Yeni Sabah - Eylül 1940

Gazete içeriği aşağıdadır.



Kaynak: Ankara Üniversitesi

1 EYLÜL 1940 PAZAR Üçüncü Yı! - No 840 Yeni Sabah GÜNLÜK SİYASİ HALK GAZETESİ İdare Yeri Ntınıosnıaniyr, No 81 Istanhul Telgr-f: YENİ SABAI1 Islanbul TELEFON: 2OT95 Her Yerde 5 Kuru*; Kumanyanın hesabı isticar (¦'* '¦'•¦ri lervir, o-lunmıı» *«• *lın»rh\r hcmm blıli"" P4edlkfcrıni elde elrtii"-Icrdİı O h 11 Kumanya hı-v ıı- :ımkarşı himaye olunuyor? M»-m-mi ohnıyao bîr '¦ • ıı ¦ ıiı »M ıiuır karvı Rtırnauyayn canaili »fntifnin ne nuwı *r ar fayda») olahi-Ur T Voznn: Hüseyin Calıiıl YALÇIN Berlin civaruu şiddetle bombalıyan lop Ur bombardıman tayyareleri ^ Avrupada harb"^ ^ Afrikada harb Alman hava Afrikada hücumları devam ediyor Almanlar bir ayda binden fazla tayyare kaybettiler Londra, 31 (aa) — İngiliz bava nezaretinin bu sabah bil • dirdiğine göre, ağustos ayı sarfında İngiltere^ üzerinde düşürülen Alman tayyarelerinin adedi bini geçmiştir (Sonu S ıncu sahıtede] İl—fi uman yani" hesabı görül-U~^ dü Kengiisine bırakılan 19J2 hududlan içinde mülkî ta-mamiyeti temin edildiği soyleni-yor Mihver devletlerinin Bal-v ¦ n yem nizama uydurdukları ilk devlet Rumanya oldu Vc yeni nizam bu ise, başka memleketlerin hiç birinde memnuniyet ve yeni nizama uymak için heves uyandıracak bir mahiyet arzetmiyor Fransanın inhilalinden sonra Rumanya meslek değiştirmekte kendisi için bir fayda tasavvur etti ingiliz garantisini reddederek tngiltereye karşı kabil olduğu kadar gayrı dostane tavırlar takındı Ve Mihver Devletlerine açıklan açığa dehalet yolu- nu tuttu Fakat bu değişiklikten no fayda elde ettiğini anlamak' KnS n'iiqWtWilr Rumanya ıpu-j da Sovyetler Birliğine Hesarab-yayı geri vermek mecburiye -1 tinde kaldı Ve Bukovinamn bir kısmını da ayrıca elden kaçırdı Sonra Macar ve Bulgar taleble-ri karşısında hakemlik rolünü görmesi ııin Kral Karo!un bir mektubu ile Führere müracaat' etti Almanyanm Balkanlı müş- j tenleri arasında bir hakemlik,' rolü İfa etmekten ne dereceye j kadar memnun olduğunu kesti- j remeyiz Her halde Berlin ilk , ricaya muvafakat cevabı ver-miyerek alâkadarlar arasında doğrudan doğruya müzakereler yapümapını nunasib gördü vcj , ^u tavsiye etti Vekil, köylüyü aydınlatmak proje- Rumanya ile Bulgaristan ara-1 1 * ^3^S^Sr:'sinden memnuniyetle bahsediyor harb durgunluk devresinde ltalyanın Afrikadaki vaziyeti gittikçe güçleşiyor Londra, 31 taa) — Hava nezareti istihbarat servisinin bü -dirdiğine göre, mürettebatı tamam i yle Kanadalılardan mürek-keb brr İngiliz bava kuvvetleri filosu, dün Öğleden sonra bu [Sonu a uncU sah Kod e] Yunanistan 4 sınıfı daha silâh altına ^ağırdı Atına 31 aa) — Reuter : YunanıaUn 11 eylülden itibaren 1924 - 1928 sınıflan ihtiyat subaylarını bir aylık askeri hız-mete çağırmıştır 1919 - 1934 sınıflan subayları, antrenman -lannı 19 eylülde bitireceklerdir Atmada bu çağırmanın müdafaa hazırlıklarını tamamlamak için alınan umumi tedbirler çerçevesine dahil olduğu söylen -mektedir Maarif Vekilinin İzmirde beyanatı Mareşalin teşekkürü Ankara, Sİ (aa) — Genel Kurmay Başkanı Mareşal Fevzi Çakmak, büyük zaferin 18 inci yıldö-nıimû olan 30 ağustos zafer bayramı raünasebeUle her taraftan vaki tebriklere kat*! tefekkürlerinin İblâğına Anadolu Ajansını tavsıt buyurmuşlardır Alman anlaşması meriyete girdi TU Alını cenin ne olacağı anlaşılmıştır Mıcırlarla müzakere bu kadar, yolunda gitmedi Transilvanyayı feda etmek Rumanya İçin büyük bir mahrumiyet teşkil edeceği aşikâr idi Rumanya kabil olduğu kadar mukavemet gösterdi Fakat Peşte hükümeti Almanya ılo ltalyanın Balkanlarda sulhu muhafazada çok alâkadar olduk-i ı nu ve Macar mahsullerine çok taunlar, bulunduklarını bilmekten nıulevcllıd bir kuvvetle ısrar etti Nihayet iki taraf Berlin dc Romanın hak-müğine müracaat tsUranodfi kaldılar Berlin bu defa ı m içinden kola la sıynlmak imkânını bulamadı Mesele bir mahkeme kararına benzer bir suretti* hallolundu Hemen bütün Transıtvanya Macanstana terkedilmiştir Ru-manyuya bir teselli mükâfatı namına mülki tamamiyet teminatı bazujolunduğunu ogoeniyo-nız Rumanyanın birbirini mütea-kib uğradığı ağır darbelerden hissettiği teessür üzerinde bu teminatın nasıl bir teselli teşkil edeceği pek anlatılmaz Rumanya komşuları tarafından artık hiç bir talebe ve tecavüze ma -ruz kılmamak Kab eder Çünkü bütün Bulgar talebleri terviç o* huunn; ve Mucarlar hemen bütün ı i ih,thii elde etmişlerdir O hakk Kumanya hangi tecavüze karşı himaye olunuyor? Mcvcud oâmıyan bu- ih- timaline karşı Kumanyaya garanti vermenin ne mânası ve ne faydası otabilır* M («faid VAİZİN ISenu 8 tıneü aah'fcdtj izmir, 31 (aa) — Maarif Vekili Hasan Ali Yücel lzmir gazetelerine beyanatta bulunarak son seyahatinin intibalarıni anlatırken bilhassa demiştir ki: "— Gittiğim her yerde yurd-daşlan sakin ve emin bir hava içinde görmüş bulunuyorum Bizi İzm ire getiren tren istasyonlardan yurdumuzun bu güzel parçasına kalabalık bir halk kütlesi taşıyordu Dün gece fuarda eğlenen vc memleketin her tarfından geldiği muhakkak o» lan halk içinde büyük bir neşe duymamak kabil değildi 30 Ağustos Bayramını İstık* lâl Mücadelesinin parolası olan İzmır-v kutlamak bütün söylediğim hiöiın bende bahtiyarlık halinde getirdi Hele geçit resminde teçhizatı mükemmel, bakışları ve yürüyüşleri, bu topraklar her zaman benimdir dıy«-n UaMan Ali Yücel bir manayı söylıyen zabit ve askerlerimizin bütün yüreklere en büyük bir itimat vc emniyet tel-[8oı 3 Uncll Hhır-da] Macar Bas* ekili Kont Teleki Rumanya yeis Macaristan neş'e içinde Bir Rumen aksülâme-linden endişe ediliyor Karışıklığa mâni olmak için Alman kıtaatının müdahalesinden bahsediliyor Bükreş 31 (aa) — Mihver devleUcmun ültimatomuna Kumanyanın gösterdiği teslimiyet |İMu I ir ukfdf] Meksîkadaki petrol ihtilâfı MekBİko, 31 (aa) — 1938 de yabancı petrol kumpanyalarının İstimlâki üzerine başlamış o-lan ihtilâf sona ermektedir Müddeiumumi raporunu ver • mistir Bu rapora göre, Meksika hükümeti istimlâke uğrayan bütün müesseselere, kompansas-yon olarak ceman 1772O00OU Pezsos verecektir Bu paradan 142 milyonu Meksika Lagle kum panyasına verilecektir Son celse önümüzdeki hafta inikat edecektir Hâkim, karardan resmen haberdar etmek üzere yabancı şirketler mümessillerini huzuruna çağıracak ve bunlardan ka-kararı kabul ettiklerine dair tan-riri senet istıyecektir Yabancı şirketlerin bu davete icabet edecekleri muhtemel değildir Bu takdirde hâkim, onlunu adına kararı kabul edecek ve imzalayacaktır, Alman fabrikaları yakıldı İngiliz tayyareleri meşhur Alman silâh fabrikalarını berhava ettiler Londra, 31 fa») — Perşembe akjanıı Eosende Krupp fabrikaları üzerine yapılan ba»« hücumuna ıa- j tırak eden bir incil» pilotu, hedefin | nasıl bir laabetle bombardıman edildiğini anlatmıştır Arka mitral? üzcusu don infilak olduğunu müşahede etrnufür Bundan sonra, yapılan hatan görmek ı-çın tayyaremiz bedel üzerinde daireler çizmeğe bağlamıştır Bu esnada İki İnfilâk daha olmu« mUteakıbcD de yangınlar çıkmıştır Yangınlar -dan birinden büvük Kırmızı bir zj- Bursanın ekmek meselesi Bursa belediyesinin mânâsız bir ısrarla himaye ettiği ekmekçilik inhisarcılığına ne zaman nihayet verilecek? Bursa belediyesini aklıselime davet ediyoruz lomuza mensun iki tayyarenin o insi ıtUgı bombalarla çıkarUıgımız yangına muvazi bir yangın silsilesi çıkartmıştır Dönüş yolumuzda he -deÛerden 50 kilometre uzaklaştık -tan *onı-ı mitralyuuumdz hâli yan guılan görmekte idi BVJBMdH bir oıfıcearu: Mevbalıa * Hava meydanlarımız tamamlanıyor Memleketin muhtelif yerlerinde yapılmakta olan modern tayyare meydanları sayesinde hava münakalemiz çok inkişaf edecek Devlet Havayolları umum müdürü Ferruh Ankaradan hususi bir tayyare ile Adanaya giderek Adanada inşa olunacak hava meydanını tetkik etmiştir Adana hava meydanına 250 bin lira sor f olunacak tır Diğer ta -raftan Havayolları umum müdürünün verdiği izahata nazaran bir kar büyük vilayetimizde muazzam hava meydanları tesis olunacak ve yahud mevcud meydanlar tevsi olunacaktır İstanbul hava meydanının tevsi ameliyesi teşrini evvelde nihayet bulacaktır Ayrıca ilk partide Elâzığ'da 350 bin bin lira sürfile büyük ve modem bir hava meydanı yapılacaktır Bu meydanın İnşasına başlanmıştır Diyarbakırda da büyük bir hava meydanı tesis olunmaktadır Ankara ve İzmir meydan -larının tevsiine devam olunmaktadır Önümüzdeki yıldan itiba- 2 inci safha ve Almanların üç hedefi ren hava seferleri geniş mikyasta faaliyete başlayacak ve seferler kışın da tatil olunmıya-caktır Nişan yüzüklerini Hava Kurumuna verenler ulmak üzere evlenme yülüklerini teberru -i ıı--mı! Ankara ve l'tan-bulda baslanu* olan hareket gun geçtikle genişlemekledir Bugün I ıı ıi ve İnegOlden aldiKi-ııı telgraflar, bu yerlerde de bir kısım v itanda «lan ıı e\lewne yuıuk-lennj hava kurumuna teberru eyle-dıklrıuu bttdırmekleüjr Buna nazaran Inegoldr bay ve b«n Ömer Demııtıoftlu Hüseyin R-zgat V* tcucı Alı Eıalp İzmirde TtlKılık orta okul öğretmen) Sala -haddirı Çıtay ve e»ı Dumlupınar og-retmeıu Aliye ÇıLıy rlbıse ı ¦ - Orensuy Yıldu tKaırthanesl lahibı Hamdı Toıuı, İstiklal ukulu öğretmem Ahmed Pekin \e eti Dumlupı-naı ouretnıenl Ferhuııde Pekin SABA HTAN Buısaıun ekmek detdi hak-kmda okuyucu mektuplarına ve kendi müşahedelerimize istinaden yazmış olduğumuz yazılara bir İstanbul gazetesi vasıtasiyle verilen cevabı alâka de okuduk Bu gazetenin Bursa muhabiri, bizim iddiamızı gülüne; gayret -lerle redde çalışı*r ve acık bir lisanla, madde madde sorduğu -muz suallere cevab verecek yerde "böyle bir derd yoktur,, deyip işin m mil ıı - ıhıyor Bursa muhabirinin gerek fetı manevrası ve gerekse Bursalı karilinizin Bursa sulan hakkında yazmış olduğu iddia) a sarılıp anıl mevzuun haricine çıkması t kat'î bir şekilde aciz ifad? eda Bizim yazılarımızı okuyan mar-ük sahihleri, bunlara cevab olmak üzere yazdırılan yazılara da göz gezdirecek olurlarsa suallerimizin cevabsız kaldığını, binaenaleyh bizim haklı olduğumuzu t-hm etmekten kendilerini menedemezler Karşı tarafın [Sonu 3 üncü lahıfade] Her Sabah SABAHA Alımın hata taarruzlarına hedef olar cenubi I ııgi deredeki sanayi mm lak alan iı ¦: ı sanayiinin gı sahadır Fakat terenin havasını ele harbin 3u sal'-ler, dalgılara ı hıl ııı (jyük hava kuvvetleriyle I yapılan on beş günlük iarruzddn sonra şimdi Buradaki bulun müdafaaları kır mak, İngiliz tayyareciliğini ve hava müdafaasını ortadan kal-dırnıak sonra Alman hava kuv-¦*¦¦-¦ "u 2 ntl taHi'cdıl Bulgar komşularımızın "neşeden doğan,, kuvvetleri Sotyadan gelen bir ajan» haberi, komıumua BuİQariıtanm da «neıedcn doğan kuvvet» tef kilit ı-na kavufmak üzere bulunduğunu bildirmektedir, bütUn Bulgar ınea-lokî teşekküllerinin umum mü-dürlügıı bu tefkllitı kurmağa Harar vermltmlf Hatırladığımııa gore neşeden kuvvet "ıH-c en evvet Almanlar teşebbüs etmelerdi Memlekette gıda maddeleri aıahnca balkın gOılinu boyamak Ifln ortaya atılmif olması pek muhtemel olan bu «neneden kuvvet doğurma» tekerlemesinin Nasyonal ¦ Sosyalizm diyarında meseli tereyağının veyahud kuvvetti bir tavuk ha|lamannın yerine kaim olarak kaç Alman vatanda,ma kuvvet ve sıhhat kayrağı teşkil ettiğini bilemeyi» Bizim bildiğimiz bir tey varta «can boğazdan geliri yolundaki atatar r-ozünun daima doğru olduğudur Bulgar komşularımızın neşeye talib olmalarını alkışlarız Çünkü nsıeli bir kom|u somurtkan bir komşuya bin defa müreccahtır Likln i| Almanyada olduğu gibi • neşeden kuvvet doğurma» ya kaldıysa Bulgar komşularımızın hail harbde olmadıkları ve binaenaleyh memlekette de açlık bu-lunmadıflma goc bu teşebbüsünü hayretle karşıladığımızı saklıya-mayız A Cemıdeddin Saraçoğlu SAYFA : t ASKER GÖZİLE 1 FVUIl, 1940 Bazı Harb Anekdotları Hala sade başkumandan vekilinde değildi — Erkânı harb reisleri ile diğer genel kurmay erkânının bu işts alâka ve mesuliyetleri acaba Nâzım paşanınkinden daha az mı idi — Fransanın bu defa başına gelen ile bizim Balkan felâketimiz arasında bir mukayese — Harb mesuliyeti — MUşir Tafar Osman paşanın bir nllktesi Takıl lııla ssdc başkumandan vekilinde değildi, rrkanıharb rcuı ile ikinci rcu-ııı ve dıgcr genel kuran/ erkininin bu i|Le alaka ve mesılı-yrtlrn acaba Nazım Pasajunkın-den dha as tmt ıdıT Hususüe be* nama falı profey* ud harb Kare -kelleri liyıhaunı saküyarak «uf Bulganstaııla r*lnu bapmıza harb edeceğimiz hale mh*u* hsrckab haıbıye layihasının meydana çıka -nlma** vc bunun seferber ordulara leblığı genel kurmay erkanının marifeti olsa (erektir Bu i| vatan ıneaeİnidir Balkan harbinde bu mesele Iclakeümızı mu Cıb 0I111 ' Sebeb olanlar vatana hıyanet etml|lerdır Şoyed bajkumandan vekili bu itle ısrar etmiş, onun verdiği cmır nu harekatı harbiye lâyihası saklanmış ve sırf utma Cık -rını terviç için iade Bulgarlara karşı yapılmn olan Uyıha meydana çı-k ulmıj us, O halde, bu ısın v» -İkametini, felaket doğuracağını ileri sürerek liyıkıle ik,beti tebarüz ettirmek, ve irrar ederun veya e-drrılenn dikkatlerin, »ddrUe bu *-kıbet merine celbederek felâketin onunu almağa (altını*W vazifesi genel kurmay resslermc ve erkanına dıışerdi Bunda muvaffak olamarJar-sa hiç olmazsa relilerin utifa et -meler) lâzımdı Hu olmaua vak -tinde kürsüden inmeyi düşünmek icab edeıdl Şurası kay de «ayandır kı ayni Hıdı pata sekil ıcnt sonra Sevr muahedesini ımıalamakla vatana ve millete bağlılığının derecesini göstermiş ve kendisim din din mezara tok muttur Bu da gösterir kı e adam yalnu aldığı emirleri ifa edenlerden tur ıdı Bu hududu a-¦arak daha yüksek kabiliyet gösterecek bir şahsiyet değildi Vatan illerinde (Nr yapalım: öyle istediler; öyle emir verdiler; but emir kuluyuz; emri yapmağa mec-burur) gibi laflar hiç kimseyi mazur ga-terrmer Huniyle bu yük m ev kilerde ve makamlarda gerek resen Çalışan ve gerek bunlara yardım e-deıılcr vakıalara güzlerini kapıya -mazi ar ve kulaklarını tık ayam arlar Bef numaralı projeye aıd layiha dururken variyete uymıyan bir numaralı layihayı ortaya çıkarmak ve bunun tatbikim taleb etmek üzere ordulara tebliğ eylemek buyuk bir hala hatla vatana hıyanetti Ordunun kabiliyet ve iktidarını dufunmıyrrek vatanı felaketli bir harbe sürüklemek veya sürüklemek ¦sürenlere mümanaat etmemek başka turlu tefsir edilemez İste en son misal 1939 ve 1940 tertrıerırsde Fraa soda vaki ulmuftur Genel kurmay reisi General «amelin Fr-ruız ordusunun kabiliyet ve iktidarını dU-flliDraenua, veya dujunmfu tar de ı-raın clnıı* veyahud hükümeti tenvir hususunda vazıfcairu yapmamı); bas vekil ve Kalbiye Mgcgfl olan Uala-dırr de hakikati ı»le idrak etmi-yerek düşmanı istihfaf etmıs; nihayet Franaanın bugunkiı kati mac-Mbıyetı ve felaketi vukua gelmiş -Ur Bu adamlar, allı ay evvel her tortu iktidar ellerinde iken ve kendileri dr bafüstundr geadırıbrken bugün Franaayı felakete sumklıyen harb mc-ullen meyanırtda on safla muhakeme albna alınmışlardır Acaba general Camehn bu i|tc yalım mı dır" İs ai kodoşlarından krndıurvr yar dakçıhk edenler yok mudur* Bizde de Balkan harbinden evvel ve sefer berlık liralarında iktidar mevkiinde olanlara her turlu riyakarlık ve tabasbus yapanlar, bu sebeble ikar ve ırıad vazifelerini yapmıyanlar sayısız İdi Bu nevi mahlûklar, su nevi hareketimle vatana ne kadar fenalık yaptıklarını asla dozunmiyor-Urdı Tarihi hadısrb-r büyük feU -ketler kimsenin gorunu açmıyordu Ya hakikati görüp idrakten aciz o- r~-- Yeni Sabah âBOME KDBJ Tlrklys tsusbl •ENKL1K I4M Kt» f700 Ki» • AYLIK 7W a 1460 • • AYLIK 400 a 100 ı 1 AYLIK IH a M0 ı — 12 — lanlar, veya idrak etlikleri halde I bunu ketmederek dalkavukluk eden 1er makbul tutuluyorlardı Doğruyu söylemek ces-ıretinı gösterenler do -kuz köyden kovuluyorlardı Soma felaket saati çalınca; o zaman acaba neden böyle oldu diye ekseriya zahiri bir araştırma baslar; btr müddet sonra o ıt unutulur Zavalb millet felaketi sinesine çeker Balkan harbinden sonra bizde de mujur Talar Osman paşanın reis -¦iğinde gOya bir divanı harb top -landı; harb mesullerini muhakeme edecekti Birkaç kişiyi isticvab elliler; hatta benim dc bu meyanda malûmatıma müracaat edildi Bizzat Osman paşaya birçok izahat verdim Bu izahatım meyaıunda (isin felakete m lineer olacağı hakkında bağırdım ve icab edenleri, rütbem nis-betinde İka/a çalıştım) dedim Os -man Pasa mulad ı ¦;)• Yazan: Eski Ordu Kumandanlarından Emekli General Ali İhsan SÂBİS Seııın ne aealn var ki hatırdım diyorsun! dedi Hafifçe gtıldllm Kvcl lahmctll mareşalin İki manalı nüktesi pek haklı İdi Illrl /ahiren benim sesimin kalın vr gur olmamasından dolayı »mimin duyulamıyoca-gını anlabyordu Diğeri, asıl mühim ıı¦ iı-lı olan kısmı, benim rütbemin vc mevkiimin küçük olması hase -bile ne tûrtft bağırsam sesimi ve mak şadımı yukarıdakilere duyuramıya -cağımı anlatmak İstiyordu MaalteeaBaif bu divanı harbden dc bir $ey çıkmadı Enver Pasonuı Har biye Nazırı obnasıle orduda yapılan bazı radikal ıslahaL ondan sonra Cihan Harbi seferberliği bu İslerin ta-ve nihayet metruk kalmalarına sebeb oldu Eski birinci ve altıncı ordu Kumandanı emekli General Ali Ihtan Sftbfe Divanı lügat-it-Türk tercemesi münasebetile 1 Eylül 1M0 PAZAR 19 Rumi Aauttos tlH Gün 245 Ay: 9 1440 _ Hm- 119 aon»« Oflls İkindi 1043 SJ1 912 Ezani e» 1314 1855 Vasati • ¦sam Valsı l»uk 'I 00 138 esi Ezant ¦K43 II 30 440 Vasati 4 — Kurt kelimesine aid ibarenin tercemesinde: "Soğulcan soyundan olan ha/vanlar diyorsunuz? Evvelâ "soğulcan, ne oluyor? Buna solucan,, deriz Sonra türkçeraizde ''kurt,, a-rapcada "dûd„ mutlaka solucan cinsinden hayvanlar değildir Kamus tcrcemesının bu maddesine bakınız; orada aynen şöyle yazılıdır: "Dalin zammiyle küçük kurtçağıza denir ki dane-lerdc ve meyvalarda hâsıl olur, hürde böcektir,, Solucan toprakta ve toprağın içinde yasar, j Dallarda ve meyvalarda solucan görülmez İlim lisanında bugün "kurt,, lara pek hayvan da denmez Bunlar"haşere,, dir ki mutlaka türkçe ifade etmek isterseniz "böcek,, diyebilirsiniz Ayni zamanda emsali gibi bu ibarenizde de garabet var Bakınız ne diyorsunuz: "Kurt, soğulcan soyundan hayvanlar Übür Türklerce, O-j ğuzlar bön'ye kurt derler,, Hiç böyle çetrefil türkee olur mu? Kâsgârlı ı metinde a-nen söyle diyor: "Bdûd, inde cemi - i - ttürki Vel Guzziyetü tü&emmtzzibe kurt,, Bu ibare türkçeye şöyle çevrilebilir: Kurt; araplann "dûd, dedikleri böreUerc bü-tün türklcr "kurt,, derler Yalnız Oğuzlar, araplann "ziib, dedikleri dört ayaklı canavara "kurt, derler 5 — Kırt kelimesini izah e-derken "balıil,, i "pinti,, île ter-ceme ediyorsunuz "Bahil , "pinti,, den ziyade ''hasis,, ve yahud "cimri,, dir Çünkü bugünkü ilerlemiş türkçede "pinti,, nin, mürekkeb btr mânası vardır Kamusu Türkî'ye bile bakabilirsiniz: "pinti, hasislikten pejmürde hâl gezen,, adamın vasfıdır Bir insan cimri olur, başkaları için metelik sızdırmaz da "pinti,, olnuyabilir 6 — Arapçası "sa've, olan 'sundılaç,, i "Yunt kuşu, çayır kuşu,, diye gösteriyorsunuz Vakıa "Sa've kelimesine karşılık olarak Antende "Yunt kuşu dedikleri, küçürek kuş,, dem-^ yorsa da bugünkü türkçcmızde, Naci lügatinde bile kaydedildiği üzere "Kuyruk salan,, derler Nitekim siz dc "Yunt,, • un ayrıca tercemeye ihtiyaç gösterdiğini tahmin ederek, yanma "çayır kuşu,, nu kondur -muşsunuz Burada, şimdilik sözü uzatmak istemiyorum: yoksa "çayır kuşu,, "toygar,, , "tepeli toygar,, gibi kuşlar aracındaki farklar incelcnnıcğe değer şeylerdir "S 433,, 7 — Küzkünek kelimesine dair olan ibareyi "Çakıra vc kelere benzer bir kuş diye terecine etıniasiniz Kâşgârh bu kelimeyi, arapça "sakr,, ve "a zâye,, lâfızlariyle izah ediyor "Sakr,, ın türkçesi "doğan,, cinsinden "çakır,, denilen kuştur "Azâye,, bizim "kertenkele,, dediğimiz zâhifedir Umumiyetle malûm olan "kertenkele,, varken "keler,, ene lüzum? S 528,, 8 — Tügülgeo kelimesinin misali olan "bu yıp ol tügOl^en, ibaresini "bu her zaman düğü-len iptir,, diye bugünkü türkçe-mize geçiriyorsunuz "Düğüleri ne demektir? Buna "düğümlenen,, deriz Sizi arapçası da mı ikaz etoedi? "S 524,, 9 — Kümüldürük kelimesini "At göğüslüğü,, diyerek geçiştirmişsiniz Vakıa Kâşgâru "Hüve - el - lebebü fi - s - şerci,, diyor amma, bugün hâlâ "gö-müldürük,, ü bilmeyen olmadığına nazaran bir notla olsun kelimenin asü mânasını izah edebilirdiniz Türkçeyî pek iyi bilmiyen merhum Şemseddin Sami bile kitabına ''gömüldürük,, ü almış ve "sığırların boyurdaruun altından geçip boyunduruklarına sokulmuş olan yarım halka şeklinde mukavves ağaç,, diye tarif etmiştir 10 — Mjrui tabirlerden bir kıamını müteassıbane türkçcles-tiriyorsunuz Bir kısmına ılışmi-yorsunuz Meselâ "emrihazır,, ı "S 175,,, -muzaaf, "S 206,, bırakıyorsunuz Sonra "Mübalâğa,, karşıhği olarak "obart-ma„ , "tekid,, karsıüğı olarak "pekitme,, diyorsunuz İşte bir ibareniz: "Bir şey anlatmakta obartma vc pekitme arzu edilirse bu edat Irullanılır,, Böyle nice garabetleriniz ve sonra nice anlaşılmaz çetrefil cümleleriniz var Onları da ikinci bir makalede göstereceğim Darılmaca yok ilimde gaye "hakikat,, ve "hakikat,, e hürmettir Öğretmen: Meluned Nuri Krdıığan — YARIN - f Şehir ve Memleket Haberleri ") Oıvanı LOgat-lt-Turkü -¦-¦¦ «dtn Aksaray mebusu Besim Ata-layın cevabını bulacaksınız Soba borusu ihtikârı Hariçten saç idhali mümkün olmadığından son zamanlarda soba ve aoha borsu fiyatlarında mühim bir artış göriilmektedir Geçen sene 25 kuruş olan soba borluları 60 - 70 kuruşa kadar satılmaktadır Yapılan tedkiklc-rc göre bu satışlarda ihtikâr yapıldığı -¦ ut ı- r'h ¦ ı¦ • ¦ fiyat murakabe komisyonu bazı tedbir -ler alacaktır Tramvay idaresinin mühim bir kararı ¦ - Şehir dahilinde yük tramvayları işlelilecek İstanbul belediyesi Tramvay İdaresi verdiği yeni vc çok yerinde bir kararın tatbikine başlamak üzeredir Bundan bir müddet evvel Tramvay İdaresi şehir dahilinde muayyen saatlerde yük tramvayları isletmek fikri etrafında tedkikler yapmağa başlamıştı Bu tedkıkat son zamanlarda müabet bir şekilde neticelenmiştir Şimdilik yapılan hazırlıklara nazaran Beyoğlu, Bebek, Edirnekapı, Topkapı, Yc-dikulc Şişli ve Kumumu mınta-kasında yük tramvayları sabahlan vc erken saatlerde yapılacaktır Seferlerin kat'i baş -lama saatleri ve tarihi henüz tesbıt olunmamıştır Bu yerinde kararın şehrin iktisadi vaziyetinde çok iyi bir tesir yapacağı muhakkaktır piyangonun talihlileri ^okuyucu-» diyor ki-Hassas bir kariimi-zin haklı şikâyeti sCuzrtcnls vasıtasilc 30 Acus-tos Zafer bayramında Taksimde yapılan mcıatim «anasında orada hakini ulan milli duygulara uymıyan bir vakaya nazarı dikkati er1-brtrnek isterim Muntazam adımlarla aanlı Turk askeri Taksim meydanına lİnliyor Önümüzden seçen bahriye mızıkası fuzel bir martla her Turkun |ogBunU kabartıyor vc bdyUk ürerin layık oldu(u manayı iafde ediyor Bahriye mm kası durdu, Taksim mrydortımnın oparluru bıladı Askeri mızıkaların (uıcl marjlarından sonra kulaklarımız bu buyuk milli aune yakışan marslar beklerken saksa-fon scslerllc dolu valslcr, opera narlıları (alınmaka iııılnlı Bu salon ni'i ıcı yuruyus halinde cilan askerlerimizin, güzel şarkılar uıyliyerek gecen mekteblılenmı-un adımlarını ve bu ciddi havayı boruyordu Binlerce Turkun milli duygularla mutehauia olduğu »u and» cPaillttase» (palyaço) operacından bir parçanın yul var mıdır? Du gibi nıillt bayramlarda Taksim meydanında halkın milli huaıyalına uygun martlar çalmak veyahud bu vuıfeyl meydanda ınevcud olan askeri mınkalara bt-takmak ıcabctmez mı? Ok uyucula un ızdan D, A D üniversitede talebe kayıdlarına başlandı İkmal imtihanlarına yarından itibaren başlanıyor latanbul üniversitesi yeni ted-ria acneat için talebe kaydına ya-nndan itibaren bağlıyacaktır Her sene rautad olduğu şekilde Üniversiteye kayd ve kabul olunan her talebe üniversite rektörü tarafından kabul olunacaktır Tahmin olunduğuna nazaran bu »ine üniversiteye kaydolunacak talebe gecen seneye naza rn biraz fazla olacaktır Buna Bcbrb, bu sene liselerden mezun olanların miktarlarının diğer senelere nisbetle biraz fazla «limandır Bu itibarla üniversitenin muhtelif fakültekennde bazı tadilât yapdacaktır Bu tadilat iç m lüzumlu gurülen tahsisat üniversite bütçesinden ayrılmıştır Diğer taraftan üniversitede ikmal imtihanlarına yarından itibaren başlanacak -tır Her fakülte imtihan guııle-rini gösteren cedvellen asacaktır Büyük ikramiyeyi kazananlar tesbit olundu 60 bin lira isabet eden 298454 numaralı biletin bir parçası Istan bulda Pangaltı Bayır sokak 52 numarada Kegorkda, ikinci parçası Trabzonda Uzun sokakta kunduracı Ali Rıza Yavuzdadır Bunlar ellerine tamamen 30 bin lira alacaklardır 20 bin lira kazanan 172517 numaralı biletin bîr parçası ts-tanbulda ortadan bölünerek 00-şer kuruş seklinde satılmıştır tki kişidedir Bunlardan bir parçası tramvay Beşiktaş şebekesi 188 numaralı buetei Mahmutta-dır Mahmud l-iııniin felaketzedelerinde ndtr 5000 lira alacaktır İkinci parçası Beşiktaş Kıluve meydanı İlhan sokak 12 numarada Mazarattadır O da 5000 lira alacaktır Zahire ihracat fiatları tesbit edildi Üniversitedeki fakir talebenin himayesi ' üniversitede okuyan yardıma' muhtaç talebe isiyle üniversite rektörlüğü meşgul olmağa başlamıştır Malûm olduğu üzere üniversite şimdiye kadar fakir talebcye hususi surette yapılan yardımlarla (Bura) veriyordu Bu sene Burs İşi daha mütekâ -mil bir şekilde orgarıize edilecek-tir Diğer taraftan fakir talebeyi himaye için üniversite rektörlüğü yeni bü: talimatname hazır uyacaktır İsviçre mühim miktarda fındık alacak îsviçrenin en büyük idhalât firmalarından Hokstrase şirketinin bir mümessili dün sabahki konvansiyoncüe şehrimize gel -mistir Bu zat memleketim izdeki fındık birliği ve tüccarlarıyle temaslarda bulunarak mühim miktarda fındık mübaya ede -çektir, tsviçreden buna muka -bil ipek ipliği satın alınacaktır Dün 40 Polonya mültecisi geldi Dün sabahki konvansiyonellc şehrimize 40 Polonyalı mülteci gelmiştir Ekserisi 20 - 30 yaşlarında gençlerden mürekkeb o-l-rı bu kafile Polonya tejiyonu-J na iltihak etmek üzere Filistinc gideceklerdir Üzüm ihraç fiyatları İzmir kuru meyva ihracatçılar birliği kuru üzümün asgari ihraç fiyatlarını te::hil etmiştir Bu fiyatlara göre l:ııru üzümler F O B İzm "t i Iftnift 21 kuruşla 32 kuruş arn oda ihraç e-dilecektir Birlik umvrıî heyeti bu hafta rekolte vc Iftr&C, işlerini de görülecektir Zahire İhracat birlisi t*n za -mantarda hariçten yapılan Uılebleri ledkik ederek hububat ve £ahi-lelerimizın ısmırl ıhrnc kıyınetlerıni tesbit eUnııtır Tesbit edilen yeni kıymetlere gore Anadolu sert ve yumuşak buğdayları 3-4 çavdarlı ve % J uıalrzll tonu S dolan ton hesabına ayrılmak üzere 45 dolara, cenub sert buğdayları t-» cnvtırlı * ı „„ u«»a-bına olmak urrre tonu 41 dolara, 1-2 ır 'iı arpalar 4 doları fon he-hii 40 dolara; 3-4 jnjluL 1 numaralı nalurel arpalar 4 doları (on hesabına 36 dolara, 4-4 unsuzu Sam sun Antalya, Çukurova İzmir ova arpaları 4 doları ton hesabına 34 dolara satılacaktır Arpa ve bufcdayls-nn staısı münhasırın serbest dövizle yaptlaesktır İnce kepek ıçm tesbit edilen kıy -met beher tonu 2S Uradır ve salı* tonsuzdur Bakimm lerbest dövizle satışları 1 doları fan hesabına 33 dolır klrııııı: Ve tıl: ı lı ,ıtı-ljıdı lonu 10 lira fon hesıbınu 70 liradır Kusyentı »crbesl dovııb salıklarda ^tıslarda 50 tıraşı fon hesabına 250 liradır Keten tohumu % 5 analizi! 10 dolan fon hesabına 105 dolar ve klc-rlng ve takastı salıklarda 40 lirası 220 liradır, Kumdan foıusuz serbest dövizli satışlarda 32 dolar, lılcrlng ve takas lı satışlarda 15 ura akdarı fonsuz cer bos t dovırU satışlarda 34 dolar, klerıne ve takatli 68 Uradır Fasulya serbest dövizle yapılan sallılarda 10 doları fon hesabına lonu 100 dolar, takas ve klerinjtı satışlarda 40 lıı ası fon hesabına 220 uradır Kuçuk sıra mallan kiloda 2 kuruı barbunyalar ıtn 4 kurut noksan kıymet tesnıl edilmiş tir M-iı' »- ı çı imi dp - vııh satıhlarda 66 dolar, klerin£ Ukaslı -t'ı I ııı 130 liradır Ye-ıl Anadolu mereimeklerl 5 dolan (on hesabına 90 dolar, takas ve klerinih satışlarda 30 lirası fon hesabına 190 Iıı sıra yeşil mercimekler 3 dolara fon hesabına 38 dolar ve klerinfli sallılarda 20 lirası fon hesabına tonu 170 liradır Fob İstanbul sattı esasına göre tesbit (dilen asgari ihraç fıyatlan -nm nuhMü henüz muslahııbn elinde iken kararlaştırılmış olman çiftçinin mahsulünü ihracatçıya değer fı-atla satabilmesini temin bakımından da çok faydalı görülmektedir Arpa fiyatları yükseliyor Son günlerde buğday müva -redatı azalmış olduğundan toprak mahsulleri ofisi piyasaya ye niden mal çıkarmıştır Yumuşak buğday fiyatları yirmi para kadar düşmüştür Arpalara karşı olan talebler gittikçe arttığından fiyatlardaki yükselme devam etmektedir Bu hafta arpa fiyatları yeniden 5 para kadar artmıştır SABAHTAN SABAHA -Açıkgöz bir Musevi- Döviz kaçakçılığı yaparken enselenince polislere 97 lira rüşvet vermeğe kalkmış! Dun birinci arlıyo ezada çok dikkate deger bir cunıuimc&hud davası gorulmus vc oçıkgoı bir Musevi vatandaş 5 ay hapıe ve 50 lira ödemeye mahkûm edilmiştir Muhakeme safahatına bu vılondu oghı Jozcf ıtmmdcki bu vatanda; Balıkpazarınala • urIlık etmektedir ve «o günlerde mudhıj surette dolar hastalığına tutularak her taraftan dolar almakla ve yüksek fiyatla dolar boaıııkladu Halbuki İngiltere bu norasmı ledavulden kaldırım) Merkez Rankıı da bu hu-uia bmlnıtcr vc tebliğler yaparak dolaıın BM8İI Merkez Dan-InUDna verileceğini ılitıı elnustır Bu hal pıyaıada doların kıymetini gitUkçe yükselteceğindrn bu n-çıkguz vatandaş d« Babkpararın-daki nıionaıık dııkkamm Türkiye Merkez Bjn' ı-nın bir subcsl İmi} gibi bu ıı u/er n-te çılıtırmıya başlamıştır fakat kaçakçılık buıo u ve polis u/um «yor ya Hemen daha bırk;ç alil verıjtrn soru a gııcl lerbb edıl-mıj bir (Urmume«hııdla bu dolar sarafını yakalamışlar ve hakkında zabıt tutmuşlardır Du Miada turımıri'ihudu yapan memurları kendini İm ıkıııulaı ı \ f bu m kapatmaları jnlıle bir Muse- vi vaUndaf inn muhlin bir servet] denlecet; olnn »78 llrı gibi bolca bir riijvet de teklif edince ayrıca yapılan bir zabıt ılc derhal mud-cleıumurıiıbgr "iadan da sorguya vs yedinci siliye tcuvys inıı*Ur Yapılan dun*|maın ia kudisinin rüşvet IckLf etınıdıgını İsrarla inkar etmedi ıe rağmen, sah idlerin bep bııden hakikati soylemelen U-zcıuıe boynunu bükerek »oylc demiştir: — Böyle de olsa ne sıkar Ben onlara rujvet dryıl komisyon vermek istedim Ve, hakim bu lOıkrüı ifade ettiği asıl hakikat karşıtında kararını verdi: •âcııi tevkif ediyorum ' ay hapis yatacaksın M lira ağır par* cezası vcıeıeksın 700 kuruş da mahkeme harcı odaycceksın anla- Juzcf o aralık dalmış, düşünüyordu Birdenbire yuzU güldü Ve bana oyle geldi kı 1 d eti bu karan ¦ cvmçlc kar^ılıdı Herhalde bu anda yaptığı ufuk bir hc ab ile vermek islediği 075 ura rüşvetin ancak 57 s:nl vereceğini v« 405 lirasını du i--ılımı, olacağını düşünüyordu! Dlnl| Rtnll KOKOK 2 inci safha ve Almanların üç hedefi I u, tarafı t inci a»Mfa««) vetlcrıyle İngiliz donanmaaım atıl bırakmak ve İngıltereyı ut-vılaya boşlamak M 'I •¦rıHMırr, ¦ I me gel- dıkUn iki hafta »onra Alman havatılı;uı i'ic almıştı Çünkü Kayzertn "Almanyanın iatıkba-li denı/Unzaalir hiikmüne karşı yeni Alman devlet ıei«: "Almanyanın ıslıktrah hav, r], dır, kaidesini koymuşta Kay zenn denizlere hâkim nlmak hdl-yası germen harbin üçuneu aene* sinde suya düşmüştü Şimdiki Almanya, tngiltereyi yenebilmek için havalara hâkini olmayı ka/î addediyor ve bunun için son t umularda üç eeaalı hedef takıb etmiştir: 1 — tngilterenin hava kuvvetlerim tahnb etmek, yahud hareket hariei bırakmak 2 — Hava üslerini tahnb etmek 3 — Tayyare fabrikalarını yıkmak Almanya bugüne kadar bu hedefle re ne dereceye kadar va-rabılmı-iır' Bunu henüz bilen pek azdır Fakat ıkınei naıha o-larak ilân edilen bu yeni taar -nızlarda ilk taarruzların taktiğinin değişmesi bundan evvelkilerin pek muvaffak olmadıkına dair bir dehl addedilebilir Almanlar, lngilteredekı sana* yi rı ııi ıını ve tayyare üb-lerine çok yakın ünlerden geliyorlar Bu onların büyük bir kândır Bu suretle üç dört ton bomba taşıyan her Alman tayyaresi İngilterenin cenubuna yirmi otuz bomba bırakabiliyor Halbuki tn-i1İTİ*r Mmınynya uçtukları zaman ayni avaalaa sahıb dejrifilirler Bombaların bir kısmı yerine benzin almak mecburiyetinde -dirler Bununla beraber Fransa ve Hollandadakı Alman üsleri Inpltereye ne kadar yakın ise tabii İngilizler de Almanyanın buralardaki üslerine o kadar yakandırlar Bu yakınlık iki tarfı da ikide bir gafil avlıyor ve muhakkak ki en büyük zararlar bu gafil avlanmaktan ileri geliyor Çünkü henüz gürültüleri duyulur duyulmaz, saatte 600 kilometre sür'atle uçan tayyareler bu iki taraf sahil üalenne hücum ediyorlar ve müdafaa loplanyle avcılar harekete geçmeden yapacaklarım yapıyorlar Hava harblerirıin en çok şiddetlenmesi beklenen haftalar Kindeyiz Bu haftalar geçtikten sonra lnj{iltereye akınlar aym şiddetle devam edemez Nitekim dünkü Alman tebliği fena hava şartlarının tayyare faaliyetine mânı olduğunu haber ven -yordu Fena niyet şartlan gün geçtikçe artacak, fakat lngılut hava kuvveti daha çok artacaktır Behçet İMİ Radyo Programı { ı/t/tao p * t a n S30 Program ve ııırmleket saat ayan B« Mürur Manlar (Pl | »0* Ajsn* haberini »İS E • kadını yemek lıtes» •-2O/IJ0 Huiık rtiklM-Li tnarUar pragramınm devamı 1230 Program ve messleket saat ayan 1735 Hikdk: 1150 Ajans haberleri 1305 Musık: lX2â/U30 Uuzık: Kodyo salon or kes İruu 1800 Progııım vs memleket uat ayın 1803 Muzık: CaZband (Pll 1920 Musik: Melodiler (Pll 1843 Muzık; Radyo tas orkeatra-sı (İbrahim flıgur idarecinde) 1930 Müzik Türküler 19 43 Memleket saat ayan ve a-jsos Haberleri 30 00 Muzık: Fasıl heyeti 2045 Konuşma 2100 Mutık: Mujzuk ve 'ek şarkılar II â» MUk- Ti julMfgnr w sazken grus- oparmsaımiri kı*t;t 23M Mıııılekvt ı-**l ayan sı asa um Musık Ctutanİ tPL 2J 11/23 10 Vaınkl pogı ım v* IMUMİ 2 EYLÜL 1940 Pazartesi Üçüncü Yıl - No 841 Yeni Sabah GÜNLÜK SİYASİ HALK GAZETESİ İdare Yeri Nuru'--nlyı No 84 l-t-iiiliil Telgraf: YENİ 8ABAII istanbul I llllliN; 20795 Her Yerde 5 Kuruş Bir sene harb Enıorve buhranlı saf»"»" donanmalı ve tayv»rt0'cri va-ni aUarn"' a muvaffak olan İngiltere yaklaşan kı rorvslnınıoV devanı edecek rJıidı najartıklariyle gelecek baharda harbe eok daha mü-said şerait altında devam edecektir Bütün ihtimaller artık İn gi İle renin lehindcdir Vazan: Hüaeyin Cahld YALÇIN i n_fi arb birinci seneyi bilir-, İT~Tİ di Daha ne vakit neti-! celeneceğine dair ortada hiç bir emare yoktur Almanların seklerine göre Fransanın inhilalinden sonra Lamlterenin istilası gecikmiyecekti Halbuki Hitle-nn Rayiştağdaki beyanatına bile rağmen çok gecikti Alman -lann ydchnmları Manş denirinin karta sahiline geçemedi Bu m us bet ve mükteseb bir vakıadır ki harb hakkında düşünen zihinlerin küfesi tarafından hesaba katılmak icab eder Yıldırım harbi Manş sularında boğulunca ilk dakikadanberi Ingil-terenin tahmin ettiği yıpratma harbi safhasına girmiş bulunuyor Bir dönüm noktası harbin tam yıki»'numune tesadüf ediyor Geçen sene hep Almanların lehine muvaffakiyetler kaydetti Müt-tetıklvı £ctck harbe Ick^ddum eden ram anim dok; siyanf ve askeri hazırlık bakımından, gerek sonra harbin sevk ve idaresi bakımından pek çok ihmal, kusur, hata ve kifayetsizlik eserleri gösterdiler Harbin ilk isbat ettiği hakikat İngilizlerle Fransızların Alman kuvvetlerini hak-kiyle takdir etmemiş" olmalarıdır Müttefikler hem Alman kuvvetlerini istihfaf ediyorlardı, hem kendileri hazır bulunmuyorlardı İşin en fenası da eksiklerinin farkında olmamalarıydı Aldatıcı bir emniyet içinde gözleri kapalı bir halde harbe atıldılar Garibdir ki Almanlar da düşmanlarının bu kadar hazırlıksız olduklarım bilmiyorlardı Çünkü onlar da hesablaruu İngiliz ve Fransızların harb açrnıya-caklannı ümidine bina etmişlerdi İngilizlerle Fransızlar harb Uan edince Almanlar şaşırdılar Ve Mussolinı vasılasiyle bir uzlaşma yolu aradılar Müttefikler en evvel Lehistan topraklarının tahliyesini istedikleri için Almanlar bunu kabul edemediler Eğer, İngiliz ve Fransızlar Al manlann kuvvetlerini hakkiyle bilselerdi ve kendilerinin hazır olmadıklarını farketselerdi, a-kıl ve mantık, barbetmelerinc mâni olur ve Muslininin tavassutundan istifadeye kendilerini sevkederdi Almanların koridoru ve Danzigi İşgal etmelerine bile göz yumarlar, bir protesto ile işi geçiştirirler ve ha-zırlanmıya çalışırlardı Fakat kendilerine pek fazla güvendikleri için muvaffakiyetle harbe-decek dakikanın hulul etmiş olduğuna hükmetmek hatasına düştüler Hattâ l-ehistan ezildikten sonra bile işin farkına varmadıkları meydandadır Çünkü o zaman Hitler açıkça sulh teklif etti Bu sulhu kabul etmek müttefikler için ahlâk bakımın-dan pek büyük bir düşüklük o-lurdu Fakat başa çıkanlamıyatağı muhakkak bir harbe gi-rişmektenae hakkı ve adaleti temin ilebilecek bir kuvvete sa-hıb oluncaya kadar sabretmek tabu kı zaruri örülürdü Bütün kış nisbi bir Bükün içinde geçti Müttefikin 0 ka_ dar gaflette İdiler ki bu müddet za/fında geceyi gündüze katarak yani bugün İngilizlerin yaj [Sonu 3 Uncu Hhıfede] Hüseyin Cahld YALCIN RUMEN ÇİFTÇİ LİDERİ VİYANA KARARINI PRO TESTO ETTİ Rumen hükümeti halkı teskine çalışıyor Halka gösterilen yegâne teselli Alman ve italyan garantisidir SOVYET RUSYA ^ Afrikada Afrikada harb İ Cenubî Afrika ve harb Bükreş 1 (aa) — Mamu, Hitlere ve Mussoliniye birer telgraf çekerek Transılvanyayı Macaristana veren Viyana mu-karreratına Rumen hükümetinin gösterdiği inkiyada muhalefetim bildirmiştir Manİu, mesajında diyor ki : "1918 de Albajuliuda toplanan tarihi milli meclis tarafından ittihaz edUen Transilvanya komitesinin eski reisi sıfatiyle, Tran-silvanyadaki Macar ekalliyeti ile beraber Rumen ekseriyeti -ni de Macaristana veren mihverin hakemliğim Rumen milleti namına bütün ruhumla protesto ederim Bu karar milliyet prensiplerini ve en ıpadaı adalet mefhunıhıruu reddetmekte ve daimî müşkülât kaynağı olacak karışıklıklar yuvası yaratmaktadır Ekselansınızdan bu kararın iptalini diler ve bu ricamı bir muhtıra ile teyid edeceğimi arz-ederim Transilvanya eyaleti ve Rumen milleti muvafakatimiz olmadan hiçbir zaman bu kararı kabul etmiyecekİerdir „ Rumen milletine tecelli veriliyor Bükreş, 1 (aa) — Stefani: Rumen propaganda organları Rumen milletine Vıyanada ittihaz edilen kararın anlaşılması zaruretini izah etmek üzere bü- |Sonu 3 uncu -i Rıunanysnın Sovyet Rusya, Bulgar \e Macar metalebatını yerine getirdikten sonra bugünkü hudtııllannı gösteren harita Bulgarlar Dob- riceyi işgale hazırlanıyorlar -¦ İşgalde bir de motorlu kıta vazife alacak Sofya, 1 (¦*) — D N B Oraiovada cereyan eden görüşmeler hakkında Vetcher gazetesinin yazdıklarına göre süratli ve musktı-litsız bir tesellüm temin ve sükûnet vr întiıomı muhafaza etmek için cenubî dobrıceye girilmek uitıc ıcab eden askerî vc idorl teknik hışırlıklar yapılmıştır Bulgar heyetinin başlıca askeri eksperleri olan general Popoffun kıtaatın ıiın-ııı* aıd tedbirleri ittihaz etmek ürere yarın v ¦ ¦ hareket etmesi muhtemeldir Bulgarların mümtaz motorlu fırkası şimdiden hazırdır İşgal tarihi ı- -tuı olunuyor Sofya, 1 (aa) — Stefani: Bulgar I murahhas heyeü reisi Pomcnof, Bulgar - Rumen ımızakerclerini intaç | etmek üzere bugün Krajova'ya gidecektir Sof yorun siyasi mahfillerinde öğrenildiğine göre iki taraf arasında bir itilafa varılması ivin halledilecek bir tek mesele vardır O da, cenubi Doorıeenın Bulgarlar tarafından işgali tarihinin teshilinden ibarettir Dünkü muhtelif spor hareketleri Yelken yarışları neticelendi Galatasaray-Beykoz hususî maçı beraberlikle bitti Avcılar bayramı çok neşeli geçti Avcılar ve AU-cılar cemiyeti men •ubi-n ,ie davetlileri dun Smyburnun d a avcılar v-ramını kutluların-, lardır Öğleden evvel İstiklal Marsı ile başlıya n ve bayrak çekme ile Atatürk abidesine çelenk koymak ek Ünde olan merasim yapılmış ve av yemekleri ile ogle yemeği yenibnis-Ur Öğleden sonra aba müsabakaları yapılmıştır Güven da birim raceddın m ıstır ı atısm-ıgi Sa- lkımı ugl al- Teoharl, hıgu Oı m ıslardır Birinciye hır kupa İkinciye 100 av fişeği, üçüncüye de 200 gram barut ho diye edilmiştir Diğer spor hareketlerine ald Uf ¦İlatlı yazılarımızı Almanya Tuna seyrüseferini kontrol edecek Yakında Viyanada bir içtima aktediliyor Berlin, 1 (aj) — D N B bildiriyor: Alman hükümetinin daveti üzerine, Tuna enternasyonal meseleleri hakkında Viyanada pek yakında alâkadar hükû -metlerin eksperleri arasında müzakereler cereyan edecek • tir Ven*ayın kurmuş olduğu Belgrad Tunarr enternasyonal komisyonu, muhasamatın başlamasından sonra dahi, Fransız ve İngiliz işbirliği altında faaliyete devam etmiştir Bilhassa düşman devletlerinin Tuna yolu ile Almariyanın iaşesine karşı malûm sabotaj teşebbüsleri nazarı dikkate alınırsa, bu vaziyet artık daha fazla süremezdi Viyana eksperler konferansı, yeni muvakkat nizamat üzerinde karar alacaktır Baltık orduları Kızılor-duya iltihak ediyorlar Kopenhag, 1 (a,a) — Stefani: "Berlingske Titend,, gazetesinin Stokholm muhabiri, üç Baltık memleketi ordularının Sovyet ihtiyat kuvvetlerine iltihak ettiğini ve bunların Rus u-niformasını taşıyacaklarını yaz maktadır Parlâmento sulh yapmak teklifini reddetti Le cap, 1 (aa) — Cenubi Afrika ittihadı mebusan meclisi 65 reye karşı 83 reyle hükümetin harb siyaseti aleyhine ve Almanya ve İtalya ile sulhun yeniden derhal tesisi hakkında Hertzogın verdiği takriri reddet mistir Meclis 65 reye karşı 83 reyle 27 kânunusanide kabul edden Sunsun tadil teklifini teyid ederek 4 eylülde İngiltere imparatorluğu yla işbirliği yapmağa devam, bitaraflığı red ve İtalya ya karşı harb ilânını tasdik eden kararını teyid etmiştir (Soru 3 üncü ıshıfcde] Alman ve italyan görüşüne göre yıllık harb zayiat blânçosu Almanlar bir senede ancak 39,000 maktul verdiklerini iddia ediyorlar ip ıl'- 'un deniz zayiatı Roma, 1 (aa) — Stefani a-jansından: Gazeteler İngilıerenin harbin ilk 12 ayı zarfında bir milyon 158762 ton hacminde ticaret gemisi kaybetmiş olduğunu tebarüz ettirmektedirler Bu netice, Büyük Britanya-nın resmî tebligatından istihraç edilmiş olup hakikaten kaybol- (Sonu 3 lineti tahlfede] İzmir fuarına karşı halkın büyük rağbeti İngiliz pavyonuna Hindistandan gelen yeni nadide eşya çok alâka uyandırdı İzmir I'narında Trakya papyonundan bu* gurunu* Atış mÜMabalaknndaıı \ üncü sayfamızda bulacaksınız blri\ Ziraat Vekilinn tedkik seyahati Kırşehir, 1 (aa) — Ziraat Vekili Muhlis Erkmen dün şehrimize gelmiştir Muhlis Erkmen şehrimizin go rülecek yerlerini gezdikten sonra dün gece şereflerine Halke-vindc verilen temsilde bulun • muşlardır, Ziraat Vekili şehrimize gelir -ken Kaman nahiye merkezindi, köylülerle temasta bulunmuş vc bu mıntakanın durum ve zirai işleri üzerinde kendileriyle görüşmüştür, --\ istiklâl Uğrunda Tefrikası hakkında zaruri bir cevab "Tan,, gazetesinde eıkaıı bir tefrika hakkında Dr fahri Çan'ın tavzih ve tashihlerini bugUn (3) Uneü sayfamızda olununuz l/jııır, 1 (a a) — İkinci haftasını tamamlanmaya yaklaşan İzmir enternasyonal fuarı dun gece en kalabalık zamanlarından birini kaydet -mistir Pavyonlar ve atraksiyon saha-sı hıncahınç dolu idi Hindistandan gelerek ingiliz imporatorlugu pav -yonundaki yerlerine yerleştirilen nadide eşya buyuk bir alaka ile seyredilmektedir Trakya pavyonunun uyandırdığı alâka İzmir ıı - ¦ ¦ ı 1 — Çalışma vc hareket kaynağının bir şaheseri olan Trakyayt görmek islıyenler Trakya-da uzun bir seyahate çıkmakla degıl sadece İzmir fuarındaki Trakya pavyonunda bir «aut tevakkuf etmekle 7777777 standar içinde mahsulât, mamuta! ve ma&nualılcTrakyayı baylan basa dgrenıı ve oradaki planlı melodik ve programlı bir enerjiye ahıt olur, Trakya Avrupa kılaında iktisadi bir kopru, yesıl bir yurd parçası, zümrüt gibi ovaları, Arda vc Tunca kıyısında tarihi eserlerıle süslü güzel Edirnenİn Selimiye vc uç şerefe- i II camilerini ve gUze) saray içini ulu ^ Avrupada harb J şiddetli hava harbleri —"— Dün Almanlar 85 tayyare kaybettiler Londra, 1 (aa) — İngiliz hava vc dahilî emniyet nezaretleri tebliği: Bu sabah düşmanın mühim bir tayyare kuvveti Kent sahilinden aşarak şimalden Tî-mese doğru teveccüh etmiştir Tayyare dafi bataryaları faaliyete gedmişler ve hücum e-den avcı tayyarelerimiz düşmanı dağıtmışlardır Şehirde ve Kentin şimali şarki mınta -kasında muhtelif mahallere bom balar atılmıştır Bir şehirde müteaddid ev ve dükkânlar tahrib edilmiş, bir çamaşırhane bir gar ve bir dere kenarında evler hasara uğra -mistir Zayiat azdır Şimdiye kadar abnan raporlara nazaran bu hava muharebelerinde avcı tayyarelerimiz on bir düşman tayyaresi düşürmüşlerdir Tayyarelerimizden birini kaybettik Öğleden az sonra ikinci düşman tayyare dalgası gelmiş ve Londra mıntakasının cenubu şarkisine yaklaşmıştır Hava muharebesi olmuş, düşman püskürtülmeden evvel bombalar atmıştır Mufassal raporlar henüz gelmemiştir ,, İki tarafın zayiat nisbeli Londra, 1 (aa) — Salâhiyet tar mahafiller Alman basku -mandanlığımn tebliği hakkında aşağıdaki mütaleayı teyid et -inektedirler: Günün hakiki zayiatı motör-leri düşürülen 85 Alman tayyaresi ve tahrib edilen 37 ingiliz tayyaresidir, 25 İngiliz pilotu sağ vc salimdir Bu vaziyet karşısında Almanya 212 avcı layya resi pilotu ve bombardıman tayyareleri mürettebatı kaybetmiş demektir İngilizler ise 12 pilot kaybetmişlerdir Almanların talim gdrmüş tayyarecileri yenilemek için maruz kaldıkları müşkülâta göre bu fark büyük (Sonu 3 Uneü sahıfrdel Tral kültür tıyerüı (Sonu 3 nrında kendim üncü sabitede] SABAHTAN SABAHA: pahalılığı Eczanelerin bazı eczaların gelmemesi dola-yısile mevcudları pahalılaştırmıya hakları var mı ? H alkın cam ile sıhhati ile alâkası o-yat müra-ı mı gclmi-lerin işleri insaf edip ne mı kanı- İşlen yolunda, dedik Çünkü malûm ya, bir k Sıhhiye Vckâletiı İÇ sent in bir evvel kararı ;k a/,ıl- ile eczanelerin s dı Herkes, her ıstcdiğ vvnı cc/aııe iti, Hele yerlisi olan yapılabilen eczula gelenlerine de g ümrük müşkü- (Sonu 2 nel sahıfcde) Bir eczaneye 3341 kuruşa mulukuı tentürdiyot 800 kuruşa sürülüyor! Her Sabah Fakir talebeye yardım Unıveraılc Rektörlüğünün yuM» sek tanul gençleri İçinde yardıma muhtaç olanlara daha mıieuir bir surette muavenet temini İçin tedbirler aldığını memnuniyetle öğrendik İlk mektebe devam eden yoktul yavrulara da yardım İçin daha geçen yıl Partinin nezaret ve fefkatt altında lumullu ve esaslı Cır teşekkül vucude getirilmişti Her semtteki lakir çocuklara muavenet faaliyetinin bîr merkez etrafında teksifi surenle muhtaç talebemize daha esaslı yardımlarda bulunmak gayetini ihtar eden yeni teşekkülün bu seneki mesai tarzı hakkında gazetelerimizde henüz hiç bir habere rattlıyamadık Vakıa geçen tene toplanılmış, konuşulmuş, görüşül-mü| ve bu ytl İçin ehemmiyetli yardımlarda bulunulacağı vldedilmtştı Muhtaç yavrularımıza yardım heyetinin başında bulunan faziletli ve feragatkar şahsiyetler malûmu-muzdur Bu zevat belki de sessiz, sadaıız çalışıyorlardır Lâkın bu ders yılında arkadaşları gülüşe oynaşa yemeklerini yer -ken boyunlarını bükerek malDI ve mahıun bir kenara çekilen yok-sul yavrulara mektebterlmiıde hu tesadüf edilmemesi için bu zevs daha az tevazu gbıtcrerek meçh ız neşriyr ine halk tında yardı n daha yakından alâkadar edılı Türk, mahalline masruf yardı ¦ n atla çekinmez Elverir ki t j huıusda yol gosterllıln A Ceınaletldin Saraçov SAYFA YKNİ SABAH 2 KVIAJL 1940 ASKER GOZİLE Askerlikçe bu harb nasıl ve ne zaman bitebilir? — 2 — İki tarafın kanulıkh durma-lanylc harbi neticelendirmek mumkun delildir Almauyayı, geven Cihan Harbinde tnağlüb edebilmek için yüz fırkadan İnala PronHU kuvvetlerinden baa-ka 85 İngiliz fırkası 42 Amerikan fıraaı ve 58 İtalyan fırkam kullanılmış idi Bunun mecmuu kesinuı uç yüz fırka eder Al-munya bunlardan başka Saik cebhesınde de Rusya Ue uğranmıştı K'-kı Sırbistan ve Kumanyaya mukabil Türk ve iiulgar kuvveUen mahsub edilrbılır Almanya ve müttefikleri, bun-danbosk a tam abluka Ue ham madde ve saire tedarikinden si-kınlı r¦ j- idiler Bugün Almanya ve İtalya, demi ablukasından zarar görüyorlarsa da şark taraftaki inom leketkr Karadeniz ve Balkan ülkeleri kamilen kendilerine a-cıktır Şu halde bugün de yalnız Alman1m mufrlüb etmek için hiç olmazsa uç yuz fırkanın F rai imiz ve Alman topraklarında Almanya üe çarpışmanı lâzımdır Almanların ve İtalyanların İngıltereyi mağlûb etmeleri vc Büyük Britanya adalarına ankeı ihracı meselesi ecelce trdkık olunmuş idi Almanlar, bu teşebbüslerinde muvaffak olamazlaraa sade tayyare ve denizaltı taarrualan-le İngıltereyı mağlûb ve tııılha mecbur edemezler Ingıl terenin de Ahnanyayı mağlûb edebilmesi için mutlaka onunla Pransada ve Almanyada kati kara muharebeleri yapması lâzımdır Vaktiyle Napolcona karnı da böyle olmuştu Yalnız tayyarelerle veya deniz kuvvetleriyle Almanya mağlûb edilemez Tayyareler bir memk'ketı tahribe yararlar Fakat kendi baslarına kat'i netice uftıhaal e~ demezk-r ingiliz ve Amerikan tayyareleri kadar Alman ve I-talyan fabrikaları da tayyare yapıyorlar Sadece karşılıklı tayyare muharebelerinden ve a-kınlurından her iki taraf, dikerine karsı kafi bir netice istihsal edemez Deniz kuvvetlerini karada yürütmek ve harbe sokmak da mumkun değildir ingiltere ve eğer harbe girmeğe karar verirse Amenka, Almamaya galebe çaba ak için lâzım gelen üç yüz fırkayı nakil ve ne zaman tedarik edebilirler' Her iki tarafın insan ve saire m cm baları bu işe kâfidir Ancak teşkilât ve teçhizat meseleni, zabit, erkânı harb ve kumandan meseleleri, talim ve terbiye meseleleri pek güçtür: vc çok zaman üter Bu iki devletin anken kuvvetleri mecburi askerlik usulüne dayanmıyor • du İngiltere geçen Cihan Harbinde, hâdiselerin şevkiyle Alman orduları başkumandanı (•ı-ınTid Von Keilel Yazan: Eski Ordu Kumandanlarından Emekli General Ali İhsan SÂBİS Şehir ve Memleket Haberleri ) ikil vasıtalarının tipleri tahdid olunuyor kabul etmiş okluğu mecburi askerlik usulünü harbden sonra tekrar kaldırdı Geçe» anne siyasi hâdiselerin aonle, 1939 ilkbaharında yeniden kabul etti; fakat sadece mükellefiyet sinleri dahilinde olan gençleri silâh altına çağırmakla ordu teşkil edilemez, bunlara »alalı b ter, cephane ister, tccbzui ister, CHvab ister, ağırlık ve nakil vasıtaları üter; erbaş ve mıbjy ister, kurmay zabiti ve kumundan İHter, bunları talim ve terbiye etmek lâzım Zahiri bir iri -biye buhranlı zamanlarda kifayetsizliğini derakab gosteııı Gecen Cihan Harbinde, Ça-nakkalodcki İngiliz ordusu kumandam olan general ilamıIto-nun raporlarında acele tenkil edilmiş, talim ve terbiyeleri nakıs kıtaların nasıl beceriksizik-ler gösterdikleri, zabitlerin ve hattâ kurmay zabitlerinin karaya çıktıkları mahallerde naıul vaziyete muvafık düşünüp karar veremedikleri, böyle zabitler ve böyle kıta kumandanları-le daha canlı, daha tabiyeye muvafık hareketler icrasının mümkün olamıyacağı sarahat ile zikredilmektedir Hunun için yeni teşkil edilen ve edilecek İngiliz fırkalarının müdafaada, bot teknik vasıtalarla mücehhez oldukları saman, iyi ış görmeleri nzubtemel-dır; fakat Alman askerine kar-p bir taarruz bahis mevzuu olduğu zaman meselenin ehemmiyeti hayli büyür 1939 ilkbaharında mecburi askerliği kabul etmiş olan İngilte-rvnın 1940 ilkbaharındı! 30 fırka teşkil edebildiği kendi başvekillerinin ifadelerinden anlatılmıştır Bir sene de 30 fırka teşkil edilebilirse dört senede yüz yirmi fırka teşkil olunabilir Büyük rütbeli zabit ve general bulmak hususundaki güçlükler hasebiyle, teşkilât ilerledi kec miyetini ve deniz ablukasını tez-yid ederler vc Almanların denizde vc havada yapara klan tecavüzleri vc zara ilan azaltırlar; ve ancak buyle bir vaziyette Almanların, İngıltcrcyc ihraç hareketi yapmaları büsbütün güç ve belki gayri mümkün olur Bu tcdkiklerimızdc dahili isyanlar inhılı'ıllT bahis mevzuu le-ğddiı I! m -ı tarafta böyle bîr şey vvkua releceğini dc kimse kesiti cnnu L^zan karşı tarafta ic Uupınluğu vücuda getirmek için ealu-an bir devletin kendi içinden birdenbire bozulduğu da vakj ııi lnlır Harb psikolojisi ve bozguncu propaganda tk taralı I I; n bir silâhtır Böyle bir ırlulâl hariç olmak üzere sırf askeri kuvvet ve kudret İtibariyle, bu harbin geçirebileceği K-ı'm J ¦» yukarıda ted-kik edilmiştir Napok-on bugünkü vazıyete benzer vazıyette 1801 den 1805 senesine kadar eh bağlı kalmış ve hazırlıklarla meşgul olmuştur İngiltere dahi bu müddet zarfında Fransa aleyhine ittifaklar kurmakla r-\ Yeni Sabah aöom; builu ti-' ,ı Ecnabl SENELİK 1400 Krt 1700 Ki» • AVLIK 760 B 1460 ¦ 0 AYLIK 400 » B00 a 1 AVLIK 160 * S00 » 2 Eylül 1940 PAZARTESİ 27 Rrccb 1369 29 Rumi Afi i*m 13M Gün 246 Ay: 9 *40 — Hu r 120 GUnsa Olta İkindi 1046 532 BU Eunl 528 1218 1554 Va»«tl akasm Yalaı Imaak 12 00 136 0 00 Eunl 1841 2018 341 Vasati Bir çok lise ve üniversite mezunları, allı aylık bir talim devresini mutuakıb bir «ene kadar da harbiye mektebi tabanlı görürlerse, takım kumandanı olabilirler İngilteredc lise vc üniversite I mezunları çok olduğu için Lakım kumandanı yetiştirmekte pek güçlük pekitmez Fakat bölük, tabur, alay ve saire kumandan -lan kâfi derecede bulunamaz Şu halde İngilterenin 1943 senesine kadar yetiştirebileceği 120 fırka asker Almanyaya karsı taarruz için kâfi gelmıyerektir Dominyonlara da lezar icra ederek bir an evvel mecburi askerlimi kabul ettirmek ve onlardan da teman yüz fırka kadir asker teşkil ve celbetmek iktiza edecektir Bu halde dahi yalnız bu İngiliz kuvvetleriyle Almanyaya karşı bir taamızi harb icrası mümkün dcğiklir Amerikanın kendi oıdusîyle filon yardımı mutlaka lâzımdır Halbuki A-mrrika dahi mecburi askerliği henüz kabul etmemiştir, alev-cud ordusu ancak yeni teşkilâta bir çekirdek olabilir Şu halde oraaı da İngiltere vasiyetindi -dir 1913 senesine kadar yüz iırks teşkil edebilirse iyi bir randıman addetmek lâzımdır Bu kara kuvvetleri tenkil ve ihzar rdilinciye kadar ingiliz donanması Amerika donarını xsı ile takviye edilerek deniz hâki Her iki taraf bugünkü vazi -yette ıturuı i d ı bu hal, geçen ktfj Maginot ve Sıegfried hatlarında karaı karcıya durmıya benzer Almanya bugün Av-rupanın kara kı taamda yapacağını yapmıştır Ingtitrc dahi nefsini müdafaa için adasına, kabuğu içme çekdmiştir Bu hal ile Almanya sulh yapmış olmaz İngiltere de harbi kazanmış olmaz; harb masrafları ve sıkıntıları mütemadiyen devam eder Bu iş bugünkü şekilde uzadıkça Almanyada veya Avrupanın işgal ettiği diğer yerlerinde ihtilâl çıksa bile İngiltere vc A-merika, Avrupanın kara kıtasına geçip asker ihraç edemedikçe bu vaziyetten istifade edemezler Almanyayı mağlûb edip sulha mecbur etmek için bugünkü şartlar, geçen Cihan Harbin-deki şartlardan çok f arkbdır Hususiyle rYarmanın ortadan çıkmış olması vazıyeti çok değiştirmiştir Almanyaya karşı | Fransa askerlikçe mühim bir koz idi Bunun yerini ancak başka bir büyük kara devleti tutabilir Eğer Avrupanın kara kıtasında, büyük bir kara ordusu İngiltere tarafından kazanılarak Almanya aleyhine tahrik edilebilirse o zaman vaziyet kolay değişir Eski blHncı va artıncı ordu Kumandam emekli General AU IhiMuaSinb Ekmeğin ucuzlatılması için yeni bir tecrübe Ticaret Vekâleti bunun için yeni bir lormül hazırlıyor Hükümetin, lıOyhl lehine bufiday fiyatlarına yıptıgı 30 paralık zamdan ı ı kınrl lyıllırl IMllUtl memleketle nynı nlrtbei dahilinde yııkeuııeUr Ticaret Vekaleti bu yukıdlse mani olmak içm yeni bir ekmek ceanıunın tecrübelerini İstanbul belt-dıyeai lktısad MudUrluçune yarıitrmıjb Bu lerrub-rlrr İyi netice vermemiş ve iatenen kabirde ekmek alınmamıştı Öğrendiğimize *orc Ticaret Vekaleti yeni bir ekmek crfDİ-sl formülü haııı Ihmaktadır Bu formülde bugUnkıı çeşniden daha (ula sert ve daha aı yumuşak buğ-day vardır Bu suretle sert bugdnyın fiyatında görülen ucuzluktan istifade ulunmak İnlenecek Ur Ticaret Vekâleti bu furmıllu yakında Belediye lklııad MudurtugUne tebliğ e-decek ve yeni çeşninin tecrübeleri -nin yıpılmuını mtıyecefcUr Valinin teftişleri Vab ve llrledıyr Rci»i Doktor Lût-fı Kırdar şehir dahilinde bir kaç gundenberı biuit t-nı-ln yapmaktadır Bu teftişler neticminde birçok esnafa ems rsbıtları tutubııuftur Ortamckteb muallimi olmak istiyenlerin imtihanları Orta t in-t mııe**eırlrrinc mu-ı allım almak Ulıyen Uv meıunları I unıvrrule Ulebcltıi ve mualbm [ mektebi melunlarının muubaka im-Uhanlsıına buzun Uaıverııtade baj-Isn ocaktır Bu imtihanlar yalnu fııik, kimya, tabiiye vc liaaıı dertlerinden yapıla -cok muvaffak otan tolebcler hancı deriden imtihana Birdi isr o dersi' yardımcı muallimi olmak hakkını kaunacakUr okuyucu—^ diyor ki: Dükkânların kapanış saatları OkuyuruUnnıııdaa O Sami yasıyor: "Muhterem gazetcnısın Kerkin pazar günkü Kayınında bir mcHİi'kdağımın ukşamlan kapanma saati hakkında bir ncanamesı intişar etti Çok yfnnde olan bu yazıya ben de bir kıı kelime ile iştirak et-mufp duşundum Halkın tercümanı olan sizlerin buan yazmaktan öürgi'mıyrcc;;ını;ı ümıd ediyorum Acaba bızı saat 19 da ka | pata rai; meşru hakkımızdan mahrum etmenin sebeb vc mânası nedir'' Bizimle bakkalların arasındaki farkı so-mlnlır miyiz? Evet! osnaf İki suufu ayrılabilir: "Tuplanı-ı ve perskendeci, Yoksa bir makara, yüz paralık lâstik vc bir mektub kâğıdı satan bir dükkân da toptansı île beraber ayuı saatte kepenkleri indirmesi doğru mudur?, „ SABAHTAN SABAHA KISA HABERLER * Ticaret Mekte 8laj Ce- Uılfbclari uden bir gr esre mektcbı Um Remi sik* aylık bir deı lardır Staja ler kaptan * *™ Nj klı Mer kast — Unlvcr- nitede huırÜKbırı lamomıonan ııan İliç Iht VC n' ııı ı ¦ Hükümet bu hususta mühim bir karar verdi vermlrtir Bu kararın tatbiki İçin hu kûmet tarafından yapılan teUiilclcr ¦' " "'i Motorlu nakil vasıtalarının tevhidindeki müfkulat nazarı İtibara alınarak ilk olarak tov-hid hı motorsuz nakil vasıtalarında yom muhtelif hayvanlarla çekilen arabalarda tatbik olunacaktır Hükümetin bu lıu-:u_trlakt tetkikleri tı-mumlanmifür, Şimdilik tek ve çift riımrİUl olmak u«re Hoj tıpde araba tesbit ılunmu;Uır Memleket dahilinde bu mbalar coğrafî «artUra uygun olarak kullanılacaktır Hükümet yeni araba tiplerinin ta-ammUmd tein elinden geldiği kadar fedakarlık yanacaktır Karabük fabrikaları yeni arabaların lüzum gösterdiği akmamı seri lıalinde çıkara -cak vc bunlar hükümet tarafından memleketin her tarafında maliyet fiyatına satılacaktır Bu suretle yeni arabn Up yavag yavaş revaç bula -cak ve akı Up arabalar eskidikçe ortadan kalkacaktır Dîvanı lügatin tenkidi münasebetile Mehmed Nuri Erdoğana cevab Yazan : besim at alay Yeni Sabah gazetesinin (ZB) rt- j £uslo nuıhıuıııdakı tenkıdııılıi okudum Tenkit nezahet ve terbiye dairesinde yapıbrsa iyidir ve faydalıdır Ben bu çeşit U-nkıdlerdrn çe -kınmem Hatta kendim ararım ve islerim Tenkit ve münakaşanın da bir yolu vardır İyi niyetle yupdan len -kitler böyle yapılmar Sır, gb'leri •lonmuf »akallan dimdik lnu, bir adam hıralle uıerunc aUlıyorsunuz Ne utıyonunuı bıhnıyorum Divan tercümesinde bir çok hala-Ur truHb ettiğimi yazıyonıunuz Bu, oUbillr ben dr bir Inaanım ıazbk dd ¦¦il değilim Ba-erleri insanca vc t oUn her adama sterini İnhisar de arapçayı •tivorsunuz j Radyo Programı ] 2/9/IS40 PAZARTESİ 7S0 Program ve memleket ¦ Lyan 7J5 Müzik: Uafıf program (PL) 800 Ajans haberleri 810 Ev kadını - Yemek liatcaJ 1230 Program ve memleket saat ayarı 1235 Müzik: ¦ıı Ajans haberleri 1320/lUn Müzik Karışık program (PL) 1800 Program ve memlekat mat ayarı 1910 Müzik: : '•¦ii Memleket uat ayan ve ajans ' haberleri 2045 MOzlk: Dinleyici İstekleri 2110 MOsik: Saksofon ve Akordeon aololsrı - Şükrü Sanpınar 2130 Radyo gazetesi 2145 Muzİk: Radyo salon orkes -Irası '1230 Memleket saat ayan Ajans haberleri; Ziraat Esham - Tahvilat, Kambiyo - Hukut Buraaaı (Fiyat) 2245 MOzlk: Dans müziği PI) 2325/2330 Yarınki program ve kapanış adliyede Rakı yerine su satan bir açıkgöz yakalandı Yenişehir civarındaki ekseri bakkallarda rakı '»'çelerinden rakı yerine su çıktığı etrafında bir lakun şikâyetler olduğu görülmüştür Bunun üzerine yapılan tahkikatta bu bakkalların bir mıktnr ra+ıli'U'Uu -u:amı lenzılut ile Hüseyin adında bîr bayiden aldıkları anlaşılmıştır AraşUrroa neticesinde Yenişc-hirde Dereotu soka çında 21 numarada oturduğu anlaşılan Hüseyin yakalanarak sorguya çekilmiş ve suçunu itiraf etmiştir Söylendiğine göre Hüseyin boş şişeleri toplayarak bunları su ile doldurduktan sonra maharetle bandrol yapıştırıp bak kaüara satmakta ünü} Hüseyin dün adliyeye verilmiştir Ecza pahalılığı |aa« tarafı i •- Istı çıkarıldı Bu sun-u- ecza* nelerin ıjı iki misime çıktı va müstahzara ti olan nrısnlasın kan arttıkça arttı Fakat ne bu artı», ne de reçete fiyattan için konan tahdıdler para etmiyor Aynı rece"*; ıçtn her eczanede ayrı fiyat bulun -makta'iır Hunun Hebebı her eczanenin mıvkııne, elıeınmıyetıııe gore bir kâr uiiii»(ı tayin etmek ısterneaıdir Halbuh, dıhıye Vekaleti bilhassa bunun -»nüne geçmeli âdi Evvelki gun bir refıkunil İstanbul eczanelerin»- kilosu 320 kurusa malolan unturdıyot gibi her eve lâzım olan btr madılenuı eczanelerde yedi, uckız luraya satıldığını yazıyordu Tahkik ettik: Doğru, Bir eczaneye yüzde yüz elli kâr olur mu Vakıa başlıca ilâçlar bize Avrupadan, bilhassa Almanya-Han gehr Almanyadan mal ge-tirüemedıgı gsmMaama* olnıua; getirtmek ımkâıu guçkftsmıatır Fakat ellcnndr harbden evvelki fiyatla alınmış alukUr bulunan eczanelerin ve ecaa depouııuun mal gelmediği bahanesiyle ve müstakbel kârlarını da çıkarmak üzere bir misli zam yapmalarına neden müsaade edilsin '¦' Eczanelere tahüıd kararıyle verilen istifade, bugün onlardan çok kâr etmenMİeruu istememize hak kszandırmıstjr Kaldı ki bu bir umumi sıhhat nıesele*»-dir de Behçst MAFA Halkevlerinin köy gezintileri ,cnc lertib etuk-c Iıı-Jınılmıslu Fk - zintıye iylirak edenini | tir Misafirliğe değil kavgaya gitmiş Zeyrek yokuşuuda 132 numarada oturan FtrUnyv isminde bir bayan aynı sokakla oturan Zekiye ısnımde bu- kuta evvelki gun muaf ırlığe gülerek araların da bir kuvgaya sebebiyet ver -mis Her iki bayan aaıaça bas-başa tutuşmuşlar ve yekdiğerini yaralamışlardır Ikon de tedavi altına alınmıştır le ııbat elmel hala diye taydığınız maddelere geçiyorum 1 — Niçin ben hicri tarihi milâdi tarihe çevirmemişim Uu bata tmls, dyle mi" Den metni tercüme cdlyolum Ona bajka «ey karıştırmak !!¦-' ı ıiı Çunkû ban »erb yazmıyorum, tercüme ediyorum 2 — "Arapça malbu metinde, Bart ve MlkyulÜ Kdlll mayım deniyor Sız bunu »r-rap \x «araba benzer akıcı rtaanelsrln Olcusu» dıyr lercume ctmısruniz M 1-bukı Bart, aarap kabı ve bulun akarların ol rüi denmesi ¦•'ımndıı* diyorsunuz ve baıluuııun hukuunı ararken kendinlı blribrinden beraber ve blrt-btrınden kolu İki halaya birden du-fûyor-umuı Sakınır ne yapıyonunur: Sb* mü* tercim Aaım efendinin (Nrytal) kelimesine şfiı (ılıı demesine baktırak bunu (Şnntiı hc*») an-Unmna BanıyOrMinui Tane ııl ¦ (Pey-maatf) olcu demektu Shi, dan sisin budutlniz anlx'-ı j'ıtuniı- Bakın (Burhanı kaü) larna ıHUhası sahıfe (192) ve bakınız Şı-mUlloga) anuyarak benim yanıldığımı iddia edıyoıuınuz Ilncaın tenkit koli değildir, bir kelimenin anlamını iyi' bilmeden, ana eterler taranmadı üuan ortaya atılırsa ıjte buyle mal Cup olur Tekrar ediyorum Divanın tem meal to herhangi arapça bJenin dagüdır bete atsan sıbiirrin hiç V sen yazmakta olduğun tef lire kar bu gibi itleri erbabına bırak- E-s den arspca bilenler her ipe buruı larını sokarlar, hsr ilimde alım g ctnırlerdı Artık o dcılrltr geclı Bı nu hâla unüyantadınız mı? (Helb) lelımeılııe gelince *C rek yaznuı ve ncrefc basınu nush« Kıldn Bu ne coasret, bir kimsenin EormedıCı cyı gomıu) gibi hareket etmesi vc baıkaaımn İtauaunı bulmaya rılııniJii ııyıpiu ayıp tBaım nuıhada dahi pek doğru olarak da (bülbl demeni- de do*ru değildir Boama ıııııba meydandadır Her t ılımı heı yerde tNllabUır, keume birinci didin I3«T inci sahı-feaindedlr ve lıarekNııdıı Sız yine buyuk btr emaret ir akaini iddm edi-vorsunıu kend! kananlunUİ bir hafiye İle bildirdik Biz kannalitnUdr yaniutblU-rz t bdyle olan bile biıl doğru yola götürmek leln sapılarak jey bu değildir Görmrdigi bir kitabı «Ör -mUj gibi hareket etmek, basma nua-halan meydanda olan bir kitaptaki kelimeyi, olduğundan başka turlu göstermek, ilim islerine aykırı şeylerdir (Arkın varl -Acemi mi, Usta mı?- Bir seyyah seyyar satıcılık ile fabrikaları gezerken yakalandı 3 üncü sulh ccz;ıya havale edilen bu dava duruşması hemen o gun yapümıslır Türkçe bilmıytn: genç karısı ve kucucuk çocukları ile birlikte mahkemeye atreu Fredrik lııc turkçe blmıe«iigıtiden aorsusu Sa-ı ,:¦, komiser muavini Necdet Er-SıSMBu lercUmaıluJı Uc yapılnııs-tır Fredrlk sorulan tarihçesini suyle Bı zenne memleketime gitmek livadan buraya geldim İki ite muamelCM ıçm bakliyo-ozaıı püli*-dıı karım vc çocu-ttlrliktc - program harici ola-kı oy kalınca paramız luken- rcklOre sattım Tum UçUnciısUnü satarken yakaladılar ve buraya gelirdiler Neden olduğunu anlamadım IV-,- Makim Bay Munıb onu ıralı eluı- dl: — Turkyede seyyır caııaUık gezici tüccarlık yalnız Türk vatandaşlarına maasusdar Maı taktünle ceza verilir Noı«ıçl, -ı,lu bj'mı salliyank gözlerini yere çevirdi — Ben bı biliyordum Uunuıı »uç olacak bir sey olduğunu bana söylemediler de Nihayet mahkeme karar verdi •2700 layılı kanunı gare ayak sa« Ucılıgı muluyeUnde ıtı-ıiık ¦ pn-gından dulayı 10 bre «gır r*'-1 *e-zaaı ile nuıbkuzoıycti''1 «' yemden boylc tur turu- ı*icı«ıyecet|ıne kanaat h¦ 'i "iduesnsan bu rezvun tecıbnc ancak 100 kuru» mahkeme masralımn kendisinden lahaıbnc karar verildi» Tercüman komiser bunları tak -raredıncr Fredrik çok memnun oldu ve gUk* gule birçok teşekkür e-dereh hâkimi tekrar lokruı arla miadı Kapıdan çıkarken bir Ura ıleyın-cc biraz sasırdı arnoı* sonra bunun mahkeme harcı olduğunu anlayınca derhal cantaamdan çıkarıp uza Urken — Uçur kurtulduk dagruau çok korkmutlunı Hele karım çok üzülmüştü, diyor ve gene karısına bakarak soruyordu — Degll mr_ On hırı adliyeden çıkarlarken artık durtrtı otele gideceklerini sam-yorlorriı Fakat polisi- İmlikle yine CuBtvava oradan OM BOSOSUU ka- — Merak etmeyin diyordu Oto İle olduktan sonra yarım saate varmaz, otelde banyonuzda bulunur -| gun uz Ve gnlusüycırlardı 4 3 EYLÜL 1940 SALI Oçiincü Yıl - No 842 Yeni Sabah UUNLUK SİYASI HALK GAZETESİ İdare Yeri NaruMmaıüyft, No 84 Intanbal Telgraf: YENİ SABAH istanbul TELEFON*: 20191 Her Yerde 5 Kuruş Harb karşısında Rumanyada tehlikeli Türk sıyasetı;kaIlşlklIklar Türiuyenin w ma,,rtl alının hni" hareketinden şi-kâvrr «len Almanya buna ip--ıı kendisinin böyle islemiş olduğunu unutmamalıdır Türkiye) i telkin etmek ve eski normal münaaebetleri iade eylemek için yegâne çarenin dünyayı ürküten İstilâ ve tahakküm politikasına sözle değil, filiyat ile nihayet vermekten ibaret olarajiını hihnelldir Yazan: Hüseyin Cahîd YALÇIN BüyUk nümayişler yapılıyor Alman konsolosluklarına tecavüz edildi Harbin birinci yıldönümü münasebetiyle umumi vaziyeti tedkik ederken bu müddet zarfında takib ettiğimiz siyaseti de gözden geçirmek faydadan hali olamaz Türk Cumhuriyeti daha Milli Mücadele devresindenberi harici siyasetinde komşu Rusya ile samimî bir dostluk kurmuş ve bu bizim için politikamızın esaslı bir an'anesi halinde idame olunmuştu İlk zamanlarda garb dünyasına karşı pek tabiî bir iftirak hissi besliyen ve çekingen duran Türk Cumhuriyeti, bîr taraftan dahili ıslâhatım fiile çıkarmakla meşgul olduğu sırada diğer taraftan Balkanlarda bir sulh ve sükûn âmili olmak prensıpını tatbik etmiy ve yakın komşulariyle dost geçinmek siyasetine esaslı surette sarılmıştı Türk iyenin dürüst, realist ve sulhperver siyaseti garb dünyasının yavaş yavaş alaka ve sempatisini celbederek Umumi Harbin ve Milli Mücadele devresinin nahoş hatıralarını silmiş ve arada samimî münasebetler tesisini imkâo dahiline sokmuştur Büyük Atatürkün yüksek dehası, milii hâkimiyet esaslarına istinad eden Türk Cumhuriyeti ile büyük demokrasiler a-rasında yakın ve sıkı bir kültür münasebeti tesisi lüzumunu takdir etmişti Bu ideal birliğine iktisadi ve siyasî menfaatler arasındaki tevafuk da inzimam e-dince Türkiye ile büyük demokrasi devletleri arasındaki münasebetlerin sıkılaşması pek tabiî idi Atatürk ilk dakikalar • dan ben lesbit ettiği bu siyasetin ilk semerelerini ıktitaf etti Ve haşmctlû İngiltere kralının hususî ziyaretini Istanbulda kabul eyledi İşte Avrupayı altüst eden buhran başlangıcı Türkiyeyi harici politika bakımından böyle bir inkişaf devresinde yakaladı Türkiye garb demokrasileriyle mUnaaebetlerini ıslâh etmekle beraber eski silâh arkadaşı Almanya ile de gayet dostane münasebetler idameden gen kalmıyordu Hattâ İki memleket arasındaki ticari münasebetler büyük bir ehemmiyet kesbetmişti Türkiye için harici siyaset sahasında en esaslı prensip; büyük dcvleilırden hiç birinin nüfuzuna sürüklenmeden tam ve kat'İ bir istiklâl dairesinde milli ve sulhperver bir hattı hareket takib etmekti Garb demokrasileriyle münasebetlerini kuvvetlen-} dirmek istiyen Türkiye en eski dostu Bolşevik Rusya üe samimiyetini muhafaza ediyor ve Aimanyanın Versailles muahe-dename*inin çok ağır mecburi-yeterinden kurtulmak yolundaki gayretlenin sempati ile görüyordu Fakat lUlyanin e*ki Roma imparatorluğunu ihya etmek, Akdı-nızdc hâkim olmak yolundaki davaları Almanya İle 1-taJyanın ittifakı ve Aimanyanın Haseyİa t'ahid YALÇIN (Sonu 3 üncü Mhlfedcj Bir Alman müdahalesinden korkuluyor Macar askeri Tran-silvanyaya 5 eylülde girecek Gençlik kulüplerinin açılması şerefine çekilen tazim telgrafları Ankara 2 (aa) — C Rumen ıiaş rvkm tlgurtu Alman hariciye nazın Ton Ribbcntropu ziyareti Fikri Tüzer'e çekilen telgraflara aşağıdaki kargılıklar verilmiştir: lemet İnönü, Cümhurrelel Milli Şefinin etrafında yıkılmaz bir kale gibi Büzler! istikbale müteveccih olarak toplanan Türk gençliği bugUn beden terbiyesi mükellefi ye Ün in tatbiki yolunda ve nes'e İçinde ilk adımını atmıştır Vilayet, kaza, nahiye ve halta bir çok köylerden gençlik klüp ve grupları acıtma töreni vesilenle toplanan çocuklarımı zaferinin yıldönümünü kutlarken Milli Şeflerine sonsuz bağlılıklarını ve ¦eden gelen bir duygu ve saygı ile ellerinizden Öptüklerini ar/ ve vasıta olmakla bahtiyarım aziz selim •»eden Terbiyesi Genel Direktörü Cemil Taner (Sonu 3 üneu uni'cde) Bursanın ekmek tröstü meselesi fşîn mugalataya gelir tarafı yoktur Tröst ve inhisarcılık ortadan kalkmalıdır Bursada bulunan Dahiliye Vekilimizin nazarı dikkatini celbederiz Okuyucularımız, gazetemizin Bursamn ekmek, derdiyle yakından alâkasını bilirler Bursa fırıncıları ve uncuları Bur-üzerinde bir nevi inhisar kur- sa belediyesinin müsamahasî-le aralarında bir tröst kurmuşlar ve Bursanın ekmek isi muşlardır Bursalı okuyucula-(Sonu 3 üncü tatil rede] ^ Avrupada harb""^j^ Afrikada harb J Almanyaya Afrikada hava akını Alman askerî hedefleri yeniden şiddetle bombalandı Londra 2 (aa) — Hava nezaretinin tebliği: Dün bava bombardıman kuvvetleri düşmanın Iscnburg ve Schipol tayyare meydanlarına tajıu/ etmiştir Bulun gece bombardıman tayyarcle-[Bonu 3 lineti Mhıfede] harbler Tevkifhane cinayetleri nasıl ve neden oldu? Yaptığımız neşriyat tevkifhane muhitinde nedense hoş görülmemiş İtalyan resmî makamları harbin seyrini nasıl gösteriyorlar llalyada bir mahal, 2 (aa) — İtalyan umumi karargâhının 87 numaralı tebliği: Düşman tayyııreleri evvelki gece Sardunya Üzerinde uçmuşlar ve gelişi glu*l kırlara bombalar atmijlar-[Sonu 3 üncü rahifede] Dundan bir kaç gün evvel bir kaç yaralı vermekle neticelenen tevkifhane kavuklarından birini yazarak okuyı^cuLu-ımuii m^lAm^t yerpUflik Dün bu huşunda daha doğru ve mütemmim malûmat aldık Çok dikkate sayan tarafları olduğu için hâdiseyi bir kere daha yazıyoruz: Tevkifhanede mahkûm bulunan 90for Receb adında bir eroin dıiîkü-nu hapishanede de rahat durmadığı için (Karantina = Zindan) ismi verilen hususî hücreler bulunan bir dai reye hapsedilmiştir Ancak burada da serbest gezmek mOsMdctl almıştır (Söylendiğine göre hemen hepsi böyle imi)!) Son hadiseler ve cinayetler üzerine her zaman baskın »İması ve kontrol yapılması ihtimali bulunduğundan içerideki kaçak zehir satıcıları mallarını gizlemişler ve ortalıkta bir eroin ve esrar kıtlığı bas göstermiştir Eroinman olan sofor Receb; fazla asabiyet ve kriz gcviımege başlamış ve içende zehirli maddeler sattığını bildiği mahkûmlardan Yatara (kı o •ta «ndar-ı,ı im:;) birkuç defa kendisine içki vermelerini rica etmiştir Hattâ afyon yutmağa bile razı olduğunu söylemisse de her defasında: — Mallar ben^e degtl ortağım Rumdadır Diyerek bir Rum mahkûmu ileri sürülmüştür Son defa yine ayni vaziyet olunca Receb krizin verdiği cesaret ve hiddetle Yasarı dövmekle tehdid etmiş ve nihayet dövmügtur (Sonu A ¦ ntü tayfada) —~—-vr—-- Şiddetli yağmurlar Istanbulda bazı haşarat yaptı Yağmurların izmirde sergide bulunan üzüm mahsulüne de zararı dokundu Evvelki gfln öğleden sonra başbyan yağmur bütün gün fırtınalı bir şekilde devam et' mistir Kuvvetli biı surette esen Şimal rüzgârı havayı da soğutmuş ve hararet derecesi sıfırın üstünde 14 dereceye kadar düşmüştür Karadeniz ve Marmarada şiddetli bir şimal fırtınası başladığından vapur seferleri intizamını kaybetmiş ve yoldaki vapurların bir çoğu mahfuz li m anlara sığınmışlardır Dün saat 12 de limanımıza gelmesi beklenen Eğe vapuru Karadenizde şiddetli bir fırtınaya tutulduğundan Boğa» güçlükle tutabilmiş ve 4 saat rötarla gelmiştir İneboluya gitmek üzere evvelki gün hareket eden Mersin vapuru da Ereğli Umanına iltica ederek havanın açmasını beklemeğe başlamıştır Dün öğleden sonra Karadenize açı- SABAHTAN SABAHA MAARİF VEKİLİ İSTANBULDA Bir senelik blânço Batan gemilerin, düşen tayyarelerin sayısı binlerin içinde, fakat kıymeti milyarları buluyor ! Maarif Vekili Hasan Ali Yücel dün akşam saat 23 de Trak I vapuriyle İzmirden şehrimize gelmiştir Vekil, Galata rıhtımından doğruca evine gitmiştir Şehrimizde bir kaç gün kalacak olan Vekil, Maarif Müdürlüğün-de mekteblerde vc Üniversitede bazı tedkîkler yapacaktır Almanya Polonya-daki rekolteye vazıyed etti Yağmu rai tında 1-ııınul lacak vapur ve küçük merakib Büyükdere koyunda demirlemişler ve Karadenize açılma -mışlardır Üsküdar ve Beşiktaş isketelerinde bağlı bulunan çöp mavnaları fırtınanın şiddetlenmesi üzerine batmak tehlikesi geçirmişler ve (İman motorleri tarafından kurtarılmışlardır Yağmurun Trakadaki zararları Dün geç vakte kadar gelen haberlerdeu anlaşıldığına göre Trakyada bir çok mıntakalara gayet mebzul yağmurlar yağmıştır Bazı yerlerde ağmur bir metre derinliğinde seller husule getirmiş ve mahsulât zarara uğramıştır Yağmurlardan en ziyade biçilmiş çayır otları zarar görmüştür Uzun bir zamandaııberı cayırlarda balyahk tel bekliyen bu mahsulün mühim bir kısmı devlet hesabına taahhüde girişen mütcahbidlerc aid bulunuyordu Yağmurların bu mahsûlü mahvetmesi üzerine bir çok müteahhidlerin de teminat akçeleri irad kaydedilmiştir Dün Öğleden sonra Trakyaya otobüs ve kamyon seferleri ya- yug-yuz-lsulu rnHMİ mÜHtemU-kelerinin VIşJ hükümetine ihvanından sonra Afrikada İki lam fin vaziyHiıu Listemi harita Harbin yıl dönümü ve ingiliz gazeteleri Londra, 2 (aa) — Reuter bildiriyor: Bugün harbin ilk senesinin son günüdür Bu münasebetle "Times,, gazetesi diyor ki: Avrupaniıı Almanya tara -fından zaptı, yeni askeri ve si-|8onu 3 Uncu MhitcdcJ jeçrn eylülden İm eylüle kadar gemileri n dü^en n_Jlaıb başlıyaü tam bir sc-I 1 ne uluyor Bu bur sene içinde batan gemilerin, mahvo-lan insan ve tayyarelerin sayısını, tonajını binlerle, nihayet ti i i tan servetlerin lan bulmuştur, ancak harbden rreneıe- rus İtalyan ajansına gere bu bir sene içinde ingilizler 1158762 ton hacminde ticaret gemisi kaybetmişlerdir Fakat İtalyanlar bu İngiliz rakamına ulanmıyorlar ve bu miktarın hakikatin yüzde altmışı olduğunu kaydediyorlar Deme kî onlara İngiliz ve Almanların İmlan tayyareleri nazaran İngiliz gemi zayiatı iki milyon ton içindedir İngil-terenin harbin başında ticaret filosu 21 milyon tondan, buna sonradan Norveç, Belçika, Hollanda, hattâ Danimarka ve de 28 milyon ton hacminde ticaret gemisi vardır Aimanyanın ticaret filosu 45 milyon ton kadardı Harbin ba-şındanberi bunun 900 bin tonu batmıştır Alman veya bitaraf devletler limanlarında saklı kalan bu filonun kaçamak seyahatlerinde beşde biri denizi boy-lamıs demektir Bunun üç yüz bin tonu Norveç seferi esnasın- |Sonu Z Mİ tahıledej Her Sabah Vaktinde iş görmek İyi »İr i| yapmak ne kadar 8* lel bir \tj%t, bu iyi i(i vaktini yapmak da o kadar, da daha güzel vc mıi Kı, geçtikten tonra ıclkl ondan m bir Iftlr lun ve kö- letmek cak beki» ı takdirde bu İyi İtlerden n taıde kendilini goıterir ',ef blıdc ban derdler tetikten aonra yahud geçere İken halledilir Bittabi için «affedilen efojlar he- t gitmektedir Her la vak - j, alledılmek gerek! \ Ct-malcddin Saraçoğlu KAY FA : % YKNI SABAH 3 EYLÜL 1010 ^SKER GOZİLE Bugünkü harb vaziyeti İngilizler yeni tedbirlerle iktisadî harb mengenesini gittikçe sıkıştırmakta devam ediyorlar Harb gene bir durgunluk devresi geçin yor rraıuuuun mağ-lı'ıb ılın uuylc Avrupadakı kara-harbeen bitmiştir Bugün utirahat halinde bulunan ve mevcudu altı milyonu gecen Mihver ordulun devlet hazinesini donuna i*raf eden bir mirasyedi va-ziyetındcdır Bu devletlerde u-mumi rfferberüğm husule getirdiği iktisadi buhranı tahfif için hiç olmazsa orduların kısmen terhis yapmamaları sayanı dikkattir Cihan Harbinuı cn buhranlı zamanında general I -ıı -dendorf un teklifi üaerine garb ccbheaınden üç yüx bin ameleyi terhis ederek fabrikalara gönderen Almanya nrdraar bu harbde bu tedbiri dahi mahzurlu görüyor lngilterenin büyük bir ordu toplayıp Almanya ve ltalyayı işgal ederek sulha icbar etmesi şimdilik varid olmadığına gorc bu muazzam kuvvetin butun mevcudıyle silâh altında tutulmasında elbet başka bir mak-sad vardır Binaenaleyh bu sükûnet yakında zuhur edecek büyük hır fırtınayı İhsas etmektedir Avrupanın bugünkü coğrafi vazıyeti tedkik olunursa bu kadar büyük bir ordunun kullanılabileceği hedefler pek mahduttur Brenner mülakatının şümulü malûm değildir, lngilterenin günden güne artan hazırlığı karşısında Britanyayn taarruz imkânları gittikçe azalmaktadır Almanların bu ordu ile Ingd-tereye hücum ihtimali olduğu kadar iktisadi harbin müşkülatım karşılayacak diğer hareketlere teşebbüs etmeleri de mun temeldir Nitekim ayni ihtiyaç Cihan Harbinde R uman yaya taarruzu icab ettirmişti Dünya tarihinde bugüne kadar vurun tahakkukunu tamamen im-rurken dostumuz yolda* Moloto-fun "İngiliz ve İngiliz taraftarı matbuatın siyasî ıhtıkin diye tevsün ettiği yukanki mütalca-nın tahakkuknu tamamen imkansız gördüğüne ihtimal verilemez Çünkü bu değerli diplomat için sosyalistliğe karşı bir ehlısalib mahiyetinde olan uıtıkommtern paktın yani Rus-yaya karşı mukabü bir nevi mefkure ablukasının ilgasını son nutkundaki dostluk tezahürleri arasında temenni etmememi gibi rm-aleki noktadan ikinci bir ihmal olur Seferberliğini her suretle ikmal etmiş, yaptığı harbienn tecrübelerinden istifade eylemiş, mutevalı zaferlerle maneviyatı yükselmiş kendine itimadı artmış bir ordunun herhangi bir istikamete tahriki için buvuk YAZAN Hikmet İlgaz Şehir ve Memleket Haberleri ^ İncilim harlıiy» tuuan İArd Edem zahmetlere katlanmağa ihtiyaç olmadığını unutmamak lâzımdır Polonya Danimarka Norveç Hollanda IteJçıka ve Fransa taarruzlarında bu devletler daima hasmın tefevvukundan, alınacak mukabil tedbirlere artık vakit kalmadığından şikâyet etmişlerdir Eskiden bur edibimiz vakti na-kıd olarak izah eylemişti Şimdi vakit dahi nyade kıymetlerini ıştır Bugünkü lirada vakit bayat ve hürriyet demektir Mihver ordularının hangi ihtiyaçla elde tutukluğu meçhul olun şu tarihlerde bu devletlerin harekâtını teyakkuzla takıb etmek ve icab eden tedbirleri almak bitaraflar için yerinde bit ıhüyaticârlıktır Bnsaeoaleyh bazı matbuatın bu husustaki mütalealarmı ibateye veya her hangi bir devletle ihtilâfa düşürmeğe atfetmekteose bunu dostane ve samimî bir ikazı telâkki etmek daha münasib olur Uç dört ay evevl M »ter Chur-chill'in bitarafları ikazı mahiyetinde olan hitabesini Belçika ve Hollanda ayni şekilde tefsir etmişti Bilâhare bu devletler hatalarım hürriyetleriyle ödediler Avrupa kıtasındaki kara lıarbleri bittikten umra harekât tekrar denişe ve havaya intikal etli İngiliz dn ıı mı ıı tasının hâkimiyeti karşiHindn Alman ve İtalyanlar denizaltı gemik-nylc, hurumbollariylc maynlar ve tayyarelerle İngiliz deniz ticaretini, sanayi merkezlerini, tersane ve limanlarını tahnbe gayret ediyorlar Sevkulccya ilminde "küçük harb denilen bu usul uc derece şidetle tatbik edilirse edilsin İngiltere yalnız bununla mağlûb edilemez Çünkü ne tayyare, ve ne de denizaltı gemisi bir memleketi aabtetnıek kabiliyeti-ne malık değildir Bu taarruzların kesafet peyda etmesi belki de yakında vuku bulacak diğer bir hareketin hazırlığı mahiye -tindedir İngilizler yeni tedbirlerle iktisadî harb mengenesini gittikçe sıkıştırmakta devam ediyorlar Eskiden yalnız yetmiş beş milyonluk Alman milletini doyurmak mecburiyetinde olan nasyonal sosyalnt liderleri son istilâlar yüzünden Şimal kutbundan Pırcocyr kadar bütün Garbi Avrupa milletlerini iaşe etmek mecburiyetinde kalmış -lardır Daha şimdiden bu memleketlerde hayat pahalılığının, yaşamak zorluk hurinin, açlık ve sefaletin tahammülün fevkine çıktığı haber almmaktadn* Bu şerait dahilinde harbin uzaması Almanlar ve İtalya için vahim olabilir Binaenaleyh harbin ilâ-nihaye bu küçük vasıtaların harekâtına münhasır kalacağı iimid olunamaz Her halde pek yakında mühim hâdiselere şa-hid olmamız ve hattâ bu hâdiselerin arasında Narvık çıkarması gibi hatır ve hayalden geçmi-yen tedbirlerin bulunması dahi muhtemeldir Bu niabl sükûnet devresinde her iki taraf kılıçlarını bilemekle meşguldür BEH/R TEDKlKLERf ET MESELESİ Yazan : semih mümtaz S- Nebatî yağ ve odun fiyatları tesbit edildi FİJİ murakabe kornişonu dun Mın-taka Ticaret MUdürlugundc toplanarak nebaU yağlarla (kayıkla tealin» odun fiyatlarım tcıbıl etmiştir Komisyon vrjetalın yazlarının istihsali ve maliyet fiyatlarını tetkik etnıts VS eskiden M kuruca t*Ulan yatların Ipudal madde fiyatları yükseldikten Mm ancak mal edildiği neticesine varmıştır Bu ıhlarla vejetalin t ; »yatları T kuru; ürerinden tesbit edılmııur ODUN FİYATLARI Komityon dun odun itini yemden ele jI'ii, ve kayıkta lr Ithihiî olarak U-ılım edilen «dun salı i fiyatla-rını te^bll rlmiati Yeni fiyatlara göre kuru m efe çek İti 330, yaj meşe çekisi 300 kuru gürgen çekisi 279 7*1 gürgen ceklü 250 kuruştan satılacaktır Komisyon komur Hatla-rını dı yakında leıbı1 ederek ilan edeeekUr Ticaret Vekili Ankaraya gitti Vekil ticarî işlerimiz etrafında yeni beyanatta bulundu llu muddeltenbrrı Hu ı niide bulunan Ticaret Vekili Na/mı Topçu-oglu evvelki akkanı Ankaraya dun- Yeni Sabah Evvelki gün Burhan Felek duştum «El» sergileri açılmana bu Uj düzelmez diyordu Bugünkü t Akma m* da belediyeler acrgıler açaaoak ve fakat nasıl yapacağını dufunmektelıı diyor Vaktinde laıırediyorum goyle fg* pılmifu: «Eı et» et belediyenin açtığı sergi-1 ¦erde SJtünldı Çunku kaaablarLı ug i ısmak muoıkun oUmanuıtı Ve cunku bunlardan bar çoğu sarayuı meseli tüfekçi basıuna kıçlar aga?ı-na veya bir katibine mca—«h oldukları için sor dinlemezler »e bildiklerini okumağa alıştırılmışlardı Bir de Islanbula gelen lıer hayvan bujim hatırımda kaldığına gore dbrder kuru» cıbayet eden eeleaier kahyalığı vardı ki mabeyneı beytoden birin a» uhdesinde idi Sultan Hamıdin Şehremini eli ucuzUştırmak icın ise basından başlamakla bu çare bulunabileceğini duşundu Kukaramn yiyeceği leecerj bahsinde çak buz dav ranan padişaha hakikat halı arzede-rek evveU vlebler kâhyasının -I-makta olduğu dört kurusu «zannediyorum* kırk paraya tenzil ellırdı Ve kasablann kendi kendilerine lıyal kesip bit mele ı ine de mam olmak u-fere her gun ıra/etelerle oaıh ılaıunı usul ittihaz ettirdi Bundun müteessir olanlar bir hayli dedikodu yapmadılar, »arayı korkutmak tem Jumallar dah| vermediler dcgıbe de vaküur aauarUnmi) ve ıtuı ıcyuıunu ogrenmı* oları hun- gûn gaz delerle ilan olunuyordu Ve hayvanatın cinslerine göre bu fiyat lar tayin olunuyordu Keçi eti daima halka (amiyane labırllel yutturulmak suretilc yediıildıginden şehremaneti bu hayvancağızın ne kesildiğini kabul ve binaenaleyh ne de keçi eline bir fjynt koyuyordu Zira halk keçi eti yememekle haklı idi vc halâ haklıdır (Çok tuhaftır ki mezbahada bugün keçi kestirilmesine müsaade edilmektedir Loııdrada ve Farisde bize nisbet-le daha soğuk olan bu iki şehirde (Et) îjinc fazla ehemmiyet verildiğini : Kilum Orada domuz ı ı-ları - koyun kuzu kaaabları at ka şablon ayrı ayrı İcrayı ticaret e- larkı yoktur Fransada bir usul daha varılır Eti kısım kısım ayırırlar Kısım kısun satarlar vc bu aksamın ¦ i, fiyatı üzerinde yazılıdır Yani belediyenin koyduğu fiyattır At clınİ dana eli diye kaydırmak istiyen bir lw»ab yakalanırsa derhal mahkemeye scvkolunur olduğu gibi belediyenin taviıı ve ilan ett:e fıyalüın asmak •r de du ndan ası okuyucu diyorki : musluı iden evvel iun- Parli sekreterliğinden rica Partinin yukaçk himayemle Çlftcsavaylarda açılan talebe yurduna kızlarımın kaydettirmek istiyoruz Kadrosunun ka panmıa olmanı mcyusıyetimizi mucıbdır Lütuf ve delâlctı-nızle bu yurdun tevsule yüzlerce yurd kapıcında bekli-yen kızlarımızın partinin himayesinde tahHillerinın temini saygılarımızla dileriz Konyadun Fuad, tspartalı: Niyazı, Afyonda binbaşı: Fehmi Yemi Sabah — Birçok krz- bunay~« 'ıı •), ilan talebe yvrdıındaa mi ettiril-nıeVri için vaki ricaya İsa de ijttirek eder ve \m ricayı i'af i 1-¦ u/1, r ¦ tn ı-- veUlerİnî M'\ırıılırr«-^ııu kuvvrUe umkl ederiz Galata rıhtımının bazı kısımları çöküyor Galata rıhtımının bir çok kısımları dalgaların tahribatı yüzünden bozulmuştur Rıhtımın deniz seviyesinden asagı olan kııımlun uzun muddetlenberi tamir görmediği tçın sular bu kiMinlan delerek caddenin or la sına kadar ılcrilemıj ve bir çok kısımlar eOkmüftur AUkadar ma -kanlar tahribatın daha vıyadc artmaması için parça parça tamirata başlamışlardır Yeniden yakalanan eroinciler Muhafaza teşkilatı memurları yemden iki eroinci yakalamışlardır Teşkilâtın memurları evvelki gun SABAHTAN SABAHA KISA HABERLER kcndiMİc guruacn gazetecilere lan söylemiştir: c— Her gun degiten üyasl ve iktisadi şartlar alınan ticari tedbirlerin tatbikatında ya ve t imi azaltmakta veyahud tatbiki roıIhtırmaktadır Bu kadar mutemevvıç bir zemin u-zennde sabit 1} şartları -aıatılama-masının basuca •«brbı bu fevkalade lkten doğmaktadır Klvrınk ve takas anlaşmaları İle bağlı bulunduğumuz memleketlere bazı Kıymetli iptidai maddelerimizi ultm muadili denilecek dftvizle ihraç elmiyeceftz Bu İhracattan temin edeceğimiz dövizler, ithalinde zorluk çdlıgımir maddelerin memlekete g-'-- '----'¦ ı im»in etmek üzere kullanılacaktır Şimal Mrmlrk'' l ,ı-fı "- i Şimal memlekcUcrılc basda lıveç ve Danimarka olmak Uzrre Finlandiya ve Morveçle luarl mübadelemizi tevsi etmeğe çalışıyoruz Bu memleketlerle yapılacak mubadelâtta nakil isleri üzerinde ehemmiyetle durulmakladır Alman An'»|mi(i Akman arılasmatı esaslı olarak meriyete gırrnıttır Yeni anlaşma muabınce utacağım ıı malların tevziine Henüz başlanmadı Çunku fiyat üzerinde anlaşmış degılı/ Zamanında Yakında bunun için de müzakere cereyan edecektir ¦ ıı« Seyyar satıcılar tahdid olunuyor İstanbul belediyesi seyyar satıcıların şehir içindeki vaziyetini tedkik etmektedir Bu hususda yapılan ledkikatla vali ve belediye reU doktor Iûtfi Kırdar bizz;ıt meşgul olmaktadır Belc- 8 paket dr Oamı Nakliyat Rvlal — Deniz Nakliyat reisi Ayrl Alluğ »ehrıınııe geunujlar Uunıaıleyh bir kaç gun sehrımude kalarak Vekalete aıd iller eUafında tetkiklerde bulunacak-far df Raulı Mı«,ıı lımlree — Devlet Limanlar Umum Muduru Raufı Manyas lımııe gttmtjt r Umum Mudur I cmıı de bulunduğu mı idde* zarfında İzmir limanının ihtiyaçları hakkında tetkiklerde bulunacaktır Otıbu* Culrrgarı* — Beyo«lun-dan Istanbuta gelen ulobuslcrın lakıb edecekleri yol Şişhane - Meyil yokuşu - Mahmudiye caddesi olarak tesbit olunmujlu Bu yol lecrube mı-lııyeUndedir Bu le^-rııbelerden sonra kal i guzerglh tnhıt nhınaeaktır İVafttf ¦ • I mahlut yağların m bir rkılde kontrolünü temin rtmek için evvelâ don yaglann kontrolünü »ıddel İr ivdirmesi kara riaılırm ıstır dr Bûkre« tlçlmla — Şehrimizde bulunan Bukrea ekırniz Hamdullah Suphi Tannover dun Vali ve Belediye reisi Doktor Lûtfı Kırdan ziyaret etmujur istanbul köyleri teftiş olunuyor Fazar ıcm belediye reis muavini Lûtfı Aksoy yanında maarif müdür mu avını, ve maarif mimarı olduğu halde Sitıvrinin Kadıköy, Akviran Refcirli Çaır-dere Buyuk Çâvusdcre köylerini teftiş etmiçtır Bu koylmn mektepleri gözden geçirilmiş ve insa halinde bulunan bazı koy mekteblerımn süratle tamam -¦anması için alınması lâzım gelen tedbirler tedkik olunmuştur Ayni köylerde köy kanununun tatbikatı da gözden gecinlmistir Valinin riyasetinde bîr toplantı Dün sabah vali ve belediye reisi doktor Lûtfı Kırdaru riyaseti altında vilâyette bir toplantı yapdmıştır, Bu toplantı da Belediye iktusad müdürü Saffet İstanbul kaymakamları ve değirmenciler hazır bulunmuşlardır TopSnıt inin mevzuu İstanbul haricinde bulunan nuntakalarda çalışan buyuk yol inşaatı amelesi için ucuz ekmek temin etmekti Bu ameleye verilen ekmeklerin imal oltınduthı tınlar LsuaKuiuan acvkolundııgun -dan ekmekler pahalıya malol-maktaydı Toplantı neticesinde bu amele için verilecek unların toprak mahsulleri ofisinden daha ucuza alınması monclcsi görüşülmüş ve bu husus teminat altıcı alın m iş Ur -»M«- İstanbul gllreş takımı İstanbul gures takımı yarm sabah Bandırma yolıle lunırr gitmek u-zere fekuunızden hareket edecektir Enleru«yonal fuar maçlanna iştirak edecek olan latanbul takımı Abzned Hafal İzzet Faik İsmail Mustafa A hm ed den murckkcbdtr Kafileyi euicj monitörü Saun Acıkan gölunıp getııeeektır İsmail Hakkı 11e Kadullah da hakem olarak kaüle Uc beraber gitmektedirler İznurde fuar muvabakalazına Ankara, istanbul İzmir Kocaeli Bahire-' Merim ve Çorum takımları iştirak edecek ve murabakalar cu -mart esi ve pazar g önlen yapılacaktır LÜS sıkı pan seyyar satıcılar da teftiş ve kontrole tâbi tutula caklardır bir Aı;o liKDKLl TOrklya Ccntbl SENELİK 1400 Kra C700 Kr, • AVLIK 760 a 14b0 a • AVLIK «0 m «00 a 1 AVLIK 160 * S00 a 2 Eylül 1910 SALI 26 Beeeb liöt 30 Rumi 13&6 Gün 246 Ay: 9 1940 — Hızır 121 *k«*m 1200 Ojio İkindi SJ3 913 Ezani 131] 1653 Vasati YaUı İmsak US 903 Ezani 2116 343 Vasati artık bu kılukale ehemi ıiyor şehremini hükümete iyor diyerek izharı memnu lyet KG peri c»iı anlayınca eti iMgılerde ek- -ide sarurrnagı Ut- ¦ vc bu babda Uzun gelen tedbirleri ihzar etti Ekmekçiler de okkalık ekmekten ¦ il ı- İdiler -ı ¦ «EU İçin aehrın muhtelif semtlerinde sergiler açtınü Fauade Ak-sarayda - Cerrahpasad» - Topkapı VC 1'lınckapı*: Lıraflanrnlj - Ba-| yezıdde - Sultauıahmedde - Nıj mv -tuıda - Ulkudar ve KadıkOruıde1 (Uta) ve Bota ıı çının bir kaç yerin- f de İrnen et eaUınldı Fıyatlıı lecj Milli Piyango Millî Piyangonun üçüncü terlib ikinci keşidesine ait tam biletler (2) ve yanm biletler (1) liraya satılmaktadır Bu piyango 7 Eylülde İzmir Entarnasyonal Fuarında çekilecektir (En büyük ikramiye olan 40,000 lirayı belki de birinci çekilişten itibaren taeip ettiği iz biletin numarası kazanacaktır Bileli erinizi şimdiden değiştiriniz) -Yavuz Hırsız Dükkânı soymakta iken gelen baktı döve döve yerlere yuvarlamış kal gun Fenerde MUrselpaşa - 1 • : ıı bakkaliye • ı! liıimı gore ou ensizlik vak'dsı söyle ol- nımulardan Ce\dct cv-¦trafdı bir av aramakla iı- ¦ caddesindeki ka- bakış Codctin butun plânku mı alt Usl etmiitir Cunkü kilidin açık olduğunu goreiı bakkal İbrahim derhal edip dükkân kapısını açmış ve İçeriye girmiştir NasıUa tezgahın altına saklanan hırsıu da cormc - Ka* ileriye nın go hemen Ibnhiı bire mi rahim lam bu sırada yolu düjerek buradan geçmiş ve geçerken de tüyle bir dükkanına bakmıştır Iıtc bu V-- ay 10 gün hapse mahkum ve derhal tevkif ederek hapishaneye göndermiştir Bir senelik blânço [Bat tarafı 1 İnci aahlfede] da batmıştır 10 Haziranda harbe giren İtalya ise iki buçuk ay içinde 200 bin tondan fasla gemi kaybetmiştir Alman ve İngiliz deniz zayiatı arasındaki buyuk fark bühaasa ıjundan ileri geliyor: İngiliz gemileri Umanlara bagh değildir Muntazam:,, *efcr ediyorlar Bunların girmekleri denizler yalnız Baltık, AinVntik dcnız-leriyle Karadenızon Bitaraf gemiler yalnız İngiliz umanlarına sefer etmektedirler Harbin dokuz ayı içinde İngiliz vc Fransız limanlarına 25 bin ticaret gemisinin yanaşmış olması vazıyeti aydınlatır Halbuki Alman ticaret gemileri yalnız Baltık deniıande d olabilmektedir İngiliz gemilerinin zayiatı harbin dk aylan içinde tahtelbahirlerin esen idi Tahtelbahirler kolayca avlanabilir bir hale gelince Almanlar bunları çektiler; i yerine mıknatıslı mayıdan koydular Kânunuevvelin ortasında çıkan mıknatıslı ıuynlar da bir hayli gemi imha etü ı on beş gün sonra bunlara da Çare bulundu Son zamanlarda Ticaret gemilerine karşı en müd-hiş silah Stuka İsmindeki Alman tayyareleridir Çok »ur'at-li olan vc pi , ^,»aaı bu tayyareler 't0 daıu*ı,k zaviyelerle kalilc hal;udc (;idc« fconî-lerin üstüne iniyor, - - I l vo mitralyöz ateşi de inlerini p/i up yüksek manevra kabdıyetlerı ^-üziinden gene yükacbyorlar Süratleri saatte 700 kilometredir Harb geımsi kayınına gelince İngilizlerin harbin başında 327 parça bar1: geoııauıdcn kaybettikleri pek az bir «euUr Olu* kırk parçanın içindedir Bunu da yeni İnşaat ile tamamen telifi ettiklerine, umumî kuvvctleruun ise bugün artmış o'duğuna şüb-hc yoktur Almu'i'ar bilhassa Norveç harbinde çok lıarb gemisi kaybettiler vc küçük donanmaları kale aluuuıyacak bîr bale geldi Fakat, ıniıl'uıı olan tayyare kayınıdır Ancak bunun ehem-miyetini takdir edebilmek içuı de harbiu bx,unl'i iki tarafuı ne miktar Uyyaresı olduğunu bilmek lâzımdır Bunu bilen yok, bir rivayete göre, Almanya harbe on beş bin tayyare Üe girmiştir İngilizler bir sene içinde Almanların 3914 tayyare kay-bettikieruu, hatıâ Norveçtekı 300 kayının bundan hariç olduğunu, kendilerinin kıyını 1009 dan ibaret olduğunu haber veriyorlar Fakat genye ne kaldı * Burası meçhuldür Halbuki asd mühim olan da budur Çûuku aylardanberi harb yalnız göklerde cereyan ediyor ve daha uzun müddet ne denizlere, ne topraklara inmek niyetinde değildir Yalnız İngiliz başvekilinin dünkü şu sözleri çok mühimdir: "Hava hâkinüyctiui Almanların elinden zorla ve müşkülâtla almak üzereyiz!, Atıp tutmaktan, kunı vâdiar-da bulunmaktan biç hoşlanmı-yan İngiliz başvekdı bu bir satırla önümüzdeki senelerin bilançosunu da çizmektedir Uelıçgıt SAFA | Hadyo Programı | ı/*ttaC SALI 7âO Progruıı vc IgaftaMMI vıal ayın 735 Müzik Hafif musiki Plt 000 Ajans haberleri 810 Ev kadını - Yemek listesi, 1230 Program vc mendeket a it ayarı 1250 Ajans haberleri 1305 Muıi Plaklarla muhtelif şarkılar pıogrammın devamı 1800 Program ve memleket *aat ayan 1805 Müzik! Sinema ¦ (Pl I 1900 Çocuklar içuı müzik 1915 Memleket saat ayan ve ajana haberleri 2000 MU«İk; Çiftçinin saati 2015 Konuşma lOftvmln sa«ti 21İS Serbest saat 2Ü0 Radyo gaıele-ı 22JO Memleket aSBİ ayan Alanı haberleri; Ziraat Esham - Tahvilat Kambiyo - Nukul Borsası (fiyat» 2325/2330 Yarınki program ve kapanı* 4 EYLÜL 1940 Çarşamba Üçüncü Yıl - No 843 Yem Sabah İdare Yeri Nuruosmaniyr No 84 İstanbul Telgraf: YENİ SABAH htantra] TKLEFON: 20795 Her Yerde 5 Kuruş Siyaset bakımından İngiltere Ru manyada mühim Tel çok entrikaya, ımnhuat la/t ikine \e tehdidine, türlü Jüriu zorluklara rağmen Türkiye lıiç bir zaman yolundan ve suninden samadı Hissiyatını dw¥tinnedi V« ilima-lîına halel getirmedi • ru i', milleti bugün bütün dünyaya güz gezdirdiği zurnan ayaktaki devletler a-¦asında kendisine dürüst, samimî ve sadık bîr dost ve müttefik olarak yalnız Tür-kiyıy i görebilir ^JAüA^ Yazan: Himeyia Cahld YALCİN ^^¦^ on devirlerde İngiltere bir zaman bu kadar yalnız kalmamıştır, denilebilir Harb ın-gilteıeyi siyasi sahada da zayıf olduğu bir dakikada yakp^dı 1 ¦'-*!¦-a ile bir anlaşmaya varmak için Moskovada cereyan eden uzun ve zor müzakereler tamamen akim kaldı ve Rusya Mihver devletleri taıaftna geçti Bu hâdisenin hikmet ve mahiyeti şimdiye kadar hakkıyle tenvir edılememiştir Moskova diplo-m:ıti*ı InjnHevrvi vc mutufıki ı "i-; hi'ı fiinivr-tlen mah-mmiyetle itham ediyor Mutic-fıkler daha ziyade' Battık devletlerinin istiklâl ve hâkimiyetlerini Sovyetler lehine feda edemediklerinden dolayı Rusya »Ic anlaşamamış olduklarını söylemek istiyorlar Her halde bu se-bebler ne olursa olsun Rusya-nın müttefikler tarafını bırakarak diktatörlükler lehinde mevki alması garb demokrasilerini siyaset bakımından da netice itibariyle askerlik bakımından da zor bir vaziyete düşürdüğü muhakkaktır İspanya Fransadaki halk cebhesi hükümetinin kızıllar tarafını tutması ve Alarmı ya ile kalyanın doğrudan doğruya komünistlik aleyhinde yardımda bulunmalarının tesiriyle mihver devletleri lehinde bir siyaset takıb ediyor Umumî Harbde Fransız ve İngiliz yardımiyle öjrilmis olan Belçika bile açıktan açığa İngiliz ve Fransız siyaseti taraftan değildi Kısa bir harbi müteakib kral Almanlar tarafına geçti Her halde Avrupanın küçük devletleri üzerinde Alman diplomasisi gizli ve açık yollardan çok işlemişti Küçük Baltık devletlerinden baslıyarak Finlandiya da dahil olduğu halde İsveç, Norveç, Danimarka Hollanda ve Belçika, İngiliz ve Fransız siyasetleri için kaybedilmiş; birer memleket sayılabilirindi Bunlar arasında müttefiklerin siyasetine arıktan açığa muhalif olmıyanlar da onların lehinde ufak bir hareketten korkacak kadar Alman nüfuzu altında idiler Lehistan, kendisini dinlten İngiliz ve Fransız siyasetinden bir aralık uzaklaşarak Almanyaya meyletti ve dalgalı bir hattı hareketle manevralar yaparak istiklâlini korumak seklini munasıb görmüştü Son zamanlara doğrudur ki artık şübhe götürmiyen Alman tehlikesi karsısında müttefiklere yanaşmak yolunu tuttu Fakat bunda geç kalmış sayılabilirdi Macarla, «iaşen sulh muahedesinden aikâyetçj oldukları için kaybettikleri yerleri geri alabilmek ümidini luivun veya Alman yardımından bekliyorlardı Balkan misakı yüzünden kımıldayamaz hale sokulan Bul-IJ ı»*\in t'afıİd ¥ ALÇIN ¦ tenu 9 ılrıcü aahıfcuel bekleniyor Rumen köylüsü ve askerleri Transilvanya hududlarından çekilmiyor ¦ Rumen köylü par tisi reisi Maniu yeni müdafaa ter tibatı hazırlıyor Bükreş, 3 (aa) — Bükreşte hafta sonunda yapılan tezahürlere devam olunmamıştır Fakat Transilvanyadan gelen son haberler Viyana hakem kararına karşı muhalefetin süratle ve tehlikeli bir tarzda fazlalaştığını göstermektedir Bu haberlere göre, Transiîvanyada doğmuş askerler, işgalleri altındaki [Sonu 3 ine il tahifede) Amerika fingâ İte reye SO destroyer verdi ¦ -Bütün Amerika men-baları harbe hazırlık yapıyorlar VasinKtoıı, 3 (aa) — Bugün, B Roosevclt, AıiK-ı ¦ a ' ı "¦ * devletleri De İngiltere ?ratındJ bir anlas- - Çiftçi rirtisi I illeri Maniu Bugünkü ingiliz ordusu Londra, 3 (aa) — Reuterin askerî muharriri, harbin birinci yılının hâdiselerini gözden ge çirerek diyor ki: Seferin sıkıntılı safhalarına rağmen, bugün denilebilir ki ingiliz ordusu iki buçuk milyon erden mürekkebtir Ve bu ordu mükemmel bir vaziyettedir Geçen sene içinde karada askeri [¦-¦--'i 3 muu tahifede] Sonu 3 Üncü tahifede) ^ Avrupada harb ^ "HAMBURG UMANI TAMAMEN TAHRİB EDİLDİ Vilayetimizdeki lüzumlu inşaat yapılabilecek mi ? Koordinasyon heyetinden bu hususta müsaade istenildi Koordinasyon heyetinin inşaatı men için verdiği karardan sonra şehrimizde inşalarına ı Dün Londra üzerine yeniden şiddetli akınlar yapıldı başlanan veya in salan kararlaş- mış bulunan bir çok zaruri ve lüzumlu inşaat durdurulmuştu Yeniden yaptı- r , üzere karar alma belediye riyaseti tarafında lediyc daimi encümenine yapılan bir çok teklifleri encümen, koordinasyon heyetinin bu kararına tâbi olarak reddetmekti; idi Vali ve belediye reisi doktor Lûtfi Kırdar bazı inşaatın zaruretini nazarı itibara koordinasyon heyetine m at etmiştir Vali bu mürd koordinasyon heyetinden tanbulun esaslı bulunan ve bu itibarla inşaları bir zaruret halini alan bazı İnşaata müsaade edilmesini istemektedir Koordinasyon heyeti bu talebi muvafık bularak kabul et-! tiği takdirde, şehrimizde bir, çok esaslı ve ana caddelerin ve| i-ondra 3 (aa) — Hava ve anavatan emniyet nezaretlerinin tebliği: Büyük nuklai#^dilşmar, tjy (Sonu 3 üncü tayfada) ^ Afrikada harb italyanlar Kenyaya taarruza başladı İngiliz tayyareleri As; ab limanına şiddetli bir hava baskını yaptılar Sonu 1 üncü tayfı İstanbul mebuslarının Halkevlerindeki^ temasları Vali mebuslara İstanbul imar plânı hakkında izahat verdi Mahalle muhtarlıkları yine ihdas edilecek Vekâlet şehrimizde tedkikat yaptırıyor Fırtınadan denizlerde birçok kazalar oldu SOO Tonluk büyük bir motor battı, Bir mavna içindekilerle beraber kayboldu Evvelki gün* yağmurla karışık olarak vukua gelen şimal fırtınasında denizde bazı kaza-lar olmuştur Dün mıntaka liman reisliğine gelen haberlere göre 500 ton cesametinde Balka-ya motoru fırtına yüzünden Ka-radenizde Şile civarında batmıştır Motorun battığı yer oldukça sığlık olduğu için mürettebat motorun direklerine tırmanarak geceyi o şekilde geçirmişlerdir Gemi kurtarmasının Alemdar tahlisiyesi vak'a ma-(Sonu 3 linclt tahifede) Büyük fırtınada yağan yağmurlarda bazı sokaklar bu hali aldı İlk tren Bismilde Bu münasebetle halk büyük tezahürat yaptı İlk İren halkın coşkun tezalıüratiyle karsılanırke Bismil 3 (•*) — İlk İrenin dun Bismil ittaajcnıuna girift munasebc-tlle bir İçiren İmi )lıı Bismil İs- le*» U IsUkli takibe Fransız müstemlekeleri Vichy hükümetinden memnun değil -¦ ¦ — ¦ Fransız Fasının da General Gaul'e iltihakı muhtemel George - Towo, 3 (aa) — Fransız Antil adalannda, Martinİkdı vc Guaralupda ka-nşıklıkların günden güne fazlalaştığı'ı bu memleketlerden gel mekte olan yolcular tarafından teyid edilmektedir ı Teslim olmanın aleyhinde tezahüratta bulunanlarla jandar ma ve bahriye askerleri arasındaki müsademeler neticesiz kalmış olmakla beraber, yolcuların beyan ettiklerine nazaran, halkın umumî hissiyatı Vichy hükümetinin aleyhinde bulunmaktadır 'Sonu 3 üneü tayfada) siyasetin tahakkul rını ve bunların n sı, memleket kail dan değerlerini ir Milli Sete karjı I Sonu ıcu aahfede) SABAHTAN SABAHA: Maarifte nakil ve tayinler Ankara, 3 (Hususi) — Siird Maarif Müdürü Zeki, Rize maarif müdürlüğüne Antep tedrisat müfettişlerinden Raşit Sürd maarif müdürlüğüne, istanbul maarif müdür muavini Muvaffak Kayseri maarif müdürlüğüne Samsun kız orta okulu müdürü Ali, Erzurum maarif müdürlüğüne tayin olunmuşlardır Kininsizmi kaldık ? Anadolunun garbında haftalardanberî kininsizlikten kıvranan şehir ve köyler var Kızılay kinin fiyatlarının arttığını ilân ediyor! Her Sabah İstanbul mebuslarından mü teşckkil olan grun dün f-abah bir memleket iş: *-le etrafında Anki (Vai'H 2 İnci tayfada! Ekonomimizi harbe uydurmalıyız tale yollarının kapan ¦ ¦ --i bir oıin 1ar-! edlivcrirMl para kıy-turatle değinmesi her 1 mübadeleleri ton de-ıtkta ve rorlo %\ ırmakla - rıldan harbin cak uıun e anlatılmaktadır Yıl-m yerini bir yıpratma lamları da harbin uıun türece-nden bahtetmeoe e¦'¦•'¦¦-¦•'J r Bu vaziyet karamada biılm de i- i ¦ ¦ Bugünkü harb tart* rina gorc tamım etmemiz Ilıım* r Mahsullerimde yeni mahreç-r bulmak, ithalat «»yalarımın tmen olıun dahilde yapabilmenin ırtlarını aramak ve bu tjlbl etya oklarını ihtiyatla tarfetmek, bu için dc halk aralında propagan ı yapmat; mccburiyctlndeylr A Cenıult'ddin Saraçoğlu 04 6429964? SAVFA : Z VFNl HAI'AII Günü n Stratejik Meseleleri İngiliz Başvekiline göre Askerî vaziyet YAZAN : Etki Ordu Kumandanlarında* emekli Ocnsral Ali İhsan Sâbis Mister Chtırchül 20 Ağustosta Avam Kamarasında harb vaziyeti hakkında yeni izahat vermişti Bu izahata nazaran askeri vaziyetin şöyle olması lâzım geliyor: 1 — Geçen Cihan Harbinin ilk senesinde ingiliz zayiatı 365 bin kişi idi Bu defa bir sene zarfında esir, yaralı, kayıblar ve sivil halkınkiler de dahil olmak ürere 92 bin kisiymiş Geçen harbde verilen beş kurbana mukabil bu defa ancak bü- kurban verilmiş; fakat neticeler çok müdhiştir Fransa çökmüştür; ingiliz kuvvetleri anavatana çekilerek bunları müdafaaya ve Somali gibi bazı müstemlekelerini de tahliyeye mecbur kalmıştır Muharebelerin şiddeti zayiat ile ölçülür Bu kaideye göre bu defaki harbde geçen Cihan Harbine nazaran, ingiliz kuvvetlerinin muharebeleri dörtte bir nısbetinde hafif geçmiştir Fransanın zayiat vermediği söylenmiş ise de Fransızların c-eir, yaralı, kayıb dahil olmak üzere bir buçuk milyonu mütecaviz zayiatı olduğu muhakkak-' tır Sivil halkın zayiatı bu miktara dahil değildir Fransa-ya zayiat vermeden, muharebe etmeden mağlûbiyeti kabul etti demek günah olur 2 — Bu defaki harbin cereyan tarzından başvekil memnundur İngiliz dehasına ve kaynaklarına daha uygun imiş Evet harb Bade deniz ve hava muharebeleriyle cereyan ettikçe bu telâkki doğrudur Fakat işin böyle devam edeceğini kestirmek mümkün değildir Başvekil böyle temenni edebilir Bakalım vakıalar böyle olacak mı? 3 — Düşman memleketlerinin ve bunların dine geçmiş olan yerlerin sıkı bir surette ablukasına şiddetle devam olunacağım ve hava muharebelerinin şiddetlerinin arttırılacağını, bir sene sonra, hiç bir hayal kuvvetinin tasavvur edemiyeceği derecede şiddetleneceğini söylemiş ve demiştir ki bunlar yani deniz ab-' lukası vc hava muharebeleri zaferi temin etmek um elimizde en seri değilse bile en emin vasıtalardır Şu hale göre mister Clıurchill Almanyayı deniz ablukası ve hava muharebeleriyle, velev uzun bü müddet zarfında olsun, mağlûb edeceği kanaatindedir Harbiye nazırı (Mister Fiden) ise bu kanaatte değildir O, eski harbîye nazın ile ayni fikirde olarak İngiliz ordusunun mütemadiyen takviyesini ve Avrupanın kara kıtasında, belki Alman arazisinde Alman or- 4 nRDttı 1910 Şehir ve Memleket Haberleri 1 ChıırrlıiD dulariylc muharebe ederek Almanların sulha mecbur edileceği fikrindedir Bize kalırsa ne Almanya denizaltı ve tayyare hücumlariylc İngiltereyi sulha mecbur edebilir; ne dc ingiltere sade deniz ablukası ve Alman-yaya tayyare hücumlariylc Almanyayı sulha mecbur edebilir İ — Başvekil, düşmanın elindeki hava km-vcUerinin İngiliz tayyarelerine nisbetle adede e henüz çok üstün olduklarım itiraf ediyor; fakat bugünkü tayyare imalâtının Alman imalâ -tının çok fevkinde olduğunu soy lüyor; Alman Lirin ne kadar yap-tıklannı bilmediğimiz için bu babda bir hüküm vermek mümkün değildir Amerikan nrtihsa* lâtına gelince, şimdiye kadar A-m erik anın ancak 1900 tayyareyi İngiltere hesabına ikmal vc teslim ettikleri yazılmıştı Bunların ne kadarının İngiltcrcye varmış olduğu malûm değildir 5 — Başvekil, bugün İngiliz ordusunun iki milyon asker mevcudunda olduğunu, bunun dörtte üçünün yani bir buçuk milyonunun muntazam askeri teşekküller içinde çalıştığını söylemiştir Bir fırkayı gayri muharible-riyle ve ikmal kuvetleriyle bera-raber 25 bin kişi farzetsek bu bir buçuk milyon askerin altmış fırkaya muadil olduğu zannolu-nabiür Bu miktar askerle İn-gütere adası müdafaa olunabilir 6 — Mister ChurchiU, İngil -terenin istilâsından bahsederek demiştir ki: (Haftalar geçtikçe İngiltereyi istilâ projesi daha büyük güçlüklerle karşılnamak-tadn ı Fakat başvekil (lngilte-| reyi istilâ mümkün degi'dir) di- 7 — Baçvekii, Somali tahliyesini söyledikten sonra şarkta daha mühim askeri hareketlere pek yalanda şahid olunacağını ilâve etmiştir Şu halde bckliye-tım ve hazır olalım Eakl birinci ve altıncı ordu Kumandanı emekli General Ali İhsan Sâbis Elektrik ve tramvay idaresinin getirteceği malzeme o Bu malzemenin İsviçre-den ve Almanyadan idhali temin olundu İstanbul Tramvay, Elektrik ve Tünel ı¦Iı rlrrııılıı mUİlUtC Olduğu ItlJİ- zcmenin temini İçin bir müddetten-berl yupılon teşebbüsler nihayet bir neticeye varmısür Hükümet idarenin bu husu&duki ihtiyacını ehemmiyetle nazarı itibara alarak, bu mal zem enin bir kumrun İsvlçrcdcn satın alın-ı , mı temin elmisür Hükümet tarafından Tramvay Kk-ktrlk ve Tünel idarelerine yapılan tebligata nazaran idarenin Isviçredcn 500 bin Iırulık malzeme salın alma» temin olunmuştur- Bu malzeme daha çok elektrik itleri için lüzumlu gurü-Icn kablo, yeraltı tesisatı vc diğer mal zemedrn İbaret olııcaktır Elektrik idaresi bu huşunla müsaade almak İçin bir kaç güne kadar Daimi Encümene müracaat edecek ve isviçre fabrikatörde İmzalanan mukavelenamenin tasdikini İNtİyecckur Diğer tarafdan ayni idare hükümetin Almanya İle yaptığı yeni ticaret mukavelenamesinden istifade ederek tramvay malzemesi getirmek İçin teşebbüsler yapmıştı Öğrendi -ğunizc göre bu teşebbüsler son günlerde müıbet bir safhaya girmisÜT Hükümet idareye AImnnyadan 120 lun liralık tramvay malzemesi getirmesine müsaade edecektir Yntnız bu malzeme tramvay İdaresinin en esaılı İhtiyacı olan ray kablodan ziyade baa ı ili malzemeden İbaret o-laraktır Almanyadan ray ve kablo getirtebilmek imkanı maatteessüf bulunamamıştır [Yeni Sabah Alto M i» »111 TUrKlyc Cenabı SENELİK 1400 Kra, *700 Krs • AYLIK 760 I AYLIK 400 1 AYLIK 160 1460 a 600 » 4 Eylül 1940 ÇARŞAMBA 1 Şaban 135» 22 Rumi Ağ ctoa 1356 Gün 24 Ay; 9 1940 — Hızır 122 GUnaa O0l« İkindi 1001 RM 914 Ezani 0JO 1313 1652 Vautl Aksam Yatsı İmsak 1200 US 906 Ezani İMİ 2113 445 Vasati KİSA HABERLER -£ Taksim - Harbiye — Taksim -Harbiye arasındaki bulvarda bir muddottcııbcri devam eden kana -llzasyon ve meearl tamiratı nihayet-Icnmıstır Bir kaç güne kadar caddenin asfaltlanmasına başlanacak -ur, *İf Tıkaim gazin oranda — V,ilmin eninle Taksim gazinosu tarifelerinde yeniden tenzilat yapılmıştır Gazinoda bundan sonra varyete olduğu zamanlarda da tabldot 100 kurusa ve komaımasyon 40 kurusa verilecek -tir ¦Jr Tepcbaaının Tanzimi — Tepc-basmın tan/im planı mucibince Te-pebası bahçesinin vc Şehir tiyatro -sunun tramvay caddesine bakan kısımlarının bir kaç metre ger! alın -ması tazım gelmektedir 11u ameli -yeye birkaç güne kadar baslanacak-tır Parti Kongresi — Beşiktaş parti merkez ocağı kongresi dün aksam yapılmıştır ö Talebe kaydı — üniversitede talebe kayıdlanno I ilk teşrinde başlanacak ve 30 İlk teşrinde ncUt-ctcnc-ceklir * İkmal İmtihanları — liselerin «Lise bitirme İmtihanları» bugiıtı orta mekteplerin eleme imtihanları a-yın yedisinde basbyacakUr Kahve buhranı gene başladı Sem günlerde şehrimizde yeniden bir kahve buhranı başlamıştır Gümrüklerde bIU aya yakın bir zaman -danben beklemekle olan 25000 çuval kahvenin rl'an fiyatı tesbit edilmemiş olduğundan bunların piyasaya çıkarılması daha «pey bir zamana mü tevakki Hır Enerinde* kahve bulu -nan bazı toptancılar mallarım sakb-y«xak perakendecilere satmamakta vc bu yüzden daha ziyade «ıkıntı yanılmaktadırlar Hohrımızdeki alakadar makamlar vasiyeti Ticaret Vekaletine bildirmişimin belediyede Cezalandırılan müesseseler Belediye teftişleri nı don fazla para aldıklar Tepe başındaki İzmir \ kili lokantaları 3 gün para cezaslle cezai o nd maarifde Maarif Vekilinin tedkikleri Şehrimizde bulunan Maarif Ve— Lıh Hasan Ali Yücel dun sabah Maarif Müdürlüğüne gele re* tetkik, t yapmıştır Vekil dana bıı kaç gun şehrimizde kalacaktır arıt Ruınanyaya kliring hesablarında alacak lı vaziyete geçtik Kumanyaya günderilen son liftik vc yapak partilerinden sonra t lir ng hısablar ında lehimize olarak bir fark b usul e çil n ıııtıı Rumenlerin bize verdikleri butun emtia mukabili olarak kbrıng heaablanoda 205 bin lira kadar aln—Yh»ı verdir Bizim tesUmatımıza göre umumi hezab bu rakamı geçenektedir IHI İngilterenin Balkan ticaret reisi An-karaya gitti Bir müddetten ben ıehrımızde bu -lunmakta olan İngiltere hukûmeU Balkonlar ve yakın sark ticaret bir-bğı reisi Lord Gbnconcr dun aksam An kar aya gıUni)tr Mumaileyh In-gillererün memleketımizdm yapacağı yem mubayaa! lıakkında Ankara-da alakadar makamlarla temaslarda bulunacaktır Silivri - istanbul arasında esrar ticareti Muhafaza memurları bu açık gözü Silivride yakaladılar İstanbullu • Silivri arasında mekik dokuyarak eanır satıcılığı yapan Ati t unu 1 ı biri muha-faza ı kıiıtı mcmurlan tarafından yakalanmıştır Bu çahıs lstanbulda bir membadan muntazaman tedarik ettiği külliyetli miktarda esrarı buradan Silivride bulunan kıt-yınkıl 1 A/ım evine nakletmekte vc gene Islanbulda bulduğu muhterileri buradan Si-livriye götürerek her türlü tehlikeden uzak olarak orada kilo Uc satmaktadır Alinin vazıyetinden öteden-ben subhclcncn muhafaza teşkilâtı memurları nihayet bundan bir kaç gun evvel buradan bulduğu müşterilerle Silivriyc giden Aliyi otoruobülc takib etmişlerdir Aliyi, sivil olarak tesbit eden memurlar, kendisim Silivride bir kahvede müşterilere çanta ile esrarı tealim evlerken yaka -lamalardır Çantada 2 kilo kadar esrar bulunmuştur Bundan başka kayınbabası A-zı'm evinde yapılan ıtrastırmada üniversite talebe birliği tesis da bir kaç kilo kadar esrar zuhur etmiştir Suçlu emniyet müdürlüğüne teslim edilmiştir Kırk kilo da ipekli kumaş kaçırılır nu? Evvelki ak*a m gelen Toros ı-l:apresi yuk-ulıi unlun İbrahim isminde birinin vaziyetinden şüb helenen muhafaza teşkilatı memurları bu salının üzerinde a-raştııma yapmışlardır Araş -tu m ı neticesinde Ibrahimin beline ve eşyaları arasına 40 kilo kaçak ipekli kumaş sakladığı hayretle görülmüştür Bu kumaşlar müsadere edilmiş ve 1b-rabim beşinci ecza mahkemesine verilmiştir Çakmak taş İr İr İştigal ediyormuş! Muhafaza teşkilâtı memurları Mehmcd isminde birinin e-vinde yaptıkları araştırma neticesinde 11700 kaçak çakmak taşı bulmuşlardır Haydar isminde bınnin üzerinde de 20 gram eroin bulunmuştur Suçlular beşinci ceza mahkemesine verilmişlerdir rolisde Eyübdeki hadisenin muhakemesine başlandı Bîr müddet evvel Eyupte Türk "m •dlı bir kızla birlik W gezerlerken Mehmcd İsminde bir şahsın sarhoş olarak lecavuslcruM uğrıyan Ali Os-sunin bu ,,!, kavga ellikleri sırada bıçakla yaralandığını ve kaçarken dc nıtıaınıtrt uSuhi ile ale* edilmiş olduğunu yazmıştık Dun bu muhakemenin uurusması-nj başlanmış ve sutlu ehnıcd tabanca atmadığını; ancak cebinden duserek patla m ij olduğunu sbylemlftlr Muhakeme, grlmıyrn gahidlerin celbi Icın bir başka güne bırakılmıştır Bıçaklı çocuk arkadaşını yaraladı Beyjzıdda Mektab sokağı I sayıda oturan 13 yaşındaki Hasan oğlu Remzi; Horhor caddesinde Çıngıraklı bostan sokağında oturan 13 yaşındaki Mustafa ile oyun yüzünden kavga e-derek Mustafa dine gecen bir bıçakla Rcmziyl bacağından yarala -mistir Suçlu yakalanmış, yarah has-Ubancye kaldınlnusür Karpit ISmbası patladı Halıcıoğlunda Turşucu sokağında 68 nunıırıdı oturan amele irfanın e- Gözünden yaralamış Beykozda Yalıkftyunde oturan Se ile ayni yerde oturan kahveci HUı yln bir sebebden dolayı kavga el misler Hüseyin Seyfıyi bıçakla 1 ilinden yaralamıştır Yaralı NUmu hastahanesine kaldırıİmi j ve suı Hüseyin yakalanmıştır Tramvav caroması adliyede Behramı vuran Meh-medin muhakemesi Aklar ıılı Pcrluıı adındaki ka -dini aynı zamanda sevmekte olan Uı-hııın ile Mchmedın bir kavga sonunda vuruştuklarını vc Mchmedin Behramı bıçakla ağır surette yaraladığını yazmısUk Dün bu davanın muhakemesine İkinci ağır eczada devam olundu üremiden ölen bir yolcu Dun sabah Kadıköyünden vapura binen Cülbanc hart aha nesinde elektrikçi İhsan vapurda ani olarak hastalanmış ve köprüye çıküğı »ırada fenalık gelerek sıhhi oto ile Gulbsnc hastahanesine kaldırılmış ve orada ölmüştür Yapılan muayenesinde 6-remisi uldugu anlatılarak defnine ruhsat veri İmi ıtır Bunun İçin bir nizamname hazırlandı İstanbul unlvenıLeaınc devam e-den talebeler arasında teshil otun -ması letn 3 ıtıırjdaııbcrı haıubkları yapılan talebe birliğinin yeni tedris senesi batından itibaren faaliyete geçmesi ıcın lıtanbul Üniversitesi Rektörlu£ı emlı hxırlıklar yap -mağa ba|lami|tıt Kurulacak talebe birliği teskiUlı Icin Umversfte Rek-toıldğu senelik teskılalınm en çok tekerr-ıul ettiği buyuk Avrupa devletlerinin bu huausda nızamnamele -Tim nazarı lUbara olarak yeni btr nizamname hazırlamıştır Bu nizam -name tetkik olunmak üzere yakında Maarif Vekaletine gönderilecektir fakültenin iı« sınıfından seçilecek ¦ Msar sasdan tr,c , Hu ulardan mütevekkil btr cok komi -teler meydana getu itecektir Nüfus sayımı hazırlıkları 20 llkteynn 940 da yapılacak u -mum) tahriri nüfus hazırbkUrı şehrimizde tamamlanmak üzeredir Sayım için ynlnrz schtımirde 20 bine yakın memur kullanılacak ve bu ınikdorda nuntaku ayrılacaktır Ayrıca memurların Uanlıollcri ıın dc mınlukalar teıkil olunacaktu Tahriri nülus hasırlıIclarile meşgul olan komisyon lımsnda vc fimen-d;ferlerde yapıUesst asstui nüfus zasyonu da tamamlaranak üzeredir, a ik Bankadan 100 lira çalan tevkil edildi ye giren fesinden yerleştir curmü ı polise U bil vara Unılgil ı Kalb sektesinden öldü Karaağaçta, deri fabrikasında ame lc Haücıoglu Abdus^elam sokagınd 1L numnralı evde oluran Kemaliye Mustafa dun 1030 çalışmakta oldu ğu fabrika iskelesinde birdenbire du serek derhal vefat etmiştir Yapıla muayenesinde katb sektesinden oldu ğü anlatılmıştır -Acaba neden?- Nişanlısını 8 yerinden vuran genç 11 aya mahkûm oldu ez dc banıı: ık mısın sim- mısın? biraz da iç - Bir kaç gün M edem cly-nbeye kadar •ğr Üniversitede Lisan İmtihanları — Üniversitede yoz lisan kurları derslerini 16 eylülde kesecekler ve Usan İm üh anları ne aym 26 inci güntl b;ıjlunacakUr Beşiktaşta karısını öldü- I ren Yalovalı Ahmedin muhakemesi Bcsiktasda Dikilitaşa bulunan karısını öldürmekle suçlu Yalovanın Kıriı kuyUnden Ahıncd BönaUB ı*ına dügen bu delı-,'in kim ses i zilinden kızcağızı kendisine ır ctınij ınuvufltık nıs da bu İsi ondan han da böyle anla- yedi aydır nişanlı el de blılm eve (tc- Dıye İbraz elUm Fazla söz söylemeden ve fbyk'tıncdcn bıçağını çekerek beni her yanımdan vurdu — Sen kızlığına mı güveniyor -sun? Diye karnıma kasığıma sapladı bıçağını Genç kıza hakim sordu: — Peki davacı mısın? — Elbette davacıyım Tam sekiz tane yara oldım Hustahnnclcrde bir buçuk ay sürüklendim onun yüzünden Halld İle beraber b'r orada ve çirkin bir vaziyetle otlar oralında Gördüğünü abylemıt bulunuyordu Mahkeme seh rı d etlerine lüzum gördüğü bir kaç şahidin daha'celbt kjln bo^ka bir güne bırakıldı İV abul etli Hattâ biz hazırlığımızı Uıp giderken kızın akraba ve ark-ürallc yapnruk hemen pazartesi dosları nrkasmdan goalc'ini krrp günü olsun dedik dc o olmazdcn tu madan bakıeıyorlnrdı SABAH» AN SABAMA Kininsiz mi kaldık? Sıtma, asTrtardanberi A-nad olunun on ti)yük derdidir Asırlarca, narrlardun-beri Anadoluda bir çok medeniyetler tutma yüzünden mahvolmuştur Bu korkunç İllete inleyerek, ağlayarak mukavemet cdtn yalnız Türk oklu Şimdiki Başvekilimiz Sıhhiye Vekili ıkeD Hitmaya en büyük ehemmiyeti v rmiş mücadeleyi teşkilâtlandırmış, en uzak köylere kadar sıtma ik b-^-Li-mayı göze almıştır Fakat bu bu taraftan kının işi olduğu kadar hastalı;;m kökünü imha etmek de lâzımdı Yani bataklıkları kurutmak -Bu hususdn Hurte-dilen ernekleri ve elde edilen netâ celr-rı, dnMor Refik Kıvdama karşı hayranlığımla şükranla yadetroek lâzımdır Ancak sıtmanın kökü henüz kurutulamamıstır Çünkü henüz kurutulacak bataklıklar vardır İzm ire yakın mıntaka-larda bu faaliyet bir taraftan devam ederken oradan ncı haberler dc aldık: Bir enk yerlerde kinin kalmamış, eczane dc yok satmıya başlamışlar "Kızılay, sıtmanın bu yegâne ilâcını gönderemez nlmua Hastalar kıvranmış; sıtmadan ölenler çoğalmıştır Fuar münasebetiyle İzmıre giden ve bütün havalısını dolasan bir nrkadaaı-mu bir köyde bir iki gun içinde bes nltı kişinin sıtma yüzünden öldügünU, eczanelerden boynunu bükerek hastası İçin kinin dilenen biçareler gördüğünü söylüyor ve bu bir iki köye değil, büyük bir rmntakaya «amil acıklı bir manzara hulmi almıştır Sebeb? YuLUı k^uauouş, kımu ftcU;-raez ornııçtur Ilawsrla t^e-thT kaç ton kininin beklediği söylenmektedir Bir iki gündür gazetelerde Kı-zılayın kinin bakında bîr ilânını görüyoruz Kinin Kınlayın inhisarında olduğu için sıtmalılar ya devlet kininini ucuzca, yahud Kızılayın kininlerini eczanelerden alırlar Şimdi Kızılay harb dolayısiylc fiyatların arttığnu, fakat kinin mevcud olduğunu, ancak tılılit İstıyenlenn merkeze müracaatlannı İlân ediyor, işte kırtasiyecilik Memkkelin bir tarafı (belki bizim bilmediğimiz bir çok noktaları I kınınsızliktcn kıvranırken ilk tj kinini depolara, eczanelere yetiştirmek dcgıl midir? Yahud ilana lüzum varsa, muhabereyi uzatmamak için hiç olmazsa üç beş kelime ile fiyatın ne kadar arttığını da haber vermek lâzım gelmez mi? Behoct *AFA Radyo Programı \ * l IW0ÇARŞAMO* T30 Pıcarrarn ve memleket saat ayarı 7J5 Muuk: Hafif mınak (Pl) 600 A)an» haberleri 810 Ev kadını - Yemek Halesi 820/830 MUsik: PUkluıia hafif musiki programının o*nmı 12 30 Program, ve memleket saat ayan 12U Muılk 1' At-»- haberleri 1309 Müzik 1330/M00 Müzik; Radyo coton or- i£- Ir;ı -ı 1800 Proaraın, vc memleket »oat ayrı 1805 Müzik Cazbsnd (PL) 1340 MUzık MUtik: 1919 Konuşma (Dıs politika hA diıelerı) 19 30 Müzik: Fasıl heyeti 1945 Memleket saat ayan ve a-İzns haberleri 2000 MUtik: Fasıl heyelı programının devamı 2015 Konuşma 2030 Muzık Çatanlar: Ulvi Cemal Erkin vs :!r 11 CernU 2050 Mıtsik: Geçit kameri 2113 Müzik: EğUmcslı müzik (PU 91J0 lladyo gazeU^l 2150 Müzik: KiynseUcUmhur baa-dosu tŞ*f: İhsan Kunçerl 2220 Memleket saat ayarı Ajans haberleri Ziraat EMıam - Tahvilat, Kambiyo - Nufcut Borsası (Fiyat) 73 23/2330 Varuıki program vs kapanı j 85 6 EYLÜL 1940 CUMA Üçüncü Yıl - No 845 Yeni Her yerde S kuruş Maarif Vekilliği Devlet Kttabıarı Mutedavtl Sermayesi Müdürlüğünden Vt-kiltijjin bulun neşriyatı Ankara cad'letî Vakit gazetesi yanında Maarif Vekilliği Yayınevinde perakende H Olmaktadır Müdürlük: İstanbul İkdam Yurdu üçunrtı kaltadv (8221) GÜNLÜK SİYASÎ HALK GAZETESİ Her yerde 5 kuruş ¦fitlerin nutku Hû \lm;uın hiç bir tahakküm fikrindi değilse, r-j-er Alman» ¦ lımlı, ; n herf»raf edip kendisi onlunu yerini tatmak nayMİal takitı etmiyorsa bulun ouÜVUrrio hakimi *«¦ r-tıkbılıııi tanıyarak |ir rejim çitişilmiyor »»« hıı-nuo kın bir plâna nıailL hu-lunmiT dVırtekdr? Bu rrjim nedir'* Neden Kııhrer fctj plâ-di ilân etmnor'* Yazan: Hüseyin Cahid YAI^'IN Macarlar Transil-vanyayı işgale başladılar Hududlardaki kıtalar arasında çarpışmalar oluyor Rumanya dahilinde İhtilâl hareketleri beliriyor Hillerin Berlinde Sport Platzda irad ettiği son nutuk, çok makul ve doğru bir takım düşünceleri ihtiva ediyor Pek haklı bulduğumuz bu mü-taleaları şuraya kaydedelim: 1 — Bir millet» keyfimayesa bütün bir kıtayı abluka etmek imkânını veren bir sisteme nihayet vermek lâzımdır 2 — Bundan böyle bir korsan devletin arada bir keyfine göre 450 milyon insanı fakre ve açlığa garkedebilmesıne mâni olmalıdır 3 — 85 milyonluk bir milletin hıyatı, bir Plütokrat kütlesinin aklına esince diğer bir millet tarafından her zaman tehdid edilmesi bence kabul edilemez Bu davaların hepsinde Füh-rer ile mutabıkız Yalnız müsaadelerde kendisine biı kaç «ry soracağız Fuhrer yukarrya naklettiğimi! şikâyetlerde lngiltereyi kas-dediyor ve onun haksız hareketlerine nihayet verdmeai lüzumunu müdafaa eyliyor Halbuki naj-yonil sosyalizm başlangıcındanbeı i hep ingiliz dostluğuna tarafdar olmuş ve Almanyamn İngiltere ile ittifak etmesini kendisi için politika sahasında en birinci esas olarak kabul eylemiştir İngiltere devleti o zamanlar mirstebkl, müte-hakkını korsan, zalim ve plü-ti'kraı çeteleri eünde oyuncak değildi de şimdi mi kotu oldu? İngiliz siyasetinde vc İngiliz devletinin mahiyetinde İngiliz â-Kiklığından beri hiç bir değişiklik olmamıştır Binaenaleyh bugün Pührerin bu ithamlarını ve şikâyetlerini samimî telâkki etmemize nasıl imkân olabilir? Almanya ile İngıltercnin arasının nasıl bozulduğunu vekayi bire şu suretle gösteriyor: Almanya hükümeti Hitlerini Mein Kampfda ilk dakikalardan' beri tavsiye ettiği veçhile İngil-tere ile dost geçinmek politika-¦mı takıb etti Bir deniz anlaş-} ması yaptı Bu anlatmaya göre Alman donanmanı İngiliz donan-masJn'*ın rlaımu cok aşağı bir mabette kalacaktı Bu anlaşmayı ı Almanlar sonra lngılul-ı e niza-; rak feshettiler vc bu hiddetin, bu hareketin sebebini bütün dün yaya tjr suretle izah eylediler: Bizim İngilizlerle, imzaladığımı/, deniz anlaşman teknik bir şey değildi Onun siya*-! bir ruhu vardı Biz denirleri İngilizlere bırakacaktık Fakat biz de Av-rupada vc oarkda istediğimiz gibi hareket etmek serbestisini iktisab edecektik Halbuki İngiltere itilâfın bu mı şimdi anlamamazlığa geliyor Bizim L^hİstana, Iunyaya, Balkanlara doğru, hayat sahamıza doğru, genişlememize mânı olmak istiyor Şimdi sorarız: Aimanyanın takıb ettiği İngiliz dostluğu vc ingiliz ittifakı siyaseti bu suretle ve bu »• benlerden dolayı akim kalmadı mı? İngilizler Almanların hayat Bahaaı temini bahanemle kiiçuk, büyült bir takım devletleri istedikleri gibi i» tılâ etmelerine müaaa#e göster " '"iı o zaman koman, zalin ve (6enu 3 un»J ¦ahi'krit] |Iuwyin Cahiıl VAİZİN Bukre», S (aa ) — Reuter bildiriyor: Cıgurtu kabinesinin ıslıfauna se-beb olan karışıklıklar jimdi anla-Iitdıgına g^ire ilk /iinnolundugun -dan daha cok g-nis ve çok ciddidir Millimiıît-n gelen bavacMiters g»te Rumanyakliringin-de 1,5 milyon alacaklıyız Anlaşma h(iklimlerine göre hasablar tasfiye edilecek hfablarında Ij rmlyurciıa ziyade alacağımız blrlkmolir numenlerle meriyette bulunan anlaşma hükümlerine göre herhangi bu tarafın a-lacagı bu mıkdarı geçtiği takdirde he&oblaruı tasfiyeci kaü etmekle -dır Bu itibarla Vekâlet Rumenlere soa pıuii uûjk v* ^yajıanân 3ttlira etmeden evvel vaıiyet) tedkik ederek alakadar Rumen makamlarile temasa geçecektir Ankaı-ıda bulunan Rumen Ucaret heyetin? bu hu-aujta yem bir formalite uze-rinde mutabakat hasıl olacağı tahmin edilmektedir ^ Afrikada harb j Ege denizinde şiddetli çarpışmalar oldu Bir vapur kaMesi hava taarruzuna uğradı İtalyan müstahkem limanları bombalandı llalyada bu mahal, 5 (aa) — İtalyan umumi karargâhının &0 numaralı tebliği: Cezayir nahıllen açıklarında sefer etmekte olan üç İngiliz kruvazörü ile ıkı İngiliz torpido muhribi, tayyarelerimiz taralından aıddeth bombardımana tu -tutmuşlardır İki kruvazöre büyük çapla bombalar isabet et -mis olduğu ve bunlardan birisi • niıı guverteaindc buyitk bir alev ı |8onu 3 Uncu aahıfedej Cumhurreisi Floryaya avdet ettiler Birkaç gündenberi Dulma-bahçe sarayında isörahat etmekte olan Al illi Şef İsmet inönü dün saat 11 de Dolma-bahçe sarayından otomobillerde ayrılarak Florya deniz köşkünü şereflendirmişk-rdir Inonıi Atîne l i' ııı-ı/ı Kabul Etti İstanbul, 5 taa) — Cumartesi günü vazifesi başına dönece» olan Atina Büyük Biçimiz Enin Akaygen evvel-ki gün saat 12 de veda tazimlerini arzetmek üzere Peisicümhur İsmet İnönü tarafından kabul buyuru İm nettir ^ Avrupad* harb ^ ingilizler büyük bir nakliye gemisini hatırdılar Gemide bulunan Uç bin kişj boğuldu iki ingiliz torpido muhribi batt Stokholm, 5 (na — Burada haber alındığın* göre, pazartesi akşamı bir Irgıhz gemisi "Ma-rion isminde 12C00 tonluk bir nakliye vapurunu torpıllemiştir İsveçin gob sahilinde bulunan (Sonu 3 uncü «ahlfede] i Bir Macar atken Sahte bono işi dal budak salıyor! Hitlerin nutk u İngilizler gece bombardımanına devam ederse İngiliz şehirleri hâk İle yeksan edilecektir nyor Hlücriı nutkunun Alman rady rı taı alından plak ile yeniden rcdılen metnine güre'ftıhrer, gluzleıin Almınya üzerindeki ı un lam d ıii bıh oderlen !«¦ 25C, 300, 400 bin kilo bomba atacağız «GiUlkce fazlalaaan bu rakamlar, devamlı alkışlarla karşılanmış -Ur* Eger İngiltere şehirlerimize hu-cumUBpOl fazlalajlıracağını söylerse, bı: İngıltercnin şehirlerini hak ile yeksan edeceği/ (Sonu 3 uncu aahıfede] Fırınlarda saklanan unlar araştırılıyor Çörçi| „it Ekmek sıkıntısına sebeb (ere cevab un azlığı değilmiş verdi "Bugünkü Alman imparatorluğu kurulduğu kadar çabuk yıkılacaktır, Lendra, 5 (a a) — Reuter bildi- yor: Avanı kamara»ı nazıılarj mcbuı-r taıafıııdan sorulan lualleıin mâ-ıkcresî ile iştigal ederken Londra [Sonu 3 OncO tlhifede) ra mahkemesi n-uhtekârlıgı da-Siln evvel bakımın de alctagı-ilişikh olup da arı verilen Ab-kayın biraderi uçUdcii bono sahtekarlığında da birinci şahıs olarak bulunuyordu İddiaya güre Etemin bu defakl bono sahtekârlığı j-udur; Mevkuf suçlulardan T-", inm amcası Girid mübadillerinden Himmet adında bir zal bundan bir müddet evvel Oluyor Bunun namına olan 3328 lira 20 ku-(Sonu 1 uncu «aylada) Ekmek buhranına sebeb YUGOSLAV KRALININ YILDÖNÜMÜ Muhtelit semtlerde fırınların taahhüd ettikleri kadar ekmek çıkarmamaları yüzünden tahad-düa eden vaziyet belediye tarafından tetkik olunmaktadır Bir müddettenberi ekmeklerin çeşnilerinin bozukluğu, noksanlığı ve fena pişirilmiş olmaları do-layısile esasen belediye bu işe azamî derecede ehemmiyet vermekte idi öğrendiğimize göre belediye teftiş kadrosunun noksan ildiği fırınların ve ek - olan fırınlardan biri meklerin sıkı bir teftiş ve kontrole tabi olmamalarına sebeb olmaktadır Son vaziyet hasıl o-lur olmaz belediye derhal işe vaziyet etmiştir Bu hususda Toprak Mahsulleri Ofisinin, değirmencilerin ve fırıncıların nok-tai nazarları dinlenmiştir Toprak Mahsulleri Ofisi tstanbula her gün vermeyi taahhüd ettiği 300 ton buğdayı değirmencilere muntazaman teslim ettiğini id-ıScru 3 oncu sayfada) 71 /a* - ~ Filozof Rıza Tevtik'in yazılarına başlıyoruz İlk yazı pazar nüshamızda çıkacaktır "Yeni Sabah, Filozof Rıza Tv\ fıkhı yeni yazılarını ne-trrdrce-j ğini karilerin» vâdetmişti Filozofun (Cünye) ilen _ i'nılermişj olduğu: "Şu uzun ve fırtınalı hayatımda görmüş, geçirmij olduğum tecrübelere göre kader ve saadet ne ola-l bilir?, Unvanlı aaııı dikkat ilk SABAHTAN SABAHA: Hitler ingilizlere geleceğiz! diyor Filozof Rııu levfik Cünı/rdc YENİ SABAH Pazar günü da bulacaksınız Filozof Rıza Tevfik'in yazılarını haftada birkaç gün muntazaman neşredeceğimizi de aziz okuyucularımaız ayrıca bildiririz Yugoslavyantn genç kralı Piger Bugün haşmetli Yugoslav kralı Pİyerin yıldönümüdür Bu mes'ud gün münasebetile bugün bütün Yugoslavyada çok parlak ram olarak ilan olunmuştur Yugoslavyanın genç kralı gelecek sene sinni rü*jdc vâsıl olacaktır Bu itibarla gelecek sene Yugoslavyada naiblik ilga olunacak ve genç kral iktidarı bizzat eline alacakUr Kralın yıldönümü münasebetile bugün şehrimizde bulunan Yugohlav maha/ilindc de merasim yapılacaktır Bu mesud gün dolayısilc Yugoslav milletine en samimi tebriklerimizi sunarız Başvekilimizin ablaları vefat etti Başvekilimiz Doktor Refik Saydamın büyük ablaları Bayan Vasfiye bir müddettenberi müptelâ oldukları hastalıkdau l;ur-tulamıyarak Zcynebkâmil has-lahanesindc vefat eylemişlerdir Merhumenin cenazesi bugün saat 1130 da Zeynebkâmil lıas-tahanesinden kaldırılarak Sah-rayıcedid mezarlığına gömülecektir Kısa bir zamanda ikine; büyük bir acı ile karşılaşan Başvekilimiz Doktor Refik Saydama ve ailelerine en derin taziyetle-' rimizi sunar, merhumeye mağfiret dileriz Başvekilimiz Yalovadan geldi Yalovada bulunan Başvekilimiz Doktor Refik Saydam ablalarının cenaze merasiminde' bulunmak üzere dün şehrimize gelmiştir Her Sabah — Ûslad, kapı dururken niçin pencereden giriyorsunuz? \\ A — Alışkınlık dostum manların Pühreri dün But Yıldırım harbi suya düştü Yıldırım harbinin artık luya duftuftünu oi»raı Motyo Mitler de takdir ve tesitti etmektedir, Fuhrerln ton nutkunu dikkatle okuyanlar, mumaileyhin beı eenc sürecek btr harbden bahsetmelini, Infllıtertve kartı bir yıldırım harbinin tatbik edllcmlyeceylnın nlm bir İtirafı aekCnde tellkkı ederlerse pek de aldanmıs olmazlar Vlkıa harbin be} tene süreceğinden bahsetmenin Inglllılerl u* yuttnıya malul bir saıırtmaca ol man İhtimali de varsa da lno111*-lerin bByle oyunlar* gelmeyecek kadar gözlerinin açılmış olduğu naıarı dikkate alınınca son nutkun I daha aiyde Alman efkarıumumiyesini uıun bir harbe hacırlamıya matuf bir manevradaı ba|ka bir •ey olmadığı hüknu verilebilir Uzun türen yıpratma harb Itrini İse dılm» İngilizlerin kazandığı ır lavda umu SAYFA : 2 VKVİ SAR Ali 6 eylül mıo ASKER GOZİLE Bazı Harb Anekdotları izzet paşanın Trakyaya toplamak istediği kuvvetler - Lâyihaya göre bu kuvvetler çok parçalara bölünmüştür - Istranca dağlarından gelecek Bulgar çeteleri akınlarına fazla ehemmiyet verilmiştir - Uzun zamanlar ihmal edilmiş askeri kuv vetlerimizle muvaffakiyetli bir iş görebilmek için daha ihtiyatlı, daha hesabh bir terlib lâzım iai - — 13 — - Buraya kadar ta/ad edilen ahval ve hadiseler Balkan Harbinde bu plân N taamız mese-letande tazyikin yukarıdan gel-mediğını, yukarıdakikmn aczi karşısında aşağıdaki lenn batak bir rol oynadıklarını zannettirmekledir Ordulara tebliğ edilmiş olao haıekâtı harbiye lâyihasının mü tebakı kısımlarının Trakyadakı hareketleri alâkadar eden mün-derecatı da au nuretlc hülâsa «ddebilir: Türk ordusunun ınkıaamı — Edirne cihetinde tahşid oluna -cak kuvvet: Evvelâ: Hırım ı Müfettişlikten tekmil nizamiye ve redif kuv -Tellen; Saniyen: Üçüncü müfettişlikten iki nizamiye fırkasıle iki redif fırkaaı olup bunlar bu suretle inkisara edeceklerdi: Edirne kalesinde: Onuncu ni-zamiye fırkasile üç redif fırkata cem'an 40 tabur; Kırcaali müfrezesinde: Bir alay nizamiye piyade ile ikinci sınıf Kırvaali fırkası cem'an 12 tabur; Dimetoka fırkaaında: Nizamiye dördüncü :,; um piyade alayı Samsun vc Gumülcüne fırkaları cem'an 18 tabur; Vize müfrezesinde: Bur nizamiye alayı, birinci sınıf Karahi-sar ve Ereğli redif fırkaları Kırkkılısc redif alayı cem'an 23 tabur; Asıl kuvvet: Birinci nizamiye kolordusu — 33 tabur; İkinci nizamiye kolordusu — 29 tabur (İzmir redif fırkasıle beraber) LVuncu nizamiye kolordusu — 30 tabur; Dördüncü nizamiye kolordu -su — 33 tabur (iki redif fırkasile beraber); Müretteb besinci kolordu — 32 tabur (29 uncu Bayburd ve 30 uncu Erzincan nizamiye fır-kalarıle birinci sınıf Trabzon redif fırkasından mürekkeb); Birinci redif kolordusu — 31 tabur (Ankara Kastamoni Konya redif ürkaJarından mürekkebi ; üçüncü redif ihtiyat kolor -duşu — 27 tabur (Yozgad, Kayseri ve Antalya redif fırkalarından mürekkeb); Bu kıtaların tecemmu nıınta-kaaı: (Yenice - Haskoy) hattı de gerisi İzzet Paşanın lâyıhssındakı bu kısım da tetkik edilirse görülür ki: Trakyada toplanacak kuvvetler çok parçalara bölünmüştür Edirne kalcsılc Kırcaali müfrezesi zaruridir Fakat Dimetoka fırkası diye IH taburu o tarafa, Vize müfrezesi diye 23 taburu Vize cihetine ayırmak lüzum -¦uzdur İzzet Paşanın latrançe dagla- Yazan; Eski Ordu Kumandanlarından Emekli General Ali İhsan SÂBİS Yeni Sabah SENELİK t AYLIK ¦ AYLİK 1 AYLIK AHUM lilulirJJ TOrklya Ecnsbl 1400 Krg «700 Kro 76U •00 İM 1440 ¦00 M Eylül 1940 CUMA 3 Şaban İMİ 24 Rumi Afluno» 13» Gün 250 Ay: 9 1940 — Hı«ır 124 Ofluca Ofll İkindi 1056 837 015 Eanl 032 1312 1250 Vaaad «•fil" Yat» İmsak 1200 L34 012 Ezani 1935 2111 448 Vaaatl nndan gelecek Bulgar çeteleri akınlarına fazla ehemmiyet verdiği vc bu endişe ile Vizeye 23 taburluk bir kuvveti, âdeta bir kolorduyu toplamak istediği an* I aşılıyor Bu endişenin İstanbul ile Babaeski arasındaki menzil irtibatının, kara ve demir yo Harının muhafazasından ileri geldiği a-şikârdır Diğer taraf dan Ku~klarelina ı hemen hiç bir şey koymuyor; a-?ağıda görüleceği veçhile asıl kuvvetlerden muvakkaten ayrıla cak bir zayıf müfreze ile burayı tutturmak istiyor Şark ordusunun asıl kuweUcrinj (Yenice -Haskoy) hattında yani Kırklar-c linin 20 kilometre kadar gar -bmda topluyor Ayrıca Meriç nehri boyunu tarassud ve set-retmek üzere Azadlı civarına da yine bu asıl kuvvetten ayrda -cak bir müfreze koyduruyor O zaman Kırklareli henüz tahkim edilmemiş ve bir m üs ta h -kem mevki haline ifrağına teşeb-t-üs olunmamış idi İki eski kronik tabyadan başka bir şey yok ıdl Her tarafı setir ve temin etmek düşüncesi aad kuvveti zayii' bıraktırmışlar Şarkî Trakyada toplanacak kuvvetler, daha toplanmadan ev vel, ayrı ayrı düşman tarafın -dan ezilmek tehlikesine maruz ııiılcr Uzun zamanlar, ihmal c-dilmiş askeri kuvvetlerimizle muvaffakiyetli bir is görebilmek için daha ihtiyatlı, daha hesab-ll I»re tertib lâzun idi Asd kuvvetlerin tecemmüünden evvel düşman taarruz edeceğinden (Yonıce - Hosküy) haltına gelebilmiş olan kuvvetlerimiz düş-mıuıdan ilk darbeyi yiyecekler; ondan sonra Anadoludan gelecek diğer kuvvcUerimiz dc ikinci bir darbeye maruz kalacaklar! idi Asıl kuvveti teşkil edecek yedi j kolordudan ancak dört nizamiye kolordusunun mevcud kuvvetleri I e belki de tam seferber olmağa imkân bulamadan, (Yenice - Haskoy) hattına gelme İçlen mümkün idi Bunlardan ü-çüncü ve dördüncü kolordular zaten, barış zamanında o taraf-da idder İkinci kolordu Tekirda-ğı ve civarında, birinci kolordu Istanbulda bulunduklanndan m! i - r-il da tecemmu mıntaka-sına yetişmeleri gayri mümkün değil idi Etki Birinci ve Albncı Ordu Kumandanı Emekli General Ali İhsan SAftlS Şehir ve Memleket Haberleri ) Divanı lügatin tenkidi miinasebetile Mehmed Nuri Erdoğana cevab Yazan: besim at alay Hocam, Yeni Sabalda ikioci yazınızı okurken hayretten hayrete duıtum Ne idi o ilk yazınızdaki öfke; ne İdi o ¦! lın, ne idi o cub-beyi :r- ¦¦ k üzerime yünlmı* Bu yazıda pek *m ve acır başlı Bürünüyorsun ur Birdenbire neden declitinız? Vicdanınız mı sîze ağır bıjlı olmayı emretti? Yoksa bir dostunuz mu öğüt verdir Herhalde ikinci sebeb sııi yıü-tımıuj olmalı Her ne ise ıgle ben de sakin sakin sizc cevab vcreceKim Ben kurda &ozulcan» demişim Buna csolucın» derler, diyorsunuz Hocam si" ne derletil/, deyiniz O-nun bîr önemi yoktur Asıl önem, büyük yığının, halkın ne demekle olmasıdır Bunu, bulun bir yığın böyle söylemekledir Bur iki |ehırj halkının solucan demesi kelimeyi ı bozmaz Birçok dillerin, birçok soy-ı ların karışması yüzünden büyük |e-hirlentı dilleri de karışmıştır Fasih dil, karısmamıa olan köylerde bulunur Bunu, divan sahibi Koca Mahmud Kâsgar| de bbylc söyle -inekledir, Körm ediniz mi? İran bugün en lemiz farscayı bulup çıkarmak için memleketin en ücra kötülerinde bile araştırmalar 'i arıyor, ve yepyeni bu dil yaralıyor Geçen yıl Istanbulda bulunduğum sıralarda Irak adliye müfettişlerinden bir zatla tanıtmıştım, Onların dil kurumları da fasih dili çölde aramakta imla Baki Arablar de böyle yapmazlar mıydı? Hocam ben, büyük bir yijbnuı dilini birkaç şehrin konulusuna de-ğlsemem Söz eclimi: İstanbul halkının bir kısmı «cilasın» kelUntsmı «Ciltsin» ve «salık» kcltıncsinl «*ag-lık» yaparak bozmuştur Benim de mi bozmam lazua? DlUn doğrusu lUcnin dı, bunda mı/urdur, da ı ¦ ıi' t in', bu kadar ilerle -mendili Size, lruplı/ce •Wcbslcr» so*lu|:ünU tanık getiriyorum Hakiniz ne dlyur «Wnrm kuçuk ince, u-zun, su rtı inerek yum yen, vücudu yumuşak, çıplak bir hayvan» Gordu-nuz mu hocam Busun bunlara hayvanat Unu *so£Uİ anlar» demekledir Stz bir yerde d ıha yanı Uy onunuz, ve meyvsıbnda hasıl olan hayvancıklara «böcek» diyorsunuz Hocam onlara bu e ah sraniB kurt denir «Meyva kurtlandı» denir; «böcek 1 endi» denmez «Meyva kurtlandı» denildifl zaman, meyva böcek -lendl demek değildir Stz böcekle kurdu bmbulne karıştırmakla yem bir yanlışlığa daim dusmua oluyorsunuz Çünkü, böceklere «haşere» denir Uunlann evsafı ayrıdır Halkın doğru gören /rvkl dnhı kurtla böcogi binbinndeıı uyırmısür Sözü fazla uıatmıyııhm, hayvanat sutab-lorına bakınız SU yalnız soğutanlarla böceği, (didanla haşereyi) bırıbırme karış -Urmakla kalmodinu «Ilım lisanında, kurtlara pek hayvan da denmez» dıyor-unuz nu karsadon dm-1 lıvnl, r İlimden luhırdiyar sana -caklar HanB UUn «kurtlara hayvan» dememi)? Bunu öğrensek fena olmaz Bırakınız hayvanat kılabLuını lügat kitablan bile hayvanı söyle tarif eder ingilizce: Ovford mılUfiu hayvan itin «duygusu, hareketi ve canı olan yaratık» demekledir Haydi bunu bılmiyordunus ya su eaki »-rnncadııkl hayvan tarifini de ml bilmiyordunuz? O mnhller k| derya içredir deryayı bilmezler (Sona yarın) | YFNİ NEŞRİYAT " Cebheden cebheye „ çıki lığında «soğulcanlar* demifUr / • Efendi «küçük kurlrağıza denir ki tane ve meyvalarda hasıl olur Hurda böcektir» diye böcekle kurdu bir nhıııın- kanstırmıstır Asım Efcn- leablt eden bu larüıl hatıralar Cebheden Cebheye namıle o vakti aid resimlerle birlikte kltab halinde neşredilmiştir Mittim klbıbcılardJı bulunur Gümrüklerdeki mallar çıkarılıyor Cüınrukloro ıı bnldo konjl -| mcıdoları gelmlyen veyalıud baeka sebcblerle gümrüklerden çekdcml - ' yen malların mili korunma kanunu hükümleri duırejıında yumruklordeıı çıkarılmalına Heyeti Vckılece karar verildiği Anknradan alınan haberlerden ml 1, U111 Halen gumi-ukluk Almanya, Ja-ponyu ve İma] altında bulunan Danimarka, fanfandı, Belçika, Po -lonya ve diğer memleketler menseli birçok mallar bulun maktadır Bun-' lann kıymeti milyon Ura kadar tahmin edilmektedir Llmanlur u-muın müdürlüğünün an (repolarında bekuyen bu inallar arasında, pa -ıııuklu ve yünlü menıaucat, manifatura, makine ve radyo aksamı, c-laktrik mal/enıc»ı kimyevi ecza vc piyasalarımuun muhtaç olduğu da- I hn birçok maddeler bulunmaktadır' Gümrükler Bıuanudüı luğU bundan bir müddet evvel bu eşyalar hak -kında üır liste hazniıyurak Anka-raya Röndcrm İstır Söylendiğine göre bu mallar gümrüklerden namü hcanba olarak çıkarılacak vp bu munasebelle /ubıUar tutulacaktır Bu ubıtlıuda maU gönderenin veya hukrnl sahaın ismi, ticari unvanı adresi, malın sevk Lirini, ve Türk limonlarına vusul tarihi yazılacaktır Dokumacıların bir şikâyeti Dokumacılar son zamanlarda yerli fabrikaların kendilerine ihtiyaçları nisbeUnde iplik vermediklerin -den şikayet etmektedirler Diğer taraftan Bakırköy rabnkalnn kuçuk dokumacılar için cemiyete gundc dört balye iplik vermekledir Haber aldığımıza Röra !u dokumacılar dün alakadar maknmİDra »kayet e-derek Bakırköy fabrikalarının yevmiye verdiği bu dört balye İpliğin de kendilerine tevzi edilmediğini vc cemiyet Reisi Yahyanın bu İplikleri daha yüksek fiyatlarla büyük dokuma müesseselerine satmakta olduğunu bddirm islerdir Dun bu maksadın sanayi birliğinde bir toplantı yapılmış ve dokumacıların şikayetleri dilüenm ıstir Telsiz istasyonu yolcu salonunda ya-pılamıyacak Yeni yolcu salonunun üzerinde kurulması evvelce tekarnir etmi» o-lan telsiz istasyonuna aid tadkıklerj bitmiştir Yapılan etudlere Kore rıhtımda bulunan vapurların vinç gürültüleri vesair bazı âmiller dolnyı-slle telsiz istasyonunun salonda yapılması muvafık görülmemiştir Bunun için sahilin başka mm takalarında tedkiklcr yapılmak tada- Bu hu -sustaki karar bu balta içinde verilecek, vc istasyonun inşaatına derhal geçilecektir Bu istasyon MMtaalla seferde bulunan vapurlarla daimi surette muhabere edilecek ve limanlara mu -vosalat saatleri, hareketleri, ıtrim , esnasındaki vaziycUeri yolcu salonunda buyuk levbalarlu halka ilân edilecektir Çivi fiyatları tesbil ediliyor Fiyat murakabe komisyonu dun m intaka ticaret nuıdUrlUğünde toplanarak evvelce memleketimize gcl-mia olan bu mlkdur çiviye fiyat tes-bit elmek üzere tcdkıkat yapmıştır kalorlerde temas ederek bu demirlerden imal edilecek çivilerin mal olacağı fiyatlar Imkkında malûmat almıştır Sanayicilerin Hava Kurumuna yardımları Hav» Kurumuna yardim için şehrimiz 'i ¦yıcık 11 ve tüccaıliin da faaliyete geçmİnlerdir Hater aldığımıza göre Istanbuidaki fabrika -tur vc sanayiciler aralarında bir komisyon teşkil ederek Hava Ku - Umanlar umum müdürü geldi Birkaç fitlndenbcri İzmirde bulunmakta olun devlet limanlar umum müduıu Rindi Manyas «elırınıize dıımn ı-tut Umumi nıüduı- l/mırdc bulunduğu müddet sarfında İzmir Umanının he tedkık elmis ve IhUyaçlan hakkında alakadar -lardon sifnhl izahat alm'sür okuyucu diyorki : Süllücode elektrik derdi Kütluiiil- oturan bir karü-m iz yazıyor: "Son aylarda Sütlıic* W Halıcm^lıı aemtlrrınüc otu-razılar haftanın ıkı bazan ÜÇ aksamım karanlıkta geçiriyorlar Klıktrık lambaları ıık-Hfunları Rnyot Hünilk yanıyor Oylc ki bu uuk ııllında gazete bile okumaca ımkıut yoktur Bazan ise karanlık busbutun çoğalıyor vc butun gece sürüyor Hu rlvar abıduı haftada asgari ıkı gün KM lâmbası ve yahud mumla vakit s^cirmek mecburi ye t inde bulunuyorlar Mrktrblerın açılma zamırı yaklaştıkla bu variyet halkı büsbütün düşündürmektedir Acil bir tedbir alınmasını e-Icktrik ıdnrcfunden bekleriz, KISA HABERLER •fa Memba suları talimatnameal — Şehir meclisi larafuıdan hazırlanan memba nulorı talimatnamesi Sdıhat Vekaleti tarafından tasdik olunmuştur Tohmutnume belediye mecmuasında neşredilmektedir Neşrinin lıi-Uımındun itibaren tatbik olunacaktır Şehrimizin kok kömürü ihtiyacı temin olundu Etibank, ldanbul belodiycai ile yapüğı hazırlıklardan sonra bugün şehrimizin kok kdarttlr ihtiyacını ve bunu kanyjıyacak teş kilâtı tamamile temin etmiştir Ktibankın Kuruçeamedo tesis ettiği iki ana denodan başka, muhtelif semtlerde 4 tâli depo ve 19 sent deposu faaliyete geçirilmiş ve bu depolar halka istedikleri miktarda kömür vermeğe başlamıştır Ana te talî depolarda her cins kok kömürü için aynı fiyat teabıt olunmuştur Bu fiyat depoda teslim 21 liradır Semt depolan için hazırlanan fiyat ise, ton babına nakliye m -m dutı hesab edilerek İstanbul ı m 22 5 A-laJar ve A-nadolu yakası için 22HO olarak k anlaştırılmıyor Etıbank düne kadar muhtelit depolarında halka 21 bin ton kok kumuru satmıştır Bu sal dan sonra depolurda «utifuı lııızır 19 bin ton kömür mevcuddur Şehnn acneUk kok ihtiyacı 73 bin ton olduğuna gore bu mik-dar mvvsun baalangivuıa kadar Lstanbulda stok odılnuş olacaktır •jf Yeni Tahsil Şubeleri — lı:;luı lahsüuıtsızlık yüzünden durdurulan ¦ Koska ve Fatih tahsil şubelerinin Valinin dUHKU tedklK inşaatlarına devam olunması için bekdlye koordinuıyon Iıcyelinden müsaade istemiştir £¦ Yalova Hayvan Saegisl — Yalova hayvan sargın bugün açılacaktır Kuıad meraı im ını Vah ve Belediye reisi namına bal»üye mektupçusu Nnatt Çiller yapacaktır ¦jr Tramvaylar Kaldırılmıyor — Tramvayların iki uy» kadir * men servı»lcn iıaldırılavoğana dair, dün bir sabah gazetesi tarafından1 verilen haberler tamamen asılsızdır SABAHTAN SABAHA belediyede "Ermis„ değil "Ermiş Bazı sabah ve jkaam saıetelen fabnkalarının ve mal «e meşinin kiril görülmesinden dolayı «Ermıs» konserve fabrıka*ımn bir teftiş netee— kinde kapatıldığını yazmışlardır Öğrendiğimize ve belediyenin de tavzihine göre bu fabrika isimlen çok benzer vr bu yüzden davalı bulunan «Ermiş» ntıınsetcsidir Ermıs ise fsaliyctlnr devmn uy İçmektedir Gazi küprUsü yeniden boyanıyor Gazi köprüsün* müleahhıd tora -fmdan vurulan boya matlûba muvafık bulunmadığından belediye kop rünün tekrar ve şartnamede kararlaştırılan boya ile boyanmasını istemişti Muteohh-d belediyeye müracaat ederek şartnamede mevcud boyayı temin ettiğim bddlrrniştir Belediye bu boyayı bir defa tecrübe ettikten rmııa tatbik nlcccktir ve teftişleri Vali ve Belediye Reisi Doktor Lütfi Kırdar dün sabah E-minönü kaymakamlığında E-mınünü kaymakamüe kaymakamlık m intak ası nahiye mu-tiir lerlnin ha^ır bulunduğu bir toplantıya riyaset etmiştir TftpJ-ın-hda kaymakaınuk ııııııtakasında yapılan teftişler ve belediye zabıtası taJınıatn amca inin tatbik şekilleri mevzuu baliHeılılmiştir Bu toplantıyı muteakıb Vali ve Belediye Rcısı üaküdara geçmiş ve Üsküdar kaymakamüe birlikte Üsküdar • Beykoz yolunun istimlak vo uışa ujlerim tetkik etmiş ve synca Usküdar karm ak amindin l'hkudar ek-meklen hakkında izahat alınıştır Uskudardan Beykoaa giden Vali ve Belediye Keisi Beykoz imar ı^U'ri hakkında ulakadar-Iardıın izahat almıştır Halide tehjr tiyatrosundan ayrıldı Meşhur sanatkarlarımızdan Halide Pişkin Şehir Tiyatrosundan kati olarak ayrılmıştır Hahde Pişkin bundan sonra Ha ti d âıu üe beraber çalışacaktır Dıger taraftan uzun za-mandanben Şthır Tıyalrosu kadro -sundan ayrı olarak çalışan Avni Dİ1-Ucıl yeniden Şehir Tiyatrosuna uı-tısab etmiştir rAkıllı deliler—— İki eroinci sorguda delirdiler, sonra tıbbıadliden savuştular Isiaııbıılıın meşhur sabıkalılarından ve en azdı eroin satıcılarından Cemil ile suç arkadaşı Topal Hasan birkaç gün evvel yine eroin satmaktı lur iken yapılan bir eürmümeşhud ile yakalanmışlardı Tutulan zabıt ile derhal müddeiumumiliğe ve oradan beşinci sorgu hakimliğine tevdi olunan bu iki kurnaz ıroinci; kendilerini satıcı yerine içici göstermek yolunu tutarak cezanın hafiflemesini düşünmüşler ve sorguda bu yolda hureket etmişlerdir Hattâ kendilerinin çok tiryaki olduklarını ve eroinsizlik-den müthiş kriz geçirdiklerini ifade eder bir tavırla delilik a-lâmetlerı, delice hareket ve sözlerde bulunmuşlardır Sorgu hâkimliği bir müddet daha sorguda devam elmış i*e de bu eski kurdlar bir türlü fikirlerinden cayarak* doğru dürüst cevab vermeye yanaş • momışlar vc muttasıl deli rolü yapnuşlardır Nihayet zaruri olarak bir kere de Tıbbı Adli tarafın dan müşahede altına alınmaları lüzumu üe müddfaumurnihge havale edden Cemil İle Topal Hasan evvelki gün akşam üzeri Tıbbı Adliye sevkoiunmuşlar-dır tik muayeneleri yapılmış, icab eden muamele ve formalite bittikten sonra Cemil ve Topal Hasan müşahedehane-ye aünmışlardır Bu iki - sözüm ona - deliler orada da bir hayli deli oyunu oynayıp bağırıp çağırmış, ötekine berikine vurmuş, şunu bunu kırmaya kalkışmışlardır Adetâ zır deli gibi olan bu yeni hastalar ertesi günü (yani dünl sabah vizitesine çıkarılmak için arandıkları zaman yerlerinde yel estiği görülmüş ve bunların zır deli değil, birer akıllı ve hınzır deli oldukları anlnşılarak derhal polise malûmat verilmiştir Şimdi ikinci şube bu iki akıllı deliyi aramaktadır Bakalım ne zaman yakayı elo verecekler? Hitler ingilizlere "Geleceğiz!,, diyor (Osş tarafı t İnci oayfada) kaç ay evvelki İstila plAnı ile bugünkü arasında büyük farklar olmak gerektir Bir kaç ay evvel bir tagıuz yarbayı Daily Mail de şunUn yazıyordu: "İngıltereyi istilâ edecek düşman kuvvuUennj taMrdccek askerimizin bulunm uSığı ysjrlero Alman lann paraşüt » sosasr indirmelin imkân haricimle ıh /ildir Almanlar nakliye ts yy üzereler inden bile istifade edebilir-ler Avcı ve bombardıman tayyarelerinin himayesinde bulunacak olan nakliye tayyareleri bizim müdafaa hatlarımızı pekâlA yarabilirler Bu tayyareler tenha İngiliz Hakilerinde ctftir esnasında ve kumların mukavim olduğu noktalarda karaya ıne-bıleccklrrdlr Hattâ Norveode Trodhcimde yaptıkları gibi bir arka kapıdan içen gınp ana hatlarını eh- (• 'irebilirler,, ingiliz yUzbasLaı Lidcll Hart da tayyare vasi Lalası k- indin böcek sabotajcıların çok ciddi birer tehlike teşkil edeceklerini yaz -mıştır Bu yüzbaşıya güre sabotajcılar Alman tayyarelerinin tesirlerim arttıracak, kargaşalığı zıyaıii'le^tireeek telefon ve telgraf hatlarını kesecek, köprüleri havaya uçurarak askerî harekâtı ız'aç edecekler, memleketin yiyecek stoklarım imhaya çalışacaklardır Polonya ve Not-vecde Hollandada okluğu gibi hem askeri makamlan, hem telsiz istasyonlarını ele geçire -çeklerdir "Hnrb ismindeki ingiliz mecmuası da bir kaç ay evvel kırk elli bin düşman askerinin Ingil-tereye ayak basması daima mümkün olduğunu yazmıştı A-miral Sir Rejİnalc Bakon da ayni fikirde idi ve ve Ingıüz şark sah itkimden düşmanın bu* ihraç hareketini beklemek lâzım geldiğini yazıyordu Halbuki aradan aylar geçti ve İngiltere kanş karış tahkim «_-dildi Bugün artık bu ihtimallerin hiç biri mevcud değildir Artık Almanya ingütereyc karşı bir harekete geçecekse bu istilâ harekeli bizim Polonyada, Nor-veçte Hollandada gördüğümüz usullerle yapılamaz Tayyarelerle yapılan bütün akınlar ingiliz limanlarını müdafaadan mahrum etmemiştir Binaenaleyh bu limanlara Morveçti olduğu gibi cepheden hücum edilemez Arka kapıdan gınrek lâzımdır Fakat Aimanyanın bir limana, bir memlekete arka kapıdan, yani meçhul noktalardan girmeli usulü de İngilizlerce malûmdur Binaenaleyh bu limonların srka-dan hunime karsı da hazırlan -mış olmıdarı muhakkak sayılır O holde ' Eğer Almanya, bıgil-tereyi istilâ tehdidtcrıle avutup baskı noktalarda hüruma maruz bırakmak niyetinde değilse ve hiof yapmıyorsa; bu istilânın teşebbüsü bile pek parlak bir şey olacaktır Beheri Safa | ı-ajyo Programı | 6/9/IMO CUMA 730 Program, ve mcmlokct saat ayan 800 Ajana haberleri 010 Ev kadını - Yemek Üstesi 1-30 Program va memleket saat ayan 12-50 Atana haberleri 130a Muzık: 1800 Program ve memleket saat oyan 1930 Mımk Anadolu halk havalan 1B50 Muzık; Radyo «Swuıg» tn- osu (I Özgür ve Ales böcekleri) 19,45 Memltkel sb i uyarı, ve a-jans haberleri 2000 Müzik: 2030 ¦¦:"¦, (Blbtlyecrarye) 2115 K • sın- (tktUad saau) 1 ' Radyo gaactau 2145 M'it Radyo salon orkestrası 2230 Memleket sanl ayarı, ajans haberleri; ziraat, c*hom - tahvilat, kambiyo - ımkut bununa (Fiyat) 2245 Mıııik: Radyo salon orkestrası programının devamı 2325/2330 Yarınki uragıaın ve knpanuj 7 EYLÜL 1940 Cumartesi Üçüncü Yıl - No 846 Yeni Sabah GÜNLÜK SİYASÎ HALK GAZETESJ İdare Yeri NıırıM«ıi),M No-, M Manim) Mersf: VKM SABAH Mantoıl tki tı o\ :»*', Her yerde 5 kuruş İngiltere başvekilinin nutku İBSilı/ başvekili Almanların Hiddetli bir disiplin ımanvıı bir eehru tazyik iKticr*Lnde (-¦-¦ '("•¦ meerHir bu hindi i irnı fakat ingiliz milletinin harb sfctierine tnahrumiyeUrrinr mr—k • körlerine kendi il»Üarktri İr, bilerek, takdir ederek Miyerek gogii* gerdikleri ni anlattıktan sonra, u»-lrİMRİn elbette şnur ve ira-«fodyle hareket eden millete miıl olması la*ımgeleeej0nl soy İliyor ^ Avrupada harb ^ Afrîkada harl/^ 38 Alman | İngiliz do-tayyaresi inanmasının düşürüldü | akınları Yasan: Hüseyin Cahid YAI^'IN uttarid bir sekil alan tayyare hücumları arasında nutuk bombardımanları seyircilerin alâkasını tazeleyen bir kamçı hizmetini görüyor Fuhrcr'in daim - gok gurültük-n, sulh şakırtıları ve şimşeklerle bansık t ¦ yadlarına, küfür ve tchdidlerine İngiltere başvekili Mr CurchUl sakin, ciddi bir eda ile cevab verdi, ingiliz başvekilinin sözlerinde bizi birinci derecede alâkadar eden cihet Şarka vc Akdcnirc -»id olnn soz-lerdır İngiltertnin son günlerde Şarl:î Akdeniz »ularına mühim gemiler yollamış ve İngiliz donanmasının kuvvetini hemen iki misline çıkarmış olduğunu öğreniyoruz Mr Chuıchül bunu haber verirken Italyanlnrdan bahsettiği zaman da her zaman müracaat etmeyi pek sevdiği latifeyi ihmal etmemiştir Şarki Akdenize yeni İngiliz kuvvetlerinin gönderildiğinden haberdar olan italyanların hiç; bir harekete geçmediklerine hayret ve hattâ esef eder gibi davranan İngiltere başvekili İtalyanların Akdenizde ingilizlerle karsı- j 1 aşmak Lan ne kadar hoşlanma-dığını pekâlâ bilir Fakat sanki} buna vâkıf değilmiş gibi ince bir J alayla hafif bir gülümseme eseri göstermeği de unutmaz Bu İngiliz gemilerinin son aylarda belki seksen doksan defa İtal-1 yan bombardımanlarına uğra -1 yan ve İtalyan resmî tebliğleri I nin Övünmeleri sahih olsaydı artık taştaş üstünde bir noktu-hi kalmamış olması icab eden Malta limanına da uğradıklarını ve orada bir müddet kaldıklarını Mr Churchill'in ağzından Öğrendiğimiz sırada İtalyan tayyare hücumlsnylc de inceden inceye bir ıştırız, kokunu seziyoruz Başvekilinin nutkundan anla sildiği veçhile İngiltere Orta şarkta şiddetli muharebelere ın- j tizar etmektedir Bu muharebelerin nerede cereyan edeceğine dair sarih bir tahmin yok*a da; sözün gelişine göre daha ziyade Mısırın mevzuu bahsedildiğine ihtimal veriyoruz OrtaşarkU Şiddetli muharebelerin vukuu beklenmesi vc o sulardaki In-' giliz deniz kuvvetlerinin, hattâ garbi Akdenizde bile hakim o-lacak bir surette fazla fazla takviye edilmiş olması İngiliz lerin herhangi bir İtalyan hücumuna ciddi surette mukavc -mete karar vermiş olduklarım iabat ediyor Ingılterenin Mısın Somali gibi tahliyeye mütevekkil bulunmadığın, vc ak-denizdeki mevkiim muhafaza etmeyi İngiliz adalarının müdafaası gibi hayati bir lüzum telâkki ettiğini öğrenmek bizi gerçekten memnun eder Çünkü Mı sırdan başlanarak ••imale doğı u bütün o geniş Yakınaark hava-Hüseyin ahid YALCIN [•*rw t , ı' '-J-J Karşılıklı hava akınları şiddetle devam ediyor Londra 6 (a a) — Londra mın t akasında günün beşinci a-larmı Greenvich saatiyle saat 1955 de verilmiştir Greenvich saatiyle saat 16 ya kadar, Almanlar, bugün Ingil-tereye yapılan hücumlar esnasında, 38 tayyare kaybetmişlerdir 15 İngiliz tayyaresi kayıptır Bunların mürettebatından yedisi sağ ve salimdir Amerika ve harb Nevyork 6 (aa) ¦— İngiltere ile Amerika arasındaki anlaşma hakkında yazdığı makalesinde Nev - York Post diyor ki: Almanya ile sulh halinde olmadığımız hakkındaki sarih hakikati kabul etmeliyiz Belki eski moda mucibince harb halinde değiliz Fakat hakikatta harb halindeyiz Fikirlerle ve mallar la, karşılıklı mücadele ediyo -ruz Bunlar, kuvvetli silâhlardır Almanya bunları bize karşı çoktan ben istimale başladığı İçin bir de ayni silâhları kullanı- [Sonu 1 Oncü sahifodt] Rodos ve Onikiada-lardaki üsler bombardıman edildi ı -S- ¦ Iskendeıiye, 6 las) — Dun öğleden »onra ingiliz donanma sına mensııb cuzütamlar Scar-pentodaki halyan üssü üzerine muvaffakiyetli bir bombardıman yapmışlardır Bombardıman, kruvazörler ve dentroycı -ler tarafından ve yakın meşaleden icra edilmiştir Ayni zaımuhln donanmaya mensub tayyareler Rudon adasının tayyare meydanını bombardıman etmişlerdir Aynca Itadrm hava meydanı ve diğer Oruhi Adalarda üsler de bombardıman edilmiştir Harekât esnasında İngiliz cüzütamları muleaddıd defalar italyan tayyarelerinin bombardımanına maruz kalmışlarsa da italyanların bir kruvazorümüı ve bir destroyerimiz üzerinde tam isabetler kaydettiklerine ve bir tayyare gemimizi basara uğrattıklarına mütedair iddin -lan bakıksta muhaliftir Bir İtalyan kruvazörüne ıkı torpil isabet etmiş ve dört llal-l$onw 3 untu sthfadaj İngiliz kuvvette/ i Matiı ¦, - ,ı - taptediııarlar Filozoi Rıza Tevfik'in yazılarına başlıyoruz "Yeni **al-niı, I-İU/I Kız* I" flkip jeııi ys*jlsrıiM m-»r«lrer-| ğlnl karilerin* xadelmı1 Hk /rıfun l(iınse) den Kinden MŞu uzun ve fırtınalı hayatımda görmüş, geçirmiş olduğum tecrübelere göre kader ve saadet ne olabilir? ( im atılı ••aıııııı ıllkkal ilk Filozoi Rtta Tevfik Yarın ı YENİ SABAH, da bulacaksnz Filozof Rıza Tevfikan yazılarını haftada birkaç gün muntazaman neşredeceğimizi de aziz okuyucularımaız ayrıca bildiririz Yem! Rumanym Kralı Mirkel Rumanya Kralı Carol istifa etti Yerine oğlu Prens Michel kral oldu Diktatörlük salahiyetile başvekil olan general Anlonesko bir çok eski nazır ve generalleri 1 tevkif eıtirdi Bükre* S aa ) — Stefard »i»n- aarif Vekilinin mühim beyanatı ilk, orta ve yüksek tedrisat işleri inkişaf ediyor ılkmekteb muallimlerinin kıdem zamları ve tahsisatları derdleri için müsbet tedbirler alınmıştır Teknik tedrisata büyük ehemmiyet verilecek, üniversitede talebe birliği kurulacak Muhtelit tedrisat meselesi Mmmnf Vekili hat*» Ali Ymeel Kral Carotun leıagatnamest bu --»--r saat 830 ds general Antones-co, han'iye nazırı Manoilescu re adliye usun ılc dtğer bir ı mı zeval hazır olduğu halde imza edilmiştir Bir -ast sonra prens Michel, Bumrn kSUseaİ patriğioln huzuru ile ve Ru-r¦-¦ ı kral» falıylç tahlif rdılrr ' Gençlerden mütevekkil bir alay, kral sarayının önünden geçerek krıılj Muhel'i alkışlamışlardır Yeni hU -kümdar, demir muhafızlarla lejyonlar tarafından da alkışlanmıştır Tevkif edilen nazırlar Bükreş 6 (aa) — Tevkif edilen ¦abık nazırlar arasında Tatamco kabinesinin dahiliye nazırı Gelmeği-anu ile liberal hükümetlerin d*er azası da vardır Büyük Rumen harb' aaSBStriSf fabrika toru MaUs da evinde ikamet eOr»k uzeıe tevknT edıbnı*tır Bulun levkıf edilenler mütlehım-( İcrioce memleketi harabiye sevkeden ! (Somu S wreu uhifcde) ' Bu kav «undenbef ı ^oriıra*de bulunan-Maarif Vekıb Hasan Al Yücel tetkiklerin* devam etuıekladır Vek1 dün 4e b'iı maarif muewvknni gftıden gectrmi! ve Sfleden sonra Halk Partuı merkez Mnasmda lıtan bul «azelrc iler ini kabul ederek butun maarif meseleleri hakkında sorulan suallere cevab vermiştir Vekil evveli Trakya ve Anadolu-da yaplı|ı tetkik «eyahnlinı mev?uu bahsedrrrk deml|Ur kı VCKILIN BEYANATI «— Mecll* Içtimalatt ara-mdakı âuııkıden ı*lıladc rrter-k Tiakyada ve Anadolunun dıjer t-ı yerlerinde gezip tetkiklerde bulundum Buralardaki umumi maarif meselelerini »e ınüesscselrrrni te*»ı« etmek kadar ehemımyeth sayAsun ctbel yeni kurduğumuz koy enstıtuleını yakından görmek oldu Kendi snasır re vası-talante tam bir kurulma faaliyeti kinde bulunan bu cnstatulerde bugün uç bin köy öğretmeni namzedi bulunmakladır Talim ve terbiye kad 10ları tamamdır Görmediğim yer • lerdekı mÛessesHeı hakkında umumi muf--ıtıilerden valUerden ve k««ndı m ulr it »»,1 er im izden aldıSımu rıuor- İstanbuldaki ekmek buhranı halledildi Şehrimizin artan ihtiyacına karşı toprak ofisi yevmiye 100 ton fazla buğday verecek Ltr çok memnuniyet verici bir *T"-dadır Te„nnie%Yel sonlarında 3000 kdyhı çocuğu daha alınmak «metile Ulebe kadrosu bu ders yılı ıçeristn-dr allı bme çıkarüacaktır Bef jıl sonra II ton talebemi? olacaktır Bu moe*e*eleTde çalışan arkadaj-larımın hakikaten idcali*t malarını merıılckel e'kArı umumlyesi önûndo İLK OKUL OCRCTM CNL CniNIN ilk okul Öğretmenlerimiz şehirde ve ¦ ı ¦, 11' blldığinls gibi çabgmakts-•1ii1ii OğCTI enedeııberı [kj «ınıflt olup ta be* sınıfa çıkarılmış bulunan ¦ ¦ okullarındaki arkadaşlarımız talebelerim yetışUrnısk için buyuk Rey ret arfelncktedirleı Bu arkadajla -rın bareme tetabukları hemen hemen lullrdılnıi] sayılabilir, tstanbukfa 1H93 ilk öğretmenin baıem dolayı -silo terfileri tamamen yapılmıştır Terli zamanı gelip parasını alabilen-lar 8 ogı^unendi* 1» -relm«Bi terde hak kazandığı halde paralarms (Sonu S uncıi sayfada) Tahrikler yeniden mi başlıyor? Atina 6 (aa) — Atına ajansı bildiriyor: Tomori Arnavud gazetesi, yalancı haberler yaTnak knm • panyasına devam ederek, bu sefer Yanya, baş piskoposuna kar-' şı isnadatU bulunuyor Mezkûr gazeteye göre, başpiskopos Arnavutlukta bulunan pıskoeoslara talimat vererek çeteler tenkilim emretmiştir Muhterem din adamına kar-1 sı yapılan bu indi ısnadatı enj kat'i surette tekzıb etmeğe mezunuz Baş piskoposun faaliyeti, mm dini vazifesini ifa etmekten ıbaıei bulunmaktadır kalaıuMİaeK-l belediye rsra-f ncUeetindc mekledır Dun vazıyelle Vali t„ Lutlı Kil- de yazdığımız gibi bu vs Belediye Reisi Dol dar bizzat meıgul olmakla ve vasiyetin ınklaalıı» tetkik etmektedir Yapılan telinler neticesinde biıcok fırıncıların un sakladıkları lesbıl o- luıııı'i ve I' mi ı f lnılıı - Isıttır Vsll vo Belediye Hckl Doktor Lul-II Kmlu dtııı ekmek, vczıyeli hak -kında Başvekil Dvktur Refik Sy -dama İzahat vermlı ve kendilinden sehır namına rlcalards buhınmu)tuı Ba^tekıl bu ricaları tamamen ve hattâ farlavle H'af etmiştir Bafve- 1 kil alâkadar Toprak UahauUerl "ı sine İktanbula şimdiye kadar veıılcn günde 300 ton buğday yerine «00 ton verilmesini emıetmıst'r Vali ve Belediye Reisi dün kabul ettiği bir muharririmize ekmek meselesi hakkında su beyanatı vermiştir: Valinin beyanatı «— Bazı semtlerde ekmek dm ligi j çekildiğinden Mantonun SS mekşii kalacağı şuplıcsinl uyaııdıra- | cak (ekıldrki netrıyotuı, halkla ıhti-| yatılıdan fazla ekmek tedarik Mmck ! ve bazı fırıncılardı ıhlıyat un birik-ISenu 3 »ncu Mhıfede) ! SABAHTAN SABAHA: Genç generallerimizden Zeki Erokayı kaybettik -o- Teessürle haber uldiK'inıra göre gen»; generallerimizden Zeki Krnkav kısa bir rahatsı/lıı;ı muteukıb Gıilhane hastahane-sinde vefat etmiştir Cenazesi pazar günü Gulhane hastahane-sinden askeri merasimle kaldırılacak ve Fdırnekapi ijehidlığıne defnedilecektir Bu hazin üfulden dolayı Turk ordusuna ve merhumun ailevine taziyetlerİmızi beyan ederiz Akdenizde ve Ege denizinde ingiliz filosu Onikiadada İtalyan Uslarinin bomhardımanı I" ngılız bı «vekilinin jcııı nutkundan da anlas-ılmtş olacaktır kı İngiltere Oı taşarkta lrk yakında buyuk b:: t-ıaı ruz bekin or Bu taarruzun tam he- ŞARK/— 7\U DENİZ defi tayin edilmemekle beraber tshmın edebiliri*: Maur Buna karsı İngiltere ha-/ırWnmı-;tıı Aldıinrın 'arkın-(Scfiu 2 rn wsf*se| İNHİSARLAR VEKİLİNİN BEYANATI Yeni hazırlanan gUmrük kanunu lâyihasının esasları Gümrük ve InhisaHar Vekili Raıf Karadeniz %ehrimizdeki tftlkiklerını bitirmiştir Vekil dun tedkıklerı etrafında, bir muharririmize 9U beyanatta bulunmuştur: Yem gümrük kanun lâyihası hazırlanmıştır Halen meri olan gümrük kanunu 334 talihli olup muhtelif zamanlarda bu kanuna bazı ilâveler yapılmış ve h ilk ümlerin (en bazıları tadil oiihniş ise dc heyeti n-m ura iyesi itibariyle, bugünkü ihtiyaçları kanlayacak hale gclmt-mistır Yeni kanun lâyihası hazırlanıl ken, yıllarca yapılan tecrübeler goz önünde bulundurul- iSortıı S UrcU «afclfedel Meclisin çarşamba günkü toplantısı ¦o ¦- ¦ — Ankara» ı (Hususi) — Çarşamba günü toplanacak olan Büyük Millet Meeüsindc yedek subay ve askeri memullar hakkındaki kanuoun üçüncü maddesinin dtgitirı!me*i lâyihası jantUrma subaylığından müte-ka«i yüzbaşı ve tUîtcgmenİerin kaza jandarma komutanlıkların* da ıııülekaiden istihdam oluna- ıSenu 3 «tü U" ttae) \k;:i sah ah Maaril Vö-kilinin beyanalı (Be| taraf* I ¦ayfaoa) *Lmamıhlardır, Is tan bulu ziyaretm esmasında maarir ıjlmmlılc daima ysüund-ıı aUUıalı ulan vali İr temas ettim Bunlano terfi paralarını ta-aarruflardan Irrrun et/n ek Kin ted -bu alınacogvıı bana ılaekt etü Bu •nettutım, zaman * e ansaainla halle-eateblerefc rnvvelclerın dijuıda ilk •kul otretnteni arkadaşlarımın esaslı kir şikayetine muttali degılro Halle ndeıı memnun olarak yerlerinrte çsüısmoktadırlar ORTA ÖĞRETİM MEMLKLgHl Orta öğretim meselelerinin İlasında muallim dnbsı getir Bunu esaslı bu- kfl| tarıma t«gUunak için Anka-radaki Caxl Terbiye enstitüsü ile İS-lanbuld-» yuJuaak Öğretim okulunu muallim ve talebe kadıoau bakımından bu suna csddl suretle takviye eUıh Avrupadakı talebenuaden başka İstanbul UıuveraıUmne mülhak bir dil mektebi de bu sene ilk menin'arını verdi Humrtı mecburesi olarak butun bu kaynaklardan buut gelen talim anasırım nerede açıklanınız vana oralara göndermek üzere kuraya tabı tutuyoruz Geçen «ene orta tedrisat kadrosuna jark ve eenub vilâyctle-rindeki ıçıklarımııı kapatmak için 500 muallim «İve ettik Bu mikdar mevcud IcadTornuzun nekrede birdır Yüksek öğretmen okulunu yeni yap-tlglııııı talimatname ık» üaıwı *«ie-nın tamamlayıcı bir cUa'll haline koyduk Taibıkai bselorde yapılacak stajlar, ımthanla talebe almak mu-t ¦ radurumı Irdnsat meşaleleri meıuu bohaolacagı vakitle edebiyat ve fen fakültesinin profesörler mec-li'iııde bulundurmak gibi huu5lar bu aradadır Gazi Terbiye EaıstltüsUnün talebe kadrosunu 4IHI e çıkardık Yüksek öğretmen okulunun kadrosu 22 faz-huilc 192 olmuştur Bu an ettiğim kaynaljardan ikmaller dolayı*ile gelecek mikdarı bilmediğim için size bu sene ne kadar yem muallim ala-lulecegunızı ;ımdı kat'l juylıycmıvc-ceğıro TAL*« MESELESİ Talr-e ıı-elesıne gelince bunun İk, c*1 m var Biri terbiye diğeri tcuı_ uıuot ı—mıı, un talebe -mirin umumi olarak vndiyetlerinden memnun olduğumu söylemeliyim Gecen deri yılında 200 e yakın talebeyi orta oBreüın müesseselerinden UzaklasUrroayu mecbur olduğumuz halde yem yanlığımız disiplin tali -matını tatbik ettiğimiz bu biten ders yılında ancak bunun dörtte biri kadar kat I ıhrac encamı verdik Temenniye sayan olan bu mıkdarın sıfır olmasıdır Evladlann-ırztn kendilerine gvıienlen müsamahalar fakat ciddi ve hakikatle musfik terbiye tarzıle bu neticeye * araç ağımıza lam emniyetim vardır Tedris meşalesin* gelince: Biten yıl basından İUbarcn tatbik ettiğimiz vakit cedvel ve çuluma metodu tere- öğretmene ve gerek Inlebeye bol Çallıma zamanı verdiği İçin gerek muallim muhitinde gerek talebe muinlinde alışılmış ve istifade edilen b:r hale gelmiştir MUHTELİT TEDRİSAT 1925 de bize mekteb açın diye müracaat eden kız ilk okul mezunlarına yeni mekteb ava m ly an vekalet onlara erkeklerle beraber okumak hak-fcim verdi Birde muhtelit tedrsat bir prenalp davan olarak değil bir zaruretten doğmuştur Ve bu zaruret devam etmektedir Kordu kalyonu kabul etmiş memleketlerde de hol böyle olmuştur Müfettişliğim zama-mndanberl yakından alakadar oldu-ğufi ve bildiğim bu meselede kızı erkeği ayrı okullarda müsadif olduğumuzdan başka mahiyette hadise * mürur Mekteb bınalamnn mu-aaud olvyanl»xu«to muhtebt ledrl -Sat yacnunıak kabul erliğimiz prensiptir Nitekim IU-Tuglki muhtelit orta Muhtelit UrdrUaUıı |MıtlJ gelecek! mahzurları mukabelesinde mrmleke-Umu için faydalı cihetleri olduğunu n-ırmal kız erkek alışkanlığının vu-cude gelmesinde büyük tesirleri bulunduğunu haUrlatmak Istrrim YENİ AÇILACAK MEKTEBLCR Vekâletçe hazırlalUrıtıp vilayetlerin de mutaleası alındıktan ırnıa ma arif suranndan geçirilen listeye göre bu sene mahalline* yaptırılan bina -larda Mustafa Kemal Pasa ve Gönenin oıia okulları açılacaktır Bir kaç senedcfibtıı rasen İlse sınıfları bulunan Taksim »ta okulu lise haline konacaktır Uskudarda yapılmaya ti |ll ıı j olan yeni binada ikinci orta okula mülhak orta okul sininin aeılaeaktır Sarı »erde vilayetçe la -lımlakı muamelesine başlan mı j olan binanın bu ı» bilınre Kandilli, Emır-gaıı ve Deykoıu İzdi I m ml and ıran talebenin bir kısmı bu btnayn alına -çaktı, H-ydapasa asesinin leyü kadro,, «eniUUdig, gib| K-bata, baeainın mcvud orta «nınanna ya-tıh talebe alın—akür Iıtanbulda gedıgımu bu tedbirlerle bu sene mektepleri ı, ,lkm(l ^ mıyacaktır KİTAB, GRAMER VE : r , Kı tablan eaasb surette letkk ettirdik Tam değiştirip basmak ki -ğıdıı/lık V* Zamansızlık dolayuıle mümkün görülmediği mu mevcud U-serıııde yapıla tı bu tashihleri bastı- r,p Öğretmenlere degllarııgız Talebe' ders yılı hasında kaUıoiarını bunlara I gore tashih edeceklerdir Kıtab n -I lUnnda «nguuaıLk yosttur Geç**», «ne M ptrnrja saltığımız Uueue1 defterlerin, bu sene de temin cime* İçm çsatgenaktayıa Terınleıde bt değişme yuMıu rALiır vurou Talebe yurdu için latanbulda mu nıd yer ıı tuh 11 in Bulma ısı kuvvet kaıiboyc gtlmiftir ( TALEBE BIRLICI MESELESİ TaletM IcgekltuUeri için vekalet icab eden direktifleri ve müsaadeyi istanbul Cnıversılr^'te vermısur llazırlanmH obuı talimatname bu sene mevkii tatbike konulacaktır TEKNİK TEDRİSAT Yüksek tekndı okulu ve Teknikun İçin , ı m- ı ı bllmıjUr MU- ossis olarak bir İngilıs muııllim mühendis angaje edilmiştir Geld-ktcıı sonra Ankarada anaası aynimi) olan bu müessesenin uısaab UM kararlasın ı) acakur Ibrruruındn bir inşaat usta okulu açılan tk tır İstanbul da Nisantasuıda bar aksam sanat mektebi ile Kutahyada bir kız ensUtusu açılacaktır Uşakta ve Halayda iki kız sanat okalu kurulacaktır Gecen sene Edirne ve Burunda tecrübe ıltı-ğimiz geatei köy demirciliği vc marangozluk kumlun 10 a çıkarılacaktır Köy kadınları için de ayrıca gezici dikit, hıfkt kuratan açılacaktır Bu sene 5 sınıflı erkek « nat okullarını iki devreye ayırdık İlk uç senesi bir devre mütebaki iki senesi br devre olmak urare bu suretle öç se-1 ne okuyanları memleketin teknik ı ihtiyacına cevab verecek şekilde yetiştirip hayata çıkuımok mümkün' olacalutır Sorduğunuz suallere kısaca ver-' dığmiz cevablar memleket ırfamnı yalnız m ek lebden ibaret saymı yarak geni* taçude ve her cephesine temas ederek idare için emek çekilmekte I bulunduğunu goalorrruslar samrım Teşkilatımızın btıuın mensubları bu gayea n tahakkuku için gayret sar-f çimektedirler» teç78kilifrin 7 EYLÜL l'inı İstanbuldaki ekmek buhranı halledildi (Bas taralı 1 inci sahifede] tirmek aruılunnı tahrik elliği ve a-hılunn fırınlar Önünde taplıınmalan-ııı t iıl alarak bir buhran muvacehesinde bulunduğumuz ramımı hasıl eylediği görülmüştür Bu yüzden her semtin nüfus kesafetine nazaran fırınlara tevzi edilmekte olsn unun bazı semtlerin ihtiyatını i ,r-ıyn,ü ,;ı da tahkikatımız neticesinde anlaşılmıştır 1 itan bul un normal zamanlardaki ihtiyacı 300 tondur Bu miktar OIis taralından tanzim satışları fıyatıle nne yevmiye ıuu lon verilmesini derhal emir buyurdular Bu suretle normal zamanların ihtiyacımı ferah ferah tekabül eden 300 ton yerine 400 ton un verilecektir Memlekette un stokunun çok olduğu da malûmdur Islanbulda bazı mevzii darlıkların yukarıda bildirdiğim scueb -lcrle hasıl olduğunu ve Başvekilimizin emirleri sayesinde bnzı semtlerde tesadüf edilen iıtrsnnl darlıkların da tamamile önüne geçildiğinin İstanbul halkına bildirilmesini ehemmiyetle rica ederim- V ff P A T Merhum doktor l:aymakam Kulak, sızz^de Bay Mahmud esi Nafla Vekâleti müsavi*ı Kuad ve Emlak Bankası memurlarındım Muke;rcm Kulaksızın anneleri Bayan Melek vefat etmiştir Ceeaazsavl 7 eylül cumartesi günü saat on birde Erenköy İstasyon kar-fuandvt t-vmdrn l-nldınlarak Zihni-pasa camimde n man lulmacak ve ICaracaahmııldei ıl- kabristanına defn eri ilecektir ır vc/aıedar ulııuıcaktır Ayda ra ücretle üdtycnlcrfn m Ura-1 aati San'al Aleminin en nadide İncisi Sinema dünyasının en parlak gunesi Türkçe lilııılerm zuler t i ı olın TÜRKÇE Otel EMPERYALS LÂLE Sinemasında Topladım takdir ve hayranlığı asırlarca muhafaza edecek bir harika, tomrıız alktjlnıla nelam-ııııı ak - ıı bu filmdir, beonnlar; 1 - 230-430 S30-9 Tclelon: 435DS Kuğun sual I ve 230 da tenzilatlı maUnclor nutku Rumanya kra'ı Carol istifa etti [Batma Ma la den devam] İminin siıkuu ve emniyeti bura-loıdu lıı» u Luvvctırun fnlk bir surette Iiiainl hıssttlırnıesı- İC bıl~ »»at Uıtlla f'^''"'' ¦ıjiııi») o- kır İtalyan m Vunanıstan aleyhindeki Uhaıuiviı sem nunterde su-küuet kvsU'tmif gibi görünüyorsa da lıuUıcıun Yunanıstana vcrnu^ oua,,u garanLuun iıii bir netıccaı Korulnııyeccğıne dair !ı ¦¦! t hır kanaat humıle gelirse Şıu-ki Akılenızdc vahim hâdiseler »iihıır ölmeni pek ihtimal dahUıne girer İngiliz ga-rmi ulu her -iman Lelııstan-tiı olduğu gibi nn/iiıı bir halde kalmıyacagı filıyat ile ı -bn e-dıimc-K İn ;;ı İte renin cihuiı^üınul prestiji buiımından çok lüzumlu bur ıjdıı İngıltcrvnın Mısırda ve Yukın^arkta kuvvetli bulunması, buralara uzatılabilecek tecavüz hırslarını henüz /in ir -in j m koparmadan sükûnet bulmağa ssvkedccek bir âmil hizmetini gurur, ingiltere hariciye narın Lord MıiıliN'm Lordlar Kaınaraaında Yunanistan vc İtalyan nıuıırıacbctlerinden bahsederken lıi),'İterenın Yuııanis-tana verin ıı* uldugu garantiye kat'l surette bağlı bulunduğunu beyan etmesi, Şarkî Akdeniz sularındaki İngiliz donanmasınm takviyesi haberiyle butun bütün ehemmiyet keeıbctmıştır Ur Ciıunhıiı m nutkunda u-muml bakımdan mühim gördüğüm diğer hır nokta Alman ve İngiliz kulUleruım manevi kuvvetleri ve harb ıstırabla'ina Uhemmul husuımcJııkı metanetleri arasında yaptığı kucul: bir mukayesedir İngiliz başvekili Almanların :)iddetli bir disiplin, amansız hır cerbrü tazyik neticesinde hareket etmeğe mecbur bulun -duklarını ııkıt İngiliz milletinin harb a/etlcnne mahrumiyetlerine, meşakktlerinc kendi ihtiyar!ıiışlı bilerek, takdir ederek, latıyerek göğüs gerdiklerim anlattık ta ti sonra, galebenin elbette tuıur ve iradesiyle banket erleri millete aid olması lâzırugek'ccgını söylüyor İngiliz b:ı«vekili bu sözlerle Almnn ımpuratorluğuntın en zayıf ve hassas noktacına parmağını koymuş bulunuyor Alman Führcri hır senedenberi kazın-mi4 olduğu zaferlerle pek haklı olarak iftihar edebilir Fakat o-nun kuzanmadığı, kastınmıyarağı ve kazanmış olmakla iftihar edemiyeceği bir zafer var kı o da milletinin kalbidir Alman-yada cebru şiddet rejimi devam ettikçe, Alınany ol ı bir •-( r radyonunu dmlemek bile en l'i-yuk bir hıyanet telâkki olu !uk-ça, Ahnan milletine hakikî lıi-şüncelormi hinlerini, kan latifini izhar etmek hürriyeti verilmedikçe onun bütün k ıll lylc Fuhrenn arkasından yıl 1 hakkındHkı iddialar emeW clkaı rı umumiye Uavtinde bir tesir tasvibi ile beyan ettiğine klmsc-nın subhesı olanınz İst- Ingilte-renin hakild kuvveti ve en kuvvetli tarafı Mu ¦evm t'alıid YALÇIN Fransız kral namzedi Mareşal Petainl metih ediyor Ifede] nıılıstler n Unu bir zaferi nkuak telâkki edilebilir \ em Kralın tinini Bükreş 6 (a-a) — Kral Mic-hel, bugün saat 930 da başvekil general Antenescu ile patrik Ni-kodim ve temyiz mahkemesi reisi Rcdılcsconun huzurunda yemin etmiştir Yeminin sureti şu dur: "Allanın inayeti ile Anavatan hududlarını ve tamamiyetî mülkiyesini muhafaza etmeyi yemin ederim,, Bundun sonra Başvekil Ante-nescu du yeni krala sadakat yemini t m ı u Bu yemin de şu -kilde ynaulııbr: ''Kral Mu hele Rumanya devletine ve Rumen milletine sadık olacağıma yemin ederim Allah yardımum olgun,, Sayam dikkat olan bu yeminlerde kanunu esasinin mevzuu bahno İma maşıdır Bunun sc beni Antenescu başvekil olur olmaz Rumen konunu esasisinin ilga edilmiş olduğudur Kral Miclıcl balkona çıkarak demir muhafızlurın şefleri Ilı -zia Simov ve Codreanunun eski muavini Radu Cyr tarafından ar/olunan tekrimatına mukabelede bulunmuştur Etki kral Kanıl bugün derhal Isvıçrcye hareket edecektir Eski Brşvekil general Arge-toinu ve diğer bir takım zevatın tevkif edilmiş oldukları söylenmektedir Bugün saat 18 de bütün Rumen kılaatı kral Mirhcle sadakat yemini yapacaklardır, ı i tık Ki-ri çaı-nldı Bükreş • (¦«) — D N B: Hükümet, Fransız hükümeti nez-dindekî Rumanya büyük elçisi B Asovm ile son zamanlarda Moskc-va elçIigine tayın edilen sabık hariciye nazın B Cafencoyu geri çağırmıştır Tııtareskn da mevkuf Dukreı, 6 (aa) — Heuter: General Anloneaco Mibık ba»ve -kil Tataresco ile dıger bazı snbıl: nazırların ve llalyaya kartı zecri tedbirler tatbikine ııUrak olan nazırların evlernde mevkuf bulumlu -rulmalarını emretmiştir Yaşanın Rumanya „ Kral Karol tVtlM IVlgrada gidiyor Bükreş, 6 ı a a ı — Sabık Kral Karol, bugün tayyare ile Bel-grada kızkardeşı Yugoslavya valide Kraliçesinin yanına hareket edecektir Snhık Krnl Ka-rolun bundan sonra gideceği yer henüz malum değildir Hususi tayyare ile Bükreşe dönecek olan Pren-es Helene Rumanya valide kraliçesi üm-a* mnı taşıyacaktır Macar onlu-u lgal harekatına bağladı Budapeşte, 6 (aa) — Stefani ¦ ¦ilan Naibi saltanat "Horthy, bu -abalı Ma ır kıtaatının başmdı ve hükümet erkâm tarafından takîb edilmekte olduğu halde muzafiernne "Mnevvarııd ach- Oecekı liiıriıseier nnkkınüa mııl ıgrenılmıstir: General Artotıescu, dun gundl rdunun ve ¦nlahlyeltar iiibI esh an kral hakkındaki vaziyetini ve hi Avrupada harb ıı;-, tarafı 1 İnci sahlfede] yoruz Beri ine akın Stokholm, 6 (aa) — Oeuter: Buraya gelen haberlere göre, dün gece yarısından sonra Ber-linde verilen alarm 80 dakika sürmüştür Fakat ne top sesi ne de bnmba infilâkı işidilmc-mistir Almanya ir/erine akınlfvr Londra, 6 (aa,) — Hava nezareti tebliğ ediyor: Dun gece İngiliz bombardıman tayyareleri, Baltık denizi üzerinde Stcttinc kadar düşman arazisine girerek bir sentetik benzuı fabrikasına muvaffakiyetli hücumlar yap -mıhlardır Ülger bombardıman tayyareleri Harz dağlarında, Thrinğc ormanında vc Tiret Nötre - Kara ormanso -gizli olan askeri hedeflere hücum ı yapmışlardır Hücumlardan sonra; mUteaddid yangınlar ve müteaddid infllAküır müşahede edilmiştir Bombardımancılarımız ayni za -manda Berlinde bir elektrik santrali | ile bir de layyare fabrikasını nom -bardım An etm i ilerdir Evvelki gece bombardımanlara ma ruz tutulan hedefler mcyanında Mac-J debourg'da bir benzin deposu Bre -meln cenubunda Nlcnbourcda bır| emtia istasyonu ve İşgal allında bulunan Fransa ve Belçika mıntaka -larında müteaddid tayyare meydanları mevcuddur Sahil müdafaa hırtım at uu mensub| diğer tayyareler, Chcrbouıg'da benzin sarruçliıiına vo Tenıeuzcn'de ııhtııulaı karsı hücumlar yapını -laldır (Baa tarafı I İnci •»»İfade] yan tayyaresi düşürülmüştür I-talynn donanmıısı tayyarelerimiz tarafından görülmüş ise de gerisin geriye dönerek müstahkem imim,e iltihak etmiştir Bu- çarpışma yıtjnl marn ıştır Hava Harekâtı Kahire 6 (ıs) — Dün gece tn-gılı- hava kuvvetler, tarafından neşredilen tebliğde deniyordu kı Dun butun gun, sark! tabyada butun muhlin hava meydanlarına mu-lemadi hava Inlcumlan yapılmış -tır Rzcumle Tabruk, Retmın, bomba, Derna, Klbubbi v^ R-gaıala bom-burduvıan edilmiftlr Dcmede buyuk bir yangın çık -mısür Bilahare aynı hava meydi mnıı yapılan dlfer bir hücumda yapılan nıuaahcdolcrc güre yangın hala devam ediyordu Dil »man tayyörü len arasına boınhab» dujtUgu go-rulmuılür Hava meydanı binasına da hücum edil m» ve ye lif" bnmba-Uıııın luunp uırıınde loJİUakı mtl-baaede edıbmsttr Tobruk ve Retmınıde bombUar layysualar araasna ve aynı zamanda bir kamp ürerine dü«mustUr İki duan—ı tayyaresinin yerde tahrib edildiği sanılmaktadır Elg'rrataraa çadırlar ve barakalar hsuara uğrstılmıtnr Bir tayyarenin de hasarı u^rılıldığl sanılır ık tadır Cenubi Afrika hava kuvvetlerine mrısub tayyareler, lürlyan şarki Afrikalında lavelloda hücum etmişler ve hava meydanında Da Caproni lay-yaroslm lahnü eylemlilerdir Tayya-rel eri mirden hu taneaı düsurulınüs -tür Gümrük ve İnhisarlar Vekilinin beyanatı [Ba« tarafı I İnci sahilde) makla beraber ileri memleketlerin gümrük mevzunundan da istifade edilmiştir Yakında İcra Vekilleri Heyetine arzedüecek olan layihanın esasları şu şekilde hülâsa edilebilir Hâlen gümrük muamelelerine aıd olan ve muhtelif kanunlarda dağınık bir halde bulunan hükümler, yeni lâyihada her -kesin anlayabileceği bir şekil -de bir ataya toplanacaktır Yeni kanun, zamanımızda kullanılmakta olan hava vasıtalanylea] memleketimize gelen vc giden eşya hakkında yeni hükümleri ihtiva ermektedir Bugün merî olan gümrük komisyoncuları kanunu da yeni bastan tedkik edilmiş, hükümlerinde faydalı bnzı değişiklikler yapılmak suretiyle, heyeti umu miyesi yeni kanunun İçine alınmıştır Yeni kanun, şimdiye kadar mevzuatımızda yer almı-yan fakat tnbtkındcn iyi neticeler alıni ı^ı kanaati hasıl olan bazı yeni esastan ihtiva etmektedir Bunlardan size bir kaç misal vereyim: Evvelâ memleket un izde antrepo rejiminin tamamen tatbiki bu kanımla temin edilmiş o-lacaklır Gelen eşya, şimdiye kadar olduğu gibi doğrudan I doğruya ambarlara sevkedihni-yeeektır Eşya gelince, bunların sahihleri kısa bir müddet ıınuV-1 mallarının ıdhal , aktarma, transit ve kabulü muvakkat u-sııllennıien birisine tâbi tutulmasını istemeğe mecbur olacak -lariır Eşya sahihleri muayyen müddet içinde, bu rejimlerden birinin tatbikini talrb etmeyip de eiiViiMinın antrepoya naklim isler veya bu müddet İçinde ,1, hal raunda MllıaU, UUM vc iaray nazırı Urdnreano lujttr Urdarcana, kıa-lıaıoa LCyahatlnl haziran Bayan Ix)pc-a:o da , ' ıı- r hareket için aktadır hiç bir ıılebde bulunmazsa, eşya gümrük fa-rafından antrepo-' ya nakledilecektir Antrepo re-j jiminin tamamen tatbiki bütün tüccarlar için bir çok faydalan temin edeceğinden başka, antrepolarda her türlü mınipulas-yon yapılabileceğinden alâkalılar için hakikî bir kolaylık teşekkül edecek ve aynca antrepolara geniş mikyasta stoklar getirileceğinden memleketin heyeti umumiyesi de bu stoklardan istifade edebilecektir Ancak bu rejimin tamamen tatbik edilebilmesi için limon-lanmızda mevcud ambarlarda bazı değişiklikler yapılması lâ-zımgeldiği gibi, bir kısım yeni tesisata da lüzum görülecektir Lâyihamn ihtiva ettiği faydalı hükümlerden bin de, şimdiye kadar gümrük resmi verilerek idhal edilmiş olan bir malın, memleketten çıUanlmaaı vasi -yetim tahdid eden bu resrnın iadesine müsaade olunmasına mukabil, yeni hükümlerin bazı kaytl ve şartlar altında bu müsaadeyi temin etmiş olmasıdır Bundun başka tarifede yeri bulunmıyan, her nevi eşya bu' gün kıymetinin yüzde kırkı de-ı recesinde resme tâbi tutulmuş, iken, yeni lâyiha bu esası kol-! dırnrak yerine temsil rejimini ikame etmektedir Bu rejime göre bu nevi eşya tarifede ismen yazılı eşyndan hangisine en yakın ise, onun tâbi olduğu had, resme tâbi olacaktır Ticarî kıymeti haiz numunelik eşya Üe memlekete tecrübe için getirilen eşyadan bugün resim ılınmaktadır Yeni kanun lâyihası ise bu resmi kaldırmaktadır Nihayet yeni kanun gümrük resmini durhnl odeyemiyecek halde olan tacirlerin bir bankanın kefaletini tenim etmek şar-liyle resmi bılâhara ödemek ü-zere mıülanm gümrükten çekmeğe müsaade eylemek ve bugün carî resim muafiyeti esas-lannı iktisadi İcablara daha uygun Itır hale getirmek ve gümrüğe aid formalitelerde daha ziyade sadelik temin ı-ylemek gibi faydalı bir eok yeni hüküm lerj ihtiva etmektedir Vekâlet gümrük kanununu da ele nlmüj ve bu kanunu yeni icablara göre yeniden tauzime bavla m ıştır Bu hususda mesai ŞİMDİLİK BUKADAR Yardımcı öğretmenler ve bir sual Dün Maarif Vekilimiz Hasan Ali Yücelin gazetecilerle yaptı&ı konuşmada hazır bulundum Bir çok meslek-daşlanm mey an m da vekile İstanbuldaki yardımcı öğretmenlerin niçin aslî olarak aynı vazifelere tayin edilmediklerini sordum Enerjik ve sempatik Maarif ''-kılımız lstanbula karşı gösterilen umumi tayin edilme arzusuna işaret ederek: "Niçin hep lstanbula tayin edilmek istiyorlar? Anadoluda bir çok boş yerler var Eğer asli muallim olmak istiyorlarsa müracaat etsinler, derhal kendilerini tayin edeyim" cevabını verdi Anadoluya gitmek istemeyen muallimleri oraya göndermek için çok pratik bir usul olan bu hattı hareketin acaba hiçbir mahzuru yok mu diye düşündüm Ve derhal aklıma bundan bu- kaç ay evvel haziran imtİ-hanlan sonunda bir okuyucum-lan aldığım mektub geldi Bu okuyucum kısaca diyordu ki: "Oğlum, bu sene sınıfta kaldı Şübheaiz ki bunun en mühim sebebi tembellik ve haylazlığı -dır Fakat oğlumun hocalarının bir çoğu yardımcı öğretmendir Çıicuğumun anlattığına göre, üniversite tarih şubesinde okuyan bir genç riyaziye, felsefe şu besinde okuyan diğer bir genç kimya okutmaktadır Bunlann iyi bir riyaziye ve kimya mual-Urai olabüeceklerine inanmak müşküldür Usteük aslî muallim olmadıklarından işlerine sıkı bir şekilde sarsmamaktadırlar Bu vaziyet karşısında oğlumuc muvaffak olamamasında, bu dersleri iyi öğreneraemesindd bunlann da dahli yok mudur?, Ben okuyucumun şikâyetini ve mütaleasuu haksız bulamıyorum M UR A D SERTOĞLU Meclisin çarşamba günkü toplantısı (Bat tarafı 1 inel aahıfede] nımeleri hakkındaki lâyiha ile görülen rağbet üzerine, evveicc anılanlara ilâveten memleketin muhtelif yerk-ruV yenkten on köy demirciliği ve on köy marangozluğu ile on köy kadın kur su ıçdmoaı için Maarif Vekâletine verikeek tahaıaat lâyihası müzakere edilecektir Meclise gelen lâyihaya göre askerî mektebler, yüksek mek-tebler liseler vr orta mekteplerde talî meslek mekteblerinde, aynî derecedeki husuıi ve ecnebi mektebierdc okuynnlsnn ertesi seneye terki en çok yirmi dokuz yasına kadar uzayabilir Bu yaşa kadar tah-ıllennı bitirmemiş olanlar, iki sene sınıf gelemeyenler, yüksek bir mektebi bitirip diğer bir ihtisasa ayrılanlar ertesi seneye bıraktlma-yıp asker edilirler Bu talebelerin, derskrinc dc-¦vam şartiylc vazife, ann'at ve ya sair işlerle İştigalleri tecilleri ıie mâni teşkil etmez ilerlemiş olup yakın zamanlarda, buna »id proje de ikmal edilecektir Sigaralarımız büyük inayetleri mucib olacak derecede bozuk değildir Fakat, as da olsa, arasım bazı paketler içinde, bozuk sigaralara tesadüf olunmaktadır Sigaralarda tıkızlık fabrikasyon işiyle alâkadır-dır iyi sigara imnl edebilmek için her gün değişen ahvali ha-vaiyeden mütecaııir olmıyacak şekilde htjsuaî teribalı haiz bir fabrika binamnn ve bu fabrika içinde kullanılacak iyi ve modern tesisata, mü teli asal slara ve kalifiye islilere ihtiyaç vardır Biliyorsunuz ki, bizim fabri-kulannaizın ekserisi esiri bina • tardadır Tesisatımız ise tamamen modernıze edilmemiştir Bu mahzurların izalesi için de çalışacağız,, 8 EYLÜL 1940 PAZAR Üçüncü Yıl - No 847 Yeni Sabah GÜNLÜK SİYASÎ HALK GAZETESİ İdare Yeri Nnnı,rı, No 84 İntan bal Telgraf: YENİ SABAJI İstanbol TKLEFON : 20795 Her yerde 5 kuruş Rumanya Faciası BııkrtMen alınan haherlrr Demir muhafızların hükûme-tc sahih olar olmaz intikam hazt-hrtlenne başladık la nm bildirnor Bugün henüz kan ılııl !'niniştir, ı ılnı/ menı-leitrlin ııuılıtrlif ü\sutrt a-danılan, muhtelif griM-rullı-r, askrrirr vc siviller tevkif o-lıırın ¦ -! ırlır Fakat Ltnlılı gonlıığıımüz misaller !•!/• bükr i'i^ln i, siyasi İnkılâp-kınn ncrrılr duraı-altlarını kod irmek lialıil oİamiyarağını öğretmiştir Vazan: Hüseyin Cahİd YALÇIN Ir-^V umanya hâdiseleri hızlı |r~^ bir tekâmül ılc inkişaf ederek şimdiki halde birinci safhasının son mıı erdi: Kral rol oğlu lehinde taç ve tahtın terketmek mecburiyetini hissederek Rumanyadan ayrıldı Ve memleketi Demir muhafızların diktatörlüğüne bıraktı Her halde Kral Carol Rumanyada arkasında büyük bir esef bırakmış olmıyacaktır Şahsi idaresi devam ettiği müddetçe ne Rumen mîlletinin kalbini kazanabildi, ne esaslı, akiline bir idare ile Kumanyaıun müdafaa kuvvetlerini temin edebildi Mutlak surette bir memleketi idare etmeğe kalkanlar müstesna kabikycllen haiz bir şahsi -yet sahibi olmadıkları takdirde muvaffakryctsızlıkler ve karışıklıklar Kinde sönüp giderler; hem kendilerim, hem memleketlerini berbad ederler Mutlak hükümdarları umumi surette bekliyen akıbet budur Hükümranlık mevkiine tevarüsün verdiği otomatik bir huk ile çıkmayıp da halk arasından siyasi mücadeleler neticesinde sivril -ineğe muvaffak olarak bir diktatörlük kurabilenler hinnisbe daha müstakar bir idare tesis ederler Çünkü bütün gayri tabiiliklerine rağmen kendilerinde bir kabiliyet ve iktidar eseri bulun masaydı Q0ttfl bir istifadan geçip dc o makama yüksele-mezlerdi Kral Carol kendisini krallık mevkiinde geirmckle Avrupa-da yüksel meler uıe seyirci olduğu diktatörlerle ayni ayarda bir rol oynayabileceğine hükmetti ve bunda çok yanıldı Kumanyadaki idaresi iste feci bir iflâs ile netieelenıniftir Tanbde bazı şahsiTtlerin istihkak kesbe -dilmemi* felâketlere kurban gittikleri olmuıjtur Fakat Kral Carol kendi ekliklerini biçmekten başka bir lııtı ile karşılaşmadı Bugün çekildiği gayri ihtiyari m eniasında kıymeti anlaşılmamış bir beşeriyet velinimeti rolüne başvurarak milletlerin ve insanların nankörlükleri hakkında derin felsefi tefekkürlere dalabilir ve tarihin insafsızlığına esefler edebilir Fakat asıl acınacak biri varsa o da Rum n milletidir Görünüşe ve bulun tahminlere nazaran Rumen mılk-tının irine gömüldüğü facianın son perdesi henüz inmiş değildir Rumen milletinin önünde sükûn ve sulha, refah ve saadete erişmek için maettcessUf kat'edilmesi lâzım dikenli, taşlıklı ve zahmetli bir yol var görünüyor Kumanyadaki Demir muhafızların, yani bir nevi Faşizmin! diktatörlu -u birdenbire gayrı, tabii bir inkı*-ı Vıbı telakki e-| dilebılir Çünkü kral Carol coktanberi liberal demokrasilere arkasını dönmüş vc kendisini Alman nasyonal sosyalizmi ile İtalyan faşizminin kucağına Hüseyin (aiıld YA1ÇIN [•onu 3 Umü aahlfcdc] 12 ADA Nasıl bombardıman edildi T^ondra, 7 (aa) — Daily Tc-legraph gazetesinin hususi muhabiri İngiliz donanmasının Ak-denizdeki faaliyetinden bahsederek şunları yazmaktadır: "italyan radyosunun iki defa batırmış olduğu destroyerlerden birinde bulunuyordum İtalyanların "Mare Nostrum,, yani "bizim denizimiz,, diye bahsettikleri Akdcnizde, Britan-_vililiMii hâkimiyetlerini nasıl ısbat ettiklerini ve Onikİ adayı, tarihlerinde görmedikleri bir [Sonu 3 üncü aahlfedej Onİkîadalartn mevkiini gösteren harita j* ^ Avrupada harb J Hava akınları şiddetli bir hal aldı Dün Londra ve Berlin şiddetle bombalandı Her iki şehirde de mühim haşarat olduğu bildiriliyor Berlin, 7 (aa) — Alman orduları başkumandan ligi nın tcblifiı: - Hava kuvvetleri, bugün oıleden Japonlar Fransız Hindiçinisine asker çıkarıyor Hongkong 7 (aa) — Reuter: Hindicimden gelen haberlere isU-naden salah yel t ar bir membadan bil— dir ildiğine göıc Fransızlar ile Japonlar arasında bir esas aolaımasına vanbnırbr Bu arılaşma mucibince, Japon kıtalarının Çine doğru Ton -hinden transit geçmelerine müsaade ettilmiglır Hava ine» darılarından isbfade hakkındaki Japon talebi reddolun-muflur Japon kıtaları Hayfongrfa karaya çıkacaklar ve trenle Fransız arazisinden transit geçeceklerdir Fakat Japon askerleri, demiryolu hudutlarından dışarı Çık mıy açtıklardır İngiliz bava kuvvetlerinin son hartalar idinde daha gcnı ınıkyasda Al -manya arazımı üzerinde gayrı askeri hedeflere kar|i devam eUirdigı gece hücumlarına mukabeiei bilmisil tenkil eylrmektedtı Bir tek buyuk duman bulutu Londranın merkezinden Taymı- nehrinin manıabına kadar '«anmakladır Bu ana kadar alınan haberlere göre hava muharebeleri esnasında 31 düşman tayyaresi duıurulmuıtur Altı Alman tayyaresi kayıptır I'nıılrııiı da nıulıim hasar var Londra, 7 (aa) — Hava ve dahilî emniyet nezaretinin tebliği; dalı bataryalarımıı harekete geçmiş ve avcı tayyarelerimi! karsı Ç ıh m 14-lır Buyuh muharebeler olmuştur Fa hat Alman tayyarelerinin bir miktarı Londmnın ¦ıkınıl, endüstri mınto-kauna girmeye muvaffak olmuılar-dır Bu hücumlar neticesinde, bu mıntaksdaki endüstri hedefleri arasında yangınlar çıkmı»Ur Tenviratta vc diğer umumi hizmetlerde hasarlar vukua getmij vr munakalûl bazı sekle Iririt ¦ Dnklaıa da hücumlar yapıImıUı Telel-l b^klundak haber henüz ekse mevcud değildir Taynılt |tonw 1 Uncu - , Bulgar - Rumen anlaşması imzalandı Sofya, 7 (aa) — Rumen anlatmasının unı**ı üzerin» Bulgar bu«ekili fsefasSı Fllof burun Bulgar radyo-kartte nesre«ıl*n bir nutuk soyk-rnij- Profesör Fllof cenubi Dobrkerun aıwv»lana donUrUnıı bildirmekle memnun olduğunu söylemli ve muahedenin Kraıovadn saat li 20 de imzalandığım ıljve ebvııUr Yem Bulgar eyaletinin 1912 hududları ile memlekete donduğunu kaydeden başvekil, bu ımııhro ile Neuılly *in- ^ Afrikada harb J Süveyş ilk defa olarak bombalandı Hayta ve Aden de tayyare hücumuna uğradı İngiliz filosu Cebe-lüttarıktan Akde-nize açıldı italya d a bir mahal 7 (sa) — Stefanl ajansından: Nazırlar meclisi Duçenın başkanlığında toplanarak bir çok kararlar "¦'i elnıiftir Bu kararlardım bin, anavatan arazisine tayyare hücum -i11 m1 kartı şimdikinden cok daha kuvvetli vc mükemmel bir müdafaa teşkilâtı temin edilmesini istihdaf çimekledir ¦Tayfaya hücum Kahire 7 (aa) — Resmi tebliğ: Mısıı: Dün Matruh tilerine Uç ha-[8onu 3 üncü Mhrfede) Rıza Tevtik'in ilk yazısı Kazanan piyango numaraları 7 Eylül keşidesinde ikramij kazanan numaralar: Numara 74693 95549 310622 (Boı 111 - 40000 10000 4000 Uncil aahlfede) ingiliz •fettrogerlcrinden biri torpU'vi atıgor Tnvflk Yeni yazılarını nıksık gı-zr-temİzdr okuyacağına Filozof Bana Tevflğin "Şu uzun vr fırtınalı hayatımda -urmuş, ¦ 1 rı 11 ¦ ¦ İdi mi 1 r:ıl- I göre 1 ııi, 1 ve -ıı 1 m Lı • •ılır ' Unvanlı ¦ ¦ ¦ - azısı tu gÜD 3 İMİ 11 Vl 1 IIIM-lllİM Ekmek işi halledildi Tophanedeki muattal fırınlar işlemeğe açtırıldı Toprak Mahsulleri Ofisi, Başvekil Refik Saydamın emri üzerine dün Istanbııla her zaman verdiği 300 ton buğday yerine 350 ton buğday vermiştir Ofis bugünden itibaren bu miktarı 400 tona iblâğ edecektir Bu suretle imnı ılırın ekmek buhranı için ileri sürdükleri buğday ve un azlığı sebebi izale edilmiş, olmaktadır Alâkadarların, bu tedbirlerin ekmek meselesini tamamen izale edeceği kanaatin -dedir Diğer taraftan dün de belediye reis muavini Lûtfi Aksoy, iktısad müdürü Saffet Sezen, toprak mahsulleri ofisi Nuri, belediye heyeti teftişiye müdürü Salih, Taksim, Çişti, Beyoğlu, Tophane, Çemberlıtaş ve Aksa raydaki fırınları dolaşarak vaziyeti tedkik etmişlerdir Tophanede görülen lüzum ü-zerine eskidenberi faaliyetini tatil etmiş bulunan fırın belediye tarafından açtırılmış ve ekmek imaline başlamıştır Diğer taraftan dün bir çok fırınlara eskidenberi aldıkları unlardan daha fazla miktarda verilmeğe başlanmıştır Meselâ 25 çuval un alan fırınlara 30 • 35 çuval un verilmiştir Bu suretle fırınların daha fazla ekmek i-mal etmeleri temin olunmuştur Bir eroin kurbanı Jandarmanın elinden kaçarak eroin uğruna can verdi Evvelki akşam jandarmanın elinden kaçan eski bir mahkûm dün sabah eroin yüzünden has-t ah an ede can vermiştir Yaptığımız tahkikata göre, bundan iki buçuk sene evvel eski ve sabıkalı eroin satıcılarından Ahmed Istanbuldaki mah-pusiyet müddetini bitirdikten sonra Bursaya sürgün cezasiyle gönderi lmiştir Balıkesir ve Aydının kurtuluşu yıldönümü Balıkesir, 7 laa) — Balıkesir dün kurtuluşunun 18 inci yıldönümünü büyük tezahüratla kutlamıştır Bu münasebetle yapılan merasimde soz alan genç bir mekteblı kız Balıkesirlilerin hislerine terreman olarak Türk milletini akgünlere ulaştıran yiğit Türk ordusuna minnet ve şükranlarını biklinnış Ebedi s 1 AtatürkUn hatırasını taziz ederek Milli Şef İnönÜyc karşı bütün milletçe duyulan sarsılmaz bağlılığı ifade eylemiştir Aydın, 7 (aa) — Aydının 18 inci kurtuluş yıldunümü bugün halkın büyük ve içten te-zahüratiyle tes'it edilmiştir Bu münasebetle sehnn her taralı bayraklarla susutnmiştjr Merasime sabah dokuzda kurtuluş hâdisesini temsilen bir askeri müfrezenin şehre girişi ve Aydınlıların ihtiram vazifesi ara -sında hUkûmet konağına şanlı Türk bayrağının çefcılışjyle baş lan m ıştır Bu sırada çok kalaba Uk bir halk kütlesi hükümet meydanında loplarımı»; bulunu -yordu Burada belediye ve Halkevi namına söylenen ve cumhuriyet hükümetiyle kahraman Türk ordusuna karşı halkın minnet vc şükran hislerine terreman o-lan heyecanlı hitabelerden sonra bir geçit resmî yapılmıştır Bu mahkûmiyet müddeti evvelki gün sona eren Ahmed, jandarma refakatinde olarak ilâmat müddeiumumiliğinden tahliyesi emrini almak üzere Istanbula günden lmiştir Ahmed, köprüye çıkar çıkmaz aklına gelen eroin ve esrara kavuşmak hülya ve sevinci ılc derhal sırra kadem basmış ve Küçükpazarda bildiği bir esrar kahvesine koşarak omda bu zehirlere kavuşmuştur Bütün geceyi eroin ve esrar almakla geçiren Ahmed ertesi sabah arkadaşları taralından ölüm halinde karakola ve oradan da Cerrah parsa hastahanesine götürülmüştür Yapüan mudavata rağmen eroin ve esrarı fazla kullandığından koma haline gelen Ahmed bir tesemmüm neticesi ölmüştür Tahkikata devam olunmaktadır Kral Karol Isviçreye gitti o Demir Muhafızlar Rumanya hükümetine alınıyor Maktul düsen Demir muhafızlar için merasim yapılacak Bükreş, 7 (aa) — Sabık Kral Karol, bu sabah saat 4 de hususî trenle Biikreşi terket-miştir Sabık kralın hareketi ga yet gizli tutulmuştur Sabık kral Karola, sabık saray nazın Urdarianu, sabık yaveri Albay Kıhtd ve çıflhklen-nın kâhyası Albay Calaus refakat etmekte idi Emin membadan "ii*nildiği-ne göre, bayan Ltıpescu da mütenekkiren hususî trende bulunmaktadır Hususi tren, Isviçreye gitmek üzere İtalyadan geçecektir İsviçre hükümeti, sabık kral Karola bir aybk ikamet müsaadesi vermiştir Dernir muhafızlar hükümete slmi)or Bükreş, 7 Ua) — DNB : Bir kar gündenben taşrada bulunan Demir muhafızlar şefi Roria Sima, dün başvekil An-tonesconun daveti üzerine Bük-reşe dönmüştür Suna, Demir muhafızların hükümete iştiraki meselesi etrafında general An-tonesco ile ilk görüşmesini yapmıştır İstifa etmiş olan sabık hükümetin âzası kral Miehele sadakat yemini etmiştir Zira,, Transüvanyadan Macaristana verilen arazinin tahliyesi bitinceye kadar, yani pek muhtemel olarak 15 eylüle kadar nazırların vazifelerini tedvire devam etmeleri kararlaşünlmıştır Bükreş 7 (aa) — Stefanl ajansından: General Antonesco, hükümetin naşiri efkârı olan Rom mis gazetesini tatil etmiştir (Sonu 3 UncU sayfada) SABAHTAN SABAHA: Bir tek kurşun atmadan Toprağının üçde birini bırakan millet Bir İngiliz tahtelbahirinin muvaffakiyeti (Sonu ısere ourmı açmia-Inn Trunnd ingiliz 11 (aralından nııi- ıUın111 5781 lonıia-3 UncU sahifede] *s işdeıı geçtikten, mem-I lekelin tam üçte biri bırakıldıktan donra, Rumanya • da kıyametler kopuyor Halk büyük bir asabiyet Kinde gelen ve giden hükümetlere, krala hücum ediyor; kral ve hükümetler değişiyor Kralın yvnne hiç bir şey yapması mırmkıin olmıyan ve henüz bir çocuk olan oğlu başvekilliğe dc tam Alman taraftarı bir politikacı geçiyor Rumanya efkârını bu derece aaabilestiren, kanlı hâdiselere sebeb olan topraklann ve nüfusun baskolanna bırakılmış olmasıdır; fakat haftakilerin değişmesiyle hu- biı ?ey halledil-miyecektır Hele devletin bası- ISonu 2 nel sahlledal SAYFA : 2 itini sabah g KYI&L İMO ASKER GOZİLE Bazı Harb Anekdotları Ordulara verilen plan İzzet Paşanın yalnız Bulgarlara karşı yaptığı harb lâyıhasıdır — Bu lâyihada bile kuvvetlerimiz toplanmadan ayrı ayrı durulmağa mahkûm bırakılmıştır — Şark ordusunun asıl kuvvetlerinin (Viza-LU-leburgaz) hattında tecemmu ettirilmesi daha münasib idi— Ammenin menfaati ve selâmeti bahis mevzuu olan yerde bir devlet adamı böyle düşüncelerle neticeyi, ordunun muvaffakiyetini tehlikeye koymağa salflhiyettar değ Idir - _ 14 _ - - Yazan: Eski Ordu Kumandanlarından Emekli General Ali İhsan SÂBİS [ Şehir ve Memleket Haberleri j SABAHTAN SABAHA Fakat diğer ılı; kolordunun, kamilen Anadoludan gelecek nizamiye vc redif fırkalarından mürekkeb olmaları hasebiyle, "Trakyaya gelebilmeleri hayli zamana bağlı idi Bunlar gelmedik -çe dört nizamiye kolordusunun Üstün düşman kuvvetleriyle, muharebeyi kabul etmeleri asla caiz değil idi Kamilen redif fırkalarından mürekkeb Vize müfrezesiyle Dimetoka müfrezesinin ve E-dıme muhafızlarının teşekkülleri bile şübhelı kİi Anadolu redifleri gelincıyr kadar bu mevkii: -e nıannuye akı v lan ıvnrmak Bkanj pSaafll i"'ı BaMSSal kolordunun onuncu nizamiye fırkası Edırnede ve on ikinci nizamiye fırkası Güm ilkine tnrafların-da bulunduûundun bu kolordu da çok zayıf idi Redif fırkaları gelip n t zan* »ye kolordularını takviye etmedikçe, nraamıye kolordularuun kuvvetlerini dolgun addetmek caiz cleğildi İzzet paşanın, yalnız Bulgarlarla tıarfettığımızc göre yapılmış olan bu lâyihası mucibince, Trakyadu toplanarak sark ordumuzun sağ yanını ve gerilerini IsUranca dağlarından gelecek Bulgar Iclcnm karsı Vize müfrezesiyle ve sol cenahıyle sol yanını da Edirne kalesiyk? ve Dımılüka müfrezesiyle setr ve temin ettikten sonra baki kuvvetlen I Yenice - Haskoy I hattında toplamaktan maksadının ordumuzun tecrmmüü tamam olduktan sonra Tunca şarkından Bulgar ordusuna taarruz olduğu anlatılıyor Yalnız Bulganstanla harb badındı- hu dusuner doğru ulabı-uı su halde Kırk İare Lnı tahkime ve oraya kıı\-vet ifrazına lüzum yoktur Ancak böyle bir halde büe ordunun (Yenice -Haskoy) hatUnda tecemmüünü düşünmek hatadır; çünkü Bulgarların o zaman dokuz fırkaları vardı Bu fırkaların her biri seferberlikte bizim kolordumu-muza muadil kuvvete iblâğ edilecekti Bu fırkalardan bir ve ya iki veya nihayet ucuncü Sofya yi ve ur hudutları setr ve muhafaza için diğer taraflara ifraz ve tahsis elsck-r, baki altı fırka ile Bulgarlar Tunca «arkından cenuba doğru taarruz edebilirler ve bu d nam an kuvvetlen, bmm (Yemce • Haskoy) hattında tecemmu um Uzdan evvel, bu hatta vasi [olabilirlerdi; keza Vize Üe Yenice arasından Kırklarelmin İki tarafından Ba-baeskıye doğru ılerlıyerek (Yenice - Haskoy) hattında bulu -nan ve tccemmUlerim ikmal c-dememıa olan zayıf kuvvetleri -mızı Ergene ve Meriç nehirlerine atabilirler ve onların İstanbul Lstıkametıyle muvasalalarını ve ricat batlarım kesebilirlerdi Bulgar fırkalarının en geç se-ferberliğİD yirminci günü (Kırklareli - Yenice - Haskoy) hattına gedmeleri |*-k muhtemeldi Bu müddet zarfında bizim dört nizamiye kolordumuzu bile tamamen bu halta toplayabilmek-lığımız şübhelı idi meselenin bütün ruhu buradadır İzzet Pasa dahi bu ısın ne dereceye kadar tatbik kabiliyeti olduğunu tedkık etmemiştir Bu dört kolordunun ikmal efradı ekseriyetle Anadoludan gelecek idi Bunlara lâzım gelen nakliye vasıtaları ve auirenin de keza çoğu Anadoludan gelecek idi Bunların toplanmsları teçhiz ve tensikleri ve erzak, cephane kollarının, nakliye katarlarının teşkili hızım ordumuz taralından kolay ve Çubuk yapılabilecek islerden değildi Bunların ikmalinden sonra bu kuvvetlerin şimendiferle Babaeski -taraflarına nakilleri çok saman isterdi Bir tek demiryolu bu islere' kâfi değil idi Hiç bu- seferberlik tecrübesi yapılmamı ve meveud demiryolunun günde kaç tren tahrik edetoü^ceği denenmemişti Bunun ıçuı Kırkı ır • elinin muvakkata usulünde daha barış zamanında tahkimi, düşmanın ileri yürüyüşünün bununla bu* müddet için tehiri Şark ordusunun asıl kuvvetlerinin (Vize - Lülburgazi hattında tecemmu ettirilmesi daha münaaİb ıdı Tecemmu tamam olduktan sonra bu hattan taarruz i hareketlere başlanabilir, Kırklareli ve hattâ Edime muhafızları da beraber alınarak düşman kuvvetleri ihata vc imha olunabilirdi; eğer düşman geri çekihneğc muvaffak olursa odu Yan bolu istikametinde takib etmek ve Bulgar arazisinde ıkıstırmak mümkün olurdu Bizim dört muuniyc kolordumuz, pürüzsüz vc tok mil kılalım beraber oldukları halde, se-ferberhklermı ikmale ve yirminci gün (Yenice • Haskoy) hattında tecemmUe muvaffak olsalar büe bu dürt kolordu ile alU veya daha ziyade fırkadan mürekkeb Bulgar ordusiyte mu -valf a kıy etiı bir muharebe yapabilmek şilbhcli idi İlk muharebede üstün aded-de bu* düşmanla muharebeyi kabul doğru değildi Eğer Bulgarlar Tunca Barkından yedi fırka ile taarruz ederlerse bu üstünlük yüzde elliye varabilirdi Halbuki Vrse - Lüleburgaz ve ya karıştıran hattında tecemmu yapılırsa düşman altmış kilo -metre daha geride bulunan bu mevzie gelebilmek ıçuı, evvelkine nisbetle en aşağı üç gün fazla vakit kaybedecek idi; Ivırklarelı vc Edirne ye karşı bir kısım kuvvetlerini İfraz ederek zayıflayacak ıdı Buna mukabil biz uç gün fazla vuku kazanmış alacak idik Ayni za -manda daha geride buluımu bir butta daha az zamanda yetiş • mek imkânını bulacak ılık liovle bir tecemmu mıntaksamda demıryol hattının vazıyeti hasebiyle iaşe güçlüklen daha az olurdu Dört nizamiye kolordusun -dan başka Anadoludan gelecek redif fırkalarını bu halta, bu mıntakaya yetı*1 irmek daha ko lay olurdu; ve onlar getiriciye kadar dört kolordunun müdafaası da birkaç gün kazandıranı-lirdi İzzet Paşanın bu plâna cesaret adssssnsssa, budud ık- Lüleburgaz arasında meveud araziyi ve halkı keski bir kaç hafta için düşman adilâaına maruz bırakmamak şefkatinden ilen gelmiş olabilir Şefkat ve merhamet bir baha, bir insan için, taini, pek makbul bir hassadır Fakat âmmenin menfaati ve selâmeti bahis mevzuu olan yerde bir devlet adamı böyle düşüncelerle neticeyi, ordnnnn muvaffakiyetini tehlikeye koymağa solâlıi -yettar değildir Merhameti bırakmak aknden gelmiyor idiyse Kızılay Cemiyeti reisliğini veya bir hastahane müdürlüğünü tercih ederek ordu kumandanlığını veya baş kumandanlığım daha metin ellere terketnıesi icab ederdi fktfd »imik vs atfiM ordu K«ata*danı fmAll Oaneral Ali lhan Sahi, Divanı lügatin tenkidi münasebetîle Mehmed Nuri Erdoğana cevab Yazan: besim at alay İYeni Sabah ABONE IH 1 U 11 Tgrklys tansbi SENELİK 1400 Kr »700 Kr» I AVLIK 760 a 1460 a I AVLIK 400 » H0 ı 1 AVLIK 160 a »00 a 8 Eylül 1940 PAZAR 6 Şaban 135» 26 Rumi Ajuıtoj 1356 oı 262 A/: s 1940 — m bı 126 gunta 001 İkindi 1101 540 91? Ezani 634 1318 1848 vui Aksam Yafan InMk 1200 134 418 Ezani 1031 2107 450 Vasat «Tufiiılzeıı» kclıineaınln ılı olan (J1 yıp UifiUlgent - ibaremi bu, her zaman dugulcn iptir» diye bugünkü luılffiııı- feçartyoraunıaa sDu-ulen» ne demekur? Bun-, du-tumlcuen deriz tSuı arapcası da ¦i ikaz etmedi» diyorsunuz Evel —¦ın tabı turkçenia İnceliklerini ,,ı ,-lrr «ıl ¦ : ¦ denecek yerde ıduguıulencn» derkfr Kecerleı Aralarıııdakl inceliği sezmezler Vcfık I'aan, laneesıadc «düğümlemek» lakıd rlmek, btr yere bend ttmek) ve yloc «dugumlernek-taakkut» drthlfUr Kanunu Turkl sahibi dr çog doğru olarak «du^um-lando kelimesine azatta yaparak bağlamak» anlaştı varıyor, anladınız ir:" Geçtyooam Divanı laısata İd 2 S 103) de «Tuzun Uıguklu so/unu «İnakadcUl ukdelu» diye arapcaya çevirini »Ur Idı duttum duZuldu demektir Sizin anladı f m ıra t&rc dugum düğümlendi denilse İdi latc o ramtn aarabet bulunurdu Tikim UkrmLanda, yudum yudumlandı mı dem yoksa l'uıı o kıldı ) ulum yuduldu mu deriz? Redhouae dueumlemeler kelimesin* «duzum yapmak, durum hatlamakt demiitır yetme» mi' (Hiç AfcOSSSİ ırapçası alzt İkaz etsin Divana bak clld 2 sahlfe 103) Şehirde Ecza pahalılığı varmı? 2 Eylül tarihli gazetemizde çıkan bir yazı üzerine Türkiye Eczacılar cemlycUndcn aşağıdaki mektubu aldık: •2 EylÛl 1940 tarihli gazetenizde (Ecza pahnlıbgı) «-rlovhssı alünda Evvela sunisini lıutırlaUııuk isteriz kı ilâç vc mustahzarııtı tıbbiye fiyatları Sıhhat Vekaletinin Irrju-ınıılnı beri kemali h unu niyeti e murakabe ve taınıHn edilmekledir Dlnaenalcyh bu fiyatlar, bazı boş ve kort'roldan vareste deZıldlr Eeaahaneler butun medeni mefn-lekeUedc lhdtd edılım,tır M emle-keUmizde de tatbik eılılen Uhdtde rnemen bufUn uzun tırult «enHerinin ve yüklenilen u«ır metuhyeUn kor-ıUftı olmayacak kndar az kazanan vc ancak ssçi/nlnı temin eden eczahaııclrr, lalerı yulıııulı 'ilanlardan çul daha (azladır Avrupjıdaki ilaç (ı yatları yolunda olanlardan çok daha fazladır Avrufasdak İlaç ftyaUan telkiK edıllrar Tur kerede ılSÇ fiyatlarının ne aaada* ucu/ uldıatu »asahur eder baaka memlekellerde balk ;![-¦¦ hekimden olduZu kadar, ilâcın ı yapan eczacıdan da beklediği İçin ilacına aarfedılen bilzi ve cme-»¦ıi! hakkını çok görmez, eıırgemez vc eczacıyı, yalnız aklısı il*™ % 10 kâr eklıycrek devredrn bir aaücı addetmez Ve bu ufak tartılarda, uyan çok •lur, bu riheUe hu r-mtlc de Inotu re d'ıode'un klloau nihayet 5 liraya aasV Yerli muatahssrat âınıllenmn çok Ur ettiklen hakkındaki iddia da tetkik edilmeden aerrierlılmi'jtır Mr vaddı inUdalye, yanı muatahzar İmaline ım nıavaddı kimyeviye, ıe kutu vesaire (iystlorı busun bir assa evveline nazaran varastl olarak % 100 yûkselmiılır Bu variyette murtahıar fiyatların m artman bihakkın zaruri oldızfcu halde, bu men «m bir kaç defa tetkik eden eczacı cemiyeti, hayatın «ittikçe pahaJtfaıUgı bu stananda fedakarlık ederek fıyıtlırı eski^ bı muhafazayı muruaıb gOrmüs bu suretle ilâç pahalılığına mâni olarak halka da hUrmrl etmiîtır» Türkiye Eczacıları -Camiyeti Rarai Mulkı CBknar okuyucu-- di york ı Sütlücedeki elek-Itrik arızasının sebebi ¦ Sayın gsstteruzın 6/B/040 tarihli «ayuında sütlücede oturan bir karunizin o eivaıda eMctrlk ır--1 ¦ r ııı gayet sanuk yandıCından »klyet eden btr mektubu İntizar etmlgU rdhaklka o civar batları um buyuk fırtınalardan mUteesıır uunu» ve bu Arızalara sebebiyet ver mirtır Bu hatlar etyevoı lamır e-dılmektedlrt lalanbul Haklrik Tramvay ve TOoal Iflrtmelari Umum Mu(iurllH}U adliyede KISA HABERLER GomuldOrûk kelimesine Kastarlının verdiga karşıbfiı olduğu gibi tercüme ctüiizn halde bunda bu haşiye eksikliği butuyorsunu» Anlamı hala unutulmamaj olan bir kelimeye ha-¦ıyc yazmak yeğnilik olurdu, »iz, bu vesile ile Şemscddın Sami'nin pek iyi Uırkçe bilmedızinı auyluyonunuz O, Kamusu Türtruande bir kaç baLı yap mıa olabilir Dunu biz de biliyoruz Bu hatalar o adama karsı olan saygımızı atanmaz Siz su iki parçalık tenkidinizde kaç hata yapUgınızı lıı-'nhiniz Kendılenınn ellerinden bir 13 gelmıyenice otururlar da baskala-nna ılıl uzatırlar: dedikoduculuk, çekemezlik bunların her giınku isleridir İste yıkılan medresenin bıraktığı iki İğrenç huy Medresenin canı çıku fakat buyu çıkmadı — 10 — ;Maruf tabirlerden bir İnamım mu taassıbane tûrkeele^birlyorsunuz do bir kısmına ilişmiyorsunuz, mcseUV emri hazır, muza! gibi )¦!¦'¦ kuUanjyoraunuz da, mübalâğa ve tekit gibi keLznelcıi ¦uyorsunu, deniliyor Evet Oylc yapıyorum lu -llh o İm ly arak dilimize girmiş bulunan bir çok kelimeleri, bu arada mübalağa vc tekid kelimelerini, turk çelctUrrlirn Bunu, ben milli bir vazife tullyoruza Benim altmış senelik hayatımın ı$uSı budur Bu benun, Sabıkalı kızlar Börekçinin 50 lirasını kaşla göz arasında aşırmışlar Muazzez ve Semahat isminde iki fjenç kız dün Sul-tahahmed sulh ceza mahkemesinde hırsızlık tın sorguya çe-kilnuşlc-r ve ıpılm ıstıevabda İkisi de kentlilerine atfedilen suçu reddetmişlerdir İddiaya Rorc Ankıradan geldiklerini ve yiyecek bir sey istediklerini sdyhyerek girdikleri börekçi Ism silin dükkânında pasta yedikleri sırada kaşla göz arasında çekmedeki elli liralığı aşırmışlardır Sorguda rnd ve inkâr ettikleri bu suçu neden kendilerine yüklediğüıi aonrn hâkune: — Ne bilelim bu ' Karakolda tanıdıklarını görünce bizi hırsız yerine koydu Hâkim gülüyor ve diyordu: — Sizin sabıkalı hırsız olduğunuzu da bihnıyordu ya Ve sonra sah idlerle börekçinin celbi için mahkemeyi başka bir güne ve suçluları da delil olmadıkından »er besi bıraktı a w Demir dolu bir sandal baltı Liman Şirketini- atd 51 parça nötre I demirim Zonguldak vapuruna götürmek üzere Sirkeciden sandalına yüklıyen Mustafa biraz açıldıktan sonra denizin ıı/lılı,'iı ı ıı dolayı batmış ve kendisi kurtarılmıştır df Aıkrrr Almanlara VakAlat E-denlar — Staj muddellerinl tamamlamak Üzere askere alınan devlet ve belediye memurlarına vekalet eden ıl ı memurlara ücret w maaş verilip verilrruyecctı Dahiliye Vekaletinden sorulmuştur Vekalet bunun kat'ryyen mevzuu bahcolmadıtını bildirmiştir dr SSSİ Ekmek mayaaı — Belediye ye ekmeklerin imalı için yeni bir maya teklif olunmuştur Belediye mayayı tahlil ve tecrübe edecektir sıı« Yüksek Ticaret ve İktisat! mektebinin orta kısmı lağvolunuyor Yüksek Iktısad ve Ticaret mektebini tedkîk etmek üzere teşkil olunan komisyon mektepten şimdiye kadar alınmış o-lın umumi randımanı tcdkik derek mektebin orta kısmını ilga etmeğe karar vermiştir Bu karar Maarif Vekâletine bildıril mistir Fakat vekâlet henüz bu hususda hiç bir karar vermediğinden bu ügu u aıınm busene tehiri kararlaştu-ılmıştır Bu itibarla gelecek seneden itibaren Ticaret Mektebinin ilk sınıfına talebe alınuııyarak bu sınıf ilga olunacak ve bu tarz her sene kalan en küçük sınıfa tatbik olunacak, bu suretle üç senede orta kısım tasfiye edilmiş olacaktır Buna mukabil Ticaret Mektebinin lise kısmında orta mekteplerden gelecek talebeye mesleki bilgi vermek maJtsadiylc bur ihzari binıf test olunacaktır Bu sınıfın müfredat programı hazırlanmıştır Şehirde çöpçü miktarı çok azaldı İstanbul belediyesi temizlik işleri müdürlüğünün çöpçü kadrosu son günlerde çok azalmıştır Azalma nisbeti umumi surette üçte birdir Fakat bazı semtlerde bu ntsbet çok daha fazlalaşmaktadır Meselâ Bey oğlu imin 11 ıınııı amele kad roeu 190 olduğu halde bu kadro son günlerde 43 e düşmüştür Bu suretle sokak ve caddelerin temizlenmesi meselesi çok müşkülât arzetmektedir Diğer taraftan sokaklara atılan çöpler, bilhassa kavun, karpuz ve sair meyva çürük ve artıkları şehirde her hangi bir sari hastalık tevlid etmek tehlikesini arzetmektedir Bu itibarla belediye riyaseti meveud imkânlar msbeünde temizlik idlerinin tensik edilmesini Temizlik İşleri müdürlüğünden istemiştir Çakı İle arkasından yaralamış Kaaumuasada Mekteb sokak 27 numarada amele İsmail evvelki gece kah* dırnn len geçmekte iken gun d uz kavga ederek kendisine muğber olan amele İbrahim önüne çıkmış ve rakı ile arkasından yaralanmıştır Ismailın hu iddiası polisçe zabt ve suçlu yakalanmıştır Tahkikat yapılmaktadır Beyoğlu Halkevinin kış programı Beyoschı ıı )' ı -n 1 — Evimizde kapalı salon faaliyeti 1 UınncOcsrın zHÛ tarihinden itibaren başlı yar aktır 2—Yapılacak sporlar: Müzikli, aletli, aletsiz, umumi jimnastik, eskrim, boks, güreş, kılı* • kalkan, milli oyunlardır 3 — Kadın vc erkek azalanınızın ve yeni kaydolmak isteyenlerin acele KvırRire müra -caatlan Uân olunur C H P Harker OcaOmtan: 7/9/194u da yapılması muk-rrer Oca£rou; kongresi nizamnamenin 86 uır madden mucibince bugün saat 21 de Aksarayda Vardır kıraathanesi Uzerindek, ocak kuralında yapılacağından »ayın arkadaşların teşrifleri rica olunur -Hem Suçlu, hem güçlü- Komşusunun saatini çalan kadın kabahati başkasına yüklerken yakalandı Dun SulLanabmcd sullı cezada genç bir kadın gözyaşları içinde tevkif olundu bul insanı hem açındıran ve hem de kızdıran davanın esası sudur: Dir dikim evmde calunuıkta olan 23 yaşındaki MUnevver; evvelki gun komjuUnndan Fahriyeye mı^fn gltmls ve bir mtıddet cörtlsUp konuştuktan sonra münasibi veçhile vc bu evine ıhelcn- ve benim gibi dujunen uz turkculc-nn andıdır, lam haıır ve izafet gibi kelimeler utılAhtır Dn-ııı teretlmesl bir yıl ünce basıma venlnusti O zamanlar bu utılahlırın bir kısmı henüz tımamlarrmnmi(lı onun için de-gıstıremcdım: yoksa ««darın da yerlerinde yeller earrri Hocam!, yarı yolunu alanız oLıı l - ¦ n yunamcszn-de devam ede- ekli: *ız varın bu harekette rnral)-t bulun ne bulurranız bulan, baZırm esfırm yrrtmm terbiyem/ öltüMince lulluı edin biz darılmayız, riınku 1 vermeyiz 1-1 ¦ a î al av — Peki neden polise »Ikayet cl-mıyoraun" Diye akıl ûsretmU;tir Onu hemen pobae kosturmu sonra kendi, de karakola giderek autın yerinde bulunduğunu pek az evvel eordurunc ve bunu alsa alsa evuı nınde bulunan Bamir«atıı alacağına aehadette bulunmurtur Karagolda zabıtlar lutulmıı» ve Saniye bakkında bir sirkat curmu meşhudu tanzim olıımruıuır Ancak 'jat bulmak Üzere Uhktttat ve arapUrmada bulunan polisçe bu sırada 60 liralık allın saatin bir kadın tarafından Necat, adında bir aahsa M bra mukabilinde letun bırokıldı-i'i rtgrenlıefek Necatı İle aast karakola KcUritmiıUr Fahriye laallnl gOTUp Uııımı 'ı ¦ ı Tl-ıı da Necatı Saniyeyi curmuj ve: — Hayır baru- saalı ¦•• bu bayan deeldır Gezc bir Üredir Diye curum una! edUmrkle olan kadını tebriye etrai|Ur O saman polis tarafından biraz evvel kendisinin saati «urdugunU aoylıycn Münevver celbedılcıck Necati İle ¦ ı ¦' — İtle bu bayandır Bana asala veren budur Diyen Necatı asıl curmun taıimi fj meydana çıkar ıvermı»Ur Bu türelle sorgu hakıtıüagıne kadar selen beni uıchı ve hem dc guçiu «euı suçlu; Mkun Kıpldln Mullerınr hep degTU cevab Ur ver-nus ve büDasaa deroılUr ki: — Ben aalı calmadıra Çalmak da kilemezdim Fakal çok paraaız-dıru «tım kendimin de rehine | koyacak bu soyan yoktu Bunu bu müddet aonra •ılacafam eundeliklr-ı-mıle rehırulen ııkararsk yine sahibine tade edecektim Butun cur-11" «ucum buduı U)le — Oylc ıae neden Baniye hakkında yakan «rrıadıUı lulunarak onu itham ettin PoU_dc onu hıruz diye — Bilmem ki etendim, belki cahillik ettim İt meydana çıkma? — Ya Asıl kabahatin burada İste 1) meydana çdunıyacak sen dc saatıı- ultune yala akün dcgl mı*- Ve bu türlere «uçlu slunevver cevab bulamıyor sade suçlu Is vırUU la hungur luiagur »Ilıyordu Hakim bu gozyaslara baktı baktı ve: — Bayan IIIV akmi tevkif ediyorum Mahkemen mevkuten yapılacaktır Ne yapalım Bu senin düşüncesi iliğinin cezası iste Ve suçluyu dışarı çıkarmak Üzere polise ! ı ı1 etU İçeride süratli bir daktilo tevkif m ur ek keresini yazarken dısanda bekuyen gene mevkuf kadın da aıçkınKlaıla at b yer — Anam, babam burun]erkle mi göreceklerdi' Ben bunu da mı yapacaktım* Diye düşünüyordu, Bir tek kurşun atmadan [ 8-, tara» I intt aaMfsda] n1 bu* AJnıan taraftarının çelmesi R uman yayı biraz daha Alman yanın her eranne boyun eğdirmekten banka btr fOy» ya-ımmıyaeakiır Zaten bu topraklan bira km m olanlar da halis mihver dostla n tdı Rumanya, henüz ı miuosdan bir sey inlenmeden - Kronıuı yıkılır yıkılmaz - m-tmını hanel siyasetini de^ürtırdı İngiltere -den yüz çevirerek M manyaya el açtı Petrolleri üzerindeki In-(Çİİİ7 lıaklannı inkar «iti Bir çok İngilizleri memleketmden çıkardı Fakat bu tAhasbus hır bir ise yaramadı Evvalâ Rusya Besa-rabyayı istedi ve aldı Bu suretle ruumanyadan 44 r-» tatornet-re mursbbalık toprakla 3 milyon 200 000 nüfusu ptlı Şuadi de Tran"-ılvanyanın bir kısmı Macar lam irilmektedir Bu parça da 45000 kilometre raurabbaını ve 2600000 kişiyi ihtiva etmektedir Arkasından Cenubi Dobri-ce Bulgariııra verilecektir 1914 harbinden sonra eline geçen arazi ile Rumanyanın toprağı 295 000 kilometre murab-baına ve unlusu da 10 649000 e çıkmıştı Demek kı bu sene Rusyaya, MacariHİana, Bul garın tana bıraktığı arazı ve nüfusu ile toprağının ve insanlarının üçte bîrini kaybeUııektedır Artık Kumanya on üç buçuk milyonluk bur devlet haline trunektedır Vakıa bu tadiller de diğer bütün harita derişiklikleri gibi harbin sonunda kat'iyet iktisab edecektir Harbi İngiltere kazanırsa ne olacak' Fakat İngiltere Bcsarabya ilhakında se-sim çıkarmamla I ı-ıiu itenin Bulgarlara geçmesini ise tasrih etmiştir Yalnız Traruulvanya ilhakım Unımıyacagı anlasıhyor O takdirde Bcsarabyanuı daha küçük bir parçasını kaybetmekle kurtulacaktır Bununla beraber nasıl olsa elinden 100 bin kilometre murabbaına yakın toprak ve altı milyona yakın nüfus gidecek demektir Rumanya, İngıltsrcyi gücendirmek ve Almanyaya hoş görünmek yuzUndeıı hiç bir sey kazanmadığı için m us I uman o-kuı ve müslümanbgmı tescil ettirmeden oluverdi*; inden dolayı biç bir mezarlığa kabul edilmı-yen hı neti yana benziyor Hani karısı ortada kalan ceaedc eğilerek: — Yaptığını beğendm mi? 1-sayı danlltın, Muhammedi de hoşnut eılcmiyerek, işte buyle açıklarda kalırsın' Demiş Rumanya da onun gibi Ingiltcreyi dnrtUtı Fakat Al-manyayi da hoşnud edemedi llclıeel MAFA | Radyo Programı \ l'j ıı'imlu,:! 1**6 m 162 Kc/a I» Kar T A P 11 7 m »«44 Kc/a 10 K* T A Q ¦ i 74 a» ISItt Mc/s 20 Kar TUfWX'Vl »A*TILC S/f/ISSO SNUAR 8JU Pregraan ve asıasIHut saat a-yarı Sj Müiık Marjlar ve ncjeL ane- lodılcr (Pl) 900 Atana haberleri 010 Ev kssamı — -Vemek listesi BJ0/010 Mvın Mır»lar (Plı 1230 Program ve memleket saat ayarı 1235 Muzlk 12 60 Ajana haheriert 130» aCuskk 13-25'l I Z6 Musll aVatkeo salan sr- krsirası 1800 Pressam re mcnılelurt saat ayarı 1805 Muıik: Pazar çayı (PL) 1830 Muzlk Melodiler (Pll 1845 miuk Radyo caz orkestrası M I'ıhım OZgUr idi" ini,') 1930 Muzık: Sıı eserleri re oyun havaları 1945 Memleket ıaal ayan ajans haberleri üüoo Müzik: 204a Konıtamı 2100 Muzlk: Faul heyeti 2130 Müzik: Ravelln I-hcurc Es-pagnle operasından parçalar 2=30 Memleket saat ayan Ajans haberleri ve alana apse aerran 3230 Muzlk Casband (Pb) 2335/2330 Yarınki program ve kapanıj 9 EYLÜL 1940 Pazartesi Üçüncü Yıl-No 848 ni Sabah GÜNLÜK SİYASI HALK GAZETES İdare Yeri N'ıırıısınıt,i\,- No 84 İstanbul f I- rai VENI SABAH trttaalul TELEFQN~7 20-95 Her yerde 5 kuruş Dobruca Meselesi Dobruranın Bulgaristan» geri loumr-inden dolayı mem-,r : 1 nevan ederken vo Bulgar dostları m eti tebrik eylerken oradaki Tiirk ıınsıı-rnntın vaziyeti hakkımla Ur kar ¦&¦ söyleme», i lüzumlu buluruz Yazan: Hüseyin Cahid YALÇİN Transilvanyanın işgali hâdisesi devam ediyor Eski Rumen kralını götürmekte olan tren tecavüzeuğradı 914 - 18 harbindenberi Bulgaristan için büyük bir acı teşkil eden Dobruca meselesi Bulgar millî emellerini memnun edecek bir surette hal-ttUrodu ve Bulgaristan Dobnıca-da tekrar 1912 hududlarına kavuştu Bu mesele alâkadar iki millet arasında bir anlaşma neticesinde vukua gelmiş olduğu için bütün bütün kıymetlidir ve Balkanlarua sulh ve sükûn ta-raftarlannı memnun edecek bir mahiyeti haizdir Bulgaristan artık sulh muahe-denamesinin kendisine tahmil ctmıs olduğu mahrumiyetlenn bemen kafesinden kurtulmuş sayılabilir Kalan ufak tefek pürüzlerin de Bulgaristan fazla bir hırsıcah eseri göstermediği takdirde, kendisini memnun edecek bir tarzda neticelenecekleri ümıd olunabilir Fakat Bulgaristan şu sırada mihver devletlerinden görmekte olduğu müzaherete fazla güvenerek ölçüyü kaybedecek olursa Balkanların zaten pek gayri sabit olan muvazenesi gene bozulmak tehlikesine manız kalabilir Balkan misakında mühim bir rol ifa etmiş olan Türkiye bu imsaki hiç; bir zaman Bulgans -tana karşı düşmanca bir şiddet ve sertlik ile tatbik taraftarı olmamıştır Türkiyenin Bulgaris-tandan hiç bir talebi yoktu Kendisi Bulgarıetandan bir yer almamış olduğu gibi 1914 - 18 harbi ile Bulgans-tana bir şey de vermiş değildi Yalnrz Umumi Harb içinde Bulganstanın harbe iştiraki için Almanlann tesiri altında tarafımızdan yapılmış fedakârlıklar vardı Malûm olduğu üzere Alman müttefiklerimiz Bulgarları kendi davalarına kazanmak için Türkiyenin cebinden Bulgaristanı arazi ihsanlarında bulunmuşlardı Türkiye kom-şularıyle sulhun ve iyi münasebetlerin teessüsü namına harbden sonra bu noktalan mevzuu bahsetmeiıi Balkan ıttifakıyle takib ettiği maksad da bu sulh ve sükûnun bütün Balkanlara tekmiline hizmet etmekti Çünkü Balkanlı devletlerin birbirleriyle anlaşmalarından, birbirleriyle mütesanid bir siyaset takib etmelerinden başka Balkanlılar için bir selâmet yolu olmadığını Türkiye pek derin bir surette takdir etmişti Binaenaleyh Türkiye Balkan misakında bir itidal ve hakkaniyet prensipı vücuda getirmek rolünü pek güzel ifa edebilirdi Vaziyeti bunun için gayet müsaid bulunuyordu Zannediyoruz ki, Bulgar komşularımız Türkiyenin iyi niyetlerini ve Bulgaristana karşı dostane hislerini takdir etmekten geri kalmamışlardır Bulgarin -tanın Balkanlı devletlerden birine muhtemel bir tecavüzün -den bahsedildiği zamanlar Türkiye Balkan ittifakına her zaman sadık kaldığını açıkça bildirerek BulganhUuu herhangi bir tecavüz politikacından vaz geçirmeğe çalıştı Fakat hiç bir zaman da Bulgaristanm meşru ve haklı taleblerini sulh yoliyle tatmin için elinden gele ni yapmakta tereddüt etmedi Hüseyin Cahid YALÇIN {6cnu S Uncu tahinide] Budapeşte, 8 (aa) — Genel Kunnny Başkanlığı tarafından saal 20 de tebliğ edilmiştir : Matnr kıtaatı 7 eylül için •--bit edilen yürüyüş hederlerine varmışlardır Macar kıtaatı E-l«dBzık»gy Somlyoszılagy, Cseh Bencdeklavla Dragoslala, Csi-- ;\r ngyfalvadan vc Nogys-zamosıın cenubundaki Borgo dağının tepesinden geçen hat ü-zerındc bulunmaktadırlar A-halı her tarafta kıtaatımızı tezahüratla kapanmıştır 8 Eylülde Kıralyhago geçidini vc Krasznaeılb, Zeibo, Dees Bellen vc Bcazterce şehirlrrini işgal edeceğiz Macar Bav ekilinin ney saati Budapeşte, 8 (aa) — D N B : Başvekil Kont Telekı bu sabah • invsmvardeıoe gelerek askeri ve sivil makamlarla temaslarda bulunmuştur Başvekd buradan Macarmtana yeni ilhak edilen ISonu 3 üncü aahll«d«j Macar Naibi Amiral Hortİ BAŞVEKİL ANKARADA Ankara, 8 (aa) — Başvekil Dr Refik Saydam, bugün nehrimize dönmür vc istasyonda Vekiller Parti Genel Sekreteri vc Umumi İdare heyeti ûzalariyle mebuslar, vekâletler müsteşarları ve tı-murai müdürleriyle vali ve belediye reisi, merkez kumandanı ve emniyet müdürü tarafından karşılanmıştı! Iktısad Vekili Konya Ereğlisinde Ereğli, (Konya), 8 laa) — Iktısad Vekili Hüsnü Çakır rei akatleı inde Sümerbank u-mum müdürü olduğu halde dün Eregliye gelmiş istasyonda kaymakam, belediye reisi, parti reisi, memurlar ve kalabalık bir halk kütlesi tarafından karşılan mıştır Iktısad Vekili bez fabrikasını gezerek tedklkat yaptıktan aon ra belediyeyi ve partiyi ziyaret eylemiş ve bu arada alâkadarlar dan Ereğbmn iktisadı vaziyeti etrafında izahat almış balkın dileklerini dinlemiştir Macaristan'daki Almanlar meselesi Cüretkâr hırsız! Sahiblerinin uyuduğu odaya girib 2000 liralık mücevheri çaldı fakat polisin elinden kurtulamadı Bundan bir kaç gün evvel Fatihdo 2000 lira değerinde bir mücevherat hırsızlığı olmuştu Poli'c yapılan ıh-barj gore FaUhde KızLışı sokağında 37 nunıarab evde oturan zengin ve Kalabalık biı aile efradı bundan bir kaç glnı evvel bir sabah uyandıkları I sı/ugın failini aramaya başlamıştır zaman ortalığı butun dolablarla karmakarışık ve sandık ve emsali Ura kadar para da İlave edilince hırsızlığın pek yabana atılacak kadar az bir ıeyc malolmadıjı anla-aılır Vaziyetten haberdar olan ikinci şube derhal işe el koymuş ve bu hıı- Evvelki akşam geç vakit tahkiki! neticelenerek bu bırsızlıgı yapUklan eşya mahfazalarının alt urt etUö*«a| aJUSfUan sabıkalılaıdan İlhamı ile olduğunu «on: itindir Hemen her odaında ııuan uyumakta olan bir eve bu kadar cesaretle girerek talan eden bir turşum bulunu"umı derhal anlaşılmış ve evin bayanı de bayı kendi yatak odalarındaki mücevherat bulunan dolaba bakınca u zaman yaygarayı basın ıslardır Çalınan eşya yukrie hafif pahada ağır bulunan pırlanta taslarla smlü allın bıı bilezik, bir çift altın kolj dugmeıı bir pırlanta laşlı yuıük bir kol saati ve m leaddıd altın bı-Inıkkmten ibaret bulunduğu gorul-rruı vr aızarî flvat vekûnu 2000 li- me arkadaşı Salih gizlendikleri yerde yakalanmışlardır Bunların çaldıkları mücevheratın bir kısmı ve Salih Istanbuldı ele geçmiş; mücevheratın diğer kısmı ile ll*ım-, izmirde tutulmuştur ve dün sirkat edilen eşya ikinci şubece tamamen elde edilmlşuı Polisin bu hâdisede en ziyade dikkati çeken cihet evde uyunuldugu halde odaları talan edecek kadar ma-bırane harekette bulunulması ve bu Işı de ancak llhaminln yapabileceği şüphesinin uyanması üzerine polis tahkikatı bu yoldan ilerletilmiş ve İzin ncUcnindc asıl suçlu bulunmuştur Cüretkar hırsızlar derhal General Zeki Erokay'ın cenaze merasi m i Merhum Generalin cenazesi askeri merasimle kaldırılarak Şehidliğe defnedildi Budapeşte, 8 ıaı ) — Macar ajansı bildiriyor: Alman kılaaünın Mararistandan geçtikleri ve bu kıtaatın Rumanya hakkında hususi niyetlen bulunduğuna dair yabancı gaaeteterde intişar eden ve radyolarda verilen haberlere litinad eden en inan d mı ya-1 cak şayialar hakkına») resmi mahfiller, Besaıabyadan tahliye edile -cek 90000 Almanın Almnnyaya na-killerlyle alakadar olarak Macar hükümetinin mu' aadclyle Alman ıf bürosu memurlarının Mamrlstanaa seyahat etmekte oldukları bildirilmiştir Bundan başka Macar hükümeti na-S| portiri teşkilatına mensub bazı üniforma giymiş memurlara da bazı Tuna limanlarında bu mültecilere alt nakliyat, iaşe vesaire tilerini tamım etmek mûsaadeflnl vermiştir Bunun haricinde kalan haberlerin hepsi hayal mahatılınluı - ^ Avrupada harb ^ Dün 99Alman tayyaresi düştü İngiliz tayyareleri bir çok Alman şehirlerine hücum ettiler RUMEN BULGAR ANLAŞMASI o Cenubî Dobrucanın terki hakkında mutabık kalınan esaslar Londra 8 laa) — İngiliz hava nezareti tebliği; Bombardıman tayyarelerimiz, fena ruıyet şeraitine ve şiddetli müdafaaya rağmen işgal altında bulunan Monş limanlarındaki seyrüsefere karşı muayyen hueumlar yapmışlardır Calais de bombalar, havuzla Umanın methali arasında patlamışlar -dn Boulogne'da yangınlar çıkarılmış ve Loııbet havuzuna tam isabet olmuştur Örtende limanında mavnalara da isabet vaki olmuştur Dunkerquc'de toplu halde bulunan mavnnlara da hü cum edilmiştir Sahili aşan diğer bombardı -man filolarımız Essendc Krupp fabrikalarına, Emdende Zwcı-ruckende harb levazımı fabrikalarına ve Gelsenkırehen petrol tesisatına hunim etmişlerdir Mannheim Ehrang vc Hanımda demiryolu depolarına atılan bombalan infilaklar ve yangınlar takıb etmiştir Koret Noire-da bulunan harb levazım depolarına yemden hücum edilerek büyük yangınlar çıkarılmıştır Calais civarında topçu ve pro-(Sonu S UncU sahifedt) şiddetle bombalandı Alman tayyarelerinin hücumuna hedef olan Londranın umumi manzarası^ Londra Şehirde 400 ölü, 1400 yaralı var Londraya yapılan büyük hava akını Almanlara çok bahahya maloldu Loııdıa, I ita) — Resmen bddı-ıikincine gure dtmku h^ra hücumunda 400 Olu vt 1300 ila MM ağır yaralı okluğu tahmin edilmektedir Dun 88 düşman tayyaresi imha edıl-rnişur 22 Injrdu Uyy»resi kayıptıı Fakat pıloilaıdan sekin sağ vr salimdir Hava v« dahili emniyet nezaretlerinden, dun akşam Londra üzerinde düşmanın yaptığı ve bulun gece daha ıııohdud olarak devanı eden büyük hava hücumu hakkında simdi alınan mütemmim malûmata nazaran, bombardıman genişlemiş ve son safhalarında gelişi güzel yapılmış -tır Hisar ağıra da cereyan eden muharebeye nisbelle ciddi değildir Düşman, kuvvetlerinin buyuk bir kısmını Londranın tarhında Times nehrinin sahilinde bdhassj nehir kenarında temerküz elUnlmiş ve orada üç buyuk olmak uıcre ımiteoddıd yangınlar çıkurmaMna sebeb olmuştur Hasar soktur Bir çok kimseler muvakkaten sıtfinakıı* kalmışlarsa da tehlike mıntakavından utsklaitı- ^ Afrikada harb J Adis-Ababa tamamile tecrid edildi o * Cibuti - Adis Ababa tren hattı tahrib edildi Kahire, 8 (aa) — Resmen bildirildiğine göre, ingiliz hava kuvvetlerine mensub bombardıman tayyareleri, dün Cibuti -Adisababa demiryoluna mu -vaffakıyetlı hücumlar yapmışlar dır A dışa babanın 135 kilometre şarkında Avaş köprüsü üzerine dört tam isabet kaydedilmiştir yiyecek tedarik etmek tedbirler alırjmştır Pu amme hizmetlerine mahsus tesisat üzerine de bombalar düşmüş ve bazı (Sonu 3 üncü sahlfads) Bulgar başvekili Fiîof Sofya, 8 (aa) — Bulgar janaı bildiriyor: Kraiova anlaşmasına tevfikan Rumanya 1912 hududları dahi ünde cenubî Dubrucanın tamamım terketmektedir, 1 — Anlaşma tasdik edilir edilmez, Bulgar askeri komis -yonları Rumen komisyonlariyle işbirliği yaparak mahallinde yeni hududu sıhhatle tayin edeceklerdir 2 — Sivil makamlar mümessilleri 15 eylülde Dobrueayo girerek devlete aid ve umumi bina lan işgal edeceklerdir 3 — 20 Eylül sabahı saat 9 da Bulgar kıtaatı hududu geçerek 10 gün zarfında cenubi Dob rucayı işgal edeceklerdir 4 — Aniısınanın tasdikini takıb eden üç ay zarfında cenubi Dobrucadakı Rumen vc »imali Dobrtıcadaki Bulcnr ahalinin SABAHTAN SABAHA: 1914-1940 Harblerinde Amerika AKHİSARIN TÜTÜN REKOLTESİ ÇOK İYİ Akhisar 8 laat — Tütün mahsulü tamamiyle toplanmış bulunmaktadır Bu senek i tutun rekoltesi miktar itibariyle A ö milyon kdodur ve kalite itibarda de fevkalâde nefistir Kazamızda on bin ailenin geçim ve refah vasıtası olan tütün zer'iystınu» daha ziyade ıslâhı, satış işlerinin tanzimi ve müstahsiller arasında işbirliği temin mak*adıyle "Akhisar tütüncüler Bıı ligi,, adıyla bir birlik kurulmasına ka rar verilmiş ve birliğin teşekkülüne aid muameleler ikmal edilerek vekâlete gönderikniştir Akhisar tütüncülerinin bütün zer'iyat ve istihsalâtının daha ziyade ıslah ve ta/ı" imini (Sonu 3 UncU sahifedaj [Sonu 3 uncu unifsda] | henüz harbe gı Mütecavizler! Hürrîyel heykelinin elinden mu vereceğim; gözünuiü açımı nuııkaya artık kat onun Ingiltereye taraftarlığı lenemez Vakıa ve Almanyaya muhasım vaziye-memiştİr Fc- |6onu 2 nel •¦hiledel İngiliz büyük elçisi Izmire gidiyor Ankara 8 (aal — Haber aldığımıza göre, İngiltere büyük elçisi Sir Knatchvil Gucsson ve refikası refakatlerinde sefaret ticaret ataşesi olduğu halde İzmir enternasyonal fuarını ziyaret etmek Üzere yarın sabah hususi bir tayyare ile Izmire gideceklerdir Filozof Rıza Tevfik Ruhi Nj* i Saldırın J azdığı bu mukim trdkik vr trokld az im m lıu^ıııı (î) neİ suyfa-ını/ln İHilaeaksınız SAYI"A : 2 YENİ SABAH 9 EYLFI HMD Filozof Rıza Tevfik (Teni Sabah) gazetesi, en kud-Yelli bir sairimizin son «erlerini o-kul««asını bUc vSdedıyor Fıluaolun eaeı Inrı - ŞUr meraklı-İVan aramda - daima elden ele dıl-*ıı d de dolasan, sık ItUyUsu gibi her r • jeti atan ruha yel gön U İler diyarı ¦a ulajan bir audır (Yeni Sabahı ın bize yapıvcrdıgı m bu um açıklamak degıl kolay Um ak olacaktır Obaan buna da teşekkür ederiz Bu devre crstbılen, ileride yem yetişecek olan bue nesillerin, filozofu ve onun doğup yasadışı senun ve umanı ilaha elrafiıta tanımasına hizsnet için ona dair biraz konuşmak kıvıl, -Iı kül halindeki hatıraları, azıcık c-jıp deşmek faydalı olur sanırım Filozof Rıza Tevflk Türk edebı-yaUıun muhım bir unsurudur Muhlin dedim; ovet cidden mühim Çunku onu -np üvmek de yerip beıbad elmek de tehlikeli Duuıde umumi hissiyatı KucrnJırmek ötekinde sanat zevkini inci bark ıhüms-lı ı ' Fakat, kulbunu tutup yolunu bulup kuıralıyabilireek en mulhiı bir bombayı bile - hiç korknvadsm-bem acar dağılım, hem loplar ballarız Ben Rıza Tevfıkıo sanatkâr şahsiyetini (Hazınci Fununl dan tanımağa lnldmı Benim doğduğum yıllarda çıkan bu edebi mecmuanın İki buyuk nld koli ek* İyonu babamın kutubhaneslnde vardı Daha on uç yasımda iken aruz vernik par yazmakta, beni imtihan eden babanı, bana verdiği für temrinleri arasında o iki koca cildi de ünüme sermişti Somadan öğreniyorum kl_ o zamanlar âdetmıı: siır heveslileri, böyle tazele ve mecmualarda bu acemi talimi gönırlermls Dazı Otladlar da onlara adeta talim çavuşluğu edermiş Bunu ilk önce Şınaaı yapayım demiş Fakat isi siyasete kanftırdığj için soarturcmernıs Eni» riya Terfik; daha oturaklı, daha -ebatlı bu* yol luinıu* Tuı kıyede gazetecilik ve mu-hsrrırLk meUckınuı ın sürekli piri olan Ahrncd UıUut Efendi ise (Tercümanı Hakikat) ğazete-ıındr bu gidişe daha kuvvetti bu* cereyan vermiş, bir talimgah kumandanı sıfat ve salahiyeti ık* de ıkunadı Muallim Nacıyı ıa basına geçirmiş Biz buna Tiirkıycdc Uk cdrbıyal fakulleMiin başı İmzuk (gayri resmi) teşekkülüdür, diyebiliriz Istıllhatı edebiye murrttibi Muallim Naci ile, talimi edebiyat muharriri Itecaiza-de Ekrem- O devrin iki buyuk edebiyat profesörü Biri (Tercümanı Hakikat) de dığen Mulııye ınekleZundc kursu kurmuş, çalışıyor Aralarında - lâtemyat kültürü vc şairlik kudreti ıhbarile - zsd İarklar yok Ihı,imlerine nazireler yazarak, cemileler ¦ yasvarsk muvazi yürüyen bu ık, profesörün arasına sonradan meslektaşlık rekabeti giriyor Bin birlerine i em rem el er dem-demelerle atıp tutmıya başlıyorlar Bu sınır kavgası, iki tarafın sakırd-lerine de sirayet edime, artık aşağı mahalle çocukları ile yukarı mahalle çocukları arasındaki gibi grup halinde- insafsız bir bu, düellosu başlıyor Muallim Nocıtün vefatı üzerine meydan m u lıarcüeal duruyor Fakat ıkı taraf arasında bir sulh akde-dllmiı değildir İste o mücadele devrini takıb eden •enelerdedır kı demin beiWtbğm (Hazine FUnun) ile (Mekteb) ¦ bazı mecmualar, edebi uüdadla doğan Türk çocuklarına staj eoslcrı-yormu* Rıza Tevfik de bu Hazınci Funun -*ta)ına samimi bir tevazuu*, inbsab etmek istiyor Terazzul diye verdiği eserin edebi kıymeti goeuhın-«e ksmduune çırak değil, be* kalfa muamelesi yapılıyor Bu mecmuada Rıza Tevfik ile Tevfik Fıkretln - nazım şekilleri ibba-rile - yeni Up bazı küçük parçalan çıkmaya başlıyor Bu yeni yolu açan Muallim Naci İle Rccalzadc Ekrem-dl On Lirin zamanına kadar Osmanlı sairlerinin divaniaıındaki eserlerin hepsi Arab ve Acem aruzunun mu- -fazan: ruhi naci s ağ di q Yeni Sabah ABONE BEDELİ Türkiye Ecnebi ¦ ENILIK 1400 Km C700 Krs 1460 a I AVLIK 760 • AVLIK 400 1 AVLIK 160 ¦M 9 EylOl 1940 PAZARTESİ C Şaban 135» 2? Rumi Agurtoa UM CUn 252 Ay: 9 1940 — Hızır t?/ ayyen bir kaç formülüne göre yazılmış mahdud kıyafeUere münhasırdı Fakat bu Ikı profesör biraz da garb modellerine uymaya baslaınıv lardı Yeni bp dediğim -pirlerin en teiniz numunelerini llâmid Rıza Tevfik ve Tevfik Fıkretten sonra Cenab vücude getirmiştir (Hazine! Fünun) kollclcsiyonunda manzum olarak bir (filozof ile sair) konuşmam vardır Biraz da Karagöz perdesindeki hayallerin yalancık lan münakaaasına bcnzıycn bu müsaara-da filozof rolüne çıkan Rıza Tev/ık Sinek kadar uçamaz salranl bl prru bal Balon süvari hayal olsa da, bu emri muhal! diye gerçekten alay cim udi Rıza Tevfik bu galebesinden dolayı şımarmamıştır Bu aticonabh-'i; galiba Tevfik Fikret hakkında, kendisinin şakirdi imiş gibi, sahabet ve tefkat hislcrile dolu olmasındandır Caribdir ki o manzum i-hmiiI bu iki samimi dost üstünde - bülün otnurlcrince - çok kuvvetti teairler icra ¦ ır Görüyoruz: Şairliği tezyif eden filozof, kendi şairliğine a-ıla mağrur olmuyor, gür meUnkeaninc musob olmakla tezyif ve terzile tutulan Fıkır! de butun eserlerini gügus-deki gönül kaj-rssğuıdan ziyade, kafa taamdaki mantık meşimesinden doğurmaya çalışıyor Hep realist olnu-ya uğraşıyor Ben, Hazınci Fünunda tür lemrin-Icrıle uğraşırken hürriyet itan olundu Şaire sür silahı te galebe çaldığından dolayı kahramanlığına hayran kaldığım filozofu, meşrutiyetin gııle-yanlı sahnesinde bas artist görmeğe başladık Birçok diller bildiği, ilim ve hünerde essiz bulunduğu dülerde dolaşmaya haşladı Hürriyetin bu d' ¦ m fen hatibi, davet edildiği laf ¦ ıvıMIcrme yetişemez olmuştu Filozof, cerbcıei taarruzu île o kadar nüfuz kazanmıştı k| kendisi, adeta ifahl bir şikayet mercii sayılıyordu O çılgın nümayiş alaylanna başka bir gorüs zaviyesinde?' bakan Akif; (dUU düdük) (/II, kocek) diye tavsif elliği filozofun sok ok konferans-çılıgım anlatan köse imamın dili ile: eHalt etme sofut GordUfJUn fesli, senin m İlletinin filozofu Bu ve emsali dehalar tutuyor memleketi; Sen bu şenlikleri gordunas kimin marifeti î» diye İstihza ediyor {Arkası var) Divanı Lügat - it - Türk Tercemesi Münasebetile Yaran: KİLİMLİ MUALLİM RİFAT OUnı Oğla İkindi 1104 641 918 tzanl 0J5 1311 ıe47 VasaU »kasra Yatsı Imaak 1200 134 931 Ezani 19X0 1105 431 Vasati Bir mu d del ten ben dedikodusu yapılmakla olan Divanı Lûgat-it-Turk'ün, menUckcUnuzdc ne sureUe ele geçip meydana çıktığı ve kimlerin bu hususta yardımı dokunduğu hakkında bir araştırma yaptık Neticede isin uru us ta d Kilisli Rıfata kadar dayandı Nihayet üstadı buldok Bu hususta bizi tenvir etmelerini rica ettik Aldığımız malumatı aynen naklediyoruz: McçruUycün bidayetlerinde merhum Ali Kının efendi bir hanıma aid olup kitaba Burhan beye bua-kılan bu kitabı (33) liraya satın almıştı Aldıktan bu* hafta sonra «su kitabı aldım, fevkalade mühimdir, (aksi görüyorsun ya sirazesi kopmuş, formalar dağılmış, sabife karfilı^ı yok, sahile numarası yok, bilmem ki tamam mı, değil mi'' Şunu bir tedkik et bakalım ne çıkacak» dedi Bunun üzerine bir aydan ziyade Kının efendinin evine gittim, günde birkaç saat uğrattım İki üç ay kadar uğraştıktan ve birkaç kere o-kudulcLın sonra yapraklarını dü -zaittim, sah üçleri ne numara koy -'!¦-¦ ve «kılab tamamdır» diye merhume tebşir ettim Sonra merhum dostlarına bu kilab dun bahsetmeğe başladı Bu suretle herkesi imrendiriyor, fakat kirnseye yaprağım göstermiyordu Nihayet bin türlü ricalarla basılmasına razı oldu Şu kadar ki ba-ulması için uç sart koydu: 1 — Kilab bana teslim edilecek, istinsahım ve matbaa ta~hihatım ben yapacağım 2 — Matbaa taahhüdünü ifa edecek; iği sekteye uğratmıyucak 3 — Kılab basılıp bitmedikçe esas nüshayı ben kimseye guslcrmıyccc-ğim Şartlardan birisine riayet edilmediği takdirde merhum kitabı çekip alacak ve bir daha vermiyecekü Son derecede itina ile şartlara riayet edildi, kılab da basıldı bitti Milli tetebbüter encümeni bida -yette kitabın tere em esini bana havale etrrüj okluğu cihetle terceme-ainc bağladım ve mütareke zama -i ¦ i ı bi fardım Filozof Rıza Tevfik Beyin Maarif Nazırlığı zamanında idi ki bir gün pek parasız kalmı-rtım 22 defler tutan müsveddeleri koltukladım, maarife gitum Nazır beye arz ile satın alnım*- 'ı teklif cllun Biniz nazlandıktan sonra kabul etti Ter etmemi yuz yirmi liraya sattım rorayı derhal aldım defterler de Darülfünun kütübhanesinc gönde -rildi Samib Rıfat bey maarif müsteşarı olduğu zaman mezkûr kitabı sair Akif ¦-¦yU- birlikle terecine edeceklerini guzz-tede gördüm Sanüb beye bir meklub yazdım, «defterleri aldı-r ı okuyunuz I J Oİn¦ m r meye benim de ismimi kabruz» dedim O zaman kütübhaneye edebiyat fakültesi müdürü Behçet bey bakıyordu Sam ıh bey ona mrklub yazmış defterleri aldımı, Bir ay sonra Ssmıh bey bana bîr meklub yazdı «defterleri aldırdım, okudum, beğ-enzuın Ruazn tereene- Ben de cevaben «Teşekkür ederırn bu bir müsveddedir Şaycd yazılış varsa boşalırken tashih edeceğini gibi birtakım notlar da koyacağım» dedim DU encümem teşekkül etliği rm -man Semih beye d" (Icrlenn nerede olduğunu aorduaa Cevaben «Uca onları Cazı Paşaya Cteicr di m Bcğrndılrı mutalea içsa yarılaniMİa alıkoydular Bir daha ıs-tiyemedim» dedi Reji d Cabb Bey Maarif Vekili olduğu zaman dil cıuuıneni bana divanın yalnu lu»u tereernc etmemi teklif etti ve ıjn süratle yapılması için ben un d ı-1 terlerimden kopye edil mi j alU buyuk defter gönderdi Kılandan tere eme deftere muraea-attan daha kolay olduğu için defterleri iade ettim Şimdi benim tenemem tıeğeııılnııdı bassbnadı Besim Atalay beyin U-nrroesi baad-dı Memnunum, ilmi hiznıetlerde ben sen olamaz Bar tere emedir meydana çıktı, yasana, baılırana teşekkür olunur Yalnız benim Uır derdin var o da »udur: Dlvam istinsah eden haltat cahil-miş arabcayı da, turkçcyı dc bilnsez-mij Es» ri tfinu gösteriyor Cehhle be raber arabesasra hareke koymuş Hal bukt bu harekelerm çoğu yanlıştır Ben isllnsan ederken o yanludan düzelttim Busssmaleyh divanın arab casa oldukça doğrudur Şayed tek tuk yanlış vana da o kadar mukim dcıtdıı Fakat türkçclere gelince hattat türkçelerİn bir kısmını yanbs yazmış, yanluj hareke knymus; i; bununla da kalmamı), okuyucular -dan birisi de türkçelerİn harekeleri Üzerinde tadilat yapmış; bir harfin üzerinde basan Ikı hareke görünüyor, daha sonra birisi gehvüğ o İki harekeden birisini kalemin ucıle çaarnls sonra lurkeelrrdr bazı harflerin noktaları yoktur İste o gibi ketim eler in doğrusu nedir onu bulmak Uı imdir (Bono yarın { Şehir ve Memleket Haberleri ARKITEKT (Arkitekl - Mimar) Us UI - 112 cı sayılan beraber ınusar rtmr»ur Bu _ nL nl ı M l—ar SamUUn Ansurrada yaptığı takası oteu Bekir thsanuı Aııkarada bir ktra evi ile prof Sedal Eidcmin yerli mimariye doğru yazısı, prof Mühendis İhsan inanın Zelzele mukavemeti Mimar SchUUzsun zelzele »çilerinin yemden iman çsretert adlı yazılar ile Güzel Sanatlar Aka-demi* dlplosna pre)rlerl nesrediknıa-Ur Zengin ss-underecat ile çıkan bu meslek dssrğaSkM tavsiye ederts Cürmümeşhudda Bir suçlu mahkemenin kararını "Yaşasınl,, diye bağırarak karşıladı Dliıı pazar olmasına rağmen birkaç eurnıııe11ud davasına bakllmıj 11r L'unitııinı birincisi sudur: Akbıyıkta oturan Haydar evvelki gece biraz ıolıırak evine gitmiş ve elektrik yakmak yüzünden aynı evde oturan Hulusi ile anılarında kavga çıkmıştır Davacı Hulüsinin iddıiNina göre Haydar kendisine söverek hakarette bulunmuş ve bıçak çekmiştir Bu iddia üzerine karakolda yapılan zabıtla methuden dün Sultanahmcd İkinci sulh cezaya İntikal eden l»u davada dinlenen sahidler ve yapılan sorgular sonunda suçlunun hakareti sabit görülerek 3 gün hapis ile 1 lira mahkeme masrafı ödcmcsuıc vc bıçak çektig) sabit olmıyarak bu ci -he'den brraetme ve ancak ,baska bir srbıkajı olmadığından cezanının da teciline karar verilmiştir Bu karan alan lhıydar «Yasanın Cumhuriyet!» diye bağırmıştır SPOR Beşiktaş Maske-sporu 4-3 ysndi Yeni teşekkül etmiş olmasına rağmen Ankarada değerli muvaffakiyetler elde eUnis olan Maskespor takımı dün Şcıcf stadında İstanbul şampiyonu Bcsikta* ile karsılasnuftir Hemen soylumelıyız kı Ankara takımı dun Be-jiklaso son dakikada yediği bir gol ite maglûb olmasına rağmen muvaffak olmuş hır takımdır Ancak forverdlcnnın kaleye fazla sokularak lüzumsuz pas yapmaları ve az sut almaları yüzünden, dahs iyi bir ncUcc alabilecek iken sahadan ı ı;Jıı ı¦ ayrılan Maskesporda göze görünen meziyetler, takımın nefesli olması ve çabuk oynamasıdır Oyuna Beşiktaş rüzgarı lehine a-larnk bağladı ve ilk atılanla ihdas eltlgl birkaç t ıı v ¦ ¦ n musbet bir neUce çıkaramadı Buna mukabil Ankaralılar Beslklag kalesine iner inmez sol içlerinin ayağı ile 4 üncü dakikada bir gol-çıkardılar Beşiktaş bidayetle maglûb vaziyette kalmanın büyük mahzurlarını bilen tecrübeli oyunculan Hakkı ve Şere/ln gayreti ile hemen rakıb kaleye yerleşti, fakat santrforun ağır davran -ması yüzünden bir çok fü-sauar kaç-bgı gibi, Şerefin üç guzel sütü dc avuta çıktı Birimi haftaym Bcsikta-jın nisbî ı v altında Ankaralım 1-0 gulrbesile bitti İkinci devrede Beşiktaş takımında esaslı tadilat yapmıştı Nitekim bunun neticesini bu devre oyuna giren im- iıı mı 3 üncü dakikada yaptığı gol ile gördü Bunu on dakika sonra Şerefin guzel bir fulle yaptığı İkinci gol takib etti Ankaralılar da pek az \onra sol içleri vaaıtasilc beraberlik golünü çıkardılar Beşiktaş tekrar tazyikle -re ı ı ¦! vc 22 inci dakikada ibrahim kuvvelli bir sütle üçüncü golü yaptı Fakat Ankara lakımı bu gole de 32 dakikada frikikten Celâl vası-1 !•¦ mukabele etti Bundan sonra oyun lamamile Be-6ikta(in hâkimiyeti altında geçmiştir Fakat kaçırılan bir cok fırsatların taraftarları vc oyunculan Umid-sizlige düşürdüğü bir sırada Hakkı ancak 44 üncü dakikada galibiyet golünü çıkarmıştır Genç hakem Bu -lend maçı iyi idare etmiştir Beşiktaş* ismail, (Çafatino) Yavuz, Enver Memduh Halil Hüseyin Sabahaddin (Şakir) Hakkı, Orhan (İbrahim) Şeref Tarık Maakespor: Hıfzı Necdet, Ibrnhim, Musa Re^ad Mehmed, Kenan Ah-med Celâl, Adem, Ömer Galalasarayın antremanı Galatasaray birinci futbol takımı dün Fcriköydc Feriköy takımı ile yaptığı hususi maçta 11-3 galib gelmiştir İkinci takımlar maçını da Sarı - Kırmızılılar (î - 1 kazanmışlardır Vefa-Beykoz maçı Dun Beykoz çayırında Vefa ile Beykoz takımlan hususi bir maç yapmışlar neticede 3-3 berabere kalmışlardır Diğer maçlar Dun abah Şeref Stadında oynanan maçlarda Beyogluspor Kurtuluşu 2-1 Gulalaspor da Sisliyi 3-2 mağlûb etmişlerdir Mesud bir nişanlanma C H P Vilayet İdare Heyeti azasından öğretmen Hasenc İlgaz ile Münakalat Vekâleti memurlarından Sebrl Ilgazın kızlon Öğretmen Perihan Ilgarla Demir tUeearlanndan LaİtO Adlanın oğlu GUndojdu Arita-nuı n ¦ mi! ı samimi bir muhit İçinde evlerinde tes'id edilmiştir Güzel bir sergi " Çarşamba Biçki ve Dikiş Yurdu „ bu yılın en güzel sergisini açtı DUn Çaraunb'ulıı ir» inci ilkokul salnııl&rında lî40 yılının en güzel sergilerinden biri açıldı ''Çarşamba, Bk-lu ve Dibı-j Yurdu, nun bu acrıcki mezunları bulunan on uç, ("cnç bayanla henüz ilk sınıfla bulunanların emeklcnylo meydana getirilen bu eserler; denilebilir ki bu sene zarfında at;ilan dtkİ9 ve bıçkı sergilerinin hc|*ıw|saj kat kat yüksektiler İsçilik, zavra/et, t • m w \ ¦ k ve bele rcnklcrds sezrlm ve aheıı^: bulmak buausıındski uyarlık bilhassa dikkate carrıan bir üstünlük gostcnyonlu Dün saat tam 1130 da okul koridorunda dizil mı ıj olan yurd talebeleri tara/ından n-şkıl edilen koro heyetımn I 'iklil marnım soylemelcnyle merasime başlandı ve bunu takiben talebe namına söz alan bir bayan kısa bir mtabede bulundu Bu kısa hitabede önce kendilerine kolaylık göatercn i ¦ inci okul bas Öğretnemni Tcvrfik ile bu davete gehnıo bnlunan hazirana teşekkür ettikten sonra 10 yıllık bir tarihçesi olan dıküı yurdia -nnın müdürü Sabrı ye Koray ve Öğretmenleri Hayriye Tosa minnet ve şükranlarını sundu Bil-âhara emeklerinin eserleri oları sergi kapısındaki kordelâlar kesilerek kapılan açıldı içeriye girildiği zaman her şeyin ne kadar muntazam yer-leotzrîldığ^ ve brr -seyın uzciıuc oe lıadar gos nuru dbkulmuş olduğu ilk nazarda göze çarpıyordu- Erkek, kadın çamaşırları ve elbiseleriyle, beyaz işler, masa ve çay takınılan, çiçekler, güller, bütün kannviçe hesab ı-lcrı Aııt-p nümuuı-lcn her bakarı göze yeni bir san'at ve güzellik gösteriyordu Orta masada ve kenar sehpalarda kı biblolara yerleştiril • mis olan çiçekler, güller, papatyalar, salkımlar birer çiçek bahçesinden henüz kopartılmış hissini veren capcanlı, taptaze nebatlar gibi durayorlardı Hele ortada bir hanımeli var dı ki insan gayri ıh Uyan eğiliyor ve koldamak iatiyor Eğer onu yapan eller oraya biraz da kendi kokusundan vermiş olsa, şübhesiz ki tabiat hile bu sahte hıuumelini kıskanırdı Sonra hemen kenardaki kırmızı gül, san kaysi güllen, menekşeler, papatyalar hepsi birer canü çiçek Birinci ve ikinci sınıfa mahsus bor iki dairedeki yazlık ve kışlık kadın ve erkek çamaşırları ve elbiseleri arasından bilhassa pijamalar, palto ve mantolar, kombinezon gibi ıç ve beyaz işi çamaşırlar, çay takımları çok dikkate çarpıyordu Bu yıl en güzel eser veren bayanların bu yurd da bulundu k-lan şübhcsız olmakla beraber onların da arasımla temayüz e-den eserler ve şahaıyller vardı; Meselâ: Çiçekleri, gülleri ve bilhassa hanımeli eseriylo bayan Mariya Aslanoğlu bu jannn en İleri gelen bir san'atkân idi Hattâ bugün piyasada bu işden ve san'attan geçinen bir çok çiçek yapıulardan daha ince ve hassas bir sanatkâr olduğunu bile iddia etmek mümkündür Çay ve masa takımlarında ise bilhassa Hâlct Ermiş, Naırne Sönmez ve Saffet çok iyi vo teiniz işliycn bayanlardı örgü dantel perdeleri işlemekte ise Safîye Özalp hemen yalnızdı vc ondan başka hu janrda eser veren talebe görülmüyordu Köşe yaatıkları ise bilhassa Emel Eyme baı*İa gelmek üzere Şivckâr, Fahriye ve Fimza-nin yastıkları göze çarpıyordu Beyaz işlerde ve elbise kısmında da çok güzel ve değerli eserler var Bunlardan bilhassa 1c-lâl Akçanın sabahlığı, Şİvekânn hesab işleri, Halet Ermişin An-tep işleri ve matinesi ile gayet zarif vc zengin mantosu, Sabi-hanın kombinezonu ile hesab işleri ve mantosu ve gene hesab işlerinde Fahriye ve Firman Yücelerin eserleri cidden çok değerli ve takdire değer emek mahsulleriydi Bu yıl bu kadar kuvvetli ve değerli eserleriyle mezuniyet ser gilerini açan yurd mezunları on liç güzide bayan olub isimleri şunlardır: Fatma öğütmen, Mclâhat öz-cebeci Safiye Özalp, Saffet Gü-neyer, Fikret, Hayriye Akoran, Rebeka Albukrek, Süheyda, Hediye Çelebioğlu, Iclâl Akçan, E-mıne Çelebioğlu Mariya Aslanoğlu Saadet Başaracan Bu genç ve cidden san'atkâr denmeğe lâyık Türk kızlannı iftihar duyarak tebrik eder ve kutlarken; 10 yıldır memlekete böyle değerli genç bayanlar yetiştiren yurd müdiresi Sabrı ye Koray İle genç ve değerli öğretmenleri Hayriye Tosu tebrik vc takdir ederek çalışmalarında u-zun ömürlü muvaffakiyetler dilemeyi biz dc bir yurd borcu biliriz SABAHTAN SALAHA rolîsde: Bir tramvay yoldan çıktı içindeki ynkular oldukça bir heyecan gecıım ıslerir do hiç bir kaza ol-manıı-lır Itamork derhal yine raya konulmuş ve tramvay yoluna devam etnugtır Oİz kapağı kırıldı Evvelki gun Sirkecide rıhtıma bağlı bulunan Dumlupınar vapurundan arpa yukbjrrck hareket etmek üzere bulunan •Deruzkaplanı» adındaki mo torun tayfası Zıya bastı balalı çözmek derken aysgmı sıkıştırarak diz kapadı kınlımı ve yctııenler bayanı bu- halde kenduıtU kurtarmış - lardır 2ayn n ¦ - kaldınlmıs- iıı 1ıh^ıkıt yapı bn ak ladır -Bu, ne cesaret!-- Tramvay bilefçisi bir yolcuyu dövmüş ve sövmüş Fakaaat! Dün curmü nıe»h'-d ınalrkemesi tramvayda geçen tur dflvme ve sövme hâdisesine bakaustar Dûn sabah Yedikule Siriacei a-ı-balarından bm Laleliden hareket cttıgi sırada bıletçı lL--alnm her nedense köpurmu) knmıj ve yolculardan Mustafa adındaki sansa sdks dolusu küfürle taliku- clnıcye, sövüb saymaya baslamiftır Soma daha da hızım alamayınıa onu dıivmc^e başlamış vc tramvaydan tutup atmıştır Bu sırada Mu ıtala da ken -dlrû müdafaa nsaksa-Jıle ons birkaç tekme atnus vc mhayet is buyu -raus Beyazıd karakolun 1-n polisler gelerek bir türmü ınevhud zapU ya-liumıstiL Yolculardan bir takım gahidler isbaüar '--1_r : Sullanahmed ikinci sulh ceza mahkemesine kadar t;clcn bu hâdisenin yapılan duruşmasında biletçınin butun suçu ve haksızlığı sabit olmuştur Mahkeme kararım vermiş suçlu bilet--mn yolcu Mustafaya şovdu -günden 'i gün hapsi ike 1 lira mahkeme masrafı Udcmeaine ve aynea Mııstafayı dövdüğünden de 25 lira ağır para cezasına mahkûm etmiştir Mustafa da biletçiyi tekmeledi -ğinden 2b Ura ogır para cezasına vc fakat bunda bir tahrik ve sebeb görüldüğünden yansuun affınc ve kalan cezanın dn teciline karar vermiştir Halbuki suçlu ı:!!¦ n cezalan tCCİl i İlin,' ıııjÜT 1914-1940 Harblerinde Amerika (Oaa tarafı 1 inci sayfadal ti, Rusyanın Almanyaya taraf-tarhğı Ingıltereye muhasun tavır ve harckeUnden çok farklıdır Bu Amerika gazetesi de bunu söylüyor: "Artık Alman yu- riulh ba linde olmatisgmi'/ nunıyle bur hakikattir» Rusyanın, Almanyaya taraftarlığının lakırdıdan pek ileri geçtiğim kuntu- bilmiyor îptidal maddelerde, zabıre ve petrolde Almanyaya pek az yardım ettiği iddia edilmekte olmasına mukabil Amerika, Ingıltereye bu harb zamanında elinde olan bütün vesaitle yardım etmektedir 50 destroyer vermiştir Her ay mühim miktarda tayyare teslim etmektedir (Bu nuktann şimdi ayda bini geçtiği aoylenraekte*-dır) önümüzdeki neneler için İngütcrcyc karşı pek büyük ta-ahfaüdlcrc gırışmışiır Amcnka müdafaası ıkı taarruza karşı hazırlanmaktadır: Biri Japon taarruzu, öteki Amerika topraklarımı kirşi mihver devltelerının bir ihraç hareketi Amcnka 50 destroyere karşı Ingilterrden Okyanuslarda Babnmuhıtte ve Ksııadsda baza üsler elde etti Bu deniz ve hava üslen bu iki taarruza karşı hazırlanmaktadır Maamafılı büyük bir Amerika amindi evvelki ,uiı nııl-uı söylemiştir: "Ingıüz ve Amenkı donan -malan birleşmelidir O zaman Japonya ve Naziler mağlûb e-viıiecckierdırM Geçen sene, hattâ bu sene ilk baharda böyle müşterek bir harekete karşı Amenkada şiddetli bir muhalefet varken, Fraz sanın yıkılması üzerine ekseriyet sılâhlanyle müdahaleyi bde kabule başlamıştır Esasen Ingıltereye taraftar olan Amerika efkân umumıyesi, silâhla müdahale etmeden kendi kozla nnın kurtulacağına İngiltere ve Fran sanın nasd olsa gahb çıkacağına kanıydı Fakat Fransa yıkılınca ış değişti Evvelâ, Ingdte-renin de ergeç U-alım olacağım sanan Amerikalılar yavaş yavaş Ingıltereye yapılan yardımın Britanya Adasında mukavemeti nasd arttırdığını anladılar O zamandan ben yardım her ay iki misline çıkarılarak arttırılmış -tır Bugün artık Amerikanın yalnız İngiliz dostu olmakla kal -mayıs Alman yanın duşmanlan araşma katıldığım da gösteren bir çok deliller var i "1' harbinde Amcnka, Almanyaya 1017 de silâh çekmişti Bu bar bde hâdiseler Amenkayı daha çabuk harekete mecbur etmiştir Rehçel SAFA | Radyo Programı | t/f/ı*«o PAZAfrresi "30 Program ve memleket saat ayan 735 Müzik Hafif program (Pl S 00 Ajans ha-kattm 810 Ev kadını — yemek lısteat 8^o/«j0 Muzık: l'laklarla hahl pıograının devaanı 1230 Pıogram, ve mercie ket saat aan 1235 MOzık 12150 Ajans haberleri 13,0a Müzik: 1320/14 00 Müzik; Karuak program 1800 Program ve memleket saat 1805 Muzık: Sullıvan'ıa Mikada operasından (Pl) 184e Müzik: Radyo caz orkestran (ibrahim Ozgur idaresinde) 1110 Müzik: Pssd heyeti 1945 Memleket saat ayan ve a-jans haberleri 2000 Muzık: 2030 Konuşma 2045 Müzik: Duıleyicı Utekleri 2110 MUzIk: üç, iki ve bir piyano ile caz parçaları 21-30 Radyo gazeten, 2145 Muzık: 2145 Müzik: Radyo orkestrası (Şet İL Fend Alnar) 22ü Memleket saat ayan ajanı haberleri; Ziraat Esham Tahvilat, Kambiyo - Nukut ftonauı (PıyLJ 2246 Muil; Dans myugı 23JV23J0 Yarınki program ve 10 EYLÜL 1940 SALI Üçüncü Yıl - No 849 abah GÜNLÜK SİYASI HALK GAZETESİ idare Yeri NBTUo«ra aniye, No 84 istanbul IVIgrsf: YENİ »ABAH İstanbul TELEi'ON : 20791 Her yerde 5 kuruş Tayyare muharebeleri ttonıriMM nnyrtiın Alman-hu-, IngiHr sılalarını askrr ihraç ın • I- u-nn bir miktar - •«¦« rnıa|*b mu- vaffsh »Kadar Idkr tında muhakkak Ur hevirurl ile kana-lasucaklnnıu juıLunın obuıtlt-huüır ki i' ıiııı umıdlerini taytarr nıuharvl*-NÛ»e hakladılar u ba mııharr-heri de her turlu inhanı \e ahlaki inı:î ıl; /ılın )ı,iuııııl s-ık ve idıırv flrııok j ulunu tuttular Güzel İzmirin kurtuluş günü İzmir 9 Eylül bayramını dün coşkun bir sevinçle kutlulardı MiHî^Şef Yakında Anka-raya dönüyorlar -c---- Ankara, 9 (Hususi) — Reisi-cumhur ismet İnÖnünün bu -günlerde Ankantya avdet bu-yuracaklan öğrenilmiştir Vanan: Hüseyin Cahld VALFIN g ngılterc başvekilinin tah-0 mını doğru çıktı İngiliz adaları üzerine yapılan tayyare hocumlan misli goriuznenuş bir -ı-l ¦ peyda etti Bu hücumlar karsısında İngıltererun gösterdiği metanet, so^oıkkanlujk ve cesaret gerçekten takdire lâyık bir meziyettir Ynlnı» tayyare muharebe kTuun insaniyet namına gittikçe csel edüecek vahim bir şekil almakta olduğunu görüyoruz Harb başlamadan evvel tay -yarelen» boıubuiaı ve şehirli gazlar vasrtasıyle ya^sabaktcek • lerı mudbaş sararların medeniyeti ve beşeriyeti imha neticesine varacağı tahmin olunuyordu Harb bu korkuları teskin e-der gibi davranmıştı Filhakika muharibler zehirli güzleri kullanmamışlar ve askeri olmıyan hedefler*: Usnba aisanMan çekinmişlerdir Fakat harb uzadıkça başka bir muharebe çaresi bulunamadıkça çok sıkıntıya düsen tarafın ne olursa olsun diyerek tayarek-r vasıtasılc her türlü tshnblerv bas vuracağından korkuluyordu İşte şimdi t'" endışeli'i' tahakkuk edecek gibidir Zehirli pııı- henüz başlamadı Fakat Ron safhada bunun da k u 11 uul DU yasaağl ru kimse tahmin edemez Görünüşe nazaran Aımanlar, İngiliz Adalarını, kfker ihraç cdemiyecehletmr bir miktar asker çıkarmağa muvaffak olsalar bile orada muhakkak bir hezimet ile karniliişıu aklarını anlamış olacaklardı' kı bütün ümıd-lerini tayyare muharebesine bağladılar ve bu muharebeyi de her türlü insani ve ahlâki mülâhazalar haricinde sevk ve idare etmek olunu tuttular, MutehanstK telâkki olunan bazı askeri muharrirler tayyare harbile kafi bu netice istihsal tdılemiyeceğmı tekrar ediyorlar Filhakika 1914 ih harbi rı-deki ve şimdiki harbin ilk ,-n-sindeki tayyare muharebeleri l son galebenin ekle edıtemiyecegı jjikârdır Fakat aylarca müddet gayet çnk miktarda bava kuvvetleriyle her gün U-krar edilecek anunkiı hutundann hava hâkimiyetini kaybetmiş bir mem lekette hayatı imkânsız hale sokması kabil olabileceğini gözümüz önünck'kı «imaller bize anlatıyor Şahidi nlduğumuz tayyare bomba "limanlarının çek daha şiddet ve vüsat peyda etmem kabildir Almanyanın ve yahud İngılterenın paytahtları üzet nde, butun muhun şehirleri üzerinde, esaslı sanayi merkezlen üzerinde her gun ve her gece, aylarca tekerrür vc devam edecelı bir tayyare hücumu, bom İmiılmıır, ki1ılrsı tasavvur ediniz Bu şeraıı ulundu yasamak imkânı kaLr mı1 Muntazam uyku uyuyamı-yan, s: ğın ahlardan çıkarnıyan, çalıynak imkanını bulamıyaiı adamlar hükümeti nasıl idare ederler'' Hükümet mekanizma-IIüwIh Oüıld VAİZİN [tonu 3 uiKiı lahifede) İzmir Fuarından bir görünü} ınıır, g*s\eren lrrini biı 9 (as) -Ebedi Şef fi Akdeııİzi hedel emır-re ge- lunir buzun bu kurtul inci yılını kutluyor Bütün sehir baştanbaşa donatılmış, bayraklarla süslenin istir Buğunu tecbil için karo hırdan, komşu vilayetlerden selenlerin sayısı 60 bini seçmiştir Misafir kabul edecek hiç bir boj yer kalmamıştır BugUırUn ş ere tine Öğleden avvel ve [Sonu 3 UncU aahtfeda) Meclis yarın toplanıyor -o- Haıîciye Vekili Parti [Meclîs Grupunda son siyasî hâdiseleri anlatacak Ankara, 9 (Hususi) — Büyük Millet Meclisi Çarşamba gunii toplanacağından Meclis Reisi, Vekillerin ve mebusların bir kısmı şehrimize gelmişlerdir Çarşamba sabahı Parti Meclis grupu da toplanacak ve Hariciye Vekili Şükrü Saraçoğlu 20 günlük hâdiseleri anlatacaktır Büyük Millet Meclisinin yeniden bir veya bir buçuk ay tatil yapacağı anlaşılmaktadır IstanbuSdaki Vekiller Ankaraya döndüler Dahiiiye vekilinin beyanatı / BURSADAKı EKMEKÇİLİK ŞİRKETİ LÂĞVEDİLDİ Asker ailelerine yardım için Dahiliye Vekâleti bir proje hazırladı Şehrimizde bulunan Dahiliye, Maarif, Hariciye ve Sıhhiye Vekilleri dün akşam ki trenle şehrimizden Ankaraya gitmişlerdir, Vekiller Haydarpaşa garında Vali ve Belediye Reisi Dr Lûtfi Kırdar, Emniyet MüdürU Muzaffer Akalın vali muavinleri, belediye reis muavini ve Üniversite Rektörü tarafından uğurlarım ıslardır Dahiliye Vekilinin beyanatı Dahiliye Vekili Faik öztrak giderken İstasyonda bir arkadaşımızın sorduğu suallere şu cevaplan vermiştir: "— Istanbulda bulunduğum müddet esnasında ve son gittiğim İzmir ve Bursada ted- Dahilige Vekili Faik Öztrak kikler yaptım, lzmiri çok iyi fuarının tesis edildiği Kültür eserdir, l/mirde halkımız her gördüm, izmir enternasyonal park ve Garaj Santral iyi birer [Sonu 3 üncü aahifedei Hemen her gün ingiliz sahillerinde 25 den 160 a kadar Alman tagyaresi düşürülmektedir ^ Avrupada harb ^ Londraya ikinci büyük hava hücumu İngilizler de Ham-burgu şiddetle bombaladılar Londra, 9 (aa) — ingiliz hava nezareti tebliği: Dün muLad kesif uçuşları esnasında İnçıiı/ hava kuvvetleri bombardıman tayyareleri Dun-kerque vc Boulogne limanlarında ticaret gemilerine ve Şimal denizinde kafilelere hücum etmişlerdir Tayyarelerimizden besi üslc-lerinc dönmem işlerdir Dun Kıta BahÜlerinde çok fena hava şeraitine rağmen mühim bombardıman tayyare filolarımız düşman limanları ve düşman işgali altında bulunan limanlar üzerinde faaliyette bu lunmuşlar, Hamburg Emden ve Boulongnede toplu halde bulunan mavnalara ve ticaret gemilerine hücum etmişlerdir Petrol dcpolariyle cebhane depolarına geniş mikyasta hasar verdirilmiş muhtelif yan -guılaı çıkarılmıştır Tayyare • terimizden sekizi üslerine dönmemişlerdir I! •»¦m gS«B ılmı Londra 9 (ıı) — Dün gece llaın-Ifionu 3 UncU Nifc:| AMERİKA İNGİLTEREYE TAYYARECİ DE Mi VERECEK? Bu hususta Kuvvetli şayialar dolaşıyor Nevyork, 9 (aa) — Rcuter: Nevjork Times gazetesinin Vasınc- ton muhabiri, ınt tu haberi vermifUr: DİplomnUk mahfillerde dolaşım Şayialara göre vakitle Almanların ve İtD iyon lar m İspanyada gencıal I ıan-ko yanında çalısmı» ılduhlnı gibi, Amerika bul devletlerinin Kendi Rumanyada eski nazır servetlerinin menşei aranıyor Bütün büyük elçilikler de lâğvedildi c Afrikada harb J Mısıra yeni ingiliz kuvvetleri geldi -¦ — İtalyanlar Maltaya havadan hücum ettiler Kahire, 9 (aa) — İngiltcrc-den, Rodezyadan, Hindistandan ve Avusturalyadan asker ve harb malzemesi getiren bir gemi kafilesi Musir limanlarına gelmişlerdir Binlerce teknisien, piyade, ingiliz hava kuvvetlerine m usun pilotlar, sıhhat işleri personeli, bü' çok mühimmat ve tank yüklü olan büyük vapurlar gelmiştir Kafilenin seyahati esnasında ne düşman denizaltı gemilerine ve ne de tayyarelerine tesadüf edilmiştir Mılı i' ı tın mu tt'm-blıumj Bursa ekmekçilikşirketinin lâğvedilmesinden sonra Şimdi Bursa belediyesine yeni ve mühim bir vazife *erettüb etmektedir Gazetemiz, Borsadaki ekmek- ( , çilerin ve uncuların bir şirket ı-kurarnk şehrin bütün ekmek ihtiyacını bir nevi inhisar halinde idare etmeleri aleyhine bir mücadele açmış, bu işin sakat, yanlış ve hattâ tehlikeli taraflarını birer birer göstermişti Bursalı okuyucularımızdan aldığımız müteaddıd mekruhlara istinad ederek yazdığımız bu yazılara Bursa belvdiyesiyle Bursada intişar eden bir gazete W Bursa şehir mt- lısmdc â-za olan bir İstanbul gazetesi -nin muhbiri itiraz ederek muhalif bir cebhc tutmuşlardı (Sonu 3 Uncu tahifede | Bursa valisi Refik Koraltan bir merasimde söz söylerken SABAHTAN SABAHA: Londrada büyük yangınlar ve neticesi Bukıea, D ¦ı bildiriyor: Caretclcr k tiranı amele Mkbelin va kraliçe Hele Prennes Itel« ı1 N B ıjan- Öiü adına tahsil edilen maaşlar t majj-: ûUbleıi F -dm ;«ik ka n;jhkcr üşmana --darh'* lirâfcn-da yeni un \erini/ bîr ı e sahte ali sibi lam etanol -nie b ırllıindo ı 9 ey-rftk vı-Jİe«i de mıira-ıhiredc) Londra üzerin' yupılcn son hücumu, Almanya, işgali altındaki ütlcrinden v* 500 taggare ile yapmış, I milyon kilodan fazla lomba atmıştır' Yukı tzsevk m! katlblıgl yapını, olan kimseler r'-vellermin menaeını kontrol ed« :ekttr [tonu ı UncU -«-,,; Matruh dün tekrar [Sonu 3 UncU «ahıfedel harbleri ¦ i', büyük mık'-U'ta ıımlıra ma- TÜRK NASIL HARBEDER? Yazan : CELÂL DİNÇER (Ihırdıineıi Mivfumı/ SAYFA : 2 VI M SABAH" W) KYIUL 1940 TENKİD ve EDEBİYAT Filozof Rıza Tevfik f Şehir ve Memleket Haberleri ) SABAHTAN SABAHA — 2 — Yazan: ruhi naci sağdıç Bu derece şımartılan, her vadide ngız açmağa salahiyetli faneehbm filozof, sahnenin asıl sahibi olan Ilti-had vc Terakkinin temposu haricinde de zıplamaya başlamış olmalı ki ara Wr- (cennetin nutalıv» ya- fa karakola goturup v ' ı t- muhakkak Ur (aniye bilimi jü Akıbet botts, helik oldu Tanrım hiç kimseyi böyle şaşırtmasın, bu kadar kotu bahtlı etmesin Filozof Rıza levfüc pan) polisler onu Üurtsu cezası (rküııyoclardı Fdoıofun edebi ııhıiyetıni mulalea adetken, o müfredatlı tafsilatı pak uzun sıırecck olan siyasi safahattaa bah»elmcyl lu/umsm sayınıyalun Filozofun ruhi hüviyetini bak kile tebarüz ettirmek için, onun edebiyat haricindeki hayatını - şöyle kuşbakışı • görmeye luzııın vardır Ilı* o baUtrl t ıktdc umumi galeyan içinde pek ayırd edeıniyormuşuz F-iKil lıa-tualarımuan hvuıu şimdi durulup tutulduğu için açıkça sesip seçiyoruz kı filozof, hemen hemen itersen Tevfik kadar, anadan doğma bir veed ile kınlat der)ısında çalkanan bir gaırmış Şark ruhiyatının felsefesi sayılan tasavvuf da bu kabd insanlara mecTub derler Ibadetuz bu- kestirme yoldan evUyskk mertebesine u-Lıınış sayılan bu mecruhlar; her tuılU teklif ve tavzıfden azade lu-I ulurlar Böyle ruhunu sevkı mut-lkın cerbe-uınc kaptıranlar, mesuiı-ye'Um buatıhı masun addedilirler Neyzen Tev tıkın sanatkar ruhu Mtenutık çalışan bir saz heyetin* uyarak fasla iştirak edendir ml' Her ncfsvuase butun fezayı bert- yutmak vrya uflesnek gibi hisaıyal ıhiı-| Utları içinde yauyan bir mahluk, »un at metodlarmın e iv ıledıgı dar bu çekmeceye; ruhunun namütenahi ilhan kumaşını durup bükerek tıkabilir m bsej Rua Terfik de tıpkı böyle O daima şıfr sarhoşu Kah kendini kadiri mutlak sayar yükselir, kah ırbuni muhakkak görür eğilir_ Tâ çocukluğundan beri kabına ıgjmıyan kararsız cezir re medk-r geçirdiğini trendi onla Ur: — Bu* çok mektebe girdim çıktım, hiç birini bitirmeğe muvaffak ola-maduıı Nihayet Tophane musiri Zeki Patanın dtımjdr tbbreden b ı diploma alabildim Onda biç buyumıycn bir çocuk sadeliği var Bir vakitler cime hır kıyt-tname geçirmiş Tercüme edip bilmem hangi gaıetede neşrediyordu K ıjı wjle olanın tabiatı böyledir' Burnu bu biçimde o Un insanın mizacı (iıdur! Diye güya yepyeni bir İlmin işaretlerini, beşarrUmru verip dururken sıra kulağa gelince: bakmış k( elindeki kitabda (kulak yu-masası »inağına yapışık olan kımsa-lerın hırsız olduğu) yanlı Yuhlamış m** U Fakat bir İtikadım var kl ben bir hayır için doğdum Diyerek kendini» bir hayır unsuru olduğuna, şer** vasıta olamıvj-ııci'i inanmış Vanu olsun Mı-desnkı benim mdll mukadderatımı makus istikamete çeviren Sevr mua-bedonl ımrabımırtır Mademki benim yurdumu kurtaran i'mi\ Mır' ı-ta Kemale (ıncjhur uymneıya benzeterek) Kabakçı Mustafa demiş Mademki ı ¦ i ¦ milletimi bir ası zabitin pis hıllahını takdis edlyo* diye linki]- etmiştir Onu ban off-İçmem, natta adını bile anmak istemem Fakat Atatürk tağlığında bısut onu affetmiş bulunuyor Filozofun neda-aacfla akıttığı gâsyaşlanndan binkea ateş deryası ıçındekt yıllarca yanıp kavrulma azabını kafi görüyor- Alı-cenab A lamısın inuf vr mürüvvetine tabı ve vana bir cumhuriyet çocuku olduğum içindir ki flloıofu siyasi ayıplarından dolayı takbdı \c teline dıüm varmıyor artık Onu l't-ll 'ı ı ı sevemiyorum Lakin o serbaz şairin şiir mahsullerine karşı - her »anal işsin gibi - takdir ve hürmete neoBmi mecbur görüyorum O sair, Türk çocuklarına diyor M: Bu halleri «artanında duyan hiç unlımıı •1'kiHndesı eair İle flrl ayrı tulamaı O alırlar hatun (ben) İm, onlar oı hayatı m dır Ruhumun cilveleridir, kandl hissiyat un dır Ptrvanılıı nara askına tutuşur ateşe Nura Işık «ian kimi* ttikilrilr mü fluneaar Nuru* sasıksı güneştir; • olmasa nur ılmıı Havsa »ı~ıı nafe olmaı ufuklar mahmur olmaı ı -¦¦ i- altra kabiliyet hakdan bir mevhıbeyd Onun şartı tahjmulu; bu acı tecrli-baydl Yad sllard* mdf- tğtm ilhama» ezayı Derdli bir şair ettınlı alı tlosıf Rızayı BugUftkO ¦•¦r,,ılKi eskls-nden yukeektır Her fsaaaua bir kertedir, «lirim dinlenecektir Vicdanımı İnletmekte şimdi daha mahirim Daha biyjk filozofum, daha İçil şairim (Arkası var) kendi kulaklın ıpuuk, fakat hırsız ı feryadı: İşte bu ¦ıı bundan belli! yumurta bile çal- ı_ , ki, o meczub şai-mal şeriat Lii--j- tfîre klkıı,l;ır Divanı Lügat - it - Türk Tercemesi Münasebetile ıstanbulda inşa faaliyetine devam olunacak Vali ve belediye reisi doktor LCıtfi Kınlar, Koordinasyon hey-etinia inşaatı men kararandan sonra Belediye Daimi Encümeninin bazı ihaleleri yapmaktan imtina edişi üzerine Koordinasyon heyetine müracaat ederek bu hususdakı kararın tefsirini isU'inişÜ Heyet valinin bu talebine cevab vormiıjtir Verilen cevaba göre nehir dahilinde asfalt, parke ve kaldırım inşaatı yapılabilecektir Koordinasyon heyethıın bu kararından sonra Ltanbul belediyesi Sultanahnıeıi ve Beyaz*! meydanlarının yapılmasını kararlaştırmıştır Üsküdar tramvayları heyeti umumiyesi toplandı Üsküdar - Kadıköy ve havalisi Halk Travaylan heyeti u-mumiyesi dün toplanmıştır Heyeti umumiye toplantısında tasfiyeye karar verilmeden evvel bir murakabe komisyonunun • • ılri: • vc bunun şirket hesabatım tedkık etmesine karar verilmiştir Murakabe komisyonu belediye muhasebe müdürü Muhtar Acar, belediye mektupçusu Necati ve belediye hukuk isleri müdürü Hasan Ferid secUmişlerdir ( okuyucu--k, diyorki : Yazan: KİLhLt MUALLİM R/FA T Onu hal ve hüviyetine bakarak, te-Villiden muaf tutamanuşlar Gördüğü huşunetleri gücenen nlcnof da, Ittihodcılann siyasi hasmı olan İti-lafrıların iltifatına maıhar olmuş, yakaya gecraiştir Ekmeğini o kapıdan aramaya mecbur olmuştur Cami dca kovduğumuz kimseye niçin kiliseye gittin! diye kızmaic reva mı İdi? O kendini aç bırakan tUırıadrıls-rın teşkili Undan hariçte kalışında acı bir sitemle kendini avutmaya çabşıyor: Esirci deAlllm, esir değilim Suln kumpanyada müdür değilim Uç tuğlu beş tuğlu vezir değilim Başımda sorguç yok, takat başım var Şu açık alnımda kara latcmrm lireti nefsimde yara lıtemem Zahmete mukabil para İstemem Evimde yiyecek bulgur asını var Bu noktada çok insaflı olmak gerekir Açbk sofuluğu bozar derler, çok doğrudur Yeisle kUtUre düşenin guılen dumanlanınca, sendeleyip gezerken, us tun e basmamak için artık mukaddesatı da eçenez olur Evet filozof, yanması mukadder bir eve girmişti Yandı, kul oldu Filozof Yeni Sabahl ABONE BfcDlûU TUrklys leaabl SENELİK 1400 Kre 1700 Kra I AVLIK 760 s 1460 » • AYLIK 400 • aOO a 1 AVLIK 160 s 800 s 10 Eylül 1940 SALI 7 Şaban 134* 28 Rumi Ağustos 115» Gün 254 Ay: 9 1940 — H zir 128 CUnaş Oğla İkindi 1107 543 910 Eıant 639 1311 16,16 Vasati Akssın Yatsı İmsak 1200 133 921 Ezant 1328 2103 453 VasaÜ Kitabı batırırken ben bu hizmeti yapamadım Belki bu dilci çıkar, bu iden düzeltir dıya uaudlcn-dım ymdly* kadar bcklrdsas durdum }u kadar sene içinde böyle bir himmet sahibi zuhur etmedi Basılan tercemede uınıdını vardı: o da bu işlera gjjişmtyor İşte yuregun buna yanıyor Çünkü hatalar barizdir (Şunu tekrar edeyim kı hatalar kj tabut h^L ısadır, nustervımın sıdjüdır) Bir kaç misal gosteıryım: 1 — Tercemede S 39 dabı t us tun-lu lıcmıc elif, cezimU hemze elıl) yanutür, doğrusu (medlı ebf) olmalıdır Yanüşın esası şuradan gebnıstır: Araplar eski kıtablarda goculdugü veçhile ilk evvel (medlı eüf ı harfim yaıarken (hemnriı etıf ve hsanaesııj elif) sekimde yaz artardı Bu ıkı harften bırutcuı hemze, ıkıncun hemzeyi çekip uzatan elifti MUstensih (daha doğrusu naslh) bunun farkına varmıyarak yshud dalfinbkla bunu (ûstunlu benur elif cesumb hem »e eüf) aekıuae koy-mu»tuı hUlbukı boyla okunduğu surette yanyaua iki hemze vucude geuyoı İkincisi elif olmuyor İkincisi elif olmayınca (zulerbaa) olmuyor, (mıuaaf) oluyor IsTUaannaf İse bunu (ulerbaa) ya nuaal ge4irıyor Buıaensleyh (medlı elif) okunması Uzuudır S — Yına o -jsuCaaaSd (usu) kctı-mesı d» vanusUr (sel) harlım bin- hnde iken kitabda hep böyle (u) diye geçer Bir de (z) harfi esas kehsneye dabd olup (usa*) 0-' 1 - r kesstkc iki baresı anıyor; onârilif ¦ e bunu bir heceliler ar asanda getiriyor 3 — 40 inci »alıılrde (uva) yan-Lştır Doğrusu (u) dur Bizim çıkı kıtablarda buna (y) Uivc5ile (uy) denilmiştir, gördüğüm çoktur VjnL sebeb İmlanın garabeti olmuştur Çıınkll Araplar sondaki (vav) dan vınra bu- okunmaz ebf yazarlardı Bu usulü Türkler de kabul de çok zaman bu «fin yatmışlardır Şu halde eliften sarfınazar edilin" gefijs» (u) kalır kj doğrusu dd budur Bir «Ve (uva) diki elif okunacak olursa o saman kılınse İki heceli otur 4 — Yine 40 ıran ,ı,d-1- '¦ , (oka) hasbiıın yanlıştır Asıl kebine (o) dur (ka) ıne(UİUnlIeyh edatıdır: misalde (ka) lazım İse de mûcerrcd halmdr Uıım değildir 5 — S 43 nur 7 deki (menkus) tabir, doğrudur Bu da (zuısclüsc) demektir İzah edeyim- Eaki Arab sarfçıla-n (ecvef) diyecek yerde (rulsclâse) derlerdi (nakşı) diyecek yerde (zulerbaa) derlerdi safeesslart sarf kıUb-larutda mcıkûrdur Bu iki Ubir en kuçuk sarf rualesı olan (İzzl) de bile yazıbdır « — 40 inci »antredeki (6nün) keü- mesi va emsali de yanlıştır Doğrusu nunun üzerine rezîm konulmıya-ıık (ön) dur Buradaki ı kati -yen okunnıaz, söylenmez Belki o kihn kâft Kunnc yani Anadolu kafi olduğunu anlatmak içindir Şa-yed bu nun okunacak olursa o zaman hem nun, hem kaf sakin olduğu İçin bu kelime ya (cemi bey-nessakineyn) babına, yahud (gunne babına girer, lata bu noktalara işaret etmek maksadile bir haşiye yaz- ıktısad Sahte fiyat murakib-leri türedi Son günlerde kendilerine fiyat murakabe kontrolörü süsü veren bazı açık gözlerin büyük ticarethanelere giderek, haklarında ihtikâr tahkikatı yapa -çoklarını söyleyip rüşvet aldıkları görülmüştür Fiyat murakabe komisyonu dün bu vazıyet m ak istiyorum Yazmak istediğim bu | üzerinde de görüşmüş, herke-hâşiyede yapsKagım işler şunlardır: SlQ| kontrole gelecek memurlar-1 — Nasibin yanbşlannı düzelt-i dan komısyonun veya Ticaret mele, 2 — Turkçelerin okunuşunu tcsbıl etmek 3 — Şiirleri tahlil etmek İçindeki kelimeleri kitabdan bulup yerini göstermek, 4 — Müellif eserde bazan ihtisar, bazan itnab etmiş olduğundan hakiki miniyi yazmak, 5 — Divandaki keli -melerden hançjkrı - h veya eskiden bizim lehçede müstamel ise onları mehazlerile misallerde göstermek Elhasıl Divanı Lugat-it-Türk benim diktiğim, yetiştirdiğim emsalsiz dil ağacıdır, ben onun daima güzelleşmesine, büyümesine, hizmet etmeğe vicdanen borçluyum İnayet nıbı haklarıdır SPO Sıhhiye Vekâletinin nazarı dikkatine Nı-ılıııın ıkı ııt yakınındaki Veliisa köyünden Mch-med Duran in, asiyle aldığımız bir mektubda köyde zuhur eden ülo haadalnının bıı çok kimseleri yataklara sermiş oktıığu vt talebe rağmen hâlâ vilâyet merkezinden doktor gönderilmediği bildirilmekte ve n ı n dikkati cclbclmcmız ürtenmcktedir VeuisalUıuuı bu arzusunu yerine getirirken, yazımızın intişarından evvel Nığdedı-n bu köye doktor gönderilmiş olmasını temenni cderut adliyede Türkiye birinciliği maçı Türkiye birinciliği macun Eskuje-lıırın Dcmirspor takımı İle oynaması ¦ M ı!-n Fenerbahçe kulübü * ¦ mini Izmire göndermek için federasyonun tahriri iş'unnı beklemektedir Bir larafdan da Fenerliler bu seyahatin lununsuı olduğunu tebarüz cttirmekUMİlıier HAKEMLERİ DAVET Atletizm Federasyonundan: Aşağıda bûmteıi yazılı sayın ha kem arkadaşların 14) eylül cumartesi ve ((15) eyhJl pazar günleri Fener stadında yapılacak müsabakaları idare etmek üzare her iki günde saat (14) de stadda bulunmaları rica ve tebliğ olunur Unvan Tayhıroğlu, Adil Giray, Firuzan Tekit, Semih Türkdognn Şınasl Şarnngrray, Salahaddin Tetik Davut, AU Besni, Ragın, Suat, (' Başaran, Cczml Şahingiray A_ Nadolsky, Hr Rogcrs Tevfik, Ba -yan MObeceH, ilılml Alemdar, Mu-fabham Yazıcı, Ali Rıza Sozeralp, Cemil Uzunoglu, Sadık Ceylân Ya-surais, İhsan Bclor, Fethi Dinçer Receb Oğan, İrfan Şahlnbaj Halûk moğlu Mufalılıam EUncn Musa Yüzme birinciliği Galatasaray spor kultlbü dahili bir yüzme birinciliği tertib etmiştir Mü-:j bak olar cumartesi ve pazar günleri BUyukderede yapılacakUr Mah-mud, Vedad fib\ kıymetli yüzücülere malik olan bu kulübümüzün müsabakaları hor halde güzel olacaktır Müdürlüsünün vesikasını iste -melerini ilân etmeğe karar ver-m iç tır Pamuk rekoltemiz 300 bin balya Pumuk mahsulümüz üzerindeki tedkikler tanuınıLınıımlif Rekultenin 300 bin balye okluğu anlaşılmıştır Ibruıatın memlekete 25 milyon lira gireceği de hcsablanmıştır Pamuk ihracatı dövizle ve ecnebi alıcılara limanlarımızda teslim partiyle yapılacaktır Tuzruhu fiyatları Son günlerde tuzruhu hatları 34 kuruşa kadar yükselmiştir Atına ticaret odasından alınan' malûmata göre harb dolayı-sile fıatlarda bu kadar fazla yükseklik olmadığı anlaşılmıştır Kski normal zamandaki tuzruhu fîatı 19 kuruştu Bundan başka piyasadaki tuz ruhları üzerinde yapılan tedkikler neticesinde bunların yüzde 10 u su ile karışık olduğu görülmüştür Mıntaka Ticaret Müdürlüğü tahkikata basılmıştır Bir öğretmen velal elli Maarifimizin kıymetli vc emektar öğretmenlerinden Kabataş l-esı kim-' ya Öğretmeni Kod&mın Gurvba has-Uıhjnetınds vefat c'lığını Weaausla haber aktık Merhumun cenazesi bugün haıta-I¦ ı - - ¦ l ı ılılnıi ı ı ebedi med- dırmıştır Ocak kongresi C M P Eaklallpaşa Semt Ocağından: Ocağımızın yıllık kongresi nizamnamenin 68 ıneı maddesi mucibince 10/0/1940 saat 21 de Pırtı nahiye merkezinde yapUacağından nmkay-yed nznnın teşrincri rica olunur Esklallpata Semt Ocağı Rclst T Çoltlkçı Bir hırsız 3 ay 26 gün habse mahkûm oldu Dün meşhud suçlara bsAan birinci sulh ceza mahkemesinde bir sirkat vak'ası muhakeme e-dilerek karara bağlandı Sue,Iu Isak Ikın i Kohcn tevkif edildi Isakın suçu sabit olduğuna göre şudur: Dün sabah henüz kepenkler açıldığı sırada Yenipostahane arkasındaki Mazon Boton ecza deposuna bir genç girmiş ve a-cele acele bir aspirin istemiştir Dışarıda hamalların kepenk-lerle meşgul bulunduğu ve eczane içindeki Avram Barbon ve Salamonun da daha içeride istifle ve temizlikle oyalandık -lan sırada alt dolapların sürme I kapacını aralayarak kırk küsur lira kıymetinde bir ampul paketini koltuğuna kıstırmıştır Bu sırada içeriye hamallardan biri girince, usulce kapının yanına bırakmış ise de görülmüş ve hamal derhal Salumona seslenmiştir: — Burada bir paket var Bu nedir? Salamon da gcüp bakınca ve dolap sürgüsü de açık görülünce tamamen şübhe altında kalan Isak dükkândan kaçmak istemiş, fakat hamallardan biri tutarak diğeri polise gitmiştir Karakolda tutulan zabıt ile cür- ölü adına tahsil edilen maaşlar (•aş tarafı 1 inel sayfada) Malmıırt urluğu dokenar olarak cZ Mı rumurıle ılıdıyı zat maaşları kıanı usa hav alo aahanek avukat kendi «Is ise tsUdayı suçlu şef Servete veriyor Servet kcndıicrusdetı maaş cüzdanım istiyor, ertral günü de onu getiriyor ve teslim ediyorlar Arnim dokuz gıın geçince eylül, teşrinievvel, ley-lııuuuu maaşlarının verilmesine başlanıyor ve bu arada ölU Sadullahın uç aybk maaşı da (Abdullah» adına kazılmış bir mühürle ve meçhul bir şahsa veriliyor İki oy sonra ınalmudürlugune yine müracaat eden Fatma ekili de •nüfus kaydından sorulduğu* şeklinde bur ce%ıb alıyor Verilen istida mua- Ote yanda ıtatma ısın uzaman üzerine Defterdarlığa da baş vuruyor ve tahkikat için kontrol gönderiliyor Mailkenu;ye de sehadet için gelmı* olan bu kontrol memuru işe el koymuş Maaş koponundaki maaş fişlerinden alınmış ve veznede saklanmış olan bu aylau aid İnler üzerinde Abdullah mu buru guruımuş, ayrü zamanda icfln imzasının da bulunduğu anlaşılmıştır Kontrol memuru mahkemede: — Benim huııaitime gore bu paralar, olum \ jk jıınıLuı haberdar edilmiş olan Servet *_,ı »tındın alınmıştır Abdullah muhaline dikkat çürüyen bordro kâtıblerıle veznedarın da ihmalleri muhakkiktir demişur Muhakeme: o tarihinde Eminönü bulunmuş, olan Malmudiırluğundc şimdiki Üsküdar mılı kemeye âmme celbi için başka bir (Una kalmıştır Bir tavzih Ermiş konserve fabrikacından aldığımız bir mektupdu bir kaç gün evvel bu fabrikanın bir teftiş neticesinde kapatıldığı şekluıde yazdan yazının doğru olmadığı kay -dedıbnektr ve işin içinde bir ısun iltibası mevcud olduğu iddia edilmektedir Hadiseyi bu şekilde tavzih e-deriz mü meşhud mahkemesine gelince yapüan durıışmada suç sabit olmuş ve Isak İkinci Kohen 3 ay 26 gün hapse mahkûm edilerek derhal tevkif olunmuştur rTabancalı Kadın!- Bir genci ölümle tehdid etmiş, sonra iftira davası açmış Dün sekizinci asliye ceza mankeni e-uulr çuk enteresan ve meraklı bir iftira davasına bakılarak nctıeclendınldi Mahkemede, davacı orta yaşta, yakısıkU bir bayan ve suçlu da daha genç vc daha yakışıklı bir deli I; a nü idi Hüviyet sorulduğu sırada bayanın Göztcpcrtc oturur, Duh ter isminde bir dul olduğu, suçlunun da iyi bir atclycnin sahibi bulunın irfan ı av uz adında bekâr bin olduğu anla-ılıyordıı Davacının iddiasına göre, vaktiyle İrfan Yavuz; Duh terin kertdiaioi tabanca ve ölümle tehdid ettiği şeklinde bir suç uydurarak müıulrııımıırmhğe istida vernuş Bu istida lüzumu kadar kanunî delillere isti-nad etmediğinden vc dinlenen şah idlerin kifayeUizhğınrlcn muameleye konmamı-» ve muhakeme açılmanı ı- Bu defa - bundun nasılaa haberdar olan - Bayan Duhter de kendine iftira edildiği, şeref vo haysiyeti ile oynandığı yolunda bir şikâyet ile yeni bir müracaatta bulunmuş ve bu dava dün uckizinui asliye ceza mahkeme sın e intikal etmiştir Hâkim Halil, suçluya sordu: — Siz böyle bir iftirada bulundunuz Illl * Suçlu genç kalktı ve: — Bay hâkini dedi ben iftira etmedimHakikati aöyledim Bu bayan beni, her zaman, her yerde ve herkes yaıunda yüzüme karşı veya arkamdan hep öldürmekle tehdid ederdi Mut lak kendisi ile evferrmcmı istiyordu Bunlar bir iftira değil -dur ^ahidıorim vardır Hattâ bir gece bahçede otururken tabancasını çekerek havaya üç el ateş bile ekmiştir Görenler, bilenler var Davacıya ne diyeceği sorulduğu zaman: — i bunların hepsi üUıra, dedi Benim böyle şeyler soy -lenıeaVğiBU ısbal ederim Dışarıda şahıdierim var Çağırılan şahidlcrin üçü de polis idi ve hepsi de: — Bı/ım iftira edildiğinden falan haberimiz yoktur, diyorlardı Yalnız bir komiser muavini: — Ben, dedi, Duh terin komşum olduğu münasebeti üe bir kere İrfana onun taralından gönderildim Alacağı varmış Onu latedim Bu ifade de gösteriyordu, ki davacı ile suçlunun arasında bir peldı geçti olmuş ve şimdiki halde bozuşmuşlar Bu şahidlerden sonra süz u-lan müddeiumumi suçlunun suçu sabit görülmediğinden be-raetini istedi ve hâkim bu talebi kubııl ile beraet kurarı ver- |* di Londrada büyük yangınlar ve neticesi [Bat tarafı 1 tnel aahfede| makla mukabele ctaüştir Kara orman Berlin civarında ve çok bilyük bir ormandır, fogıhzier burada gem* mikyasta mühimmat ve benzin cktpolssnl olduğu-nu haber veriyorlar Tayyare -lerdeo gizlenmek için 'irrnanuı içinde tesis edilen bu depolardan hayır kalmamış olması muhtemeldir Ancak şunu da kabul etmek lâzımdır ki tngibzler Alman hücumlarına ayni şiddetle mukabele etmek için iki misU tayare tahrik etmeğe mecburdurlar Her Alman tayya -resi Londraya ve civarına taarruza giderken 2000 kiloluk bomba taşıyabiliyor Çiinkü yolu kısadır Fakat İngilizler iki üç misli yolu göze atarken ona göre benzin taşımak ve bomba miktarında tasarruf etmek za -ruretindedirler Alman taarruzlarının bu kadar büyük mikyasta Londraya tevcih edilmesi mgiltereyi istilâ plâniyle alâkadar değildir Asıl gaye ingilizlerin maneviyatını kırmaktır Sekiz milyonluk bir şehnn dört bir tarafında yangınlar çıkmış, âmme hizmetleri dıirmuş, sağda solda felâketler tam on saat devam etmiştir, lînîiıın bir milletin maneviyatını kırmaması için o milletin İngiliz elması lâzımdır ve filhakika İngiltere gene dimdik durdu -ğunu Almanyaya, İngiliz tayyarelerinin tevcih ettikleri hücumlara bir mukabele olarak Hitler tarafmn'r'n ilân edilen bu taar -niza da cevab vereceğini resmi radyo ile haber verdi Demek 99 Alman tayyaresine mal olan bu yaman seferin harb ü-zerinde tesiri olmamış, sadece bir çok binalar yıkılmış, bir çok aileler sönmüştür Vakıa Londra bir çok askeri tesisatı, civarında tayyare üslerini ihtiva ediyor Fakat yapılacak bir ibraç hareketi için buradan çok evvel yıkılması lâzım gelen Umanlar Manş denizi üzerindedir ve bitaraf muhabirlerin, müşahidlerin verdikleri malûmat ingilizlerin bu limanlardan hiç birini terkctmedıkle-rini gösteriyor A umanların hucu rau çok tehlikeli olan bu umanları bırakıb Londra şehri atın bu kadar büyük fedakârlığı göze almaları istilâ teşebbüsünden vazgeçmiş olmalarına da bir delil gibi görünüyor Alman resmi tebliğlerinin İki de bir ingiliz lunanlarına mavnlar döküldüğünü baber ver meleri de şayanı dikkattir Bu maynlar şüphesiz ingiliz gemilerin uı Umanlardan girip çık -masına mâni olmak ırmdir Fakat bir istilâ tı^bb\j?,ujıde Almanlara da engel oimıyacak mı? Adırınniıır bu ciheti iyi bilirler, çünkü mühim bir tecrübeleri de vardır 1914 harbinde Almanlar Finlandiya körfezi ağzını maynlamışLardı Bu inanylor bilâhare Rusların müdafaasına yarayarak Atananların aleyhine bîr silâh teşkil etti Şu bir aylık hava harbi henüz Lngilterenin mudafa-uunda hsç zâf tevlid edememiş, bilâkis ingilizler her darbeye derhal mu kabele edebileceklerim göster -mislerdir Behçet SAFA | Radyo Programı""! 10/9/1HO SALI 730 Program, va memleket saat ayarı 800 Ajans haberleri 810 Ev kadını - yemek lıslost 12 J0 Pro«r*m ve memleket saat ayan 13S0 Aşanı ha betleri 1305 Muzık' Plâklarla muhtelif şarkılar programının devamı IS0O Program re memleket saat ayan 1946 Memleket saat ayarı re aşan* habertezL 2115 Konuşma (Çiftçinin saati) 2ÎS0 Memleket »ait ayan, ajans haberleri; Ziraat, Esham - Tahvilat, Kambiyo Nukul Buısası (Fiyat t 232V2jjU Yarınki program ve kapanış 12 EYLÜL 1940 Perşembe Üçüncü Yıl - No 851 GÜNLÜK SİYASI HALK 3AZETESS İdare Yeri Niıri"i-triKiniy', No 84 İstanbul relgraf: \ l M s \ i; \ii İstanbul TKLKFONİ 30795 Her yerde 5 kuruş Hımumyanın manii olduğu muameleden -«mn* Yuna-nistann ve \unoslavyaya ta-amırlar vokua gelmesinden korkutabilir Şimdiki halde yalnız Yıınnnistandan Arnavutluğa alıl yerlerin Arnavutluğa iadesi isteniyor Fakat ayni davanın Yugoslavyaya kiirvı ileri sürülmesi de mümkündür Hafta bunu pek muhtemel görmek ieab eder Yazan: Hüseyin C'nlüd YAI,TN Bulgar gazeteleri Balkan mısakımn artık defnedilmiş olduğunu söyliyerek memnun oluyorlar Vakıa cenaze merasimi resmi surette yapılmamışsa da bu m ısa kın tabii ömrünü ikna) etb-ek ahirete intikal ettiği şiıK* caizdir Bul-garlann Balkan imsakinin ortadan kalkmasından memnun olmalarını anlanz Çünkü Cihan Harbinde kaybettikleri yerleri geri alma!; yolundaki emellerine hu ittifakı bir engel görüyorlardı Fakat dikkate şayandır ki Bulgarlar, Dobrucanın kendilerine vırileceğine kanaat getirdikten sonra bir Balkan ittifakının lüzumunu takdir etmekten gen Valmamaktadırlar Bulgarlar tarafından bîr Balkan misakına doğru bu temayül vaktiyle Rumanyanm ne yanlış bir siyaset takib etmiş olduğunu isbat eden mühim bir delildir CÜnkÜ görülüyor- kı Rumanya en yakın ve hahs-dÖs larmuı tavsiye vc telkinlerine ehemmiyet' verip de Dobruca meselesinde Bulgarlarla anlaşmak yelıımı tutmuş olsaydı, Bulgarlar Balkan misakı çerçe-vim lum: girmekte tereddüd etmeyeceklerdi Bulganstanın il-ülakiyle tamam olacak bir Balkan misakı, yalnız kendi aralarından değil, hariçten gelecek herhangi bir taarruza karşı da tedafüi bir taahhüdü ihtiva e-dince Balkanları bugün maruz bulundukları felâketten kurtarırdı Sof yada çıkan Mir gazetesi Balkanların mukadderatını t edin k eden bir makalesinde şöyle diyor: "Balkan devletlerinin mukadderatı gene onların kendi ellerindedir Hakiki, âdilâne ve bunun için de daha fazla emin yeni bir Balkan ittifakının akdi için Balkan devletlerinin feragat göstermeleri, eski ahlâkla-rjndan vazgeçmeleri, hiç korkmadan ileriye bakmaları ve Balkan milletlerini birbirlerine bağlayacak umumî menfaatler ile umumî idealleri arayabilmeleri lâzımdır Muhakkak ki böyledir İyi düşünen Bulgarlar bugün Dob-rucaya kavuşmakla Bulgariata-nın selamet sahiline eriştiği zannına kapılamazlar Balkan ufukları üzerinde endişe verici karanlık bulutlar toplanmıştır Bu umumi, geniş ve derin tehlike içinde Dobrucanm Bulgaris-tanda olup olmamasının hiç bir kıymeti kalmaz Bulgaristan tehlikeye düşecek ise bu tehlikeye Dobrucalı, yahud Dobrucasız olarak maruz kalmak arasında bir fark bulunamaz Halbuki yalnız Bulgaristan için değil, butun Balkanlar iein şimdi bir hayat ve memat meselesi mevzu ubahistir Balkanlılar kendi memleketlerinde yalnız değildirler Buraya büyük ve haris ecnebi memleketlerin elleri uzanmıştır Bu uzamın ellerin kara gölgeleri şimdiden Balkanların üzerinde varlıktan- BÜH-yin Cshid YALÇIN [Scnu 3 v«cü aahıfsdc) ^ Afrikada harb^J italyanlar Filistin i bombaladı m- Telâvivde yüzden fazla ölü var (Sonu 3 üı Büyük Millet Meclisi yeni kanunlar kabul etti Askerlik ve Yedek subay kanunlarında tadilât yapıldı Meclis ilk teşrine kadar tatil yaptı Macarların bir itirazı rdıınun edilen Kerimden hır manzara Rumenler anlaşma hilâfına tahliye ettikleri yerlerdeki makineleri de götUrüyorlarmış ingiliz başvekili dün radyoda bir nutuk söyledi l"Son bombardımanlar İngilizlerin maneviyatını sarsmamıştır, Almanlar İngiltereye ihraç emelile binlerce vapur hazırlıyorlarmış ria) — Bı idyo ile 6 ¦ı Chur- ylcdi Ruıııanyamn diktatörü general Antonesko Budapeşte, 11 (aa) — Nim resmi ;ıı; !nin bildiriliyor: Terkedilmiş olup henüz Macar ordusu tarafından isgnl edilmemiş bulunan Trjtısılvöjıyı arazisinden bildirildiğine göre, Rumen makamaü Viyana kararlarını nazmı itibara al-nııyarak, fabrika ve imalâthanelerin makine vc alalını beraberlerinde götürmeğe çalışmakladırlar Epeıüent-goergy lutuıı imalathanesinin bütün tesisatını götürdükten sonra Kolosz-(Sonu 3 üncü (aylada) Londra ehil! buzU him bîr nutukla Geçen gun A dügman hava b zarfında yapılan fcdıu taztn -mv söylediğim vakit jc karsı yapılan düşünmemiş, y İm- avc Atman tayyareleri arakind muharebeleri kasdetmijtlm denberî Alman bombardıman tayya-(Sonu 3 UncU lahlfedo) ^ Avrupada harb ^ Berlin çok şiddetli şekilde bombalandı Rayştag ve büyük istasyon tahrib edildi Londra, 11 (aa) — ingiliz hava nezareti istihbarat servisi bildiriyor: Dün gece İngiliz hava kuv- (Sonu 3 ÜncU Mhlfede) Ankara, 11 (aa) — Büyük' Millet Meclisi bugün Mazhar Germenin başkanlığında top • lan arak Millet Meclisi m üste-mılit: ile milli saraylar ve köşk-, terdeki eşyaya aid meclis he-' sabları tedkik encümeni mazbatası ve demiryolları ve limanları \ işletme umum müdürlüğü 1940 ı mali yılı bütçe kanununa ek kanun lâyihasiyle Büyük Millet Meclisi 1940 bütçesine munzam tahsisat konulmasına aid kanun lâyihasını tasvib eylemiştir Meclis, yedek subay ve askerî memurlar hakkındaki kanunun üçüncü maddesinin ve askerlik kanununun 35 inci maddesinin (Cl fıkrasının değiştirilmesine aîd kanun lâyiha-lariylc yaş haddinden dolayı tekaüd edilerek ihtiyata geçmiş jandarma yüzbaşısı ve üstteğ- menlerinin kadro ihtiyacı sebebiyle Dahiliye Vekâletince lüzum görülecek müddetçe jandarma komutan lıklannda istihdam edilebileceklerine, devlet memurları aylıklarının tevhid ve teadülüne aid kanuna bağlı cetvelde Maarif Vekâleti kısmına 20 adet 60 lira ücretli 10 adet de 50 lira ücretli memuri yet ilâvesine dair konun lâyi - T halarını alâkadar vekillerin müstaceliyetle müzakere taleb-1 terini kabul ederek tasvib eylemiştir Meclis, gene bugünkü toplantısında Milli Müdafaa Vekili Saffet Arıkanın talebi üzerine askerlik kanununun 58 inci mad desine 3810 numaraü kanunla Uâvc edilmiş olan fıkranın değiştirilmesi hakkındaki kanun lâyihasını da müstaceliyetle mü zakerc ve tasvib etmiştir ban O eıin- Suriyede vaziyet İtalyanlar buradaki or-dunun bir an evvel terhisini istiyorlar Kahire, 11 aa) — Reuter:' Suriyede vaziyet çok nazik ve gergin bulunmaktadır Suriye-den gelen şayanı itimad malumata nazaran İtalyan komis -[Sonu 3 üncü aahıfedej Sakarya vapurundan elân haber yok italya ve İngiliz makamlarına da resmî teşebbüsler yapıldı 2- Ilrııı/ ticaret ; Cenub limanlarımızda birik -miş olan tüccar! eşyayı getirmek üzere bundan on bes gün evvel limanımızdan ayrılmış o-lan Sadıkzadelerin Sakarya vapurundan hiç bir haber alınmadığım yazmıştık Gemi buradan hareketinden sonra doğ- Geminin --midiye kadar İsken-derıına varıp hamulesini boşaltması irab etmektedir, fSonu 4 uncli sayrıda) Buuünkii harb vaziyeti Mütekabil hava akınları YAZAN: Emekli General Ali İhsan Sâbis Fransa, Haziran 1940 da harb haricine çıkarak mütareke aktolunduktan sonra yeni Avrupa harbinin ilk iki devresi kapanmış oldu Birinci devre: 1939 senesi eylül ayuıda Polonyanın is-tilâsiyle bitmişti Bu devrenin asıl siyasi safhası 29 eylül 1938 tarihinde akdolu-nan Münich konfcransiyle başlamış; takriben bir sene bu diplomasi düellosu, siyasi cidal sürmüş vc nihayet 1939 senesi eylülünde söz toplara ve tayyarelere geçmiş idi Polonya on beş gün içinde tamamen yıkıldı Polonyadaki harb hâdiseleri vaziyeti iyice tenvir etmiş idi O zamana kadar vukua gelmemiş bir tarzda yapılan yıldırım harbi, gör inek kabiliyetinde olan gözlere, Almanların hazırlıklarını ve askeri kudretlerini göstermişti Vakıaları vaktinden evvel sezebilmek, nihayet vaktinde görebilmek, bu gibi şeylerde lussiyuta ve taraftarlık gayretlerine kapılmamak lâzımdır; Müttefikler gerek harbe i--- ı •! 111 t m eden zumanlar-daki siyasî vc askeri hazırlık bakımından, gerek sonra hurbin sevk ve idaresi bakımından pek çok ihmal, kusur, hala ve kifayetsizlik e-serleri gösterdiler Harbin ilk isbat ettiği hakikat ingilizlerle Fransızların Alman kuvvetlerim hakkiyle takdir etmemiş olmalarıdır Mütte- lardı İşin en fenası eksiklerinin farkında olmamaları ıdl Aldatıcı bir emniyet içinde (Sonu 3 Uncu tahılede) J Yeşil Bursanın kurtuluş bayramı Dün coşkun bir sevinç içinde kutlulandı Bursa, 11 (aai — Bursa bugün 18 inci kurtuluş yıldönü -münü sonsuz bir sevinç ve heyecan içinde kutlamıştır Sabahın erken saatlerinde cereyan eden harb safahatı top sesleri arasında hoparlörle neşredilmiş üç süvari müfrezesinin şehre girerek Samanpazarı - tnönü caddesi yolu ile hükümet konağı Önüne gelip burasını işgal ettikleri haberi verilince askerî lise bandosunun çaldığı İstiklâl marşı ile hükümet konağına bir kıta tanıt tmİıı bayrak dikilmiş (Sonu 3 UncU aaiıif«d«] »V,WKı^l'"l Haricîye Vekili Şükrü Saraçoğlu Parti meclis grupunda Başvekil, Hariciye ve Maarif vekilleri izahatta bulundular vv,» SABAHTAN SABAHA: Avrupanın en son rahat memleketi 44 Bu sırada Türkiyede bir buhran olduğunu düşünmeğe bile mahal yoktur,, Ankara 11 taa) — CH P Meclisi grupu bugün 11 9 940 saat 10 da reis vekili Trabzon mebusu Hasan Sakanın reisli -ğinde toplandı Ruznamede orta tahsil imti • hanlarının netayicine dair evvelce Bingöl mebusu Feridun Fikri tarafından verilmiş bir tlıkrir mevcuttu Bu takrire ait Maarif Vekilinin cevabı dinlenmeden evvel Hariciye Vekili (Sonu 3 üncüde) Sovyetlerin Ankara elçisi değişti Moskova, 11 (aa) — Tas a-jansı bildiriyor: Sovyetler Birliği yüksek Sov yet meclisi riyaset divanı, Trvntıev'i Ankara büyük elçi -llği " vazifesinden affetmiş ve yerine Vinogradov tayin olunmuştur İngiltere ile Akdeniz yolundan ticaretimiz Türkiye ile İngiltere arasmdj bugünkü ticaret yolu Bir İsviçre gazetesinin şehrimizde bulunan muhabiri, İMınbulun sayfiyele- rini, Boğaziçinl, Adalarını gördükten ve burada vesikadan e-ISonu S ne! tıhıfcde] (r in ud-Türk -yemden nü illere r nak-an için ftjneak geçerek ir İlk elimize laahai ine »k-lan İn- il g*-I «la- 3 34 314 s \ w \ : 8 FEN t SAHA II 12 EVIOL 1M0 ASKER GOZİLE Sazı Harb Anekdotları izzet paşanın plânında göze çarpan noktala? — Şark tarafdan ve Suriyeden daha fazla kuvvet getirebilirdik — Düşmanın bizden evvel seferberliğini ikmal, etmesi emenle ilk önce müdafaa hususunu düşünmek ve bu babda bir karar ittihazı için de evvelâ düşmanın hangi cihetten taarruz edeceği münakaşa edilmek lâzım gelir Nazari dümineeler başka bakakal i bütün başkadır Bir harb tabu; mevzuu olunca, hissiyat âmil olamaz, izzet Paşanın yaptığı plân mucibince Anadolu -dan gelecek fırknlar şunlar idi: Birinci sınıf Bursa, birinci sınıf izmit, birinci sınıf Samsun, birinci sınıf Knrahisar, birinci sınıf Ereğli, birinci sınıf İzmir İkinci sınıf Edremit, ıkına sınıf Çanakkale, birinci sınıf Ankara, birinci sınıf Kastamonu, birinci sınıf Konya, birinci sınıf Yozgad, birinci amut Kayseri, Lirim ı sınıf Antalya redif fırkaları Bu 14 redif fırkasından başka Bayburd ve Erzincan nizamiye 29 uncu ve 30 uncu fırkalar da geleceklerdi Bunları hangi vapurlar vc hangi şimendiferler on, hattâ on beş gun zarfında Trakyaya nakledcbüe -çeklerdi? Bu işi iyi ölçmek, tatbik kabiliyet ve imkânlarını iyi araştırmak lâzımdı İzzet paşa, Anadoluda ve Suriyede mevcud kuvve ilerimizden vc m em balarımızdan Kümelide yapacağımız bir harb için daha ziyade istifade etmek istememiştir Balkanlılarla bir harb esnasında Çarlık Ruay asının ihmal edilmemesi lâzım geleceğini düşünmemiştir Gerçi Çarlık Rusyası Kııçuk Balkan devle İlerinin vaftiz babası vazıyetinde unlar, ekseriya himaye ediyordu; fakat bu himayenin mutlaka bir harb seklinde tecelli etmesi lâzım gelmezdi Eğer Balkan ittifakı karsısında harbtderken bir de Çarlık Rus yası de çarpışmak zarureti basımıza gelirse bu işin akıbetinin ne -durağı aşikârdı Şarkta böy-lo bir ihtimal düşünerek bırakılan kuvvetler, icabında Çarlık Rusyosına mukavemet edemezlerdi Şu halde henüz Çarlık Rubv ısının dahil bulunmadığı bir kombinezon karşısında Ru-tnelide kat ı neticeyi süratle kazanmak için azami kuvvetleri Trakyaya toplamak lâzım idi Bu maksadla gerek şark vilâyeti rnmızdcn ve gerek Suri-yedckı v-üajvtlerimizden sekiz on fırka asker celbolunabıürdi İzzet Paşanın harekâtı harbiye Uyumasının diğer fasıllarında hülâsa olarak su mutalealsr yanlıdır : 3 — Trakya ordusunun tabiye ve tahşidı sureti - düşmanın birden evvel seferbvrliğinı ikmal etmesi cıhetıykt ilk önce müdafaa hususunu düşünmek ve bu babda bir karar ittihazı için de evvelâ düşmanın hangi cihetten taarruz edeceği münakaşa edilmek Lâzım gelir Dlişmanm hareket üsleri E-dırne havalisinde hududu ihata etmiş bir hakle olup Tunca ve Menç havzalarında cenub şark istikametine müteveccih — 15 — olan iki hareket battı dahi mü-tekarıb olarak mcmtekelimızın dahiline doğru tecavüze müsaid dir Bundan başka Rodop vc Kırca a lı taraflarından Ege denizi kıyılarına ve Kırklarclinın şarkından Istır anca silsilesi boyunca İstanbul demiryoluna doğru taarruza müsaid iki hareket hattı daha varan da bun lardan birincisi muayyen va mühim bir hedefe varmadıktan başka arazinin sarplığı ve halkın cesurluğu - geçen Osmanlı Rus harbında Rusların karşılaştıkları mukavemetin delalet edeceği veçhile - bu cihetten vaki o lacak bir taarruzu pek çok güçlüklere duçar eder, buraya ifraz olunacak kuvvet dahi asıl düşman ordusunun zayıflaması nı mucib olacağından bu taraftan düşmanın bü- taarruzu pek de hesaba alınmağa değmez Gerçi böyle şimalden cenuba doğru ilerlemekle düşman şark ve garb ordularımız arasındaki iltisak demiryolunu kesebilirse de her ıkı ordunun hareket üsleri ayrı olmakla beraber esa sen bu demiryoluyla mezkûr orduların birbirlerine yardımları pek de büyük ehemmiyeti haiz değildir; ve böyle bü- ihtiyaç zuhurun Ha deniz muvasalası bulunmak hasebiyle düşmanın bu cihetten muvaffakiyetim temin edecek kadar bir kuvvetle icra edeceği taarruzdan ehemmiyetli faydalar istihsal olunamaz Bununla beraber ufak tefek çete taarruzlarına karşı şı- Yazan: Eski Orda Kiimandanlartnjan Emekli General Ali İhsan SÂBİS f Şehir Memfleket Haberleri ") üç döviz kaçakçısı yakalandı CÜmrtlk muhafaza tcskıliü memur lan Karnköy rıhumındı ecnebilerden iMii- almakla iken Zıya Nemim ve kasab İsrail adında Uç döviz kaçakçısını yakalamışlardır Bunların Çizerlerinde yapılan araştırmada her birinde mUlcaddld doklar bulunmuştur Paralar müsadere edilmiş ve suçlular besinci ceza mahkemesine veri (millerdir nıeııdiferl muhafaza etmek ve atıılının mukavemetine yardım olmak üzen o taraflarda bu miktar asker bulundurulması lâzımdır BÜyle bir kuvvetin tarafımızdan ayrılmam, Kırcaali cihetle ¦ ı ınm düşmanın muvasala hat' laıına karşı taarrusi bir koltuk teşkil etmesi cıheliyle düşmanı da mühim kuvvetler ifrazımı mecbur edeceğinden, ordumu -zun böyle bir kuvvet ifrazı münasebetiyle duçar olacağı zayıflık bu suretle telâfi cdilmü} olur (O taraftaki halka verilmek Üzere on bin martüı tüfeği debboylara gönderilmiştir) Kırklarclinin şarkından Is-lanhula ve Erurne nehri yukarı ilerlemesine müsaid değildir1 Düşman bu cihete faraza bir fırka miktarında bir mühim kuv vet ifraz eylerse hakiki taarruzu büsbütün zayıflığa duçar o-lacağmdan bizce faydalıdır Yalnız düşünülecek husus 0 taraflar ahalisinin külliyetle Bulgar olmaları hasebiyle bunların yardım! ariyle müteferrik çetelerin ilerliyerek demiryo - 1 unu tahnb eylemesidir; buna karşı mezkûr yolların munasıb surette temin ve tarasaudları iktiza eder ) Calıl Birine! ve AHmcı Ordu K-ı-jnj Emekli (---- AA Duan Sabâ V alı Icava «Ttfîl okuy ucu dıyorki : İnhisar takib ve tahsil memurlarının bir dileği İnhisarlar takılı, lalını! ıne-mtırlunndıın bir ul( uy ucumuz, i;ondernılı olduğu lılr ıııek-tııbdu yıylr demektedir: "Memurin kanunlarını tev-hid eden 365C sayılı barem kanunu: ıncnsub olduğumuz İnhisarlar İdaresi teşkilatındaki lakıb tahsil memurların- Türk-Rumen ticaret müzakereleri Ankarada Itumcıı tiio safhaya manyada cereyan eden Türk -ıet müzakerelerinin «on 'l ¦'-rmıtmlsUr, Ru-ıı ıj-ı ı »niyet ve toprak i Uçar! faaliyeti teaııı SABAHTAN SABAHA belci iye ve vilayet eıkflnlİB birlikle Çlllkf Rltmlstir sı ıs ¦ İngiltereye aid çuvallar memleketimizde kalıyor Bundan bir müddet evvel Yunan bandıralı KlıanLs vjpunto Osmanlı bankası hem bma celi¦ ilerek transit depolarında beklıycn çuvalların mcıa lekelimizde kullanılın ı (• mln edıl- Mevzuu buhis' ay evvel Üınj- MAARt'DE ilkmekteb kitabları tesbit olundu mekteplerde Maarif Vckâ fı ve tefeyyüz halımdan ve sair bilûmum haklardan müs-tefîd eylediği halde, ücreti 50 liradan aşağı olanları ise bu haklardan tamamen mahrum etmekte ve âdeta bir müstahdem mesabesine indirmektedir Halbuki takib tahsil memurlarının kâlfcsi müşterek vazife ve mes'ulıyct salııb» ve avni maksadla eave uğrunda susu nazara almış olacak ki bu hususat hakkında yüksek Millet MccUsinc bir lâyiha vererek bu gibi memurların tahsildarların vc buna muma ail mağdur vatandaşların a-dı geçen kanundan malının edilmeyeceklerini memnuni yelle haber aldık Vk yerindi olan bu âdilâne bükme min nettarlığunızi bildirirken yül sek Millet Vekillerinin d* tasvİblerini en derin sav sı nlerle olm ticari mübadelelerimiz mal bir sekildi" devam edecektir lekizincı Asliyeceza hâkimliği erfıan E lan fa tayın edilen bakım belediyede Belediyenin teftiş kontrolları TENKİD ve EDEBİYAT Filozof Rıza Tevfik Yazan: RUHİ NAOt SAĞDlQ Ma gönderilecek kilablar için kullanılacak posta paralarını da ucuzlatmı*-tır 1 KISA HABERLER Yeni Sabah ABONE BEDELİ TUrklya Ecnabl •CN8LIK 1400 Kr «700 Kra, • AYLIK 7» s 1460 a I AVLIK 400 • SOO 1 AYLIK 1S0 S 100 » 12 Eylül 1940 PERŞEMBE 9 Şaban U5f 30 Rumi AJuıtoa 1356 Gün 2',% Ay: 9 1940 — Hızır 130 GUnaa 0QI İkindi 1112 043 Sft Ezani «J7 1310 1044 VsaaU Akaem Yatsı Imaak 1200 IJ3 930 Ezani 1934 2159 4M Vasati — 4 — Filozofun asıl ian'alkir tarafı neresidir* bana li-Li» (edHMyabmum mufassal bir raporu sayılan) kitabını yasarken Rıza Tevfik yasak bir mevzu idi Onun içip bize bu mevzuun kabuğundakı renkleri bastonla uzaktan göstermiş ve masa île tuttuğu escılrrinin İçinde ritim denilen derunl ahengin bulunduûunu hasaca haber varmııU tYedı Gun) de (Edebiyatçılarımızı tanıyalım) serisini yazım Behçet v ,-zar, 267 inci nüshada Rıza Tcviıkın hal Iri'umesım fiasrıtli Öa aM'gı bir mevzu üstünde daima çok oyalanan, evire çevir* onun her yanını hakkltf nliriıp rn-Urmcye uğrasan Befaçsi Yazar, bu yanamda mevzuu-nu bue pek enstantane cdstermirlir IhlMrnl makalenin hacmi dar reldi£ İCUl ' -nı| ; UKIllljt 1 Olun gerek bu iki sabn srrek dizer edrbtyafcılarsasızııı al bıılucılr ıtantt etlikleri, adız birholr sOyle-dıktorı bir nokta var Fılozufuıı sanat mahsultoriıule muvaffak ahenk bulunması Şu halde, bu Baklayı lar yıkılr kavramak Kas zaillf f)4r ahenginin ana ^rU^tına btr fos atm ,: lazım Er lir, Büıyunız ki- sure bayat verm can netaH (aura); ahenk - (ruumonıe) dir Şiir shenctnl '"¦*¦** adan ve yan yarıya muzık olan vezin; bcıe denilen Kslcrlo müzikal kıymetlerde her merada mutabakat (Canvrnr -ce) ile beraber tasa bir asuadelet [Eouıvalancc] habnde buluma,m demektir Bir (ur dinlerken duydujun'uz lezzet [Uodıficattoa cerebral]; dk mısraın dı maada ahenk izin- den dizer mısratarın, aynı eda İle, Dr kısmı hırı etmektir Demek ki, |iiru) en eıdr«i vajfı oton bu samimi te---(üıturel vezaia hafi ladaki duıcdı-İl bazları tekrar takrar uyandınr,ı-smdao hıuule Kclir Demek kl veznin psikolojik ı-olu kulak yolu |to dimağa ayni ntmln zevinai tattaraaaktar K-fiye de böyledir Divan edebtyaU deduhtni* Türk klftalk şiirlerinin ahenk tı-ı umu uııyelle, bu mahiye lirdir Bu hal a-Mrlarca sUreB nazım ılık (taklidci-Uk) iebeblle U-rUbce intizamca, in-bsakça (Coordinatton) artık kemal mertebesine varana, maıbut ve osu-»yen kltoık alamk reçeteleri aas (doeme) baba* (ıı, t vc bir loı-moltzm teessüs etmıjtu Şairlik ideta İp uatunde rakseden r ımhazUnn yaptıfı hır hunerkâr -lık mesleki olmuıtu Yeni neslin bazı ¦ ılı ı talrları vezin İpine cık- I mıyarak daha zenif bir raks sahası koran m ak için hüner meydanını yerde kurdular İpin ı[ol«sınde yürüyen palyaçomaa raptıfı taka taklidi Bbi sckaımeya bastodılar Vcaia ıpi-lun t*Mîh*ı** solzcıııdeki bu yalancı ürkekler, aksak uçtayıalar temasa-eılann ruhlarında Maştan re bek-İcrcd beyecaru uy ı iı BihV-kıs bu yavanlıkkın butun sür sahasını umumi bir usanç kapladı ÇUnldl yaylı bir »ahnede hopb-yan sllr dUbarine o kıvrak tavırları Verdiren armoıu artık ihmal edil-miati Artık, akorda, notaya, tempo-fl rssbet kalkmıatı Duyulan Parmakla sayılıp bohınmûj bir batuta Lıkslmatıaa uydaırul" muttand bırtılardan, oyan be Topal topal zıp-U m şiardan ibaret kalmıştı Bu deilsikllk elbette bir yemlik sayılamazdı Bir eczarınm kendi key ¦ine eore kodeksin formülünU i ederek yapücı halita hem bir icad sayılmaz, hanı ondan derde sila a -mu İmar Zira yeni bir formül karmak onun de£ıl butun meslek saba-sufeda-kayulsu bar laurruf aaUhıye-tıni haiz olan kjmyaıtrrın hakkıdır lUyır hayır Öyle hakiki bir ehliyetin mahsulü olmıyın mayilcılc - »ifa niyetin» olsa da - beyhude yere mide ıı -c duramazflık Nitekim: Hüseyin Cabad Rııen Efrete derd ysnrak «bent vazainden bıçbâr zevk almıyorusB Basa aace veznini aevdi-ret ek bir patr çıkar da cuzal nfl -mu neler verecek olum belki aevflzr Takat btızünka sekilir sarahaten çirkin Okiamamaa »iniyorum Çünkü çok soluk; btr sevk yok, bu ahenk | yok, hlc bir aay yok - diyorlar ki S 103 diye kanaatini anhıtrnıjtı d Celin teli — Şehrimizde bulunan birkaç firma dun MHi**tf» Ticaret Mudurlu£une müracaat ederek birikmiş ulan hurda nthn tellerinin İhracına müsaade edilmesini istemişlerdir Bunların yerine Almanyadan yeni teller gettrileccktır df »i"ı bir yal — S^rascnvler yo-bukun asfalt ve bar kısmının mozaik parke olarak inşaatı münakaşaya çı- KJllLıı ' II dy Takalm Gszlnosunıla — Taksim gazinosunun mutfak kuımnda havalandırma bnisatı olmadığından yemek kokulumıa salonu yayıldıa*! sı-kiyet edılmıjUr Belediye cazuutya havalandırma tesisatı v„p, jktır -Kadın fandi, - Hem isteyerek kaçmış; hem de " zorla kaçırdılar „ diye davacı olmuş! bir l;if- Ylne (diyorlar kı) ıııtufcîlnde diter bir şekil ve kıyafete bakıı lı-re aldanıp da aruz inak hesabından bu diterine milli demek Ur_» dcml|lı Hakikatte aruzla, hece can ara-l -ında çok fark yoklu Ancak muvaffak olmak için ııır !ıenıpm temin eden prvn-ıpton sıia ihmal etmece Erimezdi Heto vr/nlle de raksan (lirik) |Ur aöytonebilrefiini bize İlk gösteren, jalr filozof Rıza Tevfik oldu Filozofun ftmk »nmle, hece vezninde soyledıza vıırlcrde duydu-Cutduz dhenk aaısdan ataliyceduT Buna Behçet Yatar da biraz dokunmak istamis Yedi COndekl Rıza Tevfik makalesinde «sat ıslrlerinm öv fal-laUln bir failen ur vnabılen 1 fi j heceli manzumelerine tılıklcri di-[ vun tabirini» diyerek biraz kısa, biraz yılık bakıp Bacıma Hem çok sığ olsn hem daha uyade Mehmed Eminin kesintili veznini anlatmak İrUyen bu ırandan Ru j Terfikin aür a nen cinde kuuandiEi 'rın tılumuaı seasntk bittabi mumkun olarnaa Rıza Tcvliklen sonra bu yolda muvaffak olan lairlerlmu çııgaldı Orhan Scyfi Hasan Ali Şukılfe Nihal ve daha simdi laınlenııl myamıyacu-İım bir çok «ene sairlerimiz, bilerek veya bılmiyerea hep o Lüsımı be -nıou emi s 1 erd ır Şür ahencinln preruıpal şartlaruu tetıarü: ettirmek için bu bahsi çok tesslj tutmak zararıdır Henüz bastırıp ortaya koyam,"tta;ım imılfl sür ahencil adlı kitabımın rlr Idıtı ınev -ulan' -i cn mühimim ı ir bu ahenk preru ipleridir Akçay Ktıhi Narf Sağdıç Dün dördüncü isliye ceza malı kem esinde Rayet ganb btr kız kaçırma ve tehdıd davasına bakıldı, iddiaya göre: Aslen Petrokelı olan ve Çemberli tosta Tavuk pazarında Meşruta hanında 19 numarada oturan hamallar kolbaşı 18 yaşındaki lamail A-aLın; Siıley-maniyede Yofrurtçu oğlu sokağı 36 numarada oturan 1" yaşındaki Emmeyi bir akşam «orta bir otomobile bmdırerek Yeşılköye kaçırmakla suçlu -dar Ertesi günü polise haber verilerek Emine ve lamail yakalanmış ve karakolda ifadeleri alınmıştır Dün hâkim davacı Zcyncbe ve kızı Emmeye t-ordu: — Söyleyin bakalım nedir davanız* Esmer, debanıen bir kız olan davacı Bnune — Hâkim bey! dedi Bu beni önce istedi Vermediler Sonra geçen gün ben mektebden gelirken karşıma çıktı Ben yolumu saptım Fakat orada btr otomobille aganeyı ve ıkı arkadaşı beni bekliyorlarmış Zorla kolumdan tut :nrî ıı »moruk» soktular vc Yeşılköye bir eve götürdüler Orada bir gece kaldık Annem polıae haber ver-mıa Ertesi gUnu beni gelip aldılar — Sana ılıştı mı • Bir sey yaptı mı? — Hayır, elim bile ournıedı — Peki ,ın zorla kaçırdılar da ne diye bağımı idin T Huy-kırmadın? — Seni kaçumış da ne diye sana ilişmedi? Hâkim davacı kızdan başka bir söz alamıyacagtnı görünce suçluya döndü: — Ne diyorsun ismail, bak neler söylüyorlar? Delikanlı yerinden bir yay gibi fırladı: — Yalan hâkini bey Vallahi yalan Kendisi istedi, diledi de geldi İşte balan cebimde mektubu var Hem bir değrl ıkı değil Kaç tane istersen vereyim Bu kız benimle sözlüdür Ailesi bana nişanladılar Cvey babası bu yüzden kızla kavga yapmış, onu dövmüş Emine de banu mektub yazdı Gel beni al Kurtar bunların elinden, dedi Ben de söz verdim Beyazıddı buluştuk Oradan bar utuaiobille Yeiııkapıya geldik Bir saat kadar sonra tren geldi Atladık Tanıdığım ve yanında çalıştığım Cemal beyin Yeşil köydeki evine git tik Ben o günü gene işe döndüm Ertesi sabun ağabeyisini gördüm Bana ı?ı sordu Ben de anlattım Me-hr ("inse şikâyet eUnıalrr Emmeyi alıb gmirmişler Beni de polzse çağırdılar ve İfademi aldılar Benim bunda ne kabahatim var kı Önce istedi Diledi geldi Şimdi de yalancıbkla davacı o* luyor Iı-tı- mektupları, fotoğ -raftan hep cebimde İsmail bu tiözleri söylerken cebrnden çıkardığı kızın mektuptan ile fotoğraflarını hikı-me uzattı Bunlar nlmdı o-kundu vc anlaşıldı ki kız isteye isteye gitmiştir Bu kanaat üzerine iddia makamı tahkikatı genişletmek ü-zere: — Yesilköydeki Cemalin şa-hid olarak mahkemeye celbi üe ilk tahkikat t% rakında şahadetlerine müracaat edilen şahidlenn bir kere de mahkemece dinlenmelerini taleb ederim, dedi Hâkim bunu kabul İle muhakemeyi bajka bir giuıe bı-raktı Avrupanın en son rahat memleketi [B*f tarafı 1 İnci aahlfedo] «r görmedikten aotaa Sat hükmü veriyor: "Türkiye, Avrupanın son rahat ve mea'ad memleketidir „ Bunu biz ¦¦:/|-ımıı/lo her gün görmeki- iken ekmek me-:«lesiyle memleketle büyük bir buhranın arifesinde un i iz gibi bir his uyandırıldı Bunun da ne kadar yersiz olduğunu Ti-ret Vekili söyledi ve bizi söyle temin etti: "Avrupa kıtasındaki memleketlerin, hemen hemon her talih lâk eşyasını gayet mahdud miktarda ve vesika ile temin et-miye çalıştığı bir devirde, bol bir mahsul idrak elmış olan memleketimizin bir açlık ve kıtlık telüikesine maruz bulun -duğunu bir an duşunmîye mahal yoktur Mahsulü ve zahiresi bol olan binaenaleyh aç, kalması, gıda bahsinde herhangi bir sıkıntıya uğraması akıldan geçmıyen bu memleketin bazı idhalât maddeleri eksılmiye bulamıştır: Demirden tele ve çuvala kadar Fakat bu eksiklik bir sene -denberi devam eden harbin sürprizleri yüzünden olmuştur Bilhassa İtalyan in harbe girmesi yeni münakale yolları teminine lüzum göstermiş ve bu yollara uymak için vakit kaybettirmiştir Şimdi artık yeni yollardan, bir taraftan Akdeniz ve Basra körfezinden, diğer taraftan Karadeniz ve Tunadan İstifade edeceğiz İngiltere mera lekelimizle geniş mikyasta mübadeleye karar vemiştir Bu karar çoktan tatbik mevkino konmuş, bir çok vapurlar büyük hamulelerle memleketimi -ze müteveccihen Ingiltereden yola çıkmıştır Bunu İzmir Fuarına giden İngibı sefiri şu sözlerle teyid ediyor: "Halihazır şeraiti aitında bir çrk harb gemilerimizi harb ihtiyaçlarına tahsis ettiğimizden •denizyolu ile nakliyat normal o-lamıyor Bununla beraber bir çok gemiler TÜrkiyeve müteveccihen Ingiltereden hareket etmiş bulunmaktadır Bu nakliyata devam edilecektir Başka hamulelerin de Hindistan ve sah- memleketlerden geleceğini ümid ederim Türkiye ile mübadelelerimizi her ne bahasına o-Uırsa olsun arttırmak isteriz „ Görülüyor ki biz, idhalât madelerinde pek az tasarrufa riayet etmekle bunda da hiç bir şeyden mahrum ohnıyaca -ğız ve memleketimizi bu sene olduğu gibi gelecek sene de Avrupanın cn rahat ve emin köşesi olarak kalacaktır Behçet SAFA | Radyo Programı | 12/1/1*40 PERŞCMS8F 730 Program ve memleket saat ayan 735 Muıık: Hafif program (Pll SOO A)au haberleri 810 Ev kadını — Yatnek kstcai B-IÖ a J0 Muzık Hafif utofTsırıı devamı (Pt 1220 Program ve memleket saıt ayan 1230 MuJik: 1X50 Ajans biberlen 1X05 Müzik: 13-20/1400 Müzik: Sincuıa ve operet müziil (Pl) 1800 ProfTazn ve memleket sıat 1805 Muzık: Uda muatkial (Pl) 1840 Muzık: Radyo t al aıkastrsu (İbrahim özgür idareslııdel 1910 MUzlk: 1945 Memleket asal ayan ve ajana l-ab*rleri 2000 MUzık: rarl heyet) 2030 Konuacna 2045 Muz-K Dınkayicı istekieri 2115 Kmujına (Sıhhat aatü) 213» Radyo gazeteal 214S kfuılk: Radyo •aaaatraaı (Şef Dr & Pracaanus) 2X30 Msmlckat aaat ayan, ajans haberlen: Ziraat, tâhanı - Tahvilât, Kambiyo - Nukut Borsası (fiyat ) 2249 MUzlk: ı -ı id (PL) 2323/2190 Yarınki program ve kapan ij 13 EYLÜL 1940 CUMA Üçüncü Yıl - No 852 Yeni Sabah GÜNLÜK SİYASI HALK GAZETESİ İdare Yeri Nunıc*manİye, No 84 tsUnbol relgraf: YENİ SABAH IstanboJ TELKFOrTT 20795 Her yerde 5 kuruş Boğun Turkiyfrrin Afntın-aynlm ı ş olma* ı nn hayret «telekten ve bono pu-bB bulmak tan ziyade asıl Almanya İle Italyanm İttifakına şa,sn»ak icab eder ' Tazan: Hüseyin Cahid YALÇIN lmanlann Daa Reich gazetesi Türk politikasını mantıksız ve garib buluyor Çönkü Türkiye bir taraftan Locan sulhunu tes'id eder ve denizcilik bayramı yapar; yani ferek harici siyasette gerek dahili siyasette, eski muahedena-aaeler ahkamının tadil ve ilga o-hınması mesleğini takib ederek bundaki muvaffakiyetlerin -den dolayı memnuniyetini gösterir Fakat diğer taraftan, haksu sulh mu ah ede nameleri -ain şartlarından kurtulmak için harekete geçmiş devletlerden ayrıbr ve o devletlerin aleyhinde iMıhınar Meselâ Türkiye Balkan misakına ginrûatir M ¦ elâ, Türkiye şimdi Mihver devletleriyle ingilizler arasında cereyan eden harbin "asırların hesaplaşması,, olduğunu bir türlü anlamak istememektedir Eırer bu makaleyi yazan ga-seteci arkadaş kendisine tahsis edilmiş mevkii behemehal doldurmak mecburiyetiyle rastge-le aklına gelen bir mevzua şöyle böyle tem afi edip o günkü vazifesini ifa etmiş görünmek -ten başka bur sey yapmamışsa kendisine bir diyeceğiniz yoktur Tefekkür ve ifade hürriyeti anlunmıyan bir memlekette ga-arteciliğin aorluğunu ve mevzu-bb kıtlığını anlayabiliriz ve bu gibi mecburiyetlerden ileri gel-aakj yanlışlıkları müsamaha İle karşılayabiliriz Fakat eğer bu yazılar ciddî bir kanaat ve dü-ffince mahsulü ise muharrir kelde oyunları ürer inde kendisini alda t m uj ve okuyucularım da ¦ataya eevkctmişür demek saecburiy etindey iz Bir kere, bugün Türkiyenin A^Znaoyadan aynlmıa olmasına hayret etmekten ve bunu garib asılmaktan ziyade asıl Almanya Ûe Italyanm ittifakına şaş-¦sak İcab eder Almanya Vesaikçe muaiıedenamcsınm haksızlığına karşı İsyan ediyorsa onun dülgerlerinden biri ttalyadır I Almanyaya bu haksızlığı yük-1 letroek kabahatinin bür kısmı Italyanm omuzundadır Almanya VersajUes touahe-¦aunesinden zarar görmüşse 1-talya o muahedenamenüı kârına konmuştur Bugünkü şikâyeti VersaiUcs muabedenamesı-k* haksızlık yapılmış olmasjn -dan dolayı değildir Yapılan haksızlığı az bulmasından ve kidiasraa göre yağmada kop etlerin İngiltere İle Fransa ya ayrılarak kuru kemiklerin kendim ne bırakılmadın d andır Veraailles muahedenamesi tasfiyeye kalkıldığı asman, Almanya a-hvcaklı mevkide ise italya aldığım çeri vermek mevkiinde kalacaktır Dün bu vaziyette bu-kınan ve bu gun bu ruhi halet İçinde yaşıyım bu İki şahsiyet yani Almanya Ue italya şimdi Versailles mushedenamenıne karşı müştereken isyan ettiklerini ilân ederlerse, herkes kahkahalarla gülmez mi? Artık Türkiyenin taklb ettiği siyasete gelelim Çankü eğer, htrJm politikamızla bu mantıksızlık varsa, Almanyamn da aynı neyi yapmış olması, bizim! mantıksızlığımızı İzale etmez Alman muharririne karşı kendi C Hüsryln Culıld YALÇİN İSenu 1 unefa MyfadaJ ^ Avrupada harb ^ Berlin dün gece de bombalandı — st * Kanadada yetiştirilen pilotlar bu ay sonunda işe başlıyorlar Slokholm, 12 (aa) — Renler Evvelki Cun Berlin Üzerinde yapılan akın esnasında Herman Goering-shasse de Polsdamcrplat*'da dahi yangınlar çıkını;t, * Aftcnblodr! gazeteci dun Berlin-fSonu S OncU sahifcde] Başvekil İzmiri ziyaret edecek Dr Refik Saydamın bugün Anka-radan harekçt etmesi muhtemel Ankara, 12 (Hususi) — Başvekil Dr RelHt Saydamın yann (bugün) tamire gitmesi muhtemeldir, Başvekil izmir -de İki üç gün knlarak muhtelif tndkikalta bulunacaktır Başreldluı bn seyahati esasen evvelce tekaırür etmiş bulunuyordu ^ Afrikada harb^J italyanların Mısıra hücumu yakınmi? I m Akdenizdeki ingiliz hâkimiyeti kat'î Londra, 12 (aa) — Reutc-rin askeri muharriri yazıyor: Ingilterenin Mısırdaki Marsa - Mat ruh üssüne karşı italyanların tayyare faaliyeti Mısıra karşı Italyanm yakında hücum [Sona 3 UncU aa hlfde) Mısıra ahiren gelmiş olan nindii kıtaat talim enmuundu Demir saç lâvhalar da beyannameye tâbi tutuluyor Fiyat murakabe komisyonu dün toplanarak yeni kararlar aldı Fryiti murakabe kumizyonu dün Mmtaka Ticaret Müdürlüsünde lop-lanmıjtır Komuyon biı* mOddetten-beri hissedilmekte olan sac darlığı Ue mcsipı! olmujl Buhran sebebıle bir çok vapurlar tamir edilememekte olduğundan Münakalat Vekâlet, bu hususdu bazı tedbirler alınmasını mu vali kalelin mir ta beyann tir Balar' tal larlo & l«r lize karar ı Bu b fam Kr Ve- d mal alıp «atanlar teka da «jtics Uç (Unluk bu- müddet ayrılmaktadır Beyannamelerin verilen müddetin nlhayeUenrae5fDdrn sonra piyanda atkı koalrouar yapılacak *c ellarlnde beyannameaı İbraz adll-snnnı* saal bulunanlar milli korunma kanunu hükümleri daırealnd* tecziye edilecektir ÇUVAL MESELESİ Komlryon dun çuval mevzulle de meseul olmuştur Transit depolarındaki çuvallar piyasaya çıkarılıncaya kadar çuval »ıkıntı-mı önlemek (bere bazı tedbirler alınması kararlajtırl-zrıji'r Bılharm değirmenciler unları koyacak çuval bulamamakladırlar Maliye Vek&leU*tarafından yanılmış bir talimatnameye göre yamalı ve dlkljll çuvallar değirmenciler tara-(Sonu I UncUdat İki Sürprizimiz -1 - hı- hm \snni hin geaL tur program hıuırlayan gaBetemiz ın, olarak Mıımlserloğhınıın sylardnn lıeri büyUk hlr İtina Ue hn/ıruulığı \e hutıık bir meral, lir ok uyacağı m /u ezuin olduğumu/: DÖNÜŞ li*umu yarından iiii-ru lefnk» rlmi'ne ı -! ıiiır -2- Büyük edib ve romancı Esad Mahmud Karakurd Bundan sonra gazetemizde her hafta,'pazar musahabeleri yazmayı kabul etmiştir İlk yazısını pazar gUnU gazetemizdo bulacaksınız Yakında kıs hazırlığımız hakkınca geniş tafsilat vereceğiz Bugünkü Harb Vaziyeti Karşılıklı hava akın larından ne çıkar? YAZAN: Emekli Canaral Ali İhsan Sâbis Almanlar S eylül pazar akşamı yemden Londraya gece hücumu yuptılar; cumartesi aksunu 500 kadar tayyare ile hücum yapmalarına ve ingiliz tebliğleri mucibince 99 tayyare kaybetmelerine mukabil ertesi pazar günü akşamı da gene külliyetli tayyare Ue aynı şiddette hücum yapmışlardır, ingiliz resmî tebbğleı ine güre (bu ikinci gece hücumunda da a-larm dokur, buçuk saat sürmüş, 286 kişi ülmüs vc takriben 1400 ı ağır surette yaralanmıştır Hasarlar ağır olmuştur Bunlar arasında üç hastahane, iki müze ve bir gazete binası da vardır) Almanların 9 re 10 eylül günlerinde yaptıkları hücumlar, evvelki hücumlara nisbctlc daha az şiddetli olmuştur Fakat hücum müddeti, alarm gene sekiz dokuz saat sürmüştür Almanların yangın çıkar -mağa ehemmiyet verdikleri -ini ı 111 - r Yem tertib ve sellUlozdnn yapünınj bir nevi yangın pnk'-tlı-ri attıkları, bunların delkle, ateş alarak yanması kabil her şeyi ve tarlalardaki mahsulâtı yakükla-nnı Ingıliıler söylüyorlar 9 eylül pazartesi günü Lon- »Sonu 3 uru ı sabitede) Eski Rumen Kralı İspanyada oturacak Portekizc gitmek üze ispanyadan geçccekUı ingiltere başvekilinin nutku nasıl tefsir ediliyor? -a- "Zaman müdhiş surette Almanya aleyhinde çalışıyor,, İngilizlerin yeni baraj ateşi taktiği Alman tayyarelerini mağlûb etmia Londra, 12 a s ) — Lef ajansı bildiriyor: Bu sabahki gazeteler, su iki nokta Üzerinde durmaktadır: 1 — ChurclılH'ü) radyo ile verilmiş olan nutkunda bahsetUği re pek yakm olduğu tahmin o-îunan istilâ tehlikesi Gazeteler Büyük Brıtanyanın buna karyı koymağa hazır bulunduğunu tebarüz ettirmekte ve bunun ilk işaretini de alem -lann ınddeUcnmcfundo görmek bedirler Bu akınlardan maksadın da mültecileri yollara duküp münakalâu güçleştirmek ol -duğu*Uhmın edilmektedir Fakat ah al: Londrayı terketme-mnUr Diğer taraftan küçük bir armada ili— da Avrupa sahi Itrinde toplanmakta bulunuyor Nihayet Doovent'un dün u* 7\ııı menzilli toplarla yapılan bombardımanı geüyor Bu ateşten maksad da Ingılu sahil mü dalaalannı dövmek olduğu kadar Fransız «ahillerinde Calıa-[Scnu I OncU aanıTade) lngil'rz Başvck'di Wuısfon Clıurelıill Sakarya vapurunu italyanlar çevirmiş Geminin kontrolü için Leros adasına götürüldüğü anlaşıldı Ceıııl limanlarımızda birik-m: olan ticari eşyayı gcUrmek üzere bundan 13 gun evvel limanımızdan aynlan Sakarya vapurundan dün alâkadarlara malûmat gelmiştir italyan deniz makamları nezdınde yapılan resmi teşebbüslerden sonra vapurun italyanlar taralından kontrolü için Oıııkı Adalardan Lerosa götürüldüğü anlaylnuş-trr Vapur Çamaltı Tuzlasından harekelinden sonra Onıkı Ada civarına geldiği atrada bir italyan harb gemisi Sak aryayı çe-rlrmıs vc İçinde bulunan 300 ton bakın harb kaçağı addederek kontrol İçin Lerosa götürmüştür Vapurun içindeki bakırlar Ce-nub \Tİâ)etlerimize aıd olduğundan yapılan teşebbüsler üzerine ltalyıınlann gemiyi kuta bir zamanda serbest bırakncaklan U-mıd edilmektedir I Diğer taraftan Ingüiz harb (Sonu S UncU uhifeda) SABAHTAN SABAHA Bütün mesele hava tefevvukunda İngiliz ve Almanlar ne kadar tayyare yapıyorlar ve hava hâkimiyeti Almanlara geçmiş midir? Dün sabah şiddetli iki zelzele oldu Hiçbir hasar yok Dün sabah biri saat 6,10, diğeri 750 dc olmak üzere şehrimizde iki zelzele olmuştur tDc zelzele birinciye nazaran dalıa kuvvetli hissedilmiştir Her dd zelzele dc Kandilli rasadhane-sı sismografı tarafından tesbit olunmuştur Hasadhaneye na -zaran zelzelen m sıklet merkezi lstanbuldan 75 kilometre mesafededir ve Marmara Adalarımı isabet etmektedir Zelzele hak -kında Rasadhanc Müdürü Fa-tiıı demiştir ki: "— Zelzele hafif olmuştur Hissedildiğinden 20 saniye sonra en şiddetli sursıntıyı yapmış ve bunun ıhımızı on saniye devam etmiştir Bununla beraber bütün İstanbullular zelzeleyi duymuşlardır Merkez üstünün bizden 75 kilometre uzakta olduğuna gbre zelzrlerun Marmara adalarından inşıkak ettiğini tahmin e lebi liriz Fakat söylediğim gibi bu Mr tahmindir Belki küçük bir nok ta da hasar da vukua gelmiştir Lâkin zelzele devam etmiye • çektir Kapudnğ ve Izmıtten A-nadolu sahiline daha yakın ola* rak Çanakkaleye kadar devam eden büyük bir çaUaktan huşu- , le gelmesi muhik kak Ur „ Zllede zelzele Zile 12 (aa1 —Dün saat 1610 da Zil i- on saniye süren (Sonu 1 ünıü aaMfatfaJ gün hava ın adcd olarak henüz Almanlardu olduğunu itiraf ediyorlar Fakat bu tefevvukun pek yakında kendi ellerine geçeceğini Cburchill de id- dia etmişti Artık Ingilterenin havalara Almanyamn turna-nüyle hâkini olmasından evvel istilâ cdılemiyeccğt her tarai-j çj: kabul edilmiş bir hakikat ol-İSonu Z nel safılfedej Günün Politikası Profesör HUseyin Şükrü Babanın siyasî yazılarını gazetemizde hergün bulacaksınız İlk yazı 3 UncU sahilomirdedir SAYFA i 2 YFNÎ SARAfl 13 EYI-ÜL U«0 ASKER GOZİLE Bazı Harb Anekdotları Düşman ordusunun kısmı küllisile Tunca havzasından ve Edfrne ile Kırklareli arasından ilerlemesi ihtimallerin en kuvvetlisidir — Bununla beraber Bulgarların Meriç hattından da ilerlemeleri dc ihtimalden uzak değildir — Diğer kuvvetler yedî Kolordu halinde (Yenice-Hasköy hatb ile gerisinde tahaşşüd eder — Bu kuvvetten bir fırkanın Azadlı mevkiine ifrazı ve kuvvetli bir müfreze île Kırklarelinin işgali iktiza eder --16-- Yazan: Eski Orda bnıanuanluTıOılan Emekli General Ali İhsan SÂBİS ( Şehir ve Memleket Haberleri İzzet racan rn letzrazzea dallarından düşmanın asal ordusUe İli ¦ I ¦ mİyec*Ş*mİ duoüımıes* tabii pok doğrudur Bununla beraber o tarata durmama bfr muhım kuvvet üraz etmesi hususunda, kendi hakiki taarruz kuvv etlerinin zâfu duçar u İm azanı mucıb o latamdan dolayı bizim için faydalı rdacagraı söylüyor Ja, kendisi bizim puınıınızda Vireve m »hım bir kurret ıfra-rın km vaz^eç^a-niyor İzset Paşa ? ur b lâyıba^mda fu suretle devan, etmektedir: (Meriç hareket hattı, taarruza elverişli ise de ErJinze müs-t'Jılicro mevkii ve Menç müoav 'aa hattı buna mânidir Husu-sıyle Dunetoka önünde yani batı ivumde mtrrakkitr usu-lunda bir köprübaşı ıs tuhkâmı tesis olunduğu h Jile müdafaa bir rai dana teşdid edüıliği gibi mukabil taarruz hususu dahi umın edihniş olur Şu halde düşmanın Dımeto-karun uzağından ve yolsuz serp dağlar üzerinden dulaarnak üse-ı-e yan vıTuyWerı ırr , le cenuba doğru uzarunaag, bir kar nehir gecnsesi gibi ağır ve tehlikeli tjır manevrayı ihtiyar e iması İktiza eder ki bundaki güç -İlikler ve tehlikeler do meydandadır Buna binaen düşman ordusunun kıanu kulütjyîe Tunca hav-rasmdan ve Edirne ile Kırklsre-11 arsamdan dcrlt-meaı ihtimallerin en kurvetlİBidir Şu halde Eduııcnın İPt-mbul ile muvasalası derhal krsunuş ve Meriç müdafaa hattınm arkası alınmış ve haç bir tabu" mânıe ıığratd -m akarızuı Ergene hattı ve İstanbul yolları elde edilmiş olur Bununla beraber Bulgarların sefer bertik ve tecemmülr-rtrıin sÖT'atıne güvenerek aekerleri -om bir karniyle ayni samanda Menç hattından üerVraelerr de ihtimalden uzak değildir Su mütalcalara binaen Trakya duşunu suretle taksan ve tabiye etmek iktiza eder: Kırcaalıde — 12 tabur piyade, Dunetoka tarafında 18 tabur piyade, şimendifer hatları üzerinde-10 mustahfar taburu (bu taburlar Babaeski, Edirne ve Gümuküne redif fn-kaian tarafından teşkil olunacaktı ) İs tır anca cihetlerinde Vrse civarında 23 tabur piyade Bu kuvvetlerden banka, diğer kuvvetler yedi kolordu halinde (Yenice - Hasköy) hattJyk* gerisinde tahassüd eder Ancak her bir ihtimale karsı Meriç hatunda istihdam edilmek bu kuvvetten bir fırkanın A-zadlı mevkiine (Havzanın batı cenubunda Menç nehrinin doğu tarafındathr 1 ifrazı ve kuvvetli bir müfreze üe Kırkl arenanı işgali iktiza eder! Süvari tokası Sulogro efffllğl ve civarında bulunarak Istananea dağlarıyla Tunca nehri arasındaki, aynca bir süvari bvaaı dahi Ceaar Murtafanaaa atvannda ve Mencin İki tarafmda Tunca İle Arda arasındaki erasdyf ta-rasaud eyler 4 — Hududun tarassudu: Kesif ve hududu Urassed ban ls-trranca daplarmm snnsûcrınc kadar küçük kuvvete atma ve aevki muvafık değildir Hudud kıtaları mümkün mertebe ta-rassud vaaifasfni yaparlar Bunlann gerisinde asUnsd o-larak Kırklareh ve Vbjads bu-hrnacak kuvvetlerden nihayet (Samakov - Tonovazak - Dcv-leUuıhattma kadar birer taburla bir miktar süvari eevk-olıınarağı gibi bu tsaaariara da istmad olmak Üsere İktacı bir mütavassrt hatun kara* iktiza eder DevlrUıagaçtan Tunca ya kadar olan kısım mümkün mer- tebe hudud kıtaları ve süvari In imandan gönderilecek bölüklerle tasası olunur Bu bölüklerin çetelere karsı himayesi için lu/ıim görülürse karnı külo -den mÜTzasüj mevkilere piyade taburları dahi görsierfhr Tunca üe Meriç arasında Ceaar Mus-tafapaşade bulunan sOvanden bur olay ve buna istmad olarak bir de piyade alayı tabaat edileceği gflâ Ckenr Mınrtaf ı re»ss kuvvetinin asAısbaki kssss dahi Meriç us Arda sranrndakl hudud kamım tarassud eyler Bu kuvvete düşrnsmn taarruzu karsınsla onunla tam ası mulınfaza ederek iknrneye ch;;ro ricat ederler, piyade, rozamı herinle gestcrtkUgl esere ):alc "«»¦e*»'*1*?"»!, sfiı ul de Edırneanm asritrodald ordu taamı küüauns ilehak eder ) (Mam »•) Gazi bulvarının açılmasına başlandı Istarukıl beJ-dıyts-ı (sal bulvan-ma acumesı Kıs faaliyete Stcmuj butun maktadır Vali ve Belediye reis Doktor UKf) Kırdar bu tauausd alâkadarlara Uml «-arlor vermı*-tkr ünkepansadas - Aksaray ve nlkaiıijj kadar sunacak ve İrtaSbu-lun en uzun v* en r-"n radde-ııi teşkil edeeek olan bu bulvarın kumcu âbım taabet edip ıttımlâk olu-nseak yerlerin mlkdurı v« »abiblerl tanblt oluzanuskıı Birkaç zunr kadar bu yer uhlblorıae tclılııfol yapüa-csktzr Cadderdn atrtentahı ranjm yeri eknavı ¦ • n- • etneHreUc snasn--dsn miılefrkkUdlr Bu lUbaıla ıstırn-11 Kinin koUj v# nubeten ucuz ola- ¦saj tshnua assssaaskass Bdedıje trUraUk ve tnjaatt lclo Beledi reler Bankann^an aldı*ı be-milren Ursam bu* kanımı earfed« -çektir oyu/ucu—^ diyorki :| |Çemberlita$ı bu çirkin manzaradan kurtaralım Çemberi İtapta oturan bir oku-rurumuz yazıyor: «AUkslipzsa camiıfıin seneler-denberl ¦ u ı-- ı alan balaları bu ı ivar halkmı e»k mUâc bir hale Bokunu,tur Etrafda |sei adedinin çokluğu ve bu* tek hılamn bile 4 yoklugU bu tnuhlU lu-men bir u-muml hail vaziyetine düşürmüş, sokak «rakın İdrardan geçilmez bir bale gelmürtlr Bahıuus Çemberli bı* civarındaki bu çirkin vaziyet her e un Belen Brçenlerin v eh eleten seyy ıhların saza önünde bulunuyor Acaba buralarda bir hat! yıp-mak ve bilhassa AUkalIpaıa camiinde böyle bir yer bulundurmak icab etmer mlT Allk^'iarlnrın dikkat nsznrlanm muz! rica ederime izmir belediye reisinin açtığı \ davaya bakıldı SABAHTAN SABAHA Bütün mesele hava tefevvukunda Çinko ihtikârı Son ctınlerda çinko fiyatları yemden yukatb»e«e baaUmıdn- Bir zoûd det evvel «S kur ,-* utıüm bir kik» çmko sbnoa M kuruttan MtümakSa-dzr Yapılan tettıhlere «orr Galatada her kaç blcarst bundan bir müddet evvel bulun çtsheları toplıyarak fim- j d] OyaUan TOkseltmek zuretüe ihtikar rapUluSU anla; tin ut Ur Eakl BlrlmH K»BUBda« E««*dl Ovnaral Sahte doktorluk davası Bir adam doktor olmadığı halde hasta muayene ediyor, ilâç veriyormuş! belediyede Dün »ekizind asliye ansa saahke- I BMsmde bu «tabla doktorluk» sava-, ama hıkı İm ala btajanaU İddUra sara: NsdBt assvnıtz bzr aafaıı doklra- Hnrhprtaıhrl» mur«^ bsnealnda basta şahsi laa nuıayene ve tedavi etnıasaa, es yüzden de ban basULırın nhhaHsnl bOsbatUn bozulmak tsdu DOn pshtd ohsrak Sini ar Man doktor Sedad nsssada her zat hu sahte doktorun nasıl meydana pkzanslı£uu peyle anlatmakladır tstan- bû Sabun numuneleri bozuk çıktı Büutrjl Bdabat lafadavMia ¦ fOnUmie »abunlann U-rUsSkt ebem- | mlyel vermektedir Son har ay zar- bada csraasır, bulajzk tovaiet ve toz —laııılıııl ıı M numune BUsnrak lab m okmnak Ozan lılsslj ı baaryaha-¦eslne ronderilznaatzr BBBBasesn aim drye kadar İS tanesi Urttffl waUm„ ve 9 unr im bozuk ılasşS asAasütm* Dır etm bula ledavl müracaat eaznla, doktor vıj -Ken kaaSanza daha m «at rantız bir tedavi sontfiSazsl aadryarak sssssashar Baskı bu —ılı kavse; — Slı hamdı esktsr İlse* kay tedavi edTyasds Cev abanı vermiş Doktsr Sedad SırlıecUs be samda doktor atmadı-Sası afıykukajı bs svaar hastı nras-yenenaaayl tsrff etmbj va Soktor tuou anhysrak bayret etaurtlr Bir haç fOn aonra brr BMBdkt etrafında narhaıaBu Oe oraya adliyede lYeni Sabah ABONE BEDELİ TOrklya lonabl • ENILIK 1400 Kı» «700 Km, I AVLIK 7»0 a 1460 a t AYLIK 400 S «O» a 1 AVLIK 160 » 100 S 18 EylOI 1940 CUMA 10 Şaban U69 31 Rumi Agnatoa UM GOfl 267 Ay: S 1M0 — Huur 3\ O0na« Ofli İkindi II 15 Bat 9M Ezan! İJJ HM 1041 Vasstf SUaaoi Yatsı Irmak 1200 İ 21 «JJ Ezani 1622 19M 3St VaastJ MUddeiumumT Ankarada BacmOddelumuml lllkmrt On&t dtaa ahşamhl hranls Aaataraya eri -aaffttr Adalar Emniyet amirlifil LXnluneti şube müdür muavini Nasanı Erbaa Adalar emniyet âmirhgıno tayaa sdilmuj ve dün yeni vsaafesine basla -nusUr polisde Bir yolcunun parasını çalan Mehmadın muhakemaal Konya vapurıyle fMUaoludan urUuıbuU gelirken yolculardan Alinin 17^ üraauu çalmakla suç lu makinist Mehrnedın dün sekizinci asliye cezada mevkufen mubakernezune aib*,m*' Suçlu ilk normummdaki ıfadesum inkâr ile paralan vapurda arvil polis Hasan lanrmde bir sahsa serdiğini &uykdL Muhakeme bu Hasan üe dujer sahidienn celbi ion bsjjka brr etme kakh Dıye nihlıautyl asssaSJ VS 1 sına çakan bar gass uaraCtadan: — Doklar banim as bnzyorauouı Muaycns m] asarakaınsrT sakhnda k^u-ulaıınnatu Diren Iılıtııı lılllı hu «eza; tarafından ı lılıîlylkı — Doktor MarlblT Cevab illisi lı Bay Badas da: — Ben doktsr Hor boraniyi arıyar-dum Sonra gelirim Diye çakarak lornı TkaİBBsl belediye dokaarsss ekti* vasayaU syoen bıklye eylonurUr Bakdiıt tabak: — Evet aaaSaraataaa var Biz d* bu ay kadar av* el bir cUzanû zoesbud lertıb etttk va rabıt tattarskık Bizim odaa hasra alarak gidip muayene oklu ve btr ıı ¦ 1 memur De bir aıh-lüye manamı da vakayı laabil etU-1 -r Evrak karakoldadır Adliyeye de her halde intikal elmia eiacasrnr - ¦ ıuıi vrn :ı,ı Doktor Sedad bir meslek vaadSasl edııadaffkai hu bl-dieeyi tak& etmek thass Ol uruna vc knrataadan bu kSn arsası aa icak ettıenu dafOsarek buraya da vurmuş vs ancak oradan: «Doktor HortMfimtnln evhsn Be-voı-lıında olduğu İçin henüz Otaraot »enedi »etıriWor-H(irdnı mahkemeye vertkaaerlltl» eavabnu almıalır Bunun uasrtna aahaan saaddesuaıu mllıle ksssa vorerak bS sasaaucaeyc DUakfl asruasaada asekı oaevfctınde bulunan NaeSk Ue llorharom Sakter Sedadm aetuKlathM kabul etznryerek onun bitaraf olmadıcsaı va srmUnn-da bir rt-ı ¦ bulundzafjaaaı İleri «tir muzlu di Eminönü meydanı tamamlandı BmlaonU meydanırjn «afalV anması tni bir kaç sAse* kadar Unrıamlanacak ur Bu itibarla köprünün kenar araklarım kaldzılikan muvakkat olarak bıaa olunan tahta kpru pazarteal rO— Dünden İtibaren sökülmece bajlanı-eak '/e-aıU nakliye ve v-yılır köprüden Ecçmeje boalıynrakJnrdu* Diter tar uf dan Tenlramlûı arkuuırlan geçip lj Bankası Omrıe çudu yolda asfalı'anmışlar Bir kaç güne fc"^»r aervUe açdaesktzr Cerrahpaşa lıasia ha nesin de yeni brr pavyon r ı ıhıısss haatabtncunde ysnıl-rnskta olan ayakla tedavi pavyonu- nrzn ItüaaO umuurılanrrujtır Bu pavyonun teferruatı ve lUzuraUı olan malzemenin konman da bir kaç eline kadar lamam Umacak ve pavyon servise a cilaca kur Bu suretle hafif hastalar, haslahananln koridor] annda tedavi edilmekten kurtuhmaj olaeaktardır Belediye un ateku yapacak laUohul belediyesi Kankoydeki J Adil bey ' -ırm ı, ¦¦ açılması için1 lüzumlu gonlleu ' vcımh}- Ür Dıfhıııen Ikl güne kadar ta ali-yete receeektlr Dagırmea Toprak MabıuU-n Ofi-saaln ver eeetl 400 ton burdaydan Irtaaüiıi ıbuyacmm aılan iiAiımuinm bfLıteeak «e batediye bu unlan «ok yapacaktır Fırıncıların bir müracanlı Fırıncılar belediyeye müracaat e-derek ekmek Unallnde kulLırulan Macaristana mühim mikdarda pamuk satıldı alaoarlaria bundan bir müddet evvel yapılan minimi üzerine dun Mv-carıtuma mühim miktarda pamuk goıuleTJmlrur Çukurova pjmuk ib-racatçıkın birliği tarafından satılan bu pamuklar 311703 kilo olup 221614 Ura kıymetinde ve Clculand ansıdır Bundan l"j',ı*ı yme Maca-riıtana M bin liralık tç İmdik aaul-mısUr Bu mallar Macar vapurlanre Tuna yolundan sevkedileoekur Dûn dlger Balkan vs merkezi Avrupa memlefcntaenns de mühim miktarda ihracat yapılmıştır Kumanyaya zey-On tındık içi, İsveçe 35 bin liralık B39 mahsulü tütün, Yugoılavyaya balmumu, Almanyaya tülün astü-mıjtrr Dünkü Biracatm yekûnu yaran milyon liraya yakmdır Mes'ud bir izdivaç Bmekk yarbay Zum Deniaermin kın hfesadst Ziya Dem/eri Ue Türkiye Demir ve Çebk f ibrik alan mü-sum muhasebe je'ı Mebmed Ali TetazsaCnr'ua avasusarnara«rm: dün Bev-oghı eefcfuaaa rncznuı lapanda ıcrs adflmıaUr Genç evlileri tebıık eder, son;uz saadetler dOerız İzmir rnuzufl) — Izmtr beiedtye mbl Behçel t'v Un Tasviri Efkar aetesi aleyssna açUgı hakaret darss-stna t--velkı cun I rai İr bsruad ssUpo esca mahkemesinde bakılmışta* Bu dav asa buyuk bir eaMtmznıyst atfeden belediye refcSmtze bas lana hsııııiuaj avu':aü vrkalrt ediyordu Suçlulardan yalnız Taavtri Efkarın yazı tileri müdürü Cıhad Blban muit kem ey e geaDustl Duruaauı evrakı oanmduktas sonra, belediye reisi namına aoz alan avukat Sabei Savcr — Tasviri Efkann betadiys reaS-nm sokaklardan kerimi kendi ismi ol vermu) olduğu baklandaki mesele Ü-atrınde durdu Vs hası Siy 0 rakSad hu yolda u-ııııl ebnenin matbuat knnunu hurııyruıu auııaluzısl demsk olduğunu bildirdi Ve bir dr mahkenasyr ıscBcr brrtl-gı laaatzdn bir trludhfcal İbraz etti Bo t kzibde kıçUrr brh «ınm belediye re-M laakhııaaa Taavıraa SBaBkaavSrfcsnB-den Kand em r hiç btr cey edyleme-dıf| yazıb ılı CDasd Babm bu tetrzhV ( ,1-jı rramb-!¦¦¦—«¦¦ yine aynı aahu tarafın yazdmlmiî ve ayni |ikaycti muhtnvl bir raporunu İbraz elti vs fu yolda müdafassuu yaptı: — Bej avukatın tenkid bile o anıran aklide yazılan olup da hakaret mevzuu babacı kaiaaderekienai merakta bekliyorum Hakaret diye u-zerlerıne aldıldarı h ıdıeleri ceza kanununun «Sİ İnci maddesi mucibince her zaman iıbata hazım İzmlre getir gelmez bize müteaddid yeni ılhırlar yapıldı Onları da Uhksc eOıııyoruz Ve icab ederse mudalaa uraaıada auylıyecefu Msfakerne Utanbukla oknıyan dater •uçlıılarm rttınabe aureul* ıladalerı-nin alınru-ı-uıa muhakemenin ajıa 24 une taÜkine karar verildi Dava tnnirde alaka uyandırdı Belediye reisinin avukatları davayı bir belediye reisi - gazete davasından çıkararak, İzmir |ehnne hnkaret ba-Une kBİbefanek ia1ean«tezUr Cıhad Blban hadisenin bir belediye meşalesi olduğunu ve bu r^Bkidlerin belediyenin i;terini düzelt inek kayuaile yapıldığını söyLyerek hadlsemn avukaU^nn anlamak veya anlatmak istedikten sekildo olznadı-Ijını söylenı,tır | Radyo Programı "Bir ibret dersi: —--- Şube müdürüne "kahve parası,, diye 20 lira rüşvet vermiş I Dun akşam geç vakit onat 20 de yedinci asliye ceza mah-kemesindc hem gülünecek, nem asBaaSaâaaâ hem de ibret s-lınatak, çok enteresan bir rur-mümesbu-l davası gurülerek neücelendiriktı Mahkemenin safahatına ve tutulan i!k rapta fiüTB vaka sudur: BeaiktaâUt Saman uık eledin-de beliye hariıallarmdan Pc-ekmekkfrın çaoko tavalarda pnoHl- fl tltkelı Ramazan Ayhan bun nsesutı bsUtf eaaUslertkr Bu leklıf tetkk rdUecektzr ı 1I/B/1S40 CUWA 7J0 Program ve nıernbıkct ayan 71* Mürak: Hafif musiki proeramı (Fİ) r Akan* haber tan ¦ 10 Ev kaSSU — YemekJiıSad 820/1 30 Muzık pmgı ainimn devamı | 11» rıucıasa ve me-nlehet vaat avazı i: S0 Asus haberleri H0S Mfizür 13rO/HOO Muzlk Sarkık vahiler (Pi-ııe» Prssrsss w mc ıleket saat ¦yan 1805 MUztk: Popular havüar (Pl) 1830 Müzut Anadolu halk havaları 1B50 Müzik: lUdyo Satng Triosu (1 Oasafc ve Atst boceMerı) 1815 MluOk 1045 Memleket saat uyarı, ve ajana B k n 22'i"ı Miızık: Radyo ılon orkestr program inin devamı 2300 M ürik: Dans muzigl (PL) 2323/2330 Yarinki program kapanu, -* dan bir müddet evvel Belediye müstahdımın şubeSi müdürlü -güne m oraca t ederek bir gözünün kör olmasından dolayı iskelelerde hamallık edemediğini ve kendinin başla bir yere k a yel t manini Ilca etmiş Av- nca bir de doktor raporu alarak isüdasma bağlamış Şube müdürü bu müracaatı dikkate alarak icab eden mua-\ meleyi yaptırmak Üzere kendi-sîno vâdda bulurımıuj, fakat Ramazan bur türlü bu söze ı-oanmanuı, keodııun atlaUldı-ğım sanmuj Dun gene bu bususda baa vurunca kâtiblc-rûain de yanında: — Merak etme Seni iyi bir yere vereceğiz, diyen şube müdürünün bu süslerine karşı bir aey söylememiş Fakat ne düşünmüş ise düşünmüş, dışarı çıktıktan biraz sonra gelerek müdürü yalnız bulunduğu o-jkumrlı ziyaret ite: — Bunu bir arkadasınız gönderdi Diye bir zarf uzatmış Şube müdürü vaziyettân rjübhelene -rek zile baanuş; kâtib Ruhaar Kkh: ile Osmuu rağırtarak onların huzurunda zarfı açmış ve çıka çıka içmde onar Ursak iki banknot çıkmış: — Bu nedir Ramazan? diye soran müdüre Rama - zan :u cevabı verruag: — Kahve parası Ve tabii derhal bir zabıt tutularak çube m I »1 unıik' 20 bfa kahve parası lütfeden bu kor hamal mahkemeye kadar ge-tirüuutt UM kısa soruyor ve Ramazan cevab veriyordu: — Evet, ben wıdım Cahillik etmişe m Af buyuranın hâkim bek — Ne diye verdin? — Kahve parası yapar sandım İşim o bun diye verdini — Sana buz vtmuıdrr İyini yanacakmrrntş Buna ne lüzum vardı — Cahillik ettum bey um Af buyurasın Sonra bube rniıduru Muharrem, kâbb Osman ve ituhsar Ekmckçı dmiendıler Hepsi aynı ifadede bulundular Nihayet müddeiumumi söz aldı vo Ra- uw: ıı ¦ tL :,t b' t l k r 1 -, ı , - i ru anrak paraanm müsaderesini İstedi Mahkeme ise Ramazanın vazıyetim gos caıune alarak ne kendiHinin tevkifüıe vo ne de paraıanın rousadereamc kanuni imkân olmadığına, ancak 200 kuruş muhkeme tuasrafuun kendisinden tahsiline karar verdi Zavallı kör hamal, mahke-medon çıkarken auhs müdürünün yüzüne utana utana bakıyor ve: — Bu* daha mı? diyordu Tövbeler tövbesi boyum! bı-tns gire Almanya rrı^ünki tefen-Tıkuou bun lısiumryets doğru goturiiyejr mu? Bu cihet tedidke deshar Almazuat-zs hdaresı vc ernrl altrnds çıksa rjıeşhur Parla - So|r gazetesi Ikl tarafın da aylık uyyare üaşas-Unı müsavftaftlı ıyar Yanı Ikl taraf da ayda 1B0O - 2000 tayyare yapabthnektedir İki tsrm-f ın da ekads büyük ¦--"*+-"*»¦ tayyare vardrr Almanyannık] malûm oünsznakla beraber ln-gilterenın bos binden fazla tayyaresi olduğunu gene aynı gazete tıni'kt- mu Bu miktar tayyareden Almanlar ayda 1300 adedinin düsürüJduğûrnl iddia ediyorlarmış Halbuki lagılrs insaab aj»» da iki huıe yaku olduğuna gurs) Vhnarlann iddiası doğru obza bde îngüiz Uyyare İcri eksfl-miyor, bılâküı artıyor, bu arta] Alman vesaikine göre ayda beş] ata yüz taneden mı ibarettir T Buna Amerikanın -Hindiye, kav dar verdiği ayda 300 tayyare» ilâve etmek lâzımdır Halktık Amerika ve Um"\^a bu nıürta rm iki (hattâ ut) miatıne karıldığım bir ay evvel bahea vernusîletTİİ, I Bu hcsabça İngilizlerin tef avvuku adamakıllı esas etmeleri gecikmıyccektir ] Almanların havalara halaca olması için ins-ıiız avcı tayyare-1 ermin ortadan aaSstaal"" İngiliz usierının harab ounaaı, ingiliz limaıılannın ase aramı -k bale geuueau lâzımdır Şu bir aybk bava harbmbı neticesini iki taratın iddiasını da kale aim ly arak bi taraf sns tedkâk edrlns Henüs hır, bar hava harta otrnarn; Ur ki Ingı -uzler karadan ve havadan m kabele etmesinler Alrr-a tay-%-arelerini, Ingüız avcıları derhal karşdryorlar Her hava harbinde düşürülen Abusa tayyarelerinin btr kı-mum aves-larm düşürdüğü sabittir Demek kı ne üsler harab olmuş, ne de ln-ılız tayyarrJen bir tarafa -ınecak saasaâT iTiilmıçlarfl ır Bılâaü bozun ü* • bee yüz tay-¦ ire:, u kafuelerie -apihtn bat hücumlara - kı bunlann buyuk bir kısmı ava Uyyarekmdtr -daha büyük kuvvetler şevkete meğe muktsdır u um asalar 1ar giüzler havadan muksheieyi keserierdi Evet amma Almanlar da bir çok İngabs f*mr icraat, uu ıneyanda çok kuvvet iı bar oars-jı olan Londraya taarruz etmekten alıkaonauyotiar; diye bir iddia ortaya nUlaınaz, Gök yiızunün nûntrutetı ıbıbğı ıçmde Japıian yüzlerce layyarvd-ii bar inamı bululdars karafarak, bu* kısnu çok yukasklcıe çıkarak ve oadaa pike uçuştyle baa şehirlere bomba atalubrler Bunun ününe geçmek kanıl olmıyor Nasıl kı aded olarak Almanlardan dün uLılııklaruu kabul eden Ingdu to^yyarelerı-rün de buı kılosnr-trc uç Hıktan sonra Berluu yakıp yıkmalarına Almanh,r rasuu ulanumak -tadırlar 1-iaun ve mniaiaamn kıymetim mubacıuı1 rc vsrdıre-bıkictı mı arlarla ulçulmek lazımdır Geçen cumartesi günü Londraya en büjTsk hUcuuüsruu yapan Alman Uyys»ksn 5a0 aded adi Bun 'rm 99 tsness drt-=uruürıus mudur? DUsaaHüsnue ise Ingıbs adadan üzerinde hava faikıyeti Alnmnlarda dssrıldıı ve böyle de olunca aftılâ tesebbut-unü daha çok b«-klıyeceı:ız Mm amalık Churchüi İngılarJcrı her gün istilâya maruz inusler gibi daima uyanık buhınduıuutkta hak-bdrr aVhsrt bVVFA YENİ , NEŞRİ YATİ MahkûmLann bayatlarını tetkik eden mubaırüleruTiİTden Talât Sö-mertn «Ahlâk MahkûmİOT adh kitabının ikinci sayuu r-ın Katilleri» çıi¦ ıı-' haıbUerın lıaklkl n*a-eeıalaruu gcateren bu eaerı okuyu-eularunıza tavaiye cderir 14 EYLÜL 1940 Cumartesi Üçüncü Yıl - No 853 GÜNLOK SİYASI HALK GAZETESİ İdare Yeri Naruosrnanlyf' No 84 tntanbul Mcrmİ: TENİ 8ABAII istanbul TET-EFON : 20795 Her yerde 5 kuruş Muharebenin yeni şekli li: ¦ Almanlar Injrll tereyi mvU ve keyif için, vahal bir kftiJnni hırsı kcin bomhfda-¦uyorbu* Mecbur «IdakLın kefn yaptıkları şeyin fens el-Ongunu büe W!e ve btenıiye krtenılye yapıyorlar Çünkü »iki ın: 1 ınlır hOQ 1 re, B kiMinıırJır Galebe ederniye-eeklerlnn yüksek mahafilde •maiyet crtbrrıişlerdir ObbbbV abı Mr vasiyete duşnın-derdir atı-ÎMM olmaktansa in-M-ı-•lnuM tercih ediyorlar Yazan llusr\»n lı! I Y \l • I g ngilizler BerÜndo Rayiş-0 tag binasına tayyare ile bomba atmışlar havadisini ilk doyduğum zaman birdenbire a-•aba bunu Almanlar kendileri ¦d yaptılar diye düşünmedim dagıL Çünkü malûm ya Nazi-kar komunuıUcnn icabına bak-¦kagn bir vesile icad etmek için evvelce Rayuru£i kendileri a-teşc vermişler vc bunu sosyal demokratlara aLf e İmiklerdi Çimdi dc ayni tabiyeyi İngilizlere karşı takib etmeleri akla ¦Klebülrdl lUyujtag binası da kk; olmazsa bir İse yaramış o-kzrdu Fakat Almrınyanın gayri askeri hedefleri ve bütün stvfl balkı bombalamak için aabeb ve bahane arayacak devreyi çoktan atlatmış ve Londra-jı kana boyamış olduğunu dü-afin ünce Rayıştagın hakikaten har İngiliz bombasiyle yıkılmış «e tutuşmuş olması daha ihti-aaale yakan göründü Tayyare muharebeleri maatteessüf İnsafsız, kontrolsüz ve vahşi bu- şekil aldı Karma kan-fdı propaganda neşriyatı bir tasada bırakılarak füıyat göz ö-afinde tutulacak olursa harbin İn tarza dökülmesındo bütün ¦siln kT ve manevi mesuliyetin Almanlara terettüp ettiğine kCJnnctmek için zerre kadar te-raddlld edilemez Zaten tabiatın ahiÂk m II lAh aza Kırın dan mahru-aatyeüni beyncümlel siyasî pren-atpier için bir örnek olarak ileri asrren Nasyonal Sosyalizm felse Bası için İnsaniyet mülâhaza]anası ehemmiyet vermek, pek fazla Ur lüks teşkil erlerdi Yalnız Sk gUnlerdenberi bu usulü takib etmiyerek buna şimdi müracaat etmelerinin hikmeti s»kati celbedlyor Berlin radyosu, InglUz milleti Onırchıll gibi bir adamı kendi asamda gormc^o tahammül et-takço Londra bombardımanı lazTinda felaketlere daha çok ¦aman mantı kalacağım ilân e-derek Londrada hastahancilerin, mekteblerüı, raatgele ikametgâhların tahnb vc eolnk çocuğun katledilmelerini Ur Chur-cfnD'den İntikam almak arz um-b nah etti Berlin telgraflan asgütereyo karşı mukabelebll-aaleil hareketi yapı kliğini bil-dkedıler UukabelebltnıaBİ yapıyoruz demek, ingilizler, Al-anrnlsrm gayri aakeri hedefleri-zd bombaladılar, biz de ayni iayl yapıyoruz demektir Bu •Belerin bundan başka hiçbir manası olomıyaradı halde arkasından maarnafih askeri he-•kdîerdcn başka yerlere bomba ¦Zalmanuştır cümlesini d*1 İlâve etmekten geri kalmadılar Bir a-ftfc İtirafın arkasından bu yoldaki aoalenn ç,k rr, i ka-kseagı ve efkârı umumiye üzerinde hiçbir ryl tesir yanmaya -cağı aşikardır Bu edeler, Alman proraurandasvFU) ne kadar sar bir mevkide kalarak ne ¦Oyliyeceglnl ştfjmıs, olduğu-atu btr delilidir m Blkeeyln Calıld YALÇİN '•osu S DncO sahlfedej ^ Avrupada harb J Almanganın Ingiltereye hücumu yakın -m- — — ¦ Alman Başkumandanı Goring1 le beraber JVıanş kıyısında Bale, 13 (sa) — Reutcr: Basler NaUonalrellurm gazetesine Bellinden çekilen btr sa sahlUrıinde bir mahalde mareçcl Gerine» mülâki olmuşlardır Berimde umumfyeUe tahmin edıl-diglnc gtire Imrütereye kartı harekat kesit bir surette artacaktır Şimdiye kadar tıuu'ıtereyc 7*PÜsn hücurr'arm daha çok şiddetli bOeurr-lam bir mukaddime olduğuna İşaret •dilmektedir İncili/, kral mm sara) ı yeniden bombalandı Londra İS (sa) — İstihbarat nezaretinin neşrettiği bir tebliğe, nazaran bu sabah Bukincham sararma bombalar atılmıştır Haur azdır O nrad^ sararda bulurun kral ve ingiliz tayyarelerinin tahrih ettikleri Bfjrlind 1 Brandecdnırp abadnrü kraliçeye btr sey olmamıştır Londranm hail BerHn İS (a-a) — D N A: Dûn Londra Özerinde ucan Alman hrüksaf tayyareleri, lehrlo zaOteaddJt ke vs duj mahallerinin marjzarssmın [Sona S OdcO aaır*d«] Buğday, arpa ve mısır ihracatı menedildi Hükûmef yeni rekoltenin kat mikdarı belli oluncaya kadar bu tedbiri ittihaz etti Yeni seno rekoUoMnin vaziyeti ani açılıncaya kadar ban tedbirler almağı lüzumlu gören hükümetimiz muvakkat bir """"" İçin buğday, arpa rc mıarr ihracatını menctroiştîr Hükümetçe, yeni rekolte anJa-Bihncıya kadar Avrupa ve diğer dünya piyasalar tedklk o-hınack ve ihraç fiyatlan yeniden tesbtt edüdıkten sonra ihracata bağlanacaktır Bu karar dün istanbul piyasasında heyecan uyandırın ıstır Çünkü bazı tüccarlar Almanya ve diğer memleketler için mühim miktarda stoklar hazırlamış bulunmaktadırlar İhracatsızlık yüzünden fiyat- lar düştüğü takdirde bu tacirler mühim sararlara girecek - lerdir Haber aldığımıza göre hükümet fiyatların düşmesine meydan vermiyecektir Bilâkis fiyat!, daha ztyade yttkaelme-aı memuldur Toprak Mahsulleri Ofisi yapmakta olduğu mubayaa ta arttıracaktır Alman anlaşması meriyete girdikten sonra, bu melekete anlaşma hÜ-kümlerine göre ihracata müsaade edilecektir Dün bu madde-ler Üzerin do borsada ehemmiyetli satışlar yapılmamıştır Piyasanın yakında tabii vaziyete geleceği ümıd edilmektedir Yeni edebî romanımız DÖN Sizi heyecandan heyecana düşürecek çok meraklı büyük bir aşk hikâyesi f» e ¦ Yeni kış programımızın ilk eserini teşkil eden bu güzel romanımızı bugün 3 üncü sahifemiz-de bulacaksınız Pazar musahabeleri Büyük edib ve romancı Esad Mah-mud Karakurdun her pazar günü gazetemize yazacağı musahabelerin ilkini yarın gazetemizde okuyacaksınız Mıırad Henughı ^ Afrîkada harb""^ Italyanm Mısıra taarruz hazırlığı Ansaldo'nun manidar bîr nutku 18 (su) — D- N B: Tel,-rafn gazete-lı İli dlreklonl B Aznaklo radyoda İtalyan ortrustına hitaben yaptığı kooııaaada Irydltere-Ubya evpbesınln kati stratejik e-hazrurüyeUnl belirtmiş vs aflyla d«-¦Sstlr: — Pek rskın bir zamanua, tesiri Londra Üzerine ablan son bombaların tesirini geçecek bir bombsnın Londra semasında patlaması pek muhtemeldir Bu bombayı, lakende-rlyeden alınacak bir telgraf teşkil e-[Sonu S UncU aahıfede] İTALYAN İN FRANSADAN TALEBİ Şimalî Afrikadaki askerlerin terhisini ve erzak stoklarının verilmesini istiyor Nevyork, 13 (ss) — Heuter sjan-smdan: İyi bir membadan bflduddiiine #öre Petain bukOnıetinden İtalya, glmall Afrikadaki bütUn Fransız kı-taatımn Urrhlfinl Almanyada l*-fall altında bulunca Fransadakl kase mr\'addı atokl-ırmın yUzda 68 inin tenlimin! Utenıl$tlr Bu ıkı talebin reddedilmiş oUu&u rivayet edilmektedir Vasııurtondukl diplomasi UahnU-hDdc tahmin edlldlfiinc göre bu red-dln ncUykci Pctaln btlkılmeUnln ve İ3tal altında olmıyın Fransamn skı-bcU üzerinde şiddetle hissedilecektir îtalyanın terhis talebinin 200000 klfliden ibaret olan |lnıall Afrikadaki FVansız askerlerinin de Guul'c taraftar olduklarını Üfln etmeleri kor-kuıu nasına Istlnad •tmektedir COnkU bir hal vukuunda Akde- niz DUmtakasUdakl loflliz kuvvetleri l*nis tnlkyaıla takaiye edibnls ola -çaktır İtalya, Tunus ta Fransız kıtûatının taevcudlyeUnl Mısır'a karsı yapın okta olduğu afkorl »efer İçin ciddi bir tehlike tel&kkl etmektedir îyi mılâmat slmnktı olan bir meni bada tahmin edildiğine göre mihver devletlerinin lalelilerinin Fransa tarafından radded ilmesinin Petuin bflkOmcUntn bllmecbuıiye cekünıesl »«yahııd İtalynn - Alman IszfnUnln Tram-ımn i-"ıh alUnda bulunmıyan •ksamının tamamına veya bir kıs -rama teşmil neUcelnl tevlid edecektir »ı ı« - lzmirdekî Atatürk evi müze oluyor İzmir 13 (aa) — Birinci Kordondaki Atatürk konağının frmlr belediyesince nıûre haline İfrazı kararlaı-un'ırı ve bunun İçin fanllyde ge-cDmlstlr Sovyetler ve Tuna konferansı Moskova Berlin nez-dinde resmî teşebbüste bulundu Moskova, 13 (u) — Tae a-Jaıifi bildiriyor: Meveud Tuna cnıernasyonai atatiİKünde tadilat yapmak m ak ¦adiyle Alman hükûmcU tarafından Viyanada bir enternasyonal Tuna meseleleri eksperleri konferansının toplantıya davet edilmesi hattatın*», alman ajansının ve Ahsan radyosunun verdiği haberlerin yabancı matbuatta lotıran münasebetiyle, hariciye halk komiser muavin Vieinskj, 10 eylülde Atanan büyük clçıri kont voo der Scbulen-burx*u kabul etmiş ve 8ovyetkr Birliğinin, Tuna devleti sıfat! le, Tunada seyreasiln rejimine l&kay J kalamıyacaguu ve Tuna-yı alâkadar eden meselelerin halline uUrak etmemealılı eyle-mryeceğiol büyük elçiye bikhr-[•onu S OncO aarıifeda) Başvekil izmîre hareket etti Başvekil avdette Helayı ziyaret edecek P -o- Ankara, 13 (ta) — Başvekil Doktor Refik Saydam bu aksa» eksprese bağlanan hususi vagonları ylc İzmirc nıUtevcccılısH şehrimizden ayrı İmiktir Başvekil Istan*yonda, VekhV lar, C B P genel sekreteri, mebuslar Devlet Şurası ve Divanı muhasebat reisleri, askeri ve mülki erkin tarafından ugur lanm ıstır Başvekil tırniıden avdetinde Hataya gidecektir B*ı ıııkıiım Dobrucanın işga line başlanıyor e- ' BİDn-eç, 13 (a-O — DN B ajansı bildiriyor: Bu sabah Demirmubafızlar ttonj t OncU aahlfadc] Vapurlara fazla yolcu alınmıyacak İstanbul mıntaka liman reisliği kat9î kararlar aldı tamir hattına bdîyen vapurlardan hulış Münakalât Vekâletinin emri ftzcnno İstanbul Mıntaka Liman Reisliği bütün deniz nak • liyo va-sıtalarını sıkı bir surette kontrolden geçirmeğe başlamıştır Bilhassa tahüsiye vasıtaları Uo vapurlara istiabından [Sonu S Dncü «ahlfede] SABAHTAN SABAHA İzmir Fuarına hayranlık 9 • Fuarı ziyaret eden eskî Mısır başvekilinin ihtisasları -o- -T tamir, 13 (La) — Puan a-yaret maksadiyle şehrimizde bulunmakta olan sabık Man ba-TvekıLİ Zıvn- pasa, yaptıkla-n muhtelif gezintilerle Izmbı Kültürpark ve Fuarı hakkındaki intibalannı Fuar hatıra defterine yazdığı şu cümlelerle ifade eylemiştir: "Hassaten İzmiri ve fuan t yare! maksadiyle geldim KıTk tür parkınız ve Fuarınız ruhlara cidden inşirah veren ziyareta layı;, eşsiz bir eserdir Dünyanın bütün fuarlarını sıkstk ziyaret ettiğim cihetle İzmir Fuarı kadar mükemmel bir fuar görmediğimi vc saha genişliği itibariyle de daha mükemmelinin yapılmasına imkân olmadığını soyleyebiUrim D Un yanın ea mükemmel bir Fuan olmasına namzed bulunan fuarınıza İzm i- | rc vc Kültür parka cidden hayran ve meftun oldum Umumi Harbden evvel bir kaç kereler vapur uğraması mO nosebetiyle izmiri görmüş ve gezmiştim Fakat şimdi yeni İzmiri çok modern ve sıhhi bina lar la tezyin edümiş buldum, lzmirin istikbali pek parlaktır Eserlerin tetebbu ve görüşler mahsulü olduğu anlaşılıyor Bu görüş ve zevkiselim kabiliyeti lzmirin belediye reisine nasib olmuştur Doktor Behçet Uza, hayranlıklarımı bilvasıta bildirdim,, İcra kanunundaki tadiller tera hâkimlerinin ve dairelerinin işi büsbü tün çoğalıyor; şimdiye kadar iş takibi çok güç olan bu daireler şimdi ne olacak? Adlie4h-kî Ut dairesi gunun hİr çok saallerind*-bir mahşerdir! cra ve iflâs konuna tadil, tatbik edilen kanunun ortaya çıkan eksiklerini tamamla* [Sonu 2 ntl tahlfcdcj Conub sahillerimize düşen italyan harb tayyareleri İki tayyare Finike sahillerinde battı Biri karaya indi 7 İtdiyan zabit ve askeri enterne edildi Ankdu, 13 (a,a) — i/9 eylül 1940 gecesi Finike »atililerine İki İtalyan harb Uyyarninin ftrun nellcennd* ı- milıcllebsbndan alü klsi-nüddet aonro meıkılr mahalde İtalyan İm d «di »ıhhl tsy-lafıod-n almıp guturuldugO ınmırur Mezkûr tayyara «Undan karaya çıkarılan sn zabıU enterne edilecek -n Uı» ji'Ivi bu müddet san «tır Knrayu inrıı t»yare Ankara 13 (aa) — B ey Kıl gürsı bir llalyıın harb tayyar eninin Füüss sahil Ur ını tide dulyan mevkiinde Bey mehk kuyu onılndekı dU'lıl£e tndlgl ve bu lavvarMÜn mahalli makarala- tndıği tun bir le gele yarcsı haber murett bir ha Ur Du ra balı den alman ve oa afDed-rberi bin Oi0r edil k! ilden erteru ¦ğı haber alınmıştır r k SAYFA YEM SABAH 14 EYIIÎL 1010 Türk Nasıl Harbeder? Bir lurk müfrezesinin buyuk harbde gösterdiği kahramanlık Bundan bir kaç can rrol «Türk nasü harb ıdJvT» baıl|ı allında «Cali! Dinccr» İn «ki bj harb hatıramı cesretıruftık Ok uj ucularırnnı aracında buruk bur alâka urarduaa ba Tandan sonra emekli subay lanrnızdaa bu gibi kihnmarUk vak'alanna afl müteaddid mektuplar ve hahralar almaktayız Bu maktu plan ytne ayni bfcjUk alünda vc sırası İr ncfrrdlyo-ruz: İlk hatıra Bur-ızud ısında Çakıl tap •okafi 15 numarada sakat şubatlar -dan Nccib Çağa Uya aittir Bu tat bâr kaaramanlık vak'-ıuu *oju» »nian- 'But Türkkrin nasıl merdce vc nasıl yılmaz gözlülükle harb ctügınuzi binlerce, milyonlarca kahramanlık ve »ehamet vak'a-larîylc ut bat etmek »şasen turu ü bir hareket cayılır Tarihin, harb tarmlennin her yaprağı, her sayfası Türkün nasıl harb-bettığini altın anlarla gösterir ve zaferlerin sonsuz Deş'ele-h ile kaydeder Muhterem Celal Dmçerin gazetenizde neşredilen yasasında Türkün anadan, bahadan kalma merdeo mücadelesi hususundaki fikirlerine hiç bir şey ilave etmi-ye lüzum gömüyorum Türkün mücadoresüıi tasvirin yazmış oldukları biricik misali teyid için bco de Umumi Harbde bizzat şahidi olduğum bir ikinci ve belki de milyonun -cu misalini arzetmekten kendimi alamadım: Büyük Harbde nıensub bulunduğum Maun ileri mevziinde, ileri karakola memur bir cüzü-t -mm atea kuvvetini teşkil etmek üzere ağır makineli tüfek takımımla birlikte bulunuyordum Hava son derece aıcak, etrafta öldürücü, boğucu bir sessizlik ve sıkmü var Cnmizde bulunan külli kısım ile aramızdaki mesafe sade bir çul Böyle saatlerde ve boyla gecelerde sinirler gergin bulunuyor ve in -san her seaden her ufak hareketten kuşkulanıyor Bütün geceyi, bu sinir gerginliği içinde hareketsiz ve sessiz geçiren ileri karakol sabaha doğru bir keşif kolu çıkarmak İçin tertibat aldı Iıerieüü öğrenmeğe, düşman vaziyetini anlamağa lüzum vardı Meçhıüı-yrt inşam büsbütün ve barbet mekten daha ziyade barak ediyordu, Nihayet I ,m uuzuade brı yedek Asteğmene sekiş er ve bir onbaşı ile dıişman vaziyetini öğrenmek, ileti karakolun ucu olmak vazifesi verildi Onlar da daha ileride çifte nöbetçi çıkaracaklardı Henüz sabaha bir saat varken bu on kişilik keşif kolu ileri batlımızda o gecenin muayyen parolasını vererek düşman tarafına geçti ve ilerledi Araziden istifade etmek üzere vc binbir dikkatle ilerliyen bu ufak kuvvet şafakla beraber (Biri Mansur) denilen bir vahaye ulajjnualar; hararetin tesiriyle bofalnuş olsa mahralarını buradan doldurmayı kara Ha-t ı rm ı; I a r dı işte bu sırada dağoık hir halde toplanarak yem bir tertib almak üzere bulunan keşif kola; bürk-nbire bir düşman süvari Yazan: N Çağatay f Şehir ve Memleket Haberleri ) SABAHTAN SABAHA Yeni Sabah ABONE BEUEU TSklre BaaaM 400 Kra 1700 Kra •tNSLİK • AYLIK I AYLIK I AYLIK 7»0 110 14» a 14 Eylül 1940 CUMARTESİ 11 Şaban 115* 1 Rumi Eylfll 1356 Gün 26B Ay: S 1*40 — Hızır 192 GUncı Otla İkindi UM 548 »21 Ezani 12 it 1S42 Vasati *4upm Yatn İmsak 1200 133 »36 Ezan) UUl IB66 a 08 Vasati kesif kolunun yakndan ateş bas kınına uğradı Düşman; Türk ileri karakolunun bu mevkiden su alması ihtimalini düşünerek buraya baskıncı ve gozcU bir süvari keşif kolu göndermeyi ihmal etmemiş ve kuvvetim de 16 nefer, 2 onbaşı ve bir zabıt olmak üzere oldukça da takviyeli bir kadroya tâbi tutmuş olduğundan; keşif kolumuzun mevcuduna göre bir misli kuvvetli bulunuyordu Fakat bütün bu faikıyete rağ men Türk keşif kolu kumandam ile mürettebatı biç bir ydgırüık göstermeden, bir saatlik tortu bir ilerlemenin yorgunluğuna bakmadan drrhal düşmanın yaya olarak gizlennuj ve ken • dilerine ateş açmış taltmduklan bir siperdeki keşif koluna taarruz etmişlerdir Birdenbire "süngü tak ve hücum!,, diye mında eden yedek subay Durmuş; düşman zabitinin kendisine tabanca île ateş ederek sol kolundan ya-ralanro asına rağmen o da sipere ve düsmau zabitinin üzerine atılmıştır Bu korkunç boğuşma çok sürmemiş, bir kaç saniye içinde no ti çeleni vernuştir Çünkü on tane Türk genci; Türk askeri iki misli olan düşmanı kendi siperleriade aslanca bastır -maş ve silahlarım atan her düşman neferi, burunlarına uzanan Türk süııgüaünden kurtulabtl mek için ederini havaya kaldırarak teslim olmayı cana minnet bilmişlerdir Hele yaralı Türk subayının bu anda, bu boğuşmada, kendini tabanca ile yaralayan düşman zabitinin elim h«-r na-ıbuı ağzına vc dişlen arasına geçirmiş olması çok dikkate sayan bir tesadüftür Bütün hıncı vt» bütün ordu I mukadderatının şu andaki vaziyete ba|jb bulunan neticesini düşünmekle dofîan kahraman -bk ve yararbgı taşmış olan subay Durmuş dişlerini aıkıvenn-ce durman zabitinin iki par • ma*ını birden birinci bofhıro-larından bölüp alıvermiş Müd-hiş bir çığbkla tabancaamı fırlatan düşman subayı da derhal "ellerini havaya kaldtrark necata teslim olmakta aramıştır Bir müddet sonra, 10 Türk crirün 19 kısırdı düşman keşif kolunu o ervarda pzkdikleri binek hayvanları üe birlikte ileri karakohrmnz battma getirdiklerini ben bu f*ötk*nmle gordüro- Onlar ayni parolayı vererek hattı geçtiler ve alay kuman -dınına bu ettirler - silah maka-nizmalan da Durmuş tarafın -dan verilmek Özere - silâhlan, ı inineleri, hayvanlariyle birlikte ve biç birtade bir yara olmaksızın tealim edildiler T siniz zabitlerinin iki parmağı kopmuştu ki bu onlann esaretleri İçin de bu kadar kayıb çoktu bile Ijte muhterem Celâl Dinc-erin dediği gibi bizlerce malûm olan, bankalarca da b'*i*'rn***İ faydalı bukroan bu Ikinn misal: Oğuz ve Cengizıerm ahfadı olan bizlerin - eğer karşımıza durman olarak çıkmak niyetinde olanlar varsa - kulaklarına küpe olsunl Türkün bunlara benzer ve bcıuemca daha ne akla, hayale gelmedik menkıbeleri vardır Hem de yüklerce, binlerce, mü-yoniarcau-^ Nedb Çağatay TAKSİM SİNEMASI DUnden itibaren (940 - 941) mevsimine girdi İlk programı teshil eden GARY GRAND — JEAN Aınııi i — Süper füm TAYYARE POSTASI ÇOK BEGENİIDL Cenubi Amerikada Kuban ve H »viyan heyecanla geçen aşk maceraları çok alâka uyandırıyor ssssasal Bugün saat 1 ve 230 da tenzilât lı matineler Çemberlitaş sineması 18 eylül çarşamba gününden itibaren 1 İnci vudyon temlerine başbyacaktrr Sinema müdüriyeti, büyük fedakârlıklar yaparak bu sene Beyoğlıınun 1 inci sınıf sinemalarında gösterilecek filmlenn en iplerini ıntihab ve temin etmiştir Sayın müşterilerimizin istirahatlerini temin hususunda sinema dahilinde bir çok yenilikler yapılmıştır İstanbul Fiyat Murakabe Komisyonundan *• bılduc- ¦ da alım l Istaobulda mevcud bUûauım av1 ;ıu nukJaruu teshil c ban i oldu£undaa 1 — İlan talihinde hakiki ve huka I jahjlar ber hangi bir auaUa eue-rmde bulundurduk lan bilnmuan »a;, nev'ı vr m adarlarım bu ilan talihinden itibaren bej a {Uu ıcinde tstaobui : :«kabe bamiıyonuoa bildıre- ceaJerdir 2 —lUuu mOteakıb yapılan bl it : k ıuna - subnuaruun ve ıi Um tarüüru takib odan bcf ıj sunu t çında kasiden ılındığını re kime aaukusı bıld^-ılmtk furetue beyanı laıırndır 1 — 16 sayılı kıl anımı bukamletı dahilinde ellerinde sanatlarını ita İçin 200 küoya kadar sac bııhman udcı sb kucOk cszud aac beyanatusa mecbur dcjılduleT 4 — Beyannımrler istanbul RsaJ murakabe kocalsyesanks hitaben yazılacak vc Bahcckapıda 4 üncü vakit harda i -uıcü katla krnuü Tlcard IJu-durlürüne tevdi olunacaktır ¦¦,:¦ Bulgaristana giden üç kömür kayığı battı ¦ Kömür almak için bir müddtl evvel Bulgaristana gitmiş olan Hasan kaptan idaresinde 22 tonluk Fcyzibabir ile Mustafa kaptanın 32 tonluk Maşallah ve Ali kaptan idaresindeki 32 tonluk Hıfzırrahman kömür kayık-1 lan Ahtopolo vo Piremarto 11-manlarmda İkeo şiddetli bir fırtına çıkmış ve bu kayıkların hep si batmıştır Kayıkların mürettebatı Hasan vc Ahmed kaptanın motörlerile umanımıza getirilmişlerdir Lisanca zayiat olmadığı öğrenihniştir 51 numara, bir dulnıı parçaladı Şirketi HajTiycnin 57 numaralı vapuru evvelki akşam Bey-kozla Paşabahçe arasında seyrederken sia yüzünden Paşa bahçede İngiliz dubasma çarpmış ve hasara uğratmıştır M intaka Liman reisliği hâdise haktan • da tahkikat yapmaktadır Bir motor batmak telıükesl geçirdj İzmit limamna bağlı 24 tonluk lfıüuhüda yelkenlisi Bulgaris-taodan kömür getirirken Rumeli Karabumunun 15 mü açığında fırtınaya yakalanmış ve direği ile yelkenleri parçalanarak denize düşmüştür Kayık bu vaziyette Boğaza kadar gelmiştir Nüfusça zayiat olma -maş tu okuyucu maarif-de diyorki : İstanbul Valiliğinden : 3530 sayılı beden terbiyesi kanuninin 4 Üncü ve nizam namenin fl uncu maddesine İstinaden Vekiller Heyet: n:o t nihai olunan 3/4/1940 tarihi, kararın birinci maddesi hükmünce orta nekltb başlangıcı yası olan «13 dahil» yasından tubaren askerlik nıull-l-fkvctî nihayeti olan 4S dahil» yalına kadar her erkek yurttsa üe «12 djhil yağından *30 dahil» yasına kadar her kız vo kadın yurttasın ru-ıufl manalic hınsl yajlara ve ne çibi vasıflara labib olanların kısmen veya tamamen bu mükellefiyeti ila için kulüplere Eirmeje ilân en davet edildikleri halde gclmıyenlerin vüsyet İdaresi kanununun 68 inci maddesine tevtîkan para cezajile tecziye edilecekleri vilayet İdare heyeti karın ile ilan olunur c3Q8l BAYILANLAR ÇARPINTI ve SINIR BUHRANI ÇEKENLER NEVROL CEMAL DEN 20 DAMLA ALIRLARSA b'NaERl YATIŞTIRIR DERHAL FtltAHLARLaR £V!NÎOE MUTLtKA BULUNDURUNUZ Afganlı talebeler stajlarını memleketimizde yapacaklar Memleketimizde yüksek tahsillerini ikmal etmiş bulunan Af günü talebeleriû devair ve mü-easeselerimizde staj yapmaları kararlaştmlmıştır Bu itibarla yüksek tahsillerini memleketimizde tamamlnmış bulunan Afganlı gençler Türk vatan -¦ !: ıra gibi vekâletlerde ve diğer resmi müesseslerimizde staj y^pabUeceklerdir Maarif müdürleri arasında nakiller Maarif Vekâleti, maarif müdürleri arasımla yeni nakiller yapmıştır İsparta maarif müdürlüğüne Hakkâri maarif müdürü İhsan Kazan di oğlu, Karo maarif müdürlüğüne Zonguldak ilk tedri -sat müfettişlerinden İbrahim özdal, Manisa maarif müdürlüğüne bu vilâyet ilk tedrisat müfettişlerinden Bilâl Kutlu tayin olunmuşlardır Körnür yüksek fiyatla mı satılıyor Odun kömürünün belediyenin koyduğu azami satış fiyatından daha yüksek fiyatla satıldığı yapüan bir çok şikâyetlerden anlatılmıştır Belediye bu hususta takibata ballım: -tır Bu şekilde satış yapanlar yakalandığı takdirde haklannda kanuni takibat yapılacaktır TİYATROLAR Bu aksam Taksim Altıntrpe bahçealnda Değerli san'atkâr K^rakag ve arkadajlan BALMUMCU Trajedi 9 toblo Hava müsaid olmazdı kapalı yerde Bl'CCN SÜMER sineraasmda AIBERT PRE4EAN - DİTA PARIO ve Jll-FS BERRY tarafuıdan fevkalâde bir tarzda yaratılan MONTE - C'APLO'nun MEÇHUL KADINI İhtiraslı, entrl'*'iı ve hissi' büyük ve gü^el filmi görünlut Göz kamaştıran lüîca TC İ':- Uşam ilâveten MlCKEı MAUSE Bugün aaat 1 230 da tenzilatlı matineler Bu kırtasiyecilikten bir kurtulsak • MatekaldlerUl allı aylık yoklamalarının fuzuli olması haseblle kaldırılması içn bir layiha hazır-landıCuu Uc yıldır fcnzelcler ; a1 duruyordu Fakat bu yoklamalar lı-'ıla devam ediyor Her yi mUba-lftffaıu binlerce kıla k-'un, B'je-k-rle mürekkeb ziyan olmaktan, üıuyar, basU mütekaldlerin kapı kapı dolıjar-ık yorulmalirmdil masraf yapmalarından başka bir • yaramıyan bu kırtaslyec'li£ır bir un evvel kaldırılması Kin Maliye Vekaletinin nazarı dikkatini çekmeniz rica olunur Mülklya mUlokaldlarinden 2182 Hayreddln Tereyağ fiyatlarında ihtikâr mı yapılıyor? ıstanbulda satılan Trabzon, Urfa ve Kars yağlarında i on günlerde ae-bcbslz olara!; 20 - 30 kuruj arasında bir fiyat tercflüil görülmektedir Bu yûkseüs keyfiyeti belediye ıktı»d mü dürlUğil tarafındın yapılan recml tçt kikler netıtt ındc teshil otunmujtu Hiç bir sebebe istınad etmediii zannolunan tereff Ü berhane i bir ihtikâr eilphesi uyandırmaktadır Belediye bu hususda dcrhil ve süratle tet klkata bağlamıştır Yagtann Urfa, Trabzon ve Karsda yapılan topdan satı; fiyattan mezkûr vilâyet belediyelerinden sorulmuştur Bu ce-vablar Beutlfii takdirde yükselimin se-bebleri de n; olacak tur Bunun üzerine belediye her hangi bir İhtikâra mâni olmak için tedbir-| 1er alacak ve a£lebi ihtimal yv! için de azami satış, fiyatı tct-bıt olunacaktır belediyede Çavdar ekmekleri çok bozuk Şehrimİ7de *itdan ravdar ekmeklerinden belediye tarabndan yapılıa teftişler neticesinde alının numunelerin tahlilleri biç İyi bir neuce ver-mernistir Tahlillerin kafi olarak mey dana çücudıgına göre çavdar ekmek-lerlnia çeşnileri bozuk vc ekmek ima bade kullanılan unlar % 50 niabe-tindc kepeklidir Bu suretle 30 kuruştan sabuna-1 lâzım gelen çavdar ekmekleri 40 kurusa satılmaktadır, Dlger UtraMan belediye talımatna -meşine güre çavdır ekmekle -rmin ne sıklette olursa olsun kâğıda sınlıp satılması lazım gelmektedir Son günlerde buna riayet olunmadığı anlatılmakladır Belodiye bu şekilde hırckct edenleri cezalanduracakhr Yağ ve keten tohumu fiyatları mütemadiyen artıyor Keten tohumundan bezir yagi imal eden yerli fabrikatörler fiyat murakabe komisyonuna müracaat cdentk son zaroanlaıda mütemadiyen yüksel inekte olan keten tohumu flyatlan-nın normal bir surette fıkse edilmesini iıtemijlerdir Çünkü yeril beziz yjglorıntn maliyeti de mütemadiyen artmaktadır ISr Urafdan koylunun istifadesi dujünlıluıkcn diğer tarâl-dan da halkın zararına olan fiyat yükselmesi önlenecckHr Bunun İçin bütün keten tabumu mahsulünün İhracat birliği ile yeril fabrikatörler rafından mubayaasının garanti edil -m esi ve fiyatının da normal bir hadde fikse edilmesi dusünOlmcktcdir Bon günlerde yag ve kösele fiyatları üzerinde büyük bir fiyat yüksekliği baj goatcTmıjur Birinci cins şada yag lar 140 kurusa kadar çıkmıştır Dıger tarafdan kösele lıyalarmda dı yüzde 70 ntebetinde bu: lazl*lık vardır Bu vaziyet soe 15 günde husule gelmiştir Hariçten büyük bas hayvan derileri getirilmediği için kösele vc deri'fj yatlarının daha ziyade yükselmesi ue mümkün görülmekledir Demir saç fiyatları tesbit edilecek Ellerinde demırsaç bulunan • lar bugünden itibaren ellerindeki stok miktarım ve nevilerini birer beyanname ile M intaka Ticaret Müdürlüğüne bildiııne-ğe başüyacaklardır Beyannameler be? gün zarfmda verilecek ve bundan sonra vekâletin emri mucibince demir saçların satış fiyatları komisyon tarafuıdan tcübit edilecektir Komt:on pazartesi gününden itibaren bu hususdaki tedkikle-rine başlıyarak kısa bir zamau-da neticelendirecek ve demir saç satışlanndaki ihtikâr hareketleri tamamen kailinimlş olacaktır Fiyatlann tesbiti için Ame • rikadan getirtilmiş olan demirlere tatbik edilmiş olan formüllerin ayn; tatbik olunacaktır Sarhoş kadın mahkûm oldu Evvelki gece kendini bilmi-yecek derecede sarhoş bir halde sokaklarda gezen Abdullah kızı Emine polis tarafından yakalanarak adliyeye verilmiş ve dün üçüncü sulh ceza mahkeme sinde yapılın durulmasında sarhoşluk suçu sabit görülerek 3 gün hapsine karar verilmiştir Suçlu Emine derhal tevkii olunmuştur Eroin Satıcıları! Eski bir eroin satıcısı dün 907 lira para cezasına mahkûm oldu D Un besinci asliye ceaa mahkemelinde mühüu bir kaçakçılık davası neticelendirildi Eroin satmaktan auçlu Mustafa vc Osman isminde iki gera, büyük bir para cezası ile birer sene hapse mahkûm cdıMder Dava dosyasına göre asıl satıcı ve suçlu Müstafi bıJa -atıyordu İddiaya nazaran Müstafinin eroin sattığı mu-bufaza tenkil atınca ve altıncı şube lamından haber alınarak ayrı ayrı iki cürmü meşhud yapılmıştır , Alı Suavi Lsmınd" bir gence İşaretlenen 70 kuru' verilerek Mustafaya gönderilmiş ve iki paket eroin ablırlınis bir müddet ıonra gene işaretli 35 kuruş verilerek bir paket eroin daha aldırırken auç tsbıi e-dilerek cOrmU me^aul saptı tutulmuştur Mustafa İlk sorraıtla şöyle ctrvab vcıxrck itiraf da bulmı-muştur: — Ecn arknda^ard^n Osma nın evinde yatıp kaünyortım orada yiyip i'-rjorum Buna mukabil Cfcaııııun bana vcıdıgı eroin paketlerini istiyorum Ne yapayını* î;tm yo*t gucibn yok Mu-' n'anın bu itirafı ve ifşaatı uaerıne Osmaaun evinde bos kın vc araştırma yaprlmı^tır Bu araştırmada Ormanın pan-taluounun cemflde iki paket e-10in i-ınde iki gramdan fazla eroin buhnim'aftur Rurajarı baskı ola kaputuıır ait p-rvarı i^eruade Otr beje sarık olarak 4 gramdan biraz daha ziyade ayrı bir eroin paketi görülerek müsadere cJılmlath* Muştalanın sattığı ve Ali Suavınin aldığı ]mketltdeki e-ruin İle Onmamn evinde bulunan croüı ayn ayrı talibi edilerek hepsinin aynî cinaden olduğu görumıiü) ve Mjstafanın ifadesindeki doğruluk -utlasıl- Uunkü son durucunda bu cihetler izah olunduk! ın sonra Mustafa ile Oaman birer seneye fakat yasları dikkat-: alınarak lfuâtafı 11 ay 20 güne ve O-mm 10 ay 10 gun hapse mahkûm eklılaıiflercUr Aynen Müstafinin 320 Ura agir para cezası Osinanası ise eaâtî para «ezaları tb uarr edJerek 907 ura axır para cezası ¦Jcnıele- İcra kanunundaki tadiller (Ba| tarafı 1 Inclds) mak için yapılmıştır ve İlk tadil olmadığını sanırız, son tadil de olmıyacak&r ,^ - Neler değişti? Baskça tadiller müddet meselelerine, üalâhiyet meselcpine, istihkak davalarına, reni beyanında hapse ve nafaka davalarına aiddir 1 — Müddetler h'rUı'--'-nIf-Ur Şimdiye lıadar beş, yedi v« on gün olarak tayin edilen muhtelif müddetler artık yalnız yedi gündür Bu suretle bir çok" karışıklıkların önU aunacûktır 2 — Salâhiyet meselesinde ticari senede müstenid ilâmlarda itirazın ref'i ticaret mahkemesine gönderilirdi Bazan ticaret, senedi ticari addetmef vc gene tedkik mercüno gönderirdi Bu suretle dava uzar» alacaklının hukuku zıyaa ugrar kaygusiylc sened adi veya ticari olsa da itirazın ref'i arlık tedkik mercüne aid olacakta* Tahliye davalarında mukaveleye rağmen evvelâ sulh mahkemesine gitmek îcab ederken yeni tadil ile bu salâhiyet kra hâkimine verilmişti 3 — Hacze giden icra memuru, üçüncü pahsın istihkak id-diasiyle karşılaşır, icra hâkimi üterse tarafları dinleyecek, isterse dinlemeden takibin durdurulup durdurulmıyacağı hakkında karar verecektir Alâkadar yedi gün zarfında dava açmaya mecbur olacaktır ve bu davalar da icra da görülecek -tir I 4 — Mal beyanında btılunrm-yan borçlu hattâ borcunu ödemiş bile olsa hapse mahkûm o-luyordu Hattâ alacaklı vazgeçse bile Şimdi bu madde değiştirilmiş, bu ceza alacakbmn takibine raptedilmiştir Hâkim isterse para cezası da verebilecektir 5— Nafaka davalarında bom lunan nafakayı indirmek içm bir talebi, bu yoldaki cezayı -livanın sonuna kadar tecil ederdi Şimdi tedkik mercii bu vazıyette b-ter tecil edecek, ister etmiyecektir Görülüyor kî yeni tadil terki "icra,, dairelerinin ve hâl: mle-ıınm maluliyetleri b"j-dxîlûn artacaktır V\kıâ bundan dalayı İstanbul, izmir, Ankara Ribi büyük şehirlere birer iera hâkimliği daha flâve edilmiştir Fakat daireler? Bugüne kadar, bir çok saatler mahşer yerine dönen icra daireleri bundan sonra geçîleraiyecek erbabı mesalihi saatlerce bağlayacak bir hal alacaktır Bunun da bir çarc?inî düşünmek lâzımdır Behçet SATA | adliyede \ Cumhuriyet gazeleein-daki yaralama hâdisesinin muhakemesi Cumhuriyet gazetesinde çalışan baş makinist! o! îur-nefc kasdilo yaralamakla saçla yırYe ayni gazetenin hamallınn«lan Vanlı Mehtned Alinin muhı -Lcmesl dün ağırceza mıhi-'mc-sL'tde son safhaya gn-mi-jür İddia makamı suçlunun HU tam bîr teşebbüs olarak kıbnl vc 448 İnci madde üzerinden 18 seneye mahkûmiyetim ta-leb etmiştir Heyeti hâkime Irarar \"ermck üzere mahkemeyi baskı bu* güne bırakmıştır Doğum Mühendis kimyager Saadet Deniz Tekink; Mühen-li: kimyager Nedim Deniz Tekinin bir o-ğulları dünyayı gelmiştir Aileye saadetler dileriz Davet C Müddeiumumiliğinden' Istanbulda bulunan Bolvadin cera hakimi Galib Tolunayın âei!:n me- muriyetimize muraeaıU Davet C Miiddfllumuıııiâi"dın: tstanbulda bulundug"! »nla-atan Ayancık C Muddeiunıum si Hamid AUeıyuı oıeoıurıyeuınac muracuti 15 EYLÜL 1940 PAZAR Üçüncü Yıl - No 854 Yeni gönlök siyasi* halk gazetes! İdare Yeri rTuTnosmanlyo, No 84 istanbul Ulrjnt: TEN! SABAH istanbul TELEFON : 10795 Her yerde 6 kuruş Soğuk bir duş ¦BBlılllııılııhı TnmgmaAı nalım memnu n ıLrayaa tornaların aBalannde ¦ıııılj i lansla & tuncuk sorette rıeşrrjmt T*p-kaV1ıırrntoe sfkâyek soWVr Mat Sovyetler ts**ftnUn ¦olnlj ,t r^OeriMİKİne ih-bllft fjsteoeft bkçnkr harnfcı* hasıl shnilnajM da AJnmnbuTn hil--kaananlara m**xmfr ¦tathıhîrt» toara tsAflı ettik-mri aryasl battı banket btrta-Ittra sVsknTsrtnhra yol acmbUe-oak bir rı ¦¦¦¦ıa göstermekten crn ko? Iıı-uııı^lır raznn: IMseylo Cahld YALÇİN Alman telgraf ecuıteei ve Abrau rsdyosu Viynna-«b btr konferans toplanarak Tuba nehrin;1 * ırr ır-f-On mcscle-at kjklrmda mevcud beynelrm -U usul t» snlı^melerda degi-faktık yaı*iaca£ını bOyük bir jrcrr w iftiharla BAn etmrç'cr-«n atakaad Fransa ve ingiltereyi bu mi sanrı rlnıı «sak ve d fnrda bırakmak ve Ttma nehri tamamen bir Alman nehri imiş gfhj • -ı ı dr ııevrisrfaini kendi Bjk-riDe grim usul ve kaideJere kata tclnukü Bu harbde hep aaajsx^rmîn mrrv*ffakayetlerflo Bahir etroefc rotunu yüklenmiş «kan İtalyan çeteleri de Al -Bmsnyanm bu maksad ve teşeb-knYaûnü balkandın» bsUandırn an-BtOp duruyordu Fakat esasen Terste ve pek mu «nkknt olan bu muvaifakiyet ve esrine, birdenbire soğuk bir dula maraz kaktı Çünkü Sovyet-Bar Bû-ügt nesini ujAUırdL Ve Tona teenadv ben de varına, deki Mihver cktrletlcn Basyayı aWı- Lr BBBtal Daaa*maır;-Barsa hiçe mi saymışlardı T Yoksa Basyanın belki ses çakarma-pjssg üitzmah lizerino müesses Bar kumar ayunu mu al- ¦astard) Burası Bestirıleroea Fakat kerhı Uie Tunadn ieynsefaın üe alftkadar devVÜcrı Vryanaya İBbulc hazır! ındklan kaide San ; ılWn çağırmak Kfatnmunu takı ur eOneınıiîIer gibi gorun -BBİalvrlL Sovyetler Birliği oola-sa zahiren nazikane takat hakikatte metin re ciddi bir lisan A» Tuna meselelerinin kendi iö-tkraki clmad ı müzakere ve aeüV^kmrytveıvnı itiraz kabul etnez bir »rfcı'dc anlattı Artık aJr u ve İtalyan diplomatları hac rırattan ve af talebinden kvzfk» ypacsl bir sj kaim a-aam'j Bu hadıacnır Sovyetler Blrb-' 4Q t*e Almaıtyıuıın »nuunı aça-1 sağından ve hakiki bir mesele' teklini aİH^ezJrndan bahsetmek kata otur Sovyetlerle Almanya ansında ki münasebetler dostanedir ve arada bir ademi tecavüz raısakı vardır Halta rivayete nazaran daha derin anlaş-makar bü,- mevcuddur Bunlar pasmı beyanat de tsyid edilmiş hakikatlerdir Binaenaleyh Ü-, Bsrlcrinde münakaşa etmek ve kele ciddiyetle nndun fübbeye •BUjınek bir nesakıUnzha: teşkil satar Yalnız bu resmi ckosthaklar -kam habereiı hulunmak kabil olsaydı, bas mulahaaalar ser-s\e*xege nnkkn olurdu Her hal-ae eğer SovyeUer Birikti Üe A1 -Bianya arasındaki m iaa—ebetle -eki bugünkü ve yarudrj mahiye-II hakkında mütalou yttrütülursa bu küçük ve çATçaânık teşvişe ve izale e-iı ¦ hâdiseyi kamdan somaki mı İn «şefaatler I-stn btr sabeb teUklu etanekten Btyade kir Betice adratcaaek da-ka doğru olacakı annnuıriayız Sovyetler Birliı Ot Almanya aaasnnda ideoloji farklarının U-stanun bir tarai'u bırakılarak si UlLvıyln Caiıld YALÇIN (••nu I (IncC nMfedeJ ^ Avrupada harb"^ a ingilizler Almanların istilâ hazırlıklarını tahribe başladı Fransanın Manş sahilleri baştan başa yakılıyor Londra, 14 (ao) — Reuter: Dün bütün gece ve bu sanan erken, Hnglll» tayyareleri, yeniden Manş limanlarını bombardıman etnılçlcrdİr Hücum, alin Başvekil Eskişehirde tedkiklerde bulundu aUeae hıııkasss kir nazinV kava dâfl toya ftkaeş batarken bn sabah saat bese kadar de -«van etmiştir Bomhabar, obüs-Isr ve Ossktcr Boulogoo*an ce-armondan Dunkerkln steallne kadar bOttm saiıü boyuca e Barema kesif bir hal altntsDr kd, bütün sahil tutuşmuşa dOrunüş-ISenu 1 tael W»H»| Türkiye atletizm Birincilikleri Dünkü atletizm bir gfiıfmli j (Yazn t İnal aa/fade) PAZAR MUSAHABELERİ Edib *• romancı Esad Mahmud Karakurd'un her haffa yazacağı Pazar Mu-saha belerinin ilki bugün 2 inci sahifemizdedir Eâ/VD MAIIM l D KAUAKURD Dönüş Genç muharrir MURAD SERTOĞLtTnun büyük bîr itina ile hazııiatıu o'duğu bu güzel romanımızı dünkü lıukv oile birlikte üçüncü sahifemizde okuyunuz ^ Afrikada harb J iskenderiye yeniden hava taarruzuna uğradı ~ *~ * ~ * ", , italyanlar Afrikada bazı harekâta başladılar aTjuMre, 14 (aa) — DOn ak-famkl resmi tebliğ: Düşmanın müdafaa mevziie-rtne karşı iz'aç a kınları devam etmektedir Mcrsa Matruh Üzerinde hafif hava fasiiyetleri ol-moşi ıır (•onu I lacOdr) Tıb talebe yurdu imtihanında kazananlar Ynrda almacak yetmiş, baş gencimizin İsimlerini veriyoruz Ankara 14 (Yeni Sübah) — ts-taabulda leyli bb talebe yurduna Stmuk «cm mliracaal «tenlerden K ıenc Bae mezunu kabul olun -¦tuşlardır Bunionn 50 ti baeden pek tan derece Üe mezun sunuşlardır Dikerlerinin sıezu niyet dereceleri tartdzr Tıb Ulebe yurdu tmOnanında wv: olan ccnçlcrirnizın mezun •Hııhld-ı lU-!»ıııı »'il-ırı üe bera -bar İsimlerİoi veriyorur: (Sonu t nel aahirade] izmirde Viyanalı bir casus yakalandı lamlr 14 (¦ a) — TOık tebaa-— lııı alup Vljiuda docan llyas «fhı Doan Turu lanı inde bum veri-ıtnUele casusluk yapmak snu Ue lav kıl «dllmla ve A tır cezada bw1i-kera«aıne balannı«rtır Dava (Ulı oaUedc ccıejuiı «Unekindir Transilvanyanın işgali tamamlandı Budapeşte 14 (a a) — Viyana bakan kararı mucibince Maca Hitana ¦arkedılen Trnnuilvanya araıialnln acarlur tarafından aakcrl igsal] gu-Bflo blUrümlsUr DrRefik Saydam dün akşam Eski-şehirden Afyona hareket etti izmir fuarım tedkik etmek ü-sere yurdda bü- seyahate çık -Biış olan Başvekllimls Doktor Bezik Saydam bugün E*tkh*rhı-re r' ¦¦¦¦¦ , vali, komutajıiık be-isdtye ve parti erkini taralın • dan hararetle karşılanma,'^ * 4BT Başvekil rkişenirde kaMu*, mOddet sarfmda vUkyetL mevki komutanlığını belediyeyi ve par tiyi siyaret ettikten sonra seker fabrikasında ted3dkierde bo-ktram unlardır Refik Baydam fabnkıuım bütün servvkrinı ayrı syn gezmiş ve alakadarlar ca kendiline izahat verilmiş -tfcr Başvekil işlilerin faaliyvukde alâkadar olmuş ve kendılen-le görüşmüştür, öğleden son -ra tayyare karargâhında toftia-lerde bulunan Başveklltmls saat 19 2T de Afyon tsÜkameCndo seysnntlcrine devam stnuşler ve İstasyonda vusyK er kam Oe kslabaük bir halk kütlesi ta -rafından teşyi edıuntşlerdır Başvekil Doktor BefJk Saydam ingilizlerle 100 milyonluk mübadele yapılacak Ankaradaki İngiliz mümessillerine muhtaç olduğumuz maddelerin bir listesi verildi Anknrjdao sairn haberlere sora basıl'' B#lkan vr YaJunaark ttearat N ,' Ankaıada bolunan beycüe Ticaret VektlcU sraaında bajlıyan di Uza kerelerin Bu karta ¦onuna kadar mU-bet btr ssUce Üa ¦ona srcceil kuvveUa tabazac adıl -SMktetLr İB«ılnder senk «rakıları, enek baU ıhUyaclari Iran kar UzrU Daraç ır-ddcl-ınnııe Ullb aleaua; -İvdir ıWl MırdUklert Bana ve «b-tm alma şartlan auıvank sftrûlınuj-Ur Buna mukabil bize versoaklerl hlbaUt maddeleri Branda taubiaç ¦Jdutunıuz her turlu amal manı diler VBrdn* MemleketımUe vsjI raik-yatta c)bı»rlık kumaş manTTatura ¦fyası anal atbU nuüzeme, kim -yfM va trbbl eczalar, demiryolu mal ¦mal saıtOnarl ithal edilecektir MerolckrOaDCBn thtlyacı olan ¦aarhidarin kar BBtcsi toru ıı-¦arak tnstnz aeyettoe varil -¦Satir, rnjplitlenn Balkan ve Yakın park tlcarat birilti memleketimiıde ¡zad btr tsskık&t %-e bir büro tesit •Önek ilıerc faaliyete başlamışlardır tfurJUzlerln sumlekcUmızde daimi ticaret ararn n« İleri bulunacakUr tncii'lcrle 100 nulyon Uralık Ucari ¦rOoadcie yapılacakı ¦nla«ıbnıgtır ingilizler buradan alacakları malları kendi vapurtarUe Akdeniz ve Basra yolundan nakledecekler « bue güne Kasar ızrr yo-iılıı ıC-ij İaal renitmistir adle ha -lerıle ya -rın Sirkat e inor pt-¦ekleri öf"- Suriye döGol'e iltihakataraftarmış Kahire, 14 (a 8) — Reuter ajao-suıa Suııyenin gayanı ıtimal men-balarından gelen haberlere nazaran Surıvcdekİ t'ı ,nı lu fittik SABAHTAN Bu hafta bekleniyor ! Eski Fransız başvekili Blum tevkif edildi VkJjy 14 (s » ) — D N B Vichy'd« yayılan bir aayıaya nax-a ren »«bık bajvekll B Blum ile hunisi kalem mudurU Julcs Meth tevkif edi imlilerdir Millî Şef Yugoslav kralını tebrik etti Ankara, 14 (a s) — Yugoslavya kralı ınojcle ikinci Plerre'ın do-gumıı yıloVmumo uıuııaıebctıyle reisi cumhur Ivııri lıtOnu bir tebrik Iclg-raiı gondemıiıler ve kral naibi Alası preru Psul buna U^kkur lelg-ratı uc mukabelede bulunnutlar-sar ıal de OauUcc iltihak etmeğe meyyal bulunmaktadırlar Bu meyi ta ¦ebeplcre atfelilmektedir; 1 — İngilizlerin hava hücumları esnasında sö5terrmj oldukları buykat kohramonlıklar 2 — HntU üslüva Afnka-'ondakJ Fransız müstemlekelerinin Oeoeral Gaulle'a iltihak etmeleri Matbuatın tiki bir kontrole tsM tutulmasına rağmen, Suriyeliler kartel haberleri almağı muvaffak akmaktadırlar Hulkın arasında bir çok grublar Petain hükümetine karsı (Sonu 3 Uncuda) Japonyada havayici zaruriye müşkülâfı Çöreil — Şüııdiyc luıdar hop çift alıp partikri ııldı bu sefı-r de atanıazsan aon parti benimdir, Dgihz Başvekili İngilte- veya reye knrıjı Alman isti- ler de 1A teşebbüsünün bu hafta — Stefanl ajanların B Mataa-i federasyonu k-, ve iaşe nıcaete-^in - Japon har-ııin Amerika Üs ni zamana Usa— onu takib ed yapılabileceğin ISonu 2 ntl , Eylül1 •ahlfode) taâ- ;une mu^külk iu söylemiştir ŞAVKA : 2 -( Pazar MusahabeSer ~]-1 Niçin yaz bitiyor diye seviniyorsunuz; yoksa saadet sizi rahatsız mı ediyor! Yaz Kt-vor Baynın tahay- Y ¦ Z ¦ n : güzelliğini Uytader, vo eeacV yul eden hır , ı uk gabi a»rvi- haT-anhk yerine, bir nefn ru*rr*nn!_ CS3Cİ MahlTıUCl bıssiDia trymnııııuaıuı sebc Bir adam Uaavur edlnta İd olur! Eğer Fransızlan seviye J unvanın, topraklar altındı, ka- KARAKURL} ve 'tfnd8 «dara karsı bir hü -Anlık rııkıırlar icınrln reetrdliH --' 11—â-ı- ¦---------*-**— YENİ rAIÎAH Yaz biliyor Bayram tahayyül eden bu- çocuk gibi sevı-nıTmım'_ Bir adam taaaTur edlnrj U rlîjpyp f\'n_ topraklar alımda, karanlık çukurlar içmde geçirdiği yası Büyük Adama çazolarta örtülü sahilleri ode, yumuşak bir kadın eti gibi, hafif hafif saçlanııua okşayan rüzTgaVku-m, denirlerden ve pçek bahçele-rndec toplayıp getirdiği lAtff kokular arasında geçiriyv! içinizde; ne brr Loadrah gibi her an butun bir yuvanta ve yav nıür-mzla, gözkırinial açıp kaparına kadar meçhul bir oyuğun içine gömülmek tehlikeni, ne bir Bertildi gibi, her dakika caddeleriniz, sokaklannu ve hatta bütün Ur mahal lesuzle kızıl bu* alev vs duman sütunu bahada göklere doğru uçup kaybolmak korkusu, vc ne de ekinleri çiğnenmuj kulübesi yıkılmış bir tarlanın ucunda, için için agbyaa bedbaht bir Fransız köylüsünün ızrjrabını duyuyorsunuz'— Hajır hiçbir kaygunırz hiçbir enduKuu yok! Ayağını attığı yeri bilen, kuvvetinden ve kendinden emin olan temkinli, hür ve mes'ud bir memleketin, hür ve men "ut bir kösesinde gbgsimusS Jdar-manidan gelen serin rfaurArlara vermiş, bütün hır seae yorulan, yıpranan vucudunczû de-rüria kucağına bırakana", bayattan, bir nebcecik de olsa kâm almakla meçhulsünüz!- O halde niçüı yazı istemiyorsunuz, niçin yoz bitiyor diye seviniyorsunuz? Yoksa saadet sizi rahatsız mı ediyor* Hayır, ooun rm değil!-- Bir kelime ile, gölleri ve muhayyileyi biraz dinlendirmek idn yazın bitmesini istiyorum Güneş ve sıcak t ¦r-'in tabiatı soruyor Her ıyy olduğu gibi açık ve çıplık gorünyor Hakikat dediğimiz büyük çirkinliğin, en gizil tarafım bile gşVl^mağs imkssı bulamıyorur Muh i)*yile Irörlezû-yor Gözler yoruluyor Ve bu* an geliyor ki insan adeta bunaldığını hissediyor Hele gözler!, Zavallı gösterim' Bilhassa n cesur ve çapkın bir erkek eh gibi perde perde soyarak bol bu* ışığın altında yalan sahillere, getirip brr yığan et halinde bıraktığı çıplık kadm vücutlsnıu seyrelmekten eza duyan betbaht gözlerime, bu yaz günleri bilseniz, içim yanarak nasıl açıyor, ve gü-reilışıa daima bu* perde altından görönüs olduğunu bden bu nisanların, çıplak vücutlarım olduğu gibi go3tcrmekleki cesaret ve perv&suUklanna hayret ediyorum! Acaba düşünülmek lüzumu bü* an olsun hissedilmiyor mu', insanlar, bu maddi kubbe kurulduğu tarihten beri, daima ken-iıkrı için meçhul kalmış eeyin âşıkı deliller midir? insan, menedilen, sahip olunanaryan, görunmiyen ve gösterilim yen şe- ye müptelâdır' Varlığı tahayyül etmek, güzelliği zan ve tahinin eylemek, hiç şüphe yok kı oralara sahip olmaktan daha büyük bir sevk teinin ediyor— Hakikati olduğu gibi değd istediğimiz gibi gördüğümüz zaman ancak haz duyabiliyoruz! İnce bir ipek çorabın altında, rlırmani' bir Utreyişle saklanan bir Çift kadm ayağı elbette kı çınlak vc nasarh bir topuğun, bir kana mantar üzerine basarak yürüyüşünü görmekten kıyas ka bul etmiyecek kadar güzeldir! ¦ Beyaz bu- buluz gölgesi için-( de, nokta nokta titreyen küçük bir kadm gölünün muhayyile-' de yaratacağı alakayı düşünün, bir de kirli ve kızgın kumlanr üzerine bir Habeş yavrusu gibi uzan m!» yatan çıplak bir kamum, mı\ sunun uçlarından iki tarafa doğru sarkaruf bir vücut parçasınla vücudo getirdiği man1 sarayı tahayyül MİM*, ¦ Bir tarihte Paris* giderken Ahmed Hasım beni bileklerim-' den yakalamış ve deaıisti ki: — Parise pdjyoreun' I**k kadm ve gü-v-Uik meraıleketi'ûn yoknısusun! Orada her şeyi güzel, her şeyi harika göreceğıa-den emnm Yalnız büyük bir sukutu hayale uğramamak için şimdiden kendini hazırlamanı1 tavsiye ederini Filhakika Fran-' arz payitahtında her sey güzel! ve her sey 1:1 aha yerilukuklur' j Fakat unutma kı butun bu güzel ve muhayyeri! ukul olsa şeyler, o kadar çıplak o kadar sır saklamaz bir şekilde mey-dana vurulmuştur ki, derhal : 11-elligini kaybeder, vo sende hayranlık yerine bu* nefret lu-jâiuın uyanmasına sebep olur! Eğer Fransızlara seviyor içinde onlara karsı bir hürmet biss-mla yssımasını istiyorsan, görtasraneye ve isitmemeyo çalış! — Yoksa, Parkı damlaruun allını dolduran çıplak Frnmoz kadınlart, seni kadınhktan nefret -ILınv-Hu ' Ne doğru söylemiş! Paria-te kaldığım bütün günler, gözlerim, as klsmasıru ve saklanmasını bilen bu* güzel kadm görmek, ve sadece derin ve manalı bir güzeuakten sevk almak ihti- ıcım duyduğu taraan, Paris öulvariarznı dolduran on binlerce kadınla arsamdan arynlarak derhal I^üksrmburg müaeszne koşar, Hodm'ın heykel] Önünde durur, onan mermerden kadınını seyrederdim itiraf ediyorum; hayalin hakikatten Üstün olduğunu hiç bir zaman laik sem burg müzesi tun salonlarau dolaştığım gün-ler kadar kuvvetli anlıya-n a m iştim Oh bilseniz, yaza bitmesini şimdi nasıl bekliyorum!— Fakat bu beldeyaşbn; m yaz bitecek ve alana denizinde dalgalar baakyacak da Alma» Lana Britanya edjajgzjaj çıkarm- aslarını duıjundügunıden ve ne de, kopmak fırtınalar yüzünden Iskx-rrderiyedeki pamuk bilyelerine İtalyan tayyarele-rinın gehp bomba atamıyacak-lirını *****---*ı-"*ığ"**j*''*"|-*' Asla: Yazın bitmesini srrf taraz düşünmek, biraz tahayyül etmek, vc güneşle saçağın soyduğu çıplak insan vürudrnün bu* parçacık olsun örttUdüğÜnü görmek için ıstryorana'- YarabU; sonbahar yağm urla-rı acaba ne zaman bağlıyacak' Iltad Mrüunnd KARAKI'RD 15 IAIİI 1910 r V VJ w SPOR Yeni Sabah ABONE BEDELİ Tür ki,, tana») SENELİK 1400 Kr* (700 Kr» • AYLIK 750 s 14M s I AYLIK 400 » SM • İSO Gün I Î9 Ay: 9 1940 — Huır tll Olını, OflU İkindi 11w 64» 811 Eaaal 640 om 1541 Vss-rU "f" Yatsı İmsak 1100 um 939 ¦Alt 1054 3S0 Vıuü Türkiye atletizm birincilikleri 700 Metrede Muzaffer, 400 de Güren mağlûb oldular TOrMye atlKU-nl bü-ındUkW,n« Sun Frnrrbıh^e rladınds baılanmıı-tır HusalıJkjlara Ankara, lıtanbuL lrmır t^kııehır, Afroa va feljcarb aurtl-T! 13 ur ak e'--nisl«rdlr Mehceler: İM Mttrr fkrrt (İstanbul) İkinci MuuHer (İstanbul), 0c*îa-etı Sami (fekijriur) 110 Muüalı: Birine] Faik (1:1tı-bul) IS 2-10 lıkincl Eilha (Ismlr) 0«ÜncLi Vasfl (İstanbul) 1500 Birinci Rıza Isassad (Ü-tsnbul; 4 10 3/10 İkinci Adnan (Ankara) Utuaru CaLb (Kocsctl) 400 bUnet Melıa (İstanbul 1 H 7-10 İkinci Gören (Utanbul) Ucûncü Osman (İstanbul) Uzun allama: Büincf Ömer (Ai-Jim) İ73 ikinci Muıaffer (İstanbul) C-C&ateû Cemal (İstanbul) SuüOs yüksek atlama; Birinci Muhtddın (Ankara) lM tUnd Vıccroplos (istanbul) Ucûncü Seril (latanbul) Culle: Birinci Ata» (İstanbul) us) ikinci Arat Üçüncü 3erU Çelik atma: Birinci Yahya (Ankara 35*9 İkinci liret istanbul, (sçüncu A-tes titanbuL Müsabakalara buzun de devam e-dilecek c müsabakalarda tcmayuı eden atlellrr f Vt t Tejr • 4e fahrimizde Tapılacak 11 '«an oruDİ»rına hürLtnınaları l;m 20 E ın devam edart-k mflD takım kara ¦ ''nacaklardır Galatasarayın yüzme müsabakaları Galatasaray rpor krahftnâm kendi aas arasnkda terUp ettl£l , 1-yanjlan dûn büyukdere Beyar paı it yüzme havuzunda kalabalık bir seyird onund* ympılnaıştır MUuba-- pak m Uzamla ve eaıael olmu|-tur M i om ut yüz metre nrt Üstü ı;ı bıkasnıda yine kendiline alt oJ^u rekoru kirmısjlır Müsabaka-Ura bMdOa ata devem r-fclcceatttr 100 taaatra aea-beat 1 Hahmud İÜJ dakika ¦) Metra Sırt Üstü 1) Kemal 40,2 aarure 100 Metre kurbalama orta: 1) Sa-ınih 110, S dakika 100 metre antseat orta I 15 dakika 50 raeh-a kort» lama kÛcCkler: 1) F ¦ jR 45a aamye 54) metre «ut Üstü küçükler: 1) Oktay 483 aacuye 40* metre serbest büyükler 1) Vedad 614J dakika SOmetre acrbeal kucOkler: 1) Vural 37 J sarüye 100 meb-a sut fisto bUrûkltr: 1) 1 \ 1-1IJ dakika yeni Türkiye rekoru 10X30 bayrak yanjına üç lakım Uta ak etrot) Detıcede B takımı İ422 İle birtncı almuytur Sutopu ınilıabakaaraads Mahmud ¦ Vedad Ne) ad Ofuı e* Buatdan mQIeekkll 1 ' ha» karmiB lakımı tıgiüb el 1 1) Ziya Adliye Sarayı muhakkak inşa olunacak Nnlij Vekâleti İstanbul belediye-«ine yapılmasa kararla|lırılan adliye sarayı hakkında bir tezkere eOrvder-mistir VrJuUaC bu trrJuminde adlıya nrayuss inşaatı Içüı luıumla rörülen UbsUatm daha ¦ kanunla ayrılmıı buUın'luCunu kar-delmekte »e rv-rmal mm anlar avdet eder etmez adliye »ırı-mıa tn-faatma bazlı nar azım bildirmekte -dır Bu İtibarla tedkik olunmak üzere İstanbul belediyesine günderilen adlıya sarayı vaziyet plânlarının bulun fenni evrakla birlikte Vekalete 1-*raaal ttt*rnekted,r Adliye Bsraymm İn-»*' *;'*• ayn-lan yerler ararında \flJyeUn karaşındaki arsaların ve binaların Is -tîmlAki (alla paraya luzuro C3-terdi finden Vekalet adliye saraymın fimdıkl umumi hapishane yerinde tosa edltmeslnl karırl»-*ı-raıjtır Başvekâlet kalemi mahsus müdürünün pederi öldü Trabıoo valisi Orman Sa'ori A-datla Başvekâlet hususi kulem nü-dürÜ Hasan SukrO Adalın pederi ve mü İki ya mOJrtüjl R;ir D-mlrtasm kayınpederi Balıkesir varidat mû -dûrlüfiımden nıOtekald Limbîi Mch med Ad al tutulduğu lı^ıtalıktnn kurtarılaraıyarak bu seee vefat et-mlftlr Cenazesi buj^ln Kadıkorün -dek] evinden kaltLcd,; k Kızdtop-rak camiinde İkindi namazı kılındıktan sonra Ercnkûy Sshrayicedid mezarlığına dcTncdıimırtır Allah ranmet eylesin \^okuyugu divorki Lokantada loca parası olur mu? K •rlmirdeo Saim Güne) |m-catsile t-talıdaki mektubu aldık c— Gevenlerde ailemle bu Ekle Arnavutuyund- btr lokantaya ¦TUırustık Hava bossk eedu£un-dan camla cevrilmh) kapalı bir yere olurduk Iltrkac mere ile beraber birkaç bira içtik- Garsondan listeyi Ubedım lastrdc S kuruştan 300 katrusa kadar rûk-aetea btr rakam zrnclrt rardu Bir de buna uaveten srarsnda İN kurul loca parası vardı Buna Uı rai etlim TturDianm bahçeden ayrı bir yer oUnaduhnı havanaa ı*&a**aclı olması dolayı ile buraya rJrditimi soylrdun Br turlu Ur anlatamadım Belediyenin yapti'i takı kontrollere rafıcn bu aeHlde cüreucjır hareket beni Uayrete dıi|UrdU SU ne denlnlr? BELEDİYEDE Emin Belli Jübilesi Vilâyet hıfzıssıhha meclisi toplandı İstanbul vilayeti hrfnarahha mer -lisl top Lanmış, Ur MecUıtc vilâyet sıhhat nıu'lunj Ali Itıta ve belediye sıhhat ijlrrt müdürü Orman Said de harar bulunma;lirdir MecUs, Istan -bulun gecen zor uç artık aıhhl va-aaystlst katkak etaresUr BU trdkıkal neticesinde sehrirniıin sıhhi variyetinin ı-ııı rncrmıurJyrl oU-,ti tesbll ulunmustur Sari hihtahk ların niabetl fie^en senelere narar^n çok daha azdır Dıter taraftan meclis 1 birinci -te-rnten ıbbaren bat mucadek-tıc-eenlj tekilde baslamaj-ı kararta»tır-mııtır Susam ve keten tohumu ihraç fiyatları Zahire- birli fil nisam va keten tohumu İhraç lıyntlanm yeniden les-bit ederek aUhadnrlara büdlrmüj -Ur Eskiden taabit edilen ihraç fl-yatUnnın bilahare piyasadaki llyat-laraa aatsauıat üzerin» de€|tırumed icab etmiştir Bu sebeble susam fiyatlarına 3 kelen tohumu fıyallan-na da S kunif »nm yapüraırtr Bundan ba-Jca kuryemi ihracı tında aynlmıkU «Nan ton berahı kaldı-nlmırtu- Bu sebeble fiyatlar 730 den 020 ya yuk*eimı»Ur Ba madde 0-/¦ nur bucünlerde İhracatın artaca-İP /ıtnt-ıııl m ektedir Suç Üstüne suç yaptı vo mahkûm oldu Cumhuriyet |ı 1 al asi bas m ak inişli Alman tebaasından Blomert At -dürmek kascbJa yaralamak sucun -dan muhskemeat yapılan Mcrm-ed Alı e*,*\-elki gün İkinci afır eeuda olan duruşmasından davar» avukatına lekme ile vurdufcu va ayrıca kordorda kelepçeli ellerde de baja-nı yumrukladıcından hakkında bir rOrmümcihud raptı yapılmışla Ceç vakll dördüncü »'üye cezada yapılan r -haken- e Mehmed Alının bu suçu sabit toiulerek I ay 10 (Ua harisine ve S0 lua afır para cezan ile mahkeme masraluaı Cdrme-doe kasar vcrilmiylir SABAHTAN SABAHA MÜTEFERRİK Bada Re/Ü Beyaz r*ümleklUer piyesinde profe^ur llouerk rolünde Şehir tiyatrosunun en kıymetli ¦ sanatkarlarından Kinin 'A, Minin 25 tnd san'at yılı tes'ıt edilmek (ize—' re İstanbul vali vo belediye reisi Lûtfı Kırdann riyasetinde teşekkül eden bir Jübile heyeti ey'ülün 28' tnci cumartesi {OnU akmamı için fevkalade bir program hazırlamıştır* Mİutamere Selimi liret Sedes'ln blr( konferansua ba|layaea\, bunu Se-mfha Berkaoyunıın ticınn! edeceği bir konser, Müsahipıadc Celalin j "pazartesi perşembe" komedisinin birinci perdesi Hayri reddinin | bir kon-erl ve Na{Ilin komedisi takip edecektir Emin Belli, san'at bayatının 23 İnci yılını idrak cUnU} olduğu o gun tiyatro hayatına da veda edecek ve İhtisasını tamamlanıl 1 olduğu dok- Hapisane cinayeti Katil Recob 19 sene 4 aya mahkûm oldu Mükerrer sabıkab haırsırJardan o-lup mevkuten InpbVsnede bulun -dugu sırada kumarla kaybettiği parayı tekrar gen almak için çıkaı-dı-gı kavT-ada katil Şakrfiyü kaaden «dttrtaefcle ra-Ju Beceb KıuUg» -on İkinci ağır cetada gürülntekte alan muhakemesi dır neticelendi -rllmİstir Kald Receb hakkında iddia makamının taleh euağı ceza mad dr-ı kabul İle eskiden olan mahkûmiyetleri de ilave edilerek II sene 4 ay 10 gün harate-dümesine karar verlboistir Yeşilay halk konferansları başladı İlk konferansım profesör Fshred-dba Kerim Gökay dün akjam Falh bclkevinde alkol ve uyusturuea xe- UrlarBB beden ve ruh Cıze-tnlekl ketlileri lukluada tcrdı Bu hususta Yeşilay bir seri halk konferansları tertib etmiştir Dünkü konferans bunların birİM-bSydi- Konferarts oparlor vasıtastle e civarda dinlenmiştir Profesör aytd lamanda alkolün milli müdafaa duj manı olduğunu m—illerle izah rtmij re rauhleiıf memleketlerde alınan tedbuler -aalatmıatır Leylei berat n Eylül 040 salt gfinO Mbın ayının on dördüne müsadif oldu Oundan mezkûr salı günü aksamı (çarşamba gecesi) leylei berat olduğu ilân olunur İstanbul Müftüsü torluk -nesi kuvvetli sa olan Emin masa, ister muz için mı yadır Bu s ve en iyi ı feden büyü ayrılın da vesile olma Hastahaneterde yataklar lazlalaştınidı İstanbul beledlyer: İhtiyaç hlaso-hındugu takdirde pasif müdafaa tef kiUb ndma tahsis chı-n:: Lıere Cerrahpaşa Haaekl ve Zeynebkâmil bastah? nelerinde çok mlk-larda duj tesisatı yaptırmıştır P'l l:ı;ka belediye ayni hastah s "elerde dahili hastalıklar kogushnıııs yeniden bir-' (Ok yaUkUu- ıllı\e r ı II«ı 4Vagatm koğuşuna 30 yeni yatak ilâve etmiştir ârrıebkimn hastaha-! oeat doğum koguçunun yaUk adedi da 50 ye iblâ| cluıımuıtur Hangisine yansın? Karısını boşadığına mı, nişanlıyı kaçırdığına mı, 450 lirayı kaptırdığına mı? Evvelki jrtın As'ıyo Altıncı ceza mehkensDsindc kan5ik bir dolandiiıeıük davaruna ba-kıldL ilk -pılan duruşmada davacı bulunan Erzincanlı Alı Ahmed davasını §oIe anlatıyordu — Bundan allı ay evvel memleketten tstanbula gelmiç-dim Burada bir münasebetle Güllü isminde bir ksdıııta tanıştım Ahbab olduk Beni e-vine falan da duvet etti Cildim 16 yaşındaki kızı Ayseyi de görub tam^dım istanbulda kaldığım müddetçe İK-rgün kendilerini ziyaret ettim Bu sırada Güllü bana: — Sen b-Aılnıak istersin Gol lazımı vereyim de bas::»- olun I" ;e ieıme bîr kıırd dumurdu, i" ıı de bu körpecik kızı almak sevdasına düştüm — Olur dedim Hemen evlenelim Güllü benim razı e! tuğumu görünce: , — İyi amma dedi bizim da- ¦pa-iım al- — 450 lira: dedim — Eh Şimdilik yetişir Cevabile koııuna sokdu Ben de Ualkdım Katan para ile he- men Errincana vardım —lstanbulda piliç gibi bü* kız buldum Ben onunla evleneceğim! Diyerek kırk yıllık karımı boşadım İki çocuğumu da o-nıı bırahdım Burada bîr ig tutarım diye dc malımı, mülkümü saldım, savdım, fildim Fakat lstanbula gelince Güllü ile Ayseyi kovdunsa bul— Aradım tara İım meydanlarda gÖ-rülmuyorlıırdr Meğer bu seler Taksiiddc Platin aparlmaıun-da 3 numaraya taşınmışlar Bunu öğrenince nahkerneje başvurdum Ute devam budur Beni aldattılar, dolandırdılar Ceralannı da görsünler elbet Suçlu Güllü ile Ayşe her çeyi inkâr edlyorbrdı Gelmıf olan şahitler Ali Ahmedin sorunu teyid eder &ekilde ifadeler verdiler Gelmiyenler de \-ardı Bunların çagırüıp dinlenmesi irin mahkeme başka güne kaldı Salondan çıkarken davacı Ali Ahmed etrafa bakıb etlerini iki yana açarak tazallüm eder bir halde: — Hangi kaybıma bakayım Diyordu Katımı, çocuklarımı terkettiğime mi; şu sevdiğim körpecik kızı elden kaçırdığıma mı 450 lira paramı kapladığımı mı, yollarda baıcadıgun paralarla • çektiğim bunca sı-kuıtılaı mı; hangi birine yanayım sız söyleyin; hangisine yanayım? Bu hafta bekleniyor ! (Ba| tarafı 1 in-ı ¦ay'adal ayında son derece şiddetti hücumlar beklemek lâzım grldığinl söyledi Yahud u,Ldâ t dününden vazgoçibnesi muhtemel oldu*pınu da İlâve etti Inıpliı hükümt,nn fikirlerini neşredesl Tamıs de: "Zaman ilerledi VadoUılen istili İçin dcaaixkrı ubuk r*eç-naek, yahud bu prc^-deıı vazgeeaaaek lâzımdu- Bu istilaya bu hafta ''i^lı nar aksa bu lc*şeb-biis ingiliz hava kuvvetâraraM çarpacakur, diyor Dernek ki lngıbılcr ne olacaksa bu hafta o İsı ağı kanaatande-dırler Filhakika Almanlar, hava tûimıldnıu ¦»***! şiddete çıkararak istilâ için ilk adımı altıklarını ilân ediyorlar Hattâ I-»al dn ahalisine tercih cCılcn boan-balar vc yangınlarda bile, gaye hem İngiliz maneviyatını bozmak, hem de yollan bozmak oâdutju anlaşılmıştır ToUan boama k, yanı bu sekiz milyonluk şehir halkını yollara diisurup İngi-uz müdafaasını tfytfUtzaak Trpkı Belçika ve Fraatsada olduğu gibi Uç günde 250 tayyare kaybetmek mukabilinde Almanlar vakıa İngüterede buyuk taJarâvsi yaptılar Bunu ingilizler de ita-raftan çctrinmiyorlar Fakat bu tahribat lagilülerin ne manevi-ytünı ne mudsf aasmı kınaustır vc bu Uarnızlann roukabcieai de ayni siddetde olmuş Berim Berimde fabrikalar, Rayastsr binası, büyük mUecıescler ve en büyük caddeler harap olmuştur Yani Almanlar her yıktıkları ve öldürdükleri karsa?ınâs kendilerinden de bir yakılan ve bir Ölca sürmeğe basUnu-dardır Binaenaleyh bu t-uu-ruzlann ayni şiddctde devamı kabil d ıMır Zaten bu as İngüislerin \-eni si-lehlarile belki imkân da bula-mıy ocaklardır İngiltcrede bu hafta rarfuıda üç yeni silâh ortaya çütmıştır: 1 — Yeni bir bomba (Bat bomba teehhürlüdür; yani düştükten sonra bir müddet sabai tesirini genişletiyor vc paHıy "*\ Almanlar bunun zehvli oiluçu-nu iddia ediyotlar: In-nludcr tahrip : tah ısının Reui^Uaj-ndeo ve -ıdd'tüıden başka türnıü ol-rnatd*ğıııı söylüyorlar 2 — Yeni baraj haltı (daha sık ve daha müessir bir :ilâhla vc yepyeni usullerle, vasıtalarla ya otlan bu barajın tik eseri evvelki cün görün m lu, Alman tayyareleri Londra üstüne kadar geldikleri halde bir tek b mba atmadan geri dönmüşlerdir, 3 — Bü*Ük tayarekT (Belline kadar giderken ('Iı bomba alamıyan tngikz tıyyn-rekrtinin -erine birkaç ton bomba ve 12 kişi alabilecek yeni tayysivler geçmektedir Binaların plânlan Amerik ada yarart-mış a*e geeon seneden beri A-merikada inşasına başlanmıştı Ayni plânlann Ingiltereye d- re-rrMıeı ve geçen ay bu tayyarelerin tecrübeleri *apıldrgı nola-ştlmaktadır) HUlâsa, Ta-mis*in dHt^ı gmi zaman tmanstz bir surette Almanya aleyhinde çahçıyor ingiltere ile Almanya arasındaki o-yunun son partisi gabba bu hafta başlıynenk Eğer Almsn-yanın tarihi nttığı bu mrdn da yaver olursa ne âlâ yoksa, daima son oyunu kazanmasını bilen Ingiltereye erc-ec partiyi kaptıracaktır Behçet SAFA ROLfSDE Kamyonla tramvay direğine çarpmış Şoför Münir ldar**lıdc-fcl 3T09 Görünmez kaza Uludağ pı«* tabıikaıtnda kitib Mlh^ıl-dı* \'oyıoda caddesinden geçerken BahU*arhanm ın kopan bir beton parçaaı düşerek ba-Sindın yaralanmış va tedavi edil -m i; Ur 16 EYLÜL 1940 r Pazartesi Üçüncü Yıl - No 855 abah GÜNLÜK SİYASI HALK"GAZETESİ İdare Yeri Ki'JTiosnıajuj e No 84 Utanbul Mfrmi: TENİ SABAH İstanbul TELEFON : 20795 Her yerde 5 kuruş Aleyhimizdeki bazı yazılara dair Icimrzdr I ¦ eauliee de yol,5ur tüııku Mcıiıısnlçihlrri-¦ab hudutlarda Talanı beluV-¦aoiiteOir Ve vatan lefa ÖV butun Türk nulMı muhtmır! her b-hlık karı ı unf Üı İfaya hazırdır AlıranLınn bit-mokrî icap eder ki tehhkr lurt-kri korkulmaz; biLıli kamçıtır, canlandırır \e botun huri kahraroanlıklarraı galeyana getirir rozan: Hbseyûı Calıid YALÇIN heinisfn - VVef pföhuafh-Ze rturıg gazetesinde Türkiye hakkında gördüğümüz bir makale bizi Alman propagandasının artık pek aüşkra bulunduğumuz garip usulleri ve mütaleaları île lar kere daha karşılaştırıyor Al-manyoda gazetelerin ne türlü jazı yazdıkları malûm olduğu İçin bu- taraftan hakkmıızua dostluk teminatı izhar edilirken diğer taraftan da bu türlü neşriyatın ardı arkası kesilmemesi mkk alimizden kaçamıyor ve basma kallp dostluk teminatını nc suretle telakki etmek lâzım geçeceğini bize bir kere daha anlatıyor Maatteessüf görülüyor kî Almanlar bu kadar senedenberi bitlerle pek yakın temaslarda bulundukları halde bizi katiyen anlayamamışlardır Biz Türk -Aimın meselesini müteaddit defalar pek açık, pek sakin ve saatimi bir surette mavzuubahs ettik Almanlar bizimle dost geçinmek Bitiyorlarsa bu münhasıran kendilerinin takip edecekleri hattı harekete bağlıdır Almanlar Türkıycnın dostluk ve i-temadim pek çabuk vc pek kolay hkla kazanabilirler Türklerin Al man milleti aleyhinde hiç bir his aeri yoktur Türk efkârı umumi-vesini ve matbuatım Alman hü-kûmeÜDden uzaklaştıran sebepler onun bize karşı bir tehlike teşkil ettiği kanaatini veren sözleri ve hareketleridir Almanlar halâ bizi Afrika kavimleri gibi parlak ve cicili bicili ufak tezeklerle aldanır zannediyorlar Bazan tehditlere kalkıyorlar, hazan bir çocuk kadar safdil olduğumuza sahip oluyorlar Bizim Almanya işknini ve politikacını ne karlar yakından takip ettiğünnn anlayamıyorlar Bizi Alman gazetelerindeki yazılarla değil Alman hükümetinin takip edeceği siyasetle kaşanabilirler Almanların büyük btr teknik dehasına malik olmaları mümkündür Fakat ne çareki pek fena bir psikolokdur-lar, IrarşıİArmdakini anhyanıaz-lar Mamafih itiraf etmek lâzrm-dır ki Almanların bu bahiste mevkileri pek zordur Bizim kanaatimize göre alman hükümeti tama onle klcm Kampf siyasetini takip etmektedir Bir TUrkıyenın hatın için bu siyaseti feda edemez Fakat onu feda edemeyince de bizi kazanmağa imkân yoktur Almanya mil-I hudutları içinde sulhperverane yaşamağa razı olmuş medeni bir devlet olmağa karar verdiği gün Türklerden sadık ve teda-ktr bir dostu tasavvur edilemez Fakat bütün dünya için bir tehlike teşkil ettiği ramr^n kendimizin bu tefaiikeden masun kaLv^ginnza ve bir istisna toşkil edo-pğırnızo fntmnak sofderun-hığunu gösteremeyiz Buna man dışımız gün vatanım ısa karşı vazifemizi İhmal etmiş oluruz fcu esaslı noktayı kaydettikti liseyi ı Calıld YALÇIN isasu S Onan aahlfadaj ^ Afrikada harb^J Afrika harbinde yeni safjıa italyanlar Mısır hududuna tecavüz ettiler Kahire 15 (as) — Reutcn İngiliz seyyar euzutamları tararından taciz edilmekte olan İtalyan kıtaları, dun Libya hu Iudu civarında Sollum tepeciklerini İşgal rurctilc ilk defa olarak abur arazili dahiline fUrnialirdir İtle bir askeri kıymeti haiz olmamakla beraber bu yer değiştirme, mühim inkıta nar göstere-bfllr İyi haber alan mahfiller, önümüzdeki bir kaç günün atışır için nazik olacakım ve en yüksek derecede milli birliği ihtiyaç göstereceğini derpiş etmektedirler Başvekil Sabrt Pasa hadiseleri yakından takib edebilmek Üzere, hafta tabiini Kahire dışında geçirmekten vax geçmirtir Sanıldığına göre vazlyeU tetkik tein c Hiair kralı S '! Faruk botıii partileri temsil edecek bir mOlİ komite kurulacakta Loodrada Trfairler Londra 19 (aa) — Reulcr Bugünkü Kahire arbUglnd* İtalya nlifin tahliye ııiılmıj Sollum ko-yünü tassl ettiklerine dair »enlen ba bcılrtlr alAk-ıdar olarak (urasını (Sonu t Oaeu Mhlfado] Afgan büyük elçisinin İzmirde beyanatı Büyük elçi İzmir fuarı hakkında çok sitayişkâr sözler söyledi İzmir 15 (a a) — Şehrimizde bulunmakta olan Afgan büyük elçisi Feyz Muhammcd Han dün vilayet makamına gelerek kart bırakmış vc sonra belediye reisini ziyaret ederek kiiltürpark ve fuar hakkındaki derin takdir ve hayranlığını bc yan etmiştir Büyük elçi şehrin muhtelif yerlerim ve bu arada milli kütüphaneyi gezmiş, ve İzm ıh ri yereline ait intibalarıni gazetecilere şu cümlelerle ifade eylemiştir: "— Her Beyden evvel şurasını •Öylemeliyim ki İzmir çok güne! bir memlekettir, sevimüdir, şirindir İzmirde fuarı görmek maksadiyle geldim ve hayrette kaldım Ben Amenkayı, Hindistan) Londrayı, Parisi, Berlini Rodayı ve dünyanın bir çok şehirlerini gezdim ve gördüm Hattâ geçen Roma sergisini de ziyaret ettim Fuarınız kadar cazip ve ruhnevaz güzel çam ve çiçek kokulu bahçeler içinde cennet gibi bir fuar görmedim Bu yüksek esonn belediye reisiniz taraf ıralan İzm ire hediye c-oildağini görerek diyebilirim ki bu eseri yaratanların hatırlan hiç bir zaman unutulmıyacaktır Bu imar islerinin kaça bir lamanda başarılmış olması ayrıca takdire Icâyıktır Belediye reisinizin zekâ ve iktidarına hayran kaledım Kendilerini çok samimi ve randan takdir ve tebrik et tün Ben bütün dünya fuarlanıu göndüm fakat burasını çok sevdim, çünkü evvelâ burası bizimdir Bütün şui: in lamlarına hi-tab ederek söylerim kı gelsinler ve görsünler vc Türk idaresinin Türk gayretinin nc büyük eserler yarattığını görsünler Eski devrin en enki ıdıremn yanhş-cumbunyet ıdartainin kudereti-hklannı yakından ögrenaınler tini, kuvvetini ve Türkün yılmaz azmini anlasınlar, Buyuk elçi beyanatını tekrar belediye reisi hakkındaki hayranlığım te-yid edereI: bitirmiştir Avıupada harb Dün 169 Alman tayyaresi düştü İngilizlerin yeni müdafaa sistemi pek müessir Londra, 13 (as,) — Hava nezaretinin tebliği: Düşman bombardıman tayyareleri dün gece Londra bölgesi üzerine fjunliü hücumlarda bulunmuşlardır! İnaftterenln ve GaUc'in muhtelit kı-j ¦imlan Üzerine de bombalar cerpîfi-j ürilmlsUr Bir kaç d asman tayyaresi [ Londrarun merkezi üzerinde uçmuşlardır Bombaların ekserisi banlıyöle-ra ve civar bölgelere düşmüştür Bu banliyölerden ikisinde evlere isabetler vuku bulmuştur Ticarethanelerden müteşekkil bir kısımda da bazı hasarlar vuku bulmu; ve btr yangın da söndürülmüştür aşvekil İzmirde Dr Refik Saydam Seyahati esnasında muhtelif yerlerde tedkikatta bulundu İzmir, 15 (a a) — Ba^veldfeniz Doktor Refik Saydam bugün, 1415 tretule AnlutraıLaa şehrimizi ^ırOerubnıua ve İstasyonda vali, mevki kumandam, belediye ve parti rrislerl ve kalabalık bir halk kütlesi taraf uslan karşılanıl, ı-'u rkyalıatlerl rntlddı^Üuon muhtelif İstanv yonLınnda halk ve köylülerimizin Bevkil tesav bürlerlle kar^Jsşan hau,\ • kümüz bir çok vatandaşla ayn ayn göriısnıuşlrr ve vatandaşlar av rasında gurdükkri neşe vc huzurdan çok ımn-nnp |„İn:ıslardır Kıitauayadan Geçerken Kütahya ,15 (a a) — İsmin- ritmeicte o-kan laaavefcH Doktor Refik Saydam, don, Ku-tahyadan gvrnûş ve htasyonda binlerce halı tarafmdan s« lam İmanıza M uyarlanmıştır Trenin İstasyonda tevakkufundan bihstrfsde Başvekil Doktor Refik Saydam \ aonlarından inerek kendilerini karşılamaca grimi* olan Kütahya ve civan halkı ile r^ruşmüş ve kerdilerinden zirai vaziyet etrafında nıa!ııın„t almışlardır Henûr tam olmıyan raporlar Londra bölgesinde her tarafta hasar ve telefat mlkdan evvelki hücumlardan sz olmuştur Yüksek tnfUaklı bombalar orta In-gflterc Karililerinden birinde ban hararlara aebeb olrau;, bir kaç ev a-gxr hasarlsra maruz kalrnarür Ölen ve yaralananlar vardır Diğer bölgelerden gelen raporlara sjbre basar hatif ve pek sz ölen ve jsraLınan olmuştur Şimdi sabit olduğuna gore, dûn, avcılar un ız taıa-nndan 7 düşman tayyaresi daha dû-aürülmustur Dün gündüz düşürülen dugman tayyareci adedi bu nıreUe 18 dir Bunların 2 si hava dalı toplan, 1 tanesi gün dogmadan ve on besi gündüz avcılarımız tarafından düşünümürlür 9 avcımız kayıptır Fakat altı avcının pilotları aag ve salım d [Sonu S ÖncO aahıfadc] Türkiye atletizm birinciliği bitti Rıza maksud 800 metrede güzel bir koşu yaptı Fnlk Yüksek atlcurLcn — Harb— Vaziyeti Londranın hava müdafaası YAZAN: U İlgaz Avnıpadakı kara harplen bittikten sonra ordularla teşriki harekât eden büyük hava kuvvetlen serbest kaldı Şu Birada her Ikı taraf bu kuvvetleri birbirine İktisadi ve sınai menabüne tevcih etmiş bulunuyor Harbin ilk sekiz ayında Almanlar pek memnundu Çün kü Almanya Üzerine hiç bir hava taarruzu yapılmıyordu Nadiren görülen düşman tay yarclcri dc yangın ve tahrip bombalan yerme beyanname atmağı tercih etmekte idiler Bu tarihte hiç bir tacize maruz kalmadan rahatça iş-liyen Alman harp makaniz-ması Polonya, Norveç vc Da-nimarkayı bir çırpıda harp haruinc çık arın uğa muvaffak oldu Fakat İngilizler bu pasif sistemi terkedip Ahnan harp (ktnudiyaünı tahrib e-deock faaliyete glruunce harbin fecaatini, sıkıntılarını Alman milleti dc bolca tat-n"_~ 11bağladı İngiÜzknn gece yapuklan hücumlara o kadar uğraşıldığı halde bir Utrtü mani olunamaması Almanları gittikçe kızdırmış, tebdiller savu-rulmuş ve bunun da para etmediği gurUlünco "mukabele misli,, iddiasllcLoudranın bomb ıı dımanına teşebbüs e-düm ıştır Almanlar daha büyük tesır etde etmek için evvelâ Lond-raya gündüzken taarruza baş kadılar Malûm olduğu Üzere gfbadüz taittuzlan kcodılc-|bo- I UncU aahlfeda) SOVYET RUMEN GERGİNLİĞİ Karşılıklı teati edilen notalar lloakov- lö (aa J — Taaa sjaaı-m bildiriye* 13 aylûlde hariciye soeniser muavini B Dckonouıl Itumauya clçuı 13 Gafcnkoyu kabul «Uıurür Setir komiser muaUuac Rumen askeri tayyarelerinin Sovyet arszLânı İhlal ettikleri ve Rumen hudud kıu atanın tshrıksiU bulundukları lıltli 1*1*1 29 agurka tanhlı Sovyet notaaına Rumanya hukumsu taralından verilen cevab: te%dı eylemiştir Rumen nolaaınıiı Puman tayyare-1' Tın ıı hudud boyunca uçhıklan fakat Sovjct hudud mu ihlal etmedikleri ı ı ı ıi ¦¦ \e Rumen t : -jye iıjınc hudud haltnu asla gev-remeiciı haklmaı ljtl emrrtr; verildiği İlave adıbiıektedir Bundan tujka nota Sovyet tayyarelerinin de hududu geçtiklerini ılda ederek hâduckrrdc-ı nutcvelL: me-tuliycUn Rumen ti)j -ıcJcrmc yuk-MaBASSİne imkan olnıadıgın: kayd ve ru &ut*Uc dev^m eylemektedir: bununla beratı' sovyeller turlıgi ile iyi kcanauluk munasecetatrinî mu halata İkm hiç hır »eyi eairıenecik ka:--mi ulan 11unrn hukümeU 1 eyiûldcı lUbuıer hudud hattı civarındaki bölgede butun urusbuı ya- ıfûr Keza Ituınen hükümeti karada da Rumen muhafızları tarafından hudud hadiseleri ika edildiklerini dc ink£r etmekte ve bu hâdutcJeru Sovyet muhafızlar ı tarafından IhaV; edildiğini Lı İd trmektedır Bunbıla beraber, bm^zuu bal iyi kocnjuluk murisi ebetlerinin mu-hafazaı anuUnndan rauıbenı olan Rumen hukümeU Rumer hudud mu-ha'ı;- haaıkir başak tc«--vuzü halleri mostean-ı olmık üzere silaha murat: etmek'riM leamcn yaak ettn istir D DekbiMiztıI bu not munderacaıU nı hükümetine cevabım verıniıur 7«sVU General Antinesko Rz:manyada bir darbei hükümet o — T Demir muhafızlar hükümete tamamile hâkim oldular Bükreş 13 (sa) — S telam ajan-undan Dun akşam yanı tur darbei hükümet yapılmıştır Den ur muhafız kıtaatı tesklliü, bü* drvlct orguıizas-yoou haluıi almta olup neşredilecek olan bir kararname, devletin bun -yesuıde yarından lUbarcn Ruman-yah «Dcınir sauhafujar Rumanya -in haline getirecek tel-Ude tadili t yapacaktır Dun aksam başvekil general «Antoopakoı tarafından teşkil edilen reni kaUnr judur: Deı-ıu ııuh afııtar sel Hocia Suna Baivckıl muavini, general rtıovıc-cu Dahiliye naxın, Profesör Banaı-tescu MllU Terbiye sUBOn, Michel Antonesru Adliye asam, Nivolau Muıj '); nazırı, Sturdza Hariciye (tonu 3 uncu sayfada) CENUBÎ DOBRUCA-NIN İŞGALİ Bulgar kıtaatının gelmesi bekleniyor Sofya 15 (aa) — General GO-kol'cn idaresinde aıvıl Bulgar ma- j kamlarım temsil eden kocn^yorüar ( bugün cerub Dobnceune girerek Rumen makamlarından devredtasB dairekrı t'-Um alrnıjUrdır De-rr asssşaBBBI mucibince R-zmes btaauı cuma günü çr kilece* ve Bul- gar kıtaları tumartesı günü rafols: b^akyacaklardır l^jal üç merbalcds ha ayın sonunda ikmal edilecektir | Bütün milli lûzmeUerin de%ıine müteallik teferruat evvelden tesbit e— dilmırtir Memurlar ve 1000 traktör de dahil olduğu halde hizmetlerin normal bir seloldc cereyanını temin içtn hududu geçrae ânını beklemek- Hkikm dana ;imaıaen yabana matbuat raumcsîİUerinin de refakat edeceği Bulgar kıtaatını sevk vs, heyecanla istikbale hazırlanmakta oi-du,iu bildiriliyor Japonyanın Hindicini hakkında telebleri Şanghay, 15 (aa) — Tass ajansı hildiriyor: Japon heyeti Fraıüiz KüuL^iıusl makamlarına Japonyanm kafi ve son bteklerini '-blij ctmistîı Japonlar Fransız Hindicinizin'n üe bölgeye taksimini istemektedir ler Bu Uleblcrc gorc Toııkin \-U3yed Japon kontrolü altına geçecek, An-nam bir tampon arazi haline ifrağ e-dilecek saygı bölgesi İse Franaı kontrolünde kalacaktır Hanoyd1 bir Japon hava Ürsü te-sic edilecektir Salül kısmının denil Üsleri testi cdilnek üzere Japonlara terki lıtenmektcdü SABAHTAN SABAHA 2000 kilometre süren seyahat llarp—ikiniz de iyisini' ho-sunuz anıma nc yapayuu İd paraya karşı günlüm yuflıadır İtalyanlar Habeşistan seferine çıktıkları sunan İngiliz donanmasını hiçe saydıkla-nnı ilân ettiler ve eğer ingiltere bu harekete süalulc muhalefet etmek isterse İngiliz doua: masının Akdenizden kovulacı^ım V "N r taomı 2 fici sahlfcdej Hava kurumu paraşütçüleri Adanada Ankara V (aa) — Türk Hava Kurumu paraşütçüleri u\us ve paraşüt aUama genlerileri yapmak üzere bu sabah saat yedi buçukta layyareteril* Adaıaya hareket etmişlerdir PararutçuîcTİmiz Adana-dan sonra UeoUı Ikrnderun, An-takya, Gaziantep, Diyarbakır, EU-zıg UaUtya \c K*y»«rıyi ziyaret e-derek aUayi|tar aı:K-klaıdır Bu ılyarot uçua vc p-ırasut stlama gösterirleri bu yıl içinde hava kurumunun yapbğı n¦ ı-lı kıt dahül turnesinin lıçuntusuJur Sovyetler Uzak şarkta manevra yapıyorlar Moskova 15 aa) — D N B büdiriyor: Karasnia Svieada gözeticinin neşrettiği bir habere nazaran u-zak şark mmtakasmda küçük mikyasta manevralar yapılmaktadır Uzak £ark kuvvetleri baş kumandanı gcncrael Stcrn bu manevralara nezaret etmektedir SAYFA : 2 YEN'1 KAH VII 16 EYIri 1910 İçtimaî tedkikler: Ecnebilerle evlenmek meselesine dair Hükümet ecnebilerle evlenmeye mâni olmakla Türkiye millî ve ırkî istiklâli bakımından yeni bir adım daha atıyor venyordp Neticeyi hep biliyo- Dünyada o kadar buyûk ve ck'-mmıyetk isler olup bitiyor ki, dıger bir cok büynk aflar be arada üzerinde durulmadan geçiyor Bunlardan biri de hiî-kunıclınııuı ecnebilerle evlen-im ı karşı koyduğu aon güçlükler ve açtığı savaştır Ecnebi-krlr evlenenler için daha evvelce hariciye v* Milli Müdafaa Vekâletlerinde memur olamamak kararı verilmişti Şimdi bu karar genişletiliyor ve böjrlclcri-ne hîıkıımctin hiç bîr dairesinde yeı verilmemek isteniyor, Evlenmek gibi herkesin kendi ne ait huausi bir is* bu derece karışmayı begcnmiycceklcr ve ona karşı söz ^ylıyeccklcr bulunabilir Fakat İsi böyle düşünenler meseleyi dar ve çok basit mütalca edenlerin Hakikatte evlenmek sıhhi, içtimai, iktisadi, milli re siyasi bakımlardan ayrı ayn incelenecek ve; kendini bilen kültürlü her cemiyetin aklı ve gücü yettiği kadar uğ rayıııya mecbur olduğu bir mev - uciıt Hele ecnebilerle evlenmek meselemi birim için ebemm/yeti apaçık ir bir millet ve cemiyet mesrlcsıdır Ben bu "MTr*-nm bugün için ya İn ir bir yüzünü gövden geçireceğim: Bizde ecnebilerle evlenenler hep Avı npaya edenlerimiz arasından çıkıyor Açık ve samimî kanu-vmıs olmak için da bHırtr/ıebyûn ki pek çoğunun - belki de 7fc»9,75 nun- evlenerek memleketimize gelu-dıklcri kadınlar burada eşi buluamıyacak kıratta şeyler de-gıUerdtr MemtekcUnzioden çalışkan, reki ve ümit vrjriri diye seçerek Avrupa ya yolladığı-rcız bu celi kanlıların neden böyle yaptıklarını dusunaaenuz yerinde bir if olur Kendi ynrt-lannla kendilerine kolay kolay ea b-ğenemiyen; o kadar titiz ve mağrur düşünen bu gençler nasıl oluyor da gittikleri yerde birden bu kadar alçak gönüllü bu derece hafif hareket edebiliyorlar, ı - :ı can alacak noktalarından biri de burasıdır zannederim Kendi memk*ketinde evlenme um idi çok olan; ¦yi bar aileye mensup bir kadın ruhi muvazenesi yerinde iken k*ılkar da bir ecnebi ile evlenebilir mı?! Hele bu güne kadar Türkiye ve Türkler "«fr^nttı uydurulmuş ve yakı -tinimi'; bin bir yatan dinliyerek veya okuyarak yetişmiş bir kıı, bir Tiirkle evlenmiye koUy karar verebilir mi? Böyle olduğu için dır kı bazı gençlerimiz alelade vesilelerle görüp, tanıştıkları ve soyunu, sonunu pek do bilmedik-leri bir kadınla evlenip, bir marifet yzpmialar gibi leketlenne dönüyorlar_ Bence bunun en ebemmtyeth sebebi, ruhidir ve sudur: Gittikleri yeri bendi mendekcUerin-den çok ileride ve üatun buluyor; bunun etrafında derin dü-luserefck-ri yerde birden kendilerinde gerilik, madunluk duyu- Yeni Sabah ABONE BEDEU Tlrklys Kasabı «CHELIK 1400 Kn im Kra t AVLIK I AVLIK « 1 AVLIK 1 780 ¦ 1U0 a il t/lftl 1940 — PAZARTBEI 13 Şaban 1141 3 Rami l , „ı |JM C-n K Ay: 1»40 — Hıcıf 114 041a Iklaau un sso »21 Eaaal su 1209 1140 Vaaal "M* VaU İmsak 11 M lat • 41 Cınl ujujj İMİ «Ot Vaaal yortar İşte bu ruh haleti içindedir kı bir ecnebi kadınla evlenmeyi böbürlenecek bir sey sanıyorlar, Bunu ilerlemiş, memleketlerin terakkisini ve hususiyetlerini takdir meselesi ile ka-nstn-mımabdır Benim kasdettı-ğim tetkik kısmı degü, kendileri hakkında içlerinde uyanan madunluk hissidir Öyle olmasa rastgçjdiklcri alelade bir kadınla cvlcmp geri dönemezler Esasen siyasî Avrupa ajurlardan beri diğer menıleketlcrc hep bu bjmj vermiye çalıştı Kendisini her şeyden üstün; karşısında İt ileri ancak köle ve c-air olmıya lâyık gürdü Şimdiye kadar nep bunu telkine uğraştı Halbuki "hür ve müstakil yaşa-mıya layık milletler diğerlerinin meziyetlerini, vasdlanm tetkik ve hattâ takdir etmekle beraber kcndıuı kü\uk, cekersiz, madun görmeye tamam ül ede • miyenlerdir,, Madunluk hissi girdiği gün orada müstemlike haleti ruhiyesi uyandın Unış, telkin edılmiç olur Tahteşşuurda uyandırılan bu madunluk Complckc d' iıJenzrte yahut Al-manlann dedikleri gibi Mİndcr-wcrtıgkeits - komplaxe bir memleketin 1 bak urun darı cn tehlikeli ceryanlardan biridir Eski Osmanlı hükümeti de bu emele yardım ediyordu- Osman oğulları bir tarttan Türke, Türklüğün göz kamaştıran mazisini unuttu: mık; ona bayatım sanki bir aşiretten almış gibi göstermek için bütün Türk tarihini yırtarken, diğer tara/tan Avru-panın tahakkümü karşısında her guiı I naz daha âcil kalarak memlekette ecnebilere karsı bir korku: bir çekingenlik haleti ruhıyccı uyanmasına meydan Türkıyeye basta adam teehbri koydular ve mirasını yaplaşmıya hazırlandılar Atatürkün cn büyük muvaffakiyeti Türke yalnız istiklalini değil; benliğini de kazandırmış, ona tarihini açmış vc uzatmsj olmasıdır İtiraf etmeliyiz ki tarihimizi ancak yeni yeni öğretimi ye basbyoruz Atamızın sayesinde kendimizi bılmiye ve bulmaj a başladık diyebiliri!— Siyasi Avrupanın, temellüke hazırlandıkları yerlerde hem kendi üstünlüklerini göstermek, hem de oraların halkına bu madunluk hürcımi telkin için kullandıkları vasi lalardan biri de mektepleri idi Bu mektepler do zahiren o memleketin ilmen ilerlemesine ve inkişafına hizmet e-¦ iıy rmuş güâ görü mir; hakikat-ta ise ellerine geçen çocuklara kendi halkı hak landa madunluk hissi vermiye uğraşarak onları milletlerinden ayırmıya çalışırlardı Bunu ken di memleketim izde her zaman gördük- Çocuklarımız ecnebi mekteplerine Eklerinden daha bir ay sonra evvelâ aile yuvalarını bcgrmmemeyc ve sonra da mdletfcrini geri vc aşağı görmeğe rasflbyorlardı Keza miart emle kele rinde dc sırf kendi oturdu klan ve ıs gördükclri Terlerde yollar, binalar, vasıtalar yaparak medeniyet, ümran götürmüşler hissini vermek; hem de yerli halka ¦ 1i»ı geriliklerini daha ezici bur şekilde göstererek madunluk hissini telkin etmek yolunu tutarlar- Mıkatrrnlckecı Avrupa İçin zihniyet bardır Bir memleketi fethetmek kafi : ir Oraya müstemleke haleti ruhi ycsiııi de aaıbun alıdır Bizde ecnebi üe evlenenler bu tehlikeli zihniyetin birer kurbam halmdedzrter Hükümet ecnebilerle evlenmiye mani olmakla Türke milli ve ırki istiklali balamındajı yeni bu* adım daha atıyor Bunu takdir etmemiz lâzımdır Birçok esnaf yeniden cezalandırıldı ve Memleket Haberleri ) Bazı ekalliyet mektebleri açıldı ^okuyucu- dıyorki istanbul belediyesi jdür dahiundr —tatların kontrolüne ehemmiyetle devam etmektedir Bir kar, cualuk kontrol neti rainde muhtelif, mın-takıılarda bir çok esnaf cczatnndıııl-mistır llunLır arasında K-dıkoy YeMeKİrmcnlnoe Nlkonun fırınından müs-ıdere olunan ekmeklerden başka yine Y:dr£riBrtUfida 60 borek vr simit fırtnc lige riayet tfmrdıpndm «^h Ali Samura», kaaab Ali kaaab Fahri M Kadıköy Gayreddln rokak C7 numa-1 roda [ı-nccla (ınncuı Rifil belediye' Udim tını riayet rtmemcleri yUzün-1 den 1 I ' indinin 1,111 ÜU Fındıklıda «İmilçl Kasti, sütçü Va-| StL helvan Hasan, kasab ismail Top-, hanede sülrJ Kottı, NecaUbcy cad-l dmnde Bakanın makarna fabrikacı' hakkında ceza labıtları tutulmuştur Bunlardan baskı 3 sofor karn-slı çaliilıfiından 2 otobüs biletçui, tstlab haddinden faal- yolcu aldırından 9 şoför sıhhi muayenelerini yapmadıklarından 1 fofor pMkhH belli olmıyan olomoba kullandı-Cırdan ev-ulandınlmırUr Ayrıca 1 - , rı kıyafetli !7 ti* de İskelelerde m arkası» hamallık etlikleri p-ıulm(lj ve yakalanarak haklarında kanuni takibata başlanmıştır SPOR Türkiye atletizm birinciliği bitti YURDDA SABAH Eğridirde 30 Ağustos , bayramı Egrılır (Hususi Muhabuımu-den) — Daha bir halta cvreldon başlanılan bayram haıırluunuı mu-j kalalı eoıleri kama*Uruıı»Lı Herkes sabahn brsınde yatağan- j dan fırlamif kalbinde saJJadıâı bu mukaddes gına kuUubmaıa koıu-yor Iiı'iı 1 aıkerl gaıniıontar tar-jfı ¦ayanı k^yıddır IluUuı askeri bina-1 lar adeta cam ormanına donmuş defne dalları ile sUsleıımi} cesit ccsıt renkli c irk tilkin yerlrsuTilmi*, fiece adeta gökteki yüduJarU Tan» yap-yord-j Saat 11 de Cumhuriyet al-nında askeri ve -! halk saf „ıf yer almıştı Gene ve başarıcı Kurmay Yaıbayımu : ¦ 1 Manas) ev-v-IS akcruı sonra «İvil halkın bu svreiu Kûoüau kutlulanıktır Saat 1115 de muıkarun (Ti) te-aoe istiklal Marsa bir km- halkın ıstır akile »ylcrunittır Bu dudaklardın fışkıran ses bir İn sunu tsbat ediyor kı tsUkbalde dahi böyle kara oulut-larfcı kruLıUıİında yok edecek ve dünya tırıhıne nıre serrf sayfılan yasacak a*ıl kan TUrkle İter an ruev-cuddur tslıklil Mananı mbteaJub yuk^k dad taluncâhı adama kura lekenlerinden t Hay, Koauralp) InH Wr ba-Labede 'uljnınugtuı Daha ^onra Eğridirliler aduu fail Belediye reisi kürsüye lelnııslir Saı tam 12 de onde asker arkada isbrt-baUn askeri Etrtdır fiençhk teşkilatının erleri daha sonra butun sanatkarlar birUklert yarbayın önünde resmi ce«ı( yaparak seçtiler Gece askeri mahfUde bucun terft eden subaylar un 11dan cok mua11 bir suvare veri İm l Ur Bu sûvarey-butun subaylar ve sivil memurtır (Aiıfami) olarak Ijtirak etmujUr İlerken rrVe tutanları arasına !ı- Bir kırtasiye muamelesi OV'yucularunısdan fındıklı D- ' 1 Mat Nahıd Bey ap-rl-manı S nu/ iarada otuıan Matta COkerl'nden aldıcımıı mektuptu deniyor kk «Gecen sene allım kanuni yılını ıkına! ettiği :ırıda lıeıııu DSC-nuı „on sınıfında bulunduûundan ııırıhum babasından Gebre emvalinden, almakta olduğu maa;ı ke^lmıru 4 - S «y sonra yüksek tah^le intlsab etti* esheUe eski maaşının yeniden tahsili icab etmekte İdi Yüksek Uluılde oldu-ûun» dair vesika ile Cıbze Ual-nıiıdUılusune müracaat ellik Oç ay ianra İt yapraklı mefc-tıiı defU-rlerındcn dahi buyuk rb'sdda bir defler verdiler Def (c-r muhteviyatında Askerlik su-t-eslne Maliyeye Belediyeye Nu-f i n ı*murlu^una aid s^hifcleıle sıhıln maaşın kendn, anası, babası, ecd ve ceddesi v s bir çok yapnklır bulunınakUıdir Anlıyamadıjfım mesele sudur: Oğluma yeni bir maaş tahsiU mevzuu baius dcZiau Muntazam Borçlar Md de bundan alU sene evvel mıaj tahsis) için yptlan ruuamele ve miktarı sOpheslı mu-kayyclur Aym cumanla k-ndtme ıııuhasses auaıı el-n almakla -yun Iljjjm keııtdttı tarih İle '"unmı!i icab eden tarih ara-'¦1 da aoeak • ayuk bir »aman cecnustır O halde bana Uyle eelı-VOr kı, rukaek lansıle dtjm el- Şrtrrfuadekl boa ekalliyet va er-ntbt mrkleblerndc bufUndan ıUbalen yrnl aene tedrustına baalaoacak-lr 11u Kkd baaı Ulehe ailelerinin vkayelm muclb olmakUdu- Hatta bu juektcblrnn acılmaauun tehiri Kin Maarif Mulılujune bir çok •ikayetler yapıumsur Maamallh bu sena ıcuı buna un kan çurulıibamek -irdir Gelecek sene bu mekteplerde diter resmi mekteplere uydurulacaktır Korkunç kaza Süratle giden bir otomobil allında bir amale öldll diğeri yaralandı Evvelki sun saat İt da Suadiye -1-fıliındı feci bir otomobil kazası olınua ıkı yol amelelinden biri derhal olmuş -i,, 1 de çok aftır suretle ya-rj!anmı»tır Yapılan lahkikaU «ore vaka «öyle olmuştur Arnavutluk setiri A saf Çacolirûn r^lu Melih ÇaçoU kendilerinin hususi otomobili ile Suadiye asfalUodan »lU-aUe Rltmekle iken birdenbire iki ınıele tarafından yolun tamir edilmek te olduğunu rörmu* ve arabayı idare etaıı-k ulemiıur AraaU »tat »0 kilo metre/e yakut bir laılahkla oldu-£undan ioJde amelelere çarpmış ve ni ulrraıj ve ık atır bir va- İ elmıj olarak kaldır ılım ıtır Sabahtan sabaha Dua Fenerbahçe stadında Türkiye atletizm bu inciliklerine devam edilmiş ve sona er mis Ur DunkU yarışlarda bilhassa Hıza Maksudun 600 metrede elde ettiği derece mühimdir Dunku mu-abakalardaa sonra Balkan oyunlarına fireeeV alleUer aynimi; v« Belvüde kampa çeki İmlilerdir Dun alman neticeler tunlardır: Yüksek atlama: 1 lnr| Jeıfi 160 2 İnci Pulat 175 3 üncü Faik 175 Cirit alma: 1 inci Mekiı M» 2 izm K«n,I 534», 2 umu ŞtKH 52J* 200 m t lr«: 1 İnci Melih 232, üunci Samı 2İ2, İ unctı Şerif 243 400 metre mftnlah: 1 İnci Faik M6, 2 inU Ncunıan «11, 3UncU naıld 6İJ 6000 raclre: 1 İnci Hüseyin 16011, 2 inri Muştala I«0eS, z üncü BchzaL (Artan diskalifiye cdüd) Disk atma: 1 inci Arat 4023, 2 inci Yavru 3572, 3 unu Alca 33^8 SOO metra: 1 İnci Rııa Maksud 1İ9 6 3 inri Kemal 2025 3 uncu Glıb 2041 Ut m4m: l İnci Yavru 1377 2 inci Abdur-rtüunan 13465, ucâncil Mlınlr 1312 Balkan bayrak: 1 ıac4 A asahSeiıt ukıou -' ' 2 inci B • s — Lik maçları mUnase-betile 22 Eylülde bashanacı Lıkarrur e-den 940 - 41 İstaahul fıUhal 04 mallarının yakuüaçmaii douruule bilhassa bınnd nedeki kulüplerim ,ule Söze çarpan bar faaliyet cörulme»-tedır Bu mey anda geçen hafta Ankara-nın genç Mashespor uıkıznıle Bejık-tas arasındaki futbol teması mr-simin ilk mühim hususi maçı sayılır Rakibini 3-4 sayı üe ma*lub edan flvnç ve esarrisk eie—¦nlardaı muie-tekkıt Beşiktaş takamı ilrrb, Kın bu istikbal videtmekse beraber bu sene-kl lı t de kuvvetli raklblerıne nazaran blrai zayıf rOrünmektedir Fenerbahçe »e Calatasarıyuı son yapü«ı hususi sssçlar ise bu sene her iki takımın da «ecen seneden d oha kuvvetli ve formda oklukları kanaatini variyor Geçen sene belerde enerjik oyun-larile söze çarpan Fcner'aabçe ve CalataaarayU berabere kaian Beykııı talummın bu ki ırkı ya* mevMimnde de İyi caluynaaı itıuorüe lig maçlarına kuvvetli bir »eklide gireceSi muhakkaktır MıUi kuBuasaa dördüncüsü olan Vefanın lıırpanıl BCyko vc l-ııanarak bu Mne burfı karneye teıı eden Bmajknpoı kuvv-etrj birer ratib cayıl r n iara Uajunası lübarlle bu scnckı maçljrın sıkı olacagiıu anlıyan hakim komitesi yirmi gündenberi Bc-yollu Halk Partisi salonunda hu-kimlerin rabfUrmaktadır Taksim -tdyoırur' be^edıve ta- !ı buluyor ısenır icab eden ma - kamların dikkat nazarlarını çekmenizi ııUrhım eder bu vesile ile '¦ygılanmı amırtmı ikuyueumuza yerden *oge ka- Kesik baş Ustura ile kesilmiş bir çocuk başı bulundu Evvelki akjaın Ahırkınıdu kesik bir çocuk bası bulunmuş ve cesedin de buuanaıası için tahkikat ve ara*-,r-:-,ln OVenudıgane «ura bu kesik çocuk boanı bulan ika kuçuk kız (ocuğudur Bu mu uuaırın kızı olao 6 yalartndaki Musavver ite Perihan iinind-ki iki küçük arkadaj evvelki geve Ahırkapı surları dışımla oynartarken bir kölede kuiuk ve kesik bu gore- rek korkup evlerine donmujler ve bunu in nelerine anlatmıılardır Derhal vıziyetLm haberdar edlen polis muddriumurnılige maKınat vererek ınhallıiulc tetkıkat yıpıunıvtır Yapılan muayeneye röre bıjtn cesedden keskin bir âletle kesilerek ayrıldı*' muhakkaktır Bu da cani-ynne tur harekete alamet olarak ka-Uul *ir-dır HAdıse etrafında \ tahkıka: ireriletilmektedir Ancak j benuz cesed ile bu baaJi aid olduğu BSauı bulunamamıştır Almanyadaki talebemiz davet oludu lijVümet hesabı'ıa Almanyada UrtMİdc bulunan 10 taleUaraa mm- Ukeümı/e davet oluıunıırlur Bu ta-1beler hUkÛmct taralıııdarı Uhsllle-ıne devam etmek üzere Atnerikaya Lüleburgazda Hava kurumuna yazılanlar Lüleburgaz (Hususi) — M em lef davası «ekline cirmi* ve butun 7ur da buyuk hareketlere ve yardım t rahorlcıine imkarı veren T 11 K nuiıu aza kiydi faaüycti kazamu da hararetle dev im e'mekU-dir Bu dan İki ay erveLet ata »dedi * yaz oL»n cermyetiauz bugün asa dedin ıkl bin bej yüze çıkarm 30 lira riuı lar yardım 1 (ürfehm I KISA HABERLER a, Orta cvteb kupları — ilk ant tepkeden sonra orta mektep kitapları da yakında l:ı çıkarılacaktır 20 Eylülde butüıı orta mektep kitaplarının ¦etsjl (ik-r ila bileceği t-lıııün olunmakladır it Tcarl Vekaleti Mottafar — Ticaret VckalcU Mu-le*arı dun »ara Ankarayı dönmuitur dr Orta Ttdnsat MuJurü — Orta Tedruit Muduna Haya Anssraya avdet etmiştir 2000 kilometre süren seyahat [0M larah 1 İnat ahifd] söylediler Bu Ur balon de*ddL italyanlar birkaç seneden begf buna kani »diler Yepyeni uooaav »alan büyük, hava kuvv-tbarl vardı Akılenbnn ortasında va şarkında imler tenis etmıak*rdl, Pantotarya adam Ak de nüdeki la giliı filosunu ikiye ayıracak şarktaki vo drnrudaki bava ıu» lerile bu filonun her parçası ayn ayn tahrip edilecekti Habc, »efrnnde Ingırtero ni* lâha baş vurmuddı Fakat İtalya İngılu donanın anını n yalnıı k'n- 1 dudne karşı çıkmadığı ve bütua dünya denizlerini kontrolü •ıştına almak yukU altında bulunduğu hır sırada ingiltere iki harbe girdi Muhakkak kı gena ayni fikirleri besbyordu italya harbe gıreU L; aytUat fasla geeti Ne italyan hava filosu, ne denir, filoları Akdeniz'le işe yaramamıştır İngiliz donanması tutyan gemilerindi n ve tayyarelerinden bahsa fttĞOCnM bir sarar görmedi ve Akdenısdeo Ingilixkr dev*ıl İtalyanlar el a-yak çekmltlerdir Ubyaya, belld bü-kac İtalyan nakbyeai gidip geliyor; fakat bunlar müulcnd hareket eden, gece karıiı-ın-d«n uuf«de eden kaçak Kimilerdir Buna mukabil İngılu donanması Akdenızde ikiye ayrılını* Cebeluttarıklan Lskendcnyeye kadar 2000 kilo metre süren uzun mesafeyi defalarca geriniştir Bu yolun büyük bîr kısmında iki taraflı aa-hil ya İtalyanların elinde, yahut Fraıuuıların, yani ltalya-ya teslim »lan memlekttm ci t ildedir Hele PanUlerya adanı 11 m cenubunda lngiuz filosu, italyan tah tel bahir vc tayyarelerinin kolayca hücumuna uğrayabilir Öyle iken İngilizler hunr mn s'«uiMicd^'inı ilân ediyorlar Donanmanın bu seyyanatleri Akdeniz yolunu yavaş yavaa butun münakaleye açmak ımka-nmı verecektir Zaten İngilizler Akdenızde her yoldan istifade ederek Yakmşarka isledikleri kadar kuvvet taşıdıklarını ve hiç bir 1 mu 1- fuilme- diklerini de haber verdikken bi mrmk ket,mirle miıııakalaim da bu yoldan temüı elılecr^uu soy leroektedı iler Zammın han^i taraf lehine ¦ il ' anlamak için üç ay evvel InjriMereye bütün yollann ve İmkânların nasıl kapanmuj oklusunu, Aimanyanın nasıl In-gütereyi boıın eğmeye mecbur etmek uarre olduğunu ve butun dünyanın Ingiltcreden nasıl ü-midı kesmiş olduğunu hatırlamak kâfidir Behçet SAFA k" 1 Radyo PrograrîîT"| ¦t »,aı a- rKafayı çekince \ (IM Be«ıl mujlı ystl em arkadaşını, hem de bekçiyi dövdü, mahkûm olunca ayıldı! Bu bakımdan lUdlarumrdJ maç Bdadt farUlısmuj bulunmaktadır Bu senekl Uf maçlarında hufûpl--rtm^e mu-iffakla/eUer temenni ederiz İstanbul Marmara i: fire k şampiyonu trnit 15 (Telefonla) — Marmara kürek umuuanaaı bunun huı^L t nünle «anımı Tek çifteleı ghbıpor ııınd İki çiftelerde Calataı Hareke i it inci Du-t cİtcde G-Ulıs Kagulıpor İkinci Güne Şarpi varlarında M- ıray bırmc! Evvelki gece Büyük Adada bir sarhoşluk ve bekçiyi darp ve hakaret vakası olmuş, dün curmumcsh'jd mahkemesinde tevkif cdxkrıiştır Yapılan durulmada alınan neticeye göre Büyük Adada ça-I m 1 ¦ 1 olan yol amelesinden Ei-hem bir arkada-;! ile birlikte bir miktar İçip eğlendikten sonra kavgaya tutuşmuşlardır Yolda yüksek sesle kavga ettikleri ve Edbemin arkadaşını dövdüğü sırada o civarın hekçuı Hüseyin müdahale ederek ayınnu; ve gece vaktinde gurultu etmenıeleı mı (enbıh etmiştir Buna kızan KUıcnı ona karaı da bağırınca tekçi her Ikıauiı karakola davet cykmiş fakat Îju lıale bunoiitn kızun Etiı üne nuruz kol iniştir Sarhoş bir halde bulu-uan Ktlıem bekçiye kuf ur ederek üçerine yürümüş ve bir de tokat atmıştır Bu anda etraftan yetişen poüs devriyesi bek çiyi uovmiye kalkan Etkeni ile arkadanım karakola götürerek vc ' ıl m hakkında bir cUımU-meshut zapU tutulmuştur Dün pazar olmasına rağmen nöbetçi bulunan ikinci Asliye Ce;a mahkemesinde rüyet edilen bu davada Kthcmin bekçiye hakaret de ve tokat atarak tecavüzde bulunduğu sabit ol-m r \e tokat atm3k gibi ayn ayn alıçlarını dikkate alarak 1 tr-11 bir ay alU gün hapsine karar \ ermiştir Suçlu KMiı m (i 1 1 kil uîumnuş-tur l«/t/IM0 PAZAfirESI 7 30 Pragraıu, ra menüel jarı 735 Müzik Hafif musiki 800 Ajans hıberleri 110 Ev kadım Yemek lutnsı tM/UO Muzık HılJ musiki prog-1 aminin devamı (Pl) 12J0 Program, ve memleket saat ayarı 12 33 M ürik 1250 Aan» haberleri 1303 Muzık 13JO/144» Muzık: Karısuı i-oreram (PL) 1300 Pıogrru, ve memleket sut -yan 1405 MUrk: ada mus«t (Pil 1440 Mıoık: Radyo caz mlnUn (Ibralıun uaıu- idaresinde) 1010 MuzuL Müşterek vc Irk şarkılar 1043 Memleket saat ayan ve a-Janı haberleri 2000 Muzık: fasıl heyeU 2030 Konuşma 2043 Muzık; Ihnieyıe ûtaktaıi 2110 Mıliık: Mozart - Keman ve viola Uüoları: Itzet Nezih ve Enver Kspcİmon -120 Radyo gara t esi 2143 Muzlk: Radyo orkealrnn (Şef 11 Fesıi Alnar) J Sı be lı us- İkinci senfoni 22 30 Memleket saat ayan Alasn haberler,, rırast Esnan' - TahvtUs, Kambiyo - Nukut Borsası (Fral) 2243 Muuk Duna Muzıgı (II ) nnmM Yanak, program ve kppajDf, 17 EYLÜL 1940 SALI Üçüncü Yıl-No 856 Yeni GÜNLÜK SİYASI HALK GAZETESİ İdare Yeri NuTTio**ınanlyp, No 84 î*tanhol ıVîgraf: YENİ SABAH l • i inhil TELEFON : 20795 Her yerde 5 kuruş Mısıra Tecavüz Eğer Sonum İşgali Mısır hUUu-ınrn Mr mukaddeme*» olarak ¦ ı ıbnıs bir şey ksr bn emelin İngilizleri hmnr nkarr lıulrojyaeağı tahmin edlk-biBr Varan: Hüseyin Cahid YAMJÇBi jj 'sJyanlar Mısır hudud-Q 1 arını geçerek Sollumu ı; _ ettiler FrJcat derhal temin edelim ki bu Mısıra karşı bir düşmanlık hareketi değildir; Mısırdaki İngilizler aleyhinde bir teşebbüstür Bir siyasi vesikadan ziyade bir karikatür altına yazılacak cümleye daha rryade yakışan bu sözler İtalya hükümeti tarafından resmî surette müdafaa edilen tezdir Fakat bu şakaya Mısır hükümetinin ne dereceye kadar güleryüz göstereceği meçhuldür İtalya, Mısır üzerine yürümek kararını verirken, MunrüJann devekuşu siyasetini tercih edecekleri ünüdine düşmüş okluğu görülüyor: Zannederiz ki bunda besablan doğru çıkmıyacaktır Çünkü Mısır hükümetinin göz önündeki bunca tecrübelere ve hakikatlere rağmen kendisini emniyet altmda h tabedeceğini zannetmece bak olmadıkını dü- i sunuyoruz Farzedelim ki Mısır hükümeti hiç bir müdafaa tedbiri a İni a-d; Farzedelim ki İtalyan kuv- j vetleri Mısır topraklarında yalnız İngiliz kuvvetleri ile harbe- j derek onlara pa'ebe çaldı, ingiltere Mısırdan çekildikten sonra İtalyanlar da derhal geri dönerek Mısır topraklarım tan-liye edecekler mi? En basit bir; muhakeme bile İtalyanların hiç | olmazsa harb sonuna kadar Mısırda kalmak lüzumunu müda- j faa edereklerini derhal tenlim e-dar, İtalyanlar, İngilizleri Mı-' sırdan çıkarır çıkarmaz, kendileri de çcküeceklcrine dair bugün söz verseler buna inanmak 1 için pek çok safdil olmak icab e-dar, Hele bu tahliye vadi harbin sonunda tutulmak şartına bağlı olurca Mısırlılar İtalyan tahliyesini kıyamete kadar bek-lem^k mecburiyetiyle karşılaşırlar ftalyanlar belki söyle düşünmüş olabilirler: Mısırlılar zaten nasıl olsa ecnebi bir nüfuz altındadırlar Mısırdaki bu ecnebi İşgali uzun bir müddettenberi devam etmektedir Binaenaleyh pek tabii olarak memleketde nahoş bir hatıra bırakmıştır Bir mazi vardır ki her Mısır vatanperveri için acı olmak icab eder Binaenaleyh, Mısırlılar İngilizlere karsı Ötedenberi besledikleri memnuniyetsizlik sevkı-le bir italyan işgalini boş görebilirler İtalyanların hakikaten böyle bir mülâhazaya kapılmış o-lup olmadıkları kat'i surette malûm değildir Fakat harbe iştirak ettikleri zaman Mısırlılar bitaraf kaürlsrsa kendilerine tecavüz elmiyeceğini dedikten sonra şimdi Mısırlılara değil, ingilizlere tecavüz ediyoruz diye sözlerini tutmamaları karşısında onların böyle bir fikre dürtmüş olmalarına ihtimal verilebilir Fakat biz Mısırlılara böyle bir düşünce atfedilmesi bile bir hakaret tesiri yapacağı kanaatindeyiz Mısirblar uzun sürmüş bir ecnebi işgabnden memnun olmı-yabılirler Fakat bu işgal, Mısırın ııtiklâli tanınmak Huretiy-le bîr ittifak şeklini alnuş, yani Mısırın miTli emellerini tatmin gayesine doğru normal bir inkişaf arzttmiştir Bu vaziyet Uraevfn CtaMfl YALÇIN *a»nu 3 Uocıi sahil t de] ^ Avrupada harbj ingilizlerin büyük hava zaferi -m Bîr İtalyan gazetesi »ngiltereye hücumun ilkbahara kaldığını yazıyor Londra, 16 (aa) — ingiliz hava nezareti tebliği: Dün gece ingiliz hava kuv -vetleri yeniden Berlin askeri hedeflerini bombardıman etmişlerdir Harb teçhizatı imalât merkezine, Hamburg, YVilhelshafen, Anvers, Flesinque, Ostende, Dun kerouc, Calais, ve Boulogne limanlarına ve bu limanlarda bulunan mavnalarla tezgâhlarda bulunan diğer gemilere tekrar ağır hücumlar yapılmıştır Başka bombardıman tayyare -lerınn/ de Haram, Osnalburg, Soest ve Krefeld, tevzi merkez-lenne hücum etmişlerdir Hamburgda emtia garları ve (Sonu 3 ilncu sayfada) ^ Afrikada harb^J italyan \üslerinin bom-;SÎlâh altına bardımanı Bulgarlar 1Q bin kişiyi Mareşal IVtain Fransa d a açlık ve işsizlik Mareşal Petain hükümetine karşı şiddetli hücumlar başladı Fart-, T« (as) — Tnss: Fransız gazeteleri Fran-sdakl dahin müflk-llîtt Özerimle durmnfcta-drtsr D Lavalın, Parise yaptığı son (Sonu 8 lineti eehlfadej Almanya İngiliz adalarına hücum ederse İtalya da derhal Mısıra saldıracakmış Kahire, 10 (aa) — İngiliz hava kuvvetlerinin tebliği: 13 - 14 eylül gecesinde italyan bombardıman tayyarelerinin faaUyet gösterdikleri garb çölünde, bombardıman tayyarelerimiz, Sollum rnıntakasında düşmanın otomobil nakliyat ta-hassüddlerine karşı muvaffakı -yrtli hücumlar yapmışlardır Bombalar, otomobiller arasına düşmüş ve bir kısmına isabet ler vaki olmuştur Bombalar, katalar arasına da dusraüştür Bir yangın çıkarılmıştır Sudanda, düşman tayyareleri Hortumun cenubu şarkisinde Koryabİa üzerine bombalar at-[lınu I UnaO sehıfods] çağırdı Sofya, 16 ( aa ) — O N B Ajansı bildiriyor: Bulgaristan, 75 günlük bir talim devresi için muhtelif sınıftan 10,000 kişi silâh altına almıştır Almaııyaya ateş yağdıran İngiliz bombardıman tayyarelerine ağır bombalar takdirken izmit yoiunda bir İren kazası Ankara muhtelit katarı bir marşandize çarptı, üç yük vagonu parçalandı arb— Dün sabah saat beşde izni idle Gebze arasındaki DU iskelesinde bir tren kazası ol muş ve dört vagon yoldan çıkmış ve altı kişi de yarala Diniştir Bu sebcblc dün Ankaradan gelen katar ve ekspres ancak saat 15 de Haydarpaşaya vasıl ola -bilmiştir Evvelki gece Adapazanndan hareket eden buğday yüklü marşandiz Dil iskelesi hrtasyo-nuna geldiği vakit biraz sonra ayni istasyona gelecek olan Ankara muhtelit katarına yol vermek üzere manevra yapmağa başlamış ve ma':as legi 1i r - ı [ tir Fakat bu anda uzun olın katarın bazı vagonları mikasın öte tarafındaki hatta kalmıştır Bu sırada yolu açık zannederek gelmekte olan Ankara mu t «üt katan şiddetli bir surette marşandizin vagonlarına arkadan bîndırmiştır Müsademe neticesinde buğday yüklü Uç vagon devrilerek hattan çıkmış ve demiryolu da arızalan m ıştır Marşandizde bulunan memurlardan bazıları bu mrada yara • lanm ıslardır Raydan çıkan vagonlar yolu kapadığından, muhtelit katar yoluna devam edemiyerek istasyonda kalmıştır Hadiseden biraz sonra Haydarpaşa Birinci işletme Müdürlüm haberdar c-dıUnnrtır îsMm«' MUdlirii Ga-lıb derhal I l ımdad treniyle birlikte hadi' •¦ mahajnzhe hareket etmiştir Imdad treniyle birlikte sey -yar vinç de hadise mahalline getirilmiş ve saat 13 e kadar ya- (*ı« 1 Oıwü tayfada) Vaziyeti Hava taarruzların da yeni bir Alman kurnazlığı YAZAN: 11 İlgaz Alman hava taarruzlarının gayesi nedir? İngilizlerin iktisadi menabi-ini, harb sanayiini, kışla ve garnizonları, hava meydanlarını, limanlan demiryollarını, depolan sistematik bir tarzda tahnb ederek hasmın e-nerjisini harbe devam cderoi-yecek kadar zayıflatmak o-labilir Bu taarruzlarla ingiliz mil-i'1 ı bezdirerek, yorarak mücadelenin lüzumsuzluğuna kani olan bir nıhiyat yaratmak da mevzuu bahistir Bir kaç gün evvel Raylı mareşaU Gör ingin Flandr sa-hiüne gilmehine ve genel kurmay başkanı Kaytel ile baş kumandan vekili Bravsiçin bu zatı tiıkıb etmesine bakıhrsa [Soru 3 uncu aahlfeeaj V___, İspanya Dahiliye Mazı rı Şerlinde Nazırın Cebelüttarık meselesi hakkında beyanatı Münih, 16 (a-a,) — Stefam a-jansından: İspanya dahiliye nazın Scr-rano Suner, Almanyaya hareket etmeden evvel Voelkischer Beo-bachter'in Madriddeki muhabirine beyanatta bulunarak lspan -yanın gayri muharib olmakla beraber Mihver devletlerine karsı mevcud olan sağlam dostluk yolundan inhiraf etmek niyetinde olmadığım söylemiştir Mu -(Sonu S üncü tayfada) Paraşütçülerimiz Adanada Adana, 16 (aa) — Ccnub vilâyetlerinde uçuş vetptraşüt atlama gösterileri yapmak üzere seyuhata çıkmış olan Türk Hava Kurumu gençleri dün buraya gelmişlerdir Genç tayyareci ve paraşütçüler basda A-dana valisi Faik Ustun, komutan, belediye ve parti reisleri olmak üzere on binlerce halk tarafından içten gelen bir sevinç tezahüratı ile karşılanmıştır Bir müddet hava meydanı büfesinde istirahat edilmiş ve müfettiş Emin Alinin söylediği havacılığın ehemmiyeti, havaeıhk [Sonu 3 UncD tahlfede) Başvekil dün İzmir Fuarını gezdi Dr Refik Saydam şerefine Fuar gazinosunda bir ziyafet verildi İzmir Fuanndan bir görünüş İzmir, 11 (la) — Başvekil Dr Refik Saydam dun akçam saat yirmi •tuzda Fuara elimliler, yollarda ve Külturpark içinde kendilerini «aran »cak aevfl tccahurlrrl »e alkışlan ararında bas pavyonları ve Maarif müzelerini, parasal kulesini gemiler KıI'urparfcın agaci jndınLm a» mevzuu ile bılbasas alakadar ol -muşlardır Ba|vriüi bundan MMira Belediye Reisi Dr O- tarafından fuar gazinosunda şereflerine veıiloı huJ tuil ziyafette hazır bulun mualard ir' Ziyafette vali, ordu mufettıv, kolordu komulmı ve diğer - krri rical ila parti mu'rUua, jetinmirdeki mebua-lar, maUtuat basmûsavıri, parU -i-Layet idare heyeti azası nazır bulunma» lirdir Dr Refik Saydam geca yansından biraz evvel Fuardan ayrılmış ve ayni tezahürat ara— suıda Demir konağa avdet etmıjtir Kahve tevziatına dün başlandı Gene ihtikâr yapıldığı takdirde kahve tevziatını Ziraat Bankası yapacaktır Gümrüklerden aon çıkan kahveler leva edilmece battanmijlır Gerek topdancı ve gervkie perakendecilerin eskiden aldıkları miktardan fazla kahve taleb ettikleri antasılmıjtır Halta Anadolunun muhtelif ycılrnn-acn gelen tüccarların da kahve isledikleri görülmüştür Bunun üzerine alâkadarlar barı tedbirler almağı lüzumlu görmüşlerdir Bu tedbirlere gore perakendecilere ve Aruıdoludan gelen mü iter ilere mal verilmemekte yine askı aldıkları kimselere müracaat etmden bildirilmektedir Topdancı lar a da eski aldıkları mikdara gore tevziat yapılmaktadır Bu lale alakadar makamların Ktylc -diklerine gore bu tevziat kahveciler İçin aynı zamanda uta bir imtihan mahiyetindedir Şehrin dört aylık ihtiyacı olan bu kahvelere yine ihtikar kanstırddığı takdirde vekalet kahve ithal vc tevziatını tamamen Ziraat Bankasına devredecek ve satıhlar bankanın şubeleri tarafından yapılacak tu* saba htan Mısır ne sabaha yapacak? Yugoslavyada İaşe müşkülâtı Belgrad, İt (as) — D N B: Başvekil B Svetkovıtch, Slovan-yanın gıda maddeleri ihtiyaçları hakkında Lioubb-ınada uzun görüşmeler yapmıştır Gonı^nelerden *dnra po-Utıka gazetesinin muhabir t ne yaptığı beyanatta Slovanyanuı gıda msddedeleri ıhtıyacatının kafi miktarda temin edılnıî] olduğunu ve spekülasyonların ününe gev ibnesi için da siddcllı tedbırlcıln arnıniıs bulunduğunu Rumen Ticaret Heyeti şehrimizde Bir müddetlenbcrı Ankarada mü-takerelerde bulumuakla olan Rumen ticaret heyeU dun ıchrırıuze dönmüştür Haber aldıgunıza güre Rumen heyeti talimat almak için bu -(Sonu 3 UncU tayfada) FELSEFE ""S Üç buçuk y lık harbinde, Itolyanııı muvaffakiyeti, beş bin kişılılt muhal utan tarafından tahliye ed'-len ingiliz Sonıalisıni işgal clmudı1 ve hülyanın bundan sonca ne yapacağı merak ediliyordu Mısır InKİlblerden üzerine aırUyeceği, Süveyş Kanalı na varacağı, hattâ oradan Iraka «aldırıb petrollere el koyma1* Istiyeceği söyleniyordu Aneak bu hareketler için bir iki ay evvel en fena mevsimdi O (8«ao X ncl aartirede) EDEBİYAT "Mukadderat kelimesini doğru tefsir edebilmek için nasıl düşünmeği tercih ettim?!,, Yazan: FİLOZOF RIZA TEVFİK Bugün ikinci sahi-femizde okuyunuz hM SAKAK T7 EYin leıo -f Felsefe ve Edebiyat Mukadderat kelimesini doğru tefsir edebilmek için nasıl düşünmeği tercih ettin?! Birinci rofliaJernrle ne kadar ay km bir raencvTjvUe, vc ne n-ğir (ve belki de liytklyta tsstfl-yc edilememiş malûmat yOkfl Ue!) ve ne elim (hayat - tecrübeleri) ile bu yırnuncı aan kar-şdadığımı poslcrmck letrmiş -tün 'i fi ılı'-ı t ııi'tiım Yalnız hayatımın cereyanına - -adile th üademelerle - başka başka İstikametler veren vukuat kasırgalarının ancak nctıcrJrrindon bir iki misal arzettım ki lazımdı Bu sademelerin âmillerini, urun uzadıya bahse karıştu-mağa lüzum görmedim Şimdi bu noktada biraz durup - şu tecrıuVkerime göre - (mukadderat) a ne mâna ıvrcbilrnis bulunduğumu kısaca söyleyeyim Fakat görüyorsunuz ki, şu iki satırlık mukaddemede btle yanlış bar düşünceye nteydan vermişim dc haberim c4mamış!_ Böyle kaypak meselelerde doğru düşünebilmenin ne kadar güç bir is olduğunu göstermek için şu sayfayı yeniden yazmayıp sözle tashih ediyorum: (Hayatıma başka bxşka istikamet veren vukuat kasırgaları) demi-fara! Bu şairane üzlüh - i -mecİrJ ite b-yan ettiğim tıkır, bu (kader) bahsinde pek malûmatlı adamlardan bile aadrr olan bir mühim hatadır Güya cereyanı hayatımızın takfb edeceği istikametin haritası, (kudret ebyle) ezdüenberi çizihnis ve dosyalarımıza kooulup hdzzo-lıuımutur gihi bü* itikadı müte-zamnıın bu- söz söylemişim Öyle oknu*) olsaydı hiçbir kasırga hayttımuan (mukadder) o-lan istikametini değurtıremeadı_ Biz böyk yanhş düşünmekle kendi arzulanmızı âdeta (ahkâmı kader) le bü- tutuyoruz da biç haberim iz olmuyor, Meselâ, benim pek genç üten özendiğim ve tahakkuk etmesini cana gönülden dilettiğim bur (hayat tarzı I olur; ona beni iletebilecek yolu da - aklanca - tasavvur ve tayın cJcmhrim Lâkın asü benim bayatımın takıbedeccsp yol mizacımın vc - evvelden fcesfe-dilemeyen bazı - tesadüfi vakaların, beni, arzuma ve iradelime rağmen, sürükleyip götürdüğü yoldur Burada (kader) namına hakikaten bir şey varsa Hatta bizim bu dünyada ne yapacağımız ve yaptığımız işlere göre bahtiyar veya bedbaht olacağıma (her şeyi ezelden bilip ı:kii! eden, bir kudreti külliye Urafından) bir (k-vfa • İ mahfuz) a yazdmn«a ben ona sıdk İle inanırım, fakat o levhayı, bomboş t ezan in bir tarafında aramakla vakit geçü-ernem; benim arzulanma, f üurierâne ve iradetirne çok defalar karsı gelen I içtimai hâdiseler) şebekesinde, ve yühut tuh»tıp büsbütün (mihaniki) olan suunatı arasında da aramam Kendi vicdanımda arar re orada bulurum Onun her türlü tezahüratını, iradelerini, duyçu'-ı» ını ve düşüncel ı insan yaratıldığı gündenberi - kayd ve zapteden, ve oesilden nesile miras bırakan dineağın en do^ru mânasıyle, bü- (levha mahfuz l dur Asn-iar- Yaza n: FİLOZOF RIZA TEVFİK Yeni Sabah ABONE BEBELİ Tlrklya itaati SENELİK 1400 Krt 1700 Kra • AVLIK 7*0 s VMS s • AYLIK 400 S SOS s 1 AYLIK 150 a «00 17 Eylül lt40 — SALI 14 Şaban 1159 4 Rumi EylOI 13H GUn 261 Ay: 9 1M0 — Hur 116 OOaaa Ofils İkindi İLZS 553 923 Eza al 542 1204 1514 Vasati Ahaam VaUt Imaak 1200 131 144 Ezani 1814 1151 401 Vaaati danberi Bilsile*a de^am edip bana kadar gele a ecdadının, seci-yearrinden - zaman ile silinmemiş olan - en bariz ve en kekin çizgiler bana intikal ederek, mizacımın sekimi çizmiş, ve karakterimin, (yani seciyemin!) şahsi çehresini o levhaya Usvir etmıstir Ben şu haysiyetle (başlangıcı, mcnşc'ı mazinin karanlık ufuklarında kaybolan bütün) bir sülâlenin son fmiras - yedi) çocuğuyum Sen de - (az çok şahsiyet forkıyle!) öylesin ! O da öyledir Bu mülahazalar :rn da, kendi hayalimden uydurduğum bir hikâye değil, zamanımız ulemasının son fikridir Yalnız (levhi mahfuz) u bu suretle anlayış ve telakki ediş benim (tarz • ı tefsirindir, ve sırf şairane bir düşünüş değil, ilim itikadını her veçhile mutabık bir fikirdir SÖZÜ pek uratmalf ıstcnily 0-runı fakat benün nazaruuda, su bıkligımız kâinatta, her şeyden kuvvetli ve mucis, bu iy-namo — elektrik luunl eden makine) ye lx"rızetcbileceğimiz (dı-ınsart ıpM'chophysıolofnc» = psLküfızjolon ulemasınla iddiasına gut-- (irade) merkez: ur: Çünkü, hançten aldığımla ınti-l baaU kaydetmekle beraber, mü- '¦ essrraU mutavaatla, mutlaka muvafık evab vermec (yeku-] nunu h bdemedı^uniı btr çok ; asırlardan İv ' kayd ve zaotct-miş olduğu ın 11 balara güre derhal duymuş olduğu tesirleri - galiba - kıyas Üe ölçüp tarttıktan sonra icra aleti olsa adaleleri harekete getirerek cerab verir; ve bu gün csçaJrbM«-rç!ı pek kısa bir müddet sarfında cevap verir O işi icra edecek adale mefluç obu bile dimağ gene hareket emrim verir Bu mühim keyfiyeti • pek iyi bir sansal üe -profesör Huri Bergson ısbat etmiştir Fakat, bu neticeye erişmek için dimağın ne türlü faaliyetle bulunmakta olduğu zerre kılır malûm jlasoanuştır ve bu (aim gamız) ebediyen anlaşılamıyacaktır aamnm (İrade bahamda ta/süit vereceğim!) Dimağımızın bu esrarengiz faaliyeti akün ne okluğunu hiç tarif edemez, lâkın irade Un ne olduğunu pek iyi gösteriyor Fakat - güçlük su ki (irade) siz (akıl) ve (çuur) yanı (duygu) pek kolay tasavvur edilebilir: lâkın akılan ve duygusuz (irade) tasavvur etmek kafiyen muhaldir (Bu meseleye, şımdi-lik, bir balmumu yapıştırıp bırakıyorum; yani sade bir üarctlc iktifa ediyorum) Şunu da unutmadan işaret e-deyım O dokuzuncu asır ilmînin nazarında, dimağ âdeta - elektrik hasıl eden bir dinamo gibi - akü, duygu ve irade hasü eden bU* UZVİ mnkinf kil Zan: ı-mmtrrrı ilmi m»t******ı**Tn felse-feaaıun bu ı mıynızm nazarive-smi) kabul edemiyor Ben de edemediğim için, dimağı bir dinamoya benzetnaiş olduğum halde, en büyük muamma vc cn bedThl bu- hakikat otan (vicdan) ın her türlü tezahüratına âlet addcltundı Bu fikir yeni değil, m' 'Iı :r SokraLuı müdafaa e(un* bulunduğu btr müdde-adır fakat garibtır kı, yirminci asra kesti yatı bizi otu irca etti Ckırdunur kı (kader) bahsinde, ben onu (ruh) dediğiniz, "Y SABAHTAN J SABAHA Dahiliye Vekâleti için yeni bir kanun vicdan ılrdığmuz şeyke bir tutmuştum Çünkü hepcoıun men-baı nla- ıvdınırı ne okluğunu vc nereden geldiğini ksl'sn bü-ınodığıtnıı İçin, türlü türlü tecellisine bu- cüro vermek mecburiyetiyle bu kchrsclrri icad etmişizdir Şimdi kasaca arzetmış oldu-ğıını qu naran yr, btr faraziye olarak kabul olunursa, evvela, tahkikatı Umıye vc tecrübede esaslı pr-mgrp olan determinizm akidesini - beadrûtön • haricî â-lemin şebeke - i vukuatım tekil eden sırf mihaniki şuunlara tahsis edip, münhasıran vicdani, yani (Psikolojik) hâdiseleri tarif edebilmek için insanın -hiç olmazsa - cüzi bir iradeye malık bukztaduğunu, mecburen!, teslim etmek lâzım geleceğini idrak rtmelıdir 0 vakit (kader) meselesinden doğan bir çok müşkülâtın halledilmesi hayli kolay laşır Ben bu ukdeyi - on altı sene evvel lAm-manda) bu düşüncel-t'*- zihnirni işgal ederken idrak eltim ve pek memnun cJdumdu; zara, bizde (ehli sünnet) lirkanımn ıradcı cüziyeye taraftar olduğunu haklı buldudm; bu günün en meşhur lılozofu olan profesör Berg-soDun da bu rradrt meselesini ebat için (zaman zarfında cereyan eden hâdjsalı vicdani ye yi mekân içinde vukua gelen hâdi-sattan boabûtûn ayınp* determinizm pressBpinin vicdan hâdİ-satma tatbik edilebilecek bir (ulçütbir snkyas olamayaca-ğuu a asü har saruretlr - idrak elmiş buhuzduğıın'i, pek iyi anladım O halde, hakikat bu ise, (kaderi den pek şikâyete hakkımız olamıyaeak demektir Herkes, mizacına göre hareket etmeye maÜ olur, ve ona göre hayalı - az çok ivicaclı bu- istikamet ahr; bu ırhrarnrtı hiç kimse evvelden çizip tayin ermez, etse de o istiluamrtte nihayetine kadar ccreyaamı muhafaza e-demez Iradej cüz'iycai olsa bile ona galebe çalan mâniler bulunur, ve hiç kimse bu gibi engellerin H*r-""İ - ;u k«ııın lan evvel - htaunrı Madernlrj nerkesm aıukııdde-ratı k ndndedır yani irsi temayülleridir, (ve benim âediğun levhı mahfuz, ve balkın, pek güzel ve pek doğru Utnnnce -kendi alnının yazmandadır yani hariçte oünayıp kendi kafa ta-sradakı Hıtwğı-minıtır ve mademki ırada cüz'iyesi dc ondan sadır ulan btr emirdir u halde herkes - büzr bilim z - kendi mukadderatım yaratmakta, ve hiç ı İni azsa, ona bu tertip ve istikamet verrnekte zirnedhalda-, gene badJron dediği gibi ettiğim buluyor, ektzğuu bu,yor demektir Böyle olunca, hariçte bir kmuveden şikâyete hakkı o-Iabdır mi T ] Ben şimdıhk bu f kirdeyim Bu kanaat laensm izzet: cefsımi de koruyor Fakat bahtiyar o-lup ounamak mervleaıni halledemiyor Ben (felâketi kelimesinin daha doğru btr "¦a»«ıaı bu cennet gabi menfa hayatı • mm ı»kımw-i aenraunde duşüne- okıuğman için dokuz se- ııedenberi, hayatımdan pek hoş-'tııdum; bana bu kadar bahtiyarlık yeler Gelecek seter, bu meseleyi şerhedeceğuav Kram M AKİK Dahlhjr Vek&letl merke* trakıki-uıvla bazı dedglklıklcr ynpaıı kanun prvjral hazır lam ak Ut dır 11u projeye C"'"' mahalli uUrtkrr âicU, memurin v* muacneUt umum muddr-lUfelcıind* 20 lira da lhıl uUucu hakir kılcılk -ıvrllfr ılfS O- lunmakl ı ve bunların yerine inanılırı 30 liradan bozlamak urrre şeflikler Ihaıne olunmakta dır Kuçuk ¦naajh nrmurlann (Örmrkle oldukları lalerı UıreUl memurlar İdare e-Oaccklerdlr ¦ san — Kahveciler Hava Kurumuna 200000 lira teberru ettiler Bundan bir mCddet evvel lılaıllml tzznlr vc Menin zurnrukItrinden ithal euJlrn kahve ve (aylırd m alınan muamele verRİlertnln bilahare yapılan Ictkiklpr neUeeaûıde bu kshvc-lerden muamele SSrSJbl aBSSBSBaaSI icab etutı anlasusus ve ÎOOOOO lira kadar tular, bu paranı- tekrar sa-hiblı-rine iads edılnıeai karartajUn!-BUftır ll '"r aldıjunua cure alâkadar tüırırlır bu parayı Hava Ku-n'tnım , ' -rl'runüilrrdı okuyucu diyorki maarifde Yabancı dil mektebi kadrosu genişletiliyor istanbul Uaiveraile^ae başlı ya-bsneı dil mektebi talebe kadranı tenİBİrliunlıur Du suretle orta tedrisat İçin zaruri förüler yabanrı dil ö»Tetınerleri daha vSji Tükyssda ye-liftiıılcb^eceaUr Bu »ene mektebe sunarak talebe mikdarı 60 dır Mekteb (ecen sene 42 mezun vermijtlr Mî;k it rirmek için açılacak aeç-SSS tpıtıhanlan leşi İm e-velde yap İsesk sa talebe kajrduas eylül 23 de başlanacak Ur Kız talebenin askerlik imtihanları Üniversiteye devam eda kız talebenin asker! dera eylül devresi ikmal imtihanları 30 eylülde bsslıya-esûdır SPOR: Bulgar mtllf lakımı Balkan oyunlarına geliyor Bulgar nüm takunuua Balkan o-yunlarına ı«Urak «decerJ orsanizss-yoa kurnllesuze bildırılmıaur Bu sakilde Balkan oyunlarımn Yunama-tan Yugoslarys es Duûtariataıua is-tirafcue d art saİDet aruında yapıla- C ifj ^ (iıakUuiı- Bulunmayan ilâç cMeml'-'-|ınıizdc benim Cibİ pek ıc krr h ¦ tUr» epeyden bari cnsull I dik yüzünd--ıı pek müakul vn ¦ - Bbmlıde pa- ramırla ecznhane kapılırında m-sıl dolaibeımm fiörs'nlz holiml'e acırsıntr! Yjjjmnmır için mutlaka bu nesneye ihUyıtımrz vırdır *ı^n dl ne y[ıpacaiız, Derdimizi kime anlatacağız? Bu ilâcın ycıliıiu bir Türk kimyroteri yapıyor ne yızık kı yetujtb-emiyor Memle-ketlmlrde yetismû) pek çok klm-yarerlerlmiz var Acaba niçin bu İzle meşgul olmuyorlar? Hem bej on kuruş kazanmış olurlar hem de pek çok vatandaşm hayatını kur-tarmu) olurlar Lütfen gazetenizin bir kSjeânde biraz da Bizim derdımlrden bahsederseni- belki bir merci bizimle de ılakadar olur Kadıköy Yeldeot'men Urun Hafız eokak 214 No, evde Mehmed Hilmi VCNİ SADAH — Sınhi,ye Ve-kâletlnin na/arı dikkatini celbe-deriz Kaniı bir k?za Belediye memurları için yeni bir lâyiha lrtanbul ve Ankara beleruyek-ri miateana Uıtubnak uzers diğer butun -ı»' memurlarım alAkadar eden bir kanım Uytlıası Dahiliye vS-;ileti 'arıfmdan hatırlanarak mec-lııe zevk oluruııuaUır Kınun layilunımn ı lhdıf ettlfl E-yr bılliMvsa belediye memurlarmiD tekaüd cdddısish aonrakı vsztyeUe-rl nazarı itibara alarak tefcnüd beis-ılıye mamurlarının terfihini temin etmektedir Layiha, lekafld memarlnTU) himayesi içuı her belediyede btr ssndtfc teşkilin, Uleraektedir Sındımın varidatı memurların ayhtUnndan ks-sıleeek % S le temin olunacaktır Lûyıhiiya core bu hakdao daim! memur! r tlfsac edecek muvakkat n nLihüı -»I-- bunun dışnda ksls-oskâv, Kırfasiyelik kâğıd fiyatları fesbît edileli müteferrik Bir kişi Öldü, iki kişi ağır yaralı Evvelki BBCS asat I raddelerinde 'ıu - Buyukderc -HfalUnds feci bir motosikV't kazası olmua ve bic kı^ı olmüs iki kiai dc ballarından agir surette yaralanmışlardır Ü^rendiguTiize gore Bcyağlunda o-turan : » * aid 201 numaralı motoaîkleunî aatmak üzere olduğundan son bir gezinti için pazar günü arkadaşlarından Artını ve Mihranı da yımna alarak Buûkdc-reye zttmlslerdır Gece :aat bu-e kadar orada yiyip içmişler ve bir hayb etlendikten sonra evlerine don mek üzere motosiklete*' atlamışlar- dır Bu defa motoru Artta küuan -m ak arzusunu izhar etmiş, tiken da bu arzuya kırmamıştır Fakat tam buyuk ve knkin viraja' buyuk bir auratle jsktassn motor; dönemeci iyice jlamarnıj ve Zincirli- Mısır ne yapacak? (Ba| tarafı 1 İnci asMfadsT mcaklarda Mrarr rollerinde yürümek imkânsızdı Sonbahara beklej-ecekleri rivayet ediüyor-dn I Bir iki gün evvel Romadıaı gelen bir haber; pek yakmda İtalyanların Al:denizde müdhhj bir hareket yaparak mgflizlerfi Londra üzerinde patlayan bombalardan d dut fena bu* dari» indiı-eeeğüıi Dikiirdi Bu hareket Mısıra karşı taarruz olacak, t-lal yan kıtaları ilk defa Misse topraklarına ayak attılar vs 1000 nüfuslu Sellum kovunu aldılar V îngüterenin himayeaınde oV* m akla beraber müstakil bir hftV kı'unete ve orduya sahib olan Mısır, gecen eylülde harbe girmedi ve Ingıltereye müzahir bü? bitaraflık takib etti Toprak m lartndan ingiliz mıidafııafmrn ü?t ifadesi ne de müsaade etli* Fakat İtalya ile siyasî münasebetlere devam ediyordu An^ak" Mısır hükümeti, toprağına yapılacak herhangi btr taarruzla hemen silâha sanlacağmı beyan etmişti işte İtalya artık, onun b-ta- Çuval işi de halledildi Fiyat murakabe koııuayaou dün *tmtaka Ticaret al udi i luîunde top-: bŞ lu-ııcden ıhai eoıecek kr-| chemmryet vemuye- tııî-mlerin topdancdara bırakılacak kâr rd*etlerfcıi te;bit etmittir Verilen karara güre birinci ve ikinci nevi harcıâlem kagdl:ra yüzde 15 ve yüzde 2» lüks ucuncu katagorıye Oatul kaijduıra jurdc 30 dördüncü kategor kügıdlaıa da yüzde 40 kar ist bırakıbnutır Bundan baaka komisyon dıin çuval Uji etrafında da bazı kararlar (Sonu 3 ûn-û aahifede) On kısmındaki fe-Ue ba^uıı çarpmış, dar in (ener çırha 1 talinde Beyoğlu duıîln Artın lfa- lstanbul köylerinde el dokumacılığı kursları istanbul vilayetine bazlı köylerde kullanılın et dokuma arış aktarı ipti-' dsl kâr OalSe ¦aSia^ısıtan bunlar da körlük- :uak i at yırlarına eo*e çcmai[,ı« ve diz elburlifi doku-¦nakUdn; Bu köylerde Ookumacı-luu- paj-ıl-ıünlmai: vc piyasanın Utekleruıe (Are if yapılman, köy kalk ınıraı; mçvruunur muhım bu kısmını ir-k,l cttttmden bu sanatı köylere yaymak ve koyluyu yeni usul I tezffıhları alıştırmak kin lktuıad Vekaleti Urafından Anadoluda U-kıo edilen usule zore hareket edilmesi ve yer yer kuralar açılması vilayetçe ımvahk görulmu-tlr hai ta nanesi desini verirken: — Kimzenîn kabahati yoktur Motoru ben kullanıyo-durr Virajı birdenbire alamadım ve çeşmeye bin-kuyudak; jauyuk çeşmeye butun *id-J dlıdım Arkadaalara bir $cy olısadı dedle ecüp blndirnûshr Sepetle ya;- buluna-ı Mihm ba«indin ve vücu-ı Demiştir ve biraz soora da ölmüı-dûnûn muhtelif Terlerinden tehlikeli tür Dun diğer yaralıların adliye bir halde yaralaomı; Artının zeri-, sindeki seladı bulunan tskon hafifçe babından yarıl inmiştir Fakat motoru idare etmekte olan Artın ye-1 o i - : Tiuayenelerı yapılmış ve icab eden rapor vcnlmijtır Polis ve adliye 'ıhkikauna devam etmektedir rBir damacana hırsızı Bir izah Bütün suculara "İllallah!,, dedirtmiş amma dün yakayı ele verdi hasma slUnd- dılcn Uvzthuı ayni astufede m-iti dile-rum Doktor Sedad Kumbaracı namında bu- zat; Isrsl etmiş olduCurr bı-eınzs Iklaci kabada ıkı oda kspalj etmekte ve hartaların, burada muayene ve k ıbu| etmektedir Ancak benim hastalarım onun hastalarına nlsbetle olduğundan bunu çe- kememeklcd^r Bir defs bitim bu daireyi bo«altmanuzı ve kendisine eerreemuı de teklif etmtj hattâ üç senedc^bcrl yanımda (absaa Neeib sdmdakı muavtrazBe kazancı yarı yazıya paylanmak üzere iendı yanı -na zlbneaıni ısrar ile lılemı; ise de snıri'Sffak oUmamıjtır Bunun iL-rrıne bir curmu meıhud terbb etmişler» de bundan da bir nrtirc hadi obzuyarak en «en olarak boTİe bir dav» :çıraya kadar İleri eıunl|tır Butun bu hareketlerde ne bir delil, ne bir i-bal, ne de bir •îklfc'cı voktur Bu luıkikati pek TEŞEKKÜR Da m Kabataş lisesi kimya muallimi kimyager Kudainın genç yasında ebediyete i^Ukatnden mutcvellıd acınuıı paylasan akraba, meslektaş, dest ve talebelerime teşekkürlerimin ibllfiını muhterem g-ı^elenizle UıvsaBulunu rica edeıln* Pral Dr Fanreaam Ker:-!! Cohay Dun üçüncü autüye ceza mahkemelinde iyi suculara musallat oban açdcgoe bir hırsûun me^huden muhakemesi yapıldı ve d ıhıl tevkut edildi Tutulan cürmiime^hud zaptına gore Hamaliye suyu dağıtmakta olan izzet ismindeki iyi su arabacısı dun yabalı Gcdıkfıosada Hamam caddesinde bir eve su verdiği sırada arabasından boş bir damacanası çalınmış ve suyu almakta olan ev -abibi bayan üaısaatt-dan da bu hırsız görülmüştür Kaaaen bü- çok zamundun-beri bu sekil hırsızlık bütün snculan ümliah dedirttiği ve şikâyetleTde bulunufdugtı rrin lohiöırlır idaresi takibat şubesi memurlarından Fahri Katırcı oğlu adındaki memur da göecühlktc bulun- i ırandan dam acar ı hınun oracıkta yakalanmış ve kadın tarafından da tanınmıştır Tutulan rabıt vc dinlenilen şahidlerin ifadesi üeerine inkârı mecali olmıyan suçlu nihayet itirafta bulunmırı ve : — Ben demiştir, Bogazke-ond" Dsjfn caddede oturuvo-rum Adım HaMmdir II» senelik evhyıra alo ayhk da hır çocuğum var Bu 141 laleye isteye yapmadım Parınuaiun Satıp ekmek paraıı \ apacak-tun Suçlunun bu ifadesi uz-rine mahketn-ve sirkat fılı sabit oldu ve «uçlu hakkuıda tevkif ile 3 ay mahpu^ıye'me ve an- cak yası kü'-ük olduğundan iki ayının tenzih ile 1 ay hapsine karar verildi Beyaz naatalunlu kırmm kolsuz kazıklı, on yedi yaşla-ıındı kadar bir genç olan bu delikanlı puüs yanında kapıaltı jandarma karakolum götürülürken mahkeme kapısında damacana çaldırmakla yürekleri yanık bir alay iyi su arabacısı oh çekiyorlardı Yanlarına : okulunca hepsinin de beyaz pıntalonhı kırmızı ka-ıkh damsesns hırsz -zmın aleyh :ii,- oadiıklaıa anla -şdı surdu Gedıkoasalı lu!*4 saılı a-ralıanın salübı Lıpiru 2%99 saydı araba »ahıbî Mnhnıud oğlu Hasan Özdcmir 3ÜS0 sayıydı araba sahibi İsmail oğlu Dursun 1-1" :ıyılı araba sahibi ismail oğlu Süleyman Köroğlu, 1İJİ5 numarab arabanın tabibi Recrb oğlu Ah-med Torun Bu yuıegı yuaık sucukııdan ancak bir kaç tanesiydi Ve iı t* ırı; dc en az ikucr, üçer damacaııaât, galonu ve şişesi kaşla güz arasmda bu beyaz pautaloulu, kırmızı kaaaklı geucıu 11 ıı Iı deve olmuşlardL Bir taraftan iıioıın tevki-fme sevinirlerken btr taraftan da üzülüyor: — Yatık! diyorlardı Bûd sapta geçınncdıler kı mahkemede hepsini sayıp «Jokeydik de şunun cIukku uru rumuz okl'ik* a kurtulaydık ırk toprağına ayak basmıştı vsj niyeti asla Sclhın köyünde kalmak değildir Bu vaziyet kanasında Mısır bitaraflıkta devam edebilir mi? ingiltere urun yollardan, denizaşırı memleketlerden Muhit n himajesini temin edecek asker mühimmatı nakletmiş bulunuyor Bir taraftan da Mısır ordiLSunun brsj durmadığı muhakkaktır Yakındık ingiliz orduları başkumandanı generale V'avel "pek yıkında buralarda son derece mühim hareketler olacak,, diyeti bir ay vardır Bu bîr ay içinde lngUtere-nin hiç bir çeyi ihmal etmediğine sübhe yoktur Bir taraftan Almanya, ingiltere istilâsına başlamak üzere görünürken, öbür taraftan da İtalya Mısırın, Süveyş kanalının rabtı hareketine jreçmzs gibi bir vaziyet ahyorlar Fakat her ikisinin de hakikatte bu tehlikeli işlere girişmek niyetinde olmadıklarını iddia eden vukuf ehli de var Meselâ Stef ini ajansı evvelki gün ingiltere istilâsı lâkırdılarının doğru olmadığını Almanların hava 11-arruzlariyle iktifa edeceklerini söylemi? Amerika muhabirleri İtalyanların Mısıra karşı öyle mühimce hazırlıkları olmadığını yazmışlardı Böyle İse Ingillereyi tepeden tırnağa kadar silâhlandıran bu tahrik ve bu blöf pek yakında anlaşılacak ve o zaman İngiltere bu hazırlıklar için ba^ka lıe-defler ve müdafaa yerine taarruz gayeleri arayacaktır Behçet SAFA KISA HABERLER 1» okullarda ; okullaıd: — Şehrimizde dun sabahlan ve kabulüne tetkiklere rwı-Ude il': okul m 7 ıstu" Fatihte Hoparlörleri» verilen konferans Yüksek İktuad ve Ticaret mektebi prufe-6rl-rınden avukat Suphi ftttrt dun saat İB de Fatih Halkevi radyosunda (-on harbden alınan deriler) mevzulu bir konferans »ermiştir Konferans Fablı uunukasıodsaa hoparlörler vasıUuılc halka dauc-ulmıilir Vefat 35 fenedenbert muhtelif kayrna-k:ımtıklaıda bulunmuş olan ve ct-v vm Atılalvaııın Knıkut ka'auu kay- s-^t biıdc Merkclendıde kılınıp MerKezefendl kabristanına d-fnedı- tecekUr 18 EYLÜL 1940 Çarşamba Üçüncü Yıl-No 857 GONI ÜK SİYASI HALK GAZETESİ İdare Yeri N;r,ı« mu in iye, f\o 84 I ¦' ¦ n I ¦ il M«tsİ: TKNİ \ \r \II istanbul TELEFON ; 20795 Her yerde 5 kuruş Balkan ittifakı Yeni bîr Balkan misakının ssvescri arasından her türlü iccno/i düşünceleri bertaraf etmeli icai eder Bir Balkon misakı ancak ruuhflfaMİar bir kuvvet vücutla getirebilir ve bütün faydası da böyfc* ol-ma*m iladır Yaran: llilusyia Cmhld YALÇIN obrucn meseh-d halledilerek Bulgaristan ile Ru-maDya aracında bir ihtilaf kalmadıktan ve Macaristan da Traıısılvnnyanın buyuk bir V- ¦ mini elde ettikten sonra eski Balkan imsakini yom vazıyete intibak ettirmek lüzumu kendisini pek tabii bir surette hissettirmiştir Fakat bundan evvel de için esası ürerinde mutabık kalmak bizimdir Yeni bu Balkan misakı yapmak ictb eder mi ve fcab etse de bunu yapmağa imkân bulunabilir mı" Evvelâ, eski Balkan misakı-nm eski haliyle artık devam e-demiyect-ğini kabul etmek zaruridir Çünkü hikmeti vücudu ve binaenaleyh faydası kalmamıştır Fakat bundan dolayı eski Balkan misakının fena, yahud zararlı bir teşebbüs teşkil etmiş olduğuna hükmetmek hnlcnzıık sayılır Balkanların sulhunu temin 1 m* usunda bu misak çok hayırlı btr rol oyna-di Bu sulh deiTrnnden Bulgaristan bile zararlı çıkmamıştır Fakat, dediğimi?, gibi, artık ayni misakı temadi ettirmeğe btr sebeb kalmamıştır Şu halde, yeni bir misui; İçin oıtada «-'alı İMrBiMfiıı yaj kanlılar hangi mok le^eMlh-ler? Yeni bir Balkır, mısakınm gayeleri arasından her türlü 'le-l cavüzi düşünret-n bertaraf et-' reci icab eder Biı Balkan misakı ancak muhafazakâr bir kuvvet vücuda getirebilir re bütün fayda*"1 du böyle obnasn-dadır Bu mi»;k neyi muhafaza edecektir? Balkanlıların siyaset, iktıaad ve küitür sahasındaki hürriyet ve istiklâllerini Kime karşı'' Hem kendi içlerinden gcl*bılectk tehdidlere karşı, hem hariçler maruz kalabilecekleri t-h'ıkt \ ı- karşı Demek oluyor ki cnı bir Balkan mir-kım dahili ve harici bakımdan düşünmek mevkiindeyiz Balkan drvleUerı bir misak yapmayı acaba cidden, samimi bir surette arzu ederler mi? Yani birbirlerinin nıemlelıetlerinde hiç gözlen yok mudur* Bir fırsat düşürüp konuklarından bazı yerleri zabmm»k emehnde değil midirler" Çünkü Balkanlar için hakiki surette faydalı olabilecek bir muakın en birinci şartı budur Balhanbiar birbirlerinin iyi niyetlerine tamamen emin bulunmalıdırlar Bugün Türkiye ile Yunanistan uasındı hüküm süren mütekabil itimad, emniyet ve muhabbet bütün Balkanlılar arasında ayni samimiyet dr* mevcud olabilir rai ? Eğer Balkanlılar arasında halis ve gerçekten bir dostluk münasebetlerini tesise imkân yoksa misak akdi teşebbüsleriyle nafile yere vakit kaybetmekte hiç bir mân* tasavvur e-dileme/ Biz kendi hesabımıza bütün komalarımıza vc Balkanlı dostlarımız! kati ve halis bir samimiyet yâd ;C taahhttd edebiliriz Hiç Umaenin topraklarında götümüz yoktur Balkan misakı içinde biç bir nüfuz üstünlüğü düşünmeyiz Tam ve mutlak bir müsavat ve dostluk hisleri ıçınd'- müttefik yaşaya-bilirir Diğtı Ra*kan devletleri- ¦•¦*-in (anki YAJ,Ç\ (ten» 3 uncu as hi rede] ^ Avrupada harb Afrikada harb J Alman hücumları devam ediyor Londra, 17 (aa) — Şiddetli bava taarruz Lirinin başladığı lan fiden beri gör '¦ olan en şiddetli mania ateşi, dün gece Londra şehri etrafında yapılmış ve tam altı saat aürmüs-tür Alman tayyaralcri biribtrlni takib eden seri filolar halinde ve İngiliz (Sonu 3 UncO aahlfcde) Mısır hududunda şiddetli harbler Kahire, 17 (a o) — lagUtr bava kaTPV etlerin m tebliği: Düşmanın Malta Üzerine yaı¦' :-ıfci hava hücumu, in- bir maddi haaa-ra sebebiyet vermemiştir Döşmanm bir pike !¦¦ avcılarımız tars-basara u^raUlmırtır Brrtrcde, büyük bombardıman n-[Senu 3 UncU aahlfede] İngiliz Başvekilinin hutku Alman hava hücumlarının verdiği zarar pek az İngiliz Başvekili, Hitlerin İlk (irşatta hücuma geçeceğine kani Londra, 17 (aa) — 5 eylül tatilmdenhen Avam Kamarası bugün öğlecen sonra ilk del a toplan nusUr Meclisde barı tadilât yanıldığı görülmüştür, iki tarafdakı kıymetli rantlar kaldırılarak yerlerine adi camlar konulmuştur Tavandaki elektrik tesisatını tezyin eden kıymetli mermerler de kaldırılmıştır Celsenin başında nıhatsızlı-ğindanberi ilk defa olarak eski başvekil Chamberlaın gelmiş ve hararetle alkışlanmıştır lagUkt başvekilinin nntku Londra, 17 (aa) — Bugün öğleden sonra Avam Kamarasında söylediği nutukta Cbur-rhip demiştir ki: — Umumi harb vaziyeti hakkında mufassal beyanatta bu- (Senu 3 Ö«eU tayfadı) Başvekil îzmirden dün gece ayrıldı Başvekilin Ankaraya avdetini mü-teakıb Hataya gitmesi bekleniyor Ankara, 17 (Ilımnaî) — İzmirde bulunan Başvekilin bir İki güne kadar şehrimize dönmesi heklraut*ktr»Iir Başvekilin bh* hafta istirahat İçin natnyaRİtnarsi mtıhtens-lılıı İzmir, 17 (aa) — Başvekil Doktor Refik Saydam bugün öğleye doğru Demir konakta istirahat ettikten sonra öğleyin C H Partisi tarafından se -reflerine Kül tür park ta fuar gazinosunda verilen n yuf ette ha-nr bulunmuşlar vc akşam üstü lnciraltına giderek bh* gezinti yapmışlardır BaşvekiUmız, bundan sonra saat 1930 da Alsancaktan hu-1 susî trenle Nazilh istikametine hareket buyurmuşlar ve ist as-1 yomla vali Fuat Tuksal ve ko-} mutanlar, belediye reisi Dr Uz parti müfetüşi Galib Bahtiyar' Goker, sehrimizdeki mebuslar, | parti erkâm ve askeri rical ta-f rafından ufalanmışlardır Başvekil îzmirden aynhrken İzmir halkının göstermiş olduğu sıcak ve samimi teşyi tezahürlerinden çok mütehassis olduklarının ve teşekkürierinin ı İzmirlilere iblâğını belediye reisi Dr Behçet Uzdan rica etmiştir Başvekilin yaptığı tedkikkr izmir, 17 (s_a) — Başvekil Doktor Refik Saydam dün fuar daki tedkikJeri esnasında yerli pavyonlardan maada İran, Macaristan ve Yugoslavya pavyonun ım da tedkik etmişlerdir •vefik Saydam, ecneb! pavyonlarını ziyaretinde pavyonların mensi: L olduğu devletin konso -los ve mümessilleri tarafından verilen izahatı dinlemişlerdir Başvekil akşama doğru da be-fSenu 3 Imcu tayfada) Halk kömür ihtiyacı-nıkolayteminedecek Nakliye ücretlerinin yüksekliği yüzünden bazı semtlerde kömür fi^av^jj'-biraz artacak (fitlık-r lviı\ır luzllu hava kuvvetlerinden btr grup Adliye işleri süratle neticelenecek Baş müddeiumumi Hikmet Onatın gazetemize beyanatı Adliyede UUÜn bitmiş ve normal vazaılın baflamı; olması dolayıaüc yeni çalışma yılı hakkındaki İntibalarıni sormak üzere dun kendisini ziyaret eden gazeteci!'ı bag müddet umumi Hikmet Onat gunları »eylemiştir: «— Münferid hâkimliklerin üzerine bütün yeni islerin buralara verilmesi ve asliye mahkemeleri ile ticaret mahkemelerinin ellerindeki içlerin sonunu almaları için yalnız onlarla meşgul olmaları kararlagmıa— ta O tarihdenberi a*liyc vc Uçara* mahkemeleri eski islerim hemen hemen blürmis bulunmakla vc otun fcrid haKinıllktcrlc tevazün teşkil Unarok 1/10/1940 tarihinden itibaren muntcııd mahkemelerde olduğu glbt ceza ve hukuk hakimliklerine de yeni isler verilmeye başlanacaktır Bu mıetle adil vbialfın daha geni? bir sahaya yayılması, vc İllerin mU-atvaten tevzii ve dolaynUc de daha surat ve cüskaUe intaç, ettirilmesi ünkanları elde edllmlj olacakın Bu cihet adliyemiz vc adliye mekanizmamız icuı sUi'hcıi/ ki vokdanbeıi dUenckte olduğumuz iyi bir neüce-dir Bunu elde etmiş -1 bu jnl daha serbest ve dolu rürptle çalıj- lükmel Onat mak uıUmkUn olacaktır Ba—i-ıı ben biz, hem de erbabı nı—ıılllı atamı uv 1 ' 1 edecek ve notunun , tadır» — Harb— Vaziyeti Ingiltereye hücum yapılacak mı? Bir italyan gazetesinin Ingiltereye yapılacak olan istilâ teşebbüsünün ilkbahara bırakıldığını yazmasına rağmen mevcud alâmetler bu istilâ teşebbüsünün - eğer yapılacaksa - bugünlerde vuku bulacağını göstermektedir Bu a-lâmetler şunlardır: 1 — ingiltere üzerine yapılan hava hücumlarının büyük kayıplara rağmen gittikçe şiddetlenerek devamı Almanlar ağustosta, binden fazla tayyare kaybettikleri halde bu hücumlarına fasıla vermemişler ve görünüşte bütün ihtiyatları haıbe sokmuşlardır Bundan umulan en büyük fayda İngiliz hava kuvvetlerini imha cjmekt» Fakat görünüşe nazaran bunda muvaffak olamamışlardır 2 — Mareşal GÖring, general Keitel ve 10 Alman generali Manş kıyısındaki karargâhta toplan onslardır 3 — Almanya, Fransa ve llelçika sahillerine İngiltere- [Sonu 3 üncü aahlfede) t' Etibank vc istanbul Belediye»! taralından organize edilen kok kömürü satış ve tevziatı yeniden halkın vc semt depo sahihlerinin bir çok şikayetlerine sebcb olmaktadır Şikâyetlerin başlıca mevzuu Mtnl depoları için konulan azami aaUs fiyatlarının gayri kali olduğudur, Malûm olduğu üzere belediye ıemt depo fiyatlarını tesbit ederken Eubank depolarında yapılan »tas ' -na bu depolara katur yapılan nakliye ma^arıfaUnı ilâve edereK tesbit etmişti Nakliye masarifatı Beyoğlu ciheti için 150 İstanbul deniz isleri mıntnkalar İçin dc 180 kuruş olarak kararlaştırılmış, bu suretle &emt depo fiyattan Bcyofilu mıntakaöinda 236 tc diger mıntakolarda da 2260 olarak tesbit cdilmlsU Bir çok semt depo sahihleri nakb-yr ını- ! ıl tınır eayrl kati olduj'um İleri sürerek kömür alıp satmaktan vaz erçmitleı bazıları da hüeye ' KömOr abp satmakLm vnz geçen depo sahipleri arasında Adalar sem: deposu vardır Bu depo masanfatnun (¦•¦; yüzünden zarar cdeeeBini düşünerek kendisine müsaade verildiği halde stradıyc kadar Kuru çeşmeden Adadaki Icposuca kömür naklederek satış yıproamısiır Bu İtibarla Adalarda komur almak Ihtiyaanda halk ellerinde geven seneden kalma stok bulunan hususi kömür depolarına müracaat etmektedir Bü depolarda 2280 kuru;,, so'dması lâzım gelen kok komurumlr tonu 27 liroy» kadar vermektedirler latanbulda bulunaı bacı semt depoları da vaziyetlerini kurtarmak maksadUr kömürü muayyen narlı İle fakat siluetinde hile yaparak satmaktadırlar Bu itibarla halka bir ton yeıine 800 - 800 kilo kömür vermektedirler Belediye bu vaziycU nazarı iUbara alarak bUttın kaza kaymakamlarına bir tamim yapmıştır Tamimde her kaza t\ in', kendi mmtaka-¦ ,ri(i ı • m, depolan sahiplerini da-|8onu 2 nel aahiftde] SABAHTAN SABAHA Akdeniz yolu açık! Memleketi m ize Cebelüttarık yolile nakliyat yapılmak üzeredir Bir vapurcumuz da bu yoldan Amerikaya mal götürmek ve oradan getirmek istiyor MAALESEF Tt*RK DENİZ TİCARET Fli/lSU Y l İNANIŞTA NB\* FKİKIIZDA BtRl YUGOSLAV FDX)SI I Wl YARISI KADARPTR! kdeniıxle ingiliz filosunun hâkimiyeti iyice t--r u - etmiş olddıığu son gelen ha berlerd-n tamamen anlatılmaktadır: jnırlltcrettnu ıuenıloketi-ISonı e nel aahllad*) MİS U Şef Ankarada Cumhurreisimiz Ankarada merasimle karşılandı İsmet İnönü Ankara, 17 (aa) — Reisicumhur ismet İnönü bugün s** at 13 de şehrimize dönmüşler vo garda genel kurmay balkanı Mareşal Fevzi Çakmak Ue ve-köler Parti Genel sekreteri ve parti umumi idare heyeti azaları, mebuslar Genel kurmay ve Mı İm Müdafaa Vekâleti erkânı ile vekâletler müsteşar vc mü -diiru umumileri, merkez komutam ve emniyet müdürü tara -fjndan selâmlaumışiardır Vali vc belediye reisi Nevzat Tan -doğan Milli Şefi vilâyet budu • dunda kaı sılanı ıştır İDHALÂT VE İHRACATTA PRİM KALKIYOR Bu yüzden idhalât eşyasının fiyatları ucuzlayacak Ticaret Vekâleti idhalât ve ihracat işlerimizde mühim bir karar vermiftir Şimc'iye kadar ihraç emtialarımızın fiyatları dünya piyasalarına nazaran yüksek olduğu için hükümet ihracatı temin îçin tüccara muayyen bir prim vermekte re bu [Sonu 3 UncO sahifade] IRAK İLE TİCARET Tren hattının bağlanması büyük iktisadî faydaler temin edecek Bağdad ticaret ataşemizden istanbul ticaret ve sanayi odasına Şark Memleketleriyle yapılacak ticari mübııdcliye aid bir yazı gelmiştir Bu yazıda Irak ile doğru Tren nakliyatı başlaması üzerine gerek bu memleket gerek Basra transit yolundan bilistifade Amerika, Hindistan İran ve uzak Şark ülkeleriyle temasa geçilmesi imkan dahiline gireceğinden bıhnlunmakta ve eşya nakliye ller**tl«-nodc mühim uııkta'da tenzilât temin e-dildiğı üâve olunu -dttadır Verilen izhita nazari'n Imka sata-blleo-ğimir maddelı-ıin Mey* danekh(rdrn Hı:;d,ıd;ı kadar olan ııakUyc ürretkri umumi • yetle tnn başına 5 buçuk îster-line üıdiiılını-Uı Bağdaddao Basnya kadar olan hattın tarifesi de m alın nevıüıe göre 15 -25 şilindir [Sonu 3 UncU aahrfeda] 18 EYIÜI 1910 Asker Gözile Mısıra taarruz meselesi Bir kaç marnuclaoM Ubfm n Trablusgnrbdakl rtarona askeri faaliyeti naaan aaataH ceJbediyordu Daha lUbtc Harbinde petrol asaiaaranaaa mevzuu bab olduğu ananasa V baiyanın Trbluiurarbda tahat -dala başUdığı ve tagiRareyi Mısın ı£aJ etmekle 1ı kili et • tığı malûmdur Bu ıhUlaska devam ettiği tarihli rdc ltalyaya em Da devlet tarafından Utbık edıhan sta rl tedbir Almanyantn mDıvor polılık:ı;ının esasını tsakfl etmiştir Cihan Harbi ablukam -le kıtük zahmetlrnne bayb İdmanlı ve talimli bulunan Almanlar, italya unerrodeau stta-sıdî tazyiki azaltacak -ardaa -larda bulunarak bu licrbu kendi hesablarına a ııııiMTHa*ı gay-ret ettiler thtilâfıo aıhayetıode syevaVaoe Trablusa geçınicu kov*nier gen alınmadı, ingilizler bo kırv-vet İcran geri ç^kUnaeaani taleb edince, italyanlar da Akdeniz filozuna iltihak etmiş olsa İngiliz "vatan filosu,, aksamışta YAZAN: HİKMET İLGAZ tekrar Britanya sularına gön -derilme*ini islediler Ucun nıit-zakercler neticesinde bir anlaşmaya varıldı Bu anlaşma moruaınce dno-yanin en büyük barb gasnön s-lan Hood muharebe krarrazoı-Ü Ue bir kaç f-erointn "HomfTBt^ e iadesine mukabil şimali Afrika dan bir miktar askerin ltalyaya çekilmesine karar verrıdV Fakat iki garib tesadüf bu anktamanm aradaki lümackna-hğı asal aak*-cek şekilde Ut b ikine nrJal oldu E\'vela TVabl ustan çekilen kuşetlerin zaten terhis -armanı gelmiş ve ya haddini doldurmuş m üstadı f ıslardan okluğu anlaşıldı Motorlu birlikler, ağrr hırb vısılalan gene çırada kah-yırli] Bunun üşen ne Cebetöt -tankta da Hood knıvsaorunün pen an»- ın-- balık ağlan basıldı ve uzun müddet daşan çakamadı Habeş harbi aamaaanrta AJ- manyamn emellerine ve Avrunav mn sürüklendiği badireye vakıf olan italyanlar belki da boca lanrun teşvikiyle Tlabtusu boşaltmam ağı daha münasib buldular Mısır, askeri ı İn ııuııınatı kadar iktisadı değen de büyük bir memlekettir Aksayı şark ticaretimn mühün bir karını Süveyş kan a Un dan geçer Hin • dıştan yolu üzerindedir Iha katanın ve Hind den iriyle zın iltisak noktaamdadsr Nil vadisi bUTUk brr kaynağıdır Otedenberi Ingılto-reye manasım cebbe alan devletler, imparatorluğun ba mai-sal no), tasına hücum etmeği rautad cdinmialea*dır Napolyoo da böyle yaptı Fakat İngiliz -ler deniz ticaretini ilaha evvel Umidburnu yoluna nakletmekle Transatlantik devrinde Mtsu-ta ve Süveyş kanalının ealbal kadar elfiıınııyı-riı uloıadığm foslar • m k oldular Yeni Sabah ABONE BEDELİ TOrklya la* atı • EN ILIK 1*00 Kr* t7O0 Kr» • AVLIK 740 a 14SS s I AYLIK 400 » İM s 1 AYLIK 140 » SSO a 14 C/İtil 1940 — ÇARŞAMBA H Şaban 1164 S Rumi Cy 101 US4 Ctln 242 Ay: 9 1040 — Hııır İM atine-, Ofll İkindi ıiso 5İ3 BZ1 £zaat 543 1300 ISrT Va—Ö Sfcsam Yatsı İm tak 1200 1Z3 047 •rant 1814 1948 403 Vaaal! ttaljruun Afrika ordman baslcn-azandaoı mareşal (sraodant italya harbe girdikten sonra Habeşistan vc Rritre treni c-dilmı vaziyette kaim Bu müs-bamLekeleri karadan Trablus -garba birleştirerek deniz yoluna s*" kalmadan tcınas etmek îtatynnlann saklamağa lüzum görmedikleri bir arzudur Şarki Akdemzdeki Ingihz donan • masanın da Süveyş yoliyle ikmal ve takviye edilmesi buna iktve edilecek olursa Manr baklanda pek de dostane emeller bcadendiğüıe hükmolunamaz mwı 936 da ingiltere Üe bir İttifak akdetmiş ve mülki ta-manaıyelı bıgıbzler taraıınl,n garanti edilmiştir Bu harbde ' kendisine tecavüz edilmediği takdirde harb luırici kalacağını İhanetti Fakat bu ilân üaerine, İtalyanlar Mısın bir Ingüı/ ülkesi addettiklerini büıürdilcr Çünkü Muırdao hava ve kara youyle ingilizler TraUuagarb ve Lİbyaya a#üsassT yaptıkları halde Mnorm bitaraflığına halel gelmiyor, İtalyanlar muka -bele edinen Munnn bitaraflığı ve tamamiyetl ihlal edilmiş oluyordu Bu gayri tabu* vasiyetin hiç bir ıhL ¦ t ¦ sebeb obuadan idamesi t*"h*T*1—'1 Nitekim 1-t a İyonlar da Mıerr üzerine ha -rokete başladılar Bununla beraber hudndda işgal edilen bir iki kasabama Mittin Msurm hjga-lmi İ3tihdaf eden bir hareketin başUıagici olup olmadığım ancak zaman gösterecektir Mısırda tam tecbazatlı İki ingiliz kolordusu vardır Dort boş sena evvel İtalyan tehli -keşi baş pcaterdıği zaman talim vc terbiyelerine itina ohanan Mı-BU "idusuda İngiliz anrrretleri-ni mükearuskolen takviye edecek ve lüzunronda mevcudu üç misli ne çıkaracak miktardadır Binaenaleyh Manr tehlikeye maruz kalırsa haraçtan yapılacak yardımlara muhtaç cumadan kenti mu muvaffakiyetle müdafaa edeceğine fÜbhe etmemelidir İLGAZ ( Şehir ve Memleket Haberleri Türk - Rumen ticaret müzakerelerine devam edilecek Halk kömür ihtiyacını kolay temin edecek Nakliye ücretlerinin yüksekliği yüzünden bazı semtlerde kömür fiyatları biraz artacak [8ag tarafı 1 İnal feeel eet ederek varayet-erbst ve vereük-karl nakbye masarttatuu tetkik etmesi Üleşmektedir Bu taesikat neticesinde nakliye mazorifaUnıa kla-jrta^'liE tı*sblt edilırae belediye aa ; -hye masonfatını derhal kkıuaahı sürülen hadde kadar yflkaeatecektir Bu ruretle kömür OyeHırnıia yeniden takat az mikyasla btr yükseliş olacaktır Etibankın saltığı kömürler ¦Ubank gündiye kadar fahrîm ıw) c teaa ettiği ans depodan 21 ban ton komur aatmııtır Bankanan depolarında daba 10 bin ton kömür vardır Bu suretle banka Utanbuhm acnrllk İhtira-1 olan 70 bin ton knaanTftn ya-:iane 'i -ı-iı temin etazbatlı UuU ihhyacı leskfl aeVn 32 Un lon kömür de »unlar—ı bir surette Zoneuldak ve Karabük depo-lanodan şehrimize fetlrttlecekUr Yeni açılacak depolar Dizer tsrafdan beledtya GeJaLı, Ştfli Fatli Unkapanı aerat depala- rile Kuruçaşmada bar yardımcı depo uçmak uattysDau belediye kooperatifine devretaalatlr Kooperatifin Şİall deposu haafaı Galau depocu İki cüne kjdar dlcar dapnaan da ânümûadeiü hafta iciaae açılacaktır Kooperatif [ı are* KadıkıVyde de btr depo açmak pası atamak leia harekete atçın istir BELEDİYEDE POLlSDE 3000 liralık mücevher çalındı Lalelide Reşidpaşa eadde?i aairw« Rıza apartıraanının ckJrdun B dairesinde oturan bayan Münırc evvelki gün evde baJunmadığı bir sırada kendi yatak odasına saklı bulunan 3000 lira değerindeki mücevheratı ile 390 lira nakıd parası ça-Inuaış ve |Kihse bu yolda ma-hamat verilmiştir Yapılan tahkikatta daireye hariçten anahtar uydurmak suretiyle girildiği neticesine varılmış ase de •yan asa'îerde hurmeupi kadının evde bulunmakta olması hır-arr'ık-ı iştirak ^ubheaaaı uyan -dualV- "dan Muıurenm hizmetçisi polıa nezaretine »h—ı bu-lunmıttadır fifinı-ı şube bu muhıııı hırauUlk vak'asuaa el koymuş ve ehemmiyetle tahkikata iıım'- Bugün asıl failin ele geçirüeeeöi kuvvetle ü-mid olunma ktadır Belediye talimatna-nı esinin halka ilânı için istanbul belediyem baairlanan yeni /abıtaı besediye talmaatna-nı-- ıııua halkı alakadar eden kısım! «rena hadk tarafmdan iyice oKrenunaesı aşaa afaşarr sekkuuie ilanını lurarlaştırmırtjr ilk oba-r ık 30 afiş nftmunesı hazırlan • mış ve banlar vali tarafmdan i;ıırüIorak beğeaabzUştar Al'ışktr derhal teksir çalınarak umumi mahallere tabk olunacaktır Belediye arnca ayni ma şadla sinemalarda gösterilmek üzere küçük prea*fnakda fumlan hazırlamaktadır Şoförlere yeknesak kıyafet Emniyet 6 asa şube mudurlu-ğünun şoförler ıçuı hauurüulı^ı ¦ i ı-ık kryalet hakkuaılaJLi teklif belediyeye lakbnlmifetır T- lilıf belediye daimi encurnene sevkolnısnı laftı ır Hazırlanan projyc göre şoförler ıça hasırlanan yearaasia- kıyafet btr ceket ve btr pankeosin ibarettir Ceket usun, karnı en ve keten den ünal olunacak Ur Beaeciıyenin fikrisa göre bu toy alet ook ucuza SPOR: Boks mOsabakalan lılanbul BeSaı AJanl^ıaoam: Boks «ecaae aarıaahafcalan 210/»40 luıuarum sûzaVı aaal 30 de maniye kııateSttade yapılacaktır Tartı: Saat 10 ataa 17 ya dır TchUİ Bir müddettenberi Ankarada cereyan etmekte olan Türk -Rumen müzakerelerine Istan-bulda devam edilmeğe başlanmıştır Dün şehrimize gelen Rumen ticaret heyetiyle dün sabahtan itibaren Takas Limited şirketinde temasa geçilmiştir Türk murahhas heyetine din Ocaret reisi Servet Berkin riyaset etmektedir Dün sabah vc öğleden sonra devam olunan müzakerelere İstanbul Mini -ka Ticaret Müdürü Avnj de de iştirak etmiştir Dün bu hu-¦usda kendisiyle görüşen bir muharririmize dış ticaret u-mnm müdürü Servet Berkin şunları söylemiştir: — "Rumcnlerie a-karada başlıyan göriaşmelere İstanbul da devam etmek üzere buraya geldik Müzakereler memnuniyet verici bir şekilde ilerlemektedir Rumcnlerie esas itibarile bazı anlaşmalara vanlmıatır Müzakerelerin bir kaç gün için ¦ de müsbet bir şekilde neticelen • mesı muhtemeldir Belediye kooperatifi heyeti umumi-yesi toplandı -o- Içtirrada 5 bin azadan 16 sı hazır bulundu İstanbul belediyesi memurin kooperatifi heyeti umumiyesi toplanmıştır Toplantıda beş bini tecavüz eden azasına rağmen ancak 16 aza hazar bulunmuştur Heyeti idare namına da reis Samih, idare meclisi azaları bulunmuş ve Ticaret Vekâle-rkJjomiseri Fahri Kemal toplan-1 tıya riyaset etmiştir' Toplantıda bor evvelki içtima-da seçilen üç azanın hazırladığı rapor okunmuş, fakat rapor hc-sabatın tedkikinden ziyade belediye müfettişleri tarafından nazrrlanan eski rapora is tın ad ettiğinden rvddohınmuştur Bunun üzerine uzun müzakerelerden sonra heyeti umumiye heyeti idareye geniş salâhiyet vererek heyeti idare tarafından seçilecek bir heyet tarafmdan 939 henHbatanın yeniden tedhik edilmesini ve bu tedkikat hak -kanda karar verilmesinin heyeti idareye terkini kararlaştırmışlar Aynca dünkü toplantı da ko-peratif hesabadanı devamb surette tedhik ve kontrol etmek üzere 3 mürakab seçilmiştir Bun lar eski kooperatif müdürü Ahmed Şükrü, Febmi ve Suphiden ibarettir Doktorlar arasındaki ihtilâl Dr Sedad Kumbaracılardan aşamadaki mekubu aldık: Cazcleoizio 17 tarihli ııuahasuıda doV'o llorhoronl tarafından torde-rilen bir mektup mundencaU haki-, kale uygun olmadıkından tavzihini dilerim Doktor Horboronl ah-yhinde ben biç bir dava İkame etmıj dezıbm Doktor Horboroni ile Necib diploması olmadığı halde hasta tedavi c-l' inekten dolayı hukuku aınme tara-4 tından mahkemeye verllmi(lerdırJ Ben d* mahkemenin seyri esnasında-şahit olarak aekisıaci ıubye mabke- naeslmn 940 - 504 numaralı dosyo^ile davet edüanûl buhınuyoıum Hakla-: nnda mrmU meşhudu yapan da ben dectluT, Eminönü bükûmet doktor-! luju tarafndan - ben muayenehane 1 açmadan çok evvel- yapılıı,Ur Bi-j naenaleyh bentan k ¦ ¦ dava eiU(lm yollu beyanatı hilali hakikat olduiMndan tekzibini saygılarımla dilerim Limandaki kontrollar İstanbul Mıntaka liman Kekliği Umandaki kontrollerini sıklastumıj-ttr Dun limanda İstiabından farla yük ve mal lajıyan bir çok molur ve sandal yakalanmı^Ur Bu nakUye vasıtalarının ahib1rrııı^ ceular ke-albnlstır Laman Reislisi ş rkel ve Denizvııllırı vapurlarında da sıkı kontroller yapmak tali okuyucu-n di york ı : Haklı bir sual Bir çok neneler namına a:ajı-daki mektubu aldık «Şu sır:-da memleketimizin en avsal 4duc"a eleanlar-dan ı-uı de heau mimarlardır Zaman, -aman bu elm^nla-nn çek at olmasından Kâyef e-den feryallaı duyaın Hükümetin de bu ise rok ehemmiyet veı-dljlni p'myorur fatet maalesef mimari şubesi bu nene de mah- lûlde acrbe-ttır H 30 Ey- lülde bilen kıydlar cumartesi -pazar gunlcrt ml yapılacakta? Muhterem garetenizin bu memleket davasının acele halb yolunda zfayretini rica ederir» Nazarı dikkati celbede- ve ka-yıd müddetinin uza t ı'm imasın temenni ederiz KISA HABERLER Lizbondaki 5000 çuval kahve geitriliyor Cümrûklerden çıkınlan kak- velenn tevziatına devam edil ¦ mektedır Şehrin 1 aylık ihtiyacı i- ımn edilmiş olduğu halde bir çok kimseler İhtiyaçlarından fazla miktarda kahve mubayaa etmek »temekte ve bu vaziyet lüzumsuz yere bir buhran yaratmaktadır Şehirde hiç bir suretle kahve darlığı kalnıamış -ür Brecılya kahve şirketime Ri-yodan getirtmekte iken Akdeniz vaziyeti dolayısıyla Lizbon-da kalan 5000 çuval kahvenin getirilmesi için teışebbusler yapılmıştır Bu kahveler yakın bu* zamanda Yunan vapurlun Ue memleketimize getirilecektir Bundan ha-ka birlik tarafından yeniden siparişler venlmiştır •d, Kayser) Maanl Mudaru — Kay ¦en Maarif Mu hu hinine tayin o-lunın Maarif Mudur slliaılnl Muvaffak bugün Kayseriyc lur-ket e-decektlr Yerine layûı olunan Iıeet vazifesine ba^lamuilv •a, ÇIU Tedrisat — Cilt tedrisat yapan İne *ullardarı binaları mû-said olnııyanlır için yeni binalar a-rasünlnı ak ladır Bu r-eklepler derhal mosaid binalara naklolunacak-tr Lûtfl Aksoyun Teft»lerl — Belediye Reı* Muavini Lülfi Akioy dûn BevkU^da Barbaros türbesini, Abbaaaga paıkını ve Kabataş mıntıkası tcflij eUnıslır müteferrik DAVET HOseyinafla eemt -ıjndan: Sayın arkadaşlar, Ocağım izin yıllık koneresi H/Eylül/19-40 sab sunil saat 18 buçukda Beyoglunda Hûjeyİnasa cami yanında Sakızağacı caddesinde (2) sayılı apartmandaki butoaunda yapılacağından kıymetli üye arkadaşların ayni günde mutlak lurette teşrifleri ı-lıem:ıı • m rica OİunuS tdsre heyeti reisi Bir yumruk için sekiz ay habse mahkûm oldu Kendisini icraya verdiğinden dolayı kızarak ev sahibi Şev -keti alamda iz bırakacak şekilde yaralamakla suçlu Tophanede Alİpaşa Dedirmen sokağında o-turaa Hüseyinin dünkü ikinci asliye ceza mahkemesindeki duruşmasında suçu sabit görüle -rek 8 ay hapsine karar verilmiş* ür | Bir deli kaçtı Ortaköydeki Şifa yurdunda tedavi edilmekte olan asabiye hastalarından İçelj mebusu Hasanın kıa Saadet evvelki gün bir yolunu bularak yurttan kaçmıştır Şifa yurdu başhekimliği vaziyetten polisi haberdar etmiş ise de şimdiye kadar sıkı a-raçtjrmaya rağmen hastanın nereye gittiği belli olmamaş ve yakalanamamıştır adliyede Yüzünü jilatla yaralamış amma nişanlısı affetmiş Küçükpazarda Hacıkadın Bostansokagı 29 numarada o-turan nişanuaı Remziyeyı jiletle yüzünden yaralamakla suçlu ihsan Seltikinin dün Sultan alımcd birinci sulh cezada yapılan ilk sorgusunda davacı darasından vazgeçmiş olduğundan âmme namına İniz 29 Ura ağır para cezası ve 200 kuruş mahkeme masrafı vermekle cezalandınlmasına karar veril -di " _ Silivri mendireği İstanbul Mıntaka Laman RevLaı taralından Stlıvrıde inpa edilmekte olan İM metre uzunluğundaki mendireğin on sune kadar ınsaaU tamam lanacaktır Bu mıınasebetle Sabvride bir acüıa merasimi yapılacakUr Bu merasimde Münakalat Vekili Ali Çe-tinkayanın bulunatastı soyleomekte- dir Profesyonel sahtekâr;— Vali ile Maarif müdürüne bir vekilin tavsiyesi ile müracaat edecekmiş! Sahtekarlık islerinde akla Iı erimedik şekiller ve usuüer icı lyale — Hayır efendim, benini ne isime d c— yarar ki? ı bir Diyordu Sah- Karı ¦: ¦ ¦ ı üıger bııisi (ûy Sor- Saffet Arıkan tarafından kendine] yeni yazılmı^mıs clb! gayet sunimi ¦vkil candan bir akraba ifadesi üe bir tcnblhi ihUva ediyordu Utu- «Ahmed uslum! Ablana mek'ub ismi yaımıyormujdun kulaklarını çekerini sah- ha Onları mektutuur bırakma o- ahte ]ur mu?* Buna benzer bir mealde! Ah- olan bu yadların alunda da Salfet ¦laııl Arıkanm sahte bir imzası bulunu - SABAHTAN SABAHA Akdeniz yolu açıkt (¦at UeaOı 1 — taralfasta] ma için yla çıktığını İngiliz aa finom haber verdiği ticaret mallan Cebe luttank tan ge^eres! gelmekte ve buradan tru^dtens-ye gidecek mallar da ayni yoldan sevkedilmek umredir Bar Türk sılcpçisi, ayni yoklan îsbV -ade ederek Amerikaya mal göndermek ve oradan mal getirmek üzere uan istemiştir Maalesef Türk vapurcuuu bu işe sat Şilep tahsis edebüıyor Türk deniz ticaret filganı buyuk nakaV yata müoaıd değıldu* Çunka deniz ticaret filomuz 200 bal tondan ibarettir Halbuki bızna deniz huludlanmızın ve nüfav sumuzun dertte birine sahib om lan Yunanıstamn ticaret ^nd-¦leri bizimkilerden dokuz kı-re, gayet dar bir satıılı olan Yugoslavya iki kere fazladır Bal bizim için acıklı btr safhadır I Akdeniz yolunun ingiltere tarafındın ergeç açılacağını çoktan tahmin etmiş ve yaınıaştak* l'-alyan '1--n rmasi 650 ban to mlâtoeıyle bu denizlere hâkim olamaz Ancak lı;ıiı r-nin hür Alman istılâsındsn ekdJlfi ederek kuvvetlerini Şimal denizinde ve Mnnş denizinde toplamasından istifade edebilirdi, ingiltere büyük kuvvetlerini Okyanuslara, Hind denizine, U-zak şarka da dağıtmış idi Hal* buki Inçılııler Amerika İle anlaşarak Singaparda ve Kanada sularında bulunan harb gemilerini Akdenize getirdıklen gibi klanş denizinden dc bir kısıra kuvvetlerini nymp Akdem «la toplamakta tcredcüd etmemiş -lerdir Böylece CebeliitUnktan iskender iyeye ve Ege denizine kadar büyük sahayı Kontrolleri altına almışlar, donanmalın bat sahada bir kaç I hayat yapa -rai nüfuzunu de» emiş haç har düşman gemüu ile karşılaşma -yınca artık bu den ide kafile u-sulü ile nakliyat yapmak munv küa olduğu ka-*' ine varmış o-lacak ki İngiltere ile Türkiye a-rasındaki ticari nakliyatın, bu yoldan yapılacağı bize bıldi-rü mistir İngilteıenin bu kapalı deniz -de dü*namn euzu önünde aes* bestçe nakliyat yapabilmesi demek, bir taraftan da deniz yolunun düşmanlarına tam »mile kapanmış olması demektir Behçet SAFA Eroin mücadelesi Altı eroin satıcısı yakalandı Kaçakçılık bürosu teşkilâtı evvelki gün muhtelif semtlerde ve muhtelif şekillerde cürmü • meşhudlar tertib ederek yeni * den altı eroin tırısı yakalan -nuş ve eroinleri müsadere ederek suçlulan müddeiumumiliğe sevketmiştir Bu zehir satıcla* n şunlardır ve aralarında bir da kadın bulunmaktadır: Çemberlitaşta ismail Gala-tada Nuri, Mustafa ve Selim V-m ne anıda ikbal | Radyo Programı j dıjrri Maarif Muduru Te\lık Kuta VakUle bir kaç defa subay elbise— hitaben akrabası Ahmcde il vermek leri Riyeıek nişanlanmaya, evlenmeye İCİn tavsiyeyi ihtiva eder şekilde kalkan ve buna mUmazil daha bir yazılar yazmak ve imzalar atmaktan çok akla hayale gelmedik plânlı «ah- ibaıeltır tckaıbklar kuran bu st'clular ustası' Dün hikim Resld taratiııdan ya- nihayet bu yeni marifetinden dolayı pılan sorcuda Ahmed buran bunları zorUlen ltuum u/erine dun de tevkif kendi U-rUb etmedl|Uni karUlzItleri kararı aldı ve derhal tevkif edıldij Bur s a da Said iaoıinde birinin matbaa İnsan bu kadar im et ve cesarete mOretUbbancslnde gorup onlardan sahid olduktan sonra onu polisle be-| kaç tane aldığını ve biç birisini he- raber (Idcrken gArUnce aklına söyle* nüz kullanmadıimı noytemekteıHr bir sual «eliyor: bir kaç tane aldığını ve hiç biııınl — Acaba cebinde tevkifhane mil-! henüz kullan m adisini soy İçmektedir, durüne de yem bir tavsiye karU gö-| Amma kullanacaktın dezd mı' turiıyor mu? Götürmüyor mu? 18/»/190 ÇARŞAMBA 730 Program, ve memleket ı-aat ayarı 7J5 Müzik: Hafif program (nl) 8 00 Ajans haberleri 810 iv s„dım - yemk lLstesi S^O/830 Müzik: Hafif prosramıa devamı pL) 1230 Program, ve memleket -aal ayarı 12J5 Müzik 1250 Ajana haberleri '1 B 1305 Müzik ™ 1320/1400 Müzik: Radyo salon orkestrası 1800 Program, ve memleket saat ayan 10-05 Müzik; cazbant (pl) 1045 Memleket saat ayan ve ajans haberleri 20İS Konulma 2030 Müzik: ANNY ve HAItRY OSTEN'ın kabare programı 2115 Müzik: Sinema »esi (PL) I 2130 Radyo gazetesi dosu (Şef: İhsan Kunçer) 2230 Memleket saat ayarı Ajana haberleri; Ziraat Esham - Tahvilât Kambiyo - Nukut Borsası (Fiyal) 2323/2330 Yarınki program vo kapanış 19 EYLÜL 1940 Perşembe Üçüncü Yıl-No 858 | GÜNLÜK SİYASI HALK GAZETES İdare Yeri Nunsosmanlye, No 84 İstanbul rvi-nf: TENİ SABAH istanbul TEIETONİ 20795 Her yerde 5 kuruş Bâzı alametler Bulgarlar, Doönsca mrrtctc-shfclr- milli emellerini tatmin etlikten sonra Adahtrdeııİ/i sahillerini elhrlnr nrçinnr^r Icüku ;k olurlarsa Nasyonal -Sosyalizmin muvaffakiyetle tatbik eftiıB tabiyeyi takibe ba-Ltmış olıIın-ıınU fftlbbe kaim:j o- si 1 ıı Bu tabiye de meajrkderi ajırarıi Ürer birer halVunnge -ılişuıakfar Yaıan: Hüseyin Cahld TALÇB* ünkü makalemizde, muhtemel bir yeni Balkan ittifakından bahsederken, bu teşebbüse karşı gelebilecek zorlukların Bulgaristandan çıkabilmesi ihtimalini düşünmüştük Son Bulgar gazetelerinin neşriyatı arasında bu meseleye bilvasıta temas eden ban yazılara tesadüf ediyoruz Bunlar bir Balkan İttifakı imkânını düşünenler ve muhakeme edenler için bir dereceye kadar yollarını aydınlatacak birer alâmet teşkil ederler Filibede çıkan Yug gazetesi, Roma matbuatına atfen, Balkanların tam bir surette teskini İçin Bulgaristan Üe Arnavutluğun, Yunanistan dan taleb ettikleri arazilerin de kendilerine verilmesi icab ettiğini yazıyor Gene Roma gazetelerinin | beyanatına güre, muahedena- j nVrnn tadili işi bitmemiştir, Avam devam edecektir Adalar denizi] q\z\'\ sahillerinla Bulgaristans, Ar-1 ° navut ırla ile meskûn olup Yu-ı, ı elinde bulunan vilâyetlerin Arnavutluğa verilmesi leffb ediyormuş Balkanları blı sulh ve refah diyarı yapmak j istiyen Mihver devletleri bu tadilât: kendiler; istemekte imiş- Gene ayni Bulgar gazetesi Macar gazetelerinin de Bulga-Hatanla Arnavutluğun Yunanistan üe olan arazi ihtilaflarını hal için Mihver Devletlerinin Yunanistanı tazyik edeceklerini yazdıklarım haber alıyor FilibeÜ gazete, bu havadislere kendiliğinden bir ş-ty ilâve etmiyorsa da memnuniyetle karşıladığında sübhe edilemez Halbuki bunlar alelade uydurma havadisler veya orman taşlama kabUİnden teşebbüsler değilsc-ter Balkanları sulha kavuşturmak değil, uUs ve kan içinde rarakmaga eebeb olacak işlerdir Yalnız şu küçük cümle işin; mahiyetini bize anlatmağa kâfi gelir Roma gazeteleri Mihver devletlerinden bahsederken bunlar hakkında "Balkonları bü- sulh vc refah dıyan yapmak istiyen vasfını Uâve ediyorlar Berlin ile Romanın hiçbir işi, hiç bir menfaat düşünceleri yok da Allah rızası için yahud Balkanlıların kara gözleri için bu çok zahmeti ihtiyar ederek Balkanları sulh ve refah diyarı yapmak gayesiyle uğraşacaklarını ciddi bir adamın iddia edebilmesine ve akb başında bir insanın da bu sözlere inanabil-m es ine imkân var mıdır? Balkanların hakikaten bur sulh ve refah diyarı olabümesi için her şeyden evvel büyük devletlerin, hangisi olursa olsun, işe burnunu sokmaması lâzımdır Onlar Balkanlara yalnız kendi menfaatleri için ve Balkanlıları kendilerine hizmetkâr yapmak için karışırlar Balkanlılar kendi hallerine bırakılırsa o /aman doğru yolu bulurlar Bulgarlar, tahraca meselesinde milli emelUrinı tatmin ettikten sonra Adalardenİzi sahillerini ellerine geçirmeğe kalkacak olurlarsa Nasyonul-llüseyin Cahld YALCIN (ftanu 3 Uncu sayfada) Su riyedeki vaziyet Fransız maslahatgüzarı son hadiseler hakkında beyanatta bulundu İngiliz tayyarelerinin bombardıman ettiği Adlsababa Uyyar* meydanının hangarları yanarken ^Avrupada harbj AİHISÎİ -13- Manş ÛlerindB pîl^ü??rı büyük hava mu- harebeleri oldu Romaya gitti kamarası dün bir celse yaptı Londra 18 (aa) — 300 tay-| yaretik büyük bu° düşman hava * kuvveti öğleden sonra cenubu i şark! sahilini geçmiştir Tayyareler 15 dakika arkası gelmeyen bir kafile halinde uçmuşlardır Her bombardıman tayyaresinin refakatinde en a-sagi sekiz avcı tayyaresi vardı Sahilden geçerken düşman tayyareleri, tayyare dafi batar-yalanmuan ateşiyle karşılaş- nuşlar ve bilfihara da dahilde avcı tayyarelerimizin hücumuna maruz katmışlardır Bir müddet devam eden hava muharebesi daha sonra tekrar başlamış ve öğleden sonra da devam etmiştir Birinci hava muharebesi u-mumiyetle dahilde cereyan etmişken İkinci hava muharebesinin daha ziyade Manş üzerinde olduğu görülmüştür Bulutlara giren çıkan tayyarelerin hare-[S-nj 3 Uncü ünitede) Berlin, İB (aa) — Yan resmi bu aureUe tebüs edilmiştir: Berlin siyasi mahfilleri Alman hariciye nazırının Roma seyahatinin Alman - Hal»; münasebetlerinin husual mahiyeti iktizası olduZunu iki mihver devleti hancı »e namları arasında bu neviden ırortlj taatıstnin, mihverin çcA ı yük tccanUsU Üe dik kate layıl bir siyasi '- l olduğunu aoliTarlar kin tSrprtı tt*Ml edernlreeeilnl kaydetmekledirler Duma buues, İki devletin merda*-U mevzuu bahis elan butun siyasi meselelerde mezkût devletlerin istişare r*Wrk mUsterck karar ve hareketlerde bulunması tabiidir Bu görüj talihlerinin her birinde Avrupanın müstakbel tensik) Ue alâkadar olan ve mevcudiyetleri u£run-da müştereken mücadele eden iki müttefik devlet icın husual bar ebem niyette olan botun meseleler serbest ve acık bir surette müzakere edil -mek ladlr Bu defn dt ayni nuıhlyetta bir fö-rOs leatl*ı mevzuu bahlsUr, ^ Afrikada harb ^ italyanlar Afrikada bir mevki işgal ettiler Büyük kuvvetler henüz temasa geçmedi Roma, 18 (aa) — D-NJ3 : Roma siyasi ve askeri makam • lan, Sıdı Baranı ite Omar vahası arasında bulunan mOdala^ hattının İtalyan kıtaatı tara • fmdan işgaline hususi bir ehemmiyet atfetmektedirler Muharebenin bu devresinin •ona ermesinin Trablusgarb («onu 3 Uncu aayfada) İsviçreliler İngiltere ve demokrasiye dostluklarını izhar ediyorlar Bern, 18 (sa) — «Cazette De Lausanne, «Oed Englonds baslığı [Bonu 3 UncU sahlfedaj Gümrük kanununda yeni hükümler Gümrükteki mallar kefalet mektubile çekilebilecek Gümrük w İtibarlar Vekâ-le tinin hazuiamu} olduçu yeni gümrük kanununda tüccara kolaylık olmak Üzere bur çok hükümler vardır Hariçten mal idbal eden tüccarlar gümrük aidatım ermek için bir çok güm rük muamele ve formalitelerini ikmal etmek mecburiyet inde kaldık lan nd an nınllsrı bir müddet gümrüklerde beklemektey -di Bunu nazan itibara alan Vekâlet kanuna yeni hükümler koymuştur Bu hükümlere göre herhangi bu- tür» ar 100 bin li-mlık banka kı-fııl»! mektubu — Harb— * Vaziyeti İrlanda bombardımanları YAZAN H Dgaz Diğer taraftan hançton gelen diplomatlar için de bazı hükümler vardır Türk diplomatlarına her memlekette gösterilen kolaylık nisbetüıdc memleketimiz- Gümrük ve Inlızsarlar Vekili KnU Karadeniz dc de kolaylıklar yapılması ka-bul edilmiştir Ankara, 18 (aa) — Fransız maslahatgüzarı do Mogicanlt, Suriye vaziyeti hakkında Ulus gazetesinin bir muharririno şu beyanatta bulunmuştur: Suriyede kı vazıyet hakkında son zamanlarda aslı olmıyan bazı şayialara dolaştı Bu şayiaların, manda altında bulunan memleketlerde FraıiHiz hükümetinin düriistane bir şekilde vazifesini ifa etmek hususundaki müsb-bet ve kafi niyetinden Türk efkârı umumiyetinin şübbeye düşürülmesi dolayuüyle çok müteessirim "İze bilhassa şu husustan tasrih etmeye mezunum: 1—- Y ı ¦ ¦ ûnalar, hilâfına olarak, Fransız - İtalyan mütn -rekenamesi Suriyeye müteallik hiçbir gizli maddeyi İhtiva etmemektedir 2 — Yüksek Fransız komiserliği manda altında bulunan memleketlerin dahili ve haricî emniyetim tehlikeye koyabile -cek surette doğudn askeri mevkilerden bırinüı terkini kafiyen tasavvur etmemiştir 3 — Harici hiçbir tesir Fransız yüksek komiserliğinin Beyni t takı siyasi faahy etlerine müdahale etmemektedir Ve bir Türk gazetecisi üe ko-puşmaklığım hasebiyle şunu da İlâve etmeme müsaudo ediniz: Kederlerine kargı Türk milletinin gösterdiği empatiden derin surette mutehassın olan Fransa Türkiye - Suriye ara -sında mevcud münasebetleri e itim ad verici ve dostane mahi -yeti er im muhafaza ve idame etmeleri hususunun elinden gelen gayreti sarfetmekte hiçbir suretle kuatır etmemeye kafi surette azmetmiştir Başvekil Nazilli fabrikasını gezdi Vekil izmirde Aydından gelen heyeti kabul etti Nazilli, 18 (Hususi) — Başvekil Refik Saydam bugün Nazilliye muvasalat etmişler ve urtasyorda hararetle karşı -sanmışlardır Başvekil bugün Nazilli mensucat fabrikasını gezerek bazı tedkiklerde bulun muşlardır Başvekil buradan Ankaraya dönecektir İzmir, 18 (Hususi) — Başvekil dün Îzmirden ayrılmadan evvel Aydının tazimlerini anetmek üzere İzmire gelen mebuslardan ve Parti mensuplarından mürekkeb bir heyeti kabul etmişlerdir Başvekil bu alakaya memnnun olmuş ve Aydınlılara teşekkürlerinin bildirilmesini heyetten rica etmiştir Memleketin mahrukat işi hallediliyor Kayı-Buck linyit kömürlerinin kilosu 15 paraya kadar satılıyor Hükümetimiz memleketin en büyük meselelerinden biri olan mahrukat isini esaslı bîr rurette halledecek geni» etûdler yaptırmaktadır Memleketimizde mebzul miktarda Bu harbin başında Serbest irlanda hükümeti bitaraflığını ilân etli Bu bitaraflık İngilizlere karşı duyulan buğuz ve adavetin mahsulü olmayıp bir prensip meselesinden doğmuştur 1918 Avrupa nizamı kurulduğu sıralarda Serbest İrlanda hükümeti henüz teessüs etmemiş bulunduğundan bu nizamı müdafaa m aks adiyle açılan mücadeleye iştiraki lüzumlu görmemiştir Fakat Almanlnr Cihan Harbinde olduğu gibi bu harbde dc lrlandayı kanlı buhranlara, ihtilâllere sUrUkliyecck hâdiseler aramaktan bir an bile gen durmuyorlar Malûm olduğu üzere İrlanda adasında birbirine muhalif iki mezheb, iki ırk, iki zihniyet mevruttur Adanın eski sakinleri o-lan İrlandalılarla İngiltere vc Ihkoçyodan adaya geçenler arasındaki muhalefet bilhassa son beş asırda pek kanlı hâdiselere aebeb ol bir cüz'ü telâkki ettiklerin -den etnub v;lâ\vli rin istiklâl arzusuna daima şiddetle muhalefet etmişlerdir Bir İrlandalı nefti lngilte-rede oturan bütün İngiliz ve [Sonu 3 DncLl ¦¦(¦; s_ av Millî Şefin şehrimizi teşrif-muhtemel en Ankara, 18 (Hususi muhabirimizden) — Milli Şef İsmet İnönünün bir kaç gün içinde İHtanhnlu teşrif bnyıırnıalan muhtemeldir SABA HTAN Almanlar beynelmilel Tuna komisyonunu dağıttılar mı? Belgrad, 18 (ıs) — Reuler: Almanlar Tuna enterna5yonal ko-mlsyouunun yerine, fden bir Istlaarl ki- ikame etmişlerdir Bu komisyonun reud B MarUus isminde bir Almalıdır ve yalnız bu reis, komisyonu ıçümao davet etmek hakkım haizdir bulunan linyit kömürünü memleketta* ta a m m Um ettirmek ve bu kumuz* ya İmi sehlrterurüze defıl kuylerinun varıncaya kadar tevzi etmek düst» nUlmekledır Bu Is için Eli bank vnnbuile yap» lan etudler m üs bet ne ilce vermiştir Bir muddettenberl Ankara yıdunss-dakı Kayı Buck Unyıt orası çaba*», nama^i bastanmısur Bu ocaktan a-Itaar kömürler aabsa arz»lunmakb* |B«nu 3 Dncü sshiUS«| Fransız gemileri SABAHA Dakar'a ne İçin gitmişler? Londra, 18 (aa ) — Fransız kruvazör Urrı üe torpidolarının Ak derinden sıkarak Dakar'a muvasalâtı bili bir bilmece olarak kalmaktadır Er yakın Maaali semilcrlu dUsman (Sonu 3 üncü sayfada) Amerika ve harb Amerika Atlantikte topraklarının müdafaasını deruhde etti DÜNYA — BAŞİM ÇATLIYOR, (ÖZLERİM KARARIYOR, KULAKLARIM UÛIH HUYOR ACABA l'MC-Ml BİR FELÇ BAŞLAN'(îICI Mİ BUT sim nıenkû, A\nıpadaki har-Js«% be' karışmıyor Fakat bu harbde Ingilterenin galebe- sini bur TAKAS PRİMLERİ Bazı emtia primlarinin kaldırılması dUşUniUUyor Bazı maddelerden taksa I • mlennın kaldırılması İçin Ticaret Vekâletinin tedkiklerde bulunduğunu yazmıştık Henis tedkik saflıasmda olan bu işss yalnız emtia üzerine olan prüştler içüı mevzuu kahrolduğu haber BÜinDuştır Memleketler için tesbit edilmiş olan taksa primleri için umumî bir karar alınması şimdilik mevzuubahnı değildir Vekâlet dahilde fiyatları yükselmiş olan bazı maddelerin dünya piyasasında prim -siz olarak sapabileceğini nazav n itibara alarak bu husustaki tedkıkleri hakkında yakında bir karar verecektir Havacılarımız İskenderonda Antakya, 18 (««) — Cenub vilâyetler ımude turneye okmıı oksa Hava Kurumu tayyare parastttcûSari bu sabsh Mcı tinden UkerMİerusa fieimı J--rdır HaLıyı İlk defa Çelmek te olun havacılaııımz köylerden selen yirmi bine yakın muazzam bar halk kütlesi İsrafından sonsuz bar heyecan teinde kar}üanmi|Lardtr Tayyarecilliin ehemmiyet) etrafında it-,ı edilen bir hitabeyi takiben tayyare ler ucum baslamısUr ve para -sütlüler meydanı dolduran ımaa kutl'- nın alki|lorı ar ndı ve (Ma metre yük'rkten atlamışlardır Bugün Iskendeıunun misafiri otarsk buradı zecireeek olan tayyareciler yarın sabah Antakyaya gideceklerdir Macaristanda umumî af Budayerte 18 (aa ) — Havas: Kesnun teyıd edildiğine »öre, Tr-ıuiKanyanın Maceırlstanı ılhnkı muııasebctile kral naibi Urafından çıkardan umumi af kanununun tatbiki n«ilçesinde S'eced'de mıhpoa bulunan Macar oklu hac hareketi K'l B Srıtaasy serbest bırakılmış- 19 mxür !9io ASKER GOZİLE Manş sahillerine tabiye olunan uzun menzilli toplar Şarkî Avrupa denli ticaretinin muhıuı bıı geçidi olan Dtss-vree • Çalam Doğazmm tahkrmı oklukça eski bir meseledir Na-polyon devTindcn evvel İngilizler boğazın ehenrmiycsznı oa-nan İtibara alarak Avrupeda Dunkcrk şchnyte beraber koçak bir arazi parçasını ele geçirmişlerdi Bu tarihlerde her İki sahili lıımlıaleTİn elinde bulanan mezkûr boğaz, d un yanan en büyük deniz kuvveUerme nutuk olan Hullanda ve İspanyanın müşterek harekâtına miıu olmaktaydı Malûm olduğu üzere lagıüa kanununda bir çok şehirler kralın i-, si emlaki addolunur Seki, ¦ Edvard zamanında Avam Kamarasında bur menus bu meseleyi izah ederek kanunları asrtn icabına uydurmak lüzumunu ileri sürdü Misal olarak hükümdarın şahsi malikânesinden addolunan yedi buçuk milyon nüfuslu Londra şenn-ni arzu ettiği takdirde bugün bütün tebaasiyle birlikte ve rnaa müştemilât dilediği zata antabt-büeeeğioi söyledi Fakat dıger mebuslar böyle bir hâdise zuhur ederse kanunu değiştirmek yerine "deli oldu, diye kralı değiştirmenin daha münasâb olacağını beyan ederek teklifi reddettiler ingiliz krallarından ifcma J_ kanunun kendisine bahşettiği bu haktan istifade ile Duakerk şehrini Fransızlara sattı Bundan sonra Cebefetta-nk, Singapur gibi boğazın yalnız bir sahili lhpbzierin e undu kaldı Napolyon zamanında boğaazn her İki sahili tahkim olundu Bu tahkimat ıslah olunarak zamanımıza kadar İntikal etti Flandr meydan muharebesinde çok ise yaradı Dunkerk müstahkem olmasaydı, üç yüz bin muharibi kurtarmak imkânı bulunmazdı1 Cihan Harbinde top mermisi-nin yüz elli kilometreye kadar atılabileceği tahakkuk ettikten! sonra kanalm Avrupa sahilleri gene büyük bir ehemmiyet kazandı Çünkü bu sahillere konulacak toplarla lhmiterenm cenubu şarki sahilinde Londra şehrinin de dahU olduğu takriben od buı kilometre murabbaı saha bombardıman edıhnek tehlikesine maruzdu Almani^r henüz büyle bir şeye teşebbüs et-medüer Bugün boğaz aabilleri-ne konulan uzun menzilli toplar geçitten İngibzlere istifade et-tunıemek maksadım takib et -mektedir Duvr - Kale boğazında, u» zun menzılk toplar, denizaltı gemileri ve mayinlerle ingilizler hesabına bir enınıyclaaizlik haaü r hız^rtereye karşı hücum hareketini idare eden rrrsrrça! GonnR adıhneaı şarki İngiltere liman-İsnaa müteveccih ticaret sey- i rÛseferini sekteye uğratır Bil-1 bassa Ixndradakı Öcort faaliye-1 U müşkülâta sevkeder Bu gebre denizyoluyla gelecek ticaret em-ti sanı ya Ingllterenin şimalinden dolaştırmak ve yahud da irlanda deniz yoluyla Londra -Brtstol tren batlından nakletmek icab eder kı iktisadi cihetten her ikisi de şayanı arzu değildir Kanalm Avrupa salıiline konu lan 300 3 3 nuuraoreuk topların ilk defa bir gemi kervanına ateş1 açması da bunlardan beklenen maksadı ^uotornıcğe kâfidir Dünyanın kürreviyeti deniz Üzerinde ancak yirmi yedi bin rnetre mesafedeki hedeflere bizzat tarassud yaparak ateş etmeğe müsaıddir Bundan uzak mesafedeki hedefler aran muhaddep kısmının altında kalacağından tayyare taraasudiyle atış yapmak mecburiyetini istU-zam ettirir ki bu husus hem bombardımanın süratini, hem de tesirini azaltır Kanalm genişliği kırk kilometreye yakın olduğundan İngilrs — h illerine sürünerek geçecek gemilere karaı müessir atış yapılama/ Nitekim mevzuubahis kervan da bu ateş baakmırıda zayıatsız olarak kurtuünağa muvaffak oldu Gecelen ise toplarsa hiç bir tesiri yoktur Kırk eüi kilometre dahilinde! mevzuu nahsolan bu müşkülât menzil yüz elli kılornetreyı bul- duğu zaman büsbütün önüne' geçilmez bir hal aür Bu gibi | toplar ancak geniş bir m m tak a Üzerine geuıu güzel atış yaparlar Almanlar Cihan Harlımda bu toplan kullandıkları zaman iki müşkülle karsdasmıs-lardı Endahttaki isabetin nasıl r haber alınacağı günlerce müna-1 kaşa edildi Paris üzerine tayyare göndermek, şehirdeki ajan telfiudermden istifade etmekme-geleleri tedkik olundu Fakat bu tedbirlerin biç biri İtimada sayan görülmedi Bunun üzerine komisyonda bulunan bir adliyede Yeni Sabah ABONE BEDEİJ TSrkrya 1400 Kra, 1700 Kra 7*0 SENİLIK • AYLIK I AYLIK 400 1 AYLIK 140 1440 a 19 EylOI 1*40 PERŞEMBE 14 Şaban 116» 6 Pgmt E»loi 1144 Gün 243 Ay: t 1*40 — Hnır 117 I1J1 5fi3 V23 Eza al 6 44 12JM 1SJ4 VhiU OUn| 0*1 lkla«l Ahaasi Yatsı Imaak ııno 1 32 Bit Ezani ısıs 1047 4 04 Vaatff Bîr belediye mutemedi levKit edildi Zimmetine 250 lira geçirdiği âddiasıyle mahkemeye verilen Kadıköy belediye muhasebe mutemedi Baha dün yedinci sorgu hâkimliği taralından is-ticvab edilmiş, ve gönullen lüzum üzerine '-vkıime karar verilmiştir Babanın muhakemesi t mevkuf ti devam edecektir Çoban Hamdı 12 seneye mahkûm oldu Koyun otlatmak yüzünden arkadaşı çoban Aliyi ağır surette yaralamakla suçlu çoban Hamdı dün birinci ağır ceza mahkemesinde son duruşması yapılarak karar tef hân edildi Hamdının bu hareketinde Öldürmek kasdi ve tam bir teşebbüs hali goriiIdüğunden 12 sene ağır hapsine karar verildi Kanser hakkında bir konferans Bakırköy H-ıtkevfade rvTdki gece üniversite dı;enUerindea doktor Ni-bad hntlfmfrr *kan*er hakkında bir konferans trıüıııjtır Konferans büyük bir Ha takib -ı, , YAZAN: HİKMET İLGAZ f Şehir ve frlemleRet HaberleTP) topçu tahttl: — Canım bunu uzun uzun ne mnnnkaşa ediyorsunuz Mermilerin hedefe ğaahetıni evvelâ bi-ar Franaaaaar btkbreccktır Ertesi gunO Paris gazetelerini a-br almaz okuruz, dedi Hakikaten de böyle oldu İkinci müşkülât topun yüz elli kilometredeki hedefe sıhhatle çevrilgneaa idi Aran devrinin, m ıh ıddehtyetinm derere*, hararetinin, orun tem* tabak -[ardaki kesafet farklarının inceden inceye- hesab edilmesi icab ediyordu Alman topçu mütehaaBislan için içkiden çıkamadılar Altmış bes yasında Gaakonyah bor cog-rır/ı mütehassısa cehheye getirtildi Bu zat uzun hrsablar neticejunde topa bir istikamet verdi Topçu kumandanına dönerek: — Atanız mermi Parnrtedtr, dedi v!;i(-!ıvıuauuı hesabı doğru çıktı, ilk mermi şehrin ortasından gönen Sen nehrinin rıhtımına vurarak mttdhiş hır tarra-ka ile patladı Dördüncü mermi zafer için âyini ruhani yapılan büyük Paris MMaesanın kubbesini delerek içerde üıfatâk et ta Kır çok zahidin fiümiıne sebeb oldu rranaaaiar: — Hatn AlıynUr h fi j—Jf11T nisan akp arryorlar, dediler Halbuki top değil hıhsııjı Parisi bile güç bulmuştu Kanal sahiline konan toplarm çapı ve jmıdıye kadar cn uzak infilâk noktalarsam nihayet Kaleden eltt kilometre mesafede bulunması bu topların Parisi döven toplar ayarında olmadı -ğıni iv «t ermekledir Zaten Parise atılan mermiler altmış bes kilo ağıruğmdz İdi 300 milimetrelik roermiler ise uç yüz elli kilo sğıruğmdsdır Bu kadar ağrr mermiyi yttz elit kilometreye sürüp götür -mek için top namlusunun pek uzun olması icabeder ki çok şükür san'ab tahrib henüz bu tekamüle ulasanamıslar Usun mennlh toplar askeri düşüncelerden ziyade hasmm maneviyatını basmak için kul-lanıtmaktsdn* İngiliz milleti daha müessir ve sedid olan hava bo ıı ı bardan anları cinasında takdire sayan bir sükunet gösterdikten sonra ilerde böyle bir bombardıman yapıl— bile ma-nevıyetı tıarrme bozguncu bir tesir hajsl tıruıd edilmez ;Büyük posîahane-j deki telgraflar gecikiyor ----s»- Büyük povtahanenin telgraf ve para havalesi gişelerinde kâfi derecede memur bulunmadı -ğından telgraf sahıblcri saatlerce gişe başlan nd a beklemek mecburiyetinde kalmakta ve bu sebebden bir cok acele telgraflar da gecikmektedir Posta ve telgraf müdürlüğüne bu lıususda yapdan şikâyetler günden güne artmaktadır belediyede ıı/; az rolisde Bir otobUs yük arabasına çarparak paramparça «Uİ Şoför Şükrünün idare ettiği 33 sayılı otoMk* CVkssecede tek atlı bir arabaya şiddetle çarpmış ve arabayı parçalamıştır Arabada bulunan arabacı i de kıra: ve çocuğu Mustafa ağar surette otobüsteki yolculardan Ruşen ise hafifçe yaralanmışlardır Otobüsün ön kı mı biraz hasara uğramış ise de şoföre bir sey olmamıştır Yaralılar şehremini hastaha-ncHİne kaldırılmış ve suçlu şoför yakalanmıştır Yapılan tahkikatta otobüs frenlennın bozuk ve tutmaz bur halde olduğu an Uup haııstır Yüksek faizle para veren kimyager mahkemede Fazla faizle para verdiği anlatılarak adliyeye verilen kimyager H idinin dün Sultan ah • med bınncı sulh ceza mahkemesinde ilk d araşması yapılmış • tır Suçlu aldığı faizlerin kamın haddinden fazla olmadığını iddia etmiştir Mahkeme şahidi irin celbi için başka bir güne bııjkılmıstır Hayvan kanlarından daha geniş mikyasta istifade edilecek İstanbul belediyesin? mezbahıda ke tflen bayvazüarn kaolamduı daha geni* mikyasta hattade edilmek için bir teklif yapılmıştır TekLfı yapan utku darda Balaban mahallelinde! bulunan bir kimya labrikaaınıo sa- bibi Enverdir Bu fabrKa sahibinin' ıd-ı nazaran bugün mezbahada* kesilen hayvan kanlarından ancak j % 20 nmbeUnde Istilado edilmektedir Halbuki bunların benrinden İıtlîade, etmek Imkam meveuddm Bu surcUe! belediye kan varidatrı 3 mllı ;-uk-' aeltnıck mümkün olacaktır Belediye lekllfl tetkik etmededir Sivrisinek mücadelesi 1 Vıliyet Sıhhat Müdürlüğü sivrisi-' nek mücadelesine drvam çimekledir1 Son ay zarfında sivrilmek yataklarına 34 ton mazot atıüıuıUr Sinemalarda havalandırma tesisatı Belediye rabıtası '_ı ¦ ¦ ¦¦¦ ¦¦ ahkamınca ıiı11 ¦ : modern havalandırma Uniaat yapılması za-: nuidır Bu jekitde modem teıisat apamıyan ¦uıemalaıda Iılm araların-' da IS dakika havalandırma mecburiyeti talbik olunacaklır Barboros Türbesinde yapılacak merasim 27 Eylül azma günü Barbara Hay reddinin meşhur Preve^ denir har-' iımın yılddnuznOdflr Bu münasebelt okuyucu- d/york/ Haklı bir sual «•4 nlkı »ıı eden v Vva-ihayc «««'k ye» le^meh lei»--l"«a bulunan 2ay unitfc sasMMsl ı h *• *"az ••aaıa aaaaklar"" kayle hM'v ye» alakalan »-) j •¦ v bir falitn "»4r" /«t :ab »e ın-tyaçlarırtia* tafnawil« ayrı S*|--- iaeta bir )iHr'|U' eldut» S'ki, yarda I«z4an kı|t lae, »Bkafn bir tarafından tfı|er,-nı geçebilmek icln, hamal aırtın tından latlane etmeli acı medınl-vatlt telin kabil «Imıyan bir D* • rabet ve lec»«M«rl vardır Kışda, çamurun keıafet ve mıbzuliyeli, arabaları», »atlg beygir vt «feklerin bile geçmelerine mini olduğu için, bu gbi aayruae'er vaa*ta-lan bile «tyada assskrUSSSetaM Çİgnlyereb rjermek r--'S " »ılaarJerler Bu maNzıtrlarm alnl dln-«|«y ıı--' •( |i"i'i kamahamlık va anun bir 11/ gayri mOfankl «ı,t telakki eHtgt- •vvallrt bir mayele g»:e Sparcu lakaŞını» nlniyatl Sigar bir rivayet; s4re de ¦ r» alan bıa -mından baalırarak Arnlvııg kal- kalblere cidden terah verici bir ¦- ¦ ¦ j„»- BİriTm)ati Ameliyat İler-İrdikçe, bu ameliyat her iki »aka-6a da te|mll edileceklerini teınall etmek halıfllglnı Qotteren biz Sporcu ve Fazlıpatı eokaklan aakinlarl, kaymakamlık va bele -diyenin gttal-rmekte oldukları bu allkadan fevkalade olmartuk Kadbbki U Hb bir cllvealdlr kl ( meden, bu «evine, dc* 2T ey »ürUş meraj İçin t maki1 Jektdı gani oto r ilehaHİa ı ne ga-¦* 0'Ç-Mf ha-•r, Cun- llt gara)ına glrebilmeainl temin etmek İçin, garajın önüne kadar tahdld edilmek auretlle nihaysle eedlrtlmiftlr Hr'iıık Istlhbaratı- müteferrik Ocak kongreni C H P Bayaglu ı "nj Ocağından: Ocağımızm yıllık l»n ;rcn 24/0/ •40 salı £unü aut 1830 da U £-Uıoıla Agacanul yanuıdaKı SAkıı^ra-eı caddesinde t numaralı apartmandaki burotunda rspalacagıııdan SCS-j gaauzda mukayyed buiua arkadaşların jn i-nda mutlaka learifleri clsmunıyrUe rtes elunur Ocak İdare HeyeU re lal İskenderun seferleri Cenub limanlarımızda bui-ken mallan getınnek için la- ] kendir ma giderken italyanlarj tarafından kontrol ıçuı çevrilen, Sakarya vapurunun serbest bı-j rakıldığını yasmıştık Vapur' Mersine gitmiş vc orada malla -! nnı boşalttıktan sonra lakende- [ nına hareket etmiştir Bir hal-taya kadar Bgggggggajji müteveccihen hareket edecektir Haber aldırımıza gore Denizyolları idareı iskenderun postalannar muntazaman devam edecektir Sonbahar, tarifeleri Devlet Degnsyollannın Adalar, Yalova ve Anadolu iskeleleri aracındaki sonbahar tarife-1 leri yarından itıbarm başlıya -çaktır, idare yeni tarifekri hazırlamıştır Ksradenız kış tarifeleri de sy başından itibaren tatbik edilecektir tshslasl dugu h Fazhpaaa sokaSı İçin ol- a mecraaı eg fl r erek ma za bir 1 r 1 ve bir ç duklan vergileri vermiyorlar mı kl bu g rakılıye bı hakanlıklara maruz bı-âttf Adalet ve tsnrmsfs kendilin hurlyet e Bİar edlnmi» olan Ciim-dareamda bu gibi yolsuz- laklara meydan vermek caiz ml- dir?» Z B Yağ ve pirinç fiyatları mütemadiyen yükseliyor Fiyat murakabe komisyonu yann toplanarak çivi fiyattan üzerinde meçgul olacaktır Ko-mısoynun verdiği kararlara rağmen çivinin kilosu 100 kuruşa kadar satılmaktadır Diğer taraftan yağ ve pirine fiyatlannda gayri tabii bir yükseklik müşahede edilmektedir Perakende Urfa yağlan 160 kurusa kadar satılmakta -dır Perakende pirinçler 44 kuruşa kadar çıkmıştır Komisyonun yarınki toplan tısında bu maddelerin satış ve normal kâr nûtbetleri hakkında yeni kararlar alması muhtemeldir ana ı Bursa halkevinde temaşa gecesi ve konferans "Fatih Halkevi, nden sonra "Bursa Halkevi, nde de bir temaşa gecesi lertib olunmuştur "Bursa Halkevi,, Urafindan Türk tamasası tarih ve edebiyatı üzerinde konferans vermek üzere sureti mahsusada davet edilen salâhiyetlar arkadaşımız Cemaleddın Server, "Bursa Halkevi, inde gecen cuma ve cumartesi günü akgamı iki konferans vermiştir "Dümbüllü,, ve arkadaşlarından ibaret yirmi kişilik san'at kafilesinin, "Bursa Halkevi,, nde verdiği (meddah, Karagöz ve orta oyunul temsilleri, pek muvaffakiyetli ulmuş vc üslüste tekrar edilmiştir Son günü "Çelik Palas,, da arkadaşımız Cemaleddin Server, vc Fatih Halkevinı temsilen Bur-saya gelen gençler şerefine bir ı veda ziyafeti verilmiştir Ziyafette Bursa Halkevi erkânı, gazeteciler, ve münevver gençlik hazır bulunmuş vc iki Halkevi- ruh temsilleri arasında mütekabil sevgi vc bağlılık hisleri teati olunmuştur Saat 14 de Bursa Halkevi başkam avukat Tevfik, temsili kolu başkanı muallim Hulkı ve idare heyeltnden Nureddin ta-1 lifından teşyi edilen heyet evvelki gün Mudanya yoluyla şeh-; rimize avdet cUuişlerdir 70 y vı riı bir kadına tramvay çarpdı ve öldü Harbiye - Fatih hattına işli-yen ve vatman Cemılın idaresinde bulunan tramvay arabası dun Alunbakkalda cadde -den g-'mrl; ist iyen 70 yaşındaki Maryama çarpmış VC yara-latnıştır Yaralı tedavi altına a-launış ise de bir mlıddet sonra Ölmüştür Suçlu vıim;m yakalanmış ve hakkın lı takibata başlanmışı ır -Azgın ihtiyar Beş yaşında bir kızın ağzını tıkayarak taarruz eimek istedi! Dün adliyeye insanın nefretini uyandıran ve tüylerini ürjıerten çok çirkin bir hâdise intikal etmiştir 64 lük bir ihtiyarın beş yağındaki sabi bir kıza vahşice taarruzundan ibaret olan bu hâdise etrafında aldığımız malûmata göre bu kudurmuş ihtiyar azgınlığında bir hayli de ileri gitmiş bulun m;--kindir Tutulan aabta göre facia ş/yle olmuştur: Firuzağada bür apartımanm kapıcılığım yapan Ali, evvelki gün apartınıan kapısı önünde oynamakta olan çocukları seyrederken birdenbire hayvanla-mis ve çocuk -hırın arasında bulunan beş yaşındaki Melâh|tın yanma sokularak onunla ahbaplığa başlamıştır — Çkiolâta sever misin? Vereyim mi? Gel odamda bıık ne güzel çikolatalar var Sana orada yeni yeni paralar da verir ün Diyerek kızı kandırmak yolunu tutmuştur Nihayet u-facık bir kız olan Mclâh;:* bu tatü \ adlara kanarak ihtiyatın flıııdeıı tutup ı -i t- nın reifl'n katımı inmişler vc kapıcının odasına girmişler -dir Burada pek az bir müddet Cjghffje oyaUmasa tabam -mül edebilen azgın ihtiyar, nihayet hayvanlığı büsbütün kudurarak masum kucağı -a yatağına atıp taarruza kalkmış ve kızcağızın feryadı basması onu yeniden bir vahşiliğe sevketmıştır Derhal yastık yüzünü kapıp Melâhalın ağama tıka -mış vc gene kıza tecavüze başlamıştır Boğuk boğuk feryada devanı eden zavallı kızın sesini yoldan geçenler merakla dınlıyerek durmuş -lar ve sonra hepsi birden a-partımaııa girib odacıyı kendi odasında ve cürmümeşhud halinde yakhmışlnrdır Baygın bir halde bulunan küçük Melâhat süratle tedavi altına alınmış ve azgın İhtiyar da zabıtaya tealim edilerek derhal adliyeye verilmiştir Dün ilk sorgusu yapılan A-li sorgu hakimliği tarafından görülen lüzum »zerine tevkif edilerek tevkil butu ye gondo-nlmıstır jAriAHTAN SABAHA Amerika ve harb t taş taraf I l*«| aakifodaf yaprnıya barar oldngŞınn ejub-he mı var! Ko h*;âhıyett*v erkânı bu fikri izhardan ^kanmıyor, ki bu hal mıik-tloraraa» münasebetlere do mugayirdir, öyle iken Amerikan nraü teeneav nilerini tekrardan ceklaıuıyorlar ve daha dün harbiye nazarları Avrupa harb* hskJuiNİakı kıruv atlenh; ve ternenniknhı söylg) izhar etmiştir: j — Bu harbde İngılıılerin gsv lib gelmesi ihtimali AlmaaUncı kinden çok fazladır Bundan do layı ben bahtiyarım Zaten Alman hava faikıyeti bire karga üç İken artık bu, baeasnğı olmuştur, i Bu temennilere ve kanaatlere rağmen harbe girmekten '••kı-nen Amenka, en geniş mına siyle harb hazırtığı halindedir , Ordu vc donanma sulh halindeki bir bütçe İle değil, dört tar** fmdan sıkışmış bir ınuharılna bütçesiyle yetişiyor Buguns kadar Atlantik denizinde logi-bz filon unu Amerikanın bur müdafii olarak tanıyan Anaeri • kaklar artık bu mılia'ayı İngilizlerin elinden slmısLırdır Filhakika Amerika senelerden -beri yalnız bir tarafıodakı denizleri elinden tutarak Aüâıı'ik' için asla endişe hissetmezdi Halbuki Temövden Antil ad alarm a kadar bazı ileri mevkileri lngıluleıden kiraladılar Bunun gayesi nedir? Amerika tm tedbirlere neden lüzum g'xiı-yor ve müdafaa hatlanni nedem bu kadar ilerilere sokuyor? Atlantik denizinde İngiliz donanmasının nâfa uğraması, îngillcrenin mağlüb olması endı/--ii mi Amerikayı kendi a-kibetini derpiş etmeye şevketti t Hayır İngılu donanmasını Av rupada ve kendi suUrında daha serbest bırakarak düşman -larıaa ksrBjl ezici hâküniyctı tesise hizmet etmek endişesin Şimdi Amerika Cümhurreisl intüiabatıyle meşguldür Bu mücadelede ya demokratlar, ya cühıhııriyeteÜer kızanacak Haricî siyaset davasında Roosevelt de, onun rakibi de, yani cumhuriyetçiler dc ayni fikirdedir: İngütertye her türlü yardımı yapmak, fakat harbe ginııe-mek; amma harbe girmu* gıhi hazır)ınmak Amerika efkârı, harbden yıhyor ve Ingiltereye bir mÜlterUt gibi yardım dilmek suretiyle onun kazanmasına, uzaktan yardım edünt^oi İçtiyor îkj taraf, intihahıt müeadele-ai g cinciye kadar bu fikre taraflar görünmektedirler Fakat bir iki ay sonra da Anirrika harici siyasetinin sulh haUııde ısrar edeceğini iddıs etmek abestir En büyük Amerika siyasilerinin ve muharrirlerinüı dediği gibi Amerika ergee bu harbin içine katılacaktır Behçet SAFA | Radyo Programı | 19/9/1*40 PERŞEMBE T30Program ve memleket saat ayan TJS Mualk; PllklarU hafit ıs*4BUC programı * 800 Ajans haberleri 810 Ev kadını — Yemek listesi 820/830 Müzik: Plâklarla hafuT musiki programının devamı 1230 Program ve momleket iamt ayarı 1235 Muzık: p 1250 Ajans lıaberlcri 1305 Muzık: 1320/1400 Müzik: Operet parçaları (Pil ' 1800 Program ve menıu*kel ji ayarı 1840 Müzik: Radyo caz orkestrası (İbrahim Özgür idaresinde) 1910 Mû'-ik: Fasıl heyeti 1945 Memleket saat ayarı ve ajanı luı betleri 2000 Müzik; Saz t-erlerl , 2030 Korıuama 2040 Muzık; Dml-ykı Utekleri 2115 K"iıujma (Sıhhat saati) ? 1 l Müzik- Dans nııırjgı («I ) ''jJ'î 'l'3gM aruıl1 pugraıa 20 EYLÜL 1940 CUMA Üçüncü Yı! - No 859 Yeni Sabah GÜNLÜK SİYASI HALK GAZETESİ İdare Yeri Nur,, mm No Kİ I • nhul Wâgrmy tefti \n w mtmnmi TKIKI-ON : 20795 Her yerde 5 kuruş Suriye meselesi sur-- ı ıı ı-" ur rdilı lıil o¦ k en makul I1 LU ¦¦ftd v j/ı- ¦ ım devam rlnırfJnJ' ¦ V« Sim- ııııı rahat ı ¦« ikilin, smdsn 11 ı ¦(,"¦ ¦ Vatın: Hüseyin tahlil V Al CİN Mihver devletleri, yavaş yavan, bir Suriye meselesi yaratacaklar gibi görünüyor Çünkü Sunyeric resmi ve gayri resmî İtalyan ve Alman ajanlarının faaliyette bulunmakta olduklarına dair alınan haberlerin ardı arkası kesilmt yor Zaman zaman bu yoldaki havadisler tekerrür ediyor ve birbirini tamamüyor Bazan Tttrkıyeden, gayri ireni bir tarzda, transit olsrak, Suriyeye İtalyan veya Alman tabiiyetim haiz kimseler geçerler Fakat bu hüviyetsiz turistler Suriyv hududlannı asar asma», resmi veya gayri resmi bir vazife Ne Suriyede varbklarını hissettirirler Bütün bunlar Suriyede için için bir takım çeyler hazırlanmakta olduğunu gösteren alametlerdir U bızı son derece alakadar etmekten geri kala-, maz Derhal temin re ilân edelim ki bizim Suriyede gecen vukua- ta bu kadar yakından alaka gös-1 termemiz Sunyeı kendimize -hayat sahası, addetmek gibi bir maksattan, yahud herhangi bir hırs ve tamahtan ileri gelmemektedir Bu sadece Türkiye hudutlarının emniyeti mesele sidir Çünkü Suriye üzerinde her hangi bir ecnebi istilası vc ya nüfuzu Türlııyı ı«--n üo muzır olabilir ve Türkiyenin rahn-tinî kaçırabüir Bizim ıcin Cenub hududlarımızın emniyet düsturu Suriycnin Suriyeliler elinde bulunman ve Stıııyıülcrin d vatanlarını müdafaa edecek surette mücehhez ve kuvvetli olmasıdır Sunyede Fran-'* mandam vardı Bugün de halâ Suriye Fransız kuvvetlerinin idaresi altında Bulunuyor E»asen muvakkat olan manda idaresi, son harb vekayii yüzünden bütün bütün garib, muvakkat ve çürük bir şekil aldı Ortada Cemiyeti Akvam kalmadı ki bunun verdiği mandanın bir hükmü o-labilsin Fakat Milletler Cemiye-: ti resmen dağılmamıştır Her j halde zelili ve resmî vazıyet ile filî ve hakiki vaziyetin birbir lerine uymamaları yeni tedbirler ıitıh,/ «dilmesini icab etli-lir Ancak, bueunkü şartlar dûnda, verilerek kararların! bJç bin bir kıymeti haiz ola- Ribentrop Romada Alman hariciye na an, Mussolini tara tından kabul edildi Roma görüşmeleri hakkında yapılan tahminler Rom* IV ; a) — D N B bildiriyor, Mrı -i -ıı ılı B Von So«u 1 u»u uyfaoal \on ItilıİM-ntrop Istanbulda sığınak inşaatı ilerliyor Halkımızın sığınak ve siper inşaatında dikkat etmesi lâzım gelen bazı mühim noktalar Başvekil bu sabah Ankaraya dönüyor Refik Saydam Nazillide ve Afyonda tedkikler yaptı m J Torpil a!:r bir liivil' lı\arr niıı bîr düşncın gemisine lıiıcunıuuu gü*tcreıı reni ^ Avrupadaharb j Man? denizinde hare kal Çünkü bütün siyasi anlaşma bu-, harb sonunda akdedilecek sulh muaheden a meleri ile tadil ve tashihe tâbi kalacaklardır Sulh muahedenamelerinin nc surette tanzim edileceklerine dair de bugünden bir mütalen dermeyan edebilmece imkân yoktur Binaenaleyh Suriye için tasavvur edilebilecek en maku' hal ıjckli eski vazıyetin devam etmesinden ve Surıyenin ruha' bırakılmı-ndan ibaret olmak icab eder Suriyıdıkı Fransu kuvvetleri başlangıçta hür Fransa namına hareket etmek temayulıırü gösterdikleri halde sonradan esef edilecek bir nü fuz ve tesire kapılarak böyle sakat bir vaziyet ıhılan ettiler Hem Suriyeliler, h*m Fransa için zorluklara medan açtılar Bugün Suriyede mütareke ahkâmını kabul 1 in 1'1 •1 ve Fransa vatanının şeref vo haysiyeti namına mücadelede devamu kurar vermiş bir kuvvet mev-llı-ryin C'ulıid YALÇIN [Sonu 1 ,(, «hıffdf] Yeni ingiliz hava akınları Londra, 19 (aal — Hava ve dahili emniyet nezaretlerinin müşterek tebliği: ingiltere ve bilhassa Londra ¦ ¦ ı ıı taarruzlar gece devanı etmiştir Son günlerde tatbik ettiği yeni sistemi takib eden düşman tayyareleri miınfend bir surette veya küçük teşekküller halinde gelerek Londra üzerine büyük çapta bombalar serpişin-mislerdir Müteaddid bölgelerde hasarlar vukua gelmiştir Bj bombaların başlıca hedefi merkez civarında, banliyö ve Tay-|Sonu 3 i-" iri'i | ^ Afrikada harb j italyan hare-yavaşladı kâtı durdu Ankara 19 (Hususi) — Başvekil Dr Refik Saydamın yarın şelirimize avdeti beklenmektedir Başvekil Afyondan geçti Afyon 19 (aa) — Başvekil Dr Refik Saydam, Aydın trenine bağlanmış hususi vagonlarında Afyona gelmişlerdir Vilâyet hududunda valinin riyasetinde bir heyet tarafından istikbal edilen Başvekil, Afyon istasyonunda mülk! ve askeri makamlar ve büyük bir halk kütlesi tarafından karşılanmır-lardır Başvekil Dr Refik Saydam, belediye ve vali konağında memleket işleri hakkında görüşmelerde bulunmuş ve bir buçuk saati sonra Eskisehire doğru hareket eylemiştir Başvekilin Nazillideki tetkikleri Nazilli 19 (aa) — Başvekil Dr Refik Saydam refakatinde Aydın vebnı olduğu hnlıh dün hususî trenle Nazilliye gelmiş • ler ve istasyonda parti müfettişi ile mebuslarımız, vilâyet ve kıza erkânı, parti, Halkevi men-• 'ibları ve kalabalık bir halk kütlesi tarafından karşılanmış- lardır Başvekilimiz parti bahçesinde bir müddet istirahatten sonra basma fabnkasına giderek fabrikanın müdüriyet dairesinde alâkadarlardan fabrikanın faaliyeti etrafında malûmat almışlar ve fabrikayı gezerek dokuma imalâtını tedkik buyurmuşlardır öğle yemeğini fabrikanın kantininde yiyen Doktor Refik Say dam öğleden soma pamuk ıslah istasyonunu ziyaret ederek tedkikatta bulunmuştur Başvekil ıslah istasyonundan Na-zıüıye avdetinde Karacasu, Bozdoğan ve Çal kazalarından gelen heyetleri kabul ederek ken-dilenle görüşmüş ve kazalarının umumî ahvali hakkında kendilerinden malûmat almıştır Millî Şef yeniden Istanbula geliyor Ankara 1» (Hususi) — Millî Şef ¦¦¦¦ ı İniintınün iki üe gün İçinde Istanhulu teşrif ,1cı-kleri smlemm kldİr Istanbulda aylardanberi hummalı bir faaliyetle devam eden sığınak ve siper hazırlama faaliyeti çok iyi bir şekilde inkişaf etmie ve hemen hemen bütün ıhtiyacH ıcvsb verebilecek bir mertebeye ulaşmıştır Halkı -mızın bu büyük ısde göstermekte olduğu candan fedakârlık cidden takdire değer Sığmak lann hitamım müteakıb bura lannı teftiş eden teknik müfet -tişlerın edindiklen intihalara göre sığınak inşaatında riayet edilmesi icab eden bazı noktalar hakkında karileri mı/i tenvir etmek ihtiyacını duyuyoruz: 1 — Evlerde ve apartımanlar-dıı yapılan sığınaklardan mak-sad bina yıkıldığı zaman enkaz altında kalmaktan ve bomba parçalarının tesirinden kurtulmaktır Hariçde patlayan yüksek infilâktı bombalann tesiriyle bina yıkıldığı zaman sığınak tavanı çokmemelıdır Bj-nun Kin apartunanlarda yapı -rSonu a u-veû aahfcocj İzmir Fuarı bugün kapanıyor 1 hrnur, 9 (aa) — O /mır FUnrı ¦ Bflnsu Enter-rmti 20 eylül nnıyonıl J cuma gur 0 ;rı e yarıcı dan İki saat ; sonra kj ar «on gun- ) İril mim er! bir kala- !¦ !'ı Vı neclcrc sahne i olmaktadlr Satışlar çok h:ırareiltdir Kafkasyada yapı- Temyiz âzalıklarına ya- lan manevralar bitti pılan yeni tayinler Kışın ilk alâmetleri olan yaflmur ve fırtına başladı o Londra, 19 (aa) — Mana U-zerindeki meteoroloji vaziyeti şudur: tlüneş batarken, oraj vardı ve yağmur yağıyordu Cenubu garbiden şiddetli bir rüzgâr esmektedir Deniz, oldukça dalgalıdır Rüyct mahduttur HAREKATIN HULASASI Londıa 19 (as) — Hava ve dahili emniyet nezareUertnın tebliğ; Buttun h,, bir buyuk bava muharebe*! olm»mıjtır İki d utman tayyaresi Londra ma-(Senu 3 UncU tayfada) Kahire, 19 (as) — * ¦ ¦ ıldiglı ¦ göre Ingılır lkl| mulrerrlı M Sldl -(Sonu 3 »* tayfada) Odun kömürü fiyat lan neden yüksek? Belediyede fiyatların tenzili imkânını bulmak için bir toplant; yapıldı LstuİKilda odun kumum fiyatlannda gonılen dksek-ligin *rİN-llerini \r (unların izalesi imkanlarını arattırmak üzen dun hVII lktısad Mudıırlııûıındr bir toplantı anılmıştır Toplaaıtns BeledUr i, ı ı MudurU Saffet Seaen ri)nse» etmiş ve mangal kumum tieurrtlle ıı *ra*an bcıjuk tımarlar da hu toplantıa iştirak etmişlerdir Toplantıda odun kom Orunun bu »enek! ve «ecen senekı fiyatları tetkik olururık mukayeseleı yapılını,-tır Belediyenin aldığı resmi malûmata naıaran gecen aene affuıtoa ayındj Kümeli ve Anadolu kömürlerinin kilolu 35 kuruj olduğu halde bu rakıtııı bu sene 4 geçen pBM eylül ayındu \ kurug olduğu b-l-lı bu »eı,«- 3 kuruaa aatılırakladır Bulgar komurkıine geLme gecen sene eylıll ayıııd) 4J kim, ¦ »aüldıgı halde bu «ene fl kııruja kadar mi,,, ¦ ür Belediye bu yUk«ellsln sebeöleılrt tetkik eüi)i|Ur Bu teUıkat ueUce-¦Inde Odun komuılerinlıı latlhaal o-[Sonu 3 UncU aatıiıadal _Harb—^ Vaziyeti Ingüiz-Alman mücadelesi hakkında iki noktai nazar YAZAN II İkaz Bir sene evvel Avnıpadaki Nazı istibdadına kamı Ingü tere ve Fransa Polonyayı himaye ederek harbe girdi Almanya evvelce tahmin edilmeyen bir şiddetle Pulonyu vc Friınsayı ezerek harb haricine çıkardı Norveç, Danimarka, HollumİH, Belçikn pbi dört masum dn bu ıhtılft fa kıırbun gitti Bu suretle Almanlar bir seni1 zarfında altı devleti esir ve bedbaht e-derek İngiltere ile karşı karşıya kaldılar İtalya da mukabil tarafta mevki alarak Alman tazyikini arttırdı Fakat İngılızkr nevmıd lmadl-lar Mücadelede sebat ediyorlar Şimdi vazıyet ne olacaktır? Mücadele ııanıl nihayet-lenecektır* Bu mesek- hak -kındn birbirinden lurklı iki noktai nı/ıı ilen urulüyor Evvelâ vaziyet Napolyon zamamını bcnretıliyor "Na- fSonu 3 Üncü fahfetf«) Ankara, 19 (Huşun Muhabtrınuz-den) — Münhal Temyiz |,ı n ¦ Adliye Boınıufettin R-hmı Bur- Ukimi Calıb, latanbul Tıeaıet moh-kemesi reı*ı Munızzı hlanbul Agır-ceza Reisi Relık, Adliye BajmUMtı-}İ Bedii, istanbul T kart* t mahkeme reislerinden Kaii, lımlı Ceza Rn: ı Süreyya tayin olunmuşlardır Difier tarafdın tstınbul aallyr eoza hilklmlieinc İzmir hJkımi Kemnled- Londranın sığınakları S-ıbrı 1-tı-ıbul Tkaret Reisliğine asliye Hukuk Hâkimi Zeki, lonlr Asır ceza Reıılıgıne Zonguldak Agırcez-Un-, Ekmel istanbul dlger Tiearet mahkemesi Reisliğine Kadastro hâkimlerinden Kemal, İstanbul digrr Agıııe/ı nııhkemeal Reisliğine Asliye ceia hâkhni BUıhnıeddın, Arkımı A^irceSS Reislisine Diyarbakır Cm» bikUbl Sabrı İbLınbul Kadastro hâkimliğine Temyiz raportörlüğünden Hulusi İstanbul nliye ceza bAkımliğlne KocaeU ee^a hakimi Ce- SABA HTAN SABAHA l^ndra !• (as) — Bu sabahki Ucr «un j radyosu m» em^ıyonunda Ka(a«yjda Kızıl ordunun yapmakta oklusu manev relerin dun nihayet bulduğunu vc kıl Un Fareni-tanın merkezi olan Erivan şehrinden geçerken hılk tarafından hara-reUe alki}landıgını bılairmektedir izmir vapuru istiab haddinden fazla yolcu almış Bu sebeblen liman idaresince takibat yapılıyor tımıre Fuar münasebetiyle giden yok ular avdet etmeğe başlamıştır Bu münasebetle Iz-mirden Istanbula büyük bir yolcu akını başlanıştır, izmir postasına tahsis edilen vapurlar ihtiyaca tekabül etmediğin -den vapurlara istiab haddinden fazla yolcu âünmaktadır lstunbul Mıntuka Liman Reisliği dün yaptığı kontroller neticesinde 1 / m1111 m Istanbula gelen izmir vapuruııdı istiab haddinden 200 kadar fazla yolcu bulumlugunu tesbıt etmiştir Liman riyaseti bu sebeble kanuni muameleye başlamıştır İN11 1/ SIĞINAKLARI FK S1TR1V LTLE Bl HAI1»KIİK Evvelki gün Londra üzerinde verilen alarm, harbin basmdunbcrı ingiliz paytaktım tabii hayalıııdıın ayıran 100 üncü alarm idi 3S0 günd-yüz alarm, dört günde bir demekse de, üç uy evveline kadar hemen hiç bir tayyare hücumuna uğramıyan 1-andra, sıvık bu üe ayda yüz defa alarm işaretine şahıd olmuştur Halbuki bazı günler Londra, altı yedi defa vc her defasında sekiz on saat süren tayynrc hücumlan ile karşılaşmıştır Londranın nüfusu 8 milyondur Yani bir çok Avrupa hükû- • r 2 nel lahıfede) Hüşeyin Cahidin konferansı Çtınkıtı, 19 (sn) — Burada bu -Ummakta olan mebuslarımızdan Hüseyin Clbld Yalçın dun Halkevinde kaUbalrk bir dinleyin kütleli onUnde ııı ıı ¦ dıinya vazıyeti karsısında Türkiye rnoVaVM bir konferan* ver-rrlıtlr ır-ni HASAM [ Felsefe ve Edebiyat Hayatımda geçirmiş olduğum tecrübelere göre (Felâket) kelimesinin en doğru manası ne olabilir? f Şehir ve Memleket HaberleTP)5 20 KVItlI, ı ¦ • t¦ p - SABAHA Bu kolime (Kurunu vusta) ilminin f -ı«i ve c-ıvır etmiş olduğu ıstılaha Usa biridir; ve bes-bellıclır ki (Felek) kelimesinden uydurulmuştur O zamanlar (Astronomi! henüz (astroloji)-drn, yani müneccimlik dediğimiz yıldız falcılığuıdan yakasını kurtaramamıştı O devirde malûm olan yedi yıldızm (Merih, Zuhrc, ÜUnd, (ilân) hayatımıza kafiyen tesir, ve mukadderatımızı - doğduğumuz dakika dan • tayın ettiğine - ilmi adanılan bile - inanırlardı Meselâ filân günde filân dakikada, falan burçta (zühre) üe (müşteri I yıldulannm birbirine yak 11 -,ıi olmasına (sa'deynl denilirdi kı (ıkı boştan saadet) demektir Böyle mutlu bir daki kada doğan adam her veçhüo saadete ııamzed olarak doğmuş sayılırdı (Merih) üe (Zühal) in yakınlığı da (Nahseyn), yani iki bastan uğursuzluk alametiydi Bu yakla malara (Kırana! I denirdi Tafsilattan vazgeçiyorum Rntimize bu kadar yeter Meşhur Yunan astronomu (Baüamıo* Rolemcus) un (Felekler) nazariyesine daya -nan bu falcılık ilmi, eski (Bâ-bılı dc de pek muteberdi: hattâ daha eskidir (Fatalizm) in, yanı (kader itikadı) nın düsturudur Yalnız rmrkta değil Av-rupada bile bugün buna inananlar ve müneccimlikle meşgul olanlar az değildir Müslüman -bk, insanın mukadderatını yalnız Allanın iradeline ianad ettiği ıçır yıldız falcılığını küfür derecesinde bir dalsset olarak reddetmiştir Bizim meşhur saırlenmınlen Zıya pasa merhum, m uslum an itikadını (Terk t b i bend) ün-j vanlı manzumeuuun, birinci kı-tamnda şu beyt de pek beliğ hır surette ifade etmiştir: [Bir fâ'ilİD nıM-ınin ruoıle hâdnat Ne İklızayl çerhü as hükmü demiştir Bu söz, insana cüz'I bir irade bile bırakmadığı için faUlızmın düsturudur Muallim Naci merhum da öyle düşünüyor: ' İli n vnın rfhsse beni!] diyor Yanı (ben islediği m d on mes'-l değilim i demek istiyor Şınuu merhum; |Her kim ki olur yıldızı düşkün — Göstermez ona devri felek gün) diyerek fatalıst göründüğü halde: I İmrendir hayrii ser: aklıselimi! ııefs, rehberdir - düı âdem ııdûlü ittiba-rda muhayyerdir] beyti ile, hayr ve ser yotlann -dan birine ıitiba etmek ve ya-hud yüz çevirip dönmek husu-;:nüa insanın muhayyer bulunduğunu kabul ediyor Avrupa filozoflarının (la haberi* de choiz) dedikleri, bu firadcı cüziyye) dir ve (shn Bünntı denilen ulam Fırkasının itikadıdır Bulun klâsik edebiyatımız -da bu felsefi müMhaasâar pak (*) Çırh, r»tSf kallmeamln faH-•4*1 d O-, Yenî Sabah ABONE bkdkl1 TOrkl/a ¦ • FMLIK 1400 Kl* «TM Xr l AVLIK H0 ¦ , s • AVLIK WM • SOS » 1 AVLIK 1t« s SOe 20 tyi-ı 1040 CUMA 1' Şaban 11M R-ml ttlil IK* MS İM Ay: t IM0 — Hur 1» MH| Olu Iktadl um 5H 92* E» ııl 545 1107 1533 Va«a-J »Vasss| Vata Imaak 1200 İJZ 053 Ezani IHII M Vasat] Yazan: FİLOZOF RIZA TEVFİK çok yer tutar, vc herkes felekten şikâyet ederken (felek) sözünü ıtalıhı vc (kaderi le bur tutar Bu (felek) kelimesinin bu kadar urun yalamasına başlıca sebcb, (fntalızm) fclsefc:j-ni lek İm m, temaıl edebilmesi, ve o felsefenin de kail delillerle -ptâlınc imkân bulunamamışıdır Bu eski n'k'ai nazara gire bü* görüş vc dıışünüştür, vc rori nazeriyat kabilinden mııîâ-h ıralardır Ben atoftanr*,ri bl-i II ("üc-rıedl kelimelerden l*-*k çofu pek *dü**htm bir çok «rvlı ri ifade eder bir Irsnu cami') -dir; hattâ hiç mücerred olma-; ytp ta sade maddi şeyleri - şahıs tayın ölmeyerek toptan ifham eden - (ağaç), (hayvan), (mal) gibi kehmekr bile öyledir: çünkü (cins) ve (nınıf) isimleridir-ler (Saadet) vc (felâket) dc öyle; bir çok şeylere vo hallere ve vakıalara işaret eden isimlerden dir (Adetleri), hüriyetleri (ya-, ni ne oldukbtn |) hiç muayyen olmayan bir çok ¦eyleri ve hâdiseleri mütesammın bor (mm)-den ibarettir Ne oldukları muay yen ve malum olmayan o şeyler tahakkuk enerse, yani bayatlınız esnasında vücuda gebrse o' kelimenin manası da lâyıkıyle anlaşılır: meselâ: daima ağızlarda dolasan saadet nedir ? diye sorsalar, hiç birimiz onu şartlarını - ayni suretle! - sayıp ta- j yi ıı vc takdir edemeyiz (Hâlin-1 den hoşnut olmak!) tır, demek, o suale en doğru ocvab o!ur; lâkin (hâlioden hoşnut olmak nasıl olur ve şartlan nedir?) sualini tevlid eder; ve cevabı pek güçtür: çünkü, hoşnutluk şartları herkesin kanaatine göre değişir! Esasen de saadet bir haleti ruhiyedir? Tedkik ve tahlü yolunda bu' merhaleye gelince anlıyoruz ki, (Saadet) kehmeai (mutlu yasa-, manın ne ve nasd bir haya' numunesi) olduğunu, ve yalıııd (olması lâzım geldiğim) ifade et-miyormuş, olsa ota o (ideal) ın (bir çok müM • şartlan olma-sına iret) ediyormuş Yani (saadet I rauUukl ı - dc-ğü - pek iyi tayin edetnedıf-ı -iniz - mutluluk şartlarının ismi imi* Felâket de öyle Ben şimdi meseleyi bu noktadan el" alıyorum, ve (saadet) i size bırakarak kendi felâketimden ne mâna çıkarabildiğimi ortaya ke-yu yorum Galiba insanlar felâketin ne okluğunu daha iyi anlamalar ; bizim akli selm tabibi olan atılanınız onu pel: doğru, pek realist ve dramatik bir suretle tarif etmişler: {Gençlikte »Mm ıh Uyarlık's yoksulluk!) demü;-ler Hamdolzuo ben bu kazelara ugranından yetmişi asmış ol-[ duğum «cin - hiç olmazsa ecdadımız nazarında - bedbaht i bir adam bsyılabılmckten kur-1 tıdrauçum demektir Fakat ben bu kadarla kalmadım; nisbi düşününce anladım kı sahihan be d-baht değilim: bir adi misal ilci size bunu anlata yan; fneselâ: Kışın Amerikoya sefer ederken, vspur fırtınadan batsa, yüzipree yolcular boğuLı;, hir kısmını da köpek balıklan kap-sa ve ben, bir kuç kişiyle kurtul- sam da hastanede iki ay zalür-neden yattıktan sonra iyi olup çıksam! Başıma gelen bu kaza mutlaka bir felâket sayılır; değil mi ya? Fakut aynı kazaya uğrayıp ta korkunç ve feci bir surette can verenlerin haline ve akibetine gore benim kurtulurum, nzabeten' saadettir Ben işte böyle, bınnıspc menud olanlardanım, siyadesım de pek iste d iğim yoktur Benim neslunc mensub olan dııstia rinadan ve arkadaşlarım -dan pek çoğu pek bahtiyar görünürlerken pek acınarak bir akıbete duçar oldular Bunlan rahmetle yâd ediyorum ve bu :ı bahse katmıyorum Felâket şartlarından nasıl istifade edebildiğimi ve ne kadar bahtiyarlık duyduğumu ve o yüz cien nasd iti kada tim iu bir çok prensiplerini tashih edobıklığımi size is bat edebilecek bir misal vereceğim kı, hayatımda geçirmiş olduğum en kıymetb ve en mühim tecrübelerden biridir: Bundan takriben on İti »ene evveldi, Anunana gelmiş ve a-dam kıtlığında, hükümet âzası, sıhhiye ve asan at ika müdürü o-larak ycrksrnıştım Eski Roma ünpara torluğun un himaye tinde küçücük hır prensin payitahtı olan o eskil Fılâdd feon) şehri, yani benim ilk defa gördüğüm (Amman), pek murdar ve s* Iıl bir harabeden ibaretti Mülevves bir dere kenarında • samanlı çamurdan, kamıştan ve yontulmamış kaba saba taslardan yapılmış bir kaç Çerkeş kulübem vardı Yedi ay çadırda Ömür sürdükten sonra, iki odalı bir külüne kiralayıp, ev1 raya sığındık Kırk İngıhz lirası maaş alıyordum re nereye sarf edece ı rot bilrniyordum Hal böyle iken pek rahatsızdım Oturduğumuz odaların zemini çamurdu, tavanı kamıştı ve milyonlarca sivrisinek barındırıyor vc bize bir dakika rahat uyku nasib olmuyordu Hizmet edecek adam da bulunmuyordu Su tedarik etmek için çorak bir geniş avlunun ortasında bulunan derin bir kuyudan iple, kovayla, yağmurda, güneşte santiarca uğraşmak Lâzımdı Bu hizmet tabii bana düşerdi Kemah tcsiüniyetle kabul ettim, ve üye haşladım, iikia senelerden beri cünnastik yapmağa vakit bulamamış ve cok uygunsuz yaşamış olduğumdan dolayı çok dermansızdım O halde btr gün s«: çekmekte iken komşularımızdan İki kikinin arapça konuştuğuna kulak verdim: benden bahuıcdıyorlar ve 'ı ur ki yede padişaha vezir olduktan, sonra, burada, bu ynada su çekmeğe mecbur olmaktan büyük musibet (yani felaket) olmaz, biı halimize şükredelim,, diyorlardı Dediklerine derhal inandığım için çok mahzun oldum ve gene dinsizliğe saptım; her şeyi inkâr etmekte teshyet aradım; lâkın her gün su çekmek ve daha bir sürü eziyetli vc hayvarca iş görmek lâzım geliyordu Hiç şikâyet etmeden o irde re nylurcu devam ettim Sıhhiye î-jleıi dsha zaıitnetsiz değildi Nihsyrt, günün birinde birdenbire bü* gaflet uykusundan uyanır gibi oldum: KrratMazi kuvvetli ve neşeli buldum Vücudumun dermaiıaızhğu-: :ı uyuşukluğundan eser kalmamış ve fcjtıham da fevkalâde ¦rtzaanftL Anladım ki bu keyif, bu afiyet, bu kuvvet bana - her gün iki kere su çekmek vr bu vesile ba idmar et:- '-»İmik yüzünden - bir n/: mükâfattır O zamap Iuytl hışıno vardığımda kendimi hır nıihrab önünde zannettim Şimal memlekstls- rine mühim miktarda ihracat Şimal memleketleriyle olan ticarî münasebetler günden güne inkişaf etmeğe başlamıştır Bu memleketlere Almanya transiti İle mal gönderilmesi imkân dahiline girmeğe başlamıştır Dün Finlândıyaya 21 bin liralık yaprak tütün ^underil ¦ mistir Bundan başka da muhtelif memleketlere 121 bıu liralık ihracat muamelesi kaydedilmiştir Yı 'i mı' : 13 bin liralık keten tohumu, tsveçe 0 bin liralık iç fındık Macaristana 5 500 liralık iç fındık, tavtçreye 10 bin liralık kumdan 3 bin liralık iç fındık, Macaristana 8700 liralık palamut tırnağı Yugos-lavyaya 4500 liralık balmumu, Almanyaya 19 bm liralık yaprak tütün, Yunanistan a 1000 lıraük tuzlu balık satılmıştır fOKUYUGU DİYORKİ : Bir kırtasiyecilik şaheseri belediyede: Peynir ve yağ fiyatlarında yükseklik Sadeyağ ve peynir fiyatlarında görülen yüksekliğin sebcb -lerı belediye tarafından tedkik olunmaktadır Sadeyağ fiyat -¦arında görülen yüksekliğin se-bebleri araştınhrken bunların Lstıhsal merkezlerindeki fiyatları sorulmuştu Trabzon ve ha havalisinden belediyeye gelen resmî malûmata nazaran oralarda da yağ fiyatlarında 15 - 20 kuruş kadar bir fazlalık görülmektedir Bu itibarla Istanbıt-da görülen yükseklik bunun bir neücesidir Diğer taraftan peynir fiyatla-nnda görülen fazlalık da muhtelif sebenlerden ilen gelm Llc-dır Bunlar arasında t enek j fiyatlarının pahalılaşması, n ı-bye mesarifatının lazlalasrrası da vardır EyUb halkının şikâyeti Eyüpde oturan halk ruhsatsız ve gayri fennî olarak inşa olunan tuğla harmanlarının çok kısa olan bacalarından çık ııı dumanlardan şikâyet etmekte -dir Bu şikâyetler vilâyet hıf -zissıhha meclisince tedkik olunmaktadır Bu şekddeki gayıı fen Dİ tuğla harmanlarının kınanacağı ve sahihlerinin ceza'andın-lacağı znanolunm ak tadır baht, asara Mndcn yjpılan tı ar özerine kenl-dıglnı öğrendim Haltaıki elimde, birinci UbM odedıSUne dair makbuz Tardı Kazla keailen bu (3) liranın İadeli İçin İstida De müracaat ettim den — «ıra tekrar im-: ,l ı\ t Ittanbula iki saatlik bar m-afette olan Şileden, ervab - -) - «Crenınre tekit ettirmek üzere o-rsdaki memurlardan bir zat beden Urıh ve numara ret ederek tekil yaaılatazını ınyledi Er hafta veyj on sUn sonra tekrat müracaatımda tek id tezkere- uıt-yazılmadıiıni Te alınan notl-nı kaybnlduıunu hayreUe öircndm Tekrar not alındı Aradan bir ay kadar laman geeti tekrar m ıraca» l eltim Fakat cevab grbncd,-Hini a6yledıler Memurların ihmal ve I yüzünden fazla verdiyim (3) ı-, nın iadeli için yaptığın masarifs-ta mı yoksa en aşağı 15 defa E-mnonu In-ledıye tah-1 - (•dip zeldısıme mi bes oydinbrri paramı •Ijmaduonıa rıı yaovvım" Hanci'tnr' Siz söyleyin- VCNI SABAH — Kanımı^ an- Nal mıhı fiyatları tesbit edildi Fiyat murakabe koeaâryonu J dun Mıntak ı Ticaret müdürlü -:*unle toplanarak nal mıhı fiyatlarını tesbit etmiştir İsviç-reye sipariş e-lılen bu mallardan toptanı ilam yüzde 10, perakendecilere İp yüzde 15 kâr nisbeti ayrılması kararlaşürılmıştur Bundan başka komisyon züc-cacıye nevileri üzerindeki ted -kiklerini de kamilen ikmal etmiştir Bu sebeble züccaciye sa-i udanndakı meşru kâr nisbetle-n komisyonun önümüzdeki t»p-lantL-ındı kararlaştırılarak U'u edile, ektir Oeni/ Yollan Umum Müdürü Ankaraya gitti Denizyolları Umum Muduru İbrahim Kemal Daybura evvelki nün Ankıııyı rılmıjtir Umum Mudur Ankaradj \ekjldle Deruıyollarının yen, teşkilat projeleri üzerinde görü tevektir Dün sabahki sis Dun sabah erkenden limanı sis katlamı;t;r Sır bılhaau bocazuı yukarı aazullcrınde ke»f oldacu için vzpur sefılcnnde bsrı arak skrak-l lıkbar olr-ıu» MdUrlar iskelelerde Londranın sığınakları ıfı t İnci aahıf'tfel 'n s bir nüfusa ş*dıre, şehir de-Bu lıaşü m a ari rde \ Maarif müdürleri arasında yeni nakiller Hakkâri maarif müdürlüğüne Rize ilk tedrisat müfettişlerin -den Ah Aslsner, Zonguldak raa-rnf müdürlüğüne Çorum maa-nf müdürü Hamdi Arda, Gümüşhane maanf müdürlüğüne Kars maarif müdürü Vehbi A-kay, Bursa maarif müdürlüğüuc Kastamonu maarif müdürü irfan Alıcı oğlu tayın olunmuş - KISA HABEFîLfIR müteferrik Parli Kongresi C H P OrUkoy cujndj-t Ocaâlmmn yıllık kongresi 34/9/ 1940 salı «ünü saat 2030 ıl OrUkoy ocak binasında yaptlacaf^ırıdajı kıj -mcUı uye arkadaşlaıın ayni günde mutlak surette teşrifleri ehemmiyetle rica olunur Iskenderon seferleri yapılamıyacak mı ? Cenub limanlarımızda birik -miş »lan mallan limanımıza nakletmek üzere Denizyolları idaresi tarafından tesis olunan vapur seferleri Sakarya vapu -runun İtalyanlar tarafından çevrilmesi üzerine tekrar aksa-1 mıştır Pazartesi günü buradan Iskendcruna hareket ettirilmesi icab eden Dumlupınar vapuru hareket ettirilmemiştir Denizyolları vaziyeti Vekâlete bildirerek talimat istemiştir Miina -kalât Vekâleti müsaade ottbJJ takdirde Dumlupmar sefere sıkacaktır YtNİ NEŞRİYAT pratik bir «1 kitabıdır Irmde «ikiz tane de plan vardır Büyük bir heyecan içinde dü-şünürkeu hatırıma bir âyet geldi: (Olabilir ki bir şeyden ikrah edersiniz de o sızın için hayır o-1 ıı ı tenbzhi kulağımda çınlıyordu! Hayretler içinde kaldım Ben o zamana kadar Kur'a-m Kerimi belki yirmi defa o-kumuştum vc bu âyetin mânasını pek sarih bularak hskkiyle anladığıma hiç şübhe etmemiştim: halbuki ancak eziyete düştükten sonra, (felâket sandığım biı halin benim irin nasıl buyuk bir hayır olmuş olduğunu) anlayabildim Bu tecrübemi herkese anlattım: sonra, demir gülleler, avır çekiçler tedarik edip ciddi idmana haşladım: iki senede o derece kuvvetim arttı ki bir gün Emİr hazrctlerınin maiyetinde bir çok kişilerle beraber - Hicaz şimendiferi yolundan - Ma'âna giderken, (hanı zebibl istasyonunda on beş dakika durduk; ben oralarda, kalın demir dingille merbut iki demir tekerlek gördüm; gözüme kestirdim, ve iki elimle tutup evvelâ dizlerimin üstüne, sonra göğsüme getir- dim; üçüncü hamlede dc hava- ' ya kaldırdım ve o halde tutarak on beş adım kadar yürüyüp E- J muin işgal ettiği vagon peree-1 resi önünde, gene yav^a yere1 indirdim O kadar kişi içinde ı ıkliaVej' ameleden ve bedevilerden be-," on delikanlı vardı: hepsi dc -Knıimı emri üzerine - kuvvetini denedi Ancak bir iaej dizin? kadar kaldırabildi, bıraktı Ben o vakit ta mnltmış yaşımı bitirmiş tim; demir tekerleklerin, yüz beş, kilo sıkletinde olduğunu da istasyon memuru söyledi O nnda bızün, ınahud kuyudan - ıstemıyerck - fu çekmek angaryasiyle işe bağlamış olduğumu heyecanla hatırladım, ve Allaha tekrar tekrar sükrvu müstesna talihiac mağrur oldum, iradelimi de beğcndırı Anladım, ve çok iyi anîıdım kı herkesin »felaketi scbeMerinden addettiği mekruh fhoffa git-] mez:i vc uygunsuz vakaların hepsi de mutlaka felâket mani-, yetinde, uğursuz hâdiselerden dı-Kilmiş; !,(,r da - hüjiis -' himmet sahihlerini, doğru y »h»,! yani pıadet yoluna tevcih içro' bir i aret, hattâ bir beşaretmiş bir nu-| hidayetmiş Ya haz o1 hidayet nurunu • derhal! görecek kzdar uyanık ve açıkgöz ol-' m ak sarim ış O gün bu d -; i u dügünceleric ¦ kıymetli tecrubırü iyt tefsir ettikten sonra, uylc bir hoşnut-! luk oyk* bir nikbinlik duydum! ki bu heyecan, bahtiyarlığa! pek bc'ıscr bir haleti ruhiye idi Bu cöylcdiklerim de - züğürt i tcaellüıi kabilüıdcn - boş lâflar değil, maddi delillerle bir anda ı:;aiı kolay olan tedibi hakikatlerdendir H:,!ımd; hoaDaa yokla okluğumu bdıyerum Bana şûndilik bu kadar bibnek yeter Bu diV^ümclerin viedanımdal husule getırdiKt heyecan ile kim-! VI"üi (B, ur metlennm iki sahib olan, bu m ek yanlıştır bir memlekettir ve bu sekiz milyonluk nü/us tayyare hücu -¦tiyle karşılaşınca hep birden aığınaklra iltica etmektedirler Sekıs milyonu alan sığuıakla-nn toprak altında ayrıca bir memleket teşkil etliğini taaav -vur edebilir ve İngiliz azmini, servetini göz Önüne getirebilirsiniz Bu sığınakların hiç biri baştan savma yapılmamış Londra halkının buralarda rahatça oturması, hattâ yatması temin edilmiştir Alarm işaretini isi den halk yatağını, yiyeceğini a-larak sığınaklara iniyor, burada yerleşiyor Konııkoossu es dost bir arada neş'esım kaybet-miyerek gramofon çalarak, o-yun oynıyarak saatleri geçir • inektedir Evvelki gece Berlin radyosu bir Ixndra sığınağının halini anlatıyordu: Kibar amıfa mensup olanlara mahsus olan Isı sığmak o kadar kalın duvar ve çatılardan yapılmış kİ içindekiler teptiine duaeıı cn ağır bombanın :-cıunı büc ışıtrmyeceklcr-dır İçerisi, bir otel salonu kadar mükellef vc her türlü konforu camidir, dans salonu ve içki yerleri var Berlin radyosu bunu lasıhz sefahatine bir misal gibi anlıürken, İngiliz inadına, servetine, a-muıe kudretine en parlak misali vermiş olduğunu farkelmıyordu Londranın fiı muhteşem sığınağının hükümdar ailesine mıh-su»' olduğu tabiîdir Malûm ya Almanlar bir kar gündür, Bu-kıngam sarayına bomba atmak hjiâusunda hayh emek sarfedi-yorlar ve hukunelzr sarayının bahçcaiue bir ıkı Kmba da duymuştur Sarayın sığmağı, 25 kadeta toprak ueruuagıpde duvaıUn ' sünenarme, tavanı, çeblttendır Sığına;ın dahili tezyinatına kraliçe bizzat nezaret etmişti- Burada emniyet yüzde yüzdür Duvar ve tavam halılar 1 seccadelerle örtülüdür Sığmağın krala mabaua kamında koltuklar, bir masa ve küçük bir kütüphane vardır Bir eJcktrikl' muUzk, tayya -relerin Ziyareti uzarsa sağmak sakinlerine yemci: yetiştiriyor Maamafih Londranın 8 mil» on sakını de uzvn saatler haç bar tehlikeye ve suVıaUennı abutl e-decek haç bar arızaya maruz kalmaksızuı yeralLuıda yassya-bdıyorlar ln-nlız sabır vc inadının, azminin dereceaım lüre^ılmek için sunu da düşünürüz: Tam yirmi beş gündür, londranın br seku milyon halkı günün geceli gündüzlü en büyük kısmını bu sığınaklarda ge^-rmuderdır Behçet SAFA | Radyo Programı "| 2O/4/M0 CUMA 12ü Proavam ve memleket raat sasaa 7J5 iîuzık Httıl prozrazs (Pl) SUM Ajanı baberktri SI0 Ev kadım - Ycmcfe lisseu C20S30 Uunk: 111,1 ,,«ıramın devamı (PL) 1230 Pıorram ve nınnlekel saat ayan 1235 Muzık: Semai ve kesanalrr 12-54) Alana habeılerl ia00 l'ıueram ve ııcmleket ssU ayarı 1805 Müzik : rrjnsız musikisinden uı-nekler (Pl ) 1S30 Mu^ık: Anadolu halk hava :o OO Mualk; Z-iZO Xnusma (IkUsat saat 20 *0 TemaiL ' 2İZÜ ILıdyo tSlırtaat 2230 Memleket 1 ayarı Bberlı-rl; Zıraa' I • »m - Ta» ambıto- Nckui Bonesi fPıvı 21 EYLÜL 1940 Cumartesi Üçüncü Yıl - No 850 Yeni Sabah GÜNLÜK SİYASI HALK GAZETESİ İdare Yeri Ncmıosmaniye No 84 ULnlnl rHcraf: TENİ SABAH İstanbul TELEFON ; 20735 Her yerde 5 kuruş Boşa çıkmış bir hesab Ji:tKmı ımnınıi niyanetin-de yanlı hcsahnı verdiği to-reddtid ve rıan^u't sizlik hep göze çarpıyor Yunanistan İle bir Arnavutluk davası «^karmak, Dalyaya kolay bir mu-valııiıM ı ile Idrsz pmdij te-ıi'iıı etmek maksadına meb ni imi-; gibi görünüyor Fakat ""in- ,ıı» vakur ve metin hareketi Yunanistan ııı melhuz bir ihtilâfta hiç bir saman yalnız kalınıyacagının tahakkuku ve bilhassa Akde-nlzdcki İngiliz donanmasının takviyesi ve hu donanma tarafından Onikİ Adanın hafifçe okşanması A kilenizde tekrar siikûafti temin etti Yazan: Hüseyin Calıld YALÇİN Boşa çıkmış bir hesabdun bahsolununca Italyayı Hatırlamamak kabil değildir 1939 eylülünde harb zuhur e-dince, italya derhal eengâver ve kahraman bir tavır takındı Vesileli vesılesiz kuvvet ve şiddet nümayişleri yaptı Daha doğ rusu bütün azamet ve dehşeti parlak sözlere inhisar etti İtalya harb harici kalmıştı Memleketin menfaati icab ettiği zaman, on m ün ası b ve lüzumlu dakikada harbe iştirak edeceğini ıifm edip duruyordu İtalya, harbden sonra dahi dokuz ay hep hazırlandı, hazırlandı Nihayet Almanlar, Fransız mukavemetini parçalayıp, bütün Fransayı istilâ edecek bir j vaziyet alınca, en münasib da-' kikanın hülûl ettiğine kanaat , getirerek Fransaya harb üân ; etmek cesaretini buldu Filhakika, şimalde Alman istilâsı al-\ Onda kalan Fransadan artık i Alp dağlan üzerinde İtalyanla-1 ra hiç bir zarar gelemezdi I-] talyanlar, Fransızlara karsı â-ıteta nazari bir harb ilân etmiş i çıbi idiler Daha duğrusu Fran-1 sız ordusunun manevi kuvveti kınlmıs küçücük bir parçası bile italyanları Fransa hududla-rından içeri sokmamağa muvaffak olmuştu Bereket versin, Almanlar, rransızlaıın işini çabuk görc-lek bir mütareke akdetmeğe muvaffak oldular vc kendi mütarekelerinin makbul olabilmesi uin Fransızlan italyanlarla Mı mütareke imzalamağa zorladı İngiliz harb gemileri tarafından lomlardıman edilen Kodoştan bir görünüş İngilizler 12 Ada-1 ^ Avrupada harb Alman tayyareleri dün faaliyet gösteremediler İngiliz tayyareleri Manş sahillerini bombaladılar denizden ve G Afrikada harb havadan bom- bard iman ettil er Bu adalara yapılan petrol nakliyatı müşkül bir şekil almış Londra 20 (aa) — Reuter: Rcuu*rın askeri muharriri diyor ki: General " II taralından idare edilen orta sark kuvvcüeri harekâtı çok gems bir cephe kaplamaktadır Tayyarelerimi/ İtalyanların son za- yan tanı dcüi karı Hürricanl Douvre man tayj b A aresinin tepelere Sustu ve orada infilâk etliğini seyretmiş-1 İcrdir Az sonra buyuk bir Almanı avc tayyare gnıpunun Fransız sahil-1 [Baı tarafı 1 İnci sahifetfe) id Raporlar 12 adada bulunan petrol depolarına büyük hasarlar verdirildiğini göstermektedir Kuvvetli bir deniz refakat filosu olmaksızın bu zararı telâfi etmek İçin İtalyanların müşkülat çekecekleri şüphesizdir İngiliz donanmasınııı kontrolü ol-(Sonu 3 üncü tayfada) Mısırın vaziyeti nazik bir safhaya giriyor İngilizler Avustral-yadan yeni kıtalar getiriyor O ' Kahire, 20 (aa) — Mcbusan mec-leisl reisi Amhed Mahir Pasa, buğun Masurada söylediği bir nutukta aşağıdaki beyanatta bulunmuıtur Mukadderıümıııf; yiyin eden mücadele devanı ederken seyirci gibi k;ı lamayız Mısırlıların tek bir İnsan gibi ¦ ı:ı ini müdafaa etmesi ve topraklarından düşmanı kobması lâzımdır [Sonu S UncU aahlfede] Kahve ihtikârı yapan bir bakkal cezalandı Muhtekir 500 lira para cezasile iki sene sürgüne mahkûm oldu makalesi riçten kahve idhal edildiği halde lar da İtalyanlar da Fransızlara1 vak lüzumsuz yere buhran yar karcı galib bir vaziyet alabildi-'da şiddetli bir mücadele açılmışt ler Buraya kadar ltalyanin hc- kontroller yapılmaktadır Bu «abı A7 çok doğru gitmişti Al-'tunda külliyetli miktarda kahve manva gahb gelmişti vc italya satmaktan çekinen bakkal Mo da talih denemek gibi tehlikeli bulunarak meydana çıkarılmıştı bir oyuna girmeden bedava bit ve ceza mahkemesi karariyle iki galebe kazanmıştı Şimdi arlık 1 cezasına mahkûm edilmiştir, ganimetleri paylaşmak sırası geliyordu İşte bu noktadadır ki hesab yanlı çıktı Çünkü Fransanm inhilalinden sonra Alman ordularının çarçabuk ingiliz adalarını da ı-tılâ edeceğine ve lngil-teıcde bozgun felâketleri bağlıyacağına inanan ve bütün he-nablarııu bu kanaate ıstinad ettiren Kalya büyük bir hayal sukutu ılc karşılaştı İngiltere bir türlü ölmek bıl-miyoıdu! Almanya, bütün pa-tırdısma, gürültüsüne, tehdid-' lerine ve blöflerine rağmen, In-1 gilteronin hakkından gelmek çaresini bulamıyordu! İtalya ya-l vas yavaş soğuk terler dökmeğe başladı Akdenızdc İngiliz dona nmasiyle başba,a kalmak uykuyu kaçıracak bir felâket-{ ti Filhakika, bir iki kere İngiliz' deniz kuvvetlerine uzaktan görünmek ve sürünmek cür'etini1 Huıeylo Calıid YALÇIN (Sonu 3 UncU MhlredtJ Edirne, 20 (Hususî) — Memleketin ihtiyacı nisbetindc hadlerindeki kahveleri saklaya -' atan muhtekirlere karşı burada ır Bu mnksadla şehirde sıkı kontroller neticesinde dükkâ -saklayarak isteyenlere kahve rdonun dükkanındaki stoklar r Muhtekir adliyeye verilmiş sene sürgüne ve 500 lira para Sovyet Pravda j Dobrucanın işga-gazetesinin bir line bugün Moskova, 20 (aal — Tas bildiriyor : Komsomols Kaya Pravda gazetesi, Londra muharebesi bas-bğı altında neşrettiği bir yazıda diyor ki: Alman hava kuvvetleri, havalardaki hâkimiyetini takviyeye başlanıyor Sofya, 20 'aa) — Cenubi D* tayı işgal edecek olan Bulgor I lan, eski hudud boy umı mevzii almışlardır, işgalin hadısesiz cer etmesi İçin, cenubi Dobrca don ı YAZAN: ıı «cüz Bükreşdeki İngiliz profesörleri Ru-manyadan çıkarıldı Bükreş 20 (aa) — Reuter: Bükreşteki İngiliz - Rumen enstitüsü talim heyetine mensub !0 ingiliz 11 b-ıı ı, memleketi terketmet;e davet edilmişlerdir izmir Fuarı dün gece kapandı Behçet Uz bir nutukla fuarın iktisadî kazançlarını anlattı Fuarın yegâne eksiği tüccar ve sanayicilerimizin iştirak azlığıdır in normal bir sene adde-ı balde fuar münasebetti* en ziyaretçilerin adedi tor u-'-A eden 1938 ene-ılzaya yükseldiğini söylc-I3iru 3 um tahifede) Vapursuzluk yüzünden ihracatta güçlük İzmirde biriken mallar İstanbul yolile Avrupaya sevkedilecek Kont Ciano Mussolini Alman Amerika Ingiltere-ye 38 deniz altı gemisi verecek Nevyork, 20 (aa) — DNB bildiriyor: Salâhİyettar diplomatik membadan ökTenildiğine göre, sözde modası geçmiş bazı denizal-tılann İngiltereye devri tasavvur edilmektedir S tipi namiy-le maruf sınıftan olan bu deniz altılardan Amenkada 38 tane vardır Bunlar satılacak veya mübadele edileceklerdir ^Harb— Vaziyeti İngiliz - Alman hava harblerine coğrafî vaziyetin tesiri Akdenİ7de icyruscfcr zorluklan başladı,:, günden itibaren İzmir limanına giren ecnebi vapurların adedi gayet mahdud bir vaziyete cm Son zamonlorda yalnız ayda iki defa Amerikan vapurları mal almak için lzmire gelmektedir Tuıklyenin en buyuk ihrcaı iskelesi olan bu limanımıza her sene bu mevsimde haftada 10 - 14 vapur gelirken son Vasiyetler üzerine ihraç maddelerimizin harice tevki büyük zorluuklarla kar-,l[ıi bulunmaktadır' Denizyolları İdaresinde ihdas eylediği ara seferleri l/mirde birikmiş olan ticari emtiadan bir kısmının Istnnbula naklini ve buradan da kara yolu* Balkanlar, merkezi Avrupa ve şimal memleketlerine şevkini kolaylaştırmısU Hal -buki fuar münasebetile ihdas edilen bu seferler lâğvedilmiş olduğundan bu vaziyet izmir ihracat tacirlerini gayet mutkul bir vazıyete düşürmüştür İncir, uzum levkiyabmn yoklattığı bu ıralarda ihracat itleri büsbütün gû''lcjmittir Bugünkü Akdeniz vaziyetine göre Kadeş vapurunun tekrar izmir hattına tabiisine ve haftada I-tanbulla İzmir arasında biri ekspres, dikeri ara poşum olmak u-zere üç vapur tahrikine kat*i surette ihtiyaç vardır Cenub limanlarımızda biriken malları almak için ihdas edi-(So«ü 2 nel sahlfede] Hariciye nazırile iki defa görüştü Bir Türk dos-1 Japonya Hindiçi-tunu kaybettik çiniye 72 saatlik Büyük ingiliz müs- bir ültimatom verdi teşriki Sir Denison \ ^^^^'^^^'^ ROSS dÜn Vefat etti haberlere çore, Japonya Hindıçınıye Roma müzakerelerinde harbin son safhası görUşülmüş Roma, 20 (aa) — Stefanı bildiriyor: Duçc bugün Alman hariciye nazırı Von Hibbentropu Venedik sarayında bir kere daha kabul etmiştir Kont Cianonun da isûrak ı bil gorujme, -'il 17 dc !¦]¦- ¦ V« ssst 18 dc nihayete ermiştir Roma 20 (aa) — O N B: Müttefik olarak ı? birliği yapan mihver devletleri devlet adamları a-!¦¦ ımlı doğrudan doğruya yapılmakta olan normal temaslar çerçeve*! içinde cereyan eden bugiin'ıcu ıtöYüs-melerin cok büyük ehemmiyeti, »al- Suriyedeki gergin lik devam ediyor Başvekil Ankaraya döndü Anka ivekil sabah si, Vekiller Reisicumhur namına başyaver ve yaverleri, parti genel sekreteri, parti idare heyeti azaları, mebuslar Millî Müdafaa vc diğer Vekâletler erkânı tarafından karşılanmış -Ur SABAHTAN SABAHA: Süveyş üzerine mi yürüyorlar ? jp* 0 E*N [İZ LİBYA i M IS I R ! TRABM'STAN MISIRA KARŞİ TAAR-IKRİ VK I\CİMZM:Rİ\ TKıittAR İTTİKLERİ ONİKİ ADADAN RODOS VK LKİÎOS mil Havacılarımız Antakyada Antakya, 20 (aa) — Hava Kurumu paraşütçüleri bugün şehrimize gelmiş ve meydanda ba^da mebuslarımız ve valimiz olmak üzere, askerî, mülkî erkân, parti, belediye, bütün teşekküller erkânı olmak üzere elli bine yakın muazzam bir halk kütlesi tarafından alkış tufanı ile karşılnnmıştır İlk tayyare üe gelen Emin Âlı Yasın halka hitaben çok heyecanlı bir hitabe irad ederek Türk havacılığının inkişaf ve tekâmülünü anlatmış ve bütün Türk milletinin bir kale ı-ibi h-r zamandan daha çok kuvve Ih ol-duüunu Türkiyenin sulh içinde dc] »rsısrkll 21 EYlAtl İSİ* C Denizcülik bahisleri j İTALYAN ZIRHLILAR yazan-A CEIV1ALEDDİN SARAÇOĞLU İngiliz deniz hâkimiyeti karşısında mahfuz limanlarında harbe seyirci kalmak roec b uriyetin dedir Ler 1939 Avrupa Harbi, tarihi bahrisi birbiriyle karşılaşan iki düşman zırhlı filonu arasında ciddi ve sürekli bir çarpışmayı henüz kaydetmiş değildir Biz şimdiye kadar saffı harb zırhlısından ziyade kruvazör harbleri-ne şahid olduk Vakıa Cenubi Amerika sularının sahne oldu -ğu bir deniz çenginde Almanların (Von Spcek zırhlı sefineleri kendiline msbetle çok zayıf üç İngiliz kruvazörüyle çarpıştı amma ümid hilafına partiyi, kudretli ve ağır çaplı toplar taşıyım Alman zırhlısı değü, hasma lüsbctle çelünsiz İngiliz kruvazörleri kazandılar İtalyanlar, şeyhin kerameti kendinden menkul kabilinden, pek muvaffak ve kudretli birer vahidi harb olarak tavsif ettikleri iLİttorio) sınıfı iki yeni saffı harb zırhhsüe esaslı bir surette, âdeta yeniden yapıbrcası-na, tamir ve tecdid ettikleri eski dört hattı harb gemisini amansız bir deniz çenginde tecrübe et mekten ziyade mahfuz lun an • larda, mayin tarlaları gerisinde saklamayı tercih ettiklerinden Akdenızde de esaslı bü- çarpışmaya şahid olamadık ve bu gemilerin kıymetlen hakkında bir fikir dinemedik Yalnız sürat-ti bir İtalyan kruvazörünün bat-t ması ve bir diğerinin hasara uğ-ramasiyle neticelenen Girid A-dası sulanndaki çarpışmadır ki İngilizlere Akdcnizde italyan vahidi harblcriyle karşılaşmak fırsatını vermiş oldu Aldığı bu dersden İtalyan a-mirallığı kafi derecede istifade etmiş olacak ki zafer, muvaffakiyet iddialarına rağmen o za-mandanberi İtalyan kruvazörleri bUe mahfuz limanlarında vakit geçirmeyi tercih eder ve açık denizlerde, sonu pahalıya oturabileceği bittecriibe sabit olan cevelân vc sergüzeştlerden kaçım r oldular Hülasa 1914 Cihan Harbin deki Avusturya - Macaristan donanmasının âtıl ve âdeta harbe seyirci vaziyetine düşen İtalyan deniz kuvvetlerinin ani bir huruç vc akın hareketine kal-kışmalan ihtimali varid olmasa, bugün için mutlak İngiliz hâkimiyeti bahriyesi önünde bu sularda harbin meveud olmadığı bile iddia edilse yeridir Vakıa Akdenizı benimsemiş vc bu deniz için (Bizim Den tel diyegelmiş bir bahriye nam ve hesabına bu kıpırdanamayış pek de mucibi iftihar bir şey değilse de İngilizlerin ezici ve kahir üstünlüğü karşısında İtalyan donanmalan başkumandanlığının sırf cihana bü* deniz cengi seyrettirmek, yahud da Ak denizin, hiç olmazsa bir kaç saat i- ıı kendilerine aid olduğu bıs-Bini vermiş olmak için emri altındaki gemileri bile bile ölüme ve muhakkak bir harabiyc süriik içmesine intizar edilemez Düşman eline geçmemeleri r~ \ Yeni Sabah için Oran Umanında bar kaç saat içinde tahnb edilen Fransız hattı harb gemilennra imhası keyfiyetim de bir tarafa bırakacak olursak birinci yüdönü-münü idrak etmiş bulunan yeni Avrupa harbi tarihi bahrisinin, zırhlı filolar arasında vukubui-muş ciddî bir harb bakımından henüz bakir olduğu hakikati meydana çıkar Zaten bunun başka türlü olabilmesine pek de ihtimal verilemezdi Zira gerek Akdenızde italyanlara karşı, gerekse Kanalda Almanlara karşı ingiliz deniz faikıyeti o derece kahir ve ezicidir ki muhtelif propaganda kaynaklarının balâpervaz iddialarına rağmen ııe Alman, ne de İtalyan donanmalarının küçük bir talih deneme kabilüıden dahi, düşmanlanylc boy ölçüşmeğe cesaret edebilmelerine imkân tasavvur edilemez ingilizlerin denizlere hâkimiyeti meselesi gazetelerde münakaşa edilir, kaziyenin aksi rad • yo musahabelerinde, cicili biciü musavver propaganda mecmualarında iddia olunur amma, her ihtimale karşı mahfuz liman -larda ağır çaplı topların vo seri halinde vücuda getirilmiş vüsatti mayin tarlalarının himaye ve sahabetlerine sığınılmak lan da vazgeçilemez Hattâ bazan daha ileriye gi -dilerek hayalî deniz zaferleri yaratmak üısafsızhğma da baş vurmak zamane propagandasının meşru ve mubah saydığı harb hud'clarındandır Meselâ Almanların maruf (DNB) istih- barat merkezleri ve italyanların meşhur (Stefanı) ajansları, İngilizlerin (Ark Ru vs yal I tayyare ana gem un ile dünyanın en büyük harb gemisi olan (H -i muharebe kruvazörü-nü o kadar defalar tahnb ve imha ettirdiler ki şayed İngiliz donanmasında birer düzüne (Hoodl va (Ark Ruvayalı bulunsaydı ınıiık ki gene tükenmiş olurlardı İşte bu hayali zaferleri ve muvaffakiyetten bir tarafa bira -kaçak olursak ezici ingiliz deniz hakimiyeti karşısında muhte • mel kruvazör akınlsnndan maada herhangi bîr ciddi ve sürekli deniz çengine intizar edemeyiz Şu halde şimdilik italyan donanmasının yepycoiçok süratli vc hacimlerine nısbrtlc iyi teslih edilmiş ağır ve hafif kruvazor-leriyle destroyer ve denizaltı gemileri nisni bir faaliyet göstermeğe nsmzed bulunuyorlar, italyan mületının dişinden tırnağından arttınırak milyarlar harfiyle vücuda getirdiği zırhlı filo mahfuz limanUnnda muattal ve harbe seyirci kahnak ıştıra rınd ad ır Zira, İngilizlerin çok ağır basan deniz hâkimiyetleri karşısında, propaganda dedikodularına ve halkı teskin edici balâper-\ azlıklara rağmr-n İtalyan zırh lı filosu için başka türlü harekete gerçekten imkân yoktur Onlar demir üzerinde ve yahud palamar bend âtıl kaimıya mahkûmdurlar A (Vml ddın Saraçoğlu Vapursuzluk yüzünden ihracatta güçlük SENELİK • AYLIK I AYLIK 1 AYLIK ABONE BEDELİ TOfkl, («nbl 1*00 Kr 1700 Kr 7*0 » 1460 a 400 • uo • ¦oa 21 Evlul 1M0 CUMARTESİ 1B Şaban 1359 1) Rumi EylAl 11» GÜn 26$ Ay; 9 1940 — lnr 11! GUnaı Oflu IkinSl ııatı 557 924 E cani 54U 1207 1534 Vasati Aktam YaU Imufc 1200 131 93* Ezani 1800 IBA3 400 Vıull (8aV taraf 1 imi aayfada) ten İskenderun a*4erk*ri Sakarya vapuru hdı -ı-noVn nanra tekrar aksadığı K'lı ırııın ı »11 ' ınuila adliyede \ Bir saat hırsızı kadın hapse mahkûm oldu Perihan namı müsteannı taşıyan ve SuILanahmedde Fahriyenin evine girip bir hile üe kol saatini aşırmakla suçlu Pembenin Sultnnahmcd birinci sulh cezada yap dan duruşması karara bağlanmış ve suç sabit görünerek pembe 6 aya mahkûm edilmiştir Mahkemede sorgu anında Pembenin verdiği cerahUr ve henüz yaşının ufaklığı dikkate alınarak bunlarda hafifletici sebebin bulunmuş ve cezası 20 gün hapse indirilmiştir Hırsız odacının muhakemesi i i bir banknot destesini a-sırırken yakalanan Faikın tevkifini yazmıştık Dün bu davaya birinci sulh cezada baküma-ğa başlandı Tevkifi günü itirafta bulunan Faik bu defa mahkemede inkâra saptı Ve muhakeme şahidlerin celbi için başka güne kaldı Metresini yaralıya n Cavid mahkûm oldu Altı sene beraber yaşadıktan sonra kendisini terkederek Sü-leymanla birlikte yaşamağa kal kan metresi Fİrdcvsî yaralamakla suçlu Cavidin dün yedinci asliye ceza mahkemesinde mev-kufen duruşmasına devam olun du ve karara bağlandı ; Ancak Cavidin bu hareketin- etmektedirler Akdeniz yolu açılınca ya kadar izmirde birikmekte olan ihracat eşyası İstanbul vasıtasile ve Demiryollarıle Avrupaya ihraç edilecektir, lngütereyr satılacak mallar doğrudan doğruya İngiliz vapurları tarafından yapılacaktır Bazı kuru sebzelerin ihracatı menedildi Yeni yıl rekoltrsile eski stoklardı miktarı anhışılıncıya kadar bakla, mercimek ve un haline getirilecek kuru sebze ihracatı için finans verilmemesi, Mıntaka Ticaret müdürlüğüne bildirilmiştir Bu itibarla bu maddelerin ihracatı muvakkat bir zaman için durmuş olacak -tır Yeni zahire ihracat birliği teşekkül etmiş olduğundan bu maddelerin ihracatına müsaade edildikten sonra lisanslan birlik tarafından verilecektir ¦II ¦¦ ¦ ¦ ı Erzurum çocuk esirgeme kurumu kâtibi tevkif olundu Erzrumda Çocuk Esirgeme Kurumu kâtibi iken 500 lirayı zimmetine geçirerek firar eden İhsan, istanbul zabıtası tarafından yakalanarak dün adliyeye ı ¦ İıin edilmiş ve bınnci sulh eczada ilk sorgusu yapılmıştır İhsan hâdiseyi inkar etmemekte vc ancak: — Paranın bir kısmını yedim, bir kısmım da çaldırdım İste kalan 100 lirasını iade ediyorum, demiştir Snrt-1 hâkimi muhakemesinin mevkufen görülmesi lüzumuna binaen suçluyu tevkif l Şehir ve Memlekat Haberleri j Kok kömürü nakliye masrafı çoğaltılıyor \ SABAHTAN SABAHA tahkikat bir haftaya kadar neticelenecek ve İktuad Müdürlüsü tarafından hazırlanacak rapor l»eledıye ri-yaseUne ve fiyat murakabe komisyonunu verilecektir Kok kumuru tavri uande nakliye nıasar İfa tının az be? spl anman yuzun den hadi* olan mu»kuU»U getnce İstanbul belediyen semt depo sahıp-lerımıı bu huauadakı müracaat ve tekliflerini tetkike hazır olduğunu bıldıı mi»U Bu hıuuada İlk müracaat yapanlar Yeşilköy ve lluyukada semt depolandır Hakim olduğu u-zere bu depo sahiplen nakliye nva-saııfıtmın farlalızı dolay im le Kuru- lediye vaziyete nazaran tekidi makul görerek vaziyeti daimi encümene arzetmiştir Türk - Rumen ticaret müzakereleri okuyucu diyorki ! Muallimlerin bir dileği Turk - Rumen tıcaıet pıııukere-lerının bugün neucclenneai beklenmekledir Dun ıkı heyet de ayrı ayrı toplanarak vaziyeti tetkik etmişlerdir Yem anlaşma müzakerelerinde Kumanyadan arlluloz yerine doğrudan doğruya kiğtd abnması mevzuu bahis olmaktadır Çuııku İzmit fabrikası um YusoaUvyjdil sclluloz ı:-'inim , temin rdıkıııjtiı Ttumcn-1 erden kıgıddan ba^ka pelıul benzin ve mu|tekaU alınacak faaliyette pamuk, liftik yapacı ve zeytinyağı ve-nlrcrktır Rumen heyeti Turk murahhası heyeti |erefaue Beaarabya vapurunda bir ziyafet vermiştir Önümüzdeki pazar eüniı de Rumen heyeti şerefine motora-ıle bir deniz tenezzuhü tertip edilmektedir | polisde | Taşa çarparak Ayağını kırmış Ramiden oturan Halil Filiz dün Eyüp - Defterdar cadde -sinden geçerken sol ayağını bir tasa çarparak düşmüş vc a-yağı kırılmıştır Yaralı Cer -rahpaşa hastanesine kaldırılmıştır | Radyo Programı 21/9/S40 CUMARTESİ 7J0 Program, ve memleket saat ayarı 735 Müzik: Hafit program (pl) BOO Ajans haberleri 610 Ev kadını — yemek listesi 820/830 Müzik: Hafif programın devamı (pl) 1330 -Program, vc memleket faal ayarı 1335 Müzik: Muhtelif sarkdor (Pl) 1350 Ajans haberleri HOSMiızik: Plaklarla muhtelif şarkılar programının devamı 1420 Müzik: RİYASETİCUMHU R bandosu (sef: İhsan Kunçcr) 1500 — 15300 Müzik; Operet parçaları ve vabder (pl) 1800 Program, ve mrmlekel saat ayarı 1805 Müzik: Cazbant (pL) 1830 MUzİk: Çigan havaları (pl) 1840 Mıizlk: Radyo caz orkcsUaaı (İbrahim özgür idarecinde) 1S1S Müzik 1945 Memleket saat ayarı, vc ai- rası 2230 Memleket | haberci ri 2250 Eencb! dı| (Yalnız kısa ddlıı Z3I0 Müzik Dı 2325/2330 Yr kapanuf ide kımujma fOStanUkO muzigı (pl) i ihogram ve- Oku yutum uz ul«ıı l«r öğretmenden aşağıdaki mekluas aldık Aynen dere ediyoruz Orta ve lise mualbrnleıı vazife dolayınle her gun sabahleyin tam saat S de ı arifelerı basında bulunmak mceburıyetındrdi'ler Islan» bulun dağınık (agrafı \ j/ıye-lıUnbulun dağınık lOgr-H vazıyetine bir de vesaiti nakliyenin kifayetsizlik veya inuzamıırlıgının kaUlması yurunden bazen vazifemizin babında muayyen vakitte • mirler (milden bulunmakta turlu, turlu maktayız B nihayet vermek fi az ve olurdı lan bizim gibi lıl istanbul bakkallarına kahve tevziine başlandı Macaristana fındık ihracatı Macaristana yapılan fındık ihracatına aid kontenjan bit -mı- olduğundan yeniden fındık ibracaUna müsaade edilmemek tedir Ancak eski satış ve taahhüd-ler için yapılan müracaatlan vekâlet nazan itibara alarak bun-laı m ihracına müsaade etmiş -tir Galata rıhtımına kurulan vinçlsr Evvelce Oenizbank zamanında sıpan*? edilip yedek parçalan bir muddettenberi gelmiş olan büyük vinçlerin Galata rıhtımında montajına başlanmıştır Beheri üçer tonluk olan bu vinçler gayet müteharrik ve altından mürur ve ubura müsaid bir vaziyettedir Yalnız vinçler gayet Lılanb'il gümrüklerinde bulunan '»» SSaSj kahvenin buyuk bir kısmı çıkarılmıştır Kahve ve cay brlıgı tanbuldı perakende sauı yapan bakkallar ıçm ılmdılk lk parU olarak 110 çuval kahve syırmifUr Uu kahveler bakkallar cemiyeti tarafından tevzi ¦- iıi- ¦ 1 Bundan sonra ikinci (»artı mallar tevzi edil erektir Yeni -ıpaıı»ler de yakında geleceği ıçm piyasada iı bir suretle kahve darlığı kalmamı» dernektir Yün ipliği darlığı başladı Bu yıl hariçden Merinos yüntl idhal edilemedi Son zamanlarda nı yısalarımızda yun ipliği darlujı halledilmeğe ıslanmıştır Bursadak) Merinos fabrikası hariçte Merinos yünü ithal edi-lemcdım ııu lıılıyetıni lahdld etmek nıeeburıyelmrte kalmıştır Şimdiye kadar her sene ttartçten 800 bin kilo mıkdarında Meı ıııo» yunu ithal edilmekte ve buna dahili mtlhsabn dc ılive^ıle ihtiyaç' temin edilmekle idi Bu sene hariçten luç Mcrinor yunu edmedıgı ıçm yem bir İplik halitası du»uıuıbıtekUdıı - f*b) arUkları ve Rumeli yapaglanle kanstınUcak Me risos yünlerinden arzu edilen kalitede bir iptik nuuıuııeaı elde edilirse fabrika bu nevi imalâtı baslıyacak-ür Dıger tutatdan pSSSUh iplikleri hakkında tahkikat yap«lnıakUdu Milli fabrikalarımı/ ınn zamanlarda ıhlıyjç nıibetııtde tevziatta bu -lunmu- iakit bu İpliklerin muhtelit kanallardan 8-7 buyuk tüccarın eline geçtiSİ ımİJjılıntjUr Bu tuc-carlarn elledııdekt stok mlklırları ve saılettıklert nıikdar hakkında tahkikat yapılacaktır TOrrartarm cU lerıııde bulunduğu Uhmın edilen buyuk bloklardan faaliyetlerini tatil e-den fıbrıkjlıta verilmesi kuvvetle muhtemeldir Sabıkalı bir eroin satıcısı tutuldu Sabı!;ah eroin satıcılarından Koco evvelki gün Tophanede e-roin satmakta iken suç üstünde yakalanmış ve eroinler müsadere edilerek hakkında tahkikata başlan mıştır ağır olduğu için «ılışacak mahallerdeki rıhtımlar takviye e-dılmektedir Garib bir saka Dört kız subay elbisesi giyerek Kilyosu altüst etmişler! Bundan bü- müddet evvel yi anlamıştır Fakat korkutul-Kilvosta arkadaşlarına şaka ması onuruna dokunmuş ula- mahkemeye verildiklerini yazmıştık Dün bu eğlenceli ve gülünç hâdisenin son duruşması yapılarak muhakeme karara bağlandı ve suçlular gene güle ovnava Kilvos vclunıi tuttular lakat t3raıın'ian lerın ve diğer dört arkada: — Bu akşam Müveç zemin evine gelecek beı dayım ge'İr kapıyı icerive girersiniz Bi jandarması birbirine girib çıkmış, nihayet hâdise polise, oradan da adliyeye altıncı asliye ceza mahkemesine kadar gelmiştir Mahkeme safahatına göre Süveyş üzerine mi yürüyorlar? I Bat "•'• laat *»•"•- ı»l değil, bir gerileme hile var Bugün yann derken, wtılâdan da ses nada sıkmayınca bunun bü" lâftan ibaret kalacağı rivayetleri duyutmıya başladı ve hattâ bu haberlenn birkaç ay evveldeta başlıyarak son günlere kadar İngilizleri Mısıra karşı rtddl bir müdafaadan gTi bırakmak, bütün kuvvetlerini Britanya A-dalannda tnplam»k maksadıyla Çlkanldığı da söylenmektedir Maamafıh ingiltere Mısın asla boş bırakmadığını İngıhz, Hindlı Avıı-turılyılı askerlerk* burasını takviye ediğini temüa etmektedir j italyanlara gure bu kuvvet 230 bindir; bin Uyareaı 500 tankı vardır, ingilizler ine İtalyanların Vmi hm kadar kuvvet tahşid ettıklcnnı tahmin etmektedirler • • • Pancermanızııuıı ileri gelen nazanye* ilerinden Pol Kon Rahstach şunları yazmıştır: "Ingılterenın olumle lehdtd edılebdecegı yalnız bir isnatta vardır; Mısır İngiltere için Mısırın kaybedilme*) yalnız Süveyş üzerindeki vc Hınd yolundaki hakimiyetinin elden çıkması mânasına gelmez Bu suretle hem orta H hem jarki Afrikada ki m üs tem lekelen iv ehilden a-lınnuş olur, Bu ııatınye yeni değildir Fakat bunu şimdiki Alman ileri gelenleri de ls-ntnxa?ıniş ise I-t al yanın IJuııra karşı başladığı taarruza en buyuk umıdı bağlamışlar demektir ve İngiltere ü» zerindeki hava harbi ancak İn gilizleri rjhit bırakmamak va oyalamak maksadıyle yapılıyor demektir • • • Fransız muhabirleri İtalyanın Lıbvadı olduğu gibi Ha-beşıstandı da büyük hazırlıklar yaptıklınnı haber verrnişleT ve Mısıra taarruzun üç koldan yapılacağını iddia etmişlerdi: 1 — Libvadı sahilden baslıvarak ia- ne sahi i oluyoruz, lı dyn!ır Sollum mevkiini aldılar ve 80 kilometre kadar ilerlediler Bu ilerleyişte İngilizlerin hiç bir mukavemeti görülmemiştir Belki daha uzun müddet görül-miyecektır dc İtalyan ve ingiliz kuvvetlerinin henüz çarpışmasına mahal yoktur Çünkü italyanların yürüdüğü ve yürüyeceği bu yollar uzun bir çölden ibarettir ingiltere, büyük ilânlarla yapılan italyan taarruzunu ancak çok gerilerde hazırladığı mevzilerde kabul edecek Italvanian detin Önüne dikilmişlerdir Ferinaz boş bir tabancayı çekip Müveddete: — Güzel kız! Bizimle beraber gel Deyince Müvcddet feryadı basmış ve hakikaten önce biraz korkmuş, sonra derhal arkadaştan gülüşünce her 8e- dikkate a-suçl uların ıkten son-ahkemeve Gibi sözlerle müşkülât rı- karmak istedi Fakat riyaset davacı Müveddetin ayrıca Şikâyet hakkı baki kalmak üzere suçlular hakkında müddeiumuminin yaptığı talebi kabul ve hepsinin beraetlerine karar verdi ki- •imde işte bu müdhiş mesafeyi yürüyen ve arkadan ancak motorlu vasıt&Iarta taşınan su ve yiyecekle beslenen ordu bir taraftan da hava ve deniz knvvetleri-le her gün her saat bftf, edilecek; ingilizlerin harırladığı noktada harbi kabule mecbur olacaktır İtalya İçin koca çölde üç beş kilometre toprak almak üzere bir hareket akün alacağı bir şey değildir Onun gayesi Süveyşe varmak ve ingiltereyi Hınd yolundan mahrum »tm-itir Fakat bunu yapabilmek için dediğimiz çölü geçtikten sonra böyle bir harbi göze almak da lâzımdır Denizlerde hâkim o-lan taraf m böyle bir askeri harekete karşı nelere muktedir olduğunu da tahmin edebiliriz Behçet HA FA 22 EYLÜL 1940 PAZAR Oçüncü Yıl - No 861 Yeıti GÜNLÜK SİYASI HALK GAZETESİ İdare Yeri Nuron*maniy\ No 84 Isfarmol relgraf: YENİ SABAH Manrml TELEFON : 20795 Her yerde 5 kuruş Arnavudluk ve İtalya Buıoın Ann\ufluk samımı ileri süriılcoek dava yalnız Yu-bmdİhüui aleyhine müteveccih jdbi pjrünüyor Fakat ayni davanu yarın YuRoslavy» a-leyhiııde kuüaııılnıası için Hint beklendiği ajdkârdâr Yazan: Hü-eyrn Cahld YALÇIN Ortada bir Arnavudluk kelimesi dönüyor ve Arnavudluk namına Yunanistan -dan birtakım topraklar istendiği veya isteneceği sözleri işitiliyor Arnavudluğun şimdiye kadar millî hududlan çizilrnerniştir Osmanlı imparatorlumu devrinde hakiki bir Arnavudluk hu -dudlaruun hangi vilâyetleri ihtiva ettiği sarih surette teebit rninırr: üçt Ondan sonra da Arnavudluğun milliyet unsuruna istinad eder bir haritası vü-cude getirilmemiştir Böyle bir rşın en bitaraf ve objektif hareket edecek ve siyasî mülahazaları hiç düşünmiyecek mütehassıslar için bile zor olacağı aşikârdır Çünkü Balkan yarımadasının usun ve karışık tarihi birçok unsurları bırıbirine kanş trrmış olduğu cihetle Make-dtbayadtt vesair tam Harda olduğu gibi, Arnavudluk ratinascbeti le de milliyet prensipi bakı -mındrin alâkadarları tamamen memnun edebilecek hududlar irebilin-- imkân yoktur Binaenaleyh, Arnavudluk namına Balkan yanmadasında Yıınaiıı-ııiıa Yugosravyaya kar sı ardı arkası kesılmiyecek ta-lebler ve davalar dermeyan edilebilmesi ve birçok ihtilâflar çı-kanlması pek mümkündür Bat kan yanmadasının süJtün ve sulhunu ihlâl ederek ortalığı barıştırmak ve bu karışıklık -Urdan kendisi için istifade yolu çıkarmak fikrine düşecek bir devlet Arnavudluk davasında kendisine pek uygun bir âlet bulabilir İşte bu devlet İtalyadır İtalya Arnavudluğa bir müstevli sıfatile gelmiştir ve bur gâsıp sıfatilc İtalyan _topraklanna yerleşmiştir Birkaç vatan hainini para veya tehdid ile kendisinin karşısında diz çöktürmekle Arnavudluğun hakiki sahibi haline gelemiyeceği a -şikârdır Ne vakit Arna -vud milletine hürriyeti ve istiklâli iade edilir dc bu millet hür rızasilc İtalya ile birleşmek kararım verirse o zaman İtalya hükümetinin Arnavud -luk namına söz söylemeğe hakkı olabıür Binaenaleyh, Balkan yanmadasında Arnavudluk hesabına İtalya tarafından ileri sürülecek iddialara ecnebi hiçbir resmi makam muhatab ol -mamak lâzımgelir Bugün Arnavudluk namına deri sürülecek dava yalnız Yunanistan aleyhine müteveccih gibi görünüyor Fakat ayni davanın yann Yugoslavya aley • hinde kullanılması için sıra beklendiği aşikârdır Arnavudlukta bir köprübaşı mevkii tutmuş o-lan İtalya, şundı Balkan yanmadasında genişlemek çarelerini aramağa başlamış demektir Fakat bizim kanaatimizce 1-taiya Arnavudluk namına bu -gün Yunanistandan yann Yu -goslavyadan birtakım topraklar istemekle iktifa edecek değildir İtalya Balkanlarda bir dc Balkan İttifak) vücude getirmeyi düşünecektir Bu Balkan ittifakına kendisi doğrudan doğruya gjrmiyerek Amavudluğu onun İçine sokmağa kalkacaktır Ta-büdıı kı Balkan ittifakına gir • IWyin Cahtd YALÇIN «Sonu 8 Kicu sayfada) Reisicumhur yurd gezisine çıkacak Ankara, (Hulusi) — Milli Şefin bugünlerde bir memleket seyahatine çıkması muhtemeldir Reisicumhur evvelâ doğruca İzmiri şereflendirecekler, Izmirde tedkiklerde bulunduktan sonra Balıkeairc ve Bursaya aeref vereceklerdir Reisicumhur Bursadan Istanbula geçeceklerdir Bu arada Çanakkateyi eereflendirmeleri de muhtemeldir Eşhas elinde Beyanname usulüne tâbi demirlerden bu karar ilga edildi Silâh artma alınan İncili/ askerleri talim terbiye devrelimle ^ Avrupada harb ^ Londraya yeni hava hücumları —¦— İngiliz bombardımanları devam ediyor Hindiçiniye ve- rilen mühlet bu akşam bitiyor Londra, 21 (a a) — Reutcr: Bu akşam, altmış yetmiş kadar düşman tayyaresi, muhtelif irtifalarda on ikişerlik gruplar halinde Taymis nehri boyunca derlemişlerdir İngiliz avcı tayyareleri, düşmanı karşılamış ve 'Sonu 1 UncU sahlfede] Hududda 200 bin çin askeri toplandı Hongkong 21 (aa) — Reuter: Fransız arazisi Üzerinde askeri mahiyetle büyük Japon taleblerinin Hindicini umumi valisi Amiral De-coux tarafından reddi üıerine, Ja -ponyanın Hındiçûuye, muhlcU pazar günü geçe yarısı biten bir ültims -t om m-iiiii: Öğrenilmiştir [Sonu 3 UncU aahlfeda] Köy enstitü binaları için açılan müsabakaların neticeleri Kazanan mimarların isimlerini neşrediyoruz f^jMrikada harb^J Mısırın harbe iştiraki bekleniyor İskenderiye yeniden bombardıman edildi Ankara, 21 (Hususi) — Son doj arteziyen, taş kırma, beton karıştırma, kompresör, elektir-jen grupu, ekskanatoı, ve bra-tor gibi makinelerin bar hafta zarfında sahihleri tarafından bulundukları mahal vahliklerine beyanname ile bddirıünelenm Heyeti Vekik*ce karar verilmiş- tir Diğer taraftan yuvarlak de -mirler», bir kısım nötre! lama demirlerin m beyanname usulüne tâbi tutulmasına dair koordinasyon heyetinin teküfı üzerine evvelce verilen karann ilgası Vekiller Heyetince kararlaştı -nlmıştır IajMuıa Dahiliye Nı Serano Suner Romada yeni muza kereler Roma 21 (a a) — D N B Roma siyasi mahflUcTindc, B Ser-ra Sum-r'in pek ysknda Romayı ziyaret edeceği söylenmektedir Bu (Sonu 3 lineti aayfada) Ankara 21 (a a) — Maarif ve-I killisinden bildirilmektedir: Balıkesir Savaştepe ve Kocaeli -A nf iyede avda» köy enstitüleri için yapürılacnk binaların memleket mimarları arasında müsabakaya konu-j ru)elerıle vaziyet planlamasına iştirak eden mi-serlen 18 Eylülde toplan- rnlftf taralından telkık cdıl- (Sonu 3 uncil aahıfetfc] Galatasaray Suriye takımını 5-2 yendi Fener Eskişehir Demir-sporla 0 - 0 berabere kaldı iskenderiye, 31 (s a) — Bu sabah, tası 4 de Iskenderiyede bü* a-larm işareti verıünistıı Alarm 60 d&kıka sürmıiftUr Nısbeten az in-filak i«iUlmi|Ur Saat yediye kadar, haıar veyahut olu ve yaralı olduğuna darr hiçbir haber -Ummamıjlır Intdbk lionammaaının İtalyan islerini llomnnrdımanı Iskendcrye, 21 (a a) — Reuleı ajanamın lıu-u-i muhabiri salı aksonu SoUum ve Sidibarrant'ye yapılan bombardımanları anlatıyor: Sidi - Barrani'de İngiliz gemileri jarir; ayuıniauu ıiyenkier \c pıo|e«-torlarla hedeflerini tesbit ettikten dır Gemiler Umanın Önünden uç defa hedefleri obus yağmuruna tutmuşlardır, vıif ı ¦ İngiliz gemileri çekilirken sshll bataryaları ates açmışlardır Sollum ¦ «emilen aydınln- bcı fisenkler kullanarak askeri binaları ve ¦' -ı yolunu bombardıman • '"¦ '- ••¦ Burada da İtalyanlar hiç bir mukavemet göstermemiş, ancak ateş kestikten sonra mayn tarlalarını İnfilâk ettirmişlerdir Fakat İngiliz ı ¦ 11 hiç bir hasara uğramamı? ve hey-ı üslerine dönmüşlerdir Bu harekât esnasında düşman (Sonu 3 Uncu aayfada» r-Harb^ Vaziyeti DENİZ CEBHESİ Dobrucanın işgaline dün başlandı Kral Boris Bulgar millerine bir hitabede bulundu Sofya, 21 (a s) Bulgar akui-tı bildiriyor; Kral Bcıl?, Bnlj-*- kıUlsmın Ddh rucoya girmesi münn«ebelile millet hitaben ajağıdaki beyanname?/ ncs, retmieUr: Bulgarlar, 7 Eylül 1940 da Kıayovada Bul-gart&tanla Romanya arasında İmi) edilen muahede mucibince e*Vi büdut tekrar teessüs etml$ ve Dobruca Bulgarittann donmıi*tur Kahraman kıtaatıma aziz Bulgm köşesini ı?gal için emir verdim ve sevgili milletime bu mevud hacUcy bildiririm Bu dakikayı istikbale çevri İm ı-, hır azun ve irade ve adaleUn zaferi ne olan sarsılmaz bir Um idle bekledik MU-salemetperver gayretlerimiz ve müteyakkız sabrımız mükâfatlandı Dobruca tekrar bizim oluyor Anayurda avdet sonradan bir kin tohumu, bir intikam arzusu bırakamayacak ve fakat iki komşu memleket arasındaki ananevi dostluğun tek rar teessüsüne yol ,¦ olan musa-lemel yoluyla vuku bulmuştur Dobruca bu gün milli orduyu karşılıyor ve feyizli ovaları üzerinde Ölmez bir şan vc serel dolu İsimler vc tarihler yazıb olan bayraklar dalgalanıyor Dobruca Bulgarları Siz ki uzun müddet kiıderin ağır tfulgar kilalarının ist al elUlkri Balçık şehrinden nır manzara YAZAN: H İlgaz Ihınkü maçtan heyecan* ı„, ,j,-ı,ı; „ Dün Bosiktas stadında Suriyrnın 'U!,¦• Riyaziye lakımı Galata -mayla korsüastı Izrahrle Altoya 1 - 0 ve Altuı-ırdoya da fl - 9 rruglnb ulan Svı- ru/elikı Galata buftin İs - Uuıbubmorla lig maçı uldıığund^j hafif bir UUtıada çıkacağı tahmin ediliyordu ISonu 2 ne) MhU(de| Ajanslar, gazete havadisleri yalnız hava harbinden bahsediyor Gerçi hava harbi kritik bir safhaya girdi Medeniyetin, san'at tarihinin, zevki-selimin iftihar edilecek eserleri, âbideleri, mamureleri, harap oluyor Bunun sonu ne olacak? Evvelâ kim pes diyecek bilmiyoruz Harbin başında lüzumundan lazla nezaketle yalnız beyanname atmağa inhisar eden hava harekâtı bir kat, ay cvel askeri hedeflen bombardımana' mkı-âp etti Son zamanlarda gayri muharip unsurlar, hususî mea kenler kurunmnmaKiı başlandı Bu gidişk- zehirli gaz ve fSonu ı 11 MU sahifeda) ---J yükünü tasıdınu, ruhlarınızda gösterdiğiniz gurur ve kahramanbğı e-bedi Olarak muhafaz, ettiniz Bulgar ruhunun fulesini korkusuz yüksekte tuttunuz, Bulgar ananesini ve Bulgar dilini mukaddes bir jey olarak muhafaza ettiniz, anayurdu asla unutmadınız Bütün Bulgar milleti aramıza dönmenizden dolayı büyük sevıc içindedir Itııi I Mukaddes Bulgar ameli lahakkuk etmiştir Bizi bu u ¦ güne erittirdiğinden dolayı Allahı teşekkür e-dehm Umumî nulll sevimin milli birlimi daha ziyade takviye etmeılnl ve devamlı bir terakki ve me»ud bîr istikbal ıçuı olm ıiLir hamlesini da- SABAHTAN SABAHA: Tayyareciliğimiz Bir harb pilotunun iki üç ayda yetiştiği masaldır İş yalnız tayyareyi idareden ibaret olsa Kolay ha yükseltmesini dilem» lmbrucsnsn İdeali Sofya, 21 (sj) — Bulgar askerleri, iki kol halinde bu ;abah cenubi Dobrueays girmişlerdir Harbiye Nazırı G reral Daskalof kumanda -şuadaki kol Tutrakana, General Popof kumandasındaki kol Bolrıka Kış saati 5 ilk teş rinde başlayacak -o- Ankara, 21 (Hiimim)—Beş iueteşrin Krw yarısından itibaren Naatlerin t«r saat geri alınarak yaz saatine nihayet verilnu-ni, Vekiller Heyetiace kararlaşh nlnııştı r v J Alman - Yunan ticaret müzakereleri Hava kurumunun tayyarecileri, durmadan memleketi dolaşıyorlar ve evvelki gün Antakyada paraşütçüleri -mi- gösteriler yapı reden atlamışlardır Bunları İşittikçe ve tayyareci-bğe intisab eden gençlerimizin binleri geçtiğim öğrendikçe seviniyoruz Çünkü bu harb gos-[Sonu 2 aci •-¦ Alman parastılvulı-rim- aid bir karikatür 1 — ]vıo - 41 lUlal senedi zarfında yapılacak ticari mübadeleler* tahsis olunacak kontenjanlar 2 — Yunanistanla Almanyanuı İşgali altında bulunan memleketler nrasındaki kliring ıne^eleleıınin hullı ile bunların Yunan - Alman kliringine idhali Bu hususlar hakkındaki itilâma-me her İki heyetin ıcıvler taralın - Selanik Fuarına gönderilen mallarımız İzmir 21 (a a) — Selanik beynelmilel fuarındaki Tutk pavyonunda teshir ediknek olan İzmir ımırlcri muhtelit nmbalaj numuneleri halinde ımııl1 müdürlüğünce hazırla-naıak SelAnığe goııdeulısıştir 38 ?41005 PAZAR eh ir va SABAHA Yarabbi! Ne garib, ne anlaşılmaz bir dünya içinde yaşıyoruz! Bundan bılnıiyonım kaç sene eveldı btr i/ aksanu lumdı İn-gıint ta yyırrlennın btr krodura nin tabanını söker gibi kaldırım Ianm parça parça havaya uçurt tuklan Alman payılnhbnın büyük caddelerinden lunod iler-uyordam Uulhis bir kalabalık vardı Ekserisi beyas elbiseler gıymif uzun boylu, san saçh Alman kışlan, derilerini güneşte yakmış tunç ı en İdi delikanlıların kolunda kahkahalar savurarak yürüyorlardı Alışmadıgun bas döndürücü bâr kalabalığın yürüyüşüne ayak uyduramadığım irin, m 'kın ıkı tara/a yalpa vur irim, nasü oldu bilmiyorum, birdenbire kendimi bar selin önüne tsJraemıa kucük bir çakıl taşı gibi sürüklene sürüklene, daha ilk defa gördüğüm büyük bir âbidenin kolonları allında buldum Cadde burada d aratmıyor Fakat taksarne uğruyordu Yatağından tasan bir nehir coşkunluğu ile, bulvarların üstünden a-kıp gelen bu insan seli kolonların aımsında sıkışıyor, müthiş bar tazyike uğrayan kuu- vm o-mıızlar, bir mengene altında e-iıürmış gıU «•luyordu Sağ tarafla büyük ağaçlar ve ağaçların andında mermerden haykellor vardı, ben kendimi I ıstan gogy'nü söğüt dallarının ••rttüğü ui'k bar kadın bey keli -ı;m bulund ,;u tarafa doğru a-larken paı u bir vaka oldu Ko-l'inds güreş renkb kaçlarını, ı izcâıa tutulmuş dun başaklan -ıb dalga dalga uçurarak yürüyen bir kuia yan trotuvsra çıkmağa çalışan uçuk benizli, küçük mavi gözlü bir delikanlı, dört ben adanın tecavüzüne uğradı, hepsi usun boylu, san saç-b dik ve korkunç bakışlı olan bu meçhul dört beş adam btr anda dcbkanlı ile kızı birbirinden ayırdılar (kmımüzü açıp kapamağa vakit kalmadı, bedbaht de bkanh, bu dört beş adamın arasında kalmıştı Vuruyorlardı Ama nasıl?! Her yumruk, zavallının sıska çenesinde bir küçük kan çukuru açarken, <a href="https://www.nasil-yazilir.com/2016/04/hicbirsey-nasil-yazilir.html">hiçbir şey</a> yap amam aktan gelen btr ıstırapla, yaya kaldın mm m bir kösesinde deli gibi çırpman genç kızın feryadı, bu vahşi tabloya tasavvur edilmez bir kor kunçluk veriyordu Vurdular Vurdular Vurdu lar! Ne kurtaran oldu, ne ayıran oldu, ne de araya giren Nihayet bir polis geldi loğen ve dökenlerin etrafında toplanan lar polise bir şeyler söylediler Adamın yüzü birdenbire değişiverdi Kaşları çatıldı, çizmelerini!, parlaklığı ile yüzünün bulanık aydınlığı öyle brrbınne ben-zrynrdu ki!„ Başını kaldırdı Gösterini aç-K Vc hiddetle bunusadan bâr şeyler mırıldandıktan sonra, dö-ğülen adamı yakasından yak alı -yarak surükleye silrükleye yaya kaldırımının bir köselinde ağ uyan genç kızın yanına kadar getirdi ve sonra İkisini de Önüne katarak bu bilmediğim büyük caddenin, yine bilmediğim bir kuşesine doğru alıp götürdü r-- Yeni Sabah Yazan: Esad Mahmud KARAKURD O zaman ben yaratıyla yürüyen Almana hemen büyük bir hayret ve heyecanla sordum' Kimdi bu dekkank dudıru, kabahati, suçu ns idi ki, cnu böyle vahşi ya rw bîr şekilde sokak ortasında, sğnndaa burnundan kan getirecek kadar dögdülcr? Alman, gururla boanı kaldırarak cevap verdi: -- Kabahati, korkmadan Kerim sokaklarında AJananca konuşması dedi — Almanca konuşması mı" - Evet, Almanca koouşana-sal_ Muhatabım büyük bir hayret ieındc yüzüne lyfcm^ğş devam ı:ı_mıı görünce izah etti — O sar yahudadar dedi Ya-lıuiımn bir Alman rnerrd ketın-de Almanca konuşması yasakta, yabudı Aimanyada sadene kendi lisanım konuşabilir, o da ancak yanındakıntn işitebileceği kadar hafif hır sesle!- Yoloa lm oluyor, ve nereden bu hakkı alıyor ki bir yahudi, Berlin kaldırımları üzerinde korkmadan Almmca konuşacak?! Alman cayı bizden olanlar, ve bizim ırkımızdan gelen güzideler konuşabilir ancak ? Orvap veranedım Sustum Ve derin bir hayret içinde başımı heykellerin buhınduğu tarafa doğru çevirerek yürüdurn • • • Evelki gece bâr (kıt um la Buyükada sahillerinde mehtabı seyre çıknustık Saat kaç vardı bilmiyorum İşıklı, sesaaz tenha bir nece İdi Yat klübün bııbıı- iı tarafa doğru gidiyorduk, itırdenbıre bir kargaşalık oldu Saçtan perişan yirzune 1 -tu: muş taamı bıı dclıkanlırın iki {Kilisen kotunda bağıra Oı^ra ı urüklene tün uldene karakola doğru goUınjidugıaaü girdük Delikanlı gecenin derin ıe«siau-ğı içinde esıuur basım İri aya kaldırarak, kollarını po'sîcrın rcUerindea kurtarmaca (aksıyor ve avaz avaz bağırıyordu — Ben ne yaptım, kabahatim ne nicen gotürâyorsurraz beni* Polisler onu dsaleSBcdıler Anlaşılan islediği suç büyük ve affedilmez bir şeydi! Zorla alıp götürdüler Karakolun kapalı perice relerinde ıı duvarları ,n kasından hata onun acı an sesi geliyordu _ frkunfarie galen kalabalığa sorduk: — Bu arbun ne yaşıtı da onu böyle süruklryr aürufcteye, ba-ğırta bağrrta alıp götuyorlar? Yüzü aaahî çizgilerle karma karışık oturuş bir fseatç oeva» verdi — Ne yapacak auc!-_ Aşağıdaki askstahanede bırbırienlc Pransıart konuşan yedro dilere, ''niçin t uı Vçe konaşmuyorsn-n ız sez Türk ıleğıl msnnır Türk vatandaşa olduğunu* hakle neden aranızda mensup oldurunuz vatanm lisanını ktıibuımıyorsu-nuz utanıyor musnırnrz yoksa Türkçe kon-, maktan diye çıkışnasf, onlar da pohse tecavüze uğradıklarını ileri sürerek şikâyet etıaafler, işte busun iç m polis de onu alıp götürüyor!— Sustum ve cevap vermedim Yalnız BeHinde yaptığım gibi yine büyük bir heyecan ve hayretle basasaı dVmzm bulunduğu tarafa doğru çevirerek ytrrudünı git tün Varanla, ne garip, ne anlaşılmaz bir dünya ıçaade yaşayo-ruı!„ K-uul Mnlımıtri Knrakmrd Galatasaray Suriye takımını 5 - 2 yendi (Baı tarafı 1 lacl «aylada) Halbuki Valalasarayblar Suriye -İllere kalerılrrı müstaana btnnei la-kamlarile çıktılar Caiataaaray Takımı: Hakkı, Faruk, Sabzu Barbaros Enver, Eafak Bulend, BeSun Gündüz, • • •uiıı Cemil Oyutı m ula d merasimden aorıra S«n( hakean Husnamıa ıdareaınrle G-il-t-ut aylıların akimle baaladı Güzel ve kasa patlarla Sun» - ka -k:nc kadar ınm Galata-ar i bııDik arkacına topu avut» aUnV-turcttle ıkı fal faraatı kaçırdılar Bu nu Suriye'flerm rreliceaıj btr akım lukıU etti Nihayet Gundur Enver -den aldığı bir pasla Suriyelilerin iki bekim de çalımla geçerek sıkı bîr sutle Galataurayu İlk (olunu atlı Bu g4den sonra SurtyeUler biraz canlanır »b oldular 'akal u-icr İtibari» rjyıt Sunye forvrtı Gala-laaarayın kuvvetli mUdafaaaı kargı-BStsa lnbn ncüce else edcatıyuıdu ITıtrkııu Suriyelilerin nrlıc bj kaUn bar İki asSSSSsasi aaara CaU-tasaraylılar tekrar ZUüunuyrl: aldıUr Ve Suriye kakabil »ıkı»tır-mira baaladnar Bu aarada SaUhad-dm Bodunden aldağı cûacl bir pası biraz nürr-rcfc aıkı bir sûue Galata- Evkafla belediye arasındaki ihtilâflar aulban hılhkmmııu, Bu fckrartarın tatbifcı yiHUinOprı ysasVsS hSBJBft ıMılaflar rubuı rtanı ballı ıcm Vah ve brlodıyr- n-,, Dok tor Luüi Kirdar VıklİJi Umum müduru Fahri l- ı ¦• ¦¦ lemu et-ml) ve aralanndj Ui"' bu mu1aliakit haul fiUnuıtur Evkafla t*-l-dıvr arasındaki hu pronıi| anlaımaları-nr teinilaatıU dı-r İki ıSarrrun Hukuk tatert buraları measul olacaktır Bu auretlf Evkafla Urlrdyc aramdakı butucı ihtilaflar h»llohına CBk Ur aıta İsveçten çivi geldi pırnal rneaılek eller ile ticari nıuOa-delaUrnuda aon zamanlnrda nıuUını ınktıaBar kaydcdılıı»in Almanya •raıuatından iabfadr edecek bu n'-n lefceUerdea muhUç oldutuımız han maddelerm «etırUme^, mkân dahiline eırmıjtır Dun l»vecten Almanya lar ikile ut valun çivi celmiftır Bu çivilerin fiyatları komınyon lara-fındnn teabll edildikten uonra piyasaya cıkanlaraktu Haber al dır-raza cöre tavec ve Fınlandıyadan duter bazı demir malzeme ile kâeit ve uire iUud edJinektedir İsveç sefaret müsteşarı dun m intaka ticaret müdürü Avni Salmanı ziyaret e-derek bu muddel Turkrjre - Acvç ticaret itleri Özerinde görU&mujlur iznıire iiâve seferler yapılacak | Iznıırde biriken Ucarl myayı Utan bulu rablelmpl • - - apur İsmin ri-nıek unere mıutak '«arel mudıı-11 Amı duı, denir, -lan ımıdmlle (¦orunn^luı Denir yatları e'dr mı-lunnıı ¦Saan kudrııle tarıle "harın, ninn bu kar ianur Kelrn yapmak için lelkıkleı yırpmaktadu Dıeeı ınraruın l-keirf'erun halli | için tahsil edilen Dumlurr"'^" v»po- ne vekâletçe müsaade edılmıvlır Vapur pazarleGi ;u:u barekel cde-eeklıı Sukurya da hır kar 0*"»e kadar irmırc rauievetcıhen lücende-rundnn ayrılacaktır ¦aaasaaı^^^aaaauı Demir saç satfşları menedildi Demir sac sutûnUiTi ıcın rmnUıkn ticarft müdürlüğüne jımdıye kadar 80 kadar ueyarıname «rJilmıybı Ofc-rcnıhllcme eore Ankpradan emir w-rilınceye kadar muvakkat bu nm^n için bu «nçlaTin satışları mc*ıedıl-ı,ı -ır Vaziyeti r"intaka tıcanel rui durlulTtı tarafından atâkadacOara bildirilecektir Bazı tramvay hatları tatil edilmiyor Vah ve eVU-dıvı- reüri Doktor laMI tl fiJaıahul üamvay bat- djaaı Ste «un kar msash g I I SV cafeaaı «ar luavadu bıkVıSa bir muharrrrıaııae demt^Br kl • - ttay aıkmUaı çekroakk ben beı Lı/ı tramvay IvjHarının lıtıIı katiyen aamausbahu dsSjIdır Cb-eaBStsU aar*-cut imkanlarla b jjun-kı taaıyetı Mİaıatye devam edece -4K- LonSrada-ı semr «rvua km umar UdıCaMiz moVaJe «esner bunla -rın »muarlık eefılmeaı imkansızdır Ne zaman aeUTtakamİBOBtsai Se "üa-dıden taym etmek fıiçtur belediyede rolisde yaparak Galalaıay kaleci -»inden evvel yetısea Suriye ±*t ioi takımuuı ilk Bolu kavandud B aelıceaız kalan bir iki Galatasaray ¦L imada o aonra Suriye rolıçlnm i-kıaci ,¦«¦: takib etü Bu gol Sur;velilerin eayretini i tirdi Beraberlik, için çok enerji 5ar-fcttiler Fakat lorretlcrUım becerik-rırliRI yüzünden bir iki gol fırsatı kaçırmaları Suryelileri bu istekle -ı ine ulasUramadı Oyunun sonlarına Oocru Galatasaray tazyiki arttı Vc oyun tekrar ¦ ¦¦¦Iılef nısıf sahasuıa intikal elti Ve San\haddin uzaktan çekhici sıkı bir sOtk Galatasaray gollerini dörde çıkarttı Bu sol Suriyelilerin beraberlik ümidini kırdı Gol adedini fazlalaştı nnamak için muda -faaya çekildiler Oyun bu suretle dev un ederken GBİataaaTayblar yine SaUhaddinin ayarjle bir (ol kazanarak oyunu 5-2 ^Jıblyeue b-urtlîkr GaUtosarayularm busun laUnbul-sperla lig maçı olducundan kendi -1 erini farla tıkmadılar Sıkı bir maç yapmalardı çok zayıf olan Suriye takımına eol adedini («lala gürır lar -dı Genç hakem Hüsnü oyunu idare dı Genç hakem Hüsnü oyunu İyi idare etti Mehmed Ali paşa hanı yüzünden ihtilâf Galaladaki Mehmed Al Poa h-aı vakuae haımo makausanuviı Haitı-danın emlakine \ edilmen uıenne bu handa ester emsali eıbı maliyeye mukal etmıjtı Halbuki Vakıflar idaresi aaa (ünlerde 4u hana, kendiline ast oldu«uııu iddia etmek ledr Bu ihtıUf »ulhan haUolunma-dıcı için Vakıflar idaresi hazine a-1 ey hine dava açmıştır Halbuki hım prost pumana nazaran Galatanm tan zimı zmaaaaiı istimlak nlunaca-Cimtan WkJıyt han m cıSeu akdıyc-l tebellür edeı etmez is -umlikı cibehne gidecektir Beşiktaşlıların valiye leşekkürü Beaıktaı Türk AL mıntaka*ı Semt •caçının kongresi yapılmışta Kongrede br İrdi yenin llejıkta, halkı için CusterdiCl biıyiık ¦ ¦ ¦ ¦ ı İm jiık-ranla ı-—i ¦ ¦•¦ bılhutsa Abbıs aga meaarluhnı çok güzel bir park haline getiren Vali ve Belediye reisi Doktor tatnrı Kırdara kongre kararüe teşekkür edilmesi kararıa;-bnlmijür Yafi muhlakirlari aranıyor Vali ve belediye reisi, mmtaka ticaret mudurlUgunun Mide ySs fııt-lannda 15 kuruz olarak leabit eHi-ûi fjyul yükseli ıı nr rağmen yağ fiyat Bir çöpçü boğuldu, fakat cesedi bulunamadı Emııgin belediye ahırlarında temizlik amelesinden 17 yanlarındaki llıır i;- ıı evvelki buu it-lt- h-mnnındu denire girmişi ir, vuzmek bil ırn—ı-ı- için daldığı yerden bir dahi çıkamamı» vc botıldujiu anlaşılması üzerine cesedi aranmış ut de U3Ül ArasUroıava ılı- anı Pirinç fiyatları neden yükseliyor ¦Vsac tiyanarmSııkı yukackhk de vam elmekte ve şehirde «tıLl-rm azalmı: olmaıına karsı arUnakU ulan talep yüzünden fiyatlar daha ziyade artmak latadadkaa Bâsasrmek- C'e lûvelleıımıj seki SJrlnçkaı Lara larkıle ¦ ı-l için n İn iıcrrllerı eıkuane mabetle ut mis ti aıUıııaaı Aaksrf taaMıiSIsidı bulunan nu'-«K»Urr dr mal mubayaasına dc\»m ettiklerinden fiyatların yem mahnıl çıkını,yj kadar bu şekilde cidctefı 'i iIiii-kU İn Yeni meh'iıl geçen keneye nazaran dalıa sareketfa ab» tılr myu kndar rnrak e- müteferrik Biçki dikiş kursu mezunları bıı Iı: olum hayvan çarpması ımıs vc tedavisi yipü- tuya Haydar hafifçe yar al mistir 2 — KaragümrüMc r-turın Ismrİl kzı 5 yasmdakı Şiııkrına İhsanın lım diji beygir çarparak yaralamış te-' davisî yrrpılmıjtır 3 — Mezbahaya manda eeturmek-' te olan 05 yaandaki Caferi mıınrla- j nın bîr İanesi karomdan toKİıyarak ¦efesi kesilir bir hale sokmu \t| Cafer ruurtahaneye hiilturılmı^tsr Molör kursunun faatîyeli Şofoıler cemiyeCrun Beyoğlu Halk evinde açtıfcı otomobil vc ınotor kursu talebeleri iki nazari ders gördükten sonra tatbikata başlamışlardır Kurs talebeleri dun Hürriyeti Ebediye civarında direksiyon stajları na başlamışlardır KISA HABERLER I liııyıi Adanın imarı — BuyuL Adanın imar plânını hazırlayc-n Prost burasnın mükemmel bir hale ifrağı itin Avrupa vc Atneril;»-da Büyük Adaya benziyen sayfiye yerlerinin planlarını tetkıl; edecektir sunun i-lduı lıUıaı ınarşı ne uaj-larurı:^ ır Halkevi balkanı Sırrı En-rer Tlaturun bir a*yfcv1naVn aonra ârptsırızıları Fatih kıımılıraı Be-bıOCaralekı-ı merun olan Ulebeler? vererek aergıyı açını-tır Sergi 1* guu müddetle Imr sun sal 10 dan Î0 e kadar her isteyenini ziyaretine M'ik bırakılacaktır Bu »ene Fatih Halkevi sanat r-jk-teaınSrıı İS bayan mezun olmuştur İhracaI faaliyeti arttı tarara! ınrvrauma bı;uBaaa elması sebehak casMekf ır*- lekcUere satıa lar yapılma);tadır ve dun tatil gurrâ ol masına r«|mcu ofilıyre kadar İra bin liralık ihrocul muamelesi kaydedilmiştir İngilleı-eye 16*00 kl!a keten ¦okumu Vaasar-'t-na 200 bin kilo kepek Yugo!avyaya rruhım miktarda ıt fandık trviÇTcye kssyrmi n- Gümrüklerdeki maibr çıkarılıyor Gümı UlderSe bulunan malların çıkanhnası için faaliyete geçilmiştir' ıtbalâtçıTar bu monara ait beyan-1 namrlrrini eiımriıklere vermeğe baî' Inmtîlardır t?t»nbul Rumrukleri banka v*prtn*tlc bu mattnnn nevi ve| miktarını te-bit ctıne!:tedır Tayyareciliğimiz (Baı UH-ah 1 Inol Myrıdo) terdi ki artık momlekel muûm-faası kemm hemen layyarootle-re txrkeuUunektetlir Hem de yaaı on ı^Jtuue yirmi bos veya cn cok otuz olan gençlere, fakat bu ¦¦nıjrrm kolay kolay "i itkleri ve acele yebışesı lerin faydası olmadıkları, batta çok defa kendi iiuyii' t M birbkte mesnleketıa pek pahalı bir mlâlunı da mahvı-ttıkleri sabit oldu Ikı ıı aylık ıdmanU tayyareci yetiştiği bir rsasaldır Vakıa böylece tayyare Irullan-nı ı: mı rV^enryorlar Fakat harb etmek içki bir «enetik idman bile kâfi depldtr Ru idman yalnız tayyareyi ıığremnek için değil, vuı*udü harb tayynr»mnin bitip tükenmek hılmiycn n ablarına alıştırmak için de lazımdır Mesrls saatte bes atla yux kılomeırc süratle giden bn tayyarede bırdenbııc yukay;lsaek veya birdenbire alçalmak yeni tayyareye binenleri kan devera-nuun bir darbemle olutne atabiliyor, liaza sbvıdde tayyareci giıneam ksrstsında her tarafı simsiyah görüyor Bunlara karşı vur ı, i un mukavemeti ancak uzun idmanlarla kabil olmaktadır Tayyaresini idare etmekle mükcllel olan pılol ayağaann altındaki, basının üstündeki, b-nündekı sahaları, balta önündeki aynadan ark sandaki (basmanı çosetkaneyc mecbur iken butu raftan da bedeli bulunca tam zamanında, bir saniyenin bende biri --L'-ma-ian bombasını bırak-mıya mecburdur Yeni tayyarelerde Boruyede 1200 m-rmı atan mıIralyürîcrin yanına 35 lik toplar da konesı-ya baçlnrms Harb bunların süratle inkişafına sebeb olacak ve İçine 12 kist alsn hu büyük tayyareler her cinsten nriitehaassB istıyeceklir Gecen harbde tayyareler ancak birbirini 50 metreden dövebiliyordu Ş'mdHd tayyareler m mitralybzleri 69© metreye kadar nUan nhycmlar Fakat Amerikanın 90 tonluk bü j-ük tavyarr-krrrnde artık bu mesafe daha dı uzarnıa bmnena-leyh tayyareye hüsbûtûıı ayn ihtisss' olan gençler yKiştirmek lünnnu hıstl obnuştnr Bizim eski silâhlardan copunun, yeni harbde isimleri işitilmez o'au Hele ;yfek kışlalarda kalıyor Her sey mrkmelca-ti ve en büyük silâhlar, havadan uçanlardır Bu variyetle Hava Kummundau ve havacılığımızdan ne büyük gayretler beklediğimiz, ne büyük himmetlere r::Vaı olduğumuz kimsenin meçhulü olmasa gerektir Behçet Sala Otel hırsızı mahkûm oldu »ENILİK • AYLİK ¦ AYLIK 1 AYLIK ABONE RFI1K11 TUrklya Baaaal 1400 Kra 1700 Kra 760 «00 163 1«Q ıco 22 Eylül 1*40 PAZAR İS Şaban lift* 12 Rumi EylOI 116» Cıia 26a Ay; 9 1S40 — Hızır 140 Güni Oftla İkindi 1138 558 825 Ezani 947 1207 15J3 Vasati Akaam Yetaı Imaak 1200 Ul 3^8 Esaol 1301 1841 a sn Vaaaü aBrayın ikinci golünü atlı Fener Demirspor maçı Ankara, 21 (ao) — Bugün mIlı kaptığı lopu 18 pes dısmdan itibaren One «elen Suriyeli çalımla geçerek topla lıerafear kakye girme -Bile üalnlaaarayıs goilrrkiı Uçe çıkardı Bu golden senre devrenin to nuua kadar oyun Sunyetileruı nısıf sahasında Galatasarayhsn-ın taryıkı ve SunyeHarrın tnddmaaaOe seçti Ikanel devre Galatasaray tokun -barında Eri verin yerine Bedii Cemi -Bn yerine Sulrymaau Bart- ¦¦ ı-, yerine Hasuaı lluuno yerme de Kccmıyl alarak tebeddülat yaptılar, ttıinci devrede Galatasaray golleri-sin çok artacağı tahmin cdilirkea İlk dakikalarda Surtyr lorvetuua atak ve enerııl oyunu Galatasaray haf ' ı ıı mı aıkuAırmıya başladı Fa-rugun kaleciye verdiği pasa ly| bir kar yapan tüccarlar tcbıt olunnar-i tıktirde haklarında mitli korunma kanunu tatbik olunacaktır Katil 9 ay küme şampiyonu Fenerbahçe ile «ruplar birinci Fjdtişchu- Dcmirspo takımı araatnda Türkiye &ı İçin 18 mayıs s ladindi yapılao ilk maç 0-S beraberlikle netlcclen-mistir Bet biraden fazla bir seyirc i yı-: ıru Unilnde yapılan bu karşılaşmaya Fenerbahçe, yazın latarbulds kar^lasacagı ve lig maçların m başlangıcını tenkil edecek olan !' ¦ ıktas maçı dolayuüe a lalamı getırıııemuj ve ancak takviyeli b takmu ile saha- Hamza 10 sene hapse mahkûm aldo Kırk ura bur alacak yüzün • den eski ortakbnadan Karabeti öldürmek ve Ycrvdntı âdiyen' yaralamaktan suçlu Hamza Ba-' karcıoğlunun dün ikinci ~t;ır ceza mshkemeKİnde son -nışması yapıldı Ksbabı muci • beli karar okunarak bulunan hafifletici sebebler gör önünde vc suçlunun lehine alınıp ımid • deı umumice 16 sene üzerinden istenen ceza tenzil ile 10 sene 9 ay hapsine karur verildi Fenerbahçe; Nuri - Şevket T,kzmlar anat 14 da aafeaya çıktıkları zaaaaa gu suretle tertip edılmuı-lerai Orhan Reaad -Y ¦ • Hayati - Kuçuk Fikret, Naci Bulend Şaban Faruk Bu kadroda Fenerbahçe takımının kaptanı olan Fikret ile Naci vc Kuçuk Fikret asıl mitli kume şampiyon takımının ıımlıdırlar Mehmet Besad ise formunda nlmadıjiı nın şimdiki halde b takmmda oyııamak-bıdır Eskişehir Demlrsopr; Ahmed - AMul';rlıv - Nuri Men sum - Cclit Faln' Mura1 Zeynel, Alımed, İsmail, iskender -Erkek kadın ?,-- Bir bayanı sevmiş; fakaf vefasız çıkınca belâ olmağa başlamış! Hadise pek yeni Jagil; hcıaer hemen bûlün ,ıı\ ı Bnubn ve ekser gazete meraklıları çok iyi hatırlarlar Bu rakı vc velaüar dutlun uı aralarından kara kvdııurı ner/Ufl günden ılı barem bu ıınaOcyı Sam-gası basılmadık vekalet katmamış Eündır Dahiliye VekSkbııdr ı tutunuz da Maarif ve Adliye Vekâktkri mensubun bu İki hasbayı hemen yakmdan bilirler \t lıulırlaı laı hele adliyeciler için bu sahüyeller birer akraba gıbidırln yele gore de Fevriyedir Diğeri ise: Sali*ıa isminde bir mekteb rnuslUmidir Orta yajlı toplu Ruzelce bir bayan, ynni Turanın maşukası! Ydlardanbcri sürüp gelen aletin bir aak soo nenelerde bozgunu uğrayınca Turan son derece işi a-zıtmm ve her vesile ile Sallhayı Iz- aca leornao uasumuş, nuıayeı cşşa eomrak sÂçde Sflliha alej-lnne bir muhaHenıe açmıştır Bunu takiben, bir saulckârbk davası ca ikinci asliye eczaya vexlniuUr Hemen bu mahkeme İsleri bet seneden beri sürüp relmcktc ve Salı ha İle Turan bıı mahkemeden böyle bn batluc/ım ve nisan vukuunu la-tınetmeUc beraber muttasıl kendini Sahhoya bir vasi v:-Tryctnde ve hbını mîhI nı haır bir kıymette ııto-lrrcrel; ona temellükten de b!«- lüıiü vazecemerrekledir Hulâsa oyle kardık bir İt ki hakim de, '•'¦-t de, dinleyenler de cırh&iyerck şaşırıp kalıyorlar Dcı''ı rel*e de yine bûylc oldu ve nihayet Saunanın laleni muvafık vc haklı görülerek bazı aa-hldlerm cellı ve dinlenmeleri İçin muluıkvme basko bir güne bırakıldı dip sırat ket ve ı satarken kif olum r 11 s—I biri yın'-'l- v karar ve Rint- ı 1 -Unde misalr kal-dz)£cr ba- rrıualeriaza oe-:*rpînlrım çahp- ciziiCe ıkalannıii vc derhal lee-ı tsmailin dun Sültanah-;ı vulh cezada duruşması suçlunun 6 ay bapame İdi | Radyo Programı 8S0 Pro-ram, ve memleket saat oyarı 83i slııiik; Marslar vc potpu rflıe (pi) 800 Aw«ns haberleri 910 Ev kadım — yemek listesi 920/920 Müzik' Marjlar (pt 12lragram, ve memleket saat oyarı 123i Müzik 12JU Ajans haberleri 1305 Müzik, 1325/1130 Mu-ik: Bıdyo salon orkeptı-an (Vlyeleıûfl Kccib A?km idaresinde) 1800 Program VC memleket saat ııyarı 1805 Müzik: Pazar çayı (PJ) 1320 Müzik: Birkaç romans Pl 1945 Memleket saat ayarı, ve a-jnns haberleri 2000 Müzik: Türküler, 2045 Konuşma 2100 Müzik 2130 Muzık: Vaıasa nperetmden ı i:- pruçalar (Pl) 2230 Memleket saat ayarı, alana haberleri, ve ajana asar seevtai 2230 Cazband (PL9 2325/2330 Yarınki pıup-anı va kapama 23 EYLÜL 1940 Pazartesi Üçüncü Yıl - No 862 Sabah GÜNLÜK SİYASI HALK GAZETESİ İdare Yeri S'm:binimifi No 84 Istanbol TeİKrai: TENİ SARAII İstanbul TFJKPÖN* : tOTftf, Her yerde 5 kuruş Tehlikeli bir oyun Bnaı Rutgaı muharrirlerinin ı •(•:' id rai edemiyerek, miiriiııkü Türluyeyi aaılarnıya-rı luUu Turkiyeden toprak kopararsleeeklerıni ilmid et-nırierifd crrçekU'n esef edile-oek bh- nata trlâkki ederir Türkiyenin feda edebileceği Mr kanş toprak yoktur Çün-klı Tiırkiyo hlc bir mUlesteo yer sarıl* ünrmiştir Yazan: Hüseyin Cahid YALÇLN Bulgar hükümeti komşularına karşı resmen dost bîr siyaset takib etmekte devam eylerken, Bulgar matbuatında mütecaviz ve tahrik c-dici bazı yazılar intişar ediyor Ve bunların ardı bir türlü kesilmiyor Bulgaristanda matbuatın tamamen serbest olup olmadığı meselesini mevzuu bahsetmek islemiyoruz Fakat bu yazılan Bulgar hükümet mahafili-nin ne tarzda telâkki ettiklerini bilmek merak olunacak bir noktadır Bulgar matbuatında Balkan -h komşular aleyhindeki umumi mahiyette ve mühim tecavüzler den başka bilhassa Türklere düşnıan yazılardan dolayı bütün Bulgar efkân umumiyesini mesul tutmak bu yazılan gayri resmî bir leşvik eseri addetmek ve muntazam bir hücum hareketi karşısına, bulunduğumuza hükmeylcmek istemeyiz Bütün Bulgarların yakın komşularına ve bu snıd: Türklere karsı tamunen dost hinler beslemelerini beklemek de fazla olabilir Kimsenin tefekkür hürriyetine karışmağa hakkımız yoktur Fakat bu düşman yanlar Bulgar efkân umumiyetinde esaslı ve devamlı tur cereyanın ifadesi şeklini îbtisab ederlerse onlara lâkayd kalmamak da bizim İçin bir vazife teşkil eder Eğer bu yazılar, kaynağını îıakikî Bulgar efkân umumiyetinden almayıp banri bir nüfuzun mahsulü iseler, onlara lâkayd kalmamak vazifesi Bulgar hükümetine de terettüb edebilir- Fakat bir tarafta bu düşman yazılar gittikçe genıslıyerek devam edip dururken, diğer tarafta Türklerle dost geçinmek lehinde hiç bir Bulgar sesinin yükselmediği göze Çarparsa bunun elbette bîr mânası olmak lâzım geleceğini düşünmemek elimizden gelmez " Bahsettiğimiz bu neşriyat, bugün Bulgar efkârı umumiye-inde hiç bir esaslı vc tesirli bir • revana tekabül etmese bile bu •olda bir tecavüz ve tahrik propagandası, hiç bir mukavemet görmeden uzun müddet devam ettiği takdirde bunun bir tesir İcra etmemesine imkân yoktur Muhtelif Bulgar gazetelerinde Türkler aleyhinde bu yolda neşriyattan Bulgar vatanı için ne fayda hasıl olacağım biz bir türlü anlayamıyoruz Bun-lan ne kadaı lakaydİ ve soğuk kanlılıkla karşılamak, nihayet koca bir kampanyanın maksad-sız ve gayesiz olamayacağını düşünerek icab eden tedbirleri almayı zarurî görebiliriz Bulgar hükümeti Türkiyedc bir şübhe ve emniyetsizlik u-yandırarak bizimle münasebetlerini fenalaşmaya doğru sevket-mek istiyorsa bugün bir kısım Bulgar matbuatının takib ettiği meslekte bir mânı ve hikmet meveud olabıhr Çünkü bizim bütün geniş görmemize ve düşünmemişe, müsaadekârüğımi7-ı ve itidalimize rağmen bu neşriyatın neticesinin bu şekilde tc-Hüscyin Cali YALÇIN ¦Sonu 3 Uncu saMftda] ^ Avrupada harb Karşılıklı hava akınları Londraya karşı yapılan Alman hücumları gevşedi Londra 22 (s I — ingiliz hava ve dahili emniyet nezaretleri sabah tebliği: Evvelce bıldinlen ve dün akşam gün batmadan az evvel baş-Uyan vc ngilterenin cenub şar-kisüıe yapılan hücum mühim olmamıştır Londra mıntakasmın cenubu garbi ve civariyle, Kent ve Sussex kontluklarında bazı mahallere bir kaç bomba atıl -mıştır Hasar ehemmiyetsizdir Zayiat olduğuna dair de haber aünmamıştır Dü noğleden sonra avcı ta^arelerirmzin ikinci bir bombardıman tayyaresi daha düşürdükleri şimdi öğrenilmiştir Dün avcı tayyarelerimiz zayiata uğramamıştır Londra muharebesi radyo i!e nakledildi Nevyork 22 (aa) — Amerikalılar, bu gece Londra üzerindeki hava muharebesini radyo ile dinlemişlerdir Columbla Broadcarting sistemi spikerinin Londrada bir binanın damından yapmakta olduğu radyo rö- | portajı esnasında İngjnf hükümet merkezinin muazzam hava da fi bataryalarının sjddeüı bara) atesl sarih surette isiulmisUr Spiker şehrin binaları üzerinde bir çok bayraklar sallanmakta olduğunu bildirmiş ve söyle demiştir; [Sonu 8 UncU uhıUda) ¦vondra üzerine yapılan bir gece hücumunu gösteren temsilî resim Bir İngiliz nazırı İzmir de yakalanan casuslar tzmir 22 (aa — Casusluk suçundan dolayı yakalanarak ağır ceza mahkemesine tevdi e-dilmiş bulunan Herman Engel-man ile Onman Tökumbek ve Doğan Tuna evraklan ile birlikte askeri mahkemeye verilmek üzere müddeiumumiliğe yollan -mışlardır diyor ki: "Hitler tarifesinde gecikmiştir Her geçen net ta istilâ teşebbüsünün müşkülâtını artırmaktadır» Londra, 22 (aa — Radyoda bir hitabede bulunan murahhas lordu ve başvekil muavini B Artlee demiştir kl: — BOUln cihan gözlerini İngiltere muharebesine tevcih etmiştir Her yerde bu -uil sorulmaktadır «Muharebe ne vaziyettedir?' Buııdan sonra B AtÜce milli gayretin basında bulunanlardan biri olmak ve olan bilenleri hakinle bilen bir adam sıfalile muvaffak lyetde derin Ur itimat hissi ¦¦ ¦ t söz soyüyecegini ila- ve ederek «özlerine su surede devam etmiştir: (Sonu 3 UncU sayfada) Lik maçları başladı Fener B Beşiktaşa mağlûb oldu Türkiye şampiyonluğunu Demirspor kazandı ^ Afrikada harbj Mısırda siyasî buhran Dört nazır değişti Mısırın harbe girmesi ihtimali kvvetleniyor Kahire, 22 (aa) — Reuter: Italyanm Mısır arazisini IstJU bahsinde muhtelif fikirler bulunmadı sebeblle, dim aksam, ansızın Kahire-de bir kabine buhranı olmuş ve Saa-dist partisinin mühim âzasından dört nazır istifa etmiştir Ali Mahir Paşanın riyasetindeki Sasdist partisi Mısırın derhal harb ilin etmesi tarsrtandır istifa eden nazırların yerme, kral emirnamesi ile dört yeni nazır nas-bedilmlsUr Söıûnc itimat edilir br membadan oğrentdıgınc göre bugünkü vaziyetl-le kaiııne müstacel kararlar alınnk için üzerinde tazyik icra edilmesini İstememekte ve nihai kar jn almadan evvel daha geniş İnkişafları beklemek arzusunda bulunmaktadır İsli/a eden dört nazır, maliye nazırı Nokramı posa, münakalat nazırı [Sonu 3 UmU aahlredel I-Vner - tteşikfuş :r-çından bir ivYfto - II¦ I 1 [III Dün Fenerbahçe ve Beşiktaş stad-Kırında İstanbul IMO - 41 futbol l'ı maçlarına bağlandı Besaklas stadında; Hakem Feridu-ıı un idare etliği Topkapı - Beyoğlu-spor maçı 4-4 berabere, haken Saminin İdare ¦ f Altıntug - Beykoz maçı ds 3 - 0 Altıntuguıı ¦stt-biyelıle neUcclenmMlr bulspvr maçı da 8 - 0 Galatasarayın gabbiyetile bitü Feneıbıhçe stadında yapılan Ca- ıçını mut» kanı Fer ¦—Harb—* Vaziyeti Almanların yaptıkları Uç mühim askerî hata Bir seneyi tecavüz eden bu günkü harb esnasında Almanlar üç mühim askeri hata işlemişlerdir Telâfi edilme si çok güç belki de imkânsız olan bu hatalar yüzünden İngiltere büyük bir varta atlatmış bulunmaktadır Bu hatalardan birincisi İngiltere'yi abluka etmek ve aç bırakmak hUlyasiyle göze almış olduğu büyük adedde tahtelbahir kavbıdır Gerek Millî Şefimizin İzmirlilere karşı iltifatları Reisicumhur, fuarın muvaffakiyeti üzerine izmir belediye reisine bir telgraf gönderdiler İzmir, 22 (aa) — Millî Şetimiz Reisicumhur İsmet İnönU belediye reisi Behçet Uza aşağıdaki telgrafı göndermek suretile iltifatta bulunmuşlardır Doktor Behçet Uz Belediye Reisi - İzmir -Fuardeki muvaffakiyetinizden dolayı sizi tebrik eder Sayın İzmirlilere refah ve saadetler dilerim, İsmet İNÖNÜ Ribbentrop Romadan ayrıldı Mİınan nazırı Duçe ile dün bir mülakat yaptı Roma, 22 (aa) — Stefsni bildiriyor: Refafcaünde Kont Oano olarak gara gelmiş olan Von Ribbentrop Almanyaya kendlsmj götUreeek harb trenine binmiştir B Ribbentrop garda Macaristan ve Stovakya setirlerde Alman büyük elçisi ve bir çok İtalyan tahdyeUeri Ura Undan selim -1 ,"ıı Tren İtalyan ve Alman (Sonu 3 UncU sayfada) Japonyada memnuniyetsiz Singapur vaziyeti Tokyoda tenkid ediliyor Tokyo, 22 (aa) — Domeî ajansına gorr paaıfıkde ingiliz ve Amerikan İşbirliği imkanlarına ad de -versn eden sayalar Japon resmi ma-kamlanndı buyuk endişeler uy antta ı-rtustır Bu şayialar Bu Hull tugiUz buyUk elçisi ve Avustralya sefirleri arasında yapılan konuşmalardan doğmuştur Aıahi Shııııbun gazetesi, Singapur (Sonu 3 UncU sahifeda] iki Hovarda genç Üsküdar Çarşısında evli bir kadını kaçırdılar Evvelki gün Usküdarda çok dikkate değer bir kadın kaçırma vak'ası olmuş ve suçlular derhal yakalanarak Müddeiumumiliğe teslim edilmişlerdir Hâdise sudur: Usküdarda Solak:m mi mahallesinde kocası ve dört çocuğu İle birlikte o-1111 m Neriman bir müddetten- beri civar delikanlılarından Hayri ve Hüsnü taralından iz-aç edilmektedir Her sokağa çıktığında ka -dinin peşine takılan ve yılışan bu yapışkanlardan son derece çekingen kadıncağız sokağa yalnız basına çıkamaz olmuştur (Sonu 3 ûncU sayfamızda) her İki takım da taraf darlarımı kışları arasında sahaya çıkUlar Hakem ŞazI Tezcan t&onu a nel sahlfede) GENERAL KITLIK -M- Şeker yerine bal ve üzüm şekeri, otomobil yerine el arabaları ve gençlere kısa pantolon SABAHTAN SABAHA 'isliye Vekilimiz Rııad Ağırda Devlet tahsilatındaki inkişaf Bir sene zarfında 400 milyon lira tahsil edildi Aldığımız malumata göre 31 mayısta biten 1939 mali senesi tahsilatı 400 milyon lirayı bulmuştur Bunun 112 milyon lirası fevk ûâde varidattan 17 milyon lirası da nazım varidattan temin edilmiştir Cumhuriyet maliyesinin tik defa vasıl olduğu bu büyrik rakamın, bir sene evvelki tahsilat rakamiyle mukayesesi, 1939 malî yılında takriben 60 milyo:ı liraya yakın bir artıa olduğuna göstermektedir Fakat bu artışın 53 muyon lirası fevkalâde varidattan olduğu için doğru - 'Sonu 3 Uncu sayfada! Selanik Fuan açıldı Fuara Türkiye de iştirak etmektedir Abna 22 Idıriyoı: ) — Aü di* Makedonya vabsi B Kirim*, resmi makamlar mümessilleri, konsoloslar Yugoslavya ticaret nazırı B Andere* Belgrad beynelmilel fuarı muduıu ve burs* ijtiruk eden Türkiye Almanya, Bulgaristan v« Yugoslavya heyetleri hazır bulun - Kı-ıene dini ıhsl- gle alan generalin ismi kıtlıktır ı ğil, açlıktan olmıyeceğt kadarı -Battık denizinden Akdcnizc ka-1 nı temiu ediyor Hollanda gihll dar butun Avrupada insanları [6*»u 2 nri •ahitede) Bir vapurun dümeni koptu Evvelki gece Boğazda 22 seferini yaparak Istanbula dönecek olan Şirketi Havnyonin 58 numaralı vapuru Alnavııtküyü önünde dümen zinciri I paı ak yoluna devam edememiş Ve Bc~ çeb-n 66 nuııuırali vapurun yedeğine alınarak Arnavut-k-iyıı ıskı-lesine bağlan nııştJr Yolcular bu vapura akinrma edilerek sefer bu suretle yapılmıştır ı ı -ı ¦ u İli 23 EYİAİI 1944) Bugünün Maarif — Meseleleri— Bu ı*ıı* Maarif Vekâlet! Iıaelarl* d ı ¦ okullarda i' ı""ıvri ImUhanln-n usullerini dejılırd Orta okullardan lucye ve liseden ûuivnrsıb-y* P\wt isleyenler »cm ayrıca birer devlet İmtihanı lUvt HU Otuı yıldır hocalık ediyorum Şimdiye kadar 0»! uste be» asa* deva—k bir mu elle umu rol programm Uktb edildiğini görmedim Her program vs hrı kitap dej!ı»ıımi bir unuıU yap-tatı i'ıl' istemlerin degışmnal de ço-ruklaumız için bir felâket teıkd edip durmuştur Bu »ene çeçen re evvelki fcnetere p; randıman dana aadır; oıaH I",»mım uüebe daha çoktur Fakat bu hadise gocuklarıma bu seneye kadar daha çok çaluojorUrdı halbuki bu 'rne daha aı çalijlılar demek değildir Çocuk, ayni çocuklur Hoca ayni hocadır; sadece imtihan anlamı dcdajmiftır İler ınkıHbuı kendin* adre karbonları olduğu gibi bu yeni »»temin de bu -ene mağdurları ve kurbanları olmuştur Hiç şüphesiz gelecek »ene bunların mlkdan aratacak, ve şayet çok değerli Maarif VeklMoMıle beraber lııç olmazsa bet sene bu Şulemi in tu-m ve ciddlyeUc Ukib İmkanı ha Sal oluma bet sene sonra alacağımı-, randımn bu senekadekı ssfrkaamlan faıladle teUfl edere*ür İmtihan meaeleleri hakkında IV-k;rl*nmı bıraa mora »oylıyıcegın» Yulnu Burada evlâdlan sınıfla kaldığı için pek haklı olarak yürekleri yanık çocuk velileri adına bir kaç Soı söylemek isterim Daha ilk elemelerde riyaziye deremden pat aklara kitaplarında olmayan bir b-rut soruldu Yuad* doksan bej çocuk bunu faaj---***'* •» sakat noktası anlajilınca kigıdlar yeniden tnkık edildi, ve çocuklara söyle böyle birer mimara verilerek i| örtbas edildi İste bu sahnenin son perdesi de binlerce talebenin devlet ımtılııiııııda muvaffak olan mum il* neltcelcodi Demek kı sual armamı bı im iyonu Gerçi asıl felaketi riyaziye dersleri teshil etmekle ise de bir çok m ek -tenlertr talebenin tabuveden de ayna Akıbete ufnıdıkıannı ısıuyorw Buıdıu M uç, sene evvel Alman pıogıuınlnnı (akıb etmek se'dasile firik ve kimya kitapları almanı adan tercüme ııLldlgı sırada da binlere» çocuk •ıpıfkı kalmış, ortalık allak butı» olmurtu Demek h) ortada bu ar* raH Sadeco bu hakikatlere yakından Vâkıf olan ve otur yılın yühunu o-mıuktırudd ve kafasında taşıyan bir m tu IV m ufatuc deri] ayni umanda bir çocuk babası sıfuUle da i|in bozuk noktalarını suniye* usa r'akat su dakikada muatanb bahaların dtV SundııKı gibi yeni bir manevra Ue bu ınıUhauLo-ı nııkuTCür bırakarak çotukları m-vafiz* olmuş saymak tarafdan d*dlım Çunku asıl anarşi O saman olur ve arlık maarifi ıslah etmek imkanı da kalmaz IlugunkO zad re u^r-rnı* çocukları yeni bir sistemin kurbanları saymak v* onlara acımaktan başka yapacak isimli yoktur Yaktı- kendine güvenen ve hjOVtUf ı meselelerin kendisine ks-laıunak hakkını bahje*lıguı* kani o-luı talebeyi kanun himayesi al ün» almıaUr iyi yardımını iddia eden btr tılrbeı, ımUhan evrakını yeni bir komisyon bitaraf bir bisle tetkik ve kanaatini izhar eder Bu komisyon biı ar da talebe lehine hareket etmiş oba bile hiç de ayıplanmaz, takat butun bu* imtihanını KbıWP-» say-mak maarif için bir leke olur Şimdi ¦sin asü ince noktasına geveceği/: Bu k-b-h-ı acaba kimde? Dünyanın her tarafında bubin talebenin -cvmedİH dersi riyaziye, en ar sevdiği hoca da bu denin rnu-allunidr Hakikaten her laman ve her yerde riyaziye dersleri demirden leblebidir Başka mllrUre kendi çocuk lan nın nrviyeaane va meta tekelleri run ihtiyacına uysun olmak üzere riyaziye programlarını tadil ctmiılerdır Bizim memlekele gelince; bir k yeni ııtılih felaketi talebeyi de ho- Yeni Sabah ABONE BtüUJ TOrklye lanabl •INELIK 1400 Kra fr00 Kra I AVLIK 740 S 1440 ¦ • AVLIK 400 • 4M a 1 AVLIK 140 s 400 s £3 Eylül 1440 PAZARTESİ 20 Şaban 1151 II Rumi EylOl 1444 n 1-47 Ay: 4 1S40 — Hnır 141 atımı Odla İkindi 1142 000 936 Eıanl 548 1206 15J1 Vasati Aksam Valaı İmsak 1200 131 1009 Ezani 1800 1949 409 Vasati Yazan: Muallim Halid Yaşaroğlu — 1 — eayı du saaarttı, yemden cabd yaptı Suma sekiz on sene içerisinde Fransız, lngılu ve Alman programları birikirlerine karıtmlarak ve ırujiLı-ee bılmıyene İngilizce kitaplan, almanca bılmiycoe de almanca kitaplan terctlme ettirilerek bugünkü eserler ortaya konuldu Bunun içm meseli almanca veya inriliacc bilen fakat o dersle hiç alakası olmayan her hangi bir zat riyaziye kitabını huusl olarak tercüme edip bu eserin yarılması kendisine havale edi İm Odstuna veriyor, o da Dilmediği almanca veya lasılizea ıstılahları her laman yanhı olarak kıtanda tekrarlıyor iste çocuklarımıza oku bankta ol-duguı ıı:- riyaziye vc fen kitabların-dan çoğu bu suretle tas— UaımışUr Tanh kitapları da başka hır manzara ¦ - lı-rır Eı ¦ ''Iı kocaman bir kitap yapılmış, bu kitaptan bazı satırlar atılarak orta mektep kitaba, ondan d bazı satırlar çıkartılarak Ok mektep Linin meydana Batırılan*Ur Bu m hiç bir yoktur, ne c-mır almışlarsa onu yapmışlardır Bu adeta ¦iı;ı- elini yiyeni iyen süt çocuğuna bunun suyunu çıkartıp içirmeğe benzer Bugünkü 200 sayfa tutm ilk okul tarih kitab-lan, tadıl ve ıslah edilerek biraz ilâvelerle orta mektebe, orta mektepler de ayni şerait dahilinda liselere alınırsa en dofru bir hareket yapılmış olacaktır ilk mektepler için eJH albnıs sayfadan fazla bir tarih kitabına ne lüzum, ne dc bundan tarlasını çocukların anlamasına imkân vardır İste kılablarunız bu hakledir Yu-kandan a*a£ıya, acele olmamak sar-tüc bunları elden geçirmek, şimdiye kadar tetkik edenlerin haricinde kalan genç ve tanınmış muallimlere tetkik elürdıkten sonra btr drfa da Usan alimlerine ve pııhapıilııı» okutarak kıLıpları basmak UVamdır Boy kce n ı-ı i itini kitaplan üçer sene :¦•¦ değil, hiç oansaaas ab sene yadi orta ve lisede ikişer defa devir yaparak tecrübe etmek fmkanını ver meli fakat muallimlerin her »ene yazdı l,ırı müLıloalan hasır altı et-nûyerek ve ebernnuyetle guz boünde lutarak ufak tefek noksanLın her l'l Uunıhden geri rksrmsmalı-dır Bu radikal hareket bd-aia kitaplar için birden ve aynı *m*nı*r*' yapılmalıdır Bu arada Maarif Vekâletinin (coğrafya ve barı edebiyat Idtsplan hariç olmak üzere) devletsestırdiği bütün okul kitaplarını cidden nefis bir surette basarak çok ucuz bir fiyatla satmakta olduğuna işaret etmek isterim Bir çocuk babası sstab'Ie bu bakımdan vekaleti tebrik ve teşekkür borçdur Kı1 ıiı ve program İsine kısaca gör attıktan sonra muallim meselesine parmağımızı basacağa Gerek eskiler, gerek yeni yetişen gençler arasında burun de, yann da vücudlcrilc iftihar edeceğim ir çok müstesna hocalarımız olduğunu itir-f etmezsek nankörlük ebadı oluruz Fakat bir hakikattir İd Türkiye Cüm huriyeti on bes yıl içinde mekteb ve talebe sayısını saltanat devrindekinin bir kaç misline çıkarmsga muvaffak olmuştur BU buytt basan tebcile lâyıktır Ancak mekteb açmak, talebe bulmak luhayct paraya vc ug-r a- mat bağlı olan seyk-rdır Fakat rrruauun yetlstlrm** b6y|* rfeır-H-ZamanU olacak bir ujdır Nitekim henüz unvenaU talak asi olan veya liseyi bıUıdıktrn sonra tahsilini devam cttırmemtı bulunan bir çok gençler zaruri olarak v* yardımcı muallim sıfaUla ınaktrplera ıv-tırll Bunlarm arasznda çok değerlileri vardır Fakat umumıyeU* randımanı yarıya U-darsaek tu keytlyet kâfi bir aettebtU Maarif VckalleU yUksefc muallsm mektebin »• muallim mekletderfaaj | ı laaskaftk hakiki muallim kadrocunu elde edinceye kadar bu aksaklık devanı edecek Ur Bu huausds vekâleti mazur gdrmek ieab ettiği kadar av4ec*k seneier için tedbir ıı ¦ mı beklemek de bak-kımııdır Çocuklar, ban hocaların adini sı-fua ve ıın ksuvak dehşetli bir korku duyuyorlar Onların maneviyatı ıızertndt bu tesiri yapan bocalara pedagojinin ıcablaram tekrarlamak ve bir hocasın a yas zamanda $rrkılı bir baba rolünü da yapacağını Lıldıroıck yine Maarif Vekâlc-hnin bir düsturu olmalıdır Şimdi '«umuru bira* da lolebe/e çevireceğiz Evet, kitaplar kusurlu, metodUr aut sık değişiyor, bunlar talebe aleyhine birer hadisedir Fakat acaba çocuklarımızın har mi kaba haU yok? Maalesef kabahatin büyük bir kısmı da doğrudan doğruya ÇOCU k I ı r ı m ı r d a' 11 r Bizim ssmanımıada olmayan ve binaenaleyh bizi ev imliden ve kitabımızdan ayırmıyaa bir çok eğlenceler ne yazık ki bugün çocuklarımızın yakasına sarrtrnıstrr Çocuklar laubali, baran da say ayası olmuşlardır Zaman zaman ortaya ablan ınzi-batsudık ıddıaian tamamen bos değildir Gece vc sın4ttz sğaana kadar dolu olan sınenuılaraa en kalabalık müşterileri mektep çocuklarıdır Danslı caylann pastahanclerin en devamlı müşterileri yine bunlardır Her hafta spor sahalarının seyirci tribünlerini bunlar doldurr ve bu suretle çalışmak İrin maalesef ya hiç zamanlan w*t*** yahud pek az zaman buharlar Maarif Vekaletinin geçen sene tatbike başladığı ve baksa bisnıyeo bir çok lumseterisı itiraza kalkıştığı sabah erken derse başlamak ve öğle den sonra talebeye derslerini hazırlatmak meşalesi çok yerinde vc isabetli brr harekettir Şu şartla ki çocuklar kendi sınıflarında bajı boı bırakılarak derjL yirmi yedi sene evvel Robert Kelekle hocalık yaptığım zaman gördüğüm gibi bu Tuk bir salonda ve duBpsınh btr raualLmn nezareti altında pl çıkarmadan derslerde meşgul otmsk sartile Sözüm belki uasdı fakat söylemek istediklerimin çoğunu söyliyemedim Onları ve bilhassa ısblâh ve imlâ meselelerini başka bir güne 'akacağım Burada işaret etmek İriediğıra bir nokta da orta ve bsrmia birinci ve ¦kırıcı sınıflannda nkı imtihan usu-lamın yeni btr tekilde iadesi lüzumudur Bu ıkl sene rarimda çocuğu kansat notu adı sftında ban* bos bıraktıktan :unra ucuncu sene nihayetinde seksen ç*aıd imbhanla zihinlerini allak bullak etmek doğru ol-mıı gerektir Derin bir sevgi ve saygı ile bağlı olduğum değerli Maarif Vekilimizden en buyuk mutaffakyetkzi beklemek hususundaki itimadımdan mU-teveUıd bir gurur duyduğumu saklantıya rak sözüzae nihayet veriyorum Maallhn Mıımıl lltlıd Vassırııçlıı SPOR: Lik maçları başladı (Ba| ııı 1 m, sayfada) Takımlar; Beşiktaş, Mehmed AL Yavus İbrahim Hüaeyın Halil Rıfat Şakır Hakkı aâesadah Şeref Tarık Fcaerbabç*: ('¦had Lebib Muzaffer UDi er Eaad Fikret Küçük Fikret Bazri Yasar Naci itebil Parayı Fener bahçeciler kazandı 940 - 941 lig oaçlaruua başlaması aere/ine ık vurusu eakı asilli takım kaptanı Zriu yapb İlk hamlede derin paıUrU BraıkUu kssestne kadar gelen Fener muhacimlerinin akınım Besi a U} bek hatunda kesti Ve b-mu Beşiktaşlılann kua ve seri paslarla yaptığı mukabil akın lakib etti Fener kalesine kadar sokulan Be-jikt-îlılar topu av uda atarak muhakkak bir gol fırsaU kaçırdılar Her iki takımın tehlikeli bir iki a-kınmdan sonra oyun mütevarin bir sekil aldı Oyun bu şekilde devam ederken Fenerli küçük Fikret topu çok seri sürerek 6 metre kadar Beşikti; kalesine yaklaşmasına rağmen topu avuta atarak muhakkak bir golü kaçırdı Bu tehlikeyi atk-ıtan li-jikLıjhlar kua paslarla Fener kalesine kadar İnalrduer Ve Şerefin derin bir pasından İstifade eden Hak kı -ıkı bir sütle Beajkuuın ilk golü-nU atU Bu gol Fenerlileri canlandırdı Beraberlik için Beşiktaş, kalesini bir hayli sıkıştırdılar Fakat netice temin etmediler ve birinci haftsym bu şekilde nihayet* f Şehir ve MemSeket Haberleri Ayakkabı fiyatları neden artıyor ? — • Murakabe komisyonu bunlara da nark koyacak mı Son zamanlarda ayakkabı fiyatlarında bir IcrcffU görülmekte ve bu Kinden güne de Ziyadekevnektedir Ayakkabıcılara soruldukça butun ayakkabı malsesaeasnın ve dikiş uc-raUerınln arttığını den sürmekle ve kendilerini hakla çıkarnıakladırlar Bundu bir kaç gün evvel sekizinci asliye ceza mahkemesi ful e dikim ih-ukân yapmakla suçlu uç dikicinin beraet etmeleri ayakkabı isçiler birliği Us ayakkabacılar cemiyeti arasındaki «ski bir rekabet ve tsddıyetı bütün bUUln arUtrmu} olması da a-yakkabı fiyallaruun Üzerinde çok müessir olduğu alâkadarlar Urafından tahmin eddmektedn Ayakkabardaraa boyU bir malzeme (ırati anrnassnı on* sürmeleri yersiz olmakla beraber cidden bu fiyatlar ü«erİnde de hayH tereffü gürülmektedir Mesela Avrupa sicimleri i kunifdan 24) kuruaa çiri 25 kuruadan 12a kurusa, vidala M ku-ruadan 140 kurusa, kösele İM kuruadan 221 kurusa yuk-ıelmirtir Fakat bir ayakkabı üzerine düsen bu mikdar ayakkabı üzerinde bugünkü kadar fazla btr fiyat artımını İcab ettiremez Bu cihet fıysl murakabe komisyonunca da dikkate alınmıj ve tetkik ler* bnılaa—tftır Yakında a-yak kabı fiyatlarına da bir narh konacağı kuvveUe tahmin olunmaktadır YURDDA SABAH Edirne mebuslarının tetkikleri Edirne, (Hususi) — Dun schıirniz* grimi* olan rnetnsslarınuzdan B Osman Şahinba* 3e Fuad Balkan bu sabah Uıunköpru Menç Keıan ve İpsala karslaruıa gitmişlerdir Mebuslarımız kazalarda halk ve zürraın ihtiyaçlarını dinlemektedirler Tamir »dilen tarihî bir çeşme Edirne (Hususi) — Edime - İstanbul şosesi üzerindeki Hacılar E-sanı nam ile anılan mevkideki meşhur vc tarihi çransenın hac ab i yeti buradan geçenlere bir iç sızısı veriyordu Şehrimizin hamiyetli tüccarlarından B Kadri Kara mühimce bir para sarfederek çe-meyi yeniden ve eski ;ekllnde olarak tamir ettirmiştir Şose üzerinde gelip gevenlerin mutum bir ihtiyacını kz^^ılamıj olan bu çeşmenin tamın ve su akıtılması hususunda gösterdiği hamiyetten dolayı B Kadri Karaya Edıruemi' sukran ve minnet hisleri beslemek tedır lendi S inci «aflaym Fenerin canlı ve seri bir oyunla beraberlik icın Besıktaı kalesine yaptığı alrardar Basıkların enerjik müdafaası kan »«nala kınlıyordu Bu aradn Naci Kebnden aldığı güzel bir pası havadan avut atarak mu hakkak bir gol kajçırdı Bejıktas aleyhine verilen Fıkzetın çektiği fırucıkten pas alarak Naci güzel bir füUe Fcnarbahernin beraberlik nayısmi yapU Bu golden sonra her iki tasam da sen akınlarla galibiyet için yekdiğerlerırun kakıl-ne iciı iı ânlar geçirttiler FıkreUn yere yatarak kafa İle Beşiktaş kalesine attığı topu Mehmed Ali guzel bir plonjcUc kurtaıdı Bu tehlikeyi allatan Bejıktajluar tehlikeli bir akmı da BcııklarD Hakkının kafasile avuda gun Karşılıklı seri sıkıt tırmalar devam ederken oyunun bitmesine 5 dıklka kala Bet ıkl aslı Meraduh Şeretden aldığı pası guzel bir süUe BesıkLıslı-Ura İkinci fola kazandırdı Ve oyun bu suretle 2-1 Beşktaım gahbıye-tile netocelendi kürek müsabakaları metre farkla da Güneş Üçüncü gelmişlerdir Fener Bahçe 13 tnkımı Ankarada yenildi A nk anı da yapılan Türkiye futbol şampiyonasında Fenerbahçe takımı Eskischırm Drmi:mirnr takımına 3-1 yenilerek Türk -1 mp yontuğunu kaybetmiştir okuyucu d/y orki 1 *a s- ! Maarif Vekâletinin nazarı dikkatine Bir okuyucunla/ vaauyor: "Ben ';ı/i" m:ıı 1 son suııf talebelerinde nım Ve büyük bir haksızlığa uğramış bulunuyorum, Geçen eleme mitil, mi nri'i t riyaziyeden muvaffak olamıyarak eylül deArrosine kaklun Sorulan suallere doğru cevab vererek kazandığımı umuyordum Fakat bugün imtihan neticelerini öğrenmeğe gittiğim za-rıid11 inkisarı hayale uğradım Muavin bey riyaziyeden iki alarak kaldığımı söyledi Fakat ben riyaziyeden muhak -kak olarak geçtiğimi umuyordum Çünkü verdiğim cevablan başka arkadaşlarla karşılaş-ürdığım vakit hepsi harfi harfine doğru çıkıyordu Tabii ben bu karan yerinde bul-mıyarak müdüre çıktım Kâğıtlarımı çıkarttım ve yanımda bulunan arkadaşlarla tetkik ettik Hepsi doğruydu Müdür bey de bunda bir yanlışlık olduğunu söyledi Fakat bu yanlışlığı düzeltmenin kendi salâhiyeti haricinde olduğunu söyledi Sizden ricanı Maarif Vekilimizin nazarı dikkatini bu gibi haksızlıklar üzerine çekmektir „ Demirciler Avru-paya bir heyet gönderiyorlar o Yapılan İthalat teşebbüsleri çok iyi neticı verdi Avrupa mrmlckıllcrındcn demir almık UıCre demir birliği azalarından mürekkeb bir heyet dıin Avru-paya hareket etmaalerdır Demir ithalat iau-Wnln daha evvel yaptıktan l«v*bl Jer çok müsmir neteeUr nmıj vc İsverden Uç vagon CİM VS • l nalı fskılfasııh 12a kuruaa kadar fırUMua» oian çivi fıyaU useraadc aa^ı 11 dcrcccda müesaıı olm'aştur Bir haftaya kader da dana bes vagon geleceğine gore çlri ve nal fiyatlarının d ıecegi tahmin e-dilmektedir Ayrıta yine ithal atçılar ın teşebbüsü ile Çekoatovıkyadan kırk bej bin lira değerinde iiruit makineleri getirtilmiş ve yeniden demir malzeme celbi için teşebbüse girişilmiştir Bu hususların lemım de daha etraflı bir tetkike ısbnad ctUrceek olan mucılcr buUganın Avrupa seyahatine ayırdığı heyete havale edilmiştir Bunlar Humjnji, Yugoslavya Çekos lovakya re Macanviana fklerekler orulardaki demir sanayicileri ise tekirdir Uveçten (ok kaıUyiıkia mal celbi mıımkun olmakla beraber yakınlığı hasebıre Yugoslavya ve Maca-rtdandan da aynı ve befkl daha büyük bir kolaylıkla demir tedarik dil t bılecrm umul olunmakladır 3' rolisde adliyede Karısını sopa İle yaralı-yan koca Anadolukavağmda oturan Mehmed karısı ile bir kavga neticesinde sopa üe dövmek ve başını yaralamak iddiası ile kananın şikayeti üzerine yakalan -rnış ve tahkikata başLınmırtır Domates ile gözünü yaralamış Usk uçlarda ihsanı ye mahal-lesmd • oturan Mehpare kocası ile yolda giderlerken bir aluj veriş sırasında Raif btmindeki satıcı ile kavgaya tutuşmuşlardır Raif hiddetle yanındaki domateslerden alarak Mehpare? ile kocasının üzerine atmağa baş • lamı? ve Mehpareyı gözünden yaralamıştır Surlu yakalan -mış tnhkikata başlanmıştır -Sihirli tabanca !¦ Arkadaşını ölümle tehdîd etmiş amma tabancası sayesinde cezadan kurtuldu ? Dun nöbetçi muddeıumumiliğine "ölümle tehdıd ve tabanca çekmek,, gıbt ağır suplara isti-nad eden ve cidden merakı mu-cıb ehemmiyetli bir cürmü meshud zabtı ık* aahıdh ısbath bir alay şahsiyet dolmuştu ilk tahkikata göre davacı Küçükpazarda tpçılcr caddesinde Sepetçi lnebolulu Hüsn-meddin Oatürk ve su;lu da gene Küçükpazarda (Vmıhrıplı camı sokağında sepetçilik eden inebolulu Esaddı iddiaya nazarar Esad evvelki akşam saat 7,30 raddelerinde Husameddın n dükkanına pür hiddetle ımıs ve? alacağı parayı istemiştir — Sen benim iki bucuk lirayı verecek misin, vermiye • cek misin? — Vereceğim tabiî, fakat şimdi yok Diyen davacıya Esad derhal pantolonundan beline sektusu kınsız tabancasını çekmiş ve: — Ya şimdi emrin, yahud seni yerim Anlıyor musun? Ben bu gece paramı isterim dîye çıkışmıştır Hüsnmed-I din tabancayı görünce kork -I muş vc FkuIiu ila halinde hid-I det ve şiddet gördüğünden işi tatlıya bağlamak istemiştir — Şakayı bırıık camra! Bulursam belki veririm — Hayır şaka filân anla -mam Ele paramı Yuksa karışmam Hü^ımcddın n'hayct bakmış kî olacak gibî değü: — îlaydi demi^! Şimdi git de birkaç saat ccnrn gel Tanıdık Inrdın gidip bakayım Belki bulup buluşturup veririm Esad ayı ıhtıktan sonra hemen karakola koşan Hüsamed-dîn vak'ayı olduğu gibi anlatmış, derhal peşine verilen memurlarla birlikte dükkana gelerek gızlezuniçler Esadı bek-lemeğc boaısrnudardır Sök verilen saatte Esad gelmiş Hü-EameoViınuen |i-ıiayı istemiş, o da bulamadığım söyleyince, gene tabancıya asılmıştır Fakat işte bu sırada gizlenen ga-hidler meydana çıkınca cürmü meşhudun bütün icab lan da tam olmuştur Oradan karakola gidilmiş zabıtlar tutulmuş, sabah olmuş vr dün dc müddeiumumiliğe gelinmiştir Nöbetçi müddeumumisi zabıtları okuduktan sonra suçluya sordu vc suçlu bütün bunla-n olâüğu gibi anlatmış, fakat tabanca ta'inıadığım w böyle brr adeti olmadığını söylemiş -tir Halbuki davaya esas olan "tabanca çekmek vc ölümle telıdid,, su Iın olup ortada bir dc tabanca vardır Müddeiumumi bu ciheti sorunca suçlu gülmüş: — Efct^tan, oanavrın tabanca derdiklerine sız ne balayorsu -nuz ? Bü* kere ksicyip de baksanız a! Cevabını vermiştir Bu sırada içeriye alınan âletin, farksız bir derecede ve çok ustalıkla yapılmış ve boyanmış olan tahtadan bir tabanca olduğu görülmüştür Bunun üzerine müd deiumumi Eaada yalnız bir nasihat vermekten başka kanuni hiç bü* suç görmemiş ve davacılar da bu işe şa*;ıp kalmışlardır GENERAL KITUK (Baş tarafı I İne! sayfada) hayvanı, gütü ile meşhur bir memlekette eti adam başına, haftada yai-ım kilo veriyorlar 1 fVansanın büyük merkezi Pa-rlade o binlerce otomobiklen his biri kalmamış, benzinsizliktea yerini bisiklete ve el arabaUnna terk etmiştir Şisndi koca Parisin her tarafında el ile sürülen kU-çük ıkı kışıhk - çocuk aı-ahalaıt gibi - garib bir nnkil vasıtası müşteri taşıyor Şekerden eaer kalmamış, bunun yerine ıcayib bü- tatil ve üzümden yapılma bir nevi şeker siiriiyorlar tt-ılyadan gelenler, büyük şehirlerin geceleri aydınlık yüzü görmediğini söylüyorlar Kö-m uru uzluk ten esektrık t i, fu geceleri daimî bü* alarm haline çevirmiştir Yiyecek ve giyecek aynı Itıtbkta t - Jurnale d'ltalia, bütün gençleri kısa pantalon giymeğe davet ediyor: "Hem daha sıhhi, nem iktisadidir,, diyor Cayo iki karış kumaşı tasarruftur a • a 1 Avrupayı bu hale koyan ingilizlerin ablukayıdır, tngıltcr» ve dostlanmn liman lan odan gayri hiç bir Umana kaçak md taşınamıyor Hattâ Fransız limanlarına dahi Fransızlar kendi müstemlekelerinden bile gıda maddesi getir-teraez olmuşlardır Bütün Avrupa, idhalâtmın yüzde altmışını deniz yoluyla yapıyordu Hele italya, benzin vc kömürdeu tamamiyîe mahrum olan bu memleket her türlü ihtiyaçlan-nı ancak stoklariyle ve kara yoiundan temine mecburdur Stoklannın ve bu kara yolunun ihtiyacını ne kadar temin ede-büdiği ve edebileceği - henüz harbe gireli üç buçuk ay olduğu halde çektiği müzayakadan - görünmektedir Bunların içinde en rahatı In-giltereden sonra Almanyadır Zaptettiği memleketlerin zahi-1 - - m ve membalanna el atmış, bir müddet daha istikbalini temin etmiştir Fakat bazı harb maddeleri var ki bunlar Avrupada yoktu vc bulunamaz da Almanyada bu maddeler - ki petrol de bunlara dahildir - stok olarak ne kadardır? Kimse bilmiyor, I Ancak Almanyanın petrol membaı olmadığı için Rumanya ve Rusyadan ihtiyacına nazaran pek mahdud miktarda alılıp* petrolle uzun bir harbe nasıl göğüs gereceğine kimsenin aklı ermiyor İki motorlu bir tayyare iki saatlik bir seferde bir tona yakın benzin yakar Bir tayyareci yetiştirmek için 150 - 200 ton benzini boşuna yakmak lâzımdır a * • Komşu veya uzak memleketlerden memleketimize gelenler toprağımızı öpüyorlar Yiyecek, içeceğin değil, bizde hiç olmıyan benzinin bile sıkıntısını çekmedimizi için biz gvne-al kıtlığın kahirlerini aklımızılan büe geçiremiyoruz! Behçet SAFA | Radyo Programı j 'iü PAZARTESİ 730 Program ve memleket ı^at ayarı 7J5 -Mûzık: Plâklardan hafif prof ram - E00 Aktris haber un i 810 Ev !;nlını — Yemek listesi ^ 820/830 Itaİif musiki programının devamı (Fi) 1230 Program vc memtearet saat ayarı 1230 Ajans haberleri 1 1305 Muzık : 1320/14-üO Müzik: Kanjık program (Pl) 1800 Program ve memleket saat ayazı 1810 Radyo caz orkestrası (ibrahim Ozgur idaresinde) 1910 Müzik; Fasıl heyeU 1945 Menloket saat ayan Ajanı haberleri 2110 Müzik: Musiki kjleyd\-k^pu (Şef: H Fcrid Alnar) I» Van Beethoven: 4 üncü senfoni 2230 Memleket atat uyarı Ajans haberleri; Zıraot, Esham - Talı-lât, Kamyiyo - Nukul Borsası (Fıyot) 23^5/2330 yarınki progrım va kapanış ^ laas* 24 EYLÜL 1940 SALI Üçüncü Yıl - No 863 Yeni Saba GÜNLÜK SİYASÎ HALK GAZETESİ İdare Yeri Nuruoamanlye, No M İstanbul ılpnf: YENİ SABAH istanbul TKIKFON: t0795 Her yerde 5 kuruş Roma Alman Hariciye Nsarnni Korna ı a göıKrrn « b*r trmı r-un cörirşmclere sebe-b Alan s«-%ıruıÖıı hakiki m-U-Ih ılı l-rr r f Hüseyin Calİd YALÇIN Imanya Hariciye Nanrı Von Ribbentrop Roma-ya giderek kont Ciano ile temas-ia bulundu ve Duçeyi de ziyaret ettikten sonra memleketine dön-lû Bu seyahat pek tabiî olarak dikkati celbetti Ve bazı tefsirlere meydan açtı Neşrolunan resmi tebüğ hakiki maksad hakkına kimeeyo bir şey Öğretemezdi Gazetelerin verdikleri haberlerden de doğru bir mâna çıkarmağa imkân yoktur Onun ¦ m az çok hakikat zevahirini haiz olabilecek tahminlerle iktifa etmekten başka yapılacak hır şey görülemez Müttefik ıkı diplomatın Ro-mada askeri meselelerle meşgul olmalarına ihtimal verihniyece-j ği tabirdir Kendilerinin siyasete aid zorlukları hal için başbu-şa uğraşmış olduklarım kabul etmek daha doğrudur Acaba bugün Mihver devleüerini yakından alâkadar edebilecek sı-yaaî zorluklar nelerden İbaret B^attUr? Bu suıle cevab aranırken garbi Avrupanın ve Mısırın akla gelmesine pek imkân yoktur İngiliz adaları karşısında Almanların çektikleri zorluk, daha doğrusu uğradıkları muvaffa-kıyetsizlik askeri mahiyettedir Burur çaresini diplomatlardan beklemek sırası ancak bu aczin itirafı zaruret kesbettiği devrede gelecektir Bu devre iae henüz hulul etmemiştir italyan -larm Mısıra tecavüzleri de askerî bir safha açmıştır Binaenaleyh Mihverin iki hariciye nazrn sırf birbirlerine kanı hasret hislerini tatmin için ken-dilenne Romada bir ziyafet çekmek arzusunu d uymamışlarda, bilhassa Balkanlar üzerinde konuşmuş olacaklardır, zannederiz Balkanlarda Mihver devleüerini alâkadar eden meseleler az değildir Fakat bunlar hakkında iki payitaht arasında çofctan-beri bir görüş birliği temin edilmiş olması icab eder Balkanlılar Mihver politikasına engel teşkil edebilecek yeni bir harekette bulunmadıktan için iki müttefik hariciye nazın gayri melhıı? bir hâdise karşısında kalıp da fikir teati etmek ihtiyacını duymuş olamazlar Balkanlarda bu yakınlarda dikkati celbetnıiş ne gibi bu hâdise vardır? Zihin iste bu sual istikamı tinde işleyince Sovyetler Birliğinin tahattur cdUmemeai kabil değildir Alman gazeteleri için Balkanlarda yeni bir düzenden bahsetmek bu son zamanlarda pek tatlı bir meşgale tenkil etti Onhi'-ı- ballandıra ballandıra anlattıkları mevzulardan biri Tunada »cyrüscfaın meselesini Almanya menfaatlerine hizmet edecek surette halletmek ve İngiltere ile Fransayı, Tuoadaki beynelmilel komisyondan hariç bırakmak teşebbüsüdür Fakat Rusyanın küçük bir müdahalesi bu n«:;'eyi pek çabuk kaçırdı Almanlır bir hâdise çıkarmak islenu-dıklcri için ufak bur mü-naka-jadan bile İctinabeder güründüler Fakat bu Rus darbesinin acısını izhar etmeğe imkân olmasa da o, Koma ile knr-şıhklı bir derdlcımoyc mevzu teşkil edecek kadar mühim bir hadisedir, Bu münasebetle bir Bulgar gazetesinin pek dikkate şayan Hüseyin (ahid YALÇIN (Sonu 3 pn*f tthlfetfa) Rumenlerle ticaret anlaşması yakında imzalanacak Ticaret Vekilinin Rumanya ve ingiltere ile ticarî münasebetlerimiz hakkındaki beyanatı 1 müzakere-tür İki heyet de Gaulle Dakar önünde Ticaret Vekili Nazmİ Topruoğlu muştur: «— Dış ticaret dairesi reisi müzakerelerin son aldığı vaziyet hakkında vekaletle temas etmek ürere bu-(Sonu 3 unctl tayfada) Hür Fransa lideri şeh-i almak istedi Şehir mukavemet gösterdi Londra, 23 (aal — İngiliz istihbarat nezareti bu akşam a-şagıdaki tebliği' neşretmiştir: Son alınan haberler Alman -ların Da karı kontrolleri altına almak için devamlı gayretler |Sonu 1 Uneti sah ifade] ingiliz Kralının Tjutlçu "Britanya milletlerinin mağlûb edilmez iradesine itimad edelim» Londra, 23 (aa) — Reuter: Inarltcrc kralı Alüncı George, bu akiam radyo ile neşredilen bü nutuk söylemiştir Kral hulasaten demi?tır ki: «— Harbin başladığında nberi, bir seneden biraz fazla olmuştur Britanya milletleri, bu harbe, karsıların -daki ku w ederin nc kadar muazzam oklusunu bilerek fakat davalarının doğruluğuna da emin olarak gözleri açık garm ı»l erdir Şimdi, bir tene harbden sonra, vaziyeti birhkte mülâhaza edelim: 1B38 cylulundcnben bir çok şeyler (Sonu 3 uneü aayfada) Hükümetin yeni kararı Ellerinde inşaat makine ve âletleri bulunan vatandaşlar beyanname verecekler M M Vekâleti icabında bunla rı satın almağa mezun olacak Ankara, 23 (aa) — Başıekâletten tebliğ olunmuştur: 10 9 1040 tarih ve 2/14319 sayılı kararname ile ıın-r'i'ı-t mevküne konulan Koordinasyon heyetinin 5-1 sayılı karan mocibince: 1 — İkinci maddede cins ve nevileri yazılı inşaat makine ve âletlerinin sahibi hükmi ve hakiki her şahıs 28 eylül cumartesi akşamına kadar bu makine ve âletlerin bulunduğu vilâyet valiliğine bir beyanname vermeğe mecburdur 2 — Beyanname, üe bUdirrlmeöi mecburi tutulan inşaat makine ve âletleri şunlardır: Sondaj makineNİ, artezyen makineni, talkımın makinesi, beton karıktırma makinesi kompresHör elektrojen gurubu, ekskavatör, vibrator 3 — Beyannamelere aşağıdaki husumt dercolunur: a — Makine ve âletin adedi cins ve nevi, evsafı, nıaküıe ve âletine fiöre tipi, muharrik kuvvetin cinsi, takati, sabit veya müteharrik olduğu, kazan hacmi hİr saatte gördüğü K miktarı, yedek parçalan şönH veya tekerlekli olduğu ilâh b) makine ve âletin yeni veya kullanılmış okluğu c) Makine ve sierhı beyannanıeııhı verildiği tarihte nerede bulunduğu, oraya ne -uman ve niçin getirildiği, çalıştırılıp çalrştınlmadı^ı ı -»I¦ — ı inliyorsa hangi işde kullanılmakta ol-dnğıı Ihi işin bir mukaveleye mastenid bulunup hııluıımadığı, mnkavHeye mu* teni d ise ,'!Mil-nn İHİm ve adresleri 4 — Be v an luunek-rin tetkikinden -•« sayıb Millî Korunma kanununun in»idesine müsteniden sahihlerin işlerin ye tığraranarrrak şartiyle cins ve nevileri yııka-nda yazılaı nıakine vo âletlerden kabili istifade olanların değer bahası mııkabilİnde mühaya-asına Milli Müdafaa Vekâleti mezundur " — Mubayaasına karar verilen maiûnc ve âletlerin d-ğer bahası ba makine ve âletlerin bulunduğu vilâyet valisinin reisliği altındı malınllin Milli Müdafaa ve Nafıa Vekâletleri mümessilleriyle Milli müdafaa fen ve san'sl müdıirlüğünün müteanLssısındıuı miirekkeh ıır komisyonca takdir olunur sonra 17 nci sekte- Bu sene liselerin |Bir *lmM C5Süfu ___ j B — _ _ B l^«^ mahkemeye verildi randımanı ten a Eylül elemelerine kalan talebenin ancak yüzde 20 si muvaffak oldu I m ah skerl svsm dos- öglcdeıı ta mek-- Maarif' ıseti al- ¦ Bu top- , Mısır hududunda İngiliz askerleri tayyarelere takılacak bomlralan taşırlarken ^ Avrupada harb Jl^ Afrikada harb Atlantikte bir facia Almanlar çocuk dolu bir vapuru hatırdılar Almanların hava akın lan pek az haşarat yapıyor Londra 23 (aa) — Kanadaya Si) çocuk götürmekte olan geminin Atlantikte buyuk bir fırtına şsnssinda bir Alman deııi/altiM tarafındım torpillenmeni bir İnfial dalgasına aebeb olmuştur 9(1 •uçuktun oıuuk yerimi kurlurı- Domiııyunhır nezareti ınııslct*rı B ShjkespcaJC dun aşağıdaki beyanut-ta bulunmuştur Gemi MhUe SOO mil meaafede ba* Sonu 3 uncu aaytamuta) Mısırda galeyan Mısırlılar harbe iltihak etmek istiyorlar İngiliz tayyareleri sistemli bombardımanlarına devam ediyorlar Lnıdriı 23 (aa) — Mısırın ibUİAm tSfSbbflsU hakkında Sunday Timci, Trablus*, rb Italyaya u ¦ I ,-ı¦ ı-1,,¦ zaman bir gUn bu memleketin Muır IÇııı İm UtülkC l*»kıl edece* hlr Fakat İtalyan Trablu-garbıııın hakikatle böyle bir Ichlıke tejkll etUfii tahakkuk elmudir ¦ ı- emi II teebıt edileceği gun bu vakıa nazarı lUba- ItaJyanlanıı bmuL zayisiı Kahire, 23 (aa) — Reuter ajanu bl İd iriyor: DUjmrm münakale hoUurı uzadı (ı için İtalyanların İlk halta kuvvetli kıtalar İdamemi rrUtkulâtı pek ziyade [Semi 3 tmcli «ahlfedel — Harb— Vaziyeti Akdeniz meselesi YAZAN; Hikmet Ucuz Son günlerde Mihver diplomatları yeni bir faaliyet göstermeğe başladı Von Ribbentrop Kornaya giderek Kont Ciyano ve ainyor Muasolini ile temas etti Bu mey and a Ispanyollarla da bazı istişareler yapıldığı öğrenildi Bu müzakerelere dair duya matbuatına intikal eden haberlerin ekserisi tahminden ibarettir Hakiki maksadı Breneı- mülakatında olduğu gibi hâdiseler inkişaf ettikten sonra öğreneceğiz tngilterenin istilâsından bahsedilği, İtalyanların Afrikada oldukça mühim bir harekele geçtiği /amana te-nadül eden bu müzakerat dünya efkârını teyakkuza davet ı-deeek mahiyetledir Çünkü Almanların herhangi bir kararı tatbik sahasına koymadan evvel bunu siya-seten hazırladıkları malûmdur Şu sırada cereyan eden hâ- [Sonu 3 imcü tahifede] lantıda oıta mektcı belerin vazıyetleri teplere yapılan tali layısîle atılmaza tc -»ubclcr meseleleri mi» ve bu şubelcı menle rn temini iç birler kaıarlasUrdı 1 Teşrinievvelde! başlayacak olan b edilerek bunların 1' faaliyete geçilmiştir Bugün dc »ehrımiMİe bulunan bu-' tün lise müdürleri ayni roaksadla toplannrık muıakerclor yapacaklar-! dır Bu topluııbda liselerden bu ^cnc randımanın haziran devresine nazaran iyi olmasına rağmen umumi surette sayanı memnuniyet bir halde olmadım, muvaffak olan talebe nis-betınin 1 20 ye yakın olduğu tahmin olunmaktadır Yağ fiyatları yeniden tesbit edildi tkteb de li- rdi İm esi ıı "1 ı Buğday satmalma hakkında yeni kararlar Ankara 23 (Hususi) — Toprak Mahsulleri Ofisi tarafından bufiday saUn alma fiyatlarında barı tadilat yapıldığı gibi yeniden dört satın alma mahalli ihdas olunmakta ve butun satın '¦! ı yerlerinde yulaf satan alınmasına müsaade edilmektedir m, ndı Busene liselerde okutulacak kitablar lanarak yag ve zahire fiyatlarını gözden gecirmisür Son zamanlarda artmış atan yag fiyatlarının sebeblen tetkik edilmiş ve yeniden topdan fe perakende »atıs fiyatları kabul edilmiştir Belediye IkUsad MudurluCUnun yaptığı tetkikler neUce»ınde hazırlanan rapora gore Urf,t yağları topdan 13a yarı topdan 14" perakende 150 Trabzon yağları, topdan 110 yarı tnpdııı 115 perakende 135 kunı«a satılacaktır Bundan başka zahire satışlarındakl meşru kâr nisbeUerj dc degigUrllmi;-ür Eskiden lobil edilen yUzde 10 kir nısbeti ıre ve ı maru(|art randımanın msbetı birkaç güne ka- : kâlcUnce te dar kati olarak tesbit olunocaktır Bu, bıldır ılmı-tı SABAHTAN SABAHA: UÇ BOĞAZ Ya ilerlemek, v^hud gerilemek mecburiyeti Vekiller Heyetinin toplantısı Ankaıa 23 (aa) — Vekiller heyeti, bugün saat 16 da Başvekâlette Başvekil Doktor Refik Saydamın riyasetinde toplan mıştır Kale, ı i- İm i d Fr ı ¦ m yıkıldığı üç, i bucuk aydanberİ Alnıuı-1 ya ve italya, İngiltercye sulhu] Kızîl Ordunun rr»rif»**vrası Moskova, 23 (aa) — DN B bildiriyor: Pravda gazetesi Kief hususî ı-ınıi,- ıılı dün manevralar başladığını bildirmektedir Harbiye halk komiseri ma-re^al Timojcnko geneüttınnay başkanı general Mereskov, harbiye halk komiser muavini Chtjadenko ve Kıef hususî mınlakası kumandanı general Chııkov manevralarda harar bu 444 24 KYIlll I»W FELSEFE VE EDEBİYAT Kuvvetli bir heyecan, vicdanı nasıl tenvir eder ve bir anda hatıra neler getirebilir? l Bu makalede, bir veauV ile heyecana dair iki soz söylemek zarureti haaıi oldu Din sanat, estetik bahıı it¦ aad beye can menclesınden utun uradıya konuşacağıs: henüz bahsi sadedinde bulunduğumuz tneaeleirr-le zıhın yorarken - çok eskiden baVlupm bir surii beyitlere, bas-butıln yeni bu* ti -Iai nazardan mâna verebildim, ve bryecan ile hatırıma, mr çok meşhur a-damlar grldı Sırt- bunların hepsini değil, bir kaçının kut» bir listesini takdim ediyorum Aralarında |*ek sıkt bir münasebet bulamaastnut sanırım: Sadî - i - sırazi, Mevlâna Ce-1 âl od din - i Rumi Hanbr «meşhur italyan sairiM, Sımavna kadısı Redrikldıa, Adam Smıt Ruhi • ı - Bağdadi Vaadi Edenini, Neff Mantıkî Cinası Namık Kemal, Zıya Pae-ı İsmail Safa Doassiyevakı Toavtoy Doktor Kr Üsi ahınhı! Tuhaf değil mi' Hem garib değil mıdır ki, su (mukadderat) bahaınde • benim ıtıkadımca! -en doğru düstur • ül - ârocJi gösteren | Ruhi ı Bağdadi 1 olsun^ Ve her felakete kan: en kıymetli ruısihıtı | Vasıf - i • Kı ı ı mı ¦etini unlun ı n Psikoloji lisanında (associa-tion des idees) yani - bir keyfiyeti, yahud bir meseleyi kurcalamakla meşgul olan zihnimize (o meseleyle ve keyfiyetle alâkadar olaaj fikirlerin btrbınnı davet edip faaliyete iştirak et-mesı' - en kıymetli bir kabdıye-tunndır Onsuz hiç düşünemez ve hiç bu- sey yapamazdık! Heyecan, nurun ihtizazına benzer bir haldır kı bütün ruhumuza lani bir uyanıklık Iverir Aklın yalnne kendi Inıvretüe vara-mıyarağı ee blk-ra ve on karan-bk köşelere kadar ruhumuzu aydınlatır ve şuurun (ufki merisini!) genişletmiş olur Bu sayededir kı »r-elerdenben hatırımıza erimeyen huyurv**ı ve bise derhal hatırlatır Bir çok fikirler arasındaki münasebetleri, rabıtaları da meydana çıkarır işte ben bahsimizin mevzuu olan su meseleyi - evire çevire d usun ürk eo - su tesbdmni hoş torun, nca edenm | - (âdeta bank ağma gelen bir çok balık gibi!), birbirine girift oünug fikirler şebekesinde bu isimler de kendi fikirleriyle beraber hatırıma geldi Düşüncelerimin bu merhalesinde, karmakarışık görünen fikirlerimi ayıkladım Sağlam ve vazıh kaziyeler suretinde tebellür etmiıj olanlarını aldım, bütün düşüncelerimden ne neticeler çıkarabilmiş olduğııau bir daha dik katla baktım: hensinı de kanaatime muvafık buldum Ben meseleyi esasen nı&hl bir mahiyetle telâkki etmiştin; e-ğer bütün bayatımı»!: en büyük ve azız bir rnakaad edinmiş olduğumuz bahbyarhğı (ct-vhen mutlak i gtfaı btr sey addedersek, (pek iyi! O istediğin nedir?) diye sorulunca, hiç kimse o (makasdı âla | yi lAyıkiyle tayin edeme», ve: Yeni Sabah »İNÇLİK • AVLIK t »YUK 1 AVLIK ABONE BEDELİ TUrkly Sanattl 1400 Kr» iroo Kr* 7*0 s iste s 400 S 140 » »00 24 EylOl 1940 SALİ 21 Şaban 11S9 II Rumi Eylül 1S6* Gün 268 Ay: 9 1*40 — Hızır 142 Bossa Oflla İkindi 114$ «•1 9M Ezani S'4t ıo»: 1629 Vaatti -••m Yatta İmsak 1200 Lal 1005 Ezani İS04 2037 610 VuıH Yazan: Filozof RIZA TEVFİK Gerçi esnandan dili seyda kın kam İHterem Şorta ısuaau bilnıe/enı kâmı dili - \ıbı nı«lır7 diyen gönüllü Türk sam gibi cevabtan âciz ve hayran kalır di Yemek içmek, ve tenasüle âlet olıııuk gibi tamamıyle hayvani bir hayatın zaruretlerini Imiim-katmazsak (ve tabiidir kı kalamayız) ' hayatta belli başlı bir makKad yoktur Bundan takriben dört sene evvel kıymetli dostum Kıbrıslı Şevket beye \ ı ııı olduğum bir uzun mektupta bu moaele münasebetiyle su Türkçe kıtayı gönderip fikrimi ifşa etmiştim: Hayatın muayyen bar —alı-adı yak! Yasımak zevkidir unu anttan İçtirin Harahcn kendi tadı yok; Nctnrtindir ona bir Irsael katan! demiştim Daha doğrusu, bahtiyarlığın «artları, medeni haya-1 tan ruhumuzda yarattığı dilekler, cmeüerdır; bunlar lyıe* tahlil olunursa, maddi, manevi ihtiyaçlara dayanır ve hepsim birden tatmin etmek mümkün delildir UunfiyarUğı, nısbi olarak düşünebilmek için onu (hnbnden hoşnut olmakI mana-siyle telâkki etmekten başka çare yoktur O vakit, felâketi m o ı*ı ulan âmillerden ve sebeb-lerden basılan da - iyi tedbir vc tasarruf sayesinde - hoşnutluk anasırından vc hattâ şartları odan biri ( ve belki de en mü-hımlenndm biri!l olabihr Hayatta acı tecrübeler gurup geçirmiş olmak gibi! Şuuun merhum ji mtsraiyle onu söylüyor: [Feyz alırsın çekerek ılerdb gamı duayaı!] Koca Ragıb pasa da su ases-hur mısmıyle bu davaya bu- misal getiriyor ki ayni zamanda bir hüccettir [Obuayı anı hasta, kadrin bil âdem sıhhatin!] ilâ ahirihi Binlerce üısan her lisanda bu fikri aynen beyan etmiştir Ben kendi tecrübelerimde başka bir cihete de dikkat ettim Mukadderatımda btrrok tesaduflerm de dahh olduğunu gördüm, ve tesirlerim inkâr edemiyorum Y itiniz o tesadüf! vakalara - opporUmislçc-aine - yani (her fırsattan, ya m us bet, ya menfi bir istifade çaresi arayarak!) bir mâna ve kıymet vermeğe çalıştım; bazılarını dilediğim gibi tasarruf edebildim Banlarının da hükmüne tebeiyyet ederek adımım* ona göre uydurmakda fayda gördüm Bundan dolayıdır ki (iradcı cüz'ıyye) itikadını kabul etmeye mecbur oldum Bu- insan kendi mukadderatının fi-zabüratında kendinin da - az çok dabli olduğunu - benim j;ıbı hayatında geçirimi) olduğu ı tecrübelerden öğrenirse - (ıra-deı cüz'iyye) yi tasdik etmek meebunyetındeıı kurtulamaz İste ben de düşüncelerimin, zın-nrlame galen isfidlâllennden İm neticeleri çıkarınca - kırk seneden beri adını anmam ıs «I-duğum Rûhl • i Bağdadıııii' su bir iki m it raini - birdenbire • ı ı ır: imu: ve çok doğru buldum: zahir bu âna kadar kıymetini takdir edememişim demek! Bence pek mühim bir sair olmayım bu adanı 1350) sene evvel yalayanlardan olduğu hal- de (fek-k) nazar evsine katan inanmıyor ve bize (asri bir mütefekkir gibil nasihat vrnyoi -Malûm olduğu uaere on yedi kıtalık bir (teri ıhı betsd) i vardır kı Ziya Pasa onu beğenip bir nazire yazmıştır onun on birinci kıtasına Ruhi şu sözle başlıyor: ı olı-n (•) ki ne -t Jıiıla, ne mılısmda Iteka var) Sonra su mühim beyitleri söy İtiyor: (Aldarunn onun M'dına nuh-Kiudnu :dıasna, — trabsuııli, deme, nnlusot - u sa'dınds safa var ! (Cehd ey İr hemen gaT Hine bakmaya ı^ır kim ¦Vndeo nr mubr faidr -esden ne bas» var! ilâ ahtnhı Bu adam, ıradeı cüz'İyyeye inanıyor; bu mr*elede tıpkı benim gibi düşünüyor; Öyle olmasa " • ı i eyle!) demeğe hakkı olamazdı (Cohd eyle) demek, t iradet göster! | demektir Bundan güzel (düsturu amel) olamaz! Ondan maada - unutmı-yabm kı (rzset - ı • nefsi sahibi olanlar »Çin (kimsenin efane bakmamak, minnet altında kalmamak, ve niil oluma otsun, müstakil bir ömür sürmek), bahtı -yarlığın esaslı şartlarından, yani erkâmndandır Onun için çok beğendim ve raulum bir prensip olarak kabul ettim Bunun arkasından hatırıma hemen (Enderuhlu Vâsıf) geldi Bu adam da - benim takdirime göre - Türk sarilerinin birinci sınıfından değildir; fakat şahsiyeti vardır; altı küçük kıtadan ibaret brr manzumesi de vardır ki, birinci kıtısını bılmi-yen ve hatmi yen enderdir, çünkü b« ¦-¦it elenmiştir ve her saz meclisinde okunur, pek filozo-fanedir ve fataüzmin pek beliğ bir düstur - u ademdir: Kim olur zor İle maksuduna rrlıyâU zafer? Gelir elbette zuhura, ne ise, bukm • İ kndrr Hakka lefvâu omr et! Ne easnı ¦ ¦* ın keder_ kıl atass* - akil ı-»' - gûsi lasfaadasse gsaher: Mihneti kendine rrU -imedir âlemde hunt-r! Gam ü aâdi i felek hoyk* gelir, böyle gider! Evet! Bu zarif bektaşa bu hoşmesrep sair, nübhesiz, fatalizme kafiyen ünan ediyor, emsali de pek çoktur; bunda harikulade bü* cihet yok Ya İm», - insana zerre kadar mecal bı-rakmıyan bu akideye karsı, öyle bir care buluyor kı, her hükmünde kabir olan vc | mahkûmuna hiç bir veçhile istinaf hakkı vermeyen] kaderi hükümsüz bırakacak kadar mühimdir Bizim kaderden şikayetimiz, ancak bize karşı reva gördüğü felâket vc mihnet içindir; değil miya? Vâsıf btze diyor ki: [Mihneti kendine şevket - şikâyet edeceğine! - âlemde hüner budur! Feleğin gamı ve sevinci, böyle gehci geçin şeylerdir!| diye mühim bir nasihat da veriyor Tasavvuf lisanında (teslımü rıza) dedikleri leüa-fi- budur; fakat ne olursa olsun, ben bu nasihatten çok istifade ettim Vâ-sıfın bu kıtasını • bundan kırk sene evvel Kadı köyünde Ccvia-lıktc otururken - belki yüz kere saz meclislerindi' dinlemiştim, fakat üstüne düşüp de zihin yor-mamıştım O vakte kadar mihnete karşı düsturu âmeüm l meşhur Romalı Yunan filozofu Scneka'nın) - mihnet çek vc tahammül et - tenhanı idi ("*) Bunu bildiğim halde, (evvelki makabande hikâye ettiğim gibi) lalıhıma kuskun ve vücudça pek düşkün bir halde A m mana |») Vanl («lası» demekl- Kadıköy Halkevi inşaatı durduruldu IngaaU bif mUddeltenbcri dev eden K:ıdıkoy llalkevı ıııı*U malzeme akdam duUyuile lehır olunmu-Uir Knlıkay Halkevi butUn TUrkı-yenin en «uzel ve en modern halkevi olacaktı ŞmJıye kadar inşaatı iein 200 bin lırı iarfolunmuî ve daha da 300 bin lira ıırfokınnıası kararla» -im''' ¦ 'ot İjMı%alı tamamen neveuddu Dı«er tarıldan Emınonu Hslkevınc İlâve ulunan yeni pavyonun inşaatı tamamlanmak u/eredır Yeni pavyon 29 Tetnnievkel Cumhuriyet bayramında ¦" ¦ v ¦ - r Balkanlara yapılan ihracat Orta Avrupa ve Balkan raemle -kellerine kara yolıle thracata devam edilmekledir Dûn bu memlekeUcrc 21 bin İn alık salıj muameleleri ksy-de-nin hı YugooLıvyaya 9000 liralık mavi ı t,, BulcarUtana 2500 liralık tuzlu balık, isveç* 10000 liralık i( fındık gönderilmiştir ' ' ana- Davet Cumhuriyet Muddeıumumllıtlnden: ı ı ¦¦ ¦' - ¦ bulunan Adliye Vekâleti Zatijlen Mu i,id memurUnn-dan HusDiye Çagatayın derhal memuriyetimize müracaati MemSeket Haberieri ^ İskenderun okuyucu belediyede Belediye muhasebe müdürlüğünde bir toplantı lıUnbul Beledıy»»ı Uuhatebe Mu-dûıluzunde dun Muf elıe Muduru Huhtdrın riyaseti alUnda bıı toplantı yapılmifUr Toplantıya belediye bartahnelerı »ert-^blen ve belediye mûesaeaelerı müdürleri iştirak et -mitlerdir TuplanUda koordinasyon heyetinin h ı men karanndaıı sonra yapılabıleesk yollar ve mu inşaat tcsbıt »lunsnualuı Nüfus sayımı hazırlık' m 20 ilk te»rln 940 tarihinde yapılacak umumi nufua »ayımı hanrtıkta-nnı tetkik etmek ürere bugün »aat 11 de Vah V« Belediye Rem Doktor laıtfı Kıl darın nyaıetı aHında bir toplantı yapUacakür Nûlus uyuruna Jid eıaih butun haxirliktil tamsmbnnı»Ür Sayıma ad A ve B redvelletı haaırlanmm ve karalara lOnderilmiıUr Sayımda vaııfe alaıak vatandaşlar kendi mmtakslannda teınnievvelln onunda huıuıl bir termbe yapacaklardır diyorki : Talat Sümer'in «Ahlâk Mahkûmları* adlı kitabının ueûncû &ayı*ı «Randevucular* çıkmısUr Gene kır-lanmııı ve kadınlarımın kandıran bu ahlaıui'lann iç yüzlerini bütün çıplak)ıtı ve iğrençliği ile gösteren bu eseri okuyucu lan mu* tavsiye ederiz gelip te - ağır islere mahkûm mali)•unlar gibi! • sabah aksara saatlerce su çekmek, bana sefü bir angarya, çekilmez bir azap gibi gelmişti; çünkü bu işi nef ret ve kerahetle yapıyordum Sonra eğlence nlsrak yapmağa başladım O vakitten bu vakte kadar her sabah sıdkıle ibadet eder gibi koy* ık tulumbadan su çekmekte ve jimnastiğe devam etmekti un Bundan ne kadar istifade etmiş bulundu ğumu tarife haıet görmem Son fotoğraflarıma bakınız, ve ;eiııı jki yuşındu bir deü-kanlı olduğumu da - lütfen -unutmayınız! Bılınm bir veçhile bana itiraz edebıürsmır Müsaade buyurunuz da onu gelecek makalemde ben yapayım Sır bu mülahazaların, maişet felsefesiyle, ve daha bir tok mühim meselelerle esaslı alâkalan olduğunu unutmayınız Bu (hayat felsefesi) ni sizinle müzakere edeceğim Ancak bunun için yazı yazmağa karar verdim - Cünvc: Dr Bu TIMİK Romanın illim ve divlne ımpı meşhur (Neron) un murcbbisl ntın gaaebine uftrıyarak I rnahkOm olmu| ve kolunun dl kaaerek kendini ÖttlürmUftu nkl aftıUnun rumcan (Anehı Apehu] dur Derdimizi kime anlatalım ? rapoı tasdiki mn u ruaftadır maarifte heycU ımrt,,, pcftnden kouyı« jhi Heyeti »ıhhiye yalnıe aslı cunleıı oglsden (ortra saat 1 ile 3_aiJınoa Ispljnıyoınauf Btr kete (itUftjnlrSe I «ast beklettiler, torua t doktor laıdan birinin haktan dilerinin cenazesi var-mı»» diye gelevek «aliya bıraktılar Bir hatta mhih e» rakınız kalemde dediler Kaleme rttufc yukarıya cooderdık diye geri Cerirdiler Yukarıda bulunamadı, tekrar kaleme gittik, â memur bın-Wnne girdi Nihayet bulundu Bu ¦efer 13 No lıı dairenin aefi Sait Beyden bağlıyarak 3 daireden evrak bırıbınne KeçU Her önüne geçen bir kere ımraladı es heyete çıkbk Heyet netieeyı erteai gunU öğrenebileceğim ızı söyledi Ertesi (Udu evrak kalemi 24 kr pul Ue bir fotoğraf getirmemi» olduğumuz için heyeti «ıhhıyenin bunu an -tak gelecek |g|n timdik edebileceğin] 5oy]edı Bizden buyle bir ademeifti»-lerdı Bu evrak daha Vekâlete gidecek ve orada da taadik okluktan sonra m ek «ebe gboderılecek Mektebe devam edebilmem ıı için mutlaka lâzım olan bu rapnr ancak bir av »onra gelebilecek Halbuki ıhıhn hathna muntazam seferler Cenub umanlarmı/da binken 'cari eşyalarını nakleUıuL İçin İbda» e-dilen l-kendeıun -elrrlennln muntazaman icra edılnıe*ı için Münakalat VekâUtıoden setu^rnuaMu alakadarlara c; ıi gelmiştir Bu Ibbarla tur )-ç gun için harekeU teârir edilmi» olan DumİJpanar vapuru dun aksam tıkenderıına mutı mıshı ı U-aasSSnsssdaeı aynlmıttır Dumtupınjr vapurıle eenub lunanlanıruz için bur çok Uçarı erya vuklenrnJsttr taken-derunda bulunan Sakarya vapuru da bir kac güne kal tamire mUtevec-nhen haıeket edecektir -»"¦—— SABAHTAN SABAHA adliyede Ev kirasını arttıran kadın mahkemeye verildi Beyoğlundaki a partim an kı-raamı 8 liradan 10 üraya çıkarmak suretiyle Milli Korunma kanununa rauhaüf hareket suçundan dün altıncı asliye cezada muhakemesi görülen Madam Kamburoğlunun hakkında bir karar vermek ve gelmeyen âmme şahidim de celb ve ıstıma eylemek üzere muhakemesi başka bir güne bırakıldı Yankesici sabrinin muhakemesi Bir müddet evvel Köprüde bir -h-sın cüzdanını çaldığı sırada bir ııvil memur tuıatından yakalanan Arab Sabrının dun yedinci asliye ceza mahkemesinde muhakemesi yapıldı Arab Sabrı ilk delakı sorguda sucunu ılı: al ettıgl halde dunku celsede inkâr en Şahid olaıak dinlenilen »ıvıl memuı hadısey ynen anlattı ve muhakeme başka »ahıdle-rin ıclbı için bajka güne kablı Seril Şerborun tecziyesi öl-idi Geceleyin eve gırmci vo A-l rab Ismadi öldürmek Uy-bbu- n ile yaralamak suçlusu mevkuf Şeni Şarbonun dün ıkınn u cezada muhakemesine devam o-lundu Iddut makamı suç da tam hır teşebbüs görüldüğünden »uçlunun 148 inci maddeye uyg'in bir surette cezalnadtrümas'nı • istedi Muhakeme, suçlunun müdafaasını yapmak ve karar vc-' nlmek ürere başka bir güne kaldı Bir haftada 27 ev soymuş Dün altıncı asliye cezada meşhur gece hırsızlarından Iııe-göllü sabıkalı Recebin yeni bir muhakemesine başlandı Dinlenen komiserler ve polislerden mürekkeb 8, 10 kiçılik bir sahıdler kaidesinin dedelerine eöre bir hAflada '27 ev) suvmak Muhakeme, şahidleri dinledikten sonra dosyanın iddia makamınca tedkiki için başka bü* güne bırakıldı Malbuat namına cllr'et-kârane müracaatlar Basım bi& ı,ı,--,i Hıtıtakası Reisi 19 iaden: Djii birlik nı erk e (ine vuku bulan bir m ur ac aftan anladığımıza gnre bir kaç kui yapılacak bir mu-hamereye yardım istemek maksa-dıle «Mauluat CemıyeU* namına seh-rnnızdeki bazı ticaret müesseselerine bas vurmakla ve buna da yardım ¦ 'temekten ziyade balta assnak sekil ve mahiyeti verilmektedir Istanbulda mutlak bir ifade üe •Matbuat CemıyeUl Turk matbuatını temsile kanunun salahiyetli kaldut (Turk Basın Btrlıgu oUbıltr Basım Bırbgı biç bir mûsaraere tertibi Içuı ise baılaınif değildir ve Bann namına herhangi bir müracaat da şahısları maruf ve salâhiyetleri musaddak ark ada şiarca yapılmak m uta tür Yapıldığı hikaye olunan müracaatların Baıım Biri-, ile alâkası olmadığını bildirir s e bu kabil müracaatlar karsıunda hüy*Uı bulunup icabında vesika aramak ve zabıtaya haber vermek bazı cüretkârlıklar varsa onun onune geçeceği için buna dikkat tavsiye ederiz halkevleri Dil bayramını tes'id Be,ogiu Halkevinden: 26 Eylül 1940 Dil bayramı muna-sebetile evimizde toplantı yapılacak- br 1 — lıüklâl marsı 2 — Dil mevzuunda konferans 3 — Kon*ec (Ev triyosu tarafın - dan Herkes gelebilir t«¦ Halkevinden: (Dil Bayramı) yddonumU 26 ey -lül 1940 perşembe aksamı saat (21) de Evimizin Cagaloglundaki salonunda aşağıya çıkarılan program veçhile kutlanarak tır Gelmek arzu eden yurddasların davetiyelerim büromuzdan almaları nca olunur RUZNAME: 1 — 1 iı uı marsı 2 — Konferans (Dil inkılâbının ehemmıyeU) Dil ve Edebiyat su be -miz azalarından Nusret Safa Coşkun Urafından 3 — taki ve yeni dil Örnekleri DU e Edebiyat şubemiz azaları tarafından 4 — Tem«lt (Has Bahçe): Evimiz Teınaıi ıuueı taralından I Radyo Programı | 24/l/MO SALI 730 Program, ve memlaket ¦¦¦ ?« Muzık; Haizi program (pl) 9 00 Asam haberleri B 10 EN- kadını — yemek liste*! • 20/SJ0 Müzik: Haflf musiki pro-gıamınsn devamı (pl) 1230 Ptograzn , ve memleket ssat Sysrı l'15 MUalk: Muhtelif şarkılar (af ı I2&0 Ajans haberleri 13 05 Müzik Plâklarla muhtelif şarkılar programının devamı ISIO'1100 Muzık; Uvertürler PI» 1900 Prorjam ve memleket «Jİ ayarı 1,1'»*» Munk: Cazband (pl) 1930 Covuk »aaü 1900 Munk: Çocuklar İçin 191% Mürik Fasıl heyeti Al- ÜÇ BOĞAZ Ya ilerlemek, yatıud gerilamok rntcbuHy«ti |Sa| tarar- I Ind aahHcg«| ne, yahud üçüne birden taarruz etmek niyetini üaa ediyorlar AJmanya bu üç buçuk ay hep Kalenin karıjuuns gedmek ıçuı lı;ızırlanmı- görünüyordu Na-polyoDun büyük ordusunu d-nünde toplayıp da nihayet dağıtmağa mecbur olduğu boy aza hava taarruzlarını takiben Hit-lerin orduları geçecek diye bekliyorduk Hâlâ da bekuyoruz Fakat, Kalenin geçilmesi Ingilterenin ısgalı demekse de İngiliz donanmasının vc müstemlekelerinin elde edilmesi demek değildir Bunlara sahib olmak için Cebelüttank ve Süveyş yollarının da zaptı lâzımdır Almanya harbe girdiği gün-denben İspanyanın da harbe atılmak ve Cebelüttarıkı İngilizlerin elinden almak üsere olduğu ısa a ediüp durmuştur Vakıa bu hususda İspanyolların da ne kadar can attıkları meydandadır Ancak üç ay evvel Kraıı-sayı geçerek hudutlarına kadar gelen Alman orduları ile ispanyollar elele verip Cebelutta-nka hürüm etmemişlerdir Buraya yalnız Uç dört defa italyan tayyareleri ziyarete gelırus ve bu ziyaretin ya vo ya kendilerine fazla zararb oluşu sıksık tekrarına meydan vermem iştir ingiliz donanmasının belki yandan fazlarının toplandığı, elini, kolunu sallıyarak bir aşağı bir yukan dolaştığı Akdeni7de italya mahpustur Hem bu m »tipe* ten kurutulmak, hem hasmına en kuvvetli darbeyi vurmak, yahud pek sabırsızlanan İtalyan efkârına bu ümidleri aşılamak üzere italya üç aydanberi *ü-veyse taarruz için boru tali yordu Bu taarruzun başladığını da gene onların gazetelerinden öğreniyoruz: Filhakika italyan orduları Mısır hududunu geç -misler, Sidi Barraniye kadar iıerlemi-şierdir Ancak bu mevzii bir hareketten ibaret de o-labüır Halbuki İtalyanlar bunu Ingiltereye vurulacak bir darbenin bası olarak ısaa etmişlerdi Demek Süveyş taarruzu başlamıştır Çok evvel, bazı Mihver askeri muharrirleri İngiliz nefes boruları olan Kale, Cebelüttank ve Süveyş taarruzlarının birden başbyacağını vc Ingilterenin böyle her taraftan hücuma uğrayacağım haber vermişlerdir Vakıa Mansın karşı tarafına geçmek için Almanların hazırlıklarım bitirdikleri çoktan malûmdur Yalnız mevsimini bekledikleri anlaşılıyordu Mevsim geçmek üzeredir Sisli ha vals -rın müdafaaya mı yoksa taarruza mı daha çok yarayacağı münakaşa edUebibr bü- mesele ise de her halde fırtınab deniz bir taarruz harekeli için asla müsaid değildir ve Manada fırtına başlamıştır Cebelüttanktan seci yok ispanya vekayiin inkişafını beklemek basiretini gösteriyor Süveyş ise Italyanm on gün evvel giriştiği hareketin sonunu bekliyor Bu hareket, yerinde duramaz Ya ilerlemek yahud gerilemek mecburiyetindedir Behçet SAFA 2145 Radyo solon orkestrası (Viyolonist Necip Askın idaresinde) 2230 Memleket saat uyan Ajnns haberleri; Ziraat E*h»m - Tahvilât, kambiyo - nukut borsası (Fiyat) 224S Radyo salon orkestrası programının devnını 2300 Müzik: Cazband, (pl) 2325/ 2330 Yarınki program, v« kapsa» Bir hakaret suçlusu 3 gün hapse mahkûm oldu Dun saat 20 de ikinci sulh ve dördü: ıcu ıwliye ceza injhkciir-irde birer duruyna geçirdikten sonra alnacı cezaya İntikal eden bir hakaret ı uf mıı meşhuduna bakıldı Oda basuı Ahmed* kaybolan bir ceket için: — Senden sorulur elbette Bula-matsan sen aldın sayılır Dediği için hırsızlıkla İtham etmesi sabit olan t'runçsraıds ekbisecl Mehmed Coşkunun 3 gun hapıint karar verildi 26 EYLÜL 1940 Çarşamba Üçüncü Yıl - No 864 Yeni Sabah GÜNLÜK SİYASI HALK GAZETESİ İdare Yeri Nunmunanlye, Nr M istanbul Ngr*f; YKNİ SABAH İstanbul TELEFON: 20195 Her yerde 5 kuruş Acemi propagandacılar Biz Almanyadan çok evvel hae kabul ettirilmek »denilen sulh nıuuhedenanM*dnc kano kıyan ettik ve bunu parçala-mit O zaman Almanya kımıldadı VC bize yardım mı etti? IIUmvİu Cahkl YALÇIN GENERAL DE GAULLE Dakar'dan çekildi -¦¦o Mahallî kuvvetlerin ateş açmaları ona bu kararı verdirdi İngilizlerin müdahalesi Londra, M («a») — Reuter ı ıı - riyor: General De OauUe umumî karargâhı aşağıdaki tebliği nerrebrıistır; Yanı basında mücadeleye devam etmeği har'iretle isuyen bir cok Fransızlar tarafından Dakar'a davet edilen general De Gaullr, Fransız asker ve Fransız bahriyeli terde- Dakar kalesine gitmiştir Dakar deniz makamları Fransız bayrağını ve müzakere beyaz bayramını çekmiş bir motorle silahsız olarak gelmekte olan general De Gauel-le m- mümessilleri üzerine ateş açılmasını emretmişlerdir Bu murah -haslar, deniz yüzbaşısı Daıgenlcın, yüzbaşı CoUtho, mareşal Foch'un • ı-t'; De Court Foch ve yüzbaşı Perrîn İdiler Yüzbaşı Dragenlîen ve yüzbaşı Perrin ağır surette yaralan-ı rujlardır Müteakiben general De Gullc kıtaatını nı ulu re be etmeden Uııac, etmeğe teşebbüs etmij ise de Dakar makamları Fransız makamları general De Gauile emrindeki Savorrman De Brazzia, Coumandant Dubue ve Commandent Domuic üzerine ales [Sonu 3 Üncü sahlfede) İmanlar harbe gisli gizli hazırlanmakta, bol bol silâh yapmakta çok mahir olabilirler Propaganda silâhınuı kuvvetini takdirde ber milletten ileri giderek propaganda teşkilâtlarına misli görülmemiş, bir viis'al verebıhrler Fakat pro-pagandalarına hiç bir zaman a-kıl ve mantık sokamıyacaklar, mutlaka mânâsız şeyler söyleyecekler ve yaptıkları propagandalardan hiç beklemedikleri tere neticeler elde edeceklerdir Eğer Almanların bu zayıf tarafları bulunmasaydJ kendilerindeki o teakilülçıhk ve propagandacılık faaliyetinin harikuladeliği sayesinde dünyayı ellerinde oynatmağa muvaffak o-lurlardı Bereket versin ki tashihi ellerinden gelmeyen o esaslı kusur sayesinde derhal hakiki maksadLit/ 1 anlamak kabil oluyor ve propgandnlanmn sihir ve füsunu uçuyor Bu hakikati bir kere daha müşahede için şimdi bir Alman gazetesinin Balkanlar hakkında yazdığı bir makaleye bakalım Kolonyada çıkan, Kolonya halk gazetesi 12 eylül tarihli nüshasında Almanya ile italyan m Balkanlarda tesis , etmek istedikleri nüfuz ve hâkimiyetin Balkanlılar için bir nimet teşkil ettiğini isbat vazifesini yükleniyor Muharrir Kumanyanın işi görüldükten t^mra şimdi de Yugoslavya ile Yunanistanı yo-1 la getirmek İçin nasihat ve tavsiye şekli altında tehdidleri hiç esirgememiştir Makale şöyle başlamaktadır: "Almanya kendi kuvvet ve kudretine dayanarak 1936 dc Vcrsaillcs muaheden amelini yırtmaca kalktığı zaman Balkan devletleri uzaktan bakmakla iktifa etmişlerdir!,, Bu mâna-oız ve mantıksız mukaddeme, makalenin hakikat ve mnnlık bakımından kıymeti' hakkında efkârı tenvir etmeğe kâfidir Almanyanın toşebbiusü-ne Balkan devletleri yardım etmeğe neden dolayı mecbur ıdl- ' ler? Almanya dünyanın her tarafından yardım gördü de' yalnız Balkanlar mı bundu ku-1 aur ettiler? Balkanlara hangi ahidrume ile Almanya lehinde böyle hususi bir vazife terettüp etmişti7 Biz Almanyadan cok evvel biz1 kabul ettirilmek istenilen sulh muahede namesi ne karşı isyan ettik vc bunu parçaladık O zaman Almanya kımıldadı ve bize yardım mi etti? Soma Balkanlarda Umumi Harb ncûcesmde zarar görmüş *"wn yük' _ , , mimarlarım ız- yalnız bir Bulgaristan vardır daB Anaen Ya_ Rumanya Yugoslavya Yuna- piıI1J,r vp A;ını niHtan neden dolayı harb sonra-1 Mutlu ile bir mu- aı sisteminin bozulması uğrunda kavata yaparak bu İsrar edeceklerdi? Eğer bu dev- bunatıa tatbikat htler bu haksızlıktan istifade ********* '¦«* k""- etmis idi iseler Almanya Versa-,lroMinu k*nd*f|- , f 'ne vermlsUr illet- muanedcnamesını yırtmak, birer melek haline girerek elle-1 Turk mı_ rındekı yerleri kenddıklennden ^urına eaerleri-geri vermeğe mi kalkacaklardı7 m bizzat tatbik et-Böyle bir harekete bütün tarih- **«* fırsatım veren te bir misal var mıdır' Bulgu- j ristan İse Balkan misakı ile bağlanmış olduğu için kıpırda- Sekiz aylık ihracatımız General de (îauUe'un emrine Rİren Fransız bahriyelileri Londrada bir «ecit resminde Lehimizde 25 milyon lira fark var Aıi- 24 (aa) — Sekiz aylık d 19 ticaretimiz etrafında neşredilen resmi rıi 1 [' göre bu devre içinde memleketimizden 74741222 lira değerinde ihracat yapılmış vc 49107867 Ura değerinde de ithalâtta bulunulmuştur İhracatımız lehindeki fark 25633355 uradır 1930 yıbrun ayni devrelinde İse 73364447 lira değerinde ihracatta ve 99432263 liralık da İthalatta bulunulmuş, ve böylece ithalatımı* a-leyhinde olmak üzere 20434129 11-rnlık bir fark kaydedilmişti Sek»/ aylık «halat ve ihracatımı-1 zın değer ıtıbanle muhtelif memleketler arasındaki inkısamına ait rakamlar ise ihraca (muzda 17497650 Ura ile ttalyanın, 10661,047 lira ile birleşik Amerikanın 6635399 Ura ile de IngllUrrrmn basta gerdiklerini göstermektedir Bunları takiben de 6977638 lira ile Rumanya, 6613274 Ura ile Fransa 6375319 lira ile Almanya 3300292 lira üe Çekoslovakya 2943262 Ura İle Yunanistan ve (Sonu 3 üncü tayfada) |^ Afrikada harb J Akden izharb i şiddetlenecek Londra, 24 (aa) — Daily Mail şunları yazmaktadr: (Sonu 3 UncU tayfada) Kömür satışları hakkında şikâyet Belediye, depoları sıkı bir kontrol altında tutacak Istanb ıl BelcdıT'' i kok abtlaru rı itibara rpolannın ahi lıılııl m kararlaştırınıstır Bu ı M*-, ve miidur-*ct 6 ıncı ı tarafın- lügu miı (¦¦iırdr satılan komut fiyatları, la- lerln haWrtfri"iTW6riuP""^Üf Diğer Urafdan BttrÜkads vc Ye- şilköy * ır,l dep,1aı kan lazırlanan yem nakliye masarifııtı da tesbit o-lunmujtur Buyük adanın kömür meselesi Nık seyahat aeenlelğinden gecen gun yazdığımı bir yazı üzerine su mektubu aldık; •Ruyukada kok komurU bayıbgi belediyece oradaki mağazamızın K-rıkı bulunan ı ı in Volkana ve-rılmlaUr Bugünkü tarihli gazetenizde şimdiye kadar muıaadr terılrnfj olma m -na rağmen *tj komılr çıfcarılmj-ırn; okluğunu ve bu yüzden 27 hraya kadar komur w tıktığım yazmaktasınız Bu m--nyit hakikate yakın olmadığından lütfen i irde izah edileceği veçhile lashıh buyurmanızı rica ederiz Bııgıme kadar B Ada depomuza ancak yebnıs bej ton komut sevko-lunmus ve bu mıkdar taleple karşılaşmıştır (Sonu 2 nel aaMfede) iki Türk mimarının muvaffakiyeti ^ Avrupada harb ^ Berline karşı büyük hücum Londra, 24 (aa) — Hava ve dahili emniyet nezaretlerinin tebliği: Bugün ögkdrn evvel, büyük miktarda avcı tayyaresi refakatinde seyre* leo bombardıman tayyarelennden mürekkeb ıkı düşman (ıkmu Kent kontluğu aahillerınden ve Taymis mansabı mıntakaıundan hücumlar yapmıştır Bu filoların hiç (loru 1 Uncu sayfada) r—ttarb— ^ Vaziyeti İngiliz - Amerika iş birliği Haber ııldığımı/a goM Maarif Vekaleti Antalya, Malatya ve Trabzon köy enstitüleri mü • abakal-ırını kS- Maanf Vekolc'ı bu suretle yeni TUrk rn murisinin te-meUcıinl açacak yamazdı Türkiye bütün ziyan-1 penç acule buyuk larma rağmen her türlü dava- Oaİıld YALÇIN (S**u 3 Oncıi aahifedaj YAZAN: Hikmet ligi Mimar Absen Yapaaaur bir çaiısrna fırsatı vermiş VS bütUn m jıir ,ı ı u;in bu yoklu bir eığır sgmıs bulunmak Udu- Yapsuasr ve Asan Mutlu M'jrifımMr bu harekethd alkışlar, gene mimarlarınııut muvaffakiyetler dileriz Harbin başında Amerikanın aldığı bazı tedbirler bu ihtilâftan uzak kaimak arzusunu beslediğine hukmettirmiş-tı Bitaııfhk kanununun ıkı muharib zümrenin menfaati nazarı itibara abnarak tadili bu fıkn kuvvetlendınyordu Amerika harb malzemesi satışına devama karar vermişti Fakat bu malzeme peşin para ile satüaenk ve Amerika gemüeriylc taşınmıyacak-tı Garbı Avrupayı çevreleyen denizler dahi Amerika gemılen ve tebaası için tehlike m intak ası ilân edilmiş ve bu mıntakada *eyruseıer menolunmuştu Şübhesiz bu kararlar geçen harbin terrübeaüıe üıtinad ediyordu Çünkü Cihan Harbinde Amerikablar itilâf devletlerine yekûnu milyarlara baliğ olan bir çok harb malzemesi sattıkları halde parasını alamamışlardı Amerika gene harb malzemesi satacaktı Yalnız parayı penin mtiyordu Manş ve Şimal denizinin tehlike mıntakaM ilân edilmesi bir ihtiyat I rıkalılıı Cıl yüzden gırm man denizatı dan batu ıkın rundaki iki yolcunun tek harbe m uda V_ Ihı İ Ame-lıııı bu Bir Allara ün- Nüfus sayımı hazırlıkları Dün vilâyette bütün kaymakam ve nahiye müdürlerinin iştirakle-rile büyük bir toplantı yapıldı *'«4tİ Ha* astas - ¦¦¦¦¦¦¦¦ lı I »nnkıı toplantıda bulunan lmyma kam lardan bir Untru Başvekilin Hataya seyahati Ankara, 24 (Hu Dr Refik Saydamı dar bir kaç gün I tay,, gideces anla Dün saat 11 de Vali ve Belediye | Reiii Doktor LÛtfi Kınların riyaseti ahında vilâyetle ¦ ı ı- sayımı ha -uruklarını tcübıt etmek üzere bir toplantı yapılmıştır Bu toplantıya Vali muavinleri, kaymakamlar ve nahiye müdürleri iştirak etmişlerdir Vilayet sayını bürosu taralından *ım-drye kadar yapılan hazırlıklar hakkında izahat vcnlmij ve Vali Utan-bulda «ayımın 20 İlk teşrin günll saat 12 ye kadar tamamlanma*! için ted- Norveç bizden tütün satın almak istiyor Fakat tüccar tütün gönde-rebilmek için yol bulamıyor Son günlerde Norveçten mühim miktarda tütün siparişten gelmektedir Alnknlir makamlar buradan Norve\e gönderilecek tütünlere mukabil kâ-ğsd selhıloz işlenmiş ince koyun derileri gibi maddeler verilmesi ve bu ııııllıt m yola çıkarılması mümkün okluğu tak -dirde istenilen miktarda tutun ve saire gönderileceğini Nor-veçe bildirmişlerdir Diğer taraftan Şimal mera -leketlerine yapılan ihracatta mühim nakliye güçlükleri mevcuttur Sovyet Rusyadan transit olarak şimal memleketlerine mal gönderilmesi hemen beraen imkânsızdır (Sonu 3 üncü lahfede) bitler alınmasını ve bu hımışta azami gayret sarf olum nalını İstemiştir Toplantıyı müteakıb toplantıya iştirak edenler Alemdar sinemasına giderek Istatiçlik Umum Müdürlüğünün sayım hakkında hazırladığı btr filmi seyrelmijlerdır Türkkuşu gençleri Urfada Urfa 24 (aa) — Ccnub vilâyetlerimizde halkımıza tayyare uçuş ve paraşütle atlama göa tenleri yapmak üzere seyahata çıkmın olan Hava Kdı-vımı tay-yarecileri dün sabah Urfaya gelmişlerdir Genç tayyareci ve paraşütçüler basda valimiz Kâzım Demirer, komutan Halkevi ve belediye reisi olduğu halde hemen bütün halk vc civardan gelen köylüler tarafından içden gelen bir sevinç tezahüratiyle karşılanmışlardır (Sonu 3 üncü ıahfed*) SABAHTAN SABAHA: izmirdeki ihracat eşyaları Denizyolları İzmİre ilâve vapurlar gönderecek Nüfusumuz artıyor On bir senede dört milyon 181 bin artmıştık, bu sene nüfusumuzun daha da artmış olacağını göreceğiz Denizyolları Umum Miıdoru him Kemi Baybura Ankarada irmize donmuştu ccnub limanların mirde binken ıhı mî:: lit «MMie zarfında yapılan sajunda arlı seyrini tııslrir kroki nıUzdcki ılkte;ı ıı ajı-1 Buna sebeb bir k« ın yirminci günü ye- nu» artma kabıliy ¦ 1- eh- num Mudur bilhassa Iz-syslanmn bur da Vfkaktle Denizyolları an mullann pur bulundu-er haı iıınde* upur gondcı-OnUmüzdeki üre bir iUvo Metaksas Atina elçimizi kabul etti Atma 24 (aa1 — Başvekil "Mvlaksas Türkiye büyük :*ını k«bul etmiştir Başvekil Yunan elçisini kabul etti Ankara 24 (aa) — Başvekil Doktur Refik Saydam, busun, Yıınıınıstanın Ankara büyük elçisi Refaelt kabul etmiştir İktısad Vekilinin tedkik seyahati Ankaı- 24 (aa) — İktısad V» kılı Hüsnü Çakır refakaUn-((¦¦ Maden Tedkik ve Arama KustıttMÜ Umum Müdürü Hâdi olduğu halde şimali ve şarki A-nadoluda tedkıkıtta bulunmak uıere bu^ün cehrimizden l^d- ( İLİM ve CEMİYET Bugünkü şartlar dahilinde bizde garb âlimleri ayarında âlim yetişmesi mümkün müdür?! Şu bir - " nene sarfında ce~ t' i eden vak'alar ılının oe-n- ¦ teki vazifesi uzetinde »•-ocdcn inceye aructmneJar yap-mağa sebeb oldu Bir vakitler ilmi ırastzrmalsr neticelerinin hayat r*artlannda mutssnadf ve r#Jfj) doğru bak gaflar yaratacağı ssaubyordu Fakat cjeçoa barD ve oau takib eden iktaıasM buhran ilmin i;'hrb • ita »e «a ynn verici maksadlar için de kolayca kullanılabileceğini ortaya -t', iyi bur Dedcnıyefan idamesi için biriak çare olarak ıl mi roeerşlere bir nihayet vermek hususunda senler yüksel -mrge başladı Bu ttnksllerk' karşılaşan ılım adamları da yaptıkları idlerin muhitlerinde cereyan eden ıktı-sudi ve içtimai inkişafları nasd bir testr haaü ettiğini araştırmaya mecbur kaslılar Ilım adamlarının, gerek m un frnd ve gerekse muctemı olarak, bu 14lerden ne derece mesul olduklarını ve ilmin medeniyeti tahrib için değil, insanlara fay-d ah bir surette kullanılması ıçm ne gibi çarelere başvurmaları lâzım gckhğtne dair eserler rass-redÜmeğe baskındı Bu mühim mesele karşısında ben dc imin cemiyette oynadığı rolleri bıldırm- k uacre, üc sene kadar evvel, (Cum bünye* I de (dma ve cemiyet) umumi baslığı altında bir ksç me-kale nesretm isLını Bu makalelerden —'fcc»d gırbde ilmin nasıl terakki ettiğini getrtermek vc bizde ilmin ne halde olduğunu tahlile çalışmaktan ibaretti Bir Ukım aebebler dolayrauylc ne bîrini ve ne dc diğerini yapmağa muvaffak "1 un adım Fakat mevzu bir turlu aklımdan ! çıkmıyordu O msltsietordeo1 sonra, gene (Cumhuriyet) de, Kaan» Namı Durunun bu bahse temas "den bir vazun çıkma-b H' unda k ıllığına göro o yazı 91 «da Kazım Nâsal Duru, bizde yr-anlarda kum ystafsss -dığuıden şjiâyede jiras ia iL-sa auamlannı t e— I «vudu fa-1 kat nasd oldu batan*- « •/«uu aW beni harekete guçjıvraeâL Geçen gün Uurad "*¦, ıÇbiiissi (Yeni Sabah) da çıkan (Hakiki ıhm adasal yetnjtıı uiLk istiyor-sak) başaklı yazası derdlenmi tazeledi Bu mevzua yeniden dönmeği dulundum Dünyanın bu karujüc devrinde (lüm ve ceouyet/ mevzuu, dünya Ohn adamlarını meşgul eden mühbn mssulıaısılsu biridir ¦us-eu» farasa-aaden evvel fimi I uruaun srosB btr ÛG oadrusma mama mfhmirîrninj rica edece-ğlm Kasım Narrn Duru o yazısı oda realist ohn oktan ziyade bsrals sapan» corunüyordu Asta srandaa silme alandard o-lacda, Partovu —smuj ve bısde b6yb un illinin ¦ ¦tı-jim-mıt ııu-uzlıiı Olurun uıerinden İki anne :ıu Dir 'oikldet gec-mii olan PsrVlov, rrn-o*o{kV Yeni Sabah ABUNr: BrJJKJj Tgrfclya luaı •SNILIK 1400 Kn C7S0 Kra, I AVLIK no a 1*40 a l avlik 400 a sse • 1 *vl:k 11 M 1 M Ey 141 14*0 ÇARŞAMBA k2 Saka» UM 12 Rami 8|61 1164 OUr 24* Ay: I 1*40 — Hızır 144 OUnH 041 IklaSI 1L41 «03 921 tu-i 4 AS 13 JS 16 24 V*Mtl Aaaaaı Vafca louak UM LSI 1İ07 Ezani ita* Mae 411 Vaaatt f L Şehir ve Kaldı Yazan: Prof Salih Murad UZDİLEK bsb bası açmış olan buyuk şilinlerden bındırBu Rus akmamı ln-günder Darvin, Nevlon ve Pastcur'le bir ayarda gıirilyor-lar İlini hsknnındsn pek genç addedıiebuecek oku mı-mi-k-tı-mizde bu tıpde bir âbaa bekle-, mek, hepimizin tenaenm ve arzu-!arımıza rağmen, biraz da hayal ohır tüm ile, cemiyet ve ilim ile, muhit arasındaki ya km münasebetleri vc büyük atam yetiş--tırmrk için lazım gelen şartları bildiğini ıu : ı ı-ım Kazım Na-ın miri bu yazı ı nasıl olup da yazdığına halasa şan» Biz de Pavlov tipinden âlim yrtışta*-mİR se Tolstoy tipinden bir rtttnaacı filozof (Boru» Godunof) mu-hamri Puşkın Üpırtden hu şair, bu esen opera hahne sokan Mu-sorgskı tipinden bâr ssikosven ve nihayet bu operada aldığı rolle kendisini dünyaya tanılan J Şalyopi gün bir bas yetişti | mi? O Pavknru modd aldığı için ben de Pavlovun yetiştiği n*-m leketten misaller aldım Atam, udıb veya ssn'stkan cemiyette, muhitinden ayırmak mümkün mü7 İlim ve san'atte en ilen gıtnuş obua nıemleket-lerde rejini değişmesiyle ilim ve " ni in, ı yerlerde ileri ve bazı yerlerde geri gittiğini son bir kaı; senelik tarih bize gösteriyor Bunları ilerideki yazaLan-ını/'11 e^ıatererı-guE Şimdi mevzua er IH un: İnsan ebne enerji membalan ve bunun kontrolüne yarayan vı talan veren ılım, akı İtaca kullanılsa, sefaleti ortadan kaldırır ve ılın maddi ve kültür bakımından, taribde mutta görülmemiş bir devir açabilirdi Fakat ne yazık kı böyle olamıyor Medeniyetin kendi çocuğu olan ıfasn hareket, kendnune nazaran dana yavaş adım atan anasının içtimai bünyenin ayarı hu s ununda istediği, fakat veremediği şeyleri hazırlıyor Bu itibarla rerruyeltc zaruri olarak fikri ve iiudii s yar devresini geçiriyor Kazaca süyksnek lâ-zungelirse cemiyet, kendi çocuğu olsn ilmin terakkisine tempo tutamıyor ve muvazenesizlik boş gösteriyor timin garbdekı inkişafı ve bizim buna ne derecede ayak uydurduğumuzu ajıbvyabitanek için evveli ibni tarif etmek ve itanın tekâmül tardımı kasaca gözden geçirmek lâzım Bundan somaki makalelerde bunu yapmağa çalışacağız r SPOR Atletlerimiz Belvüde nasıl hazırlanıyorlar aundUre1 ced Bu lumeka Belvü kadar ya [alan aUetıraı en sakinidir Çocuklar USırahat zamanlarında Bclvu balspnsınm gnlxi^ef mö-kendilerine ayrılan tnmraha dahılıo-de'kamp mudurû AdH Giray antrenör BUkr ve Naili Mı rnın beynelmilel mılaabakaıar hakkında arHllrr tn mcı jrkıl juaaaaUh uaul-last, olımpıyad aMCmuslan, apoı *a-¦Bhahrrı oyun blarak da lavta, aat- dsb« v" dOBüno ile vasat aaetrnıek-' ssftrier Saat 715 de kalkış, 4-23 de hay-' raa mcruinıi va tatiklal marjım' aıaieakıo tazım habnde yuruyuj reami trçıd rnıı aftmi pruvaları,' hmuastık natUrel hareavtler SU ada-Iryı açma harrketleri t da »abah' kahvaltı», 10J0 da uUrahal ve mil-, aababr ve aym /amanda icab edin alicilerin içerek teftnUt vs Errekse taktık kiMmlar üzerinde raüaamaUn 12J0 da zıda varayeUert atletı/nı br anaların a tflrr Unzha «Skrn 6j!e Temeeinden aonra Ut a kadar Uti-i rahat ve 330 da Fener dadımla Sfc-I tam anü-cnmanlarıru ihUva vdeu| kamp ¦ ¦»¦' kıymeti! ıj • Sıralından muntazazn btr »akil ıl ı- Ut-blk edılmrkladlr AJrassa SBSrrnman-huıoı sutUn aUetleruı sAırak -ıiıcı clft bir tur ve bı hır arnaasada ko-fu rıtuufjnr yardım edeMleeek v'0-cud kol barak, kalça Banketleri, ¦aturel Jlıaaaftık daha füıauDıı rstl vOeudUn her kum ıra Ijfcr* ml yumu| fak ve r - rnnrı-ıim —yi ryıl b-l rerrini: ve atlr41oın apar branıl -mı, SoSuran kuvvrt harvkatlerl alpuyalı anOenmanlarda ve kendi branaları dahihodeki cali »malarında uun dikkate alurmakladır Balkan ¦ ¦¦ -vn her ¦¦ biraz teklraul (öaleroı atMlrrrmu bu r!«»ı Ulaııbulda yapılacak O-yunlarda deill Balkanlarda Avrupa takımları araiuıda bile kuvvrfl, bir •kıp oktufunu ubat edecektir Bu hırlı llarleyırla iki amir yeni Uaekkül eden zanrl lııııın alkilim, «i On »afda tulmau re İki ¦ nedir !• aUrüzm aezonu dahilinde ¦ık »ık rnuaalıakaLır yapUroaaı İle atletlerin Hor aarfHcbllraeirr! kahih-yctlerinln yusaelmnis* vasile ol -mualur AtlUıınUn bir ılım vc teknik i|| oldusunu uUeti/ınle usrasan «normların kabul obıırlrn va Tevllk BU-ke NalU Isoran, -Srrruo, vc Püruun Slbı Düzül arkada»lartn bu h» be-nırr-rlcr, ve bir çok sı unlulardan teknik kıublardan elde etlıkaarl mı lOmaUarı kendi malomaüarılr mei- k en brtıradc odıln^k bir tekle, »onmalarının da büyük faydaları e»-' nılmUftür a ve s Trj'inu-, \ r-li* latanbulda | yapılarak »-"tti ayualaranda 10s| rn«trcdc Fikret, aturaficr 114 met-j rede Faik, 4s4 metradV afelih 400 metre mimtarda Faik vr MelOı 800 vr ; ü metrcierd* Kıta Maksud Balkan aacnpryarılueu için ea uraid var ı-i'rumuı allcUemııcbr 100X1 Balkan bayrak yarıaUnoda da birinci der ereri almak ıh Uma Iram (azladır CuUMileetuüzdetı AUf ibrahim Arlanıl ı - »insini ılın ka foemhu-uıı bulacakları yŞkaek atlamada Jrrlı va Polalaa laklbhrrıne kuvvetli btr imtihan erçıru-r-klrrı Uç adımda öaner ve uzun aüayıcı sfu-lalferin de İyi derece yapacaklarına kuvvetle ı-mlntt Davet Calalaaaray fculubUnSan: KuIj bumuzun muta1 arassik koo-sreai EylOI ı44s larho Uaadtıf eden «umartan fûnU saat 17 dc Be-yıstundakl aurkez losalrnde yapı-lacuklir Bu detaki korarradc tsacnyete ba-kıirnıyaraşinsna butun uqh ham bulunmaoını rica ederu RUZNAME: 1 — 1039 - 1M0 nuH rapor- lann IcUrtk ve kabusu 2 — idare haycUmn Ibeasa 3 — Yeni İdare heyet, ıntihabL i - Kulobhn aporUT laahyetl hakkında umumi beyci atıma du-junrcu-rl S — InUbak mescleaımn müzakeresi KISA HABERLER ¦» Ba| M : J - ı u n u n T«f ii|lan — lalan bul Cuınnıkler Ba Mııduıu Modhı dun lauuıbul tarafına Seçerek Sirkeci sUmruklerlni teftiş cUTıför ir Park Otelde — Park Otelde don durmanın 56 kuruş otmaama uprcı bir mı j t enden 70 kuruj alındığı si-kiyet ıılunmuflur Bclrdiyc müesseseyi cezalandıracak lir ",iı- licmurlara Vcknrsak EISIm — Kadın memurlara yeknesak elb-ae SiydırılccrcuM dair btf fa/rU-dc çıkan haber Üzerine Vali bu huuıta malûmau ulmadıjını aöy-Icmıalır * Şatlr Tlyatroau — blanbul Şehir Tiyatrosu I Tranrurvvrldc yeni tene tcrrmllenne baauyacsktrr Dram kısmında Otello komedi kısmında Yulı oynanacakbr unlan kırmızı levhalar Vali bu hususla İzahat verdi latanbulda tmınûmı ve Bey*!, karaları dahilindeki ana caddelerde bulunan dükkan, apartman ve mı-ı' ni •¦ iırnı levhalann kaldırılması karan yanlı) bir anlayı» yüzünden »IkSyeUerr «ebeb olmakta ktL Belediyenin bu yerinde ve arfınn gnırlUZi noktasından makul kararı kırnıııı ve lahla levhalarm kaldı -nlarak yerlerine kııui levha koyma* mecburiyeti »ekimde anlapl-mm ve bu moebunyet kristal bukı-namaroass yüzünden bir çok vatan-da«ların sıklyeUennı mueıb olmuştur s w Kırdar ¦ t-- İd: • — Şehrin curellıgı noktasından Fmnanu ve Beyoğlu kilalarının ana caddelerinde kırmııı levhaların kaldırılmasını dutunduk Bu çok hem-trhrılerimiz de müracaat ederek kırının vc tahta Icvhılann krndılcıl Uralından yaptırılan buyuk k t ,1 ve nıukrmmrl levhalarm yanında çirkin durduklarını »aylıyerek bunları kaldırmalarına müsaade cUnemı-a istediler Bu teklif) kabul ettik Fakat hiç bir uman kırmızı tahta levhalar yerine kristal levha koydurmak mecburiyetini ihdas etmen dıajunmedık Bu mıntakalardaki ticarethane sahipleri kırmıu levhaları kaldırmak hususunda serbesStırlee Yerine kristal levha koymak mecburiyetinde ¦(--,¦,Ht ana Vinç teli buhranı başladı Harbin doğurduğu zaruretler neticesinde bazı maddeler imal ve ıdbalinde güçlükler meydana geldiği malûmdur Son zaman -lanla gemilerdeki demir vinç trl-len buhranı başlamıştır Şehrimizde bu kabil tellerden ve kaini halatlardan imal eden fabrika ham madde yokluğu yu-ıünden tatili faaliyet ettiği için bası gemilerin vinçleri muattal vaziyette kalmıştır Alakadarlar resmî makamlarımıza müracaat ederek bu hususda lâzım gelen tedbirlerin alınmasını istemişlerdir Türk - Rumen ticaret müzakereleri Türk - Rumen ticaret müzakerelerine bugün yemden bas-Uuia çaktır Türk murahhas heyeü Servet Berkin Ticaret Vekaletinden bazı direktifler a-larak Ankaradan şehrimize hareket etmiştir Bu sabah Istanbulda bulunacaktır Rumen1 heyeti de Bük rest en talimat bek kenettedir Umumi esaahur hak kında her iki taraf arasında-ds mutabakat hası] ohn ustur Anlaşmanın bugün ve yahud yarın imzalanması muhtemeldir Memleket Haberleri j Bağriaddan mühim mikdarda mal getiriliyor okuyucu d/york/ İnhisar işçilerinin bir dilekleri Bir çok lulUn inh'sar İşçisi im-rasile şu mektubu ukt-k; «Ba Tutun lnhlw mntahde-muı kadrosunda» ir Kı*a Ur la-Um müddet! için ihtiyat oUrak asker edildik Inhüar idare1 kanunen ,,;1r„m vermesi Unm Setirken vet miyar Sormak uladisimu hukim^t, -mlze başlı butun vekOsetler müstahdemin kadrolarına bu tekilde askere siuentere lam maaş veriyorlardı BUlerln aileleri niçin boynu bükük aç kalsınlar En kuçuk tüccar fabrikalar bile ı*çı-aane çok yardam ediyor* Alikadar makama Un nazarı dik katini i,, Şehir Tiyatrosu sanatkârlarının Heybeliada sanator-yomundaki temsilleri maarifde Maarif müdürü An-karaya gidiyor İstanbul lise ve muallim mektebi müdürleri dan maarifte toplanarak yeni sene tedrisat rae- • ı '¦1 i- görüşmüştür Maarif Müdürü Tevfik Kut da *ugün Ankara ya giderek orta mekteb ve lise müdürleri tarafından kararlaştırılan meseleleri Vekalete mldırecektir Viyana sergisinde Türk pavyonu )[ m : ,na sergisinde Türk paviyontı komiserbğı v -ı ıı mı yapan Ticaret Vekâleti hususî kalem müdürü Dr Fazıl Asal şehrimize gelmiştir Bir muhamrimızl' görüşen mumaileyh şunları söylemiştir: "— Viyana beynelmilel sergisinde Türk pavyonu komiseri olarak bulunuyordum Sergi kapandığı İçin memleketime donuyorum IsUnbuldan bugün lerde Ankaraya gideceğim Viyana sergisine Iştira'cunb çok hayırlı neticeler verecektir Ser giyc on dört devlet iştirak et-miştir Bunların en muvafık da bizim pavyonumuzun okluğu ittifakla oöylesektedir „ Madeni r*va Urtışı Surrye İrak ¦ ni ı t-ı Mn muhım mıklarda mjdenl «|ya ithal etmek için teşeb-bnücrdc bulunmuştur Baftdad ticaret ala«eniadeıı yeleri bir tetzrafa nazaran piyasamır muhtar, olduru bir çok maddeler, ihtiva «dam bu malların bedeli serbol t«,uU Bas-dad ladıyeaı olarak uderııllsl Ukdıı-de nıeuılckctımı/e ithal edılmelerüün ımunkun nlducü anlaaılrrusiır Yekûnu 6000 taertin tulannda otan bu ¦naskVlartn ithal edjmeal ıçm barirk Herkrı Farkaana müracaat ederek akreditif lr-n-,n etrrek slemiatir Bı; h)'ar ctde cdıldıaı takdirde Ba£dsd-ImkAn elde edldızı takdirde eşya ithal edilecektir Dı(£er Ur aldan madeni rsya bırhtınden llay Nar) beraberinde Ikl kıuh» bir heyet ohfuru halde merkezi Avrupsda tetkiklerde bulunmak üzere bugünlerde aertn-ınırden ayrılacuktır Bu seyahatin memleketimize Avrupadan mal ithali etmek cay eler,m utıhdaf ettUh aoy- i lenmekled- | rousde | Eroin düşkünleri Dün yangın yeri lirya- ŞVhir Tiyatrosunun kıymetli sanat-: karları içlerinde Befazal, lUnm, j Bedia, Şazıyr bulunduSu halde 22 Eylül pazar sunu sanaloryomun U-yatro m sonunda «Bar Musahıb aranıyor* payesini r--k Mk,T-- kilerinden 4 kişi tutuldu Beyazıd civarındaki tenha arsalarda eroin satıldığı ve eroin çektikleri haber alınarak yapılan ani araştırmada satıcılardan Kurd Kemal ve icKilerden Mehmed Nsdıde İsmet suç üstü yakalanmışlardır Haklarında tahkıknla başlanmıştır Bir eroin satıcısı daha yakalandı Ku^Ukpazarda eroin satmakta olduğu haber alınan Feyzi suç üzeri yakahıanıış ve eroinleri miz^adere edilerek cumhuriyet misdnViumımiIkJİD- ten- ' Um ¦ !m -uı ederek haaUUra çok neı'rlı saatler geçirtmek siıretller onların ırürablannı unullurmujlaı -1 dır Memleketin bu çok kıymetli sa-1 raaUzariaıuun bu lûlulkir al*kaLırı[ sasaıtoryomun bas hesunu ve hastaları üzerinde buyuk bu sukran tussı, uyandırmış VS kendilerine kuraı esa-j sen mevtud OİSfl derin sevgi ve sem-1 palı bir kal daha artmtabr Kömür satışları hakkında şikâyet (Baı tarafı 1 BSSİ sanı'ade) Müşterilerden hiç birisinin talebi redd ahırım an ıı* ve be men matlûb kd-m Ur irac olunan yerlere gortderünua-, tir Fiyata «ebnee Belediyece taabıt olunan 12 40 ura üzerinden depoda zaranmıra raSnıen tedim ohınmak-tadır Evlere teslim, keyfiyetine reline e mesafeye sure fiyatlar 24-27 lira araaındj tehalûf etmekledir ki bu fark fiyat araba, amel» ve çuval parasından ilen çelmekte olduğunu beyan ederu » Bu t, t uhde acente Buyuk^dada depoda teslim olunmak sartılc kok kömürünü SO kurusa satU(mı bildirmekle beraber eve tealim 24 - 27 liraya sattığını da itiraf etmektedir Bu suretle hı-ım yardığımın tasdik etmij oluyor Büyûkadada kömürün depo ve Bir metor battı Sıtavn umanın, bagtı 10 tonluk Vedı Abdullah motorunun geçen günkü fırtınada Riva adası açıklarında İncir boğa • zındu karaya düşerek battığı oğrerulmıştır Motorun uc kişilik raürettebatı kurtarılmış-Ur SABAHTAN SABAfiA Nüfusumuz artıyor 'Baş tarafı 1 laet aayteSa) de yapılmıştı O sene nufusnı- snuz: 1364*1 0O0 hal İkinci nüfus asayımı 9» assaB-sınde yapılmıştır NMusumus 16158000 oUrak bulunmuştur Demek kı sekiz sone zarfında nüfTuumuz 2510000 kişi artmıştı Halbuki «on tahrir kl 938 senenuadedir Nüfusumuz 17A29000 olmuştur ve dk Uh-nr • bu son kayıd arasında 4181000 fark vardrr Blitun bu artışa rağmen henüz Türk toprağı gok bntrlıır Hu koca araaıyr son tahnıy'ekt nüfusumuza nazaran kilometre bsşana ancak 3440 kişi dıaasneh-tedir Halbuki ıkı taraftmıadaki kasnşuların kilometre başına nüfusu 50 ve 60 dan fazladır | Kul-ganstan 606, Yunanistan 525) Bu can aıJnrı muksyısılııı rağmen hızım nüfusumuz, ya-kınım-iakı milletlerin hep-nn-den fazla bir tesayüd mıiı gösterme ktedır l-^er bu tesayüd bzr asır içinde temin edilebilseydi ve Türk halkı Arnavutlukta Yemende, daıhü ve hartrl gailelerde ve hepsinden belâsı ıtn t ve hsstabblar içinde hanç edilmemiş olsaydı, şimdi su elimizde bulunan topraklarda esi aşauh 70 milyon ha k bir nüfusumuz olacaktı On, on beş sene var ki Türk halkı biraz buzur ve «ülküna kavuşmuş, gailelerden kurtulmuş», cn bamdedılecek ı^ktaai srusaa belâsıııdâr bir hayb 'rraklaşmış-tır vc l-to bıındar doutyıdi' ki rneeelâ 19;? senesinde evksars-lerln rayvn: iken "m bir sene sonra, yani 1938 nenesinde evlenenler: 29251 sayısına çıkmıştı Üçte bire va km olan bu art'ş nüfusumuzun artması -'cı Dİ nnden bvinı daha izah eder SAFA uLn 2290 liraya olmasına rağmen eve teslim 27 Ura ulusu üzerinde düşünülecek meseledir Buruk ada gibi kuçuk bir yerde ton ba^n* 4 lira nakliye masrafı alınması bcledrye tarazından tetkik „lun-eakUr Mühim iki konferans Eski Maarif Vekillerim ter, İh km et Bay vır, şehrimizde ban cuma günü Üniversite konle-rans ¦uUon-ınJa d'^cri nunarte- sı f unu -^ur Tiyat'c-tu kı an etil kt*ımırsda 'inak üztc Sd k -hım ¦ rl - ¦¦ - ,, —Kalabalıktan istifade! Trenden çıkarken genç kızı sıkıştırmaya başlamışlar Sonra Dun birinci asliye ceza mahkemesinde sabıkalılardan mevkuf ve mahpus Hüseyin oğlu Hıfzının yeni bir davasına ba-kaldı Evvelce de asliye ikinci cezadan verilen btr senelik cezasını çekmiş ve hâlen de Beyoğlu ikinci sulh ceza mahketncHincc verilen 9 aytık mahkûmiyetini bitirmek t r olan Hıfzının bu yeni suçu da Bakırköy istasyonunda ManysnU nsmınds bir genç kızı diğer bir arksdaşıyle birlikte sıkıştırırken bileziğim karmanyola etmektir Davacının ifadesine gore hâdise şöyle olmuştur: 24 5 940 Runü akşam treni-le Bakırkoyüne piden Maııyan-u annesi ve babası ile bitlikte trenden inerlerken anneni Hıfzı ile arkadaşının arasında kalmış ve bir hayli sıkıştırılmış -tır % Kadın bu hareketi sade fili bir teeıvüz telâkkisiyle mütecavizlere sert sert bakıp ihtarda bulnnmuştur O zaman Hıfzı ve arkndnşı Muriyaııtıyı muhasara etmişler ve onu ıkı tu sıkıştıra trenden inmişler Fakst tam merdivenlerden çıkarken va- ziyetten şübhelecen babası birdenbire kızının kolundan tutarak: — Hani bileziğin? Diye bağırmıştır Derhal şübhesı hakıkatleşen baba is-tasyondakı polise müracaatta civarda dört dönmüşlerse de bu çapkın yankesicileri bulamamışlardır Zabıtlar tutulmuş ve bir kaç gün sonra ış ıkımı şubeye aksetmiş ve Manyamı ile b,ıbL ; gösterilen sabıkalıların fotoı,'iaf larından Hıfoyı derhal tanunışlardır Bu sıralarda ise Hıfzı diğer bir suçtan dolayı verilen mahkûmiyetim ikmal etmek üzere hapishaneye girmiş olduğundan ne kadar aranmış ise de bulunamamıştır Neticede vaziyet anlaşılmış ve muhakeme başlamıştır Dınknılcn şahidterin dc Ha desi ayni olduğundan dünkü duruşmada iddia makamı Hıfzının suçunu sabit görmüş, sabıkalarının da göz önünde* tutulu ı-:-ii ilen sürerek 492 inci mad İr- mucibince bir sene hapsine vc cezaların ıçtimaına karar verilmesini istemiştir Muhakeme knrar için başka btr Şfilne kalmıştır -a» ¦ ,n---hetüe 34 Fy-17 ds ?II Bayra-nı S)l»lt H»'tv-«'an: Dil Bayramı lal 1*40 perşembe gunu HalkcvımızSe Edebyai rouaUmU Refet Avm Araı tarafusdan (Türk Dili) hakkında bir konferans verilecek ve Evımu cazının ijtiraklle bu* de çaylı dan tertıb edilecek Ur Herkes »,-eicblır Radyo Programı "| 25/4/440 çarşamba 7 J0 Program, ve memleket saat arn T 33 Uuuk Hanf musiki (pl »00 Ajans haberleri «10 Ev kadım — yemek lıateal 420/BJO Müzik Hafif musiki dto-gramınm devamı (pi) 1220 Prosrass, ve ayarı 1235 Mürik 12» Ajans haberleri 13 06 Müzik 1320/1400 Radyo salon (VMHoaasl Necip Askın idareaande) 1100 ProsTaco, ve mrsaleael asal ayarı ItlS Konuşma (T| pohtıka ha-aiselerıl 1430 Mılzik IB4S Memleket aaat ayarı, ve AJ- zna haberleri 241 i Cevad Meraduh Utar bıafm-dan operara dair koou»ma ve opera edebiyatından örnekler 2050 Sar eterleri, ve mıliı «yun 1,-----la nı'lar »inekle 2115 M FluUal achssnletd lara lındar Hut soloları 2129 Radyo gazete* 2150 RIYASETlCl'MlU'R bandosu (Şef DslSB Kunçsr) 3230 Memleket aaat ayarı, Ajana haberleri: Ziraat Raham - Tab-rıUM, KamUyo - Nukut borsan Fly4l 2345 Daeur muzıgl (pi) 2325/22 V} Vannkı program, vs kapaııij ^ 26 EYLÜL 1940 Perşembe Üçüncü Yıl - No 865 mı "'-vmı \» abâh GÜNLÜK SİYASÎ HALK GAZETESİ İdare Yeri No r ı ¦¦ m ¦ Nn Hl İs Lan bul IVlgraf: TENİ SABAH fa tan bul TELKFON: 20795 Her yerde 5 kuruş Akdeniz Havzasında M mm hakiki ve lam ¦fiiklâ-k* cotaiırra* lûririk yol bugün yemi hir müstevliyi tard için İnjrtfaıierle halisane elbirliği yapmaktır İtalyanlara karşı vatan ve j~tiUil uğrunda muuffenuıo kan dokmüi) bir Mısır ordunu nonra İDRİIîılerle çok dnha ciddi ve leeûrlı bir lisan İle konulmak hakkını kı/jnı ır Yazan: Hüseyin Cahld VAİZİN eazı Hiyasi mahfiller harbin sıklet merkezi Akdeniz havzasına intikal etmek üzere olduğunu düşünüyorlar İngiliz A dalanım yapılacak büyük Alman taarruzu bir yıldırım hızı ile değil bir öküz arabası sürati ile de file çıkamadıktan sonra Mihver devleüerinin In-gıltereyı başka bir noktadan vurmak yolunu aramaları pek tabiidir Hem bunu çabuk yapmağa da mecburdurlar Çünkü İngiliz Adalarının muhasara altında bulunduğunu, Lxndrada yiyecek kalmadığını ve Londraya yiyecek gelemiye-hû epeyce bir zamandanbcn ilân edip durmalarına rağmen bütün bu muhasara ve kıtlık sözlerinin bir masaldan ıbarel olduğunu onlar herkesden iyi bıhrleı Ingilterenin harb kudretinin, bilhassa tayyarecilik sabasında gittikçe antiğim Berimin bora bardım a niariyle pek guzel anlıyorlar Binaenaleyh, ellerini çabuk tutup Ingıltereye ağır bir darbe İndirmek istemelerinden tabii bir şey olamaz Bu ağır darbe ancak Akdeniz havzasında vukua gelcb:-ır Inı-'it ı Akdvnizı kaybet -uıekle m ah vo İm az Fakat Ak-demzden Ingilterenin çekilmesi Yakın, Orta ve Uzak şark ta o kadar derin inikaslar, teşevvüşler ve altüst olmalar vücuda getirir kı böyle bir felâket bir İngiltere ıı bde çok ağır gelir Mihver devletleri Akdenizde İngiliz! ne yapabilirler? Yapılacak şey Cebel üUarıktan ve Mısırdan İngilizleri çıkarmaktır Ondan ötesi bir çorap söküğü gibi kendiliğinden gelir Maa-malın Cebelüttarık ile Süveyşın her ikisi de Akdenizde İngiliz nüfuzu bakımından gayet mühim iseler de Mısırın, cereyan etmekte olan harb üzerinde daha büyük bir tesiri olduğu aşikârdır işte, lnsiltereyi bu kadar mühim bîr noktadan çıkarmak vazifesi ltalyanın omuzlarına yüklenmiş gibi görünüyor Şimdiye kadar, lâf kavgasından değilse de silâhlı kavgadan hep yan çi-zer gibi görünen italya için bu Çok kahrrma-ıanc bir hareket -tir O da uzun senelerdenberi bugün uin hazırlanmıştır Şimdi artık kendi marifetini göstermek sırası ister istemez gelmiştir İtalyanların bu güç vazifeyi ırltnnden ne kadar şevk ve hevesle demlide ettikleri tahmin olunamazsa da Berimin kendilerinden nihayet bir varlık c*cri göstermelerini istemesi dc içtinabı imkânsız zaruretlerden birklir Fakat oynanan büyük kumarın ilk mevzunu teşkil eden Mısır hu İn İtalyanların bir İstilâ gayesi takıb edip etmediğini anlayabilmiş fk-ğıklır italyanlar şimdiye kadar bütün dünyanın Manı hndudu addettiği hattı tecavüz ettiler Mısır topraklan zannolunan yerleri çiğnediler TC Miı-ır köyleri veya kasabaları doruk n yerleri elo geçir-diler Fakat roeückHeri çok derin, e-llı*»-yiıı YALÇIN [Senu 3 uneü aantttdtl Dünyama eo raüdhiş ava tayyaresi tipi: Bir ingiliz Spi titre tayyareni Dahiliye, Adliye ve Nafıa Vekilleri dün lstanbula geldiler Dahiliye Vekili bu sabah Trakyaya hareket ediyor Dün sal »ah Ankara ek »pre siyle Dahiliye Vekili Faik O/ frak, Adliye Vekili Fethi Ok yar ve Nafıa Vekili AU Fuad Ce besoy şehrimize gelmişlerdir Vekiller Haydarpaşa Karada Vali ve Belediye ilcisi Doktor imiı Kırdar Moddcrunuunı Hikmet Onat, Polh Müdürü Muzaffer Akalın, vilâyet, belediye ve nafıa ı-rkânı tarafından kaj-şdanmiHİarıhr Dahiliye Vekili Trakyaya gidiyor Dahiliye Vekili Faik Oztrak doğruca Floryaya giderek o-radu i-liriliit etmekte bulunan satenine mülâki olmuştur Vekil, hu sabah Trakyaya gidecek ve daireî mtibaiııycydne de uğnyarak trmaslar yapacaktır ^ Avrupada harb^j|8er^n liaSl! '^Afrikada harb ^ Dün2%A\msm bombardı-1 İtalya7üsleri Dakara karşı Hitler Ispan-İngiliz hücu- yol nazırile tayyaresi düşürüldü ingiliz hava taarruzları gittikçe şiddetleniyor Londra, 25 (aa) — Hava nezaretinin istihbarat servisi bildiriyor: Sahil müdafaa kuvvetlerine |8onu 3 öneli tahıf-dc| man edildi? İngiliz tayyarelerinin büyük gece baskını Londra, 25 (aa) — Pazartesi gününü salıya baghyan gece Berlin ve Atmanyanın sair bölgelerinde yapılmış olan bombardımanlar hakkında hava nezaretinin İstihbarat servisi ju tafsilatı vermektedir: Pazartesi gecesi Berlin üzerinde kullundan yıpratma taktiği hakkında (Sonu 3 Unell tayfada) Sovyet Rusya ve I Paraşütçülerimiz Balkanlar Moskova, 25 aa) — D N B bildiriyor: Krama)n Svvceda gazetesi «ikinci emperyalist harbi vc Balkan devlcl-leri baslığı altında neşrettiği bir makalede cereyan eden harbin il); günlerinden beri İngiliz - Fransız emperyalistlerinin Balkan dcvletlerı-nl kontrolları allına almak ve iptidai madde bakımından zengin olan bu ka büyük oyunlarının mübadele akçesi roKinu oynamışlardır Krasnaja Swetda garb devletlerinin cenubu şarki devletlerini vc hepsinden evvel Türkiye Yunanistan ve Rumaoyayı marul Zikirlerinin tesiri alünda bırakmak için yapUklan tc-sebbl,ılerln teferruatını hikâye et -mektedır Ayni zamanda evvela kredi vererek sonra da sabotaj yaparak ve her türlü vasıtalara müracaat ederek [Sonu S uneü tahıfede) Diyarbakırda Diyarbakır 25 (aa) — Dün taban ı - ıi-t[ hareket eden hava kurumu tayyareci ve paraşütçüleri 830 da Diyarbakır'a gelmiş ve tay- ile on b,iılcrc- halk tarafından karşılanmışlardır Gençlere refakat etmekte olan hava kurumu müfettişi Emin Ali bu genlerin gayesi ve havacılık etrafında bir nutuk söylıyc-rek Diyarbakırlılara, kuruma karsı ln ve paraşütçüler halkın sürekli alkışları arasında muvaffakiyetli atlayış gösterileri yapmışlardır Hava kurumu tayyarecileri öğle yemeğini tayyareci arkadaşları arasında yemişlerdir Misafirlerimiz öğleden sonra halkevi Urafından ihzar edilen otomobillerle şehrin muhtelif yerlerim gezmişler ve her geçtikleri yerde halkın alkımlar ile karşılanmışlardır Aksam da Orduevinde belediye tarafından bir ziyafet verilmiştir tekrar bombalandı Suriyedeki galeyan tehlikeli bir şekil aldı Kahire, 35 ı a ¦ ' — BcutSr ajansı bildiriyor: Suriyede İtalyan alefbtarı yeni tezahürler 'ayded hnrlri)d - Elmısri gazeieımde ın»f)-ı eden'oır Beyni, telgrafında söyle denilmektedir: «Bütün Suriye milli teşekkülleri, memleketin nihai mukadderatının ta Kili- zaferine bağlı olduğunu göz önünde tutarak İtalyan heyetine karsı açıkça husumet göstermektedirler Her ân bir ihUlfilden endişe e-den komisyon pek ihtiyaUı hareke! etmektedir Komisyon azasına bir (Sonu 3 Üncü tayfada) r— Harb— Vaziyeti Ingilterenin istilâsı hakkında bazı düşünceler Peynir fiyatlarında görülen yükseklik Valinin emriyle yapılan tak-kikat bu işde bir ihtikârın mevcudiyetini ortaya koydu Beyaz peysir ve kanar peyniri fiyatlarında görülen yük -m-lnu- Mm L'inl¦!(' belediyenin nazarı dikkatini --ıı-im ki idi Vali ve Beledie UeisJ Doktor l-ûtfi Kırdar bu hu sunda ted kikat yapdmanıiM »mretnıişti Hu luısıısda bir kaç gtka evvel hiL/ırbinaıı rapor dun vuli ve ı* ı im reisi doktor I »¦ t f, Kınlara verilmiştir Raporda peynir fİ}ittlannın pahubluoıuta güriileu faulalık ve bunun sobeblt-ri tedkik ve i/ah ırfu/uiuık ladır a«nu 2 incide) YAZAN: Hikmet Uca/ Malûm olduğu üzere askerlikte istilâ ile ihraç başka başka şeylerdir İstilâ bir memleketi işgal etmek, ihraç ise denizaşırı bir yere muha-rib efrad çıkarmak mânasına gelir Büıaenaleyh ihraç istilâya tekaddüm eder Düşman sahiline ihraçta muvaffak olan bir muharib istilâda muvaffak olami-yabilir Kara muharebelerini kuybeder, sahil hattına takılır ve nihayet tekrar askerlerini gemiye doldurarak avdete mecbur kalır Turihdo bu hâdisenin bir çok misali vardır İstiklâl harbindoki ihraç hareketi on yakın tanh misalidir istilâ nasıl olacak? Evvelâ Alman askerleri, hafif ve ağır silâhlar gemilere yükletilecek, bu gemiler ingiliz donanmasına, hava kuvvetlerine ezdirilmeden denizi geçecek, sahil hattındaki İngin? mukavemetini kıracak, istihkâmları, beton tahkimatı zaptoderek kanıya çıkacak Bu istilânın üç safhasıdır Sahil, çıkını kıtiilar toplanacak, nizama konacak, takviye edilecek UagilU orduau- [Bonu I Uncu tth feda] mu devam ediyor Vicby 25 aa) — Fransız amirallik dairesinin tebliği: 24 eylül günü, İngiliz hava ve deniz kuvvetleri, Dakar'da limana, sahil bataryalarına ve Richeucu laffı-harb gemisine şiddetli hücumlarda bulunmuştur Üç ingiliz tayyaresi düşürülmüştür Fransız bombardıman tayyareleri de Intfıbı filosuna hürüm eüni?ler-(Sonu 3 uneü tayfada) uzun müddet görüştü Berim 25 (as) — Resmi tebüğ: PUhrer, bugün Öğleye doğru yanında B Von Rlbbcnlrop da olduğu halde B Serrano Suneri kabul etmiş ve kendisi ile uzun bir görüşmede bulunmuştur Berlin, 25 aa) — Stefani alanlından: Hariciye nazın B Voo Rib-bentrop salı günü aksamı bir kere daba İspanyol dahiliye nazın B Senan Suoer| kahvl sfSataH*, Hülfl kat uzun sürmüştür ıı Baş\ı-kili Preos Konoye Hindiçinideki Japon harekâtı ------m- Fransızlarla bir anlaşmaya varılacağı anlaşılıyor Haifong,3S (aa) — Renler: Cenub! Cindeki Japon onlusu kumandanı general Ando general Nbjihnra tarafından akd- [Senu 3 Onca lahfedej Buğday fiyatlarına 20 para zam edildi Bu yüzden ekmek fiyatlarının da on para artacağı söyleniyor Şehrimizde satüan buğday fiyatına dünden itibaren 20 para zam ıpılarak Anadutunun diğer vilâycl- ı m '• fiyat seviyesine çıkarılmıj-r Vaziyet bugün zahire birliği tara-ndan alâkadar tüccarlara bıldirile-¦ktır Ofisin bu kararı dünden ıtiba-rn latbık edilmeğe baslamlımstır mdiye kodor Anadolunun bazı mın-ıkalarında buğday fiyatları 20 para il --k olduğu için şehrimize tahsis SABA HTAN SABAHA edilen 300 ton buğdayın bir kısmı bu vüâyeUere gizlice satılmakta vc şehirde sebcb*iz yere buhran yaraUl-makta idi Ofisin bu kararı bütnn bu yotnuzlukların önüne geçecek ve lstanbula ayrılmış olan 300 ton buğday ihtiyarı ziyadesi)? kar-sıhyabilecektir Yalnız buğdaya 20 para zam yapılmasıle ekmek fiyatlarının da 10 para artacağı tahmin edilmektedir "UÇAN KALE,, İsmindeki tayyareleri de tngiltereye veriyorlar Millî Şef Meksika millî bayramını tebrik etti Ankara Î5 (aa) — Mrklftn nın istiklal yıldönümü münn*coe-Ule firi'hıınıhuı İsmet İnönü ile Meksika Cumhuru arasında karşılıklı tebrik ve teşekkür telgrafları teati edilmiştir RooM-tcIt — Biz hıırhin ılıındn» harbe kanşıuak ıüye-'miI doğüb-,! merika, Ingıltereye yardımını çoğalttıkça, A-ın -ıkı hükümet adamları harbin diHiııdn olduklannı ve Amerikanın Avrupa harbine kanfj-mak niyetinde olmadığını tek- rara lüzum görüyorlar Halhıı-ki bugün Amerika, geçon harbin ilk ikinci senesinden çok fazla Avrupa harbine müdahale etmekte, IngilWrenin ihtiyaçları- [Sonu 2 nel :•' f,-j-f Barbaros günü Büyük Türk denizcisi için yarın merasim yapılacak Yarın, büyük Türk usnlzckl Barbaros Hoyreddmin yıldönümüdür Bu munasebeUe yapılacak huyıık merasime kara deniz ve hava kuv vcUcrilc mektebler, musasaMİej ve halk teşekkülleri İştirak edecektir Aterasim gece ve gündüz devası (Sonu 2 nc| aahlfede) İngilizler 12 milyon kilo tütün alıyorlar Ankarada yapılan müzakereler ne-Ucesınde Ingilterenin bu yıl Turfc tutunterinden 12 milyon kilo mubayaana bulunacağı haber ı!ııımı,ür Bu mikdar harbden evvel A İm aniuru memleketini izden yaptığı tutun mü-bayaaUna yıVırıdır İngilizlerin Balkan vc yakın s-'-k ticaret birliği tütün miıbayaatı icın ılılıK 870 bin ¦dir ı yıl &\tlA : * »Cnll VUIAII 26 KYLÜI VJİO İÇTIMAÎ BAHİSLER işçi çocuklar kulübleri f Şehir Çr* oklar khlbıı hareketi, gaye, mel od vc idare bakımından tamamen karakteristik bir ingiliz hareketi olup ecnebi te-siriennden pek aa mütecasir olmuştur, filhakika bu hareket yamır buyuk Britanya ve unun* kiac benzer sosyal teşkilâta malik dıjcer bu* kaç memlekette kök salmış ve meydana p?lmıştır Bueun memleketin muhtelif yerterinde millî çocuklar klübü txssu yetine bağlı 1700 tane çocuklar ktabü vardır Bu klubk-ria ekserisi iade çalışan çocuk-laran okstak üçere 160000 asası vardır Bu çocukların büyük bir kısmı 14 • 18 yatlarında olduğu halde bu ya* hndlennın a-sağı ve yuktrihinda olanlar ds vardır Diğer bir çok teşkilâtlar gibi t ocuk kıüblen de ilkönce dağınık vaziyette, şurada burada c-rerjık bu lider bulunan yerlerde kuruldu Bu teşkilâtların u-: imi bir planı olmadığı gibi ir illi bir hareket kolu olmak ıh-t raalinden de uzaktı Yavaş ya-vış klübler bir araya gehb yardım ve işbirliği gayesi güden mevzu grup ve feızerasyon şeklini aldılar Nihayet 1925 senesi ndk- OkHister dükünün reisliği a!Unda milli ooeuklar klübü ce-mıyctı kuruldu O rnmarıdanbrn bu klüb hareketinin uıkiçali devamlı vc sür ali: -mıutft'ir zUutderin fayca] T-jnansrrk* kamda kendroe gönülden bir istekle meydana gelmiş olan bu klubler arasında bir çuk büyük farkalr vardır Bu farklar büyüklük, program değişikliği, bina ve hepsinden ziyade idare veya lıderlıkdeki de rece depisikliklennderı doğuyor Fakat mıffi cemiyete bağü olmak sebebiyle asgari bir stan-dara güre teşkil edıhniş olması ve daha mühimini çocuklar klübü hareketi için kabul edilmiş olan gaye ve prensipleri takib eden bir programa cöre idare e-dilmesi râzınsıiır Bugün bu prensip ve gayeler yakın zamanlarda cemi yek t ak dam e-dılmı- olan bir lâyibai krabyede tamamen tasrih edilmiştir Bu lâyihaya gore esas gaye, klüb âzalarnun zihnî, fizikî ve ruhî sağlamlıkla nu temin etmektir Meseleyi şu şekilde de izah e-debüıriz: Çocuklar klübü hareketinin esas gayesi tekâmül devresi sırasında istikbalin vatandaşlarına faydalı bilgiler aşılayarak onların karakteri, nnı yükselt -mektir Klübün I- İli basiı programını temsü eden sporlar, oyunlar, beden terbiyesi ebaJen münakaşalı konferanalar kıraat ve re-âün oırer gaye olarak değil, fakat esaa gayeye erisetaflmet*e yaıayao yolan- olarak kabul e-dılmi tu Çocuklar klübü hareketinin kııide v« dİHiiıiıni kendi usuUerine göre yanılmıştır Fakat eaas itibariyle sıkı kanunlara bağlı değildir, iyi bir klubdckı dıstphn serbest bir camianın kendi k-'millerine meydana gelirmiş oldukları disipkne benzer Fakat şurasını nazarı itibara almalıyız ki bu camianın ferdlcrı yetişkin uısanlardaa olmayıp çocuklardan müteşekkil Yeni Sabah ABONE BEDELİ Tlrklya Sona») MNSLIK 1400 Kr tTOO Kı I AYLIK 7M ¦ 14» I AYLIK 40S t SM B 1 AYLİK »0 a SOO ¦ olduğundan kendi kendilerini' idare etmeleri tam otantas ve aaktyışh sempatik adaUstların' liderliğine muhtaçtır i'aydah ı^b-nerler Binlerce çocuk, mektebi bitirdikleri zaman «ocukça şey iti hır kenara bırakacakları fikriyle sevinirler vo kendilerine faydalı eğlenceler Ve kendi akranları o bun çocukların arka-dnalnii temin eden bir klü-Mm disiplinli U-Uyl hava-aı tarafından cerbedilürla- Sosyal İm ı ı Lııı böyle bir klübün kıymeti, mahalle ve sokak gruplıruun cğk-nrclerindcn çok 1 daha büyüktür Hakikaten tecrübeler göstermiştir ki pek ım sik olan inkişaf dcvrrsa esri asın -da faydah nea-gsle vc al, k ' -nn uyandınlması ve aşılanması en emin yoldur Hattâ kötü tesirin altında dejenereliğe doğ-} ru gitmeği imlemek içân lâzım I ı ı mukavemet kuvvetim te-müı edecek yegâne usul de bu- ce kendi zevk ve eğlencesi için kini- devam ettiğini söylemekle fazla hata etaneyiz Kttib hır o-dadaıı İbaret oUbikceği gibi metruk bir gazino veya jimnastik ve konser salonlarına malık hususi hır bina da o'ıbtlir Muhtelif çeşıd klüb âzası olduğu kadar klüb çeşidi dc vardır Belki ı ocu klor evk-nn' yakın o-lan tenha bü- arka sokaktaki küçük bir klübü daha çok bc-nimserler ve bu onlara bazı ba-yiTHCVcrlerın yardzrnıyh- meydana getirilmiş olaa buyuk klüb lııııısından daha cazib gu-zükebıhr Daha sonraları küçük klüb büyüyüp daha güzel ve daha iyi teehizath binalara göç ettiği zaman çocukların ken dı banlarına meydana getirmiş olduklan ilk çalışma vc uğraşmanın onlara verdiği hız, klübü idame ettirmeğe yarayacaktır Muvaffak olmuş olan btr klübün sun çocukların kendilerim o-nun birer psu-çasn say-malan vc muvsffukıyetinde gurur duy - dur, diyeiauriz Çünkü hatırla - duk|an ^ hcrtıanpi bjr mu ıl ¦ -ı ¦ ki şehirlerin fakir kısımlarındaki hayal şeraiti altında dejenere-liğe temayül her zaman mevcuttur İste bu se~ bebl 11 dır ki 14 De 18 arasındaki yaslar, çocuklar klübü harc-ketüü en ziyade alâkadar eden şey olmuştur Bugün yirmi yaş askerlik cağı olarak kabul e-idmış okluğundan 18 de 20 yaş arasındaki yaş devirleri yeni ve mühim bir mesele arzctmektedır Bu sebeble kiublenn bir çoğunun "-"***'' yaş hududunu 20-ye ıknr-Hi aklan ihtimal dahilindedir Dahu şimdiden birçok kıdemli raffakıyeteisliğinden de kendi-Kiıin iii'-muI ı ıı iti' - I"'-unları ir Klübterin ekserisi âza kırına muhtelif oyunlardan astıfadeyi temin ederler Doğrusu bir günlük çııhşrnouian sonra bir çocuk bu eğlencelerin temin edeceği dmlenmeyı hskrtrniş olur Fakat iyi bir klübün gayesi çocuğa yaratıcı hır mesainin kendisine en fazla memnuniyet vereceğini telkin etmektir Yeni bir âza jımnastlkhaneye gidecek ve orada diğer çocukların takım halinde oyunlar oynadıklartnı beden hareketleri yaptıklarım, boks veya eskrimle meşgul olduklarını görecektir Kendisi ve Londra Postası Bağdad yolu ile gelecek Harbin Ak den ize de taraveti üzerine 10 ha ıı ndjıtn-11 memleketimize Krlemljcn İngiltere postası tekror temin edilmiştir Londra d an ingilizce mecmualar vesaire bundan ionr» Bag dad yolu ile memleketimize delecektir, ilk posta bu hafta olmak üzere her on bes günde bir istanbul - Londra arasında posta yapılacaktır müteferrik Tehir edilen İştima C M P Fcvztpasa oemt ocağından; 25/0/1940 tarihine müsadif car -samba ı:umı yapılması mukarrer ocağımız senelik kongresi nizamnamenin 06 ıncı maddesi mucibince 26/9/910 tarihine talik edilmiştir Reis: Ruftu Dlnçer davetler Doktorları davet Türk Tıb Cemiyetinden: Tatil devresinden sonra cemiycU-nuz yen) sene çalujmalanna İlk lirinin birinde basuyacaklır 1U ceke rah 1/10/1940 snal 030 Udu Muhterem azaların vc mcslck-Ictıiflerini dileriz okuyucu- diyor ki Maarif ve Münakale [Vekâletlerinden rica OkuyucuUrımud^ı Tavsanrılda Cevad Erkandan au ıı Atubu sidik 'Ben Hayd^rpafa Laaeaırtde 9 uncu i ı okumaklayım Tavşancıldan »abalıları bir cok arkadaşlar irenle (idtp aksamları donuyorduk Fakat ders ansllerinın sabahları S de baılaması yüzünden ıeklebııııııe yelıvemıyorau1: Ve bu yüzden bir çok muallimle-rünlz bizi tanımıyordu Ben re bir cok arkadaşlara»! X tııtlık uzak bir yoldan celi yorduk ve mektebe yetişmemiz bu hayli Pulejıyordu ve irende her /aman vaktinde Helmeyi» lehır İle geliyordu Eğer babamın nlnııj olduğu masa (azla olmuş obaydı beni ye kardeşimi Leyli veyahud ı t ,,ı,ı ı bir ev tutup okulabılırdl Babam aldığı maa|la bes ııuiuılu bir aileyi mi Geçindirsin yoksa bUU okutsun mu* Eğer sabahları saat 6 da Tavşancıl istasyonuna gelen Ankara -Haydarpaşa treninin lehüb olmayıp vaktinde gelmesini, ve ders saatlerinin de htc olmaz* 8 30 ta t'itaiyadan alacağımız azalıyor o BugUnlerd^ yeniden mühim mikdarda mal gelecek SABAHVAN SABAHA 44 Uçan Kale ,f IBa» tarafı I Inc aanlfadaj m temin etmektedir, fl^ebî gayet vazıhtır: Almanya harbi kazanırsa lalın ispanya vasılaMylu, Cenubi Amerikaya kolayca ı:' ¦ 'ilecek, oradan bütün Amcnkayı hüküm ve nüfuzu altına alm:isı güç bir ış olmıyacakiır Huna donanma ılc mukavemet de kabil değildir Çünkü Amerikanın içinde uu milyon Alman vardır ve Almanya Şinıaiı Amcnkayı da içinden zapta kalkacaktır Amerikalılar bu tehlikeyi yanı başlarında gördükleri için adliyede baıl imasını nf V* Treni Peynir fiyatlarında görülen yükseklik çocuklar klübleri ve şubeleri on de onlara katılmak için bü- Uı- sekrzden yukarı çoctıkbirla alâ- j kadar olmaktadır, takat daha ufak olan klübler ve bilhassa buyuk şehirler harieusde kalanlar bu hal çaresini ımkansı/ buluyorlar Kuua rağmen umumi olarak biliyoruz ki 18 İle 25 yaşlan arasındaki genç adam 16 yasandaki bâr çocuktan daha başka bü* mesai programı ve daha başka bir disiplin ve idare tekniğıno muhtaçtır Bu yünden bugün muayyen yağdan büyük olan çocukların vazıyetleri e-hemıyetle tedkik edihzanktedir KlulhVr rıasd btiylar* Bir çocuğun her şeyden Ön- Barbaros günü (Bal tarafı 1 İnci sayfada) edecek, i undur şehir donanacak ve gece aydınlarıocastUr MerosUnc iştirak edecek bûtUn teşekküller merasim mahalli olan Be-fiklaşda 9J0 da mevki alını» olacaktır Tören san t lam 10 da baslı-yocak ve bir la yy arc filosu Barbaros türbesinin etrafında cevettn edecektir Ayni dakikada limanda bulunan butun vapurlar dutluk «alacaklardır Bu sırada Barbaros devrinin deniz' kıyfetinı ısıran erler hazırlanan terci' direğine Türk bayrağını çekecekler-dir Bunu muleakıb hazırlanan çe— lrnkler türbeye korunacak vr Barba* rosun ruhunu taziz ipo btr *v"tıtlr* sukut «dikecektir Çetasak koyma merasimini muleakıb turba bahçesinde bulun m bir manga neşter havaya ü- tiyaç duyacak vc bu suretle be-i denen sağlamlığını temin edecek olan ilk adımı atmış olacaktır Atölyede çocukların marangoz ve maden işleriyle uğraştıklarını görecek ve eğer bu cessd şeyler yapmak arzusu onu kamçılı) ma et isleri yolunda bir a-dını atmış olacaktır Başka bir aksam Uüb tarafından hazırlanan bir piyesin provasiyle karşılaşacak vo belki de küçük bir rol almağa muvaffak olacaktır Münakaşalı konferanslar, kütüphane vo müzik kemiuune sunulan diğer mesailerden bir kısmım tealül cde-deoektır f'enıiv-t hayatı Çocuk, eğlence ve mesaiden bir hisse alırken belki de farkında olmadan o km nk cemiyetin hayatından da bir hisse almış olacaktır Bu cemi yet in başarılarından sevinç ve gurur duy -mağa b ıslayacak ve faal bir rol oynayabilmek için şahsi bir e-nerji sarfetmesi lâzım geldiğini anlayacaktır İyi idareli bir cemiyetin herkesin arkadaşlarına ehemmiyet vettniyerek kendi arzularını güttükleri bir yerden dahn iyi okluğunu öğr*n çektir Bunu öğrendikten sonn da içinde bir işbirliği ve kendi kendini kontrol etme arzusu uya -nacaktır Söylenen şeylerden herkesin kendi arzu ve isteğinden ad 'fade prensıpinin mevzuu bal us klüb harekelini devam ettireb''menin (Bat tarafı 1 İnci tahifedeJ Rarora nazaran beyaz peynir fiyatları geçen sene bü teneke için 425 kuruştu Ayni evsafda peyn ırlerin tenekesi bu sene 580 kurusa satılmaktadır Teneke basına tesbit olunan 155 kuruşluk tereffü bu hususda tedkikat yapanlarda ihtikâr şüb heai uyandırmaktadır Peynir fiyatlarında biraz yükseklik tev-ltd edecek âsnıüer mevcuttur Fakat bunlar hiç bir zaman her tenekede 155 kuruş bir yüksekliği ıcab ettirecek derecede de-gıUn* Yapılan tedkikat bu seneki peynir rekoltesinin biraz noksan olduğunu göstermektedir Fakat bu rekolte azlığı teneke başına ancak 10 kuruş pahalılık tevlîd c«lecek nisbettedir Diğer taraftan teneke fiyatlarının yükselmesi dc her teneke için 15 kuruş hır fiyat tereffüü icab ettirmektedir kı bu suretle bugükü peynir fiyatlarının her teneke için 450 kuruş olması İcab etmektedir Bu suretle teneke basına 130 kuruş fnzla fiyat alındığı anlaşılmaktadır Bunun sebebi tedkik olunmuştur Varılan neticeye nazaran bugün IstanbtıMa peynir işleriyle uğrasan bir tröstün mevcudiyeti vaziyetin bu fiyat fazlalığına sebeb olduğu anlaşılmaktadır Tröst lstanbulda 40 bin teneke peynir stok etmiştir Ayni tröst kaşar peyniri fiyatlarında da 25 kuruş kadar anormal bir yükseliş tevlid etmiştir Söylendiğine göre ayni tröstte 20 bin çuval kasar pey-: niri stoku vardır Vali vc belediye reisi doktor Lûtfi Kırdara verilen raporda hulasaten bu vaziyet izah olunmaktadır Belediyenin bu hususda fiyut murakabe komisyo-niylc temas edeceği tahmin o-lunmaktadır Bir tavzih mllnasebetıte Hatbuat Teknisyenleri B1HAI Ri-yaottlnden: (Matbuat namına cur'etkaranc müracaatlar) başlısı alUnda gazetelerde intişar eden biz yazı gordum Uzun senelardenberi matbuata cundan hizmet eden emektarlardan müteşekkil (Matbuat Teknisycnleı ligi) her sene olduğu gibi bu *cı dr vilayetin resmi müsaadeleriyle t konser terlb etzoıstu Basın Bubgır-n (Eski Matbu 24 Ey 161 1940 PERŞEMBE 2S Şaban 1*59 Otrn 1 69 Ay: B 1940 — Hızır 144 11 Rumi Eylül 1316 atın«| İkindi Uao • 04 a« Ezani 6*1 »ıac lfât7 VasaU aacsoza Yslaı Issoak 1200 LU 1010 Ezani ISS1 İMİ 612 VaasSf çer el fısek atacak ve evveli Vah ve Belediye Reisi Doklar Lûtfi Kırdar birjnci oUugu gönilüyor Halk mektebleri, akşam enstitüleri, yiizme havuzlan, umumî kütüphaneler, spor sahaları ve benzerleri 14-18 yaşındaki işçi çocukların hayatım tanzim için ellerinden yeleni yapıyorlarsa da asd vc asıl meseleyi kendi kendilerine halledemiyorlar; çünkü bu müesseseler müstesna bir çocuğun istifade etmeğe hazır olduğu bütün yollan temin ediyorlarsa da iyi bir çocuk lar klübü kadar alelade bu-çocuğa, teinin edalmiş olan bu kolaylıklardan an iyi ve azami surette istifade etmenin yonarını aaüayamıyofiar (in güm: eden) Haldun Yasssrogtu tarafından btr hitabe Irad edilecek ve bunu dlger lüUbalar takib edecektir- Bunu ınütcakıb ı*anıi geçid Gece Harbenin etrafı tenvir olunacaktır Ayni gün Beauklasta yapılan Ab-basoga parkının ve BtsSktaf kayma-kofabk bıoasızun resmi kOssdı yapı-lacskür KISA HABERLER ¦£ Belediyeye Oalen OtobOslcr — Belediye Atı nadan dört otobüs nl-DUftu- Otobüsler bugün yol* çıkarılacaktır Bu otobüsler Kezratecıkı -Eyüp haıuas talauS cduztocalchr ¦jf İstanbul Kumandanı — tstan-böl Kuma odanı Cesseral Isbzüt Avnl dün Vali ve Belediye Raisi Doktor Lûtfi Kırdan ziymrst etrnlaür ve teessüf gorUlmı !"f 11 1 ı'lın MsU BlrUgi namına koı için bülçclcrine kc birllfimı/ce hûvı rouvarldak bir hey ketli mektup ve ; takdim edilen bilei toleb ve tahsil elm ersese sahibleri dc kıymetli olan yard niyetle yapmakla 1 ederiz İtalya kihring hesardaruıda olan alacağımız guodoı güne azalmaktadır Hecen aylar şartında birikmiş olan 3 milyon braya yakın maUubu- ( mur son zamanlarda Italyodan mühim mlkUrda mal gelmesi üzerine1 bu ınikdar 2 milyondan asagı dU| -; mUstur Ilalyadan yeniden kagıd makine aksamı vesaire geleceği ha- I artık IngiHercye müzahereti ve I ellerindeki bütün vasıtalarla yardımı, kendi topraklarına yardım addediyorlar Bir ıntthab meselesi de yoktur Önümüzdeki nene rümhur riyasetini Roose-velt değil de cumhuriyetçi nam-zed kazansa bile bu müzaheret daha kuvvetli olacaktır Amerikanın en yakın ve cn kuvvetli yardımı "Duglsa 17, tayyarelerinin Irujiltereye gönderilmesine müsaade etmekle tezahür etmiştir Uçan kale is* mi verilen bu tayyareler başka memlekete gönderilmek şöyle dursun, dünyadan gudı tutuluyordu Birleşik Amerika işte bunların bile İngıltereye venl-ınerine razı olmuştur Dııglas 17 tayyarelerinden yirmi 1 ¦¦ -,mn hemen yola rıka-ı ınlığı da United Pres'ın Aroc-r ka ajansı tarafından haber vvı ılnuktedir Uçan kale, dünyanın en büyük, lombardıman tayyaresi tapıdır Oîıiz tonluk*, dört molorlü olduğu için bir çok toplarla vc bir hayli mitralyözlerle teçhiz Millin iştir, kı bu silâhlar tayyareyi her »-bheden müdafaa etmektedir Maamafih bu Amerika tayyarelerinin hakiki ım vc hüyük kuvveti hâlâ son derece ı'i/iı t utulmak tadır Y uz sür a• aım saatte 500 H »metre oJduğu 4000 kilometre metafe-yi iskek-sız kat'ettığı bu ıne-saftye hır çok ton bor oa taşıdığı m imii-lıır D'ğer membalardsıt aiınan mah'vnata göre bu tayyareler İS ton bomba taşıyor ve 18 kini tarafından idare ediliyor Seyrüsefer -: l'ilırı 4000 kilometre dCdJtİ, 11 200 kılnoıelrertır Ne ı Ium* "ham Ana-nksıan IngiHercye teslim eti is*, bu tıp tay vat enin karsısında duracak tn \ -!' • olmadığı anUşılaaakta -dır ve sefahat kabiliyeti bunların Berime karşı ne kadar tah-ribkâr oJ• bileceklerini gösteri • yor Hattâ evvelki akşam Ber-line yapılan İngiliz taarruzunun 4 saat sürmüş o ün ası akla bü tayyareleri getirmektedir Çünkü bin kilometre mesafeyi katet-tikten sonra ve bu kadar mesafeyi geri dönerken kat'a mecbur olan tayyarelerin Berim ü-zerinde dort saat kalabilmeleri malum tipdeki tayyarelerden bankalarının ve daha kuvvetlilerin eseri gibi görünmektedir Behçet SAFA | Radyo Program!""] H/fl/940 PERŞEMBE 7J0 rrocrozn, ve memleket saat ayan 735 Müzik: Hafif program1 (pt) 800 Ajanı haberleri H20/S3O Plaklarla hafif musıkıpro Çocuk düşürmek suçluları Ağırcezada Coıuk düşürmekten suçlu Rasime 11c kocası Abdi ve Dnpınamn İkinci atır cezn mahkemesinde dun durulmalarına ballandı Muhakeme safahatına gore gebe halan Rasime kocası Abdınin teşviki de Despinodan tedarik edilen bir ilacı icmij ve çocuk düşerek rahim de par; ılanmıstır Kadın Haseki has-lahaneUnnc tedavi altına alınarak parçalanan rahmi çıkarılmış ve müddeiumumiliğe bu sureUe mesele aksetmiştir Dunkü duruşmada Abdi ile Des-plna her ieyi inkar ettikleri gibi suçlu Rasime de muhakemeye Reline -¦ mlaUr Kendisinin ihzaren celbi için I muhakeme başka bir glıne bırakılmıştır 'Kestaneci Mehmedin katili tevkil kararı aldı Tahltkalede Kestaneci M eh m erli Öldüren seyyar saücı Ahmed dQn dördüncü sorgu hâkimliğine* tevkif edilmiş vc 2 İnci ağır ceza mahkemesine verilmiştir Mukavva ihtikârı yapıyormuş 111- 1 ı-le mukavva fyatları Üzerinden ihtikâr yaptığı suçu ile matı-; kemeve verilen Ali Kemalin dün al- sahte bono davasına dun de ikinci | ağır ce;ı mahkemesince hakılmısUr Geçen celsede İzmirc y-filan bir teıkçreye ccab gelmedi sinden yeniden yakılmak üzere muhakeme başka bir güne bırakıldı -—Koluna girecekmiş— Fakat kadın tersleyince bu seferi ağzını burnunu kırmaya kalkmış! Yağ fiyatları yeniden tesbit ediliyor ya*;iırını Oa ııyai t" U Bugünkü toplantıd; DM) yağlan da nazarı nsk yeniden fiyat kı tir Tnbzon süz-ılıbnrn alma -rlostıı ılacak- ıi ise henüz nişanlandığını n narin, ufak tefek bir bıı- Yeifll bir ceket, yeşil bir »ramndu ye*tl yesll gözleri Şişlide Gazi Halaskar cad-I bir apartmanda oturuyoı- I bayan davasını şöyle anla- — Trım ay bckhyorduaı Bu reldı karsıma ceçtı 5İvıl memur Imıjler Suçluyu lut-tutar Ben de bir resmi nohst çağırmak üzere gltUm O sırada v;ık*aya sahld olan dıirr kimseler tramvaya binip gitmişler Başka kimseyi bulamadım Bîr tek sahidle kaldım Suçtu her -ryi İnkar ediyor, kolunun kazaen çarptığını söylüyordu Şahid de dinlendikten sonra mahkeme kararını bddırdı: «Suçlu Ziyanın suçu sabit go-ruldugurMİen derhal tevkifi İle bir ay hapainc vc 20(1 kurut mahkeme harcının kendilinden tahsiline ka-lar verildi» Sulu Zlva ıı lı-tc mahkemeden yordu Ben böyle bekledikçe bu boy da büsbütün b-kışlarını arttırıyor vc gülmeğe ıs-ret cüneye başlıyordu Nihayet sokuldu 80-kutdo ve koluma, tanra da belime dirseğini dayadı Hemen hemen ko lama liL-ecekÜ O ?nman dayona-mıulun bunu yazmasan» ne bcu yeni nirmlıyım da rket saat 1350/1400 Muzık; Potpuriler (pl) 1100 Program, ve memleket saat ayarı 1805 Muzık: Korueılo İpi) 1840 Radyo «az ourknsVası (İbrahim Ou;ur nl**esinde, IB10 vruuc 1945 Memleket «sat oyan, ve ajans habsrlcrt 2000 Temul IV keskin silah, yazan Kemal Toıen 2045 Muık Diıdeylcl Uteklerl 2130 Radyo gozeteal Î145 Radyo orkestrası (Şef Dr E Praetorius PJCaykoîsk 3 - üncü senfoni 2230 Mtmktkst «ast ayan alons haberleri Ziraat Elara - Tahvili t, kambiyo - Nukul borsan (Plyit) 2245 Cazbant (pl) -"¦ i" Yarınki progıam, vc kupanıj * ' ' ^ 27 EYLÜL 1940 CUMA LVncü Yıl - No 866 Yeni Sabah GÜNLÜK SİYASI HALK GAZETESİ İdare Yeri rfnniı -ir, u - No M İstanbul retgraf YENİ NAR AH İstanbul TKİEKON: H/79İ Her yerde 5 kuruş Yeni Avrupa nizamının bir numunesi kal I uk-a-tnlmrril »ainrz Ldiıri ıı ılınıl, im dilini bmıııl gıtn no Usinı bir bak kısHİzaı tıl ııııhıııu btnksn V-1I) N-ıii^ı hunnu bı ı'i' i"--' Imn ıııı ı ıj ve ıhLtk bnJıı imin ı dn oMurmek için krnıüsrm- ıvlhe muvaffak Oİ dıiKiı lambalılara ye*ü cemiyetler linkli ettiriyor ve i ııln mı nuuıovi metan -pı ı ı ,ı luudırtıyor 1 Vsuusa Hbaevın t shld YAK, İN Inıuı vı İtalyan propagandasına gore Mihver devletleri Avnıpada yeni bir nisam kuracaklardır Fakat bu yeni oı/amm neden ibaret olduğuna dair ı-anh <a href="https://www.nasil-yazilir.com/2016/04/hicbirsey-nasil-yazilir.html">hiçbir şey</a> nöylen-ınemıMır Bomen Zettung gazete sı bir makalesinde yeni nizamın ne olacağı hakkında oldukça a-çık bir fıkır verdi Bir kaç kere mevzuu bahsedildiği için okuyucularımız Almanya ile İtalya-run müstakbel Avrupaya vermek istedikleri ıdnre şekli hakkında az çok bir kanaat edin-ruişterdıi' Hu svkıl bütün Avı ıı-panın Alman ve İtalyan nüfuzu defti de açıktan açığa hâkimiyeti artımı girmesinden ibarettir Hattâ Avrupada belki müstakil devlet adını resmen muhafaza edecek memleketlerin' orduları bık- otmıyAcak, ıktı-adı • sabada hıc bir muhtariyetleri, bulunmıyarak m ıh »er devletle-! rmden gelen emirleri tatbikten' hesllıs bir salâhiyetleri kalmışa-_ çaktır ^İman gazeteni galiba yeni düzen hakkındaki ızahatmı ve-nrkeı biraz fazla boşboğazlık etmiş olacak kı hakiki maksad hakkında kimseyi asdatmıya mı\jilnk olmayan ve Mihver ıh-'-nun müstakbel kurbanları '(¦ memleketlerin hiç bilinde f09% ve heyecan uyandır-nuvhn bu izahatın rkssı birden-hııv kesilmiştir Anm n Corrierc Della Seranın 22 eylül tarihli sayısında Von Kıbbentropun son Roma seyahati münasebetiyle mutad veçhile yapılan bir çok azametli ve gururlu ağız kalabalığı içinde gene bu mahud Avrupa nizamı hakkında bazı ifşaata tesadüf! ettik kı bunları memleketimiz' efkârı ıımumıyesini tenvir vazifesini ila için bu sütunlarda1 bahse mevzu ittihaz etmek iste-, ru Eğer bu sözler Ingıbz gazetelerinde yahud Ingıbz menfaatlerine taraftar olubılmesi akla gelecek herhangi bir ecnebi gazetede intişar etmiş »«uslardı onları Alman ve Ilalyan devletlerinin mnksadlıırı hakkında bir işaret veya vesika diye göstermeğe imkân olmazdı Fakat aldığı reı-ml direktifler haricinde ağız n masına imkân bulunmı-yan ve Italyanm en eski ve muteber gazeUHerrnden biri diye meşhur olan Corru re DelU Sera da çıkmış olmaları, Mihver devlelU-nnın hakiki emel ve gayelerinden mülhem olduklarına hu subbe bırakmaz Bu tasavvurlar kendilerine dtL-nıan m em balardan oıüan fena dıy teshir için ıcad edürruş asıbuz şeyler degıl, bizzat itiraf ve ilân ettikleri hakikatlerdir Binaenaleyh Almanya ile italya bu harbde gahb gelirlerse bütün Avı-upayı beklıyen felâketin bir pat çanı hakkında şimdiden bize bir ktmaal verebibrler İtalyan Kazetesi Avrupaya Hüseyin (süıid Y Al i, İN Hava (roketlerinin ladlî ^ Avrupada harb Berlin beş saat bombardıman edildi htuJı hedefleri haline çermi* olan l»adra \e Kerimden birer manzara Almanlar Manş sahillerinde 60,000 zayiat vermişler Bertin M (sal — Stetaıu alanımdan: Dûn akşam saat 33 te Betimde hava tehlikesi işareti verilmiş, bulunduğunu ve bu işaretin harbin bajlangıtındanberı en ziyade devam etmiş işaret olduğunu kaydeden mu-tevali haberler gelmiatir Çunkı bu İjsret, 5 (jat devanı elmljtır Haşarat mühim değildir Almanlar Mıuıstıı «»«MI zayial vermiş Londra, 26 (sj) — Nevyoık Herald Tribüne gazetesine bitaraf membadan «elen bir telsr-f ingiliz ha- dirmckledır Aynı telgraf İngut'i *-ye taamız etmek üzere donanmaya verilmiş olsn emim btr gun evvel Alman hava km \ etlerinin İS? Uy-yare dtısurulmek sürelik* uğradık -Isrı hezimet «olayuıle, !• eylülde (ten» 2 uncu tayfada! Vekiller heyetinin verdiği mühim kararlar Müstahsilden pamuk v« fındık mUbayaatı için Ticaret Vekâleti emrine 8 milyon liralık tahsisat kabul edildi Pamuk ve (indik mahsulâtımızın kıymetuu arttırmak için yemden mutum kararlar alınmıştır Dosjrodan doğruya müstahsilden rmıbayaat yapılmcsı için Ticaret Vekaletine pamuk İçin 0 milyon İmdik için de 2 milyon liralık tahsisat verilmesi Vekiller Heyeti taratad^n kararlasurılmısur Buna zore gerek pamuk ve gerekse fındık (iyotları kailyyen dü-surillmtyerek harice değerli ıl-yatlarln ihracat yapılabilecektir Başvekil Roma ve Moskova büyük elçilerimizle görüştü Ankara 24 (aa) — Batvekl Doktor Relık Saydam busun rUuııa Büyük Elcimiz Hüseyin Rugıb Bayur ile Moskova Buyuk Elcimiz Haydar Aktayı kabul etmlgUr Dakarda harekâta nihayet verildi İngiliz filosu Dakar-dan uzaklaştı Loodj 26 aa ) — B B C General De Gaulle ile Fransız ve İngiliz kuvvetlerinin Dakar mınta-kasından çekilmiş oldukları dun aksam resmen tebliğ edilmiştir Oeri çekilme harekeU general De Caullcun Fransızlar arasında kan dökülmesini istemedi «ini İzhar ey lime? ı ıızerine ier» edılmisUr Ruşen İngılır kraliyet hükümeti Vıji hrtkumeUnin emirlerine itaat etmeli vszjle telâkki eden Fransızlara karsı hiç bir zaman harb harekatında (tenu 3 üncü aahıfedaj Dün Halkevlerinde Dil günü kutlulandı Bu münasebetle muhtelif konferanslar verildi Dil !atv ramı nı'msMebeÜyk- Be,) konserde ^ Afrikada harb j Kıbrıs adasına hava hücumları yapıldı İngiliz donanması İtalyan üslerini yeniden bombaladı Türk - Rumen ticaret anlaşması imzalandı Karşılıklı ticarî mübadele 36 milyon liraya çıkarılıyor Anlaşma tatbikatını kontrol için muhtelit bir komisyon teşkil edilecek v,----- M (ıı) — Revter: Hüviyetleri tesbıt edikmıyen ıkı tayyare dun 'abalı Kıbrıs adasının l-ı naı mıntakasında VaMlUcoa mev kiının üzerinde bes dakika uçmuşlardır Bomba atılmadıfı (Ibi atef dıhı teali edıtmemiıUr ingiliz dnuaıııitasının yeni İHim bu rd imanı iskenderiye, 2fl fan) — inullir deniz makamlıırının tebllfti' Çarşamba sabahının ilk saatlerinde, deniz kuvvetlerimiz, yeniden muvaffakiyetle Sıdı - Bananı mır-takasındakı hedeflere hücum etmis-lerdu Bir terj infilâkı müloakıb bu-yUk bir yansın ekmiştir Hu saat italyanlar Suriye hakkında yeni Londra 2« fı,ı ) — Inzılız radyosuna eörr lUryanlsr Sunye hakkında Franil/lardan 13 ıstefcde bulunmu^-lardır Bu istekler arasındı limanlarla hava ,),,ı ,, knrrirolll ve ae-milerie layyorelerin lesllml de vardır Fransızların bu Inteklrrden buyuk bir kısmının reddettikleri ve diğer istekler hakkında müzakereler cereyan etuci bıldıı ilinektedir r—Harb-Vaziyeti Dakar harekâtı nın sebebleri Dit iı ı'ıı ıı " • -ı- dlb |*l-rimtnıı muhtell' • ¦ -ı- nl, lopa l-ıiıi-1- yapılmış rotılosnaiar ve-rümıstlr Bu arada Bey»'»" Hslkevi de güzel bir program haıııla/oıı bulunuyordu Mer^-oıne saat l^ıı İS de evin ko-roeu taralından suykuıau lUhl«l marEile ı ıı ¦ Bunu lleo|;lıı Halk evi reuı Ekıem Tur tara- c»r;kı Halkevlnde verilen ' h İli1 1111/ fından vapılsn bir ' ¦¦ ı» Lıkıb eünljUr Dinleykrıleı tarafından şiddetle aUıjlanan bu musahabeyi mu-teakıb Bayan ı " Karaeaovalı llraye vc Kûmı andan mürekketı evin tnyıssu çok takdir uyandıran mııvarfak bir konser vermiştir Arsksrssda dil bayramı W (an) — Sekızuscı dil | Sonu 3 uncu uhlfedc) YAZAN: İM-ıı I İİRSI Fransa mağlûb edildikten sonra teerid - -' ı * - - ¦ vaziyette kalan müstemlekeler biraz da coğrafi vıırıyellerının ılhıı-miyle Vichy hükümeti veya yeııcrıl ılı- i iaıılle'ıtYıı hırını intihap etmeKc başladı A-vustralyaya |a*k yakın mesafede olan yeni Kalodonya a-dasi Vuhy hükümetine baKİı-lıkta sebat etseydi siyasi mevcudiyetini muhafaza edip etmıyeee^ı süblieli olurdu Trablustrarba bıtujık olan Tunus ve Cezayir de, de ;nıhV tarafını iltizam ede mezdı Fransı/Iırın ramanj pek uygun düşen bu ıdareı maslahat politik ınnı takdir elınemrk kubtl ildir Fa kat Dakar meselesi bu /arif siyaseti bıılıııılirdi Dakara kartı yapılan hareket, bu limanın naibi Afrı-kacUikı BVauUİ nıüslemleko-lennm kılul noktıiHi olmasından veya okluktu mühim ik- fSseıı i ımru aa*ıfada] Rumen ticaret müzakereleri nihayet dun mu*bet bir şekilde netıcelenmı -tir Her iki heyet merkezden aldıkları son tahmat üzerine son bir müzakeren mulcakıb anlaşma eaaslarni tesbıt etmijlerdir Mukavele her ıkı heyetin reisleri tarafından parafe edilmiştir Yeni anlaamanın meı'ıyet mevkiine ftrme«ı üzerine Rumenler le ol-n ticari mübadelelerimiz mubim miktarda artmış olacakbr Anla;ma serbest döviz rsası -erinedir Yalnız her iki tarafın vereceği bazı madde- Nafıa Vekilinin gazetemize beyanatı Şohnmize gelmiş bulunan Dahiliye ve Nafıa Vekilleri Trakya seyahatine çıkmışlardır Dahiliye Vekili dün sabah daire) intihabiyesi olan Tekırda^ın:ı gitmiştir Vekil orada hükümet ve halkla temas edecek ve mın-takanın ihtiyaçları hakkında tedkıkat yapacaktır Dün sabah Trakyaya hareke -tinden evvel kendisüıı gören bir muharrıhmize demiştir ki: "— Trakyada nafıa ve bÜh assa yol inşaatını tedkık etnıek üzere küçük bir seyahate ııkı-yorum Seyabatim 3 gün devam edecektir Seyahatimin ilk nıer-haleaî Pınarh işardır Bu geceyi orada getireceğim ve ertesi gün Kırklareli mıntıkasına hareket ederek omda tedkiklerime devam edeceğim Avdetimde lstanbulda da nafıa işlerini tedkik edeceğim tabiîdir mu, kağıt, selluioz benzol vc musle-kalı yerine bfUk, pamuk, yapağı, zeytinyağı, kuru ve yas meyvalar 'h-raç edeeetiz Anla imanın jmzalan-rnaMiıı muteakıb kendinle eoeüîen Ur muharririmize d ıs tieareti umum muduru \r Turk murahhası heyeti rsajı Seoet Berkin sunlan »Oylemiî-Ur: «— Bir ayı muleravir btr roud-dettenberı müzakerelerde bulunduğumu/ Rumen heyeti burnu muza -kerelerimizi bitirdik Ve 9 teşrinisani 939 tarihli ticaret ve tediye an- ettik Yeni anlatmanı • ı beynelmilel ticaret hayatının tuZ«n»V ku sarllanna mumkun olduğu kadar iki nemleket bcaretıni intiba: MUt-mek olmuştur Antasmalar ve onlara bağlı olan protokollar karunıyet kss-bedere» ne solunduğu zaman ru-snls ket efkan ıscumıyeıı jrl:'* ıl-na teler-eaUiKİan lamamıle haberd-r o- Saçaktır Şimdiden «ı/e soylıyecesss* esaalar şunlardır: Rıunanya ile olan tıcareUnu m Dumurdeki yl hacmim yani ' »e |'ı 2 "i sano-del Ekmek fiyatlı 20 para artıyor Pazartesi gününden sonra bir kilo ekmek 11 kuruş 10 para olacak Buğday fiyatlarına 20 para I zam yapıldığını ve bu sebeble ekmek fiyatlarının da artmasının muhtemel olduğunu dünkü nushanuzda yazmıştık Dün sabah yeni ekmek fiyatları etrafında görüşüp bir ka-İst vermek üzere toprak mah-anileri ofisinde bir toplantı ya-1 pilim mi Toplantıda ofis mü-| duru, belediye ıktıaad müdürü ve diğer alâkadarlar hazır bulunmuşlardır Yapüan tedkikler neticesinde buğday fiyaüanna yapılan ramdan sonra ekmek fiyatlarının da 20 para arttı-rılma-ı karırlaşlınlmıştır Yeni fiyatlarla ekmek satıcı- na önümüzdeki paaarterınılen itibaren başlanacaktır Şimdiye? kadar kilosu 10 kuruş 30 paradan satılan ekmek pazartesinden itibaren 11 kuruş 10 paradan satılacaktır SABAHTAN SABAHA: Ticarette Hamintü! Bir fıkra ve hafitten başlayarak fiyatı iki misline çıkaranlar ihracat lisanslarını Dış Ticaret dairesi verecek Ankara, 26 (as) — Tunet Vekaletinden tetouk erlılnıtıı 2/13477 «ayılı kaiiirııamcnın suuU tamikine mllledair talimjtnanenla ikinci maddesine levfksn l«an* ınereti olarak kabul \e ılBn edilen I tan bul ve İzmir mıntaka Ucaret muduıiuk-leııyle 3018 »ayılı kanunla teşkil «-lun-n ıhraıauı bırbkJeTı toıalııaLM lenyle yapılan malzeme mukaveleleri ve devlet obugaıyonlan taksitleri »« emsali gibi mukaveleler ahkamı** deblokaıa tahsis olunacak nıUr Kin ulcbnamelerin dofrudsn dgru-ya Ticaret Vekaletine -Di) Tkaret daıre-ı reıalııııne» verileceği ve ihraç baanrlarıııa ad muumsleletn de bu daire taralından tekemmül ettırılece- *' blW'"llf- Kinin idhali için bir milyon liralık tahsisat en!' - ise ¦ ı n kinin ıh-skadıle ha-lı lıti, im- e bîr milyon tüahk kıedı filmin ckıler Hey U ta ¦Shnd in karırUs- — Ooııılekler kaça l-uık — Yeçt-n seneki ibi puaııı j akslar ilan kolları ktıldirdik; -r gün onUndc-n , ¦ ¦ ı--ı uiz bir tuhafiye mnga-taMiun- v:trınine dikkat eltinız- (»ıı pıım /anı npııuulik Valini/ daha ıı/el oldu se veya beş altı uy evvel gömlek aldınız da tekrar alnıa-[Scnu 2 n«l sahltrde] Sıhhiye Vekâleti tarjr--l-n yapılan Mr tamime gorr 11 V r n-ehk kının kutuları perakende olarak 3% !;uru*a satılacaktır Amerika demir ve çelik ihracını menetlı W-ıshınrlon 26 (aa) - B Ro-sevelt ln»ıllere Ve cenubi Amerika devletleri raUstaana obaah u/-ıc di- gr bıUııı ınezıltkeUer demir ve Çe-bk ihracını yasak eüıı»ln Ja|-nya bu men le*eller «rasındıdır 32 ( İLİM ve CEMİYET j { Şehir ve Memleket Haberleri j ilmin tarifi, menşei Bu makale serisinin birincisi olan geçen yazımızda ilim Üe cemiyet arasındaki munascbKzn iyice anlaşılabilmesi »uı o yasamızda bildim_ M gibi, cemiyetin bir çocuğu olan ilmi tarif etmek ve terakki adımlarını gözden geçirmek »cab eder Bu yazımızda ilmi tarif edeceğiz Menşeini arattıracağız, timin inkişafında ana rolü oynayan âmilleri gözden geçireceğiz Her gün kullandığımız, diğer bir çok "kelimeler gibi (ilim) termi de kendisiyle münasebeti olmıyan bir çok peylerle /alâkadar kılınım? vc yanlışlıkla onlara bağlanmıştır Meselâ bur vakitler din bilgisine ı ilmihali denirdi Halbuki din bilgisi bugün ilim dediğimiz vc burada tarif edeceğimiz mefhumun içine giremez İlmin lalın dillerindeki mukabili olan (Science) ın esası lâ-tincede bilmek mânasına gelen (Scirel filmden çıkarılmıştır Buna göre ilim, bilgi veya bilgi mecmuası veya (takımı) dır Bu halde esas rain asına göre ilim insan gayretinin herhangi bir şubesine akl bilgi takımıdır Dar mânaHİyle ilim, bildiğimiz ve kontrol edebüdiğımiz maddi âleme aid bügi takımı, ve yahud içinde yaşadığımız kâinata dair bütün hakikatleri anlamak için lâzınıgelen vasıtalar mânasına kııllanılabiUr Fakat geniş manisiyle ilim, felsefî spekülâsyon-di dahd olmak üzere, bütün tefekkürü ihtiva eder İnsanların tabiata aid bilgisi ve anlayışı değiştikçe ilmin mânası da • m • • Çünkü la-bıate akl anlayışlarda tabiata aid tcdkik usullerinin tatbik sureti ana rolü oynar ı Rönesanala zamanımız arasındaki fasılada, bu usulün kul-1 anıldığı her sahadaki bilgimizin aür'atle artmasından dolayı ilmi artık insan gayretinin bü* kaç hususi sah asındaki hakikatler takımına hasretmek doğru olmaz Binaenaleyh bu usulü, tatbik sahasına girebilen her nevi tedkık mevzuuna tatbik etmek suretiyle genişletmek daha doğru olur Eskiden matematik, fizik, kimya ve astronomi ilimleri diye bir takım ilim isimleri işittiğimiz balde şimdi biyolojik, tıb bî, sosyal ve hattâ siyasal ilimler gibi yeni yeni Uim is ünlen işi diyoruz Dahası var Bu yeni ilimlerin birbiriyle veya eskilerle izdivaçlarından hası lolan biyofizik, biyoşimi, astrofizik, biyometri gibi ilim isimleri de var Binaenaleyh, bu kelimenin mânası tekâmül ede ede mihrakında yatan bilgi takımının yerine ilme giren bilgiyi meydana gebrmek hususunda kullanılan usul gelmiştir Modern bilginin Umelim teşkil eden bu usulde (kontrol otlunu- kemani müşahedeler) rlir Bu usulün gayesi hâdiseler ü-zerindeki tecriibî müşahedeler, bu hâdiselere giren miktarların mümkün olabildiği kadar sıhhatle Ölçülmesi, ölçülmeyen miktarların tesirini atmak, elde edilen mutiyatı umum! tensipler haline sokmak üzere organize etmekten ibarettir 'I Binaenaleyh bugün ıbm dedi- ğimiz zaman muayyen bü* sahada (kontrol edilmiş kemmi mü- Yeni Sabah • KNILIK • AVLIK • AYLIK t AVLIK ABONE BUDKU TVeklya laasM 1400 Kra 1700 Kra 7*0 s l**o «00 s aoo iso C7 fiyifal 1940 04JMA 24 Şabaa 1369 14 Rumi EylSI 1960 Gün 271 Ay: 9 1040 — Hızır 145 Oüna Oo İkindi U63 6,06 027 Eeanl 6-68 1306 16-ze Vaaatl Mutun Yattı lıaaak ı&oo 1J1 1013 Ezani ıa-5e 2033 5U Vasafl Yazan: Prof Salih Murad UZDİLEK şahede) usulıyle elde edılmi:: o-lan lalgı takımı kastederiz Bu kelini, mu hakıketler veya iniinltr takımını olan bağından çpzüp (usul) e bağlayacağız Maamafih ılım kelim rakı in ma naasndakı bu mubua değişik ük yakın tarihin mahsulüdür Bu usul on altıncı asırda şeklini aldığı halde, ilim uefc yakın zamanlara gelınciye kadar eski mânasiyle kullanılıyordu Ilım ile cemiyet arastndıkı müııasebelleri gosdeaı geçirirken ilme bu mânayı vermekle beraber biz daha ziyade füükî üim-lere bakacağız Sonra da fizikî ilimlerle cemiyet anuunrJaki münasebet hakkında düfündükleri-muu bildireceğiz Fizikî ilimlerin ınkıaafmda ve hattâ kurulusunda matematik İle astronominin büyük rol oynadığını unutmaman Bunlar -dan bırincau (kontrol edilmiş kemmi müşahidi-) usulünü kurmak için lâzım gelen malzemeyi vermiştir Kski devirlerde yaşayan insanların semadaki hâdisek-rle alakadar olmaları yu zünden doğan astronominin ortaya koyduğu müşahedelerde fiziki bilginin arlzruuuna aebeb olmuştur Şimdi ilmin menşe'ıne gele-üm İlmi düşüncenin ve bilhassa ilmi usulün başlangıç tarihini tesbıt etmek kolay değildir Fakat ilmi tefekkürün süratle büyüdüğü ve modern ibne esas o-lan usullerin muayyen şekilde başladığı iki devir gösterebilir Bu perıyodtardsn bartaezsi Mı-lâddan yedi sekiz sair evvel başlayıp beş altı asır hükûn süren ezrek periyodudur kı Romahlar- rın ' ¦' ı-1\ ı nihayet bulur Gerçi bu artı ladan sonra ilmi tefekkür peşinde konulduğu görünüyorsa da elde edilen muvaffakiyetler yüzlerce sene evvelkiler kadar parlak değildir İkinci periyodun başlangıcı ise 1450 senelerine (Istan bulun Fatih tarafmdan ılınması zamanlarına) tesadüf eder Bu devir 1662 de İngiliz kralı ıkıntı Carim kurmuş olduğu (Royil So-ciety of London) cemiyet lyle esas şeklini almıştır Dünyanın kelimenin Um mânamyle ilk libm akademâu) olan bu ılım r ı-uıı yı-tının kurulmasıyle modern ümi usulün kati seklini aldığına hükmedebiliriz Bu usul sayanındı', arasın cereyan edesi haıbirrın sadetnel»--rine rağmen, bilgideki kasam ve bmaensiry ılının tekâmül ı büyük bir tacd kazanrsaş vc bugünkü yüksek makamına çıkmıştır ilmin DBzsajr/î ve hüyüase tanı başlangıç tarihi kadar karanlık-tu-, Anlrofsdoğbnn umumi kıiııntına gore insanların dünyaya gelişi üzerinden bir milyon sene kadar bir zaman geçmiştir Tropik muhitte dünyaya gelmiş olan aınaa oradan Çın Hindistan Afrika, garbi Avrupaya ve ıklım şartlarınııı daha musaal okluğu bar devirde Befarenk bo gazını geçerek Amcrikaya yayılmıştır Hayat mücadeleci ve gıda tedarikinin insan faaliyetinin ba 'iı geleceği tabudur Yirmi dört saatlik galasını çıkarmak için günde on ıkı saat çalışmağa mahkûm olan bir insanın küttür sahibi olnzastna imkân var mı -dır? Kürtür no tok karin ve boş vakit arter Bu halde kültür ve medeniyetin, ıklım şartlan gıdanın kolayca teminine raüsa id olan yerlerde başlamış olmadı tabudur Bu yerler de Fırat, Dicle ve Nil vadık-ridır Nitekim riyaziyecilerin ceddi burularda yetişmiştir Nilin taşmasiylc tarlala-nn hududunda husule gelen değişiklikleri ölçmek ve tarla sa-hiblerinin haklarıru takdir etmek üzere (kâhin) sınıfı kurulmuştu Kâhinler, tarlada kendi gjda lannı tedarikle meşgul olacakları yerde cemiyet tarafından tarla davası rina bakmağa ve bu iş ııın icab eden usulleri bulmağa memur edılnuşlerdi Ilışır matematikinin ilk kısımlarında hep böyle meseleler görüyoruz İlk devirlerde, şarkta ve ce-nubda ileri galen ılım yavaş yavaş garba Ve şimale intikal etmiştir İklim şartlarının sert olmasından dolayı gıdaların! zor tedarik eden şunalliler (ibtnı için lâznm gelen boş vakitlere! malık değildiler Nıtelrim Eski-j molar da hâlâ böyledir Et - kı-moların âlesnindc hemen her-' kes kendi gıdasını temin Ue mü-! kellef olduğundan bazı yerlerde, hastalar diri diri gömülür Ba-a yerlerde ve bazı mevsintlerde aile efradından bir ikisini yi-, yenler de bulunur Şimale çıkan ilim evvelâ yavaş yavaş ilerle m iş, makinelerin meydana gelmesiyle tacil ve suratını arttır-nuştır Bu ıklanlerde yaşayan insanlar esir gibi «alıştırdıktan makinelerin yardımlylc saman -dan taaarruf etmişler Bu zamanı kültür ve ilmin terakkisi h us usumla sarf dm işlerdir Kütübhaneler Üniversiteye devrediliyor Unıversİtrnin ilmi çalışmalarının kendi kaynaklanna tevcih olunmasını ve tedrisatın ilmi rtahteye ¦slınsd ettirilmeni gayesini takib eden Maarif Vekâleti İstanbul kütüphanelerinin gerek trrtıb ve taanif gerek işleyiş bakımından modern ilmi usulk-re göre adah edilerek U-nıversıterun btr nevi Isboratuvarı hahae getiribnesı esbabının temim özüversite rektörlüğüne bıldınlmiş ve vekâlet kütüphaneler müdürü A ¦ ı Be r km an bu ki hakkında temaslarda bulunmak üzere şehrimı/e gcuniştir I Dün üniversite rektörlüğünde Aziz Berkmaııın iştirakiyle bir toplantı yapıtmıştıı ^okuyucu- o/york/ belediyede KadıköyUnde yapılacak istimlâk KadıköyDnde Altıyolağzında kerestecilerin bulunduğu adanın istimlâki için menafii umumiye kararı Ankaradau belediyeye tebliğ olunmuştur Adanın istimlakine derhal başlanacak ve en kısa bir zamanda yıkıla- j çaktır Buradau geçen yol genişletilecek ve bulvar haline ifrağ olunacaktır Umumî afdan istifade edemiyenler Ycsılkoydc oturan Akil um inde bu kjrilmi-Jen ljkl mektubu aldık Aynen ne*rcvbyoruz: 1I/8/IIM0 ftunlıı nüshanızda (Bir vatandasın Adliye Vekâletinden ıil- i- baalıklı yazıyı okudum Bu, bir kaç, be? on degıl, büyUk bir kütlenin başlıca derdidir 926 da yapılan 933 de ilân edilen umumi aflarda her nedense bu zavallıların yaralarına merhem sürülmedi Bunlar, her afla giren canilerden daba mı canidirler? Bu itibarla ben, Acizane bir fikir yürüteceğim Hem derdim vatandaşlarımın dılcllerıne İştirak edeceğim Bu fikrimi evvelce kıymetli Millî Şefimiz, Cümhur-rrısımıx İsmet İnönü'ye de arzc-t-mislim » «?unmet veya ihlilisla mah -kûm mevkuf yahud mazıun bulunanlar; zimmetlerinde bulunan parayı devlet hazinesine ödedikleri takdirde yapılacak aldan istifade etsinler Ak» takdirde, hüsnü niyet sahibi değillerdir; cezalarını (eksinler Bu, hem devlet hazînesine binlerce Ura sokar, hem yann Icin buyuk \ idler saklıyan bir çok varlığı un altında, atıl olup silmekten kurtarır Erzincan felâ -ketzedelerinin imdadına kasan ve benzerleri içinde, yarm vatan lehine büyük davalar kazanamıya-caktnrtn olduğunu temin veya iddia edebilir miyİ2? Talebe paso* lan işi hal olundu İstanbul ünı verileninin talebi üzenne üniversite» talebesınm paso ışını halletmek üzere faaliyete geçilmiştir Bu hıanıadakı faaliyet netııt-k-nmek üzeredir öğrendiğimize göre talebe paso işi şu şekilde hal (olunmuştur Yüksek mekteb talebesine bir tek paso venlecek ve bu paso talebenin elindeki vesikadan ibaret olacaktır Talebe bu paso ile kara, deniz ve tramvay gibi vesaiti naküye-den istifade edecektir ETLÜL 1910 SABAHTAN SABAHA Türk-Rumen ticaret anlaşması imzalandı (¦a* tarafı 1 İnci tayfada) re İhracat rakamlanmır yekûnunu en a» M nairyon liraya balı* olar atını göreecğız Şimdiye kadar en ar 10 milyon liraya hile varmamış ulan ticaret hacmi bu auratle 2-4 misli im bu-lunacakUr Ba rakamlar lcinde en mühim mevkii alan kanm ihraç maddelerimizden olan mensuot sanayii ham maddskrraar Buna mukabil ithalat mıdde-ı herkesin de bildiği veçhile mayi mahrukattır î ma-Madiğimiz anlaşmalar bu mü- oiaraK ser piyasanın nonnal zamanlar avdet etliği takdirde dahi biribirine en tabii bb jekîlde bağlanmaları ve alışmaları imkânını hazırlamaktadır Serbest dövizle mübadelesi kabul, edilmiş olan maddeleı haricinde ks-j İsn maddeler eskisi gibi kilirlnfi sts- muhtelıt daimi Türk - Rumen ko -misyonu teşkili anlaşma esaslarından biridir Anlaşmanın ihtiva ettiği yeni e-sastarın muvaffakiyetli ve faydalı bir »cknde tatbikini temin edecek kararların ve talimatnamelerin bildirileceği tabiidir Bugünkü dünya şeraiti içinde Ucarl münasebetleri ni» artmasından daha tabiî bir sey olma yan iki memlekcün eşya mübadelesi bu anlatmalarla en tabiî seklini almış telakki olunabilir» Rumen anlaşması bir sene müddetle mer'iyette kalacaktır Anlaşma bir teşrinievvelden itibaren mer'iyc-te girecektir Haıran ayında Bükresde İmzalanan 12 milyon liralık ithali', ve ihracat mukavelesi gayet iyi bir suretle inkişaf e Un is olduğundan Rumenlerle daha geniş bir mukavele İmzalanman zarureti kendiliğini göatcrmisur Rumen heyeti dün mukavelenin imlasından sonra Bcsarabya va-purile KÖstenceye müteveccihen şehrimizden ayrılmıştır Taksim - Harbiye caddesi Taksim - Harbiye caddesinin asfaltlanması için sökülen me-cari borularının yenilenmesi işine devam olunmaktadır Yavaş giden bu inşaat işiyle dün vali vc belediye reisi bizzat meşgul olarak inşaatın süKatlendiril-mesini alâkadarlara bildirmiş -tir Şehrimizde verilecek konferanslar Eminönü Halkevinden: 1 — Buyuk Turk denizcili (Barbaros) için 27/9/1940 aksamı (Bu gece) saat (21) dc Evimiz salonunda bir toplantı yapılacaktır Bu toplantıda Kütüphane ve yayın şubemiz azalarından muharrir İskender Fah-reddin Sertcllı bir konferans verecek ve Evimiz tenuıl şubesi de (Has Bahçe) komedisini temsil edecektir Davetiyelerin burumuzdan alınması 2 — M hum mebusu sayın Hikmet Bayur 27/9/1340 cuma günü saat (18) de üniversite konferans salo -nunda ve 28/9/1940 cumartesi günü saat (15) de Beyoğlu İstiklal caddesi Şehir tiyatrosu komedi kısmında içtimai bir konferans verecektir Evimiz azalarının bu konferanslarda bulunmaları rica olunur KISA HABERLER -jf Vjh Fiyatları — Fiyat murakabe komisyonu dûn toplanarak yağ fiyatlarını yeniden tetkik etmiştir Komisyon yağlara yalnız kâr nis-betini tesbit etmektedir Suyükadanın İmarı — Büyük-adanın imar plânı hazırlanırken burada ıkümulâtdrle müteharrik ve kayışlarla çekilen hususi bir tramvay tipinin if!culmrsl düşünülmektedir f-\ Çocuğu konımak, karada, ılenizde havada Mırıl muda-! ıı- un sağlamlamaktır Çocuk l -ı , m Kurumu deli lea tur ıhilmelerini temin etmek olmuş- —h SPOR H— Fener Bahçe Türkiye birinciliğini neden kaybetti 22 eylülde lstanbulda lig maçlarının başlaması ve Fenerbahçe - Beşiktaş ¦'¦ ıiı-tııııı da )' - İlk haftaaına tesadüf etmesi iubarıle Fenerbahçe en kuvvetli rakibine iyi bir takım çıkarmayı dUaunurken aynı hafta 21 ve 22 oyaıl comartott ve pazar günleri An karada Kakijerıinn !-¦' v ı takını üe Türkiye ssmpi-yonası yapması F«oerbataçeyl ol • dukça roüakûl bir vazıyete tokmus ve binneticc har İki maçını d^ kay-betmiftiı Bizce Fener balı çenın bu müşkül vaziyete düaauainuı iki sebebi vardır 1 — Türkiye birUıdliği unvanı verilen vc biç bir fayda va nizama uy-jııv: ı bu müsabakanın alcUccle vs auiteaddld teehhıırlaroan sonra yapılmış olması 2 — Psnerbahçe kulübünün ayni tarthde iki musabaks yapmayı kabul etugl hnldc Ankara ya esas takımını götürmemiş olmasıdır Fenerbahoe tak mu geeaı sene lig m için da 18 va mitil kum o maçında da İt ki ceman 32 müsabaka yap -mbk suı-etile milli küme şampiyonla-1 fi unu kazaanuebr Eskişehir Demirspor takımı ise bVlgcinde bir kaç kulüb arasında İcra ettiği bc nûsabakazusdan sonra şampiyon olmuş ve bu defa da bes altı grup arasında elimüıation surc-tile yapılan müsabakada birinci rel-mistlr Bnacnalcyh yaptıkları müsabaka cdedı vc sekimde hiç bir nisbet ve münasebet ofanayan iki takıma yaptırılan müsabaka neticesinin Türkiye şampiyonu addedilmesi hiçbir zaman doğru olnuyacagı gibi bunun evvelce kulüblere ve bölgelere tebellüğ edilmemiş olması da bugün İçin bu mil-sabuka neticesine bir kıymet vermemektedir Gurup şampiyonlarının Türkiye birinciliği mevzuu barrotursa esasen adedi aaarageçnalyan bu takımların da milli küme müsabakalarına ithali suretfle taayyün etfecak birincinin Türkiye şampiyona adde -dilmeni çak masaküııdûr Filhakika bu esaslara uygun olarak yapılacak satışlarda peşin tediye imkanları elde edilmiştir Bilhassa Turk | ihracatçılarını çok alakadar eden bv nokta iki memleket arasındaki tica- Kaldı ki müsabakanın yapdıs sekline göre bu ilin sırt F-sklsehlr takımına kazandırılma*! gayelini İstihdaf edildiği dc varidi hatır olabilir ' Feperbahce kulübünün bu ijdekı idari aaŞaasaŞ gelince; Senelerdenberı istanbul futbol a-janlıgına daima milli küme haricinde kalan kuhib İdarecilerinden birisinin getirlhnis obnası ve ara sırs Fenerbahçe, Calatasamy Beşiktaş ku-lublemvien geUrllen arkadaşların bu vazifede uzun müddet kalamayıs-1 lan sırf bu kulüblerın herhangi bir mağduriyete düjUrUlmcmesi gayesine istınad etmekte İdi Halen futbol ajanı olan Fenerbah- j çemn ucinci reisi evvelce ilan edılmuj olduğu lig maçlarını teahhur edememek zaruret karj'iımla kulübünün bu akıbetini hazrrUmi] bulunmaktadır Ancak Fenerbahçe bu variyet knr-SiMnda Anka raya eıas takımını göndererek burada B tıkıımlc muıaba-Icsyb ujUrak adcbllırkaıı bunu yap- Syni vadyeue tayın eı teşkilatının gere): k nln böyle bir hat ya şimdiden lcmc;j ı cdcı evi gibi Pencereden girip kapıyı açmışlar, kadınlı erkekli eğlenmişler! Teodora Umındeki İki kız tanıdıkları Lûlll ve Avadis adındnki iki genç erkekle rahat lahat eğlenmek İçin aat 9 da hep birlikte • ıvardakı boj bir eve gıtmislervvc Anna onlara: — Burası benim dayımın evidir Akrabamdırlar Bu gece de evde yoklar gabba Haydi uı beni pencereye çıkarm da içeri girip »ize kapıyı açayım Demi» vc söylediği gibi yapü-ınısUr Bır»z sonra evin salonunda baıbaşa yiyip içmete ve eğlenceye rtalmiilar butun gece Geç vakit evden çıkarlarken Anna oteyı beriyi karıştırmağa ve ni degıjtırdigi iskarpinler bir gün dikkat, celbede re k polis tarafından yakalanmışlardır Meğer Annaıun babasının evi gibi pencereden girerek kapısını açıp m ıı 'f - davet eltigl ve sabahlara kadar içinde eğlendikleri ev bir müddettir evlerinden uzaklaşan Davıd BaUl'ilc kızı Rascle aiddir Anna ile de tüç alakalan yoktur Hâdiseden bir kaç gun sonra evlerine dönen Ra^Ue David vaziyetten polisi haberdar etmişler vc tahkikat biraz genişletilince hakikat meydana çıkmış vc bu eğlence du' yakalanmışlardır Dün muhakemede Teodoro ve ınııı habersiz vc ayakkabı ınunun 492 mi bendine m isledi ı tetkik ve üzere başka GorpİS ismindeki boyacıyı Ticarette Haraintü (Oaj taralı 1 Irel saffsVa» ğa lüzum gördüırüzse, gömlek, çorab mendil gibi bazı eşyanın İki misunc fırladığını gör-müesünüzdür Hele kravatlar!, İki liralık kravat 650 kuruştur Ben buna her gün vitrinini gözden geçirmiye mecbur okluğum dükkânlarda sah id oluyorum , Şöyle bir fıkra vardır: Vaktiyle uşağın biri hemşehrisine rastlamış ve ılıştığı yerden az para aldığını anlatarak derd yanmış Öteki: — Ulen, demiş, ben de bir mecid ahyom emme, yüz kuruş da hamıntüsü var Geçinip gidi-yom Kesem dolu Daha hamıntünün ne olduğu • nu bilmiyen safdil uşağa alış veriş hesabı verirken efendiye biraz fazla gösterip oradan para arttırmak icab ettiğini anlatmış Uşak, hemşehrisinin dediğml yaparak, her aybaşı bir aylık hesab puslasını komşunun okuma yazma bilen delikanlısına yazdırırken yekûna 100 kuruş ilâve ettirir ve bunun da hamuttu olduğunu kaydettirirmış Efendi bu ayda yüz kuruş ha-mintüye ses çıkarmamış ve u-şak bir hayli para sahibi olmuş Ancak bir gün gene hemşehrisine rastlayıp da yaptığını anlatınca öteki açıkgöz: — Tüh, ne diyon ülenT Ha» mintü yazılı mı? Onu hesabın içine kaynatacaksın Diyerek hesab puslasında görülen maddelerin her birine hea on kuruş zam yapmak ve yekûnu böylece kabartmak lâzım geldiğini söylerniş Uşak o ay hesab puslasını böyle hazırlat -mış, takdim etmiş; efendi hesabı sonuna kadar gözden geçi -rince: — Hani bunun hamintüsü? Diye sormuş Uşak yıbşarak: — Hamintüytt artuk hesabın içine kaynatyom efendim Deyince efendi, uşağın artık gözü anıldığına kanaat getirerek hesabını kesmiş • • a Tuhafiyecilerin hamintüsü de hesabın içinde kaynatıUyor: Yavaş yavaş, sindire sindire yapılan zamlar, üç beş ay içinde fiyatları iki maline çıkarmıştır Durmadan, dinlenmeden artarsa gelecek sene bir gömleği, bir elbise fiyatına alacağız, demektir Vitrinlerde 150 - 200 kurusa gördüğümüz çoraplar, 6 - 7 liraya bulduğumuz gömlekler lüks cinsinden değil, ortadan a-şağı şeylerdir Bunların zaruri ihtiyaçlardan olmadığını sana -rak kontrolsüz bırakmak yanlıştır; gömleksiz ve çorapsız ge-zemeyiz ya! Behçet SAFA | Radyo Programı | 27/9/940 CUMA 7J0 Program ve memleket saat ayarı 735 Müzik: Plâklarla hafif musiki 800 Ajans haberleri 810 Ev kadını — Yemek listesi 820/830 Hafif musiki programının devamı 1220 Trogram ve memleket saat ayarı 1325 Müzik: Kadınlar küme heyeti 1230 Ajans haberleri 1305 Muzık: K-dınlar küme heyeti programının devamı 1320/1400 Muzık: Senfonik program (Pl) 1800 Program ve memleket saat ayan 1805 Müzik: Hartf melodüer (PL) 1830 Müzik: Halk havaları 1850 Müzik: Radyo *Swing Tru su (t özgür ve Atej Böcekleri) AJı (Bibboğratı) ] uıl heyeti 2000 MI 2030 Konuşma 2050 Muzık: Fasıl 2115 Konuşma (İktısad saati) 1 2130 Radyo gazetesi 2145 Radyo salon orkestrası (Viyolonist Ncclb Askın idaresinde) 2230 Memleket saat ayarı Ajans Haberleri; Ziraat Esham • Tahvilat, Kambiyo - Nukut Borsası (Fiyat) 22t5 Radyo ralon orkestrası programının «levamı 3300 Dans müziği (Pl) 2325'2330 Yarınki program va kapanış 2575 28 EYLÜL 1940 Cumartesi Üçüncü Yıl - No 867 9 Her yerde 5 kuruş GÜNLÜK SİYASÎ HALK GAZETESİ Her yerde 5 kuruş Emin Belli Jübilesi Bu aksam Şehir Tiyatrosu Komedi kısmında saat 21 de zengin program: Kon^ervatuvar heyeti, Münir Nu-reddiD ve Şehir Tiyatronu san atkJr- ları Numaralı yerler: 200 130 100 duhuliye 76 kuruı iMnü) vesaiti lemın edilmiştir Sovyetler politikası AVnyel hııkfımeli hu nkıHı ve mtiystlı pobtikıifliuda bu glııı erkan m\avc tinde âdeta hır hsltem rolün u oynmyaatk bîr mevki almağa rmmsnddir J Yazan Hüseyin Cahld YAI^'IN eütün dünyanın az çok telâaş içimle bulunduğu bir sırada büyük devletler arasında Rusyanın siyasetindeki sükûn ve ciddiyet pek goıe çarpacak bir tezad teşkil ediyor Rusyanın cihan efkârı umumi-yeninde hasıl ettiği tesir maksad ve gayesini sarih surette tesbit etmiş, takib edeceği usulleri kararlaştırmış bir devlet hissidir Hu siyasetin en çok dikkati celbeden noktası açıklığı ve sulh pcrverlığidir Moskova lüzumsuz lâkırdıyı sevnıiyor Çok uyanık bir râsıd | gibi cihan hâdiselerim dikkatle seyrediyor ve arada sırada icab ettikçe ağzını açarak yalnız lüzumlu olan kelimeleri kısaca ve gayet objektif bir surette söylüyor, sonra susuyor Meselâ Almanya Ue İtalya orta Avrupada çok muvakkat brr zaman için elde ettikleri nüfuzdan istifade e-derek sanki kafi kararlar almak dakikası hülûl etmiş gibi sanki bugün vazolunacak nizam, yann harb İngilizlerin galebe-siyle neticelendiği zaman yıkı-hjı gitmiyecek imiş gibi Tuna meselesini bildikleri tarzda halle kalkıyorlar ve Tuna sahille -rinde yer almış oton Sovyetler Birliğim unutuyorlar, değil mi? Moskovadan derhal bir telgraf bize Rusyanın bu mesele hakkında Şerlinden izahat İstediğini bildiriyor Moskova, Berlin ile dosttur Bertin ile mütekabil bazı taahhüdlere girişmiştir Moskova bunlara sadıktır Berlin Ue dostluk münasebet -''-t hm idame etmek ister Çünkü soz vermiştir Fakat muayyen hududlar dahilinde, muayyen şartlara göre kararlaştırılmış bu dostluk münasebetlerinin mevcudiyeti Berlinin Moskovaya karşı hasis, ihmalkâr ve şeklen bile olsa mütecaviz bir hattı hareket takib edebilmesine zerre kadar müsaade göstermez Moskova bu dürüst hattı hareketini her vesile ile izbar etmekten geri kalmamaktadır Hariciye Vekilimiz Saraçoğlu -nu düşürmek için Almanların geçen aylarda ne çirkin ve ne hatalı tahriklere kalktıkları hatırlardadır Bu şantaj politikası Berimin beklediği neticenin tamamen aksini tevüd ederek a-kim kaldı Fakat Saraçoğlunun, daha doğrusu bütün Türk milletinin takib ettiği harici siyaseti değiştirmek İçin entrika yapanlar nevmid olmadılar A-rada sırada, ötede beride gizb gizli çalmmakta devam ettiler Fakat bu defa kendi emellerini Sovyetlere atfettiler ve Sovyet Hariciye Kornişe rlrğin in, Saraçoğlunun çekilmesini Türki-yoden La leb etmiş olduğuna dair gazetelere bazı havadisler yazdırdılar Tass Ajansı vakit kaybetmeden bu yalancı havadisin derhal kofunu kanadını kenti Böyle bü* şeyin aslı ve esası olmadığım ilân etti Sovyet hukfimeti bu akıllı ve ihtiyatlı poUtıkaanda bu gün cihan siyasetindi- âdeta bir hakem rolünü oynayacak bir mevki almağa namzeddir Harb ne bitiyor, nede olduğu yerde mahsur kalacak gibi görünüyor Hıiıryin Cahld YAU;iN [Senu S Uncu Mhlrede] Al ma nya italya ve Japonya arasında as kerî ittifak Büyük Türk Denizcisi Dün Berlinde imzalandı Barbarosu dün andık Preveze Harbinin 402 inci yıl dönümü dün merasimle kutlandı Yeni pakt bilhassa Vali Dr Lûtfi Kırdar çok güzel bir hitabede bulundu Amerikanın aley- | hinde tefsir ediliyor; Alman fh-vlet Reisi M Ilitler Berlin, 27 (aa) - Alman radyoları, İtalyan, Japon, Amerikan, Fransız, Yugoslav, Danimarka, Norveç, Hollanda, Belçika ve Slovakya radyoları ile birlikte çalışarak Berlinde başvekâ let binasının büyük salonunda imzalanan Almanya, İtalya ve Japonya arasındaki ekonomik, siyasi ve askeri mahiyette üç taraflı ittifak paktmın akdi merasimini ııe*;rvtfmi*tir ISonu 3 ılncD tahifedel ^ Avrupada harb ^ 98Alman tayyaresi düştü Yeni tip kuvvetli İngiliz tayyareleri Londra, 27 (aa) 1— Bugün 98 Alman tayyaresinin düşürüldüğü resmen bildirilmektedir Yeni tip İngiliz tayyareleri Londra 27 (aa) — Tayyare imn-lât nazın Lord Beaverbrook bir Uyyare fabrikası müdirine su telgrafı «ekmiştir: Defıant tipindeki tıyyareleıdcn fosla miktarda vermenizi rica ederim Bu avedann İmalatını £azkıh;-tırmak ve teslimatını tesri etmek vazıfemt,ı size tevdi ediyorum Azami randıman almak için her kaynağı (Sonu 3 üncU tayfada) *************** Dahiliye Vekilimiz Tekirdağında Tekirdağ, 27 (aa) — DahUiye Vekiri Faik Üztrak dün Çorlu ve Muratlıya uğrayarak Tekirda-ğına gelmiş ve şehrin medhalin-de vilâyet ve parti erkâniyie halk tarafından karşılanmıştır Vekil refakatlerinde bulunan mebuslarımızdan Cemil Uyba-dın, Ekrem Pekel ve Nazmi Trak İle beraber doğruca' belediyeye inmişler ve şehrin muhtelif işleri hakkında alâkadarlardan izahat almL^lardır Faik Oztrak, bugün Tckırda-ğındaki tedlıiklcrine devam c-decek ve Malkaraya gidecektir **$****â**â*0*M*â Hikmet Bayurun çok mühim bir konferansı Eski Maarif Vekili, bugünkü harb muvacehesinde İstanbul halkının şuurlu ve müsbet faaliyetini tebarüz ettirdi ve izahlarda bulundu Eski Maarif Vekili Hikmet Bayur dün aksam saat 18 de Üniversite konferans salonunda "ahvali harbiye ve dünya buhranı tk Türk vatandaşının İçtimai vaziyeti, mevzulu bir konferans vermiştir Kalabalık bir halk ve gençlik kütlesi tarafından hararetle alkışlanan bu konferansında Hikmet Bayur ezcümle dernistir ki r (Sonu 3 üncü savlada) Eski Şark Demiryolları Kumpanyasından istenen tazminat Davacıları 12,000 kişiyi geçen bu muhakemeye dün başlandı (^Afrikada harb J Bakardaki harekât 3u hususta resmi bir tebliğ neşredildi Londra 27 (aa) — Gazeteler, hür Fransız kuvvetleri u-mumî karargâhının Dakar ha-1 rekâtı hakkında bir tebbğinij neşrediyorlar Bu tebliğde ezcümle şöyle denilmektedir: "Dakar harekâtı hiçbir zaman muharebeve müncer olacak askeri ve bahrî bir icraat olarak tasarlanma mıştrr Bu harekâta başka bir plânda ve başka bir fikirle tevesfül edilmiştir de Gaulle, ahalinin büyük bir eksenyetiüin hür Fransa davasına iltihaka azmetmiş olduğunu -ılıyordu Fakat bir ISonu 3 UncU ünitede] Harb—* Vaziyeti Akdeniz açık mı, kapalı mı? YAZAN: Hikmet İlgaz Akdeniz açıktır Açıksa ticaret seyrüseferi ne için Ümdîbıırnu yoluna alındı Kapalı ise bazı İngiliz harb gemilerinin, ticaret vapurlarının Şarktan garbe geçmesi nasıl kabil oluyor? Bu denizdeki coğrafî vazıyeti tedkik edersek bu suallere ayn ayrı cevab vermemiz kabil olabilir Sicilya adası Akdenizin or tasında oklukça dar bir boğum noktası hasıl eder Fakat bu daralma karşıdan karşıya topla müessir olacak kn- Boğazın genişliği takriben yetmiş beş ini) kadaırdır (le- ye vekalcüerme mut caatlarda bulurunu L ı tetkik ve tahkik edil muamele ikmal edilin mu 3 uncu uhı ada) Vaı ttarbssna atajİMrVesj- Türk öN;nJzcUİğmm-«l büyük zaferlerinden biri olan Preveze deniz harbinin 402 inci yıfdonil-mü dün Beşlktaşta bu şanlı harbin büyük kahramanı Barbaro-sun türbesi önünde heyecanla kutlanmıştır Bu büyük mera -sim gününde ayni zamanda Beşik taş ta Abbasağa parkın m ve Beşiktaş kaymakamlık binasının resmi kiişadı yapılmıştır Bıırlraros ilıtifaii Barbaros ihtifaline saat tanı 10 da Barbaros uu buamn Önün de başlanmıştır Bu merasimde vali ve belediye reisi doktor Lûtfı Kırdar, İstanbul kumandanı (Sonu t nel aahlfede) Dünkü ıınr-ıınl'M diğer bir intiba FRANSA sabaktan İngiltereye karşı harbedemez! SABAHA İnişli/ — Dosta düşmanlık, hazırım? Fransa ile İngiltere atasında üç im aı: ayoan, yani Fransanın düşmanlarına teslim olmasından beri dostluk yoktur Artık bu iki müttefik birbirine karsı tamamiyle lâ-kayd ıkı yabancı hahnde idi Fakat Üç dört gun evvel bu Iskaydı düşmanlığa çevrildi İki sabık müttefik bu defa birbirlerine ingiltere bu harbi kazanmak İçin hiç bir tedbirde kusur etmek niyetinde ıleğildir Fransanın silâhlarını ve mernlek'-tını ıln-ınmı dostluk lıa Kuıuı da düşmanlarına teslim etmesine (Sonu 2 ncı »* hilede! Maden taknisyen mektebi Ankara, 27 (Hususî) — Zon-guldakta maden teknisıyeni yetiştirmek üzere bir (Maden Tek-nisiyen Mektebi) açılacaktır Tahsil müddeti 3 sene nazarî, bir seue amelî olmak üzere mektep leyli ve meccani olacaktır İktısad Vekili Samsunda Samsun, 27 (aa) — İktLsad Vekilimiz Hüsnü Çakır şehrimi- j ze gelmiş ve muhtelif zivaretlcr-dc bulunmuştur Izmirden kalkan vapurlarda izdiham Irmiıden dönüş seferlerini yapan vapurlarda büyük bir tehacüm vukua gelmekte olduğunu yazmıştık Bir kaç gün evvel la-tanbala gelen İzmir vapuru, Izmirden hareketten evvel liman • da bazı hâdiseler olduğu haber alınrmtır Vapura fazla yolcu bindiği için lipuı limon reisliği vapu -ruu hareketine müsaade clrne-mi^ ve müteaddid polisler ge-tırtUmek sureliyle vapurdaki fazla yolcular çıkartılmış ve gemide bulunan yolcular sayılarak iki saat taahhürle geminin hareektine müsaade edilmiştir izmir vapurundan çıkarılan fazla yolcular limanda bulunan Kades vapuruna yerleştirilmiş ve geceyi vapurda geçirmişlerdir Bu yolcuları getiren Kadeş vapuru dün akşam limanımıza gelmiştir İstanbul liman reisliği vapuru kontrol etmiş ve yolcu adedini normal bulmuştur Gemide 280 yolcu mcvrııd olup za gore Denizyolları yoıcu u tlıhamı sona erine iye kadar Kadeş vapuru üçüncü vapur ola rak her hafta İzmir - fstanbu anısında seferlerine devam ede çektir SAYFA YENİ HAHAM 28 KYUÎI 1946) No 161 Yıızan: Haini hAUAVCI KEL ALiÇONUN^ ***SOH GÜREŞLERİ" — Pekâlâ — K, bilmediğin püresi nasıl yaııarnın? — Yanar un — Yağ gurofi zor bir pire*,, tir y-rnerler seni pehlivan M — Ohıın Deyince paşa: — Peki (lemis Ve Keçeliyi Sultan Azize soy Iraıt? padişah merak etmiş Kr-eebyı Fıuıumna kabul buyurmuş Sultan Azız Keçelinin Vücudu na b\ ılmıs O da Halil paşa gibi auallırıli' L—İunmuş Fsknf -Keçeli padı^ha: Prdisahım ne biçim güreş olur»» olftun tutarım llenıı* Sultan Azız di- Halil Bttunr emir vermiş, işle btr evru ı •'lanı'ı^ından sonra Keçe! IL'i Hüseyin bağında (*İıbimııı kı«kül karaılaalık Dmf Kiuı hır adam geldi Doğ-rn : jiâ*ıtdmı Meydandan çi-luuıtn-ık git değildi Sal gibi ksr ad ¦iıiılı Ouuu yağ güıotji amhrsdiK'tu bilmiyordum Nıhaver soyunmak iradesi geklı FakAt Kcrrlının J( ıs beti yokmuş Karakucak güreş tırtıl» var BenJ t finin ederini, Keçelinin ayağın, bir kisbet uydurama -dik Kıt irimizin Kısb-tı ayağına olmadı, kfa-kamıııı ıı kısbeti bil» kakalan na utuıdcğu halde boydan kısa geldi Utdtaı imcinin kısbctıııin pa-çaİHtı I 'içlinin dür kapakla -man tblunde kaldı Nıh -,ı ; Suttan Azız KeçeUnın kendi pırıltı ile giireameaıne e-mıı venh Yağlanıp meydana çıktık Aman Allah ne kavi adam Ne-1 rv ı ¦¦ ¦ tutsam beni savurup del ediyordu Halbuki, ben kârb idûn Çilıı-kü onun ayağında keçi kılından yapılmış bir pirvıilı vardı Yağ tntuıadiKi için istediğim yerden tutabilir vt- istediğimi yapabı-, tir-1 ¦ı lJıkin hu, mümkün değildi B-iı kilidimi kvakucak o-yuıüarıua kaıtırmamağa çalışıyordum Maazallah yağb olnıa-aap kın olırtu ¦ ots^ydinı, btr el-•V be-nı tutup yere vuracaktı hetTSrt versin yağlı vücudum-1 ıhu ı»tedıği gibi kuvvetle tutamıyordu Sıyrılıp kıırtulabıli -yontum Ben Karakucak güreşinin o-yunlannı bilirim Hoş sen de bllu-sın ya! Ham onların deve yularları, çoban tekneleri, kol baskıları, tilki sıyrılmaları vardır Bu o-yunlardan birine düşmüş olsam yu/Jt yüz gıderdün Hep bu, oyunları kolluyordum Sonra da çaprazdan korku -yordum Hasmım çok aalb ve kavı olduğu için çaprazına girer sem kurtulamazdım Soluksuz in ' aıjağı beni yere vururdu Keçnli, bir keresinde çalıma getirt;» beni çoban teknesine almak ı*tedi Bu oyununu »ıraşek •süratiyle yapmak istedi Bereket versin vücudumun yağına, derhal sıyrıldım 11 hu adamla tam beş altı saat padişahın huzurunda bo- ğuştum Bir kere dahi olsun altıma alamadım O da beni alamadı Bütün güreşi ayakta yaptık Neticede padişah bizi ayırdı (Arkan var) Çakı ile arkadaşını yaralamış a^^^^m YATILI - YATISIZ - KIZ - ERKEK ¦¦ HAYRİYE LİSEL Harachan,-hanın da Horhor !addeKİnı)r Telefon: 2GT30 ana - ilk - orta - l ı s ERİ Eakl ve »eni Yabancı dillere ilk mi m Talebe mklebın le vardır 940/311: Eaas Biga Aıhye Mukuk HSklmlflin- den: Dimetoka nahiyesinden Şııkrü kı- dı|ı Bitil lan yakalan alınmıştır Otelde Ölü bulunan İtalyan Briçti otelinde bir Italyanm ölü Olarak bulunduğunu yazmıştık Dun cescd muayene edltmiı ve defnine ruhsat verilmiştir ılünen lebligat icranı ıcm muhakemesi 22/10/1940 salı guml saat 11 e talik edilmiştir Muayyen gliııde muddeaaleyh Hil-minın bizzat mahkemeye gelmesi veya bir vekil göndermesi, ak») takdirde gıyabında muhakemeye devam • kıım thlıK makamına kaim ol- Kapalı zarf usulile eksiltme ilânı Yozgat nafia müdürlüğünden B — Mukavele projesi C — Nafıa i&leri genel şartnameni D — Fenni VC hususi jarbıaıneler E — Ke-ı metraj, proje ı ı ¦ -] Yozgat daimi enıumrnindr bu evrak ve şartnameleri görebilirler :i — Eksiltme 14/10/940 pazartesi günü saat 14 de Yozgat daimi encümeninde yapılacaktır 4 — Eksiltmeye girebilmek için isteklilerin «2155 lira 95 kuru» muvakkat teminat vermeleri ve bundan başka aşağıdaki vesaiki haiz bu- Aecek mektupların nihayet 3 ınadde- lası ve dış zarfın mühür mumu ile iyice ıbul edilme/ Depolarımızda her nevi ¦assssssssssssssa' Oyun Kâğıtları Mevcuttur TOPTAN ve PERAKENDE |satış yapılır Fiyatlarımızda hiçbir tark yoktur UMUMÎ SATIŞ YERİ Kızılay Han No 20mmm^m ımbul Sıhhî Müesseseler Arttırma ve Eksiltme Komisyonundan: Leyli Tıb Talebe Yurdunun ali 400 rofu S0O çeki kctilmc-miı gürgen ııu ile azı 18 000 çoğu 20000 kilo mangal komurU acık eksiltmeye ı muştur Eksiltme 30/9/1940 pazartesi günU lOBt 15 de Cağaloğlunda Sıhhat lc*nal Muavenet Mudnrluğü binasında kurulu komisyonda yapı lacak- Fiyat: Odunun çekisi 4 a M teminat 225 bradır i İstekliler 1940 yıb Ticaret vesikalar ve bu işe yeter rr m de birbktc belli gun ve si ıgal kömürünün kilosu bee Körü- Av verffileri müdürlüğünden 940 ları- Teknik Okulu müdürlüğünden: lis kısmı giriş imtihanları 1 teşrinievvel 910 Kaytd olunanların karnelerde o gun saa 1 _ Muhe lacakü mektebde hazır bulunmaları 2 — Fen memuru kısmı gırls imtihanları guııU ayrıca ilan olunur 3 — Tedrisata 21 Teşrinievvel 940 pazartesi günü başlanacağı Ütn olunur (8997) 1 Büyükdere : Tümen Satın Alma Komisyonu Reisliğinden Aaker ihtiyacı için muhtelif yerlere trsllrr edilmek üzere aşağıda cin», mikdnr ve tahmin edilen bedelleri yazılı muhtelit erzak yine aşağıda yazılı tarih, gün vc t a alici do kapalı zarf usulile eksütmeye konulmuştur Ek-alltme muameleleri Büyükdere iskeleıi karşısındaki Askeri ambarda bulunacak olan Turnen satınnlma komisyonunda yapılacaktır Inlekltlerin şeraiti anlamak üzere hergun ve eksiltmeye iştirak için de aşağıda yazılı gün vc saatlerde alınacak erzak miktarına ve tahmin edilen lıyata göre tutarı olan teminat akçeler ile birlikte komıayona mürucoaüarı ve teklif mektuplnrını kanılı zarflar itinde ekşilime saatinden bir -^aat evveline kadar makbuz ıkİnlinde vermeleri Itlzumı ilin olunu Erzakın cinai Kilo Muhamen Teminat akctml Ekalllme tutan larlh ve ailnu Kuru Mgaıı souoo 1000 225 7/10/940 pazartesi ıs t » 80000 4800 300 7/10/040 s 15 Pirine 25 000 8750 65625 7/10/940 »5 Pirinç 25000 8750 65625 7/10/940 s 15 Pirinç 30 000 10500 78750 7/10/940 s 15 Nohut 70000 10500 78750 7/10/940 s 16 Nohut 75000 11250 84375 7/10/940 16 Mercimek 25000 5000 375 7/10/940 s 16 Mercimek 19000 3800 285 7/10/940 16 Kuru fasulye 65000 16250 121875 7/10/940 s 17 Kuıu fa%ulye 60000 15000 1125 7/10/940 17 Kuru fasulye 95000 23750 178125 7/10/940 17 Patates 60000 4200 315 6/10/940 Sah 15 Patates 60000 4200 315 8/10/940 Sah 15 Patates ıoooon 7500 56250 8/1D/94C s 15 Şehriye 25000 6000 450 8/10/940 » 16 Şehriye 18000 4320 323 8/10/940 16 Makarna 50000 12000 900 8/10/940 16 Makarna 38 000 8720 654 8/10/940 w 16 Kuru üzüm 40000 10000 750 8/10/940 17 Kuru üzüm 33000 8250 01875 8/10/940 s 17 Sade yağı 40000 52000 3850 8/10/940 s 17 Sade yngı 30000 39000 2925 8/10/940 s 17 Sade yaiı 30000 39000 2925 R/10/940 • 17 Zeybn yağı 25 000 14500 108750 8/10/940 » 17 19000 11020 82650 8/10/940 17 Yüksek Öğretmen Okuluna Talebe Kabul Şartları Na ıirOıhanınd 11 Eylıilde leri yapılır Kabul imtihanı l: lümat istlyenler okula muraıı 6 kuru-tluk pul göndermeleri la İstanbul üniversitesi A E P komisyonundan: İzmir İskân Müdürlüğünden Yüksek Ziraat Enstitüsü Rektörlüğünden : del Ue muvakkat teminatı asamda yazılı aort kaıem muıueııı sın 12/10/1940 cumartesi Bunu saat 11 de Rektörlük binası sekkil Komisyon tarafından ihalesi kapak zarf usulile yapıla 2 — Eksiltmeye girmek istiycnlcrin muvakkat teminat v tuplartle kanunun tayin ettiği vesaikle ihaleden bir saat e\ komisyon reisliğine vermeleıi 3 — Kumaş numunelerini görmek ve daha fazla izahat v* nl almak istiyeıderin enstitü daire müdürlüğüne müracaatları «6139 -9230 Cinsi Mlkdarı Fiyatı Tutan Erkek elbiselik 650 7600 kumaş I20O m Pal t oluk kumaa 345 m 750 258750 Tayyör » 80 m 725 580 Manto _ 25 m "M 16250 ' — Fakat ¦ n, a gun! Bir defa baıi'iı penıereden vıkaı da bak, diyordu Vakıa mutfakları tıkar iken mumu ¦Dndürnefı unubnuj idim Lakin aarho; Lenfin mutfak penceresinden harice belli bel buz -ut ette akseden Diumut gayet hahf uyalım görecek derecede keskin naıara malık oldu-' (unu ıulık cUnelıyım Ben arlık bıhçe kapuını açnns İdim Sokan-* çıkmak ıçm bir adım; atmak kafi İdi Sarhoş (Bınker) karısının nıııınaııealına lagnıeıı a«agı ¦unege sâllUfli bili- herif asaftı inin-eeye k»d_ı ben caddeye sıkabilirdim Bahçe kapuaaın bir kÖ|«aine sokuldum Kİ mı peıceredeıı basını uıadıp agafı Itakaıı Rmken soıeUıyerdum Bu aanada bir kadm, şüphesiz Madam (Sataş; peseeraye yaklaıb, sarhoş Baatfl — Daha burada nr oturuTonueı' TSyrrek kotandatl t«kU içeri aldı UM"1'U r»«jC»«eTt de kanadı Betam 4bV b*ç t;j nh/uı katnucnurtı Ka* y at*1-" --'t ¦ OıUhk vıne nyor ı Caddeni ıptıgım v nlhı ikil önüme hane çıktı Burası aarho; gibi ayyaşların sabahladıktan ınsy -hanelerden veyahud sabahleyin erken den açılan gazinolardan biri idi Gazinonun camları buzlu olduğundan içerisini görmek kabil değil idi Kapının kı larabndak camlardan birinin üzerinde (Bbabano) kelimesi gelıyuı ıdı Bu vakitte *kakta birine tesadüf cunek ihtimali de pek az olduğundan aazınocudan sormak daha muvafık idi Ev sahibi Mosyu (Yu-han hıümmet) İn hanesine pek yakın ıdı Uıuıı uza-dıya du»unınegc hacet yok Kemen kapıyı açUm, içeri , ı ı" Meydanda klmtcleı yuktu et rafıma Mr göz gezdirdim Kapının •ol tarafındaki kanapeıajı Uza -ime bir herifin boylu buyuna uza-naıak yattıgau gördüm Kendi kendime — Oalıba gıuunocu bu- •aatte ıııüf- u-rj vur uduna intizar et"eıtlgtndcn DENİZ LIVAZIM SIIM ALMA KOMİSYONU İLİNUH | Marmaı-a I -ı HnJrj Satmalms Komkynnıırrdsn: Tahmini fiyat Tutarı Cinsi Kilosu Kuru| tn Lira Kıa Motorin 200 000 13 00 20000 00 I Ksbn benzin 25000 36 80 12 480 00 Gaz 15000 22 71 3406 90 1 — 2O/9/I940 gUnhnde yaprlaeak pazarlığında ta»ö, çıkmıyan likanda etaf ve mıkdarı yazılı uç kalem yakacak maddeleri yeniden pazaa-7' lıkla »aUn abnaeakür f 2 — Pazarlığı 30 eylül 1940 pazartesi sunu -ast 14 de temıltr Teraa ne kapiMiulaki komisyon binaaında yapılaeakUr 3 — I«bu maddeler Ur veya ayrı ayrı talihlere ıhan* —uı«aw*jm/r | den tcmirtallan ihaleyi müteakıb takarrür edeask badeli Üzerinden % 15 nishetlndc derhal alınacaktır 4 — İsteklilerin bu İsle alakadar oklukları** datr ttcarcl vesıkulanast birlikte muayyen gtln ve saatte komisyon baıkaafığına müracaallajı • ¦ı,v- • • a 3 Aded ManyaUılu masa telefonu 48 » Battaniye 10 Çilt Basketbol ayakkabısı 12 GUret ayakkabısı 1 Aded Polanya' 1 Rende 1 Macun -•*-«*-¦ ¦ ¦ 2 Kemr 2 Testere 1 Bıçkı 1 * I skarpetu 1 El mokksbı ve hjlan 1 Tutkal tavası 1 s Tutkal fırçası I » Çekiç 1 » Kerpeten 1 s Gönye 1 Tesviye nıhu 1 Şakul 1 » Tnhta mezura 1 Tonıevida 1 Tahta toryti-U 1 Bıleyi U-ı 1 » Terrere bik-me eğeri 3 "Balta 3 * Kazma 5 » Kürek Yukarıda cins ve miktarı yazık matem enin har Mr kalemi ayn ayn 2 1 Te%rın 1940 «ışamba günü saat 16 dan kabaren pazarlıkln attnaeak ttr İsteklilerin tr Ih gim vc saatte Kasmpasada balımıo koralr-oru müracaatları (9171) Ue gözlerini ugujturdugıı hald —Buyurunuz mösyö, buyı dedi Ben: — Hayır oturacak de&llım sorup gideceğim dedim G Bir -ay a/ınoCU geçU Ben; — Attedembıız Ben sizin anladık-larınızdan değilim, l'vlııi soracağım zatın ıırn'u duyar duymaz rauleber bu: adanı olduğıanu anbyacaksınız Dedlaı - Kınu socacaksıi)? — Mı n tYuk Bıaımıacr) ın tMtd (6onu var) Devlet Demiryolları İlânları Muhammen bedeli (2400) lira olan 3 lık 4000 kilo kussun levha •! 1 --,1 Gar binası dahi- ile satın ah nacaktır, mvakkat teminat ve kaao-saatine kadar komisyona İ olarak dağıhmıaVtadır (88171 İnhisarlar U Müdürlüğünden; I — İdaremizin Ankua Başmüdürlüğüne bağlı Çoğul tuzlamda 1009 M 3 tuzlu su ırtıap kabiliyetim haiz olacak 4 terinim hıvuzunaaı inşası için yerilen fiyat haddi layık anmlme*ıcinden yeniden kapalı zarf usulile ek ditmeye konmuştur II — Bu inşaatın muhammen bedeli 3111564 liradır III — Eksiltme evrakı Ankarada İnhisarlar basznuduıkıgunde ra Istanbulda merkez binasında Tuz Fen sübeğinden 160 kuruş bedel mukabilinde tedarik olunabihr IV — Eksiltme 30/1X/I940 pazartesi günü saat 16 da Ankarada Inhi-sarlar ba müdürlüğü binasında mUtaackkıl komisyonda yapzlaraktu V — İsteklilerin teklif evrakını havı zarfa, şimdiye kadar beton havuz ı;knie meşgul olduklarını goteıen veııkalanm da koymaları kah eder VT — •Muvakkat teminat miktarı % 75 hasebde 2334 liradır Teminat ıcüı milli bankalardan alınacak mektup İle borsa rayiç fiyatlarından % 15 nokaanıle milli eaham kabul ediür VII — Tek Uf mektuplarını ve diğer evrakı bavı zarflar usulüne gör* mühürlendikten sonra ibale saatinden bir saal evveline kadar makbuz mukabilinde teslim edilmelidir Posta ile gönderilecek mektupların yine il ale laatıııdcn bir saat evveline kadar komisyona gelmiş olması lazımdır Piitada vaki »latıHecck gecikmeler nazan ihbara alınmaz «B777 ASKERİ FABRİKALAR SATIN ALMA KOMİSYONU İLANLARI 7/10/1940 para ton benzin yenideı ilânlar hukümsuzdı 142 ikan Beyoğlu Vakıflar Müdürlüğü ilânları Brdc Lira ket" Kurut 1157 1671 1196 Tarabyada Sırıyerde Orta köyde Osman reis camü Uelııned Kethüda camii Defterdar İbrahim pasa cami 1 öğleden (9210) ıı ıhıııden muvak- Vakıflar lac aktır, c, ıııu- Maııbul Antalya llbaylığından : Antalya Memleket hastahanesinin seneülı hınnmen bedcIU ilâç vesair malzemem açık 1 muş ise de yine talib zuhur etmediğinden 12/ 11 e kadar pazarlığa konubnustur Talihlerin yaptırdıklar uta dair banka makbuz veya mek binasında toplanacak olan vilayet daimi encüı 1500 Ura mu-tmaya kon-tH gunu saat ı 1 uıııı'ıÜ ıi muhasebe lan bıldhilbr «9060* 1 Sobibi: A Csaıalcddin Saraçoğlu — Nepiyat Muduru: Maeid Çetin Bakıldığı ya^ (M Bekir Cıireoytar vc Cemaleddln Saraçooiu nalbat 29 EYLÜL 1940 PAZAA Üçüncü Yıl - No 868 GÜNLÜK SİYASI HALK GAZETESİ İdare Yeri Nurun* tmaniye Ns, 84 İstanbul rekjraf; VKNİ SABAH tskmbtıl TELEFON: 2079ü Her yerde 5 kuruş Üçüzlü ittifak JapuDBjun mhSvrr stovtt-srei tumlıo«L« m»»lu ıinaw fikir, i, i- r ahlat bakı Dundun M* İmi kadar uran? bir mum' p haiz olduğu luUoV hu Kuohıı une* l ve hiH bnkınıımbuı nııısasum bir Mnf, ıh-Krr-HD bir Nsbaa kopuğu oluıaktaa ilnri ptvaıen Yazan: Hüseyin Cahld YALÇIN T-~ ağ gebe kaklı ve, bir fare doğurdu! Meğer birkaç güıalenben llıdyan gazetelerinin dünyayı alt ust edecek büyük bir harika vuku bulacak mı e gibi yıık«ekten atıp tutmalarının, nçünmeterinin, 'bakınız yakında neler göreceksiniz'', diye kehanet salmaları-Din hikmeti bu ımuj Almanya İtalya ve Japonya arasında Berimde uchziu bir ittifak mu-ahedenameai imza edildi Avrupada kurulacak yem nizamı, Almanya ile ltalyanın idare etmesini Japonya kabul ediyor Uzak şarkla kurularak yeni dünyaya da Japonyanın hâkim olmasına A un an ya de İtalya razı oluyor Şayed ajmdie kadar harbe ka-rısmanus bir devan bu dcuzlu müttefiklerden bin aleyhinde harb açarsa diğer müttefikler eslerinden gelen bütün yardımı yapmayı taahhüd etmektedirler Üçüzlü müttefikleri tebrik c-deriz Birıbirlennı harikaten iyi buldular Çünkü Japonya da Hit lerin "hak kuvvetlen ibarettir!,, düsturunu uzak Parkta tatbik ıu------- ıîÜMndl İİ|¦asildi aldatmıyan riyakârane bahanelerle Çin milletinin hayat ve istikbalini mahvetmek için sene-lerdenben kan dökmektedir Ayni yolun yolcularını şimdi aleni bir İttifık içinde birleşmiş görmekle beşeriyetin bugün şahid okluğu mücadelenin ne kadar geniş, derin ve cihanşümul bir mahiyeti haiz oldığu yolundaki kanaatimiz bü- kat daha teeyyüd ediyor Eski İran dini dünyayı naynle şerrin mücadelesi sekimde t a savur eder Bugün insanlar hakikaten böyle bir mücadelenin en azgın ve coşkun safhanı irinde yasıyorlar Yalnı- harb eden devletlerin değil, dünyanın en vahşi ormanları, rn Inicra buz kütleleri arasında yaşayan en küçük insan sosyetelerinin bile mukadderatı bugün cereyan etmekte olan harbin neticesine göre umamen değişecektir Ya bu dünyada binlerce senedenbe-ri insaniyetin bmbır zahmet ve meşakkat ile U»ı- etmeğe çalıştığı yüksek ahlâk mefhumları ve manevi kıymetler binası yıkılacak ve insanlar ahlâk, medeniyet vc manrvıyıt mefhumlarına çok uzun İni müddet için, belki de ebediyen arkalarını çevirerek tamamen vahşi hay -vanlar gibi tabiat kanunlarına tâbi bir halde yasamağa dönecekler, yahud maaşlarla hay -vanlar arasında bir fark bırakmamağa çalışan falım ve müia-h ak kim zihniyet ezilecektir Japonyanın mihver devletleri tarafında mevki alması fikir, fejsefı* ve ahlâk bakımından işte bu kad r geniş bir mânayı haiz '»Cahld YALÇİN (Soru S UntU tayfada! Paktın Uzun lıir seferden dönen ı Un isal ü gımls] ^ Avrupada harb J Londraya yapılan akınlar tesirsiz geçti İngiliz Kralı bir hava harbi seyretti Londra, 28 (aa) — Daily Telegraph şu satırları yazıyor: Dünkü gündüz muharebelerinin bariz vasfı İngiliz bava da-fi bataryalarının muvaffakiyeti idi Bu bataryalar düşman filo-; hırını dağıtıyor ve bunları geri MAnmİyo meeVhr errVk*** î-'| giliz avcı tayyarelerinin muvaf, fakiyetli harekâtta bulunmala •1 rina imkân veriyordu İşte bu e-zici akamet üzerinedir ki Al -man tayyareleri dün gece mu -tad gece baskınlarına dönmüş -lerdir Dün geceki hava toplan baraj ateşi Londrada şimdiye kadar duyulan en şiddetli ba -raj olmuştur Londra civarındn yerleştirilmiş olan bataryalar semaya hukikî bir obüs yağ -mum göndermiş ve yolu Alman filolarına kapamışlardır Sadece münferid birkaç tayyare o da çok yüksekten uçarak nefsi Londra üzerine gelebilmişlerdir İngiltere Kralı Bir Hava Muharebesi Seyretti Londra, 28 (aa) — Bombar dımana maruz kalmış olan mın-takalarda bir teftiş yapmakta olan kral ve kraliçe, Londranın üzerinde şiddetli bir ha*a mu -harebesine şahid olmuşlardır Bombalann açmış olduğu geniş bir çukurun konarın-- giden kral ve kraliçe, hava müdafaa [Sonu 3 ÜneU Mhiltdej Kont Ciano ispanyol nazırile görüştü Berim, M (as) — Stefani aian -tından: Kont Ciano dun Belvedere sarayında İspanyol ı um B Serrano Soner'i kabul elmtfUr Ikl devlet adamı, bir bucuk Mal ||orujnuU-î-dir Müteakiben Kont Ciano İtalya sefüı la rafından B Dlno Alfieri şerefine verilen kabul resminde haıır bulunmak uıeve İtalyan selnrethane-sine tıt ıiı Dün ;ık»am Alman hariciye nazırı Kont Ciano şerefine bir ziyafet vermiştir c Afrikada harb J Çölde gene sükûnet hüküm sürüyor Malta yenidoı bombardıman edildi İsoanva mih-vercilerle harbe girmezse -o ¦---- Almanya İspanyol topraklarını işgal edecekmiş Londra, 28 (as) — İncitir matbuatı, *ah ve çarşamba tünleri Berime yapılan ha ve hueumlarile harbe nnnnı tein ispanyaya yapılan tazyikten »laka ile baluetmektedırler Kp«un Amn * ariyeti Daily Teletrjph İspanyanın vaziyetini tahlil etmektedir: Alman hükümeti ile l»pauyol FUn jiıl parbiinin seli aramda cereyan eden Beılın mUrakerelerinin mu -] hakkak olan tarafı, Almanların ispanyolları harbe gtrmrie teşvik etmek istemelidir Almanya, nszi planlarının Afrikada muvaffak (¦:•¦¦ [çin İspanyanın harbe girmesini esaslı telakki etmektedir Şayet bu olmuşa Almanya plânlarını tahakkuk ettirmek için İspanyayı bula etmek mecburiyeUnde kalacakUr Fakat B Hıller, B Rıhbentrop ve Kont Ciano (Sonu 3 UncO Uhifeda] Londra, 28 (aarj— Reuter ajanlının Misinin ı ağılız orduları nezdındekı huMil] muhabiri yazıyor: Çölün ne olduğuna bilmiyen-ler İngilizlerin ve kalyanla! ın nasıl thrıb edıeı «rtlai içinde j ıj»'ıti: ı»*', *3vffKl2» ler Çöl iki tarafın da oıerha -metsiz bir düşmanıdır Ve taarruz vazıleaını üzerine alan taraf bittabi daha ziyade ıztırab çekendir Düşman kendisine meçhul bir kum çölünde ileri kol hırımızın izacı pltında önünü ve etrafını yoküya yoklıya İlerlemektedir Grazıani ordusu şimdi harekâtına fasıla vermiş ol -inakla beraber lngühdcr kendisine istirahat imkânı verme -mekte, zira İtalyan sol cenahı İngiliz donnnma*ınm «teşine ge niş bir surette maruz bulun -maktadır Gözü İle gören bîr müşahidin [Sonu • linet) MhlfcSo) r— Harb— Vaziyeti Donanma ile hava kuvveti arasındaki mücadelenin neticesi Hapishanede tüyler ürpertici bir cinayet Bir mahkûm iki kişinin sopa ile beyinlerini parçalıyarak öldürdü t Uzunköprü (Husuri) — Uzunköprü lupiahanealndc koıkunç bir claa-i ret l&lenmısUr Hapishanede yalan ve kıtılden 12 seneye mahkûm bulunan | Sapancalı LAz Tevfik hapishanenin ı tılmltr kısmı gardiyanı Huriyeyl ve bir mahkûmu dinde bulunan kocaman ve ağır bir aopa ile MdurmUvlUr [- Salih Murad n UZDİLEK ön ilimlideki ay babından i la -baren lanmrruj fizik e riyaziye in, ¦¦ -¦ profesör Salih Murad U/dılrh her gün gazetemizin •lUm kösesi» nde karilnrimizın anlıyaeağı bir dillr gunUn İlmi harek'ilerlnj yazacaktır Öğrendiğime göre hidi*e su «ekılüc cereyan etmtgUr oapancalı Liz Tevfik eskıdenberı kumur oynamakladır Laz Tevfik para vc İmkan buldukça hapİsynııenY bu m, ¦ :¦ lpbiaaına devanı r,ı !¦ vc diğer mahkûmlarla kumar oynamakladır Bîr gUn ayni şekilde kumar oynarken hapishanenin kadınlar kısmı : gardiyanı Huriye onları curmü ıneshud halinde gonnUs ve derhal hapbhane i direklorlüfctinc haber vereceğini bildirmiştir Bu vaziyete mUlhis suretle 1 ı ecri iyen kaUl La/ Tevfik orada bulunan bir sopayı derhal Hurlyenln ba-' ¦ ına indirmiş ve agu- yaralanarak bayılan Huriyeyl yakalıyuruk havaya kaldırmış ve Usların üzerine bütUn kuvveüle çaıpnıujtır Bu çarpma esna-: ' (lı zavallı Huı İyenin beyni poUaiDi» ve derhal OlmilptUr Bu kanlı vakalara) cereyan cUagi esnada Huriyeyl kanlı ve azılı katilin elmden kurtarmak bdiyen Çopkoylu HUKiıMye de muthi| kısan Laz Tevtık tekrar yakaladığı sopayı HUsnUnun beynine in'lnmı- ve onu da oktaırnUstOr Vsk'uya derbal dtger gardiyanlar yeUjnüf ve kaUll yakaUyarak dıgc-r mahkCımUıdaa teerid ebnlftlerdlr Tnlıkihata devam olunmak tadır YAZAN: Hikmet İlgaz Bazı muharebeler harb sanatı Üzerindi' vmlı fikirler hasıl etmeğe aebeb olur Lisa deniz muharebeni top kuvvetini denizcilerin gözünden düşürmüş ve esas tesirin müsademede olduğu kanaatini hasıl etmişti Bu muharebeden sonra yapılan harb gemilerinin burnuna hasmı şişlemek maksaıhle çelik mahmuz-1ar ilâve olundu Çoşuna muharebesi yanlışlığı meydana çıkardı Gemilerdeki bu 1 ¦ -imiz "ur 1ar a-meliyat dildi Top kuvvetine tekrar ••hcmmıyet verildi Bu hıırbr ııkndılüm eden panyı *: ıi iı • I* ı ha annienu n ıhı laralın büyUk hava kınn/etleri kullanmasına rağmen vaziye-JEonu 3 UncU ıahi»0dej Amerİkadaki akisleri Amerikada gergin bir hava esme- ğe başladı İlkbahardan evvel Amerikanın harbe girmesi muhtemel üçler paktına mukabil yeni bir İngiliz-Amerikan anlaşması Nevyoık, 28 (aa) — Reuter: Vaslngtondan abnen ve mihverin Japonya ile akrietügi pakt hakkında endişe İzhar eden ilk telgrafında Nevyork Daily News sazeteeinın muhabiri diyor ki: Dûn akssm Vaglnglondu hakim o-Isn fikirler, Amerikanın bir kızak (8onu 3 un;, tayfada! Paktın dünyadaki akisleri KİKİM \ 1 i 1 Millî Şefimizin teşekkürleri kuinci Dil bayramı münasebettir aldıklan tetaraflsrâan mUteauk olmuılar ve tefekkürlerinin iblâğına Anadolu a)an mı memur etmişlerdir Reisicumhur dil kurumunu tebrik etti Ankara 2$ (ıs) — ReiMiurr-hur lunet İnönü Burdur saylavı ve Tılık Dil Kurumu Genel Sekreter) İbrahim Nevmi Dıhnen* aşağıdaki telgıaJı gundermivlerdir: Dil kurumunun yeni u""i mU-nasebetlle kurumun çalışmaları t tonu S (İncil sahıfad) Molotof Amerika elçisile ¦ ¦ ¦ a ¦ ¦ ¦ goruştu Londra, 28 (aa ) — Sovyet Rusya hariciye komiseri Molo -tof, Birleşik Amenkanın Mosko va büyük elçisi Steinhorti ka -bul ctmjştir Mos kovada hiçbir mütalea yü-rütülmiyor Pakt Çin ve Kanada-da hiçbir hayret ^* uyandırmadı Hitler Kont Ciano ile görüştü Bertin, 28 (aa) — Resmî tebliğ: B Hitler, İtalya hariciye nazırı kont Oano'yu kabul etmiştir Mülakatta Alman haricîye nazın von Ribbentrop da hazır bulunmuştur Japon hariciye nazırının Berlini ziyaret edeceği bildiriliyor Monkova, 28 (aa) — Reuı Mihverle Japonya arasında yapılan üç taraflı pakt hakkında bufuiı henüz kuVbır mütalea neşredilmem iştir Yabancı müşahıdler pak'n, Amerikanın harbe gırni'Miesıni temin mak&admı nttıbdaf ettiğini tahmin etmektedirler İm/! M« raMmudV Sovyet Mıınıı tilleri Bulunmadı Bâk, 28 (aa) — Basler (Sonu 3 üncüde) Demir birliğinden bir heyet Avrupaya gitti Heyet merkezî Avrupa ve Balkanlarda temaslar yapacak Merkezi Avrupa ile BalSunlarda] lıcari maksadla lemaılarda bulunmak üzere m;-dcnl eaya birliğinden bir heyet dtm ak»nnı jrtırimizden hareket etmiştir Heyet maden) e«ya birliRİ umumi kâtibi Naci fıçı fabrikatörü Hamdı ve demir tacirlerinden To -marsnndan mürekkebdir Heyet ilk olarak Sofyaya oradan Beleridi» Pelteye ve bir ihÜmMe gore Çekoslo - A"A(WWWVWUVWVWVVVVWW\AIWVWı^/t/»WV^^ SABAHTAN SABAHA: a ma-thattt kâtibi itur i e»ya k için r en-decek ı »art-rakUr yı da Kadın memurlar için Siyah ve uzun kollu gömlek hakkındaki tamim Havacılarımız Malatyada Malatya, 28 (aa) — Tuık Hva Kurumu tayyare ve paıa»mcUlcri dûn buraya gelraif ve meydanda vali Fahri Ocn komutan, mrcnularunız beleSıyc parti ve balke\ ı başkanları-le askeıl ve mülki erkan teşekküller muınea-ıllerl ve 20 bindrıı farla halk ile civar tüylerden gelen köylüler tarıfmda|i buyuk leiahUralİB Ksrji' Tayyareciler uaızın yjptıkKn, pa- ra; ıt gösterileri aUka ile lakıb rdıl-mıttır t\' parajütçu 1200 nwlr»den muı affakıyrllr atlamışlardır Bunlann içinde bilhassa Edibe Sayın halkın devamlı alkı«lsrım loromı»tır Bulgar ziraat nazırı Almanyaya gidiyor Sofya, 2t (aa) — fî N B bıldı- ılyor; Alman W»nal ve Inje narın B Dairenin daveti üzerine Bulgar ziraat nazırı B BagrunoU', Almanya-da 7 tetrlnıevvelden IjTunnımrk kseVr lurerek olan bı -'»ahat yapacak Ur BUGÜN n fi ükûmet, devlet dairele-U'" U rintle üeretle veya ma-aslu cahı-an kndın memurlar için bir tamim yapıyor: Kadınlar rj YAKIN basında uzun kollu ve beyaz yakalı bir siyah önlük giyecekler ve fazla tuvalet yapmıya-caklar [Sonu 2 nel «ahifed*! RAMAZAN 3 Birincİteşrln 940 tarihine müsadif Perşembe günU Ramazanı serilin ihtidası olduğu ilân olunur İstanbul müllisi F Ülgener BAYIM İTENİ SABAH ?'J ı ' ı ı i 1910 ve M__¦ _ B „a ll_ •_ Z Z Sı SABAHİ AN SABAHA Memleket Haberleri J Bu kadar elem ve ıstırabla dolu dünya içinde, Allahın, bir küçük Rum kızının aşkı ile uğraşacağına inanmak ne hazin şey Buyuk m kıl Ablar ¦ «•¦¦ i¦ ten ı-onra aurak bası dara geldiği nmu Allahı duşun-mcğı ıBtTTf olan yıramı ı Mir İnsanının, şu auo gemlerde vinç eller¦ıv ouyıık bir losaretle semaya üfcru kaldifdu£ını görü-yortu • Alman mılletuun, on Avrupa miıletıiu boyunduruğu altında in p-nıı -rmdmer İmJI sanfulı-*' her nutkunu Allahın Almanlarla bernber okluğunu süyliyt-tck bitiriyor Britanya tatıdan, Hindistan ımpara-loru ve dünyada yaeıyan ben ylb milyon insanın büyük hâ-miKi bıgılızuetin kralı da, hor söze, nu i ı gayri mer'î bütün kainatın saauhı olan kadiri mu Hakin, lngıbz milletinin yanında olduğunu beaaaele gibi tekrar-byarak bağlıyor! Ne menfaatperest, ne egoist an iusauuii yarabbı' Gemi yanmağa başlamadan, sellerin şehirleri -urükledıgıni, topra -ğın sarsılarak, şerha şerha yerleri açlığını Rormeden Allahın mcvcudıyeUni bir türlü hatırla-yıraıyar şımarık yirminci asır insan -nak Berlin sokakları havaya uı lugu Londra sem alan yangın alevlen ile dolduğu zaman onu aklına ¦ Ütebili) Asu lirin yıkamıyacagım sağ lam bavlarla bağlı güçlü cemiyetin goccnıyeceğını yirmi sene evvel bize meklebde coğrafya hocaUnrruzin öğrettiği, bü-1 yük ve kudretli kıtub Franaası-nin !i'?ııuz dibi delinmiş bir balon pbj »n bee gün içinde sn-nl'p kaybolmadığı bir tarihte,' Liyonda büyük bir kiliseyi aya-rel ediyordum ı Bütün sıralar dolu idi Başlar, korku veren bir huşu içinde, börmelk- one doğru eğitmiş, gümüş şamdanlardan loş mermerlere titrek ziyalar altında ilâhlarının kudretine inanan mutekıd Franaızlsr dua ediyorlardı Yaruandakı arkadaşa hayretle baktım 1 — Pa nazlarının cübbelermi Çıkarıp »akalısnnı l' ettikten sonra hududlsrının haricine a -tan hür ve asri Fransanın, bu kadar dindar olacağını asla tah min edemezdim, dedim Arkadaşım güldü: * — Yine 'alımın etme dindar olan hür ve asri Fransa değil, hür ve asri raratanın isinden çıkarılmış ameleleri üe, âşıkları tarafından terk olunmuş genç kalandır dedi Arkadasın -vl-lıg hakika -ten doğru İdi, bütün bu topraklarda kaldığım müddetçe, hangi pazar bu- Fransız kİÜae-Bİnın kapıcından içeri girsem, sıralım hep aglıyan genç kızların doldurmuş olduğunu gör -düm Gözlerinin ışığı, saçlarının ren gi ile sevdiği delikanlıyı penin -den surüklıyesnıyen bedbaht Fransız kızı başı dara geldiği zaman a«kı hile Allahın kapısında anvordu Yazan Esad Mahmud KARAKURD Evvelki gün hava kararır • İten, Buyükadayı yasastan ak şam vapurlarının çıkardığı büyük Rum ı ,! (¦: aratandı genç ve sansın bir kızın, karaya ayak basar basmaz hemen iskarpinlerini fırlatarak çıplak ayaklarla Nauru caddesine doğ ru uzanıp gittiğini gordüra Küçük, muntazam ayacıkları ile kakhrunUr iıserıne titrek gölgeler bırakarak, derin bir heyecan ve saadet içinde ilen doğru koşan bu genç Rum kızının arkasından hayretle baktım Arktdaşlir izah ettiler: — Bugün adanın Aya Yorgı günüdür, dediler Bu gece Tanrısından model uman urtudoks dinine mensub insanlar, burada toplanır, ayakları çıplak olarak ta kiliseye kadar gider, orada geceyi, üstü açık bir ağacın altında geçirir ve sahalı olunca uykusuz gözle i yürümekten altı şjşeaiş yaralı ayaklarla AUa-hm huzuruna çıkar, ve beser kudreti ile yerine getiremedik-len arzularını Taunlarının azamet ve rahmetine iltica ederek bekler ve taJeb •derlerle Bu ıı ıhı Jıni-listen sonra, u-tancından, Nizam caddesindeki büyük ağaçların golgnsme Haklanarak yürüyen genç Rum kızının arkasından, bir defa dahn içim sızhyarak baktım: Kim bilir gönlünü, hangi zalim deli -kanlının yalancı bir vadine kaptırmış giden su tv-dh-hı kısan içi sundı ne heyecanlar, ne ü-m idlerle doludur! Zavallı çocuk! III Bu kadar dağdağalı, bu kadar elem ve ıztırabla dolu dünya i-cinde, Allah uı bu küçük Rum kızman sam ile uğrafavnağına inanmak, nc hazin şey! Fakat burun bu hikayeler, bütün bu vakalar bise dtnya kurulduğu gundenhen kudretin -den zerre kadar kaybetmediğini anladığımız bîr hakikat gösteriyor: İnsan, her şeye rağmen daima insandır! Ne Itultür, ne teknik, ne de zekâ ve medeniyet onu, ebedi aczin hududla • rından bir santim bile dışarı çıkarmıyor! Bir pazar sabahı radyonuzun gelişi gazel diğmesım eajvtrinır; gcırecc kainiz ki kulaklarınız, dünyanın meçhul har kö -şeşinde , başım buhurdan -ların dıımanlan arzuundı ha-vaya kazdırmış haykıran, bed -baht bir papazın sesıle çınhya -taktır! Kiliselerden siperkvden, par-lâmentolanlan tutun da tâ bar ve tiyatro salonlarına kadar hor yerden Allahın sosi geliyor şimdi!: Her şey, herkes, hor ümid ona dönmüş! Aşıkını kaybeden genç kız, bombasını atmağa hsanriansiı taltask delikanlı, segnaaınd* kopan cehen • nemin sığınaklarda sesim ini Terek goaiermı mütevekkil karanlığa kaldıran bedbaht va -t -11114 kandını sundı Alaska vermiş1 Her yerden, her köseden, her ağızdan yalnız o kudsi simin sesi geliyor!» Bugüne kadar, icad ettiği tankm tonunu, tezgâhtan indirdiği dritnotuo hacmini ölçerek, her şeyi yapmağa kadir olduğuna inanan yirminci asnn mağ • rur miitekebnsr fakat o nı*belle zavallı, bön insanı, sana şimdi o kadar itiyorum ki* Taksim - Harbiye caddesi süratle asfaltlanacak Vali bu hususta alakadarlara amirler verdi Vatı ve Belediye Rem Doktor Tatil Kıııltır İstanbul Elektrik Tramvay ve Tünel İdareleri tarafından a«lelt olarak inşası kararlaştırılan T»k-¦İm Harbiye caddesinin inşaatı Üe blrsal merfui olmaktadır Caddenin •«fallı yapılmadan evvel toprak, altı mecra re kablolarının degr-n ilmi-, iran faatıyele geçism,* Bu faalıye-lın çok SSMSİ yürümesi yüzünden Vali ve Bele-tıye ReiM masaun su -raUmdrtlmes için alakadarlara afct-deth esairler ,-,ı i, Valinin kararı t iddenn asfalt inşaatını ît ılk-trsrln Cumhuriyet Bayramını* kadar İkmal etmek Ur Bu huıuadı lüzumlu blı İtin tedbirler sunacaktır Dun Belediye Reis Muavini İMİ Aksoy tramvay ıdareııne sıderek a-lıııantk tedbirleri tramvay idaresi müdürü Hulk, ile birlikle kararlaı-lırm ıstır Belediye buraya daha fazla emetr vermek vr ameleyi Rece gündUz iki ekip haUrtde alıştırmak tasavvurun -dadır Ancak has suretle tir CSna-nurryet bayramına kadar lamamla-nabdr lpar tssmfdan- r+sdsy tarafından yapılan çocuk t»ah\-|ertnıı; VC Taksim meydarunın resmi kütadı SB aynı filn yapılmaklar Kadın çorapları İpek çoraplar yerli floş tarla yapılacak Kadın okuyucu f S P o Bugün Galatasaray Fenerbahçe karşılaşıyor Yeni Sabah •INILIK • AYLİK ¦ AVLIK 1 AVLIK ABONE BEDİaU Ttrklya ISfaSM 1400 Krs 1700 Ura no • 14W • 400 t SOO a H0 ¦ SOO a » C/161 1*40 PAZAR 21 Şaban HM H CytSftl UM Can 271 A,: t 1t*0 — Hı, 147 OL-M ot' İkindi 1U7 tat ¦at Csa«l İM 114 HM Va*atl **a«« Vaaz l-nsh 1200 uı I0lt Ezan) IT m ıtat 4İt Vesstl Busun Kadıköy stadında Galatasaray - Fcnerbalue karşılaşıyor Pu ıkı rakıb ekibin karşılaşması dotyıı-le Kadıköy stadı busun aMihım bıi kasabalık lsplıy aktır Gecen iwn Fenerbsneentn Beıık-laşa yenıbnesı bu maça ikinci nu hususiyet vnrsnektndır Fener bugün de rsafttb otursa İstanbul sampiyenlurundan UJakaSSS-cak Galatasaray istanbul namutyon-İUİU yolunda BejLtaa- yer*nr rakrb katacaktır Gecen hafta Galatauray IsLuıbuI-sporla yaptığı • maeda her hattının kuvvetli oldurunu Iftanbuıspor sıbı bir Ukıma t rhI -il unm furveUnın (ol IırsaUaııii-dan iyi isbfade ı ¦ ı-ı bir delildir bilhassa Cunduz lakımın ıcmde SOİ atacı ter eleman haline *rl*-u--Ur Fenerbahçctuertn seosn h'ı An-karadalu Türkiye nsmptronaaı ve Utanbulda BesikrUı manın kaybetmesi ıtıbarile morallerinin bonıldıı-|U ne kadar dusûnuleisuuse bu derslerden mulenennih olarak busun Gala lasa raya iyi bu «yun çıkarabilecekleri de Uhnun edUır Fenertoabçenin bu ugıadutı tkı-belten sonra lılanbulun knvnı, takımı ve eski rnklbile buftlnkü kar-Şilagması enteresandır Şunu da sftylemek Uzundu İd: Bu iki rakıbden btn ne k-d, yıflasa da bu maçın neUossJnı Ss veklen tahinin euııek Ruclur Çünkü bor İki Iskuna* da »ene herden ben ellerinde tuttukları jy-p •yn avantajları vardır GalatasuMaylıların kstatılee n- M ve Fnanr» kanp Iriırsıtı yanan a-leşleri, ronnrbahosrua d» teknİfa fazla ve otedenberi halkın çok M-vdlfl bir lakım olması kendileri için birer avantajdır Busünkü vaziyete core Galatasara-' yın kuvvetli görünmesine rağmen j Tr- --bahçenin oyonu kuUrm kuv-f rakibini yenmek ıhtım), de Bafeer alddızhmıza esre yarın Gala la tar ay - Fenerte-he muhleliUnlı ülnrrr eyahatınden donOfte Bodun Yunanistana seçerek ILanbula kafileden bir ay Ce avdet Cllıtl KU1 L'enel drretrUfrraklen cezasına aid karar Rclınecyc ksdar bölse tara -tından müsabakalardan menedılımj- *!•'- Eter bu «aber duanı Ue :,ı,ı -saray busun Fenere kargı en kuvvetli clcmatuzsdajn mahrum olarak çıkar ak Ur Fenerbahçe de tahmin edıkdar, ki!» kor battım Metm ve Niyaz, ,1e takviye ederse bnıunku marda üstünlük temin etmek ihtimal, mevcud-dur Her isi takımımıza da İyi oyunlar ve muvsfİakiyctler temenni ederu İstanbul güreş birincilikleri başladı Dıin aksam Euleymanlye terbıyei bedeniye kulu bu Balonunda İstanbul güreş birinciliklerine baılandı Güreşlere muhlelıl sikkHlerde 30 tUrnKi iştirak etmisUı- M kiloda iki devre diter slkLrUerde de bir devre guref yspılmısur Güreşlere bugün saat I1 da devam edecek İr En kuvvetk ekiplerin karfilasmaıı Sneıme kaâsmstır Bu meysnda a tır Mklette Çoban Uehmedle Samsunlu Ahmed le güresi de vardır - C MuMtl»-ı*|,» t^ar*ula gelen Cide kdkim, Mİ Ruut Asaksn hemen n mu ı mUrocaati Yerli kadın coraplrınnın yerli fl'i-UnndiKi imal edilmem için bir muddticnb-ii \-awlan led -kiklerin müsaid net »elet verdi- ğuu yaamıatık Dün bu husus • ta tedariklerde bulunmak üzere iııııılıkı İktisad müdiıı lııı;ııırlı bir soplanU yamlmıstır Çtırap fabrikatörlerine yakımla tevziata başlanacaktır aııs— ¦¦ Japonya bizden civa almak istiyor Ban Japon firmaları memle-kı-tımiT-leki alâkadarlara mü -racaat ederek Türkıyeden civa satın almak istediklerim bıldır mislerdir Japonya ile aramız -dakı ticari münasebetleri art -Urmak ıstı yen ihracat tâcırlen miz bu teklifi tedkik etmekte -dirler Bu hususta muhabemtu gecılmışUr Bu cıvaların kim -yevî madde mukabilinde Jupon-yaya gönderilmesi düşünülmektedir Bazı Japon manifatura fabrikalarından da müsaid teklifler gelmektedir Beşiktaş pazarından şikâyet BciikLıjda Köyiçinae kurulan cumartesi pazarından sikiyet olunmakladır Pazann kurulduğu yerin kal-ıhnııılın çok bozuktur Büroyu ge- d/york/ i Mahalle arasında meyhane olur mu? Kuııık Psrmakkapı sokak 23 numarada oturan milU;k»idlerden Karim Nafiz Ok ismindeki bu karlım İzden nsagıdakî mektubu aldık Aynen neTrediyonnv Ben namuslu bir aile yuvamnııı babalıyım Memkmetıme naınıu-lu ı-ı yeiısurmekle buyuk mahrumiyet \t feragatler Kinde çırpınan b» «abı iki ay SSSSİ y pzrmakkam sokağı denilen Yıldız nrsnıası mkagı İçinde hır pazar gunu gezip 1-aliu-gUm bir auarbna*ı:an-ı naklrttkm ertss, gıuıu baktım kı kapalı yerler açıldı, snksk \-nd- kora bu meyhane, rnrryana IV mmuını kahvehane, gece çocukUıımı sinemaya ct"tW İcab etse aktığımı* zaman, sarhoş taarruıundan naııl eve kadar belasız cidebucır-fimlz bir likence gibi dimağımı yorup duruyor Hele «abalı nafakası için kadın ve kız çocukları-mız bakkula kaMba giderken o ı -i- tarafından vaki ts- sallüllar memlekette hiç bir kanun kUAveti ynk denecek ı aleni bir İtiyat hahni ahnıs bakan ynk dınMyen yok 1 metre egni1fcte btr »etukfe Kinde evlerin pencereline karsı kahesierde Ma bir edep-izlik «SJ kutur ve juüım isidc İjide ve msy-haneler-len -avrulan Sarbos ivi-»arrini dinliye dinliye r- ı ve ayalimizde, ir vc namus perdesi kalmıyor Sokak içinde, aile muhitinde ıcylı ra İzin veıcıı bir Bunu çok mc -bu meyhaneye e ne gibi fayda e gibi numune la bir meyhane zabıta amiri se bunun m- -ve İli Bağdada çukulata ihracına yakında başlanıyor ¦ Şehrimizdekl kakao mik-dan tesbit edildi memurlar Rutriaddan bu/ı tırmalar aehrl-mizdeki ulakAlnr makamlara müracaat ederek 000 kilo mlkUnnds çikolata lılemtılerdır ^etırimizdekl (ab rlkaiorler bu partiyi vermeği kabul etmişlerdir Siparişlerin ileride zıya-deleaecel tahmin ediunektedir Mıa-Uka Ti--ir- Müdürü dün aehrlmlr-dek| çikolata fabrikatörlerini davet ederek tehirdeki kakao mlkdan hakkında malûmat almıştır belediyede KISA HABERLER dr "«»ı»yi İle Tıeaeet — |u- nıanya ile ıt yapan tacirler dun dıj ticaret reisi Servet Berkinin m - -t altında tıkas limited şirketinde bîr toplınlı yapmiflardır Bu toplantıda Rumanya ile yeni yapılan ticaret tın-lasmaıı etrafında 'ilerimize izahat veri İmi |ür * v« Hfmmm — Manişka Ticaret Mkiduılugu dun yasj tüccarlarını davet ederek fiyatlar hakkında fikirlerin, -mmu^vr Parcrte-" cunu Mnlbaalar letbit olunuyor Dahiliye Vekâlell İstanbul vlltyc-lınc bir lamım göndererek Khrimlz-de bulunan mılUn matbaaların aa-yılerile bunların vaziyetlerinin bil -dirilmesini iıtemiıtir Bu tamim bütün vilayetimle teblij olunmuftur Altın fiyatları yükseliyor Allın uyalları üzerinde iki gün -deııbeı, yine bir yükte İm e baskunı;-tır kyatlr 21 J0 kurusa çıkmıştır Bundan Mr kac gun evvel bir allın 21 hrıya muamele görmekte idi Taksimde bir genç kızı yaraladılar Dun Taksimde bir ağır ya -rallinin hâdisesi olmuş ve Roben son kızı 18 yaşındaki Nermın bıçakla karnından ağır surette ya rnlanro ıştır Yaralı derhal Beyoğlu hastahanesine kaldı -rılmış ise de bayatı tehlikede -dır Suçlu hadiseyi müteakıb firar etmek teşebbüsünde bulun muş ancak süratle yetişen polis taralından yakalanarak hak -kında adli tahkikata başlan -mıstii YENİ lâk MıUıkümlan merin «Ahlâk Matı ı ıı izde I ; serseri Lİyeiczıi ı ç ı n (ft| tarafı 1 İM aahlfedel Devlet dairelerinde kadın memur, hele soa aylards çoğaldı İstanbulda bazı devlet nıuesav-sekrımle yUasea fazlı kadın memur vardır BtltOn memle -kette k, nn memur arledj bin-kni geçmektedir Boyk» bir tamimin içtimai lüzumunu bir tarafa bırakarak aklıuııu gelen İktisadi avaklbı hakkında nazari dikkati eelbetmek mtedık: Bıade gspka kanunu daha çıkmıdan (ıkscajp hakkındaki nutuktan okuyan bezirgan vata nd anla ı iHyasadakı şapkaları topUrsualar ve uç bes, hralık «apkalan sekrs, on liraya satmışlardı Yalnız Burmada bir Musevınııı bu suretle ihtikâr yaparak kırk eli, bin lira yaptığını bise haber vermısıerh letsV bukla en kotU bezden ^apkalsrt bı-şer liraya sattıkları batın -mırdadır Halbuki han komşumuz, ayni tedbire baş vurmadan evvel oranın iktisad işlen amin hemen verlt ve ecnebi şapkadan kontml İtina, almış kır tip ^ap-ka imal ettirmiş Uc beş kasının ceblerım doldurması mukabıhn de halkın vur bsnlerce hattâ milyonlarca lira kaybetmesini önlemılır ''Milyonlarca, derken bir te-reddüd geçirdik Fakat basit bir hesab bu ziyan m millete btr-km, milyon kaybet lirdi s mi ve bezirganlara kazandırdığını göa • terir: O zaman 16 milyon halk japka giydi Her şapkada yarım lira kâr bile - 10 bu ıkı uc lirayı da bulmuştur - 8 milyon hra temin eder Bugün binlerce Turk memur kadının siyah önlük ve beyaz yaka giymesi karar altına alınırken binlerce metre siyah kumasın ihtikârını düşünen be -gırgânlann eksik olmadığına e-mınız Çividen tele ve her türlü manifatura eşyasına uzanan o kırılası ellcnn böyle bir fırsata kanrmıyacaklanna şübhe edilmesin Fakat acaba bu ihtikârın önüne geçmeyi düşünen var mıdır" Behçet Safa l —BİR CİNAYET DAVASI Metresinin diğer dostunu öldüren Arab Sabri itirafta bulunuyor Evvelki gun Tariabası cinayetinin muhakeme safahaU ikinci ağır ceza mahkemesinde ?ahıdleın dinlenmesi ile sona erdirildi ve duruşma mııddcıumurru-iıı ııluUlea-sıııa kaldı Mahkemede dımenen sahidlcrin brujında katıl Arab Sabrınuı metre»! Ncbahct ve kız kardeşi Duhter vardı Bunlar hakikati olduğu gibi Diye yj't-ı ayı UasU Ben o zaman odama saklandım, üst tarafını bil-mı yorum Musevi bayanın anlattığı ev an-yan adamın da tehadeti dinlendi O da yyle «oylııyordu: — Ben bonoda vardır diye kapıyı çaldım Bir kadın kapıyı açlı Şimdi ablam yok bir saat sonra gel dedi Bu «ırada * limanca uzun boylu bir eıkek knuıyı ;tip içeriye gir- | müteferrik \ Hikmet Bayurun İkinci konferansı ıçuınaı vazıycU* mevzulu konteı lekıor eüni)tıı Konlvıant üyal dolduıan kalabalık b:r İmik ki tamfifdan alaka ile takib oluı ve t%4kinmıtlrr TIIMı İ(T HKR *KII! Bakıma vavnılan korumak | v,i:ıMlmrk için lilds Bir lira \ ererek üye obuanı/ı (ocuk Ksİrge nse Kurumu satgnla dlk-r YURDDA SABAH] Dahiliye Vekili Edirnede Mır ne 31 (Hususi) — Dahiliye Vekili Talk Ozlrak bugün cehrimize gelmiştir Vekil Trakya Umum Milletlin Kazım Dirik Basmussvlr Sabrı, Edime mebusları Vali vc Belediye reisi Fcrıd ve dıger bir ço*-zeval tar«tından karılaıımıjtır Edirnede yangın Edune II |Huau«l — Yıldırımda, Kerunm evinden tıkan yangın itfaiyenin buyuk rayı ule sondurülmU}-nır Yangının •dndurnlr" esi esn^rda teî-lhl Tekirdağ — Haldi oldılrdd vurdular Sabıl Halllj bn-ıın ıtevrNin e ml* Diye bir ¦flrtl aarler ıMrylOyoedu el ve Isouyetlcn andanı Cemal ve karşılanmıştır panayırı ı) — Burada 5 sunu açılacak ve liyecek olan Te-rratl panayın mil ; halkevi ve sos-nıenfaaline şerik pehlivan gu * tVııcbı pehlivanların da Ii*ırak -e-debıleceklerı bu guroler C ılklcjrin İktisad Vekili Bafrada Bafıa 3S (aa) — İktisad Vekili Husıa Çakır dun buraya muvasalat etmij ve kaymakam C H P ve belediye rlıl ve dı'er tefekkÜUree nıemub bir çok zeval larafından kor-— Iilınmıtlardır İktisat Vekili kazamızda halk ve tüccarlarla tcmısts bulunnrnk tetkikler yüpmı ve nk • sam tfkınr Samıuna döıımli'lerdiı- Dil Kurumunun teşekkürleri Ankara, 21 aav\ — Tıuk Dil Ku- Sekızınrl Dil bayramı dotayısıle yurdun her Uıafınrlkı psrtl ve halk eleri kuruluşlarından ve bir çok kurum üyeleri ve dıbeverter tarafından telgraf ve yası İle yapılan randan kutlamalardan dolayı Turk Dil kurumu itten gelen teşekkürlerinin herke«- bltdirilmesini Ansdolü AJan-ıımim ılea eder 30 EYLÜL 1940 Pazarlesi Üçüncü Yıl - No 869 Her yerde 5 kuruş GONCOK ^İVAST 'HALK GAZETESİ He» yerde 5 kuruş İstanbul Kız Talebe Yurdu Yeniden tahe kayama rsışhv m\*M*T Muidim* Hdrvsl: LhIm»-bul, Vezneciler Seyhan ¦ i 1'ır 1 ııı, , 1111I,( : İstanbul Kız Talebi Yurdu İTTİFAKIN MANASI Biz İki ittifakın rennen Hin vlıkluciı*' memnunuz Ç^sdriı ba sayede herki* hakikati görmek vc harb sonunda Mih\er devletleri l gel- dikleri takdirde ini-»akın ne hale Kekccğhai aıüamak imkânını bulmuştur Yazan: Hüseyin Cahld VAU1\ ıhver Devletleriyle Japonya arasında akdedilen iltifak, her şeyden evvel maskelerin düşmesine hizmet etmiş ve dünyanın karşılaştığı, daha doğrusu karşılaşabileceği felâket hakkında kimsede artık bir şübhe bırakmamıştır Bu, dünyanın paylaşılması demektir Üç mütehakkim devletin hülyaları tahakkuk ederse Avrupa ile Amerika ve Küçük Asyaya, Almanya ile İtalya hakim olacaklardır; Büyük Asyada da Japonya hüküm sürecektir Vakıa imzalanan nüsakta "ber milletin dünyada kendisine aid olan sahayı alması,, lüzumundan bahsediliyor Her milletin refah ve saadetini temin etmek üzere teşkilât landınlacağı temin olunuyor Fakat bu sosle-ntı bedahet ve hakikat ile istihzadan başka bir şey olmadığı mu Bakın metni ile sabittir Çünkü raısak, her milletin kendisine aid olan sahayı alması ve milletler arasında tesis edilecek iş birliğinin tayini milletlerin müsavi ve hür surette müzakereleri ve kararlan üe vukua gelmi-ycceği'v il fin ediyor Almanya İtalya ve Japonya ne emrederlerse o olacaktır Binaenaleyh her milletin kendisine aid olan sahayı alacağı sözü tamamen hakikatin hilafıdır Çekoslovak, Lehistan, Arnavud milletlerinin istiklâllerine nihayet veren, Şimal devletlerini ve garbi Avru-payı esaret altında tutan, hattâ mahvetmeğe uğraşan devletlerin ağzından çıkan bu gibi sözler bütün dünyada müstehzi bir tebessiimden başka bir tesir hasıl edemez • Hakikat şudur ki her milletin kendisine aid olan hayat Bahasını alması eöZb altında bütün dünyaya karşı bir suikast hazırlamış olan aç dev-k-tin istedikleri yerleri zaptede-çekleri mânası açıkça mevcuttur Milletler arasında tesisinden bahsedilen işbirliği ve teşkilât da, üç efendinin kendi menfaatleri namına esir milletlere tahmil edecekleri hidematı şakka şart İn rujdan başka bir şey değildir Biz bu ittifakın resmen ilân edildiğine memnunuz Çünkü' bu sayede herkes hakikati görmek ve harb sonunda Mihver devletleri galib geldikleri takdirde mirtakın ne hak- geleceğini anlamak imkânını bulmuştur Mihver devletleri ile 3t] m -yanın böyle bir misak nı„ etmeleri hakikatte bir kuvvet ve üstünlük tezahürü teşkil etmekten zıy;de gerçek bir acze delâ-let edeceği kanaatindeyiz Onlar gerek kendi efkârı ura ilmiyelerine, gerek butiin cihana kargı büyük bir kuvvet nümayişi yapmak ve ne bahasına olursa olsun büyük bir kumar oynamak zaruretine düşmemiş ot-salai'îı bu derece ihtiyatsız ve tehlikeli bir hareketi göze almazlardı Bu mhudun Uç ortak için tehlikeli olması, Sovyetler Birliğile Bırk-d: Amerikaya alıktan açığa meydan okumasından ileri geliyor Bütün dünyaya yeni bir nizam vermek mevzuu bahs o-hırsa bunu yalnız Almanya ile İtalya ve Japonya mı kararlı Hüseyin Cahid VAİZİN (taau 3 üncü aahifoda] Afrikada harekâtta buhınan IorİİIz harp rsreyaa^berinden bir o, r—-—\ ^ Avrupada harb J Aimanyanın bir haftalık bombardımanı Amerika ve harb Amerika matbuatının birleştikleri nokta Alman gemilerine de mühim zararlar verdirildi Londra 28 (AA) — Relilerin deniz muhabiri bildiriyor; Yüksele deniz mahfillerinin fikrine gore, istila tehlikesi, sonbahar ve kıtın gclme-sl ile muhakkak surette ortadan kornanı ak ladır Filhakika denesi- • ler, denizin "muvakkat bir laman] için sakin olacağı mevsim safhaları bulunduğunu bilirler Bununla be-, raber burada su cihet tebarüz etti- • rUmektedir k İstila teşebbüsünü geciktirmekle Almanlar, eger İngiliz- ( (Sonu 3 uncu say/ada) | Amerika yakında harbe girecektir -o—— Pakt nasıl hazırlanmış? Tokyo 29 (AA) — Dom e i ajansına göre, Von Ribbentropun delegesi ve itimadlı adamı Stahmer, üç taraflı pakUn akdinde büyük rol oynamıştır (*enu 3 üncü tayfada) ^ Afrikada harb^J Cibuti bombardıman edildi Vekillerimizin ted -[''İzmit,, isminin kik seyahatleri Jahiliye Vekili Trakyadaki tedkik-lerini bitirdi İnhisarlar Vekili Ada-pazarında, Iktısad Vekili Giresunda Maarif Vekâletinin bir tebliği Lise ve ortamekteb bitirme imtihanını kazanamıyan talebeler İtalyanlara göre Af-rikadaki muharebe vaziyeti Addia - Abtba 20 (AA1 — (Ste-fani): Cıbutiden alınan haberlere göre, bir IngHU tayyare*), bu şehir üzerinde alçaktan uçarak chr| bombardıman elmlıtir Cehrin merke? mıntakasındu ban bomba dusmüs »r i:|,u r-ı* tur İtalyan rennıi teJHği llalyada bir mahal 29 ı AA) — 114 nura ar ah İtalyan tebliği: Şimali Afrikada mutıd kesil harekJL esnasında, 113 numaralı tebliğde imhası bildirilen tayyarelerden birisinin pilotu bulunmu} ve e'ir edılmi;-br Dü»man, Burdla ile Derne üzerine, Sollum ve Gitırnbub mıntıkalarına hava hücumlarına devam etmiş, fakıt netice ulumamıtür Bir tek kiji yaralaomj ve bir kamyon hasam uğramıştır Edirne 29 (AA) — Dahiliye Vekili Faik Oztrak bu sabah İstanbul, gitmek üzere Edırneden ayrılmış ve umumi ile parti müfetüfi, vali parti reisi tarafından vilayet hududuna kadar tejyi edilmiştir Dahiliye \ rkilinin Kdirnedeki ledkiklrri Edirne 29 (AA) — Dahıhye Vekili Katan - Uzunköprü yolu ile dun şehrimize gelmiştir, Vekili vilayet hududunda umumi müfettiş ı ve parti müfettişi, tehir methahnde de belediye reisi, mebuslar, memurlar ve kalabulık bir halk grubu kartı-)»¦!¦¦ Faik 1' ' bir müddet belediye dairesinde kaldıktan sonra Hüikcvlne gelmiş ve burada Halhc-vlnin faaliyeti hakkında izahat almışlar ve halkın dilekleri İle meşgul olmuşlardır İnhbariar Vekili Adapazarımta Adapazarı 39 (AA) — Tutun mıntak ahırında tetkıkata çıkan İnhisarlar VekiU Raîf Karadeniz Gerede Bolu, !:/ ede tetkikler yapmış ve KokneUye geçerek Hendekte teiktkaU-, bulunduktan sonra bu gün saat 14 de »ehlimize gelmişlerdir Vekil, vali tarafından Hendekte karşılanmış ve şehrimizde de kaza e-kânı, bel »d iye reisi, emniyet âmiri, inhisarlar memurları ve sair zevat tarafından selamlanın ıstır Parti binasında kısa bir İstirahalCen aonra Vekil inhisarların tütün depo la -rını gezml» ve inhisarlar idareaini ziyaret etmiştir Saat 16 da otomobille cehrimizden İzmitc hareket eden Vekil, seyahatinin limitten sonra Bilecik Bursa Balıkesir ve Manisaya kadar devam edip tetkiklerde bulunacağım bildirmiştir Vekile inhiaarlar tütün isleri müdürü ve arkadaşları refakat etmek-ledıler Valimiz Vekille beraber limite dönmüştür Iktısad Vekili l, uında Gl mekte ola Çakır, Cumhuriyet vapuru Üe liı nımıza gelmiştir Vali ve parti ı ile birçok vilayet erkânı vapura d er ek VekiU selamlamışlar ve va run hareketine kadar memleket lerı hakkında görUjUlmuslur 29 (AA) iad "İsmet, e tahvili teklif edildi Bu suretle "İzmir,, le olan iltibas da kalkacak izmit (Hukukî muhabirimizden) — Şehrimiz Halkevi Muze ve Tarih Şubesi, Hslkevı reisliğine verdiği bir takrirde Iizmit) isminin (İsmet) diye tesmiyesini arz ve teklif etmiştir Müze vc tarih şubesi İzmit isminin İzmir ve iznik şehirlerine cok olan müşahebeti dolsyısiyle sıkaık vukubulan yanlışlıkların bu suretle Önlenmesini ve Millî kahraman İsmet İnonünun ihznını taşıyacak bir sehnn büyük bir şeref duyacsğıoı tebarüz ettirerek kanunî formalite ve kabulü için icab eden muamelenin intacını Halkevi reisliğinden rica etmiştir Bu haber şehrimizde alâka ve sempati ile karşılanmıştır Paraşütçülerimiz Kayseride Kayaerj 29 (AA) — Tıirk Ha'a Kurumu tayyarecilerde paraşütçüleri bugün lal 930 da Matatyadan buraya golmisâr vc meydanda mülki ve askeri memurin ile kalabalık bir halk kütlesi tarafından karsının-! Hikmet Bayurun konferansı Eski Maarif Vekili Hikmet Bayur dün Öğleden sonra saat 15 de Beycğlunda Fransız tı-(Renu 3 ünci sahfeda) Amerikadarı gelen ilk destroyerler ingüterede Bu destroyerlerin süratleri 35 mildir Ankara 29 (aa) — Maarif Vekilliğinden tebliğ edilmiştir: Bazı gazetelerde devlet orta o-kul imtihanı İle use bitirme im-tıhanını kazanmıyan talebenin okuldan çıkan klik lan ve talebe velilerinin bu halden şikâyetçi bulundukları yazılmaktadır Bu ıkı imtihanda herhangi bir demlen kazanmıyan talebe yüksek kademedeki tahsil müessesesine devam edemez Henüz ikmal edemediği orta okul veya hecnîn son sınıfına devam kendi eUndedir Talebe, isterse, okulun müdürüne yazı İle mü-racatta bulunarak sınıfta kalma vaziyetini kabul ettiğini bildirir ve bu suretle sınıfa ılımı (Sonu 3 üncüde) Şarki Afr yuncı, Ger Rodolphe g len kesif kc kadıı Kenya h İle Viagir, To ıdudu bo- yanlar lehine neticeler vermîglir Düşman, kaçırılmıştır Dü»man mu- harebe meydanınla btnaj küçük subay olmak ü/ere altı ölü vc birçok yaralı bırakmıştır Birim Liralımız- dan, dort y Tnyynelc 11 ynrbisınd nu bomba rd uçarak bir ¦ in- ı kolur u vc ha- Amerikanın İıi£i!ferr\e sattığı ''i destroyerin !ir kısmı SABAHTAN SABAHA: (Sonu 3 uncu aay'ada) Galatasaray Fenerbahçe ile berabere kaldı Beşiktaş Altır-tuğu 3 - 0 yendi Beykoz Istanbusporla berabere kaldı r—Harb— Vaziyeti On iki adanın vaziyeti Dun yaptuuı mac rarılan bar m^üza P'-'k! bir çok künseler, A; nize linkim olduğundan asla "iubhe ¦ -1 ilmiyen İngilte-renuı, kuvvetli donanmasının yardımıyle Onıkı Adnya niçin hücum ederek burasını zaptetmeğe teşebbüs etmediğini düşünür Filhakika bu adaların evvebî askerî birer us oldukları, saniyen ingiliz donanmasının bütün Akdı-nlze hâkim olduğu gözönünde tutulacak oluma bu mülâhaza zihne mülayim gelebilir Fakat hâdisenin biraz ¦•yüzünü araştıracak olursak İngıltercnin bu adaları kecdi haline bırakmaktaki gayesini kolayca bulabiliriz [Sonu 3 UncO s-_ Talâk çoğalıyor! Fransada talâkın feshi kararlaştırılmak üzere iken bizim kolaylaştırmamız iyi mi olur? Londra 2» (AA) — Amerika Birleşik devletten tarafından lngıl-tereye devredilen torpido muhriplerinden mürekkep ilk filotilla, bir İngiliz limmıına varmıştır Bu munı-sebellc hı:blr merasim yapılmamıştır Bir büyük deniz tayyaresi, yolun buyuk bir kısmında bu gemilere refakat etmiş ve gemiler, hıebir hâdise çıkmadan doklara girerken de liman üzerinde uçmuştur Gelen torpido muhripten 1200 tonilâtoluktur ve-«W* vc V İngiliz torpido muhriplerinin hemen hemen aynı eslıhayı hamildir Bu torpido muhriplerinin sumti 35 mildir ve hepfinde 4 puluk toplar 21 pulluk torpil kovanları ve 3 pustuk bir hava ci-i'ı topu vardır Bn\\J rŞEMİRLERDE\\\ 1670 BO^ANMâJ köVlgrde 1582 Rumanya Balkan paktından ayrıldı Bükreş 2fl (aa1 — Stelanı: Rumen : -¦ '•¦•! bu sabahki uüıhalarında Rumen Hariciye nazırı Sturzanın DNB a-jansuıa yaptığı beydiısü bu -yük başbklar aKında neşret -m ekledir Bu beyanatı teİMi iden siyasi mahfillerde teyıd edildiğine göre Rumanya ile demokrasi (Sonu 9 ünru «ab fede) r- Salih Murad n UZDİLEK a ı*- u-câtetuTıfzde talak a ;ün geçtikçe artmaktadır Bu-1 mıgtar iu islatidtiklcr de gös-' lerunel erivnr; 1W0 nenesinde mem-j YENİ SABAH 30 ICVMJI- I9W Cdenizci 1 gözile—J ingiliz donanması Farzı muhal Amerikanın bitaraf kalacağı bir Alman - Italyan-Japon deniz hücumu karşısında ne yapabilir? 1914 Çillin Harbînden evvel In -giUz bahriyelinin değişmez nir ananesi vardı: Two Powen Standard Yani ingiliz donanmalından sonra en kudrclli iki devlet kuvvci ban-ıv n muadil bir deniz kuvveti Büyük Britanya amirallik dairesi ancak böyle bir kuvvete sahip olduktan sonra rahat ederdi Kakıl» bahriyelerden biri t«zla gelişip ser-plbneKe başladı mı ya onun balina bir düşman musallat ederek imha ettir it: Çarlık Rusya donanmasını (Cu;ıma da Japonlara ezdirdiği gibi yalıut da fazla gemi inşa edip bizzat kendisi yok ederdi: imparatorluk Almanyasının donarunaaını (Skapafiov) da bizzat Almanlara bauıltığı gibi Bu değişmez, tavik Ve tehir kabul etmez bir anane idi ve galiba elan da böyledir Yalamak için denizlere hakim olmak lâzım geldiğine tamamen iman etmiş otan İngiliz, Okyanuslarda başka bir devlet bandırasının gölge salmasına ne muvafakat edebilir, ne de tahammül İngibz İster İd denizler serbest obun ve Avrupanın bir kö-eeclğinde elrafı denirlerle çevrik' kam parçalarında yaşayan 40 milyon Ingilize dıinyanın dört buca-Kindaıı yiyecek ve ıpüdal madde taşıyan 1- * bandıralı gemiler endişesiz ve pervam seyrusefee edebilsinler Deniz hakimiyetine geyrusefer hürriyetine bu derece candan bağlı daha doğrusu hayali bu hâkimiyete ve hürriyete merbut bir millet denir hâkimeyitini elden kaçırmamak İçin her fedakârlığa katlanır değil mi? Tamam, işte İngiliz bunun içindir kî uzun bir harbî, hudutsuz fedakarlıkları, batta icabında »ilahı elinde son nefesini vermeyi göze alır da denizlerde madun Uli bir mevkie düşmeye razı olmaz, ol'T- ı- Bu, onun için bir hayat memat meselesidir, guolük rızk İsidir Şimdi gelelim Amerikanın bile bitaraf kaldığı bir Alman - İtalyan - Japon) ittifakına ve böyle bir ittifakla muharip biıyuk Britanyanın bahri vaziyetine Vakıa böyle bir İhtimal katiyen varid değildir ve mihvercilere yardım icın harekete geçecek ilk Japon zırhlısı karsısında behemehal Amerikan harp gemilerini görür amma biran irin böyle bir ıhümali varid farzedeliro »e (Alman - İtalyan - Japon) ittifakının deniz kuvvetlerde İngiliz donanmalarını M-r çarpıştıralım Evvelâ taraftarın ellerinde bulunan kuvvetlere bir geçıd resmi yaptırmak lâzım: Almanya: (l) zırhlı (5) kruvazör (28) destroyer ve lormtobot (45) denizaltı ve (2) tayyare ana gemisi İtalya: (4) zırhlı (22) kruvazör (158) destroyer ve torpidobot (94) denizaltı gemisi ve (1) Uyyare ana gemisi Japonya: (6) zırhb (8) muharebe knıvazörik' (41) kruvazör (112) destroyer (53) denizaltı gemisi ve (6) tayyare ana genüsi Yani ceman (14) zırhb (3) muharebe kruvazörü, (68) kruvazör, (298) destroyer (194) denizaltı gemisi ve (9) tayyare ana gemisi Gerçekten azametli balta korkunç bir deniz kuvveti Lakın bu kuvvetin üç muhtelif bahriyeye mensup, ayn şerait ve nizam artında yebımis birbirine yabancı tabiye uaulerini benim-•emij bir el ve kumanda altında sevk ve idaresi yalnız müşkül değil belki de imkânsız hülasa gayri mütecanis bir kuvvet ovduğunu hatırlayalım ve bu noktaya bumu yapıstırahm Şimdi bu uçuzlU ittifakın birleşmiş [Yeni Sabah ABONE WKHFll TOrkly» tenekl «İMLİK 1490 Kra 2700 Kra, • AVLIK 780 a 1410 a I AYLIK 400 » «M a 1 AYLIK 180 a 900 » SO Eylül 1940 PAZARTESİ 27 Şaban 1359 16 EylOI 1359 CÜn 274 Ay: 9 1940 — Hızır 148 GUlM* Ofll İkindi 1208 0 09 920 Ezani 558 1264 1523 Vaaaü Aktan Yata» İmsak 1200 1J1 1022 zan! IT54 1927 4,17 Vasat ( Şehir ve Nem Ceket Haberleri j SABAHTAN SABAHA Mektebler bugün \r yeni sene tedrisatına başlıyorlar Amerika harb ue nülerinden Teı Yazan: A Cemaleddin Saraçoğlu dem/ kuvvetlerini karşılayacak tn-f j;¦ ı valıidi haıblerinc bîr göz alalım (15) zırhlı (3) muharebe fcru-, vazörü (65) kruvazör (275) destroyer denlzHİU takip gemisi, (56) dcnizalu gemisi vc (9| tayyare ana gemisi Sallı harp zırhlısının dûn nasılsa bugün dc harp fılotannur belkemiği oldukları hakikati göz önünde bulundurulunca ve İngilizlerin zırhlı vc zırh bakımından biraz daha zayıf fakat daha seri bir /ırhlıdun başka bir şey olrmyau muhasebe, knıvazörtı bakımından üçlere faik oldukları düşünülünce Amerika haı— be ıjt-rak dulu etnurse ingilizlerin Öyle kolay kolay denizler bâkunıyc-tini rakiplerine kaparmaLırma imkan tasavvur edemeyiz- Hele İngiliz «affı harp !ennn mutenanı ti' ve -i»ır kahiliyetı bakı- mından bııbııuun esi semiler olduğu, ingiliz tezgahlarında ise asgari (S) tane yeni safli harp zulıbsının ikmal edilmek üzere bulunduğu göz önünde bulundurul uran zırhlılar arasında vuku bulacak btr harpte ingiliz vnıralımn harp meydanından mırzaffcı ayrılacağına yemin etsek bapmu ağrımaz Vakıa kruvazör bakımından bir teadül göze çarpmaktadır ve gtin-89SItrinde Almon, İtalyan re Japon harp bandıra lan taşıyacak kruvazörler İngiliz ücaret cemilerine karlı amansız bir korsan harbi yapacaklardır amma ingilizler de nakliye «milerini meselâ muharebe kruvazörlerinin kuvvetli himayesi altında sevLı' ;ıeyi düşünecek kadar elbvtte dt ildirler değil mi? Mesela bir (Hood) ile (Repulse) sınıfı İkj hattı harp kruvarOrunun (38) ve (24) ¦ ' -•rehv Ur düzüne lopunun İn mayası altında yola çıkmış bir kafileye hücuma cesaret edecek hafif Glolartn mevcudiyetine pek de ihtimal verilemez Hücuma yeltenecek kruvazörler kadar seri fakat onlarla kıyas kabul etnûyocek derecede ağır silâhlı ve zırh mutufazab bu üç gemi iki düzüne kruvazörü yarım naat İçinde Okyanusların karanlık derinliklerine rahat rahat sanki top tahmine çıkmış gibi zahmet çekmeden nonıobıUrlrr Sonra (besinci Corc) sınıfı İngiliz* hattı ıııı p gemUeriakı tünülen d m saatte (30) milden aşağı olmadıkı ri rayı I edilmekledir Yepyeni, pırıl pırıl bu kudretli (S) gemi yalnız başlarına meseli bütün bir italyan donanması demektir Hangi babayiğit amiral bile hile İnüharı göre alır da bu son sistem gemilerle boy ölçüşmeğe Kalkışır? Böyle bir ciiret kahra-msnbk vc fedakârlık lan ziyade hesapsızlık ve ölçüsüzlük olur ki deniz cenklerindc hrsapsrzltk vc öt-çusuzhık hüsran ve heri met manssı-ııt gelen kafıfuklerdlr Destroyer ve denizaltı gemisi bakımından hayali ittifakın faıkıyeti-ııc gelince muhrip ve denizaltı bol-! mile bir deniz harbinin tmdıye kadar asla kazanılmamı» olduğunu ve bundan sonra da kazanılamıyn- ağını düşünebiliriz 1914 cihan harbinde Almanların denizalu bakımından hâkimiyetleri inkar kabul etmez bir hakikatti Halbuki bu hakimiyet 1918 ikinci Usr ininde Abnan açık deniz do-ı limanının bir tngUlİZ limanına kadar gelip «sup İncili/ başkumandanından aman dilemesine manı olabildi mi? DesuıalUlarla yapılacak insafsu bir konun harbi düşmanı i/rar ve izaç edebilir amma denirlerde hâkimiyeti temin etmez- Tıpkı ydıu/ tayyare hücumlarile bir mey dan muharebesinin kazan ilamı yamçı gibi Şu sathi incelemelerden de anla-j ılı yor ki bu harple Amerıkanm bitaraf ve Japon donanmassun mihver devletleri deniz kuvvet!erme iKiha-kına lâ kayıt bir seyirci kalacağını biran için farzetsek bile bu üç müttefik - donanma karşısında İngilizlerin denlilere hâkimiyetten vaz geçeceklerini kabul etmemiz için makul ve mantıki hiçbir sebep yoktur Bilakis İngiliz denir kuvvetle-ri müttefik kuvvetlere - --aferao? '•: ı;-ı koyacak onları ezecek bu* mev— kidedir Sonra deruv terde bir tehlike mevnıubahs olduğu zaman Itıgıbz bahriyesinin ne mucizelere muktedir olduğunu bir iki saat içinde yok edili veren Fransız donanması bize kâfi derecede Lsbat etmiştir Görülüyor ya, İngiliz deniz hâkimiyeti hayali bir mağlûbiyete bile mû-ail aunıyarnk kadar köklü ve v oshdır Bir cinayet davası Maktulun oğlu " Anamı; Halidle çalılar arasında gördüm diyor Ankarada bulunan maarif müdürü geldi Bugünden itibaren şehrimiz-dotiı resmi, hususî ve ekalliyet ilk okulları yeni sone tedrisa -tısa bsayacaklardır Bu seni resmi ilk okullara 933 doğumlu talebeler abnmak-tadır Diğer taraftan 934 do -;;i!in bazı talebler mekteplere girmek için müracaat etmişler -dir liuulsrdan bünyeleri müs-aid olanbur ilk okullara alınabileceklerdir Tshmüı edildiğine ne göre bu sene Kehrimızdekı ilk okulların birinci sınıflarına kabul odilen talebelerin miktarı 10 bin kadardır Diğer t i t111 iı 11 orta okullarda narosed talebe kaydı nıha-yetlenroişür Bu İtibarla orta okullarda da talebeler bu sa-j bah mektebe giderek sınıf taksimi yapılacaktır Yarından iü-b-ıı-ıı de orta okullar, liseler, öğretmen ve sanat okulları yeni sene tedrisatına başlıya-c iki ardır Maarif Hudurü seldi Diğer tarafltsn Ankataya orta mekteb ve lise muallim kadrolsrını götüren Maarif Müdürü Tevfik Kut dün sabah şehrimize gelmiştir Maarif Müdürü, istanbul orta tedrisat mektebleri ve yeni sene cetvel-' lcri üzerinde vekâleteje tedki-kit yamldığını açık derslere üniversite ehliyetnamen Öğret- menler tayin edilmek suretiyle bütün açıklarla kapaUldığını söyemistir okuyucu—*, d/york/: Bekçi sohbetlerinden şikâyet «Bekir fiamia imzası 1le al-dıgımıs bir mektupta şeyle deniyor: eCvınuz dört yol agrı biı yere leMİal edıyar Fakat Le-I: etmez olaydı Burada her Allahm gete-bi dort mahalle bekçisi birleşiyor ve saatlerce bağıra çağıra sohbet ediyorlar Haddın varsa gel dc uyu Eınıuıım ki bizim ve i -"n „1 -ı ıııı-m da olduğu gibi ayni meseleden şikayetçi daha birçok şehirli vardır Emniyet müdürlüğünün bu hu u-ıı iiiukiillil bir tamim yapması İçin nazarı dikkati celbeunenııı umum namına rica ederim» YENİ SABAH: Bu haklı şikayeti ait makamların dikkotlne koymakla iktifa ediyoruz adliyede Cürmümeşhudda Nara atan sarhoş bir gUn hapis yatacak Bcyazıdda Soğanağa mahal -leşinde oturan Alâeddin evvelki gece biraz fazlaca icjnıs ve Sa-raçhanebaHinda nâra atmağa, bağırıb çağırmağa b;ıflamistir Pdİsin tenbih etmesine rağmen nâra atmağa devam edince yakalanarak hakkmre zabıt tutulmuştur Dün oobetçı buluşan Sultanahmed ikinci sulh cesa mahkemesince duruşması yapılmış re suçu sabit göriîlerek bir lira para cezası vermesiyle bir gün hapis yatmalına karar verilmiştir YURDDA SABAH rolisde Besiktaşla misafir olduğu evç gc- Ierek karısı Asİyeyı öldürmekle suç-| lu v ¦ ¦!( Ahmed Böceğin davasına evvelki gun ağır oeza mahkemesinde devam olundu Dava safhaüna ve dinlenilen şahitlere göre ölu A s iyenin kocası Ahmed Böceğin üstüne muhtarlık eden Halı d Ue diışup kalkması bu cinayete sebep olmuştur Bunun en canb şahidi de mahkemede seha-detıne müracaat edilen kendi "okullarıdır Esasen Ahmed Böcek de bu hakikati ilk defa ve en sarih olarak kendi oğlunun ağzından İşitmiş, karısını cezalandırmayı zihnine koymuştur Bir gün tarlada çalılar arasında Asiye İle muhtar Halka çirkin oır variyetteler iken Asiycnin oğlu kendilerini gormu; ve koşup babssına haber vermiştir Asiye korkusundan o akşam eve gitmemiş başka bir tanıdığında misafir kalmış, ertesi günü de lstanbula gelerek Bcşik-ta-t-ıki dayısına misafir olmuştur Ahmed Böcek o gece karısını bek lemis, gelmediğini görünce sorup soruşturarak lstanbula gittiğini öğrenmiştir Arkasından o da lstanbula gelmiş ve Beslktaştaki dayısına gidip Asiyeyl bulmuş ve bıçakla on yerinden yaralayıp delik deşik etmek suret ile öldürmüştür Evvelki gUnkü duruşmada Ahmed Böcek reisin sorduğu bir suale cevaben: — Esasen karınım muhtar Halidle münasebeti olduğundan şüphele-niynrdum ve herkes de böyle söylüyordu danügUr — Ne diye o zaman bozamadın? — Teşebbüs etlim Mahkemeye müracaat eyledim Karımla Hılıdın aleyhinde zina davası açtım — Ne oldu? — Henüz neticelenmemişti Bunun üzerine iddia makamı Yalova mahkemesinden bu zina davasına ait dosyanın celbi talebinde bulundu Muhakeme Yalova mahkemesinden zina davası hakkında malûmat irtrnmrk üzere ve müddeiumumi mütaleasını bildirmek Üzere başka bir güne kaldı müteferrik Balık bollaştı Şehrimizde birkaç gündenbcrı balık bollan m ıştıı Bilhassa palamut yavruları san günlerde ziyademle avla nm ak tadır Bu itibarla bunların ,'i-n duşrnuştür Bazı balıkçı la un bomba İle babk avladıkları anlağı İm iş tır Kanunen yasak olan bu gibi vaziyetlerde yakalanan balıkçılar süratle cezalandırılacak lardır Yatvaç deri fabrikası yeniden işletilacek Kösele ve deri fiyatlarındaki te-reffu dolayuâle yakından alâkadar olan Ticaret Vekâleti yerli deri kullanarak kösele İmal eden fabrikala-ıı çogaUraağsı karar vermiş lir Bu ıi-im tatbiki olarak ilk defa Yalvaç deri fabrikasının yeniden isletilmesi korarlarbrılmışbr Mezkûr tabrikada yılda 20 bin kili kösele Un al olunabilecektir Yeni Urfa Müddeiumumisi Urfa, Tnvu*i) — Terfisn vi-lâyetinuz müddeiumumiliğine tayin edilmiş olan Edirne C müddeiumumisi muavinlerinden L Hakkı şehrimize gelerek vazifesine başlamıştır Edirnede uzun müddet dü • riiscüıuğU ve çabşkanuğı üe ken disinî herkese sevdirmiş, olan b ı genç ve güzide adliyecimizin Urfada da iyi bir nam bırakacağı muhakkaktır Tebrik vc oııv ,ı -tlcr dileriz Sındırgıda spor Sındırgı (Hususi) — Kasabamızda gençlik ve spor faaliyeti var kuvvetiyle ilerlemekte-' dır Hemen her gün müsaid zamanlarda Halkevi spor sahası çeeitU sporlarla uğraşan gençlerle doludur Çalışmanuı çok Ten- !¦¦ semelerei de görülmek tedzr fıSc-s haİla kazamıza gelen Barya gençleri ile yapılan atletizm, voleybol, futbol musaba -autlarının "ıcjhiini Je gençlerimiz kazandı;;! £ibı bu hafta Akhısa-ra pı-n i ¦ i oıada da yapılan ayni nışiaahataların hepsüıde galib çıka:ıslardır Edİr ıede Dil bayramı Kflırnr «HUSUSİ) — İlk maları ve Millî Şef İsmet Inönü-n un yüksek koruyucusu başkan-hğı altında dil kurumunun a-maçları ve sekiz yıllık bir devre içinde başardığı işler üzerinde konuşmalar yapılmıştır Törene İstiklâl marşı ile başlanmış cum huriyet marşı ile son verilmiş-' tir İzmit Halkevinin gezisi izmit, (Hususi) — Şehrimiz Halkevi Köycliler Şubesi pazar günü Çayır köyüne bu- gezi tertîb etmiştir Bütün münevverlerin iştirak ettiği bu gezi faydsh ve güzel olmuş,, ÇayırkÖydc, köylülerle birlikte iyi bir gün yaşanmıştır Bir yangın başlangıcı Kazlıee^ede Cami sokağında lbraaimin kiracı 'olduğu 9 numaralı ahçı dükâmnuı o-cağı parlamış ve etrafa sirayet etmeden söndürülmüştür Otomobil altında bir çocuğun bacağı kırıldı Evvelki gün şoför AbdÜIka-dirin idare ettiği 2256 sayılı taksi Vefada» geçerken Salı-hio 6 yaşındaki oğluna çarpmış vc sağ bacağını Inrmıstır Çocuk Cerrahpaşa hastahanesiııe kaldırılmış ve suçlu şoför yakalanmıştır Parti nahiye kongrelerine yarın başlanıyor Kaza kongreleri ise teşrinisanide yapılacak İstanbul vilâyetinin butun nahiyelerinde Cumhuriyet Halk partisi namye kongre-Ufinc a-yın birine tesadüf eden yarınki sah gününden itibaren başlanılacaktır O gün yalnız Fatıhde merkez nahiyesinin kongresi ile Yalovada Kılı- nahiyesinin toplantısı yapılacaktır 2 ilktesrin gününde ise Beyaad ve Yalova nın Çınarcık nahayesâsun kongresi yapılacaktır Nahiye kongreleri 15 gün devam edecek ve her kongrede halkın dilekleri ile muhitin ihtivadan tesbit olunacaktır Her nahiyenin ihtiyaçları hak kındn raporlar hazırlanacaktır Kaza kongreleri bir ay devam edecektir Ocak ve nahiyelerden gönderilecek olan dilek ve ihtiyar raporları bu kongrelerde tedkik edilip Cumhuriyet Halk Partisi İdare heyeti, İstanbul idare heyeti reislim, tevdi edilecektir Yeni hariciye memurlarımız Hariciye Vekâletine yeniden almacak elemanlar için 2 eylülde başlanan Hariciye Vekâleti meslek imtihanını kazananlar tesbit olunmuştur Bu imtihanda 16 kişi muvaffak olmuştur Muvaffak olanların isimleri şun lardır: Sadi Eldem, Osman Derinsu, Hikmet Benson, Halûk Koca -man, Orhan Kavur, Oğuz Gök- \ men Zeki Kuneralp Halûk Kara, Semih Günver, Necdet Er-tuzun Orhan (ifmker Zeki Girmen, Hasan Işık, Rafet Dinçer, Şahin Uzgüren Şehrimizde bir atış poligonu yapılacak Genç kır ve erkeklerimizi silaha ve atıcılığa alıştırmak g i yeşile beden terbiyeci genel diırklörlirğü tarafından insan kararlaştırılan aUş pokgonkaı ından 2 tanesi Adana vc Samaunda yapdacaklır Ayrıca I'taobulda da buyUk ve modern bir atuj polıganu yaptın Imu- 91 -ı ¦;]¦! ıı in 'i Bunun için Sa-i'ayburnu park gazinosB yanındaki saha mu mi îık bulunmuştur Buıadiı bu atış nıh-- mı inhasıj için Belediyeden müsaade alınacaktır —Kabadayılığın sonu— " Senmisin bana yan bakan?,, demiş, hemen kamaya, tabancaya davranmış, şimdi ise Dün sekizinci esliye cem mııhke-mesnıde birkaç lıattp evvel Eyuptc cereyan eden iki yaralama vnkası-na alt duruşmalar sonu cıın: vc ¦uçlu hakkında malıkâmiyet kararı verilmiştir, Hatırkrda oku gcrcklir ki Bir gece nişanlısı İle birlikte gezmekten avdet eden Ali Oımon bininde bir genç gülüşe konuşa yürürlerken biıicasmıı asılıp Alı Osmnnın arka undun bir el de tabanca aim ıştır, fakat bu yaman vc usta alıcının tabancasından çıkan kor kursun Alı Osmsıuı isabet edecek yerde gide makamı: dünkü duruşına-Osmaııın on günde tedavi ay ısino devam edemediği, 'erin de on yedi günde te- in ine de- Diye durup dunu ken kufa tutmağa, kabadayılık etmeğe başlamıştır Ah Osman yanındaki gen; nişanlısını duşuneıı daha ofogı- d»n İmi; — Biı sana bakmıyoruz kardeşim_ Haydi yoluna git diye cevap vermiş Fakat bu soz kabadayı Metı-nıedı nedense bulun butun köpürtmüş; — Vay son misin bana yol gösteren"- Diye kamaşma asıldığı gibi zavallı Ali Osmana kaplaması bir olmuştur Bu hengamede nişanlı kız yaygarayı basarak kaçınış onun arkasından Alı Osman da yaıalı yaralı koşmağa beşlemıştıı Cözu hiddetle dftnen bu genç kıbadayının da bu hal ayranını büsbütün kabartını; olarak kı bu sefer de la- mporlurdan uıılt„ılırl buna gore ccau:nın verilmesini irtedi Kendisine son söz vrıılen suçlu süt dökmüş kediler gibi süklüm puklum bir halde boynunu bükmüş— bakımın yüzüne bakıyor: — Ne diyeyim efendim Siz bilirsiniz arük Diyordu EyUp yollarında önüne prleııc «Sen misin yan bakan** (iyerek sıkıh uatune süûh çeken bu genç kabadayıda belbeulz :ıbmj kaTSSSI bekliyordu Nihayel her iki yaralıımuyn ali ceza birleşti) İleı*ek ve ı i"in küçüldüğü de dikkate slınurnk nn İki ı:y dokur /un hap-sine karar \clldi Bu kaçır nvnl zamanda mana-»ı*ca yapılrn bir kabadayılığın so-neydu Talâk çoğalıyor! ** (Baş taralı I ¦¦hilede, nıı laUiobuUla 1027 aeaetu 2&9Q- den ibaret bir evlenme cedveii gosnarraıgı iı«ld«*, 193*J aonesuı-de 5898 çift evîenrıctir Vni cvleınneler ilû toısliııe çakmıştır Bütün Türkıyedc evlenme fazlalığı daha ağırda-: 1Ü27 hc-neainde 21372 evlenmeye mukabil 1938 Heneaınde 29251 Fakat bu istatuttiklerden an-laaBİıyor ki talak, izdivacın onda birinden fazladır ve dediğimiz gibi bunun daha da arttığı erbabı tarafından teyid edildiğine göre endişeye ıjayandır Adliye Vekâletinin talâkı kolaylaştırmak ve çabuklaatırmsk ¦'ı ı ¦ ı ¦ r:ıı Ur tamimi bahsolduğu bir kaç ay evvel bazı hukuk erbabı buna muhalif ve bazıları da taraftar zuhur etmişti Bir çok dava vekiHcri geçinemeyenleri bir arada bulundurmanın faydasız olduğu fikrini ileri süren tiğler hele mahkemelerin talâkı güçleştirmeleri yüzünden bir çok aile felâketlerinin çıktığını yazmışlardı Halbuki bu m—•!¦¦,, uzun senelerdenberi uHuriinen ve lebde, aleyhde en bnyük hukuk -çulannm mütaleasını toplayan Fransa bu günlerde talâkı fenh -etmek iizvredir Malûmdur, ki Fransa daha bir çok İçtimai kanunlarını değiştiriyor ve bütün cemiyeti, gençliği, kadım, ihtivan ile değiştirmek azmini göfderiyor Bn kararın iyi veya fena netice vereceğini bilmeyiz Yalnız Fransızlar boşanmak koJaybptrm memleketlerine çok muzır olmuş olduğunu, hattâ tevr-Uüd noksanına, aile bsğlanrun çürüklüğüne, bu kolaylığın ve rm-kânın sebcb olduğunu iddia e-diyorlar • Ayrılmak İmkânı ve ihtimali göeönünde bulundukça iki taraf birbirine emniyet edemiyor, bağlanamıyor Bundan dolayı çocuk yapmıya da lüzum gûr-miyor Halbuki aile bağları çok kuvvetli, tevellüd nisbetleri çak yüksek olan mOleUer talâk imkânı hemen hemen mevcud ol-mıy an lardır Filhakika kat^kierde talâk, bir un tasa\-vur edebi!eteğimiz cn kotu ihtimaller de bile mum kün değildir Bunun için levka-lâde tebebter ve kaıarlar lâzımdır: Bir İtalyan kanlını ık münasebet tesis eden uc burada nikahlanan bir Tüık ondan bü eviâd sanibi okluktan sonra kadının çocuğu da alarak kalyaya, eski kocaauua kaçtığını görmüştür: İtalyan kanunları bu kadının ilk kocasın dun ayrılmasını kabul etmemiş n Türk çocuğu bu kik kocaya ıualetırj^tır Talak memnuiyeLinin Uı ¦lunece-süoe akıl ermez Fakat bizde boyanmanın -sebebleıını boyanma kolaylı^uada aramak ve mütalea etmek hukuk ve içtimaiyat erbabının vazifeleri meyarunda kauTuıktadır Behçet SAFA | Radyo Prooramı j pazartesi 50919*0 BOO AJANS Haberleri 8,10 EV kadını Ye-nok lisu^i S =0 MÜZİK UUü Program, ve hlcmlusot asal oyarı 1233 MUZIK i:50 AJANS Haberleri 13 95 13» müzik saz essr-leri 14U0 MUZIK; S pıogıam (Pl) 16,00 Program, vc Memleket saal ayan 1803 Müzik: RADYO CAZ ORKESTRASI: (Ibrnhim özgür idaresinde) 191S KONUŞMA (İstatistik urnunı müdürlüğü) i , z 1930 Memleket saat oynn V AJANS Haberleri »İS RADYO GAZETESİ MOZIK; Musiki Kaleyde*ko-pu (Pl) 2130 KONUŞMA 2230 Memleket saat oyarı ajans haberleri 23,39 3880 Yarınki program v kapanış.