Tam Metin: Yeni Sabah

Gazete içeriği aşağıdadır.

2 MAYIS 1940
Perşombe
ikinci Yıl - No. 718
Saba
GÜNLÜK SlYASı HALK GAZETESİ
İdare Yeri
NnruostMnfye, No. M %nUmaeâ Telgraf: YENİ SABAH ttta.-M TFLEFT)N: 20796
Her Yerde 5 Kuruş
Almanlar Norveçte iki şehri tahliye ettiler
İngiliz tayyareleri Al- AKDENİZDEKİ GERGİNLİK
haVa ÜSEGrİnİ ŞECİ- Arnavutlukta Yugoslav hududuna
detle bombaladılar      d°sru y°llar yatıyor
——--:--- .   . .     italya. Yugoslavyanın Sovyetlerle temasını ve Rus nüfii-
Narvikteki Alman kumandanı kayboldu —       a     y    ———=-—-=-
zunun Adriyatik kıyılarına yayılmasını iyi karşılamıyor
bugünkü Vaziyeti
1t.ih.umi doğrudan doğruya müttefiklere tecavüz etznlyerek Akdeniz-1- başka Urafuu-d* gr-m .1. m. k htemesi muhakkak ki müttefikleri lakayt htrnkunu. r.ıı-mı. kadar hart» harici kalma-Jı etmiş olan Italyayı -»im-
di nebevi eok şüpheli - batta biz-m pek *blıe*hı - Mr maceraya a-tılraaca *e\k»xlecrk hiçbir de-*Wk-lik fiile ukn.a-ii-.lir (hum Içhı bu de takt sinir huhnuıımn    da yatı-
Yazan. Hüseyin tahid VAİZİN
ı--'
Harb başlaylıbcri İtalyada bir sinir buhranı hüküm Buruyor, denilebilir. Bu bazafl afcldct peyda eder; feryad ve u-hdıd ile kendisini gösterir üaian sükûnet bulacak hi«verir. Her halde .uıUguiyor kı lulyada için kin kaynayan bir derd vardır F!-ı ın-dır? Sarih bu ret t e bılm:v ¦• Tahmin yapabilmek için t-j-yan matbuatından akneden mü-taJealara bakıyoruz. Fakat onlara da akıl erdirmek kabil değildir. Son günlerde, İtalyan ruhu gene boyk* had bir buhran devresi geçiriyor. Meselâ, İtalyan gazetecilerinden biri İtalya gibi bir memleketin ilini-haye Avrupa harbi dışında kalmalına imkân olmadığını bildirmiş.
Harbe iştirak etmek lâzım muin, öfil midir' Tabu. buna karar vermek İtalyanlara nit bir haktır. İtalyan v^azunın menfaati namına neyi münasib guriuVr*e onu yapacaklar-lir Fakat boyu; hareket etmiyorlar. Muttasıl, biz hrtarel Wnlız. sadece harb hariciyi*. Kuka» nihayet* kadar böyle kalrmyaca&z. diyorlar Bunu ilân etmekten, tekrar tekrar ıWı etmekten ne fayda bekledıklarını la yamadığı m ızı itiraf mecburiyetin deyiz, tlalya kendisinin harbe IşiU rak etmeni lanmgeidiline kani bulunursa, harbe ı*tırkk eder. olur biter. Bundan kendisini kimse mene-demez ve m- de, kunaenın ak-
lından geçemez. Yalnız İtalya için değil, her millet için de aynı salahiyet, ayni hareket serbestisi vardır. Harb tehlike-ıtıı ök Up biçen bir memleket vasıl olduğu rıeUccyo go-' ¦ ken'Iı- im- hıı halli hareket çizer, fc'ukat muttasıl, ben hnrbe gireceğim, tİrtncden duramam demekle bir şey istihsal edileme/. Bu haberi alan memleketin hemen Komaya k, jup lialy iyi harb- girmekten vazgeçir-mek için kimisi bir müstemleke, kimisi bir ada, ktmıı.ı bir sahil, kimisi -k« a bir vilâyet Ukd.ın .-demez. Yal-ŞsW italya harbe aa vay a bu tarafta ı .tırak - ni'kl» müstakbel menfaati-
i!   .      f ohid VAİZİN
f s.** .' ııf id*-)
Amerika Elçisi Musoliniyi Ziyaret etti
İtalyada İngiltere  ile   harbe-dileceğine inanılmıyor.   Rex transatlantiği Amerikaya hareket etti
Roma, 1 ı A-A.l — D. N. B.
Roma sıyaat mahfilleri. İngiliz a-cııralhk dairesinin Akd.nızdc aldığı tedbirler hakkında diyoılar ki:
— Bu tedbirler. İtalyan hükümet mah filerinde tam bir Mİ kim ile kar-1 şılanmıstır. Eper İngiliz hükümeti bu tarzda tedbirler almak mecburiyetini hissetmiş ise, bu yalnız Ingiltercyi a-I a kari ar eden bir meseledir. Bu waret'
' '   '    ııııiılı lainılrn —fr
t/UMti o^uıı LU }»l lulıı..-.uıiı'l.ıt
doparak fazla, mam-ntları iktiham etmekte ve aynı aamafidd bundan tevcllüd eyllyeeek fakat İtalya üzerinde hiç bir tesiri olmıyacak bulunan daha had endişe havasının mesuliyetini de üzerine almaktadır .
[Sonu İi umu s.ı\f;ula]
Fransız kıtaatının Vorvrcr sevk içi* grmUerr irkfcbı
Londra. 1 (AA.I — Re üter ajansı | gure, NoneçU-kı askeri harekât şu
bildiriyor: noktayı arzrtmektedir:
Londra\ a gelen en son haberlere (Somu S üncüde)
Yugoslav Koro heyeti dün şehrimize geldi
Bu akşam Fransız tiyatrosunda büyük bir konser verilecek
Yugoslav koro heyeti Taksini
Yugoslav şimendifere iler ¦•toırligi-ğmin kurduğu 70 kişilik koro heyeti dûn sabah cehrimize gelmiştir Heyet Sirkeci garında Beyoğlu Halk Lan erkânı. Yugoslav konsolos -ve kolonisi tarafından karsı -Misafir heyet dün saat
İMdeaeH .. U-ok koyduktan sonra
17 de Taksim âbKİeaine bir çelenk koymuş. Yugoslav ve Türk milli maı  l.ırını MiylemİfltİT.
Heyet ilk konserini dün aksam Yugoslav klübunde matbuat erki -una ve Yugoslav knlfaılııne hususi olarak vermiştir.     (Bana 7 neide)
Sovyet Rusya harbe girmiyor
Mareşal   Voroşilofun nutku
Moskova. 1 (Aa.) — 1 mayıa bay ramı, bu sene parlak bir şekilde te-sid edilmiştir. Büyük askeri tribün, Finlandiya harbi başkumandanı ile ayni harbde madalya alan subaylar tarafından işgal edilmişti. Stalin öğle üstü Molotof ve yüksek memurlar tarafından tukıb edilerek tribüne gelmiştir. Mareşal Budinney, askeri teftiş etmiş ve kısa bir nutuk söylemiştir.
Lenıngradda, Kıyefde, Mınskde ve Viborgda askeri resmi geç idler ya-pdm ıştır.
Diğer U raf dan 1 mayıs münase -betıle Mareşal Voronilof bir nutuk soylıyerek Kızılorduyu Övmüş ve Sovyet Rusyazun bugünkü dünya harbi karşısında tam amile bitaraf kalacağını snyknmiçtlr.
Almanyada çektiklerim
Anlatan:
Şaibe Ors
Balkan Harbinde ejteİn a«Mavp şehid Haftan Kau l'aşıuıın ryi |lu-yan Şaibe Ors'un meraklı \r • l.n-l^nuz     bal » «l.ıı ı  .
Bugün başladık
7 nci şayiamızda
Başvekilin millete büyük müjdesi
"Raman dağında yapılmakta olan sondajın bugünkü vaziyeti mütehassısların kat'î ifadelerine göre bir petrol mıntakasının tezahürüdür. „
IMyantıaJur. 1 (AA) — Bu »abalı trenk- ReunU'e giden basveJd-Kaabz, otomobille yollarına devam etmişler m- naat 11 de Raman dagm-aaa  petrol   mini ak asına muvasalat eylemelerdir.        (Somn 3 üncüde)
Büyük ArııketBmBae Türklerin ecnebilerle
evlenmesi doğrumudur?
Muharrir Semih Mümtaz S. diyor ki:
Kendinden olmıyan bir kadını tercih eden Türkün, Türklük hakkındaki telâkkisi ve imanı zayıftır ,,
fanekdar kalem erbabı odan ve I takdir ve sevgisini toplamış olan, ânca tetkik ve tanlü yazılanle şah- değerli mütefekkirlerimizden mu-sznda Türk    okuyucusunun büyük (Sosu 7 acide)
SABAHTAN SABAHA
Asker ihracı yarışı
15,000 tonluk gemi 2000 asker taşıyor. Buna göre denizlere hâkim olmıyanların sonu hesab edilebilir
Müttefiklerin Norvcte hm  güne   &»Vır yaptıktan 6u mevkileri
wm Almanların   Icmçmk   alarak  mahdut   kvvve/t-r  tevLettiklerİ gztn •SHerir sVvJtfta
(Vazısı 7 ndde)
63
Rayfa:   *
MAYIS   JM»
SABBAH
— 12 —
Yazan: AYHAN ATİS
Kozvinli  genç  talebe  derslerine büyük bir alâka gösteriyordu
Orayı yrrlcçirein. Bir hafta sonara dersrlcr bağlıyacaktır.
İsmail dahilîye müdürünün yanından çıktı, İlk zaferin verdimi sevim; ÇizgıU-rı yütunde okuııııyımlu. Heybesini umıııuııa vurdu. Ananını aldı. Bcvvub refakat etti. Kendisine ;,,!,¦ sis edilen odnyı gösterdi.
Jıı ı . -1   •   lada  y.ılllızdı   HrybPftnİ
ocaklıca koydu. Biraz sonra bcvvab ocaklığa koydu. Bıraı »nura bevab
iki keçe ile sekiz yan yastığı ve bir sanıdan da getirdi. keııdİHinc verdi. İsmail kapıyı arkasından kıiıdk-uık-tetı sonra heybesinin ağzındaki kilidi açtı. Daha evvel de balkona acılan pencereye htr perde tutmasını ihıı.al flrn-'i. IŞI t
Heybenin bir goaiımkwı buyuuek bir b«h.;c uikardt. AU. İrinde iki kat Yemen elbıhobi vardı. Bunları düzeltti. Elbisenin yeninden bir de nurirtub çıkardı. I'stımd'- rrrıtmt* bar yay ikt ok iaaıctı bulunan bu mektubu da yanına koydu. Ikıııaı güzü ...iı İhı göz afırta idi Buradan da Deylcm alacalına sarılmış bar paket çıkardı. Açlı. akan dolu un kase vaniı ÇıkarJîklan..ın hcp.*ı o-dauıın ortasında idi. İsmail ayağa kalktı Odanın ayakkabılığına indî. Burada küçük brr 1 ipi verdi. Burayı ku«in udun konurdu, iniltini bir kedi gibi sürünerek ıc.crıyc girdi. lw şndekı bir tası kaldırdı. Odun par-çasüc altına ufak bir çukur kazdı. Orada ıkı de uzun takta buldu. Bunları üstüsle koydu. Tekrar .-uıum-rek dışarıya çıktı. Altın torbalarını ve mektubu buraya getirdi Torbaları çukura yerleştirdi. Üstüne de tası kapadı. Mektubu da 2 tahtanın arasına keydu. Parearrm bir oyun yapmaması irin de tan tanın üstüne ağırca bir taş kapadı, i 'ı aı i . çık' İL Duvurdıılfi çiviye •ıstıuı vaki lub-besini indirdi. Sağ kolunun astarım sSktü. Ir'ndm ucu kıl -fta tnee çitte oftoklu bir Beykmaıı hançeri çıkardı. İsmail bu hançeri de küflenmemesi için boynunda!.'! hamailden çozdüğfi bn- muşambaya Mft Onu dn kö -nürluie götürdü. Doneme tahtasının HMk yerleştirdi.
Isr.ailın i'i henüz bitmemişti. El büfeleri de mkhy&ızk ama bur yer lâzımdı. Kıtab dolabını astı. Alt Uh talannı tıdktU. İçini tedkik etti Kâr gir dolabın içinde hiçbir delik yoktu. Farelerden korkulmazdı. Elbiseleri de buraya yerleştirdi. İsı bitmişti, yırı- heybesinden çıkardığı kara bul gar denemden yapılmış Buhara biçimi mealini ayağına giydi. Üstüne de uçları sivri narı yemenilerini geçirdi. Uzun saçım ve uiyuh sakalını taradı. Orroe para kesesinden çıkardığı ! imlik gibi kemik bir kutu -«lan misk kedisinin gflbc^ından ya • pil mı ^ bir koku aldı. Sakalına saçına ve koltuklarına sürdü. Basına ince sarıklı uzun ferpoşunu de py'ı Mfts takbel luMiaıtiDin ve müi:.iuimn ziyaretine hazırlanmıştı. Kapıyı açtı. Medresenin cthnlc kapısında b**kltyen bev abdan imam r ahreddın Razının ikametgâhını sordu:
— Ustadm evi nerede?
— Şuradan gıdınız. Arka sokağa sapınız. Cienıs bir meydana çıkacaksınız. Kurnıda tak grbi yüksek bir ktıpı göreceksiniz. Oram efendimizin dershanesidir. Evi de dershanesine bitişiktir!
'Yeni Sabah
SENELİK 1*00 MSSU) ZTOD -—ı*
B AYLIK 7*0     ¦ 1409     ¦
S AYLIK 400     a 600      »
I  AYLIK ISO     ¦ SOO     t
2 M*YIS 1940 Perqtmb*     
359Rebiû!ew.,l24   Mit, K,Nisan 19  
oun- 120 Ar' 4   Karım ı 174  
tıaml Saat   Vatatt Saat  
sŞassJ 09 Sl 5 05 b 56 tpm 4 57 •i   | | 
    ¦ A   11 • O  "3
 SSSI "  * ¦•»» ¦ ¦ ı—
12 - I                            - 50    3 02
— Çimdi aralarda mı acaba''
— Evet Bim* Bryarrt kabul zamanıdır Muhakkak orada bulur -sunuz.
İHOiaıl ı|. ı ¦ m -ıii' nmi'i'lı idi. Kapısının Üstüne "İlim Çimle bik olsa isteyiniz!,, mâııaaafs gelen bir hadis kasılmıştı. Altında da medresenin inşa tarihi okunuyordu. Dershanenin karşınında geviş bir o-daııın sıra mmderlurludc clbisekm, serpuşları birbirine benzenriyen btr çok kimselerin oturdukifnni gördü. Hutıb sadenin bu mılıoumdarı kendisini de bu odaya dnvet etti:
— Buyurunuz, biraz istirahat e-diııiz, efendi hazretleri şimdi Bag-daddan geka bir İlim heyetini kabul ofcti. Anılanndu hnlıfestm de bola oturdu. Uarsotnli bir âlİBik* Mısırdan gelen İki âlimi ve Gürganclı bir şeyhi kabul edecekler Daha sonra sıra slHtn!..
İsmail odaya ¦ m ¦ îı Sağ elini göğsün»' koyarak halif bir olııranlan selâmladıkUo dişine gösterilen bir kuşeye tevazu-la olurdu. Hav.vizmli bir âlimle Mısırlı bir mutasavvıf ilmî bir müna -kasaya tutuşmuşlardı. Görünüşe göre bahis pek çetindi.
!lmı kelâmın pek zor bir mevzuu üzerinde konuşuyorlardı. Iradei külliye ve iradei cuaıye bahsi..
M.: \- iı bilgin diyordu ki:
— Madem ki Allah kudret vas-fıle mümtazdrr. Onun kudreti her .«eym fcvkmdedrr. Kadiri morlnfc o-dur. Kulların knfrretlerı omm kudretine nazaran hiçtir. Allah aynı zamanda Müriddir dc... Onun kudreti gibi iradesine de nayan yoktur. O İstediğini yapar. Becerin iradesi Onun İradei külliyesi yanında sıfırdan da aşağıdır. A3lahm azametine gore beşere ırao* msOet etmcR ve bu cılız .(..• ir.-ın kullandı diyerek de oua külfet yükletmek bilmem doğru mudur? Bence kâfire sen knfnr eitia ..'hcnnı-m.ir- vaıımaksın; kaltıle soa de fiilinin eA-zuaını çekeceksin demek doğru değildir. Allah onlarm bfcyle oLteaklarıiH ezelden takdir ve irade etmiştir. Binaenaleyh kulun elinde <a href="https://www.nasil-yazilir.com/2016/04/hicbirsey-nasil-yazilir.html">hiçbir şey</a> yoktur. O; MoB -zam inde ve kudret tufannun ünün-ile bir tby gibidir. Mukavemet imkânı yoktan-!,.
Itinıail bunu dinledi. Okuduğu ilmi kokunda bu meslekin muntesıble-rine Cobrîyye dendiğini hatırladı.
1! ¦'¦ -ı.iı âlım Mısırlıya eevnb ye-tiştirmiye çalışıyordu:
— Allah mademki, insanlara bir irade vermiştir. İnsan tas, toprak gibi camid değildir. Allah onu bü -tün mahlûkatın en şorefhai o'ank yaıa&tDL^Ur. İnsan iradesini kuşanmak sure'ile azaba vc nimete karşı hak kazanır Kâfir ve katil aaab görmeli, mümin de nimete kavuş -malıdır. Siz, ortadan bütün kanonları, şeriatleri kaldırmak vc elinizi, kolunuzu bağlıyarak insanların bi-ribırlerini kırmalarını, kesmelerini mi bekliyecekaıniz? öyle ya kulun elinde hiç bir şey yok... Hepsini Allah yapıyor. İyinin iyiliği gib kötünün fenalığı da Allahmdır. Kul ryi veya fena şeyi işlemiye Tanrının e-zelî iradesile mahkûm ve mecburdur. Yağma yok Seyyıdena!.. İnsanı o kadar hakir görmeyiniz...
Bu iki âlim bu'ibirlerini ikna e • demiyorlardı. Fohreddin Razıyı hakem yapmıya karar verdiler. Köşede oturan kınalı a»kaili, uzun ve gttr bıyıklı bir adam da yamudakınc anlatıyordu:
— Azizim siz basit adamlarsınız. Bilginiz suyun yüzündeki saman çöpüne benzer. Derinlere nüfuz edemezsiniz. Kuram hasıt manaaile anlıyorsunuz. Bu büyük kitabın sathında kalıyorsunuz, hatmim anla -iniyorsunuz. Bence Kur'andaki o -turtan maksad bir insanın kendisine tevdi edilen sırrı saklaması de -mektir. Başkasının sırrını saklamı-yan adam Kur'anm dilile orucunu
i bozmuş dumektir. Kıır'amlaki faız-I larla da doğru söylemek kasdedil -I mistir. (Devamı var)
Dış Ticaret Umum Müdürü geldi
Ruma lyaya   gidecük   heyet Cumartesi günU hareket edecek
R uman ya ile yapılacak ticaret müzakerelerine iştirak edecek olan heyetimiz dibi AnkaradHn şehrimize gelmiştir.
Heyet reisi Dış Ticaret Umum Müdürü Servet Berkin sabahleyin Mimi ık. Ticaret Müdürlüğüne gelerek ihracat birlikleri mümessillerde gürüşmUş ve petrol limited şirketine de giderek temaslarda bulunmustur. Heyetimiz Bükrcşc cumartesi günü ' hareket edeceğinden bu görüşmelere 1 ara yerdeki günler zarfında da de -vanı ¦ 'ilinektir Rumanyada çere -yan edecek görüşmeler * dhasaa leye yeni bir fiyat teabiti işidir. Bu mak-sadlu Servet Berkinle birlikte Ru -manyaya bir maliye mütehassısı da gidecektir. Bandan başka pamuk, zeytinyağı, tiftik, yapağı, ihracat birliği ile petrol liınited şirketinden birer mi İması il heyetle birlikte Ru -manyaya giderek bazı ticari temaslarda bulunacakUrdır.
İstanbul - Bükreş hava seferleri Zugün başlıyor
İstanbul - Ankara - İzmir - Adana arasındaki bava postalan dun bahar bayram olması  münasobetıle
yapılamamıştır. Tayyareler bu aa -balı yine mutad seferlerini yapacaklardır.
Bundan başka Bükreş - İstanbul ilk yolcu tayyaresi de bu sabah dan itibaren baalıyacak ve ilk posta bugün 11.15 d» Yeşilköye gelecektir. Her pazartesi, çarşamba, cuma günleri saat 730 da Yeaılköyden vc her salı, perşembe, ve cumartesi günleri de saat 10 da Bükreşten birer tayyare hareket odooektir.
Yeşılköyden hareket edecek tay -
Um kalkacak olan postalar da 12.15 de Yeşilköy» varmış- olacaklardır. Tayyareler yolcudan başka muay -yen miktardan ağır olmamak üzere posta ve gazete nakliyatı da yapa -caklurdır.
MAHKEMELERDE ,
fcski karısını döğen biletçi
Tramvay bdetçısı Mehmcd bir buçuk sene evvel evlendiği Kerdane den bir sene kadar evvel ayrılmış, evvelki gön Kücükpazarda çeşme başında Kerdaneye rastlamış, Fer -dan e Mchmedı guriince kaçmak istemiş, Metuned de: "Benden ne kaçı -yorsun?,, dîye üzerine yürüyüp sövmüş ve dövmüştür.
Mehmed dûn adliyeye verilmiş, Sultanahmcd birinci sulh ceza mahkemesinde muhakemesi yapıldıktan sonra Uç gün hapse ve 31 lira 10 kuruş para cezasına mahkum edilmiştir.
TevUl edildi
Eski jandarma onbaşılarından Salim hakkında rüşvet suçundan tzznirde tevkif kararı verilmiştir, tslanbulda olduğu anlaşılan Salım yakalanmış, dun Sultanahmed birinci sulh ceza mahkemesine verilerek sorgusu yapılmış, mevcuden Izmire gönderümesine karar verilmiştir.
Bir sarhoş mahkûm oldu
Şoför Mustafa evvelki gece sarhoş olarak Sultanselimde sokakta nâra almış, yakalanarak dun Sul -tananmed birinci sulh cca* malike -meşine verilmiş, muhakemesi yapıl -diktan sonra 2 lira para cezasına mahkûm cdibnişti:.
Sığ r derilerine konulan
yeni fiyatlar Son zamanlarda hançt.-n yaptı -Umu.- sığır derisi ithalâtı ufaltılmış olması ve taleblenn de urtmış bu -luııınaMiıdan buradaki malların kıy metleri artmıştır.
Hu M-beblc ır-'.bahadu kesilen ve fiyatları aydan aya loabit edilen sığı 1 il 'ılı.inde kiloda 0-7 kuruş kadar bir yükselme görülmüştür.
11 1 uhıblen   yeni   lı yatları
50 ,nış üzerınckm Uubıt ct -
mı-
OKUYUCU DİYOR Kİ:
Yağkapanı iskelesinin berbat hali
Halicin en işlek ticaret iskelelerinden biri olan Yağknpanı iskelesi artık islıfadc edilmez bir hale geldi. Gerek etraftaki dükkânlardan ve gerekse belediye çöpçülerinin etraftan topladığı çöpleri bu iskeleden denize dökerek motor ve mavnaların yana^amıyncagı bir ac kilde doldurmosfar ve her gün de doldnrmakta devam etmekte bulunmaktadırlar. Belediyene Halici temizletmek için milyonlarca lira sarfı teemmAl edilirken bu tarada bir hareket* asla müsaade edil -miyecegi şüphesizdir. Buradaki ticarî hayalın selâmeti namına alakadarlara bati emir verilmesini muhterem valimizin müsellem o-l.ııı icraatından bekliyoruz.
Yağkapanı tüccarlanndan Naki 07EB
Kızını döven kadın mahkûm oldu
Şehremınınde oturan Makbule ile kızı Katma ıhı erkek kaidede evlen-misler. Makbaleyi büyük. Patmayı kütük kardeşi atmıştır Makbulenın k«« ası oUn büyük kardeşin hali vakti oldukça yerindedir. Bir m. biraz nakdi, eşya vesatrest vardır. Gel zaman, git uman, Fatmanın yedi çocuğu ¦•ini'i fakat, Makbulenın, bu son kocasından çocuğu olmamıştır. Bunun »çın. bu yedi çocuktan bir kaçı, Fatmanın annesinin çocuğu îrois gibi, nüfusa, Makbulenın na • mına kaydettirilmiş, böyle olunca da resmen, bu çocukların amcaları baba, büyük anneleri de anne olarak kabul edilmiştir
CVrınTl11dl. «ııamııı 111 1 1 ¦ üinaaffür. dferac oteben ve Şehmmi - I nınde de bur ev bırakmıştır. Fatma, bu evin yarısının kendi gocuklarına aid olduğunu söyliyerek latediği gibi yan hisseyi tasarrufa kalkış -mı lir. Makbule buna skiyle itiraz etmiştir:
— Yooooo. kızım.' Eğer bu ço -cılkları ben un çocuklarım olarak kabul ediyorsan, evde senin hiç bir hakkın yoktur. Yok, eğer kendi ço* ¦ cuklann olarak sayıyorsan, evde hısselen olmaması lâzım gelir. Ben kocamdan kalan evi dyte sana yut-turamam!
Bu bahis, günlerce devam etmiş, nihayet evvelki gün alevlenmiş, ana kız biribirlcrinin üzerine yürümüş -ler, Makbule takunyeyı kapınca, kızının kafasına yapıştırmış, ıs polise, nihayet mahkemeye aksetmiştir.
Dün, bu dövme davasına Sultan -ahmed birinci sulh ceza mahkeme -sinde bakılmıştır. Fatma, annesi Makbulenin dövdüğünü, Makbule de dövmediğini iddia etmişlerdir.
Ayni evde kıracı olaruk oturan Makbulenin büyük halası 70 yaşında Aliye şatad olarak dinlenilmiş.. Makbulenin, kıfl Fatmayı takunye ile dövdüğünü söylemiştir.
Makbule buna itiraz etmiş:
— Aliye kıra vermiyordu. "Evim* den çık!., dedim. Ona kızdı aley -hımde söylüyor: demiştir.
Aliye da:
— Ak. hakim bey!. Bilmezsiniz benim çektiklerimi., demişi ir. insan suylemıyeyım diyor amma, söyle • meden dr olmuyor. Şu koskoca kadın, kocası ol ünce. eve genç bir adam getirdi. Ben alt katta, neneeresız. kapısız bacasız hır odada ayda bir lira kıra de oturuyordum Hem de sözde bunun büyük halanıyım. Beni ( kolumdan tutunca bu odadan attı. Sokaklarda kaldım. Ne yapalım ' Bahçede bir kümes var. oraya sı -ğındım. Kümvsde vuıran adam, Üstelik kiramı verirmiş? Bugün dün -ya, yarın tıhrct... Ne yalan sfiyliyc -yîsn? Ynnn iki elim yanıma gele -cek. VaUabı de kızcağuı dttvdb. billahi de dövdü..
Hakim Reatd. Makbnkmın, kızı Katmayı Ukaaye ne dOviııKmu m-bu eurnMo». » lira M kurna para aeukmu ııiMâin'uıı etmiştir.
Fırtına yüzünden vukua gelen kazalar
Bir vapur karaya olurdu, bazı motorlar batarak tayfaları boğuldu
Evvelki gün başlıyan sımal fırtınası bütün denizlerde devam etmektedir. Fırtına vapur seferlerini sekteye uğratacak derecede şiddetli olmadıkından postaların rotasına devam edeceği tahmin edilmektedir. Fırtına yüzünden evvelki gece bir vapur karaya oturmuş ve 4 yelkenli motor batarak «ayfallından 4 kişi boğulmuştur.
Evvelki gün Karadenızden Uma -nıı.ıi.- 1 gelmekte olanMacar bandı -ralı Duna vapuru Midye açıklarında firtinuys tutulmuş ve suların tosirile Podlina mevkiinde karaya oturmuştur. Vapurun vaziyeti etrafında dün acentesinden fazla malûmat alına • mamıştır. Yalnır inaamu zayiat olmadığı öğrenilmiştir.
Fırtına tesırile batan ve karaya oturan motorler hakkuıds can kurtaran istasyonlarından «)u malfuuat
.ıl   ¦!l-;l - t 11
Şile limanına bagiı Mehmed Acar kaptanın idaresindeki 18 tonluk Necmi Öcbal yelkenlisi odun yüklü olarak Kefkenden gelirken yolda fırtmaya Uıtulnıuş ve Alacalı mevkiinde karaya düşmüştür. Tayfaları ibrahim, Osman. Mehmed Emin. Mustafa, Murad, Mehmed tamamen kurtarılmışlardır.
Yine Şile limanına bağlı Hasan reis idaresindeki 1» tonluk ihsan huda motoru yüklü olarak lstanbula gelirken fırtınaya tutularak Alacslı mevkiinde batmış ve mürettebatı tamamen kurtarılmıştır. Bartın limanına bağlı ve Osman kaptan idare -sindeki 26 tonluk Mes'ud motoru Zonguldaktan yüklediği maden kömürünü lstanbula getirirken Ada -oklar civarında batmış teyfaiardan Davud oğlu Bekir boğulmuş, diğer ,th lti«i fanVoHİamfltfr
izmit limanına uaglı
Değişen mefhumlar...
Halhaaır harbi lvu . |f|| aa. nrlerinoVU buyuk çarptım».
lan!.ı-ri »«eseri 'aatrrrttn ......ırfly
ttol r.litîi muktelir    -lahıdardm
it.kim berçoh mefbuanhınn huuk dr-cS-MIklrrr uiradnpoı gÖBtrrmifltr.
rasdıyKâ. ,.,ıı, ^ , manevi eebkflııhBOiH hukuk \e nhlnk Hahnea-mı.la raksa «ana ı.J.- ¦ ,.ı ,, önünde.  İMMha/ır   . .m„İM..   »ukuf     v«
ohk-ktlf hlr n. t- , Br bankH ar-zıı^ıı. İki -aliMİMdsIıı ^rj-rin nıâna-sıııı aık nbırak kfaU) eder
Kıı—ilin drvfatatr «r— 1... lh,
notrİN-tlrri ve rari lıııaanbııl ı^xfca eden hnkulco diıvel zunın-^kar dahil Mr lakım prensiplerin halihaurda, kopmnlıklan fırtınalar ve trrâd s--k*diklı ri l t-uib munalovobur İni t um İndendir, lim bılakaasrttr cdarak hnrt hukuku ve Mlarafhk bak ve mukı-l -I.-in elleri hslısauasaın Un ak rahav-vulât mr\ru«hlur.
Hon /umanlarda Isı aokUabuı nnı-him münakaşalar mrnuu Imh*.-di1 -
mi-. \r l.ıllı.ı—... l.ıılundıi'.mm.ıif de -v tnlf 11 Mr eryrrâ atar « \ r-ı mmyyrn lırhnılı-l k..ııT. ı.ıiı^t.ıı.l 1 1U1I1 ¦/. idi', ti ınııkurrerat, hnrunkıı l««tnı siy.ı^-tînin ı.'.dıv. t, Baâaırı Itlhare alınınaksifin, hodisrk-ris nııılak-asi rınınınd^ bir kıymet ve hatUhar*k*4 ökı.sıı h|Hİmak MeeMiistlr.
On dııkıi£Unru a»na ikiııri nı- -fınıkıu İKthyarmk esas kudrrtml yir-miiMİ a-ırdaki I . rlb-rdra ıd;uı tek nik Orakki. ve oVfa»ı*u hartı iim-Iui-ni/raasııun nıoiılvfÜ ve Icsh* İmkânları \r ııi". ıv-ı lU-vk-lfc-rın eknnnnıik bünıVri ve 1. umu hayattaki tekâmül İHİlkium-Üeri ı:-7.l. i, karınbmt-tır.
Zajussııraıukı hark tapmak kryfİ-eU. Mı ni(teadelre irkaddi.f. edaol deririerdeki rarpı*.nval*rUa anın Co-riinen kaidı h rı ve hatlı hareket lar/. fauoUHl lanuumüV ¦naanmktad*r. Hava kuvvetleri rıucadeaf-â. deais altı harl» vsMilalan. mutrsnadivrti tekemmül eden hiub malawneleri, deniz \c kara harhlcrinin ve hava müeadele-
"T'ı^i—iiı trağlı A'ııiHfd bsp-tanın ıdaıesindekı Seferibayır motoru odun yüklü olarak Ağvadan limanımıza gelirken Gelari arıklarında fırtınadan.kayalara çarpmak sure -tik* parraJanmın ve Mehmed, Ahmed, Hasan adlarındaki tayfaları boğulmuştur. Ahmed kaptanla di -ğerlen kurtarılmışlardır.
Bundan b*-xu Nımetihuda isminde diğer bir motorun Boğaz haricinde battığı öğren ılmütir. Fakat bu hususta geç vakte kadar fazla ma -lümat alınamamıştır.
B*L£DIYBDMı
Valinin riyaseti aitında bir toplantı
Bugün Vali ve Belediye Raisi Doklor Lûtli Kırdnrın riyaseti altında şehircilik mütehasvısı Proı'. Belediye İmar müdürü Husuü. Heyeti Fenniye müdürü Nurınm işli-rakıle bir toplantı yapıl ara ktır. Bu toplantıda bu sene yapılması karar-la* Ur ilan Beyan d ve Sultanahmet meydanlarmın hazırlanan plan ve projelen burada başka Beyazıd meydanında yapdnrak olan şarkvHrî kahvehanenin plânları tetkik olunacak Ur.
BâOTEFEJtKtK,
1 Mayıs bayramı nefesiz geçti
1 mayıs Kurunu dun havanın soğuk olması yüzünden i" ¦ ncş'eli geçeneroıştır Bayram raunaaebetıle Türk Maanf Birliği taralından ro -zet dagıubnıştır. '*un tatil olan meku-pler ve resmi daireler bugün açılacaktır.
¦ m« ¦
HALKEVLERİNDE : Konferans
f ..ı -o, NBlkavindvn; 3 Mjj^ io cvjh W.10 da Bvunlı sa-louu4Mİ« Ümy Dı. 1*ioI. Sanı Yaver israfından (Ncrle ve IluKaz ntınaMnn) mevzulu bir kınını,.n» veıtkoekUı. Hrrkn crkbı-lir.
lUfcUdar HalkevlnSaa;
ıı.ıf ı.r sunu -....I 15.30 (Ü Evi-aılı ulıuıund» (Doktor fUzan İtmaH C0r-kaal   '«.ın.jif. -kansljt. rrnsTala Mr
. .. Ar. -.: lu    K.-ılerM,  j  h«rkei
gstebllır.
kınlarını ıle^ınrnuiir.
Arıe* içtnnai hayattalü rkooo -mîk ve siyaM .v^Lır da ^erri nıik-yasia değişmiştir. Bilhassa harh d.ıstrisinr mut.-nlHk tlearrl, ı.llı r »e nakliyat nae^k-bri ve HİyaseT I- I. da Utaralık merhumunun 11 .... rahavvırfM ,.,.„.
kaflir.
N.-lin- olarak brşer laahıetiuüı ıımlıt.lıl ¦-- | ^ııkshı ^Mterdikle-ri kı mc4ler kiyıklyk ^hemmîjrtU ttir lıdkik.' mevTu obaanuştu. hs»r lıııkııkanun \uk-j-k raaskırı bir takını ideoloji nnuM-vrafaurı ve pn|a-I.» tBsıtobu-ı Ik- nrlulnni. inim -mKlir. IUIuhvsi sun eudU nk n-ı . huan ve hoo*uie Norveelrki harlı f.ı ."iM'MiTini e»4ıi oleinVrle tartarak BarJ nrOrvkv almak kstivra telâkki . ler, \, yine kendi mira' müdafaa I-hlrlerml esin MtaraıTrk ve harh hukuku k.,ıdi'N'rinı ıstın il 1 .I.t, I lenıln eylemek Utlyen flklrk-r. hu tahs"-"* lûtın ehemmiyetine vakıf otıuulıMa-nnı işaret eylsmelctpdirVr. Şüphemiz, ana kaideler nrtodM kalknıamı»*ır. Fııkııl ayaklanaa kuvvet kisbllrltrl •ıııııııde. nıond yük»«-klij;r dayanan IbjM kutvrti »'a ugramişlır. Iftu, İki ûfı Kürrı»enıefcte rsrar. heyneimi* lel Ubuüİ müt"addld felâketlerin ru-i,       ıt 1  NCbeb ninni -hır
lltlİMiki, bevıa-lmilel nıiinaselıet -lerdr cari kaktek-ehı hayaraı realit»-*i I. ırvı-ındıki »«/iv"-!! ;ınln ¦ ¦ • K hnn-ket -l.vasetltıİ tercih eden ıle\t-lt-lerlıı hemen ününde Kalkan devletleri ı:«-1mektedir. Vmm ada sakinlrri hukuki ve oldaki IrUkkilerin mu -vukkal Mr dı^rşaklh eöstenll ini. fakat insanm e*as L-mavulkrlne "Büyün lezahürterj nail Almıım .1 --inin fantiye! tornDda miışahı-d- e-dilm hızı eUhnalır karie., «kunmajı an* hukuk mrfhıımUnııın asb l«-havMİle nüramıyaracını ve m c*-ç mı mı Hak ıbteuı;im garh drnKikrusi-lerik- anlamrş bııhmmabta t e slm -M-tk-rinl ona göre tanzim etmekte -ıHrk-r.
Hu kargaşalık leerUinde İm dev -I. M ı.ıı klIVVet VU k. ! Iılıı 1 - ¦ ¦'I .-den işte bu naffaı ve kuvvetli niyet ho.^-dır
Dr. Keşad SAOAV  j
3 MAYIS 1940
CUMA
ikinci Yıl - No. 719
Yeni Sabah
GÜNLÜK SİYAS? HALK GAZETESİ
İdare Yeri
tinraommMMly*, No. 84 İstanbul »nUrre/: VfMsMUH btanhul
%WuSSt 20796
Her Yerde 5 Kuruş
Yugoslavya 300 bin kişiyi silâh altına alıyor
ingiliz Başvekil nîn mühim nutku
"Norveçteki vaziyet müt tetiklerin lehindedir,,
"Harb kruvazörlerinden ve deni tayyarelerinden mürekkep bir ingi-îiz ve bir Fransız filosu, Akdenizin şark havzasında bulunmaktadır"
töeselesi
I' ¦ i bu ik i ... hangisini ihtiyar «-derse elsin, 4rtat**i Itai-\ nnın Almanya    tarulıuda bar İm
^irmmi ve *-..!.-; dpnu^kranilrriyle I  olduğu   kadar   Bol! anlılarla   da
|   earn.şmam şefinde krndhdnl tfsV | tcrrerkUr.
• ——^^^M*sanâlaaawass»^''- 1
jj* Yazan: Hüseyin Cahıd V
* *~ ~""      1 *~ |CO) uğun   dünyada   bu* İtalyan
lb=2) meselesi vardır ıc bu mesele artık şu veya bu şekilde halledilmek için olgun bir hale girmiştir.
Doğrusu aranırsa, bu mesele yeni değildir: Habeşistan harbindenben had *.r safhaya ^nnaşUr. Haueeıe -
tanda,   hemen hemen nıl bir
Avrupa aakav r.iını rağmen, gayet kolay bir zafer kazanan İtalya, Mıtüu butun gurultulu bir siyaset takıb etmeğe baçhyar^k uzak ve yakın komşularının rahatını kaçırmıştır.
Evet. İtalya Akdenizin ve bütün Avrupa politikasının rahatını kaçıracak derecede bir çırpıntılı hattı han-ket takıb ediyor. Almanya ile parb demokrasileri arasında harb patlak ver.r vermez. Italyanın tnr-Henbırc sükûnet bulduğu, akıllı, tedbirli bir intizar siyaseti altında sulhe tara/dar bir ol tuttuğu gdzc çarpıyordu.
İtalya bitaraflık ilan etmedi. A-tık acık. defalarca. ıcab ederse harbe iştirak atfeceğini tekrar etti. Hattâ Alman nazırların dan Dietnh kalyayı bir Alman işaretin, harbe su-rukleameBe k*fi gelecezjını ıUn ettiği halde bu tabiiyet italya taralımı .t. tekzıb olunmadı.
K-m zamanjarda italya harb inler hır \aziyet aldı ve harbe karışmadan d uraraıy ararın- ilân edecek kadar Beri virdi. Alâkadarlar bulun bu rHfth şakırtılarına kar», ne kadar soğukkanlı davranmak kabilse, o kadar rakın kaldılar ve ısı pek faciaya almsdıl.r. Ta»;r.t djtmİ sureta kulakları tırmalayan bir şikâyet ve teh-dıd seninin mhayrt bir can mkınüsi ve -ammızlık tev'-d etmesi zaruri --lir işte bugün bu ruhi İmletin etrafı kanlamış olduğunu l.iKsedıyuruz. lulyanin emelleri ve tehdidim ile kendilerini az çok eJAkadar gören devletler: artık ne olacaksa olsun? demeğe bağlamışlar gibidir tik işara* Ingiltcreden gcfl.. Akdenızde Inmuz tüccar gemilerinin ihtiyat tedbirleri almalarına karar verildiği Lundradan bildirildi vc bu ihtiyat tedbiri de Ccbelüttarık ve Süveyş y ..İlana:*, u-rkedikrek Afrika cenj-¦teeyto (ânld YALÇIN (Sr»U 5 „¦.,/.;
Londra, 2 iAAi — Reuter bildiriyor: Bugün saat 15,47 de Başvekil Chemberlaın, Avam Kamarasında beyanatına başlamıştır. Chemberlaın demiştir ki: "— Avam Kamarası azasından sabırlı olmalarım rica ederim. Zira, henüz bitmemiş olan plânlar ve harekât hakkındaki tasüâtı ifşa etmek nnkânaudır Büyün, ancak kısa beyanatta bulunabileceğim. Bu beyanatı, daha etraflı beyanat takıb edecektir. Fakat ümıd ederim kı, ya Churchil veyahud bizzr.t ben,   önü-
isledup sanan. '**•*¦» 'f*0." W*UV rebilecek vazıyetti   bulunacağız
Almanya, Norveç ın cenubuna taarruz ettiği takdirde. Isvecîn   garb (Sonu .H «inen sayfad' *
Norveçteki harekât
ingilizler bir mıntakada bulunan askerlerini geri çektder
Londra, 2 (A.A.z — İngiliz harbiye nezaretinin tebliği;
Birkaç gundenben Trondheımın cenubunda harekâtta bulunan müttefik kuvvetleri, bir çok düşman hücumlarını gen püskürttükten sonra, düşman kuvvetlerinin gittikçe daha fazlalaşan adedi sebebıle geri çekilmişlerdir.
Müttehk kıtaları, Andalsnesde ve And.ili.ii civarındaki diğer limanlarda tekrar gemilere ırkâp edilmiş-
Narvık mıntakasında harekât de-
vam etmektedir. Müfrezelerimiz düş ' manla temasa gelmiştir.
Nambosda kayde değer yeni bir şey yoktur.   --^ Nome Harbî Hakkında Tafsilât
Pans, 2 ı A.A.l — Havas ajansı, bugün öğleden sonra. Norveçteki vazıyet hakkında Fransız askeri mahfillerin beyanatına atfen, aşağı -dakı malûmatı vermektedir:
Dombaas mıntakasında çarpışma devsm etmektedir ve bu hususta hc-
Harb sigortaları yüzde ikiyüz arttı
Akdenizde siyasi vazıyetlerin son bir kaç gün sarfında ehemmiyetli surette gerginleşmesi üzerine Akdeniz ve Karadeniz ile atlantik, harb sigortaları yüzde iki -yüz artmıştır. Bu sebeple harbin doğurduğu muhtelif nakliye güçlüklen arazin da sigortaların tekrar artması ticari müba-delatı gayet müşkül bir vaziyete sokmaktadır. Akdenizdeki harb sigortaları yüzde birden üçe. İngillereye gidecek gemilerin primleri yüzde dörtten beşe, Atlantiktc sefer ede -
cek müttefik bandıralı gemilerin sı-h malumat mevcud   deg.1- ; gorUlan u M .
dır.
(Sonu 7 ncide)
Alman propagandasının beyhude zahmeti
" Türk ve Yunan milletleri her saadet ve felâketi paylaşmağa karar vermişlerdir
Hariciye Vskilimizin Beyanatı
Ankara, 2 (A. A.» — îstanbulda Yunan kralının doğum bayramı mü-nasehetıle yapılmak istenen dml âyine mahalli memurlarca muvafakat c-dılmemesı I). N B. tarafından mü • temadıyen istismar edilen bir mevzu haline getirilmiştir. Bu neşriyata kargı vaki .ilan müracaatimize Ha -riaye Vekilimiz: "Yunan, Türk milletleri her saadet ve felâketi araların da paylaşmaya karar vermişlerdir. Ve bur.ıı her vesile ile tekrar etmekte fayda vardır., cevabım veımıştir.
lantıkte sefer edeeek bitaraf gemilerin primleri de yüzde bir buçuktan yüzde dörde çıkarılmıştır.
İTALYAN RUZVELTLE
ELCİSİ GÖRÜŞTÜ
Mısır müdafaa tedbirlerini süratle takviyeye devam ediyor
Londra,  (Hususi) — Belgrmddan \erilen Ur    haltere güre    Yugoslavya bâr çok smıflan »ilah artına  davete karar trrmiştir. Bu tedbir bugün -ktt Yogonlavya   ordusuna   daha 300 bin kişinin iltihakını temin edecektir. Beiçika gazetelerinin ınuUleaM
Brüksel, 2 (A.A.) — Bütün mil -let, Italyanın vaziyeti neticesinde, müttefikler tarafından Akdenızde a-man ihtiyat tedbirlerinden dolayı memnuniyet izhar etmektedir.
Bir sosyalist gazetesi. Musaoiinı Hıtlere yardıma karar verdiği tak -dirde, bunun   İtalya için ne kadar
korkunç tehlikeleri davet Htftfjnl tebarüz ettirmektedir.
Belçikadaki kanaate göre, birleşik Amerika elçisine verilen cevab bu -gün hstsusi ehemmiyet taşımaktadır. Zira, Italyanın mesuliyetler yüklen ¦ mesi zamanı gelmiştir. Kuz\elt İtalyan elçisini kabul etti (Sonu 7 ncide)
Büyük aıtnkefcoroo^ Türklerin ecnebilerle evlenmesi doğru mudur
Avukat Etem Ruhi Balkan diyor ki:
• Kızlarını i urk camiasından çıkarıp başka millete maleden analara ve babalara artık Türk olduklarını iddia etmek hakkını dahi vermem.,,
Büyük anketimiz- ¦ «-ski gazetecilerden avukat Ethem Ruhi Balkanın cevabını almak üzere kendisini yazıhanesinde ziyaret ettik. Bizi neza -ketle kabul etti.
— Evet anketinizi büyük bir alâka üe takıb ediyorum. Cevablanm da hazırdır. Suallerinizi sorunuz, dedi. _ .
— Ecnebilerle evlnnmıye razı mı-
Von Papen Berline gidiyor
Ankara 2 (Hususi) — Alman büyük elçisi Vuo Papen yarın bir kaç gün kalmak üzere Berline hareket edecektir.
Millî Şef Jerome Tharaud'yu kabul etti
Ankara 2 ilin «u i) — Ankarada bulunan Fransız akademisi azalarından B. Jerome Tharaud Reısıcüm -hur ismet Inünü tarafından hususi suretle Kabul edilmiştir.
— Bu sualin sebebini anlıyorum .. Çünkü Kanunu Medenimizin müsa-adekâruğından istifade ederek bazı Tür* kulan bile ecnebi erkeklerle evlenmiye başladıktan ookça ışidıl • meğe başladı. Evet kanun, umumi medeniyet kavaidıne riayeten 20 nci asır adamı gibi bu kabil evlenmelere karşı sakin ve sakıttır. Fakat gene bu asnn kavaıdınden sayılan milli • (Sonu 7 do)
SABAHTAN SABAHA:
i:t em Kıılii ltalk:uı
Mecburî İlk Tahsil ve... Aşı
Biz mekteblerde Çiçek ve Tifo aşısını sıkıca tatbik edemiyoruz. Fransızlar, Kuşpalazı aşısını mecburî olarak tatbik ediyorlar.
Harici
Suknı Sar»ro£hı
Irak ve İrana uzanacak demir yollarımız
. Ankara 2 (Hususi) — Diyarbakır-dan Irak ve Irana gidecek demiryolları için 5) milyon liraya kadar sarfiyat icrasına dair lâyiha meclıv nu namesine alışmıştır.
dört gafına kadar har Frantı: çocuğa ayıya tabidir.
--M S de i
1
VMM    SAR VII
vi&SAN
SABBAH
13 —
Kazvinli ismail, Fahreddin Razinin en iyi talebesi olmuştu.
Yalan süyliycn bit adam farzı tut-raıyaıı adamdır. Hac «jsnaamda küçük taşlar atmanın mânası nedir?
Safa ile Merve arasında süratli kokmanın mânası nedir? Dünyayı yaratmak ırm Allah un m altı gün beklemiştir. Bir saat zarfında balk edemez miydi? Ruh Donededir ve ne şekildedir? Niçin Hazreti Muham -med son peygamberdir. Bence Allah on defa insan seklinde görünmüştür. Yani Allah on defa «esedlenmiştir. Kurandaki beş vakit namazdan maksad günde beş defa Allahı kalbinde yaşatmak ve Tanrısile başbaşa kalmak demektir. Hakiki ibadet işte budur. Yatıp kplkmak değil!..
hsmail bu sözleri ;uk iyi anlıyordu. O sima da kendisine yabancı değildi. Fakat her nedense onunla göz l'm  çimekten «.-ekindi. Bir aralık kınalı saçlı adam j. ....mu yüzüne baktı ve elini tedkik etli. I.-nı.nl sağ elinin baş ve şehadet parmaklarUe bir yay yapmış vc sol elinin şehadet parmağını da içine bir ok gibi sokmuştu. Bu bir işaretti? Onu «jıcak bir tarikatin münfesihleri anlarlardı.
Kınalı sakallı adanı raubatabım ikna edemiyordu. Aldattığına göre onun bir Ismaili bir Batıni olması lazım geliyordu. O da Fahreddin Kazı İle dini bir münakaşa için gel -misti. Onun bir Batıni elçisi olması da muhtemeldi. Fakat ismail bun lan anlamak istemiyordu.
Bekleme odasın dahilerin hepsi FakrıMİdİn Mazi ile görüşmüşlerdi. Sıra Ismaile geldi. O da dershaneye girdi. Eğiterek üstadı selâmladı. Son ra büyük bir tevazula önüne diz (Üktü. Onun evvelâ ellerini, sonra dizlerinin ve daha sonra da binişinin »teklerini öptü. Geri çekildi, üstadın yer göstermesine rağmen o-turmadı. Ayakta durmayı aşırı bîr saygı telâkki ediyordu. Hep önüne bakıyor ve sorulan sualleri kısa cümlelerle karşılayordu..
— Oğlum nerelisin sen?
— Kazvin bizim Mevlâna..
— Buraya-niçin geldiniz?
— Müsaade buyurursanız efendimin derslerinden istifade etmek isterim.
— Kazvinde kimlerden den gördünüz?
— Orada şaiiî bir hoca vardı. A-dına Mahmud Apak derler. Ondan sarf. nahvi sonra, liaan dersleri aldım. Hadis, tefsir, kelâm derslerini de Serasoddin Cürcani'den okudum. Skisi de efendimizin ellerini öperler. Selâm ve hürmetlerini getirdim. İkisi de derslerinde sizin tedkıklennizi. tandırlar. Sîzin buluşlarınızı itirazsız kabul öderler ,
— Dahiliye müdürünü gördünüz mü?
— Gördüm Mevlâna... Bana bir o-da ayırdılar. Yerleştim.
— Bir ihtiyacınız var mı?
— Hayır!... Ömrünüze duacıyım.
— Pek iyi evlâdım. Bir hafta sonra derse başlıyacağız. Size bazı ki-t.ıh' ir vereyim şimdiden kopye eder derslere hazırlanırsınız olmaz mı?
— Teşekkür ederim, Mevlâna... İsmail tekrar Fahreddin Razinin
ellerini, eteklerini, dizlerini öptü.. Derin bir huşu ve huzur içinde, mukaddes bir mihrabdan ayrılır gibi üstadın dershanesinden çıktı.
Ismailİn şimşekli • güzleri vardı. Akıcı vc tatlı bir farsça İle konuşu-
leni Sabah
'A
AİKİ.M    »» I.U I
¦i'.ıUK l«0O Kum* K/OO Kurt*
0 AYLİK 'ISO      » 1460     
3 AVLIK 400     • 0O0     ¦
•  AYLIM "i j      ı 100     •
3 M'YIS ,a*0 Ct A
- S'lUc lllll      V V p  ', S
Ul6 rl M.-n 20
Kanıtı ı 1,8
£ıa*t   Saat UmII Saat
»  OSf 1
7 Sil 19 07
20 S
i Ol
yordu. Yli^tüıu cercevelîyen sıyalı sakal kendisine kadar yakı.şınıştı kı.. Fahreddin Kazı on binlerce talebe görmüştü. I unun l in nezaketini çok beğendi, lamaıl çıktıktan sonra yanındakürt c
— Götlerinden ırka Ûşkırıyor. Tfc-rcıyeJı bir genç. MVzfaebi de şafii imiş. Bu genç bizim için şimdiden k.-.-.tnılmıs bir hazinedir. Allah tev-fik versin! denu-ti-
Bir hafta aonna den-lor başkıdı. l.-m.ıl camie herkesten evvel enler, kapıda üstatlın gelmesini bekler. O-na camiin perdesini açar, sonra cebinden çıkardığı bir mendille üsta • din ayakkabılarını siler ve yanına alırdı, lamaıl üstadın kürsüsünün dibinde bir yer almıştı. Fahreddin Razi ders takrir ederken enear. alnından (fil. ı sürülürdü. İsmail hemen ayağa kalkar sangını çıkarır, hocasının terini silerdi. Dersten sonra da hocasın in ıkı adım gerisinden yürüyerek kılanlarını taşırdı. İsmail çak da çalışkandı. Çalujmasile tevazuu* kendisim hocasına ve ho -casının ailcetuc çok sevdirmişti. Baza ıı kapıyı hocanın genç ve güzel kızları açardı. Unıaıl bunları görünce gözlerini yere indirildi. Fahıeddin Kazı onu evine de kabul cinaiye başladı. Kendi oğullsrile beraber sofra-İsmail beş vakit namazı ce-u*a oturdu.
maatle kılardı. Tchcccüt namazını da kaçırmazdı. Tam ve kâmil bir m uslum an. çalışkan bir talebe, sadık ve fedakâr bir u.jı.i-ı.: Fahreddin Razi tamailden bahsedildiği nman onu böyle tavsif ederdi. Fahreddin Razinin ŞnhdıHt Itukiye isminde genç bir hirmeteini de vardı. Hocanın ailesi gibi l'.nkıye de tsmailden kaçamadı. Onun yanına çıkar ve konuşurdu.
Hoca geceleri kutübhjneMn-l^ çalışırken İsmail de selâmlık dairesinin bir odasında rahleye oturur dersini yapardı. Ittümv Umadin suyunu ve kandilini getirir, bazan onunla konuşur, memleketini, ailesini sorardı. Rukiyye yirmi yaşının taravetini yaşryan bir kızdı. Hocanın evinde şiddetli bir tesettür hâkim olduğu için sokağa yalnız çıkamaz, ya -bancı bir erkekle konaşamazdı.
İsmail siyah sakal ve kaşlı gürbüz bir delikanlı idi. Fakat onun ı-ğır ve karşısındakine hürmet 'tmi-ye mecbur eden bir ciddiyeti va üı. Rukiyye aylarca ona sürahi ve kandil taşıdı. Fakat İsmail onunla bir hizmetçi kula konuşulması lâzım -gelen şeyleri konuşur ve sorduklarına da kıaaca cevab verirdi. Bir gün Rukiyye:
— Molla İsmail, dedi. Siz evli misiniz, bekâr mı?
İsmail gözlerini kitabından kaldırdı. İlk defa ILukıyrmn yüzüne dikkatle baktı. Kız bu suali sorduk • tan sonra kırmızı bir gül gibi kızar* inişti, lanuuhn gözleri onun kıvılcım lı gözlerde buluştu, içine o vakte kadar hissetmediği tatlı ve ılık bir şeyin aktığuu duydu. Ih Uyarsız bir iç çekicinden sonrs:
— Evet Rukiyye, dedi. Bckâıım. Pakat anını., beni bir komşu kızıla nişanladı. Tahoıldcn sonra erlene -
ec£U,
Bu sırada İçeriden bir ses Rukiy-v*vi çağırdı. İsmail basını kitabın
ligiyle, hizmetile bir erkeği pekâlâ meeud edebilirdi! Ikı lydanberı Reyde ve bu kadınla tetnaada İdi. İlk defa böyle bir muadelenin halline İÜ -
-- Bu kadar genç ve güzel bir kadın neden hizmeti ılık yapıyordu'.'
Selâmlık kapısı kapanmıştı. Rukiyye o gece bir daha Ismaılın yanına gelemedi. Hocası, Ismaılın çalıştığı odada yalmanına da müsaade etmişti, lamaıl geç vakte kadaı ndılo-6 03II n,n üstünde ellen -¦Irağında kaldı.
Horozlar öterken yükten yatağını çıkardı. Yere serdi vc uzamU. Fakat uyuyaınıyordu (Dev mm \ar)
Lise ve Orta raekleb-lerin yaz taBN
Yirmi Uç Mayısta dersler kesilecek
Maarif Vekâleti lıne ve orta mekteplerin yaı tatilleri ve ımühanlarm başlama tarihleri etrafında kat'î kararını vermişin. Bu karara naza -ran --ıı imini.- bulunan husubi ve resmi lise ve orta mektepler 2H ms-yısdan itibaren ders kesimi yapa • (aklardır. Liselerde İme bıürme imtihanlarına 27 n.. -.ı ı..ıı itibarım bağlanacaktır. 28 mayısda da ortn mekteplerde yem talimatname mucı* bince yapılacak devirt olgunluk imtihanlarına başlanacak ve ilk olarak elemeler ysptlocukt ır.
25 mayısda bulun mektep idareleri İme ve orta mekte|üerde devlet olgunluk imtihanlarına girecek olan talebelerin vazıyetlerini dan etmeğe mecburdurlar.
Bugün Maarif Müdürü Terfik Ku-tun riyaseti altlınla bütün orta mektep ve lise müdürlerinin ıstirakıle kız lisesinde bir toplantı yapılacak -tır. Toplantıda yeni imtihan tali -matmunesının tatbiki «-kulen görtl* -uleetk vc devlet ulgımluk imtihan -lannin yapılacağı mektepler ve im-(ıhunlan ya, . ak heyetler seeıleoek-tir. ilk mekteplerin yaz tatili tari -hine gelince mevcud nizamnameler mucibince buna vilâyet ınzabat he -yeti karar verecektir.
Vilâyet inzibat büveti kuvvetli bir ihtimale göre bu dulla toplanarak bu hususda kararını verecek ve liselerle orta mektepler ıçııı Vekâletparafın -dan verilen karan u»aa tutacaktır.
UAHKEMELEKDE
Bulg
arttıran ar mahkûm oldu
Marpuçcnlardakı dükkânında in -
ça ticareti yayan David Mixrahn-4. 20 lira olan dukan kırnsıuı -T Unu/a ' çıkaracağım soyIiverek kirayı tahsil etmek üzere 15 bono hazırlatan ve bunları ima» ettirirken yakalanan Bulgar trbaasndan Dragomir Ko-mandaref hakkındaki karar dun aslıyı- dördüncü ceza mahkemesine verilmiştir.
Mahkeme Dragomir Komandaıe-fin dükkan Vİraaını arttırarak Koordinasyon heyeti Isananna muhalif harekette bulunduğunu sabit gör -muş. milli korunma kanununun 30 uncu maddesi delâletıle 58 ınoı maddesine göre 240 Ura para uezası ve 7 lira mahkeme masrafı udttneeuıc karar vermiştir.
Palto hırsızının muhakemesi
L'mecmuasın muhtelif fnkültele-rınden. basına talebe kasketi gıye -rek girip yirmiden fazla palto, kitap vesaire çalmaktan suçlu Anlukyalı Hüseymin ve çalınmış malları bile • rek almaktan maznun Ferlime. Ha -san ve Feysullahın muhakemelerine devam «drtmış. Umvermtenin muti -telif fakültelerinden 26 talebe davacı ve şohid olarak dinlenilmişler, palto ve kitaplarının çalındığını söylemişlerdir.
ş.ılnd olarak dinlenilen polisler de. Hüseyinİn, yirmiden lazla palto «;ıldıgını itiraf ett.ğıni bildirmişlerdir.
Hüseyin bu ifadeleri kabul etme -miş. poliade. yalnız üç palto çaldığını ıtu o ettiğini söylemiştir.
Muhakeme, karar için başku güne bırakılmıştır.
Bîr g«ce hırsızı  hakkında kn-ar
Adiye altıncı ceza mahkemesinde mevkuf olarak muhakemesi yapılan meşhur sabıkalı gece hırsızlarından İzzet Gczek, müddetini doldurduğundan .-erbest bırakılma- cap ederken diğer taraftan Seferihisar hapisha -nesinden kaçtığı ve muhtelit hırsızlık suçlarından da Manisa ile diğer bazı yerlerden aranıp istendiği anlaşılmış, dun Sultanahmed birinci sulh oosa mahkemesine verilerek sorgusu yapılmıştır. Sorgu sonunda İzzetin mcvkufıyet halinin devamlı na ve mevcuden Sefcıihisara gön • derilmesine karar verilmiştir.
OKUYUCU DİYOR Kİ:
Yağkapanı İskelesi  hakkında Belediye temizlik işleri müdürlüğünün cevabı
Dun Btlfdiyc Tı mittik ItjUri BJiulurtiuftuulim yu luıtımt aldik:
"2 MuyjH tarihli "Venı .Sabah,, da Yagkapımı lüeoıırların«lan N.ıkı Üzer isminde hır /at, Halicin en ialuk tıuarut ıskelalerindun bırı •• lan Yağkapanı ıskeli'sının istifade edilmez hır holde bulunduğunu zira gerek civardaki dükkânların gerekse bttlndıy- çöpçülerinin süpriin-ttı çuplen o civardan dem** dokül-mukte olduğunu yazıyordu.
Bu hanen alınca derhal tahkikat icrasına başladık.
Kazla malûmat istihsali n..n bay Nuki Ozer'i aradiksa da o civarda bu isimde bir tacir bulmak kabil olamadı.
Yapılım ımrlemeler w t.dkıklcr neticesinde de Yağkapanı iskelesin-de ne dükkânlar, ne de belediye tanr.ıi.o amelesi tarafından denize cop dökülmesinin vaki olmadığı an-| laşıldı. .,
YBNİ SABAH — Belediye Te -m azlık I*len Müdürlüğünün şehrin nezoleUne tullûk eden herhangi bir | meselede okluğu gibi bu işte dc gösterdiği surat, hassasiyet takdire lâyıktır. Bu vesile ile şikâyet serdeden okuyucularımıza vazıh adres ve hüviyet bildirmekte daha dikkatli davmnmulunııı rica ede-uegıt, Şehrin lumızliği, güzelliği ve | intizamıle alâkudur herhangi bir dilekte bulunan hem sen İmimizin müstear bir ısım vcyalıud yanüş bir huvıyeft altına gizlenmeğe tenezzül etm ivecek İr nnc kanı bulunduğumuz için buna ıhtımai bile vermek ı&lumeyir.
Kısa ve sarabattun âri imzaların
iımıu ııi|*ıutt t» 1111¦ snııi iiıyı ııı mî msiMunlmı bryJıudu ^Minanaifinı *fl bıııuetıoe tahakkuku arzu edilen işi gedkUreoağinı de bu münasebetle aziz okuyucularımıza hatırlatmak isteriz.
Erol vapurunda meydana çıkart-lan kaçakçılık
Zonguldak - İstanbul ve Rumanya arasında nakliyat yapmakta olan Şirketi Hayriycnin Brol vapurunda bir kaçakçılık meydana çıkarılmıştır. Kumanyadan kereste vükliverek Zon
Yugoslav Korosunun kansori
S.'Iıınnize gelen 70 kişilik Yugoslav korosu dün ilk konsenui Beyoğlu Halkevi içtimai yardım kulu menfaatine Pransız tiyatrosunda ver -mistir. Konserde Vali LûUTi Kırdar da hazır bulunmuş w konsere Yu -goslav koto heyet» tarafından soy -lenen Türk ve Yugoslav millî marş -larile başlanmıştır.
Çok kalabalık bir halk tnreiından dinlenen ve alkışlanan kmıserde bilhassa Bas, Kontralto Vfl Soprano .sesleri nazarı «lıkkjtl c. lU-lmıMıı. Bu muvaffakiyetinden dolayı koro heyetini vc rcitdcrı Bay Üoiuşkıyi lebıik ederiz.
Cerrahpaşayayeni bir pavyon üâve e&%»r
Temel etma merasimi dün yapıldı
istanbul belediyesinin Cerrahpaşa hastahanesınde uyakla tedavi olu -nan kimseler için ınsa etmeğe karar verdiği yeni bir pavyonun temel atma merakımı dün Vali ve Belediye Reisinin nytseti altında Cerrahpaşa hastahano-ındo ve yeni pavyonun inşa olunacağı mahalde yapılmıştır.
Merasimde Vali vc Belediye Reisi Doktor 1. .i.. Kırdsı. sebur n :. -ı azalan, üniversite vc tıb fakültesi erkânı Cerrahpaşa hantahanesi ser-tabibi ve doktorları hazır bulunmuş tur.
Mı-rafmne Cerrahpaşa hastananesi sertabıbı doktor Usadıa bir nutkile başlanmıştır. bUuUhanrıun bir U -rihcesîni y»pan ve bu yeni pavyon dulayısile Vali ve Belediye Reisi Doktor Lûtfi Kırdara leşekkürlcruıı bildiren doktor K»adın çok alkışla -nan nutkunu nUtsakıb pavyon için hazırlanan temele ilk tan bizzat vali tarafından konulmuştur.
Yem pavyonun plân v* projeleri belediye imar müdürlüğü mimarla nndan mimar Bayan Leman tara -fından yapılmış ve belediye tarafından inşası 40 bin liraya ihale olunmuştur.
Belediye kooperatifinin ıslâhı için yani tedbirler
Âza adedinin ar)l nlması ve sermayenin   yükseltilmesi zarurî görülüyor
ı. ı-.ı.ı.... ı. a .ı.....-1 mcuıuım kou -peratifi heyeti umumiyesi dün top-
lon-"-nk knnperjtife verilee»*k v»-nı veçhe uaKKuıda kooperatif heyeti umumiyesi tarafından seçilen ko -misyonun-hazırladığı raporları tel -kik edecekti. Fakat elektrik mevcud olmaması dolayısile İçtima 15 gün sonraya tehir olunmuştur.
Akdenizdoki İngiliz tedbirleri
BoynrJııülcl û.ı.. * ¦u'°iı-k; billıaı»sa llalyauuı -.ıı süslerde aldığı tavır, miıttı tikUrls '•»/i İhtiyatı trdbtrlrn- ¦ . ¦ -ul rt nu-lıxinr   âmil olmuştur.
r ıllarlıİı-I.Tin «e  11 k ¦ lı idare Dl. ^.Irsiyk uğraş;.nlan» salâhiyet «'"ri'sine girmek İl İti* n- ¦ .deoı Mr .txiyet oiscenneye» hu tedhirİPsİB lu.t,n halihazır hâ-dİHtlnrine t . ıllük thııılsıl dolayısi . le takme vıknuş bulutu., uta.hr
Itnlynnın esas iUnsnyle \kdenla devitti olmaninı ve ltil«iunl- .liri ku» ı-nVrinin, hava ve drnhı ırUrri* ııiıı AUduni/. merkezi ile şıurk kiHmıu-daki huzt »dalarda bulanmasını e*ki odiiuk alan hir tedhirlt-r ılsil»-si. tlo-luyısijlr Akdeni/ale ve İm .|. m;. hildor olan ım-mlessılIı nk mınjaheds eıiilııiHktadİr.
E\vekmirdr •furasını ka|rdetınek lâıtmtlır kî, şimdiyi* kadar alınan ha tfdlnrler hırhaıiKİ hir sürprizi oııle-ı.ırl. Kindir. Hattâ, halihazır harbînin arifesinde dr, Akdrni/de bu t. ı-birlere mıımafdl hazı faaliyetlı-r vücuda cebnivti.
Ilııı;ıın ayni »akikle müttefikler mııa-n likaliyetisrdr İNilunanft herhsnei hir taarruz karşiMnds hrk-¦«•ııİlmeyen vaziyetler karşınında kalmağı zrsfl scsdeortır. Fdhmkik» bir kaıgads, İlk yumruğu âııî olarak yiyen taraf nx*al M-ndtlı-rse, devle**
ler      .r,.....I ki   mucad«*rk-rdr âna
Ur -.urpri/ ...ırşı-nni.. k:Unuık, her ne kadar nihai zaferi kuvvrtli bir memleketin kaybetmesin*- var.u.k kutlar hir tenir güsurmeHe de mü- ' hini bazı vkuW»M h «I«tl.-nn tok-ıtlilni)-ınp vrya rldııı rıkmıısı-na sı-hehiyet verebilir ^«• k*.ybedilfn zamanın telâfisi İcts bazat lwıuk masraflar ve gayretler g.ı.tenııek icah eder.
Norveç hâdi.ıcsisse de. hu haki-k't mınvvı-n hir lûsİM-t dahilînde mrteuddur.
tn^illmrr Ub j^ftTssTasssS» ıtMı'k i"""
deiuraumiliğine verileceği öğrenil -mistir.
Bu sebeble vapurun bir kaç gün Uahhurla limanımıza gelmesi muh • temeldir. Diğer taraftan Şirketi Hay-riyede yaptığımız tahkikatta alâka- , darlar hâdise hakkında ademi malûmat beyan etmişlerdir.
«h- altlıkları hu tedbirler rümk-Mnde. ticaret -.ııııl.-Tinio Akdenbu- Cebe -lütlank \-Bsitasrrk- gin-rek Süveyş -dt-n geçip u/ak «lın. -1 - ¦ ı • gitmesi l.ı- liyctıııııı kuldınüııa-sı \r mi Imy tan varlyetüı tavazzuh etnııısİne in-tfzaren Afriksyı dofausırok ve l'mid ¦ ¦ ı -tI-iii greernk drma ticarettais yamaTSM nnktası vardır.
Şüpheıer Uıyte hir han-krl İnin -ll/lere \p I m narlara lay.lıı ııııtsrafı Fim. i»' "I i. ı k 1 ır.
lak.ıt havnti muraul»!. Iı r.t. en O-fak lir noktama bile tr*sdbfe veya fazla bir emniyet ve itimada bira» l.ıInıaNHiııı derhal telâfİKİ İmkânsız veya güt. ulahilir hir siirprize yol a-çalıİk'ceğİ keyfiyeti d» lorihde bir eok misallerle oKaryyrddlr.
Bu trbeİNİr«. lneilir ve Fran-es ¦*»avıtı. \«»r\eçdeki %a/i\ele nıııı *-fi hir şekilde. Akdeai/de h:ızı hâdiselerin ¦ Mt.ııhulmak imkânını sc*-mi- oldukları bunu ila. hilh***» her aa oVıjişmek ihtimali Islanan I-ı,!..mıı nMihkesa ^»:i-nihii muhte-ınel srvrinİıı ne oWsheeûlni hihlik-
kadnr, muayyes tedbirler almağı kendi »-iık-sek menfaatleri irabı olarak takdir etnnşlerdir.
Ib\ Re^rnd SAGAY
D£ İZLERDE
¦OBJ
len
tedt
nulen tedbir de azalann koojıenitife iştirak mabetlerinin 15 liraya iblâğıdır.
Ayrıca komisyonun noktai nazarına göre kooperatif şehir halkının mütekâaU bulunduğu Eminönü, Beyoğlu, Fatih vesait ımıılakalarda salı.- dükkânları, terziler ve kasanlar temin etmelidir.
Bu tedbirler heyeti umumiye tara» fından kabul olunduğu-takdirde derhal tatbikatına. scçik«ekt.
Karaya oturan Macar vapuru sulara gömüldü
Rvvelki gün Karadenizde Podima. mevkiini!" karava oturan Macar *'a-
seınımn ıiıreKierme Kadar ejkı ua ve gemi tamamen sulara gömülmüştür.
luna yolıle Macaristandan gelen \-apurda bulunan mühim miktarda ithalât e-.«»ı kamilen «tenire dökülmüştür. Vapurun altında acılan büyük rahnelerden sular bütün am -barları istilâ etmiştir
Kaza mahalline giden Alemdar tak luuyesı büyük dalgalar yüzundetk Macar vapurunu yıuıa.şamamışUr, Tav/aiar vapuru, tarit"imışlerdir.
4 W. A Y I S 1940
Cumart'jSı
İkinci Yıl - No. 720
Yeni Sabah
GÜNLÜK SİYASÎ HALK GAZETESİ
İdare Yeri
NornovnaoİT»*. No. M TolgraJ: YENİ HABAE1 İstanbul
TKLETON: WİÜ3
Her Yerde 5 Kuruş
italyan filosu 12 adada toplanıyormuş
Müttefikler Norveçin şimaline çekiliyor
Itir. Chamberlainln Müttefikler Namsosun 12 ki-Nutku       lometre şimaline toplanıyor
İngiliz ve Fransız donanmaları İskenderiyeye vardılar
italyan Filosunun Onikiada'da toplanması üzerine Yunanistanın Amerika elçisi teşebbüslerde bulundu
Karasında tmlundugumuz hadiM bir muharebede pr*t tabii ve tanırı olan nuu.ii \e müeasif s&fha-lardsn Liridir. Fakat bunun teşkil ettiği muvaflalüycUhdigj İngiltere hükümetinin kemli nefsine ve kendi milletin" karşı izhar ettiği iti-ınad hol bal MM etmektedir. Ve bngıınku uıınıl.' tu-ıl lazım olan inler garantili de budur.
V     ıı   |lueın Cahid V VLÇEN
b ngıltere Faavekıü Avam kama-| ruamda Norveçteki askeri harekâtın b'r muvaffskıyeUuUığıni bildirdi. Kainat bu nutuk İngiltere hü-k irmeli için bu raf er teşkil etti. Çün-ki, harb içinde, o mütehakkım mağrur, azametli kadiri mutlak dik tali* iükleı kücueuk hakikatler kar -şısındn bile tiril tırıl ittnyerek. efkârıumumiyeden lıeı şayi gizledikleri, yalanlarla, miralarla, tevil ve tez-vırlerl.- halkı ve dünyayı aldatmağı cab-ftıkuuı halde. Ûüyuk tn-i»ere f ri„.Wr.n baarekıi Ingıju mille em» *¦- bui ıtn .«Mgyj*. .nrct"'İ£**lL muva/fakryetnİıdık»eıin; dünyanın en tabiî, en rheramİyet*.z hâdisesi gibi izah .lmk kuvvetuıı lendisır-de bulmuştur, ingiliz rr.Ületımn mü-messillen de bu izahatı en sakin bir tavırla dınbyerek hlıkûmetin azım ve eiddiyetine karsı buyuk bıraoğuk-kanUldc kinde ıtımadlannı izhar etmişlerdir.
Bu oyie bir   hâdisedir kı İngiliz hükümeti için de ve temsil ettiği ingiliz milleti için de muvaffakiyet ve galebenin en binnrı garantisidir. Filhakika, harb sonrası devresinde vü-md bulan ve uzaktan bakılmca bir dev gibi dehşetli görünen totaliter dıktatıırlukJer hiçbir hakikat ile karsı karsıya gelmek kuvvetini haiz değildirler. Onlar için efkârıumumiyeyi daima aldatmağa lüzum vardır. Almanya bugün her lisan ile gece gündü/ propaganda yapar. Fakat kendisi Almanya dahilinde ulak bir pro-pagaııü.unn vapılmasma   tahammül ••demez. K.- , Almanya propaganda -y.ı değil, harn ı mı-mbalardan gele -eek ufak haradısk    inle hükümetinin kuvvetinin talin       edemiyece-•;ınî r*"kâlâ idrak etmiştir Halkı alıl ıtmak. memlekete hakikati ..,ic  -mamak belki muvakkat bir uman irin. sun'i bu  • ıringa gibi. bir kuv-\et Unun edebilir    Fakat bılh . harb zamanında bu gibi gayrıtabü-v ızıyetlenn ıiâmhaye devam edebilmesi ımkitnsırdır. Böyle rt-junler ancak daimi muvaffakiyetlerle ayakta durabilirin     İngilizlerin     Norveçte yapakları gibi makul ve   mantıki, fakat acı bir tedbire bsıj vurmalım ve bunu bilhassa bu   kadar vakur, acık ve riddl bir lisıın ile itiraf etmeleri oolaf İçin imkânsızdır.
Karşısında bulunduğumuz hâdise bir mıılı.!. ı,..; pek tabii ve zaruri olan maKûs ve müessif safhalar-don miıdır Fakat bunun teşkil ettiği muv.ıffakıyetsuugı ingiltere hükümetinin kendi neı-ıoe ve kendi milletine karsı ı/har ettiği ı'jrnad bol bol telâfi etmektedir. Ve bugünkü günde nail lâzım olan zafer garantisi de budur
-Filhakika, Norveçteki Iı; t kâtın ne sekil al; e«fı hecCı kati re :arih
'    İN fScrt"* S *«WdV
anwB^'         - m*              —~^~*"a-.^aaV»». asana* ~JM 1              aanna^» 1   m  
  
  
BCsV^H^ ia*Crl^^  
  
Norveç* ihraç edilen Alman   askerleri nakledilirken—
Stokholm. 3 (A. haber verildiğine £ •jetler   simi   Nar
çekilmişi* rd ır.
J — Grong'dan e, müttefik kuv os    limanından
d et tarafındım neşredilen bir habere ».öre. Alman tayyareleri, İngiliz kıtaatının gemilere irkabı esnasında taarruza uzamışlar si-de ciddi haşarat yapamamışlardır. Bu hücum es nasında, bir ingiliz mulırib r. ¦ bir bemba isabet etmiş olduğu söylenmektedir. İngiliz Adliye Nazırının IV vana 11
Londra. 3 (A A.) — Dün Londra-da bir nutuk soy.ıycn adliye nazırı -Sır Kinksley VVood. demiştir ki:
— İngiltere. Norveç milletinin hürriyetini iade etmeği mü3*akbel dürya ban "i için hayati bir cart olarak tdikkl etmeütedır. Bu hürriyeti iade etmedikçe rahat ve istirahat et-miyceektir.
B. Rıbben'rop, Norveçe niçin tecavüz tdıldığım anlattı. Verdiği' iza-
hat kimseyi mandıra marnlatır.
Yakın ve orta şarktaki İngiliz or -duşundan bahseden B. Wood, sözlerine şu nur eti e devam etmiştir:
— Bu ordu hu, bu kimseyi ichdıd - b**M edilebi -lecek her hangi bir ranryeU ila için orada bulunm.uıtadır. Bu ordu iyi dostlarımız Türk yeyi »e Mısır'ı takviye edecektir Bu ordu imparator -luğun münakale hatları arasındaki irtibat emniyetinin zıman altına alınmasına hizmet edooektır.
(Som* 3 üncüde)
Dolmabahçe izdiham hâdisesinin muhakemesi
Vak'a mahallinde yeniden Ehlivukuf  marifelile   kesif yapılacak
[ Yansı 7 inc% rm/fada ]
Vaşngton, 3 (A A ı — Yunan elçisi Dıamantopolua Akdenızdekı umu mi vazayet ve İtalyan deniz kuvvetlerinin Oniki adalar sularında te -cemmuu meselesi hskkmda Sumner Welles ile görUamuatur.
İngiliz - Fransız Hkıbın iskenderiyeye Vanlı
iskenderiye. 3 (A. A.) — ingiliz Fransız filosu bugün öğleden sonra buraya varmıştır.
Italyada İngiliz r.emllerl Dönmek İçin Kmlr Aldılar
Cenova, 3 (A.AJ — Cenovada bu-lunan İngiliz vapurlarına derhal men sub olduklan limanlara dönmeleri i-çın Londradan emir gelmiştir.
Diğer taraftan Vangarn adıneuüd Hol anda torpido muhribine Dasulha-rekesinc avdet etmeza emri verılmia-tir.
Yunaaustnndn Slnh Altına
Aüna. 3 (A. A.) — 1Ö19 ili 1923, 1929 ilâ 1934 sınıflarına men sub ihtiyat zabitleri ile zabit vekillerinden mürekkeb dört grup. bir aylık talim görmek Üzere 15 mayıstan İtibaren silâh alünda davet edilmişlerdir.
Dördüncü grup. 15 afustorta ça -ğınlacakur.
stadrid. 3 (AA.) — Bük reste ispanyol ajansının muhabirine beyanatta bulunan B. Gaienko, söyle do-¦ •ustir;
— Tuna ve Balkan sulhu, sıkı sıkıya Akdeniz suîhune bağlıdır ve bu sulhlerden her hangi birini diğerini
ihlâl etmeksizin bozmağa imkan yoktur. Bugün cenubi Avrupa milletlerinin mukadderatı müşterektir. Bu milletlerin mazideki tecrübeleri, kendilerine ayni nizam ve hürriyet arzusunu telkin etmiştir.
(Sonu S mu iı - )
lV/"
Türklerin ecnebilerle
evlenmesi doğru mudur
Dr.Fahreddın Kerim Gokay diyor ki:
Evlenme işlerinde asıl ve neseb kadar millî köke millî bağa çok bağlı kalmanın saadette esas teşkil edeceğini düşünenlerdenim
ve
Fahrrddin Kerim ı -.
istanbul Oniversitesi Tıb Fakültesi profesörlerinden Dr. Fahreddın Kerim Gokay...
.....farkındayım, muhterem nıüte-
hassısimizi, yazımın b«y"dı. siz* böyle bir ümv ile u^dtan etmek inleyişim biraz fazlı.. Ona İçimizde tanımı yanımız, adını d uymayanımız o kadar azdır kı .
Sayın profesör, suallerimi, ancak bir hastasını muayenede geeîerebileceği bir dikkat uıceligi ve- tibziıkU ile gözaen geçirdikler, aonra:
— Azizim, ö«dj. Suallerinizi ayn ayn eevapbındırmayacağını., bence bu bir milli davadı-. Onu kül halinde il edersem.    ı.ıll nuızın top-
yekün ortaya koymak istediği esas davayı kendi fikir ve kanaatime göre te bari iz ¦ . t ırmır e!urum. İste size bu mevzuda verecek cevabım andece sudur: (Sonu 7 acaaV)
M'kvmiıı.ı
Vali Lütffi Kordar izah ediyor:
Belediye Taksim kışlasını niçin yıktırıyor? Milyonlar değerindeki binanın yıktırılması bir ziyan mıdır9
SABAHTAN SABAHA:
İngilizler Norveç! Bırakacaklar mı ?
Norveçin cenubundaki harbi Almanlar kazardılar; İş şimdi şimalde ve demirin yolu üzerindedir.
Tnlfdnı Meydanıırm
Etrafında    büyük   muharrbrlerin cereyan   etliği    merkezi    Norveç havalisini   ve   Almanların   elina gecen yerleri götterir haritn
Dun resmi tebliğlerden ziyade, İngiliz Başvekilinin beyanatı. Norveçteki vazıyeti aydınlattı. Cbamberlauı Norveçteki son harekâtın kendi a -leyhlcrıuc nasıl ve neden inkişaf etliğini butun açıklıgılc anlatmıştır.
Merkezde, Trondbjenı limanının cenubunda, bu muhını limanı sıkıştırıp Almanların elinden almak ü-(Sonu 7 m*de)
Bü'ün   Norveçte   tngitislerin   ı Almanların  elindeki  batlıca Mierkeıler
6
— 14 —
Yazan: AYIIAN ATİS
Kulağımoaki küpeyi kapışmak için üstüme saldırdılar
Sabah namazına camiye yetişti. Sabah ı. :ıı aidi, yine hocasıle döndü. Kukiyyc Öğle yemeğini hazırlıyordu, ismail nasnrlari-le onun endamına takıldı. Basit ve kafan hır olb*e bite Rukiyycnin vü-oadandeki olgunhaklan stklıyamı -yordu. İsmail sofrada onunla gözgö-zc gelmekten çok korkuyordu. Sininin etrafında arralanao hocaaadelc-rin yamnda Rukiyenin derin ve yeşil gözlerine düşmek istemiyordu.
Rukiyye de akşamdan beri dalgın-di. Icten bir goz anlaşması ve se -vışmssi onu da tâ kalbinden vur -muştu. İsmail beyaz tenli kızlarm seveceği ideal bir tipti. İsmail gibi Rukiyye de yatsı namazından sonraki saatleri beklediler. Rukiyye Um?ile sürahisini götürecek ve o -nımla konuşmry* imkân bulacaktı.
Aksam ymnekten sonra üstnd kütüphanesine çekikti. İHmail de rahlesinin önüne «üz çöktü. Biraz sonra Rnkıyye etinde surahîle geldi. Onu pencerenin içine koyduktan sonra Umaı mı yüzüne baktL İsmail diz çöktü, ellerini dizlerinin üstüne koydu; ve sesine tatlı bir ahenk vererek:
— Rukiyye. dedi. bugün de ben sum bar sual soracağım. Sen nerelisin ?..
tkı aydanberi İsmail ilk defa Rukiyye ile yakından alâkadar oluyordu. Rukiyye heyecandan titriyen bir sesle cevab verdi:
— Ah işte orro sorma. Bunu ben de bilemediğim için sana doğru cevab verem iyeceğim. Evet nereli ol-dnğvmu ben de Mmiyorum. Beni Şam taı-aflarında Haçüiarla muha-rebe yapılırken Bağdadlı bir asker almış, bir esir tüccarına satmış, ben çok ktiçiDcmüşûın. Anamı, babamı tanımıyorum. Beni esirci büyütmüş, terbiye etmiş. Sonra zengin bir emine satmıştır. Benim gözlerimin rengini, tenimi görenler şarklı olmadığımı söylerler. Anadoluyu geçerek Snrryeye gelen Alman haçlılardan bîr kumandanın çocuğu olduğumu da tahmin ederler. Şarkta yeşil gözlü, allın saçb, pembe beyaz tenli kadınlar yokmuş. Bir harbde ben enıi-rin çadırında idim. Ordusu bozuldu. Beni Taberİstanlı Cafer isminde bir kumaud:ıiı esir aldı. Sonra Gazne emirine hediye edildim. O da beni efendimize verdi, Bağdadlı kumandan beni çok severdi. Harbe gelirken bile beni yanına aldı. Kulağımda yakut küpeler, boynumda üç dizi iri İnci. ayaklarımda zümrüd süslü altın halltallar vardı. Bunlanı çadın-mrzı basan askerler aldılar.
Rukiyye sağ kulağını göstererek devam etti:
— Yağmacılar beni çadırda bul -maşlardı. Kulapaıdaki küpeyi ka -pışmak için üstüme saldırdılar, küpemi çıkarmıya vakit kalmadığı için çekip kopardılar. Küpe deliğim yırtıktır. Ben Hatibaadeye cariye olarak gönderildim. Fakat o refikasına çek merbuttur. Burada bana ancak bir hizmetçi rom verdi.
— Aman Rukiyye ne hüzünlü maceranız var?.
— Evet ağlatıcı bir alın yazım var... Yirmi yaşımın içine binbir gece ma&alhm sığar.
— Rukİyeyc bu evden çıkmak İster misiniz?
''Yeni Sabah
fvıvıusr. biJ'UJ
SENELİK 1«X Kı»«4 erOD  kuruş
I AVLIK 7»S    ¦ ı«eo    ¦
i »VLIK «at    I «00    ¦
1 *vlik M»   a       »00   B
t M»YIS Cumartesi
3S'»Rfbiü1e»ve Vfifl13tt rf.Ni.ao 21
o* 1V5            i  Kasım 1  179
t rami   S  ¦ of Kana* Saat  
m.  » «0 *«|  
 s a 5 -  J 11 .6 "4
 -  •Y  
i? -  7 B IS uo 20 53, a m
— Aldığımız terbiye biuıa mânı olur. Hem tuş MMMM insanlar ıV -ğiliz. Biz cins bir tazı gibi. bir kısrak gibi para İle alınır, satılırız. Pa zarlarda müzayedeye çıkarılırız. Teşj hir ediliriz. Beni yetiştiren tüccar bol para İle satabilmek için beni lam 20 gün Bağdad esir pazarına götürdü. Uzak yerlerden getirilmiş garib bir mahlûk gibi tül altında erkeklere teşhir etti. Bazuı vücudumu saran İnce ve ipek tülü kaldırarak beni müşterilerine gösterdi. Herkesin beğenme hakkı vardı. Fakat benim yok tu. En çok ve en bol altın veren benim sahibim olacaktı. Ben; bana te-sahüb edeceklerin yaşlarım, vücud ve yüz güzelliklerini anyamazdım. Benim talihlerim arasında marsık gibi simsiyah bir amber tüccarı da vardı. O Zengı bardan Bağdada amber getirmişti. Kazandığı bol para ile memleketine bir beyaz köle go -türmek istiyordu. Bereket versin ki sahibimle on dinar yüzünden uyu • sam adı lar.
Bir Afrikalı tüccar eaircinin dükkanına girmişti. Bir perdenin arkasında beni anadan doğma görmek vo muayene etmek istiyordu. Sahi -bim bir bezir kandilile dükkânı aydınlatıyor, amber tüccan da kamış kalem gibi siyah ve kuru parmak-laıile göğsümü, kalçalarımı muayene ediyordu. O soğuk ve kara par -inaklar vücudümde sülük gibi kıvrı* la kıvrıla gezerken bütün tüylerim iğne gibi dikilmişti. Kanunların şiddetli hükümlerine rağmen dilini bilmediğim bu siyah zenginin parmaklarına bir darbe indirdim. Gerçi bu darbe bana pek ağıra mal olmuştu. Sahibim beni yirmi beş kırbaca mah hûnı etmişti. Esircinin insafsız u-şağı kalçalarımda iki sopa kırmıştı. Kakat ne yapayım esaret insanlığımı da elimden alamaadı ya!... Eğer Zengibarlı a m bere i beni satın alsaydı, «imdi ben Afnkanın yakıcı ve kavurucu güneşi altında yarı vahşi adamların içinde bulunacak • tim. Kim bilir belki de beyaz kollarımın arasında simsiyah, kıvırcık bir çocuğu sıkacaktım.
Ismad sorduğu sualle Rukiyye -ııin belki uyumaya baslıyan, ustu kül tutan derdlerini uyandırdığı için ü-/ıılüyordu. Fakat Kukiyyenin derdlerini dökmıye ihtiyacı vardı. Eski ve yeni mahrumiyetlerini, çektiği a-zabtan söyledikçe omuzlarındaki e-zici yüklerin azaldığını hissediyor -du. Rukiyye derdini Ismaille pay -laşmıya razı olmadı.
— Hayır molla İsmail hayır! dedi. Kör kaderin insafsız eli beni şimalin ılık güneşli, pembe diyarından, belki bir Alman olan annemin sıcak göğsünden ayırmış. Arab ya -nmadannın kum denizine fırlatmıştır. Benim mukadderatım sahilleri bulunmıyan, bulunmak ihtimali de olmıyan bir Umman içinde çalkalanıyor. Ben dişi bir köleyim. Kanun -ların, nizamların şiddetli zencirleri beni bağlıyor. Fakat gönül zencirle-nemiyor. Onun hürriyet havasilc dolu öyle bir fezası var ki...
Rukiyycnin erimiş billur parçala' n gibi gözlerinden yuvarlanan damlalar sözünün en belâgatli bir hatimesi oldu. Göz yası bazan nezleden de saridir. İsmail de ağladı. Rukiyye Ismailin odasında fazla kalmıştı. Köleliğinin acısını bir daha tattı. Göz yaşlarını kusarından çıkardığı mendile iyice içirdikten sonra:
— Allah rahatlık- versin İsmail. Hanım beni arar. Yutağını düzelteceğim, dedi ve ağır kapıyı çevirerek hareme geçti,
İsmail dirseklerini Üründeki ralı • leye dayamış, basuu avuçlarının İçine almış düşünüyordu. Şiddetli bir iç mücadelesi geçirdiği alın ve yüz hatlarının tekallüsimden okunuyordu Rukiyye onu tâ kalbinden vur -muştu. Kendi kendine:
— Ya aşk. ya vazife!., diyordu.
Aşk malûm... İki gü isler beri kalbinde filizlenmiye başlamıştı. Fakat vazife ne idi? Bu mücadelede gönül mü, vazife mi galebe edecekti?
fDevamı var)
Şehir Meclisinin Dünkü toplantısı
Zabıta! belediye    talimatnamesinin bazı maddeleri kabul olundu
Dün şehir meclisi Vali ve Belediye Reisi doktor Lûtfı Kırdarn riyaseti altında yapUğı toplantıda zabıta* belediye talımulnamusımn müzakerelerine Savam etmiştir. Meclis za -bıluı belediye talimatnamesinin mu -zakerelenne başlamadan evvel ruz -numeninde mevcud meseleleri tetkik etmiştir. Beyoğlu kazam dahilinde bulunan fakır, şebek ve maymun sokaklarının isimlerinin değiştirilmeni hakkındaki mülkiye encümeni mazbatası kabul olunmuştur. Bu suretle Kakır sokağının ismi Ataman, :¦«¦ -bek sokağının ısmı Kaplan ve May • muti sokağının ısmı de Ceylân ola -rak tadıl olunmuştur. Teklifin kabulü eaııaoında meclis azasından Kâzım Şinası söz alarak demiştir ki:
"— İsimleri çirkin olan sokaklar içın mülkiye encümeni taralından kabul olunan isîmlor güzeldir. Fakat ben şunu söylemek istiyorum ki so • kak isimlerini değiştirirken veyahud yani sokaklara isim verirken İstan • bulun veyahudda memleketin yolu* -tirdiği büyüklerin isimleri nazarı itibara alını....hdır. Mosulâ son günlerde Ölen.ve memleketi büyük bir yeise boğan Besun Ümer Paşanın ismini büyük bir caddeye vermemiz lâzımdır...
Bu teklif meclis tarafından kabul olunmuştur. Fakat isimleri değiştirilen" sokaklar lâalettayın sokaklar ol duğundan daha mühim caddeler için bu teklifin nazarı itibara alınması karar I astınlmıştu*.
Meclis bunu müteakıb zabıtai belediye talimatnamesinin müzakerelerine başlamıştır. Meclis dünkü müzakerelerinde fırınlara, ekmek, simit ve çöreklerle bunların satıldığı yer -lere aid maddeleri küçük münakaşalarla kabul etmiştir.
Şehir meclisi salı günü toplanacak vo belediye bütÇe^inmnitrzakçrcTofF ne başlıyacaktır. Meclis bütçeyi sü • ratle ikmal etmek için ağtebi İhtimal salıdan itibaren her gün toplanacaktır.
Dış ticaret umum müdürünün tetkikleri
Bir kaç gündenberi şehrimizde bulunan Dış Ticaret Umum Müdürü Servet Berkin dün sabah ve Öğleden sonra Toprak Mahsulleri Ofisinde meşgul olarak bazı tüccarlarla temaslarda bulunmuştur, öğleden sonra Afyon mebusu H • Osman, Bükreş ticaret mümessili Nejad ve Afyon inhisar) müdürü Nuri ile bir müddet görüşerek yakında lsviçrede açılacak olan beynelmilel afyon kongresine hazırlık mahiyetinde bazı noktalan tesUt etmişlerdir.
Haber aldığımıza göre Rumen ti -cai et nazırının rahatsızlığı hasebile Rıımanyaya gidecek olan heyetimizin hareketinin bir !:aç gün tehir e -dilmesi kuvvetle muhtemeldir.
Dış ticaret umum müdürü Servet Berkin dün şehrimize gelmiş olan Bükreş büyük elçimiz Hamdullah Suphi ile bu sabah görüştükten sonra hareket edilip edilmiyeeeği kati surette kararlaştırılacaktır.
Diğer taraftan müstahsil ve mutavassıtın elinde bulunan afyonların Bata alınmazı için faaliyete geçil -mistir. Bu afyonlardan toplan -mış olanların morfin derecesine SO ince toplanmışlara da 4U kuruş fiyat tesbit edilmiştir.
Müstahsil ve mutavassıtın elinde h ''vı 200O sandık kadar afyon mevcud olduğu tahmin edilmektedir.
Halen huriçtc.ı taleb fazla olduğu için ofisin elinde yeni ve eski stoklardan hiç mal kalmamıştır. Fransa ve Amcrikadan talebler mü -tenıadıyen devam etmektedir. Acımusluk Bokcğındakl çöküntü
Acımusluk sokağında çöken duvar ların tamiri ve enkszın kaldırılması ı in Evkaf Müdürlüğü ve Maliye tahsisat istemişlerdir. Tahsisat geldiği takdiri* tamir ve enkazı kaldırma işin* derhal başlanacaktır. Ayni semtte eşhasdan birine ald bir ar -Sadakı tamirat isine başlanmıştır.
Bakırköy nüfus sayımı yarın sabah yapılıyor
Sayım esnasında köye gelenler trenlerde kalacaklar
Pazar günü Bakırköyünde yapılacak tecrübe sayımı için bugün vilayette İstatistik Umum Müdürü Celâl Aybann riyaseti altında bir toplantı yapılmıştır. Toplnnüda Vali muavini Haluk Nihad Pepeyi, Ba -kırköy kaymakamı ve alâkadarlar hazır bulunmuştur. Toplantıda istatistik Umum Müdürüne Bakırköy tecrübe Hayımı için alınan tedbirler izah olunmuştur.
Pazar günü Bakırköyde yapılacak sayım hakkında müracaat ettiğimiz Vali Muavini Halûk Nihad şu beyanatta bulunmuştur.
"— Sayıma yarın tam saat sekizde başlanacaktır. Sayımın bittiği fabrika düdüğü ile ilan edilıncıye kadar hiç bir kimxc bulunduğu yerden dışarı çıkmıyacağı gibi istanbul cihetinden banliyö trenine binmiş olan -lar da sayım neticesine kadar vardık
Üçüncü sayım devresini geçiren aa itibarla halkın yiyecek ihtiyacını bu günden temini lazımdır. Ancak sayımın kıss bir zamnnda bitmesi için lazım gelen hazırlıklar yapıldığından* fazla ihtiyat ve telâşa lüzum yoktur.
Ölüm, doğum gibi acil vazıyetler için dairelerinde nöbetçi ebe ve doktor bulundurulacağından ihtiyaç halinde evinden geçen bir memura bu hususun haber verilmesi veya telefon edilmesi lazımdır. Sayımın pek kısa bir zaman zarfınds yapılabil -
mesi halkın evine gelecek sayım memuruna kolaylık gösteemc-sile mümkündür.
üçüncü sayım iv resini geçiren yın Bakırköy halkın» sayım tulinut-11.mi' .m' riayetsizlikten doğacak mı-Bulıyettcn bahse lüzum görmüyorum. Hariç kazada bulunan BakırkÖylü-lerın bugünden evlerine dönmelerini ve başka bir kazaya ayrılmamalarını rica ederim.,,
Diğer taraftan umumî nüfus sayımı hazırlıklarına da hararetle devam olunmaktadır. İstatistik Umum Müdürü Celâl Aybar lstanbulda bulunduğu müddetçe bu husustaki faaliyete nezaret edecektir.
Pazartesi günü belediye tarafından ikmal olunan numarotaj islerini tetkik etmek ve kontrol etmek üzere lata tıstık Umum Müdürlüğü şube müdürleri tarafından bir kontrol yapılacaktır. Kontrol mıntakn&ı olarak Eyüp mm takası intihap olunmuştur. Buna sebeb GyUbün, istanbul un na kansık mıntakası oluşudur.       .
Ayni gün saat 16 da vilayette İstatistik Umum Müdürünün riyaseti altında bir toplantı yapılarak bu kontrolün neticeleri tetkik olunacaktır. ToplanUda umumi sayım için ¦¦ ün ması icab eden tedbirler ve yapılacak hazırlıklar da kararlastınla -çaktır.
Ömrünün yarı-sını hapishanede geçiren bacaksız
Zabıta, yaşı küçük olmakla beraber Ömrünün yarısından fazlasını hapishanelerde geçiren sabıkalı bir lıınuzuı yeni bir seri marifetini meydana çıkarmış, bu ele avuca sığmaz haşereyi yakalamağa muvaffak olmuştur. Bu, Kadıköylü topal Hasan, namı diğerle Hazımdır. Kâzım 22 yaşında olmasına rağmen muhtelif zamanlarda, muhtelif sirkatlerden, muhtelif mahkemeler kararile 12 sene hapse mahkûm olmuş, son mahkumiyetini de bir kaç ay evvel bitirerek çıkmıştır.
Kâzım hapishaneden çıktıktan son ra bir müddet istirahat etmiş, 7 mart gecesi Galatada Okçumuaa caddesinde Sauunon Beharın dükkanının kilidini kırarak yeni marifetler serisini açmış ve 27 nisan gecesine kadar, birkaç gece fasılayla, Beyoğlunda şarapçı Yovakimin, Asmalımesçitte döşemeci Papa DÖpolonun, Nişanta -şında bakkal Ncvzndın, Beşiktaş» bakkal Mehmedin, Taksimde bakkal laakın, Karaköyde eczacı Mihranın, Beşiktaşta Muhmed Erenin, Besık-1 -. ' . Ortabahçede Alınıcdüı. Kum -kapıda kömürcü Mustafanın dükkânlarının kilidlerini kırarak tütün, para, saat, halı, kundura, gömlek, ku -maş vesaire çalarak yeni marifetlerini tamamlamıştır.
Kâzım, çaldığı eşyayı, Kurtuluş caddesinde 193 numaralı evde otu -ran ve Aamaaltında nohut ticareti ynpan Niko, Küçükpaznrdn Atlama-taşında koltukçu Şevket, Küçükpa -zar caddesinde 15 nıımarads leblebici Yusuf, Galatada Mahmudiye caddesinde leblebici Ali ve bakkal Azizle Unkapanında Hacıkadın caddesinde bakkal Mcmduha, yok pahasına Katmıştır.
Zabıta, Kâzımla beraber, çalınmış mallnrı bilerek Batın alan bu açık gözleri de yakalamış, çalınan eşyadan bir çocuğunu bularak geri almış ve hepsini birden adliyeye teslim etmiştir.
Cerrahpaşa hastahanesin-deki yeni pavyon
Belediyenin Cerrahpaşa hastaha -nesinde yeni inşa edeceği ayakta tedavi olunanlara mahsus pavyonun İnşaatı en yakın bir zamanda ikmal olunacaktır. Belediye bu işe 70 bin Ura tahsis etmiştir. Bunun Sfl bin lirası bu sene bütçesinden 11 bin lirası da 941 bütçesinden temin olunacaktır.
Vali Lütfi Kırdar bir şayiayı tekzib ediyor
Büyük Millet Mecli»i    tarafından kabul olunan bir kanun   mucibince ecnebi artistlerin hududlaruuız da - | hilinde barlarda ralı :mlın.ıUrı ıne-nolunmustur. Son günlerde bu kararın tatbikatı bazı dedikodolara sebeb olmuştur. Bu dedikodulardan biri de . şudur: Belediye Taksim gazinosu -nun işletilmesini Yorgopolos isminde bir Rumene vermiştir. Söylendiğine göre Rumen gazinonun isletilmesi için belediyeye bir şart ileri sürmüş tür. Bu da lstanbulda barlarda çalı- I şan ecnebi artistlerin işden meno - 1 lunmıılandır.
Bu dedi kodu son günlerde bazı gnzetelerde de mevzuu bahsolmuş -tur. Bu hususda kendisine müracaat ettiğimiz Vali ve Belediye Reisi dok-tor Lütfi Kırdar şayianın tamamen asılsız ve uydurma olduğunu temin ederek demiştir ki:
"— Ecnebi-artistlerin memlektrli terketmelerine sebep olan bu karar bugün verilmiş değildir. Bu evvelce alınan bir tedbirin tatbikatıdır. Bi -lâkis Taksim gaainosunu isticar eden B. Yorgopolos bu karardan kendisinin de mutazarrır olacağını bize bildirmiştir. Tık.mı gazinosunun bar ittihaz edilecek olan alt salonunda tabii olarak kanuna tâbi olunarak ecnebi artist çalıştırılmıyacsktır.
Kalay fiyatları Neye yükseliyor?
Hnrbden sonrn yüzde 5tH) kadar yükselen kalay fiyatları Ticaret Vekâletinin aldığı yerinde tedbirlerle tekrar yavaş yavaş dUşmOş, üç dört gün evveline kadar 285 - 290 kuruşa satılan kalayların fiyatı «on iki gün zarfında tekrar gayri tabii bir su • rette yükselerek 350 kuruşa kadar fırlamıştır.
Hariçten kalay ithalinin mümkün olduğu bir zamanda bu fiyat yükse -llşınin mahiyeti gayet garib görülmüştür. Madeni eşya birliğinin bu hususda bir kararı olup olmadığı bilinmemekle beraber dün muhtelif kimseler bazı resmi makamlara şikayette bul unm uslardır.
Akdenizdekİ vaziyet
Akelenizde, son gbnk-re luular devam eden ve nlslx-U-n sakin Konum siya» nâd^-lrr yeniden nniMİı.111 l.ir vasıf göstermeğr l«şb mistır. Bu hâdisrlrr arzeUiklı-ri müb hrnÜJOİ kadar, l«-m lıı.ıl. I siyasi -•wli karışuntcak bir Utikanıct *¦ ^Ermişlerdir.
\..rv.,.trid İni İstilâ teşebbüsünün tevlid ettiûi sürprizin, bilhassa uzun müddet narh sahalarından atakta kalinis Norveçin-rin derhal mukabele edememeleri vr curcUiâranc bir askı-ri taarruz plânının tatbiki key-fivetlerinin vüeude getirdiği müskü-lûı •:,ı|aynUe şimal harb . .hasınd* müU^fiklerm lebine âai n.-tirehr ahnınnsmı mümkün kılamaz. Buna nı^-nıen pt'ımannda bir takım gedikler acıdığı müşahede edilebilir.
Mihver ftlyaAetmla Brennerdekl mülakattan sonra bu- takım aldığı ve bu kanuirum Avrupalım siyaset ve arazi statüko-unda bazı dı ı;işiklihlrıl ihtiva ejlt-dljlnl dü --umnek süphesci hakikat* mugayir olarak görülemez. Un Umuya har -btaan Sovyet Rusyaya karşı aleyhte 11 Komanın, Danimarka »r Virüsteki Alman askeri harekâtı alkışlaması ve Alman noktai naza -rını müdafaa ve benlmm-mmi, bu plânın mihver siyasetinin (t*as vücudunu teşkil eden noktalardan bîri olduğunu düşündürebilir. Fakal lıâ-dUelerin seyri, herhalde daha teniş mikyasta bü-takım harekâta mukaddeme tenkil etmesi muhtemel olan Norveç- harekâtının Almanların müttefikleri Mf Mm sularına gelerek A h-fikkrf Norveç saların* çekeri k ı.ıllt ısvı drııir kuvvetlerini zâfa uğratmak ve hava korvetlerlle kara askerlerinin muayyen hlr kısmını ds-ı-ıtmak e*sjdsrından mülhem oMııyu m» göstermektedir. HlMma in_ili/ BaşvTklll B. rhnmberiain bu noktalara. Avam kamarasındaki Km nutkunda temas enrüştfr.
Alman (ilânının Norvee sularında İmrfllz, Fransız donanmasını, kendi deniz ku\\ etlerinin ziyaa uğraması pahasma da olsa. hüytlk hasara uğratarak llalyayn, AMınlaaVı
ten ^enLş bir nefes aldırmak İste -mesl. ve dnlayısile bu denizde ttal-yaı harekete geçirerek Balkanhırda istilâ hareketme f^rlşmesüıl de is -tlham eden Mr seytr İle takih ettirmeyi düşünmesi İhttmalât dahiline girmektedir.
Ilalluıki Akdenizin sükûn içinde bulunması, ve Balkanların ila her -hangi bir harekâta sahne teşkil etmesi Almanların son zamanlara kadar İşine gelen bir vaziyet İdi. Bütün herhangi gtoJİ bir plânın tesir veya zaruretinin Hcaslle ınlh\rr siyasetinin harekete geçmesi, kendilerine faydadan ziyade brr zarar İbraz edceek mahiyet arzrtmektedlr. Mih-\er azalan her ne şekilde olursa nişim, evvelemirde uyanık hlr devletler Kriipile karşıL^saeaklardu-. Bu noktalarda istiklâlleri pahasına boyun e-yecek hiçbir millet yoktur. İler millet, kendi vasıta ve İmkânlarına dayanarak azami ihtiyat tedbirlerini almıştır. Müttefikler hu sefer her -Imncl hir sürpriz ihtimalini İtile dü -şündiinııiyecek şekilde tedbirler anmağa başlamışlardır. Bilhassa Akde-nr/deki ılenİa kuvcvrtlerİni daha ziyade takviye etmişlerdir.
Akdeniz bugünkü şartlar altında, rğer bir harb sakası olursa, bu harbin mukadderatını tayin edeeek en mu hım bir âmil olacaktır. Zira Ital-yanın da herhangi hir ihtimalle harb de yardımını elde edebilecek bir Almanya, Akderûzde mütti'fiUinİn maruz kalacağı darbelerin ayni şekil ve kuvvetle muhatabı da olacaktır. I-talyanm şüphesiz müttefiklerin kuvvetlerini esas iübarile denizde ve hı-vadu işkâl edecek hazırlığı yok de -ğİldir. Fakat hâkimiyet eayri kabili münakaşa olarak müttefiklerdedir. Akdenirtleki hir harbde yuk'lıe deniz hâkimiyetini ve sevkülceys noktala -rını elinde tutan tarafa müteveccihtir. Bu asırların gosterdift bir hakikattir. Norvee seferinde Alman politikası ve askeri hareketi hu müttefik deniz kuvvetinin Wr kısmım rafa uğra'amamıştir. Bo sebelslen Ak-deniıde Itnlyaaın müttefikler karşısındaki kuvvet vaziyeti. Norveç -teki hareketin neticesi ne olursa olsun, değışnıemiştû:.
Dr. Reşad SAGAY
5 MAYIS 1940
PAZAR
İkinci Yıl - No. 721
GÜNLÜK SİYASÎ HALK GAZETESİ
iıiara Veri
*ı '"•• ı    n       No. 84 istanbul Telgraf: VENİ SABAH İstanbul TELEFON: 2rî0fi
Her Yerde 5 Kuruş
Italyada büyük bir endişe hüküm sürüyor
Akdenizde italyan Tahşidatı
Akdenizde ltalyanın harbe girmesi yeni bir Cihan Harbinin bütün dünyayı lutusturması demektir. Mesuliyetten bahsetmeğe hizanı görmiyoruz. Çünkü mesuliyet fud-bol topu gibi hiç kimsenin kaimi etmiyerek karşısındakine fırlattığı bir oyuncak haline gelmiştir. Ortada yalnız matlubu beküyea ceza balı-^labîlir.
Yazan: Hüseyin Cahid YALÇIN
Akdcnizc aid heyecanlı haberler tevali ediyor. ltalyanın Obİki adaya asker gönderdiği, bunların sayısı elli bini bulduğu isae e-dildiği gibi. Yunanistanm bazı sınıflan silâh altına çağırdığı. Mısırda vaziyetin pek vahim telâkki edilerek sıkı tedbirler alındığı, ve nihayet müttefik donanmalarının Iskenderi -yeye vardıkları temin olunuyor.
Bunların içinde en göze çarpan nokta ltalyanın Oniki adada asker yığmasıdır. Biz bu havadisin doğruluğundan ziyade birdenbire vaziyeti bütün bütün karışmış gibi göster -mek ve heyecan uyandırmak arzu -sundan çıkmış olduğuna inanmağa meylediyoruz.
Oniki adada tahşid edilecek kuvvetler ancak Türk topraklarım çı-iarüabilir. Türkiyeye de elli bin askerle hücum edilmez! Uzakça bir deniz seyahatini göze alıp bir memlekete asker ihraç edebilmek için en birinci sart denizlerin hâMmryctini elde bulundurmaktır. Sonra tecavüz edilen memleketin gayet âciz olması, tayyare kuvvetlerinden mahrum bulunması lâzımdır. Butun bunlarla beraber, baskın seklinde bir harekete ihtiyaç vnrdır. Oniki ada Türk salıiUerinin tâ yanında bulunmalarına rağmen, buradan bizim topraklarımıza baskın şeklinde bir ihraç yapılabilmesini biz pek mümkün görmüyoruz, imkânı farzolunsa bile, bir ihraç ameliyesi ile netice alınamaz. Bu kuvveti mütemadi su -
İtalyan kuvvetlerinin toplandığı bildirilen oniki adalardan Rodos limanının umumî gö-Unüşü
Müttefik filosunun Ak
denizde tecemmu^ iyi karşılanmıyor
İtalyan gazete'eri İtalyamı. kimseye hücum niyetinde olmadığını, fakat tecavüze uğrarsa kendisini müdafaaya da muktediı   tutunduğunu iddia ediyor
ingiliz hükümeti tenkid ediliyor
Norveç harbinin yem safhaları
ingiliz muhalefet reisi bir nutuk soy-p liyerek daha enerjik şeflerin lüzumundan bahsetti.
Londra, 1 -,A~A.) — AtUee, bu akçam radyoda söylediği nutukta de • mistir ki:
— Zannederim kî millet, bizden bu buhranı geçirtecek kabiliyette cesur ve azimkar şefler istlyecektlr.
İngiliz milletinin vazifesini yapa -eminim. Biz işçi partisi men-sublan, kendi vazifemizi yapacağız. Millet, büyük fedakârlıklar yapmağa amadedir, yeter ki, yapılacak feda -karlıklarda müsavat bulunduğuna e-nün olsun. İnsan ve malzeme bakı -mından elimizdeki mevcudu lama-pıiip kullandığımızı zannetmiyorum.
5u andı fcü/lk btr 4»y*CM bV küm sürüyor. Kıtaatımızın, Norveç şimalinden, cenubundan geri çekilişi, birçok kimseler İçin hassaten ü-midlerinde fazla ileriye giden ve böyle bir teşebbüsün şartlarını hakikî kıynıetlerile ölçnuyenler için, bir dar be teşkil etmiştir.
isçi partisi, salı günü, hükümetten her türlü malûmatı istihsale çalışa -çaktır. Bu yeni muratfakiyetsizlik, Hitlerizml yenmek hususundaki az • tpi""*» asla değiştirmiş değildir.
Nam sos yolunda kain NordJu'dao, (Som* S ünrui"
rette beslemek, ya beslemek, çoğaltma! u her   hususta t, teçhizatını ta-
 
marnlatmak mecburiyeti vardır. Modem bir ordunun ağır silâhlan, ton- 
ları, tankları gayet ye vasıtalarına ihtiy dan dolayı, - İtalya hık muahedesi bulı müıjekkcl nakli-
 ¦^Ç gosienr. iiuo le aramızda dost nduğu unutulsa
bile! - Türk toprak yapılacağına İhtima nu ancak İtalya ile arına bir bücum veremeyiz. Bu-
menfaatleri olabilec bud heyecan   uyan düşmüş muhbirlerin 
 
Vasington. 1 (A-A.) — Ha,-a 4 Rooseveltcı matbuat ınümt dUe-rine vukuhulan beyana tır.uan seora Amerikan mahfcılennde A neriha -
nın Roma hUkûmetüıe itidal tavsiye eıılği ve   Amerika,.n ayni şekilde teşebbüslerde bulunmağa devam e -(Sonu S üncüde)
Müttefik kuvvetlerin cenubî Norve-yi talüiye ve yeni ihraç lıurcketlerıni gösteren harita
Büyük anketimiz Türklerin ecnebilerle evlenmesi rtoğru mudur
Avukrt hmrâl Isa diyor ki:
Bence bir mı ilet cuır:as' iç ıd .-i izdivaçların en fenası. Türk kudi" nı . ecnebi ile evlenmesidir.
ta Bankası hukuk . üşav ri -.vu-kat ismail Isayı. müsaid bir zam.'-, i rahatlığı içinde konuşabilmiş için,
ı 'akanımda değil, hususî bürosunda riyazet eltim. lı.. söz olarak, bu mev (Sonu 7 ncide)
SABAHTAN SABA' \
Başvekil bugün Ankaraya dönüyor
Ankara, 4 (Hususî) — 1 ¦ '[il Refik Saydam, yann sabah Ankara* da beklenmektedir.   •
Kayseriden (ieçerken Kayseri, 4 (A.A.) — Başvekilimiz Doktor Refik Saydam   bugün  saat
Kalem_5'jsun eli-
Abdülhak Hâmidin vezni kaj bolan bir mısraından çıkan dedikodu -fa.-ai bizi n gazetelerde aruz-daima   kuıban gitmiyc alışmıştır
Norveetr Almanlara karşı yeni bir   müdafaa hattı teşkil eden İngiliz A.ske-lerinden bir grup.
Calıi;l YALÇİN (Sonu 5     w)
İmtihan programı
Maarif Vekâleti imtihan programım neşretti
Ankara, 4 (A.A.) — Maarif Vekillisinden bildiriliyor: Heveııd ve inişlin İşlemekte bulunan    inıtihıııı    talimatnamesine   gm"e 1939 - 11)40 ders yılı Haziran devresinin üııtilıau günleri tenbit olunmuştur.
23 Mayıs     imtihanlarına başlanacaktır. Orta o-ın itibaren ' kul eleme imtihanlanna 28 sah günü Mayıs pa- j başlanacak ve o gün türkçe, 29 çar-(Sonu 7 ncide)
Ankaraya
Orta «ıkı: perşembe g kesilmiş li" zartesı gun
hareket etmişlerdir.
bütün liselerde bitirme
Bulgar Kralı Boris ingilterenin Ankara elçisini kabul etti
Sofya, 4 (A.A.) — ingilterenin Sofya elçisi Rendeli hususi mahiyette ziyaret etmek üzere dün Sofyaya gelen Ankaradaki İngiliz elçisi Su* Knatchbull - Hugessen, bugün, kral Boru» tarafından kabul edilmiştir .
Şair Orhan S*ofi,   Abd6lhak Hdmîd merhumun tjaket'na
ffjp-fa* ağından  korkager !        ¦ \ a ı    7 incide)
SABBAH
— 15 —
Yazan: AYHAN ATİS
Rukiyye ismail Mollaya adamakıllı âşık olmuştu
Bu tereddüdün öylo batan va çevrilen bir burgusu vardı ki.. İsmail bunun aciailo kıvranıyordu. Fııhrrd-din Razinin kütüphanesindeki Ciz-rell bir Türk sanatkârı tarafından hediye edilen saat gece yarısından sonra boa trampetini çalmıştı. Türklerin ilk buldukları saatler böyle çalarlardı- İsmail dırsekleııni rah • leden ayırdı. Önünde üstadının yeni tebyiz ettiği kitabis sirrilmcktûm adlı kitabı açık duruyordu. Göz yaa laı ile .aylalarının bozulduğunu gördü.
Umud sabah namazını büyük camide hocasının arkasında kıldı Dersine devam etti. Her gün hoeaunın takrirlerim ı-oi eder ve anlamadığı yerleri sorarken sabah dursun su -sarak geçirdi. Kafası aşk mı. \azife mı?.. ¦ ¦ ıu'i.I.-I-: unu hallile meşgul o-luyordu. Vt-ediğı andı hatırladı
— Vazife, e'bette vaz''e'.. diyordu. Bu kar:n verdikten sonra eski sükûnetinin zvdet edeceğini sanıyordu. Fakat şahlanan gönlün e-mlen-nu-sının pek güç olduğunu, duba o gece anlamıştı.
Ak .un rrukıyye ismail m suyunu tazelemek ve kandiüni yakmak ıçm odaatna girerken fağfurı bir taba • ğın içinde yemiş de getirmeli.
Rukiyye kandili yaktıktan sonra tabağı Ismaile uzatarak
— Üstünde İki İsfahan elması var. Niyet tuttum. Bakalın hangisi-m itaca kam! dedi.
İsmail iki günde ileılıyen m una -sebetln samimiyeti ve sıcaklığı kur-ıı l  Öğle üzeri verdiği tarardan dönmüş gibi elini tabağa uzattı ve elmanın birisini aldı. ftukıyye gülüyordu:
— Talihim olsaydı, köle olmaz -dım. Beni biriktin. Kazvınuekı Dİ-canlını aldın!..
— Ben talih oyunlaııua in.ı m.mı ki!..
— Ben inanırım!
tki genç gülüştüler. İsmail bun • dan sonra kandüı önüne çekti. Kitabını rahlenin üstüne açtı. yapraklanan çeviriyor ve   verdiği   kurarın
tatbikine çalışıyordu. Rukiyye kıpının ününde bir heykel gibi katmıştı.
İki gUııdenberi tebessüm çizgilerde aydmlanmıya baslıyan çehn-si bir -denhıre hayal kırıklığının siyah bu-lutlarıle ortillmüştü. Lstunıl kendisinr kitabın sayfalarına vermişti. Rukiyye bir gölge gibi hareme çekilirken şakaabe l-maılı kırmış olduğunu tahmin ediyor ve üzülüyordu, ismail o günden sonra suyuun kendi dol • durmaya, kaııdiliui kendisi trnıa-.le • miye başladı. Rukıyyeye; odasına gelmek için fırsat vermemiye çalışıyordu.
ismail Öğle yemeklerini de ımıret-te veyahud kendi odasında yiyordu. Kök* l: . V'-nın kalbi de aşkaa a-mansır sim cır ine bağlanmıştı, lamaı-li seviyordu. Eğer talihinin kendisine yuklettağı ıneebunyetk-r olmasaydı, kendisini bir odaya hapsederek, kalbim rethedemediği Kazvınlı gencin hayatıle haşhaşa kalacaktı.
Rukiyye dalgındı. İn kirpikleri uykusuzluğun gozleruun akına ışle-dah » uruk halkaları gölgelemiyordu. Bir gun mutfakta hoşaf yapmak ıcın elma soyuyordu. Ismaılıu sevgisi o-nu öyle sarmıştı kı elma yerme parmağını keatı.
Itukıyyeoın   yatak   odasımn bir
fYeni Sabah
AlkUNK BU1MJ
«CN£LIK 1*00 Kan* ZTOO H
c AYLIK rso • ı*ao i.AYLIK          »00      • BOO
1  AYLIK 180     a MO
S M*YIS 1V40 Pat.r
3S9Rebifilev*el21   li-h K.Nisaa 21  
Ûtfr».   126  Ayl $   Kınm ı 180  
t rami   Saat   Vamatl Saat  
¦UBSi m aiNdi İtam ı 
n   44 S 01  4 53 i 11 16 04
. ~%.   Usja. Yat» mask
12 — 1 4- 7 47 119 09 20 55 •l 56
penceresi Ismailîıı çalıştığı odayı görüyordu. Rukiyye ber goce odasıııa çekilince pencerenin önüne oturur, lamailin çalınmasını seyrederdi. İs -mail yatmadan evvel kütüphanenin guaülhancsıne geçer, belinden yukarısını soğuk au ile Kiler ve odasına dönerek kurulanıldı. Ismaılın geniş omuzları, ileriye doğru fırlamış göğsü, şişkin kol adaleleri, pürüzsüz cddı Rukıyyrnın damarlarında ıhtı -ras alevlen yakıyordu. Karşılıksız sevmek, güneşe; ışığını kes! diye bağırmaktan farkb detüdL.
Rukiyye «yle buhranlar gcçınyor-du ki aranıra parmaklarını demir ren gel gibi alluı saçlarının aralarınu sokarak haykırırdı:
— Allahım beııı köle yarattın, ne olur şu ferman dınlemıyen gönlü de bana vermeseydin F Köleliğim mutlak ınkıyad ister. Gönlüm serbestisi için fezalan as bulur. Ey tezadlann yaratıcısı Tanrım kime şikâyet ede • yun*.
Rokıyyenın «deki hak değısnuati. Derin katb ağnamı cehre* inde ki hafif sardıkta okumak mümkündü Bu
ağrının ciğerlerinde siyah güzler açmış olmasına bile ihtimal verdirdi.
Gönül macerasının üstünden bir ay geçmişti. İsmail verdiği karann-dan dönmemişti. Vazife ynpraak endişelini, sevmek ihtiyacına galebe ettirmek için çetin bir mücadele devresi geçiriyordu. İsmail sabah ua -mazı ı m kalktığı zaman Rukiyye do uyanıyor, odasının renkli camlarla süslü penceresini açıyer. Muhtelif bahanelerle geceliğinin her tarafını iyice ortmıyen perişanlığı içinde olgun vücudunu yan betine kadar pencereden sarkıtıyor, dağınık altın saclarını rüzgârın tarağına bir alo -yordu.
ismail bunu görüyordu. Fakat Rukiyye de gurmiöt olmak hissini uyan dırmamak İçin şöminenin çını külahını kendisine siper yaparak bu güzel vücudu seyrederdi. Rukiyye ba-zan kendisim |ieneeruden içeri alır ve geceliğini değiştirir, yahud onu yetiştiren BnğdadU esir tüccarının vücud güzelliğini ve diriliğini muhafaza etmek için tavsiye ettiği mayii kollanna, kalealanns. göğsüne sürer, masaj yapardı. Rukiyye bütün bunları yapmak içm de pencerenin Önünü tercih ederdi. ismail bu muhteşem manzaraya dalar bazan sabah namazım bile kaçırırdı. Bir kaç defa sabah dersine de yetiaeme misti. İsmail bir sabah geç kalkmıştı. Sabah na -mazını kazaya bırakmıştı. Rukiyye onun derse gitmediğini gördüğü için yatak odasını terketmemıştı. Pembe bir kuşluk guncıı penceresinin camlarını tutuşturuyordu, Rukiyye camlan açtı. Sırtına yalnız belini hafifçe sıkan vücudunun Üst kısmını geniş bir cömerdlılde açık bırakan gül renginde ince bir ıjıektı giymişti. Bunu ona Gazne emin hediye etmişti. Perişan saflarını yine bu emi-rm hediye ettiği e/UmUş bir iğne ile gelişi güzel kaldırmıştı. Saçağın al-tma yuva yapan kumru lan seyret -mek ve onlara yem serpmek bahanesi le pencereden sarktı Dilinde kıv -rafc bu* sarkanın billur nağmeni vardı ismail verinden tıriadı Ocağın çmı korkuluğu arkasına geçü. Ruz -gânn eh Rukıyyenın hafif ıpekbsıle şakalaşıyor gibiydi. Bir tuy kadar hafit olnn Semerkand ipeğim göğ -sunun arasındaki vıı inıaı ındau tutarak arkasına doğru sıyırıyor, tekrar kapayordu Rukiyye yalaktan kalkınca her vakıtkmden güzeldi. Kuşluk güneşi onun vücudünde toplanan butun guzelbklen hakiki cazıb boyalarıle ortaya çıkarıyordu. SaçUnnda allın rengi parlıyordu. Muntazam dinlerinde ıncı dizilerinin şetareti, beyaz ve mutenasıb kolların da tatb bir pembeliğin buyusü vardı. Gerdanında zambak bcyazbğı aç diyordu.
İsmail bulun damarlarından askın yakıcı ihtilasları geçerek bu mü • k (um, ı vurudü seyrediyordu. Ru -kiyyeyı Kazvının cenubundaki "Dey-rülkamer,, denilen eski mağaralarda gördüğü mermer kadın heykellerine benzetiyordu. (1 livamı var)
Tiftik müstahsiline avans verilebilecek mi ?
Müstahsil kovlüyu koruyarak raftık mahs ulûmuz un kıymetini kora -mak ıı.m vekâletin emriyle Ziraat Bankasının koyluya avans vereeeği-uı yazmıştık.
Haber aldığımıza göre bankanm bu hususta baht faaliyete ffffllt| bulunmam    yüzünden piyasalarda,
ler u-vlid «denek bir vazıyet tıanü olmak üasredâr. Çünkü Anadolunun bar çok yetinende rnüatahad yem kırkımını yanaaıatır. İhracatın da durgun olduğu bir devirde bankanm avans vermekte geç kalması ürerine bu müstahsil kendılennı bekliyen ba zı kupitallona eUerıne düşecekler -dır.
Bu yüzden bu* hafta evvelsine kadar 135 kurna* kadar Katılmakta cilan tifUldorinuıın fiyatları mınta-kalanna göre İÜ kuruş kadar düşmüştür.
Bankanm bilhassa Karahiaar. Kon ya. Fakayehır. Niğde. Yozgad vılfc -yetlermde avrâtle faaliyete geçmesi beklenmektedir. Daha bir ay vakit geçirildiği takdirde avans tevziinden beklenilen hayırlı ııctıcelenn totıb • salı mümkün olamıyaeaktır.
Ecnebi vap-ırlarına zehirli maddeler satan bir şebeke yakalandı
m
Limanımın gelen ecnebi vapurta-rına gizli bar surette zehirli maddeler satan bir kaçakçılık şebekesi güm -nık Muhafaza teşkilâtı memurlar: tarafından evvelki .il. -.mı lurmu -m es hu d halinde yakalanmıştır.
Denizde kayıkla doluşarak öteberi satmakta ntan Yasef, Avram ve Na» dir isminde üç kısmın vazıyetinden bir muddettenben mplıelenrnekle o-lan muhafaaa Uşkılau memurları bunlan uzaktan takıb etmeğe basla -mışlar. nihayet evvelki akşam üç J Satıcı sandalların., bâa*£«k lİM*f -d ar paşa ya doğru açılmışlardır.
Bun lan uankt.m molurle takıb e-den muhafaaa m murüm kaçakçılar bir ingiliz vapuruna yanaşarak kayıktan bazı paketlen vapuru ve -rırken baskın yapmışlar ve suçluları cürmümeşhud halimle yakalamış -fardır.
Suçlulann ecnebi ganucilere para ve sigara gibi diğer eşyalar muka -bilinde afyon verdikleri anlaşılmış tır.
Sandalda üç kilo kadar afyonla gemicilerden almmış sigarlar bulunmuştur. Üç suçlu muhafaza memurlarının baskını üzerine bu paketleri denize atmağa kal kısmı olarsa da muvaffak olamamışlardır. Ayrıca yapılan tahkikat neticesinde   suçluların
aldıklan ecnebi sigaralarını Beyoğ-lunda tütüncü Hayıka sattıkları anlaşılmış ve bu dükkânda da ânf a-raştırmalar yapılarak mühim miktar da ecnebi sigarası bulunmuştur. Suçlular dün adliyeye teslim edUmış lerdır.
Belediye inşaatı için demir malzeme bulunamıyor
istanbul belediyesi şehrin muhtelif semtlerinde yaptığı inşaat ıçm muhtaç olduğu demir ve demir malzemenin tedarikinde güçlükler çekmektedir. Bu maksatla dün mıntaka ticaret müdürlüğü ile temua edilerek hükümetin Ünlerini ayırarak kendisinin mubayaa edeceğini bildirdiği neviler haricindeki demirin stok ve mıktarlan üaermde görüşülmüştür. Ticaret Müdürlüğü bu nevi dunu asuden illerinde meveud olan tüccarları belediyeye bildirmiş olduğundun dün derhal kendilerde temasa goçdmiş-br. Belediye ihtiyacının bir kısmını temin etmek içm piyasadan mtıhım miktarda demir mubayaa edecektir.
Fon Papam şehrimize geldi Almanyanm Ankara büyük elçisi Fon Papea dün Ankaradan şehri -mire gelmiştir. Elçinin Berlin seya -halinin bir kaç gün tehir edildiği söylem yor.
Kömür istihsaline Eti Bank vaz'ıyed elti
Bankanın satacağı kömürlere bir rsrıladajr maden kömürü karıştırılacak
Eti Bank, Koordinasyon heyeti tarafından verilen bir karara nazaran 1 Mayıstan itibaren Türkiye tıudut-. arı dahilinde bütün kömür istihsal ve memleket duhUıodekı Utvzı ışlen-ne vu'ıyad ecnustır .
Şehrin kumur ihtiyaca banka tav ralmdan tatsbıt olunarak yazdan o şehirde tasın olunacak depolara stok edilecektir.
Sabrımıza verilecek kömür hakkında belediye ıktuıad müdürlüğü ı-le Eti Bank bir mudattenben temaa halindeydiler.
Bu t em a» I ur netıeeamde kararlas-tuıian anki in tatbikim temin etmek üzere EU Bankı temaıl etmek üzere Eti Bank azasından âtacıd, ve Zonguldak kumur havzası müdürü Bed-n şehrimize geunıştır.
Her iki mümessil Istanbulda ban ka için tesis ulunarak kumur depolan ve Zuugulılukta yapılacak ko -mur nakliyatı ışın edepler temini işleriyle meşgul olacaklareor.
Istanbulda ıkı inini akada kumur depolan açılacaktır. Bunlardan bin Kuruçeşmcdc, diğeri de Kadıköy ün -dedir.
Oğrendiğmıiao göre Oti Bankın yaptığı butkikata nazaran Sömıkok ve Karabük tabakalarının senelik kok istihsalleri memleketin ihtıyau m karşılamaktan uzaktır.
Eti Bank. bunun ıcın bir tedbir düşünmüştür. Bu da kok kömürlerine bir mıkdar maden komünü karıştırmaktan ibaretin. Bu karıştırma ms-beli maden tetkik mama enstitüsü tarafından tesbit ulunncuklır.
Gazi köprüsünün çöktüğü haberleri tamamen asılsız
Gaai 1 öpı usunun kabntü muvakkatini yapım Uonılsyon keiprıidetal-kikat yaptığı eıuıııda bir çok noksan ve kusurlar tesbıt etmişti. Komıs -yon muvakkat kabulü ancak bu noksanların kafi kabule kadar ikmal o-lıınması kaydıyle kopnıyu muvakkaten kabul . ı m.. : u J Belediye fan heyeti müdürlüğü, köprüyü yapan muteahhıd firmaya bu nokaanlıınn -n kıaa bir zamanda ıslımı ıcm tebhğnt yapmıştı.
Firma nukaanlurın lalanı um Al-maoyadun bir mühendis getirtmiştir. Bu mühendis köprüde tetkıkat yaparak noksanlurm ikmali ..tu bir proje hazırlamıştır.
Diğer taraftan knprunun uuuuu esnasında harbin çıkması uaarine kop ramın bir çok aatf ve yedek aksamı Almanyadan ^«-' ırtdememişti.
Firma bunun uzrnne köprüye burada imal ettiği  nksamı koymuştu.
Son günlerde Almanyadan bu malzeme geldiğinden, evvelce konulan, yerli malzume ile değiştirilmek -tadir.
I!.....¦ fenmye mudürttiğd. kop -
runun çöktüğü rutkKındaki -avıalan tekzib etmektedir. Çöküş keyfiyeti vuku bulmuştur. Fakat köprüde değil, kopranun her ıkı bamnda dol -durulan yerlerde vukua gelmiştir. Bunlar tekrar doldurulacaktır.
Türk ticaret heyeti Ro-manyaya gîtîi
Türk • Rumen tıcaoet anlaşmııaın-dan sonra 9 ay müddet geçtiği için rti*üfcıî '; . ¦ - Jm J u.üTekau.. u-
eareti yeniden- tedkik etmek üzere Rör-anyaya gitmesi mukan-er olan ticaret heyetimiae riyaset ederek o-lan Dış Ticaret Omum Müdürü Servet Berkin dün sabah İstanbul Takas Limited Şirketine gelerek a-lâdararlarla temaslada bulunmuştur. Servet Berkin' Maoanstanla ticaret yapan- tüccarlarla şehrimizde bulu -nan Macar tacirlerinden bazılarım kabul ederek bu memleketle ticari mubadelâtrmızın artOnlması içm a-lınması İcab' eden tedbirler görü -şülmüştür,
Senet Berküı ve Rumanyaya gidecek heyet dün Öğleden sonra vekâletten aldıkları bir emir üzerine Rn-mauyaya hareket etmişlerdir. Dış Ticaret Umum Müdürü ile birlikte Ticaret Vekâleti müşavirlerinden Nejat Ayguner. petrol Limıted'den S'.l;ıd, baş müdürlüğünden Kasım, tiftik ve yapağı ihracat birliğinden Bahri Km acı da Koman yaya giraras-lerdır.
Servet Berkin 13 mayıstan sonra tsviçrjede toplanacak beynelmdel al-yon kongresinden avdette Yugoslavya ve Bulgaristann da uğrayarak bu memleketlerle ticari inkişafımı em temini İçm görüşmelerde buluna- -çaktır.
BELEDİ YED Mı
Belediyenin bu sene yapacağı yollar
Belediye Tollar Müdürlüğü 940 senesinde şehir dahilinde yapılacak yollara aid bir program hazırlamış -tır. Bu programın tatbiki için. bu seneki belediye bütçesinde 300 bin liralık tahsisat mevcuttur. Yolların in Şasi ioın bu tahsisat kâfi gelmediği takdirde belediye önümüzdeki sene buuv.Miııicıı ıı-mıu olunmak üzere bir miktar   para   verebilecektir. Yollar
göre bu neni' yapılacak yollar ara -sında Sultanahmed ve Ays*ofya meydanlarının tansımı de dahildir . Sultanahmed ve Ayasnfya meyden-hin asfaM olarak yapılacak ve Aya -sof ya meydanındaki eeaa adliye sararma .ud enkaa da tansım esnasında kaldınhu.ıktır
Bu sene yapılacak yollar iç-ın hazırlanan program sudur-
Yedi kule - Balıklı caddesi. Koca Rağzbpaşa ve Ağa çr-eneaı caddeleri, SUrpagob m azar ligin da yeni a. ila. ak yollar. Taksim kışlası yıkıldıktan sonra : ı ... içinden geçerek Taksim bahçesine gidecek yollar. Taksim -Tarlubaıu - Tuzkopııraıı. Taksim -Slraservılor. Boğazkesen - Türk gücü • Sıraaervıler, Nuruoamanıyu -Çarşını - Beyazıd yolları.
Belediye bu programın tatbikine 1 Hazirandan itibaren başlayacaktır.
İstanbulda akmak fabrikası kurmak için   bir teşebbüs
latan bul ve Ank arada ekmek fabrikaları teaıa etmek üzere bu* İngiliz firmasının mu mesaili ıkı şehirde ted-kıkat yanmıştı. Mıımrneıl bu ted • kik an netıcvsmde bu ışm mumkun olacağı kanaatine varmıştır. Bu hala nazaran belediyeye unsalı lekliGe-rmı bildirecektir. Sosyete   şilebin
Otobüs işi nihayet hallolundu
Dün. Tramvay. Tünel ve Elektrik Müdürlüğünde teşekkül eden bir -komisyon belediyeye otobüs satmak  u-uı nun ..e.-.ıi eden İki İngiliz firmasının tekliflerini tedkik ederek bu husu-uulii kararını vermiş ve Ley -vont firmasının tekinlerini duhamuvafık görerek otobüslerin bu firma tarafından getirtilmesin! kararlaştırmıştır.
Teklifi kabul edilmiyen firma A. E. G. firmasıdır. Leyvant firmanı o-tobüsler için yaptığı fiyat tek'ıfin -de son dakikada biraz daha fedakârlık etmiştir.
Firma her otobüs için 1898 İngiliz İn .ı.-ı teklif etmiştir.
Belediye şimdilik firma ile 35 o-tobüs içm bir anlaşma yapacaktır.
Firma otobüsleri belediyeye Lon -drada teslim edecektPr.
Sosyete Şileb Şirketinin Deniz -yollarına devri hakkınduki muameleler ikmal edilmiştir. SırkeUn his -selen münakale Vekâleti tarafından satın alınmıştır. Bugünlerde Şirket umumî heyeti An karada bir toplantı yapacak ve fesih karan verecek -tir.
Devir ve teslim muamelesi de Haziran basma kadar ikmal edile -çektir. Hazirandan ^onra Şirketin Bakır, Demir w Krom iaunli büyük şdeplerı Denizyollarına geçmiş olacaktır.
Konferans
F/'.r-.ı.ıııı ffaikevİHdcM: 0/5 990 pazartesi günü saat 2»30 da Evimiz orkitti ı»ı mulad olan ayük konilerini ¦|ııi'1"nd.ık| aalunumuzda verecektir.
Arzu edenler davelıylerüu av bü rosundun alabilirler.
Müttefiklerin şarkî Ak-denizdeki tedbirleri
Mültetakasr, Nerver rranWslnhı -    ı
i'-ı Mr sınulı ani olarak hnrrkaea geçerek Akdenbale eaıiHİı ınıiıhatua. ve herlıanal makteenat bir Iı aa" — mâni eanaağa» mmUaf tadlıhdar al ata Ula. ¦ ı. ıv. im Avrunaaan sm kamıuaea ne/uket I.. -ı» \ iııu.-ı ı. olduğıuııı or-taa ı.' ıııııd.ırıbr. ll.dihazırda ta faaiiv. tın -jtU .Vkdeeaa ha\aaaeadaa nida nuıhleüJ -l-l.l.-n vanür. Şepfcpıâl :uuiı-ı r ,ark k.Mnın.1.1 mühim İrdlıüder alır-
ken. ;.ırt. bavsammı da ihmal etmiş ıleğillerdir. Fakat onıııhu Harka Avrupacında ve Akdenizuı şark layı -lurırulakl cahiller daha ziyade hir hareket nah om oaabuecek mevkidc-. fbrler. Aynea, İtalyan m ila. Aavıan-yanın sssasrpı knauuntn mcnVainıîiv ki --vkuleevş vasiyetine mnşabilı o-larak, Akdııniade merkezi bir \a/i-yeU vardır. Fakat ba vaziyet İtalya aleyhine büyük bir mahzuru da taşımaktadır. Bu mahsur. Italyunıo mühim hir ı,çınının denişle muhat l -maşıdır. Italyanın geniş hir mikyas dahilinde kendisuun herlıangi hîr dıiMim'e ils sebebiyet vereeeği bir ihtilâf Us ağır darbelere hedef olmak liıtiıııalİDİn mevoudhvetUıe rağmen 1-taKanların Akdenızı tabiatın iki kısma aa/ırmuk ııin bahşettiği imkânları hakikat lıalüıe grtirebilmelerina imkân da vardır. Bu imkan, Tunus boğazım denizalb genüleri ve mayn-lerle kapatnmk saretün füllyat sahasına girebilir. Bu senenden 'mitte fikler evvelemirde, ellerindeki bü-\ "il. dnnîz. kuvvetlerini, brrbaaci bü-Hüıpıîı vukıılmlnıadan uncr şark h.r /.imiiu geçirerek, knpı yoUa* Sü-veyiştea .'Midenize girmek noktasının govteraeeûi ınaheurean lıertaraf etmek İstumİıdenUr. Ilınma harkînde. Şarkı .Vkdeuizde mühim nıeıılaaller mevzun haindir. Bilhas«a petrel mı-s-'h'-a \e MiNinn Süveyş Kanalı \a-sıtuMİe arzettiği ebeamıîyel. Adalar i- m. .mi. '..ı -\Uuleey- noktalar ve cenubu şarki Avrarautndoki bur ihtilâfa mühim bir sevküleeyşi rol oy-¦¦ ,n...y-^ luuuzed Selaıuk Uuuuııuut dtıuizinüaki Mvkulceyşi noktalar ve başlıca bedellerinden biri olmasa keyfiyeti ve Italyanın Uuiki adalardaki üslerinin mevcudiyeti, şarki Akile Dizdeki müttefik müdafaa ted -birierinin sebeb ve hikmet mı izah e-den noktalardır.
Hürle fikler. mihver srraaetinm hııralarnaki anı hir kıpırdamasınla evvelâ s»'kldneyşî ruıhtadaraa elde edıünesine, ve İMÜuaıaa tayyare riıkt-rine elverişli mevkik-rm zapredurne-ine çalışacağını dn-nnınk ve Ner-weleki hâdiselerden alınan t-erubo-leri dn ^limoünde bnlıımlururak bu bakundan hiçbir surprar. kurşısmda kalmamak ınuraın hdıar e* («'melerdir. BU noktni naaunn tarhik hasına eıkmasında lûlhassa deniz Um ¦ ellerinin büyük bir rot oynıya-cağı şüphe ginarrmez bir luıkikat o* 1 artık grrznknıektedir.
Bu -ı i- 'idin Avrupanın bu kıs -mmdaki muhtemel hir hareket her şeyden, evvel hasmın fuaüyetine sekte vuracak tayyare hücumlamau vukuunu leahil etmeğe yanyacak ve-ihraç yapacak nukhduruı elde edsV n   -'ne tevessü1-edecekl.ir.
Fakat I ut mı bu ibiiıımLit karşısında tek bir hakikat hâlâ parlamakta berdevamdır. Ceaubu şarki Av -rupusındu ve Ab ıkın i/j n şuzk kı -yılarında herhangi hir hasuuuıe hareket ve ite.ıı üzkâruıi'1 emeller. Avrupa harbin üı şimdiye luıdar raatla-madığl bir tedib kuvvetine çarpacaktır. Bu UA.rlarea suren bir harb tarihinin, bir dal us kay holnuıuak ü-zere, ınille.tleria tarih salıifeleruıs geçirdiği bir hakrluUiir.
Dr. Keşnd SAGAY «Mie—
Beşiktaş kaymakamlığı naklolundu
Beşiktaş kaymakamlık binası. Barbaros Hayreddin türbesi etralın-dn açılacak meydan suhasma isabet ettiğinden yıkılacaktır. Bunun için yeni kaymakamlık bin «m inşa olu -nuoeıya kadar Beşiktaş kaymakamlığı Dolmabahee sarayı müştemilâ -tından olan bir binaya naktoluninustur.
6 MAYIS 1940
PAZARTESİ
ikinci Yıl - No. 722
eni Saba
GÜNLÜK SİYASÎ HALK GAZETESİ
İdare Yeri
Nuruosnuuriye, No. 84 İstanbul Telgraf: YENİ SABAH 1 ilintini TKLEFÖN: 20795
Her Yerde 5 Kuruş
Trakyada tahşidat yaptığımız doğru değil
Vaziyetin Hulâsası
İşle bu hakikatin meydana çıkması muhakkaktır ki Almanlara karsı bütün Avrupada büyük bir aksulâmel uyandırmış ve Alman istilâsı ihtimali karşısında Mittik milletleri felce uğratmak şöyle dursun, bilakis galeyana, şevk ve heyecana ve ümide sevketmiv-tir. Almanya artık hangi tarafa başvursa ortalığı boş bununıya -çaktır.
Yazan: HÜ-cyİn Cahid YALÇIN
D- ngiltere Avam Kamarasında muhalefet liderlerinden Mr. Atlee'nin son Norveç vekayü münasebetiyle söylediği sözler bütün par-lâmanter memleketlerde, hattâ daha ziyade, hürriyet vc haktan malı -rum diktatörlük diyarlarında dik -kat ve ibretle lakib edilmeğe lâyıktır. Hür bir memieketin harb zamanı gibi müstesna ve gayet nazik bir devrede en nahoş zannolunacak realiteleri, ne büyük bir metanetle ve nefse itimad ve emniyetle karşılayabildiği ve vatanını seven bir muhalefetin ne temiz bir rol oynadığı görülüyor.
Norveçde müttefiklerin plân değiştirmeleri, birdenbire, dahilde ve hariçde epeyce fena icsırlcr husule getirmişti. Fakat, bir kaç gün içinde, vacüytrt .soğukkanlılıkla tedkik o-l»uunca, rcv-elenir, jjbkrktif bakım -dan mütaleası hu; de endişeye mahal olmadığım isbat etti. Filhakika, Norveçde. bir iki noktadan geri çekilmek keyfiyeti, Alman ve İtalyanların atfetmeğe çalıştıkları büyük ehemmiyete rağmen, mütehavvil safhalar ar-zetmesi tabii olan bir muharebenin bin bir parçasından biri olmaktan ileri geçecek bir mahiyeti haiz değildir.
Norveç hâdisesinin en büyük e-hemmiyeti askerlik bakımından ve İngiltere aleyhinde bir mâna ifade etmesi İtibariyle değildir. Bu ehemmiyet başka noktalardadır. Eğer bu noktalar bitaraf ve küçük devletler tarafından hakkiyle anlaşılacak olursa Almanya manen, hattâ maddeten büyük bir zarara uğramış sayılabilir.
Bir kere, bütün dünya ile beraber bitaraf ve küÇük komşular gördüler ki Almanyaya karsı emniyet hissi beslemek gö'z göre göre bir felâkete atılmaktır. Almanyayı tahrik etmemek. Almanyaya yaltaklık etmek en mânâsız ve boş hülyalardır. Almanya ne söze bakar, ne iyi ve nazik muameleye kıymet verir. Onun menfaati ne zaman bir tecavüze lüzum gösterirse düne kadar resmen dostluk münasebetleri idame ettiği bir memleketi derhal istilâ eder.
Norveç bu gaflet ve cebanet siya -setinde ibret alınacak ve teessüf edilecek bîr mi?al teşkil etmiştir. Fin -landiyaya karşı ne kadar hodgâm vo gafil bir siyaset takib ettiğini hatırdan çıkaramayız. Hattâ bu sütunlarda Norveci yakında bir felâket 'Hüseyin Cahld YAI.C1N (Sonu S incide)
r—;-
| "Yeni Sabah„ 2 yaşında
Gazetemiz bugünkü sayisiylı-¦nfriyat hayatının ikinci yılını ikmal etmiş ve Üçüncü yılına girmiş bulunmaktadır (.ıktığı gündeaheri karilerinin gitgide artan sevgi ve teveccühlerini kazanmağa muvaffak olmuş olan YKNİ KABAİI, bundan sonra da İmi teveeeuh ve sevgiye daha ziyade lâyık olmak için bulun kuvvetiyle çalışacak -Ur.
Loyd Corç İngiliz hükümetini şiddetle tenkid ediyor
Norveç   harekâtını   mevzuubahseden eski ingiliz  başvekili   resikârda   bulunanları sersemlik ve cinnetle itham   etti
Müttefik kıt'aların Bulgaristandan
muhtemel müruru görüşülüyormuş
Bü uydurma haberler Sofyada büyük endişelere sebep olmuş
Sofya, 5 M. \ ¦ — D. N. B. «iMİnvnr: Yunan hududunda Türkler tanünıdan yapılmak -ta olan nıübhn ta!**' ' ı(, Bulgar lıiiKÛmet merkezinde şiddetli bir endişe u; . ndırmışbr. Siyas* mahaiil, Türkiye tarafından İttihaz edilmiş olan askeri tedbirlerin çok ciddî bir bâdı U-şk'I eylediğini aoylenu \,u- ve II ulgaris tanın bu yolda bir hareketi İcab ettirecek hiç bir tahrikde bu! ı manıış olduğunu ileri sürmektedir. Türk askeri hareketleri, şüphe yok ki. Şarki Akdeniz -deki İngiliz faaliveti İle alâkadardır. Sof yad.'„ Türkiye tarafından Ittih i '-dilrıiş olan askeri trdMrlcrin İngiliz hül:ûnır', laıatından ilham edîlr..i bulunduğu zannedilme' tedir.
Sofya, 5 (A.A.) — Havas ajansı bildiriyor: Yunan   hndudur ' -   Terkler   tarafuıdan   yapıl-
makta okuı mühim tahşidat, Bulgar hükümet merkezinde bazı endişeler uyandırmıştır. Sofya siyasi mahfilleri, Türiuyeuİn ittihaz ettiği askeri tedbirlerin. Bulgarisi anın battı hareketinin bunları kafiyen haklı gösterecek bir mahiyet görmemesi sebebiyle, ehemmiyetsiz telâkki olunmamasını söylemektedir. Bu tah-şidler. her halde Şarki Akdenizdeki Ingüiz faaliyeti ile alâkadardır ve bir İngiliz talebi üzerine alındığı sanılmaktadır.
Anadolu Ajansının Notu:
Havsa ve D. N. B. ajanslarının vermiş oldukları bu havadis, hasdan aşağı uydurmadır. Bilâkis terhis vakti gelen efraıl, tehir olunmaksızın, muntazaman terhis eddmektedir.
(Sonu 3 üncüde)
Bakırköy nüf|!s sayını, dün epıld-
935 4046
nazaran
st leşine
"üfus tezıyüdü var
Eski İngiliz lıaşvekilİ Loyd Corc Başvekili Klrmanso ve-Amerika
rimimi Harlı sınusı-ula   Fransız Reisicumhuru VUsoula beraber
(Yaaat 3 de)
nüfus -.ı ınmı.ı.n biı İntiba
Kartalın Şamandıra      „ .. köyünde fecî bir kaza Norveç Hanc,ye
Büyük aıınRetöınnfe Türklerin ecnebilerle evlenmesi doğru mudur
Profesör Mustafa Sekip Tunç diyor ki:
Kaynaşmamış ruhların arasında büyüyen çocuk
lar şaşkın olmak   tehlik****** maraz ütâUttlr
İst; l t pul Üniversitesi Edibi yat Fakültemde ördini-^ür profesör Mustafa Şeldb Tunç'la konuşurken yalnız değildik. Yanımızda iki üniversiteli bayan da vardı. Fakültenin profesörlere mahsus istirahat idasın-da idik. Ben, "ecnebilerle evlenmek
meselesi..... diye mukaeklemeye gi -
r ürken, üstad:
— Canım, bu artık modası geçmiş bir şey..
Diye sözümü kejti. Ve., benim "nasıl modası geçmiş, hangi bakımdan?..,, der gibi dikkat ve merakla bıktığımı görünce ilâve etti.
(Sonu 7 ncidc)
Profesör Mustafa Seklb Tunç
1
ve F/fillî Müdafaa nazil larıLondrada
¦   - o-
Hariciye Nazırı radyoda bir nutuk   söyledi
Londra. 5 (A-A.t — Norveç hariciye nazın B. Koht Üe milli müdafaa nazırı albay Kjuiıberg, ingiltere hükûmetile noktaı nazr.r teatilerinde bulunmak üzere saat 6.50 de Lon -draya gelmişlerdir.
Norveç hariciye nazırı Koht. bu akşam Londrada radyo ile bir neîuk söylemiş ve demiştir ki:
"Bir kaç gün için Londrada bıılu-(Son   X üncüde)
Garp cephesinde kuvvetli Alman taarruzları
Paris, 5 (A.A.) — Havas ajansı, askeri vazivet hakkında su taf.üâtı
SABAHTAN SABAHA:
Almanyadaki talebemize her ay ikişer kilo sabun göndereceğiz!
Almanlar aç olmadıklarını şöyle ilân ediyorlar: "Adam başına günde 234 gram ekırek, 63 gram et veriyoruz. !„
Kartalda vukua gelen faciada ağır düğün
yaralananlar ve bombama patladığı  evinin luUL.. İYomsi 6 tnctdej   ı
lonıetreük cephe üzerinde yapılnıı. im taarruz hareketidir.
(Sonu 7 ncide)
yağa arza/f, hasut bu haritanın
yttflfi bir harita : 23 memleketten Alman* ,   petrol, ham madde   gidîıjor. Fakdt ınt bejtndaki  U^kikate ge..n e...
(Yazısı 7 incide)
Ravfn
YENİ   SABAH
v\asan
SABBAH
— 16 —
Yazan: AYHAN ATİS
6  MA ns İM
Meydanı dolduran binlerce kişi baş ol! diye alkışladılar
Ycdİ sairler ve sanatkârların hakikî kadın güneUiğanin sabah güneşinde belli olacağı hakkındaki mü-taleaları ne kadar-doğru imiş?
ismail bir Iran şairinin kadın güzelliğini tasvir eden ıkı «naramı hasırladı. Şan diyordu kı:
"Boya. koku, süs kadının kefe • nidir. Kadının asıl güzelliği sabah «üneşınin.fdtıoda belli olur. Güneşin İlk şuaları pencereden kadının ya -tağı üzerine akarken sen onun üstün deki yorganı sıyır, öylece seyret. Rengi, kokususenı çekerse onu sev.. aksi takdirde başkasını ara.....
İsmail kendi kendine:
Şairlerin birçok mısralarını okurken bunla! m manalarını düşünmezdim. Onların içinde hakikate tercüman daı. ne kadar £ lizolleri varmış., diyordu.
Ismaı'. c .dakikaya kadar hu his-setmed'-rı bir cazibeye tutulmuş gı-biy.lı. '.}* nkı bir el unun yakasından lulr.ıus. ocak .arkasından, pencereye doğru çekiyordu. Yavaş yavaş pen • terenin cnüne geldi. Çevresini sılke-liyecekım. gibi camı açtı. Şimdi Ru-kiyeye daha yakındı. Rukiyye saçak altında öpüşen kumruları seyrediyor du. Odaya eğildi. Pembe parmaklarile yem aldı. Kumrulara atmak için doğurulurken pencerede Ismaili gördü. Onunla gösgoze çelmek istemiyormuş gibi lâkayd «enoeroden çekildi ve alçı çerçeveleri kanattı.
işte bu dakikada tsmaiHn kalbine bir tereddüd kurdu düştü Rukiyye onu sevmiyor muydu'' O her gün pencereye kumrular için mı çıkıyordu? Sğer evin etrafında başka bir ev olsaydı Rukıyyenuı penceresi i-çinde erkek bulunan başka bir evin penceresine, balkonuna baksaydı. RuJüyycmjı bir baakaaıle seviştiğine hükmedecekti. O halde Rukiyye bunu seviyordu. Mantıkin seyri Isma-ın nnyır nı......uıt...........miiMü
yordu.
ismail kitabım koltuğuna sıkıştırdı. Dersin son kısmına yetişmek için dışarı çıktı. Fahreddin Razı dersini vermiş camiden çıkıyordu. Ismaılle karşılaştı:
— Ne o molla., bugün derse yetişemedin ?.
— Evet üstadım. Vücudumde hafif bîr kırguüık duydum. Yatağım -dan çakamadım.
— Farkındayım molla... Birkaç günuenUri senin neten yok. Bengin bunu bana söylüyor. Bizim dünüre gitmedin mi?
Kahreıldin Riki kıtını kendi ¦ ğuilarır,,.. aldığı Reyh büyük tabıb Mecdeddine dünür derdi.
— Hayır üstadım gitmedim. Kendimde doktora müracaat edecek kadar mühim-bir hastalık gonnüyo -mm..
— Evlâdım hastalık yılana ben -zer... Onun yavru iken başını ez -mek yerel'.. Büyüyünce bj -zorlaşır..
— Peki üstadım. Gideyim!.
— Git molla git... Hem önümüzdeki cuma günü kalkan müsabakaları, köy ve çökân oyunları var. Seni de bu" müsabakalara girmiş ve hattâ kazanmış görmek isterim. O vakte kadaı lyheş!..
Fahıeddın Razi yaşı ilerlemiş olmasına rağmen idmana çok ehemmiyet verirdi. Haftada bir gün bütün talebeyi Ammar camimin ünün-
r1 eni SabafT
deki meydana toylar. Kendisi soyu -nur. Kalkan oynardı. Kalkanın kırk usulünden otuz beşini bilirdi. Talebeye bieaat kalkan ders) -verirdi. Der sc ba&lasoadan evvel topcağa ¦ - = -yük bir darb işareti çıser, ıraüSclles- -ğını kor, sol eline kalkanı, sapına-da kılıcı aldıktan sonra* oyuna başlar *e;
— Mollalar dikkat   ediniz kılıcın
ucu işaretin sağ ucundan başlamak üzere sona kadar çekilecek ve sonra soldan sağa değru aynı hoiıekot-ler tekrarlanacaktır. Hareketler boy le süraUendUrİldikten sonra kılıç sol kol .üstünde yükselen kalkana çalına-' çaktır..
Der ve tatbikatım yaptıktan sonra da oyuna devam ederdi. Joeydao on binlerce seyirci ile dolardı. Fahred -dm Kazı, oğullarının kayın .pederi Mecdeddın İle kalkan oynamaktan ( çok hoşlanırdı.
Ustad Hatıbzade Reyde Türk fud-bolünUn de kuı-ucusu ıdı. Hindisinin gittiği saman Hataylı genç kızlar İn delıkanhJarın oynadıkları biroeşid top hoşuna gitmişti. Bunlar nefesle : tabıb Mecdcddin ile kalkan oyna maktan çok hoşlanırdı.
Bu oyunu on ikisi kız olmak üze-re 24 genç oynardı. Sahanın etrafı urganla Jahdıd edilir, kireçle de meydanın ortasına bir hat yapıldıktan sonra ejğır kursağı sahanın mer kezım- konurdu. Oyun başı:
— 11.,--:: emrini verdikten sonra ayağıle kursağa vurur. Bu suretle de oyun başlardı. Topa el ile dokunmak ve yere düşürmek memnudur. Klıie dokunan, yere düşüren bir not kaybederdi. Topun sahayı ikiye bölen hattan bir tarafa geçmesi o tara! için mağlûbiyet sayılırdı. Ha -taylı gençler bu oyunu oynarlarken - erkek kız - kısa pantolon giyerlerdi. Gençleri ^eıukliğe. uyanıklığa, ¦ 1 ım»kVl»f hoJn herehetk-ıî yn)Lıı uıa-"
OKUYUCU DİYOR Kİ:
Taksim bahçesinin havasını bozan bir lâğım
I
Yeni yaptlan Taksim bahçesi . gazinosunun ön tarafındaki yeni I caddeden Taşkışlaya doğru giderken tam kışlanın sol cephesiyle karşılanan yerde tAile Bahçası) diye tar faahte açıldı. Bu feabocnın üst tarafından Dolmabahçeye inen bir patika yolu vardır. Ve bu yol keatinme olduğu için de ekseri halk ve askerlerimiz bu yoldan inerler, çıkarlar.
Lâkin bu yoldan inip çıkarken herkes ağzını, burnunu tıkamak mecburiyetinde kalır. Çünkü bu yoldan gecen lâğım tamam 15 -2ü senedenberi bu cıvanı) havasını ifsad etmektedir. Hattâ yemin ederim ki. bu koku yanındaki bahçeye değil. Taksim Belediye bah -çesine bile rüzgârlı havalarda yayılmaktadır.
Ya o milyonlarca «ülkelerin o-radan aldıkları mikronları öteye beriye senaları da cabası!. Diğer taraftan etrafa mazarrat neşreden bu lâğuuın örtülmesi de on beş, yirmi liralık bir masraf içindedir.
Bizden gördüklerimizi haber vermek, sizden de gayretli ve kıymetli Belediye Reisimizin dikkat nazarını çekmek.. Sonsuz saygılarımı lütfen kabul   buyurun.
Okuyucularınızdan: liusmıeddin Kârel
ABONE l'.tJH.Lİ
Türkiye Ecnebi
OENEUK 1*00 Kuru| 2700 Kurut
6  AYLIK         760       ¦ 1460     •
3  AYLIK         400       • 800     
I   AYLIK          160       » «00     
6 M*YIS IV40 Paı.rtcsi
»9Kcbiülevvcl 2-
Cıin:    126    Ay i
, .       Saat
tâ"—| tül
B 54
Imuk 7 44
US* 8. Nü» o 21
H.zır ı  1
t saati Saat
a 51
ItJı
i 10
'kta« y»tu
lo 10/0 50
2 ^4
ya sevkettıgı ıçm Fahreddin Kazı bu oyunu çok beğenmiş, not almış ve Reye döndöğü zaman "Hatay lopu., adile bu oyunu gençlere öğretmişti. Yalnız Reyde top oynryaıılar ara -sında genç kızlar bulundurulmazdı. Dini taassub ve kadın tesettürü buna mâm olduğu ıçm Hatay topunda 12 kızın yerini kız elbiseleri giyen genç erkekler tutardı.
Fahreddin Razi şarkın hır ilim baış olduğu gibi idman işlerinin dc önünde yürüyen değerli bir aport -meni idi. lsmailin lyıköy ve çöğen oynadığını bildiği için onun cuma gününe kadar iyileşmesini istiyordu. Köy ve çöğen gaıb dillerinde pola olan eski bir Türk oyunu ıdı. Gençler iyi terbiye edilmiş rüzgâr gibi u-ç*n atlara bitterler. «İlerinde uçları eğn birer değnek bulunur. Yere bir top atılır, bundan sonra süvariler ıkı taraflı İnaJıyete geçerler. Çöğenin ile lupa varurlar ve tıpkı-şimdiki iutbolde olduğu gibi topu kaleye so-kaular oyunu kazanırlardı.
Fahreddin Razı bu oyunu heye -canla takıb eder. yakındcn alâkadar olurdu, iki hafta evvel yapılan bir oyunda İsnıaıli kendi kısraklarından birisine bindirmiş ve oyuna iştirak ettirilmişti. İsmail çöğenim topa vurur ve kısrağım üzengiliye rek lopun arkasından öyle koşardı kı yere düşmeden lopu elile yakalardı. İs -mail üstünde yaratılmış gibi kısra -ğuı sırtına yapışır ve yakışırdı. Onu meydanı dolduran on binlerce seyirci "bas ol!,, diye alkışlarlardı.
Baş ol., diye bağırmak bu o-yuna mahsus bir alkış seki- idi. Rey de kadınlar da oyunları hususî tribünlerden takıp ederlerdi. Fahreddin Razi dereden çıktıktan sonra koıdısüıi elpençe ıkı adım geriden takıb eden Ismaılle konuşarak eve geldiler. Üstadı Rukıye karşüadı:
— Mevlâna! dedi. Herzemden birisi gelmiş, sızı ziyaret etmek isti • yordu. ilarzeuı sulun mektubunu vc hediyelerini takdim edoe*kmiş!..
— Şimdi nerededir?.
— Misafirhaneye göndendik. İma-ıı • - .'.ı müdürü dc ..¦ .....mı agıtlı-yatak..
[Devamı uarj
Bir haftalık piyasa  tahavviilü
Avrupadakı barom Akdeniz havzasına da yayılmak ılıUmaiın*- uııııu-;ı duaya piyasalarım daha ziyade şafttı mıştır. Buna rağmen Türkiye pr;.a-salaı nomsl bir şekilde faaliyettedir. Son bir haftalık piyasa vaziyetini bıl-drıyoruz: Buğday:
Toprak mahsJİlerı ofisi değirmencilerin muhtaç oldukları miktarda buğday vermektedir. Bunun hanemde kalanlar kiloda 40 para fark vermek suretıle mal temin imkanlarını bulmakladır. Suvar eda t nıunlaza -oıu Uc.-ji etmektedn.
Arpa:
Vaziyette ¦¦• bir değişiklik kayd -edilmiştir. Gekşat ve fiüatlar nor -maldır.
Pirinç:
Bu hafta tebeddülâtsız fiyatlarla hayli muamele görmüştür. Haziran iptidalarında müteahhidlerin faaliyete başlayacakları ve bu itibarla fiyatların yükseleceği tahmin edilmektedir.
Fiyatlar birinci borsa malları 35, akstra Tosya kurşunlular 29. 29,5. vc Diyarbakır mallan 26, 27 kuruş arasında satılmaktadır.
Fasulye;
Italyaya yapılan satışlar bu memleketten alacağımıza mukabil mal getirmediğimiz için azalmıştır. Fran sadan mütemadiyen yeni talepler gelmektedir. Fiyatlardaki yükseklik elma I arzetmemektedırler.
Bazı spekülatörler fiyatların daha yükselmesini bekliyerek piyasaya mal arzetmektedırler.
Tiftik:
Bu hafta içinde şehrimiz piyasalarında tiftik satış muamelesine tesa -düf «'dilememi 1 :r. Anadolunun muhtelif mıntakahırında tiftik kırkım -larının başladığını bu malların pey -derpey nehrimize sevkedilmekte olduğu görülmektedir. İhracat yapı-1 amama k tadı r.
Maamafİh evvelki gün Romanya-ya giden heyetimizin bu memlekete ihracatımızın kolaylaşması için icab eden anlaşmaları yapacağı ümıd e-dilmektedir.
Yapağı:
ttal hafta içinde 800 balya mikta -ri'idu yün ve yapağı satılmıştır. Piyasada aba yalnız yerli fabrikalardır. Ziraat Bankasına yapılacak olan
Bakırköy nüfus sayımı dün sabah yapıldı
Kazada  935 senesine nazaran 4046 nüfus tezayüdü var
Son baharda yapılucak tahriri nüfusa hazırlık olmak üzere Bakırkö -yündeki tecrübe .sayımı dün sabah yapılmıştır.
Sayım ıçjn lüzumlu olan bütunba-
Sayım için lüzumlu olan bütün hazırlıklar bir gün evvel lamamlsnımş saat S den itibaren sayımın bitlisini ilân eden düdüklerin salınacağı saate kadar evlerinden çıkmamaları tenbih edilmişti. Diğer taraftan ^ı-yım .»anasında Bakırköy üne harmUan giriş ve '.ıı.iNi menetmek üzere köye giden bütün yollar askeri ve polis kuvvetlerde sarılmıştı.
IsUnbuldan Bakırköyüne gidenlerin istasyondun köye çıkmaınulan ıçm ıstasyou da polis teşkilâtı tara -tından kordon altına alınmıştı.
Vilâyetle teşekkül eden ve Bakırköy çayımı ıçm hazırlıklar yapan komisyon Bakırköy kazasında bulunan sayım sahasını 398 m intaka ya a-yınuıştı. Her mıntakada bir sayım memur olmak üzere sayım esnasında 396 memur çalıştırılmıştır.
Sayım başladığı esnada ve devamı müddetlece vali muavini Halûk Nıhad baacla ulmak üzere. Bakırköy kaymakamı Gafur. Bakırköy Halk Partisi başkanı Selim. Yeşilköy Halk Parlısı başkanı Mehmed ve Belediye müdürlerinden Zühdü teltışlerde bulunmuşla rd».
Aynı Mimmrla ehşrimade bulunan Uiutıatik Umum MUdüru Celâl Aynur da Bakırköyüne gelerek butun nuntakaları teftiş etmiştir.
Sayım saat tam 8 de başlamış vc en son netice saat 1.25 de alınmış -
tu.       '.^ tsnMsââââİHHİ
Sayımın devam etliği 5 saat eana-v sında hu pıı doğum ve mühim hastalık hâdisesi olmamışın. Yalnız Bakırköy Emrazı akliye ve asabiye hastahanesinde Ruhi isminde bir basta ölmüş ve tabii ulaıak tahriri nlifusa kaydoluumaraujtır.
Istanbuldan Bakırköye gelen trenlerden inen halk sayım nelicelenınce-•¦ kadar istasyonda tutulmuştur. Bunlar istasyonda ayrıca kaydolu-rak Bakırköy nüfusuna ilâve olun -muştur.
Mıntakalarda bilen sayım neticeleri saat 10 dan itibaren Bakırköy mer kezıne gelmeğe başlamıştır. Tahrîri ilk olarak bitiren 15 numaralı mınta-kadır. Bu mıntaka lÂmibey sokağına isabet etmektedir. Ve sayımı bitirmek hususunda birinciliği ihraz eden sayım memuru da Arif Ongendir, ikinci olarak sayımı bıliren mıntaka 237 numaralı yeni Moda sokağıdır.
Bakırköyun nüfusu lezayüt   etti
Saat 1.25 de sayım bilfiil netice -lendıktcn sonra düdüklerle ilân olunmuştur. Bundan sonra alınan neticelerin tasnıfme başlanmıştır. Ak -şom üzeri saat 17 de neticelenen tasnif neticesinde Bakırköyun ün yeni nüfusu. Bakırköy merkez kazası. Yeşilköy ve Mahmudbey nahiyelerde bunlara bağlı köylerle beraber 32423 e baliğ olduğu anlaşılmıştır. Bunlar 13428 kadın ve 18995 erkek -Ur.
935 tarlırîrî nüfusunda Bakırköy kazasının nüfusu 12573 kadın ve 15804 erkek olmak üzere 28377 olarak lesbit olunmuştu. Bu itibarla Bakırköy kazasında 5 senede 4046 tozla nüfus bulunmuştur. Emrazı Akliye ve asabiye hastahane&inde kaç deli var
Tabiidir kı Bakırköy Emrazı Akliye ve Asabiye bastahaneeinde de sayım yapılmıştır. Haslanauede bu-
teklifleri banka kabul edecektir.
Yurdumuzun bazı mıntakalarmda veni kırkıma basmamıştır.
Beriler:
Keçi. oğlak, kuzu ve koyun derile-rme taleb az olduğundan stoklar birikmektedir.
Sığır derileri ise fazla ve devamlı talepler kansMinda fiyatlar daha orr mıktar Yükselmiştir.
İtinan bütün hastalar nüfusa kay do -lunmuşttır. Bu suretle hastahanede 023 kadın, 1893 erkek olmak üzere 2510 akıl hastası bulunduğu tesbit olunmuştur.
Celâl Aybarın beyanatı
Sayunm tarzı cereyanı umumiyet ftfbarıle muntazam ve süratli olmuştur. Alâkadarlar aünan neticeden memnuudurlar. Diğer taraftan sayımın devamı raüddetinoe Bakırköy ve Yeşilköyde teftişler yapan İstatistik Umum Müdürü Celâl Aybar sayım neticesi hakkında bir mıdıartırinıize şunları söylemiştir;
"— Bakırköy kazası dahümde yapılan tecrübe sayımı yapılan hazırlıklarla çok muntazam devam etmiştir. Sayımdan sonra alman netice Bakırköy nüfusunun 5 senede 4046 kadar arttığını göstermektedir. Fakat bu tecrübede bizini istibdat et -tiğtmiz gaye akırköy nüfusuna aıd kafi rakamlardan ziyade bayımın tarzı cereyanını kontrol etmektir. Yapdan tecrübe bana 911 kanaati vermiştir ki Türkıyenın .en büyük şehri olan Istanbulda umumi sayı • mın 18 bin memur kullanılmak sarti le 4 saatle ikmal edilmesi imkanı var dır. Sayımın saat 8 de haşlıyacağını kabul edersek 12 ye kadar Lamam -lan ab ilecek demektir.,,
Sayım neCıcelendücten sonra Ba -kırköy kaymakamlığı istatistik V -mummüdürüne Yeşilköy palas otelinde bir ziyafet vermişin- Ziyafette tecrübeyi takıb edea gasetecıler de hazır bulunmuştur.
POLİSTE .
Ustura ile boynunu doğradı
Küçükpazarda kahveci Mehmclte hammal Derviş hıra kadın-yüzünden birbirleriyle Tnhtakalede kavga etmişler. Mehmed. Dervişi usturayla boynundan ve başından ağır surette yaralayarak kaçmıştı 1 Yaralı bıs-taneye kaldırılarak tedavi altına a-bnnaış. kaçan Mehmed de aranma -ğa başlamıştır.
Bir kız yaralandı
Bcşiklaşta Abdülhakmolla mahallesinde oturan Zehra, evinde, mutfağın tşiğüıe ayağı takılarak duşmü-v. yerde bulunan ekmek bıçağı bileğine saplanarak yaralamış. Zehra lws-tahaneyc kaldırılarak uduvı altuia alınmıştır.
Yaralama '.
Galatada. Karaoğlan sokağında Hahdle Cemal evvelki gece bir kadın yüzünden bırbıryle kavga etmişler, Halid Cemali bıçakla muhtelif yerlerinden yaralamış. Cemal hasta -haneye kaldırılmış. Hahd yakalaua -rak tahkikata başlanmıştır.
Alla çtfneüi,
Samatyada oturan 11,itasında Is-tenar^jatlagilleıİM.^ftiamda Ba-mazanJtızı MeJâhatasunarak muhtelif yerlerinden ehemmiyetli surette yaralamış, yaralı kızcağız Haseki hastanesine kaldırılmış. |a|njafl -'-kalanaı*ak Uhkikata başlanmıştır. Arabadan düşme
Anadoluhisaruıda oturan Yusuf, idaıesindeki arabayla Çemberhtaş-tan geverken beygü-leı üıkmüs. koşmağa başlamış. Yusuf muvazenesini kaybederek arabadan düşmüş. a£ır surette yaralanmış, Cerrahpaşa hastanesine kaldırılarak tedavi alUna a-liıınıışUr.
Bir futbolcunun bacağı kırıldı
Şeref btadında yapıiau mekU'pld«-r maçlarında. Gaiatasaıay lı»t*ınden Bulentle Boğaziçi lisesinden Hnlıl çarpılmışlar. Bülendııı sağ bacağı kırılmış. Beyoğlu hastan esme kaldı-ık tedavi altlan aknmıştır.
iki harb hakikati
Bugsn Avrnna harbbıin alacağı muhtemel görünen haza istikametle tefsir ve bir takım müdafaa tedhfrieri me\7iııı ohnaktadıc, ¦h'lhama Cenabu şarki Avrnpaaı m Akdrniz havaasmda Ilalyanın mub-t«m.| hazı harrkı il t. karşısında, halüWır aMdİNelerl daha ziyade har ehenunlypt k.-sbetmektedir. Ayni za-mand* AhnauUmn cenubu şarki A*- I nıpasındo, veya Unlan do. I;. 1. ikada askeri harekâta girişeceği hakkındaki holıerler de bu bâdkeJer ara -' smdu yer almaktadır.
Bugün Alnıaaya, CınM,, harbde, elinde herhangi bir nıuvailakıyes unsuru olarak tek Mr koz tutmakta., dır. Bn koz da karadaki askeri kus-veü ve bu kuvveti Wvk vP idare etmekte büyük bir âmil olan Avrupa-nın merkezindeki ıwvkulee\si vasiyetidir.
Uarb losoıyesiain taallûk ettiği di-»r iki sidı.,. yani deniz ve hava sabaları. Rerbni mavaflakıyet yoluaa bal edecek kaıddıa*ına Inr muvafCa* kıyet unsuru değiştir. Zira ••» deniz harekâtı ve fiyor mulıare-l»eleri Alman deniz kuvvetlerini nııd dcnizüıde kat'i hir rol oynamak mevkiinden çıkarmıştır.
Hava sahasında Alu1.n1 Uyyarelo-ri, teknik ve personel hokınundan istimal eılilmiynnek hir kuvvel amt-ınekk- İK-raher, aneak e»aa kuvvetini hava kuvvetinden nudırum küçük meraleketJerde giisu^rmekUdirler. Fransa ile İngdtere karanında im '¦~'\\ı-tlcr tevzin edihuis laılunmak -tadır.
işle böyle bir vaaiyei karşaunda Aİaaanya eli »den bat tuğu M buyiik hir kısmı atıl hir hakle daran kara kuvvetlerini harekete geçirmek ı-iı-ranada kalmış eorumbektıdir. lîîl-uas»a son günlerin bâdiselrri İt.t linin harbi bir an evvel bitirmek İl;ti -yacımla olıl.c. unu da evermekte -dır. Rıı seltelıdrn Alınan',.ırııı İm kuvveilerle laabyette huhmuulan imiuuı dahilindedir. 1, l.lıaaırda. At-manyanın elinde yen*»*- kvıunu oy-ııaması hu noktai nazardan muhtemeldir.
Buna mukahil, cenubu şarki Avro-pasındıı ve Akdenizde. ayni şekilde harekete müheyya büyük hir kuvvet manzumesi mevcuttur. Billıavsa Isı kuvvetler arasında bulunan müttenk denja kuvvetleri gruhu hüyük hir kudret timsali şeldinde gorümuckie-dir. ŞünJİki hakle derhal hü- faaüye* gbaternıiıen hu kuvvetleri .\lman-larıukiııdrn ayıran başlıca vasıl bunların ancak bir istilâ ve tecavüs karşıcında harekele geçecekleri noktasıdır.
.Muttefikleriıı Akdeııİzdeki ve ezcümle -sirki Akdeniz havutMudaki deniz küvetleri. Alman kara ordularına nıütenazİrcn mevki alnuş dur -inakladır. Cenubu şarkideki bir hareket Aliiknûde kir lı&rekefi mucib olacak hir istikamettedir. Bu Mekeb-ıkudir Li luı ımntakaUrdaki bir h:uv hüı uetiecsi kara urdularile deniz ¦ : * ¦ ri.Tii'.ic. mijiI'M' hava I.Ul M I-leriniıı de iştirakiyle, karşılıklı mü-,.:,), 1. dayanacaktır. Burada da M'\kulceyşi mevkiler ve vaziyetten islilade luısUMindaki kalJByetU-r höyük bir rol aynayacaktır. Yukarıda da mıvzuu lıahsedildiği gibi kara orduları kadar, donanmanın da ntiis -tafebal l^rhsngi Ur harekâtta geniş lir bW»ii vardır.
Dr. UeNud SAOAY »mhimmi 1 ıııııı wnmuıııuıııı.ıı«
Darüşşafaka mezunla-rının senelik toplantısı
Dün sabah Darüşşafakr. Li.^e-^in -den mezun olanlar cemiyetinin ne-lik toplantısı yepdmış ve bir BCReUM faaliyet hakkında heyeti idare u rafından hazırlanan raporlar okura -rak kabul ve heyeti idare ibra olunmuştur.
Bunu ınüteakıb yeni heyet • id ıra ıntıhab olunmuştur. Yem heyeti i İare Sezai Targay, Haydar. Fuad. Paha, Hacı Hakkı, Haşmet ve Cnııaüa Nadirden müteşekkildir.
Güneş çarpması
Beşıktaşta Abbesağa parkında do-Usmakla ulan 10 yaşında Nail- günef çarpmış. Nail parkta b«yıiııı:ş. Iîe*-oğlu hastahanesme kaldıniarak tedavi altına alınmıştır.
I
7 MAYIS 1940
SALI
Üçüncü Yıl - No. 723
GÜNLÜKSİYASÎ HALK GAZETESİ
İdare Yeri
Noroomnaniye, No. 84 Mantari Telgraf: YENİ fiABAII TELEFON:
Her Yerde 5 Kuruş
i;i'lg:ris(an matbuatından bi-uıraiuU teminatı yükseliyor. F3-hakihiı, Bulgarların akıl \" bir-mete uygun bir siyaset takib ederek Halka:. • k«..nşulan arasırdı büvul bir Mlmnd ve scıupat. kazandıkları malûmdur. Bu da, *mı-haf..ju elli,i sııIlı siyaseti saywdn-dediı. Hotjışulannuan biç kimse Bulgarisinin kendisüıi bir ma. e-:;ıasını istemez. Çünkü Bal-kan!ardai: ıl.*vletlrria küff^si sulh siyasetine l...^lıd«rLır.
Yasan: l.üseyin Calud VAaÇtN
0_jB ütt-iık dunamalarınin Akdc-H^» nizde tedbir almalarından IlUatda gelen .İı-dıkodu henüz yatış-mamıskı-n Ankaradaki İngiliz sefirinin »Uılgarist.-'nj seyahat edere't Bulgar kralıyle g:»rusıııe:â merak ve ş: ialan bir ka'. dahû Mt rdı. Fil-bakStı \nknrada«i lirin boj .'bir d. Sofyaya kadar gil nek .ı.-ıhme lım ı'M'y cin -i .,111 ı.ddi bir s* beb 'iın: c ederdi. Alman jem-ı ınur liuk-arNl andan asKÖT
da
( |p. et 9*4 nemişti. -' Bul»arii landan hiçbir tehr"; yetiğini bilr*: gibi Bulg.-.n Turi dostluğuna ve Türkiyenin ?uh sıyas t;ne tamamiyle ianMiıştır. Bi-nae-aJeyh Türkiye ı unsal hududunda değil. L'ulgarisiın hududunda bile asker ¦'»plasa bu vaziyeti kemşu-muz devlette olsa ols ¦ bir merrk u-y.-'nd'rabî'ir. Yoksa çüp' e ve erani -yeısizlik hiç bir za-nan akla f elemez. Hslbııl.ı, rtmaû tekzib ile de Rustt olduğu v-'»,ıle, Tû-k.ye Yu anistan 1 ıduduı.d" asker tah? d etn ü değildir. Binaenaleyh bu rivayft beklenen faydayı temin e'meden çarca but ehemmiyetini kaybedin ortadan kalkmıştır.
Ankaradaki ingiliz se'İrinin Sof-S a seyahatinin sebeblcrı hakkındc r. mî bj t liğ görmedi 1:. Fak*t her hal'e. bumır AIdvi n ^mualvının temin ettiği gibi, Bulgaı istandan asker geçirmek arzusundan ileri gılıoiş olabileceğini zannetmeyi/. Çü-ıkü. mı tofiHerin, müdafaa bakımınr*n mecbur kalmadıkça, bu tarzda ha -reket etmedikleri filiyatla sabittir. Hattâ küçük ve bitaraf devletlerin hakkın ı bu riavet kendileri için bir zaaf tvebebi teşkil ettiği halde şimdiye kadar prensiblerini feda etmem işlerdir.
Karşı tarafın hiç bir hak ve pren-sib taruznıyarak küçük devletleri son dakikaya kadar tatb sözlerle aldatmaktan ve sonra birdenbire hücum ederek mahvetmekten ne kadar istifade temin ettikleri göze çarpıyor.
. İşte bundan dolayıdır ki m'lttc • fıklerin Bulgaristan dan asker geçirmek tasavvurunda bulunduklarına ve bu maksatla bir teşebbüs yap-tıklpnrıa ihtimal veremiyoruz.
Bulgaristan matbuatından bitaraflık teminatı yükscliyo-. Filhakika, Bulgarların akıl ve hikmete oy-.gun bir siyarcl takib ederek Bal -kanlı konimi. ıı arasında büyük bir İtimad ve sempati kazandıkları malûmdur. Bu da. muhafaza ettiği ¦uîb siyaseti sayesindedir. Komşu la-nndan luç kimse BûlgarûtaaiB ken-dn-ıi'i bir maceraya atmasını ıste-Hı«-,ı» Cali İd YALÇIN (Boku 5 incide)
Yugoslav Hududunda Hâdiseler
—"      " BİR İTALYAN TAYYA-
RESİ DÜŞÜRÜLDÜ
Yugoslav - italyan hudud müfrezeleri arasında çarpışmada bir italyan askeri öldü, üçü yaralandı
Bulgaristan bitaraflıktan ayrılmıyacak
son şayialar Akdemzde gerginlik
hâlâ devam ediyor
G3§r Fraıosö^ gja^eteso IhaıftaiYSi k aidi sır Ihaurbinı umu-
İtalyan veiiahtı ve refikası dün Papayı ziyaret ettiler Papa bundan sonra Fransız elçisini kabul etti
A2idıuu*l/-Mitt:!/    Ve İtalyan aDoluntuaToplandıkları    M*n&l.-.-£L Gösteren II iril* Rx"ia, 6 t A. A.) — İtalyan veliab- j tık; m ziyaret ederek Papa tarafın- | ziyaret esnasında İtalyanm Papalık ¦iı "ö refikası bugün saat ıl de Va - | dan resmen kabul oltmmaslardır. Bu (.'¦. 3 üncüde)
B. M. Meclisinde
Başvekil petrol meselesi hakkında izahat verdi
Anıra. 6 (A_A ) — B. M. Mecli-Bi begür Doktor Mcıhar Germenin riyasetinde toplanarak celsenin    a-
çılmasını mütekib   Demzli   mebusu Emin Aslan Tokadm belediye kann-(Scmu S üncüde)
Bûyûk anıkttamını
Türklerin ecnebilerle
evlenmesi doğru mudur
Şair Necib Fazıl diyor ki:
44 Milliyet çerçevesiyle kadrolu bîr cemiyette, ferdİerin, mantıkî ve tabiî tekevvün dışında bir tekevvün araması fecî bir çüzülüş manzarası doğurur. „
Ankara devlet konservattıvarı garb edebiyatı metinler şerhi prole-eöru Necıb Fazı! Kısakürek...
ilayır; onu size takdun için. side-* ce "Necib Faal Kısakürek,. demekten ayrı. yani onun yazılarını okuyan ve bilenler için "yeter,, olan bu Üç kelimeden daha başka kelimeler kullanmama ihtiyaç varsa, bu gayretimi, Necib Fazılı "profesör., cephesinden değil, "snn'atkar,, cephesinden takdime sarfetmek isterim -ı Necib Fazıl, tiyatro ;nııharrıri Necib Fazıl ve., orijinal bi. İfade ve gd-rüı "çerçeve,, si içinde aktüel fıkra muharriri Necib Fazıl... Ayrı .ıyn bu üç cephenin üçünden de g-irc • ccğımiz şahsiyet tel: ve aynidir:
San'atkdr Necib Fazıl...
Necib Fazılın şair olarak  mısra- ^Wı'r"V     **
lan oda, muharrir olarak   yazılırın- "f   S***1
(Sonu ? nci.tr \ Necib Fazıl Knal.iirek
Milli Şef Mecliste Meşgul oldular
Ankara, 6 (Husus!) —- Reisicumhur İsmet İnönü bugün meclise gelmişler, yarım aaat kadar meşgul olmuşlardır.
Mısırdaki ikinci güreş temasını da kazandık
Kahire, 6 a.a ı — İstanbul güreş ekibi ile iskenderiye temsili takımı arasında yapılan güreşlerde Kan-demir, Hüseyin ve Yaşar sayı hesabı ile. Yusuf ve Adnan tuşla galib gelmişlerdir. Mustafa berabere kalmış. Çoban Mehmed sayı hesabiyle Yunanlı Lapakisi mağlûb etmiştir.
Maçlarda büyük bir seyirci kütlesi bulunmuş ve gürcşçilennıizi candan alkışlamışlardır.
19 Mayıs piyangosu
Ankara, 6 IA.A.) — Haber veril -göre. milli piyango idaresi 19 gençlik bayramı miinasebetile ki'şıdfleri haricinde fevkalâde
tertip eylemiştir, vl.ıyı . günü statda   yapılacak n tezahüratını takiben statda ürelerle çekilecek bu piyango.
ikramiyesi 50 bin lira olan n bileti ihtiva eylemektedir. ¦ ¦ i• i. için onda bir bilet yerine tam bilet ihdas edilmiştir.
DoSmabahçe hâdisesinin keşfi yapıldı
Ebedi Şefimiz Atatürk'ün nâşının halk taralında ziyareti esnasında izdihamdan vukua gelen ve 11 vatan daşın ölümılc neticelenen hâdisenin (Sonu 7 ncide)
Nevyork 6 (Hususi) — Son bir kaç gön zarfında İtalyan - Yugoslav müteaddid hâdiseler ol-llndud müfrezeleri anısın-da Ur müsademe neticesinde bir I askeri telef olmuş, üç İtalya» de yaralanmıştır. Yugoslaı dafİ topları, Yugoslavya topraktan üzerinde uçan bir İtalyan ta^rarnsüıİ düşürmüşlerdir. PUot öl-
Mm     Mmmv
m,
lasfltcre. Bulgaristana Bir Teklif Mi   Yapb? Nevyork 6 (Hususi) —   Sof yadı Bulunan   İngilterenin Ankara bü -yük elçisinin,  Bulgaristana müh.ı\ tekliflerde bulunduğu eöylcnmckth-dâr, İngiltere,• Bulgaristana Dobrico De Akdenıze bir mahreç   ve mühim bir istikraz vaadetmiş, buna mukabil Romanya bir hücuma manız kaldığı takdirde müttefik askerin serbestçe (Sonu S üncüde)
Bulgar Kralı l'.oris
ingiliz hükümetinden yarın hesab istenecek
Londra, 6 t A. A. t — Çarşamba gü-nü Lord Strablgi, Lordlar Kamara -amda, bir takrir vererek müzakereyi açacaktır. Lord, takririnde, umumiyet İtibariyle harbin sevk ve idaresine ve hassaten Norveç har eti tına nazarı dikkati celbedecek ve bu hususta vesaik istiyecektir. Bir Fransız Torpidosu Battı
Paris, 6 (A.A.) — Bahriye nezareti tebliğ ediyor:
Şimal Denizinde, bü- düşman tayyaresi, efrad nakleden bir gemi kafilesine taarruz etmiştir. Bu müttefik! gemi kafüesine dahil gemilerden hiq birisine isabet vaki olmamış, fakat refakat gemilerinden Bıson torpido muhribi batmıştır. Tayfanın büyük bir kısmı kurtanlmıştır. Boğulanla -nn ailelerine haber veribzüstü*. ) , (Sonu S Üncüde)
SABAHTAN SABAHA:
Demir Hikâyesi
isveçin demirleri ne Almanyaya, ne İtalyaya, ne de ingiltereye gidiyor; fakatjngiltereye her taraftan, en yakını İspanyadan demir gelir
lww€çin ttmalind* çıkan demirin en tabiî iskeleti Narvık'tir; ba çat tmgiltereain elinde, kara goladm henüz AtmanlarduJır. Fakat ttotnt körfezi henüz bazludu' ( Y-hm 1 İncide )
Vı
SABBAH
— 17 —
Y"in   AYHAN ATİS
Harzemşahm  Fahreddin Raziye gönderdiği mektub ve hediyesi
İsmail kocasından aynldtktan »«¦-M ıiımı gü maştı. İTuayuanbrrı kömürlüğe Hakladığı hançeri, allın lor-batanm w Hl!¦ hm amuu verlemtır -
dığı 'bısclerı hiç yoklamamıştı. Kapıyı arkaaaıdBa kıbtflıyerek banarı muayene edecekti, İsmail yıımb kır andan gibiydi. Reluy. onu kamm -
den vurmuştu. Fakat o hâla:
— Askı mı. vaade rai? Mmumlcm-nin hail de »ğra^yardu. O MM* mi İdi? Vazife rai gülecekti. Bir a-ralık:
lume taş basacağım. Va tercih edeceğim T demi*
Gdn -ı aşka kal a-
lan . yı reddiıdl.
ed.
Pelmt Inendksmı sabah   ruzr.u-ırun
aaajına bırakarak opuşen kumru -Rukiye onu cmim.ii le-rdiği İlk kararından döndürüyordu. Odasına girerken kendi kendine:
tı. Kan eyrül -ındıran olursa
bir te~ bır dıı-
Içti-
kmmerdekı güzel heykeli. Rukiye onu büyülemişti, olsun sevecekti. Fakat  reddini bulutu onun kara ha kararttı.
Ya vazifemi yapamazsam? fim and beni çarpmaz mı!
Bu sırada medresenin bevvabı kapıyı çaldı vc seslendi:
— İsmail. MttIIİ lamıı*'. üstadımız sı.    ııtıyonar:...
— Şimdi geliyorum.
İnall hiâjh hançeri dolaba «akladı vc dışarıya çıktı. Fuhreddin Razı kabul salonuna geçmişti, Israaili görünce:
— XIolla git Harserasshın adamını çağır!.. Kendisini bekliyorum, dedi.
İsmail üstada fevklâde bir itünad vc emniyet telkin etmırti.
Onun en mahrem ınÜ.uıhabclerin-de bık' tadunma-sıcda hiç bir mah zur görmezdi. I I Diu^dirha-neye gitti. Biraz sonra Gür-gene'den gelen Harzemşahın a-danrilc beraber döndü. Misafirin başında İki tarafında şahin kanadla-n gibi senısisipen burtman deri bir ¦erpus. sn-lDida trrazh denilen ve üstüne kiabdanla âyetler ndenmiş »ir elbise vardı. İçeriye girince kenen diz çöktü Fahreddin Rozinin dlerinı ve dizlerini öptükten sonra boynuna asılmış olan murassa torbadan yeşil atlas! ı bir tomar çıkararak üstada takdim etti. ismail kapının yanında ayakta duruyordu. Yeşil tornan beğfayan ıbr^erun u-cunu kozalak denilen bir altın süslüyordu. Eskiden zarf kullanılmadığa için mcklabiar atlas üzerine ya-pıştınlmiş tomar halindeki kâğıd -iara ya-alır ve bu tomarı bağlıya -cak iplerin de uruna pua»n*ten. altından palamut şeklinde bir kozalak takılırdı. Fahreddin Bazı tornan aldı, okudu. Mrktcktm hastada mm-
Yeni Sabah
abom; m , m i
Türkiye tcnebl
SENELİK C AVLIK I AYLIK t   AYLIK
1100 K--.| 27CO
no    • hu
400       » ICO
İSO       • »00
7 MAYIS 1**0 s.|,
lS9K*bıülev*el 29
OfUM  126   a, 5
13İ6- K. NkCH 24
I /.mı "-:ıjt
12—  I
7 41
Hmr ı 1
Vasılı  Sut
4 51 JIİ 6 0!
19 I   20 5'
yatörlıı ve tezhibiı bir baslık ve altında da "al dıı ,ıga,. vardı. Bu Hnr-zem hükümdarının al bir yarlığı idi. Altın kozalaklar ancak faûkum -dar mektublannn takılırdı. Har -zemsah Kafareddan Razıyı «evriği ve onu sarkın maneviyatına mıknı-den bor tâcâdar gibi knbul ettiği im. mektubuna altın kozalak takmıştı MekUbda üstad ıçm murassa eğerli, altın tiariıgılı dört at, iki cariye, ıkı erkek töle, kıymetli kürkler ve ıtırlar takdim edildiği bildiriliyor ve kabullen rica edildikten sonra da:
— Komşu devlet hu kum darlar ile. emirlerde Batıni'lerin imhası ıçra ;uıiı--uk. Bu katılar ve caniler aai-tanatını yıkmılr, onların akidelerini ortadan kaldırmak için büyük ha -zıriıklar ynplık.' Nerede Batıni bu-lun ursa bunlar yakılatak, evleri yıkılacak, bu batıl ve hunhar m ez -heb. müntesıblerilc beraber ortadan kaldırılacaktır. Sızın yardımınızı vc mezhebin kötülüğü hakkında halkınızın tenvıruu derin sayınlarımla rica ederim., deniliyordu.
FahreıMm Razı tornan okuduktan sonra sedef ve fildişi kakmalı rahlenin üstüne koydu. Bu mektublnr eskiden simdi medresenin dahiliye müdürlüğünü yaptın zat tarafından Ferganakûri gergedan boynuzlanle süslenmiş bir çekmecede muhafaza edilirdi. Rakı yy enin okuyup yaz -ması olduğu için Fahreddin Razı tasnif re muhafaza isterini ona bırakmıştı. Kabul salonu boşaldıktan sonra Rııkıyye buraya geçer, ben» salonun tozunu alır. hem de çekmece ye konacak serleri ayınrdı. İsmail o güne kadar Rukıyyenin böyle bir vazifesi olduğunu bilmiyordu. Bunu öğ reodiğı anman çok serindi. Yüreği tereddüd kurdunun " burgusundan kurtulmuş gibiydi O anda hayalinden penceredeki ipek gecelikli Ru-kîyye geejti. Kendi kendine:
— Rukıyye!. Seni seveceğim, hem vazifem kadar seveceğim!., diyordu. Rukıyyenin ayni zamanda evrak memuru olusu Lsmailin vazifesini daha ziyade kolaylaştırma* mıydı? tsmaili haftalarca tereddüdün kıs -kaçına terkeden vazife ne idi? Va* ztfe Ue derslerini mı kastediyordu. Yoksa hocasının kendisine tebyiz edilmek için verdiği kitablur mıy • dı?... Bu bir sırdı. Kimsenin bilmesine imkân yoktu.
Fahreddin Razi Harzemşahm a-damile konuşuyordu:
— Harumşah hazretleri simdi ne île mergul oluyor?
— Şimdi yurdun içinde temizlik yapmak ı.-in tedbirler alıyor, asker toplayor. Butun vilâyetlere ayni zamanda emirler verilerek Batıni'ler temizle t ttirecek, Gor sultanı ve Selçuk hükümdarı ile müşterek bir anlaşmadan soara da Eifann dağla-mm Tütmek tepHerindeki kalelere - şahin gaVı - yerleşen ve anrkv-ı cm-niyet ve aısayıarnı tehdid eden Batını ler devletmı. sark Ismailderini ortadan kaldıracaktır. Son zamanlrrda UaveraıİBnehr'dc Batınflık dört nala yayılmıya başladı. Batıni dâilerı en ücra köylere kadar dağılmışlar, sut halkı ığUl etmişlerdir.
Her gizli ve memnu olan şeye karşı • bilhassa avamın • duyduğu in-enab bu tarikatın yayılmacını ha -zırlamaktadır Bütün Harbem ili i-çm İçin yanıyor. Zenginlerin, bazı preru-k-rın ve köy ağalarının da bu tarikata girmiş olmaJan sah hazretlerini endişeye düşürmüştür. Bir ihtilâl ile Barinilerin bir devlet kurma-lanndan erekten korkutuyor. Bugün ¦kanaya mühim vazifeler teveccüh ediyor, isimlerinden başka İslâmiyet le arakaları »unıyan Batınİlerin imhası ıçuı âlimlerin halkı uyandır -malan, onların din gajTetlerıni tahrik etmeleri lâzımdır.
— Batınİlerin suıkasdler hazırlu-dıklan da var mıdır?
— Ben ayrılmadan evvel Harzenı payitahtında bir haftada on gişi öldürüldü. Zabıta kuvvetleri katille -r.!. hiç blririnl de bulamadı.
— Bat milenn ulemaya tecavuate-ri de var mıdır?
[Deıumj nar]
Karadeniz sahillerinde görülen may inler
Son samanlarda Karadeniz su lanı ıda görülen maynlerın adedleri fa||ulaşmaktadır. Bir iki gün evvel Samsun limanı açıklarında da bir mayn görülmüştür. Alâkadarlar bu • nun ınıhaaı için ıcabcden tvdbııleri ahnışlarchr. Alâkadarkııu maynın bulunduğu yer bilılırıbnuj v,- ımbaaı Kin de bir müfreze yola çıkarılmış -Ur.
İKTTJAD fŞLEMi,
Fındıkçıların dünkü toplantısı
Hükümetin fındık ihracatım oer -best bırakması üzerine hasıl olan vazıyeti görüşmek üzere dun ihracatı kımtrol dairesinde bir toplantı yapılmıştır.
Fındık tüccarlarından basıları yeni vaziyet üzerine başlıyııcuk reka -bet sebebile fiyatların bir miktar daha düşeceğini ve bu variyet esasen düşük olan fındık pıyusaaını daha ziyade gevşeteceğini ilen sürmüş -lerdır.
Bu tüccarların kanaatlerine göre fiyat tenezzülü İngiltere ve Fransa-da bu metuı.nıza kuraı daha siy de emniyetsizlik ve İsteksizlik doğuracaktır. Bu sebeble hükümetin ihracat ı ıv.it 1.1? mı muayyen birmıktnrdan a-sağı düşürmemek üzen- fiyat tesbiti-oin muvafık olacağı merkezindedir.
Sl.vriden  mühim   miktarda yoğurt  geldi
Trakyanın muhtelif nımtakakırından şehrimize küllıyeüi miktarda yoğurt germeğe başlamıştır. Yoğurtlar itin kâfi miktarda teneke de temin edilmiş olduğundan nıevrudaUn nyni şekilde devam edeceği muhakkaktır. Dün de Silivriden bir vagun yoğurt getmiştir, rıyatların bir parça daha acualatnası beklenmektedir. Kalıtçılar birliği kurujuyor
Şi'hrımızdekı kâğıd itha)QtLilan| da uııiık halinde çalışmağa Jkarar vermişlerdir. Bu makıuıdla dun ihra çatı kontrol dairesinde bir toplanU yapılarak ihzari mahiyette bazı kararlar verilmiş ve birlik kurulması esas rtîbarile kararlaştırılmıştır.
BBLMDI TED Mı
Bulgaristan'dan gelen yolcuların şayanı dikkat malûmatı
Bubnınstandan dün sabah şehrimize gelen bir yolcu Bulgnnstanda cereyan eden ahval hakkında şayanı dikkal malumat vermiştir.
Bu yolcunun söylediğine göre son günlerde Bulgarıslanm Tuna limanlarına gelen vapurlardan binlerce Alman seyyah namı altında gelerek muhtelif iniiit.ik.il.il .ı dağılmaktadır.
Bu seyyahların ellerinde bırıbırıne benziyen çantalar bulunmaktadır. Zannedildiğin* göre bu seyynhlar Alman ordusuna mensub zabıt vc efrad olup çantalarında da harb le vuzımı bulıınmnkudır.
Bakırköy sayımının tenkidi yapıldı
Sayımın  muvalfakıyelli olduğu kanaati umumî
Dün Eyüpte İstatistik Umum Müdürlüğü şube müdürlerinden dördü -nün iştirak ile bir numarotaj kontrolü yapılmışUr. Bu kontrolde Eyüp kazasında yapılan numarotaj tamum lama mesaisinin ne dereceye kadar muvaffak olduğu tetkik edilmiştir. Yupılun kontrol tam bir muvaffakiyetle neticelenmiştir.
Diğer taraftan öğleden sonra Ba -kırköyde yapılan tecrübe nüfus aa • y*mın.ı riyaset eden Vali Muavini Halûk NihaiI Pepeymin bürosunda bir toplantı yapılmışUr. İstatistik U-mum Müdürü Celâl Aybann ve şeh-rimiadc bulunan Istaüatik Umum Müdürlüğü «ube müdürlerinden dördünün istirukile yapılan toplantıda Bakırköy tecrübe sayımının tenkidi yapılmışUr. Celâl Aybar anyım cb • naaında yaptığı t etki kala aıd üıUba-aU anlatmış ve umumi rayımda bu tecrübeden alınan neticelere göre a-lınmaaiı lazım gelen yeni tedbîrler hak kınala olâkadarUn tenvir etmiş -tir. Nüfiu ninnin müdürünün kanaa -tine göre Bakırköy tecrübe sayımı muvaffakiyete!! olmuştur.
Celâl Aybar bugün Bursaya gıde-cekUr. Bursada da nüfus sayımına aıd tetkikler yapacak ve İstanbul jolıle Ankaraya avdet edecektir.
Ticaret müdürlüğünde yapılan mühim toplantı
Şehnn iktisadi vuziyctmı tetkik e-derek hazı havayıeı zarunye maddelerinin satışlarım tetkik etmek üzere Mıniaka Ticaret ' Müdürlüğün -den valinin riyaseti altında bir toplantı yapılmıştır. Belıdiye ıktısad mudurü, mm tuk j ıkUud müdürü ve ticaret müduru ve Uearet odası umumi kâtibinin bulunduğu toplanUda pirine, meselesi göeuşulmüş ve şe -birdeki perakende satışlarda istikrar temini (çın alınması icab eden tedbirler görüşülmüştür.
Bundan sonra evvelce beyanname vermedikleri için mahkemeye sevke-dılen çikolata fabrıkatorlennin ellerindeki seker stoklan mevzuu bah -sobnustur Çikolata fabrikatörleri mahkemede beract ettikten sonra ellerinde bulunan ucuz fiyatla alınmış şekerk-nn on kuruşluk zam farkını vermek istememekle ve mamulâtla-' mu yine eskisi gibi ucuz fiyatla satacaklarında ısrar etmektedirler. Dün yapılan toplanU neticesinde u -mumiyet iUhanle /nbnkatöıierden bu farkın tahsil edilmesi neUcesine varılmıştır. Kat'i karar bugünlerde verilecektir. Fabrikatörlerin ellerinde bulunan şeker miktarının 30 bin kilo kadar olduğu Uhının edüemek -tedir.
MAHKEMELERDE :
Lokantaların sınıflandırılması
Lokantacılar comiyeti belediyeye tekrar müracaat ederek lokantaların sınıflandırılması ve tarifelerin bu fi -yatlara nazaran tesbıt edilmeni hakkında belediye İktısad müdürlüğüne bir proje vernUşlerdır. Bunu mütea-kıb belediye iktnnıd müdürü Saffet Sezenin riyaseti altında bir toplanU yapılmışUr.
Bu toplantıda lokantacılar cemiye-iınuı teklif ettiği proje teutik olun -muşur.
Barbaros türbesi etrafındaki meydan
Barbaros türbesinin efralmıu a,ıl-masına hararetle devam olunmaktadır. Türbe sahasına dahil bulunan Beşiktaş kaymakamlık binası tahtı -ye olunmuştur. Yakında yıkılma a-meüyaUna başlanacaktır. Barbaros türbesinin etrafında açılacak mey -dan 200 metre murabba) genişliğinde olacak ve etrafına duvar çekilecek -tır. Meydan çıçcklenecek ve tam türbenin önünde meraaım ıçm bir saha bırakılacakUr.
Bir   umumî   mağaza daha açılıyor
Ticaret Vekâletine bağlı umumî mağazalar müdürlüğü Istanbulda dördüncü bir umumi mağaza açmağa karar vermiştir. Bu mağaza Eminönü ile Un kapanı arasında açılacak -Ur. Umumi mağazalar müdürlüğü inşa olunacak mağaza İçin Belediye imar müdürlüğünden bu mıntakada bir yer tayınını istemiştir.
HALKEVLERİNDE ı
Konfrans
Eminönü Halkevinden:
7/5/940 sah günü iBugünl saat 17.30 da Evimizin Cağaluğlundaki salonunda İstanbul vilâyeti mektup-çuau Osman Ergin tarafından (Tanzimat Maarifi) mevzulu bir konferans verilecektir.
DEMELERDE
11 vapurun siparişi yine tehir edildi
Harb vaziyetinin daha ziyade karışması üzerine Münakalât Vekâleti İngiKereye ısmarlanacak olan 11 vapurun siparişini şimdilik geri bırakmıştır. Buna sebeb ingiliz fırmalanımı vapurları taşlım hususunda her hangi bu ninnin kaydı altına girmek istememeleridir.
Karaya oturan Macar vapuru kurtarılacak mit
Fırtına yüzünden geçenlerde Ka • radenıade Podima mevkiinde tehli -keli bir sureUe karaya oturan Duna vapurunun Macaristandakı kum yan -yanının müdürü Nağ dün şehrimize gelmiştir. Müdür vapurun kurtarıl • ması için tetkiklerde bulunacakUr. Denizcilerin imtihanı başladı
Birer derece terfi etmek için denizciler arasında açılan imtihana dün Orlaköydcki Deniz Ticaret mekte -binde başlanmıştır. Bir hafta devam edecek imtihanlara kaptan ve çarkçı olmak üzere 50 kişi iştirak etmiştir. Imtıhunı müteakıb evraklar burada tetkik edilerek Ankaraya gönderileceğinden muvaffak olanlar hirer derece terfi edeceklerdir. İmtihanda kazanamıyanlar teşrinievvel ayında yeni bir imtihana girmek hakkını muhafaza edeceklerdü-.
Esnaf   hastanesi genişletiliyor
Esnaf cemiyetleri bugünkü esnaf hastahuneaini görülen lüzum üzerine gunış mıkyaata tevsi etmeğe karar vi-imi.il' Bunun için lüzumlu olan itiiiaurii.il esnaf arasında toplanacak ianciretr temin olunacaktır. Hasta -hanenin tevsii için birlik 50 bin İnanın sarfılc tahakkuk ettirilecek bir proje hazırlamıştır. Para esnaf cemiyi llvıı birliğinin çıkaracağı .ııak -buzlarla esnaftan toplanacak «.ir.
Bir katilin idamı istendi
Tarlabaıanda oturan 45 yaşında Angelos, bir müddet evvel, mütead-did defalar evlenme teklifinde bu -lunduğu ve red cevabı aldığı Ev ye -niya adındu genç bir l'.um kızım sokakta karşılayıp evlenme teklifini tekrarlamış, yine red cevabı atanca bıçakla bir kaç yerinden yaralayıp Öldürmüştü. Angolosun bu öldürme suçundan muhakemesine istanbul birinci ağır ceza mahkemesinde dun devam vdılıuıa. müddeiumumi iddia -sim serdederek. Angelosun. taam • muılen kaUl suçundan, Türk ceza kanununun 450 ıneı madcaine göre ölüm eezaHile cezalandın İmasını ıs -lemistir.
Muhakeme, müdafaa ve karar için başka güne bırakılmıştır. Suriyeli dolandırıcı mahkûm oldu
Bir müddet evvel yazmıştık: Hüseyin Heydî adında bir Sunyeli kendisinin tacir olduğunu söylıyetek Bristol oteline gitmiş, bir oda kiralamış, rahatsız olup sık sık odasın -dan dışarı çıkan umur tacirlerinden Mahmudun yine odasından çıktığı bir sırada odaya girip, kanapenın ü-«erindekı ceketinin ıç cebinden 752 İbra parasını çalmıştı. Hüseyin Heydî. bu parayı aldıktan sonra, sabahleyin erkenden otelden çıkmış, çaruı-ya giderek 10 altın satın almış. Tophanede kunduracı Halil Ibrahime giderek iskarpinin ökçesini çıkart -tınnış. bu altınları yerleştirUrken bir çocuk taralından görülerek po -lise haber verilmiş, zaten zabıta tarafından aranmakta olan Hüseyin bu -ruda yakalanmıştı.
Hüseyin Hcydı İle Halil Ibrahımın muhakemeleri dun Asliye Sekizinci ceza mahkcnıeaındc yapdmıştır. Hüseyin Heydî tuıkçe bilmediğini iddia etmiş, orada bulunan Hasan adında birisinin tercümanlığıle sorgusu yapılmıştır. Halbuki, şahıd olan zabıta memur! arıle kunduıacı Halil İbra -him. HÜseyının turkçe bildiğini soy -lemislerdir.
Evvelce polisede hâdiseyi itiraf e -den 11 ıı.-¦-.mi. Heydı, sorgusu esnasında inkâr etmiş ve şunları söyıemis -tir:
— Bu para benim paramdı. 815 ura idi. Turkıyeyc gelirken bunun 15 lirasını pasaportuma yazdırdım. 800 lirasını da maşlahımın eteklerine diktirerek gizli olarak Turkıyeyc soktum. Burada, bu paranın çalın • ması ıhtımulı aklıma geldi; kork -tunı: altına tuhvil ettirdim. Topuk -loruna saklatmak uttedinı. Fa!uıt, bu sırada polisler gelerek beni yak*İM -dılar. Ben. bu paruvı çalmış değilim. Kendi paramdı.
Mahkeme, dınlrnıler. nah idler -ve kendisinin zabıta lakı ıtıratile suçu babıt goımuş, llu.seyın Heytİnin bir
Alman propagandan.ın faaliyeti
hnan    propagandamın,    bil *     « lıj—a radn %as«UMvk ImJ-k..ni .ı.i., v.ııi bir karı-iırm.ı ı. ,»,*-tlnr Kinsizi son gek-n h ıi»-rl. «n-b aalwtilm.iUt.idır. Nor*eçüı ve   Daai-markanuı »siilâamı müteukib,   lırnÜS harbin dışında Mtajatf bir \ariyetm Kalan nıemleheilerin   siyam-Ilı rinde, earümle milli mudalaa sd.n...   . ...
buvıık bir tabirler aeri-.;nin alimliği i:»rıiUn»ktrdir. Hattâ bir taralaa, Alnıana lir normal bir ıiva%et taki-UM çalışarak l.u karı;.;- ılık aranın -da me%eııdietlerini kurtarmat" ve dlğ-r tarallan da mütterıklrrie Ua münaM'brlk-rini bu nuktai nazarla telife «-jliNim memleketlt-nl", haliha-/ınla teyakkuz ve emniyrt t. -ll.it|cr|, en birinci -nfhada yer almaktadır.
A\nıpanın garbinde Holanda, IW4-rlka \r lwviçre müdafaa MM almakla ve mikama Nazi btfibvuaıa mulılemrl İlk hedefVrındr., b.r, ..i. m;.U tehlikene mantı kalan llobua-ılnnın dahildeki Nazi tahrikatını -inlemek zımnında ittihaz eylediği ka-rıırlar VS giriştiği tevkiHer .'e
sa\an bir manzara areetıiM-ktrdlr.
.ahırdaki
Hm ah)
1 ,d
ıh eJo-mı:en -' , -i. ilen la-ıı ıııki-
tiddirler muin Vif .İmektedlr.
BilhoKsa Vugoslavya ve Rnmanya-daki tedbirler, her İki mrnın-krtin, enrrjlk bir dahili teakku2 liMeml M.eud.ı belirdiklerini gÖHİf-rmekte-dir. YucoMİavya bn vesileden i-tifa-de ederek, topraklan daldlhıdr Na-#ı veya naili vahdet ve milli mııdufa-a*ına ay km hareket eden brrhatrei bir faali yi i derhal köktinaVn üloıb almak ietn n-raamaktadır Örenlerde Belırrada çelen Alman prnpau-ıa-dıı uıustesr-nnın. lalmaeıı aabPle-line yaz mevsimimle eri.cet tânl-r-ee Ahtıan M-yahaaw ancak 15 ya«-v % kadar reraut ve kama nlmaaı takdirinde kabul edileeecjİBe muallâk Yııgrnlav kararı ^uaradı baatala -¦arak yerine dönmeni sayanı dıkk*i tir. Bmnanya da ayni sekilet-" lu»re-kettr rt.^-™ efanektrd»-.
Bulun bu tedhtner mıunaunıifu ü-zerinde Balkanlar ve Tuna ha%7a -siDila Imlıınan devletler aı-tsoula. artık tamamiyk* uyanan ve hakikati aeuavaa bîr hakti ruhivrnan. Balkanlar «ereevesi %« meadaati dahilu.de ıııkı-alıua rsaret r.leo bir takını hâdiseler de vukutnıhnak tadır. Eaeunt-lr . • • ıiMi huIIi yolunda flfch c-rdı ;ı um .i..-ı eserler. İmi lııuhm^lı-re daha luıyıık bir ehemmiyet venlir-maktıuMT.
Ku aâdıvlrria ehemmiyeti, «e IUK. ...larm nüm meveudivelini mm-hadaaa kor.Maundaki muabrı ndl-ri -BÜa kıımıiv. ıdrnıa prı.pa.~aaukısiaaı lıııcunlerde girisnırk meehuriyrtiııde kald iki aeeir ve uyduma pfopasaa -da hallederidir. Bertin propauiinıla -ai. Balkanlardaki faaliyeti. u»nı kendidaM- has olan kanatın. ı illini -yet ile iak»l eylomA isâryor Fahat İm fkırhrkr. biltıaaaa TÜlkkj —hl Tnkya hueuahmdadd taluddatı   ».«
ım—ıt   hakikati tam.....i lı   bîlea
i..- Babtariatanm mr*,udcveti w Turkivenin. Anadolu Auaamm .ia bUdirdiı-İ '«İdle vakti ¦- ¦ ¦ lı-1.1 ı-rlıis etıııuğe karar ^enı»iş l.ıılnn-¦uasi. bu propaeandanto yersiz ve enkuaç bir faalde lı atamanı ¦ büytfk birer âmildir.
Bundan «nare. prepatıan.lanın -v-l. teair edeniyeeeği her yer «-ana» tmrası artık Balkan yarmnuhsıdır.
Dr. Resad SAGAY
Çatalcanın imar plânı
imar işleri müdürlüğü l'ttunbul vi-lâyetme bağlı Çatalca karasının imar plânını hazırlamıştır. Bu plân «e -barcılık mütehassısı Prost taralından u-Uık olunmaktadır. Prost plicı maval ık bulduğu takdirde tasdik edil -mek üaere plân Ankarada Nafıa Vekâletine gönderilecektir.
sene hapsine, bir sene muddeUe de emniyet nezareti altında bulundu -rdjrff" 22 lira mahkeme m Maralı. 2 bra tercüman ücreti oJcnıcMi*», kunduıacı HalÜ îbrahunin de beraatım- karar vermişUr.
8 MAYIS 1940
Çarşamba
Üçüncü Yıl - No. 724
Sabah
GÜNLÜK SİYASÎ HALK GAZETESİ
İdare Veri
NaTTiosrnaniyo, No. 84 lUrr»f: YENİ SABAH TELEFON: 20793
Her Yerde 5 Kuruş
ingiliz başvekili harb hakkında hesab verdi
Balkanlarda tabiî hudud
Bugün eski Osmanlı İmparatorluğu hudutları içinde müstakil bir surette yasıyan devletler dünyanın aldığı vaziyet karsısında mevcudiyet ve İstiklâlleriDi muhafaza etmek Üterlerse Osmanlı imparatorluğunun hudutlarını muhafaza etmeyi kendileri İçin bir borç bilmek zarureti ildedirler. Artık küçük devletlere hayat hakkı pek zor temin edilebilece^rtir.
Avrupada şimdiye kadar küçük lıtrıstiyan devletler Avrupa medeniyeti tesanüdü içinde ve büyük emperyalist devletler arasındaki kuvvet muvazenesi sayesinde, müstakil yaşay-abUiyorlardı. Empeıyalİzm. Avrupa hudutları haricinde tatbik olunuyordu. O bir İhracat metaı idi: Fakat bugün II itler Avrupada müstemleke İstiyor!
Yazan: HıİMyin Cahld YALÇIN
fr^) alkanların müdafaası mevzuu t*—-0 ban solduğu vakit, akla ilk gelen mülahaza Balkanlarda tabii hudud hattıdır. Balkanlı devletlerin ayn ayn hudutları yoktur. Bugün mevcud siyasî hudutlar tabii değil -dir. Tarihî, ırki. biraz da tesadüfi ve keyfi bir takım smıüenn yarattığı sun'i bir varlıktır. Meselâ Türkiyc-yi, meselâ Yunanistanı ele alarak, Turkıyenın hududu Meric.de ve Tun-cada, Yunanistanın hududu Selanik arkalarında addedilemez. Bizim ve komşumuzun hududlarımız ötede -dır. Bulgaristanın ccnub bududları da Boğazlarda, hattâ burada da değil, tâ cenubî Anadoludadır. Garb tarafından da hududlarımız Adriyatik denizi sahillerine kadar uzar. Yugoslavya dolayısiylc şimali garbiye doğru hudumuz genişlemiştir.
Osmanlı imparatorluğu bu hakikati en doğru olara); görmüş ve fiile çıkarmıştı. Kümeliye geçen, tstanbula yerleşen Türkler sırf istilâ ve fütuhat aşkiyle şimale ve garba doğru yayılmadılar. Onları toprak, coğrafya, ve müdafaayinefs sevkıtabiisi bu hareketlere şevketti. Asırların yığdığı batıl fikirler, kin ve İhtiraslar, yanlış telâkkiler arasında gözden kaçan bu hakikat bugünkü realite ile gözümüze çarpar bir hale gelmiştir.
Hattâ. Osmanlı imparatorluğunun Macaristana taşması bile asıl tabii hudutlarının üzerinde mümkün olduğu kadar geniş bir ileri karakol sahası temin etmek zaruretine affolunabilir.
Osmanlı imparatorluğu ortadan kalkmıştır. Bugün onun dirilmesi -nc imkân yoktur. Çünkü Osmanlı imparatorluğu istilâ ettiği yerlerde, inkıyad altına aldığı kavimlerden mürekkeb tek bir millet vücuda getirmedi. Milliyet hissinin henüz doğmamış olduğu o devirlerde, dm ayrılıkları arada, çok derin uçurumlar açıyordu. Bunun içindir ki muhtelif kavimleri ayni hâkimiyet altında tutan merkezî otorite gevşeyince, her Kavun istiklâline kavuştu ve müstakil bir devlet vücuda getirdi.
Faknt Osmanlı imparatorluğu mahvolduysa onu terkib eden kavimler ortadan kalkmamışlardır. Osmanlı imparatorluğunun hayati men-falı Avrupanın bu cenubu şarki ha-vaüsınde hiç değişmemiştir. Çünkü bu menfaat, bir büyük fatihin keyif ve hevesinden doğmuş gelip geçici bir şey değildi. Tabiatın, coğrafyanın doğurduğu bir zaruret idi. imparatorluk ınhılâl etmekle bu zaruret ortadan kaUcamazdı.
Bugün eski Osmanlı imparutorb Müv ;. ı • O.hıd YALÇIN fSonu 5 incide)
Balkanları karıştırmak isteyenlerin hesabı boşa çıktı
Paris, 7 (A_A_) — Havas ajansı bO
Avam kamarasında&SILSIZ RİVAYETLER dün çok şiddetli mü-
nakaşalar oldu
ingiliz Başvekili Norveçdeki muvaffakiyetsizliğin sebeblerini anlattı ve bunun Ingilterenin Fransa ve Türkiye ile olan ittifakım sarsmadığını temin etti
KABİNENİN MEVKİİ TEHLİKEDE
İşçi partisi hükümetin siyasetini tasvib etmemeğe karar verdi
Londra, 7 (A.A.) — Ben ter Ajaaw bildiriyor: Harbin sevk ve idaresine dair cereyan edecek müzakerelere iştirak etmek Üzere mebusların   erkenden taşladıkları Avam Kamarası içtima solo -ta, meclisin büyük celselerine  mahsus bir   hava
Diplomatlar locası tarmuniyle dolmuşlar. Meclis lûruuiimn civarını dolduran muazzam ka-bariciye nezaretinden   Vestminster sarayına giden Chamberlain'i alkışlıyor.
İstizahlar saatinden az sonra, Cbamberlam A-vam Kamarasma girdi ve alkışlarla karşılandı. Nor-vao hariciye nazın Kobtun da ıraeeUete bazız babrnduğn görülüyor. Diplomatlara mahsus locada, BeleOra, Amerika. Arjantin, Şili, Brezilya, Fransa, Norveç, Felemenk, Çin, Sovyetler Birliği, Mısır, Japon, Romanya, İsveç, Bulgaristan ve Lltvanya elçileri bulunmaktadır .
Celse açılmadan evvel azadan birkaçı , harbin muhtelif safhalarına dair malûmat edinmek istediler. Harbiye nazırı Sir Oliver Stanley'e tevcih edilen suallere şu cevablar alındı:
1 — Danim ar kanın Almanlar tarafından istilâ edildiği haberleri genelkurmay' başkanına 9 nisanda saat 3 3( a doğru gefarüştir.
Z — İngiliz kıtaatının hepsinde değil, bir kısmında gözleri kardan muhafazaya mahsus gözlükler vardır.
S — Düşrnan tayyarelerinin geldiği, hava dafl topçusuna derhal haber verilmediği İçin bir kişi öl-nzuştör.
Ohamberlain'İn mücadeleye hazırlanmış olduğu gdzfllüyordıı. Meclisin gizli celse yapması İhtimali o-lup ohnadığı kendisine soruldu. Clıamlerlain, bu sual üzerine her zaman başvekil namına suallere eevab veren meclis azasından birine, kendi yerine bugün beyanatta bulunmağa mezun olnııyaeağını söyledi.
İstizahlar saati bitlikten sonra. Avam Kama-ı:.¦] 7 ncide)
Aaahnz haberler neşri Alman pro • ra^anaasının İtiyadıdır. Şimdi de ¦aattnfik filoların şarki Ak denizde aMddarı ihtiyat tedbirlerini, Roma Ur- brrUk olarak, Romaya karşı açıkta* aczfa bir tehdit rrmhi yetinde g*s-tanasye çalışmaktadır.
BnLrJ de bir kaç gün sonra, bunun aneminiyetsiz bir hâdise olduğunu soytryecekJerdir. Çünkü maksad, btr
taarruz vukubulduğn günün ferda -' sında, bunun mesuliyetini müttefik- j lere yüklemeye müsait bir bava yaratmaktır. Bucümkden olmak üzere, Türk ordusunun Yunası hududu boyunca lotalar tan -ald ettiği ve Bulgaristanda, bundan dolayı şiddetli bir heyecan uyandığı söylenmişti. Bu haber, ortaya çıkar çıkmaz gerek Ankara gerek Sofya tarafından tekzib edildiği gi-' f Sonu 3 Üncüde)
Ingüiz Başvekili Chambcrlain
Başvekilin petrol sahasından avdeti Şehir MeCİİSİDİn
Dünkü toplantısı
Başvekil Refik Saydamın petrol Bahasında dolaştıktan sonra Ankara-ya avdet ettiğini bildirmiştik. Yukarıdaki resim Başvekil m. Ankara garında karşılanmasını göstermektedir.
Ankara, 7 t A. A.) — Başvekil Doktor Refik Saydam bugün Rzuaadiya orta f*cku Baron Unjo Korkman, kabul buyurmuşlardır.
Zabıtaî belediye talimatna-mssinin    müzakeresinde mUnakaşelar oldu
istanbul şehir meclisi dün saat 15 de ikinci reis vekili Faruki Derelinin riyaseti altında toplanmıştır. Ruznamede mevcud meselelerin tetkikine başlanmadan evvel azanın iki takriri okunmuştur. Birinci takrir Ayvan sarayda açıkta akan derenin halkın sıhhati için bir tehlike teşkil (Sonu 4 üncüde]
Mussolini Italyanın vazıyetini tasrih edecek
Nevyork, (Hususi) —imparator -roğun tesisinin 4 üncü senci devriyesi münasebet ile Mussolüıi askerin resmi geçidinde bulunacak ve bu mil -nasebetle Italyanın vaziyetini tasrih İçin Ur nutuk aoyliyecektir. Bu nutka büyük ehemmiyet verilmektedir.
ftalyadan yeni dönen bir Türk yolcu diyor ki:
"İtalyan halkı kat'iyen harb itte. miyor, Almanları da sevmiyor,,
ALaanya lehindeki tezahür, harb avazeleri resmî mehafilin  bir gösterişinden mi ibaret?...
italya Yunanistaııdan küçük bir fedakârlık mı istiyecek?
¦«al -i sabin Balkaalar tarikile î-Laryadan memlekete dönmüş dan kkaryager Bay Akif Boyar İtalya da-k krUba'an haklunda kendisile ;ö-rSaen Ur muharririmize aşağıdaki es. atı vermiştir:
— ftalyanm hangi şehirlerinde »."undu: :.¦ vo son siyasi vazıyetin lUryadakı akisleri hakkında "Yeni ıh, okuyucıdannı lütfen tenvir avûnlz?
tta'yanuı başlıca aelıirerini gez Milano ve TorİDo şehir-(Sonu 7 noide)
Kimyaker Akif Latif
SABAHTAN SABAHA :
töctbual perdesinde
Çetrefil dil meselesi ve Karagözle Hacivad kavgası
Hadyvad — Hay hak... Perde kurdum. Şam'a yakUro. toatrrıb ııüü hajal ... i inj. aaadent!. ben Ebüz7iya iadenize fasihUlusan bir yârı kafadar vt vefakâr oba, araka, fartıt ve biraz da Ulrkl bilse, ediverse »u meydanı ıbrale, o söylese ben din-aaaam, ban söylesem o dinle«e, vs fakat Tasviri Efkarın bir film olmayıp bir cerf-ma latka oklusunu idrak eyk*e, vazifemııi bunu ifaya muvaffak olabilmek, mevrua *• aacvduu peder olan fayrye erijebUmek bizim içm de hayatla yetijllebüecek mc-| raskjl ikbalin muntchası olduğunu fehmeylese..... /*
Haraşoz -   Hir #ey anladım» arob oUyrm HacJyvad... {Sona 4 âneûdej
ryfa:   S
TENİ   BABAM
8    MAYIS    1010
— 18 —
Yazan: A YILAN ATİ9
Fahredâin Razı Batinilere karşı kuvvetli bir mücadele açmıştı
— Böyle bir 1ınraketleri hcnUz tos-¦bit edH m emretti. Fakat birinci nnif propagandacıları fevkalade dindar sönmüyorlar, gece w punduz İbadetle meşgul oluyorlar. Zuhdu tek -vayı bar o kar gibi tatlanıyorlar. Eh-lı nınnel ulemasını da bu suretle •vfcıyorlar.
Buraya gülen haberlere s*wre Biçenlerde cerrah vilayetlerinden bırı -smde ter B.taol bas «Mktemaatu el-mi! bee bin Batıni ateşlerde yakılmıştır. £u haber doğru nuadur?
— Bu haber yalan «leğtl, yanlış -tır. Tenkil harekatına ben de iştirak ettim. Omda be* artı köy tamamen ButmUeşmışler, d^vletm postn-sını vurmuşlar. Hu aza piden şark han İm mı. bun krrvımlnn anyrmış -'lar. Zabıta amirlerini öldürmüşler, ¦üç bin kişilik bıı kuvvet bu körleri ten kik- meni ut «dildi Koykı sa-nmrnftı. Bu strndu brr tedai tenkil ¦tuvvel ttırmtn kumandonmı hançer -lıyen-k ÖMUrdu. Bu mriknud tepe kandiHerile merkese mhSinldı (11. Alman rcva-Mn ihyanın genişleme İhtimali önünde şiddetli tedbirler a-1 ıran a sı bildirildi. Muhasara eden kuvvetli r koyrVnn etrafımı hendekler kazdılar buralarda odunlar yaktılar. Sen ra hücum ettiler, kakaladıkları *tHun erkeklerjn dindin derilerini yüzdükten sonra cesedlerini hendeklerdeki   ateşlerde    yaktılar.
ri jjj
unln-
teşki-
Kuy f.cngıillerini de d rm ÜRtk-rine baçtıyarak altln ateş verildi. Bu suretle .imha* terin adedi İki hini geçmez, bu tenkil hareketini gizli tutu Demek ki hadise yabancı met lerde de «Iuyulmuştur.
— Evet'biz de duyduk.
— B .iınilcııu ftfepeaanda l.iı cidden JorTvetlidir.
— Muhakkak...
— Bu "teşkilâtın kökü karutul -mazsa «ark tehlikededir, finon gibi ciddî a—knn hakkı tamir etmeleri lazımdır. Harzemsaiı hasretleri de bunu noa ediyorlar.
— Ben butun talebcmk ve bütün teşkilâtımla bu dağ katillerine karşı mücadele ediyorum. /Her cüma günü camide aâaedıyorum. Bir uyuz dan aeaal kaçüırsa Baterilerden de oyh- kaçılması Lâzn ... • idığım bağıra bağın. •oyluNomr. Uyualuk tuubI aari asr mı zneeheb u- öylece setindir. Bu Belini ik- temas eden a-danı derhal seJürlcniyor. Bu nıül-hidler dinin saffetini bozdukları gibi içtimai nizamı tehlikeye koyuyor -lar. Bu'ilar-müHriycti ve aileyi de ta-fnmıyorlaT. flsnemfah hazretleri dîni ve içtimai nizamı korumak için bunlarla şiddetle mücadele edece -ğ im den emin olsunlar. Cusaıı günü atanıdc t; ılunur ve vâsimi omlette -baz bite (ilişen vasuVyi n ıkkıi yaptığımızı siz de tasdik edersiniz. £el-
(I) Türkler höyükler ve tepeler üzerine yaptıkları taifeler wui*mmV Çiındü: bayraklarla, gee fenerlerle h .',« ¦. işaret vermek euretüe mrrkezie muhaberr ederlerdi. Bu umul momrtt Bıaonslıkifu da gecrnıâfi. Şrmdikı Buttanahtucd onmiinm ye -ıı../. /;"!»" ı.n. fem I ak ti vardı. Bâr gün isınoraıor at meyıktnnuto röleninken Astkaten BoeekıaVı du.y -matın geçtiği beben grldiyi için imparator hu kuleyi ¦yıkhımtştı.
Yeni Sabah
abüm. ı:t:ıiEU
'Urhiyt
Ecnebi
SENELİK 6 AYLIK 3 AYLIK I   AYLIK
1400 Kurut 2700 Kuruf
760       » 1400     »
400       » 600     »
İM»      a NO     ı
8 MAYİS IS40 Salı  
3S9Rebiûlev*«l 30  0tt  K.  NilAD  M
OU«:   129   Ay b  H zır ¦ 3
Ezani Saat  Vasatı  Saat
0Sn*f]   -"51* asi a İkindi  1 gUncı! Cfllç |kinJ*
•u io, a af b 5/ mtah t ftfl     i i'   ¦* ' 3 19 i3İ77y,| "m
12—| 1 -l\ 7 ati  
çuk hükümdarına da vaziyeti arze-deceğimden en un olabilirsiniz! .
— Zaten Harzcmşah hazretleri Selçuk sultanına da bir elçi gönder-mittir. Siaûı tenissiniz- da şüphesiz vaziyeti kmveUcııdirecektir.
Konuşma dovam ederken İsmail kapının öoünde ayakta duruyordu. Cenubi Harzemde Batanilerin diri diri yakıldıktan haberini dinlediği zaman ahunda siyah bir bulutun dumanı seziliyordu. Dişlerini de Ihti -yaraız bu ıbıt ine çalmıştı.
Konuşma bittikten sonra Harzenı-şahıo adamı:
— Müsaade buyurusanız sah hazretlerinin kabulünü rica etlikleri ce-riyolerle erkek köleler ellerinizi öpmek istiyorlar., dedi.
— Şah hazretlerine kargı olan derin saygımı bir daha tekrarlarım, "Hediyelerini de görmek isterim.
Cariye ve köleler misafirhanede bekliyorlardı, İsmail gitti. Mihmandarlarla teraber -bunları Fahreddin Razinm yanma gelirdi. Cariyeler ineç Hatay rjıcğinden kostümler giy -mislerdi. Bellerinde altın kemerler . başlarında yak yaban öküzünün kuyruğundan yanılmış, uçlarımı inciler dizilmiş hotuzlar, ayaklarında üstlerine elmaslar oturtulmuş -ayak-'kabılar vardı. Kemerlerine gül ve karanfil işlenmiş ipek mendiller sokmuşlardı. Avrupalılar mendili yeni aldıkları .halde Türkler çok eski devırlerdenberi mendil kullanırlardı. Bir asır evveline kadar garhliler bu-ruularını elbiselerinin kollarına silerlerdi.
Cariyeler Fahreddin Rasinin ellerini öptüler. Sının 23 diğeri 25 yaşında idi. Bunların birisi küçükken Ermenistaııdan. ikincisi de Sis'dan enir Olarak alınmışlar, Bağdad esir tacirleri tarafından büyütüldükten ve terbiye edildikten sonra Haraem-şahın adamlarına satılmışlardı. İki si de menaub oldukları milletin güzellik husuMyeUerinı kendilerinde toplamışlardı. Üstad bunlan gör -dükten sonra evine gönderdi. Bun -1 ardan sonra erkek köleler içeriye almdılar. Bunlar üstadın yanına girerlerken kalpaklarını başlarından çıkarmışlar, koltuklarına almışlardı. Eski Türklerde büyükler sclâralaaır-ken serpuş çıkarmak âdetti. Tahred-din Razi bunlann ziyaretlerini de kabul etti. Sonru balkona çıkarak hediye edilen allın Bahtlı beygirleri de eeyretti. Kabul merasimi böylece bitmişti.
Harzemsahın gönderdiği murah -has kabul edildikten ve ağırlandık -tan sonra İsmail dershaneye döndü. Kafası yeni bir takım sırlarla ve malûmatla yüklü idi: Hanem hükümden Batmilerin imhası ve Autmut lamaıli hûkirmetn;in haritadan si -linmesi için şiddetli tedbirler alıyor, komşu devletlerle anUsraalar yapı -yordu. Fahreddin Razi de halkı Ba-bniiere karşı ayaklandırmaya ve onlara karşı bir nevi boykut tertîb et-miye memur ediliyordu. Çok aevdıçi fakat vazifesini aşkına tercih ettiği için sevgisini bîr türlü kendisine a-çamadığı Rukiyye de Fahreddin Razının mr ve dosya tasnif m omuru idi. Ustada gelen mühim meklubları o saklıyordu. Haraemşabın hediye ettiği güzel iki cariye haTeme geçmiş üstadın karışma ve pelinlerin takdim edilmişlerdi. Rukiyye de ken dişini onlara tanıttı. Ustad oğullarına iyi oh* terbiye vermiş, ve-kuvvetli bir aile disiplini kurmuştu. Bütün şarkta cariye alım, satımı revacda ve kesesine güvenen her erkeğin birkaç odalı 'i bulunduğu halde ne Fahreddin Razi ve ne de oğulları cariye almazlar, hediye edilenleri de evde bir hizmetçi gibi kullanırlardı.
Fahreddin Razı Kuranın hüküm* lorici pek İyi bilir ve bu ahkâmı tatbik etmeyi de mukaddes bir vazife •uyardı. Gerçi Kur'an teaddüdü zev-catı kabul etmişti. Fakat bunu çok ağır şartlarla lakyid ediyordu. Alınacak mütuaduid .karıları erkek müsavi tutacak, biç birisini diğerine tercih elmiyecek, gecelerini, saatlerini ve bütün zevkini onlara müsavi ¦enret.c taksim edecekti. Onları kıs-Itan&rmıyacaktı.     (Devamı var)
italya ile aramızda doğan ticarî g:ç '.iiklür
Sen günler zarfında Akdeniz bav -sasında da siyasi vazıyetlerin karışması ve italyan kicrınj. brsablannda da alacağımızın fazlalaşması üzerine ihracattı tüccarlar llalyaya gönderecekleri mallar için hankaâırtian kredi aUunaııuıkla ve bu ş«kıl bazı şikâyetlere yol açmaktadır. Merkez Bankam iatatükosuna nuaaran üç ay vade ve bu müddet lıilamında Üç uy da tomdid etıııak mıieiıle tücoarm evrakına avans suretile muamele yap maktadır. Hulbukibu vaziyet tüccar-lan memnun etuuurakteıiu Merkez bankasının ve diğer b.uık.ılarııı tüccar ve kredi açması için italya kle -ringinde borçlu olmama»ını ve yshud arada iar muvazene ulnmsı İnam -dır. Çünkü gerek tüccarlar ve gerekse bankalar Akdenıb vazıyetinin ne -ye müncer olacağını bHaj em ektedirler. Bu itibarla piyasa -lardaki anuamelcler ihtiyat daire -sinde yapılmaktadır. Maamafin Jtal ya nezdinde son zamıınlurda ve fab -rikalörlerı biraz huiekete gelirse İdering heaai'laruıdakı muvazene derhal hasıl olaaak ve bu Lokdırde tüccarlara ûa avans verilecektir.
POLİSTE :
Eroin Kaçakçılığı
Kasımpaşa da Tolılakoprü soka -ğında G numarada oturan Muştala -nın. Moruk Onmanın tedank ettiği eroinleri sattığı haber alınmış, Muştalanan evvelâ İki paket eroin aatın alınmış, bu sırada cU curmuzneehud halmde yakalanmışın . Uaerı ara -rıraca. 14 paket eroinle, işaretli paralar bulunmuştur. Mustalu Ue'jJeruk O amanın evlerinde yapılan aramu -da da 10 gram eroin, eroine katıl -m ak üzere hazırlanmış bir miktar be yaz toz ve iki parçu afyon bulunmuş tur. Moruk Osman, y akalana cağını evvelden sezerek kaçmış, aranmasına başlanmıştır.
Bir genç kızı dört  yerinden yaralayan Kemal tevkif
edildi
Süleyman iyede mahzenlerde yatıp k a iken 19 yaamdaZeyuebe. evvelden tanıdığı Kemal adında bir delikanlı gekp beraberce gezmek teklif etmiştir. Zeyneb bu teklifi red ile karaüa-| yınca Kemal kısmış, bıçağını çekip Zeynrhi **rt yennden yaralamıştır. Kimdeki kanlı bıaaklu yakalanan Kemal dün adliyeye verilim. Sul • tanabmed tkmcı aulh ceza mahkemesinde yapılan »orgunu »onunda t ev -kıf edilmiştir.
50 çuval çaldı, tevkif edildi
Asmaalcnıdii Çuvalcı Kahramanın çırağı Ali Aszfar. uataaımn 60 tane çuvabzıı çaldıpınuan dün adliyeye verilmüj. SuKanahzned bırmci sulh ceza mahkemelinde yapılan sorgusu sonunda tevkif edılnustır. z Kavganın sonu
Şehzadebaşı civarında oturan 70 ya :l..r unla Mi'lınıed i^erıi tvvebıı ak-şuin vvüıe geldiği sırada, eskiden a-lâkalı bulunduğu Ş.ı/.ıv, adındı bu kadın da -gelmiş, kapıyı açan Şerifin karısı Müzeyyene "sen benaa kocamı zaptettın'.,, tlrye ağzını açıp küfretmeğe başlamış, Müzeyyen kapıyı kapayınca yerden tuş ahp kapıya atmış, hakarette davam etmiştir.
Şaziye yakalanıp hakkında zabıt tutularak dun adliyeye veriksuetir. Sulbanahmed üçuntu sulh veza mah-iu'mi'Mfmtf yapılan nıııhakne»mi sonunda sucu sabit görülmüş, Suziye -Din hırsızlıktan sabıka» ı bulunduğu anlaşıldıpuıdan Lu cüıet de müseddıt sebeb olurak goz ününe alınmış. 11 gün hapse ve 3 lira allı kunış ağır para   cezasına mahkûm edilmiştir .
Dayaklan mahkûm cfdıı
YedikuJede Hacıpiri sokağında o-turan arabacı Mualatu ile bir buçuk senedir ni.li. olarak beraber yaşayan Hatice arasında brr pasa mese-leıaodun kavga çikm*;. Uustaİa. Ha-tıceyı .dövmüştür.
bun dulUnahmc Ucüacıı aulh ceza nı ıbken»"-.nıdt vapıüuı ıtuıbake-dkwi sonunaa. Muştala, 10 bra 30 kuruş ağır para eezaMma mahkûm e-
dilmiştir.
Eti Bank kok kömürü için tek fiat İBsbil etti
Elinde atok bulunan tüccarlar bu fiatla satış yapmağa  mecbur utllecek
Bir kaç gündenberı ş'hrimizde bulanan Gtıbank mUDivasılı Maat kok kömürü satış ve taiıha-ılatı baklanda İstanbul bele-iıyısı İle yaptığı te-matlan ikmal emmışür. ': .  • •
sı zamanda bankanın lstanbulda ku-«ceğı teşkilatı di. tamaınlamas ve lüzumlu olan İnlim tedbirleri almıştır. Bay Mat ıd bvsrıın Ankaraya ha -rekat edeaaktır.
I! .ukaııın k.auiıt iamde verdiği tek mülıbn karar, şimdiye kutlar Karabük koku, .ı.n....: ve Gazhane kokları arasında movcud fiyat farklarını kaldırması ve her şehir n;nı tek aa -tış fiyatı tej*bıt etmt'si olmuştur. Bu fiyat istanbul mınlakasuıd.ı her cıa» kömür ıçm 19 - 20 lira, Ankara mın-I ıkmi'nl* MMB but ve İzmir auntakasında 23.67 liradır.
Banka her şehre gönderilecek kö-mürk-r için de bıı proje haarJanıış -tır. Bu projeye nazaran İstanbul a yakınlığı uohıyıaıle fa/la miktarda Sö-mikok ve az miktarda Karabük koku sevkolunacaktır. Tubiî olarak Gaz -hanelerin istihsal ettiği kok kunuir -İtri tamam Ue şelırımıse lala ıs olunmuştur. Ankaraya verilecek kömür münhasıran Karabük koku olacaktır. İzmire ite fiomlkok ve Karabük kokları m.isavijuabeUerde verilecektir. İstanbul, Ankara ve İzmir znm-
ğer nuntakalarda ıstıhükk olunan kok kesnurü müVian .senevi 13 inn tondur. Bu kanını o mıntakalara eevkolunacaJt ve her mıntaka için fiyatlar teabıt olunacaktır.
-EUbonl: şehrimı.l. ıKı umumi depo tutmuştur. Bun! ıruan birisi Ku -lucesroedc 20 bin tonluk diğeri Hay-öarpuşada A buı tunluktuı. Banks bu depolanncbı 8 toıul-ın tazla aa tıslar yapacaktır. Banka 1 mayından ıt»-bareo komut istihlak w tatıhasla • tana vazıyed ctmı.; tıldufPmdan aeh-nmızoV' bulunan kok komimi iabrı-kedarma ve kok ktımı u ısı üısal eden gazhanelere birer memur göndermiştir.
Bu memurlar fabrika ve gazhanelerin ıstı lı hala Una vaz'ıyed etmekte ve satışları bunlar yapmaktadırlar.
ijeun dahilmdekı perakeude ko--aaUr saUşı meattesıne gelince bu ıgi her «elrrm belediyem organize ede -çektir. Belediye her semt um bir kömürcü Uabıt tdeı ek ve bu kam ur cüiere Ktıbonk kendi depolarından kömür verecekten Şehir daluündekı perakeneV' aats- fiyatları. Kubask u-umumi dcpolarmılan -.atı., mıntakası-na kadar olan nakliye maaarıfatı ve semt komUrcülerııun makul kazancı nazan itibanı alınaı alt belediyeler ta rafından tesbıt olıınacakUr.
Bu fiyatlardan yükssk Ltyatlakömür satmak üUıy-ıı .'atıcılara eesa olarak Etİbank koni ur vemnyecek tir.
Eubank kok taleri ıçm 250 bm li-
rahk bu tahsisat ayırmıştır. Bu tah-eisat bankada tetkıl olunan mahru -kat ve kok işleri dairesinin emrine verilmiştir. Komüı iaraı bankamn bu dairesi ıdan- edecektir.
Yine kalay ihtikârı mı?
Son bir kaç gün zarfında kalay fiyatla! unu 3Ü0 kuruştan 380 e yükseldiğini yazmış ve alakadarların e-hemmıyeUc ııuzarı dıkkalini celbet-mûjtık. Yaptığımız tahkikatla bu fiyat artıezndu Akdcuızdcki karışık-lıklann rolü olduğu anlaşılnustır. Ba zı stokçular harbin Ak denme de sirayet ihtimali kartısın da kalay it -Iıslının mıkânaız bir bale gıreceğmi düşünerek fiyatlara bu miktar zam yapmışlardı t. Halbuki vekâletin almış olduğu tedbirler »iyesinde iki üç ay ıcmde memleketin uzun müddet kalay ihtiyacını karaılıyacak derecede mal gel Baııujjı başka yoldu ila mühim miktarda si-IıarıalerzrehnekteeUı.
Jjehnn.ızdukı alakadar makamlar bu işle elıernmiyellı i un ttt meşgul olmakta ve ılıtakâra mtvdan vermemek için hayli tedbirler ittihaz et -mektedirter.
Ayasofya ve Sultanahmet! meydanları asfaltlanacak
Belediye heyeU fenniye müdürlü -ğüode Vali ve Belediye Reisi Doktor 1-ullı Kırdaruı nyosetı alUnda bir toplanU yapılmışUr, Toplantıya şo-hircüik mütehassısı Prost, buledıye heyeti fenniye müdürü Nuri, imar müdürü Hüsnü ve yollar müdürü Galib iştirak etmişlerdir. ToplanUda Ayasofya ve Sultanahmcd meydan -iarram vazıyeti tetkik edilmiştir. Prusl Sultanahmed meydanınuı bu -günkü vaziyetini muvaflk görmekte-ılıı Ayasofya meydanında ise eski adliye sarayının enkazı kaldınlacak ve burası küçük bor park haline getirilecektir. Her İki meydan da asfalt-lanatakUr.
*7   /t»*-*
Taksim kışlasının   yıkılmas işi süratle ilerliyor
Belediye Taksim kışlasının, Taksim bahçesine ve Mete caddesine bakan kısımlarının yıkılmasını bundan bir müddet evvel müteahhide havale etmişti. Buradaki yıkılma ameliyatı .süratle ikmal olunacaktır. Belediye diğer taraftan Taksim kışlasının A-yaspaşa caddesine bakan cihetinin yıkılmasını da dün 4400 liraya ihale etmiştir. Kışlanızı cephesi şimdilik muhafaza edilecektir. Bunun sebebi kışlanın içinde yapılacak yolların ıiK*ııı. kadar Harbiye caddesinden kışlanın tozhı ve çirkin -vaziyetini gizlemektedir.
Temizlik   müdürlüğü   için hazırlanan   kamyonlar
Temizlik işlen müdürlüğü imal o -İtinan 1-1 kamyondan 7 tanesi ikmal olunarak belediyeye teslim olunmuştur. Diğer yedi tanesi de 3 aya kadar tamamlanmış olacaktır. İstatistik vo neşriyat umum
müdürlüğü Temizlik işleri müdürlüğü için imal o ne-ı ıyai umum müdürlüğüne vekâ -lebun Eşref Şefik ı.  oUınznuştur. Eşref Şefiğin ayni makama asaleten de tayin olunacağı şöyleıuuektedir.
Numarataj faaliyeti
Harita şubesi .ı.¦ urluğu ntunaro-toj iaalıyetme devam etmektedir. İstanbul cihetinde nıınıaroUı.ı iaaliyeti tamamıle ikmal olumnuşluı. Beyoğlu ciheline gelnıoe burada henüz ikmal olunmamış semtler mevcuddur. Bunlar Beyoğlu merkez nahiyesi. Galata, Şişli, Kasımpaşa, Hosköydür.
Beşiktaş Ortaköy, Bebek, Boğaziçi, Kadıköy ve Adalarda henüz nu-marotaj faaliyetine başlanmamıştır. Bir kar güne -kadar bu nuntakalarda du faaliyete tıaşlanaoakUr. Bütün nu marot ı faaliyeti ağustos ayında tamamlanmış olacaktır.
Fındıkçılardan bir heyet An kar oya gitti
Fındık ihracotmm serbest bira -kılması üzerine basıl olacak vaziyetler arasmda bilhassa fındık fiyatlarının düşeceğini ve bu yüzden memlekete mUhim miktarda .döviz getiren bu maddemizin kıymetini bir parça daha kaybedeceğini dünkü nüsha • mızda yazmıştık. İngiltere ve Fransa piyasaların uı esasen gevşek Olduğu bir zamandır. Fiyat tenezzülünün hiç bir kıymeti olamıyacağı muhakkaktır.
Bu sebeble fındık satışları etrafında vekaletle temaslarda bulunmak ü-serc fındık birliğinden Nihad ve Orhan isminde iki aza Ankaraya git -mislerdir. Fındıkçıların vekâletle yapacakları görüşme neticesinde fiyatlarda bir parça tenzilât yapılacağı zannedilmek Ledir.
o -
Esrar satarken  yakalandı
Kuragümıükle Karabaş mahalle -sinde 27 numarada oturan sirkatten sabıkalı Alı anı esrar aattığı haber alınmış, yapılan tukip nctlceıunde, Karasümrükte Nureddin tekkesinde Çuhadar sokağında 0 numaralı evde oturan esrardan sabıkalı berber Hatmin bir batak kıln esrar satarken yn kalan mif-trr.
Hassam erinde yatılan aramada da bir tabairca butmarak Trdisedere edilmiş, her ikisi hakkında taaib.Tta başlauıaışür.
Fransada haricî ticaret meseleleri
Fruama da. harb üVvmu har İri rk^rrt mt.^eletî mı ıh ini her faallyrt mavsen «(maktadır. Billme-aa hu aataelaati muğlak oluşu M kb-ra*at  - m..' osbmioın m.-ı ¦ - '¦¦ Hanlı direktifi, rüı »arurctl Fnınaı/lon meşgul ermrktr, te ablokn alnnda, bıılııiı.m Abnanlann b-.s bıruklıklaeı tabalarda İnHİazlenV binUktr yalıaa-»ı paaarlan eUlr efmek.aynl /^m n-#4 mapnrakılrhıkavı araMnda %¦.-. ti mktşaf stt irmek »teaıektedUrr.
M m. ı ü -r. ı n"¦- l.nı.l. I r ıı -sı/lann tevrvail edelaletaklerl müla* ı ı ı..ı thnıent avTileri vardır. Içleria-den l^ı.il m su y ki idedir:
1 — Harb öakvnsirle l;raiMunoi dÖMx Uıtivaeım Mnüı edecek «ok«V dr ¦eanere vereaeâr munUıId, e.uchl nırmlrJ,. \U-rir yaoelan Uoari n*«j* bat w fan ııhıiıhlihracat,
•l — Bavı eeeebi drvk-lk-rk- vap» lan İhrmrat. Harada, yapılan ihraoa-tm mukabili, aarilı ticaret «iIhm»*' iariylr ayni «ehilde İthalât yut*ıluuv mi.i anıonknu kılmakladır. Bıı . ıi-kamelti' Kran^ızktnn lıtuanyollarla yapUklan tirarel aeue^maaı nJ.r !ı-h-bibr. Ilu huMM Fnamada aaaatl rfa.-m..».-ı venaırlıirdır. Zira, u-vı/ rıhmadan vaatken ithsbtiın u«-mun krnıen bu mra'-at k«vlı.-li nu-iasatkaıi tcatal etmektedir.
8 — 1 randanın. dİRer imparat«r-ldk aknemi ile. yani irai-.ieuuekei.-rto yaptı ev ihracat. Bu İhracat da rran-ı»:ıy.ı hızııınn kadar dovic niruM-üa* münaid d.'ûildir. hattâ bozan ilk nı.d-«V«er itbahadr d. \ izin jnemlrkettrm yılım ak ihtimali '*/h % çoktur.
Burada da V\w.- muh'akkni bîr siyavt takib etmektedir. RIH e. s * s, mu-tenılrlıelerin muhtaç "Mnkîa-rı ham vova mamul madde, hatta yan mamnl maddek-rin gön dr rlhn«-¦ii için laalnet srfedîhnektruHr. 7m ra akni lakdird» bn mıwtnnWı»K ni'iM ¦ e.ld f ' ın mzddelrri hartetea ala. ak ir bn snretle ımnar-.ıtorhaV djhlhmb-n harice d«* elkaeakttr.
i: ıı."; .i i-t.i - r lnı'ı baltanı ra-nıri I. ¦'!¦:¦. bazı tahdidat ta ihr- a-tı srrtı*-it bırakmaktadır. Bu tahrll -dadın ûıınllrrinrtrn biri ahlok.^nni ı ılının ¦ ı. ')¦::¦ şartlanhr. Fıvel e-tıiM.iı Ihrar edilen mılLınn. dorru' dan do«ruya \eya üebırvark* ha«naı tarafa M-vkertlunemesi me^elrAİ »avdır Amirallik dairelerinin konJreal nm eni tur.
i .Mı hu ıı,. - ı.-U . \akit kaybını, ve ma»rai ihtlyannı mulı-I/iıuılır. Biğer taraftan hu amfilerden bir üiİDeİM dr. ihraç için yauian malların teıjckkul unsuruna dahil olan rı ilk nıadüVlrrüı askeri buv\etk-rtı teebizatuıı ve sivÜ ahalraüı ılı t. nı '-ihiii .m kontrole tâbi tutulması k. . 11• .üılır
Butıın bu vaziyet Fraaaada İn.I.rimel meltanizıuuMnm büyük hir faaliyet sarMuK-üni İcabetti nu e kletür. BİlbaMKu. hem ana \aon «e hem de müstemleke ekonomLsini \e bu urav* da harici ticareti tanzim ve nuıa  eaj Bizara \r usulkri. bu imgelen elâsti • kiet de. tatbik eylemek FıanAuIas* İvin azami bir dikkat ve faaliel — r-luıı ktülzanı eüaıekteuır.
Dr. Reşad S Afi AY
Bacağı kırıldı
Sultan hamamında ınahailebtci Recep bstanm dıı^ıkpn' »wıiwdı* '''"^'îi Kartal 11 plâkalı otomobile, Bahaed-duııu ıdareemdeki 309numaralı otomobil çarpmış, duran olomuLi.de oturmalıla olan 51 yaşında Alı Çı -çekçmm sol bacağı kırünuş. yuıall Cerrabpaaa hastahancsüıe kaldıııl-mış. şoför   yakalanarak   tahkikata
h ıt-l't"m^t|f
Çarpma
120 numaralı Mıcka - Bryarnl tramvayı "TeşTikryede durak yenr.de dururken şoför Salih m idaresindeki 1743 mrmnraü tramvay mi a
gelerek çarpmış, otomobilin ön kısmı
dönün muhtelif yerlerinden mrartarif) oldu;:nndnn Beyoğlu hastahanrsmo katdırtümş, tahkikata başlanı.-n .ur, Heeora uğrryan oton i'L.I
FerlküyUnde Aralık sokağında otu ran şoför Şınasi. idanaındekı lGOfl numaralı otomobille Taksime gelir -ken vatman Ahmedin ıdarctradekl tramvay arkasmdan gelerek çarp -mı-, otomobilin arka kı.suu- ı ı :a uğratmış, tahkikata başlanmıştır. ı
9 MAYIS 1940
Perşembe
Üçüncü Yü - No. 725
Yeni Sabah
GÜNLÜK SİYASÎ HALK GAZETESİ
İdare Yeri
*orno«ınanrr*7No. 84 Uhaâmt Telgraf: ı I.M S \|t,\H
TELEFON: {«796
Her Yerde 5 Kuruş
kabinesi dûn
itimad reyi aldı
Loyd Corç hükümetin icraatını yeniden şiddetle tenkid etti
Hazin bir manzara
Bu çok yakın vc pek hakiki trh did v« t. hHke I ¦[¦— la afal ermi-jecek atara» hftdtoe ktilaja nam ard aktnılr ketlerde ecnebi eanauVH ne hnanec edecek hainlerin bolun malarıdır. Bu balelerin bir tonu doğrudan doğruya Atanan neraaıle louamluuş acfUlerdlr. Gesncnlerde, her Ri.il muhtelif m.mılc*wtWdr Almanlara yardım için trşakirtU etene) yerli "Nazi,, gruplarına dair haberlere tesadüf ediyoruz. Bir naemlekctte gayrim* mnun ve muhalif hıılunahıhr vc bulnsuaaau hiç de gerin görübnea. Fakat ha muhalefetin ecnebi hir kaynaktan m. ded um m.im ve ecaehl ı-lili —r kiri Hizmetini Rbrmeğe kulkma« etea yr-tlrrin en mustekrchktb*. Dünyada ki- bir Tül bundan daba alçak \r
Yazan: Uuseyûı Cahld YALÇIN
on devrin en   büyük manevi
kuwet ve «.em böreklerin den bin hiç 6uphc.ua kı milliyet hissidir. Bu his gerek makul vc tabii tekli o-lan kuvvetli bir vatanperverlik sa -hatunda gerek marazı ve müfrit bir tecellisi olan emperyalizm ve "Chau-vinüune,. hüviyHî altında, butun siyasî hayata hâkim gibi görünüyor. Her memlekette aşikar .-urette derin kökler salmı.f olan milhyet hissinin hüküm sürdüğü bir devrede millet ve vatana karşı yapılacak hıyanetlerin azalmasına intizar «dilmek tabiîdir. Halbuki bir taraftan vatan ve millet duyguları kuvvet bulurken diğer taraftan vatana hıyanetler -Je a-kıl almıyarak dVrcccde ileri gidiyor.
Bir seneyi mütecaviz bir müddet -(enberi bayahmde yaşıyan btr levha vardır ki bu bahisler nc »»ma^ zihnimi kurcalasa karşımda canlı canlı tecessüm eder. Fuürerin ellinci devir senesi münasebet ile BerÜnde büyük nümayişlerle beraber tantanalı bir geçid resmi yapılıyordu. FUbrer İçin caddenin kenarında bir pavyon yapılmıştı. Ortadaki mevki AJman eansoüyeai, Başkumandanı ve Devlet Reisi Führer'e tahaiü olıınarnk kendisine büyük bir kottuk konmuştu. İki yandaki iki küçük mahfe! ve arka taraf Fülırcr'ın maiyetindeki a-damlar ve bendegân ile dolu kb. Bunlar arasında birinci safta oturan biri Nazi üniformaları arasında siyah frakile uzaktan göze çarpıvordn. Merak ettim, kimdir bu 7 diye sordum. Har ha dediler! Çekoslovakya Devlet Reisi iken Ecrime giderek vatanını Nazilerin kuvvet vc şiddet mihrabı üzcnnde kendi ehlo boğazlı yan bir vatan hami! Vatanının şeref ve haysiyetini Alman Çizme İm altmm yaymak sureülc kazandığı bu murdar İtibar mevkiinde azametli azametk o-turuyor. önünden geçen zafer alayını alkışlıyor vc Führcnn nan ve şeref mevki besinin parlak Uğun arttırıyor du...
Eski zaman galiblcri ezdikleri mıl-k-tliTin cbir aldıkları hükümdarlarını, memlekete avdcUcnnde kendileri şerefine ttrtib edilen enfaT alayında peşlerinde aürüklcyıp götürdükleri Yeni zamanların Cermen cenge.ver le-rinın Fülırer'ı de Hn mcdrl dev cun-seli tanklarile, toplanle, zırhh ve motorlu kıtalanlc kendi doğum gUnUnU te nl ederken, kurban ettikleri btr mil'Hrâ ham rcisuu k«-ndı bendeleri arasına soktu ve bunu butun duaya-Uuaevia Cahkl ¦ ALÇIN
(tiamm 5 war*oV )
Kabine itimad reyini 81 fazla reyle temin etti
ingiliz Bahriye nazırı tayyarelerin donanmalara karşı tehlikeli bir silâh olduğunu söyledi
Lsodra. 8 (Husu?İ — Bugün A-ram ve lordlar kamaralarında harb W«rkındı yapılan istizahlar devam et nan. Avam Kamarasında işçi muhalefet grubu reisi Miralay A Üre, liberal aaaaamlefet grubu reisi Sinclair, eski kftgfib başvekili Loyd Corç; eski bahriye nazın Dafkuper ve diğer bazı nbz soyliyerek hükümeti tenkid etmişler, bunlara A-vasn Kamarasında Ch amberinin, CJnuüıili ve Lordlar Kamarasında feortdye nazırı Lord Hahfaks cevab rerezejierdir. Neticede hüiâmete azanm 281 i itimad, 200 U itimad beyan etmek suretiyle ndlrdıere hitam bulmvv*tur.
Avam Kamarası 615 azadan mü-rekkeb olduğuna gere ^cri kalan a-zada müstenkif kalmışlardır. Amrrvuin   Sözleri Londra. 8 tA.A.) — Reuterj Dün muhafazakâr parti azasından nazır Amery de bos. alarak hü-siyasetini   şiddetle tenkid (Sonu S -¦¦¦•')
URÜlz Balıriye
Bulgaristanda vaziyet
Bir Türk yolcusunun Buigaristandan geçerken azimet  ve avdetle  müşahedeleri
Dünkü nüshamızda İtalya hakkındaki müşahede ve intiba-anran muhterem karilerimize arzet • mis olduğumuz Kımyaker Aku* Lâ-
tiften Bulgaristan   mıü» ve müşahedelerini de ıtormeBtak. Münevver ve derin görüştü 1»ıııneıimi m Bal -rSosm 7 noide)
Tarihte görülmemiş bir ihanet
Almanlar Büyük Harb-te bizi Ruslara nasıl satmak istemişlerdi?
Biz Al.nanlar İçin evlâtlarımızı   kurban ederken,
daha harbin ikinci senesinden itibaren resmen müttefikimiz olan Almanlar Is-tanbulu, Boğazlan ve şarkî Anadoluyu Ruslara vermek suretile, kendisile mUnferid bir sulh akdetmek Üzere Rua Çarına müracaat etmişlerdi. Bir kaç güne kadar bu hazin maceranın Sovyetler tarafından neşrolunan:
Hüseyin Cahid Yalçın
Tarafından tercüme ve izah edilen resmî vesikalarım neşre başlıyacağız
¦^4/lf Uüseyİn Cahld Yalçın
HOL AND A TEHLİKEDE
Muhtemel Alman taarruzuna bütün karşı tedbirler alındı
Hollanda taarruza uğrayacak olursa Amerikan donanması Hollanda müstemlekelerini koruyacak
Amsterdam, 8 (A.A.) — Rrutsr
ajansı bildiriyor:
Holanda askeri makamaU her turlu ihtimale kare! gitgide daha müessir bir şekilde hazırlıklarına devam ediyorlar. Bu hazırlıklar içinde hiç bir teferruat İhmal edilmemektedir. Bugün askeri zabıta tneraurlan bü -tün ehemmiyetli binalar önünde nöbet beklemişlerdir. Bu binalar meya-nında matbuat devairi ve istihbarat ajansları da dahildir B.ı.ı mevkilerde mıtralyöalea hazır bir halde bu -lundurulmakta idi. Sahiller devama surette tarassut altındadır. Holanda-nın yegâne müdafaa sisteminin bü -tün mekanizması ilk işarette harekete geçmek Üzere hazır bulunuyor. Köprülerde ve kanallarda nöbetçi • ler beklemekte ve devriyeler dolaş -maütadır. Sivil halka şehrin tahliyesi için emir verilmesi ihtimali mev -suu bahistir.
Vaşington, 8 (A_A | — Holanda hükümeti, Amerikadakı sefiri Dr. Loudona fevkalade ahv-I zuhurunda Holanda hükümetinin ecnebi memleketlerdeki mümessillerine her UkrM tediyatta bulanması için emir var -mistir. Bu emrin HolandaıLan alman heyecanlı haberle alâkadar okluğu zannedilmektedir. Holanda sefiri geçen cumartesi günü hariciye nezareti erkânı La rafından kabul edilmişti
Vaşingtonda bulunan Hut mda (balon utlarından biri demiştir ki:
— Alınan    tedbirler    tecavüze takdirde   çarpı şacağımm gösteren kat'l bir delil addedilebilir. Alman propagandası Holanda.   bar tecavüz karşısında   kaldığı takdirde
'i'« ..m s d»)
\e komşularını   gurderen harita
İstanbulda kahve bulmak güçleşti
e-
30 bin kilo stok varken buhran çekiliyor
Bir müddettenberi halledilmeğe başlamış olan kahve buhranı son gün ler zarfında daha ziyade kuvvetlenmiştir. Bir aydanberi birinci ve 15 ¦¦¦¦¦¦ lenbeı i de ikinci ve üçüncü el -lerde hemen hemen hiç kahve kalmamıştır. Kahvesi tükenen perakendeciler mal almak için tüccarlara yap» (Yaztst S de)
İtalya Balkanlara Kur yapıyor
İr İtalyan gazetesi İlalyanın İngiltere tarafından abluka •düatniyeceğini  ve  Itelyanın  Balkanlılarla iş birliği yapmak İstediğini yazıyor
Türklerin ecnebilerle evlenmesi doğru mu?
Avukat Yusuf Kenan
diyor kî: Bence,   bir  TUrkUn   din, örf, âdet ve anano ayrılığı İçinde bir izdivaç yapması doğru olamaz.
8 (A A ) — Giornaledltalıa paSdûrünDa İmzasile "Cebelüttank., aurür-haalla neşrettiği bir makalede
Cebel üt tan k'ı kapamak sure -
tiic Italyayı Ik tısa den teend etme* ve onu aciz bir vazıyete getirmekle tchûıd eden Paris ile Londranın ye* (Sonu 3 D . ı-'-tic) i
SABAHTAN SABAHA:
Gelibolu ve Norveç
Chamberlaininde dediği gibi bu ikisi arasında ne münasebet var!
Yirmi beg «ene ara U» Ukvîmtdem iki kar.it yapr*k
f rocm 7 inrtdej
YENl   SABAH
5ABBAH
— 19 —
Yazan: AYHAN ATİS
Üstadın evinde rakı yerine bolca hoşaf ikram edilirdi
Sevmek biraz da kıskanmak ve
Bcvilcni kendisine hasretmek demek olacağı İçin. bir erkeğin alacağı Uç kadın dan herhangi birisi kocasını ortak kıtından kıskanabilir ve bu las-kançlıktan geçimsizlik ve mukaddes kitabın istemediği bir çok şeyler d ogunt bilirdi.
işte bu mahzurlar güzönünrle tu -tulunca Kur'anın caiz gördüğü mü-teaddid karı alma rnbsaadesi adeta' lıaram haline - inkılâb ediyordu. İnsanların; insan olduklarmi/mclekk-ş-nıoicriac imkân bulunmadığını, ka -din ve erkuk haleti rubiyeltnnı |-ok iyi bilen ve tahlil eden Fahreddm Razı müteaddttl karı almayı tecviz etmez ve kitabın bu müsaadesini kul lanmaath. Fahreddin Razi bnr Türk-tü. Cosaen eski Türkler de taaddüdü zevcaıı k.ıbui-etmezlerdi. Türk gönül hakanı rtüni iyi tanıyan bir insandır. Parçalanan ve paylaştırılan aşkın ve sevginin mânasını anlamaz.
L'iL.dıu ve oğullarının kuvvetli terbiye ve seciyeleri ne kadar gii -zel olurlarsa olsunlar evdeki biz -metci kadınları - gizli, aşikâr - karılarına ortak yapmazlardı.
Bu ailede kaça. göçe de ehemmiyet verilirdi; O devirlerde birçok hükümdarların, eanirleriu, valilerin şarabın mucidi Cemin- odalıklarını gölgede, brrakacak kadar çok cariyeleri vardı. Senenin ber grmünü.bir başka cariye ite geçirecek kadar hovardalığı ileri ^füzenlerin bulunduğu -nu İastari oğullan çok iyi bilirlerdi.
Şimdi üstadın cvmoV gençlikleri -um en ihtiraslı çağlarım yaşıyan bç bekâr ve güzel kadın toplanmıştı.
Rukiyye cinsi bir mahrumiyet i-',ıi' i'1 ¦/¦•vııı; ui muydu ?
Yeni cariyeler müstakil odalar ve hizmetçiler bekliyorlardı. Onlar Har zemaahm zengm ve muhteşem konforla sarayından kopardarak buraya göuderiuncmişier miydi? İlk günün akşam yemeğini yedikten sonra üç kadın bîr odada yalnız kaldılar. Ernaniyyeli gene Rukiyyeye sordu:
— Uaradın kaç odahğı var? Rakîyye bu sualinanânasını pok i-
yi anlıyor ve cevabinin bir ketime İle verileceğini1 de bdiyocdu. Fakat;
— Üstadı nasıl buldunuz? dedi ve lâim cereyanını değiştirmek istedi. Ermİniyyeli kız beklediği cevabı almadan cevab verrnekmLcbuıiyetin de kalıyordu..
— fnıa değil, yakışıklı bir adam, fakat çok yaşlı...
— Evet yaşlı, karısını da çok sever. Haftada bir iki defa karısının odasına geçer.
— Şu halde cariyeleri az. Gördü -guşana delikanlılar üstadın oğullan mı?.
— Evet!.
— Onlar bekârım?.
— Hayır ikisi de evli. iltfler de kardeştirler. îki kardeş, iki kız kardeşle evlendiler..
— Şimdi bu kadınlar neredeler ?
— Babalarının evine gittiler. Yarın gelirler. İkisi de çok güzel ka -iınl :   Sizin isminiz ne?
— Ceylân..
— Ne kadar güzel isim.
— Evet güzel.. Bana bu adı Har-zemşah kendisi taktı. Benim gözlerim siyah ve anadan doğma sürmeli olduğu için bana ceylân demişti.
— Sız Hareerneahın-cariyesi miydiniz ?
Yeni Sabah
ABONE BEDU.l
TUrklyt.
EmM
SENELİK 1400 Kuru* 2700 Kurg|
6  AYLİK 760       » 1460     »
3  AVLIK 400       • 100     ı
1   AYLİK 160       , JN     .
9 MAYIS 1940 Pe-seabc
iS9 Kelnü.'ahır 1   ti. ' ,*.„ 26  
Gun:   130   Ay i   Hm ı 4  
Ezani Suat   Vavıtı  Saat  
«Un-,  İkindi ¦aaejl dgla hindi
 1 57 » 51 4 4S i u 6 uı
¦ Wfatı    «otsı lmt»k
12— 1 47 7 W I4İ/I »0|  2 4*
— Evet. ben do arkadaşım da.... Harzemşah onu du çok severdi. Ona Ülker, derdi.
— Barzomşulıuı sarayı büyük müydil?.
— Saray değil, sarayları deyiniz. Çimkü Güıgaucdc dort mevsime mahsus dört büyük aarayı ve birçok da köşkleri vardır. Cariyelerini dc bu saraylara taksini etmiştir. Zaten şalım çok tuhaf bir tabaatı vardır. Saraylarında ve-içkl âlemlerinde 30 yasını l aşmış kadm bulundurmaz. Çok sevdiği odalıkları müstakil köşk leide oturtur. Ben de arkadaşını da Harzem göhi kenarındaki ayrı ayrı kasırlarda otururduk. Hizmetçileri -mrz, hususi atlarımız, arabalarımız vardı.
— Siz ala binebilir nüsiniz?
— Tabii binerim. Şah ava giderken ekseriya beni de alırdı. Ben güzel ok atmasını nişan almasını da bilirim. Zaten orada her Türk kızı ve kadını ok atmasını, ata bitmesini bilir. Bir gün bir yaban keçisini bile okumla avlamıştım.
— Sah sizin ktişaderinize gelir miy di?.
— Blcbctte gelirdi. Bizim muay -yen .günlerimiz vardı. Onu evvelden bildiğimiz İçin hazırlanırdık. -Şah bir jfece hazan bir gün bizde kalır, eğlenir, bize hediyeler verirdi. Sisin gününüz de var mı? Ustad sizi ne vakitler kabul eder?
Rukiyye austu. Karşısındaki!erin bilL'u- hayallerini bir bardak gibi kır raak. İstemjyondu.'Zatea beklediği bu suale cevab'vermemek İcra mevzuu nc kadar deâjşticmiş ve gezdirmişti. Bu suali de cevabsızv bırakmak için sordu:
— Arkadasınız nereli?
— O Adana tarafındaki Sis şeh-rindendir.¦ Onu bir İslâm süvari müf rezesi şehri basarlarken anasını, ba-baamı öldürmüşler, kendilerine almışlar.
Çotdgüzelmiş, müfreze kumandanı o-nu Şam esir pazarında satmış, alan adam da Harzernşaha hediye etrniş-tlr.-Harzemşah üstadınıza çok hür -met ettiği için çok sevdiği iki kadını ona hediye eUnistır. Bu arkadaşım çak-güzel nar şarabı yapmasını bilir. Onun köküne gitüğinuz zaman, bilhassa kış günleri geyik kızartma-tüe nar .şarabı içerdik. Siz de içer amsinzz7
Bu sual Rukiyyeı için güzel bir fırsattı. Artık üstadrveonun haleti ru-hiyssini anlatabilirdi.
— Hayır! dedi. Ben şarab içmem. Zaten.üstadın evinde bu gibi haram içkiler yek. Burada güzel hoşaflar, meyva şunıbları, ayran ve söt vardır. Bunları bol bal iteriz.
— Fakat arkadaşım o kadar şarab tiryakisi ki... Ne ise ona uşaklar vasıtaslle gizlice tedarik ettiririz.
— Fakat güzelim. Bizim uşaklarımız yok.. Olsalar da Üstada sor -madan eve şarab getirmesler..
— "«¦?..
— *Evet!...
— Pekiyi sizin gününüz yok mu? —Hayır yok... Çünkü ben artık
odalık değil, bu evin brr hizmetçiBi-yim.
— Eakat çok güzelsiniz. Size hizmet ettirürr rai? Siz bir gönlün hizmetkârı olabilirsiniz.
— iltifat   ediyorsunuz,   nezaket
gösteriyorsunuz amma,. hakikat böyle.. .
— O halde siz hocazadelerden bi-risile Sevişiyorsunuz.
— Sizi temin ederim ki hayır... ı— Pekiyi ne yaparsınız?
Rukiyye yaptığı yorucu işleri birer birer saydıktan sonra:
— Burası dinli bir âlimüı evidir. Ben bütün gençlik arzularımın per bizini tutuyorum. Talihsizliğim a -namdan doğarken başlamıştır. Ye -n dm iyen gençlik arzularının burada söndüğü ve körlcştiğini görüyorum. Ben bir kaç  defa satıldım.
Güzel oluşum benim için bir felâket oldu. Bilmem bol para ve ser vet çirkinlerde mi bulunur. Beni a-lan adamların hepsi dc yaşlı ve çir-km kimselerdi. Porsumuş adamların oyuncağı oldum.
(Devamı var)
'»   MAYIS   l.tfl»
ilk Mekteblerde Yaz Tatili
¦ o
İlk tedrisat meclisi bu huşumla karar verdi
Şehrünizde bulunan ilk mekteplerin yaz tatiline başlıyacaklan devreyi kararlaştıracak olan ilk tedri -aat meclisi dün vilâyette? vali muavini Halûk Nibad Pepcytnm rtyuseti altında toplanmışUr.
Komisyon, lise ve erta. mekteplerin tatili için Maarif Vekâleti' tarafından kararlaştırılan tarihleri esas tuta -rak bu husustaki kararanı vermiş -Ör.
Bu karara nazaran İstanbul vîlâ -yeti dahilinde bulunan   kazalardaki
ilk mektepler 27 mayıs Ünlünde tedrisata nihayet vererek yaz, tatili devreline gireceklerdir. Son sınıflarda yapılacak mezuniyet imtihanları da 22 hazirana kadar neticelenmiş- ola -çaktır.
Beş sınıflı köy İlk mekteplerine gelince bunlar yaz tatiline 20 ma -yısta başbyacaklardır. Bu mektepler deki mezuniyet imtihanlan 1 haziranda neticelenmiş olacaktır.
Uç sınıflı köy okulları 13 mayısta yaz tatiline başlıyaraklardır.
Komisyon ilk mekteblcrüı tatili hakkında kazar verdikten sonra bu mektepleri: ;*enî ders senesine başlamaları tarihini de tesbit etmiştir. İstanbul vilâyeti hudutları dahibnde bulunan bütün ilk mekteplerde yeni talebe kayıd ve kabulüne 16 eylülde başlanacak ve 30 eyh'uuen itibaren tedrisata bilfiil başlıyacaklardır.
Parasız muayene ve tedavi
Kminonu Halk- . ınd. ıı:
Evimizden gönderilecek mohtaç hastalan parasız muayene ve tedaviyi kabul eden sayın doktorlarımızın İsim, İhtisas ve günleri aşağıda gösterilmiştir. Bu doktorlarımızdan her hangi birine muayene ve tedavi olmak arzu eden hastalar Ev büromuzdan pusula alarak gidebileceklerdir. Bu hususu sayın halkımıza ilân ederken Evimizden kıymclli yardımlarını esirgemeyen değerli doktorları -miza bir kere daha alenen teşekkürü borç biliriz.
Dr. Cevad Kerim laeedayı tCud ve Frerrgı) perşembe saat 15 den -18 e hfcdar. Dr Edınvidm Ksrirn  Gdkay
lAsabl hastalıklar) perşembe saat 10 dan 12 ya kadar. Dr. II. Ceraal Lokmanhekun (Dahilî hastalıklar) cnmartaai. aaus-ut 9 dan lî fardar. Dr. İhya Şano İnanç (Kalak. Boğaz, Burun) sah saat 14 dm 16 ya kadar. Dr. Mehmed Onman Paka (Göğü» ve dahilî haslahkları enma saat 13den 15e kadar. Dr. Nadire-Hadi (Doğum, kadın hastalıkları» çarşamba eaat 14 den'Î8- e kadar, Dr. Nihat Törge (OiH ve Frengi hastalıkları) salı saat 15 den 17 yek Bd;rr, Dr. Osman Şerafeddîn Çelik (BsktrTryotoğ re sari hastalıklar) pazardan maada her gün saat H den İS i kadar, Dr. Pakize lanet Tarzı (Doğum, kadın hastalıkları) çarşamba ı-aat 14 den İS e kadar. Dr. Rab«v Rahmeti Arz t (Dahili hasUhklıı  perşembe saat 14 den 17 ye kadar. Dr. Rüştü Reci* Dayar (Sâaır tu. t dikizin çarşamba saat 15 den 16 ya kadar. Dr. S ani Yaver (Kulak. Boğaz, Burun haftalıkları) pazartesi sabahtan akşama kadar, Dr. Neeaettm Atasağun (Çocuk hastshkları) pazartesi, perşembe saat 17 den 19 u kadar.
OKUYUCU DİYOR Kİ:
Bomba kazaları ve Dahiliye Vekâletinden bir rica
Kartalda, Karna köyündeki fecî bomba infilâk mi dünkü gazetelerde teessürle okuduk, ölenlerin sayım 6, yarası ağır olan herdim bu yekûna katılacaklar ayrı. Scbeb karb-den memleketine dönen Mchmedcİ-ğm natıra olarak getirdiği ve samanlıkta a akladığı bir bomba,
Yanılmıyorsam 1930 senesinde idi. Bir arife-günü Akşebrr gölü ei-| varmda Kazak köyü yatımda Er-doğdu'da olacak. O zamanki hükümet tabibi "Şimdi Konya Memleket hastahanasi aertabibi,, Fazıl DemircUe vaka mahalline gittik.
Manzara şu idi: Koy çocuktan topum nurlar. Ahırdan buldukları bir bombavı kurcalarken 12 şebid.| 15 kadar yaralı vermişler. Sorduk: İstiklâl harbiaden saklanmış bir 'bomba bu fecî kazaya sebeb olmuş.'
Şimdi muhterem.Faik Üztraktan. rica ediyorum, 40.000 köyümüzün' hemen her yerinde her evinde ge -çirilmiş harb yadigârı birer bomba samanlık ve ahırfordaanelrûk yatmaktadır. Günahsız ve cahil yavrular bunu bir matah bulmuş gibi-ka-nştınyor ve tamiri gayri kabil ia-cıaurna yol açıyorlar. Her köyün muhtarına:
— Köyürnizdeki evlerin köy mec4 lisanzle ber küşesuasaauryzmz. Bul 1 duğunuz bombalan toplayınız. Ve, aile reislerine bomba hakkında maı lûmat vererek honun yapacağı fe* lâketleri anlaturz.. diyebir tamim yaparak bu çok masum hâdiseleri önlcne nüfus siyasetinde titrediğimiz müh an davada yeni bir koron-ma adamı daha atnuş o kır uz. Bu tedabırin hayat sigortası kadar mu-hün olduğunu söylersek mübalâğa etmiş olmayız.
Bayındır okuyucularımızdan: M. .Sftyduııhekim
Yeni otobüs hatları tesia olunuyor
Belediye otobüs kumısyonu dün toplanmıştır. Komisyon toptanı ısın -da yeni hatlar tesisi için otobüsçü -lerin yapuğı müracaatı muvafık görerek kabul etmiştir.
Komisyon'tarafından kabul edil -diği hatlar paslardır:
Maçka - Su!. - n, - Kurtuluş, Tarabye • Taksan ve Eyüp - Kem it-L ırtazdır.
Bundan başka Marka - B&yazad o-tobUHİeııntn Yentkapıyn kdar temdidi muvafık görülmüştür. Fakat bundan dolayı fıyaL [askı yapılmıyacak-hm
Fransızlar   2,5 milyon kilo tütün alıyorlar
Parisdc'Fransız tütün rejisile müzakerelerde bulunan tütün heycû dün şehrimize dönmüştür. Müzake -reler neticesinde varılan anlaşmaya gore Franarr. Tntun Iaraıtnd şırhetrn-drn sumtılık 3/v milyrm kilo tntttn a-laoaklardır. Bundan başka 15 mü -yon kdo daha istemekte iseler de bu husuada k.-u'i bir anlaşmaya varılamamıştır.
Denizyolları ilkbahar tarifesi
Devlet DenırenVaınnuı bu sene gecikmiş oran Adalar, Yalova ve Anadolu yakası ilk bahar tarifeleri 15 .mayından rtibnron tatbüt eddecektir.
Yeni ta 111 '-j11 ¦ go ı ¦ Yalova sefer -lerine bir posta ilâvesile günde iki ye rık.ı: ilimsin . Kuprüllen sabahları saat &25 de aksandan da İS de iki Yalovadan da sabahlan *i 10 ve akşamları 17 de karşıbkU ikişer sefer yaptlacakar. Aynyeten rnmun , günleri bu seferlere ilâve olarak saat 13.3-» da tekmd Adalara ve Yalova ya köprüden bir vapur kalkacaktır.
Bundan başka pazar günleri Adalar ile Maltepe ve Bostancı arasında seferler yapılacaktır. Yeni tarifelerde en ziyade memnuniyet uyandıran u-_-.;ı. ıkiıi- Adalardan köprüye her akşam 20.30 a kadar vapur konul -muş olmasıdır.
Kabuktu fındık   piyasası canlandı
Memleketimizden şimdiye kadar 1| fuıdık" almakta  olan  Amerikan
kumpanyaları Akdeniz havzasında siyasi hâdiselerin karıkması ve mev-sınıiıı dc hayli ılenleniiş bulunması hdsebdenrabayaatlannı kabuklu fındıklardan yapmağa başlamışlardır. Talimat işlerine daha elverişli  ve
tmütchamfl bulunan kabuklu fındık [..¦...- L-ı canlanmış ve istek.artznış •
tür.
19 Mayısa hazırlık
o
Dün sahalarda Beden Terbiyesi denemeleri yapıldı
19 mayıs bayramı hazırlıkları de • vam etmektedir. Dün Ortaköydekİ Şeref stadında bir deneme yapılmıştır. Erkek ve kız talebelerin iştirak ettiği denemeler raenrnımyet verici bir şekilde görülmrlştür.
Dn emel ere hafta içinde devam e-dıleccktir.
istanbulda bir ekmek irüsüi mü var
İktısad müdürü gazetemize vaziyeti izah etti
İstanbul belediyesi İktısad Mü • dürlügu dün ııkan aa balı ga/ötelerinden biı im n veıdıği bir haber üzerine tetkikat yapmağa başlamıştır. Bu habere nazaran İstanbulda teşekkül etmiş bulunan büyük sermayeli bir "Ekmekçiler şirketi., fmncüar arasında rekabeti önlemek ve ekmek ı-mal ve ratıslanrraa-inhisar temin etmek Üzere şehir dsrrirmdo bulunan 60 kadar fırmı kapatmtştrr. Şirket bu fırınlarm icar bedellerini'muntazaman sahiplerine vermobtedir, Şir -ket bundan başka elem ok ve ayni zamanda simit vesaire imal eden fırınların da ekmek imal etmemek ve yatm/ simit vesaire imal etmek şar-' tile dükkân kiralarının yansını ver • mektcdii-. iktısad Müdürlüğü bu neşriyat üzerine alâkadar yerlerden vaziyeti sormuştur. Ezcümle Beyoğlu, Fatih, Eminönü gibi kaza kayma -kamlarından bu sene kapatılan fırınlarsa' bir listesini istemiştir.
Bu listeye nazaran kapatılan nrm-lar 00 değil yalnız dokuzdur.
Bu hususu kendisini ziyaret eden bir muharririmize İktısad 'Müdürü Saffet Sezen şu izahatı vermiştir:
"— Yapılan neşriyat üzerine derhal faaliyete geçerek tetktkata baş-ladilt. Bu tethihata ehermmyetlede -vam edeceğiz. Şimdiye kadar aldı -ğınnz mat&mata nazaran bu sene istanbulda dokuz fırın krrparrmıştır. Banların altı tanesi Bcyoğhı haza -sının nahiyelerindedir. Diğer 2 tane si Eyüp ve bir tanesi de Emüsönü mıntak.ı sandadır. EyÜpte kapanan fı-ımlarm-sebebi tamirattır. Maamafih bu husustaki tetkikatımız henüz neticelenmemiştir. Bu tetkikat bize bu şekilde bir faaliyetin hakikaten mevcud olduğu kanaatini verirse tabiidir ki mes'ulleri sür'atle ve şiddetle cezalan dı rrla çaktır.,
BEL IDtYRDMt
Nahiye   müdUrleri  arasında
tayinler
Beyoğlu merkez nahiye asüdurü. Feyzi Valovaaın KıUç nakıyeaı un • dth-lUğüne tayın oloamu tur
Diğer ta raf dan Haaköy nahiye mUdarhlğU ınhılâl rttâğınden haraya imtınaal.ı bir nahiye müdürü alına • çaktır. Bu imtihana Siyasal Bilgiler okulu ve Hukuk mezunları girebilecektir.
Mecidİyeköy - BUyükdere caddesi
Belediye taralından projeleri ha -zırlauan Mccıdiyeköy . Bûyükderc caddesinin sahası duhdmde bazı inşaat yapıldığı görülmüştür. Belediye bu caddeyi Hacaoamaıı bayın. Tarabye ve latavye iltiaalutrı hariç olmak üaere asfalt ve çift olarak yap mağa kazar vermiştir. Gelire ve gi -dişe tahsis olunacak olan çift yolun onasındabir bol var yaratacaktır. Bu itibarla belediye yolun aa hasını hu-dudlamak ve bacalarda inşaata mâni olmak usere tel örgü cekecektn
Ticaret odası hr.tihanınriâ kazananlar
Bir miuldrl evvel Ticaret Oda.-m-
Oenç, Cevad Kapan da mermırryte kabul'edileceklerdir. Bunlardan raportörlere baremin müsaadesi nis • betinde 1W» memarlara da 75 jer lira maaş verilecektir.
İ ugîliz  baçvek ilinin nutkundan   sonra
İngflbı haşrekOi B. Chamber* kaka. Avaau kanr.ir.iMn.ba muhalif fnaaların. hükûm-tüı son laniiyrt «• ktısu aaakkındafcl anüta-k-alanna karşı »• auıı—ıtyeHe r-vrr i"»reh.,imAın mühuHli.ı mr*-Mrr ruuuraada muhkn bir nulnk ır,d eylmılşUr.
İMgîlbı hnşvkUi. İngiliz millot Dumu-ıasHı rbıe v» dobryiHİyk- bütün mgfHz nülletinv' ve dominyonlara mottetlkksrsn. I ıı anlını Almanyaya karşı ıriMiklı n umunu HalıaduU lanrjdrtrnin muayyen hir fdfbu-Hi n» 1 art N«neou«ki .vskeri hare kâim sl-dığı idlkamrü ve İn: ılı/ - Frunıia loıv.e-Uriuhı faaliyetlerini İzah ey-baıi*lr.
Bu ssttanaa anyaau dikkat bir  bav
— "¦i', gane loaillrrenırı, aankıeni oklnğo   dranr^crasi   pr.nMpl«rrmk-a
çıkmaktadır. Bu nutuk, İngiliz hulaı-mı linin açık olarak, keodivnd'-u io» rastı hakkmda İ^teınVn hesabı. Itİf htr KflBaûV rmrl göstermeden alenen vermesi demektir. Bogunkü karışılc devirlerde, Nazi Atmamasının gizil hareket ederek, hatun milletin mıı-liadderatım tek Mr şahK|\etln emrine hıraktrğı Mr sırada, İngilizlerin bu kadar HoğnkknnMık ve temkin İle ysphMarı İşleri olduğu gibi halı Pt-meleri, uncak yüksek Irir lekânıül n-seridir. FakAt ne de ob-a, nıemleUet d'lıilin 1« icra mevkiinde olan Kimilerle, hütün bir mîhVt anuanda her lı.tngi Mr sult'-lehhüm çıknrmak doğru değildir. Bu nıahrnr Ingrltero-.1- yıplıeslz vııri-l değildir. Fakat no de B. Olamberlain,   bu tın m n
ivaret etmiş ve yegâne vazifenin, hep bir arada, fedakârlık lâzuıı i -dıbârhk eden-k, ntırulı çekmek lâzım ise ıştıra t  rrkerek, fakat hep ayni gaye ürerine yurornHı oMu -•msı. tabiri dlj*erlf» hasmdanna kar-ı»ı aalet* oasrnak icia lâxmıey; U-a ia-aJiyat vo gayrati g««4ormeain hoau-m \eeihe Isşkİl ettiğini Mjyleıııiş -
tir.
İngiliz İMkHVoltili ba hususta gny-ri. InlhaiNUi Norveç de karşılaııua ııııuknUeri de i*ıh ryk-nıişlir.
Uıı-oakü varivettr, yani hk; bir hukuk tanımıvurak nüllellerm lm-kaknuıvn çağa*odiğl Mr lUTada, *un-hsaÂz m¦ttalabh* rsn bnkok ve ins.-.-ı-Uğm ysJuıak, eiNaanunam rtayati ken-sarar vtıamaaâj deznadir.
»¦¦!¦ Iı ı |l......11 ıll Narroeae AJ-
naadann hava anUrâe malik olraav-lan ve naldiynl im i kallrJroe-
lenMir. Basma rnğanon B. Chambrrbuaı »rtnM*Vrini feda etnriyeertüerral de to-ı. md-.lir.
I iıiMinı nuthr.'ite olarnk d-nebi • kr iı incili/ I '-"inri •u'ltnbı ¦••/• Irri vakarlı hir hareket vr taalivetm !¦ a- ı -ı. lı-clr.¦ tlıtMk /minimi . Ili-HvhI «ıı İtası na çakırsan irtn çalıştığını -....I.Tmekt.-.br. Bn sebobtcıı hâ-dsssleriıı rımarmi "eyri. I ..Iaş-vrkUMain aTittrırndan aonnı. matMik-k-rnı her tanıfaa anâU harekeline karsı kareavrttra vaaırrtuaıveerkieri-ve dhcer anillaıbıı ııııaathaılı ki saav-
...-r.: . pmlul.a. rlUklerı.u. VO natak tık-kolay koiav strrprisr no-del ..L-UTirvacaJü.vnnı aaarei eroMkio-
dâr.
-i- ba lıı i assai vt akama toahrr-lerin. brraavnntlafc vattnoal akiunall oban IKılanda ııı ıılıınaalı ne gibi Ur lathvk vBbaM k*ıknaaonğuu belde -unk. habkasv vsriyrlmuı ea asabini nvvTuhusadaa   tarsai teşkil eiaook-
Dr. Reaad SAOAY
Nov-York sergisinde Türk Sigara ve İçkileri
İS mayısda Nevyorkda Hcılscsk o-lan sergide İnhisarlar idarecinin göçen sergide ra&bet görmüş olsn sigara ve içkilerinin satılması temin edilmiştir.
Memul tütün satıştan arthnhyor
lnbı.-ıti.".r idaresinin bütün satış -larvnda bir kaç seneden beri görülmekte olan inkişaf devam etmektedir. Geçen malî yıl sarfında * tütün satışları 13 buçuk milyon kiloyu bulmuştu. Bu Riikdar o zamana kadar rnemleketimirde tütün mamul Atı satışı tun vardığı en yüksek haddi tenkil ediyordu. Mayıs gayesinde bitecek mali yıl zarfındaki satışlann M milyon kiloyu bulacağı anlaşılmakla -diF.
Üçüncü Yıl - No. 726
GÜNLÜK SİYASÎ HALK GAZETESİ
İdare Yeri
Nuruosmanlye, No. 44 latan hal Telgraf: YENİ SABAH İstanbul TEIJÎFÖN: 20795
Her Yerde 5 Kuruş
Loyd Corcun ingiliz Başvekili
olması çok muhtemel
işçi partisi şimdiki hükümetle teşriki
mesai etmeyi reddetti
21 mayısa kadar yeni vaziyet tebellür etmiş olacak
Tayyare devri
Dernek kî bugün bir ordunun hem müdafaa hem taarruz bakımın-dan en mühim silâhı tayyare olmuştur- Belki yann buna karşı müessir bu* müdafaa çaresi bulunur. Fakat bu çare bulununcrya kadar tayyarenin müdhiş ve muazzam bir rolü vardır. Tayyareler bir Utihkamı zaptedemezler. Fakat meydanı serbest bulum ı. bütün geri hizmet -lerioİ. tahşldatmı altüst edebilirler, istihkâmları âdeta mahsur hale getirirler.
Yazan: Hüseyin Cahid YALÇIN
Bu harb bashyıncıya kadar, tayyarelerin tesir ve kuvveti hakkında daha ziyade itimadsıahk büküm sürüyor gibiydi. Tayyare kuv veUerinin dehşetinden bahsolunduğu zaman, tayyarelere karşı yeni icad tonların vesair müdafaa vasıtalarının tesiri ileri sürülüyordu. Hele tayyarelerin deniz, kuvveUerine hiçbir ." v yapamıyacağına dair itimad a-detâ umumi idi.
İspanya harbi bu kanaaUeri de -ğistıreatcmisU. Bir kere tecrübe yalnız kara haı-blerine taalluk ediyordu. Fakat bu da büyük nisbette bir harb tecrübesi değildi.
Asıl tecrübe bugünkü harb ile baş-lamışUr ve sekiz aylık bir tecrübe tayyarelerin lehinde büyük bir muvaffakiyet kaydetmiştir.
Tayyare harbi hepimizi yalnız bir noktada tekzib etU. Bir barb patlak verir vermez, tarafların tayyareleri derhal brribirlcrinin memleketlerine hücum edecekler ve taş taş üstünde bırakmıyacaklar zannolunuyordu. Sığınaklara, maskelere vesaireye verilen ehemmiyet bu kanaatin m ah -sulü idi. İlk günleri muharib memleket şehirlerinde herkes üzerinde bir gaz maskesi taşırken şimdi bunun adı bile unutulmuştur. Çünkü tayyarelerin bu korkulan tahnbleri tahakkuk etmedi.
Yalnız, burada gözden kaçmamak lâzım bir hakikat var. Tayyareler tahmin edilen zararları ve felâkeUe-ri yapmadılar amma yapamadıkları için değil. Muhanbler arasında zımni bir anlaşma vukua geldiği için insanlar o müdhiş felâketten masun kaldılar. Hiçbir meselede sözünü tut-mıyan. imzalarını tanımıyan devletler tayyarelerle hücum bahsinde imzasız uzlaşmalara riayet ettiler. Bu, hak mülâhazasından değil karşılıklı korku tesirinden ileri gelmiş memul bir neticedir. Fakat ve tolayısile, tayyare kuvvetinin dehşeti hakkında bir srahadetür. Tayyareler o ka -dar cok tahribat yapabilecek ki muhanbler bu vasıtaya müracaat et -inekten isse karşılıklı vazgeçmeyi daha hayırlı buluyorlar. Eğer tayyarelerde büyük bir U'hrib kuvveti bulunmasaydı bu endişelere mahal olmazdı.
Fakat yine bugünkü harbin tecrübesi isbat ediyor ki acık şehirlerin bombardımanı hususunda tayyare belâsından masun kalabilmek için tayyare kuvveti Itibarile az çok müsavi bir vaziyette bulunmağa lüzum vardır. Fransız ve 'njriliz şehirlerine karşı gayet uslu davranan Almon tayyarecileri meydanı açık buldukları Lchİstanda fioluğu ç-^uğu. kadını, gayri muharibleri parça parça. etU-Huseyin tahld YATÇIN (Sonu 5 tnrtde)
Londra. 9 (A.A.) — Reuter ajansının parlâmento muharriri yazıyor: Vaziyet şöyledir:
1 — Şimdilik, Chamberlain, mev -kimde kalmak tasa w urun d a dır.
2 — İşçi parUsi, müzakeratın 21 mayısa taiiktna muvafakat etmiş -Ur.
İşçi partisinin senelik konferansı gelecek haıta toplanacaktır. Muza -keraUa taliki keyfiyeti, hükümet a-zası arasında değişiklikler yapılmasını istihdaf eden İstişareler için en mükemmel bir fırsat teşkil etmektedir.
(Sonu 3 üncüde)
İngiliz Başvekili Cb amberi alo
Bûyûk aınketcmo^
Türklerin ecnebilerle evlenmesi doğru mudur
Prof. Dr. Kâzım ismail diyor ki: "Yabancı ile evlenen bir Türk kızı, Türk camiasından çıkmış sayıkr,,
Profesör - Operatör Dr. Kâzım İsmail Gürhan beni karşısında görür görmez "Leb demeden leblebiyi., anlar bir intikal çabukluğile;
— Ecnebilerle evlenmek veya evlenmemek davası değil mi ?
Dedi ve ilâve etti:
— Anketinizi muntazaman ta kıt ettim ve gördüm ki. yara kâfi derecede deşildi. Yalnız şimdiye kadar, muhtelif cephelerinden izah edilen bu davanın esas hatlarında bir ayrılığımız olacak: Kadın ve erkek farkı»
izah etti:
— Bir Türkün ecnebi bir kadınla evlenmesi benim için hissen şayanı arzu bir şey değildir. Ancak, bunu istisna götürmez bir kaide haline koy-
(Sonu 7 nade)
-''ET* A»
Prof. Dr. Kâzım İsmail
Tarihte görülmemiş bir ihanet
Almanlar Büyük Harb-te bizi Ruslara nasıl satmak istemişlerdi ?
Biz Almanlar İçin evlSI-larımızı kurban ederken, daha harbin İkinci senesinden itibaren resmen müttefikimiz cian Almanlar Is-tanbulu, Boğazları ve şarkî Anadoluyu Ruslara vermek su.'e'ile, kendisile mUnferid bir sulh akdetmek Uzore Rus Çarına müracaat etmişlerdi. Bir kaç güne kadar bu hazin maceranın Sovyetler tarafından neşrolunan:
Hüseyin Cahid Yalçın
Tarafından tercüme ve izah edilen resmî vesikalarını neşre başhyacağız
Hüseyin Cahid Yalçın
Millî Şef Leh Cumhur-reisini tebrik etti
Ankara, 9 (A.A) — l^hUtanm Milli bayramı münasebetiyle lie isinim burumuz, Lehistan Bebüeum -buruna tebriklerini telgrafla bildi nıı işlerdir ve müşarünileyh de tahassüs ve tefekkürlerini cevaben Hamımın-.
V.___J
Almanya Macaristan-dan ordu geçirmek
için izin mi istedi ?
•  —°—v-
Budapeşte. 9 (A_A.) — Belgradda çıkan Politika gazetesi, Budapeşte muhabirine atfen evvelki gün. Al . manyanın Macaristandan Alman askerlerinin geçmesine müsaade talebe t miş olduğunu yazmıştır. Ma -cari5tan hariciye nezareti, bu şayialarla alâkadar olarak dün akşam Macar basınına verdiği bir tebliğde, bu şayiaların tamamiyte asılsız olduğunu ve bunların sebebini fena niyetli manevralarda aramak lâzım geldiğini bildirmektedir.
ingiltere yemden 2,5 milyon kişiyi askere alıyor
İngiliz tahtelbahirleri bir Alınan nakliye kafilesini imha etti
Londra, 9 (A. A.) — Amirallik, kafile halinde seyahat eden altı Alman İaşe gemisinin ingiliz tahtel -bahirleri tarafından   torpillendiğini 1 bildirmektedir.
Bir Alman Tayyaresi Düşürüldü Londra. 9 (A.A.) — Hava işleri nezareti bugün öğleden biraz sonra bir İngiliz, avcı tayyaresinin iskoç -yanın şimali şarkî sahilinde bir Al-(Sonıt 3 üncüde)
Mussolininin ma-nalı sözleri
"Yalnız   hadiselerin   ihlal edebileceği sükûtuma alışmalısınız ,,
Rom.ı, 9 (AA.) — imparatorluğun tesisi yıldönümü mUnasebetile kendilini alkıslamağu gelen halka Mussolini Venedik sarayı balkonundan nu sözleri söylemiştir:
"— 9 Mayın, en parlak zaferin yıl dönümüdür. Yalnız hâdiselerin ihlâl edebileceği sükutuma alışmalısınız... Yapılan Mera i İni
Roma, B «Ana.) — İtalya, bugün.
(Sonu 3 Üncüde)
İz m irde yakalanan Alman casusu
Bu zatın Istanbuldaki evinde yapılan araştırmada mühim evrak ve resimler bulunduğundan kendisi lstanbula gönderiliyor
Bulgar casuslarının cezası arttırıldı
Bundan on gün evvel lstanbula gelen 28 Nisan 94ü tarihli "Parta -Sofa-,, gazetesinde, İstanbul muhabiri mahsusunun göndermiş olduğu «¦ ***** vardı: fSonu 7 ncide)
Yugoslavların düşürdükleri italyan tayyaresi
Hâdise 1 Mayısta Yugoslav - Arna-vudluk hududunda vukubuldu
Bir Yugoslav asker! heyeti Moskovaya gidiyor
Bir kaç gün evvel, Nevyork rad- I lav topraklarına  geçen bir italya* yosunun. Yugoslav - italyan budu - j müfrezesinin zayiat verdirilerek ge-hâdıseler olduğu gibi, Yugos- ¦ (Sonu 7 neide)
Zabıta yaman bir hırsız şebekesi yakaladı
Müteaddit tütüncü ve manifaturacı dükkânını soyan bu şebeke, sadece iki dükkândan 4000 ipekli kadın çorabı çalmış
Şebekenin dört  azası Dokuz sene evvel İzm irde bir gece ¦ sini ve karısını tehdidle para ve mü-
AsansorUstü mevkiinde tüccardan Al bertin evine maskelerle girip kend
cevherlerini çalan ve yakalanan A -(Sonu 7 ncide)
SABAHTAN SABAHA:
Almanlar Norveçte serbest değildir
Çorçilin bir sözü: "Beş senedir hazırlıksızdık. Bu tedbirsizliğin neticelerini bir müddet çekeceğiz,.
İngiltere ve Frentadan bitaraflara -ba gıldmmlardan kartmtmak tem» •ijn de biale permtomerlerini* elmalı; be ika (ere şoktur...
(Yasa. 7 U
Sayfa:   t
~ ^     e ai
5ABBAH
— 20 —
Yazan: AYHAN ATIS
Molla İsmail ile Rukiyye arasında kuvvetli bir aşk başlamıştı
I r onlumu |a'iff)"» —bmny anlar »1 ki-lidlcri ve ınhisarlnn altında yaşadım. Hocazadeler. çok ciddi udnnılar, kantarına çok aaauınİ alâka İla bağlılar..
Rukiyye gerel yeni arkadaslan kadar güzeldi. Isınanın gounmü de yeni letnctznrve- bafdarmştı Bee Is • mailden banka genç bir çekek girip çıkmjidfcpı m,w yem arkadealsrmıa kendisine rektb olm&lasından korkuyordu.
Üstadın kansı da ona: -- Yem emler» eakekUnaı da senin odana yap!., demişti.
Geni| eır zoh'k ve eğlence denizinden tutunarak dar bu luıyu kasveti göCteren Razının mütevazı evine atatan bu şûh maûluküar kanallı el almazlar mıydı Beyle I ile kanama esvab vermişti:
— onlar ayn ayn oda astryociar, saraydan-mkan kızi en dar bir odaya sokmak tu en en doğru mu" lateıseni î bir rmıddet ayrı odalarda kaçanlar sonra benim odama alırız!..
Uaııun ii.'l-i.\ı-uju bu tahlifini '«ertdilik.. kuyojle kabul ctaata.
İsmail mutnd zamanda eve dönmüştü. Rukiyye onu bir mıknatıs kutbu peı eve vı-uoıye batdaraıtju. İsmail üstadın ve adcaınin itıma -dun kayaelanmek *%m vakfenden, evvel de eve donmuyordu. Yemeğini Rukiyye getirdi. O acıknak us eş-kau lOcaf etmek ıçm veeüe an yordu:
— Rulayyef dadı. Şu günlerde dersler beni çok «dünya başladı. Hocam bönden tüıkıc, arabca. fars-ça ııi'-ktıtb niımnneleri istiyor. Mesc-'S. bîr hükümden», tıa!ıfeye kır valiye bir koeana nasıl enkaub . ..:ı ¦. re bunların cevatları nasıl verilir, işte ben şıasdı buy Is mcktublar ha-zırlıvacağam. I\dUt «.ende nsçfcur örnek yok... a*efctııMsnn mukaddem leri birtakım tumtuıaklı krlrmHerle jaaüâyor. etenriı bir siman 'Ue* -muai münşıat,. adü bar kitabı varmış, Fakat onu Re» de bulmak mümkün değilmiş. Çok aatakyonum.
Rukiyye sol elini kalçasına daya -dı. Sağzle anan »aclaıını düzelterek bir dakika düşündüktün sonra:
— Mutta ismail' dadı. Acaba aradı;;!»» katan üstadın derahaoenuıde yok mı* Ben eena guİHe getireyim. İşini hatıı ana İni euera yine yenme konse.
— rekat ya.kesem farkına varar-sa sonra teveccühünü kaybederun.
— Eğer ararsa ben eve gtnau-dıiğü-
mü söylerim ve derhal senin odandan alarak kendisine veririm.
— Bcu j.i.. i. bu* kitabın buiuo -dnğtıou zaaneönıonı anıma akitn?» şöyle hır       eHivor '* '   '
Onlan birer birer aup ....... ı.n.c-
! -tim kopye etsem o un az mı ? Tekrar İade ederiz.
— Çok im olur. Fak al o aaektub-! in evinden abınd-ımı '
— Acaba onlar nerede saklanır ?
— Bilmem kı
— MeseJâ-evveiki gün fJarzcmşah-
tan da bir mektub geldi. Onun da başlanılandan istifade edebilirim!
— Ya ttstad bu mcktublan sizde gorinse..
— Göstermemek 1 .11 çok dikkat •ederim.
— İsmail, nişanlım sever mum?
'Yeni Sabah]
AB OM-' BKüICU  
  
SENELİK 1400 Kuruş   2700 Kurut 
6   AVLIK 760 ¦       1460     a
i   AVLIK 400 »      too   »
1   AVLIK ISO »      too   ¦
10 MAYİS  ma cuv a
359 KebifU'ebtr  Ni.au 27
Gün:   »31 Ay 1 Hur 1 5
K /mi Saat
OUnr)    «aicbktnd'
12— 1 **
gün.
b 5ı
7 33
4 4o
mu
ya Isı
^1 i.2
.6 05
— Rukiyye onu da naradan Ç) -
kardın?.
— Allah aşkına söyle!.. Sever misin?,
— Seviy ordum.
— E.. timdi?..
— Tabii seviyorsun. Onun banına yemin eder mimn?
— Niçin, edeyim! Şakayı bırak Rukjyyel-
— Bak nasıl yemm edeceksin!.. Uayxb hora kor neyliye la»: Aldığım makluplan kopya etlikten sonra Ku-kıyeye sade edeceğim. Naturanın boana yeuun cdammın».
Nıcm bana uymadınız İsmail?. Kıçın yem» eameeaeıe?
mmaal Siniden k.Uku. Gncaaa111.ee-fanın hareme açılan kapılarında ve pencerelerde *ını»ek Miratıl* gesdır-dikten sonra ayaklarının jmi inakları üstüne başat ak Kulnyeye dağnı çevik bir adım attı ve:
— Hayır nişan.ınıın başı için değil. Bukıyycotn b.ı. 1 ıçm euluza kendi aıne iade edeerğam. Evet Knkıyye on lan senin başın için sana iade ede -ceğime yemin ediyorum! dedi.
Rukryyr sevginin, aşkın urklenuni-yen bir yerde ve bı- zamanda bu sa -mimi Lv*«ıhıuu k..ısılında bu* an ır-fcıMı. Ha marnda önünden peştcrnalı abnan bir genç kız ürkekliği de bur iki adım geoidi, iaouul ehm uz-ıtta. Rukiyyenın elini tuttu ve kendisine dmsru çekti. Avaunda beyaz bir karineye tutar abı bu eh sıkukUın sunla tatrayea duuakaarmu gutaıcdb. Unu bir Tibet mıakı kokular gibi içine çeke çeke Öptü ve:
— Evet R«ktyyededi. O mektuplara
ponra sana vereceğim. Sejıin altın banna yermn ediyorum!.. Bukjyytdc kuduıaa, etaien ve ko-jk:tıı.-ıı muLbıij •la.gılarlan .s.mra darın bir sükûna eren deniz durgun-luğu vardı. Danam Yazıiı-aıuı nace-ketlerine ve vücudune bırakmıştı. Alim b k'ai' ktzoadııı ota uzunu da • yadı. Kumru gabi soluyor ve sıcak nefesini Ismaılın nefesine kanştın-yordu.
Haremden bir amut san eadâbnce-ü. lamaıl Bukayyeden k«»psr gibi ay-nidı. Sunnm basınulakı yenme don -dü. Biikryyc eytaktu ıdı. namuşmalar devam etti:
— Rukiyye sız her gün hana o m ek tamlardan bir tanımını veriniz. Ben medrvgedekı udanıda multadUuıne -lenm kopye eder mzm bukrar veri -nm olmaz mı''
— Olur İsmail!
— tik mektubu ne vakit verirai -ms?
— ne vakit u*eznaus?
— efuw4k bugün..
— Olar anama gece burada kal
inisin. Odanıza g^ıuaraiıUz.
— Cfitürtirüm. Size gelecek bir tehlikenin aynı zamanda beni yakacağını babrlakmuk ıstarım.
— Akkanı, sürahinizi. kımulUni-zi getirirken size bir de mektup ge-tjarun. Hangısuıı mtıyoruunuz?
— Kı-nlerm neknıpları var bit -mem kı... Hükümdarlardan, valiler -den, emirlerden gelenleri tercih ederi m. On 1 art 11 mektuplun itina ile bu'uk aaanmt ¦ 'uıinader tarafmdan hazırlandığı için kıymetleri yüksek oior
— Bende onların bir listesi de var. Islcıacruz iaşe evvelâ o listeyi getireyim. Sız içinden mtıhab ettiğinizi bana soyleraıznı unu gelırırun.
— Pek iyi!.. Anuıuı o lıstoyı naal getirecek sinüs7
— Siz merak etmeyiniz, Ben getiririm. Zaten bu akkanı uızııı çamaşır larınıra da getırecekUm. Arasına sararıra.
Yemekten sonra lamaıl meaaı odasına oekddı. Übtad da dtrsbaneauıe geçti. Gece bulanık perdesini orttı -yordu. Rukiyye kapıyı açtı. Sülün gi-Maneuvnm odamna albdUdü. Eluıde şarabı, kandil vaıdı. D unlan şöminenin unune koydu. Her vakit rab -leşinden kıpı idamı yan lamaıl kurulmuş bir yay cluıttıl.ıyeu de yerinden lıiiadı. Kukiyycıı.n enerini kavradı:
— Rukiyye, Uııkıvye suni nevıyo-nım. Çok aeviyorum. Arlık' nişanlım yok. Sen varsın!     (Devamı var)
Bsleoip kendisina lii-zumlu demiri İsmin elti
Isbutbul Bel'!diyeainm bu senu yapmağa mecbur olduğu imaat için lüzumlu bulunan demir İhtiyacını temin etmek Uaere Oahdıye ve Hariciye Vekâletleri vasıtasile bazı te • şebbüslerde bulunmuştu.
Bu teşchhüaler nctıeeamde vekâ • letlerın 0öulcrdiği kolaybk dolayısıle beledıyvye inşaat için lüzumlu bulunan damar tamamen temin edilmiş gibidir.
Belediyenin bugünlerde inşaatı başhyacak elan Ekılmabntıçe stadı ve C^rrahpasadaki yon i pavyon icjn 400 ton domire ıbliyooı vaıdı. Bu demir İçin Amerikun ve Belçika finnalarılo anlaşmalar olmuştur. Belediye bunlardan başka yeniden 400 ton demir sipariş edecektir. Bunun için firmalarla müzakerelere devam edilmektedir. Belediyenin alacağı demirler İçin fıy.ıt olarak koordinasyon heyeti nın kabul ettiği T-1 15 zam esas tutulmuştur. Bu suretle beıcdıye tarafmdan denurm kilosu 23 kuruştan alınmaktadır.
Altm spekülâsyona aldı yürüdü
Alrm piyu; :".-jnda hir hafradarrbe-M luuiı, 1 spekülâsyon başlamış ve bir altın 932 gramı da 211 kuruşa çıkmıştır.
Bir çok Türk olmayan anasır mü -temadiyen piyasadan altın toplayıp bir nevi ticaret yapmaktadır. Türk parasının kıymetini rencide edecek mahiyette olan bu hareket karşısın -da alâkadar malcamlann şiddetli tedbirler alacağı öğrenilmiştir.
BELEDİ YEOMı
Milli korunma kanununda gayrî menkul mallara aid biıkümler
Mili korunma knnununun, emtali gayrnnankuleyi' aıd lıuluimlorı bele -d iyeye tebliğ ani muştur.
Kenuna nn&uıeu dt-ulute, belediyeye ve eenası busuaıyeye aıd emvali gayrı menkule kır.ıya vı-rdırken bir sene evvelki kum buleti ¦¦ .u. tutulacaktır.
Burun bencinde hareket edenler ve kıra bedelim arttıranlar kanunun hümıınloraae nazaran cenalandmia • çoklardır.
Belediye icara verdiği emvali gay-rimeukulc!'t«'*-IM tarzı hareketini teebit etmek Üzere vaziyeti daimî encümene havale etmiştir.
Encümenin verdiği karara naza -ran bul adıy« müzayudulunndokı hane ket tarzı karuruvjtırılacaktır.
HÜrrıyelifebfadiye üahçasi halka ^çıhyo^
Humyuta"bedıy-Juhı bahçenm hal
ka tahsis edılnıraı için belediyenin yaptığı tan»ım ı^len uatıaelunmnitn*. Buraya balkın otuunası ıçm 40 kadar bank konmuştur. Bu hafta açılacaktır.
Galata köprUsü yeniden boyanacak
Behdı ye Galata köprüsünün yük -¦eltılıne-Hi w yeni ray dbşetılmusı es-
naıunda köprüyü yeniden boyamaca k.ırer venuujUr. Bunun unn ti nuı lira tahsunu aynliuişUr.
Yıldız »arayın  Belediye almak ifiliyor
Belediye Yıldız sarayına aid sahayı Maliye Vekaletinden satın almağa karar vcrmıgtır. Bu husuadakı teşebbüslere ehemmiyetle devam olun -maktadır. Belediyenin Yıldu sarayını almak ıçm ırtınad ettiği esas yapı ve yoUar kanununun H ıncı nuub •i- emn*
Havayici zaruriya/un perakende salış ttalları
Belediye ıktuuul ınüdürluğü haftanın ıkı i;liiw. le ıtebruııızde uerakun-de havayıcı zarunyu lıyallannı les -bit etmekte vc buulurı ıslutısük u -mum müdürlüğünü guiHİurmaklcdir.
Belediye halkın huvayım zaruriye fıyutiaıi 1 ausundııkı bılınsmı tamun atmak üzare bundan aouoa haftada d» gün hu fiyatları guzalolede ilân 1 dUiıunei.t !ıı
Standardizasyon müdürü italya-dan  dendü
rtalyan anlagmaaımn işlemesi rçm bezi tedbirler almacak
Komada ticari mahafil ilotemae-lar m hu.unıuak üzere bir müddet -ten ben Balyada bulunmakta olan Ticaret Vekâleti ^ndardimsyon mudurıı Faruk dun sabah şebrunıze gelmiş ve bir müddet vekâlete bağlı müesseselerde mefgul oldu klan sonra dün ııkşam Ankarnya hareket etmiştir.
Mumaileyh Romadnkİ temaalarv mn neticesi hakkında dün kendıaUe görüşen bir muhamrimize şunlan söylemiştir:
"— Türk - italyan klering anlaşmasının pratik bir surette devam ve inkiaufuıa mâni o ura bası sebeblcrm kaldınlmnsı rçinltsdyada görüşme -lerde bulunmak üzere vekâlet tarafından ftalyaya gönderildrm. Roma-da yaptığım göriışmeıer rreticesmde bu mahzur! ar m bertaraf edilmesi için mütekabil teklifler yapak. Neticeyi vekâlete arzetmek üzere bu akşam Ankaraya hareket edeceğim. Mılânoda bir çok fabrikatör ve ticaret erhablle görüştüm. Türkiye ile ticari mübadelelerin arttınlmasını arzu etmektedirler. Harbin doğurduğu bazı formalite, mübndolo güçlüklerinin bertaraf edileceğini ümid ediyo -1 l, 1 .( sargismde Türk pavyo-
nu büyük bir muvaffakiyet kazan -mıştır. Bilhassa, zeytinyağı, palamut, pamuk, hail ve t nü ki erimiz a-lâka ile karşılanmıştır.
İki küçük hırsız mahkum oldu
Fahh belediyesi tahsddan Meb -med Ali. dün, tramvayla Davudpa -şadakı evine gidenken, sıkışıklık ve kalabalıktan istifade eden 11 • 12 yaşında Rcceb. Mehmed Alinin pan-talon aebinden. içerisinde 45 Ura bulunan para çantasını çalmış, arkadaşı yine aynı yaşlardaki Rus tem de ona yardım etmiştir. Mebmed Ali evinin önünde tramvaydan inince cebinde çantanı 11 ın olmadığını farket-miş, elindeki çanta vc paketini evine bırakıp hemen sokağa fırlamış, biraz ilende, Rüatemle Recebin, çantasını açmış, paralarını paylaşmakta okluk 1 arını görmüştür.
Mebmed Ab, bu ıkı yaramazı yakalayıp polise teshm elmış. Receblc i. . ¦ 11. dün akşam. Suitanobmed ü-çüncü sulh ceza malıkemesinc verilmişler, mahkeme, bu davayı, vazife-sizlik karnrile asliye mahkemesine eevketmiştir. Asliye dördünsü ceza mahkemesinde Recebi e Rüstemin mu bakemclcEi güdi olaıak yapılmm, ka-.xar, açık olarak tefhim edilmiştir.
Mehmed Alının aebinden çantaya olan Rcoeb 2ü gün hapse, Küstem de bir gün hapse ve 60 kuruş para cezasına mahkûm edilmiş, bu para cezası yasine de. kendisine, usulen adli tevbıhde bulunulmuştur.
Ingiltereden kalay gelmesi bekleniyor
Kalay fiyatlarının bir müddetten -ben gayrı tabii bir aurette yâikselüi-ğıni yazmıştık. Fiyatlar el'an tereffü etmektedir. Dün yaptığımız tank i -kat neücesindc Intpltereye evvelce sipariş edilen İDO ton kalayın gele -1 ¦ ' piyasada şayi olduğundan bu yükselme husule gehniştir.
Uun Muıtakn Ticaret Müdürlüğünde yapılan bir toplantıyı müteakıb bu mallann ne zaman vapura yükleneceğine dair Lngiltereye telgraf çe-künuştir.
HALKEVLERtNDE :
Konferans
Bminihtii nnlkrvnuhmf
Tuiîkıye sanat mektepleri mezun -lan cemiyetinin seri kuuferanalaruı -dan on dördüncüsü 10''5/1940 cuma günü saat (38) de Evimiain Cağa -loğluııdaki salonunda Hukuk gazetesi sahibi ve başmuharriri Cevnd •Hakkı tarafından I b kanunu ve içtimai sigortalar) mevzulu bir konferans verecektir.
Davetiye yoktur. Herkes gelebilir.
Lokantacılarla Belediye arasında MM çıktı
Belediye iktıand müdÜTİüğü Ue lokantacılar cemiyeti aracında yeni bir rhttlâf çıkmıştır. ThtUfif, Inkantalann sınıflanuJnlma.11 ve bu sınıflara aid fiyatların tcubiti meseursindendir.
klalûm okluğu üzere lokanUıçıkar cemiyeti iKtanbulda bu İnsan lokantanın 5 emtia aynan bir proje teebit ederek belediye iktısad nuidirrtü-ğime vermişti. BHedryebu nrojryre-sas itabarile kabuL etrerş- ve bu sınıflara aid bnr tek lıyet listesi tesbit o-hınarak belediyeye bHdırfimenmi istemişti. Cemiyet bu fiyattan tesbit e-derek belediyeye vtmmştrr.
Fakat Iktrsad Mudürrağü fiyat listesi üzerinde yaptığı tetkikat ne-tieesnub- İryatlurı yüksek bularak- ka bel edemryeceğini lokantacılar cemiyetine tebug ıl 111 :¦ ¦ ,:.
Bunun üzerine lokantacılar cemi -yeti dün bir toplantı yapmış ve vaziyeti müzakere etmiştıt. Öğrendiği -mıze göre cemiyet huzırlacuğı fiyat listesinde ısrar edecek veyahnd lo -kantalarda satılan içki fiyatlarının muayyen bu* miktarda yukueltilmezi neticesinde yemek fiyatlıurnala tenzilât esasını deriye sürecektir.
Arabadan düşen hademe öldü
Çekmecenin Amanda koyu ilk.mektebi mu allım ve takbcunderı mnrek-keb brr gnap, nraen» ycdaası günü, halkla beraber bir bahar gezintisi yapmak üzere, arakalarla Bıiynkrak meceye bereket etmişlerdir Yelde, erabelerdan birinde bulunan mekte-bın.hademesı Yusul eğbı Emin. Akça, muvazenesini kaybederek arabadan düşmüş, kafa tası çatlamış ve ağ» surette yaralan rmetır. O sırada oradan geçmekte olan bir kamyon yaralı Emmi alarak latan bula. Gnreba haaiak anası bc getirmiştir. Kının, bastabanede ıkı gün baygın bir halde yattıktan soura. dun. ifadesi aü-namadan Ölmüştür.
Çatalca müddeiumumiliği hadisenin tahkikatına el k-ıymuş, rsanlın defnine ruhsat verılroattır.
Seferberlik müdürlüğünün toplantısı
Vilâyet seferberlik müdürlüğü dün bir toplantı yapmıştır. Toplantıda havadan pasif korunma meseleleri müzakere edilmiş vc alınacak yeni tedbirler tetkik olunmuştur.
Son günlerde bazı kimseler evle -rinde bahçe ve siper sığınak inşası içm münasib meydanlıklar bulan -madiğim Ueri sürerek seferberlik müdürlüğüne müracaat etmişlerdi. Seferberlik Müdürlüğü kendilerine, siper sığmak inşası ıçm yer remin eıiUebileoeğmı vo bunun ıçm kayma -k.uıılıkl.tı.1 müracaat etmelerim teb-hğ etmektedir.
Bir Eroinci tulıHcu
Erom satmaktan sabakalı Caferin BaJattakı evimle eium an t tığı haber almmış, Cafeım cvımo eli ..tında tertibat alarak beklenirken. Cafere eroin satıcılığı eden Faikın cvm eLralin-da şüpheli bir vazıyette dolaştığı görülmüş ve yakalonnıışlır. Faikin üzeri aranmış, bir mıkdar eroin bulun -muştur. Faik. hakkında tutulan zabıtla adliyeye verilmiştir.
Yamaktan zehirlendi Yeşıldırekte Servi mahallesinde 21 numarada oturan M yaşındı Fazilet Vural, yediği patatesten zehirlenmiş. Hasebi baatabanet, m e kaldı nrılarak tedavi altına alınma, tahkikata başlanmıştır.
Tasla yaraiandı Haücıoğhmdu Yenımahallede De teltarşısı sok.ı :ımla oturan And k 1^1 Reay, yino o civarda oturun 15 yasında Fikret tarafından tuşla başından yaralanmış, yaralı kızıu tedavisi yapılmış. Fikret yakalanarak hakkında tahkikata başlanmıştır.
Bir kadın hir erkeği jiletle yaraladı
Galatada emval aokagında Buda paşte apartmanmda oturan   tornacı
Nıhad. Dilber adında bir kadın tarafından Jiletle ensesmdm yaralandığını iddin etmiş, Üubeı yakalanarak tahkikata başlanmujtır.
Holandanın  vaziyeti
AvrvparlakJ htül re^hblKk». riaie aıadie İmdir tost Av-**H'ıdn İmrraLLan akaa 'İr lılbrr zerkade tanekkuk ettiği malûmdur . ^phaeaz, naaavıariıızııı Almanla* i-tr ;mi„, aıuaS, Oreenkmıl ve işbu» h» arıukeaa de me\/uu belnet -mlş İdi. kakat bu keyfiı 1 Avrupa lıaı İri t'ipr ahtmn zmgbıllk ve flev" 1 ı  . •n.nuUı.   ehennaiyett,
hanbazzr nala anal Hnaklaelaern» tok yakaada nadef oümaamn ananım !ı,ı 1! eden Hotandanın deniz *-«rn memle krtfortaztn ehemmiyet! ra-nımla çok binlik kafar. Holaınljıııo, N a pal yen keabaneai aeanVnkih \v-ni|.-ıv» yaal bu* esmau veerer «db ' muhadrlrri ı-masındi rÜmlrki hb? eek ¦auaSrralılıılrn ka txdrrrk ne-taeedr, han-ün Felemenk llimüstasS Me ¦iyseel eamaneV*awiMıul*yMt. oee-lenne-İ, gene onn gayet /engin hür nıembeHt kanee eekmueeın.
Bu n»twmtm Aheaevrann Hnhm -dayr herhangi bir şekik*- nrthmı, Avmneıln ve halka dmavarı âken-lerde bir lakım akâder yanacak lir. Bu muakfr bur keki- Alnıan.\ aııaa pak ıh- Iviıiuıle obBiyaı-akatr.
I'ülsjkika, evvelâ Avnıpedaki a-kîakır İNikeauadaa Alman Uuvvetlınd»
cadsle «UJkUvi enakt aalaaiı H kaa-dilerial fnr edecek hir hiaLem
vecuda .nriıiı 1 lıuealı 11 dııtaıı, ek-tlulıça mu-kul bir veai.v.'tt*- kalacak Ur. -n;.l..-u. kiezî AluuuıyauH, rivarınHaki komşu mrnüıkatkıcni hepsinde vuptığı gfbi dahili karga-Sdlk tevtld ederek teravtn aaanl bu küçük komşum bakkmda da tatbik edebilir.
Nivekün Ibdanda iur» tı*Hkumlan-nın nün ve ıkwamlı tMİbirler İttJhas eylensMtİ bu lehmaenm dnlıili iha-eelin nmveud nkfağe— n***e»ner ¦ Buıron M «Unda aee aWe«a- ı,.uu- -müena bar vae^pane kolunu  ur. Alman yanan koniffiıknuılı asuk âdet olduğu .c.;lule bütanı meıııi buralar, köprüler, «evkuleeyei mtklulaı. harb endüstrini muhafaza alt anda huiuu-n ıak taakr.
aTinİlı 1 haHİoa Eeird.% ile mııtte -nMııüı ak»eeauarı tevtrda •Ubkeie «eyoıehr
('.¦itim İm izahat. Alman lan u Ho-land.ıda Mtrpriz unsurun ktıllınamk azami IhffTade edemiyei'eluVrinİ gbe-termMrt. dir Ayrıca Hol and m* a a-lın uı tedbirler, bu nıİUrrin mentlrke-hmi mnduma ı-tmeğe karar vermiş olduğumı rvuret eybınekledh-.
l'ukat llulandaya nautoalbk hâdiselerin en mulümmi niblcaUıke cihetinden guzııluaankaedir. KllhakUüL, Holandanın. Amreikadıki elohâne İHiMik Unüyr belâbryeücri verUmesl ve Aıu.tıkanın Fea-aeenk IIindiste -¦uua dikkat niatariennı evirmesi ın.malul 11
Hukanda smuaeı luırunbn heehde İlk ¦ınıaeeıl ıaı- mraelrvini çıkaracakur. Ve ba aenan akneye Biıeıeih -Vau-nka ile Jesmeyenm etk-ma* ıhlıra.l   ıkehilîndııliı.   Ut  iki
•Mmtıuı ırmk Hiyaeurılaki topreutaas UwcıhM imkânım hanı olaınıyaualılır. (inık'.ı l.nııtn;, jıun herhaıır.. hır üıti-maüY bu tonreldere va»'ı-t ettik -ben «onca. netârede Aknaalıır-.t laıra-smı bırbeseğı dusmneai akla bin irebıı milidir.
fim, 'laiıonysmn öhnlenlırri Hte-dlûi Hu -orvet nıenmatarmı ve scvkıü-c-'vs nnkr-.dnıını Pasrflht -II mııca -dı k enen karanmmutır. Blrir-dV A-mrrflanm da vaziyeti, hu mııslem-letrelerk* aHbedaı eateğanu ci»«irr-mektedhr. Ve açk-hi Ihthn.d. Arm-rHı» İm hiTontn. Jnponburm neneni hür lınrekrtl k.uısmda mildnhııle ıneo-bırriyn**ndı» katacakbrr.
ÇUnti burada da Pısi'ı1.'-'. Amerikan huRİrmv"*tSnie ktanır-î  \e«ev- ' kuleeyşi  U La tuk arma    muhal uaaı roevTuhahUtir.
L«te ha sebeplenden anlej ani ki* Holaudautn Almanlar tara!'-ul:un muhtemel bir istin- tesehbü'.il, ilk defa olarak, huuünkü harl Jf r.ıjı bir surette muUmlear me.J I. .-inin çıkacağını, ve uzak denizlerdeki aia-lükoaun ıuuh:ıfsze&ı v-;,a liflıangi bir taraf lehine çevrikvfsi i^iıı siıa-si vr askeri bir müoaueli' ol.ıeağuil güttlenu eklidir.
Dr. R.**ı.' s VliAK ;
11 MAYIS 1940
Cumartesi
Üçüncü Yıl - No. 727
GÜNLÜK SİYASÎ HALİÇ GAZETES
Nünıoamarüyr, No. 84 İstanbul Telgraf: TENİ SABAH İstanbul TELKFOW: 20796
HerYerd- 5 Kuruş
Almanya Hollanda ve Belçikaya hücum etti
-- ^—^-mnZszsztuZfaujB*ujB»::*jaBBBBBntaj»ataiM
Taarruzlar şiddetle mukabele gördü 12Q Alman tayyaresi düşürüldü
imdada çağırılan İngiliz ve Fransız kıfalan Belçikaya girdiler Almanlar bir çok Fransız şehirlerini de bombardıman ettiler
CHAMBERLAİN İSTİFA ETTİ CHURCHÎLBA$VEKİL OLDU
Yeni İngiliz Başvekili Çörçil
Bir yağma projesi
Balkanlıların kavvetlerinl İstihfaf edenler bunun acısını c^bericr Bugün Avrnpada Küçük ve bitaraf ıaernleketJ-rin ruhi hâl7.1 ile tekti ay evvelki vaziyet arastada çok fark vardır. Çünkü tecrübe Be tabii olmuştur ki Alman devletinin ve dostlarının sözlerine, taahhud-lerine inanmak gafletin ea büyüğüdür.
ga»aj   Hüseyin Cahid YALÇIN
Almanya, Rusya, İtalya arasında gizli bu- ittifak var mıdır? Varsa bunun şümulü nedir? Bu sualler her memlekette zihinleri az çok işgal ediyor ve bir çok İhtimaller Berdeddmesine sebeb oluyor. Söylenen şeylerin tamamen m di ve keyfî mütalealardao ibaret bulunduğu süphesİ7dir. Çünkü bu Oç memleket arasında değil de ber hangi devletler aratanda bUc gizli bir İttifak yapılsa onun mahiyeti son derecede gizli tutulur. Gazetecilerin, sunun bunun değü, mes'ul diplomatların bUe haber almaları kabU olmaz. Bunların her ne Buretle haber aldıkları farzolunsa da İs yme gizli kalır. Onun için. gazete sütunlarında en ".-alâhiyettar., tabiri altında gizlenen ve haksız bir ehemmiyete maz-har gösterilmek istenilen kimseler bile tahmin vc icad sahasından harice çıkamazlar.
Almanya, italya ve Rusya arasmda meveudiyeti daha sırada mevzuu bahsolan ittifak havadisi, bazan, v_-kayiin seyri le, ehemmiyetüıi kaybeder, ikinci. Üçüncü plânda kalır. Bazan. yine vekayi bu bahse dikkati cel heder, günün meselesi halinde ortalığı kaplar, bittabi ayni lâflar tekrar edilip durur. İsmi geçen devletlerden hangisi az çok bir faaliyet gösterse zihinleri bu mevzu üzerine davet et -meğe kâfidir.
Doğrusu, modern zamanların beynelmilel politika «nanesi de  bu temayülü teşvik edici bir realite arze-der. N* zaman büyük devletlerden Hüseyin Cahid YALÇİN (Sonu 5 İncuU)
Fransız Başvekili ve radyoda dünyaya hitaben nutuklar söylediler
Almanlar: paraşütle asker indirdiler
Hitler Garb cebhesine giderek bizzat harekâtı idare etmeğe başladı
[Yazısı 3 üncü sahifede' SABAHTAN SABAHA:
Almanyanın hedefi
Ingiltereye çok yakın üsler elde etmek, Majinoyu  çevirmek..
- —tJ***«/.«/]»-.— &dOfkedm.=
eski ingiliz başvekili dün gece
BHffllMllllllHIIIIIIIIIIIIIIIIIIH
Tehlike Balkanlara da sirayet edecek mi?
Alman - Yugoslav hududu kapatıldı
Türk gazetecileri Pariste harble karşılaştılar
Paris, 10 (A.A.) — Türk gazeteciler heyetilo Pariste bulunan umumi müdürümüzden:
Heyetle beraber Parzse geldim. Sabah saat beste, daha Dijonda gözlerini dikkatle havaya çevirmiş kü-(Sonn 7 ödde)
MSTift, 10 (Hususi) _ Harfbor- I leketl süratle reıketmehtedMer. Boana   büdirUdlğtne göre   bugün Al- gün memlekete AJmanyadsa tek btr mam - Yugoslav hududu kapatünua- Alman gelmemlsür fzr. Yngoektvyadaki A ün an lar mas- Halk endfee temdedir.
Son Atman  taarruzları Norveç, Holanda ve Belçika   »akillerinden Ingiltereye hava ve dmniı hücumlarını yaklaştırmak gaysİla yapılmıştır
Norveç in cenubunun istilâsı Al - I darda petrol sUklanmn ürtihlakinc manyaya binlerce insana, harb ve mal oldu. Burada Almanya demir ticaret gemisine, gayet büyük raik- | fSoau 7 ncidc)
V
Almanlar Büyük Harble bizi Ruslara nasıl satmak istemişlerdi?
yazan; Hüseyin Cahid Yalçın
Pazartesi günü başlıyoruz
ve lükacnıbuı ı.u, taarruz bdlkametin yerkeri gjtmteeun harita.
Alman istilâsına uğrıyan üç memleket
Hollanda
Birçok medeniyetlerin beşiği olan bir toprak ve şayanı hayret azim sahibi insanlar memleketi
Helanda piyadc-ünden bir mıiimff
CağrafJ   Malû-mıa — Yerliler ta rafaıdaB "Netler-land.. diye anılan Ho landa,    yahud Felemenk toprak-Un «anıl seviyesinden alçak oldu-ğundaa AamaKİar bu menriefeeae "alçak topraklar Ülkesi., ismini verirler ve bu yütdca saamlııkeiın sanıl kısan yüksek ve kahn duvarlarla çevrüı-dır.
Meşruti bü- boJcuoufcukfc olan Ho-iy»*? (3iüö) lulumetre murabbaı mesabai eathıy es indedir. Nüfusu (tâMl.0001 katıdır. Holandalılar denizle eavzt bor mücadele halinde yasarlar. Memleket bas Umacağı nehirlerle ve kanallarla Örtülüdür. 1932 yılından itibaren bu çahskan ve azimkar millet memleketin şimal tarafmdakı Zuıderzee isimli büyük körfezi kısmen kurutmıya başlamışlar ve memleketleri hesabına denizlerden yem topraklar zaptetmelerdir. Bu topraklar şimdi çok mümbit ve feyizli hububat tarlaları haline gelmiştir.
Tarihi Malûmat — Holandanın tarihçe bılın-n ilk sakinleri "Batev,. lardır. Bu kavmi Romalılar sonra da Fskuralar hükümleri altına almışlar. Frison'lan da Franklar kendnenne nuatavaat ettirmişlerdir.
Şarlcıany zamanında bü- derebeylik halinde idare edilen Holanda sı-rasıie Fransaya, Avusturyaya ve İspanyaya tâbi yan müstakil bir devlet haünde idare edilmiş. Uspanyol-lann mezaUmino karşı isyan ederek (1579) yılında "Birleşik Eyaletler,, ismi altında tam amile müstakil bir hükümet olmuş ve bn hükümetin başına da "Gıyon d'Oranj., geçmiştir.
On yedinci asırda azametli bir deniz devleti sıtaUle İngıltereye ve Fransaya rakabet eden Holanda Fransa kralı meşhur (14) üncü Lan ile uzun müddet çarpışmış, Fransız büyük ihtilâli esnasında Fransız orduları tarafından istila odılmiş; (1795) yılında "Batav,. cumhuriyeti ve 180G yılında da Holanda krallığa ismi allında müstakil bu* hükümet olmuş, fakat 1810 senesinde Napolyon Booapart tarafından Fran saya ilhak olunmuştu.
Kapolyonun sukutundan sonra 1815 yılında Holanda ve Belçika birleştirilerek tek bir hükümet halinde 15 Bene kadar yaşadıktan sonra 1830 senesinde Holanda ve Belçika bınbır-lerinden aynin uslar ve o "'"^-^n-beri birer mustakU hükümet bahade Avrupa devletleri manzumesine da -bil olmuşlardır.
Holanda müstemlekeleri — Holaa da kr* Ilığıma butun dünyadaki mua-Uznlekc^ri takriben 800.000 mil mu-raboai yani aşağı yukan Avusturya dahü* olmadığı halde Almanyayı da ihtiva etmek aartue bütün garbi
Avrupa büyüklüğündedir.
Bu müstemlekelerin umum nüfusu 00 800.000 kişiye baliğ olur.
Holanda müstemlekelerin m en büyüğü şarki Hindistan m üs temlek esidir.
(Felemenk şarki HindısUınıI umumi bir vali ve kraliçe tararından nas-bedilmüj bir meclis tarafından, idare olunur. 1918 senesinde bu müstemlekeye yanm bir istiklâl verilmiş ve buLçe ısicrı ile aaObJnS meseleler hakkında hükümete müşavirlik vazife -sini görecek biz Laik meclis* teşkil edilmiştir ki bu da bu müstemleke -nın yavag yavaş müstakil bir hale getirilmesine doğru atılan ilk adım sayılmaktadır. Zaten, dahili işler da bu müstemleke 1925 senesin den beri hemen hemen tam bir istiklâl dairesinde hareket eder.
(Felemenk şarki Hindi atanı) nın müstakil ordusu, hattâ tBandung) da bir harbiye nezareti bile vardır.
Bu müstemlekenin deniz kuvvetleri de müstakildir. Yalnız hava kuvvetleri Felemenk bava kuvvetlerde müşterektir.
(Felemenk ^arki Hindistan!) nın mesahası 733.000 mil murabbaında-dır. ruifosu da 60.700.000 kişiye baliğ olur. Kauçuk başta gelmek sar • tile tabu zenginlik]en heaahaızdır. Şarki Hindistan müstemlekeleri ıçm-de (Sumatra) adası çok zengin bir aervet kaynağıdır. 164.143 mil ma-rabbat büyüklüğünde olan bu ada başlı başına Lehin tandan büyük bir toprak parçasıdır. Nüfusu da 7 milyon 600.000 kişiye baliğ olur. Baharat, pirinç, tütün, kahve, lâstik ve kömür bu adanın başlıca ihracat metalanm teşkil eder.
(Javal adasına gelince yüze (Felemenk şarki Hindıatanı) na d^hil bulunan ve sekenesinin büyük bir kısmı Müslüman olan bu ada 48686 mil raurabbaındadır. Nüfusu da 33.240.000 kişidir. (Java) um arazisi volkanik olmakla beraber şayanı hayret derecede mümbit ve zengindir. Hindistan cevizi, pirinç, şekerkamışı, çay, kahve bu toprakların tabii servet membalandır.
Yine bu müstemlekelerin büyük adalarından (Selebes) adası dağlık ve burkâni bir adadır. 71.00 mil murabbaı genişliğinde olan bu ada bilhassa maden bakımından çok kıymetlidir. Bakır, altın ve bele elmas madenleri meşhurdur. Bununla be -raber adada pırın*;, kahve gibi sıcak memleketlere mahsus mahsuller de yetişir.
(Borneo) adasının dörtte üçü de Holandalıların elindedir. Ve elmas, lâstik, balık, kâfuru ve baharat ih -racı bakımından çok zengin bü- müstemlekedir. Bu adada kömür, platin, petrol, cıva, al Un, demir, teneke ve balar madenleri de vardır. Holanda-ülara tâbi kısmın nüfusu 2.104.533 kişidir,
V. i. ..... |tu sahıüerindeki   (Kura-
sao) adasına gelince mesabai sathi-
LÜKSEMBURG
Bu küçük dukalık 1914 harbinde de bütün teminata rağmen işgal edilivermişti
Tına* M abanı al
— Fakıdeo Cermen Dırlw.;ık 'inıı-
¦ ¦ -. ne dahil bulanan : uk,_ırıburg büyük dukalığı 1890 yüına kadar Holandaya arzusı-le döaak etmiş bir halde yaşadı.
Lâkın ba tannre Holanda hııkumda* n üçüncü Giyom erkek voraav olmadan oldüğunâe-j Lülummbur-r büyük dukalığı ı.'i "Adolf de Nasav,. a ın-tikal etU.
1*30 ¦¦¦aıinde büyük dukalığın, gar* kısam Belçıkaya ilhak olundu. 1667 aenesmde komşu devletlerin hepsi Lükaamhurg'un bitaraflığım tasdik ettılarso de bu bitaraflık 1919 yılında meriyetten kalkmıştı,
Lüksembure; bundan 10 sene evvel 1921 de Belçika ile 50 senelik bir gümrük ittihadı   muahedesi imza -
ÜUUlŞtL
t ^raft at ah nm t — Luksemburg
büyük dukalığı Belçika, Fransa ve Almanya ile çevrili, yalnız (2585) kilometre murabbaı mesahai sathiye -eiade küçümencik fakat müıtakü bir devlettir. Nüfusu (285000) kişiden ibarettir. Hük'ın-e'.n idare merkezi (52 000) nüfuslu Lüksemburg seb • ndir. kfıudeaatUı ztrat çok müterakkidir. Ve bn memleketin eldıvencıliği ve madeni sacayn bünassa meşhurdur.
yesınin 436 mil murabbaı ve nüfusunun da 54468 kişi olmasına rağmen seker, cuuin. mısır. muz. Hindistan cevizi ve üç nevi portakal ihraç eden çok zengin ve mamur bir müstemlekedir. Bu adaya mahsus portakal kabusundan yapılmış bu- nevi likör Avrupada bile meşhurdur.
Felemenk yem Gıncsi de Holanda-uların yarı yarıya idare ettikleri bir adadır. Bu adanın Holandaya isabet eden kzaunda çok BBBJİ ormanlar vardır. Bu musUsnlekenın başlıca zengmliğini mcı saydı, ltereatecılık tenkil eder.
Bal—ae Ordntaı Ve Donanması Holanda  donanman   Avrupa nuı oldukça batın Bayılır bü? deniz kuvvetidir. —
İki 11ıı— aufi sistem dürt kruvazörle, son auRem on destroyer, bir çok torpido, gambot hücumbotundan murekaeb Holanda deniz kuvvetlen bilhassa denizaltı gemisi bakımla-dan. bîr bayU kuvvetlidir. Filvaki Halanda bahriyesinin tamum 45 parça den irsini vardır.
Bu batın a»yıiır deniz kuvvetinin 800 u zekat ve 7000 ı bahriye süâh euuaz zabıt ve neien olmak üzere 11750 Bzuretnebı vardır. Bu muret -tebat ha nal kadroya auluır. Sel er ilân edildiği zaman bu murdar kolaylıkla 150U0 kişiye baüğ olabilir.
Holanda kara kuvvetlerine gelince 110 seneden ben harb etmemiş olan bu devietm ordusu bilhassa bur bir müstemleke ordusudur. Buna rağmen anavatan ordusu son senelerden ve hek» son aylardan ben geniş bır burette takviye edilmiştir.
9 mayıs perşembe guukü nüsha -mızda da bildirmiş olduğumuz Halanda topraklan bu* tehdide maruz kalınca bu memleketin ezeli düşmanı olan SU derhal müttefiki ve en büyük yardımcısı olur ve butun memleket suya boğulur.
Holanda ordusunun mevcudu 660 bin kaşıdır. 600 tayyaresi de vardır. Lakın unutmamak lâzım gelir ki bu rakamların istilâ tehlikem bas goa -terin oe bir hayli kabara cağ" şüphesizdir. Hnlandahların yurdlannı kan iannın ser damlasına kadar müdafaaya karar verdiklerine göre eli silah lalan bar HessodaUnm vatana karsı borçlu olduğu vazifeye can atmasına intizar edilebilir.
elçika
1914 Cihan Harbinde çak şerefli bir rol oymyan dünyanın nüfusu en  kesif memleketi
Alman tanklarına karsı Belçika müdafaa hatlarının görünüştü.
Coğrafi Malûmat — Şimali Av-rupanm küçük lâkın topraklarına nısbetle en kalabalık bu- hükümeti olan Belçika 30.447 kilometre mesahai sathıye-sı ildedir. Nüfusu: 8.275.000 kişiden ibarettir.
Belçika şarki cenubisindeki Ardeo mıntakası müstesna onmak üzere düz lük bir ülkedir. Memleketi başlıca "Metise,. "Eakaut,. ve "Lyo„ nehirleri bulunmak üzere müteaddıd. nehirler v« ırmaklar sular.
Bclçıkada-sanayi çok ilerlemiştir. Memleketm vâsi kömür havzaları vardır. Ziraat de pek ziyade inkişaf etmiştir. Be İçi kanın bilhassa men -sucatı. silâh fabrikaları ve ticaretteki ilen lığı meşhurdur.
Tarihi malûmat — Belçikalılar eskiden Fran sanın şimalinde nün sel-tik. mm Cermanik bir kabile halinde yaşarlardı. Milâdı, lsadan 51 yü sonra Romalılar bu başın diyarı vahşi kavmi itaat alUna aldılar.
Dördüncü ası edan. itibaren Belçikalıların yavaş yavaş Franklann ni.ituzlan altına geçtiğim gÖrüyo • ruz.
1579 yümda Holanda ile birlikte teşkil adilaa (birleşik eyaletler) bin kumetme dahd bulunan Belçika Ho-1 ondanın da ısUkJâJuıı temin eden bir ihtilâl hareketi neticesinde kısmen İspanyol esareünden kurtulmuş, Fransa kralı 14 üncü Lutnin salta -?au sırasında müteaddıd muhare -belere sahne teşkil etmiş. 1714 yümda Avusturyanın bir vilâyeti olmuş, 1748 denesinde Avusturya tahak -kümüne karşı da isyan ederek Fransız nüfuzu altına geçmiş ve 1815 senesine yanı Napolyonun "VVaterlo.. hezimetine kadar Fransız idaresi altında kalmıştır.
1815 yılında Holanda ile müşterek bir devlet   '»»ime  gelen   Betçıkayı
1830 ihtilâli müstakil bir devlet haline getirmiş vs o zamandanberi de Belçika maşruTi bir. hükümdarlık olarak A vrtına devletleri manzume ^ ı-?e dahil olmuştur.
1908 senesude Afrikada (Kon -go) müstakil hükümeti Belçıkaya müstemleke olarak verilmiştir. 1914 senesinde kahramanca ve parlak mukavemetine rağmen Alman orduları tarafından istilâya maruz kalan Belçika 1918 yrlında Al • manyanın inhidamı üzerine yeniden btirriyetzne ve istiklâline kavuşmuş hattâ şark hududlanm (Moresnet) ve "Malmedy,, yi İlhak suretile tas -Ub etmişti.
Yeniden haksız bir tecavüze uğn ¦ yan bu küçük fakat kahraman mil -letın bn seferki sadmoden de muzaffer çıkacağına uzun ve şerefli tarihi bir delidir.
Belçika Ordusu Ve L)»ıraonıuw
Belçika Afr ikadaki Kongo mü? -tem lekesi hariç olmak üzere sahili mabdud bü* hükümet olduğundan deniz, kuvvetindon hemen, hemen mahrumdur. Ve tngd terede o salın alınmış bir iki gambotla hali inşada bulunan "Artevelde,, ismindeki sed muhnbe inhisar eder.
Kara kuvvetlerine gelince; Belçika orduea a • rupi sayı ıtibarde-kü • çük lâkin çok muallem ve fennî surette mücchlıez ordularmdan bindir.
1914 Cihan Harbinde Belçıkayı istilâ edıveren faik Alman kuvvet -terine kahramanca karşı durmuş re akla karayı seçtirmiş olan güzide-Belçika ordusu Almanların Lebısta-na saldırdıklan gündeoberi sıranm bü- gün olup kendilerine de gelece -ğını hesaba katmış olacağından son derecede takviye edilmiş ve bütün tedbirlerim almış bü- vaziyette bu -lunduğundan şüphe yoktur.
Belçika 831 mil uzunluğunda bir hududu müdafaa mecburiyetinde bulunduğundan 1937 senesinde 6 milyon 600.000 İngiliz lirası sarf ederek Majıno hattı  gibi  müstahkem   bir
BeleUıa askerlerinden bü* kinim
taraflı tacrruz
DUa ¦..daüılan na: t* Avrupa-da Uç İHiaaai ¦venlohıdin la»
ha, yani Ib.Lmda, Beeçika ra Luk -aemburg Abnaa kuvvetlerinin taar-
a^BB^P«lauaa%   ea^**lv,'a''  Oaâ^LaaL   Vv*   i^r»'J^li(*~ r#*   ıl^
Fran—ye ha rai, Beeaseat f amıı a dreıllerrxl kaoaaZtBİ fcsbar ettbB nok-laya kadar ı;ıdxraak kSn bıamur.lea istila luuvJıetlerCBi tarım ailemi FU-lı.uuka Ahnaı erkanıhariıiyı-wss» L'ayaai, ua^Bervye karşı ımaJ-W-a» t nuıııı hudoduaa kaeaur Taranan lıör dreaa ceeaeaa, ve Fra—aya karsı da yine neksaaam akaaal deaacsl hudu -duDilaa l.^hyarak t* l*vknvye ka ¦ dar uzanan limonda bir kara rrbbesi kurmak ün. Ba aKua kura hududunun mıbimhkeea kveanlarmıla nıü-d.ıiaa vaalyetİBBİe kalarak, nedteteal daha zaynT olan Bearika muBtahk-ni mevkilerini ve r ı ı Belçika hvj
dııdııodaki ııilblataahııaaı gveervk a-sd Fraaaa to|iıakkanın gimu-k. v« bir taraftaeı MaeSaaat*ya çrvlnuek ve dlâr tanırca* da FraaBoam e sus merkezlerini tebaM eylaeoek. bu planı Lunumb yordu- yipeu m bonaa ne-t. . s.„. de m.ı leökiernı kaZ'i maâle bivetl taşkil   ı mm
flitler .41......| ¦¦ mm fesat pastaen.
Alman ttıpraUan ip ¦ ¦ ı I «ıka-ıenj !. ..-m- CekjaİBiakıajı kaktırarak tallıık* luudaea. Ve ba anutu Polon-\ un luua -dyasi hale lan bu vazi-ete İDzâmaaa ettL Bnau nuıteakih
mas* ve tur müddet aarvvet toob»\ıp
mrh te^eıbiaumdaeı Ikıaiıuar-
ka ile Norveç la uvCfauB, bu platııa Himraki -afUalunaı araetti.
Sıra nihai bü* hamb-yc o-şebbü^ evirmeğe yetmişti. Aknuaya Nor\ee hâdi-a-Mnd mUtannaJıtüı dnha bu -yıık bir knvvetual oskarek ve ıkeıo-nutıoı hııpahyarak Holanda ve 11.1-çikada, İncil tereye karsı deniz eeb-heaüri i.hihuk  İreeâaune laı/ıakea-dı. Ve -ııbayet. ymr krodb-m, nrak». sus bir nokta! nazara o^yanaruk va av :'i ım-todlan koli anarak bunu da yap».
HahJıarırda .AaraaajB 1914 -"-ire • •endeki hareketim- ımonırsit bir b» reHrhV- bu işe ¦Jbtjsuls bnmnmakta -dtr. Palıat bm*aaarriB muraffıkiyet şartlan, geeezı barbdekt nravalfafd-yet ıınııriarrnnı aynt mıdnrT Ammrr-ya bn hnMwra savanf kn-rvrt ve m.-l-rerne ırfımhn intim-h rfmr»ı-cektir. Bu uç taraflı taarrm (1e Incİlrere ve Fruaauıua, birçok aehirirrüüa bom -baeenâaMiıMaaııa aetzh Aba-aafano. hereebsıtânad vaziyeti kendi lehlerine çevirmece ezdtştıkbtrmı çöbter-mr-ktedtr. Fakat bn ga.vret Öyle pek kolay ıdmn'seektır. 73rm, hu -oa memleket ter. .ml kbchk I.üfcseın -i - ti - ; hariç. Itolaada re Bek'ika ay-l:ır.hınU-n gelecek tehnkeyi anlıya -rak ona çöre hazzrnuacıtseu'dı. şhn-di. Alm m istnâsı karşısı ada bu müdafaa tedbirleri ve müttefik terin hareketleri asıl na-d Iravvetlertk* ¦ r-pıvntığa haşlamış btüuıuuaJiLaıür. irâ.11-elerin seyri, bfuW-uı Belçika arı/.lsl üzerinde çetin nüleadclekria ul.it f ';ıııı       .!.-rm«"kn-thr.
Bu üç taraflı taanrmnn en muhına aksulânı*Jle-iadeaı htri. Birleşik A-tntvrlkamn Avrap» barH kar-H-onda-İd v ../ıv itinin ^Ivra^h btuuuuet ola*
çaktır.
Dr. ftesad SACİAY
Hollanda vo Belçika ila ticaretimiz
Holanda ve Belçika ile ticaret ya* pan tüccarlarımız harbin bu memlekette de başlaması üzerine taajıhüd -terini anüle etmişlerdir. Ayrıca bu memleketlere evvelce sitrariş edilen mallai'in ^-eü ı ılemıyeceğı anlo^ıüııak tadır.
hat vücude getırmüjü.
Belçika ordusu normal zaaıozUar -da 4000 subay olmak üzere 80.000 kişiden mUrekkeb bir kara kuvvetine maliktir kı bu miktara tu.ıtm ize bir süvari fırkuaile hudud mubafa -zasına memur hıısuai ve müstakil bir fırka da. dahildir. Umumi tef er -berüğın ilânı üzerine bu kuvv.tın nr mikdara yükselmiş olduğu meçhul • dür
12 MAYIS 1940
PAZAR
Üçüncü Yıl - No. 728
Yeni Sa
Her yerde 5 kuruştur     GÜNLÜK SİYASI HALK GAZETESİ      Her yerde 5 kuruştur
Alman kuvvetleri dün Majino hattına da
şiddetli bir surette hücum ettiler
Bir gece içinde P.minıarka De Norveç brtilâ edilmiş! Buna on parlak bir zafer, mi lUyecegiz? Eğer dunvada taşanların ve devletiorio ef*al re harekatında "nıovaflaki-yet,. ölçüsünden ba^ka bir ariyar yokaa, bu bir zaferdir. Yahzzz» bu ¦af eri tilkiler, kurdl ar, çakallar. Umnahlar. kaplanlar alkıslaazmar.
Yazan: Hüseyin Cahid YALÇIN
'lrmınci asırda türlü türfü dinler zuhur etti. Bunlarm Içln-d1 bolşenzm, faşizm gibi daha ziyade siyasi ve sosyal mahiyeti haiz o-lanlar cihanşümul bir hâkimiyet elde edemediler. Arz üzerinde aa çok büyük Bahalara yayılmış olmalarına rağmen, bunlar, eski zamanların kabile dünleri gibi, mahalli bir halde kalıyorlar ve biribülerile mücadele İçinde bulunuyorlar. Fakat yalnız totaliter ve diktatörlük rejimlerine müptelâ kavimleri'değıl. demokrasiler de dahil olmak Üzere, butun hakikî ve sahte medeniyet diyarlarını saplamış daha müdhiş bir din vardır ki ona da "muvaffakiyet dini,, adı verilebilir.
İnsanlar binlerce senedenberi kendilerine hayatta yol gösteren ahlaki ve manevi nurlara, ebedi kıymetlere arkalarını döndüler; kendileri için dünyada yalnız bir mftbud tırumağa başladılar. Bu da "incrvaf-lalrlyet,, dir. Hayattı yalnız muvaffak olmağa ehemmiyet veriliyor. Ve yalnız muvaffak olan adam veya devlet alkışlanıyor. Bu muvaffakı-yel ne sureti elde edilmiş? Muvaffakiyeti temin etmek için başvurulan vasıtalar ablÜ: ölçülerine ne dereceye kadar trjgun! Bunlar akla bile gelmiyor. Fakat bundan daha fenası var. Bu ahlâkî ıymet mülahazasını ileri aUrenlcr istihfaf c-diliyor! AhlSk mefhumunu köhne-İrsmiş. rilrtimUş diye bir tarafa atan b»«eriyetin nereye gidebileceğini ri-binler düşünürken gözler önündo öyle bir hayat manzarası vücude geliyor ki dehşet içinde kalmamak kabil değildir.
İste "Alman muvaffakiyetleri,, gibi kısa bir tabir içinde dünyaya yayılmak isti yen propagandanın altında insanlık vc medeniyet için bu kadar korkun., hır ahlâk irticai, bu kadar derin b.r manevi facia gizli -li'!:r. Alman propagnndası bütün dünyada bir kuvvet- n.tıbaı vücude getirmeğe, bir hayranlık ve takdir hissi tesis etmeğe bütün gayretllo çalışıyor. Fakat "Alman muvaffakiyeti., denilen şeyler medenî bir taun vicdanında ancuk takbih ve nefret hislerinden bıışka bir şey u-yandıramıyacak fena ve ah lika» hareketlerden ibarettirler. • Bir gece içinde Danimarka ile Norveç istilâ edilmiş! Buna ne parlak bir zafer, mi dıyeccğffi? Eğer dünyada insanların ve devletlerin cfal ve harekâtında "muvaffakiyet., ölçü -aileden başka bir miyar yoksa, bu bir zaferdir. Yalnız, bu zaferi tilkiler, kurdlar. çakallar, timsahlar, kaplan-'ar alkışlasınlar. Fakat tasanlar? Onlur durup dururken tecavüze maryan o memleketlerde vatanları ug ¦unda Ölen biçarelerin, arkalarmda yetini ve dul kalan çocuk ve kadınların, istilâ vahşetleri içtade yıkılan ve sönen ocakların. ırtıraba düsen bCtun bîr sosyetenin at darını, felaketlerini, matemlerini ruhlarında hissederler. Alman muvaffakiyeti denilen ©ey haftalarca ve aylarca devam cinuş bir suıkasd hazırlığnun insaf, merhamet, hak ve adalet mef-CahkJ YALÇIN (Honu 5 incuU)
Alman paraşütçüleri Majino hattının arkasına inmeğe teşebbüs ettiler
Müttefikler binlerce kamyon içinde Hollandanın imdadına yetiştiler
«Lâheydeki polis müdüriyeti Alman turistlerinin hücumuna uğradı
rfevyork. 11 (Hnausi) — Alman membalarından alman haberlere göre Almanlar bugün Majino hattının gerisine paraşütle asker indirmeğe teşebbüs etmişlerdir. Bu haber   di-
aaazahnlardaıı teyit edilmemiş -
Holandaya YrtiştOer 11 CA-A.) —    Dün btn-
Fransaj ı müdafaa eden   ağır topUrdaıı   bht-.
Ruzvelt dün mühim beyanatta bulundu
VaatngU-n, 31 (A.A.) — Cumhur- | ilmî kongresinde şu bujeMtt" bulu» rebn Roosevclt 8 üıci Panamcriken | muştur: (Sezaa 1 â»)
Rumanyada millî bir kabine kuruldu
Tataresko ve Gafenko gene mev- » kilerini muhafaza ettiler
U'i'ındüda h.ın&ilır açıldıktan Honra su allın da ka'in verîer.
Tarihte görülmemiş bir ihanet
Almanlar Büyük Harbde bizi Ruslara nasıl satmak istemişlerdi ?
YCNl
Uu-jin '.dini Yalçm
Biz Almanlar Içtn •vlAI-larımızı kurban ederken, daha harbin ikinci ••nesinden İtibaren resmen müttefikimiz olan Almanlar ls-tanbulu, Boğazları ve Şarkî Anadoluyu Rualara varmak auratile, kandisila münferid bir sulh akdetmek Uzara Rua Çartna müracaat etmişlerdi.
Bu hazin maceranın Sovyetler taralından aaa-rolunan t
Hüseyin Cahid Yalçın
Taralından tercüme va izah edilen
vesikalarını yarın neşre başlıyoruz?
Ingilterede ikinci harb kabinesi kuruldu
Eden yeni kabinede Harbiye Nezaretini deruhte etti
11 (Hnausi) — Çörçflm S milli ingiliz   kabinesi bağası ffOyie teşekkül etmiştir:
B, Ouıı-rhill; Başvekil   ve   MHH MTIszafaa Nazın. M, rbaıııl» ılım  Konmy reisi lor-
Lord Halifaks: Hariciye Nazm. B. AUJee: Mührul. ¦  Lordu. B. Grenwood: Devlet nazın. Bu beş zat, harb kabinoami teakfl eylemektedir.
B. Alcsaader: Bahriye btnnea lor-(Sonu 3 uncuda)
M. Tatarenko
Bükreş, 11 (Hususi) — Kumanya bükûnırtı   bugün   istifa   etmiştir Kral bu- milli kabine teşkiline yine Tatareekuyu memur etmiştir. Bu • (Bonu 3 üncüde)
isviçre - Almanya münakalâtı ta-kesildi
mamen
Almanlar dün İsviçre topraklarını da bombardıman ettiler
Moskova. 11 (Hususi) — Üneytet Pres'ın Bal muhabiri Alman tayyarelerinin bugün (Yansa- İsviçre hududundaki Dclemon şehrini bom -bardıman ettiklerini isviçre toprağına 27 bomba düştüğünü ve bugünden ıtı baran Almanya ve isviçre a-rnaında her türlü münakalatın ta -mamen kesildiği bildirilmektedir. Ainıau - Macar Hududu Da Kanatıldı
Parla, 11 (Huausİ) — Macar membalarından bildirildiğine göre Alman • Macar hndodıı ık ı gündenbert Alman askeri makamatıun emriyle her türlü naklıyaU kapanjnujtır.
SABAHTAN SABAHA:
Tayyare ve paraşüt
Almanya "Ya devlet başa, ya kuzsun leşe,, diye gintiği bu yeni taarruzda da tayyarelerden paraşütçülerden büyük şeyler bekliyor
«****'   e*«rr   hmrh   enkketi       (Yazısı 7 aosUJ
706580?3
TENİ   RAlt'U
— 12 —
Yazan: AYHAN ATIS
Fahreddin Razinin mektub fihristleri ele geçmişti
— 'un ı n-vmiyor musunuz?
— Onun sevgiMiu izi uyd.uıberi kainimde ısıtıyorum. t)e gümleoberi yerini siz aldınız.
— Benden sonra da bir başkası..
— Nc münasebet T
— Meselâ yen» galen kızlar..
— Hangi hızlar ?~
— Harnernşahin gönderdiği cariyeler.. Nasıl onlun beğendiniz mi ismail?...
— Boylu, boslu kışlar. Fakat on • lan iyi tetkik bile etmedim. Onlan gördüğüm zaman hayalım senin altın saçların» ısı ,n ıls kamaşıyordu. Sili seveceğini. Yerinizi kimseye ver miyecegim.
— İnanıyorum 1 m nl! Onlar da benim odamda yatacaklar. Çok açık, saçık kışlar. Harsctnşah unlan çok serbest yasılmış. Hntta İstedikleri genç erkeklerle beraber gezmelerine bile müsaade cdorim. Onlar konuştum. 'Hayallerini km., onak için i -rıza evdeki sıkı disiplini ve hiç bir erkeğin cimi bile sıkamıyacaklannı snlatnıadun. Yarın benim pauoeremi alırlarsa kim bilir sim neler yapacaklar? Belki sizi çekecekler. O vakit ben yine en samimi vo sıcak dostla-nmla. göryaşlanmla beraber kala -cağım değil mi?
Rukiyye sonra basını lsraailın göğsüne dayadı. İsmail bu başı sıkarken enerinin üstüne sıcak birkaç damlanm düştüğünü gördü. Rukiyye ağlıyordu:
— Sizi temin ederim Rukiyye! Onlar pencereye çıktıktan ram an ben perdemi indireceğim.
iki genç bir müddet böylece çini ocağın önünde kaldılar. Ocağın loş ve oynaşan ışığı yek pere lesouş bir gönyenin hareketlerim sydmlatamı -yurdu.
K. it:Iıkh ve çok yakudan verilen bu U-minat d ak ucalarından sonra Ru-fctyye hareme çek Udi ismail kandili-"i yaktı. Rahlenin üntüne RmhT-tl-eıektüm adlı hocaauun büyük kitabisi açtı. Sonra Rukiyyenin getirdiği tamaşırlan karujUrdı. içinden Şiraz £rrî k r-iılo cildlcnmış bir defter çıkardı, bu; Fahreddin RaTtnin çek-mecebindekl maktublıünn bir fihristi idi. Mektublarm tanhleri. gönderenlerin isim ve adreslen, kısaca mevzuları yazılmıştı.
Mektublarm çoğu siyasi mahiyet taşıyorlardı. Muhtelif mezheb ve ta-nkat aavgalanra galebe ite bitirmek istıyen birçok hükümdarların, devlet büyüklerinin, âsilerin, halifelerin Fahreddin Razıdcn yardım istedikleri görülüyordu.
ismail fihristi gözden geçirdikten sonra ıh Uyarsız ayağa kalktı ve kollarını yukarıya kaldırarak bütün vü-cudile bir iki rakıs devri yaptı. Çok aevhunhjtt Kendi kendine:
— Yasa Rukiyye. yaşa! Bana kuvvetli Mr aşk ve bu aşk kadar tatlı bir vazife yapma imkânı verdin. Seni kalbim soğuyuocıya kadar seveceğim!., diyordu.
ismail sevincin ve salan sıcaklığı ve yumuşaklığı içinde pembe rüyah bir gece geçirdi. Sabahleyin kalktı. Namazını camide miadının arkasında kıldı. Dersine devam etti. öğle yemeğim" İmarette yedikten sonra çarşıya çıktı.
Daha evvel de medresedeki odasına uğramış, yanına altın torbaların-
'Veni Sabah"
ABONE I'.KüEU
Türkiye
Ecnebi
GENÇLİK 6 AVLIK 3 AVLIK 1   AVLIK
1400 Kurut 780       a 400       • 160       •
2700 Kurut 1450      B00     ı 800     •
12 M-YIS 1940 P*z*r
j3S9 Rebiüı'ahır Ul356 A. Ni.ao 29
135    Ay i
î'fcaui -^at
rT3öT7
H.ı
Vasati Saat
gUnaı
Ula
4 46İU 10
ıi»*ı y»Uı
W 7 VS      19 I7İV1 J« 2 44İ
dan birisini almıştı. Hnttotlaıs ve hâkk âklara uğradı. En mütehassıs t esh i betlerden btrisıle gurilştU.
Reyin en büyük hatUü olan Şeyh Bağdadi ile konuşurken;
— Sut kaç türlü yazı. yaza rainiz? dedi.
Hattat kendisine birçok yan nü-munelerı gösterdi. Birçok yazı cinsleri naydı ve;
— Hstta Gubarî denilen ve incelirinden, göse birdenbire görünme -inekte, bulanık görünmekte toza ben-scdığı için bu ada alan yasının da mucidi binim!
Dedikten sonra ilâve etti:
— Selçuk saraylarının, Hıırzcm -malıların, Bıığdad haUfalerinlıı Mısır hükümdar! nn,n divan kâtlhlerinln birçokları benim talebeeodlr Arno yazısına ilâve ettiğim met odlar var. Bana hükümdar saraylarından gelmiş herhangi bir mektub gösteriniz. Eğer yatın talebcmdenae derhal tanırım. Senin yazıya çok meraklı ol -duğunu hatların Üzerinde İsrarla dulluğundan anlıyorum. O halde bir sanatkâra sır tevdi etmekte de hiç bur mahzur apnaüyorum. Hattâ Hasan Sahbuh ve onun haklı zamanında Acamunt kalesinden gönderilen talebeye ruban demlen güvercin yanlarını öftrettlm. Onların güvercin postalan varmış ! Bizim Sol-çuk ordulurında da posta güvercinleri var . Sarayın kus-çubaaısi benim ahbabını dur. Göçen sene bahaıa doğru henüz bizim dağların hasadan kar kalkmadan, ağaç-lanmu çiçek bile açarak güvercinler Maurdaı saraya meaeük kıraate K'tum.-la. komşumuz bir tane bana tattırdı. •
— Ben tarihi vesikalara çok ehem miyet veririm. İran ve Turanın bir tarihini yarmak isterim. Yalnız bunu tedkiklerim ve tahsüim bittik -t- n sonra yapacağım. Şimdiden hazırlanmak istiyorum. Edebiyata da merakım var. Talebe arkadseisnmın münşıat kitablan bulmakta müşkülât çektiklerini de görüyorum. Rır "mecmua! münşiat,, yazmak istiyo-nını..
— Siz şimdi kitab mı kopye ettir -mek istiyorsunuz?.
— öyle gibi bar şey!
— Pekala yaparız. Meşkhancle -nmde her gün 30 hattat çalınıyor. Malum ya yalnız bizim Rey de on bin talebe var. Bunların kitablarıni biz yetiştiririz. Diğer vilâyetlerden, komşu devletlerin medreselerinden de birçok sipanşler alıyoruz. Bizim öyle kuvvetli hattatlanmu var ki kopye edecekleri kitablan ezberlenualerdır. Meselâ birisi "buradan kalkar. Mu-Rammedıyedekİ camia namaz kılmaya gider. Giderken beline divitini sokar, eline kâğıdı alır camio varın -cıya kadar ezberinden bir küçük kitab yazar. Cinden gelen bazı seyyahlar gördüm Hanbaürda tabulardan kabplar yapmışlar, bu kalıplarla ha-tayf denilen kâğıdlsra ve kumua çuhalara takvimler beaarlarmış. O-ralarda altın ve gümüş para yok -muş. Devletin damgası bir kumaş üstüne böyle basılırnua. Herkes bu kumaş para ile alış veriş ederlermiş bu paranın adı da "Cav., imiy. Seyyal bızun meskhaneyi gezerken:
— Görüyorum ki ais bir kitabdan birkaç bile nüsha kopye cdıyorsu -nur. Bu çok zordur. Eğer bu yasaları ağarın üstüne kazdırsanız kâğıd-larn hassanız daha kolay ve daha az bîr masrafla birçok kitab elde etmiş olunanı», dedi. Kumaş pın danadan birinin! de bana gönlerdi. Bu par çalar kirlenince yıkanır, yine de yazıları çıkmazmış. Bu Çinlinin gözlerini çok makûl gördüm. Çinli seyyah Selçuk hükümdarına da bunu sulatmış' onun da hoşuna gitmiş.
Çiııo bu çeşit kalıplurdun birkaç ürııek bilu ısmarlamış Sultan bunları tetkik ettikten sonra eğer muvaffak bur netice ahı&a derhal saray-da tatbik ettlrecekmiş. Ben Cırdının soylodıklenni hattat arkaÛA?lanaas setim Onlur dinledikten sonra hep bir ağızdan bina hücum etiller: (Belanı var)
Donanma Marma-rada manavra yapıyor
Donamuaye, dahil harb' gezerleri -mis Marm.ırsıia 22 mayı .a kadar devam edecek bir   talün   I aahyı-rine
yapdan tebligata nazaran talim sahası Büyük çekmeceden geçen tül dairesi İte ICrcglidcu grrun tül dairesi arasında kalan vs Anndolu sahi-hne kadar devam sdı-u kısımdır
Denizaltılar da Silivri ve Büyük-çckınooedsn geoea tül d4ure4erüe Buklece Jrm ecenin Bnbaburnundan göçen ara dairesi arastadaki sahada manevra yap araklardır Talün esnasında hakiki topçu atifci da yapıla -cağından bu snhadan geçecek gemilerin gayet dikkntli davranmaları liman reisliği tararındın bütün de -nizcllere tebliğ «Mılmiytlr.
,| OKUYUCU DİYOR Kİ-
Bir kiracının şikâyetleri
Hükümetimizin menken ihtikârının önünü almak için mesken kiralarının arttı ıı ün anı ası hakkındalû karan üzerine bazı cv aahıblcıinin başvurdukları yeni bir manevraya maruz kaldım; balanız nasıl:
Kamm hiskümlerıuin sarahati karşısında kiracılarını mümkün ol-AUtfU kadar fasla utısmar etmek istiyen bazı ev sahihleri kirayı art-
Kitapçıların aralarında yaptıkları anlaşma
Babıali   ce.ld.nnd.d-i   kitancüsr
aralannda hususi mahiyette bir anlaşma yaparak bu anlaşmayı aralarında tansın ve ünaa ettikleri bir mukavele İle teshil etmişlerdir. Bu anlaşmaya förc, bu mıntakadaki bütün kltaboılar 13 ınnyıstnn İtibaren 15 ağustosa kadar her gün saat 6 da ve cumartesi günleri saat 3 de kapıysoaklardır.
Bu mukaveleye riayet etzniyenler, usuhrUz hareketleri için Türk Hava kurumuna 25 çer lira teberru edeceklerdir.
Hususi mekteblerde
Yaralanan   ve  hastalanan talebeler   hakkında talimatname
Maarif Vekâleti hususi mektepler müdürlüklerine aşağıdaki talimatnameyi tamim etmişti:
Hususi okullarda, herhangi bir sebeple yaralanarak, sakatlanarak veya ağır surette haatalunsrak okul revirlerine yatın) m ala rina veya has-ta hanelere kaldın Ünal srıaa lüzum hasıl olan taiebekrüı vasiyetlerinden b?7an velilerin m haberdar «dilmedikleri, revire yatırma, bsstahari' • ye kaldırma İşlerinde matlüh sür .d ve itinanın gösterilmediği, bu gibi hadiselerin Maarif idarelerine bıl-dırdmedıği hal. t alınmaktadır.
Bu gibi bundan sonra şu
suretle hareket  dılaoekrtr:
1 — Hususi okullarda gündüz veya geee hastalanan veya herhangi bir sebeple yaralanan, sakatlanan talebe olursa derhal en yakın bir doktora gösterilerek icabı yapılacak ve keyfiyetten okul doktoru süratle haberdar edflsenktir.
2 — Hasta veya yar ah lalene, o-kul doktorunun göstereceği lüzum üzerine, ya okulda veyahut hasta • hanede tedavi altına ahnaceJrtar.
3 — Hasta talebenin hastahane -ye nakli icab ettiği takdirde, sıhhi durumuna gorc. mallıib nur ati temin etmek üzere ya lulıbi undud otomobili veya banka bir otomobil celbe -ddecektir.
4 — Çoonğun velisi okulun bulunduğu şehirde ise keyfiyetten derhal haberdar edüecekttr. Başka bir şehirde ise vasiyet derhal en seri vasi ta ile bildirilecek, talebenin sıhhi va rı yetinin seyri odan kına f salalarla malûmat verilecektir.
5 — Keyfiyet, bir taraftan bu *ı-rctle velilere bildirilmekle beraber, maarif idareleri de bu meseleden haberdar edilecektir .
6 — Işın disiplin kuruluna intikal etmeni ioab eden safhası bulundu -ğu takdirde bu husus aüVatfe neti -«¦(dendmlıp sonu Muini müdürlüğüne bildirilecektir.
7 — Maarif Müdürlükleri bu hâdiselerden ehemmiyetli bulduklarını vekilliğe yusetaklardır.
Yeni pazar yerleri
Ainrkapt barkının müracaatı üzerine bele diye bu senitte her perşembe günü bir pazar lnrndmasına müsaade etr. Jtir
Bek diye bundan başka dt£er mm-takalarda da psmrl.tr tesis etmek ü-rere tedkikat yapr.ı: Irtudır. ,
kontratonun hitamında binanın tahliyesini taleb ediyorlar.
Meselâ ben Kum çeşmede tramvay caddesinde otururum. AU1 bir; oğlum vardır. Bu yüzden koroşula-nnıın rahatsız olmamaları inin daha ziyade inzivayı tercih ettim. Ev salıimmm .m her üç ayda bir gelir kirayı peşin olarak alırdı. Kontrat bitince uğrayıp parayı almadı VT- arkasından kirayı ödemediğimi bahane ederek binanın tahliyesi için aleyhime dava açtı.
M.ıi-s id malûm: Beni çıkanp binayı daha yüksek bir kira ile başkanına vermek Bu vesile ile yeni «iğrendiğim yeni bir kaçamaktan da bahsedeyim: Bu yola başvuran bina sahiblen binalanm daha yüksek bir bedelle kiralattınrlar amma herhangi bir ithama manız kal -mamak için yeni kontra toyu eskisinin bedeli üzerinden yapıyor, fakat aradaki farkı peşinen kiracı -lardan alıyorlarmış.
Hükümetimizin ihtikâra meydan vermemek için başvurduğu tedbirlere mukabil başvurulan bu kaçamaklı yollan büyüklerimizin dikkat :ı .'..u Unna sermenizi hürmetlerimle rica ederim.
Bir nkuvurıınuz
Mıntaka liman reislikleri teşkilâtında deliklikler yapılacak
o- ¦   ¦ —
Ban memurların maaşları
arttırılıyor Haber alındılına göre mıntaka U-man rvuuikktri teşkilâtında mühim d ^ifiküklcr yapılmanı kararlaşUnl-
mış ve bunun için bir proje hazırlanmıştır. Bu tadilât bilhassa İstan bulda Lnuen reuduaod. daha geniş nuk yasta tatbik edilecek ve bazı şu • beler açı La çaktır.
Projeye göre limnn memurlarının asgari maaşı 15 liradan yirmiye çıkarılacak sellerin manelan da 50 şeflikleri idare eden meınurlann liradan aşağı olmıyacaktır. Mülhak manaları da 25 Urays çıkarılmaktadır.
Altın ticareti devam ediyor
Bastor 20 lira 15 kuruşa yükseldi
lntanbulda son hafta zarfında mü hini bir altın spekülâsyonu başladı -oını yazmıştık, iki gündenberi bu husustaki faaliyet artmış ve iki gün sarfında fiyatlar 110 kuru* birden tarlıyaıak 20 hra 15 kunsşa çduuış-tsr. HUkûmetünizüı altın saUflaruu menedecek bazı tedbirler alması mııhteaıeldir.
Yeniden kurulacak
birlikler
Harbin doğnrduğn bznçoe: zarurettir actıreauıdc kurulmuş olan idha -
lât Uhıİted şirketlerinin birlik şekline karoedılmeei hakkındaki Ticaret 'Vekâletinin hazırlamış okhığn pro-jcıün tatbikine yumulan itibaren hoşlanacaktır.
tik ohırah yarm te-kılâtlandn-mn deıreBÜıde ynpılacuk bir toplantıyı snüteakib kahve ve çay limited şu*-ketinin feahı vc bhruk İdare U» yetinin seçünl nufalsceJRır. Mütenld -ben diğer birlikler teşekkül edecek ne şirketlerin tasfiye işi de kısa bir müddet zarfında bitirilecektir.
Tayyare ihtifali 15 May?sta yapılacak
Türk layyaıerilertnderı vazife basında şohîd »umlaıin naınlarroı teberi için her nene yapılmakta olan merasim bu sene de 15 '5/1940 çarşamba günü saat 13 de Fatih par -kındaki tayyare âbidesi meydanında icra edilecektir. Bu münasebetle yapılacak merasimin provrı^mı Türk Hava kurumu tarafından hoznlnnn-rak alâkadarlara gönderilmiştir.
BELKDI7EDM'
İktisat Müdürlüğün ün kadrosuna bîr müfettiş alınıyor
Iklu*ad müdürlüğü taralından yeni büdee ile müdüriyete bir muavin w hu. .t; müiettıtdlkler alınması ka-.: rlaştınlmujtı On imi Kncümen bu talebi kabul otmiM fakat büdce en -cUmeni redd-tmiııtir. BUdcp encümeni iktısad müdürlüğüne yalnız bir müfettiş kabul etmiştir Buna gecen lerde açılsn müfettişlik imtihanında dördüncülüğü kazanan Feridun Demir tayin olunacaktır.
Belediye Haliç vapurları idaresine yirmi bin lira veriyor
istanbul belediyesi Haliç vapurla-n idaresine 20 bin liralık bir yardan yapmağa karar vermiştir. Bu para. idarenin hurda halini almış bulunan vapurlarının tamir ve ıslahına sarf-ılunaeaktır. Para beeldlye tahsilâ -tında yapılacak fotlalnıktan verilecektir.
tngiltereden alınacak otobüsler
İstanbul belediyesi tarafından E* lektrik. Tramvay. Tünel idareleri aa nuna alınacak 35 otobüsün ihalesi hakkında karar almak üzere evrakı şehir meclmıne vermiştir. Otobüsler.
•ı anlaşmaya varılan firma tarafından eylül ayı içinde belediyeye teslim edilmesi kararlaştırılmıştır. Devri testim muamelesi Londrada yapılacak, binaenaleyh otobüslerin nakliye maaarifatı Elektrik. Tram • vay. Tünel idaresine aıd olacaktır.
İstanbul belediyesi diğer taraftan otobüsler için garajlar vesaire temastı vücude getirecektir. Bu tesisatı irin belediye heyeti fenniye müdür-Hlgti tedkikat yapmaktadır.
Çocuk Esirgeme Kurumu İstanbul vilâyet kongresi
Çocuk Esirgeme Kurum onun vilâyet kongresi 11 mayıs 340 cumartesi saat bir buçukta vilâyet merkezinde yapılmıştır. Kongrede bütün Li.j.-bul V^tyetine merbut kara murah -haşlan de Cumhunyet Halk Partisi mümessili hazır bulunmu-dardır. Kongre reisliğine Cevdet Hazadı Balım vc kâiıbüğlne Hilmi Rıza Güner seçildikten sonra yeni mesaisine başlamıştır.
idare heyeti raporu okunduktan sonra yeni büdçesilu beraber kabul olunmuştur. Çoiuk Esirgeme ku ruırnrmm mennfllne müteallik birçok dilekler izhar edilmiştir. Merkez heyetinin kasalarla nahiyeler crasın -dakı irtibatını temin VI mesaiyi bir disiplin altına almak Ista hasarianan talimatname tandık edilmiştir. Bü - [ yüklere tazım telgrafları çehihnesine karar ¡erderek nu.rl.er heyeti ınti -habına gecdmiş ve morkeı heyetine profesör Bay Zühtü inhan. Buy Re-şid Çavdar. Buy Dr. Fethi Erden, Ali ŞükrU Şııvb. Diş doktoru Bay i.ı.a Suool, Buy Dr, Kttdsi Halkaca, Buy Dr. loıuhhn ¦ Oğet, Bay Şeznseddın Cünsltay, Bay Tev-fık Kot, Bayan Naile Tvvtik Sağ -lam. Bayan Iteiıka Hulusi Behçet, Bayan ilneukn İPeke». Bayan Reşide Mithat Recaı. Bayan Dr. Sezona-mis Ekrem seçiumşlerdir.
Ani: ırada da umumi kongrede istanbul Çocuk Kaırgsnıe Kurumunu temsil etmek Üzere Sivas sacbu.su Bay ŞemseddiB CünaJtsy. Prof. Bay Zühdü inhan ve Dr. Bay Fethi Erden intıhab olunmuştur.
Garbdaki mücadele
İman Kiyaseti ve askeri «ol*-kal nazan H»^rda ve Bel.l. . ı .n istilinına £İrb- rek har İrin artık mevzii kalmak hııuHundaU »on Mr i İm idi de keafb atmıştır. Bundan ¦ (.i HlUcrin de orduıasea yuatığı emri Tersanende de zikrediltllıy VO lıd ¦ Almaır, .ınıu nmluı.Kbı alı kati atarak ttetâceâenenr-k bir nsüradrle başlamıştır. AlnıanUnn isti!."» planlın daimi surette, - . riade hrpni hareket bıbyatfrbz) alarak tahakkuk sahafcina çıkanlmıtır. Fa -kat bugünkü beşeri canıiaUrm ha -yatl, ve mııU-kabü ı \ ¦ -ı biriblrine mpleden manevi ...!¦.. '¦-ve zaruretârrl fsedVrl ve ınilh-tk-ri ri kırmadan, böykt hır knrelıet »0-knhııhııaM bnkâm «laiıiUhuV bernk -mamak tadar.
Bu sehebden Annaaku- mallak an* tvllf AvrufMda ve hallâ eahanna büyük bir lıakhniyet kunnalan eaass-ıı.ı dayanan plâalarnuu bıhaLlnıkn k-in halihazır hukuk u*iâkkik riaks ilüâli keyNyetlnuı mavsuu bah*.a -nuuandan )a*ka bar çare bnlannunna-1..r.hr BorUa lal yoka, r^.-hk • mm tekrar sapmış bulunmaktadır.
RITtlaMsa Belçikanın hi taraflımı. mBttefîkler için hayati deşilecek söküşe Mr rorafaa* ssurdiynrde. IKt-çikn bitaraf kıddap mu.klrtçc. Al -man erkânıbarbİyesİnin nıiılbrnı «ık duğu Yon - Ui.-f.Yn plânının tat -bilti mev/ııu haluvdileesez ve Mae-not hallıaın arkaanu çrvhvcek ve Belçika lıpratJmnn«laa geçerek, Franaanın şimal vilâyetlerini işc.ıl eylemek hıuuisu temin edilemezdi.
Diğer taraftan Almanya. ani *e-rait allında kuldıkea, lltk'kıı ve Ilnl ında salıill^riade denizaltı enleri « ı;«..ıa«». »o loailtrrrauı ı.!. *-kında rd.ika Hoianda arazatin-de layare meydanLırına malik alamazdı.
Ru Mİ-İKİcn Afanunyn, gİriailCd i-.lilâ )ııır.-kı Eİnde ya hu iki rtVvk*li tazyik ederek kendi eshhnanM IU1-haka veya hle değibıe Üzı-rlerimle flîlî bir nüfuz tenh etmeğe muıaade ederek bir slyaııet lakibüıe unlan mecbur edecek, vejahad da, her türtü hukuki taahhüdVrl \e pn-n^p-leri çl£nlerek harekute m • •¦• Mı.
Almanya bn ikinci şıkkı, yani u-fak bir vrsfl* Deri sürerek istilâ lıa-rı hı ini İcra eylemeyi ı-Tiih etti. Ve bunu trrcfh ederken de ytne ani bir h ındtrtlf tuırşnundakik'ri şaşırtmak istedi. Halihazır muharebe lıâ«D--l.ri henüz kati olarak bir aaranst güs-tcrmenh'kle beraber. Alman tabiyesinin, kara kovvehVrile hava kuv -vetlerlnln çok oda bir irtibatının İm taarruzda derpiş edildiğini İbaret ı-ı. . ' .t,r Fakat bu müeterek taar -ruz plânıma da Sk hamlede muvaffak olmadığı görülüyor. Zira HoUn-da De IVâ. t'..uı*n. enerinde bulunan l.nrtimlr imkânlar dahüüııh- lâzımge-len tedbirleri aldlklan meydana Clk-nı.ı'.ı ı.hr Bilhassa Nazi Ahııanya-Kinıo, Hulandada dahili kargiLşalıkta-ra •u-heMyet vererek brliu han-k. îlnl I.d:ıytı^rınnag» onnaffak cd.ınıulı-Ci en curtümr'.rı^flr. Aynen Alman-Isrm kara kovvenVrl bumKBardan r^eervât. brtJttya mana kıhnan ınrvnlrk etlerin hava meyrluuhınuı pnrastttçÜ askerlbr va*.ıta^ile tuturuk nakliye tayMuvlerlnin cetlrıülderi knvvetk-rin İnmesine, yani bir hava İhraç armdiye-Une te^hbü-slrrinin de uyanık bir müdafaanın müdahalesin ı- ' - ¦ -i/ kalmış olduğu ani BjBna ha-beri.Tden iiıîrenuroektedlr.
Bu suretle İlk hamlede Alaıan kıivicilerinin istedikleri seklide nüis-lıet bir netice alnıanuş oklııklan I:i-dlsrterlıı seyri ve alacaklsn vaziyrt. bu mıntakalardali raıiczaleh o İn uza-yacafrnı g.İsteruıektedîr. MütteJik-lrr Ahnanyayı, nethvaİ ne olursa ol-snn. »on kozunu oynamağa, \ııni kara ku\vetlerini harekete gc^irnu'^e nıechnr etnıİşlerJİr.
Dr. RKŞAD S AO AY '
YENİ NEŞRİYAT:
LGKMAN HEKİM
Ihıl.' aı dort göale beklediği (Loluaan Hekim) in kendi kalaminden oıltmış 13 makale ile süslenmiştir. Herkesin anhyabiieccği bü tarzda yazılan nefis makaleler ne kadar lezzetle okunuyor. Her iıısaua lazım olan sıhhî, körü ve faydalı balüalar ne kadar tatlı, selis ve açık olarak anlatılıyor.
istanbul, Dlvanyoln Ka. 104*
13 MAYIS 1940
Pazartesi
Üçüncü Yıl - No. 729
Yeni Sabah
GÜNLÜK SİYASÎ HALK GAZETESİ
İdare Yeri
Waııı ¦¦insiye. No. M T*%rmi: YENİ SABAH
TKLETON: £11 Ak*
Her Yerde 5 Kurnş
Fransızlar Belçikada Almanlarla çarpıştılar
Almanların Hollandadaki ileri hareketi de durduruldu
Dün de 200 Alman tayyaresi düşürüldü
Almanların Majino hattına taarruzları devam ediyor. Fransızlar Yazan: Hüseyin Lahıd Yalçın   \ miUi klyafette olmıyan paraşütçüleri kurşuna dizeceklerini ilân ettiler
Almanlar büyük harbde bizi Ruslara nasıl satmak istemişlerdi?
Almanların elinde esir bulunan Rus prensesi Marie Vassiltchikovamn Alman resmî adamlarının teşvikile Rus imparatoru Nî-kolaya   yazmış  olduğu mektublar.
— ı —
Bu sütun hırda, münasebet düştük -Çe, umumî harbde müttefik aütatiyle aramıza sokulan Alınanların bir taraftan suali arkadaşı sıf atiyle memleketimizi istismar ederken, fakat yüzümüze gülerken, diğer taraftan Türk vatanına hiyanet ettiklerini ve Rusların Boğazlar üzerindeki emellerini tatmin suretiyle bu- münferıd sulh çaresi aradıklarını, beş altı defa yazmıştık.
Okuyucuları mısın büyük brr kısmı için meçhul bulunan bu hakikatin pek haklı olarak derin bir tesir yaptığını, gerek şifahî bazı konuşmalardan gerek aldığımız bir çok mektuplardan anladık.
Okuyucularımız, bolşevıklcrin iktidar mevkiine geldikten sonra neşrettikleri gizli vesikalarda bu bahse temas eden muhaberatı aynen görmek arzusunu izhar ettikleri içm, tarihin bu safhasını aydınlatmak mak-sadiyle Çarlık Kusyasının hariciye nezareti gizli dosyalarından alınmış bu malûmalı parça parça neşrederi^-
Istanhoi ve Boğazlar meselesi ve Kır  n ile Atman x a -ırasında ayn bir
sulh teşebbüsleri 25 Şubat . 10 Mart 1915 - 28 Kanunusani . 10 Şobat 1917 Prrnscn   W. A.    Vas$\ltthikova'dan
Ikinri Kiraladı/a (t) Klein VarlcnxrrAn, Gloggnitz
(Aşağı   Avusturya! S5 Şubat / 10 Mart 19İÜ Hasra etpenah,
Zatı hazreti imparatorilenne yazmak kararımın cür'et kâr lığını tamamen müdrik buhmuynrum. Fa -kat. haşmetpenah, yalnız size, ve vatanıma karşı beslediğim hudut suz muhabbet beni bu haıckete sevk-ediyor. Sebkü rapttan ân. fakat ruhumun bana yazdırdığı bu satırları lütfen okumalarını zatı haşmet-penahilcnndtn istirham ı-derim.
Yaşamakta olduğumuz şu pek hüzünlü gü-.lerde, zannederim ki, haşınttp(-n;dı, huzuruı tuza girebileceği halde dUsrnazj bir memlekette bulunan yegane Kas kadını benim . Yaz mevsiminde, yeğenim Skoro-sad^ky nin silerinin burada ikameti 'e bir takım Rus casuslarını nezdım-de saklamakla beni illıanı eden ih-1 arlar neticesinde , mevkuf bulmuyorum ; yani bahçemden dışarı çıkmağa mrzıın değilim. Üç kişi, bı-r Alman, ikisi Avusturyalı • üçü d • nüfuzlu şahsiyetler - beni görmc-g î geldikler ve kabil?-? şu aşağıki şey fcri zatı h.ı 'm.-tnenahılrrine arzet-memi rıea eylediler: Bana dediklerine göre, şimdi bütün kâinatta Rusların cesaretine kanaat getirilmiştir. Bütün muhnııplerın hemen hemen n usavı bir vaziyette bulundukları su sırada, lısşmctnenah, siz ki kâi -natın en b-.ıyıık imparatorluğunun raurım ve rahibi bulunuyorsunuz; yalnız muzaffer bir ordunun çan ' : "•¦ "Fl 'i ¦ f "'. i'îıı.. ' iıiısınız'
Beynelmilel auln ftkr-ni en evevl siz Dm teşebbüsü üzerinedir ki I-âheyde '¦ '  ¦¦¦ .i1.; ı. ı . i/mi   tırafınız-
Şiddelli çarpışmaların vuku bulduğu Holandannı Maastrielıt
şehrinden bir görünüş
Paris. k2 (AJL) — Akşam teb -lığ i:
Holandada vaziyet bugün düzelmiştir. İngiliz tayyareleri II ol anda müdafaasına kuvvetle yardım edi • yorlar.
Belçika düşman tazyiki Maaa-trehfin garbmda ve Tongres mm-takasında devam etmektedir. Müttefiklerin Maastrcht mıntakası köprüleri üzerinde yaptıkları hareket düşman tazyikine kuvvetle mâni olmaktadır.
Almanlar ağır zayiat vermişlerdir.
Kıtaatımız Belçikanın merkezi kısmında yürüyüşüne normal surette devam ediyor. Düşman Belçika Ardenlerinde mühim bir hamle yapmıştır. Ve bunun neticesinde şiddetli müsademeler olmuştur. Lüksemburg (Sonu S üncüde)
Rusyanın  notası
Sovyetler Almanya,  italya, ingiltere ve Frar,saya Balkanlardaki   statükonun  değişmesine   kat'iyyen razı olmıyacaklarını resmen bildirdiler
A Una 11 (Uiısusi) — Sovyet hükümet reisi Molotof Sovyet hükümeti narama Almanya. İtalya, Ingil-tarn ve Fransa büyük elçilerine birer nota vererek Sovyet Kasyaum Bailuuılardaki va/iyetle sıkı alâkası olduğunu Intrdesrniş vo bu itibarla Balkanlardaki statükonun _dr-ğtssne«une hiç bir şeiülde razı olırrn aca-^nı bildirmiştir: SOVırJTLERLE YFGOSIV. ı \i; ARASINDAKİ ANLATMA Moskova. 12 (A.A.) — Tass.,
Sovyet - Yugoslav ticaret vo seyrisefain muahedesi fle Yngoslavyada ve Sovyetler birliğinde muvakkaten ticari mümessiller bulundurulmasına dair protokol ve ticari mübadeleler İle 1940 senesinde yapılarak tedlyata dair itilâf dün i m al edilmiştir.
Sovyetler birliği Yugoslavyadan bakır, maden, kurşun, çinko, domuz yağı ve daha bazı eşya İthal edecek ve bu memlekete ziraat makineleri, petrol, pamuk vesaire ihraç edecektir.
Kalyada müttefikler aleyhinde tezahürat
Gayda Almanyanın Belçika ve Hol-landaya hücumunu  mazur görüyor
ı, 11 (Hupuni) — Bugün Ro- ı zahürler yapılmıştır. Bir çok gaze-mada İngiltere aleyhinde bir çok te- i (Sonu 7 ncide)
'Jlf da aı;//ı lu,ıv/,cji.
"Yeni Sabah.. Türk Petrol Mıntakasında
Türk Petrolü nasıl bulundu?
o- ¦
Büyük yurd röportajı
YENİ SABAH Boşirido Türk petrolü-nün fışkırdığını haber alır almaz bu mın-takaya bir muharririni göndermiştir. Arkadaşımız bu mıntakayi gezmiş, petrol kampını tiolöşmışve yurda yeni bir refah kapısı açan petrolü bulan mühendisler, işçilerle görüşmUş, onların ihtisaslarını tesbit etmiştir.
Bu çok mühim röportajı resir-lert_ birlikte bir iki güne kadar ne e baş-lıyacağız.
Sahih Al
Rumen başvekilinin beyanatı
"Balkan  antantı müttefiklerimizle rabıtalarımızı takviye edeceğiz.
Bükreş, 12 (AJV.) — Tataresko şu beyanatta bulunmuştur:
— Siyasctirnizin daim! hedefleri, her türlü ahvalde en sıkı bir bitaraflık muhafazası, Balkan antantım müttefiklerimizle rabıtalarımızın tak vıycsı, komşularımızla olan münase-batımızın derinleştirilmesi, bütün milletlerle normal münasebet lerin inkişafıdır ve böyle olmakta berdevam dır.
Askeri hazırlık mesaisine, memle -ketimizin, kendine aid olmıyan her hangi bir menfaat peşinde sürüklenmesine meydan vermeden işlerin ıd.ı-lesım serbestçe temin edebilmesi i-cin hududlarda teyakkuz faaliyetine (Sonu ,1 uıır-iKİı )
Izmirde yeni bir heyelan
izmir, 12 (A.A.) — Bomovanıu Altın köyü dahilinde ve İzmir Hal-kapınar yolu üzerinde iki köprü aıa-sınıfa tepeye kadar uzanan 7 dekarlık ve müselles şeklinde bir sahada heyelan asan görülmüştür. Bu as -bada Nafıa İdaresince fennî letkıka-ta basjanmışür.
SABAHTAN SABAHA:
Günahkâr keçiler!
Bir Alman fıkrası bitarafların bugünkü haline pek uygundur
ettiği rnemUtetter ^^M^ll.ûomo
Aslı meşhur Fransız şairi Laf on- t ııkrajı Almanlar SUndenbock ser tenin olan güze ı bir fıkra vardır. Bu [ (Sonu 7 ncidof,
— 22 —
Yazan: AYMAN AT1S
Şimdi sıra, Fahreddin Razinin mek tublarmı ele geçirmekte idi
— Mevlana. dediler, İslâm Âleminde yazı ile geçinen on binlerce Müslüman var. Sen Cinden bu kaüplan getirırsen hepimiz aç kalırız. Sen bmazğımır dalı bendımae kcstrmıek istiyorsun. Bu fikrini tam s ek* r duyma dediler 'Ben de dUşOnlünı arkadaşlarımın ekmeklerde oynamak islemedim. Bıünem Sultanın tecrü -belen nasıl neticelendi. Umarmı ki saraydaki hattatlar da bizini gibi düşünmüşler ve sultanı fikrinden vaz geçirmişlerdir. Sonradan düşündü, hakikaten böyle bıdâtlar Müslümanların geçim vasıtalarını azaltır ve kısaltır (1). Ne e-.- lâf lafı açtı, mev-zudan uzaklaştık. Sız nc kitabı kop-ye ittirmek tatiyorv-unuz? Ha şunu da i-'yhyeyim kı btzim hattatların çoğıı Türktür amma arnbea ve fars-çayı bilenler, hatta ibrani yazı yazanlar bile vardı. Kitabı getiriniz yazdıralım.
— Kopyc ettireceğim kıtab değil, türkçe, arabca re faruça yazılmış muhtelif mcktublardır. Kaça yazar -siniz?
— Mektubun büyüklüğüne, küçüklüğüne ve sizin istediğiniz yazının cinsine göre fiyat isteriz. Yazdıra -cağınız şeyleri evvelâ görmeliyiz!
İsmail gözlerini şeyh Bağdadinin raflarında gezdirdi. Tomar halindeki bir mektubu eline aldı. Bunu açarak:
— Meselâ şöyle bir rsektub varacaksınız! Ha şunu da ilâve edeyim kj evvelce de söylediğim gibi ben tarihçiyim vesikalın kendi yazila-rile aynen kopyc ettırr.ıek isterim. Hattâ minyatürlerini de aynen yaptırmak İsterim. Sizin minyatürcüle-liniz de var mı?
— - Olmaz olur mu evlâdım7 Ben kendim ayni zamandn güzel minyatürler yaparım. Bir hattatın mıııya -tür bilmemesi ve I'-brİ denilen renkli kağıdlan yapmaması ayındır!
ffcjtf'fft "tfy" şu mek • ropyc ettirirsiniz? Ve siriıı her cin. kâğıd ve mektuplann harlanndakı atlas kumaştan yapıştıracak teşkilâtınız da var mıdır?
— Sız merak etmeyiniz. Hepsi vardır. Ve tize öyle kopyeler yapacağız ki asüle yanyana getirince siz bile zor farkına varacaksınız! Göı -tenliğiniz mektubu be* dirheme (2) yazabiliriz.
— Muvafık bir fiyat. Yalnız siz bana demin bir şey söylemiştiniz. Sanatkâra her sır soylenebıür de -mistiniz. Sız de hat ve minyatür sanatının yüksek bir üstadısınız. Ben de size b*r sır tevdi edeceğim. Bunu sizden başka kimsenin duymasını ve hattâ vereceğim vesikalan sizden başka kimsenin görmesini istemem. Ben tarih yazmak isterim. Emek ve para sarf ettiğim vesikalarımın başkaları tarafından görülmesini istemem. Geçenlerde ıkı âhm arasındaki vesika münakaşasını siz de duy -muşsunuz. Bınbirlcrini vesika ve ilim hırstziığlie itham etliler, durdular.
— Siz hiç merak etmeyiniz. Biz Türküz. Türkler aer verirler sır vermezler! Siz vesikalarınızı getiriniz, ben onları en emin adamlarıma is -tinsah ettiririm.
— Benim bir teklifim, başka bir ricam var. Muhterem sanatkâr. Ben her vesikanın kopyesi için sice bir dinar vereceğim. Fakat bunların ken
Yeni Sabah
.tmian bdemaV- ve rtrcaaite kopye c-dilmiş olmasını isienm. Hem bun -lan burada değil, evinizde yazmab-sınız. Ben vesika hususunda çok titiz ve kıskan canı. Şunu sormayı u -nuttum. baz tezfııb de yapabıbr mi-
— Tczbib minyatürün kardeşidir. Elbette bıhruıı. Fakat ben nrtık yaşlandım- Gündüzleri burada çalışı -yorum. Geceleri erande meşgul olamam. Kopyeleruni burada yanarım. Sız müstenh olunuz. Kimseye göa -termem..
— Sise güveniyorum. Fakat ihti -yatb olmak en iyi bir tedbirdir. Sızın hususî ı.lâka M kıtlfetıniz içm her vesikaya beş dirhem değü bir dinar vereceğini- Mutlaka evinizde yazmanızı ne» ediyorum. Size bir mıkdar avans dıı veremlırtm!
İsmail koynundan çıkardığı bir torbadan elli altın çıkardı. Şeyh Bağdadinin entarisinin eteğine saydı ve:
— işte Ustaıbnı Rize elli altın, dedi. Birkaç güne kadar da vesikaları teker teker getiririm. Bınslnİ knpye edince onu alır hır başkasını veririm. Ben size gelmeden evvel bir tezhıbei ile TC bir hıtlM ile dnha görüşmüş kendilerinden fiyat nlmıştım. Belki rekabet hu*.--de »-izden siparişlerimi kabul edip etmediğinizi sorarlar. SU menfi cevab verirsiniz. Sonra bana bir de hâkkâk U/ım Vesıkalardaki mühürlen ve damgalan aynen yap -lıımak ı .tenin ' Ben bir hakkakle de görüştüm amma..
Şeyh Bağdadi altınları çekmecesine yerleştirdikten sonra:
— Evlâdım, sız müsterih olunuz, vesikalarınızı getınnız. ben onları erimde kopye edeceğim. Tanıdığım sayam ıbmad bir de hakkak vardır. Ona da mühürlen ve damgalan ben yaptınnm. ona »irim isminizi bile vermem. Sıparıalcn Kendi hesabıma verir gibi okluğum için daha ucuza da mal ederiz. Bazı mühürleri ben balmumu üstüne de kusarı m. Pekâlâ kullanılır, dedi.
İsmail şeyh Bağdadiyi selâmla -diktan sonra aynldı. İkindi dersine gitmek için mı-dıescyo uğradı. Ki -tabını koltuğuna koydu. Camı taav-Uısuna geçti, burada aşağı yukarı geziniyordu. Bütün hareketlerinde, yüz ve alın çizgilerinde muvaffakı -yetin verniği nuşe ve sevinç pek â-şikâr okunuyordu. Fahreddin Ra -zınin geldiğini uzaktan gördü. He¥ vakit yaptığı gibi koştu. Hocasının kitabım elinden aldı. El pençe iki adım arkada kendisini takib etti. Camiin kapı perdesini hocasına açtı. Ayakkabılarının tozunu irendi İme sildi. Yese her vakıtki gibi İlk safta bocasının karsısında yer aldı. Dersi alâka ile dinledi. Hocasına; kendisini memnun edecek sualler sordu. Bir -çok müşküllerini halletti. Ertesi gün cuma idi. (Devam var)
 ABONE BEDELİ    
  TU ktye Ecn ebl
SCMELİK  1400 Kanıf 2700 Kuruş 
fi  AVLIK  760 ¦ 1450 ¦
S  AVLIK  400 • SCO »
1   AYLIK  150  B00 ¦
13 M *  YIS 1940 PdZırtesi   
359 Rebiüi'ahır S   li6 S, Niı-n 30  
00*1 1    Ay i Hanr ı 8  
Ezani Baut   Vasati Saat  
iflası  İkindi aOnsp  'kina]
 — 8 49 4 45 ,İ 10 6 al
  imuk ahşam yalıt lm»aH
 1 49 7 ?S 19 is 21 06 3 *¦
(1) Beyde hnlnımn Selçuk hükümdarı Hataylıların basma yazılarını tedkik etmiye (uzum görmüştü. Öyle anlaylıyor ki o valûtki geri 'dini-, ı tlı soBalar matbaanın sekiz, dokuz asır evvıd Türk illerinde kurulmasına mâni olmuşlardır. İstanbul Aşir efendi kütü!ihanetinde 609 numarada kayıdlı Seyid Ali Ekber İsminde lıîr Hataylının yazdığı "İla -tayname,, adlı kitabında II;: nbalık -Pekinde tahta kalıplarla lakvün basıldığını görüyoruz. Tarihin içüıdrıı ve kendisinden aldığımız tefrikamızın bu kısmı da eski bir hain kala ter cuman oluyor. Rii.vük inhılâbcı Nevşehirli İbrahim Paşaya isyan »ilen Patrona HalUİn serserileri arasında hıiltatlar da vardı ve:
— Vunın kâfirlere!.. Onlar yurdumuza kâfir icadı basmahaneyi getirdiler, bbd aç bıraktılar., diyorlardı. Filhakika daha evvel hir lıntuıt Ilı -\uzıddan Faıllv «i'erken a\al.Lı ezberinden bir cmıile kitabı yazar ve orada yannı liraya satardı-
(2) Dirhem şimdiki para ile beş kuruş -kadar tutan gümüş bir paradır- Dinar da elli -..mm- dîrheuı lıı-tannüa altın paradır.
Haftalık piyasa vaziyeti
Avrupa harbinin şiddetlenmesi he-düz eryaealaremızda iuç oır tesir âc- ı an etmemiştir. Son bir haftalık pı - (| yasa vazıyetini bildiriyotaız.
Buğday :
Anadolndan gelen buğdsylsrm kısmı azamı Toprak Mahsulleri Ofisi na mına gelmekte ve piyasaya arzedil-mektedır. Gemlik, Mudanya, Balıke-sir ve Bursa değirmencileri buğday İhtiyaçlarını ufisden tedarik e-demoınekte olduklanndun serbest piyasadan 30 para tazlusilc buğday otmak ladırlar. Ofis Yunaıristnna bir milyon tam buğday satmıştır.
Arpa :
Bu hafta âdinde gerek Samsundan gerek Anadolu mnllanndnn külliyetli ' gerek Anndolunun diğer yerlerinden külliyetli miktarda askerî müteah -hidler tarafından mubayaa edilmiştir. Fiyatlar norm al dır.
Pirinç :
Piyasada hiç bir fark olmamıştır. Orhan gaziler 3ü. Tosya kurşunlular. 29. 29.5, Mersin ayarlan: 26. 27. Diyarbakır mallan 27. 28 kuruş ara • lannda muamele görmektedir.
Sunanı:
Bu hafta ecnebi memleketler hesa-hmn 2500 çu.-l susam satılmış ve bu miktar ihracat yapılmıştır. Bu itibarla piyasada hafif bir tereffü kay-dedilmıştir.
Tiftik:
Hafta içinde 500 bnlye miktannda liftik satılmıştır. Bu mallnnn mühim hir kısmmı den cinsleri tenkil etmektedir. Ticari temaslarda buhınm-k ürere Rumanyaya giden heyetin muvaffakiyetler elde edeceği umulmaktadır- İngiltere, İtalya. Mncaristan-la henüz işler başlamamıştır.
Yapağı:
Yerli fabrikaların şarkî Anadolu vilâyetlerinden mal mubayaa etmek üzere mümessil gönderdikleri öğre -nilmistir. Bu hafta İçjndc yerii fab-rikalanmuun lstanbulda mubayaa ettikleri yapak ve yün mjkiari 700 balyeyi bulmuştur.
İpek ve kozu:
Piyasada normal muameleler ol -maktadır. İpek-kilosu 13. 14 Ura, kuru koza kilosu da 250, 275 kuruş a-ralanndadır.
Sığır derisi:
Fazla tak* karşısında fiyatlar bir miktar daha yüksehnistir.
Mevsim dnlayısîle av derileri üzerine muameleler azalmıştır.
¦ IIK
İKTJ3AD t$L£Rt,
İngiliz lirası düşerken dolar yükseliyor
Alman haberlere güre ingiliz lirasının kıymeti dünya piyasalarında mühim miktarda düşmektedir.
Buna mukabil dolar mütemadiyen yükselmektedir. İki gün evvel 150 kuruş olan dolar fiyatları bugün 164 kuruşa kadar çıkmıştır.
DENİZLERDE 
OKUYUCU
DİYOR Kİ:
Malatyada  elektrik fialleri
Malatya  B-tleolye riyalimden   şu ttt kereyi aldık:
Zl Niaan U*0 Urlh va 714 ' ¦ gam
temim İkinci .oMHrotndı (OMuyaıu D.cr UO ka»l(ı aaııMı aoşra*  -¦ Msiatyaner
Dr--. -    mm   .llr..r l«   7*  r.       |u   , .    -   Al
m«d   Fuad Çeviren  ımıalı  mehtub hak katten  «ok   uıak   oldugunaan     aşoft"*' abın aurnalHn ayni aulununda nc
rica ıdrrmı rhr.m.jt..- «hvMrifln ı »aaflıda
göttenim fiyatlar Ulertndedir; TENVİRAT:
Otrem tanıla «Itaalı IUKI kuruttan Gırıaduı aaHlle   .. a.oo
Kuvvet  muharrike
liirt-2*   •    *M
Oea"i reemlyedan a. «o icnı.ut yatmaktadır.
C«aulwy«r kl umuı. enaktupta 7.ijt-| 0i).  gtbı, kilovatı  11 Kuruta  değildir.
v,'i, Şefimlt va V0c« Cumhurreıalmn MalJtyamn. arratlandırdlklırı vakit Mal İhtiyaçların Urtkikı aıraaında elektrik fiyatını da aormualar ve pahalı oldu. Qunu ıaar«t buyurmuılardır. Mektupta yaldızı oılır- mutlak* kırovatının on kuru-ı ındlrilmaal hakkında kati bir «mir rrmemıalerdlr.
Milli Qe*ımaln yukack irade ve laartt-n ürerine, belediye maclıaımn nıaan 940 lopiantıamda keyfiyet inceden inceye tetkik ed'imıa ve fabrikanın laletme maeua-lı ve makinelerin amortıamanları iyice he-ı*planmf ve nelkMde mıM* jruce Cum-hurreıalmmn arıu va İradeleri yerine ge-i'ilmıl almak uaere kilovatı 16 kuruşa olan oarflyat 14 kuruta ve reomi devairın lar'iyatt do 9.İ0 kurueıan 6.40 kuruşa ndırılmlotlr.
Mektupda yaııldiflı gibi, toblotın kendl-ıgındcn laala otflgl MI llo mutehorrlk olon elektrik aantrali ¦¦¦ bir maaral yapmaktın,  kendi  kandLalne  müteharrik  dogU İr.
Malatyamııda  elektrik  civar  vllayetle-
la  Samauna va Samaundan  do prob Molatyayo oalmıolir. İnaoat malıemcal uıenne de keıa bu nıabottr nakliyo nıı-Ofı iltv| cdilm.| olup fabrikanın Iraja ve nakinorterin montajı İla 4|le*-lnrry- haaal maaıal  (22tOO0)  liraya baliğ olmumtur. On kc aoncolenborl mutcmadıyon    İBtai ekte olan bıı makinelerin şurada bir İki |eear gıbt kıaa   fcir   müddet   »mm tabı.», karmrıtır. Makineler otop edince bunların yerine   yonllerlnln  konulman  iaruridir. Binaenaleyh: al«ktrlk   ücretlerinin   hco-nında makinelerin omorlıemonınm naıarı itibara aimmoeı baledlycmiıin   pek tabii Dir hakkıdır. Sonra, tu mecran oenede bir kaç dela yaptırılmakta   ve   temlılettirll-mektedir.
EfkArı um ilmiyenin daha flyade aydın-unmın ıcin şu noktayı da a re edeyim: fie-hrlmİBdo 600 ken Ura İle teıla va lt|-ed.len tiektr.k T. A. sirkeli ayni tari-I  Ulbik oUigl  kaide on tkl aene urda hlaaedarlarına hie bir temettü vere-mlşllr. SteUdlyemlt bu vaııyctl Immt- menfaatine «ygun bulmadığından bir ı gelip te geheın «teklelkten    mahrum maaı İhtimalini »nlem*k Icin bu iş) ü • ne almış ve şirketi mubayaa eylam'ş-Keylıyotl muhterem genteniı vaoıta* 1 yurddaşlarımm    gorlişlenne    arıede-
Yolcu salonu açılıyor
İnşaatı bitmiş olan Galatadaki asri yolcu salonunun mefruşatı bu hafta niiitv.-tin.il Limanlar Umum Müdürlüğüne teslim edilecektir. Salo -nun haziran bidayetinden itibaren açılması için bütün hazırlıklar ikmal edilmiştir.
POLtSTE :
Sinemada yangın
Dün aaat on beşi beş geçe, Be -yoğumda Şık Minemııda bir yangın başlangıcı olnıu;.. posteri İn ıckte olan film parlamış. i;.'.t:ıt, derhal hâdiseden itfaiye haberdar edilmiş, etrafa mrayetıne meydan verilmeden bönd urülmüdtür.
Tramvay çarptı
535 numaralı vatman Ahmedin ı-daresındekı tramvay arabası dun Harbiyeden Hamam mevkiine doğru giderken, Önüne çıkan Feriköy sa -kinlerinden Hacının beş yaşındaki kızı Muideye çarpmış, muhtelif yer • lermden yaralamıştır. Yaralı çocuk Sışli Çocuk bastahanckine kaldırıl -mış, vatman y ıkulnnarak tahkikata
. 1 uiNıiştır.
Malatya Belediye Reisi
Dr. Cafer Özclçi
Kocan ile ustası paylaşamadılar
Hırdavatçı 50 yaşında Artin, bir müddetten ben. 20 yaşaauaki laarısı Gülümy."radarı ayrı yasamakladır. Gdkimyan da. Beya/ıdda bir haaıda tencilik eden 35 yaşlannda terzi Par-Mhm yazanda dikiş dikerek hayatmı kazanmaktadır.
Artan. Gahunyamn Parüihin yanın da ı, abartı asma mnanadır. Keaichsme. başka yerde çahşmasım, fakat Par-. :i:iı. yanmdu çahşnuımiismı söyle -mektedir. Btkle birde de, bana giderek Uarsihin atölyelerini kontrol etmekte, karısının orada bulunup bu-Ilınmadığına bakmaktadır. r?vvelki gün yine hana -ıiıni:-. kananı era.-ıJa görünce, Parsına:
— "Benim kanmı burada niçin ça-hştırıyorsun? diye çütıaıraş, Parsül de:
— Ne yapaım; geliyor. İyi işçi. çalıştınyorrrm. Söyle, germesin! -cevabını vermiştir.
'•Çalıştırırsın!,, "çabştıramazsın!,, derken iş büyümüş. Parsihle Artin biribirlenne girmişler, birünrlerinî dö\rmüşler. nihayet iş polise aksetmiş, tutulan zabıtla, dün, ikisi de adliyeye verilmişler. Sultanahmed birinci sulh ceza mahkemesinde muhakemeleri yapılmıştır.
Hâkim Reşid dava evrakını oku -duktan sonra, iki tarafa, davalarından vaz geçip gecmryeceklerini sormuş, sulh teklif inde bulunmuştur.'
Bu teklife. Artin şöyle cevab ver mistir:
— Ben davamdan vaz geçenim amma. bir şartla: Parsih. yanında karımı çalıştırmıyacağma. Gülüm -yan da, Parsihin yanında çalışmrya-cağına söz versin. Yoksa, davam davadır.
Parsih demiştir ki:
— Ben terziyim. İyi işçiyi daima terem ederim. Bu kadın temyiz işy%-par- Bir kusuru, kabahati de yak • lur. Onun İçin. gelirse cahştınyoram.
Gülümyan da sunlan söylemiştir:
— Olur ki başka yerde iş bula -mam. Nc yapayım? Mecbur olarak yine burada çauşınm.
Bunun üzerine, hâkim Reşid davaya devamla taraflan ve şahidleri dinlemiş, tarafhınn muayene rapor -larında ikisi üzerinde de dövülme c-serleri görüldüğü bildirildiğinden ve şahidler de ikisinin de biribirlerini düdüklerini söylediğinden ikisinin de cürmünü sabit görmüş, ikisini de yirmişer gün hapse mahkûm etmiştir.
Bir sandal devrildi. Bir çocuk boğuldu
Ortakcyde oturan 13 yaşında Ma-nol. 17 yaşında Vitali. İS yaşında Rıza. 16 yaşında    Muız.   S vasimi Er an ve 16 yaşnıda Avak. dün. Or -taköv iskelesinde 4352   numara ile
NÜTEFERRtK,
Hazineye aîd boş arazî çiftçi ve halka tevzi edilecek
Maliye Vekâleti, bütün vilâyetler defterdarlıklarına, hazineye aıd bü -tün boş aranyı teabıt edip vekâlete bildirilmesini tebliğ etmişti. Defter -darlıkların mühim bir kısmı ve bu ınevdauda İstanbul Defterdarlığı da
araziyi, eivarmdaki çiftçi ve halka tevzi etmeyi kararl ıslırmı-l ıı
Mahye Vekâletimi,. bu kabil arazinin muhtaç çiftçilere ve halka ne rurt'tle tevzi edileceğini te.sbit etmek üzere bir komisyon kurulmu* v ı ı-nlıycte geçmiştir.
BUkreş bUyUk elçimiz geldi
Geçen hafta içinde Bükreşden gelerek Ankaraya giden Kumanya büyük clçımır Hamdullah Sırphi Tann-över dün sabah şehrimize dönmüş -tllr. Mumaileyh bir iki güne kadar Rumanyaya avdet edecektir.
te olan Hasan kaptan idaıvrindcki 22 tonluk Feyzibahri yrlkenaisipin ark asında bagh bulunan lılıka sandala çarparak delirmiştir. Sandalda bulunan altı çocuk denize dökülüp bagırışxnaı;a başlamışlar, Feyzibahri yelkenlisi ile oradan geçmekte olan 58 numaralı Şirket vapuru imdad -larma yetişmiş, bunlardan beş tanesini kurtarmış, fakat, yapılan bütün araştırmalara rağmen. Ortakuyde Yenımeyhane sokağında 15 numaralı evde oturan 16 yasında Muut bu -hin» mnmtş. boğulduğu anlaşılmış -Ur.
Zabıta, hadisenin mesulleri hak -kında tahkikata başlamıştır.
Gümrük muhafaza memurlarının tekaütlükleri
Gümrük muhafaza mcır.ırlannın aekalkllüklerı hakkında meehse sev-
lütîe tâbi tutulacaklardır. Bununla beraber, kendilerinden istifade edilen memurlar da bu hadden Tozla beş sene daha hizmet görebileceklerdir.
Holland» ve Belçikadaki çarpışmaların ehemmiyeti
SZİ Un \ \ '-i Ir-rınııı i lola ml.ı V* Belçiknyı btilâ ederek hare-keU' .m..„ ı,„ ve garb crpm-4nde k-ıt'ı ııı-Uıvli hir çarpışmayı kabul e ölerek taahjyete girüjDieleri. aon güa-lan kadar nıüteoıadlyen bitaraflık-i-t ¦ 11 i ı k or mı. a »., ralrs:ı ıı 11 ol -u.d ı ÜS BelıuVaoın da bartı ^İnlablDa girmesine âmil oldu.
ilolandanm Alnuuıl ır taralmdaa* istilâ edilerek işgali keyfiyeti mün-lıasıran Inciltereyp karşı ieraHina teşebbÖH edilecek harekrrlere sahne olacak sevkııleeyşi noktalan elde eıHlaıesaıe inlüsar etmektedir. Fakat 1 ¦ m, ¦ . ı. ii.iih ¦ Almanların na/annda iki noktadan hayati bir venhe anediyor. Bir taraftuı. Belçika sahilleri vosıtasile İngiltere daha yakından bir tazyik altına alınabileceği gibi, bir larafdan da Fransızların kıy an sarı. •.İmali I- ransadon ve Belçika tnprakUrmdan Keren kuvvetler vasıtasile tehdide maruz bıra-küa hilece kür.
Bu sebehden. Almanların garb eep I ¦ .mi'- kat'i bîr darbeye girifmcûe karar verdikleri gün Belçikanın ve lahiarJle Holandojun bitarafbcı mevzuu hahsnlaraazdı. Berlİnin bıı ¦laki esas umdesi kendi lisanlarında:
'Not Keaııt Keln Gebnf!,. ani "ra-
rııri'tüı kamın Lınımaıltûı.. şeklüıde hir noktai nazardır. Almanlar, «oa /ameıaiardaki bütün faaliyet ve te-^bbüsVrmi. hu kokun ve ahlâkın .\uksek esaslarmı nazara   ahnadan,
hep bu omdeye i-.iin.nl  11 ırmi-lı-rdir. Tabiri dikerle ta biatteki bayat maca
'¦ ¦'¦    indi-'i iptidaî prensibleiT müra-
raat elmişlrrdir.
Almanlarm fasıhuarU giriştikleri
i lil.'ı te^Mjüslfrmdi' hep hu nokta-
¦ -ı dayandılilan malûmdur.
İste bu noktai nazarlarla, beynelmilel haldeki bitaraflığa müteallik meselelerde keısûulguıden değişmişti- Hattâ, bitaraflık mefhumu bile mahiyetini degiştirmişü. Bugün taamız *e tecavüz zihniyeti nülletle-rin lıurriyetini ve hattâ küçük devletlerin mevcudiyetlerini me\zuu la hsetmektedir.
A Mapada, ne roanrvi ne de iktisadi bitarafhk yoktur. Yalnız askeri bur bitaraflık düşünülebilirdi. Son hâdiseler bunu çok sarsmıştır, .tvrupadakj küçük ve orta devletlerden belki bir düzineye yakın bir kısmı, arazilerinin işgalini veya hürriyetlerinin ortadan kalkmasına şah i d olmuşlardır. Diğer meınleketlerde ayni tehdid allında bulunmakladır. Bu ¦'. ¦!..!.bîrilarlerile i- - mıd baklanda bir anlaşma harieînde. devletlerin kendilerini müdafaaya müşkülâtla karşı koy arakları görünmektedir.
Tabiotile böyle bir sun'i vaziyet İıuknku düvel esaslanna da tesir etmekledir. İhmal, lâkaydİ ile müüa-lııasinı organize etmiyen veya ede-nıiveıı milletlerin akıbetleri ortadan kalkmakla tezahür ediyor. Son hâdi-- 'ıı-, y.nû Holanda, Belçika ve Lük-seıııhıırgun İstUâsı hareketleri, bita-laf kulan devletlerin, her türlü hukuka riayet etmiyerek yukanda izah elligüniz prensibi güden bur siyaset-len bekliyecek bir şeyleri ohnadığım göstermektedir.
Belçika ile ilolandamn nuzi Almaa km'vetlerine daha ilk hamlede iyi uıtüVnvemet gösterebilmeleri, bir taraftan müttefiklerin bilhassa hava kıtvvelterile olan yardımlanna isti -nad ederken, en mühim bir kısmın-¦Vı. bizzat kendilerinin aldıkları müdafaa tcdtürlerinde mündemiç ol-iıiaktadır. Ilattâ eski llohuıda basvr-kiti B. Colljiııİn bîr sözü bu hususta sııvuıu dikkattir. Bu zat: "Telılike-o;n büyüdüğünü gÖriir!ıen. buna karşı koyacak tedbirleri ittihaz etmemek hakikaten çok budalalık olacaktır., diyordu.
Bu iki devlet şimdiye kadar eereye n eden hâdiselerden İstifade ermiş \vrupada milletlerin hak ve hürrl - etlerini nazara alan bir nizam teessüs edinceye kadar her ikisinin de, Müttefiklerle birlikte, kendileri tahrik etmedikleri halde içine cinlikleri mücadeleyi İdame ettirecekleri şüphesiz gürıUııııektcdir.
Dr. BEŞ AD SAGAY
14 MAYIS 1940
S A L f
Üçüncü Yı! - No. 730
GÜNLÜK SİYASÎ HALK GAZETESİ
İdare Yeri
NımınHriüLuiyr, No. 84 IstaBrml Telgraf: YENİ SABAH artan bul TELETONı arjOfl
Her Yerde 6 Kanış
Tarihin en büyük Tank muharebesi yapıldı
Almanlar büyük bukle bizi Ruslara Belçikada 2000 Alman tankına 1500,
nasıl saımak istemişlerdi;
Alman Hariciye Nazın Von JagoVun Rusya çarına yazdırdığı ikinci mektubda telkin ettiği fikir, Rusya ve Almanya için menfaatin Türkiyenin ezilmesininde olduğudur.
Yazan: Hüseyin Cahid Yalçın
rrcnvK M. A. Va^illchikove'dan İkinci NioıbLs'ya hususi roektulı.
Berlin, 14 27 Mayıs 1915
Haşmet penah.
Zatı haşmetpenahilerine bü* kero daha yazmağa ietisar ediyorum. Bu defa. davet edilmiş bulunduğum Bcrunden yazıyorum (Daha doğrusu gelip beni Klein VVartenstein'dan aldılar). Almanyada esir bulunan yeğenimi göstermeyi bahane ettiler. Fakat hakikatle maksad Berikideki konuşmalarımı zatı haşroetpenaki-lerine arzetmeğe imkân vermektir. Zaü haşmetpenalıilerinin malûmu -dar ki ağustos ayuıdanberi Klein ^artenstein'da az çok mahpus bulunuyorum. Bahçemden çıkmayı ya-st.k etmişlerdi. Halbuki Berimde tamamen serbestiden istifade ediyo -mm. Berlinde ve Almanyada yaşı- - a hiçbir ecnebinin şimdi haiz bu -lunmadığı haklara sahib bulunuyo -rum. İmparator Guillaume zata haş-metpen ahilerin in ve imparatoriçe hazretlerinin hakkımdaki lütuf ve teveccühlerini biliyor, huktıkan lefid oldnğum imtiyazlara vakıftır. Busyayı terkettiğimden ve bu müşkül saatlerde ona faydalı olama • maktan acı vicdan »zıhları duyuyorum. Fakat ihtimalki takdiri ilâhî böyledir de vatanımdan uzak oldu -ğum halde yine ona hizmet edebileceğim. İste bu gaye dedir ki işittiğim şeyleri bildirmek cesaretini buluyorum. Daha şubat ayının sonlarında, zail haşmetpenah ilerine yaz -mis okluğum veçhile, mılhten bahsetmek için Kk-in VVartenstein'e beni görmeğe gelmişlerdi. Şimdi yap -tığım bütün mülakatlar, hususî mahiyette olmakla beraber, kolayca anlatıyorlar ki Busya ile sulh arzusu ¦ok kuvvet bulmuştur. Birçok kişiler beni görmeğe geldiler. Bilhassa, çok, tanberi tanıdığım Hariciye Naran Von Jagov def aile beni ziyaret etti; şimdiki vaziyetten uzun uzun bahseyledi. ilâveten arzedeyim ki o-nun arzusu ve malûmatı dairesinde olarak bu muhavereleri bildiriyorum. Fransızca konuştuğumuz İçin, bunları ayni lisanda harfi harfine arzetmeğe çalışıyorum. Görülecektir U Almanya harbi mümkün olduğu kadir efıbuk bılirmek ve Rusyanın düş manı değil dostn ve müttefiki ol -mak İstiyor. ^
Burada herkes Almanya ile Rusya am.-ında sulhun o kadar ticarî rabıtalar tarafından bir!etirilen ve hakikatle hu bir siy asi ihtilâf ile bınbirlerinden ayrılmıyan iki mem • kkot için hayali bir mesrte oldu -ğunda müttefiktirler. Şüphe yok ki Avusturya da buraya ıdhal edilmek lazımdır. Çünkü Aimanya bu harb-dun hcr'.ı.ddc zayıflamış bir halde gikacrt olan Avusluryuyı terkede-mez vc etmek istemez. Mukateleye tam ».Hıici; nihayet vermek lâzımdır, öyle bü dakikada bulunuyoruz ki,
Fransız tankı hücum etti
Almanlar Hollanda kraliçesini esir etmeğe teşebbüs ettiler. Kraliçe ingiltereye gitti
3günde500Alman tayyaresi düşürüldü
Dünkü muharebelerde Almanlar ancak Hollandada ilerliyebildiler Hollanda hükümeti Lâheyi terketti
Belçika lopcıdarı vaatte başında
Paris, 13 (A.A.) — Havas ajansı Itzkiye saatile saat 22.35 de şu hulasayı tebliğ; etmiştir:
Almanlar bugün gündüz her tarafta şiddetle ve büyük kuvvetlerle hocam etmişlerdir.
Saat 15 de Holandaülar Grebbe Üzerinde sağlam bir surette mUda -etmekte, diğer taraftan da dahilde buknmet bütün mukavemet nüvelerini, paraşütçüleri ve Holanda nazile rkd tedricen ortadan kaldıımak su -retüe vaziyete gittikçe daha ziyade nakim bulunmakta idi. Vaaİyet her tarafda ve ezcümle Roterdamda tekrar normal hale girmiştir.
Belçikada Almanlar iki cenah da tazyiklerini daha ziyade artırmışlardır. Iiege'in şimalinde. Ali. n kana-b ağzmda haslet ve Tongres istika -(Sonu S iiıicitde)
Yeni Alman Taarruzunu İdare Eden General Yon hViirl
Romada İngiliz sefaret memurları tecavüze uğradı
Gazeteler şiddetli yazılar yazıyorlar.  İngiliz  büyük elçisi İtalyan hükümetinden  resmen izahat istedi
SABAHTAN SABAHA:
Beşinci kolun işi
Almanlar, Hollanda ve Belçikaya da başka usullerle, fakat tıpkı Norveçteki gibi baskın yaptılar
Roma, 13 (A.A.) — S tef an i Ajansı bildiriyor:
Bütün ltalyada derin bir tesir yapmış olan bir resmî vesika neşredilmiştir. Bu vesika, hariciye neza-
reti ekonomik bürosu şefi Pietm -mi' İn tarafınd.jı Doneye verilen bil rapordur.
Bu vesika, harbin bidayetinden beri İtalyan ekonomisinin,     İngiliz -
İhtikâra  karşı alınacak tedbirler
Dün valinin riyasetinde bir toplantı yapılarak vaziyet görüşüldü
Fransız deniz kontrolünden ve bu kontrolün çok keyfî bir tarzda tatbikinden gördüğü ve görmekte de • vam eylediği zarar ve ziyanları saymaktadır.
Muhasematın   başlangıcından   3 Mayıs tarihine kadar, İtalyan gemi-(Sonu 3 Üncüde)
her İki ur n.cn, harbi den hiçbiri Eğer Rusy yaparsa ço nakkale m bunun Ruj
utan büyük zayiata rağ-le bulunan memleketler • mağlüb olmuş değildir, ı Almanya ile iyi bü* sulh k kazanacaktır. Hattâ Ca -:jCİı.'iııde bile. Almanya ya için birinci derecede
ehemmiyeti haiz hir mesele nlduğunu kabul ediyor. Buradaki kanaate gö-Hdaeyla Calıld YALÇİN rSons. I incide)
Hollanda ve Belçikadaki Türklerin vaziyeti
Ankara, 13 (A.A.) — Hariciye Vekâletine en son gelen haberlere göre, Holanda ve Belçikadaki talebelerle elçilik ve konsolosluk mensupları ve Lâheyde ticaret müzakeresine memur heyet âzası, kamilen sıhhat vc afiyettedir.
Holanda ve Belçikadaki bütün Türk ulcbelerinin bugünkU vaziyette, tahsil şeraiti daha müsaid bir memlekete nakitleri için hükümetçe icab eden tedbüer alınmıştır.
Eğer harb Akdenize sirayet ederse
-—-B|IC-
( Yazısı 8 İnci  sahilede )
¦•fta.?
IKlnkü toplantıdan  Wr İntiba    [T.
Atina* tayyarelerinin   attığı paraşütçülerle   hâti işgal altında bulunan sahil şehirleri
lmanya, Polonya ve Norveç-to yepyeni harp usulleri tat-îak etti. Le İmlanın yerinden kımıl-meydan vermeleıı, büyük filoları ile ilk üç beş gün İçinde tayyare meydanlarım ve münakale yollarmı imha etti. Polonya tayyareleri ve muvasalası ıVLc uğradı.
Norvccin Umanları içinde işe yarayanları, yanı en büyüklerini ticaret gemilerindeki siviller ve liman-
lardaki aj riyl bir günde ele geçirdi. Norveçlilerin denizle ve müttefiklerle muvasalasını kesti. En büyük tayyare üslerini kendi emrine aldı. I Holanda ve Bel ;ıkamn hüyUk tayyare üslerini de dört gün evvel basmış bulunuyordu. Bu defa kullandığı vasıta da paraşütlerdir. Dünkü tir Londra haberinden anlıyoruz kl henüz Rotcrdam Almanların eünde (Sonu 7 ncirfe)
Snvfa:   Z
YEM   BABA1İ
14    MAYİS    1!)1§
HASA
— 23. —
Afotfa hm"11 yem gelen cariyelere katiyen yüz vermiyordu
TVb» teu gık tık Un arnm Fkh -rcddm Ramını kısrakların dan bt-rhrine bindi ve CTrhdl meydanına gitti, gûy ve çükân.müsamcrelcrr. yaptı. Hir gün sonraki müsabakala-ra* haıırlfunh. Akşam medreseye dön dtL rmnteu-irırtadtn evine-gitti. »V raekı anf amada. Rukiyye de brranar Harzem?ahın gönderdiği kızları gördü. Yeni cariyeler tama dm haremin yegâne bekâr, gene. ve n^taart erkeği olduğunu öğramninlcrdl. °nu uV-lamak irin giymişlerine, komışuşla-rtna, hareketlerine değişikliğin en cazib renklerini, edalarım kanştnr-ntudaıriı. Ruki)ye de İtanınım müsaadeli ı İr sendığmdehı gtH'rengf ince ipekliluriai Rîymisti, Rııkiyyenİn nazariarendfu afimin vcndlğ) perh.r-kârhjjın ihtimali kıvılcımları «m -«ekleniyordu. Derin yeşil cüzlerde birdenbire Ismaılm güzlerini yakaladı. Kı kan lık. o gi'-'tere başka bâr gazoilin- eı-muıti. tsraaıli lâ kalbinden büyülemişti. İsmail bir nrahk üç kum birebirine sokularak gülüş -tüailanra odrds. Bunlar aavierdaav beri hcykeltraşTan, rccsamlen -rastının Yunan esatirinin üç çıplak* nrcrknenr- ne kader beanynrhtf-dı. Got Un Un Önünde yine Deyrülka-mar nru»ısuenvud* oıplak kadın hey kelleri canlandı. Yeni eariyeler de Örümcek .Jn kadar ince dakunmuş Buhara ipeklisinden barer kostüm giymışlenlı Kunua-vûzudlarınıo diri ve dik her taraflarını on ince hat-larile conlandmyordu. Ikı kıt da, ince ve şefmt bir tülün arkaaındaki elmaslar gibi daha cazib gürünü;- or-lardı. lsmailin. yunma sokuldu1 .r. Ona bir çok' sualler sordular.
Onu bir Eros gibi sevda oklla'kalbnrden" vurraek istediler. Fakat lima-lıciddiyetini, mukavemetini h.ç kaybetmedi. O: kendisine »'im. sıcak ve samimi bir yuva- vc nihayet bir aşk v^ccrıj'ahr^njin^l^
menekşe suya
lann hrusımn fevkindeki varjfoaini tehUIccye koymak istemiyordu. O -dışına çekikti Yemeğini de muradının hilafına onarak buraya getirtti. Ustad Kütübhanesine geçerken onu gördü \*eı •
— Molla lamaiL dedi. Ne-o-yoım ği nîsin burana, yiyorsun?
— Hareme yeni kadınlar geldi. On lan utandırmamak ve aıkmamakv için bundan sonra müsaade buyu -rursanuv yemeğimi burma) yayana' -ğım. Oıılnra teacttür zahmeti ver mek istemeni.
— Bvlâd nen benim oğluma un. sana büyük ıtimadun var. Seni meri-mzme aldım. İstediğin yerde yiyebilirsin?
— Allah ömürler versin üstadım. Teveccühünüze, İtimadınıza teşekkürler ederim.
— Nasıl yarın Çöğen oyununu kalana edecek misin?
— Bugün biraz temrin yaptım, himmetinizle kazanırım.
— Göreyim seni Molla!.. Birinciliği almak, hem bizim kısrak bu o-yuna çok alışıktır. Haydi ha kafan »tur da yemeğini c!..
— Yerim üStadım... Fahreddin   Razi   kütüphanesine
feçmiştl. Biraz sonra Rukiyye İs -mailin yanma geldi. Sofrasını kaldırdı. Qna leğen ibrik getirdi, eline lu döktü. İpekli bir peşkir ikram et-
Yeni S aba h"
ti. Gülabdan ucuna .erpti.
— ismail, diyordu. Güya bu altın leğeni ve gülabdanı hanımı kandırarak yeni misafirlerimiz için çıkart -tim. Fakat asılı misafirim   sensin.
| Seni fulümün kinde buluyorum. Yeni tanlara, yüz vermeyisin, hana verdiğin sözü tutacağına güzel bir debidir, ismail seni seriyorum. Ben vatıük hır Konun, Birçok aottıbler dc pistindim. Pukat bugüne kadar hiç sevmedim. Dudaklarıma, seni seviyorum sözlerini ilk defa sen verdin. Evet seni çok seviyorum!
inandan kazların bülür kahkaha-lan aksediyordu. Bir aralık; ayak ses !cri da*aaklaşır gibi oklu. Rukiyye elinde loğmı vo ibrik, kolunda ı teşhir olarak dışarıya çıktı. Kızlar bunu çp'^'TM^ güldüler:
— Ay Rukiyye sen Ismaile böyle k-ğea, ibnüt de ntt lapının ? Şimdi nn yapıyor * Biz de yanma gedmek ta* tiyoruz., dediler.
Rukiyye yani arkad ıslarmıa tak-lır -udık aa lâubalilikleri k.ırmı mda bir dakika İrkİldl ve sonra:
— Güzel arkadaşlarım, simdi üstadımız kütüphanesine çekildi, Is -mail de drrs rahlesinin başına oturdu, ikisi df-ha dakikada- yaarksaraare başkalarının bulunduklarını istemez-len Belki da kapılarını arkalarından cürgülcmiı«lenrû-. Biz bu saatten son  ' '--'i --'ıı ~pcm vır. Ren do nın-di Lameahn Imndıllni vereceğim. Badi1. Iı a uğramıyacağım! dedL
Kızlar mahrumiyetin ve aile drsip Umn dar oorrçveMne 3Üınwroyn başladıklarını enliyorlardı. İkisi kolko-la girdiler, hareme döndüler. Ru -1 myyenin hareketini kabalüda ve ne-7::ketHzllkls tavsif ediyorlardı.
Htm kararmrya bn^tsmıştı. Ru . kiyyr Ikmailhz haııdiHni, sürahisini getirdi, fenrmi!   rfukivyeyi kapıdan
-iıı ı t,a
ABONE IU;»hLl
TUrfcly» Ccn-bl
\: kauudi aÜııden
unc koyaraK ona
6enclik i:   ' Kuru* 2700 KuruV
f   AYLIK 760       a HM     âl
3   AYLIK 400       S        100     a
1   AYLIK 150       a         800.    »
14-MA'Vİh 1940 Sl.
3S9-R'ebiai'ahır fi
Gün:    1SS    Ay 3
tCmni Saat
00 7k-4 •¥' B.4k
İkindi
Hızır ı 9
Vasati  Smrt
4 4*JlJlÖ!6l
7 2'
19 19
ystw 21 U
klna
Yeni zabıtai Belediye Talimatnamesi
Yeni zabıtai belediye talimatnamesinin lokantacılar, a*, dar. kebaba -lar. işkembeciler, peata ve çikolatacılar, mahaikbı. aVr, takan helvueıler hakkındaki hükUmktri dün şelur mec lisince müzakere ve kabul olunmuştur.
Bu ysau hükümlerden bozdan azalar arasmda münakaşayı mucib ol -muştur.
Ezcüaaka, lokanta, aşçı, ve kebah-enazia iakembwa!cnn sokak cephelerindeki camekânlarda pişmiş veya çiy yemek ve mda maddelerinin teşhir olunmaları yaaak cdıkuınti. Bu madde banı aralar m teklifleri üzerine çıkarünuştır. Yalnız bu teşhir mahalleni cam o kânlar tamamen ör -tülü olacak ve mııaterürr bu mahalle girenuyecckleıdir.
Diğer taraidan tahta zeminli aşçı Ve lokantalara muu-ute nlunmıya -rak bunlar da muşemma kaplatıle -caktir.
Kârgirtarde üw yerler, mermer karosuna» n mozaytk parke olacaktır.
Sokaklarda kciftn, bebk. ciğer, ve-sair gıda maddelerini pışumck ya -sak edilmiştir.
Bunları nryyar satanlar kapak yerlerde peprect-kler cam veya mika ile kapü hususi taajtazl i^mde bulun-
-... ak lar- lir
Ayakkabı boyacıları loayi san'at etmek üzere bu diüikardardan hiç birine giremıyaccklerdir. Mahalleni-çileri de çatlak, kırık, pasü, kab ve tabak kafiyyen bulundurmıyacak -laröîr.
'/ 4C
sormnemn unune sokuldu:
— Rukiyye ben" deseni seviyorum. D ergleri mi bitirdikten sonra seni hocamdan istiyeceğim. Beraber gi -deceğiz. Şerrinle' hazara olmıyan bir aşk baharr ynşTj'acağız. Seni Kas -vine görBrcceğim. Sana cennet gibi oahçelerde tatli bir hayat yaşatacağım. Seni btiUıa hüraycüerino, hak-Ifrnrra sarritr bir kadro: yapacağnn... Benden usanmıyaaak mısın? dadL
!¦ ıiıvv.' İm dr akli vo okşıynn Büzlerin tosiiTalhndk ba^m nSmailin orımzlaı ma toraktı. Derin sessizlikle omur sevpiHino cevab-verdiı
Pembe şükür: dakikalarından sonra ismail:
— Rukıyyeeiğİm! dedi. Seni sevdiktim aman daha çok çalismıya, daha. isU'ltü çalunnıyıt başladım. Bugün hoca öyle sualler sordu, sonılanla-la öyle güzel cevahbr buldum ki beni takdir elti. Fakat insa ilenlerim çok zayıf. Sizden mektublar istemcj-tuu,
— Evet Ismailcignn! Ben de vereceğimi vâdetDiiştim. Tarnif def -teri de sizde. Hmıgücrini inliyorsanız söyleyiniz getireyim!
Lsmail dolaba doğru . yntdl. Defteri ;-etii.iı. Rukiyyeye uzatarak:
— Şimdilik kenarlanııa işaret ektiğim mektubUn birer biror istiyorum.
— Pekiyi. Binamı bu gece getireyim.
— Çok İyi olur!
Rukiyye defteri aldı, bir gölce gibi- kapıdan süzüldü. Yarım »aut sonra tâmnilin entarisi içinde Hurzem-nabdan gelen mektubu getirdi ve Ismaile verdi, ismail mektubu bir yastığın arkasına, sakladı. Sabahleyin erkenden, kalktı. Namaza giderken bu mektubu aldı, medresedeki odasına götürdü. Cumartesi günü sabah, dersini aldıktan sonra odhsına geldi. Mektubu koynuna soktu. Hattat Şeyh Bağdadrye gitti:
— Büyük sanatkâr, ilk vesikamı getirdim.
— Çole. iyi., verir misnüz?
— Buyurunuz:
Şeyh Bağdadi mektubu tedkik ettikten, sonra konuşma :*oyle devam etti: | u-\ .um var]
Sular idaresinin Faaliyeti genişliyor
istanbul Sular idaresinin 1930 mali yık bUâacn«ı dun acfiır meclisince
Sular idareni muti uru B. Yusuf Ziya bu münasebetle bu* muinimi"mim şu beyanatta bulunmuştur:
"— Terkos zam an mda şu-ket 10 yılda on buçuk mdyon metre mikâbı su ve 8647 ton kömür sarfcdcrdl. Sular idaresi belediyeye geçtikten sonra geçen yıl su sarliyatı 17 mdyon met re mikâbına çıkmış ve bunun için de ancak 8496 '"asarfolunmuştur.
Hcrsttı ta ve bereketi ve ayni zamanda Avrupadan getirttiğimiz makineler bu neticede amil oünualardır.
Geçen yü nehre verikn 17 milyon 749751 metre mikâbı suyun 37.49 20 metne mikâbı parasız, olarak ka?lalara, kasaaaaaetere. karakollara ve 621 hin 100 metre mikâbı da sokaklarda!» oearnek-re, h aman dara, arklara, umumi halâlara, camilere ve -
ritşşj lır-
Mütebaki. S milyon küsur mikâbı da 16 kuma hesnbıle abonelere satılmışın-. Hulasa olarak intihsal ettiğimiz suyun yüzde 50 nisbeti meo -canea verilmekte vryahud dn İaale
Sıüav idaa-eeinin geliri şu hesaba göre münhasıran aboneler ve belediye heaabma ayrılan 8 milyon ÎV15 bin 912 metre mikâbı sedan hasul olmaktadır.
Yüzde elliye yakın olan bu meccani isaleltate rayın* yüzünden su: a-bonelere İS knnr-a verihnekledir. Bu miktarları o/allarak abone ücretlerinin bu mabette ucuzlatılması İdarcmizİD güz önünde bulundurduğu ı ıı başda gelen noktalardan biridir.
Geçen, yd Iı.tdibtılda abone adedi 25 bin 367 ya ıjKnıntır ki bu miktar bir evvelki yıldan 1351 ta/ladır.
O* cim vasıtanı dan olan halkımıza tmıuvonet obnak üzere evlerine mı verilmesi hakkınd.ıki karara tevfl -kan da 10rX3 ura sarfda 272 eve su v rünııabr. Bu suretle su \-rrderderin adedi 1930 yık gayesine 782 kişiye baliğ olmuştur
İdarazüztn 1U39 \ ılı hasılatı 1 milyon 773 bin İh» 98 İn .ulu*. Boama 48 bin 226 Ura belediye aidatına 608 bin 191 araz* İsletme masrafına 54 hin 192 liram vakıf sular mm-rufına
OKUYUCU DİYOR Kİ:
MUnakal» Vekaletinden bir rres
Ari/iye tünelinin ikmal edildiğini şükranla işittik. Bunun BÜr'utlc yapılmasını diyebilirim ki bütün (EgO bölgesi sutaiMzlıkla bekliyordu. AJozürarahisar • Karaku-yu - I 'ın.tr - Av tın u 'erinden Lzmrre gidenler sür'aüıizhktcn, vagonların biçimsizliğinden şikâyet eder .
K_ ma kuyu dıUn aktarma saatlerce sürer. Rarakuyudun Afyona şose ve demiryolu aşağı yukarı ayni kilometrede olduğu halde iren 7, ouamobil 4 aaaite gider.
l.spartadan buıen bir yoku hele 3 üncü sınıl bık t almışsa Karaku-u - afyon • lû.kı ,ehınie Üç aktarma yapnuığa meı burdur.
İzmir - Eğridir hattı satın alındıktan bonra her gün Ankara - İzmir arasında bu güzergâhtan günlük katarlar ıslıyordu. Şimdi haftada 4 güne bindirildi.
Ricamız şudur: Mademki tünel yapıldı. Bu hatta da son sistem lokomotifler tahrik edilmelidir. İngilizlerin ticari maksatla üdettikleri küçük pencereli, bavul koyucak rafları olmıyan, oturunca sırt aırta yanlanan yolculara tam bir istinatgahı bulurum yan bu vagonları lût-tsn değiştirmelidir.
Çünkü alâkadarlar temenni edilen makine ve vagonların eski tünel den geçmediğini Böylüyoriardı. Şim di bu mahzur ortadan kaldırılmıştır. Akdeniz ve Ege çevresinin zenginliği ve yolcu çokluğu gds önünde tutularak eskıaı gibi günlük seferin n ihdasını da ayrıca rica c-diyonız.
Çünkü bu gayri sıhhi vagonlar ve bir sürü aktarmalar çocuklu aile lere müşkiilât çıkarmakta vc ak-tarmalardaki hava tebeddülatı yüzünden hastalıklar yapmaktadır.
Denizyollarının Sonbahar tarifeleri Yarın başlıyor
Bu sene on beş gün grcık miş olan Drmryollan idarenin» ilk bahar tarif eteri yarından itibaren tatbik e-
dilmcğe başlanacaktır.
Yeni tan i eler hnlkın her türhi ih-tîyaçlan nazarı dikkate ahoarak ha-itrlannıış vo Yalova acfeıleruıa her gün bir sefer daha i|âve edilmiştir.
7i de Adalar. Karteli Pendik ve vapurlarda yüzde 5 tenzilât yapıla -vapurlar da yüzde 3 tenzilât yapılacaktır.
Kadıköy ve Bcetancıyn giden bütün   seferlerde   tramvayla   iltisak
temin edilmiştir.
Her sv-nc yapılmakta olan tenzi -Liüı güç seferleri 25 maymdan itibaren tatbik edilecek ve her yü olduğu
gibi yüzde 5. yolcu ve eşya nakliya-tındn da yüzde elli tem-iTlt yapıla • çaktır. Pazar veenir gUıdor geç va-kite kadar Adalardan Istanbula vapur bulımmaaı da yeni tarifeye güre ünkân dalulüıe girmiştir.
19 Mayıs için yaprl»ea4« İl2v9 vapur a\aferlari
Kadıköy bahasında yapdacak 19 Mayıs ınukU'blüer bayramı İçin Denizyolları vapurlarında it$ve sefer -leri yapılacaktır. Köprüden 8.45, 9.15. ve 9-45 de Uç vapur takrik edilecek ve bayram bittikten sonra bu vapurlar 15 şer dakika ara ile köprüye döneceklerdir.
İktisap fŞLstft,
Kahve  Lim.ted şirketi taai ye ediliyor
Limited nklutlerıo birlik halinde faaliyete geçmekri içüı vekâlet tarafından hazırlanan projenin tatbikine başlanmutır.
Din ilk olarak ihracatı kontrol dairesinde bir toplantı yapılmış ve kahve çay bmitedin tasfiyesine ka -rar verihoiştir. Kahve ve çaycılar yeniden idare heyeti seçerek birUk halinde rabşmara burar vermıslerdTr.
Kadıköy ve Üskü-darda yapdacak imar yenilikleri
Üsküdar ve adıköy semtlerinin Ptobİ Larafmdan lıaznrlanarak tetkik edilmek üzere şehir mecliai tarııfın-aan mülkiye ve nafıa encümenlerine verilen "Nâzım plâa,, ancmıenlerce tasdik olunmuş yalan plânların bazı k :r.ınüannda küçük ban tadilâtlar ya pıİması temenni olunmuştur.
I l ıtıl'.ı'un en münlesna guzcüık-lerini taşıyan. Çamkcalarm imar hududu hariemde bırakılması cucü* menlcrce bîr noksan Lcbikkı cddmij-tir,
l ¦ m Ma başka Haydarpaşa h#cai (»nünden geçen cadde üc BayUır mektebinin ve Numune Imstahnncainİn arkasından "»^fckidjp cad'fcsıne kadar açılacak olan yeni yolun *r~ ¦ sındaki milli emlâke aid ar azı ferin iskâna ayrılması da muvafık gürül-memirçtir.
Enrümcnler bu e aha m n ilende has l.ıtı !.' iıiı genişletilmesine  *¦ ¦ o-lunm.ık ürere muhafazasuu daha uygun bulmuşlardır. Sahil yolu ve tayyare meydanı yapılman mecburi olan yerlerin yakında yeni Uman mevkii bulunacağından Umanın yerinin bir ân evvel teshrti için hükümet nenimde teşebbüslerde bulunıd-nıosı da encümenlerce temenni olun-mıışiur.
Nâz un plân yarm şehir meclisi tarafındım müzakere edilecektir.
Üsküdar ve Kadıköy Unun mı/.ıra plâm mucibince vesaiti naklıyenm feçınlmesı ve Avrupa hattı ile Anadolu tren batlarının birleştirilmesi i-çin Haydarpaşa ve Saraybıırnu arasında feribot iskelclen yapılacaktır, üaküdar iskele meydanından Bo -ğazaçme. Ankara - Bağdııd i: ı ka -metine. Şileye. Ankara • Bağdad şosesine muvazi olmak üzere 4 büyük cananı yol açılacaktır.
Çocuk bahçeleri, yeni sıhhat ve ve mı anf müesaseaelermın yapüaea-
P . * ılur   v-   aer—   ......\ ıkaU»
plânda ayn ayn gösterilmiştir.
Şehir meclisi plânlan haritalar ü-zerindo tetkikler yapmak auretile mürakçre edecektir.
Kız enstitülerinde dersler .^S'flyor
Şehrimizdeki tekmil kız sanat enstitüleri ile kız meslek muallim mekteplerinde yanııdan itibaren dersler kesilecektir. Bu mekteblerde mezu -niyet imtihanlarına 20 mayısda baş-latılrp 20 ha?İranda nttııryet verile -çektir.
ismet Paşo kız sen'at enstitüsünde de meceanen dokuyacak talebeleri muallim meçinden 20 hazi -randa toplanıp seçileceklerdir.
Şehir Meclisinin toplanfrst
İstanbul şehir meclisi dün saat 15 de toplanmıştır. Evvela bazı teklifler ve bu orada belediye kooperatifinin takviyeli içüı yardım yapılmasına dair olan teklif encümenlere havale olunmuştur.
Mütealaben de yani zabıtai bde -diye talimntnamesürin müaıdccresine devam olunmuştur. Şehir meclisinin 15 gün temdid ulunun, devre müddeti yarın biteceğinden meclis bugün de toplanacaktır, teab ettiği takdirde yarm da hir içtima yapılarak xa-bıtai belediye talimatnamesinin mü -zakcreleriuin ikmaüne çahşılacoktu*.
Deniz Harb Okulunda diploma tevzii
Deniz Harb okulunda yarın diploma tevzi merasimi yapılacaktır. Davetliler saat 14.15 de köprüden hareket edecek vapurla Heybeliada -kı mektebe gideceklerdir, saat 16 da başlanılacaktır.
İngiltereye gidecek talebeler
İngiltercde deniz inşaatı rnüheu -disUği ile malûnc tahaüi görmek u-zerc gidecek talebelerin döviz işleri tamamen hal edilmiş t ir. Talebelerin pasaporttan ikmal edilmek üzere olduğundan kafile bir kaç güne kadar hareket edecektir.
Bugünkü harbde Ticaret anlaşmaları
İt—a ıı günkü harbin aşağı   y tıkara nasaaf uuddyctlurinde   buy uk   bat -işjLbU giMtordlğl ve ndteriai. neti* r uarrindr aıurvslr bir hain ¦u.ktav ğu luısu-kırdan Lu, da ticaret   ı.lae-ınalanua mute-UBt -sk uhx. Iakidem lıearet ve Myane .uıkvanaLftn,   eaaa iti-, iril.-, ayn yoüardaa \ m- trk bet kedete varmılılı aeraker. ayn «masalara taallûk eder, «İyaset sahalıdaki fsadryrtasr başka Mr safha «rra-drrdk, HaU sunarda, milletkrin sryaat mııkaddrratlanuı lıirİhlrine   hirlcsüV rra. nrahtelrl dovlot sümrekrinî Itiritti rlne dost veya ditşraaa    yapanı anlaşmalar, umumi mahiyette olarak (¦İL!; ;nni* klâsik ıı .ııl.ıiıı lıari-iııdaj I.ı-n'İMİm* malum bir msıf te^ıma ğa İ4elaraMtnr. koradaki rsıs unsur, hiıyUk    luuiı   sone    diploiBitsN.inâl rmımlrtrn ınertchn ortaılaa haldır • aaak ntedaği -.»hlık noktasıdır. Ke C'an siyaai vıhada gizil harekılVr, moda "Iı ın-'ır.
i' . ¦' . r. n her hnesn l*r - n| br-tiyerrk muğlâk hir siyasetim büyük mculaaUer Umin ı-ylrr.uk i-Ui -yen nûlkdicrin ve efeiimlfs muayyeai hir noktaî nazara hukûmet mekuııis-masmı isiinad ettireni totaliter di'vk'tlerüı, lı.ulİHe.k-ria eerryaomda her ân siyaaeUerUd ıleğiştiıdiğİ ına-lımıılur. Siyaset saluuumla euV tutulacak muayyen bir şey yoktur. İle -û;*ııı,-ı iiöiUhIiI. a bir bı.--e . l \r ıa İ-rrİsİnde maldyctial ve a»tikamrtisn Iv.şka bir \..;lıa ı Umdaa araetaark-t-dir. Bu s. l,'UI*n. bi»ww»sı\ rnuius-rihk-r vc Laıbin mukadderatı üçerinde UahVlfcTİU haür edehilceek fbvkUer nezdiade vc l—silerde, -d-yaai ahvali v« aşkla i aasar bnaka-mttlerüû soadaj k;in Üraeet tcassaV lan ve aaluşnnaın bu^nn mühim bir rol oyaasnaktadur.
Nazi AkauneyaNiaı faeist İlaryaya Irağbyaa siyasi ve askeri aaâaema ve diğer nıuharlbler araaındala hnK .LJ huğlar uıüstıana, karbtaa ba'jlaaares danlıerı hep ticaret 'aksMsadn ternaa-Urla kıtnjdıklı vaziyetkveı tenviri göa ..i..ine ab—kladır. Nitekim »Vn -j-ıı— mımsııiııki aav
Laaaea» actks» kieartte ticaret aaha-vında yer akm bir vaaiyetaâr. Akde-
:nu. Hini» Iı.,!,. İr Ittıluııa»     *8
daha ziyade .kkaans » tnnfan tutar gibi görisaau ve ces» r^mk-rd* naütia-tîklere geai» rzdkyaeda erneayet teeV lürleri aldırtan Italyuara vazrretâuî anJanıal* i in Vnmmm ile IncÜtı-re yine bu UHUİe ha» vaınnaekudrr. İn d-tUBsı İhama ile (iearrt anlaşanım akid iııılc'ınJiurıeı arıyard* ItılyanLarm m .i.iıi nifcseriar'M öğremnek kılu-misk-rdî. Framııda ayni oekildr hars», kete ânıade bir vasiyette idL Soa ; nnlenV V'i-.ı.-.lav»aun. sinıdiy.- kadar tanamnıfcğ» Sovyet Basya ile ticaret aalasma-u retıcakırTkrtne gl-ri-uaeci ve bu rmscakerrlrrin İyi bir p kilde iktrkyrr. k maabrt bâr artiee-ye varmam» BnlkunUrdaki acu hâdâm ler aıascsMİu raneassayet kanun a nok lalardkr.
Bu nfkıkİFsik ki ticaret arda* m«Un l«c«nku bnrbde, vc hâlâ mmğ l.k hir hakle hrdoean siyasi ztimre-hria tesekkirke (imnımla. hakikati hu kadar kamık hâalîseler ara-undua çıkarmağa yanyacak bur sondaj vazifesini de Kormeklrdfr.
Dr. RKŞ.VD SAC-AY
Buhran ve bina vergileri taksitlerinin alınacağı aylar
1940 yüınm bina ve buhran ver. V J tmın tak ait ayları dün şehir mec-bsince tenim us. eylol, iluntıl^.rın, ve üiinei kânun olarak tesbit olun -muştur. Arazi vergisi tal:sitterinüı temmuz ve birinci kânunda a Urunsun» mülkiye ve iktraad encümenince teklif olıınınr-ısa da Kartal aza-un il an Şerafeddinin dileği üzerine temnıuı ve teşrinie\xcl olarak tesbit ediuııis-lir. /
ftffiiyemn yanotn söndürmj tecrübeleri
İstanbul itfaiyesi Fatih merkezi dün saat İd te yangın söndürme tecrübeleri yapmıştır. .
Alâka ile takib edilen bu tecrübe' ler gayet muvaffakiyetli neticele» vermiştir. Fatihteki kemerler civa» rina-tahtadan yapdan barakalara a-teş verilmiş vo gayet kısa bü- müddet zarfında söndürülmüştür.
15 M A Y IS 1940
Çarşamba
Üçüncü Yıl - No. 731
Yeni Sabah
Her yerde 5 kuruştur     GÜNLÜK SİYASI HALK GAZETESİ      Her yerde 8 kuruştur
Italyanın harbe iştiraki ihtimali artıyor
Almanlar Büyük Harbde bizi Ruslara jHollatlda  harb  harİCİ   kaldl
nasıl satmak istemişlerdi?
Vesikalar açıkça gösteriyor kî, Ruslar naz ettikçe Almanlar Türkîyeyi Rusların ağzınaj bir parça daha atmakta tereddüd etmiyorlardı
Yazan: Hüseyin Cahid Yalçın
\ Prense* af. A. VnssVtchikova ta-gafından X|/H t-%ayw ISIS tahkik ttusya imparator* Iktmı Sioolas'ya yacuan mektubum ikine* hum)
Karpatlar muharebesinden sonra, bu mıkdır çok arttı. Zabitler yirmi beş kampa, neferler doksan kampa ayrılmışlardır (Bunlar Harbiye Nezaretinin sahih rakamlandn-». A-vusturyada, ahiren şimendifer ile İÎH 000 nefer naklolunm ustur. Fakat Avusturyada ne kadar Rus eatn olduğunu bilmiyorum. Rus harb e-sirlenne nasıl muamele edildiğini görüp bu babda bu" hüküm verebü-meklıgıra ieın. genç yaver Von de Priwitz ile bana askeri bir otomobil gönderdiler. Tamamıle istisnai bir mahiyette olarak (Harb esirlerin m bulundukları askeri karargâhlara kadınlar kabul edilmezi. Bertin civarında bütün Döberitz kampını gezmek ve esirlerle serbest surette görüşmek irin bana müsaade ettiler. Bizim esir askerlerimizi görmek şüp hesiz ki pek hazin idi. Fakat, Alla-ha şükürler olsun, cesur ve sıhhatlidir:,!, benimle konoşabdm*Un pek memnun görünüyorlardı. Hemen hens. şöyle dediler: "Bize fena muamele edildiğini söylemek günah o-hır. Fnkat fena halde canımız sıkılıyor. Hissettiğimiz daüssıla büyük -tür. İnsanın kendi memleketinde yaşaması ne iyi şey! Ne diyorlar? Sulh yakın mı?.. Pek bedilıidir ki zaü haşmelpenahilcrındcn bahsettim vc kendilerini gördüğümü huzurunuza yazacağımı onlara söylemeğe cesaret eyledim. Gözleri parlamağa başladı. Çehrelerine can geldi. Bir baş çavuş bana şu sözleri söylemeyi rica etti! "Carımıza derin selâmlar. Hepimiz onun ayaklanna kapanmış bulunuyoruz...
Döbentz'de takriben 5000 esir vardır. 40 dan ziyade barakada oturuyorlar. Her taraf temizdir. Her tarafta lâğımlar vardır. Tek güzel ha vatandın t iyor. Birim marangoz, kun duran, terzi askerlerimiz iyi hava-landınlmı- fıtriyelerde sanatlarile meıgul oluyorlar. Aşçılar geniş mutfaklarda çoıb-ı |Kinvorîar. Örmek iyidir, bizim riyan ekmeğimizi ha -•ırlatıyor. Ne ıstedıklenni onlara «trdum. Hepti rusea kıtab, Rus-Alman muhavere kıtablan. bazdan da lüa .' .1 m. İncil, takvim ve Leb 'ritablan İniyorlardı, lhtimalki zatı ¦'aşmetpcnulıileri (Berlin civarında) Döberitz'c kıtab göndermek lütfün-Ja bulunurlar. Umumiyetle askerlerimiz Rur.y.ıdsn pek az şey almalarından müştekidirler. KCrop şer", «ü'.:sek mülâzım Albcrti bunu bana . uiıı etti. İngilizlere nısbctle Rus-cnn hemen hır bir şey almamalarını, hayret gösteriyordu. Bir odanın yansından ziyadesinin İngiliz paket-I-.-rilc dolu «Iduk'anu bizzat gürdüm. Halbuki raflar üzerinde ancak bü- -cnç Rus paketi vardı. Alberti'nüı «ma dediğine güre, cok kere, Rus ^ketlerinin üzerinde işaret edilen »eyler pak-rUertn içerisinden cıkmı -yo». Gıda o kadar bozuk oluyor kı sıhhat nülâhazaade bunla n mahvetmek linmgelıycjr Bütün üsera ka -rargâhlart Döberitz kampı gibi inşa -dil.-niştir. Bu arada Döneri tz'de iki bfa Rus vardır. Diğerim tarta işlerine, çiftlik sahihlerinin yanına otuzar, ellişer kı.-ılik gruplar halinde Hüseyin Cahld VAİZİN (Sonu 5 incide)
Alman ordusu Belçikada çok yavaş ilerliyor
Belçikalılar büyük
bir kahramanlıkla
harbediyorlar
Fransız hududunda büyük meydan muharebesi başladı
l'.ı l îk.ıdııki  modern  ha\j ı.ali lnp'..:rindim hırt
Ncvyork, 14 (Hususi) — Bugünkü muharebelerin nihayetinde, Hollanda müstevli ordulara karşı mukavemetten vazgeçmiştir. Memleket müdafaasının kâfi derecede hazırlanmamış bulunması, düşmana kar-"i koymayı imkânsız bîr vaziyete .sokmuştur. Daha fazla mukavemetin K-ıyısız masum halkın telefini vc memleketin boş yere  hm abisini in-
taç edeceğini düşünen Hollanda or-dnamn başkumandanı bu karannı Alman ordusuna bıldmnı t m
Diğer taraftan bu vazıyet karsı-smda Londrada bulunan kraliçe Wıl-aefanine bir tebliğ neşrederek halkı aukûncte davet etmiş vc tarihten enaallcr getirerek Hollandanın ye-bütünli&ünü iktısab edeceği (Sonu J üncüde)
İtalyan gençlerinin dun uounıh büyük tezahürat yaptıkları Mu-solifrî bir nutuk -ayWkra
(Harbin içinden sahneler
Almanlar harbe masum kanı dökerek başladılar
İhtiyar   kadın diyordu  kî: Bir kadın öldü, diğeri ağır yaralandı; İkisi de tanıdıktı...
Ahnanlann Hollandayı, Belçıkayı ve Lühaemburgu istilâya teşebbüsleri le muvazi olarak Nazi hava kuvvetlerinin bir k.n; Fransız şehrini bombardıman ittiklerini ve bu hava a-kınlan neticesinde, ekserisi kadın ve çocuk olmak üzere, yüz kadar sîvü Öldüğünü   vc yaralandığım
ile gelmiş olan 12 mayıs tarihlî Fransız gazeteleri hava bora bardımanLr ı hakkında tafsilât ver-mektedirh'r Bu meyanda harb muhabiri J. K- de bombalardan zarar gören bıı şehirde gördüklerini (Sonu 7 ncidz i
ingiliz askerleri Belçikaya girerken
¦ o   —
Top arabaları ve otomobillerin üstü çiçeklerle dolmuştu
(Paris . Soir) onaefcstnin Londra hususi muhabiri 11 Mayıs tarihinde Mtliriyor;
"İngiliz motorlu ordusunun topları, tank lan, zırhlı otoLobÜlırİ ve askerleri dün. yani cuma gecesinden beri Belçikamn merkezine gelmişlerdi.
Tanklar, toplar ve piyadelerle dolu kamyonlardan mürekkeb ve ardı arkası kesılmıycn bir kafile çelik direkim Şalümo de keaâkn hududu, dün sabah şafaktan itibaren geçme- | ğe baklamı planlı. Bu geçi:, saatlerce sürmüştür.
[Sonu * incide]
Taarruz haberi Bük-reşte bir geçid resmi ¦ esnasında duyuldu
Şeref   tribUnUnde   dimdik duran Alman elçisi tek başına [yalnız bırakılmıştı
o
fPoris - Soir; M Bükreş muhabiri
yazıyor:
"Dün sabah, mayısın onu ile on beşi arasındaki millî bayram dolııyısl-le askeri bir geçit resmi yapılırken radyo, Alman yan in Belçika ve Hol-landaya karsı vaki taarruzunu bîr -den bire haber venyordu :
Ayni saatt* Be İç ucanın Bükreş sefiri Romanya hariciye nazın Bay Gafenkoyu ziyaret etmişti.
İki saat sonra Romanya kabinesi azasıyle, setirler sarayı kral ide hazırlanmış ve bayraklarla süslenmiş olan tribünde toplandı!ar.Şiddetli bir [Sonu 7 incide]
"Yeni Sabah., Türk Petrol Mıntakasında
Türk Petrolü nasıl bulundu?
Büyükyurd röportajı
YENİ SABAH Beşiride Türk petrolünün fışkırdığını haber alır almaz bu mın-takaya bir muharririni göndermiştir. Arkadaşımız bu mıntakayt gezmiş, petrol kampını dolaşmış ve yurda yeni bir refah kapısı açan petrolü bulan mühendisler, işçilerle görüşmüş, onların ihtisaslarını tesbit etmiştir.
Bu çok mühim röportajı resimlerle birlikte bir İki güne kadar neşre baş-lıyacafiız.
Röportajı yapan : Sahih Al-Al A M
Hava şehidlerimiz
Vatandaş! O-nıınıle yalanlar v w lığımı/m birer |ı ı r. .ısiılır -Ur. Bu ebedi mr/.arlar ya -ılüar oldukça muıulb-ı um/İn is tiklâl TC yükselme için çırpımın fırtınası )ediyen dinmİyeeHcrlr.
Umumî Harbin mütareke*! Tuıke müstahak olmadığı zır akıbet hazır Um ıstı. Gahbler ilk ış olarak ordumuzu silâhtan tecrıd etmişlerdi. Tüfeklerimizin mekanizmaları, top* lalımızın kamaları denize dokUluı • keıı, Maltepe ve Yeşilköy meydanı: -dakı tayyarHerimİz \ akılıyor, tay •
[Son*! 7 incide]
Italyadaki ingilizler memleketi terk etmek için emir aldılar
Romada yapılan bir tezahürat esnasında ingiliz ve Fransız bayrak" lan yakıldı. Amerikan tebaasının da Italyayı terketmesi bildirildi
Mısırda fevkalâde tedbirler
14 (Hususi) — Romada nrirttefikler aleyhinde nümayişler devam etmektedir. Bugün 5 bin Unıver-atte talebesi toplu bu- halde sokak-geçerek m ekte b ve vatan söylemişlerdir. Talebeler, İngiliz ve Fransız bayraklariyle ör* tüknOa bir tabutu bütün Roma sokaklarında gezdirdikten sonra   bu
bayrakları İngiliz vc Fransız   sefarethanelerinin önünde yakmışlar -dır.
Romayı ziyaret eden Almanları-; adedi süratle artmaktadır. Vatika-nin organı olan Osscrvatore Romano gazetesi bugün tekrar sokaklarda yakılmıştır.
(Sonu 3 üncüde)
SABAHTAN SABAHA: Bugünkü harbden alacağımız dersler
Yeni model bombalar
Çok şukur ki, bu harbcie zehirli gaz kullanılmıyor fakat çeşid çeşid bomba çıktı
SABBAH
_24 _ Yazan- AYHAN AT1S
Fahreddin Razinin spor hakkmda vermiş olduğu bir hitabe
— Çok güzel bbr taüfcile yanbnı». Başındaki trahıb de fena değil... Al-tında da al damga var. Bunu bu gece •re getMiUıBııı Yann öğleye kadar yazsam» yasarım, iki gisodc de tezhibini bitiririni. Sız üç gün sonra bir başkanını getirir, bunu alırsınız'.
— Al damgayı da yapabilecek mısınız   .
— Onu da bınm hakkake kazdırır, altına basarım.
— Sizde başlık atlaHi var mı?
— Merak etmeyiniz onun da çaresini bulacağım!
ismail muvaffak olmuş insanların duyduğu denn bir sevinçle medreseyi- döndü. Bugün spor meydanında dünkü müsabakaların mük&fstlaıı dağıtılacaktı. İsmail Güyüçöğcn denilen atb top ve değnek oyunun -da - yem tâbirde - Poloda birinciliği k:ıamnznıştı. Kazanılan hediyeleri her vakit Çeyhürrummat diye anılan Fahreddin Basi dağıtırdı, ismail spor elbisesini giydi ve dün bindiği rmrağa atlı yar ak meydana koştu. Tribünler meraklı seyircilerle dolu İdi. Kadınlar kısmında Rukiyye üstadın yeni cariyeleri Ceylân vc Ülker de varlardı. Devlet ulularının, zenginlerinin karıları Harzcmşahın sarayından gelen ıkı kadının tuvaletlerini t.-dkik ediyorlardı. Fahreddin Razi kuta bu dıı*1 Ilı mükâfat da • ı merasimini açtı. Sonra yüksek bir kürsüye çıktı. Muhtelif sporların fanleUeri hakkında hadise, kurana vc büyüklerin nmlcrınc. milli kah -ramanbk destanlarına tarihe dayanarak uzun bir hitabede bulundu.
Dağıtılacak hediyeler kürsünün 6-nüne gerilen iplerin üzerinde teşhir ediliyordu. Burada Selçuk sarayından gönderilen altın sırma ile işlenen ve Üstünde inci döşenen muhterem bir tîrkc'; okluk, deniz kab-lıımbağasrmn kabusundan ve fi! ku-1 ."inıLıp y.ıpdrMi.f «V» kalkan, vt üstlerine "Hazreti Aliden başka genç VI ZÜlfeksrMnn başka kılıç yok.,, mânasına gelen hadisler kazılmış, yeşim saplı kıtırlar, saptarı fil di -sile afnlenrniş çöğenler, güy denMen kıymetli polo toplan, yaylar, öküz kurmağından ve fil ödünden şişi -rilmiş ve üstlerine tuzhibte minyatürler işlenmiş ayak topları • fud • bol - giirmis kakmalı tolgalar altın yaldızlı insan ve beygir demir gömlekleri, kolçaklar vardı. Kıymetli c-ğcrlerlc ?üsk-ıımı bir çift at İki sporcunun yedeğinde eşiniyor, şen ki-ınemelrrik' kalabalığa neşe dağıtıyorlardı. Bu atlar da sporculara hediye edıktcritı Kürsünün üstünde altın zemin üstüne mustatil alıktın-i* ı bulunan bu Tın k bayrağı dal-galimryordu. Altın ve al renk Türklerde mukaddes, olduğu için bayraklarında bunları birleştirirlerdi. Hü -kümdann sarayının üstünde de altın bir çadır kurulu dururdu. Çünkü Türkler cadını da muhlorcmlik verirlerdi.
Fahreddin Razinin gür sesi nut-'ktma eriyle bir mukaddeme yaptı:
— Gençler, muhterem dinleyici -• ler. Peygamber elemlimiz "çocuklarınıza ok atmayı, suda yü/meyi ve kırlarınıza da yün eğirmeyi Öğretiniz... buy umu ı im Bu hadisin yüklük bir kzynutı vardır. Ok atmak, denizde yüzmek vc yün eğirmek vatan ve din müdafaası bakımından
Yeni Sabah
AltMM. ı:ı m M
TÜrkly.
senelik fi avlık s avlık 1   avlık
1-100 Kuru| Z700 Kuruf
7S0       » 1490     •
400       » 800     a
1S0       » i00     a
15 M*YIS 1940 Ç*rfamba
3S9 Rebiüı'alur 7   1336   K. Mayıs 2  
CUn:    136    Ay 3   H zır ı 10  
Ksaıji Saat   Vasati  Saat  
  ikindi g linet «fll« hlnd
.. -,4 4 sı 8 48 4 43 M 10 b 116
¦*"»»•"  'nuk ¦ M fa m pataı lm«ah
 i :o 7 20 19 19 n ty a
çok ehemmiyetlidir. Bu kelimeleri basit mânasile sim tık doğru değildir. Ok atmanın içinde yurdun ve dinin J usananlarına karşı icalı eden her tûrtü silahlan kullanmak ve yapmak vardır. Yüzmek kelimesi içinde, deraalerde ve nehirlerde düşman harb gemilerine karşı koymak için her türlü vasıtaları yanmak, kullanmak ve icabında ağzına kılıcını vo sırtına kalkanını aldığı gibi denize ve ne hare atlıysrak düşmanın gemisine ve toprağına geçmek gibi tedbirler vardır. Allah Kuranında düşmana -i iı'1 gelmek için onun s i lal andan üstün silâh ysponya ve kullan -mıya hazırlanınız., buyurmuştur... Düşmanın silâhı ne ise Türkün ve Müslümanın silâhı onunkinin fev -kinde olacaktır. Atn binmenin, silâh kullanmanın faziletleri hakkında o kadar çok hadis ve büyük sözü vardır ki bunlan burada saymıya ve tek rarlamıya imkân yoktur. Spor, idman ibadet demektir. Ok atan. kalkan kullanan, polo oynıyan ata bi -n^n. nehirde yüzen, cirid oku alan, koşan ve pehlivanlık yapan erkek -lerle, elinde iği ve ağışağı ile yün e-ğiren, kumaş dokuyan kadınlar ayni zamanda ibndet sevabı kazanır -lar. Bunlan yapanlara oruç tutma, .»uma/ kılma ve hac etme sevabı verilir, iste bunun için diyorum ki idman ibadettir.
Bundan sonra Fahreddin Razi şahadet parmağile şarkı işaret ederek devam etti:
— Dinleyicilerim işte oradan do -ğan dedelerimiz, meselâ Oğuz han ve onun oğullan Yıldız han, Gök han Doğ han, Deniz han. Ay han. Gün han han ve bunların torunlanndan doğan baylar uçara, kaçara ok atar-iar ve vururlardı. Eski Türk süvarisi rüzgâr gibi koşan atının üstünde iken bile yayını knrar ve basını arkasına çevirerek uçan kuşa ve koşan hayvana okunu atar vc vururdu. Biz de doku/ O^uz Türkleıiyiz, biz de o büyüklerin torunlarıyız, bizim de damarlarımızda onların sı -»ak kanlnnnı taşıyoruz. Sporcu olunuz. Dini ve medeniyetimizi yaymak ve ilerletmek için sporcu olmaktan ı-ı .ka ean-miz ve silahımız yoktur. Dffl ve medeniyet omuzumuzda taşıdığımız bir meşaledir. Küfür ve dalalet İçinde kalanlara o ışığı yetiştirecek sizlersiniz. Aranızda, İranlı gençler ve Arablar da'vardır. Onlar da bizim din kardeşlerimizdir. İslâmiyet kavmiyeti vc milliyeti inkâr etmiyan bir .dindir. Her millet, .her kavim kendi ananesini saklamalıdır. İslâmiyet ananelerin, kavmiyetlerin üstünde bir âmili içtimaidir. Muhtelif kavimleri İslâmiyet halatının birer teli gibi kabul etmeliyiz. Bu tellerin teker teker mukavemetleri azdır. Bir araya gelip bükülünce müdhiş ve koparılmaz bir kuvvet olur.
Oku ve yayı dedemiz Oğuz nan iead etmiştir. İlk defa çadırı da o dokutmoRtur. Bunlann icad şeref-k'ri TÜrklenndır. Tnpul ve değnek oyunu Hataydafci Türklerin millî o-yunudur (1).
Arablar top ve çöken oyununu bilmezlerdi. Horasanlı ve Beldi Türkler bu oyunu. Iraka götürdüler. Permekilerdcn Cafer vc daha' evvel £bü- Müslimi Horasanı bu oyunu ve ciridi Abbasî halifelere ve Arabla-ra öğrettiler. Güvenilir tarih kitablan yazıyorlar. Bermekîlcrdcn Cafe-rin Bağduddu EtUc odlı bir sarayı vardı. İste oradaki Caferiye meydanında ilk defa büyük bir spor meydanı yapılmıştı. Huruuürrcşid ilk defa bu Türk oyununu orada ttğren -miş ve oynamıştı. Oğullan Elemin ve Elmcmün da bu Türk oyunlarını tamim ettiler.
[Devamı var]
(I) ı -Mı Mahmudıın Diyvunı Lügalittürk adlı eserinde [Cild 1 sayfa 311 ve 327] de değnek île oynanan tnpa yani polo oyununu "tnpul, denmektedir. Fahreddin Rnzi bu kakikaln feaerr etmrk iırrlyur.
Demir ithalâtçılarıyım toplantısı
Demir ithalâtçıları dün istanbul valisi Dafetor l-ut fı Krrdann riyaseti altında Mmtnkn Ticaret Müdürlüğünde brrtoplantı yapmıtünrdır. Mıntaka Ticaret ve Belediye Iktısad Müdürle rinaı e hıunr hıılunduıru top -lantıda hükümetin satın almağa karar verdiği dünürlerden hariç olmak üzere seherdeki stok vazıyetleri tesbit edihnes ¦* bançte bulunan srpa -fişler de gönden geçmlnuatir.
Deımrcrter yemden srpanş ettikleri demırl.-nn de hükümet tarafın -dan anlın alınıp alınmayacağını vc bunlann da kararname hükümleri dahilinde ömp olmadığını validen sormuşlardır. Doktor lütfi Kırdar cevaben kararnamenin sarih olduğunu ve esıseu hükümetin -um aktığı demirlere daima normal bir kâr verdiğine işaret ederek yeni gelecek mallara da beyanname ve n İm esi icab edeceğim aöyk-miştır.
Kalyadan  alacağımız 2 milyona çıktı
İtalya dr olan ticari nıübadelemk. günden güne azalmaktadır. Mevcud klenng aıunsmalanna göre İtalya memleketnr den mütemadiyen mal almakta olmasına rağmen İtalyan tüccarian buradan yapılan bir çok talebeleri karaılaraarankUıdırlar. Bu sebeble italyan klering he«abatında ltalyanın borcu 2 milyon lirayı tecavüz etmiştir. Bu mtkdar günden güne fazlalaşmaktadır. İtalyan hükû-metile Komada son yapılan müzakerelerin neticesi hakkında henüz An-karadan mç bir malûmat alınmamış olmasına rağmen hükümetimizin bu huşunda gayet enerjik davranması kuvvetle muhtcmrldır.
Tİflik  müstahsiline   avans verilecek mi
Anadorcmm. Konya, Eskişehir, Yozgad ve daha bir eok vdâyetlenn-de-yeni tiftik mahsulünün idrakine ba^Unnuştir. Son aylarda ihracat tamamen durusu* vazıyette olduğu için tutık muamrlelrn hararetini kaybetmiştir. Bu sebeble bazı spekülatörler müstahsilin elindeki malları ucuz fiyatla atmak kan Anadolu piyasala -nnda faaliyete geçmişlerdir.
Ziraat Bankası tarafından müs -tahsili korumak gayeaıle avans tevziine beniz baiflanüznamış olduğun -dan yeni :.' sulun mOhım bir kısmı ucuz fiyatlarla koylunun etinden çıkmış bulunmak tadır. Kankanın avans tevziine ne saman hasüyacağı henüz malûm değildir.
İş bankası umum müdürU geldi
Cenevredeki afyon sergisinin daimî komitesi azaiığnu geçen sene in-tıhab edilerek bu nene komitenin top lantısına njbrak etmiş olan Iç Bankası Umum Mudur ıı Sal âh addın Çam dun sabah sehnmıee gelmiş ve ak -sama Ankaraya hareket etmiştir.
BELEDfTKDMı
Şehir meclisinin dünkU toplantısı
İstanbul zehir meclisi dün öğleden pnnra aaat 13 de Nmb Srrdengeçti tun nyaseti altında tordan mıhtır. Mu-. 1 .relerde ilk olarak okul baş muallimlerine BBUfizam idare ücretleri ve ıılmetu hakkındaki teklıl görüşül -müs ve bütçe encümenine havale o-lunmııştur.
Kundan sonra YenikÖydekİ gvçid yerinin sabamın uygun olduğuna dair mülkiye encümeni mazbatası ka • bul edilmiştir.
Karagumrükte spot sahanı yapılmak üzere udımlâk olunacak yerlerin bedellerindi azlığı hakkındaki itirazlar reddedilmiştir. Nişantaşı Vali konağı caddesinde Emlâk Bankasına atd ararnrm imar plâmrm göre tadili dolayunlc buradaki srsalann sa -hıblrrme eski istmknktanndan «t 9?o nısbrtmde noksan olarak İfraz olunman, Heybelıadada l«nn-tpaHa cmldeaınde ifrazın yapılması kabul edilmiştir. Meclis yarın da bir top . Kınlı yapacaktır.
ihtikâr gene baş kaldırdı
—    O—-
Kâğıd, kalay, yağ Uzarında yani vük'alar tesbit adildi
Muhtelif mnd'Ieler üzerinde tstdnt edılmuj olan bazı ihükâr hareketlerini tetkik etmek ünere ıbtıkâr komitem dun Mmtaka Tıcarrt Müdürlümü Kalımlarında topsannuslanlır. Bir iki firma hakkındaki tahkikat henüz ikmal «üiıuemot olduğıuıdan bu fir -malar hakkınduki ihtikâr tahkikatının tevalim' ve görülen lüzum üzerine yemden bazı tedbirler alınmasına karar verilmiştir.
Knııııtr bıllıuaHB son zamanlarda yükselmiş ı.lan kâu*ıd. kabıy. yağ satışları üzennde durmuştur. Tcsbıt edilen tazı satışlarda top başına 60 kuruş yerine IGO kum kâr alınarak •atış yapıldığı anlaşılmıı* ve bu kâ-ğıdların hangi tanbde geldiği ve mubayaa! fıyallannın da teHbıtıne karar verilmiştir. Hâdna-de ihtikâr mahiyeti tetıbıt edildiği takdirde bu tüccarlar derhal müddeiumumiliğe teslim edüeceklerdİr.
Diğer ta raf dan dükkân kirası ih-tıkân yapan hır şahıs da dün müddeiumumiliğe  --filini iıı
Kalay ve yağ uzrnne yapılan ihbarlar ehemıyctle tetkik edilmektedir
POLİSTE •
Otomobil kazası
Şoför Mehmcdin idaresindeki ve tecrübe plâkalı bir otomobil dün. Ga-latada. İnebolulu Abdullah oğlu Meh-mede çarpmış, muhtelif yerlerinden, ifade veremiyecek derecede ağır olarak yaralamıştır. Yaralı Mehmed Senjorj hastahanesiııe kaldırılmış, şoför yakalanarak tahkikata başlanmıştır.
Pencereden düşen hizmetçi
6lda
Şişlide Kodaman sokakta Feridun pasa apartmanında hizmetçi 18 ya-şmrja Meri. dün. camlan   silerken
gözleri Karararak üçüncü kattan a-sağı düşmüş, muhteÜf yerlerinden a-gıı surette yaralanmıştır. Meri, derhal .--dıhi imdad otomobilde Şişli Çocuk hastahanesinc kaldınlmış, fakat bir müddet sonra, aldığı yaraların tesirde Ölmüştür.
Zabıta, kaza boklunda  tahkikata devam etmektedir. , Deri hır&ızl'ğı
Yedikulede Kazlıçeşmedc Lionun deri fabrikasından Talât adında bir genç deri çalmış, dün Sultanahmod birinci sulh ceza mahkemesine ve -rilmiştir. Talâtın sorgusu yapıldık -tan sonra tevkif olunmuştur.
Şüpheli bir ölüm
İki gün evvel. Yaşar adında birisi Kasımpaşada fazla sarhoş vc kendini bilmez bir halde sokakta bulunmuş, kaldırddığı Beyoğlu hasta hanesinde dün Ölmüştür. Adliye doktoru Enver Kuran dün cesedi muayene etmiş. Ölüm sebebinin kat'i olarak tayini için morga kaldırılmasına lüzum göstermiştir.
İNHİSARLARDA :
Hususî içki  am'llerinin 7 aylık rakı imalâtı
inhisarlar idaresince tesbit edilen ihzari rakamlara göre 1 Hatıran 1339 da başuyan 1930 - 40 mal! yılının ilk yedî ay zarfında hususî içki âmilleri, tarafından 2.179.647 litre rakı imal edilmiştir. 1038 -939 malî yılının ayni müddeti zar -fuıdaki imalât 2.403.873 litre hü. 1Ö39 - 19-10 malî yılının 7 ayı zar -fmda bandrollanarak piyasaya çıkarılan rakı miktarı 2.203.523 litredir. 1938 - 1939 mali yılının ayni müddeti zarfında 2.408.897 litre rakı bandrol lanmıştır.
Fransızlar inhisarlarla yeni-niden mi temasa başladılar.
Fransa Devlet müşaviri ve maliye nezareti teftiş heyeti reisi M. Lacuur - Geyvl, ıvlakatiııde Fransa sefareti ticaret ataşesi M. Lorend onluğu halde, inhisarlar umum müdürü Adnan Tuşpınarı ziyaret ederek bir müddet goı üşmüştür.
Bu görüşmelerin, Fransanın bizden alacak olduğu 3.5 milyon kilo türünle alâkadar olduğu tahmin cd dm ektedir.
İzmir fuarına hazırlıklar
İzmir Fuarına hazırlıklar
Bu sene 20 ağustosdan 20 eylüle kadar devam edecek izmir enternasyonal  1 M.ı: ir. ı     . t ¦ ¦ ını/llekl MIUU VC
imin ve UiUaadi Onıuuann daha geniş mikyasta iştiraklerini temin için şehrimizdeki faaüyetlere devam e -dilmektedir, lslanbulda U-şokkül etmiş olan t u. ı komitesi şimdiye kndnr bir çok ticaret ve sanayi erbabının fuara iştirakini temin etmiştir. Dahiliye Vekaletinden de bu hunuda belediyeye tebligat yapılmıştır.
Haricî ticaretimizde yeni güçlükler
Avrupadn narhın mütemadiyen genıaktmekte olması bütün dünya piyasalanru olduğu gibi bizi de müteessir etmiştir. Bu sebeble harici tıc.rvtıır.17.' bir kaç bnftadanb. n mahsûs deremde hır gerileme kay -dedilmc^e başlanmıştır. En bırınn hububat manreçlenmu meyanında olan Danimarka. Norveç, Hitanda ve Belçika pazarları da son taarruzlar neticesinde piyanolarımıza kapanmıştır. Harbin doğurduğu nakliye imkânsız!;klan ve daha buna ben zer mü^külâtlı tediye güçlüklen yüzünden diğer memleketlerle de anş veriş düşmektedir. Entersarjîbl takasla muameleler dunnu- oklusundan ihracat ve ithalâtımız ancak hükümete inhisar etmiş vazıyettedir.
MAHKEMELERDE :
Katil kocanın cezası indirildi
Ik. üç sene evvel. Aksa rayda suculuk eden Halil, ayrılmak üzere mu-bakemelen olan kanaı Şüknyeyı, bir sabah, Beyaadda. Fatih sulh man -kemesi önünde bir şoförle konulurken görerek bıçakla muhtelif yerlerinden yaralamış ve öUurmüstü.
Haiıl. imini ı sğlr ceza mahkemesinde yapılan muhakemesi sonunda 14 »ene 8 uy hapse mahkûm edilmişti. Temyiz mahkemesi bu karan Halil lehine bozmuş, yeniden yapılan muhakeme K-uııında Haldin, kansı Şükriyeyi ağır tahrik neticesüıde öldürdüğü kanaatine varümış 7 sene 4 ay hapse mahkûm edilmiştir. Arkadaşını yaralıyan mah-
kûm oldu
Küçük pazarda   arkadaşı   Fikriyi bıçakla  yaralayan  Ramazan   dün asliye altıncı c.-aa mahkemesmde 15 gün hapse mahkûm edilmiştir. Oerizde bir kaza
Şile limanına bağdı Feyzıbahri rrmtörii dün köprilde Osman isminde birinin sandalına çarpmış ve parçalamıştır. Mandal ve içindekiler kurtarılmıştır.
DENİZLERDE t
Vapurcular   birliği kurulacak mı
Bir Hazirandan itibaren faaliyete geçecek olan Vapurcular Birliğine bazı vapur sahiplerinin girmek istememeleri yüzünden ihtilâf zuhur etmiştir. Bugünkü vaziyette çalışmak istiyen Hantalzade ile Burhaniye ve Kutlu vapurları aalııplenmn gösterdikleri sebepler tedkik edile -cekur.
Denizcilerin fmtmanı   bitti
Kaptan, çurkçı ve makinistlerin birer derece terfii için Ortaküydeki Deniz Ticaret Mektebinde birtıafta-danberi yapılan İmtihanlar dün bitmiştir, imtihana 50 nanued iştirak etmiştir. İmtihan evrakı bir kaç güne kadar Münakalât Vekâletine gönderilecektir. İmtaJıanda:kazananlar derhal birer derece terfi edileceklerdir. Kazananı iyonlar da ilktcşrin-de bir defa daha imtihan olacaklardır.
Dolmabahçe stadının  temel atma merasimi
Dotroabalıçc stadyoraunun temel atma mcrasunıni 19 mayıs günü oğ
leden sonra bizzat voli yapacaktır. Bu m emsi m «Um sonra nülsabakalar-d ı iyi derece almış, takat mükâfatlarını henüz almamış olan şampiyonlara da hediyeleri tevzi edilecektir.
Hollanda va Bafçi-kadaki çarpışmalarda görülen motodlar
bn amana   artık kafi onvrnK
"-» ııan^tes» ancsnrğe karar ver-
üikk-ruu gosisfun e» yeni harb sah-n.!« nıun |ıknuMuna ataıah nlac faaü-yetrori ısvrin» onnys yeaü tür lakım hareket mrtfaUan mr.ydana gelmiştir Bu mhodlardan bir uueai, 194* harbinin leknlktcB edinil i ^1 iıtifa -deler dulu ı aU- vs hukıüi dı-nüen metbunun mottak aaruu inkârına
giden siyasi eMıUear m......im tu -
i- 'i; .iı.ııı buhumuvktaalır. Tabtrt dk^eric, njviBâelu-t dalulüade Krrek k«rictee raasksa w fprehar dahilden milli re valeni knuerl zayıf, iradei h-aık. hvea narafaalk-rr brtinad e-«relt surene* eden kkesıriııi t emre eılerrk ı.ı.rma hedef tu lalan ınem-l»k.iia millî vahdet ve müdafaa-a m ihlâle matuf faattyst buğun unzi s*. ya-^timn Imshea u\l»lye vasıtalarından biri haline girmiş bulunmaktadır.
I'ımun mııharlh lantfUrdun lif kısmında yani. neni rmnrttsinde lek ni.:ın yüloH( «maadanın, kültürün başarıcı w rlerhti. bUhanMi harb «n-lıaMnda tagahh— rttinn bîr şt'kikle Corüoruz. Bn rasadı muharebe malzeme ir vaaatalaraun h.ırı-k.tıiı-- va idarecine grria«n kütledeki zihniyet, bu teknik f-NaUannın yiüWkugiııe varanauuktaa başka çok aşağıda kalmaktadır. Halbuki bu nazi kam-p»aın ka* asında. dniMikraailer ayni i- .il. ı - ı -lan, flliyat ^anıtsında Al-mmabuınkiar vardıran ve Iıozı hu -vaslurda "iılan gaoen ewrkTİle ortada flururken. v^mn h-ırlan vahşetine memen u devirde gorulvn ve hukuka, ahlâka riayet prensiplerini de lar tamla auSMUnss bir \nziyette gö-runnıi'kledirlrr.
Alnatn kuvv-lâ-ri hali hazırda, mutlak bir sayeyi eaV eylemek küt kıyasayn her estkn^shrye gh-i».nûş hu-I -runııktadıriar. Karşı tarafın mu -ka-,. m.t veya taamın. Alman U -:.rrı/ vı\a müdafaa kuvvetlerülİa mukavemet ılerenrkri. bu yeni Alman sihnlvelinln büsbütün lııhrih e-dn-t. lebılld aavurueu bir mahiyet alması ihlinısİKii doğurmakladır. Nitekim kınuna^a bıudıvan ve Av-nıpsdaki siyasi, ve askeri sahalardı mııhâm dcj-İşlkttoVr yapmak ihtimalini cMMervn İni çaJt*a»alarda Almanların *ayare bantbardımanUn siva ahaliye aaynvt verdine iştir. Abuan-lann radn ve asathııal nesrialı da müttefiklerin .ı oi şekilde hareket ı 11 ilderım ileri aürtıyor. Ve hu şe -I.ikle karslıkh ilhimlarla, vaziyet ıla-1ta nazik, bir hal alıyor ve harbin lınşlamusinı mütrakıh mulıarilder a-rasmda ninni bir aıdasiua\a müncer olan bu hal. yavaş yavaş Udâl mIİI • niPKi* başlıyor.
Valau burada bir nokta vr misal vardır. O da naraaUUe dusaıan hallin arka sıma paraşulvu askerler ve halta ufak tahrib vaaıtaian üsdinnek luı sus undaki hrdhirirr sıbalesidır. lîu-parasutkrle. crrilrrr asker üıdire -Ifjk, ntemleketâs hayati noktalanın tahrib veya ınnhim halarler elde eylemek imkânını *kir etmek istiyor -lar. lininin hukuki taziveJi. billıassa ı. ı-.iıiı kıyafet aV hıırekı I edikligi vakit, lar uaaualukbuı hOKka lûr şey dtKİldir. 1lu sebebdan ıb-rluıl kursu -ıı:ı ıÜ/ilmeleriae imkân vardır. Hal -bukİ keadi milli kıyalellerile bu işe tevefssul eden adıerier. vazife aldıkları lıaJnısus ifa ediyormuş gibi gö-nınehilirlı-r. Kraıruzlar da bunu ayni şekilde beyan etmişlerdir. .Umanlar ise bunu d.ı kabul etmemekle ve tehdid yoluna gitmektedirler. Bil-hassa Fransızlarla uldıldun tedbir m karar uıerıne Almanlar turşuna dizilen bir oarasol. ıı.. imik.ıhıl on I -ıı-ı.- harlı mirîni öldürecekleri ııi söylemişlerdir ki bu da lı di hazır lıarbdeki muayyen bir zihniyet de -recetioi ii«,derir.
Dr. Keşad Sagay
Tekirrfağında muhtar kursu
Tekirdağ. 14 (A.A.I — Bugün vilâyet ta'al ından Halk ev inde bir mub tartar kursu açünustır. Valuruz kur-ku açarkeb köylümüzün kalkuunaaı ve koy davaaında muhtarlann vazifeleri hakkında bir hitabede bulun -muştur. 65 muhtar ve kâtibin devam ettiği bu kurs on gün sürecek va kendüerıne devan müdürktri tara -luıdan dersler verüecdtUr.
16 MAYIS 1940
Perşembe
Oçüncü Yıl - No. 732
Yeni Sabah
GÜNLÜK SİYASÎ HALK GAZETESİ
İdare Yeri
e. No. M YKNİ SABAH
Her Yerde 5 Karus
Almanya Yugoslavyayı tehdide başlad
ı
Almanlar Belçikada dün Herleyemediler
Cenubdaki Alman zırhlı kuvvetleri ilk Fransız hatlarını 3 noktadan yardı
Almanlar Büyük Harbde bizi Ruslara nasıl satmak istemişlerdi?
İlk teşebbüsler akim kalınca. Almanlar bu defa Stokholrodaki Rus elçisine müracaat ederek Boğazların Rus-Alraan hâkimiyeti altına sokulmasını ve istihkâmların yıkılmasını teklif etmişlerdir.
Yazan: Hüseyin Cahid Yalçın
Büyük meydim Muharebesi Devam ediyor
Fransızlar harekât harbine başladılar
Paris, 15 (AA.) — Havas -j--
•aat 22.35 de bUdiriyer:
Almanlar Namur Ua Sedan ara -(Somu S üne***)
— 4 —
Ittvkmolmde Rus ora» elçin A. T. Sckhomaov'aan Barlfiy Nonn S.
TELGRAF
Numara: 241.
10 Sİ Temmuz J91İ 234 numaralı telcrafnameme zeyildir.
Şu sırada, AJnıan matbuatının du-varuakı Aln.an *tasc--inin ortaya çı-kardıklan şayiaya göre. gayet yakında. Vîııtulc havalisinde vukuuna İntizar edilen kat'İ bir muharebeden ve Alman askerlerinin muhakkak bir muzaf feı i yetinden sonra, Rusya t ıimlerk! sulh nuızakeresıoe. girişmece raaı olacaktır. Bu müzakerelere nazaran. Rusya Boğazlan alacaktır, Almanya da Lehi*tanı. Bizim askeri makamlarımızın bükün har • bin mukadderatım tayin edecek o içtinabı imkânsız muharebe hakkındaki fikir ve mütalcalannı bildireu Petrograd ajansının 22 temmuz ta-rıhli telgrafı burada, siyasi ve malî mi'hjtılde. Alman ümidlerini tamimde tatmin eder bar mahiyette telâkki olunuyor. Bu telgraf burada Rusları beki iyen içtinabı imkansız hezimet hakkında bir ihtar adde -dilmektedir. Bu hezimetten sonra bizim için yalnız bir çıkar yol kalacaktır ki o da zararlı olmıyan bir sulh akdetmekten ibarettir. Bu Al • man entriknlınnın gayesi müttefikler arasında emniyetsizlik uyandır • mak olduğu «,in bu şayia bilhassa nahoştur. Nekhnudov
htokhetmde Rus orta U,uri A. V. NtUuntdov tarafındım Hnririye ,V«-rm S. D. Sazamoffa.
TELGRAF
Numara: 260.
/5 U Temmuz 1915
No. 1. 231 numaralı telgrafname-me zeyildir.
Monckevıtr.'in Malmoe'ye davet etmiş olduğu aynı zat doğrudan doğruya bir tekliT mahiyetini haiz olan Hüseyin Caldd YALÇIN
(Son* 5 âncaaV)
Berlin radyosunun Belgradı tehdidi
Romadaki Yugoslav sefareti italyan askerlerinin muhafazası altına alındı
DÜNKÜ KARKkATIN HÜLASASI Dunkh harvtuU   rnnaaınriı   Alm-udar  Bfciei-
sada kat'iyyeo ihnlijınm inişlerdir. Frarilııklar nv-v
silerini mıılıafaıa etmişlerdir. IJik^vavıtamn Ber-
hyea bayok orhh Ahnsuı kamesseri
hatlarını ıx; Boattadaa ynraaadnı m dm pryada nrtlı
razs'hUmlan uiub naVaıiBİjth-.
Bu itibari» hadise ı esnanı ij ı ili andSaSr. SVy-
huş harbi devasa sdryor.
Bir üumfıbuı da. Ahzuuı kııt v» Jmoia   asviere
hudud: «k* UpasMdıkları Mkhrilanehİrdir. Yakan
u-ki tahıla* vaafytd s4te-.mnkierilt.
Ista gete Berim radyosu Yogas-. yaya hitaben Yugoslav diliyle neşriyat yaparken Yugoslavya  hükümetini orada yasayan Almanlara fena I maanmrlr etmekle itham etmıı.   aon
günler zarfında haksız yere atarı • bor, Novisad ve Belgradda bir çok Almanların tevkif edildiklerini kaydetmiştir.
'Somu S uncuda)
( Haırb Sçindan sahnaflar
Hava şehidlerimizîn anıldığı gün
Dün memleketin her tarafında büyük merasim yapıldı
Belçikada istilâ nasıl karşılandı
Brüksel    otollerinde    tevkif edilen Almanların bavullarında Üniformalar bulundu
Paris - Soir      «w—„ Belci kada-ki hususi muhabiri   Oaston   Benze Hollanda . BesçDta   hududundan 12 (SasM ? haeide]
Dört büyük devletin deniz kuvveti
ingiliz, Fransız, Alman ve ıtalyanın bugünkü hakikî
vaziyeti Ba alıra Avrupa devletlerinin deniş kmrvetlerıntn mukayesesi asagı-[Sonu 7 inende]
Alman Büyük Elçisi Brükseli terkederken
Mübadele  treni   Isvıçreye giderken Fransadan  nasıl geçti
13 Mayıs tarihli Paris - Sorr gazetesi. Brükseldeki Alman büyük dç mi)m bu şehn nasıl terkedıği hak -(Sonu 7 nride)
TÜRK PETROLÜ NASIL BULUNDU?
e*
İlk Ttırk petrolü Irykınr fışkı rm az d mıntnkayn bir arta dadını conderen '"Yeni Sabah... Türk fbtisadiı-alında parlak Mr dr\ir aran hu met'ud s. nuı meraklı ve tarihi lariDI  t, ,1,1i  .in»ı,Iir
İlk  asıyı
Yarın okuyacaksınız
Dün Mecliste kabul
odilen kanunlar
¦ - ¦ -
Ankara, K» (A.A.) — Büyük Millet Meclisi bugün Çemseddin Gün-allayın başkanlığında toplanmıştır . Celsenin açılışını müteakıb Başvekil Dr. Refik Saydam söz alarak şunları söylemiştir:
— Arkadaşlar bu evrakı varidenin 2 numarasında Başvekâlete bağlı bir matbuat umum müdürlüğü teşkili hakkında bir layihni kanuniyeyi huzuru âlinize takdim etlik. Dahiliye, iktısad. Nafıa ve bütçe encümen-(Sohu 7 nciaU)
SABAHTAN SABAHA:
Hayatî bir meselemiz
Gıda maddelerinde ihtikâra karşı ne tedbir alıyoruz?
Türk Gazetecileri Londraya vardılar
Londra, 15 (A.A.I — Reuler a-ansı bildiriyor:
17 mebusdan ve matbuat erkânın dan müteeekkd bu- Türk heyeti, bugün IxihIraya vasıl olmuştur. Heyet âzası, Britanya hükümetinin misafiri sıfatı yle, bnplterede m gün kalacaktır.
Türk gsunAeeikrrının Londra da ikamet ı-ducnklrrı günler ıçm hatsv ye nezareti, nmıralük, bava, neza.. iti, istihbarat neaanii ve lakoçya ns -zaretı iarafuMİan mü|tıı aha» htr pr«Tam b-u Un mıstar.
— Vajım+et«m pak  eanın   ttkılım+r   **l M, .
— Sıkılmamak kmkii m»? Kiralara    on     marn    Bam   gamamıaaemm.
I Kaçın 7 ine* tayfada |
Rjıvfa:
16   matts   IMft
— 25 —
Yazan: AYHAN ATIS
ismail kömürlüğe saklamış olduğa hançeri yanına alch
nahmiLiıı. Bant Hınk sporu   m
Tfcrk spor tarihi hakkında daha birçok .«*•!«¦ »uyIıdi¦ i1 —ıııa y.ırını drah bu- sofunun spor aleyhindeki f roia^and-T-inB -yleee   teakıd etti
ve ayıbladı:
Ak Sungur okullarından ve Ha -leh - Suriye Alabaauerındarı Nured-
dın /a'. bol hüsnüniyeti olan milliyetperver bir emir vo ayni zamanda kuvvetli bir kumundan ve id -mama idi. Alimlere hürmet ederdi. Cizrede dünyadan sUni uteğinı çök-nu: olduğunu iddia *den bir sofu vardı. Nureddln Zengi hür âlim gibi bununla da mektubkugr ve onu hini .iye ederdi. Bu *ofu Nuredchn Zenginin top ve çöğen oynadığım duymuş ve kendisine bir raektub yollamış bu mektubunda:
— Biç zannetmem ki sen hiç bir dinî faydası olmıyan top ve çöğen oyuıüle atlara eziyet vermiş olasın! demiş.
Nurrddın Zengi dini ve ibadeti yalnız a bre! içlen anıran bu yarı sofu ve hafif dinli adama su esvabı göndermiş:
— Ben top ve çöğeni »r çocuk gibi sevinmek için vo yalnız oyun o~ larak oynamıyorum. Ben düşman sının üzermdeyını. Kulağımız kıntj-te ve. daima ayağını? üzengidedir. Biz otunırkvn bir ses işitirsek betten atlarımıza atlar, düşmana gide-ı)z. Rahat yatmak bızıra ıçm mümkün değildir. Eget atlarımın tavla, laruntsa bağlar v. düdenniy* çekersek ka— 1111 .ıı lal bu takdirde düşmanı takibe imkân balamayız. Biz de Iı ii-.la.Mi¦¦* k atlann ustıinde istediğimiz hareketi yapamayız, iste kendimizin ve hıurkl'-nmı/ın h anılaşma-ması için tep ve eöğon oynayorus. Ve bu oyamı da en kuyu bir ibadet eayyoruz.
Muhterem dinleytriler! . . Bayie vani' dinli adamların hah.ı sofuların sorJertne inanırsak dünyayı madam yata ve iyi bîr dine kavuşturmak hufiiiMind kı vazifemizi ihmal etmiş oluruz Bikir*' anal bu Nureddîn Zenginin brr mcntabestnl daha anlatayım:
— Nııreddin Ztngtyi gören bir zat bana söylemişti: Hiçbir insan Nu --vddın Zengi kadar aOn üstünde güzel durmazmış. o sanki arın üstünde yaratılmış gibi hiç oynamadan dururdu. Topa en hâkim olan* Iardan ve en iyi oynıyanlardan -di. Top oynarken çöğen başının üstünde hiç görünmezdi. Bazan topa vurur, arVnidan kır r.iak yere düşmeden topu havada etile yakalar ve sahanın sonuna fırlatırdı. Oynarken süratinin fazlalığından eli ve çöğeni görünmezdi. Topa vurduktan sonra, eh derhal kaftanuun yeni î-çine çekelir ve görünmezdi. Oyuna o kadar hâkimdi kı en sor hareketleri yaparken bile topu ve çöğeni istihfaf ederdi. Bu kahraman harb meydanında hemen eline iki yay ve iki tirkes alarak düşmana pervasızca atar, ve:
— Ben şahadet isterim. Fakat o benden kaçar., derdi.
Bu Türk hükümdarı top oyununa o kadar meraklı idi kı Halebe girdiği
inan Cok meydanda geceleri bile mecale ile top oynardı.
Bu Türk hükümdarı yine bu mey-
'Yeni Sabah
ABONK Itr.UKl.t
Ecn.bl
BCNELİK 1400 Kurtif ?7O0 Kurg|
«   AVLIK 760      s 1450     ¦
3   AVLIK 400       • 800     •
1   AYLIK          150       • 000     ı
16 MAYIS 194* Perşembe
.'59 Rebiü.'ah.r   1356   K. Mayıs 3  
Gün:    137    Ay 5   H ur ı H  
Ezanı Saat   «kasta Saat  
SUni; ÖflU İkindi gUn«f *fll. blıM
K 2. 4 .t a 47 4 42 U 10 6 (17
 »•Uı ımut  yatsı Imıak
2— I 51 7 .7 19   0 n ıı 2 37
danda baymanın ılruıuı günü bıp ny-nadı. Bu oyundu Bertoküş adlı bir luık kumlunun Tuıltltaan bu oyunda luızzetmıyeceklen "bas!., tabirim kullandım "Cm ınıilceasir   oldu.
Kaledeki odassna çekilerek onda te-asahUndıs öldti. (Tl Uatad nutkunu daha bu- cok apor kulıramanlanmn menkıbelenle süsledi. Vo bitirirken dc bir muııanabat bularak Ba timlere çatlı. Onlara atan püskürdü. Bundan sonra Sok.uk hu-kumalarının merasimde Unlun'uı ve --jii mükâfatları alâkadarlara birer blıvr dağıttı. İsmail OOst güzel hır kılıç kazanmıştı, Ismaılc maddî kıy -meri itıbarilc Icıhernn «buia yüksek bir hediye verilseydi bu kadar aovin-rrezdİ. Kılıcı omurunu astıktan son-rr. heyetin önünden grıtı ve kendi-lcrmi «laınt.uü Trdıüruln onuııue I n- idin sevinç dolu gözleri Rııkıy • ycnuı gükn ve neşe saçan gözlcrrkt buluşlu. Ceylân İte Diker de onu al-kışladılar.
bitmişti. Fahreddin Razi alma bindi. Her vakîUtî gibi 300 talebe onun üzengisinde yürüdü, İsmail de bocasının kıarağilc onn takip etti. Aksum üstü odasına uğramıştı. Hançerini kömürlükten çıkardı. Beline soktu. Kazandığı kılıcı da aldı. Fnhreddin Razinin evinde çalış -tığı ve yattığı odaya, gitti. Kıueı duvara astı. Hançeri de bir yastığın arkasına sakladı.
ismail Rukiyyenin verdiği mek -tublann hepsini Şeyh Bağdadiye kop yo ettirmişti. Kopycler altlarından Işıksızdı. İsmail Rukiyyenin sevgi -sinden, itimadından istifade ederek mektublarm kopyelerioi ona verdi. Amllarmı kendisinde alıkoydu.
İsmail arasını tenha sokaklardan yürüyerek Mnhamediye kervansarayına gider ve omda Elburz havalisinden Belen esrarenghi adamlarla gu -rüsürdü. Balmumuna bstırdmış bezlere itina Ue sardığı mektubtarı bunlara verirdi.
IsmaU tam yedi. ay Fahreddin Razinin geniş itimadı içinde yaşadı. Rukiyye ile sevişti: Ceylân ile Ülker de asken başka çeşnilerini tattı. Üç güzel kızın kalblerini çalmak ve onların kıskanan ihtiraslarından gâm almak surebte bir prens gibi yaşadı* Ayni zamanda da bilgisini yükselt -ti. Fahreddin Razi ders esnasında talebesine îsmaüi ahlâk ve çalışkanlık İtibarile bir örnek gibi gösterir ve Rey âlımlerine de:
— İstikbalin kuvvetli bir âlimidir. Onunla iftihar edebilirim, derdi. Us-tad İsın.ııl.- evlâdım derken ağzın • dan bir evlâdım daha çıkardı. Halı -nîlerin tecavüzleri arttığı İçin gece vc- gündüz talebesinden ikişer kişi hocanın dershanesinin önünde nö -bet tutarlardı.
Sıcak im cuma günü idi. Yine spor meydanında müsabakalar vardı. İsmail de iştirak edecekti. Fahreddin Razi dc yüksek hakem heyetine başkanlık yapacaktı. O sabah Reye ikisi kadın Hataylı dört misafir seyyah gelmüfti- Bu Çinli kadınların tırnak -lan altınla kaplanmıştı. Dişlerinin her birisi başka bir renge boyanmıştı. O vakit Çinli Türk kadıııları sabit bir mayi içine altın tozu katarak tırnaklarına sürerlerdi. Dişlerini de sofran ile daha başka boyayıcı maddelerle boyarlardı. Denebilirdi ki bu Çinli Türk kadınlarının hemen her dişi başka bir renge- boyanmıştı. Hatay hükümdarının aaray erkânından olan bu misafirlerin vakitleri yoktu. Ertesi gün şarka doğru hareket edecek olan büyük kervana katılarak yollarına devam etmek mecburiye -tinde idiler. Kervanı tehir etmeye İmkân yoktu. Fahreddin Raziyi zi -yaret etmek için randevu istemiş -terdi.
[Devamı var]
[t] Mwnr Türk hükümdarların-ibra. Riikneddin Bcyharsin oğlu Körce ve Delili Türk sultanlarından Kulbuddüı Ay Beyta 12111 yılında U»p »ynarhen atta* du**r*U öUük-lerlui tarihler bize haber veriyorlar.
Şehir Meclisi Nisan devresi içtimalarını neticelendirdi
Kartıköy ve Üsküdar imar plânları münakaş; lara sebep oldu
İstanbul Şehir Meelisı dün Nisun devn luumahuının en sun uncusu -nu yaparak dağıtmıştır. Meclis bu toplantıda ruzmımubindr mevcud but İm maddelerin netioelendirîlmesi için üırbırmı takiben üç büyük celse yapmıştır.
Meclis birinci celsesine rant vekili Fı*ı ukı Dereli riyaset etmiş, vali ve belediye reisi Doktor Lûtfi Kindar azalara mahsus şualara oturarak ıı..    sereken takıb etmiştir.
Ruznamemn en mühim maddesi Üsküdar ve Kadıköye aıd nâzım plânların meclis taralından tasdiki idi. Plân encümenler taralından inceden inceye tedkik olunarak bir mazbata İla meclise tevdi olunmuştu- Bu mazbata mecliste onunduk -tan sonra bay Zahid Ural söz alarak plânın bası noktalarım tenkıd etmiş ve demiştir kl:
"— Plânda en bariz hususiyet bazı noksanların mevcut olmasıdır. Meselâ Kadıköv mcydanıırm bugünkü vaziyetinde ipkası şehircilik mütehassısı taralından kabul olunmuş. Halbuki bu meydan nedir. Her tarafı binalarla bölünmüş berbad bir yer. Saniyen şehircilik mütehassısı Kadıküydcn bir çarşı yeri tesbit etmemiştir. Acaba bugünkü çarşı yerini muvafık mı buluyor. Bu demek Kadıköy ahalisini koleraya, vebaya maruz bırakmak demektir. Sonra KadıkÖyde iskân- m m tak al arı çok dar tutulmuştur. Halbuki Kadıköy mütemadiyen nüfusun tezayüd ettiği bir memlekettir.
Zahİd' Uraldan sonra daimî encümen âzasından Avni Yağız sör almıştır. Avni Yağış evvelâ şu suali sormuştur:
— Bu müzakere ettiğimiz yalrrrz nâzım plânı Andır? Voksa tafsilâttı nâzım plânı mıdır?
Belediye imar müdürü' Hüsnü:
— Yalnız nâzım plânıdır.
Avni Yağız bu cevab özerine sözüne devam ederek demiştir ki:
— N.izim pi.un çıkarmak bize bir şey temin etmiyecektir. Halbuki biz balkın ısrarta üzerinde durduğu bir çok dileklerine cevab vermek- mecburiyetindeyiz, unun için tafsilât plânlarına lüzum vardır. Halk bizden haklı olarak arsasında inşaat yap -mak müsaadesi istiyor, hayır dıyo -ruz.. Neden? İmar plânı daha hazırlanmamıştır. Bu vaziyet devam e-
Avnî Yağızın meclis tarafından tasvib olunan bu süsleri üserine vali ve belediye raini mü&ket cevablar verdi. Nihayet plân kabul otunda.
Meclis ruznamesınde mevoud me -seleler ananı oda Bk-stt rsV, Tramva , Tünel idareleri namına alınması ka-ı .r:._-tırı.aa 30 otobüs ıçm 1-5 milyon in alık munzam tahsisat kabul etmiştir.
İngiliz A K C. firmasından alı -ııaoak otobüslerin beherinin bedeli 1892 .ıradır Otobüs bedelinin 542 bin lirası firmaya Londrada ödenecektir. Otobüs islen Içm Elektrik. Tramvay, Tünel İdaresmde muvak -kat bir bütçe kabul cddmıstir. Bu bütçe 130 hm liralıktır.
Şehir Meclisi, şehir dahrkmde ca -lisan taksi ve otobüslerinin plâka resimlerinde yüzde 31) nısbermde ten zilât ve şehircilik mütehassısı Prestim mukaveiesmı bir sene u-mdıt etmeyi kabul etmiştir.
Şehir netlisi 3 uncu celsesinde vali ve belediye reisi Lutfı Kırdann bir nutkuyla maun devresi içtimalarını neticelendirmiştir. Vali bu nutkunda demiştir ki: ,
"— Bu içtırıaımızuı nisan devresi toplantı lan m uı nelıcrlendırmıs olduk. Bu toplan Ularımı Aİa. Uç mutum müzakere mevzuu vardı. Bari belediye bütçeaîydi. Bir milyon lira kadar bu acık föeaermejuac raânrıcu bu sene hütcemııı mvs.il pıogrununız-da vı- kadı Mur^ltı İne brr fedakârlık \.fi;ı .ulan tevazün etlırma? buluna -ymmz. Buitihriii lıeymıse-teşekkür etmeyi bir vaade bilirim, „
Deniz lisesinden 55 genç mezun oldu
Bu münasebetle Heybeliada mektebinde dün parlak merasim yapıldı
M.ınliiı merasimden   bir inlıtıA
Heybeli Deniz Lisesi 939 - 9-10 ders senesini muvaffakiyetle ikmal eden 55 deniz talebesine dün büyük merasimle diplomaları tevzi edilmiştir. Bu münasebetk- mektebin bahçesinde yapılan merasimde amil al Şık rü Okan ile yüksek d.niz erkânı, e-mekli generaller, gelirimizdeki saylavlardan bazıları ve kalabalık bir halk kütlesi bulunmuştur.
M' .'asimden evvel amiral Şükrü Okan mektebin Önünde dizilen talebeyi teftiş etmiş, müteakiben bandonun çaldığı İstiklâl marşiyle merasime başlanmıştır. Talebeler hep bir ağızdan istiklâl marşını söylemiş -lerdir. ,
Bunu müteakib tnlebelerimi/e diplomalarının tevziine başlanmıştır.
Mektep komutanı yarbay Zeki mezunlara    diplomalarını   vererek
hepsini |iyrı ayrı.tebrik etmiştir.
Amiral Şükrü Oban mektep birincisi Bülend Ulusoya bir kol saati, ikincisi Rıza Akok ile üçüncüsü Sabri Tezi:ana da birer dolma kalem hediye etmiştir.
Bundan sonca amiral Şükrı Okan mezun talebelere hitaben bir nutuk söylemiş ve onları tebrik ederek şimdiye kadar güstenıikleri muvaffakiyeti bundan sonra da devam ettirmelerini temenni etmiş ve öğütlerde bu lunmuştur.
Amiraldan sonra mektep komutanı yarbay Zeki söz atmış ve Türk deniziciliğinüı şanlı tarihinden bahsederek kendilerinin de cedleri gibi muvaffak olarak yürümelerini ve esasen bundan şüphesi de olmadığını söylemiştir.
Mektı;p komutanının sözlerinden sonra talebe bando muzikanın iştirakiyle bir resmi geçit yapmış ve arkasından davetlilere bir çay ziyafeti verilmiştir.
Çaydan sonra mezun talebeler mektebin önünden filikalara* binerek arkadaslaruun teşyi leri arasında Hamidiyeye gitmişlerdir. Mezun talebeler Hamidİyede stajlurını bitir -dikten sonra Deniz Harp Okulunda tahsillerine devam edeceklerdir.
MUTEFERRIJC ı
Beşiktaş idare heyetinin çayı
Halk Partisi Beşiktaş idare heyeti
dün akşam belediye gazinosunda sa at 17 den 21 e kadar devam eden bir Çay vermiştir. Çayda Beşiktaş idare heyeti reisi Zühdü Çubukçu oğlu ve parti davetlileri hazır bulunmuştur.
Bu seneki  çakar   ihtiyacı tamamen islihsalâtımızla karş lanacak
Türk Şeker Fabrikaları Anonim Şirketi Umum Müdürü Kâzım Taş-kend Avrupada yaptığı tedkik seyahatinden dönmüştür. Haber aldığı* miza göre şeker fabrikalarının bazılarında ihtiyaç görülen yedek makine malzemesini temin etmek gayet güç bir şekil aldığından umum müdürün Avrupa seyahati bu mevzu ile alâkadardır.
Bu sene memleketimizde pancar ziraatı çok fazladır. Ekim geçen yü-dan yüzde elli daha çoktur. Bu se-beble şeker istihsalâtanın da fazla olacağı ve memleket ihtiyacının tamamen dahildeki ıstihsolutJa karşı -la nacağı tahmin edilmektedir.
Harb sigortaları gene arttı
Avrupada harbin şiddetlenmesi ü-zerine yüzde İki yüz artmış olan harb sigortaları yeniden artmıştır. Bu sebeble ticari nakliyatta yeni güç -lükler basgöstermiştir. Bütün dünya piyasalarında olduğu gibi ithalât ve ihracat piyasalarımızda da büyük bir durgunluk başlamıştır.
halkevlerinde ;
Konser
Kadıköy Halkevinden:
17 mayıs cuma akşamı saat 21 de Süreyya sineması salonunda Kadı -koy Halkevi orkestra ve korosu tarafından bir konser verüecektir. Davetiyeler idareden alınır.
Valinin tetkikleri
Vali ve belediye reisi doktor Lflt-fi Kırdar dün Edımekapıdaki çocuk bakımevini ziyaret ederek bazı tetkiklerde bulunmuştur. Vali ayni zamanda Fatih - Edirnckapı refüj-lermı de gözden geçirmiş ve bir an evvel İkmalini alâkadarlara emretmiştir.
Elektrik idaresinin yeni mürakîplerî
Elektrik, Tramvay, Tünel Idare-lerindeki belediye mürakipliklerine eski mürakiplerden Haşim Al tan ve Zahid Hıncı oğlu intihab olunmuş • lardır.
Çuval  ve kanaviçe   birliği teşekkül etti
Ticaret Vekâletinin hazırladığı projeye göre ithalât birlütlcrimn teşkili işine devam edilmektedir. Kahve ve çaydan sonra çuval ve ka-naveçe birliği de teşekkül etmiştir. Çuval birliği bütün faaliyetini mem leket dahilinde çuval imalâtını faz-lalaşürmağa hasredecek tir. Hariçten yalnız kanaveçe ithal edilecek -tir.
İngiltereye 10 bin yumurta gönderiliyor
İngiltereye yapılan yumurta satışları artmaktadır, ingiliz firmaları piyasalarımızda yeniden tekkikler yapmışlardır.
Ingütereye ikinci parti olarak bu günlerde 10 bin sandık yumurta daha gönderilecektir. Bunların 6 bin sandığı standard nizamnamesi hükümlerine göre kontrol edilerek vapura yüklenmiştir. Geriye kalan 4 bin sandığın kontrolü de bir kaç gün içinde bitirilcccktir.
Diğer taraftan İngilizler piyasalarımızdan külliyetli miktarda palamut ta atmağa başlamışlardır. Çanakkale mıntakasında İngiltere için yeni purtiler hazırlanmaktadır.
Askerî harekâtın   istikameti
bert
Iı ı Bet] ikanın meeheaile, eseıub lun-mındıı ve Fraonnmar*B şimal hudav dnmm lılrbmeoa* «kenetli ear-pışnıasar y andıktan gnete—arlnvdir.
Hu \tıi \\nıpa harlının, amaman mr mahiyet alacağı aşikârdı. Mucav ık'b-nln hnaneiya har afhnlvl Ue kt-l.is:ıl l;.is|.j m.-»i. Almanların   u mile
l.ıınmdııldıın v ada iri \,.uı ı.....M.-
kly.l .^.Tl-nıım. derin dusunulılıııoı takdirde, ortadan kaldıramadığı bâr vıl,ınu u/ıııi()*-a daha ziyade sur'aft peyda, etnırkledhr.
Alnaanya simdî. hütun hrdrflui kı-s;ı bir müeaıb'le üe galel« çalmak husufuna çevirmiştir ve bunun lı mim i- nı l'ı/ım Kelesi plâıdarı. kenditİna matıaua meto.Uu bar tarzda -.uplmhl ha/ırlam ıştır.
Bu -ı-M.n. Amzan gayelinin ln-Cİltere Ue Kraamya karşı gu*t«tig1 hayal ve memat möcaı/.iesinde hü -t:UU- uayesine erişmek noktasını e-linde tuttuğu görtilöne* İmli hazudn Man -dertn M nTüstaklıel süı^rrzte-riıı seyir vaziyeti nssbhem Ur siyasi hana. içeri «inde de olsa, muşalıere ıml'-MHr.
Almanya, nİluû darbe indirmeğe lesebluiH irin her şeyrirn «wel, bn lıedefr varmak için nml.ı ,, na^vkul-ıs'\ si mevkileri elde eylemece savas-n-aıÖ» meetsırdnr. Bnnun iginâlr U 1'aiıiıııarLa ve Norveç iktUâ t'd itmiş, \  ıııuUakıhen de Hollanda, BelçUta
\ ı ¦ ı. .......ıı... hep İt arada ye-
ııirl.-ıı İHtilâ\:ı duçar olınııslıır
¦'•ııuunkıı ı.ı/iyetde. Almanlar ba isrllâ keyfiyetinde, HollamUyı ve Luk-rmbar^n «derini luupıvauş bolun maktadırlar. Valnı/ HııUaaulada-ki istilâ, bir parça dana nıııskul ve
. ..İııms ı,f' de, neüeedı nMaiMan lııvanete ıığnyan, milli mudalua n-lı rinde de esasb tedbirleri hldrerae-nıis »lan Hollanda da naai hâkimiye-ti ıifıın cirme* saydahîllr. Suphepis II »ilanda hükümeti, Almanya Ur, hali lı.ırtnl. .lir Fakat İHI |lâU»nik bir mahiyetledir.
Almııuların «ayeai, şıuuli. •canlıda I ı ı~ı/l ır.ı kaı*n darbe üıdirnıeğn -atanırken Norverin yari» linıarda-rm.ian Beleika, llollanda hududuna l.adar uııtülud eden deauz le^eâno I. Inıplı/ mI ıtırına hava akınlar» .¦ıı... ı ¦ -.¦ı.lıustiııtı kuvveden filan eı karmak olacaktır.
Fakat Belçikada vaziyet laı mer-k.ıde delildir. 1914 de bir kere daha Alman i-tiLVsma nerıyan. *r mana kaldığı fecayfi bniırhaıı. ayni /amanda daroarfaarında ¦ m.m muda-lansınııı İMtüıud «yleıliği kan ve oa-sarete millik bulunan lt« ikalılar, ımıttrflkh-rb- elele Atanan taamnt netin.- mukau-mrt etmeklr-lırfer. Taar nıra evvrlâ ı^risen kuvvrtü .\İm— kıtalarının hudud mm takalarında, lullâ daha içerideki mınlakalarda han muvatfakiyetler ekle eUıüş ol-ı.ı..-ı.  ı.ılın.lir.  Asd İS,  I i an .ııı1 ıı Şİ-
iı. ılım katdıyan Fransız muatahkenı lıatkan karşısında cereyan •drrrkrir. \. nıUkoıı hnajlamadır.
Hali hazırda dtaı tarihinin kaydedeceği muazzam çarpınmalar vuka bııtmaklaılır.
-d m-, mıntahasmdaki mücadele lıarİHiı nıııkmlderatun drı;üW bUe, belli ImsşJi -aflıalarmdan Isriai aydaa-!. .(.. uVrrıi krin-vok ufak ta otaa kej ı- -r. lr m-rıhrv.-k mahİyHtrdfer.
mirr tarardan bn yeni rauluele-rin dr henıır mütteftklrrk- Almanlar anısında ciddi bir surette vukua ge-len hlrinri temas okluğu da unutul -ın.nmlakr.
Adteri vak'alarve hat» ıdyaoi va-i.vrt ımıhhı-nüetbai muhafasa et -ı,ı4.tedlr. Vahuz şâmdllik musbet o-lan bir nokta varan o da sudur:
nek'ikii. Ahrmn fatilûaı onıınıle boyun eıimrıııis müttefikk-rle temasını kıykeMiH-miş, Abnanlar Belçiluıyi I-manadan ayırarak, billıın k«*^et-leriad IVansM hntlarma eevrrerek bu
ı......b-ı.r.ı rahat Bir surettr .-lk rine
¦ ı nııiııı-i irdir. Ayni anmınıfcı   mühim Alman kuvvaUeri    bu hatlara I unu k.Jııııstır.
Dr. RFŞAD SA0AZ
17 MAYIS 1940
CUMA
Oçüncü Yıl - No. 733
Yeni Sabah
GÜNLÜK SİYASÎ HALK GAZETESİ
İdareYori
»tor»TOaL*rfTtv M». 84 Kranfml Tmmxrmt: YTNt 8ABAJI ******** TKLEVVHı »7W
Her Verde 6 Kanış
Amerikanın harbe girmesi hakikatleşiyor
Amerika cumhurreisinin şiddetli nutku
ınııııııııııııııııııııııııııııııiHHUiıııınııııınıııiRiıııııuuınıııiHiıııııııııııııııı.........ııııııııı:ıuı:ıııııııuıııuınuıııııııııınıııııınıııııuuıııuııııııuiH
Amerikada senede 50,000 tayyare yapılacak
Dünkü harb Almanların aleyhinde neticelendi
Fransız başvekili müttefiklerin azmini tebarüz ettiren bir nutuk söyledi
Almanlar Büyük Harbde bizi Ruslara nasıl satmak istemişlerdi?
Almanların Türkleri Ruslara satmak plânı, bütün gayretlerine rağmen niçin müsbet semere   vermemişti ?
Yazan: Hüseyin Cahid Yalçın
— 5 —
tslokhoimdr Kut orte clrisi V. A. Krklünnim'aa* Hnriciyt Nazın %\ D. Sazonoff'Ok
TELGRAF
Numara  260.
15/tS Temmuz 191S
No. 2. 41 İkinci deercede bir sari olarak. Lehistan ve Galıçya hudu -«tunda bazı değişiklikler ve tashihler taleb olunacaktı. 5 HO senelerinde. Ra- istikrazlarına iştiraki red detmek vc hattâ bir müddet Berbn-ıle bunların kote edilmelenne mânı olmak suret ile ne büyük bir hata ır-Ukâb edıhru- olduğu Almanyada an-laşılmıştır Rusya bu suretle Fran sanın vc sonra İngılterenın kollan na atılmıştır Münfend sulh akdolım dugu sıruıln. Almanya. Rusyaya ' den 10 milyara " kadar bir istikrar garanti cdebıhr. çünkü bunun Rus
servetlerim kııllamlarat Alman  Jnr ınkisal 
  
ve ~. şehirlerinin zaptetti İm esine in-  
tizar olunu hi5İama.*ı \ * bu şehirle 
evvel neticelenmesi pek ehemmiyeti haizdir. O takdirde birim ordumu/ ilerlemesini durdurabilir. Fakat Var s-va ile Rıgayı ısgal edecek olursak, yukarıda r a - dilen şartlar dairesin de anlaşma daha zorlaşacaktır. Çün-V.ü zafer ile ve elde edilen rehineler de galeyana gelen Alman efkânu -mumiyeM Rusyaya büyük müsaa -deler gösterilmesine akıl erdiremıyc-c ektir. 7j Monckevitz »«izlerini bı -tırirken MalmorVde yahud Kopen -hagda tamanHn gizli bir mülakat VI kua gelmesini teklif etmiştir: Al • manlar tarafından Red-d^on yahud VVarbourg gibi zatler. Ruslar tara -Tından da ... nüfuz sahihi bir malı -yeci. Bu suretle her ıkı memleketin resmi diplomasisi buU-tınlmamı-icompromisi olur. Harbin neticesi hakkında Almaniann korkularından ba*ka Mnmkevitz'in bu yeni teklifleri Almaniann müttefikler arasına nifak sokmak için sarf et tikleri gayrete delâlet eder. Ben eminim ki yukarıda bant edilen şeylerin kâffesi Rusya tarafından Almanyaya bir münfend sulh teklifi şeklinde İngilizlere haber verilmiştir. Almaniann ha türlü manevralarının derhal müttefiklere bildirilmesi ıcab edeceği mil taleaBinı arza İctisar ediyorum. Monekevıtz'in konuştuğu Rus, Ruh -I#h zengin bir tüccardır, yan Yahu-dıdrr. BerhneV polıtekniğin eski tale-belermdeodir... Berimde ticari münasebetleri VC dostları vardır. Buradaki tavn hareketi her türlü şaibeden âridir. Birim transit vo ihracat ticaretimize müessir ve zeki bir yaMım-Bl bulunuyor. Ben kendisine yalnız Monekevıtz'in plânlarının bir neticeye iktiran etmesi şüpheli olduğu yolunda bir cevab verdim.
NVkliuudot lltrdJudmdc Kus ,rto rltün A. V. \'/./i'»ih/..i  Uıınfından llnnciye Na-iU\S. D. Stuanoft'a.
¦ EKTİ I
I Şahsi ve gayet m ah reni İS/Sİ Temmuz Î91& Sergc Dımitncvitch, Bu ..-.m 10 ve 14 tarihli ve 241. 2W numaralı gndı telgraf.. .-Kİmle. Almanya tarafından buc , .. ..mı - o-Uuv-yia Cahid VALİ İN (Sonu fi uuut )
Nevyork 16 (Huauaİ» — Amerika Cümhurreiai Rooaevelt bugün kongre masınm huzurunda büyük bir nutuk irad etmiştir.
' v -  ıı. Amerikan millelmi senede 50.000 tayyare imaline davet atana*, bu tayyareler ve silâhlar için
bu* milyar iki yüz milyon dolar tah-ssnU Jtemiştir.
Rooaevelt. denizlerin   artık Ame-rikanm müdafaası için kâfi bir sed obunryatağını, Amerikanın   beşinci kut ve paraşütçülerin tehdidi altın ¦ (Sonu 2 üncüde)
V£.V,ı
Krankı/ B.*\-ve!.ıb lte-\ nud
Yugoslavlar bir İtalyan tayyaresi n|^laha^üışî^
Fiyomada italyanlar dün Yugoslavya aleyhinde şiddetli bir nümayiş daha yaptılar
Belgi ad. 16 (A.A.ı — Reuter: j göre, garbi Hırvainstamn İtalya hu- 1 bir mevki olan Gulin'de gecen sah Burada bugün   alınan   malûmata | duduna 60 kıloanoert. naaaniede kâin. | (Sonu S üncüde)
fHarbiıı içinden sahneler
Bombalar altında hicret
Alman tayyarelerinin hücumuna uğramış bir Belçika ireninin  makinisti anlatıyor
Son posta ile gden Fransız gazeteleri Bele ikadan Franaaya gelmek [Som 7 incide]
Lüksemburg nasıl     Schuschnit) 116
işgal edildi? halde ?
Alman ordularının gelişini bir gllmrUk   memuru haber vermiş
Belçika hududundan Fransız gasptaki İne bildiriyor:
(Sonu 7 umde ı
Eski  Avusturya   beşveki-lînin  fecî ve ytlrekler acısı vaziyeti
Alman hududundan 13 afoeu ta-rikryle Fransız gazetelerime bildiriliyor: [Seanı 7 İncide-]
\ıı.ı rı!,.ı Fİ' imi -ınılnını Roose\elt
ussolini harbe girerse ne olur ?
Bu harbde italyanın sadece kazanan tarafta bulunması kifayet etmez; Zafere maddî ve müessir bir surette muaveneti de lâzımdır
Ilıııwt..ıı seksen, juz sene rvvri, ltai)a milli ittihadını \ueodr getirmek kin mueadrle ederken Ingiltrrrdrn Islyiık dottu joktu. Evvei-bl 1lııın Harbinde İki mrmlrkeUn birleşip müşterek tehlikelere karşı koynuvlsn da hu dostluk ti sempati ı.,. Isnnı knvvrih ııdınm-iı HMI —n zamanlarda iki memleket od rrreyarlara kapılarak I.i •ıı rl.nndrn myn sürüklendiler. Maahau her iki Uralda da, gazrte-k-nn «eşri alına rağmen. Ur İngiliz - llaljan h.ırlanin asedenlyet hır lehikel lısl.il edeceğine sıuııimİyetlr lııaıuudar varılır.
lngduı«*kr çıkan "Renindi   harb j imlini arasında yapılan gizil ve eav
lanhı.  im* muaaınuı «nkeri muhar- ı rarh görüşmeden sonra zihinleri kur-
nri yauyur j ıslamaktan hali kalmamaktadır.
İtalya da harbe kaııuacak mı T ı Brenner mülakatından sonra Al-Bu suni "Hrenneı.. de Hırlerk- Mu    ' (Sunu 7 »c-ui/ )
Şehirde pasif Korunmajedbiri
Kendilerine tebligat yapılan bina sahihleri 45 gün zarfında sıflınak yapmağa mecbur tutuluyorlar
Vilayet Pasif Korunma komisyonu seferberlik müdürlüğü taralından apartunanlarda, evlerde ve ticari müesseselerde yapılacak sığınaklar ve siper sığnaklar hakkında bazı tebligat yapılmıştır.
Bu tebligata nazaran kendilerine tebligat yapılmış bulunanlar azami 40 gün zarfında sığmak yapmağa mecbur tutulmuşlardır.
(Sonu 7 nâde)
İlk Türk petrol sahasında
BUyUk röportajımızı 6 inci sahifemizde okuyacaksınız.
^•\J»er^»l»a*»a*MW»*o»a»1
SABAHTAN SABAHA:
Harbi bu yaz içinde bitirmek gayreti
Almanların üçüncü kollarının Fransaya yürüdüğü kısımda Majino hattı yok, fakat...
ı_ ' ııurvf    öV   1
1 —Sl/i
HttVr     nenye.1
uı ^
r**yJr Sa?s  ¦ItÜk'SEMBUgĞ
mlmnn Belçika e# Fransada harbeden üç kollarını* iitikametinl v.   Pmrûe   cebhedan e* gakın mesafegi gösterir harita
'Vasisi 7 mide1!
'1   -26-
Y.azan: AYHAN ATIŞ
İsmailin artık vazifesini yapmak vakti gelmişti
tfctad iki Halaylının müracaatlarını     memnu niyetle      karşıladı.
I ..lı.. evvel oğulları, gelinler, cariyeler ve evde ve med -neşede kim varsa hepsi meydana gitmişlerdi. Valin/ iki nöbetçi evin ö -nünde dol aşıyorlardı. M ««esenin dahiliye müdürü ile İsmail de misafirleri kaı «-iiain.il. ı.. m kaiaııslardı. i ¦ ni bir aralık odasına gitti. Altın tabalarını koynuna koydu. Dolaba Verleslırtigi elbiseleri bohçaya sardı. Hı Ih ,ııı de aldı. yattığı odaya getirdi. Bir dolaba koydu. Hançeri sakladığı yerden çıkararak yeninin içine gizledi.
Hataylı misafirler gelmişlerdi. Us-tad bunları kabul etti. Bunlar mo • ğolra konuşuyorlardı. Yahu/ birisi güzel lürkce vearabca biliyordu Üs-ladla türkçe konuştular. Hatay hü -l ın--11ııııın selâmlanın, hürmetlen-ni söylediler. Ustad Hataylı Müslü • manlann vasiyetlerini sordu.
ismail gene elpençe kapımn yanında ayakta duruyor, misafirlerle Fahreddin Razinm konulmalarını alak.ı de dmlıyordu. Cslad misafirleriyle konuşurken kadınların minimini ayakları gibi boyalı dıijlen ve ;:. Hıkları nazını dikkati celbettı. Sordu:
— Nİçln kadınların ayaklan küçük?
Erkeklerden birisi ellennı ovuşturarak cevab verdi:
— Orada âdettir de ondan ..
— Kadınlar bu minimini ayakla yürürken zahmet çekmezler mı?
— Bilmem, fakat her halde kocaman vücudu keçi ayakları üzerinde taşımak pek te kolay değil..
— Dişlerini ne ile boyarsınız?
— Orada diş boyalan hazırlayan imalâthaneler var. Meselâ san rengi kezzapla veriyorlar. Diğerleri için de başka ilâçlar hazırlıyorlar. Ama biz terkinlerini bilmiyoruz.
— Kezzab, yakıcı, tabrib edici bir mavidir. Süs adına kadınların dış sıhhatlerini bozmak doğru mudur? Hanımlar gücenmesinler amma ben boyalı dişlerini ağızlanna renkli çakıllar doldurmuşlar gibi gnrdiim Bunun güzellik ve cazibe neresinde?
— Doğru, söylüyorsun üstad amma işte itryad...
— Fakat siz oı usluma namız İslâmiyet tabiî bir dindir. Tabiatı değiştiren her şeyi . sevmez, haram sayar. Kuranın bir âyetinde deniyor ki "Allahın koyduğu «eyleri değiştiremezsiniz, değiştirmeyiniz',, Dişilik bir suç mudur ki kadınların ayakladın cendereye koyarak onları doğ -¦iııklaj-ı guudenberi azaba sokuyor -sunuz. Dişlerini zehirli mayüerle çürütüyorsunuz. Bunları yaparken islam ahkâmına muhalefet ettiğinizi aulamıyor m usunuz ? Sonra siz Türk sinüz. Türkler kadınlarına hürmet •-i-'.-: siz Çinlilerle komşu olduktan sonra onlann fena âdetlerini almışsınız. Bu fena âdetlerin kaldır-nlması İçin çalışmanız lâzımdır, llenıleketiııız* donduğunu/ zaman kadın hürriyeti için bir mücadele a-Çinız.
Çinliler, üstadın bu tavsiyelerini ehemmiyetle dinledikten sonra:
— Söz veriyoruz, üstadımız. Memleketimize dönünce, bu fena âdctle-n. an'aneleri yıkmak için - ahşaca -ğız. Benim  küçük bir kızım var, a-
freni Sabah 1
ABON E BKUEU 
TU Riya          Euı«bl
&*.!*       1400 •  AVLIK          760 S  AVI İR         «0C 1   AVLIK          İM Kuru|   2700 Kurua a      1*60    ¦ •         «00     a a       400    »
17 MAYIS 1940 CUMA 
159 RebJûTamr V 1356  K. Mayıs 4
QJR.li:    138    Ay • H ur ı  1?
Ezanı Saat Vüsati  Saat
10'* 'i'
I?—
1 4* 8 6
1 Jl
4 41
19   I
li 10.6 W
/af.
21 12
klnfl
maab
2 361
yağını kalıba koymuştuk. Gider gitmez, yavrumun uyaklarını serbest bırakacağım. Bizi tenvir ettiniz.
Çinlilerin Bağdattan gelirken uğradıkları bir çok yerlerde Batınî t. ı-uleiımıı. tedhişçilerinin hükümdarları, kumandanları ve zenginleri korkuttuklannı söfliyerek sordu -lar:
— Üstadımız! Batınîlik nedir? Isfahanda iken bir genç bize batınîlik umdelerini gösteren bir kitab da verdi. Henüz tetkik edemedik amma, içinde cazib şeyler de   yok de-
ğıi?.
Fahreddin Razi, Battntlik propa -gandasının dal budak saldığını görüyordu. Bu tarikatın fenalıklarını, islâmıyete uymadığını uzun uzun izah etti. İsmail de bunları dinledi.
İsmail mısafırlen derahanclenn cümle kapılanna kadar teşyi etmişti. Cuma günleri Rey sokakları istilâya uğramış bıı şehir sessizliği ve manzarası arzederdı. Herkes spor meydanına gittiği için meydanlar, sokaklar bomboştu. Dahiliye mü -duru de misafirleri ağırladıktan sonra atına atlamış sahaya gitmişti.
Fahreddin Kazî okumasını çok severdi. Yemek yerken bile bir elinden kitabı bırakmaz ve:
— Yemek için ayırdığım vakitlere o kadar acırım kı... Mütaleama manı oluyor, derdi.
Gene eline bir kitab aldı ve okumaya daldı, ismail yattığı odaya döndü.. Dolaptaki para torbalarını koynuna yerleştirdi.
İki elbise bohçasını da Fahreddin Razının kütüphanesinin eşiğine koydu.. Merdivenleri yavaş yavaş indi. Dershanenin köşelerinde nöbet bek-hyen iki talebenin yanına gitti. Onların avuçlarına ikişer altın koyarak:
— Üstadın selâmını ve bahşişini getirdim. Keodısı kitap okuyacağı i' .n müsaade ediyorlar. Sız de spor sahasına gidebilirsiniz, dedi.
Nöbetçi talebeler memnun oldu -lar. Kalkanlarını, kılıçlanın nöbet odasına bıraktıktan sonra gözden kayboldular..
Fahreddin Razi sedire yaslanmış ve kendisim büyük bu cildin satırları arasında kaybetmişti.
İsmail yattığı odaya çıktı.. Çarık lannı giydi. Heybesinin ağzını kilitledi, Cübesırun eteklerim koşu atının kuyruğu gibi arkasına sıkıca top ladı.
Kuşağımn altına san meşinden yapılan silâhlığı bağladı. Şalvarının uçkurunu iyice sıktı. Sonra bacakla-nnı açarak odada şöyle bir gezindi.
Genç ve cbuç İsmailiu bütün adalelerinde kurulmuş bir yay elastikiyeti vardı Kapıyı yavaşça araladı. Üs ta d dalgındı. Yavaş içeriye girdi. Koşar adımJa Fab reddın Razının yanına sokuldu ve yeninin içindeki hançeri çıkardı. 6ot eliyle üstadın uzun ve ak sakalına ¦. apıştı.
Boğazlanmak açın boynuzundan tutularak yere çöktürülen bir öküz gibi üstadı yere yuvarladı Kesilinı-ye yatırılan bir horozun laanatienna basar gibi iki ayaklariyle üstadın iki kollarına bastı ve haneenm gerdanına dayadı. Fahreddin Razi titreyen ve boğulan bir aeale:
— İsmail, Molla İsmail evlâdım... Ne yapıycssuo? Çıldırdın un? diyordu..
Üstadın bu sualinde yedi aydan-ben lsmaile karşı şefkat ve sevgi Us tıtnyen sesinin ağlayan ve yalvaran bir ahengi vardı.
— Aman oğlum! Ne yapıyorsun?
— Senin kalanı koparmak, kalbini parçalamak ve karnını delik deşik etmek istiyorum,
- — Niçin evladım ? Ben seni çocuklarımdan çok severim. Senin üstüne yetişecek ve serpilecek bir fidan gibi titredim. Bana, ak sakalıma acı, yaşıma, ansıma acı.. Bana kıyma ismail!
İsmail hançeri üstadının gerda -mada hafif hafif gezdirerek :
— Sem boğazlayacağım, diyordu.
[Devamı var]
İstanbul belediyesi bir senede yirmi bin kişi cezalandırdı
senesi /-ilmelerine 20 bin ıbıt münhasıran esnafa ve ayak  satıcılarına aiddir. Ceza rabıt! an nın  belediyeye getireceği varidat 240 bin lira ka dardır. Belediye şimdiye kadar bun-İsnn 5 bin tanesinden 60 bin  ura tahsil etmiştir. Belediye bu sene ayni şekilde şiddetli bir surette' esnafla mücadele etmeğe karar vermiştir. Ecnebi  artistleri gittikten sonra barların vaziyeti
Ecnebi artistlerinin küçük sanatların koruma kanunu dolaytsılc memleketimizi terketmek mecburiyetinde kalmaları dolayısilc içkili lokanta namı altında bu artistleri çalıştıran bazı barlar doğrudan doğruya lo -kanla haline gelmişlerdir. Eunlardan bir kaç tanesi Beyoğlu kaymakamlığına müracaat ederek tekrar bar vas tını almak istemişlerdir. Beyoğlu kaymakamlığı bu lokantalann iki tanesine bu vasfı vermiştir. Bunlar gece saat 2.5 a kadar çalışabilecekler fakat ecnebi artisti çalıştıraraıyacak-lar dır.
Haliç şirketine belediye yardım ediyor
istanbul belediyesi Haliç şirketine vazıyetini ıslâh edebilmesi için 20 bin in alık bir yardımda bulunmayı kararlaştırmıştır Bu yardım bu sene yapılacak fazla varidattan temin olunacaktır.
Diğer tarafdan belediye Haliç şirketinden alacağı olan 140 bin lirayı da şimdilik tehir etmeğe karar vermiştir. Bu para belediyenin hasılatı safıyeden dolayı 8 alacağından teraküm etmiştir. Belediye şirkete yapacağı 20 bin liralık yardımı bir kaç aya kadar verecektir.
Rumanya  ticaret müzakereleri
Bükreşe giden ticaret heyetimiz -de pamuk birliği mümessili olarak bulunan saylavlarımızdan Kasım dün şehrimize gelmiştir.
Mumaileyh dün Bükreş müzakereleri liralında vekâlete telefonla malûmat vermiştir.
Haber aldığımıza göre Bükreş -teki muzakerr-Vr gayet samimî bîr hava içinde devam etmektedir. Görüşmelerin bu hafta nihayetinde neticelenmesi muhtemeldir.
Şimdiye kadar varılan anlaşmalarda Rumenler bizim vereceğimiz pamuğa mukabil benzin ve gaz vermeği esas itibariyle kabul etmişler -dır. Yalnız tediye işleri üzerinde henüz tam bü* anlaşmaya vanlama-mistir.
M uzak eratta her iki taraf da azami hüsnü niyetle hareket ettiklerinden müzakeratın müsbet ve islenilen bir şekilde neticeleneceği muhakkaktır.
OKUYUCU
ttalyadan mal gelmeğe başladı
Son ay zarfında Almanlara satılan 4 milyon liralık fındığın vapura yüklen ilmesine başlanılmıştır. Bu mallar Karadeniz tarikiyle Alman -yaya sevkedilecektır. Dün umumi -yet itibariyle ihracat normal bir mik tarda yapılmış ve 200 bin liralık mal satış muamelesi    kaydedilmiştir.
İhraç edilecek maddeler arasın -da en ziyade Amerİkaya tavşan ve diğer av derileri bulunmaktadır.
Diğer taraftan bir kaç gündenbe-ri hafiflemiş olan ithalât vaziyeti dün bir parça canlı geçmiş ve Ital -yan vapurlariyle bir miktar eşya gelmiştir.
İtalyan bandıralı Kapovado vapu-riyle elektrik malzemesi, kimyevi ecza, mukavva, cam eşya, kâğıt, limon gelmiştir.
KON FERAN8
UskUdar Halkevinden; 19 May» 1M0 psan runlı mibI 1VS0 da Evimiz aaİDiıusda «ProffaOr n        Edip*
tarafından (Edebiyata d.uf) mcvıulu bir ; -.!.:•. .nü    verilecektir.    Ba konıcurua
DİYOR Kİ;
Aksaray gazete bayii-nin yerinde bir şikâyeti
Şehrimizde gazete bayiliği yap-makda olduğumuz malûmunuzdur. Yevmi sarfiyatımız da sizce malûmdur. Bütün gazete ve mecmua k satışımız ayda elli. altıma lira tut-1] mak-ladır kı bunun k.u ı bizi '..itinin etmiyeceği gibi meşguliyetine de değmiyor. Senelerden beri bunu kendimize bir hizmet bilerek bundan zevk dtıymnk ve milli bîr borcu ifa etmiş kanaatiyle çalışmaktayız.
Geçen günlerde de yazmıştım, şehrimize gün aşırı posta gelirdi. Bu itibarla ıkı gazete bir günde gelir ve bu auretle okuyuculara tevziatla bulunurduk. Bu sene ise hafta da bir defa beş gazetenin birle-şib gelmesi yüzünden bir çok zarara duçar olduk ve yukarıda arzettığı m gibi zararı bertaraf edelim. O-kuyucular karsısında âdeta suçlu mevkiinde kalıyoruz.
Postaların intizamı için bir çok müracaatta bulunmuş imci de bir turlu bu İntizamsızlığın nereden neşet ettiği tahakkuk etmedi. Yalnız bizim kanıuıtimızıı göre şu cihetten   sebeb olduğuna kaniiz.
istanbul baltada Ak mı raya çarşamba, cumartesi, pazartesi günleri posta yapıyormuş. Çarşamba günü yapılan postayı peıscmbe günü o-tomobıl alıp getiriyor. Cuma gunu Aksaraydan hareket ediyor, cumartesi dönüyor, fakat cumartesi l-ianbul da Ak-ara ya posta yaptığı i. m o gazete yolda olup postaya yetişemiyor. Pazar günü posta Aksa rayda istirahatla pazartesi gıdı -yor, salı geliyor. Bu itibarla per • şembe. cuma. cumartesi, pazar, pazartesi postası hepsi birden birle -şıb gelmektedir. Elhusılı Istanbu-lıın haftada üç posta yapmasında ileri geliyor,
Is'tanbulun hrrgun posta yapmasının teminim hep bırlıkde nca e-derek intizama girmesini sizden de nca ederim. Aksaray otomobil postasının gidiş geliş günlerini aşağıda gösteriyorum. Bu cihetten de anlaşılacaktır. Saygı ve hürmetlerimi sunarım .
Aksaraydan Kooyaya gidiş: Pazartesi, çarşamba, cuma. Konya-dan Ak saraya geliş: Salı. perçem -be, cumartesi.
Aksaray gazeteler bayii 8. Ati
Dokuma tezgâhları pa-mup ipHğî bulamıyorlar
Şehrimizdeki el dokuma tezgâh -lan fabrikalardan kâfi miktarda pamuk ipliği temin edemediklerinden faaliyetlerini tenkis etmek mecburiyetinde kalmışlardır. Hariçten ithalâtın günden güne azalmakta olması sebebiyle tezgâhların randımanlarını arttırmak İhtiyacı da kendini göstermektedir. Bu sebele el dokuma tezgâhlan mümessil er indn murek -keb bir heyet dün Mıntaka Ticaret Müdürlüğüne müracaat ederek fabrikalardan istenildiği kadar pamuk ipliği temin edemediklerini bildirmişler ve bunun için tedbirler sunmasını istemişlerdir.
Mümessillerin iddialarına göre fabrikalar ıstihsalâtın daha fazlasını toptancı tüccarlara satmakta ve bu tüccarlar da pakette 100 hattâ 150 kuruş kârla tezgâhlara vermektedirler.
Bu vaziyet daha ziyade müstehliki zarara sokmakta olduğundan el dokuma tezgâhları mümessilleri pamuk ipliği tevziatının kendi leçek -küllerine verilmesini istemişlerdir. Ticaret Müdürlüğü bu teklifi tetkik etmektedir.
Ves.kasız kadınlar
Yapılan bir ihbar üzerine evvelki gece Beyoğlunda Küçük Zıba sokağındaki umumi evlerde araştırma yapılmış, 13 vesikasız kadın bulun • muştur. Bunlardan sekiz İanesinin haftalıklı olduğu görülmüş, hastana-neye sevkedilmişlerdir. Vesikasız ka dınların bulunduğu umumi evler ceza olarak muvakkaten seddedilmiş-tir.
Belediyenin fırıncılar şirketi hakkında yaptığı tetkikat
İstanbul belediyesi bundan bir bur müddet evvel yazdığımız funnbır
meselesi üzennde tetkıkatına devam etmektedir. Malûm olduğu üzere belediyeye, teşekkül eden fırıncılar şirketinin, fırıncılar arasında rekabeti Önlemek üzere bir çok nuntakalarda ekmek imal eden fınnbunn icarını vermek suretiyle kapattığı iddia o-lunmakta idi.
Belediye, fırıncılar şirketinin Beyoğlunda, ekmek ve -mut imal ede -bilen bir fırının, ekmek imal etme -mek şartile yan kirasını müşterin -ne verdiğim kat'i olarak tesbif et -mistir.
Belediye bu şekildeki vaziyetin halkın menfaatlerine uygun olmıyan vazıyete nıuıUu.ılt* etmeğe karar ver mistir.
Ne şekilde müdahale edilebileceği Belediye iktısad muduriu^U tarafından hukuk işleri müdürlüğüne so -rulmuştur. Hukuk islerinin vereceği cevab üzerine iktısad müdürlüğü derhal faaliyete geçecektir.
Altın kaçakçılığı yapılıyor
Son günlerde mütemadi bir surette yükselen alUn fiyattan dün 22.50 kuruşa kadar çıkmıştır. Bu fiyat ıkı gün evevline gOre 240 kuruş fazladır. Altının gramı 255 kuruş olduğuna gore bir altının 16 liraya satılması ıtab ederken 6.50 lira fazlasiyle satılması piyasada bir altın ticareti ve ihtikârının hüküm sürmekte ol-olduğunu göstermektedir.
Haber aldığımıza göre altın Sunye piyasalarında bizim paramızla 34 liraya kadar çıktığından bazı kim • sel er burada toplayacak oldukları altınları Sürıycye kaçırıp satmak Diyetinde olduklan zannedilmekte -dır. Piyasalardaki altın mevcudu gayet cuz'İ olduğundan fiyat artışı hiç bir aksi tesir husule, getirmemektedir.
¦ne   ı
İki motor çarpıştı
Evvelki gece Marmara açıkların -da bir deniz kazası olmuş ve iki motor süratli seyrederken çarpışmışlardır. 1 .'.m u ı.n İstan bula gelmekte olan 17 tonluk İhsanı Hûda motoru ile Istanbuldan lzmite giden Teshilât ambauna ait Yıldırım motoru gece yanımdan sonra saat 2 sıralannda Marmara açıklannda karşılaşmışlar ve karanlıkla birbirlerini pek geç görerek süra'atlerinı iyice kesmeğe vakit bulamadan çarpışmışlardır.
Kaza neticesinde İhsanı Hûda motoru küpeştesi parçalanarak tehlıko-li bîr vazıyete düşmüş ve güçlük*.-limanımıza gelebilmiştir. Diğer motorun yaraları daha hafif olduğun -dan yoluna devam etmiştir. Limstı Reisliği hâdise hakkında tahkikata başlamıştır.
Mrde î eşya birliği kuruldu
İthalâUmızı daha emin bir surette organize ederek hükümetin murakabesini de koUylaetırmak maksadıyla kurulmasına karar venlen ithalât birliklerinin teşkiline devam edil -inektedir.
Dün şehnmızde bilûmum madeni eşya üzerine iş yapan tüccarlar tes-kilâtiandırına umum müduriâğunde bir toplantı yaparak birlik halinde çalnşmağa kaıar vermişlerdir.
Ticaret Vekâletinin hazırtaauş olduğu projeye gore "Madeni Bşya Birliği,, namı alUnda teşekkül eden birliğe bakır, demir, teneke, kalay ve kurşun ve buna benzer bilcümle madeni eşya erbabı dahil olacaklardır.
Manifaturacılar Birliği de yarın bir toplantı yaparak yeni birliği kuracaklardır.
MÜTEFERRİK,
Kongreye davet
İstiklâl Lisesinden Yetişenler Cemiyetinden :
Yıllık kongremizi 19 Mayıs 1940 pazar günü saat 10 da Eminönü Halk evinde yapacağımızdan arkadaşların behemehal gelmelerini nca eden/.
Nazi istilâsında Isviçrenin vaziyeti
Alınanların kafi har İh-  grrmelc karan snerfaae- tYsnmuım şimal ve ,»rk   I   İlli  i   boynnuanl
hitaraf memleketlerin de mukadderatı mevzuu ı*.ı toldn ve aktael ha-'lı---ı.-riM esasım tnjhil etli. Fraasa-
.....   karada   kat'i   mağlûbiyMinin,
kendi emel ve arzularının tahakkuka iein aflall bir unsur olduğunu hilen Alınanlar, bu devletân uKkeri kudretini yıkmak iein arlık harekete geçtiler.
Fmasanın simidinde Belçika ve şark hudııdoada da İsviçre   verdir.
Her ikisi de son zamanlan Kadar Irituruihk Nİyancsi güdüyorlardı. Bu arada küeuk Lüksetnhurg da Bettik* ile Fransanııı araronüa zayıf bir nokta tekil ediyordu. Hali hazırda şî -muide ve -imali şarkideki bu iki devlet Miııunrusu, Alman istilâsının der-akab peneıtıi allına düşmüş. Belci -ka w. İstilâ ku\%.'Herin- kaıı müt tetiklerle birlikte büyük hır mııkn -venırt göırterrarğr başlamıştır.
Tabiri diğerle Almanya Fnınsayı yıkmak projelinin hiriıu i safhasına liavl.iniln-.lir. Yanı -imal kısmından Fransanın müdafsssım kırmak va yahud da, Maginot hatlını yandan çe\irmek işine ıcirisnıİ aır.
Rıımın Alman lısrekâtının yegâna istikameti olup olmadığı suali yeni bazı hâdiseler üzerine sorulmağa haslamişlır. rlUıskika, Fransızların müdalaa hatlsnnı çevirmek irakâ • mm vrtfeeek başka hir hareket sa -ba-a vardır. O da, İsviçreyi çiğniye-rek Fransız hududlanna tecavüz etmek \e Imİiıır. hıtikanıetine yürü -mrktir.
Bu suretle bir laraidan şimal, diter tarafdan da cenuhdan lıarekrt eden İki muazzam kıskaç ilerliyerek ve ssıl i ' .m-1' müdafaa hatLuu içr-rivüıp alarak. Fraasanın hassas noktalarına darbeler vurmak prensibi ortaya çıkabilir.
Şüphesiz çıkanı liiiriu »ı !¦¦ ı in plân ve projeleri gudldir. Ve bugünkü hâdiselerin cm-) anından da kati bir hüküm çıkarmak çok güçtür. Fakat bazı vak'alar ve m asal led eler var -dır ki. bunlar, mnbhrnı de olsa, vaziyeti sz ınk umır Mİelülnıektodir.
Almaniann isviçre hududundaki tahdidatı ve İsviçre hükümetinin aldığı ted!nrier ve bu raeyanda seferberliğin ıinıaıın. burada da vaziyetin ciddi olduğunu eonUrnııektedîr.
l-\ı r-'imı ber lurln müdafaa tertibatım almak h ususun daki kafi karan, siyası ve askeri müblıenı vsziye4i Irnvtr edecek Imt âmile de
i-linad  etmekledir, isviçre bugünkü
hâdiselerin mkaaıuıda, sevkulceyni bir hareket aahsıanda lıulunmakia -dır. \ınaıiL-ınn. Fransaya karşı lıs-' erketk'rinde bn sevlnüceyşi yoldan istitadeye karar vermeleri takdüriu-de, bu kararlarındsn biç bîr veçhile vaz getmiyecıeiılerdir. Bunu, ssd plân iırıınıı tahakkuku sininindim yap -mı olduklan i&Uls ve teeavüz silsi-leHİudrn anlamak kahüdir. Nazi rih -niyeti, kendisini hiç bîr kayıd ve hususi prensiblerc bağb tutulmakta -ılır. Ondaki gaye, ber ne olursa ol -sun hedefe varmaktır. Bu sehehdes İsviçre azami teyakkuz göstermektedir. Yalnzc bu teyskkuzu gösterirken Nonrç ve hllbasss Hollanda ile ; Ilı-! ık ı hade-ir-hnık-ıı mlıdafaastm km \ .¦ılnıdirıııı-k \r sürprize düşmemek ıı m I-mi r.-nııı slsbileceği çok mühim dersler vardır.
Dr. R^SATISAGAE
HALKEVLERİNDE •
Gençlik bayramı l mm.'iııı Halkevinden: (19 Mayıs Gençlik ve Spor) bayramı şerefine Evimizin Cağa kolundaki salonunda yapılacak toplulukların programı aşağıya çücanlmıştır. Bu toplantılara gelmek istiyenlerin giriş kart lannı evimiz bürosundan almaları rica olunur.
19 Mayıs 1940 pazar günü saat "15.. do(
1 — İstiklâl marşı. Evimiz orkestrası tarafından.
2 — Konferans . Kemal Emin Ba-
ra tarafından.
3 — Şiir (19 Mayıal    ihsan Hın-
çer tarafından.
4 — Konser.   Evimi.:   orkestrası
tarafından. Gece saat (20.30) da: Temsil (Hissei Şayia» Evimiz Gos-terit şubesi.
18 MAYIS 1940
Cumartesi
Üçüncü Yıl - No. 734
Yen i Sabahı
Her yerde 5 kuruştur     GÜNLÜK SİYASÎ HALK GAZETESİ     Her yerde 5kuru?*»
Alman kuvvetleri dün Brüksele girdiler
Vakit geçmeden..
Balkanlıların da ciddî bir karar vermeleri zamanı arbk gelmiştir.
[ Başmuharririmiz Paristen yazıyor] Yazan: Hüseyin Cahid Yalçın
Paris, İS Huyu 19*0
[r~~^ - .ıusızi„r ve İngilizler. Alman-
u Uvrın Belçika ve HoUandaya taarruzlarını haber alır almaş, derhal harekete gcçtder ve bu küçük milletlerin imdadına koştular. Bu yardim acaba kat'i ve müessir olabilecek midir? Felemenk ve Belçika topraklarını, hiç değilse büyük bir kısmını. Alman istilâsından kurtarmak ve taarruzu Belçika ve Hollanda topraklan üzerinde durdurmak tatil olacak mıdır? Yoksa bu ıkı küçük millet çarçabuk ezilerek muharebe Fransız ve'Belçika hududla-n üzerine İntikal edecek midir?
Bugün bu sualin cevabını vermeğe imkân yoktur. Ihtimalkı makale lstanbula gidinceye kadar bizzat ve-kayi sarih bur cevab vermiş olacaktır. Her halde Fransız. İngiliz kuvvetlerinin gerek karada gerek havada Alman istilâsına kuvvetle karşı koyacaklarından, galıbane mukavemet edeceklerinde vc dünyayı bu nazı belâsından kurtaracaktan o -da süpbe yoktur.
Fraasada beni en çok hayrete düşüren ve kalbin» büyük bir memnuniyet ve itimad ile dolduran mÜsa -hedelerden bin balkm gösterdiği sükûnet ve itidaldir. Fakat bunu lâkuydüığın telkin etüğı bir meskenet ve aciz eseri telâkki etmemelidir. FranFiz milleti düşmana galebe etmek için lâzım olan bütün manevi ve maddi kudretlerle tamamen mücehhezdir. Halkın sükûneti su dakikanın ciddiyet ve ehemmiyetini idrak etmekten, hakkın... kuvvetine emin olmaktan den geliyor. Sokaklar her zamanki manzaralannı mu -hafaza etmektedir. Hiç bir yerde küçük bir tecemmu, ufak bir heyecan ve nümayiş eseri yok. Bütün çehrelerde relik gibi sinirlerin verdiği ciddiyetin sevimliliği okunu • yor vc insan bu yüksek imtihan ve tecrübeye bu kadar kahramanca t- u" cenneğe hazır bir milletin içm de yaşamaktan sevinç ve iftihar duyuyor. Filhakika, tâ çocukluğumuzdan beri kültürü ile yetiştiğimiz Fransız miletine karşı bugünkü kadar yakın vc sıcak bir muhabbet vc hayranlık duyduğum zamanlar olma mıştı. Fransız milleti lanhının bu müşkül dakikalannda gösterdiği yük sek cesaret ve nümayıssız kahramanlık ile kendisine her hisseden ve düşünen insanın muhabbetini od bet meğr muvaffak olmuştur.
Dün pazardı. Boîonya ormanının bahar günerı ile ısınan gulgcükleri allında rrktklcr. kadınlar, çocuklar her günkü hayatın sukûnetll da-kık.ıl.ınhı yaşıyorlardı. Tiyatrolar, Sinemalar, gece eğlence yerleri, her taraf açık: mağazalar zanf eşya -laıla dolu; ivecek bol. Dusrnan tayyarelerinin yaklaştığını bildiren telâş düdükleri bile bir eğlence vesile- ı U-akıl ediyor.
Kik.ii cephe arkahinın her günkü ¦snuıjfa Cahid YALCIN (Sonu S üncüde)
Almanlar Büyük   Harbde bizi Ruslara nasıl »almak İstemişlerdi
HÜIEVIM   C A M I ü   YALÇIN'ın  fcj ftv. kailde mühim yanımın »HlMUlSl
yjr.nl-,  nUlhimndı  Okuvaca* ı-n.r.
Almanlar son taarruzlarında 1000 tayyare kaybettiler
Fransız cebhesinde muazzam kuvvetlerle taarruza geçen Almanlar ilerliyemiyorlar
GENERAL MELİN İN ORDUYA HİTABI
Ilerliyemiyen her kıt'a, millî top-rağın kendisine emanet edilmiş par-çasını terketmedense ölmelidir.,,
E -0-
Yeni ingiliz Başvekili Pariste
.u .riiBi ıMcir harita
Hnvyıek. 17 ı Hususi ı — Alman annuaaata güre Alman kıt alan bugün w*trhtm çarpışmalardan sonra Brükaeie girmişlerdir.
ı       ÇORÇIL   PAPiSi   ZİYAftCT  İTTİ i I miIii, tT (A-A.) — Revan
Dttn B. CburcbOl Belçika ve fransada cereyan eCraefcte olu muharebeye aıd bu-vc kendialac v-aztyeUn nezaket ve görmek imkanını »eıen Itk taparları alır almaz i— - j- ¦ ile Parue CMmij ve donmuştur.
H CburchUl'uı bu tiyureUrun çok cesaret verici ve faydalı olduğu bildirilmektedir. Bu ziyaret fevkaludr mühim ve nail addediliyor.
ALMANLARIN    TAVYAHE ZAYİATI   SİNİ   GEÇTİ a. 17 (A.A ) — Londra   resmi Molandan m itfa ünden beri AI-n kaybetOUerl   tayyare adedinin fazla olduğunu tahmin etmektedir. ALMAN  TEBLİĞİ Pohrcrin umumi kartırsâhı, 17 (A-A ) — ÜCSD , tı ' t...
(Sonu 3 lUKÜde)
Yrm ingiliz Başvetnk CmmrrnUl
fHarb içinden sahneler]
Atman beşinci kolunun faaliyeti
Susturulan   mitralyözU bir pastacının kullandığı görUlmUştU Paris -   .ı.ıı harb muhabiri Josef Keaeel Lüksemburg hududundan M (Sonu 5 tniuh ı
Belçikaya indirilen paraşütçü grupları
Damın  üstüne dUşen paraşüttü rahip kaçacak yer arıyordu
Peri» - Soir gençtesin in   hususi
muhabiri Belçika - Hollanda hududundan bildiriyor:   (Botu 5 tnctde)
Yugoslavyada yeni sınıflar askere alındı
Beigrad. 17 (A. A.) — Harbiyo nezareti, bir çok ihtiyatların   silâh altına çağırılmasının sebcblcrini İzah (Sonu 3 üncüde)
M. Meclisi yeni vergi lâyihasını kabul etti
Kanun hazirandan itibaren meriyet mevkiine giriyor
TütUne bir misli, biranın litresine 8 kuruş, diğer    İçkilere   de   vergi     zamlan   yapılacak
Anker,
) — Avrupa harbi-
n hlr taraltan mllU JrKırmak, dıaer ta-
airnk «Un milli ine menli leav husule
¦etlrmUjUr. Bu itibari* d«vlct ıhUyaçla-rını k.ı.Mİ m..ık vc IMO lnı.lı ..ıı ı tsvzlo cdebılırıık İçin buu vevgl ve relinle», bir mıkdar zam yapılmalını ve bazı naV— keUebyeUerm tevil carurl ¦OrUlnanaar.
(Hamt $ umc*U»
Kâğ.d buhranı   yUzünden gazeteler hacimlerini İndirdiler
Avrupa harbinin aaemlekctlmııde tevUd etildi bUyUk aıkıatılardan biri da kaflıd buhranıdır. Sonu nereya vara». Oı billnmlyen bu büyük «avsenın dana ilk günlerinde lataabul gaıetı - ¦ kendi aralarında İlk bir anlaama marhalaal •lara* | «ayfalık hacmi eaaa tutmak hararını varmialaedl.   Bu hacim e aaınan
S " aaamlydi, basiln 1(1» kw Hakin-SeakV, VaUyetln fevkaladeliği IUHfaM da tekrar »a* tlaan elerde bulunan latan bui galetalar I mdaneealHcrı «u deta S tayfehk hacmi eaa* KUhaa elmak kararına    varmışlardır.     Zaten   An karada
k,. m   Hayatinin    goiterdifll  lu-
(um „r hUkOmaUmU dahi bu »e-
kilde bir kararname nea/etmek Uıere-Olr. laUneul oaırieieri umanın emret-Ufl bu ssrarl halı bir an evvel kabul •der.* «inak kendilerini . ylaa ft.ha-
lada faaamrbkkır (Miyarına «avk.* Sen • bir  ı-- ir uydurmuş eluyerlar.
MUMeraki karar cOaal«eiaaen MaraM busundan IUb.r.n S aayfa alarak atfa. mıya bealıyan -v.nl Babana karilerin, bu hacimde dahi an mütenevvi mündı-ricai ve bünaaaa an İyi havadla teki vaaılaaını»  danam adocektlr.
SABAHTAN SABAHA:
Vatandaşlar dikkat! Etrafınızdaki Almanlardan ihtiyarları casus, gençleri beşinci koldandır...
Yugoalavyanm man ieggahİmra gösterdiği istikbal mtrmtimi f
(Bir Fransız knıiltmtürj)    — Yazın 3 üncüde —
80
Sarf»:   1
YFVİ   SAKATI
18   MAVI«   lfMA
— 27 —
Yazan: AYHAN' ATIS
Hoca hançerin altında dehşet ve korku ile titriyordu
I    tadın fröz karalan aJlIanna ka-
nşmıs. benzi solmuş ve kanı çeki -len ııııııı ılmmkkiisıııkı y»ivararak kesik cümleler dökülüyordu:
— laanaılciğııo- Basu oldurma, elini hoca kanma boyama. Num beni boğaakftsaak unıyorann*
— Sen her yerde, her zaman fırsat düstüken BaUsalcnn sJvyhınde söylüyorsun. Sen balkı nfeviiıuzz [*] aleyhine tahrik edıy-rsun. yalnız halkı değil hükümdarları da ayak • land iriyorsun!..
— ismail yvınm «uyurum. Bir daha on la rai aleyhinde seyfeaıyeee -ğun. Canıma kıyma!
— Ben hocaların yernıaiDİn manasım aalanm. Ben gittikten sonra yeminin seni takyid etmedfgı hakkında kurnantn tevıde» bulur, kara kitaba uydurur ve yine nıd'anctme devam edersin!.
— İsmail, evlâdım ismail. Bunu yııpmtyacej;ım. Bir dahs Batmîler aleyhüıde kcernsmıyn cağım, hatta onları seveceğim. Böyle ysnacağıma Allanın adana and içiyorum. E-er aksini yapnrsam o vakit her cezaya razıyım.
— Yanmazsın ham. yapmazsın, ben hocaların ne dönek adamlar ol-«1 u,)unu bil hım.
— Vallahi biUâhi dönmem.
— Ya dnaersen.
— Dönmem evlâdım.
İsmail hanr;en gırtlağından, ayak-larım ellerinden çekerek:
— Sem diaürtcek ıç.. enur almamıştım. Yoksa aenı boğarla makta, kamun bur. laf-gibi denmekte bir dakika büe keanhur-etmezdim. Dedi vo Fahreddin Bazıyı böylece koyuver •
di- .i... ¦
1 '.dıreddjUi Razının sinirlen bozulduğu ıçm dşyrden bir buğday çuvalı gibi yerinden kıpı rdana mı yordu. İsmail omualanndon .tutarak onu sedire onyndA.v^.kanaanuv dikerek:
— Şimdi aana tebliğe memur ol -duğunt scyltrı'soyluyorun.. Ddckatle dinle! dedi ve devam etti:
— Hasanın oğlu Mehmed [•*] sana selâm söylüyor. Kalesinde kendisini ziyaret etmeği nca ediyor. Seni Alamnt, ka irsinde en büyük izzet ve ikram ise kabul ederiz. Üstadı azean diyor ki: Alelade m unların ahmakça nutuklarım istihkar ve istihfaf ederiz, bunlara hiç kulak asmayız. Rakst senin gibi ün salmış bir hocanın bizi ve tarikatımızı tahkir etmesini kafiyen istemeyiz. Çünkü senin sözlerin kainlere girer ve bir sanatkârın tas üzerine kazdığı harfler gibi gönüllere naklolunur.
— Evlâdım simdi benim Batıni • ler in hükümet merkezi olan Alam ut kalecine gitmeme ve orada tarikat reisi Mchroodı ziyaret etmeme ım • kân yoktur.
(•] IsmaüOrr Ucvlâdan "AUah,, ı oV 'id, bu savıanraa ahfadı kebirini ka.ydı derlerdi.
(••] Şark Ismmlilev adım da alan Batıni devleti IOV0 M. vdınaan 1256 M. yılına kadar tam 156 yd Ala -mutlu hüküm vc saltanat sürmüş -Jerdi. //asasın or/ln Mrkmed İkinci Mchmmd sdArefmı falyan besinci But ini hükurnaaruİtr. 1166 M. yılından 1210 M. yılma kadar hükümdarlık '"ipmurt. İsmail iste İkinci Mek-medin bir /edaun idi.
rYeni Sabah
ABONE BEDELİ
Türkiye ten,
8ENCLİK 1400 Kurue 27CO Kuruş
fl  AYLIK 760       | 14S0     »
  AYLIK 400       ¦ B00     ı
1   AYLIK 150       • 100     »
16 MAYIS 1S40 Cumartesi
59 Rebiül'ahır İd   135*  K. Mayıs 5  
Gün:    139    Ay i   H ur   ı   13  
Branş Saat   Vasati  Saat  
¦Pas) SAMI ikindi gUnee fiği* ¦BM
09   E 4 4 8 45 4 40 H 10 i 6 07
akşam yau. Imuk • kşaaa yataı Inuaa
'¦- 1 5? 7 12 ||  M Yi ? 3'
Bunun btrprnlrü şerait altında yapamam. Fakat bundan sonra Batıni tanka tının üstadı "«»m» bak -
kında ağzımdan tek bir kelime bile çıkouyacaktır. Bundan emiu olabılri-siniz!
— Peki üyle olsun.
— Teşekkür ederun evlâdım! Fnlırcddın Itazi kendisini boğaz -
lamaya yatıran Ismaile halâ şefkat dolu cümlelerle lıitab ediyor, onun ihanetine bir türlü inanmak istemiyordu, ismail elini koynuna soktu ve çıkardığı üç torba altını üstadın önüne koyarak:
— İste bu senin tahsisatındır. Ba-tmi büyük meclisi her sene sana bu kadar tahsisat ayrılmasına karar verdi. Kaydı hayat şartile bu parayı her sene alacaksın? dedi. İsmail bundan sonra çevik bir hareketle yattığı odanın eşiğindeki bohçaları üstadın ününe koydu:
— Üstadı azam! dedi. Bu Yemen elbiselerini de uşakların için gönderdi.
ismail bundan sonra heybesini o-mnzradı. Tenha sokakların içindo kay boldu.
tTstad bir müddet derin birdehşet ve korka İçinde olduğu yerde kaldı.
Yedi aydanberl koynunda bir Bn-L'uî yılanı besledıguıden müUvcUİd hayreti bir türlü geçmiyordu. Kendi kendine:
— Batınîler insanın haminne, kalbine kadar girebilen esrarengiz a -damlardır. Allah beni ve bütün Müslümanları bu, teşkilâtın şerrinden korusun, diyordu.
Dershanenin kubbelerinde spor meydanından dönenlerin ayak sesleri aksetmeye başlamıştı. Üstadın ilk şaşkınlığı biraz geçmişti. Bu suikas-di ailesine, zabıtaya ve talebesine haber verecek mi idi. Evvelâ zabıtaya haber vermeyi düşündü ve kendi kendine konu:;tu;
— Yemin etmiştim. Haydi yemi -nin kerhen olduğunu kabul edeyim. Yeminimi bozma I: la nün is ve günahkâr olmam amma., ya bu defa başka bir Batıni fedaisi karşıma çıkar da hayatıma suikaad edeme., ben bunu herkesden giziıyeyün. Dilimi de tutup bir daha bunlar aleyhinde bir şey söylemiyeyim. Zaten bir büyük sözü olan "insanın selâmeti dilini tutmaktadır., kelâmı da sözlerin büyüğü değil midir?
Üstad bundan sonra ellerinin üstüne dayanarak doğruldu. Yerdeki torbalan aldı. Rahlenin Üstüne boşalttı. Tam üç bin altındı. Kendi ken dine:
— Ah kalblere birer yüan gibi sarılan san yuvarlaklar... Tevekkeli bir filozof; eğer Allah tan korkma -sam altına tapardım, dememiş. Sİ* zm fethedemediğlniz kalbler var mı? seklinde söylenerek altınları dolaba koydu. Elbıselen de yüke attı. Ev -den cariyelerin ve gelinlerin şen kah kahalarite duyulmaya başlamıştı. Medrese koridorlarında talebeler görülüyordu.
ismail medreselerin, evin ve derahnenin yolmasına. uzak -¦artırılmasına imkân tasavvur edile-miyen bir adamı, hattâ rüknü haline gelmişti. Şimdi herkes onu anyacak ve soracaktı. Fahreddin Razi bu sualleri nasıl karşılıyacaktı? Cidden müşkül bir vaziyet karşısında kalacaktı.
Bu suallere cevab hazırladı:
— Bırakıp gitmiş!..
Aksam oldu Rukiyye üstadın sofrasını hazırladı. Ustad kütüphaneden hareme geçti. Rengi balmumu gibi sararmıştı. Karısının, gelinle -rinin ve oğullannın nazarı dikkat -lerini celbetti. Ona candan bir alâka ile sıhhatini sordular. Fakat o kısaca:
— Merak edilecek hiç bir şeyim yok.. Fazla okumuş olacağım., yorgunluk., diyordu. Ailesini her hangi bir şüpheye düşürmemek ve onları da üzmemek için canı istemiye i sterili;. yemeğini yedi. Tekrar çalışma salonuna döndü. Hava   kanırmışü.
[Devamı var]
C   Şehir ve Memleket  Haberleri
İhtikâr yapan tüccarlar
Şehrimizin tatbikat plânlan hazırlanıyor
FafClah iS&is Pro&t mesaisini bu noktaya verdi
Şehircilik mütehassısı Prost Cb-tanbulıııı tafsilât vr tatbikat plânla-nuı hazırlamağa b.ı..: mu 1 n . alalnm olduğu üzere şehirde yapılacak imar ve uıaaat udun hakkında kal'İ fikri ancak tafsilât ve tatbikat plânları verebilecektir. Tıılsılât plânları Um andandın cay a kadar halka arsalarında bir çok m in takalarda inşaat yapmasına nıüaaade olunma -maktadır. Bunun nebebı o mini.ikanın şehir planına nazaran hususiyetinin büüımemasıdır. Bu itibarla tatbikat plânlarının lamslanması hal -km bu çok denn ihtiyacına cevab vermeyi temin edebilecektir.
Pro.ıt İstan bulun imarına esas o-lan nâzım planlan beş bmde bir nıs-betindc yapmıştır. Bu plânların e-ssauıl toşkÜ odcccgı lııfnlât ve tatbikat plnnlorma gelince beş yüzde bir niabetino kadar düşoouktır.
Prost şimdiye kadar olan mesaisi neticesinde Fmınuuü ve Taksan meydanlarile cıvsri arının tatbikat plânlarını hazırlamıştır. Prost bugünlerde Eminönü - Sultanahmet! c.td leşinin tafnılât planlarını hazır-lanı aka» meşguldür.
Pront tarafından bu cadde için evvelce hazırlanan plân Nafıa Vekâleti tatafından kabul olunmadığından Prost bu dcfakı plânında biraz tadilât yapacaktır.
İnşaîye tahsili için 30 gencimiz Ingiltereyc gitti
ınzsMrvea* Injarje muhcnduh£i tahsil edecek olaq talutaütıı ımız Lundraya ha -iti.it etmişlerdir. Irupllerrye giden bu 32 talebenin bir kısmı Grcnvıç bir Utsun da GUukovdakl kn;.ıiyc mckteblerinde o-kuyaoaklkrdu. Gençlerim u bir vr* müddetle Uaan aeraaacaaner ve ud labslUe-rme bu müddetlen sonra baalıjacaklar-*dır. Talebelerin butun deviz,   muakalâu
Devlet Denızyonkrı idare?! Wı-Iuıdan baUodümiabr.
İktisap isler*, Manifaturacılar birliği kurulacak
tdhaUt birlikler mın teşkiline devam O-lumnairt.ıdır. Şrtu un ı»dek i nuaaıfatura tuccazları da dun te%küüandvıaa umum mud Örtücünde bar toplantı yaparak bır-Ük tcaStana karar vkimlilerdir.
Bu seneki mahsul çok İyi
Hububat mıııtuknlurnidi.li  Kalen ha -
betlere gOre bu tene havaların miinld gitmesi rUrtindcA muhıulun gayet iyi vazıyetle olduğa .jul ,ıiıı*ık.:iit. Adana mın takasında bir aya kadar yeni 'n.f.-u-lun idrakine bijl.iiifct.tv.Ur.
Bu mıjnaarbrUe ;.,hırr ihracat konıte-ri bütün tuccartapaaa tUrnodeta arpa stoklarının mıkdarUe cınslcnnı büâtrme-leri ıcin tebusatta bulunmuştur.
Çuval idhalı için  akreditif açıldı
Ih,...nm Uiiii/İd  . ¦ i ¦       .....     ¦ ..n
bir mikdar luuına vereceğim yazmıştık. Ancak bu yapoglan İhraç edebilmek için elde kifl nukdarda tuval mevcud ohna-dıSuıdan Vekâlet ıdiıaUl yapılabllratai İçin 1 urumu kadar .ıkr«um açıldığını çuval va kaaaviça buluüna bıldıımijlır.
Bu yapaklardan bu* kıunmın Kumanya ¦stea ve Kıoarataaa. uLLıuıû unncdıl-mrktedlr.
Bcyr.el.nilel Turing otomobil kulüpleri kongreei
Brende toplanan beyıırlmılol turing ve otomobil klublori korurrcaine Türkiye namına IgUrak eden Utaııbul Turing vc otomobil klbbü rcl.ı Reıid Saffet Atııblnen dun aabah schnmue dvnmlijtUr. Bu sene toplantıya 26 mlUettcn doku/unun nıurah basları iştirak cbnlaUr. BUden bajka Franaa. Italra. MacorUtan. ispanya. Ru-¦nanya. Yugoslavya kongrede haur bu ¦ lunm uslar dır.
Kongrede harbin doguıdugu bOyuk müs kulat naran itıbare alınarak milletler arası otomobil aeyahaUennın kulayla-u-rüması vc gümrük koluylıkları ıçm baa kararlar  veriliniziıı.
Bedsn Terbiyesi mükellefiyetinin tatbikine başlanıyor
Bodco terbiyesi mükellefiyeti kanununun hazirandan itibaren meriyet mevkiine lurmeal mukarrer olduğundan Turkl-ycdekl bUtun muessertelerde hazırlık yapılmaca başlanmıştır.
BusvckLİot Beden Terbiyesi Umum mil-fturi-ıi-ti ve MUnnknlM Veknlrti dün seh-rimiıdeki deniz müesseselerine birer tamım göndererek haziran basına kadar beden U'rblyeal mükeUafıyeU kanunu mucibime spor leakilAUarı vUeude geU-rllmealni bildirmişlerdir. Denizyolları I-rl.ıroat yeni "cno- büdoiMae bu is için 7000 liralık tahsisat koyarak faaUyete geç -
Bu m.ıi ¦ .iil.i spor \i kılalım idare etmek uzan Denizyollarında bir teşkilat vücude grtlrllmiş ve bir heyet seçilmiştir. Heyet reisi umum müdUr İbrahim Kemal Bay bora, İkinci reis Klav urluk müdürü Said Salannddin, umumi katib Haydar. Vcznedur Ziya, muhasebeci İh -san, umumi kaplan da DiUtvaıdir.
I) m. ¦. ¦ ll:ırı umum müdür muavinleri Yusuf Zıya K&lnfntofthı ile Hnjmet ve zat İsleri müdUrü Ccvad yedek a7alıklara seçilmlslerdü. Denizyolları idaresindeki erkek ve katim memurlar bir hazirandan itibaren lnlı.11 spor yapmağa bağlıyacaklardır.
Şimdilik yalnız denizcilik, tenis, voleybol, ve fudbol şubelerinde faaliyete ge-çileeek ve ileride güre* şubesi de açılacaktır.
eudbol. tenis, voleybol sahaları v.-ıpıl-manna ı-..,l.imlin tu-. Arnlscak tahsisat Ue bir spor binası yapüSeok ve bu binada Jnnnastlknana de bulunacaktır.
YENİ NEŞFİYAT:
Pratik TORNA  FREZE » r«vn ıı/.«ı(ıi. VaaarU Feyıl  Butman Salı»  yen   İnkUkb Kılabovt
UMUMİ Teknoloji Yazan: Cevdet Pemmir Mnkıne ımalaU ve ınsaataıda kullanılan bilumum mulzenu-nuı menselenle ıs-Unaal ıııullerınden v* istimal yerlerinden balui'lnı rneanlek*«ımı*n da data ııa»-radileıı bu eaerdır
Satıl yeri   lnkıltb PTrsklrl
BFLKDIYEDMı
Taksim   meydanında merasimler için ayrılan saha
Şehircilik mütehaaaısı Prottun, yıkılan Taunsun meydanı için hazırladığı tanzim prrjmiınr nazaran mey danda büyük resmi gı*idler ıçm mermer'.bir tribün yapılacaktır. Bu tribünün yukbuklığı zeminden Uç buçuk metre olacaktır. Tu bunun ö-nünde resmi- geçidler için bırakılma-&ı zarurî olan sahanın genıalıgi hakkında belediye ciheti askeriyeye müracaat etmiştir. Omdan verilecek cevaba göre meydanın genişliği teabıt olur tcıktır.    0
Harita şubesinin yeni vaziyeti
Man bul beledlyaaı harita subeainın belediye ımıı mudûrluzune bağlarıma urun kararlaftırüdıguu yatmıştık.
Hanta »ubcat mUSUrlugU unaz müdürlüğüne lıaıtiunutkan »uBeye b.ıgU olan numarotaj vo çap bUretan beyeü fenni-i. 1. -nıy........ bağlanacaklar.
Şehrin B'htıî vaziyeti mükemmel
Belediye nhh.il mUd^dılugU şehrin sıhhi vaziyetine aıd bir rapor hazırlamıştır. Bu rapora nzearaa kızamık ve kml (lU sari hastalı ktac aon sene anenunâ TC|K"'" bir derecede azalmıştır.
Tifo vakalarına gelince, bunlar nadiren görülmekle beraber geçeu seneye naza -ran hiç gibidir. En son olarak çeçen hat la Beyoglunda 2 tifo vakaaı Uablt olunmuştur.
¦ — ¦¦ anal
Amerikadan 3800 ton demir geliyor
Demir tdbalat blıbaa Uralından uç ay
evvel Aır.erikaya sipariş edHmls olan 3800 Un demııin bugün bu Amerikan vapuı de laaansrntsa şı baaai beklenil -
mektedır.
Gelecek dasnuler Karabük demir ve oelik fabrikasının hrmız iftıhsal etmediği nea'iler yani piyasanın en ziyade muhtaç olduğu ¦.ovli'niu Demir birlığj bu malları mevoud oizamıuuue alıkflmına ejöre taksim edecektir.
Tüccarlar mevcud kararname, hükümleri dairesinde eBenndekı mevcud hak -kında hükümete beyanname \vrocvkler-dıi. Hükümet arzu cttiSı takdirde nor -mal bü kir vermek »urctUe bu mallan kendisi satın alabilecek Ur.
İtalyadan gelen 2700 sandık limon çürüyecek mi
italyan bandı.,lı Kauo Vado vapurîle limanımıza 2700 sandık limon gelmiştir. Limonları getiren İtalyan vapuru yolda İngiliz kımtroi gemileri tarafuıdan tevkif edilmlı ve limonların İtalyan menseli oldukları teıbil olunmuttur. Fakat buna rağmen Umdrud,ın IsUnbulüakl lngdiz sefaret ha nesi ne emli veıılımıye kadar mulların bcaaltılmıyMııgma dair kap -tandan da bir taubtuıUnaıtc alınmutır. Dün saç vakte kadar lıtanbula hiç bar emir a^knedıSinden lununlar boaatıia -mam i] tır. Bukaç sun daha geçUga takdirde malların bir Kum mm cunımeat muhtemeldir.
Buhar yaklı
Calatnda KemeralU caddesinde 33 numaralı lastik tamirhane»mrte çalısaa Sabalar., dün nebatı rnal injo de. buhar makıoeauun neaıeiusl SUharls göğsünden jaınııı». tedavi altına almııııgtır.    *
¦VTatıkemeye sevk olunacaklar
Pazartesi günü Mıntaka Ticaret Mu.lürhit'ind.- Vali ve Beleri İye Reisi Doktor Iaitti Kırdarra nyasetı altında bur toplanU yapılacaktır. Bu toplanUda jehnmırdekı ihtikâr vaziyeti müzakere olunacaktır.
Malûm olduğu Üzere "iı e^lerde Avrupa harbinin had bir safhaya girmesi aehnmızdo bir mudduttenbe-ri aınmıs bulunan nıurdokırlenn tdtrar harekete geçmeaine âmil ol -muştur. Vilâyet vesair alâkadar makamlar bu huausda derhal en ciddi ve acil tedbirler Hİmtelar ve hattâ ihtikâr yaptıkları tesbit olunan bir kaç tüccar teabıt etnualerdir.
Bunlara aıd evrak da ikmal olunmuştur.
Pazartesi günü yapılacak toplantıda tekemmül eden bu evraklar da gözden geçirilecek ve ihtikâr yap -tıklan iddia olunan tüccarlar m ah -kemeye bevkolunataklardır.
POLİSTE :
Tramvay bir çocuğu ezdi
2797 numaralı vatman Madaran idare-sindeki Edjcnekapı - Sirkeci tramvayı, dicvr al- aun rfemekte olaa ve Sa-keci-danya oteli onunde. yolun bir tarafından diter tarafıtna geçmekle olan ve Sirkecide Ardahan sokanında İB numarada oturan Yasarın oğlu S yapında Moize çarpa • rak rtnahıeuf yeterinden ağar surette yaralamış, derhal Haseki kadarı bastnha-nesino kaldırılan çoeukcugız. bir müddet sonra burada olmuştur.
Gösterilen Ilı/um uzertna Kouun cesedi morsa kaklmunujtzr.
Vatman Nadir yakalanearok tahkikata başlanmış tahkikata el koyna müddeiumu mi muavm Feridun Racana dün bâdzse manalbne giderek tatbikat ve kaşif yeptzr mıs, bo kesd neUeeasnda, Manan, karsı istikametten gelen Kurtuluş tramvayın -dan atlayıp tramvayın arkasından bir -denbtre Nadirin idaresindeki. Edrrnekapı tramvayın d nüne çıktığı ve kazanın gayri kabili icttnab bir hakle vukua geldiği anLıshnışttr.
Vatman Nadir aerbaat btraktlmısOr.
Morgun vareccgl kail rapora rore icab eden kanuni takibata davam edüecekfar-
Polis memuru tahkir edilir mi
Polis İbrahim i vazife halinde tahkir etmekten suçlu Darbhaaeden mütekaid A-İL Haydarın Asliye svkurlncı cera mab -kemesinde yapılmakla oıan muhakeme-si netarelendirılmif, mahkeme Ali Haydarın suçuaHi sabit ger mu s. bir ay uç gün hapse mahkûm eUnlstlr.
Kumaş kaçakçılığı
Şehrenurarıde Yerüçejme mahallerinde Tiryakçı »akaaında S mimaraOa oturan B-mıno Kullara dun Kualancodcn şasen Basarabya vanurundan çüurluo vc harekeu şüpheyi celbetmls, üzen aranınca, belinde, 2 kilo afarbgında ipekli blr kumsg- parçan »anlı olduğu görülmüş, Kmınfi yakalanarak tahkikata batiannıu)-ür.
Kaptı kaçtı delISI
Maamudpasada Oütaum adında bir kadirim mantosunu dallal olduğunu soyularak satmak bahanealle alıp kaçan ve satıra yakalanan Ramazan Asliye sekizinci m ah Itrin—¦ nA+ yapılaa ıunım»ı sonunda dun bu* ay 25 gün hapse mahkum eüılmijttr.
Otobüs çarptı
Eyüp - Kere»U-.'iler huttuıda isbyen, fofor Hı iminin idaresindeki 3158 numaralı otobüs Fenerden geçerken. Haydarda Muttu Ali mahallelinde Çovu» sokağında 15 numarada oturan &nıneye çarparak muhtelif yerlenndea jaraiaaına, inana Balat haatahanasana kaldırılnua, solur yakalanarak tahkikata başlanmıştır.
Zaçya0ı ilo yandı
Dün saat 00 buçukta Sirkecide Merkez ecza deposu onunde    İnil un an arabadan
sırtında zaeyıuU sandıklarını depoya nakletmekte olan 1,.,nıııı..l Malatyalı -1 • ..-letnıektc olan hummal Malaiyah 3S ya-;ı-..U.-rdcn binıun ağılıp ıncyaeınıa dd-k 111mealle sırtından va clserindııı yanaaıa, tedavi . Itı-u alınmıştır.
Pirinç ucuzluyor
MemleketuTu/dekı    uaraaç    stoklan nm
£alma.-ı va yeni mahsulün 4e yaklaşmış batonrna*ı yu/unden ıılriııç fiyatlarında ehemmiyetli bir dutukluk baslaınıtır. San iki ı*Un valfında mallarırı cinslerine
göre 2 kuruı fiyat düıÜklugU k.ıydedıl-roisUr. Yerli iyi makim li pirinçler 262 kurusa »alılr.ıakladır.
Oerizdeki kaza
Kar'Jı Mahmad Çelıkbaeaa Usaresinde-ka Kunıyurekü Cotkun moMru dun Sa-rayOurnurdan geçerken Huaeym iunınde birinin -.ene*alına çarpamk pafcalam-sne. Sandalda bulunan d..rt -e4eu ve kayıkçı mürademeyl mutrıkib iletire dnkûlmüa-lorsa de etraftan yetlıen ınutorler tara -fından kuıtarıtmuılaıdu. Uauue nakkıa-da tahkikat yapılmakladır.
ltalyanın harbe
girmesi meselesi
jj tjljanm, Avrupa harbi karfisın-Ij oaau  -ııı.Hi  ISSS aameas eylOlUn*
denBsrl miınakaıa -a tefsirleri mu. ctb almuı       , -¦   ,a- Roma hubSmrlmM» gayri   muKarıblık   aenııan   kandlae   manava bir eSMaasaas» tn*** qi.--..i-lu.  Oaronck.  .... .ana  laare-
ketloeınsaaı mm fSaitiaa va rranaalaht munafik ordularına 1.. 1 p eaaa muca-Oe'.e başlayınca İtalya hsr* ketal süflini bırakmış ve aJdıAl tavır vc sahlrlerimM yapılar» müttefik aleyMarı numayıalarla va nihayet rtemi tadblrlsrla ortalıkta ya* ni bir iat'krarııaltk haaaeı eatlran-fle baa-lamıılır.
Italyanm • p*na g.maaıeal
Itt: buaaifi. -¦-.¦•¦n « -j-ih ve t«l-aarSae aaaaınıla. eaaa mahiyetini kaybet  m»s ve Rcma ¦ - -1 - 1. rm vakit bar-be a*recail t*-"ne lebe** 1 etmiarir.
Filhakika Rama hukametı harbe gire* erk mıdır ' £4ar elratelue na vakit gira-cektirr Beyle bir auaiıa alacağı cevab derhal aw »laaaktır: Romanın, kendi dJ-(j"c:ım« o«re atı rr.un.id mildahale ız« manı addedecrfll ov
Boyla bir cevab karsısında bu müna-aıb nsueaüMls 1 ansa—ma aa vakit olacağa varidi hatır otebilr.
Ba hususta. ııaiyan.ı (."df bulunduğa mânevi. Iktıaadl. askeri İmlilerin m-a-terek bir teairinın bavvet derecesi mev* luu  bahletlr.
iıalyarıafcı manevi tesirler, blIhaaaS halkın UmayUlU. harb alcyhtarlıflı ve Almanlara karşı ho|Budavıluk ve aampaM mefkudiyetl |ak1lnde tezshUr etmektedir. Dlfler taraftan papahflm mevkii ve aldı-gı tavır, yani ietılA ve tecavüz! takbih e-dan atyasau de Mf »eaar«.ı aeflujdır. Uai-yanın muay.r» bir kaaaaında ta manevi nüfuzun tasın  bakidir.
Fakat bu mlnavt ir» iler totalrUr bh* memlekette maddi kuvvetin, yani muayyen bir sUmreMn kararı karaıaında ere ycbllceek nektalardır. Bunlar dolayıalla tSaif edehllecek unsurlardır. Italyama harb karçıamdakl mevkiini aaıl IkUaadl Amiller tayin edecektir. Zira askeri lmll leein de derece* fcuvvett henüz malûm degOdtr. Şu eh re 1 a ttelra MabaşieCam. Ar-navudluflu iUaak asa İş laparrya harbinde de MU bir m-(UO).ı geaterenLft-r. Fakat bUUla bu faaliyet, zayıf kuvvetlere karsı yapılmıştır. V* eaaa aekerl kuvvet hakkında kat'I bir fikir edinmesine Im-KAn veremez. İtalya*) aaherl kuvveti denizlerdeki hafif cUtutamlar ve tayyara bakımından UuvveUl gSrUnmeklcdlr. Yal-nıs bu gılnkü harb mahanlzmaamı sevk ve İdare rktıladl Imklnlara dayanır. Ba aebcbdendir ki Iktaeadl İMİllerln tesiri raeseteel son etensk ortaya Çıkar, ltalyanın UK maaaekrr ve «bvta bakıaı-Ha mahratntyetl mueyyaaStr. Rcma huk -mrtl bunlardan aaaml ateklar vuıuda getirmek siyasetini etarei sieteml say remde elde etmtge tav.ı»ı- -,t.r. Fakat ciıdl-01 hedefe mutlak avrette uUfmaKtan M-II uzaktır.
Bu aabebden İtalya, bugünkü -antlar altında, harbe ancak kıaa bir müddet ¦- n ve kat'I ga4ebayl almak Imklnı mevcud olduğunu  blldlfll takdirde girebilir.
ltalyanın bu alyaaeti. lata Iktıaadl 1-millerin amansız taalrUrl attında olarak Alrrnmtann Bflatıraatklevl nNrvaffakiyera dmcealne gere hareket imkanını bahsedecek, bir sekile* efkarıumumiyeyi hazırlamayı ve munealb İni kellamayı İstihdaf etmekte bulunmuştur.
Dr. BEŞ AD SAGAT
RADYO
lSy5 1940 CCMABTESİ
13.30 Program ve memleket saat ayan,
13.35 Ajans re meteoroloji haberleri.
13.50 Müzik: Fasıl heyeti.
HJu llu.'.A; RıyascUcunıhuT bandcea (Şef: İhsan KUncer). .
15.15/13^10 Mımir Melodiler PU.
1B.00 Program vc memleket saat ayan,
18.05 Müzik: Bir konçerto (Pil.
18.30 Müzik: Radyo caz orkestrası (Şcİ İbrahim özgür).
19.16 Müzik: Divan koşma ve semai-ler. 1
Okuyan; Ata Ses veren.
Çalanlar: Hakkı Derman, Hasan Gün. Hamdi Tckay. Zühtü Bardakogltı.
193i Müzik: Halk türküleri ve oyuk havaları. Atuned Cursea.
19.45 Memleket saat ayarı, ajans va meteoroloji haberleri.
20.00 Müzik.
Çalanlar: Hakkı Derman, Hasan CÜZ, Hamdi Tokay. Okuyanlar: Safiye   Tokay.    McJharo*
Sganak. t
20-10 Konusala (Cuaun meseleleri).   |
20. 50 Müzik: Fasıl heyeti.
21.20 Müzik: Erluğrul Soysal taraf m -d.-n Akordeon soloları.
21.35 Muak: Küçük orkestra (Şef: Ne-cıb Askın). ,
22.30 Memleket saat ayarı, ajans ha*' herleri; ziraat, esham - tahvilat, kamüta yo - nukut borsası tFıynt).
2? 50 Konuşma (Ecnebi dillerde - yak ru: kısa-dalga postasıle),
22.50 Müzik: Cazb:md (Pl.) (Saafl 23.20 yc kadar yolnı: uzun dulga postasıle).
23.25/23.30 Yarınki program ve ka * parus.
19 MAYIS 1940
PAZAR
Üçüncü Yıl - No. 735
Yeni Sabah
GUNLUK SİYASÎ HALK GAZETESİ
İdare Yeri
NuTTjoarnazdye, No. 84 İstanbul Telgraf: YENİ SABAH fetaubul TELEFON: 20796
Her Yerde 5 Kuruş
Sovyet Rusya Yugoslavyayı himaye ediyor
Almanlar Büyük Karbde bizi Ruslara nasıl satmak işlemişlerdi?
Almanlar Rusları münferid sulha razı etmek içîn Boğazlardan başka Ermenistanı da Ruslara peşkeş   çekmeğe başlamışlardı.
Yazan: Hüseyin Cahid Yalçın
- 6 -
Petrogradda Yunan maslahat gu-mrt D. Kaklamanos tarafımdan başvekil D. Gounaris'e.
ŞİFRELİ   TELGRAF
£5 temmuz - 2 ağustos 1915 Mahremdir. — Öğrendiğime göre. Doyçe Bank direktörü iki hafta evvel, Rus hükümetine, bitaraf bir hükümet vesatetile, münferid sulh teklifleri yapmıştır. Alman hükümetinin Ruslara Boğazlan ve İstanbulu terketmeğe kadar gideceğini ternin etmiştir. Bu teklife itibar edilme -mistir.
Bu vesikanın aslında ikinci Ni-colas tarafından yapılmış bir işaret vardır İd o da bir çizgi ile iki noktadan İbarettir}.
Petrograddaki Yunan maalahat-güzan D. Kaklamanos tarafından hariciye nacın S. Skouloudis'e.
ŞİFRELİ  TELGRAF 20 ferriniaani - 3 ?;ânunuevt»el 1915
Maltremdir. — Fransız sefiri zatı devletlerine vuku bulacak mahrem ig'rj-larımdu aşağıki haberden istifade etmeme müsaade gösterdi. Kendisi de bu babda Parise telgraf çek -mistir. Onun telgrafı hemen bemen harfi harfine şudur:
Faaliyet merkezi Istokholmda bulunan mühim bir Alman sanayi sendikası azasından nüfuz sahibi bir zat ahiren Moskovadan geçtiği sırada, kırk senedenberi Moskovada yerleşmiş büyük bir Fransız sanayicısi-1c mülakatta şu tebliğde bulunmuştur:
Alman sanayicileri medeni milletleri "Harbe., sevkeden Alman militarist partisine karşı gittikçe büyüyen muhalefet karsısında, Reich -tag'ın aşagıkı şartlar dairesinde Rusya İle münferid bir sulh kabul edeceğini garanti ederler:
1) Moskova sanayicileri tarafın -dan yapılmış gümrük tarifesi projesinin kabulü:
2) Boğazların bitaraf hale sokulması;
3) Rusya ile Almanya arasında tam on devlet hizmetini görecek büyük bir Lehıstanın tesisi;
4) — ran Rusyaya terki II];
5) Şarki Prusyada hududlann Rusyaya müsaid surette tashihi; /
6) Almanlar taraf m dan işgal edilmiş Rus topraklarının tahliyesi.
__7) Müşterek düşman olan In-
gütereye karşı bir Rus - Alman ittifakı fikrini müdafaa ediyor. Sefir bu tekliflere resmî bir mahiyet at-fetmemekle beraber onlan manalı buluyor.
I Eserin asanda i Ikına Nicolas'un elile yapılmış bir şerh vardır ki o da bir çizgi ile iki noktadan ibarettir).
ingiltere hariciye nazın Hir t'd. Grcy*den Petrograd sefiri 8İr O. Bu-chanan'a.
ŞİFRELİ    i I  1 '. I: \ i
Numara: 2. 252
Z teşrinisani 1916
Koperhagdan. 1834.
İsminin zikredilmesini İatcmiyen mevsuk bu- membadan öğrendiğime göre, Istokholme gitmekte olan mühim bir Alman diplomatı Kopenhag-dan geçmiştir.
Tahmin edildiğine göre. m ak «adı İngiliz - İsveç müzakerelerine mâni olmaktır. Yine ayni membadan aldığım malûmata nazaran, İsveçte Alman devlet adamlarile Londra dan Hüseyin Cahld T ALCIN (Sona S öncüde)
Moskova Almanyadan Yugoslavyanın tamamiyetine riayet edilmesini istedi
Garb cebhesindeki Alman taarruzu biraz inkişaf etti
Fransız başvekili-     * nin dün akşamki tarihî nutku
O"— O    ¦ ,
"Vaziyet vahim, fakat ümitsiz değildir,,
Fransız kabinesinde tadilât yapıldı. Mareşal Peta-in başvekil muavini oldu
Mareşal Fetain
Paris, 18 AA) — Başvekil Rey-naud, bu akşam saat 20,30 da bütün Fransız radyoları Ue neşredilen bir nutuk söylemiştir:
Başvekil sözlerine söyle başlamıştır:
"— Evvelki gün, sizlere, dasma -nın Meuseun, garbinde geniş bü- Pog yapmaya muvaffak okluğunu söylemiştim. Bu Poş, o zamandanberi garbe doğru genişledi. Vaziyet vahimdir, fakat hiç de ümidsiz değildir.
(Sonu 3 Üncüde)
Fransız  tan kalaylarmdan  biri  bir  resmi geçidde
Ş Harbin içinden sahneler
Londra radyosuna
Esrarengiz bir şahıs tarafından yapılan azizlik../
İngilizlerin mejlıur (B. B. C.) telsiz merkezi geçen yaz bir telefon' haberilo merkeze islenilen Mk^ıo'^îevelür^blle-«fc.nl flUen Isbal s'neuV IntfHiz Wtjû^m f/Sonu 5 incüte)\
Kraliçe  Vilhelmine Londraya nasıl geçti?
Geminin   üstünde uçan tayyareler en ağır bom-JtöJarı atıyorlardı
Fransız gazetelerine 14 mayıs tarih İle Londradan büdiritiyor:
(Sonu 5 incide)
Fudbolcularımızın Mısır seyahati
Dün Mısırdan dönen fudbolcular orada gördükleri hüsnü kabulden çok memnun
Geveze bahriyeli
Dilini tutmamanın cezasını çekecek
tngilU?rede bir   bahriyeli   mahkemeye verilmiştir. Bu denizcinin cürmO, ecnebi bir limanda bir kahvede otururken fazla gevezelik edip bir boşboğazlığı yUzunden (Sonu 5 incide)
Mareşal Fevzi Çakmak Beyruta Hareket etti
Ankara 18 (A A ı — Genel Kurmay Başkam Mareşal Fevzi Çak -inak, maiyeti erkânı ile birükte, bu akşam hususî trenle Beyruta hareket etmiştir.
Moskovanın Berline yaptığı müracaat
Yugoslavyaya  ilişilmiyecek
Hitler yeni İtalyan büyük elçisini kabul etti
Berlin, 16 (AA.) «D. N. B.» : fUhrer, bugün, umumi    karargahında yeni İtalyan büyük elçisi B. Dınu AUıe-riyl kabul etmiştir. B. Allıcri, lUmadna-tncMnl takdim eylemiştir.
Mısıra gelen yeni Avustu-ralya kuvvetleri
AA.
jccen gece sabaha kadar, Avuaturalya seferi kuvveti -nin İkinci kontenjanının karaya çıkarana mıa devam edıtmlsUr. Bu askerler gö -nUllUlerdcn mUrekkebdir vc hepsinin en kuvveul a^usu, mllmkUn olduğu kadar {abuk Alı n mı tarla çarpışmaktır.
tik Türk petrol sahasında
zfuır Kralı S. M. Faruk Türk tikimi
kaptanı Enada rnadalye verir kon..
üfaoaı 5 tod aavtada)
R'IyÜk   [¦¦j".r(:ıjımi/.l 5 il» i  ¦ı,f;~
mızda okuyacakamrz
Nevyork, 18 (Hususî) — Moskovadan alman bir habere göre Sovyet Rnaa hükümeti Almanya hükümetine müracaat ederek Yugoelavyamn tamamiyetine riayet edilmesini ta leb etmiştir.
Yngottlavyanın Bir Tedbiri
Belgrad.  18  (AA.) — Resmi garete.
16 ila 65 yas arasında silah al Una alınmı-yacak bühln erkeklerin, bir harb esnasın* da. yeni teşkil edilmiş olan yardımcı orduda hizmet   göreceklerini bildiren bir emirname nearctmijUr. Yugoslavya ku -! mandanlıguun emrine verilecek olar. bul yardımcı ordunun vazifesi, bir tara'tan' dahilde dUgmanlara karsı    mOdataı ve dlgcr taraftan cebhedeki   ordunun ¦¦¦¦e- . sidir.
SABAHTAN SABAHA:
Memurlarımız ve spor
Hazirandan itibaren beden mükellefiyetinin tatbiki münasebetil»..
Spor muallimi — Siz neden arkanıza döndünüz ? Göbekli memor — Başka türlü sıratta giremem de...
(Yazı»! 3 imal»)
Sayfa:   t
YFNt   SARAlf
ı Fis ı n 10
VAASAN
SABBAH
(    Şehir ve  Memleket  Haberleri    )
— 28 -
Yaznn: AYMAN ATIŞ
Fahreddin Razinin de Batınîler mezhebine girdiği söyleniyordu
Yatma zamanı galmnjtı. Fakat te -mail ortada yoktu. Rukiyye onun yemeğini, lâmbasını hazırlamıştı, İsmail yemeği mıarette yediği olurdu.
Fakal hariçte yattığı yoktu. Gece yarısına kadar pencerede onu bakliyen Rukiyye de artık yatmısl ı.Sahalı leyin erkenden kalktı, lamailin pen -'tereleri kapalı idi. Aşağıya indi. 0-daaına baktı. lamaıl yoktu. Bunu yavaşı a hocanın karısına anlattı. Sonra da üstada sordu:
— ismail bu gece gelmemiş.
— Ya... Gelmemiş mi?
— Evet yok...
— Kimbüir. Dersler ağırlastı diye bırakıp memleketine -nvışmıştır.
Batınilerüı en benerikli fedailerinden. serdcTOTt^tUerinden olan İsmail vaziteamı yaptıktan aun-ra Muhannnediye korvansara • yına donmuş, orada emrine hazırlanan bir Arab kısrağına atlıya • rak Alamut yolunu tutmuştu. UmaU daha evvel de üstadın butun mek -
1 tuplannı gizli teşkilat vaaıtaaıle Batıni payitahtına göndermişti.
Birkaç gün sonra Rukiyye vazi-
' yeti öğrenmişti, üstadın çekmece -sim karıktırırken mektupların kopye olduğunun da (arkına varmıştı. Kendisini temin eden lamailin birdenbire kaybolması onu ürkütmüştü, ilk hatırına gelen Ülker veyahud Ceylânın onu cimden almış olmaları idi. Fakat bu iki kadın da evdeh*rdı. lamailin ortadan kayboluşu onları da endişelendirmişti. Rukiyye bu endîşelerin yapmacık olmadığını da anladıktan sonra bu muadeleyi bir turlu ebzemiyordu. İsmail intihar mı etmişti. Yoksa bir suikasde mi uğramıştı ?
üatad Fahreddin Razi güvercine çok nuKiklıydı. Kuşluğunda en na -dir güvercinler vardı. Ondan bu seviyi uy anan an da Rukiyye olmuştu. Rukiyye' üatadm evine geldikten sonra hır kaç güvercin de almıştı. P.ukiyyenin bu nevimiı mahluklarla meşgul oluşa üatad da bir kuş sevgisi uyandırmış, o da bir çok cins gü-vcrineler toptanuşU. Kuşların arsamda gök renkli bir kaç Musul güvercini de vardı.
Bunlar Batınil.-nn postacılıkta kullandıkları güvercinlerdendi. Bir gun Musul güvercini kanadının altında mmmıini kir mektupla geldi .. Rukiyye buna artı ve okudu:
— Vazifeniz bilmiştir. Artık uo-nbrute!.
Bu hitab Rukiyyeye idi. Rukiyye bu* gun sonra üstadın çekmecemin -deki mektupları bir torbaya koydu. Gece sokak nence resmin artma gelen bir Dclemti tatarı, onları uzattı. Biraz sonra da kapının kol demirini yavaşça kaldırarak aokağa fırladı. Kö-şeraunada kendaum yedeğinde bir atta bakliyen tatarla buluştu.
Güneş doğarken rüzgâr gibi u-can iki at Rukiyye ile tatarı Klburz dağlarının eteklerine getırmnjtı.
Sabahleyin Üstadın ailesi Rukİy. yenin odasuu bomboş ve sokak kapısını da arkasına kadar açık bul -dular. Is mailden sonra Rukiyyenin de kaçışı herkeste bir gönül macerası kanaatini uyandırdı. Bu: İM ta -dm vaziyetini kurtarmıya yarıyor -du:
Yeni Sabah
ABONE İSEDKU Türkiye
E-.nabl
»EM l- 1400 Kuruı 7700 Kuru,
6  AYLIK 7S0       s 14(0     s
•   AYLIK 400       a £00     •
1   AYLIK 110       • İfrO     .
19 MAYİS 1940  PA AR
,59 Kel,. J- - Hır 1]   13*6   K..Mayu 6  
ona 140    Ay i  Hınr ı  14
Hzanî Saat   Vasati Sı  
gUne- a*jt« ikindi gllncf Ogle klnd
S   6  8 44 4 39 U 10 6 m
 yaUı ¦**-  ruı Imaeh
ı  — 1 ^3 7 !0 19 23! 21 1 t 3!
Ismaille Rukiyye sevişmişler., kaçmışlar!..
Bir gün Rukiyye Alamut kal esindeki ikinci Mehmedın sarayına giriyordu. Kapıdan lamailin çıktığım gördü. Evvelâ sevinen gözler birbiriyle buluatıuar. Sonra acUntlaaUlar. ikisini de derin bir hayret almıştı. Kafalarında istifhamlar çengellea -misti:
— Demek o da fedayi nmş!.. Evet, Batıni propaganda ve fedai
teşkilâtı o kadar kuvvetli ve o kadar genişti ki hazan bir adama dört, beş fedai memur edilirdi. Fakat bu fedailer birbirlerini kafiyen tanımazlardı. İşte Rukiyye ile İsmail de Fahreddin Raziye memur edilmiş iki fedai idiler. Bunlar beş ay birbirleriyle seviştiler. Fakat hiçbirisi vazifesini diğerine aoykmedi. Onlar vazifeyi her şeyin, hayatlarının üstünde tutarlardı.
ismail ve Rukiyye Hasan Sabba-hın yarattığı cennetin bol nimetlerini tadan, nea e ve hayata inanan iki gençti. Fakat bu teşkilatın ana umdelerine gure birbirlerini tanım azlardı.
• • •
Fahreddin Razi, beş sene Batıni meclisinin gizlice gönderdiği tahsisatı muntazaman alıyordu. Fahred -drn F.azinm Battniler hakkındaki hal ve nazarı büsbütün değişmişti. Evvelce her fırsat düştükçe Ismailile-ri kastederek:
— Dinsizler bu hususta ne derlerse desinler, Allah onlara lanet etsin, Allah onları kahretsin! derdi. Fakat sonra vaazları ve dersleri esnasında bahsetmek icap ettikçe kısaca:
— İsmailUer bu babda ne derlerse desinler! der geçerdi. Bir gün talebesinden birisi kendisine şöyle bir sual sordu:
— Üstadım, eskiden BatınUere atıp tutardınız. Şimdi onlardan hiç bahsetmiyorsunuz.. Niçin?
Üstad şu manalı cevabı verdi:
— Ismailler, tel'in olunamazlar, çünkü onların debileri pek kandırıcı ve kesici!.
Bîr aralık Fahreddin Razinin de gizlice Batıni tarikatine girdiği şıyi-ası çıkarılmıştı. Batınîler de işk-rıne gelen bu haberi dört tarafa yay -m ıslardı. Fahreddin Razi ne bahasına olursa oktun bu şayiaları lekzib etmiye lüzum gördü.. Bir gün kürsüye çaktı.
İs m aıiılere atıp tuttu. Hocanın bu hareketi Alamut meclisine aksetmişti. Meclis onun derhal öldürülmesine karar verdi. Adını kara listeye geçirdi.
• • a
Fahreddin Razi Herata yerleşrniş-nıısti. Batıni büyük meclisinin talisi -.ı tun aldığı halde bu mezhebi' ve o-nun başlarım ve dayandıkları hükümdarı tenkid etmekten çekinmiyordu, üstad son zamankinnda kimyaya ehemmiyet vermişti. Dünüründen kalan büyük servetin mühim bir kısmını kimyada yeni keşifler yapmak için ayırmıştı. Evini bir lâbo-ratuvar haline aokmuştu. Altın yapmak ve bu suretle muztarib insanların imdadına koşmak başlıca gayesi idi.
Hemşehrisi ve manevi üstadı büyük türk hekimi Ebubekir Razinin eserlerini ve diğer âlimlerin buluşlarını tetkik ediyordu. Yunancadan Hüıd ve Çin dillerinden tercüme edilmiş bü- çok kitaplar getirtti. Son zamanlarda derslerini hile ihmal edi -yordu. Fakat tectübelerinden iyi netice alamıyordu. Şarkta kimya ile meşgul olanlarla da temaslar tesis etti. Ayni gayeyi takib eden bir çok adamlara bol paralar göndererek Hcrata çağrıyordu. Bir gün kapıcısı sı Fahreddin Raziye:
— Isfahandan bir misafir geldi. Sizi ziyaret etmek istiyor dedi,
Üstad misafirini la borat u varında kabul etti. Uzun sakallı, elU beşlik misafir kendisini şöyle takdim etmişti:
— lafahanlı ilmi Simya mütehassısı Sehabeddin!..
[Devamı var]
îstanbulda daimî olarak stok un ve buğday bulundurulacak
Dün vüftyette Vali ve Belediye Reisi Dr. Lutfi Kırdanu riyaseti.allında bir toplantı yanılmıştır. Şehrimizde bulunan bütün değirmenciler ve uncularla ekmek işleriyle alakadar bulunan kimselerin iştirak ettiği bu toplantıda Istanbulun buğday ve un stoku rneadeltrı görüşülmüştür. Toplantı neticesinde Îstanbulda muayyen bir miktarda un ve buğday stokunun bulundurulması içüı ted • birler alınması kararlaştirUmışUr. Belediye ve vdâyet bu husustu toprak mahsulleri ofisinin vc Ziraat Vekâletinin nazarı dikkati celbedilccek-tir.
Denizyolları suiistimali tahkikatı bitti
DenıryoUarmın bı . ve kontrol servislerinde meydana çıkardan suiistimal tahkik. ıiı neticelendirilmiş ve evrak Cumhuriyet müddiumu-miliğim» verilmiştir. Yapılan tahkı -kat neticemizde suustımahn 1937 se-neamdenberi yapılmakta olduğu anlaşılma) ve bu suretle suçlu memurların zimmetine geçirilen naraların evvelki tahminlerden de fazla olduğu anlaşılmıştır.
BELEDİ YBDMı
Dolmabahçe stadının temeli bugün atılıyor
Bir müddetlen ben . hazırlıktan devam eden ve inşası müteahhide havale edil -mis bulunan Dolmabahçe stadyomunun temel atana merasimi busun saat 17 de büyük merasimle yapılacaktır. Merasime vali ve Belediye Reisi doktor LÛtfi Karda/ riyaset edecek ve bir nutuk soylıye-cektir. Bu nutku mütcakıb stadın İlk temel tası bizzat Vah ve Belediye Remi tarafından konulacaktır.
Taksimde yapılacak büyük tiyatro binası
/Vali ve Belediye i Reisi, doktor, Utti Kadar dün şehircilik mütehassısı Prostu evine davet edenk mütehassıstan dun Taksimde inşa otu nacak büyük sehlr tiyat roru hakkında uahat almıştır. Malûm olduğu üzere 2000 den fazla seyirci alacak büyüklükle olacak olan bu tiyatronun projelerini çizmeğe bu hususta çok büyük şöhret sahibi Fransız mimarı Oguste Pere memur edilmişti. Mimar tiyatronun projelerim Pvisten göndermiştir.
Taksim abidesi önüne konulacak kUrsU
Belediye imar rmrdürfütfü Talerim abidesinin o nüne konulmak ürere bir tettrsü ve bir bayrak mahalli hazırlamaktadır. Kur ndo Merasim EUnlcrinde nutuklar söylenecek ve bayrak mahalline de merasimlerde bayrak cekileceklir.
Hürriyeti Ebediye parkı yarın açılıyor
Hürriyeti Ebediye tcpc&i parkı yarından itibaren halka açılacaktır. Belediye parkı şimdiye kadar tanzim ettiruue vc İçine halkın oturması için 40 bank koymuştur.
MÜTEFERRİK,
Bursanın imar plânı tamamlandı
Şehircilik mütehassısı Prost un mud-dettenberi meşgul olduğu Bursanın imar pl.'mmı tatnaınJamıgur, Plân Bursa belediyesine gunderilecektir. Ayrıca mütehassıs Prost da birkaç gun Bursaya giderek plân hakkında Bursa belediyesine bazı lüzumlu ııabat verecektir.
Ermeni patriğinin güzel bir hareketi
Ermeni patrifi Narlıyan m emlak eti -m izde bulunan bütün Ermenilere bir tamun göndererek Türk Hava Kurumuna yardım etmek için Kuruma daimi aza yazılmalarını bildirmiştir.
tııs—
Vatman ve biletçilerin yeni elbiseleri
İstanbul Elektrik, Tramvay ve Tünel İsletmeleri Umum Müdürlüğünce her so-nc kontrol, «—Onan, bile içi veıalr mus-taadcmleTo verilmekte olun yazlık elbiselerin bu sene meşkûr Umum Müdürlükçe İyi keten kumaştan yaptırılması ka -rarlastırılmısti- Fakat bu nevi kumasın maalesef piyasada İmli mm atma kakan olmadıkı anlaşılman üzerine, daima halk 1le U'rmuta bulunan bu müstahdemlerin güzel vc ternir bir kıyafet arzatraclcri gayesıle evvelce giydirilen kırlık kumaşların ı l.ıhılı- taer İki mevsimde glyllebl-lccck bir surelte İmal etürliccek yünlü kumaştan elbise diktir Htm- sine karar verildiği h^ber nlınmıstıt.
OKUYUCU    S DİYOR Kİ:
Açıkta bir inhisar memurunun şikâyeti
Ben Maniıa İnhitatlar İdareli mu-aslara momuriarındanelım. a.- i İldin Umum MuOurluûo müreoaaUa vaki İtirazım üzerini asil kararını memurin kamııyanu boc4u. açıfta ç »Karı Una «akimde tasdik etti. Halbuki 10 «yOenüerl açıktayım, hiç bir tarafa tayin edilmedim. Bu aMP] »taalnoda köylerin lulun ¦ ı-u.ıi:j için muranası ettim «e d | Derlerinden İki kuruş noksanlle bu ıs' yapacağımı Umum Müdürlüğe bildirdim ıakal kabul edilmedim. Umum miıduru görmek ı m Hin-ardır.
Vali va  Belediye Re-ıl  LOlfl herkes çıkıyor, bu  sat     halkın  dllefi bttzat dinliyor. Bu  l|de  hukuku  »-n-e | vardır. Vatandaşların haklarını blraı da yuktok  gasetcollcnmlz    müdafaa  elim ler  va  bunları  büyüklerimize  ifltUrsın ler. Saygılar.
İnhisarlar muhafaza memurlusundan açıkla ASiM liu.il
Hay doktor Orhan, BakırkoyUnde A-aabiye  haılahanaaı,  onuncu  koguı.
Mevıuu bahis resim Londrada çıkan (The Spberc) mecmuasının 20 nisan «40 tarihli ve (2100) aayd nüthaaındanj alınmıştır. Bu mecmuanın fiyatı bir silindir va burada (50) kurusa satılmaktadır.
İKTI3AD IŞLMRii
| Sovyet Rusya ile ticaretimiz inkişaf ettirilecek
Sovyet Rusya ile Bcarl mübadelelerimizin inkişafı için yeniden ticari müzakerelere bajlarnaıatır. Sovyetler ellerinde bulunan 10 milyon metre kuması bize vermek istediklerini ve mukabilinde de tiftik ve yapağı Um ..İmalı elediklerini bddırmisjerdır. Manifaturacılar blrlcgi Sovyetlerin teklif ettikleri kumaşların biie yarayıp yaramayacağını tcdklk et -m ektedir.
19 Mayıs Gençlik bayramı programı
Bugün 19 Mayıs Spor ve Gençlik Bayramı münasebetiyle bütün Tür-kiyenın her tarafında büyük mera-sUaler yapılacaktır. Şehrimizde yapılacak merasim için alakadar makamlar bütün tedbirleri almış bulunuyorlar. isUnbnlda muhtelif sahalarda yapılacak merasimlere 10 binden fazla genç ıvtırak edecektir.
Vilâyet namına ve vasinin, riyaseti altmda yanılacak merasimin Fenerbahçe stadında yapüması kararlastı-rılmısU. Bu itibarla stadda lüzum -lu olan bütün tedbîrler alınmıştır. Yalnız Fenerbahçe stadmdaki merasime lise derece*inde resmî ve hususi mekteplerle muallim mektepleri ve enstitü talebelerinden müteşekkil 3744 genç iştirak edeoektır. Orta mektep talebesinden 3-llfJ gencin işin .ikile Beşiktaş Şeref Stadınuda da ayni zamanda merasim yapılacaktır.
Bu programlara nazaran merasime saat tam 10 da başlanacağından merasime îatirak edecek bütün talebeler saat tam 9.30 da stadda kendilerine tahsis olunacak yerleri almış bulunacaklardır.
Fenerbahçe stadmdaki merasime vali ve belediye reisi doktor Lütfi Kırdar riyaset edecek ve saat tam 10 da İstanbul komutamyle beraber atadda bulunan bütün talebeyi tef -tiş edecektir.
Bunu mûteakib Atatürk büstüne çelenkler konulacak vc meraauac iştirak edecek butun talebe hep bir a-ğızdan I.-nkl.i. marsını soyliyecek -tir. Bu esnada İzciler tarafından atad direğine bayrak çekilecektir.
Bayrak çekme merasimini mütea-kib vali ve balediyc reisi doktor Lütfi Kn .kıı- ve onu müteakiben gençlik namına nutuklar söylenecek ve a-sıl merasime bütün talebenin yapacağı bir resmi geçitle başlanacak -tır. İdman hareketleri esnasında Fener stadında kız talebeye, kız muallim mektebi beden terbiyesi muallimi bayan Saadet, erkek talebeye bay Cevad kumanda edecektir. Şeref stadmdaki harekâta da Scmiha Dem it -han. erkek talebeye de Adnan 0-zenci kumanda edecelüenlir. Diğer mıntakalarda yapılacak   merasimler
Fener bahçe ve Beşiktaş stadla -rında yapılacak merasimden başka şehrimizin muhtelif mıntakalarmda bulunan Halkevlerinde muhtelif beden terbiyesi hareketleri hazırlanmıştır. Aynca buralarda bir çok kon fcranslarda tertip edilmiştir. Beyoğlu Halkevi kendi âzası tarafından hazırlanan bir idman hareketi müsa-merestni Tepebası bahçesinde verecektir.
Fonksiyonlar Teorisi
YOksek tahsil talebesine ders ve mu-r.u.uıl kitabı olarak basılan   Oniverslte
tercümelerinden birinci clld fonl*ıvonlar teorisi kitabı intişar etmistü*
Âmerikadan galen ıbmirleri hükümet satın alıyor
-o-
Uç ay evvel Amerikaya sipariş e-dilmiş olan domirler dün bir Amerikan vapurıyle limanımıza gelnUntir . Haber aldığımıza göre Amerikaya sipanş edilen 3600 ton demirin hepsi gelmemiştir. Vapurda ancak 1200 ton demir bulunmaktadır. Bu malları da doğrudan doğruya hükümet aatın alacak ve piyasaya yeni demir ç ık arı İmi ya çaktır.
Çuvalcılara 4 bin liralık akreditil
Çuval ve kanaviçe biriliğine hariçten çuval ıdtfaİ! için açılan akreditifin VöOıt U-ra olduğu o^rcnilmlsUr. Hındıstandan ıd-
bal edilecek çuvallar münhasıran tiftik ve yapağı ılıraıaUnda kuilanıli'raktır.
Almanya ile yeni ticaret müzakereleri
Almanya ile son olarak imzalanan 5 milyon liralık muvakkat ticaret anlat -m....mdakı bazı maddelere aıd kontenjanlar bitmek üreredir. Dün Almanyaya metn leketınnzden son susam partisi gönderilmiştir. Fındık ve tütün mikdarları da yakında tamamen dolmuş bulunacaktır. Diğer taraftan Aimaruarla yeni bir anlatma için müzakereler devam etmektedir.
İhtikar komitesinin yarın vereceği  kararlar
İhtikâr komitesi yarın Öğleden sonra mıntaka ticaret müdürlüğünde bir toplantı yaparak tesbit edilen birkaç ifatilrir vakası üzerinde son kararım verecektir. Ellerindeki kARidları normal kardan 100 kuruj (atlasile satan iki müe&eaaenln mud ıu-mımnı di «e teslim edilmesi kuvvetle muhtemeldir.
VİLÂYETTE t
Amiral Şükrü Okanın ziyareti
Filo kumandanı amiral Şükrü Okan "dün sabsh vilayette Vali ve Belediye Reisi doktor tarttı Kırdan ziyaret  m
Yaz mesai saatinin tatbiki
Dahiliye Vekâletinden vilayete gönderilen bir lebüğe nazaran 1 hazirandan lubaren bütün resmi davairde yaz mesai saatinin tatbikine bufkıaacaktır.
Galatasaraylıların meşhur pilâvı  bu sene 2   Haziran pazar günü yenecek
Galatasaraylılar   Cemiyetinden: Senelik pUav njuletinıııı haziranın i-kmcj pazar zunü veriyoruz.
CaUlaaaraylüartn davetiyelerini Gala-tasaioyda askı karakol kaı«ıaiud.ı tütüncü çıkmazmdu Resıdpaaa buıııııdukl cemiyi Uüuüındcn tcdarUc etıncJennı rioa ederıı.
»ıw ¦
Izmirde
Bîr muhtekir adaletin pençesinde
lımlrdrn yarılıyor:
Çay utıaında ı*ıtıkpr yapaıak Milli iktisadi korunma kanununa aykırı hare -kette bulunmaktan mamun '«elcbı oclu UutcJ Cavaan ısunMlomaanfeaı dun Asliye ikinci ceza mahkcssveasnde batkınmısUr.
Maınun. hadise aünü basta otdufu İ-çin dükkânda is yapmadığım, fal en bit muslcrlyr 0 paket çayı çocuğu HayinUn verdisini, perakende saUs yapmadığını, bir düzine kutu çayı 60 kurusa sattığını, bunda  ihtikâr  ounadıeım  soylemitlır.
Dinlenen bası sahldler. maznunun be5 kurusa satugı çay paketinin toptan üçer kurusa aaüldıKım. kutu ıçuıdeia bez trasn çayın boy İt Uklc »akanı on ur ay a aeldı(au söylemişlerdir
Uaznunun vekili. müaUclUnln kanlı basur bastaboma mübteUl olduruuu söy-liyeıvk kefaletle tahliyesiaı taleb euıııs-tlr.
âlahkeme hoyeli. sahld kamtaer Rahminin getirilmesi için tezkere yalamasına, maznundan paketle cay alan Ahmedın ve maznunun o*tu Hayıvın celbine bir paket çavm Ticaret odaanu aundrnlerak kaç kuruş ettull tesbit olunmasına, maznu nun bayatı aılııyyeye muayene etUrılerek mevkuftyetlne mânı hactaügı olup nlmu-mfımn -"'-y'" katar vcrmlzUr.
Garbdaki mü-cadelenin seyri
"imin bir taaerus ila aaoa muea-dalaya ak-lflsn MlUtr kuvvctlarlnai aa«» 9anUrsM «akın ««Hklari aakart
harekat. katil Sûny.nm tu-
tüm w auhMfeJ i.,,,., 0 va mılM-
Icfin muNadSaratım tayin adecch genig çarsH«wlann h««tM kir mıMıoaamaa*nt ¦- -ı   - Atmmu kuvvetleri esaa
easfalerkM varmak Içla yaptıHtan bir aa-rl harakatton aoara Pranııı topraklarının bir kuoımdj harbe el'ifcmıı bulanmakladırlar.
Almanlartıı  BtMsn* tnMr*t nasırkfc-
lanaın taalrl İla «uabefcaak kir neltea al-snak ıçia. »»aklra aalhdaraa nolılu vo aırnlı kork a—lar» va tayyaratarlt 9— '¦1* - -r, btı mucaooUnın bacıca hedefi olan Franaadn. b» taarau bulltlarlnm ı-tıhaal eylooıklaei kvaua. Praaoa hatlan-mm ntuayyvn Mr k—aada (ıkıntıdır.
İste bu çıkıntı, halihazırda bütün mil* caaelarMn rokııau taokll rtmaktodır. Al manlar, bu yarığı mümkün mertebe geniş* letarek horakallartoe «avamı. Fransızlarda bu harakaM karsa butun kuvvrUerilO mümanaat aytomayl An plinda tatmak* ladırlar.
Bu mu har gfc g|«rda. nazarı a --»ı t-1-kaOan bir nokta, hail hazır maçada!ele'I-nln geçen harbin son davirlerindc rastlanan hâdiselare va artı eri harekâta ben-seraea-aal      y«..-•.«•¦
Burada bakMk Mlykk bir rai oynamak-tadır. Zırhlı kıUlar vo Uyyartler kati net cay e mühim auratta tesir edecek bir mahiyet göstermaktadlr. Ve blnnetice, gerek İmal. garok ,|lrtltm-ı-', boyuk mlk d.roa İlk maMkto vo matoaaoe latihlâkial mucib oun harb v gaita kırından ınml is-tılaate maaalaaı ortaya çılmı.ııır. Bal ma  ancak  sar*  harabatlar müm-
kün oisbılec*wt*. lata Almanlar bu tabiyeyi tatBI k ey İrmek MKyeriar. Ve ant Stmfek «tbl »İr oofcao karekobl Ua bana muvaffak olmayı am adıyorlar. Almanların İlk anlarındahl bu yancı hareketlerinin tesiri 1 r .nm hatlarının bir kısmında böyle gediğin açılmanını mumkirn kılmıştır. Fakat bu l| kolay elmamif, mü him insan ve molaomo aayıalı panavma yapılmıştır.
Henus devam eden meydan naanare-besi, rernır3 kati bir nrtlcc «cı:« kir sakil gaatermamokta berdevamdır.
Su - -ı • if dalma nazarı dk. katte ¦ ¦ j j-ı- b*r «okta varshr. O da Almanların taarruz kavvttlerlne karsı iki muazzam fcmparatartagırn butun kuvvet ve memhalarıle karsı koymalarıdır. Mücadele ciddi bir ithaldedir. Fakat İki nH rafın da kuvvetleri htnliı ne aariilmıç. ne de gerideki IhcPyatlar ataklar o' -Udan kalkmıştır. Aaıl aaroısma kundan soara baoltyeeaktır. Va nrtaklm yavaf yavat batlamıatır. Bu aebabden, geçen harbin birçok askeri takiyeuİ »oklalan bogunkiat benmmoao bU*. ortada drins-miyen bir hakikat 4ur w afctePr'.
Mucaootoyl. ayni glddat vo kuvveti* davam etti rv bil arak nktal a aticiye kadar har» ayni seklide Kerahet edebilen taraf kazanacaktır. Bunun İçindir M ö-numuzdekl günlerde Almanların bu geni-, mikyastaki harekettertnt İki büyük Imparatortugun müdafaa kuvvetleri vo herhalde yakında kendilini gösterecek labıyevlkarakoaHrl baepaıaaa ne kadar müddetle devam etHro»llee«klarıne bakmak lâzımdır. Halihazır mücadeleenin bütün ruhu buradadır. 30" saz mânevi kuvvet taotuasHO «o btrl.ate kart» vasıtaları  HMsmkalarnHlaOır
Dr. 1:1 - \ 1  SAOASr
İzmirde âsanatika
Irmlr. 18 (AA.) — Fevzipasa buharında bir bina inşası İçin temel kazılırken ¦sarı a likadan olduğu anlaşılan barı kemerler, mermer fitiller ve blok ta fil topuzlar meydana çütassstır. âture d.Jdur-lujfu burada ınoaıh aaea rire ıştır. T ah -tmultrc aure bu yerde MıUrldan o\eJsi izmıre aid meşhur nnvıaı \ ardır. fS8 de burada yapılın bu* bina ınaaaunda bh* heykel ve dıger ben eserler bodunmıre-bı. İzmir müzen ssUdıını Sotcokla restore edilmek suretUV tamir edilen h bey cam: i om tamir islerine bakmak. Eies tiyatrosu onUnnVkl eski çeşmenin restorasyonu ile ıncjhur mukaddı-ı caddenin mer-Dıer kaplamalarının tamiri islerine nezaret etmek üzere Selcuka Eki ece kür.
Selçuk Kuşadası turUtik yolundan ayrılacak bir kokun Efes harabelerine kadar uzalılnibsı takarrür e'ınijtlr.
Bu yolun inşasından 11 Uf..de edilerek AlUnyol adı vrrtlen rnermeı yorun heri UZ oç-lmamıs olan 9M metrelik kısmanın da açılmau ve loyyaalerm oiomobtl de Efes bara belert içinde dolaşabilmeleri Iı inin edilmı* otacsknr. aafel lamsr bılııyabnaa devamı Kir* rıe kadar paraya ihtiyaç ot-dugu Türk Tarih Kurumu boakanlifin-dan lzmrr mueesı »mıdur tülüne «örülmüştür. Yapılan tedkikat inşaatın ikmali içte daha 30.000 Uraya ihtiyaç elokıAunu cos-ı.-nınili.-. Kvytrytt kurum baıkash*'aa büdu ilecektir.
İhracaltmrzdaki durgunluk
Son haftalar tarfında botun dünyada oldu£u gibi bizim de ihracat ve İdnaıât piyasalar-mızdaki cansızlık dovam etmektedir Buna raımcn dun muhtelit meaa-lekctlcre UO bin liralık ihracat yapd -mıshr. In£illereye yumurta, tiftik, ündık, tfalv.-vs. Rıı~«--     «fek gonderflml-tlr.
90
20 MAYIS 1940
Pazartesi
Üçüncü Yıl - No. 736
Yeni Sabah
;60NLÜK^StYASI HACK^GAZETESİ
İdare Yeri
Narrtoamarsc/A No. 84 istanbul Telgraf: TENİ SABAH istanbul TELEFON: 20*100
Her Yerde 5 Kuruş
G. Weygand Fransız başkumandanı oldu
Dünkü 10 MajTsUenefflıvo Spor rsnyramında Mrktrpö   Genç  Kulan mrzm   Geçid ReamL
Almanlar Büyük Harbde bizi Ruslara nasıl satmak İstemişlerdi?
Almanya nevmidiye düştükçe Türkîyeden yeni imtiyazlar ikram ediyordu
Yazan: HÜSEYÎn'CAHİD YALÇIN
Ru-ya II--..v.-kili ve Hariciye Nazın B. V. Sturmer tararından, müttefik devletler nemdin deki Bas aeflr-
lirine 11¦:LFnıf 1.ı tamim.
3/16 Teşrinsani 1916 Ahiren bazı memleketler matbuata tarafından güya Rusya ile Almanya arasında münferid bir sulh akü mevzuu üzerinde başlamış olan gizli müzakerelere dair neşredilen şayiaların, musirrane devamları dolayı-sile, Rus hükümetince meçhul kalmalarına imkân yoktur. Hükümet bu mânâsız şayiaların ancak düşman hükümetlere fayda verdiklerini gayet kati surette beyan etmeyi rezile bilir.
Rusya, kahraman mitttefiklcriyle sıkı ve ayrılma kabul etmez bir ttti-had halinde bulunuyor, bir münferid sulh aktini düşünmek söyle dunun, onlarla elele, müşterek düşmana karşı, tcreddüd etmeden, kari zafere kadar mücadele edecektir. Hiç bir düşman entrikası Rusyanın sanıl -m az kararını gevşetemiyecekür. Bu iş an gayet geniş bir surette nefir ve ilân ve bu telgrafname muhteviyatını nezdinde salihiyettar bulunduğunuz hükümetin ıttılaına arzetmege memursunuz.
Stonner
Bernde Rus rnaslihatgüran M. M. Bibikov tarafından. Hariciye Nazın M. N. Pokrowaky'ye telgraf:
Numara: 867. 6/10 kanunusani 1916
Mandelstam'ın telgrafı: Buradaki Avusturya - Alman muhitlerinden istihsal edilen malûmata göre, Vi-yanadaki eski Arnavutluk orta elçisi Süreyya bey, samimi muhavereleri esnasında, Ahnanyanm hangi şartlarla sulh akdetmeğe hazır olduğunu bildiği iddiasında bulunmuş ve bunlan şu BUretle anlatmıştır:
a) Belçıkanın ihyası ve işgal edilmiş Fransız   vüayeüerinin   iadesi; 2) Rus Lehüdanındas,   Galkryadan ve Alman Lehistanın    bazı  porça-Ho-*yln Cahld YALÇIN (Sonu 3 üncüde)
bayramı
Dün bütün yurd gençlik bayramını   muhteşem merasimle kutluiadı (Yazısı 2 inci sayfada)
Terbiyesi Harekatmdan Bir Safha
İlk Türk petrol sahasında
Büyük röportajımızın 3 Üncü yazsam! 5 md sayfamızda okuyacaksınız.
  
  BeaBnflaBBBBBBBİ^^e^BBHL^BBl
 BsniB^Lka^^BBnB 
ingiliz başvekilinin dün gece söylediği nutuk
"Almanyamn bütün kuvvetini sürdüğü ve bütün kozunu oynadığı harb
lehimize inkişaf edecektir.,,
"Düşmanı yenmek için daha fazla tayyare, tank, top ve cebhaneye ihtiyacımız vardır»
Almanlar Parite 130 kilometre Mesafede
Alman ilerleyişi her cebhede durduruldu
ingiliz tayyareleri Bremen ve Hamburgdaki Alman benzin depolarını berhava ettiler
Parla, 19 (A.A)— Reisi-Cumhu- bu akşam VVay-gandı Millî MUdafa genel kurmay başkanı ve harekât sahneleri heyeti umu-miyesinin başkumandanı tayin eden bir kararname İmza etmiştir,
Bu tayin başvekâlette B. Roynaud ile Mareşal Pe-tain ve general VVeygand arasında yapılan bir İçtima neticesinde yapılmıştır.
Ipgth? Tayyarelerinin Harekâtı
Londra, 19 (A-A.) —İngiliz bombardıman     tayyareleri   düşman m münakale yollan ve   üsleri üzerine *len muvaffakiyetli bombardj -manlar yapmışlardır.
Düşman kıtaatına ve düşman tarafından İşgal edilen bölgelerde hayati (Sonu 3 üncüde)
Yerd Fransa
korvetleri
Urz Talebenin Muvaffakiyetli Bedeaı Terbiyesi
Emir Abdullah 23 Mayısta geliyor
Amman, 19 (AA) — Havas Ajansı bildiriyor:
Kudüsteki Türkiye, Iran ve Irak konsoloslan bugün Öğle yemeğinde Başvekilin misafiri olmuşlar ve Emir Abdullahuı 23 Mayısa Türkiyeye yapacağı ziyarete asi teferruat tes-bit edilmiştir.
Amerikanın Balkanlarda deniz ataşesi
Kahire. 19 (AA) — Havas ajan» bildiriyor:
Amerika hükümeti yalanda Ya -kın Şark ve Balkanlar için bir deniş ataşesi tayin edecektir. Bu ataşe Türkiyede oturacak ve zaman za -man Doğu Ak denizinin muhtelif memleketlerinde seyahat edecektir.
19 Mayıs Piyangosunda Kazanan numaralar
İkinci sahifemizdedir
General VVeygand Mısırdaki İngfln general W'ew*4   Be
Yeni muamele vergisi kanun lâyihasının son şekli
Ankara, 10 (Hususi Mobabırımltden)— Bfltce encümeni .¦¦cm muamele   vergud kanon un müzakeresine baalamıror. Ka -¦asam aldı£j .«on sekil pıdur:
MADDE 1 — Türkiye dahilinde    nmt edilen maddelerle yabancı mcfnlekeUerda İmal edlhb Türkiyeye İthal olunan mada (Snou 5 lad tayfada*
SABAHTAN SABAHA:
Bir hamaset farkı
Eski Türk denizcilerinin düşman gemilerine saldı-nşîle bugünkü Alman paraşütçülerini mukayese
|,   I ¦^^"Sam_Jmmm\um*^^M*unum\X£.\i\i Tı?TI—lı.'l'r ¦¦—
Elinde  pala sile, tek   basma, rjahad an çok iki Ûç arkadasila düşman, gemisine atlayan Türk gemicilerinin fedakârlığına emsal goktur
[Vrızısı I incit dol
Sayfa:
TENİ   RAB Ali
20    MAYİS    1018
— 29 —
Yazan: AYHAN ATIŞ
Fahreddin Razi sabaha karşı müd-hiş acılar arasında can verdi
. Şahaboddüı; hir heybe dolusu da çekiç, tahlil şişeleri vesaire getirmişti. Heybesini Üstadın önüne koydu.
Fahreddin Razi ite konuştular. Ustad muhtelif suallerle misafirini imtihandan geçirdi. Hayli malûmatı ve tecrübe*! olosaju auasss«wiu. Şahsbeddın:
— Üstadım! diyordu. Ben sakalımı, madeni has olan astunu bulmak ve yapmak için ağartımı ömrümün 35 yılını bu hususta harcadım. Fıkıh ve kelâmdaki şöhretiniz gibi kimya merakınız da İsfahana kadar geldi. Aflika Buğdad uzak dı-ğüdir, derler. Mcak-ğunın ,'uııkıymı .. Herat da bana korosu evi kadar yakın geldi. Tecrü-beU?rinızdca faydalanmak ve eğer eiımdun gelirse sise faydalı olmak için buraya kadar geldim.
— Alâkanıza çak teşekkür ederim. Sizden istifade edeceğani umuyorum.
Şahabeddıole Kahreddın Razi u-zun ve yorucu terrubeiere giriştiler, inf-ihl'iı. dor.duı : ıkl-.r: bir ÇOk -maddeten n neşret Ukieri mnhtehf gazlar ikisinin de güzlerini yormuş ve Fahreddin Razının gözlerini bozmuştu bile.. Buna rağmen üstad mühim paralar ayırarak tecrübelerine devam etli. Bir aralık parası a-zalmuuj. Bir Türk hUkümdanna ikraz ettiği parayı bile istedi. Mühim bu* yekûn tutan bu para da al Un U-mitleri arasında enyip gitmişti. O-^ru II arının re erimlerinin par a lannı san m denin kenfı uğrunda havaya aa vurmuşta.. Eğer serveti musaid ıhtaydı bu- muhal hayal peşinde dala koşacaktı. Onu sevenler:  ¦
— Uctad' diyorlardı Sız sarayda su arayan bar susuza benziyorsunuz. San altının peşinden koştukça ve ona yakuunr gibi oldukça o sısden u-zaklaşıyor.' Bir gün dızk*rınuun mecali ke -ilecek, düşeceksiniz . Bundan
Fabrcddin Razi, Ebubekır Razi -nın hal tercümesini çok iyi biliyor -du. O kimya uğrunda gözlerini adam akıla bozduktan sonra doktorluğa dönmüştü.1
TJstad da bir gün elindeki potayı yere fırlatarak kırdı Ve Sahabed-dine:
— Arkadaş, dedi' Bütün dikkati -mi, zekâmı, servetimi bu uğurda harcadım. Bir çok müşkülleri aydınlatmakta, önüme kuvvetli meşale tutan zekâm, bu zilin karanUk mevzuda ateş böceği ışığı kadar olsun beni tenvir etmedi.
Onunn'ekı pof ı karıklarını ayağiy-le eadikten sonra:
— Artık bu ısı bırakalım! Eğer bunun keşfi mukadder olsaydı, ben bu müşkülü muhakkak yenerdim, dedi. Ve kütüphanesine, dersine döndü.
Sanabeduin emekdar bir dost gibi Fahreddin   Razının yanında kalmış-
U. Şahabeddin güzel yemek yapmasını bildiği için srasıra mutfağa girer ve üstada İsfahan yemekleri yBfsurdı.
Bir jrün kavurmalı bu- pnavls nar
hoşafı yaptı. Püâv lengerinin üstüne san bir toz serpti. Bu tozdan hoşafa da karıştırdı. Aksanı yemeğinden bir saat evvel Fahreddin Razi nü. yanını girerek:
— Üstadım. Isfahandan oıru-i gel-
ini;*.. Ken'ansarayda bckuyorrmr!.. Müsaadenizle bu aksam orayn gideceğim.. Belki geç geurim. Nar hoşafına bayıhnm ama... biraz ayu-dun . Ben de sonra yerim, dedi ve aynldi. tlatad akşam yemeğim iştıha de yedi. Yatsı namazım küdiktan sonra, midesinde fenalık huvsetmıye bu la-dj. Dudakları, tırnakları morarmış • ti. Horozlar 6terken müthiş kıvranmalar içinde hayata gozlrrini kapamıştı.
Erteni gün doktorlar cesedi muayene ettiler Zehırienme teşhisi koydular. Muazzam bir cemaat cenaze namazını kıldıktan sonra onu vasiyeti üzerine Herattaki kendi evine gömdüler. (•)
Cenaze merasiminde Şahabrddın yoktu. O skşamdan Hcratı trrket • mı. ve Al amut kalesinin yolunu tutmuştu- Şahabeddin bur Batıni fod«- ı *di. Büyük mecbaın, Fanred.lın Ka-zı hakkıntl.ıkı olum kararmı yetme getirmişti. (Uevamı var]
(•J AlmâniTolema biabhuril hu krmu. Sayfu 1*11.
Yeni Sabah
ABONE ''. ı .ı.-. .ı.,
Türkiye Ccntbl
SENELİK I«W Kur-., Z700 Kuruş
I  AVLIK 730       » 14C0     *
I AYLIK 400     a 000    a
1   AVLIK 1S0       a 600     •
¦' H\YİS 1940 Pazartesi
59RebiÜı'ahır )2
Qün:    141    Ay5
Ezam Saat
M     4
iasMaes.ee lal
H''¦  IKIndı
4 4J
1 43
6 44
7 07
US*  R. Mayıs 7
Hıaır ı  15
Vasati  Saat
4 3
'kşem
19 24
»öle
21 17
'mıek
? 31
Bir vergi ve döviz kaçakçılığı
Zabıta, yeni bir döviz ve vergi kaçakçılığı hâdisesinin tahkikatına el koymuştur. Oğrendİğüıuzo göre bu hâdise şudur:
Şarkî Türkistanlı Abdurrabim Ahun bay. 935 senesinde latanbula gelmiş. 938 senesinde Türk tabiiyetine girmiş, bundan sonra Çarşıka -pıdaiki apartıman yaptırıp "Türkistan Yuvası,, isimli bur de kıraathane açmıştır. Abdurrahim, geçen sene 11 indi s tana gitmiş, giderken, burada bulunan Hindistanlı ve Türkistanlı bir kaç kişinin oradaki alacaklarım almak üzere vekâletname aldıktan sonra hareket etmiş, Hindistan ve Tur kıştan d a bu paralan aldıktan sonra Hindistandan fazla miktarda çay alarak memleketimize getirmiş -tir. .
A bdurra himin memleketimizdeki Çay ithalİılcdarı Birliğine dahil olmadığı halde ne suretle akreditif temin ederek çay aldığı tahkik olu -nunca. bu Buretle hareket ettiği, sonra, ayrıca döviz ve takas da temin edip bu paraları ve malları Hin dıştan a götürdüğü, bu suretle, döviz kaçakçüığı yaptığı ve Türk Parası Koruma kanonuna muhalif harekette bulunduğu gibi, yaptığı çay ticaretine ait vergiyi de kaçırdığı anla-
Abdurrahimin Çarşıkapıda oturduğu a partim anda evvelki gece yapılan aramada, iki ay evvel Hİndis-tanda memleketimize gelirken ha -beraız olarak beraber getirdiği 200 İngiliz  lirası da bıdunmuştur.
Abdurrahim Ayhunbay, bugün, döviz ve vergi kaçakçüığı suçlariyle adliyeye verilecektir.
ç Radyo Programı  )
20 5/1940 PAZARTESİ
12.30 Program ve memleket saat ayan.
US5 Atana ve meteoroloji h.bcrU.rJ.
18 00 ftacnra ve memleket saat aran.
1SJ0 aSanuk: Radyo csı orkanUsH (tys-f: İbrahim Orgu,).
IW 10 Uunk: Saz eterlen.
Çalanlar: Rugan Kanı, VmIii, Cevdet Koran.
ı ) iiı Müzik; Halk türküleri. A/J iv Türem ve Sadi Yaver Ataman. 10.4S Memleket saat ayarı, ajanı   ve mrtrnrolo)l haberleri. M oo uunk.
raks ılı ı ¦ Kemal N. Srrbun. rhhrı Kopuz, Cevdet Cazlar. Lueddın Okle. OV uyanlar Rsdde Erten. Mabmud Ka-
amaan
Z0.S0 Konulma    (Umumi lertııye    ve
ı I dm    !ulo.  ı).
2045 Uunk,     .
Çalanlar: Vecibe, Cevdet Koran. Ruşen Kam. tzıcdduı Okte.
Okuyan: Murpryeo Senar.
21 10 Koouır.4 (Fen ve tabut bıl-rMerı)
21.30 Konan Ufcdsnı: Habl tlvUıı Yo-nstktn. ve Muzık: Radyo uhevtrası U' f Dr. V. l'f.""ıı-) Solist Dr. Paul 't-¦ r-ne).
zj 30 Memleket stat ayarı, ajana ha -berlerl; rlraat. esham - tahvilaı, kambiyo - ouküt borsası (Fiyat).
2J.23/22J0 Yarınki prosram, ve kapanış.
Şehir ve Memleket  Haberleri    )
19 Mayıs Gençîık
Bayramı bütün yurdda kutlanda
Ankara, 19 (A.A.I — Ebedi Şef
Atatürkün 21 yıl önce Samsuna a-yak bastiğı günün yıldönümü, Spor ve Genetik bayramı bugün en içten tezahüratla yurdumuzun her kösesin de kutlanmıştır.
Ankara, bu güzel yıldönümünü ve bayramı teside daha dünden hazırlanmış bölünüyordu. Bütün şehir baştanbaşa mitli renklerle ve bütün ana yollar bu yddönümünün büyük mânasını    canlandıran    dövizlerle
Ebedi Şef Atatürkün Samsunda karaya çaktığı anda, saat tam 7 de 21 pare top atılmak sureliyle bu kudsal günün kutlanmasına başlanmış ve fabrikalar, lokomotifler birer dakika düdüklerini çalarak bu tarihi anı selam hımışlardır.
Ve bu andan itibaren Tuı kkuşu tayyareleri Ankara üstünde uçuşlara haşlamış ve huyun günün mânasını tebarüz ettiren vecizeleri havi matbu  kâğıtlar stinışlsrdır.
Saat 8,4j te orta, lise ve yüksek okullala spor klüplerinin birer mümessilinden mürefckcb bir heyet, Atatürkün Etnografya müzesindeki muvakkat kabnnl ziyaretle çelenk koymuşlar ve Kindi Şefin manevi huzurunda eğümışlerdir.
Bunu mateakib okul talebeleri, -sporcular, Samsun Pazarından hareketle Çocuk Sarayı - Ana*artalar caddeleri yofaylc Llus meydanına gelerek Zafer Anırtına çelenk koymuşlar ve âbideyi sehuniamktan sonra ytirüyu-tk-ı me de\am ederek Büyük Millet Meclisi önünden Ak -köprü yoluyla 19 Mayıs stadına girmişlerdir.
Saat 10 da Reisicumhur Milli Şef ve Bayan İnönü, r luka' l.ruıde Büyük Millet Meclisi Remi Abdıılbalik Renda, Başvekil Dr. Refik Saydam ve Vekiller olduğu halde atadı dolduran 4O'00O e yakın halkın sürekli al-lusları arasında tribüne şerei ver -mıaferdtr.
Bu sırsds alay. başta Cumhurreis-liği bandosu ve bayraktar! an aMbnfrl halde stadyam un şeref kulesi ol Undaki kapıdan stadyoma girerek yürüyüşe geçrniştir.
Stadı çe • ¦ v ley en binlerce balkın devamlı alkışlan araaında gecen gençler, şeref tribünü önünden geçerken Milli Şefi selamlamışlar ve sahada kendilerine ayrılan yerleri işgal eylemişleı dır.
Geçid r—Biıııuı hitiauıden sonra muzıkanın iştirakiyle hep bir ağızdan İstiklâl marşı seylcnmiş ve Maarif Vekili anamal Ali Yücel, söylediği malamal Spor ve Gençlik bayramını açmıştır.
Bir kız talebe dc gençlik namına hitabede bulunmuş ve sahayı dol -duran gençtik turk ulusu ve onun aziz ve Büyük Şt'tı tnunü adına and içmiş ve hep bü- ağısda "dağ başını duman almış., türrrüaü söylenmiştir.
Merammııı bu kısmı bittikten sonra ilkönce kız talebeler ve müteakiben erkek talebeler ve onu takiben Gazı Terbiye F^ıatitusü talebeleri öğretmenlennın knmandalariyle çok beğenilen re takdirle takib olunan beden hareketlen yapmışlardır. Bu arada milli elbiseler giymiş genç kız ve erkdenmız milli oyunlar oynamışlardır.
Mekteplilerununıı s|or tezahüratlarını Milli Piyango îaare heyeti reisi Nihad Ali Üçüncünün söylediği bir nutukla Milli Piyangonun çekilmesi takib eylemiştir.
Millî Piyango keşidesinden sonra da barbiye okulu, Onde okul mozika-sı olduğu halde sahaya gelmiş ve beden terbiye hareketleri göstermişlerdir.
Milli Şef im-nü. bunu muteakıb halkın coşkun tezhurleri arasında staddan syrnmussrdfr.
Bundan sonra polis koleji, harbiye okulu, siyasi bilgiler okulu, ziraat enstitüsü talebeleri tarafından gösteriler yapılmış, beden terbiyesi Ankara bölgesi taralından madalya ve kupalar verunüştir.
Maarif Velcuuun Nutku
1» Mayı» Gençlik bayramı dun bütün yurdda coşkun teuıburaUa kutlanmıştır.
Maarif VcklU Ustan Alı Yücel, bugün 19 Mayı* atadıuda aoylcduîl asaiıüııki nutku ile ceoçlık ve »pur bayramını aç -mürur.
— Büyük Turk milleti ve onun yüce Milli Şefi.
IB40 yılının I» Mayıs Gcaçük ve Spor bayramım butun memleketle ve yUkscK huzurunuzda acıyorum.
19 Mayı».. Samsun.. Mlutafa Kemal.. milli mücadele., vatan ve istiklal.
YurddaaloMnı, Hepimizi yürekten coşturup sarsan bu kebmelenn arkasındaki kutapl haUral.ır. bugün gene gönüller imiz-dc biltun ı.ı/ı iıcık' tanlaııınii bulunuyor. Yılloı önceye aid bu aziz hayaller, müll hakikatlerin tû kendi%idır. Horikalnr dolu ¦ : - u.' .acı, tatlı hiç bir satuı babzasın-dan sümmıyen Turk milleti, hele kend^i-lan çekınmiyenlerin bir an bile unutma-mıalır, unutamaz ve unubnıyacaktır. Unuiamo^ ve unutmıyııcaktır.
18 Mayıs.. Samsun. Muştala Kemal.. Milli Mücadele.. Vatan ve İstiklâl.
17 milyon insanı beslıyen toprakjariln sulan damarlarımızda akan kanlar gibi bizim olan nehbierilc. zaferinin gölgesi halâ dalgalarında tltrlycn demzletile, ec-dad üirbosi olmuş sıra daglarile, göklerinde rahmet ve bereket tanıyan bulutbrrile, mukaddes bir butun olan Turk vatanı, bundan tam 21 yıl önce kat'i bir kurtulurun müjdesine kavusmujtu. O kurtulan vatanın ebediyetlere kadar sahibi sensin, ey buyuk, milletim, sen hayatım, istikbalini ve her anının mukadderatını yalnız ve yalnız kendi ebnde tutmayı vazifelerinin ilki saymaktasın. Basında kendi iradenin bu ruhtaki timsalini bulmakta milli birlik ve bütünlüğün butun kudretini his-' ¦etmekle ve başkalarına hissettirmetele -sin. Onun İçindir ki yerden, gOktcn uğradığın en müthiş felâketlerin acısını, milli iradeni, sahsinda tecessum ettiren büyük insansın, aziz evladın tnönö'nün sevgi dolu göğsüne basını koyarak dindiriyorsun, - mı un irindir ki. maddi ve manevi kaytblaruı tesellisini onun sadece millet Bfki'üe çarpan yüreğinde buluyorsun. Olyilrekle. tek «J* heptmiain vicdanları -mırdan çıkan ıa\klor toplanmıştır. Milli birliği böyle anbyoruz. birimize felaket hepimize felâkettir. Birimizin bahtiyar -lıi;ı hepimizin bahliyarUğıdir. Bu duygu ile Türk milleti, yekpare, sarsılmaz, parçalanmaz, çeük bir küUedir.
Gençler, İnkılâbın Cumhuriyetin çocukları,
Size böyle hltab ediyorum. Çünkü aranızda, 21 yıl önceki 10 Mayıstan evvel dogmus olanlar yok gibidir. Sizler, dünyaya geldiğiniz dakikadanberl, bizlere tahatturu elem veren acı hâcbselerden bir tekinl bile förmeksizin hür. müstakil vc dalma mamur edilmeğe ç ab sılan bir vatan üstünde büyüflûnüz, hur. müstakil ve daima "mamur edilmeğe çabjılan bir vatan üstünde yasıyorsunuz.
Sizi kendilerinden daha bilgili, daha diri ve Uerl, daha müreffeh yetiştirmek Icin üstünüze fıtriyen bar neslin anane -tindesiniz. Size bu mesud çocukluk ve gençlik devrini bahsetmek için, taarruza UETamıs vatan topraklarının üstünde çe -kın m eden can verenleri vc onlara bas o-l.ınl m ; yüreklerinizde minnetle, hurmeue yasa imalısını?. Sıra, size geldiği zaman, gözü pek, vatansever babalarınız, analarınız gibi millet ve istiklâl uğrunda dö -güsmeyi, erkeği, kızı beraber icabında Ölmeyi şimdiden göze almalısınız.
Gençler, bu ycıil sahayı dolduran, ruhunuz gibi temiz ve beyaz kütleyi Turk vatanının geniş hududlanna kadar yayarak gözlerimin Önüne getiriyorum vc hepinize bütün yıııc.-.nnlc bağın yorum:
Sevgili Türk çocukları, bayramınız kutlu olsun..
lstanbulda Yapılan   Merasim
10 Mayıs Spor ve Gençlik bayramı dün şehrimizde muhtebf süıd ve meydanlarda çok büyük merasimle kuüanmısür,a
Bilhassa Tencrbahçe ve Beşiktaş Şeref stadlarında yapılan meraıimlcri her iki stadı da tamamen dolduran büyük bir seyirci kütlesi seyretmiş ve her iki sladda yapılan merasime 10 binden fazla genç istirok in
Fenerhahtvdeki   Merasını
Vilayet namına yapılan resmi spor bayramı Fenerbahçe stadında Vali ve Belediye Reisi Doktor LuUi Kırdarm riyaseü altında yapılmıştır. Fenerbahçe stadında ki merasime, sjehrunizdo bulurum resmi ve hususi liseler talebesde muallim nıekleb-leri san'at mektcblcri talebeleri Multepe ve Kuleli askeri liseleri İle şeruurüzdekı bülün klüpleri temsil eden sporcular »su-rak eti nişlerdir.
Fener bahçedeki merasim saat tam 10 da stad sahasında yer almış bulunan kız ve erkek talebenin Vali ve Belediye Reisi Doktor LOtfi Kırdar İstanbul kumandanı tarafından tcftlıılr başlamıştır.
Bu leftisi muleekıb. stadda bulunan askeri bando milli marsımızı çalmış ve buna bütün gençlik hep bir ağızdan iştirak etmiştir.
19 May:s Piyangosunda Kazanan numaralar
10 Mayıs Spor ve Gençlik Bayramı ınunascbetiyle bu bayram şerefine Milli Piyango ti rafından lerlsb olunan ve büyük bir rağbet güren hususi piyango dün Aaharada. Frarsadan yeni getirilen sen sistem olomatık kürelerle ı ¦ kılıiii ;üi Keşideye piyango umum müdürü tarafından söylenen nutukla Dayanmıştır.
Bu keşidede   kazanan   numralan aynnen venyoruz. ¦ Numara Lora
10407 50.000
42972 10.000
117397 5000
1626&3 2500
128360 2500
175929 2500
92017 2500
Bunlardan maada ntımaralaruun sonlan:
Numara Lira
2668    oıaıuar 1000
483        „ 100
76        „ 10
1 3
İr. 2
Bu suretle sonlan (1) le biten biletler hem 3 er. hem de 2 ser hra kaTanmı*lardır
Piyango Tmtlusinri
50000 hra kazanan 10407 numaralı bilet Ankarada vc İzmirde aatilmış • tir. Bu biletin Ankarada satılan parçasına isabet eden .25.000 lira. ismini vermek istemeyen bir polis memuruna çıkını.jtır. 5000 lira isabet eden biletlerden 48219 lstanbulda ve E-dirnede, 117397 numaralı bilet lstanbulda vc Bairada salunusUr.
2500 lira isabet eden 92017 numaralı bilet Erznımda ve Konyado, 126360 numara Ankarada. 1626B3 lstanbulda re Sananında 17SS20 da Ankarada ve Adapsaannda satilauş-tir. Son dört rakamı 2268 olup btner nra kazanan 20 bilet. Kayseri. İstanbul. İzmir, İskenderun, Elâzığ, Merzifon, Diyarbakır. Ankara, izmir. Bafra, Zile. Hendek. Malatya ve yurdun diğer kısımlarında satılmıştır.
Bundan sonra Vah ve Belediye He , Doktor Lütfi Kırdar söz almış vc stadda hazırlanan kürsüye çıkarak bü- çok yerlerinde sık sık kesilerek şiddetle alkışlandıı bîr nutuk söylemiştir. Vali ve Belediye Reisi nutkunda ezcümle demiştir kı:
«— Aziz ve muhterem Istsmbullulaı. mazinin karanlıklarına kadar basdan ba-a fan ve şerefle dolu olan Türk tarihinin pek mübarek bü* gününü kutlamak için burada toplamın. bulunuyoruz. Bugün vatan çocukları su dakikada Cumhuriyetimizin kurulusunu hazırkyan kutsi imanın Karadeniz sahillerinde. Samsunda ilk büyük panllısilc gözleri kamaştırmış olduğu 10 Mayıs aziz hatırasını tebcil ediyorlar.
19 Mayıs merhalesinden basbyan muazzam ve mukaddes mf inin, müll mukavemetin bamlelerile dolu ruh kuvvetinin eseridir.)
Vali ve Belediye Reisi bunu rauteaYtb 10 Mayısın tarihünizdeki büyük kıymetini tebarüz ettirmiş ve bunu kendilerine medyun olduğumuz Atatürk ve tsınet İnönü'ne sonsuz minnetlerini bildirdikten sonra demiştir ki:
«— Muhteüf güçlüklere rağmen bûyuk İstanbul stadyomunun Dolmabahcede hazırlanan yerde temelatma merasimini bugün öğleden sonra yapabilmek lırsaü nihayet hasıl oldu. Bu feyizli isin de 10 Mayıs gunune tesadüf etmesini sağlam ve sıhhatli nesiller yetiştirmek yolundaki dileğimizin güzel bir inütân ile tvte\*viKü addediyorum. Bu güzel imkânın hazzı içinde 10 Mayıs senliklerini acıyorum...
Valinin çok alkı$U»nar. bu nutkunu muteakıb Üniversite namına s©', söylenmiş ve muazzam bir resini geçidi muteakıb evvela erkek biliihnre kaz ülebe*eri çok mükemmel bir tartda jimnastik hareketleri vapmıtlnrdır. Bundan soma Kuleli sa-kerl lisesi talebeleri bando ılc ve kunuın-dasız bazı harekeUer yapmışlar ve* Sİd -deüe alkışlanın ıslardır.
Fenerbahçe stadındaki merasim «aut 11.46 de neticelenmiştir.
Beşiktaş Stadında Beşıkiasta Scraf stadında yapılan merasime de saat tim 10 da baslaıunıc ve Feneı stadındaki merasim programı ay-nen tatbik olunmuştur. Yalnız burod.., vilâyet namına BcsıLus kay-
ekrt
¦kl.-b
Bejiktas vc Fen«.-r stadlanndan bati:a öğleden sonra muhtebf halkevlerinde ou— rasımler tertıb olunmus'.ur. Beyo£lu HaU:-cai kendi azası arasında seçilen sporcularla çok güzel bir mıiaımpre venaittir. Bu musamen Tepe bası bahçesinde hususi davetlilerin huzur unda vorilnaj ve fiddetle alkışlanmıştır.
Digvr tariıİUo bir çok halkevlennde.de
Amerika ve Avrupa harbi
Birleşik - Amerlkada, daha doğruau ft mali ve tmubı AmariHMı sikiri umumi• ,-¦ Avrupa harol u.ı-. ,, aldığı seyir dikkate sayan bir manıara arretmek-l'j.r. Bu lal'kamet, sarın lurSlc motlı-••klrrln lehute olan bir v:. -- gostermeM* ve nail Istlstsını takbih eylemektedir.
PUhaklha, Hollanda İle Belçlkays taarruz keyfiyeti üzerine Arjaatin relaleUm-huru, memleketin müdafaasının, Ameri* kan teşriki meaelat çerçevesi datıilind* ¦ medeniyet hududua nun Ma«inot bat -tında bulunduûunu bayan «tmlstlr. Birle-aık Amerika hariciye BSttesSarl B. Cordotl Kull de, bir ilmi kongrede, hali hasır vaziyetin na aekll Irae ederse etsm müttefiki ıcrın nihai galebeyi elde edeeeklrl hak -kında bir kanaate «ahlb olduğunu beyan etmiştir. Ve nihayet Uruguay hükümetinin latebbliaO He butun cenubi Amerika cum-nurrelaieel İle birleşik Amerika da, Alman tatulamın takbihi  İsine girişil mittir.
Bu resmi vasiyetlere vo ayni samanda matbuatta Urooaum eylemeğe baılıyan' ve harb lobinde gorünon neşriyata doya« narak Amerika kıt'aaında gillıkçc büyüyen bir andloc ve müttefiklerle olan gaya ve menfaat ı¦ n um.n anls«ıldıgnı goste-teren bir kanaat görül mek Udi r. Bu yeni istila keyfiyetleri, Ameelkada, Danimar. kanın sapemdanberi teroooum eden inkişafı daha siyade tesri eylemektedir. Harı bin baslarıgiGinda Amerikada hlkim ola* hia, müttefiklere samimi bir sempati va Amerikanın hakiki menfaatlerine muUak. ourette yabancı bir IhtlIİfa sürüklenmek huauaundahi bir Irada ile tezahür odiyor-du.
Bu lellkkl «Imdiyc kadar bitaraflık ka-nununun muhariblere, yani mutteflklera kolaylık gösterecek bir »ekil İrse etmesine bir mim teşkil etti. Neticede: Amerikalılar harbe filan girmek İstemiyorlardı. Fakat Oanimarkanın iatılâsındanDerl hadiselerin ani tahayyüller goaterebılecegml akıllarana yerleştirmeğe başlamışlardır. Zira Groenland adası Ameeikon kıt'aeın-dan maduddur. Ve Almanya burada hak İddia oyllyor.
Bundan baaka (İmdi de Almanyanı» Felemenk Hlndictanı meselesinde ne gibi bir hareket takib eylemek brtiycceğl da cayi sualdir. Bandan basha bugünkü teknik ve terakkiyatın gösterdiği inkisar. Ok-, yanuılarla ayrılan kıt'aların hail hazırda b.r.n.rierlne çok yaklaam.) oldukları, va ayrıca Avrupada nail İdaresinin hikım talimat İstediği prensibler, ve bilhassa kuvvetin takaddüm eylediği tellkkifi, A-c-r kının ınfırad Bİysaclıne rayrr-n Avrupa harbinin aMelerlnden lı - ¦ geeteremlyeceğinl işaret eylemekifîlr.
Diğer tarafdan narl propagnndaeımn, yabancı memleketlerdeki dahili vaslyeü de takib ettiği faaliyet tarzı, Almanların her hanol bir muvaffakiyet İhtimali il* brrtealk Amerikada. ve dolsyısile bütün Amerikada dahili hareketler tevlld edecektir. Amerikan kıt'asının iktisadi fal-ktyetl de bundan möteeeelr olacaktır. Bn sebebden birleşik Amerıkı harb haricinde kalmağa gayret sarfetmskle beraber, icabmda Avrvpada, Amcnkon müttefikleri çerçevesi dahilinde harekete geçme-, ge. bir rol oynamağa hazırlanması lazımdır.
İtte birleşik Amerika reisicumhuru B. Reeeevelt. kongrede milli mUdafaayı kuv-vcUendirmaK. orduya (40000) tayyare, donanmaya {600) gemi verecek bir krediyi istihsal ıımnında söylediği bir nutuk-. da da aşağı yukarı ayni fikirleri beyan etmiştir. Bu nokta, reisicumhurun pan Amerikan kongresinde, een günlerdeki istila hareketleri üzerine söylediği bazı sazlar!  «e ilive  lâzımdır:
«— Eğer leap ederse, kültürümüzü, hürriyetimizi ve medeniyetimizi muhafaza için. ilim ve fennin emrimize verdiği bilcümle vasıtalarla mücehhez olarak bir» hkte hareket edeceAfz.,.
Bununla beraber, Roosevaltin fikirlerinin müttefiklere atan temayülü. Ameri -kan hafci alyaaeUnde esas rolü oynıyan ayanın da fikrine uyması lazımdır. Teşrinisaniden evvel yani yeni Intlhab devrinden evvel mağlOb bir harekelin vukua geleceğini pek Umld etmemelidir. Yaln.ı efkarı amumlye Almanyanın ziyadeaild aleyhindedir. Ve bole kongreden İslenilen teslıhat kredisini derhal vermesi, çok manalıdır.
Amerikada, simdi, efkarı umumiye, mütemadi bir İnkişaf İle müttefiklerin lehine ve harbe bir an evvel müdahale fikrin» doğru yürüyor.
Dr. RESAO SAGAV
id Mayıs hakkında bir çok konferanslar ve kornerler lertib olunmuştur. Bunluna
her bilisine çok kalabalık -K İ*lırak el-rmslır.
Coco bir çok halkevleri 19 Mayıs bayramı mevzuu e ir alın da ıuuanıereler tcrlut eumslcrdir.
Uobnabadıce  Stadyoıııunun  Temeli Dün Abldı
Dün 19 Mayıs bayramı münasebetıl» ynpuan bir çok resmi kusadLuın en ehemmiyetlisi Dülmnüahce stadının temelatma merasimi idi. Bu* seneden beri bir çok' pıuskülüta rafinen büyük bir enerji matı* sulu olarak yapılması temin edilen l-ian-bulun ilk buyuk ve modem stodyomunua temel atma merosimi Vali vc Bclediys Reisi Dok lor Lutiı Kırdar ın riyaseü al •• Unda yofMiaa merasime Baden Terbiyesi genel DıreklÖrlü*ü, Halk Partisi, Vilayet ve. Belediye erkanı iştirak etmişlerdir. Temele Dk harcı koyan Vali vc Beledi» (Sonu 5 bıckle)
21 MAYIS 1940
SAL
Oçtlncü Yıl - No. 737
Yeni Sabah
Her yerde 5 famı»tur     GÜNLÜK SİYASI HALK GAZETESİ    Her yerde skurudur
Kont Giano bugiin Arnavudluğa gidiyor
Ankarada 19 Mayıs
19 Mayı* Gençlik bagramı Ankarada höyük merasimle kaflalanmıjtır. Yakandaki resimde bayramda hatır bal anan Milli Şef Umet tnönünâ, önünde geçid resmi yapan gençliği selâmlarken görüyorsunat.
Almanlar Büyük Harbde bizi Ruslara nasıl satmak istemişlerdi?
Rusya, Almanyanın perde arkasından yaptığı bütün teklifleri müttefiklerine merdlik göstererek reddetmişti.
Yazan: Hüseyin Cahid Yalçın
italyada harbe girmek için büyük propaganda yapılıyor
Garb cebhesinde Almanların ileri harekâtı büyük mukavemetlerle karşılandı
Almanlar muazzam gayretler ve büyük insan kaybından sonra Laon ve St. CLuentin şehirlerini aldılar
Fransız kabinesi
_8 —
Kredi)an ada Rusya orta elcisi K. N. Ooulkevitcb tarafından Ilari-©iye  Nazırı N.   N.  Polrowsky']re.
TELGRAF
Numara 33
28 Kftnunuunl/6 Şubat 1917
Şahsî.
Bizov. giderken kendisinin ziyaretini imparatorluk hükümetinden başka kimseye haber verirsen tek-zib edeceğini telefonla bana bildin!i. Buraya m us t car bir ad altında gelmiş olduğunu ilâve etti.
Gonlkeviteh
Brfstiyanyada Rusya orta elçisi K. N. Gouikcvltch taraf nidan Hariciye   Nazın N.   N.   Pokromky'ye,
TELGRAF
Numara 34 24 Kanunutanl/6 Şubat 1*17
Müttefik elçilere 27, 28 ve 33 numaralı telgraf namelerim in muhteviyatım mahrem surette bildirdim Arkadaşlarım da keyfiyeti itilaf devletlerine son derece müsaid telâkki etmekte benimle müttehittirler.
Gonlkerttch Büyük Britanyamn Kopc-nhae, sefiri Sir B. Paecett tarafından Hariciye Naazn Sir Kd. Orey*e-
î —-,  ŞİFRELİ TELGRAF
10 Şubat 1*17 Mahremdir.
M. Anderson'un bana mahrem surette bildirdiğine güre. bir isveç ban-cerinden aldığı malûmata nazaran Rus ve Alman hariciye nezareti memurları arasında münfend bir sulh akü hakkında müzakereler başlamıştır. Bu müzakeratta mütevassıllar İsveç bankerleri ile Rusyadaki Alman aslından bankerlerdir. Şartlar şunlardır; Istanbulun ve terkinin kabulü (•) N. N bu lerc tamamen vakıftır (M Petrograddaki Danimarka sef ın bir plân olduğunu tcbUğ lluneyin Cahld YALÇİN (Sonu 3 üncüde)
İlk Türk petrol sahasında
o
Büyük rljportajtmtzın s unni ¦/acısını 5 inci »aylamızda oku yovzıfcbiraz.
yeni mühim tedbirler aldı
Londra. 20 (AA. — Reuteria diplomatik muharriri bildiriyor:
Gerek ifamız kabinesinde gerek bas-kumandanlıkta vukua çelen tadilat, Fransız riyasetinde, yalnız askeri ş^tmd" de£İI, fakat enternasyonal poUtika sanatında da Cok sarih bir değişiklimi göstermekledir.
General Weygandın cesaret ve enerjia.1 ayrıca fdtayujde bulunulmaya İhtiyaç gös-termiyecek derecede rnalûrodur. General Weygandın baj kunıandanUga tayininde yegane hayret eddecek taraf, başkumandan ve mesul muhlin vazifesi Ue orta barkta bulunması dc beraber, garb cephesine doba evvel getirilmiş otmamasıdır.
Fransa d aki yeni tayinler, Loodreda müttcflkan tasvib edilmektedir. Çünkü bu toylnlerde. İngiliz kabinesindeki tadilat gibi, birliğe, müessu-ligo ve kuvvete (Som* 3 ünoüde)
italyan radyosunun dün geceki neşriyatı
italyan hariciye nazırı da harbe
girmek lehinde
Meclisin dünkü toplantısı
Ankara, 20 ULA.) — Büyük Millet Meclisi bugün Şeznaeddin Günal-taym başkanlığında toplanarak Havayolları Devlet İsletme ıdareaı  Ue
i Tahlisiye Umum   Müdürlüğü   1937 ya Hal yanlarına vazifelerini hatırlat - ,
bir nutuk söyledi
Dün gece Roma radyosu su beyanatı okumuştur:
"Dün Mil ân oda Kont Ciano'Dun söylediği nutuk İtalya ya ve bütün dün
Kont CİANO
mı sür. Almanya gibi italya da bu yeni harbi istememiştir. Geçen eylü-hır. nihayetinde harbe mâni olmak ve durdurmak istemiştir. Bunun için 1020 den ben Musolini, Veraay muahedesinin tekrar gözden geçrihrıesinı, 1934 de Dörtler Paktının hanlım samı istemle ve 1936 da bu arzusunu tekrar etmiş ve geniş bir anlaşma plânı tek)** etmiştir.
Fakat Faşist Italyanın sulh arzusuna iki demokrasi tarafından alayla cevab verilmiştir. Demokrasilere. Ha-(Hoou 3 üncüde)
"Gündüz külâhlı, gece silahlı,, lar birliği
İstanbulda bir Alman "Beşinci kol„ u var mı?
man Nazileri arasında bir Türk gazetecisi)
Sıra ile neşredeceğimiz müşahedelerimiz
1 —İstanbul Almanlartna flöre HKlar.
rln    tir,
t— İstanbul Besileri Irtlkball »a»ı t»-
ılyaılaf I I — Batkın batanındır.
4— İtalya acaba aahldan Almaayamn tfoatu  mudur?
S—»İr birahane aahlbl: «Ben »lyaaet-tea anlamam Makalkada 16 Mitfl Seydaaiuk WU,.._» diyor.
• —---lekantaamdakl Alman mülteciler araa-nda ooç.en bir gece..
7— Bta|ef Anadoluda Alman dUfman* lı(ı' varmi|l.. Vo bunu bir Alman bayanı
»—Macarlar     ne     diyorlar!     Yasaarn
Hortll..
9 — Eaaranun  tır otel.
tü—Teutonis ve lalanbul Almanları
tik
yazıyı 6 ine* sayfamızda okuyunuz
mali yılı bütçeleri mutabakat beyannamelerini tasvib eylemiş, bir devlet konservatuvan hakkındaki kanun lâyihasının İkinci m uzak ereni-Dİ yapmıştır.
Türkiye İsveç ticaret ve khnng anlaşmalar iyle merbuta tının bir ay müddetle temadine Türkiye - italya ticaret anlasrnasına teyd olarak imzalanan protokolün ve gene Türkiye - İtalya ticaret anlaşmasına bağlı lis tede tadilât icrası İçin teati olunan notaların tasdikine ait kanun lâyıhala nnında birinci müzakereleri yapıl -mıştır. Meclis ayni surette Türkiye . Romanya ticaret ve tediye anlaşma suun ve Türkiye - Letonya ticaret an laşmasına bajlı ve kontenjan usU-le-rinin iptali Ue yeniden tanzim olunan listelerle, bunların tertibine ve ikamecine mütedair notaların taMİıki hakkındaki kanun layihalarının birinci müzakerelerini yapmıştır.
Meclis çarşamba günü toplanacaktır.
Takas usulîle ticaret yapacağımız memleketler
Ankara, 20 (Hususi)— Aramızda ticaret ve tediye veya takas anlus -ması olmıyan Almanya. İspanya,   1-, ran ve Danimarka ile takas usulüne müstemd muamele yapılmasına dair talimatname Heyeti Vekllece tasdik edilmiştir. Takas muameleleri T kas LUnited Şirketi tarafından    yapıkt-
Meclise gelen malî yılı büdçesinin esaslarını neşrediyoruz
Ankara, 30 (Hususi) — 1M0 maB yılı İle mllva/ıııvı    umumiye   kanun bUtce er- um eninden    •. vi. bugOn dagıuldı. BOtea mıizakereierinin cu-gOzUl başlaması muhtemeldir.   BUtce taraf    ' m   hazırlanan   esbabı mazbata¦ .m tftfslUUle   büdlnyo-
Ebrünırn layihanın telkikinc girişme-
den ovvel Maliye Vekili Uuafuaiaa b 01 cenin heyeU umum İyesi hakkında verilen, vc cari tene vaziyeti maliyesi Unzhn *M-lcn bütçenin ne gibi mülahaza ve ens'jıe ittinad ettirilerek hazıılandığına Sair .rahatım dinlemiştir. Encümen; dahili nizarrmazaentn 32 inci (Sonu 6 notan)
SABAHTAN SABAHA
1914ve194Q harbi
Atatürk'ün meşhur sözü: "Hattı müdafaa yoktur, sathı müdafaa vardır,, - Almanlar 1914 te Par ise 75 kilometre mesafede idiler.
— 1940 — (Tazzsı 5 bari sayfada)'
5ABBAH
(    Şehir ve  Memleket  Haberleri    ^
İngiltere ye giden HavayİCİ Zarurİyenİn İhtikâr yapan ka'
— 30 —
Yazan: AU1AN ATIS
Şark âleminin tanınmış bir siması Nasır Hutrevin hayati
Nasır Husrev; İranın, Havyam a-yarında büyük bir şairidir. 392 H. yüunia Mervde doğan Nasır ilusrcv daha gençliğinde üren bh- çok sergü-lestlere atnroui, Hnyyamı yctisüncn Hoca Muvaffakla, sevişmiş, ondan istifade etmiştir. Büyük Türk âlimi ve müttefiklerile Ibni Sinadan ve E-l, .. ı .•, Şeyh Ebûhaaan Harkanİ den ders almış ve deiTinin Şark kül-türüyle adam akıllı yetişmişti.
534 H. 1139 M. dc öldüğü-için tam 110 sene yaşamıştır. Bir buçuk, asra yaklaşan ömrü dc onun bilgisini ve tecrübelini arttınnıya kufi iken o günkü nredcni âlemde mekik dokuması, uzum ve tahammütikıran seyahatleri, maceraları da onun bilgesine büyük bir inkişaf temin etmişti.
Nasır Husrev, bahar bahçelerinin ı çiçeklerinden bal vo koku toplayan bir kelebek gibi Şark âlemini kıymetlendiren yüksek ııaûadlurdan, o-toritelcrden istifade etmiştir. O meselâ büyük ve oma arab şairi Bbüld-lâıl Mâarri ile buluşmak ve ondan istifade etmek fırsatım kaçır mamıştır.
Nasır Husrev birisi İranda ötekisi Suriyede serbest fcU-u-fe, hür düşüncenin birer kutbu olan Hayya-mı ve Ebülâkui Mâatfri'yi çok beğenir. Orüarm yalnız ddlcrinde kalan ve bir türlü hakikat olmıyan arzularım Nasır Husrev tahakkuk ettirmek istemiştir.
Nasır Husrev. yalnız ilim otoriteleriyle değil dı-vriniıı hükümdarlarıle, emirleriyle, halifelerıyle dc münasebetler tesis etmiş, gayesinin tabak -kuka için siyaset de yanmıştır. O-nıuı \*.^ıflaruulan birisi de "Seyyah olmak., tır.
Sefer name adlı eseri seyahat notlarından doğmuştur. Nasır Husrev adını sonra dalbudak salon büyük bir devlete veren Selçukurı torunu Cagri bey Davudim yanında ve onun emrinde Selçuk saltanatını kurarken gururuz   i'y" namına.
Nasır Hussev, o»e-Wıe ilk hutbeyi o-kumuştur. Şair Cagri bey Davudun hususî kâtibi idi.
Bu prensin muslümanhğı bir gö -bekten ileri geçmezdi. Babası Mikâil, dedesi' Selçukla beraber eski Türk dinini bırakarak muallim anlığı kabul etmişlerdi. Buna rağmen Cagri bey Davudun imanı kuvvetli idi.
İslâmiyet şarabı haram saydığı için içmezdi. Fakat kâtibi hususisi Nasır Husrev şarabın bu neş'e kay* naiı olduğuna inanır, gece ve gündüz yıllanmış nar şarablannda lâhûtî bir zevk arardı.
Prensin, Soyhunun gümüş akışım kucaklayan bir sarayı vardı. Nasır Husrev mesai saatlerinden sonra sarayın balkonuna çıkar, yaranda bir iki gençde olduğu halde onlarla beraber ve onların elinden misk kokulu şarab içerdi.
Cagri bey Davudun kâibine büyük bir itimadı vardı. Onun zâhid bir sofu olduğunu bUe kabul ederdi. Sarayında gezerken tesadüfen Nasır Husrevi şarab masasında buldu. Yanında da Sebû endam İki genç vardı:
— O Nâstr.. Sen mezhebi ve bittabi meşrebi de değişürmişsin. İçtiğin ne? ..
— Şarab İçiyorum emirim.
— Ne şarab mı ?
Yeni Sabah)
ABONE BEDELİ
SENELİK
• a ılık S AYLIK 1   AVLIK
Türkiye
1*00 Kuruş 760     e 400       160       a
2700 Kuru| 1460     
21 MAYİS 1940 Salı
S9 RebiÜı'ahır VA
GUn:   142   Ay 5
Banal S^at
, - , eflts İkindi
Ur iU 4 45 843
¦ Kaam yatsı Im.ak
laY- 1 51 7 05
R. Mayı- 8
Ilı
:6
Vasati Saat
ipned
4 17
19 2
yatsı
¦/] 11
I, 10   6 un
? 301
— Evet. .
— Teessüf edilecek, bir şey, senden boyIc bur şey """llll7/l""'
— Emirim şarabı kederlerimi, gamlanmı azal 11 ğı, elcuderüni u-yuttuğu için i çer un i
— Şuran onu haram saymaz mı?
— Hayır saymaz. Cagri bey Davud Kurandaki şaraba horum sayan ayetleri okuyarak:
— Bunlara ne diyorsun Nâsıc!.
— Emirim Kuranın zahirini almak, onun derinliklerine inmemek, ancak zevahire tapan hocaların ve avamın İşidir.
— Ya bis do avamdanız öyle mı?
— Hayır onu demek istemiyorum. Yanlış anlaşıldı. Sızı kastetmiyorum. Allanın büyük kitabının sathinde kalan basit sofuları kastediyorum. E-vet şarab haram değildir.
— Nasıl ölür?
— Kuran saram haram yapmakla tevdi edilen bir sırrı başkasına vermemeyi kasdetmiştir.
— O da ne demek?
— Şu demek ki bir adam kendisine verilen sırrı başkasına açarsa şeytanın suyu sayılan şarabı içmiş olur. işte Kur .ıı bunu mcnotuüstir. Yoksa insana neş'e veren, cesaret veren, en cimri adamı bile Hatemıtai kadar cö-merd yapan, yüslerdeki gam ve guşan bulutlarını gideren. Bakıl kadar söz güylemeeinı beceremeyen bir adarını büyük hatip Kus gibi talâkatla konuşturan. Harbde eo cesaretsiz bir askeri büe aralan hücumiyle dal kılıç düşmanın üstüne atan hep bu sarandır. Evet, neşe ve sıhhat kaynağı olan şarabdır. Geçen gün Bağdad halifesine yazdığım mektubu çok be-ğenraıştinia. Onu size beğendiren İşte bu yıllanmış üzüm suyu idi. Enerjimi ondan alarak yasdım.
Nasır Husrevuı pervasızca konu-şuşu Cagri bey Davud üzerinde beklerim iyen bir tesir bıraktı. Prens, kâtibinin bu günahım yüzüne vurmak*' tan nedamet duyar gibi idi. Müdhiş bir hayret içinde sordu:
— E Nasır.. Bu şarab daha neler yapar!.,
— Çok şeyler emirim, çok şeyler .. inşam hükümdar bile yapar.
— Hükümdar mı yapar?
— Evet.. Aksama kadar binilir derd ve sıkıntı içinde ç aksı yorsun uz. Kardeşiniz Tuğrul bey sizin ve zeva-hirperest âlimlerin yanında dini mu-balân az bir adam olarak tanınır. O da Horasanda bir devlet kurmak için didişiyor. Fakat mesai saatinden sonra da şarab ölürlerine yeniden tehk suyu veriyor. Umarım ki o yakında bir devlet reisi olacak (a) .
— Nâair korkarım.. Sen Cenneti ve Cehennemi inkâr edeceksin Nasır. ..
— Ben müslümanım. Kurum ve hadisi tanınım Onun, söylediklerinin hiç birisini inkâr etmem amma, onlara zahiri mânalarım da vermem.
— Evet Cennet, Cehennem, haşir, neşir, kabir azabı, Deccalin çakması, güneşin batıdan doğması o oların anladığı gibi değildir.. Bunları batini mânaları, tevilleri, tefsirleri var -dır.
— Nâsur tövbe et, dinden çıkıyorsun?
— Din bir çuval değil ki istenildiği zaman içinden sıyrıüp çıkılsın, din vicdan işidir, insanın içidir. İçsiz, roaneviyataız   insan olur mu   hiç!
Bu sözler Cagri bey Davudun sa-lâbetini rencide  etmişti.   Balkonun kapısını çekerek  ayrıldı. Kendi kendine:
— Meğer bu bir müUüdmis diyor* du.
Nasır Husrev, ertesi günü istifa -sim vererek Emİrln sarayından ayrıldı. Uzun süren seyahatine çıktı. Onu bir aralık Bağdad Abbasi Halifesi El . Kadir Bitlâhın hizmetinde görüyoruz. Halife onu vezirleri araşma almış, hattâ Ceyhun havana inde türemiye başlayan Batınilere karşı hareket edecek olan propagandacıların basma geçirmişti/^ovama *ır
talebeler Pariste katdt
tngılterede gemi ınsaıyc mühen» drdiKi tahad rümek üzere geçen hafta Deniayollsn idareni tunumdan Londraya gdnderileu 32 talebenin Pariste kaldıkları hakkında idareye dun malumat pjBMSjır Harbin *ıd-dellenmeoi üzerine bir kaç gUnden-ben İngiltere ve Fransa, araaında yolcu nakhynu tatil edildiğinden münakalat vekaleti bu talebelerin vazıyetini tetkik etmektedir.
İKTİSAP İŞLEM ı ı 150U lon şeker idhal adildi
Evvelki «iın lımanırnıra gelen Amerikan K»port vapaıile setulmrze 1500 lon Seker C'lmısUr. Şirkete aıd olen bu mal-Ur stok yolacak ur Haber aldıSinuıa ¦öre e*eı sirkati in emlak rUmı/e bir kaç parti .ı.ıiu ıiiı.ıl edecek Ur.
Pirede kalan demirler geliyor
DUn Arık aradan çelen bir emirle Ame-nkadan «eken demirlerin dasrudan do*-ruye merfeeete levu ed-Uredj( btldınlmUı olduğundan ikinci bu ij'ara kadar bu mtdiar muhafaza edOecekur. Dlirr taraftan haber aMısimua güre memleketin,ize aıd rtemırlerln bir kısmı da Pireye bo -anltJmıatır. Bunlar dk vasıta ile »rlırlle-cekttr.
Deri birliği  kuruldu
I Luıbuldu ıu lât birlikleri kurtaran.ına dtvam ..inmektedir. Dun Tc-kılMİ-ndır -ma Umum Mddflrluiunde yapılan bir lop-lanuyı mOteakıb deri ithalat bir bel kurulmuş; ve yeni İdare bereli luahabı yapılarak Ticaret Vekaletine bı İd inim t, ur. Den lımllad sarfc-eümn Lmfıye-aı kua bir zamanda bitirilecektir.
ene—
BELEDİ TEDEt Abbasafla parkı tamamlandı
İstanbul belediyesi B^ıkUfte yapUil Abbasada parkını UmamlamijUr. Park Barberoa sarreeddln türbesi de   birUkte
açıUc aktır.
Firmalar sirkeli meselesi
İstanbul belediyeci fırıncıfalrm kurduk-lan gllkeUn kaparü^ı lırıııkn.ı ıııııd.ılule edebibnrk için belediye hukuk İtleri mü-dm luKinnln fıknm sormuftu. Hukuk illeri mudUrlUfO buraıolerOe cevap vere* cek ve batedljı buna gole bu halL hare» ket taklb edecekOr
Odun kömürü   meselesi
Ilalk l ae—TıiMİaıı belediyeye yapıla a bir çok ..kiyeUerden t. lirimizde odun kbratt-ru bu lirası baaladıgı anlajıbn aktadır. Be* ledlye vaaryett- tetkik etmıjtlr. Elde ettiği Intıbaa nazaran ba sene kıjın uzun vo aiddeili olmaaı netıceai sebrimlıdeki odun konauru ateenı tamamen bıtmıaUr, Diter Uufdan konrar yakma me\'kUnının henüz re İm em Uj nbıaıı duandan kam ur gtUrt-meyl imken** bırakUgından bu rekıkto bir buoeeea abd olarak kendini fdeter -mlftlr. rahat belediye 15 gün kadar civardan İrtanbula odun ktmurU geinırge b.ı l.v nugı kanaatindedir. Bu İtibarla buhranın uzun sürmesine imkan yoktur.
perakende satış fiatlart
e
Belediye IkUsad Müdürlüğü dün piyasada nzuâaelİf cüıs ı;ıdıt ınaddelv-ı unu ...Mini :.alii fiyatlarını Urabıt et-aBkrtır.
Bu fiyatlara nazaran çekirdek kah ve ı.n Tnbaoa yağı 110. cevıaia 40. yeşil mercimek 21. kırmızı mercimek 18, barbunya   13.   nohut 20,
k.....r |»yııırı muhulıf nu den W) dc
00 arasında, beyaz pıyıur u0» soğan 7, patates 10. pirini; 25, irmik 17, şehriye ve makarna 22 do 27 arasında, pınar. 38, 33 arasında, zeytüı-tanesı 2S, sabun 38. zeytinyağı 62. sadeyağı 135 kurusa satılmaktadır.
mim
MAHKEMELERDE- .•
layedar mahkemeye verildi
Muhtelif maddeler üzerinde yapı lan ihtikar hâdiselerini tedkik etmek ünere ihtiloSr komitrsi dün Mıntiıka Ticaret MüdiklÜKiinde bu* toplantı yapmış ve sebebsiz fiyat yükseltme nelu:esuuie ihtikâr yaptıkları sabit olan dört kalaycının müddeiumumîliğe verilmesine karar verruiştir.
Bundan başka şehrünizin iktisadi vaziyeti İle bazı gıda maddelerinin stok ve satışları ile. fiyat arttın ima -sının önüne geçmek için görüşmeler cereyan etmiştir.
POLİSTE
DEMELERDE
¦•1 Filhakika Tuflrol Bey 10M yılında Horasanda ilk Selçuklular devletini kur muş ve fakat Cagri Bay Oavtırf bir emir olarak  kalmıub
Yolcu salonuna Atatürtt ve InönUnUn biletleri konulacak
inşaatı bUrMe olan Colatadalrl yok-u salonu ;-ır tuunuada ..cıim-ıktır. Münakalat Vekalet* bu Urıne kadar salona AU-
tUck ve laOnUnUD birer buaUiaUn kn— nulm-nnı muvabk gurmUatur. Umanlar idaresi bu auanade (Ord san'aUar akademi» ile temas etmektedir.
Karadeniz  vapurunda bir kaza
Kor.idenizden Umanımıza son seterini y.ıpm.kta olan Denizyollarının Karadeniz vapuru Su maundun hareket ederek Cıva burnu açıklarına geldiği Mrnd.ı -güverte yolcularından biri danlıe dU|muatuı. Vol-cuUıım Icryadı lıaeruır vapur dumıu» ve yapılan uzun anujtınnaLıra rağmen kazazede bulunemamırlır. Magrukun hüviyeti | tahkik edılmaktodlr.
İzmir limanı temizlettiriliyor
Münakalat Vekaleti Irmlr umanmın stendırek debUınde olan İBaanai terzuz -letmede karar vemuı ve bütçeye bu ia için tannaet koymuıbır.
Bu makaadia istanbul Uman reisliği rnütehaasnaan rzmirc gitmişlerdir.
Buradekn vapur rnkaslnn da çıkanla -cakUr,
YENİ NEŞRİYAT: Kavgam
Aöolı HİUenn Meia Kampf isimli vc butun duaya İtanlarına tettume edilmiş olan kitabı rtûaeyln Cahit Yalcın taralından dıUmtae çevrilmiştir. Eeer Uu cUd olup M0 aaytadan fazladır. Hıtleruı butua bayatını ve yapmak 1-ledıgl .evleri bu kitap bue asüaamaırtadir. Herkes bunu okumakla son aunk-nn hâdiseleri rukkrada daha yakandan malûmal alabilir. İki cildi 235 kurua n'oo bu eseri Ahmed Halıd Kt-
tabCA'i   'i- -ı --in,1,1ı(
Yeni Sabana tefrika edilen bu eeerl o-kuyuculanmss tepin olarak tastın etmlj
oLM-klardZr.
Hatay vapuru süvarisi mahkemede
BIc müddet e' ve!. İzmir Esnet ve Alı-'.ı Bankanaıa eld pamuklan Rumanyaya Kotu ren \t Koıteneeden Sum er banka aıd •elbıloa alarak buraya Ecımoaı ıcsk ederken örertr .«Urak Hajrfaa harekat eden H..t ¦» v.ıpurunun sahibi ve aüvarlsi Osman M i. cını.ı mili korunma kanununa mulıiıll 1 hnıeketlnden mezkûr kanunun 80- ıncı maddesi delaletlle r-l ve 67 mel m.ıddolerıne ı;üre cesaUııdııilmek üzere adliyeye verılmij asliye yedine! ceza mahkemelinde dun muhakemesine baalaaıı.-.-tor.
ı • m Marmara, mahkameskt, şunları aoylembsttr:
— Ben muntazam evraktı Kdetetıceye gilbnı. Ocadaı getireceğini aellulezlar tunu değildi. Evvelce yaptığım bir mukavelede bana lu karealalon Uayiaya gotUrmeitr meıUur edıyoıdu. Mu Jı istedıro. Ülıııa-yınua. bu kercrtalerı. bir Türk Umanı o-laıı lıh andan m ı şpturdüm. Milli korunma k.ıNunuuj muhalil harekette bulunmuş daaib.ii. Bu. otaa olsa hukuki btr meşaledir ve Ticaret ınankemenna. muracaal e-dıuneaı la/undır.
Bundun sonra, müddeiumumi. KOstan -ceye gitmesine, ancak selluloz getirmesi t.ıı lık ıııusaude cdılmij uldugunu, bu.., -eııuloyh. bu seUulozu gelıımryloee kanuna muhalif barekette buiunmuf olac.ıguıı söylemiş, yukarıda .-j. ....... . maddelcılr
cezaLuıdıııİmasını îitemi-ur
Muhakeme, karar için baaka güne bı-r akılını. Ur.
İnfilak hâdisesi
Bir müddet evvel, Brylerbeyinde H.ık-kl f ı .r-tnı manlar fabrikasında bir İnfilak olmuş. 27 kı-i yaralanmış, bunlanUn on biri luurtıhunedc .ölmüşlerdi. Fabrık.ı Sahibi Hakkı Fi;eçm tedbirsizlikle blum ve yaralanmalara sebebiyet sucundan mu hakemesine bırtnci a#ır ceza mahkeme nüde başlanmış. dBn saUdler dınleadmıi. muddeıumumuün evrakı raOtalee» ve iddialım serdetmesi için muruıkeme I», -.t Etme bııakılmırUr.
Kaçak kıravat getirmişler
Erol \-esurunda loNİromo Aralan VI ikinci kardan Sabri. Rumanyadan. kaçak oUrak kolbyetL nukUrda kravat retu-mvjler. burada yapılan aramada yakalan-m ıslar, d Un Sultanahmed birinci sulh ceza mahkemesine verilerek or,-uları ya -pilimi ve levkiflerlne karar verıuruatıı.
zimmetine para geçirmiş
: i..ı * y.. hunisi nruhn*ebe memurlarından Hassa zimmetine 200 Ura para geçirerek isi an rs da relmıs. burada yakalan -ıı.ıa. dun Sullırolımed bıruul ceea mahkemesinde sorgusu yapıldıktan sonra tevkif edilerek Malaryaya gcrtderihneslne karar eerttmiftrr.
Mahkûm olan hırsızlar
Asliye birinci ceza mahkemesinde, gümrük ambanndan m ah t eti f    zamanlarda muhtelif rey.ı çalranktan ¦ m.lu olacak mu-tuıkeme edilmekte olan gumruk ambar
memut lanndan Süleyman ve Necatuuu muhakemeleri bıürilm* yedişer ay hapse bu kadar müddet de emniyet nezareti altında bulundurulmağa mahkûm edibnif • İçedir BU eşyayı satın ..Un Enver de ue gün hapsav 10 Ura para ...j mahkum edumlsttr.
Marpulcularda  yangın
Mutpuççularda ömuroglu cıknuunıda AlbeınoD ve Ismaılin sanlb oldukları uç kaUı, kaıçır, sigortalı Saldı efendi ham -nu İkinci katında. Savanın 2 numaralı ayna ardiyesinden dua aksam saat on şife buçusn» »snaın çıkroıslsr. At... bas ardiyeden, üzerindeki katta llayuulo 10 nu-mar.ılı çanta ve kemer un ¦laUianeaıne dc sinıyct emika. ayna ardiycMİc bu atölye yandıktan sonra sondurulmusUır. Yutıgırun sebebi arasnrılmakUdir.
E 11   satıcısı
Sabıkalı eroin satıcılarından Mr). ed Beyoerunda süntıeU btr vasiyette dolaşırken çevrilip mert aranmış, 0 paket erou' buluumuıtuı. Mehmed ya kalan arak adü-yeyc voıiünıabı.
Merdivenden dUştU
Kurtul 114 raddesinde Suloyman apart-mininde Oturan Vasilin çotuğu Stelyo met diyedeen  İnerken du»mu|, gOaUndVn ve
yanafından t ,ıralanmış. Beyoğlu lucldıa-
neaıne kaldırıhıustur.
Profesör Mazhar Osman bir kaza geçirdi
Dün sabah saat onu yirmi geçe. üniversite Tıb Fakültesi Ordinaryüs profesörlerinden vo akıl hastalıkları luulahanesJ b.ıs Hekimi doktor Mazhar Osman Uzmanın yaralanmasına sebeb olan bir otomobil kazanı obnustur,
Profesör, olûr LCıtfinln İdaresindeki hususi otomobUlle YeslIkOyle Bakırköy arasında Haznedar çiftliği ününden ae -çerken, otomobit İstanbul tarafından Yeşili.üye doğru gitmekte olan 21 İS numaralı taksi otomobili ile carpısmıa. ikisi de hüs.ıra u^armstu-. Profesör Mazhar Os-(iı.,ınn bası. müsademe esnasında otomobilin eomına çarpmış, kırılan cam parça-larile alnından haili yaralanmıştır.
Takal otomobilinde bulunan bîr kadir yolcu da, yine cam parçolarıle yüzünden
Taksi otomobilinin »loru, kasadan sonra otomobili bırakarak kaçraij. aranmağa basl-mfrtrr.
Doktor, kasadan sonra ordan feçen hususi bir otomobille Bakırköy akd hsuu-lıkları hail ıhrınesine götürülüp yarasına p .ot.ımarj yapıldıktan sorum bir müddet İstirahat ebni|tir.
Muhterem dokbara geçouf olaun.
Çöp arabasına çarptı
Şsfhdc Halaskar Gazi caddaausde 2 numarada oturan Sıtkı Kocamana -id ve gn— for Havradm ıdaressrsdeki   l- dftrr
saat on .ü.iı Fenerde Tahtauıusare caddesinden ae. e-ken Fatih tanzifat islerine aid 42 numaralı çöp arabasına çarparak parçalamış, beygir de sag taralından ya -ralanmiıtır. Şouir yakalanacak tahkikat:ı L..l-ıımi|lır.
Yang,n
Kssmbr.ıcı yokusupda 28 nunıuratı binanın birinci kaUnda Yanko ve Hntra»n aid ve 2000 Ucaya sigortalı atölyeden yarz-e&b çıkmıj. yazıhanenin bu kısmı yandıktan sonra »öndünllmırjtur. Yangının çık -nalına Saguag^ıada 23 ttummdj oturan maransruı Yorginln karsıı Cironun sebeb olduğu anlatıldığında» Çıço hakkında tahkikata başlanmıştır.
Esrar bulundu
Ceyvenin Bayat köyünde Mehmedin Oeyveden bir mıkdar esrar gatırdott ve bu osrorı Km. ilk pazarda Hacıkadm ma -hullusmde Boauan sokağında FnUnanın 46 ijuiii.ii .Iı evine bıraktığı tabıta tara -finden haber ahnnus. Faunanın evinde ani öterek yaralan aramada dört kıla es-raf bulurun ustur. Mehmed le Fatma da ya-A^baarsk bu esrarla beraber adliyeye ve-rıLrt tatardır.
Kotra devrildi
Büyükadada Tepcköyunde Fıruı sokağında 7 numarada oturan ismail oğlu Muvaffak kotra ile Modadan Uuyukadayk geçerken fulınadan kotra devrilmiş, Muvaffak deme dusznıis, etraftan yetişilerek k ur t an Imııur.
İkbal   vapuru   bir kaza geçirdi
Evvelki gece Karadenize gitmek üzere Umanımızdan hareket eden Barrılay acentelinin ikbal şilebi Bocasın Umur yeri mrvluınde kaıaya oturmuş, ulut sabaha kadar uğraştık lan sonra kendi \csaittlc kuı tutmağa muvaffak olmuştur. Vapur da hasar olmadığından l.man fen heye'in-ı.e sefere çıkmasına müsaade edılmıatıı.
Bir motor mavunayı parçaladı
Düa Haliçte bir deniz kar»*! olmuştur. Sarı SıdeyTiıaıan idaresi jltmdı. buluu.ın İS tonluk KuUa motoru Hasköy iskelesi önünden geverken 7 uman mavnasına çarp rres) ve hasara ugratmattu. Mm ıdeaıe ne-t). .-^ıpfi^. mavnaya sular humm eltisin -den guviukle karaya çekılauslır. IItVl\ ~.e hakkında tahkikat yapümaktadır.
Bazı müesseselerde fazla çalışılacak
Ankara, 20 (Hususi) — Darphane ve Damga matbaasında, umum iplik ve dokuma aaoayıı müesseselerinde Sümerbanka haiflı miioasece -lerrle günde ui; saat lazla ı^Uşunıası-na ve bu müeaaeselerrn batta tatili kanunundan ürtısnası k^rntrıanyon büvetinin tekbiıylu Ucyetı Vekıleco kabul cdilrniştir.
Garb ccbhesinccki çarpışın anın  muharibler ne/.dindeki aksülimcİleri
-*o"'«ı«e« Almanların. büyOk Şt^gl mr kuvvet ve raalzems ile. ma-ı-railerıeı tayla sylamtk lala ftSSJIIklarl »amie. Ahajen cUstılamlsrınnt ,r»"'- ' müdafaa Katlan o mi oldun» aar|. lan ne ksdsr glrmeaın^ flanl olMvaMr.
Bu Kk tlblrt -_¦ j«He. esas e-
larak yapılacak (saM«ms»n »İr mubad-»"•'- taaMl eean Sa ı..«-i.-. kasa cabha HısımianaSa darduruUnaeıaa a0-mtn gara* dooru ınkhsaf »elifti asana ha-DcMırıntıa y* reaast tabltglarden anla* filmaktadır.
Askeri variyetin bu İnkişafı her İki muharlb rUmee naeStada bir x*k,m akla. BM tovlld  •ylemlftk-.
Holendanın IsfUaaı Bsrtina muay/ea btr ular tereni al al ortaya çıaarmak .m-kdaıaı «*«fnlatir. Fakat B«ifiaa«a ve Frınudı Alaıealaeea ya»nraM irtedihlarl jk.oisr ve kayisaUhlııl oaoı ilseleylflar Berline hanı» kari bir sureıta leiılıbate İtminan İle babraaga müsaade ttmsınek-tedlr. Bu. resmi Alman tsaiiglsrınasn de anı ısı İma Madır, Almanlar, llerlsylaiarlna raOmsn -ndisell bir tavrı da olslemefte muvaffak olamaınaktadırlsr. ÇUaHO Al a atanların hellnesırea maluma ve msaa rıyııi"'. mUttaflk aaudafaaaınifi gir Vçe bbyayen maSavseseMela ve Kava akınla* nmn tesirlerini ve asıl müttefik kuvvetlerin ı-aaalı mukabelesinin vukua g*lme-diji'iı gormamealik edasmyscaklerl sal -k4rdır„
¦u hususu kafi de elmasa, hakikate uygun bir hUküm verebHmak için hldl-in'i'i daha sarih bir vaaıyrr siması cab •der.
veı-.r Almanlarnı ilk haaılelen. ~-t-t*f.krr n'idmaa at akaulimaller uyan -d-rmamıa  deglldh*.
evvelemirde ingiliz ve Frenaıa hay »aktır ınd an gelan malflmet İlk 'etır**|eeda modem harb malsemealnm ve bu maileme ve vasıtaların katilaam eylrdiOi yeni tabiye usullari karasaında müdafaa unsurlarının organize edilmekte olduğunu göstermektedir. İnsan ve malıeme zayiatına bakmıyan ve mBtıaaaOlyen sen kszunıı ı/"U ji- gsreaande tutan Mr has»* kaesMMnea. istilâ sel mi durdurmak İçin vazıyet ve hadiselere uygun taeablr alındığı da muhakkaktır. Bu mukebala hareketinin ne seklide vukua geleceği malûm dvfllldır. Fakat Almanla"" bunu natan dikkatlerine aldıkları da eebheele «Inıtik-leri feaUyeUerle gorulmefcirc ' Bu key. fıyet asd müttefik kavvetla'lmn çarpıp-maya  (j|ı/a£sğını  aalatmahiadır.
Cm ufak bir imeasela bby-k menfi ne-teeler verebıleceetl beyle cîddl bir mıl cadele sırasında nıSeseftkUr büyük bir asim ile ve bu makabil harenete ener. jık bir vasıf vermeğe matuf fssUyetlara kendilerini gcatsrmislerdir. Bu münasebetle, Cancral Camelin'dcn evvel Fransra erkimherbtye riyasetinde bulunan vc Polonya ordusunu tensik ve Vartavayı müdafaa eden Gencernt VVeygand. Mütttflk kuvvefteH baıkumaadanlıfl.ı-a getırllmlf ve Frene»! katlneal daha kuvvetli b*e hale sokulmuaur V» bütan kuvveUarle At-maa taarraıunu kırmak le)nc glrlgılmifUr.
Oıûer ta raf Un Ingırterm n aldıftl tavır da. hasımlarını ergeç mıglûb edeeek-leH hakkındshi noktal nasarlanaı ded.f-tırmsmiı eldugueu göstermektedir. Ingl. I,ı aagvetun B. Churchıll ve Istlhbaral Naasn 8. Duff Caopar'in beyanatı bu auaU bir misaldir. Har Ikesl «s vaılyetla nasık oU-gunu saklamamskla beraber munefıblerln sen saalennl eeylamemky olduklsrını tabanla ettlrrıtektcdlr. Bilhassa Ingllla letlkbarat Nanrı, Nazilerin son kaslarını bütün kuvveUeMle «ynsmakta olduklarını. Halbuki müttefiklerin henüz butun kuvvetlerini mUcadela sahasına sokmadıklarını da işaret  etmrktrdlr.
Herhalde, bugünlerde garb demokre-s lerin İn askeri tahad ı azami bir ahebla-maline -ı.rar itmek çek -..-dur. Da yeni skeuilmeUer. hedıeeieem cereyanını ve Istlkemeflnl doka vazıh bir sakilde goıterccektlr.
Dr. Hl«AO SAOAV
Ç Radyo Programı j
21/5/1ÎM0 SAM
12.30 rtosram ve memleket saat ayan. 12.3S Ajans ve meteorol     K-beileri. IÎ5B MUziic
Çalanlar- Ruşen Kam. Vecih». Cevdet Koaan. lueddın Okle. Okuyun: HusaiTcr llkar. 13.3ü/14.00 Mıiaık: Hani muzık İPİ.). 18.00 Procram vc raenılrU-!   _l ava9k IB.OS Muzık. Cazband (Pl) UN Çocuk saati
1*00 M link.* Pa-d hey" I
19.46 Memleket »aat   -lyurL ..ians ve meteoroloji haberleri. 2U.00 Konuşma (Çiftçinin saati). ZaUİ Muzık- Ankara küme ses
ve »az heyeU. İdare eden   Mrnud CemlL II 00 Knnusma (llrtrsad mm hukuk san-til.
21.20 Serbest saat.
21J0 Müıllr Küçük orkeeiro (Şe*; Be» ver Kapelman) Soprano Bedriye TtlsUnün
ijtirııkıle.
22 30 Memleket saat ayarı a iane haber leri: ziraat esham - tahvilât Kambiyo-r.ukui boa sası (Fiyat).
¦M Müzik: Caıb—d «m 21J13/23J0  Yarınki   pfo«raet    VO Wa-oanıs.
22 M A Y IS 1940
Çarşamba
Üçüncü Yıl - No. 738
Yeni Saba*
mumi
HOrOrtv I
GÜNLÜK* SİY A Sl'HALK GAZETESİ
İdare Yeri
Telgraf: YrNt~RABalB I
Her Yerde 5 Kuruş
Alman orHuları Manş sahillerine çıktılar
Fransız Başvekili vatanın tehlikede olduğunu söyledi
14Fransa ve ingiltere, birbirlerile sıkı surette birleşmiş olan bu iki büyük millet mağlûp edilemez,,
Alman ilerleyişi
inanılmıyacak hatalara medyun
Mes'uller cezalandırılacak
Alm.uiL.nn. Son llrn Harekâtını   Gösteren Harita
Fransaya dün yeni ingiliz kıtaatı çıktı
Almanlar Belçikada ilerliyemediler
Fransız mukavemeti gittikçe artıyor
Paris. 21 (A.A.) — Havas 22.35 c'e bildiriyor:
Amieııs ve Arı as'ı işgal eden AJ-man kıtalan. garbe doğru smnıys muvaffak olun hafif unsurlardan mürekkebi ir. Demek oluyor ki, bun-Inr. bir kar. bin kişiden ibanrttir.
Bu akşama kadar, I'arisde Alman L'nn varmu* olduklarını bildirdikleri Abbevıile'ın işgali hakkında hiç bir resmi teyıd yoktur.
Bu akşam. rYansız aj-kcri mahf illerindeki kanaat, B. Rcynaudnun yandaki nutkunun, milletin enerjilerini canlandırmak ıçm lüzumlu bir kamçı darbesi olduğu merkeaundVdır.
Diğer taraftan şurasına işaret c-dilmeble iktifa olunmaktadır kı. halen Almanlar üe ingiliz kıtaları anısında çok şiddetli bir çarpırona vukua gelmektedir. Ayrıca. Cambrai mın -(Sonu 3 ¦¦......ı.
Paris, 21 ( \-A. ı — Havan: Başvrkil I.,   Keynaud. bugün   öğleden ¦nara.     ayan meclisinde vaziyet hakkında beyana İta bokı mmışi ıı r:
"— Vatan u¦hlıi.- d dir, ıksuiatir. Vasiyetten biç bir •feri .ı/I.ıI.ı.e. eğil
• Braçikauun nıtilârnr' in Mjnra. dnnnana, Kraosı/ ordusunun Sedanda*) maf^dına muaaaam bir bürnma kalk-Iı. Fnamua kttnnvn bu noktada azdı ae en iyi Fransa kılahın, Belçikaya gönderilmişti. Iıı¦¦abını ıı ¦! hatalar \ uzunden - ki bu halalar tvvalandmfaM-aktır M.ıw üzerindeki köonuVr, evvelce derpiş rddmp» oldnğ» gibi atılmamıştır. Alman mutorlu fırkaları be gedikten geçmişlerdir.
48 saal tan beri, Alnum ilerleyişi devam etmişti». Anıiı-n-, ve Ama, bu sabahlan heri.   njgnl edilmiştir.
Bizim klinik harlı İdaresi b-lâalrnzua, derinlere •Uığrn raouuiiü ak'alarmın irs unrujuâarnlrr faaliyetinden Dntreatkeb yeni bir telâkki İle karsjlaemıştn'.
Yapılarak gayretlerin birim W, en* I-*I .ı.-ı mahiyetledir: Kararbn- almak lâzımdır.,,
B. Kevnaud, bundan Man, sitil harbi hedayetin -deki vahim muvatfakıyetaizlildrri hstonvnms. fakat m-hayel gulib geldik, drmûdir.
B. Reyraud, sözlerine  soylr deanm ^tmistı t:
"— Her erkeğin. Iırr kadının yaeanzakta olduğumuz saatin snamelini ankuuası lâanndır. Bazj milletler, bunu çok geç anlamasınlar.
Kazandıkları şerefli rden sonra ntirahate hak ka-:..ıımı- utan iki adam. Ury^and ve Pesana, memlekete hizmetlerini arartmişlrrdir. U'eygand, 1918 de Alman-bum Hansa ve Parise burumunu dnrdurnıuş olan 1 Iı un adamıdır. VVeygnnd. şimdi, asabnrebe mryda-nmdadır. Pctam, VVeygand ve hrninı araanada tam bîr Okir ¦  -     rUği vardı/. ..
B. Keynaud, sözlerine |SjW drvam etmiştir:
Herhangi bir n%fa müsaade cdihntyeeentir. Valaiı luûnlcri, bozguncubır, tuluklar vr korkaklar İÇİn bumUa mi uru uzun sürecek muhakeme usuliı tatbik olunmıya-caktır. (Sonu 3 Uncude)
I I".ııı-.!/   l ısirl.ılı   l'.l
Balan İngiliz Kffin^lııtm kruvazeni
Bir italyan gazetesinin şayanı dikkat makalesi
italya Balkanları ele geçirmekten açıkça bahsetmeğe başladı
t---"\
Okuyucularımıza
Elyevm mebus vr gazrü-cilrrdeu mürekkrlı he\rlle Ingiltrrade Inı-luıımakLı ulun huşmuhıırririnü/. Hüseyin (alı id Yalımdan son günler İçinde muntazam aurctle azı gelmemekledir, i:, il , İni teehhüre, garİNİa mu hare lirlerin azması ve „.[..' ı... ¦.! in ı, ..İIHU-.İIH Kendisinin, 13 Ma) ıs tarihinde Parisden jaznııs olduğu makaleyi d'irt gün l"¦lıİHirl.- almış ve 18 Mayıs tarihli nüshamızda muhtrrem okuyurıılnnmını  takdim etmiştik.
Bu teehhürler dıurlir dıorimn. garh harbini, rn buhranlı bir devrinde çok \ ..kııı.laıı takib etmek fırsatım Işılan Hılseytn C'ahU Yalçının b«şitıakalelerinl gen gibi   sütununda bukuz
Vır- ¦ Gayda 19 Mayıs tarihli (Giornalc dltaba) gazetesinde ı Balkanların yirmi asırlık tarıbil serna-meli bir makalede Türklerin Istan-bulu fetihlerine kadar Balkanların yirmi asırlık tarihim hülâsa etmekte ve Osmanlı imparatorluğunun bütün gayretlerine rağmen, B;ı İkanlar-da yasayan muhtelif milletleri idare edemediğini ve bunlara Türk harsını aaılayam adılını, çünkü bu milletlerin
ecdadlan Romalılarm btraknns oldukları izlerin tesirleri altında kaldıklarını aoylvmckte vc geoo bugün Ballı.itilamı Roma imparatorluğu sınırlarına vasıl olacaklarım yazarak ltalyanın gütmekte okluğu Balkan siyasetini tüyle izah etmektedir:
Iı.ıh. .mın   I:.ılkanl.ır   Bİyasetı   de Akdeniz davası gibi hayati bir mesc-(Sonu S İncide)
Millî Şefin teşekkürleri
Ankara, tl (A.A.) — Kiyaseti-cumhur Umumi A'afıb/iç/tnden.
f^isicümkur Ismrt İnönü, 19 Mayıs lıUnan bayramı munaarlV-tile ırsmi makam tv kurumlarla sair yuraaaşlardan aldıkları tebriklerden akneyi trsrkJotr vc karşılık tebrikterOe kıymetli gençliğimizin daima artan basanları hakkındaki temi nnılrrinın ıbbiyı-mı Anadolu akmnnı memur etmişlerdir.
-GUndüz klilâhlı. o«cs silahlı, lar arasında
Istanbulda bir Alman "Beşinci kol,, u var mı?
Alman Nazileri arasında bir Türk gazetecisi J İkinci yazıyı bugün 5 inci şayiamızda okuyunuz
Kont Ciano bugün Arnavudluğa gidiyor
Roma, 21 (A-A.) — Kont Ciana çarşamba günü Tîranaya gidecek vt Arnavutluğun ekonomik merkezlerini riysret cdecekUr.
SABAHTAN SABAHA
Pahalılık yok mu?
Fiatlerin sıkıca murakabesini geciktirmemek lâzım
İlk Türk petrol sahasında
MytUc röportaftmtsın 5 inci ı/o.-r S intı say/amuda okun/atak*ınu s^Mr^r^s%
. . . Oin bir komUgon toplantı halinde.'.
Bir kaç gün evvel, kiralar bak- I gıda m.ıd lelerınd." de kontrol lâzım kındaki  kanun  mı^'^n I olduğunu yaaniftık. Anlamda   bo hayırlı  neticelerinden  bahsederken (Sonu 3 üncüde)
Sayfa:
— Jl —
Yazan: AVIIAN ATIS
Halk toplanmış bir adamı parçalamakla   meşgul bulunuyordu
Keıi'ü biraderi tarafından yanlan 'hu Urihf hakikat mat gösteriyor kı ¦erbeaı dttsüBdttgü. Koranı başka mânatbı anladığı içm Selçukun torununun karaymı tcrkedcn Nâaır Hus-rev Bntınilerm yüksek dereceli bir propuirundacuudır. Abbasi sarayın-l,l m ..l i'-ı ve Balınilerc lumı uya-nan şiddetli ahaülâmelleri tadil etmek ¦ kendi mezhebine el altından revaç vtrmck için Bağdada gclnııs ve bu mı:   ı   vanifeyi üelüno alnuatı.
Pıttın evf| de «nurdu Fatımi halifelerden Kİ -Mııstanstrbiİlahı ziyaret etmiş hıılıteden Ismaili tarikatını yay mak u in mühim bir varile almıştı.
Birçok ilimler Nasır Huarevi tekfirle, dincilikle ithama ba»lanu*lar-dı.
Bu Nasırın propaganda vazifesini zorlaştırmaya başlamujtı. MüslÜ-manluna mukaddes olan yerlerde (örülecek vazifeleri vardı.
1045 yılında lfervdc Üten bir gün vahye ve din âlimlerine ziyafet verdi. YuaıekU'u aonra onlara: — Şarabı itiyat haline koymuştum. Fakat 40 yasına bastını Bunu ter-»etmek u. ti yordum. Dün gece rü-yamda Haareti peygamberi gördüm. Beni azarladı. Şarabı terkederek o-nun turbeame gitmemi emir buyurdu. Bugünden itibaren şarabı bırakıyorum Tövbe ediyorum. Bu tövbe ve »tıgturum da sizin huzurunuzda Vekrarlıyorum. Bir kaç güne kadar hac ıçm yola çıkacağım, diyor, iste bundan sonra Nasır Husrevuı en faal hıyatı baalanuetır. Onu Kum» Tebriz. Van. Anlat, Ersen. atiyafarikı -yen, I'ıarbekır, Haleb. Alaarretun-nûraan. Hama. Trablussam, Beyrut, Sayda. Sua^Akkâ. Hayra, Kudüs. Msur. Rtğdad. Yemen, Tehame. Ka-tif, Basra. Ercan. İsfahan. Naım. Nı-• .bu- Seraba, Tabet Mekke ve Medine arasında nftkik dokurken görü-r üa-HM , M' nesinden 1052 senesine kadar be» defa Kabeyi ziyaret ettiğini söyler
Nasır Huarev. böylece tam yedi sene seyahat etmiş ve Ismaılıbğı yaymak ıçm çalışmıştır. Bu teskda-Un her yerde propagandacıları var -dı. Nasır Huarev bunları talebe gibi yetiştirir her tarafa dağıtır, onlar vasiUMVl. roezheblenni tamım et -me* wtrrdı Kendisinin bu seyahatle-nde aynı samanda bir çeetd teftiş -ı-ıhıyetuadeydi. Horaaanm Neyas -bur şeririnde de bir talebemi  vardı.
Kardeşi Ebû Said ile beraber u-zun ve çok yorucu, tehlikeli bir seyahatten Mmra Ney sabura vardılar.
Nasır Huarev ve kardeşini bu şehir de şahsan tanıyan kimse olmadığı nın ıkiM dr bâr camie misafir ok rak indiler O vakit Horasanda ve bilhassa Neyşaburda Batınîler aleyhinde müılhış bir cereyan vardı. Bütün zabıta küvetleri, askeri teşkilât ve din âlimler) hu mezheb m Un tarihleriyle mücadele *.« emir almış bu tun uyarlardı
Nasır Huarev camide birkaç gün kaldıktan sonra talebesini buldu. O-nunla birçok defalar görüştü. Talebesi dc Nasır Hüsrevın hüviyetini ve âdını kimseye söylemiyordu. Böylece bir hafta kadar geçmişti. Bu talebe bir süani alim gibi Horasan â-1 ünlerde münakaşalara tutuşur, Ba-tmîlık   .kulelerim güdi gizli telkin
Yeni Sabah
ABONE BKDEU
TUrkly»
¦anaM
«NCLİK        1400 Kur.,   2700 Kur-| t   AVLIK  "7*0       ¦       1450     a I  AVLIK 400       ¦ 800     S
1   AYLIK 1W       • «00     ¦
-2 MAYIS 1»40 Çar,amba
S9 hcbiÛI'ahır 14
CUn:    143    Ay 5
Bnanj Saat
Uunr |l   f   İr
.99 il 4 41 'akaaaa! yobv
8 fi
SJ 7 «2
U5A  R. May.. 9
7t~
H.ıır
Vaaari Saat
1 I9| t : *j
etmiye «alaıır ve biç nlmazsa horalara Kur" anın ve dinin en aor ve aım diye kadar cevaben-kalan bahislerini sorarak onlarda bir nevi tereddüt uyandırırdı Münakaşaları esnasında tezlerini müdafaa ederken de Nasır Büsrev gibi Batınî ulularının manzume terinden misaller getirirdi Btr gün Nnmr llusrev çnrşıdnn geçerken çikolata renkli, elbisesin -den Mısırh olduğu anlaşılan bir a-dam Naau Hüsrovı t.ınıdı ve:
— O' San hlervh Nasır Hüsrev değil î Yanındaki su zat da kardeşin Ebû Saıd değd mi? Hoş gel dınıı. burada ne isintz var?.
— iyi tanıdınız. Nasılsınız bakalım. Sisin bur. ulu ne ı unır. var.
— Ticaret için geldim. Ya siz?
— Biz dc seyahat yaparken bu arkadaşımızı ziyaret için buraya uğradık. Birkaç güne kadar da dönüyoruz.
Nasır Hüsrev bu Mısırlının zabıtaya haber vıimcıtınden, hiç olmazsa kendisinin burada bulunduğunu şehir ulemasına sdylemeainden fev kalâde korkuyordu. Çunkü Neyçabur da kendi aleyhine şahlanmış müdhiş bir cereyan vardı. I !^er hükümet ha beı* alırsa kendisim muhakkak idam ettirirdi. İşte bu cndıse ile Nasır Hüsrev Mısırlının koluna girdi v. ona:
~ Azizim. San burada gördüğüm için o kadar memnun oldum ki., diyerek oturdukları caouo kadar ge • tirdi. Dereden tepeden konuştular ve burada ona şöyle bir teklif yaptı:
— Ben Neyşaburda buluduğumun şayi olmasını istemem. Bani burada ¦enden başka kimse de tanımıyor. Senin de bunu bir sır gibi tutmanı isterim. Benim ve kardoasmin burada bulunduğumuzu kimseye haber verme!.
— Haber verirsem na olur?
— Hiç bir şey olmaz amma biz istemiyoruz.
Mısırlı derhal:
— Haber vermem! diyarda. Nasır Hüsrev onun bir bosbocazkk yapmış onar iğin dan korkuyordu. Kendisine:
— Sana 30 bin mıskal altın da vereceğim. Bununlu ticaretini genişletirsin., dedi. e
Nasır Hüsrev şehirdeki gizU teşkilâttan bu parayı gutirtti ve Mısırımın ağzını mühürledi.
Nasır Hüsrev bir gün kardeatle çarşıda geziyordu. Yaşlı bir çınarın altında eskicilik yapan bir ayak kabtcı gördü. Ayakkabısını yamatıyordu. Biraz ötede sokağın içinden bir gürültü kopmuştu. Eskici de inini bırakarak elindeki ayakkabı tı-ğile o tarafa koştu, burası bir mescidin önü idi. Uzun kavuklu, uzun kınalı sakallı adamlar rObbeli ve sarıklı biraz daha genç bu* adamı yere yatırmışlar, tekmeliyor, kafasını bir aoğan bası gibi ayaklarının allında eziyorlar ve gırtlaklarını yır -tan bir seste ba£ırıyortar:
— Seni mülhid, seni zindik. Sen hâlâ Nasır Hüsrev den den kâfirin, dinsizin şürlerini okuyor ve bizi bununla susturmıyı* çalışıyorsun ha.. Ne duruyorsun, vurun, kâfire. Gebertin dinsizi...
Şehrin bütün büyük âlimleri camım imamı ve müezzini genç adamı bir et külçesi pbı ayaklarının altında çiğniyorlardı. Orada çabucak toplun ive ren halk da onlara uydular. Birisi belinden bir ıp çıkararak yer de yarı ölü bir halde yatan adamın boğazına geçirdi. Ve ilmiği boğdu. Zavallı adamın dılı bu- kanş dışarıya çıkmış, gözleri yuvasından fırlamıştı. Hâlâ teşvik aaaieri yükseli -yordu:
— Vurun haine, vurun  zındığa!. Din hisleri tahrik edilen şuursuz
kalabalık cusuhuruşa gelmişti. Çoktan canı çıkun bu udunun ayaklarına, ellerine ipler bağladılar. İpleryı bir uçlarını omdan geçen katırların bo\Turoa taktılar. Gencin kollarım, bacaklarını yütudünden ayırdılar. Küflü bir ses haykırdı:
— Bu melunun eti, yağı her derde devadır.
(Ikmaauı var]
22 mayi* ınıı»
[    Şehir ve Memleket  Haberieri    )
Lokantaların sınıflandırılması işi nihayettendi
Lokantalarda mecburî Tabldot u&ulU ihdas olunuyor
İstanbul Bftsdtyası İktısad Müdürlüğü şehrimizde bulunan lokanta, gazino w birahanelerin sınıl tara ayrılması ve bu sınıfların muayyen btr tarifeye tabi tutulması hakkındaki tedkikatmı nihayet neticelendirmiş ve bu hususta hazırladığı projeyi tasdik olunmak üzere belediye daimi encümenine tevdi etmiştir
iktısad Müdürlüğü bu hususu belediyeler kanununun 15 ıncı maddesinin 3 üncü fıkrasına istınad etmektedir.
Fıı madde şehir d ahi ünde   buttm
eğlence yerlerinin tarifelerini belediyenin tasdik etme anı amerdir.
Belediye şehir dahilinde bulunan bütün gsaano, lokanta vc birahanelerin dört esas anada ayrılmasını kabul etmiştir. Bu sınıflar lüks. birinci, ikinci ve Üçüncü olncaktır.
Her sınıfın tarifesi maliyet fiyatlarına muayyen bir nisbette yapıla -cak zamlar neticesinde tesbit olunacaktır. İktısad müdürlüğünün bu nevi müesseseler için hazırladığı projeye nazaran her lokanta tabldot vermeğe me-   rr olacaktır.
Diğer taraftan her smıfs girecek lokantaların hmek-n bek d» ye reis muavini Lutfi Ak»»yun riyaseti altında belediye İktısad Müdürlüğü -nün. lokantacılar evmıyetmm ve kaymakamların iştirak de*eği bu toplantıda tedârik olunaesktır. Lokantacılar osBvyetı buna a:i bir projeyi Belediye İktısad Müdürlüğüne vermiştir.
tKTIJAH İŞLMMj i
Demir fabrikatörlerinin ihtiyaçları tesbit ediliyor
lktı-ad Vekaleti mn.-ryi lelktk heyeti raisi Bakir firakı jehmnae rel-mj ve sanayi mılr«-eaknB4r lettıklare asakfMf ür.
"arın sast İBdaSanayi Birincinde bir ıopl..'itt y azalacak ve demli mamutat iş-hj»*ıı l"brllı»U» hı in de-Tiıt ıtılı*H'"i İr-.      I MİM anı.
Bundan başka Ssmuyi Btrttm Ubl saatlerinin kaktınknuı uıcıtue jm-yı mues-aeaalcrUHİa «kkt edaecak ıtıhwıl-iı ve yeni neticeleri gizden getirmek unert «üc sık • ı i'iıtıLıı yapacaktır.
inyaaaya 1200 Çu\al naJıve \ ıkardıyor
Bir müdörtU-nberı pQuı»dB haSetflIrn kahve bnhn«mnm Cntme eecmek teh» a-nsssssi Uann trtmn kar.»ı-Uu ı teıbıt etmese usare dun kaime w* çay l»"uW,«I lurükin -d* bu- lagJasn japsırıt ve bu lı.m elinde bulunanltOO çuval kahvenin ın/' jya çı-karıtmaana karsı verünrtîtir.
rtumrOfeleree buhman *• htn euval kahve kaaaMa k*Snyetııde lulun ckarı -lacakUr. Kabul edilen yeni vergi layihasına gflrc bu kahvelerin kılo-un,. 20 kuruş ıam yapflaeakUr.
Vali Muavini Halûk   Nihad Ankara^a GitÜ
Vali muavini HasUt NJıad dun vil* -yette pastf kT—ımı mraaMorSu tetkik •den hususi b«r sjssûvob* r.v. .ei ettik -ten nnra akfSfn Ankaraya gltmi(Ur. Og-rendlglralsı Sure vali inunvııu Askarada alâkadar vekilcllere pasif korunma meseleleri ve bunlar etrnfır.da jrhrlmizde aimdrye kadar atman tedbirler etrafında ızah.ıt anane;kn». Aynı aansaalı ite aisı-dar olarak ıtfarre anutfûnu İkaaıı da yarın ak^am Aakaraya t*dt.ı'.lu.
BELİDİ YEDKı
Belediye kooperatifinin heyeti umumiye toplantısı
İstanbul Boledıye Memur m Kooperatifi heyeti umumiyesi dün toplanarak kooporatilın ıslâhı için evvelce seçilen bir komisyonun verdiği raporları t. II.ıK etmiştir. Hu toplantı ikinci heyeti umumiye toplantısı olduğundan ekseriyetin mevcud olmayışına rağmen ruznamumn müzakeresine geçllmîştir.
Kooperatifin ıslahı için alınacak tedbirler hakkında komisyonun verdiği raporlar okunarak bazı müna -kasalardan sonra kabul ohınrauştur.
DEAULEROM ¦
11, :u/\ol):ınnın   »eni BÜtOTSİ
Devlet 11, -¦ ı: ıı ¦ . yeni tane hfltra letuıi vekâlete arzeütıek uaere Deni^yol-torı Umum Muit uru ftarahım Kuıul Bay-buıa dün Ankaı.ıya ırrrmijtir.
Umum Mudur Ankarndu bulundumı muddel i--ui.ni yeni tcr^.ıııe ıglerı ürerinde vekalete uahnt \trwcekttr.
İNHİSARLARDA ¦•
İnhinarbr Ihınım Müdür' Ankarau GilU
İnal ula. Umanı Uuduru Adnan Halet Taıpın.ır dftıı Ankonıya gıtmıjtir. Umum mudnrun bu teyalıt) sabi.ırların yeni but,«nle aiâkadaı ..Idavu kOykmiMfctedır
Dap-r Lıraldan Ankaraya saMı katı olarak ı.ıknrtıı etnıaj olan lalu-ırların nakU taraflı de AnkaSSda Uıblt edilerek -lir. X
POLİSTE :
Camiden Halı Çalanlar
T abuk nle cıvarmda KuUtrulaida ca -mı dan halı ve kılım ılbıı Nndet,   Reeeb
Berat*er   Yaşadığı Kadını   Yaraladı
U*kuda*sa ValıdeUıtık mahnUemnde -Medrese» •okaaandu 'i numaralı evde olu-rıuı Mı liMUKİ abllu A/ı. bu mııddollrnberi metreni «larak beraber yıkadığı İbrahim kırı Potmanın barı uygunsuz halterini go-ıcıek kendi- İne ta'dıgınakın yemden İh -ISI İn bulursan*/ ka yOı.Un aralarında âmvgı (ikınıaUt ¦ Goşkartru hıra Inın.y.-n ¦Atehmed. baMSSU takerek FaUnantn uze-Tine yUnımû» muhtelif yerk*riaafen a^ır surette yaralamıı, yetiacn memurlar Metı-medi kaslı batağı le yakalan» ular. keaı — d—dan getraif i* kaide yerde yuttn Fat-r. ayı as llaıdarş*— Kursmıt katUrhase— sine kaldırmışlardır.
Merdivenden Duştu
Beyuthsaaa Bala aokagınd* «1 ıumı . rada oturan Mrhanad mu vaat nesini kaybederek evinin    anardı ven inden    dUsrauj.
ıi'-ı. yaralanmıı Beyoğlu kaataka -neane kaAdınWn*rbr
l. .,ın.l.,.   \ .    '.mdı
BesikUujta Belediye Temullk q)leri ahırında yatıp kalkan 00 yularında Hasan D.dkıran. ahırda btr kukemle uzennde ııyuktarken duamUa batından «gır «urrt-te yaralanmu Beyoğlu haslahane«ne kal-dınlmı.'ıı.
Sabıkalı esrarkeşlerden (incene Uka-l.ı.le maruf H*«an. Tophanede esrarlı bir M:.ara içerken yakalanmış, üseri aranınca bir mikdar esrar bulıııunut, adliyeye ve -
Belediye Tarafından Emaneten Yapılacak Yollar
Belediye heyeti fenniye mûdürlüfiû süratte yapılması lUzumta olan 3 iş için daimi oncümenden emaneten yapılması kararı alaenktır. Bu isler «uitardu : Bnıba-
Eminönünde muvakkat köprü
i ınimıuü meydaıuuın yükseltilmesine karar verrHrğini,  İmi iş  başa kanıya kadar asaranı «bara auuai ubnaııuak icia movakkjf bir kdprü pılacaguu yaamahtık. Yukarıda Uı    kiıpril Inyıahnı   «ürtiyorsunu»
III  ÜU
sene yapacağı caddeler
Bj İş için  422 bin lira eartolunacAk
İstanbul Belediyesi Heyeti rVnnı-ye Müdürlümü bu nene l»at»;eainden ayrılan tahsisatla yapılacak yol ve meydanların bir programım hazırlamış ve brtedrye daimi rnrbmeninje vennıjıtır. Programa nazaran bu se ne Suttan ah med ve Ayaaofya mey -danları. Yedirme - Balıklı. Ulehdc Koca Ragıppufa - Ağneesmesi caddeleri, Sürpagop meearlığı dııhihnde-ki yollar, Taksim meydamnı. T .k um bahçesine bağlayacak aafaJt ve re-fujlü cadde, Takaton - Tarlabaaı - Tae koparan. ^ra.M rvilcı - Tıkma» Bo-ğaskeaen - Türkguctı ve 9ıı aservrier caddeleri ynpılacakbff.
Bütün btı profrramın tatbiki irin Beycti Kenniye Müdufliigli 422 bin liralık bir kesif yapnustır. Progrn-mm tat t): kını daimi eıu.ümen bu kesifle 1 Hastraada minakasaya çıkaracak ur
MA HKEVELERDE .-
Eyüblü Halid mahkemede
flakıfe» flı ıl ı «nırft-ı bu k .dtıım eAroe IPTip polı' Mİduiaınu Soy Iı yen ve bar mır-dar paralını çalan. Marrka tdrru*^ bar kadını Nimi.i; j\ ıı lalamı ılın gMurSp k.ıher İearerek eaMa-.ından ba mrfcdar ı»ı.aısı alan ve yine Ali* udında bir kadımıı erine kendiline pulu susu vererak alrip aıama yapacağını Myiıyerek 71 lirasını çalan Wr-
trarnr iem bo?ka cürre brrakılfm«tır Gulm Efcaninin lıluhukenıesi Bir müddet evvel Perap»!»*- n*eline gelip kıdan ve ntelri Miübakdan oldujn pam-liirla otel kira-nm ı-rrıncduanden dol .ndı-rıcıbk sucite hakkında dava l—ı Ve -menli Calıb i;-: , . ı ¦ sekizinci ceza rn^bkemejunde yapılan miahnketnesi su -bunda beraet etnustl. Trmyir. mahkemesi beraet kararını bordufSurdan. Gallb Ef-nrnnin muhakemesine dur. »ı-mden tu*-
lanmaan-,
Grilib 1 bu «eler. aorgUMi trr-
cumansız olaıak yapılmış, kend.-ı. eski beraet kararını bozduğundan. G.lıb Kf-ganinin rmıhakemefine dûn yeniden başlanmıştır.
Galib Eıp.jnı bu »eler. sorgucu ter-eum.-ıısız olaı-ak yauırmıj. kendisi, eski beraet kararı yarinde olduğundan bu kararda ısrar edlbnennı i*temı»tu.
Otel sahibi Mubahın vekilleri, temyizi, nakzı kararına îtttba edı»me-ı talebinde bulunmuşlardır.
Mahkeme, temyizin bozma kararma itti-ba edilip edilmemesi hakkında bir karar verilmek Üzere muhakemeyi başka güne talıi: etin i'..t ir
T:ı mi / Ve 1 ı.ı \ ak ¦ Devlet OemlryoUarmdn makinist AK iki gece cwe! nişanlın Sidik.-, ile beraber Edimek.ıpıya giderken. Sidik aya go.' koyan Halil önlerine tıkmış. Stdıkayı Ah -nın elinden alıp götürmek ulvmıj. Aliyi dc dâvmüstür. Halil dün adliyeye verR-atti, a&liya dördüncil ceza mahkemesinde
Katil Kastiyle   Ya
Ali. ehliyetnamem olnındıauıdan bahisle yuk vermedi. Bu yüzden kavga ettik. Ben Mehmed Aliden korkarak kaçlım. Ark..nidan yelıjli; yere yatırdı. Sopa ile \urdu; gırUnğımı sıktı. Kendimi kurtarmak ve Mehmed Aliyi korkutmak iem bteagimi çıkarıp uyaklarına doğru bir iki kere ¦•alla dı m. Ben onu vurmak iktenı iyordum; ¦ ¦ılı- korkutacaktım. Güğümden dc \ ur-mndım.
Ahmedtc l- ,' de. Tabire yardım etmediklerini nnylemtılerdir
Muh.ıkeme, sıhıdlerin (?ıııtmını İem bafka ttııne bııakılmırrır.
Ziraat Bankası Yapak
Ziraat Uunkuki yapak ınulmyua'iııa bastımı,! ir.
Dun İlk olarak İki firma tarafından 25 kiloluk bir takibi yapılmışlu. UM Ballar banka vo davlrt akeparlerl taradndun muayene edilmesi muvafık aytoıbnuıluı
SUsnd.ıi.Iıae adı Imı» mallırvlatı yapıl.ın mubayaatta ince Anadolu BUuaSnM tu binil' ı Aı. .d,.Ilır» 65, Ikııırı AiauhıÇsia S3 kuru) bankımın depo»unn tealim edilmek üzere fiyat konulmuştur.
Garbde mâttefiklerin vaziyeti
Inı.ın tıarrrramnm co% MtyM û. ınMfn ^ mmmwamm ı ıjiıhaaı ru*weaıil  l ıı  nngiıı......fcdJ —
taylmaktadır. ^
Henüz Alman kaynaldarmtlan «a rilaa sas Kıssa ta a*ra iasıan taarrn-7iaann ^sefada laduansf etli J eaafe vasatw da tfilikan 1 ıl„. Müttefik Uuvv.-Unrks gaddetli mukaV vmeSase lasfintei «assaBaVk ik-rtye ati (an Alınanların ba hareketi ortaya bar tadanı nparlskan eaasrmı  bıılun-¦mlftnrbr: -M ^
1 — 1:.uııkıı bari. s-n» ır..l. IDO-tortU ve rrrhlı kuvvetlerle alçaktan ucan favtyarrasfta aaaVflı 11 Iı harrked enaıJl bir tabiye snhb bat.d. rjrmra. Hr. Fntnnya aaaaatna* tatbik edilen ııstıl, ıı. ı. ıl..ı ve Kraaaaaıa «.irinlimle Utlrİk edilnûsatr.
t — Allanan hrWrya-S hie kalay el* raamiş, t e Ah nan raaiy ocunun da istcıntyrri'k de ebat kaber verilip şekilde murfhi^ hir kasan ve melaeme zayiatına maanasaantur.
S — Fransa a* Basn^aarr hie bâr \-cehil, bej iOc Alman nıu\ aifaJkıj e-trnden rrrmadlaraaı sarsm:ı nu-larıhr . Yenİ falıİf ıınuHeraBS «ene lıâdlse-lerin isUkaaaeaanaVsB istifade üc karsı konaak votona rJaaaauVrdir. l-raasa ve İm ılı. ı. Uei.ı ıı mam i kanasl, har-htn mulleiİ'dır craaattndrn daha enerjik hir surette irlareaiai E«r.terraekte-dâr.
fietur.il candın,     l»ii«.kıımaı»-
¦ I.- .i' . crtirilmeni ve eline büyük salâhi etler veribnesi buna lür saisal Okınak        - t,nlrııı-kleUır.
4 — İlim; ve İngiliz kın .. II ritim esan crııptaneai hraroz kat'i şekilde harekete ı^ranedikleri cürul -atehledir.
ö — İncil'iz tayyareleri mühim faali* ellerde lıuluaabîhnek uııkânkı-rım elik- ebuıişk-rdir. Umumi ma -biyelle Vlnıantaruı Reri naldgyat ve harefc.-ı ^ıh.ıUrtm facaadrordıraasn et nu-kle beraber, Fraasu tayyareleri de lıı,,lı/ ı ¦  m k ı ,\ i. birlikte harb aahanmıla faaliyet chsterna-ktedir -ler.
fi — MtıttrfiftaVria şimalde \e Bel-ı iL,.1 ,1 . I ıs Itırının esası ımılt- -fik i -r. \'ı-;I.Tin.len ayninıaaı aımnuı-da Alııı.ıalaruı ber ne pahnaıaaı utarsa olsun ileriye üaajre yurunıraı kararını ı ı. ıknı.ıdıkUn son celee ba-I». rbrdeıı aalasjkaakUulır. Yani Alnı :ı ırkı r \ inin1! ektirdikleri geeis Cikıntııı lıavş taraftan ııudurnıanıak iı m Aadeus r-tiksTtiade Seanma maıısahtea oVıgnı fierlemek inleeıektedirler
7 — Bütün be vasiyete rağmen, Wtmm ile Isı^ftare kat'i suılerini yakımla -\ lı eerklerini enerjik bir lisanla lıMmıu kledırkr.
Bu aebebdea enaanerdelri gualrr-de bâaliseleTİB isaaifalı dildkalta ta-kab edilen çe deter bir nı.ı İn«»«t era-ein*rkı.-ı.r. Bdhasaaa ı.e......i VVey-
-.ırıdııı Alman ılerk-v e-ııı. karşı ıııul (eliklerin iıılıın kul 1 etl.-ri\ le k:ır»l kovaeaur«a laasiMare île Fraatsaaıa bay eh bir il s 11 hıslrnajileri teaaaer
etmektedir.
Dr. Ressd S AO AY
Radyo Programı
MİMİ 1940 ÇARŞAMBA
USB Program ve memleket saat ayan. 13 Si  Aj.wı-  ve aaaeıorıılcıı  hataerkart. 12 '-u Muzık: Muhlebİ »arkılar (H.) 13.30/11.00 Muzık. Kûcuk orknlra (Sel Enveı Kupelman).
18.00 Program ve memleket saat ayan. ISOa ki uıık: Caakaad (Pil. 1S30 Müzik.
Çalanlar. Kemal N. Seyhan. Kahri Ka-T.uz, lueddın Ökte.
Okuyanlar: Neblle Ralf. Azize Şemea. İt 00 Konusms (Uta pofa'tıka rradısekrri) ISaa MSaak.
CalaaUr  Cevdet Caak.    F-h.l Kopuz, lueddın Okte. Oka yan  Mustafa Sağlar. 18.43 Maralafcet aaal   ayarı, ajaiu ve mrlr.". l-'..lı   berter».
?0.U0 Nnzık: Fani heyeti. 20.31 TemsU: Orduya Namlıyım. Ya-/.m  Kemal Tüzem, ît.» âetbest MBt
*» n Mttrık* myıaeOeOrntuır bandosa (Her raaar. KSararl.
USU Mv'.ılcket aaat ayafı, ajımı ha-1-. ı '¦ ¦' (iraat f Jımı - Lı':. ı. ' kambiyo - nukul barsan (fiyat).
Z7.50 Mlızik- ( arbaad (PL).
t ¦ .'•/*« M YaraBal prvgranı ve kapama
23 MAYIS 1940
Perşembe
Üçüncü Yıl - No. 739
Yeni Sabah
GÜNLÜK SİYASI HALK GAZETESİ
İdare Yeri
», No. »4 Ttâermtı VRNlSAJBAU
TELEFON; 207W
Her Yerde 5 Kanış
Fransızlar dün Arras şehrini geri aldılar
UT,
Müttefikler mütearrız Alman kuvvetlerini durdurdular
ingiliz Başvekili Çörçil Parise giderek Fransız ricalile görüştü
İngilterede yeni fev-kalâde kanunlar
Hükümet bütün hususî müesseselere, şahsî emvale vazıyet edebilecek
Harb b»rek»tınıo cereyan ettiği geafa) sahayı gösteren harita
Paris. 22 (AA) — Bugün öğleden sonra Rcynand  şu   beyanatta
bulunmuştur:
Cepheden avdet eden general rVeygand'ı gördüm. Bana şu sözleri söyledi: "Her ferd vazifesini yd -detli bir enerji ile yaparsa o zaman çok emininu,,
Eski süvari alanlarına müşabih olan ve cüretleri kendilerine pahalı-
Gaydanın nutku ve Balkanlar
Balkan balığı kılçıklı bir balıktır. Korkarız, İtalya buna yutmak İsterken kılı. ıklar boğama Kaplanıp onu İKH-nıasınlar.
vrupada harb talihi, Almanların lehine doğru inkişaf ettikçe, İtalyanların müttefikler a-leyhındc aldıkları tavır daha karakteristik bir şekilde göze çarpmaktadır. Susmuş görünen ağızlar bir anda açılıyor. İlk hamle olarak Tunus, Korsika, Cibuti kelimeleri telâffuz ediliyor. Bunu müteakib Cebel ut tarik ve Süveyş mevzuu baha -oluyor. Nihayet Akdenİzdcki tngi-lİz kontrolünün İtalyan milleti için hem manen, hem de maddeten çok ağır oldu 1 ¦ . karar kılınıyor. Vc netice olarak İtalyanın. hayati meseleleriyle alâkadar olmakta haklı olduğu ve bunu temin için harekete geçmek zamanının gelmiş bu -hındugu   söyleniyor.
Ne kadar garibtir ki, bugün bir İtalyan vapurunun tevkif ve içinde Almanya ya gitmek üzere yükletil . miş eşya mevcud olup olmadığını teftiş için yarım saat alıkonulması İtalya milim için büyük bir şerefsizlik ve hakaret sayıldığı halde bundan iki ay evvel kömür dulu italyan vapurlarının zaptcdılınesi ve mevzubahis kontrolün çok daha şiddetli bir tarzda tatbik edilmesi hiç bir itiraz doğunnıyordu. Niçin'..
Sebebi basit.. Çünkü, Almanya o zaman Norveçı. Hollandayı. Bclçıka-yı, Lüksemburgu işgal ederek Fransız topraklarına girmemiş lrr»ujtere ile Fransayı bugünkü mabeteu müşkül vaziyete   düşürmemişti.
Bu neticeye bakarak diyebiliriz kı, yann eğer müttefikler Alman urlularını tevkif edebilirler, Alman lan geri piwkUn.urlcr.ie Italyadakı bu velvele kendiliğinden sükûnet bulacak, hattâ e£er talihi harb Al-manyanın aleycine doğru baria bir şekilde inkişafa bağlayacak    oluma
4 Sonu S ıincuuV»
Ciano
ya malolabikcek motorize kıtaatm akıı.lariyte, aivil ahali korkuya düç-memelidir. Bu ahali yerlerinde otn-rub çahşmabdır. İstihsalin herhangi bir tenakusu vatan içüı rafı mu -cibtir. Sivü vo aakerî m ak ama ta bu vadide emirler verilmiştir. Bir ay dayanmağa muvaffak olursak - ki lâzım geldiği kadar dayanacağız -(Sono 3 Üncüde)
ukda
Sovyet Rusya Yugoslavyanın bütün hududlarını kat'î surette garanti ediyor
Kunt ' i-ı.......m Arnavutluğu
Roma, 22 (Hususi) — italya hariciye nazın Kont Cıano Brendizi -den Cari baldı kruvazörü ile Arnavutluğa hareket etmiştir. Hariciye nazın Bn-ndîziden hareket ederken halkın coşkun tezahüratiyle u-ğurlanmı.şUr Canbaldi kruvazörüne İki torpido ve iki tayyare refa -kat etmiştir. Kont Ciano, Arnavutlukta cumartesi gününe kadar kalacak vo orada bu müddet zarfında Faşist italyanın başardığı gurur venci terakkıyatı tetkik edecektir.
İlk Ziyaretinden Bir İntiha
Kont Ciano, bu aksam Dıroea varmıştır.
Sovyetler   Yugoslavyaya teminat  verdiler
Bern, 22 (AA.) — Havas: Corrier del Ticino gazetesinin Belgrad muhabiri, Macar hududunda Sovyet kıtaları bulunduğunun teeyyüd eylediğini bildiriyor ve diyor kı:
Belgradda dolasan şayialara göre. Sovyetler birliği, Yugoslavyanın bir tecavüz ile harbe  sürüklenmesi (Sonu S üncila»
Millî Şef inönü dün meclisde meşgul oldular
Ankara, 22 (Hususi muhabirimizden) — Reisicumhur İsmet İnönü bugün Öğleden sonra saat 15 dc Büyük Millet Meclisine gelerek geç vakte kadar dairelerinde me.^ul olmuştur.
Nanahnaı Almanlar tarafından   bomb
aivil nfraJid-fn   barıları..
B. Millet meclisinin dünkü müzakereleri
Münakalât Vekilimizin Bir izahları
I — Hatlar U/crlndCk! sürat bir çok teknik zaruret vc imkanlarla mukayyet olmakla beraber Devlet Dcınu/olkırı U-Icrme erıjmısl mıımkun ıntulcı süratlerin teinin ve tatbikine nu ist emir ren • .ılınıl-u.ıM.ıılır.
(Sonu 2 mel sayfada)
"Gündüz külâhlı, gece silâhlıklar arasında
îstanbulda bir Alman "Beşinci kol„ u var mı?
('Alman Nazileri arasında bir Türk gazetecisi j
Üçüncü yazıyı bugün 5 İnci  sayfamızda okuyunuz
Rumanyada yeni sınıflar silâh altına alındı
Bükreş, 22 (AA.) — Muhtelif sınıflara mensub bir çok efrad silâh altına çağı nl m ıştır, iyi malûmat almakta olan muhafılde bu suretle Vaki olan davet neticesinde P.umon-y: -ur. nıilscllâh kuvvetleri mikda -nnnı 250 bm kişi artacağı beyan o-lunmaktadır. Bu tedbirin ihtiyati mahiyette olduğu, çünkü son sa -manlarda komşu memleketlerin bu kabil tedbirler İttihaz etnüs olduk -lan ilâve oUmmaktadu
Ankara, (A.A.) — B. M. Meclisi bngün Refet Canıtezin başkanlığın -da toplanmıştır. Celsenin açılmasını müteakib yeni  seçilen mebuslardan
Agâh Sim Levent (Aydın), Kasma Gültekln (Bilecik) ve Nâzmı Hürmet Kuyucuk    (Zonguldak) m   intibah;
(Sona S üncüde)
SABAHTAN SABAHA :
Eğlenceli Radyo
Mareşal Fevzi Çakmağın Beyrut seyahati: General VVeygandın yeni vazifesi münasebetile Alman radyosunun Türkiye hakkındaki neşriyatı
Mer ~al Fevti Çakmak,   gani Fransız başkumandanı General Weaaand, Asım Gündüz »a Yakın sark  haritası
( \ a/ı-ı    İnri sayfada
yiASAN
SABBAH
(    Şehir ve  Memleket  Haberleri    )
— 32 —
Hatmilerin kara birer birer o
Yazan: AYHAN ATIS
listesine girenler Idürülüyordu
EifcriBde deetere. bıçak, tahrn. keser, hançer bulunan kalısbalık katırların param parça ettiği bu sıcak insan \ücudünU lokma lokma kapılmaya başladı.
Sivri kavuklulardan hirısi noşeye kadar gelen bu- ihtiyar kudma;
— Ne duruyorsun, kız m ı.. ¦¦ dan ölecek, insan kanı bu hastalığa birebirdir, diyordu. Kadın evine dondu. Ebnde toprak bir kadehle geldi. Yerde nıhtılaamıya baslıyan kanı kadehe topladı.
Uç. beş dakika sonra kocaman bir cesed yok olmuştu. Neyşaburluisr o el v. yağ külçeauu ij.i misk kedici göbeği gibi Dolaşmışlardı.
Nasır Hüsrev ve kardeşi çınarın altında ayakkabıcıyı bekliyorlardı. Bira* sonra ayakkabıcı alındaki lığın ucumla bir et parçasile dükkâna dondu. Kendisine oyuncak verilmiş bir çocuk, yahud hayat iksiri bulmuş bir insan gibi seviniyordu. Ti-ğın ucundaki eti koklıyarak:
— Oh!.. Ne güzel kokuyor., di -yordu.
Nasır HUsrev sordu:
— Ne oldu?
Ayakkabıcı ehemmiyetsiz bir şey gibi anlattı:
— Zannettiğime güre Nasır Hus-reşin tU mislerinden birisi buraya ;; !n.. Ulema ile münazaraya bas-lams| Bizim alimler onun iddialarım reddetmişler. Fakat Nasırın tilmizi susmamış, davasını kazanmak Kın zındık Nasır Husrevıu baz) şiirlerini okumuş. Hocalar hiddetlenmiş ler. Onu diri diri parçaladılar. Ben de teberrüken etinden işte bir parça aldan!
Nasır Hüsrev bunu dinledikten sonra büsbütün korkmuş ve ayakkabıcıya:
— Ver bana şu kunduramı gideyim. Çünkü Nasır Hüsrevin şiirlerinin okunduğu bir yerde bir dakika bile durmak caiz değildir'...
• • •
Nasır Hüsrev çarşıda gezerken cami. medrese kapılarında kendi a-dıun laneti* anıldığmı kulaklarıle duymuştu. Her yerde:
— Kâfir, mülbi'l dinsiz Nasır!... Ah bir elimize geçse de onu bir cehenneme gönUersek.. deniyordu. O gece Ney «aburu terkettiler.
Nasır Hüsrevin bir talebesinin Hnçediunesi, Batıniknn gizli teşkilâtını harekete geçirdi.Bir hafta sonra şehnn zabıta âmin. biraz sonra valiyi ve dürt Sünni âlimi Öldürdüler. Ve hiç bilisinin de katilleri elde edilemedi. Batıni büyük meclisinin gizli kara lisl£siae girenler böylece te -¦izlenmişlerdi.
Neyşabur zabıtası bütün dikkatine rağmen yahu/ Kasır Hüsrevden 30 bin mıskal altın alan Mısırlı tüccarı yakalamıştı. Zabıta .'imin ona şöyle bir sual sendu:
— Nasır Hüsrev bu altınları nereden aldı ?
— Bana m esc idde bir köşede gizli, ce verdi!
— Anladım, fakat altınları nereden  .'.imi-''
,— Aıılakıyım. Ben meteLdde onun karasına oturroa^tum. O koynun -dan bir nüsha çıkardı. Okudu, üfledi. Ellerini havaya   kaldırdı    ve
Farsça bir şeyler  söyledi, öğrendi-
I Yeni Sabah
ABONE lil.Pr.U 
TUrklya            Ecn.bl 
SENELİK        1400 t   AYLIK         7M 1   AVLIK         400 1   AYLIK          IBO Kuruş     27CO   Kuru» •       1460     a ¦ G00     • ¦ «0     •
23 MAYIS 1940 Paraembe 
Rebiül'ablF 1 1356 R. Ma»,a 10
GISV    144     Ay S H ıır ı  18
Ezani Saat Vasatı  Saat
ei«ı-.|| salı  Kirdi
Oy Ot 4 4. 6 Al
mm  
1 ^_ 1 15 7 M
İl | g'.'-d jı. 'Mnd İ   |    4 fÛTjTÖ Ti 08
it 27
2i 2i| i -m
gim ban Farsça kcümelerden aıüa-yorum kı o:
— Ey Merih imdasfcma yetiş, arzumu ıs'af et! diyordu. Demek ki e Merih yıldısı vasıtaeiyle emleri, perileri kendine râmetmiş. Biraz ann ra minberin arkasından siyah gom-lekfi bâr adam çaktı. Khnde bor çı-km altra vardı. Onu Nasır HÜsrenn önüne koyanı, o da bana verdi. Ben başka bn şey bibnryoTura.
— O siyah gömlekli adamı gönen tanır ansıa?
— Tanımam. Çünkü yüzünü bana göstermedi. Zaten ben de onun okuyan üfürmelerıma tesiri altında kalmış gibi kendırndcn geçmiştim.
— O atanlar nerede ?
— Memurlarınız aldılar.. Zabıta âmiri, m e m urlara müsadere ettikleri altınları getirtti Tetkik etti Bunlarıa ûatıind» herhangi bir devletin sikkesi, damgası yoktu. Bunlar basılmak ıçm haaırlannus. henüz pul haünde altınlardı. Batmi teşkilatı her nerede olurlarsa olsunlar satın alacakları adamlara hep böyle basılmamış allın verirlerdi. A-lamuttan Batıni paraları getirirlerse bunlar yabancı devletlerin sı -?ırlan içinde nazarı dikkati çekebilirdi. Zabıta âmin bu inceliği kavramıştı.
Mısırlı tüccarı, kadının önüne gön-dsrerek altınların müsaderesi ve kendisinin hapsi hakkında karar al-(fa.
Nasır Hüsrev, çok kurnaz vc teşkilâtçı bir şairdi. Onun kardeşi bile cinleri, perilen istihdam etuğme Ulanıyordu. Bunu Tebrizde basılan dıvaıunın başında kardeşi Ebtı-saıd ehemmiyetle anlatmıştır. İngiliz müsteşriklerinden profesör Ed-vard Bravn da bir kitabında Nasır Hüsrevin bu esrarengiz vaziyetini şöylece tesbit etmiştir:
"insan: bunun söylediği harikulade vukuata an, yoksa tarih ile olan mübayenetine mi. doğrusu hangisine daha ziyade tehayyür etmek bızıra geldiğinde mütereddid kalıyor...
Abbasi Halifelerinden Elkadır Bıl-lâh, Nasır Hüsrevi kendisine vezir yaptıktan sonra Ceylândaki Batı • lüleri gönderdiği kuvvetlerin başına geçirmişti. Nasır Hüsrev Oy -lana gitti. Zahirde lannı yerine getiriyordu, harbe bile girdi. Fakat kendisi nihayet esir düştü. Halifenin esaretten kurtulan askerleri bu haberi Bağ -dada götürdiıkleri ««"»*n şu mühey-yiç haberi de verdiler:
Ceylân hâkimi Nasır Hüsrevi nm-dana attı. Onu zindanda gözlerimizle gördük. Fakat o gece ve gündüz Merih Tanrıdan istîmdad ediyor ve buradan kurtarılmasını dua ediyor -du. Onun emleri birer uşak gibi kullandığını, başı dara gelince bunlardan istifade etliğini herkes bilir. Hattâ biz kaçmadan evevl cinler vasıta* iyle yakından zindan kurtulacağını bize gizlice  söyletti.
Filhakika, on beş gün sonra Nasır Hüsrev zuıdsnuan kurtulmuş, Bağ-dada donmuş ve eski vasüteaUze tekrar devam etmişti. Kardeşi Ebiı Said biraderinin divanına yazdığı mukaddem es inde bu hâdiseyi aynen şöyle kaydetmiştir:
"Nasır Hüsrev zindana atıldık -tan sonra Cin tayfasından istimdad elti. Cinlerin yardımiyle Ceylân hâkimini ve zindan bekçilerini tepeledi. Ceylândan kaçtıktan sonra da kendisini takib eden kuvvetleri Mer-rih Tanrıdan aldığı kuvvetle dağıttı, perişan etti.., (•)
Kurnaz bir Batınî olun Nasır Hüsrev propagandasında muvaffak ol -mak için fedaileri ve gizli teşkilâtı ele vermemek için cinlerden ve perilerden istifade ettiğini, kendünu -de kudsî bir kudret bulunduğunu ileri sürer ve tebaası vasıtasiyle de bunu her yere yayardı.
Zaten Ceylândaki Batınî hareke -tini kendisi idare ediyordu. Halife kuvvetlerini mağlûb ettiren vo esir düşüren de kendisiydi. Zindana da kendi arzusiyie girmişti. Ccne kendi arzuatyle çıktı, ve Bağ dada jfcbn-
d*._ [Devamı \ar]
(*|  Bsrsmedanı  , Bahire 164
Belediye kooperatifi toplantısında alınan yeni kararlar
İstanbul belediyesi memurin kooperatifini ıslah etmek üzere kooperatif heyeti umumivesmm mühim tedbirler alacagmı yazmıştık. Heyeti umumiye kooparitifi bugünkü mMij^Ml "i^y"""p kurtarmak ıçan derpiş onman kararları kabul etmiştir. Buna nazaran kooperatifin i.-i ıi.ı İçin aza adedim ve aym zamanda azabınn kooperatife verdikleri ücretin msbetini arttırmak lâzım gelme Usadır.
Kooperatifin ax dardan aldığı ücret şimdiye kadar beş Ura idi. Bu ücret dünden itibaren 15 liraya iblâğ olunmuştur. Eski azalar kooperatif azalığı vaziyetlerini muhafaza etmek için daha 10 lira vermek rnecbunyetaadrdzrler. Diğer taraftan belediyeye mülhak bulunan e-lektrık, tünel ve tramvay idarelerile sular İdaresi memurları da koope -ratıfe girmeğe mecbur olacaklardır. Bu suretle kooperatifin aza adedi 5000 kişiye iblâğ olunabilecektir. Ayni zamanda sermayesinin de 50 bm huya aaâğı mümkün olabıle -oelctır.
Kooperatif, bu sermaye ile bn- çok ticari işlere teşebbüs edecektir. Ezcümle Aksaray. Fatih, Kesik ta..;. Üsküdar, Kaaiköy, Eyüp ve Gala ta -da ; ıı -r satış şubesi ve ayni zamanda Uttan bulda açtığı eski terzihaneyi yemden ihya eyleyecektir, istanbul belediyesinin alacağı, daimî encümenin bir karariyle 912 senesine tehır olunmuştur. Bu da kooperatifin variyetini ayraca takviye etmektedir. Dünkü toplnatı da kooperatifin ısnü de değiştirilmiştir Kooperatife bundan sonra (Vilâyet ve belediye istimlâk kooperatifi) . denilecektir.
¦¦¦a -
denizlerde
K.üi.deki ArzUıaJtavu   Parçalanıyor
Haliçle StUBİce ile Karaağaç oı ımındo bulunan arzuhal taşının deniz npklıyaU-aa sekle BSB-unl yvuunden ı*-ı i'.'"n .ir l('i)ıi.leims'c|J|al yu.-!iu;.ns. Bu huemtakt t.-..ı.yete düa b*,laruııısbı. Tacı parçalamak Kân dtasaıll uıUmnl rdUdıgindcr d- .: vasıtalarının açıktan geçmeleri bildirilmiştir.
Göç Seferleri Başlıyor
Dert* Dtnttyolku-ınm Adalar goç seferleri cmtlrnOzdekı aym 23 inden «İbaren 1 ' :¦ ¦ -'u. Cm .ı ı pazartesi vc çarjaruba «ünü saal 11.30 du yapılacak postalar yüzde elli tenzilâtlı olacak va -pı.rl.ır Modadan sonra yine Adalara ağrıyacaktır.
MAARİFTE .
Ankara Oafvmfesandea ftr Bayat Şehrimizde Ankara OnivenetCMndcn 1W lusUıl: bîr heyet İstanbul üniversitesinin misafiri olarak br kaç gündenberi sehrinüzde buluru n.-ıkumiır. Heyet yenrtmrdr bu;ı tetkikııl yapmakladır. İstanbul unıvam-tosi ıckinriUiu bu toUukaL csaasuMUı lençlere azami kolaj'luiı temin etmiştir. Diğer taraf dan rektörlük bu aksam kooperatif loİDantanofla talebe şerefine bir ziyafet verecektir. Bu ziyafete üniversite reklorû «w wmh de iştirak edecektir.
İktisap İsleri .
ÇuvaJenara Akre«Utif Y.ıp.ı^ı ihracatı için lizun gelen çuvalları imal etmek uzerc Hındıstandan getirilecek kanaviçe icuı IsLıııbuU 30 bin ve İzmire de 50 bin İngiliz hralık akreditif açıldığı sehrimizdekı alâkadarlara bildirilmiştir.
Afyon Batışları Hararetlendi Afyon inhisarı tarafından    pejin para İle mubayaa edilecek afyonlar İçin konulmuş olan tealim milddeU bu aym sonundu tııtıuyeılomnu} olacaktır OCrendlgımlre gOre idaroya şimdiye kadar tabıt edilmiş liyaüar dalroUnde 150 si.ııdıl; afyon natümirUr. Haaannflh uıak    mınUıknlur-dan nu-vrudal devam etmekUNhr. Prnsaya 11Î0 Çuval Kahve Çıkarıldı
Bir müddetlen beri piyasiidu hissedılaa kahve darbiını gidermek için kulnv »a çay birliğinin eUndc üulunaa 1112 çuv.ıl-lık son parti kahve |., .¦ ..y. çıkarıImış-Ur Kahveler buırUnkO piyasa üzerinden satılmaktadır. Gömrukleıde bulunan 40 Un çuvaba çıkarı İm *m um alak&darl.ır lauüyle eecmıkıHn
HALKEVLERİNDE ¦• Kooierana
tm.-.o-o saaanaanan
Türkıy* Saa'at mrkteblerl me^unlan ccniyvtHıin ^vt h"nltt»ıc-laı ıneaıı wı OWdııncıuu aVa/aeS oaam    0BBB    saal
İS o Kwan.Ja fst lişŞııaislıı ııl.....1
Dr. Hain Caaaat laâaaaaaaa»   Uraluı.
"f»bı Ur.ıuu n.-.uık mmı-gMnde nrirr sortfQm aar.
Davetiye
Bir katilin idamı istendi
1P39 senesi Kânunusanisinin beşinci gecesi. dordU Burs.olan gelen Resul, Mustafa, atehmed. Kaya, Ahmed namı diğer Meko ve Niyazı adında atta kcnjıti. EyÜpten yola çatıp Kemerburgazın l'ınnççı koy8 ne gitmişler, anygunruluk için. ev -velâ Muştalanın evine gınb para istemeler, bulama yınra dovmualer ve yaralamışlar, en dan sonra Hakim ahrraıa gmb beygirim çıkarmışlar, Habhn evine gn mıirirr Ha tüle kandının uyanıp bnğırmalan üzerine hep beraber Halili sürüklemişler, İnamdan ve göğsünden yaralamışlar, bandan sonra da. Husul atı götür • ^ıır.daıı -yıl İr vrn^ı «d sdn sdnts mek için. Muhli tabanca ile sağ oyluğundan yaralanmış ve öldürmüştür.
Bundan sonra da hep birden, kaçmışlar, yrılda da yakalannınüardır.
Altı maznunun birinci ağır ceza mahkemesinde bir mliddettenben devam eden muhukcmcleri dün bitirilmiş, Pusulun, soygunculuk ıçm girdiği evinde Haülı öldürdüğü sabit görüldüğünden suçun temas ettiği ceza kmununun 450 inci maddesinin yedinci, »ekızıncı ve doku • rrmcu fıkralnrmn göre olum cezaxı-le cezalaııdırıInuuına. Kayamn yedi seneye. Mustafa, Mehmed ve Ah-
dörder bıı
k.
beşer sene a-yazinın de be-
ıel Etti
den Sümeıbanka aıd scUUloz gclirıııryı laahhud eltlgl halde keresU- yuklıyrrek il¦ J.- . hareket eden Halay vapuru auhıb ve lUvaftfll Onuao Mormaramn mili Nnrunma Kononuna mu hatıl hareketinden doUyı asliye 7 aa eaaa mahkemesine w-- .İmi», muddaumaaal de. rrmlan''i''ıl,ı*ı aS uAssnlsjlLı Oaasa llar-maranın mubakeıueuw dun devam edilmiş, mahkeme, beraetın* karar vermıj-
VaraUuıu»
Haskoydc oturan 14 yasında Kemal 3-donda bir geo*, bu snaatirahm dolayı Un*! -her «jjdutfu 4a a#lartnıla Vusuf Riyayı Sultarlahmedde evvelki rlın bıçakla, sırtındım ehanımyollı surrlb? j-nralamij-ür. Kemal dun adliyeye verılmıj. Sultanahmet birinci kulh er/a m ahit «nesinde sorgusu yapılmış, hakim Rr»ıd. sorgudan sonra. Kemalin tevkifine karar vermiş-or
Baaryr Toru \ a/
Falıh cıaannda oturan /ahra ile bir oıâddct beraber yagua a ve .lyt.inuo oi-n
Plbvcyın Ak, gecen akşam Zehrarun evine gülerek ^'F'tı1 tekmelemiş, hakaret etmiş ve camları taslamış. Zehrarun şikâyeti üzerine yakAİonmııilır. Huscyıo Ak dun ad Üyeye verilmiş. SultaruUUned u -çOncu buIIi eata mahkemesinde mubâke-iihuİ yapılmış. 29 gun hapse, 10 Ura para cezasına mniıkum ve derhal tevkil ediurusur.
R^r-guanraöe aaaabas mah-lktjmde Kaşıkçı aaaşşaaal oturan Fethiye evuun upuı oauaakt aanataıı. aralarında «s -laden busaaurt buıuaaıı Zebra Dalcık ile km Fatma usanne yUruyup dovmuşter. ayrıca. Zebra, hakaret le etmiştir. Zebra ile Fatmasıb mahakamcleı  dun Sulian-abmed ucuncu sulh ceza naahkemesınde yapılmış, hâkini Munlb. Zelu-aoın on gun hapsine ve 1? Ilın para eeıuı ödemesine. Faunanın dn 10 lira 8(1 kuruş para ceza-sıle tecziyesine karar venmştıı.
BELEDİYEDE .-
l*:ırl,Lır    Yeniden Tanzûn Olunuyor
lsUnbul belediyesi sehır dnhıbnde bulunan parkların (unumun kararloslırmıstır. Parkların aaa caddelrrı ve dar yolları yem bandon esaslı sakilde tanzim o-aaaeaaaaV
Şehrimizde 300.000 Çuval lu Stok Ediliyor
İstanbul belediyesi ue tılâyetmin ver -dıgı bir karara nazaran ^ehrunızde 3 aylık un stoku bulundururması karsrlaslı-n (m ıstır. Resmi ıstatb. tık Vere notanın bu un stokunun 30ü bin tuval olması lazım gebnektedir. Cunka şehrimizin aylık un urbhlûkı 100 bin çakaldır.
Şehirde biriktirilecek un stokuna aıd karar Dalubyc Vekâletine bddirlmıjtir. Vekalet bunun ıçm Toprak Mahallilerı OiıMiun srhrmıi'e daha fazla buğday \-eımesım temin edecektir. Sari Haftalığa lâaıı Şimdiye Kadar * ıı mı Btn l --n.il  Adlandı
Belediye ve vılAyetin müşlcreken yaptığı sari i. '--i.'.! u ¦ n. Ui.tstunbuldu bu sene çok iyi nebro vermiştir. Her İki mUessesc feUbaUan illbaıen bastalık Zuhur lhi.ıı ınuıılakalarri* ası tadavuı y a pm lalardır.
Son aya fcadnr şahrimisrle 20 bio esnaf ve butun mektep l.ılebcteri sari bıt«--ukuıra karü anlımruıslardu-. Son gııtılenas BeyaşUıaaıo tuou ımınakalannda bir kaç sari hastalık vak'an ruhur et -niis ıbaaına radjrru'i «aluııı «ılılu vauuyetı aaeatı seneye nazaran çok mıîkaaj^aklü.
ihtikâr yapan 4 ticarethane mahkemeye verildi
Bülerüıde bulunan kalayların fi-y.ıt ..ıı im arttırmak ve piyasaya arz-etmemek suçlanndan dolayı mah -kemeye verileceklerini yazdığımı/, ticarethane sahipleri dün müddei-umıımılığc vcrilmujtu-.
Suçlan ihtikâr konutesmin tahkik n tiyle tesbit edilmiş olan tüccarlar şunlardır:
1 — Sultan hamamında Haçopu-lo hamnda 71 numarada manılatııra cıbk ve ithalâtçılık isleriyle meşgul olan Sı-rkiri Gmdlryan kalay işleoin-de büyük kâr mevcud olduğunu görerek hUkümetin gösterdiği büyük kolaylıklardan istifade etmek yolunu düşünerek harıçden S000 kilo kalay ithal etmiştir. Muhtelif zamanlarda elindeki kalayların fiyatlarını tedrici hır surette yüselterek satmış ve elinde bulunan 2000 kilo kalayı satmıyarak daha ziyade faya! yükselişini beklemiştir.
2 — Balıkpazarında Zindan lia -nında 3 - 5 numarada yağ tüccarı Potiti Rabendır. Bu da yukarda yazdığımız gibi kalay işine gn*ışmi£ ve piyasadan topladığı kalayları yüzde otuz üc kârla, yani küosunu 300 kuruşa aldığı malları 400 kurusa satmıştır.
3 — Tabtakaie caddesinde Dar hanında AnatoÜ Kontuari. Bu müessesenin elinde mevcud bulunan 22800 kilo kalayın fiyatları tedrici bir surette 289 kuruştan 317.2" kurusa kadar yükselt)tmiştir.
4 — Sirkecide Ralli hamnda 1-4 numarada Mehmed Naci Kelecik, gümrüklerde bulunan 10 ton kalayı fiyatların daya ziyade yükselmesini beklemek maksadiyle piyasaya çıkarmamıştır.
Kalaycüarm, yakında cereyan e-decek mahkemeleri neticesinde suçlan tamamen sabit olduğu takdude Millî korunma kanununun ağır cezai hükümleriyle tecziye edileceklerdir.
POLİSTE :
Hini Maldaeye
Büyukderc kibrit fabrikasında çalışan Zarife .Taırker. çalıştığı makuıeyi temizlerken elim kaptırarak yaralanmış, has-(ahnneye kaldırılmıştır.
Arana Çarptı
Saıltoprakla oturan ait. lozı Birinai Karaköyde caddenin br tarafından dıger ı_ıı...ı.ıı.. geçerken Bekarın idaresindeki yuk arabası çarparak yüzünden yaralo-mi6. Binnann tedavisi yapıbnıs. araba' ı Bakır yaluUnınıstır.
Bir Çocuk Yaralandı
SurucU Ahmedın idaresindeki yük a-rabası. Bahcckapıda, Beyoglundu Cukuı caroı sokağında oturan sekuı yasında GU1-tere çarpmış, cocukcagu arabamn altında kalmış, ağır surette yanılanm«, aas-tabanrye kaldırümıjUr. Surucu Ahme-i yakalunorak Lıhkıkata ba^lanmıstu*.
Münakalât   Vekilimizin bir izahı
(Bas tarafı 1 uı-iar)
1 — Devle* n. ıııııvı.ıı,.. .-ut. butun iltisak ve şube ti-ilan üzerinde bulunan istasyonlar arasında aktarmanı ve doğru müruuebet tesis rdılmoıne imkan ROrul-menıektedıı. Maahaıa nutu* vr mab:em iUbanle çok sengın DemıryoiLarzaa yapıldığı Ot» bizde de ana hatlın üzerinde doğru katarlarıa seyrüsefere vazedilme.! vr bu ana hatlara muhtelif kollarla ak -tarm* verılme»ı şekilleri (albık edilmekte ve mevzuu bahri murutıebetlerın idame-SUS icab cttııen masraf ve ierh.kiihkl.i-don çekırulmemekledır.
3 — Tünel InsaaUnın ıknıalmden ve bu Hintlin Ijletme idamı ıır tetllmimicn am-ro ilk adım olaı-ak hükümet n,irken ık-Afyon - Aydın ve loııır vı U. yeti er Bun Kıırakuyu uzvruıden de dugıu vc .ma bal .aaüuuııı ile buguınmusı evvelce de Iislui ııın dörl gunlındo isletilen bu luılarlara ilâveten yutaktı »t yemekti \mgmılnr ve-
ıılıın-. suretıle haui  ıhiıv......m  kurt .lan-
ması  mu kur ı er bu hu ıı nurlar.
Uund-.il başka Isparbı .Hurdur vc Afyon vılaycUM-ıruu munavebeUeranı »ık -laştırmak makaadılr pek yakında bu uç vilayet m erken arazında hartada uc defa olmak üzere bn »loray ımıtı iImLu edı-lecrgnu   ^ygıUıınıla  bıldııtıırr.
Münakalat Vekili atı çstinkava
VCNI BABAM — Muhterem Munıka-Ut V«kıUaıuın •kuyuruıuuauı ntn nu U'af ve kvaaoBna bur cevab ilası hu*u -»unda gosuadıklen mutad lın»aauyel ve ¦'bık . u« ı. .-nlı n reiUıı has abına ıflıhaı VS ;ıikı:ın:ı .1. ,\rt bir h .Ik ıcveıllk numu -nesidir. Sayın vekilin mev/uu balıi» ballar ar-uunda mOn ak alanın Mİüaşbı .Un.,, ıcın itti har ,ı,., halkıo ırrtıy--
esaa Uuı bir karaUık tafkıl nasocgi mu-h.kkı.ktır.
Kaul  Reynauu un Nutku
ha ram.u Başvekili II. I'aul p.»y-m nauu, ayan nıe*-luude m'-
lediği mühim hir nutuk ile l"ruıwz tarihinin r^anlı Ur aayfaMBri aıaaiy-
ar.
Alnutn kaneuVrauo ânİ bir tazyik ve Higrayiş Be frrıraıının **rml lıııdutranm greasrek u ,.hı d* û.ıı yüruraeai üzeetee Pranga n Ingü-trrede bir takım huMiMıır rain dikkati oelhetnüıytır. Muayyen nok-t al urda dıınluralnuvuııa rağmea garhe doğru ydrataekte devaaı ey-lediğini ajana habevirrinm râldlnn-ği bu tazyıkra bup^tere %e Franaada anaal e1edlği alnaler ayai y4dlde t. ¦ .nur rtmektedir.
I ılh.üuka İngiltere. Almaa plânın istihdaf eylediği gayHer va Nar veçden r"ran«ramn Kan" ^ılıillerİBe kaıUr im tu UU eiiınlmel. islenen niz cephesi tküaymlyle. Alman taar-nı/aına yakından hr.lel olıu-uk btr vit/ı-'i. uelmİştir. Veya gı-lmek ü-zere hnhmımışlıır,
¥runsa ila ayni şrlülıle. ha İn* endüstri aaaaaal ierctaae ahnaûa savaşan seri bir taarraz karşi-and* kalmıştır. Intrlttare nV ..Lm marvaea-Itoi da denizara ziyade ha\adan İşkile uğramak lebakrsi altıadaJır . Bundan başka hu taarruz kuşetinin har an sag veya soldan sarkarak yı-ııi hır istuuunet aranuıaı ihHrrsali \ ardır. Nihayet ltalıınıa da her an i' 'iı mıtılalcdesi ihtimalleri de mevcuttur. Ha husuNta Polonya »eterindeki yen) teknik istünali üo birlikte Aanuuıyanm, taarruz hedefini Uşkil eden bir memleketi hj.s-i bir ılt-vl.'le dr rntaurmak -ı\.ı-'ii -ni pLînına soktuğunu ıınutıııj--?ak l.i/nlır. Burada, lUhaoın. Tran -sanın ren ıı İki şarkfetİDdrki vazayeti PransRİann gınrlerÜKİes kaçma -nraktadır.
İste. her iki drnmkraNİ de. tariklerin s.ı rinde aadir rastkuhklan bir tehlike karştsındadırlar. Bu vaziyeti İni;iliz lm.şvekili saluaBBaaşğl gibi Kransiz haşvelun ds iki demok-ra«âaia naaik vaıâyetini Uılun açık-ligiyle anlatmıştır.
B. Paul IU ımaad. fran-ıziarın hür yasamak ve iıfnkl.nın istila altında ratakmmmak mu büyük bir azim vr eenaretle must-\Ue karşı koyacağından ve Fransız nıılletİnİn mucizeler yarasabuVıceğinj »e huna manmğını ıhı hıMırım-iu
B. \ n 11nl'mııı eoK heeeanh o-btfl hn hrtahe^i enerjik hir tam hareketin haşlanıoesna misal teşkil e-der _ıhi  görünmektedir.
Bilhasaa. bâtnaea-rdra va nıea'ael »iyaset adanılannu sudennden de anlatıldığı \ec.hilr ilk anlardaki "ioanılnm arak hatalar., dan ve âai heyecan ve telâşın n-\• ilmlmrlen \lt.ri.ini ır azami bbifade etmişlerdir. I'r.ıtısi/ hı»\rkilı İm ımkhukııı l'nuı siz milletini (ryaldkuza \e iki müttefik devletin kuvvet vr ntenabüne dayanmağa davet etmektedir. Ve bunun için de Franurların cok daha nııüdiul anlarda âni bîr hareketle bu vaziyetten kurtulduklarını hatır satmak tadır.
Hülâsa alarak. Fransız l-as.ekili.
raşmaktan kurtubumyan Franeoz-lann. tarihle misallerini uusterdikle-ri kalkınmayı hu aefrr ile cihan ef-k-ın ııııııııniesiııt' imaıı ve azimle arz edeceğini kuvavtle ilân etmekledir. Ur. Kesad SAGAY
Q Radyo Programı )
28 B lî»»0 PEKŞK.MBE
12.30 Program ve memlfkc! irat ayan, 12.35 Alana ve meteorcloıl haberleri. 12.50   M. ık.
Çalanlar: Ruşen Kara, Vecibe, Cevdet ko7an. *
Okuyan: Müzeyyen Sen*r. 13.15 Müzik: Halk türküleri. Azize Sense* ve Sarı Reccb. 15.30/14.00 MUztk: Hafif mbzık (PM. , 18.00 Program ve memleket ^aat aynn. ]:¦ ;m Müzik: Radyo cdZ orkeslrası (Şet ibrahim Ozgilr). Soprano Bedriye Tu -zünün İstırakile,
19 10 Müzik; Saz eserleri. 19.23 MuzUt: Okuyaa - Safiye TV-tay. 20.00 Müzik, 20.30 Kgnuama. 20.45 Müzik: Fasü beyci:. 21.10 Konuşma (Sıhhat *aatl). 2220 Müzik: Casband (Plh 22J0 Memleket saat ayar., aj-ns ha -Urlcri; ziraat, esham - tahvilat, kambl-jv - nukut borsası (fiyat). 22.50 MUzık: Cozbapd (Pl.). rS.OTr*233» VarınM   progıam   ve ka-Pimt.
24 MAYIS 1940
CUMA
Üçüncü Yıl - No. 740
sabah
GÜNLÜK SİYASI HALK GAZETESİ
İdare Yeri
Naroosmaniye, No. 84 Ntaabul Telgraf: YENt~KARAH Imaahul
TELEFON: 20796
Her Yerde 5 Kuruş
Alman ilerleyişi tamamen durduruldu
Milli Şrf İsmet Inooiî
Bir Fransız Gazetesinin Reisicumhurumuz hakkındaki yazısı
Marte - E Dith de Ponneuü namın d ak t Fransız muhaıriri. Le Pelit Journal gazetesinde Milli Şef ismet inönü bakında bir makale yaz -mistir. (Sonu S üncüde)^
Bugünkü harb ve Türkiyenin rolü
Arrası geri alan Fransız kuvvetleri Amien şehrinin varoşlarına vardılar
Alman hücumu ingiliz kuvvetlerine
teveccüh etti
İngiliz faşist şefleri tevkif edildi. Churchill yeni beyanatta bulundu
Her turla akıl m mantık hesaplan haririnaV Turkiycye tecavüz edecek uir millrt zuhur ederek otursa, tarih hu minelin ı-fuluaun sebeble-rtni ara-tınrken botun mesnliye-U kendisinde Imlacaktır.
ünyanın bugün içinde bulunduğu harb U âketinın yarın Urihını yazacakJaı. Türkiyenin bu h:ırbde o-namakta olduğu büyük saılhcü rolünü muhakkak kı alkışlayacaklardır. Ufak bir mülâhaza, bu rolün ne kadur büyük olduğunu kolayca ortaya koymıya kafidir.
Türkiye, azami bir hadde çıkarmış olduğu orduBumm yüksek kıymet ve kuvvrimı. ancak sulh yo i ur.-ds kullanmı- ve halende bu sulh i muhafaza «.tmek. ihtilafı Akdenı-ze. Balkanlara ve Yakınsarka sirayet ettin ıiemek uğrunda kullanmakta bulunmuştur Zaman zaman bir ukım politikacılar. Türkiyenin harbe ;:rmek üzere okluğunu, nerede ı... ı.ı.-.11 veya filân komşuluna tecavüz edeceğini söyleyip durdular. Hattâ bazı dünya aynsları, tahta ve ya filân hududüa Türk devriye mufrczekrıylc. kom-u devlet hudud müfrezeleri arasında earpujnıalar olduı'-unu bile dünyaya yaydılar.
Fakat hâdisat, bu yalan haber -len en sulahiyetli bir şekilde tekzib etti. Türkiyenin hiç b r imBnuyjyla arasında cn ufsk bü hâdise biic olmadı.
Dünyanın bu lamfından hart: u-zoklastıran emTüerin cn büyüğü bittabi Türkiyenin açık vc net harici siyasetidir.   Bugün  Türkiyenin
(Sonu 3 üncüde}
Londradaki Türk Gazetecilerinin Ziyaretleri
ıhın
Londra. 23 (Hususi) — mebusa ve barmuharririm yln Cahid Yalçının riyasetindeki Türk mebusları ve gazetecilerinden mUrekkrb heyet bu aksam Londra radyo merkezim zıyaı  t etmlçtir. Huaeyio Cahid Yalçın radyo ile Türkiyeye  küci'k.bır   hıUbcde bu-
ijlJMii' İt.
Londra. 23 t A.A. t — Reuter:
Salahiyettar ngılız mahfillerinde vaziyetin vahim okluğu inkâr edilmemektedir. Bununla beraber vaz-i yet hiç bir v.çhıle Ümıdaız değildir.
Bulonya - Boulognc • ve civarında muharebeler cereyan ettiğine dair bugün Avam kamara*ıoda Churchill tarafından yapılan beyanat Alman -bum Manş limanlarına doğru ani vc seri bir savlette bulunduklarını göstermektedir. Bu hareket müttefik • ¦erin muvasala hatları İçin eıudi bîr tehdıd mahiyetinde olmakla beraber şimdiki halde bu hatlsnn teh -likide olmadığı beyan edilmektedir. Yalan HatnsrVr
Londra. 23 (A-A.I — Alman rad-
yosunun, Belçika başvekili Pıerlot ile milli müdafaa nazın general Deniş in Belçikalılar tarafından öldürülmüş olduklarına dair neşrettiği haberi. Londradaki Belçika sefareti :-mi eti katı yede telrrib etmektedir. Her iki vekil mükemmelen sıhhatet-dir.
Paris BoşalnJmjyacnk
Paris, 23 (A-A.) — Bu sbah toplanan harb kabineni, Paris mıntuka-smı ba atlmamuğa harar vermiştir. Hiç bir memur vazifesini terketmi -yccektir. Endüstri de yerinde kalacaktır.
Eski   kaynar   PensdamtL-
Doorn. 2C (A-ft,) — Styfendlgi' (Sonu 3 un» isi»)
BeKika hududuna yakın Ur Fransız   eı*nnalıı Ahnaa tayyareleri tarafIdjaaj lomhnjdımaa rdUdıMro
ltalyanın müttefiklerle anlaşma şartları
ltalyanın ingiliz ve Fransız Somali'sinin kendisine terkini, Süveyş, Cebelüttarık ve Malta üzerinde müşterek kontrol hakkım taleb ettiği bildiriliyor
Nevyork 23 I Hususi I — Papa, bugün Amerika murahhası Myron Taylor'u kabul ederek İtalya ile müttefikler arasında bir anlaşma tavassutunda bulunmuş vc ltalyanın bitaraf kalmak için aertkttığı aart-lan bildirmiştir. Bu şartlar «unlardır:
1 — Fransız ve İngıbz .-mı.J.-ının Italyaya terki.
2 — Cebciüttank, Süveyş ve Halta üzerinde müşterek kontrolün kabulü
Alman - İtalyan İttifakının       1
Yıldönümü Bertin. 23 (A.A.)  - D. N. B.: Alman - İtalyan İttifakının   akdi yıldönümü   münasebettir   Deutacho
dıplomatİKche und Polltlsche Kor -respondciız gazetesi su aatırlarr yanıyor:
Nasyonal sosyalizmle faşizmin iki milletin istiklal ve ehemmiyetlerde mütenasib bir istikbale doğru olan yollar aynî şartlar altında çizilmiştir. Her ıkı rr.ıllct dc, dünya servetlerini kendilerine münhasır devamlı bir m iı\ • olarak telâkki eden devletlerin n uhalefetlerılc karşılaşmışlardır.
ltalyanın bilhassa Habeş muha -
likballerine doğru birlikte yürüyorlar. Bu milletler yalnız büyük devlet aıfatile obua mevcudiyeUenni müdafaa değil, dünya devleti sıfatılo 4leri yürüyüşlerine hız vermeleri a-nımn da gelmiş olduğunu biliyorlar.
Almanya mücadelesine başlamıs-ı:ı Son 8 ay sarfında demokrasilerin muhtelif tehlikeli tasavvur ve hesaplarını devirmiş olan italya da cenahı tutmak için şeflerinin cm -rım takibe Amadedir.,,
italyan Gazetelerinin   Yasılan Roma, 23 (AJU — D. N. B: Alman - İtalyan paktının yıldÖ -nümü münasebeti!'   Ciornale d'Ita-(Sonu 3 üncüde)
Papa 12 kari Pte        ,
sırasında Plutokrsaıler Ura -Tından manız kaldığı mü'kf.lâti hay deden gazete yazışım nüyle bitir -mektedir: "Alman ve italyan   milletleri ıa-
-GUndUz külâhlı, goco silâhlılar arasında
Isfanbulda bir Alman "Beşinci kol,, u var mı?
(^Alman Nazilcri arasında bir Türk gazetecisi^
4 UncU yazıyı bugün 5 İnci  şayiamızda okuyunuz
Yugoslayyada komiteci çeteleri kuruldu
Bclgred. 23 (A.A.) — Kral naibinin tasdikine iktiran eden bir e -mı mam e ile. Yugoslav ordusuna yeni bir teşekkül ilâve edilmiştir.
Bu yeni teşekkül, eski Sırb kora-i Ie. ilerinden ve Çetnık'lerden mu -rekkeb 60.000 kişiyi ihtiva edecektir.
Seyyar ufak müfrezelere aynla -eak olan bu teşekkül, ve anın enerjik ve müdafaasına yardım ey-liyeeeHr. Vazifesinin esasını bu -şlnci kul ile uğraşmak ve ayni ta-mumlu düşman hatlannın arkuaında tahribat yapmak teşkil edecektir.
Simnll Yugonlavyadan polisin faaliydi hakkında hnberler gelmektedir. Bir çok motosikletler müsadere edilmiştir.
Belj'.ıdda Arma'ın müttefikler farsfıiıdsn İstirdadı büyük bir be yer ar la karşılanmıştır.
Hava kurumu 7 inci kurultayı
Dün Başvekilin çok mühim bir nutku ile açıldı
Ankara, 23 1A.A.) — Türk Hava Kurumu yedinci kurultayı bugün ¦ant 10 da Halkevindc toplanmıştır.
içti mada Büyük Millet Meclisi Reisi Abdülhallk Renda Di Başvekil Dr. Refik Saydam. Vekiller. Parti Genel Sekreteri Fikri Tünel. Par-U umumi idare ış grupj idare heyeti mebualar. vekâletler ve mü-
esseseler erkânı, matbuat mumca m ¦illeri hazır bulunmakta idiler.
Celse açılmadan önce. yoklama yapılmış ve bütün delegelerin haza* Dulunduklsn tesbit edildikten sonra Başvekil Dr. Refik Saydam alkışlar arasında kürsüye gelerek aşağıdaki açış nutkunu söylemiştir:
— Savın reisimiz, sayın kurul tan azası. (Konu 5 iaeidr)
SABAHTAN SABAHA
Emsalsiz bîr karar
Almanların hedefi Manş sahillerini tutmak ve lngiltereye ayak atmaktı; yeni kararla şimdi her Ingilizin canı ve malı kralın emrindedir.
Atmtanlmnn   en   ton   ileri hmrekeii'.* yaklaştıktan   Kale    bojaMt ve   âa    bagatın    ingUterege   matafeti
(Yansı    imi sav .ada)
Sayfa:   2
»F\l      S:\K\II
g4     M4VK1    »tu*.
5ABBAH
_33 —
Yazan: AYHAN ATIS
Nasır  Hüsrev senelerce Batın i':ik lehinde propaganda yapmıştı
Nıunr Hüsrevin bir buçuk a*ıra yaklaşan ömrü roüdhis bir cidal i-çzrtdr gecıı. Kuranı huhunuien du-sürmek yerine Baün Ilığın akidelerini koymak için kellesi kolUjj^unda, evi omuxunda. ta OrUı Asya -dan -nu. Afrikayn. Aktleuıadcn Um m un denizine kadar koşup durdu. :n km ve İslini aleminin anar-miii bir ı.¦ ,-kküIn olan Bdfınlliğin muv vftakıyeti için çatalı Çok gezdiği ve birçok kanlı bâdiaelere adı bansUğı n;ın şöhreti de yayıldı. Hal bukı Ba Un ilik koyu m unluma nüfc kıtiveaı ulunda gayelerini tahakkuk ctiıımek ıstıyen bir teşekküldü. Şoh reli. anlısı için bir âfet ve felûket oldu. NÂaır yası yüzü aslıktan ve faal hayattan uzaklaştıktan aonm Hııcnaandu Garimgan'o çekildi. Butun Müslüman âlimler ona
— Zındık, mü!hnl. dıoaı?' dedikleri M ludkı ondan tentır ettikleri için inzivaya çekilmeğe mecbur oldu. Tanı 25 aenc halkla temas et nıedi. Bu müddet içinde unun yüzü görmediğini bde soy)iyenkr vardı.r
Nasır Hüsrev bu inzivasını da ı-dealinın selâmeti için yapmıştı. O. d -.nı iı. ki:
— İnsan İhtiyarlayın a\ çenesi düşer, muhakemesi vc suunı hafifler. Bu urudn da mezhebi namına bir sır olarak kalması vc kendimle topragn girmesi huamgelen bazı şeyleri ye-kımndekılere Boyler. Bundan du bn-tınilik zarar gorur
Nasır Hüsrev U asır unırü içinde bırvok halifeler, atabekler, vali -1er. emirler, eni isal ib kuman dan lan,
ngtnleı âlimler zehirletmiş ve nldttrtmüetii. Fakat bu cinayetler • den kimsenin haberi yoktu. Yalnız lıııyıık Batınî meclisinin tı-ıtailerile kendisi biliyordu. Eğer bu urları suylerse geçmiş ve üstlen kül tut -Dun buçuk cinayetlerin failleri or -uya çıkacak, uyuyan ve uyusan yılan Un uyastdırnıyş olacaktı. .İşte bunun inin kendimin umanlardan tccrıd ' !¦ 'ı. İnziva zamanında da en kuvvetli şiirlerim yazmıştır. İncilin vc T vratın b ılım âyetlerini eebennden okıırdu.
• * •
Haleb atabeklerimi en Nureddin Malının.ı hin Zengi Kımvvdı- haçtı ısitlslarıoa karsı koyan, «atkı, Hı-rıai.ı^nnlığıa ve haçlıların iHİntuun -dan kurtaran büyük burk kumarı -danıdır. Nureddm Mahmud 1146 vıbnıt. bayata gûa*erını kapadığı saman vazifesini ve rol «mı oğlu Ea-Sahh Lamamı bırakU. Nureddın afalı muti Khlualib diismaniıu.ıııı    babası
nı:...... rnıras almıştı. Zengi haçlıları kan kusturmuş, Sulâiuuldin Eyyubiye de bu asıl düşmanlığı aşılamış, ona Ehlisalib düşmanlığında Öncülük yanmıştı.
fcW-alıh lı—ail 1171 den 11B1 e kadau- yedi sene Hah m, aubeadik »apmn vc 1183 de ölmiısbü.
57] aoııcüi zilkadesinin on birin -ci pazar günü çölden doğan güneş Arar kalesinin önünde (11 büyük bir # hazırlık ve hareketi aydı ulu Uy ordu. Bir tarafta başlarında gümüş kakmalı, altın yaldızlı Tolgalar, autlarında demir gömlekli. kolUnnda denin koli aklar dizlerinde demir dizlikler bulunan ve gömgök demirlere bürünmüş askerler talim ediyorlar.
Yeni Sabah I
ABONE
TO
Kİ.1)1.1.1
rklye Ccnabl
SENELİK 1400
a   AVLIK 760
I   AVLIK «00
t   AYLİK 1S0
Kurna    2700 Kuru» a       1450     m •       100    •
24 MAYIS   1940 CUMA 
J99 Krbıuf.h.r 16 QUn:    145    Ay J U56 K. Mayıa 11 II ur   ı   14
Kuuıı Saat rı 111r   ı   ıy Vasatı  Saat
flünetl  ''O'ı
4 i
7— | 1 55
|Unr|
8 41
4  !•
• kMm
6    I 1  19 -hı.'l  22
11 II
,.uı
6 Ü9|
¦Bü-tarafta ucun kulkanh. tirkcş-l li süvariler kılıç ve harbi talimi yapıyorlar. Atlucın kımıumetn. Uılıglu-nn kalkanlaruı şakırtısına karışı -yor. Oljuı tarafta on bin kadar a-melc ve kadınlar kaleye anılan büyük bir gediği tamir etmekle -meşgul... Burrlarııı mazgalları arasın -da da büyük vc hummalı bir faaliyet var. Kaidecin üstüne büyük mancınıklar kuruluyor, kurula Oların ateş tecrübeleri tapılıyor. Bir köşeye de Ruşen denilen yakıcı bir ayna yerleetıriliyurdu. Güneşten aldığı ateşi bir noktada toplıynrsk u-zuklara kudar götüren ve eristiği sulıa dabıiindoki düşmun mühimmatını çadırlarını yukan bu ûlat pek mühimdi. Bunu eski Türk ordulun bulmuşlar ve kullanmışlardı (2). Şehrin tepelerine de büyük ve ağır mancınıklar kurulmuştu. Sultnn Salih İsmail her gün başında altın tolga, sırtında zırh gömlek ve belinde kılıç olarak askerin arasında dolaşır. Udimi ere nezaret eder, kum un dunlara direktifler verirdi. Ok, yay ve mancınık im ulâtl ianelerine uğrur, işlerle yakından alakadar olurdu Hazan Utlun gören bir askerin elinden okunu, yayını ulnrak bizzat atmasını öğretir, onlara konferanslar vererek bnrbcilik hislerini kamçılardı.
Hükümdar teftişlerini bitirdikten sonra dıı mancııuklnnn yanma'kurulun Cavlînin çadırıno oturur, 'hazır-hklurı buradan seyrederdi.
Güneş batıyordu. Tulhn eden asker çadırın Önüne gelmiş, sun İmlinde duruyorlardı. Bu demir ve çelik safın arasından birisi okun yaydım çıktığı gibi fırladı ve elindeki kılıcı bir iskemlede oturan Suttun Salih lsmailın busınu indirdi. Hükümdar tolgasını yalnız yatarken başından çıkarırdı. Tecavüz eden askerin kılıcı bu altın tolganın yalnız bir tarafım hafifçe bükmüştü, ikinci ve üçüncü darbeleri de Sultanın başında istediği um. yapmayınca mütecaviz silâhını yüzüne çevirdi ve yanağını yazdı. Kılıç darbeleri o'kadar suratlı olmuştu ki klhç sultanm miğferine dört defa eridiği halde ancak bu- şimşek yalnırtısı göriile-nilmişti. O kadar serî ölmüşte?. Sultan yanağından derin bir yara almış olmasına rağmen kuvmri raâneviye-aıni hiç bozmadı. Gevlk bir hareketle ayağa kalktı. Hemen mütecaviz neferin üstüne atıldı, onun ıbasım kendisine loğru cektı ve sonra kılıcına davrandı. Sultnn Salih Jsroailin orada bulunan umcazudesi Musul a-l.ıbekı ikinci Garı Seyfcddin dıılıu evvel davrandı ve neferin boynuna çaldığı bir kılıç darbesile kellesini yere yuvarlııdı. Bu boğuşma Hıenüz I bitmemişken bir haska nüler -daha j dalkılıç allanın üstüne yûnUdü. O-; rada bulunan kumandanlarından e-mir Davud bin Mengilan ortaya atıldı. K-ndısım sultana siper yaptı ve ikinci mütecavizi büğetinden yaraladı. Yaralı yere düşerken bir aoka -ıı.ram teşvik ediyordu:
— Vur haine, knfasmı kopar'
Saf kanşmıştı. Üçüncü bir mütecaviz daha sultanın üstüne yürüdü. Onun kılıç darbelerini de emir Ali bin EbÜlfevaris karşıladı.
[Hevumı var]
(1) Atar. Halenin bir gUnlUk ¦tmnlmdr bir kaledir Buyu, ti.iv.». çok gUzeldir. Burada akreb hiç bulunmaı. Akrebin üstüne bir parça Aıaa topraO dehulUnma B-İHrmvt. Burefla ı.a-fc » tararlı va ıehıri. haşarat da o-mu, Eaaı hltablarda hu. Aıu şehllnaa dr yatılır. Yahulu m.ım-vi bu tehir hakkında kıynjlll maumat vermektedir.
(21 Tapkapı aa rayın da uçuneU Ahmad kutuphantatnıie M*9 numarada kavıdiı bulunan Kıtabul Hıyel «dit arebca bir eaerdr yekte asmam* hakkında çak mü -htm malûma! v«ı-dır. Müellif diyor k: ¦Bu yakıcı aynalarla yUt artından Bin ar«ına kadar uıakla olan bin kadar ae • kerle bir o kadar beygir ve eıaar. bir kaç dakika  Icmde  kamur  haline flallr.,,
aaeehu' Wtm Artımed «e Homahbır kendi mam lekeli olan Bı:llya*ıın Sırakea aekrını mtıhaaana enikleri ıımın Aral. fned yaktet aynalar kullanmak «uratile muhatarayı İki aene uulmtalı. UUıenderl. ye fener kalaalndc de yakıcı ayna bulunduûunu tarihttr yasar.
Şehir ve  Memieket  Haberleri    ]
İhtikâr komitesinin mühim kararları
Gıda maddelerinin Üzerine kalite ve cins etiketleri konulacak
Ihtılkar komitesi don vali ve be-h-dıyr renaj «amtor I.miı Kırdaruı reisliği altınds muhım bir toplantı yupmı» ve tsun kararlar ammamr.
Yapılan gurUsnaokrdo bilhassa gıda nudoemnııdv götuleu ilıUkar haduıolorı üzerinde obemmıyelle durulmuştur.
Gıds maddeleri Üzerindeki fıyst artı uma ve ıbUkâr ibj bılh—aı mallan n cınalen w kaktı Icn Üzerin»*? yapılmakta olduğu muhtelit vak'a-laıl.ı anlaşıldığından badema bütün purukuude satışlarda uıallai m üze-nndokı fiyat baterinden başka, cuu-ve kalıteanun yazılmasına karar ve -nlmıştır Ba suretle malların fiyatları ve rınasernun teebıU daba ziyade kolaylaşacak ve mtıksrs karşı daha mısmet bir şekilde mücadele eclilubıleceatır.
I. . r ı j ı v. m dün bir ipekli kumaş ihtikârı hâdmesını de tahkik t-tmıs ve fazla fiyatla satılırken muaıdere edilen kumaaiann mulehaaauaların n' tetkik ettnrıbnesuıe karar vermısUr.
Bu mallsrm daba ucuz fiyatla aaUlan aynı evsaftaki malların bir farkı nlmazi.pl anlaşılırını ıhtıkıu yapan bu tıearethune de derhal mahke-meyr tTruecektir.
Diğer tanıttan komuıyona bir çıtı ve cıvata İhtık ân ihbar   edilmiştir.
- bemnuyetle tahkik edilmektedir.
BELEDİYEDE .-
Vali Htcnssldarı Gezdi
Dun Vali ve Belediye Reaai Doktor Lül-d Kırdar yanındu alakadarlar bubındıuiu haleli- şehir dahllıııdr kazılını*, bulunun 32 numune ttper aıiınaftı tetkik elmi(Ur. Bu aitfinaklar .halka numune olmak Üzere Vilûyrt ŞefezberUk Müdürlümü turafın -dan hazırlanan planlar muclhiocc kuza kaymııkemlan tnrnlınfkın kazdırıuntıtı.
Diğer tarafdan zehirli fazlara ve tuh— rlb bnnıbabrrma kartı siper ve sıfınak in;naı tçin helkr dıiı;ıtıluıı broauılcr haUc arasında btıyilk bir alaka üc kar^ılanra^ı-tır. Bü- çok n : ı belr«ö»e ve vilayete müracaat ederek .siperlerin ire, sığınakların inşası Icin kendilerine yeı goiterıb ı -sini    (emektedir!er.
Zehırb gazlara k.u-.a yapılacak Kısalıkların plânlan alakadarlar   tarafından bn* kere de belediye heyeti Danuye n adin îu-gûne ver İlmek tedia Fatura   Vermiyen Ticaret ha aeler %armıs
UUnlBul beledıyca!   nıuactUflerl    .-la
dahilinde yaptıkları bazı teftihler- nekee— Miıdç. milli knrunına kanununun var -ettiği fatura mecbıuiycline rağmen bazı la aLU...nelerin l.ıtur.. vcnııtdiklcnnl • ..• .a nl. Buıuar i.I-Ij" muhım bir yekûn tulnuıktadır.   I v ihtatâr
komisyonuna verilin illerdir. DİKcr Lınıl -dan bu teftıller •¦..¦ v.ıi.. meyva gibi t'iti.ı maddeleri UzcruıdV de Ihtika-r yn-111 lıiiki suriümutur-   BUhSHjiı 40 aurus.ı &atılmaaı uVzım Kelen çilek    Becrofâuud» 100 kuıugu kadar aurülmckledu.   Bıuüar derhal ceauaandrrılacakhırdır. Şehrûnuuie   Hâlâ Çalısın Ecnebi MüsİHyenJer   Var Mı?
Şelırımlzde bulunan  ecnebi  artUUor, m...-i terketnıek mecburiyetinde kaldıktan sonra müzisyen seklinde çalı -jan ve ecnebi olan bazı ¦ ¦ ». 1 ¦
vehrınıızde kaldUÜan rmul ¦ uiim. Bunlar dn kanununun gercevoune dahil bulunduklarından şehrim iz ı terkti.m I: eııee-bııı ıvımındedırleı. Blnacnoleyh buruaıa çıdısına veUka.ii verümiyeccktlr. Kanu -lam ıstisnaaına mazhar ubın yalnız yüksek ¦ ı'r..ı. ı..ı ve ı "rı --i . .'iııv.ırlar vesaire Kİbl İlmi roueMese jııeııınbu ıdıı. hâğıtnaaedı- Yapılsa Güzel !Wr Ilknı.-kiı-i.
Kâındhane kftyünde inşa olunan ilk mektabin iıupıtlı ikmul nlunmufhır. Cok modem ve mUketıunel bir bina olan mtık-teb 22 bin liraya mal olmuş ve S bin lirası vilayet tarafından temin ulu umu- -tur. Mekteb onumUzdekl seno tedrisala Dıfer tpmfdan belediye ınek-hıbe Htden yolun yeniden intaımı korar-laslırnujbr.
: nl,-,'nı  l.arıiM.-n     Aı.sbyor
Tr.Uıim tratıııoaunu isletecek olun Rumen ürınosımn mumeatib B. Yorcobuku dun skhrınuzc aohiuetrr. Vnırmluıku Tok sim gacıuosuna koyacağı takımları vcsal-reyı de yanında trc(irmi»lır. Cozuıo ha-ztrandnn lUbaren açılscaktır.
J'.ıl.-aın l\ı-l ı -ı Yıkılıyor
Taksim 'kujlasmm Ayazposa caddesnirle bakar, kummra yrkılımımın oaslunmı; -tır, Kınlımı Harbiye cim İd etme bdk-an kı.mııle her iki korjedeki 1-m rlarmm yı -lalın....ı kışlanın lc tarafındaki meyil.m tanzinı_olununaays kadar tehir olunacaktır.
istanbul gümrük varidatında   25 milyon noksanlık
İstanbul gümrükler varidatının bu yıl 40 - IS mdym arıunnds olacağı anlatılmıştır. Bir bazıreaıda bağlıyacak neııeı mairye bidayetine kadar bu rakamın ;:¦'t az bir ıar' yapacnğı muhakkak olduûuna göre varidatın diğer senelere nazaran 25 - 30 milyon lnu mkaan olduğu görtılmuktedır.
Bundan evvelki yıllann varidatı GS - 70 ınib/on lırn arasında oyna -nutkuydu Hıu-beV u evvelki ue ay zarfmda hamlat gayet normal bir strrerU- devam «Umu, fa hart harb baklama siyle vukua gelen zaruretler neticesinde 9 aylık bir zaman içinde bu noksanlık  hunule gebnüplır.
Gümrük varıdatındakı bu noksanlığın bazı maddeler üzerine yeni vergiler konulmak suretlyu' karşılanacağı malumu ur
Gümrük varidııtındaki bu noksanlık bütün dünya nıillet lehnde görülmektedir. Hu arveble bir çok hükû-mctler bize nazaran vergilerine yüzde 50 miktarında fazla zamlar ynp-nikk ııı.-cbun\ t ınd.-   kaüııihlaı dır.
MAHKEMELERDE ¦•
mmatl
Sırkrcıden Ir-mv.y- btn.p T |l | | Siu.rt-Ki. olan Srylııun uabandeu, 20 aiaaU sabüsalı Brfık. Akaataya ysklaaır-ken, içinde utı kusur ura bulurun para çan tasım çekrnrı. Alrmnry «rvakkof ma-hallıııe yakın hir yardı atlarnu. çantatı-zun aaankhaını •nlıyan beyti dr aıiumn-dan alkyazak  t*~***'—if "
Betik, dun adlıycya verıhnı^. Sullon -ahıned birimi miIIi ır/.ı muhkemesuujc aorausu yapıldıktan sonra levkıl rdıhnıı-tir.
Bir Ibl.Lı. Davası
Beyoslu hohtrlıyaaı ılıtımt. memuru   66
y......i.- Atı li.. .   7t bı.ıUk    bu ibluav
luçuazian maznun ulur.ık ıkııııı afiır ceıa mahkentrone veııunir, muhakemesine bağlanmıştır Ali Itıra hakkındaki karar diln verilmiş. 5 sene hapse ve 79 ura para cezasaaa mabkfını edilinnlrr Aassat. yap atlnuıı-sakın olduBunSan ve ılAılaa edi -len parayı tıakkındj tnhılıat.ı eeçıldıklen
ay hapte ve 33 lua paıa ceiaaına ındırıl-nıi»lır.     a  t
HO Kil' ı;- \ . rn,. m. 1     I   in Galatada Cemm mo-e-Bm.t.t tssetai
Arabkırb Emmin, kazanç m-, uıanden borcu olan 80 kurusu vermediJl için hapken
tazyiki hekarnsm karar vscUnua. bu ka-
de olan Tinine, bunun hapsen tazyik bl -duau. bin.ienah.yli, 81) kuıu* ıçm da alsa bir ay müddetle haphyfiracTiiii-anlatılrmî, az bir para olan S0 kuranı udceıeei say -lrnn.uaw. Emin bu abzleıe snyh- rnukıı -bele etmiştir;
— Valbıhı, a.-ı.'beyc'L-ını: 80 param varsa çifterime yapusın.
Tevkifhaneye BÜlûrüten Emine, üzerinde parası olup olmudıaı sorulmuş. 47(1 lirası olduğu Bnlazıbnuj. bu para Emnıyeı daırecinde hıfsadılmıs. kemli.. de tev -l.dlıaııcye konmuştur.
Emin, iı-vı.diı,an tu- yirmi dOrt san! yattıkbsn aonra, sorıbyarılarii:
— Haydi bakalım, demıtür; daha çık-ıntyaesk mıyız?
Kendisine, burada da. S0 kurut iein bir ay müddetle luıusobıcaeı anlatıhnco. Emin. isin ciddıyetiıu anlamış:
— Haydi öyle ise. demislb-, getirin tu bizim paraları da seksen kurusu vereyim.
Vc, 80 kurusu vererek tahliye edilmiştir.
Fırıncılar şirketinin vaziyeti nedir?
Belediye hukuk işleri müdürlüğü şirkatt müdüründen izahat   alacak
lı.t.ıtıbııl belediye hukuk isleri müdürlüğü i'Vıntılık Şirketi,, meselesiyle eeaab şekilde meşgul olmak tadır, 'i- .ı ,,ı. ,ı,l. Şirketi., müdürü olduğunu söyleyen Kn-meılar Cemiyeti reisi Ahmed Rıza. müdüriyet tarafındım dinlenmek üzere davet edilmiştir.
istanbul belediyesi bu şekilde bir şirketin mevcudiyetinden şimdiye ka dar resmen haberdar cdilnn mmtır Belediyenin elinde bu sebilde bu- şirketin mevcudiyetine delil olarak bazı voaaiklc ezcümle muhtelif fırınlarla yapılmış konturallar vardır.
Bu konUBatlurua şirketin devam eUigi müddetçe fırın kırnsıunı yansını vermeği taahhüd etmektedir.
Hukuk işleri müdürlüğünün, üzerinde ehemmiyetle durduğu meseleler şunlar olacaktır: Fırıncılık şirketinin takib etmekte olduğu ticari gaye nedir? Şirketin sermayesi kimin tarafından vc ne şekilde temin olunmaktadır? Ve şirketin kazancı nedir ve nc miktarda terzi olunmaktadır?
Hukuk işleri müdürlüğü bu meseleler hakkında sarih bir fikir ekle ettikten sonra şirketin vaziyetinde halkm aleyhine bir hnl görürse derhal hâdiseye vnz'ıyed edecek v İrab eden tedbirleri alacaktır
DENİZLERDE .
İki Motor Çarpıntı
Karakuy köprüsü ününde dön saat 1S.30 dn bir deniz kozası alınutlur.
Ceza evine aut Ali vatmanın ıdıırr*m --Seki 9 ı uru ırk Aıadc mutum kontunun aluııdau secUklen sonra o sırada ocudan seçmekte ulan rüsumatın 16 numaralı ve Ali kaptan idaresindeki motOrile çarpı5-1 ıi a 11. '
Mu Mideme gnyet atdoalli olduğundan 1 i'.aıııı.ıiın molnrusun hır tarafı parça -lanmış ve hücum eden sulara mukıtvcmel edemiyerelı derhot notrauaır. aluretlcbat civardaki kayıklar tarafından kurlanl-rmstır. Umun reisliği hûdise lınkkıııda tahkikata basla mistir. Limanımızdaki ilollandu \ »pıını
U.'IUıııJ. ııın /Uman la.ııruttiıu Uftra-maı üzerine Umanunuda m !ıın. ¦ ıkı Hollanda vaaoru buradıı 4:alnu»l.u-ı1u. Her ilcUi de bsf'¦¦" bu gemilerin Karadeniz ve Akdeniz arasında seferler ya -
Yıl   lîutı**~-İ
10.au . nı yeni batçe 1 bakkındıı lUhat uennek ûzeee Ankaraya gitu£tni vz -mistik.
Ankarndan aclcn malûmaU cure idare nin bu seneki bütçesi tecen yıkı nazaran 1 milyon 324 bin Ura ile R milyon
J03 bin küsur liradır. Idafcrrtn bu tcaveki bütçe kanun projesine «urc patası/ v« ¦ tenzilatlı seyahat edebilecekler uyrıbnış-tır:
Cnmılnn \ aralandı
Kadıkrtyünde Cnfcrnit.ı mahallelinde 6 numarada oturan Hütameddınin uç yıı-srndaki • :I'j Neı~zad odn penceresine 01-ku ustu 'iı. ¦ --.i,, cam kırılmak bahnden yarabuımıs, Nıenune haıtjlıaııe ııve    k.ıl-
ç Radyo Programı j
(IH)  cı vt \
uyarı, ırbıri.
mis. aratılmış, icra veznesinden üç yu-lıı.' alırken bulunmuştur.
Bundan sonra, Emuı. Euırfı'onlar ken -dişine, 30 lirasına mukabil bes lira ve -rirlerse davasından vaz geçeceğini föy -lemis, daha sonra da:
— Hııydi rkı. haydi btr hra versinler de vaz geçeyim! demiştir.
Bu halle, Eminin, bu vergi borcunu vermemeğe azmettiği, 1 ¦ ; ¦ İBryİk nc-"tiı-rylnde verdikten nnnt,ı dn. gardiyan -Urdan çıkarmak İstcdiZ) .-aıbısıbnaktadıı.
Fmıııın. bunlardan b.nloı ura vezne -sinden lekrur İki yuz kuüûr lırn aMıei VB ' ayrıca narası dn bulunduğu aııbısılmiatu-.
lngiltereye Giden ' ¦ 1- i. r Geri ıiın.ıi tnsiltereye deniz ınsatye ..m-urMı, 1 t .-ılı-ah için Kîitıderlleıı talebelerimizin Pa-risde kııMıtım yamnstık. DonlsylLui idaresi bu talebelerin vnzlyeliııi dün Fnm aadaki sefaretimizden ıarmuslur, Tak* -belerin İneiHereye Bitmeleri mlhııkün nlnıariıgı takdirde    Rcrlye   çntırılnıalan
Okuyanı Semahat özdcrıses.
1P.35 Miırak: Türküler (Okuyan: Mu -zatfer Fırutlı).
19.4S Memleket saat ayarı. n.ıan vc ıııtleorolojı haberleri.
2Ü.0O MUzık .
Çalanlar: Fahire Fer?au. Vecibe. Refik Fersan.
Olan.m   Neeml Rıza Alüı.kan.
20^0 Konusmıı    (Milli    kahramanlı i:
menkıbeleri). 20.tS Muzık.
Çalanlar Vecibe. Refik Fersan, Fabıre Fersan.
Okuyan; Mefharet SaKnak.
21.00 Müzik- Folklorumuzdan örnekler (Sadi Yaver Ataman),
21.10 Konulma (Bibliyografya).
21-10 Müzik Kuçuk orlrettra {Şef Eıl-veı  Ka|elmaıı).
2ZS0 Memleket saat ayarı, ajana h? -bcılert, ziraat, esham - Uıhvıbit Kambiyo - nUkot borsası (Fiyat).
Î2O0 Müzik Cazband (1*1.1.    - -
23.2a.'23.30 Yarınki p.ag.ıın, ve ka-i pani|.
Harbin devamı için İngfl-terede  alınan kara-lar
/Pj,^ uriHİa Almanlarla garh drmo-¦aanal kmHİlerî ajssendskl hııyat ve memat mücadek^nin akkderinden biri lıı-ilterede kendisini güBtem.iy-
mm
İngiltere, arlık İngUi/ millet İnin dünya 1i7Ündeki mevkiini, kudretini, hürriyetini ortadan kaldırmak isteyen bir hasmın butun kudmt ¡e «svlerryle hsrekeee gretiginî görmüş İm Ilınmaktadır. Bu mücadele, sîındi kat'i bir ksryst tuüeadrk-.i .eklini almış, ve yarım tcdbirlerlr hal Him'ti bıılunscak bir mahiyetten u-1 ıl.l.ı- ını-.lir.
İngiltere, Nazi rejiminin MBeb X -ılı nU n IraşLayan Isı harekeli 1 a- -1 -sında mümkün mertebe hazırlanır -ken mütemadi hir surette de karşısındaki istilâ ınnİlerini itidale sevk için uğraşmıştır. Fakat son lıâ-dİseter ve bukuki, ahlâki ka .tlnnn t e pn^DSÜalerin ortadan kalkması vb Inına inzinıamen de yeni Alnımı ta-arnruııııın. tehlikeli bir şekil abııa sı. İngilizleri daha esaslı tedhlrle-n te\evsııl eylemeğe mecbur kılmıştır.
İngiltere, rnüttefîki Fransa -Jbİ, karşılarındaki düşmanın bıı hurinle hıltün maddî ve suaaevi nohurtarını \r kııiM'tini U[Uayıp »jle hareket sttiğİDİ \e hunu yanarken de kendisini hiç hir kayıt İle baglt tulmadı-diL.ırı-ı talüd obnustur.
Almalıya topyekûn harbi esas It-ı dm/ kg h-ıniştir. Bu Melwbdcn garb deııınkrasileri de memleketlerinin bilûnıunı maddî ve manevî unsurlumu, butun - r«- i im mi. H 11 1... İHI işe luasretns-ğr meoİMirdurlar.
İşte IhliII'ti-di . narh vaziyetinin tehlike ar/ıtıiH~a üzerine muinin tedbirlere tevessül edilin 1- bulunul-ulaktadır.
I...ı.ıjra lıüknnıetİ. daha harbîn başlamasından evvel hu bahdıı nııi-Uaulüid U'dbirlrri balutkkıık snlmsı-na _'-ı irnn-.li. Fakat Inuİlternnİn lıııinıı nıeııabii iı üısaııları sefcrtıer edilmemişti. inıdi bu İş* de yirişll-mişrir. Frrhakika rnglltrrenbı asır-larea snren siyasi hayatında Hk d-Tu olarak. İngilizlerin hürriyi'tî, Ik1-ride İmi-m hcrrakbğı İle ıım duna Cikmasroı temin zmunnıda tukyide uğramıştır. Ta*ıîri diğerle. İngiltere hükümeti, memleketin bilcümle •¦\ı\-.ı\ ve «-iM-tîııi w üıaaıuannı kontr-üü altımı abnejtır. Bu hususu teshil . -ı. 1, kanun, İngiltere tarihinde rekor teşkil eden bir müddet zarfında yani üç saat içinde parlâmento tarafından kabul edilmiştir.
Krallık makamı hâdİMÜcriiı islil-ssıu eylediği zaruretlere tevfikan hu menalûden istifadeye tamanıiyle serbest niaraktır.
I'.n yeni kanunda etMis. şahsi hürriyetin, hu mubiın un, a.lı İni. yer turnısmasıdır. Her aey. umumi nusı-fuat. yani ra^lterraun mukadderatını hucunkü lâirriyet şartlan altında tutmağa hasredilmiştir.
iıı_ılı.Jı im. icra Uu\ v.ı kendi elleriyle tenlikleri bu büyük salâhİ-yet, i--ii.ir.imn Atman taarruzuna m- emelerîııe fiili bir ervah da " -lal etmekledir.
Bunu yeni mührühas nazırı ve harb l.ahinepi arzasradıuı Allı* bu-ııtk bir unlukla bıitim M'iklığiyle imli e lemistir.
lh'nilehUir ki İngiltere, mücadeleye en kuvvetli bir tarziylt* İmi kanunu ittihaz eylediği andan itibarca atılmıştır.
Av rubadaki mücadelenin ehemmiyeti, ve istikbal lıakkula alacalı tarz, İngilizlerin asırlarca süren '¦¦i ananelerinin ve bürriyeUırinin böyle üç saat zarfında takyide uğ. raıııasiyle de (ezahur ermektedir.
lr. Kesad SAGAY
POLİSTE :
Zehirlenme
Şehzadebajında Talebe yurdunda yatıp kalkan Emin oğlu Mcbıned Veysl kop— runun Ktıhkûy iskelesinde büfeden aldı-i.t n..-(aı yedikten sonra zehirlenme alâi-mi ¦ m;. Veysinüı tedavül yapılmış, 1..Makata başlanmıştır.
Yemekten Zelıirlenıııe m uipaşada Pehlivan yokuşu soka -gınfla 6 numarada oturan Sahhln karisi Halice ile kızları Mihrirrar vc BTIhrlban. aksam yedikleri yerraarhen aoce yaumn -dan sunra zehirlenme attımı coalermı.Jrr, aaruılanmıslar, BeyoSâa Beledsye hasta-hanesine kBİdirumıslardu*
25 MAYIS 1940
Cumartesi
Üçüncü Yıl - No. 741
eni Sabah
GÜNLÜK SİYASI HALK- GAZETESİ
İdare Yeri
Naroosrzuudye, Ne. 84 lalanla! Telgraf: YENİ KAttAH hUnbul TKLKFÖN: 2./196
Her Yerde 5 Kuruş
Almanlar Fransada Kaleye yaklaşıyorlar
Bulonyu Almanlar tarafından İşgal edildi. Almanların ileri harekâtı devam ediyor
"Beşinci kol,, ve
I- i  kol,.     fi-'Milıl.ın  nıiM
firlıklt-riniıı kendilerine izafe « l'ı-ı *ayc.ıılan 1-ı1ı...I' vı mi-cıfırlık mu faulde-* kafalı1. nmıı bizzat krodil. ri lar-İM..Lıı, İHIÂI ve MlÜstUTtali do-layısllc. ııefislrriııdeıı jine kendileri ne* "etmiş Ihi Ilınmaktadır.
[t—-* skilerin "kaleyi içinden fet-hetoıck..   dedikleri   usulün yeni adı "besinci kol., olmuştur.
Tabi! servetine, topraklarına göz dikilen ülkelere ya birer zararsız aeyyah yahud issiz kalmış birer isçi rnaskesl altında mümkün olduğu kadar fazla ajan sekrnak. vakit ve saati gelince harekete geçecek, o memlekette panıkkT hattâ müseUih mukavemetler yaratacak bu elemanlardan istifade ederek ülkeyi içinden fethedıvermcktcn ibaret olan bu sade ban] «inıdîyr kadar maatteessüf muhteüf memleketlerde muvaffakiyetle tatbik edildi.
Norveç, Danimarka. Hol.ında "besinci kol,, tarafından arkalanndan hançerlenmeselerdi hiç şüphe yok ki mustcvbye karsı kendilerüu daha müessir bir surette korurtaıdı.
Harbin başlangıcında kulaktan kulağa fısıldanan "gizli silâh., dan tehirli gaz saçan yahud hararet nekreden tanklar değil, belki sadece bu "besinci kol,, kaydediliyordu.
Birer misafir sıfatıle ve zahiri bir masumiyet peçesi altında halkı arasına karıştıkları bitaraf bir memleketi, efkârı umumiyesini zehirlemek, ustaca idare edilen propagandalarla manevi kuvvet ve mukavemetini kırmak, nihayet vakti gelince de bavulunda, otelinin dolabında, hattâ o memlekette mensub olduğu devletin konsol aşhanesinde gizlenmiş silâhlara sarılarak istilâ ordusunun birer pişdarı olarak ortaya atılmak "besinci kol, un faaliyet programının kısa bir hulâsasıdır.
"Beşinci kol., un başlıca faaliyet temellerinden bin de faaliyete geçilerek memlekette gayri memnun eşhas veya zümre ile sıkı bir temas temin etmek onlarla içli dışb olmak ve unlara ilk fırsatta harekete geçmeleri için zemin hazırlamaktır.
"Besinci kol., mcnsublan, misa-fırbkkrrinin kendilerine İzafe ettiği saygıdan istifadeyi misafirlik mukaddes kaidelerinin bizzat kendileri tarafından ihlâl ve suı istimali dola-yıaile, rıefislerinden yine kendileri nez'ctmlş bulunmaktadırlar.
iste bu yüzdendir kı hemen her bitaraf memk-kette bunlar istiskal e-dilmekti-, hattâ Kumanyada ve Yu-g'Mlavyada olduğu gibi baran ku  hıklarından tutulup memleketlen dei bile olunmaktadırlar.
Norveç. Danimarka, Hollanda illi., tecrübelerinden sonra cenubi Amrn-kaya vanncıya kadar bütün bitaraf memlekrtler ihtiyati tahaffuz çare ve tedbirlerine baş vurmuş bulunuyorlar.
Bitaraf bir memleket payitahtına konserler vermeğe gelen çalgıcıların hakikati halde "beşinci kol., a mensub birer fenada ve lahnkâtçıdan baı;ka bir şey olmadıkları vc o memleket balkına bedii Ur ziyafeti mu-(Sonu 3 ûnedde)
Belçikanın Gand şehri de Alman işgalinde
İngiliz kralı radyo ile dünyaya hitaben bir nutuk söyledi
Londra ı Hususi) — Bulanya'yı müdafaa eden kuvvetlerin arlığı tank ve toplarla hücum eden düş -manın tazyikine mukavemete müsa-ıd olmadığından Bulanya Almanların eline germiştir. Şehri müdafaa eden İngiliz kuvvetleri hafif zayiatla ve muntazam bir şekilde çekilmişler ve yeni mevzilerini işgal cyleınişlerdir. Bulonyanın ziyaı mucibi esef bir hâdise utmakla beraber harbin mukadderatı üzerinde mühim tesirler husule getirecek bir âmd olmaktan uzaktır.
vWuU.nn.  kalesi A İn unların Bine Geçti Roma. 24 (Hususi) — Mubonne kaleni   Alman  kuvvetlerin uı   eline geçmiştir.
In-İli* Kralı Majeste Allıneı Jm
tundra, 24 IA.A. Saat 17.30) — Reuterin salahiyettar Londra mah-fıikrın ..ıı aldığı haberlere göre. Alınanlar, dun gece, Bulony şehrini ese geçirmiştir.
İV!- ık.ıd.ı \.-nidra Silah Al İma Davet hdilenlrr
Londra, 24 (Hususi) — Belçika Hür/unetı 16 yasından 46 yasına ka-,u butun Belrikaldan silâh al Una davet etmiştir. Anavatan dışında bulunan 46 yatana kadar bütün Bcl-çikalüar kotısokaünklanna m uru • caat edeceklerdir.
(Sonu 3 üncüde)
: t U M V19 ÇÜB^^ar^^^ a#
•"İV. : '.    ¦.   •  ' 'I nUBf- '. ' * ¦" ' V
1wu A? EBR OUt! k ^"55
fiPUGSS V0OLERS,
İN D. csc
1
^TUOHUou^aaeV
y - ¦ s;
 id
••"7.f L'   #¦
LlLtvI
İBBEVlttE
*i\ *•**• chaoU'ooi'.'        ^UEbE ¦¦ %cıuv»ıui
Lt fâTIA|iAv^fcS^,..        AP'NANT.     .     • ¦      "    %%
GtvçW   t - ;    »7. .   • j
VERVINS
"fMEZıeı
- VOUZiERJ +%     RÇiMÎ
EVERNAV
€tn£s       ¦ 'j%*        ma&che .     MaiMtoy*» C
. 6AST0GME .!
w^^ziuneüıcu;tfa- 
1
MüTTtFlK
TAARRUZU
Mİ. I' ı A İ»
HÜCUMU
---- ViUbUTLAft
Kon
hareinUm cereyan ettiği sahayı gu^tterm harita
ingiliz - Rus yakınlaşması
iki memleket münasebetlerinin tak-viyesi için müzakerelere başlanıyor
Ticarî müzakerelerin intacı için Loyd Corc- Korkunç bir un bir heyetle Moskovaya gitmesi muhtemel' aile faciası
B. Mîllet Meclisinin dünkü müzakereleri
Ankara, 24 (A~A.) — Büyük Millet Meclisi bugün Necmeddin GUnal-taym başkanlığında toplanmış ve «İnenin açılmasını   müteakıb Zon-
guldak mebusluğuna intibah edilen Atıf Kuyucak and içmiştir.
Ruznameye   geçilirken ebz   alan (Sonu 5 metne)
Londra, 24 IA.A.) — Sovyet sefiri Maada akşama doğru hariciye Beşaretine gelerek bir müddet kal-
Müzakerelere TıtııU Başlan» or
Londra. 24 IAJL) — Reuter ajan sının diplomatik mnhabın bildiriyor: Sonu 3 üncüde)
Ciano Yugoslav hududunda
Italyanın Büyük Harbe girişi yıldönümü Romada tezahüratla kutlulandı
Ciano: Askerlere "Arnavutlukta büyük işler başardınız. Bundan sonra emredilecek işleri silâhla   hallediceğinize  eminim,, dedi.
Roma, 24 (Hususî) — Halya ha-    ra Işkodraya avdet etmiştir.   Kont
riciye nazın Kont Ciano beraberinde bir çok crkânıharb zabitleri olduğu halde, Yugoslav hududlanndakı 1-talyan kıtalarını teftiş ettıkbn son-
SABAHTAN SABAHA BİR ŞAKA:
Kimin talihsizliği?
Lâhey elçimiz olan değerli edib Yakub Kadrinin mi? Yoksa üç  memleketin mi?
Ciiido bıınıdu Arnavutluk »»leri müs-teşnıı ı:. ıı.ııııı vc arkadaşlanna hitaben şu sözleri aöylemistir:
(Sonu 8 üncüde)
-Gündüz külahlı, gece silâhlı, lar arasında
İstanbulda bir Alman "Beşinci kol„ u var mı?
Ç Alman Nazileri arasında bîr Türk gazetecisi^ A İnci yazıyı bugün  5 inci   şayiamızda   okuyunuz
Ihınkü cinayetin ralli Katil Yulovalı Ahnıed
Dün aabah Beşiktaşda tüyler ürpertici bir cinayet ohnuş, YaJovah Ahmed, kan» 35 yaşlarında Aaıyeyı bıçakla parçalı yarak çok feci bu* sakilde öldürmüştür.
Hâdase şöyk* olmuştur:
Ahmed, Aatye ile, uzun «amandan bert evbdrr. Abmedin, lîi - 16 yaşında bir de çocuğu vardır ve adı Htiaryındlr. Asiye, güzel, aynı an -manda da biran hafif nuafn'b btr 8onn « nrada)
Ymkub Kndrİ — ltİmden   gücü gidişte korkarım,   bani kim
Araba, değerli edibimiz ve sevim-lı hariciye memurumuz Yakub Kadrinin talihsizliğinden mı, yoksa memur edildiği memleketlerin kara ban turdan mıdır? Bilmiyoruz. Bu nazik re ince muharririmiz, memleketimizi hangi hükümet nezdindc temsile mu-
inden oldeğama ganmıgorum; ba ae aoina bila kıb.ıt atmiaetak.
nıur edildi ise şimdi o hükümeUn yerinde yeller esiyor. Başta Tiran... Zavallı Arnavutluk ltalyan!ann işgalin» girdi. Sonra Prag... Çekoslovak yayı Almanlar hantadnn sıilverdder. Evvelki sene oradan aynlan Yakuta (Sonu d İncide)
9266
Buf»;  2
YKNİ   SABAH
25    MAYIS    I» 10
**SAN
SABBAH
(    Şehir ve Memleket  Haberleri    )
- 34 —
Arkadaşlar! O beni öldürürken siz de onun başını acurun....
U/tınc.ı süren bir kılıç ıfccaanttun-d.ın Moıa, maîr çelik bu- kıskaç ıpbı mütecavizin sağ bileğim tuttu vc kuituKiınun ark ¦¦Mili ıı banarak kı-
pırda namaz bir bale getirdi. Bunlar hırıdır İri ınt- öyle gıranajfc ı Jı ki emir kılıcını kuihuuuauyoriu. Bubmkekı hmujenno d altı. Haaçcnau   ukib.
gibi boğiiren mütecavizin gerdanına götürürken o can hevhlebanardı:
—Arkjuİaalar ! o banı ol*n-ür-kao sı/ de onun ba ini .urunu.. . vurunuz ! ne duru yomunuz?
Dördüncü bir mütecaviz ortaya çıktı Emir Abmn ve S. atanın üs-tuae atıldı. Onu da Nnroddta bin Sırarûh karşıladı ve u-pı-Udı. Ortada Ur; Ölü ve sulunla beraber iki yaralı vanlı. Bir besinci asker daha Nanr.-ıldiDin üstüne atıldı. Kısa bir boğıişm. H lan sonra ölıfaruJeceğını anlayuna çarşıya doğru kaçmıy* baaladı. M.ydan ve sokaklar halkla dolmuştu.
— Vurun, tutun!
— Bırakmayın, yaka layı o!
— Oldurun alçağı!. Seshri yükseliyordu.
Hı-nıı/ dükkanlarını kur ' «» balk dalkılıç kuşan bir askerin m-eanc takıldılar. Onu bir çıkmaz sokağın içinde yakaladılar. Param parça e-derek Öldürdüler. Bu tecavüz jfüdı-rtan suratıle şehre yayıldı. Ağızlar kulaklara lısıltıhur taşıdı;
— Sultan ölmüş!
— Hayır yaralanmış!
— Olniı-ınİş amma can cakışi-yormuş.
— Misal atabeki Svyfrddin gazı
dc \ n •ı..n:uı.'
— Yaralanmamış «hrnia.
— H .      olan 0 değd Nâsveddm -
reis!..    .
— Ben şimdi meydandan gelenle görüştüm. Hı; ölen yok. Yalnız sultan Salih yaralanmış!..
— Sen ne diyorsun, meydanda kan gövdeyi götürüyormuş!...
Azazhl.tr ve bütün HalcblÜer sultan Salih Ismaili çok severlerdi, iıizlı vc kara teşkilat derhal propagandaya başlamıştı. Fırsat kollayanların isyan için hazırlandıkları da şayi olmuştu.
.-ı,iı yüzıinden kanlar aJuyor-
lıı Hu mı rağmen no ı-luıdıu kılıcını bırakmış, ne de başından tolga-¦m çıkumuştı. Has adımlan dal-tkaiç olarak etrafına btr halka ot -vfrrnislerdı. Orada buhr.ın kumandanla; koluna girdiler, unu alına bindir.tık r. çadırına getir d der. Doktorlar yansını sardılar Yara o kadar tehlikeli değildi. Fakat esasen hiçbir vakit başından miğferini vc sırtından zırhını çıkamuyan sultan bu son tecavüzden sonra artık kork muştu. Her vakit çadırının etrafına tahtadan duvarlar yapı im ve di -nı.ıd etliği basusi alan Iın da geae * gündüz bar kordon halinde bura-ia nöbet tutarlar. Yanma tanımadı-gl ve ihmad etmediği hu; bir kimse giremezdi. Dışarıya çaktığı zaman da atının etrafını demirine bürün-müş dalkıhç bir müfreze sarardı.
Sultan tedavi altına alınmıştı. Halk çadırın etrafında toplanmış, mütecavizler aleyhine numayişk-r yapıyorlar ve ba giriyorlardı:
— Biz sultanımızın yüzünü görmek isteriz!.
— öldü. diyorlar.  Bı/ı  aidatına-
freni Sabah
ABONK BEDELİ
TUrkly. tcmeeî
•bnclık 1*00 Kurue 2700 Kurut
•   aylık 760       • 1450     •
S   aylık 400       a        «00     a
1   aylık 140       » 100     a
25 MAYIS   1940   Cumartesi
359 Rabiü.'.hır UfluSö K. Mayı. U
Gün 146 *y 5 H ur ı ,0
-El anı Saat  Vasati Saat  
8u«C| 001 e ikindi gOnet Ogle 'kind
OV 1-6 4 4. 840 4 M U 11 ıSÜ9
-heem »ata. *—*  ratp BSaai
.7— 1 56 6 ^5 |  21 74 77!
yııu*:..
— UUyiık ve SUVfUİl hüaTİİın.l.ıi-. çadırdan başını çıkar da »enuı yü-
— Niçin sultanımın göstermek i statn lyorsunui?
kaıahsuik arttıkça artıyordu, çadınn eünalUattakı hurneli kuıdonıı  yırta •
rak içeriye girmek istıddnını gösteriyordu. Mabeyncüıin sesi du -yuklu
— Şimdi . ultan srze guriatm-uk!-. Çadırın önüne büyük şamdanlar çıkarıldı. Mn.ıLiı başlar hep o ¦turala çevrildi., beklemiyorlardı:
— Şinıdi çıkacak!..
— Çıkıyor.
Çadırın ımünde bir han ket oMu. Burnya da sılâblı uöhetoiler kondu. Mabryncı çadunn inak kapı peede-.ıııı kaldırdı. Sultan Salih batanı) gdriindü. Tebessümle halkı aolârn-Lıdı. Yüzünde ufak hir beadon başka hır şey yoktu. Yaşa!., aaaleri meydanı durdurdu.
Suikasd yıldırım aiitmtıle komşu ve dopt. devletlere de ptmıştı. Sulta-ma hususî kâtibi bunlara mektublar yazarak sıhhî vaziyetini bildirdi. ta-Adil'e gunderilen muktubda ay-nca şöyle deniyordu:
"— Hükümdar selamette ve afiyettedir Kendisine tecavüz eden Hkşışmın (Batınil nin mrâhı onun yûninav ufuk bir çizgiden başka bir şey yanmadı. Birkaç damla kan aktı. Kan zamanında dindiriUdlği ı;in sıhhutıiMİe İne bir değişiklik yapmadı. Şimdi hükümdar atına biniyor, alaylar* iştirak ediyor Araz kalesinin da vazıyetinde hiçbir de«*uık-lik olmamıştır. Can sık aradı ve dostların sururlannı bozacak hiç bir fay yoktur...
Suıkasdden sonra askeri bir divan kuruldu. Suikasdı yanauıuurın hepsi hâdise zumanında öldüriurnilş ve parçalanmışlardı. Yalnız birisi yarak olarak bir çadıra kaldırıl rai* ve, trend edilmişti. Duan »ruamdın iki kısi onun ifadesini tesbıt ettiler. Kendisine sorulan ilk sual şu rai:
— Sultanı niçin öldürmek istedi -rü*r
Yaralının sıhhi vaziyeti tehlikeli idi Sualdan Sultan Salih I failin Hâlâ sağ olduğunu öğrendiği uub:
— Ah!.. O hain hâlâ yaşıyor mu? Cdnsfrtcmedıler mi? YaralndJgrm ı-ajp hiç nu.ı. e değdim, ölsem de vmm v-ın«-ın Pnk-at onun hâlâ yjına-yışı benim kalbimi yarabyor. diyor-dn. *
— Niçin onun ölmesini istiyorsunuz?
— O bir Batıni düşmanıdır. Her fırsatta Batın İler aleyhinde bareke-to geçer, onları imhn edecek çarelere baş vurur. Onun için öldürmek istiyordum.
— Aıkadarlarmrz aıoaJer?
— Orada tecavüz edenler ve Öldürülenler!
— Sağ kalan yok mu ?
— Yokî.
— Siz bu suikasd kararlarını nereden alır ve tatbik edersiniz!
— Kendimizden.
— Halebde Azarda gizh bir teşekkülünüz bulunduğu muhakkak, burada çalışanlar kimlerdir''
— Böyle bir teşekkülden haberim yok.
— Arkadaşlarınızdan bıhsinin kemerinde yüz tane altın çıktı. O bu alımları nereden aldı* Halbuki o fakır bir çiftçinin oğlu..
— Bilmem
— Bilmemek kabU rai, sız her gün aynı çadırda yatar ve onlarla haşhaşa konuşurmuşsunuz?
— Biz bir arkadaş gibi konuşur • dut.
— Bakınız yaranızdan hâlâ kanlar akıyor, öleceksiniz, oğer doğruyu söylerseniz, sizi tedavi ettirir, ölümden kurtarırız.
— Kurtar nıak mı? Beni rahat bırakınız öleyim. Benim halaskarını ancak ulum olabilir.
Bu askerin yarası o kadar derindi ki harsa klan dışarıya lıılaınzat:. Derin bur ırtırab içinde bık sunu vermek ıa temi yordu. Soacn ve tükenen bir sesle; (Devunu vur]
Üsküdar tramvayları tasfiye olunacak
Şirketi Belediye satın atacak ve bizzat istetecek
Üsküdar Ve Kadıköy halk trara-
¦ ı.ırı heyeti umumiyosi bir kaç gluıc kadar idare heyeti laralindnıı fevkalâde bir toplantıya davet olunacaktır.
Bu toplantıda tramvay şirketinin vaziyetini ıslah etmek üzere çok mühim kararlar verilecektir. Bu kararların en esaslısı Tlumvay şirketinin taMtiycsı ıcın verilecek knıar olacaktır.
Heyeti umumiye, yapılacak teklif veçhile tanfiyr kararını kabul ut'.^i takdirde şirketin hisse sonedleri satılığa çıkarılacaktır.
Mıılûm okluğu üzere şirketin bir buçuk milyon liralık sermayesinin bir milyon lirası behsüyenin ehildedir. Evkaf idaresi de 2G0 bin Ura -lık bir sermaye ile şirkete ortaktır. Diğer 40 bin liralık sermaye de eşhası İHisusiyenuı elindedir. En çok hisseye sahib olmak ve tramvay işinin bâr hizmeti âmme olması itiba-rile istanbul belodıyaai şirkete tulib olacaktır. Bsasen şirketin en ağır yü kü belediyenin omuzlanndadır. Belediye riyasun şimdiye kadar şirkete bir milyon liralık ışrirnkden başka muhtelit senelerde "700,. bin lira kadar yardım.'   bulunmuştur.
Belediye arrkcti aldığı takdirde İstanbul Kelktnk. Tramvay vc Tünel idaresâle tevhid edecektir, Bele -diye bu suret le brr miktar tasarruf da yapmış olacağı itibarile şirketi zarar vermeden idare edebileceği ka-iı ı.ıt indedir.
belediyede ¦¦ Belirliye Mudurirrinin Aukarada Mf-^.ıi Olacağı lk*r
Dun akasaB bri«hye iktısad mudurü Saffet ve Tramvay' Tunvl. BlrkUik idaresi mJdûrû Tayfur Ankaraya grUnıı -lerdlr. Evvelki rûn de belediye sular r-daren mudurU Zly» vr mezbaha mfidurtl Ankaıaya ıtlUnlı bulunuyoıtArdl. Bu ıtl-barla betediraBia 4 muduıu Ankarada toplarıma} baklhaıy»rl.ır. Oıirmdıjımiat göre müdOrler Ankarada hıikûmctc pa-ınıf korunma raevrau rrrafında halat ve-'reecklerdır. tUkad mudurU Saffet ayol raraanda aaaalaMk yapıl-c*k 300 bu çuval un rtafca hakkında Dahiliye ve Ziraat Veaaeaaanle lww adMilrUr. Ermeni Patriği Valiyi Ziyaret Etti
Ermeni patrıü Naılıyan dun akaaro .'¦¦! vah ve belediye irisi doktor
I. ı'i ı Kırdan zlynret etmiştir. Patrik bu ziyarette   aaUlklaaımj* aıd ra.u mr«*l.-ler bakarma* vali İle Uanaa elnusUr. I'anu dtula Bir İlk Mektab Tapıbu-ak
ltlanbul larledıynl PaDCalIıdaki Hay-I.yf |i ıılılı—ı ıı karanında bulunan 20 kadar dukkiıu ıtmiu rarıafr bataı -rnırlır. "Sartfefef derhal yi UI.w»* \«e arsa-¦arında cok gftset bir Uk mekleb binası yauılacakür. rlr*1''^ biraz ıccıi ua..n , v^püacanndarı yalua bu cılu-Unde ku -men gcnisayrcrtl tabiidir.
Boş Amalar kapatılıyor
ŞabrimizıV hukumn naıı caddoirr üzerindeki bot araalunn reddeyr bakrm kı-"imLirinin davarla kABatılmaki alil^ıd.u -lara tehl* cssaaaaatu. nu tabanla ria-yd cbniyaüer cezalandırılacaktır.
Taauuza Mı ı ıLıiııuııı Tanzimi Belediye Tabaka ınıyd—ı-tı yıkılan ¦ c aslaltlaaaa kaimin bolluklarına cıcek dikecek ve burada ku.uk yeall sabalar y.ıpacakUr. Birkaç sune kadar bu ameliyeye bulanacaktır.
Meeidiyrkoytl IluaüılıaiH-sîne I u/ıırııhı 4İlan I ı.ı.ı MpcıdİyrluiyuDd yupuarak bin yataklı büyük şehir haatahmininin nisası mn lüuamlu olan demirler bundan bir müddet . ¦ rl btr naarJka fırmauna ihak* o-I anın uı tu. Belcikanın Alnı.ın ııtUâıına usramaaı üaarlaa bu demirinin Batcıka-dan eeUruJsaeal ımkanıulaımıjlır. Ba itibarla belediye haıuıhane ıcın lüzumlu «ilan 400 ton demiri Amrrıkadan temin etmek üzere faalrvete Kecmlılir.
Dün sabah Avrupadan gelen yolcular
Dün lahahbi KonsanııyoncUe »ehrımire Balyada tahsil-1e bulunan bazı Irakh talebeler ve Baltan-UuıOan aaa vatana avdet edca 31 klalük bu uıuhctr Kıl.-• ı Eelmıattr. Diler taraftan dün ubahki eaapraala f lan yakular araamda BckİkJ. Franaa. ve lsvi;mlen memleketo avdcl eden ba» UlrbeltnııııUc. Brüksel aetarc-timiz i....İ-..IM' i. ¦ zmctei bayan Şükriye ve bazı Betaret ıneenurkmraız lehrîmızc gelmiştir.
I -•...:. Ikı Vııraladı
Gedıfepaaada Vok«ata yokuşunda Bahçeli - Al.. İt numarada oSuran Dır.ıln ık* Çaraıkafı.la Yolscvrıı lwııu*da kunduracı Çakır Tam aralarmdakı «ski husumetten kavaji aaauılı-f. Yord Drmırnrl ı»tufa Ue kvluadan yıelıaaıı, Dımılnnın tedavül i ıpıkaş]. Yami yakatanmıglu.  .
Ticaret anlaşması ol-nuyan memleketler için yeni kararname
Aramızda ticaret ve tediye veya . takas anlaşman bulunmayan ve , ihracntımıza döviz vermiyen ispanya. Iran Aırmınya, Danimarka ve emsali memleketlerle takas esasına müstenid olarak firari muamelelerin ne yolda yapılacağı hakkında tan -zım . .iıinu olan kararname dün Ticaret Müdürlüğü ve takas limited şirketine bildirilmiştir.
Bu yeni kararname ile yukarıda ismi geçen memleketlerden mah ithal edilmesi mümkün olacaktır.
Kararnameye'göre mal İthal ve ihraç edecek tüccarlar birer talebna-me yaparak Ticaret Müdürlüğü ve takas limited şirketine müracaat e-deşeklerdir. Evrak takas şirketinde tetkik edildikten sonra Ankaraya günderilmiyorek doğrudan doğruya gümrüklere bildirilecek vc tüccar Merkez Bankasına parasını yatır -diktan sonra mal mübadelesinde bu • lu no bilecek tir.
--—Wl«     ¦ ¦
ihtikârte mücadele
Fiat murakabe komisyonu kuruluyor
İhtikâr komitesinin fiyat murakabe komisyonu unu altında ıhtıkhı İn jıddt-IU bir surette nıuı-athüe ötmesi ıcın Vekiller Heyetine arzcdümıs olan kararnamenin tasdik edildiği haber alınmıştır. Kararnamenin bugün sehrimlrdeki alftkadorlara ı.-niı ¦ .".im. ı brhUmınektedir.
üfbrendiKimue laıre kceruayon yine Valinin riyaseti allında bugünkü kadro -..unun. o.. ,.j bu.suuayrci ve bir do tüccar azanın istirukile fuahyelte bulunacaktır.
Komiıyoıı önümüzdeki günler irinde fevkalade bir toplantı yaııacuk ve bu top lantıdd nıuddcıumueıi de kaza kayma -kamları da hazır bulunaruk ıhUkâra koı-V şiddetle muradiilc için mühim kararlar itiraz edeceklerdir.
Tehlikeli bir tramvay-
çarpışınası_
ilijunı :.....ı ıa de Sultanahmed tramvay durağında bir tramvay - kamyon rmlsadernMi olmu; ve üc kıginin yn-mlanmaaılc neUealenronUr. lladiao .-»yle
olmuştur:
SCfl numaralı vatmanın idaresindeki Maçka - Beyazıd tramvayı Sultanahmed tramvay durağından harekel ettiği şuada, Nuri Dcmlrag tayyare fabrikasına' aıd ve anele Uuayan bir kattrjan luratle gelip tramvayın un .¦-..hjıılıgına çarpmış, hasara ugraunu;. kamyon da ehemmiyetli Miıotle hasar o uammulır.
Musndcme esnasında, kamyonda bulunan amsaaden AlLotlu Mehmed ou^ından Hu aınt-ddiü onlu IIlı evin sal ayağından; Mehmed oğlu Hasan, da dizinden yara-l.ı n.ı.l.min. Yaralılar hastahaneye K..1-dınlsrek tedavi allma .a. u .¦- ..,.¦...
Hödlseyi müteaktb allayıp kacan'kam-yonun şoförü aranmağa bağlanmıştır.
Pireye giden   demirler kontrol edilmeden
getirilecek
Evvelce Amenkoyn siparrj edilen de-ınirltıden bir kısınımn Prrcde kaldığını yozmıs&k. kıauiz korıırol heyeti I*ırede mevcad olan lerbest limanda bir kontrol ussu tesis etmiştir. Amcı ikadan yeni gelmekte olan 2500 ton demirin de kontrolü narı Pirede taldlyr- «dıİrce* haber nliMinı^Br.
Bunun üzerine mırrloka ticarel müdürü :ılâki ki m lar nc/ılınde tetebbu s k-rrk? bulunarak bu demirlerin aktamuıtız memle -kete gcitrllraesınl lemin eUolstir. Amerikan i. -i-.il L.ıns kumpanyaaiöin Ex«emuı ve t\.ı.ıı«¦!«!¦ vapuılaıında olan bu demirler birkaç Sön içinde leraımkr gelecektir.
Diğer taraftan bir Holanda vapurıle limanımız» gcilnlrnls ıılın 400 ton demli Holandanın istilâsı uzeruıe vapur acrnle-sine emir verilmemiş olduğundan cl'an çıkarılamamıştır. Muaıaalıh vapurun kon şimcutoları ile diğer evrakı lamamen mevcud olduğundan bu demirler de bir İki güne kadar çıkanlaenklır.
Demirlerin bir kısmının piyasaya çıkarılması muhtemeldir. lloLır temin edildi-gı lakdııde Aınvrıkay.ı bugünlerde yeniden nıubım nukdaıda deıou *T:,rnı verilecektir.
Arpa Biyatları Arttı Arpa MUflSri son günlerde gayet lıa-rareUl bir şekil alnutUr. HukOmel m-ahhudüntUf buluuan harcarların külliyetli nıUldarda mııbuyaalta bulunmaları fi-y-ıllırdu bir deıdîiV lik husule Urrnı vo arpalar t.30 paradan a kurusa yuksel-mislir.
I'n ıı.ı. fiyatlaıındakl düguktuk devam etmektedir. İki gün zarfında cinılcı ln« au.c 20 paıa aerdcıne kaydedilmiştir.
Haliç Fenerinde bir cinayet
Bir gemici nişanlısını kurtarmak istiyen genci öldürdü
yine K.rtın yurıinarn dıfier Utt* oımı'' olmuıUıı. Bu . m.yetin Ijiİi ceııııtı Uıı-aartndlr Oamılııde Btluan Hüıuyûı. bir müddet evvel. Hıllç Fenerinde K.ıradu-¦ ud sokasuuLı 1 num-ı ..l. evde oturan Eeana adında bir bula mumlanın t» OV kat sonr.- ayrirnıdanaa. Huaeyın. e%* -vellu aa aarheı bir halde Esmansa evt-ne nal .m* karayı oakma. E*m» kanayı açnna. kar unda Huaeytm oruna» kapamak tıfmiı. Ilıııeyln de taırrurda Su-kauıp bağırıp cagırmaia baalamışUe. Bu asada, bn üe la«ak karrrak braa ile annesinin üzerlerine yummuştur. Ka -dul ar nı foryudı uarrnıa, koınıulaman Mustafa Nnılt getmi|. Hüaeyînin bu ha-retiftlnp mıhıl olmak iııtemuj. Hu*eyın de, N.ı/ıiı bn ..ı.l.ı ııtmann ağır suretus ya-ı.damı-du v,,.,iı KeHf, koldınldisy Cer-r.ıhpas- lıvialıanr-uıde bu müddet asara Ölmujtur.
Evlerinden fnltran iıgrt komşular Hb«vuıı elinde kardı bı%aeıie yafcalıya-rak polise teüim etmltlerdır.
Hadisenin tahkikatına. muddeuınıu*ni muatsnleriaden lâi.ı. . ı kojroaustur.
İnhisarların    yeni sena büdcesi
İnhisarlar Umum ınudurli Adnan Halet Taşpınar dun şehrimize dftruruittır. Ve yeru »erir kadroDrının haurbld.rma ha|lmi|tıı Alınan ha barka e rare İnhisarların yeni «ene budcnınde cecerı   ı -. .. .ır. 400 bin liralık mr Uuarrul y^-pılmıalır.
Bundan başka InhıaariaT Umum Mu -dürtüsünün Ankaraya nakk kat'I surette
takarrür rtmlj ve bu hususta nakil masrafa kabul edıbniıUr. Gumrtık ve lııhı -şarlar VekAletı ıcın yapılmakla otan binam ioşasrı bltiare Umuru ı . i .:l.n; Ankaraya tnsınacııklır
mahkemelerde :
Bir kız kaçırma teşebbüsünün muhakemesi
Sudlicede oluran    Bctııl a r kadının annenine aıd inci olan llyas, Sudlicede c
¦ 111 .. ı ¦. ı ejderken  Bcllıln   Iı
stilde muhakemertne ba*lamnı$lı. tlyn -un muhakemesine dun desam . .ı,. . hâdiseyi gören bazı kayıkçüarla komiser muavini ve polisler diolcrıılm islerdir. Şahidlcr, llyasın kıun kolundan mt tuğunu gördüklerini, fakat kaçırmak Icin sürüklediğini ve iddia olunduau aıuı tabanca ^K'.mh. aormadiklerim aoylc -mislerdir. Hadisenin ihbarı luernıe gelen p..(..:. ¦ de. ne sürtklrdıgını, ne de ta -banca çektigtıd görmerhklencu royleaus-fcrrdfr.
Ily.ıs. şahidlerin. kendisinin kızın ko -lundan tuKufiu yolundaki ilüdelerme itiraz cirms, kolunu dahi tutmadığını soy-lenustLr.
Bundan sonra llyas, mahkemeye, iki istidala Sndlucer nahiyesi parti şubesin -den alınmış bir hüsnühal varakasr »ermiştir, lıtutılardan birimle. BetıVlutı un-¦»?•'!"" kendisine kayıkhaneyi kiraya ver dikten sonra abbablıgı ilerlet Uslun, bundan sonra izhar «rı,. bazı arzularuu yerine getirmediği için de kendisine hu -ekılde iftira cHb+iDi, mukabil dava aru-Rmı bildirmekle, bu davanm d», ho ke» crrma davosile birleştirilerek görülmesini istemektedir.
Diğer istida Ue de. nakdi veya —ıi" kefaletle tahliyesi talebinde bulunmak -tadır.
ı- tıu-i.ıı okunduktan sonra, mahkeme, maznunun açtığı mukabil davaya aid istidanın bu dava ile alakası obnadı^uı -dım, ienbı yapılmak üzere- müddeiunıu-millge tevdiine itUfakla; tahliye talebinin redduK' dc ekseriyelle kaıai' vemusUr. ıı-.. .n ınemlekclnden sorulan sabıka kaydına cevnb gctmerM^ındva muhakeme, bunun tekidi ve cevabuı bek-lınr.n-. için başka BüDe bnakılmu-lır. İnşaattan Dhştii
Bostancıda Bagdad caddesinde Mele -loşun yapUrdıgı insaalta çalışan Sütüme-oltlu İsmini binanın Ust katımı hımr cı -karırken düsup mulıichı yerlerinden ağır surette yaralanmış, ifOdc veremiyecek bir lırdde Haydarpaşa Numune hastaha-nesine kaldır ilmiktir.
Araba Çiğnedi
Arabacı Alinin Idarralndekl S4T numaralı yük arabası Cibalide Fener cadde -sinden lieccrkcır. Toplıaucde dlkimenuıdt volısuu Şakır kızı Pakızeye çarjtaıak mub telli yellerinden yaralamış, Pakize n. ki hastana neni ne kuldırıbııı», arabacı Ali yakul.uıarak Uhkıkata baılaıunı^tır. -a ı ıa———
POLİSTE :
Sevgilisine Kitiiiş
Şebremınindo İJenızuptul mahaliesnn.il Küpnıliı Nlelunedpasa satanında 40 ııu-ııuuada oturan Samıhayı. Imt mııddvllen-beri beraber yasadışı Alı Hıza, kukanç
lık yıuurıdcn jiletle sol yanazurdaıı ]U-ralaunslır. Serıdhamn tedavin ıu4nus Ali Bun yı
I M -1 -
rflsr osete-
Amerika ve Avrupa harbinin inkişafı
Avrupa harfct, yaat alyaavt  v» hu» •¦"   ¦¦Baaanaa'  taryuk  ve raeıMal ••Ukantaüar taeM   eeaaak   alaa gartt   ı-.--,k._„ı.., ıı.    *ı„jn,ı dah çarpıtma maayyva rtr*h  arvarn ««lyar.
Halihanrde şimalıaale ue
j» ".mu «dan bu m,. ..ı.ı- Av.
mpsnın Duaıiaa kadar ban üaiMialar ha-r.einde ı-,andığı yBkaak Um«lltr Urıı lıjror. Vr İngiliz - Fraesu medtni/ttı mr tefti ıh.  alımda aalaeayec
Avrupa medenlyatkaln, vr muayyan bir Uıamında Anglo-askaon medanlyatl-ftin »a«wa bir kreaeaarl raWr-**s.ı. alan A -raenaa   ı».*ıı»-. aaaumlr     fi - -ı.k
Aanerika gımkca mOfkUl bir vaıyrtte halı/arlar.
Ansankan elHârıarrıumı,M. rnıgun gerek Fmnaı ve gara* İngiliz devlet ¦damların, n atık atarak fSatrrdlkterı bir ta kim naknkatler kaemnwada bulunuyor.  Bu
Ha\L ttTarTtf I       vnaurUfTu  fjaf        Öf} moli"
raallennln ciddi Hr Uhllke kar|ıaın«a kalmalar, ve beyle Mr laMıbemr. garb devlelierııMn hayatında menfi bir tene leea etmesinde* A«*«rtkanın da harla halam«acagı  keyfiyeti leahıl e*yer.
¦ trlasık Amerika, bu yeni Avrupa harbinin haMangıcanda ittihaz eyladlfl tedbirlerin aldığı kararların, süratle degışea Avrupa   hadiseleri     karaıauıea r a
tetabuk ctmed*ftlal babad eaacbunyatıruka kataniftır. 6u metbareyatla aeıiaylrm» a-maaı nılhaaaa reaml devlet mekanrıma-•mda, ve icra kuvvetine* gorUlaıektcdır. Beyle b.r zaruretin. Amerikalılarda do-4*-iugvı birtakım ebıunccle'i- baıiıea uaaarvft*. Aw»«rlkaw l-tllkrunv. raaddl va manav, meaaaayetlata Cerraaa »i -laama harfi müdafaa raaaeleaı leakıl ay-lamakttd.r. Bu ¦abaodandir kl İcra kuvveti, memleket leri M «İlerinden geld.gl kadar yani büyBb va m*ım- masraf ve a-lora—ıiar tahakkuku Ue, herhangi bir Ktı'a v* tecavüz Uaklnlarını ertaOae kaldırmak irtemetttadlr. Nitekim bu hu-anu Mim. bir faaHyet aaektellraeaa baa-H"*'«" BıUaaaaa baaa. danu va ıa-a ordu», naahındekı prearamiar va kradı-ler bu  babda balı* misallerdir.
Amarlkan İcra makanızman, aankı Otr harbe gıracakmle grbl çalannahtadır. Fa-Nal •rhanumumıya kanMZ irshıaaf halın-aea-r   BuraaM ırn^eaefeUa-ta. »...-,
• aiHbaUn. Frınıif ı ıımıl.ntr va garbıa ar   garan     Amerikalılar    araıında  gan.g
¦ bir mucidi İr vardır. Bu mücadelem* mutreflkrae lehim? tezahür etm*-ara kjkt bu «ıiaSeta aMlyantara vara* Almanlarla, bıalaal kafa menaub kımaa-krr -ıiicO.r. BaHia r.gmen rfkarıu-mom.-c gıUlkçe tngllUrlerle FranaıaJann müdafaa eyledikleri davanın muabet bir sakKİde ortaya çıkma*. İdimde garun -m ekle*" Bm* Memear kı garah Almanya, varak italya, «ter ba aanunae aavial narhı- mudehala edıraa. Aman ki n kae-atlaamak icnlikaaMa buran buruna gale-ceki/'.ne yavaş yavag İman elmaktcdır-lee. tan zamaniarea Alman,mm Anutrl-»adak' bu tahavvSIA aardöOunu işaret -
¦ vakalar -aaveaddae. VUıılyflt bu tekilde aeyraderken Amerikan huNûmeti da AvupıO..- alevi daha uyaea yah«artıa«aıek Icın ugraa -— j.-ı ı - Bana muvaffak olamatfMjı v« garb   i— .ra*ıleetr»n  verrtm b.r lehfık*
re*ne kaldığı gwn Aatrikamn Avruae !*'•"'• kansmaaı ı ar ur atı murıakkak au-retle kandlaınl giab»r«aalı.tir. Zat-n n.na aordua. tnaafk al B. Rooaevell aaaml aafeerı    hazırlıklara (Uttmlt    bulunmak-
" tadır.
_Irr. Re?ad S Ad AY
Radyo Programı j
U, ; 1»W i:| MAEThM
lXau Program ve mrmlekrl saat ayarı. 1X3$ Ajans ve rraleoroloji haberleri.
13 50 Müzik.
4laaarr &taeı Çatlar, Kemal Tİ. Ser hua. ¦¦¦'( lçü. Iraaarlın Okw. OSuran: Radlfe Krten.
11.Lâ aluzık: Halli baekukri    (Ahmed
Gunea).
14 30 Muzık: lujaaeticüınhur baudosu (Ser thaan KOncer).
16 la'IS50 HaaUr Cârzband ' F*î ı l tlUO Pıusaam ve aaaauaket aeni asarı. UL0S Muzık: Karışık muzık (Pl.l. 183U .Muzık: Kadyo caz orkeslraai (Şef İbrahim Oifrur).
10 o» Konusrna (Yurt bthrcri va sevejad) Id.lfi ^tlnuac Nuri Halil    Poyraz dan -je\ıünı, enerler. Çalanlar: Kemal N. Sey hun  Lcvdot Çoglar, Şenf İçli, l.-ırdduı Okte. I
19 3S Müzik: Okuyan - Azize Tüzem. -19 49 Mc-nlcket saat ayarı, ajana   ve ırıetenroluıı labeelerı
30 0U Uuaik: Fasıl beyeu.
MM Konuşma (OıttMUı mearlclm).
29. U »mik
Çalanlar Cevdet Çatlar. Kemal N. Ser hun. faril İçil. roedtfln Okte.
Okuyanlnr. Radlfe Erten. Mahmud Ka-
2120 M'ink: Sıret Tayfur tan.tından Cıtaı l^vayea anin lan.
21.35 Muzık: Kucuk or kes İrası (Sefa ,/ecib Aikın).
22-30 Memleket saat ayarı, ajans ha-Barları: ziraat, aahaan - tafcvılll kambiyo - naaul tınrsara (Fiyatı
22JU KaDUima (aa-oaca dvUerde - ysamı Icrsa - dalga posUraHa).
27.59 Müzik: Cazhand (PI.J (Saat 2320 yv kadar yalnız   uzan - dalga İİC-)
Yarınki    proşarav  va    aa-
26 MAYIS 1940
PAZAR
Üçüncü Yıl - No. 742
Yeni Sabah
Her yerde 5 kuruştur       GÜNLÜK SİYASI HALK GAZETESİ      Her yerde 5 kuruştur
 a*mk kavatarea mm-
 i*ğ  «.i...hj    Haatalak ra-
 JjF     inr.    ıı..    yw»"U
 t* 'atak
 Ankara'Miı
YAYLA Makarnası 
.-»l. İM. İli 114.1 ır.ırmttılrlrr. IkHuo bakfcnıl-
ye nunm «lar«afla tnjmıı. BuUcaknrııa. 
15 Fransız generali iş başından uzaklaştırıld
Alman zırhlı kuvvetlerinin anavatan İle muvasalası kesilmek tehlikesinde..
Kale şehri muhasara edildi
Amerikada harbe girmek lehin deki cereyanlar kuvvetleniyor
Müttefik hava kuvvetleri düşmana ağır  darbeler  indiriyor
1
Milli »ef    idöoû
Reisicumhurumuzla yapılan bir mülakat
"Türkiye şark statükosunu muhafaza için kuvvetle müt-telıklorin yanıbaşında bulun-masaydı Balkan memleketlerinin vaziyetinin ne olacağını tasavvur ediyor musunuz.„
Fransız akademisi 17 a. un dan Je-nme Tharaııd. Pans - Soir gazetesin de Milli Sel lamel İnönü üe naml görüştüğünü yazmaktadır:
"Bu pUi.1 mayın günü, öğleden sonra Türkiye Lumhurreân İsmet lnooii ile Çaahayadakı ıkajae*r;â -bında. bu* Ol ulak a tim var .
(Smm 1 unntdr)
Paris, 25 (A A ı — Başvekaletten tebliğ edilmiştir:
General VVeygand ın harekât aa -tası heyeti umumi yeninin b- kum.ın danhğiıuı taym edılmcsim İntaç eden şundikı askeri harekât ueticcainde, yüksek kumanda heyetinde mühim değişiklikler yapılmıştır.
Bu meyanda. 15 general kuman -d-ınhhtnn uzaklaşUnlmıştır. Bunun arasında ordu kumandanları kolordu kumandanları ve bazı buyilk eüzU -tam şefleri vardır.
Harekatın   İnkişafı
Paris. 25 ı.Uı — Havas ajansı saat, İl dc harekatın ınkiaıfı. bek-kanda su tafsilâtı vermektedir.'
Şimalde cereyan eden büyük muharebe bundan ev\'elkı «ünlerde ol-
duğu gibi bugün de askeri mdeahid-1erm dikkatini cclbetmcktedıı. Muharebe bu m m takada gittikçe ehemmiyet kesbetmeJttedir. Diğer mıntaka! arda ise şimdiki halde »evkukey-şî ehemmiyeti haia hiçbir hareket kaydedilmemiştir. Atananların taarruza veya Fraaauüann mukabil ta amıza geçmeleri her an mümkündür. Fransız kıtalarının hareketine müteallik hazırlıklar tabii gizli tutulmaktadır. lnrardJe gediğinde Almanlar uzun tercddudlerden sonra müttefiklerin işgali al Unda bulunan Arras mı n takası De fc*""* mm taka u arasındaki darbecide zırhlı rü zutamlar sevketmieierdir. Birlikle) şimali garbiye doğru sahildeki li (Sona 3 üncüde)
Bir Fraawr  ~+iu
rum   etn^auada ubiunüVn eaatfftk-th bir
nsotornı kıtalarına aabiü
Türk Hava Kurultayı toplantısını bitirdi
Yeni merkez heyeti seçildi. Başvekil Kurultay azalarına bir çay ziyafeti verdi
ib bir Tavsiyekarştsında
İstilâya uğramak teh likenine yıız-0j vu/ ¦ana t*r ınenuVket bu taziyel karcısında ya Danimarkalı... lükhcnıhurgun japüklan cini mukadderat ın» nıutevrkkilâııe bojun K«r. yalıud da Fuüan divanın. Norıena ve IVk ikanın tuttukları yolu tutarak narnlc* aiLâhı-na sarılır. bdlkLâlisi ve aunomıııu t müdafaa.*, a dav nuıarak erkekçe . ır.u-r \r »lud mukadder» silahı cllude eretnle    olur.
in "abah  çıkan bu* gazeterun
başmakalesi bızı   hayretten
hayrete düşürdü..
Yazısına (Mahşeri hâdisat karşımda myoselen ne düşünmek lâzım-geldı£ini |ek bilmiyoruz amma) cümlesiyle ve arifane bir tecahUUc buşlıyan muharrir (kci.dı hesabına azami bitaraf olduğu cihetle hidi-jatı o nokta! nazardan muhakemeyi tercih ettiğini) de abylenıektc ve hulasaten demek istemektedir kı: "Dava o kavlar buruktur kl. o kadar kaUJ   ve   ıi mukadderatı  üze-
rin i« o kadar   muinin   d.'-ısıklıUer
fKoau 3 aatende)
Meclis Büdçe
Müzakerelerine
Başlıyor
Ankara, 25 (Hasuaİ Muhabirimin-den) — B. M. Meclisi Pazartesi gününden ıtibarsn büdce müzakerelerine bağlıyacaktır. Büdce m uzak e -relerine başlanırken Maliye Vekili Fuad Afralı mühim bir nutuk auy-Uyeoektir.
Mecha pazartesinden sonra her gün toplarracaktır.
Mllt! Müdafaa ve diğer Vekâletler bütçelerine 940 aenesi için 109 küsur milyon lira fevkalâde tahsieat verilmesi hahamdaki lâyiha Meclise gelmiştir. Bu lâyihanın müzakerem müstacel olarak yapılacaktır. Ayrıca, on beş milyon ingiliz lirası karşılık tutulueak Cumhuriyet Mer -kez Bankasınca hazineye iki yüz elli milyon liralık fevkalâde avans itasına vc Ankara Hukuk Fakülte sinin Maarif Vekâletine raptedilme-kine aid lâyihalar müzakere olun -mak üzere Meclise gelmiştir.
Başvekil i:time*urida yapılan h.ı¦ . ıi.ı, ferah Ürleımdr,   sangıda    Tttrk kuşu talim 1-ıu.ın ı.-rı ve  uçucu  gençâer
(Yarm ( üncüde)
-Gündüz külahlı, gece silahlı, lar arasında
îstanbulda bîr Alman "Beşinci kol,, u var mı?
Alman Nazilcri arasında bir Türk g.ueteciaij
6 ıncı yazıyı bugün 6 İnci   sayfamızda   okuyunuz
Gazetecilerimiz Londradan ayrıldılar
I»ndra, 25 (A_A.| — Mebus ve gazetecilerden mürekkeb 16 kişilik Türk heyeti, Turkıyeye avdet etmek üzere bugün ugiltereden hareket etmiştir. Ingdterede ikametleri 9 gün süren gaaeacciler. askeri ve hah ri Ünleri, muhtelif sdâh fabrikaları vu bahri tezgâhları ziyaret etmn» -Icrdir.
Troçkiye bir suikast yapıldı
Mekrdko. 25 I A A ı — Troıkiııln evine tabanca ve otomatik tüfeklerle silahlı olan yirmi k*Ur ku-. ¦¦ teca-Kâa etmasur.    Bunlarla Tren, k mm
(Somu 3 «acı. 'e i
Sofyada yükselen manalı sözler
Kont Ciano 'nun seyahati Bulgar i s tanda "sadakat., le takib ediliyormuş
Sofya, (Hususi) — Bulgaristan partamentosunda Bulgar - italyan fcSJnar anlaşmasının alkışlarla tasdik edıMiğım bildirmiştik. Bu mü -Bulgar parlamentosunda büyük tezahüratta bulun-auzş ve Başvekil Oaspodm Füof son Lan söylemiştir:
— Parlamentoya taraf undan takdim edilen Bulgar - italyan kültür anlaşmasının bütün mebuıdann üzerinde sempati uyandırmasından son derece mütehassis oldum.   Bu an-
laşma esasen kurunu vusta dan bert iki memleket arasında mermi d kültür rabıtalarım bir kat dana kuv -\vtleodh-ecektlr. Bu anlaşma bir kere daha Bulganstanm bu btıh -ranlı günlerde italya ile dostane münasebetlerde bulunmak azmini temin etmektedir.
Sofyada   çıkan bütün   gazeteler. Kont Cianonun Arnavudhık seyahatine geniş sütunlar  tahsis etmekte, bu seyahatin italyanın Balknnlarda (Sonu J BacMf)
SABAHTAN SABAHA :
İtalya
rahat duruyor!
Vakıa Adriyatik deıvzini kapayıp Arnavutluğa asker yığdığı söyleniyor; fakat muhakkak olan nümayişlerden ibarettir
vunanİs tarj C
AMk-AOfl
05
Sayfa: t
N
SABBAH
Şehir ve Memleket  Haberleri    )
35 —
Yazan r A-VIlAN AT1S
Hükümdarlar, tanınmış zengin a-damtar korku içinde kalmışlardı
— Benden bh* şey • agrora aırrı • ant Neftte ynenanaym! dedi ve got-yapılan butıin tazyiklere ve Kiki a-yapılan butun tazzyıklere ve ada ¦-rantırrnalara rağmen suıkasd sebe-kesin 'i .„ kalanları hakkında lue, bir acy ö^ranilemedi. Mütecavizler sırlarını «erlerde beraber toprağa götürmüşlerdi.
Hükümdar., devlet büyükleri, kn» nındanlar. zenginler korku dehşet içinde kalmışlardı. Silaha» bur yere çıkamıyoriardı. Sultan hakkında koruyucu tedbirler alındı. Yanına seciyesi, hüviyeti iyice malûm olmayan biç bir kimse çıkarılmıyordu. Sar-dakının etrafına tahtadan burçlar yapıldı. Salih Ismsil kendisini tec -nd etmıa gibi idi. Gece ve gündüz I . mi.ın tulgasmı, sırtmdan zırhını çıkarmıyor, yorganının üstünden kibrini vc yastığının altından hançerini eksik etmiyordu.
Çadırının Önünde vc tahta burçlarda bekli yen nöbetçilerin ellerinde yılan dilli harbeler, ve zırhlı dem-renlor. il| süngüler bulunurdu. Ba-tıniler ehli sabo kumandanlarından ve kem^u Ata beylerden ve hüküm -darlardan aldıkları paralarla faaliyete germiş bulunuyorlardı, Azaz gibi H.ıleb de korku ve dehşet içinde ıdı. Sultan Salih İsmail nasıl korkmadan. Tedbir almasın ki... Bu. Batimle nn kendaune yaptıkları ikinci t» ı vurdu.
O devirde yazılan ve bize kadar gelea arabra bir vesikada BaUnilo-nn bu tecavüzleri bütün toierrüa -tıle tesbit edilmiştir. Hiç bir kelime üave etmeksizin aynen dibinize çevireceğim:
Sultan Salih ismail Büzaa ve Men-bec kakderını -uzun süren muhasaralardan sonra zaptctmıştır. |2| Bu iki kale düştükten sonra Halebde bulunanlar, o vakit Halebe hükmedenler korkmağa başladılar. Tchli -kenin yakınlaştığım, pek yakında Halebi tutan ve saran ikinci dere -redeki kalelerin Sultan Salih tsmai-ün eline geçeceğini tahmin ediyorlar dı. Yuh» Sultan Salih Isnıaüı boğmak için her vakit baş vurdukları kcmendlcre müracaat etmeye karar verdiler. Baüıükrin valiaı Si nan a mektub yazdıLar. Diyorlardı ki:
— Tehlike Haleb kapılarına kadar layanmıstır. Salih İsmail muştertk ve müthiş hir düşmandır. Bunun vücudümı ortadan k:ddırmııınca size vc 1)1/ Halüblılere rahat yoktur. Hayatımız, malımız. ırzımız, bütün varlûumz icdıilkededir. Size ütte -diıimız kadar para, emlâk ve arazi vereccğır. Yaklaşan bu kara ve korkunç bulutu bizden uzaklaştırınız. Size ilk parti olarak da yüz bin al -»m gönderilmiştir, lstıklâlum/ı koruyacak tedbirlerinizi bekliyoruz. Halcblilcrın gizlice gönderdikleri heyet Batmİlcrin üstadı azamim ziyaret etti. götürdüğü ağır hediyelerle beraber altınları da kendisine verdi.
Sınan heyeti nezaketle kabul etti. Onlarla uzunca konuştu. Felâketin uzaklaştırılacağı hakkında kendilerine temin.ıt verdi. Onlara Kur'ana, hadise dayanarak sabır ve İnham -müiün iyi neticeler vereceği hak -kında nasihatlerde bolundu.
Batıni üstadı azamlan Nlîm ahkamını çok iyi bilirler ve roczheb -!-r in y.ıymak için de bunları  birer
f Yeni Sabah
ABONE Bi:DrXl
Tflrklya
Ecnebi
«HELİK 1400 K„ru| 2700 Kurut
•   AVLIK 760       a 1453     a
I- AVLIK 400       • tOO     »
1   AVLIK IH)       a «00     
26 MAYIS   1940   Pazar
359 Rebiül'abır .8 U56 R. Mayu 13
Clân:   147
4 41
yaı».
o 39
1 S« a    3
Hınr ¦ üi
Vasati Hant
güneş
4 34
Is II
yata.
i\ 29
klnd
6 İL
imeafc
1 TA
düşman silahı pbı kullanırhınlı. İta heyet akşam evini terketmeden evvel Sinan onlara:
— Yatsı namazını da burada cemaatle kılalım. Hayırlı yolculuk için dun edalını. Sonra çıkarsınız! dedi. Kendisi m. m oldu. yalat namazını kıldırdı. Bundan sonra da kasa bir dini nasihatte bulundu ve misafirlerim uğurauh.
Heyet mıh taht bir aemn altında Halebe donuyordu. Aralarında konuşuyorlardı :
— Ne büyük, ne degerb alım:
— Hakikaten eh upulecek, hürmet edilecek bir adam.
— K.miı ı bir İrinli olduğu halde ne güzel türkçe konuşuyor. Sözler ağrından bal şerbeti gibi akıyor.
Batınîler ıjoylc. böyle diyorlar amma bu adam Kuram, h atinden ¦. utmuş.
— Kaç defa başımız sıkılmıasa bu adam imdadımıza koştu ve bizi kurtardı. Har halde bunda kudsi blr Iruvvet ve kudret var T
— Arkadaşlar size bir şey soyüye-yira mi? Bızıra hocalar neye bunların aleyhinde atıp tutarlar, iste onlar da bızun gibi abdest alıp, namaz kılıyorlar. Sınan konuşurken önden oruçlu olduğunu iHiytadığîne göre demek ki oruç ta tutuyorlar!
— Galiba hızım hocalar onları çekemiyorlar.. .
— Her halde «yle olacak.
Heyet evinden ayrılırken Sinan bunlara ayn ayn yenun ettırmif bu mum .ı..ı ı.ıı mı bir sır olarak Haklamalarını kendilerine tavsiye etmiş ve:
— Eğer ifşa ıdersem» Salih laroa-ile hazırlanan akıbet sun bulur, demişti.
Saıh lamad ordunde Haleb kalesinin önünde yer almıştı. Tepelere taş kule ve rum ateşi atan   büyük
m anemik lar ycrrbjtınlmiştı. Ata Beyin Sertinin da nakım bir tepeye kurulmuş ve etrafı   tahtadan   bir
burçla çevrilmişti. Burcun üstüne de ısüUılnuş uığır dünleri örtülmüştü. O vakıtfcı Tuık uıulü hurbıne göre bir çok kaleler tahtadan yapılır ve Rum ale&iac mukavemet etmek için de üatlrrnu* bbyie gön Örtülürdü. Bu tabiye usulünü dünyaya Bulgar Türkleri öğret ıra şiardı. Ta* amir hazırtakları ikmal eh Un udu. Askeri eüen yan kabzelennde verilecek emri bekkyortardL
Bu sunda başkumandan Sultanın otağına cırdı
— Sulunun şimdi banalden 20 kişilik müsellab bir gönüllü nıutrc-zesi geldi Ordumuza iltihak etmek isliyorlar.
—¦ Bunlar düşman tarafından gön derilmiş bozguncular olmasın. İyi tahkik ettiniz nü*
— Tahkik ettik. Samimi görünüyorlar. Bunların Hakbde emlâki toprakları varmış, kendileri bunlardan mahrum edilerek geçen sene kale haricine çıkarılmışlar.. Haleb valisine karşı ateş püskürüyorlar.
— Talim ve terbiyeleri nasıl?
— Onlara ok attırırdım. Kılıç kullanmalarını da tecrübe eltim. Hepsi de muvaffak oluyorlar. Bizim askerimiz kadar ok atıyorlar, kılıç kullanıyorlar. Hattâ ikisi mancınık kullanmasını bılo biliyormuş. Birisi de "gcçidlcri l.ıı jmiı ini-., mütehassısı imiş!
— Ya...
— Evet...
— Su halde siz bunların orduda vazife almalarında btr mahzur gör mü yor musunuz?
— Haleb valizine ateş püskürü -yorlar. Hattâ fedai olarak kaleye ilk tırmanacaklar arasında vazife bile istiyorlar.
[Devamı var]
(1) Dem ren: O*.« ucundaki demire Serler.
|?) Mtnteb Maltl ' bir. M alet yay « İM va Fırat nehrine bir gunluk meşalede müstahkem va mühim bir kale İdi. Buzea da bu kal* Ue Malı b arasına dilfcn njııa-tahkam va aevklılcayış noktaeından çok hıymcU olan başka bir kale Idı. Yakutu Hamtvl bu İki hala hakkında tarihi ma. Ibnal vtrmeklıdU. KılabUıra.ıaUyndJe da (Clld; I. Bayla: 2SS) buralarda yapılan Muharebeler hakkında lalailll vardır.
c
ingiliz şirketinin Mümessili geliyor
İngiliz mlibayeat şirketinin merkezi İstanbul olacak
Türk - lngüiz ticaret anlaşmasının Büyük Millet MceUsı taralından tasdik edıbnesi üzerine, inadız devlet sermayesiyle tevekkül eden E. N. K. O. mübayaat sirkeli mümeaaille-rinin önümüzdeki hafta içinde şehrimize geleneği anlaşılmıştır.
Abluka faaliyetinin tesirli netice -lor vermesi u,ın Türkiye ve Balkan -¦ardan peşin parayla mühim miktar da mübayaatan bulunacak l n hu şirketin Balkan merkezi îstanbulda olacak diğer Balkan memleketlerinde mümessilleri bulunacaktır. Ingf-üzler en ziyade Romanya ve Yugos-lavyada faal bir rol oyuncaklardır .
26   MAYIS   İM
VİLÂ YETİ'E i
Mııi. haşata   Murenin Verdir; Rapor IstSilııılıls unu müddet pasif müdafaa vezıyettnl   tedktk   eden
mııtrn.kuna Amiral Murenin Hajvı-kalele verdiÇı raporum lalanbulu alakadar eden kısımları Başvekalet Ura undan lıtaabul vilayetine lak Uf olunmuştur. Seferberlik mudurtua» rapaeıı ledklk ederek mdte-haaauın vatdafj oaatlır uıerınde ban ha. uruklar yapaeakUr
Tramvay  Idareaâam Malamıe-â Mnenffnrtandıuı   Alnuumk
Hu küm etle Maeanıtanla yapucı bir anlaşmaya cöte" i .lanbul Uektrık. Tramvay ve Tılısrl İdamının mulıUı ıldu|[iı bazı malzeme Uaiarirtund.ni nbnj bilecek Ur. Bu vaziyet hükümet tarafından idareye lebIIfc    hm.mLuı
Hamallık Tr-akilâü Islah Olunuyor Belediye IkUaad Mudılrlu«u hamal vt et m sekleri eararaasa tedkıkat yapmakladır, lktuad raMaaraanU bu tcUaikalı na-neenade haasal laaılrıııu ıı bu or -gaaauıroaa baCUyar^l.r
Buiua. haaaal UakıUarun bekeder ci-bı poUae baaJİMnıaaı düşünülmek \ edır. Dubar tarmOzaa taaaaol va tahliye icoaalm da yikaaaı h—alları bundan unra amele  denjlaaaat  karar L..U r ılmıtUr.
Eski Tı İta i* W l    Ya^nlacnk Zamlar
ItUkûmeata eaU trkaucuerln maa*l-rı-na muarjee ruabeUe cam yapmayı ka -rarİjgUrdıfam yaarqi|tık. Itrlrdıyedreı ter kaüd .-I..ular da ayni . , -r.,- tAbl ..1.1.ı-* gundan cam belediye lek uulkrı de su karurdra urBfada edetMIrreklerdır. Bu suretle eakl belediye tekuudJermın maaa-I arına da ySaan 2S nubrlındr bir aam yapıl j bitecektir.
lngİltenya Oaaerek Takl«irrimac
ln£ılterede dtnaa Uuaıye n.uhrndıaaau toh İM ıın lavaaraya .-cnd-ııleıı Ukt-lc-nn rr11^rm kapann.uıı ütime Fr.ınsada kaldıklarını yaımırtık Devlet Dk-mzyol-Lınnın yaptazı tearbbu-knl Uzrrtaar. bu talebelerin InflKereye fâUnelerl temin e-dümif nleaaa haber alınmıalrr, TakAoler İrtgıKerede btr anne muddaUe lı-.n tahsili v.ıpUktan naıra muhendlıdik tuhuhne dc\'im edeceklerdir.
Lstmye   Bokları Tevsi Ediliyor
t atiliye doklarının levd \ke ıJjhı İçin yjpılan etOdfertn mhnretlenmlı oldıırunu ya/mıjUk. Bu huauaU kSSU l.nmukla o-lan proje ikmal «anmknir. Be pıuıeye zere litınye doklarının tavau ı..m eıvaade buluoao ataa ea bıuaLırdan bazıları u-Umlâk edilecek Ur Bunun için Upu dairen nd e cereyan eden m&zak«rrler ıbn uthıanı caaaaaHar. inmttk edilecek ma-haMc yeai aUijıle kurulacaktır. Bun -dan baafca «aaurtaruı buyuk leratha yan taraftan alınman da temin edümuj bulun '¦¦•¦'-¦lir- Irtınye duklarına bir milyon liraya yakın masraf yapılacağı öğrenil -mi (Ur.
Parti MÜfertbdnln Teftin!
Dun İstanbul Psrlı mtlfrHljı Fikri Sı-lay esnaf haaUaaBnr^Uıl leflıı edeıek ili— lıyactaruıı teabil «4011110-.
OKUYUCU DİYOR Kİ:
Arzuhal Taşı
Sen    gttnl-rrlr  iri  e-'ir':l • Demrollere   mj. .. ba|iı|l «Itmda  ,.¦•¦¦ lunan  bir ll»h*Bn    -MerlıehB  Bm.n«ekrl| (Arruhal  la|0   nın     dinamitle  atılmak |. aarclılaa  imha  caıia«a«lnı     oarenlysrusa her  ne   kadar  bu  adalet    Abiden  difjen] analar  gibi  taftan   ıbaretae   da   duaya da bir ıl yoklar.
Zemblıu   MI     Efandıln   lamolll  a1» tanoıa  »alt  v«   Tur*,   adaletin.*  bar gbzarı olan bu laf acaba kimlerin golüne battı da  yıktırılıyor. ]    T. T. Kuta w» ,u  ıe.-ı.i anıtla koruma   hayataaln     naaS'i     dlkkııirrlM celbede rtm.
a. ro-
Tepebaşmda işl^nsn cinayet
Umumî Nüfus Sayımına hazırlık
Numarotaj işlerinde köy öğretmenleri çalıştırılacak
¦lanbul belediyesi ık umumi    bıhrln
udu v.ıpı-I.t;* Uj etine
: paabT modafaa! -m      ,     . ,      ,~ ...     ,,   ¦     .
m-ahur Fransa Zeng'n b"' otobUsçU, kadın yüzür den öldUrüldU
Dün sabah Beyoğlınnla bütün civar halkım heyecana veren bir cinayet olmuştur. Vak'aya ait taisılâtı asaCıda ¦¦ • -n;, ¦ r u :
Otobüsçülük eden ve oldukça rengin bü~ adam oian Halil nünde birinin Tariabaşında Büyükı.esmeye yakın bir evi vardır. Bu evde Ne-h.ıh.ıi ismindn bir p-nç kadın . otura makta ve HaUlle alâkadar görim--ıuektedir. Halil sık sut Nebahatm oturduğu kendi evıo- gitmektedir. Diğer taraftan &unlasaray poha sivil merkez memurlarından Ha) tı de Nvbanazle alâkadardır.
Dün sabah Halil. Nebahatm o-turdu^a eve getdhh sırada Haynnüı evden çıktığını görmüştür. Ve der-lıal sünkclencrek Hayriye burnda ne aradığmı sormuştur. Hayrmin 'kiralık e\' arıyorum,, cevabı, esasen çok kıskanç otun Haldi t .-imin etmemiş ve Hayrının üzerine atılarak *—jn'I— sıkmağı besi I mujtır.
Bu esnada muskul v-azıyette kakın Hayr\ kurtu^um\-acagrm anla-t*kn} vo yanında \bulundurdtuVu tabancayı çekenk Halılm uzenne üç el ateş etmiştir. Halil derhal ölmüştür. Bu esnada imdad diye !¦¦ ıt.uı ve ayni evde. oturan Pııblcr isminde bir genç kadana da bir el alca ederek kasığmdan ysralamrritrr.
Hayrı bu suretle bir kişiyi öldürdükten ve bir kişiyi le yaraiudıktaai ( sonra dogVoea OahrrasaTıty karsko-luna giderek t es um olmuştur. K-til da d öğle üzeri pena taral «man adliyeye teslim olunmuştur. Pİger taraftan yaralı bulunan Duhter derhal hastahaneye kaldırılmış ve tedavisine başlanmıştır.
Almanya İle Ticaret
Almanya ile takas sureüle ticaıi mübadele yapılmaıum temin eden kararname !.¦:•¦ evvelce Almanya ilo iş yapan bir çok ihracatçılar Almanya. Danimarka ile muharebelere bağlamışlardır. Btı memle-kellere İhroeaU memnu olmıyan maddeler saUlabılecektir. Hükümetin lisansa maddeler için dc bir   mıkdar
tflbl olan lı s «ıs veri ¦
kadar dc denirden
uıj;cr ur.ıiıan nas'.ek u« uutı-tık u-mum mudurlüâu 1.1 •nl.nl \-IISyetine bir tamim KnndanUijtır. Istdtmtkk umum nıli-'lurl' u bu bUunnkl ı ¦ ı-ıcrM.ıj laleıı tein Uhsi at olmaduıinı k-ydederel: bu i;ler-de ogretmanbnrın ve aylarda jaııdanna ve mahalle muhtartarılc mumessinenııin çalıştın İm atnni br?*meWetffr.
İKTİSAP işleri ,
l/ıın. m İhracatı
Izmlrden yarılıyor:
Tutulan ietfttiyhTıleTe rOee. ırrırm pıyn-sa&ıntn açıldığı /jmaadan bujpıııe kadar İzmir llmaıuudruı yapılan Kua uzun ıhraoatı j'7\' londur. Bunun 30505 tonu lnKiltcıape sonderılmistir.
Ayni müddet içinde yapılan İncir ihracatı 2M86'tmdur Bunun an bbı tonu lıı-ıMİtereye. bes bin b.au Fıanaaya sevke-dılmıaliı.
Şimdiye kadar 10 'ıuı ton zeytinyacı ihraç .-ıı!..: .',ı   .iı. _ .i lornı IL.lyo-
yn. mütebakisi dl^er memleVeTlere yol -lanılraiilır. Zeytinyağı khcacatından mrm-K'i't-i :'¦ güren parfl d4rt ıraly"i kusur lkadıt.
Son «ünlerde ucum lahal.ıra dutsun ve ı-t.-K i"lıı- 7 numra 9 kuruttan. R numara 10.75 kuruştan, »numota 1230 ktiıru-tan. 10-numara IS.50 kuruştan 11 numtı-ra da 18 kurajian muamele jjrmoktedu. Bunlar borsa ...UjUnılu
DENİZLERDE Dini/ Ikı
olan kasene' aAa .i için sHı-ı _..t lıKl.. -
bota] ve deniz bayramn Kenıs btr surette tes'ui i kadar deniş ırrucmtaveb ta basla nnırjlır.
Bayramın birinci gana C»ıUıladaaj büyük yolcu salouuıaın daatalmaM mukarrer olduğundan bir temmuz gecesi yem salonda denizcilere bbydk bir balo venl-mesİ dp^tuuuimekledir. '
Buncam baafca bu seras deniz yarışlarına bı.yuk lu erıeı. jnıyri ı unlubek vc BalkanlaıdaD .vuiiku ekipleri davet edilecektir.
Tersane  inşasında Hazırlık
Devlet Donizyattaıınuı ytm sene btid-cesi Uın Ankara*-1  »filen  u.nura  roıııkl.
le -
İçin
lan Mnl"f Çıkarıldı
ılnrak lomo'kurlerlo yede-
ğine alınmıştır.
Üniversitede yapılan merasim
İtalya ile ticaret
İtalyan İthalât ve ihracatını kontrolü altında bulunan İtalyan mali permi müessesesi son zamanlarda Türkiyeden yapılacak ithalât için tüccarlarına permi vermemesi yüzünden büyük müşkülâtlar husule gelmektedir. A-hrimı/deki alâkadar muhabirlerden bazıları Mıntaka Ticaret Müdürlüğüne müracaatta bulunmuşlar ve bu hususta takip edecekleri hareket hakkında malûmat İstemişlerdir.
Vvkâiet standardiz&âyon  müdürü
hükümetin karşılıklı olarak alacakları tedbirler sayesinde bu müşküllerin tamamen halledileceği ümıd e-dihnektedlr.
Müzelere   Verilen Haklar
l-lunbul OrnVeratteftind* dünden Itlbarea bı Üniversite ta . oaanattnr. Ba müuoıetıcUe takııl mlnuatır. Merasime t'nlversiu) rektnrü, dvkıınlur talebesi IjUnık elnustır. Bu münasebetle blfÇot Univemtcdekı  AUUlrk  ve   lııuiıll   bUsÜer.ne bin
Yukarıdaki reatrrıde   RektOr ve profesörleri
İngiltere Kralının hitabesi ve buTrun mahiyeti
|^ • ».iUca kralı ingllls millet.ne kail ijb.n radyoda Irad eyladiOl bir hl-taba ıl«, aen fftlalarda, Londra hO-kûmct.nln ılbhar ey1«el|l tedbirlerle man.yetini ve umumi aayaaat vo harb haakuaMer. Nakktmtakl ı-0.ı , n«*taı na» aa'ıtl tebellür  rttlrmıee-
¦'3. ¦-"   kralının Hklt|ayktl Hrtl-
va eden bu    hiubealn ehlelarl ¦.¦«
kuvvetli olacaktır.
nofllln, Inglllılerin bu eahadakl faaH-yctlerın» meened teıkll eden. ve Ingllbl milletini buyllk bir enerji "e harekata eeçlren nuevalar noayyrneir. Ingıitera kralı da bunları tebarOı eUirmıftlr. E,.ti emlrda Irglttere b0y0% bir »mShan geçirmekledir. Bu. sonunda bir muvaffa-klyetelıhea »flramak tehlikeılna dUfüU dOflu  umut muayyen bir dera ¦ n
kaybı g II hie «atice vrrecek bir imilhae değildir.
Serada, lamamlle aiyaaet ftlcmlndekfl blleDml- aıyael vo iktisadi kuv.et.n orta-dan kaybolman, bir tabirle buyuk Bu-tanya imparatorluğunun ımna adılmeat mevıau bahıaUr. Boyla bir imtihanda la-glıierenm hayat va memal* eaas noktayı teık.l etmakledır. TaUn dı|erle Fransa II* Ingılterenla .ei.kbı . nr.ı.u baMataa.
ingiltere aralının kıtabetmer dr gorbl-dbgO veenıle bugOnM çar, •- kj eakl-den olduğu gibi, mafilOblyet takdirinde muayyen araal - aybı laı m m al ladıyeal 0İbl huiudır moveud defiii'r.
Bu harb diterlerinden çek daha baıke bir mahiyet i'icimekted" Avrupada ar-lık kafi bir nSHlnMyat mueadtleaı var-dır. Almanya, mutlak olacak Avrupada vc hatll Aayada hikım bulunmak, yaat -Cürette» doktrinini tahakkuk ettirme* ıçm harekele geçmiş- bulunmaktadır. Ve h-.au da hasırlamıyor zaten. Bu gaye* p " tahakkuku için BarSnc gorr. Ingılte-reaM lamamlle yıkılmaaı llnmdır. Bunun temini rımnmaa da Almanya »ene-l^rdenbarl haıırlanmnj. ve butljn kuvvenle milcadelaye gırişmlşUr.
lale İngiltere. bUlda halkına. Impara* ¦ ¦'inija dv"ri,ı ve bat arada GlrleaMt ATTikift Dunu laHtlraaBe»- anlatmağa (l talaktadır. M uca del a. muayyoa tMr a-rp»ı ıkutabı, ıktıaadi menafi ttmial ıga» U-gıi. blllk.t bu flbl mefhumların çok f'vknda. adetft bütün dünyaya »amil bir hrgemonya teaiat gibi bir gayayı taaıyee dcnılmaS Ittanmektadir. lagllIsUr. bu buruk teatlkeyt - karsı aSflOı vermek İçin butun mrnabılnl hlzatett ofe-mek yoluna     (!-—-¦¦'
SlıSdiya kldar bu nokta. rjn. *«;ı/'-¦lla  grıııltn  tedbirler ıH|Weel  çok  a*"1!
haivelerlt İlerlemiş Ur vaılytt oosttr -mentdır.
Mf bir faydan çc-
k.nmcdı«ınl artık tereddüde mahal bal-mtyaeak aatıılaa anlam* asılıanmaktadır. Onun ivindir kı, hasmın un yapl'fjı surette harekat tlmiyeeefllol tSylemtble beraber İngiltere, mukabil ttdblrlert geçmekte teeeddud gdttermeakt .mtaratforlugo-ova* haaalans mal olabUeccfını de gâr-r- ¦* • du tebebden eaaı kadretu hak ve ahi tu p'*nepiertale taokıl a*s4 enerjik tedbirler aor'M v.tud bulmuştur.
Or. nisan SAOAV
Zarada petrol bulundu
avaz, (Hoausi) — Sivaaa hatlı Zara kazanan» V aba bağılı mrvkunde petrol bulunduğu hakkında şehri m u- ticaret ve sanarl odasına yapılan mura al üren ne odaca bu huaauta fUiaUrna teprtbus ne-b.ı tinde Umuınl Harhden evvel bu mın-takadan getirilen ve tlyavun çamur ba -hnde bulunan petrolün yandufı oflamandan beri malûm raj]jnıfJu(u oalaplmı;tır. Drıh.ıl bu havalide kah eden arojtırma-laı-ııı yapılması kul keyfiyet İktaMd Vc-
vnb rel
pet-
¦ I]   -
U-ıdeaı oli-eakUr.
Nn, Na.
Koordinasyon heyeti toplandı
Ankara, 25 IA.A.) — Koordinas-n heyeti bugün saat 9,30 da top -ıarak müzakerelerde bulunmuş •-.
n   hıymetU Rir Kİtalı
ılh »ırumu dn l*. l.ını.r lonaıl Kunla almıştır. B*«I.ır da
27 MAYIS 1940
Pazartesi
Üçüncü Yıl - No. 743
Yeni Sabah
GÜNLÜK SİYASÎ HALK GAZETESİ
İdare Yeri
NeTUOSmaar/S, »I   Ulaa«ml
Telgraf: YENİ SABAH f   ,nh..l
Her Yerde 5 Kuruş
Alman kuvvetleri Kale şehrini aldıla
Fransız kuvvetleri, Fransadaki Alman zırhlı fırkalarının ric'at hattını kesmek üzere
Amerika niçin Bugünkü harbin Dışında kalamaz?
Amerikalılar bîr Nazi talerinin. I.. r.-1 ¦ i. r: ı. m tam rnânasîyle bir fr-lâkrt hazırtay»cağını pek tabii olarak takdir ediyorlardır. Bu i ti harta Amerikalıların müttefiklerin bir ı.ı.ului.ıı. mı.- guz tunacakbvnna inanmak çok biıyiık bir safdillik olur.
Harb cephesinde bütün şiddetiyle devam eden harb kar -Msuul.ı An.'¦likanın battı hareketi, zihinlerde aylardanben çörinmıyen brr muamma pıtadır. Birleşik Ame-r.kunın IBM - 1918 Cihan Harbinde oyı.adım hayati rolü bilenler, harbin daha bidayetinde Amerikanın mut-U'fıklrnn yanında yer almadığı takdirde müttefik zaferinin güç olacağını »oylemiijlerdı. Nitekim o zaman-danbi-rı geçen «kız ay bu iddianın Iik de yunus olmadığını meydan koymuştur.
İtiraf etmek lazımdır kı. müttefikler 1939 harbine, 1914 harbine nıs-bvile ...!. dahi san sız bir variyette gırmüdcrdır. 1914 dc evvelâ Japonya. Rusya onların tarafında idi. Saniyen btuUıara kendilerine Ütihak e~ den ltalyadan auz almış vazıyette bulunuycaiardı. Nihayet rakıblın SırbMtanda da meşgul bulunuyorlar* dı Bütün bunlardan başka mütte -fık kuvvetlen Afnkada ve diğer müstemlekelerinde bugün -olduğu kadar büyük kuvvetler muhafaza etmek mec bu nyetinde bulunmuyorlardı. Buna rağmen Almanlar har -bin ilk merhalelerinde ağır basmak* ta devam ettiler. İse Amerika da k ırv;tığı halde Fransa ya yerleşen Alman kuvvetlen senelerce yerinden rökulcmedı. Fakat içe Amerikanın müdahalesi buyıık bir iktisadi de-ğinkhk vuruda getirdi. Avrupaya.  menkadan goriilmemiş mebzul ı-yette harb mal/.m -.a. nihayet insan yağdı. Bu müthiş akın karsısında Alman ordunu ınhıznma uğramaktan ba ka çare bulamadı.
Almanlar, Anın ikalıların ne olduğunu 1914 harbinde oğn-nraia ol-duklan Icin, kendilerini bugünkü harbe sokmamak maksadıle ellerm-den gelem yarmaktadırlar. ' Vt. kim Almanlar tarafından zaptrehlen her şehirde Amerikan tebaasından olan la nn btr zarara uğra* m "imalan için cn buyuk itina goste-nlmcktıdır. Amerika harb sanayii müttefiklere durmadan harb raalzc-ıi' i yeti ':nrkcn A İm in ya bum: va ı ¦ r.j.TiAâne bir şekilde muaheze eboMUc iktifa etmiştir. Amenkada harb Iclıirdı' yapılan muazzam nü ¦ mayii) ve rxp:ıgandalar karsısında ' ' 1 i- ı lırîıen. harb aleyhinde yapılan en ufak hareket Utun Alman ajanstan tarafından mübalâğa ile n:J-.!f»dılmckteda-.
? iradı söyle bu- sual vsnd olabilir:
Amerikalılar, Umumi KarU müte-akıh bir daha hi~ bir Avrupa har • bine iştirak çimecek ve Aramka dışına asker gceıdenncraek prensi* bmi - Uunru prensıpı - kabul ettiklerine, Almanlar da bir da ha her hangi bîr Luzitania balasını işlememeğe, yanı Ameri-İt—.m 2 inci ..,¦.0-1
MÜTTEFisr MÜTTEFİK ALMAN
MUKAVEMETİ TAARRUZU HUCUMÜ,
In^ilterenin bazı sahil şe-birleri boşaltılıyor
Almanlar yeni gizli bir silâhla Ingiltereye hücum edeceklermiş
Alman koridoru 20 kilometreye indi
Müttefiklerin İleri geçen   Alman  zırhlı   fırkalarının r*eat   hattnu kr*uıu-k üzere yaptıkları    lıarrkâtı gösteren harita
Roma, 26 (Hususi) — Burada çıkan Mcesagero gazetesinin Berim muhabirinin bildhMiğme görü Almanlar, îngillereye karşı hazırla -dik lan bü- hücumda, şimdiye kadar malûm o İmi yan gizli bir silâh kullana' aklardır, itinayla hazırlanmakta olan bu «ilâhi»' şimdiye kadar hiç bir h.rbdc ku]lamhnîı*T|9tif,
Alman Ricat Hattı   Kesiliyor
Ncvyork. 26 (Hususi) — Fran -sızların Alman ricat hattını keanıek için yaptıkları hücumlar muvaffakiyetle iaevam etmektedir.
Evvelki gün 32 küomcLeye kadar mdırılnus olan Alman koridoru dün 20 kilometreye- kadar darnlmıçUr. Ricat hattının kesilmesi benzin bula* mıyacak olan tekmil Alman »ırhlı kuvvetlerini atıl bırakacağı İçin çok mühim bir rol oynayacaktır. Mollanda Elçilik Erk-.ni  buihatle
Ankara, 26 (A-A.) — Lahey d-çımizin ve elçilik heyetimizin, ticaret müzakeresine memur heyetin vc ticaret ategeatnJo Lshaye de afiyette olchıkJan Hariciye Vekaı-tine C Son a 3 üncwU)
rWcfkahlarm İlk İmdadına yetişen  Fransız kuneUerinr memtap bu* tank, Belçikalılar tarafından   sevüıçle karşılanırken...
Dünkü millî küme maçları
Fener Altınorduvu, G. Saray Altayı yendi
Ankarada Muhiddin sırıkla 3,81 atlıyarak yeni Türkiye rekoru yaptı
Yeni Bulgar ordusu MuSSOİİnî dÜfl de Or-
teşkılât kanunu    , ......
du şeflerıle goruştu
İlaryada 1 hazirandan itibaren hususî otomobiller* benzin verilmiyecek.   MaltadakiAmerikalılar acele gidiyorlar
Sofya, 26 (A_A-) —- Harbiye Nazın. Bulgar ordusunun teşkilâtı hakkındaki kanun proj-sını moöuaan meclisine tevdi etznıetır.
Harbiye nazın, bu teskı'atlandır -manın, Nöyyi muahedesi ile Bulga-ı latan üzerine konan askeri tahdidatın kaldjnhnasından doğmuş olduğunu bildirmiştir.
Bu kanun projesinin esaslı maddelerine göre, 17 yasından 65 yasına kadar bütün Bulgar vatandaş lan ¦-lan altona shnabUeeektir.
Galatasaray   Al tay nuu-ında Gıındüzlın İlli burumu
(VsssMSbarl sayfsıs)
-Gündüz külâhlı, gece silâhlılar arasında
lstanbulda bir Alman "Beşânci kol„ u var mı?
Ç Al".ıan~Nazilerİ arasında bir Türk gazetecisi)
7 Ircl ızzıyı bugün  5 İnci  şayiamızda   okuyunuz
Kont Ciano döndü
Roma, 26 (A.A.) — Kont Olsan İle milli terbiye ve korporajryon na-arlan. Ganbsldi kruvazörü ile Arnavutluktan Brindisı'yo dönmüşlerdir.
Her üç nazır, dun aksam trenle Romays hareket etmişlerdir.
¦ 1 ¦ o   —•
Yugoslav-Sovyet ticaret anlaşması
Belgrad, 26 (A-A ) — Ak .... ga-- -eVn, Yugoslavya ılc SovyeUer birliği arasında imzalanmış olan U-ve scyristfain anlatmasının tasvıb edildiğini bildiren nazırlar meclisi kararnamesini neşretmiş -Ur.
Rooseveltten Amiral Horllye
Budapeşte, 26 (A.A.) — Kral naibi amiral Horty. dün Amenka bir -leaik devletleri elçisini kabul eimis-th-. Elçi, amiral Hurly'ya B. Rooae • veltm bir mektubu ile ınızriı bir f«-toğrsfiDi vermiştir.
Roma, 26 (A-A.) — B. .afuaaolmi bugün ordu genel kurmay başkanı aaaresal Grazianı, harbiye müstesa-n rcneral Soddu, harbiye nezaretin-
de seferberlik rcrvısleruu İdare eden generaller ve pasif korunma dairesi şefi ile görilamelerde bulunmuştur.
(Sonu 3 üncüde)
SABAHTAN SABAHA :
Yeni dil, eski dil
— Çaıpa{,.',• Buluğ okuduk Baba...
— O askarlik dmrti olacak. Ben tana he*abdan ne tğrmndinlg^ dija   loruçoram. (Yazıaı  i  İmi ashİfcde)
Sayfa:   t
YENİ   SABAH
27    M.sYTR    TMO
SABBAH
— 36 —
Yazan: AYHAN ATIŞ
Düşman süvarisinin kzltç artıkları tekrar kaleye sığındılar
— Eğer emin sen iı kabul ediniz!
— Baş üstüne atam!...
— Kirpİcileri . 1. Kanü belden dönmüşler ve gecİdleri kapanı ıslarsa bu gece sabaha yakın taarruza ge-çeünı.
— Bugün dönüyorlar.
— O balde yarın taarruz emrini Yerelim.
— Baş üstüne Ata Beyim!... Ertesi gün şafakla beraber taarruz emri verildi. Sapan, ok, tatar oku. zenberek, mancınık, harbe, miz rak. kılıç, rum ateşi, teber, bal -ta, tırpan, zıpkın, neyse,' çatal, ko: üa-ı. meevc şişler bölükler muh-
tiler. Askec-ve atlar tepeden tırna -ga gömgök demirlere bürünmüştü. Bir çift filin U»tue» yerler'irilen aralan derisinden yapılmış kuler vuruluyor, bir tarafdan nöbet takımı askeri tâ içinden saran ve sü -nu.li- i' havalar çalıyor, atlaıın kıs-ncaasaı mancınık gıcırlüsn. kılıç, kalkan .şakırtıları    "Allah    Allah'.,
yorhii' ki oklar mazgalların arka -sına : klanaa düşman askerinin yay tutan ramaklarını nisan ahyor. Asker o kadar nişancı ki Hiç bir ok hedefini şaşırma yor. Sa-paııcıalruı attıkları yuvaılak kurşunlar düşmanların alınlarını parçalıyor, kalenin aayıf noktalarına dayanan koç baslarının nrüdhrs tosla -makuı yerleri titretiyordu.
Bmlıst diye adlandırılan hafif mancınıklar Demrenlerî Uestcrc gibi buhk dişleri rtbı Ireskın ve kılçık b uıun oklar, taş mermiler ve yala ı parlayıcı saaddeler starken sonra Avrupalılar taraf imlan katapult a-dini alan ağır mancınıklar da muaz -zam yıkıcı tan gülleler yağdırıyor ve kaleyi kütakut dövüyordu. Kalenin bu çok yerkrrden kaburgaları delinmişti. Duasnan da burçlardan, mazgallardan sultanın aakenne ok ve ateş sağnağı indiriyordu.
Bir aralık dakaman süvarileri şimal kirarusdsn bir huruç hareketi yapeuar. Tepeden tırnağa kadar dcnan-e burünum- İki kuvvet çarpışıyordu.
Kılıçlar, meçler ve süngülerin değdiği  erlerden kmlrsBllar im ılıyor • du. İ-ım^-kli w gurultulu (öklen bâr paren sanki. Haleb surları önüne inmişti.
Bir saat devasa eden çetin bir savaş snrnret cayara al bir kefen «¦ektik ten. aoaıa sona, ermişti. İki taraftan beş bn kadar süvari re atlan sahaya es «saz ııı ¦saatlerdi. Bu hu- - ta muvaffak Olanuyao düşman süvari-zatin km- artıktan tekrar kaleye algındılar. SaU tanın askerleri balede «ir çok gedikler açazuştı. Artık acı -dengeçüler, fedailer ip merdivenleri mazgalların dişlerine atarak kale bedenlerine tırmaomıya başladılar. Dtavnan bunların üstüne yukaıaian kazanlarla eritilmiş ziftler, kayna -duş sular ve yüzlerine kıvılcımlı küller atıyordu.
Kaynssnat aft ile haslansoiar a-rasındn »asesten gele* 20 gönüllü askerden ıknu de vardı. Sultan bun-lann ıktnkaf rini gözüyle görmüş • tu Bu yerini kışı hayatlarını öyle tehlikeye koyuyorlar, öyle çalısı-yorhirdı ki kumandanlar  va sultan
i Yeni Sabah
ABONE llf-.HKIJ TUrklya
SENELİK teao Kurua (700 Kor*,
¦ AVLIK VM a UM . • AVLIK 400 » S00 a 1   avlik        tas     a       «Ma
27 MAYIS   1940   P.u-t-Mİ
159
Pablûl'aaar l^laaö H. Mayıs M
Gün:    14b    Ay 5 I        HlSlr  1  J2
Hinci
IV 03
4 41
1 17
a s«#
V aasti   Ssat
)0l.
Tuiu ıı
6 İl
|.
Îİİ1İ2I V
klnd
1* I0İ
? 71
onları kendi askerlerine aaharoel ve kahramanlık numunesi olarak gösteriyorlardı. Bunların beşi de muhteüf yerlerinden aldıkları ok yaralariyle ölmüşlerdi. Kale düş -ruustü.. SulUn Halebe parlak bir zafer alayı ile girdi. Asıların temialen-uıe ameliyesi devam ediyordu.
Sultan gene basında tolgası, sırtında znhı ile Emir Çavlının cadın önünde oturmuş, emirler veriyordu. Sağ kalan ve sultanın ve kuman -danlann teveccühlerini kazanan 13 şimal gonUlüsünden birisi birdenbire sultanın üstüne atıldı ve buttan kuvvetim bileğinde toplayaıak palasını   sultanın basına indirdi.
Bu darbe kalın tolga üzerinde hiç bir tesir yapmadı, ikinci,, uçünsA darbelerin de tesirsiz kaldığını gören Batıni hemen hançerine sarıldı. Vc sultanın yüzüne hücum etti.
Ve s..l yanağından yaraladı. Kanlar  :. - kır ıv.a ¦¦.a.
Mütecaviz çevik bir hareketle; a-yağa kalkan sultanın ayağına bir çelme atarak onu yere yuvarladı ve sırtımı binerek onu kuzu gibi boğuzla-nııya hazırlanıyordu.
Sultanın yanıı*1 akilerlni, dehşet ve korku sarmıştı. Orada bulunanlardan Seyfeddin hücumun verdiği âni şaşkınlıktan sıyrılarak kılıcını kınından çıkardı ve mütecavizin üstüne yürüdü, sert ve amansız bir darbe ile sultanı boğazlamak üzere olan gencin boynum* vurdu. Başını yerde yatan sultanın göğsüne düşürdü. Kesik baş şöylece   konuştu:
— Seni geberteceğim kan içici!.. Sultanın yanaklanndan   fışkıran
kan, mütecavizin kanıyla karşımış ve gozlennı bürümüştü. Yennden kalkmak üzere iken ikinci bir Kitininin hücumuna uğradı. alengelânİ Kürdi bunun tecavüzünü kıbcıyla karşılamak istedi. Usunca süren bir kılıç oyunundan sonra mütecavizi öldürmüş, fakat kendisi de göğsünden ağırca yara almıştı. Bir kaç gün sonra da öldü.
Başka bir Batıni daha, dal kılıç yaralı sultanın üzerine saldırdı ... Bunu da Emi Alı bin Ebülfevana karşıladı. Onun bileğini yakaladı ve kolunu arkasına bükerek kıpırda -namıyacak bir hale soktu. Fakat bu arada Batıni kılıcının ucuyla onu karnından yurautmujtı.*
Ali eanhevliyle bağrıyordu:
— Onu da, beni de öklürünüa!.. No--ir.-d.in- Mchmed   bin   ŞirgOh
yetişti. Meçi ile mütecavizin karnını deşti. İri yarı bir genç olan Batıni halâ kendisini ayakta tutmak vc saldırmak İstiyordu. Birkaç adım atmak istedi. Evvelâ elinden kıuç düştü.. Sonra da kendisi bir çam yarması gibi cansız yere devrildi. Ebülfevans oğlu muhakkak bir ö-lümoen kurtulmuştu.
Batıni ler-i en bir başkası daha hücum etti. Bunu temizlemek fırsatını da sultanın dayısı Şahabeddin Mahraud elde etti. Vaziyetlerin in tehlikeye düştüğünü gören diğer Hatmiler hep birden hücunaa geelı-ler.
Atabeyin muhafıtlariyle ve oradaki kumandanlarla kanlı bir boğuşma oldu. Epeyce muhafız Öldü. ve yar alo adı, amma neticede de Batınileriu hepsini kılıçtan geçirdiler.
Sonra sultanı atına bindirdiler. Yanağından kanlar al Un zırh üzerine sunyordu. Otağına getirdiler, iptidai müdavatı yaptüar. O gün orduda her türlü temizleme hareketi tatil emunişti. Halk ve asker sultanın vazıyetini öğrenmek Jetiyor-lardı. [Devamı var]
(1) «Kirpi- tarhlarln Icad attiklarl bir navi müdafaa ¦o«ı4. Voıarsk fcLyok-lu«un«a yuvarlak va Bari afatların Hatuna yirmiye* Malım uaw» kotu ada . :ar Mvri «m damtrlor •#•"•'¦ ••"lar •«.«-riiari* aoaoaakiafl dar yal Um aaafilaf. Allar B*eerk«a ı »aiM-. katarak t o-akıl  yar»   ytkaı    h*  a*raU«    Saranlar,m
VM»'' ,"lrın- ıi|.iıı*ıl lnoMl yaralar  va harb ...l.u.f.r.
Çıvilarl k.riıi ıtıkanM'ina bcaıodla,! 1(1* bunlara TUrklar «Kırpu darlar, Jatanbul /¦¦¦•¦: M ıı i- bunlardan birkaç lana vardır.
(    Şehir ve  Mernleket  Haberleri    )
BELEDİYEDE :
İstanbulda   bulunan petrol tankları
İstanbul belediyesi iktısad Müdürlüğü şehrimizde çalışan petrol kumpanyalarının mevcud tanklarını teybi t etmektedir. Belediyenin al -dıgi resmi malûmata nazaran Sokoni Vakum kumpanyasının 10, Romana kumpanyasının 6. Shell kumpanya -sının 8, petrol limitedin 0.15 belediyenin 12 tankı vardır.
BakırköyUnde açılacak arteziyen.er
Bakırköy ve havalisine su vermek içîn belediye arteziyen kuyıılan aç-nıağa karar vermişti. Bunlar için lüzumlu olan malzemenin temini hususunda mesbur ingiliz firması C. İslerle belediye arasında bir anlaşma olmuştur. Firma arteziyen tesisatını en yakın bir zamandu göndere -çektir.
Çöp kamyonları ta rrvsrnl anıyor Beh-d iyenin yaptıracağı 14 te -mızlik kamyoauadan 7 tanesinin inşaatı tamamlanarak belediye temizlik İşleri müdürlüsüne teslim "Kuı-nıuştoe. Bu ırnbnlnı derhal servise çıkarı Ilıcaktır. Müteahhid drğer 7 kamyonu da en *yakın bir. zamanda beleı iyeye teslim edecektir.
Toprak mahsulleri ofisine alınacak memurlar
Toprak Mahsulleri Ofisi Umum Mudülüğiî, müdirîyetin muhtelif şubelerinde -.dı ¦' ıı ıhn.,1. üzere 5 yeni memur alacaktır. Bunların iki tanesi ofisin hububat konUolÖrl iigun.de ç artırılacaklardır. Taliblcrüı malî müesseselerde kontrol islerinde çalınmış olmaları İcap etmektedir.
Toprak atahsulleri Ofisi .bunlara 140 - 170 lira arasında ücret verecektir. Toprak Mahsulleri Ofisi ayrıca Ankara ve İstan buldok i şubelerinde çalıştırılmak üzere 3 memur alacaktır. Bunların lise veya yüksek ınekteb mezunu olmaları şart -tır. Talihler amamda avuacuk imtihan   -lınmız I,- yapilacakUr.
Çocuk bakıcı mektebine talebe, kaydi
Çocuk Baârgeme Kurumunun Ankarada çocuk yuvası adak i çocuk bakıcı mokteinne talebe kaydına bas-l uıım ur. Kayıd 30 hazirana kadar devam edecektir. Yasları 18 ve daha yukarı yagU-daki bayanlar alına -çaktır, ilk mekteb tahsilini bitirmiş olmak şarttır. Orta mekteb mezunları tercih edilir. Mekteb yatılı ve ücretsiadir. Tahsil müddeti iki senedir. Talİbknn. nüfus cüalanı, mekteb diplomam, sıhhat ve ası raporu, İyi kal kağıdı. Uç aded yeni çıkmış fotoğraflannı dllekeelerile birlikte Ankarada Çocuk Esirgeme Kurumu umumi merkezine goııde -u-ı.-k ıııunuaatlan la/jıudu.
Eminönü ye Taksim [meydanlarının tanzimi kaça mal oldu
— o' -    ¦   ¦
Belediye iki meydan   için 200 bin lira sarfediyor
İstanbul beledayesi Eminönü ve 1 Taksim meydanlarım tanzim işini bu yaz sonunda tamamlamış olacaktır. Eminönü meydanından Galata köprüsüne ynpılncak muvakkat köprünün inşaatı başlamıştır. Köprü tamamlandıktan sonra Galata köprüsünün ve Eminönü meydnninm yük t ilmesine bağlanacaktır. Emi* nünü meydınında yapılan istimlâk -lere şimdiye kadar 1 milyon 677 bin lira aarfolmur;tur. Bunun 1,5 milyonu elektrik şirketinin halktan nl-¦¦ :ı ı.ı/la paradan verilmiştir. Ma-Ifım olduğu üzere bu para Nafis Vekâletinden Istnııbulu terk olunmuş • tu.
M'-vdanın tanzimi h.-U-divt've   CO
Ç Radyo Programı 3
27/5/1940 PAZAİETK.Sİ
U.3(i Prasnaa ve nıcuückcl saat ayarı. 12.35 Alana »• melavıelojı haberleri. 1240 Mıuik   Muhtelif şarkılar  (Pl ). ISSO/M.ee ansalı     Kanaıa    prepanı (Pl.).
UM Prasraan ve amklH saat ayarı.
18 05  Mmık.  Hatif  miuık   (Pl.).
UUU Musiki Badjo csı orkoıUaaı (Şef: İbrahus oseSrl'
19.ie Musat: Sal eaerleri.
»JO aussar asaı uaaabul ».ıJuian.
.Calaalar Hafekı    l».....Şerif 1 a
Hasan Gur. Handı Tukay. Basn UOer.
Okuj-nlar. Tahaın K-ı..hU( Celil Tokaat.
19.4ü Mctulekrt uat ayan, ajana ve •••.....'-ıı aebartart.
2000 Mana: Halk Uırkulerı Azli Şau-ms ve San Reeab.
'M ¦ Mittik   Okuyan: Ne*wle ftait.
Çalanlar Memal N. Seyhun, Fahri Ko pıu,      ..!.).!ı Okta.
»010 Konu*™*    (Umumi Terbiye ve beden urbtrest). tu.45 Maast
ÇaianUr. answo Kasa. Vceıse, C«v-del Kutan-
Okuyaa. hbfaarel kasnaktı 10 Kıı asil (Fen N UbUt blUUe-
rl).
21 30 Konan Ukdımı Haki Bedii Yo-DHkea w raSMar Radyo orkoaban («ef: Dr. Eı ı-.- — - ı
12.10 atssssssd saat ayarı. Aiası hs-bcrlcn. üıaat. •saaoı - lahvült, kam-blyo - ımkuı baıaaaı (Plyal).
12.S0 Mtina- Caınand (Pt..
¦3 tft/aaaa Yaman prosıs ha-panıa.
l.ı
müteferrik • Bir Alman ajansı TUrkiyede şube açıyor
Almanyanın en maruf telgraf a-janslanndan olan Tı-nnskontinantal bas muharriri Dr. Hanri dün aeh -rimize gelmiştir.
Dr. Hanri kfndîaile görüşen bir muharririmi*? ajansın TUrkiyede bir »ûbe açacağı ve bu şubenin ken-1 dişi tarafından temsil .olunacağı nı söylemiştir.
-o
Bir araba devrildi
Kasımpaşada Süruri mahallesinde oturan Fehmi ehliyetnamesi?, olarak kullandığı 7311 numaralı çift atlı atjabo3i!e dan ?ıat on buçukta Frnin camii Hamamcı cadesinden geçerken araba devrilmiş. Fehmi arabanın alUnda kalmış, iki dizi yaralanmıştır. Yaralı Fehmmin tedavisi yapılmıştır.
POLİSTE :
Balıktan zehirlenenler
Yeşilköyde İstasyon caddesinde 74 nıımnrada oturun kahveci Mehmedin karısı Gül yediği balıktan zehirlenmiş, hastahan-ye kaldırılarak tedavi altına alınmış, tahkikata başlanmıştır.
İş meselesinden kavga
Dikim evinde çalışım Mehmedle Ziya arasında iş meselesinden kavga çıkmış, Mehnud, çakı ile, Ziyayı başından yaralamışUr. Ziya tedavi altına alınmış. Mehmed yakalanmış -tır.
Beş metreden dUştü
Tophanede Karaca sokağında 9 hum ıı..lı ı-vd.* ..turan marangoz Yani, dün sabah saat on buçukta, Kazancı yokuşunda Akın apartmanının ii' . a ıı katında balkon camekanıni tamir ederken beş metre irtifadan düşmüş, muhtelif yerlerinden ehemmiyetli surette yaralanmıştır. Yaralı Artın Beyoğlu hastahanesine kaldırılmış, tahkikata başlanmıştır.
Yangın başlangıcı
Kumbaracı yokuşunda Serkisin müstecir olduğu 17 numaralı marangoz dükânının arka ta m tındaki bod rumda birikmiş olan talaşlar tutuşarak yangın Çıkmış, derhal yetişen itfaiye tarafından, sirayetine mey • dan verilmeden söndürül mü şlür.
Yangının sebebi hakkında tahki -kat yapılmaktadır.
Tramvay çarptı
Galatada oturan Mehmedin 6 yaşındaki çocuğu llı.sjııu Necatibey caddesinde. 221 numaralı tramvay çarpmış, başından yaralanmasına, sebeb olmuştur. Çotuğun tedavisi yapılmış, vatman hakkında tahki -kata başlanmıştır.
OtobüsUn altında kaldı Ycrvant adında 12 yaşmda bir çocuk. Edirhekapıda tramvay caddesinde karşıdan gelen tramvaydan kaçmak isterken şoför Atıfın idaresindeki 3003 numaralı otobüsün, altında kalmış, bi-şından. ağır surette yaralanmıştır. Yaralı çocuk Haseki hastahanesine kaldırılıp tedavi altına alınmış, şoför yakalanarak tahkikata başlanmıştır.
Amerika niçin dışında
(tin-) tarajı $ uııcude) kalılan kızdırmamağa azamî derecede dikkat ettiklerine göre müttefikler bir mağlûbiyete uğramak tehlikesine düşseler bile Amerikalıların bar hangi bir askerî müdahalesine ihtimal yok mudur? Şunu da kaydetmek icab eder kı, bugün Amerikada harbe iştirak etmemek fikrinde bulunanların başda meşhur tayyareci Lindberg olmak üzere sayısı pek çoktur.
Hemen ilâve edelim ki belki bazı dimağlara mülayim gelen bu fikirlerin hakikat sahasına çıkmasına asla imkân vc ihtimal yoktur. Bugün bütün harb sanayiini müttefiklerin emrine tahsis etmiş olan birleşik Amerika, eğer yarın Alman tazyiki tehlikeli bir şekil alacak olursa kendi filosile hava kuvvetlerinin bir kısmını, iş daha sarpa saracak olursa bı.'/at kara ordusunu da Avrupa-ya müttefiklerin yanında harb etmek üzere göndermeğe mecburdur. Alman diplomatlarının nezaketi ne kadar ileri olsa bu mukadderdir.
Sebebine gelince, bu gayet basittir. Farzı muhal bugün Fransız ve İngiliz imparatorluklarının mahvı, on aene sonra Şimali Amerikanın mahvına sebeb olacakUr. Almanyanın ne Paris, ne de Londra şehirlerinde gözü vardır. Onun gözü bol petrolde, bol madenlerde, iyi mahsul veren bol topraklardadır. Avrupaya hâkim olacak olan bir Alman iktisadiyatının, dünya altınlannın yüade 75 ini kasahtrıua. doldurmuş olan Amerika iktisadiyatına da hâkim olmak i-.u-tiK-.-i tabiidir. Sonra Ja-ponyaya da bu harbde Alman tezini tutmak mukabilinde bir şeyler va-dedilnûş olması tabiidir.
İlk hamlede bir deniz UatUnlUğU temin edecek o'an Japonyanın -Üçn-ktı Atlas denizine Almanya hâkim olunca Amerika filosunu iki denize
bugünkü harbîn kalamaz
taksim etmek mecburiyetinde kalacaktır - ise Felemenk Hindistanı ve Filipin adalarından baslıyarak. Amerikanın 100 milyonluk Cindeki ticaretini kesmesi, hattâ Hındistana da hâkim olması ısden bile olnııya -«.aktır Pirinç yemekteu imanları gevremi-ş olan Japonların havyar yemekten mide fesadına uğramış A-marıkalılara iyi yuz göstermelerine asla imkân yoktur.
Bittabi yıldmm suratıle yekdiğerini ueûtub edecek ¦¦an bu hadiseler Amerikanın dünya ile alâkasını kesecek, onu çok munkttl bir vszıyete düşürecektir, İngılterenın mirasına konacak olan Almaniann kendilerini zahire ambarı olan Kanadanın da variai addetmeleri de işi büsbütün bozacak, nlhsyet Alman muvaffakiyetini tabii olarak nazizmin bir zaferi addedecek olan Meksika ve cenub Amerlkaaının ihtilalci milletleri de birer birer Amerikanın can düşmanı kesilecektir.
Şüphe yok kı. Amerikalılar da bunu görüyorlar ve bir Nazı zat en nın. kendileri için tam m in asiyle bir felâket hazırlayacağını takdir ediyorlardır. Bunu kabul itmemek. Ame-rikalüann dünyaca müsellem olan zekâlarından şüphe etmek olur. Binaenaleyh Anı. - ıkaiıi.ıı m müttefikle -rin mağlûb olmalarına göz yumacak larına inanmak cok büyük bir saf -dillik olur.
Eğer Amerika bugün hıltııl harbin duunda duruyorsa, bu ancak kendi fiili yardımı olmadan da müttefik • lcrio galebe çalubılcceklerinc mevcut olan ıtiraadlarırua neticesidir. Amerikanın kendi hayatını, müttefikle • rin hayatiyle bağb Mim sının en büyük delillerinden bin de son zamanlarda luu-be girecek rtbı görü -nen İtalya üzerinde yaptığı tcairler-dir. . ; .
PotitiAcı
Garbdaki mücadelede manevî propagandalar
Kati earpışnnuar garb lephe-smde devam uderkon uıuiuv
nb devletlerin efkân umumiyesinl ı inak için manevi sahadaki propagandalar yeniden meydana çıkmakladır. Bu propagandalar muayyen hır müddet gizli bir şekilde seyrettikten soma tekrar açığa vurmağa *ı^lam'3t"*
Almanlar, bir tarafdan Norveç ten Bekıkaya. hattâ Pransanın Mana sahille!ine kadar uzanan bir denia cephesi kurmak, diğer tarafdan da Mnginot hattını çevirmek huşunun-dakı askeri harekâtından başka tür-IU neticeler de almak istemektedirler.
Yeni Alman hareket tabiyesi, hiö, Biıphe yoktur kî, bugünün .ukkatk*
hassa zırhlı kuvvetlerle tayyarele -rin birleştirilmesi dikkate sayandır. Fakat unutmamalıdır ki Fransanıa, çim al indeki harekatın büyük bir kısmı sonu Almanlar için her ân çok tehlikeli olabilecek bir şekilde ya -pılmak ladır.
Berlin, böyle cür'etkârane ol-rmıkia beraber, ne de olsa. çok tehlikeli bir vaziyete girmek mecburiyetini tahmil ettiği motorlu kıtalarından harbîn neticesini tayin den ziyade başka şeyler beklemek -tedir.
Alman askîri makamlarının plânlarında, baslı-M rolü oynıyan bir unsurda, dahilî sabotajdır. Kendisine civar olan ufak memleketlerde bu plân çok kolay bir şekilde tahakkuk etmiştir. Fakat Almanyanın, kom- ¦ şuşu olan ve bugün kendisile katt mücadelede bulunan Fransamn da bu dahilî sabotajın kurbanı olmasını derpiş ettiği şüphesizdir.
Fakat ne de olsa Fransadakİ milH birlik bunun kat'i bir şekilde muvaffak olmasına mâni teşkil etmektedir. Almaniann bütün faaliyetle -rme rağmen memleketin umumuna şamil bir vaziyette bü- beşinci kolun mevcudiyeti kabul edilemez.
Bu sebebden Almanlar zırhlı ve motorlu kıtalarından bu işi bizzat yapmulannı istemiştir. Muharebelerin cereyan Mtiği mevkilerin sev -kulceyşî mahiyetleri ve bilhassa Fransıs endüstrisinin belkemiğini bu mıntakalann teşkil etmesi, Almanları daha ziyade bu kabil harekâta, zayiata bakmaksızın devam etmeğe sevketmıştir.
Almanlar ortalığı her ne pahasına olursa olsun tedhiş etmeğe ça -fışırken Franaızlan ingilizlerden ayırmak teşebbüslerinin yeni bazı emareleri gözükmeğe başIaroışUr. Ve yine eski noktai nazar, yani Almanların yalnız İngiltereye karsı harb ettiği yolundaki sözler tekrar canlanmıştır.
Fakat Fransa ile lngilterenin Almanyanın madJİ ve manevi taarruzlarının tesiri altında kalmadıklarını hâdiseler göstermektedir. Bilâ -kis mücadeleye daha enerjik olarak harekete karar keyfiyeti bu taarruzlar karşısında vücud bulmak • tadır. Fransa ve İngilterede son alınan kararlar ve tedbirler bunun ifadesidir.
Dr. Reraul SAGAY
Yunanistan iki sınıfı silâh altına çağırdı
Atina. 26 IA.A.) —- Harbiye ne -zareti, neşrettiği bir tebliğle, 34 ve 36 sınıflarının bütün ihtiyatlarını, bir talim devresi için silâh altına çağırmıştır. İhtiyat efrad, bu talim devresi esnasında yeni silâhlarla ihtisas peyda edeceklerdir
YENİ NEŞRİYAT:
Arkitekt (mimar)
Bu derginin 109 - 110 uncu sayılan intişar etmiştir. İçinde yapılmış müu-addıt eserlerde koy mimarisine aid bir çok projeler vardır. Bunlardan başka, hava bombardımanlan-na karşı korunma usulleri, mimar, Sinana aıd yeni vesikalar adli yazılar ile malzeme rayiçleri vardır.
(ARKlTEKTi bu sayı il. onuncu, üıtişar y:l*.nn jrtroıiafîı. Tavsiye ederiz.
28 MAYIS 1940
SALI
Oçüncü Yıl - No. 744
Yeni
İdare Yeri
Nuruoaaıaaİyr, No. 8-1 latanhul Ttktnâ: YfcNl SABAH İstanbul
TK1.KFON: 20;«j
GÜNLÜK SİYASÎ HALK GAZETESİ
Her Yerde 5 Kuruş
Şimalî Fransada harb son derece şiddetlendi
Mütearrız Alman kuvvetleri müdhiş zayiat veriyor
Londraya göre şimalî Fransadaki askerî vaziyetin vahameti ziyadeleşmiş
İngiliz  tayyarelerinin muvaffakiyetli akını
BİİDCE MÜZAKERE LER! BAŞLADI
Birçok Alman tayyaresi düşürüldü Yeni bÜdce 268,476,321 lira asker dolu bir tren berhava edildi
DUn Meclisde, Riyaseti Cumhur, Bas Vekâlet, Şûrayı Devlet, Divanı Muhasebat, İstatistik, Devlet Meteoroloji, Matbuat Umum MUdUrlüklerile, Maliye Vekâleti Diyanet işleri re süfli, Diyunu Umumiye, Gümrük ve İnhisarlar vekaletlerinin bUdceleri tasvib edildi
Ankara. 27 ı Hususi muhabirimi; den) — Büyük Mılet Meclisi bugün saat ikide toplanarak bütçe müzakerelerine başlamış ve kanon 1940 yılı mesarifatı karşılığı olarak 268.276 lira kabu: edilmiştir.
Bundan sonra masraf butçeJerme gemimi* ve Büyük Millet Mecali. Ri-jı—llı ııı î n-r--*-"-* .Şûrayı Devirt, Divanı muhasebat, ta Limited. Devlet Meteoroloji, Matbnat U-mum müdürlükleri bütçeleriyle Diyanet taktn Reisliği, Msbye Vekaleti. Düyunu umumiye, Gümrük ve İnhisarlar Vekâletleri bütçeleri tasvib edilmiştir.
Maliye Vekili Fuad Ağrah bütço etrafında hülasater. su izahatı vermiştir;
Maaral   Butcesi
i 010 mali yılında umumi hizmet -ler için sarfma mezuniyet istediği -mız tahtrt**1" yekûnu 268.476,321 Uradır. Hükümete* yüksek meclise taHd'*" tdibnış olan lljihartıkı yekûn 262.312J40 liradan ibaret idi.
Gecen gün kabul buyurnlan kanan Ot Başvekalete hf**""t olan Mat-
(Konu 3 ûneadri Maliye Vekili Fuat Acralı
Kale sukut etmemiş
Paris, 27 (AA.) — Son 48 saat zarfında Almanlar fevkalâde azhn zayiata uğranı ıslardır. Düşman tarafından Murfedüen büyük gayretlere rağmen umum* vasiyette değişiklik yoktur.
Almanların bütün alâka ve gay -retlerini üzerinde tenatf ettikten şimaldeki müttefik ordular, dün Almanların Uç büyük hücumuna maruz kalmıştır. Bu hücumlar, topçunun, ta yy a relerin va nurum sıa lannın takviyen ila âdeta büyük mikyas tabir taarrus manzaranı ırae i etmekteydi.
Tik taarruz Conrtraı    bölgesinde yapılmıştır.   Alman ve   Belçikalılar • arasında cereyan eden ağır muhare- J beler hücumlar ve mukabil httenm- | lar şeklinde devam etmiş ce vaziyet tam bir istikrar ile nihayetienmiş -tir.
Courrral'nin   cenubunda bulunan mevziler Uzermde diğer iki taarruz dana yapmış   ve her İkisi de geniş bir cephe üzerinde olmuştur. Bunlar 1 da tam bir akamete uğramıştır
Belçika ve Franssa kıtaatı tedafüi ; muharebelerde evvelsn gün büyük ! muvaffakiyetler elde etmiştir. Gene- j rai Weygand. şimalde müttefik ordularının yapmakta oldukları   anu-
d an e muharebelerde gıatU-rdikleri mukavemetten tamamen memnun kaldığım bildnmıişüı.
Fransız askeri mahufıbnde dün sabah bir emniyet havası hissedil -inekteydi.
Şimal cepkeninin garb bolçesm -den bahseden aalâhtyettar bir askeri Fransız membaı, vaziyette mühim hiçbir tebeddül kayde-hmıedı -£tni büdüıyor. Düşman hiç tr taar-ruz tuitabüstiare bcHnmuıış*ır.
Somme üzerinde müttefik kuvvet ler denizden Amienac kadar hâkimdir.
Annensin garbında müttefik kuvvetler UUürat ameliyeleri icra eylemiş ve bir miktar geçıd noktalan aide etmiştir.
Dun Uecelci Vaziyet
Paris, 27 (AJM — Saat 23 30 da Havas şu haberi veriyor:
Askeri vaziyet hakkında öğleden sonra sunan ms tüm ata gdre, öğleden evvel vaziyette büyük bir dr ğtşıkük olmamıştır. Lys ınmtakaatnda dün Belçıkaüla -ra karşı yandan ve bütün gece devam eden Alman taarruzu bu sabah da devam etmiştir. Almanlar burada bir çok vaaıtalarla hareket* (Sonu J unıvıl')
Türkiye ve Yakın Şark
Butun Yakınşark mılU-Urri kro «İÜ. rı Hin aAirlardanbrri kaann «-mertçe har ramak tan bir saniye bile ¦ ¦ Kır.ınetnı- otao «e gene aui krndileriuin hayatını »e maksi müdafaa eUiM-l. kiii ahırlarca ea netin OıiMiı.uılarLı yorpışıuaktan eenİB nvyrn Turkie kUi bir komşuya malik olmakla lıahuardırlar.
Rooseveltin şiddetli nutku
Amerika cumhurreisi   bazı infirad taraftarlarını körlük  ve sağırlıkla  itham  etti
Ortiı Anya ve Kafkasları aşarak l.'ınmli Iran arazisinden geçerek. Anadolııya Mianlı bü şekilde yerleşmiş dan Türkler aradan peçen aaırlar zarfında bütün Ya-kınşark memleketleri için kanım cömertçe han-am ak tan çek Umu yen bir muhalu v- rrhakar bu* hami rolünü oynamışlardır. Filhakika tarihin sayfalarına bir e/a atmak bu iddianın ne kadar doğru olduğunu ıt\-baU kal alır ArabUrı. Sunyehlen VS dıgrr şark memkketk-n balkını aıyanct atmek ıçm akıtılan Türk kanlan Fırat vr Dale nehrinin sularından daha roktııı Anadolu Vı Türklerin yrrlcflmea nınlüm • »Iduj.'.ı VCfüıle ali . ., Halifelimi sama-ıtbata. I ıncâdaj
Vaşıngtoı 27 iHusuhİ) — B Rooeevelt radyoda auyk-dıp nutuk ila Körlere, saprlars. Amerikanın maddeten Kimdikı niza harbinde olduğuna safdiline inanan Hmatılşre, fırkacılık hıaeıle her ne olursa olsun hükümetin hamı siyaseti aleyhinde bulunanlara, paniğe yakalanarak „rtık Amerika ordusuna ıtıınad etmıyen künselere hücum etmiştir.
B. Rooıuvelt nutkunda ezcümle şöyle demiştir: — Norveç, Hollanda, Belçika vc Mikscmburg ve Franaadn aıvıl halkın başına gelenler hakkında sidiğimiz inanılmaz haberlerden çok müteessiriz. Tavsifi im-kârvaz felaketlerindi- derhal yardıma ihtiyarı olan kadın, çocuk ve ihtiyarların namına bize bir kelime *öyle-mcmln yerinde olacağını zannediyorum. Bu adamlara yardım rdılnuaı lâzım olduğunu soyuyecegım Birleşik Amenkada hep mız bunlara yardım edecek vsm ettirmiş    Rnc^velt «vzlenne şu suretle devam etmiştir:
Bugünkü vazıyet, Ameribayı mcsyym bir raman-da mud.ıt.... programını degısürmege mecbur edecek şekilde uıtıhale edilebilir Hükümet yılda 00 bin tayyare maaşına I-arar vermiştir.
Rnowvelt nutkunu şu sözlerle bitirmiştir: Alnertka bırlnok devletlerinin benimle birlikte butun beşeriyetti' müşterek nem palı halinde temenni ve mü necat! arı A İlahın beşeriyetin yaralarını ve kalbini «ılııyab «•tnıcaidıı ...
Şimal erphe-inde F
top. ııvınun faaliyeti
Hariciye Vekilimizin mühim beyanatı
"Sulha bağlıyız. Fakat zuhuru muhtemel bazı hâdiseler de bizi korkutamazlar...
Fransız akademisi azanından "Je-¦oroe Tbaraud.. (Paris • Soir) gane-tremin muhabiri aıfatıic Haricye Vekili Şükrü Saraçoğlu ile görüş -muştur.
TTİrkiye Hariciye Vekili tarafından bu sabah "23 mayıs., yem An-karanın yepyeni bir binnaı olan Hariciye Vekâletinde kabul cdıkum. Kendıpı elli yaşlarında, tuvana vü -cüdlü, bütün mevcudiyetinden sadelik ve samimiyet sezilen bir zat. Hiç bâr mukaddimeye lüzum görmeden . *— Bizim vaziyetimizi bıliyorau • naz, dedi. Açık ve eanh bir vazıyet Balkan antantı doetlanmıza yanı Romanyalılara. Yunanlılara ve Yu -ecedavlara karşı bir takım taahhüd-lerbnlz var. Iran o. İraklı vc Rfga • ahaanlı komşnlarrmıza karşı yine (Sonu S ımrikte)
Yeni vergi zam kanunu meriyete girdi
içki, Tütün, Kibrit, Kahve ve Çaya zam yapıldı
Fevkalâde vazıyet dolayuuyle bazı gıda ve inhisar ve giyecek maddelerine yapılacak zamlar hakkında Büyük Millet meclisi taralından verilen karar dün Resmi Ceride ile ilân olunmuş ve hükümet tarafından İstanbul V'uayettne telgrafla tebliğ olunmuştur; Bu tebhgata nazaran toptancılar, (Soae 3 Üncüde)
SABAHTAN SABAHA
"Kale„ den sonra Paris?
Almanlar İngiliz sahillerine 40 kilometreye kadar yanaştılar
Amerika   CUmhurroitl Roosevelt
Almanların iki au fvvel Sili adalarından büyük İngiliz drnİB âssâl Skapa/lovya kadar uzaklıkların:. bagûn Norveç va FransiM tahSIlarinden fngilterema   na dbraca   gaklaslık/arını g&ttarir   harita
Yaz sı 2 incide
Sarfa:   t
yi -|
28  MAHS  mit
Gündüz külâhlı, gece silâhlılar arasında
Koyu naziler arasında Macar nazisinin fikirleri
— 8 —
Boyunlunun çok enteresan yerlerinden biri de Tepttmmde be* pasaj içindeki Mr kıkentadır. 9ırf et yermeklerini sevenler için açılmış olan bu yer, muhtelif milletlere mensup şikemperverlerin nynrHpar»dı-\ Bu lokantanın müşterileri hep ayni şahıslardır. Paket bunlara ta.—riyvfi-ni Mhear ve Almanlar teşkil ederler. Bunlar burada en kuytu köşelere çekilerek kendi leendüerıne srvanet dedikodusu yaparlar ve hepsi siyasi ihtiraslarını burada btrbirienns belli ederier.
Akşamın arkın... Borada iki arkadaş yemek yiyoruz. Lokanianm on !¦- masaaından ancak dordu dolu . Mütebakisi bomboş duruyor. Fıkat servıaı hazırlanmış iskemleler de bu ma.salann komple olduğunu .ma eder hır seJrilde eğilmiş Sajhmıada-ki masada ika kişi kormınıyorlar. Lı-fe.mmdan Türk olduğu mlaaılar. bir adam karşıaındakı Macar kadımın :
— Şimdi Macaristana nu gtdecek-sinisf diye aordu.
Kadm:
— Hayır, hayır. Vize alahtnreem Mıazm veyn Irana gısmL«gım -
— Niçin Macansıan.. imim uyur -eunos?
— Orada bara yaşayan am. Ben. bir köylü kadınım Bmi-, !- yatar koylu kadınım. Budspeştrde yaşamak paraya mütevnfckıi' ve memleketimin dışında para biriktirmem
Peki
sisi bekleyenler yok
'— Annem, hafram ve hattâ kooam var.. Hepsi çiftçüik yapryorhır. Ben
de buradan her ay bir parça para gönderiyorum.. İdarelerim benim e-dıyortar...
— Peki Bizi kocanız kıskanmaz mı?
Kadın erkeğin bu sualini yüksek bir kahkahayla karşıladı.
- Trkeklerımiz de tam güt-
tükleri siyasete benzerler. Yanla -ruıda bulunduğumuz müddetçe bizi sivrisinekten bilo kudeanırlar. Fakat bir parça usuklaşult mı derhal gönüllerden siliniriz.,
— Peki   dünya   karmakanşık Garbda kan gödeyi götürüyor,   siz yslmz başınıza seyahstTaıı kork mu* yor musunuz?
— Nem nem Soha.. Hayır, hayır! Asla...
— Peki memleketinize karşı bir tehlike ummuyor musunuz?
— Nem, nem.. Almsnlar biri ih-maye etmek meeburryetindı-dtrler . Macaristan; Sovyetlerle Almanlar araaınds bir asma köprüdür. Bu asma köprü yıkıldığı takdirde bugünkü harbin daha feeii doğabilir..
— Fakat, bugün Sovyetlerle Almanlar dost değüler mi ?
— Evet.. Fakat bence bu zahiri bir dostluktur.
s* e* •
Ortadan lokantayı ikiye bölen duvarın kuytu bir köşelinde iki kişi konuşuyor.. Fakat bu bir konuşmadan ziyade kavgayı andırıyor . Dikkat edince davanın çok mühim olduğunu anlamakta gecikmedim .. Hakenkreûz ve PfeUkreûz davası ... Yani gamah baç ve  (oklul   haç..
Bu iki kişiden şişmanca olanı Bu-dapeatedeki Hakenkreûz partisine mensup yani nazi, diğeri ı*e aslen Macar olup gene Macar Nazi parti-
Veni Sabah)
ABONE BEDELİ
¦ ESFLlK 1*00 Kwuı »700 Kuru»
•   AVLIK          7*0       » 1490     »
t   AVLIK          400       • 800     s
I   AVLIK         160       » S00     g
24 MAYIS   1940   SALI
Ü9 R.blül'ih.r 20   U5t K. May» ES  
G0«r ~~Îİ I**   Ay S  Hn.r ı as  
 um .Hant  V amili  Onat  
sJ»fS  İkindi 1   SUnr* •Ujla klr^ ttîz
0) WJ 4 i0  İ 38 1   4 M •i 11 
¦S—     
' - ı M 6 49 19 33 71 28 1 20
sine nnmsup., Yani Pfeilkreûzlardan. Alman nazisi. tam bir Alaaan üsadiy-le  u noktada İsrar ediyor:
— 1*1. ilki .-ıı, Maeanstanda ölü-me mahkûmdur Şnyed bunun kabil nlmp»y"f ^pnı iddia ''ders/*"** yanı -lıynrsııi'iuz, gamalı haç Çekoslovakya. Polonya, Anşelua. Norveç. Hollanda. Belçika vc Luksemburgda dalgalandığı gibi bir sene sonra da Yakmşarkm her köşesinde dalgalanacaktır, dedi.
Macar nazisi. Almanın bu aflata-rine, hayli içerlemiş olacak İd :
— Desemze. Kakeukreua hege -monya Uân edecek, dedi.
Alman homurdanarak:
— Söylediklerimi lâtife mi zannettiniz f
Macar hiddetle yerinden kalktı. Önünde duran bütün yemek servis -1 erini diğer bir manaya aktarma e-derok oturdu. Sonra Almana döne -rek:
— Suni Sie seher pobtisehen. Birle geben sle nach Ten torna. Yani ant çok siyaseti seviyorsunuz. Lütfen Tenlomaya -idiniz, diye alay etU.
Fakat Alman hiç cevab vermedi . Yalnız Nazi ıhuraaıyle parlayan korkunç gözlerim Matara çevirmekle iktifa etti.
• • • —
İla naztntn aynlmaaiyle lokantada bir parça sükûnete kavuşmuştu.
Macar elindeki Magyaro Nemzed gazetesini okumağa ha-damıglı Tam bu aırada içeriye bir kadm girdi ... Doğruca erkeğin vamna gelerek nazik |. ırmak!.»nvl adamın göak-rlııı kapadı.. Erkek bir kaç isim saydı . Kadın:
— Nem nem.. Hayır, bayır., diyordu.
Kadın ellerini çekince erkek yerinden fırlayarak kadının ebru öptü. Ve derhal garsonu çağırarak bira jetimi, -iiıı söyledi. Bir müddet başbaşa vererek usul usul konuştular. Kadın büyük bir dikkatle muhatabının fısıldadığı şeyleri dinliyordu.
Alman nazi başını çevirip kadını görünce halı t bir selâm verdi. Fa -kat kadm bu selâma mukabele et -m*.Iı Alman içerledi ve derhal yemeğini yarıda bırakarak şapkacım alıp çıktı.. Şimdi Macar erkekle kadın   Almanca konuşuyorlardı.
Kadın yanm yamalak bir Macarca İle adama:
— Serelem Magayari, Tlirka, Francıa. Orsak, nem acretem Ger-mania Orsak. Yani Macaristan, Türkiye ve Fransa hiftûmctlerini çolt seviyorum. Almanları hiç, dedi.
Tam bu sırada içeriye giren esmer, orta boylu bir adam kadına yak kısarak elini öptü.. Adam bir kere daha  garsonu çağırarak:
—Bize üç duble bira getir, emrini verdi.
Kadın garsonu çağırarak kalağına bir şeyler 1 ışıldadı, kflaaz sonra radyo rrcıMı
Tzigan orkestrasının tatlı senfo -nilert lokantaya, pasajdan geliş geçenleri davet ediyordu. Dikkat ettim. Gelenlerin hepsi işsiz gürsüz insanlardı. Arkadaşıma dönerek :
— Acaba bunlar nasıl geçmiyor -lar? diye sordum
Arkadaşım:
— Bunlar parazit geçinenlerdir .. cevabım verdi.
Saat tam on bur buçuktu. Artık evk?rimize dönecektik. Fakat aihnımı kurcalayan bir sey vardı. O da biraz evvel Hakeokreûz'e mensup Alma -un:
— Gamalı haç pek yakında Yakına arkın her köşesöıde dal gala ıra -
çaktır! yolundaki balâpervazane ke-
hanetfüruşlugu idi.
Y.Çbuvn
Temizlik «amelesi için yeni bir koğuş
tsnsnbul beleriyesi temrzh* iğleri müdürlüğü Süleyman iye mo*h****e4e-rini tumisktcrcK temizlik anseliyesi için gazal bir yatakhane huline koymuştur. Buraya CC karyola konul -muş ve temizlik amelesi ıçm aynen btr aşhane vücude gcürihubjtir. A-mcielrr burada 10 kurusa yemek yiyebileceklerdir.
(    Şehir ve  Memleket  Haberleri    ")
Apartımanın    I Vali dün I Bir sinir hastası pen-
sığınajjı var mı ?  Ankaraya gitti   cereden düşerek öldü
'I -l!. Hini. Talimhanede Çukuıcı -yan apartımamnda sığınak vc lâğım olmadığı halde bunların bulunduğu şildinde rapor verdiği îddiasiyle. belediye mimarbnndan Suphi, vazifeyi ihmal suçundan adliyeye verilmiş, asliye yedinci ecza mahkemesinde muhakemesine başlanmıştır Suphi-nin vekili, bu apartamnnda sığınak VG lâğım mecrası bulunduğunu söyle mış, baz» müdafa şahidim göster -mışth*.
Dün bu şahidlerden belediye imar şubesi müdürü iı.umu de belediye ın saat şubesinde mimar Nıuni Çeşmeü di n lenilmişlerdir.
İmar şubesi müdürü Hüsnü, bu binanın inşaatında projeye ve yapı kanununa aylon bir hal olmadığını, kendisi sfafcıflinrie ledkutetmenus olmakla beraber, lâğım ve mecrası da obuası lazınurrkliğırM. zira mre -ranın binadan evvel yazııhnaHUun u-sulden olduğunu söylemiştir.
Münar Naim de. Talimhanenin mı.dern msludle okluğunu. buraJaı • da. Endak Şırkctirsa. evvelâ kana -lizasyonu yaptırdıktan sonra arsaları ıfraa edip sattığını, buaenaleylı, hu bidama dn uğun ve rnccraaı ul -mak lâzım geldiğini söyledikten sonra demiştir la:
— Rıimd lıını yapıldığı zaman sığmak vardı. Sığınak, binanın zemin katında ve kiraya verilen dük -kâmn altındaydı. Mal sahibi, bilâhar ra, burasını, dükkâna depo olarak kiraya vermiş ve içerisine bazı çu -valinr ve saire koumust ir Yoksa, sığınak, helası ve saireaiyla olduğu gibi durmaktadır.
Muhakeme, gelmiyen -nıı.li. t .¦, de çağrılarak dinlenilmeleri için baş ka süne kalmıştır.
denizlerde ı
Dun Sadaanki  SU
Dün sabah limanı kalın bir ara tabakası kanlamış, bu yüzden Umandaki seyrüsefer intizam uu   kaybel-
| t"'-j*'^ Sla aahoh -t 3 dos^ıiıba ren gayet kesif bir surette başladığından saat 8.30 a kadar vapur se -ferleri yapılamamıştır, tik vapur Köprüden Kadıköyüne 8.30 da, Bo -ğariçine de 8,45 de hareket edebil -mistir.
i.m/v,.ıiiK-ı Talebeleri Londraa Vardıhur
Devlc'L ^enizyofTan hesabını deniz inşaiye mühendisliği tahsıb için İngUtereye gönderilen talcbelerüı yollarm kapanması yarimden Pariste kaldıklarını yazmıştık. Dün Denizyollarına gelen malûmata nazaran talebelerin fngiftereve gide -rek Londraya vardısJzm rmhtarimrş-tır.
Bn* Motor Köprttye (, arpü Dün sabah köprü ağzmda bir denir kazası oümzştuT: Kerim kaptan idaresindeki Sürmene Umanına bağlı 25 tonluk "Rizayi Bahri,, motoru köprü gönünden çıkarken motörde bir arıza obnoş ve dermen tertmatı bozulnuıatur. Bunun önerine uaotör BÜr'atle Şirketin Boğaziçi iskele -sindeki hebUann bulunduğu mahalle çarpmış ve tamamen yıkmışlar.
Müsademe neticesinde motor de ehemmiyetli hasara uğramıştır. Mıntaka Liman ReisUği hâdise hakkında tahkikata başlamıştır.
ç Radyo Programı )
M/S/1940 SALİ 12 30 Pragnm vc mrmlr-lu-t mal ayarı. 12.35 ve ¦¦¦¦¦:-.,ı..ı-..  tiAMrrleti.
12.50  Munk.
Çıılunlar: Cevdet Caalar. Fobare P«-Siin. Fann Kopuz. Refik Penan.
Okuyanlar: Helek TokROz. Sadi Konun. ]/. -u/U oo Mu/ık Kardık proarını (Pl).
18.00 Program ve memleket .-..( ayarı.
18.05 MUzık; Konçerto (PL).
18.30 Çocuk uaU.
19.00 Muük:  Fasıl  heyeti.
10.45 Memlakat aaat ayarı, ajana ve mclroıolojl biberleri.
20.00 ftunusma L'ni'.n.,ı. aaaU).
20.15 Mtlrak: Ankara radyosu kuıne ma vc saz heyott. idare eden Meaud Cemil.
21.00 Konu#na (Dttmd ve hukuk ıa-aU).
21.20 Mı./.k   Mesud Cemil ter&lıod.rı
Vîyoluıucl solo (Bach - «uit.
21.40 M... ık. K.ı.uk orknlra (Şef Se-clb Ajkın) soprano Bedriye Tuzunun Ittlraklle.
¦il '.o Mürtfc Cacband (sa.).
Hükümete yeni büdce   hakkında izahat verecek
Vah \*# Bohuln-f BsM dnfclor Lât-lı lC-rdur dun -akmam Ankaıaya hareket etmiştir. Vah Ankıırada Dahiliye Veltâkeüyle yem bUtee etrafında temaslar yapacak ve vekâlete bazı lüzumlu izahat verecektir. Vah* •s Belediye ren tabiidir kı bu ziyaret sananında dıv. ı aehır mestle -lerine de temas edecektir. Vali ve be-U-dıye reuu dün harekat ederken ke-ledhyedr kabul ettiği bir muharrm -ınrae pasn* herunma uderı »çın amiral Mnrcn tarafından verilen raporu tedkıh ettığmt ve bu hu*msta hükümetle temastan aonra geniş mahV mat verecegmı a«kylemıştır.
Diğer taraftan Ankurada bulunan belediye ıktısad müdürü Saffet Sezen bu sabah şehrimize gelmiş, bulunacaklardır Kı. i i i .i Şirketi Müdürü Tayfur ve belediye fen miujs -vıri Hulkı de yurın sabahki trenle ¦sn naıı u   f*S lecefclerdır.
İKTİSAP İŞLERİ .
Iş yerlerindeki fazla mesai şekli tatbik ediliyor.
Sanayi müesseseler üuh i saatleri bakkırataki VekıDeı Heyetinin verdiği kararın tatbikine bu haftadan lUharen başlanmıştır. Süraerbanka bağlı bilûmum fabrikalar. Darphane. Damga Matbaası, huşun i ipek. ve dokuma sanayii fabrikaları yevmiye 3 sent faale mesai yapabilecekler -dir. Bunun haricindeki resmi ve hususi müesseselerden isteyenler hal ta tatili yapımyacaklardır
Evvelki gece aaat yirmi dörtten sonra, Ebuaauud caddesinde Yeni-A . iiı, m. İram ult katinde oturan o-tel TuteCıhdemlerı. bırlauun yukarı kattan sokağa düştüğünü görmüşler, dışarı çıkınra, bunun, durdün-eii katla bar uo^saia oturan Befrada tütün eksperi ve komısyonrusu Me-cıd Açıkgöz olduğunu anlamşılardır.
Yapılan tahkikattan, had-senm söyle olduğu aniaşılnuştn*:
Mccid Açıkgöz, ekıvalan psişik denilen muadili ruhi sara illetine müptelâdır. Üç sene evveL gene aynı otelde alt katta bir odada mı-a -in km. bu uletın nöbeti esnasmda, farkında olmadan, camlı oda kapı -aındaa dışarı farlamu vc bazı hafif yaralar ahnaftır.
Bu hastalığa müptelâ olanlar, hastalık nöbetinin bimamları teairi altında, mbnryerVk bir çek harekjefder yaparlar. Hattâ, bu hastalardan, e-line bu- balta alıp, hu; bir kasdi yokken ve farkmrla olmadan önüne ge-lere vurmak sureliyle yecb. 5wkzz kişiyi cederenlere bile tesadüf edikrsş tir.
Mecıd Açzkgösde ev\rlla gece. o-da kapunnı kült leyi p yattıktan   bisrl müddet sosa, bsrdjenmre     ezer ıs* gelen bir bnhranlu, kapah ve prdeai
inik bulunan pencereye fırfamtş. perdeyi koparıp camı kırarak, perdeyle beraber rhşflrryn çıkmış ve Rokakta, otel duvarından üç metre ileride yere düşmüş, derhal Ölmüştür.
Cesedi muayene eden adhye doktoru Sahh Hasma, hn hastalığın nöbetine Mecıd Açıhficspjn kurban gittiğim tesbit etmiş, gömülmesine unn vermiştir.
Cesed, Bafrads bulunan ailesinin gehp alması ve defnettirmesi için hıfzedilmek üzere morga kaldınlmşı-tır.
Türkiye ve Yakın Şark
(Bmş fare/ı 1 Mense) çok kuvveth bu- hız almaş bulunmaktaydı. O zaman rnusiüman-hğm mit aile isi işarı \ yayılması Avrupa katolıraaım büyük tehaja d11|'inııııi| btıalüenn ıslırıiadı yolunda, heMfcwîlf. bütün ın iMİumanlan Oklurnaak ve m'"*|iM*t*"1'ğ"* kökünü dünyadan kaldıruuık gayesue teşekkül eden 8 Ehlîaallb ordusu bu mm tak olara görülmenuş bu- şiddetle   hücumlar yapmışlardır.
işte Turkktrin Anadoluya yerleşmeleri ve orada kuvvetli hır bükü -met kurmuş olma Un bu EhUaalıb oniularıylc çarpışmak vazıfeasnı ilk Önce onlara yükletmişti. Türkler bütün bu müddet zarfında ınanılmıya-cak bir şöhret azim ve kahramanlıkla bu mudhış savletlere   karşı koy-
rfftşj*ır ve MamTİ    Şark mlb.||Lfr,nın
onunla beraber müstümanUğın da yenuzftndea kalkmasının önüne g*nyfc*r-*r.
lak Ekdhtanb    orduaıı  Anadoluya
geçtiği zaman 950 bin kişilikti. Bu ordu bütün Anadoluyu geçmeğe ve aksatıra K-udıaöade anptelmeğe mu-vaffak oldu. Şunu da kaydedeUm ki *S0 bin kıaıbh olan bu ordu Anado-htyu geçerek An tak yaya dahil oldu ğu zaman, yanı Türklerle meskûn mıntnkayı katettikten sımra sadece 50 bin kişi kalnuştı 900 hm kişi A-nadoluda Türk kılıçları karşısında mahvolmuştu. Anadoluyu geçmeğe muvaffak oiaa kılıç aı tıklan hiç btr mukavemete uğramadan, ellerini. k..H«nm safhya sallıya. Kudusu zaptetmeğe ısrovaffak olmuşlardı. Müteakib 13ıhsnlibeiler Anadolu3-u UU- geçemediler. Milyonlarca kişi Türklerin kuvvetleri önünde can verdi. Nihayet bilindiği gibi yedinci ve tekızıncı EhhsahbU-r Kudüae varmak Km yoltarmı Mısır üzerinden gitmek üzere degi-ştırdİU-r
Bittabi bu korkunç akını durdurmak, sayısız Türk bahadırının ölümü ve temiz kanlarını akıtmaatı aa-yeamde o İm ustur.
Türkler bunda i. sonra Anadolu • dan son gayri Terk unsurlar çUıar-nuetar bUahara teşekkül eden Os-manü ımparatorbığu dunyaauı bu, yük btr kmmına sahıü ounuştu. Oa-muulı imparatorluğu zamunındu da Şarkı doğru    yüzlerce akınlar ya-
pıldı. Bütün bu akınlarda gene aşılmaz bir sed gibi Türk ırkı göğüs gerdi. B ila hara garbden gelen Cermen akınlarına, şimalden gelen İslav anınlan da karıştı. Fakat bu Br kınların hu. bin muvaffak obunadı . Asırlarca devam eden bu savlet. Türk kam bahasına akım   kaldı.
Osmanlı imparatorluğunun auko -tunda ve parçalanmasında, bu asırlardan ben devam eden  jrptşmalar neticesinde yıpranmanın mühim rolü vardır. Köyün, erkekleri hayatlarım cephelerde geçiriyorlar Bu yönden köy salkınamıyor, yeni yetinenler cahil kaiıyor vr memleket irfanında umumi bu- tedenni hasıl oluyordu.
Umumî Harbde de, Türkler kanlarını gene Şark mtaUehctk*rmı sj-yanet ı^m akıltuaı. Aaırbırdanherı kendi canı ve kam bahasına hayat -larını ve mallarım koruduğu Şark memkkrtarruun banim sn kadar acı bıı ler- iİKİır kı barbdV Türkler ın aleybme döndüler. Düşman onların sınınna vsmi! oduğu zaman karşısında bir mukavemet pirmedi, btlâku* bu memleketler müstevli düşmanla bir otu .ık Türklerin üzerine hücum etmekte tereddüd göstermediler Yanı netice ıtıbanyle Yemen çöllerinden Galıçya ovalunoa ksdaı her taraf Türk ksnıyle sulandı.
Tardı devam etti. Harb sonunda oldunümek utenen Türkiye kendi öz benuğınde uz ve dıuc bir cumhuriyet olanık yeniden kuruldu. O aa-mandanberı geçen her nene bu genç milletin maddi ve manevi kütlelini artardı
Tarihin ne kadar gsrıb bu cıhe-aıdır kı kjbj Cihan Harbinden bir çeyrek aaır ouıa Tuıkıye gene Ya-kınaark mcmtcketlen için siyanet e-dıcı ıch..k..ı- bu rol «j? unaktadu . Musul ptıtroUcrıne, Su\xyş Kanalı-na. Nd oial.nna, Lübnan bahçeler.-ne vt diğer Yakuışarlun ıştiba çekte ı mm lak.darına dikilen barı^ gorler ifcne karşılarında bütün ba eım-ücnıım lalmın cuunmaaına mânı olmak ua-ue kuvvetli Tıirkıyeyı görraekted*r"er.
. fc^er bugün T'jrk:ye mevcad olma saydı, butun bu yerler, tutüu   Ya-
lunaark. çoktun kan ve öltfm
SABAHTAN   SABAHA
Kaleu den sonra Paris?
ün an başkumandanı iki ay* danberi iki hedefe yürüyor: In^iltercye yoklaşmak, Fransayi mat etmek.. .
rngıltereye yaklaşmanın gayesi dc IngİHt-reyi tealime mecbur etmektir. Bunun için Mutanın haftasında Norveç baskınını yaptılar ... Bu baskın İngiliz büyük deniz üslerine Alman tayyare ve deniz vaaı-talannın uzaklığını yarıya indirdi . Şöyle ki:
Atman hava enai obm Silt ada -sudan Skapsflova kadar mesafe 800 kilometre idi. Noıveçdeki büyük hava üssü Si.ıvangerden İngiliz üssüne kadar mesafe 400 kilometredir .
Garb eephesimde 18 gün evvel baş-lıyan Alman taaruzunun iki nişangâhı vardı: Biri Kak, öteki Paris -Evvelâ Kaleye teveccüh ettüer
Boranı İngiliz topraklı rina yabancı memleketerin en yakın noktası -dır: 35 kilometre. (Kale) den karşı sahili doTmek hile kabildir. Fakat Almanya Kaleyi alarak hemen ingiltere yı topa tutacak veya en ya -km hava üslerinden İngiliz sahillerine skin yapacak değndn-. Nasıl U Norveç sahilkrme yerleaeü bir ay olduğu halde İngiliz bahri üssüne akınla e tevali etmemiştir. Mesafenin yakınlı/ı başlan rnanraflarmı ve engellerini azalar; fakat tehlikeyi değil..
İngilterenin cenup sahillerinde büyük denrz üsleri yoktur, hepsi şimaldedir. Almanya şimdi elde ettiği Hollanda ve Belçika sahnleT inden İngiliz sanayi merkezlerine akınlar yapmakta güçlük çekmese bale ayni derecede İngiliz tayyarelerine ya-km olan kendi sanayi merkezlerinin hocama uğramasından korkar. Bu -güne kadar iki tarafın da askeri cA-nuyan merkezlere baskın yapma roa-larma hâkim obm korta daima mevcud olaraktır.
Fakat Almanya Manş sahıllenne inmekle, hele Kaleyi efe geçirmekle ¦ !;.-mınlırm. bir çok sararlar ika edebrfecektn-. Buralarda kurulacak derziz vo hava -ösaari Mam? ve Şimal denizlerinde seferleri yarıya indirebilir.
Hele Manş Denünnde Fransa ile İngiltere arasındaki seferler tama -nüyle tebhkededh-. Bo tehlikeyi İngiliz ve Fran*nzlarra nastl önleye-çeklerıni bilmiyoruz.  .
Ahnnnva, umumi bir tahmine göre bnndan sonra Parise dönecektir İngiltereye geniş mikyasta, yepyeni vasıta ve sistemlerle baskmlaı yap mayı lasartayaenktır. Bugüne ka dar elde ettiği muvafakıyetler on her şeyi mümkün görmek cesaret nı vermiştir.
Düşmanım iyice elemıye engel olan bu clfet, geçen harbde Alman yaya milyonlarca insana, toprağa ve paraya nt^lobnuştu. Bu harbin geçen seferkinden farkı yoktur. Geçen defa on sekiz günde bütün Belçika işgal edihniş. Alman ordulan 40 kilometre kadar Parise yaklaşmışlardı. Bugün Den öz Belçütada harb oluyor ve Almanlar vakıa ingiliz sahillerine 40 kilometre yaklaştılar. Fakat geçen sefer Parise yakınlık, onlaıa ne kazandırdıyaa. bugün İngiliz sahiUenne yakınlık da fazla btr şey kazandıracak öeğödır
Dava. küçük kârda değil, büyük kârdadır: Ban topraklan ve şehirleri kazanmakta değil, harbi kazanmaktadır.
boguîncak vc belki de taş üilündc taş
Taksim heykeli bozuluyor
Taksim âbı İramın yer yer çatlaması ve bozulması üzenne b-lıdıye vazıyet hakkında heybeli yapan mimar K anteni kava m arara* t etmiş ¦ tır. Kanonika pelıp heykeli yemden iyi .b ¦ şekilde tamir etmek teklıfm-de bulunmuştur Belediye vazıyet dolayifile şimdi t mûr eltuemıyece-ğinı hcykeltra.şa bildirmiştir.
kalmıyr-csktı Türkiye tanhi vazi-fesmı yapıyor. Kuvveti yenilmez -liğı vc azmi sayesinde Şarka doğru it S-1 p : 'k ısiıven müstevli nımlsrı dor-duruyor. Bütün Yakır*şark milletleri kendüeri için asuHardanfcen kanını cömertçe barenmsktan bir saniye bile çekinmemiş okta ve gene sırf kendilerinin hayatım ve malmı müdafaa etmek için asırlara en çetin düşmanlarla çarpışmaktan çekin • eteyen böyle bir komşuya mahk atmakla bahtiyardırlar.
29 MAYIS 1940
Çarşamba
Oçıincü Yıl - No. 745
Yeni
GÜNLÜK SİYASÎ HALK GAZETESİ
İdare Yeri
Irwue#enaorye, No. 8-1 lııl Tearrnf: TKNl SABAH rMaobnl TKTKFON: 2019S
Her Yerde 5 Kuruş
Belçika kralı ve ordusu dün teslim oldu
Fakat Belçika milleti kararı kabul etmedi. Almanlara teslim olan kral vatan haini ilân edildi
Belçika kralının bu ihaneti şimal ordularını çok müşkül bir vaziyete düşürdü
ingiliz ve Fransız başvekilleri dün birer hitabe söylediler
Müttefikler cebhesi sarsılmadı
Şimalde mahsur kalan müttefik kuvvetler dün bütün Alman hücumlarına kahramanca göğüs gerdi. Cenub-da Fransız orduları yeni muvaffakiyetler kazandılar
Belçika Başvekilinin ağır ithamları
MUTTEflK MUKflVEME-
' MÜTTEFİK TAARRUZU fatöSS AlMAN
HÜCUMU NEHİRLER RİCAMI LAR *¦¦• HODUTUR
Gnrb Cephelinde Son   Vaziyeti Gösteren Harita
Milletim* Hut*» t eden Belçika Kralı Lcupuld
Şarkta bir şafak mı söküyor?
Sovyet ItıiM'a ile Yııcoslavyanın süraile anlaşmadı ve İngiliz - Sovyet tiearel müzakerelerinin baki-kut safhasına £ ir imsin in ehemmi-yetL
ünyanın bu karışık ve buhranlı devrinde şarkta ehemmiyeti daha henüz 1 .tun gözlere lâ-yıkîylc çarpmıyan bir parlaklık hami olmıı:. bulunuyor. Bu parljklığın arkasından hakiki bir güneşin mi doğacağı, yoksa parlaklığın sadece bir fecri kazdı mi olduğu henüz malûm olmamakla beraber, uzağı gören gözlere çarpan ilk ışıklar, b:nun hakiki bir şafak olduğuna kanidirler.
Bundan bir ka-; ay evvel bir Yugoslav ticaret heyetinin Moskovaya gideceği ve YogOBİavya ile Sovyet Rusya aracında Bolşevik inkılâbından beri munkatı bulunan siyasi mu-
Paris, 28 (A.A.) — Havas saat 2330 bildiriyor:
Şimaldeki müttefik orduların şarkında pek geniş bir gedik açmış olan Belçika kıtalarının testim olması ile husule gelen yeni hâdise üzerinde her iki taraf bütün gün kuvvetlerin yerini değiştirmekle meşgul olmuştur.
ingiliz ve Fransız kıtaları Alman taarruzlarına mukabele etmekle beraber düşmanla ht-r larafta yuzyti-ze gelecek surette hareket etmektedirler. Bu nazik ahval ve şerait içinde kumandanlıkça alman tedbirler hakkında az malûmat mevcuttur.
Kral Leopold çekilmesiyle cüretleri artan    Almanlar   şimali şarkî
garb istikametinde süratle ilerlemeye gayret etmektedirler.
Harbe girdikleri zaman Belçika kıtaları 18 fırkadan İbaretti. Bunlardan ikisinin mevcudu pek nokran di. Bu kuvvetlerden maada Lieg ve Namur kalelerinin damii garnizonu kıtaları vardı. Belçika kıtaları kendileri için pek çetin olan 18 günlük muharebe neticesinde bilhassa Al-bert kanalının yarılması esnasında ağır zayiata uğramışlardır. Kral Le-opoldun karariyle Almanlara teslim edilen kıtaların mevcudu 300000 kişi olarak tahmin edilmektedir. Bu teslim obua keyfiyeti tabii müttefikler için nazik bir vaziyet tevhd etmiştir. Bu vaziyete karşı durmak için harekete ^içilmiştir.
Mü t Lef Üt kıtalar m vazifesi hava kuvvtU.-ı ımn geniş müdahalesi ile kcıayıaştuılrnakUtdu. Tayyareler bombardımanlar ve tahribat ile alman tazyikini güçleştirmek için tehdit edilen mmtakaya hemen bû tün kuvvetleriyle yüklenmektedir -ler.
Salâhiyettar askeri mahfillerden verilen malûmata göre, diğer harb mıntakalannda harekât müttefik -lerin lehinde cereyan etmektedir. Bilhassa Somme üzerinde mühim harekât yapılmaktadır. Bu hususta yarın malûmat verUebüeccktû-. Belçikalıların Muhtırası
Paris. 28 (A_A.) — Havas büdiri-yor: Kralın teslim olma keyfiyeti bu Seau; 3 uncu aahlfcde)
nasebatın ordata mı mağa bat; pek çok 1 olunuyord
dik
havadisleri İde dola-ş-u rivayet ıcli telâkki m birinde ıreket etti-
bu heyetin Moskovaya £ini birdenbire haber aldık. Ancak Moskovada harbden mukaddem İngiliz ve Fransız heyetleriyle Sovyet ricali arasında cereyan eden ve mu-vaffakıyeLuizlığc uğrayan müzakerelerin fena tesiri altında bulunan efkarıumumiye bu müzakerelerden doğrusu çabuk ve iyi bir netice beklemiyordu.
Hâdisat bunu da tekzib etti. Mos-kovadakı müzakerelerin sür'atle neticelendiğini, hattâ bu müzakerelerin yalnızca ticarî değil, aiyaai vadilerde de cereyan ettiğini ve mu -vaffakıyetlc bittiğini sürprize yakın Ur hayret ve memnuniyetle öğren -dik.
Heyetin Bel;;r.ıda avdetini, ve an-'9onu: 3 UneO aahlfede'
Şeker ve havayici zaruriye fiyatlarına zam yok
Hangi maddeler yeni vergiye tabi? Beyannameleri kimler ve hangi makamlara verecekler?
Ancak bugünden itibaren tatbik mevkiine giren yeni kanun hakkında tafsilât veriyoruz:
; ltalyanın mühim kararları
Ecnebilerin yeni bir izin almadan İtalyayı terketme-leri menedildi
Roma, 28 (A.A.) — italyayı ve . İtalyan müstemlekelerin i terketmek I arzusunda bulunan bütün ecnebile -j rin evvelce memleket haricine çık -• mak için hususi bir müsaade istihsal etmeleri lâzım geldiği resmen bildirilmektedir,
(Sonu: 3 Ünell aahltedc)
B. Millet Meclisi masraf büdcesini kabul etti
Dünkü müzakerelerde birçok Vekiller ve hatibler söz söylediler
Ankara, 28 • A \ • — B. Millet Meclisi bugün Mazhar Germenin başkanlığında birbirini müteakib yaptığı toplantılarda 1940 Muvaze-nei umumiye kanunun müzakeresine devam ederek masraf bütçeleri üzerindeki müzakerelerini ikmal eyle -
Muhtelif vekaletleri alâkadar e-den meseleler üzerinde söz alan hatipler bu noktalar etrafında noktai nazarlarını İzah eylemişler ve bazı
temennilerde bulunmuşlardır. Bc meyan da Dahiliye Vekâletini alâ ¦». kadar eden mevzular üzerindeki mü-' talealara karşılık veren Dahiliye Veldli Faik öztrak umumiyet iuVı bariyle nüfusumuzun artmasını temin bakımından Dahiliye Vekâletine terettüp eden işlerin tahakkuka için alınmış olan tedbirleri izah eylemiş ve İstan bulun ekmek işleri üzerinde   çalışıldığını ve  bu   hususda
(Sonu: S İnci aahlfede)
SABAHTAN SABAHA :
Kâgıdsızlık, kırtasiyeciliği biraz önlese kârlı çıkarız!
r
AVTV)Hl     }
binin memleketi-mizde yaptığı tesir iaıtn olarak J0 0 bütçemizde hasıl o-lan varidat açığım Icapamak maksadi-
le bazı vergilere Kiloda 20 kuruş zam yapümuıı ı etilden bazı maddelerin vergiye tâbi tutulmasına dair olan kanun pazartesi günü resmi gazete ile neşredilmiş vc bugünden itibaren mer'iyet mevkiine razohuı muttur. Tüzdc 10 zam Bu kanunun vergi mtükrlb-fterin* tahmil eylediği en mühim mecburhftt; ellerinde mevcud artmalı stoA  mallan  18 mat
aaat zarfında bag-| U olduktan maliye ı subeatne bildinne-[ Itri lıakkındaki mu I vakkat hükümdür. Ellerinde vc depolarında   benzin, kahve,   cay,   her    Yüzde 10 zam nevi kauçuk ve mmmulâtı, lâstik vc mamıUâtı, deri ve deriden yapılmış eşya, her nevi pa-mmk  iplikleri  ve pamuk   mensucat, eam ve fil iplikleri ve mensucatı, baharat, plâstik mad deler,   kaplama lık 10 para zam     mgmç ve kontrplâk muhtelif Cnsi kââtdksr, {gözet* kâ- ! ğult hariç) teften, kendir, sicim, ip, |
(a«MC S Sn«U mtHTtmam)
Memur müstahdem ve işçilerden yeni vergi alınmıyacaktır
Yalnız hava   kuvvetlerine yardım   vergisi  bir miktar   arttı
Fevkalade vulyet      .......- batı ver-
gitcrlmlıe um yapılması hakkındaki kanun  bugün  vıiiyıir  tebliğ  ..ı.ı-.   ¦
Bu kanuna naıaran mamur, mUttah. dom. laçl ve amelenin İstihkaklarından ftmdlye kadar kaallmckte olan ka/anç, buhran ve mUvuııa vergilerine hiç bir i......,, daŞlldlr.
Ancak aimdlye kadar ylııdt ıkl nla-belinde alınmakla elan hava kuvvetlerini yardım v erg MU, 1 haılran 1940 larl-hlnOa yUı*e ddrda çıke.ılrm.tır.
— istidanı evvelâ hususi kaleme kaydettireceksin Oradan evrak kalamine havale edilecek, oradan tat işlerine, gidib bir numara ala. cakam. Sonra bana geleceksin. Ben tedkik edib bîr tezkere ile m ua vine mrsmdeceğim. Muavin onaylarsa is bir   müdürün tasvibine katacak.
— GSaterdifiniz kataglıjfa teşekkür ederim e/end-m..
— Yen*. 5 inci »ahı'edo
Aıyfa:   S
YK.M   SAHAII
H 1 Y1H    rOt»,
SABBAH
[    Şehir ve Memleket  Haberleri    )
 -37 -
Yazan: AYIIAN ATIS
ikinci kavanozdan dili bir karış sarkmış bir kelle düştü !
Ordunun ipi kopmuş bir teşbih gibi dağılıvermesi. halkın vo a-ailcrin tekrar WtAoloj^cJiwleri ihtimali ktn-otliydi . Kumandanların, lultanın yaşadığı hakktrulaki teminatı nc askeri vo no de .halkı tatmin etmiyordu.
Sultanın atı hazırlandı. TUzü sanlı olduğu halde bindi ve asker m, balkın önünden geçerek onları selâmladı, sonra göne otajjınu döndü, istirahat etti. İste 'bundan sonradır kı. .sultan Batınllerın tecavüzüne karşı daima uyanık duruyordu . Buna ru*men de ikinci bir trxavüzden kurtulamamıştı.
• • •
SulUm Salih İsmail bu auıkasti athuuktan sonra Batınllere = Hasi-şllciı- kan-ı kuvetlı ve ihtiyatlı tedbirler almış ve üıtikuroını müsnid bir zamana saklamıştı. İste bundan anan Azaz kalesine hücum-etti. Kulu 3s gün mukavemet ettikten Eonra burçlarına beyaz bayrak çökmek suretiyle aman dilemişler ve 11 zilhicce 571 günü teslim olmuşlardı.
Bulian kaleye girdi ve yıkılan burç lan lamır ettirdi, asayişi yoluna koydu. JBiraderzadesi Takiyeddini !-¦•¦;¦ u seklinde buraya vali tayin etti.
Evvelce bu kale Nureddinin kölelerinden Cetmiyyenin etinde idi. Sultan Salih Ismail'Menbeci aldıktan sonra Azasın, Elmetikün Nasırın e-line geçmemesi n in zaptına lüzum hisscLoıifti. Bu Ha lebin müdafaası bakımından pek' mühimdi. Sultan Salih İsmail Azaz fethiyie meşgul -ken Batmilerin İkinci tecavüzü voi-bulmuştu. Bunun da Hatebdekİ gizh bir tenkkül taralından geldiğine kanaat getirmişti. Kendi kendine:
— Arak bu yılan yuvasını bulmak ve k .italarını inaafsuca eamek lâ -zımdıı. diyordu. Bu, uykularım kaçırıyor ve bunlunu hakkından gelmek için tedbirler alıyordu. Zilhiccenin on besinci günü Arazdan Ha-lebe dindü ve Cevscn dağmm Baro-kiye tepesine çadırını kurdurdu. Şehri sıkı -bir kordon allına aldı.
Halka bir taraftan ağır vergileri tarh etmekle beraber hariçten hiç bir sevin girmesine de müsaade et -medi. Bu suretle şehri adam akıllı sıktı.
Bat mile rin kendisine teslimini istedi Açlığa mahkûm «lan şehir bu yılan yuvasını bularak Sultana gös-termektm başka çare kalmadığına kanaat getirdiler. 'Halk Satirlileri yakulnyarak sultana teslim ettiler. On beş gün geceli gündüzlü Haleb bunlarına yay çilcleriyle Batınitcr asıldı, leşleri burçlann üstünde yırtıcı kuşların tırnaklarına ve gagalan na bırakıldı.
Eski Türkler askeri suçluları çok «ere yay sitesiyle asmak suretiyle cezalandırırlardı. Türkler latanhu-lu fethettikten sonra Okmeydanını askeri bir m in tak a yapmışlardı.
Buraya destursuz girenler hemen yakalanır ve yay çileslte ağaçlara asılarak rüdücüjürlerdj. Yay çilesi Birımdan ve yahud sağl İpekten adamakıllı bükiilmak suretiyle yapılırdı.
• • •
Halellin armalindeki -bir iki küçük kale.'.  Batınilerin   banndıklan   ve
Yeni Sabah
AllOM. BEI/EU
i   ¦ -  ¦ '
fcn.bl
SENELİK 1*00 Kurug Z700 Kuru
«   AYLIK 760       B 1450
S   AYLIK 400       ¦ 800
1   AYLIK İSO       • 100
29 MAYIS 1940 Çar,.mb*
S«Rebiûı'eb.r2)   U56R. Mayı. 16  
Gbn:    İM)    Av S   Hııır . 24  
1 _j_:.ı Saat   Vasati  Kani  
 cglr İkindi ' ¦Onca «ftle 'Una
Oy t 4.- 8 38 , 4.İ2 1 i 11 16 H
aka-rr sssai imuk ¦sanal  »    I..
M 2- 1 S 6 47 ' 19 55 n w 2 19
asıl birinci derecedeki ¦propagandacılarının buralarda bulunduğu yakalanan fedailerden ve «ie geoon mektuplardan anlamıştı. Sultan buraların dizdarlarına şiddetli vo mahfem emirler gönderdi, sütlülerin sarih adnalcrını bıkiırdı ve tamların başlarını istedi, dizdarlara gönderdiği enurnamelcr şu cümle -lerle biliyordu:
— Eğer bıın'arım:- size iâsımaa. onlann kellerini bana gnnderinnT*.
Halende asayıe temin edinme, normal hayat başlamıştı. Bir gün sultan bahçesinde vczırleriyle eğlenı -yordu. Mabey'incisi yanma »okulu ¦ rak bir mektup verdi, ve:
— Şimalden bir heyet gemi. Bar katar da var.. Develerin niklrrı nal imin, AtamiEi ziyaret etmek ıtdiyor-lar, dedi.
Sultan mektubu okudu, Mektu -bun sevindirici irir haber getirdiği sultanın yüz çisgaierurdeki gevue -melerden pekâlâ okunuyordu.
Ayağa kalktı, mabeyınriye:
— Onları bekleme salonuna atınız. .Katan da kervansaraya çektiriniz, yüklerini de bahçedeki tıakiyeli havuzun kenanna indirtiniz, emnnı ver dikten sonra yarımdakilere:
— Siz de beni takıb ediniz! dedi.
Sultan siuıalden" gelen heycli kabul etti. Onlarla konuştu. Orautrda-ki Batıni tedhişçilerinin veeiyetlerii ni sordu. Sonra^bahçeye çıktı. T"i3-kiyeli çardakta kendisini berdıyen vezirleri ayakta kendisim sekirola -tular. Havuzun kenarına .ağızlan derilerle kapatümış on sekiz büyük çini kavanuz aralaıunıştı.
Kdercibaşı turaya on sekiz de ,-..mn- aini getirdi. Sultan uazirlen-ue ve kumandanlarına emir verdi:
— Siz de şöyle kavuzların yanma gelinir de şu bal kavanozlarını boşalttıralım. Şimalin balını pek roedhederler. Görelim, bakalım.
Kilercibaşı bumu kavanozun ağzındaki "yarı., denilen deriyi ¦ üs uı. Kehribar gibi sarı bir bal vardı. Sultan:
— Boşalt şunu bakalım kilerciba-şı!.. dedi.
Kİlercibaşı emri yerine gelirdi. Kavanuzu sininin ortasına boşalttı. 'Cinden perçemli, uzun ve kara bıyıklı bir insan başı çıktı.
— Bu bal kara imiş. İkincisni de boşalt!
İkinci kavanurdan da sininin göbeğine dul bir karış dışanya fırlamış bir koîte düştü.
— üçüncüsünü de kilercibaaı!.
Bundan di güz pınarları kan pıhtı aile dolmuş u tın kınalı sakallı bir baş çıktı.
— Ötekini de kılercibaşı!..
Bu da .. k ve iri gâaleri --i1 al* bir hal tabakaaile kapanmış iri bir baştı. Sultan elindeki mektuba bakarak beş numaralı kavanuzu da boşalttın rkt-n:
— Hıkı1:, bundan nasıl bal çıkacak. Herhakip oğul balı olacak., diyordu.
Kilercıbaşı bundan da siniye henüz bıyıklan katlarını bostırmıyan beyaz bir delikanlı banı duştu.
Sultan alaylı bir eda ile:
— Pek de oğıılmus! dedi. Böylece on sekiz kavanozdan önlerindeki s irdi ere on sekiz kanlı kelle çıkmıştı.
Sultanın âmir sesi gürledi;
— Mabeynci sağır oradan uşakları!...
Bir küme uşak gerdi. Onlara da emir verdi:
— Şu başları alın havuzda yıkayın!...
Uşakları bu kınlı başlan havuzda çırpa çırpa yıkaddur. Üstlerinden kanlar ve ballar akmış, hakiki hüviyetleri ortaya çıkmıştı. Sultan numara sıran!, bunlann adlarını, memuriyetlerini ve şöhretlerini okuduktan sonra:
— İşte benim ve devletimin başını yemek istiyeu başlar bunlar... Bü«ı hulûs ile dini ve milliyeti nün çalışan bir Türküm. Her doğru insan gibi benim de koruyucum Taundur. Düşmanlarımı kahreden Tan-nma binbir şükür., dedi.
(Sonu var)
Gümrükler Vekâletinin mühim bir tamimi
Gümrük idaresi bulunmıyan rnintakalardan yapılacak ihracata dair kolaylıklar
İhracat iğlerimizin daha kolay bir eekilde başarılması iqin gümrük idaresi bulunmıyan hmnnlardan yapılacak ihracat için Gümrük ve İnhisarlar Vekaleti alakadarlara bir tamim yanmıştır, Şimdiye kadar gümrük idaresi bulunmıyan yerler -de ihnac edilecek maddeler en yakın gümrük mmtakasma nakledilir ve ancak orada muamelesi yapıldıktan sonra saraç edilirdi.
Dünkü t.uıume nazaran bundum sonra bu malların gümrük nuntıı -kasına nakline lüzum kalmadan olduktan yerde İhraçları temin edile -çektir .
T.i-1-arlar hance gönderecek leri nudlar için bir beyanname tanzim e-derek bunu gümrük idaresine göndererek tasdik 'ettirecek ve bu be-yaıııı.ıioelıruj nııı.ıaddııl. bil nüslia -Hin; buaanaaığu mevkideki mubafaau teşkilâtına havale edecektir.
Muhafaza m e m ur lan bu 'beyannamelerde gösterilen mal ve miktarını tesbıt ederek muayene edecekler ve beyanname muhteviyatını tasdik e-derek gümrüğe iade edeceklerdir.
Bu suretle malar oldukları yor -terden ihnac edileceklerdir.
Balık, yumurta, yaş sebze ve buna mümasil uzun müddet bekleme -ğe mütehammil olmıyan malların ihracı da ayn bir usul İle yapılacaktır,
Bu gabi analların beyannamuleıi dıığrudan doğruyu mahullî muhafaza eşküatuıa verilerek kontrol e-dddikten sonra derhal İhraçlarına müsaade olunacaktır.
belediyede : Otuhoüa  Ve Memurin   Komisyonla-nam lop but Uları
lUanbul belediyesi otobüs vc mcmu -mı I ııınİajnuılaı ı dun belediye reis muavini LûBb Akaarun râyısaHi olunda toplan mutu. Otobüs ...mı    bu loplaalı-
suıdj bası talrtileri tetkik etmijlır. Eyüp ıkıpnli|:"iıı TyUpJr Edlrnelutrıi or»-stnd:ı yeai bir h.ıl IhdBıı kabul olunınd,-tar.
¦tuail Binicilik okulunun, Taluun -Yenırnahalle aracmda isuyen olobualerde okul lalebesiDe temUlıt yapılması talebi benzin fiyatlarında görülen tezayüd yü -zunden ı.-.'.ıf edilemiyecest anla&ılmi}ttr, Dajer Tokam kulaıınuı   yıkıl-
aUsı uıecsat aredakı sBıailarırr da :kal-dınldıguu ve bir esıaj buluanı basladlkı Inıkkuıdaki laleblerı de t. Kıl. olunmuş -lur Bel^eHre otobüsçülere gara) temim için tetkikat -yapacaktır. Memurin ko -n.i--»-..nu da dUn 'bazı kararLır vermiştir. Fıılı ¦jıaniı Yeni Yaıptırdıcı   Yollar
Islanbal beketrresi itegretı lenıuye nıu-dbrlufiU aon aurderde sehıı d..inlinde bir çok yalları asfalt ve parke ol ..nal; yeniden in»a e*mijtir. Ayrıca bîr cok yollar da yeniden anfartlanmıs veyohud d-'...i-.-ı olunmuştur. Yeniden inşa olunan yolların Bir lUvleaini veriyoruz:
Şıgllde Pmar yolu. Saman yolu. Bbe kın, h mm..¦(-¦:.-].. ve Bron/ sokakları, Enılflk caddeni. Şehreminınüc K . ve btıyUk Saray meydanları. Şehremini -Sınvrıkapı caddesi vc OOllıane parkının dahUl yollan. Tamu olunan asfult yolluda      ,;ıl..r.lır
HurriyeaeteOıye caddesi, $icli - Mecidiye koy - BUyUkdere caddesi. Harbiye - Taksim Caddesi Beton Asfalt Yaptırılacak
Takvim - Harbiye caddesinin beton asfalt olarak inşası istanbul Tramvay E-lı+.ln.: ve Tun-n ıd.ırelcn taralından mu-nakıutaya çıkarılmışı. Miınnkusa mud -deti 30 mayısdu nl hay etlenecek vr cad -¦ lotası mulcıhhıde havale oluna -
cakUı-. İnşaat için İki tallb vardır. Yolun beton asfalt İnşası İçin hazırlanan koaif-'. ¦ ...  112 bin lır.ılıl.tıı.
I ..l.-Liıı l.-L/ın..sııının  1 ..,     İnşaatı
Taksim gazinosunun kapalı ulon kısmının InamaU İS bazrranda nihaietlene -çektir. Salon belediyeye 24 bin liraya mal olmuştur.
I .l.ıııclııilil.   şirketi  HaLbmH^L-î l-ill.iU.il
KkmekçfiUC sirkoîl hakkınd.ıla tetkikat belediye hukuk İsleri mUdurlıucu tarafından 11eticclendirIrmistir. Hukuk İğleri mu-durluttil bu hususda bir rapor hazırlat -inaktadır. Rapor belediye ıtyaaoUnc \ c-r üt çektir.
Et Nak1i.wttın    I'- I..li Brznat   Yaparak
Şehir dahOlndeki et nokllyuUm yapan şirketle Ddediye arasındaki 6 aylık mu -kavete 1 bazü-andan İtibaren ullıuyetlen -inektedir. Bu Lırihıen İtibaren et nakil-yatını belediye bizzat yapacaktır. Nakliye şirketini., vesaiti kısmen belediye tarafından satın sunacak, kısmen de diğer bazı mUeeaceelerden vrsort temin oluna-' çaktır. Belediyenin bu i| için 267 bin liralık Uhslsab
OKUYUCU DİYOR Kİ:
Düzce tütüncülerinin
bir müracaatı Düzceden     aşağıdaki lelgrafnameyi aldık:
Bu  sme  tutun    sntıjlırrında  çok rr-vindık. Bu dn luccarlaıın r.ık^bctı »a-^» yesınde olduğunu biz •müstahsiller      -aat mı.'tu,.¦!(¦ atlık. Inhi'uslannıbrrte-' sekkUlıi olan   rTütün l.imlicd   ŞırkeltJ Fransaya kilonu 88    kuruştan 3 İla fi milyon .kilo gibi muazzam  bir mıkdar tütün aatmıstır.   Bir. ıbakıkl   musluh-;.ıllrr kındı toprakl;mmı/d,ı cfrsflı uile-J n.ı/lo çalışarak,  'bu liyat.ı    nıaliyetınİJ temin etmekle giiçlUk çekiyoruz. II.''.'. emekli  bir -zürra Sa-kurrrsn mttıgı  bn-4J tulünde yevıniyaai    ancak 40   kunıw gelcbihı.   Bu .hakık.ıt   buy ilklerim izan vukufunu sUbhaUz bilirken bu sotifin edecek yıl ıstıhsal.'ıtı    üzerinden gerek bizleri vc gerekse tütünlerimizi" rağbet gösteren muhterem   tüccarlarımız Üzerinde zararlı Univbuınl aaslerecegi puK'I Lıbıidıı. Bu hesabuz satajuın ciddi cn-jl rlıjc  içindeyi..  Bulun   bir  sene  devam)l eden mesaimizin mahsulıl olan mukad-lekaalımızın hesobaız*harckcl eden Limited Şirketi eline bırnkıbn^'nasım   va bu latıguı leah vc iptalini ve müstahsil} aleyhine hareket eden bu ve mümasil «ilkeller lıakkında da icab eden led-J birlerin alınması hususundu buyuk ma-, ...mr n. nazarı   dikkatini ıclböl-
mek fçln muhterem gazetenizi vasıta kılarak dılcgımirin ne^ir vc İlanını saycı-i.n ımı:i ı rica ederiz.
Birçok imzalar VENi aaoah — rt.n Ebr-r-Miın yukurıdukı lelgmlmı aynen mı-ceUık. Bizim bddikimize gure Fransız relnn ııın memluk etten -mubayaa elluril tutun ^jdtıı cins ve kalite bakımındım ucuz tülündür. Bu llibarlıı T"»'i".Limi-led Şirkohınn (BB) kurııj u?erindcn yuplıCı sutısın yUksok cbır. llittinlcri-' ını/le bir alakası olmamam icab eder. İvazıye, böyle deşil de baklkoteıı yük-, sek lİltUnlerımlS "fin. tıynlla s-aulmıp-». bu takdirde de Düzce tiltün zürramın Şikayette yerden göğe kader haklı olmaları lazımgclır. Bu mesele üc .Büyüklerimizin ve İnhisar İdarcıinln yakın-, dun nlâkıdıır olocnkları d. ınuhakkııktır.
inhisarlarda : Julün MınlukaJagmlıMUi .Satışlar '
Efic nıınlakuuıda j'-.'ı milyon kUo raddesinde olun 193» tuttın rekoltesinden limdıye kudar a4.3IMi.Mi bin ktlo snlıl-rn ıstır. Irlarnun-n roınUkası lUtun satışları . .'l!'..ı_'i küoyu buunuslur. Mezkur inin laka rekoltesi'0 qi|l°au mütecaviz -dır. Karna eniz mınlakdsuıüuki tülün satışları B lir, 71*0 kiloya L .h- âlmustur. fau mırrtaknde rekolte 14 rHlyoıı kilodan laeladu'. Saik mınuıkauuıda yetiami) olan uç buçuk nuiyjn küo tutunun bemen kâfirdi aalıuın«ür.
Macarlar   I iıtün Ahyorlar
Macar monopolünden .bir. heyet külliyeli! mûıdurda tuuııı mubuyaa.'i ıçm ınem lekelimizde bumrunaktadır. .Macar ıbeyoti dün inhisarlar klarc.ioe gelerek umum mtrdtır Adıım Tlnlct Taşpıruın ziyaret etmişler ve bazı tekliflerde bulunmuşlardır.
Kcarsanya   İle Ticari Uüaakereler Neticaluııdİ
Rumanya ile ticari ınUıakcrelerde bulunmak üzere Bükrese giden heynlımiz burudaki mesaisini hitırmiMıı-. Hzşi't rei-rl Servet Berkin ve maıyeitndekı arl;;: .*,-lan Yugoslavyada da bazı tcmonlar yuu-nuslardır. Heyet bugun'erde tekrar Ru -manyaya dönerek m- ¦¦   «vdet
edecektir.
İnhumrlan ilbra KaOşı
Inhi^nrlar idaresi ağmloc t.yı bidaye-
olun 8 ay rorfıoda inhisarlar İdaresince 8.354.000 litre bira satıldığı idarenin mart ayı sonuna kudar tesbıt,ellili ihzari ıa -kamlardan -mL.. ...l.ı.ıi,, Buna mukabil 1OT8 seneu otustoo bidnyetınden 1993 M'nr ı mart nyı souunn kadar olan 8 ııy zarfında anenk 1.444.000 litre bira satılmıştı. Muinleri edilen müddet yapılan au-ı. 1 evvelki yılın bir müji !...¦!.ulu . »ne-
denizlerde :
Yupamılar tUn.    Kunuaııuyor
Hsıiç ve dBİuldcki dt-niz   D^ıksliyatinuı k*k elden idare edilmesi için vapurcula-rın ...... ııi'i.ı da birlik kurubnası du-u-
nıilducımu fakat bazı ... :.,.n,ı I. n:ı bu ia- Uıruldar olınnmaları yüzünden va -purculuı arasuıda bu hu&uaüa ıhUliıl nıev cud olduğunu yazmıştık.
Dun alakadarlardan üğrenduiimize güre vapurcuların arasında bu* anlaşma temin edilenıcdıfcındoıı bu-|ik kurulmasından Earlııuı^ar cojlir. ıslı ı. Toprak Ofisi Ynlaf HUIaaaımı
¦nfcjiı I
İhracı memnu olan yulaf vc arpa nah-sull.-ı fin/m hı.ııf.u'i mulıaluza elmek için Ticaret Vekâleti Toprak Mahsulleri OfisUüıı musLıbıildcn mübayautta bulunma.-! hakkında bir kararname uegretznlf-ı . --tVflklt eHH*fl otH teıbit edilen fiyatlar d.ılulıııde mObayaata ' -"
Tırhanın Tamiri bitti
Vapur Hazirandan itibaren -sefere başlıyor
Beşıay evevl Alanj'u civannda haraya oturarak chemrrrtyntli surette hasara uğrayan Devlet Demir yolla-nuın Tırhan vapunı İlahı; de ha-vuzluzda lumomun Uuuır udıüıuüti..
Geminin tamiratı tahmin ellten müddetten ewel ikmal edılmUj ve hasara uzayan .kımmdaki saclar kıimilon dı^iştirüerok yonilonraiş -tir. Geminin tamirine 80 bin lira aarfedılmiş ve tamirat içm lüzumlu malzeme buradan temin cdilmı tir. Alâkadarlardan üğrendİğimri'1 göre gemide hiç bir anza'kahnımiRtrr. jBıritatj H'uıe kadar Marmara.la ttc rübe soierlcri yapüdıktan sorra ha-airau bidayetmdnn itibaren Mersin aoferlenne başlıyıu^ktrr.
iktisap ısleri .-
- aVfeaVh, eionıaudrt -fndaatl
iki evvel   lıı tlı-lerl,      Tnn'iı;ııni:
mali uıılujıma uzenne kredi ijlcrlmn tesviyesi kdn km ulan Aualo - Turkzf ku -nuradlt '.n. il. atır*edll"iB|br. Iladen., kredi «l'-llf lııglhr hUkuıneiı mr.gul o-lacetmri-ı, aak etin -rflOfroru elen EUbank •müdürlerinden Keli Teksen dün sabah sebnmize avdet et'na»Ur. Mumaılerbin bu akaanı Vekaaae aahat vermek uaeee Ankaraya ıtıdetelctır.
Brlrrli- Bııl.^i Ankaeada TvdLIk «Hıuıııynr Ank iradın gılen ' lbetlere g-rr D -tiye- Vekâleti yerin1 an .Ubaren «o'belediye bütçesinin muzaketelerme beatiya - -.l.lıı Bu ın.ııut . ne'.l. Vııh vr Belediye Bası bUtçe lınkhında VekAlete ı.'.atut ve-reeektn.
rojjste t
Atlatılan   Kaza
Tıb Puııultısi lalobeeınden Asım UCA-.Mir . 200 liraya yenî aldırı bu- kotraya yine Tıb Fakültesinde arkadallası olan Tumud. Fethi Tursud Kaspu. Hüseyin, Faruk, Haydar ve Memduh Yunusu ala-sok evvelki aksum saat on yedide M" -dadan Ycnıkapıya gibnek üzere açılmıştır. Sahüden bir kaç mil açıldıktan sonra rüzgâr kesilmiş ve kotra Hayırsız adaya dvsru atıruİdeninege başlamıştır. Saat on doku/ uııçırga d»irru. Muuanyadnn gel -mı m.- olun bus vapurunun suvuruu Ve-dad sulara ku|iılaıı kotrayı gormüs. gençleri vapura ..İn „   kotrayı da    vapurun
arkasına ı......      Umana getımûstir.
Takdir OoRSl I ......ni Amirleri
-Emniyet ikinci *Şube mudur   muavürl Tcvfık Doğanla ikinci subr cinayet mimi bos komiseri Alının -ve airkut masam bas koıniaerı Abdurroboıan son günlerde lo muvafiakıyullı   uesairindeu   dahiyi Dahiliye Vakalctuıce bücr kıl'a takdirname ile taltif ediInUslcrdir, Şüpheli  •ölüm .   Samatyada oluran Eminin   45' gOnlflk çocuğu Ahmed dun oimus, belediye -doktoru tarafından yapılan muayenede ûbım ¦ııpin-l] purulduuuuıhıo cesedin    morga kaldırılmasına karar verilmislir.
mahkemelerde .
Ürriislı^a   Tearhhu*
Mehmed oğlu SuU-ymanla Ahmed Hur-pd oğlu Kamil, evvelki gun, Sultanah -madde ¦an'aUar ıneklemi depo:una ai-rrrsV osaae ıbulunan kagad re kurda de-
m.ılerden birer rrukdar aUnıslar, 'gatur-mek üzere pencereden çıkanılarken mek-tab bad'imolcrı tatat ından görülerek  ga-
fcjlur.nı-  l.ırııı:     Rıtlr-mı.n-l..  KAmlI   Sılllr. ¦,
ahmed ncuncıl luln ceza nı.ılıl:eme;ınc verilere!: nıulıokrnır edüdıkuııı sonra al-bşar ay hapislerine karar vnltmis. ancak. İm.-ı/i.•¦m ı. ı ı ,¦ halinde kalmasından ve çalınan leylerin kıyınaUeıınuı azli -gından bu reza birer oy onar g.ıne İndirilmiş, üusi de tevkil edihnislerMir ltiHİI.I.tl.   Yaralandı
Eyuple Ol *e!uilcr nııhdkaande Arif aga sakağında - numarada oturan Ah -znrd kızı İZ yasında Cozum'e. aym ma -
hailede oturan Fahreddin b.-ıkle^lr çarparak yaraıamu. Fahıecktin yek.l.amir-
Ur.
Galiu    Klcaniain    »lulıakraııeM
Dolandırıldı ılı ıdd.Mıle Perapalas etek sahibi Mubah taralından Veıueulı Üahb
Elpani  atolüne utll.m ve b.ı.nrtıle mh-
vernus, Cıılıb iîisuıınnn Mısbaua güller-dıgı kredi mektubunun Yemen vcbahdı tural.ndiin vı-ıdlp vMllmcdi£min tuhliüıl i.*in muhakeme ba&a gun,' bırakılmış -
•tır.
Yakalanan Sabıkalı
Garb cebhesindeki   ınu-hariblcrin vaziyeti
C=îr ¦¦N-'nd«hl «Mieatll   leeenss
"¦¦ısaai  ¦¦rarinrmltlıı.  Alman
taarttıruBua aaaı »»*ni  mulaaS
did -m-tı-ra. «--.-.   D ,-
tun kevvetıla alraSl Praasamn ı.tn, ıo-n garb seh.IStHna.4aRe SeOnMu Manı dr-n-.n- doSn-u çavMInHtllr. Şuradaki «aya •flkaedır. OenjUnda va Prenıantn «hnel ucunda bulunan kUUlyatll müttefik kuv-vallarm. ıSaU İla İmha «ylemaklır. FaMrt buna aıaOı yukarı muvazi oiarav da müt-teflklarln d İftar kuv vatları da bu dert •berekette baSktean Alman sırhlı kıuam* ¦» .armumi     man.yvtla    alarak r«k
pran» r. - audmaM-dır ¦»un Ban b.r netice vermaai. moratflklarln muUmadl-yen k. ¦- laaaihlael bir gedıOı -.-»atmağa *abeatadlr. Ştntdo. nalde muha-r.Merin SOtSn kuv.atı buradadır. Almanlar bu ıı--ı.ı*r „,,«"- larVVetJarMİ geçirmek, müttefiktir Isa buna mim ol * mak  .(temektedirler.
Vanyet baaUn oirtaedlgı muMı-miyell leae eyiameMa aranı adem" Du mer ¦ kUde liran Alma" stahlı kuvvella'i Manf «aKllm* pKmak MjIn uftaaşmaku ve basa noktalarda buna Muvaffak almus garun-mektedırlae. Almaelaei" bunu U-hakfcm k   -nırmak   yaleeda   ases'  etTTVtaal
«My»'"    b»      MI*1'      •'*' r«a' r.Oj'Sır.
TMSak.ha Almanlar, Hervaçten U Si ansa kadar bir danlı cebhael vucude get,rmayi gaye edlnmiftsrdtr. Norvaçten Belçi-kanın aahllterlnc kadar olan kummı ihtiva edan mmtakada buna muvaffak ot-muflaeOi'. Olger pMnlarında da muvaffak olurlarsa Inglllarenın «ark sahilleri Alman tayvaretertaSe va Manam ban yerler.nde unu manllll tapiaeımn ı*- . --M aHMida kel—a* mevkı«t«« buHana«ek. lardır. Su aurathı Inajlrlara asırlardanba-r. heman İlk Safa alseekalı* k nûyük S«r tehlık- aıt.nda kalacaktır. Şupneaıı Al -manlarm pr»Dagaıd vaaıtaılle ilân at-tikleri ve Inplllı etklrıumumıyaaini sars" mayı isiihda' aden bir takım hususlar, netice Krbarlle bUyUk akisler u.ındıra • cak mahıyalte daftildir. Zira IngrMarenie de bu teMthSjrf mirmut olması bsdlhldie. Ve buna gora hasırla »mı atı', lımdi^ be ':-.• daha esaal* bir kale ifrağ eyle,-- mak üreredir. Ingllbjloeın ganel kurma/ başkanı C-neral leaaaMM. bbyuh aritan-ya ıu.«nı ıııaaat— aıln İngiltereye çagınlmat bu Suauela manalıdır. Fakat umum.ye. rllfearlle ksUlâ maaelaa. hemen tahakkuku guc bir faydir. InglHerenin iz'aç odılmaa), mUfkUl bir vasiyete sekul-n ... ımkSn dahilinde olabilir. Fakat istilâ «¦mdikl IMımallar va imkânlar dahilinde hayal aahaoındadır. In-gllteren.n latilâaı bir gaetla mümkün o-Ulı.gır. Conanmasımn tamamıle ertadan kalkman. Bunun kale İnde Ingîlirter çak mtrafcflt rsatyetta keMblHetcr. Paket -*ra-lıhazırde «s'eç keyfiystJnl de kargılıya -cak ---.-i- .... -ıı. krr •aohe geatae-msated*.
Fakat bu mukavamatl İngilte-e mûet-. sir bir luretle ancak Fransa ila müHeh'd olduğu  müddeti* baaaeır     NıMklm bunu Ing.ı.j   .umbaeat  Nasırı   B    Duff  Cooper radyoda beyan etmiştir.
Berim ¦.yautı. bu lı'sç kayflya-
ı - - tahakkukuna fatagırken. 'n-u İla I ingiltere,ı ayırmak taeafcbkaunü de go-iü"dıp kaçırmam aksa dır. Vainıs ine ıte-a Ue Frsnsadan galen akisle». Almanların b« ayma Umldlnla muvaffak -u.a -ı ve-eramıyacaAıııı göstermekradlr.
Garb tebheeindtki muhariblerin .ariyeti, durup dlnlanmadtn çaraıamak gMukmekledlr.
Irr. Rr=AII SAlîAT
Cam
¦ ¦ ¦ n.ıdj cam taciri linkin dukht-ııındun muhtolif zamanlarda SCO LraluC cam çalarak Tophanede camcı Bog03a salan seyyar camcı Vitali, Natal vc Vi-tas;n muhakemeleri dun Sultanahmed birinci sulh ceza mahkemelinde bitini -Tni. Lcc: ay hapislerine karar vorlhnls — tir. Camcı Bogos da, çabnan mnlı aldı -i.. . ¦ -. 19 Ura para cezasına mahminl cdilmiitiı*.
ç Radyo Programı )
Bîı
hınuak
dolundırı-OÜf vc nıu-uluıı nıe«-Lanmıs, dun 'uıcu sorgu elan   sonra
¦İÜ     1940 ÇARŞAMBA
12.30 Program ve memleket saat ayarı.
12,35 Ajans ve meteoroloji haberleri. -
i;.5D Muzlk: Muhtelif garkılnr (Tl.),   l
13.30/14,00 Müzik: Küçük orkestra ' (Set: Kcclb Askın).
İH.(10 Program vc memleket saat uyasa
11,05 Muzık: Oda müziği (PL)
18^10 Müzik: Faul heyeti.
1B.0Û "Konuşma (Dif politika hâdüeleri)!'
l ¦¦      Musüt: ,
Okuyan: Muaarter Ilknr.
Çakınlar: Fahir e Fersan. Vccihe, Ho-lil: Fersan.
19.15 Memleket saat ayarı, ajans va melcorcloji haberleri.
20.00 Hnzik. *
Çalımlar: Cevdet Ça|lar, Fahri Kopuş/ Izzedduı okte. t
OkuyorJar: Mefharet Sagnak, Mustafa Çağlar.
2tt35 Temsil. ^
21.35 6erbest saat
21.-15 Mtrcilc; ruyzaeticümhur bar.d(Ta ÎŞtî: İhsan Küncer).
22.30 Memleket saat ayarı ajans ba-bcık-ıi. ziraat, esham • UhvUat, .¦•:!-yo - nakut borsası (Fiyat).
İ33I) Müzik: Cazband (Fİ.)
23.23/23.30 Yannki program ve kapmış.
30 MAYIS 1940
Perşembe
Üçüncü Yıl - No. 746
NLÜK SİYASI HA
İdare Yeri
Naranemaniye, Ka. 54 Teâgraf: VKNİSABAH
TELEFON: »a»
Her Yerde 6 Kanış
Şimaldeki mahsur kuvvetler sahile çekiliyor
Alman ederek
Harb niçin Balkanlara Sirayet edemez ?
kuvvetleri dün Lil ve şimal ordularını dar
ALMAN ZAYİATI
Ostant şehirlerim zabt bir sahaya sıkıştırdılar
Bugün ıı- Umanya, ne İtalya, ne Sovyet Kusyanın. ne ete buzda-nn müştereken Balkanbu-a taarruz etmesi, kendilerine bir bnmaı etmekten çok uzaktır.
eogün garb cephesini yakıp yıkan harb âfetinin Balkanlara da sirayet edip etmıyeceği aylardan ben ribinleri yoran bür meseledir. Bu hususda h âdı sala bakarak deri sürülen sayısız mütalaaları ıı ekseriyeti harbin ergeç Bahrardara da sari bir 'uu talik gibi geçeceği seklinde idi.
Fakat hâdisat bu şekilde tecelli etmedi. Bir "çok kimseler, harbin kızıştığı ve harekât safhasına girdiği ilkbaharda felâketin Balkanları sarmasını beklerken böyle olmadı. Hattâ fazla ümide kapılmamakla beraber denebilir ki, bugün barbm Balkanlara sirayet etmesi ihtimali, bir kaç, ay evveline mabetle yarı yarıya azalmış bulunmaktadır.
Vaziyeti tahlil etmeğe bağdamadan evvel, bir noktayı kısaca kay -iletmeği bilhıssa lüzumlu görüyoruz.
Devletlerin yekdiğerlerile mevcud mimasebatmda hissiyat asla rol oynamaz.
Devletler arasında sempati ve iğbirar sadece menfaate dayanır. A-man falan milleti kızdırraıyahm, yüzüne güleUm, kendisini medbedelhn ki bize tecavüz etmesin diye düşünmek ve bunun böyle olacağına inanmak çok büyük safdillik olur.
Bunun en son misalleri önümüzde o kadar açık bir şekilde duruyor ki, bu hususta en ufak bir tereddüd büe caiz 'değildir, Almanya Norveç i işgal n ın Danimarka topraklarına muhtaçtı. Hiç bir sempati, muahede falan tanımadan orasını zaptetti. Ayni şeyi Fransaya taamız İçin Belçika, Hollanda ve Lukscmburga tatbik etti. Yarin da ayni şekilde başka yerlere tatbik edebİUr. Ve bunu yalnız Almanya değil, her mütearrız millet yapar ve yapacaktır.
Hâdisatı bir defa bu realist zaviyeden gördükten sonra, asd mevzu um uza rücu edelim. Balkanlar üzerindeki tehlike niçin az-ılmejtrr? Bu suale cevab vermek İçin, Balkanla -ra karsı askeri bir harekete teşebbüs etmeğe muktedir büyük kuvvetlerin bu isi yapmakta menfaatleri olup o-lup olmadığını todkik etmek kâfidir.
Ele, evvelâ Almanyayı alalım: Almanya garbde o kadar meşguldür ki ve o kadar hayali rolünü oy-
(Sonu: 3 Bn«D uhllıdr)
Londraya giden Gazetecilerimiz bu Sabah geliyorlar
Atına, 29 (A.V) \janat
oîîdi.'iyor:
.'•tina gazeteciler birliği dün Türk gazetecileri şerefine hususi bir öğle ziyafeti vcrmişHr. ZlyaV-t çok aa -mimi olmur vc tim bir ;.kadaşlık havan İçinde geçmiştir. Türk be -yeti dün akşam trenle latanbula hareket etmiştir.
18 günde 1000 tayyare ve 2000 tank kaybettiler
Cenubda Franstz muvaffakiyetleri tevali ediyor. Bütün Alman tayyarelerine faik en son sistem Amerikan tayyarelerinin ilk partisi müttefiklerin eline vâsıl oldu
Londra, 29 (A.A.) — Reuter a-Janamın salâhiyettar bir memba -dan Öğrendiğine göre İngiliz seferi tajvretleri, müttefikleri Fransızlarla birhkte şimal mıntakasında çarpışarak muntazam ricat etmek tedirier.
Şiddetli dümdar muharebeleri bu hareketi himaye eUoektedir.
Londraya gelen malûmata göre, müttefik kıtaları, bllft, hadise seni -
le doğru «ekilmişlerdir. İngiliz, seferi kuvvetlermin muayyen bir hat tesis etmeğe muvaffak oldukları ve burada şiddetle mukavemet ettikleri zannedilmektedir
Tesadüf edilen müşkülâtın pek büyük olmasına rağmen kıtaatın maneviyatı pek yüksektir.
Terkedihaesi    ihtimali    bulunan harb malzemesinin düşmana yara-otu: 1 . ...ı Mfttfrde)
Fransız mukadderatını eikvinde  tntna Franszz Başvekili   Keynand,  Mareşal Fetaln ve general Weygand
bfr
Müttefik kuvvetler Narviki aldılar
Norveçdeki askerî vaziyet Almanların aleyhine inkişaf ediyor
Mültrfİk Kuvvetler Tarafınuan
Londra, 29 (A. A.) — Amirallik naireni ve Harbiye Nezaretinin müşterek tebliği:
Bu Babah öğrenildiğine göre, Nar-vik, dün akf-am müttefik kuvvetler tarafından alınmıştır. Fagernes ve Foraneeet'dc elimize geçmiştir.
Paris. 29 IA.A.) — Norveç sefareti bildiryor:
Narvik mıntakaaında   bir şehir cvvelki gün tamamile tahrib   edilmiştir. M Alman tayyaresi 1000 den fazla bomba atmıştır.   Bombaların
İşgal eoflen Narrik
isabet ettiği ilk hedeflerden biri, üstünde büyük bir kızühaç işareti bulunan bir haatahane İdi. Yaralı -lan kurtarmak imkânı haaıl olmuştur. Şehir halkından 6000 kişi mea-k ensiz kalmıştır.
Paris, 29 (A.A.) — Norveç elçi -lıği, Norveç yüksek kumandanlığının. Of fo ten bölgeainde, Norveç ve müttenk müfrezelerinin mevzilerini Nyfanrdsraat nehrine kadar ilerlet -tiklerini bildirmekte okluğunu beyan etmektedir.
BİR M EK TU
Bir başmuharririn ileri sürdüğü pasif mütalea tenkid ediliyor
Mdfallirde bay] ..r..| binbzşrsı v-yn-li  n (Tası îr Ealcftı)    pazete-shale çıkan bir yazı   luu*.:.ı.ı.U altb» ğmuz a^ağulaki nıektnlm ayurn nea-radb/onnt:
"Azizim,
20/5/940 tarihli gazetenizin imzanızla   çıkan başmakalesini okudum. Apsoık        iıyı-yım   kı saatim. Sizi (S«k t rvci aaaajes*)
Rusya Balkanlarda sulhun ihlâline razı değil
Molotof Rusyanın|Balkan statükosunun   tadiline   aleyhdar olduğunu söyledi
Izvestiya gazetesinin sayanı dikkat bir makalesi
Nevyorit, 29 (Hususi) — atoskovn-da çıkan Izvestıya gazetesi, bugün neşretmiş oWnğu bu- makalede, Sovyet Basyanın ruıifcf niırdaki sulhun bozulmasına asla müsamaha etmiye-ceğıni yazmıştır. Diğer taraftan Sovyet komiserler heyeti reisi Molotof bir Macar gazetesine verdiği beyanatta Sovyetlerin balkanlardaki statükonun ihlâline taraflar ohna -dııimı  söylemiştir.
Yeni zamlar hakkında izahat
İstanbul  Defterdarı yanlış anlaşılan bazı   noktaları tavzih   ediyor
Fevkalâde vaziyet dolayndyle bazı vergilere zam yapüması ve bazı maddelerin yeniden istihlâk vergi -sine tâb) tutulmasına dair olan kanun tatbikatı   hakkında     istanbul
(Sonu; t Inol Mhllede)
Maliye Vekâletinin bir tebliği
Ankara, 29 (AJk.) — Maliye Vekâletinden tebliğ edilmektedir:
Bazı vergi ve resimlere zam yapılması hakkındaki 3H2b sayılı kanunun muvakkat birinci maddesi hakkında aşağıdaki İzahatın verilmesi faydalı görülmüştür:
x — Bu maddeye göre beyaroamb
(Sonu:   t   MM   MİIMO
Varidat büdcesinin müzakereleri
109,922,000 liralık fevkalâde tahsisat lâyihası mecliste
Ankara, 39 (AJL) - BM. Meo Ba bugün Şnmneddin Günaltay'm başkanlığında toplanarak bütçenin varidat kısmı üzerindeki müzakereyi ikmal ederek 1940 yılı müvazenei umumiye kanununu tasvib eylemiş-tnr.
Meclis bundan ionra Askeri Fabrikalar Umum MVdOrlügü 1930 mali yılı btrtcesındo değişiklik yapılma -ama ait kanun De devlet demiryolları ve limanlar umum müdürlüğü 940 mail yılı bütçesini kabul etmiş ve yarm toplanmak Üzere içtimaa ni -hayet vermiştir.
Fevkalâde Tahsisat   Kanunu
Ankara. 29 (A_A.) — 1940 man* ydı müvazeneı umum iyesine daha bazı daire bütçelerine 109.922.00t lira fevkalâde tahsisat verilmesine aid kanun lâyihası meclis heyeti u-m um iyesin o sevkedümiş bulunmaktadır. Bu kanonun hükümlerine gö-rn, bu fevkalade tahsisattan 72 milyon 800.000 lirası millî müdafaa islerine ayrılmaktadır. Tahsisatın geri kalan kısmından 20 491.000 lirası demiryolları inşaatına. 5.000.000 lirası zelzele mmtakasında   yapda-
SABAHTAN SABAHA
Bir kâr, zarar hesabı
Son işgallerin askerî faydası meşkûk, fakat ik-tısaden Almanyaya zararlı oldukları muhakkaktır Berlin   radyosu   "îstanbulda panik   var,,   diyor!
BELÇİKA 1430.000ı ton
Öç küçük memleketin   Almanlar tarafından işgalinin    mütte/iklera kazandırdığı ticaret vapurları tonajı miktarını ve bu memleketlerim mûstemlekelerindekİ istihsallerin başlıca nevini gösterir kroki
— Vutlı 6 inci Mhılede —
Bvrfa:
V    SABBAH
— 38 —
Yazan: AYMAN ATIS
Kargaların öldürülmesinin meni halka büyük zararlar veriyordu
W loan kıkrcabastya su emri »erdi:
— Sinileri de yıkat, basları üstüne koy ve sarayın ününde halka teshir et. Dinimizi, devlerimin yıkmak ist iyon bu mülhid başlan herkes ibretle temasa etsin!..
Bu sürpriz kumamkuılan ve re -»rin ı dehşet ve korku irinde bırakmıştı.
Hava yandı. Şimal kalelerinde kesilen başlar Halece eehıunye kadar bosulurdu. Dıauariar hanlı başların
hava ile temas ederek b 1 utmaması için bunları bal içme komitalardı. Başlar bu şekilde uzun müddet saklanabilirdi. Osmanlı hükumdsrlsn • na da düşman bükümdarlannın ve kı imandan lannın kelleleri basan boy le bal kavanoz!an içinde petirihrdı Çok bere de başlar bal mumuna s-damakıllı halinin ve kıl torba ile gönderilirdi.
• • ¦
Bir gün Halebın içinden aaraya gelen bir beyet sultamn hususî kâtibini ziyaret etmiş vc Halebdc karga lan n pek çoğaldığını BS mahsulata sarar vermiye başladıklarım söylemişler ve bunların ımbaaina aaâam-ade cdılmesuıi istemişlerdi.
Filhakika Halende siyah karga pik çoktu ve bunlsnn öldürülmesi de yasak edilmişti. Bu da din ve mezheb hürriyetine karşı Türklerin duyduklsn bağlılıktan doğmuştu. Burada yasak edilen şeykerden birisi de Ölülenn tahta tabutlar i-çmde ağaçların araşma btraaakehazı idi. Kaiaasyadan buraya ersen ve yerleşen bir Çerkez ekallı-etı ölülerini toprağa gömmezler, bir tabuta koyarak yükaek direklerin üstüne çakarlardı, Cesedlerden çıkan fena koku şehrin sıhhatim bozardı. Bu fena usulün zararı bu kadarla da kalmazdı. Bal arıları bu tabutlann içine girer, yuva tutar ve kadid olmuş barakların, oylukların aralan-nâ bal yaparlardı. Ankgörler de bu baları tulumlara doldurarak satarlardı. Bu balların içine eksenya fUü insanların vücudlcrindekı fazla kıllar da karışırdı (11. işte hükümet böyle sıhhi mahzurlar günlüğü »çın ölüleri ağaçların üı-tüne bıraktır • maadı.
Halebın şarkında "Alanlar aaeaar-lığı., adlı bir tepe vardı. Yaşlı çi-narinim ve servilerin göJgekdiği bu tepenin altı geniş bir mağara idi. Binada kadınlı, erkekli 2\ oluru bulunurdu. Yine Kalka mun Şirvan tarafından Haiebe hı.rrt eden "A-lan.. adlı bir karem vardı Bunlar eski dınlrnni re ananeleruıı mana-faza etmişlerdi. Bunlsnn adlsrandan eski Unhm kaydettiği "Alan,, Türk leri okluğu anlaşılıyordu Bu ekalliyetin uıanunna gore cesodlen top -rağa gömmek günahüt. Ha lebde btr Alanlı Turk öldü mü ailesi Alanlar mezariığındaki ölücülere haber verir. Oleıı kadınsa kadın eriurkae erkek bir ölücü eve gelir bir araba ile cesedi alır ve mezarlık demlen yer altı makarnama götürürdü
(l| Evliya Çelebi de Kafkaıyada gererken ölülerini ağaçların lıetlcrlne bırakan lamalar gördüğünü «« bu ahnarfn
bacak aralarında yuva yapan anların kıllı balları paaarda «atıldığını va fakat Kafkaa balını herkealn aatm almadığını ¦ a-      rıınd.:   anlatır.
Yeni Sabah I
ABONK KKUFAİ Türkiye
Eonıbl
SENELİK 1400 Kuru, Z700 Kuru,
•   AVLIK 760       a 14IVO     .
S   AYLIK 400       a        600     a
1   AVLIK 160       a «00     a
30 MAYIS 1940 Parşcmb*
359 Rablüt'abır T:   IBM rt. Mayıa 17  
Gün İM Ay 5 H ur ı 
i '.mı Seat   vasati  Saat  
Bflna, Mla kindi gUnt, «ğle kind
M 5S 4 3V 8 37 4 M li 11 Iİ 1,
ak«.r. yata* 'maak aksam yataı "naak
  6 İS 19 Sİ a i 
hususî ve keskin satırlar, bı*aklar vardı. Ölücüler ölülerin etlerini kemiklerinden ayırırlar. Sonra bu etleri kavurmalık gibi lokma lokma doğrıyarak teknelere t doldururlar. Kemiklerini de bir torbaya koyarak üstüne ismini ve aile adını yazar -lar, böylece mahzende naklarlardl. Tekneler»^ ayrılan etleri de tepeye çıkararak siyah kargalara ser ilerlerdi. Bu etlen başka bir kuşun veya hayvani:' yemesi " ıramın Dinlenilin bu icabını yerine getirmek iein tepenin etrafında ellerimle yaylarla dolasan muvazzaf avcılar vardı. Çaylak, kartal, kuzgun, akbaba gibi yabancı kuşlar görürlerse Öldü -riirlerdi. Son senelerde ağaçlann üstüne ölü bırakılması menedildıği için Çerkezler de ölülerini Alanlara vermiye başlamışlardı. Ha leb burçlarında- asılanların çoğu da Çerkcz-dı. Bunların cesedleri de sonradan Alan mezarlığına kaldunlmıştı. Siyah kargalar bol gıda bulduklan için her taraftan Halebe hücum etmişler besili olduklan için de çok yavru yetiştirmişlerdi. İste Halebli Müslüman heyet bu yüzden artan ve Halebin ekinini tehdid eden knr-galann itlafını hükümdardan rica ediyordu,
(Sonu var)
POLİSTE .
Ekspresten eşya çalan bir adam yakalandı
Bir müddetten ben Turan Ekspre-sındı- bagaja venlen eşyaya dadanan bir hırsız   yakalanmıştır     Bu,
Toros Ekspres kalanınla aihcı Eskişehirli Mehmed Alıdır. Uehroed A-lı. epey zamandan beri dadandığı bağ.iklan. »on günlerde, Ankaradan gelmekte olan ErenkOyÜnde Etem çıkmazında '• numarada oturan Hay nyenin Bandırandan 500 uru kıymetinde giyecek eşyaeiyle 80 lira paracını çalmıştır. Yapılan tahkikat • la bu eşyayı çaldığı bcabıt edilen Mehmed Ali, metresi Ha tireyle beraber oturduğu Usküdarda Çinili Hamam sokağındaki evinde yaka • lanmış, çaldığı eşyadan brr kısmını Polatlıda sattığını itiraf etmiş, di-ii.'t   • ;V.ı da ı-vıııde bulunarak gen
Mehmed Ali hakkında tahkikat yapı un aktadır.
Bir Kroinci \ ..kalandı
Sabı -1] eroin    »atıcılar md-n    berber
YotKiıun ernm matlığı babrr ..Lınmı. Kal yuncukullueuaüa cıuın aafsrkan yaka -Luunıı. Üzerinde 14 paket eroin bulun -¦nuıtur.
Yandılar
Kınnlnut.ıd.ı Unırni" •okaKinda doktor Maltlasın cvındr kiracı Karnık ile Uran ispirto Basmam 'ahi» kurusu lemıılcrler-ken ikuu de mutaUlıf yerlenııdcıı yan — mıslaı. Irdavtlerı yapılouaUr.
At İsırması
Bakırkoyundc oturan Galim Kraınö -nanoVn ırecerken. piyango bUetı bayii TakkoUu CbarınaSı atı »«ajadm laırmtı, al rmııabcdc allına alnımla, yaralının tedavini  yupılınılır.
Mrrkı lı l-ırdı
Buyu*adada Nıum caddesinde 70 on -narada, oturan Ahanrdın kan Betti» ey ı o Civarda araban Yvsnfan merkebi Hımışı-tır. Kncaftızın tedavül yapalmı». merkeb muaahede altuuı alınmı lir.
M..I -s.M. , ı ,r,.ı, Sametyada Kule sokarında oturan Yorgun n idaresindeki 160 numaralı ima o — ¦ikici, Seyazuhi.ı, Vcuıecilcı ttvai autta oturan 13 ya|indn Nrrunana çarparak aol barağından yaralamış yaralı tada. I altına ¦tınım*.  Yitim yakaUnnuftu*.
Tramvaydan   A t birken ¦sssabsssselrlda Mimhim* sokanında o-
tuıaıı «inde
ayajı mısbı
Nc?Un Istiklül cadde -allarken   dUşmûs, rtol ımıs, tedavi altına alın-
Itııvmlaıı Yaraladı
Kafinn- ada H»ı Hüsrev mahallelinde l|tlık-ılırııı raddesinde 175 numaralı evde oturan Alı tlc karım Ayje uraaındu fc -(ima itlik yu/undrn (ikan kav a ada AU Ayaryl la»la basından yaralamııtır "lobnuu„ Yı.leıı Tu-uma l'sıılü Kslıl.rıl.yor
laUnbul beJodıyol bir mBddKtrnbrri Uribık olunun munyyrr' ('¦Unrrlıı ve rtol -mıı u'uhl. nd.m l.ı ıı-uyı mrnetnıefiı* ku ra. vrrmııiu   Bu karar yalandan İtibaren
UUMk olu...       in    K-    ra  actarb  usulün
beledıyi' iı.in tıotlulı iyi nclioeji verma -
Belediys Ekmekçilik şirketine müdahale edemiyor
Belediye reisi muavini bu hususta izahat verdi
Itır sabah gazetesi tarafından balkın menfaati aleyhinde olduğu iddi-asiyle neşriyat yapılan fırıncılık parkeli memsem belediye lar al mü an tcdkık olunmuştur. Bu işle bilhassa meşgul olun beh'drye hukuk işleri müdürlüğü bu hiLaı.stakı raporlarını okumuş ve belediye riyasetine tevdi etmiştir.
l'ıın, belediye reisi muavini Rıfat Ycııel, hukuk astari müdürü ve iması müdürünün iştirakiyle bu mesele etrafında son bir toplantı yapılmış -tır. Toplantı sonunda kendisim gören bir muharririmize belediye reis muavini Ritat Yunul bu beyanatta bulunmuştur :
Kkmek m ¦ U-aı hakkında yapılan neşriyat üzerine vazıyeti belediye cephesnaden tedkık ettik Fı-nnrıların kendi aralarında kurduk -lan bu kollektif eırkete ait mukavelenameleri de mütales ettik Vardığımız netice sudur. Ekmek üzerindeki beledi vazifemi çeşninin değişmemesi, narlın müessir olunma -ması ve halkın ekmek ihtiyacını her yerde umun edebilmesine herhangi bir luırette âmil olunmamasıdır
Bunlsr üzerinde şiddetle murakabeler yapmaktan Noksan vezinli ve çeşnuü bozuk ekmekleri bulduğu -muz takdirde bu suretle imalat ya-nanlan şiddetli ı c i .1 andırmaktayız . Ekmekçılerm kurduklan şirketin mahiyetleri hakkında belediye va-7ii- ı haricindeki hususlar hakkında trdkıkat yanüzaası ıçm alakadar makamlara aynen müracaatlarda bulunduk.
iktisap işleri •
Ziraat İT il    ¦   Yapağılar* Bîr Tanıma
Yapak mabsulunun kıymetini muba-fam etmek kçin ¦ .t Bankacının teıbft cdılrn fiyatlar dahilinde »landarriızr adilini' maliardau mubayaatta bulunduğu malumdur.
Ziraat SSssasa alakadarlara bir tamını y.ıparak eUartodc yapak bulunup la bunları Kalmak aSavenlerın dUn akalım a kadar bankaya teklüde bulunmalarını bıl-dırmuUr. rassva hu tarihten aeora yapılat .k trkllfaarf yeni mahsul olarak kabul edrcefcUr. Teni mahmullerin lgıatuuuıuı ycaııılcn taaZSt cdflmaaı muhtemeldi!
10 Küı Çuval Kahve Piyasuva Osmanlı, or
Yani vacat —mın kafam unun aner ı • ye* -umm erenııe rumrOklcrdr bu-
lunan 40 bin asval kahvenin (.ı karılman
İçin ' ı•!ı i'-r yapılmıştır. Bu mallar bir İki gOn asvaSe kahve ve cay bııllgı emrine vrrllecekbr
20 kunaj asria hyaus aatıLtcak olan bu m  1lara teavl fek İmi kararla»! ırmak iein dun kahve vc cay birliil nadan bur toplnnlı yaparak amtunnda sorüımttf -lardlr. Yani şadların pıyuaya pıkanhna-aü uzun bir saasktet ar» kahve darbeı hı»-edı Imryarehtır.
1 balyaya sssaeVraVıonk Aryalar
S«-V  Ul  dili   (İL   di
Vaklller heyeti kaıarüc arpa va yutâl İhracatının Mmırtılılıaı malûnulur.
Kaıarnameann oejıı tarihinden evvel taahhüde bulunan  bazı     lırıu..-
laı m.Ularını Ihuyuya ffondermek için vapura yuklndiklen bu aıruda kararname nnreflllmu) ve bu mallar aevkedıkımnuit-Ur. Bu tüccarlar achrımızdekı ftftkrt1 makamlara murarsal ederek bu arpaların e^kı tauş ohtaSundaıı aevklenne müsaade ıstrmtalerdir. Vazıyet vekalete bildi-rıknu)llr.
Yapak Ihar ,. ,u Hakkıada
Yeni Bir Tsmrnı
Ticaret Vekaleti yapak İhı ut atı hak -kında yani bar tamım yapmıştır. Yapak ve lıliık lnriım laralınduu ıvhrımlrdrkl ala .ıd.ır tüccarlara yapılan bâAfBİa Kom-yalnı/ yaftlı. Jerl ve tan m.ıU.u-duu bazı Uplcıııı aerhast dövırlı memleketlerle lıt-dltere ve fıaıııaja yapdac.ık «alafların fiyatlarında kHoda IS kurut lenrılfet ya-pılmakbıdır. Digcr metnlekcllerr bu tipler yine eski fttaylarla aalılacak ve kiloda 15 kuru* derlet tan hcıahına gecırılecek-
Hr.
Yukanda zihrediam   en.lerdmı   Iuu-k muUar yine eski hyatlarla aatılacsktu-. denizlerde .
DenixyoDsnada Auılau  İmtihanın Netîırsi
DrnuyoUarma alına* ak OMcnuı lar ıcin a-''. ıMiiınan m-b.ı-M belli olıııujluı id.m- kazananlara trhlıant yapucaklıı.
Yulnı/ imtihana Rlren 33 ki-, kUl gel-medı,:ınden ıdarvDin yem kadroaım,. daha bir mıkdnr  rnasaur alınacaktır.  Su     ae-
ı '¦ ; . a un ayında orta mektep ve hac mezunları arantdn yeniden bir mu al-ka ımlıham açılacaktır.
KarısiİB kaynanasını öldüren işçi 24 se-neya mahkûm oldu
'Usküdarda oturan amele İsa. 938 senesi l'mınıızunun 28 inci aksamı geç vakit, BıığUrbası cıvann-da bir m. -udi- |hIim İsmail Hakkı ile gayri mesnı münasebette bulunduğundan büphe ettiği w haklarında dava açtığı kanm Sadıyeyle kay-¦nasuu Seenıhay.ı ı ı .tlama), Sadıye-ye İsmail Hakkı üe konumaama.1-1nı batar 1 m- ¦ uaenne kansımn. annesine "dava ederse sanki ne olur' Uç ay hapisti* yatar, çıkar, İsmail Hakkı ile otururum,, demesi üzerine kaddetlenerek Uçakla Sndiyeyle Se mfhayı yaralamış, İkisinin de ölümüne sebeb olmuştu Isanın muhakemesi bmno agar «era nmhkemcaaav de dan batırıbaue akşam geç vakit karan verümayînr Mahkeme. Luryı Türk ceza kanusnınun 450 ma mad desinin besıneı fıkrasına göre İdam eczasına mahkûm etmiştir Ancak, karısının sıatk-ri ve İtaynanasının. Sadiyenin bu haune mânı olmayıp müsamaha etmesi gibi ağır tahrik sebeokfrinin tesirim akında bu cinayeti işlediği kanaatine vankhğtndan, bu ceza 24 sene ğaır hase tahvil e-Öjiınu,. Iss niu.-bb.-aen sinme hız -metlerinden memnuıyetîne karar verilmiştir.
Af A HKEM ELERDE :
Kir Dıli'Bi ı\ı Soymuğa Te^rbbas fcttilrr
K.- '-l.il-. .ıj.ı oluran Akif V» ka-
ruı liretle aynı evde Maharrea». Nctoı a-dn.d.ı ıhUyar bir dilenciyi eve alıp üzerine çullanarak ıcınde para olduğunu kan-ıırttikleri ınnıuı kemerini ulınuk tlıeec davmek t elini ay-aıunı baituunak ve pnrnaaıı aa-'ha tetebbus cunefc aldıaıık-• duy ey e vcrurnıairr. dun nl un. ıkıneı atn ceza mahkantcauıde znevfcuf olarak muhakemelerine b-ılaıimiktir.
Dilenci Nebi. hAdıaryı yukarıkı peklide anlatrau. suçlular d.ı Nebinin bıruzhk etmek Uıere evenuduııu. c-rur yasUia -diki ar uu ve bu auaaia buaz tartaaiadık-lannı x»ylemislerdir.
Müddeiumumi, gtmb »ucunun tabH BİA •nndiRinı »by|emli. îııctulıırm Tıllt mur««ılr fkaıııdaiı cezalanılınlmaLırıni ve mev -kulıyet haUerıntn dVvaaııiaı tu an b-
aiahkaa», muhabemeye »-»n nartkuf olarak de-am edibnenne karar vermıg. muhakeme, karar tçın ı- . eune bira -kiunıjtır.
Senerl Seiıtrkâritğı
Manifatura ve deıı idleri tıcareU yapan Omarna'sua verdıfc. Lmt laluranan aaenn-den benreefc-etrosU kabil 3025 liralık »alile bir acned hatme gebren vc Yorfımn I: —¦ ı Kalına... UeiTSdip Labzıb ı n. O-ını livanın malları üzerine haciz koyduran Anestı, Yorcı ee Henkiının nakzan muhakemelerine dun bırına setr caa rruUucarnesaode devam edıhnıs. yine ev-veace oldufiu e.bı. Aneatı. Perddı »e Yargının birer sene. Katmanın uç ay hapune karar verılmıjtır.
6 Seneye Mahkum Oldu
SM ausanSaas U sacı tnca Yerukoyde İtalyan taandıraaınSa yatan Mehmedin odaıuna Hasan Ab aduvaakı arkadatile Kırıp Mehanedı yalarından kaktırarak bnAauua aanlan ve Haaan Alının Mch-madı katil kaacble adjr auretlc yaralama-aına yardan eden Ramız Cokdoninn IX »eneuk rnahkümıyetı Temyizce nakaedU-rtıCınden dun nakzan muhakezncaane ba -kıbniı, Rainizin aucu aabıt soruldun inden 6 BcııV baphuv- karar .-enlnuftir.
belediyede ¦
Vali Muavini Ve   İktısad Mudıırü
Ankaradan Geldiler
Brr   haftadannen    Ankarada    bulunan vali hummu Hahak Nmad Pepeyi ve belediye .r.ı   .i mudatru Saflvl Sezen dun | »abalı utanıl"!* geUnı»i-ıdır
Buy Haluk Nıh.ıd Aıutarad.ı paaif korunmaya aıd ban mcscbrler luıkkında temaslar yapıııiaUr. Belediye ıkuaad mu -duru Saffet Sezen de Dahiliye Vekaletine »40 belediye buteevı hakkında (rahat vtrnuı ve ayı Ma İstanbul ıçm yapılacak 3 aylık un atoku maaaaclerı eUaluıda alakalı vekaletin İr iıı:ı.ı l... .1.. buluıunue-tur. Belı-dıyııuıı Uu teklifi Ankarada İyi
k.ıl  - ll..l'lıl    tll
Vergi Zammı Be an mı meleri
Yeni terfi zammı kanununun meriyete lurnteaı urerande elleıınde malı bulu-natıbann aiakadaı makaanlaıa beyanname .-erinen nın konul u. ulan mUddet bugün aııbahl.'yııı anihayıtlrnıııujtır. Bu acbcble buauı» mnal --aaLndcıı Ibbaarcn beyujuuıme kanıl adalmıyevaSUr.
Bugünden MdMnrn ticarethane ve pera-keııdeolkr a.kı btr kestikle Ubı t ulu laca ıılır Beyannaıneiı veı ilmiyen mallar bıılundıi)"! lakdirde bu mallara lahak -kul; edecek yem veıgı be» kat faclaaıla ı-Uıhaıl a*blr.-vk ve aaluplen de «ıddeUe bcczıye edlIeıc'-Uczdır.
Şoförler taksi
ücretlerine zam istiyorlar
Sebeb benzin ve yağ Hatlarının yükselmesidir istanbul Solorler (ktmıyeti Ucun ve Kâtibi umumisi dün ı. ¦ iıyeyc miıı.n.ıt etmişlerdir S°forler Cemiyeti reisi belediyeye bir talana vermiş, benzin ve yağ fiyat lannın çok yükselüldsjmi ilen sürerek yeai fiyatlar tatetniftlr Cemiyet m mm verdiği izahata nazaran bu aifje ben zın 115 kurusa kadar yükselmiştir. Yağ fıyutları hııuanla mütenasib olarak artmakladır Bu itibarla Şoförler Cemiyeti takmlcrde antre fiyatlarına 6 kuru* ramla 26 kurusa iblağını kilometre basına laman 13 kurunun da 15 kurusa yükseltil • m es an zstraristır. Belediye riyaseti teklifi tedlnk olunmak üzere heyeti fenniye müdurhıgııne havale etmiş -tir.
Bir mektub
(Sat •• **   l laaı       ¦ Büyük Hartooenberı eanaaet ve höyük
ceVerle frkırleri yazar bir muharrir olarak tamrdım Yurda sevginizden lı.. uj.h. ,'nn İn m V.ı.-ıUiıru;' bana fevkalâde   cesart-lrmzi ısbat ederdi.
Fakat bu makak'de gördüğüm ric'i hareket, çekingen bir üslûp, daha doğrusu korkakça bir tavır beni hayrete düşürdü.
Azizim Bay Velıd;
Sislenire Türk »:t-nçlığıne. Türk halkına celâdet, cesaret aşılayacak yazuar beklemek hakkımızdır. Ve bunu istıynnız, yasamıyor, yazmak i. l' mıvıusan,/ nıeını.*.rlm ve -butun dünyanın geçhdiğı bu buhranlı devrede kalemi elinizden bırakınız. Bunu yazabilecek ve yurdu tek-kaJb. tek gurns ve tek yoklun yürütecek muharrirlere yerinin terkedsaiz .
Ben askenm. Siyasete kanamak mesleğim icabı yasaktır. Ancak, hükümetlinin doğru veya yaniir bir siyaset takib etliğini ve Fransa -Ipgütere ittılakun dehü olduğunu benım kadar sız de bilirsinrz. Türlu-yc, riıukadd. ı anıı bu ıkı büyük devlet mokadderatma aarih.oUrak bağ-larmştrr. Bu. mebuslarrrle. vekmerı-le ve amili şefleriyle mütlehid bu-Türk kitlesinin oyası udu Bunu be-ğemmyenler - bugün ıcin - Türk ca-m: ısında yalamak hakkına sahip ol-raıyan ve bu liyakati kaybeden şahsiyetlerdir. Size bu derece ağır bir vasfı vicdanen   kıyık   anmıyorum
Azizim;
Polonya taknk yuziaaden mı par-çsiandı?
Çekosovakya. A umanlara narh mı
din etti?
Norveç âzami dereee*4e bitaraf kaldığından mı azgın taaruza uğradı*
Küçücük Daoımarku hangi sebeb-le bir günde Abnanlaatırüdı?
Hollanda seferberliğini dahi üaa etmemeya borusmıya bar vesile olur diye geri bırakuğmdan mı beş günde baştanbaşa cnrnendiT
Nıh=et tarihm en bü-ük facialarının oj-nandığı Belnka sırf bitaraf kalmak kayguvu ile tedafüi mukaıv-le&üu Fransa ile feshetmişti. Kim dinledi, kim sordu"
Bu devletler, buyurduğunuz gibi (bu hailenin kanışındı ihtiyatlı ve basiretli bü seyarcı olarak kalmak en doğru ve en aelamctlı bir harekt-tir.l, ihtiyatlı ve hasııeUı bar seyirci olarak kalamadılar uuT
Hayır azizim yuz buı kere hayır.. Bugün su hakikat kati olarak an -].: ..n.'-î'i Ortaya karakuşi bir (hayat salıası) hükmü çıkmıştır. Bu devletler, bu sahaya tesadüflerinden veynhud bu aobaya onları götüren güzergâhta bulunma kırın • dan bugünkü akıbetlere uğranuslar-dır. Yarının nc daracını kahin dahi kestiremez. .
Yalın.-. ku\.. ı!-ııuc mandığuuız müttefikler   muzaffer olacaklardır.
Bunu süs? askeri hareketlerde gördüğümüz inkişaf isbat edecektir. Bugün hakikat kat'i olarak tebarüz etmiştir. Bedahetle göı üleo bn muazzam haileler kırbasında sizin kalemnııfden bu derece büyük gaflet fışkıran yazının çıkaması nasıl hayretle karşılanmaz *
Sonra başmakale yazan muharrirlerin (biz) tabınni kullanması belki
Garbde yeni Hâdiseler
uuankO  hlrade  temi:   alnaat  va aaaaetO, aahaan4akl  ırant -a    peaaaiplardaarl     d»a^tnik   US hareketlereen rttbaean eetaya çıkm.| bn-Ineau. Avrupa va baM    Cihan efkSen».
...... ,o  f—Ularla  daimi   ...e
""i" ¦' rajlmı nlbndn yaşam afta baalauh Su arada kat'i -a Bıpanaıa» olarak ka* bul «aKian otrtaknaı atyaal «e Hukuki pena alplar aHOat oldu.
Cefan Buyvk Kkrkaakı mücadele eaaa* lı bir aurpnı harbi maaiyaMnı goaterma* m.,tır o daviHarda kar«ılıku alyaal aunaa '-ir- cok avvellndaa tayin cdHa-ırştl. Sba yanana neman yanna btr atofi.fr.n- ¦*«•-Sanl ıurUmlnklar aamrean menanfe Kalyanın avvat* nMnent kalıp bıiaham İtilâf devlattan lOmeanlna gecmral otdu. Aakarlık dc daha riyada harb m anlara bakımından yani aa*r tnn, mtiraı^oz ve «na ntımall yltlndna Mr aurprlı vuha. buldu.
' .-.i nw aeOekl SnrSa »akaadutn «d«s Ounier va bu harsla telada cereyan edea aakgrl ve alyaai kidlaalarla enaa vaafMM hep aurprîı (rakll atannktadi'. Su arada blribırlle katiyaat na latam 11 addeduea ¦ ,ı. rejimler bar antnnma yelw bulurken, hakikat olanak hnbnl cdlml| bırcctl mefhumların da mkJr adlldlgl garSI a m w-a,.. I
Boyla btr keyfiyet. Avrupamn muayyaS kaaıntla'inda. Uaıaaıl HarlCanMrı vukıaB aaaan maral tahawOIW« lazımar'd'01 c-e'~~ ,-ı va dikkatle takib edUmemeaın-Oen çıkmaktadır.
Halihaaırtfa. bu dnAkuıo i-.a--.i-" dayanarak, arsaların yanı baaında. kulıa arka» a «a. menUaketka hayatı membalarını aaraan, rauharttt nnkerlerın f*dı«i'-lıfiım bana çıkaran aneaantılar tevbd adem «Ulı bir faaliyet ndrb nen ektedir.
İşte bu ib! ika m ette almak uzara, Sal-çlka krahaın Almanlara teabm olma», va orducuna 0a anahtarını bırakman Icla veeaıfil enir sana çnenmaktadar.
••Kaka kralının bandan yirmi g.n evvel latılâya ucrar agramar müttefikler! yardıma cagırdıüı ve aan günlere kldar mukavemet edddigl clhrtlr boyel Ani bir kararın verllmeal dikkat* «ayandır. Şurada, neyle b*r karacan n*btte*»flcrkt dal-fika Hükümetini haberdar âsirank a-hnman. ıi" içinde nbrk birtakım kuvvetlen de rol ayaacaıt olduğunu gdatar -makledır. Belçika kralının vatanına İhanet edip etmediğini, bayie b'r emri verip veremıyeceflint — unakeaa ve mlrtalaa «y-lemak  aaz* dunmea.
Valnu böyle nar variyetin ihdaa eylediği ceaalı Bir n-ılte vardır. Belçlkada ve Pranaanın «İmalinde dagûacn mUiM'ık kuvvetlerinin fena vaaryet'nln daha »¦,*¦ d- vahamet keaSedacagl meaclam mevzun bahıMır I ab aan leayOa aanvokilı de f«n nntknnna ifraret etmb) balunmaktadır.
•w ymı vadyat cay—at aahaaında dana bazı beklenen vc hattâ beklenmlyen muayyen hâdaclcri doeuetacak bir mahiyette de g.oaiermektedir. Ayni zamanda Fran
orlarm da    -- - ¦   btr    ' i.....- -  de a*
anada anuaakûn elmanı İhtimali vardır
Fakal müttefiklerin umumî olarak gM-teraıkurı akauülmal. Belçika hâdıaaaJmn fena b.r aurpriı olmasına rağmen, mU-cadelclerine devam huauaundak! arlmlc-aarnılaaafnif a4dufaaMu naeet etmek-bacbe. ^
Or. PJESAD SACAV
ç Radyo Programı J
:t0 | 11)40 PEB&KMBt
1210 Pıuejam ve memleket saat ayara. 12 35 Aans ve DaCteoroiojı habcılerı. Y» ¦»•MBS Mnnk:   Karujık    proerass
psj,
HM rTueraan ve mesalekel «ant ayarı, ıı...ıı- Munk İUdyo oaz urbcaüruaı (Şef Harabını üiüui). Soprano Badrıyc Tutunun ıkıl.-
19.18 Müzik Saz eserleri ve yem jar-kdar rbmhrr Vcrüae. Butrcı Kam. Of» det Koşan
Uza Bbazak.
1945 Memleket saat   ayarı, aıaa»  .a meteoroloji haberleri. 2090 Konuşma.
Okuyanlar   Sadi  Hcasea.  Sem ı.n a t Oz-
denne
21 İt  K-.uj.ru.   Snhhat  kaktı).
21.30 Uuı.k Radyo   orkentraaı   tSeh
R. Ferıd AloarJ.
îî 50 Memleket aaat ayan, ajans haberleri vıraat, --ham - taM-fhÜ. kambiyo - nukut boraaaı (Fiyat).
22.aU InuaUt: Cacband (Pi.).
doğru olabilir. Fakat sizin bu makalenizde (biz kendi hesabımıza ı'u.mıf bitaraf kalmak) tabirim cem'i müte-kellım olarak kullanmak hakkına da sahib olamazsınız. Burada anc^k (ben kendi hesabıma âzami bitaraf kalmak) cümlesiyle makalenize geri* istikametini verebüınıımz. Çünkü ne ı.n alıma bakarsam sizin bu düşüncenize uyacak fikir tanıyan hiçbir vatandaşa rastlamadun. Şu halde yalnızsınız.
Yazılarımda sürçmeler var. Atfınızı dilerim. (Hanıelei kuran) bur üısandan bıruk ve beraberlik yaratacak yazılar bekliyoruz.
Sonsuz hürmetlerimi lütfen kabul buyurunuz. ,
Tuyyarcei Hiulıay M. /IVKIh
31 MAYIS 1940
CUMA
Üçüncü Yıl - No. 747
Yeni Saba
GÜNLÜK SİYASÎ HALK GAZETESİ
İdare Yari
iym
z^aersaV TENİ sabah
Her Yerde 6 Kuruş
Mahsur Ordu Ingiltereye Geçiriliyor
Telâşa mahal yoktur
Zafere doğru yürür gibi görünen Almanya, baş döndürücü bir sür'atle felâket ve hezimete doğru koşuyor
Yazan: Hüseyin Cahid Yalçın
Harb başladıktan sonra, îngil-tere Başvekili Misler Cham-berlain. bunun pek zor. çetin ve ıs- j tırablarta dolu bu- barb olacağını, baran elim muvaffaJayetsizhkier vukua geleceğini, hep iyi haberlere intizar etmemek lâzım geleceğini parlamentoda pek dürüst bir surette İngiliz milletine ve butun dünyaya bildirmişti.
İşte simdi böyle bir muvaffakıyet-¦izlik safhası içinde bulunuyoruz. Eski İngiliz başvekilmin sözleri sadece bir edebiyattan ibaret değildi. Hakikatin namuskâr bir suretle ortaya konması deıneati. Muvaffakı-yetsaatigm müttefiklerimiz için çok acı bir şekil aldığım ve hesaba katılmış olan zorluklan arttırdığım görüyor ve kendilerinin teessiü-üne tamamen iştirak ediyoruz. Fakat bu vatirtt harbin neticesi hakkındaki üi-iidlerimizi zerre kadar sarsanvya-c: ğı gibi müttefiklerimizin azim ve m» laneti üzerinde de hiçbir fena tesir husule getirmem istir. Bilakis, tan mânasıyle bir teşvik kamçısı hizınetini görmüştür. İngilterede - — .-ı- '  "it pc çeHk giht bir
iralc iîe, ne soğukkanlı, fakat ateşli bir gayret ve azimle ise sarılmış olduklarını gözlerimizle gördükten smra. müttefiklerimizin nihai zaferi hakkındaki kanaatimiz bütün bütün kuvvet bulmuştur.
Almaniann. Hollanda ve Belçika-yı istilâya muvaffak olma lan. Fransız Başvekilinin millet meclisinde izah ettiği esef olunacak sebeb-1er ve İhmaller dolayısiyle Fransız hatlanmn hir kısnunı yarmalan vak'alan hakiki kıymetleriyle Ölçü-Icmiycrek zevahire kapılan müfekkireler üzerinde fena bir tesir tevlid etmek zaruri idi.
Hele Belçika kralının yüz binlerce askeri ile birlikte Almanlara teshin olması meseleye zahiren bütün bütün vahan bir sekil vermek tabii idi. Bu hâdiseler ortada bir takım şayialar ve endişeler yaratmağa kâfi birer temeldirler. Hayalleri geniş, amma vukufları zayıf olan kimseler endişeye düşebilirler. Her tarafta efkânumumıycyi teşviş etmek ve kııvvei mancvıyeyi kırmak için faaliyetle bulunan gizli Alman teşkilâtlan bu vaziyetten istifade ederek propagandaiannı  teşdid edebilirler.
Memleketimizin geçirdiği tecrübeler bizi zevahire aldanmıyacak kadar temkinli, düşünceli ve basiretli bir seviyeye çıkarmış olduğunda şüphemiz yoktur. Filhakika, geçen harbi pek iyi hatırlıyoruz. Çünkü o-nun İçindeydik vc senelerce hep mütemadi Alman zaferleriyle sarhoş olup dururduk. Müttefikleri Çanak-kaleden çekilmeğe mecbur etmiştik: İrakta bü* İngiliz generalini bütün kuvvetleriyle birlikte esir almıştık; Belçika istilâmız altındaydı; Fransa topraklarını çiğniyorduk. Sırbistan ortadan kaldınlnuştı; Rumanya mahvedilmiştı. Fransada Verdim kulesinin düşmesini bir gün meselesi telâkki ediyorduk. Fakat netice ne oldu?
Bugün Fansiz ordusunun hemen el sürülmemiş bir halde dimdik o-yakta durduğunu biliyoruz. İngiliz ;ızun ve sebatının harikulade bir faaliyet ile zaferi hazırladığını görüyoruz.
İngiliz tajyarc kuvvetlerinin faik Alman tayyareleri karsısında   hari-Huaeıin Cahid \ ALP'İN (Sonu: S uncu MhıUd*
Şimalde tarihin kaydettiği en kanlı çar-pışmalar oluyor
Harekâta iki milyon Alman askeri iştirak ediyor
Almanlar müdhiş zayiat vermek su-retile ilerlemeğe muvaffak oldular
Bir Fransız generali esir düştü
Şimaldeki ordunun Ingiltereye naklini kolaylaştıran üç ingiliz destroyeri ile bir ingiliz nakliye gemisi battı
Şimal cephesinde  büyük bir  kahramanlıkla   herKseM Fransız piyadelerinden lar keşif müfrezesi
Londra, 30 (Hususî) — Bugün Flander cephesinde tarihin kaydettiği en kanlı muharebe vuku bulmuş tur. Sahile doğru çekilen müttefik; kuvvetler ile Alman ordulan ara -aında fevkalâde şiddetli çarpışmalar vuku bulmakta ve sahile varan kuvvetler donanma ve müstahkem mevkiin himayesi altında nakliye va -purlarile Ingiltereye geçirilmektedir. Nakliyat Alman hava kuvvet • İtrinin şiddetli müüahalesine rağ -men az zayiatla vebüyük muvaffa -kiyet vc soğuk kanlılıkla icra edilmektedir. Deniz kuvvetlerinin mü -
(Sonu: S üncU MM'cda)
Züccaciye, ayakkabı ihtikârı aldı yürüdü
Birçok maddelerin üstündeki fiyat listeleri son vergi kanunundan sonra kaldırıldı
Fevkalâde ahval dolayısiyle bazı maddelere vergi zamları yapan kanunun mer'iyet mevkiine girmesini fırsat bilen bir çok muhtekirler son
İki Uç gün zarfında faaliyetlerini arttırmışlar vc vergi zammiylc alâkası olmıyan diğer bir çok maddelerin de (Sonu: 2 »el aahlftöe)
İsmet inönll Mecliste meşgul oldular
Ankara, 30 (Hususi Muhabirimizden) — Reisicumhur İsmet İnönü bugün Meclise gelerek hususî dairelerinde geç vakte kadar meşgul olmuştur.
*__S
Sovyetler Litvanyaya şiddetli bir nota verdi
Litvanyadaki Sovyet askerlerinin kaybolması Rusyada infial uyandırdı
Halk
i'Ştırılmış bir çok vak'alan
Moskova, 30 (A.A.) — Tas: Sovetlcr   Birliği   Hariciye
Komiserliği aşağıdaki tebliği n
mistir:
Sovyet - Lilvanya karşılıkl dım paktı mucibince Litvunya huriyeti arazisinde yerleşti Sovyet garnizonlarından askerlerin kaybolmalan kaydedilmiştir. Hariciye Halk ko -raiscrliğinin elindeki mevzuat, bu kaybobnalann Litvanya hükümeti organlarının himayesi altında bulunan bazı eşhas tarafından organize edilmiş olduğunu göstermektedir.
Bir tank livasında şoför olan Kı-zılordu eri : ¦oııets, 18 mayısta cüzUtamıııdan kaybolmuş ve 26 mayısta   dönmüştür.   Şmavgonets'in
• ft İMİ Mhıfcdfl)
Belçika hükümeti, kralın .hükümeti idare edemiye-ceğine karar verdi
Fransada bir mahal, 30 (A.A.) — Bu akşam konsey halinde toplanan Belçika nazırlan aşağıdaki kararnameyi kabul etmişlerdir.
"Belçika milleti adına, kanunu esasinin 82 inci maddesi mucibince konsey halindejı içtima eden nazırlar, kralın müstevlinin idaresi al -tında olduğu için ierayi hükümet imkânından mahrum olduğunu mü-şahade ve tesbit eylemişlerdir.,,
Amer 'cadaki tayyarele-süratle teslimi için
rin
alınan tedbirler
ltvan
Vaşington 30 (A.A.I — Müttefiklere fazla miktarda ve sür'atle tay -yare tcaümi maksadiylc Hull. tayyarelerin Kanada memurlarına tes -limi sekline müteallik olan nizam -nameyi tadil etmiştir. Bundan böyle tayyareciler hududa kadar t ay ya releri sevk ve idare etmek hakkına malik olacaklardır. Müteakiben tay yareler, Kanada arazisine Bcvkohr-qjlc aktır.
(Bun     S UnrO uMftrtH))
Sahfie sıkıştırılan müttefik kuvvetlerin bulunduğu sahayı gösteren harita
Belçika ve Fransadaki talebelerimizin vaziyeti
Ankara, 30 (A-A.) — Hariciye Vekaleti Hollanda   ve Belçıkadakı Türk talebesi hakkında malûmat al-
mak için icab eden bütün teşebbüsleri yapmıştır. Talebemize dair bu-
ı V -¦     3 liaeü Mhlfrda)     |
SABAHTAN SABAHA :
Baskın harbi geçti
Belçikada İngiliz ordusunun mukavemeti Fransızların   iyice  hazırlanmasını temin etti
Yirmi gündenberi   büyük   baskınlara   muvaffak elan   paraşüt ve tanklarla her   türlü Alman   hücumlarına   karşı Frannzlar Maaş denirinden en eanuba kadar   nehirlere ve istihkâm katlarıma dayanan  bir cebhv vücude   getirdiler
— Vatın 6 in«ı uhlfcda —
VKNI   BABAMI
f    Şehir ve  Memleket  Haberleri    1
- î9 —
Yazan: A\ HAN ATIS
Falct kadın ovucunu açarak anlatmağa başladı
Türk gazefecı/erJOtobüSÇÜlor heyetiLondradan Belediyeyi
döndü      tehdid ediyorlar
"Saltanatları orta karnlnnn tam 171 sonesini dolduran Hatmilerin ¦ ı-km tudhışşi ve »narana, bu m.suru idi. Aa ya nın «öbeğinden ta Atlas Okyanusuna ve Umman denizinden Kafkas kıçlarına kadar medenî ve-ileri bir dünyayı zangır zangır tibre-ten B:ı tınılar* kimlerdi'' Sclçuklııar gibi Abbttsoğulları gibi en büyüm devletlerin bile hnklamdan gele -m edikleri bu karıştırıcı ve elohşet saçan hükümeti kim kurdu7 Omrti bir buçuk asrı asan bu devletin tedhiş usullerinden, fedailerinden^ cennetlerinden birkaç Örnek \-er\lnn; Bir Batıni fedaisi Sultan- Seneerin yatak? odasının ortasına hançerini saplanu-ya muvaffak oluyor ve:
— Senin gıipaun bu yerdon daha serti., değildir, diyor.
Alamut kalesinin bir köşesinde Kur'anın tasvir ettiği gibi hurin, gılnuınh. kevserli ve- solsebıUi bir cennet yapılıyor. Hasan Snbbahln-haşhaşlı macununu yırt mlnr bu yalancı cennete kavuşmak için hayatlarını hiçe sayarak üstadı azamla-nnın uğrunda m» ak kanlarını seve seve akıtıyorlar, ölüm bunlar için bir yid:selive binblr nimete kavu -şufveailrsidir. Bir Kilini fedaisi kalklyor. yedi ay Fahreddin Raziye talebelik yapıyor gibi görünüyor ve nihayet onu kuşu gibi bogazkunıyıı yatn-ıynr. başka Batıni de onu ze -hirtiyor.
Büyük şair Nasır Hüsrevin talebeni olduğunu .royliyen bir Batınî fedaisi verilen vazifeyi yaparken linç ediliyor, param parça edıUyor. Haleb atabek! Es-Salih lamaili ¦ öldürmek için yapakları tedhiş hareketleri tüyleri ürpertecek kadar fecî' değil midir?
Bunlar birçok halifeleri, hüküm -darları, prensleri, atabekleri, ku -maadnnları, âlimleri, zenginleri hattâ birçok ehliaalib başbuğlarını giziz, aşikâr öldürdüler. Devletleri ve ordalari birbirleri aleyhlerine saldır-dılas, sel gibi masom kanlan akıttılar. Kendileri de bütün bu faciaları - bir kartal gibi - Elburz şahikalarından seyrettiler.
10. ı yılından 1256 yılma kadar saltauat süren bu devletin kurucusu Haaan Ssbbahbr.
1690 Miladi yılından bsşhyarak _ t.i'n .; i sene orta ve yak in şarkı deh--t ı- inde bıraktıktan sonra hayata gösterini kapıyan Hasan Sabbah halofleruıo öyle sağlam bir taM bırakmıştı ki daha yedi hükümdar ba tahbn kuruldular ve kanlı davalarını yürüttülur. Eğer şarktan doğan Hü lâgû vc cenubdan ve garbdan çıkan j Mısıı Türk hükümdarı Beybars gibi iki kuvvetli Türk hükümdarı olmasaydı künbüir kaç asır daha beşeriyet btanlann kanlı tedhişine raa-r ır kalacaktı.
Hkri -139 yılanın bir bahar, günü Reyli kınacı Sabbah ın karısi-bir;.oğ lan çocuğu doğurmuştu. Çocuk kırk günlük olunca Sabbah bur kına gecesi tertib etti. Bütün davetli ka -dınlar ellerine ayaklarına kına yaktılar. Sonra odanın ortasına konan bir iskemlenin üstüne falcı kadm o-turdu F3be çocuğun kundagmı getirdi. Falcı kadm avucunu açtı ve anlattı;
— Ski tebrik* ederim; Bu çocuğun
Yeni Sabah
ABONK BKDEIJ
Türkiye. Ccnebl
BCMELİK 1400 Kurug 2700 Kurvg
•   AVLIK 760       • 14B0     ¦
S   AVLIK 400       » 800     »-
1   AVLIK 160       • 100     o
il  MAYIS 1940 Cuma
59 Rebiül'ahır 23 1356 K. Mayıs 18
Güm    İV?  ay i Hıanrı  J6
rnanı Saat   Vana ti  Saat  
laej -vl. IMIndl gUne* oğla M no
t 5* 4 f 8 37 4    1 ıa ıı '6 1)
Şan yatsı  akfara yats Imeak
~ ı •» * 43 19 33 n y/ 2 ı7
istikbali çok pnrbıktır. Hasan, hey, 1 aiabek, hatla I ınlıırdnn daha yük -sek bir hükümdai olacak. Klıtıı kanlara-bulayacak takat L.-11.11...ııııı ini nu kananuyiicak. Yatııu ketler edilecek hir habeiuu do vaau Bu çocu. gun kurduğu hükümete kındı sntâ-leaı de-kfl büşkaasn varis olacaka»-.
Sabbah birçok İranlılar gibi pey-gambeıın kızı hbırctı Fstmayi ve onun oocuki.ınunçok sevdnjh ıtjınoğ-tunun adını llıun v -\nuişttt.
Hasanın derin w içinden *ekâ fışkıran gözlen, kartal gagası gibi kemerli sini bumu- ,çevik bir viıon-dü vardı, ilk tahsilini Rey-do bitir, di. Hocası. babıim l'n.andn inkişafa fevkalâde imi -nd bir zekâ görüyorlardı. Bir gün hocası bıuNsınaa
— Sabbah! Onana1 Hasan bu sene mektebi bitiriyor. Ben nnunzekâaın-dan. çalışkanlığından eminim. Neyşaburda tanıdığım büyük., bir akan ve- müderris vse. Ben nanmbtrıtavsiye matta bn yazacağın Cîöbtr Hasanı onun medresesine ver!
Sabbah hocanın bu tavsiyesini dinledi. Ve ders senesi baslarken oğlunu Ney^bura Kötnrdd.
Raşidin halifelerden Aliye karşı duyduğu denn hürmetten dolayı a-dıııın onune bir de "Alı,, ilâve • den Sabbah ateşli bir şü idi. "On ikHer., denen ve on iki imam tanıyan fır -kaya mensubdu. Fırsat düştükçe kanaatlerini açıkça müdafaa ederdi. Ona hasımları:
— Sapık, mülhıd, dinsiz! derlerdi. Onu yollarda taşladıkları, üstüne çamur ve pislik attıkları bile olurdu. Muhalifleri Rey şehrini ona bur zindan yapmışlardı. Ali Sabbah ihtiyat Iı davranmıya mecbur olmuştu. Buna rağmen ha sıraları ona hakaret etmekten vazgeç.miyarlardı. Hassam hocasının tavsiytsını aynı zamanda bir tahlisiye ımıdı gibi kullanmak istedi Tavsiye ı-dıhn Ne\ lan !u tın, a unıdliıiı. fa/ılı-tı Ve .lurılstlıl-ğü ile tanınmıştı. Oğlunu onun ders halkasına oturtmakla ve onun terbiyesine terkemeklo kendisine isnad edilen müfrit su'lıği üstünden at -m ak istiyordu.
Sabbah Nryubura vardıktan sonra bir kervansaraya indi; Bir cuma gtiuü Reyden getinhğt: adyr hediyelerle ve tavsiye mektubile beraber ochınu imam Mır. alfak Nıaahûri'ye götürdü.
Kendisi ve oğhı Önünde diz çökerek seksen yasını aşan Üstadın ellerini öptüler. İmam Muvaffak Hasam kısa bir imtihandan geçirdi.
Zekasını ve ilk- tahsilini çok- beğendi. Ona- medresesinde iyi' brr oda ayırdı. Aksım ve sabah cami derslerine ddtam cemiye başladkı üçüncü senesinde imam Muvaffağın güzide talebeleri araaında yer aldı. Yaşı küt tik «İmasına rnajmsn medresenin eski talebesinden ve aynı zaman da yardıma Hocalarından ve müza-kereeilerinden Nizam-UI-Mulk ile taraştı. Nizam • ül Mülk hoca olmasına rağmen Hâşana arkadaş samimiyeti gbalerır ve oyie muamele e-derdt. Hasemn ateşin zekam, kuvvet Iı mantığı akıcı ifadesi ve püıuanna natıkası kendisini Neyşabfır ilim mu bitlerinde tanıtmıştı. Hocası onu basan vâz kürsüsüne çıkartır, kendisi dt dlnhtyiciler uraaındaı yer alırdı. •
Çadırcı oğtu Ömer isminde bir genç de (11 mndresode Hasanın oda komşusu ve çok   Hamimi arkadaşı
idi.
Nıaamulmıdk rmdresede başka bir odada otururdu. "Nlzamulmulk.. bu zata sonradan verıunış reemİ bir lekabdır. Asıl adı Kbû Ali Hasarıdır. Ömer Hay yum. llnaan buı Ali Sah • bak ve Toallu Kbu Ali Hasan çok sevişiyorlar, hcrgtm U-raber bulu -nurlar, betabrr gca-rlcr. beraber tedkık ederler, beraber omırlaı Jı . Onlar talebe arasında "lider,, diye şöhret almışlardı. Enii Alı flasau da, Hasan Bin Ali Sabbulıın odasının ynnındnkı hıııjka 14r hUereye taşındı
¦ .mı var)
(t) Şair Onur //aı/ı/am.
İngiltere hükümetinin daveti U-zerine Ivondraya gitmiş olan Türk gıusetecUerİ heyeti dün sabahla kon-. ih Ih- şehrimize dönmüşler ve istasyonda vali muavini Hüdai Karataban, Vilayet ve Parti erkanı tarafından karşılanmışlardır.
Hcyetiraia. İngiltere ve Fransa ve geçtikleri diğer memleketler top • rakbırmda büyük bir hüsnü kabul görmüştür.
1 ¦.....ılır   döniişba   tayyare ile
!. 'un ı.lıuı Sen Nujerct oradan gene tayyareyle Marsüyaya, MArsilyo-dan. ritniimti.il Bizerte yoluyla Mnl-taya, oradan da Atmaya gelmişler-difj
Atıuada Yunan matbuat birliği ta rafından hayetlmiz şerefine bir ziyafet verilmiş ve Türk • Elen dostluk     .   mıı-.ıi ı yapılmıştır.
Heyrtflmn konvnnsiyoneUo Selâ--mğe gelmiş w Kbedi Şef Auturkun evini ziyaret etmiştir.
Dün sabah kendilerini istikbal e-¦ len Ulanhul matbuat roümcssiUc-rme, heyet bnfücuıı ve başmuharririmiz Hüseyin Cahid Yalçın şunları söylemiştir:
"— Seyahatimiz çok güzel geçmişe tir. Almanların, Belçika M Hollan-daya taarruz ettiklerini Parise gel-diğimüt zaman öğrendik.. Heyetimiz Londrada çok güzel karşılandı. Gerek İngiltere ve gerekse Fransadan çok iyi intibalarla ayrıldık.. Seyahatimizden son derece memnunuz. ,.
Hüseyni Cahld, harbin neticesi hakkında sorulan bir suale şu cevabı vermiştir:
"— Galebe raüttefüuanndir. Bu kanaatim kuvvet bulmuş olarak avdet ediyorum,,
«t»
belediyede :
Iteledrreden Btr Şelor  Mektebi luıi'.k! İsteniyor
ikumbul şoförler crmıyeU tadedıyeye ; eeSrefe. bir «olor mckUİH   açıl-
masını . iı-mljUr. Şoförlerin bu huuslaki kunııallcrlııe' nnaran otomobil makinelerinin cılUkçe lekSmul cüne?l   dolryudc
pt.ıttk olsrek şoförlük ı-ı......a imkiıu
kaUniimifUr. Bok-Uıyı? bu talebi tetkik edecektir.
I .skutlar    İskele Medaııınm Tevsü
Üsküdar rAıJı. lueyduumn ;:«¦ -\- l111111ant dovom olunmakUıdu-. Meydanda Şirkett ıı aid blı cok binalar vardır, şirketle bu buralar hakkın-d.ı bir prenaflı anlasmaamevıırılıııiKUr. Be ledıye bıauen derhal &aUa alacık vc yıkarak1 nemtaesu Udtele meydanına ilâve cdeceaUr.
MevadoV    İptidaiye  Fiıalhunnda İhtikar Mı Yapılıyor?
istanbul belediyesi mevaddı iptidaiye fiyutlanıu. yeniden tatkik. «¦Uıu..iu. Bu tetkik nenaansde belediye fiysUuuı bılö aebeb yukseldi£üu ve bu iunorla ihtikar ytpıldıOıni Usbıl ı'mı ıtır
Bu vaaUnrtSf bir kaç muowcc hakkında derhal »zabıt tutulmuaUu. Bu ubutar ihtikâr koeaisyonuna verdecekür.
11 -¦' tarafdan belediye muhtekirlerle mücadele için yeni bir teşkilât yapacak-ür.
Et NakBye   İşini Belediye KHne Alryor
F.t n:ıWliye ua yarından itibaren resmen
bek-diyeye devredilmİB otaeaktır. Belediye Şimdiye kadar bu is ıcın 235 bin lira tahsisat ayırmıaUr. Belediye et nakliye şirketinin ble kunn vesaitim .salm almıştır. Bundan başka diNer bacı firmalardan da nakliye iflne yanyacak kamyon vesaire alınmıştır
Vali Ankaradan   Avdet   Ediyor
Ankaradan belediyeye Kelen ınalümauı aataiau belediyenin 9*0 ı.m.. . Dahiliye Vekaleti tarabnden taıdik olunmuştur. Belediye muhaacbe mudurU Muhtar Acar ve heyeti tefti nye e • - ¦ ı Sam Ilı bu aksam sehnimiuı avdet edeceklardir. DıRcr tarafdan Vali ve Bcledıyı- Reisi Doktor Lût-fi Kırdar da pazar guntl sehruntıe avdel etnıls olacakUr.
t.mıınıklı-rtle Bekleyen    ı.....u.ıl,
M.lını 2 Kuruş  ıı.ıh.ı   Bindi
Gümrüklerde bulunan İt) buı vuvul ."tok kahvenin çıkarılnuiMna basUınınısUr. Bun hırdan 10 çuvaUık bir parti Meralue gon-.!.¦;....! ur. Kahveler gUnırUlcle 2 aya yakın bir samandanbori bekinmekte ol-duKunılın maliyetine kiloda - kuruşluk bir (ark bfnmisUr. Bu para ardiye ııcrctı dır. Buna göre yeni kahveler eski malla-la tımarım 22 kurug fazkunte satılacaktır.
24 Aya Men*em Olan Bir Hırsız
Muhuılif yerlerde hu . Iı!. ynpnn ve yino bir yere hınnılık yapmak ur.ere KudıRi 'irada yakalanan Zekinin asliye sctO/ınrı ceaa m.ıh . ¦ . ı. mevkufen yapılan m u hakem w ı biürılmıgtır. Zeki. 24 ay hapse mahkûm edilmişUr
Belediye   bugünkü   vaziyeti ıslâh etmezse' arabalarını çalıştırnııyacrklarmış
-o
îstanbulda muhtelif hatlarda çalışan otobüsçüler belediyeye^ tekrar müracaat etmuuurdır. Olobüacüler bu müracaatlarında belediye, vaziye-tl ıslah «ienWâti takturdo İstan -bu İdi servis yapmaktan çekileceklerini biMİmişicrdTr. OleclOBçülerin iddiasına göre benzin fiyatlarının yiikselaaesı mütemodıycu devam etmektedir.
Buna mukabil belediye vergilerinde yeni hie. bir tenzildi yapmak taraftarı değildir. Otobüsçülerin güzergâhları belediye* taralından son zamanlarda bılâsebeb tadil olunmuştur. Bü tadil neticesinde otobüs müşterileri yan yanya azalmıştır.
Belediye otobüsçülerin bu son talebini ehemmiyetle tetkik edecektir.
¦ 11«
İktisap İşleri ¦
*-ı İn um/ı Iı Ki Hollanda Bankalarında Trmuknt
iı-¦ 11.-rı ı .i.].- Almanya larafından ; ı.- ı üzerine dünyanın her tarafında şubeleri bulunan Hollanda bankaları mu&kul vaziyete 'in»mu-.1 erdir. Şehrimizde şubesi bulunan Halantoa Ban Um bazı memurla-tını kadro harici eloıek mecburiye luıde kaimisin-. ÖArendigunize uore jündlye kadar bankadan 30 dan ziyade memur çıkarumıgUr.
9H0 Ton »emir «.eldi Amerikan bandu-alı Ckzamin   vapurıle 3900 ton demü- daho Bu «on
' parti ile Ticaret VekâlcUmn Amorikadan yapılacak demir ithalâtı ıcın aerma olduğu okreditÜ blünıgUr. Bocuju. levha ve çubuk halinde olon bu malların tevziini de hükümet yapacaktır. Vekâlet Amerika İçin akredlUf uclntı lakdlrdo yeni sıpa -rişlcr verilmeli muhtemeldir.
¦im
mahkemelerde .
Orman V angınına   Sebebiyet
Ahınod adında Ur koylu, Kem er bur -şaz ı iseiMMİa Penaehos ormanında ye -mek puuşnseK ıcın ate yakıp orssetahl yangına iıbseurtt verdiğinden asliye birinci ceza mahkemetinde ınııhMemMinr l ı.l-'imısla. Abtned, mahkemede, ken -dışınla orada alet yakmadığını, başka biramın yakmış olacağını söylemiştir. Mahkeme, Ahmedm verdıti izahat dairesinde, mahkemenin tayın edeceği bir nıııbın niyabeti altında hır heyet taralından ınaballınde keall yapılmasına karar vermısta*. Bu kesif 's hııtlrımda yapıla -cak. muhakemeye ondan sonra devam e-dllecektlr.
Kamyon Altında Kaldı
Baltahmanında la; inaklarından (op -rak taşımakta »lan »ofor Şabanın idare-sindaktJS74 luıiDaaaJı kamyon Beatt Paja caddetmdeo geterkaaı BayacıkayUnde oturan 13'yasında Halete kamyonun uıumı takılandı iilemta* r!ııer«k, ayağı teker -leaue anıada Kiılmıa. ags* ııateMe yare- -Unrasslr. YArab o okŞkdâhselahaneaee kaldırılmış, tahkikata badannaaSır. Mahkûm   Olan Kadınlar
Doma admda btr kadın ftaıırtyeda o-turan Oıeru ile SUauu»adında ıkı kadınla kavga rtnıı,. keserle Örerlerine ytıromu?. :-ı'ii'j da, Oİeaı ıW Siiaauı,   lı ı. o-
Jemmn evinde -dam akıllı dövmüşlerdir, tkl tarar birtHrı alfylılne karşılıklı d .va acrnifUr anhve hlrınei ıeea mehkemesm-de bakılan bu dava. iMiUcelenımdır. Mah-kemo hat İki tuıalıa da hırı birlerini dovdııklerini aabıl görmüş, Slranuş ile Oıeea- .lUıeat oy. Uonna da bir ay ylmi gün hapse mahkûm edılsıislaedlr.
poliste
Keres- Haltımı Kuttan
Sabıkalı Aı ab Huseylnln kanu. Tophanede Uılccıhendekfc Arat» ».ıkaglnda 1 numarada oturan «abıknb MunUeruo 15'- IS yasında ı ocuklara en re eroin sattırdığı haber alınmış, bu çotuklardan 16 yasanda Takam udsnda ban easet »a . tarken yakalanmışta. Tah»in, Mumrenin keti d uı ne boğar loahlgun* nrar sattır -dıgmı aoytemısUr Ubnlre da yakalanmış evinde yapılan aramada bu nukdar esrar bulunmuştur.
Bıçakla Yaralandı
SııUUcede oturan çoban Ahmed İle Is-hak Kavga etmişler, lıhuk Melmıedi bıçakla sol elinden yaralamış.    Mehmedın tedavisi yapdmıs. İlhak yakalamnijlır, Bir Hır»./ Mrd.kıını   Oldu
Kasımpaşa, laldı Kadıköy ve diğer vc bu bahane İle yükte halı! pahalıda ağır eıkeelnın ısmır.1 •eyleyip snbo kurmak veya elektrik teMaU yapmak Üzere ken-
ve hu bahane ile yükle halli pahada mğk bulrlıdEU şeyleri . ..lan SıUo adliyeye ea-rılnn , aaatye •ekuıml ceza mahkeme.ın de mevkuf "l-rak muhakemesi yapıl -diktan sonra hakkındaki karar bıldiııl -mistir. Silkinin bu suretle bir çok evlerden para. tnm-ev heınt veulre çaldığı sabit nlduıçundun Ih ay hap .e nı.ılıkum edil-
Züccaciye, ayak-kabı ihtikârı aldı yürüdü
(Baaabjrafı ı (bol sah İfada) ı ı.v.ıi ı.Li mı m lıi'i  :       ı-n- arttırmış^ lartlır.
İhtikâr hareketlerinde bilhassa toptancılar ile birlikte perakendecilerin daha ziyade nü oynadıkları görülmektedir. Bunlar ellerindeki malları yem aldıkları mallarla karış tırarak satmakta vo liyalleri da yen* şekle göre terUt etmektedir -ler. Pfynaada yapögınw*vtedktfcottB bir çok tR.a.-ıiı.uı. ı -i pazarlıksız satış kanunu- hükükmlcrine göre malların üzorira? koymuk merbBrı -yetinde oldukları fiyat üstelerini de bu fırsatla (mldırmtşkrrrhı, Zuoeaciyıv  İhtikârı   Aldı Yürüdü
Yüzde yetmişten yozde 200 derecesine kadar yükselmiş olan züccacî-ye fiyatlarının bu artışı endişe u-yandıracak bir mahiyet almLştır.
Türkiye züccaciye işlerini ellerin -de bulunduran bîr iki müessese harb den evcvl ellerinde bulunan stoklar -dan başka Macaristan ve diğer mem lekcüerden son aylar zarfında aldık lan mühim parti mallara rağmen, fiyatları her hatfa tedrici bir surette arttırmağa devam etmişler ve ellerindeki stokların mühim bir kısmım ıkı mı.-Iı fiyatla satmağa devam etmişlerdir.
Bu müesseseler ellerinde bulunan stoklar gümrük kayıtlariyle malûm olduğu halde bir çok talihleri karşılamamakta ve el alımdan istedikleri kimselere gene kendilerinin biçtiği fiyatlarla satmaktadırlar. Ba müesseselerin TÜrkiyenin her tarafında perakende iş yapan müteaddit mağazlan da mevcut olduğundan stoklar piyasaya çıkarılmamakta ve bu mağazalarda h erg un biraz daha yüksek olarak satılmaktadır. İstan bulda perakendecilerin elinde bilhassa renkli züccaciye hemen hemen kalmamış gibidir.
Ayanltahıuurdaki Pahahbğın SehTbi Nedir f . Deri ve deri mamulât ile bilhassa ayakkabı fiyaflanndaki artış da a-normal bir şekilde devam etmekte -dır. Harbin zaruri kıldığı ahval neticesinde ayakkabı imniine yarayan maddelerde vasati olarak yüzde 20 derecesinde bir satış olmuş fakat ma mul ayakkamüudaki fiyat yüksel -mesi yüzde 80 i geçmiştü*.
Koamsyoann  Tıiıdanrrsı
Fiyat murakabe komisyonu şek -lin.le faaliyete başlayacak olan ihtikar komiteai dün gene bir toplantı yapı aışlardır.
Fiyaf murakabe komisyonu için Vekiller Heyeti tarafından tasdik e-dilen kaıaıaaıne henür tebliğ edil -memiş olduğundan dünkü toplantıda ibzarî mahiyet et bazı görüşme -ler* yapılmıştır.
Durucu toplnntıda vali. muavini Halûk Nihad, FJninönü nahiye müdürü ile ihtikâr komitesi arsal hazır bulnnmuşlarrhr:
YEM NEŞRİYAT:
SAİR  EVLENf.'.ESt
¦ alımızı yerm-
• »-re'.manı &!'JiUıfa Nüıad. (X-.du Un tertU* VC idare- ettim bu =e-ımn ilk kltab* oM -
rak. ştanslnln «Şair Evlenmesi' adlı ko-mcdlsL çıkmijUr. Şinası hakkında caaslı bir tahtıl ihtiva edon Uı ceoein fiyatı 2S kuru;tui'.
Türk edebiyim tarihin alakadar olan herkese, bilhassa unıvetsîte ve lise lale-bele.-ın* ısrarla taPsIye odtriz.
omun uounom ¦ t ..i Baaınılara*.
Büyuk cdiblcriııuzdcn Yakub Kadrinin, «Okun Ucundan • Erenlerin li.u-ımi.nı rıbl nesirleri' de dnhil olduğu halde, bulun nefirlerin! bıe nray» topliyan bu kıy-nıdtl eter. ^Reni/i Kitaben» 1 amfin dan ı'lı.ııı! jI.cIli olan teuf eaoıler M-eısiuııı 7 inci kıtıbı olarak gürel ve zaıif bir kapak iclnda neşredilmiştir.
Eakl yazıyı bilmiyen penç neslimizin, 1:1in   .    1-OrUk    Ur   »lâka    Rö'.tcreceet
• Okun L'cuncîazı» eserini, batça edebiyat nıornkhlanna tavsiye rderK. FlyaU (50) kuruştur.
ELMAS kemtn
Vakit Kllabevinin nesrine bntljıdıâı (Seçme hlkâj-elcr) «dit ı^uz kitap şerifinin ikincisi l.ı iyinde on tano n«-*l hıkâycdcdi mıirnkaeb oias.ıh (Elmas Kemer) .ıJıvI.ı ııostoluıunuahu. Rlyaü 10 kunı»lnn ibarettir. Okuyucularımıza Uv-tiye' edrrtz.
Mültefîli orduların vazîyeri
n  İngiliz    ve fraaa.j    k^-rvtlcfl lor    ,,..„'.:-,    (ol,.,aı ,-ı«ı, leye     gır.(ietse».ew      AlMan-    hovvetierl i   r      bir S'ddetU Franeaya   yuklsnmif ı*r we oaeaea aeneıtenav ka««ı gamr.ıe» muhavffnetl hırarafr ileriye    «ifTMtflardi. Ceas   1 '»"i»  sıklet  mtraei"   Sedan mında ve  RviSel
Oe . m, -«• Prafseade ge»** *miv    ve gceSnıe »ü»ııl» S-oyvense •rasn'eb.  *l-masanvM tnaazag   faMlaee    ı.an*" .;n eıllnmi) sılSMerın  lellmalındın  mutevel. lıfl bir  kargaşalık hasıl eltfuOv     an'ssl-mahiaei'    Almanlar     bu     karga felek tan farfi- .-».i ..»- •tmlyaretr birdenbire mer-kea       ....... garba tfe|ru (evirdiler ve-
ilto l| ota-'i haltf keeveHerini ve zırhlı kıtalarını Franaanın garbine yani Mang •ahirlerin- ulsaarah. aahlU takiben glmala doğru çrtraoatt gahllda haeslırt ettirdiler.
B-I'.ıhı ve Franeanıa s.mn -ar kal«ı »utul* '-.vrlirrl kas aUMJ hakikat kar-gıeınds u'n"|ı va müdafaada t ulu fi-maga muıal'ak elayaria* ve Selfhah -lardan —»ır  caseOyarlardı.
PaHat b*a aırada aeletha srjhnsa alds-0* (avırtfa aoa bir kvrSalsae imııd.aı ortadan .u'i-.| buluaraahtadır. Fransız* '¦  ' ı / tek baglarıaa bu mıntaka-larda kalmışlar, aded ve malzeme İtibarda uslun Alman kuvvetlerine ksrp mücadelelerin» drvera etmlflerdle.
Son gelen naberlar, I"b"" ¦ 1 " Fren. eıilacın - - .ı- bagladıblaeı ve muakul sa ei.t alUnda elsa-btla, raantaısman gemilere irklb -d.im-aa çelıafldıAım göster -m ekledir.
Bu »arr (irpıum İla. Almsn kuvvellael Halkanda. n»ı- »a vo akeaall r-.--.ı, el-»--.-• stsTMflBedır, ŞSaa*ssaiı kı htsvı bazı naklaUr mutlafıbleeMs elindedir. Fa • kal. unımi vazıyet. mlrrteOk orduların anık burada tutanmıyacak Isr -1 işaret ettıemeartedlr.
Bhındaa sonra Almanya, göçen harbda k.aden caR daha OoŞlolk bir tarzda, İngiltere ile Franoeya kar», hır cebne kur-rmıs bulunmaktadır.
Filhakika • Inollteee kadısında gen.» bir deniz ceoeıesl kurulmak uzeradnr. Ve bu ceoeıenm bazı kısımları İngiltere".n fark aeaeilenne sak yakındır. Alman ur 3|ir ı.reM.t. FraeıeıaSira kaegs da t-r bara caaSaeı kurms-gıaedır. Burası, asagı yukarı Me»lm*drdee denli .ı- ' - - kat-dar 100 kile motre -**•¦¦ **lmaâTşy.
IneUe-rejr*. kargo batırt cas-Soyl ' kurmak
 ssjnjasanı aiso* ve ganaaaı nıatasaıa •
'ipi. Fronrular.a »abradıgı meaemen ı.'.ık ,o «"Uf eUnaetlfUr. Halbuki «imdi. Franan - . . ri Ierinin buralarda kuv -vetll  btr mevzi tuttukları gorülmehted-r.
Bu surette Almanlar, İlk hamlede, Franaa llo Ingiltereyl kuvvolla meşgul edeease iki ceohe karabilını*ı«rJır. Fakat kas*d ileri ne v aaSolıya/ mal olmuş, gerek inaan ve garek henb vasıtanı bakı -mmdan buyUk zayiat mûfahede edilmiştir. Fransızlar hail hazırda, tamamile bıe tedefo* tan» hareket tak.b eder gbı ro-f jimet.c»i-gggggUJ ble lakım oaOeO-|aa| vardır. Bir t asa fil an •rf.om yont tasUSSiın ısrsmı bar sakilde .»leme» . .o surariıın ortadan kaldırtlır s Sı Ifln müdafaada bulunuluyorum, dıger tarafdan da- sn/asi vaetyee de noaarda tutulmaktadır. Fransanın rseaan aanaan bas*** yukarı kahtıran tkl bı maşı tat vardır, italya ve İspanya. Bunları h-ubı katmanın ti. um  geldiği  unutulmamalıdır.
Ing.ı.ıler |M. bu vadide mutteliklerl r ı.-.. ;¦ı yardımda davam edorken kaneh lop»••.*•"«! da mud.r. ı n -adam .-.u. kuvvr«an fllU *•••".ıt basla -m-saaeaW. Bendi lafJaj daaaamaos -e bilhassa- günden guna laallycbnı jrtı-aa ve 'ı - ,'i temin rtmege baalıyan Ing.-Iıt tayyareleri mBhlra kir- rol .«tideddadrr.
Ha aeScDdeu* matadesedo M«ia kalT bir ne*W vareeoSı bar nekvıl gozakme-mokto' ısa bst vaatyataı siyeel akıaler'-afcg ne seklide olablleeeg! ehommlyotli bir mevzu teskü etmektedir.
or. nr&AO saoav
Radyo Programı )
3L5/11M0 CUMA
12J0 Proaiıaın va nsenüadbsb saat ayarı.
12.35 Ajans ve metacsroaajl habeılerı.
İ3J0/14.00 Müzik: Karışık pregrua tPt-. ____
!BUe rtnayaaa ve nteaalakwt aat ayası.
18ZB alu/rk: Opera a»ktoye«ları en bafal şarkılar 11*1-1.
19J0 Muaık.
1945 Memleket 'aal ayarı, ajana vo mrteerrılo)l haberleri.
zona Munk.
Çalanlar: Fabıro Feraset, Cevdet Çag -laı, Ralık ı ¦    .... Fahri Kopuz.
M.30 Konuşum' (Milli kahramanlık menkıbeleri). I
OT.43 Muztk: Oyun ve zeybek havalan. Rumeli tılrhUleel.
21.10 Konuşma (BıbUyoarafy-u).
2L30 MUeık: KuçUk ranaestrn (Şet Ne cib Atkaı)
27.30 Me.nleket saat aran. ajans ha— bcjlcn. ziraat, esham - tahvılir, k-mbâ-¦-  - nekırt beessssa (Fiyatı
21-50 Mûıak: Casbaaat (Pl.
2U0 MuzUt: Carband PI.).
23 25/23 30 Yannkt ravajynm. ve aa-pamj

Yeni Sabah - Mayıs 1940