîl -terenin cevabını bildirmiştir. Söylendiğine göre. elçi B. Lavale ingiliz hükümetinin Akdenizde güvenliği : garanti alıma almak ödevine sahib olan kyvetleri, Fransa Akdeniz güvenüçine İştirak etmediği takdirde azalrmryacpğı-nı İtil.h:--«istir. 1 Prim sn İtalyan siyasasına ml yunuşıyor? ¦ Londra. 17 (A.A.) — Deyli Meyi gazetecine Cenevreden gelen bir haberde, B. Laval'in sıyasasiyle lngilte-renin ve diğer 49 üyenin sıyasaaı arasında görünür bir gerginlik hasıl olmakta bulunduğu bildirilmektedir. Durum garib bir şekil almıştır, çünkü, Fransanm üç harb işleri bakaniyle il. gili fransız memurlarının çoğunun İngiltere ile sıkı elbirligini memleketleri için hayati bir önemde saydıkla rışüp-hesizdir öte yandan söylendiğine gc. re. B. Laval ise şahsen, İngiltere ile bir soğukluk bahasına da olsa. İtalya ile clbirliğine devamı tercih etmektedir. Aynı konu üzerine tefsirlerde bulunan Niyüz Kronikl gazetesi de. dün fransız . ingiliz münasebetlerinde anf bir buhran olduğunu yazıyor. B. La valin müdafaa ettiği bir görüşe göre, ingiliz takviye gemileri Akdenizc uluslar sosyetesinin kararından İnce gönderilmiştir. Bundan dolayı ingiliz filosunun Akdenizde bulunması sosyetenin verdiği yetkiye dayanmakta değildir. Bunun manası şudur ki, bir italyan ta. arruzu halinde. İngiltere Fransadan biç bir yardım beklememelidir. B. İMval dış bakanımız re büyük elçimizle konuştu Paris, 17 (A.A) — Başbakan B. Lava! Türkiye Dış Bakanı B. T. Rüştü A-ras ile Türkiye Büyük elçisi B. Suadı bugün kabul ederek görüşmüştür. lUJLGAKLSİA.VDA: Bulgur kabinesi değişmiyor Sofya, 17 (A.A) — Bulgar ajansı bildiriyor: Bazı yabancı ajanslar tarafından ya kında Bulgaristanda bir kabine buhranı olması ihtimali hakkında yapılan şayialar hakikate uymamaktadır. Bulgar ajansı, kabine içinde tam bir bağlılık olduğunu bildirmeğe mc -z undur. MACARİSTAN'DA: Ford italyanlara kamyon vermiyor Detroit, 17 (AA) — Ford motor sosyetesi direktörlüğü, harb başlıyalı -danberidir, doğu Afrikaya hiç bir lop kamyonu ihraç edinmediğini söylemektedir. Detroit Free Presse gazetesine göre, Ford sosyetesi, bu yılın başında italyan sömürgelerine 2056 kamyon göndermişti. Ancak, harb başlar başlamaz yollamaları hemen durdurmağa ka rar vermiştir. Sosyete, bu kararını senatonun harb gereçleri komitesine bildirmiştir. girişmeksizin. edeceği Özveriye bir karşılık verilmesi lüzumu üzerinde ısrar edildiği tanılıyor. İngiliz çevenleri, Romanyadaki imtiyazlı italyan sosyetelerinin, tâbi bulundukları Özel rejim yüzünden zecri tedbirlerin boşuna olup olmıyacağını soruşturmaktadırlar. ULUS l« İLKTİ SKİ V l,.r,U MVKIrSİ Son haberler 2. ci sayrfada ON ALTİNCİ YİL. No: 5112 Adımız andımızdır Her yerde 5 kuruş Alçaklar ATATÜRK'e Gene Kasdetmek İstediler Hükümet f Canileri Yakalamıştır. Bu meselede Urfa saylavı B. Ali Saib hakkında ithamlar görüldüğünden dün. kendisinin teşrii masuniyeti kaldırılmıştır meseleyi incelemiye başlamıştır. Komisyon ilk iş olarak beş kişilik ihzarı bîr encümen seçmiş ve bu encümenin verdiği rapor üzerine muhtelit komisyon Ali Saib Ursa-vaş'ın teşrii masuniyetinin kald: -rılmasına karar vermiştir. Komisyonun Kamutaya sun -{Sonu 6. cı sayıfada) Dün geç vahit aldığımız ve bütün yurddaşlara, bizim gibi, ıztırab verecek, bizim gibi, bütün yurddaşlart sebeb olanlar hakkında lanet ve nefrete sevkedeek olan namussuzca ve alçakça komplo hakkında öğrendiklerimizi yazıyoruz: Suriye'de Cumur Başkanımız Atatürk'e komplo yapılması ka -rarlaştırılıyor ve bugün yakalan -mış olan Yahya ile dört arkadaşı tabanca ve bomba ile silâhlandı -rılarak bu işi yapmağa memur ediliyorlar. Halebten bir otomobil ile sınıra yakın bir yere gönderi -len bu alçaklar, Kilisten hududu -muza geçiyorlar. Bu hain maksatla türk sınırlarından içeriye girmek küstahlığında bulunan alçaklar, her zaman uyanık ve canlı olarak yurdun güven ve asayişini koruyan emniyet teşkilâtımız tarafından yakalan mış bulunmaktadırlar. Yakalanan bu caniler hakkın (riindelik SOVYET GENÇLİĞİ Geçenlerde Ankara'ya sovyet âlimleri geldiler ve ilim adamlarımızla bulu tular, lstanbulda ayrıca konfera ıslar vererek, bize dost memlek -t teki ilim hareketlerinin kuvvet ve şeref misallerini gösterdiler. Dün de Ankara'ya sovyet spor gençliği, türk gençliği ile buluşmağa geldi. Gittikçe gerginleşen, güvensizleşen arsıulusal münasebetler havası içinde, devrim Rusyası ile devrim Türkiyesî arasındaki asil dostluk ve daya nışma, barış ve sükûn hasretlilerini kıskandırsa gerektir. Biz, sovyet hareketlerinin hiç biri ile yeni tanışmıyoruz. Yalnız her yıl, iki taraf, biribirinin, ekonomide, ilimde ve her türlü faaliyetlerde yeni ve daima ileri hamlelerini görüp anlamak için fırsat hazırlamaktadırlar. Sovyet devrimi, kendi neslini yetiştirmiştir. Aramızda gördüğümüz gençler, bütün kafa, kalb ve sinirleri ile, yüzdeyüz Leninist'-tirler. Sporcu bir parçasını gördüğümüz bu nesil, dost memleketin bütün hayat ve hareket cihazları içinde yerini almıştır. Kaytaklığın cesedi bile soğumuştur. Bu nesil, teşrin kaynaklarından, saf ö-züne hiç bir yabancı unsur katılmaksızın, coşarak, kaplıyarak ve zafer türküsü çağırarak geliyor, Hürriyet kavgası kaynaklarından gelen ve Türkiyede Atatürk davasının tek dayancı olan Kamalist gençlik, onun en iyi, en yakın arkadaşıdır. İkisi de halk ve ideal ¦'¦/"¦ tindi 11111 r¦ i Düşmanları mazi, dostları istikbaldir. İkisi de bü-enerjilerini, memleketlerinde davalarının zaferine, sonuna kadar, son kol ve göğüse kadar onu müdafaaya, arsıulusal siyasada u*. «ene aynı azimle, barış ve insanlık davasına hasretmişlerdir. Yarının en aydınlık ve doğru manzarası, bu memleketin genc-lıp-nden başka nesinde görülebilir? f. R. ATAY da yapılan tahkikat ve soruştur -malar sonucunda Yahya ile dört arkadaşının Suriye'de Cumur Başkanı Atatürk'e bir komplo yapmaları kararlaştığı ve bunların ta -banca ve bomba ile silâhlandırılarak bu İşi yapmağa memur edil -dikleri, Halebten bir otomobille hududa yakın bir yere gönderil -dikleri ve Kilis'ten Türkiye top • raklarına gizlice geçmiş oldukları anlaşılmıştır. Sorguya çekilen bu hainler, verdikleri cevablarda komplonun ne suretle yapılacağını Urfa say -lavı Bay Ali Saib Ursavaşın idare edeceği ifadesini vermiş oldukla -nndan Başbakanlık bir tezkere ile Kamutaydan, kendisine atf ve İs nad edilen suçun mahiyeti türk ceza kanununun bu babtaki hü -kümlerine göre teşkilâtı esasiye kanununun 12 inci maddesine muvafık görülmüş olduğundan dahilî nizamnamenin 180 inci maddesine tevfikan Ali Saib Ursavaş'ın teşriî masuniyetinin kaldırılması nı istemiştir. Mesele kamutayda Başbakanın bir tezkere ile tüze bakanlığının bu müracaatını kamutaya bildirmesi üzerine mesele adliye ve teşkilâtı esasiye komisyonlarından mürekkeb muh' .-Iıi komisyona havale edilmiş ve komisyon dün sabah toplanarak İTALYAN - HABEŞ SAVAŞI italyanlar Kuzaydan ilerleyecek Adisababa, 18 (A.A.) — Habeş hükümetinin tahmin ettiğine göre, italyan kuvvetleri yakında kuzay istikametinde yeni bir ilerleme hareketi yapacaklardır. Habeş kaynağından gelen ha -berler, italyan uçaklarının Amba-Alagui'yi üstüste bombardıman ederek birçok sivil öldürdüklerini bildirmektedir. Habeş hükümeti, Amba-Ala - Sovyet sporcuları şehrimizde Sovyet sporcularının karşılanmalarına ait bir kaç görünüş. (Yazısı beşinci sayıfamııda) Genel Nüfus Sayımı Yarın Sayıma yarın saat 6 da başlanacaktır. Gayemi/, ne bir eksik, ne bir fazla; türk ulusunun sayısını ve ne halde olduğunu doğru olarak öğrenmektir». İsmet İnönü 927 den 935 e kadar sekiz yıl son asırlar tarihinde görülmemiş bir genlik ve sükun içinde yaşıyan türk ulusunun sayısı ne bir eksik ve ne bir fazla olarak tam doğrulukla yarın anlaşılacaktır. Aylar danberi bu tarihî günün hazırlıklarını yapan İstatistik Genel Di -rektörü dün bize şunları söyledi: "— Bütün hazırlıklar bitmiş -tir. Neticeyi emniyet ve kati bir ümidle beklemekten başka bugün bizi işgal eden bir şey yoktur. Neticeler sayım günü akşamına doğru gelmiye başlayacaktır. Fakat bazı mıntakalarda köyler merkezlere uzak ve yol zorluğu sebeble -riyle neticeler iki üç gün içind toplanacak ve umumî rakamlar en geç 25 birinci teşrine kadar ilân edilmiş bulunacaktır. Yabancı uzmanla beraber İstanbul sayım hazırlıklarını tet -kik ettik ve bugün döndük. Istan -bul sayım bürosu çok sistemli bir şekilde çalışmıştır. Müşavir ve ben teftiş ettiğimiz işlerden ta -mamiyle memnunuz. Kaymakam ve nahiye müdürleri müteaddid konferanslarla sayım memurları ¦ıı yapacakları İş hakkında iyice Sayım Hakkında bildiriğ Ankara İlbayhğırdan: 1 - Nüfus sayımı 20 Birinci teşrin sabahı saat altıda başlamış olacal tır. 2 - 11 ve 12 inci semte gidecek sayım ve kon -trol memurlarının vesaiti Taşhan civarında bulunacaktır. 3 - Kendi bulunduğu semtten başka mahallere gidecek memurların Ankaraya gelebilme -leri için Çankaya, Yenişehir, Dikmen, Cebeci, Keçiören ve Etlik du aklarından sabah saat beş buçukta birer otobüs hareket ettirileceği ilan olunur. tenvir etmişlerdir. Dün radyoda verdiğim umumî bir konferansı Istanbulun 29 muhtelif yerinde toplanan on bin kadar sayım me -muru dinlemiştir. Hulâsa olarak diyebilirim ki İstanbul'da da »nkarada n1 ' * , i gibi bütün sayım memurları ya -pacakları işleri bütün teferruatiy le kavramış bulunuyorlar. Sayını talimatnamesi sayım günü her mevkiin sayımı »onuçlanıncıya ka dar kims"nin dışarı çıkmasına mü-(Başı J. cü sayıfada) gui'de hiçbir korunma tertibatı mevcud olmadığını hatırlatmakta- dır. Bu şehir Makalle'nin 100 kilometre kuzayında bulunduğundan italyan hava kuvvetlerinin yeni bir taarruz alanı hazırlamak gaye si güttükleri sanılmaktadır. Asmara, 18 (A.A.) — Havas ajansı bildiriyor: İtalyanların yakında yeni bir taarruz hareketinde bulunacakları haber veriliyor Adisababa, 18 (A.A.) — Oga-dendeki italyan ordusu dinmeyen büyük yağmurlar dolayısiyle yerinde sayarken, bugün gerek ha -beş kaynaklarından gerek öteki kaynaklardan gelen haberler ku -zayda Makalle'ye doğru bir ital -yan hücumunun pek yakında ya -pılacağını göstermektedir. Bugün Makallenîn italyanlar tarafından uçaklarla bombardıman edildiği (Sonu 2. ci sayıfada) Dil hakkında Etimolojik ve Morfolojik II inci Anket 1 — Ifrff 2 — Parlak 3 — Sıcak 4 — Ateş 5 — Gök 6 —Su 7—Yer 8 — Toprak - torpak 9 — YUdız 10 — Yıl I) Yukardaki kelimelerin ilk ve asıl kökleri nelerdir? II) Bu kelimeler nasıl teşekkül etmişlerdir? III) Bu kelimeleri teşkil etmek için köke ilâve olunan ek -ler nelerdir ve eklerin ht-ı birinin mana ve farkları bakımından rolleri ne ol -muştur? IV) Bu araştırma neticesinde: A - Türk dili kökleri, ve, B - Türk dili ekleri, ve, C - Türk sözlerinin teşek külü hakkında bir ka ide çıkarmak mümkü. müdür? Bir hafta bastığımız birinci anketimiz bitti. Aldığımız cevab-ları gazetemize koyduğumuz gibi gene de koymağa devam edece -ğiz. Bunlar bitince, yukardaki ikinci anketimize alacağımız ce -vabları neşre ba*ttvacağtz. İkiuei ankete cevap Türkçede her kelimeyi tek heceli bir köke kadar götürmek imkânı vardır. Kök ve eklenti araştırmalarında bu esaslı nokta gör önünde bulundurulursa faydalı olur. I — Onun için (ışık) kelimesinin kökü de (iş) hecesidir. Bu kök. (ışıl, ışıldamak. ışıldak) gibi kelimelerde de görülüyor. (U:i hecesi, (Bayık, katık, kayık, yarık) kelimelerinin sonunda da bulunan bir eklentidir. Bu eklenti bazı kok-(Sonu J. cü sayılıda) SAYIFA 2 ULUS SOM DRKiKR İtalyanlar kuzaydan ilerleyecek (Bası /. cı sayıfada) ve haberlerin az çok kayıplara uğradıkları söylenmektedir. Röyter ajansının. Adisababa aytarrnın iyi kaynaklardan haber aldığına göre, italyanlar Sulla ırmağının vadisinde ilerlemektedirler, tleri hatlar Makallenin 30 kilometre kadar kuzay doğusundaki Adamesso civarına kadar gelmişlerdir. İmparatorun emirlerini sayan habeş kuvvetleri çarpışmaktan çekinerek gerilenle toplanmaktadırlar. Bununla beraber italyanlarla birkaç çarpışma yapılmış ve italyanlar bazı kayıplara uğramışlardır. Habeşlerin Makalleyi müdafaa edip etmiyecekleri daha bilinmemektedir. Bununla beraber muhakkak olan bir şev varsa o da i- talyanların, evelki tabiyelerini yeniden kullanarak ordularının yanlarını şehirden ileriye doğru yürütecekleri ve habeş kuvvetlerini çevirmeye teşebbüs edeceklerdir. Bu durumda habeş kuvvetlerinin muharebeden çekinerek geriye çekilecekleri çok muhtemeldir. E-şasen Makallenin güney ve batı güneyinde erazi kıtaların hareketine pek elverişli değildir. Bundan dolayı italynalar iyice ve u-zun zaman hazırlanmadan oralara giremiyeceklerdir. Adisababada sanıldığına göre Ras Kassanın kuvvetleri Ras Sey-yum kuvvetlerile birleşmiştir ve yahut birleşebilecek bir duruma gelmiştir. Habeşistana silâh ve cephane erimekte devam etmektedir. İtalyan ordusunda hastalık ve susuzluk Londra, 18 (A.A.) — Röyter ajansının Süveyş kanalı mıntaka-eı özel aytan bildiriyor- ttalyanların en büyük sıkıntılarından birisi su meselesidir. O le taraftan askerler arasında Ele-fantiyazis hastalığı da baş göstermiştir. Bacaklann alt kısmı üzerinde tesirini gösteren bu hastalık kolayca tedavi olunabilmekte-dir. Aynı zamanda müteaddit za-tnrrie ve böbrek hastalarına da rastlanmaktadır. Bununla bera- ber en büyük tesirini yapan ısıtmadır. Silâhla mücehhez olan ve muharebe eden ordunun arkasından yürüyen 35 bin işçi General de Bonoya bir istida ile müracaat e-derek yol yapmaktansa vuruşmak istediklerini rica etmişlerdir. Bunların bu istidalarmdaki arzusu yerine getirilmemiş ve kendilerine yaptıkları işin zafer için en esaslı îş olduğu bildirilmiştir. Yabancıların korunması için Adisababa. 18 (A.A.) — Al -man elçiliği, buradaki yabancı kolonilerinin korunması için yapılan hazırlıklarda ingiliz eliçliği ile beraber çalışmaktadır. Roma. 18 \ A — Adisababa ve Diredaua'da asığları olan ya bancı devletlerin delegeleri, bu iki bölgenin bava bombardımanına maruz karmamasını italyan hükümetinden istemişlerdir. İtalyan hükümeti, bu yolda emirler vermiş olduğu hakkında inanca vermiştir. Bu iki şehrin süel kuvvetlerin ve harb gereçleri nin toplanma üssü olarak kulla -nılmaması kararlaştırılmıştır. Mısırdaki ingiliz askerleri artırılıyor Kahire, 18 (A.A.) — Mısır -daki ingiliz garnizonu şimdilik İskenderiye'de kamp kuracak olan yeni bir piyade alayı tarafından kuvvetlendirilecektir. Bu alay, bi -ri İngiltere'den, ötekileri doğudan gelen 4 taburdan kurulacaktır. Biri ingiliz biri mısırlı olmak üzere iki tabur asker Marsa-Mat ruk'un batı çölüne yollanmıştır. Durum daha normal bir şekle gi -rinciye kadar bu kuvvet orada !;a lacaktır. Bu çöle giden butun treni: asker »e harb gereci ile doludur. Küçük taburların taşınması için develer kullanılmaktadır. İngiltere Sudanın müdafaası için tedbirler alıyor Kahire, 18 (A.A.) — Havas a-jansı aytarı bildiriyor: Kıral Fu-ad, İngiltereden dönen mısır Sudanı ilbayı Sir Corc Sturat'ı kabul etmiştir. Sir Sturat. bundan sonra Sudan'ın muhtemel müdafaası hakkında İngiltere yüksek komiseri île görüşmüştür. İki destroyerle batı sınırına süel kuvvetler ve harb gereci yollandığı haber verilmektedir. Bölgesinden sivil uçakların geçmesi yasak edilen Mana-Matrouh'da korunma tertibatı alınmaktadır. Süveyş kanalı ile Port-Said üzerinde uçmanın da yakında yasak edilmesi muhtemeldir . Habeş kuvvetleri Makale de mi toplanıyor? Asmara, 18 (A.A.) — Habeş kuvvetlerinin Tembien ile Makr.l-le arasında önemli çalışmalar yaptıktan anlaşılmaktadır. Bu da, Makalle civarında habeş kuvvet terinin tahşit olunduğu ihtimal' rini teyit etmektedir. Aksumda italyanlara karşı mutavaat hareketi devam etmek tedir. İtalyan makamları. Aks-.ıv da Ayamara kilisesine 15 bin taler vermişlerdir. Cepheden dönen italyan genel sağlık enspektörü askerlerinin sıhhatinin gayet iyi olduğunu bildirmiştir. İşgal edilen yerlerde birçok su kaynakları bulunduğu söylenmektedir. Itutyn bensin satın alıyor Süveyş, İS (AA) — Röyter ajansı aytarı bildiriyor: Doğu Afrikasındaki italyan hava kuvvetleri için benzin satın alma işlerini yerli fabrikalarla görüşmek üzere Erit reden buraya bîr italyan süel mü. anessili gelmiştir. Eritrcde şimdi bu • lunmakta olan benzin vc petrol stokla, rı mahdut olup yenilcndirilmeleri güçtür. Süveyş fabrikaları kredi yapmaktan karınmak ladırlar. İtalyan elçisine karşı gösteri Adisababa, 18 (A.A) — Havas ajansı aytarı bildiriyor: Şehir dışında kamp kurmuş ve hükümet nizamları ü-ırrine hareket itmemekte bulunmuş o-lan Volamt oymağından bazı habeşler italyan elçisi B. Vincinin oturmakta olduğu Ras Destanın evi civarında top. lanarak elçiye karşı nümayişte bulunmuş ve onu tehdit etmişlerdir İmparatorun muhafaza kıtaları hadise yerine gönderilerek nümayişçilere karsı koyan polise yardım etmişlerdir. DIŞ HABERLER Italyanın tekzibleri Roma, 18 (A.A) — Yabancı gazeteler iki bin kadar silahlı askerin başında bulunan 7 Somalili şefin habeş süel otoriterlerine teslim olduklarını yazmış Kırdır. Bu habeı. asılsızdır. Roma. 18 (AA) — Bazı yabancı gazeteler, italyan uçaklarının Domo -ny'yi bombardıman ederek şehirdeki yedi cami de dahil olduğu halde bura -sını harab ettiklerine dair resmi bir ba-beş kaynağından gelen bir haber yay . mı şiardır. Aynı gazetelerin ilave ettiklerine gorc. hava bombardımanları sivil halk arasında da tahribat yapmış ve italyanlar zehirli gaz kullanmışlardır. Kötü niyetle yayılan bütün bu haberler resmen yalanlanmakladır. Roma, 18 (A.A) — Stefani ajansı bildiriyor: 16 birinciteşrİn tarihli Deyli Telgraf gazetesi, italyan hükümeti -nin Franıaya baş vurarak Brenner sı -nııına karşı bir taarruz olursa ttalya -nin fransız yardımına güvenip güvene miyeceğini sorduğunu ve fransız hükümetinin bu müracaatı cevabsız bıraktı, ğını yazmıştır. Yetkili çcvenlerden alınan malûma, ta gore. İtalya hükümeti tarafından, bu tarzda hiç bir teşebbüs yapılmamıştır. Roma, 18 (A.A.) — Stefani ajansı, yabancı memleketlerde çıkan ve B. Mu-solini ile General do Bono'nun arasının açıldığını ve Kiralın ikisinin ara -smı bulmaya çalıştığını bildiren haberleri yalanlamaktadır. Habeş kıtaları kuzay cephesine gidiyorlar Adisababa. 18 (A.A) — Süel kıta . lar, kuzay bölgesine doğru ileri hare -ketlerine başlamışlardır. Yiyecek, içecek vc ilaçlarla yükjü kıtaları sevkeden kadınlar bu kıtaları takip etmektedir. Askerlerin yiyecekleri yol üzerindeki kasabalar tarafından temin edilecektir. Esasen yüz bin kişinin bu yollar Uzc -rinde yiyeceklerinin temin edilmesi için her tarafa emirler verilmiştir. Ras Ulugueta, henüz buradadır. Fakat bir müddet sonra bu kıtaları takip ve onlara İltihak edecektir. Ras, imparatoru üç cephe ile temasını muhafaza edebilmesi maksadiyle Adisababada kalmaya teşvik etmektedir. fi. Tekle Havariat'ın bir diyevi Marrirya, 18 (AA) — Habeşistana gitmek üzere vapura binen B. Tekle Havariat, gazetecilere Habeşistamn ancak. İtalya ile müsavi şartlar altın . da konuşma yapmak şartiyle vücuda gelecek şeref ve haysiyetli bir barış ka. bul edeceğini söylemiştir. Ekonomik tedbirler tâli komitesinde Cenevre, 18 (A.A.) — Ekonomik tedbirler talî komitesi toplanmıştır. Fransız delegesinin yasak edilen eşyanın dolambaçlı yollarla İtalya'ya gir -tnesinin Önüne geçilmesi tedbirleri hakkında yaptığı teklif tahrir komitesine gönderilmiştir. İngiliz delegesi, ambargo İle ithalat yasağının aynı zamanda tatbiki vc tat' bik tarihinin de bir an önce tesbiti-i teklif etmiştir. Bu teklif de tahrir ko • mitesme göndcrilmişir. İthalât yasağının tetkiki sırasında İsviçre delegesi özel durumları bakımından barı memleketler lehine istisna yapılıp yapılmıyacağım sormuştur. B. Vas Consillas özel durum fikrinin İthalât yasağı prensipini bozmryacagı cevabını vermiş vc bu böylece kabul okunmuştur. Nihayet tali komite yasak teklifinin cumartesi günü 18 ler komitesine tevdiini kararlaştırmıştır . Telif ve tanzim komitesi Londra, 18 (A.A) — Cenevreden Deyli Telgraf gazetesine bildiriliyor: Telif ve tanzim komitesi, gizli bir celsesinde, konsey ve asamble celsele. rine ait raporların Amerika. Japonya, Brezilya ve Alrnanyaya tebliğ edilme -sine karar vermiştir. Keza, finansal ve Avam kamarası toplanıyor Londra. 18 (A.A.) — Parlamrnto salı günü toplanacaktır. Sir Samucl Hor, o gün Avam kamarasında aısıu-lusal durum hakkında önemli bir söylev verecektir. Bundan sonra avam kamarası toplantılarının sonraya bırakılması hak. kındaki proje görüşülecektir. Sir Samucl Hor'un vereceği söyleve buyuk bir Önem verilmektedir 16 ıncı maddenin S üncü paragrafı gereğince uluslar sosyetesi nizamnamesi çiğnenerek taarruz karşısında kalan her üyeyi korumak hususundaki teah-hüdünü tamamı'le yerine getirip getir, miyeceği hakkında ingiliz hükümeti tarafından Fransaya yapıtan soru üzerine fransız ve ingiliz hükümetleri ara. sında son yapılan görüşmeler hakkında dış isleri bakanı tarafından izahlar verilmesi beklenmektedir. İngiltere'nin Paris büyük elçisi Sir Corc Klarka bildirildiğine göre. B. Laval pazartesi günü kabine arkadaşları ile görüştükten sonra, fransır hükümeti hu hususta bir karar verecektir. Fran. sanın alacağı karar. Sir Samucl Hor, söylevini vermeden önce Londrada ma-'flm olacaktır. Londrada tehlikeli haberler dolaşıyor Londra. 18 (A.A.) — Dün akşam diplomatik durum, çok karışık idi. Ingilterenin Italyayı küçük düşürecek şekilde Habeşistandan çekilmeğe icbara hazırlandığına. Musolinini kani bulunduğu ve bu itibarla italyan başbakanının şimdi hadiseleri hızlandırarak In-giltercye karşı savaş açmağa karar verdiği hakkında. Romadaki ingiliz büyük elçisinin, ingiliz kabinesine malûmat verdiğine dair ısrarla dolaşan yayıntı, lar. Londrada büyük bir heyrran uyandırmıştır. Bu haberin mahiyetinin ağırlığı do-laytslyte resmen doğrulanmamam muh. temel olmakla beraber resmî çevenJe-rin bunu yalanlamaktan çekindiklerini de kaydetmek gerektir. İhtimal büyük elçi tarafından yapılan bildiriğ bu derece ağır mahiyette değildir. Ve yalnız B. Musolininin is. tikbali nasıl ciddî bir şekitde düşündüğü hakkında, ingiliz kabinesinin dikkatini çekmiştir. Fransanın durumu ne şekil alacak Londra. 18 (A.A) — Deyli Telgraf gazetesi, fransız - İngiliz buhranı hak. kında Cenevreden şu yazıyı almıştır: Laval hükümetinin uluslar sosyetesine kayıtsız ve şartsız yardımdan çc. kinmesi. ortaya bir fransız - ingİlis münasebetleri meselesi çıkarmaktadır. İngiliz hükümeti, B. Musolininin barışı görüşmek isteyip istemediğini vc istiyorsa hangi esas üzerine istediğini öğrenmek arzusundadır. Bundan başka, B. Musolini bunu reddettiği takdirde Fransanın durumu ne olacağını Öğren, mek istiyor. B. Laval in ilk cevab lan uluslar sosyetesi dostlarına cesaret verecek mahiyette değildi. Diğer taraftan. B. Lavalin. tngilte-reyi ingiliz filosunun biç bir halde t. talyaya karşı Şap denizinin veya Süveyş kanalının ablukası için yıgtlmiA olmadığını bildirmeye davet ettiği söylenmektedir. B. Laval herhangi bir de. niz yardımı hakkında îngiltereye yapılacak vâdm İtalya hükümeti tarafından bir tahrik hareketi şeklinde telakki e-dileceği düşüncesindedir. İngiltere bu fırsattan faydalanarak şimdi Lokarno andlaşması mukadderatının mevzuubahs olabileceğini hatırlatmaktadır. Fransa teahhütlerine riayet etmek istemezse. İngiltere bu bölgelere güvenlik p mu ne suretle tefsir edeceği meselesini tet. kik edecektir. ekonomik zecrî tedbirlerle silah ambargosu hakkındaki kararlar da memleket. İcrc bildirilecek ve bu meseleler hak -kındaki mütaleaları iıteneccktir. Bu devletlerden. İtalya ile şimdiki tecim hacimlerini muhafaza ederek zecri tedbirlerden hasıl olacak boşluğu doldurmak için bu tecimi artırmamaları rica edilecektir. Akdenizde fransız- ingiliz işbirliği Paris. 18 (A.A) — B. Laval bti %*-bah ingiliz büyük elçisine. İt,.'ya la -rafından yapılacak bu iccavür iakdr.ii dc Fransanın îngiltereye Akdenizde yapacağı yardım hakkındaki fontu c* vahinin metnini bildirmiştir Metni bu akşam büyük elçiye vc -rilccek olan cevapta denildiğine gor-. Fransa, uluslar tosyetesi ttStaaunSn 16 ıncı maddesinin 3 üncü fıkracını rjt bık edecektir. Fakat cevap, aynı ia n da. bugünkü durumda Îngiltereye kartı bir İtalyan tecavüzünün İhtimali olmadığını da hatırlatmaktadır. Bu cevabın doğuracağı hislerin. I -talya ve İngiltereyi Libyada ve Akdenizde süel tedbirlerin önemini azalt -mağa saik olması hiç de imkansız de -ğildir. Havas ajansının bildirdiğine gorc, öte taraftan B. Lavalin bu sabah ital -yan büyük elçisinden, Romanın çar . pusmalara nihayet vermesini gerektirecek şartlar hakkında hazı malûmat aldığı da muhtemel görünmektedir. Londra, 16 (A.A.) — İngiliz sorularına Fransanın verdiği cevabın, ajans haberleriyle tahmin edilen metni, burada akşam üstüne doğru bir rahatlık hissi temin etmiştir. Diğer taraftan ingiliz dış işleri bakanı Sir Hor, italyan büyük elçisi B. Grandiyi, kendisine Ingilterenin barış sever niyetlerini yeniden bildirmek üzere yanına çağırmıştır. Paris. 18 (A.A.) — Röyter ajansı ay* tan bildiriyor: B. Laval ile ingiliz büyük elçisi arasında bugün yapılan ko. nuşmada hiçbir uzlaşmaya yarılamadığı haber verilmektedir. Fransz gazeteleri lttd\a\a uzlaşmaya yunuşınasını tavsiye ediyorlar Paris. 18 (A.A.) — Gazetelerin tahmin ettiklerine göre. dış siyasa prensiplerinde daima uluslar sosyetesi nizamnamesine dayanarak, Fransa, paktın 16 ıncı maddesinin üçüncü paragrafı, nin kesin tefsiri hakkında Îngiltereye müsaid bîr cevab vermekte güçlük çek-miyecektir. Pratik çozgelcr temini istl-yen bas m, İtalya ile tngilterenin uzlaş, ma içîn harekete geçmeleri gerekliği fikrindedir. B. Musolinidcn durumu sakinlcş-tirecek bir hareket bekleyen gazeteler. Duçeye doğrudan doğruya hitab etmektedirler. Dış bukanlarile büyük eltiler arasında görüşmeler Londra. 18 i A.A.» — B. Grandi, dün Sir Samucl Hor ile görülmüştür. İngiliz dış işleri bakanı, italyan basınının ingi -Uz dış siyasası hakkındaki yanlış tefsirleri üzerine italyan hükümetinin dikkatini çekmiştir Paris, 18 (A.A.) — B. Laval i.ugüıı ingiliz ve italyan elçileriyle ayrı ayn birer saat görüşmüştür Paris, Londra ve Roma arasında yapılmakta olan görüş -melerde büyük bir değişiklik yoktur. İtalya Habeşistandakİ genişleme isteklerinin asgari haddini henüz bildirme -mistir. Öte »raftan Fransanın lngıltc -reye gerekince yardım etmesi hususun-daki şartlar da benüz tespit edilmiş değildir. Laval ile ingiliz elçisinin görüş -melere bu akşam da devam etmeleri ihtimali vardır. İngiliz - fransız münasebetleri Paris. 18 (A.A.) — Anadolu ajan. sının özel aytarı bildiriyor: Son günlerde ingiliz - fransız münasebetim ciddî bir safhaya girmektedir Finansal Taymis gazetesi. B Lavalin yerine siyasal çoğunluğa dayanan birinin iş başına getirilmesi samanıdır diyor. Bu neşriyat senato mahafılınde hoşnutsuzluk uyandırmıştır. Fransız iç isterine yabancı müdahalesi sayılan bu neşriyata şiddetle karşılık verilecektir. ULU 20 U.KIOKİN. l»*Z4R Son haber!er 2. ci sayıfada ON \LTINCI YIL. No: 5113 Adımız andımızdır Her yerde 5 kuruş Büyük öndere yapılmak istenen komplo tahkikatı Cumuriyet genel savamanının duru hakkında Ulus'a söyledikleri Büyük Önder Atatürk'e yapılmak istenen alçakça komplonun tüzel safhaları etrafında bilge ri -ca ettiğimiz Ankara Cumuriyet Genel Savamanı B. Baha Arıkan şunları söylemiştir: "— Suriye'de Çerkeş Elem'in tahrikiyle Atatürk'e suikasd yap -mak için gizli bir ittifak vücude getirilmiştir. Suikastçiler bundan takriben bir buçuk ay kadar evel hududu geçtikleri sırada Anderin kazasının Kümbetir köyünde yakalanmışlardır. Polis tahkikata devam etmiş ue takriben 20 - 25 gün evel me -muriyetimiz tarafından işe vazı -yed edilerek sulh hakimine maz -nunlartn sorguları yaptırılmış ve hazırlık tahkikatına memuriyeti -miz tarafından devam edilmiştir. Üç, dört gün evel hâdise hakkın-da ilk tahkikat açılmak lüzumu hissedilerek hukuku amme davası ikame edilmiş ve evrak ikinci is -tintak dayresine tevdi edilmiştir. Evrakın tetkikinde ve hazırlık tah Cı m r onlar: F R ATAY Dun turk gazetelerini açan yurddaşlar, ilk sayıfanın başındaki komplo haberini okudukları vakit tiksinti ile ürpermişlerdir. Değil biz, h c bir yabancı, AtatÜ.U* te bir devli , veya siyasa adamı, yahud bir kumandan görmez. Atatürk, Tür!;iye demektir. Onun rakibi veya düşmanı olamaz: Atatürk'e kastetmek, Türkiye'ye kastetmek demektir. Onun için böyle bir kast, doğrudan doğruya, ulus ve yurd düşmanlığı olarak, ulus ve yurd düşmanlarından ge lebilir. Nitekim öyle olmuştur: Kom plo hakkındaki izahlarda Çerke* Etem adına da rastlıyoruz. Çer! . Etem, kurtuluş harbinin en buh -ranlı ve sıkışık günlerinde, silâhları ve kuvveti ile, türk ordusunun içinden karşı orduya geçen adam dır. Bütün tarihlerde en büyük alçak ve hain tipi, işte bu harb kancığı tipidir. Firenklerin 13 rakamı gibi, türkler için 150 rakamını uğur suzlaştıran yurd karalarının en serseri ve namussuzu, hiç şüphe -siz, bir günde bayrak değiştiren bu Etem soysuzudur. Ondan, ve onun ayak takımından, Türkiye'ye karşı hainlikten başka ne bekle -nebilir? Onun için dün okuduğumuz (Sonu 4. üncü sayfada) hıkatmın verdiği neticeye göre Urfa mebusu B. Ali Saib'in de işte methaldar olduğu görülerek masuniyetinin refi için vekâlet nez -dinde teşebbüsata girişilmiş ve vekâletten gelen 18 - 10 - 935 tarihli tezkere mumaileyhin masuniyeti -nin ref edildiğini bildirmesi üzerine Bay Ali Saİb hakkında da ilk tahkikat icrası taleb olunmuştur. Bunun üzerine müstantik B. Ali Saib'in ihzarım emretmiş ve ihzaren daireye celbolunarak sorgusu yapılan B. Ali Saİb hakkında tevkif müzekkeresi verilmiştir. Hadise ilk tahkikat safhasın -dadır. ilk tahkikat safhan mah -rem olduğu için vaziyet hakkın -da fazla malûmat veremiyece -ğim..„ italyanlar ilerliyecekler Malta'daki İngiliz filosu İskenderiyeye gönderildi Asmara, 19 (A.A.) — Stefani ajansı aytarından: İtalyan kuv -vetleri yeni bir ileri harekete ha -zır bulunuyorlar. Geri hizmetleri mükemmel surette hazırlanmıştır. Uçaklar, bölgedeki durumu tamamı tamamına tesbit etmektedir. Adua'nın kuzayında italyan kuvvetleri akşama sabaha yeni bir hamle göstereceklerdir. Roma, 19 (A.A.) — Eritre den gelen haberler, italyanların Ma -kaile istikametinde pek yakında bir İleri yuruyuş yapmağa hazır -(andıklarını doğrulamaktadır. On cü kıtaların muhafazası altında, mühendislerle işçiler, hareket üslerini hazırlamağa ve yolları ta -mir etmeğe hararetle çalışmakta -dırlar. italyan uçakları, durmadan keşif uçuşları yapıyorlar. Bildirildiğine göre, uçmanlar italyanların yakınında hiç bir habeş yığınağı görmemişlerdir. Ras Guksa, Makalle bölgesinde kalmış olan askerleriyle sıkı bir temasta bulunmak üzere biz -zat oralara gitmek niyetindedir. Londra, 19 (A.A.) — Tecim Bakanı B. Runsiman. talyan - ha beş anlaşmazlığına dair verdiği bir söylevde italyan gazetelerinin İngiltere hakkında takındığı düşmanca ve tehdid edici tavrın hiç İstatistik Genel Direktörlüğü ANKARALILARA Nüfus sayımı dolayı -siyle öğleden sonra güzel bir sürpriz ha -zırlamıştır. sebebi olmadığını söylemiş, bun -dan sonra ingiliz filosunun hareketlerinden bahsederek demiştir Icİ; (Sonu 2. ci ssyıfada) Dil _hakkında Etimolojik ve Morfolojik II inci Anket / — Işık 2 — Pnrhık 3 — Sıcak 4 — Ateş r, — Gök 6 —Su 7 — Yer H — Toprak . torpak 9 — Yıldız 10 — Fil I) Yukardaki kelimelerin ilk ve asıl kökleri nelerdir? II) Bu kelimeler nasıl teşekkül etmişlerdir? III) Bu kelimeleri teşkil etmek için köke ilâve olunan ek -ler nelerdir ve eklerin he birinin mana ve farklar, bakımından rolleri ne ol -muştur? IV) Bu araştırma neticesinde: A • Türk dili kökleri, vc, B - Türk dili ekleri, ve, C - Türk sözlerinin teşek külü hakkında bîr ka ide çıkarmak mümkü müdür? fin hafta bastığımız birinci anketimiz bitti. Aldığımız cevab-lart gazetemize koyduğumuz gibi gene de koymağa devam edece -ğİz. Bunlar bitince, yukardaki ikinci anketimize alacağımız ce -vabtart neşre başltyacağız. (Dil anketimize gelen cevab 6. cı sayıfamızdadır) TÜRK - SOVYET SPOR TEMASLARİ Dünkü futbol maçında berabere kaldık Türk şehirler anısı takımı .1 - Sovyet llirliği takımı .'t Tenis: ÎSovikof - Mehmed Ka rakaş 0-4, (f(h 6-0 ISegrevetski - Sedıul, 6-1. 6-.1. 6-4 Eskrim: Türk lakımı: 77*. So ryet takımı: 23 putun ötey gündenberı şehrimizde bulunan Sovyetler birliği sporcu-larile sporcularımız, dün öğleden sonra, saat 10 da, tenisle başlamak üzere, ilk Ankara karşılaşmalarını yaptılar. Tenis: Tenis maçları için Muhafız Gücü kortları hazırlanmıştı ve saatin azad zamanına rastlamamak-ta olmasına rağmen oldukça seyirci vardı. tik maçı Mehmed Karakaşla Novikof yaptılar; Mehmed Kara-kaş 6-4, 6-0, 6-0 kaybetti. İlk sette oldukça varlık gösteren Kara-kaş. karşısındaki tenisçinin uzun boyunu hiç hesaba katmaksızın yaptığı loplarla âdeta onun ekmeğine yağ sürmüş oldu. Çünkü Novikof onun bütün loplarını tutulmaz smaş'lara çeviriyordu. İkinci maç Sedadla Neg;rebets-ki arasında idi. Bu maç çok daha büyük bir ilgi uyandırdı. Gerçi Se-dad 6-4, 6-3, 6-4 yenildi. Fakat kaydetmek lâzımdır ki oyun tekniği bakımından Sedad Negre-betskiye üstündü; servisleri, sağ ve sol vuruşları, kupileri, lopları, Ötekilerim Negrebetskı tutup kendi oyununa tahvil ediyordu Kendi oyununa, yani file üzerinden küincesi asınlmış, tutulma/ uzun toplara.. Bu maçta gördük ki, kıvrak ve ; şık oynamak başka şeydir, maç i kazanmak başka şey. Eğer Sedad. ' bir usta gibi yaptığı incelikler* Zafer anıtına çelenk koyma töreninden ıkı görünüş kısaca tenis oyununun bütün taktik incelikleri Sedadda vardı. Ve bunları kıvrak ve şık bir oyunla yapıyordu. Yapıyordu amma -bunların "tesirli,, olanları azdı. idmanlı bir atletin şiddetini ka:a-bilseydi, setlerin hepsini alabilirdi. Yalnız şunu söyliyelim ki. Neg-rebetski'nin alçak - uzun • sert (Sonu S. üncü sayıfada) Bugün genel nüfus sayımı var H m 11 n 111 c r 11111111 n 1 ıTrftmrı ı m 111111111 m ı m i M1111M111 n ı h 11111 ıı 11 rrfnH f m 1111111111.....um.....iMiıııııııııııııııııııııtıııııııııııııııııııııııı.....ınımımııııiHiıınıııtııııııııııııııın Bugün, sayımın bittiğini ilan eden top atılım a\a kadar hiç kimse evinden dışarı çıkmayacaktır. Çocuklarınızı sokağa bırakmayınız, gelen geçim işyarların] lafa tutup veya yiyecek içerek ikram et- | i mpyp kalkıp g^îkrinneypF"*,» *vînı»l« Lgç kişi hfpaînî «ıyı^ «yn yprAmm^ fakat, her ne sebeb j I olursa olsun evini/de bıılunmavan bir kimseyi yazdırmayınız. Bu kayıtlara uygunsuz hareket edenler eeza göreceklerdir İnıııııııııııııııııııııııııııııiiiııııııııııııııııııımımıııiiiıı.....ıııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııuııııııııııııııııııııı.....ııııııııiHitııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııiM .....ııııııııııııııııınııııııO SAY1FA 2 ULUS Izmirden gelen tel'in sesi ./mirin elli bin çoeıığu " Atatürk, seni birlen avırmak isliyenleri yok edeeeğiz^ diye and içtiler ismir, 19 (A.A.) — Büyük kur tan cimiz Atatürk'e cl kaldırmak, onu ol -rftirmrk istendiğini haber alan izmirli -ler bugün Cumuriyet alanında toplanarak ona kalkan ve kalkacak elleri kır . snak yoketrmk için and içtiler. Büyük Çcle bağlılıklarına İnanç ve güvençleri ni bir kere daha Akdeniz kıyılarından dünyaya haykırdılar. Cumuriyet alanını dolduran on binlerce İzmirli ellerinde türk ve parti bayrakları olduğu halde ¦onsuz bir heyecan içinde durmadan "yaşa Atatürk,, seni bizden ayırmak isliyenleri yokedeceğiz... diye bağırıyor -lardı. tzmir bugün yerinden oynamıştır. Atatürk'ü Öldürmek istiyenlrrin bulunduğu haberi bütün izmirlileri bir anda Cumuriyet alanında toplanmaya yetiş . misti. Bu sabah çıkan gazetelerde hal -kın duygularına coşkunluğuna terecman olan yazılar çıkmıştı.. Saat 17 de Cu -muriyet alanı baştan başa dolmuş bulunuyordu. İzmir barosu adına avukat Baba, avukat Hayati, İzmir basını adına Denizli saylavı Haydar Rüştü Okten, canaİ ve işçi birlikleri adına Agâh, okullar adma telebelcr söz söylediler. Au • turk'u Öldürmek istiycnlerin alçakça düşünüş vc hareketlerini derir. bir nefret ve kinle haykırdılar. Bu dakikalarda tek bir kalp gibi açrpan on binlerce izmirli kep bir ağızdan "biz ölmeden Atatürk'ü Öldür emerler diye ba giriyorlardı. Her smıf halk adma söylenen sözlerden sonra parti başkanı Yozgat saylavı Avni Doğan kürsüye çıktı ve dedi ki: **— Milletin isteklerini miting heyeti ilgili makamlara bildirecektir. Yurd -daşlar, hükümetin yetecek tedbirleri a tscağmda şüpheniz olmasın. Müsterih olarak evlerinize dönebilirsiniz. Butun türk ulusu Atatürk'ün uyanık bir bek -Çişidir.,, Avnı Doğanın sözlerinden sonra on binlerce halk hep biı ağızdan onuncu yıl marşını söyliyerrk ve gösteriler yaparak dağıldılar. Bornova halkı da Bornovada büyük bir toplantı yaparak melun suikast hareketini ıclin cuileı. İzmir miting heyeti Atatürk'e, başbakanlığa ve iç işle. rı bakanlığına aşağıdaki telgrafı çekmiştir: "Kamâl Atatürk Cumur başkanı: Seni başında tutmayı dünyanın en büyük uğuru ve onuru bilen izmirliler sana melun ellerin kalktığını duydular. En derin heyecan ile çarpan bir tek yü. rek halinde her manian sağlığını dileyen İzmir bu kötü duygunun ıstırabı ile ayağa kalktı. Bir ulus gücünü ve bis* ulus yaşayışını temsil eden aziz varlığının korunması yolunda her varlığını feda etmeye hazır olduğuna and içtiler. Ulusun bağlılığı yurdun bayındırlığı ve türklüğc şeref, insanlığa güven o-lan sağlığınızla başımızda çok yıllat yaşamanız Öz dileğimizdir. Başbakanlığa, iç işleri bakanlığına: 1. — Atatürk'e karşı yapılmak istenen alçakça kastı telin için bugün tu. muriyet alanında toplanan elli bin kisi bir tek yürek gibi çarparak büyük şefe bağlılığını vc onun uğrunda sevine sevine ölmeyi andlaştılar. 2. — Bu gibi melûnane hareketleri en kesin icraat ile tâ kökünden sökmek üzere hükümetin yetik tedbirler almasını isteriz. 3. — Atatürke uzanacak elleri kt, racak serî, şedit hüküm ve icraatı sa-bırsızlvkla bekliyoruz. 4. — İzanüiilcıin sonsuz saygı ve sevgilerle bağlılıklarım ulu Atatürkü-müzt- bildirilmesini dileriz. SOM DRKiKR Kabeşlerin harb hazırlığı Roma. 19 (A.A) — Eritreden gelen baberler, az /amanda Ras Kassa tara -tından gönderilecek taze kıtalarla kuv »etlendirilecek olan Ras Seyum ordu -•unun, italyan kuvvetleri tarafından Makalle üzerine yapılacak olan hüeu -sna karşı koymaya hazır olduğunu bildirmektedir. Karşılaşmanın Amba - Lagui bölgesinde olması muhtemeldir. Ras Seyumun italyan dostu bazı e -lemanlarm kendi üzerine yaptıkları taz yik altında italyanlar tarafına geçmesi muhtemel olduğu hakkında yayıntılar vardır. Ras Seyum kuvvetlerini topluyor Adisababa. 19 (A.A) — Habeş hü . kümeli, Ras Guksa ile beraber yalnız 125 kişinin italyanlar tarafına geçtiği -sû bildirmektedir. İtalyan uçakçılığı, sivil halkı bombardıman etmek ve mit -rai yoz ateşine tutmak suretiyle tedhiş için yeni bir tabiye kabul etmiştir. Ras Seyum kuvvetlerini Tigre ilinde toplamağa devam etmektedir. Guk -sa ordusuna mensup bir çok gruplar Ras Seyuma iltihak etmektedirler. Agamc ilbayı general Kassa Sctacht İle Barant ilbayı general Tekla Guben, Ras Seyumun karargâhında bulunmak -fadırlar. Habeşliler, patlamamış italyan borobalarını, kaza korkusiyle ırmaklara at -maktadırlar. Habeş gruplan. kuzay cephesin d e italyan ileri karakollarını yenmişler ve bazı esirler almışlardır. Hiçbir tarafta italyan ileri hırtken kaydedilmenüştir. İtalyanların aldığı »ilahlar Roma, 19 (A.A.) ¦— Asmaradan haber alındığına göre. son hareket sıra. »unda italyanların eline geçen silahların adedi on bindir. Cene aynı yerden haber alındığına göre. bir italyan keşif uçağı Tsana gÖ-Va bölgesine kadar varmış ve Gondarın Üzerinde uçmuştur. Ha$ Seyumun kuvvetleri yaraş yaraş azalıyor mu? Asmara. 19 (A.A.) — İtalyan şimal oıOusu nrzdindeki Royter muhabirinin bfldtrdğtne göre. italyan karargâhına gelen yerli haleş şefleri Ras Seyum kuvvesinin Firarlar dolayısiyle azalmakta olduğunu söylemişlerdir. Süel durum Adisababa. 19 (A.A.) — italyan şimal ordusu taarruza geçmemiş olmakla beraber öğrenildiğine göre, Ras Seyum yeni hatlarını Makallenin 60 kilometre kadar cenubunda tesbit etmiştir ki Makallenin ancak ehemmiyetsiz bazı ha. beş kıtaları tarafından müdafaa edileceğini göstermektedir. Tigrede birçok italyan keşif uçakları faaliyeti görülmüştür. Bu keşifler hattâ bütün Amhara'yı geçerek ünlü Tsana gölü civarına kadar ilerlemiştir. Güneyde Ogaden baştan aşağıya bir bataklıktır ve bu sebepten dolayı general Garazîani ordusu aşağı yukarı ha. reketsiz bulunmaktadır. Yalnız bu ordunun hava kıtaları biraz faaliyet göstermektedir. DIŞ HABERLER İlalya ilerliyeeek * ( Başı ı. ci say itada) "— Mutat olarak Malta'da du. ran filo İskenderiye'ye nakledilmiştir. Stratejik nokta artık Malta değil iskenderiye'dir. Keza Cebelüttank'a da ana filodan gemiler gönderilmiştir vc bunlar bugün de orada Akdeniz önünde kontrol vazifesini görmektedirler. Bu gemiler mazideki ananaya göre vazifrl ¦ rini yapmakta ve hukuk, doğruluk ve tarihin yerinde göstcrcmiycceği hiç bir şeyi yapmamaktadırlar. İngiltere hiç bir suretle harb iste -memektedir. İngiltere'nin mevkiini ve prestijini ve dünya banşınr, bir harbu başvurmaksızın, muhafaza için elimiz -den geleni yapacağız. Uluslar sosyetesi otoritesinin muhafazası için bizimle elbirliği edecek uluslar bulundukça, on _ farla beraber yürüyeceğiz, fakat yalnız başımıza hareket etmek istemiyoruz. Napoli, 19 (A.A) — Belvedere vapuru 62 subay. 1300 aske-r, bir batarya hava topu. bir müfreze bombacı ve bir rmkdar da harb gereçleri ile Musavva-ya gitmiştir. Bundan başka Önemli harb gereçleri ile yüklü dört vapur kalkmıştır. Roma. 19 (A.A) — Fransanrn Adisababa elçisi, İtalya elçisi kont Vinci ile ataşemiliter albay Kaldcriniyi ziyaret etmiştir. Her ikisinin de sıhhatleri iyidir. Kont Vincinin Adisababadan ayni - masına izin veren İtalya hükümeti, bununla beraber kendisinin M..;;alodaki tecim ajanım beklemek hususundaki niyetimi uygun bulmuştur. İNGİLTERE'DE. İngiltere donanmasını kuvvetlendirecek Londra. 19 (A.A) — Deyli Telgraf gazetesi, Ingİlterenin Vaşington ve Londra deniz anlaşmaları müddeti bi -ter bitmez, yani 1937 yılının başlangı -çında, bir kısım kruvazörlerin yerleri -ne yenilerini koyan ve kruvazör sayı -sim artıran programını tatbik mevkiine koyacağını haber veriyor. Filonun 6C - 70 kruvazörle yani şimdiki modern gemi mikdarının iki misli gemi ile kuv vctlendiriunesi düşünülmektedir Habesiautndan gelen haberler in-•jilîz zencilerini tahrik etmiş Londra, 19 (A.A ) — ingiliz Cü -yan'mdaki şeker kamışı ekiminde . 'ı -şan zenci işçilerin grevinden bahseden Deyli Herald gazetesi, bu işçilerin hoşnutsuzluğunun Habeşistandan gelen berler üzerine arttığını kaydederek di -yor ki: Perşembe günü 1.000 zenci vc hint-li işi terkctmİşlerdİr. Durum gergin b;' hal almıştır. Grevciler bir çok işyarları hırpalamışlar ve direktörlerden birinin elbisesini çıkararak kendisini İşçi elbi -sesi giyinmeye vc bizzat kamış kesmeye mecbur etmişlerdir. fi. Riket Bağdat'ta Londra, 19 (A.A.) — Finans adamı Riket'in Bağdada gelişi hayret uyandırmıştır. Kendisinin daha geçenlerde Amerikaya gittiği sanılıyordu. Gazetecilere yanlış malûmat verip, onları şa. şırtmış olan da gene kendisidir. Buna da sebeb, Kahircden geçerken orada çıkan hadiselerdir. Hatırlardadır ki, B. Riket, orada iken. iki kişi tevkif o-lunmuş ve bunlardan biri kendisinden, Habeşistan!,! yaptığı anlaşmanın metnini koparmak istediğini itiraf eylemişti. B. Riket'in adamları, Bağdad havasının ona iyi geldiğini ve yapılmakta olan müzakereleri yakından takib ederek burada dinlenmek arzusunda bulunduğunu söylemektedirler. 40.000 grevci Londra, 19 (A.A.) — Gazeteler, güney Gal ülkesinde 40.000 işçinin grev ilân ettiğini bildiriyorlar. Zecri tedbirlerin ikinci kısnıı: / -İtalyadan mal alnımıvaeaklır 2 -İtalyaya hammaddesatılmıy^caktır Cenevre, 19 (A.A.) — Uluslar sosyetesi üyesi devletler konferansı, katî surette, italyadan yapılacak ithalâtın rocncdilmesinr ve iptidai maddeler ü_ zerine ambargo konmasına karar vermiştir. Konferans aynı zamanda karşılıklı yardım teşkilâtı hakkındaki metni de kabul etmiştir. Cenevre. 19 (A.A.) — Zecri tedbirler komitesi, italyan mamulâtı ithalâtının meni hakkında tedbirlerin icra mevkiine konacağı tarihi tesbit etmek üzere 31 teşrinieveldc toplanacaktır. B TitÜlcsko uzun bir söylevde bulunarak, ulu&lar sosyetesi üyesi olduğu halde zecri tedbirlere iştirak etmiyen devletler aleyhine ceza tedbirleri alınmasını istemiştir. Malûm olduğu özere, bu devletler. Avusturya ve Maca-ristandır. B. Litvinof B. Titülesko'nun fikri, ne hararetle iştirak etmiştir. Romanya delegesinin fikrine göre. bu devletler, İtalya aleyhine kollektif surette yapılacak hareketten ekonomik alanda istifade edeceklerdir. Bundan dolayı, bu memleketlerin ihracatının azaltılması lâzım gelmektedir. İsviçre delegesi B. Motta. konferansın, alacağı kararlarda, katiyen dar. gınlık ve yahut intikam hissi ile hareket etmemesi icab ettiğini söylemiştir. İspanya delegesi B. Madariaga İse, hukuk bakımından Avusturya ve Maca-ristanın aldıkları durumun adab vc kaideye muvafrk bulunduğunu bildirmiş ve rapılan bu ilk tecrübede i sert biı durum alınmasının doğru olmadığını ileri sürmüştür. Nihayet B. Titülesko tarafından teklif olunan metin bazı hafifletin ıc» değişikliklerle kabul olunmuştur. 18 inci komite hâlâ toplantıda bulunduğundan, alınan neticeler hakkında konferans ancak gece celsesinde katî kararını verecektir. İtalyan resmî bildirîği Roma. 19 (A.A.) — Resmi olarak bildiriliyor: . 18 teşrinîevel tarihinde ingiliz bü -yük elçisi italyan hükümeti başkanının yanına gitmiş vc tngiltcrenin, bugün -kü italyan — habeş anlaşmazlığı hak -kında, uluslar sosyetesinin sadık bir üyesi sıfatiyle kendisine terettüp eden kollektif mecburiyetlerden ve yahut uluslar sosyetesi tarafından, statü ah -kâmına tevfikan kabul veya tavsiye edilecek şeylerden fazla hiç bir harekette bulunmak niyeti mevcut olmadığı hakkındaki teminatını tekrar etmiştir. Eric Djummoud, aynı zamanda, ingiliz hükümetinin bu işteki durumu -nun hiç bir suretle özel menfaatler sebebiyle vaki olmadıkını da anlatmıştır. Bu yoldaki bütün ifadeler, hîç bîr esasa dayanmamakta ancak iyi haberdar olmıyan yahut karışıklıklar çıkarmak istiyen kimseler tarafından yapılmış bu İunmaktadır. Fransanın cevabı Londratta iyi karşılandı Londra. 19 (A.A) — Royter diyor ki: « italya tarafından bir tecavüz ya -pıldığı takdirde Fran sanın Akdenizde îngütereye yardrm edeceği hakkındaki fransız müsbet cevabı Londrada büyük bir memnuniyet doğurmuştur. B. Lavalin. bir (evet) demek için bir kaç bin kelime kullanmış olmasına rağmen, cevap sarih surette toüıhctllr. Londrada bugün mevcut olan fikir şudur ki hu ccv:0!:ı bir ferahı imanın ın birinci zzrlı vücuda getirilmekle bulunmaktadır. Fr?ntız cevabı sıyısa! ve hukuki olmak "Jzere ihi kîr.mdır. tedbirlere rey veren memleketlere ihracat için hiç bir müsaade vermİyccek-tir. italyan - habeş konuşmaları Londra. 19 (A.A.) — Romadan ı=-lcn bir habere göre habeş imparatoru ile Musolini arasındaki pazarlrklar, bîr suretle umud verici bir ş^kil almı_tr. Fransız basını bugün umutludur. ingiliz - italyan anlaşmasına doğru eıdışmutur Roma. 19 (A.A.) — Havas ajansının diplomatik aytan bildiriyor: B. Musolini, ile Sir Erik Drumond, arasındaki konuşmanın, italyan - ingiliz havasını kaphyan bulutlan sıyırmak hedefini güttüğü haber veriliyor. İtalyan gazeteleri, ingiliz donanmasının Akdeniz'de toplanmış bulunmasından, İngiltere'nin süel tedbirler a! ık ve hiç değilse italya kıyılarını abloka etmek gibi bir niyet beslediği zannı hasıl olduğunu yazıyorlardı. Sir Drumond, gerek bu hususta ve gerek Süveyş kınalının kapanacağına dair olan dedikodular hakkında B. Musolini'ye inanca vermek imkânım bulmuştur, öte yandan İngiltere'nin hiç bir zaman münferid bir harekette bulunmaya niyet etmediği, ni dc bildirmiştir. B. Musolini, ingiliz büyük elçisine karşılık olarak, italyan siyasasının ne doğrudan doğruya, ne de dolayısiyle In-giltcreyi tehdid etmediğini ve ltalyanıt harbin çevresini genişletebilecek her -hangi bir harektten daima çekinmek istediğini söylemiştir. Denildiğine göre, B. Musolini ile Sir Erik Drumond, bundan başka ingiliz anayurd donanmasiyle Trablusdaki İtal-t»vwv ilerinden bîrer Vımınm"T*CTİ dönmesini de görüşmüşlerdir. Bununla beraber bu husustaki karar, fransız hükümeti ile yeni müzakerelerde : ..Umulduktan sonra alınacaktır. Resmiğ italyan çevenleri Musolini ve Erik Drumondun bu görüşmelerinin sonucundan hoşnud olduklannı söylüyorlar Görüşmelerin devamı, yakın bir gelecekte harb olacağını uman İtalya halkı üzerinde y atıştın ci bir tesir yanma -dığı halde, dolaşan korkunç yayınülann hadiseler tarafından filen yalanlandığı görülmektedir ki, bu da son zamanlarda bütün İtalya'da hakim olan kaygulan yatıştırmaktadır. t ki ingiliz kruvazörü geri çekiliyor Londra. 19 (A.A.) — Havas ajansı aytarmdan: Resmî çevenlerden bildirildiğine göre, İngiltere hükümeti, Ce-belüttarıkdaki harb kruvazörlerinden i. ki tanesini yakında geriye çağırmak niyetindedir. Buna, Fransanın Akdenizde Îngütereye yardrm edeceğine dair olan cevabı alındıktan sonra karar verilmiştir. KOMAJNYA"lM: Romanya - Rusya • demiryolu açıldı Bükreş. 19 (A.A) — 1918 denberi ilk defa olarak tren. genel harb sonunda tahrib edilmiş vc şimdi yeniden yapılmış olan köprü üzerinden Tıgina - Tî-raepol arasında Sovvctler Kirliği — Ro manya sınırını şjc ^niştir. Bu roönase ¦ betle İki taraftaki tren istasyonları donanmış ve i'.â tr.eznIcketr-1 barışı saglı-yan dostluk münasebetlerine dair soy • Icvler verilmiştir. İngiliz genel kurmay buşkanı dvği*i\nr Lomha. 1« (A.A.) — Doğu bölge- sbiJeLj ordunun b«ş komutanı general geîece't nîsar. baş* rruik üzere Sir Mon. ULUS 1l.klrKİN 193a pazartesi Son haber er 2. ci sayıfada ON ALTINCI YIL. No: 5114 Adımız andımızdır Her yerde 5 kuruş Bütün ıjıırd komployu terin ediyor Düşüncesiz ve hain bir haç şah-un Atatürk'e komplo hazırladıkları haberi bütün memlekette derin bir teessür uyandırmış ve her yerde komplocuları tet'in eden toplantılar yapılmıştır. Ulu ön -deri canı gibi hattâ canından daha çok seven ve ona yapılacak her hareketi kendine yapılmış bir tecavüz sayan türk ulusunun bu iç tem tezahürü kayde değer biı önem ifade etmektedir. Bir tek ses gibi, memleketin bu suikasd karşısındaki düşüncesini ve nefretini gösteren toplantılara aid yüzlerce imza taşıyan telgraflardan **ir kaçını koyuyoruz: Bayındırda Bayındır, 19 — En büyüğü -muz Atamızın şahsında varlığımıza kastetmek istiyenlerin bu melunca teşebbüslerini nefret ve lâ netle karşıladık. Böyle teşebbüs -ler türkün tarihini lekelemekten başka bir şey yapmamakla bera ber gözbebeğimiz Atatürk'e kar-Şi yan bakanların en kestirme yoldan cezalarını görmelerini bekle riz. Zonguldakta Zonguldak. 20 (A.A.) — Türk ulusunun yaratıcı, yaşatıcı ve en kudsal varlığına kıymak istiyen -ler olduğunu duyan Zonguldaklı -Ur dünyada bu kadar vatar. vicdansız insanların yaşıyabilece ğini görmek bahtsızlığı karşısın -da ıztırabla sarsıldılar. Büyük Öndere uzanan eli tarihin ve ulusun çarpan kalbini koparmak için u -zanan melun bir pençedir. Türk ulusuna ve türkün en ulusuna karşı saldırmağı kuranların onun yarattığı devrimi ve cumurluğu ko rumağa andiçen türk çocuğu tarafından ezileceğini unutmamak lâzımdır. Ulu önder türkün ve türk tarihinin başında türk ülküsünün bir bavracrı eibi kutsaldır. TÜRK - SOVYET SPOR TEMASLARI Dün geceki güreşler Sovyet güreş takımı dün üçüncü temasını ulusal takımımızla yaptı. Bunun için Halkevi tiyatro salonu hazırlanmıştı. Salon türk - sovyet bayraklariyle süslenmişti. Yer yer partimizin bayrakları asılmıştı. Dün gece Halkevinin 600 ki -Şİden çok adam almıyan salonu tıklım tıklım dolu idi. Maçları ha-zırlıyan kuru! lületlerin sayımın bittiğini bildi. -n toplar atıldıktan sonra Halkevi He satılacağını ilan etmişti. Bir çok kimseler bilet al -mak için akın akın gitmişler v. kısa bir zamanda hiç bilet kalmamıştır. Bilet almadan dönenler pek çoktur. Maçların sonuçlarını öğrenmek isteyen bir kalabalık da güreşlerin sonuna kadar Halkevinin etrafından ayrılmamışlar dır. Seyirciler arasında Sü ve Gümrükler Bakanları, Sovyet Büyük elçisi B. Karahan ve elçilik bü -yükleri, birçok saylavlar, türk spor teşkilâtı başkanları ve ga zeteciler vardı. Maçlara 21 de başlanılacaktı. Sovyet takımında yarı ağırda De-riç hasta olduğundan konukları -mız 6 kişi olarak güreşmek isti yorlardı. Arsıulusal tüzüğe göre buna imkân yoktu. Onun için bi -zim takımdan hasta olan Saim de güreştirilmedi ve iki ulusal takım beşer km olarak karşılaştılar. Türk takımı: Filizde - küçük Hüseyin, en hafifte - Yaşar, yan ortada - Yusuf Aslan. ortada -Nuri. ağırda - Mehmet. Sovyet takımı: filizde - Zeons-ki, en hafifte - Baskakof, yarı or tada - Katolin. ortada - Zolotof. ağırda - Konca. Her iki takımdan hafifte: Saim - Sokolof ve yarı ağırda; Derîç - Mustafa maçı yapılmamış. Halbuki en önemli maçlar bunlardı ve takımımızın en çok kazanmak umudu olan katagorilerden ikisi bu ağırlıklardı. Saat 22,15 de iki takım alkış lar arasında minder üzerinde yer aldılar. Sovyet sporcuları kırmızı, türk güreşçileri mavi mayolar giymişlerdi. Ortada güreş federasyonumuzun değerli ve çalışkan başkanı Ahmet Fetkeri duruyordu. B. Fetkeri biraz ilerledi, bu temasın önemini ve faydasını anlatan bir söylev verdi. Ondan sonra iki takım birbirlerine bayrak verdiler ve biribirlerinin şereflerine bağır dılar. Bando mızıka Enternasyo nal ve Erkinlik marşlarını çaldı Mızıka Erkinlik marşını çalarken salonu dolduran bütün halk mar şı bir ağızdan okudular. Küçük Hüseyin - Zeonski maçı: İlk olarak filizde; küçük Hüseyin - Zeonski karşılaştılar. Küçük Hüesyin çok atak ve üstün gü reşiyordu. Bütün yagıçların söz birliğiyle, sayı hesabiyle kazanmış sayıldı. (Sonu 5. inci sayıfada) ^n^sQUaWS&^ Sovyet ıporculır, fertti ne verilen tolenılen bir enstantane ANKARANIN NÜFUSU 123.000! Genel nüfus sayımı nasıl yapıldı? Sayım memurları ile beraber dolaşan arkadaşlarımız dün gördüklerini anlatıyorlar Dun sabaha karşı beşi yirmi geçiyor ve biz gazeteden yeni çı kıyoruz. Her zaman bu saatte ge cenin ve geçmiş 24 saatin cadde -ler üzerinde bıraktığı süprüntüyü. tozu, kirliliği silmek ve iki **"*' sonra caddeleri dolduracak a a ralıya temiz bir yol üzerinde j-rümek imkânını vermek için so kakları dolduran urayın çöpçü I e rini bugün göremiyoruz. Zaten ol sa bile onları görmiye imkân yok tur: Ankara'nın bütün nakil vasi talan koskoca uray otobüslerin den. 935 modeli kübik otomobil terden tutunuz da köşe başlarının en eski, emektar taksilerine kadar hepsi Taşhan'ın önüne yığılmıştır. Projektörlerin ağaran günün ilk ışıkları altında daha sarılaşmış gö rülen parıltıları Atatürk anıtının dört yanını bir elektrik sergisinin gözleri kamaştıran bir köşesi gibi aydınlatıyor. Korne sesleri arasında yavaş ya "aş ve zorlukla karşı tarafa geç* tasa ,v Sası 9,4S: ortalıkta kimseler yok yoruz. Saat 5,5... koca alan bir seferberlik "üssülhareke,. si gibi kaynaşıyor. Bu da bir seferberlik değil midir? Hem de bir ınıntaka seferberliği değil... Bütün yurdd - Yenişehirde bir ev halkı yazılırken İstanbul trenindeki yotcular yazılırken İTALYA - HABEŞİSTAN SAVAŞI Cephede uçak faaliyeti Asmara, 20 (A.A.) — İtalya uçakları Sudan sınırındaki Dan -kalia bölgesinde yapmakta olduk lan tarassud hareketlerine devanı etmektedir. Süel faaliyetinin mer kezini ambalagide kurmak isti -yen Ras Kassanın kuvvetleri Ma kalle'ye doğru yürümektedir. Roma, 20 (A.A.) — Bazı ital yan haberlerine göre, bir italyan uçağı, Taccaze nehri kuzayında bulunan Bircoodan bölgesinde bir köyü bombardıman etmiştir. Ha beşlerin şiddetli ateşine uğrıyan uçağın birkaç yerine kurşun isa bet etmiştir. Omager bölgesinde yapılan keşif uçuşları sırasında italyanlar, habeş kuvvetlerinin bazı toplan ma noktalarını tesbit etmişlerdir. Asmara. 20 (A.A.) — İtalya uçakları, Tsana gölü ve Gondar bölgesi üzerinde keşif uçuşları yapmak üzere bu sabah Asmara dan hareket etmişlerdir. Adisababa. 20 (A.A.) — İtal yan uçakları büyük bir faaliyet göstermektedir. Her iki cephede de habeş kesif kolları italyan ileri karakollarına geceleyin keşif ta l-r ı vanr""'**'» ve e*ırler it- tirmektedir. Ras Seyum'un kur mayı seçkin subaylarla tamamlanmıştır. Adisababa. 20 (A.A.) — Gü ney cephesinde sükûnet vardır. Bu cephede tayyare faaliyeti de aynı gün ve aynı dakikada aynı şartlar içinde yapılan bir sefer -berlik, kı Başbakan İnönü'nün dediği gibi "ulusun ne halde oldu -ğunu,, anlamak için yapılmakta -dır. Atatürk anıtının ilerisindeki polis noktasının önünden geçer -ken izin kâğıdlarımızı soruyorlar. Sayım memurları mıntakalarına gitmek için önceden kararlaştır -dıkları yerlere toplandıkça, ön ramlarında büyük harflerle «SA-VIM' yazılı otomobillerle mınta -kalarına doğru giden kalabalık dağılınca, saat 7 ye doğru gecenin en sessiz saatinde bile hareketti (Sonu 3. üncü sayıfada) Dil hakkında Etimolojik ve Morfolojik II inci Anket General dö Bono harekatı gürden geçiriyor azdır. Buna mukabil Kuzay cep besinde tayayre faaliyeti büyük tür. Bu cephede italyanlar hava istikşaflarını habeş toprakları içinde 250 kilometreye kadar iler l"»mUlerdir. / — Işik 2 — Parlak 3 — Sıcak 4 — A tıs 5 — Gök 6 —Su 7—Yer 8-Toprak . torptık 9 — Yddız 10— Yıl I) Yukardaki kelimelerin ilk ve asıl kökleri nelerdir? II) Bu kelimeler nasıl teşekkül etmişlerdir? III) Bu kelimeleri teşkil etmek için köke ilâve olunan ek -ler nelerdir ve eklerin her birinin mana ve farkları bakımından rolleri ne ol -muştur? IV) Bu araştırma neticesinde: A - Türk dili kökleri, ve, B Türk dili ekleri, ve, C - Türk sözlerinin teşek külü hakkında bir ka ide çıkarmak mümkü müdür? Yukardaki ikinci dil anketimize okurlarımızın vereehleri cevab-lan, gazetemiz yazı işleri direktör lüğüne göndermelerini rica ederiz» Şimdiye kadar aldığımız cevab -lan sırasiyle koyduğumuz gibi bundan höyle de koyacağız. (Dil anketimize gelen cevab 4, sayı fam ı z dad ı r ) SAYIFA 2 ULUS 2) li.klr.MtiN 1935 İA/.- 13i Zecrî tedbirler k» nitesinin karan Konferans ay sonund; gene toplanacak. - Sir Snovden daha kuvvetli tedbirler istiyor. Cenevre. 20 (A.A.) — Dün aksam /ecri tedbirler komitecinin kabul ettiği « numaralı kararda deniliyor ki: "Üye devletler silâh ihracı yasağı hakkındaki 1 numaralı kararın 2 inci fıkrasını aşağıdaki maddelere "mil edeceklerdir Bütün çekme ve tasım* hayvanları: at. katır, ese*, deve ve «ire Kauçuk, boksit, alüminium, oksid. aluminium. demir cevherleri, hurda demir, krom, manganez, nikel, titan, volfram, v.m...(mm bunların cevherleri ve Jemir île halitaları, kalay ve kalay mtl-rekkebatı ve bütün madenler. 0ye devletlerin yukarda sayılan maddelerin. ttalyadan ve İtalya sömürgelerinden başka bir yere ihraç edildi, ği zaman doğrudan doğruya veya dolayısiyle tekrar Italyaya ihraç edilmemesi için gereken tedbirleri alacaklardır Yukarki fıkralarda kayıtlı tedbirler yürürlükte bulunan andlaşmalar hakkında da caridir. Bu kararın tatbika konulduğu sırada yolda bulunan eşyalar bu yasak dışında kalacaktır. Zecri tedbirlere katılan devletlerin biribirlerine yardım etmeleri hakkındaki beşinci karar münakaşası! kabul edilmiştir Yalnn ilk teklifte tek bir değişiklik yapılmıştır ki o da zecrî tedbir, lere katılmayan üye devletler hakkındaki kayıttır Bu üç karardan *onra konferans, aecri tedbirlere katılmıyacak olan devletlere başkan tarafından gönderilecek bir mektup suretim kabul etmiştir. Bu mektupta italyan . habeş anlaşmazlığı btkkmdaki rapor İle konseyin 7 ilkteş^ rin toplantısının ve asamblenin 9 ve 11 ilkteşrin toplantıları protokolları ve zecri tedbirler konferansı tarafından şimdiye kadar yapılan tavsiyeler bildi-ribnektedîr. Konferans ay »onunda gene toplanacak Kon inana tekrar il ilk teşrinde top lanacaktır Bu müddet içinde 18 dev . ktin temsil edilmekte bulunduğu mesai komitesi hükümetlere yapılan tek . liflerin gerçekleştirilmesini takip e -decek ve gerekirse konferansa yeni tek liflerde bulunacaktır. Celse sonunda tovyet dış komiseri B. Litvinof. genel mahiyette beyanat -ta bulunarak konferans tarafından kararlaştırılan ekonomik zecrî tedbirler sisteminin yetmediğini vc bu eksikli -t in ilerideki anlaşmazlıklarda bir ör -nek olmaması lazım geldiğini kaydet -miş, Sovyet Rusyanın bu teklifleri ta-mamiylc tatbik edeceğini söylemiş ve (ancak bu tekliflerin tesirli olmadığı görülürse. Sovyet Rusya kendine dü -sen taahhüdlerde değiş yapmak hakkı-nı muhafaza eder) demiştir. Cenevre. 20 (AA - — Zecri tedbü-ler konferansında 3 numaralı teklifin görüşülmesi sırasında Şili ile Iran delegeleri bu teklifleri hükümetlerinin tasdikine talikan kabul etmişlerdir. Zecri tedbirler isinde sosyete ii-yeleri biribirlerine yardım eılecekler Cenevre, 20 t A.A) — Genel tanzim komitesi, Italyaya karşı tatbik edile • cek tedbirlerde sosyete üyelerinin bir , birlerine yardrsn etmelerini istiyen on Sekizler komitesinn kararını kabul etmiştir On sekizler komitesi Italyaya girmesi yasak edilecek vc harbte kullanı. labilecek başlıca maddeler hakkında yapılan listeyi onaylamıştır. İtalyan ihracatının boykotajı hak -kında B. Eden tarafından yapılan teklif kabul edilmiştir. Avuuurya. Macaris. tan ve Arnavudluk bu karara katılma, maşlardır. isveç finıınsal zecrî tedbirlere katılacak mı? tstokholm, 20 (A.A) — Gazetelerin aaber verdiklerine göre italyan suni 'pek fabrikası genel direktörü lsveçe e -hnistir Bu italyan fabrikasına ipek hamuru veren bir isveç tecim evidir. Direktör lsveçe ileride alacağı hamur için germiştir. İsveç hükümeti finansa! ıcci tul • birlet hakkında uluslar «osyetrsinın tavsiyelerini kabul etmeğe fcarnr ver -raıiı gibi görünüyor. Relçika ve zet ri tedbirler Brüksel, 20 (A.A) — Yan resmiğ bîr bildiriğ Belçika gümrük idaresinin daha şimdiden italya mallarım sınırda alakoymak için tedbirler almış olduğu hakkındaki rivayetleri yalanlamaktadır. Tecim odası, kirala gönderdiği bu telgrafta, belçika hükümetince alınan kararın ağırlığından son derece müte -rsslr olduğunu bildirmiştir. Oda üyeleri. İtalya ile tecimsel ıl -gileri büsbütün koparmazdan önce iyice düşünmek laztm geldiği fikrinde -dkler. R. ^nmtten duba ktııvelli tedbiı- Londra, 20 (AA.) — B Snovden Sunday Kronikl gazetesine yazdığı biı makalede, uluslar sosyetesinin zecri tedbirlerini yeter bu İm ly arak diyor ki: "İtalya silâh vc mühimmatını kendi si yapmaktadır. Keza İtalya on bir yıl-danberi yabancı memleketlerde istikraz yapmamıştır. Yalnız italyan malla, rının satın alınmaması bu memleket I-çin sıkıntılı bir şeydir Harb zamanlarında bu türlü sıkıntılar- göğüs germek mutattır Bunun için bu tedbirler, den hiç biri Italyayı harbi bitirmeğe mecbur etmiyecektir. Süveyş kanalının kapatılmadı, italyanın abloka edilmesi gibi daha tesirli tedbirler lâzımdır. Fakat Fransanın bu tedbirleri kabul etmesi şüphelidir. İngiltere de yalnız başına harek.t edemez ve çekilmesi tazım gelir. Bu da uluslar sosyetesinin sonu olacaktır.. Norveç ve zecri tedbirler Oslo, 20 (AA) — Danıştay italya Habeşistana karşı harb ettiği müddetçe Italyaya silâh ve harb gereci verilmemesini kararlaştırmıştır Parlamentonun dış komisyonu da Cenevre kararları sonucunda ortaya çıkar durumu incelemek üzere 24 ilkttş-rinde toplantıya çağırılmıştır. hRAfSSA'DA Senato seçimleri Paris, 20 (A.A.) — Senato seçimle. rinde kazananlar arasında şunlar vardır: Eski cumur başkanı Milleran (eu-muriyetçi). tüze bakanı Berat (cumu. riyetçi). eski bakanlardan Rib (cumu-riyetçi), Dalbye (radikal), Dümenil (cumurıyctçî). Borrel (radikal) Sen ve Puİ-dö-damda namstüğini koymuş olan B. Laval her iki yerde de karanmıstır. Eski başbakanlardan Steg ile Kayyo da testrar seçilmişlerdir Eski radikal bakanlardan Penansycn kaybetmiştir. Paris. 20 (A.A.) — Önceden -enlen haberlerin tersine olarak. Radikal Dalbye senato seçiminde kaybetmiştir Senato başkanı radikal Jannöne ile parlamento ikinci başkanı sosyalist Payra karanmrşlardır. Eski bakanlardan radikal Ser, Ram. yel .eski parlamento başkanı ve eski bakanlardan müstakil cıımuriyetçî Pe re kaybetmişlerdir. Komünist lideri Kaşen kazanmıştır. MU.IMk H MU RI KR: Prens Pol Londraya gitti. Paris. 20 (A.A.) — Yugoslavya kıral naibi Prens Pol ile Prenses Olga Londraya hareket etmişler ve Yugoslavya elçisi ile yunan prensi Nikola tarafından nclâmlanmışlardır. ^/.n/«in/ı tW senıao başkanlıkları Belgrad. 20 (A.A.) — Skupçina, başkanlığa ayrış grupunun namzedi Ste-fan Çiriç'i seçmiştir. Çiriç 171 oy almış, heden terbiyesi bakanı Kommcnoviç ise 136 oy alabilmiştir. DIŞ HABERLER ll.ıl-rş h.ırlnnı İtalya ka/anarakmıs Para. 20 (A.A.) — Fransız sendika odalarmın vermiş oldukları bi şölende sos soyhycn Mareşal Franşc Despere harbeden uluslardan bin veya öteki havlunda tarafgirlik etmediğini söylemekle beraber italyan ordusunun geniş ölçüdr süel hareketler sonucunda, en sonunda galib geleceğine inandığını ifade el mişür. Dağlık bölgeler vc malarya kaynağı oUn bataklık vadilerde kazandığı büyük görgü île. Makedonya Balkanlarının aşıl maz dağlarında ve Vardar'ın sıhatc zararlı ovasında harb etmiş olan Mareşal, Habeşistan d ak i savaş »artlarının güzel hir tablosunu yapmıştır Bu fırsatla 189.' da italyanların Adua bozgunundan bahsederek bunun $.(esrinden beri silindi, ğini söylemiştir. Mareşalin dc.lıgınr gorc Hab nın silâhlan, ademi merkeziyet* usulü ile idare edilen ve bugünkü günde sava* alanlarına bakım olan ötamstik silâhta no nasıl Ikı.ıij ¦¦ !j t^mı bilmeyen bu imparatorlukta henüa ipridai bir halde - -dir. Habeş askczlıriAiıı suü tedbirleri de pek inkişaf etmiş değildir Ancak ma . reşalın dediğine göre cn ufak arızalarına varıncaya kadar tanıdıkları kendi ül-kelernîde habcHİrr cn modern bîr ordu içîn dahi tehlikeli olabilirler. Habeş ordusunda durum Adisababa. 20 (AA) — Resmiğ bir bildiriğe göre. habt» kuvvetlerinin top lanma faaliyeti henuz bitmiş değildir. ll.ıt harb planının, habeş kuvvetlerinin italyan aızuianna karşı mukavemet lerini artırmak gayesini lakip ettiği söylenmektedir. Bildirildiğine göre, ba beş ileri karakolları düşman ilerleyişi -ne ciddî bir engel teşkil etmişlerdir. Habeş ordusunun sevküleey»! du -mm unun elverişli olduğu söylenmek, tedîr. Madem. Gola vc Vollcga m m ta kala nndan toplanan 95 bin kişilik kuvvetin 19 bini bugün buraya gelmiştir. İmparatorun genel karargaha seya had için hazırlıklar hemen hemen bit -mistir. Adisababa - Dessıe yolunu otomobı' yolu haline getirmek için başlanan in . saat 15 gün içinde bitecektir. huhnn askerlerinin sdıbat duruma Roma, 20 (A.A) — italya hükümeti Aksumdakİ kipti kİlisisevine 15 bin taler vermiştir. Doğu Afnka sıhhat servisi baş ens. pektörü senato üyesi Kastellani, harb alanında yapmış olduğu bir teftiş gezisinden dönmüş, italyanlar tarafından kazılan kuyularla bulunan pınarlar sayesinde askerin sıhhati yerinde oldu -gunu söylemiştir. 1.200.000 flsjffsjn »H'dı altında Roma. 20 (A.A.) — Altı bin kişi yüklenmiş olan Merano. Umbria ve Sardenya gemileri Napoliden doğu Afrikasına hareket etmişlerdir. Gsete. Po-la. Trieste. Venedik. Pirs. Perousa ve Urbim yerlilerinden birçok gönüllülerin Afrika ya hareket ettikleri haber veri İmketedir İtalya bugün bir milyon iki vüz bin kişiyi silâh altında bulundurmaktadır. Bu kuvvetin bir milyonu nefsi Italya-dadır. Afrikaya ancak beş tümen yollanmıştır. Muhasemeye giren kuvvetlerin geri kalanı milis ve sömürge asker, lerinden mürekkebdir. Nevyork. 20 (A.A.) — Nevyork - Fi-ladelfîya ve $ikago şehirlerinden yazılan İtalyan ve amerikan gönüllüleri Reks vapuruyla doğu Afrikasm- hareket etmişlerdir. Şehir vc hükümet makamları ile kalabalık bir halk gönüllüleri selâm) armstır. Napoli. 20 (A.A.) — Sahıa küçük hastahanı- eritin ve müstahdiraterinden beşyûz kişi ile. yüz kadar subay. 2500 asker, harb levazımı vc yüz tane keşif ve bombardıman uçağı taşıyan üç vapur Napoliden doğu Afrikaya h.-rcket etmiştir. Gelecek öç gün içerisinde gene 6000 kışı sevk olunacaktır. Bunlardan 2000 ı Somalıye gideceklerdir. Bu askerin başında 500 subay vardır İki fransız guu'tesinin dûşiıneesi Paris. 20 (AA) — Eko do Pari gazetesi, habeşlerin italyanlara teslim edilmesinden şikâyet edenlere, habeş şeflerinden dörtte üçünün İtalya ile mlassna.hazır olduklarını ve fakat ingiltere ve hakikatte harbi uluslar sosyetesinin teşvikiyle yaptıklarını ha. fırlatıyor. Bun.ı karşı Figaro gazete w, anlaşmazlığın boşnudluk verici bir tarzda sona erdirilmesi hemen hemen imkân-si/ olduğunu yazmaktadır. Habeşler güney ve kuzay-da şiddetle dayanacaklar Acnsabab 20 (AA, — Roytcı a -jansıâra muhabiri, ganey ~ bölgesinde habeşlerin Daggahapunı tahkime ve bu şehre doğıu olacak italyan ilerleyişine kaı şı şiddeti* dayanmaya karar vermiş Icrdir. 1 Asmara. 20 (A A ) — Royter ajansının italyan kuzay ordusyile birlite hu hin.ii) aytarına göre. italyan ordusunun Makaleye doğru ilen hareketçi harbsız ohntyacaktır. Ktfll uçakları Ras Kassanra batı güneyinden Makaleye önemli kuvvrt -1er gönderdiğim vc bunların ytrınc de yeni kıtalaı geldiğim görmüşlerdir İtalyanlar. Makaleye doğru ilen luı reket hazırlığı olmak örere Adigrat civarındaki dağlar üzerinde yavaş ya -vaş mevziler İşgal etmektedirler. Kızıl sendikalar enternasyonalinin bİr bildiriği Moskova. 20 (A.A.) — Kazıl sendikalar enternasyonalinin Tas ajansı va-sı ta siyle çıkardığı bir bildirir.de işçiler İtalyanın Habeşistana taarruzuna karşı çarpışmaya çağrılmaktadır sovyetler birlisinde: Sovyet - Mançuko sınır hadisesi nasd oldu? Moskova. 20 (A.A.) — 12 ilktcşrın-dc Sovyet - Mançuko sınırındaki hadise hakkında Kabarovsk'dan alınan haberlere göre japon ve Mançuko as. körlerinden mürekkep 40 kişilik biı müfreze Novoalekseeva bölgesinde iki taraf sınırının işaretler ile açıkça tah-Jıt edilmiş bulunan noktasından Sovyet luprzklartna girmiştir. Bu müfreze Sovyet topraklarında üç kilometre kadar ilerlemiştir Bunları gören iki atlı sınır bekçir Sovyet topraklarında bulunduklarını İşaretle anlatmış, fakat bunlar bekçileri yakalamağa çalışmış, ar ve bekdlerın yardımına koşan 18 »«ilik iki devriye koluna tüfek ve mit-i«ly5z ateşi »cmışlardır. Devriye almış rlduğu emu mucibince mukabele et-niş ve mut'i e\ı geri çekilmeğe mec-Cıır hn akmış'- Bu müsademede devri ve kumand. ı.ı ölmüş ve iki sovyet as ket t yaralanmıştır. I eninin i t; kardeşi öltlu Moskova. 20 (A.A.) — Leninin kız kardeşi ve en eski bolşeviklerden Ub-jnova uzun bir hastalıktan sonra bugün ölmüştür 151 L\RM\\ l)A: Kıılgar ulusal bankasıran temeli atıldı Sofya. 20 (A.A.) — Bugün bulgaı ulusal banka binasının temeli atılmış vc bu fırsatla büyük bir tören yapılmıştır Bina yedi katlı olacak ve bütün İhtiyaçlara yetecektir. Yapı üç yılda biti. rılecektir. İngiliz - italyan gergin -ligi kalkıyor Roma. 20 (AA) — tngılıı httkskaK. tinin Drcmond — M BOİmi göru-n—sı hakkında dünkü bildirimde yaptığı di-yev ve vait durumda duyulur biı sa - " lah doğurmuştur. Roma siyasal mahfilleri bıuvlan sonra da aynı fikir ve durumun devam edeceğini ummaktadırlar. Herhalde bir uyuşmaya varılacağı u -mulmaktadır. Görüşmelercîn yalnız ak. deniz meselelerine münhasır kalmıya -cah doğu Afrikası nsoclcaa de gocü -sulecektir. 16 inci maddenin artık ikinci safa. mandalar meselesine dair olan 22 inci maddenin ön safa geçeceği kaydediliyor. İtalyan hükümeti vc ulusu, Ccncvrenin laşizmı hakir vaziyete düşürmek niyetinde olmadığını öğrenerek mutmain oldukları hildirîl -mektedir. R. Mıısolininin R. i,arala bir mektubu Paris. 20 (AA) — Ö*t" gazetesi, kaynak göstermeksizin. Cenevreden al. dığı bir haberde. Patisteki italyan büyük elçisinin B Lavale B. Musolımnin özel bir mektubunu verdiğim bildiri -yor. B. Musolim bu mektupta, ingiliz kaznoyu henüz sükûnet bulmamış olduğundan tavassut zamanının gelmediği ve beklemek uygun olacağı kanaatini izhar ermekte ve istikbalde Fransanın teşriki mesaifine güvendiğini ilave eylemektedir. R. Runcjnumm bir soy İni Londra. 20 (AA) - Tecim bakanı b Kunçır.ijı. dun verdiği bir nutukta es cümle demiştir kî: "İngiltcrenin yegâne amacı, herhangi bir savaşın önüne geçmek için uluslar sosyetesini yetki bir otorite ile teçhiz etmektir. EfCr bir taarruza uğrarsak, m emle. ketimizde kendimizi ssudafa» cunc^i vazife saynuyacak hiçbir kîm*c yoktur, ingiliz siyasasının kuvevti. deniş kuvvetlerimizle ölçülür.. Hatip dara. deniz ve hava kuvvetlerinin harbtan önceki dereceye çıkarılmasına lüzum görülmiycccgini ummak, tadır. Fransız gazetelerine göre durum Paris. 20 (A.A) — Gazetelerde, durumda dün işaret ettikleri yumuşama, nın tcyıd edilmiş oimaaından ötürü çok ., u. bir sevinç gösteriliyor. italyan — habeş ani aşan az lığının ko t «rı İması için pratik atanda yapılacak pek çok iş olduğunu gizlcmiycn gazeteler arsıulusal ilgilerin şimdi yeni vc sükûn verici bir havadan istifade et -melerinden Ötürü, ilerisi için elverişli umutlar beslemekledirler. En tol ga -zeterer B Lavalin uzlaşma yolundaki çalışmalarının muvaffakiyete erişme -sinden şüphe etmektedirler. Ekte İs ıy oc diyor ki: « Paris ve Londra ile Roma arasındaki Dürün anlaşmazlıklar giderildiğin, den Avrupada umutlar uyanmaktadır. Bununla beraber, körü körüne bir nikbinlikten kaçınmak gerektir. Barış henüs temin edilmiş değil -dır. Fakat harbi genellesrirccek her -hangi sinirli bir hareketin yapılması, bertaraf edilmiş bulunmaktadır Romanın dünkü bildiriği Akdeniz -de yığılmaya başlıyan fırtına bulutla, rını dağrunıştır General Cmribatdi tngd/e rede ne yapıya*? Londra. 20 (AA.) — General E. Garibaldi. Sunday Kronikl gazetesi W •.u diyevde bulunmuştur: "— Resmiğ hiç bir ödevim yoktur. Lâkin ingiliz anadan doğmuş hır ital • yan ve ingiliz kilisesine mensup oldu . sumdan sonzamanlarda italyan kamu -yunda büyük Britanya aleyhini ink" \( etmiş olan yanlış düşurcelcn da^Ha Mmek hususunda faydalı ola.aı;ımı sanıyorum. BU harbi ne nuiyoruı nc J-hazırlıyoruz. Bununla bvrabeı. italyüi ulusunu işkillendiren tir şey «af k:. o da İngiltere'nin kendi basma haıe'-**i -dİr. Musalim i:ıgÜia mrr«,'a»*,trüt:n *"'*-sal mahiyetini kahvl ve tefc*-?lül «'¦.t,;i halde, İngiltere ne di)e Aıcderıu'de Frans.'nn y*ıdıtr:ı arıyor*,, ULUS 22 İLkiT.SKlV IV.V» SAM Son haberler 2. ci sayıfada ON ALTINCI YIL. No: 5115 Adımız andımızdır Her yerde S kuruş Bııgfin Terin Mitingi Yapılacak Gündelik HABEŞİSTAN MESELESİ tik zamandanberi habes davası hakkında ihtiyatlı lisan kullananlar, hak kazanmışlardır. Doğu Afrikasmda harb devam etmektedir. İtalyanların her gün yeniden asker yolladıklarını telgraflarda okuyoruz. Cenevre, zecri tedbirlere karar varırken. Italya'y1 isyan ettirmemek ve italyan dostlarını telaşa düşürmemek esasından ayrılmamıştır. Bu tedbirler, Habeşistamn değil, ancak, o da bir dereceye kadar, Uluslar Sosyetesinin kurtulmasına yardım edebilir. Snovvden-, in yazdığına göre, harbin önüne , geçecek hakikiğ tedbir, Süveyş kanalını kapamak ve italyan yarımadasını abluka etmektir: Bu mesuliyeti ise hiç bir devlet kabul etmeğe hazırlanmamıştır. Fransa, iki dostunu, Roma ve Londra'yı, anlaştırmak için yorulmaksızın çalışıyor. Ingilterede ba-* sın hücumu gevşemiştir; Fransa- . da gazeteler eskisinden daha az ümidsizdirler. Zecri tedbirlerin en hafiflerinde bile Uluslar Sosyetesi üyelerinin ne kadar çeJcingen davranmış oldukları düşünülürse, daha sert ve kesin kararlara varmaktaki imkânsızlık kendiliğinden meydana çıkar. Şurası bilinmek doğru olur ki devletler deniz, hava ve kara kuvvetlerini, ancak, kendilerini doğrudan doğrvya ilgilendiren yüksek menfaat -ri için kullanacaklardır. Herh: r.gi bir Afrika veya Asya devletinin erkinlik davası uğruna, Uluslar Sosyetesi hükmünü yerine getirmek için, iki Avrupa devleti biribiri ile boğazlaa-mıyacaktır. Habeş davasında gene asıl mesele, sömürge sahibi büyük devletlerin, Akdeniz ve doğu Afrikasındaki menfaatleri meselesinden ibarettir. Bu menfaatler arasında geçici veya devamlı bir uzlaşma esası bulunacak olursa, bir Avrupa harbinin önüne geçilmiş olmak neşesi, Cenevre'de ve Cenevre dışında herkese Habeşistanı unutturacaktır. Böyle bir esas bulunmazsa, geniş ölçüde politika savaşı habeş harbından sonra dahi, binbir şekil alarak, sürüp gidebilir. İtalya, Uluslar Sosyetesinden çekilmiyerek ve ingiliz menfaatleri hakkında her gün yeni inanca vermeği savsamıyarak, İngiltere, zecrî tedbirler davasını Uluslar Sosyetesinin aktifliği ve im -kânları içinde tutarak, görüşme ve uzlaşma kapıları açık bırakılmıştır. Asrımızın arsıulusal en nazik işlerinden bîrinin göstermek ihtimali olan sürprizleri hesaba katmak doğru olmakla beraber, habeş davasının avrupaî tehlikesinin azalmış olduğuna da hükmoluna-bilir. _ F. R. ATAY KAMUTAY KOMİSYONLARI ÇAĞRILARI Gümrük ve Tekit Komisyonu bugün sabah saat 10 da toplanacaktır. Kamutayda dün »ö -rüşülen kanunlar Kamutay dün Tevfik Fikret Sılay'ın başkanlığında toplanmıştır. Gündemdeki çiftçiler kredi ko operatifleri. tahlisiye genel direk torluğunun 931 yılı son hesabı hakkındaki kanun projeleri görüşüldükten sonra ikinci görüşmesi yapılacak maddelere geçilmiş ve tarımsal satış kooperatifleri ve birlikleri hakkındaki kanun pro -jesiyle, limanlar kanununun 7 inci maddesinin değiştirilmesi hakkında kanun proiesi, dış bakanlık tasdik harçları hakkındaki kanu na bağlı cedvele bir fıkra eklen -meşine ve iki fıkra çıkarılmasına (Sonu 5. inci sayıfada) B.Fon Keller Yeni alman büyün elçisi geliyor Yeni alman büyük elçisi Fon Keller yarın şehrimize gelecektir. W Alman büyük efçisî B. Fon Keller Büyük elçi 1899 da hariciye mesleğine girmiş; 1901 den 1908 e kadar Kahire, Kapstat, ve Kalküta -da türlü memuriyetlerde bulun -muştur. 1912 den 1920 ye kadar dış bakanlığında direktör olarak vazife görmüş, 1914 den 1916 ya kadar genel harbta bulunmuştur. 920 den 924 e kadar Belgrad'ta, 924 den 928 e kadar Brüksel'de, 1928den 1932 ye kadarda Buenos Ayreste elçi olarak bulunmuştur. 1933 yılı birinci teşrinine kadar Almanya'yı uluslar sosyetesinde temsil eden Fon Keller, Fon Ro -zenberg'ten sonra Türkiye büyük elçiliğine tayin edilmiştir. B. Fuat Bulca Türk Hava Kurumu başkanlığının onuncu yılı Türk Hava Kurumu Başka -nı, Çoruh say -lavı Bay Fuat Bulca'nın bas -kanlığa ilk seçilişinin onuncu yılı dün tamamlanmıştır. Parlak eserleriyle her yıl daha çok övündüğü -müz Türk Hava Kurumunun enerjili başkanını kutlar, kendisinden memleket için daha verimli hiz -metler bekleriz. Fuad Bulca Komploculara karşı flnkara'nin laneti Bugün saat on bir buçukta Hakimiyeti Milliye meydanında toplantı var Varlığına el uzatılan, yahud uzatılmak istenilen bir ulusun derin heyecanı birkaç beyinsizin Atatürk'e komplo yapmağa ha -zırlandıkları haberinin memlekete yayılması üzerine tam manasi - Atatürk'ün teşekkürü Atatürk, kendisine karşı yapılmak istenen komplo dolayı-siyle yurdun her tarafında gösterilen sevgi ve bağlılık duygularına aşağıdaki satırlarla teşekkür etmektedir: Son yağınç teşebbüsü dolay isiyle- yurdun her bucağından ulusal kurum ve gruplardan birçok teessür telgrafları aldım. Büyük milletimin bana karşı gösterdiği derin ilgi ve sevgiden kıvanç duydum. Hizmetinde bulunmakla övündüğüm asil milletimize şükran 5 ve saygı duygularımı sunar ) ve onp yr-u.' mut ve genlik J dilerim. K.Atatürk \ le görüldü. Hemen her yerde, kuı tanemin şahsına bağlılığı ve candan sevgiyi gösteren mitingler yapılmaktadır. Bu mitinglerden yalnız "lanet olsun!" sesini duy mıyoruz. Bütün türk ulusu, nefretini gösterdikten başka, kadın, erkek ve çoluk çocuğu ile beraber Bugünkü mitingin yapılacağı Hakimiyeti Milliye meydanı o büyüklerin büyüğünü korumak ve onun emirlerini yerine getir -mek için hazır olduğunu açıkça ortaya koymaktadır. Böyle bir tek kalb gibi çarpan bir ulusun kut sal varlığına hain ve sinsi bir göz dikmenin ne olduğunu ve ne so -nuç vereceğini gene o ulus söyle mektedir. Bugün Ankara da, Atatürk gi bi bir ulusa mal olmuş, adı o ulusun benliğine işlemiş bir varlığa komplo hazırlıyanlara lanet için miting yapacaktır. Mitingi hazır -lıyan kurul, büyük kurtarıcıya yürekten bağlılığını tekrarlamak İTALYAN— HABEŞ SAVAŞI italyanlar Şillav'ı aldılar için, bütün Ankaralıları bugün saat 11,30 da Atatürk anıtınm bu -lunduğu parti binasının Önündeki meydana çağırmaktadır. Birçok yerlerden aldığımız tel'in telgraflarını üçüncü sayıfa-mızda okuyunuz. Asmara, 21 (A.A.) — Hava. ajansından: İtalyanların Somali cephesinde önemli bir muvaffakiyet kazandıkları haber verilmektedir, hanlar, Gerlogubi kuzayın-da bulunan Şillav'ı işgal ederek iki top, birkaç kamyon ele geçir -miş ev birçok esir almışlardır. Habeşler Gorrahei bölgesinde italyan ilerleyişine karşı gelmek için tertibat almaktadırlar. 10 italyan uçağı Kollafo yakınında bulunan Ued-Şebeli bölgesinin önemli bir habeş süel mer -kezi olan Gerrei'yi bombardıman ederek yakmışlardır. Uçakların faaliyetini kovalı-yan italyan yardımcı kuvvetleri Ued-Şebeli bölgesinde bulunan Burdoni'yi bombardıman etmiş -lerdir.. TÜRK - SOVYET SPOR TEMASLARI Eskrim ve futbol maçları Sovyet ve türk futbol takımları bîr arada (Yazısı beşinci sayıfamızda) Djl_ hakkında Etimolojik ve Morfolojik II inci Anket / — Işık 2 — Parlak ;i _ Sıcak 4 — Ateş 5 — Gök 6 —Su 7 — Yer 8 — Toprak - torpak 9 _ Yıldız 10—Yıl I) Yukardaki kelimelerin ilk ve asıl kökleri nelerdir? II) Bu kelimeler nasıl teşekkül etmişlerdir? III) Bu kelimeleri teşkil etmek için köke ilâve olunan ek -ler nelerdir ve eklerin her birinin mana ve farkları bakımından rolleri ne ol -muştur? IV) Bu araştırma neticesinde: A - Türk dili kökleri, ve, B - Türk dili ekleri, ve, C - Türk sözlerinin teşek külü hakkında bir ka ide çıkarmak mümkü müdür? Yukardaki ikinci dil anketimize okurlarımızın ver çekleri ceifâfr-ları, gazetemiz yazı isleri direktör lüğüne göndermelerini rica ecL. iz. Şimdiye kadar aldığımız cevab -lan sırasiyle koyduğumuz g:.bi bundan böyle de koyacaptz. İkinci ankete cevap (Dün) • y.ı/ıntn devam-) Etimologi: Suh, sük, sümsük, sualmak gibi kelimeler (su) nun alt anlamında olduğunu göstermektedir. Sus. suk, suz. sütn, (Sonu 6. cı sayıfada) SAYIFA 2 ULUS soa/ DAKİKA Negüs Dessie'ye gidiyor Adisababa. 21 (A.A.) — Reuyter a-:in.;. öğrendiğine göre, imparator yakında otomobil ile hükümet merkezinden ayrılarak habeş kuvvetlerinin başlıca toplanma merkezi olan Dcssie-y« gidecektir. Bu yer Adisababanın 250 kilometre kadar kuzayında ve Maka), knin de 300 kilometre güneyindedir. İmparatorun eşyalarını taşıyan itki yüz katır daha şimdiden yola çıkmıştır. Ve birçok yeni kamyonlar da harekete hazır bulunmaktadır. Harbin imparator cepheye gitmedikçe başlıyacağına pek az ihtimal veriliyor. Bugün Adisababadan hareket eden imparatorun muhafız kuvvetlerine men-¦ub askerlere karılan aglıyarak Entoto dağına kadar birlikte gitmişlerdir. Adisababa'dan kıtalar gittik -çe onların yerlerine şimdiden başka kıtalar gelmektedir, imparator bu kıtaların kumandanlarını kabul etmekte vc bunlara silâh dağıttımaktadır. Kuzay cephesi ile telefon muhavereleri yeniden kurulmuştur. Ras Seyyum bu telefonla imparatorla konuşmuş, i- talyanların ileri karakollarını geri alarak Aksum - Adua - Adigrat hattındaki mevzilerini tahkim etmekte olduklarını bildirmiştir. Öte taraftan Ras Kassanın kuvvetleri boyuna kuzaya ve kuzay doğusuna doğru ilerlemektedir. Bu kuvvetler yal. nız geceleri yürümekte, gündüzleri ise gizlenmektedir. Çünkü italyan uçakları 60 metreye kadar inerek bütün araziyi mitralyoz ateşiyle taramaktadırlar Adisababa. 2t (A.A.) — Bugün imparatorun muhafız kıtalarının yüzde atmışına Dessiedeki İğreti genel karargâha doğru yürümeleri emri verilmiştir, lmparatoriçe de yarın Dessieye git.-mek üzere yols çıkacaktır. Fransız Somalisi ilbayı Daİmolo. Kajassa ve Konimi yolu üzerinde Erit-rc sınırı boyunca tahkimat yapılmasını ve tel örgülerle müdafaa siperleri vücuda getirilmesini emretmiştir. Demiryolunun iki tarafında da siperler kazı. Uçaktır. Güney cephesinde sükûn hüküm sürmekte ise dc kuzay cephesinde keşif çalışmaları vardır. Güneyde en Çok uçak hareketleri olmaktadır. italyan resmi bildiriği Roma. 21 (A.A) — Basın ve propaganda bakanlığı 24 numarayı taşıyan şu bildiriği yaymaktadır: General Grazianinin bildirdiğine göre, 18 ilkteşrindc italyan Somalisi hava kuvvetlerinden 10 uçak. italyan hatlarına hücum etmeğe hazırlanan ve Uebi - Şebeli nehri yakınındaki Şavelis bölgesinin Daguerei habeş garnizonu . rıu bir saat kadar bombardıman etmiş -teldir. 5 uçağın tüfek kurşunları tarafın -dan hafifçe yaralandıkları bu bombardıman sırasında, yerli asker kıtaları hü cum etmiş ve çetin müdafaalarına rağmen hahcşlcri püskürterek müstahkem mevkilerini rşgal etmiştir. Bu mevkiin Ötesine kadar italyanlar tarafından kovalanan habeşler, 50 ölü, bir çok ya -ralı ve bir mikdar esir bırakarak da -ğılmışlardır. İtalyan kuvvetlerinin kayıbları M Ölü vc 40 yaralıdır. Müstahkem mevkiden kaçan düş -man. 2 top. 2 makineli tüfek, 2 kamyon yüzlerce tüfek ve bir kaç cephane san dığı bırakmıştır. Habeş hükümetine bağlı bulunan Şavelis bölgesi şefi sultan ololdinle -nin kuvvetleri italyan askerleri ile beraber bu süel hareket katılmışlardır. Sultan, dürüstlüğünü isbat için mu harebeye katılmak İstemiştir. Dagntrei muharebesinin bir sonucu olarak bütün Şavelis bölgesi italyan kontrolü altına geçmiş bulunmaktadır. Eritre cephesinden, italyan uçakla -rının normal ve sevkulceyş keşif uçuşlarından başka hiç bir hadise yoktur. Roma. 21 (A.A.) — Stefani ajansı bildiriyor: 45.000 habeş askerinin ital -yan semalisine girdiği hakkındaki Adisababa'dan gelen haber, tamamiyle asıl _ sızdır. öteki taraftan, biroçk kaçak Eritre-lİ'nin Scdit üzerindeki sınırı geçerek Adi. abo'ya doğru yürüdükleri hakkında o -lan ve gene Adisababa'dan gelen haber de asılsızdır. Asmara, 21 (A.A.) — Bütün Tign ve Tembreni bölgesinde bir keşif uçuşu yapan bir italyan uçağı Gondar üzerinde uçmuş ve Tsana gölü ötesine kadar hareketine devam etmiştir. Uçak. ha-beşlerin tüfek ateşine maruz kalmış ve kurşunlardan biri sıyırarak geçmiş, birkaç kurşunun İsabet ettiği uçak, Asma -ra'ya dönmüştür . • * * Asmara, 21 (A.A.) — Lavaro faşis-ta gazetesi, cenub italyan ordusunun son ileri yürüyüşüne İştirak eden bir uçmanla yaptığı mülakatı neşretmektedir. Bu uçmanın söylediklerine göre Sk:l-laveg'in zabtı şöyle olmuştur: iki kol Auebi ve Şlbeli de harekette bulunur -ken üçüncü bir kol Butfoli'ye taarruz etmiş ve general Graziyani'nin küçük kuvvetleri Skillavcg'i işgal etmiştir. Adisababa. 21 (A.A.) — Ras Kassa italyanlara geçen Ras Guksanın yerine Agam bölgesi kumandanlığını ele almıştır. Burada italyanlar Dagamu'ya kadar ilerlemişler ve siperler kazmış-lardır. Ras Kassa'nın kumandanlığı ele almış olması gösteriyor ki. habeşler burada italyanlara karşt şiddetli bir mu. kavemet göstermeye hazırlanıyorlar. İtalyan uçakları Setit bölgesinde mısır tarlalarına burada habeş kuvvetlerinin gizlenmiş olduğunu sanarak lorrrba-lar atmışlardır. * * * Asmara. 21 (A.A) — Güney italyan ordusuna mensup kıtaların Dagnereiyİ — ki bu nokta Harrara giden yolun a-nahtarıdır — işgal etmesi üzerine yaptıkları İleri hareketi gösteriyor ki. son yağmurlara rağmen bu bölgede süel ha reketler tekrar imkân içine girmiştir. Ve general Grazianinin kuzaya doğru ilerlemesi bekleniyor. Bu general kuvvetlerinden büyük bir kısmını Şibeli nehri boyunca sular cenahını tutmaya ayırmıştır. Kuzay cephesinde hiç bir Önemli hareket yoktur. İtalyan hava kuvvetleri gündelik uçuşlarını yapmakta ve ha -beşler de tahşidatlarına devam etmektedirler. İtalyan gemileri ingiliz limanlarında yirmi dört saattan fazla kalamıyacaklar Roma, 21 (A.A.) — ingiliz büyük elçisi B. Drummond. bugün B. Musoli. niye görette bulunarak Büyük Britanya ile sömürgelerinin ve Sudanın 1907 Lahey bitaraflık andlaşmasını tatbik etmekte olduğunu bildirmiştir. Bunun manası şudur ki, hiç bir i-talyan harb gemisi veya doğu Afrika-sındaki italyan kuvvetlerine yiyecek, silâh ve su götüren italyan gemileri herhangi bir ingiliz limanında yirmi dört saattan fazla kalamıyacak ve an. eflk en yakın italyan limanına kadar gemiye kifayet edecek kömür ve yiyecek ılabilecektir. ¦tıaırın da aynı kararı verdiği öğre- Londra, 21 (A.A.) — Nyus - Kro nikl gazetesi, Maİrobi aytarının bildir . diğîne göre, ingiliz doğu Afrİkası oto -riteleri, italyan hükümeti tarafından kul lanılan gemilerin ingiliz limanlarında 24 saatten fazla kalmasını yasak eden bir tarafsızlık nizamnamesi tatbik etmişlerdir. Magadİsio'ya götürülecek benzin, erzak ve arpayı yüklenmek için Manbassa limanına gelmiş olan "Sursum Çorda., adlı italyan gemisi yükleme işini bitir -meden limandan ayrılmak zorunda kalmıştır. Bu gemi. ancak en yakın italyan limanı olan Kismayu'ya gidebilmesini temin edecek kömflru* alabilmiştir. DIŞ HABERLER italyan — habeş savaşı t talyan ordusunun sağlık dar unut Asmara, 21 (A.A.) — Sağlık yüce komiseri Profesör Kastellani, italyan as kerlcrinin sağlığı mükemmel olduğunu söylemitir. Bir ay içerisinde, yalnız Kaliforniya adındaki hastane gemisi. 4 subay, 9 yarsubay, 10 deniz ve 94 kara askeri ve 95 karagÖmlekli ile Eritre-den kalkmıştır. Bu adamların hepsi de hastadır. Aralarında hiç bîr yaralı yok tur. Bu hastaların İtalya'ya gönderilme -lerine sebeb, eğer yeni çarpışmalar olursa, cephe hastanelerinde yaralılar için fazla boş yatak bulundurmak kaygusu olduğu söyleniyor. Beş vapur hastane gemisi haline konmuştur. Bunlar Urania, Kalifornia, Te-vere, Vitnna ve Hcluan vapurlarıdır. İçlerinden bir tanesi Musavva önünde demirlidir. İtalyan otoriterine buşeğenleı Roma, 21 (A.A.) Aksumun 200 kilisesi ile Tigrc'nin 15 camiine mensub din adamları toplu olarak italyan otoritelerine baş eğmişlerdir. Essaha bölgesinde Deccaz'ın oğlu Haile Mariam da italyanlara başeğ -mistir. Esir teıimi yasak ediliyor Adua, 21 (A.A.) — Tigre bölgesinde esir teciminin yasak edilmesi üzeri ne. mevcud esirler, muhafız, yahud ay -rica maaş alan hizmetçi sıfatiyle efendilerinin evlerinde' kalabileceklerdir. Aduayt alanlara mükâfat Asmara. 21 (A.A.) — Adua'nın zabtına iştirak etmiş olan askari-lerlc 1896 daki Adua çengine iştirak etmiş olan eski cenkçilere cumartesi günü para mükâfatı dağıtılmıştır. İtalyanlar Habeşistan! () nene ilimi zaptedecekl »r Londra, 21 (A.A.) — Generâî Ten • perley, Deyli Telgraf gazetesinde çıkan bir yazısında diyor ki: " — italyanlar, ileri hareketine şım. diki yavaşlıkta devam ederlerse. Adis-ababa'ya varmak için en aşağı üç sene zaman lâzım gelecektir. Çünkü her se -nenin yalnız yedi ayı kuru geçmekte dir. İtalyan genel kurmayı da birkaç ay önce bunu ve üç senede Adİsababaya vardıktan sonra memleketin geri kalan kısmını ele geçirmek için daha üç dört sene lâzım geleceğini Ustü kapalı olarak itiraf etmişti. ,, Uçaklar yiyecek te sa taşıyorlar Adisababa. 21 (A.A.) — Doğu cephesinden bildirildiğine göre, geçenlerde iki italyan kolu. ileri harekete geçmek üzere Musa Ali bölgesinden kalkmışlar dır. Birinci kol. çölde, boğucu bir sıcakla çok- hızlı ilerlemiş ve sonunda yiye -cek servisinin bulunduğu ikinci kol île irtibatını kaybetmiştir. Birinci kolun yî. yeceğ ile suyu uçaklar vasıtasivle temin edilmektedir. Diğer taraftan, Musa Ali yakınların da yol yapmakta olan italyan askerlerinin go? hastalığı çekmekte oldukları bildiriliyor. Bu hastalığa sebeb. odunu, yol yapısında kullanılan kaktüs ağacı suyunun yakıcı tesiridir. Henüz ciddi bir harb almamış Adisababa. 21 (A.A) — Kuzay cephesinde durumun durgun olduğu bildiriliyor. Ogaden cephelinde, italyanla rın Ccrloguli su noktasını işgal ettik -lerine dair yayıntılar dolaşmaktadır. Bununla beraber, oradaki telsiz İstas -yonu çalışmakta devam ediyor. Henüz gerçek bir harb olmamıştır. Habeşler Tigre bölgesinde kuvvet yığmağa devam ediyorlar. Burada, durum kendi -lerine müsaittir Ahalinin çetin duru -mu, arazinin arızalı, iklimin de ağır ol ması. ihtimalki bir zaman için italyanların burada ilerlemelerine engel ola -çaktır. Habeş kilisesi bütün ulusu İntiha çağırıyor Adisababa. 21 (A.A.) — Habeş kili. sesi bütün ulusu italyanlara karşı mukavemete ve taarruza teşvik etmektedir. Habeş kilisesinin beyannamesini burada akaltiyet olan müslümanlar da alkış-'arla karşılamışlardır. ¦İNGİLTERE'DE: (iuzeteler gerginliğin hafiflemesinden leviniyor Londra. 21 (A.A) —Bu sabahki gazeteler, habeş meselesindeki gctginli _ ğin hafiflemiş olmasından ve hususiyle tngilterenin B. Musoliniye verdiği teminatla, geçen cumartesi lngiltercnin İtalyaya karşı ayrı bir harekette bu -lunmıyacağını temin eden B. Baldvin-in söylevinden dolayı sevinmektedirler Londra. 21 (A.A.) — İtalyan • habeş anlaşmazlığının halli için Paris, Londra ve Romada yapılmakta olan siyasal çalışmalar ve lngiltercnin tek başına hiç bir teşebbüste bulunmıyacağına dair Baldvınin cumartesi günkü söylevinde verdiği teminat borsada çok elverişli bir tesir yapmıştır. Gazeteler bu teminatı memnuniyetle kaydetmekle beraber bu teminat ile meselâ Akdeni/de ingiliz donanmasının toplanması ve ingiliz lopraklann. daki italyanların çıkarılması gibi hadiseler arasındaki anlaşılmaz tezadı müşahede etmektedirler. Bunun içindir ki Sir SomutI Horun avam kamarasında vereceği söylev bu noktayı aydınlatacağı ümidiyle büyük bir sabırsızlıkla beklenmektedir. Londra. 21 (A.A.) — Yarın İtalyan . habeş anlaşmazlığını müzakere edecek olan parlamentonun toplantısı münasebetiyle başbakan B Baldvin bugün arkadaşlarından iı çokları i'e görüşmüş, tür Bunların arasında bj'hasss Monsell. amiral Ernlcchotfield. John Simon ve Eden göze çarpıyordu Boy Hendersan öldü Londra. 21 (A.A.) — Silâhlar, bırakma konferansı başkanı B. Hender. son, geçenlerde yatırılmış olduğu has-tahanede. karaciğerine yapılan önemli bîr ameliyattan sonra 72 yaşında ölmüştür Uluslar sosyetesinde teessür Cenevre. Zl (A.A.) - B. Henderso-nun ölümü, uluslar sosyetesi çevenlc. rinde hakikî bir teessür uyandırmıştır. Çünkü silâhlan bırakma konferansının çalışmasma katî surette son vermemesi onun gayretile olmuştur. Henderao-nun ölümü, konferansın şimdiki durumunda bir değişikliğe «ebe* olmıyı-çaktır. Bir vapurdan haber yok Londra, 21 (A.A.) — Varduliha gemisinin tayfalarından henüz hiç bir ha. ber yoktur. Bu gemideki 17 kişi. geçen cumartesi günü, Atlas denizinde gemiyi kendi haline bırakarak açılmışlardı Birçok vapurlar, boşu boşuna araştırmalarına devam ediyorlar. hırtına bir vapuru butırdı Kopenhag, 21 (A.A.) — Üç günden, beri Danimarka üzerinde hüküm süren fırtına şimdi en şiddetli devresine girmiştir. Danimarka telsiz istasyonları Pendennis ingitiz vapurunun tehlike işaretlerini almışlardır. Vapur hemen imdad istiyordu. Norveç "iris,, vapuru Pendennis'in 22 tayfasını son dakikada kurtarmıştır. Bir dakika sonra da vapuı batmıştır. Fırtınadan daha birçok vapurun battığı bildirilmektedir. Meksikada İtalya aleyhinde gösteri Meksiko. 21 (A.A) — Ulusal komünist komitesi, dün italya aleyhinde büyük bir gösteri tertip etmişlerdir. Elektrik fabrikası işçileri cumartesi sabahı saat 11 de 20 dakika elektrik cereyanını keserek tramvayların ve fabrikaların işlemesine engel olmuşlardır. Hatipler, İtalya ile B. Musolini ve faşizm aleyhinde şiddetli nutuklar söylemişlerdir. Mısırlıların hubeşlere yardımı Cibuti, 21 (A.A.) — Havas ajansı bil diriyor: Mısır kıratlık aylesine mensup Davut Pasa yanında doktorlar ve bir _ çok ilâç olduğu halde Cibuti'ye gelmiştir. Paşa hususi trenle Adisababa'ya giderek orada 300 yataklı bir hastane ku raca k tır. Cibuti ve Bcrbera'dan Adisababa'ya cephane gönderildiği de söyleniyor. İTALAYA'DA: Italyuda yni manopallur Roma, 21 (A.A) — Hükümetin kur. mak niyetinde olduğu mayi yakacak -lar monopolü 1-7 tarihmdenberi işle -mekte bulunan bakır, kömür, kalay ve nikel monoyolları sergisini tamamlıya-caktu. Mayi yakacaklar monopolü satışı doğ rudan doğruya hükümetin kontrolü ai_ tına konacaktır Perakende satışı'da -raltan kayıdlar konulacaktır Esasen. 1926 da kurulmuş olan(ital. yan genel petrol ajanlığı) böyle bir kon 110lu filen yapmakta ıdı. Anonim bir •sosyete olan bu kurum, başlıca, devlet tarafından verilmiş sermayelerle kurul muş olup, satış hatlarını içerde tan/ım etmekle mükelleftir Bu kurum, ham nebatî yağların laktirı ve inceltilme»! endüstrisinin tam bir surette gelişmesi siyasasının başlangıç noktası olmuştur. 1. 1 935 denberı. bu gibi maddelerin girmesi izine bağlı bulunmaktadır. Şimdiki halde, devlet, halkın ihtiyacı nıcJıctinde mayi yakacaklar girmesine ırio vermekK ve hatları kendisi t »bit etmektedir Kurulması düşünülen mo -nonol İdaresi bugünkü yakacaklar re. )imınde bir takım küçük değişiklikler yapacaktır. İtalyan m biidce açığı Koma, 21 (A.A) — Hazinenin 30.9 tarihindeki hesabı, eylül ayı için 131 mîlyön biidçc açığı kaydetmektedir. Doğu Afrikalı için iisnomal masraflar bu ay içinde fi!3 milyona varmıştır. AI.MAİN, V li A Almanya Cenevreden büsbütün tı\ 1 ılıyıır Cenevre. 21 (A.A) — Almanya, bu günden İtibaren uluslar sosyetesinden reamtn ayrılacaktır. Rayş hükümeti, 10. 2. 926 tarihinde sosyeteye girmek istemiş ve bu dileği kabul edilmiştir. Demek ki Almanya 9 sene sosyete Üyeliğinde bulunmuştur. Hatırlandığı, na göre, silahsızlanma konferansında. ki alman delegasyonu başkan vekili B. fon Rbeinbaden 14. 10. 33 tarihinde Berlinin emri üzerine Almanyanın hem uluslar sosyetesinden, hem silah -sızlanma konferansından çekildiğini söylemişti. Resmi ihbarname 21. 10. 33 de verü misti. Geçen şubatta japon delegesinin koltuğu nasıl kaldırıldıysa. alman de . leğeninin konsey masasındaki koltuğu da yarın öyle kaldırılacaktır. Almanya. bundan başka. arsıulusal iş kurulu ile arsıulusal ış bürosu idare heyetinden çekildiğinden, bu suretle boş kalan büküm« grupuna yeni bir üyenin seçilmesi bu »afta içinde yapılacaktır. Almanyanın yerini Kanadanın işgal edeceği muhtemel görünmektedir. Çekoslovakyanın Berlin elçiliği tecavüze uğradı Berlin. 21 (A.A) — Uç delikanlı. Çekoslovakya elçiliğinin bekleme sa -lonunun eşyasını tahrip etmişler, pencerelerini kırmışlar, ve Çekoslovakya -da almanlara karşı yapılmakta olduğu söylenen zulümler dolayısiyle Çckot -lovakyaya söğüp saymışlardır. Tevkif edilen bu üç delikanlı, aslen alman olduklarını fakat Çekoslovakya tebaasından bulunduklarını söylemiş -lordir. Elçilik açılmış olan tahkikatın neticesini beklemektedir. Elçilik, bu gençlerin hakikaten Çekoslovak tebasından olup olmadıkları, nı bilmemektedir. Prens l*ol Londrada Londra. 21 (A.A) — Yugoslav naibi Prens Pol ile prenses Olga dün Paris- ten buraya gelmişlerdir. ULUS 23 İLK TESRİ ıN l43."» (AKSAMIM Son haberler 5. ci sayıfada C. /ilı.CI YİL. No: 5116 Adımız andımızdır Her yerde 5 !ıın _yurd tek ses halinde haykırıyor: Atatürk'e kalkan eli kırarız! Gündelik BALK IIVYK1R.YOR. Türkiye hakikatini bilmiyenler, türk milletinin Atatürk'e ve onun devrim davasına ne kadar candan bağlı olduğunu görmelidirler. O-nun sevgisi, kurtarıcı birliğin öz maycsıdır. Bu sevgiyi her neslin kalbi öteki neslin kalbine sunarak, kuvvetli, bütün ve tam Türki ye devam edecektir. Bizim kuvvetimizin, bütünlü -ğümüzün ve tamtığtmıztn sırrı, şuur birliğimizdedir. Bu şuur birliği Atatürk'ün bize kendimizi tanıtmasından, kendimizi öğretmesinden, bizi kendimize inandırmasından doğmuştur. Düşman, bu vicdan aydınlığının hiç bir köşesini karartamaz. Türk milletinin talii ile oynamaktan ümid kesmek lâzımdır. Her alçak teşebbüsü tam zamanında ve yerinde bo**azlıyarak, düşmana hayal bestem"** ve rüya görmek imkânını bıraQluyad**S1** Atatürk uzakta ve '(ide değildir. Her giin halttın kottan a-rasmdadtr. Hiç bir devlet reisi o-nun kadar serbest dolaşmaz, imkânsız olan şey onu bu kolların arasından almak, onun için çar -pan kalbler arasından ona ulaşmaktır. Türkiyenin her tarafından lanet sesleri il hayktran halk, yalnız, bugün y 'zalanmış olan birkaç serseriye leğil, sayısı, cinsi ve çeşidi değişecek olan düşmana yumruk sıkıyor. Bin şekle giren düşmanın yalnız gayesi değişmez: Mesud, toplu ve ileri Türkiyeyi yolundan alıkoymak. Atatürk'ün şahsında, onun bu eserine kastetmektedirler, Atatürk ve eseri, ayaktan ayağa sürünen sefil satılıkların ellerini ve seslerini eriştiremiyecekleri kadar yüksektedir. Türkiye, Atatürk'ü bilenlerin ve sevenlerin cenneti, onu bilip sevmiyenlerin cehennemi olarak, tarih boyunca sürecektir. Çünkü o yalnız bir zamanda yaştyantartn değil, bütün yeni zamanlarda yaşıyacak olanların vicdanlarına hükmeden bir hakikati temsil eder. Her yerde bağırmız, herkese yeniden söyleyiniz, dışarıya ve içeriye tekrar ediniz: Ta ki düşman her kastının ancak bize bir hizmet olduğunu anlasın! F. R. ATAY BUGÜN ;Dördüncü sayrfamızda Yansıyanul, iç huberler, spor haberleri ve resimleri Beşinci sayıfamızda fi. Samuel Horun dün verdiği önemli söylev. İtalyan -habes harbi hakkında son haberler, dış haberler Kendi eriyle Elli bin kişilik bir halk yığını dün Hakimiyeti Milliye meydanında çok büyük bir mit ng yaptı Büyük önder Atatürk'e yapılmak istenen alçakça komplonun, onun kurduğu şehir olan Ankara da yarattığı nefret ve tiksintiyi belirtmek ve tarihte eşsiz kalacak olan bu namussuzluğu tel'in et -mek için bir kaç yurddaşın teşeb-büsiyle bir miting yapılacağını yazmıştık. Miting dün saat 11,5 da Atatürk anıtının önündeki geniş alanda ve kadınlı, çoluklu, çocuklu, genç ihtiyar, ve bir kelime ile ulusun düşünen, gören, duyan her yaşta, her seviyede 50 bin kişilik bir yığının önünde yapıldı. Merkezi Atatürk anıtı olan ve muhiti bir taraftan Cumuriyet Merkez Bankası, Parti binası, öte yandan Anafartalar caddesinin sonu ve Çankırı caddesinin başlangıcı olan bir daire düşününüz: işte şeh rin bu büyük parçasında dün top lanan bu 50 bin ankaralı bir kalb gibi çarptı ve bir dil gibi konuştu. Daha saat dokuzda alanın dol-mıya başladığını görüyoruz. Ata-türkün sevgisini bütün asığların ve hadiselerin üstünde yaşatan türk ulusunun her ferdi ona karşı ya -pılmak istenen komplonun tel'in toplantısında yer almaya koşmaktadır: işte kaleden gelen yoldan köylü grupları geliyor. Dün salı idi ve kale üstünde pazar vardı. Alış verişe gidenler orada kimseyi bulamadılar. Sevilen ve sevgi -si şuur haline gelen bir önder mu habbetinin ne demek olduğunu anlamak için bu daha saat dokuz da malını satmadan gelen köylü • nün. isini varı bırakan işçinin. dayresinden çıkan memurun, halk arasında yer alan saylavın ve ba kanın ve nihayet Atatürk'ün bü -yük eserini emanet ettiği okulla -rın her yerden yer bulabilmek için nasıl akın ettiğini görmeliydiniz. Saat onda koca alan dolmuştu. Artık biz anıtın üstünden bile in san selinin nerede bittiğini göremiyoruz. Yalnız düzeni korumak için halk safları arasında dolasan atlı polisler kendilerine çıkacak bir yol açamadılar ve sıkışıp kal -dılar. Nakil vasıtaları durdu. Dün söz alanlar, canilerin Atatürk'e kastetmek için sınırı mızı geçtiklerini söylerken ağlı -yan genç kızlar gördük. Dün Ata türkün çocukları ellerinde "ona yangözle bakanları ateş gibi ya -karız; onun canı canımızdan, varlığı varlığımızdan yücedir; o ulu sun talüdir, başı için başımız fe da; dur dediği yerde durur; Öl dediği yerde ölürüz.,, dövizlerini biı bayrak gibi dalgalandırıyorlardı. Miting işte bu hava İçinde ve saat tam 11,5 da başladı. Erkinlik marşı hep beraber söylendi. Şimdi Naşid Uluğ'u dinliyoruz: — Sayın yurddaşlarım, Görüyorum ki, çok coşkunsunuz yüzlerinizin gerilen çizgilerinde, gözlerinizin sert bakışlarında Atatürk'e kıymak istiyenle-re karşı duyduğunuz lanet ve nefret yıldırımları çakıyor. Atatürk-ün resimlerini bağrınıza basmış duruyorsunuz, bu duruşunuz türk- lüğün en aziz duygularını dışarı vuruyor. Bizi yaradana, bizi kurtarana karşı yüreklerimizden coşan derin sevgiden doğan toplulukta, yağınç teşebbüsü önünde ulusun duygusunu ve isteklerini haykırmak istiyoruz. Atatürk'e kıymak istediler, insanlar arasında, onlar gibi giyinip dolaşmaları bile, insanlık için bir şin olan üç beş soysuz serseri, bize, yeryüzüne en büyük kötülüğü yapmayı kurdular. Türklüğü can evinden vurmak istediler. Ona kıymak istiyenteri bu meydan tanır, insanlık tarihinin en yüce, en şerefli davası bu meydandan idare edilirken, o caniler, keselerini, heybelerini doldurmakla kalmıyarak, atlarının boyunlarını bile soydukları yurddaşların beşibirarada'lariyle süsledikleri yetmiyormuş gibi, bütün ulusun varlığına göz koymuşlardı. Bu meramlarına utaşamıyacaklarını görünce utanmadan, haya etmeden düşmana kendilerini sattılar, bizimle çarpıştılar, kancıkhğın, namussuzluğun katmerlisini yaparak defolup gittiler. İçleri kin ve hıyanet dolu olan bu caniler, ya-dellerde uşaklık etmedik kapı bırakmadıktan sonra, kaçıncı defadır ki, varlığımıza el uzatmaya kalktılar. Yurddaşlar, yurd sevgisi, insanlık faziletlerinin en başında anılır, bu muhakkak... Fakat bizde, yurddaşlar, yurd sevgisi ile Ata- türk sevgisi biribirinden ayrılmaz, kopmaz bir duygudur. Bu yurdu o bize verdi. Bizi düşman çizmeleri altından o kurtardı, bizi kara, koyu, çökmüş bir âlemden, o, ışığa çıkardı. Her iyilik ve güzellik yolunu o bize gösterdi. Atatürk sevgisi yalnız bir heyecan dalgası değildir. Atatürk sevgisi bu milletin kanına, etine işlemiştir. Atatürk sevgisi, şuur olmuştur, Atatürk sevgisi ulusal faziletin adıdır. Bu sevgi canlıdır, durmadan büyür, hareketlidir, ilerler, co -şar, yaydır. Gün, ay, yıl geçtikçe gelişir. Yurddaşlarım, Bütün dünya inansın ki, caniler hiç bir zaman, hiç bir şekil ve şart-içinde Atatürk'ün bir tek kılına bile dokunamıyacaklardır. Dağ başındaki saf bir çobandan tutunuz da odasında kendisini ilme vermiş, dalgın profesöre kadar milletin bütün evtadlarının en u-yanık, en duygulu olduğu tek bir iş, en yüce ödev, Atatürk'e bekçiliktir. Bir millet, dünyanın en yiğit milleti, zekâsı, şuuru, iz'anı ve dikkati ile yeryüzünün en büyük kahramanını, Atatürk'ü beklemektedir. Hepimizin göğsü Atatürk'e sî-perdir, ona kötülüğü kafalarından geçirenler, kurdukları tuzağa yuvarlanmışlardır, yuvartanacaklar-dır. Yurddaşlar, yalnız türk ulusu değil, y.dnız dostlar değil, kafa* III İT» \YH~A 2 ULUS 23 İLKTEŞRİN Tj35 çarşa.w:i\ sında insanlık duygularından bir zerre bile taşıyan kanlı bıçaklı türk düşmanları bile ona kıymayı aklından geçiremez. Yeryüzünün bütün yılanları, sırtlanları, cana Tarlan bir araya gelseler, başba-şa verseler, dünyada şimdiye kadar misli görülmemiş bir kötülüğü yapmayı düşünseler; gene Ata türke kıymaya cesaret edemezler. Sivas mer "O bize can verdi, biz or££Q-000 r«.. Dur dediği yerde durur. •un 40 ınr Kaynayan kan m karşısında bugün coşkun vc iaşgin bir hîslc kalbimi dinliyorum, orada bütün dünyaya nam salmış, cihan tarihine kök atmış uçsuz milletimin -.ıstım ve hakim sesini duyuyorum. Damarlarımı yakan kanında taçlar devirmiş, kıtalar zabtetmiş büyüt türk ırkının asaleti var. bu mert »e mağrur kanı yirminci asır dünyasının yarı ve- B. Naşid Vluğ konuşuyor. Atatürk yalnız bizim âlemimizin, değil, bütün insanlığın bugün, yarın ve yarından da sonra, her zaman parıl parıl yanan şeref güneşidir. Onu sevmek, onu saymak türk milletinin inhisarından çok -tan çıkmış, bütün İnsanlığa mal olmuştur. Yurddaşlar, böyle bir caniliği hâlâ akıllarında yaşatan canavarların, insanlar arasında işi nedir, olamaz, olamaz, yurddaşlar... Bu caniler insanlık içinden temizlenmelidir. Yalni7 bir ulus değil, hu- rinde vc soysallık acununun kan vc a-teşle yuğrulduğu bir vakitte tansıklar yapan, mucizeler gösteren bir insan yarattı. Bu insan büyük yaradılış plânı, nın en güzel bir nümunesidir. Atatürk-ömürdür.Atatürk kaderin büyük felâket zamanlarında, kara günlerinde büyük milletlere kısmet ettiği büyük pey. gamberdir ve bu habercilerin sonuncusu dur, yaktığı ışık dünyanın yarısmı karanlıktan kurtardı, tşte biz Gaziye, bu büyük insana şuurlu, şuursuz inanıyor vc inanacağız da. Çünkü o büyüktür, bü yük insan da Allah gibidir. Atatürk'de Dünliü mitingde söz (dunlar: So Necmi. Bayan Süheyla tün insanlık âlemi bu canavarlara karşı harekete gelmelidir. Onların yeryüzünde yaşamak hakları yoktur. Her kımıldayışları kellelerine m ılolmahdır. Yurddaşlar, inanın ki onlar hiç bir zaman bu kötülüğü yapamı -yacaklardır. Atatürk'ün uğruna onun bir tek kılına hepimizin başı ve canı feda olsun, bütün varlığı feda olsun! Naşid Uluğun sıksrk alkışlanan bu çok heyecanlı ve koca yığının dili ve düşünüşü gibi konuşan söylevinden sonra "lsmetpaşa., kır enstitüsü Öğrei-menlcrindrn Bayan Sühcylâ şu güzel söylevini verdi: Buyan Siiheylâ konuşuyor — Mert vc kahraman Atatürk nesli, türk gençliği; 1dan sağa: BB. VUtlun Aştı, , B. Meki Said Esen durmadan yaratıyor vc Allah gibi hür yaratıyor. Atatürk'ün en büyük eseri, eserinin bu hudutsuzluğu ve nihayetsizliğidir. Gene Gazinin en büyük eseri, mille, tini kendisine inandırabilmesi. ulusun toplu vicdanında birleşik bir inan yaratması ki biz buna Gazi inanı. Atatürk inanı diyoruz ve Gaziye bütün varlığımızla inanıyoruz. Türkün bugünkü bahtlı evladı, mutlu ulusu, sen ne bahtiyarsın ki onun mucizelerini gördün. O. memleket halkının kalası vc sinirleri karıştırıldığı bir zamanda, yirminci asrın başında geldi; fırtınalar, kasırgalar İçinde esir edilmek istenilen karmakarışık bir kütlenin içinden bütün dünyaya şan veren türk cumhuriyeti yarattı. Milli savaşı başarmak için" Ca/İnin yenmece mecbur olduğu zorlukları düşünecek o hır sak i»hlrrimîz kararır. O- 40 nC mut. davayı kazanmak için her torluğu ne pahasına olursa olsun yenmeğe az. netti. Istırap çeken kahraman vc fedakar lora uhısu içinde acı çekti, kahraman -bata. fedakarlıkta ona yak oldu Ulusal ve arsıulusal siyasamızın temel taşı Atatürk'ün demir iradesile atıldı Gazi nesli, devrimci türk gençliği, siz bu ölmez büyük iman alevinin kıvılcımlı ışıklarısınız. Anneler, babalar gene imanım var ki: sizler de türk Atasının en içli tapıctları. candan duacılarısınız. Bugün Türkiye cumhuriyetinin onuru, saygısı, ülküsü, kuvveti her yerde kendini saydıracak haldedir. Tİnel kuvvetimiz olduğu kadar etensel kuvvetimiz dc canlıdır Türk evladı. Atatürk yalnız turk dünyasının değil bütün uluslar alanı, nm can verici, heyecan verici, kuvvet verici bir güneşidir; bîr canlılık kaynağıdır. Bu güneşte daima ycnİleşcn bir kuvvet, bir hareket, alevler içinde kaynaşan bir hayat var, yaratma var Türk gençleri, Atatürk'ün size emanet ettiği bu cühuriyet, kitab sahifclerin-de adı geçen kuru. sade bir hükümet. değil, türkün geçmişten kurtuluşu, cehaletten sıyrılışı, istiklal ve istiladan kurtuluşu, yeni hayata, soy *al lığa girişi demektir. Büyük insan., bu devir ve gelecek devir evlatlarının Ölmiyen atası: şurası muhakkak ki. bugünkü senin kurduğun gençlik türk milletim geçmişten geleceğe çekip çıkaran kuvvetli bir zen-cİr gibi biribirinc bağlanan halkalardan ibarettir. Bu halkalar kopmaz, eriyemez ve koparılamar Onun erimez demirini sen döktün, hamurunu sen yuğurdun. Kop.inlim." diyorum, çtinkü yaratıcı Gazisine tapan hu halkalar aynı kan. aynı îman ile bİribirine kaynamış ve Atatürkünö Ulu Gazisini çevirmiştir. Atatürk bu gençlik rencirinin. bu kuvvet akınının kahramanıdır, aslanıdır, gençlimin kanıdır; ulusun canıdır. Sorarım rirlere kansır gençlik yaşar mı, cansız ulus olor mu hiç Şaşarım türkün Özüne el uzatmak istiyen şaşkınların perişan akıllarına I.. Onlar unutmasınlar ki türkün toplu vı'cdanmdaki birleşik iman. Gizi imanı karşılarına dikilecek ve onları en yakın bir zamanda inletecek, kanını dökecektir. Arkadaşlar: Kanunlarımız nihayet aklı başında olan insanlara ceza vermektedir. Fakat insanlığın üstünde o-lan bir varlığa suikast hazırlıyanları ö/ dediği yerde ölürüz!..„ ancak insanlığın üstünde dtkf&ncclerte halletmek lazımdır. Bu iş ulusun ulusal benliğine ter kedi bne Udi r ki toplu bir vicdan gürleyen bir hükümle melunlar lâyrk olduğu cezayı bulabilsinler. Türk ulusu, devrimlerinin sembolü olan Atatürke karşı yapılacak suikasta değil bu fena fikrin akıldan geçmesine bile tahammül edemez. Bu uğurda gençlik ve ihtiyarlık Atatürk için kanını dökmeye her an hazırdır. Kahrolsunlar hiyanet ve salgından kurtardığı şehrin sokaklarında ona ba-inane pusu kuranlar. Kahrolsun türk milletine bir vatan, bîr medeniyet ve bir geıecrk yaratan bu büyük insana kıymak istiyen sıcaklar.. Hayır türk ulusunun inancı derindir. Bu büyük insan, mucizelere ve insanlığın üstüne çıkan bir kahraman, insan silâhlarının tehlikesinden daima korumuştur korunacaktır J ı Atatürk, Ulu Gazimiz öan.-b bir gençlik namına soyuyorum biz saha tapıyoruz. Bize sen de inan bepim'i seni yaşatmak için kan vereceğiz, can vereceğiz. Büyüklüğün karşısında -Juvrt'igumuy inan vır lığı inan ki: sana *ena fikir beşli yen kafayı kurutur ve bu fikri yoğu. ran kanı bir an içinde durdurur. B. Meki Said Efenin söylevi Bayan Süheylâdan sonra söz alan. Cumuriyet arkadaşımızın Ankara ayları Meki Said Esen. bu toplantınm mahiyetini kısaca kaydettikten sonra dedi ki: "— Bütün biı tarih boyunca, mel. unluğun bu kadar iğrenci görülmemiştir. Daha sınır boyundayken tekerlenen şu kancığa bakın: bit tükrüklük su -ratı, bir fiskelik canı ve kapkara gol-gesiylc güneşi söndürmeğe çıkmış! Yapamazlar 1 Bütün bir yurd ayaktadır. Milyon, larca yiğit baş, ışık aldığı, can aldığı, hız ve inan aldığı bu güneşin önünde, sonsuz sevgilerini söylüyor. Beynimizin nesci bu sevgiyle dokundu, yüreğimiz bu sevgiyle çarpıyor. Bu sevgi damarlarımıza kan. göğüslerimize İnan oldu. Bu sevgi bir devrim şarkısı gibi ağızlanmızdadr Bu sevgi, bizi ona vc hepimizi biribirimıae bağlayan bağdır. Yapamazlar t ¦Bötün bir ulus. bir tüfek namlusu gibi dolu gözlerile, her zaman her yer- de onu bekliyor, öz «allığım bekliyor.,, Meki Sait, buıadâ ,ek büyük bir. heyecanla: "— Başını omuzları üstünde utandırıcı bir yük gibi Usa—ay anlar.-,, dedi ve atanı dolduran geniş halk kütlelerinin yüksek heyecanı karşısında bu ibareyi Mî defa daha tekrarladıktan 'on. ra: Başını omuakaıı üstünde utandırıcı bir yük gibi taşımıyanlar, başını en büyük başımız için vermesini bilenlerdir^ dedi ve söylevine devam etti: "— Busu milyonla!ca kere, tek-rarlıyarak haykırabılüria: Onun yolunda, başlarımızı, her zaman, güle güle. sevine mc-.'c* bir şarkı söyler gih' nese ve ina* »- --ebî. liriz. Bu yurd ak alınlı yiğitlerin her aa nöbette olduğu bir rşıkh ulkcrtır. bulun ulus keskin bir ofke ile silâhlı ayakta bekliyor. Yapamazlar! Yalçın kayalar gibi dikilmiş göğüslere hangi kahpe rüzgâr. işliycbilİr? O. na uzanmak istiyen hcı *j. çuiuj».-maklaıını kendi gutlağrada bulacaktır.** Ona kem bakmak istiyen goı -n son bakışıdır. Yalnu kotuluk için yola çıkan kan-c . değil, daha kotattuğö alılma uğratan soysuz bile. ayak bastığı yerin dibine geçer..,. Baştanbaşa heyecanlı olan bu söylev 50 binden, fazla halkın, Meki Saidle lnr-likte hep bir ağızdan "Yapamazlar H diye haykırmalariylc kesildi ve çok alkışlanan gazeteci arkadaşımız söylevini, halkın bir tek dil halindeki coşkun tezahürleri arasında bitirdi. B. \ecmi söylüyor Meki Saıddcn sonra yüksek ziraat, enstitüsü talebesinden Necmi komplo karşısında gençliğin duyduğu aefret ve tiksintiyi anlatan şu «özleri söyledi: Turk ulusu. Bugün burayı kulaklarımızda hâlâ iğrenç yankılan çınlayan tiksindiren hortlak bir kayıaklığı t.ın'ıın yeni bir kara sayı t asını tckıl edecek kahbe suikastçıları lânetlcmıyr seldik I Türkün gözbebeğine. canımızdan çok sevdiği • mı/, acuna varlığiyle oğurdüğumûr en büyük türk evladına Ataturkumüzc suı kast yapmak ütcdüerl Çok şukur düşmanın bu kahbeec pususu yerini bul -madı. Hedefine ulaşamadı Türkün - -miz imanı atasına olan riva sevgisi Dİin Anufurtnlur raddesi böyle idi... ULUS 24II.KTKSKİ.N. I«m PRRSEMIIF Son haberler 2. ci sayıfada ALTINCI YIL. No: 5117 Adımız, andımızdır Her yerde 5 kuruş Atatürk İçin kötülük düşünenler Ttirkiyenln sesini dinlesinler: \~\ ' İli f ¦ ötey gün Hakimiyeti MıTIYye'meydahırida toplanıp komploya telin edenlerden bir grup. Kastamonuda: Ödemişle: ödemiş, 21 (A.A.) — Uğrun En Büyüğümüze karşı hazır - /anıp vaktinde meydana çıkarıl -mış olan alçakça yağınçın yurdda uyandırdığı heyecan ve nefret bütün kuvvetiyle devam ediyor. Bir çok şehir, kasaba ve köylerimizde korkunç teşebbüsü lanetlemek için miting halinde toplanan halk yı -ğınlart adın Ulu Önderimize çekilmiş olan & -ygı ve candan bağ -lıltk telgraftı rnı neşirde devam ediyoruz: Sivas, 22 (A.A.) — Türk ulusunun ve türk cumuriyetinin düşmanları tarafından yüksek varlı ğınıza suikast tertip edilmesinden ve bunun yarattığınız çelik idare tarafından önlenmeisnden Ötürü cumuriyet alanında toplanan bü -tün Sivas halkı coşkun bİr miting yaparak türk ulusuna ve türk yurduna düşmanlık için varlığınıza karşı kötü niyet besliyen haini.ri tel'in ettiklerini huzurunuzda e -ğilerek derin saygılarımızla arz -ederiz. Sivaslılar adına Basel Edirnede: Edirne, 22 (A.A.) — Suikast haberi batı ucundaki çocuklarımızın baştan başa sarsılmasına ve hınçlanmasına sebeb oldu. Tarihe başeğdiren türk ulusunun sembo lüne saldıracak elleri al kanları -mızla boğmağa her vakit hazır bulunduğumuzu bildirmek içîn biriktiğimiz halkevi çatısında ünlü varlığınıza çok daha esenli ve basarındı ömürler dileyerek son -suz saygılar sunmağa karar ver -dik. C.H.P. Edirne llyönhurul Başkanı Akıncı Denizlide: Deniri, 22 (A.A.) — Ulu önderimiz gözbebeğimiz Atatürk'e karşı suikast yapılmak istendiği -m haber alınca bütün denizliler :oplanarak canlarını feda etmeğe bir daha and içtiler ve hüküme timizin gösterdiği uyan.klıktan dolayı şükran duygularının yüce katınıza duyurulmasını istediler bu kötü dü-ünceli alçakların ka nunun en a«ır cezasına çarptırıl -malarını be1 Üvorlar. Miting Hrveti Baıka-ı Ertfan Kastamonu, 22 (A.A.) — Canınıza kıymak istiyen alçakları lanetlemek için cumuriyet alanında toplanan binlerce kastamonulu -ların hepsinin uğrunuza kanlarını dökmeğe bir kere daha and içtik lerini ve hainlerin en ağır ceza -lara çarptırılmalarını sabırsızlıkla beklediğimizi arzederiz, ulu ön derimiz. Kastamonulular adına Arslan Dil hakkında Etimolojik ve Morfolojik II inci Anket / — Iştk 2 — Parlak 3 — Sıcak 4 — £teş Ti — Gök 6 — Su 7 — Yer 8 — Toprak _ torpak 9 _ \ddiz 10 — Yıl I) Yukardaki kelimelerin ilk ve asıl kökleri ne!—4'*-'t II) Bu kelimeler nasıl teşekkül etmişlerdir? III) Bu kelimeleri teşkil etmek için köke ilâve olunan ek -ler nelerdir ve eklerin h birinin mana ve farkla bakımından rolleri ne ol -muştur? IV) Bu araştırma neticesinde: A - Türk dili kökleri, v.. B Türk dili ekleri, ve, C - Tü*-*: sözlerinin teşe! kütü hakkında bir ka ide çıkarmak mümki müdür? Yukardaki ikinci dil anketimize okurlarımızın vereckleri cev^b lart, gazetemiz yazı işleri direktör lüğüne göndermelerini rica edsiz. Şimdiye kadar atdtğtmız cevab lart *tras:vle kn*"*-'ğumuz g.'" — böyle de koyacağız. da kanım, canını, malını seve »e ve vermekten çekınmiyen Ödemiş halkı göz bebeği Atatürk'e el uzatılmak istendiğini işitince yürek -ten kopan taşkın ve coşkun bir istekle cumuriyet alanında toplan -mış ve dünyanın en alçak insan -lan olan bu melunların bir an bile yaşatılmıyarak gebertilmesini ve bütün dünyaya türkün en büyüğüne dokunulamıyacağının anlatıl -masını ve bu isteklerinin yüce ka-tanıza ulaştırılmasını coşkun gösterişlerle kararlaştırmış oldukla rını bildirir ve bütün Ödemislile -rin sonsuz sevgi ve bağllıklarını sunarız. Şarbay Baykol, C H. P. baş hanı Yayla, Halkevi Baş hanı Baran Yalişıhanda: Kırıkkale, 21 (A.A.) — Sizi öz canlarından çok seven ve size bütün varlığıyla bağlı olan köylü! rı-miz, alçak ulus düşmanları tarafından size yapılmak istenilen suikast niyetini çılgın bir teessürle hab aldı. Bütün varlığımız sizin yurd değerindeki kıymetli vücudunu -za sarsılmaz siperdir. Sizin ulusumuz için ne büyük bir Ata oldu ğunuzu bizim kadar anlıvan dür manlar yalnız size değil ulusu • muza da suikasta yeltenmişlerdir. Siz yalnız türklerin değil büt"\ insanlık âleminin tapındığı yücp bir dahi, bütün insanlığın Övündüğü barış ve medeniyet, tarı... sahibisiniz. Size suikast medeni vet âlemine suikasttır. Biz o hain leri çiğnemek, parçalamak, size te cavüzü düşünen kafaları ezmeî: için hepimiz ayak üstü bir işaret" nİ7» bakr»»Vt;\yız. Bizi size canı mızla yurdumuzla ve bütün varlı piT«iTİa ba^Nmış olan tanrıdan Sİ7İ basımımdan cok uzun yıll-m eksik etmemesini diler alçak sui kastçıların şiddetle cezalandırıl masını dileriz. Keskin ilçesi Yahşıhan köylüleri adına Sait, Yr^~:han muallimleri adına Ömer (Sonu 5. cİ sayıfada) İTALYA - HABEŞİSTAN SAVAŞI Cephelerde kayda değer hiç bir hadise yoktur Roma, 23 (A.A.) —"Basın ve propaganda bakanlığının 26 No. Iı bildiriği: General de Bono'nun yolla mış olduğu bir telgrafa göre, he -nüz işgal edilmemiş bazı bölgeler halkının başeğmesi ve uçakların keşif uçuşlarından başka her iki cephede kayde değer hiçbir hadi se olmamıştır. Asmara. 23 (A.A.) — Yab-cı gazete aylarları Dagnerei'nin alınmasına büyük bir önem ver • mektedirler. Kontinantal Telgrafın iddia ettiğine göre, italyanlar artık Şe belli vadisine hâkim bulunmakta dırlar. Röyter Ajansının tahminine Uraylar kurultayı bugün acılıyor Uraylar kurultayı bugün smst 10,30 da Halkevi salonunda iç Bakanımızın bir söyleviyle açıla -çaktır. İç Bakanının söylevi., sonra Başbakanımızın da bir söylev vermesi ihtimali vardır. Bu -nun arkasından kurultayın asbaş-kan ve sekreterleri seçilecektir. Kurltayda görüşülecek işler üç kısma ayrılmıştır: Bayındırlık içişleri, Uray gelirleri ve hayatı u -cuzlatma çareleri. (Sonu 3. cü sayıfada) göre, şimdi yağmakta bulunan yağmurlar Ogaden cephesinde İleri hareketlere engel olmaktadır. Fakat topraklar kuruyunca işgal hareketi devam edecektir. Adisababa, 23 (A.A.) — Kont Vinçi'nin beklediği italyan kon -solosu, Moşo demiryolu istasyonuna varmıştır. Kont Vinci, Moşo'ya giderek kendisiyle buluşacak ve birlikte Cibuti'ye hareket edecek -lerdir. Adisababa, 23 (A.A.) — italyan uçakları kuzay cephesi üzerine aşağıdaki bildiriği atmışlar -dır: «Tigre halkına... Kıral üçüncü Viktor Emano -el'in ve Musolininin emriyle, General do Bono, Ras Guksa'nın oğ -1u son altes Haile Selasiye'yi Aa -laua ve Takazze bölgelerine ilbay tayin etmiştir. İmparator Jan'm sarayı, italyan hükümetinin yar -dimiyle ihya edilmiştir. Onun e -mirlerine, bizim emirlerimizi olduğu gibi sayınız. » B. Receb Peker Istanbula gitti C. H. P. Genel Sekreteri B. R. Peker istanbul'a hareket etmiş -tir. Pazara kadar orada kalacaktır. İngiliz başbakanı ve siyasal durum ingiliz başbakanı B. Londra, 23 (A.A.) — B. Bald vin, Avam Kamarasında demiş -tir ki: « — Büyük Britanya, Uluslar Sosyetesinin dışında hareket et mek için hiç bir manevra yap mıyacaktır. Anlaşmazlığın halli, gerek italya, gerek Habeşistan v gerek Uluslar Sosyetesi içîn hakkaniyet üzere olmuluîır. Bugün güdülen m ..¦!¦! u baçVa bir sı yasa güdülmesî ihtimali yoktur. Bir kere dalıa ilâve edsyîs) !:i, leîc basımıza hareket ilmeyi £İ'z2 al madik ve hiçbir zaman harb dü - şiir»'—-* ,;k.» b B Kivin, Ingilterenin sm.Mi |-r,»,n arttırılması UlZUSlUJVi Baldvinin birkaç pozu kaydederek demiştir ki: « — Kollektif güvenlik siya -sası, ulusal müdafaa hizmetinde görülen eksiklikleri karşılamazsa bu siyasayı güdemem. Uluslar sc yelesinin bütün vasıtalarını tükettikten sonra da umudlarımızı ger-çeklcştiremezsek, mücadeleyi bırakacak değilim. O zaman, ulus -lar sosyetesini tesiıli kılmak içîn ne yapabileceğimizi düşünece -ğiz.» B. Raldvin, seçimin 14 ikinci teşrinde yapılacağını, yeni parlamentonun başkan seçimi içîn 26 ikinci teşrinde toplanar-açını vfl cn .son, resmi olarak anlısının da 3 îlMrfi-Min oUca?ını bildirmiştir. « -1 II I II v ULUS 24 ILml^'.IN 1935 ff.tK.:. İtalyanlarla Ras Desta arasında : Yeniden bir çarpışma mı oldu? Adisababa. 23 (A.A.) — 200.000 ki .silik bir kuvvetin başında bulunan Ras Dcsta, Ogaden bölgesinde yapılacak o-lan italyan taarruzuna karşı gelmek ü -zere Ouebbc Şibeli vadisinde ilerlemektedir. Tiğer cephesinden haber verildiğine göre. italyan uçakları Makalle bölgesi üzerinde uçarak, ahaliyi habeş hükümetinden ayrılmağa çağıran propaganda kâğıdları atmışlardır, italyan uçakları Vvolkait bölgesini üstüste bombardıman etmişlerdir. insanca kayıp yoktur. Adisababa'da ısrarla dolaşan yayıntılara göre, Ras Seyum kuvvetleri ile İtalyan kuvvetleri arasında bir savaş olmuştur. Bundan başka bir italyan ko -lunun Aşangi gölüne doğru ilerlemekte olduğu söylenmektedir. Fakat habeş çe-venleri. havanın aşın sıcaklığı, toprağın kuraklığı ev Danakil'lerin sarsılmaz durumundan ötürü böyle bir hareketin imkânsız olduğunu söylemektedirler. Kahire. 23 (A.A) (Royter)— Şcbclı nehri boyunca Ras Desta ile italyan kuvvetleri arasında harb başladığı hak kında çıkan haber ne habeşder ne de italyanlar tarafından teyid edilmemiş _ tir. Bu, herhalde münferid bir vaka olsa gerektir. Cenub cephesi başko -mutanı olan Ras Destanın emrinde 300 bin kişi varsa da bunlar 400 kilometre uzunluğunda bir cephe üzerine dağıl . m ış lar dır. Royter ajansının Adisababadaki aytan. kuzay cephesinde bir çok muşa -bitlerin gelecek hafta yeni bir italyan taarruzuna intizar ettiklerini bildiri -yor. Zira italyan uçakları, hele Dana -kil bölgesinde çalışmalarım artırmışlar dır. İtalyan kıtalarının yeni bir btışarm Mogadiscio. 23- (A.A) — Stefanİ jansı ayları bildiriyor: Uebi. Scebelli nehri üzerinde bulunan Dangcrei, Mustahul'ün 35 mil uzağın dadır. Scayeli. Dangereî ile Cuerlogu-bi arasındadır. Bu İtibarla, Dangerei -nin alınması Somali cephesindeki hattı kuvvetlendirmiş bulunmaktadır. Yabancı gazete aytarlannın haber verdiklerine göre Somali cephesindeki süel hareketler, tam bir sahra harbi ka rakterini almıştır. İtalyan manevrasının çabukluğu, düşman kuvvetlerini harba girmek zorunda bırakmıştır. Hafif bir yüksek likte uçan italyan uçakları, düşmanı bombardıman edebilmişlerdir. Kurak topraklara alışkın olan süratli kolların hücumları, düşmanı dağınık bir şekilde kaçmak zorunda bırakmıştır. General Graziani, süel harekete biz zat İştirak etmiştir. İtalyan kuvvetleri bir habeş bayrağı elde etmişlerdir. Harb. çok şiddetli bir fırtına hüküm sürdüğü bir sırada olmuştur. İtalyanlar bundan başka, Grable yük sikliklerinde bulunan Burdoni kaleciğini de işgal etmişlerdir. İtalyanların bu yüksek yere kadar varmış olmalarının stratejik Önemi pek büyüktür. Napoli, 23 (A.A) — (Kalabrya) ve (Sicilya) adlı gemiler, doğu Afrikası. na hareket etmişlerdir. Bu gemilerin bi cincisi 63 subayla 2132 nefer, ikincisi 22 mühendis. 69 subay ve 1885 nefer ta-şrm aktadırlar. Önemli mikdarda subay ve nefer yüklenmiş olan Bombardıa gemisi de yakında Afrikaya hareket edecektir. Cepheye gitmiyen habeşler asılacak Hartum, 23 (A.A) (Royter) —Ha -beşistanın batı güneyinde verilen genel seferberlik emrinde deniliyor ki: c Bu emir alındıktan sonra evinde kalanlar asılacaktır. Herkes silah altına alınacaktır. Bütün erkekler ve mızrak taşıyabilecek zinde erkek çocuklar Adisababaya gönderilecektir. Evli erkekler, yiyecek taşımak ve yemek pi _ firmek için karılarını birlikte götüre -çeklerdir. Karısı otmıyanlar, kocasız herhangi bir kadın götüreceklerdir. Ço cuklu kadınlar harekete mecbur değil, "irler. Fakat bu takdirde bunların ko- caları beraberlerine başka bir kadın alacaklardır. Körler veya yüaüyemi _ yenler ve yahut mızrak taşıyamıyanlar muaftırlar.,. .Sır Sumtıel Hor'un söylevi üzerine Habeşistanda kırgınlık Adisababa. 23 (A.A.) — Sir Samuel Hor'm dün verdiği söylevin bir hulâsası çabucak gözden geçirildikten sonra dün habeş mahfillerinde duyulan kır gınlık bugün söylev metninin tamamen vc dikkatli bir surette gözden geçiril -rmsi üzerine bir kat daha artmıştır Söylevdeki lisan habeş resmî malı -fillerini pek müteessir etmektedir. Bazı müşahitler, habeşlerin süel bakım -dan kendi kendilerinden başka kimseye güvenemiycccklcrinc inanarak, hararetle rinİ değiştirmeleri ve bu u.nudsuztukla geniş ölçüde bir taarruza kalkmaları muhtemel olduğunu bildiriyorlar. İmparator henüz Edisababa'dadır Ve tahtVçıktığının ikinci yıldönümü o lan 2 ikinci teşrin tarihinden önce Des-sic'ye hareketi ihtİmalli görülmemektedir. İmparatorun Adisababadan hare * ket ederken, merkezin garnizon kumandanlığını Dcssiedcn geri çağrılacak olan Veliahta bırakacağı ve garnizon mevcudunun, demiryolunu korumak için on beş bine çıkarılacağı bildirilmektedir. Habeşler italyan mevzilerine uzak Adua, 23 (A.A) — Geçen gece. ileti karakolların bulunduğu yüksek arazide her iki taraf tüfek ateşi açmışlar -dır. Düşman bölgesinde yapılan hava keşifleri sonucunda. Tccaze ötesinde vc Gondar yakınında önemli düşman kampları bulunduğu anlaşılmıştır. italyan hatları yakınında düşman kampları yoktur. Habeşlerin yeni bir ihaneti mi? A?mara, 23 (A.A) — italyanlar tara fından henüz işgal edilmemiş bulunan bölgelerin kabile Daşkanları yerli ordusunun siyasal bürosu şefi kont Ghcrar-do della Portaya giderek Ras Seyumun kendi ordusu için biriktirdiği hububat depolarının anahtarlarını teslim etmişlerdir. hülyan uçakları çıdıştyorlar Adigrat, 23 (A.A) — italyan uçakları, doğu yaylası üzerinde bulunan Berru bölgesindeki şüpheli düşman gruplarını dağıtmıştır. Uçaklar bun -dan başka Berrucutanın güneyinde bulunan bîr köyü bombardıman ederek yakmış ve Omager yakınındaki cephane depolarını da tahrib etmişlerdir. //u/ya gene yulanlıyor Roma, 23 (A.A) — Adua ahalisinin köle olarak parasız yo) yapılmasında kullanıldığı, italyan kıtalarının baskın yaparak hayvan gasbettikleri. halkın ise açlık tehlikesi karşısında olduğu hakkında Adisababada çıkarılarak bazı yabancı gazeteler tarafındn neşredilen İni er kesin olarak yalanlanmaktadır. l.ibyada genel af Roma. 23 (A.A.) — Libya genel il bayı Mareşal Balbo, son günlerde siya -sal mahkûmlar İçin genel bir af ilân etmiştir, isyan sebebiyle ağır hapis ce ¦ zasına mahkûm 11 yerli salıverilmiştir. Mareşal Balbo bu affe layık olduklarını isbat edeceklerini umduğunu söylem' tir. Habeşistanda yabana düşmanlığı Adua, 23 (A.A.) — Stcfani ajansı aytan bildiriyor: Habeşistan içinde yabancı düşmanlığı günden güne artmaktadır. Söylendiğine göre alman ve ame-rikalı kervanlar soyulmuştur. öte taraftan, Mogadişyo'dan yollanan biı telgrafa göre. Ogaden'de ge -çenlerde cereyan eden harb sonucur * işgal edilen bir kalecikte bir ingiliz makineli tüfeği bulunmuştur. Habeşistanın Roma işgüderi Roma, 23 (A.A.) — Hükümeti tara fından geri çağrılan Habeşistanın Ro ¦ ma işgüderi Negadras Afcvord, vcd:ı için yönetker B. Suviç'i ziyaret rtrnjş -tir. DIŞ HABERLER Siyasal gerginlik gevşiyor mu? Paris, 23 (A.A.) — Gazeteler, Sir Samucl Hor'un söylevinin geniş bir arsıulusal sükûngözeterek yapıldığını söylemektedirler. Pöti Pariziycn, şu fikirdedir: «Güdülen siyasanın haklı gösterilmesini gözeten bu söylev çok katî bir ed.ı aldığı yerlerde bile hiç sertleşmeden devan etmektdir. Bu söylevde uzlaşıcı bir lisan vardır. Maten diyor ki: « Bu söylev, yalnız italyan - habeş lıarbında ingiltere'nin oynıyacağı rolün istikbali için değil, fakat aynı zamanda genel sükûn için de güven verici mahi yettedir.» Eko dö Pari gazetesinde Pertinaks diyor ki: « ingiltere, kendi başına hareket? geçmiyecektir. Fakat, uluslar sosyetesi haşansızlığa uğrarsa ingiliz siyasasını" esrarlı tarafları bakidir. Böyle bir durum. Avrupa'nın işlerini kolaylaştırv mahiyette değildir. Mademki uluslar sosyetesi nizamnamesinin Afrika'ya ta: biki, bu nizamnamenin Avrupa'ya muhtemel bir tatbikini tehlikeye düşürecek mahiyette idi. böyle bir tecrübeye giriş memk daha doğru bir harket olacaktı. Figaro, şunları yazıyor: « Söylevin en önemli kısmı, İngiltere'nin uluslar sosyetesi eserine neden bu kadar bağlı olduğunu izah eden Vı simdir, ingiltere'yi idare edenler, ingi 1İ7 kamoyunu, pakta doğru çevirmiş' vc bu paktın etrafında mistik bir hav. yaratmışlardır. İngiliz kamoyunun iyic hazırlanmış olduğu bir sıradadır ki. u -hışlar sosyetesi ile italya arasındaki kavga baş göstermiştir. B. Musolini bu psikolojik hakikatlerden haberdar ol -muş olsaydı, başka türlü hareket ederdi. Çünkü, İtalya, her devlet kadar fngilte re'nîn Avrupa'da fnal ve ihtiyatlı mevcudiyeti ile ı!i'L'ılr. ¦ • övr diyor kı; « Londra'daki tarafsız görmenler' genel düşünüşlerine göre, Sir Samuel Hor'un söylevi, "vakit kazantcı., bir ma hiyet taşıyor. Onu. B. Baldvin'in soy levi ile yakınlaştırmak gerektir. Fran • sızlar, bu söylevi hiç olmazsa 15 günlük bir düşünce devresi geçirecek olan in^ tiz siyasasının bir duruş noktasını işaret olarak karşılanmalıdırlar. İstikbal, henüz kararsızdır, ve Fransa, ingiltere-nin en Önemli menfaatlerine uymıyac \ olan hiçbir arsıulusal karar almıyacağı-nı şimdiden kabul etmelidir. * İtalyan gemilerine ingilizlerle hadise çıkarmamaları emredildi Roma, 23 (A.A) — italyan siyasal çevenleri, italyan gemilerine, ingiliz li mantarında 24 saattan fazla kalmamaları için konulan yasağı, 1907 La Hey andlaşmasının fazla kesin bir tefsiri o-lara".. karşılamaktadırlar. Harbin resmen ilan edilmiş olma -dığı hatırlatılmaktadır. Bununla beraber, hükümet Akdeniz deki bütün italyan gemilerinin süvari, lerine çok ihtiyatlı hareket ederek in -giliz gemileri ile herhangi bir hadise çıkarmamalarını emretmiştir. İngiliz gemilerinin italyan gemile rine selam vermekten kaçındıklarına dair bazı italyan gazeteleri tarafından yayılan haber, resmen yalanlanmakta -dır. İtalyaya ingiliz kömürü geliyor Roma, 23 (A.A.) — Gazeteler. Royter ajansının. İtalyaya ingiliz kömürü gittiğini haber veren telgrafını yaymakta -dır. Bu hareketi, ingiliz kesin siyasası -nın yumuşaması şeklinde tefsire kadar gitmiyen gazeteler, İtalyaya giden bu ilk ingiliz yükünün zecrî tedbirler sı -yasasının tehdidi altında bulunan ingi. liğ kömür çevenleri arasında memnu • niyet uyandırdığını kaydetmektedir. Amerikanın cevabı bekleniyor Vaşington. 23 (A.A.) — Dış bakanlığı Ccncvredcn italyaya karşı alınan ted birleri bildiren ve bunlar hakkında Amerikanın düşünceni hijdirmeyc da vet eden büyük bir dosya almıştır. Buna. B. Ru - '' izinden dönmeden önce cevap verilrrıiyecektir. iieyli Telgrafın İtalyaya girmesi yasak Roma. 23 (A.A) — Haber veı ildiğine göre. İngiltere ile tul yanın arasmı bozabilecek yazılaı yayan Deyli Tel -graf gazetesinin İtalyaya girmesi yasak edilmiştir. İş yeniden mastıya mı düşecek? Roma, 23 (A.A) — B. Suviç, İn -giltere büyük elçisi Sir Erik Dro -mond'u görüşmek üzere yanına ça -girmiştir. Söylendiğine göre habeş meselesine-bir çözge bulunmak üzere çok Önemli diplomatik bir çalışma harcanmaktadır Italyu l.ibyuduki bir tümenini geri çekiyor Londra, 23 (A.A) — İtalyan müs ¦ teşarı B- Suviçin Romadaki ingiliz büyük elçisine, italyan hükümetinin Lib yadakî italyan kıtalarından bu tümeni geri çekmek için ,..... verdiğini bil - cliımiştir. Elçi Sır Erik Drummond'-un bunu İngiliz — italyan münasebatın da bir düzelme işareti olarak karşıla . dığını bildirmektedir. ¦ Royter ajansı, resmi mahfillerin az çok ihtiyatlı davrandıklarını bildiri -yor. Bu İtalyan haıeketine karşı tngil terenin ne suretle mukabele edeceği herhalde bugünkü kabine toplantısın, da görüşülmüştür. Italyanın hâla Lıb -yada fazladan iki tümeni olduğu kay-dcdilmekteİr. B. Loyd Corc'un Sır Sa muel HorVan sorulan I K \NS.VI\ Fransız bakanlar kurulunda Paris. 23 (A.A) — B Laval. ba - -anlar kurulunda arsıulusal dunım hakkında izahat vermiştir. Kurul: l — Silah İdhali, nakli ve taşınması, 2— Asayişin muhafazası, 3 — Toprak bütünlüğünü ve reji min müdafaasını temine matuf 1901 ta rihlı Valdck Ruso kanununda yazılı tedbirlerin hızlandırılması hakkında üç kararname ile muhafaza teşkilatı -niR 15.000 den 20 bine iblağı hakkın • da bir kararname kabul etmiştir. ' Hükümetin, bu kararnamelerle, halk cephesinde birleşen ve faşist cemiyetlerinin silahsızlandırılmasını istiyen sol kanat partilerini az çok tatmin etmek istediği sanılmaktadır. Fransa pakta sadık Paris, 23 (A.A) — B. Laval bugün parlamento diş İşleri komisyonundaki dîyevinde, Fransanın pakt vecibelerine sadık kalacağını ve gerekirse zecrî ted birlerin tatbikine muvafakat edeceğini önce İtalyaya haber vermiş olduğunu söylemiştir. Ronni hüküm giydi Paris, 23 (A.A.) — Bayan Kotiyyon işinde meslek sırrını ifşa ettiğinden do. layı eski polis enspektörü Bonni altı ay hapse vc beş yüz fran kpara cezası na mahkûm edilmiştir. Bilimi üzere Bonninin adı, Sta- viski mese'esi esnasında pek ziyade bahis mevzuu olmuştu. ı»\û\ık ıı tltlklt.k: B. Litvinof Hoskovada Moskova. 23 (A.A) — B. Litvinof bugün Moskovaya dönmüştür. ( c:(/ giyen komitucıbır Sofya. 23 (A.A.) — Makedonya voyvodasını «lağa kaldırmış ve onu on dört aydanberi tilerinde mahpus bulundurmuş olan L.O.R.I M. üyeleri dün on beş ay hapis cezası giymişlerdir. Bu kurumun başkanı olan Mihatlof. gıyaben müebhed hapis cezası verilmiştir. Zeplin balonu yolu çıktı Frtedrishafen. 23 (A.A) — kont Zeplin balonu. Cenup Amerikasına doğru bu yılın on besinci yolculuğuna bugün çıkmıştır. ıra, (A.A.) — Avasn - .n...ı». undaki rsmzakcrr «ıras oda. B. I.oyd Cocc söz alarak geçen ikinci kânun la Fransa ite italya azasında yao:Un mukavele hakkında izahlaı ilieouj vr .içmiştir kı: "— Fransanın I i trrîs e-tono. m*k flgisi yoktur ve ttaly*d*n* Öi:exIİ tav:/..: elde ctımştir Fransa şimdi I-talya ile olan sınırını pratik SMrettc müdafaasız bırakabilecek duıumjadıı ve bana söylendiğine göre. hu suretle Î8 tümen kazanmıştır Vi. hu kuvvet aman ordusunun yarısına bedeldir. Rnntfn; i. Çin ingiliz hükümetinin de Fransa tarafından İtalyaya yapılan vade bcîtscV vaidlerde bulunmuş olup olmadığını öğrenmek isterim... Sir Samuel Hor. bu suale "hayır., ce. va-bını vermiştir. ' B. Loyd Corc. sözüne devamla, Slre-sada hangi İngilizlerin hangi italyanlarla Özel suretle habeş meselesi hak. kında görüştüklerini ve ne görüştükle- . . , rini sormuş ve demiştir ki* "— O lamın bir taraftan Habeşistan uluslar sosyetesine ikinci müracaatını yapmış bulunuyor ve öte taraftan da italyan askerlerinin gönderilmesine . kuvvetle devam ediyordu. O zaman bif muhafazakâr gazete tarafından verilen haberlere göre. Fransa ikinci kânundan eylüle kadar, silâh ve mühimmat ihracı yasağının merî olduğu üç ay da beraber^ olduğu halde. İtalyaya önemli mikdarda şimik maddeler göndermiştir. Bu maddeler silâh endüstrisi için idi... Bunun Üzerine. Sir Samuel Hor, '' fransız hükümeti tarafından neşredil. -ti i - resmi rakamlar bahis mevzuu olup olmadığını sormuş, B Loyd Corc btî haberin kaynağını 'gizli olarak kendi-, sine bildireceği cevabını vermiştir. B. Loyd Corç bundan sonra zecrî tedbiılcrın tatbikinden müteessir ola. cak'devletlere tazminat verilme*» ou;-sclsındcn bahsetmiş vc hükümetin bu hususta herhangi bir taahhüde girmı) ve Akdenizde toplanan filonun t. ma men veya kısmen geri alınması h.ıkkı( da İtalyaya vaidde bulunmuş olup olmadığını sormuş ve: " — Zecri tedbirler sistemi Önemli bir boşluk göstermekte vc bu da Al -manya. Brezilya vc Amerikanın bu işe katılmamış olmasından ileri gelmektedir... demiştir... B. Loyd Corc'un söylevine cevab ve* -ren B. Eden, B. Loyd Corc'un herha|de bir şüphe havası doğurmak istediğini kaydettikten sonra, kendisinin saklrya-cak bir şeyi olmadığını, italyan - habeş anlaşmazlığının Streza konferansı gün- , ı deliğinde katiyen mevcud bulunmamış olduğunu ve bunun iÇin Strcza'da görüşen üç bakanın buna dair hiç bir me - • sele İleri sürmemiş olduklarım bildir ¦ mistir. İtalyan - habeş anlaş -mazlığı ve Lordlar kamarası Londra. 23 (A.A.) — Lordlar ka -¦narasında bugün İtalyan - habeş anlaşmazlığı konuşmaları devam etmiştir. Dış Bakanlığı yönetken Lord Start-hop, italya'nın kuvvetli, hoşnud ve müs» takar olmasında hükümetin fayda gör -düğünü bildirmiştir Liberal Lord Mot-tiston'un İtalya'nın ablukası düşünül i düğü hakkındaki iddiası doğru değildir. Bu lordun Habeşistan'a bir tah' k heyeti gönderilmesi hakkındaki teklifine gelince, hükümet bunu şimdilik münasip görmemektedir. Eord Stanhop bundan sonra avam kamarasında seçim tarihînin teshirine sebeb olan âmilleri İzah ederek demiş -tir ki: " — Ekonomik tedbirlerin tesirini gösterebilmesi için birkaç ay bcklemelf lâzım gelecektir .Aynı zamanda, italya, girişmiş olduğu şeyin ne olduğunu gö -rünce. bu memlekette bir hayal İnk:s-rı hasıl olacaktır Bunun içir. hük;: » sene sonunda anlaşmazlığımı halli için {Sonu 6. mu sayıfada) . ULUS 25 H.kTI-'.sKlV 1935 CUMA Son haberîer 2. ci sayıfada ON ALTINCI YIL. No: 5118 Adımı*, andımızdır Her yerde 5 kuru* Nttiusmnuz 16.188.767 1927 den beri 2,540,497 arttık Kılış nishctimiz her Bene binde 23 dür. Bütün dünyada Rusyadan sonra ikinci geliyoruz. 20 ilkteşrin günü Türkiye'nin Ker tarafında büyük bir intizam içinde yapılan nüfus sayımının alı nan ilk lokal sonuçlarını dün ve öteygun yazmıştık. Bugün de sa Gündelik M W si \H / F. R. ATAY İstatistik idaresi dün sayım sonuçlarını bildirmiştir: Türkiye nüfusu 16,188,767 ye çıktı. 927 denberi 2,540,497 kişi arttık, bu nisbet binde 23 dür. Sovyet Rusya'dan sonra dünya rekorunu tu -tuyoruz. Biz 927 sayımının da pek dikkatli yapılmış olduğunu biliyor -duk. Mühim olan, ogün 13.648.270. bugün 16.188.767 oluşumuzdan fazla, artış nisbetinin binde 20 fazla olmasıdır, (1) Bunun manan büyüktür: Bir memlekette nüfus artmak demek, bütün say ve genlik faaliyetlerine imkân veren, halka güven ve sü -kün veren bir idarenin varlığı demektir. Kalabalık Türkiye, bayındır Türkiye gibi cumuriyetin ese ri ve şeref U* r. Trakya v ¦ Anadolu 911 den 921 e kadar, tam on yıl, büyük küçük tam vaktinde devlete karşı, üç kıta üstünde, dört harb için bütün gençliklerini kurban vermiş • tir. İsyanları bu hesaba katmıyo -ruz. Yıllarca tarlalar boş kalmış -tır; ocaklar tütmemiştir; cumuri -yet kuruluncaya kadar. Anadolu -da sıtmaya ve hiç bir salgına karşı savaşta bulunulmamıştır . Sultan Hamid devrinde hemen hiç ardı arası kesilmiyen çöl is • yanlarına, ve 1908 den sonra Ar navudluk ve Arab isyanlarına genç erkeklerini yollayan gene bu Anadolu idi. Gene bu Anadolu -nun dağları ve ovaları asırlardan beri sükûn ve güven yüzü görme mistir. Anadolunun tenhalığı bu halkın canlılık noksanından değildi -Doğanların büyümesine, büyümüş olanların yasamasına imkân veren şartlar ancak cumuriyet idare -s? ile varlaçabilmiftir. i Sonu 2. cı sayrfada) (1) Binde 20 den fazU artış nısbc -linin değeri ne olduğunu görmek için «liger memleketler rakamlarına bakınız Romanya Bulgaristan Yunanistan Yugoslavya Mısır Rusya İtalya Belçika İsviçre İngiltere Almanya Lehistan Fransa Japonya Kostarıka Filistin 13.3 13.6 11,3 M.4 - | 16.3 23,5 (921.935 vasatisi) 10,1 3.1 4,9 3.3 12.1 ı.o 13.7 24.5 20,2 (Fakat bu rakam nüfus artışı defti), hicret rakamıdır) \ ımm genel ve bütün sonucunu okurlarımıza müjdelemekle övü -nüyoruz. Resmiğ bildiriğ istatistik Genel Direktörlüğünden: 20 ilkteşrin 1935 tarihinde yapılan genel nüfus sayımının, telya-zılarıyla alınan muvakkat netice -lerine göre Türkiye nüfusunun: Erkek 7.974.925 Kadın 8.213.842 Yekûn 16.188.767 olduğu anlaşılmıştır. 1927 nüfus sayımında: 13.648.270 nüfus tesbit edildi ğine göre, Türkiye nüfusu sekiz sene zarfında 2.540.497 kişi olmak üzere binde 186 nisbetinde art -mıştır. Bu artış vasatı olarak sene' de binde 23 nisbetine tekabül eder. Başbakanlık İstatistik Genel Direktör vekili arsıulusal iatatis -tık enstitüsü üyesi C. Aybar, İsviçre federal istatistik bürosu direk tÖrü, arsıulusal istatistik enstitüsü üyesi Dr.C. Bruschuteiler, Başbakanlık istatistik genel direktörlük muavini Sabit Aykut. Nüfusumuzun ne suretle ve ne relerde ne nisbette arttığına dair istatistik genel direktörlüğünden (Sonu 4. üncü sayfsda) Dil hakkında Etimolojik ve Morfolojik II inci Anket / — Istk 2 — l'arluk $ — Sıcak t — Ateş • — Gök 6 — 5ıi 7 — fer 8 — Toprak - torpak 9 — Vı/r/ıs 10 — Yıl I) Yukardaki kelimelerin ilk ve asıl kökleri nelerdir? II) Bu kelimeler nasıl teşekkül etmişlerdir? III) Bu kelimeleri teşkil etmek için köke ilâve olunan ek • ler nelerdir ve eklerin ru birinin mana ve farkla bakımından rolleri ne ol -muştur? IV) Bu araştırma neticesinde: A - Türk dili kökleri, v*., B - Türk dili ekleri, ve, C-Türk sözlerinin tefek külü hakkında bir ka ide çıkarmak mümki. müdür? Yukardaki ikinci dil anketimize okurlarımızın vereckleri cevab-lan, gazetemiz yazı işleri direktör lüğüne göndermelerini rica ederiz. Şimdiye kadar aldığımız cevab tan strasiyle koyduğumuz gll bundan böyle de koyacağız. l hısa teşekkür Başbakanlık İstatistik Ge -nel direktörlüğü yurdun bü • yuh davası nüfus sayımına eşsiz bir ilgi ve içtemlİk göste -ren türk ulusuna minnet ve teşekkürlerini bildirir. Saytm ümidin çok üstünde bir düzen içinde geçmiş ve ulus devlete karşı olan bu Ödevini tam bir duyganlık içinde yerine getirmiştir. Büyük so -nuç, ilbay, ilçebay, kamunbay, ve bütün devlet işyarlariyle memleketin aydın çocuklarının gönülden gelen ilgisiyle alınabil mistir. Başbakanımız Dün aksanı gazetemize sayım sonuçlan hakkındaki düşüncelerini söylemiştir. Dün İstatistik Direktörü Celal, muavini Selim Aykut ve İsviçreli uzman M. Bruschweiler öğleden sonra Başbakanlığa gelerek, sayım sonuçlarını İsmet İnönü'ne arzetr.ı işlerdir. Sayımın düzenle yapılmasından ve alınan nisbetlerden memnun kalan Başbakanımız, kabul etmiş oldukları başyazarımıza şunları söylemişlerdir: "— İşin en ehemmiyetli taralı, sayımın doğru olarak yapılması idi. Buna çok emek verilmiştir. Sayanların ve sayılanların bu noktada göstredikteri dikkat ve Öze n bizi müsterih edecek kuvvettedir. Sayım işinde çaltşan yaban cı mütehassıs da beni bilhassa gene bu nokta üstünde tatmin etti. Türkiye, nüfus sayımlarında, en doğru netice alman yerlerden biri olmuştur. Sayım malûmatı üzerine memleket derdlerini görüp anlamak ve tedbirler almak yolundayız. Bu da şüphetiz, ancak doğru istatistiklerle mümkün olabilir. 16,188,767 rakamı büyük ve kuvvetli neticedir. 927 sayımına göre artma payı, istikbali geniş ve ferah görmek için bize hak kazandırıyor. Güzel ülkemizi bayındıracak ve müdafaa edecek olan bu sayıda ve bu artışta bir millet, insanlığın ittinad edeceği başlıca temellerden biri olabilir. » Faiktan lanet ve hiddet yağıyor! IJıiîiiiıı komplo haberinin memlekette uyandırmış olduğu nefreti auialan sayısız telgraflardan sayı falarımı/a sığabilin adarını k o v u \ o r ıı / d i «s i idunada: Adana, 23 (A.A.) — Türk ulusunu ve türk yurdunu kurtaran siz ünlü ve ulu türk atasının, ulusumu zun en kutsal tanıdığı ve taptığı yüce varlığınıza alçaklığın en tiksindirici bir düşüncesiyle uzatmak istiyen bir komplonun ortaya çıkarıldığını gazetelerde okuyup Öğrenen biz adanalılar. bugün Atatür- Uraylar Kurultayı Dün tç Bakanının bir söylevile açıldı. Komisyonlar çalışmaya başladı Birinci Uraylar kurultayı dün saat 10.30 da Halkevinde, 117 delegenin iştirakiyle, açıldı. Toplan tıda Kamutay başkanı B. Abdül -halik Renda, Başbakan İsmet inönü, Tüze Bakanı B. Şükrü Saraç -oğlu, Sağlık ve Sosyal yardım Bakanı B. Refik Saydam. Gümrük ve Tekitler Bakanı B. Ali Rana Tarhan. birçok saylavlar. İç Ba ¦ kanlığı yonetgeri ve büyük işyar lan bulundular. İç Bakanımız B. Şükrü Kaya kurultayın toplanma -sından maksadı izah eden şu söylevi verdi: (Sonu S- cü sayıfada) kümüzün heykeli önünde toplana-ıak bu çok melun düşünüş ve davranışı silinmez, unutulmaz derin bir kin ve nefretle, lanetle anıp karşıladık. Bütün Atatürk çocukları gibi adanalı yurddaş ve çocuklarınız kutsal varlığınıza karşı beslenen böyle çok alçakça duyguları taşıyan kafaları kırmağa, yürekleri ezmeğe her gün, her dakika andlıdırlar. Bu andımızı yerine getirmek için kendi hayatlarımızı hiçe ve yoka sayarız. Biz adanalı Atatürk çocukları büyük türk varlığının ta kendisi olan u-lu atamızın çevresinde sarsılmı yan, yıkılmıyan, aşındırılamıyacak bir çelik parçası gibi duruyoruz. Hainler ve yeryüzünde yaşıyan herkes iyi bilsin ki senin tek bir kılına dahi kimse dokunamıya çaktır. Çünkü sen çelikten dibi (Sonu S. ci sayıfada) Dün Içrian Hirınci uraylar kurultayının çoru rıÜşO \YIFA 2 ULUS ilk . eJjrın 1935 cuma lı§ Bakanımızın yugoslav gezetecüerine n n e m I i Ih r I i v e v i Bclgrad, 24 (A.A.) — Cenev-reden Ankaraya dönmekte olan Türkiye dış bakam B. Tevfik Rüştü Araş bu sabah saat 7.30 da Belgradrian geçmiştir. İstasyonda başbakan ve dış bakanı B. Sto-yadinoviç ile dış bakan muavini, protokol şcii ve bakanın özel kalem direktörü, Türkiye orta elçisi ve elçilik ileri gelenleri ve gazeteciler taralından selâmlanmıştır. B. Stoyadinoviç ile B. Tevfik Rüştü Araş ve Türkiyenin Bel-grad orta elçisi garın salonuna giderek on beş dakika görüşmüşlerdir. Bu konuşmadan sonra B. Tevfik Rüştü Araş gazetecileri kabul ederek beyanatta bulunmuştur: Son Cenevre hadiseleri hakkında sorulan suale verdiği cevapta B. Tevfik Rüştü Araş, dost ve müttefik memlekette bulunmaktan ve yugoslav başbakanı ile görüşmüş olmaktan doğan sevincini kaydettikten sonra, hususile, getirdiği haberlerin iyi olduğunu, çünkü Balkan antantının bir defa daha kendi önemini ve Avrupada bir nizam ve itidal elemanı olduğunu isbat etmiş bulunduğunu söylemiştir. Zecrî tedbirler meselesi hakkında, süel tedbirlerin mevzubahis olmadığını söylemiş ve ekonomik tedbirlere dair de demiştir ki: Ekonomik .zecri tedbirleri biliyorsunuz. Bunların tatbik ve neticeleri hakkında şunu Önemle kaydetmek isterim ki, samimî dileğim iki taraf arasında en kısa bir zamanda doğrudan doğruya bir uyuşma elde edilmesidir. Cenevrede bütün kararlaştırılmış o-lanlar hepimizin uluslar sosyetesine karşı giriştiğimiz teahhütler-den ibarettir ve şunu da ilâve etmeliyim ki kendisile iyi geçinmek ve anlaşmak istediğimiz komşu bir memlekete karşı zecri tedbirler tatbiki bize oldukça ağır gelmiştir. Bununla beraber zecrî tedbirler hiç bir suretle Italyaya karşı has-mane bir hareket telâkki edilmemelidir. Cenevre konuşmalarına İngİl-terenin gösterdiği ilgi hakkında sorulan soruya cevab olarak B. Tevfik Rüştü Aras, uluslar sosyetesi kararlarının değeri ihmal edi-lemiyeaeğini söylemiş, hususile u-luslar sosyetesi ile yapmış olduğu Gündelik NÜFUSUMUZ (Başı I. ci sayıfada) Bugün bu toprakların bütün yüzölçesine göre bulduğumuz kilometre basına yüzde 21,02 nisbeti, eğer en iyi bizim tanıdığımız ve bildiğimiz bu Anadolunun tarım verimine göre, düşünülecek olursa, memleketimizi daha şimdi -den kalabalık ülkeler arasında sayabiliriz: Anadolu ancak içinde yaşayan halkın işlemesine, geçinmesine ve tabiî artışına yeter olan bir yurttur. On yılda hiç şüphesiz 20 milyonu geçeceğiz. Buna dışardan gelecek göçmenleri katmıyoruz. Her gün daha artacak olan her LUrlu ekonomi faaliyetlerinin bu milletin canlılığına ilâve edeceği hızı da hesablamıyoruz. Yeni asır tekniği ile cihazlan-mış olan Anadolu'da, 16 küsur milyonluk kuvvetli ve cesur bir halkın döğüştürebileceği ordular, dışardan gelecek her türlü tehli -keyi bir tarafa atmış demektir. İki şartla. Hiç durmadan ilerle -mek bir, bize bu mutlu günleri gösteren sükûn ve güven rejimi -ni sıkı tutmak iki! Biz yurdu her türlü tehlikeden birliğimiz ve Atatürk devrimini benimseyip şuurlaştırmakla kur tardık: Her türlü tehlike, ancak, birliğimizin ve devrim hızının zarflamasından doğabilir. F. R. ATAY sıkı elbirliği ile Britanya imparatorluğunun herhangi bir anlaşmazlık karşısında Cenevre kurumuna karşı sıkı bir teahhüde girmiş olduğunu Önemle kaydeyle-miştir. B. Tevfik Rüştü Aras Fransanın sürekli u/laştırma eserinin de çok takdire değer olduğunu ilâve etmiştir. B. Tevfik Rüştü Aras ekonomik tavizler meselesi hakkındaki soruya da şu cevabı vermiştir: "— Bu meselede Yugoslavya ile Türkiyenin çalışması faal ve çok önemli olmuştur. Bu yolda imkânlar düşünülmektedir. Fakat öyle sanıyorum ki bize yapılabilecek tavizler bu arsıulusal elbirliği ve dayanışma eserinde uğrayacağımız zararları asla karşılayamı-yacaktır. Füıansai yardıma gelince, şunu teslim etmeliyim ki, bu mesele ruznameye girdi, müzakere olundu ve komitelerin verdikleri raporlara geçirildiyse bu, yugoslav başbakanı ve dış bakanı B. Stoyadi-noviçin Cenevredeki yugoslav heyeti delegasyonuna gönderdiği cok enerjik talimat sayesinde olmuştur. Bu taratın muhteviyatından esasen ' ı vakit ve zamanı ile haberdar edilmiş bulunuyordum. Ve bu hususta tamamile mutabık idim, o suretle ki çok nazik olan bu meselede iki memleketimiz Cenevrede aynı görüşe sahip bulunuyordu. Cenevrede diğer Balkan müttefiklerimiz de bizimle beraber sıkı elbirliğinde bulunmuşlardır. Saat sekize doğru B. Tevfik Rüştü Aras Belgraddan ayrılmış çe Mladenovatza kadar başbakan ile özel kalem direktörü kendisine refakat etmişlerdir. R.T.R. Aras Sofytıdan nı • ıi Sofya, 24 (A.A.) — Türkiye dış bakanı B. Tevfik Rüştü Aras bugün saat 16.30 da Sofyadan geçmiş ve istasyonda dış bakanı B. Köseivanof ile dış bakanlık genel sekreteri B. Mikalaef, Türkiye orta elçisi B. Şevki Berker, elçilik işyarları ve diğer şahsiyetler tarafından selâmlanmıştır. Tiren istasyonda kaldığı müddetle iki bakan 15 dakika kadar görüşmüşlerdir. Ataliirkle Afganistan ve Romanya kıratları arasında Afganistan kiralının doğumunun yıldönümü dolayısiyle Cumur başkanı Kamâl Atatürk ile Afganistan kiralı Sa Majeste Mehmed Zahir han arasında şu telgraflar teati edilmiştir: Majestelerinin doğumlarının yıldönümü münasebetiyle en derin tebriklerimi sunar ve şahsî sa-adetleriyle kardeş afgan ulusunun refahı hakkındaki temennilerimi arzederim. Kamâl Atatürk Doğumumun yıldönümü münasebetiyle Ekselansları tarafından yapılan dostane tebriklere teşekkür eder ve sıhhatiniz ve saadetiniz ve aynı zamanda kardeş türk milletinin refahı hakkındaki temennilerimi arzederim. * * * Romanya kiralının doğumu nun yıldönümü dolayısiyle Cumur başkanı Kamâl Atatürk ile Romanya kiralı Sa Majeste Karol a-rasında aşağıdaki telgraflar teati edilmiştir: Doğumlarının yıldönümü münasebetiyle Zatı Haşmetaneleri-ne en hararetli tebriklerimi ve şahsî saadetleriyle ve dost ve müttefik Romanyanın refahı hakkındaki temennilerimi arzederim. Kamâl Atatürk. Ekselans Reisicumur, benim ve memleketim hakkındaki temennilerinizden dolayı samimî surette teşekkür ederim. Karol DIŞ HABERLER İTALYA - HABEŞİSTAN HARBİ Kuza) ve ganey cephelerindeki durum Portsaıd. 24 (A.A.) — Kuzay cep- İtalyanların yeni taarruzu, faşistlerin Roma ü/erine yürüyüşünün yıldönümü olan 28 - 10 tarihinde yapacak • lan bildirilmektedir. Güneyde : Adisababa'ya gelen ve fakat henü/ tceyyüd etmiyen bir habere göre, Gra. ziani ordusunun makineli kuvvetleri uçaklarla birlikte Ualual'dan batı 1 zayi istikametinde Sasabenek'e doğru ilerlemektedir. Sasabenck, Harar'a iki yüz kilometrede Fafan nehri üzerinde önemli bir merkezdir. İtalyanların ileri hareketi için Ogaden'in en kurak kısmını seçtikleri anlaşılmaktadır. Hedefleri, habeş kuvvetlerini çevirmek « habeş garnizonlarını tecrid etmektir. Bunların en Önemlisi, birçok kervan yolarının birleşme noktası olan Gcra -hai gani?onudur. Ualual'dan Sasabe -nek'e olan uzaklık aşağı yukarı 250 * lometredir. italyanların bu mesafenin önemli bîr kısmını geçmeden ciddî bir mukavemet karşısında kalacakları sa • nılıylor .Habeşler. Ado ile Mcrsi'yi ve italyanlar tarafından Gcrlogubİ'nin işgali üzerine tutunmak imkânı kaimi-yan Ualual'ın kuzayındaki başka bazı mevzii ;rî bîr müddet önce boşaltmışlardır. Teyid edilmiyen bir şayia, italyanların gaz kullandıklarını vc bunun üzerine güneydeki habeş kuvvetleri baş -kumandanı Nasibu'nun kuyuları zehiı temek için emir vereceğini tekrar bil -dirmektedir. Sübakanı Mulugeta'nın kumandasında bulunan ve Oessie'ye doğru dört gün önce Adisabâba'dan hareket etmiş olan 70.000 kişilik ordu şimdiye kadir 130 kilometre yol almıştır. Yol üzerindeki köylerden1 binlerce asker orduy;-katılmaktadır. Ordu. bulduğu yiyecekleri lı.*/.iiı parasını vererek bazan da p^t rasız el koymaktadır. Mulugeta, mobil-ye yüklü birçok katır ve yüzlerce hizmetçi ve birçok kadınla birlikte yolculuk yapmaktadır. Asker geceyi açıkta bakan ile oymak başkanları da çadır . larda geçiriyorlar. Makalle'nİn italyanlar tarafından zabtedildiği Adisababada resmen ya -Unlanmaktadır. Bir itutyun ktUısi geri çekilmiş Adisababa. 24 (A.A.) — Haber ve. rildiğine göre. toprakların arızalı du. rumundan Ötürü, deve ve katır üzerin-de ilerliyen italyan kuvvetleri, habeş kuvvetleri ile karşılaşmışlar vc vuku bulan çaruışma sonucunda geri çekilmek zorunda bırakılmışlardır. İtalyan kıtaları ingili* Sotnoiirine girmiş Adisababa. 24 (A.A.) — Henüz doğ. rulanmamiş yayıntılara göre. bazı İtal. yan kıtaları, yanlışlıkla ingiliz somali-sine girmişlerdir. Koni I inci hâlâ uİdenıedi Adisababa, 24 (A.A.) — Yolculuğu sırasında hastalanan Makalle italyan konsolosunun henüz Adisababaya varamadığı haber verilmektedir. Bu itibarla italyan elçisi kont Vinci, hareketini sonraya bırakmak zorunda kalmıştır. Adisubulmyı müdafaa edecek kuvvetler artırılıyor Adisababa. 24 (A.A.) — Burada soy lendiğine göre. başşehir garnizonuna, yakında 15.000 kişilik yeni bir kuvvet ilâve edilecektir. Bu kuvvet. şehrin güvenliğini sağladıktan başka, demiryollarını ve tahkimatı da koruyacaktır ISegüs cepheye gidecek mi? Adisababa. 24 (A.A.) — İmparator luk sarayı çevenleri, Negüsün cepheye gitmesi meselesi hakkında ikiye ayrılmıştır. Saray ileri gelenlerinden bîr kısmı imparatorun, anane gereğince kuvvetlerinin başına geçerek harb etmesi gerektiğini, öteki kısmı da Negüsün Adisdbabada kalması lüzumun1) ileri sürmektedir. Harar bölgesinde Adisababa. 24 (A.A.) — Harar bölgesinin muntazam kuvvetleri, Utbi -Şibcliyi koruyan Ras Dcsta'nın sol yanını kuvvetlendirmek üzere bugün Ciciga'ya doğru hareket edeceklerdir Doğrulanmtyan haberlere göre. Ras Dcsta'nın kuvvetleri, italyanlarlı temasa girişmişlerdir. Harar ilbayı ve Ogaden cephesi baş komutanı Ras Naciboy Cicİga'dan Harrar'a gelmiştir. Nasibu. Diredu'a-ya gidecektir. Gazeteciler Harara gittiler Adisababa, 24 (A.A.) — Harb hakkındaki haberlerin güçlüklealınmasın-dan ötürü birçok gazeteciler. Adisa'ja. dan Harrar'a gitmişlerdir. Gazeteci, ler, bu şehirde daha kolaylıkla haber alabileceklerini ummaktadırlar. Habeş oymakları arasında ifir- pışmalar mı Asmara. 24 (A.A.) — Stefani ajandı Adisababadan bildiriyor: Kuzay cephesinden gelen haberle, re göre. askerlerin cepheye hareketinden sonra türlü habeş oymakları arasında küçük çarpışmalar olmuştur. Sitti oymağından olan cenkçiler Marakos çarşısına taarruz ederek yağma etmişlerdir. Köy halkı mukabele etmiş, ve çarpışma sonucunda iki kişi Ölmüştür. Bazı bölgelerde oymaklar arasında başka çarpışmalar olduğu haber verilmektedir. İtalyan açtıkları nasıl -alışıyorlar Adua, 24 (A.A.) — Bir gazete ay-tarı île görüşen kont Çiano. italyan uçaklarının. köyleri hiç bir zaman bombardıman etmediğini ve gaz kullanmadığını söylemiş ve demiştir kij "Köylerin dışında kamp kuran süel kuvvetleri görmek, uçaklar için çok kolaydır. İtalyan uçakları, şarapnel gibi patlayan beş kiloluk üçer yüz bomba taşımaktadır. Bu bombaların patla-masile düşman kaçmakta ve mevkilerini belli ettirmektedir.,. ola DAGI.MK HAKKKILK: ingiltere hah" ile son pazarlıvtnt seçimden sonra yupucak Londra, 24 (A.A.) — Londrada bir toplantı esnasında Sir Statford Cripps demiştir ki: "— Bay Musolini ile son pazarlığımız, seçimden sonra olacaktır. Seçimin bu kadar erken yapılması ondandır. Hükümet, o zaman yeniden silâhlanmak i-Çİn yetke dileyecektir. İşsizlerin bunu esirgemiyeceklerini umarım.,. Trablusltıki iltılyan kuvvetlerinin bir kısmı geri çekildi Roma. 24 (A.A ) — Trablustaki bir kısım italyan kuvvetlerinin geri çektirilmesi. İngiliz görüşü hakkında Sir E-rih DrumonJ'un verdiği izahat üzerine İtalya hükümetinin beslemekte olduğu uzlaşma duygusunun bir delili olarak telâkki edilmektedir. Haber verildiğine göre, italyan kuvvetlerinin çekilmesi üzerine. Akdeniz-deki ingiliz gemilerinin bazıları da çekileceklerdir. Iİ. Laval rraıısunın arsıulusal te-ahlıiitlere sadık katmağını yledi Paris, 24 (A.A.) — Dış işleri komisyonu tarafından neşredilen bir bil-diriğde B. Lavalin son aylarda diplomasi durumundan vuku bulan gelişim hakkında izahlar vermiş olduğunu beyan eylemektedir. Bay Lavalin uluslar sosyetesi paktından doğan bütün teah. hütlerin yerine getirmek azminde olduğunu beyan ve Fransanın barışı sağ-hyacak bir uzlaşma imkânını bulmak için çalışmasına devam eyliyeceğini i. lâve etmiş olduğunu kaydeylemektedir. B. Eden İn gil terenin sıyasaoinı izah etti Londra. 24 (A.A.) — B. Eden, avam kamarasında muhalifler tarafından sorulan birçok suallere ctvab vererek de. mistir ki: "— Bay Atloe. ingiltere hüküme'i 13 cu Lahcy rouka-relenamesının tatbik edileceğini bildirmekle bir nevi tarafsızlık ilânında bulunmuştur, diyor. Bu* rada bir anlaşmazlık ma ruu ..anttır E. ğcı İngiltere hükümeti böyle bir teşebbüste bulunmuş olsaydı, tarafsızlığına aid bir bildiriğ ncşretmeıi gerektir. Halbuki böyle bir teşebbüs yapılmamıştır. Zira böyle bîr teşebbüs, uluslar sosyetesi mukavelenamesinin 16. cı maddesinin yüklemekte olduğu teahhüdle-re uygun düşmezdi.,, Ekonomik zecrî tcdirlerin bir an önce tatbiki lâzım olduğunu söylîyen münekkidi' n.ı her şeyden önce uluslar sos yetesinin statükosunu okumaları gerek, tir. Bu zecri tedbirler, ancak bir ulus tarafından muhasamaya girişlldiği raman laebik olunabilir. Bu işin bir an önce uluslar sosyetesine sevkedilmesi gerekeceğini söylemek de doğru olmaz. Çünkü bu iş, oldukça uzun müddet bu sosyetede kalmıştır. Şimdiki iş için japon anlaşmazlığı ile kıyaslamak da doğru değildir, hele hukukî sebeblerden dolayı Japonya hiç bir zaman saldırgan olarak ilân e. dilmemiştir. Ve anlaşmazlığın hiç bir a-nında iki taraf harba girişmiş değildir. Bundan başka zecrî tedbirlere amelî sebeblerden dolayı müracaat edilmemiş, tir. Zira Büyük okyanusta sınırdaş olan İki devletin uluslar sosyetesi üyesinden olmadığı görülmüştür. Italyaya verilmiş olan tek garanti şudur: Büyük Britanya, yalnız olarak hareket etmiyecektir. Büyük Brİtanyanın hareket tarzında hiç bir tereddüt go-rülemıştir. Eğer uluslar sosyetesi şimdiki zorlukları kotarmak kabiliyetinde olduğunu îspat edecek olursa butı dünya ona karşı daha çok inan edecek, ve güven gösterecektir. Dünyanın tarihinde ilk defa olarak şiddet esasına de. ğil, hukuk müsavatı esasına dayanan arsıulusal bir sistemin tatbiki teşebbüsüne kalkışılmıştır. Bu teşebbüste herkes kendi rolünü oynamakla öğünebi. ha. Bay Eedcnin nutku alkış tufanlariy-le karşılanmıştır. ingiliz gemilerinin Akdenizden çekilmesi meselesi Londra, 24 (A.A.) — Öğrenildiğine göre, ingiliz kabinesi dünkü toplantı, sında, Aşdenizdeki bazı harb gemilerinin geri çektirilmesi hakkında hiç bir karar vermemiştir. Diplomatik çevenler. Roma hükümetinin Trablustan bir fırka asker çekmek hulusunda verdiği kararı hoşnudlukla karşılamışlardır. Londra, 24 (A.A.) — Trablus'dan bir fırka asker çekmek hususundaki italyan kararı, bir uzlaşmanın sonucudur. İngilizler, "Hood., ve "Renown„ zırhlılarına karşılık bir kuvvet addettikleri bu iki İtalyan fırkasının geri çekilmesini istemişlerdi. İtalya, bu iki harb gemisinin, yüksek tonajda olduklarından stratejik bir kıymet taşımadıklarını ve Akde. nizdeki ingiliz deniz kuvvetlerinin birçok yardımcı gemiye malik olduğunu söylemişti. İngiltere nasıl hareket edecek? Londra, 24 (A.A.) — Siyasal çevenler Akdenizdeki İngiliz harb gemilerinin geri çekilmesi hususunda çok bü. yük bîr gizlilik muhafaza etmektedirler. Bununla beraber, Ingîlterenn .'Hud„ ve "Renovn,, harb kruvazörlerini geri çekmek vadinde bulunduğu hatırlatıl, maktadır. İngiltere, şu noktaları göz önünde tutarak şimdilik bir karar vermemiştir: l. — Seçimlerin arifesinde, ayrış partilerine ingiliz hükümetini Italyaya karşı zayıf bir durum almakla itham etmek /ırsatını vermemek, 2. — İlk barışçıl hareketi yapm:-*' faziletini B Musnünîye bırakmak ULUS 26 İLKTKSKIIV 1*135 CLMARTESİ Son haberler 2. ci sayıfada ALTINCI YIL. No: 5119 Adımız, andımızdır Her yerde 5 Icı Kudüs'te, komplo ile ilgili üç kişi tutuldu Komplo teşebbüsünde töhmefti Vıju-nan saylav Esad Paşa Halil kaçmıştır Kudüs, 25 (A.A.) — Türkiye Cumur Başkam Atatürk'e karşı tertib edilen suikast teşebbüsü ile ilgili olarak töhmet altında bulunanların en başlıcası Maveraişeria parlamentosu üyelerinden Esad Pş. Halil bugün firar halinde bulunmaktadır. 1921 Türk - Yunan harbi esnasında düşmana kaçmış ve oradan Filistin'e geçmiş bulunan üç eski osmanlı subayı Hayfa'da tevkif olunmuşlardır. ULUS: Yukarda neşrettiğimiz telgrafı, günlerdenberi galeyan ı-çinde bulunan Türkiye halkının derin bir memnuniyetle okuyacağına şüphe etmiyoruz. İngiltere-nin Filistindcki otoritesi, Türkiye devlet reisinin şahsına ve Türki-yenin sükûn ve saadetine kasdet- Gündelik SAYIM VE ANKARA F. R. ATAY Başbakan İsmet tnönü, memleket derdleri üstünde düşünmek ve tedbir almakta, sayım istatis -tiklerine nasıl değer verilmekte olduğunu dün gazetemize söyle -mistir. Uzun boylu tahliller yapılabilmek için, bu istatistiklerin bütün ayrınları ile neşrolunmasını bek -liyeceğiz. Fakat bazı rakamlar bize bugünden bir takım hükümler yürütmek fırsatını da vermekte -dir. Ankara şehri nüfusunun yedi senede 74.553 den 123.514 e çıkmış olmasın an hepimiz derin bir haz duy ık. Ankaranın hiç bir zaman di ıvanın büyük nüfuslu şehirlerinden biri olmıyacağını biliyoruz. Fakat ne 70 bin, ne de 120 binle bir şehire bir devlet mer kezinde bulunmak lazım gelen bütün şartları vermek kolay olmadığını da unutmamalıyız. Bir devlet merkezinde bulunmak gere -ken bir çok kurumlar vardır ki, eğer bunlar o şehir kalabalığı tarafından tabiî olarak beslenemez-se ya hiç yapılmaz, yahut da büd-cenin sırtına yük olmakta devam edip gider. Yedi senede Ankaranın nüfusu büyük bir hızla artmışsa da, kadın erkek nüfus arasındaki nisbet hemen hemen aynı derece anor -mal kalmıştır: 74,632 erkeğe karşı, 48,882 kadın! Birde bütün Türkiye nüfusu bakımından aynı nisbete bakınız: 7 milyon 900 küsur bin erkeğe karşı 8 milyon 200 küsur bin kadın: Çünkü Ankarada bir çok memurlar evlenememektedirler; bir çok memurlar kendileri bakmak zorunda bulundukları ayle ferdle-rini başka şehirlerdeki hısımlarının evlerinde veya baba ocakla -nnda küçük bir şey ödeyerek barındırmaktadırlar. Ankarada yi -yecek, içecek, giyecek ve kullanacak şeyler tstanbuldan pahalı de-ğ'ld'r. Ankarada hayat pahalılı -gı, en başta mesken, sonra ışık ve mam Hatlarının yüksekliğinden ileri geliyor. Uzmanlar, kadın erkek nüfus nısbetının tabiîleşmesi için Ankaranın kadın nüfusunun yüzde o-tuzdan fazla artması gerektiğini söylemektedirler. Bu rakam nüfusu 150 binden aşınr. Harb Akademisi ile jandarma ve Siyasal bilgiler mektebi gibi Ankaraya yerleşmek üzere bulunan kurumlarımı -(Sonu J. cü sayıfada-) miş olanlara karşı hakiki dostluk icablarına ciddi dikkat ve itina göstermiştir. Komplo hakkında şimdiye kadar alınan tafsilât, Atatür-kün, yani Türkiyenin düşmanlarının Suriyede ve Filistinde mü-said hazırlık ve teşebbüs muhiti aradıklarını göstermiştir. Atatür-kün şahsında kendi bütün mukaddesatının timsalini gören Türkiye halkının gözü, ister istemez, fesadcıların oturmak, toplanmak ve hazırlanmak için fırsat arayıp buldukları bu muhite çevrilmiştir. Kendi müsamaha ve misafirperverliğini suiistimal eden serseri ve sefil maceraperestlere karşı, dost Fransanın da gereken tedbirleri almasından tabii bir şey yoktur. Türkiyenin bütün sınırlarında bütün komşuları, yeni rejimin kurulduğu gündenberi, bizim tarafımızdan son derece .dikkatli bir güven ve samimiyet hareketi tutulduğunu bilirler. Biz de bu komşularımızdan asla başka bit hareket ne bekler, ne ümid eder, ne de komşularımızın dost bir siyasa dışında menfaatleri oldu ğunu kabul ederiz. Ancak böyle u-zak yerlerde, bu güven ve samimi yet politikası işlerine gelmeyen bir takım kimselerin; sefil ve serserilerin teşebbüslerine ve hareketlerine göz yumarak onları teş- Dil hakkında Etimolojik ve Morfolojik TII üncü Anket / — Ağız 2 — Bağız 3 — Gırtlak 4 — Dil 5 — Diş 6 — Dudak 7 — Alın 8 — Güz 9 — Burun 10 — Kulak I) Yukardaki kelimelerin ilk ve asıl kökleri nelerdir? II) Bu kelimeler nasıl teşekkül etmişlerdir? III) Bu kelimeleri teşkil etmek için köke ilâve olunan ekler nelerdir ve eklerin herbiri -nin mana ve farkları bakı -mından rolleri ne olmuştur? IV) Bu araştırma neticesinde : A - Türk dili kökleri ve, B - Türk dili ekleri, ve, C - Türk sözlerinin teşekkülü hakkında bir kaide çı karmak mümkün müdür? Yukardaki üçüncü dil anketi -mize okurlarımızın verecekleri ce-vablart, gazetemiz yazı işleri di -rektörlüğüne göndermelerini rica ederiz. Şimdiye kadar aldığımız cevabları sırasiyle koyduğumuz gibi bundan böyle de koyacağız. ci edebilecek mevkiler elde edebilmeleri de imkânsız değildir. Hiç şüphe etmeyiz ki pek yakın zamanda dost Fransanın Suriye i-daresi dahi, bir daha bu gibi serseriliklere meydan vermiyecek ve bu gibi alçakça teşebbüs ve tasavvurları Önliyecek kati ve cezri tedbirler almakta tereddüd etmiye-cektir. { Başbakanın | teşekkürü Bir kaç hain vatanstz tara -fından Yüce önder Atatürk'e karşı hazırlanan menfur sui -kasd karşısında asıl ulusumuzun duyduğu heyecanı ve Ulu Önderle onun ölmez eseri olan cumuriyete çözülmez bağlılığı -nı gösteren yurdun her buca -ğtndan aldığı binlerce telgraf -tan duyduğu derin kıvancı ayrı ayrı bildirmeğe vakit bulamt -yan Başbakan, minnet ve teşekkürlerinin iblağt için gazetemizi tavsit etmiştir. Halk heyecan içinde Gelen telgrafları neşrediyoruz Vsküdarda: Üsküdar, 23 (A.A.) — Yeni Türkiye'nin gençlik önde, günlerdenberi şaşkın ve coşkun biz Üs küdar halk yığını, bir yanı batıya bakarak bir yanı da doğuyu ku • caklıyan yurd köşesinden toplu ve duygulu 20 bin ağız hep birden acuna haykırıyorlar, andlar içi -yorlar: Kamâl Atatürk yaşıyacak tır, ulusun, yurdun, medeniyetin bu yüce varlığına göz dikenler damarlarında türkün asil kanı yer bulamıyanlardır. Biz bu, alçak hainlere ulusça lanet tufanı yağdı rırken kutsal heyecanı ile birlik vc yaratıcıya candan bağlılığımızı bir kere daha sağlar, ulusal Şefi -mizi türk dünyasının sönmez gü nesini selâmlarız. Miting için toplanan 20 bin Üsküdar halkı namına Nazmi Madamoğlu ve Vahdet Pekel (Sonu S. ci sayıfada) Kamutayda Tarım Bakanının orman yangınları hakkm -dal» diyevi Kamutay dün Fikret Sılay'ın başkanlığında toplanmıştır. Evkaf büdce kanunu beşinci maddesinin değiştirilmesi hakkındaki tefsir hükümetin isteği üzerine geri ve • rilmiş ve Afyon saylavı Berç Tür-ker'in orman yangınları karşısın • da Tarım Bakanlığınca ne gibi tedbirler alındığı hakkındaki sualine Tarım Bakanı B. Muhlis Erk-men cevab vermiştir. (Sonu 5. inci sayıfadr * Uraylar Kurultayı Dün komisyonlar çal ıstılar- Bugün Halke vinde ikinci genel toplantı yapılacaktır îç Bakanı tarafından kurultay üyelerine Şehir lokantasında verilen sotende bul unanlardan bir kaçı Uraylar kurultayının üç ko -misyonu dün öğleden önce top -lanmışlar ve kendilerine verilen işler üzerinde çalışmışlardır. Hayat ucuzluğu ve bayındırlık komis yonları işlerini bitirmişlerdir. Birincisinin raporu hazırdır. İkinci komisyon raportörü raporunu bı. sabah yazacaktır. Uray gelirleri komisyonu konuşacağı işlerden 15 maddeyi bitirmiştir Diğerleri üzerinde çalışmak üzere bugün tekrar toplanacaklardır. Hayat ucuzluğu komisyonu, memlekette hayat ucuzluğunu temin etmek için çareler aramış ve bunu kolaylıkla elde edecek yollar bulmuştur. Bu mevzu üzerinde verilen kararlar çok önemlidir. Bayındırlık komisyonu, uray-ların bayındırlık işleri üzerinde esaslı prensipler ortaya koymuş -tur. Elde edilen sonuçlar şunlar - dır: (Sonu 3. üncü sayıfada) İtalyanlar kuzay da yeniden taarruz edecekler Uçak hücumları tekrar başladı - Habeş kuvvetleri kuzayda toplanıyor-Bir habeş hücumu püskürtüldü Londra. 25 (A.A.) — Royter ajansı Öğreniyor: italyan kuzay ordusu taarruz hazırlıklarına hızlı bir şekilde devam etmektedy-. Bundan da taarruzun Roma üzerine faşist yürüyüşünün yıldönümü olan önümüzdeki pazartesi günü başlıyacağı anlaşılmaktadır. Habeşlerin, Makalle üzerine italyan yürüyüşünün önüne geç mek için harba girişmeleri ihtimali azdır, çünkü bu şehir civarında önemli hiç bir habeş kuvveti yok- tur. Ras Seyum belki yandan ta -arruzları tercih edecektir. Bu stratejiyi, muvaffakiyetsiz olarak Ak-sum'un batısında da kullanmıştır. Güney cephesine gelince, Şela-bo ve Taferakatema'daki iki ha -beş karakolunun italyanlar tara -fından zabtedildiği Adisababa'da da resmen teyid edilmiştir. Bu iki karakol mevcudundan henüz ya-şıyan bir kaç kişi bitkin bir halde Gorahai'ye gelmişlerdir. (Sonu 2. ci sayıfada) Ogaden yakınlarında bir ha beş mitratyö/ü mevzide III I » . SAY1KA 2 ULUS 26 İLK I rw*IN 1935 CUMA. italyanlar kuzayda yeniden taarruz edecekler (Bmşi I. ci sayıl »d* t Gorahaı'dcn Adisababa ya telsizle v: ıılı n haberlere göre, habeş garnıron lan. hava bombardrmanlariylc kuvvel -lendirilen italyan hücumlarına çetin bir ¦urette karşı gelmişlerdir. Karakollar, önemli iulyan yaya ve mitralyoz kuv vctlcriylc kuşatılmışlar ve hu kuvvetler şiddetle ateş açmışlardır. Habeşler fcv. kalâdc müdafaada bulunmuşlardır. Fa kat garnizonlar hemen hemen tamamen imha edilince geri kalan birkaç, kışı ka-rakolları bırakmışlar, karanlıktan istifa de ederek kurtulmuşlardır. İtalyanların Corahaı'den kırk kilo metre kadar urakta tankları topladıkla rı sanılıyor. Habeş garnizonları şiddetle müdafaa v.' ha/ulanmaktadırlar. İulyan ların her an hücumu beklenilmektedir Itlyanlar Gorahai'nın güneyinde «ra tejik noktalara hâkim bulunuyorlar İtalyanların, Corahai'vi işgal ettikten sonra temirlemc harkâtı ile yan ceptu. lerdekı tâli habeş karakollarının alın ması işini yaya kuvvetlerine bırakaıa'ı, makineli kıtalarla Satabenek'e doğru lir. n hareketine devam edecekleri cami maktadır. Uçak hücumları yeniden başladı Adisababa. 25 (A.A.) Dolaşan yayın talara güre, iulyan uçak filoları Rai S«. yumun kampı ürerinde uçmaya teşcb but etmişler, fakat muvaffak ola mamı v sırdır. Ras Seyum, sahte çadırlar kura tak uçmanlan şaşırtmışın Habeş otoritelerinin Setit bölgesin . 4e casus olduğu sanılan bir ha beşli ya kah yarak uçak ile Adıaababa'ya götür, dükleri haber verilmektedir. • » • Harrar, 25 (A.A.) — 4 iulyan uça |r Gahradarre'ı bombardrman etmişlci ve 200 den fazla bomba atmışlardır. 1 habeş askeri yaralanmıştı* • • * Adıaababa. 25 (A.A.) — Güney cep. betinden gelen haberlere göre. ıtaly.m uçakları bugün anının tekrar çalışma-ya başlamışlar ve Uebi Krbelı ürerinde ki birçok yerleri bombardıman etmıy lerdir Gorahaı de bombardıman edil. niştir. Bundan anlaşılıyor ki. Gorabai gene habeşlenn elinde bulunmak*.ı dır Habeş kuvvetleri kuzavcla toplanıyor Aımara. 25 (A.A.) — Stefanı ajansı Adisababadan öğreniyor: Habeş kuvvetlerinin kuıay cephesinde toplanması devam etmekte, cephede bir habeş ta. arruzunun başlaması beklenmekledir. Ras Scyyum kuvvetlerinin Tacaıe nehri ayakları arasmda bulunan Gherr.ı ı le Ucrı arasında toplamı) vc Makalk kuaayındakı istihkamlarını kuvvetlen dırmışlerdu Kuıay Tigrede italyanla. rr çevirmek teşebbüsünde bulunan habeş kuvvetleri, iulyan ileri karakolları ile karşılaşarak gerilemek zorunda kalmışlardır Bir habeş hücum ıı püskürtüldü Koma. 2S (A.A.) — Gazetelerin cepheye gönderdikleri aytarlar. Rai Seyusn kuvvetlerine mensub 1.000 kadar savaş, çının Aksumun batısındaki italyan ileri karakollarına hücum ettiklerini bildiriyorlar. Bu manevra akamete uğramıştır Habeşler sert bir muharebeden sonra kan. Iı zayiata uğrıyarak geri çekilmek zorunda kalmışlardır. Hücumun püskürtülmesi, yeniden yapılan yollar sayesinde topçu kuvvetlerinin ilen mevzilere kadar gönderil, ¦nesi sayesinde mümkün olmuştur. İtalyan uçakları düşmanı kovalanıştır. Uçmanlar. Ras Seyum kuvvetlerinin Ghera ırmağı etrafında toplan- dığını tesbıt etmişlerdir İtalyanların habeş topraklarına barışçıl bir surette girişleri devam etmektedir. Her bırı bir yerli subay taratın dan kumanda edilen yirmişer askerlik gruplar, bu girişe yaramaktadır. Sivil komiserler, bu gruplarla beraber olup hiç bir mukavemete uğramadan epey uzaklara k.ıdar yayılmaktadırlar Uçaklar bu ilerleyişe uygun olarak işgal e. dilen bölgelere bitdiriğler atmaktadırlar. Tigre bölgelinde vc henüz habeşler etinde bulunan 40 yerli şef, italyan mevzilerine delegeler göndermişler ve kendi topraklarının yakında italyanlar ta. rafından işgal edildiğini görmek istediklerini bildirmişlerdi. Kont Vinci Cibutiye gidiyor Adııababa, 25 (A.A.) — Kont Vinci yi yarın Adiıababa'dan Cibuti'ye gide -I eek trene bindirmek için hazırlıklar ya pıhmetır. Mazaol'daki italyan konsolosu da yann Mojjo'ya gelerek aynı trene bi. necektir. .SjSİİ .ı/IHİffİI. Mı İM \ I (Bmşi I. m siyütda) ' zı, yeni fakülteleri, nüfua artışı -nın piyataya ilave edeceği kısmı da hesablarsanız. 200 bine doğru yollanmış oluruz. Bu, Ankaraya ilk gelişimizde pek uzakta gördüğümüz bir şeydi. Bugün ise pek yakında görebileceğimiz bir rea -lite olmuştur. İlk ış mesken meselesini hal 1 I etmektir. Sonra da kurulduğunu bildiğimiz yapı kooperatifi ve o -na benzer diğer girişimler olursa, onları korumak ve başartmaktır. • l-«ı mahallesini yapmaktır. Yapı kooperatifinden almış olduğumuz rakamlar bize büyük u-mi:ler verdi. Bu rakamlara dayanarak, gazetemizde mesken meselesi etrafında bütün ilgili olanlardı*: la kirlikte tetkiklerde bulunmak istiyoruz. Yapı kooperatifi kendiliklerinden biraz kapital koyabilecekler için pek iyi bir sistemdir ve bir çok memleketlerde, bilhassa Sav-yet Rusyada pek güzel sonuçlar vermiştir. Doğrudan doğruya dev-rvt tarafından mesken yaptırıl - mak lüzumu bundan ayrıdır: Bu nun da ayrı ayrı usullerle tatbik edilegelmekte olduğunu görmek • teyiz. Bu usullerin en az tatbik olunup en fena sonuç vereni ma -kama mesken yaptırıp, memura oturduğu evin mülkiyetini vermemektir. İşçi mahallesi ise doğru -dan doğruya devletin veya isçi LulUnmakU olanların büdcesine yüklenebilecek olan bir iştir. Berlin'de, Roma'da. Viyana'da ve diğer bir çok Avrupa şehirle rinde bu usuller yıllardanberi tat bik olunduğundan, hepsi hakkında tecrübeler tamam olmuştur -Meskenler hakkında tetkiklerde bulunan Emlâk Bankasının, ge -rek Savyet Rusya ve diğer mem leketlerdeki yapı kooperatifleri, gerek doğrudan doğruya devlet tarafından yapılmış olan mesken sistemleri hakkında geniş malû -mat elde etmesi faydalı olur. 200,000 e doğru! Parolası ile. Ankarada haya • tın tabiileşmesine engel olan bü tün zorlukları az zamanda ort.-\ • dan kaldırmalıyız. F. R. ATAY DIŞ HABERLER Habeş kuvvetleri thjadene gidiyorlar Hanaı. 25 (A.A.) — Havas ajansı aytartntn bildirdiğine göre. Belçika subayları tarafından talim ettirilmiş olan habeş du/gün kuvvetleri Gciga yolu î-le Og*dcne gitmek Üzere emir almışlar, dır. Ras Nasibu. karargahını Cictgada kuracaktır. Has Kasanın kut vetleri ne halde Asmara. 25 (AA.) — Habcşistandaa gelen yabancılar. Rai Kassa kıtalarının Gondar etrafında toplandığını ve bu kıtalarda adam başına 60 kurşun olduğunu bildiriyorlr. Bunlar, bu kıtaların yi. yeceklcrlnîn dört ay yetecek kadar olduğunu ilâve ediyorlar. İtalyanlar uüneyde ilerliyorlar mı Adisababa. 25 (A.A.) — Royter a janıı aytan bildiriyor: Söylendiğine göre. güney iulyan ordusu Ogaden'c doğru ilerlemeğe baş. lam ıştır. Jurjurıymıifi yağ etkutt arttı Scvilla, 25 (A.A.) — Habeş iulyan narhından beri yağ çıkıtı pek çok art . mrş ve ihracat iki milyon kiloyu bulmuş tur I l« \Y^A'IA Radikal sosyalist kongresinde Haris, 25 (A.A.) — Radikal sosyalist partisinin kongresıodc B. Heryo, bir söylev vererek italyan düşmanlığı ve ingiliz dostluğu hakkındaki ithamları red dederek Tuluz'dakı kongrede söylenen italyan dostluğuna olan saygının İngİl tere'ye beslenen dostluğu inkâra stbcb olamıyacağı yolundaki sollerini hatır . latmıştır* İngiltere'nin yaptığı gayretleri kıy. metten düşürmemek gerekliğine İşaret eden B. Heryo Fransa'nın pakta bağlı olduğunu, zecri tedbiri gccikürmck'c korkunç bir mesuliyet altına girileceği ni ilâve etmiştir. Parlamento dış işlen komisyonu ba$ kanı B. Bastid, dış siyasa hakkındaki ra poru izah ederek, bu siyasanın astatla sosyetesi prensiplerine dayandığını söy lemistir. Arsıulusal alanlarda şiddeti takbih eden bu rapor alkışlarla . kabul olun. muştur. Kongre ulusal korum hakkında General Brisso'nun verdiği raporu da knhııl etmiştir. ^ I \ \NKl \\ |)\: Yakalanan eumıtriyetçiler Paris. 25 (A.A.) — Atina gazetelerinin verdiği bazı malûmata göre. Ati-nada 50 cumuriyetçi subay tevkif edilmiştir. Bunlar arasında general Panna-ziskoas da bulunmaktadır. Bu subaylar Ega adalarına gönderilmiştir. Bundan başka şüpheli 40 kişinin ve bu arada da yeni cumuriyet partisi başkanı B Pa. panderyonun tevkif edildiği bildirilmektedir • * • Atina. 25 (AA ) — Yunan salâhı yetur manii.teri şimdiye kadar yalnı* cumuriyet partisi başkanı Papanderyu nun bîr ihtilâl bildiriği neşrettiği i-Çİn hükümet taarafından evinde hapis ¦ıltına alıniıg:nı bildirmiştir Ciritte isyan mı çıkmış? Atina. 2S (A.A.) — Atina ajansı, Girid adasında karışıklıklar çıktığı hakkında yabancı memleketlerde dolaşan şayiaları kati surette yalanlamakta ve bütün memleketti lam biı sükûn cari olduğunu bildirmektedir. • » • Londra. 25 (A.A) — Atina vc Hanya tekzibierinc rağmen Girid İsyanı hakkındaki şayialar ısrarla devam et - mektedir. Atina. 25 (A.A) — Gİrid adasında karışıklıklar çıktığı hakkındaki haberi bir Amerika ajansı tarafından verildiği bildirilmekte ve yanlış haberler verinle rıa divanı harba verileceği hatır. tatılrpaVt*dır İtalya barış yollarını arıyormuş Londra. 25 A.A.) — Bu sabahki ingiliz garezlerine göre. ftalyanrn barış imkânlarını aıadığı doğrudur. Ancak şimdiye kadar kesin bir plân tespit e-dilmiş değildir Taymıı gazetesi B Lavalin henüz ingiliz elçisine İtalyanın tekliflerine da ir <a href="https://www.nasil-yazilir.com/2016/04/hicbirsey-nasil-yazilir.html">hiçbir şey</a> söylememiş olduğunu ya. zıyor Nevi Kronıkl gazeten, ekonomik zecri tedbirlerin tatbikinden önce bir anlaşma eld eedileceğine dair B. Ede* nin sözlerine hücum etmekte. Fransa ile İngiltere ve İtalya araaında gizlice k ırarlaştırılacak bir tarzı hallin mi Ha-besıitına *¦ -lif edileceğini sormaktadır Siyasal çevenler. henüz yakın olan bir man de türlü tavassut metodlart bulunmuş olduğunu hatırlatmaktadırlar a Bu çev-nler. Şako muharebesinin mııhasımlara yakın olan güney Amcri-kası devletleri tarafından duıduruldu-gunu ve bu müdahalenin uluslar sosye. tesi tarafından sadece onaylandığını bu mudahaltnin uluslar sosyetesi tarafından sadece onaylandığını bilhassa kaydetmektedirler ln_ıl : çevenlerine göre barış meselesi Londra, 25 (A.A.) — Royter ajansı bildiriyor: Londra resmığ çevirileri. M beş günden ben yapılmakta olan barış sondajları hakkında büyük bir sükût muhafaza etmektedir. B Laval Urafından dun İngiltere buyuk elçisine barış tckbi.cn bıldınlmiş olması yalanlanmakta ise de framuı S .ş bakanının elçi ile barış sondajlarının ge. lışimi hakkında konuştuğu muhakkak görülmektedir. Londra, İngilterenin ha rı» görüşmelerinde oynadığı rolü, ulut lar sosyetesi ile Habeşistan hesabına bir müsahidlik mahiyetinde görmektedir. Fransa, harrş görüşmelerinin gelişi mi hakkında Ingiltereye malûmat ver -mekte ve İngiltere bu görüşmelere faal bir şekilde iştirak ermemektedir. İtalyan gazetecisi Gaydanın Musoli ni'nin barış teklifleri hakkındaki hulâsa sına önerr, vermek gerektiğini söylîy. I Londrı çevcnleri, bu tekliflerin doğru tuğu. yahut yanlışlığı hakkında <a href="https://www.nasil-yazilir.com/2016/04/hicbirsey-nasil-yazilir.html">hiçbir şey</a> ilâve etmemektedirler. Wıaıı askeri Trablus stmrndun çekildik Kahire, 25 (A.A.) — Gazetelerin verdikleri haberlere göre. Trablus sınırı ü-zerinde Solumda bulunan mısır askerleri Marsa Matruya doğru geriye çekil, mış vc orada yalnu birkaç hücum arabası bırakılmıştır. Bu tedbir Solum ile Nıl deltası arasındaki altı yüz kilometre mesafe dolayısiyle bu askerlerin orada bulunmalarının fazla masrafa yol açmasından dolayıdır. Dcmriyolunun Marsa Matruya kadar uzatılması için ilgili bakanlıklar ile demiryolu idaresi arasında konuşma başlamıştır. Bu demiryolunun geçeceği yer vaktiyle çizilmiş olduğundan, demiryolu çok yakın, da bitecektir. Marsa Matruyu bir hava kuvvetleri merkezi ve batıdan gelecek herhangi bir tecavüze karşı müdafaa mevzii haline so-nvık için büyük bir hışla çalışılmakladır. lii" .iden ueri çekilen italyan fırkası Roma, 25 (A.A.) — Stcfani ajanaı-miı resmen doğruladığına göre. hükü . met. şimdi Bınga/i'de bulunan fırka -lardan btrine, italya'ya dönmek emriıi vermiştir. Resmi çcvenlerin ilâve ettiklerine göre, Bingazi'ye iulyan kuvvetlerinin gönderilmesiyle Akdeniz'de ingiliz ha-b gemilerinin bulundurulması hakkında hiç bir zaman doğrudan doğruya b'r reünaıebet olmamıştır. Bununla beraber bu çevenler, İtalya'nın bu hareketi . » İngiltere ile bu şekilde bir harekete sev k etmesiyle sonuç lana cağ mı umud et' . nüktedirler İtalyanlar Filistin aruplarını tahrik mi ediyorlar? Londra. 25 (A.A.) — A vam kamarasında bir sorguya cevab veren hükümet mümessili, hükümetin italyanın Bari radyo İstasyonu vasıuaiyle Filistin İçin arapça yaptığı propagandadan haberdar olduğunu vc bu hususta italyan büyük elçisinin dikkatini çekmiş bulunduğunu söylemiştir. Zecri tetlbirler meselesi lordlur kamarasında Londra. 25 (AA.) — Lordur kama. rasınm dünkü müzakereleri esnasında. Sesi!. İtalyanın şartlarını tespit etmesi zamanı gelmiş olduğunu söylemiştir. Zecri ekonomik tedbirler, bir ceza tedbiri olarak telâkki edilmemeli, yalnız fenalığın Önüne geçmek için alınmalıdır. Dıha ziyade korunma tedbirlerinden bahi'dİImelİdir. Uluslar sosye. reai, otoritesini göstermezse 1914 deki" durum hasıl olacaktır. Bundan dolayı hükümet, sonuna kadar siyasasına devam etmeli vc enerjisini gösteımelidir. Hükümrt o ramın bütün ulusun yardımını bulacaktır. Lord Pil, italyanın Versayda şerefi* bir muam-'ı» görmediğini hatırlattıktan sonra. İtalya ümitsirliğe ve iflasa sil. üklen-ıigı ukdirde bunun bir felaket olacağın;, zecri tedbîrlerin bir ceza mahiyetinde telâkki edilmemesi şüpheli Lir iş old /unu bildirmiştir. Lord Hov, süel zecrî tedbirlerin harb demek olduğunu, bunları lulyaya karşı tatbik etmenin imkânsız bulunduğunu tarafsıılık ilanının da kabil olmadığını, çünkü İtalyanın bunu Habeş ıttana si. lah taşıyan ingiliz vapurlarını aramak i-çin fırsat bileceğini söylemiştir. I ı ansız ve in r iliz genel La rai ay başkanları fiörîiştiiler Londra. 25 (AA.) — Mareşal Pete. nin gezisi münasebetiyle Fransanın Londra büyük elçisi mareşalin şerefine bir aiyafet vermiş vc mareşal ıngilıı genel karmayı başkanı ile uzun uz adiyi konuşmuştur. Almanya silahlanmasına bir yılda 800 nıihon sterlin harcamış Londra. 25 (A.A) — B Çurçıl a -vam kamarasındaki diyevindc. Alman, yanın bu sene silahlanmak için H00 mil yon ingiliz lirası gibi ınanılmıyacak kadar Önemli bir para harcadığını kay dederek demiştir ki: " Bu ış diğer işleri gölgede buı -kaçak kadar önemlidir Bu âmildir ki, Franıayı sene başında İtalya ile olan anlaşmazlığını halle mecbur etmiştir. B Çurçil, İngiltere, italyan — habeş anlaşmazlığına beklenilmiyen bir enerji ile müdahale ettiği zaman Fran-hanm ne kadar ciddi bir durum karşısında kalmış olduğunu iıah ettikten sonra. Fransanın pakta riayet ettirmek için yaptığı gayretleri ve ban hal. İcrde ingiliz fliosuna yardım için verdiği karart takdir etmiş ve: ** — Bu gayretler vc bu karar, bu mecliîtr bütün partilerin en hararetli minnettarlığına layıktır... demiştir. B. Çorçitin sözleri Atnuınyada iyi karşılanmadı Berlin, 25 (A.A) — B Çurçilin dün avam kamarasında verdiği diyev burada oldukça fena karşılanmış ve Alman yanın silahlanmasını İtalya — habeş anlaşmazlığının sebcblcrinden biri oL duğuna dair yapılan telmih nefret u -yandırmıştır. Buradaki kanaat. B. Çurçilin ingiliz kabinesine alnması düşünülmekte olduğundan sözlerinin bîr şahsın sözü telakki edilmemesi bu diyev in esefç değer halini bir kat daha fazlalaştırdığı merkezindedir. ULUS 27 İLKTESRfN, 1935 PAZAR Son haberîer 2. ci sayıfada ÜN ALTINCI YIL. No: 5120 Adımız, andımızdır Her yerde 5 kuruş Çerkeş Etem Ammanda yakalandı Yunan basını, komplo için ne diyor? Gündelik \ınnı:ııı. 26 (A.A.) — Röyier ajansı bildiriyor: \ta-liirkV karşı yapılan suikast teşebbüsü île ilgili olarak açılan lahkikat üzerine Maveraiseria polisi Amman'da, türk erkinlik harbi arasında düşmana geçen Etem'le kardeşlerinden Lirini tevkif etmiştir. Atina, 26 (A.A.) — Yunan matbuatı Atatürk'e karşı hazır -lanmış olan suikast meselesiyle meşgul olmaktadır. Gazeteler bilhassa Çerkeş E -tem'in istiklâl muharebesi esna -sındaki vaziyetini gözden geçir -mekte ve Berut'da bu caniyane hareketi hazırlarken bazı ecnebi memleketlerden muavenet gör -müs olmasına işaret etmektedir -ler. Bu meyanda tmerisios Kiriks gazetesi diyor ki: « Atatürk'e karşı hazırlanan bu suikast da diğerleri gibi ademi muvaffakiyetle neticelenmiştir. Ankara'ya bile yaklaşamamıştır. Reşid dört sene evvel Atina'yı ter-kederek Türkiye cumuriyeti aley -hinde çalışan kardeşi Etem'in yanına gitmişti. Etem, türk ordusu zabitlerin -den idi. Çerkeş asilzadelerinden Anzavur türklerle mücadele eder ken, Etem ona karşı hareket etmiş ve bu cenklerde birçok ırkdaşla -rının da kanlısı olmuştur. Anzavur öldürüldükten sonra, Etem çetesi Anadolu hıristiyanla-rına saldırarak birçok kadın ve çocukları kılıçtan geçirmiş, mallarını yağma etmiş ve rum köylerini yakmıştır. Etem bu vahşetleri yaparken, millet meclisinde saylav olan kar desi Reşid bu katliamları gizlemi-ye çalışıyordu, çünkü Mustafa Kemal, bu namussuzluklara tahammül edemiyordu. (Sonu 6. tncı sayıfada) BELEDİYELER KONGRESİ F. R. ATAY Sayın İç İşler Bakanının nutku, bizde belediyecilik tarihi ile, osmanlı ve cumuriyet belediyeleri arasındaki vasıf ayrımlarını pek iyi hulâsa etmiştir. Buna ilave e-decek bir sözümüz varsa, o da, yeni düzenin kurulmasında, şehir hak ve vazifelerinin tesbit edilmesinde ve tamamlanmasında, Şükrü Kayanın sây ve şeref payının cidden esaslı ve büyük olduğudur. Cumuriyet, Türkiyede, modern manası ile, bir tek mahalle bulmuş değildir. Ürbanizm bakımından hiç değeri olmıyan şehir ve kasabalarımız, sosyal faaliyetler bakımından daha yoksul ve geri idi. Cumuriyet, temelden ve top-. tan. maddiğ ve maneviğ bir i n -ş a vazifesi ile karşılaşmıştır. Ancak bu inşadır ki Türjciyenin dağınık, düzensiz ve asyalı görünümünü değiştirerek, ona bu asır medeniyetinin ileri memleketlerinden biri manzarasını verecekti. İş bu kad-r büyük olunca, elde edilen ne '«.elerle, varılmak lâ-zımgelen hec f arasındaki nisbet-sizlik kolaycr anlaşılır. Yalnız her şey yeniden yapılacak değildi: Yapacak olanlar da yeniden yetişecekti. Bütün eksiklerine rağmen, türk belediyelerinin ve belediyecilerinin, Atatürk davasını kazandırmak için göstermiş oldukları ihtiraslı faaliyetleri değerlemek isteriz. Kendilerinden beklediğimiz vazifeler, bugünkü kadro ve büd-celerini bunaltacak kadar ağırdır. Fakat hiç biri yılgınlık göstermemiştir: Türkiyenin hangi şehir ve kasabasına gitseniz, orada, bir bayındırlık hamlesine rastgelirsiniz. Bu zorluklar, bize, en küçük emeğin ve paranın tam yerinde sarfolunmasındaki lüzumu da ispat eder. Onun için, hükümet, belediye İşlerinin başına plân ve program vazifelerini geçirmiştir. Plânsız ve programsız çalışan, plân ve program lüzumunu iyice kavramıyan belediyeci, cumuriyetin bayındırlık faaliyetine aykırı hareket ediyor demektir. Plân ve program çerçevesi içinde bir karış kaldırım, büyük inşanın bir parçasıdır: Plân ve program olmaksızın yapılan en büyük bina, bir a-narşi unsurudur. Türk şehir ve kasabalarının plânlan meselesini kökünden halledecek kararlara varmalıyız. Aynı derece lüzumlu olan bir şey de, bilhassa küçük belediyelerin bayındırlık faaliyetlerine kılavuzluk edecek olan merkezî büronun daha iyi salâhiyetlendiril-mesı ve cihazlanmasıdır. Yeni meskenler, mahalleler, parklar, bahçeler, her şey, en yeni usullere göre, ekonomik ve modern olmalıdır. Bel "(iyeler kongresi üyelerinin, $«lıir halkını kuvvetlendirmek. (Sonu 2 cı sayıfada) Dil hakkında Etimolojik ve Morfolojik III üncü Anket / — Ağız 2 — Bağız 3 — Gırtlak 4 — Dil 5 — Diş 6 — Dudak 7 — Alın 8 — Güz 9 — Buran 10 — hulul, I) Yukardaki kelimelerin ilk ve asıl kökleri nelerdir? II) Bu kelimeler nasıl teşekkül etmişlerdir? III) Bu kelimeleri teşkil etmek için köke ilâve olunan ekler nelerdir ve eklerin herbiri -nin mana ve farkları bakı -mından rolleri ne olmuştur? IV) Bu araştırma neticesinde : A - Türk dili kökleri ve, B - Türk dili ekleri, ve, C - Türk sözlerinin teşekkü lü hakkında bir kaide çıkarmak mümkün müdür? Yukardaki üçüncü dil anketi -mize okurlarımızın verecekleri ce-vabları, gazetemiz yazı işleri di -rektörlüğüne göndermelerini rica ederiz. Şimdiye kadar aldığımız cevabları strasiyte koyduğumuz gibi bundan böyle de koyacağız. Dünya basını ve komplo Ankara. 26 (A.A.) — Bütün dünya matbuatı Atatürke karşı hazırlanan suikast haberleri ile, Büyük Şefimize ve türk ulusu, na çok sempatik olarak, iştigal et~ mektedir. Bunlar arasında, yabancı bir devletin alâkasına naklen veya resen işaretler vardır. Alâkadar mahafilde yaptığımız tahkikata göre tevkif edilenler nez. -dinde liret bulunduğuna dair çıkarılan şayialar asılsızdır. Dost Yu-nanistanın bazı gazetelerinde ital. yanın Türkiyede gözü olduğu hakkında ileri sürülen telmihler ise bu. ra muhitinde makes bulmamakta ve ? böyle endişeler yer tutmamaktadır. Yurdun her tarafın - da heyecan devam ediyor Ulusal Şefimiz Atatürk'e karşı yapılmak istenen komplonun memleketin en ufak köyüne varıncaya kadar uyandırdığı heyecan devam etmektedir. Sayfalarımı ¦ zın imkânı nisbetinde koyduğu -muz bu telgraflar büyük heyecanın ufak bir ifadesidir. I Istanbulda: İstanbul, 23 (A.A.) Türk varlığının eşsiz timsali yüksek şahsınıza karşı beslenen kötü düşünce leri lanetle anan türk kültür ku -rumu İstanbul kolu Ulu Önderine sağlık dileyerek sonsuz saygıla -rını sunar. Türk kültür kurumu başkanı İsmail Hakkı Sayın (Sonu 4 üncü sayıfada) Uraylar kurultayı Komisyonlar çalıştıkları önemli mevzular üzerinde raporlarını hazırladüar Kuurltayın dünkü toplantısından bir görünüş L fusu şehircilik bakımından alabi • Uraylar birinci kurultayının ikinci celsesi dün Halkevinde saat 15 te izmir şarbayı Dr. Behçet Uzun başkanlığında toplandı Birçok uraylardan kurultayın toplantısı dolayısiyle çekilen tebrik telgraf lan okundu ve kendilerine cevab yazılması kararlaştırıldı. Bundan sonra bayındırlık, yaşayışı ucuz • latma ve belediye gelirleri komisyonlarının hazırladıkları raporlar okundu. Bayındırlık komisyonu rapo runda; bugünkü kanunlara göre yapılacak bayındırlık plânları 50 yıl sonraki nüfusu alabilecek bü -yüklükte olması lâzımdır. Buna bu plân dışında her türlü yerleş me ve mesken yapısını yasak edi ci bir kanun maddesinin eklenme si ve bütün plân sahasının bayın -dirliği masraflı olacağından bu -günkü kuruluş ve iş istikametleri çöz önünde tutularak mevcud nü- lecek büyüklükte bir parçanın sınır olarak tetbiti muvafık olacağı bildiriliyordu- Bundan başka, bayındırlık işlerinin masraflarını karşılamak için en önemli vasıtalardan birisinin de arazi siyasası olduğu ve plân tatbikatında bazı arsaların değerleri yükseldiği, böylece arsa sahihlerinin bundan faydalandıkları, öte taraftan uraylarm birçok ödeme mecburiyetlerine girdikleri izah edilerek plân kotarılan yerlerde yollar, yeşil sahalar ve serbest arazi için lâzım gelen yerlerin yüksüz temini ve ayrıca ura-ya bir nisbet içinde parasız bir arsa terki için yeni bir kanun formülü bulunması teklif edilmiştir. Bayındırlık işlerinin en büyük yardımcısı olan istimâak kanununun bakanlıkça yeniden incelene-(Sonu 3, cü sayıfada) * italyanlar Ogaden veEritrede ilerliyor Asıl büyük harb ikinci teşrin ayı içinde olacaktır - Kont Vinci Adisabahadan ayrıldı - Habeşler üç müdafaa hattı kurdular Roma, 26 (A.A.) — Somali cephesinden gelen haberlere gö -re italyan kuvvetleri Ogaden'de ilerleyişlerine devam etmişler ve Burei vadisine kadar gelmişler -dir. italyan tankları, habeşlerin zorlu mukavemetile karşılaşmış -larsa da en nihayet habeşleri püskürtebilmişler ve biroçk esir alınmıştır. critre cephesinde ileri hareketi başlamıştır. Yakalc ve Temlin yakınlarında italyan tahşidatı yapılmaktadır. Adisababa, 26 (A.A.) — Son günlerde Tigre'ye erişen Ras Kassa kuvvetlerinin, italyanların Adu-a'dan öteye ilerlemelerine engel olduğu hakkında yayıntılar var -dır. Adisababa, 26 (A.A.) — Oga den'den gelen haberlere göre, genel karargâhını Sasabane'de kurmuş olan Ras Nasibu, italyanların beklenen salımına karşı gelebil -mek için kuvvetli mevziler kur -maktadır. (Sonu 2. ri sayıfada) Adua önlerinde iler/iyen italyan tankları SAYIFA 2 'JLIIS t 'EŞKİN iüoi l'rtz. 507V DAKİKA İtalyan resmî bildiriği Roma. 26 (A.A.) — Resmî tebliğde deniyor ki: Eritre cephesinde Farasmai nehri bölgesinin işgali İçin bazı hareket ya. pılmıştır( Yerlilerin inkiyad hareketi devam ediyor. Dün Baha Abrana da i-talyanlar tarafma geçmiştir. Somali cephesinde yeni <a href="https://www.nasil-yazilir.com/2016/04/hicbirsey-nasil-yazilir.html">hiçbir şey</a> yoktur. İtalyan kuvveleri ilerliyor Asmara. 26 (A.A.) — Haber alındı, gına göre Somali italyan ordusu Eritre ordusu ile birleşmek üzere ileri yürüyüşüne hazırlanmaktadır. Tanklar O- gadenin güneyine Burei vadisine girmişlerdir. Ualualin kuzayında italyan kuvvetlerinin ilerlemekte olduğu teev-yüd etmektedir. - Cephedeki son süel durum Londra. 26 (A.A.) — Royter ajansı bildiriyor: İtalyan - habeş harbi dördüncü haftasına girerken katî hiç bîr hareket olmamaktadır. Vc iki taraf ordularının hareketleri hakkında garfb bir sükût var. dır. Mamafih iki taraf da karşılıklı o-larak kuvvetler yığmakta devam ediyor fakat temasa gelmiyorlar. Zannedildiğine göre general dö Bononun kuvvetleri ikinci teşrinden evel Makalle üzerine yürümiyeccklerdİr. Bu. nunla beraber cephenin bazı çıkıntılarını düzeltmek için münferit hareketlerin yapılması muhtemeldir. Ras Seyumun 150 bin kadar askerle Tcmbicn mıntakasında bulunduğu sanılıyor. Ancak italyan uçakları bu mühim tahaşşüdün nerede olduğunu keşfedememişlerdir. Daha solda. Sudan sınırına kadar Ras Kassa ile Aycluburn biri yüzoin ve diğeri 40 bin kişi ile mevzi almış bulunmaktadırlar. Edagahamus'da italyanların karşısında 20 bin habeş bulunmaktadır. Ve daha geride Dcssiede mühim habeş kuv. vetleri tahşit edilmiştir. Sakota vc De-bratolorda da ihtiyat kıtaatı bulunmaktadır. Somali cephesinde general Graziani şimdiye kadar yalnız yerli askerleri kul. lanmıştır. Bu general Bohotlebdolo hattını tutmaktadır. Fakat şiddetli yağmurlar yeni bir ileri hareketini imkân, sız bırakmaktadır. Danakil çölünü geçmiye başlıyan vc Musaaliyi işgal eden general Mariottt-nin kumandası altındaki ekserisi yerli olan 15 bin kişilik italyan kuvvetinin hareketini bîr esrar perdesi büriiinektedir B. Musolininin italyan ulusuna bildiriği Roma, 26 (A.A.) — Musolini Roma üzerine faşist yürüyüşünün 13 üncü yıldönümü dolayısiye gönderdiği telgraf, ta ezcümle şöyle demektedir: "Tarihin uluslar arasında kargaşalığı ve sefaleti artırmaya matuf manasız bir cinayet olarak takbih edeceği e. konomik taarruz karşısında italyan a-dına lâyik bütün italyanlar en şiddetli bir müdafaa halinde toplanarak savaşa-caklar. dostlariyle düşmanlarını ayırd edeıckler vc bunu her zaman hatırlıya taklardır. İtalyan uçaklarının bombardımanları Asmara, 26 (A.A.) — Stefani ajansı bildiriyor: İtalyan uçakları, Ogaden bölgesinde Sadabanck'e kadar giderek birçok keşif uçuşları yapmışlar ve Guib bölgesinde de Magale'yc doğru bazı yer. ler bombardıman etmişlerdir. Otc yandan Alol Dinle başıbozuk kuvvetleriyle kaçmakta olan habeş kuv. vetlcrinc rastlamış vc çarpışmada bun lar m şefi olan Hamedi Badil ölmüştür. Alol Dinle, birçok şeflerin teslim olmak için şimdiden italyan kumandanına başvurdukları Callapo'ya doğru yürüyüşüne devam etmektedir . B. Laval kabinesinin durumu Parifc. 26 (A.A.) — Radikal sosya lıst kongresi bir karar sureti kabul ederek memleket içi bir harb hazırlaman mücadele kurumlarının tahrikçi çalışmalarını şiddetle kötülenüştir. Eğer yük -sek makamlar ise karışmazlarsa cumuriyet. rejim namına vazifesini yapa' ' rr Kongre, hükümetin yeniden şu tedbir -leri almasını istemektedir. 1 — Savaş kurumlarının dağıtılması nakkındalö kararın tatbiki. 2 — V n süel toplantıların her yerde yasak edilmesi. Gündelik belediyeler KONGRESİ (Başı I. ci sayıfada) halka, kendi kazancından mümkün olduğu kadar çok bayındırlık payı ayırtabilmek, halk sıhatini korumak için hayat pahalılığı ile savaşın bir ana dava olduğunu bildiklerine şüphe yoktur. Şehir idaresinin ve belediye faaliyetlerinin başlıca dayancı, genliği ve sıhati yerinde olan halktır. Bu halk hayat pahalılığına ve bayındırlık işlerine engel olabilecek bütün vurgunculuklara, ve bütün ispekülas-yonlara karşı radikal ve tam tedbirlerle müdafaa olunmalıdır. Belediyelerimizden dilediğimiz, başka bir esas mesele de, az olan geliri maaş ve ücretlere, verimsiz hizmetlere mümkün olduğu kadar az yedirerek, en büyük payı bayındırlığa ayırabilmek için, bütün belediyecileri, azim ve kararla çalışmaktır. f. r. atay B- Eryo radikali sosyalist partisi baş. kanlığına oybirliğiyle seçilmiştir. Parlamento çevenleri partinin kararım radi kallerin Lava! hükümetine müzahar bulunmıyacağı suretinde karşılamakta-daha şimdiden Laval kabinesi yerine hangi hükümetin geçebileceğini müna -kaşa etmektedirler. DIŞ HABERLER İtalyanlar Ogaden ve Eritrede ilerliyorlar (Başı I. cı sayıfada) Habeş cephesinin şu üç bat üzerine kurulu olduğu bildiriliyor: 1 — Dagabur - Buro hattı. Bu hat italyanların, italyan . İngiliz sınırı boyunca yapacakları ileri harekete engel olacaktır. 2 — Sasabanc - Daror hattı. 3 — Arussi dağının kuzay batısı eteğinden uzanan ve Ucbe . Cebeli vadisini ikiye bölen hat. Bu hat hepsinden kuvvetlidir. Unlyıın uçuklarnin faaliyeti Asmara. 26 (A.A.) — Stefani ajansı bildiriyor: Bir italyan hava filosu, habeşlerin Musaaliye karşı taarruzlarının önüne geçmiştir. Habeşler. Dagne. rei'de, Adisababadan gelecek ve yapılacak taarruz hakkında kesin emir getirecek olan iki uçak beklemekte idiler. Bu uçaklar, bombalarla, taarruza katı. lacaklardı. Bundan başka, alınan esirlerden de Öğrenildiğine göre. AgncrcH deki habeşler birka çtabur muntazam askerle, yiyecek vc cephane beklemekte idiler. Yabancı gazete aytarlan italyan u-ç?klannın Tsana gölü île Gondor üzerinde keşif uçuşları yapmakta olduklarını haber veriyorlar. Bu atyarların teyid ettiklerine göre. Gondar h?lkı italyan uçaklarını gördüklerinde, beyaz bezler sallamak sure. tiyle bunları dostçasına selâmlamaktadırlar. Koni I İnâ hareke! etli Adisababa. 26 (A.A.) — İtalyan elçisi B. Vinci ansızın hareket etmiştir. Elçinin bzel vagonu trene ancak son dakikada takılmıştır. Koni linçi (Ahalide İtekleniyor Cibuti,, 26 A-Â.^ — @ugün habeşis. tanı terkedecek olan ftalyanın Adisababa elçisi Kont Vinci, burada bekleniyor. Adisababa, 26 (A.A.) — Burada soy. lendiğine göre: B. Musoliniden hiçbir anlaşma önergesi alınmamıştır İngiliz diplomatik çevenlcrinin düşündüğü gibi, bugünkü sükûn fırtınadan önceki bir sükûndur. Buradaki diplomatik çeven-ler ikinci teşrin ayı içinde büyük harb. lar olabileceği fikrindedirler. Çünkü İngiltere, kızı! denizi kapamaya kesin karar vermiştir. Hatta ısrarla söylendiğine göre Aden limanı şimdiden her trlü muameleye kapatılmış ve şehir ka. dınlarla çocuklardan boşaltılmıştır. İı giltere'de seçim hazırlıklar başladı - İşçi partisi bir bildiriş çıkardı Londra, 26 (A.A.) — Parlamentonun açılması ile seçim mücadelesi açıl. mıştır. Parlamentonun 615 üyeliği i. çin şimdiye kadar 1270 namzet gösteril, mistir ki bunun 37 si kadındır. Hükümetin namzetleri 600 kadardır. Ayrış iş. çi partisinin namzetleri ise 530 dur. İngiliz işçi partisinin seçim bildiriği Londra, 26 (A.A.) — İşçi partisi, nin seçim bildiriği hükümetin siyasasını tenkid etmekte ve partinin programını bildirmektedir. Programın Özü şu. dur: Uluslar sosyetesi ile iş birliği, silahsızlanma görüşmelerinin tekrar ele a-lınması. uluslar sosyetesi üyeliği sıfa. tiyle uygun nisbet içinde lüzumlu müdafaa kuvvetlerinin idamesi, arsıulusal ekonomik is birliği, ham maddeler tedarikinin arsıulusal kontrolü vc manda, lar ılstemihih genişletilmesi. Hükümetin seçim bildiriği Londra, 26 (A.A.) — Hükümet çı kardığı seçhn bildiriğinde hulâsa olarak diyor ki: Uluslar sosyetesi ingiliz dış siyasasının temeli olarak duracaktır. U1--sosyetesinin tesirini artırmak yolunda gayretlerimize devam edeceğiz. Müdafaa programımız, imparatorluğun kesin güvenlik ihtiyaçlarına ve uluslar sosyetesine karşı girişilmiş olan te . ahhütlere inhisar ettirilecektir. Arsıulusal tecim engellerinin iki taraflı anlaşmalarla azaltılması yolundaki siyasamıza devam edeceğiz. İşsizliğe gelince, bu mesele hakkında da yeni projeler hazırlanmaktadır. Bu projelere göre özel bölgelerde yeni endüstri merkezleri kurulacaktır. Bildiriğ şöyle bitmektedir: Bugünkü şartlar altında hükümetin her zamandan ziyade ulusal işbirliği fikrini temsil etmesi lâzımdır. Bu, dünya -nın güven ve savcısını temin edecektir. Ar taşma volu aranıyor B. Musolininin şartlan nedir? - B. Baklvin ve bar-^ -Avusturya İtalyaya silah satarken öteki devletler zecrî tedbirlere hazırlanıyorlar tib. lngiltercnin ölçüsüz silahlanmadı- Londra. 26 (A.A.) — Tayrais'in yazdığına göre. Musolini'nin Önergeleri şunlarmış: 1 — Habeşistan, biri asıl Habeşistan öteki de Amharik olmıyan kısımlardan ibaret olmak inere ikiye bölünecektir. , 2 — Amharik olmıyan bölge üze rinde, İtalya'nın manda yahudki imtİ -yaz suretiyle kontrol hakkı olacaktır. 3 — Tigre halkı, papaslan ve ileri gelenleri tarafından kabul edilmiş olan İtalya'nın egemenliği bir emrivaki olarak tanınacaktır. A — İtalya'nın egemenliği altındı bulunan toprakların güvenliğini koru • mak için Habeşistanın silâhları fîlen kontrol altında bulunduracaktır. 5 — Cenevre andlaşmasının esir te . cimi ve başka suiistimaller hakkındaki hükümlerine Habeşistan tarafından ta -mamiyle riayet olunacağına uluslar sosyetesi kefil olacaktır. 6 — Habeşistan, serbest liman ola. rak Asab'ı kullanabilecektir. Taymis, bu şartların uluslar sosyetesi, İngiltere ve habeş imparatoru tara -fından kabulüne imkân görmediğini yaz-' maktadır. , Hir unlanma yolu aranıyor Paris. 26 (A A) — Dün B. Laval ile İtalya büyük elçisi arasında bir saattan fazla süren bir konuşma olmuş -tur. Bu konuşmalarda habeş harbına bir son vermek için bir esas aranılmış -tır. Konuşmalar yapılmakta olan diplomatik mesainin çerçevesi içinde olmuştur. Paris resmi çevenlerinde bu mevzu hakkında bir .ketumiyet gösterilmektedir. Ancak görüşmelerin çok dikenli olduğu an laşdma tadır. Çünkü buluna -cak anlaşmanın uluslar sosyetesi ve beşler komitesince kabul edilmesi la -zımdır. Ve bu komitenin muvafakati olmaksızın hiç bir şey yapılamıyacak. :tır. Avsuturyu İtalyaya silah hazırlıyor Londra, 26 (A.A.) — Daily Herald gazetesi yazıoyr. Avusturya topraklarında bulunan si. lâh ve cephane fabrikaları İtalyanın siparişlerini yetiştirmek için bütün faaliyetleriyle çalışmaktadırlar. Bu sipariş, ler italyanların elinde bulunan Avusturya eshamının İadesi suretile yapılmaktadır. Londra, 26 (A.A.) — B. Baldvin, radyo ile yapılan bit söylevde demiştir ki: "— Eğer bütün uluslar, uluslar sos-yctesîyle birlik hareket etselerdi, harbi durdurmak mümkün olurdu. Lâkin, t-talya, Almanya ve Japonya sosyetenin dışında kaldıkça buna İmkân yoktur.,, B. Baldvin. lngiltercnin Cenevre andlaşmasına ve birge güvenliğe karşı bağlılığını teyid. ve yeniden silâhlanma prensibini müdafa etmiştir. Bundan Ön. ceki hükümetlerin, başka devletler silâhlarını artırıp yeniliyorken, donanmasını ihmM ettiklerini hatırlatan ha. ğını. lâkin uluslar sosyetesine müi*harcı siyasası bir harba sebeb olursa Ö. nemli bir rol oynıyacak olan deniz kuvvetlerinin modern bir hale konulm. mı istediğini söylemiştir. Londra, 26 (A.A.) — bir barış yo -lu bulmak için Paris ile Roma arasında yapılmakta olan konuşmalar hakk-ila Londra çevenlerinde hiç bir şey söylen-memektedir. Ve bu hususta büyük bir cçkingenlik gösterilmektedir. Musolini'nin önergeleri daha görü -şülebılecck kesin bir şekil almamıştır. Son 24 saatlik konjşmalar hakkında g*. leri raporlarda da karamsarlık göze çarpmaktadır. Deyli Telgraf diyor ki; " Roma ile konuşmalar yapılırkvn il«. ri sürülen teklifler zecri tedbirlerin tatbikini geciktirecek ümidini veren bit mahyetre olmamalıdır. Eğer B. Kaval eski düşüncede ise Cenevreyc gidere^ yeni tekliflerde bulunmalıdrr. Halbuki son alınan malûmata göre, bunun ihti • mali bile yoktur .İngiliz hükümeti Av . rupanın kendisinden azimli bir yol rut'-masınr beklediğini anlamıştır. Ve Fran-sanm azminden şüphe etmeğe de hiç bîr sebeb yoktur, önümüzdeki hafta ingiliz dış bakarunm Cenevreye B. Edenle bir. likte gidip girmemesi hadiselerin gelişmesine bağlıdır... Times de şöyle yazıyor: "Şimdi daha ziyade ihtimallerle uğraşılıyor. Resmî çevenler şu kanaatte, dir ki. banşdan yana yapılmakta olan bu son teşebbüsün biricik başarı garantisi kesin ir ketumiyet muhafaza etmek tir. İtalyanların bugünkü önergelerinin ne uluslar sosyetesi, ne İngiltere vc Fransa, ne de habeş imparatoru tarafın, dan kabul edilmesine imkân yoktur. Ancak anlaşmazlığın bugünkü yeni evresinde bu teklifler Musolininin son de. ğil, fakat ilk şartları olması ihtimal i-çinde bulunduğundan büsbütün betbin-liğe kapılmağa da lüzum yoktur... Anlaşma umudu az Londra, 26 (A.A.) — Royter ajan-sına göre anlaşmazlığın barış yoluyla halli hususunda pek az ümid vardır. B. Lavalin bildirdiği İtalyan teklifleri lngiltercnin daha önceden ileri sürdüğü şartlara uygun olmaktan çok uzak. tır. Bu şartlar bütün tekliflerin uluslar sosyetesi, İtalya ve Habeşistan tarafından kabul edilmesinden ibarettir. Halbuki habeş imparatoru, memleketin işgal altında bulunduğu müddetçe müzakerelerde bulunmayı istememektedir. Diğer taraftan İngiltere, Tigre mınta-kasının İtalya tarafından ele geçirilme, sini temin edecek bir teklifi kabul edemez. İngiliz zecrî tedbirleri başlıyor Londra. 26 (A.A.) — İtalyaya karşı alınan finansal zecri tedbirlerin tatbikine tnırilterede 29 ilkteşrinde başla, nacaktır. • • Çin - japon harbi yeniden mi başlıyor ? Londra, 26 (A.A.) — Japonya hu. kümetinin, kuzey-Çindekî erkinlik hareketine karşı gittikçe artan ilgisi. Japonyanın yeniden süel hareketlerde bulunacağı kaygusunu doğurmaktadır Burada, bu erkinlik hareketinin Japonlardan yardım gördüğü kanaati var. dır. Zira o bölgede Japonyanın menfa, atleri hem süel ve hem de tecimeldir. Çini ikiye bölmek teşebbüsünde beş ilk dahli olmak ihtimali vardır. Bunlar: Şar, Şjhli. Suiyan. Şansi ve Şantung illeridir. içeri MogoIİstanda. Mançukoya yakın bölgede. Japonyanın. sıhhi kurumlar ve telsi; istasyonları kurrftak sure. tiyle hulul etmesi, burada sanıldığına göre, japon ordusunun ileri hareketinde takîb edeceği yolu şimdiden belit-miştir. Güney kısmında ise. ordu Kalgan is, tikametinde ilerliyeccktir. Japonya ile Sovyet Rusyası arasında bir harb çıktığı takdirde. Kalganın sevkulceyş bakımından durumu çok önemlidir. Böyle bir ihtimal gerçekleşince PekiruKala-gan-Paotuşen demiryolu japon ileri hareketinin başlıca muvasala vasıtası olacaktır. Londrada. Sovyetlerin o bölgede ve hele Kalgondaki menfaatlerinin Japonlarca tehdİd edilerek bir harba sebeb olmak ihtimali bulunduğu teslim edilmek tedir. lngiltercnin, oralarda, müdahalesini gerektirecek kadar önemli menfaatleri yoktur. Bununla beraber, ingiliz hükümeti, Japonyanın, Çin erkinlik hareketine karşı gütmekte olduğu siyasanın gelişmesini dikkatle takîb etmekte de vam edecekt'r. W0^ T T ¦ ¦ T ! Son haberleı U M^â U KJr | 2. ci sayıfada ON ALTINCI YIL. No 5121 Adımız, andımızdır Her yerde 5 kur Uraylar kı ırultay ı, Inö nü'nün güze! 1 söylevile kapan "Düzgün işleyen her belediye, memleketimizin ilerlemesi ve yükselmesi için mühim bir mekanizmadır,,-' Komplo kar şişindi halkımızın hegeca İç İşleri Hakanımızın teşekkürü İç İşleri Bakanımızdan: Binlerce yurddaşlarımdan ötedenberi vatan ve millet ha iriliğini geçim vasıtası yapan birkaç serserinin Ulu Şefimiz Atatürk'e yapmak istedikleri kötü kastı tel'in ve muvaffak olamadıklarından beni tebrik eden telgraflar almaktayım. Teşekkürlerimin ve tebriklerimin sayın yurddaşlara ulaştırılmasını Anadolu Ajansından dilerim. Şükrü Kaya ğüs germek ve yolunda ölmek andiçmiş olduklarını sonsuz gitarımızla arzederiz. Miting heyeti başkam bay ve F. Cimit (Sonu S. inci sayıfada) Kamutay Başkanı, Başbakanımız ve Bakanlar Uraylar Kurultayı Türk urayları birinci kurultayının üç komisyonu dün öğleden Önce toplanarak ötey celsede ku - Gündelik SAYIM VE İSTANBUL F. R. ATAY Büyük harbtan sonra, ekonomi ve hayat artları değişen birçok şehirleri baş döndürücü bir hızla nasıl d ölüklerini ve tenha-laştıklarını biliyoruz. Memleketler küçüldüğü vakit devlet merkezleri, hinterlandları kaybolduğu azman kıyı şehirleri, belki bir daha hiç toplanmamak üezre, sönüp gitmektedirler. Karadenizde Odesa ve Varna başlıca misallerdir. 1911 de istanbul, Adriyatik'ten Basra körfezine, Arabistan yarım adasının cenublarma kadar süren imparatorluğun merkezi idi. Rusya ticareti bakımından boğazların değeri büsbütün başka idi. istanbul imparatorluk şehirlerinin, hattâ adaların ticaret antreposu idi. Balkan harbından sonra Erimeye kadar bütün Rumeli ve adalar elden gitti; büyük harbtan sonra Suriye, Irak ve Arabistan hartamızdan koptu, istanbul bu öl -dürücü ağır kayıbların tepkisi ne olduğunu hissmeteğe vakit bulmamıştır: Çünkü balkan harbından büyük harba geçtik; ondan kurtuluş savaşına atladık. İstanbul, e-ğer harb biterse, kendini toplıya-bilmek hayalinde idi. Lozan barışı ile beraber, devlet merkezi de Istanbuldan çıktı. İstanbul bütün ıstırablarının sebebini en son hâdisede görür gibi olmuştur. Anadolu şehir ve limanları kendi ti -caretlerini doğrudan doğruya yapmağa başladılar. Trakya hinterlandı tenha ve yoksuldu, istanbul yalnız devlet merkezliğinden değil, Anadolunun uyanışı ile, ticaret merkezliğinden de çıkmıştır. Fakat yeni Türkiye kapitülasyonlardan kurtulmuştu. Artık ekonomi hayatının gereklerini kendi istediği gibi kurabilirdi. Yeni Türkiye endüstri yapabilir, bankalarını ve sosyetelerini koruyabilir, kendi unsurunu istediği (Sonu 4. üncü sayfada) rultayın ve Iç Bakanımız B. Şükrü Kaya'nın işaret ettiği noktalar üzerinde çalışmışlar ve raporları m bitirmişlerdir, öğleden sonra saat 15 te Halkevinde izmir şar bayı B. Behçet Uz'un başkanlı ğında üçüncü celse toplandı. Ka mutay Başkanı B. Abdülhalik üyeleriyle bir arada*^ Renda ve başta Başbakan ismet inönü olduğu halde bütün bakanlarımız kurultayda idiler ve ko -nuşmaları dikkat ve ilgi ile takib ettiler. önce yaşayışı ucuzlatma ko misyonunun raporu okundu. Bu (Sonu 4. üncü sayfada) Büyük Önderimiz Atatürk'e karşı yapılmak istenilen iğrenç yağınç karşısında bütün Türkiye halkının duymakta olduğu sonsuz tiksintiyi anlatan telgraflar yığın yığın gelmektedir. Bunlardan bir kaçını da bugün sayıfolarımıza alıyoruz : Ereğlide: Ereğli, 25 (A.A.) — Bugün cumuriyet alanında toplanan binlerce ereğlili gözbebekleri sevgili Atatürk'e yağınç yapmak latîyen alçak hainleri lanetlemiştir.' Ulu Onder'e karşı yürekten sağlık ve bağlılıklarını bir kere daha gösteren halk gelecek her tehlikeye gö- İtalyan taarruzu bugün bekleniyor Gl. Diamante kumandasındaki faşist tümeni Adimesası aldı Adisababa, 27 (A.A.) — Bü -tün cephelerdeki habeş kuman -danlar, italyan hücumunun yarın başlaması ihtimali olduğundan haberdar edilmişlerdir. Bugün imparatorun başkanlı ğında yapılan bir toplantıda du -rum incelenmiş ve bütün lüzum -lu tedbirler görüşülmüştür. Karohai kumandanı, Karoha inin her dakika italyan hücumu karşısında kalması beklendiğini bildirmiştir. Krohai civarındaki te.siz telgraf istasyonunun susması kaygu uyandırmaktadır. Istas yonun italyan bombardımanına maruz kaldığı sanılmaktadır. Ras Seyum, İmparatoru ital yanların Aksum - Adua - Adigrat cephesi boyunca yaptıkları hare -ketlerden haberdar etmiştir. Harrar genel ilbayı Nasibu, Ci ciga civarındaki büyük ordum n kumandanlığını almak üzere Cici-ga'ya hareket etmiştir. Asmara, 27 (A.A.) — General Diamante kumandasındaki faşist (Sonu 2. ci sayıfada) Dil hakkında Etimolojik ve Morfob III üncü Ani / — Ağız 2 — Bağız .'i — Gırtlak 4 — Dil r — Diş 6 — Dudak 7 — Alın 8 — Göz 9 — Burun 10 — Kulak I) Yukardaki kelimelerin ve asıl kökleri nelerdir' II) Bu kelimeler nasıl teşej etmişlerdir? III) Bu kelimeleri teşkil için köke ilâve olunan nelerdir ve eklerin heri nin mana ve farkları b mından rolleri ne olmı IV) Bu araştırma neticesini A - Türk dili kökleri vej B - Türk dili ekleri, ve, C - Türk sözlerinin teşej lü hakkında bir kaiı karmak mümkün mi Yukardaki üçüncü dil ani mize okurlarımızın verecekleı vablart, gazetemiz yazı işleri rektörlüğüne göndermelerini ederiz. Şimdiye kadar aldtği cevabîarı strasiyle koyduğul gibi bundan böyle de koyacağı İ Habeşler dağlarda cephane taşıyorlar Cumuriyet bayramı dolay isi yle İlbay ve şarbay Bay Tane oğan'ın sayın halktan dilekleri / — Cumuriyetin on ikinci yıldönümü bayramı dolaytsiylc yeni yarış yerinde yapılacak geçid töreninde bulunacak olan sayın halkın, en son, saat 1,30 a kadar tribünlerdeki yerlerini almalarını. 2— Törenin bittiği halka bitdirilmedikçe sayın halktan hiç kimsenin tribündeki yerinden kalkmamasını. 3 — Tribün kartı olanlar, generaller ve sivillerle ayteterinin yarış yerinin İstasyon caddesi kapısından ve tribün kartı olmı yanlarla generallerden başka bütün subaylar ve öylelerinin yarış yerinin Fişekhane yanındaki kapısından girmelerini. 4 — Tribün kartı olanların ellerindeki kartın rengindeki alâmeti taşıyan tribünlere girmelerini ve hiç kimsenin yanlış tribüne girmemesini komite barkanı Tandoğan sayın halktan diler. Karadeniz Akdenizle ikinci defa biıl Irmak - Filyos hattı di saat 10,48 de bitti Dün saat 10.48 de Irmak • Filyos hattı bitirilmiştir. Bu suretle Karadeniz - Akdeniz'e bir defa daha bağlanmış oluyor. Memleketin kömür yolu olmak bakımın dan büyük bir önem taşıyan hattın açılma töreni Cumuı bayramından sonra açılacak Fevzipaşa - Diyarbekir ve Al {Sonu 4 üncü sayıfada) Irmak — Filyos hattından bir kaç görünüş AYIFA 2 ULUS talyan taarruzu bugün bekleniyor ( Başı /. cı sayıfada) :nİ on millik bir yürüyüşten sonra in Adimctat köyüne girmiştir. Ha. :rin oldukça önemli mukavemeti kar da kalan bu hareketin, genel hücum Hıklarından birini olduğu sanılmak- İava kuvvetleri, butun cephe boyun, öiyük faaliyette bulunmuştur Ma . civarında müteaddid habeş karar, in bombardıman edilmiştir. Keşif yrelen, Sasa benek mevkiine kadar /e doğru uçmuşlar ve porulrn ha -(itaları ü/erıne birkaç bomba atmış, r. 'igre ccphesn 27 (A.A.) — General li kumandasındaki kolorduların An. bölgesindeki harekeü. hakiki bir olmaktan (arla bir strateji hare . ketidir. Habeş mülreıclcri, italyanlar karşısında geri çekilmişlerdir. Harrar, 27 (A.A.) — Habeş makam, lan bir gereç ve besleme servisi vücude getirmişlerdir. Bu suretle köylü ile asker arasında zorla variyet yüzünden çıkan hadiselere son verilmiş olacaktır. Habeş askerleri eski adetleri gereğince bulundukları memleketin üzerinden geçinmektedirler. Yiyecek yüklü on iki kamyon, dün güney isükamc tinde yola çıkmış olan muntazam kıtalara yeüşmek üzere Har. rar'dan hareket ermiştir. Gücnyedn gelen yayıntılara göre İ-talyanların süratle ilerlemeleri yakında önemli bir savaş olacağını göstermekte, dır. Negiis Harrara gidecekmiş disababa. 27 (A.A) — Resmi çe -rde söylendiğine göre. habeş hü --ti. davanın halli için İtatyadan ¦ir teklif almamıştır Hükümetin usustaki bilgisi gazetelerde gör -rrinden ibarettir. abes hükümeti Vehib paşanın azle ğine dair çıkan yayıntıları yalan-tadır Vehib paşa. Ogaden cep -de süel uzman ödevini gömekte n etmektedir İtalyanların Makalleyc sokulmuş oldukları hakkında haberler de aynı su retle yalanlanmaktadır. İmparatorun Dessic'dc kabulü için hararetle hazırlıklara devam ediliyor. Hükümet. Dessie'ye doğru yolların ta miri için acele işçi göndermiştir. İmparatorun Dessie'de az zaman kalacağı ve oradan Harrara doğru yoluna devam edeceği söyleniyor. DIŞ HABERLER blustan çekilerek habeş cephesine giden kıtalar Bpoli, 27 (A.A.) — "Nazario Sau-emisi. Italyaya donmcit hükümet ndan kararlaştırılan (Metauro) ıının bir kısım kuvvetlerini yük-: üzere Trablusa hareket etmiştir. Bundan başka kamyon, gereç ve erzak yüklü olan iki vapur doğu Afrikasına hareket etmiştir. Yakında on gemi Afrikaya gidecek. tir. Uçaklar keşif uçuşları yapıyorlar ogadisyo. 27 (A.A.) — İtalyan u-n dün Gorrabri'nin 160 kilomet-acyinde mutat keşif uçuşlarını yapıdır. Uçaklar, Gorrahcı'ye doğru kaçan ve italyan kuvvetleri tarafından kova. lanmakta olan habeş kolları görmüşlerdir. Yağmurlar ve zehirli sinekler «nara. 27 (AA.) — Haberlerin gü-;phesinde kuvvetle mukavemet et-i kaydedilmektedir. Her gün çok le yağan yağmurlardan ötürü. İlerin toplanman ancak ikinci teş- rinin ortalarına doğru yapılabilecektir. "Mindef,. adlı zehirli bir sinek As. mara bölgesindeki birçok hayvanların ö-lümüne sebeb olmaktadır. İtalyanın habeş elçisi yolda butı. 27 (A.A.) — İtalyan konso-: işyarı B. Armassio Cibuti - Adi. ı yolu ile Abhamoya gelmiştir. Ya. rın Cibutİye kelecek olan Kont Vinci ile ataşemiliter Kalderini kendisiyle burada bulunacaklardır. Ras Seyumun bir hısımı da başeğdi ma. 27 (A.A.) — Decazat Zenoha-slim oluşuna burada büyük önem tektedir. Zenoha, vaktiyle uzun ı Şire'de hükmetmiş olan TzelHn. .esindendir ve baba tarafından Ras V\t ııı ki \: ıi arnavud kabinesi an. 27 (A.A.) — Yeni hükü -»arlamento karşısında diyevde bu-ık italya ile mevcut itüfaka ve komşu devletlerle samimi dostlu-lık bü siyasa güedceğini söylem "s. ükümete ittifakla güvenilmiştir. Kabini- «üren oyu aldı ¦an. 27 (A.A.) — Arnavutluk a -bildiriyor: Bugün öğleden sonra ?hdi Fraşeri başkanüğındaki yeni ¦, güven oyu almak üzere saylav . rulu Önüne çıkmıştır, şbakan, yeni hükümetin prensip -anlatmış ve bunların, bütün çalış, ınlannda. adalet, müsavat ve bi -k olacağını söylemiştir. Arnavut lun artistik, kültürel vc ahlâki ge İne büyük bir önem verilecektir, met tüze alanında da pratik ısla -ıpmayı düşünmekledir, i siyasa hakkında başbakan de . ki: - Arnavudluk ile İtalya arasındı ncı teşrin 1927 tarihinde karşılıklılar üzerine akdolunmuş bulunan P! andlaşmasına savgı gösterilecek andlaşma her türlü hal vc şartlat [B sarsılmdan kalacaktır. Çünkü bu ' imanın varlık sebebi harb değil. ¦navudluk ile komşu memleketler : "ı»rıs amısundan tmlhem \v" Scyum'un hısımıdır. Zcnoha'nın başeğ mesi. İtalya'ya Önemli bir ailenin baş . eğmesini temin ve Ras Seyum savaşçı -larının dağılmakta olduklarını italyanlar gözünde teyid etmektedir. Yeni bir yol Tigre cephesi. 27 (A.A)— Mare -şal Badoğliyo ile beraber sömürgeler bakanlığı yönetgeri B. Lessono. yerli asker ve kara gömleklileı tarafından yapılmış olan Marcb — Entiko— Izal-ko yelunu açmışlardır. » » • Musavvaı 27 (A.A) — Mareşal Badoğliyo ve sömürgeler yönetgeri bugün Romaya dönmek üzere vapura binmişlerdir. komşuluk ilgileri devam ettirilecektir. Arnavutluk, ulus'-r sosyetesine karşı olan büyük saygısını devam ettirecektir. Çünkü, büyük harbdan sonra Ar. navutluğun erkinliğini ve toprak bütünlüğünü teyid eden kurum. Cenevre ar. Siulusal kurumudur . Başbakan hükümetin elindeki kapasitenin elvermesi nisbetinde kültür, finans. bayındırlık ve ulusal ekonomi alanlarında da İslahlar yapılacağını MI. dirmiştir. Bundan sonra saylavlardan Begolli, Btça ve Erebara birer söylev vermişlerdir. Toplantının sonunda saylavlar kurulu oy birliğiyle yeni hükümete güvenini göstermiştir. Yeni kabine, gere!: saylavlar ve ge. rek loca ve galerileri dolduran büyük kalabalık tarafından usu ouzun alkışlanmıştır. İtalyan uzlaşma Irk lifleri ve ingiltere Londra, 27 (A.A ) — Fransa hükümeti, italyan . habeş harbinin halline esas olabilecek italyan tekliflerini in. giliz kabinesine bildirmiştir. Sanıldığı-na göre, ingiltere, bu teklifleri, hiç değilse malûm olan şekilleriyle, kabul et-mİyecektir. Bununla beraber. İngiltere hüküme. ti. her türlü müzakere ve italyan tek. liflerini tadil ihtimallerini elbirliği ile tetkik için; Patisle sıkı bir temas muhafaza etmektedir. Siyasal çevenler, kabinenin, zecri tedbirleri tatbik için her türlü tedbirleri almış olduğunu ve İtalya - habeş da. vasinin halline bir çare bulunmadıkça bu tedbirlerin tatbikine devam edileceğini söylemektedirler. Zecri tedbirler üzerinde ingiliz -amerikun pazarlığı Vaşington. 27 (AA.) — Sanıldığı-na göre. zecri tedbirler hakkındaki Cc. nevre memorandomunı Amerika tara. fından verilecek cevab. sade habeş meselesinin başlangıcından beri Vaşington tarafından tutulan yolun gözden geçirilişi olmayıp, aynı zamanda. Ame. rikanın barış lehinde bir müracaatı mahiyetini taşıyacaktır. Bir haftadanberi İngiltere ile ya. pılan gizli görüşmelerin bu cevab Ürerinde tesir yaptıkları söylenmektedir. İngiltere, gelecek deniz konferansında Amerikanın görüşüne taraftarlık eder ve Japonya ile beraberlik andlaşmasına engel olursa, amerikan dış ba. kanlığının Cenevredeki ingiliz hareket t? rina uyacağı söylenmektedir. Henüz ortada teklif yokmuş Roma. 27 (A.A.) — Yarı resmî çevenler. habeş meselesinin halli için henüz bir teklif konuşulmadığı ve ancak diplomatik temaslara vesile olduğu a. çıklamaktadır. Fransa ekonomik tedbirlere mf" 'tırnak için Cenevrenin kararını bekliyor Cenevre, 27 (A.A.) — Fransa hükümeti, ayın otuz birinde toplanacak olan tanzim komitesinin tayin edeceği tarih, te ekonomik tedbirleri tatbikte hazır bulunduğunu uluslar sosyetesi genel sekreterliğine bildirmiştir. Ancak, Fransa, komitenin kararı İle. kestirilecek tarih arasında, dört günlük bir mühlet istemektedir. Bu müddet zarfında gereken son hazırlık tedbirlerini alacaktır. İspanya finansal zecrî tedbirleri tatbika başUtdı Madrid. 27 (A.A.) - "Gaz e ta Madrid.. . ttalayaya karşı finansal zecri ted. birlerin tatbikine dair olan kararnameyi neşretmektedir. Kararname bugün, den itibaren, yürürlüğe girmiştir. HoUında ekonomik tedbirlere katılıyor La hey. 27 (A.A.) — Parlamento I-talyaya karşı tatbik olunacak ekonomik zecr îtedbİrlere Holanda hükümetinin de katılmasına izin veren bîr kanun taslağı onaylamıştır. Arjantin de ambargoya iştirak ediyor Buenos-Aires. 27 (A.A.) — Italyaya gönderilecek harb gereçlerine ambargo koyan kanrname hakkında aşağıdaki resmî diyev verilmiştir: "— Arjantin hükümeti, uluslar sos. yelesinin başlıca gayesi olan barışın muhafazasına iştirak etmek hakkına s* ödevine sahiptir. Henüz silâh ihracatı yapmıyan Arjantin, harb gereçlerinde kullanılabilecek ham maddeler İ«tjhsa etmektedir. Yurddaş: Bankada hir tasarruf hesabı nlmıyanın yarını karan-lıktır. Ulusal Ekonomik ve artırma kurumu İtalyan limanlarına ııürumıytunk vapurlar Napoli, 27 (AA ı - Birçok yaban, cı vaypur kumpanyaları ve bu cümleden iki ingiliz, iki Holanda. bir japon. bir de ingiliz.mısır sosyetesi, ekonomik zecrî tedbirlere uymak için Napolıye uğramamağa karar vermişleıdir Bu kumpanyaların, şimdiye kadar buraya muntazam işliyen on dört vapurları vardı. İtalya aleyhine uosteriler Nevyork. 27 (A.A.) — İtalyan . habeş harbi aleyhine gösteride bulunan büyük bir kalabalık Harlcmdcn Santral, parka kadar bir gösteriş yUrUyUşU yapmış ve bu parkta birçok kişiler söz söy. lemistir. Söylev verenler arasında papanın yeğeni Bayan Filomena Ratti de vardır. İsviçre zecri tedbirlerin aleyhinde mi? Bern. 27 (A.A - netıe Basler Zei. tung gazetesine göre. İsviçre ulusu, ingiltcrenin, nefsini korumak duygusu ile istediği zecri tedbirlerin aleyhindedir. Bu gazeteye göre. federal kurul zec. ri tedbirler hakkında görüşmeler yaparsa İsviçrenin uluslar sosyetesinden çekilişi lehinde bir hareket uyandırmış o. lacaktır. Malttı,hı ihtiyat tedbirleri alınıyor. Malta. 27 (A.A.) — Mahkemenin verdiği bir karara göre. bütün yaban, cılar bundan böyle ikamet tezkereleri-ni daima yanlarında gezdireceklerdir Al.M AN ı VP-\ Almanya somürne. istiyoı Berlin. 27 (A.A.) — Hanovra'da sömürge lehine vapılan büyük bir te«a. hürde söylev veren B. Fon Epp demiştir ki: '. — Bugünkü tezahür, alman ulusu, nun sömürge meselesine karşı olan anlayış ve azminin gittikçe artaaakta olduğuna karşı büyük delildir. Bugün sömürge fikri yeniden münakaşa alanına konmuş bulunmaktadır. Ulusumuzu sömürgelere doğru götüren sebcbler daima muhtelif olarak ortaya çıkmıştır. Fa. kat bunların içinde en önemli ve karı rolü oynıyanı, ulusumuzun büyü*""",; varlığı için lüzumlu toprak bulmak mecburiyetinde kalmış olmasıdır.., İNGİLTERE'DE; Hir ıtosteri mi? Cebelürtarık. 27 (A.A.) — Hud vc Renovn kruvazörlerinin dahil olduğu i. kinci harb filosu. Mareşal Lİyotcyîn cesedini Kasablankaya götüren Düp-leks kruvazörüne refakat tden fransız filosunu karşılıyacaktır. Saygı makamında ateş edecek olan ingiliz gemileri Cebelüttarık boğazından fransız gemileri ile birlikte gc-e. çeklerdir. italava'p \ : İtalya donanmasını kuvvetlendiriyor Roma. 27 (A.A.) — Yen. gemiler yapılmak üzere deni* bütçesine 414 mil yon liret ilâve edilmiştir. Bu krediler üç finans yılına bölün muştur. 193S 36 yılına 185. 1936 '37 yılına 103 ve 1937 '38 yılına da 26 milyon ay. nl m ıştır. ÇİN'DE: Kuzay çin hadiselerinin anlamı Moskova. 27 (A.A.) — Siyasal çe. venler, kuzay Cindeki istiklâl hareketi, nin, Şaharla sair kuzay illerinin Man-çurileştirilmesi demek olduğunu söylüyorlar. Aynı çevenler. Sovyet hükümetinin yavaşlığını ileri sürmekle beraber, italyan . habeş harbinin, Taponyaya Cinde daha faal oir siyasa gütmek fırsatını vermiş olduğunu kaydetmektedirler. ispanya'da: liıılaşîk İftar mi yapılmış? Madrid. 27 (A.A.) - Bazı saylavlar, ca arsıulusal bîr scrs'ri diye anılan DanyeJ Straus'un ihbarlarını incele -mekle mükellef parlancıito tahkikat komisyonu, ihbar edilen vakaların buıbtının de asılsız olmadığını kabul eden ra. porunu hazırlamıştır. Komısvon. ndik.il parti üyeleri ara. unda bu işlerle h-.ılaşığı olan şahısların bir listesini neşretmektedir. Bunların içerisinde eski emnive* direktörü Valdi. via'ntu. eski ıç bak» m »I halen Madrid yarbayı Alons'un * ski yonetgerlerdcn Bcnickano'nun eski radikal taylavlar -dan ve meşhur yazarın oğlu Sigfrido Blasko tbanez'in. şimdiki dış bakanının yeğeni ve telefon sosyetesinde hükümet komiseri Oreliyo Leru'nun, Katalonya hükümet başkanı Yuan Pie,ı Pons'un ve Madrid . Saragos demiryolu sosyetesinde hükümet kom**rı Migel Galante'nın adlan vardır. İspanyanın iç duruma Madrdi. 27 (A.A.) — Radikal parti, sinin manevi ravıfl'ğtna rağmen, bura. dakt duygu. hUkumet*rn bazı unsurların ve hususiyle B Löru'nun çıkarılması »u. retiyle buhrar*n önüne geçilebileceği merkezindedir. Eğer B. Loru istifa et . mek istemezse 'om bir kabine buhranı önüne geçilemiyor ek bir durum ala -çaktır. Radikal kongresi, son toplantısında partinin durumunu tesbit eden bildiriği oy birliğiyle kabul etmiştir. Bu bildiri . ğin dış sıyassyı d«*iliyen kısmında husu. siyle deniliyor İri: Biz, bütün dostluklara sadıkız ve hiç. bir ulusu bundan .yırmık istemiyoruz. Diğer taraftan, «aldırımı kötülemekte birleşik bulunan parti, uluslar sosj 'İ paktı gereğince, ekonomik ve finansal zecri tedbirlerin *atbikini fakat aynı zamanda uzlaşma yollarının araştırılması, nı -la istem»ktedlr IH \\v\-|.\ R. Ualadiye façizme karşı tedbir almazca kabineyi devirmekle tehdid etti Paris. 27 (A A.) — Radikal kongre, sinde söz alna eski başbakan B Dala. diye demiştir W: "— Hükümet dileklerimizi yerine getirmek ittemezse. Ödevimiz, hükümet değiştirmek jiacaktur.. B. Daladiye. menfi kurullara karşı tedbir alınmasını is'emiştir. Radikal partisi ve uteşluıçlur Paris. 27 (A.A ) — Radikal sosyalist partisi kongresinin bildiriği, iç siyasayı ilgîliycn kısmında, yarı - süel mahiyetteki cemiyetlere ve hele bunların en Önemlisi olan (ateş haçı) cemiyetine dokunarak diyor ki: "Bütün partiler üzerine bir sıkıntı çökmüş bulunmaktadır. Bu halın en e-saslı sebe&erinden birisi, cumuriyet a-leyhtan cemiyetlerin çalışmalarıdır. Bu sebebten. bunların hemen »ilahsız. landırılması ve dağıtılması lâzımdır.,. Radikal bildiriği. finansal alanda, vergilerin azaltılması, paranın durluğu lehinde, enflasyon aleyhinde durum almış bulunmaktadır. Radikal l:onsresi halkçı cepheye sempatisini bildirdi Paris. 27 (A.A.) Radikal kongresi ittifakla kabul ettiği karar suretinde halkçı cephesine olan sempatisini ve partinin hükümet soravlanna iştirak ar. /usunu beyan etmektedir. POLOM ADA: Polonya cumur başkanına verilecek tam yetki Varşova. 27 (A.A) — Cumuı b*ş. kanına verilecek tam yetki kanununun ikinci ve üçüncü görüşmelerini yapmak üzere senato 29 ilkteşrinde toplantıya çağırılmıştır. Poloııyadu yakalanan kalpazanlar Paris. 27 (A.A.) — Fransız zabitast- nın açtığı tahkikat üzerine Polonya makamları 8 kalpazan yakalamıştır ULUS îl." ı : . Milis l*»&fcAAJ Bugün gazetemi: 16 Jayıfa ON ALTINCI YİL. No: 5122 adımız. andımı/di Ho* yerd«* 5 kuru1 Büyük bayram bütün yurdd eşsiz bir sevinç içinde başladı Sevinç ve gurur bizim kadar kimsenin hakkı değildi Bizi sevindiren ve gururlandıran ne varsa, hepsi ONA, gar atıcı ve kurtarıcı ATAMIZA borçlugu Gündelik :'. \ RAMIMIZ Cumuriyetin on ikinci yıldönümünü kutluyoruz. Bu yalnız bir rejim bayramı değil, türk milletinin hayat ve devam bayramıdır. Hayat ve devam, çünkü osman-manlt imparatorluğunun Avrupa-daki en uzak sınırlarından Merice doğru geliniz: Devlet nereden çıkmışsa, millet orada bitmiştir. Hayat ve devam, çünkü osmanlı imv**a****tnğunun talü kendisi gâçm*k v* kendİıi İte birlikte milletin varlığını bitırmrht'. Sevr Osmanlılığının hakikat olduğunu farzediniz: Anadolunun bütün geçim ve genlik kaynaklarını bin bir devlete teslim ediniz; türk milletine verilecek her türlü fikir ve şuur terbiyesinin suç sayıldığını göz önüne getiriniz; sarayı, Istanbı 'da, bir sömürge sultanlığı gibi, bir komiserin veya komiserler meclisinin emrine veriniz. Böyle bir şey imkânsızdı: Fakat saray ve hanedan bunu kabul etmiştir. Eğer millet, saray ve hanedandan ayrılıp, kendi hayat ve devam şartlarını aramasaydt, e-ger Atatürk'ün sancağı altında erkinlik savasına girip, kendi devletini kurmasaydt, bir esirler sürüsü oturduk. Biz bîr rejim değiştirmiş değiliz: Tek yaşama ve kalma yolunu bulmuşuzdur. Sakar yad a çocuk olanlar, o karanlık günleri hatırlamazlar. Onları her vakit, 918 - 21 hakikati ile karşılaştırmalıyız. Onlar, cumuriyet davasının, bu topraklarda hayat, şeref, sây ve medeniyetin dayanç ve kaynağı olduğunu bilmelidirler. Kusur, türk milletinde olmadığını on iki yıtlth cumuriyet tarihi ispat etmiştir. On iki yılda, bu halk, yapılabilecek olanın fazlasını yapmıştır. Bugün, türk milletinin, bu topraklarda ne güzel bir insanlık eseri inşa etmekte olduğuna şüphe eden hiç kimse kalmamıştır: 1919 da türk milletinin sonu yaklaştığına inanmıyan, bütün dünyada, belki birkaç kişi yoktu. Sevinç ve gurur, bizim kadar kimsenin hakkı değildir. Bizi se vindiren ve gururlandıran ne varsa, hepsini ona, yaratıcı ve kurtarıcı Atamıza borçluyuz. Bütün dünyayı bize, ve bizi kendimize •nandtran odur. f. r. atay Türk ulusu dündenberi Cumuriyetin 12 inci yılını coşkun bir sevinç kaynaşması halinde kutla -mağa başladı. Şehrimizi baştan başa donatan al bayı anıklarımı zın gölgesinde dün, on binlerce türk bir kalb halinde şehrimizin türlü yerlerinde tezahürler yaptı.. Millî Hakimiyet alanındaki halk kürsüsünde ilk söylevi saylav Bay Vasfi Raşid verdi. 2,5 dan sonra bu kürsüye devrim Türki -yesini her yönünden anlatan ha tiblerimiz şunlardır. Bav M«d' Sadrettin Savman, S «bri, Abidin türe f*kült-inden Ziya İhsan. K-mal B-'M. ç-haS. vf Cüd^t* 1 n Hüseyin Karadayı, Firuzan, Ha -san Basri, Nihad, Öte yandan Halk evi önünde gene coşkun bir halk kütlesi toplanmıştı. Burada 950 genç izci ve 400 kadar köylü konuklarımız da bulunuyordu. Bura da saat üç buçukta başlıyan tören ni Halkevi başkanı Bay Ferid Ce lal açtı. Dedi ki: — öyle bir devrin İçindeyiz ki, bu devrin damarlarımıza ver -diği kuvvette üç dört asrın hızı var. Büyük Onder'in bize işaret ettiği vazifeler daha bitn-mîştir. Bir t*-k bucağı bile mamur olmı - v... • ... ..i» ,* v,ı oA yı| ve hattâ daha Öte yıllar içinde um duklarımız gibi görmemiz güçtür. Her şeyi yeniden yapıyoruz. Eli mize geçmiş olan hiç bir şeyi im -paratorluktan almadık. Yalnız türklüğe yaraşan irademiz var. yalnız başımızda bir önder var, yalnız bütün bir devre inanır. var ve her yıl her geçen yıldan da ha çok farklı olarak âlemin önü -ne çıkıyoruz. Cumuriyet yolu, iç ve dış inanışlarımızın bize göster dîği en mübarek en birinci yoldvr Bİ7'"m b? dca yolumuz olamaz. Pıy Terid Celal aozülermî [ŞİSM ' Cİl SdVlfSrf*} Cumuriyet için Her yer kat anlık: Gdk kara. Yer kara. Sulat karı. Ne yana baksan guneş görünmüyor aı Gel de bu karanlıkta. Bir ışık sra. . Fırtına geçmiş, yağmur durmuş: Fakat ne yapmalı ki karanlıklar kuduı Sağına bek. ÎAİuna bak Onune bak, Ardına bak Hiç bil yerde yok bit ince. bîr ak ışık sı/ıntı Roga/ımı/ıp hırıltısı bile Çıkmıyor Deri vanıntır kapalı; Bir. Kdle değilken köu olmuşuz. Ah: çok karanlık bir yere İnlmuşuz. Çıkmak umudu uerde? Nasıl duştuk biı bu acı derde? Sorma onu, fitışun kim yaracak bu karanlık don Isıksır, inanaız. Darma dağın Birer çöp gibiyi/ bu karanlıkı En uİJİ: tir yel bile bizi dağıtacak! Hanı neıdt bir yangın? Karanlıkla beraber biz de yausakl Bu yangında ısıga kansak! Elimizi. Ayayı-'.'i- oynatamıyoruz; Bir adım ileri atamıyoruz. Bu karanlıkta çırpınan biz. Feriler degilır! Koca bir Ulusuz; Kökeni elli bîn yıla varan, dağlan yaran. Denirleri aşan, B!r yenilmez sel gibi taşan Yuca bîr Ulusu/. Bu Ulut, Bu kara, bu boğucu karanlıkta Kımıldamadan Yaşar mı? Ahf bir ışık ! Unu bu karışık. Bu iğrenç karanlıktan kurtaracaktır. Soruyorum: var mı İçimi/de eşsiz bir bahadır Kı bı/c ışık versin; Sonra bizi loplasın, dersin. Çıkarsın selâmete? Hanı nerde o Mete? ta* Böyleydik biz on altı yıl önce. * * • 19 mayıs 1919 da Samsunda bir Gik Işık görünunca. Karanlıklar başladı kaynaşmaya. Bu kaynaşma. Gök Işığın Önünde, Yavaş yavaş eridi. Turk buldu kendi kendini şimdi. Hak, Tiırkılr. öz göğsünden bu ıııfc çılrmasaj . Stytfayı ç*v/r*ıaJR«l SAY İFA 2 ULUS 29 ILKTEŞRIN laa 6ALI komplonun yankıları ile memleket çalkalanıyor Alçakça teşebbüsün bütün mem-4cette uyandırdığı sonsuz heye-ıı. ve nefret gün geçtikçe art-laktadır. Yurdun her köşesinde ¦planan binler ve binlerce insa-¦n oğultulu haykırışları, gök gü-ıltüsünu andıran bir şiddetle ahbeleıe lanet yağdırmaktadır. Atatürk'e bütün yurddan geri ve derin bağlılıklarını söyli-en telgrafları neşretmekte devam diyoruz. ılıçede: Bağçc, 26 (A.A.) — Ulusumuzun ;runda kanını akıtmaktan biran çe-nmediğı kıymetli şahsınıza karşı va-n dışı melunların hazırladığı haince âkasii bugün belediye bahçesinde planan köylü ve kentli binlerce halk .candan telin ve bu vesile ile bağlı-ılarını arz ve daha çok yaşamanı di-r. C. H. P. başkanı O. Burmaz, şarbay Hasan Canka. uluvodu: Yalova, 215 (A.A.) — Senin kutsal ılığına çevrilmek istenen hain silah rk ulusunun kalbine çevrilmiş denktir. Kurtardığın yurd, göz yaşları. . sildiğin analar, gençler, bütün ulus ! haber üzerine derinden sarsılmıştır, ışı toprağı senin sevginle, yüce ül-inle titreyen Yalova kenar.r.da bas. ;ın cumuriyet alanında toplanan ar.a. •, dün kanını akıtmış erler, senin i,!n tişen çocuklar hainlere haykır.rak derini ve yumruklarını sıktılar. Bü-k atamız bütün Yalova, senin varlı-ı ve ulu «maçın için emrettiğin gün men kanını akıtmaya hazır olduğunu dirir. bir tek varlık ve bir tek yü- haline getirdiğin ulusun sana olan ısuz bağlılığını iletir. Parti başkanı Tüzel, miting başkanı safa t Uİ id ııi m ; Hayrebolu. 26 (A.A.) — Bugün cu-ıriyet atanında toplanan Hayrebolu İki sana karşı yapılmak istenen al. taç suikast haberlerinden duyduğu fret ve kinlerini ortaya dökmüşler, ısebbib ve mütecavizlerini de alenen •ca bir ulus. rihin çevrin tisine dalıp yok olurdu, e ni Mete. ranlığı sıkmadaydı, tıp parçalamasaydı, necekti: arihin çukuruna Türkün ayağı kaydı,, » • » gün bu gün, k Işık, rgün yeni bir devrim yaratarak parlıyor. rkün yüz yıllardanberi ren egemenliği niden, hem de eskisinden daha yüksek, daha eşisiz, ha ak parlıyor, -arrm: ölüyü dirilten kimdir? yı Öne sürme; o tek kişi diriltmiş! rda dirilen ölü, bir kişi değil; tarihtir, en soysal bir ulustur o. bil, işi olamaz. * * * Türk! aç kulağını! rünü aç t Aç dudağını, ene, bilmeyene hakikatleri sen saç t ;mîşle bağımız, On iki yıl önce biten 'ihteki varlığımız, acuna yeni doğmuş bir ulusuz, idi her şeyimiz var, artık değiliz yok. sul. ddemiz yenidir, bumuz yenidir, ılı, kanlı bir ulusuz, jn tarihini aç, biz gibi bir ulus bul. Hep o Gök Işığındır bütün yapılan işler. * * * dir, bu gogüs geçirişler? oluyorsun alçak? yapabilirsin sen. Ey yurdundan koğulmıış! Kin İçinde boğulmuş telin etmişlerdir. Bu arada siz Atatürk'e karşı olan hakikî varlıklarını bütün mcvcııdiyetlerile bildirerek aynı duygu ve nefretlerimizle birlikte tercümanlıyoruz, siz çok varolunuz, sevgili Atatürk'ümüz. C. H. P. başkanı Asım, şarbay Nazmi i 'in m ıh i Edirne. 26 (A.A.) — Bugün saat beşde Sİnagonda toplanan Edirnenin bütün musevİ yurddaşları yüce şahsı, niza karşı suikast tertib edenleri telin eylediklerini ve çok yaşamanızı tanrı, dan dilediklerini arzeylerim. Museviler adına Sapat Alguadis Ik sekide: Akseki, 25 (A.A.) — Yurdun kurtarıcısı Atatürke yapılmasına yelteni. len yağınçı yurd basınından öğrenince derin acılarla sarsıldık. Hainlerin tezel-den cezalarını görmelerini dileyen u-lusun kamusu sizin hayatnıza her vakit en yaman siperdir. Gönüllerimizden taşın acılar içinde bu alçakça yeltenmeyi telîn eder. uzun yıllar yaşıyarak u. lusun önderliğini yapmanızı dileriz. C H. P. başkanı H. Göksay, şarbay Aç. Kaptan. T. H. K. başkanı Ziya Öz. demir, Kızıhy başkanı Doğruöz C. E. K. başkanı Kemal Özkaynak. Karupınardu: Karapınar, 25 (A.A.) — Bütün bir ulusun hayatından daha kıymetli olan yüce varlığınıza tevcih edilmek istenen alçak teşebbüsleri ve müsebbİblcri ni varlığımızın tekmil kudret ve kuv. veriyle telin eder. daha çok uzun seneler başımızda kalmanızı dileriz, Konya Karapınar parti başkanı Emin Sözenri, şarbayı Ahmet Uğur Turgutluda: Turgutlu. 25 (A.A.) — Nahiye halkı sana el uzatmayı kafalarında kuranlara ve düşünenlere lanet ederken tekrar olarak İçinden sevgi ve saygılarla bağlılıklarını arzeder. Gösterdiğin yolda yürüdüğümüze ve yürüyeceğimize bir daha and ederiz. C. H. P. başkanı Sıdkı (Sonu 13. üncü sayıfada) Birkaç namus düşkünü ona ne yapabilirler ? Koca türk ulusunun göğsü onun yeridir. Ona varmak için de bu göğsü delmelidir. Kimler isterse çıkmaz yola sapabilirler? Ama Türkün göğsünde yer tutan Atatürk'e Kimseler yaklaşamaz. Ona varmak için Ancak, Çok an bir yürekle Onu sevmeli, ona candan tapınmalıdır. Ona yan gözle bakan bir gün bUe yaşamaz. • * • Ey Türk, kendini dinle! Ne kadar durgun olsan bile Bugün coşmalısın. Bugün, Senin en büyük günün! En yüce günün! Bu senin günün! Cumuriyetin, Senin için, i Yarattığı iyilikleri düşün t Güneş senin içindir ki doğuyor doğuda. Ayla yıldızlar sana gökten gülümsüyorlaı Seni sevemiyenler buna da küsüyorlar! Sen bir varlıksın ki Türk. Önünde eğilirler, Namus değeri bilen yüz milyonlarca er. * * * Ey Türk. Ulusunu sev, yurdunu sev, Bir düğün yeri olsun bugün yurdunda her ev. Bil ki sen. Atatürkün yaptığı bir heykelsin. İleri yürü! Bütün onurlar senin arkandan gelsin. Cumurluk tacmı giyen Sen, Onun bayramını da, durma, sevinçle kutla! Atatürk, o Gök Işık, Açtı yolunu. Artık, Yeni hayat yolunda. Kendini yükselen bir şan aylasıla bürü! Kâzım Naroi DURU DIŞ HABERLER Zecrî tedbirler Zecrî tedbirlere koç devlet iştirake kamı verdi? Cenevre, 28 (A.A) — 35 hükümet. Italyaya karşı silah ambargosu hakkın da alınan tedbirleri resmen bildirmiş -lerdir. 16 hükümet finansal zecrî tedbir lerin tatbiki, 16 hükümet idhalat yasak lığr, 7 hükümet bazı ham maddelerin ihracı ve 4 hükümet de karşılıklı yardımın tatbiki hakkında zecrî tedbirler için mı: i' ı cevap vermişlerdir. Siyam secrî tedbirler ivin kararım verdi Bangkok. 28 (A.A) — italya aleyhine zecrî tedbirler hakkındaki kanun neşredilmiştir. Bununla beraber İtal -yanın, Siyama dört torpido vermesi hakkında kunturatı tatbikte devam e-deceği bildirilmektedir. Amerikanın cevabı gelmiş Cenevre, 28 (A.A) — Amerika Birleşik Devletlerinin uluslar sosyetesine cevabı buraya gelmiştir. Arjantinde italyan propagandası Buenos Ayres. 28 (A.A) — Röyter ajansından: Buenos Ayresteki italyan tebaası arasında bir takım mektuplar dolaşmaktadır. Bu mektuplarda, ital -yanların ingiliz mallarına boykot yapmaları tavsiye ediliyor. AVUSTURYA'DA: Prens Ştarerıberg Avusturya naibi mi alacak'/ Londra. 23 (A.A.) — Röyter ajansı Viyana aytarının bildirdiğine göre, başbakan muavini Prens Ştarcnberg Linz-deki dostlarına ve yakın taraftarlarına Avusturya naibi olmak niyetinde bu. lunduğunu ihsas etmiştir. Prens Ştarcnberg başbakan olabilirdi. Olmamasının sebebleri bir taraftan katoliklerin Prensin faşist programına maruz bulunmaları, diğer taraftan da devlet başkanlığı için Prensin kendisini serbest bırakmak arzusunu beslemesidir. Habsburgların dönmesi işine gelince bunda iki meseleyi göz önünde tutmak lâzım gelmektedir. Bir kere küçük anlaşma buna şiddetle muhaliftir. Sonra Arşidük Otto faşist fikirlere yanaş, mamaktadır. İtalyan ileri hareketi başlad FRANSA'DA Fransız kabinesi düşecek mi? Paris, 28 (AA.) — Bu sabahki ga. zeteleri. radikaller kongresinin akislerini muhakeme ediyorlar. övr diyor ki: " Birlikler hakkında durum açıktır. Bunlardan aranılan şey, silâhlarından tecrid edilerek, hemen dağılmalarıdır. Diğer taraftan verilen kararda bütün sol yan partilerinin zarurî birleşmeleri tavsiye ediliyor. Bu, radikal sosyalist par. tinin, ulusal cephenin koruyucu ve ya -pıcı formüllerine resmen iştiraki demek. tir.„ Hümanite, şu düşünceyi yürütüyor: "Geçen yıldanberi ne çok yol alın mış, Fransa'yı faşizmin hokkası altına düşürmemek kaygusunda bulunanların sevinmeye hakları vardır. Radikallerin kongresi, ulusal cepheye iltihakını res -men teyid etmiştir.., Jurnal şunu yazıyor: " istensin, istenmesin kabine buh -ranı fîlen başlamıştır. Kabinenin düşme si veya istifa etmesi, parlamento acildik tan bir iki gün sonrası için, yani üç hafta içerisinde muhakkaktır.., Ray dün 17.35 de Diyar-bekire vardı. Diyarbekir, 28 (özel) — Cumuri . yetin hayat verici feyzi ile ray, şim . di istasyona kavuşmuştu. İşçiler "yaşa. sın Atatürk! yaşasın Cumuriyetl„ Vy kınlarıyle makas raylarını döşeyorlaı Bütün Diyarbekir istasyonda, coşkun sevinçler içindedir. Bizi bu büyük nime te kavuşturan büyüklerimize, başarıc. mühendislerimize ve İşçilerimize kar^ı duyduğumuz sopkuz şükran, saygı çok bü"üktür- Asmaıa, 28 (A.A) — Batıda ve balı kuzayında habeş kıtalarının toplanması sebebiyle, italyan sol cenahına Makaleye doğru ileri hareketini ça -buklaştırma&ı emredilmiştir. Roma. 28 (A.A) — Habeş işinin istihalesi bir durma devresi geçirmektedir. Geneloy daha çok italyan taarruzunun tekrar başlamasını bekli -yor. Yakında Makalenin zaptı beklenmektedir, Adaghamus. 28 (A.A) — Makale bölgesi henüz işgal edilmemiştir. Makale, Tigre bölgesinin en büyük tuz merkezidir. Ve bütün Tigre vadisi _ nin tuz İhtiyacını temin etmektedir Bu tuz Şap denizinden 120 metre da -ha alçak seviyede bulunan Assala gölü civarından temin edilmektedir. Adisababa. 28 (A.A. — italyan or_ la elçisi kont Vincinin hareketinden sonra, hava taarruzlarına karşı şehir ve civarına yeniden toplar yerleştirilmiştir. İtalyanların kuzay cephesin -de şimdiki ileri hareketlerinin amacı Makale olduğu anlaşılmaktadır, Adisababa, 28 (A.A) — Şimal cephesinde Seti mıntakasmda büyük bîr savaş başladığı hakkındaki haber ya . lanlanmaktadır. Londra, 28 (A.A) - Birbiriyle az çok devamlı irtibat halinde bulunun üç italyan kolordusu bugün güney doğru ileri hareketlerine devam etmi» . 1er ve şimdi Tigre içinde 30— 40 ki -lometre ilerlemişlerdir. Bu ileri *•¦» . reketi bir taarruz olarak tavsif edil -memektedir, çünkü habeş kıtaatı, aldıkları emre baş eğerek geri çekil -mektedir ve italyan öncüleriyle habeşlerin geri müfrezeleri arasındaki bazı çarpışmalar müstesna olmak üzere hiç bİr harb olmamıştır. Makalenin müdafaasına gelince, bu hususta gelen haberler birbirlerine aykırı olmakla beraber. habeşlerin şehri ciddi bir surette müdafaa etmiyecek _ leri ve italyanları çok daha güneyde hazırlamakta oldukları mevzilerde bekîiyecekleri anlaşılmaktadır, ita] -yanlar hele yan cephelerde ihtiyatlı davranıorylar. çünkü bu cephelerde ö-nemli habeş kuvvetleri olduğu bildi-, rilmcktedir. Ogaden bölgesinde. ıtalyanlaun Gorabaiye ya girdikleri veya yakın oldukları anlaşılıyor, zira burada bulu . nan telsiz istasyonu susmuştur. Habeşler. bir italyan kıtasının Şi. beli boyunca mukavemete maruz kal • madan ilerlemekte olduğunu itiraf etmektedirler. Habeşler ttuırruza mı hazırlanıyorlar Cibuti. 28 (A.A.) — Röyter ajansı aytan bildiriyor: Burada dolaşan yayıntılara göre, çok büyük babeş kuvvetlen güney cephesinde italyanlara karşı bir mukabil taarruz hazırlamaktadırlar. Habesistantlu zafer irin duu ediliyor Adisababa. 28 (A.A.) — Başkomutan Ras Nacibu, Harrar'a gelince, Ogaden cephesine hareketi bildirilmiştir. Nacibu Habeşistamn harbi kazanması için dua . larda bulunulmasını ahaliye tavsiye e -den bir bildiriği bütün kiliselerde okun muştur. Habeş harbına ait film Filistinde yasak edildi Kudüs, 28 (A.A.) — İki ingiliz, bir de arab işyardan mürekkep Filistin san. sür komisyonu ttalya - habeş harbini gösteren filimleri yasak etmiştir. Habeşistamn İtalya işgüderi dönüyor Roma, 28 (A.A.) — Habeşistamn Roma işgüderi B. Gevre Yeaus. bugün Adene hareket etmiştir. Yakında barış görüşmeleri mi başlıyacak ? Adisababa, 28 (A.A.) — İmparator, yakında uçak İle Dessie'ye gitmek vc aynı günde Adisababa'ya dönmek niye. tindedir. Bir hafta eve) Dessie'ye yollanan muhafız kuvvetlerinden bir kısmı tekrar Adisababa'ya çağınlmışür. Bazı çevenlerin tahminlerine göre ya. kında barış görüşmelerine başlanacak -tır. , İtalyanların bir yulunuıması Roma. 28 (A.A.) — Stefani ajansı bildiriyor: Ivning Standard gazetesi, italyanların kuvvetlerinin doğu Afrikasında sı. caktan ve hastalıklardan müteessir olduklarını yazmaktadır. Halbuki doğu Afrikası sağlık genel müfettişi senato üyesi B. Kastellaninin, italyan askerlerinin sıhhatlerinin çok İyi olduğu ve zaptedilen arazi ehalisinin de ınevcud mükemmel sıhhat teşkilâtından faydalandıkları hakkındaki son diyevi, bu gibi haberleri verenleri daha ihtiyatlı davranmaya sevketmesi icab ederdi. Ivning Standard gazetesi, aynı zamanda, italyan ulusunun süel hareketlerinin durmasından heyecana düştüğü, nü ve genç italyanların bu sebebten dolayı silah altına alındıklarım yazmak, tadır. Bugün italyan ulusunun gösterdiği sükûn ve kuvvet manzarası ve Ha. beşîsrandaki italyan ileri hareketleri, nin yeniden başlanmış olması bu gibi fena niyetle yapılmakta olan neşriyatı gülünç bir hale sokmaktadır Cephede sükûn var Harrar, 28 (A.A.) — Bu sabah bü. tün cephede sükûn büküm sürdüğü sanılmaktadır. Gorahaiden hiç bir haber alınamamıştır. Gorhaai telsiz irtasyo. nun işTemeyişi teknik bir bozuklukdan ileri geldiği söylenmektedir. 4disababada mısırlı doktor ve hasta bakıcılar Adisababa. 28 (AA.) — Habeş kmL haçında çalışacak olan 17 mısırlı hekim ile 62 hastabakıcı yakında buraya geleceklerdir. Bunlar, geçenlerde Habeşi* _ tan'a gelen Prens ismail Daua'nın hi . mayesi altmda bulunacaklardır. Cumuriyet bayramı dolavısiyle İlbay ve şarbay Bay Tan oğan'ın sayın halktar dilekleri İ — Cumuriyetin on ikinci yıldönümü bayramı dolaytsiyl: yeni yarış yerinde yapılacak geçid töreninde bulunacak olan sayın halkın, en son, saat JJO a kadar tribünlerdeki yerlerini almalarını. 2 — Törenin bittiği halka bildirilmedikçe sayın halktan hiç kimsenin tribündeki yerinden kalkmamasını. 3 — Tribün kartı olanlar, generaller ve sivillerle öylelerinin yarış yerinin istasyon caddesi kapısından ve tribün kartı olmı yanlarla generallerden başka bütün subaylar ve öylelerinin yarış yerinin Fişekhane yanındaki kapısından girmelerini. 4 — Tribün kartı olanların ellerindeki kartın rengindeki alâmeti taşıyan tribünlere girmelerini ve h:ç kimsenin yanlış tribüne girmemesini komite başkanı Tandoğan sayın hılktan diler. 2» İLKTE9RİN 1935 SALI ULUS SA lir A 9 Gümrük ve inhisarlar Bakanlığının Bir Yıl İNHİSARLARDA GÜMRÜKLERDE Tülün İnhisarı: İnhisarlar idaresi türk tütününün güzelliğini ve iyiliğini korumak ve artırmak için teknik araştırmalar yap . mak üzere Maltepede bir laboratuvar ve bir tütün enstitüsü açmıştır. Memlekette şimdiye kadar sigar (puro) yabancı ülkelerden getiriliyordu. Bunların iç tütünleri memleket içinden temin edilmeğe başlandı. Kamutaya bir tütün projesi sunuldu: bu projeyi yalnız hükümetin mü . tehassıslarının yapması kâfi görülmedi, memleketin en iyi tütüncüleri bir yere toplandı ve onların da fikirleri a-lınarak bir taslak yapıldı. Ondan sonra bu taslak yurdun bir köşesinde tütün işlerile ilgili olanlara, tecim odalarına ve ziraat odalarma gönderildi. ilgili olanlar bu proje hakkında, düşündüklerini söylediler. Onlar da öğ. renildikten sonra, proje tamamlandı ve Kamutaya sunuldu. Bu proje için -de, iyi ekimle nefaseti temin edici, standartlaşmayı temin edici, tütünü -nün iyi saklanmasını mümkün kılıcı ve ambarlama şartlar m da çiftçiyi koruyucu hükümler vardır. Bu projeyi Ka -mutaya sunmakla beraber bir taraftan da idare, iyi ambarlar yapmağa şimdi -den başlamıştır Büdçenin durumu bu. nu çabucak yapmağa kâfi gelmiyordu, bunun için Kamutay, mütedavil sermayeye borçlanarak ambar yapmağa ve sonra da bu borcu büdçe tasarrufu ile ödemeğe salahiyet verdi. Bu salahiyet üzerine, ambar yapmak işi. program -landı ve bu işe geçen sene başlandı. Her sene on ilâ on beş ambar yapmak suretiyle yakın zamanda fennî şeraiti haiz idare ve emanet ambarlan tamamlanmış olacaktır. Tütün alım satımında ekici ile alıcı arasmdaki münasrbetîer biı kanunla düzene kondu ve ekicilerin ıskonto ve ıskarta adı altmda yersiz zararlardan kurtarılması temin edildi. İnhisarlar idaresi tütün satın almalarında piyasada nazımlık rolü yapmayı göz Önünde tutmaktadır. Tütün ve sigaralarımızın dış ülkelerde tanıtılması için çalışıl -maktadır. Bugün inhisar idaresinin Brüksel arsıulusal sergisine, Selanik panayırın*! katılmacı da bu hedefledir. İnhisarlar idaresi tütün ekicilerine vasati bir hesabla 5 yıl içinde yıllık 770.000 liradan fazla ödünç para ver -mistir. Bu mikdar yılma göre bir buçuk milyon liraya kadar çakmıştır. İdare kendi varidat kaynaklarından ve en önemli ihraç maddelerimizden olan tütüncülüğü ve dolayısiyle köylüyü korumak ve istenen mevkie eriştirmek için her çareyi aramaktan bir an geri kalmamıştır. Tülün üzerine bazı istatistik- 2 — Tütün işleme ve bakım evleriyle fabrikalarında çalışan işçiler: Vıl işçi sayısı Verilen lira 1925 4.768 1.391343 1926 6.893 1.831.323 1927 9.218 2.298.800 1928 8318 2.133.500 1929 8.6S3 2.167.000 1930 8*23 2.225.000 1931 8.668 2.461.500 1932 8.918 2.495.350 1933 8.628 2.160.250 1934 9.043 2.188.440 | İnhisarlar idaresinde memur, müstahdem ve işçi olarak çalışanlar: 18.375 kisi: bu aradaki Karamürsel, Değirmtndere. Gölcük merkezleri şehirler arası telefon konuşmasma açılmıştır. OkuUar: 1) İstanbul yüksek mühendis oku -lunun an-rmızın gerektirdiği modern ve ireri hak getirilmesi için lazım gelen bir çok teknik hususlar düşünülmüş ve olculun rslahı için tedbirler alınmıştır. Takn.do bunun cuk favdalı scmcreV ni göreceğimizden emin olabiliriz. Nafıa fen mektebinin de ihtiyaçları temin edilmiş, ve bir çok yenilikler yapılmıştır. Bir yılda verilen maaş vc gündelik tutan: 7.096.447 liradır. İdarenin 12 milyon liralık emlak ve tesisatından başka yeniden yaptırdığı ve yaptırmakta olduğu emlakin değeri: 4.000.000 liradır. İnhisarlar idaresi başlı başına bir sigorta teşkilatı yapmıştır. İnhisarlar idaresinin kurumlara yar dunları: Malûl gazilere on yılda 18.000.000 Hususi idarelere on yılda 4.000.000 Hava kurumuna sekiz yılda 2.000.000 lira vermiştir. Eski reji hazineye yılda en çok 5 milyon lira verirdi. İnhisarlar idaresi devlete yalnız tütünden yılda en az 22 milyon lira temin etmektedir, inhisarlar idaresinin bir yıllık imalatı 12 milyon kiloya varmıştır. İnhisarlar fabrikalarında bir günde 30 milyon sigara yapılıyor. Yıllık sigara imalatı on milyardır. Tütün fabrikaları İçin satın alınan tütün 11.000.000 kilo Tütün fabrikaları için satın alınan kereste 1.450 M2 Fabrikalar imalatı — Eski reji ile yeni idare arasında mukayese Eski reji şirketinin hükümete geçtikten bir ytl önceki İmalatı 3 milyon kiloyu bile bulmamıştır. Hükümete geç tikten sonra ilk yılda imalat 7.5 mil -yon kiloyu bulmuştur. Gelecek her yıl artan imalat mikdarı son senelerde 12,5 milyon kiloya çıkmıştır. Memleketin ihtiyacmı karşılamak için Urfa ve Bitliste iki atölye açılmış ve eski rejinin devrettiği fabrikalarda tesisat genişletilmiştir. Eski reji zamanından kalan 35 sigara makinesi bugün 90 na çıkarılmıştır. İla ve edilen bu yeni ve son sistem makinelerle iiTulaı kabiliyeti iki misli artmış ve günlük sekiz saat imalat kabi -liyeti on bin kilodan otuz bin kiloya çıkmıştır. Eski reji zamanında Cibali fabrika, sında yalnız üç sigara paketleme ma -kinesi vardı, diğer fabrikalarda kutu -lar el ile doldurulurdu, makine kul lanılmazdı. Bugün bu üç makine 46 ya çıkarılmıştır. Bu makineler günde se. kiz saatta 28.000 kilo sigara paketliye-bîlecek kabiliyettedir. Eski reji idaresinin 11 tütün paketleme makinesi İse bugün 34 e çıkarıl -mistir. Fabrikalarda kullanılan kadın ve er kek İşçi sayısı 1636 kadın ve 1.200 erkektir. Fabrikalarda çalışan işçi ve müs -tahdemleri için sıhhî yardım teşkilatı vardır. Fabrika ve atölyelerin doktor -lan ve fabrikaların revirleri vardrr. Cibali ve İzmir fabrikalarmda (çocuk yu vasi) adı altmda işçi kadınların iş za. manı küçük çocuklarına bakmak üzere çocuk bakrm teşkilatı bulunmaktadır. Tütün fabrikalarında vasati 2840 iş çi çalışmaktadır. Bunlara on senede : 2840 X 300 X 10 = 8.250.000 gündelik verilmiştir. On yılda fabrikalarda ça -İrs an işçilere verilen ücret tutan: 9.500.000 liradır. I haziran 934 - 31 mayıs 935 senesi içinde yabancı ülkelere 23.751.422 kilo yaprak tütün çıkarılmıştır. İspirtolu içkiler: İnhisarlar idaresinin önemli işle -rinden biri de ispirtolu içkiler yapmak veya bunların barıları üzerinden inhisar rewni almaktır. Bütün banlardan devlet büdcesine her yıl dört milyon lirayı aşan bir gelir girmektedir. İdare, şimdiye kadar dışardan gelen bir çok likörleri yurdumuzda yapma -ğa muvaffak olmuş vc bütün içkilerin türk ürünlerinden yapılmasını ana iş bilmiştir. Bu arada şarabcılığın yurd-da ilerlemesi tedbirlerini de almıştır. I — İdarenin memlekette bağcıları korumak ve bağların gelişmesini sağ -lamak üzere aldığı tedbirler şunlardır: 1 — Bağcılara örnek olmak üzere bir örnek bağı kurulmuş olup Avrupanın türlü şarablık üzümlerinin memlekette yetişmesi sebebleri hazırlanmaktadır. Yurd iklimine uyacak (Acclimate) o. lacak üzümlerin memlekete yayılması başlıca gayedir. 2 — Bağcıların hastalıklarla sava • şa alıştırmak ve ilaç için kullanılacak malzemenin idhalatından köylüyü korumak üzere bağ mıntakalannda kükürt ve göztaşı bulundurulmuş ve bunlar veresiye verilmiştir. 3 — Türlü savaşlar sonucunda ge -rilemeğe oaşlıyan şarabçılık sanatım eski Önemli tutarına getirmek ve bağ ürünü için harcanma alanı hazırlamak üzere şarabcılığı teşvik hareketlerine girişilmiştir. Bu arada: A — Şarabın fazla mikdarda yapılmasını temin ve teşvik için muayyen bir mikdarda imalatta bulunanlara ikramiye dağıtılmıştır. Ve 927 928 senelerinde bu iş İçin 14000 tİTa harcanmıştır. Ancak, ikramiyeden maksud olan gaye şarabcılığı teşvik ve fennî vesaitle imalatı temin olduğuna göre bu mikdar nakid olarak değil şarabçılık âletleri olarak dağıtıl, mistir. Bu suretle memleket dahilinde asri teçhizatla donatılmış temiz şarab yapan yerler sağlanmıştır. B — Asri şarabçılık usullerini yaymak ve memleket ürünlerinin is'eme kabiliyetleri incelenmek üzere Frangdan ilim ve teknik adamlan getirilmiş senelerce burada çalıştırılmıştır. Bir çalışma programı ile, evvelâ memlekette eşi bulunmıyan bir şarab laboraruvan kurularak memleket üzüm lerinin mtntaka mıntaka vasıfları ta ¦ yîn ve şarab yapma şeraiti tesbit edil -İnektedir. Bu tetkiklerden hasıl olan neticelere göre şarabcılar için öğütleri taşıyan broşürler bastırılıp dağıtılmakta, şarab laboratuvarlarında âmiller için şarab üzerine iptidai mahiyette tetkikler Öğretilmek üzere görgüsünü ilerletmek istiyenlere laboratuvar me -saisi takip ettirilmektedir. C — Özel şarab âmillerine ^«uab -hanelerini kurmak yolunda plan hazırlamak ve fen memurları göndererek fen icabatını anlatmak gibi kolaylıklar yapılmıştır. D — Memlekette şarab imalatının revacını bir kat daha artırmak üzree 10 kuruş mikdarında alınan inhisar resmi 930 senesinde yarıya indirilmiştir. E — Dış tecimde şarabcılığa layık olduğu yeri kazandırmak üzere ihracatı teşvik gayesiyle memleketten dışa . riya çıkarılacak şarablar için alınan inhisar resmi geri verildiği gibi ayrıca kilo başına üç kuruş prim dahi veril -mistir. II — İspirtolu içkilerin fabrikasyonu için kuru ve yaş üzüm. kuru in -».ir. anason ile portakal, mandalina, limon, turunç, çilek, ağaç çileği, kaysı. vişne, yaş ceviz gibi yaş meyvalar alınmıştır. Satın alma prensibimiz üret -men ile alış veriş olduğundan bunlar karşılığında türk köylüsüne geçen paraların tutarı sene itibariyle şunlardır: 931 senesinde 555.429 lira (yalnız kuru ve yaş üzüm için), 932 senesinde 390.761 lira (yukarda isimleri sayılan umum mahsulat için). 933 senesinde 148.795 lira (yukarda isimleri sayılan umum mahsulat için). 934 senesinde 375.631 lira (yukarda isimleri sayılan umum mahsulat için). Barut ve patlayıcı maddeler: Memlekette avcılık ve atıcılığı teşvik için barut, saçma ve av malzemesi Hatlarında önemli indirmeler yapıldı. Bu ucuzluk av barutlarında yüzde 23. av kovanlarında yüzde 25. av saçmala -rında yüzde 30 nisbetindedir. Ankarada bir atış poligonu kurul • du. Burada gençliğe her çeşit silahla ve bir kazanç gözetilmeksizin atış ta -limleri yapmak imkânı hazrlandı. Ma -dencilîğimize yardım için teşviki sa -nayi kanunundan istifade eden madencilere patlayıcı maddeler maliyet fiat. tına verilmektedir . İdare bakımından inhisarlar idaresin de, bu dört sene içinde yapılan şeyler bir kaç sözle hulasa edilebilir. Evvelâ tasarrufa son derece ehemmiyet verilmiş, kadrolar ve masraflar normal de • receye indirilmiştir. Diğer taraftan, türün, tuz. içki ve barut inhisarları bir At (rümrük turifesti Son dört yıl içinde, mevcut gümrük tarifelerinin, yeni îktısad şartlarına daha uygun bir hale getirilmesi için baş. Iıca tedbirler şunlardır: 1 — 2255 sayılı K 31 mayıs 1933 tarihli kanunla, tarüe hükümetin takip ettiği sanayrpolitı.-.^sına uygun bir bale getirilmiştir. Bu değişikliğin ilgili olduğu endüstri kollan şunlardır: a) ipek mensucat sanayii, b) yün mensucat sanayii, c) pamuk mensucat sanayii, ç) plâstik maddeler sanayii, d) çimento sanayii, e) cam eşya sanayii, f) kâğıt sanayii, g) tıbbî ve kimyevî ecza sanayii, h) Maden kömürü sanayii 2 — İktisadi şartların doğuracağı çok acele zaruretleri Önlemek ve bazan bir takım eşya resimlerini arttır-mak ve bazan da bir kısım resimleri eksiltmek üzere. 2294 sayılı kanunla hükümete salâhiyet verilmiştir. Bu salâhiyet zaman zardan kullanılmak sure t ile, gümrük tarifesinde ihtiyaca göre bazı değişiklikler yapılmakta bulunmuştur. R; Gümrük İşleri Gümrük işlerinin yolana konması i-çin alınan tedbirler müspet sonuçlar vermeye başlamıştır: 1 — Yurdumuzun ekonomik tecimel gelişimiyle sıkı sıkıya ilgili olan turizm meselesinde gümrük cephesinden kolay. Irklar temini emrindeki tedbirler arasında, cn çok (karne dö pasaj an duan) ın kabulü önemle söylenebilir. 2608 sayılı kanunla bu karnenin kabul edilmiş olması turizmin teşviki bakımından iyi sonuçlar beklenen bir âmil olmuştur. Turistlerin yurdumuza giriş ve çıkrş. ¦arında nakil vasıtalarının gümrük mu- leştirilerek bu suretle idarede birlik ve tasarruf elde edilmiştir. Bunları rakam la İfade etmek icap ederse 931 senesiyle 935 senesi büdçeleri arasında 2650767 Ura bir tasarruf görülür. Kadrolarda 931 le 935 seneleri arasındaki fark 1151 dir. Yani 1151 memur tasarruf edilmiştir. İnhisar memurlarını müstakbel en -diseden kurtararak işlerine daha sıkı bağlanmalarını temin için bir koruma sandığı kurulmuştur. Diğer taraftan İşler düzenlenmiş, hele hesab işleri mükemmel bir hale ge tirilmiştir. Bugünkü inhisarlar idaresi en iyi çalışan bir tecim müessesesi su. retiyle bilançosunu yapmaktadır. İnhisar idaresi. memurların seçilmesine ve bilgilerinin artırılmasına ayrıca Önem vermiştir. İdare kendi bilgi ve vasıtaları ile bu tasarrufa ve bu düzeltmelere bir taraftan teşebbüs edip bu neticeleri almakla beraber, en ileri gitmiş memleketlerin uzmanlarının da görüşünden istifade et mek için. salahiyetli bir heyet getirt . miş, ve inhisarların teşkilatını, tesisa -tmı, idare işlerini, hesab işlerini, levazım işlerini, fabrikasyon işlerini, alış satış işlerini, ayrı ayrı mütehassıslara tetkik ettirmiştir. Heyetin içerisinde, bunları tetkik edebilecek ayn ayrı mü. tehassıslar vardır. Bu uzmanların tav -siyeleri kısmen yapılmış ve neticeleri alınmıştır. Kısmen dc tedrici olarak tatbik edilmesine devam edilecektir. Uzmanlar geldiği zaman, zaten tasar ruf yapılmış, kadro vc hesabları tan -zim edilmiş dorumda idi. Bu dorumu iyi buldular. Tavsiyelerinin tatbikatı tamamlandığı zaman, Türkiye İnhisar İdaresi curourluğun en iyi işler müesseselerinden biri olur. dediler. Biz de. bu gayeye varmağa ça. I işiyoruz. Bu dört sene zarfında inhisarların geliri, buhran zamanına tesadüf etti. Buhran herkesi az ve ucuz almağa sev. ketti. 1929 senesinde bir kilo tütünden vasati olarak 430 kuruş alınırken bunun 280 kuruşa kadar indiği olmuştur. Bugün 330 dadır. Bugünkü varidatı, hele masraflarımızı indirmek ve maliyeti -mizi azaltmak sayesinde tutuyoruz. Tütün satışı mikdannda yükselme de var. dır. Geçen sene 33 milyon lira tahmi -nine karşı 2 milyon lira İazl asiyle kapanmıştır. amelelerini kısaltan ve koiayia^.ıran bu karne kabul edilmekle Türkiye cumuri-yeti dc yurdumuzun menfaatlerini ya. kından ilgileyen bu mevzuda arsıulu-sa lbir kaideye uymuş bulunuyor. Gümrük ve tekitler bakanlığı, macar hükümeti tarafından yapılan davet üzerine (Londra . İstanbul) arasında otomobilli turistlerin seyahatlerini kolaylaştıracak ve teşvik edecek yolun gelişimi çarelerini düşünmek ve gümrük ve malî tahditleri hafifletecek tedbirleri bir arada araştırmak üzere toplanan kongreye yetkili bir memurunu göndermiş vc turizme karşı olan ilgisini bir kere daha göstermiştir. 2 — Edirneden Uzuköprüye kadar olan tren hattmın yunan toprağından geçmesi dolayısiyle. Edirneden Uzunköprü ile Sirkeci arasında olan istasyonlardan birine vc bu istasyonların birinden Edirneye gönderilen iç tecim eşyasının iç tecim bildiriği hazırlanması ve muayeneye Eâbi tutulması şeklinde ötedenberi cari olan muamele şeklinin Edirne tecimi üzerinde menfi etkiler yapmakta ve hükümetin de mali ilgisi bulunan şark şimncdifcrlerinin iş hac mini daraltma 'ela olduğu anlaşılmış ve bunun üzerine bu tedbirler kaldırılmıştır. 3 — Gümrük resmi, evcice Özel bir müruruzamana tâbi olmadığından, gümrükten çıkarılarak satılmış ve hatta istihlâk edilmiş olan mallar için de, senelerce sonra, resim istenebiliyordu. Böyle bir yolun tecim âlemine verdiği zararlar göz önünde tutularak gümrük resmi için müruru zaman haddi tayini lüzumlu görülmüştür. 1940 sayılı kar.ün gümrük resminin müruru zamanını. 6 ay ve bir yıl olarak kabul etmiş ve bu suretle senelerce sonra bir mal için resim istenmesinin mahzurları ortadan kaldırılmıştır. 4 — 11 nisan 334 tarihli gümrük kanununun 13 üncü maddesine dayanılarak alınmakta olan vezin ücreti, ba yüzden gümrük muamelelerinin arama, ması ve mal sahiplerinin mükellefiyetleri adedinin azaltılması bakımından kaldırılma ve bu suretle gümrük işle. rinde, az da olsa, sürat temin edilmiştir. 5 — Yurdumuz için büyük bir e -h emmi yet ar/eden transit ticaretini ko laylaştırmak emrinde 2646 sayılı kanun önemli bir adım olarak görülmelidir. 6 — -1850 sayılı muamele vergisi kanununun maliyeyi ilgilendiren bası se-beblcrden dolayı değiştirilmesi gerek - mesi üzerine, kanun, gümrük cephesinden de umumî bir tetkika tâbi tutulmuş ve bunda muamele vergisinin tahakkuk ve istifası noktasından bazı kolaylrklar duşunulmustıu Evcice birer anlaşmazlık mevzuu halinde yaşı-yan bazı hususlar muayyen birer hal şekline bağlanmış vc bunların 2430 sa -yılı kanuna girmesi temin edilmiştir. 7 — Gümrük tarifesinin iyi bir şe -kilde tatbikine ve bu suretle de gümrük idareleri ile mal sahihleri arasında al.'.apmazlık çıkmasını mene yarıyan eşya gen* fihristinin hazırlanmasına başlanmıştır. Bu hususta fransız repOT-tuvarından faydalanılmaktadır. Fihrıs -tin yakın bir zamanda bitirilmesine çalışılmaktadır. Gümrük teşkilâtında vc memurların kendi işlerinde bazı İslâhat yapmak ça • relerine de başvurulmuştur: ç." Gümrük teşkilâtı ve ineni arları 1 — 9 - 10 - 935 tarih ve 2825 sa -yılı kanunla gümrük teşkilâtının daha verimli çalışabilmesi için lâ? imgelen tedbirler alınmış, teşkilâtın dereceleri ve ödevleri tesbit edilmiştir. 2 — Gümrük memurlarının daima tecim âlemi ile olan sıkı teması ve ilgisi göz önünde tutularak, bunların gerek iş. .ılınmaları ve ödevden ayrılmalarının ve gerek her türlü hareket vc faaliyetleri . nin özel bir zabıtaya bağlı tutulmasında, ki lüzum ve önem göz önünde tutularak, gümrük memurları için bir memurin k:ı-nunu projesi dc hazırlanmış ve kamutaya sunulmuştur. Bundan b.tsk.ı, gümrük memurları SAY1FA 10 ULUS 29 İLK'İT "İN 1^35 sal Cumuriyet maliyesi bir yılda ne yaptı Maliye işleri: Cumuriyet maliyesinin starı, malî işleri iktisadî icablara uygun olarak yü. rütmek. iktısad programını çabuk ba-şanlacak malî yardımları sağlamak ve bütün devlet masraflarına yetecek karşılık bulmak şartilc denk büdcc politikasından ayrılmamaktır. Para ve kredi işleri üzerindeki uyanık ve devamlı çalışmayı yorulmadan ileri götürmek de bu gidiş içindedir. Türkiye devlet tedbirlerile iktisadi bünyesini kurmaktadır. Kurulan bünyede, ner zaman devlet ihtiyaçlarına yetecek sağlam bir yol ürerinde yürümek, tedir. Bir İdeale koşa nmaliye ve iktısad; kuvvet kaynaklarını, sıkı bir çalışma birliğinde bulmaktadır. Devlet maliyesinin, iktisadî işlerin ilerlemesinde aldığı bu tutum; cumuriyet maliyesinin en açık karakteridir. 1 — BÜDCE POLİTİKASI Cumuriyet maliyesini bugünkü de. gere getiren, büdcc politikasındaki iç-temlik ve sertliktir. Büdcelerimiz denktir. Bu denklik büdcelcrin yapılışında olduğ ukadar. hesabı katilerinde de görülür. 1932 senesi hesabı katisine göre malî yıl, 12 küsur milyon lira bir ar. tıkla; 1933 yılı hesabı katisine göre malî yıl 400 bin liraya yakın bir artışla kapanmıştır. 1934 malî yılı hesabı katisi henüz bağlanmamış olmakla beraber bu yıl da denk olarak kapanmış sayılabilir. 193S malî yılı ise öncekiler gibi denk olarak hazırlanmış ve denk yürümesi i-çin de bütün tedbirler alınmıştır. Cumuriyetin 12 nci yılına düşen 1935 büdcesi, fevkalâde kaynaklardan alınacak gelirlerle 214 milyon lirayı bulmaktadır. 1934 yılı büdcesile 1935 büd. cesi karşılaştırılınca görülür ki bu yılın büdcesi, geçen yılmkine göre 11 milyon liraya yakın bir artış gösterir. Bu artışın: 3.000.000 lirası be; yıllık ekonomi programının başarılması için Sümer banka kapital olarak, 700.000 lirası merinos yünlerinin ve pamuğun iyileştirilmesine, 1,400,000 lirası sanayii teşvik kanunundaki vergi ve gümrük muafiyetleri, ne, 1,100.000 lirası bazı iç ve dış ödünçlerine, 2.700,000 lirası ulusal korunma işlerine, 2.000,000 lirası başka devlet işlerine ayrılmıştır. Bunlardan başka, 8,500,000 lira demiryollarımızın ya. pilisinin ilerlemesine 2,200.000 lira ulusal korunma İşlerine 3,500.000 lira iktısad, tarım ve göçmen işlerine fevkalâde gelirlerden verilecektir. 1935 yılı büdcesinİn tutarı 214 mil. yon liranın hizmetlere ayrılışı şöyledir: % 26,4 bayındırlık, kültür, ekonomi, sağlık ve tarım işlerine % 17.1 devlet borçlarına % 30,5 ulusal korunmaya, % 4,7 jandarmaya % 19.3 devletin başka hizmetlerine. A. MASRAF İŞLERİ: Masraf işlerinde prensip, devletin çok alıp, çok vermesi ve iş hacmini ge -nişle tmesidİr. içinde ödev ve yetkisini fena kullan n ve kendisine menfaat teminine yol ya . panlarm işlerinden çıkarılması için 1920 ve 2350 sayılı kanunlar n jredilmiştir. Bu kanunlar gümrük memurları arasın da sıkı bir disiplin kurulmasına çok yaramıştır. 3 — Teşkilât kanununun tatbikine başlangıç olmak üzere İstanbul gümrüklerinde işler, şimdiden, bir takım servislere ayrılmış ve servislerin başına birer mesul şef getirilmiştir. Bu iş bölümünün temin ettiği menfaat memurla işi biribİ rine yakınlaştırmak, çabşmaları verim'ı bir hale koymak. Ödev ve sorav hislerini uyadrrmak olmuştur. Bîr taraftan iş. Icrm doğruluk ve güvenle yürümesi 11 idarede bir ilerleme elde edilmesi için ça üşılrrken bu yeni teşkilâta göre işleri da: ma açbuk çıkarmak, muameleleri kısalt, mak için de ettid yapılmaktadır. Pek yakında bu iş de kotarılmış olacaktır. Aşağıdaki nisbetler son yılların masraf büdcelerİndeki ilerleyişin bu duru. munu açıkça gösterir: 1932 yılı büdcesinde % 47,6 maaş ve ücret. % 52,4 masraf 1933 yılı büdcesinde % 46.5 maaş ve ücret, % 53,5 masraf 1934 yılı büdcesinde % 44.4 maaş ve ücret, % 55,6 masraf 1935 yılı bxdcesinde % 44,3 maaş ve ücret. % 55,5 masraf Bunlar da gösteriyor ki büdcelerde maaş ve ücret nisbetleri azalmakta, mas.af artmaktadır. Masrafların yükselişi, halktan satın alınan şeyleri veya halka gördürülen hizmetlerin artışını gösterir ki, bu cumuriyetin halktan aldığını halka geri vermekte her yıl artan bir nisbet tuttuğunu gösterir. Gelir işleri: Cumuriyetin 12 inci yılı. devletin iktısad ve bayındırlık alanındaki başarılarını sağlayacak yeni gelir kaynakları bulmak, bununla beraber halkın kendi çalışma ve teşebbüs alma gücünü attırmak ve mümkün olan yerlerde vergi yekûnu azaltmak tedbi rve kararlarile baş. ka yıllardan ayrılır. Vergi kanunlarımızı pratik ve tap-lama bakımından özenle ve ulusumuzun ödeme kapasitesini küçümsemiyen bir düşünüşle hergün daha iyileştirme ve uygunlaştırma yolundaki çalışmalara (1) maliyemiz bu yıl daha çok önem vermiştir. Cumuriyet, vergi salnaklarını imkân olduğu kadar araçlı esaslara çevirmeği hedef bilmiştir. Büdcc gelirlerimizin cn çoğu da araçlı vergilerdendir. Bunlar dan bir kısmı gümrüklerde alınır. Bir kıs mı devletin kendi hazırladığı inhisar maddelerinin satışiyle elde edilir. Bir kısmı da özel teşebbüslerin ge -tirttİği veya yurd içinde yaptığı yoğal. tim maddeleri üzerinden toplanır. Cumuriyetin on birinci yılında bu yolda çok geniş adımlar atılmıştır. Bunların her biri üzerinde kısaca dura cağız: TUZ: Cumurluk, on birinci yılında tuzu ucuzlattı. Kilosunu altı kuruştan üçe indirdi. Bu; 2,5 milyon lira gelirin artık halktan alınmaması demektir. Ucu-' k. hayvanlarımıza bol tuz yedirilmesini sağüyacaktır. Yurdun büyük zenginlik kaynağı olan hayvanlarımıza iyi yetiş -meleri için bol tuz verilmek gerektir Yeni rejim, vergi sistemlerinde öteden beri, yalnız devlet gelirlerini değil memleketin ekonomik yaşayışını ve vergi ko nusundaki verim kapasitesini düşünmüş, tür. Tuzun ucuzlayışı da son yıllarda hayvan değerlerindeki değişikliğe, gene hayvanların yoğaltacağı bir inhisar ko nusunun değerini uygunlaştırmak erge siyle yapılmıştır. Bu suretle üç milyon lira kadar vergi eksilecekse de ulusal zenginlik bunun birkaç katile artmış o-lacaktır. Tuzun on senelik yoğaltımı yekûnu 1.447.471 tondur. 1931 — 1935 dört sene içinde tuz üretiminde 14.039 işçi çalıştırılarak 722.755 lira verilmiştir. On senenin tuz üretimi yekûnu: 1.692.294 tondur. On sene Önce 71 tuzla işletilmekte idi. İnhisarlar idaresi devletin şimen " fer siyasasına uygun olmak prensipiyl* demiryollarına uzak ve istihsal kabiliye ti 155 tondan az, maliyeti çok yüksek ve aynı zamanda terkip itibariyle gayri fenni tuz çıkaran 16 tuzlayı kapamış: bunların yanındaki tuzlaları genişlete rek ve ıslah ederek halka temiz beyaz ve nefis tuz yedirmeği temin etmiştir. Tuz inhisarı zamanında v hele bir leştirmeden sonra büyük tuzlaları fennî icaplara göre ıslaha başlamıştır. Her ne için tanzim edilen ıslahat programı tatbik olunmuş vc üretim kabiliyeti arttırılmıştır. Yurdumuzda en çok tuz çıkaran maltı tuzlasının bütün enstalasyonu dü. zeltilmiş. havaî hatları yenilenmiştir. Kryı muhafaza şeddi ve kuşak kanalı yapılmak suretiyle dış tesirlere karşı korunmuştur. Tuzlaların temizlik ve nefaseti için daha birçok tesisat İle birlikte, memur v ftİ CM.P. programı madde 31 işçücrin oturmaları İçin evler yapılmış Ur. 192S 1926 1927 1928 1929 1930 1931 1932 1933 1934 Yekûn On senelik tuz yoğaltımı Ton 146.531 133.173 176.732 149.491 186.182 145 449 137.597 136.080 137.961 126.275 1.477 471 Tuzdan on senede hükümete temin edilen "gayri safi. gelir yekûnu Ura 1925 8.842.030 1926 9.353.957 192. 9.353.957 1929 9.055 857 1930 8.437 348 1931 8.356 340 1932 7.73?.*36 1933 7 992.279 1934 8.058.764 Yekûn 84.624.162 ŞEKER: Şekerin satış fiatı dört beş yıldan-beri değişmediği halde şeker yoğaltımı 75 bin tondan 50 - 55 bin tona düşmüş ve şeker fabrikalarından ancak kabili -yetlerinın yüzde 70 i derecesinde istifade olunmak zorağı baş göstermiştir. Bu, düşünülecek, üzerinde durulacak bir konu idi. Memleketimizde nülus başına şeker yoğaltun mikdarı 4 kilo -yu bile tutmamakta idi. Ve bu çok azdı. Satışı artırmak için fiatını ucuzlat, mak gerekti. Bunun için iki tedbir a-11ı»i i: Biri, şeker fabrikalarının idare, lerini birleştirerek daha rasyonel çalışmaları, öteki, şeker üzerindeki istihlak resminin azaltılması. Birleşme suretiyle elde edilen satış maliyetleri üretim Çoğaldıkça azalmak suretiyle 55 bin ton üretilirse şekerin kilosu 20,90 kuruş; 60 bin ton olursa 19,80 kuruş; 65 bin ton olursa 18.95 70 bin ton üretilirse 17.90 kuruş olabileceği hesablanmıştı. Kristal şekerin toptan satış fiatının 25 kuruş, kesme şekerin de 28 kuruş ol -ması ve kilo başına 12 kuruş ucuzluk yapılması İsteniliyordu. Yeni satış fiatları. şeker üzerinden alman resminde indirilmesini icap e-diyordu. Bu iniş şöyle olmuştur: Kilo başına on iki kur;ış olan istihlâk resmi yerine yoğaltım miktarı 55 bin ton olursa 4.1 60 bin ton olursa 5.2 kuruş. 65 bin ton olursa 6.05 kuruş. 70 bin ton olursa 7,05 kuruş alınması lâzım gelecektir Şekerin ucuzlatılması ici" devlet büdcesinden yapılan iniş 3,5 milyon liradır. Çimento: Endüstriyi koruyan kanunlarımız yurdda çimento tabakalarını artırdı ve bunların istih-al kabiliyeti memleketin bayındırlaşma ihtiyacını karşılıyacak ölçüyü buldu. Ancak çimento fiatları dış piyasalara göre çok yüksekti. Yeni kurulan çimento endüstrisinden, Avru-padaki maliyet fiatlarını istemek doğru değildi. Halbuki çimento Hatlarının bayındırlığı güçleştirmiyecek biı duruma gelmesi gerekti. Uzun araş • armalardan sonra 26.5 liraya satılan çimentonun tonu 22.5 liraya indirildi. Bu iniş yapılırken yalnız fabrikaların maliyeti indirmeleri beklenilmiş değildir. Devlet ûe çimentodan alınan istihlak vergisini kaldırmıştır. Gerçi fiat cn büyük bayındırlık yapan devlet büdcesini faydalandıracaktır fakat bu fayda, şimdiye kadar alınan vergiyi karşılamaktan uzak olup devlet tuz ve şekerde olduğu gibi ekonomik faydalar karşısında çimento üzerinden alı. nan dört yüz bin liraya yakın bir istih. lak vergisini kaldırmağı kabul etmiştir. Yeni vergiler: Hem bu yıl inen vergileri hem de her yıl artan devlet ihtiyaçlarını karşılamak ve her şeyden üstün olarak memleketi korumak için. büdce geliri artmalıdır Bu erkelerle de bazı istih -lak vergileri gene ekonomi-- j canlar a iç işleri nız Iç siyasa Cumuriyetin 12 inci yılı içinde -sıyasamızdaki çalışmanın ana hatları Şunlardır: 1 — Umumî idare, 2 — Hususî idareler, 3 — Uraylar 4 — Jandarma, 5 — Emniyet. I mırın idure: Bu alandaki çalışmalar şu kollara ayrılır: a - Vilâyetler idaresi, b - Nüfus ve göçmen işleri, c • Basın işleri A — Vilâyetler idaresi; Vilâyetler işi idaresine aid tedbirler arasında Trakyada ikinci ve Erzurum-da üçüncü umumî müfettişlikler yapılmıştır Başbakanın geçen yaz doğuda yaptığı büyük geziden sonra yurdun bu bölgesinde Erzurum müfettişi umumî* ligi ile birlikte Dersim havalisinde de ayrı bir umumi müfettişlik kurulması kararlaşmıştıı. Yer darlığı ile burada iç siyasamızda önemi ol ..n yakında çıkmış bazı kanunlarımızı hatırlamakla kalacağız: Soy adları kanunu, ulusal tatil ve bayram günleri kanunu, lâkap ve unvanların kaldrılması kanunu, kılık ve kıyafet kanunu, kadınların muhtarlık, lara seçilme ve Kamutaya seçme ve seçilme hakları B — Nüfus işlerinin kolaylıkla ve hergün yürür halde olması. Yurddaş sayısını artıracak en bü -yük tedbir olarak (iskân kanunu) çıka. rılmıştır. Bu kanun yurdu nüfus ihtiyacına göre bölgelere ayırmış gerek yurd dışından ve gerek yurd içerisinden iskân bölgelerine yerleşecekler İçin birçok kolaylıklar sağlanmıştır. Geçen ya* yalnız Trakya bölgesine 47 binden fazla türk gelmiş ve yerleş -tirılmiştir. Doğu bölgesinde de bir çok göçmenler oturtulmuş ve kendilerine yurd ve toprak verilmiştir. C — Matbuat umum müdürlüğü 1933 yılı büdcesiyle Dahiliye VekJ letine bağlı olarak yeniden ve küçük bir teşkilâtala kurulan bu idarenin kadrosu 1934 haziranında genişletilmiş ve kurum cumuriyetin 12 inci yılında daha verimli bir alana girmiştir Yurdumuzu ve dünyayı ilgilendiren siyasal, ekonomik ve kültürel vakaları içine almak üzere ber ay çıkarılan "Ayın tarihi,, bu yıl sonunda 20 inci cildi buL muştur. Fransızca ve almanca La Turjuie Kemalist mecmuaları da bu yıl içinde türk inkılâbının mana ve şümulünü ci -han efkârına sunmuştur. Bugünkü Türkiyeyi maddi ve mane. vi varlıklariyle • yazı. istatistik, resim ve grafiklerle tesbit etmek üzere fransızca La Turquie Contemporaıne adlı bir es r le gene fransızca (türk edebiyat anto -lojısi) bugünlerde çıkmak üzeredir. Umumi müdürlük, her gün iki büL ten, haftada bir de siyasal rapor neşret mektediı. Ankara vc İstanbul radyoların, matbuat umum müdürlüğü bu yıl içinde doğrudan doğruya kendi eline a~ larak iyi programlaıla faydalı çalışması nı sağlamıştır. Matbuat umum müdür -lüğü, geçen mayısın 25 inde Ankarada birinci türk matbuat kongresinin topla ı. masını temin etmiştir. Kongrede Türkiyenin hemen her ye rindeki gazetecilerin, kitabcıların ve matbaacıların mümessilleri bulunmuş'ur. G-ı zeteciliğin bir meslek haline gelme m, ga sete ve matbaa işçiliğinin yoluna kon . ması ve bu meslek sahibleriyle matbuat idaresi arasındaki temasın tanzimi, kongrenin çalıştığı mevzulardır. Kongre türk basın birliği için devamlı çalışacak bir idare heyeti seçmiştir. İÇ Bakanlığın birçoğu günlük hayatımıza giren vc hepsi büyük ihtiyaçları karşılayan kanunlarından başka aL dığı birçok tedbirler ve kararlar da vardır ki günlük hayatımıza girmiş olan bunların sayısı bizi sevindirecek kadar dolgundur Emniyet ve indis Bu arada Iç Bakanlığına bağlı olan emniyet işleri üzerinde durmalıyız. Iç güvenlik gibi tarihi cumuriyetle başlı -yan büyük eserin rejimin istediği gibi geniş Ölçüde korunması için polisin asri bir şekilde teşkilatlandırılması düşünülmüş ve 2049 numaralı polis teşkilat kanunu çıkarılmıştır. Polisliği kutsal bir meslek haline kc-yup on» sosyn' zaruretlerin gerektirdiği yüksek scvL yeyi vermek hedefini güden bu kanundan sonra Ankarada yapılan polis enstitüsü ve yapılması düşünülen krirain t polis teşkilatı İç Bakanlığın değerli i-lerİ arasmda yer alacaktır Jandarma Yurdun güvenliği üzerinde konuşur ken jandarmamızı ve ona vcrien ve verilmekte olan emeği unutmamalıyız. Bilhassa doğu illerimizdeki güvenliğin temel taşı olan jandarmamızın bugün içinde yaşadığımız baysallığı tcmıo için yalnız birinci genel İspekterlik bölgesinde 934 yılı içinde 11 çete, 59 haydudu yok ettiğini ve beş yılda 53989 harb ve âdı silah topladığını söylemek yeter. Iç Bakanlık hazırladığı bir proje ile jandarma sayısını 941 de 37 bine çıkaracaktır. Birinci uraylar kurultayı Ötey gün dağılan birinci uraylar kurultayını da, bu yıl Iç Bakanlığın ö-ncmli işlerinden biri olarak sayabiliriz. Yakın bir zamana kadar kendi içine çekilmiş, programsız, sistemsiz ve şarba-yın şahsiğ kabiliyet ve kudretine bağlı kalıp asri ödevini yapamamış olan uraylanmızın. devlet kontrolü altında ve muntazam bir programla şehir dava-lariylc uğraşması son yıllarda hemen hemen bir zaruret olmuştu. İç Bakanlık bu itibarla bütün büyük illerimizin şar. baylarını veya uray delegelerini çağırarak "Türkiye birinci uraylar kurultayını,, toplamış ve dört gün süren devamlı bir ç ılışma ile şehirlerimizin bayındıı. lık, genlik ve güzelleşmesi bakımmdan çok Önemli kararlar alınmıştır. Tatbt-ka geçildiği zaman müspet sonuçlar ile karşılaşacağız. Bu teşebbüs ile. cumhuriyet on iki yaşına basarken Iç Bakanlık son yıl iş bilançosuna İyi bir sayıfa ilave etmiş olmaktadır uygun olarak artırılmıştır. Cumuriyetin on ikinci yılına girdi, ğimiz günler içinde maliye İşlerini il-gılendren yeni kararlar alınmıştır: Geçenlerde C. H. P. Kamutay gıupunda Başbakan İsmet İnönü: hayvan vergi -leriyle bina vergilerinin indirilmesini tekli.' etmiş ve grup bunu sevinçle o -naylamıştır. Hayvanlar vergisinin indirilmesi tilerinde yakın yıllarda, iıukümetçc çok çalışılmış ve son alınan tedbirler bu İmkânı hazırlamış olduğundan bu vergide yüzde yirmi ile yirmi beş arasında bir eksiltme yapılacaktır. Bina vergisi, tahrir komisyonları -nın koydukları gelir kıymeti üzerinden alınır. Bir çok şehirlerimizde bu tah -rırler kiral.ııın yvV-ek olduğu zaman -larda vayn'mıştır. Şehirlerimizde yapı -ların artması da son yıllarda kiralan indirmiştir. Bu sebeblerle yüksek gelir tnhmini üzerin'Ien vergi almakta de- vam doğru olmadığından ve yeni biı tahrir icîn zaman istediğinden devlet y'iksek tahrir yapılan yerlerde bina vergisinin yüzde yirmi beş nisbetinde bir azaltmayı kabul etmiştir.. Maliyemin büdçe işlerinden başka; paramızı koruyacak kambiyo müraka -besi tedbîrlerine ara vermediği gibi. dış alış verişinde denkliği tutmak için d,e kliring esaslarından imkân elverdiği ölçüde tyrıİmamaktadır. Gömüş Daranın iç piyasaya çıkma-sındaki faydayı vakıalar İspat etti. Geçen yrl hepsi de birer liralık dört milyon liralık gümüş para basıldı. Bun. ların 50 ve 25 kuruşlukları bu yıl İçinde hazırlanmıştır. Geçen yıl içinde maliyemiz; kı-ndi-?ı için bir teşkilat kanunu hazırlamış vc Kamutaya sunmuştur. Bu teşkilata mt nur yetiştirmek üzere Mülkiye mek. u-'.'inde maliye hesabına bir çok gençlerin okutulması da kanunlaşmıştır. ULUS 90 llkriltlY 1935 ÇARfAMM ~~------T----| Büyük bayram yurdun her tarafinda kutlaudı _____......_________i ¦» ALTİNCİ YH. No: 51İW Adımız, andımızdır Har yerde 5 Cumurtyetl: ikinci yılı bayramı görtUmemiş eoşkıııdııkla 1 laflandı Ankara dün, yeni koşu yerin-oto, gelecek 23 birinci teşrine kadar bir daha toplanamıyacak bir kalabalık halinde, Cumuriyetin on üçüncü yaşına girişini kutladı. En büyüğümüzden en küçük ilk okul yavrusuna kadar bütün Ankaranm bulunduğu kutlama töreni her zaman hatırlanacak şeklide güzel oldu. .4 rı kartı taşınıyor: Daha saat sekizde ellerinde yiyecek paketleriyle her yaştan vm her meslekten bir insan kalabalı -ğının istasyon yolunu doldurduğunu görüyoruz. Şehrin her semtin -den gelen bu insan seli, Atatürk anıtının önünde birleşiyor ve is -tosyona gir tn yol üzerinden stad-roma doğrı akıyor. Dün Ankara {mm biı hal' Sayamı hali gÖsteri-yot du. Saat bire doğru şehir boşalmış, stadyom dolmuştu. Koca alan bu kalabalığı alabilmek için az gel -misti. Tribünlerde ayakta duran -lar, çömelenler oturanlardan çoktu ve düzeni koruyan polislerin ricaları ve tedbirleri olmasa halk geçidin yapılacağı kısmı da dol -duracaktı. Saat bir buçukta her şey hazırdı ve ayakta, toplu olan Ankara. ATA'sını bekliyordu. Büyük Ön -»der bu saatta Kamutay binasında Başbakanımızın, Kamutay Baş -kanımız, genel kurmay başkanı -mız ve bakanlarımızla süel ve si -vil başmanların, kordiplomatiğin tebriklerini kabul ediyordu. Saat 2,5 ğa doğru bir uğultu, yayılıyor: Atatürk geliyor... Atatürk geliyor... ATA'mızın otomobili daha yo lun başında ve bizden yüzlerce metre ilerde iken gönülden gelen bir alkış fırtınası kopuyor. Ata -türk geliyor... herkes ayakta ve gözleri sevinç ve gurur İçinde otomobile çevrilmiştir. Yanımızda oturanlar arasında ağlıyanlar var. Daha onuncu baharını yaşıyan izci kıyafetli bir yavru annesinden elini kurtarıyor ve kalabalığı ya rarak tribünden aşağı doğru yu -varlanır gibi iniyor.. Koca sel ha reket halindedir. Atatürk geliyor. Nihayet Onu şen, dinç, sıhhatli ve her zaman gibi, yarattığı ulusa sevgi ve şefkatle gülümseyerek yavaş yavaş aramızdan geçen otomobilinde görüyoruz. Tarihte hiç bir ulus şefini bu kadar can -dan alkışlamamış ve onu bu ka dar şuurlaşmış ve ahlâk haline gelmiş bir inanla sevememiştir.. Şimdi h-»r ehre neşe içindedir. i lıı önder geçidi seyrediyor. — Kahraman piyadelerimiz ve topçıılarnuz. — kalabalık bir köşe. — Çok alkışlanan deniz askerlerimiz. — Atlı köylüler Tribü illerden ve uçaklarımız. İzlilerimiz u^Ç^rken, Geç i d alayı; oymaklarının bay raklarını taşıyan kız ve erkek iz çilerimizin geçişiyle başladı. Ya nımızda oturan bir beden terbiye si öğretmeni bu yaz gezdiği ku*-Avrupası memleketlerindeki izci geçidlerinin hiç birinin bu kadar düzgün olmadığını söylüyor. Tec rübeli bir asker gibî sert adım ata» ve ATA'ıının önüne geldiği za man otomatik bir makine hızıyla başını çevirerek bu başı onun var lığı uğruna heı zaman vermiyo hazır olduğunu anlatan bu binler ce kız ve erkek izci. yarınki ileı türk cemiyetinin ne kuvvetli te meller üzerinde yükseleceğini anlatıyordu ve biz Ankaranm tanıd ğımız bir izcisini Istanbuldan, K yadan veya Kayseri'den büyük gün için gelen bir izciden ayı ramıyordu. Büyük günde bir da ha anladık ki yurdun en uzak bîr köyünden başşehre kadar bütün memlekette, gençlik aynı şartlar içinde aynı gaye ile yetişmekte Hir. Yiğit askerlerimiz: Her zaman ideal bir asker ti pi olan yiğit mehmetciklerimizin kendilerini kolları yoruluncay^ kadar alkışlıyan ve hançereleri nin verdiği imkân içinde "yaşa diye b,»ı;ıran onbinlerin içinde,ı büyük intizamla geçtiğini görü yoruz. Başbuğluğu altında tarihin en buyuk narhlarından birkaçım yapmış oldukları ATA'larım. önünde eğilen bu heykel vücudlu yiğitlerin bekledikleri si.u.-j içinde; güvenlik ve baysallık için de yaşamanın büyük zevkini bi daha duyuyoruz. Birden peyda olan motor sesleri, hepimizin gözlerini vuk kaldırıyor. Bir, on, yirmi. otuz. el li. altmış ve daha fazla türk uc. nın kanadları altındayız. H., bize çok yakın uçuyorlar. Nıima ralarını okuyor ve sallanan ellen görüyoruz. Ancak özverisinin Kuracag uçak filolarının gölgesinde rahat ve güven içir.Je yaşanılabileceği ni anlıyan ulusun, uçaklarımıza gösterdiği candan gösteriler, ! ..* nü'nün istediği 1000 türk kanadı nın yurd göklerinde dolaşacaç tarihin pek uzak olmadığını anla tıyordu. Dün. Fürkkuşu üyeleri nin kalabalık geçişi ve planörler den 5 - 6 paraşüt atlayışınm mu vaffakiyetle yapılışı hava spo runun türk gençliği arasında gör (Sonu 3. cü sayıfodJ) ı ı t . İFA 2 ULUS 30 lLn.1 failini 1935 ÇAKV . Bayramın neşesi komplo teşebbi sünü unutturmadı Atatürk'e yapılmak istenen su ikast teşebbüsü münasebetiyle memleket dışında ve içindeki yurd daşların büyük önderimize gön derdikleri tel yazılarının nesrine devam ediyoruz: Boalarda: Bozkır. 25 (AA.) — Suikast haberi, ni duyan binlerce halk bugün cumuriyet alanında toplanarak türk ulusunu ya. ratan size kötülükle uaztılmak istenilen kirli elleri telin ederken siae uzun Ö. mürlcr diler, sonsuz saygı muhabbetlerini sunduklarını arzeylerim. Bozkırlılar namın» şarbay Ziya Kerim • • • Bozkır. 25 (A.A) — Biz köylülere can ve hayal veren size kötülük yapmak üzere uzatılan kirli elleri telin eder ve özümüzden doğan bir sevgi ile saygı, larrmızı sunarız Kayacık köyü namına Mehmet O. un. Çiftlik köyü namına Ah Kaya. Ak. çajMfjjr kuyu namına Cemal Yiğit. K.. raeaköy namına Ötmen Cotkun Aksaray da ; Aksaray. 25 (A.A.) — Partimiz mensupları vc yurd gençliği Büyük önde. runize el uzatmak istiyen sefilleri kö. talerken ulus ve c umu rluğ unsuza daha önemli yücelikler yaratmak İçin senin uzun yaşayışlarını dileriz. CHP. başkan vekili t ite t liı-rhmlı . Berlin, 29 (A.A) — Butun varlı -fiyle senin yolunda yürüyen birliği -sniz. alçak güruhun son sefil hareketi ni telin ederken sana ve inkılaba bağ -lılık andını bir daha tekrarlar. Büyük Önderimiz. i-i'ifhıh İ Görele. 21 (A.A) — Büyük şahsi -yetinize karşı yapılmak istenen yağın cı telin eder ilçe halkının sonsuz inan ve bağlılığını yüksek katınıza bildiri -riz. Hamit Erkan, CH.P. ilçe başkanı Sabri. Çalık şarbay S. Sınıı. karaağaçta: Karaağaç, (şarki) 27 (A.A) — İstik (alimizi ve her alanda inkişafımızı ya rattın. Yolunda Ölmeyi şeref biliriz Sana. kurduğun cumurıyetimıze uza -nacak kirli eller bize gelsin. Partimiz kurağında toplanan halkla vatansızla -ra lanet okuruz. Ulu Şefimiz, sen çok yasa. Saygılarımızı sunarız. C.H.P. ilçe başkanı Tahiı A kal huy seride; Kayseri, 27 (A.A) — Sana kötü -lük yapmak istiyen eller ve diller kurusun. Bu alçaklara karşı duyduğu -muz acı kinin ateşi yüreğimizi kavuruyor. Senin kılına bir hata getirme -mek için içtiğimiz büyük andın gücü ve inancı ile senin için yaşıyoruz. Kay seri cumuriyet meydanında toplanan ve kalbi aynı zamanda çarpan birler tekrar ederiz, sen .var ol. Alçak düş mantarın kahrolsun. Gtnçleı namına Tuıkıyr idman »e miyeılerı ittifakı Kayseri bolır*ı başkanı Kayseri ilbayı N. Tokrı Mıırııştd: Mar.ı,. 29 (A.A) — Koca bir ulusun tek bir kütle halinde kalblcrindr yaşatılan tek bir dilek vardır. O da senin yüce varlığındır. Yurdu ve tıhı-su kurtarmak için ilk işaretine canla başla koşmuş ve o gündenberi sana bütün inançları ile sımsıkı bağlanmış olan biz Maraşlılar hiç kimsenin yan bakmasına bile tahammül edemediği -miz bu aziz varlığa el kaldıran bir kaç alçağa karşı kinlerimizi, hınçlarımızı tutamaz bir haldeyiz. Koca bir ulusun gücü ve yaşayışı demek olan aziz var lığının korunması yolunda her varlı -ğrmızı fedaya and içtik. Türklüğe şeref veren vc onu yükselten başkanlı -ğınla bitmez tükenmez sonlara kadar var ol Atatürk. Miting heyeti Halid Onaran. Ha • mit Beşkardeş. Hami Aksu. Ali Rıza Çukadar. Nihad Erdem, eczacı Lütfi. (Sonu 4 üncü sayıfada) SON DAKİKA Italyanın aldığı topraklar Londra, 29 (A.A.) — Roytcr ajanM çaldırıyor: Habeşlerin hiç bir mukavemet gös. termemeleri yüzünden italyanların Tiğ. re bölgesinde süel gezinti denilecek i. len hareketleri geniş bir cephe üzerin, de yavaş yavaş ilerlemektedir. İtalyan, lar şimdi en verimli topraklara girmiş, lerdir ki. buralarda su boldur. Menzil hizmetleri bu suretle büyük bir sıkın, tıdan kurtulmuş olur. Öyle tanılıyor ki. İmparatorun emri ürerine hareket eden Ras Seyum geri çckikcc* vc Makalleyı harb etmeksizin bırakacaktır. Bu şehrin büyük bir kısmı boşaltılmış bulu. nuyor. Esasen İtalyanlar Makalteye hakim tepeleri ele geçirirlerse bu şehrin müdafaasına imkân kalmaz. Habeşlerin Desiya bölgesinde toplamaya devam ettikleri büyük insan yığını kuzaya doğru İleri hareketine ancak İmparator gel. dikten sonra başlıyacağı zannediliyor. İmparatorun Dessiyaya İkinci teşrin başlarında gelmesi bekleniyor. B. T. Havarıatın veni ödevi Adisababa. 29 (A.A.) — Röytcrın aldığı habere göre yakında Adisababa . ya gelmesi beklenen Habcşıttanın ulus. hır sosyetesi delegesi Havary.ıt bir müddet Adisababada kalacaktır. İmparator Avrupanın görüşü hakkında kendisin -den malûmat almak istiyor. Havaryat ihümal imparatorla beraber IVstia'ya gidecek ve önemli bir süel ödev alacak, tır. İtalyan resmî bildirici Roma. 29 (AA.) — 31 numaralı res. mı bildiriğ: Erİtre cephesinde birinci kolorduya mensup iki müfreze biri sarahat bölgesinin merkezi olan Hausien istikametinde ve diğeri de Aksumdan Tokaze nehrine kadar bir keşif taarru/u yap - mışlar ve ciddî bir mukavemet görmemişlerdir. Somali cephesinde yerli keşif kolla, n Şİllav ile Gorrahai arasında silâh'ı habeş kuvvetlerini püakürtmüşlerdîr. Her iki cephede de uçaklar mutat keşif uçuşlarını yapmışlardır. italyan uçaklarının bombardımanlaır Mogadisk. 29 (A.A.) — İtalyan hd-va kuvvetleri Gorahai'dekı habeş mev ¦imin 20 kilometre kadar »imalın M-i Gabrcdarje mevkiini bombardıman et ¦na ve mühim bir erzak deposunu ya'-, sntştrr Hava kuvvetleri doğu Uebi'sin. de habeş mevzilerinden 300 kilömctr; şimalde Magalo mevkii üzerinde de uçuş lar yapmışlardır Adisababa. 29 (A.A.) — Direrfana . ya 1500 asker yüklü iki tren gelmiştiı. Bu askerler Ogaden'e gönderilecekler ¦'- İtalyan ekonomisine vurulun darbeler Meksiko. 29 (A.A.) — Genel sıhhi-işleri idaresi bir italyan laboratuvarı-,, ısmarladığı 12.000 uezos değennde hc . rum siparişini icabet mış ve bunları bir -t-r3t tah-r-uuvarına ı«marlamtstır. DIŞ HABERLER İlah an - habeş anlaşmazlığında İncilim ile Fransa uyuşu -yorlar mı? Paris. 29 (A.A) — Sorven bugün Pari . Suvar gazetesinde Italyaya yapı lacak yeni Önergeler hakkında Fransa ile Ingilterenin uyuşmuş olduklarını haber vererek diyor ki: "İngiltere bu teklifleri yarın Roma ya bildirecektir. Bu teklife göre ital -yanlara bazı habeş eyaletlerinin kon. trolü verilmekte ise de ne İngiltere ne de Fransa gerek Harrar, gerek Ak sum ve yüksek yaylalar hakkında hiç bir tavizde bulunmamaktadırlar. Bunun sebebi de habeş imparatorunun böyle bir teklifi reddedeceğidir. Bu anlaşma, geçen pazar günü ingiliz ve fransız uzmanları arasında yapılan konuşmalar sonucu hasıl olmuştur. Paris. 29 (A.A.) — Ttmps gazetesi yazıyor İtalyan -habeş anlaşmazlığı hakkında Fransa ile İngiltere arasında uyuşulduğundan bahsediliyor. Uluslar sosyetesi paktı maddelerinden bazıları -nin tefsiri hususunda iki memleket arasında görüş birliği olduğu doğrudur. Fa. kat bu. ilerisi için kesin bir anlaşma ol-mak'an çok uzaktır. Geçen ağustosta mümkün olan şey bugün ortaya büyük müşkülât çıkarmaktadır. Anlaşmazlığa uluslar sosyetesi çerçevesi içinde barış yollu bir hal sureti bulmak mcsuliye -tini üzerine almış olanlar »imdi son de rece büyük bir ihtiyat ve öngörü İle hareket etmek zarıındadırlar. İtalya zecri tedbirlere dayanacak Roma, 29 (A.A.) — Zecri tedbirlerin tatbiki, faşizmin kapitalizme karşı İtti -halesi neticesini verecektir. Daha şimdi, den kömür.bakır. kalay, rbkel vc kar _ bürler İnhisarları kurulmuştur Zecrî tert birler şimdiden tatbik edilmektedir. PL nansal çevenler, Italyanın zecri tedbir, lere ba sariyle tahammül edeceği kana -atindedirler. İn/çiliz siyasası değişmiyor Londra, 29 (AA.) — Perşembe günü Cenevre'ye dış bakanı B. Samuel Hor'un da bizzat gitmesi hakkındaki karan tefsir eden Deyli Telgrafın dip. lomatik yazarı diyor ki: Bu gidişten hiç bü usnomalhk ve yahud ingiliz hükümetinin siyasasında herhangi bir değişiklik beklenmemelidir. Bizzat Hor'un da Cenevre'ye mesi. İngiltere'nin. İtalya'ya karşı eko. nomik tesirler yapılması meselesine imkân olduğu kadar kuvvetli bir durum vermek istemesinden dolayıdır... Fransttnın siyasası Paris. 29 (A.A) — B. Laval bugün senanın dış komisyonum' dört ay'ıiL. beri geçen Avrupa ve Afrika hadiseleri, nin türlü safhalarım anlatmış ve Fran -sanın dış siyasadaki gayesi yolunda ta kib ettiği yolu hatırlatmışnr. Bu gaye şudur: Uluslar sosyetesi paktına karşı bütün teahhüdleri hulus İle yerme g .irmek ve uluslar sosyetesi kadrosu içind-banş yoluyle bir hal sureti bulmağa ça. Iışmak. Lavalin bu izahatı yarım saat sürmüş ve ondan sonra kendisine Italyaya karşı tatbik olunacak zecri tedbirlerin muhtemel yankıları hakkında birçok su. aller sorulmuştur. Nihayet komisyon B. Lavali tama. miyle onamıştır. Başkan Berenger barışın korun, ması hususunda hiçbir zaman ümitsiz, lige düşmediğinden dolayı Lavali tebrik etmiş ve komisyonun Fransanın dostluklarını muhafaza etmekle beraber barış Ödevini uluslar sosyetesi paktından doğan vecîbelerle telif eylemek gayretlerinde ısrar azmini bildirmiştir. /ecri tedbirler ve Hindistan Delhi. 29 (A.A.) — Hindistan hüku. men. zecri tedbirlerin İngiltere tarafın, dan tatbik edildiği şekilde tatbikine ka-rar vermiştir. Bu tedbirlerin hafta içinde tatbik edileceği zannedilmektedir. italyanlar ilerliyorlar İki taraf da cepheye yeniden asker gönderiyor Roma. 29 (AA.) — Havas ajansı aytarı bildiriyor: Mogadisicodan gelen telgraflara göre. italyan Somaliland or. duşunun ilerleyişi durmayan yağmurlara rağmen devam etmektedir, tulyan uçakları, Gorrahei güneyinde ve Cıcığa • Harrar yolu üzerinde bulunan Sa r&banch şehri ile. bunun 30 kilometre güneyindeki Daggabour köyünü bombardıman etmişlerdir. Bu bölgede uçak faaliyeti. Ual.ual italyan kolunun Sassabaneh'c doğru ı_ terlediğini ve general Graziani kuvvetlerinin büyük kısmının Uebbe - Şe-beli nehri boyunca yürüdüğünü göster, mektedir. Buradaki sömürge çevenleri-nin tahminlerine göre. Uebbe.Şebeli ta. ı rruzu tâli bir hareket olup. asıl tazyik. Sasaboneh kuzayında. ingiliz So-n.alisi sınırı boyunca ve Ciciga i s« i kametinde yapılacaktır. Bu hareket ...a-vaffak olduğu takdirde Gorrahei rcev. kü bütün önemini kaybetmiş bulunacaktır. Tuglejavan nehrini takıb etmekte o-ı.ın yol üzerinde italyan yürüyüşünü kesmek istiyen habeşler bütün kuvvetlerini Gorahide toplamaktadırlar. İtalyan uçaklarının yakında Harrara taarruz etmeleri beklenmektedir. İtalyanlar geniş bir hareket hazırlıyorlar. Asmara. 29 (A.A.) — Tigre cephesindeki) Havas aytarı bildiriyor: Entiko bölgesindeki italyan ilerleyişi, italyan sol yanının güvenliğini sağlamak ve sağ yanı kuvvetlendirmek etgesini takip etmektedir. Sanıldığına göre italyan komutanlığı yakında çok geniş ve tamamen sömürge siyasası kadrosu içinde bir ha. rekete bağlıyacaktır. Gereç servislerinin ilk hatlarda yerleşmesi ve yiyece. ğin süratle temin edilmesi için yapıl, makta olan yolların bitmesi gibi strateji işleri bittikten sonra bu geniş ha-lekete başlanacaktır. 40 bin işçinin çatışmasiyle meydana nelen yol Asmara. 29 (AA) — Havas ajansı aytarı bildiriyor: Roma üzerine yürüyüşün 13 üncü yıldönümü burada büyük törenle kutlanmış ve bu münasebetle Do kamer Massoua yolu resmen açıl. mistir. Bu yolun yapılmakta olan süel hareketlerde büyk stratejik kıymeti var-dır. Gölgede 60 derece hararet hüküm süren bu cehennemi bölgede açılmış cilan yol İtalyan kuvvetlerinin 1W) kilo. metrelik bir mesafe üzerinde kamyon, larla nakled'lmeleri imkânını verecektir. 10 ikinci kânun 1934 de başlayan bu yolun yapılısında 10.000 beyaz vc 30.000 yerli çalışmış ve 520 işçi sıcaktan öl. müştür. Yol, deniz seviyesinden başlr. yarak 2.400 metre yükseklikte bitmekledir. % Cepheye gene asker gidiyor Napoli. 29 (A.A.) - Doğu Afrika-sına asker şevki devam etmektedir 30 ilkteşrinde Biankamano ve Atlani vapurları hareket edeceklerdir. İtalya yeni bir vapur aldı Varşova. 29 (A.A.) — ttalya. leb . ın iliz kumpanyasından 3500 tonluk bir vapur satın almıştır. Vapur kömür yüklü olarak Gdinyadan hareket edecektir. Arjantinden Italyaya gönüllü gidiyor Buenos Aires. 29 (A.A ) — 200 i. talyan gönüllüsü Italyaya hareket et. mistir. Gene bir yalanlama. Roma, 29 (A.A.) — Stefani ajansı "Entransİjan,, gazetesi taraftı lan güya 200 italyan asker kaçağının Avusturya sınırındaki ileri karakollara sığındıklarına dair yayılan haberin tamamen a. sılsız oldurucu bildirerek yalanlamak-tadır. tedbirler başlarken paris, 29 (A.A.) — Jurnal gazetesi. B. Laval «le Sir Samucl Hor'un birlikte Cenevre'ye gidişini bir nevi gösteri telakki ediyor ve diyor kî: " B. Eden'in yalnız olarak da İngiltere'yi Cenevre'de tcmsU edebileceği keyfiyeti çok açık bir hakikatnr. Fakat H Hor, ingiliz seçmenlerine, büküme -tin bir tek siyasası bulunduğunu ve bunun da uluslar sosyetesi siyasası oldu . ğunu göstermek arzusundadır. B. La -val'in de ingiliz bakam üe birlikte gidişi, uluslar sosyetesi paktın m müdafaa*, konuşulduğu zaman, Fransa Üe İngil . t e re'nin yanyaru bulunacaklarını tebarüz ettirecektir. Bu sahne tertibatına bas ka bir sebeb mevcud değildir.. Londra. 29 (A.A.) — B. Samuel Hor'un Cenevre'ye gidişini tefsir eden gazetelerin çoğu diyor ki: "Zecri tedbirler hakkındaki müzakereler en Uzla iki üc gün sürecektir. B. Hor ihtimal pazar günü Londra'ya dönebilecek tir. Bu esnada B. Laval 4e Cenevre'de bulunacağından, İki bak-bu buluşmadan faydalanarak aynı za . manda İtalya'nın Habeşistan üzerindeki istekleri hakkında da konuşabilecekler, dir... Fim «I finansal tedbirleri tntbika başladı Paris, 29 (AA.) — Bugünkü resmi gazete İtalya'ya karsı finansal zecrî tel. birlerin tatbikini bildiren bir karama -meyi yaymaktadır. Meksika ila aynı kararı verdi Meksiko, 29 (A.A.) — İtahjaVa kat. fi finansal zecri tedbirlerin tatbikine ve italyan ihracatının memlekete girmesinin yasak edilmesine karar vermiştir. Papa iki tarafı uzlaştırmaya çalışıyor Londra. 29 (A.A.) — Havas ajansı aytarının yetkili bir kaynaktan haber al dıgına göre Habeşistan'da akan kanı durdurmak istiyen Vatikan, diplomatik faaliyetine özel bir şekilde devam et -mektedir. B. Musolini tarafından yapılan ilk tekliflerin ilgili hükümet merkezlerine Vatikan tarafından bildirildikleri ha . Cırlardadır. Papanın barışçıl faaliyeti iki istika -met üzerinde yürümektedir. 1 — Paris ve Londra ile görüsmele. re devam etmesi İçin italyan hüküm ti nezdindc teşebbüslerde bulunmuştur. 2 — Vatikan hükümeti ük italyan tekinlerini kesin olarak reddetmemek ve bunları besler komitesinin projeleri ile tetif Ttmekteki faydalar üzerine dip. lomatik mümessillerinin dikkatlertni çek. miş ve bu noktayı nezdlerinde bulun -duklazı hükümetlere bildirmeyi kendilc. rinden rica etmiştir. Sanıldığına göre bu teşebbüsler ge çenlerde aynı gaye ile yapılan fransız -ingilgiz teşebbüsleriyle birlikte yapılmış, ur. , Isveçte. îstokholen, 29 (A^.) — T--ıytıya karşı kabul edilen finansal «er» ted -birlerin 31 ıl k teşrin d. n itibaren tatbiki için tedbir alındığı uluslar sosyetesi fa. nel sekreterliğine tebliğ edilmiştir. İsveç hükümeti, teliı ve tanzim ko . mitesmin ilerde tesbit edeceği -'-on* -mik tedbirlerin tatbikini 1 ikinci teıri.ı den sonra temine hazır bulu-ir 1 r. al İLKTEŞRİN 1935 PERŞEMBE Son haberler 2. ci sayıfada ON ALTİNCİ YİL. No: 5124 Adımız, andımızdır Her yerde 5 kuruş Dün erkinlik yc )lunda can veren şehith ?rimiz anıldı Halk kürsüleri dün de akşama kadar çalıştılar ATAmızııı teşekkürü Cumur Başkanlığı Genel Sekreterliğinden Cumuriyet Bayramı dola -yısile yurdun her tarafından ve dışardan kutlama yazıları gönderenlere teşekkür ve kutlamalarını iletmeye Atatürk Anadolu Ajansını ödevlemiş-tir. Dün Halkevi önünde toplanan izciler, köylüler. Halkevi üyele -rinden mürekkeb bir kalabalık başlarında mızıka, bir bölük piyade ve bir bölük süvari askeri olduğu halde Samanpazarı caddes'.. ' takib ederek saat üçte şehitliğe gitmişlerdir. Sehidliğe varıldığı zaman, yol- nık efe,, isimli güzel bir ulusal eser temsil etmişlerdir. Her iki defasında da hıncahınç dolan salonda bu başarılı temsili binlerce halk seyretmiştir. Dün havanın bozuk ve yağ -murlu olmasına rağmen sabahtan akşama kadar halk kürsüsünde çalışmalar devam etmiştir. Yağ -murun en şiddetli zamanında k* Sehidlikte yapılan törenin genel görünüşü Tigrede geniş bir hareket başladı Üç italyan kolordusu taarruza hazır Şehidlikte söylev verilirken da katılanlarla kafile çok kalaba lıklaşmıştı. Orada mezarlığa elliye yakın çelenk konulmuştur. Törene mızıkanın çaldığı ölüm mar -siyle başlanmış, sonra Bay Enver Bchnan Şapolyo ve hukuk fakül -tesinden bir genç tarafından gü -zel birer söylev verilmiştir. En sonra İstiklâl marşı söylenerek töre ne son verilmiştir. Tören kalabalığı şehidlikten Samanpazarı cad -desini takiben Taşhana kadar oto büslerle gelerek orada dağılmış -lardır. Halkevi amatör gençleri ötey akşam ve dün akşam B. Raşit Rı ~* tarafından rejise edilen "Ya sa bir müddet için duran söylev -ler akşama kadar devam etmiş ve 40 dan fazla halk hatibi söz al -mışlardır. Bunlar arasında birçok öğretmenler, kadın saylavlar, gençler ve köylüler vardı. Hatib ler cumuriyetin memleketi? başardığı büyük eserleri, ekonomi, ba -yındırlık, Sıhhat, Tarım, İnhisarlar, Tüze, Kültür ve diğer sahalarda vücude getirilen mükemmel tesisatı, memlekete açılan yeni genlik ve güvenlik devrini anlatmışlar, Yüce Atatürk'ün kurucu eşsiz şahsiyeti üzerinde heyecanlı ve güzel sözler söylemişlerdir. Roma, 30 (A.A.) — Bütün E ritre cephesi boyunca Adigrat Adua - Aksum hattının ilerisindeki italyan mevzileri yeni kuvvetlerle takviye olunmaktadır. Cep hane taşıyan uzun kafileler işgal edilen bölgelerden ileri doğru yürümektedir. "Her neviden topla, ileri hatl.tr? ^önd-rîlmektedir. İtalyan kuvvetleri geniş bir harekete başlamışlardır. Üç italyan kolordusu Tigre bölgesinde aynı zamanda taarruza geçmek üzere dir. Son günlerde yapılan keşif taarruzlarında ciddî hiç bîr mukavemet görülmemiştir. Anc.k Ras Seyum kuvvetlerinin birden bire taarruza geçmeleri ihtimal, vardır. Bu kuvvetler uçaklardan hareketlerini saklıyarak Makalle civarındaki dağlarda gizlenmiş olabilirler. Öte taraftan habeşlerin ital -yanların yanlarına ve hele sağ yanına karşı hücumlarda bulun dukları bildirilmektedir. Adisababa. 30 (A.A.) — Süel hareketlerden öyle anlaşılıyor ki Ras Seyum Ras Kassa'nın da yar-dımiyle Adua ile Adigrat'ı çevirerek italyanların Makalle yolunu kapayacak surette kuvvetlerini ilerletmektedir. Sehidliğe celenkleı götüren izcitçrimiz Adisababa garında biriken battaniye ve pansıman levazımı cephelere gnöeı Karadenizde korkunç bir fırtına Filyos - Irmak hattının guldak iki defa Zonguldak, 30 (Özel ayları mızdan telefonla) — Karadenî de dört gün önceki fırtınayı ant! ran çok şiddetli bir fırtına hüküm sürmektedir. Bütün vapurlar limanda tul. namıyarak kaçtılar. Aksu vapuru yolcularını çıkaramadan Eregli-ye gitti. Dün vapurlaı Jan boşa' tılmış olan bütün mallar mavna larda kaldı, çıkarılamadı. Fırtına artar veya bu şiddetle d»ha çok devam ederse Mendrekteki bi-' gemiler ve kayıklar tehlikeded:r. bitmesi dolayısiyle Zon-bayram yaptı Zonguldak, 30 (Özel aytarı mızdan telefonla) — Zonguldağı Akdenize bağlıyan Filyos - Irıra1 hattının bitmesinden dolayı, zon guldaklılar iki bayram birden y:\ maktadır. Bu mutlu başarıdan do layı Atatürk'e, İnönü'ne B. Çe' kaya'ya ve Partiye telgraflar çe -kilerek halkın şükran ve mir.:.; duyguları bildirilmiştir. Zongul -daklılar şimdi hatlın işletme, açılmasını büyük bir sabırsızlıkla beklemektedirler Dil hakkında Etimolojik ve Morfolojik III üncü Anket 1 — Ağız 2 — Bağız 3 — Gırtlak 4 — Dil 5 — Diş 6 — Dudak 7 — Alın H — Göz 9 — Burun 10 — Kulak Yukardaki kelimelerin ilk ve asıl kökleri nelerdir? Bu kelimeler nasıl teşekkül etmişlerdir? Bu kelimeleri teşkil etmek için köke ilâve olunan ekler nelerdir ve eklerin herbiri -nin mana ve farkları bakı -mından rolleri ne olmuştur? Bu araştırma neticesinde : A - Türk dili kökleri ve, B - Türk dili ekleri, ve, C - Türk sözlerinin teşekkülü hakkında bir kaide çıkarmak mümkün müdür* Yukardaki üçüncü dil anketi -mize okurlarımızın verecekleri ce-vablart, gazetemiz yazı işleri di -rektörlüğüne göndermelerini rica ederiz. Şimdiye kadar aldığımız cevablart sırasiyle koyduğumuz gibi bundan böyle de koyacağız. I) ın III) IV) Üçüncü ankete cevap _ Dünkü sayıdan devam ¦ YENİ KURALLAR Ap i İş + piş olgunlaşmak, pişmeye burada emir vardır. Ag *-iş = gidiş Ag-t-ir - iş + giriş Ag + ez . iş = geziş İn 4-iş = iniş Ab+in iş = biniş Şem şeddin Sami diş kelimesini şu yolda tanımlıyor (tarif ediyor) (insan vc hayvanların ağızlarındaki kemik ta. nelerile ısınj. koparmağa ve kesip yemeğe yarar ve ekseri hayvanatta müdafaa ve taarruz silahı yerini tutar.) Gerçi bu tanım yerindedir ve diş denildiği zaman Şemseddin Saminİn tanı. mı ussa (akla) gelir. Şu kadar var ki, bundan erge dişten daha çok dişin ka. kılı olduğu yerdir. Diş kelimesi türlü yerlerde kullanılabiliyor. Desterenin Çİntiği, tarağın dişleri, çarkın dişleri, bir takım dudakların ince vc v.-"n di-(Sonu S. İnci sayrfada) SAYIFA 2 ULUS 31 fi KTFRIN 19.15 PFR İki dost memleketin büyük bayramımız dolayısiyle i\i duygulan Bclgrad. 30 (A A.) — Avala a janttı bildiriyor: «Vrcmc» gazetesi, ulusal turk bay. ramı dolayısiyle turk ulusunun hayatında hır donum noktası ve Atatürkün yaratıcı dehasının idaresi altında turk ulkıısu için yeni bir devre olan bu yıl dönümüne ayırdığı uzun bir yazıda sun. lan demektedir: • Bugün, artık eski Türkiyeyi tanı. mak kabil değildir ¦ • bu mucize, Kamâl Atatürkün eseridir.., Gazete bundan sonra, Türkiyenin buyuk cumur başkanının, her sahada meydana koyduğu ycğrimleri birer bi. (cı saymakta ve türk devrimcilerinin aynı zamanda ulkemn soysal ve kültü, rel seviyesini yükseltmek suretiyle, Türkiyeyi en ileri ülkeler sırasına çıkardıklarını kaydetmektedir.» SON DAKİKA «Vreme» gazetesi, ya/ısınt şöyle bitirmektedir. • Yugoslavyaya, türk cumuriyctıni ve aynı zamanda turk yurdunun babası olan Kamâl Atatürkü yürekten selâm, lar.» Sofya. 30 (AA) — Bulgaı telgraf ajansı bildiriyor: Türk ulusal bayramı dolayısiyle dün türk elçiliğinde yapılan kabul töreninde kiralın delegeleri, başbakan Toşcf, bütün hükümet üyeleri, yüksek subay, lar, birçoğu eski bakanlar olmak üzere siyasal şahsiyetler, kordiplomatik üyeleri, yüksek İşyarlar ve türk.bulgar ko. mitesi üyeleri bazır bulunmuşlardır. Türkiye elçisi B. Şevki Berker. bu ilgi ile yapılan tebrikleri kabul etmiş, tir. Geceleyin, türk kolonisi üyeleri elçiyi ziyaret ermişlerdir Cephelerdeki durum Londra. 30 (A.A) — Royter ajansı bildiriyor: Tİgre bölgesinde italyan orduları bugün yeni raptedilmiş mevzilerde yer lrşmişlerdir. Baş kumandan general dö Bononun genel karargahı şimdi cephe, ye yaklaşmış ve Habeşistan içinde bu. lunmaktadır. Bundan yeni hareketlerin başlıyacağı tahmin olunmaktadır, tul. yan Oncu bölükleri simdi Makallenin pek yakınında olup giriştikleri bazı çarpışmalarda münferid bazı habeş kol. larını püskürtmüşlerdi!. Habeşlerin büyük bir faaliyet gösterdikleri ve muhtemel bir habeş taarruzuna karşı Setit nehri ve ayaklan boyunca kuv . vetli tahkimat yapmakta bulunan ital. yan sağ kanadı üzerine önemli kuvvet, ler gönderdikleri anlaşılmaktadır. Makallrde habeş kuvvetlerinin bu . lunduğu bildirilmekle beraber İtalyan, lar ileri hareketlerine devam ettikleri takdirde bu kuvvetlerin çevrilmek teh. likesi karşısında kalmamak için şehri boşaltacakları sanılmaktadır. Ogadcn cephesinde general Grazi. ani kıtalarının küçük habeş müfrezcle-rinin mukavemetine maruz kaldıkları görülmektedir. İtalyan kıtaları şimdi Gorahainin yakınında bulunmaktadır. Bu yerin önemli kuvvetler tarafından müdafaa edilmediği cihetle yakında düşmesi beklenebilir. Royter ajansının Harrardaki aylarının bildirdiğine göre, burada habeş ordusu Decasmet Andintn komutanlı -ğı altında toplanmaktadır. Şimdiye kadar buraya 60 bin kişi gelmiş olup. Hadamdan her g-t daha binlerce kişinin gelmesi beklen, mektedir. Bundan başka Harar bölgesi kıtalar, la doludur. Fakat Harardan bir kıta gelir gelmez başka bir kıta Cicigaya doğru hareket etmektedir. Harar ve Ciciga, İngiliz Somalisinden gelmekte olan silah ve mühimmatın geçtiği yollara hakim bulunmakta ve aynı zamanda güneyden Cibuti demiryolunu ko. rumakta olduğundan bu iki yerin her ne bahasına olursa olsun müdafaası ge. içirmektedir. Şimdi Habcşistana büyük mikdarda gelmekte olan harb gereçleri bu yollar, dan geçmektedir. Harar. 30 (A.A.) — Amada bolu. nan habeş kuvvetleri Matşantm ku. mandası altında toplanmaktadır. Şirru diye kadar 60 bin asker gelmiştir. Da. ha da gelmesi bekleniyor. Bir belçikalı subayın söylediğine göre habeş ordu. suna hizmet etmek Üzere elli belçikalı subay gelecektir. Adisababa, 30 (A.A.) — Hükümet, Sansicn ovasında Karcı ırmağı boyunca, italyaşn müfrezelerinin, Aduadan Makalle yc doğru ilerlediklerin ve ha. beş taktiği italyanlarla harba girişme, den onların ilerlemesine elverişli dav. ranmaktan ibaret bulunduğu için bu müfrezelerin hiç bir mukavemetle kar. Mİasmadıklarını bildirmektedir. Asmara, 30 (A.A.) — Bir italyan sü. varı müfrezesi Şillav kalesini bir bas -kın sonucunda İşgal etmiştir. Bir alınan harb a\ larmın anlattıkları Asmara. 30 (A.A.) — Alman haber-•¦lma bürosunun Özel aytarı telsizle bil. diriyor: Setit cephesinde bej gün devam eden bir devir yaptım. Cephe, İ-talyanın askerleri tarafından müdafıa edilmektedir. Bu askerler, nehri -ç. mek için tebebbüste bulunan düşman hareketlerini tamamiyle sonuçsuz bu rakmaya muvaffak olmuşlardır. Sudan sınırına yakın Omager civarında birin, ci teşrinin sekiz ve dokuzuncu günleri Çetin harblar olmuştur. Nehri geçmek istiyen habeşliler büyük kayıplarla gc. ri püskurtülmüşlerdîr. Buna karş lital. yan kayıpları hafiftir. Cephede devamlı tüfek vc mıtralyöz ateşleri olduğu haber verilmektedir. İtalyan kuvvetlerinin Antişyo cep. besindeki ileri hareketi taktik bakımından cephelerini kısaltmak, düşmana A. dua . Adıyrat hattı üzerinde siper yap. mak imkanını ortadan kaldırmak cihet, lerinden tam bir taktik muvaffakiyeti olmuştur. General Santininin kumandası al. tında bulun ın sol kanadın yen: 1 n iler. İçmesini temin için yerli askerler, is. tihkâm kıtalarının yardımıyla ve bu havalideki süvari yollarından ne dereceye kadar istifade edilebileceğini tes-bit etmek üzere Makalleye doğru ta. arruz keşifleri yapmışlardır. Habeş. kuv. vetleri Makallede ve civar bölgelerden yer almışlardır. Bu kuvvetlerin mikda. rı hakkında haber yoktur. İtalyanların Somali cephesinden gelen kuvvetlerle birleşmeyi temin için Makalleye doğ. ru ileri harekete başhyacaklarını ih. timalli gösteren birçok deliller vardır. Somali cephesinde İtalyan faaliyetinin arttığı haber verilmektedir. İtalyanlar bu cephede Gerlubu - Şelavi . Go-derati Yet . Valadai hattını İşgal et. mcktedir'cı Yapılmakta olan siyasi ko. nuşmaljr sonucu olarak harb hareketlerine sın verlmesi ihtimali burada münakaşa edilmektedir. t Bir tophane deposu mahvoldu Adisababa. 30 (A.A.) — İtalyan u-çaklarının, Goraikin kuzayına 20 kilometre uzakta bulunan Gabredarreyi bombaladıkları haber verilmektedir. Önemli cephane stokları mahvolmuştur. Başka bir italyan uçak filosu, Ma_ galo üzerinden uçmuş, fakat habeşler tarafın ' tüfek kurşunlarîle karşıla, narak ge." dönmek zorunda kalmıştır. Bir pilot rir mikdar bomba atmışta da ciddi hlc"» zarar vermemiştir. DIŞ HABERLER Haher? askerlerinin tahaşşüttü d, ı um ediyor. Adısabcba. 30 (A.A.) — Habeş V-ta. lan, muharebe hatlarını işgal için top -¦anmağa devam etmektedirler. Dun O-gaden cephesinde birçok keşif uçuşları ve devamlı devriyr çalışmaları olmuş _ tur. İtalyan hareketleri içecek su olma. masından dolayı pek çok zorluğa uğramıştır. Habeş teıimerlerinin verdikleri iune Adisababa. 30 (A.A.) — C". •-¦ müs-luman olmak üzere bir hayli tecimer, habeş hükümetine 600 bin frank gümüş para. beygir, katır ve bir takım eşya armağan etmişlerdir. Bazıları da mülklerini hükümete bırakmışlardır. Bu fırsatla bugün bir tören yapılacaktır. 750 kilometre uzunluğunda önemli bir yol inşası maksadiyle isviçreli bir sosyete ile mukavele yapılmıştır. Adisababa, 30 (A.A.) — Gümüş do. lu torbaları hamil bin kişilik büyük bir tüccar kervanı iki yüz bin altınlık bir savaş vergisini imparatora vermek ürere Adisababa sokaklarından geçmiştir. B. Tekle Huvuriate Adisababudu Adisababa, 30 (A.A.) — Habesista. nın eski Paris elçisi ve uluslar sosyetesi nezdindeki delegesi B. Tekle Havariatc ile Habcşistanın Londra elçisi Dr. Mar. tin'in iki oğlu A di saba baya gelmişlerdir, t • • • Adisababa. 30 (A.A.) — B. Hav ate'nin yakında, önemli bir vazife ile yabancı bü- memlekete gönderileceği söylenmektedir. Bu vazifenin mahiyeti, açığa vurutmamaktadtr. İtalyan ordusunun bildiriği Roma. 30 (A.A.) — Ordu bildiriği 29 ilkteşrinde, son günlerde kıtalarımız tarafından kurulan hst üzerinde devri . ye açrprşmaları olmuşun. Habeşler kaçırılmıştır. Uçak çalışmaları iki cephede de normal bir surette gitmiştir. Yol teş. I zlaşma esası araştırıl'i-ken İtalya zecri tedbirlere karşı durmaya hazırlanıyor. kilatı tamamlanmıştır. rr»' Belçikalı subaylar Habeşistandan ayrılıyorlar. Brüksel, 30 (A.A.J — Adisababa'da. ki Belçika orta elçiliğinden 26 ilkteşrinde verilen habere göre, resmî süel heyetin başkanı komutan Dote. Adisababa -daki yabancıların korunması için kuru -lan polisin idaresini kabul etmemiştir. Komutan Dote, heyetin öteki üyeleriyle birlikte, 8 ikinci teşrinde Cibuti'den vapura binecektir. Bir italyan taarruzu Asmara, 30 (A.A.) — Somali cep-nesinde yerli İtalyan askerleri, Şillav kalesine muvaffakiyetli bir hücum yap. mışlardır. Bu taarruz, Calesafo ile Gorrahel pr*. sındaki bölgeyi düşman unsurlardan a -yırmak gayesiyle yapılan bir çok küçük taarruzlardan biridir. Habeşistanda sansür Berlin, 30 (A.A.) — Stefani ajan . sından: Völkişer Beobahter gazetesinin Adisababa'dan haber aldığına göre, yabancı gazeteciler, şiddetli bir sansüre tâbi tutulmağa haşladıklarından hava . dîs yollayamamakta ve habeş başşeh . rinde son derece kargaşalık hüküm sürmektedir. Has 'S a si bu nun plânı Mogadişyo. 30 (A.A. t — Geri çeki' meye devam eden habeş kıtaları tepeler, de yerleşmektedirler. Ras Nasibu'nun strateji plânı, italyanları habeşlerin müdafaa yapabilmelerine elverişli toprak -lara kadar İlerletip sonra mukabil a . arruza geçmektir. Ras Nasibu, cn ilerde bulunan italyan kollarının ikisi arasında önemli mı' tarda asker yığmaktadır. Şillav'da. bombardıman uçakları ta -rafından korunan bir italyan tank gru pu, yağmur yağarken, habeş mevzii": ne karşı tesirli bir harekete geçmiştir. Yeni ispanyol kabinesi Madrid, 30 (A.A.) — Parlamento hükümete 17 muhalife karşı 63 reyle İtimat beyan etmiştir. t\- devlet arasındu sürüşme yapıt mı vara I. Londra. 30 (A.A) — Pres» Assocıa tion, fransız kaynaklarından gelen haberler tersine olarak, İtalya ve uluslar sosyetesine bildirilecek, barış teklif -leri üzerinde Paristc, fransız ve ingi -liz uzmanları arasında hiç bir anlaş . ma olmadığını bildirmektedir Bu hu -sustaki görüşmelerin devam etmesi mümkündür. Fakat İngiltere ile Fran sanın, uluslar sosyetesinden yetki al -maksi/m herhangi bir harekette bulun maları kabul edilemez. Esasen üç devlet arasındal görüşülmesi de mevzuu bahs değildir. (parüşmelere esas artmıyor Roma. 30 (A.A) — B. Drummond. Musoliniyi ziyaret etmiştir. Bu gö -rüşmeyc özel bir Önem verilmektedir. Sanıldığına göre, bu konuşmada, mü -zakere esası için dostça bir şekilde hal Çareleri aranılması görüşülmüştür. lıı-.-ıhz • italyan anlaşmasının estısUtrı Paris, 30 (A.A) — Pöti Juınalgazc-tesi, İtalya — Habeşistan anlaşmazlı -ğını halledebilmek üzere ingılizvc fran sız eksperleri tarafından hazırlanmış o lan teklifleri hulasa etmektedir, bu tek liflerde asıl habeş memleketi ve Ethio-pic ayrı ayrı gözden geçirilmektedir. Asıl Habeşistan uluslar sosyetesinin muaveneti altına alınacaktır. İdare: imparatora bir italyan da -nışmanı verilecek, ve Habeşistanın sı . nır ilbaylıkl.ii 1 bilhassa Adisababa-nın batı tarafında italyan ilbaylar veya danışmanlar bulundurulacaktı-, Ordu: Ordu içinde bir yabancı lejyon alayı kurulacak vc bununla, .......( askerlerinin yetiştirilmesi temin edilecektir. Sınırlar: Harrar Habeşistanda kalacak, buna mukabil Ogaden ayrılarak ltalyaya verilecektir. Itlya kuvvetleri tarafından işgal edilmiş olan Tigre ve Danakil taraflarında bazı sınır tashih leri yapılacaktır. Habeşistanın denize inmesi: Bu nok tada serbest liman usulünden vazgeçilerek bir koridorla habeş memleketle rinin denizle birleşmesi temin oluna -çaktır. Bu koridorun, fransız, ingiliz ve ya italyan toprağından hangisini geçe ceği daha kararlaştırılmamıştır. Fransız ve inuitiz ıızmanbırı iki tarafın teklifleri üzerinde çalışıyorlar Londra. 30 (A.A.) — Beşler komitesini nteklifleriyle. iulyan isteklerinin ne dereceye kadar telifi kabil olduğunun tetkiki maksadiyle Paristc son gun. lcrde fransız ve ingiliz uzmanları arasında bazı incelemeler yapıldığı resmi ingiliz çevcnlerince kabul edilmektedir. Eksperlerin raporu, hükümetleri hiç bir yüken nltına koymamakta ve bu rapor şimdi henüz kararını vermemiş bulunan ingiliz kabinesi tarafından incelenmektedir. Bu raporda önemli değişiklikler yapılacağı tahmin olunmaktadır. İtalya guzetelrei yabamı mallara boykot tavsiye ediyorlar Milano. 30 (A.A.) — Gazeteler ct ve kağıt istihlâkini azaltmak için B. Musolini tarafından düşünülen tedbirlere yardım etmekle kalraıyarak daha şiddetli tedbirler alınmasını ve meseli 'utun yabancı eşyasma karşı tam ma. nasiylr boykotaj yapılmasını istemekte, dirler. Gazcta Del Popolo: «Zecri tedbirle, re karşı mücadele, italyan eşyası ile temin edilebilecek olan bütün yabancı eş. yanın derhal vc tamamen bertaraf edil. meşini zaruri kılmaktadır., diyor. Popolo Ditalya gazetesi, zecri tedbirlerin bunları tatbik edenlerin aley. hine döneceği düşüncesindedir. Roma. 30 (A.A) - Buyuk harbta Ölenlerin analarından ve dul karıların, dan mürekkep il kadınları faşist komitelerine karşı her bölgede, zecrî tedbir İcre karf) müdafaa vc mukabclci bılmi-sil teşkilatı yapmak ödevi verilmiştir. Fransız - ingiliz konuşmaları sonuç vermemi* Londra. 30 fA.A) — Paristeki dansız — ingiliz görülmelerinin, ital yaya veya uluslar sosyetesine, herhangi, bir barış şartı teklif edilmesi huşu, sunda bir anlaşmaya ulaşmadığı haber verilmektedir. Bununla beraber, italyan kaynaklarından gelen son tekliflerin de. pratik bir değeri olmadığı nokta -sında fikirler tamamen birbirine uy -gun bulunmaktadır. Itıtıu yardımı Londra. 30 (A.A.) — Niuj Kronikl gazetesinin Paris aylarının İyi bir kay. naktan öğrendiğine gjorc, Havada karşılıklı yardım imkânı hakkında şimdi Londra ile Paris arasında müzakereler yapılmaktadır. Bu müzakereler, taar. ı ıı/ halinde, iki hükümet arasında, denizde karşılıklı yardım hakkında, son zamanlarda gönderilen notalar vesilesiyle açılmıştır. Fransa, simdi taarruz halinde havada derhal ve faal bir surette elbirli. ğini vâdetmeye hazır bulunmaktadır. Bununla beraber. Fransa kendisine taarruz edildiği takdirde tngilterenin havada yardımını temin edecek zaman elde etmeye çalışıyor. B. Eden Cenevreye «il/i Londra. 30 (A.A.) — B. Eden saat 14 de Cenevreye hareket etmiştir. Belçika ve zevıî tedhîrlnr bruAteı, au iA.A.) — bocim Hükümetinin zecrî tedbirleri, irtibat ve te. lif komisyonu tarafından biliu'en tarihte tatbik edeceğini: fakat Belçika Kon. gosu için en az bir aylık bir mühlete lüzum olduğunu uluslar sosyetesine bildirdiği teyid edilmektedir. /.ecri tedbirleri kabul eden hükümetler Cenevre, 30 (A.A.) — Zecri tedbir -ler hakkında gelen cevabların son ista -tistiği şudur: , 40 hükümet silâh ambargosu için. 36 hükümet, finansal ve ekonomik tedbirler için. 18 hükümet, karşılıklı yardım için. müsbet cevab vermişlerdir- tkdeniztle karşılıklı yardım işi konuşulacak Londra. 30 (A.A.) — Resmi meha -di. buraya gelen fransız deniz uzman -larmın aynı zamanda, paktın 16 ıncı ...ad desı mucibince Akdeniade mütekabil yardım anlaşmasının tatbik mevkiine konulması meselesini de müzakereye me -mur olduklarını bildiriyorlar. İşçi partisi ve seçim Londra. 30 (A.A.) — Muhalif i partisi, seçim hususunda nikbin bulunmaktadır. Bu partinin nüfuzlu şahsiyetlerinden bin. Royter ajansına verdiği bir diyevde demiştir ki: — Eğer hükümetin seçim manevraları çok yüksek bir faaliyet derecesine yüksehniyecek olursa. 150 ve hattâ daha fazla namzedimizin kazanacağına e-, minız. Yeniden kabul edilen kararnameler Paris. 30 (A.A) — Kabine, 10 sa -at kadar süren bir celsede, 200 den fazla kararnameyi tasdik etmiştir Bu kararnameler, bakanlar komisyonunun büdçe masraflarını kısmak ve aynı zamanda devlet teşkilatının daha iyi bir şekilde işlemesini sağlamak hususun -da son aylar zarfında yaptığı çalışmaların sonucudur.