Tam Metin: Yeni Sabah

Gazete içeriği aşağıdadır.

7 TEMMUZ 1940
PAZAR
Üçüncü Yıl - No. 784
abalı
GÜNLÜK SİYASI HALK GAZETESİ
İdare Yeri
Nam osmaniye, No. 84 L« tan hal Telgraf: TENİ SABAH Utanbcl
TELKFON: 20795
Her Yerde 5 Kuruş
Türkiye hakkındaki uydurma vesikalar
Dikkate şayan bir manevra
Almama en ohuıyacah şeylerden bile inıdad umarak kadar dar \c zor bir vaziyett*-dîr. Onun bıı saf mı ve hakkımızdaki l;a*ıdlannı bir kere daha arıkçı anladıktan sonra taklh odccÂimu haltı hareketi biliriz.
Yazan: tttaeyts Cabid YALÇIN
Alman ajansı yalanda ısrar ediyor
Fransız elçisinin kat'î tekzibi gülünç bir şekilde tefsir edilmeğe çalışılıyor
Berlin G f.ı.ı.) — D.N.B. büdiriyor: Ankara nefiri Maasiglİ, Türkiye IlarMye Vekiline
Türkiye Anadolu nj-.'.nsının tebliğ ettij;in« Rii- bir mektub göndererek Alman neşriyatının "ni-re Almanya hariı-jyo nezaretinin Fransada bulu- yeti tamamiyk» tahrif eder mahiyetti*,, olduğunu naa ghul vesaiki neşretmesi   üzerine   Fransa nın beyan etmiştir. Sonu s inci »yfad»)
ja İmanlarda hayret edtle-
M\ --ic bir büyük talibi var. Hangi memlekete tecavüz edip orasını Nazi medeniyetine kavuş: um riorsa. verilmiş, söze, imza edflmi*, muahedeye ria-yvtahtt ederek taarruza geç-m -.nı haklı gü.ıtc.\*ek bir takıu veaakaian tesadnf, aeak gözlü bu- kÖ gibi derhal tedarik eder anlatın eünc taatinı eyler. Ma*:l& Lehtetaaa girdiler degH mi? Onlar bu hareketlerinin CSbac ofkfin umumiye-sindo hiç iyi g*h"Bbnedıgtni bil-¦ "ro w uru zaramı dü -euruaektan müUvdlki bir ü-zıi-ıtıi Içerkrinde iken Amerika acfniartnm Lehistaıu mnkave-mete taevOt ettiklerin»* dan- vesikalar ela geçrrtrfcr.
."tjnım Danironrliiiyı ve Nor-veçi iatSA ettikleri zaman gene tc^&dul «iıl eğer bina gnç, kal«*Jar İmla, müttefiklerin Is-kandınavyayı zabt--Hereklerine dair vesikalar terbin eder. Belçika ve Hc'V-.Mİayı i^gal ettikleri zaman İngiliz ve Fransızların Pejçıka ve Hollanda ile askeri fiskoslar yaptıklarına ve Alman-yaya, oradan hücum emelini be- Icdiklerinc dair gizli vesikalar buhmnb ıra d adların a yetişir.
Şimdi Fransada da ayni tesadüflerin lûtfuna v- yardımına uğradılar. Fransanın bilmem neresinde bombardıman neü-ceamde harab olmuş bir vagonda Allanın Almanlara bir lütfü mahsusu olmak üzere yırtılmaktan ve tutuşmaktan bilhassa masun tuttuğu bir lakım evrak •V gelirdiler ki Türkiyenin, Fransız ve İngilizler tarafından Rus petrollerini tutuşturmak ydundaki tasavvurlarına biz -met etmek ister gibi davrandığı-nı ısbaı ediyor. Alman hükümeti de bu evrakı büyük bir itina İle hem radyolarda ilân etmeğe, hem risale seklinde nesreyleme-gc lüzum görüyor.
Leh intanda bulunduğu iddia edilen vc-ikaların sahte olduğunu Amerika hükümeti ilân etti. Fakat Almanlar ncvmıd olmadılar. Her tecavüz ferdasında onlar gene vesikalar "bulmakta., devam ettiler. Bereket ver-ün ki Almanlar da -bütün gayret ve becerikliliklerine rağmen -dünyayı çok aptal ve kendilerini Hüseyin Cahid YALÇİN Sonu 5 JfKt uyf»da)
Rumen-Macar hududunda 70 Macar askeri ölmüş
Rumen makamları Rumen topraklarında bulunan cesedleri muhafaza altına aldı
Köstence limanındaki Rumen  petrol   tasfiyehanelerinden bir gür'inüş..
400 üniversiteli dün diploma aldı
Merasime riyaset eden Maarif Vekili gençleri Millî Şef namına tebrik etti
Bükreş, 6 (Hususî) — United Press'e verilen bir habere göre son Rumen - Macar hududunda 2 temmuz günü vukua gelea hâ-dasede Sata - Mare ve i. "... ¦ Rumen arazilerinde yetmiş Ölü Macar askeri bulunmuştur. Rumen askerî makamları mezkûr
heyeti Rumen hududuna geçmiş ise de sık ormanlıklarda yolunu kaybederek rötarla hâdise ma -halline gelmiştir.
Galatzdan gelen yolcıüann ifadelerine göre bu limanda bir çok hâdiseler vuku bulmuştur. 300 aınelo Besarabyaya gitmek üzere cebren bir vapuru iç al etmek istemişlerdir. Rumen hükümeti derhal vapura askerler ikame ermiştir. Fakat ameleler gittikçe çoğalarak büyük bir nümayişe başlamışlardır. Askerler makineli tüfek kullanmak su-retılc nümayişçileri dağıtmış -lardır.
Hakikat
GUnlUfc akçam gazeteei
Başmuharriri:
Necib AIUüçUka
Doğru ve son haberler Seçme yazılar Zengin münderecat
Pek yakında çıkıyor
Maarif VflcîTl yeni  r      ¦ .. ı tebrik ederken
istanbul Üniversitesinden bu ¦ene haziran de* ı «ünde mezun olmağa muvaffak olan gençlerin ı! .ı (':::-
diploma tevzi mcı veraitede merkez bioaınnjn bo İtinde büyük mcrasiaı!c yapıl mistir.   Mera-me bılhısıa bu nun için Ankaradan gelmiş bj lunan Maarif Vekilimiz Havai Ali Yücel riyaset elm^tir.
Saat tam 10 da Uıılversit holünde bu' ...: :...:\ ' . • r t.-e zun olan 400 genç toplanmış bu
lanııyorriıı. En on safda fakülte d.'k*nlan ve profesörler yer almışlardı. Bu esnada Maatif Voli )ı lİMRnn Alı Yücel gelerek U-rıve.viu-l derin alkışları arasın -d.ı yerini* oturmuş ve merasim üniversite rektörünün bir nut -kile açılmıştır. Rektör sık sık ke si! erek alkışlanan bu nutkunda demiştir ki:
"— Değerli din liylcü erim, sayın hocalarımız, aziz genç ar-! ! :        Sonu S İnci «j/fıd«)
Muamele vergileri hakkındaki lâyiha
Ankara. 6 (Hususî Muhabiri-den) — Türkİyede imal oluna * cak maddelerden alınacak mu mele vergisine dair izahnamc Maliye Vekâletince hazırlanarak vilâyetlere tamim edilmiştir.
logCkı salı L;..b gcmflfri tayyarelerle birlikte bir manevra esnasında
Fransız tayyareleri Cebe-lüttarıkı bombardıman etti
ingiliz tayyareleri dün sabah Oran limanında karaya oturmuş olan  Fransızların   Dünkerk
tahrib  ettiler
zırhlısını iyice
Cenevre, 0 (a-a.)  —   D.N.B. ajansı bildiriyor: Fransız radyosu   Fransız, a-mîrallığnın bir teba\*bd neşretmektedir. Bu   taMg» nazaran iki Fransız  denhı tayyare filosu Cebcl'ültanka  aVrnn et • mislerdir. Limanda bufrjntn İngiliz gemilerine bambahır isabet ettiği müşahede edBmfaftir. Harbe devam edan l;ııw/Jar» «an Vichy, 6 (a.a.) — aOul müdafaanın yapmış olduğa bü* teb lîğ, mütarcl:c ıtfltf—Trfrr mucibince   Fransa Mkumetimn, Fransız    tabııyeumda  bulu-
kimselerin   Almanya vc İtalya ile henüz halı harbde olaiı devletlerin hizmetinde  olarak   bu devletlere karşı harb clmiyecck lenni taahhüd etıaif bulundu -ğunu hatırlatmaktadır.   Bunun hilafında hareket edenler, ölüm ve ebedi kürek cczasıyle tecziye edileceklerdir. Amiral Dur lanı a beyanname*! Cenevre, 6 (a.a.) — Stcfani: Vtcby'den bfldinllyor: Amiral Darlan. Fransız   donanmasına   httıben   aşağıdaki beyannameyi neeretn. içtir. Fransa, donanmaaıyle iftihar (Sonu 3 üncü layr-da)
SABAHTAN SABAHA.
Bugün
Son harbeleri dersler
Yazan:   Emekli general Ali İhsan SABİS
— 2 nci Eahifcdc —
Beylik nutuklar
Tasarruf, çocuk, kızılay haftaları, bayramlar... Güzel; Fakat bunlar gayeyi temin etmezse küçük masraflar bile israf değil midir ?
İdeoloji muharebesi
Yazan:   Şükrü Baban En son Balkon haberleri
Yeni Rumen kabinesinin siyaseti ne olacak
— 3 UncU sahifede—
Afyonkarahisara yaklaşırken..
Memleket röportajı Yazan:   Sahih Atarımı — 1 üncü sayfada —
lir-? un l.işlyi birçatı altında toplamak,  her sem-ayni nekaratı tekrar etmek, bos vakit eerlrfnıek deKİl midir?
lanı: h. '.   bir israf addoluna-bileceğini,   bugünleri  geçırdik-(6onu 2 İnci uyfddu)
Bir kaç gün ernd  Deniz Bayramı idL Bu bayram münasebetiyle yapüaa masraf •
Yeni tefrikamız Bir çalgıcının seyahati
üzücü harb haberlerinin, af..-» gerici propaganda nea-yalımn dünya efkarı umumi* yeaindc keyif ve nea'e namına ne varsa hepsini giderdiği fu kara harb günlerinde her a ruf okuyucu tarafından lezzet, alaka ve bo) kahkaha ile ta-kib edilecek, onlara dünyayı kasıp kavuran umum! felaketin LStırablarını bir müddet olsun unutturacak tır.
Bir çalgıcının seyahati
Bundan otuz bu kadar sene evvel büyük bü- okuyucu kütlesini mütemadiyen güldürmüş, eklendirmiş ahlâki bet vc alakayla k&rılannıi2-bir eserdir .
Bir çalgıcının seyahati Tabi vc nâşirinlr ınu*aade-de-ûylr İHigundrn itibaren fYeni Sabah) da tefrika r-hl-meye Ki •l.ııımıştır. Başlangıcından suiı.ma kadar »İst kah-kaiuUar'a ^ııldıırecek ve bin-bir gıılunr macera anısında lıaz ve »c-ş'e İle düşündürecek olun hu tefrikamızı lııkıho buşlıit ın'iı Iddnunrjda ne ıkv reeo haklı olıhı^uınu/. kenılill-Ûİnıhn mıbşılnıış olaeaJ»tır. (6 ncı s-ıyl'anıırda okuyunuz)
Rıza Tevfik'in en son şiiri
Gazetemiz tahrir ailesine İltihak eden Fl-lozol Rıza Tevfik'in en son şiirini Salı g'üVJ gazetemizde bulacaksınız.
Sarf» : 1
YENİ    SARAM
7    Tmmihic 194t
Z1JL£
Şehir ve Memleket Haberleri *)]pp Ll T
K A
Son harbden dersler
ingiliz ve Fransız başvekillerinin nutuklarından meydana çıkan askerî hatalar ve İngiliz-Fransız ittifakının askerlikçe bazı çürük yerleri
Bundan evvalki yazılartnıı;*-d.ın anlaşılacağı veçhile 1°3fl w-o.-jmiuV Altliauiarın askeri kaw« vel ve kudretleri istihfaf cdılo-cek halde dej*üdı.
Bunu kaııjı, sec*ıı Ci -l1 i" Harbinde Almanya . ıı .ısımı    -Li ki ı  ve •-arbd-   Çıkarılmış
kuvvetlerin mecmuu kadaı bir kuvvet çıkarmak lazım idi. Böyle İm kuvvet daha evvel Üızar edilmedikçe. İNllonya ile tedafüi bir ittifak akdedip, onu sıyanet dobyısile. yeni bir Avrupa harbi belâsını b.ujmu ulm.ık Kraıına ve ingiltere it;üı dopru değil idî. Boylc bir ittifak. Fransa ve İngiltere kâfi dereeede kuvvetlendikten sonra, raüna&ib olurdu. Ondan evvel. Polonyum Aimaa ya de uyuşması zaruri idi. Al: sı takdirde Polonya yalnız ban, na kalarak ezÜenUİrdi.
Geçen Cihan Harbinde Frj-suların kendi ordularından ba: ka. ö3 Ingilir., 42 Amerikan v 5S İtalyan turneni. Fransızlar la beraber. Almanyaya kanf' ham ediyordu. II» olmam biı hu kadar da Rus kuvveti vardı Rus kuvvetlerini bu defa Polon-IH kuvvetlerile teadül eUirsck bile şarb cephesinde Almanya ya karsı. Fransız ordularından banka ceman 385 fırka daha ol malıdır ki Almanya ile geçer, harbdeki gibi başa çıkmak mümkün olsan. Bunun bir kısmı U.ı gtnı-t tahkimat manzumesinin '•n..u edeceği tasarruf ile. bu ktuıı da Bafcfka orduailetehıf eduae bile. daha hiç olmazsa 13li - 140 İngiliz fırkam vey* 1 ite,diz ve Amerikan tümeni lâzım idi.
tngilterede ise mahalli müdafaaya mahsus territorial ordu -sınıdan başka hır tany yok idi. Hance sevkcdılabileeek seferi ingiliz kuvvetleri bh- knc fırkadan ibaret İdi; bunun içm evveli Ingduderm mecburi askerlik u-s'ilünti kabul etmeleri zorurt idi.
Pek geç oba-jıhla beraber M8S S'-neai bahannda bu mecburi bhjmet lry'MTerede kabul olundu. Esasen İngilterenin geçen harbde kabul etmiş olduğu bu UTUlü harbden sonra kaldırma -ması lazım idi. Yapılan Versay ftulh muahedesinin bir intikam harbinin mukaddeme» olduğunu idrak edememfk büyük bir gaflettir. Hiç olmazm Alınany.ıı ı ;(Meuı Kampf) kitnbmın sahibi, o arılık raüessisi HiLVrin iktidar mevkiine geçerek idleri eline almasından sonra İngiltere mecbu ri askerlik usulünü tekrar kabul etmeli ve flitler Almonyaaı ilo muvazi olarak askeri teşkilâtını yüriltmell İdi.
Maginot - iste «İh iri i bir kelime... Her Beye deva telâkki o-luaan Maginot tahkimat manzumemin bugünkü şekilde kullanılacağını bilseydi, zavallı mü-Um-ffa harbiye nazın Maginot budan yapmazdı. Kim bilir m-
— 4 —
Yeni Sabah
•EN ELI K • AYLIK t AYLIK I   AYLIK
ABONE BEDELİ
Türkiye Ccnebl Cra, 2700 Kre. ¦      1460   •
1400 760 40t
160
7  TEMMUZ   1940 PAZAR. 1  ffSfflPlf'lh"  t»9 24 Rumi HeıJran 1356 Giin İM Ay: 7 I«40 — H.ıır «3
GJnee OOk, İkindi 
M± 435 . 8» Ezani
 13.10 17.10 .  ...İl
 Yat». Imeak 
ıuw 2.01 06.34 Eunl
204.1 22.45 3.18 VuıU
YAZAN: Ümera!
Ali İhsan Sâbis
1-J.ı ordu kumandan la ruıdu ıı
hu ne kadar azab içindedir.
Bu talıkimnta aarfcdilmiş r lan yüz milyar frank, bugünkü neticeye güre, sokağa atılmış bir paradır. Bu tahkimat, arkasında yan gelip uyumak i.;ın yanılmamıştır.
Kaleler veya tahkimat man -Turneleri, ancak kuvvet noksa -itim telafi içm, seyyar orduya bu tahkimata dayanarak banka istikametlerde manevre kabili -yeti vermek içm kullanılırsa fayda verir. Bütün İcsd ve istimal sebeb ve hikmetleri bu fı -kirde toplanır. Düşmanın istilâ yollan, taarrus istikametleri bu tahkimata tesasüf ederse, o zaman onlar düşmanın yolunu muvakkat bir zaman içm lıkıyabi-irteı Duanı an raaksaduııı, hede-fuıc bu tahkimata ugramakauın . jr.ıbılırî**. lahkınıatııı humeıı iııç bir fayda veehemmiyoti kalmaz.
Eaaaen eaki usulde, bir aehir etrafmda büvüoak bir Uhkimat daireaile vücude getirilen kale -ler. bugünkü hava bombardımanları karşısında eski ehemmiyetlerini kaybetmişindir. Hava hücumlarına karşı en müessir çare, yine hava kuvvetlrridir. Sade yerden yapılan ateş ile tayyareleri imha etmek pek güçtür, kapalı kalelerin hava kuvvetlen de mahclnd olacağından bu kalelerin düşman hava taarruzlarına karsı müdafaaları zayıftır. Bu cihet dlbjuuülerek Maginot tahkimatı kale veya kale -l'.-r peklinde yapılmamış idi. Biri düşerse, diğerleri mukavemete devam*edecek, ve düşman eline gecen kısmı tekrar mukabil taarruzla İstirdad edecek nurotte, biribiri gerisinde müteaddid tah kimat grupları seklinde yapılmış idi. Bu gruplar, her taraftan ve arkadan da gelecek taarruzlara mukavemet edebileceklerdi. Fakat böyle tera cepheden müda -faa ancak muvakkat, geçici va-ziyctlcr için ehemmiyeti haiz -dir. Uzun boylu müdafaa bahis mevzuu olamaz; çünkü hım kır eski kaleler şeklinde, her türlü mühimmat, erzak, cephane vesa-İresİlc aylarca müdafaaya ve sebata. İmkân veren şekilde yapılmamıştır. Maginot tahkimatı şarktan, Alman hududundan gelecek düşman taarruzlarını durdurmak ve bu hususda kuvvet noksanını telâfi etmek için yapılmışta. Düşmanın başka istikametlerden Fransa yı istilâsına raioi olamazdı.
Ne Maginot tahkimatı vo ne de sair tahkimat ve kaleler haddi zatında bir kuvvet degüdir -ler. Bunlar bulundukları yerlerde müdafaaya karar veren or -dulara yardım için birer sabit siper, kalkandırlar; başka taraflara götürü!emezler ve başka taraflarda işe yaramazlar. Bunu, yapanlar ve yaptıranlar da biliniyorlardı. Bu tahkimatın noksanı da malûm idi. Yani İsviçre hududundan Montmedyyo kadar olan Fransız - Alman hududunu ve bir kısım LUkaemburg ve Belçika hududunu eetrediyordu; Fakat oradan Mana denizi kıyı-
larına kadnr 300 kilometrelik Belçika - Fransız hududu tamamen açık idi. Bu açıkhğm kendilerine zarar vereceğini de bir çuk Fransızlar biliyordu. Hattâ sabık Fransız başvekili Reynnud 1937 de yazmış olduğu (Fransız askeri meselesi t namındaki kitabında ve 1935 senesinde Fransa narlâmentosunda zırhlı fırkalur teşkili için yaptığı kanuni teklifin ncbeblenni teşrih ederken bu ciheti açıkça yazmış ve söylemiştir; Maginot zihni -yeti bizi uyuşturmam abdır. Bu tahkimatı yaptık diye kendimün tumanı emıuyctto saymamalıyız. Bu tahkimatın sol tınalnle Manş denizi arasındaki 350 kilomet -reyi nasıl müdafaa edeceğiz T D ü:; manın Bclçİkndau dolaşarak Fransaya taarruz edebileceği emsalile sabittir. Böyle açık yer luri süratle tıkayıp düşmanı tard için motorlu vo zırhlı fırkalara son derece ihtiyacımız vardır diye bağırmıştu-. Şu halde Bclçikadan geçecek Alman İKtilâ kollarına karşı Maginot tahkimatının bîr faydası dokun-mıyacaku.
Maginot tahkimatı. Almanlar Belçika ve Hollandadan taarmz kararını vermezden evvel, onları yedi ay tatmak ve Fransa Ue İngiltoteye müstenzkıkclerm-deki aıkrrî kuvvetlerini Fren • aayu celb için mühim zaman kazandırmak suretilc vazıfoonı yapmıştır. Bu tahkimattan daha fazla bir şey beklenemezdi. Bunu Lukdır edemiyen altıncı kol menHublannı Maginota haddinden fazla kıymet ve ehemmiyet vererek bir Maginot rihnıvetı husulüne . - Ivb olmuşlardır. Fakat bu kabahat Maginot tahki -matında değil, bunu yanlış anlı yan, veya hiç takdir ve idrak edemiyen kafalardadır.
Diğer taraf dan Maginot gerisinde otırrub müdafaa Us de Almanyaya karşı harb kazanılamazdı. Tahkimat manzumeleri ve kaleler, harb kazanmak için, düşmana taamız için, düşmanı sulha mecbur etmek için yapıl-m glar. Böyle bir şey için bunların kudretleri yoktur. Halbuki Polonyoya taarruz edecek Al -manyayı sulha mecbur etmek ve yaptığı haksız tecavüzlerden onu menetmek için Fransa ve Ingıİt erenin veya dcuıtıkreai hükümetlerinin Almanyaya taarruz etmelori lâzımdı. Şu halde Maginot tahkimatı sırf Fransa vo lııgiltereyc hazırlıklarını ikmal için lâzım olan bir kaç ayı kazandırmak noktaaınran fay -dalı idi. Bunlardan daha başka bîr şey beklenemezdi. Demek olu yor kî Alman yayı tecavüzlerden menetmek, onu sulha mecbur etmek için ona taarruz edecek kuv vetler lâzım idi. Bu taarruz esnasında Maginotun artık tek bir bJenetl olanııyacakb.
Kaleler ve tahkimat meleri veya grupları onlardan istifadeyi bilen kumandanların elinde olursa fayda verirler. Aksi takdîrdo eline geçirdiği silâhı kullanmayı bilnuyen bir çocuğun kendisini yaralaması gibi akıbetler hazırdır.
HususUc Fransa askeri tari -hinde bunun çok misalleri vardır. 1805 dc Naoleon Tuna üae rindeki Ilın kalesine saplanmış Avusturyalı general Mak ordusunu biç bu kaleye uğramadan
Ktibank tarafından lataubula verilecek kömür işini halletmek Üzerv cinimizde ledkıkat yapan Btlhank mümessili Ttasim belediye iktısad müdürlüğüyle bu husustaki tcmaslonna devim etmekte. Ur. Bay Kafimi dün kendisini gören bir muhamnmiae mesaisi ve Istan bu hin kömür va zıyeti hakkında İzahat vererek demiştir ki:
"— Hak'tı Ktibank İstan bulun bir senelik kömür ihtiyacı olan H0 bm tonu şohre sevk ve stok etmekle meşgul olmaktadır. Şrnı diye kadar bunun İS bin t»nu Kuruçeşme ve Kadıköyde tesis ettiğimiz depolara yerleştirilmiş tir.
Zonguklakla da sevkedümuk üzere 60 bin ton kömür vardır. Bunların da l-.i-mhu.la sevicine peyderpey levanı olunmakladır, tjtanbulda tesis ettiğimiz iki una depodan başka yardımcı
depolar da faaliyete geçmişlu*.
Semt depolarının yerleri de tettbıt olunmak üzeredir. Bunlar da en yakın bir zamnndu faaliyete geçmiş bulunacaktır
Belediye İktısad MUdürlÜği ile birlikte çalışarak semt depolarına ana depolardan yapılacak nnklıyatın masarifatını ku sub ediyoru. Bu suretle Bemt depolarının satış fiyatları, asıl 5j-tış fiyatı olan 21 livan bu nakli-
leri un göndermek istiyorlar
Bu teklif kabul edildiği takdirde  İetanbulda
ekmek ucuzlayacak
Konya değirmencileri namına İstanbul belediyesi, iktısad mıkı urluğum» bir tnklıf yazul-mmtır Ku Konya değir-
mencileri Istanhula un sı-vket . meyi bu suretle İKtanhnlun un ihtiyacım önlemeyi teklif ctmı-k-tedirier. Belediye tekkü tcdklk etmektt--|rr. Konya değirmenci-lı-rmm iddi anına g'ıre Konyadan ye masanfatının ilâvesiyle mey- s^-kerfıieeck un ucuz olarağın -danaçıkniış olacaktır. Semt do-' dan lnUnbuJda ekmek fiyatları-) polarmm açılmamış ol,natinr.1 nm ıırutlntnaMi da muhtemeldir, rağmen ana depolar her müracaatta hslka ve müeasesıta ^ö-mııı vermeklodir. Sımık'ik mün ı haaıran evlerde yakacak olarak, Karabük kokunu da kalorifer ve sair sınai müesseselerin İhtiyacı olarak satacağız. İstan-bulun ihtiyacı olan kömür eylül, sonuna kadar muhakkak depo edilmiş olacaktır.
istanbulda stok &!!AfS edilen kömürler
18  bin  tona baliğ oldu
[C~^|' r-M -. t, .. ...    „
mrkttıllf. !!¦....,.
• »Iflfrlll    l^urluf;   «««i.
dahili «l/«M Amerih» -i-»r«»m. ıMai «tmaMt I ı Amtfllunı* n.hı. afakMl akl.krlnden nıHiM t ı birdir. Amerikan miller t d«dlr. Tabhılll* Myle t- ¦ ye yakın elan Inflhab mu lae*r
*HI harb.r» kftaau aıl. ndı»e İçin. Ur ll runi-adcİM'nda
k Am-rtke bugeı ı ııycUnln   dap*ne*
Diğer tarattaa ledaye kır-morıların vm gunk-rde bir tok] hilelere bas vurdoklarmı nazarı itibara atarak banlara mâni olmak um kurmacalarLn faahye-tmc ııdiayet vermeyi düşün -Oiektedir.
Kara yolila yapılan İhracat
Paçavraların ihracına müsaade edilecek mi ?
Kâğıd imaline yarayan bütün iptidai maddelerin memleketten İhracı Vekiller Heyeti kararile mcnedİlmİBti. Bu tarihden sonra d "di ildeki kâğıt kırpıntılarım İzmit kâğıd fabrikası mubayaa etmeğe başlamıştı. Fakat meni leketiruirden Avrupaya mühim miktarda kâğıt imalinde kulla* mlan paçavra, eski vesaire gönderilmekteydi. İstanbul güm -rtikleri ı;ıc£ubahk* karamamı'
Taksilere Zam meselesi İhtilâfa yol açtı
Şoförler Cemiyeti belediyeye müracaat ederek benzin ve yedek malzeme fiyatlarının yük -selmis olması dolayı&iyle tokai fiyatlarına zam yapılmasını teklif ctmujti. Bu taleb otobüs komisyonu tarafından muvafık bulunmuş ve yüzde 15 nu.betinde bir zam kabul olunmuştu. Fakat daimi encümen bu zammı fazla bularak yüzde 10 a indir -mistir- *
Bu itibarla    şoförler tekrar belediyeye müracaat ederek bunun gayrı   kâfi   olduğunu ileri sürmüakîrdir. Vaziyet yeniden tcdkik olunacaktır. Memlekete mühim   miktarda _ *"*
döviz temin eden bu maddelerin İçkili yerleri sınıflandıran
liste tasdik olundu
Belediye daimi encümeni lokanta ve İçkili yerlerin sınıflara ayrılmasına dair olan listeyi dun tamdık etmiştir. Lastc yarın kaza kaymakamlıklarına leb lig olunacak ve yeni tarifelerin tatbikine baeUuıacakür. Yeni tarifelerin tatbikiyle belediye tcftİB heyeti mcı^i olacaktır.
Hükümle rina Bra bu m"d kb -1
   
nn ihracına mosaadc e-nnemek-   
te ve es   
   
binan bı paça lalar  hariç 
derılmıv erek ürümektedı 
ihracına müsaade edilmesi için Vâcüfau» bir eok müracaatlar' yanılmakudır. Ticaret Vekâleti bu hususu yeni bir karar ifitilıaz etmevi kuvvetle muhtemeldir.
Camdan yaralandı
Devlet Denizyoiannuı Bartm vapurunda çaüsan Rizeli Kasım. Kaaımpaaada Uzunyolda 15 numaralı kahvede otururken kolu kazaen cama çarpmn. ^'u ğundan. cam kınunıs ve kıranı camlar bü^agini hafifoe yarala-dığındon tedavisi yapthpı^tır.
Akdeniz vazıyeti dolayısiyle deiıhs tankıyie yapılan ihracat nıudengüne azalmakta, buna mukabil k.ıra t.mklyk- ticari, mubadelâla devam edilmektedir., Dün işverenin Zünh şehrine gönderilen 10.000 küo iç fındık trenle nakledilmiştir. Kalyaya yıpılacak sevkıyatın da tama men kara tarikiyle basanlacağı, muhakkak görülmektedir.
Bakır şilebi yUzdOrü-lüyer
Midilli ile Babahurnu ara&ın -da karaya oturan Sosyete Şilebin. Bakır sıiebın-iekı kömürlerin tahliyesi yann aksama kadar blürümiş olacaktır. Şehri-, m izdeki alâkadarlara gelen malumata göre sıiebüı sah ginıü yüzdürübnem kuv^-ctle muhte -mekiır.
0i   e
¦ n)- huuMH.    .e Karıcl
ticaretlerine tetaUler deHir.nl«rin vurduau bû,6h da#ken.x ı..Mn kar
Bu tehlikelere, bir de Wr.o. »¦yaaf ve ,--mı t'-r ¦¦    »H0m t«»wh-
fctlerle mt|py mllleUare kar|ı duy. dükleri ıcmpıtl dr ll»« •j.I1w. A -
a.r..n lejMalâM br-dilmnl her teVltf en««-acn aa-Se hMetaneUrİM İmkan  ,«tur.
Ûu taecMfn Aeeenka *nu «e «uymakla beraber mUa*rklcr. e da «a dcjrueu Inaillere Uhuıdebr hareketi mevUt fille kaymak laUn»ekted-'. Du huauada b.rlrelk Ae»aw4re«n Mal bu-yük partuı olan Ot^c.-r,- cum.
herlyeeçUae nUUcflktflar.
Faka« bayla t.- tik.r ve arauda Birleşik Amarlkayı   harbf mud«kale
Iimninda  k«n  muCahı...-   :-.»rdr-
bilecek kudrette defliicır. AmarUCBtı cfKln umumryealat. bdyle bir laalt-yete ccvkaykaaae* l«ın .nun . -.,aeFt aursoak preatfiaMUr Umn«lr. Hal-bukl buraaa da Aarr.lu.-i u-r..ll vaııyetı yani   ItUaıa r"ctciea   aoır
Taşla
yaralandı
Beyoğlunda. Kalyoncuda otu •
ran Kesûl oğlu Nebi ile seyyar dutçu İbrahün jt .dineriyle dut
yeme meselesmıu   kavgaya tu-   ¦,mdtl,k kBwU
tuşmu^lar, kavga kızışmış ve İbrahim, Nebiyi t.ısla basından ve yüzünden  yaralamıştır.
Sui'lu İbrahim yıkalaanu*. yaraümn t-davı?ı y^pılnucUı.
SA3AHTAN SADHAA
Beylik nutuklar
--.malıi* ıı ve şarktan dolaşarak çevirmiş idi; bu kaleye bağla -nan Avusturya ordusu ise, Na-poleonun Tuna nehrini geçerken gösterdiği zayıf ve müskill âo-I uda kaleden kendini kurtara -*7*ransız  kollarına  yandan
taarruz edeceği yerde kalede Franandan beklumekle iktifa ot-mitf ve nihayet Fransızların ters cephûdon taarruzları üzerine mu kavemet edemiyerek maglûb ve esir olmuştu. Keza 1870 de Muti kalesi yüzünüm tekmil Framnz imparatorluk orduları mabv ve esir olmuşlardı. Fakat kabahat kalelerin, tahkimatın değil, bun.' lnn kullanmağı bilmiyen ku-m iinl.ini.it¦ ve orduların idi.    j
Orduların basında tam mana-sile kumandanlar bulunnia/da bostan ku*ululuklan bulunur-sa her zaman bu akıbetler tekerrür eder. Millî müdufaa islerinde ihmal, ordunun gerek mnlze* me ve gerek eşhas noktasından, ınaleriel \-e ferBonel cihetlerden müsamahaya uğramifc) olması lık harbde derskab üMUrüeü tesirlerini gösterir. Franpada bu gaflet o kadar derin olmuştur ki parlâmentosunda bağıranlar İnle fenalığın ¦»inin-' geeememis . Urdu-. Milli müdafaa işlerindeki yolsuzluklar, diğer Herdeki fenalıklara nisbctle daha öldürücü akıbetler tevlid ederler.
Müüüea ve tetkiklerimize bun dan sonraki yazılarda devam e-ıleccğiz.
Eski Crcci ve Altınca Ordu Kumandanı Emekli Oencrnl Ali Hitan g&Ma
(B| Ura'ı 1 İnci aayfada) | ten sonra bolbol yejıb içcbılete-. ğunizi yazmıştık.    Bu yazunız( bir arkadaşımızın itirazına  sebeb oldu ve bu bayramların fay ¦ lı mı   görmcnıezüktcn   geldi ğıııüz kanaatuıi uyandırdı.
Şimdi Kualay haftası başh yor. Daha evvel Yeşilay haftası yapümıştı. Tasarruf haftası. Çocuk haftası ve sıra sıra bayramlar senenin bir çok günlerini dolduruyor ve görülüyor ki bunlar her sene birer ikişer artmaktadır. Bu sıra sıra. çeşıd çeşid bayramlardan, haftalardan maksat nedir? Halkı tasarrufu, lüzüaya yardıma, içki içmemeye teşvik mi? Tabu gaye bu.. Fakat bu gaye temin edilmeyince, yapılan masraf üç beş kuruştan ibaret de olsa bu bir israf degıl midir?
Büyük mikyasta yapdnn tezahürlerin, ıı uma y işlerin, boylamların, toplantıların kıymetini İnkar etmiyoruz. Almanya scueierdenberi tereyağını ve e-tıni keserek varını yoğunu topa, tayyareye hnrcederken bir taraftan du büyük nümayişlere milyonlar sorfediyordu. Alman milletini bir iki saat fazla çalıştırmak için her fedakârlığı yapan Nazil. ı. memleketin dürt tarafından gelou milyonlarca inranı Münihde,   Nuremtcrgde
;or -jımts
toplamaktan kaçınmıyor, tarı çadırlarda I^kaıı edıyoı mayişler yapıyr-rdu. Jîun bir milleti heyecana, han getirmek, topluluğa, intiz ulışurmuk memleketi Hafll hususundaki faydalarmı, şu bir senelik eserleriyle ; dük. Fakat bmm yaptn bu mudur?
Beş on kişiyi bu çalı altmda toplaym, yahut üç beş yüz ti-1 siyi bir gezintiye götürüp unlara her sene aynı cünüVlen tekrar etmek, heyecansız, hareketsiz nümayiş ve tezahürlerle, bey lik nutuklarla esnetmek millete degıl. şu üç beş yüz kişiye bile boş vakit geçirtmekten başka ne işe yarıyor?
Bayı anıların, seyranların sayısını çoğaltmak da bunların kıymetim azaltıyor. BayranıUr. haftalar, gayri tabiî. .san'İ oluyor.  Hülâsa fikrimiz şu:
Mdlİ bayramlar içinde feda edemiycceklerunizi ayıralım ..
Buuluı ı.'n azamî fedakâr-lıjjı yapurak butun lucml'keti harekete, heyetaua -iel'-etek bir mahiyet verelim. Iluı.n ^un-dilık. imkan bulamaAsak hııb somasına bırakalım ve bir takım güzel lıkirleri, tatlı emelleri yüksek gayeleri esnemekten kurtaralım . .
basmıştır,
Zira cumbrarreiallAJaa naotıed kazacak fırkaların eller.ru.. bendOerl-nl entifkai bn* n*ync lul.-ın r.,-. hanoi maeeleleraSr. Bu huı.ıacU dl *j"enk*n erkan aau~ıy^r-yub bil - ı t,i»,«. ,rey verec:k k-Uenln nektal anrı aalb «çimekledir. Bu nektal uor da, SİltlUı bir m.ıdanaiaaıln alr-ytıind»d"
¦ ¦ Tikaıttn fin bir harektt- geç-meaUne enini olan dfer   bir a
Daa(ıkdekl leUhramlıı »e Japaeı -vanın rv.nbcmae mX aanaiaeı ve m.Ih omatlerldV.
Bunun ha ricana* uU bir noleta-da l.ri-.-k Amerikanın İMBBİl .tıherl •anada esaalı aarrasta hai" tji-rn-.ı-dı# key«r;-«aı«tr. BkHej/k A*nenka tn» tı-
Avrvraaaa A'nıatt aa-karı kuveeuoa karat •nimet.k orduların marul kaldıkları muvaffakiyet-alıl'gl de nazarda tutmakladır.
Şüplteaiı AmaHkada rr.Kım kara, hava ve denli kvvvetitr.mn birer nuvaaı verdir. Fakat hat" nanrda Av. rusa -aüeelcrind« T-U bir Ira.rİ mu-ob oiab.leoafc eaa-J)de müdahaleleri "rvıuy bahla degllAr Bırioaık AaaarlİB—aa om,acaBi rai rtı pmak
husutunda faaliyete aef«'. •*« paaiflk mteykkn    dururken ln«Kcr»r« mal—an itibar,ıe yardım etmnrur.
Zaten AimıoniMi baalıca m ittik Amerlkaulaau e*karı umumi-yenin kandlal aleyhUe tamamMe doa-mealne ve aakert laahımdan naaırlan-n uma İmkân vermeden mutlcfıklerl n.e0ıob etnaaat İdi.
H»ll hazırda Franaade bu cayeaml elde  emiatlr.  Faka*  he*«     ortada
ıw*  durmaktan* r -  .^n d«
BerUadS t.md.ki aaaalı meaBaıeaı, burana da Amerika* yardımının llerıd* kuvvet peyda etmeatnln Dnune ge( -mek eBrat** harekete koyulmak-
NetKede »u^eaık Aaaerıka ha/at . ta. «enek maald* fferea. -mtv, taha-da (erdlerln alifhMan ve werne Ua-yandıkUn Her lOrH kıym-:ier,n de-¦! -t' j bir ramanda mrr ¦ ,. - ... ı 3. rumak için maaaaam «ervel memba-tarına raçmen haaırfıkaıt bulunduklarını     '   ,m,jl.-j  -
8u aebebdamdir kl a-n , m.kp»«da bit a.lablanma iflae tev*...' od-l -m.ınr. Co«an aeneau bul r. ıJ.700) milyonluk bir afyat İle kapanm-j va onumujdekl but(«de de Hiaanrtlar (10009) milyon dolan Mmeftuit Halta  B.        «r. r 1   ayca »ili.
yarlık muroaan bar alUdılanma plinı dahA vu:ude aaUraaak mecburiyetinde kalmiftır.
0w auretle b.rl*,- Amer.ka ha-ır\ kaıı buluıUMas d9İay«t)e Ajnru-pıda asainl kuv-0*1 e h-eactticcek bir mevkide bulun*a»a« 1*.-. O »tindi tnglUereya harb Mİamaal o&n-drrlrken tek Ur noktayı djl!c;ek tir. - ' 1 kendi emniyet Bİ ve ıktı-Bidl kudrellnl kanıyae.ixt« ve ecnebi bir .-.vct.n Amc-aya gıl dikmealne mani olabilmektir.
Dr. RESAD SAGAY
Başından yaralandı
üsküdarda, K'.ı.r ¦ .' Mey -dancık sokağında oturun Fatma-yl. Saka İzzet, saka sopasiyle başından yaralanuatır. Saka İzzet yakalnamıa, yaraluıın tedavisi yapılmıştiT.
Â
Ionunu* IMO
YENİ    8ABAİİ
Say u : S
Siyasî görüşler]
S O
H A B
İc At
eşi
Muharebesi Fransız tayyareleri Cebelütta-
Yazan: ŞÖKRÜ BABAN
Belbahl Veraay muahedesinin ektiği fcsad ve ihtilâf tohumlarının tabii bir meyvası gibi saymakla hiç bir mahzur olmıyan bugünkü boğuşmıya alâkadarlar bir de toptancı devletlerle demokratik idareler arasında görüş farkı müsaraası manaarası vermek istiyorlar.
Iktı coğrafî, siyasi, dini amillere, ırki, an'anevî ihtilaflara yeni bir tezad ilâvesine hiç de ihtiyaç olmadığı maalesef pek bedihidır. insanları birbirinden ayıran ve yekdiğerine sal-dırmıye tahrik eden bunca illetlere yeni bir saik dnha koymak cidden fuzuli gibi görünür. Mn:.mafıh bu babda sırf afaki \t felsefi bakımdan ne düşünülürse düşünülsün eylül taçlan -gıcırdanberi kopan fırtınada hu taze İhtilaf nusuruna da yer a-yırmak zarureti vardır. Filhakika Fnmız ve ingiliz devlet a-dsmları harbe takaddüm eden senelerde vaki olan mükerrer ı^dolannd* her mfTletln   komü
. . .rai içinde «irdir*-! idara e«kHtıî kabul edebileceğini w hükümet taran m diğer drriet -lerle münasebetler üzerinde hiç tesir ika etmlyeeegini söyleyib duruyorlardıd. Maamafîh ispanya harbinde lulya İle Almanya general Franko; Fransa İle İngiltere İse Madrid komünist ve anarşist hükümetini iltizam etmekten hali kalmadılar. Fransada başvekil sosyalist Blum ve ingiliz efkârı umumiyetinin ve amele fırkasının bü-, tün muhalefeti vc filî muaveneti (Negrin) bı sol idaresine müteveccih bulunuyordu.
Almanyanın büyük zaferi ü-zerine Fransadaki hükümet parlaman t er ve demokratik tarçını değiştirerek doğrudan doğruya merkez mekanizmasını takviye edecek ve nüfuzunu tarsin edecek tadilâtı ana yasasına sokma ğo hazırlanıyor.
Runihuya, Rus tazyik ve hücumundan sonr.' sarahaten faşist ve nazist bir İdareye inkı -lâb ediverdi. Askerî zaferlerin revnakı, sasaısı o kadar gözleri, kamaştırır kı o galebeyi kazanan milletin usul ve idaresi herkesçe faikıyetin yegâne âmili zannedilerek o sistemi taklid e-dcnler çoğalmağa bağlar. Demokratik ve parlâmantcr idarenin az çok Avrupadu hattâ As-yada bik' tatbik yeri bulmasının Bchebleri arasında kubbesiz İn* giliz imparatorloğunun hatmet ve azameti çok mücbir âmil olmuştur.
Fakat devletler arasındaki münazaaların ideolojik bir mahiyet alması, çok iyi neticeler verecek mahiyetle bir unsur değildir. Faraza bir buçuk asır evvel Napolyon. Fransız büyük ihtilâhııin fütirlcriııi, ordularım gezdirdiği geniş Avrupa ülkelerinde tatbik ettirerek. Frusya-da, Avusluryada, lulyada ve hatla Rusyada zadekân. köylü işçi ve ti...! ile racanı hüküm -darları arasında bin türlü ihtilâf ve niza tohumları ekerek bu memleketleri hep Fransız timsaline benzetmek islemekle bütün hükümdar ve mcmuskeücı m aleyhine biı-İcamcicrüıi mucü. tA-
rıkı bombardıman ettiler
¦"-.., Urafı 1 İnci ¦ ¦ /'-' ¦ •
etm.kte vc şerefini kahramanca *müdafaa ettiği için ona derin şükranını bildirmekledir. Mar -sel - kebirde gemilerimizin ve bahrıyelileriraizûı kurbanı olduğu alçakça suikast bütün dünyaya Fransanın söz verdiği zaman ne olursa obam onu tuttuğunu ishat etmiştir.
Vatan için ölen arfcndaslarımızı hürmetle anarım. Onlar maktul düşmektense muharebede kahramanca ölmeği tercih e-derlerdi. Fakat onların bu fa-dakârlığı boca gitmiyecektir. Bu fedakârlık, memleketimizi bütün milletlerin gözünde, hattâ centilmence hareke' et ineğe
bir cinayet işlemece icbar edilen ingiliz bahriyelilerin götünde bile  büyütmüştür.
Amiral Daılan. Frausaya tah-mıl edilen mütareke sarılırının ağır. fakat haysiyet kuncı olmadığını tasdik ettikten sonra bahriye zabitlerüıı vc efradım şimdiki elim şartlar altında yal nız memleketin şerefini ve selâmetini düşünmeğe davet et -mistir.
Fransız   hükümetinin karan ve İngiltere
Londra, 6 la.a.» — Rcuterüı diplomatik muhabirinin   Lon -dradaki resmi Fransız muhali -lindcn öğrendiğine göre ve son alman malûmata nazaran   tn-| giltere ile Fransa arasında siyasi münasebatm inkitaa  uğradığına dair Londra hükümetinin vaziyetinde   hiçbir    değişiklik yoktur. Fransa sefareti bu hususta hiçbir talimat almamış vc j resmen haber dar edilmemiştir. Bununla   beraber muhaberede mevcut tehirler dolayısiyle talimat gecikmiş de olabilir. Şimalî  Lskoçyada düşürülen tayyareler Londra, 6 (a.a.l — İngiliz hava nezareti, öğleden sonra İs -koçyanın  şimali şarki  sahilini geçen düşman tayyaresinin, deniz  üstünde İngiliz harb tay -yareleri tarafından  düşürüldüğünü bildirmektedir.
ua isabetler olmuştur. Şiddetli bir infilâk bütün semayı aydınlatmıştır. Emmerich'dc büyük depolar hasara uğratıbnış, Os-termoor'da depolardan Kiol kanalı rıhtımlarına giden borular patlatılmıştır. Hava müdafaa bataryalarının kuvvetli müdafaasına rağmen WühetmshRvin üs ve dokları üzerine tam isabetler kaydedilmiştir. Hücum bir saatten fazla sürmüştür.
Diğer bombardıman tayyareleri Bremen'de Fochewulf tayyare fabrikasına hücum etmişler ve yangın çıkarmışlardır. VVehzendorf tayyare fabrikasına ve Sylt'adası civarındaki iki tayyare meydanına da hücum edilmiştir.
Bir ingiliz torpidosuna ateş
Cenevre, 6 (ta.) — D. N. B. bildiriyor:
Casaolancadan haber verildi-
Paraşütçülerimizin Edirnede atlayışları
Edirne. 6 (a.a.) — Paraşüt -çülerimizin günlcrdenberi Tn.k-yanm muhtelif noktalarmdaki tezahürattan halk tarafından a-lâka ile takib olunmaktadır. Çor lu, Lüleburgaz, Babaeskiden sonra dun de Hasköy raeyda-' nında yapılan paraşüt atlama gösterisinde binlerce halk bulun muştur. Tayyare ve paraşütçülerimizin hareketleri başta Trak ya müfettişi umumisi general Kâzım Dirik olduğu halde mü -fettişlik erkânı, vali, parti, tayyare vc Türkkuşu mümessilleri tarafından da takib edilmiştir. Tayyarecilerimiz ve paraşütçülerimizin bu uçuşlarından sonra davetliler Hasköy, civarı halkı ile birlikte yemek yemişler ve aaat 14 de Hasköy den hareketle
Edirne/e gelmişlerdir.
Tayyarelerimiz burada bazı uçuş gösterilerinde bulunduktan sonra Lüleburgaz ve Çorlu istikametinde uçuşlarına devam eylemişlerdir. Bütün bu tezahürat esnasmda halkamız tayyarecilerimizi ve paraşütçülerimizi candan tezahürlerle karşılamışlardır.
Genç paraşütçülerimiz arasında bir Türk kızının da bulunması Trakyaü kadınların iftiharına ve sevincine ayrı bir vesile vermiştir.
Paraşütçü Edibenin yere iner inmez Yeşilköy kadınlarının boy nuna sarılarak kendisini tebrik etmesi bu sevinç ve teheyyücün santim! bir ifadesini teşkil eylemiştir.
ğine göre, Fransız sahü batar -yalan Vicİnity ingiliz torpido -I suna ateş açmışlardır. İngiliz gemisi siste kaybolmuştur. Tevkifine karar verilen Fran»ız gazetecileri Londra, 6 (a. a.) — Alman kontrolü altında bulunan Paris radyosuna nazaran tanınmış | dört gazeteci hakkında tevkif' emri verilmiştir. Bunlar, Perti-, nax, Madam Gencvieve Tabouis, Kerillis ve Emile Burc'dir. Tevkif için gösterilen sebeb, yanlış haber neşridir.
Spiker,  dört   gazetecinin de] son zamanlarda tngiltereye hareket ettiklerini ilâve etmiştir. Toulon'a iltica eden Fransız harb gemileri Cenevre, 6 (a.a.) — D. N. B. ajansı bildiriyor:
Fransız gazetelerinin bildirildiğine göre. Strasbourg saffı harb zırhlısı ile Georjes Leyguea sınıfından yedişer bin tonluk r. kruvazör muhtelif torpido muhripleri, torpidolar ve denizaltıla-n perşembe akşamı Toulon limanına gelmişlerdir.
Martinik adası muhasara edilmemiş Londra, 6 (a.a.) — "Reuter,. : Reuter'in Londrada öğrendiğine göre. gazetelerin yaptığı ba zı şayialann aksüıe olarak Fran saya ait Martinik adası ablukaya tâbi tutulmamıştır.
Sonu 6 İnci u. ' ı n
Ziya  Gokalp, ilkin SehVnikte
"Turan,, sinini n eğretin işti. Bu şiir, şöyle bir beyit ile bitiyordu:
"Vatan, buyuk ve müebbed bir neTUridslan; "Vana, ı»tuk ve müebbed   bir ülkedir: Turan!,,
"Turan,, kelimesi şairin gön-lündo ne mâna ifade ediyordu? Bunun, bence, siyasi Turancılıkla hiç bîr alâkası yoktu. O, bilmem kaç kilometre murabbaın-da maddi bir Ülke olamazdı. "Turan,, ı. ne Türkiyeye, ne de bütün Şark Türklerinin yurtlan olan Türkistana nisbedebi-tiriz Onun maddilikle bir ilişiği yoktur
Şairin bu çok güzel şiiri söylendiği .-.amanın adamlarınca anlaşılanııüs;- gibi bugün de anlaşılmış görünmüyor. İçimizde siyasi Turancılığı düşünen -ler yok değildir; fakat o kadar azdırlar ve o kadar az kalmak zaruret indedirler ki gençlerimiz arasında bir kıymet kazananındılar ve kazanamıyacak-lartır.
"Turan., madddi bir ülke değil, "büyük ve müebbed,, manevî bir ülkedir. Maddi şeyler bü-yük'olsalar da müebbed olamazlar. Manevi şeyler, hele ideallerdir ki ebediyete kadar var o-lurlar
TUrkieı   buılcrce asırdan beri
nıevcud olan, Urihde çok büyük roller oymyan bir millettir; fakat bu millet, maddi bir ülkede siyasi bir birlik yapmamıştır. Yeryüzünün her yerine yayılmış, her yerde bir medeniyet kurmuş ve bir tarih yaratmış. Şüphesiz kî kurulan devletler, az çok ömür sürmüş, tarih içinde, kıymetli büer bırakarak sönmüştür. Onlara ta-rihde hususi  bir ad   veriliyor:
ret tebliğinde bahsettiği Kiel vo diğer mühim noktalar üzerine yapılan hava hücumları hakkında aşağıdaki tafsilâtı vermektedir:
Bulutlu bir havada İngiliz bombardıman tayyareleri tayyare dafi toplarının şiddetli ateşine rağmen Kiel -ılıdı dokuna hücumlar etmişlerdir. Hanı -bourg'da, doklara atılan bombalar patlamış ve petrol depoları-
kadar   bile i'zun
din ihlilâflramdan daha az kanlı ohr.ımiAlır. Şarkta, Sünnilik, Şffflk. Rafızilik ve saire, garbda muş vo tundan ucuu-cu gürün- pıole-tardık,    kalvcnizrn,  kaio-
lıımı
kurur
Mı
ık kor-lefcer-
nuyeu bir L :ğuçma  çıkmıştı, lttirakı r .. vc oua n*üte-
•rrti ıneternih   poLUkaları    bu tShBİJ9Üa malısulU idi.
İd) 8 zaferinden sonra Kle-nanso da ayni halayı lare.aırcn i m&JrUdu. Bu cidal esasen tekrar ederek Bolşevik Rueya- cllrr.dlr. Bir dc buna iki zıd rih ya karşı kovdı tabu ince bir ıiı-: niyet, iki âlem, iki fikir, iki riUn-kerdi tel kuımak Bü   ya telâkkisi çarpışması   bitti]
tciaı mebde» Ealtık devleUeri, sokmak. mıi;u*amay; niheycU mü;.teiıaaı \j biatin, Çek, Ru- görüıuniyen bîr vad«yc eok ıak ıc-.r.y» tarikn-le güya Türkiye { demıA otur. Böyle bir çıkmaza, olacaktı. Fikir cer*yuıUtrı gtbı ne kadar sapıimazsa o kadar iyi munovryni! kargı konursak! olur- Fnkal akıl ve mantığın ı. ./«¦ ı ••'ah bir Ul ihtiyar oi- Mirasa galebe edeceğinden c-masına rağaı*n   Franzır b»eve-1 ram oiunabılir mi?
Hırvatistanda   yaşıyan almanlar Yugoslav hükümetine müracaat ettiler
ı ı 5 (Hususi) -- Hırvatistan ı [irens Pol namı"* idare etmekb* olan Ban, doktor Su-başiç Hırvalistandaki Alman protestanlannın piskoposu ve Yugoslav ayan meclisi azasından doktor Pop üe Alman milli ekalhyeti lideri Altgajiri ka-| bul etnıüjtır.
Bunlar, Yugoslav hükümetine bir ariza vermişlerdir. Alman ekalliyetine maarif ve küttür sahasında serbesti verilmesi-Le bazı idari tedbirlerin kaldınl-masını istemişlerdir. Yugoslav hükümeti bu arızayı todkik etmekledir.
Yugoslav idaresinde bazı ffilahel yapılacak
Bclgral, 0 (Hususî) — Kral] naibi Prens Pol, Slovenyada Bir-dodakı yazlık malikânesindedir. Başvkıl LMv-etkoviç tuyyare ile Prens Polun yanına gitti. Hükümetin hnzırladığı ve Yugoslav devletuım siyasi, iktisadi vc içtimai baa ıslâhatına aid o-lan projelen başi'ckil prense orzcdeı.cktir.
Bu projelerin bugünlerde neşredileceği ve kabinede yeni bazı değişiklikler olacağı söylen mckıedir.
• BLİ AUABYADAN kaçan ,,a.Uulgar muhacirleri Ku -manyadan Rusçuğa gelmişler -dir. Zengüı olan bu Bulgarlar Bolşevik ......inlen kaçtıklarım söylem işlerdir.
Rumanyada yeni kabinenin siyaseti ne olacak?
Bükreş 6 (Hususî Muhabirimizden) — Demir muhafızlarla eski başvekil müfrit sağcı Oo-ga - Kuza tarafdarları yeni Rumen kabinesini teşkil ettiler.
Yeni kabinenin teşkili işi Ci-gurtuya havale edildikten sonra Kral Karol Rumen millî çiftçi partisi Saranistler lideri Yüliyü Manyü İle liberaller lideri Kos-tantin Bratiyanu ile de istişarede bulundu. Bu iki liderin kabineye girmemesi millî Rumen menfaatleri icabatındandır. Çün kü. liberal ve demokrasi pren-sinlerine bağlı kalan bu iki meş-
gea tı Kuzun kabına ise de altına
d..
n oğlu George Kı ye girmeye davet etmiş bu zevat ağır mesuliyet örmekten korktuklarını
yınile bu tedbire müracaat cdil-mm ise de siyasi vaziyetin gerginliği '»yıl laması üzerine mu-lıacırionıı yeniden gelmıye baş--/•f ¦"   umuluyor.
bildirerek teklifi kabul etmemiştir.
Başvekil ve nazırlar evvelce şu partilere mensub idiler: Başvekil JCuza Cİgurtu tarafdarı. mesai nazın Kuza • Slaıı Gites-ku - Gogo tarafdan. hariciye nazırı Maniutesku - demir muha -fız, mezhebler ve güzel .sanaUer man Horia Suna demir muhafız lideri, propaganda nazın Kraynik demir muhafız, maarif nazın Karakoat demir muha -fit, mühimmatı harbiye nazın Priboyanu demir muhafız, ikti-
sadi nazın Leon liberal, sıhhîye nazırı Gomoü demir muhafız.
Nafıa nazın Makovey ile adliye nazın Gruya hiç bir partiye girmemiş mütehassıs şahsiyet -lerdir.
Ekalliyetler nazırı Hans Oto-rot Rumanyada Alman ekalliyeti lideridir.
Yeni kabineye liberal ve nasyonal çiftçi nazırlarından müteşekkil eski kabine azalanndan hiç kimse alınmamıştır.
Yeni hariciye nazın Maniu -lesku kral Karolun şahsî dostudur. Kral Karol Parisde ika  met ederken dostlaşmalardır. Bükreşteki şose ve köprüler yük sek mektebi profesörlerinden o-lan Maniulesku demir muhafızlara ideal itibarile yakınlık göstermekte idi.
Kabineye giren diğer nazırlar, askerlerle mütehassıslar hariç olarak müfrit yahudi düşmanıdır.
Ekalliyetler meselesine iyi vukufu olan vc mutedil bir siyasî şahsiyet olarak tanınan Oto Rot'un kabineye alınması ile bir kere daha anlaşılmış oluyor ki. Rıımanya hirieî siyaseti Avru-pada vuku bulun değişikliklere uyacak bir kalıba girmek üzeredir.
Hiç şüphesizdir ki. Ruiuhii • yanın yeni haricî siyaseti italya ve Almanya siyasetine yakın • taşacaktır. Besarabya ile Bukv vinanın Rumen devletinin elinden alınması Rum arıya umumî efkârında derin bu aksülâmel doğurmuştur, ingilterelim garan tisinden Rumen hÜkOmetinin istinkâf etmesi de bundan ileri gelmektedir.
Başvekil Cigurtu tam man asile bir Alman dostudur. Hariciye nazın Maniıılraku da Alman doa tu olarak tanınmıştır.
3ulgar   mekteblerinde İtalyanca mecbur? öğretilecek
Sofya, 6 (Hususi) — italya ve Bulgar hükümetleri arasında geçen :ene imzalanan kültür anlaşması mucibince Bulgar orta mekteblerinde İtalyanca mec buri okutulacaktır.
Sofyadaki İtalyan enstitüsü, gazetelerde neşrettiği bîr teb -ligde hu mecburiyeti haUriat -makta ve İtalyanca Öğrenecek Bulgar gençlerinin Italyaya gönderilerek meccanen yüksek tahsil görebileceklerim bildir -mektedır. İtalyanlar, Arnavutluk ve H.«'--ît*istanda tatbik
Balkanlardan küçük haberler
• Bulgur gazeteleri, Balkan anlaşmasının iflâs ettiğini ve Rıımanı uun maruz  ksldıırı la-
lar. Rumanyrıdaıı olan talebleri-nı »İlâh ltullırıınad.uı .sulh yolu ile ve totaliter devletleıin yar -dım ve muzaheretiyle tahakkuk ettirmeğe kaçar vermiş görün -mektodirler.
Sovyetler harbiye komiseri Bosarebyada
Bükreş. Ö (Hususi t — Rus orduları başkumandanlığı Be-sarabyaya yeni kuvvetler göndermekle ¦ ¦ ediyor. Harbiye komûen mareşal Tunaşenko tayyare ile ve maiyetinde bir çok teknıaıyculer ve mühendisler bulunduğu halde Beaarab yaya gitmişi.tilu\ Ruslar Besa-rabyada yem bazı ' nkarolar ınşaMuıa Ihişlıumştır.
Meselâ Gaznevl devleti, Selcok devleti. Osmanh devleti deniyor. Bu devletler birbtri artınca, aa-şaalar ve kahramanlıklarla dolu hayatlarım sona erdıriyo'lar.
Yalnız Öbneyen, ebediyete doğru medeni ve insani vazife • lerinde hiç bü- varlık fasılası geçirmeksizin yürüyen bir millet daima mevcut oluyor. Bu, Türk mületidir. Ona Hiyong - nu« Tokyu, Uygur, Kırgız, Kazan v.s. gibi birbirine benzemiyen bir çök isimler verilmiş olması, onun binbir cafhada varhğuun faaUyetidür.
Türklerin anavataıu, yeryüzündeki siklet merkezini sıksık değiştirmiştir; bugün anavatan TÜrkİyedir; ve "Turan,, ın siklet merkezi buradadır. Turan ruhu, burada en gerçek varlığını yasıyor ve bütün Türkleri bu varlığın ateşiyle nuriaodı-rıyor.
Turan, bu manevi ülke Türkün ruhu d unda daima yanan bir iç ateştir. Bu ateş, burada alevle rini yükseltiyor ve bütün Türk İeri aydınlatıyor.
Turan, maddi bir ülke değil, manevi bir ülküdür Onu, ebediyete doğru götürerek. ışığını her yöne salmak bize düşüyor. BLanı iç ateşimiz budur. Biz bu iç ateşle yaşadıkça, kuvvetimiz artıyor. AUtürkikaüy; "Ne mutlu Türküm diyene!,, demekle vazifemizin ensiz büyüklüğünü ve kudsibğini ifade etmek iste • mistir.
Türk, millet olarak, hiç ye-nilmemiştir. Dün yenitmediği gibi bugün de, yarın da yenil-miyecektir. Türkün en büyük kuvveti, bu iç ateşine inanıdır. O. son asırda sarsılmış gibi göründüyse de, iç ateşinin hızını kaybetmeden ve onun verdiği kudretle kendini yeniden topladı; kendini, bir siyasi kudret dahi olarak, bütün dünyaya empoze etti.
Yeryüzünün bugünkü kan şıküğı içinde, iç ateşine dayanarak, bütün kudretiyle çalışan, hiç bir ürküntüye, hiç bir korkuya kapılmadan kuvvetini arc-tıran Türkiye Türkleri, Turanın mümessüidirler. Biz bunu biliyoruz; bu bügüniz bize gurur değil, çalışma ve başarma kudreti veriyor.
Körüklemeğe hacet kalmadan o ateş, kendi kendine gûr-Icyerek yanıyor ve kendine dokunmak isteyecekleri yakmağa hazır bulunuyor.
Kium Narm IIURU
izmir de yakalanan şiibhali adamlar
İzmir, 6 (a.a.) — Gazetelerin yazdığına göre Cuma ovasının Gölcükler mıntakaaında şüpheli vaziyette dolaştıkları görülen 3 şahıs yakalanmıştır. Yakalananlar HaraJambos oğlu Paras-
ke
Mı
hıddın oğlu Mi liri ve Balıkesirli Fethi oğlu Hasan Hikmettir. Vazıyetleri ciddî şüp heler uyandıran bu şahıslar, hüviyetlerini t*abıt edecek vesaik ibraz edememişlerdir. Tahkikata devam olunmaktadır. Kafiye! kesbedon tayinler
Ankara. 6 i Hususi Muhabirimizden) — üçüncü Umumi Müfettişliğe Dı.hiliye Müsteşarı Nazif, Dahiliye Müsteşarlığına İzmir Valisi Ethemin. I:mİr valiliğine KusUmonu valisi Avnİ. Kastamonu valiliğine Diyarbakır valisi Dr. Mıthad. Diyarbakır valiliğine Yozgad valisi Ab-dullahın tayinleri tasdike iktiran etmiştir.
Vekâlet emrine alınan kaymakam
Ankara, 6 (Hususî Muhabiri den) — Savsat kaymakamı Pey-zî. görülen lüzum üzerine vekâ let emrine alınmıştır.
Sovyet elçisi Moskovaya gidiyor
Ankara , 6 (Hususî Muhabirimizden) — Sovyet Uusyanın An karadaki Turkiy*  nefirin m
bugünlerde mezunen Moskovaya
gideceği Mlmk«iHM***ra
12
8 TEMMUZ 1940
Pazartesi
Üçüncü Yıl - No. 785
GÜNLÜK SİYASÎ HALK GAZETESİ
İdare Yeri
NoraoHmanire. No. 84 istanbul Telgraf: YEM SABAH İstanbul
TELEFON: 20795  ~
Her Yerde 6 Kuruş
Iskenderîyedeki Fransız donanması silâhlarından tecrid
edilmeye razı oldu
Cehelüttarık önünde bir Fransız kruvazörü battı
ingiliz tayyareleri Trablus önünde cepane dolu iki italyan gemisini batırdı
İdeoloji Komedyası
Fransada Faşist rejim ancak bir ecnebi oırtaı otahllir. Fran saya faşizm girerce ancak Alman süngülerinin kabri altında girebilir. Fakat ilk fırsatta menfur bir esaret aiBciri gibi parçalanır.
Berlin Ajansı iki ve
sika daha neşretti
Yazan: Hüsein Cahid YALÇİN
Almanların Fransa yı mag-lûb etmeleri üzerine faşizmin itibarı artmış gibi görünüyor. Alman ordularının galebesini, muntazam usul dairesinde enerjik bir şefin himmoti-le uzun bü" gayrete vc hazırlarımı ya atfetmeyi p de Nazi ya-hud faşist rejiminin kerametine vermek gayet sathi ve gülünç bir düşünce teşkil eder. Faşizm yalni! Almanyada yoktu. En evvel Italyada zuhur etmiştir. Fakat İtalyan orduları harab olmuş bir Fransız ordusu karsısında bile Alplar üzerinde bir iki kurcun atmaktan başka bir sey yapamadılar.
Fransızlara gaübiy etlerini ilân için Almanların Fransayı »aralfton istüâ etmelerini beklediler. İngiliz bahkeı gemileri, İtalyan tahtelbahirlerini avlamaya bağladılar. Görülüyor ki rejim bir Uîısım, bir sihir ve efsun değildir. 1870 de Alman orduları Parise girdikleri zaman Almanyada Nazilik yoktu. Alman imparatorluğu 1914 - 1918 harbinde çok daha büyük zorluk larla karalandı. Neticede mağ-lûb oldu ise dc katlandığı fedakârlık bugünkü galib nazı ordu sunun himmetlerine niıbetle daha yüksek bü- hamle, bir gajretc delâlet eder. Fransız büyük ihtilâlinin baldırı çıplak askerleri hürriyet ve müsavatın askerleri idiler. Asırla rdanben mağlûbiyet bilmiyen ingiliz kuvvetleri hiç bir zaman faşist bir idarenin hizmetçisi olmamışlardır. Herkesin hatırlayabileceği bu misaller milletlerin galib veya mağh'ıb gelmelerinde rejimlerin mu t lal. vc kat'î bir rolü olmadığını İshal etlikleri gibi akıl ve manıık da bu realiteyi leyid ve izah eder.
1911 - 1918 harbinde galib gelen Fransız ordusu, bugün hakir görünen demokrasinin evlâtları dc£ıl mi idiler? Bugün faik bir du-ınona goz açtırmı-yacak kadir şıdd.-ı vc muvalfa-kıyelle harbeden İngiliz tayya-recilerici fa:.ü;l bu* rejim ml ye-tiatîrmlı-tir? Eski zamanlarda küçük Yunan demokrasileri muhterem, muazzam ve müste-bid Iran ordularını perişan etmemişler mıydı'*
Demokrasi enerjik şeflerin himmetlerine, muntazam surette hazırlanmalara, uzun gayretlere ;ıi'¦(!¦¦ ıb ıtıbonyle muarız veya engel doğaldır. İhmal, te-seyyüb, nıüsamalıa her rejimde görülebilir. işte bulun bu hakikatler goa önünde tutularak son günlerde mubtsnf memleketlerde rejim dagujtkmÇi eor-krı münaaebatrylc .çetelerde görünen luvadüdar bakmda bü hüküm verilin*» bo hflIrmUn çok do lebde oümymcagı aafkArıhr.
Fransada luüükal^ı   faşizm reji iti I no do^ru btr b-n«ill bu-bandagu aannı dünyayı,   voril-Uüsey'n Cahld \ \İA,W
lanu 9 İSÇİ m/'Mj)
Nevyork. 7 (a.o.) — Colum-bia Broadcasting Amerikan radyosunun bildirdiğine göre. İs -kenderiyedeki Fransız filosu, İngiliz bahriyesi tarafından silâhtan tecrid edilmiştir. Vaka 2 filo arasındaki dostluk dolayı-sile hiç bir hâdisesiz vuku bul -muştur. İngiliz makamları, Fran sız bahriyelerine mcmleketleri-ne iade olunacaklarını bildirmişlerdir. Fakat Fransız bahriye -lileri. İngilterenin yanında mücadeleye devamı tercih etmiş -lerdir.
Almanya, Sovyet Rusya ile ara mızı açmak için çalışmakta devam ediyor
Anl;ara, 7 (u.) — Beş numaralı Alman beyaa kitabında çıkmış olan vesikaların neşrine devam ediyoruz.
Bu husustaki iki D.N.B. telgrafı aşağıdadır:
Berlin, 7 ıa.a.1 — Hariciye nezaretinin yeni neşriyatının 6 numaralı vesikası başvekil Da-ladicr'nin 19 Sonkanun 1940 ta-
rihli bir el yazısıdır. Bu vesikada şöyle deniyor:
General Gametin ve Amiral Darlan'dan, Rus petrol sahalarının muhtemel tahribi için bir muhtıra hazırlamaları rica edilecektir.
Birinci şekil: Karadenizde AI-manyaya mahsus petrol nakli •
(Sonu 3 üncü
Şükrü Saraçoğlu
Itahan ta*"* arelerinin bombardıman ettikleri Malta
Hifler Csano ile iki saat görüştü
Berlin temaslarında dünyanın yeni  nizamı kuruluyormuş
Belgi aı 7 (Hususi) — Pumada olduğu gibi bütün Balkan siyasi mahfilleri de İtalya hariciye nazırı Kont Cıanonun Berlin seyahatini büyük bir alâka ile takıb etmektedirler. Berimde bu günkü görüşmeler normal b:r hava ıçensınde cereyan etmiştir. Bugün «aat 12 30 da Adolf flitler tarafından kabul edilen İtalyan hariciye nazın HHtnrifl yanmdan saat li 30 da ayni -m ıştır. Bu görüşmeler esnasında Almanya harı- iye nazırı Von Ribberdrop. llalyanın Berlin sefiri Dino Altı.T' Berimin Roma
elçisi Von Mankenzen ve Rayiş reisi doktor Maİsner hazır bu -hınmuşlardır. Saat 14.30 da Alman devlet reisinin yanından ayrılan Kont Ciano doğruca Von Itıbbentroj) ile birlikte Adlon o-tcline gitmiştir. Burada Alman hariciye nazırı tarafından Kont Cianoya bir öğle ziyafeti veril -mistir.
Roma, 7 (Hususi) — Bugünkü Jurnale D'ltalia baş makalesinde şöyle demektedir: Biribir-lorine sıkı bir surette bağlanmış olın iki demokrat devletten bi -
(Sonu 3 untu aayfada)
Piyangonun son keşidesinde kazanan numaralar
Ankara, 7 (a.a.) — 7 temmuz 1910 tarihinde icra edilen tertib 2, keşide 3 de ikramiye isabet eden numaralar:
150.000 lira 43.546, 50.000 lira 37.759, 30.000 lira 23.728, 15.000 lira 22.749, 10.000 lira 49.349, 33.718. 37.579, 23.840 vc 21.535 numaralara çıkmıştır.  J
Son üç rakamı 944 numara ile nihayet bulan 50 bilet 2.000 lira
Son iki rakamı 04 numara ile nihayet bulan 500 bilet 150 lira.
Son iki rakamı 33 numara ile nihayet bulan 500 bilet 100 lira.
Son bir rakamı 8 numara ile nihayet bulan 5000 bilet 20 lira kazanmışlardır.
Macar hükümetinin Rır manyaya bir müracaati
Macaristan Rumanyadaki Macar ekalliyetine hüsnü muamele edilmesini resmen taleb etti
Budapeşte^ 7 fVavcni) — Macar hükümeti bugün Kükre?**! «aVine Romen lıükbmetinaVn
lîıını:ıny:nhı Rounec ed-*\ ekalliyetlerinin hukukuna hürmet ve ayni gııuııu vatandaşlarının gör-dükleri ıiHKumJeyo tabi tutulacaklarına dair   te-
minat istemesini emretnıîttir. Macar esçnri bo sabah nnmanva başvekili tiİRiırtu'ya   hükömertanı
isteğini bildirmiş İse de Kumanya hükümeti tarafından henu/. cevab verilmemiştir.
Fenerbahçe Millî Küme Şampiyonu Oldu
Sovyet büyük elçisi şehrimizde
Sovyet Rusyanm Ankara büyük elçisi Trentiyef dün sabahki ekspresle Ankaradan şehri -m ize gelmişlerdir. Sefir Haydarpaşa garından doğruca sefarethanenin Büyükderedeki yazlık yalısına gitmiştir.
Elçinin ahvali sıhhiyesi d«lv Senu 5 İnci tayfada)
m
ı      .  '    ,1ı     ; . . -'*n*-.ı '      ı r. -».ir I..H-
(Var» ft İnci tayfada)
Bugün
ikinci Sayfada
Son harbden dersler
Yazan: Kmcklİ general .Mi İhsan Sâhis
Uçiinrü sayfada
Bir mukayese
Yazan: Şükrü Baban
Balkanlardan gelecek kardeşlerimiz
Yazan: ML N. Deliorman
Dördümü mu/fada
Fransa niçin mağlûb oldu
Yazan: II. I.
Fransada ye ni rej i m
Fransız siyasî ve içtimaî hayatı değişiyor
Laval Totaliter bir hükümet esası hazırlıyor
Berne, 7 (a*.) — D. N. B. a-jansı bildiriyor:
Havas ajansının verdiği ma -lûmata nazaran, VYanau başve-
kil muavini Laval, Fransanın bü tün siyasî ve İçtimaî   hayatını tebdil edecek ihtilalcu mahiyet-(Sonu 3 Üncü tayfada)
SABAHTAN SABAHA:
Radyomuza dair
Programlar,  spikerler, konferans ve radyo gazeteleri hakkında bazı şikâyetler ve mülâhazalar
Yeni Sabah
KlektrÎRi göraacyao a-."; -   „ı? jjinırt; miy» dinliyor, bu uı ıuhM-n hir talim vo telkin imkanıdır.
tumuz, bir kaç sonelık uıüşalıodc ve mukayesesini adyle anlab-yor: 9 mal ..,Fada)
Jft uadoluda    çok  dolaşan vc memlîkeön her tarafını mkaı\ ziyaret eden bir dos-
Okuyucularua bir kac güne kadar fevkalâde mühim bir tefrika sunacaktır. Bu e-ser, EuİRaristaoda senelerce yaşamış ve Bulgar meelisin-de Türk ekalliyetinin mü -mümessili olarak bulunmuş olan eski Ittihad ve Terakkinin maruf simaları a» lan avukat
Etem Ruhinin
Bulgaristan hatıralarım
namı allında kaleme aldığı \e - ıımt kadar sizli kalmış bîr cok tarihi hâdiseleri »ıdınla-tan hatıralarıdır.
Bulgaristan hatıralarım
Eserinde. Balkan llaririn-den evvel ve onu takib eden senrlerdt cereyan etmiş fevkalâde mühim ve enteresan tarihî IcidLsden büyük bir ibretle okoyavrakmnız. Bul-CarKtanın o saman ^ . ıHi;i i..ni'.m İstihale ic.rrt.-i:. Alman \n Kus Dufuruntm çarpışma Mhneleri, halen hayatta ve mühim mevkiler işgal etmekte «dun 1 tul gar ricalinin o zanmııki rolleri ve vaziyetleri bu eserde mtlkemı»e4 bir şekilde, anlatıloıaktadır. Va-nn bu hususla daba farla malûmat verecegis.
Yeni Sabah
Tahrir ailesine iltihak eden vc yakında  yazılarını zevkle okumaca başlayacağınız filozof
Rıza Tevfik
T.i  .:iı..ı Irasın ışı r. V&nnkl nüshamızda iıstaduı bu vesileyle  çimirmç   oktuğu   kon
r     i:. . :  VO '      ¦ ırv uUl^U eli
soa ftirfnl hıdacakamr/.
BsWa : 2
VKNİ t
s \n.\ıı
l  Şehir ve Memleket Haberleri
Sim harbden dersler
İngiliz ve Fransız başvekillerinin nutuklarından meydana çıkan askerî hatalar ve //:a iliz-Fransız ittifakının askerlikçe bazı çürük yerleri
Florya plajları
Müleihhid kefalet gösteremediğinden dün belediye tarafından emaneten işletildi
P ulan evvelki yaslarımızda maK!ıı -t tahkimatına ne dereceye I: .dur püvenmek caiz olduğun', surduk. Şu halde Alman -lan ı 'Una icbar için ona taarruz edebilecek kuvvet ve kudret lâzımdı. Geat-n Cihan Harbın-dckı tecrübeye nazaran Fransız onlularından başka daha en asar- 130 - 150 ingiliz veya ingiliz ,ve Amerikan fırkasına ihtiyaç olduğu da görülüyordu.
Almanyanın t. senelik hazırlıkla büyük bir ordu çıkara-ıı. nazariyesinin sırf  al-
tıncı kol mensup1 arın a yakışan bir mûlâhana olduğu da aşikârdı.
Almanya, takriben 80 milyon nüfunundan sakiz milyon asker çık ı •bilirdi: bunun nısfı ile seyyar orduyu terkıb edecek cüzbtjmlar. birlikler vücuda gelir bakisi gen teşkilâtını ve İkmal kıtalarını teşkilde kullanılırdı.
" Bıı dört milyon askerle, beher, yıan* bin muhann vc gayrı
muharıb mevcutlu, 200 fırka! teakü olunabilirdi.
adrunoranın bu 200 fırkasına kartı en aşağı 2D0 fırka askerle,
taarruz lazım gelecek idi ital-: yayı tarasaud için bırakılacak kuvvetler bu beaabtan hanrtir. Almanyalım nısfı derecesinde nufuau olan Fransa ancak 100 • 6rka kadar asker çıkarabilirdi.! fc}u Üa'dc geriye dahi 160 fırka kadar kuvvet lâzımdı iki taarruz mümkün olsun.. Görülüyor ki bu hemb dahi yukarıda yczıh Cihan Harbinden çıkınlmiH ns tJcryc- vınr.
Frannnnm müttefiki olan In-Bütrrv bu 150 fırkayı temin e-d»bıkc.-krai?
Bunun bir kısmının Polonya kuvvetleriyle ayni zamanda hareket etmek sartiyle telâfi edi-aoeeğını dttçttnsek bile hiç olmazsa 180 frrkasmı İngiltere Verebilecek ml? Hayır! Şu halde fngılteretun askeri hazırlıkları bu yüz otuz fırkayı Fransada wreeek kadar ilerlemeyince ¦tdmsnva ile bir harbe t'itus-snaktan ieünab lâzımdı.
Bunlar Fransız ve ingiliz ge-¦el kurmaylanaca dtbıünuaernı-yee-k aoyler değildi. Gerek Fran-ur, genel kurmay reüıi general Gamana ve gerek İngiliz genel kurmay reisi general Iron-•ide bu hesablara akıl crdırcnıi-yecek kadar zekâ ve bilgiden mahrum değildiler? Elbette bir çok kurmay subaylar dn şeflerini lüzumu kadar tenvir etmiş -terdir. Fakat nasıl oldu da bu hesabı unutarak harbi tahrik Ve tâeıle mil» verdiler'7
Bunun sıbebi sucuk şu suretle izah edılebibr: Gerek Fransada ve eerek Inptteredeki altıncı kol hi.amibi.in Almanları çok hakir Rörüyorlar ve istihfaf edı'yArianlı. Almanların mey dan 'ikıımaktrıiH blöf telâkki oyuyorlardı; frenkkriıı bir darbı maaeb vardır:
p--v
Yeni Sabah
— 5 —
YAZAN: Üraeral
Ali İhsan Sâbis
-    .   ««dil
ABONE BUMiM
Türkiye Ecnebi
aCNCLİK      1400 tO» 1700 K.r, •   AYLIK       760   a      1460   » ¦   AYLIK       400   ¦       «00   b I   AYLIK       ISO          100   •
BTEMHUZ 1*40 PAZARTESİ t CimaMihır  1369
» numi Naıiıan usa
G-n İM Ayı T 1140 — Hışır 6
O Un • oBı. İkindi
0.13 İM BS5      iunl
636 13 İÜ İMİ    vmu
*«M"I Vata. tmsak
 101 O'JStt      Eıanl
¦o.ıa U-44 M|      VaaaH
Le chıen quı abaıe ne mord puıs. havhyan köpek ısırmaz. Almanların bagn-malannı bu sözlerle ölçüyorlardı. Gerçi bazı hallerde bu sözün kıymeti vardır; fakat ısırmaz diyerek , kendim b»ş bırakmak da muvafık değildir. Gürültüye pabuç bırakmak caiz olmamakla beraber şayed kavgaya tutuşulursa. ne suretle hasımla dövüşülc -cek bunu düşünmek ve hazırlık yapmak ıcab ederdi.
Altıncı kolun yayjrarası ea-lım düşünenleri sönük vc silik 'bırakmış olacaktır. Bgcr Fransa ve ItfgürJ genel kurmay reisleri Almamaya tevaffuk edebil mek için cn aşağı 250 Fransız ve İngiliz fırkasına, bir hayh motorlu '.imi 1/t tank vc tayya- j relere lüzum olduğunu takdir e- J denilmiş isehr bu lüzumu ieabt edenler nezuinde son derece bU yük bir ener i i ve* İsrarla müda-İ faa etmenn-kie vs bu fikirlerini ' kabul ettirmek için uçrasma-makla, lüzumunda istifa trhdi-i dini navurmamakla ve hatta istifa etmemekle büyük, eok büyük hata .iniklerdir
işte sandalyesine yantşıb va-zifasün ihmal edenlerin vatanlarına yaptıkları ihanetin neticesi, bugün Fransa ve IngHtme-nİn düştükleri akıbetten ibaret dur.
Fransa vc   IngiLtereniıı. Almanya ile mücadele .-.ı. muhtaç oldukları 200 fırka ne ile tonun edilecek idi? Bu kuvvetin' yarısmı Fransa ve yansuıı İn-gıllero hazırlayacak idi.   Hus-ka devletlere ve onların   temin edecekleri   kuvvetlere   güven-! mek asla caic değildi. Eyer başka devletler ittifak dairesin* ah-iıabihrbe uulur fasla kazanç vc hattâ harbi   ^tv»*t kssanmuk için mühim sebebler olabdirlcr-di.  Böyle bir vaziyet  kazaisin-' da Almanyanın ileriye gitmiyc- , rek işi harbe vardırmaması bek-' lcnebilırdi; fakat herşeyden ev-' vel Ingütere ve Fransanın  250 fırkası lâzımdı.
Bu, öyle bir caaıb kuvvet, çekirdek olacakU ki, İngiltere ve Fransa ile ittifakı düşünen veya tereddüd edenleri kolaylıkla kendisine çekeeek, kendi etra-fuıda '¦.[.!.. . .ıktı Kuvvet her şeyüı esasıdır.
Mareşal l'cLaın 25 haziranda radyo ile yaptığı hitabede: Müttefiklerin askeri kuvvetlerine degıl. altmlanna güvcndık-lerini söylemiştir.
Şübhvuiz altın mühim kuvvettir. Bunsuz harb güçtür; fakat sade para iş görmez; düşmana üstün kuvvetler ihzar! edilecek; ondan aonra bu kuv • vetlerle amansız bir harb yapılacak.. Gerek harbi hazulamak, gerek bu harbi icra etmek için paraya lüzum vardır. Yoksa sade paraya dayanmak, yalıudi tarafın kasası önünde kendisini her şeyden yüksek ^.meşine benzer.
işte bu esaslara güre. bir ya a-don Fransa ve ingiltere, buz», t kendi kuvvetleriyle 250 fırka i.--o ıı in .   ve diğer   tarafımı
Almanya etrafında çember kurmağa, buaka mUUefUder tedarik «-denk Almanyanın tam bir abluka ile. uzun mikJdet mu lutvunıet edrbılmeeuııı menetme gfj çalışmalıydılar. Yani sade aıyaai iaahycL degd,. aym zamanda askeri ha. n ü .   lâzımdı.
Bu askeri kuvvet duar edil-medarı evvel, siyasi faaliyetlerin harbi ı.ıhrık .Lmeıuelen ıcab ederdi Halbuki İçler böyle idare rdıhnedı. Puhtnya ile yapılan ıtiı¦ ı • ile Iny« harbe tahrik edudi.
Bu ittifak iyi olmakla beraber gızh tutulmalı ve bühaıu-a lıınılureinn hürü hanrhğl bit -meden harbe sebcb uunanut»ı için -Vinıauyanın aıııuarma mumaşaat etmesi I'ulonyaya ru üce ta. .ı." . -,ıdı.    Aksi
halde Pulum/anın yalnu başın.ı ezilmesi La bil idi.
Sum lı hâdiselere bakarak bu hükmü verdiğimizi    soykycalcr olabilır. Fakat    yukandanberı sayın ddkiüğürnüc mütalaalar o-k.ıd.ır vuzuhla vaziyeti gösterir ki Fransız vc tngdiz kabineleri mu ve gomd kurmaylanam bu derece vahim hataya ettipneteri-: ne ve yanlış düşünmelerine hay ret etmemek kabil olmaz. Talihi devam edceoktJr. Eski birinci ve altıncı ordu kumandam envıkh general Ali ihsan Sabi»
İstanbul belediyeni bundan bir müüdcl evvel Klnrya plajlarını ıkı senL* müddetle içirtilmek ü-1 zere 32 bin liraya bir müteahhide havale etmişti. Müteahhidi şimdiye kadar mukavelede ileri ( sürülen kefaleti veremediğinden belediye muvakkaten plaj -lan emaneten işletmeğe karar venmistir. Ve dünden itibaren itibaren bu karan tatbik etme-Re başlamLştır. Bclediyayı bu kararı ulnıagu sevkeılen âmil dı tu/ mevsiminin t.ımamen gelmiş olmuHi dıdaviKiyle halkın Floryadan istifade cdemrmeHİ aynı zamanda belediye menfaatlerinin haleldar olmasıdır,
Belediyenin müteahhide işletme müsaadesi vermesi için iste-;
dı.;ı kefaleti majıyc63 bin liradır. Müteahhide son defa ota -rak bugün n kanma kadar müaa-ade edilmiştir. MUteahhid bu gün de kefilini temin edemediği takdirde belcin - yapılan mukaveleyi feshederek ve Florya i'Tİn yeni bu iııu.-;edu akacaktır.
Bu müzayadr-nın mmldıtı kısa.olacak ve.piâjlar aür'alle ye-ı.ı hır nuiteahhıde Jıavaln oluna-cakür. riorya plajlarında dün bu hususla daimi encümeniaıka-bul ettıjn larıte tatbik olunmuş-Ur.
Florya plajları dün çok rağbet görmüştür. Sabahtan akşama kadar  binlerce kişi denize
girmiştir.
POLİTİKA
Yeni bir kanun
Memurların yaşını lahdid eden kanun tadil edHiyor
Dahiliye Vekâleti. Vekalet mrrmrri arının bir kısmının yaşlarım tahdfd eden kanan -da tadilât yanan yem bfr kanım projcai haartrynrak meclise tev»ü cTmiatrr. Yaş tahdidi karmn'uıun oahrye roü-dürlen. k\-makamlar. ntülkr-e müfettişleri vc bo.'jm Üfettikler hakkınd.ıkı lıükümlermi tamamen kaldıran bu kanunun esbabı nıucibesindo bühaaaa şimdiye kadar vaki utbıkattan ya* tahdidi kanunundan İyi bir netice alınmadığı ItaydoJunmaatadır. Kanunun en büyük manzum dabillyunıunurluguna olan rağ beti av. ait oıaaıdır. Bu itıharlu vekâlete memur bulmak günden güne   ıuUdtüueamckt«hr.
Yeni tadilâta nazaran nahiye müdürleri., kaymakamlar, mülkiye muidinden 60 yanandan sonra ila VHZİfeleri boamda kalabileceklerdir.
İki şirket vapuru
ÇfıîjİlŞtl
Di»ı l\ de Büyukdere ıs-
keleainden köprüye hareket c-dcnfıhrkerl İiaynyeain 54 numaralı Şirket vapuru Kıreçbur-nu arıkla-ıuı .;¦ n . an*ada Bü-yükdeıc iBUkameünde seyreden Sirkeli Hnyrıycnın 68 numara -Iı vapuru ile çarpışmışlardır.
lieı ıkı vapurun kaplam çar pısmadan evvel vapurun sürati ni kepmiş ve müsademe hafif ve sıyırtma olduğu ıçûı büyük lar kazanın uıkuu güçlükle bertaraf edilmiştir.
Müsademe netieenınde ber ıkı vapurun da bazı yerleri hasara ugramışUr.
Bu esnada vapurda bulunan yolcular büyük bir heyecan geçirmişlerdir. Müsademe neticesinde nüfusça zayiat ohnamış-Ur, Liman riyaseti hâdise hakkında tahkikat yaparak halkın hayatiyle alâkalı olan bu hadi-seda kaplanların mesuliyeti o-lup olmadığım tesbit edecektir.
Türk okutma kurumunun kongresi
Krz Darüşşafakası için 80,500 lira tahsisat  verildi
Titrk .okutma, kurumunun 7-1 üncü yıl kongresi bugün üç yüz elliye yakın azanın iştiraküe Darüşsafakada nkdolundu. Rur.-namede yazılı maddelere gore kurumun bir senelik masraf ve geliri-tetkik ve tandık edilecek, ayni anmanda da müddetleri biten uı; aza Uo vefat eden bir azanın '.¦'¦•¦!.¦¦ yenüer^Megiieeektİ.
Kohgre tam saat 3n dörtte l kurum ulur'' hi'yctindeiı Ayın zade Hasan Tuh fin m küçük bir hitabemle acildi. Müteakiben riyaset makamına guneral Hakkı | Şmasi gelerek konRic nıüznke-| ratına başlandı. Föz alan;
Kmîn Ah mtüıtelıf mevzulara1 dokundu n saman zaman kür-airye galerek heyecanlı bir ifade ilo batanlarını bir itab peklinde £erdettı. Avukat Arif Mustafa .da. hassaten Osmanbey matbaa-tmın kurum tarafından kiraya verilmiş olması münasebetıle o-rada nıevcud bazı lita?rafya t" bn üzerinde muharrer eski yazıların tarihî kıymet lerüıden dolayı ihtiyatî tedbirler ittihaz» oluıımamasından şikâyet ederek idare heyetini mııabaze yollu beyanatta bulundu. Btma, vilâyet mektupçusu Osman Nuri, ve Aynizndç Hasnn Tahsin ka -naatbahfl cevablar vererek rou-\*rİr. avukat Arif Muatafayi ilzama çalıktılar.
f'ki İstanbul hukuku ceza mu silimi Abdullah Vehbi de bir sene sınıfda kalan talebenin mektepten eıkarılmamna itiraz ederek kurumca ittihaz edilen kararın refini istedi. Buna karşı da kurum İdare heyeti noktai nazarını serdetti ve neticede âra ya müracaat olunarak iki muhalif reye karşı mevcud azanın heyeti umumiyvsi tarafından kıı -rıımım hattı hareketi tasvib ve karan vaki kabul olundu.
Mektebüı gelir vc ıpasarifa -tını gösteren hesablar İse hiç bir itiraza manız kalmadan tamamile tasvib edildi. En aonr.. da müddetleri biten üe azadan Saraylar Müdürü Sezai ile avukat Haiid ve Ayniza-de Hasan Tahsinin yeniden intibah ve yerlerinde ipkaları it-j tifaka yakın bir ekseriyetle kabul edildi. Vefat eden bir aza -¦ nın yerine de İş Bankası Umum Müdürü Salâhaddİn seçilerek kongreyi nilınyet verildi. •      •
Dünkü koıurre münasebotile kıymetli Başvekilimiz Doktor Refik Saydam tarafından kız Da rüşşafakasının tesisi İçin ayrıca 80BD0 lirn   verilmiş   olduğunu
memnuniyetle öğrendik.
Basda Milli Şef lamel ladnfl almak üzere Bnavekil Doktor Refik Saydamla bütün büyüklerimizin Darüşşafakaya karşı posterdikleri yardımın her halde mahalline masruf olacağına biz de inanmış bulunuyoruz.
Yeni idare heyetine bu yıl da yeni mesailerinde muvaffakiyetler dileri?.
Bir sarhoşun marifeti
Namuelu   bir   kadının evine    saldırmış
Çemberli taşta Alikalipaşa da MsdMsc soknğmda 23 numarada otudan kunduracı Ali evvel
kl gece sarhoş olarak erine giderken gene o civarda oturan Moryem adında bir kadının arkasına takınmış. Meryem evine girince Ah dcnrkasjodan^gir -mış ve. kapıyı kapayarak n.rri -den kılıdlcmı i. ondan sonra da kadıncağızın üzerine atılıp tasalluta başlamıştır. Mery'emin feryadını işiden komşular koşup gelmişler, zabıtaya da haber verilmiş vc Meryem, Alinin c-lindcn güçlükle kurtarılmıştır.
Ali, hakkında tutulan  zabitin dün adliyeye verilmiş, nöbetçi asliye mahkemesi olan seki-¦ zınci ceza mahkemesinde muhakemesi yapılmıştır.
Ali. Mcryemi evvelden tanı -dığını iddia etmis, kendisini evine davet ettiğini, onun üzerine gittiğini söylemiştir.
Dlnleniien altı şahtd, Merye-min kendi halinde bir kadın ol-duıjımu. Aliyi davet etmesine imkân bulunmadığını, vaziyete nazaran daAlİnın taarruz ve tecavüz ettiğinin anlaşıldığını söylemişlerdir.
Mahkeme, Alinin suçunu sa bit görmüş, altı ay hapsine vc tevkiline karar vermiş. Ah derhal tevkif edilerek tevkifhaneye gönderilmiştir.
Maliye vekili An-karaya dündü
Bir kaç gündenberi şehrimizde bulunan Maliye Vekili Fuat Ağralı dün akşamki ekspresle Ankaraya hareket etmiştir.
Ticaret vekiii şehrimize geldi
Ticaret Vekiii Nazmı  Topçu-oğiu dün sabahki ekspresle Aıı-karadan şehrüiüze gelmiştir. Vekil Haydarpaşada   karşılanmıştır.
Akdenizde bulunan inal şilebi dün getdi
Tan şilebinin de Mallaye vardığına dair telgraf alındı
lıır.ılı-' -ve hVansıl harb filo -lan arasında Oran asin-ri luııtı -
 nında harp yapıldığı esnada o-rada oldu«u sannolunan inal şilebi dun lunamoıUA gelmiştir.
İnal şilebi kaptanının verdiği izahata göre gemi Oran harbi esnasında ora lımanmda bulun-mıyordu. D;ıha evvel yola açılmıştı- Gemi süvarisi bu hususta verdiği izahatta şunları söylemiştir.
— 19 haziranda Marsdya-d.ıı, rı gemibk bu kaAlayle Frunnıclraın Oran limanına ba-
'   roket ettik. Yolda bir kaç Fran-
. aız torpidosu bize refakat ediyordu. Yolda bir İtalyan tahtelbahirine tesadüf ettik. Torpidolar .tahtelbahire hücum et-
1 tiler. 22 hrmrarcda Orana mu -vasalat ettik. Fransa, Almanya
ı ve İtalya arasuuia mütareke ilân olununca geminin vaziyeti I nu-chulleşmıı-tı. Nihayet Fran-| sız hükümetinden müsaade ala-, rak 2!) haziranda Istanbula müteveccihen hareket ettik.
Fakat İtalyan radyoları, Sicilya ve Pantalcrya arasımn. ,lngıüz radyosu ile Tunus - Bon, Pantaler's arasının maymlcn -un. okluğunu ilân edim.* rota-, yı değiştirerek çok derin sulardan geçmeğe başladık. Bu Ushh k- iı yolculuk ecnasında -gemide, 7 yolcu vardı.
Dıgcr toraftan 2 temmuzda Orundan hareket eden Tan sıic binin do M .• .. • varthğma dair | dün telgraf gelmujtir. Gemi çar &umba pıınu limanımıza gelenektir.
Haftalık piyasa vaziyeti
Harbin doyurduğu zaruretler dolnyısıyle dünya piyasaların -
da olduğu gibi memleketimizin ihraca tında da huaule gelen durgunluk devam etmiştir. Avru paya kara yoluyla gönderilen mahdud miktarda ihracat em-toaaına mukabil ıç pazarlarda i i.normaldir. Muhtelif maddelerimizin son bir haftalık piyasa vaziyetini bildiriyoruz: Uittüay:
HaCU Kinde Anadolu, Trakya vc limanlardan şehrimize ceman S920 ton buğday geJnustir. Bu malhır k-'ımüen satılmıştır. Toprak luahauUerı ofisi memleketimizde j alnrz4 değurıicn sahibine munrazaman ve lüzumu kadar mal satmakta ve bu değir-nıcncılcnn harıcıude ött^lenben kırnıaciUkla iştujar eden bir çok un tacirlerine mal satmanıaku-d.r.
Hükümetin mütevaasıt bir rol oynıyan bu tacirlere mal verme-nıea liaenne kırmacıLırdan ba -alaımııı faaliyet aahasından ayrılacakları zannedilmekledir.
Arpa:
Bankalar, köylüden doğrudan doğruya arpa ve yulaf mubayaa
ettikleri cihetle bu mahsulün kıymeti muhafaza edilecek ve bueünkü fiyatlar düşürüimiye-cektir.
FıyaUar: Dökme Haydarpaşa 4.05 - 1.10    para.   Samsun Trakya çuvalı 128 - İSO para a-rasındadır. ttrinç:
Piyasada yeniden bir sukut kaydeditmiştir, işsizlik berdo -vamdır. Anadoludan gelen az miktarda mal piyasaya gelmiş satılmıştır.
Fiyatlar: Orhangazüer 32 -33, makineli birinci Tosyalar 26 - 26.5. Diyarbakır mallan 23 - 3-1 kuruş aralarında satıl -maktadır.
Afyon :
V.'ui mahsul muhtelif mınta •
Halihazır harbinin bazı vasıfları
H»H h«ur bsrht, tarihin seyrin, da saffsaa.....m» «,HMı,.
Frdan utananlla ayrı vaaıflar «Salf-efi b0rök bir aHflhtı ıhlHaflır.
t»39 aylOlifnSınSarl muhlalıf vfç-Salar arcaSarafe Fmaanın masiabU TMtıa krtar MrtMl asrhaa.n. bitiren bu harhde aaaa vaa.f; bugünkü bay nflmllel camiada anart va kabul e-ü-lan prcnaİBİar» «s«un almaya» noÇ;. laların bu tun aaan«.r. Tab.r, digarl* maddi .e imm.I anKadj farSİcr.n va devlcrierln camla hatlndtkl hayatlarını tanrım ««an pranaioitr, ahlj-kl va Sufcukl -- ¦¦ ¦ .
Ounıın raaa arafUarl, haı- hazır ce-mlyatİRİl. içtimai-** atyaal uluklann-da kolay kolay sBrOnameılcr*e da, bunlan umumi nuMjretlnUe olarak muhlaılr bir aaSIMa ban aylamak mbmhoAdur! A«r««ada huvvıt, va kuvvete dayanarak İddiayı hak eylemek prenıtbll
OAyle bir »ra—»,n kakım «Intaaı l«ln gır,|iien nıuum. faaliyet vebu faaliyetin mürvar davlctlenle garb damokraallert araaındak. m.lcad9İe ffakl -nrllealerlnln n».ı"ji olmaal alınan tadMrior maydındadır. Cj MdMHarln «a ajalljİliIII I ilk rvvel y.kt.Jı s*yl«r, bu ana kadar camialarda mar'I vo nakbul kaideler vo kıymeUerdlr.
I't-, haiı hanr «ryaal va askeri kanalarında mflaaSadı edilen vo bu . Sun moda olmu» btr Ubırfe sürpriı* denilen .«ılır ha* bu yûıdcn meydana gitmektedir.
Aıağı yukarı aSkl Ksmaniara rOtu •Imif bir ı.eıwly«efcı mevcud dan kal Salarla. 1940 SaeMsaton evvelki devirlerde rMla«aw «atdeler b.r değildir.
Bu leaaUdtn. b*ylo bir noUUi na-BSn goı Onunda tatarak hadiselerin tetkiki. ntlgaUiiea ve oOrprlı kelime ¦Ma Uvslf «dilen aatctaların. ku.vet oanHyeetna doyaaan »istem da normal vasfım alaSHaaaglnl gBatarlr.
İngiltere, iSU Saa«hv Umaımlo ye-ni değişen kıyaeatler arasında kaUı bir dünya içinde, bu «Utemi vJeude aetlren mihver devleti e. 'g m^cad--leye g.rlımelc aıaıbaslj Lİtnda stfSSNS-Isr. Va kendletaıl avaSsfeaa edab.lmek İçin aıaml aakfBs» eaaajlk bir Uvıe takıemay. Sedef «tlbs» eylemiellr.
. r e«yaB aaerjik  bl- ta-
vırla har-kete oeaatak "dediği-,   ona r nü |  ıulpU .
Marb larerealarl «a bir w Kim İhtiyaçlar -araıeanaa, arala- rM «ayet aıkı bir f blı-Ufll vSovde gel- mit bulunan garb ıloseula—lltıi d« Blnbr. terinden aynlaatSUr.
Fransa da inoıllereyl aaı tun Avruoeyı meaya ila en( da ye Mı ıı Sarlb bir cilvesi olarak InglReraye ¦asalı darbeler varacak bffkilmlere de tebalyea ıııaakaea» sBada hseŞMff-tır.
Franaanın ba saktrSo fcarsketi In-Oilterenln Isaraealne anccbvr'.ci hu-aeyledlgi mücadelede nahvolmamak için derhal harekete fleçmealm intaç erleralrti'. Tebtrl «Zferle Ing-frerede kendktlnı doaahık ve Si sal ratata ve mvoterek ıctıeeblerte bag1' «uaıecme-mit ve dünkü mBtbaflki sl--, h'-e demede berekete aa«ralat'
Bu süratle tabi attaki hayat mücadelesi kanuau taraştı de kmdrainl gostermleUr.
Bu hidieeleeae. teali hjnr ns-h'n.n garlb vaoıllanauı ve w - Ut.
mu gibi sarünea vaaCalar srr...n n ne »ekil ve mahiyette olduğunu ve haddi zatında, bunların kuvvet gn-aurunun bir taaebtVI«Iduöun» işaret ettirmektedir.
Htdıselerla absafctS1 raû«a"-dacl ky. te bunları eaatafaaaatUdir.
Or. RBSAO 8*CAV
M-
elratt elan Al-İtalya karaaın-. HatU. talihin
kadarda İdrak edikti is variyettedir. Bu malların pıya^ts: 12 morfin ayan olanlar SS0 halat tan ba^btyıp 410 kuruşa |likzfe*S tır. Yapanı:
Bir karanla satışlar devan rt mektedir. Ry*tk*rd« t»«reffii kaydedilra^miçör. Haler, piynsa da ahcı olarak Btriik IMS .• .:n,cr bank fabnsaJarı mev» mim. Ziraat Bankası aynca müu-t\aa-tına devam eaznektedıı llnita içinde yapağı satışı 5.00» baiyc-yi bulmuştur.
Fiyatlar: Trakya, Bandırma, Bursa, 69 - T2, v'-"1 Celi-
bohı, îznrir. 64 - 66. Ksrahisar. Eskişehir. Kütahya. 60 - 63, Ankara. Pııladh, Konya. M  -kanmış güz yanfl, 70 - 75. deri ve tabak mallan 60 • 53 kıınu) nrslanndsdır.
Gerek kırkım, gnrek tabak cin si mallarda fasla in yoktur. Bu yüzden piyasa gevsek ve fiyat-' r dJymektcdir. Kırkım kılları 60 - 65. tabakJarm 25 - 30 kuruş nauıriyle bakıhaaktadır.
hMB IM6
Sayfa : 3
[Siyasî görüşle
Bir mukayese
Yatan: ŞÜKRÜ BABAN'
Fransızlara Versayda kabul ettirilen mütareke İle meydana gelen vaziyeti Almanyanın tam muzafferiyeti ile neticelenmiş diğer bir muharebedeki durum ile mukayese etmek faydalı olabilir.
1866 tarihindeyız.. Henüz Alman imparatorluğu büyük bir vahdet ve kül haline inkılab et-menüştir. Maamafih Prusya kralı birinci Vılhelm. dirayetli ve becerikli demir, başvekili Bis-markın himmetiyle hayli muvaffakiyetler kazanmıştır. Bis-mark asırlarda nberi Alman mütefekkir ve filozoflarının, po-ütika adamlannın düşündükle-ri Alman birliğini kurmak heve-sindedir.
Bu birlik Avusturya imparatorunun riyaseti altında olabilirdi. Bir takım Alman ricali böyle düşünmüşlerdi. Fakat mukadderat ve vukuatın şevki, Avusturya ün para torlarının aczi bu şerefi Pruayaya lâyık görecektir. Bismark bu yeıü kurulacak binanın mütevazı, fakat yılmaz bir işçisidir. Dahilde ve hariçte ufak tefek muvaffakı yet ler elde etmiştir. Fakat birliğin en büyük engelini. A-vusturyayı bertaraf etmek lâzımdır. Onun için zaruri «ir kardeş harbi olacaktır.
Avusturya ordularım Savua-da 11866) perişan edecektir.
Fransızların imparatoru ü-çüncü Napolyon Avusturyamn yardımına koşup koşmamak kararını vermekte mütereddit ve Bismarkın temûıatiyle .dil ve gafil iken bu iş halledih--*rmi bulunacaktır.
Yalnız dikkate değer ki A-vusturyanın izmihlal ve perişanlığına rağmen hiç ağır bir şart dermeyan edilmiyecektir. jdeta galib ve mağlûb değil iki müsavi kuvvet ve kardeş varmış gibi hareket olunacaktır.
Üçüncü Napolyonun guruıu. bu netice kendi müdahale imkânlarının bir eserini görerek mübahi olacaktır. Halbuki pek kısa bir zaman sonra, dört sene sonra, 1870 muharebesi bağlayınca Bismarkin Avıuturyaya niçin bu derece mülayim davrandığı anlaşılacaktır. Ezeli hasım Fransaya hücumu esasen kararlaştırmış olan Almanya, bu mücadelede yandan hiç bir tazyike düşmek tehlikelini göze almak istemiyor, işim -Sedanda rahat rahat itmam etm.-k istiyordu. V'e filhakika ..'.üncü Napolyonun hezûı«:ı hattâ ordusiyle esir edilme--: Viya-nada, ne Ptersburgd.ı ; hattâ ne de Londrada derin bir akis uyandırmadı.. O kad-ı ki şerai-ti sulhiyeyi müzakereye bağlayan Fransız başvekili iTıyer) her tarafa vaki olan bav unua-lanna hiç muvafık ve rnüsbet bir cevab alamadığından ı artık Avrupa kalmamıştır) feryadını kopan yordu.
24 haziran 1940 da Versay da imza edilen mütarekede Fransaya karşı hayli müsamahakardır, Fransız toprağı parçalanma-mıştır. müstemlekelerin akıbeti kat'İ olarak menfî bir sureti halle uğramam^tır. donanma müsadere edilmemiştir, dahili siyasete karınmak esası ilen su-ı ulmcmİştir. Fransanın lamami-yetı ve istiklâli masun kalmış -tır .
Halbuki hezimet tam idi. Hele Fransızların galebe Ukdı -nnde deri HÜreceklerini kat'iyet-lo. bütün matbüatlannda tek -Turladıkları Almanyayı parçalama hırslan n a Almanyanın şartları hiç de bir mukabele değildi.
Lehist&nı iki haftada -.k etmiş, dört günde Felemengi tea-lun almış, büyük Flandr meydan muharebesinde Belçikalıları perişan ve esarete mahkûm etmiş, muzaffer ve nea*e ve gurur ile d - ı bir erkim harbiye heyetinin edikten bahusus Fransa-f/ı kıskıvrak bağladıktan ve I-
00  8
S © N  HABERLE
Berlin ajansı dün iki uydurma vesika daha neşretti
Baa taralı I inci aayfada)
yatının inkıtaa uğratılması bahis mevzuu olau bilhassa Alman gemileridir. Bu takdirde Rusya harbe sürüklenmiyecektır
ikinci şekil: Kafkaayada doğrudan doğruya müdahale.
Üçüncü şekil: Rusyaya karşı doğrudan doğruya tevcih edilmiş bir teşebbüs olmaksızın, Kafkasyada gruplann ve m üs -j i uman ahalinin istiklâl t'"ma -yüUerini terviç etmek.
Berlin. 7 (a.a.) — Sekiz numaralı vesika Fransız ve İngiliz hava genel kurmaylan arasın -daki 5 nisan 1940 tarihli bir mu-; kavelenamenin protokoluna | mütealliktir.
Protokol metni şudur:
"Kafkasyada petrol mınUka-sına karşı Fransız - ingiliz hava hücumu münhasıran 3a t um. Groanyc Baku tasfiyehaneler ile1 umanlarım istihdaf eder ilk altı, gün zarfında Kafkasya fantiye-1 haneieriyle limanlarının   yüzde ; 30 ilâ 35 inin tahrıb edileceğine I itimat  olunabilir. Bu  hareket için kullanılacak tayyare adedi ü Fransız grubundan ve üç ingiliz filosundan mürrekkeb 90! ilâ 100 tayyareye baliğ olacaktır.
Fransız grupları Baküya der-1 piş edilen tarhilerde akın yapabilecek surette teçhiz edileceklerdir. Fransız grupları ihtiya-ten yağ depolariyle mücehhez iki adet farman 222 grubundan ve4aded Glenn Martın grubun dan müteşekkil olacaktır. Bul gruplar her akuıda taknben 100, tasfiyehane üzerine ceman 70 ¦ ton bomba atabUeceklerdir.
Düşmanın aksülâmelı ve Al-j man ava tayyarelerîıuıı lutmte- j mel mevcudiyeti, bu ameliyenin müeasirhğini geniş ölçüde azal-' taeaktır. ,.
Uydurma vodka mı? Baro fanU-zisi mi?
Londra, 7 (a.a.) — Gothen -burg "Ny tıd,. gazetesi, Alman ların Fransada bir vagonda bul duklannı iddia ettiği ve Alman radyosunun ve İtalyan propa -pandasının geniş bir surette yaymakta olduğu vesika lan bahis mevzuu ederek diyor ki:
Almanlann muzır vesikalar bulmakta hususi bir maharetleri var. Norveç'te ligi'terenin bu memleketi işgal etnv.'k niye -tinde olduğunu gösteren kâğıt lar kesfeUİlcr. Bittabi hu korkunç plân, Almanlnnn ' d" -man hareketleriyle Ünlendi.
Almanlar .siyanet melekleri gibi. Norvcçi kanatları altına HİdıIar ve müdhıs  İngiliz işea-
Fransada Yeni rejim
ünden kurtardılar. Ayni şey, Belçika d. ı ve Hollandada oldu.
Bitaraf bir müsahid, kendi kendice şu -nalı sorabilir? Nasıl oluyor da hiç kimse bu sözde plânların maddi bir emaresini görmedi. Bu vesikalar hakikî dahi olsalar, ancak büro fan -terilendir Fransa ve lngiltere-nin bu vesikalar muhteviyatına mutabık tedbirler almış olduklarını işba t elen bir şey yoktur.
Almanlar, müttefiklerin. Is-kandinavyaya da dahil olmak' üzere bitaraf devletleri harbe karıştırmak ve yanlarında yer' almağa mecbur etmek için plân-lar hazırlamış olduklannı soy-; 1 edikleri zaman da insanın zihnine ayni düşünce geliyor. Bu 1 Alman haberlerini ciddiye almak hakikaten çok güç. Müttefiklerin stratejisi çimdiye ka-' da insanı fazla hayranlığa dü-' sürecek bir mbahîyet gösterme1 di ise, bundan bu derece aptal-! ca hareket edecekleri mânası her halde çıkmaz. Filiyat şu-dar ki bu memleketleri bugün I Almanya işgal etmiş bulunmak! tadır tc bu terazide, diğerlerinin plânlarından çok daha ağır çekmektedir.
Hifler Ciano ile 2 saatgörüşiüler
(Saf tarafı 1 İnci aa/fada) rinin inhüâli ile ingiltere yalnız kalmıştır. Kont Cıanoııun Ber-
IB*t taralı 1 İnci M/tada)
te bir teşebbüsü üzerine almıştır. Laval ayni suretle millet meclisi tarafından karar alarak, parlâmento sistemini ilga edip, başvekil mareşal Petaine. Fransız devleti için yeni bir kanunu esasi neşretmek hakkını vermek teşebbüsünü de üzerine almış -tır.
Kendisinin de iştirak ettiği müteaddid parlâmento azaları içtunalannda. Laval. mezkûr azalan bu karan kabul etmeğe davet etmiştir. Buna sebcb ola-ı ak.l.ı. totaliter devletlerle teşriki mesainin, normal ve vatana müfîd bir surette yeniden teessüs edebilmesi için Fransanın. yeni rejimini, totaliter milletler rejim ile bîr hizaya getirmesi lüzumunu ileri sürmüştür.
Yeni kanunu esasi alelade bir taklidden ibaret oluııyacak Frau sız karakterim nazarı itibara alarak, Fransanın kalkınmasını kolaylaştıracaktır. Bu kanunu esasi, ka'iyen İrticakârane olma yıp, bilâkis içtimaî noktai nazardan çok cüretkâr olacak, ve hukuku, mesaiyi, aüeyi ve va • tanı garanti etmekle beraber, devlete de hükümranı otoritesini iade edecektir.
Yerine tek bir parti kaim olacak olan siyasi partilerin orta • dan kalkmasını mucib kılacak bu ıslâhat. Fransanın siyasî tarihinde hakiki bir İhtilâl teşkil edecektir.
Havas ajansına göre, millet meclisi tarafından bu projenin kabul edilmesinden hiç şüphe edilmemektedir.
Iskenderiyedeki Fran sız filosu silâhlarından tecride razı oldu
lin seyahati cuyane kudret i emdir. İki d 'irlan aralar nizamını I lerin iatedikl için müdavel caklardır.
Ingiltcrenin harb-
efkârda buluna -
Ciyano harb muıtakalraını
gevecek Berlin, 7 (a.a.) —Kont Ciano bu akşam hususî trenle, işgal allında bulunan aıjzivi ziyaret için gaı b-- ' ¦ ¦• "tınistir. Zı -yaret, pek muhtemel olarak iki gün sürecek ve bu esnada eski garb cephesinin en mühim mm-takalan gezilecektir.
(8ia tarafı t inet tayfada) Bir Fransız kruvazörü batınldı
Belgi ad 7 (Hususi) — Bugün Cebelüttarık Önünde bir Fransız kruvazörü milliyeti meçhul bir tahtelbahir tarafından batini . mıştır. Gaİbler henüz tesbit edilememiştir, ingiltere - Fransız - Alman -
İtalya deniz kuvvetlı-rinin mukayesesi
Londra. 7 (a.a.) — ingiliz radyosu, yaptığı bir neşriyatta, İngiliz. Fransız, İtalyan ve Alman filoları arasındaki nisbet -leri tebarüz ettirmiştir.
ingiliz radyosunun verdiği rakamlara göre. nisbet ler şöyledir:
İngiltere 22
Fransa 7
İtalya 6
Almanya 4
İngiliz radyosu, bu rakamları verdikten sonra mülâlutzalarına şöyle devam etmiştir:
Fransa ile mütarekenin ak -dinden sonra. 7 puvanlık Fransız filosu. Alman ve İtalyan filolarına ilâve olunacak ve bunların nisbeti 17 puvana çıkacaktı. Bunun neticesinde de, hemen
Bugün, İngiliz ve düşman fı-lolan arasındaki nisoeti ayni •¦ larak kalmaktadır. Yani Ingiltcrenin filosu, 22 pu ı mihver devletlerinin filusu 10 puvandır.
Cezair. 7 (a.a.) — Fransız umumi istihbarat servisi bildiriyor:
Oranda üç büyük ve bir küçük Fransız gemisi karaya oturmus-I tur. Bretagne zırhlısından  200 kişi Kurtulmuştur.  Dunkernue Provence ve Mogador gemilerinde 200 kişi ölmüş veya kaybol -i muş ve her rütbeden 40 kişi ağır I surette yaralanmıştır.   Liman mühendisleri karaya oturan gemilerin ylizdüriîhnesi çarelerini tetkik etmektedir.
Londra, 7 — İngi lız. amiral li-' ği bugün saat 17.30 da bir res-¦ ini tebliğ teşretmiştir. Bu teb-| ligde Smop ismindeki İngiliz tah * telbahrinin Norveç sahillcrinde ı üç Alman gemisini batırmıştır.
Alman tayjarek-riııin akını I     Londra, 7 (a.a.) — Hava nezaretinin tebliği:
Dün gece düşmau tayyareleri Ingiltcrenin şimali şarkî sahil -Icrinde müteaddid hücumlara teşebbüs etmişlerse de havandsfı
her yerde gemiler bulundurmakâvbataryaları tarafından püskür-mecburiyeti olan ingiltere, Ak denizde mutlak hâkimiyeti ter -kedecektir. Fransız filosunun mihver devletleri cüzütamlarını fazlalaştırmasının mümkün bütün vasıtalarla önüne geçmek, İngiltere için hayati bir mesele teşkil ediyordu.
İngiltere, bu neticeye varmak için her şeye teşebbüs etti. Fakat bütün gayretleri bosa gitti. Bunun üzerindedir ki. İngiltere. Orandaki Fransız amiraline, ya teslim olmak veyahud Okyanus aşın bir Fransız limanında si -lâhlanndan tecrid edilmek talebinde bulundu.
tülmüslerdir. Düşman, askeri he deflere hücum edememiştir. Sahil civannda bir köyde bir kaç villa harab olmuştur. Bir kaç ölü vardır, yaralıların mikdan fazla değildir. İngiliz : ıı ıhı mukabelesi Londra. 7 (a.a.) — Hava nezareti tebliğ ediyor:
İngiliz hava kuvvetlerine men sub bombardıman tayyareleri, dünkü eüu zarfında Dctchshau-sen Alman tayyare fabrikasına, Warllıaven ve Flessinge Hol -landa tayyare meydanlarına kar şı hücumlar yapmıştır. İki tayyaremiz evdet etmemiştir.
talyayı da dan..a davet eyledikten sonra çok daha ağır olabilirdi Bu nisbî itidal ve tabrın behemehal siyasî akisleri lmak i ab eder. Hiç şüphesiz hu kadar sükûn ve itidal endişesi ve ya muvazene düşüncesi, gayrin hakkına hürmet telâkkisi neticesi değildir, demir ve çelik tufanından çıkan bîr galebeye bu kadar yumuşak bir meyva âdeta yakışmıyor dense bile caizdir.
Yalm/ yukanda hülâ ¦ etti-ğım tarihi misal Bttmarkı Fran-sayı yakında ezebil m-k için Avusturyaya karşı munsıf ve mutedil yapmış ise çok mum -kündür ki Führerin de yeni büyük müsaraasında Iranı ı i ir-kanında ve yanında çok kuvvet-h hasmı görmemek arzusu ',;•-'.-dişini uysallığa   scvketmıslır.
Almanların muzaffer şefleri, çılgın tezahürler arasında V0 bütün Berlin kiliselerüıin çan aealari gulguleai içinde paytah-tına girerken halkın bağnsrııal ı-n bu itidalin anahtarını verebilir: "Inpüz adaUrına gideceğiz...,
!Im*74P Şuknı IUl«n
Yagoslavlar, Macarlarl» Rumenlori uzlaşlıra-cakmış
Belgrad, 7 (Husuıîı — Ma-carlano Transilvanya meselesini diplomasi yoluyla halletmeğe çalıştıkları bildiriliyor. Bu hu -susta büyük rolü Yugoslavya oynayacaktır. Rumen hududundaki Macar askerlerinin terhis edihniyeceği ve Transilvanyada-ki Macar ekalliyetine kötü muamele edilmedikçe Kumanyaya tecavüz etmek istemiyeceği bil-diriüyoT.
Bclgraddaki Macar sefiri Bakaç Beğeni Budapeşteye gitmiş ve kont Çaki ile uzun uzadıya görüşmüştür. Bükreşten Buda peşteye giden Macar sefiri Bar-dosi kont Çaki ile mühim meseleler görüştükten sonra Bükre-se ¦ l ¦ - rı c ı
Moskovaya  tayin edilen
Bulgar sefiri
Sofya, 7 (IIu*uaİ) — Avle Todor Hrıstonun yerme Bulgar hükümeti lstamenofu tayin etti. Baarekıl Profesör Filof Sof-yadaki Alman sefiriyle görüştükten sonra lstamenofu kabul ettL
tataamenof, bugünlerde Moskovaya hareket edecektir.
Rumanyada   kapatılan gazeteler
Bükreş 7 (Husuat) — Sem -n.ıbul vs Jurnabul gazeteleri hü-kûmet tarafından kapatıldı.
Balkanlardan   memleketimize gelecek   kardeşlerimiz
Bütün dünyanın çok kanşık olduğu şu zamanlarda bile, hükn metimîz, bin bir türlü gaileleri arasında. Balkanlardan ana yurda hicret edecek kardeşlerimizi unutmuyor.
Kumanya. Bulgarimin ve Yu-goslavyadan gelerek aramıza kansan kar-leşlerimiz bir kaç yıl içinde müstahsil bir hale geldiler.
Hükümetimizin göçmenlerin yerleştirilmeleri için devlet bütçesinden ayırdığı tahsisat ma -halline sarfedılnıiş ve takib edilen gayeye vasıl olmuştur.
Beş. altı yıl içinde Trakya, orta Anadolu ve izmir havalisine yerleştirilen yüz binlerle Balkanlı Türk mahalli yasayı? şartlarına intibak etmiş ve tam manasile bizden olmuştur. Bunlar, geldikleri yerleri çoktan u nü tarak ana yurdun ziraatine. ticaretine ve sanayiine kendilerini vermişlerdir.
Trakya ve Anadoludan Istan bula İş ve ticaret maksadile gelen eski dostlardan Balkanlı bazı kardeşlerimizle olan görüş -melerimizde, he/ Türkün göğsünü ifüharla kabartacak haki -katleri dinliyoruz.
Dört beş yıl evvel a ramım gelen Türk. mal. mülk sahibi ol mu-. Çift ve çubuğunu zengin -Ihtırmış ve müreffeh bir hale gelmiştir. O. on beş sene evvel
ana yuraa geimedıguıe yanıyor. Fakat Balkanlardan şim -diye kadar göç ederek ana yurda ^elenİTİn sayısı 130 bini tecavüz etmiyor. Geleceklerin sayısı iso 2 milyondan fazladır.
Yalnız Bulgaristanda 823 bin Türkün hâlâ yaşamakta olduğunu Bulgar resmi Istatîstildcri bildiriyor.
Kumanya ve Yugoslav• loJd kardeşlerimizi bir tarafa bııukıp sadece Bulgaristan Türklerini getirmeğe kulkışsak şimdiki gibi yılda on beşer bin kişiyi nakletmekle bu bir milyonu yakın Türkü acaba kaç yıl Eğinde atamızda alabileceğiz? Halbuki, Bul karistanlı Türk sabırsızlanıor. Her şeye ve her fedakârlığa rağ-, men, benliğinin muhafazası, kanının bozulmaması için aramıra gelmeğe can atıyor. ,
Balkanlarda şimdilik kanlı bir karışıklık olmayacağa benziyor. Şayed Bulgaristan harbe gir -j mezse Tuna boyu ve Deliorman ile Şıpka Balkanı eteklerindeki temiz kanlı Türklerden bu yıl hiç olmazsa 50 bin kişiyi naklo-debilirsek istikbal namına çok' faydalı bir iş İşlenmiş olacağız, i
Çünkü. Bulgaristan Türkü sa-| bınuzlonmakta haklıdır. Onu sabirsizlaıidinin pek r(»k ıebob-leı vardır.
W. \ -......:Mtn Dctv«vnan
Tranailvanyadaki bankalar büyük tehacüm  karşısında
Bükreş ı Hususî ı — Para ve kıymetli evrakın Bükreşe nak-1 ledılmesi hususunda verilen e-' mir üzerine Transilvananın O-radeya ı-ehriııde   bütün   banka
ıtıstırılan halkın an propaganda -ImcktedJt. Bük-1 Tran nil van yanın' ı-ke-lileccgine da-' tlet uyduranîarı
ndıı-mava
Ytıgosljvyada yapılacak değişiklikler
Belgrad (Husul. — Isloven-yede kral naibi pre- Faulün yanına gid'n başvekil İsvenko-viç tayyare ile Bclgrada döndü '
öğrenildildigme &rc kabinede enssh değişiklikler olacaktır. Dahili bîr çok ırJahat yapıla -cak ve bilhassa geııılîk ve mesai meselelerine büyük ehemiyet irilecektir.
Hariciye uazır muavini Krokin yerine ayandan eski posta nazın   Altıparmakvirin   tayin
* Bulgarca Zora gazetesi 4 temmuz sayısında Türk düşmanı ermeni hikayecisi Aforonya-nm "Nobat., a Ilı ve Türkler a-leyhine ya/u t r hikâyesini Bul-garcaya tereerae ederek t imiktir
ŞİMDİLİK BUKADAR
Plaj, hamam buhranı
Kaziranın yirmisinde Florya plajlarını ihale eden belediye, müteahhidin, bugüne kadar taahhüdünü ifaya teşeb -büs etmediğini görerek mukaveleyi bozmuş ve bu sene plâjlan kendisi işletmeeğ karar vermiş. Bu neticeyi tatbik halinde dün bizzat gördük.. İdare fena değil, diyelim. Daha doğrusu eskisinden farklı değil: Kapıda bilet kesiliyor. İçerde birisi bilet alıyor. Kabinenizi gösteriyor, girip soyunuyorsunuz ve Allah-n denizinde yüzüp kumlara seriliyorsunuz.
Fakat kumlar nasJİ diye sormayın! Kabineler ne Atemde? diye sual etmeyin. Zİra'hazi«a-nın yirmisinden beri mukavelenin tatbiki yolunda beslenen ü-midler, hasıl olmuş tereddütler, bugün yarın ümniyeleri o canım plajları ve şöyle böyle tesisatı Um bir ihmal içinde bırakmış. Kumlara uzanırken, kendinizi demir dişli bir tarak üzerine yatan bir hindli fakir gibi hissediyorsunuz. Vücudunuza çablar batıyor ve kabinelere girmek için, sizden daha açıkgöz davranarak sabahın pek erken saatlerinde oraya düşmüş vatandaş lanntzın keyfinin temam olmasını bekliyorsunuz.
Fakat diyeceksiniz ki. her yerin bir istiab haddi vardır. Yer olmayınca nereye girilsin? E-vet. öyledir. Fakat bundan, şehrimizde, deniz sporuna kâfi gelecek kadar az plâj ve deniz hamamı bulunduğu ve binnetice bu sahada bir buhran olduğu kanaatine varmaz mısınız? Keza plajların ihmal edilmiş manza -rasından. deniz sporunu teşvik edecek yerde âdeta ondan soğulmağı mı istihdaf etmiş bir teseyyübe hiikmedi;» canınız sıkılmaz mı?
Dün arkadaşımız Hikmet Münir in de yazdığı gibi, İs tan-bulda deniz hamaıntan çıı veya bu makul sebcblerU) bozduruldu. Fakat yerine, sıhhi ve fennî şartlarla yenileri yapılmadı. Plajlar ise. senelerdir harcanan mesaiye rağmen pek küçük ve kifayetsiz bir takım sahil barakalarını muhtevi kaba saba kumsallar olmaktan ileri gidememiştir. Biz ise, ıı bekliyorduk? Bu sahil şehrini .Yamalara taş vlB*artacak modern plajlarla tezyin edecek, alkanların turistini celbedecektik. Bugünkü gay ri tabiî ahval dolayısiyle. haydi, bu kadar geniş bir idealin tahakkuk edemeyişini hoş görelim. Fakat kendi halkımızı doğru dürüst suya sokamazsak yazık olmaz mı?
Bizce belediyenin - velev bü-mecburiye olsun - deniz banyosu islerine el atması isabetli bir tesadüftür. Hh, değilse soz anlar bir muhatabla karşılaşıyoruz, demektir. Lâkın bu tesisatı her halde çoğaltmak, genişletmek, halkın ihtiyacım derece derce*, tatmin edecek bir vaziyete ge -ı ıı ıı... k lâzımdır.
Plâjlan her bakımdan temiz, gönül açar bir hale getirmeli, soyunma yerlerini aı ıınnalıdır. Halkın kolaylıkla erişebileceği mevkilerde, sık sık banyo yapabilmesini temin için. eski deniz hamamlarını yeni tarzlarda bî-hemehat ihya etmelidir. Bununla hem zevk, hem temizlik elde edilecek ve bilhasna millî bir vazife mahiyetinde gördüğüı-:üz deniz sporuna rağbeti teşvik etmiş, olacağız ki, neticede kazancımız, bir takım kararmış vü -cudlar değil, ayni zamanda düzgün ve işlek adaleli, çevik ve hakikî manada sporcu vatandaşlar olacaktır.
M UR A D   SERTOCLU
Yugoslavyanın Ankara sefiri  Beloradda
Belgrad 7 (Hususi) — Ytıgos lavyanın Ankara elçisi Şumcn-kovıç cuma sabahı buraya geldi. Elçi cumartesi günü kral naibi prens Paul tarafından kabul e-dıtmck Üzere Birdoya gitmiştir.
9 TEMMUZ 1940
SALI
Üçüncü Yıl - No. 786
GÜNLÜK SİYASA HALK GAZETESİ
Tdare Jjferi
Nnnıokmanije, No. M UuM Tdgrsf: VI.SI SABAH istanbul
TELEFON: «u79A/
Her Yerde 5 Kuruş
Başvekilin Vilâyetlere Mühim Bir Tebliği
Bazı sınıfların silâh altına alınmasının, bu sene fevkalâde bereketli olan mahsulün kaldırılması işini aksatmaması için
bütün tedbirler alınıyor
arasında iş _yapılacak
Valiler harman işlerinin inkişafını her hafta telgrafla başvekile bildirecekle!
Büyük nisbette Bir şantaj
R.rti ay» kar*ı do*tlugun.ı b»!e (İli deliller veren bir mıınlıli.t Kumaya yapılmak UHM tir    taarruza    nnMİ
yarin etef Ruslar İMrât*-
ı ıı.ı  j ı-K  !..:..¦ V ; ,   lakdl      C-
derler, etıniyoılarsa demek ermek islemiyorlar.. Niçin?..
Yazan: Hifaeyfcl Cahid YALCİN
e'ir Fransız vagonunda "bulutum)**,, vesikaların neşri d'-vaın ediyor. Ve bir plân] dairelinde büyük bir şantii maliyetini abyor. Bu neşriyatın hedefi ilk gününde tahmin etti-ğ "iı. gib: doğrudan doğruya Türkiyedir. Su kalp vesikal.ır Türkiye nleyhinde kuilanm.ık için. yapılmıştır. Ve Mihver devletlerinin gazete ve radyoları Türkiye aleyhinde faaliyete ;;c-çıı ilmiktir.
Mesele bu kadarla koisaydı, belhi istihfaf edilir ve sükûnetle gcçıs ün lirdi. Fakatı işin i*,ınc ijoyyeücrııı radyoları da karınlı. Onlar da Berlin ve Komadan akseden rV-'nge uyarak orkestra-nın gürültü dairemi genişlettiler. Ajıkaradaki Sovyetler Ht-ligi sefirinin ahvali »ıhhiyesinin de taıo bu eırad;. ısiirnhatc vc Sovyetler Birliğine stynhata ihtiyaç göstermesi çubhe yok ki Türkiye aleyhindeki şantaj mu-harabesini idrak edenlerin işine yarayacaktı),
Almanların her memleketi istilâ akabinde derhal kendilerini haklı değilse bUe mazur gösterecek husustaki mütemadi muvaffakiyetlerinin garabetine bir burada işaret ettiğimiz gbı dünkü gazetelerdeki telgraflara nazaran keyfiyet bitaraf memleketler efkârı uınilmiyesinin dc mü.Uı'hv-ıyr.ne hayretlerini muob olmuştur . Meselenin mahiyeti İlk bakışta kendisini gayet aık suretle gösterirken Sovyet rad yolarının igi ciddiye alarak Türkiye aleyhindeki hücuma istin.!: etmeleri çok manalı görülmek icab eder. Demek oluyor ki ortada nrihftcrek, mCrette* ve muntazam bir tehdıd, bir ilıafe plânı vardır. Bu bîr hazırlık alâmciı olmak icab eder. Acaba hedef ne olabilir?
Türkİycdc doğrudan doğruya hücuma maruz olan ilk şahsiyet Hariciye Vekilidir. Alman resmi telgraf acentesi Aııkaradakı Hüseyin C'alıld YAI-CIN Sonu b İMİ . j - f..,ı .
Ani».ıra, 8 (i. a.ı — Başvekil Doktor Reiit Saydam Umumi Müfettişliklerle valilere aşağıdaki tebligatta bulunmuştur.
1 — Dünya \ afiyetin in karışmağa vc- bir Avrupa harbinin belirmeğe balaması üzerice - Eylül 1939 d& • yaptığım beyanatta Türk çtftçjfcinİ fazla e-kıme davet etmiş ve bütün idare âmirler müer. de bu istihsal rnev zuunda azamî alsltn.Ve gayret is lemistim.
1 bt1  3   ı rıı .   ı.,r ı  ¦
ııınyanramaallldj tayyareleri olan Stipfire tipinde İncili/ tayyareleri hir ucu* masında
İngilizler şimdiye kadar 2500Alman
»em     tayyaresi düşürdü
BdM-ekil Dr. Refik Saydam
Ticaret Vekili Nazmi Topçuoğlu Izmirde
Ticaret vekili İzmirdekî tedkikatmı bitirdikten   sonra   Aydın ve havalisini |de ziyaret  edecek
İzmir, b (Telefonla) — Dunj dan gelen Ticaret Vekili hara-sabah Tırhan vapurilc İstanbul-1 Sonu s md Myt.d.) ı
Hakikat
Günlük akşam gazetesi
inşa faaliyeti durdurulacak
Sebeb, bütün kuvveti millî müdafaanın ihtiyaçlarına tahsis etmektir
Ankara 8 la.a.) — Bugün' yaşadığımız dünya vazıyetinin her turlu inşaat malzemesinde, azami tasarrufu âmir bulunması i ve bilhassa demir ve emsalinin hariçten ithal müşkülâtına mu -kabil müdafaa bakımından bu maddelere olan ihtiyacın artması dolayısile. millî müdafaa, de-1 m iry olları, şoseler fabrikalar' için yapılan zararı inşaatla ma- j den ıhraıına müteallik tesisat müstesna o!mak üzere, devlet' daireleriyle mülhak vc hususi I bütçeli idare ve müesseseler ve! sermayesinin en az yansı dev-! lete aıd teşekküller tarafından yaptırılacak olan ve yaptırmak-' ta buiunun bilûmum inşaatın bervethıât: esaslar dairesinde tadıl veya tahdidi koordinasyon' heyetince  takarrür ettirilerek İ
Martinik'deki Fransız   filosu   da   silâhtan tecrid edilmeğe razı oluyor
Madrid. 8 (Unsun*) _ Ko -| olduğu gibi ingiliz   amirali ile
iombia radyosunla verdiği  bir adalıdan tecrid iğin  müzakere-|
habere göre Maroarikteki Fran-ı relere girişmiştir,
sız donanması d» lafcenderiyede Londra, 8 (Hususi) —Times
Kont Ciano Majs-no hattını geziyor
İtalyan hariciye nazın Mitlerle Balkanlar meselesinin hallini veİngiİ-tereye hücum işini görüşmüş
Berlin, 8 (u.) — Kont Cia-1 protokol şefi Baron Von Docrn-noyu hâmil olu ¦anısı trende] sonu 5 inci uyudu
ingiltere ayakta
Rıza Tevfiğin son şiiri —BügîSn
Başmuharriri:
Necib AMJÇüçüka
Doğru ve son haberler Seçme yazılar Zengin münderecat
fuozol Ki.a 1 »••.(.u.n y :.ılıı£u son "jüri, bugün 3 üncü say-
fajiLizda İmlrti.ıl^ıııı\ um:rniı rito'»fun geçenlerde idrak etmiş TCK j3K(flü& ÇlKiyOr   olduğu "İj" »no-j ynw nıuııav !wüyh- ,*¦!..inni^ olduğu *-u yeni rr«*-lj  mini görüyorsun ıı/
Son harbden dersler
Yaran: Emekli general AIİ  ihsan Sâhls
üçiîncii mı/farla
Berlin mülakatı
Vazon: Şükrü ita bun
Balkan mes'eleleri nasıl halledilecek ve en son Balkan haberleri
Dördum-u sat/fada
Fransa niçin mağlûb oldu Yazan: II. I.
gazetesinin bildirdiğine goıe yal nız İngilizler bugüne kadar 2500 Almsn tayyaresi düşürmüşler -dir.
Dünkeıv yeni bir hücum
Cenevre, 8 (a.a.) — Viehy'den bildiriliyor:
Fransız amiralliği. Dunkerqus adındaki Fransız zırhlısına karşı İngilizler tarafından yapılmış olan ikinci bir taarruz ile bu gc-
_ Sonu 5 mci .j.-îjö»)
Yeni Sabah
*W6
Daha İki ay evval hir Fransız l ¦ (Mnrİanne) AIııuıııyayH
ve Amıanyamn sfcsnrtxlr.-ine har^ı tnçM/. • FranH4z Ittlfnkmı burflr edjjordn. (Yavm 5 inci sayfada)
Okııyııcıd..r:ııa bir kaç güne k.ular mühim bir t. .'rikıı - . .ıtokttr. Bu e-ser, Rııl^aril.:ııda   senelerce
yafamı] w lîulsjr lueciiKin-c!e Tttrll . külliyelinin mil -minin -»-iti nl.tr.ık bulunmuş olun eski lllihad »e TenkluV niıı maruf !mıalırından avukat
Elem Ruhinin
U's'u.'.ild.ı hulıral-f.nı
namı altında kaleme aIiüki ve şünıiie kaüur p/ti k.dıııış bir çok larîlıi lı.ulİKleri iılınla-Uıı İM(ır;:;.ıruhr.
İBulgaıİ^I n hatıralarım I Eserinde, Kalkan llarbln-den evvel ve on takib eden aenelerdo eercan etınifj fev-kalâde nıUhiın ve enteresan tarihi İKuliseleri buuk bir ' ibretle   okuyacaksınız.   Bol-
gllristulllll   O   .   ı.'ıı..  :    .  . -.1. JİL.İ
mültiııı İslihale devrvlm. Al mau ir lîıı;» ııUfuııııııın çar-pışr.ı:ı sahneleri, hak-ıı hayatta vc nutl'inı mevkiler işgal cliiıekle oİan Bulgar rindinin o fsmanhj rolleri \e vaziyetimi bu r^erde mükemmel bur ¦rkildr, anla!j1iuaktadır. Yarın bu İm .ustu dalıa fazla ıımlûmal v«'reeeğiz.
rtCNt    SAIÎAII
ZIJLE
9    Tmiiuiiz UM*
Son harbden dersler
tngiliz ve Fransız başvekillerinin nutuklarından meydana çıkan askerî hatalar ve ingiliz-Fransız ittifakının askerlikçe bazı çürük yerleri
alı derecede kuvvet . madan etrafa garanti aagmmık no demektir? Babasından ınttkul edecek servetin derecesini, mıkdarını bilmiyen bir mira** yedi. etraia bırukım vâdler yapabilir, fakat kendi kuvvet »e kudretlerini bilmeleri lazım selen devletlerin boylc mira^ yedi zihniyeti ile hareket etmelerine m mân» vermeli?
Boylc hcaabsız garantiler yU ¦iınden kuvvotler dağıtılmıştır, fulyanın meşkûk vazıyeti de buna tesir etmiştir. Esas ceb • henın, Fransa cebhetı olduğu, ve geçen Cihan Harbinde olduğu gibi. kat*i neticenin bu defa da Prangada aranılacağı herkesçe malûmdu. Şu halde evveli Fransa cebhenınde Almanları esecek bir kuvvet hazırlamak, ondan sonra artarsa, etrafa fazlaları serpiştirmek muvafık olabilirdi.
Almanları mağlûb edebilmek İçin Fransa cebhesinde 250 tümene ihtiyaç olduğu meydaca çıktıktan sonra bu kuvveti ih -sar etmeden garantiler dağıt -m ak ve bundun sonra da harbi tahrik ve tacil ederek bu garantileri tatbik edebilmek üzere Buriyede, Mısırda hırtakım kov ve iler toplamak mecburiyeti ne kadar hatalı bir vaziyetin, işte «bünyede ve Mısırda alıkonan Fransız ve İngiliz tümenleri lıiç bir kj «üremeden âtıl kaldılar, halbuki bu kuvvetler belki de Fruıısadakı vasiyeti muhafaza -*.-m4* p*;tmTı u*nrr.
Her yeri getr ve müdafaa ct-tnek iatıyen her bir yen orte -mez ve muhafaza edemez. Asır-lar d annen tecriibe edilmi? vc scvkülceysin baylıco düsturlar» meyanına girmiş bu kuıdeyı u-nuluıak affolunmaz hatalardan du. Fakat her harbde bu kalın kafalılığı yapan kumandanlar daima bulunmuştur. Onun için büyük kumandanlık aade bilgi, sade kıdem veyu torba sakal ile. ak saç ile ibraz edilmez; böyle yüksek mevkiler ve ma -kamlar bilgi ile beraber büyük bir karakter, enerji, basiret vc keskin görüş »ahıbleruıı arar -Ur.
ingiltere vç FnırtKanm böyle yüksek kumanda mevkilerine bu derece liyakatli adamlar seçememiş oldukları hadiselerle sabit olmuştur. Harbden evvel iyi hesab edememiş ve iyi düşünememiş olan bu adamlar 1939 eylülünde bir yandan harbe sebebiyet vermekle veya hükümet lerini harbe müdahaleden men-etmemekle vatan ve milletlerini harab olmağa şevkettiler; diğer taraftan hiç olmazsa 1ÎH0 sene ¦i llkbalıarında 250 fırkayı Fransada toplıyabilecek bir gay *»t ve molumet gösteremediler; ?c 19-11 senesinden evvel harbe tamamen hazır olamıyacak-lannı avaz avaz hay kırarak İlân etmekten de çekinmediler, güya bu zamana kadar Magînot
— e —
Yeni Sabah
¦CNELİK • AVLIK S AVLIK 1   AYLIK
ABONE Ilı-'J... ,
TCrkly» Ccnabl
1*00 Krs, 7700 Kra.
t«S0 m 810    ı
M 400 1A0
9 Gun 1 TEMMUZ 1940 SALI 3 C em »i 14lı ir  1164 6 Rumi Haziran 1268 Bl Ay: 7 1440 — Hızır ti  
Gunee Ofllc İkindi 
S 24 4 3b 82ü Eranl
6S7 13.19 17.10 Vasati
Aksam Yata. Imıak 
11») 3.00  eeaM
»OU 12 ı; 3.02 V j..ı i
YAZAN: *orml
Ali İhsan Sâbis
i-.l.ı irdU :.Mi.ı;Hid;ıir.rınnd.ıJ
tahkımntı kendilenm muhafaza edecekti...
Fakat düsünnııyorkırdı ki bu tahkimat eksiktir; sol cenahı o-lan Montmedy'dcn Mnns denizine kadar 350 kilometrelik suha-açıktır. Bunu herkes biliyordu; hattâ Reynaud'nun kitabında bile 1937 senesinde yazılmıştı; düşmanın Belçikadan dolaşarak bu açık yerden saldıracağı dahi münakaşa edilmişti. Şu halde neye güveniyorlardı?
Almanyamn ablukasına mı?. Fakat Almanya buna kargı beş senedenberi hart» stokları yapıyordu. Bu mesele gazete . m unlarında bile yazılmıştı. Fransız ve İngiliz erkânıbarbiyecüıin istihbarat hizmetleri, mili! emniyet heyetleri veya intcllıgence Seı vice'leri bunları an Uyumamış mıydı?
Almanya geçen Cihan Har -binde olduğu gibi bu defa da harbin senelerce uzamasın., mey oan vermemek için yıldırım harbîne hazırlanmış ve bunları icra iein motorlu kuvvetlere, tank İare, tayyarelere, zırhlı arabalara şok ehemmiyet vermişti. O -nun bu hazırlıkları harbden çok evvel göze batıyordu. Almanlar yıldırım hurbi yapacağız diye bağınyorlardı. Fransada General De Gaullo gibi askeri mu -harirler dc bu meselenin ehemmiyetini tebarüz ettiriyorlar ve iş parlamento igUmalarıuda mü nakaşalara bile sebeb oluyordu. Ancak 1941 senesinde harbe ha zır olacaklarını söyliyen Frsn -sız vc İngilizlere karsı. Alman -lar dinamik ve enerjik bir faaliyetle çalışarak ve Polonya seferinden sonra geçen dol: uz ay zarfında dahi yıldırım harbîni temin için motorlu kıtalara ve tanklar, zırhlı arabalar, tayyare imalâtına son derece ehem -miyet vererek 1940 baharında savaşa atıldılar; kara harbinde en büyük kuvvet olan Fransızlar! sulh talebine mecbur eltiler.
İki ay evveline kadar Almanları hakir görenler. Alman kuv vctlerinl istihfaf edenler, ist*. Magînot arkasında İngilizleri! Fransızlar duruyorlar ve bek livorlar; Almanlar neden ceea-
dükten sonra Almanyamn sulh tekliflerini kabul etmiyeıılcr a-caba şimdi yerin dibine geçtiler mî? Seslerini keserek, kalemlerini kırıp çöp tenekesine atarak Fransa ve Ingiltereye yaptıkları znrarin ıztırabüe bir köşede İnlemeğe başladılar mı?
Fransa kara ordusundaki nok sanları vaktile İdrak edilerek, motorlu latalara ehemmiyet verilmesi hakkındaki fcryadlara kulak verilerek vaktile, 1937 penesinde Daladier'nin Fransız parlamentosundan almış olduğu on buçuk milyar franklık fevka-lûde askeri tahsisatın hemen üçte birini bahriyeye sarfedecek yerde bu paralarla dahi tanklar
vc zırhlı Ri-jbnlnr alınsaydı, elbette daha fuydah olurdu, in -giltore ile müttefik oldukça Fransızlara donanmadan daha ziyade kara ordusu lâzımdı. İşte bugün, şu paralarla yanılma ğu çalışılmış olan yeni gemile rin hiç bir faydaları olmamış ve mütarekeden sonra dahi bu gemiler yüzünden eski müttefiki olan İngiltere ile çarpışmağa mecburiyet hasıl olmuştur.
İngiltere geçen Cihan Harbinde kabul etmiş olduğu mecburi askerlik sayesinde harbin üçüncü senesinde yalnız Fransada 85 İngiliz fırkasını Fransızlarla beraber harbe sokmağa muvaffak olmuştu. Bu defa da ayni faaliyetle çalışılırsa ancak 3 sene sonra Fransaya 85 fırba asker gönderilebilecek demekti. Halbuki Almanlara karşı mu -voffakiyetle harbedebilrack için 250 fırka lâzım olduğundan bu nun hiç olmazsa yansım İngi inlerin temin etmesi icab ederdi
İngiltere Avrupada, Alman yaya karşı faal bir siyaset ta kib etmek vc Veraay muahedesi ahkâmının hır kısmını olsan mu halaza etmek ıitiyor ıdiae. Cihan Hnrbmde kabul etmiş okluğu mecburi askerliği arük terk etmemeli idi; bilâkis bu usulü dominyonlarına dahi kabul ettirmeli idi. Bu usulü terketroiş olmakla İngiltere hata ezmişti; Münich müzakerelerinden sonra ilk yapılacak in tekrar bu usulün  lUyaa   ıdı.     :.¦ .-el.i  dS gf,
kadı. Ancak 1999 ilkbaharında
macburî askerliği kabul etti. b ğer bu usulün kabulü ile bera • ber enerjik bir surette tatbikine geç t beydi ve harici siyaset de buna gore idare edilseydi yine vaziyot düactbiUrdi V -cburi askerlik kabul edildiği zaman, ilkbahar ve yas bidayeti idi. Silâh altına çağırılacak millet çocukları. kışİHİann kifayetaizhğı halinde çadırlarda barınabilir -lerdi. Hummalı bir harb faali • yeti bahis mevzuu olduğu za -man muvakkaten konfor aran maz. G«-r»;i ingiliz çocuklarını evlerinden alıp kışlalarda karyo lalı döşeklerde banndu-mamak İngiliz demokroaiKinc yakışmaz, İngiliz zihniyeti bunu hazmedemez: fakat bir müddet sonra hayat kavgası baş uyacağından ve şimdi teşebbüs edilen hareketler ve alınan tedbirler bu hayat kavgasının başlangıcı olduğundan çadır hayatını mazur göstermek mümkün idi. Bir yan dan da yeni kışlalar, pavyonlar yapılmağa başlsnabilirdi. Ayni zamanda harb mükellefiyetleri kanununu çıkarmak ve icabında asker iskânı için bu kanundan istifade etmek de lâzımdı. Bu düşünceler ancak harb icablan-nı ve zaruretlerini tam kavrı -yanların dimağında vücud bulabilir, O zamanki İngiliz zihniyeti henüz bundan çok uzaktı.
Yalnız Büyük Britanya adasına ve şimalî lrlandaya tatbik edilen mecburî askerlik kanuni-le bîr senelik efrad ancak iki yüz elli bin kişi tutuyordu. Meselâ yüz fırka asker hazır uyabil nu-k İçin takriben iki milyon asker lâzımdı .Şu halde sekiz sınıf askeri süratle hazırlamak icab ediyordu. Bunları bir yun-dan talim, diğer taraftan toc -hız ve iskan sübhcniz çok güçtü. Ne yapalım ki harbetmek, kan dökmek, millet efradını ölüme sevketmek, nihayette harbi kaybetmek daha güç. daha fecî idi. Bunu İyice görmek \e tedbirleri ona göre almak lâzımdı. Şu halde hiç olmazsa iki sınıf askeri yani 500 bin kişiyi birden silâh
ve Memleket Haberleri ' )
Akdenizdeki limanlarımız arasında nakliyat
Millî sigorta şirketleri vapurlarımızı sigorta edecek
Akdeniz vaziyeti sebebiyle j Mer mu seferlerinin muvakkat bir zaman için lâğvedilmesi ü-j zerine buraya yapılan eşya ve ¦ saire nakliyatının karayoluyla icra edildiğini yazmıştık. Fa-, kat Cenub limanlarımızda mühim miktarda ticari eşya birikmiş olduğu için bunların nakli yalnız kara tarikiyle yapılanıl-yacağından Denizyolları idare- ( si iki şıleb tahsis edecektir.
Milli Reusörans, Akdenizdeki limanlarımız da dahil olmak1 üzere Türk sahillerinde işliye -J cek vapurları sigorta etmekte -dır. Istanbuldan İzmirc kadar yüzde bîr. lzmirden diğer bütün ecnub limanrımıza da yüz de 3 prim almaktadır. Ancak Millî Reusörans 600.000 lirayı geçmemek sortiyle ve bir defa- (
MWWeVleVleV
ya mahsus olmak üzere sigorta kabul etnu-ktedir. Buna göre Akdenizdeki limanlarımızda sefer edecek gemiler her dctasın-ua yeniden sigorta ettirilecek -lerdır. 600.000 liradan yukarı sigortalar için büyük ecnebi sigorta şirkrtl'Timn iştiraki icab etmektedir. Fakat bu miktar sigorta bize kifayet etmekte -dır. 3u sebeble I^emzyolları idaresinin iki şilebi Akdeniz .seferlerine tahsis edeceği kuvvetle muhtemeldir.
Dıger taraftan beynelmilel sigorta şirketleri Akdeniz vc Atlantik için dc sigorta kabul etmelerine rağmen ücretler gayet yüksektir ve değişiktir.
Nevyork için yüzde 7.5 He sı-™orta kabul edilmektedir.
POLİTİKA
Güzel S. Akademisinde bir sergi açıldı
Güzel Sanatlar Akademisi heykel şubesi talebeleri tavafından hazırlanan heykel sergisi dünkü pazartesi günü saat 16 da Maarif Vekili tarafındanacılmı. tu. Serginin açılma töreninde Akademi Müdürü Burhan Toprak serginin maksadını izah eden ve mütevazı bir talebe sergisi olduğunu anlatan bir kaç söz söylemiş, müteakiben Maarif Vekili Hasan Âli Yücel sergiyi hazırlayanlara teşekkürlerini beyan eylemiştir.
Törende bulunan yüzlere? davetli bu sözlerden sonra sergiyi gezmişler ve memnuniyetle Akademiden aynlnuşlardır.
Sergi 20 temmuz akşamına kadar açık bul undu ruhen kür. Duhuliye yoktur. Her gün saat 10 dan 16 ya kadar ziyaret olunabilir.
^a^e^^e^a^a^s^e^e^et*aa^enâ^e^e^e^e1»as^aW
Soîyâ elçimiz geldi
Bulgaristan sefirimiz Şevki Berk dün sabahki ekspresle Bul-garistandan şehrimize getaıı-»-lcrdir. Sefir istasyonda kendisini tanıyanlar tarafından I .¦ lanmıştır. Şevki Berk bugün Ankara ya gidecektir. Kendisi nİ gören bîr muharririmize seyahatinin iyi geçtiğinden bahsederek demiştir kl:
"— Bulgaristanla olan müna-kcbatımız aon derece dostanedir. Bunu bUhassa tebarüz ettirmek isterim. Bulgaristan Türklerinin vaziyeti de iyidir. Burada bir gün kaldıktan sonra Anka -raya gideceğim.,,
Sovyet sefiri gitti
Sovyet Rusyanın Ankara Büyük elçisi B. Tnrantief dün sabah Sovyet bandıralı Svenetya» vapurile Odcsaya hareket et -mistir. Sefirin seyahatinin ne kadar süreceği malûm değüdir. ı
altına çağırmak, vc üçer ay la-süa Ue birer sınıf yani 250 ser bin kişiyi muntazaman davet etmek ve yetiştirmek zaruri idi.
İngiüz hazinesi, fabrikaları, stokları bir defada 500 bin kişiyi teçhize vc teslihe kifayet e-der. Efrad ilk günlerde veya haftalarda sivil elbiselerile de kalabilirlerdi. Eski profesyonel; ordunun efradından, küçük za -1 bitlerinden, gedikli erbaşların -dan vc zabitlerinden talimci o-ı larak istifade edilecekti.
Ancak böyle çalışıldığı bolde 1910 senesi ilkbaharında bir mıl| yon iki yüz elli bin asker talim edilmiş olabilirdi. Bunlarla da nihayet altmış fırka vücude getınlebiUrdi. Şu halde yapılacak" iş kendisini gösteriyordu. Böyle çalışıldığı halde 1910 ilkbaharında 60 fırka vücude prle-ceğinc göre hem böyle çalış -m ak ve hem de harbi tahrik ct-t miyerek ve siyaset sahasında1 yüksekten atmıynrak, Polonya-ya itidal ve uzlaşma tavsiye e-derek harbi 1M0 sonbaharına! kadar geciktirmek zarurî İdi.
Tedkik ve tahlil devam edecektir.
Bakır şilebi kurtarıldı
Midilli ile Bababurnu arasında kazaya .uğrayan Bakır şilebinin kuıtarüdığına dair dün şehrimizdeki alâkadarlara malumat gelmiştir. Geminin bütün rahneleri kapanmış ve İçindeki sular boşaltdarsk Sivrice fener yakınında demirlemiştir. Gemi buradan son bir muayeneden geçirilecek ve halihazır vaziyeti lzmîre kadar gitmeğe mü said görüldüğü takdirde içinde bulunan mütebaki kömürler Uıh liye edilmeden lzmire gidecek -tir.
Aksi takdirde izmir ve Js-tanbııldan gelecek motor ve mavnalara kömürler tahliye e-dilcrek   M.mbul.ı dönecektir.
Münakalât Vekâletinin emriy le kaza mahallinde kaza mahallinde tcdkiklcrde bulunmak ü-zerc vok'a mahalline giden hey et dün şehrimize dönmüştür.
Heyetin tedkikatı neticesinde vapurun rotasının muntazam olduğu anlatılmıştır. Kaza gece olduğu için mahiyeti lıenıız anlaşılamamıştır. Alâkadarların fikirlerine göre geminin çarptığı kaya haritada işareti olmıyan bir kaya. parçası olması muhtemeldir. Bundun başka bu sahada kuvvetli su cereyanları da geminin yolunu atlatabileceğini ileri sürülmekledir.
Floryayı tutan müteahhidin vaziyeti tedkik olunuyor
Mtileahhîd kefil   rjöeter-mediği takdirde   mukavele  İesholunacak
Floryanm pazar günü belediye tarafından işletildiğini yaz -mistik. Müteahhidin vaziyeti dün daimi encümen tarafından tedkik olunmuştur. VerMen malûmata nazaran nıütcahhıd Flor ya işinde tamamen'hüsnüniyctlc hareket etmiş, hattâ Floryaya 10 bin lira kadar masarif yapmıştır.
Müteahhid yalnız kefil göste-remsaaişsir. Bugün kefil göster-diği takdirde mesek- hallolun -muş addolunacaktır.
Müteahhid kefil gösteremedi' ği takdirde yapılan mııkavel-fesholunacak ve belediye plajları yemden müzayedeye çıkaracaktır. Müzayede müddeti esnasında plajlar belediye tarafından emaneten işletilecektir.
Pazar günü Floryada 130 hin kişi denize girmiş ve belediye1 . 700 lira hasılat temin etmiştir.
Taksilere yapılan zammın tatbikine başlandı
istanbul belediyesi daimi encümeni tarafından ta!;.ıı fiyatlarına yapılan yüzde 10 zam bugünden itibaren tatbik olunacak tır. Taksilerde bu zammı gösterecek tadilât yapmak imkânı mevcud olmadığından her taksi sahibi otomobiline muhtelif fî-1 yatlara isabel eden zammı gösteren bir cedvel bulundurmak mecburiyetindedir. Daimi encü -, menin verdiği diğer bir karara nazaran taksiler yapılan bu zam gece ve şehir harici seyahat için esasen mevcud zamma ilave olunmıy ataktır.
Pazar gUnü umumî bir teftiş yapıldı
istanbul belediyesi hududu dahilinde bulunan bütün kaymakamlıklarda pazar günü geniş bir teftiş yapılmıştır. Bu teftiş belediye riyasetinden verilen bir emirle bizzat kaymakamlar tarafından yapünustır. Teftiş neticesinde kz-ynuuuunların hazırladığı raporlar beleA*c riyasetine gelmeğe başlamıştır. Çun diye kadar gelen mı rapemar- ' dan anh'-ıklıgına göre Beyoğlu mutfaklımla muhtelif mahallerde 11 zabıt vunk.-. tutulmuştur. Ayrıca Suadiye plajında ve Kalamış aile gazinosunda da tarifeden yüksek fiyatla satış yüzünden zabıt tutulmuş -tur.
İçkili yarlerin «mflan-ması
Lokanta ve içkili yerlerin sınıflarını gösteren hale daimi encümen tarafuıdan lısdık olon-, muştur. Bugün kaymakamlık -lara tebliğ olunarak tatbikin.' başlanacaktır.
Taksim - Harbiye caddesi asfalt olacak
Taksim - Harbiye caddesinin asfalt olarak Tramvay idases* tarafından üısa olunacağını yaz-
Yeni Fransız Rejimi hazırlıkları
F'-hm rMŞİSb oldunjn Mnrı dahin utami mas fit» t.u,uk bir «armaya dOçar olflu. Kuv votll rakibi Alaataun altına «trmnlnl mOtaataah lNaa«aal P«ı*ln .......n..t,    ¦aaaSaaairas    Fwwsasjâ
Tan şilebi   Yunanistan sahillerine geldi
Afrikanın Oran limanından İngiliz - Fransız donanmasının harbe banlamasından bir gün evvel hareket eden yelkencilerin Tan şilebinin Akdenizdeki tehlikeli mıntakaları geçerek Yunan sahillerine yaklaştığı buraya gelen haberlerden anlaşılmıştır. Vapurun bir kar güne kadar limanımızda bulunacağı ümıd e-dılmişlerdir.
miHtık. Asi alt inşaattan *vx-l caddedeki mecari yenilenecek -
tir. Pelediyc bu işi 40 bin liraya
Semt depolarında kok kömUrü fiatları
Belediye tanıtından yerleri sc- \ çilen semt kok kömürü depolarında yapılan tedk-kaı nelıi-.-leıı mistir. Bu depolar kok kömürünü ana depodun alacaklar vc uıia depoya uzaklığı veya yakınlığı nazarı itibara alınmak ana depodaki satış fiyatlarına 125-130 kuruş zam yapacaklardır.
¦tanev) ccpfceSM hortji.» -¦- hetfef KUaaı etmt| ajlbl tSrU«mGftUr.
Franaıt hOkUuMtl bu İBnaVaMi Olarıh bir fakım hurlıkiara BİSİa-mtş bulunmalrtoStr. Bu Haıırlıblar BfaaaMi ban ¦ ab-balar dikkat natırlarını cckmalrMIr, Bm nakt.Vardan hır (aaeıinl Fraftaanı* a'yaıi rrjimln Uyinldlr.
v.   ,m     oltfuAv Frıtm
Avrupa kıUaMHSa ve bani cihan camialarında, uaam - , ¦ ¦ mfr'i o-lan . , .. ,.r-B1.hr-.. SOrrlyet fU* klrkırlnl tfolatlrrmif ve aBUa««| bir • iyaal ve mllH camla itli. Son ı*. mantara kadar b«« bu prenıipler» dayanarak. 1»I4 Cihan Harbini mü-leakıb alda «ylaaBgi mua»am im-paratorİMgu İdaraya kalktamıatı.
Franaa zenaln va müreflah bir millai idi. Bu aaaahjr, ypr. aaaflm-hk «a rafa* aaaaMarl payrl kabın Içflnab bir takım n«l(cclcri lav-lld eytrmhşır. Bllhaaaa aıyaıl takıda ki manUat leaadları, Franaırları t r.hınnden ayıranı Idı. Bu nelıca-nin mef'um da   malûmdu.
Oabıll Mm n lı lara maruı kalan Franııılırın bu hali. V«r.,, rıukum-l-r.rıden    kurtulma*    İçin    uğratan
ba bir çok alyaat ve aakerl kuturlardı bulundular.
8u noktaları   tarih mut a İta   «da-
Valnıı hail hpurda bu buıuıda tek bir töz aftylaa«bnir: O da Frjn-«amn magltlbiyctl maaalnmde aıyaıi kanıklıklar bilyOk bir rol aynanı.»-
Itr.
Bu ¦uratla, kaaaVaini evveli dohl. İt ,   ¦  ı-jj- kurtarmak  iafe-
yen Franıanın - bSyle bir alyaa! inkıliba glrlamaal belk dogm olabilir. Fakat burada bir sual hattra gelebilir. Bu atyaal rejim ne aekil ve mahiyetle olacaktır'
lala bu matın cevabı, Franııılann latıkbaldekl ve hatU hah hatırdaki vaaıyetlerinl teabrt edecek bir ma-h«yet aı-tedecaktir. Tereecuh eden haba'lere gSra, mbeaaaaan mecUai halmde Vichyda ftaatanacak Franın paı limentoau bu hıawada bir kar*r verecektir. Ve hatU bı karan vermek te pek do aerbaat   olmıyacak-
Zîra maretal Petaln hukâmetlnln yeni ı.,a«; prenalblrre dayanacak hukuki muaaaiBaalıH brabit aden bir •ı-m eaatlar haartadıjı da malumdur.
' ki meıeta, bu yeni n.a-ı recimin, nail ve tafkat raMmlerlnden ne •rece    edeceğidir.    Bayie    bir rejimin    Franın   bunytaine      toka -bul etmeal, Franau haleti ruhiyeai-
rafı
»kal tak-
ıın
c-a tanda bulunacatı ve • İd olarak alınmıyacağım I zumunu hlesetmtflerdir.
Vılmz   ¦ ."-ifnn     Hyr netlcaMnin oldukça »m-a-1.k olduğunu da gjitermekt'.l"
sal Peta.n hükSmatlnl bu aahoda Çok mühim bir Oaerfne almıa bulunmakladır. Zira, kabul adlleerk rejim, eaer matbuata akı-Hrn hn-berter ejibl ise, Franaa"'n anrak ¦-¦ i btr rejim altında yatamağa mahkûm olacağı aalkir bir keyfiyet şakllndo aonanmokted.r
Dı   R1ŞAO 3ACAV
Karad*nizde serseri nay n
Şilenin 1" mil açığında yine serseri bir mayn görülmüş ve çehnmiideki alftkadarlara malûmat verilmiştir. Mm tak a liman reisliği bu moynın imhaHi için tedbirler almıştır.
Rumanyaya satılan tiftik ve yapağılar
Runıanyadan  mnliarı
ytlklsmek için   bir vapur geliyor
Rumunya hüJcûmrtıIe yaptığımız anlaşmaya göre Rumenlere yatılmakta olduğumuz tiftik ve yapağlan yükliyerek rÖtetenoeye nakleUnek usore bugün Rumen bandıralı Salına ş.*!e-bi limanımıza geleeektır. Buradaki mallan kontrol ederek tesellüm edecek olan mütehassıs heyet de bugünlerde şehrimiıo
Sayfa : S
Oiyasî
görü?ieri
Şerlin mülakatı
Yatan: ŞÜKRÜ BABAN
Avı npnnın mukadderatını bin acnc için halledecekk-rini soyb-yerek ordularına Hollandaya taarru* emrim verdiği on mayıs günündenberi iki aydan dnhn az bir müddet geçmiş olduğu halde Mosyn Mitler, iki kur ilk ve mü-tevsjunt bir de Fransa jlbı bil yuk bir devleti mağKıb ve dar-madazı ettikten sonra esier ha Icaıyk muhat Berllne dönmesi, orada, merkezde italyan Hinciye nasırını Icabnl İçindi.
Bu ksdar kısa bir müddette, bu derece Itat'i ve |»u Ink bir ne-(
Başvekilin vilâyetlere mühim bir tebliği
ı Bay *ra^t 1 İnci a*yfada)
Büyi'k bir memnuniyetle kaydederim kı. Müstahsilin. İdare «mirle: in"i ve ziraat leskilııtı -nın biribiriiM lamaınlayuı mesaî ve tedbirleriyle bu yıl her yıl -df.'ı daha fazla ekilmiş, ve eki -lor* de hemen her tarafta birçok yıllardır d.ıha büyük bir feyis ve lıereketle yetişmiştir.
Dünya buhranı devam etmektedir, bir çok memleketlerde bil-hıifcsa Avrupadn sirsat vaziyeti bu yıl müssid geçmemiştir. Evvelki beyanatımda da işaret et-
lice ancak Alman şefinm brzznr   n)(Ş Müğüm nıomlc.
tekrarladığı bir teşbihe ««manim uymaktadır. Führer diyordu l.i ıı *bında karanlıklarda «,«-kan »ımjfek gibi sen olacağını, hasından öyle yeneceğim. Lehistan kıan seferi bu çimçeğin ne kadar sönük bir numune ve (¦:...,. İmüj! Bir kısmı cihan matbuatı için istihaı safına! olan bu yıldırım harbi, şimşek eür'a-ti meğer ne kadar yerinde bir ifade imiş..
İtalya hariciye nauri Alınan poylahunda, işe Mihverin bu yüksük bası ile görülmüştür. Matbuatta, mülakatı Mihver devletlerinin umumi ve muüıd fikir testisi çerçevesi inine snfc-ı ısl it bunaeataleyh raüşaieh'--nin ehemmiyetini küctTllmek is-tiyen bîr tavır hâkimdir.
M m. 11111. cihan vaziyeti hakiknlen nsıik bir noktaya gelmiştir. Frnnsanın silahı terkotmcaini takib eden kısa müddette, İngiliz - Prnnsıı münasebetleri, dostluktan, alâkasızlığa, sonra nefret ve husumete ve hattl son uç gün içinde fiil musadeıne vc mücadeleye kadar istihale etli. Fransız tayyareleri Cebelilttnnkta In-' gUiz donanmalını bombabyor, İngilu filosu. Kı nn-Hi? donanmasına ateş aç.yor. Bir kısım ge-nuleri batırıyor. Alnı un - Fransız M Alman - İtalyan mütareke komisyonları Fransa v*» mü;ıtemleke sahilleı İnden ü-çüncü liimhuriyet Vichy hükümetinin elinde kalan limanların silâhlanndan tecrid c.lılmi-yerek bırakılmasına şimdiden aafttaade ediyor. Garbda büsbütün yeni bir hava esiyor.
Almanya esasen cn büyük lıa.;mı saydığı İngiliz imparatorlusuna en kahir darbeyi havale etmek arif esindedir. Kara Avru pasında, şarkta ve garo-da bütün hasımlarını yere serdikten, dost ve bitaraflara hürmet ve riayet telkin eyledikte.! sonra esastı davasının en çe'ın l:ı .mi. ı banlamak üzere bul.ı-nuyor. Adeta denilebilir ki Norveç. Danimarka, Belçika, Ho. landa, Fransa seferleri asıl yemece tekaddüm eden çerezler mahiyetindedir. İtalyamo harbe, Fransa izmihlali tamamlandıktan sonra, sokulmanı onun a-sil büyük mücadelede yardımcı olması arzu edılmesindendir. Binaenaleyh kont Ctaaoya bu tarihi anlarda verilecek direktifler, müstakbel hani:/.* hakkın-i da yapılacak telkinler vardır.
Alman refî, d a una azamî muvaffakiyet şansını tarafına çe-virmctıkre bir harekete girişmek istemeyen realist bir devlet basıdır. Mazideki bütün harekâtı bu ciheti gösterir.
Rhin'in İşgali. Avtuturyanın ilhakı, Çeklerin parçelannubiı. Sttdotlerin Alman camiasına a-lınmnaı, Rusyaya Bultıtt cahll-k rinde mühinı tarizat verilmesi, Tirolda italyanları kafi olarak memnun edecek, fakat Almanya »çın acı tedbirler alın»-rak muhaceretlerin yrnunası, hep muayyen gayeye varmnk için ıı adımlardır, a. Ih ti m ? l l'Vanaa mütarekesinin nisheten millAycmcti de bu noktayı matuftur. İçte (imdi bütün hu hazrlıklsı-:n meyva-aını toplamak zamuu yetmiştir.
filhakika büyük Britanya bu haahyacak I boğuşma-
da yalnızdır. Esemen bu harbin
ket iktisadiyat ve müdafaası, gerek çiftçinin kendi menfaati bakımından toprak mılısulleri-nin ehemmiyet %-e kıymeti artmıştır. Daha da artma*! beklenebilir .Onun için idrak edilen ı.-ahstılün hiç bir ziyaa uğra -Utmadan, vakit ve zamanİvlc kaldırılması gibVtn büyük iç'e-rnden İbarettir.
Bu işte idare âmirlerinin, kendilerine terettüb eden çok ebem-ni'yetli ve mesıdıyetlı vazifeleri ftzaml bir gayret ve basiretle başaracaklarından emmini.
2 — Umumi dünya vaziyeti »¦rastında memleket müdafaası 1-ekımından uyanık bulunmak vecibesi, hükümeti bazı Muafları ü!âh altına çağırmaca ve bir .:ı ı..ı hayvan ve nakil vasıla -hırını satın almağa mecbur etti VI daha da edebilir. Memlekette umumî olarak mahsul normalin 'üstünde iken. bir de kol ve hayvan kuvvetinin eksilmesi kalkışırda, hasad ve harman İslerini .'.ktatmamak için. gayretimizi J arttırmak, mevcud imkânlardan czami İstifade tedbıılenni ma-i hallinde aramak ve bulmak icab] tuniktedir. "Aynî köyde, hattâ, r.ı ıbirlcnyle alâkalı ve münase-. oetli köyler araıuııdu ış birliği j yapmak, mesaiyi tunum eyle-; m.-k ve inaan ve hayvan kuvvet-1 [erinde muvazeneyi tesis etmek,.. suretiyle curçevclıycbileceğim! tedbirlerin, mahallin nah ve hususiyetlerine uygun olmak partiyle, çok faydalı ve tesirli olacağına kaniim.
Dar ve sıkışık zamanlarda Türk köylüsü kendilisinden iş-
birliği yapmağa, i? muvazenesi kurumca alışıktır. Bu hususta yer yer teesüs etini1) teamüller vardır. Koy kanun, inli, milli korunma kanununda buna aid bası htiküınlor mevruddur. Her tedbirin yeri ve zaınanı vardır. Bunları direktif halinde tefer -niatiyle uzaktan tenbıte imkân yoktur.
En isabetli tedbiri, işin içinde vc basında olan, vaziyeti adım1 adım takib edebilecek mevkide bulunan idare âmirleri bulabilir-! ter. Bu itibarla tafsilâta girmi-yerek ya'nız mühür, bir noktaya dikkat nazarının celbcdeceğım.
Köylüye islerini kendi arala -rında kendilerine yaptırmak, bu husuadu onlara yol göstermek, kolaylıktır vc yardımlar yap -mak. dibandan her hangi bir müdahaleye tercih edilmelidir. Yersiz ve zamansız bîr müdahalenin aktü tesir yapacağından, içi iyi yapacağına, bozacağından endişe ederim. O itibarla dışarı-I m nni.ljb.ılcye zaruret hatıl olur, bilhassa milli korunma kanununun 37 inci maddecinin tatbiki icab ederse derhal bana müracaat ediniz.
S — Bu mevzu üzennde ehem-mıyetJe üuımakllğım. daha isin basında iken bazı vilâyetlerden hasad ve harman için yardi' lar istenmesinden ve bütün tedbirlerin merkezden beklendiği..i sezişim dendir,
Fjmsen Ziraat Vekâleti, elin -deki bUtün vasıtalan bu ise tahsis etmiştir. Hükümetin de, son zamanlarda büyük döviz fedı-kâriığı ile Amerikaya ısmarladığı bir takım hasad ve harman
makineleri de gelmiştir. Fakat takdir edersiniz ki. bunların mık latı mahduddur. Her yere makine yetiştirmeğe imkân yoktur. O itibarla elde mevcud vasıtelv nrnı ¦¦ mümkün olduğu kadar azami randıman temin edecek bir surette ve en lüzumlusunu tercih seklinde tevzi ve tnksım ettik. Bunlunn nerelerde kadar ayrıldığı, ne suretle ve ne «artlarla işletileceği Ziraat
Japonların üç senelik zayiatı
Chunk King, 8 (a.a.l — Reu-ter:
Chang - Kai - Shek hukûmeU harbiye nazın Homchııng, son Uç senelik Çin - Japon muhare-be .mı gözden geçirerek Japonların ölü ve yaralı olarak 1 milyon 600.1*00 uısan zayi eylediklerini tahmin etzni8tir. 1910 mayısına kadar Çinliler 700 sahra topu 3300 mitralyöz ve 6&000 tüfek zap t etmişlerdi r.
Haıbın başında Çıntn ıkı ıııd-yoo askeri vardı. Fakat simdi beş milyon askeri vardır Bırrok milyon asker de talim pörmek-tedir.
Şimalde Mongol çölünden, ce-nub denizlerine kadar uzanan cephe, her kısmında bir çıkmazda bulunan Japon askeri kuv -vetleri için çok geniştir.
Nazırın ilâve ettiğine nazaran aakere yanyan Japonların yüzde seksen üçü esasen silâh altındadırlar. Hali hazırda Japonların Çindc 35 fırkası vardır. MAMVMMbafhJlj
Vekaletinde le*bıt ve takib o-tu um aktadır.
Bu lıusuota Zıı «at Vekâleti • nın ı... .i. dairesinde baroket o-dilmesini beu de dilerken su nok talan da hatırlatmak:
U ak mel eri iyi kullanmak ve utulan azami randıman almak e-Hdjtır. Bunun için de, raaktnole-ri ekipler hılhıde çab«tumak. kontrol ve i laıcyi gticjeflirecek suretle dağıi.nıımak, ftlzütl gidip gelm"lele makineyi beyhude yormamnk ve igden kaybet-1 m em ek. isi iyi sıralatıp bekle •) melerle vakit geçirmemek, kabil  oluma iki İç ekiple çalışarak' çok iş yapmak gibi noktalara dikkat etmek bizimdir.
4 — Hasad vc harman İsterini gerek sız. gerek kaymakam ve nahiye müdürleri aleddevam ve muntazaman yerlerinde takib ederek her hafta bası vaziyeti telgrafla bana bildlreceksi-niz
Muvaffakiyetler temenni ederini.
Belçikada
sabotaj
hareketleri
Londra, 8 (a.a.l — "Reuter,:, Alman kontrolü altında çalışan Brüksel radyosunun bugün ifşa ettiğine göre, Belçikada telgraf ve telefon muhaberatına aid bir çek sabotaj vak'atan olmuştur. Radyo, sabotaj yapılan nuntakalu halkına da tesmü edilecek muhtelif cezalar tatbik clileceğuıı ılıtar etmiştir.
Lisân-1 - gaybın dahî şâiri Şerif Muhyeddin Bey Efendiye
Hu a VS6İ İle .m - ,     ı     Imıu
iikibihan yeniden dünyaya urJdha;
t(. t - i.-. - ı    ...   ı tuuntanını lUr eâzn naadrUl ma ru eHnrin, Vlm-kUna emmh vrreo ı. M. no l.ııinmde duydum hkt lisânını.
Cdunu dİnlnrken dona kalnu^Um. Keya - İ ıshya benzer Ur ar s k ahanfOna.
lAİaıe, oıa'u.Wı, ıoajp lıer aayaa Pir anda deyişti; ban de deybUan. • - ¦ı.iııiıüo - .mı - şimdiye deym -Itıı kadar vsfcından ı-m,^..-. -in.
O . -..i mııaanir aihr - i bttBetd' Kı banav ha nM ¦en'eyi verdir!..
Cugın brr hoelu^a bnkr/or ztnt Ihümıetı gözlerim ı«rrt hadrAym-: (t anan hedenlrnılea akıyor gibi Hu onakısa e/mlumden hnrha dVnrnifaj
Bu* nur - ı mehabbet Ha4«h**nta. i. .... i« ofnklar aoıfarordu.
Veod ile ji.K-ldim... O. dbn g Teejibeznle duydona, ve Mûsiki denilen Nufk - İ HibJ Bir eosknn bnizme... ııuıiHifmUnl.
Ey oanaHs ¦  söyleten dâhil., ftel hazu ifşa et. sum mhrrahı!..
Vicdanın hem *vld hem   unarâta .v.n« M-âavı^ı, heyecanlan.» \'!.ı;ı aarhintihi, halaksokuı... Hattâ — ı.. ı - i kâadb cilvrtarue IV.- bir ornat verib ömr • I «rlBe — İnsanı   İllim ı nı¦ I - i t âhi lUyâlinde nasıl besleârnİyorf Gel   Myle,   naMİ,  bir ¦ftü» Na^nie çlcrk gibi desteleniyor*
Bağdad 7 Şubat IfHO, sah  gOnU
l*r
Tevfik
bidayetindenberi filî müttefik olarak yalnız Fran^ayı bulabilmişti. O da sahneden çekilmeye meebur olmuş, hattâ daha fenası hiç olmazsa şimdilik manen Almanların tarafına geçmiştir.
Amerikadan, önümüzdeki aylarda, belki daha öteki aylarda da ;it1:eri yardım gelmiyecektir. Japonya Aksıyı Şarkta Av-rupadaki her i-ılı idam ve sukutun kırıntılarını toplamaca â-madc beklemektedir. Rusyayı evvelce memnun edemedikleri için Almanlara hayırhah bir bitaraflık takib etmekle ve aralıkta olgun bir meyva gibi kucağını düşecek yerleri kucaklamak için yalnız kollarını açmak külfetine katlanmaktı dır. Lehistan ve Rumanya bu durumun canU birer mir-aitdır.
Finlandiya bile gene Almanyalım fava&sutiylc İngilizlerin unvhıgu, daimi ve mıizmin bir yara halini alamadı.
İtalya vc Almanya her ikisi de. fakat İtalya daha ziyade İspanya hükümetinin general Frjukouun muhibbi, yardımcısı ve halaskarıdıriar, İspanyol1 milletinin de Bntanyj nın kartı girişilecek bir mücadelede sözü oIabi!r.
Bu nazik gühleıdc Balkan-buda sükûnetin muhafazası dl Almsnyamn yüksek menfaatlerine çok uygundur. Rumunya, Yugoslavya ve bugün dc Yunanistan ile yapılan anlaşmalar bu gayeye matuftur. Binaenaleyh. Berim muUkntı cıuhüu VS kji'i bir müzakeredir. Tıbkı garb ccblıcsinde büyük muharebeler lntnhuuadtn evvel Hıtk-r • Muso-luıı iforufmcsı gibi
HtİM-yhı Hnkru r.       .
Rumanyadan çıkarılan İngilizler
Bükreş. 8 (Hususî) — Pc'rol endüstrisinde çalışan İngibzler Rumanyavı terketmekte devam ediyorlar. Bükrcstcn, Rusçuk ve Sofya yoluyla latanbula gelen ilk kafileden maada, ikinci ve üçüncü kafileler harekete hazır tanıyorlar.
Siyaaî Rumen mahfclleri Alman yaya müteveccih Rumen dış siyasetinden İngilizlerin kızarak Rumanyaya karşı bazı tedbirlere tevessül edilmesinden korkuyorlar.
Maumaüh, hükümet Ruman-yadaki bütün ingilizleri hudud haricine çıkarmak karannda İsrar cdectğe benziyor.
"Kureutul,, gazetesi İngilizlerin bazı ı/ıukabil tedbirlere müracaat edeceği endişesini izhar ediyor.
Rumen gazetelerinin resmi membalarının iaanna atfen bildirdiğine göre Galats şehrin • deki karışıklıklarda ölenlerin sayısı 1000 kişi olduğu anlaşıl • maktadır.
Kral Karol Rus elçisini kabul etti
Bükreş 8 (a.a.l — D.N.B.:
Kral Karol bugün Öğleden sonra yeni Sovyot sefiri Lawrcn-Liewi kabul etmiştir. Laıvrenti-ew, ıkı :enedcnberi Sovyetler Birlisinin Bükresc tayin ettiği ilk sefirdir.
Bu zamandan beri Sovyetler Birlisini Rumanyada bir mas-ljhal;;ll."..r   temsil etmekle idi.
Lav. r ¦ ültimatom   Ru-
manyaya   verilmesinden   evvel Bükıcşe gelmbj bulunuyordu. Mısır hükümetinin kararı
Roma. 8 — Mısır hükümeti bvgün yeni bir karar almıştır. Bu karara göre Mısır aulanna girecek vapurlar badema ancak şafak VS) grupla dcamr ataoıle -çekerdir.
Balkan mes'eleleri nasıl halledilecek?
Bükreş, 8 (Hususî)   — Bük-reştekı Amerikalı gazete muhabirleri Balkanlar ah vah hakkında Nc-vyorka verdikleri haberler-ri şöyle hülâsa ediyorlar : "Besarabyamn işgalinden son-ta Balkan meselelerinin istikbaldeki inkişafı    üzerinde   cn büyük âmil. Rusyanın Balkan yarımadasına karşı alacağı   vaza yet olacaktır.
Besarabya meselesi Rusya -nın ihtediği şekilde hallolmuş -tur. amma. Rusya ile Rumanya ar anındaki münasebatın düzelmeline yardım etmemiştir. Es-
Hariciye nazın Arjctuyanu- c tertne rB|
ki
nun Besarabyanın Rumenlere a-İt olduğuna dair söylediği sözler büyük bir ehemmiyeti haizdir.
Bu beyanat Rumanyaıun Rus ya ile olacak münasebetlerinde yakınlığa doğru gıdilciniycceğini anlatıyor.
Yeni Rumen devleti İtalya ve Almanyadaki rejime uygun bir şekle girmişse de, Ru • men hükümeti bu hulusta gecikmiştir.
Rumanya topraklarının diğer aksamını muhafaza ve müdafaa hususunda Rumanyaıun giriştiği diplomasi teşebbüslerim Rus hükümeti dikkatle takib etmektedir. Almanya ile yakınlaşnı&k hususunda Rumanyaıun yaptığı gayretler de Rusların dikkat nazarını   şiddetle celbedıyor.
Balkanlı bütün devletler yarımadada sulhun muhafazasını arzuluyorlar. Binaenaleyh, bu sulh ..('.! Balkanlar hancinde bir devlet tarafından ihlâl edilebilir.
Almanlar Balkanlarda harb
istemediklerini bü- kaç (K.'fer tekrarladılır. İngibzler halihazırda ayni zamanda üç cebhede birden hnıİRtmryeccklcıdir. Bu itibarladır kı, Balkan yarım a-d.Liinıiı sükûneti şimdilik ihlâl elılıınycceklı.'. Bundtn başka Almznbıruı »ımdikı halde meş -gul olacaklırı başka mühim isler vardır.
fngütereyc yapılacak bü -cum Almanyayı haçtan haaa meşgul etmektedir.
Türkiye, mecbur eddmcdikçe harbe gırmıycccktir. Sov*cllcrİn şimdiye kadar olan bmı şüblıc-
Rumen başvekilinin yeni beyanatı
Bükreş. 8 (Hususî) — Başvekil ve millet partisi reisi Cigur-tu. Kumanyanın takib edeceği siyaset hakkında verdiği be ya • natta. dahili mceeleleıdc disiplin, milli birlik esaslarını müdafaa etmiş ve harici siyasette ıac Rumanya devletinin Mihver dev letleri siyav'lıııe uyacağuu ve bu hareketin Rumen devletinin an'anelerlnc muvafık olduğunu, memleketin coğrafi vazıyeti bunu kah ettirdiğini, iktisadi devlet teakıtâUnın bu afyaaete uın-bak ettn-tbvcğı:ıı ve bütün Rıı-Tien milletinin bu keyfiyete uymanı icab ettiğini.,  söylemiştir
Hükûmcim organı "Runıan -ya„ gazetesi yeni Rumen dıs si-
ya
Türkiye ile Rus-r harb beklcne -
yasetınden lıırafın kat' Miıllcriniı-, 1
dufi
'«.n, bu in-ı ve Rumen müdafaa c-e (Jimları i-
luyia düzeltiiı çektir. Fakat, bu büvuk devlet hangini olacaltUr. Balkanlarda en büyük ihtilâf R'imanya tıtprakloı'i Ürerinde toplandığı ve Kumsn\a harici aı-yasea, oV* sn zamanlarda Berb-04 doğru inhiraf ettiği için ta -radarca kabul edilecek hâkemin Almanya devleti olacağı kuvvetle tahmin edilebilir. Mae'irUı da a\ ııl fikirde Rudane^te, S (Kuruş!) — îm-
nn Berime çevrildiğini ve bir çok meselelere orada hnl çaresi
¦¦i":,.. ,       yazıyor.
"Bu hareket, hiç bü* hcjab i^î değildir. Kül :ıalinde milliyet -pcrverlik Rı:r.,eıi 'iuneUni:ı hissiyatına tetabuk et nüktedir. „
Kral    K*r .¦('.,.(   Romaya gideceği bildiriliyor
Sofya, S (IIuousî) — Asoçoy-let Prcs'ın bil hrde-ınc g'ifC Hıt-lerie Kont Oano araundskı görüşmelerde Balkanlara aid bir çok mühun meseleler konu -şulacaktır Macarların Rımıan \ adan olan ı-teklen bu konuş mada Balkanlara aid bınneı me seleyi teşkil t^luevktır.
Kont Ciano • Mitler görüşmecinden somu Kral Karolun tayyare ile Komaya gideceğine dair buraya bu'.ı haberler gelmektedir.
Yunan kralı Alman •eririni k.ıbul elti
Atına Sı hususi) — Yunan krmh SamaıraU* Jorj Alman şefin prens Söniıereı kabul adaa*ak
Satın alınacak buğdayların Hatları
Ankara. S (Hususi Munabin-mizdenl — Alınacak buğdayların Diyarbakır, Aydın. Urfa. Akçakale. Muraıtptnuı. Srverek. Kars, Adana, Ceyhan, Tarsusda sert buğdaylann ben kuruştan, yumuşağın 4.3 kuruştan, Kuıi ca ve mahlutun dört kuruş on paradan, Rr surum Bayburd. Tercan, Karaköy, Ankara, Çarkın ve . ' i.ı-ı«i. sair yerle -rinde sert buğdayın 6 kuruş, yumuşağın 5.5. Kuolca ve mahlo-tun beş kurııatnn, takeııdenınds 5.55 ve 4 kuruş otuz paradan Toprak Mahsulleri Ofisince mubayaam Heyeti Vekilece karar taşünlmıştır.
Buğday saün alma karama -meaı. aynı zamanda, buğdayla-t m evsafını tadad etmektedh*.
Yeril mensucata damga
Ankara, S (Hususi nu,babının izden) — Yüzde yirmi besten fazla yünü ihtiva eden bilûmum m. umu .il. denler, paınıdt iplik -leri, yün ipliklerinin kenarlann" "Ttırk mab, ibaresinin konini fi Heyeti Vekilece kararl»şünl -DUptaT.
Mübrem olmayan inşa faaliyeti
(B*t tarafı 1 İnci ilgili makamlara bildirilmiştir.
a — Yapılması takarrür eti»*-: olup da henüz ihale olunraı.. veya ihalesi takcmmül cünıj-ı inssaUn ihalesi tehir olmasrak-Enr,
b — Kısım kısıcı yapılıuaiıa olan inşaattan bir kuntuma yapılmış olması halinde. du-r ka--jimlarının ihaleni tehir edile -çektir. Ancak diğer kSaafsaVal ¦ n.ı ı devam vc kufi bir net vanM. İhaL-mı İcram Başvekâletin muvafakaU-ne bağlı bulunacaktır.
c— Mutoahhidle bir nıuka -veleye bsğlanıuadsn yapılmakta bulunan tezyini mahiyette bilûmum inşaat - yttl. bahçe tanzimi, havuz inşaatı vc ilâh... -derakab tatil olunacaktır.
¦i • .i—ı ott gOıftşaıe ynpnııstır.
siysai e -
hensnılent ı—«-
10 TEMMUZ 1940
Çarşamba
Üçüncü Yıl - No. 787
Sabah
GÜNLÜK SİYASÎ HALK GAZETESİ
İri ara Yeri
'im- . No. 84 istanbul
•Telgraf: SABAH istanbul
TELEFON: 20793
Her Yerde 5 Kuruş
Bakûya havadan hücum plânı masalı ve iran
TAHRANTEKZİB EDİYOR Rus donanması Var-
Berlin mülakatı
Fakat mıılmkkîik kl O-.;ıiı.i.jıı Rerlini ziyareti se1 I. . .1 . .' i. \ , . muhakkak ki bundan A\ruua içia hayırlı bir şey • * masına »Iı-tinıal yıl,Bir Kurna telgrafı, ıl ula nı İki eh Mr lisan ile, M | »!, IfşaaMa Inılunuyor. Byfj ¦ ı r-ire, 1- rl r¦.i.¦ yeni Aı rnpamn esasları hazır-l::r.-*rakhr. Avrupamn yeniden tanzimi irin erimini şarkî i. w ¦ -İnin halli ılı* lâzım imiş. Milı\er dr\U-tJeri bu maniayı da ortadan kaldır-tl-ı ' ıı soma Avrupa ılrvam-Iı -ulha kavuşacaktı us. Görülüyor kl Berlin Ar il.ı mütte-fil. drvlel arasımla Balkanlar meselesi hallediliyor.
Yazan: Ilıheyİn Cahid YALÇIN
u şuada dünyuııın en mühim hâdisesi nedir 7 Fransada tı-jim değişmesi. Ingi-lızltım Ff ansız donanmasını or-'.ni.H! kıldırmadı, Almanların İngiliz .ıdatar-ııa bir hücum hamlaması, ılh mı, araba? Hayır, hiçbiri degıl. Bîr Roma telgrafı bu hususla italyan Myaaİ mc-haiıiıfnıı bir kanaati;.ı bildiriyor İtalya Haıuıc Nazırı Kont Ciano'nun BeıIİnı siyare-ti bugün en ön salta gelen hâ-¦ '-• '      ı    ya\.ı .nd en ufak
İran gazeteleri neşredilen  vesikalara Sovyetlerin  ehemmiyet vermesine hayret ediyor
SovyET,Wusyri
— Pars
tın bji bile dünyana) cn müstesna vakası addetmek onların zayıf noktasını ve mümeyyiz vasıflarını teski! eder. Onun için, bu iddiadan evvelâ lâzımgelen tenzilâtı t anlıktan sonra, İtalya»' Harifij* Namının ziyareti 'ııt.kındakİ haberleri gözden: gev rı-b.ıııîz.
m-; . ¦ ötet-'-nberi meşhur olan gizli istıh/al.ıı nnn en mu* vaftakiyoi't tüneklerinden birini bu muna^'beile bir Londra telgrafında ortayı koydular. Her nedense, ingiliz devlet a-j damları ve İngili? mehafili 1-talyanları bir türlü  iddiyc alamıyorlar. Onların zayıf taraflarını keşfetmiş olmaktan mtite-vellid bir insafsızlık İle, hep İnce ince eğlenip duıııyorlar. Ba-zan, İtalyanların katiyen icabeti otnuyetekh•¦!¦.. bildikleri halde, douanmalaura t.'cbclültank önlerinde randevu veriyorlar. Ba-zan, Orando kendileri Fransızlarla meşgul iken. İtalyan donanmasının saklandığı nokta -dan çakmamak gibi bir ihtiyat eseri gÖsicrmi~ olduğunu en feci harb laisilâtı arasında ha-Urlayorlar Baz», italyan tay-yarccılcrinin alıcılıkta hiç, maharetleri f ,ı,..ı-.¦..'. 'i sanki esef eder gibi ifşa ediyorlar. Bu defa da Bcrlİnde Kont Ciano ile Hitlcr arasındaki mülakattan bahsederken, Alman Führerinm İtalyan donanmasını Akdenizde ingilizlere karşı harekete getir-1 meğe çahştığTnı, italyanların Hüseyin Cahid YALÇIN
Sonu 5 inci aayfadaı
Tahran, 9 U.a.) jansı bildiriyor:
Fransanın Ankara büyük el -Çisi Massİgli tarafından Paris hariciyesine gönderilen telgraflar serisini muhtevi 6 numaralı Alman beyaz kitabının ncş.in -den sonra Sovyet gazeteleri Iz-vestiya ve Pravda manasız it -hamları ihtiva eder makaleler neşredeıek hiç bir sebeb olmadığı halde memleketimizin bu plânlardan haberdar olduğuna herkesi inandırmağa çalışmış -lardır.
Iran gazeteleri bu yazılara ce-vab vererek hakikati tebarüz ettirmektedirler.
Ezcümle İran gazetesi resmî mahfillerde yaptığı tahkikattan sonra diyor ki:
Son günlerde yabancı ajanslar dünkü müttefik İngiltere ile Fransanın Baku petrol kuyula-rile Batumu bombardıman ta -savvunında bulunduklarını hi -kâye eden vesikalar keşfedildi -ğinden bahsey İçmişlerdir. En mühim olan cihet, İran hükû • metinin bu müzakerelerden ha -berdar olduğunu ve h3ttâ bu pro jelerin tahakkuku için miittefik-*erle- »fa ¦ mı. ntyi 'İnlö d'.ıplg eylediğini isbat İçin gayretler sarf edilmekte olmasıdır.
Gazatc, vesikanın metnini ne» rettikten vc iki yabancı devlet
DENİZ
Baku |-u I mmtakav  !. Türk ve topruklarau göetrren harita
«daraı arasındaki görüsuHİcrtp Iran bitaraflığı ılc hiç bir münasebeti olmadığını kaydeyledik -ten sonra söyle devam ediyor:
lX»w*Uuıı_ b.'V; -¦ şuradan ileri fleliyor: tty ndıriJe dkazn doatune bir rureu* injrihı mesai etliğimı - ve samimi münasebetlerimiz hîç bir suretle bozulmamış olan   şimal   komşumuz
Du vesikalara ehemmiyet atfetmekte ve bizi gürültülü bir surette bu içe karıştırarak mez -Sonu 5 inci M/fada)
fSuri Neler oluyor?
na açıklarında ma-nevra yapıyormuş
Rumanyada karışıklık
Transilvanya ve Dobricede asayişsizlik var. Kabinede tadilât yapıldı
Oniki Adada açlık tehlikesi
ingiliz mayn tarlalarile tec-rid edilmiş olan Oniki Adalarda ancak 5 aylık stok var
Bîr İngiliz gazetecisinin  şayanı dikkat müşahedeleri
Suriye hududu. 9 ı.aa.ı — Reutcr ajansının hususî muhabiri bildiriyor \
İngiliz - Fransız münasebet -lerındeki son inkişaflar üzerine Sunyede gerginlik ve zıddiyet havası esmekledir. Suriycdcdün ikmal etriğim kısa bir seyahat -kı belki de bugünkü hava estiği müddetçe bir İngiliz gazetecisinin Suriyede son seyahati ola-cektır- esnasında henüz neşredil-m iyen bazı inkişaflar öğrendim. Yabancı memleketlerde Suriye hakkında şayialar dönmesinin başlıca sebebi mütarekeden beri bu memlekette görülmemiş şiddetle bir sansürün tatbik edil -Sonu 5 met tayfada)
Bükreş, 9 (a_a.) — Reutcr ajansı bildiriyor: M ıı .uslanın, Tr&naüvanya hakkındaki me-UUbat) meselesinin yeniden ortaya çıktığı ve bu hususta bir gerginlik mevcud bulunduğu  söylenmektedir.
Ecnebi nu'misketlerde söylendiğine nazaran Kont Ciano ile Von Ribbentrop arasında vaki olan görüşme esnasında İtalyan hariciye nazın, Macaristan ve Bulgarttantn metahbatım yerine getirmenin zamanına gnhnin bulunduğunu musırra-nc bir surette beyan etmiştir.
i: urî- n korneamın sukut ctn. . ı muhtemel değildir, fakat düşecek dahi olsa, yeni kabinenin Demir Muhafızlar aıanmdan mütevekkil veya bir askeri hükümet olacağı eöylenmektcdir.
B Lin Rnmaayada büküm süren endişenin diğer bir sebebi de Karadeniz Rus donanma • sının Bulgar limanı otmn Varna açıklarında m an ev lar yapmakta ulduğanu bildiren ve saJâhiyettar bîr membadan gem» haberdir.
Rusyanın yeni mutalebe serdttmek arıic* sinde bulunduğu da söylenmektedir.
Bükreş, 9 (a_a.) — Rador ajansı bildiriyor: Bir kaç gündenberi Budapeşte matbuatı Rumanyada endişe uyandıracak neşriyat kampanyası yapmaktalar. Bu neşriyatın başlıca mevzuunu, Traaaihnnyadalri ekalliyetler meselesi teşkil etmektedir. Macar matbuatı, Rumen hükümetinin, Macar ekalliyetleri için bir   ten d id
' Sonu 3 unca aayfada) Balkan sütununa
Translrvanyaıun Slbhı •trlırînd-ra bir manzara
Richelieu zırhlısı datahrib edildi
iskenderiyedeki hangi sarflarla
Fransız Meclisi Kanunuesasinin Tadilini kabul etti
I'. J'    plajından lür manzara
Zürıh, şehrinde gazetesi
II.
Bern
Hakikat
Günlük akşam gazetesi
Başmuharriri:
Necib A!i Küçiika
Doğru ve son haberler Seçme yazılar Zencin rnünderecat
ikan Petit Dauphinois Akdenızdcki İngiliz donanmalının hâkimiyetini tebarüz ettirirken bu donanmanın canlı hareketi karşısında Oniki Adaların büvlik bir aıhkla l-.'ır-
lan tahtı emniyete almış oldu • ğunu zanneden İtalya bu mayn dökme işinden üç gün sonra büyük bir sürprizle karşlaşmıştıı. Bu sürpriz de Ingilterenin Akdeniz filosunun italyan mayn tar lalarının etrafım   bir kul daha
Macar başvekili Berline gitti
Peşte, 9 'a.».) — Salâhiyet-tar bir membadan öğrenildiği -ne göre başvekil Telekı ile hariciye nazın Csahy bugün öğleden sonra Almanyaya gidecek -lerdir.
Bugünü
Ikiıi'i mı/fada
Londra, V (a_a.) — Amiral • lik birinci lordu Alezandr, bu • gün öğleden sorra Aram kamarasında büyük Franau zırhlısı Richelieu'e kar^ı yandan hücum hakkında izahat vermiş vc demiştir ki:
Fransız filosu teslim  oldu?
Büyük Fransız zırhlısı "Richc licu'ye 8 temmuzda denizaltı bombaları ve hava torpilleri ile bir hücum yapılmıştır. Richeli-en, halen, Dakar limanında, sancak tarafından yana yatmış ve
(Sonu 3 Üncü uyfada)
— Vichyden üre. Herriot, ıneJ (aylada)
Yeni Sabah
SABAHTAN SABAHA:
GaSib gelmek için
Almanya İngiltereye, hem de Akde-nizden evvel Britanya adalarına acele saldırmaya mecburdur
Pek yakında çıkıyor
İ.ı çok ıtada)
İngiliz - Fransız donanmaları
Yazan: Emekli general Ali   İhsan BMufl
VçUltcti mftfnda
Fransız ricalinin sözleri
Yayan: Sıikrıı Itahan
/•fitilim û -¦. r,flı.
İngiltereye yaklaş.ı:ı büyük tehlike
Dört devlet donanmasının birbirine nisbeti: İngiliz donamuası-nın puanı Ti iıe İtalya ve Almanya donanmalım 10 dur,   Fransız •ınıo puanı 7 dir.
¦   nglt^reyi   ancak BüyÜkl ki muvaffakiyetinin netice üzc-|     Britanya adalarında ye-l rindo nıUeesbf olamıyacarını hc-iıebıleıcğıni, başka noktalaıda-| t»nu s ıMı uyfada)
 ¦'...] um., bir ka; güne   kadar  levkalâde mUhhu
bir trfrik* ».hr.m ..kıir. Bu e~ ser, Bulgarhıtanda —in I. ne yafamr} ve Bulgar ııııx*li.ıin-de Türk ckalliyetiniu mü • münıesili «luak bulunmuş ol..,ı eaki lıtîhad «e Temkkl-
Uİll m.inlf    -mm.ıi..ı iikUii
aMikat
Eienı Ruhinin
Bulgarislan hatıralarım
namı allında kaleme aldığı ve simdi m- kadar aitti kalmış bir inI, f.ırılu lıâ*liseleri aydınlatan hatıralarıdır.*
Btiıgamt?n hatıralarım
EaV rinde, Balkan llarbin-deu evvel ve cnu takib eden Huntıkuık cereyan etmiş fevkalâde ninnini ve enteresan tarihi hâdiseleri büyük bir İbrcllr ok uyacaksın ı/. Bul- | !j iii-.t.iiiiıı o /aman geçirdiği mühim istihale de\Tideri. AJ-mr.ii ve IZus nüfuzunun ear-nısııvı -,.ılmr!:Tİ, Imlrn ı ¦ ta w mıil'-m i'i- \ ..ıiı-ı işgal . ı.nri... ulan Bulgar ricalinin o laın.ııl.. rolleri ve vaziyetleri İm r-ı-rde mükemmel bir j şeidM.', anlatılmaktadır. Yarın bu husustu   daha   fazla
mi.il..."'       UTPCefiİI.
8ayt» : i
vî:ni   sabah
10
ı:t-uı
ingiliz - Fransız
Harb gemileri arasındaki çarpışma ve bunun askerlikçe doğuracağı akıbetler
K"" ¦.......malında gösü o-lan aç gözlü bir adam Fahmy.rHu harb ve ıyase1 U-nhlennde pek çok garibeler vaıl»r "fakat ta IH9S aemıuııde bir taraftan Prmııaa Hariciye Nazın UHkaaeom ve dujT taraftan İngiltere kralı yedinci Edvardın himmetler ile Fransa ile İngiltere -ın.ınrt.. Avı upa-mıi «in daree* (••kâmdl -'mı* olgun ve büyük iki demokrat Diıllelı Va d.vl.d arasında te-sıa ohınaıı v. :¦... .1» kadar devanı e-len ve ittifakın 1940 Kenen Umımtızunda Akdenizdeki İngiliz vc Krunniz harb gemilerinin çarpışmalarına mün oer ıdacakı «uç hatıra gelirdi; çünkü deoaokıaıtı zıhntyetıle harb ettlkletmı iddia ede» bu iki nV.letin bugün bbyle bir çsj (M-îmay- dü#'çeklerini dü -slınraok ıab-mewJık. Hususile Fransa, yaralı ve ınaglûb Fransa, büyük düşmanları Almanya-nın pek Unlun kuvvetleri karsi-puıda yalnız kaimi* Fransa a.-tık mıhvrmri ı«iı«m veoek bir hale eetert-k müttefikini haberdar ettikten sonra, mütareke t ıl I.!tır hm' bur k ılım-, w müttefikine anla ihanet etmemişti. RtlâkiH Framuı kendilinin yaj-nıx bımkıldıgından. ve kati ne-t irenin kusanı la e ağı hrrkesace malûm Fransa d.ırü)h;ırbirıde. İnilir adalarının ııuı ı(.ıa-a kaygUHlle. — m ln,;ılı/ kuvvet I-*-rüıin de Britanya ıd.ıaına çekil-nırannoVn ımr» tj p-yı-tf II zırhlı fırkadan miu-ekkeb kuvvetli Alman or.liu.una karsı, yalnız alimi» fırkaaı!- ıssla»» met eoVmıveeek bir hııMr kal -mıg olmasından vana yakıla küvet ediyordu. B-ıyle bir Fmn-, sa. düşmanın*, mürura M etmeden ewH, 13 haziranda daha Beynaud Bışvekıl ık»n mutlefı-ki İngiltcredcn müsaade isle -misti. Blı müracaat net irenimle yapılan müzakerelerde ingiltere Frunsauun vazıyetini ve a*kvr -lıV .¦ ¦'-.•- - -mı'inıe imkân kalmadığını anlayınea. hemi/ sajp-lam kalmış olan Fransu donaı-masının fn*ıl tereye gösterilmesi şartı le Firmanın mütareke ve münfend müi akdetmesine razı olduğunu bildirmişti. İn • gilterenin. Britanya adasını mü turfan kaygı mile hodgâmhğa düşerek Fraruıada vc Belcikada meiTud seferi kuvvetlerini kamilen Ingllteeeye celbetmesin -den t-öziı :ınlıın Prinan, İngil -tereye d om n m asını gönder • mekte marurdu. Cerek bu taleb v» gerek ondan sonra Fransı ve İngiltere hükümetlerinin bir-le«tn-ihneleri teklifi, Ingîîlz htikıtnetinin Knnsıvı bir '1 1 -rniny'Hi haline getirmek istediği stbher.ını doğurmuştu.
Esasen 40 sent den ben devam edejı Ingılı/ - Fransız itilâfı ve ittifakı FısiDuınıtı başına iri bflyûk harb çıkarmış vc birinde 1918 Henenındc gallh grimi *• de, ikineiftİnde 1910 senesinde çok fena msglûb   cıtnıu hı. Bu
Yeni Sabah
•ENtLlK • AVLIK t AVLIK t   AVLIK
ABONE .'i,..... 1
Türkiye Ecnebi
I4C0 Kr, 1700 Kra,
14fl0
10 TEMMUZ 1940 ÇAKŞAM0A 4  Camaaıllhu   I3&9
 2T Rumi Hanran faM
GJn 1» A," 7 1»40 — Mııır I»
Gun.e Oyte Ihındl 
835 43Û »36 Cıani
5.37 Udi 17 19 Vaaail
Ak («m Yattı Imuk 
1100 2.00 m M Efanl
tO.42 2* 12 S Ot Vaaail
YALİM: Geo-rsJ
Ali İhsan Sâbis
KsLi ordu kıunandanlarındau
düşünce yukanki hareketlerle kargtlaşiırılınca, Fransanın yeni vaziyetler, yeni kararlar karşısında kalması zarureti se ziliyordu.
Bununla beraber Fransa nıüt-lefıkıne zarar verecek h*r hal -den mümkün olduğu kadar çc -kmmıs ve hK olmazsa mütarekeye Fraanız donanmasını» eski müttefiki tngilteroye kaı-şı kıd-Unılmamasına dair bir madde koydurmağa muvaffak olmuştu. Almanyamn bu şarta ne kadar riayet edeceği bilinemezdi: fa -knt Fransa hükümetinin müttefiki ingiltere hakkındaki iyi niyetine delâlet edecek bir madde idi.
Franut donanması hakkında. Fran-uı hükümetinin bir tered-düd geçirdiği aşikârdır. Bu donanmayı Afrika sahillerine, 0-1 .m ve Casa Blanca limanlarına göndermekle ve oralarda saklı tutmakla bir şeyler düşünmüş, olduğu muhakkaktır. Eğer1 Fransız donanmasını mütareke deki maddelere aynen riayet e- ] derek silâhtan tecrid etmek is*
tı*-.'yı|j.        ha-iİrauLı Z Luuıuc;
arasında gecen 9 günlük rniid -j det zartında bu barb gemilerini' Toulon limanında toplıyabılirdl.' Nitekim 3 temmuzda Ornn kav | gafından kaçmağa muvaffak o-1 lan en yeni Strazburg drıtuotilc mühim mıkdarda knıvazozler.1 torpitolar ve denızaltılardan u ehemmiyetli bir filo •1 temuz akşamı Toulon lımaıuna gitmeğe muvaffak olmuşlardır.
Fransız hükümetinin bu ihli-¦ ı,..ı-.;,;ı. yani vasiyetin tenvirine intizaren donannaasını Afrika sahille rinde gi/leruesiı çok yerinde bir tedbirdi. Uger Afrıkada bir mukavemet ihdası imkânını görürse donanma da bu harekete iştirak edecekti. Fransa gizli bir surette yapmış' olması lâzımgelen tahkikler vc tcdkîkler neticesinde şimalî Af-rikadaki müstemleke haklına güvenememiştir. Bir müddet sonra ihtimal ki donanma orada tutulmıyarak. güya donanma kumandanı kendi liginden isya'i ile Amerikaya gitmiş veya A-meıika limanlarına irtica etmiş olacaktı. O zaman, silâhlan kısmen çıkarılacak bu gemiler har bin sonuna kadar Amerikana alıkonur ve mürettebat da orada esir kalırlardı. Harb bittikten sonra gemiler Fransaya dönerlerdi.
İngiltere hükümeti Fraıısayı kendi avucu içine alamadığın -dan dolayı kızıyor vc Fransa -nın bütün sahillerinin Alnıanya-ya bırakılmasından hiddellcni -yordu. Halbuki Fransa sahillerini esasen dü^sman kendi kuv-vetlerile cebren işgal etmiş olduğundan ve bu sahillerden İngil-tereye karşı devam eden harb' için istifade etmek istediğinden j Fransanın bu hususta hiçbir kabahati yoktu.
Mister Cl.ıırchill geçen Cihan Harbinde Çanakkalede yaptır -dığı hc?absız harckatlere Ingil-t-reye nasıl zarar uumûj Lse bul dvfa da hayli feci vc lıccaba:z[ vakalar, hâdiseler meydana getirmiş vc getirme*:!*- devam e-decege benziyor. Norm; h illilerine, hesab.ii. kiU b a bir ^-i-dip bir geür.iy l bunun sebep oldu gu yanılmadan söyleucbiür. Ke-
Şehir ve MemBeket Haberleri   );|P O L1TI K A
za llel-.ık.r, .1 kuvvet gondVrerek orada mü I ıtaaya ve nihayet Iıı-giltcrerin kendisini müdafaa için süratle İngiliz seferi kuvvetlerini Lıgıltcreyc cclbctmcğo karar verdueu ve veren ve bu suretle Fransanın büsbütün yardımsız kalarak yalnız ba • şma mağlüb olmasına sebeb o-l.tn odur denebilir. Bu hakikatlerin İngılterede dahi anlaşıl -ması ıçm çok vakit gecmiyecek ı tir fikrindeyiz.
İngiliz donanması evvela Nor veç hareketlerinde bir mevcudiyet, bir üstünlük  gösteremedi.
0 zaman İngiltcrenİn İtalya endişesi ve İngiltere sahillerine düşmanın ihraç hareketi yapmasına karşı douajımanm zan -deliğim muhafaza :,uygusu var diye mazur gibi görmek iste -dik; fakat şimdi bir aya yakın bir zamaudanberi italya harbe girdiği halde ingiliz donanması kendisinden beklenen şeyleri neden yapmıyor? İtalya sahille -rinin yakılıp yıkılacağını. İtalyan donanmasının bir bardak suda boğulur gibi imha edileceğini tahmin edenler hayal sukutuna uğradılar. Bugünkü İngiliz donanmasında Tralfaigar kahramanı Amiral Nelsoouu ¦ zihniyeti eksiktir.
Evvelce Londrada konferan -] sında büyük devletlerin donan-maları ı,m kabul edilmiş olan ÖlçQ şöyle tayin edİlmüjtİ:
ingiliz vc Amerika 5 misli. kuvV*t'»»~-«i"m»e*t»a iHiJundunUat-; Iceckjcr;
Fransa ve Japonya 3 misli. kuvvette;
İtalya da 2 misli kuvvette do-. nanma yapabileceklerdi. Esasen vazıyet de aşağı   yukan böyle idi. Londra dan son verilen malû matta da bugünkü donanma nöbetleri söyle gösteriliyor: tngüiz douatımaaı      22 Fransız donanması      7 İtalya donanması        6 Almanya donanması    4 İngilizler demek istiyorlar ki Fransız donananası italyan ve Alman donanınalarile bîrksır.-r mecmuu 17 purona vüksetecek-ti. Halbuki Atman donanması -nın -1 puvanda kalmadığı mü -him unsurlar kaybetmiş olduğu unutuluyor. Her ne olarsa olsun italyan vc Fransız donanmalarının birleşmelerde İngilizlerin lıusn:.ile Akdenizdc mühim bir deniz kuvveti   karsısında  kalmaktan endişe etmeleri haklı -dır; ve askerce bir   ihtiyattır. Bu birlesmiye mâni olmak lâ -zımdır. Bunun için şu tedbirler akla gelir:
1 — İtalyan   donanmasını sü-
ratle ezmek veya zarara uğratmak;
2 — Fransız   donanmasının 1-
talyanlarla birleşmele -rine mâni olmak;
3 — Fransız donanmasının A-
nıerıkadaki Fransız müs-tcDikkesİne veya Amerika Birleşik hükümeti lî • manlanna gitmesini veya iltica eylcnıeseni temin etmek;
4 — Fransız gemilerini muha-
rebe ile batırmak; Bu tedbirlerin şübhe yok ki en merdce, en namusluca olanı birinci hareket yani İtalyan donanmalını süratle zarara uğ -ratmak veya lahribdir. Fakat İtalya harbe gİrdiğindenberi hâla bu yolda bir şey yoktur. İngiKere donanması için bu iş güç bir Boy dcğiklır. Fakat bu teşebbüsün ....; olacağı teh-likeleri ve ziyanları göze almak Ajr.iral Nelaon ccsaretile duıa-ı...;. hareket etmek lazımdır İliklilere bunu yapmadı; bilâkis
Sanu 0 İnal uvlaSa)
inşaatı men kararı henüz   bıldirîSmedî
Iev|et daireleriyle mülhak ve hususi bütçeli idare ve mü-essejıelcr ve sermayesinin en az yaruıı devlete aid olan teşekküller tarafından yapılan inşaatın durdurulması ve yahud tahdidi hakkındaki Koordinasyon kararı henüz vilâyet ve belediyeye tebliğ olunmamıştır. Tebligatın bugün geleceği tahmin olunmaktadır. Yalnız vilâyet I';ılıa Müdürlüğüne, Nafıa Vekâletinden gelen bir tebligata gore müdüriyet ihalelerine aid muameleleri derhal durdurmuştur, inşaatın durdunılma.'ii ve yahud tahdidi karsımın belediyenin hangi inşaatına »onll olduğu Koordinasyon heyetinin mufassal karan geldikten sonra anlaşılacaktır. Tahmin edildiğine gure belediye şehrin tanzimi için yaptırmağa karar verdiği bir çok yol ve meydan inşaatından vazgeçecektir. Stadyom ı..ı da tehiı- olımacakür.
Akdenize  gide-' Mtdenize şilep
üniversite heyeti dün Erzuruma hareket etti
İngillgrey» taarruz meselesi
cek vapurların sigortalan
Yerli sigorta şirketlerinin Akdeniz limanlarımız arasında nak ledilecek eşyalardan sonra bizzat gemiler İçin de sigorta yapabilmesi hususunda tetkikler yapılmaktadır. Bugün tekne sigorta edilmekte ise de bu bey -netmılel merkezlere pıase edil -nıek suret ile yapılmaktadır. Bu vaziyetle hem prim fazlalaşmak ta devamlı sigorta temin edil -memektedir. Halbuki yerli sigorta şirketleri bunları daha şümullü bir şekilde organize c-debileceklerdir. Bu hususdaki faaliyetinin yakın bir zamanda nıüsbet bir şekilde neticeleneceği ümid edilmektedir.
Tan şilebi Çanakalede
Akdenizde bulunau şilepleri -m izden Tan dün akşam Çanak-kaleye varmıştır. Bu sabah lı -m anı miza gelmesi beklenmektedir. Mete ve Demir şilepleri hc-
Buiılarııı cm^0B3fı
seferleri yakında başlıyacak
Devlet Denizyolları idaresi Akdenizdeki limanları mu için sigorta isinin halledilmesi üzerine istanbul - iskenderun sibep seferlerine başlamak için hazır -lıklara girişmiştir, idare iki şilep kiralamak için milli armatör Icr birliğile müzakereler yap -maktadır.
Diğer tarafdan Akdenizdeki limanlarımıza sefer yanmasına müsande dıldıgı takdirde hususî vapur aahiblerı u M-r ir.-kadar olan limanlarımıza vapur işletecektir. Bu suretle eenub limanlarımı/da birikmiş olan mühim miktarda eşyayı tücca-riye ııaklcdilctektir.
Erzurum mıntakasında ledkikler    yapılacak konferanslar verilecek
Erzurumda açılması karar-lastırıian "üniversite haftasında,, bulunmak ıızere Ankara yoluyla Erzunıma gidecek olan ü-niversite heyeti rektörün riyaseti altında dün akşam hareket etmiştir.
Heyele dahil dekan ve profesörler arsamda Ali Fıtad Bos-pil, Sıddık Snmi Onar. Tcvfik Remzi Kazaneıgil, Muzaffer Gökçen. Kâzım İsmail Gurkan. Sadi Irmak, Muhıddın Orel. Milkrimın Halil. Zıyaeddın Fahri vardır,
Üniversile haftakinin gayeni her yıl bir veya iki vilayetimize üniversitenin mütehaasın heyet lerirü göndererek halkın hilen ve malûmatını her hususta arttırmaktır.
İlk giden üniversite heyeti Krzurumda bir hafta kndar ka lacak, hastahanelcrde. Hulkev-lerinde ve sair yerlerde halka bir rok konferanslar verile -ceklir. Konfcramlar milnalcasa-lı olacaktır. Aynea konsıİl'as-yonlar ve anketler de yapıla -çaktır.
NtVct
belediyede
Vali bugün Yalovaya gidecek
Vali ve Belediye Rciai Doktor
iıulunınaJrtau)jr.|^-Lûtt* lürûar   busun,
-TTİY uünek üzere Yafl,
ket etmesi beklenmektedir. Halen Akdcnizin ecnebi sulannda bu iki şilenden başka hiç bir Türk vapuru kalmamıştır. Ev -velcc Fransızlara kiralanmış o-lan gemilerin hepsinin mukn -veleleri tamamlanmış ve Akde -nizde harbin sirayet etmesi üzerine hiç birisi hasara uğramadan memleketimize dönmüşlerdir.
ovaya
Çarpışan şirket vapuriarı
Kaplanlar tahkikat
Pazar ıburmı
hakkında yapılıyor
ünü Buyukderede S açıkla nnda   C arpıa
Şirketi Hayny^cnın 51 vc G8 numaralı vapurlarının kaptanları hakkında tahkikat için bir mu-
Jn^çi-- şademn f'imiıyrıynı kurulmuş-decek-    lur* Komisyon kabahatin hangi
'¦••iı ¦- IIV     M'lanı
m maOlObiyrll İla fcta* aanra ln|İHaW)-ı var)* mihver devleUerlmn gir'««oak-len taarruaı alıınaaMyal k-abetti. Tabiri '5-ı- Aıreapa tıarbl ikinci va nlSal Hlhnını gteal. Fakat flmdlva kadar ba (aarruı fl'lyat
aakaamda. l*3t arlftlUnden ben g«r-düflumbr «kt«aal haafiı iktiMb etme. dı ve edctaramadl. Bunun Hbebl ot-du«ça baatnlr Mihver devletleri ha-n' la««y arlar.
Filhakika karfiaarıadaki heaım. ¦ kadar yare ¦ - ' ¦
•¦ --- ı.-n/-™.'- Evvela bu ,g«r Aveueada mihver devletferlle mUaMrak lı' kıra hu -dudu yoktur. Bu kılanın garb (ararında klln adalara yarlw tngiltern den"f hâkimiyetin* ... ve hava
ulk-atnı de mBdafaa vc hana kaefi-«i"lı"ı dkamanlarınm taa'aklarma laarrua İktidarına malıktır. Yaleıt Alrlkada. Mıaır va aa'k A.rupada-kl ¦ . u',, .»..ı,. - mihver dav-I et (erinden biri İla, yanı İtalya İta ııddur.
da. Iuf*Hara. Avupının dı-'.- i. va fakat daetanmaaı v* Akda-nuJskı    haklaalyatl   İla   bu kllafUH ¦¦ı- bulunan bir Ta-
blaUle dtnlrlar* va havaları kat'I (eklide hlkk-ı olmadıkça HfcSMa Adalarının mulUk laMUtı «ek ¦ ¦¦ j-. Keıa -r.n  Almanlın  AvrsfM
«ılaaında aekert harakftl ile rıVııti'-mu, da ayni gbçlinVIcrl goatermck-•-ı.r. Bu ııbcbden Ingilı; abalarına •aare9« tnccelaa* çak akluiaikjnUI bir mahi/aa! anetmaktadlr. 1M9 harkla "in ıptıdaaından bari cereyan eden hidlaatar Hitler Almanyaamm -./-i • gı pltmn muayyen raerhaleFarlc va »aıetlaıını kandı tara-tında toplamadıkça harekete geçmediğini gOatcrmaktadlr. Plihakika bugfinkl harbdekl Alman "a-eketl »k^mmlyettaıt"l gHtık;e artıran bir takım mork.ltI»'- dıyan-m»-udır. M er dafaavnda mama kuv-veticndık^a Alman faaliyeti da »ek-lifli değip"'maktadle ve hadiselere uyan bir («tlkamat göater m ektedir. Bu ıırada, maatlt Franaanın -rılme-«• meaeleainda Almanların amall«n va Hallııda. BaKlka ve ı  j-.ı ılı lunı dorpig ederek harekete gc^me'ırl gfta Önünde tutulacak bir kcy'.yettlr.
Ut- hu nı^kf İTdB,r  ' ; -„.......
' '«¦'-      n
İtalyadan alacağımız malla ödenecak
Bu hatta külliyetli miktarda kâğıd gelecek
İtalya ile urunuzda mevcud o-laıı kıiırıng anlaşması hesabin -
nnda lehimize olarak 3 milyon lira kadar bir paranın birikmiş olduğu malûmdur Bu hesabın tasfiyesi için İtalyanlarla yapılan müzakereler neticelenmiş ve ltalyadakı alâkadar makamlar bu paranın mal vermek suretıle «•İder.ı-üni kabul etmişlerdir.
İtalyanlar inlediğimiz bir çok maddeler ve bu mryanda bilhassa kâğıd göndermeğe razı olmuşlardır. İlk olarak bugün -lerde karn yol i le külliyetli bir paıti halinde muhtelif cins kıiı*tı
tir. ValiDiıı 4 guıı kadar Yalo -vada kalacağı lalımın olunmaktadır. Dün Belediye Koıs Mua -vinı LûU'ı Aksoy ve Muhasrbe Miıi ıı ii iduhlıır Acar Vali ve Belediye Reı.anı ziyaret ederek Ivledıvı üten hakkında izaha* vermişIiTdir. Bu izahat arasında belediye için h:uurlanan munzam biılçe mıssLeaı de vardır Munzam bütçe 2 milyon liralık olacaktır.
Stok  edilen unlar
Belediye Istsıımılnn bir nyltk un ihtiyatını stok etmeğe kaı.ıi vermişti. Stok    edilerek    unun
mıkdarı 9 bin tundur. Şimdiye kadar İM» ton stok sdilmiştir. Toprak Mahsulleri Ofisi buğday venlıkçe Öğütülerek stok edil -mealedir.
»IH
Rumen  ticaret  heyeti bugUn   geliyor
Rumanyaya satılan tiftik ve yapaglan yüklemek üzere Rumen bandıralı Sotina şilebi bugün Iv'stcncedcn limanımıza gc-IceckLıı. Birlik azaları vapunı tahmil edilecek ilk parli malı tamamen hazırlamışlardır. Mallan bur.ıd.ı tcnellüm edecek Rumen hrycli de bu vapurda oldıı-ğu haber alınmıştır.
beledi Kendi
ıllteahh kefil   b
idi ni-jldu
maarifte
Maarif Vekili An-karaya gitti
Birkaç giındenberi şt'hrimız-de buluna Maarif Vekili Hasan Alİ Yücel dün ııkşaın Aııkaraya gitmiştir. Vekil Haydat paşa ga-ııııda Maarif müdürü ve alâkadarlar tarafından teşyi olunmuştur.
Muallimlere mesken bedelleri   veriliyor
n be
tarafta olduğunu : .im edecek tir. Ehemmiyetli surette hasara uğrayan 68 numara, Şirketin Haliçteki Haskuy fabrikacında tamire alınmıştır. Kazada mesuliyeti olan kaptan tesbıt edı-Icıeklır.
Dokuz  kumarbaz yakalandı
iCatlıkÖyünde bu «-vde. evvelki gece. dokuz kumarbaz, kumar oynarlarken suç İîstündc yaka • 1.ıf-lır. Sabıkalı I-i.-j ku -marb'izlann Kadıfcövihıde bir evde kumar oynannkta olduk -lan zabıtaca haber alınmış. Itunlar takib edilmişlerdir. Kumar -cılardan Rahmi, Ekrem, Arif, manifaturacı Ali, Artiıı. k ı ¦ köylü Rıza. manifaturacı Naaid ve tlhaminin gece yarısından sonra saat bir buçukla manifaturacı Alinin oturduğu Ycldeğiı. meninde Uzunlıafız &oko£aBaüı Sağlık apartmanında 5 ııumın-îı daucdc toplandıkları, biraz sonra da oradan çıkar .ı!; Rastın pnşa ınahallesmdc Talâtbcy sokağında Rızanın 11 numaralı evine gittikleri görülmüştür. Emniyet ikinci şube üçüncü kısım şefi baş komiser Eşrefle be-' raberindeki memurlar bir müddet sonra eve girip bu dokur, kişiyi bakara aynarlarken yakalamışlardır. Masanın üzerinde. Stl lira 50 kuruş fiara, 11 dı*ste bakara kağıdı, 113 tane fiş ve hır bakara kutunu bııluıımıu}, I kumarbazlar bunlarla beraber * adliyeye \"eriİm inlerdir.
Tavşancılık    inkiçaf ediyor
nırde Inglıterey* taarruz me»ele*i de daha   baaka  veçheler   «rıcder.
Halı katar vaalyadinde lnaHll adalarına doğrudan doflruy: laarrul muhaldir. Fakat bu lae Almanlar aıim fedakarlıkları gBaJerine alarak glH-eebılır. Fakal Almanların bu har- -ketin ba|ka cephelerdeki nı .•.emmim tnaHuratını ela alarak gayret car'et-mek yolunu da nor - etmeleri ıntı. malı de vardıe.
Bu tebebdendlr kl böyle bir te;cb-bua su auati ortaya (ikarmaktadır:
Almanya, Inglttereye Ut"vıu mu-vaHaklyetle intaç «tUrecck bir hane-ket i(m iaruri aavkuloey»ı ve uyaal .ı ¦ -¦ in- elda etmlı midir?
Bu auale bugünkü aartlar altmda cevab vermek flDçflCr. Zira müşahede edilen alynl ve aakerl hadırlrr 1 kadar latlkraretr ve mutlaktır kl. x»fî öt ohaa, muayyen bir ethhatla l)ı neticeye varmak İmkânını guc-Irflırmektcdlr.
Faket, hldlaelerin daha normal bir1   vaaıf   gbataemekfnre   mtır-m
aa m--ıl.et.u.
I e-t?n
ıdre-i"ın-con-
'e t'
bir ırbn
ko -
nınmıiır ueeelne AkdenuJ'i-ı dalyanın mevkii va aymyaceçı roiı--ve Balkanların »ulh m'ikatf Jerılı hakkında ortaya çıkan habr'l" manalıdır. Dr. REŞAO SACAV
| YENİ   N^§j^|-*i|-J
Opü^.
bin Mm bedeli icar inlemekte • dir. Müteahhid şimdiye kad t 9 bin lira vermiştir. Bu parayı teinin etmek için kendisine eu -ma günü aksamına kadar mü -saade verilmiştir. Müteahhid palayı yatırdığı takdirde plaj kendisine tealim olunacaktır
Son
Genç ve kıymetli muh l"i:nıızdcn Kenan 11 (Son Opual adlı yem b.r cm çıkmıştır. Yerli ve milli hikayeleriyle şöhret buhııuv olan ar-kralar-ımızıa geçenlerj. neret-!: adabım ıun geçeadeıdc nedret-ır.iş olduğu '"rnuaar Hık^yckıi..-Di okuyan okuyucular lâoa o-püş) de daha cavdı ve zengin bir memleket dahnra ve t""vk;.!-de bir UaUüsla karsUasacaklaidır.
Askere giden veya bu sene tekaüt! olan muallimlere tenihan nara verilmektedir.
mistir. Tavşan ellerinin de Bal-garistaııa ihracı içüı tetkikler' yapılmaktadır.
te bulu^laruı daha fev rıni ihtiva eden bo e^cı
İn lıı. âb
KıUbcvinde satılmak ta dır. O-I.uyucular;mua tavsife ederiz .
ta
YENİ   SABAH
Sayla : 8
jSiyasî görüşler.
Fransız ricali-
Rîchelieu zorhlısı da tahrib edildi
dan kur-. .¦obüsler-1
Yazan: ŞÜKRÜ BABAN
Bu sabahki telgraflarda, artık yavaş yavaş, dünya ile alâkası tekrar teessüs etmeğe baş-byan Fransa ricalinin bazı sözleri nakolunuyor. Bunlardan iki tanesi eski başvekil lerden mösyö (Laval) ile eski haricîye nazırlarından mösyö (BonneO nin ifadeleridir. Bilindiği gibi mösyö Laval, ttalyaıun Habeşistana hücum ettiği zunan Paris kabinesinin basıuda bulunuyordu. O zaman takib ettiği politika ile Milletler emiyetinin müstevliye karşı tatbik etmek istediği abluka ve zecri tedbirleri askerî müeyyede ile takviye etmek U-zere Fransa donanmasını İngiliz bahriyesiyle hareket birliği yapmağa sevk ve imaleye şiddetle muarız bulundu, lııgıüz - Fran sız müşterek cebhesi kurulamayanca da abluka sırf iktisadî mahiyette kaldı. Hattâ bir çok devletler, faraza daha o zaman-1 danberi Almanj a ve Japonya bu işe " bile yanaşmadıklarından Milletler Cemiyetinin tehdidleri, bir nevi kura sT.:ı hitabet ve be-' ki^aA^yanşına inhisar etti ve( Cenevre göfünin kenarındaki müessesenin en bfly'ffl münakaşa mevzuu Habeş ;faratoru ¦ Haile Selâsîye'nin basan murahhas göndererek teııısilen, bazan' da. şahsan kendisinin cemiyet umumî heyetine babuj edilip e-ditmemesine inhisar elti.
Mösyö Laval şimdi anlatıyor ki. o zamandanberi Fı ansız siyasetini İngiliz nüfuzı tarmak için vahi te_ de bulunmuştur. Lâtin 1 darıltmamak ve hacet Vt yardımını bulabilmek üz* tığı gayretler bir çok ent karşısında akim kalmış \ dar mevkiini terketmeğe-bur olmuş idi.
Bİlâhara iş başına geçen Blum kabinesi Fransız Roma sefirini geri çağıran: 1: senelerce ttalyada sefir bulundurmamış ve meydanı rakiblerine boş bırakmıştır. Filhakika bu suretle sosyalist liderin, İngiliz matbuatının teveccühünü kazanmış olduğu muhakkaktır. Halta dikkate değer ki Taymis gibi Lon-dranın en muhsfazakâr bir gazetesi sosyalist Blumun başvekillikte devam etmesinin İki memleket münasebeti' ı İ için çok ?ayırlı olacağını gösterecek med-hiycler bile nerrctır.:~'i. Hattâ o zamanlar Fransrr ."; cenahı na mensup bazı g.-: (teter ingiltere devleti, sosyali, bir başvekilden bu kadar b '-tanıyorsa kendilerine Purst«n hususî bir vagon ile böyl« bir armağan tak dim edileceğini ve bu mübadeleden her iki tarafın da fevkalâde. memnun olacaklarını yazmışlar ıh. Bir halde kı kalyanın nihai o'arak politikasını Fransadan ayırarak Alman siyasetine iltihakı ve Mihveri kurması, hep Fransız vükelâsının bu Londra-ya hoş görünmek derdinin neticesi idi. Halbuki kırk seneden-beri devam edegelcıı bu an'a-nevî samimi itilâf takib ettiği yüksek cihan idaresine uygun bir askeri kudret kurmamıştı. Bunun mahzur vc akıbetini de mösyö Bonnet'niu ıi'ıdcsi tebarüz ettiriyor.
1939 eylülünde Alman orduları Leh ısta m işgale başlayınca Roma kabinesi tavassut ederek bir konferans akdini ve vazive-tin sulhan hallini Londra ve' Parise teklif etmişti.
O zaman, Fransız hariciye nezaretini işgal etmekte olan mösyö Bonııet bu teklife muvafa kat etlimi halde Varşova ve I*on
rak Alman ordusunun Lchis-tanda işgal etmeğe başlamış olduğu arazinin tahliye ve terkini ileri sürmliı,:-.¦!¦).ı Böyle tir tek lif harb ilânına muadil telakki edildiğindin  Roma kabinesi bu
rc.ıj amfi * '=t ..,'.ıj.ıt kıçı oldukça su altında bir halde bulunmak indir.
Strazburgun   kumandanı anlatıyor
Cenevre, 9 (a.a.) — Stefani:
Marsilyadan bildiriliyor:
Toulon'a gelen Starsburg ismindeki Fransız zırhlısının kumandanı Oranda yolunu kesmeğe çalışan hiç olmazsa iki İngiliz kruvazörünü batırdığını beyan etmiştir.
Neşredilen bir Fransız tebliğinde büdirildığine göre Fransıs deniz mahfcllerine henüz İsken deriyede bulunan Fransız gemilerinin silâhlarını teslim ettiklerine dair malûmat gelmemiştir, ingilizler b ııgemilerin bilâhâdise silâhlarım teslim ettiklerini bildirmektedir.
Martinikden gelen malûmata göre İngilizler bu ada ile hariç arasında irtibatı kesmişlerdir. General de fiaıdle'üıı yeni nutku
Londra, 9 (a.a.) — İngiltere-deki Fransız Lejyonerlerinin şefi general de Gaulle dün akşam radyoda bir nutuk söylemiştir:
General ingilizlerden Oran harekâtını bir deniz muvaffa -layeti olarak telâkki etmemde -rini rica ettikten soma Friziz milletine hıtab ederek yeis ve hiddet hislerine rağmen bu harekâtın Almanlarla italyanlara hizmete tercih edilmesi lâzım geleceğini kaydeylem iştir.
General de Gaulle. Fransız gemilerinin ve mürettebatının serbest hareket edecek vaziyette ol madıklarını anlattıktan sonra demiştir ki:
— Bunu  İngiliz menfaatleri-
n sadece kendisini alakadar e-den zaviyeden yani rofer ve kurtuluş cebhc-i inden görmc-le -rini rica edeceğim.
General de Caullc. düşmanın prensip itibariyle ve lüzum dola-yısiyle bu Fransız gemilerini Bü yuk Britanya ve Fransız imparatorluğuna karşı kullanacağından şübhesİ olmadığım kaydet-tiken sonra "tahrib edilmeleri ri yerinde bir şeydi.,, demiştir.
Güzel ve kudretli Dunkcrque-mizin bir gün Alman müretteba-tiyle İngiliz limanlarını. Cezain, Kazablanka ve ya Dakan bom -bardıman ettiğini görmektense simdi Oran kıyılarına saplanmış görmeği tercih ederim.
Bordcaux hükümet nü. düşman da Fran..i Uz milIctl'Tinı bu birin kırtmak suretiyle fa oynıyorlar.
İngiliz milleti. Fra düşmana teslim editd. de zaferi kazanamtya mektedir.   Henüz çeref   bakı -
mından serbest olan Fransızlara hitab ediyorum:
Çetin bir karar  vermişlerdir. Mücadele karan vermişlerdir. Mnssolini \eni tayare tipli rini tedklk elti
Roma, 9 (a.a.) — Mussolini refakatinde hava müsteşarı general Pricolo olduğu halde bu sabah Guidonia merkezi ziya r-1 ederek son zamanlarda inşâ e-dileo yeni tip tayyareleri tetk'.k etmiştir. Bunlar iki avcı süratleri ve hareket daireleri büyük iki bombardıman, bir stratejik ke -şif ve hafif bombardıman, bir büyük nakliye, bir irtibat, bir akrobatik Lolaj tayyaresinden ibarettir   •
"İrlanda tehlikede..
Nevyork. 9 (a a.) — geuler: Nevyork Times gazetesi. "İrlanda tehlikede., başlıklı makale -sinde şöyle diyor:
öyle zannedilebilir ki birbimü takib eden Norveç. Hollanda ve Belçika_misaİleri, yüzlerce sene-denben iki Irlandayı birbirinden ayıran anlaşmazlıkların hâlâ mevcudiyeti kadar Hitlerin niyetlerine yarayacak bir pey olmadığı bahsinde Irlandaulan i-nadırmuğa kâfi gelmemiştir.
Vakit henüz geç değilken iki İrlanda müşterek bir müdafaa plânı vücuda gctirmezlerse, her iki İrlanda di pek yakında müşterek bir fena akıbet¦ düşebilirler.
İngiliz tayyarelerinin   tahribatı
Londra, 9 (a.a.) — Büyük Britan vatım sarf ettiği muazzam gayret, bahriye, hava ve askerî sahalarda her gün tezayüd e -den bir faaliyet şeklinde tecelli etmektedir. İngiliz hava kuv • »etleri durmadan ve her istikamette darbeler indirmektedir. Almanyada, Norveçte, Lıbyada. her nerede mühim hedefler mev cud ise, oraya darbelerini indiriyor. Denizlere bir çok mayn tarlatan konulmak tadır. Dahilde, istilâ vukuunda memleketi müdafaa etmek irin lâzım gelen bütün tedbirler alındığı gibi. İn -maddelerini temin eylemek üzere her şey de yapılmış bulun -maktadır.
İngiliz tayyarelerinin Alman -ya üzerinde yaptıktan akınlann muvaffakiyetleri Amerikan ga-zete muhabirlerinin yaptıktan ziyaretle icbat edilmiştir. Mezkûr muhobiıler, akınlann   pek
tahribat yapmış olduklarını isbat etmek niyetinde bulunan doktor Gobbelsin daveti Üzerine Rlıur vc Rhin vadilerine davet edilmişlerdir. Fakat gazeteciler istenilenden fazla görmüşler ve gazetelerinde Almanların bü -yük sinir gerginliği içinde ya -şamakta olduklarım yazmış -lardır. Bir şehrin belediye reisi bu akınların iş hayatını alt üst ettiğini beyan etmiştir. Diğer tarafdan da, Amerikan gazete -çilerinin FJssen'i ziyarete davet edilmemiş oldukları şayanı dikkattir.
Denizlere dükülcn mayn tarlalarının adedi hakkında tafsi -lât vermek, tobiatiylc kabil değildir. Fakat şurası söylenebilir ki, tehlikeli mıntaka, Battıktaki Alman limanlarının çarkından, Norveçiıı şimaline kadar imti -dad etmektedir.   Tayyareleri -
nehirlerin ağızları, sahil devriye tayyarelerİIe donanmaya» re* -kat eden tayyareler tarafından maynlenmektedir. Bu tarlalar arasında düşman bir geçit bulur bulmaz, ertesi gece derhal bu geçitler de maynlenmektedir.
İngilleredeki filonun teslim olma şartı Londra, 9 (a.a.) — Reuter bildiriyor:
ingiliz deniz makamlan tarafından Iskendcriycdeki Fransız filosu hakkında bugün Londra-da aşağıdaki resmî tebliğ neşredilmiştir:
iskenderiye limanında bulunmak surelile harbe iştirak et -mekte olan müttefik kuvvetlere mensub Akdeniz filosunda en sıkı bir arkadaşlık ve hüsnüniyet hisleri daima hüküm sürmüş -tür. Fransanın t esrim olmak ii-zere bulunduğu anlaşılır anla -şılmaz baş kumandanlıkla Fransız amiral Godfroy arasında, mücadeleyi birlikte idame ettirebilmek ümîdile, bazı müzakereler yapılmıştır. Mütareke sera -iti geldiği vakit ortaya yeni bir vaziyet çıktığı anlaşıldığı için amiral Godfroya tebligat yapılarak Orandaki Fransız filosuna gönderilmiş olan tekliflere müşabih şartlatın kabul edilmesi etmiştir.
Amiral Godfroy, ecnebi bir limanda ve kendisine pek ziyade faik bir İngiliz filosu karşısında Fransız gemilerine denize a-çılmak ihtimali mevcud olmadığım ve bu yolda yapılacak bir teşebbüsün bir çok Fransızın boş yere hayatı bahasına mal o-lacağım gördüğü için. aşağıdaki şartları kabul etmiştir:
1 — Gemileri denize açılamı-yacak bir hale vazetmek. Bu şart gemilerdeki mahrukat ve yağları ancak liman içindeki hizmetlere kifayet edecek dereceye indirmek suretiyle temin olunmuştur.
3 — Mürettebatı ancak gemilerin dahili hizmetlerine kifayet edecek dereceye indirmek. Bu şart şimdiki halde tatbik edilmekte ve Fransız amiralliğincc kabul edildiği veçhile gemiler -den çıkarılan mürettebat bilâhare Fransaya gönderilmek üzere Suriyeye scvkedilmektedir.
İngiliz hükümeti gemilerin dahilî hizmetleri için bırakılan mü rettebatın iaşe ve maaplannı ve harbin nihayetinde Fransaya avdetleri masraflarını deruhde etmişlerdir.
Şimdiki halde vaziyet bundın ibarettir. Bu şeraitin tatbikine devam edileceği ümid edilmektedir. Şarkî Akdenizde hepimizi pek ziyade müteessir etmiş o-lan vekayiin tekerrür etmesi -ne meydan bırakılmamış ve iyi münasebetlerimizin ileride de devamı ümidi baki kalmıştır.
Bizim yegâne arzumuz İtalyanların ve Almanların Fran -sız gemilerine vaz'ıyed ederek bunları kendilerine karşı harb eden ve   Fransayı   kurtarmak azminden vaz geçmemiş olan İn- ] giltereye karşı kullanmalarına meydan bırakmamaktan ibaretti ki, bu arzu lskenderiyede tama-milc tahakkuk etmiştir. İngiliz tayyarelerinin Af likadaki harekâtı Kahire. 9 (a.a.) — ingiliz hava kuvvetlerinin tebliği:
Son 24 saat içinde yapılan mü teaddid keşif uçuşlan netice -sinde bir çok faydalı malûmat alınmıştır.
Bombardıman tayyarelerimiz Dİreua'ya hücum etmişler ve buradaki demiryolu atölyesine isabetli bombalar atmışlardır. Düşman avcı tayyareleri, bombardıman tayyarelerimizi yaka-
Parti Meclis grupu içtimai
Ankara, 9 (a.a.) — C. H. Partisi B. M. M. grupu bugün 9/7/940 saat 15 de reis vekili Seyhan Hilmi Uranın riyasetinde toplandı.
Ruznamede hazineden vaktlle emlâk teferruğ etmiş olanlar borcunun daha bir müddet tecili hakkındaki komisyon raporu ile Maarif Vekilliğinden orta tahsil imtihanlarından bu sene alınan neticelerin izahını istiyen bir sual takriri verdi.
Millî Emlâk komisyonu raporu münakaşa edilerek kabuliyle hükümete arzı takarrür etmiş ve Maarif Vekili celsede bulun -madiği İçin maarife taallûk e-den sual takriri gelecek haftaki içtimaa tehir edilmiş ve celseye nihavet verilmiştir.
Annam imparatoru katledildi
Bangok, 9 (a.a.) — Reutcr a-jansı bildiriyor:
La Liamoise gazetesi, Anna-mın şark sahilinde bulunan Hue şehrinde Annam imparatoru Bao • Dai'nin öldürüldüğünü bildirmektedir. Şimdiye kadar bu haber hakkında hiç bir teyit e-dici malûmat alınmamıştır. İmparator 27 yaşlarında bulunmak ta idi.
ŞİMDİLİK
BUKADAR
OtobUs seferi .-rini kaldırmak lâzımdır
Hükümet, dünyanın bugün bulunduğu buhranlı vaziyeti nazarı itibara alarak bü -tün kuvveti milli müdafaa üzerinde teksif etmek üzere âcU ol-mıyan inşaatı durdurdu. Bu suretle demir, çelik, beton gibi bugün için büyük ehemmiyet kes beden maddelerde ehemmi-[ yctlitasarruf yapılmış olacaktır. Gene bu tedbîri diğer sahalara da süratle teşmil etmek lazımdır. Bu yolda ilk olarak, milli müdafnriçin bugün büyük bir kıymet kesbetmiş bulunan benzin sarfiyatını ;n*gari hadde indirmek İcab eder. Demiryolu ile bağlı bulunan şehirler ara • sındaki kamyon vc otobüs seferleriyle istanbul dahilinde ve banliyöleri arasuıdaki otobüs seferlerini derhal ilga etmek yapılacak ilk iş olmalıdır. Filhakika benzinin bu kadar kıymet kes -betliği bir zamanda istanbul -Edirne ve yahud Kurtuluş - Beyazıt otobüs seferlerine ne lüzum var? Bunları kaldırmak suretiyle tasarruf edilecek benzin ve cskimiyccck olan otobüs ve kamyonlar memleket müdafaası için çok kıymetli unsurlar ola -çaktır.
Bu şekilde yapılacak tasarruflar için zaman kaybetmemek de çok mühimdir. Unutmamak lâzımdır ki her geçen gün beyhude yere tonlarca benzin ve mazot mahvolmakta vc binlerce o-tobüs, kamyon vc otomobil aşınarak kıymetten düşmektedir. MURAO   SERfOĞLU
lamağa çalışmışlarda da muvaffak olamamışlardır.
Bombardıman tayyarelerimiz, İtalyan şarki Afrikasında düş -manın mühim Zula üssüne hü • cum etmiş ve Menderik ile ihtiyat mağazaları üzerine bombalar atılmıştır. İki yangın çıkmış vc kesif 'öıi'nn £«Htbnüştür. Deniz üzerinde düşmanın bir tayyaresi düşürülmüştür.
Musavvada bir kamp üzerine tam isabetli bombalar atılmış -tır. Mühim hasar ika edilmiştir.
Pazar günü akşamı ve dün Malta üzerine yapılan İki düş -man hücumu muvaffakiyetsizlı-ğe uğramıştır. Düşman tayya -releri, avcı tayyarelerimiz tarafından daha evvelden yakalan -mış ve bu sebebden hiç bîr bomba atamamıştır.
gı tandır-¦ağını bil-
cevabı Bcrlînc isal ve ihbara bile lüzum görmemiş ve binaenaleyh harb, evvelâ Ingılıtre sonrada ona tebaan ve şimdiki ifşaata göre istiyrrtk veya îste-miyerek Fransa tarafından ilân edilmiştir.
1-.-.KI h'ruııııız ham ı,. ı.../;n, bu suretle haıbc girmek mes'u-hyetuıi Leh ve İngiliz ricaline atfetmek istiyor. Şimdiden fcayd edilmeğe değer ki harb talihi Fransaya gükrydi, bu arı ithamlar ve telmihler ve alfı cürümler hiç de yapılmazdı. 1°11 -1918 mücadelelerinde ne kadar böyle çetin safhalar oldu. Paria ve Londra yekdiğerini tahtıe için ne kadar çok fırsat ve imkânlar buldular, amma zafer ve gakb'yct hepsini sildi ccpt.ıdü. Fakat mağlûbiyet ve hezimet baş rrüateı-ıııc? tarafeyn mrMÜ-
lanna ve kudretlorine, yahud ordu ve kodı etlerini politikakm-na uydurmak mecburiyetindedirler.
Hüseyni Şükrü Baban
Rusyanın Sofya   ve Belgrad sefirleri vazifeleri başında
Sofya 9 (Hususî) — Odesa -dan Varnaya vapurla gelen Rusyanın yeni Belgrad ek İsi Viktor Plotnikof refikamı ile bitlikte bir gün Sof yada kaldıktan sonra Bglgrdda hiifChft- "Ilı. Vugos -lavlar 20 yıl sonra yemden tesis edilen Rus - Yugoslav münasebetlerine cok fazla ehemmiyet vermckledıı. Bunun içindir ki yeni elçiyi hududda Çaribrol ga-nnda Yugoslav lıaı i.'iye memur-İlini'- resmi memurlar istikbal ctmişlcıdir.
Sofyayu y.-nl gelen Rus sefiri La Vrîşeçcf de vazifesine haşladı. Sefir henüz 25 yaşında çok genç bir diplomattır.
Rumanyada Yahudi meselesi
Meclis bundan başka bütün ziraî kuvvetleri seferber hale ge tirmeğe vc haricî ticaret ve milli ekonomi nczarell-rini birleştirmeğe karar vermiştir.
Rus donanması Varna açıklarında  manevra  yapıyormuş
Bi| tarafı 1 İnci tayfada)
vc bir tehlike teşkil etmekte olduğunu musırrone bü- surette yazmakla, ve fakat hiç bir zaman müsbet bir vak'a zikretmemek tedir.
Bundan başka Budapeşte matbuatı. Rumen rnakamatı tara -fından Rumanyada bulunan Alman ahalisine karşı güya yapılmakta olan tazyik ve haşin muameleler hakkında keyfî haberler yaymaktadır. Rumen devletinin Alman dcvletile bir yaklaşma po lıtakası takib etmekte olduğunu ilân etliği bir sırada, mezkûr kampanya ve hu yeni uydurmalardan maksadın. Rumanya ile Almanya arasında yeni entrika-
resmî bir membadan bildiriliyor:
Bükreşten gelen malûmata na zaran. Rumen merkezi hükümetinin ahalisi cuma günündenberi büyul: bir asabiyet içindedir. Bu mm sebebi de hükümetin yakında istifa edeceğine dair çıkmış o-istifa edeceğine dair çıkmış o-lan rivayetlerdir.
Dobrice ve Trar.silvanyadaki bütün bankalar nakit vc kıymetlerini Bükrcşe nakletmelerdir. Keyfiyet büyük endişe uyandırmış ve bundan, Rumanynnın yakında başka arazi terkedeee-
ıır inikte --i küt-ıprak-uilc -1   İse
Bulgar başvekilinin yeni bir nutku
Sofya, 9 (a.a.) — D.N.B. ajan sı bildiriyor:
Başvekil Filof, Şumnu şehrini
ziyareti esnasında bir nutuk soyliyerek Bulgaristanm milli ülküsünü barış ve bitaraflık siyasetiyle tahakkuk ettireceğini bild'ı mistir.
Başvekil, böyle olmakla beraber Bulgaristanm memleketin menfaatlerini korumak için bü-tün tedbirleri alaca:'ını ilâve ey içmiştir.
Rumen maarif nezaretinin bir kararı
Bükreş, 9 (Hususi) — Ru -manya maarif nezareti bütün mcktrblerc birer tamim gönde -rerek badema bütün mcktcblcr-dc italyanca vc Almancaya İm-, kânı okluğu kadar geniş yer verilmesini emretmiştir.
Varnada  Balbo  için cadde açılıyor
Sofya. 9 (Hususi) — Bugün İtalya sefirinin riyasetinde toplanan bütün İtalyan kolonisi ma-
Fransız Meclisi Kanunuesasinin Tadilini kabul etti
Ba« tarafı 1 İnci aayfıda)
ı saat 9.50 de mcbtısan in  toplanUsını açmış • '--ıiın llV,ı,..^
Rum; mele güzel
Bu
iyoda a-sabı 9 (a.a.)
iştirak etmiştir. Mebuslar aıa -sında. başı sargılı bir lıald? Rey-naud da bulunmakla İdi.
Her not, m e bu san meclisinin fevkalâde toplantıya çağırıldığı hakkında hükümet emirnamesini okumuş ve bunu müteakıb celse bir müddet irin tatil edil -mistir.
Bu esnada, mebusan meclisinin alâkadar encümeni, kanunu esaside tadilât yapılniMMiıih lüzumunu müşahede edrj} bir karar suretini münakaşası? ve ittifakla tasvib etmiştir.
Mebusan meclisi, saat 11 de ikinci velsesın* başlamış ve mas bata muharriri MiMlcr. tekiif edilen karar suretini müdafaa eylemut ve çarşamba günü um karar Üzerinde münakuşalar j-pılacağını tebarüz ettirmiştir. Bunu müteakıb, mebıiHaıı meclisi, mebusan ve ayan meclislerinin yarın saat 9 da ihzari hir toplantı yapılmam hakkında La-valin verdiği teklifi tasvib ct -mistir. Bu toplantıda Laval. sorulacak suallere ve ileri sürülecek mülâhazalara revah verecek, tir.
Nihayet, aleni rey ile vc aç. reye karsı 395 rey île aşaSirlaM karar alımnısUr:
"Mcbucan meclisi, ka'uıruı c* şasinin tadil cdilmeri lâzı  -diğini beyan eder.,.
Aleyhte rey vermiş olan Üç kişi şu zevattır* Mime mebusu radikal M ar ga ine Oise mebura sosyalist Bıondi. Hnııte - Wıne mebusu sosvsIÎRt Roche. Kanunu r«atinhı tadili projesi
Cenevre, 9 (a.n ) — Vichy resmi memba'anndan alınan haberlere göre, kanunu esasinin tadili hakkındaki proje, mebusan meclisine vc millî nspmblcye başvekil muavini Pıcrrc Laval ta rafından takdim edilecektir.
Millî asambleye tevdi oluna -cak proje, tek maddelerdir vc a-şağıdaki şekildedir:
Milli asamble.    ın..ıı.;;,l    Pe-• imin otoritesi altında cumhuriyet hükümetine, mareşalin im-lanu S inci tayfada)
11 TEMMUZ 1940
Perşembe
Üçüncü Yıl - No. 788
GÜNLÜK SİYASÎ HALK GAZETESİ
İdare Yeri
NuroOHnıanije, No. 8-1 İstanbul Telgraf: YENİ SABAH I-Wrol TELEFON: 20795
Her Yerde 5 Kuruş
Alman ajansının neşrettiği ingiliz - italyan filoları vesikaların tamamen taivarasmda ilk çarpışma
Çarpışma 7 saat devam etti
Bir italyan torpidosu ve tahtelbahiri battı. Diğer İtalyan gemileri kaçtılar
rîf edilmiş olduğu anlaşıldı
Avrupaya nizam
Fakat hakiki maksad Avrupa sulhunu, medeniyetini ve milletlerarası hakka müs-tcnld hir düzeni temin etmek h*e bu gayeyi teinin îein Türkiye bir enj;el değil, en birinci bir yardımeı addedilmek lazımdır.
Varan: Hüseyin Cahid YALÇIN
na- yeni bir medeniyet vc yeni bir nizaın vermek için görüştükleri söylendi. "Medeniyet „, "Nizam veya düzen., tabirleri her insanın ağrında başka bir mân. ifade eden vc m sanlar ta-rafmdan birıbirlerini aldatmak için kullanılan kelimeler arasın dadır. Bundan dolayıdır ki medeniyet ve nizam hakkında bizim malik olduğumuz mefhumlarla italyan ve Alman devlet adamlarının besledikleri mefhumlar ar asında muhakkak ki büyük bir ayrılık vardır. İşittiğimiz bu kelimelere kendi anlayışımıza görr bir mâna ve mahiye) a'federsek çok hata etmiş oluruz. Çünkü pek muhtemeldir ki Enlin ve R-»matın medeniyet vc nizam yaflaları altında sörnıck istedikleri mctalcr bizim dilimizde vahşet ve tahakküm mânası ifade etsin.
Berlin vc Koma Avrupaya yeni bir düzen vermek için ne bekliyorlar? Onlar bunu açıkça itiraf etmek istemiyorlar. Kapalı tarzda serdedilcn mütalcaya göre. ortada henüz bazı manialar kalmıştır, bunları kaldırmağa çalışıyorlarmış. Manianın da İngiltere veya Balkanlar olduğu anlatılmak isteniyor.
Evvtli, Balkanları düşünürsek. Balkanların bugünkü vaziyetinin Avrupa sulhuna hiçbir suretle bir engel teşkil cdemiyc-ceği muhakkaktır. Balkanlarda vaziyetinden şikâyetçi bir Bulgaristan vardır. Bütün Avrupa şuhuna BulgarisUnın Dobruca üzerindeki davası ile Adalar denizine İnmek arzulunun mâni olduğunu söylemek ciddiyetle telif kabul etme/. Dobruca meselesinde, bizim yakından bildiğimize göre, Rumanya ile Bulgaristan anlaşmak yolunda idiler. Bu anlaşmayı onlar kendi aralarında her zaman temin e-Hüseyİn Cahid YALÇIN
(Sonu 3 Uncu m/lada)
Fransız elcisi-
y
nin bir mektubu
Massigli vesikadaki en canlı hükümlerin tamarni le değiştirilmiş bir şekilde ilân edildiğini bildirdi
Ankara, 10 (a.a.) — Fransa büyük elçisi Moss-gü tarafın -dan Hariciye Vekilimize aşağıdaki raektub gönderilmiştir: Ekselans Şükrü Saraçoğlu Türkiye Hariciye Vekili Ankara
Aziz Vekilim.
D. N. B. ajansının bana atfetmek suretilc 10 temmuz tarihinde neşretmiş olduğu bir vesikanın mevsukiyeti hakkında ne düşünmek icab ettiğini benden sordunuz.
Geçen 1 nisan tarihinde hü -
kümelime biı rapor göndermiş olduğumu ve onun metni ile Alman ajansı tarafından neşrolu -nan metin arasında bir yakınlık mevcud olduğunu hiçbir müşkülâta uğramadan size bildırebiÜ-rim. Bir yakınlık diyorum, çünkü bu vesikayı yalnız Anadolu ajansı tarafından verilen Fransızca şekli ile gürdüm vc onun almanca metinden tercüme e -dılnüş olduğunu tahmin ediyo • ru m.
Fakat vesikanın aslını bugün
as»w S y*. MylaSa)
Mııtttuklid defalar İMimltardııııan edileli   Tulon limanı ve   Tan
şilebinin İki nei      tanı
Tan şilebi dün Orandan geldi
Orandaki deniz harbînden bir gün evvel hareket   eden   vapurun   maceraları
Avıupa harbini müteakib ka arasında müteaddit seferler FransiiJara kiralanan ve Akdc-İ yapan vapurlarımızdan Yılken-nizde Fransa limanları de Afri- j sonu 6 ind u-ıdı)
Hakikat
Günlük akşam gazetesi
Başmuharriri:
Necîb AH Küçüka
Doğru ve son haberler Seçme yazılar Zengin münderecat
Pek yakında çıkıyor
Hitler Macar na-zırlarile görüştü
Balkanlarda ingiliz ablukasına mücadele açılacakmış
bir
. * m eklen
Bilhassa Balkanlardaki ingiliz ablukasıle müıad leye karar verilmiş, vc Sovyetlerin Rumanya-dakı arazilerim makla iült-klc-rine erişmiş olup Balkanlarda
Alm:
yani
Roma, 10 (Hususi) —9 temmuz tarihinde Akdezrisn ¦ffhn|s, olan italyan donanması Yunan denizinde Filo burnundan düş -manın Barkam *'p*—t»M otuz bir bin tonluk üç kı ursan* fi, bir tayvnio g mı ı ve nzahrfbleriylc karşılaşmıştır.
İtalyan füoeu otuzar bin tonluk Gİulio Lesare v» Oonte di Lovur, saffıhnrb gazalleri y)e Frecie sınıfına mensnb sauhrib-lerden ibaret bulunuyordu. İtalyan- donanması  düsmun
(Sonu 1 fr—1 Merada)
Orandan kacmsji» muvaffak olan Fransızların Strazhnrc zırnlua
Iran Şehİnşahı Rıza IVhlevi
İran, Sovyef ithamlarına ce-vab veriyor
lltılâal  gazetesi gayet açık olarak İranın bita-rallık  siyasetini yeniden  leyld   etti
---'01
Tahran, 10 (a.a.) — Pars ajansı bildiriyor:.
Tahranda çıkan Ittdûat gazetesi 6 numaralı Alman beyaz kitabı ve Sovyet matbuatının bu husustaki tefsiratı hakkında neşrettiği bir başmakalede ezcümle şöyle demektedir:
(Sonu 3 Uncu tayfada)
Meclisin  dünkü müzakereleri
Bâzı  kanun  lâyihaları kabul   edildi
Ankara, 10 ta.a.) — Büyük Millet Meclisi bugün Şemseddin Günallayın başkanlığında toplanarak 1936 malî yılı hazine hesabı umumisine, posta, telgraf ve telefon umum müdürlüğü 1937 mali yılı hesabı katisine ait mazbatalarla Erzincan ve Er -zurum yer sarsıntısından müteessir olan mıntakaa/a yardım için yapılan ve yapılacak her nevi nakliyattan alınacak ücretlere ait kanun lâyihasını müzakere ve kabul eylemiştir.
Yine bu toplantıda, askeriik kanununun ceza faslına bir mad
(Sonu 3 UncU tayfada)
Bugün
Ikİtıri mufııılıı
Harb ve Ittiiak
Uun: Enekti Rf-nend Ali  İhsan Şâhıs
Vvuncü toiı/fnıla
Rumanyanın hali
Yasan: Sükro Baluın
İtiraf olunmıyan hakikatler
Yazan: Hikmet l   .
üzerinde müdhiş bir hava muharebesi oldu
150 tayyarenin çarpıştığı muharebede birçok Alman tayyaresi düşürüldü
uzaklaşmışlardır. Bunlar hedef İngiliz tayjarrUriıun mukabelesi
Londra. 10 (a.a.) —
Bugün Ing ille renin csnubl sar kısi üzerinde cereyan ada büyük hava muharebesi hakkında Reuter ajansının muhanın aşağıdaki tafsilâtı vermektedir:
En aşağı on Alman tayyaresi nin denize düştüğü görülmüş • tür. Uç bombardıman tayyaresi Spitfires pilotları taralından üç dakikadan az bir zaman zarfında düşürülmüştür. Diğer bir Alman tayyaresinin arka kısmı topçu ateşile urunauştur. Bir bombardıman tayyaresi!* bir avcı tayyaresi havada mfiaade -me etmişlerdir. Bir Alman avcı tayyaresi de Arku tarafından parçalanarak denize sakak» düş müştür. Bir eok Alman hücum tayyareleri büyük hasara uğramışlar ve duman koyuvererek Fransa sahilleri İartkaasetmde
lerine vasıl olamıyacağa benzi -yorlardı. Bu hava muharebesine 150 tayyarenin iştirak ettiği tahmin edilmektedir. Tayyareler semanın her tarafından gözük -müşler ve tayyare dafi bataryaları da bir kaç millik mıntaka üzerine ateş açmıştır. Hedefle -rinden uzağa düşen bombalarını attıktan sonra Alman bombardıman tayyareleri, ingiliz avcı tayyareleri tarafından takib edilerek çekilmişlerdir. Bu sırada çok yüksek irtifada bulutların arkasında gizlenen nazis avcı  tayyareleri de Pike yaparak hava muharebesine iştirak etmiş -lerdir. Yeniden havalanan İngiliz avcı tayyareleri ile Alman avcı tayyareleri arasında sîd -dcUi milrolyöz düellosu olmuş ve Almanlar kaçınışlardır.
Londra. 10 la.a. — Reuter a-jansının resmi mahfillerden öğrendiğine göre, İngiliz bombar -di man tayyareleri tarafından dün sabah eracn Alman demi üslerile doklarına yapılan bas -kınlar anasında hafif kruvazör veya torpido olduğu zannedillea iki Alman harb gemisi bombardıman edilmiş vc yakılmıştır. Wı: m^haven'in şarkında 4 getı.ıd- ı müteşekkil birgrupa dahil bulunan bu iki gemiyi kısmen sis gizlemekte ve bataryalar himaye etmekte idi.
Kiel'de dokların hangarları ve kızakları hasara uğratılmıştır. Dokda çıkan bü* yangını üssüne dönmekte olan bir pilotu -muz on dakika sonra görmüş -tür.
(Sonu 3 lİncu uy'ada)
SABAHTAN SABAHA:
Tasarruf bahsinde
İhmal ettiğimiz bazı küçücük, ehemmiyetsiz çerden çöpten tasarruf ve varidat menbaları
1 SENEDE 10 MİLVOll    Kllfl
hc;bah.i
ClKAN KEMiM
500.t?0ö| KİU
Istaııhıılun hir senoaarfmdA yediği et, bu etlen çıkan kemik ve bu ki'iııiğiıı Avnınstras-aUbildİKİnıiz miktarını gösteren kroki
den v da ;;e
n___[t ükümet yeniden bazı tali ll ı jrı ul" t dbirlcri akta. Cihan büyük Lir buhran içinde olduğu için alınan her tasarruf tedbiri, velevki birçok amme1 \er hizmetlerini inkıtaa da uğratsa, tasvible kaı ;il ¦ nacaktır. Yarın kışlık kömürümüzü temin edememek tehlikesiyle luu^uasacak isek bugünden bazı seferleri ve bazı nakil vasıtalarını tasarruf «rünemiz doğru olur.
Fakat tasarruftan gaye yalnız .;¦.:. ı maddeleri önlemek değil, memleketin mukavemet ka-
biliyetini göre gö: yet verili lar tcmiı
Yeni Sabah
Oknyııculanna bir kaç güne katlar fevk:thule mühim bir tefrika sıınarakttr. Bu e-9Sft*ı Bııl^aristanda senelerce yaşamış vr Bulgar meclisindi' Türk elialliyrtüün mü -nııinırssili olarak bulunmuş olan eski Itlİhad ve Terakkinin marul sunalarından avukat
Etem Ruhinin
Bulgaristan hatıralarım
İkanı altında kaleme aldırı ve sînıdi\r kadar Kİ/U kalmış bîr çok tarihi i ' l ri aydınla-taıı hatıralarııhr.
Bulgaristan hatıralarım
Eserindi
manyadan gelen bir dostumuz hatırlatU vc bizi bu yolda küçük bir tedkilı yapmaya teşvik elli:
Almanyada beş on senedenbe-ri hiç bir çey atılmamış, her şeyden, halta bir çöp parçasından dahi istifade yolu bulunmuştur.
Sonu S İnci ıat.*aa)
Halkan Harbin-mı takib eden eyen etmiş fevkalâde mühim ve enteresan tarihi hâdİMİırî büyük bir ibretle uk uy aralısınız. Bul-^aıislanm o ^muın gr\İrdiğl ıııııhiııı iatilıale devreleri. Alman ve Kus nüfuzunun çarpışına sahneleri, halen hayatta vc ıııııhiııı nıe\kîler İşgal etmekte olan llııİRar ricalinin o zajııaııui rolleri ve vaziyetleri bu eserde mükemmel bir ştldlde. aıılalıhnaktadır.
Favfa
knI  sabah
11 Tnnmuı 1910
ASKER
Harb ve ittifak
ingilizlerin  tecavüzünden  sonra   bugünlerde Cebelüttarıka karadan ve havadan taarruz beklenebilir
Şehir ve Memleket Haberleri   j fP O LIT1 K A
Şimali Afrikada Oran civarındaki MenH'lkcbir bulanında bulunan Fransız barb gemilerinin müttelıklcn olan İngıUnVr tarafından tecavüze duçar olmaları herkesin gözünü dört açmaya kifayet edecek büyük bir hadisedir.
Bugün müttefik olan devletlerin btr müddet sonra araların dakı ittifakı feshetmeleri mümkün ve tabiidir: fakat bir harb için ittifak ederek birlikte harb yapmış müttefik devletlerin barb bitmeden, sulh akdedil -meden evvel ihtilafa düşerek pınbırlerinc silahla mukabele etmeleri hiç tabii değildir.
Gerek 1912 ve 1913 Balkan Harbinde Balkanlı müttefiklerin birıbirlerlle harbetraeıen ve gerek bu defa 1939 ve İtMO Avrupa harbinde ingiliz donan -masının Fransız donanmasına1 taamız etmesi çok dikkat vc( ibret çekerek vakalardır. Bal -j kanlı kuçuk devletlerin kazancı taksim hususunda uyu -ımıya -rak birlbırlerıle savaca tutuş -malan onlann henüz kâfi derecede medeniyet ve kültür sataşır, d.- ilerlemiş ohn amalarına hamledilerek belki bos gorUlebi-hrdi; fakat bu defa İngiltere gibi bir devletin gerek Cihan Harbinde ve gerek bu defa kendin -ne o kadar hizmet etmıa; ve Kana dadan asker sevkıyatında do-nan maaile bu sevkıyatı Alman tanrrutlanna karşı korumuş o-lan Fransız donanmasına taarruzu menfaat düşüncelerinin Beı kile her turlu hbasıystı bir tarafa bırakarak neler yapıla • bücceanne. ittifak bağlannın, müttefik sıfatıle yapılmış olan hizmetlerin nasıl unutulduğuna en yüksek ve en son bir delildir.
Artık bunu dikkat bakışüe görerek en sadık, en samimî müttefike dahi güvenmemek, bh* gUn onun silâhını kendisine çevireceğini düşünerek her devletin son derece dikkatli ve ih-tiyalkâr olması lâzımgelıyor. Bususıle müttefikine ıtımad e-derek kcndıtının askerlik hususunda zayıf noktalannı ona ifşa ermemeğe son derece dikkat lazım dır.
Zaruret hasıl olduğu zaman kendi kuvvetlerim ve gemilerini müttefikinin kuvvet ve gemilerinden kolaylıkla ayırabilmek ve toplayıp ıcab eden hareketi bunlara yaptırabilmek İçin gerek kara. gerek deniz w gerek hava kuvvetlerini de tamamen | ayrı ve toplu bulundurmayı göz önünde tutmak ıcab edecektir.
Eğer bu defa Fransız deniz kuvvetleri İngiliz don anması le karışık olarak muhtelif denizlere taksim edilmemiş olsaydı, parça parça İngilizlerin eline geçmeleri mümkün ve kolay ol-
» Diğer taraftan harb limanlarının müdafaamı meseleıi yeni-
Yeni Sabah
YAZAN: Cteneral
Ali İhsan Sâbis
Eski ordu kumandanlanndau
ABONE BEDFJJ
TOrhtye Fcnabt
• ENKUK      14*0 Ki» f700 Krg.
• AYLIK 760 ¦ 1«B0 a I AYLIK 400 » 100 e 1   AVLIK       tfiO           800   »
11 TSM M4TZ 1*40 P6BŞPMBC 6 nilMİlllm  1159 28 Humi Hatıran 1JS6 Gün 193 Ay: 7 1940 — Hırır 67
OBSJtf Oflle İkindi 
 437 8.37 Eıanî
J    «M 12.19 10 19 Vata»
 Yaleı  
|   12.00 1-5» 0 41 Eıanl
t   10.42 21 41 2.23 Va»atl
den tedk.ı ¦ muhtaçtır. Mersel-' kebir harb limanının oraya sığınmış ve istirahat etmekte o-lan Fransız donanmasını düşman donanmalının her türlü s-teşinden mahfuz tutacak bir vazıyette olmadığı anlaşılıyor. Şahit bataryalarının müessir a-leşlenle uzakta tutulacak düşman donanması, harb limanı İçindeki gemilere ateş edemiye-cek kadar uşakta kalmış olmalıdır. Bunun için denn koyları ve iç limanları olabilen yerlerde harb umanı ve donanmaya üs yapdmalıdır.
Sade sahil bataryalarının donanmayı düşmana karşı mahfuz tutmadığı aşikârdır. Düş -man hava kuvvetleri ve denizatı-Ulan dahi bu bataryalardan hiç endişe etmeksizin limandaki donanmayı tahnb edebüır -ler. Şu halde bunlara karşı da kuvvetli müdafaa tartı batı almak ve donanma limanda bu -lundukça kuvvetli bü- bava filosunun da donanmayı müdafaa i-çın beraber bulunmasına ehemmiyet vermek ıcab «der.
Merselkcbır harb limanındaki sahil bataryalarının İngiliz harb bemilerine neden dolayı tesirli bir ateş yapmadıktan anlaşılmıyor Acaba tesir var da İngiliz tebliğlerinde mi gizleniyor? Burası meçhuldür. Her ne olursa olsun temrin kâfi olmadığı şüphe.-vizdır. Eğer kâfi tesir olsaydı, İngiliz gem denn -den bir kısmını o aldıkları ya -ralar hanebıle muharebe hattını terkedek geri çekilmeleri ve bunun da karadan Fransızlar tarafından görülmesi icab eder di. Eğer bu bataryalar kâfi tesirli ateş edebılaeydılcr İngiliz gemileri Dunkeroue ve Stras-bourg Fransız dntnotlanna ateş ettikleri zaman bu sahil bataryalarının İngiliz gemilerine güz artırmam.dan   lâzım gelirdi.
Şu hslde kâfi kuvvette olmıyan sahil bataryalarile bir deniz üssünün, harb lima • nımn mahfuz olduğuna kanaat etmemek lâzımgehr; ve böyle limanlara girmiş olan filoların kendilerini emin addetmemeleri icab eder.
Merselkebır limanındaki Fran sız filosunda bulunan denizaltı -ların neden dolayı İngiliz harb gemilerine hücum etmedikleri de anlaşılroayor. Belki liman • dan çıkıp muhasara hattını yararak Toulona gitmeğe karar vermiş olan gemilere lüzumu o-lur fikrile bu denızaltılan feda edilmek infenılmemujtir.
Görünüşe nazaran Merselke-bir harb limanının kara müda • faası. sahil bataryaları kâfi değildir. Bu kifayetsizlikten In -gilizlerde müttefik of stile haberdar olmuştur; ve mUtteflk-1 ken elde ettiği bu malûmattan tecavüz İçin istifado etmişler • diı Şu halde müttefiklere dahi boşboğazlık etmemek lâzımge-liyor. Fransızlann verdikleri I-zahata göre Mcrselkebirdcki Fransız donanması mütareke hükümlerini L.tbıke hazırlan • makta ve silâhtan tsctid edilmekte ünü). Kazanlar sondu -rülmüş. mürettebatın bîr kısmı karaya çıkmış; mühimmat karaya indirilmekte ıınış; toplann ka
malarının bir Itısmı çıkanlmış imiş; 911 kaldı? bu Fransız gemilerinin Ingıttereye karşı derhal' kullanılmaianna imkân yoktu. Bunu ingilizler de büdiklerı halde böyle müdafaaya muktedir ornıty;m Fransız bahriyeli -lerine saldır iüar; bu kâfi gelmemiş gibi üç gün sonra yeniden tayyarelerle gelerek yan batmış Dunkeroue zırhlısına bombalar atmışlar ve salopeler üzerinde açıkta duran Fransız bahriye efradına makineli tü -fek ateşi yapmışlardır.
Diğer taraftan lngilis limanlarında bulunan Fransız gemileri de. düşman gibi muamele görerek Fransız zabit vc bahriyelileri gemilerinden cebren çıka-nlmışlar ve Fransız gemileri müsadere olunmuştur.
Amenkada Antil adalan a-rasındaki Martraık adasında bulunan Fransız gemileri de ayni suretle ingiliz tecavüzüne uğ raraıştır.
Fransız Fasının Atlantik sahillerinde Kazablanca'da bulunan Fransız gemileri denize a-çüarak İngiliz gemilerini avla -mak emr'.m almışlardır. Fransız Uyyareİeri de Cebelüttankı bombalamışlar ve oradaki In -giliz harb genulerini kaçırmış -(ardır.
Şu halde iş artık iyiden iyiye bir Fransız - İngiliz deniş harbine tahavvül, etmiştir, lngü -teredeki Fransız diplomatlan Fransaya avdet etmek üzere -dırler. 3 Temmuz çarşamba günü Merselbekirde Fransız do -nanmasına ültimatom veren ingiliz Amiraline karşı Fransız amirali verdiği cevabda "Ök a-teşın bütün Fransız bahriyesini Ingiltereye karşı ayaklandın -cağını ve bunun da aranan neticenin tersi olacağını,, söyle -misti. İşte üç dört gün sarfında bu ters netice hasıl olmuştur. Eğer Fransız amirallerinde fikirce ittthad yok İdiyse ingilizlerin bu tecavüzleri onlann birleşmelerine sebeb olmuştur.
ingilizler. Fransız donanma-; binin lıepbüıi ellerine geçirme-mışlcr veya -İmha edememişlerdir. Henüz Fransızlann ellerinde ehemmiyetli bir donanma vardır. Bunlar takriben iki veya üç dretnot. 15 kadar ağır ve hafif kruvazör. 50 kadar destroyer veya torpito ve 70 ka -dar denizaltısidır.
Toulon limanına 4 temmuz perşembe günü İltica edenler Strasboug yom saffı barb nrh-lısile ;.-¦¦¦!.- bin tonluk beş kruvazör ve muhtelif torpido muhrıblen ve    denizaltllandır.
Bu İngiliz tecavüzünün diğer bir neticesi ile şu yakın günlerde Cebelüttanka karadan ve havadan yanılacak taarruzlarla buranın İngilizlerden zaptı olacaktır. O zaman Akdenizdeki ingiliz donanmasının ana vatan la irtibatı güçleşecektir.
F*ki Birinci ve Altıncı Ordu Kumandanlarından Emekli General Ali ihsan Sâbis
Millî  piyangonun yeni çekiliş   şekli   halkı memnun etmiyor
Milli Piyangonun yeni otomatik dolapları ı .-.-kilmeğe basla -m asından beri bilet hi taslan a-zalmıştır. Halkın eski şekildeki çekilişten daha ziyade hoşlandığı anlaşılmaktadır. Kazanan bütün hiletlenn bir kaç numara üe çekilmesi halkı tatmin etmemektedir.
Rumen şileb eelerlerlno de dün başlandı
M uman ya ile aratmada fa-yapılan anlaşma inerine satıl -
mi) olan tiftik ve yapakları Ru manyaya nakledecek nlan Sulı -na Şilebi dün Kustencedrn h-nı ın. m/ ı gelmiştir Vapurla bir lıkte mallın kontrol ve tesri -hım edecek Rumen heyeti de «••hrımıze gelmiştir. Bu heyet azalarından bazdan bu hafta ıç.nde An kar ay* giderek vekaletle temaslarda bulunacaktır.
Bu görüşmelerde Rumenlere yapılacak Ufuk, yapak ve pamuk -atışlannın lazlalastınlma sı mevzuu bahsolacaktır. Rumen Mİebıne yüklenecek oten partiler tamamen hasırlanmış ol duğundan derhal tahmil faaliyetine geçilecektir.
BELEDİYEDE
Vali  Yalovaya gidemedi
Vali ve belediye reisi doktor Lûtfı M-.--.1 ınn dün istirahat etmek Üzere Yalovaya gideceğini yazmıştık.
Mütehassıs doktorlar, dün vah ve belediye reisimizi esaslı bir konsültasyondan geçirmişler, ve valinin daha bir kaç gün esaslı tedaviye muhtaç olduğunu görerek Yalova seyahatini tehir etmesmi muvafık bulmuşlardır. Vali, h;ıfta sonunda Yalovaya gidecektir. Çocukları kurtarma yurdu naklonuyor Darülacezede faaliyette bulu nan Çocuklan Kurtarma yurdunun daha mükemmel ve müstakil bir binaya naklolunması kara rlaştinimıstı. Maatil Müdürlüğü Yeşilköy'de faaliyetini tatil etmiş bulunan FraıısiT nıekteU-ni hu İş İçin muvafık bulmuştur. Bina bir kaç gUne kadar istimlâk olunacak ve Çocuklan Kurtarma Yurdu buraya nakloluna-' çaktır.
İzin almadan  işlerinden ayrılan   memurlar
Hastalıkları doktor raporlari-le tesbit edilmiş olan bazı me-mular izin almak üzere alâkadar vekâletlere müracaat etmekte -dirler. Bu müracaatlarına vekâlet tarafından kabul cevabı gelmeden evvel bu kabil memurların işlerinden aynlarak istira-hate çekildikleri görülmektedir. Bu vazıyet hükümet noktasından mahzurlu görüldüğünden ve müracaatlann bazılannın ka bul edilmediği halde memurların işten aynlmaları doğru olmıya -cağından bu kabil vaziyetlere meydan venlmemesî vilayete tebliğ olunmuştur. Şoförlerin kurnerliğı Taksilere yapılan yüzde 10 zammın tatbikine başlanmıştır . Fakat bazı şoförler bu zamdan istifade ederek müşterilerden fazla para almaktadır. Bu şekilde hareket eden bir kaç şoför hakkında dün zabıt tutulmuştur. Polisler ve belediye teftiş heyeti bu işle geniş mikyasta alâkadar olacaktır.
Çöpçüler azalıyor Son günlerde, belediye temizlik amelesinin ozaldığı görül -mektedir. Temmuz ayının başlarında bu azalma 270 kişiyi bulmuştur.
Belediye kadroyu doldurmak İçm temizlik amelesinin maaşlarını 25 liraya çıkarmağa ve yeniden karlın nmele almağa karar ıvrmıştir. Belediye tel tinlerini çoğaltıyor Pazar günü lslanbulun bütün kaznlannda bizzat kaymakamlar tarafından yapılan teftişlerin raporlan belediye riyasetine gelmeğe başlamıştır. Diğer taraftan belediye her cumartesi ve paznr günü halkın eğlence yer -lerine, plaj ve gazinolara fazla rağbet eliğini görerek bugünlerde kaymakamlann işlrakile geniş efışler yapılmasını k.ırarlaş-tırmı.ştr. Bu teftişlerde verilecek cezalar derhal infaz olunacak -tu*.
80 lira için kayışla adam boğulur mu ?
iki gece evrsl. Yestlköyde Hslk«h raddeaındr 14 numarada oturan Yeşilköy Meteoroloji istasyonu öderim Hasan, gece' yansı feryada baajlamıı. etrsf-lan yeUetnkr, liaeanı pensen bir haldi* bulmualsr. odada da. Hasanın beraber yaradığı Çer-keelı ZrynetM* '/. vn.bm kardeşi Abdıılkıhı bulmuşlardır.
Sorulduğu zaman. Unsun, kendilinin ıkı arabam olduğunu, bunları iııttıemı wj 80 hm pars-aı bulunduûunu. Zeyneble Ab-duallahın bir nİHmk bu parayı si msk için krmimim kayışla boğ-msğa teşebbüs eitıkleruu soylı-mntUr .
Bunun üzennr. Zeyneble 'Abdullah, adliyeye venlmışk-rdır. Dim SultaMhroed bınnci sulh ceza mahkemesindv sorgulan ya pılan maznunlsr. her skanm olduğu gibi o gece de hep beraber oturarak rakı içtiklerini. Hasanın ıoka*a  ıknrsk bir müddet dolaştıktan sonra geldiğini, bun dun sonra sarhoşlukla bağınb çağırmaca, camlan kumağa bağladığını, ksndıı.ıni zabta ca-hsjtıklannı, bunun üzerine de, kendilerine bu şrkıldr İftira ettiğini söylemişlerdir.
Okunan tabıb raporunda, Ha-
Hâkim Reşid, sorgulanndan sonra, her ikisinin de tevkifleri -ne karar vermiştir.
Kocasına ihanet eimenin sonu
Dün sabah erkenden, Fatıh-te*Muhtesib iskender mahslle -sindi* Kırtaamokftğulda bir ağır yaralama vak'ası olmuş, bu sokakta 5 numarada oturan ve Gureba hastanesinde çalışan badanacı İsmail, karısı 31 yaşında Samsunlu AÜ kızı Mesireyi göğsünden ve sol kolundan bıçakla ağır surette yaralamıştır.
Yakayı müteakib İsmail yakalanmış, yarak kadın Haseki hastahanesine kaldınlarak tedavi altına alınmıştır.
İsmail dün adliyeye verilmiş, Sultanahmed birinci sulh ceza mahkemesinde sorgusu yapıldıktan sonra tevkif edilmiştir. Is-
Böyle şeylerin fena olduğunu söyledim. Bu sözlerime hakaret le mukabele etti. Bıçağımı çektim, ondan sonra ne olduğunu bilmiyorum.
Jiletle bir kızın vUzUnil kesmiş
Bir müddet evvel Fatihdc Sa-rıgüzelde oturan Saadet adında bir kız. bir akşam evine giderken Benli Taceddin namında bir genç Önüne çıkmış, jüetle yüzünü keserek derin yara açmış ve yakalanmışUr. Taccddinin asliye sekizinci ceza mahkeme -sinde devam eden muhakemesi dün ııeücclendürümiştir. Dün, Saadetin babası Mustafa ve Saadet şnhid olarak dinlenilmişler-dir. Saadet, hazırlık ve ilk tahkikat sırasında verdiği ifadeler hilâfına :
— Beni bu yaralamadı, demiştir.
Hâkim, doğru süvlemesini İh-
doğru söyleyeceğini beyan ede -rek yeniden dinlenilmiş ve kendisini Taccddinin yaraladığını söylemiştir.
Bundan sonra, mahkeme suçu sabit görerek Toceddinin 11 ay 20 glin hapsine ve 17 Ura mahkeme masrafını Ödemesine karar vermiştir.
Limanda havuz buhranı
Birçok   gemiler  tamir için bekliyorlar
Son samanlardn muhtelif so-bcblerle havuzlanarak vapurların fazlalaşması uzrnnc havuz* buhranı baş £*Mtrrmışttr. Tamire mııht .i. nı grmılrnn bir çoğu Halı* ve İstır yede boş yer olmadıkı i .m havusiana.otamaktadırlar
Liman rrmllği Um ire muhtaç olan bası vapurlann nefere çık-masuıa mısuuıde ütmediğinden nakliyat işlerinde aksakılk hu »ule gıdmrktodır Diğer tamı tan harbden uonra Avrupadan vapur mahw-mnıı trmın edileme-dığınd.-n bezi grmıknn tamir e-«i.ıı. ¦¦..(. ıtv nıusâal bir haldedir.
Bu sebeble Halıe v«* Utınye -deki havuzların urv«ı ve ıslâhı elzem bir mahiyet almıştır.
Çalınan 170 liranın akıbeti
KumkapKİa temizlik amelesi koğuşunda yatıp kalkan temiz • hk amelesinden Şevket 170 hra para biriktirmiştir. Bu parayı paçavraUra sanb mintanının ıç cebinde sakkımaktadr. Her gece bir iki defa uyanıb bu cebi yoklamak Şevkeûn âdeU halindedir.
Ikı gece evvel saat uude Şevket gene uyanmış, cebim yokla-mış, parayı bulamayınca feryada başlamıştır.
Hâdiseden zabıta haberdar e-dılmış, poluler geüıusler. Şev -ketin arkadaolanndaa Necıb Çelikten şübhe edıuntj. Uzerı ve etrafı aranmış, fakat para bulunamamıştır.
Ertesi sabah, temizlik amele onbaşısı, paranın Haklanmış olması ihtimalini düşünerek amelenin süpürgelerim aramış. Necibin süpürgesi içensinde. Şevketin paralarım sakladığı peçav raları buuuuştur.
Bunun üzenne Necıb sıkıştı-ntmış. paranın bir kısmını ço • rıhının içinde sakladıt'iu itiraf etmiş, filvaki, burada 92.5 Ura bulunmuştur. Mütebakisini de arkad aslan n dan Abdurrahma-na verdiğini soylcnuasc de. Ab-durrahmın, böyle bir şeyden haberi olmadığım söylemiş ve kalan para bulunamamıştır.
Necib (,' -.i*, dun adliyeye ve rilmü}. Sultaashmed bınnci sulh ceza mahkemesinde sorgusu yapılmış, gece yan.ıı kalkrb Şevketin cebinden parayı   çaldığını itiraf etmiş,   hâkim Necibin ı tevkifine karar vermiştir. İnhisarlar İdaresinin IU-lün satışlarında fazlalık
Son bur kıç sene zarfında bir tezayüd re inkişaf ameünekteo-lan tütün mamûlâtı sabşları. mayıs 1910 gayesinde sona eren mali yıl kündai yeni bir rekor teş kil etmiştir.
inhisarlar idaresi tarafından ahiren : mt olunan ihzari rakamlara g*re m"rkûr senenin dahili tutun mamulstı sjiim 11.357110 kiloya baliğ otoıuş-
tor.
Gecen senekı -atış miktarı 13.592.110 kilo ıdı. Filhakika on dört küsur milyon reji şirketi zamanı da dahd olduğu halde ge rek Osmanlı İmparatorluğu, gerek Türkiye cumhuriyeti de -virlerlnde mamul tutun satışının varabildiği en yüksek had di teşkil etmektedir.
Bilhassa rvjı zamanındaki nor mal satrşlann S rmlvon kilo rad-
Fransantn yeni siyaseti
mO-
ro b.
zunçarşıda Mankanm evine iltica etmiş, bir gece kaldıktan sonra erteli sabah bazı eşya çalarak kaçmıştır. Kenduuü bir taraftan polis ararken, Sultanah-mrdde Fozılemn evine gitmiş, aynî şekilde bü* gece kalmış, o-radan da bir ceket çalarak kaç mış, nihayet yakalanmıştır. R ıhtıvar dün adliyeye  verit-
BO« oünl*rln   KM)»l"i*ı taa4ub SŞSSSI  İla  -j  ı-r-ı n araıınea Has« «*---- ı ¦,    -n ar» «m «0*a »• ••!.       '.-in-
at  M.**M **U"    HUIM    bu.ı««| bU- kaiesear.
SılhaMM.   %mm  Hasar.r-.«a.B «•«•«1  ¦SSaasSei  »•  kOKaau  »ancl-ye —•¦¦fftiı-ı IntUUlar*  j'| ılhamlarea    va hSavmia'da    Dulun-mahladırlar. BtiMtııı    t ata
SSSnİ hidlaalar o»    fnn-
tıiı»-ın (inlrları «aha t,«o- ganimi*, va Stl-MU mantrihiP' -i'. bir Inkıaan havai «uvmaSa •aalamıalar-dır.
Bu tumtı bir ka( hafta tçanain-da. v*kdaarıaa «akı aseatl* bet*' ra« HU - ı.ı'i.r ¦¦       ) - •"«•M
»--v»ada»ı ¦*•-»») aea«hılaeaM ee
. -. - --«Sırlar. ŞSaS«aa -a»ı*b FratıtaaiN Mjll «arrrfl» Svupıaa M-¦M durd«rna«a Imkiat yahlur. Fakat Insniara h**0a anaAlua aımaa|ı hjin -nı-.rr d»vırllaatm» nuruaılan-
na Hcd'f olmakUdır. Halbuki bAvla bir vanyatla, «ani Praaaııta'in mao-
lûb da olu kaadaıHlden a.r.lmaaı na
Ira Avrupa kıtaaındjH-   »ıhım
bir   •¦ -Hrı-  -  . ı.ı -'~-.tf0ı'.
Mıhvar aıvsaalı yani -*ı »•" ¦ - aaa mî u-atta lattfada yalana Mjkkatan Ingittıiarin "ttıiı tat KİM ve »ı-aaiBİaHak araaHMnın -u-t'.ı». a. nmaıaaa ılMMn tad».r«rdan va banıma vardıklart BaMatSaSfeSl MSI. tadı ila - ı •-• . ı .. . atun-larnvl aemaau katlarından ı ayırmağı mlhvtr alyaaatl hdc' ttnas tylam.flır. Va bunda (/ ı - ı mu -vallak olmuştur.
Hail nazırda Pranaıalar vs Ingılta-ren.n kandıiarlaa lâyıkl veç-tl* yardımda bulunmadıkları kanaatmg var mif bulunmaktadırlar. Ingıiı-ler ita. fi- mütlafikimnln, mUcadr'rnin en nyjde atddel kaaSatlMj' b r (amanda. «     - •-•».ı«r- t aima'an kar.
ı -me» acı d ayı asta dır. Nrıc*de »er iki ~_tltl(k bırıblHarm. mam at -mtHedlrlar.
Bu arada IngllUlar flmdı ı- - :»ı içm uftraımainadırUr. Bir kelime ile, Londra hukftmrtl, aaaml aakıiae ta -r.riuj rarrlarinl aramaktadır.
Londranın bu naktal naaara da/anarak raallyat aarfrlmaaı karanında ' . ı hükdmatl daha ; ı ı - maal-ye bakmaku va buğur,-, hale düa-aa»«fe »'•¦ »t. ; - araatır . maktadır.
1 '»-t i naktal nsaartna far» bu amıllerSan »1*4*1. kart»! ¦ ,aı«l aana-unda takı» «dOan yaldur. Tabiri d«-âerle, Franaıalar Ingllitlerle tefriki masal aiyaaetlnl, Hham eylemekte -drler. Bunun Icin da h»n:l aıyaaet lahannın daha ılyada Avrupanın berrl mamlakallaHla temaa trTun ay. lemak yoluna gitmafll latamektadîr-ler.
FrannıJar, ylna maalye bakarken dahili »lyaartlarlndefcl karışıklık vs icra kuvvetınSahl   aSSkraranlıgın da
• m.III İ..I-- » : -  UtUflt
amil alan mühim Slr kay'yrt ortada durduğunu aSrmehttd¦ Har.
Bu »uretla Franaa hlıkOmatl, latık-bale de bakmak luaaımunu Macet-maktaeir. Bunun kin yine eanlll tefkildtını kuvuaVlandlrmtk. manevi bı-iıftıni korumak ve yaniden canlan, dırmak va nihayet ı»c^ı ' milli kalkınma yolunda taaiamak yoluna gıtmefll da caaalı bir saya alarak germektedir.
Franaa bu naktal narana gerek dahili va gerek harkı »İr takım «mil. ler tehtMtda umumi aıyaaet n deaif-tırmatlı llsaıhSUlr. Har.e. eıaı : bar it Sahili alysaalm lankra-rina va huvvetlna cı.-- naean
İtibara ahnıraa. »Ilhaau harbden aaralmi| çıkan »İr «amlekette eahlll erganianeyanun temini - . . »İr bir mavala olmaktadır. | lata Vlchyde tealaaan mail maen-|   am do bu milli or,.  ¦ .¦ ¦
vücud bulmaaı aımnındadır. Mıroşal Pelaın hükümetinde, baıvrktf muavini alan Sierra Lavalln hjıriım.) olduğu va tak kir maddtde tapıanan kanunu aaaal prafaal »u noyetfvn manalıdır. Zira bu prajeye Fran
aanın yeni kanunu tmmVt*. F-»rw devletinin eahlll otyseataı tant m va tayin tetnt Svrrtne ahn.» gor_-rn mareeal ¦"atain tara tından aplacak-lır. İt hukuku, alla va vatan hukuku bu kanunda eaaa unaurları letkn ede-¦akl r. Naikeda, Franka, mareşal Pe-talnln amir va karanlr. a'yasl haya. tmı - bir tecrübeye dagm
gilmaktadlr. Hattı bu taerube yoluna girmeğe   baalantaatır »İla.
Franaa manya »akarak iai.-oi'-nl dJıeltmek   laiemlaflr.
Bu tadil keyflyall Franaa- n aıMil va harici elyasetlal aa nıa»at dan im. de ve hangi UM İkamete dagru çevirecektir.? Vakın lenh. alınacak kararlar ve bunların Pranaıalar vitrindeki tatbıkalr.ın tevlid eSacagı mu»bet veya menli taalrlarla bu aualin cavamnı verecektir.      Or. HCSAD 5AGAV
mi«, Sultanahmed birinci sulh ceza mahkemesinde sorgucu ya pıldıktan sonra, tevkif edilmiş -tir.
11     Temmınr l*Wfl
YENİ    SABAH
Sayfa : S
Siyasî görüşlerj
Rumanyanın hali
-o-
Yazan. ŞÛKRÖ BABAN
Rumanyaıun hali, görmek isteyenler için, ibretlerle doludur. Versay muahedesinin şişirttiği ve Fransız müdafaa sisteminin şarkta bir halka ve kalesi gibi telâkki edilen bu devlet muhtelif vc sağlam zannedilen desteklerle takviye edilmişti.
Paris politikasının fikri sabit halinde olan Alman korku ve düşmanlığı hattâ silâhlarından tecrid edilmiş bir Cermen birliğinden korkarak Prusyanın Şark hududlarında bir takım teminat almıştı. Büyük bir Lehistan kudretli bü- Çekoslovakya, lüzumundan fazla şişirilmiş. Rumanya hep bu kabilden idi.. Hattâ ecnubda Yugoslavyaya da bu mühim bekçilik ve koruyu -j culuk rolünde bir pay ayrılmış, idi. Küçük itilâf denilen (Çek. Yugoslav. Rumen) birliği icabında Almanyayı tazyike memur bir teşekkül idi.
Hattâ bilâhara bu itilâf. Bal-, kan Birliği ile de takviye edildi. Artık Fransız matbuat vc mu-, hayydelerinde Alnıanyanm şar-, kında ve cenubunda bir bucuk ilâ ilci milyon süngüye dayanan bir müeyyide vardı. Almanların | ufak tefek kımıldama hareketlerinde kendilerini mantık dairesine irca edebilecek bir kuvvet karşısında bulunuluyordu.
Filhakika bu blokların resa-neti az çok şübhc uyandırabili -yordu. Faraza Bulgaristan daima br istifham işareti gibi aralıkta sıkışmış kalmıştı. 1918 zaferinin doğurduğu bütün bu sistem bilhassa Berlinde mösyö ¦ Hitler iş başına geçtikten sonra dikkate değer sarsıntılar' ivicaclar göstermeğe başladı.
Südctlcrin Çeklerden ayrılmasına İngiliz müşahıd vc mütehassısı Runciman'ın da muvafakat ederek bu babdakı raporu Taymis gazetesinde intişar etmesi artık bu sun'İ hükümetin yaşayamıyacağına. kat'İ bir debi sayılabilirdi. Filhakika pek az zaman sonra Almanyanın böğrüne saplanmış gibi duran ve asırların cn müstahkem kalesi gibi görünen bu devlet, hattâ kendisini ihya ve himaye c-denlerin reyini bile almadan Haşa nın ağziylc kendisini teslim etti.
Manzumede rahne açılmıştı. Berlinin sesi gittikçe daha yüksek çıkıyordu.
Harbin malum olan safhaya girmesi üzerine Rumanya en kuvvetli bir fırtınaya tutuldu, Rusyanın, Besarabya ve Bukovi-na gibi yerleri istemesi üzerine kral Karol kendi hamilerine, hat tâ hassaten teminatlarını bahşetmiş olanlara müracaat bile etmeğe lüzum görmeksizin Alman sefirini nezdine davet ederek vaziyet hakkındaki mutatça-srhı sordu.
Alman vc İtalyan sefirlerin-den alınan cevab sadra şifa vc-ı recek mahiyetet olmadığı cihet-, le Londranın reyini almağa -çünkü artık Parisin reyi kalmamış idi - ihtiyaç duymadan şüb-. hesiz kulbi yaralı vc eli titrek,' Rus talcblcrinc mutavaata ka-, rar verdi.
Fakat bu boyun eğme île işin bitmiş olduğunu zannetmek iptidaî bir düşünce olur. Mihverin mahmilcri, Macaristan ile Bul-garistanın da talcblcrı vardır. Onlar da her halde İs'af oluna -çaktır. Bu da nihayet bir gün meselesidir. Rumanya bu talcb-ler karşısında da gene Berlin ve' Romaya başvurmaktan, hattâ rivayete göre kral, bizzat Roma ya kadar giderek arzı meram et mekten başka bir çare ve tedbir bulamıyor. Ne hâmi, nc dost. nc yardan bir mülûyim sada işitmek kabildir. Majino hattından daha az sağlam obnadığı iddia edilen Karol hattı hiç kullanılmadı.
Müscllâh, mücehhez, asri milyonluk ordularının Transîlvan -ya vc Dobrice davalarında da içe yaramıyacağı vc hattâ kulla nılamıyacağı anlaşılıyor. Rus-
EN  SON  HABERLER  j
İngiltere üzerinde miidhiş bir hava muharebesi oldu
¦ - ı. Kanıffı ı inci aayfada) Brüksel tayyare meydanı ve Hamburgda benzin tasfiye fabrikaları da bombardıman edil -miş ve Danimarka sahili açıklarında sahil müdafaa tayyarelerimiz tarafından düşman gemilerine hücum edilmiştir. Faaliyette bulunan iki büyük mayn tarayıcı gemisi bombardıman e-| dılmiştir. Bir iaşe gemisi bom -bardıman edilmiş ve arka tara -fından batmağa başlamıştır. Diğer bir gemi de  bombardıman
İm
Alman ajansının neşrettiği vesikaların tamamen tahrif edilmiş olduğu anlaşıldı
(Ba| tarafı 1 Inel aayfı
neşrolunan metin ile muka ettiğim vakit, sekte ait bir mahsûs farklardan başka, nastnı derin bir surette dc| ren esasa ait farklar da dum.
aramakta olduğunu ve fakat müttefiklerle henüz böyle bir taarruz hazırlıklarını müzakereye amade olmadığını söylemek-tedir. Ben raporumda Türk hükümetinin Sovyet Rusyaya karşı bir .."¦-.» haıbi ihtimalle-, rint nazarı dikkate aldığını ve fakat bir taarruz harbinin İh -1 zarını müzakereyec amade olma-.N.B. ta-
kat mezkûr hükümet, müttefik-
rınuz. askeri müdafaa sistemi -mızin inkişafına yardım edecektir. Münih itdâfı aktedildiği saman, askerî tayyare imal kabiliyetimiz 5.500 idi. Bugün bu kabiliyet senede 14.000 tayyareye baliğ olmuştur. Bir seneye kadar 25.000 vc daha fazlasına I çıkacağını da ümid etmekteyiz. Bugün muvazzaf ordumuz 240 bin kişidir. Bir sene sonra milli f muhafaza kıtaatı hariç olmak i üzere 375.000 kişiye çıkacaktır. Bugün iki zırhlı fırka vücude getirdik. Bilâ fasıla mücadeleye devam edecekiz. İngiltere üzerinde hüyük bir bava muharebesi
Londra. 10 (a.a.l — Reuter:
Bugün, Ingilterenin cenubu şarkî nııntakası üzerinde büyük bir hava muharebesi olmuştur. Bu hava muharebesine, yanla -rında avcı tayyarelerde otuz kadar Alman bombardıman tay -yaresi iştirak etmiştir. Alman bombardıman tayyareleri, hava dafi bataryaları vc spitfric siste mi İngiliz avcı tayyareleri tarafından dağıtılmıştır. İngiliz avcıları, bunu müteakıb, geri kalan Alman avcı tayyareleri ile muharebeye tutulmuştur. Muha rebenin sarih neticeleri henüz malûm değildir. Fakat müteaddit Alman tayyarelerinin düşürüldüğü sanılmaktadır.
İn şiltemle muazzam harb tahsisatı
Londra, 10 (a.a.) — Maliye nazırı Kingsley YVood harb mas rafları için Avam Kamın ısında bir milyar İngiliz lirası tahsisat istemiştir .
münasebeti
Nazır bı diği nutul
•öyfo-
ıflan-
B-
dığını söylemiştin rafından yapılan İddianın tam aksidir.
b — Vesikanın bir fıkrasında müttefiklerin pek yakut bir taarruzları mevzuu bahsedilmiş -tir.
Halbuki asıl vesikada ve ancak farazi bir surette olarak yakın bir taarruzdan bahis var -dır.
c — D. N. B. nin metnine nazaran Türkiye bazı ihtimaller dahilinde müttefikler tarafından yapılacak bir taarruza iştirak edecektir. Asıl metinde ve bunun tam mukabili olan fıkrada Türkiyenin böyle bir taarruz karşısında seyirci kalacağı yazılıdır.
Bu misallerle İktifa ediyor-mm. Çünkü bunlar karşısında fazla tefsire lüzum kalmamok-dır.
Faik iir.ii.mut ve samimî dostluk hislerimi lütfen kabul buyurunuz aziz vekilim.
İmza: Massigli
Anadolu ajansının notu:
Her şeyden evvel D. N. B. tarafından yayılmış olan metnin burada fransızcaya tercüme c-dilmcdiğini ve Berlinden fraı-sızea olarak çekilmiş bulundu -ğunu kay de lüzum görüyoruz.
Diğer taraftan aradaki mü -hım farkların tebarüz etmesi için D. N. B. tarafından verilen ihtilaflı üç cümleyi aynen iktibas ettikten sonra her birinin altına ayni cümleleri Fransa büyük elçisi tarafından irac edî -len şekilde yeniden dercediyo -ruz:
a — D. N. B. nin metni: Türk hükümetinin hattı hareketinde Sovyetler birliğine karşı bir taarruz harbi imkânını derpiş bahsinde bir terakki mevcuddur. Fa
fiklerle henüz bir taarruz ha -zırhklarını müzakereye amade değildir.
b — D. N. B. nin metni: Buna binaen Türkiyenin müttefikle -tin Bakûya karşı pek yakın bir taarruz hareketine iştirakten imtina eylediğini, ilâh..
Massiglinin metni: Buna bİ -naen Türkiyenin müttefiklerin Bakûya karşı yakın bir taarruz hareketine iştirakten imtina eylediğini, ilâh..
c — D. N. B. — nin metni: Türkiye, müttefikler tarafından İı an milli topraklan üzerinden Bakûya yapılacak bir taarruza nazlanmadan İştirak edecektir.
b — Massiglinin metni: Türkiye, müttefikler tarafından I-ran milli toprakları üzerinden Bakûya yapılacak bir taarruz karşı seyirci kalacaktır,
Alınan ajansının neşrettiği tahrif . .ı'mı- vesikanın   metni
Ankara. 10 (a.a.) — D. N. B. ajansı muhtelif Fransız siyasî şahsiyetlerine atfedilen vesika -lar serisini neşre devam etmektedir.
Fransanın Ankara büyük elçisi Mossigliye. atfedilen diğer bir telgrafı aşağıya dercediyo -
ruz:
Fransanın Ankara büyük elcisi Massiglinin 1 nisan 1940 da, Doladicr'yc çektiği bu telgraf altıncı Alman beyaz kitabının 23 numaralı vesikasını teşkil etmek todir.
Hitler Macar Nazırlarile görüştü
(Bal liralı  1  İnci  sı,idi)
yetle ikmal ettiği umumi bir mu hasamat devresinde icra edildiği gibi. Kont Cianonun Almanyayı ziyaretile de karşılaşmak -tadır. Her halde müzakerat, yeni
Massi] 29 ma
İngiliz sefirinden sormuştur. Sc fir Sir Hughe Knatchbull Hugcs sen mezun bulunduğundan bu tebliğe 27 martta maslahatgüzar hülâsatan aşağıdaki şekilde cevab vermiştir;
1 — Türk hükümetinin hattı hareketinde Sovyetler Birliğine karşı bir taamız harbi imkânını derpiş bahsinde bir terakki nıcv cuttur. Fakat mezkûr hükümet müttefiklere henüz böyle bir ta-
arruz hazırlıklarını müzakereye amade değildir.
2 — Türkiye, İtalyaya karşı bir harb imkânı hakkında müttefiklerle mutabık kalmadan önce, Rusyaya karşı bir harb projesi hakkında müzakerede bulun mıyacaktır.
3 — Sonbahar bitmeden Türkiye Rusyaya karşı harbe gire-miyecektir. Ve bunu ancak müttefiklerden en geniş bir müzaha-ret aldığı takdirde yapabilecektir.
4 — Buna binaen Türkiyenin müttefiklerin Bakûya karşı pek yakın bir taarruz hareketine iş-tiraken imtina eylediğini vc böyle bir hareket için Türk mili razisini kullandığı takdirde buna şiddetle muhalefet edeceğini derpiş etmek lâzımdır. Hattâ Türkiyenin millî topraklarından istifade etmiyerek yapılacak bir hücumun dahi neticelerinden cn dişe ettiğini farzetmek icabeder.
5 — Müttefiklerin hazırlıkları bittiği vc İtalyan projeleri müt-1 tefiklerinkilc mutabakat haline konulduğu zaman Türkiye müt tetikler tarafından İran milli toprakları üzerinden Bakûya yapılacak bir taarruza nazlanmadan iştirak edecektir.
Bununla beraber, Türkiye ü-zerinde uçuşu tevlit edecek bir tarruzun bidayetinden evvel Tür kiyc hükümetinin muvafakati .',..] ulm.il: ve istihsal edilmek icab cyliyecektir.
İngiliz noktai nazarları 661 numaralı telgrafımdaki fikirlere geniş mikyasta uymaktadır.
Türkiyenin harbe girmeğe a-made olacağı tarihe dair olan üç numaralı fıkradaki noktai nazar ataşemiliterim tarafından pek bedbin bir şekilde telâkki edil -mek tedir.
Diğer taraftan mesai arkadaşımın fikrine muhalif olarak, ancak küçük bir Türk arazisi ü-zerinden uçmağı tazammun e-den bir hareket için Ankara hükümetinin sarih muvafakatini istemenin bir tabiye hatası teşkil edeceği fikrinde israr edi yorum. Türkiye hükümetinin bundan resmen haberdar edilmesi kifayet etmek icabeder.
Gazetelerin sahifeleri tahdid edildi
Ankara. 10 (Hususi Muhabirimizden) — Kâğıd buhranı do-layısile gazetelerin bundan böy altı sahife olarak çık-•U Vckilece knrnrlaş -
Avrupa nizamının en önünde bulunan meseleleri etrafında cereyan edecektir, Macaristan, istikbalinin mevzu olduğunu müd -rik bulunmakla beraber, muharebenin neticesine yalnız büyük bir ümidle değil, ve fakat ke -mali emniyetle intizar etmektedir. İki milletimizi bağlıyan muti 1'abU ve sarsılmaz dostluğa itimadımız vardır.
Meclisin  dünkü müzakereleri
(Bat tarafı 1 İnci tayfada) de ilâvesine, ecnebilerin Türki-yede ikamet ve seyahatleri hakkındaki kanunun 16 ıncı maddesine bir fıkra İlâvesine ait ka -nunlann da birinci müzakereleri yapılmıştır.
Meclis, deniz müsadere hukukuna dair kanun lâyihasını da kabul ederek toplantısına nihayet vermiştir.
Büyük Millet Meclisi mütea • kıb içtimaını önümüzdeki cum günü yapacaktır.
Ankara, 10 (Hususî Muhabirimizden) — B. M. Meclisi bugün toplanarak ruznamcde mevcud evrakı müzakere ederek bitirmiştir. Meclisin mutad hilâfına olarak, cuma günü ve daha evvel de fırka grupunun toplanması muhtemeldir.
1c, dört
Fransız Meclisi dağıldı
Cenevre, (a.a.» — D.N.B. bildiriyor:
Vichydcn verilen bir habere nazaran, Fransız milli meclisi, yeni bir kanunu esasi hazırla -mak için tam salâhiyet veren kanun projesini kabul etmiştir.
üçüncü cumhuriyetin son par lâmentosu bu tasvibname ile be raber istifasını da imzalamış o-luyor.
Mebusların çoğu hareket ha zırlığında bulunmaktadırlar .
Ayandan Urreibel vc mebus Tixier Vignancourtun takrirler üzerine bazı münakaşalar yapması mümkündür. Bu iki zat hü kûmetten, Fransayı harbe teşvik edenlerle harbi uzatu.. müc rimler aleyhine derhal dava a-çılmasını talebetmektedirbr.
Şimdi teşebbüs hükümetin e-Lndcdİr. Vichyde yalnız mesaisinde hükümete yardım edecek parlamento encümenleri kala -cak kırdır.
iran, Sovyet ithamlarına cevab veriyor
ı Bıj tarafı 1 İnci sayfada)' Bir müddet evvel, ban yabancı ajanslar Sovyetler birliğinin, Iran da dahil olduğu halde garb memleketlerine muhtemel bbr taarruzu hakkında haberler yay mak için muhtelif çarelere bas vuruyorlardı. Hükümetimiz bu münasebetlerine itimadını mu -hafaza ederek bu tahrikâmiz şayialar üzerine hiç bir ihtiyati tedbir almadı. Hudud muhafa -zasını dahi takviye etmedi. Keza memleketimiz bu şayiaların asılsız olduğunu ve böyle bir tehlikenin mevcud olmadığını komşularına dahi temin eyledi.
Şimdi ayni m em bal arın vaziyetlerini değiştirerek harbin bidayetinden beri kafi bitaraflığını muhafaza etmiş olan hükümetimizi diğer devletler tarafından güya Sovyetler birliğine karşı tasarlanan plânlara iştirak etmiş göstermek istediklerini görmek hakikaten hayret edilecek bir şeydir.
Şimal komşumuz da matbuat ve radyolarının bu abes şeylere dayanarak bizi tenkit etmesine müsaade ediyor. Halbuki bu vesikanın bizzat metni bu işlere ademi müdahalemizi göstermek için kâfi bir delildir.
Bu vaziyet karşısında bugünkü dünyada hakikat prensiple -rine ölüm darbeleri inmiş olduğu söylenemez mi?
Gazete bundan sonra D. N. B. ajansı tarafından neşredilen vesikanın metni hakkında tefsi -ratta bulunarak bunun İranla hiç bir münasebeti olmadığım bildiriyor ve diyor kî:
Iran hükümeti, son 20 sene zarfındaki siyasetinin de isbat ettiği veçhile, bütün taahhüdle-rine uzlaşma ruhu dairesinde daima riayet etmiştir. Şimdi de bu kiyasetli ve mantıkî siyasetini evveliyetle değiştirmemiş olduğu aşikârdır.
Bu bariz vakalara göre, ban yabancı devlet adamlarının görüşmelerine istinat ederek memleketimizi tamamen yabancı olduğumuz projelere karışmış olmakla ithsm etmek doğru mu -dur?
Gazete yazısını şöyle bitirmek
tedir:
Bu vakıalardan dolayı pek hayretteyiz. Bahusus ki komşumuz gazetelerinin ve radyolarının bu kabil hatalara mevzu teşkil etmelerine müsaade etmiştir. Sovyetler birliği ile olan samimî ve iyi komşuluk münasebetlerimiz bize bu vakıalardan dolayı şikâyet imkânını bahşet -mektedir. Zira komşu memle -ketlerle samimi münasebetleri -mizi daima muhafaza etmek ve hiç bir zaman bu memleketlerin menfaatlerine uygunsuz hiç bir tedbir almamak arzu ediyoruz.
bul etmiştir.
yaya mutavaat, hattâ Macaristan ve Bulgaristana,itaat hep sulhscvcrliğin delilleri olarak ileri sürülecek. Bir haldeki bu kadar sulhperver bir hükümetin niçin milyarlar sarfiyle askeri tahkimat ve teçhizat yaptığı sorulabilir. Hu; kullamlmıyacak bu pahalı oyuncaklar yerine bu milyarlarla ne kadar hayırlı, içtimaî işler yapılabilirdi. Rumen işçileri, memurları hayatın bin türlü badirelerine karşı ne kadar emin bir vaziyete sokulabilirdi!
Hakikat halde Fransanın izmihlali bütün ona mUstenid Versay sisteminin iflâsı bu ve buna benzer bir çok akibcller doğuracaktır. Avrupa mukadderatı şira dilik yalnız Berlin, Rcma, Moskova arasında müzakere vehal-lcdiüyor. Fransa vc İngiltere na-mevcutluklan ile parlamakta -dır-fcr.
Rumanyada yeni kabineyi   Demir Muhafızlar kuracak
Bükreş (Hususî) — Cigurtu kabinesinde 18 nezaretten dör -dünü işgal eden demirmuhafız-tcşkilâtı azaları başda mezahib nazın vc muhafız teşkilâtı lideri Horia Sima olduğu halde istifalarını verdiler. Yülİyü Marİyü-nün riyaset ettiği vc Kumanyanın en kuvvetli köylü partisi Saranistlerle yahudi meselesi, Sovyetlerle müstakbel münasebetler ve Almanyaya karşı ta -kib edilecek siyaset meseleleri hakkında anlasan Demir mu -hafız liderleri yeni kabinenin sadece kendi adamları tarafından
•¦kilini İstemektedirler. Yeni kubine akşama sabaha kurul -mak üzeredir.
Yugoslavlar Rusya ile askerî ittifak istiyor
Belgrad (Hususi) — Yeni Rus elçisi Plotnikof'un Buğrada geldiği gün solcular nüma -yiş yapmak istedi. Karışıklığa manj olmak istiyen p»Iİs kuvvetleri istasyon civanın muhafaza nltına aldı vc resmi şahsiyetler -den h-e-jka hiç kimno istikbalde bulunmadı ise ûc şehrin bazı büyük caddelerinde toplanan solcu-
lar sefirin otomobili gederken al I.- 1 :i. f'nr'eiîileli gençler -den nıurckı.eb uhlaı şarkılar söyhjcr?! büyük caddeleri dolaşırken Rusya, ile askeri ittifak Mipılması i\ın lu'î.rdılar.
Yeni elçi (Ruski Karol) otelin de ikamet etmektedir. Elçilik binası tamir edilmektedir.
Yugoslav dahiliye nazın istifa etti
Belgrad, (Hususi) — DahiUyc nazırı Mihalcic yapılacak ıslahat projeleri meselesinde kabinedeki arkadaşları ile anlaşamadığından İstifasını verdi. Başvekil dahiliye nezaretinin idaresini üzerine aldı.
Yunanistandaki hareketi arz çok şiddetli oldu
Atina, (Hususi) — İsparta civarında vuku bulan hareketiarz da pek çok binalar yıkıldı. Gece harckctiarzın şiddetinden kilise çanları kendiliğinden çalmış Ur. Pcloponczin iki yerinde de sarsıntı çok şiddetli olmuştur.
Budapeşte korkulu bir gece geçirdi
Budapeşte (Hususi) —Yanlış verilen bir emir üzerine Budapeşte şehri geçen gece korkulu saatler yaşamıştır.
Tayyare hücumundan şehri ve halkı korumaya mahsus bütün vasıtalar tehlike düdük -İcri ile gece saat ikide harekete getirildi. Bu korkuyu bir me -im ıı .m sarhoşluk yüzünden ver diği yanlış bir emir doğurdu. Yanlışlık anlaşıhncaya kadar a-K.ıiı gece elbiseleriyle sığmak -lara koşmuş ve büyük caddeler telâşlı insanlarla dolmuştur. Heyecan bir saat kadar sürmüştür.
İnsanca zayiat yok ise de bir çok binalar yıkılmıştır.
İngiliz - İtalyan denizçarpışması
(Ba| tarafı I İnci tayfada)
donanmasını Filo burnunda ateşe icbar etm işve düşman gemileri yirmi altı bin metre mesafeden ateş etmiştir. Bu deniz savaşına filoya refakat etmekte -olan İtalyan tayyareleri de iştirak etmişlerdir.
Filo burnu harbi çok şiddetli olmuş ve bir İtalyan tayyaresi Yunan topraklama mecburî iniş yapmıştır.
Çarpışına neticesinde bir italyan denizaltı gemisiyle Zcffiv ismindeki İtalyan muhribi bat -mıştır. Bir gemi de kısa bir zamanda tamir edilebilecek bir şekilde yaralanmıst-r. Düşman donanması sis saçarak cenubu şarki istikametine doğru kaçmağa başlamıştır. Bu muharebe İtalyan zayiaü 29 ölü vc C9 yaralıdır.
Ziraat   kalkınması
Ankara, 10 (Hususi Muhabirimizden) — Devlet Ziraat isletmeleri kurumuna zirai işler için dört yüz bin lira ikrazına Heyeti Vckilece karar verilmiştir
13 TEMMUZ 1940
Cumartesi
Üçüncü Yıl-No. 790
Yeni Sabah
İdare Yeri
Nuruosmajıiyr, No. M Hah bol Telgraf: YENİ SABAH Istaabul
TELEFON: 20795
GÜNLÜK SİYASÎ HALK GAZETESİ
Her Yerde 5 Kuruş
B. Mîllet Meclisinde heyecanlı bir gün
Başvekil Dr. Refik Saydam son haricî tahrikler karşısında Türkiyenin değişmez vaziyetini bütün berraklığı ile izah etti ve şiddetle alkışlandı
Hükümet Meclisten itimad reyi aldı
Sulh içinde Bir zafer
Türklerle Ruhların arasını açmak istiyrn Almanlar Türkler* Rusların bir İcat dana gözlerini açmaktan başla bir s*tice   elde   «-.1. meınnJerdir.
Refik Saydam dedi ki:
"İstiklâlimize ve topraklarımızın bütünlüğüne zarar verecek herhangi bir harekete karşı vereceğimiz cevab silâha sarılmak olacaktır.
Yazan: llusrin Cahid YALÇIN
B.i'.vı-l il muhterem Refik  Şayiamın den B. Millet I Meclisi ndr-ci beyanatı, bu münasebetle bazı hatibler tarafından söylenen sözler, meclisin bu , nutuklar esnasında izhar ettiği, sıcak nümayişler ve nihayet j müzakerelere iştirak eden bütün mebusların ıttıfakile hükümete ıt in.nl b. y ın edilmesi Türk vatanı için tam manasüe bir za-' fer teşkil eder. Sulh içinde ka
Ankara, 12 (a.a.) — Başvekil Doktor Refik Saydam, dün CUm hurıyct Halk Partisi Meclis gru-punda harici siyaset hakkında verdikleri izahattan sonra bugün de Büyük Millet Meclisi kürsüsünde ayni esaslar dahilinde aşağıdaki beyanatta bulunmuşlardır:
— Sayın arkadaşların, Avrupacın içinde tnitmduğu vaziyet ve buna karsa Tttrkıyo Cumhuriyetinin akfagı siyasi tedbirler hakkında mkfi vakit yüksek huzurunuzda ve bazen de radyo ile beyanat yaparak Türk   milletini   tenvir   etmek
Sonu t *S sayfa «O
İngilizler Türk dost-luğunu öğüyorlar
Lord Hali faksın beyanatı:
detını bilhassa arttıran ve hedefi Türk vatandaşları arasında- "İngiliz efkârı
ki vahdet ve tesanüdü kırarak, memlekette bir bozgunculuk vc panik havası yaratarak bu topraklarda ecnebi nüfuzunu hâkim kılmak vc Türkiyeyi avuç içine almak gayesini takib eden propaganda harbi kafi bir hezimete uğramıştır.
Avrtıpanın garbinde müttefı-mız bulunan Büyük Britanya devletinin Hariciye Nazın Lord Hahfax İngıltcremn sarsılmak bilmez azim ve metanetim teba-
kafi
umumiyesî Türk müttefiklerimizin ve dürüst siyasetini tam kıymeti ile takdir etmektedir
Londra, 12 (a.a.) — Reuter:!
Times gazetesi, Lord Halİ-fax'm dün Akdenizdcki vazıyet hakkındaki nutkunu bahis m?v
zuu eden bir makalesinde diyor
ki :
Ak den izde İngiliz deniz kuv (Sonu 3 OmcS aayfada)
Sovyetlerin tekzibi
Moskovanın arazi terki talebile Türkiyeye bir ültimatom vermiş olduğu haberi yalandır
Moskova, 12 (a.a.) — Tass ajansı bildiriyor:
Yabancı matbuat, son günler zarfında, Sovyetler Birliğinin Türkiyeye, arazi terki talebinde bulunan bir ültimatom gönderdiğine dair kesif neşriyat yapmaktadır. Tass a-jansı, bütün bu şayiaların uydurma olduğunu ve hakikate hiçbir suretle tekabül etmediğini beyana mezundur.
Büyük Millet Meclisinde
Bir çok mebuslar coşkun ve hararetli nutuklar irad ettiler
Cevdet Kerim incedayı dediki:
"Türk - Rus dostluğunu Ata-türkle Lenin kurdu. Bunun, halefleri olan İsmet İnönü ve Stalin devrinde de devam etmesine emniyet etmek istiyoruz,,
Ankara, 12 (a.a.) — Büyük Millet Meclisi bugün Şemseddın Günaltay'in baskınlığında top • lanmış ve Başvekil Doktor Refik Saydamın siyasi vaziyet etrafındaki izahatını dinlemiştir. Muzaffer Gokcrin Sözleri
Meclis heyeti umumıyesininl tak sık sürekli ve devamlı al -kınlan ve bravo sesi enle karşılanan ve izahatı müteakib bir çok batıblcr süz almışlardır. A-li Muzailer Gokcr, Avrupada harbin başlamasını müteakib milletlerin harbi kendi topraklarına sirayet ettirmemek için zarurî gördükleri tedbirleri a-1 lirken, hükümetimizin de Türk
milletinin yüksek haklar.nl korumak ve yurdun bütünlüğünü muhafaza etmek için icab eden tedbirleri almış obuası kadar tabii bir şey olamayacağını işaret ederek demiştir ki:
— Milletin yüksek mcnfaatle-ıSc»u 1 u*u sayfada)
Mareşal Petain diktatör oldu
manas azım ve meıanetmı teoa-      ri •    « • / * /   • / •      •   71 /f
-re»* Turk dosuuğunun rransız reisicumhuru salahiyetlerini Ma-reşala devretti. Petain bir nutuk söyledi
SABAHTAN SABAHA:
harb sonrasına da şamil sağlam temellerinden bahsettiği sırada sarkda giriştiği taahhütleri ifaya hazır hır vazıyette bulundukları teminatını verirken iyi bir fcrsaduf eseri olarak ertesi gün de Avrupanın -.irlanda Başvekilimizin muhtemel bir taarruz karsısında Turk Cumhuriyetı-n.ı. int • i v.ı silâh ile mukabelede tereddüd etmiyeceği, dost -
Sonu S İnci «yfada)
¦ ¦ -i - v... Cahid YALCIN
Vichy, 12 (a.a.) — Havas a-jansı bildiriyor:
Resmi gazetenin 12 temmuz-
da neşrettiği   kanunun   metni
aşağıdadır:
1 Numaralı kanun:
Hakikat
Günlük akşam gazetesi
Başmuharriri:
Necib Ali Küçüka
Doğru ve son haberler Seçme yazılar Zengin münderecat
0 ¦'
19 Temmuz cuma günü çıkacak
Bakır şilebi hâdisesi
Denizlerimizdeki bazı tehlikeli mıntaka lar ve vukua geien kazaların sebableri
Kasaya ¦ ¦"nı • „ ıı.,
Vaıf 2 İMİ tayfadı.
Biz Fransa Mareşali Phılıppe Petain 10 temuz tarihli kanunu esasiye uygun olarak Fransız devlet reisi vazifesini deruhte ediyoruz.
Buna binaen şu hususu karar altına alıyoruz:
Madde 2: 25 Şubat 1875 tarihli kanunu esasi mülgadır.
Vicay, 11 Temmuz VJ\0 İmza: I'h. Petain
Fransız devlet reisinin salık -hiyetını tesbit eden 2 numaralı kanun:
11 Temmuz 19-40 tarihli kanunu esasiye uygun olarak aşağıdaki hususları karar altına alıyoruz:
Sonu S İnciMyfadaj
Bulgaristan Hatıralarım
Avukat Eten Kulıi Balkan'ın 1 .ı ı dair -¦¦¦¦ ha-
tıralarını neşre bir 0ü güne kadar tuşlıyonu.
Avrupa ablukada
Fransız sahilleri de abluka altına alınınca Avrupa deniz nakliyatı olmadan harbe dayanabilir mi ?
1' . l.*(-siarins Avrupanın bulun tahlil, rini kontrata allına alan, ithalât ve IknuTaüna mânı olan İngiltere; Alman ticaret fUoaunu da mu.iti'.t bırakmıştır
'tu hrr a&ımr:a   InmlU-   us almıştır. Bu suretle Avrupa kıtası içinde   Lspaı.ya Üe Bur-
S*MH 5 inci ¦,'¦ı
karara   Ingıltc-¦      n    ITansayı.    Cezairi, Fan ve Surrjax/l de      aka auV
Kabine siyaseti mi ? Hayır millî siyaset
Aziz Başvekilimiz Rerik Saydamın berrak, vazıh .'e hiçbir tereddü-dede . tefsire mahal bırakmı-yan son bcyı-natı karşısında klfi derecede anlaşılmıştır ki Cumhuriyet Tur kıyetinde bir ka bine politikası yoktur, her kabinenin takib ettiği ve edeceği bir milli siyaset mevcuddur.
Sevgili Milli Şefinin etrafında granitlesin 18 milyonluk Türk camiası dün hükümet reisinin ağzile konuktu ve anlattı ki Cumhuriyet Turkl-yesindc kabüıe tebcddülıle değişebilecek bir siyaset İstikameti yoktur vc olamaz.
Türkün milli politikasını şahsi temayüllerin hercailiklerinde arayıp bulmıya çalışanlar Cumhuriyet Türkıycsi-nın çamaşır değiştirir gibi siyaset değiştirmek itiyadında olmadığı hakikatine acaba erebıldüer mi?     .
Belki artık yalnız Türk vatanında esebilen açık samimiyet, temiz merdlık ve gıllügişsiz sulhpervrrlık havasını ifsada teşebbüsün beyim-deliği de ayni vcuilc ile anlaşılmış olursa kakınçları iki misli olur. Türkün meşhur bir sözü vardır: Her kuşun eti yenmez.
A. CEMALEDOIN SARAÇOĞLU
Sayfa : 2
VKNİ     \r \ll
13 T^mmırr l!Hfl
Bakir Şİlebİ  hâdİSeSİ C Şehir ve Memleket Haberleri )
Denizlerimizdeki bazı tehlikeli mıntakalar ve vukua gelen kazaların sebebleri
Geçen gün bir arkadaşımız
Bakır «debinin geçirdi ğl kazaya dair bir yan yazmıştı. Demirin elmandan daha büyük kıymet kazandığı ve mıskal ile satıldığı şu tarihlerde yepyeni bn- Türk şilebinin kaya-[ lara çarpmasının bu değerb ar-' kudasımızda hasıl ettiği kedere her hamiyet sahibinin iştirak edeceği şüphesizdir.
Evet!. Şöyle düşünebilin.-: Turk denizlerine tabiat bütün | güzelhklerini. zenginliklerini bol bol ihsan etmiştir.
Med ve cezir denilen bir tabiat hâdisesi   yüzünden   liman ve geç idlerimizde günde iki ilâ dört defa sular beş on metre yükselip alçalmaz. Bu olmadığı için sahillerin manzarası, plajların genişliği, adaların   irtifaı. sığlıkların derinliği   yirmi dort' saatte tanınmryacak kadar bu kaç defa değişmez. Bizim sahÜ hatlarunızda çaluan  ufak vapurları geri geri yürütecek kuvvette med ve cezir alanlan hasıl olmaz. Çin ve Japon denizlerindeki mshuf tayfun vc siklon lara tesadüf olunmaz. Sahillerimiz dik ve derindir. Hattâ  btr çok yerlerde geminin başı sahile vapur dağdır da   gemi yine oturmaz. Gemi ı .imlalarının şı-: mal istikametini sihirli ehle sa-1 ğa sola çekerek tabii bîr hata}? sebeb olan arzın   miknatısiyetı diğer coğrafi mevkilerdeki bata | İle kıyas   kabul   edilemiyecek kadar Türk sahillerinde lütufkarlık gösterir. Aysberg denilen ve çarptığı gemiyi   su üstünde tutunamıyacak kadar yaralıyan demirden sert buz dağlan civa-; rımıza uğramaz. Meksika kör -J fezicin   şarkında  olduğu   gibi' Savgaso İsİmü Anadoludan geniş ve gem derin İçinden geçmesi sayam arzu olraıyan bir sabin, orman yoktur. Norveçın şimalinde "gemicilerin    mezarı,,1 İsmini taşıyan girdaba   benzer bir felâket merkezi sularımızda mevcud değildir, öyle ise bu kazalar niçin   oluyor?   Fakat bütün bu mütaloalan yürütür- ¦ ken tabiatın   geınicUere   reva gördüğü cezaların,   muzıblikle-rin yalnız bunlardan ibaret olmadığını düşünmek icab eder.
Evvelâ şunu nazarı itibara almak lâzımdır ki bur insan ne-i den olur, bü- bina nasıl çöker,' bir duvar nasıl yıkılır ve bir e-ı ğaç niçin devriUrse, insan elile' yapılan ve tabiatın şiddet vc haşinliği karşısında muayyen bir mukavemet vc iktidara sa-| hib olan bir gemi de ayni sebeb-' lerden batar.
Köprülüler zamanında kapalı Çarşı esnafının ianelerile teda-1 rik ulunan ve bunun için de bü-| yük çarşı ismim taşıyan ilk Türk kalyona bugün harb veyaj ticareti bahriyemizde mevcud değildir. Bunu yapan ve kulla-1 nan eşhas gibi bu kalyon da Öm rü tabiisini ikmal ederek her hangi bü- sebeble çoktan göçüp! gitmiştir.
Yalnız nasıl bir cesed bulun-, duğu zaman adli zabıta bu Ölüm de kaaıd veya hata bulunup bulunmadığını inceden inceye ted-klk ederse bir gemi de kazaya uğradığı zaman mütehassıs bir( h»yet buna müşabih bir tetkikat yaparak mesulü tesbite çalışır ı
HİKMET İLGAZ
Yeni Sabahj
ALOM. BJBMB.1
TOrklye Ccn.bl
•CNCLİK      1400 *•». »700 r-¥
s avuk    no  .    mm  .
I AVUK 400 • 800 • 1   AYLIK       »i-0   s       SOO   •
1] TEMMUZ  1**0 CUMARTESİ 7  c-m,.-, .m,..   13» 10  Rumi  Haziran Gün: us Ay: 7 1940 — Hızıı €9
c   - Ofis l-.n1 
S.5T 43» S3S Ezani
439 11.lt 16.19 Vasati
Akşam Valsı İmsak 
12.00 IM ez* Eıan*
10.41 2138 2.25 Vasati
Kaza tabıatin garezkârhğından doğmuş ise insanların tabıati tecziye ve ıslah etmekteki aczi mes'ulü affettirir. Zelzelede, tufanda, seylabda. saikada olduğu gibi, yok eğer kaza eşhasın iktidarsızlığından vuku bulmuş ise bu zaman da icab eden şeylerin yapılacağına şüphe etme -mehdi r.
Binlerce nimetle bezenmiş o-lan Türk denizlerinde tabiat lütfunu her noktaya müsavi surette tevzi etmemiştir. Bazı yerlerde büyük deniz kazalarına sebeb olabilecek hasislikler yapmıştır.
ilkbahar ve .sonbaharda tesadüf olunan İstanbul beğazuur. meşhur beyaz sisi beynelmilel denizcilik âleminde fena şöhret kazanmış bir tabiat hadisesidir.
Lodosun derecesine göre İstikamet ve şiddeti tebeddül e-den "Orkos.. isimli ters boğaz akınları da İstanbul limamnda -ki kılavuz hizmetlerini büyük müşkülâta sevkeder.
\farmaradaki îmrall adası civarında ve Sinob yakınlarında arazinin jeolojik bünyesindeki madenler miknatısb puflalar üzerinde buhran hasıl eder.
Alîdeniz boğan dışındaki Mer kep ve Bozca ada sığlıkları her sene bir kaç geminin zedelen -meşine sebebiyet verir.
Ortasından kırılmış bu? değneğe benziyen Ayvalık kana -hndan boyu uzun bir gemi ile geçmek bilgi ve meharetten ziyade cambazlığa mütevakkıf bir işdir.
Karadenizin derin sahillerinin İmtidadmda Kınbrmak ve Yeşikrmuk nehirlerinin birdenbire hasıl ettiği geniş deltalar gemicileri gafil avlmak için birer kapan vaziyetindedir. Zamanına göre Türk deniz ticaret" -nın en kıymetli bir gemisi ohn Tirmüjgân on sekiz senelenberi bu kumluğa sırtını vererek terki hizmet eylemiştir.
Cürmü Ue mütenasib ounrya-cak kadar çetin bir tabiate malik olan Karadenizde hıziran. temmuz, ağustos oylarından başka liman yoktur. Bn limonlara iltica etmek talihine ka • vuşamıyan bir kaç vapurumuz geçen sene kışmda Ereğüde kirmen battı, kısmen de karaya vurdu.
Kaza mevkii malûm olma -makla beraber Bakır silepinin delindiği Midilli ile Anadolu sahili arasındaki Müslim boğan da denizcilik âleminin tekin olmı-yan pek maruf bir güzergâhı -dır. Bu boğaz da tabiat eşi ne dünya denizlerinde tesadüf olurmuyan bir garabet halket-miştîr. Denizin umku muayyen bir derinlikte devam ederken birdenbire su sathına pek yaklaşan bir çıkıntı hasıl eder. Burada deniz sanki yüksek a -ğaçlı bir ormanın üst dallan kesilerek üzerine su doldum! -muş gibidir. Her biri Galata ku leşinin birkaç misli cesametinde olan sert taştan müteşekkil bu sütunlar boğann Anadolu sahilini su altından kısmen kuşatır.
Malûm olduğu üzere henüz denirin dibini görmeğe yanyan bir âlet keşfolunamamıştır. Deniz haritaları yapılırken derinlik, iskandil dediğimiz ucuna ağırlık bağlanmış bir İple ölçülerek tesbit olunur. Bu ölçme a-mel iyesini haritası yapılan sa -lıanm her noktasına teşmile imkân yoktur. Çünkü bu takdirde ufak bir limanın haritasını yap mak bile senelere mütevakkıf bir iş olur. Bu mesaha bir amanın elindeki değnek gibi fasıla ile denizi yoklıyarak icra olu -nur. Mademki arazinin tabiatı
böyle sütunlar yapmağa müsti-iddır öyle ise iki yoldayım arasında bir sulunun atlamış olması da muhtemeldir, işte bu man tiki meseleyi nazarı itibara alan. Loid sigorta şirketi birka; sene! evveline kadar Müslim kanalın-] dan geçen gemileri sigorta et-| mekte nazlanır ve bılhaass yük. taşıyan ağır ve büyük şileplere bu yolu tavsiye etmezdi. Çanak-1 kaleden İzm ire gitmek ıçm Mi-, dillinin dışından dolaşan bir ge-| mi Müslim boğonndan geçen bir gemiye nazaran ancak dört mil. kaybeder ki bu da yirmi dakikalık bir zamana ve azamî beş' liralık bir kömür masrafına mal_ olur. Bu zarar karanlık ve puslu bir gecede boğazdan geçmekle ı göze alınan tehlikenin yanında I ehemmiyetsizdir. Bir kaptana ı neye geç geldin değil hoş geldin derler. Fakat Müslim boğazının Anadolu kıyısı iktisadî kıymeti yüksek salı illerim izden madud-dur.
Edrem itteki simli kurşun madeni. Ayvalığın meşhur zeytin yağlan, dikilideki altın ovanın hakikaten allına tahvil olunan mahsulâtı bu sahillerdeki iske-lerdcn ihraç olunur. Bu sebeble kötülüğü ve arızası bilinmesine rağmen Müslim boğazını kullanmak Türk ticareti bahriyesi için bir zaruret halindedir. Bu tabii müşkülâta biraz kaptanın gafleti veya o andaki gay ri tabii ahvali havaiye munzam olursa maalesef kazadan ictİ -nab olunamaz.
Arzettiğimiz bu tehlikelere
Yolcu salonunda bir telsiz istasyonu yapılacak
Denizlerdeki vapurlarımızla bu istasyondan görüşülecek
Yeni yapılan yolcu salonunun kulesine bir telsiz İstasyonu yapılmanı Münakalât Vekâletince kararlaştırılmış, bu hususda vekâlet tarafından P. T7T. idaresine İcab eden direktifler verilmiş olduğundan hazırlıklara baş lanmış ve bazı tecrübeler yapılmıştır. Bu telsiz istasyonunun yakında faaliyete gedebilecek bir hale getirilmesi için çalışılmaktadır. Bu telsiz vasıtasile seferde bulunan vapurların vaziyeti lâyık ılı.- kontrol edilebilecek hangi limanlarda olduğu, ne vakit gelecekleri vesaire yolcu salonunda açılacak büyük lev halarla halka bildirilecektir.
Bundan başka arzu edenler gemilerdeki yolcularile bu tekuz va&ıtasile muhabere edebilecektir.
Devlet Denizyollan idaresinin Tophanedeki telsiz istasyonu faaliyette olmadığından gemilerin vaziyeti hakkında bu telsizden istifade edeceklerdir.
Bundan başka yolcu nun kulesine İstanbul muhafaza teşkilâtı tarafından büyük bir ışıldak konulacaktır. Gayet kuv veth olacak bu ışddnk ile hma -nın en uzak yerleri bile görüie -bilecek ve hariçten geceleyin gelecek gemiler muhafaza teşkilâtı tarafından kontrol edilecektir.
Ha!k için ucuz ekmek çıkarılacak
Ticaret Vekâleti bir çok büyük şehirlerimizin fakir halkın muhtaç olduğu ucuz ve mugaddi bir tip ekmek çıkarmağa karar vermiştir. Vekâlet bu kusurdaki kararını alâkadarlara bildirmiştir. Vekâlet bu kararın esbabı mucibesinİ izah eden tebligatında bilhassa diyor ki:
"Bundan böyle Istanbulda yaptırılacak tanzim satışlarında buğday fiyatları toprak m ah -sullan ofisinin orta Anadolu mü bayaa fiyatlarına loloda 1.25 bakıp da deniz   seyahatlerin av kuruş ilâvesi   suretile   tanzim
pek de rağbet edilecek bir şey olmadığı neticesine vanlmama-lıdır. Bü* deniz seyahatinin zevkinden, rahatlığından, temizliğinden başka 1937 senesinde neşredilen beynelmilel bir istatistikten anlaşılmıştır ki yer yüzünün en emin münakale tariki yine deniz yollandır. De -ıı:-'- : !¦¦ vı.ku bulan kazalardaki zayiat tayyare, tren ve otomooil kazalan zayiatının aııcan ancak yüzde iki buçuğu kadardır. Bizim sistematik ve hüsnü niyetle memzuç idare tarzımız göz Önüne getirilirse bu nisbetin daha fazla olduğu da tahmin oluna -maz.
Nihayet: yetmiş iki milyon Türk lirasına mal olan Nelson dretnotunun İngiliz bahriyesinin en güzide mürettebatile idare e-dildiği ve en asri âletlerle tec -hiz edildiği halde dört sene evvel Taymis nehri ağnnda karaya oturduğunu, ve kurtarmık İçin günlerce uğraşıldığını ve bu vakadan pek az sonra Cebe-lüttankta otuz bin tonluk Rİ-pals dretnotu ile kırk İki bin beş yüz tonluk Hood muharebe kruvazörünün öğle üzeri açık havada çarpı ştıklannı unutmamak lâzımdır.
Binaenaleyh bir deniz kazasının mesulü hakkında beyanı m'i-talea ederken ihtiystkâr olmak ve bu tenkidi kazayı tedkikc memur heyete bırakmak zanne -derim daha haklı bir iş olur.
Rumanyadan ilk yolcu vapuru geldi
Rumenlere satılan tiftik ve yapağı partileri buradaki Rumen eksperleri tarafından muayene ve kabul edilmiştir. Bu sebeble 1400 ton miktarında tiftik ve yapağı bir kaç güne kadar limandaki Rumen şilebine yüklenecektir. Diğer taraf dan Rumen yolcu postalanna başlan mış ve İlk olarak Reçel Karal vapuru dün limanımıza gelmiştir.
Vepurun hareketi ağır olduğu için eskisi kadar yolcu gelmemiş tir. Postalara her cuma de -vam edilecektir. Bu vapurla gelmesi beklenen diğer Rumen tica ret heyeti şehrimize gelmemiştir
olunacaktır. Tanzim fiyatlan 1 kuruş kadar arttırılmıştır. Geniş bu- müstehlik kütlesini alâkadar eden ekmek fiyatlarınm arttırılması hükümetçe muvafık görülmediğinden büyük şehirlerin bugünkü ekmek narhını muhafaza edebilmek üzere buğday harmanının yeniden değiştiril -m esi. un ve ekmek har m anının tezyidi suretile ekmeğin eski fiyatına mal edilmesi mümkün o-lacağı anlaşılmıştır. Bu şekilde'. eli" edilecek ekmek iyi bir asker tayım çeşnisinden biraz esmer fakat lezzetli oUcaktır. Bu çeşninin memleket içinde narhı tesbit edilen bir halk ekmeğinin çeşnisi olarak değirmen vaziyetinin müsaadesi nisbetinde münı kün olduğu kadar çok istihlâk merkezlerine teşmili matlubdur. Bundan sonra beyaz ekmek ve francala fiyatlarının serbest rekabet teşkil etmek üzere narh sız bırakılma» mütalea olunabilir. Ancak narha \hbi ve yek-nasak halk ekmeği işliyen fınn-larin fiyatı serbest bırakdan ekmeği çıkarmamaları zaruri go -rülmektedir.
Mısırda   kalan  idhalât eşyaları getiriliyor
Harbin Akdenize de sirayeti üzerine Avrupa ve Amerikadan Türkiyeye gelmekte olan bazı ithalât eşyası Mısırda kalmamış ve eşyaların memleketimize nak ledilmesi için Denizyollan tertibat almaktadır. Akdenizdeki limanlarımız orasında işliyecek genlerimizin sigorta işi haUedı-ledildıkten sonra bir şilebimiz derhal Mısıra gidecektir.
Sovyetler de tiftik ve yapağı alacaklar
Rumen ve M acarlardan sonra şehrimizdeki Sovyet ticaret mümessilleri de tiftik ve yapağılarımızla alâkadar olmaktadır. Geçen yıllar içinde en büyük alıcımız olan Sovyetlerin tekrar piyasalarımızdan mühim mik -tarda mübayaatta bulunacağı söylenmektedir.
Ticaret Vekili şehrimize gpldi
izmir, Aydın ve Manianda tetkiklerde bulunan Ticaret Vekili Topçuoğlunıın bugün veynhud yarın şehrimize gelmesi beklenmektedir.
Bir ebenin tecziyesi istendi
Nigar adında bir ebe, Sürpik adında bir kadının gayri meşru üç aylık çocuğunu düşürmek ü-zere müdahalede bulunmuş, Sürpik bu müdahale neticesinde rahmi delinerek ölmüş, Nig;*ıx. ölüme sebebiyet suçile birinci ağır ceza mahkemesinde muha -keme altına alınmıştı.
Nıgânn muhakemesi son safhasına gelmiş, müddeiumumi, ceza kanununun 455 inci maddesine göre cezalandırılmasını istemiştir. Nigâr, müdafaa sadedinde, çocuk düşürmek kasdile müdahale etmediğini, Sürpik kan kaybettiği için tampon yapmak üzere tedaviye çalıştığını söylemiştir.
Muhakeme, karar için başka güne bM-.ıkılmı.iıı-.
İkamet tezkeresi almayan Polonyalılar
Nercisa, Irena. Stefanya, Safla, Maria, Macieslav adında alti Polonyalı kadın ile üçü kadın, biri erkek diğer dört arkadaşları, beyanname verip ikamet tezkeresi almadıklarından dolayı dün adliyeye verilmişler, Sul-¦ »nalı med birimi sulh ceza mahkemesinde muhakemeleri yapü -nrs, on beşer gün hapis, yirmi bc,-er lira da para cezasına mah-I ûm edilmişler, fakat, bu cezalan tecil edilmiştir.
4 ay 22 gün hapse mahkûm oldu
Kalyoncuda oturan ve emlâk tellâllığı yapan Nehabet Ne habetyan, benzinci Mehmed, Ziya, mebus Eyüp Sabri ve Arna-vud Canını dolandırmak suçile adliyeye verilmiş, asliye dördün cü ceza mahkemesinde, suçu sabit görüldüğünden, 4 ay 22 gün hapse, 180 lira para cezasına, dolandırdığı 1700 lira kadar pa rayı ödemeğe mahkûm edilm tir. Temyiz mahkemesi bu kararı tasdik ettiği için, dün. karar infaz edilmek üzere, Neha bet Nehabctyan hapishaneye gönderilmiştir.
Oalatada yapılacak otomobil parkı
Galatada yeni yolcu salonu civarında yapılacak otomobil parkı sahasının istimlâki için belediye bütün hazırlıkları bitirmiştir. Ancak bazı noksanların tamamlanması için evrak An* karaya gönderimi iştir. Bu hu-susdaki formalitelerin İkmalini rauleakıb belediye istimlâke baş hyucak ve meydanın açılmasına geçilecektir.
Balkondan düştU, ağır yaralandı
Nişancı yokuşunda 27 numara 'la oturan Osmanın bir buçuk yaşındaki çocuğu Fuad evin bal k-ınundan düşerek başından a-ğlr surette yaralanmış, Şişli Çocuk hasta m • kaldınlmış -tır.
Verem mücadele cemiyeti faaliyetini genişletiyor
Cemiyete yeniden pavyonlar inşa edilecek
Verem mücadele cemiyeti istanbul şubesi, evvelce bulunduğu Kızılay hanından, yem inşa edilen Valde hanına takınmıştır. Verem mücadele cemiyeti, son zamanlarda hasta mıkdan arttığından faaliyetini artırmak lüzumunu hisaetmıstır. Dk olarak alınacak tedbir, Erenköy sanatoryumuna yeniden modern bir pavyon ilâve etmek olacak -tır. Bu itibarla, bugün 100 yatak Iı olan san-.toryom, 150 yatağa iblâğ olacaktır. Müstakbel pavyonun yatak miktan cemiyetin varidatı ile kafi olarak tesbıt edilecektir. Cemiyetin varidatım artırmak İçin verem mücadele cemiyetine ait yeni pullar bas -tırüması düşünülmektedir. -o-
Galata rıhtımında
alınanjedbirler
Galata nhtunına intizamı temin için Denizyollan ve liman işletmesi tarafından ban tedbirler alınmıştır. Bu tedbirlere göre rıhtımda ve vapurlarda büet satışı kaldınlacaktır.
Bundan başka alâkası olrru -yanların nhtinı ve vapurlara girmesi menedilecek ve ancak ellerinde bilet olanlar nhüm ve vapurlara girebileceklerdir. Rıh tımda her zaman görülen tehacüme meydan verilmemek için nbtıma gireceklerden 5 veya 10 kuruş bü* ücret alınması karar-lasUrdmışür.
poliste
POLİTİKA
Sirkeci dükkânından yangın çıktı
Alemdarda Hilâli Ahmer cad desinde 18 numaralı Rasimc aid sirkeci dükkânından yangın çık mış, derhal yetişen itfaiye tarafından etrafa sirayetine mey don verilmeden söndürülmüştür.
Kürekle yaralandı
Cibolide Küçük Mustofapaşa-da gizli mekteb sokağında 4 nu m ara da oturan Hüseyinle mavnacı Mehmed arasında kavga çıkmış, Mehmed, Hüseyini. kürekle başından yaralamış, yaralının tedavisi yapılmış. Mehmed yakalanmıştır.
Su doldururken
Eyüpte DÖkmeciler caddesinde Vezirtekke sokağında oturan Muharremin 10 yaındaki kın Neriman Çeşmeden su doldurur ken sürahi kırılarak sol eli kesilmiş, yaralı Neriman Balat hostahanesine kaldırılarak te -davi altına almmıştir.
Demir düştü
Yeşildİrekte Setyan hanında oturan hanıma! Mehmedin üzerine bir demir düşmüş, sol ayağından yaralanmış, Cerrahpaşa hastalıanesine kaldırılmıştır. Fı lirler tutuştu
Beşiktaşta Ortabahçede Mehmed ve Halide aid Gürel sinemasının kışlık makine dairesin de elektrikten yangın çıkmış derhal yetişilerek etrafa sirayetine meydan verilmeden söndürülmüştür. Arkadaşile şakalaşırken
Balkapan hanında yatıp kalkan vc oradaki imalâthanede çalışan 18 yaşında Mehmed oğlu demir İmalâthanede arkadaşı Mehmedle şakalaşırken düşmüş, başından yaralanmış, tedavi altına alınmıştır.
Şair Fitnatın mezarı
Ankara, 12 (a.a.) — Haber aldığımıza göre. İstanbul • da Eyüpte odun deposu içinde bulunan kadın şairlerimizden Fitnat'ın harab türbesi Maarif Vekilliğinin teşebbüsü ile tahliye edilmiş ve Vekillikçe tamirine başlanmıştır.
Başvekilimizin nutku
*..*. ı «in ıı., Rafit* Say. dam BUyUk Millet MkIIM». S* hükümetin Katlet ¦iye» hakkında mühim bir nutuk IraS etmiş ve oon h İd İseler karşısındaki mevki İm i si ıanh bir süratte lebaru» ettirmiştir.
Bu muhlm RSWfc| hukOmetımlzla Avrupsnm bu karışık devirlerinde, Turk mi M etini, milli VS hayali menfaatlerinin, milli İnkişaf refahı-nifl Minini bakımından Ittlhsz eyle-oğl siyasetten haberdar eylemek zımnında zaman zaman girişilen bir izahat silsilesinden  birletir.
Filhakika Avrupa kıtasındaki askeri va siyaat hâdiseler aarl bir İn-k.şaf İstikameti göstermektedir. Oll-haata Avrupanın büyük bir kısmı, nın mihver devletleri manzumesini* Iftsll altında bulunmasını muteaklb*. bütün naıarlar, şimdiye kadar İMİ İtfa sürüklenmekten kurtulmuş Balkanlara ve yakın sarka çevrilmiş bulunmakladır.
Simdi Avrupanın vs tarhın ba mıntakslanna münhasır bir takım propagandalar vs bir ecnsbl ajans*-nın ortaya - - j - -. haberler, buralarda da lininlerde bir kartlıktık tevlld eylemek gayesini gütmektedir.
Ista, son o m. -d- bir ecnebi ajansının tahrif edilmiş birtakım vesikalar nearederrk Türkiyenin ban kom-tularlla aralarını a«mak ister glM bir tavır alması karanında İcab edea İzahatın da verilmesi İktiza eylemişti.
Bu cevablardan en birincisi. Türkiyenin scnelerdenberi Uklb elliği dllruat ve her türlD tahrik ve sergüzeşt fikrinden Azade siyaseti vs faaliyetleridir. Fakat bu dürüst va samimi siyasetin ysmbaşında, bu vesikalarla alakalı gösterilen Sev -(etlerin mümessilleri ve mesul şa • rntiarı, bu rapor ve telgranardakt tahrif edilen noktaları ve değiştiril, mek istenen cihetleri burun acıklıgVı İla göstermişlerdir. N.hayel düa ds Başvekilim*! her zamanki veciz İfa-desile, Törk milletine ve snun mümessillerine ve ayni samanda dostlarımızla bulun dünya efkarına Türkiyenin dürüst hareketini ve siyâsetini bir kere daha anlatmıştır.
Başvekil Refik Saydam bilhassa Türkiyenin, bugünkü Avrupa camiasında, kendisine has olan vaziyetini vs vasfını da izah etmiştir. Bs vasıf, Türk milletinin temiz ve fedakar, istiklalinin cn ufak bir zerresine bıls sonsuz bir kuvvetle bağlı yekvücud bir kütle olmasıdır. Türkiye, Başvekilimizin dedifil veçnile: eOlmliş ve çürümüş Osmanlı İmparatorluğu değildir. MIHI Şefin etrafında sımsıkı yekvücuda bir kütledir.
Türkiyenin istediği yeğine şey. İstiklalinin ve vatan topraklarıma hürriyet ve vikayesıdlr. Türk milisti, bu noktayı bütün kalblle tahak -kuk ettirmeyi gaye edinmiştir.
Işfe Başvekilimiz de bu noktayı te-barüı ettirmektedir: «Türkiye dostluklarına sadık, kendi istiklaline ka* rar vermiş, tek vücud hallrgle vukuata İntizar etmektedir» Türk camiası ba suretle hiçbir sergüzeşt fikrinde olmadığını vc hatta «.komşularının da ayni hissiyatta olduğunun vazıh delillerini memnuniyetle gorens bir  milli  varlık  halindedir.
Türkiyenin siyaseti, milli siyaseti, kendi 6 menfaatlerinden ve iıtik-ISIlnln vikayesi dUsüncelcrnoe* men» bamı alan os, temiz Turk siyaseti -dlr.
Başvekil Refik Saydam bu noktayı da açıkça işaret etmiştir:
«Hükametimia şimdiye kadar aldığı  tedbirlerle  memleketin  müda-
Türkiyenln selametine karş. gelenlere yapılacak .iş silaha ssrılmak vs sonuna kadar vatanı müdafaa et -m ektir.
Bu şek'I tebarüz ettikten lonra yakın şarkta sulhun bozulmasına vs harbin yayılmasına taraftar olmsdı-
- ıı bugün bir kera daha tekrar ediyorum*
Neticede, Türkiye hükümetinin tayın Başvekili, Büyük Millet Mcell-tindeki dünkü nutku ile. ortalığı bu-landırmafla çalışan ecnebi propa -gandaları karşısında Türk siyasetinin ns kadar dürüst vc har turlu sergüzeştten uzakta bulunduğunu sarahatle anlatmıştır.
Dr. RCSAO SACAV
Zongoldak - Kozl demiryolu
Ankara, 12 (n.a.) — Zonguldak - Kotlu demiryolu inşaatının Fmlâk bank yapı limilcd çırketi tarafından Üer-ıhde cdü-Jıği istihbar edilmiştir._
ıtıımı; I3-İH
YENİ    SABAH
»ayla : 3
[Siyasî gorüşlerji
Aynın postu'
SON  HABERLER   1
Ya-an: ŞÜKRÜ BABAN
a
h
naan his ve düşüncelerini hayvanlarının arzından nakletmekle dünyaya ün salmış olan Fransız udebaandan Lâ-fonten üç nsir evvel yazdığı bir hikâyesinde dağda dolasan ve henüz vurulmamış olan ayının postunu satmanın ne kadar vahi vc hüsrana müntehi bir tarz olduğunu kendisine has sat" ve basit dilile ne güzel izah eder!
Politikada bu hareket tarzları çok daha acıklı neticeler verebilir. Fransız matbuatıum on aydır her gün sulh muahedesinde her halde Alnıınyayı parçala-malı. Vcrsay müsamahasını ¦ göstermemeli. (Klıinl hududunu behemehal müttefiklerimiz] ingilizlere de şimdiden kabul ettirmeleri teraneleri yine Ver -sayda fakat bu defa tamamen makûs bir şekilde imzalanan mütareke ile elim bir mukabele ve istihzaya maruz kaldı.
Çarlık Rusyasının ilk defa olmak üzere "Hasta adanı., diye tavsif ettiği ve mirasının bol keseden dost ve ahhab devletlerle tarzı taksimi yüz seneden fazladır muhtelif Avrupa ka -binden arasında müzakerat zemini teşkil eder.
Türkiye bugün her zamandan daha ziyade, canlı, dinamik ve azimli Avrupa ve Asyanın bir -elstiği toprak ve boğazlarda dün dik durmaktadır. Halbuki kendilerini tabii mirasçı addeden çarlardan busun nam ve nişan bile kalmamıştır. Son çarın kemikleri vc mezan bile yoktur. Siyasi vaziyetlerin inkişaflarına, askeri durumların giriş ve açılış tarzına bağlı olarak memleketler mukadderatı taayyün ve takarrür eder. Yoksa kafasında bir fikri sabit ile hareket ederek hâdisata gözlerini kapıyan. ku laklarını tıkıyan bir kimsenin 1 ıayjl ha i.'.---:. ıdeki tevehh'imat edebî, felsefi, bediî, ahlâki hasılı ne kadar ulvi ve fikrî iyi şeyler var ise o olabilir. Fakat siyasi değildir. Hakikatlere uy -gun değildir. Politika için de bundan daha tehlikeli bir un -sur yoktur.
Bugünlerde Peşte ricaUnuı i'utuk ve ifadeleri vc Be-I inde cereyan eden üç başlı mukâle-meler bizde bu his ve düşünceleri uyandırdı. Orada mevzuu bahadan, tereşçüh eden haberler ı*oğru İse, İlk hamlede Kumanyanın mukadderatı ve daha geniş bir sahada bütün Balkın-lann İstikbalidir. Kumanyanın Kusya talebleri karşısında boyun eğmesinden garbden ve ce-nubdan hav.de edilecek her to-kata tebessüm ile mukabele edeceği neticesini çıkarmak biraz acele olur. Filhakika Kumanya tamamen Berlin ve Komaya mü teveccih bir politika takibine başlamıştır. Son hâdiselerin Bük reşde bıraktığı aeı teessür bu memleket hükümdar ve «imam* darlarını Milletler cemiyetinden, VC garbin en büyük demokraei-j sinden artık yüz çevirmeğe sevk! etti. Fakat Berline dönüş ve il-! tıca nihayet bazı karışıklıkları istilzam edebilir. Bahusus ki Kumanya elinde Macar savletine hâlâ dayanabilecek bir askeri mekanizma da vardır. Diğer Balkan devletlerinin hudud ve mukadderatı hakkındaki tasavvurlar da nihayet bir takım tahminler, temenniler ve arzular çerçevesini pek de asamaz.
Bilhassa Berim ve Komadaki iki şef tamamen realist ıue*u-dır. Hakiki kudrete içtin ud et-miyen vehimleıe kulak akmazlar. Alâkadarların rey vc muva fakatı alınmaksızın sır! cebre dayanarak yapılan tadilât ve tashihatın ergeç nasıl bozu la -bileceğinin en canlı misalleri bizzat kendilerinin bugün elde ettikleri neticelerdir. Hayali hudud'.ır, dışarıdan doldurma kuvvetlerle ayakta tutuna-bılen milletler, şişirilerek ken • disüıi Öküz zannedecek dereceye gelen kurbağalarla   hakikî   ve
Büyük Millet Meclisinde birçok mebuslar hararetli nutuklar irad ettiler
(83} tarafı I »ncl aay'adal
ri ile alâkadar olan kararlar ve I tedbirleri hâdisatın seyrine bırakmak bir an için bile tasav-| vur edilemezdi. Sahası her g biraz daha genişlemek istidadı-, nı gösteren büyük buhran kar -şısında siyasetimiz vc tedbîrle-, rimiz ne ol.ıhilirdi?   Bu kadar
sı lâzımdı. Türk siyasetinin icab lanın Türkün uzak ve yakın tarihinde aramak Milli Şefin etrafında bir kaya gibi birleşmiş olan milletin iradesine mutabık olarak tayin etmek kadar tabiî bir şey olmazdı. Hükümetimiz ancak böyle bir yol tutabilir ve yüksek meclisimiz ancak bu mahiyette olan karartan tasvib edebilirdi.
Hatib ¦Merihp devam ederek Türk milletinin her şeyden önce ve her şeye rağmen milli haklarının mahfuziyetüıe aşık ol-duğuuu hiç kimse için bir sır olmadığını Tüık milletinin sulh içinde, refahını millî inkişafını temin etmekten başka bir arzusu bulunmadığını ve macera arkasında koşmadığının da bilindiğini bilhassa kaydederek demiştir ki:
— Vatanı herhangi bir taarruzdan korumak için icab eden bütün müdafaa ve emniyet tedbirlerini almak ve yurdu elden geldiği kadar harbin dışında bırakmağa çalışmak, işte Türkiye Cumhuriyeti hükümetinin tahakkuk ettirmek mecburiyetinde bulunduğu siyasî hedefler bunlardır.
Arkadaşlar, hükümetimizin siyaseti tamamen bu hedeflere müteveccihtir. Zaten Türkiye Cumhuriyeti dış siyasetinin se-nelerdenberi takib ettiği yol da budur. Bu siyaset tamamen tedafüi bir siyasettir. Hiçbir veçhile hiç kimsenin aleyhine müteveccih değildir. Ve ahdi mükellefiyetlerimizin bütün icab-larına uygundur. Türk dostlu -ğuna güvenmiş olanların vc bunu temin etmek İstiyenlerin hakikati böyle bilmesi lâzımdır.
Arkadaşlar, sizin de tasvib ettiğiniz siyaset budur. Dün olduğu kadar bugün de doğru bulduğumuz siyaset budur. "Bravo sesleri, alkışlar.. . Müstakil Gnıp Reisi Kur-..ıdı-
Hariciye Encümeni reisini takiben kürsiye gelen müstakil grub reisi Ali Kana Tarhan da şu beyanatta bulunmuştur:
— Muhterem arkadaşlar. Tür kıve Cumh.ım°tı sıı * -ılının e-
mek şerefi ve mesuliyetini de -mine etmiş bulunan icra ve -killeri, tek bir İtimad. tek bir teveccüh ararlar: Türk milletinin ve onun salahiyetli Vekillerinin itimadı ve teveccühü. "Bravo sesleri,, hükümetimiz bugün bunun teyidini arzu ediyor. Refik Saydam hükümetinin İçinde yaşadığımız vahim şartların İstilzam ettiği basiret, me tanet ve isabetle yurdun selâ -met i için çalışmakta devam e-deceğîne grupumuzun itimadını beyan ederim. "Bravo sesleri,, ve daima hayırlı muvaffakiyetler dilerim. "Şiddetli alkışlar.,, Mümtaz Ükmen'in Sözleri Ankara mebusu Mümtaz ök-men de Başvekilin her zaman olduğu gibi bugün de Cumhuriyet hükümetinin dış siyasetini âdetleri veçhile dürüsti İle hulûs ite izah etmiş bulunduğunu işaret ederek arkadaşlar de -mistir, biliyorsunuz ki, Avrupa-da harb başladığı zaman, dünya vaziyetini, bu vaziyet kar -şısında Türkİyenin almağa mec bur olduğu emniyet ve korunma tedbirlerini hükümet. Parti ve Meclis hep beraber mütalea ettik. Şimdi Başvekilimizin ana hatlarını tebarüz ettirdiği istikamete girerken daha tedkik safhasında temayül safhasında, müzakere safhasında hükümet • le elbirliği yaparak ve nihayet derin bir inşirah ile, haklı bir vicdan huzuru ile bu kararı hep beraber aldık. Bu karar, hür Türk milletinin, hür efkârıumumiyesinde, hür matbuatında mü nakaşa edildi. Hükümetin tuttuğu yolun, millî menfaatin, milli bekanın kafi zaruret ve icabı olduğunda tereddüdü olan tek vatandaş çıkmadı. Bu siyaset, hükümetçe, partice, Büyük Millet Meclisince ve nihayet Türk milletinin büyük şuurunca umumî bir tasvibe mazhar oldu ve bu sebeble bu siyaset kelimenin lam ve şamil mânasile Türk milletinin "milli siyaseti,, oldu. Çünkü bu siyasetin tek is-
tiııad noktası müstakil Türkiye ve hür Türk milleti davası idi, "alkışlar,. Dün bu karan bir vicdan huzuru ile almıştık, bu -gün hâdiselerin her çeşid inkişaflarını bir defa daha tedkik ettikten sonra millete ve tarihe karşı mesul adamlar sıfatile vej ayni vicdan huzuru ile bu isa -betli yolda devama karar veriyoruz. Arkadaşlar, dost. düş -man herkesin bilmesi lâzımgetcn bilmelerinde fayda olan bir hakikati yüksek huzurunuzda tebarüz ettirmeğe müsaadenizi dilerim.
Mümtaz ökmen sözlerine devam ederek Türk milleti için üzerinde yaşadığı topraklar ka dar. bu topraklar üzerinde yaşattığı ulvî prensipler de mu -kaddestir. Bu değişmez hayati prensiplerin başında Türk milletinin asla tesir ve müdahale kabul etmiven irade ve hâkimiyeti gelir, demiş ve ilâve eylemiştir: Bu irade hâkimiyetin tek mümessili T. B. M. Meclisidir. Millet. Vekillerini, Millet Vekilleri, icra arkadaşlannı mil-letin menfaatlerine uyarak ancak kendileri seçerler, kendileri değiştirirler. Bu irade ve bu hâkimiyete velev ima tarikile de olsa herhangi bir taraftan vaki olacak tesir ve müdahale teşebbüslerini en aziz ve mu -kaddes haklarımıza yapılmış bir tecavüz telâkki eder, ve bunu nefrette karşıla nz. "alkışlar,, Biz Refik Saydam hükümetini Türk milletinin Büyük Millet Meclisinin muhabbet ve itimadını haiz olduğu için işbaşında tutuyoruz. Ye tutacağız. Vasıf lan sadece yabancılara mülâ -yim gelen adanılan - ki bu mera lekette değil böyle bir politika adamı tek bir vatandaş dahi yoktur, "bravo sesleri, alkışlar..-lş başına getirmek değil onlara bu aziz yurdun havasını bile teneffüs ettiremeyiz. 'Bravo sesleri, alkışlar.,.
Şimdi arkadaşlarım vaziyetin kısa hulâsası şudur:
— Türk milleti, hükümeti, meclisi, ordusu ile ve bütün maddî ve manevî varlığı ile milletin büyük güveni, büyük ü-midi, büyük bir baş olduğu kadar müstesna bir kumandan o-lan Millî Şefin etrafında birleşmiş bir hakikat kayası gibi duruyor. "Bravo sesleri şiddetli alkışlar,, emeli ve ümidi, ne kimseye bir karış toprak ver -mek ne kimseden bir kanş yer istemek, sadece yurtla ve cihan da sulhun tesis ve temadisine çalışmak. "Bravo sesleri, al -kışlar.,.
Yerli, yabancı her vicdanının, her şuurunun hürmet ve tak -rtir ile anılması lâzımeelcn bu a-
lınlarmı çarpmak ıstıycnler var aa onlar da tecrübei talihden memnu değildirler. "Bravo sesleri, sürekli alkışlar.,,
Feridun Fikrinin Nutku
Bingöl mebusu Feridun Fikri de Başvekil doktor Refik Saydamın yapnxş olduğu bcyanıt ile millet meclisinin hissiyatını ve memleket siyaseti hakkındaki düşüncelerini ifade eylediğini işaretle demiştir ki:
— Çünkü kendisinin derme -yan ettikleri esaslar, daima bizim fikrimizde, gönlümüzde büyük Millet Meclisinin kalbinde vc şuurunda hâkim olan esaslardır. Türkiye Büyük Millet Meclisi her şeyden evvel, sulhten evvel, her türlü medeniyet va-sıtalanndan. terakkilerinden ev vel bir büyük şeye ehemmiyet verir, o da Türk istiklâlinin her türlü maddi ve manevi uzaktan, yakından her türlü ¦ • .tun t amam ile masun olması keyfiyetidir. "Bravo sesleri, alkışlar.,
Türk milleti istiklâl savaşına girmiş ve bu istiklâl savaşını şa nı ile. şerefi İle bütün İmkânsızlıklara rağmen başarmış ve muvaffak olmuştur, istiklâl onun kalbinde ebedi ve ezeli bir um-
de, bir anane ve ve bir hakikati mutlaka olarak yaşamaktadır.
Feridun Fikri "Bingöl,, Türkiye hükümetinin herhangi bir surette teşekkülüne, mevcuriye-tine, uzaktan yakından tesir yapmağa temayül etmenin onun istiklâline, herhangi bir veçhile şu veya bu suretle müdahale e-debilmeyi tasavvur ve tahayyül etmek demek olduğunu söylemiş ve ilâve eylemiştir. Bu ise Türk milletinin istiklâl savaşında ver] nıiş olduğu şehidler
dlerin kanlarile! milletine temin ettiği ahdi pey-man ile ebediyen yaşatacağı ve Türk milletinin daima ve daima mevcudiyetinin esasını teşkil eden istiklâlini ortadan kaldırmaktır. Halbuki Türk. istiklâlini her şeyden aziz ve mukaddes bilir. Bunun içindir ki B. M. Meclisi muhassalası olan hükümet ve o hükümeti sevk ve tedvir eden, yüksek Milli Şefin ve Büyük Reisicumhurumuzun itimadına mazhar olduğu Büyük Millet Meclisinin de tam itimadına mazhar olan Refik Say -dam hükümetinin siyaseti doğrudan doğruya Türkiye Büyük Millet Meclisinin kendi siyasetidir.
Arkadaşlar, bazı ajanslar kıy metli arkadaşımız Saracoğlunun Şahsına izafe eder mahiyette bir takım neşriyat yapmışlardır. Biz bunları nefretle telâkki ede-! riz. Ve huzurunuzda nefretle telâkki ediyoruz. Saracoğlunun şahsına kar^ı hepimizin yüksek itimad ve sevgisi vardır. Çünkü bu arkadaş 1 nihayet bir jj dan doğruya
ingilizler Türk dostluğunu öjjUyor
(Bat tarafı 1 İnci tayfada) '
vetlerinin her yerde müessir surette hazır bulunabilecek derecede kuvvetini isbat elen son on beş günlük hâdiseleri, İnghV terenin taahhüdlerini yerin* getirmek, müttefiklerine münv haret etmek ve kuvvetlerini tam bir surette muhafaza eylemek azim ve iradesinden yakin şarkı mutmain etmiştir. Bunun l-çindir ki. Alman ajanslarının n Alman radyosunun yaydığı fena niyetli şayialara rağmen. İtal -vanın harbe 2irİ9İncWıberi, tn-
ve Arab dünyası ile dostluğa-daha kuvvetli ve daha itimadh bir hale gelmiştir. Türkiye île olan muahedemiz, mer'i olmakta devam ediyor. İngiliz efkârıumumiyesi. Türk müttefikleri -roizin kafi ve dürüst siyasetin! tam kıymeti ile takdir etmektedir ve ingiliz efkân um um iyesinin Türkİyenin gayrimuharib hattı hareketi ittihazındaki se-bebler hakkında ileri sürülecek hiçbir ihtiraz kaydı yoktur. B. Buller. dün, Baküya bir ingiliz hücumu hakkını hayali iddialardan bahsederken, Ingi • üz hükümetinin ingiltere ü Sovyetler Birliği arasındaki m8-naaebetleri iyileştirmek ve takviye etmek arzusunu tebarüz ettirmiştir. Sovyetler Birliği ile Tütkiye arasında hâlen mevcud samimî münasebetlerin idamesi, bu iyileşmeyi teshil etmeğe en ziyade salih unsurlardan birisidir.
zim nazarımızda his değil doğru -Türk siyasetini yapan bir Türk evlâdıdır. Halis Türk oğludur.   Şimdiye  kadar
ederek sevdiği-:n sonra da da-
ldan Kendilerine temenni   ederiz.
kendisini takdt miz, gibi şimdi' ha büyük takd hic şüphe yokt hülâsai maruz mize tam bir i hez olduğumu muvaffakivet
Aziz Millî  Şefimizin  etrafında
Balkanlar Ve İtalya
ayının potitutıu satılığa çıkarma -malıdır. Yoksa hem alıcı hem satıcı büyük hüsranlara ıığrar-nedametlüie maruz kalır.
Hüseyin Şükrü ı;.'....
Roma Balkanlardaki eski sulh   muahedele- : rinin tadilini istiyor
Römft, 12 la.a.l — Stefani, ujaıısınnı diplomatik muharriri
Koma ile Berlin'in Avrupanın cenubu şarkisinde idame ettirmek istedikleri sulh hakkında ecnebi matbuatının bir kısmı tefsirde bulunmayı lüzumlu ad -dederek mihver devletlerinin bu nıakHadının bu devletlerin şimdi İngiltere ile mücadele halinde bulunmasından ileri geldiğini, fakat bundan sonra ihtilâfın Avrupanın mezkûr kısmına yayılabileceğini yazmaktadır. Hat tâ bu hususta Rusyaya da telmih edilmektedir.
Salâlıiycttar Roma mahfillerinde bu tefsirin tamamile yanlış olduğu. Roma ile Berlinin şimdi olduğu gibi İlerde de Balkanlarda sulhun idamesini istedikleri ve mihver devletlerinin hiçbir Balkan veya Balkan harici devleti tehdid etmedikleri boyan edilmektedir.
Rumanya haricîye nazırı Berline gidiyor
Almanyamn İngiltereye karşı askerî hareketi tehir edsrek mukabil bir iktisadi abluka maksadile Balkanları organize etmesi ihtimalinden bahsediliyor
Bükreş, 12 la.a.l — Reuter ajansının zannettiğine nazaran Kumanya Hariciye Nazın B. Manoilesco. yapılan davet üzerine MUnihe gidecektir. Rumen arazisinin hiçbir zaman Rusya-ya aid olmamış olan kısmının Kumanyaya iade edilmesi için. Almanya hükümetinin Rusya nezdinde teşebbüsatt» bulunmasını taleb edeceği tahmin edil -mektedir.
Muhasamatın Balkanlarda da patlamasına mânı olmak için Almanyamn elinden gelen her şeyi yapmakta olduğunu ahvael göstermektedir. Avrupanın  bu
Bittabi mihver devletlerinin Balkan mıntıkasında idame ettirmek istediği sulh adilane bir sulhtur. Bu itibarla c.ıki muahedelerin tadili lâzım gelmek -tedlr
terhis edildiğini ve işçilerin hıı-sad İçin sefeı ber edildiklerini görmek istemektedirler. Almanya ayni samanda kendi stok -larını takviye etmek arzusunda dır. Bulgaristaudnıı 600 ziraatçı getirmiştir.
Fakat Sovyet Rusya, meçhul bir unsur olarak kalkmakladır. Her taraftan beklenilmiyen hâdiselerin zuhur etmesi muhle -mel bulundukça, Almanya Bal -kan memleketlerinden ordularını terhis etmelerini taleb ede -mez.
Almanlar tarafından mülhem olup Bcriindeki ecnebî muhabirler tarafından gönderilen haber ler İngiltereye kargı âcil bir taarruz ihtimallerinin ikimi plâna bırakılmış gibi olduğunu gös temıektedu. Mukabil ekonomik .'¦i. .. ihtimallerine karşı. Al -
İktı
olmaması. Kumanyada vaziye -tin biraz gevşemesine sebebiyet vermiştir. B. Hiücrin Rumanya ya biraz zaman geçirmelerini tavsiye ettiğine mütedair şayialar, ve General Antonesco'nun serbest bırakılmış olması, ha -vayı daha sakin kıl ulu; i hizmet e'miatir.
azız milletimiz yekvücud olarak her türlü tehlikeyi mUttehid ve yekpare olarak karsıhyacağız w ne kadar ağır olursa olsun her hangi bir badireden muhakkak muvaffakiyetle çıkacağımın huzurunuzda tekrar etmekten ibarettir. "Bravo sesleri, alkışlar.,.
Cetdet Kerinıin Sözleri Sinob mebusu Cevdet Kerim Incedayı da demiştir ki:
— Arkadaşlar, temeli oynamış dünya nizamının bu kon -şık ve müzebzeb ve beşeriyet için korkunç hal almış man -zarası karşısında Başvekilimizin emniyet, insanlık esaslarına dayanan, vakur ve sakin bir ruh taşıyan Türkİyenin takati yet -tiği nisbette ve sahalarda sulha bugüne kadar olduğu gibi his -met ve nihayet millî kahramanlığımın eseri olan Lozan sulhu Tüık iyesinin hak, şeref ve ta -mamiyetini mutlaka ve behe -mi'hal mahfuz bulundunnağn âzım »-eyaııatınt bizimle beraber butun dünya bir daha dinledi.
C'.det Kenm Inccdau sözlerine devamla Türkiye Büyük Millet Meclisi bugüne kadar yer yüzünde edebiyatile, nazariyelerde vüeud bulmuş her hangi bir mebusun meclisi olmadığını bilhassa kaydederek uenıiştir ki:
— Türkiye Büyült Millet Meclisi partisi, hükümeti. Rei-icÜm-Inıııı. Milli Seli onun içinde mer cud olan yekpare bir vatan ve millet teşekkülüdür. "Bravo seslen.. binaenaleyh Başvekilimi -lin bugün buruda hepimizin göy nünün ve milletin katarının ifade»! olan beyanatı sadece bir kubme beyanatı değıld-ı. Ve Milli Şef İsmet İnöuünüıı etra -fındu bir tek adam gibi toplanmış ve birleşim* olan Türk milletinin duygusunun muhafazam ve iUdesıdır. Butun dumanın bu beyanatı bu ehemmiyet ve dikkatle inilmesi lâzımdır "Şiddetli ve sürekli alkışlar...
Arkadaşlar, bizim yeni Türk devletinin kurulduğu ilk gün -dı.ıı beri iç ve dış politikanın mutlaka vc yalnız Türkiye Büyük Millet Meclisinin polttikası-dıı. "Alkışlar,, t; ve dış p*IiU -kamu hata ve ycvabının yegâne mesulü, münhasıran Türkiye Büyük Millet Meclisidir.,.
Bugünlerde dünya siyasetini, ahvalini bozucu bir takım haberler İçinde iki komşu memleketin Türk - Sovyet dostluğu -nu bozmaya matuf bazı şeyler sezmekteyiz.
Sonu t Ifc' aa.fadat
450?61
14 TEMMUZ 1940
PAZAR
Üçüncü Yıl-No. 791
GÜNLÜK SİYASÎ HALK GAZETESİ
İdare Yeri
Nırruosmaniy*, No. 84 İstanbul Telgraf: YENİ SABAH İstanbul
TKLEFON: 207M
Her Yerde 5 Kuruş
Bngiltereye karşı büyük
Fransız millî bayramı Londrada kutlulanacak
General de Gaulle 14 Temmuz münasebetile bir nutuk söyledi k S d 3 T  bâŞİiyaCSklTIIŞ
taarruz bir kaç güne
İtalya Akdenizde yalnız başın-t hâkini olamaz. Onun böyle bir emel beslemesi Akdeniz ve hat ti Karadeniz, kıyılarındaki büron devletleri kendisine düşman yapmıya hâlidir. Akdenizde emniyet ve serbesti ancak umumi bir anlaşma ile temin oranabiUr.
Yazan: Hüseyin Cahid YALÇIN
I" talyanlarm öteden beri hep bildiğimiz veçhile büyük bir davaları vardır. Bütün Akde nizi benimsemek isterler. Hattâ Akdenizden bahsederlerken hep Mare Nostrom: "Bizim denizimiz,, derler. İddialarına göre italyanlar Akdenizde mahpus -turlar, hür değildirler. Bu vaziyet ise adalete mugayirdir.
Siyaset sahasında adaletten bahsetmenin bugün için büyük bir safderunluk olduğunu İtalyanlar lıcrkesum iyi bilirler. Böyle olmakla beraber iddialarına bir hak cilâsı vermeyi de ihmal etmezler. Eğer İtalyan -lar Akdcnizi hakikaten ele geçirmek vc bir İtalyan denizi yapmak İstiyorlarsa bu gayenin ancak kuvvetle temin edilebileceğini takdir etmeleri lâzımdır. Akdeniz sahillerinde yer -leşmü) hükümetler arasında I-talyanlara ürtün yalnız bir devlet vardı: Fransa. Bü* de sonradan Akdenizo gelmiş olan ingiltere. İtalya Akdenizde bo -ğuMuğundan şikayet ederek Akdenizde hâkimiyet hakkının kendisine aid olduğuna dava etmekle <a href="https://www.nasil-yazilir.com/2016/04/hicbirsey-nasil-yazilir.html">hiçbir şey</a> kazanamazdı. 0!r.a olsa İtalyan efkarıumumiyesini Akdeniz hakimiyetini c-lc geçirmek için bir muharebeye hazırlamıya gayret ediyor denilebilirdi. Filhakika Akde -niz hâkimiyeti uğrundaki İtalyan gürültülerini başka bir m ak şadla tefsire imkân yoktu, ingilizlerle Fran&ız'ar, italyan gazetelerinin makalelerine, ftal -yan siyaset adamlarının nutuklarına bakarak A içdenizden re-kiU-mezlcr ve b'.ralanm lütfen italyann h.'ıkimiyeÜ altına bahsedemezlerdi İtalya Akdenizde cidden ve münhasıran hakim olmak İstiyor:^ Iıanu ancak kendi kuvvetlerinden yabud istinad edeceği bir mütteiıkin müşterek kuvvetinden beklemek lâzımdı.
italya Almanya ile ittifak etti. Vc donanmasını da kuvvet -İçmemeğe '.alıştı. Demek oluyor ki Alıdr,ıiz/îe-ancak kuv -vet üstünlüğü . in I.- bir hâkimiyet kurmak kabil olabileceğini takdir e'.r.ıiş ve bunun çarelerini de temine başlamıştı, işte ttalyanm istediği oldu. Müttefiki harbe girişti ve kendi donanmalı da en son büyük ve yeni zırhlıların denize inmesi sayesinde her zamankinden güya daha kuv.tUi hale geldi. Diğer taraftan Ahnanyn ltal • yanın Akdsnksds kendisine en büyük bir rfjflb UfcMtitf Fran-sayı iıdıilâlc uğrattı. O güzel ve heybetli Fransız donanması ar-Hüseyin Calıld VAİZİN
Fransadaki yeni rejim ve İngiltere
Bazı Fransız mebusları Mareşal Petaine muhalif rey verdiler
Londra, 13 (a.a.) — Yann Londralılar, gennaal de Gaul -le'ün lngil'erede teşkil etmek üzere olduğu Fransız lejyonuna mensub gönüllüleri alkışlamak İn.-.Uı, ı bulacaklardır. Tank, tayyare, bahrîye ve ordu teşekküllerine mensub Fransız asker leri geçen harbde Öten İngiliz askerleri âbidesine bir çelenk koyacaklar sonra tekrar yollar dan geçerek mareşal Foch'un Victoria garı yakınındaki hey -keline bir ;eknk koyacaklardır.
Gönüllüler yann Fransız millî bayramı olan 14 temmuzu te* sid edeceklerdir. Bu münase -betle Londraya yüzlerce deniz, hava ve kara askeri gelecektir.
(Sonu  3  A mü  myfac'M
Ouneral de Qa*rih
Rumanya hakkında verilen kararlar
Berlin ve Roma muhtaç oldukları mahsulün zıyaa uğramaması için Rumanyanın harb sahnesi olmasını istemiyorlar
Fazla nikbin bir italyan gazetesi bu işin bir kaç hafta zarfında halledileceğine kani
İngiliz tayyarelerinin akınları
Amerikada ingilizler hesabına yapılan bir tayyare tipinde saatte 1020 kilometre sür'at elde edildi
Avrupa kıtlık
Almanlar Macarıara neden itidal tavsiye etmişle •
Budapeşte, 13 (a.a.) — Reuter:
Münih müzakerelerinden sonra Macar siyaseti şimdi tamamen Alman taraftarı olmuş ve Telek i de memleketin şefi ola-
rak her zamankinden daha kuvvetli bir vaziyette bulunmak -tadır.
Budapeşlenın iyi malûmat a-lan ınahrillerinde zannedildiğine gore, Almanyanm Macar istekleri hakkında  itidal tavsiye
(Sonu 1 it: 1 «ayfad»)
İngiltere Suriyayi işgale mi başladı?
Roma radyosu harekâtın başlamış olduğunu bildiriyor
Zürıh. 13 (a-a.) — Basler Nachrichten'in Roma muhabiri yazıyor:
Mihver memleketlerinin İn • giltereye ve Britanya impara -torluğuna taarruzlarının dört beş gün zarfında baslıyacağı lannadllm'î^t :'lfr. ¦
Almanyanın yeni Fransız kanonu esasisi hakkındaki hattı hareketine gelince, muhabir Almanyanın Fransada yapılan de ğişikliğin samimiliğinden şübhe si olduğunu bildiriyor.
Internazionati gazetesinde çıkan uzun bîr makalede birkaç hafta içinde İngiltere ile hesabların görüleceği bildirilmektedir.
(Sonu 3 üncü »ayfadj)
Son model ağır tnfOiz  bombardıman tayyareJe rindeu bir tip
Suriyenin uuivetîn*  r    'eren harita
Suriyeyİ İşgale bugün saat on butukta başlamışlardır. Suriyc-deki askerler mukavemet etıaek tc iseler de başlarında idare e-deeck kimseler bulunmadığı İ-çin mukavemetleri tanımakta •
Sonu 6 İnci uyfk'a)
Dün gece Roma radyosu şt) havadisi vermiştir. Tevsik et -mege vakit bulamadığımızdan verilen haberi ihtiyatla telâkki etmek lâzımdır: • Şamdan bildirildiğine göre Filistindcki   ingiliz  kuvvetleri
Denizlide bir dolu âfeti
Soller on dört kişinin ölümUne sebeb oldu
Denizli, 13 (a.a.) — 11/12 temmuz gecesi saat yirmide baş layıp yirmi dörde kadar devam eden dolu ile kanşık şiddetli bir yağmurun hucule getirdiği sey lâbdan Denizli, Acıpayan şosesi üzerindeki Çukur köyünde dere kenarına tesadüf eden elli evden onu tamamen yıkılmış ve kırkı da az mikdarda hasar gör muştur.
Yapılan araştırmalar neticesinde bu âfetten maalesef kadın erkek II nüfusun kaybolduğu ve Uç kadın ve üç erkeğin ha -fif surette yaralandıkları tcsblt olunmuştur.
Felâketin vukuu haber alı -nır alınmaz valimiz Osman Nuri Tekeli vilâyet jandarma alay komutanı, sıhhat, nafia. ziraat müdürleri ve kızılay cemiyeti reisi • bir sıhhi ekiple beraber derhal felâket mahalline git • miş ve merkezden gönderilen erzak felâketzedelere dağıtıl -mış ve gaiblerin aranması vc köy yollannm ve umumî şosenin temizlenme işine aid ted -bîrler alınmış ve açıkta bulu -nınlara da yerleştirilmiştir.
Prens Pol covyol elçlcini kabul etli
Eelgrad, 13 (a.a.) — Naib Prens Paul dün Öğleyin Sloven-yadaki ikametgâhında, kendisine itimad mektubunu takdim etmiş ulan Sovyet sefiri Plotn-jikovu resmen kabul etmiştir.
SABAHTAN SABAHA:
İngilteredeki Fransız filosu
250 psrça Fransız harb gemisinin İngilizlerin elinde olduğu anlaşıldı ve sr»-    .kdeniz harbi bîr hakikati belli etti
harbinin cereyan ettiği saha ve bir İmılı/ filosu
denizlere hâkimiyetini dünyaya teslim ettirmek ve denizlerden
(Sonu 2 İnci §.ıy'*da)
Fransa filosunun  düşma-mana İltihak etmesi İhtım.dinin önüne geçen İngiltere
Bulgaristan hatıralarım
Yazan: Etom Ruhî Balkan Bu mOtrim tarihi eserimizi yarından İtibaren tefrika etmeğe başlıyoruz
inönü Amerika cumhurreisini tebrik etti
Ankara, 13 (a.a.) — Amerika istiklâlinin yıldönümü münasebetile Reisicumhur İsmet İnönü ile Amerika Birleşik devletleri Reisi B. Frank-lin D. Roosevelt arasında a-şağıdaki telgraflar teati o-lunra ustur:
Ekselans F. D. Roosevelt, Amerika Birleşik Devletleri Reisi
Vaşiııgton Amerika Birleşik devletleri istiklâlinin yıldönümü münasebetile, hararetli tebriklerimi ve şahsî saadetiniz ite dost Amerikan milletinin refahı hakkındaki çok samimi temennilerimi size bildirmekle bilhassa memnuniyet duymaktayım, Bay Reis.
ismet İnönü Ekselans İsmet İnönü, Türkiye Reisicumhuru
Ankara Amerikan istiklâli günü mil nasebetile eksel ânslannın gön derdiği dostane mesajdan derin surette mütehassis bulunuyorum. Ekselansınızın bana yüksek selefinizden nıazhar ol duğum ayni samimi dostluğu göstermesinden dolayı bahtiyarım ve size Amerikan milleti ad m a Türk milletinin refahı hakkındaki en samimi temennilerimi bildiririm.
Frank Un d. Roosevelt
09
36?6
Sayfa : 2
YENİ    SARAM
14 Temmuz  1910
"Karagöz,, hakkında zarurî bir cevab
Bilen bilmiyen işe karışırsa böyle olur
Yazan:  CEMAUEDOJN  SERİ/ER
4 Temmuz 1940 tarihli "Yeai * ılımı., da »yle deniyor:
«_ Küçük Ati, Ankara rsdyoaun-da aık aık  karagoı    oy nalın akta dır.
Bu unatkâr blthataa Karagoı «um taklidde ve tcmıih cani* va kararel-II bir hala getirmekte çek muvaffak almaktadır. Ancak mavtuları, hto cakl üMrlnc oriılmuı olmaktan bir türlü kurtulamıyor. Du kutvrun kalk matı için modern Karagoı ne İhtiyat vardır. Halkevlerinin, la-tanbulda t.. n Yorgancı Mehmed ve •«'¦¦¦'. Enderunlu gibi kayal ta. ııaik»Harımudan da UılıSdc «t»eU-ttlr™»
Nrdcci İkibovlcrh-r
acaba?.
Bir defa (Karagöz), "Umsil,,
Sultan Mnhmud devrinden zamanımıza kadar hayat ve sanat
karlıklarım tesbit ettiğim - doksan beş "hayali, arasında bunlardan da bahsetmiştim. - (Yorgancı Mehmed ı. çok memleket gezmiş, pratik dil öğrenmiş, ihtiyar, emefcdar. takat çok aciz. beceriksiz "Hım inin., umun bir adamdır. Esefle söylüyorum: ondan "hayal., yerine masal dinlemek büe   j-iırabdır.
Hepsinin üstadı Sefer Mehmed ı in söyledi yi gibi "onuu oynattığına Karagöz demek, yalnız bir isnad  olmakla   kal-
Şehir ve Memleket Haberleri
Ticaret vekili şehrimize geldi
Vekil dün Rumen heyetile   görüştü
izmir. Aydın vc Manİsada ted kikler yapan Ticaret Vekilimi' Nazım 'iup^uoglu evvelki ak • çam Bandırma tırikilc cehri -miıe gelmiştir.
Vekil dün sabah Salatada leş ki İMİ andırma müdÜrlüKÜnc cc-
Hükümetin kararından sonradnrdtırulaninşaat
Vali, dün bu hususta izahat verdi
Bir müddettonberi kolundan' sarf olunduğundan stadyom iıı-| zııkluğa aid bir yan vc bir rc-y aralı bulunan vali ve belediye, saati şimdilik binaların yıkıl -   sim gördüm. Bu kabil bozuk •
W$m vc etraf duvarlarının va-ı luklar schıın Yalnız bir venn-
Reİsİ doktor Lûtfi kırdar bir -k
belediye reisi ur muharriri-
¦.vanah
¦ri   hakkında
kanaatindeyim. Tanzifat 1 natı için binalar İnşa ettir tik. Bunlar şimdilik kala Ur. Görülüyor ki malzcmı dam esasen bu cibi işlerin masına raânl olmakta idi. kûmetin knrarile bu iş bir şekil almış oldu. Yalı mar müdürlüğü istikbalde bik edilecek planların ha? ite mesırul olanak bilhassn
POLİTİKAİ
Bazı müşahedeler
ı.,-,i va '¦'.»-» Avr«. pama ,-rw n uı-mı tayta makaadıle faaliyete gc.ma-ı--,-H*n («ora bu kta««ki • ¦•* vaalytt Senüı aydınlanrma. (Hjıidir. Balkanlardaki ıtatukenun ne J-..U. de olacağı. 1814 Cihan Harbinin n«-cllerlas t«*»t edem au'h mvaheSe-i" -i» srUva çıkarmıf alduHlan tjj.tfı maaele'erın ne MfStal Sal-Mdileaa tarik Mr ifade il* goeta-rılmrm|tr. SutHıeı ı bu tartıda, Avrusaya hlklm »Id'igıtn» ilan etmekte alın mihver »lyaMUnm ken dl  rfufuncettnl  kzbyl  ettirmek  lıtt-
Zira
Sov-
rp» buknak vaat» mı» BÖrJnmfkta-
ile İyi
fız Mehmed Ali, Haz mud Hayri Aluırsu) a;
__*f*z da "usul., buca. fa
ne„ sesi gibi ince bir ' konuşan Alı Kcçük. süf bu hasletten   ma Diğer takhdlerdckı mı
"Hep eski mevzunu
ukaljhğmın. zaten tutı kân yoktur.
göz) dür. Yeniliktin»
.miıjtik. Fa-
rundu î lerc
lacağındon bunların yapılması -na derhal başlanacaktır.
Bir gazetede bur yoldaki bo-
yoııarın muhım bir kısım tamir edilmiştir. Benzin sarfiyatının tahdidi hakkmdaki karar henüz bize lehli'"; edilmemiştir.
Ali Kü duğu İçin Eski şekli diyor. Bu: değil; "m ni bu n ol etmeliyiz, mazbut t'
suhi Enderunlu) yu tavsiye e-den muharririn bilgiye dayanan hiç bir kanaati olmadığı unlaşı-hyor.
Kimse fark etmez zanmyk' ezbere rekhun yapıyor da merak cd;b bir defa obam bunları "pen* de„ lerindc seyretmeği aklından getirmemiş. Eğer böyle olsaydı bu sabi lan salahiyetle yuzmuk cesaretini kendinde bulumazdı.
Çok yakmdan tanıdığını ve senelerce tsdkık ettiğim bu ikdamları. İS Man 1M0 tarihli "Yeni Sabah,, da hal tcrccmele-ri vc san'at şahaiyetteriyle birlikte tanıtıma ayrıca (Beyoğlu)
¦---X
Yeni Sabah
Abu M. BU»rJj
TBrklye ı n -si
tCNtLlK      14» K.ş, 2/00 Kn S  AYLIK       JU         14»   m I  AVLİH      490   s       «00   a 1   AYLIK       180   »       #00   »
14 TEMMUZ  1940 PAZAR 8 CemaıiMhlr 1159 1  numl Temmuı 1346 Cün: 191 Ay: 7 1940 — H.ı.r 70
CUna, Oğla İkindi 
».00 429 8.38 Ecanl
4.40 12 20 16.19 VaaaU
Ak,en Yattı Imaak 
12.00 1 .sa- eze Eıanf
19.41 zı.38 2.2B Vaaatl
bilmiyor acaba?
asuhi) hakki.ı -iyeeek değilim. I bu Ramazan Ü sinema,, nin ; ile beraber Ka-um diye - üç inde bocaladığı-sında bü" düzd-
ün SERVER
nin, "tam ıga..-siyle - pek lale-a vc ekseri ym-n ye ettiğim şc-
"temaşa hafta-liurogös, Kuk-rla oyunu)   na
malanndan bc-
şmı Mııettba Salalıaddine bu tebşir ve emirlerinden dolayı pek rruhiiu olduğumu büdua. şimdiden takdirler sunar; verimli vc hayırlı basanlar dilerim.
Gayretli bir müddei umumî
Kozan. (Hulusi Muhabirioıiz-denl — Hurrij-ctlcri ellerinden alınmıı hapislerin umumî sıh -hatlerile her zaman alâkadar o-lan sayın Cumhuriyet müddeiumumimiz Fuhreddin Demire!in. hapishanenin ıslahım lüzumlu gördüğü yerlerinin yapılması i-I m Vekâletten pnra İstediğini bildirmiş tını. Gelen poranuı ki -f-.yol ¦ılıîııı* rağmen sayı a müdd-iumumı hapishanede esas lı ve hapislerin sıhhaUanna uygun ı.kUde işler yaptırmıştır. Bu illerden bazılanu yanyo • rum..
İki kısımdan ibaret olan ha -pishnnrye 10 göz mucedded kn-donılıanc, keza yüzlcrco hnpısüı İhtiyacına kâfi çumaaırhane, ha mam. on koğuşa çimento ile yuz yıkayacak yerler yaptırdı -ğa gibi tamtrr muhtaç bütün aksamını yeniletmiş badanalatmış ve hapislerin umumi sıhhat leriıi bu suretle kurtarmıştrr. BMfjfhği Iflerdia meddrtıımu -i... ı tebnk «derken hapsslerın memnuniyet duygulannt ifade cinıek d-* yerinde bir işdir
şehrimize yeldi
Maarif Vekili Hasan Ali Yü-
tedkikalııun neticesinde beyanatta bulunacağını, vaziyeti şim dibi; normal bulduğunu S'\vle -mistir.
Almanyadan vapur lanınız aeİBcekmi?
Söylendiğine göre Almanlar! imzalanacak mukavelede inşaatı bitmiş olan vapuıljrı -uın da
vaziyeti rncvmu baheed ilmi şiir. Bu gemilerimizin yakın bir zamanda memleket imi re getirileceği uııııd edilmektedir.
Otomebilda rakı âlemi olur mu?
Ilsküdarda Baba yokuşunda 27 sayılı evde oturan Gebzeli Şükrü ve Sabri arkadaşları Sab ri. Asım ve Pctro olduğu halde şoför Alinin idaresindeki annelerinin otomobiline binerek Kı -zılporaktu gezmeğe çıkmışlar -dır. F;ıkat bu gezme biraz sonra rakı âlemine çevrilmiş vc kafadarlar F.otör de dahil olduğu halde Releri teker teker patlatmağa başlamış! ardır.
Kafalar iyice tutularak Kalamış  addesine gelmdigi vnkıt önünü göremiyen şoför kimyager Mustafa Abdiye atd 116 sayılı evin duvarına toalıyarak bir metre derinliğindeki duva-n delmiştir.
Bu çarpışmada otomobilin Ön arnıu*luklan ve camları kul-lanılrrrryarak derecede hasara uğramış ve solurun sağ elinin parmaklan yaralanmıştır. Yapı lan tahkikatla kazanın larhoş-lukl.ı olduğu anlaşılmıştır.
Çatalca belediye reisi istifa   etti
Çatalca belediye reisi istifa (etmiş ve İstifası kabul olunmuştur Bu itibtula Catalcnda ya -
kında belediye   reisi   intihabı
Floryaya   ilâve seferler
Yat mevsimi ilerledikçe Boğaz re Kilorya ile Adalara o -
lan rnKbet ortm-'iktndır, Bilhaş-
SABAHTAN   SABAHA
ket
* ve   Flloryadan
IstanbuU gelecek yolcu lan getirecektir. Diğer t s rai lan tatil punlerinde vukua gelmekte o -lan tehacüm esnasında herhangi b|r kazaya meydan rerme -mClı ı İn isletme cmnl,vet mü dÜTİliüii lAzımsclen bazı tedbirler al mı şiir.
Berberlerin  ehliyet imtihanları
Berberlere atd- belediye kanunu hükümleri mucibince yapılan müracaatların nisbctıne göre muayyen tarihlerde yapılmakta olan berber ehHyet fmtihnalau-
bafa i ini 0 dan 12 ye kadar bayan brrberleri ve saat 13 ten 1" ye kadar da erkek berberlerini imtihanları yapıT.ıcaktır. İmtİ -hanlar belediye iktrad mildür-
yeti tarafmdan ?oçiImiş bir ko-mlsyun tarafından yapılacaktır.'
MAARİFTE
Kıdem   gören muallimler
Maarif Vekâleti taralından şehrimizde bulunan 300 muallime kıdem zammı yapılması kabul olunmuştur. Liste birkaç güne kadar şehrimize bıldırlle -çektir.
Balıklan   zehirlenme
Boyoğlunda Kadirler yokuşu Cnmnîjerıf sokağında 54 ıayiuW oturan Halil kızı Nvdrme Eyüp sultana giderek tanımadığı bir kadnun dareti üzerine, kailini.ı birlikte bahk yemiş v»- ive don duğtl zaman zchırh-nme .d.ınulı crUlmest üzenne l.a»t*h.ıaeye k.ddn ıİtiliştir.
İngilteretfeki Fransız Filosu
(0a| tarafı 1 İnci ı»yfıdıı 1 düşman gemilerinin geri rckil -, mesuil temin etmek üzere harekete geçti. Son Akdeniz hare-' keti bunun işaretidir.
Fransız filosu ne oldu? Bu filo ingiliz donanmasından sonra Avrupada en bÜ3*iik deniz kuvvetiydi. Bir kısmı Ingilterede kaldı, diğer kumu Akdenizde ve
emin vc .'.alâhıyettar memba-lordan yaptığı tahkikata İstina-Ijıdon yaptığı .tahkikata r.linadım Büyük Britanya nd d irinin muhtelif limanlarında I-Vnn-:az donanmasından iki saffı harb gemisiyle küçüklü büyüklü tam 250 parça harb gemisinin yattığım haber vermiştir.
İçinde bir çok tahtelbahirler, mayn vc karakol gemileri bulunan bo 250 parçadan başka Iskenderiycdckİ Fransız harb gemileri de ingilizlerin elinde demektir. Atlflntlkte olduğu ha ber verihniş olan Fransız gemilerinin Martinik de mahpus kaldığı hesaba katılırsa Fransız donanmasından açıkta fazla bir şey katmadığı anlaşılır.
Deniz vasiyetini bu suretle ssjilamlaştının İngiltere, artık Ak denizi italyan donanını t..« Iıaram etmek azmindedir, italya Sicilya ve Panlelleriya ada -kırını köprü yaptığı içir. Tı..'¦!¦¦ sa pek yakındır. Her zaman karımak bîr surelte ve bazı seri harb gcmilcıiıün lûmayesindc bu sahil ile muvasala temin ede-
refakat eden İtalyan harb gemilerine hücum etmiştir. Bu hür um neticesinde İtalyanlar iki harb gemisini kaybettiklerini kabul ediyorlar. İngiÜzler bir üçüncü neticeden, bir salfı harb gemisine tam isabetten bahsediyorlar. Böyle dc olsa bu deniz h.u biniD iki taraf için mutlak bir galebe temin etmediği meydandadır.
Ancak harb italyan sularında cereyan etmişti. Bîr de Ital-yanın bu harbe iştirak eden gemileri sür'atli gemilerdi. Iııgı* hı filosu ktc üssünden çok uşakta bulunuyordu. İki taraf da duş mıi" l.aciıjpaı ve takibe konu bıktırmışta-, •a » ingilizlere inanmak
KflrtııüTfatt imkanını azaltırdı. Halbuki İtalyanlar kendi sahillerinde İdi Vc sahil toplana iltica cd i Vermişlerdir.
Bunların yansı denize indirilmiş ve filoya iltihak etnûş ise ingiliz donanması anavatan etrafında da, Akdenizde de, uzak denizlerde de pervasızca dolaşa-bdir ve dünyadan hiçbir cnıkşcsı kaimimi-* demektir.  O zaman'
ail ı
POLİSTE ;
Şaka yaparken
Batkapanı hanında yatan vc ayni yerle çalışan Mehmed o\--lu Timur, Mehmed ismindeki ar kada-ıile sakaia?ırkcn kazaen düşmün ve naşı demire çarpmış
Yangın   başlangıcı
Tophanede, Mescid sokağında 8 numaralı Hristonun istieann-da bulunan odun deposu yaşı • hanesinde, elektrik ocağına c-ritnıek üzere koyulan vernik kutusu tadarak alev almış ve yazıhanede mevcıul ksğıdlara ateş sirayet etmişse de ^ondü-rülmüşlür.
KUrekle bacından yaraladı
Fatihte. Cibalı Küçük Mus-t.;'.M'. . Mckteb sokağında 4 numaralı evde oturan Huseyuı ismindeki bırisile mavnacı Men med kavga etmişler, mavnacı Malımud. Huaey.nm bııııu kı-rekle vurduğundan basında yara açüznes \* attchı vakad inin-tır.
ibda ıf fall-
ın -
mm-
Uy «t
¦bed
akta yeai
mlk
i v«
İr dJ. jrdakl mekla
dam     »ıcnd.'ar^l
ık lıhumları t'itli r. Muvakkat fclr ve mübı-rm Ihtl-ktaMrı 0r«rln- Mr ıkat bu pertft fa-
aeiı "f.th   imhaaı
(o» «¦•¦'O''. M*ıtâ bu «hrınnılyaS di' fcl Al".a«»a lU lUîyayı. 0rUj«. tekim t-jtbhu» da çok di*undur . nı'.tr ve ^er «tyden «vtvl t-ndl-mcMİaatlan noktaaından (Milatlar (ifcmımııım ulamak yolunu aevkat m*  tadır.
Fıkat had at ayla " Inklaaf tlml»-tır ki, baaı SaMarSa bunun onuna gf;t"iıyr(-krir dıifUnıileblKr.
Dr. RE ŞAD SACAV
Cİnc'ı meydanında oynarken yaralandı
Dün, saat 13 de Çarşıkapıda Hasanaga cami sokak 2l sayıda oturau Muştala oğlu 12 yaşında Celâl Cinci meydanında oynamakla ıktn yere düşerek sa£ kaşı üzerinden vat a lanmış ut hastahaneye kakhrılmuj»r.
f
ŞİMDİLİK BU KADAR
14     Teırmunı İH 10
VGN1    BARAJI
Siyasî görüşleri
Yazan: ŞÜKRÜ BABAN
Tabiat; beşeriyetin yerde, gökte, denizde vc denizlerin dibinde ateş, ve olum saçmalarına lâkayd, bahar ve yazın bütün güzelliklerim her zamanki gibi ibzal etmeğe  devam ediyor.
Hilkatin insanların elemlerine bu kadar aldırmamazlığı âdeta bir nevi asabiyet ve teessür bile uyandırabıUr. Fakat ezeli ve ebedi değirmez kanunlarının hük müııü icraya devam eder. Fakat bahsetmek istediğim güzellik bu bakımdan değildir.
Dün sayın Başvekilin, millet vekillerinin, müstakil, ve muvafık hepsinin topyekün tasvibine mazhar olan ve hakikati halde Büyük Millet Meclisi salonlarından taşarak aad mückkİİlerinin de teker teker her birinin ve top lu olarak cümlesinin içden gelen muvafakatine iktirak eden beyanatıdır.
Denilebilir ki hie bir zaman ne bu kabine, ne de başka bir kabine Türk milli vicdan ve kalbinin darabaniyle bu derece hema-henk olmamıştır. Cihanın bu karnıakıriPik vazıyetinde Türkİyenin durumunu bundan daha aad bir tarzda anlatmak cidden muskül olurdu. Bir çok merkezlerden konan yaygara ve tezahürlere rağmen hükü • met büyük bir sükûnetle ve telâşsız, durumu izah etmiştir.
Refik Saydamın sözlerinde, tehlikeyi tamamiyle kavrayan, fakat sabit gözlerini kırpmadan, ona dik ve mağrur bakabi-len bir milleti teşnhhus ctmıe gö rüyoruz.
Avrupadaki ve şarktaki   bütün tegallüblcre rağmen öğre-1 niyoruz kı tanhhüdlenmıze.  it-! Ufaklarımıza,     anlaşmalarımı-' za harfi harfine sadık bulunu -yoruz. Fakat bîr küsur sone evvel olduğu gibi her türlü   sergüzeştten uzaktayız Dığ-edanı vc   hakikatten   hiç   k ıiVumuz' yoktur.     Dolambaçtı.     girift.1 karanlıktan harabı   münakaşa münakaşa ve müzakerelere girişmiş değiliz.
Binaenaleyh hiç bir ifşaat I bizi utandırıcı bir mevkie dü-ı süremez. Yeter kı Başvekilin necıb bir ifade ile dediği gibi; •'Hükümetimiz cok temenni c-diyor ki bu vesikalar tahrife uğ ramadan neşredilsin: dürüst, ve açık siyasetimizden emin olduğumuz için neşredilecek her hangi biı vesika bu dürüst siyasete yeni deliller ilâvesinden ba? ka netice veremez..,
Bu buhranlı günlerde bu kadar alnı açık. pervasız konuca-' cak kar devlet adamı bulunabilir? Az veya çok tahrife uğratıl-1 mış vesikalaıa dayanarak ricalimiz hakkında ileri sürülebilecek tuleblcr ancak nefret ile kursılanabılit.
Dahili işkiımizc harkın mü -?ahjücatee ballan çizgidi çoktan' çekmiş bulunuyoruz, Türkiye mukadderatını ancak Türk mil-, leti l'iyin eder. Ruhî hallerimize ed"a bir vukuf bu noktadaki h ¦ .... c* mı-.- bc;':ti:u--;: Hı fidir.
Filhakika bazu'i büyük dcV-j letler öıie talaza Umumi' M...., ;¦:! evvel bundan (35) sene evvel Fransa hükümeti1 hariciye nazırı Deikasay Alman imparatoru ikinci Vılhel-min tazyiki ile    başından uzsk-
Fakat Türk Cumhuriyetinde bu OVun MatfEnr ı -İçmez.
Bir Fransız mc-cli "Sen kendine yat'Lm et Ailalı da sana yaldım eder., der. İşte onun için memleketimiz her ıhlımalc karşı hazırlanmıştır.
Hııdudlaıı dışında hkj bir e-mcli olmıyan hükümetimiz kora şu mcuılekcUerin idare tarzla -| riylc de alâkadar Jv-ilir, Faşist, Njzist. Kouıur.:-.! IVnıok -rat. Krallık. Cumhuriyet, Diktatörlük herkesle temas eder. Kendi hürn..t ve hayei*rrni çok iyi btldu." elo diğer milletlerin iated'k!:'. ^.'killer iktisab
ingiltereye karşı büyük taarruz birkaç güne kadar yapılacakmış
(Ba-, tarafı 1 met sayrıda)
Müthiş bîr tayyare tipi
Nevyork, 13 (a.a.i — ingiliz mubayaa komisyonunun büyük bir sipariş verdiği yeni model Amerikan avcı tayyaresi bugün bir İngiliz pilotu tarafından tecj rübe edilmiştir. Tayyarenin rati bir pike uçuş esnasu saatte 1020 kilometreye va mistir. Bu model tayyareler nin imali başlamıştır.
Komisyon, mubayaa tını ta edebilmek için kadrosunu genişletmeğe ve merkez binasını değiştirmeğe karar vermiştir. Avrupa kıtlık tehlikesinde
Londra. 13 (a.a.) — Reuter ajansı bildiriyor:
Nevyork Herald Tribüne gazetesi muhabirinin Hendaye'den gönderdiği bir telgraf. Avrupa-da mevcud olan ve Alman propagandasının İngiliz ablukasına atfetmeğe çalıştığı yiyecek mad deleri buhranını dikkate lâyık bir şekilde  aydınlatmaktadır.
Muhabir diyor ki:
Naziler Fransada işgal ettikleri bölgelerdeki sığır hayvanları ile at. tavuk vesaireyi İngi -lız ablukasının Almanyada tev-lid ettiği açlığı karşılamak için alıyorlar. Fransız rekolteleri normal değildir. Ve hattâ bazı bölgelerde fenadır.
Vaziyeti tedkik ve müşahede edenler şu kanaattedirler ki, yal nız Fransa değil İtalya ve işgal altındaki Avrupanın büyük bir kıtımı da önümüzdeki kış tarihin en büyük arlığına maruzdur. Haziranda Italvan buedavt lıe-
ugrulıltıejktır. Bunlara göre. İtalyanlar harb ariyan bir millet değildir. Ve B. Mussolininin B. Hitlerle giriştiği sergüzeşte gönülden taraftar değillerdir. Eğer açlık bir ihtilâli ta zam -nıun ediyorsa, İtalyan buğdayı kalmadığı ve açlık birkaç ay zarfında bütün memlekette tah ribatını yapmağa başladığı zaman isyan edecektit. Bugün I-talyanlar ve belki de B. Musso-lini dahi büyük bir endişe içinde yaşamaktadırlar.
İngiliz tayyarelerinin bombardımanı Londra. 13 (a.a.) — Hava nezaretinin istihbarat servisi dün
rısından az sonra Bremi dokları üzerine yapılan bir akuı neticesi müteaddid binalara isabetler olmuş ve büyük bir yangın çıkarılmıştır. in.;ıiıı lıanvekiU bu akşam hir
ııutıık söylıyecek Londra, 13 (a.a.) — Ingüiz radyo idaresi başvekil Chur-cbill'in yarın saat 21 de radyoda bir nutuk söyliyeceğıni bildir -mektedir.
Fransız millî bayramı Lond-rada  kutlulanacak
tBat tarafı t İnci aayfada) (General de (¦aull'un   nutku
Londra, 13 (a.a.) — 14 temmuz arifesi raünasebetile general de Caulle bu akşam radyoda bir nutuk söylemiştir.
General Fransa kurtulduğu zaman, Fransız milletinin bu -günkü vaziyetinden mesul olan lann tecziye edileceklerini bil -dırmiş ve İngilterenin daha şım diden havalarda hâkim olduğu • nu kayıd ve Amerika ile Afri-kanın büyük Britanya için muazzam imkânlarla dolu olduğu-
Rumanya hakkında verilen kararlar
giliz hava kuvvetlerinin hücum lan hakkında şu tafsilâtı vermektedir:
Rotterdamın en mutum tay* yare meydanı olan VVaalhancn meydanı, hemen iki saat devanı eden müteaddit hücynl^rla bombardıman cdıunı^tıı. Meydanın btroak kısımlarına uı'-lâk bombalan isabet etnıı^ ve müteaddit yangınlar çıkarılmıştır.
Böcek hava üssü üzerine 200 den fazla bomba atılmıştır.
Hava kuvvetlerinin sair teşek külleri, Almanyamn dahilinde askeri -hedeflere hücumlar yapmış ve şiddetli fırtınalara rağmen bu hedeflerden bir çoğunu hasara uğratmıştır. Ludvvigs -haffen'in mühimmat fabrika -lan ve Cologne civarında sair fabrikalar ışık verici fişeklerle tenvir edücrek bomba r-
lir. C
iman
yük bir ie yapı* bir infi-
9a* tarafı 1 inci - •. •  . etmesinin sebebi Macar ıııahsu-lüne azamî derecede ihtiyacı bu lunması ve esasen zarar gören hasadın dahi ziyade zarar görmesini istememesidir.
Almanların   Balkan   -¦.¦.
Londra, 13 (a.a.l — Times gazetesinin diplomatik muharriri Balkanlar hakkındaki Al -man plânını gösdon geçirerek şunları yazmaktadır
Görünüşe nazaran Almanya Macaristan) büyütmek istiyor. Macaristanın da minnetinden dolayı ona sadık kalması lâ -zımgelir. Almanyamn niyeti Ma caristandan büyük buğday stok lan tedarik etmektir. Bundan mâda küçük Rumanya kendisine petrol verecek, verdiği mik-dar her ne kadar azalarak :»ide-
trolü altına girmesi, Yugoslav-yayı mezkûr bloktan ayırmış o-lur. Halbuki bugün, Yugoslavya devlet adamlarının böyle bir arzuları olduğuna dair de hiçbir emare mevcud değildir.
Avrupa milletlerini avutmak İcİn. Almanya kendiler ini, tu -
gılterenin komplo vc müdahalelerinden kurtarmış olduğunu ilân etmektedir.
Times gazetesi, "bitaraflığın tehlikesi,, başlığı ile yazdığı büyük makalelerinin birinde şunlan yazmaktadır:
Harbin kurbanlarından birisi de "bitaraflık,, tâbiri olmuştur. Büyük kuvvetler ve büyük zırh larla takviye edilmiş bulun -massa, bıta gi başka ka sisten tur, hem cı tecrübenin isbat ettiği hakikat budur. Devlet adamları tarafından istilâcıya karşı arazilerini sonuna kadar müdafaa etmeğe azmedilmiş olduğunu beyan ey İçmemiş olan. Avrupa-
nu ilâve eyledikten sonra söz -İcrine şu suretle devam etmiş -tir:
Fransa taksim edilmiş, tea -lim edilmiş olmasına rağmen kozunu oynamamış, kaybetme -mistir.
Emrimde mühim mikdarda ve her an karada, denizde ve havalarda döğüşebilecek halde askeri bir Fransız kuvveti mev cuddur. Bu kuvvet her gün daha ziyade büyümektedir. Fransızlar, hâlâ bir muharebe silâhına malik olduğunuzu biliniz. Zafer kazanılacak ve temin ederim ki Fransız silâhlannın iştirakile kazanılacaktır. Muhalif rey veren   Fraosular
Vichy, 13 (a.a.) — Herriot' nun mareşal Petain'e geniş salâhiyetler veren reye iştirak etmediği ve müstenkif kaldığının zapta geçmesini İstediği bildirilmektedir.
Paul - Boncour ile Lcon Blum muhalif rey vermişlerdir. İngiltere ve Fran«mdaki yeni rejim
Londra, 13 (a.a.) — Gazeteler, Fransa da kl yeni rejimi ve Mareşal Petain tarafından deruhte edilen tam salâhiyetleri şübheli nazarlarla karşılamaktadır. Son senelerde, Fransada-ki parlamento rejiminde tadilât yapılması her ne kadar şayanı temenni gözükmekte idise de, muzır ve kısa sürecek gibi telâkki edilmektedir.
Times gazetesi şöyle yazmak-
milletlerin başındakilerini, dur-binlik göstermedikleri için it -ham etmek, doğru bir şey ol -maz.
Başka memleketlerde, evve -lindenberi hakikatla kuvveti tef ıik etmemek yüzünden dürbin-
Iık hassası lahrİf edilmiştir.
uzlar uzun müd, kani bulun -I parlamento sis-
teminde ve adliye teşkilâtında ıslahat yapılmaksızın Fransada bir istikrar vücude getirmeğe imkân yoktur. Fakat Fransanın hariçteki dostlarının hiçbirisi, ve hattâ Fransızlann kendile -rinden de pek azı kani olabilir -ler ki, ıslâhatın icrası ne ka-
Başı istenen nazır
Almanlar bir Nazınmıtan başını istiyorlar. Bu nazı nmız Hariciye Vekili Şükrl Saraçoğludur. Alman ajansı ma hud vesikalan neşrederken Alman radyo istasyonları da durmadan Hariciye Vekilimiz Şükrü Saracoğlunun aleyhinde neşriyat yapıp durdular. Hattâ bu neşriyatalnnda tenkid hududunu çoktan geçen mütecaviz bir lisan kullandılar
Berim radyosunun spikeri Saracoğlunun şahsında temsil ettiği Türk hükümetinin istifasını, hattâ mahkemeye bile verilmelerini istedi. Cüretini ve küstahlığım bu dereceye kadar vardırdı.
Bu vaziyet buse eski Osmanlı tarihinde devşirme yeniçerilerin ikide bir kazan kaldırmalarını ve hangi entrikanın kur -banı olan paşanın başını iste -mek üzere isyan etmelerini hatırlatıyor. Aslen Türk olmıyan devşirme unsurdan terekküp e-den yeniçerilerin bu azgınlıklarına ve küstahlıklarına kurban olan Türk ricalinin sayılan çok yüksektir. Başta Alemdar Mustafa Pasa olduğu halde birçok temiz ve kahraman Türk evlâd-1 ıi ı bunların kurbanı olmuş, alınlannda hiçbir siyah cîzgi harekâtlarında hiçbir leke ol -madiği halde sırf el altından iş gören şu veya bu hainin entrikasına kurban olarak darağacı-na çekilmiştir.
İşte cırlak Alman radyolarından fışkıran bu "isterük,, ler insana gayri ihtiyari bu tarihî fâcialan hatırlatıyor.
Başvekilin dün Büyük Millet Meclisinde alenen söylemiş olduğu nutuk bu türlü tezvirata çok açık ve reel bir cevab tenkil etmiştir. Uraid ederiz kı ay-lardanberi durup dinlenmeden aleyhimizde propaganda yapan gizli vc l;.r .ı eller, en kör gözleri bile açacak, en bulanık dimağları bile şübhede bırakım -yacak kadar kat'İ ve vazdı sözler karşısında sapmış oldukları yanlış yoldın dönerler ve hakikati görürler.
M URA O    SERTOOLU
dderatmn tama -alan    bir fatihin
Bulgar talebleri
Gazeteler Dobruca ve Dedeağaç hakkındaki taleblerini durmadan tekrarlıyorlar
hoşnutsuzluklarla büyüyen sosyalizm ve komünizme İcara] bir galebedir.
Rusyada!:f komünizm, hatto meydanlarındaki mağlubiyetin tesiriyle meydana gelnuştır.
Türk Cumhuriyeti bftrtManl -zin en patlak galebelerinden birinin neticesidir. Her memleket dahili iğtısaslar İçinde kendisine bir şef bulabilmiştir. Bu memleketin şefleri zafer hileleriyle süslendikleri halde milletin toptan sevgisini toplamış zevattır. Bİz dahllen bu derece mütesa-nid. kuvvetli ve sarsılmaz olursak naiil olta haricde bu birliğin icab ettirdiği hürmet ve mulıab beti buluruz. İki günde U;akub eden hâideslerhuna delildir Hor günün zahmeti o güne yeter.
HttMyİa Şükrü Hasan
Sofya, (Hususi muhabirimizden) — «n yünlerde Bulgarları fazlasıyle meşgul eden iki me-mcaele var. Bunlardan birincisi Kumanya devlet rejiminde yapı-nıakta olan değişiklikler. ıkinsi-si de Rusya - Türkiye muhasebatıdır.
Almaııljıuı Francadaki zaferinden sonra Bulgar harici siyaseti tam mânasiyle totaliter devletlere meylettiği nın Bulgar gazeteleri neşriyatlarında İtalya \e Almanyayı iltizam ediyorlar.
\ . ı . . yeni biı mzamın ku rulaca^ını vc Balkanlarda yeni bir siyasetin takib edilmedi icab ettiğini yazan gazeteler Balkan Paktının arlık mevcud olmadığını ve yakın istikbalde bu paktın yerilir başka türlü anlanma-lann kaim olacağını bildiriyor -kır. (Mit ı gazetesi bir başmakalesinde Balkonlarda yeni bir politikanın lüzumundan bııhne-derken şunları   yazıyor:
"Tarihin eteğinden bu çok yalanlar ve goz boyamaca kabilinden işler geçirildi Fakat, tarihi bir çok hakikatlerin yanlış tefsir   ..... -ı»'  '¦;(¦.' ı. bu
elek uzermde bir çok *«.-yler kal dı Kalaıılat arasında belli basillisi da 101(1 yılında  Balkanlar -
da yapılan haksızlıklardı. Bundan sonra görüldü, ki Sall.an yarımadasının statükosu bug'.u kü şekliyle muhafaza e-i'l- ınez. Avrupa yeni bir nizama ler -k n Balkaıılann bugünkü haliyle kalacağına inanmak çocukça bir hareket olur. Binaenaleyh, yarımada milletten alda -tılmamalı ve Balkanlı devletler yeni nizamı karşılamıya hazırlanmalıdır.
Balkanlarda münazualı meseleler halledildikten sonra yeni bir siyaset takibi icab eder. Yuvarlak dünyanın bu kösesinde de haksızlıklar düzeltilecektir Bulgaristan sükûnetle hâdiselerin cereyanına seyirci olmakladır... .
Bulgarinin göre. Balkanlar-doki münazaalı meselelerin basında Bulgar mİHİ talebleri vardır. Topyekün bu tal-'bler mevziin bah solurken Bulgar devlet Adamlarının ortaya koyduğu iddialar cenubî Dobrice ile Dede* r.ijç ve Akdeniz mahreci tize -rinde hülâsa ediliyor
Zoru gazetesi yalnız hır lıış-m ak ateşinde bu taleblerdeıı ha rıç olarak Umumi Harb.li-' w vel   BükreşU" İmzalanan
nedenin tadili icab ettığ.....
misti. FiıkHl  sonra da ne  oldu
bilmem. Bükreş muahedesi bir daha ağza alınmadı.
Şimdiki halde bütün Bulgar gazeteleri bıkıb usanmuk İnimi-yen şiddetli bir İsrarla Dobrice-ve Dedeağncın Bulgaristana aidiyetini tarihi delillerle ve u-mum dünya matbuatını ışhnd e-derek işba la çalışıyorlar.
Umumiyetle biılün gazeteler. Bulgar milli taleblerine dair dış matbuatın yazdığı en ehemmi -yeisiz bir yazıyı bile nakletmekten kaçınmıyorlar.
Rumanyadan Trasilvanyn ve Dobrİccnin alınacağına ve Ma-earlarlu Bulgurlara verileceğine dair Bulgar gazetelerinin Berimden aldıkları haberler Bulgar halkı arasında büyük bir se -vinçle karşılanmaktadır.
Kont Ciynııonun Berimde Hİt lerle görüşmesinde Rumunyaya aid meselelerin müzakere edil -dığıni ve İtalya ile Almanyamn P.umanyaya hakem usuliylc münazaalı   meselelerin   hallini
ca tebşir eden Bulgnı' gazeteleri Dedeağaç ve Akdem* m.-selesin-de   totaliterlerin  Yunanıstana
Ecki Bulgar başkumandanı General Jekof Bulgar milleti namına Nöyyiyi ziyarete gitti
Sofya, 13 (a.a.) — Alman baş kumandanlığı tarafından garb cebhesini görmeğe davet edilen Bulgar orduları başku -mandanı General Jekof ile bir -likte Sofyadakİ Alman ataşemi-lilcri miralay Brukmaıı ile Bul gar erkânıharbiyesinden miralay İv. Popof Berline gittiler.
Nöyyİye ilk giren Alınan neferine hediye edilmek üzere Bulgaristanın Karactıali ahalisi namına altın bir saat hediye e-dilmiştir. Bu münasebetle Alman erkânılıarbiyesine bir mek tub gönderen Karacaali ahalisi Alman ordularının muzafferiydim tebrik etmektedir.
Yugoslavya  hariciye nazırı   aflır   hasta
Belgrad 13 (Hu^usiı -- Yu*| goslavya Hariciye Nazırı Çın -çar Markoviç ağır hastadır.
Nazırın hastalığı   yüzünden
BelgradH V
elen Rus elçisi niçin muavin-; ile   Püıya ve
Haı iciye Ne -ederek 15 ds-
Bulgarlarta uzlaşmayı teklif ettiğini yazıyoıh: ve bizim vaziyetimizden balı ederken Alman hırın beyaz I;:1. ıhının neslinden sonra Rusya ile aramızın çok :n ildiğim büyük harflerle tebarüz ottiriyorlar
dar şayanı temenni olursa olsun nazi Almanyasımn direktifleri allında yapılmış olan hu ısla -hat memleket için naf) olabilsin..,,
Daily Tclegraph gazetesi, ma reşal Petain'in sistemini, lî ün cü Louia ve Napolyoıı sistçmle-rile mukayese ederek. aSyle yaz maktadır:
"14 üncü Louı vc Najıolyon kanunlarını Fransayı büyük bir millet yapan zafer ve politikaları üzerine istiua dctlir -millerdir. Mareşal Petain Fran sa tarihinde, kendini nevmidiye kaptırarak ıncvki iktidarı eline alan ilk diktatör olmuştur. Key fiyet. Petain rejimine uzun bir ömür vûd etmemektedir. Fran sızlar, memleketlerinin başına -elen büyiıl: felâketlerin diğer mesuliyetleuni taşımnl;ta olanlar tarafınd\ yapılan ve mil -Jetlerini nazilerin esiri kıl.ııı ve ve Fransayı (akir bir küme haline getiren bu tadilâta uzun müddet tahammül etmiyecek -lerdir. .,
News Chronicle gazeteni de Şunları yazmuktedıt:
"Ateh getirmiş olan ıııaıesal Hinden bu rg un B. Hitlerin mev kıi iktidara gelmesini kolaylaştırdığı gibi. en musibetti bir rejime zafer yolunu açmak için de. ihtiyar Fı ansız mareşalini âlet ediyorlar. Kabinesinin içinde, belki kendi menfaatlerini düşünen birkaç entrikacı bu -lupnıaktadır. Bunların birisi, kendini Fulırer ilin etmek için pekâlâ ilk (itaati yakalıyabi -lir...
15 TEMMUZ 1940
Pazartesi
Üçüncü Yıl-No. 792
GÜNLÜK SİYASI HALK GAZETESİ
Idare^Yari
NuruosmazBye, No. 84 titan bul Telgraf: YENİ SABAH İstanbul TELEFON: 20799
Her Yerde 5 Kuruş
ingiliz başvekilinin nutku
Türkler Ve İngilizler
Bu vazi\et devam ettikte yani lugİltcrc ayakta durdukça Türkiye-, r tecavüz sırası gelmiycccktir. lagOtennûı zaferi, Turkivenin be bobraıı dan yalnız zararsız değil, çok kuvveth-nmiş bir halde çıkması derm-k olacaktır.
Çörçil ingiltere-nîn mukavemet azmini teyid etti
İngiliz başvekili harbin seyri hak kında da mufassal malûmat verdi
Yazan: in Cahid YAl^TN
Bugün   Türk   siyasetinin -prensiplerini « takib ettiği hattı   hareketi  hır kere daba gözden geçirirsek bizi te- ( reddüde sevkcdeeek kıç bir nok . ta bulamayız. Beraber düşünelim! ingilizlerle dostu». Niçin? Bu milletle dost   olmak  ne mana ifade eder' Hususi şartlar ara- j sın da anladığımız bunda dost-hık mefhumunun ecnebi ıkı mil-let arasında   vücudSne  imkân' var mıdır? Şüphesiz ki iki insanın dost olmasıle   iki milletin dost olması arasmda bir lakım i farklar vardır. Ve buıılanı. gö-1 ze çarpmaması kabil değildir.
İki kavim arasında dostluk ancak menfaat istirakile kabildir, iki ferd arasındaki dostluğun temeli ise menfaat ûjtirakm j den ibaret değildir. Bugün milli menfaatlerimiz hangi nüllelın menfaatlerde bü-leairne onunla dost olmaktan tabii bir hareketi yoktur. Fakat yarın o milletin menfaat mülâhazaları sevk ile i bizden ayrı bir siyaset takib j ettiğini görürsek kendimle dostlukta devam etmeğe imkan bulamayız. Menfaatler ve buna müstenıd siyasetler ayrılınca a-rads dünşanlık vardır denilir.
Dün İngilizlerle doat değildik : Çünkü Osmanlı ünperalorluğu | ile Büyük Britanya imparator- j luğu arasında müşterek ve devamlı bir menfaat nmlsiıazası-na müstenid bir siyaset takibine imkân kalmamıştı. Bu menfaat ayrılığı, karsı karsıya harbede-cek dereceye vardı. Harbcttık. Burada iki milletin karakterleri ] kendisini gösterdi. Türklerle İn- [ gıhzler birer merd ve kahraman düşman oldular. Harbde birıbır-; lerine karşı takdir ve hürmet hissi duydular. Harbden sonra öyle bir vaziyet hasıl oldu kı ıkı milletin menfaati bınnnne zıd olmak şöyle dursun, bilakis çok uzun müddet için biribirioin mütemmimi vc ı-ninadginı bir mahiyet aldı.
Milliyet premüni üzerine teessüs eden Türk Cumhur.y evveli islâm ittihadı gibi bı hülyayı; İslâm tebaası devletlere karşı bir tahrik ve propa -ganda silâhı olarak kullanmak arzusundan kat'i ve samimi surette uzaklaşmıştı.
Soma milli Türk Cumhuriyeti temin ettiği hududlarda memnundu. Yakın ve uzak komalarını katiyen tebdid etmiyordu. Milli Türk Cumhuriyeti Rıı-melıde. Boğazlarda ve Anado luda kuv\eüı ve metin bir kütle hahnde yaşadıkça İngiliz ve Frangız mandanı altındaki memleketler bizim tarafımızdan hiç bir tehdide maruz kalmadıktan başka, bu taraflara uzıyacah ın-tilâ emellerine de bir sed çekerdi. Milli Türk Cumhuriyeti; Avrupa efkârı umumiyetini Osman h imparatorluğu aleyhine çevi-Bueeyfa CanM YALÇIN
Hır,; b İSC' --v'ada)
Londra, 14 (a.a.) — Reutcr bildiriyor:
lngıhz imparatorluğu ve A-mcrıkaya hitaben bu akşam radyoda konuşan B. Churchill aşağıdaki beyanatta bulunmuştur:
— Son 15 gün zarfında, Alman filosundan kalan kısım ablukaya ve İtalyan filosunu avlamağa hasrettiği gayretlerden başka İngiliz donanması Fransız dononmasının saffı harb zırh hlannı harb müddetınce hare -ket sahası haricinde bırakmak gibi hazin bir vazifenin dc kendisine tahmil edildiğini görmüş-
tür. Compiegne vagonunda imza edilen mütareke şeraitine nazaran bu gemiler nazi Almanyalının kontrolü altına vazedilecek -
lerdi.
Bu gemilerin B. Hitlere devri İngılterenin emniyetini ayni zamanda da Amerikanın emniyetini tehlikeye koyacaktı. Binaen aleyh seçecek iki sık yoktu. Yap tığımız gibi hareket gerekti. Ve derhal harekete geçmeli idi.
Bu acıklı vazifemiz sim d: bitmiştir. Her ne kadar maaşı bitmemiş olan Jean - Bart zırhlısı henüz bir Fas limanında Toulon
(Sonu S t—O tayfada)
rruı
Mareşal I'etaİn
Alman resmî Ajan-
sı vesikaları tahrif
ettiğini itiraf etti
14 temmuz Fransız illi bayramı
ingiltere hazırlığını sür'atle tamamlıyor
Bütün sahil boyları yeni bir müdafaa sistemi ile örüldü
Şiddetli hava harbleri oluyor
Kahire, 14 (a.a.) — Askeri tebliğ:
Cenub hudud mıntıkası: Civarında, ingiliz vc İtalyan takviye kıtaatı arasında muharebe devam etmekte olan moya-le deki garnizonumuz hâlâ muka vemet etmekte devam etmekte dır.
Somalıda, Aboul, Chadında küçük bir hudud karakolumuz adedec çok faik düşmanın lıücu-
yan iaşe kollarına yeniden za -yiat verdirilmiştir. Mersa vc Metruh netice alınmaksızın bom bardıman edilmişlerdir.
¦ I ¦ ı.. «i .i,, askerî harekât
Kahire, 14 (a.a.) — Hava nezareti tebliği:
Bu hafta sonunda Trablus-garbde E! Adem. El Cubbi \c Bardia   Kebirleri   Tobrukda da
gemiler ingiliz bombardımaıı tayyareleri tarafından bom bar -dunun edilmişlerdir. Hasar malûm değildir. Bununla beraber Bardia'da üç yangın çıkmıştır. Erythı A.ssasda mühimmat ve petrol depolarına hücum edilmiş ve yangın çıkartılmıştır. Avcı tayyare!eriminden biri üssüne dönmemiştir.
Düşman tayyareleri dun A -dene hücum etmişlerdir. Binalara hafif hasar olmuş yerlilerden 2 kişi ölmüş 4 küji yaralan-
Erytredc Massaua tayyare meydanı üzerine muvaffakiyetli bir hücum yapılmış hangarlar vc tayyare karargahı binaları üzerlerine lam isabetler kaydedilmiştir. Düşman ava tayya -releri şiddetli bü- mukavemet göstermişlerdir. Tayyarelerimiz den biri üssüne dönmemiştir.
Uç tayyare filosundan mürek-
(Sonu 3 JncO uyfada)
HemLondrada hem de Fransada merasim yapıldı
General de Gaulle'Un riyaset ettiği Londra-daki merasim çok muhteşem ve hazin   oldu Londntda 14 mayıs
Londra, 14 (a.a.) — 14 Temmuz Fransız millî bayramı. Londrada heyecanlı merasimle teaıd edilmiştir.
General De Gaulle, uummî harbin ölüleri âbidesine bütün hür Fransızlar namına bir çelenk koymuştur. Bilahare mareşal Foch ı*bİdesüıc'fjidorek on ya da bir çelenk bırakmıştır. Bu iki merasim esnasında binlerce Londralı yaşasın general, yaşasın Fransa diye generali alkış-1 Uikİ) tayfada)
D. N. B. A jansı vesikaların hakikî metinlerini neşredince vaziyet aydınlandı
Başvekilimizin nutku îngiltere-redehararetlişekildekarşılandı
Dünkü zengin spor müsabakaları
Atletizmde bir Türkiye rekoru kırıldı. At yarışları   çok güzel oldu
I'ıınkU al varışlarından
Balkanlarda Sükûnet
Berlinin   emri   Macar ve Bulgar taleblerini muvakkaten susturdu
Sofya, 14 (s.a) — Reuter:
Macar nazırları B. Teleki ve Csakynin Münihten Budapcşte-ye döndüklerinden ve Almanyanın Macarislana cenubi şarkî Av rupasında şu sırada sulhu bozacak <a href="https://www.nasil-yazilir.com/2016/04/hicbirsey-nasil-yazilir.html">hiçbir şey</a> yapmaması İçin nasihat verdiğindenberi, cenubi Dobrucadan bahseden Bulgar matbuatı makalelerine fren tak mışlır. Gazeteler Bulgaristamn eski hududlarından hiçbir kelime bahsetmemektedirler. Fakat bu hal Bulgar hükümetinin hare kâtında bir değişikliğin olduğuna alâmet değildir. Bulgar gazeteleri her zaman ihtiyatla hareket etmişlerdir. Bu tedbir halk arasında karışıklığın önüne geç mek için alınmıştır.
Siyasî mahafil, Bulgaristamn, cenubi Dobruca meselesini Kumanya ile dostça müzakere suretiyle halletmeğe tercih ettiğini beyan etmek ted ir ler. Bulgar-ların intizar vaziyetinin âmilleri, siyasi sebebler, ayni zamanda da mahsulü idrak ihtiyacıdır .
Mihver devletleri cenubu şarki Avrupa memleketleri mahsul lerine büyük bir alâka göster -mektedirler.
Fakat bu memleketler, fena geçen mevsimin vereceği zayıf | mahsulü kendilerine saklamak endişesi mirdirler. Bulgaristanda vc Yugoslavyada son günlerde | yeni tuğyanlar olmuştur. Dün kü Sofya gazeteleri su basan mıntakalan gezen Kral Borİ», sular allında bulunan Vidın so-1 kaklarında araba üe dolaşırken çekilmiş resimlerde göstermektedirler.
Aukara, 14 la.a.) — D. N. B. ajansı atara başladığı vesikalar ciimknanrirn olarak 10 tem muz taribnad» ve 23 numara ile Fransa büyük elçisi B. Mcssİgli tarafından Fransa hariciye nezaretine gönderilen bir raporu 23 numara sitmda her ta raf da yaymış vo bu raporun bazı cümleler inde:
Evvelâ TÜrk hükümetinin tavn hareketinde bir terakki mevcud olduğunu ve artık Sovyet ıttıhndrna kargı taarruzî bir harbi nazarı dikkate aldığını,
Saniyen TUrkiyenın Bakûya ksrşı Iran arazisinden geçecek bir hücuma memnuniyetle iştirak edeceğini kaydetmek sure-tilc garib bir iddia ileri sürmüa-tflr.*1     --•*Sjflp»wŞa%^nnBn1
Bu neşriyattan haberdar olan Fransıs btyflk elçisi B. Massig-li sekle aid ufak mahsûs fark -lardan sarfınazar kendi rapo -ni'ni.ı. manayı tamam ile tersine çevirecek surette bazı değişik -İlkler de yanuans olduğunu iddi-a ve bu değişiklikleri ayni günkü bültensanadeki notlarla göstermiş okbsgumuz gibi birer birer teşrih ermiştir
Fransa bfryük elçisi ezcümle hükümetine göndermiş   olduğu
(B*-u I Üncü tayfada)
Başvekilimiz Dr. Refik Saydam
SABAHTAN SABAHA:
Uyanık köylümüz
Samsunda ve Hırbaz köyünde geçen iki hâdisenin bize verdiği inşirah ve emniyet
Bir kuytu kadın, ziraat memuruna casus diye yakaladı
Auadniuda yer yer, köy koy konferanslar verilerek halk yeni muharebe sistem lerine kaim uyanık bulunmaya davet edütyor. Halkevlerinin seyyar konferansçılara havale ettiği bu âj büyük hazırlık çer-
Samsuııda bir ijemsiyeliye paraşütçü sanarak hücum eltiler
dafaa harbine hazırlanıyoruz Allah göstermesin bir taarruza uğrarsak ne gibi sürprizlerle karşılaşmamız mümkün ve muh- | çevesi içinde başda gelir. Biz bir taarruz harbine değil, bir musonu 6 inci«aylada)   |
Millî Şef Yalovada
Cümhurreisimiz ismet inönü evvelki gece maiyetleri er-kânıle birlikte hususî trenle-is ul-Refik Baş
kam Fevzi Çakmak. Vekiller, Parti Umumî Kâtibi, mebuslar ve mülki ve askerî erkân tarafından uğurlanmıslardır.
Millî Şefi hâmil olan tren dün sabah, 9.42 de Derince istasyonuna gelmiş, burada, Cümhurrcisımiz, istanbul Valisi Doktor Liıtfi Kırdar, Emniyet Direktörü Muzaffer Akalın vc parti ve vilâyet erkânı tarafından karşılanmışlardır.
Millî Şef, kendilerini karşı-lıyanlara iltifat ettikten sonra, sahilde beklıyen Savarona yatına râkib olmuşlar, Yalovaya hareket etmişlerdir. Yalovada. Milli Şefi. sahili doldurmuş olan kalabalık bir halk kütlesi hararetle karşı -lamış ve alkışlamıştır.
Bulgaristan hatıralarım
Yazan: Etam Ruhî Balkan Bu mOhim tarihî eserimizi bugünden itibaren tet-telrikaya başladık. İkinci eahifemizde okuyunuz
Sovyet istikrazı
Moskova, 14 (a.a.^ — Üçüncü beş senelik program için a-çUan sekiz milyar rublelik istik raz, 11 gün zarfında 9 milyar 60 milyon ruble bir fazlahk arzet-mektedir.
fevt» I S
YENİ    SARAII
15 Temmuz İMİ
BüSkan Hatır aSarıml
____li:io     £T£M   WUMI £
Bulgar ist an ın ne umumî
yakın tarihi-bir bakış
Bütün dünya gotlenni Balkanlara çevirdi. Bilhassa Ma-carlarla Bulgar ı*tamn vaziyetleri üzerinde politikacılar düşünmeğe başladılar. Macarlar. Sovyet Rusyanın karşılarına dikil -m esinden sonra derhal kendiıe-' rini topladılar. Maceraya sürüklenmek istemediler. Çünkü Dimyata pirince giderken evdeki bulgurdan da olmak tehükesini göze almak istemiyorlar.
Yalnız Bugaristanm vaziyeti baklanda fikirler t.;otH.üd Üre-rindedir. Bu n-bebU. Bul^arıs-tanda bir rubu acır yaşamış, o-rada politika hayatı geçirmiş, oradaki hakiki raaıyeU ve haleti mhiyeyi çok yakından hilen bir vatanda»} tıfatıyk* bu husus takı aciz bilgilerimi ve iü^un-çelerimi, muhterem (Yeni Sabah) a nakk-unekten nefsaau m?ned»*m«Muu.
Bulgariatandan aynlmam epeyce oldu. Fakat oradaki vaziyet* vc ınkılâbları adım adım ta-kıbden. eşhası ve hâdiseleri tetkikten bir an balı kalmadım Bugünün Bulgar ricalini tamamıy-le yakından tanırım. Onların hemen pek çoğuyla dosthığum bakidir. Hatıraları bende mahfuzdur. Bu uharla henı vaziye-li tahlil \ m de kendilerine Bulgaristan'-., iken daima arz-eylediğim veaayayı tekrarlamağı da medenî bu* vazife biliyorum.
Yakan hır ilin de şeylerim, kı Bulgânotanda yıkayan Bulgar milletinin yüzde d.-dtaan beşi harbin aleyhindedir. Ne bahasına olursa olsun Fı-l^ar milleti, çifünden çırbuğur.dan ayrılmak, yok yere k-nını dokzıek istemez. Çünkü geçen Harbi Umumiden sonra Bu İt; ar milleti esasb ye çok mühim ınkılâblar gec^rmar-tir. DıjTbihnn» kı Bulgarastanda Bulgar milletinin efkâr ve hissi-yatandaki temayülleri üç dev -reye ayırmak mümkündürü.
Birinci devre, prens Batem-bergin prensliği, Ferdiruuıdın prensılığ ve krallığı ilân ile Balkan harbi ve Harbi Umumideki maccrasıyle biten devredir. 1-kincı devre n* Balkan hartanı müteahıb Harta Umumiye Bul-gariatorun müdahalesi ve Harbi Umuminin neticesinde Makedonya cebhcaini tutan Bulgğor ordusunun iDobropole ihtilâli) üzerine Frrdınandın kralbktan liran, üçüncü devre ıae genç kral BorieJı tahta cülûsiylc müteveffa meşhur Maiinofun kurduğu temerküz kabinesinin sükutiyle başlıyım inkılâblor ve bagünkü vaziyeti Uıtİva eder.
Balgaris landa ki bugünkü vaziyeti iyice kavrayabilmek için bu üç devrenin ruen«elerini. ge-çirdaVIcri mühim irdoliblan ve hadiseleri hulasaten bilmek, bu fa f !erin sekli cereyanım vc âmillerini öğrenmek lâzımdır. Bunlar anlaşıldıktan sonra Bul-gaı isîanın hakiki durumu, âdeta rönlkpn suniyle gürülmüg kadar ayjn olur.
Evveli btrır.cı devreyi biraz gözden geçınUm:
93 P-us - Türk harb-.nin neticesini hazırlayan ve Ay.M«fo • nos muahedesini tad.l eden meşhur Berlin muahedesi, Rumeli» Şarkiyi Türklyeye tâbi bir eya-
Yeni Sabah
AUONi: BEDEU
Tflrkly» Ecnabl
aEHELIK      t-00 Kra. tTOO Kış.
• AYLIK t AVLIK 1   AYLIK
7W 440
150
too
15 TCMMUZ 1540 PAZARTESİ fi Camaa.laMr  1JM 2 fitimi TfAımoı  T35S Gt-n: 197 A.: 7 1640 — «.»ir 71
 oaı« Ihm.l 
s.oı 4JS 6.09 CmnI
1     4 11 —^12.20 16.10 Vautl
 Ytlaı 1m«*h 
 İM S.48 CnM
  228 VnM
f     Şehir ve Memleket Haberieri      *)
Icü mumtaae olmak usare m« -ken Sor ya olnn bir Bulgaristan rmaretı vücudu getirmişti. Bu emaretin hududu malûm idi.
Bulgaristan dnha teşekkül e-der etmez, kendine bir prens, hükümdar arıyordu. Daha bu hükunad.u- buUınma/dan evvel, müteveffa Prens Balembcrg, Rulgınıtan pTf*nsllgU*e seçilmezden evvel. Bulgar milleti a-rassnda ıkı nıudhu] cereyan başlamış Idİ, vazıyeti derhal ele a-laa, aaevkii iktidarı tutan meşhur Istambolof vc onun ıdealiac bağlı fırkası ıdı. Fakat bu kuvve te karsı da. Türklerin ve eski Bulgarların hâlâ dıberinde dolaşan (Kıırapnrti) yuni Ruso-td fırka tevekkül etmişti. Daha I Bulgarıstanın hım teşekkülünde vücud bulan bu iki fırkanın nıu-cadansnı *n umanlara kadar bütfiaı fecaati yks devasa etti. Bulgar milleti, artık beyaz vc kara unvanlı iki partly» ayrılmış. Bulganstamn laşMItı da-hıUye ve hariciyesi neanrB nema buuıı.,Jaji. bu ıkı lukaain taraf-tarlan arasında kanlar dökülmeğe bağlamıştı. Bir derecedeki her ıkı fırkanın ileri gelenleri, birbirlerini evlerindeki yataklarının içinde boğazlıyorlar -
Istambnlof. tanhın laniini e-hemmıyetle kaydedeceği, müd-hiş bir politika adamı ve Bulgar vatanperveri ıdı. Onun İdeali iu ıdı iKuaya imparatorluğu, bizi kurtardı, buna teeefckür ederiz. Fakat Bulgaristan* bir Rus eyaleti yapmak, burada Rusya aaapnrmtoriuğunun gizli ve siyasi emellerini tatbik etmek için kort ana iç u-r. Bulgar milleti buna asla razı değildir. Bulgar miUrtı hbr müstakil, kendi menfaatlerim kendi hcuabına göre tanzim etmekte muhtar bir hukûmel ve millet olarak teşek kül edecekir. Ve bu millet, hür ve müstakil bir idare tesis edecektir. Bulgar milleti rüştünü asbat ı inr .i Vasiye ibtıyacı yoktur. Bulgaristan için Rus himayesini ve velayetini isteyenler, Bulgarlıgın hainidir.)
Lrtambulofun bu ideali karşı-aında dimdik ayakta duran. Rusya imparatorluğunun gizli ve a-k ni yardımlarına güvenen, meşhur fDcdo Sankof) un ideali ve onun karapartısi idî. O da tu cevabı veriyordu:
(Bizi Türk esaretinden kurtaran Rusya ÇarUğulır. Biz. Çarların ebedi minnettarıyız. Kus-tahlis Çar Aleksandr'ın (*) heykeli ününde her gün ibadet borçtun uzdur.   Bulgaristan
Ticaret Vekili Ankaraya döndü
İzmir. Aydın vc Mnnisada tetkiklerde bulunduktan sonra neh-rımıze gelen Ticaret Vekili Naa mi Topçuoğlu dün akçam An -karaya gitmiştir.
Vekil burada bulunduğu müddet zarfında Rıımenlerle tiftik yapağı ve pamuk .satışları üzerinde görüşmeler yapmışlardır. Rumenlerin bu samların fazlalaştırılması için yaptıkları teklifler tetkik edilmektedir. Haber aldığımıza göre Rıımenlerle bu hususda Ankarada da görüşmeler yapılacaktır.
Su işlerimizin halli için
O '
Ziraal  bankasına geniş salâhiyetler verildi
Memleketimizin muhtelif raın-takalarında elzem olan büyük su işlerinin tedviri için 31 milyon liranın sarfına bir kanuula mezuniyet verilmiş ve bir yıllık tediye miktarı 6.200.0OO lirayı geçmemek üzere Nafia Vekâleti bütçesine konacak tahsisatla bu işin başarılması kabul edilmişti. Evvelki sene çıkarılan diğer bir kanunla da 31 milyon liradan sarfedilmiyen kısmın 1935 malt yılı bidayetinden itibaren Ziraat Bankası t -.rafından açılacak kredi ile temin edilmesi ve yine bu kısma tekabül edecek miktarda banka tarafından çıkarılacak tahvillerin itfasına ve kuponların tediyesine kefalet etmeye Maliye Vekili mezun sayılmıştı.
Bu suretle bankama bozun kendi sermayesinden tahsis ettiği meblâğlarla ve bazan da hazine kefaletini haiz olarak çıkaracağı tahvillerle bu paranın temini düşünülmüştü. Fakat ban kanın sermayesi haricinde tedarik edeceği parayı kısa vadeli kredilerle temin etmesinde fayda görüldüğünden kendisine verilmiş olan tahvil çıkarma salâhiyetinin kısa vadeli bonolara da teşmil ol un m ası muvafık görülmüştür. Hükümet uuuu te -min eden ve memleketin bilyük meselelerinden biri olan su işlerinin bir an evvel ikmalini istihdaf eyliycn bir lâyiha hazırla -mış bulunmalı tadır. Lâyiha meclise verilmiş ve alâkalı encümenlerin tetkik ve kabulünden sonra umumî lıeyete arsedil -mistir.
Bn lâyihanın kabul ile sn İşlerimizin esaslı bfr surette başarılması yolunda yeji bir adım atılmış olacaktır.
İstikbalini, müstakbel  refah ve
saadetini dahi   Rusya impara-l Sümer Ve Etİbankta torluğunun kanadı altında   te-'       .       ... .  .
min edebilir. Bu kanaati beale- Veni *»akll ve tayinler
n e Bulgar mUletinin hai-
nidir.)
Bulgaristanın hini teşekkülün de, Bulgar milletine hâkim ol-
Sümcrbank ve Etibank mü • dürteri arasında yeni bazı değişiklikler yapılmıştır. Bu meyan-da Etibank Umum Müdür Mua-
mağa çalışan kuvvet, bu iki baş vini Yakub Ziraat Bankası Mu-et rafında, İstan: bol of  fle Dedo   hasebe  MildrüIUğiine,  Kayseri
Sankofun bayrakları altında toplnnıyurdu. Rı.Kraristanın teşekkülünden itibaren prerıi Ba-
ı......n ve Kral Ferdınandın
sukutlarına kadar devam eden bu mücadele kollara ayrılmış, IMnsua Fcrdınand bu ıkı fur-fcjniıı ihtilafından istifade sure-lı*r vazıyete bakım olmuş, Bulgar milletini istediği gibi revk ve idare eylemiştir.
(larvamı var)
p*| S-', .   ¦ ¦¦¦,: miliıtl
kıi|ıı"«lV Bulgar.ıtm m„»t»hlı-ı. Ç«r Alc*tt«ml») m hrjrtırll mahurdur.
fabrikacı müdürü Sadık teknik müfettişliğe, Morgul madeni mii dürü Ali Nadir Etibank teftiş heyeti müdürlüğüne, Süraerbank muhaberat müdürü Havın Lût-fi tercüme işleri müdürlüğüne tayin olunmuşlardır.
Çakı İla yaraladı
Fotinde A kar en çeşmede oturan Haydar ve arkadaşı Osman-la Balatta oturan İbrahim oğlu Ahmed anısında kavga çıkmış, Ahmcd, çakı ile, O umanı yüzünden. Haydan da sırtından yıra" mıı Yaralılnnn tedavileri yapıbnn). Ahtned yaka lanmış -tır.
Hatay valili Ankaraya gîtli
Bîr mUddcttenberi şehrüniz • de bulunan Hatay valisi Şükrü Sökmen.ıı r dün akşamki ekspresle Ankaraya gitmiştir.
Sarhoşluğun netice&i
Çengel köyünde oturan kunduracı Mustafa evvelki gece fazla saftı o t olduğu halde 63 numaralı vapurla üaklidara eeçmiş, Usküdanlan Çengclkoyünc gİ -derken yoM.ı dıı^up b.u=ıudan yaralanmış. Haydarpaşa Numune hastahanetdne kaldırılarak tedavi altına alıunııştır
Hiç yüzünden fe ci bîr cinayet
Bir genç  arkadaşını orakla ensesinden keserek öldürdü
Dün lîğleden sonra aaat on dörtle Bakırköyündc Hazinedar çiftliği civarında bir cinayet ol-mu, hır genç, orakla, feci btr suretle .»IJünılmu 1.ır. Hudas* söyle olmuştur:
Hacı ile Hüseyin, Hazinedar çiftliği vc tuğla fabrikası sahibi HıLicyuıin tuğra harmanındı çalışmaktadırlar. Dün öğleyin, çiftliğe aid beygirim otlatmak Üzere çiftlik civarında Kavak köprüsü altına gitmişlerdir.
Bir müddet sonra burada otlamakta olan beygirlerden biri ipini koparmış. Hacı. Huneyine, beygirin ıpını bağlama.-mı s uy lemis, o da: "Sen bağlaU d*zna-tır.
"Sen ı.!¦¦¦ ¦" ılı.'iin. ben bağlayacağım., derken iş büyümüş, araburmda kavga çıkmıştır. Bir aralık, Hüseyin, dinde bulunan orağı arkadajp Haeınm ensesine doğru s. İl on iş. gayet keskin obua orak. ravallı gencin boynunu yarıya kadar kesmiş ve hemen oraya düjerek ölmüştür. Katil Hüseyin yakalanmış, hâdise tahkikatına müddeiumumi muavinlerin dr n Fethi Sezai d koymuş ve hâdise mahalline giderek tahkıkı.iı ULlanmıştır.
Katil Hü.'4-vın bugün adliyeye verilecek, sorgusu yapılacaktır.
Katilin muhakemesine de, yakında, ikinci nğır ceza mahkemesinde başlannralctır.
Samatyada feci bir deniz kazası
Bîr sandal devrildi, iki kişi boğuldu
Dün akşam Üzeri, Samatya' önlerinde Samatya dalga kıra-: m civarında bir sandal kazası olmuş, dokuz kişi denize dökül-' müş, bunlardan ikisi boğulmuş- ¦ tur. Hâdise şöyle olmuştur:
Bü* aile efradından ve akra -badonon İr*, kiailik bir kafile dün akşam saat on yediye doğru Davutpasa iskelesi yanına gelmişler, ve orada sandalı bulunan Hüscyinden sandahnı istemişler, kiralamışlardır. Ancak, bukadar kişiyi bir sandal almıyacağı için, sandala Hüseyin bir sigara almak üzere oradan ayrıldığı sumda, oğlu Kasım, gene orada bulunan sahib-siz bir sandala kürek ve esir levazım tedarik ederek onu da bumüşcerilere vermiştir. Bu san dala, kadınlı erkekli dokuz kişi; Himmet, 16 yaşında Yunus oğlu Haydar. Fejiköyünde Batı caddesinde 55 numarada oturan Zekeriya karısı Feride ve Lût-! fİ Üe ÜÇ aylık Meliha çocuk ve1 Melâhat, İkbal, Meyva ve Zilkade adındaki kadınlar bin -mislerdir.
Sandal sahilden 1200 metre kadar açıldıkUn sonra, sandaü kullanan Himmet soyunmuş ve sandaldan denize atlamıştır.
Himmetin atlamastyle sandalın muvazenesi kaybolmuş, yalpa yapmağa başlamış, bu vaziyet, kadınları yı-hccan ve telaşa düşürmüş, vıti'i-ıMakı kadınlar bir taraftan ferynd ederken, diğer taraftan du uyağa kalkıb muvazeneyi bozmuşlar, bu suret le, sandal alabora olmuş ve san-daldokiler denize dökühnüşler-dir.
Etrafta bulunan sandallar hâdiseyi görerek o tarafa doğru gelmişler ve denizdekileri top tomağa başlamışlar, fakat deniz de bulunan Himmet ve üç aylı': Meliha da dahil olmak üzere ancak yedi kişiyi denizden çıkarabilmişler, on altı yaşındaki Hay darla Zekeriya karısı Feride, kaybolmuşlar ve boğuldukları anlaşılmıştır.
Denizden çıkarılanlar sıhhi imdad otomobiliyle hostahane-ye kaldırılmışlar, tahkikata ve boğulanların cesedlerinin araştırılmasına başlanılmıştır.
Barda hesab pusla-sile karşılaşınca
Beyoğlunda Bekâr sokağında Çal apartmanında oturan Fa -dılla iki arkadaşı evvelki gece Florya banna giderek bir mik-dar içki İçmişler, kendilerinden istenen içki parası fazla geldiği için bar sahibi Tayfurla arala -nnda kavga çıkmış, bar sahibi Tayfur, müşterileri yumrukla dövdüğü iddiasile zabıtaya şikâyet edildiğinden yakalanarak tahkikata başlanmıştır.
Mezarlık  dıvarından düştü
Usküdarda oturan ameleden Ahmed, Kandilli yolunda Mezarlık duvan üzerinde çalışır -ken düşmüş, belinden yaralan -mış, Haydarpaşa Numune has-tahanesine kaldırılarak tedavi altına alınmıştır.
Bir genç boğuldu
Ramide Taşlrtarlada oturan ve Eyübde Dİkimcvinde (ılışan 23 yarında Tahsin oğlu Receb dün Sarıycrde kumsalda denize girmiş, biraz açılmış, yüz ne bilmediği için boğulmuş ve denizde kaybolmuştur. Tahkikata ve cesedin aranmasına başlanmıştır.
İtfaiye İçin yeni bir talimatname
İtfaiye teşkilâU hakkında Dahibye Vekâleti la rafından yeni bü* talimatname hazırlan -mistir. Yeni talimatnameye göre memleketin bütün şehirle • t n.Irkı İtfaiye teşkilâtlan ayni esas üzenne kurulacak ve aynı şekilde çalışacaklardır. Yeni talimat namede itfaiyecilerin mesleği kııdrctlenni arttıracak basa bükümler de mevcuttur.
Pişkinlik de bu kadar olur
Makinist Namık  oğlu  Fevzi Kemal, evvelki gün Floryaya git I mis. bir miktar içki içtikten son-) ra sarhoş olmuş, polis   tarafın-' dan yakalanmış ve karakola gd- [ turülraüstür.   Fevzi  hakkında sarhoşluktan  zabıt tutulurken, komiser muavininin yemeği gelmiş, içerki odada masa üzerine konmuştur. Fevzi, bir aralık dİ-p ğer odaya geçmiş, muavinin yemeğini yemeğe başlamıştır. Polis Hasan Düzağoç bu hah görünce  koşup  Fevzinın yemeği yemesine mâni olmak   intcmiş, Fevzi de Hasrına hakarete başlamıştır.
Haftalık piyasa vaziyeti
Bütün dünya piyasalarında olduğu gibi buum di İhracat pı-yasalarunızdakı durgunluk devam cUncktedlr. Dun Irviçreyo bir miktar baraak gondenl-miştir. Rumnnyuya satılan tiftik ve yapağıların yüklenmesine bugünlerde başlanacaktır. 1c, piyasadaki alış veriş normal şartlar altında devnra etmekte -dır. Bazı mahsulât ve hububaU-ım.ın son bir haftalık piyasa vazıyetini bildiriyoruz:
Buğday:
Hafta içinde Anadolu, Trakya ve limanlarında o ceman 1600
ton buğday gelmiş ve cümlesi satılmıştır. Önümüzdeki hafta içinde de bazı mıntnkulardan buğday mnlısulünün gelmeai beklenmektedir. Fiyatlarda hiç bir tebeddül olmamıştır. Arpa:
Ziraat Bankasınm doğrudan doğruya müstahsilden arpa mubayaa etmesi bu mahsulümüzün vaziyetim kurtarmıştır. Bu se -beble fiyatlar tednef bir surette yüknehııeanîedir. Geçen ha/U azami 4 kuruş 10 paraya kadar satılan arpalar bu hafta 4 kuruş 20 paraya kadar yuk-jelsnıatır.
Pirinç:
Piyasadaki durgunluk devam etmektedir, kinli sene geldiği halde henüz beyhk münakaşa -hır başlamamıştır.   Fiyatlar:
Birinci Orhangazıler 34, makineli T..hval.tr 27 kuruş aralarında muamele görmektedir.
Drrilrr:
Deri piyasasında bîr gevşeklik mevcuttur. Bu sobenle koyun derileri düşmektedir.
TUtak:
Rumanya için hazırlanmış o-
lan mallar umanımıza gelmiş o-lon Rumen şilebine yüklenil-inektedir. Bunu mûtealrifc tiftik piyasasında faaliyet yeniden art mıştır. Yeni mahreçlere hm uz saUş yapılmamıştır. Haltulık satış 350 balya   müttarınd-kür.
Fiyatlar: Oğlak «men İM -155, Karahiaar. KüUıhya, Eskişehir 140 • 115. Ankara. Bolvadin, Puladı 130 - 130, Baha, Çerkeş, Gerede 110 . US. Kastamonu. Zatiranbolu 130- 130. Konya dağ -nallan. ılgın İlâ -120. Konya ova malları. Mardin 100 - 110. muhtelit dert mallan 100 • lUj kuruş aralarında-dır.
Yarscı:
Satışlar normal ve bir kararda vuku buhcaktadn*. Birlik ve banka mübayaaLına devam etmekledir. Hazırlanan mallar bu günlerde Rumnnynya gönderilecektir. Piyasa gayet isteklidir. Yeni mahreçler zuhur etmesi üzerine yaparı Lttikbalüun gayet iyi olacağı kanaati mevcuttur. Haftalık satış 2300 balya mıktarmdadır.
Fiyatlar: Trakya. Bandırma. Bursa 70 - 72, Çanakkale, Gelibolu. İzmir, 65 - 67. Kar a hisar. Eskişehir. Kütahya. 60 - 6'.'. An kara. Pulattı, Konya. 57 - 60. yı-k.ınmlş güz yünü 70 . 75, deri vc tabak mallan -18 - 52 kuruş aralraındadır.
Keçi kılı:
Kırkım malları 50 - 55, tabaklar 20 - 25 kunış arasında, pi-; yasa yevşektır.
Afyon:
Yem mahsul idrak edilmiştir. Satışlar muhtelit mıntakılarda istekle devam etmektedir.
Koza:
Bursada 60 • 65. Trakyada ise 50 - 55 kuruş aralarında yaş o-larak satılmaktadır.
Fevzi hakkında, bu sefer, hakaretten de, bir z-bıt tutulmuş, dün adliyeye verilmiş, asliye yedinci ceza mahkemelinde muhakemesi yapılmıştır.
Mahkeme hakaret suçunu sabit görmüş. Fevzmm bir ay hapsine. 30 bra ağnr vc sarhoşluktan da bir lira hafd para ceza-siylc cezalandınlmasıha ve tevkifine karar vennüjtir.
'[politika]
Fransadaki yeni rejim
aav^aa: a\rraJ Tı-tain milli meelia m**W obu-ak tnpkunuı kyan v» mebntnn mrelUlrrfndnn Pransa-nıtı mim kainin iv.Lsb.Inl teablt eylemek hakkını alddruın sonra bu hasihtal.i faaliyete girişnUf imilnı.mal.U.lır.
Mar-*n!ın 1? h ¦¦¦anı ıl ı ea karttû-ı kamuslar Franannıp u-zun /..nı.ııı'iimiıınhori siyası hayalını t..n/un eden 1*75 tarihi konunu ¦ - ı - ¦•un cn ınühüıı on tturbnnı il^a eyledi. I'runsızhv rra htm nuğ^âhryrtlrruıe kadar s'yasi fıjfcyetfarsal tanzim edam rsvJı hıık.lmler tCTI d.-o 1878 l.ınbır.' Kadar devanı edrtı bir ksrışafciık d vrimua iaaK.mii.vln» ler.
Filhakıl .ı gıw Alman zaferi ve Fraztsu nuu;liıbır4J Uzerinaı lmpHfatorhı£ua Mikutuiıdan •.onra   Kran-a   kanunu   muvaal
tarihi hat rmtndta l-ğt«lk veci-
ı ¦ İn arr-ttî.
Et^eU t e)hkl 1K70 dea it şubat IHI Uırihıar kadar f.aaa-I-1:-.inn -i. '- ı..rl....-.ı KrsM-ya hâkim oldu. Iannız ı.... üst milU«i Bnrdcauz ıjeJırinJe top-I ı-r
Bno'i nıtılrukib VI şukavt 1M71 den 27 mnia ttU UrUıiae kadar ila . .'r% Iıâkirnivect aVvuna etti.
Thİı i», ctvrlâ İcra Uuwefd reisi olduktan sonra rrisicıan-hıır metkilnde bulundu. Bu sırada zuhura geUn siyasi mücadeleler TlırüVia sulaıtuıuı sebeb oklu. Runan üzerine Mac -Mahon"ın rriucumhurlumu devri ortaya çıktı. Rn drvirde 24 mayıs 1SI3 un 1S75 konunu r-S3si kanunLırınuı katnılune kadar sürdal. Bu •arsala monarşi taraftarLırîyle Cumhuriyetçi -k-r arasmıbı dirin nüıımkaşn ve nıucaddeliT vııUuhuklu vs nİlıayet I. uııınu e^aıi hnrarn bü* rey farki W kabul edildi.
İşte :ti'i.i. I'nuasn yenîd« bâr Alrn-ın İ.t'!'.- u^rann*
hbkı IC'ü m— ariîoJn-
de nidığn £İui urL.)a uır dîklav turl;ik. ComİM-tla'ıun diktatör -lüğü çıkanişlı.
rakat o zauunuu* Frasvus mıparaloriukhuı cumhuriyei drvrine grçzuitL llaibıakı hali -b ı.a.-Jj i uı cunıhurivttrn Alman \c İapanya hukûon't tarzına mu^ıbih bir dİktatorlu-ğ«', do^ru :,ı(ı..- I.;. ,br.
X;utjI IVtuiu evvel eaaİrde, FraıiBada âsuzııe km vetlrriuin org=mvu^y«u»uiLi malniHüı 'Î5 şnhn4 1*75 tarihli kanunun ilgasına tettaaad cyleaaialir.
Nraarylediğİ analara -«r» marrşal dvılrt rrİM olub icra ktıvveaaaia tulun -~il.ilm ¦' i- r mi İti irdir. Seçtiği nazırlar ve .1 .I ı - L.reli'1 Irıi, aueak !.-adisine karsı ıııes tıldur. Bir kebiııe ile meçin* kar*ı B»m'uliye4 aaev-znlrühh ılehviMar. Uniaywi4e icra kuv\v4İ seçilerek y*sn »ıncus \-e» ¦rdaraase karsı nnv'u! de-ğilıür.
Te^a-h sadâUİveir (-rliawr. Ihi-raıla hir fark    r^aa-Uİnıekledİr.
Filhakika, bııgünlıü Prausaıtıu vaziyeti pazan dikkate alınınış-tıı Ru - ı. 1 -ni meclisler l*y?Lkıil rdin.'iye kadar marrşal IVtaân İHilun t'»rü salâhiyeti de tieruhde dıv*-lXir. Fakat bu ntarlİıJı r l. -.kkııl ellikten snıırn da kra kmvetj w do-lı»yıİle detlet reisi taşrü MUa-lıiyetinİ laııiauıiylr elladen çı-kaınuyor. Şuplıt-i/ bu busun cl ı hooı şartlanıl tahukkukıı Un kabildir. Bu şartlar da şudur:
1) Harici i,- :¦-'¦
2) Dahili lalımı buhran lıaJ-lerl
Deıli'I reisi bu ssrtlann tahakkuku halinde hatta bülçe v* vergİk-r bahsiud*' de bileiıuda hükümleri kurar allına alaihie-cek bîr m- . i.ı.'.-.ln . Bu sıırrlle mareşal P/'tauran nr^n-lliii son kanunlar 1uUmmI n «V nl-o n-a-aan dikkate alıaatçı 10- Urda, Fransauııı nı-ılkık lnr ılıl.lalr-lük rejiıınnc ciınıis olduğu gö-rülmel.t'dlr.
Or. ncSAD SACAY
1$      ıVmmıif 1010
rrNi sısaa
Sayla
^L^ı^ii   EN  SON  HABERLER
Söküne doğru!
Yazan: ŞÜKRÜ BABAN İki gündür gelen haberler. Yakınsarkla ve Balkanlarda hatla Uzakşarkta bir parça sükûna doğru gidildiği hissini verebilir.
Kuvetli hamilerinin tavsiyeleriyle Macaristan ordusunun bir kısmını Icrhise başlamış bulunuyor. Bulgundan taleblerinin is'af olunacağından emin muharebenin son safhasının bitmesini bekliyor, Moskova, Türkiycdeıı herhangi bir lalebte bulundu -ğunu ve o maksatla üliimatom göndermiş olması efsanesini tek z-b ediyor, Surİyede bile. buradan gelen malûmat çok karışık, muinin olmakla beraber bir rü-kûdet devrine girildiğini galeri yor.
On gün evvel, Rusyanın Be-saıabya ve Btıkovinaya girmeliyle. İtalyanların Arnavutluğa asker ihraciyle, birdenbire vahim bir manzara arşeden Balkan muhiti biraz yatışmış hali irse ediyor. Balkanlar ve Yakındık vaziyetlerinin İnkişafı '¦ı 'ı1'' ına ve .esen nıüulea o-lunmaktan ziyade asıl kati ve büyük mîızaraanın. tabir caizse tabiî olarak dî-ıünülmek icab e-der.
LclıisUıın ortadan kalkmasi-lo kapanan birinci faslı Norveç işgalim teşkil eden ikinci safha takib etli Onun da Almanya lehine kal'i neticesi Üçüncü ve
mııhısımlaı. irili ufaklı. Fransız pey hicri vc Versay ahidnamc-si jandarma ve yardımcıları filen ortadan kalkmış bulunuyor.
Şimdi Ormenlik aleyhind* kımıldayan bütün kuklalar** iplerini idare ettiğini İddia eylediği Büyük Britanya, yani a-sil hasma Unrm* h*Kırlığında dır.
İkinci Vilhelm de A İnsanlık için en kavi ve amansız düşmanın ingiltere olduğunu bildiği için "isti!halimiz deniz üstündedir.., diyordu. 1014 harbinde, İngiliz ordusuna kaışı gayet a-ğır bir tshir kutlanarak "şayanı istihkar küçük İngiliz ordusunu mahvetmek lâzımdır.,, demiş idi. Fakat küçük balık Allanın inayeliyle büyüdüğü gibi bu bir avuç İngiliz sporcuları da çoğaldı, çoğaldı nihayet S5 fırkaya baliğ olarak mareşal Hinden burgun askerlerini sulhu talebe mecbur etti. Binaenaleyh lâ o zamandan kalma bir hı-sab ve davayı tasfiye etmek icab edi -yor.
Bugüne kadar cereyan eden muharebeler, Almanyanın Şarkta. Şimalde ve Garbda elde ettiği askeri vc siyasî zaferler nihayet asıl bu noktaya gelmek için idi ve e'yvem Büyük Britanya ı!e boğuşulacak mevziler alınmıştır. Norveçlen tâ İspanya sahiline kadar Almanla -nn elindedir. Cenubda, Akdenizde İtalya harekele geliri! -İniştir. Bu efsanevi ve müştak-1 bel nesflhrin macerayı yekdige-| rine naklede ede biüremiyecek-lerı muazzam boğuşma başla-, mak üzeredir.
Ku iptidai bir kaide ve icabtırj ki ne Almanya ve ne de İtalya' bu durumda arkalarında bir h ı-reket ve kımıldama istemıy:-. çekicidir. Lehistan seferinde vc Garb mücadelesinde nasıl Rusya hayırhah bir bitaraf, halta' şerik haline getirilmiş ise öjice şimdi de arkadan emin "i k lâzımdır.
Alman ve İtalya tim mentaat-leriyle İngiliz menafıi bitlabı muvazi değildir. Bedaheten görülür kı bir muharibin lehinde o-laıı vaziyet öbürünün tamamen aleyhindedir. Fakat son Rus hareket vc istilâsına. Fransız taş. limivet Ve müt'irek»?Hinden son-
Alman ajansı vesikalara tahrif ettiğini itiraf etti
(Da) taralı 1 tnel tayfada)
raporda TUrkiyenin bir taarruz harbine değil bir müdafaa har -bine hazır olduğundan bahset -mis olduğunu ve yine Türkiye-Dİn müttefikler tarafından İran olu ile Bakûya karsı yapılacak Lıı taarruza   iştirak  edeceğini
ihmal etmişse, İngiltere onu hiç bir zaman dikkat    nazarından
değil seyirci kalacağını yazmış bulunduğunu iddia etmiştir.
D. N. B. ajansı bugün gönder u;ğı bir telgrafla "Almanya hariciye nezareti tarafından neşro-l-non vesikaların tercemesi es -ııasmda yapılan yanlışlıklar,, l.aydile B. Massigli tarafından ileri sürülen değişikliklerin vü -
E glinin iddia etliği gibi. Turkivenin bir taarruz harbine de -ğ.l, bir müdafaa harbine hazır t Iduğu yazılıdır vc yine Fransa U yük elçisinin iddiası veçhile ıı üttefikleı İn Bakûya karşı yaracakları bir taarruza Türk.ye-ıı.ı iştirak edeceği değil, seyirci kUacağı gösterilmiştir.
müyor, yalnız keyfiyeti kaydet meklc iktifa ediyoruz.
Şu kadar var ki bu vaziyet! karşısında bizim de bir sual sormaca hakkımız vardır:
etmek imkanını haiz ık-.-n -nıte-j kim bu metin bu dakikada elin-, de olduğunu D. N. B. de itiraf etmektedir. - Acaba nasıl bicjse-beble Avrupa memloketleı «ıe yaptığı bir neşriyatla evvelâ almanca ve sonra almamadan Fransızcaya teteeme edilmek suMile husule gelen bu yanlışlarla dolu metni vermeği ıercilı etmiştir?
Kı- - H ..... initl.ii    İtişilir rede
hara ret İr karşılandı
bııatı Türkiye Büyük Millet Mec Hainde Türkiye Başvekilinin İrat etliği açık ve cesur nutku hararetle karşılamışlardır. Burada takdir edildiğine güre Doktor Refik Paydamın beyanatı, son günlerde Sovyet hükümeti ile Tüık hükümeti arasındaki   tıttt-
temin etmek gayesini istibdat eden   Alman   propagandasının ( gayretlerine sarih ve doğıııdan. doğruya bir cevubdır.
Sözleri bütün gazeteler tarafından neşredilen Türkiye Ba-.-vckili metanetle konuşmuş ve Atatürk Türkiyesiııin sıfatı olan
İngiltere hazırlığını tamamlıyor
(Sat tara!» '        aayfada) keb düşman hava kuvvetleri Mal taya hücum etmişlere; de avcı
ingiliz başvekili Chur-chill'in dünkü nutku
kında Başvekil tarafından gos -terilen bütün isbatların sureti mahsusada unutulması Ingilte-rede alâka ile kaydedilmektedir.
Manchester Guardian gazetesi Balkan meselesine uzun bir ma-1 kale tahsis etmiştir. Bu gazetenin baş makalesini yazan mu -harrir, Almanyanın şu anda Rumanyada harbe mâni olmak için yerinde sebcbleri olduğunu, fakat Rumanyanın taksimini tehir etmekten başka bir şey yapmadığını bildirdikten sou-ra Sovyet ve Alman nüfuz dairelerinin büyük hırs gayeleri Türkiyenin elinde yani sağlum ellerde bulunan İstanbul vc Boğazlara yaklaştır -dıklaı ını yazmaktadır. Sovyetler Boğazları kontrol ettikleri takdirde her zaman garb cihangirlerinin gözünü kamaştırmış olan şark yolu B. Hitlerin önünde kapanacaktır. Boğazlar Al -manyanın olsa Sovyetler şimdi Ballıkta olduğu gibi Karadeniz-de mahpus kalacaktır. Bu kadar kazanabilecek veya bu kadar kaybedilecek Almanyanın sahte vesaik neşri suretile ötedenberi Sovyetlerle Türkler arasında mevcud dostluğu boğmağa matuf bir siyaset takib etmesi ta -
bulduklarını iddia etmektedirler. Türk matbua!; bu beyanatın sılı halini beliğ bir surette tekzib etmektedir. "Türkiye, müttefik, leıe, aralarında mevcud ittifakın yalnız bir şartla yapıldığını, o şartın da Ruayaya karşı bir harbi intaç etmemek şartı olduğunu ötedenberi sarahatle bildirmiştir.
masını temin etmeğe gayret e-diyor. Alman propagandasının ümidi. Sovyetlerin itlihaz ede -çekleri tedafüi tedbirlerin Tür-kivevi mukavemete sevk ve Rıı-
Ccrmen tahakkümü altına girecekti. Sovyetler birliği, Alman tasavvurlarını ve Türkiyenin Fİnlandiyadan farkla olarak kendisine karşı dostluk* hisleri bcsliyen ve Almanyaya karşı hasmaııe hisler taşıyan bir mem leket oldr.gunu anltyor ise kurulan tuzağı düsmiyecektir. Sov vcUcrin menfaati Türkiye dost-
derpiş edilen iğtişasltıı .1 ıağ-men sükûn siyaseti gnlebe elin1*;, bütün şahlanan ıhtu jfctlei m 1 Mihverin sükût işareti Huneaib
ziraat vc ve istihsal memleketlerinin işleriyle güçleriyle meşgul olarak gıda ve iptidai madde hazırlamaları lâzımdır. Macar ve Rumen terhisleri bu gayeye maruftur. Kara ve deniş devlcı ıııın birbirinin boğasına Karılması vakti yaklaşıyor.
nwvhı amL.m Kaham
lan üzerinde bir iddialurı bulun madiğini göstermektedir.
Başmuharrir yazısına devamla Sovyetler her ne kadar büyük bu memleket ise de dost la-
bık'i'ek ii'M'iıangı 01 r tecioınien çekinmesi lâzım geldiğini hatırlatmakladır.
Sovyetler, Hitlerin. "Hitler bana dedi kı,. ismindeki kıta -bında Herr Rausvhninge söylediği ebeleri unutmamakla iyi ederler:
"Belki Sovyetlerle bir ittifaka mânı   '; ' mı v'   .....     Fakat
— Kolaylıkla anlaşılabilecek sebeblerden dolayı. Ingiltereye. vaki olabilecek ihracat hakkın-da fazla tafsilât vermekliğime imkân yoktur. Yalnız şunu soy-liycbilirim ki, sahilerimizde ve! sair icab eden yerlerdeki müda-, faa hazırlıklarımız o kadar mü-, essir bir şekilde ilerlemiştir ki mevcud usullerde hakikî bir in-l kılâb teşkil etmektedir.
Yapılan bütün hazırlıklarda,' düşmanın sevkiyatından vakti zamaniyle haberdar edilmek Ve] hücum vasıtalarını batırıp imha edebilmek için amirallik dairesi hava nesaretile aıkı bir is bir-j ligi dairesinde çalışmaktadır.
Düşmanın pek şiddetli hücumlarına rağmen, nakliye kafilele-1 rinde batırılan gemilerle sali -men vasıl olan gemiler arasın -daki nisbet bire 681 raddelerin-dedir.
Adamız, barb gayretlerimizi
sarfedcbileceğimiz en mühim noktadır. Düşmeni takib ederek mağliıb edebilmek ligim iz için 11 bir üs teşkil etmek-çare olarak mücadeleye devam etmek için dominyonlarımıza iltica edebiliriz. Fakat adamızı terketmez isek zaferi daha kolaylıkta kazanabiliriz.
Aiexandr. son sekiz gün zarfında ingiliz hava kuvvetlerde bava müdafaa bataryaları tarafından 00 düşman tayyaresi düşürüldüğünü ayrıca beyan et -mistir. Bundan maada elli tayya renin de üslerine dönememış olmasının pek muhtemel bulunduğunu ilâve etmiştir.
Alesander sözlerine şöyle nihayet vermiştir:
— BÜvük Ameujfrun milletle-
dar riyl.
pek müh tedir. Soı
bulunma
Mezkûr kıtaat gc-tarafındiin kuman-
ık milli komitesi a-ıvik de ayni vapurda dır.
(Ba| taraft I İnci aayfada) dünyanın muhtelif limanla -iu da harb gemileri bulun • ta İse de bunlar, tefevvuk ve 'vetimize halel getirecek hal-değillerdir. Bu gemiler Al-nyanın veya Italyanın kontro altında bulunan limanlara ımeğe teşebbüs etmedikleri ddetce hiç bir suretle onları
duşunun v dinde hazı sene içinde
c olan münasjbalı -ıcia safhası bizim i-mistir. İstikbali dil-ıa doğrudur. Bugün İli bayramı olan 14 Bir sene evvel ysees'de Fransız or-ıkarlı bir resmi geçi-bulunuyordum, bir meydana çıkacak hâ
Amerika hariciye Nazırları kongresi
Vaşinglon. 14 (a.a.l — Ha-vanada toplanacak olan Amerika Birleşik hükümetleri han-TKiye imarlarının ne zaman toplanacakları belli değildir. Bu loplııiıva Kordell Hull'un riyaset etmesi kat'ilesmiştır Kıınfe ranaua 2ü temmuzdu toplanması muhûmekUr.
••ıtrhtakı    hırslarımı tahakkuk
diseleri o zaman kim tahmin e-debilirdi?
Başka seneler zarfında olacakları da kim tahmin edebilir? Beser mukadderatının açılma -mış sayfaları önünde müte -vahhiş dururken, imanımız, yardımcımız ve kuvvetli nesllmiz-dir. Kurtarılan bir Fransanın j şeref ve büyüklük için yeniden sevinci, tes'id edeceği bir 14 etm muz görebileceğimizi ve aramızdan bir kısmının bunu görmek için yaşayacağından ve Fransanın bir defa daha beser huku -ktıntın ve hürriyetinin şampiyonu olan milletlerin ön safında bu Ilınacağından emin olduğumu be şevk muhakkak açacaktır, yan ederim.
O gün şevki açarken, ki o Fransanın ruhu. nerede olursa olsunlar, en karanlık günlerde cumhuriyetten ümidlerini kesmeyen Fransız kadın ve erkeklerine dönecektir.
İngilizlerin ne sözlerde ne de dUşünceterile Fransaya hitabta bıılunmıyacaklarını teyid eden Churchill sözlerine şu suretle devam etmiştir:
— İhtimaller, lıaıbın usun ve çetin slacağı aannını vermektedirler. Hiç bir kimse harbin ge-1 nişleyip gen işlem iyeceğini söv -liyemez. Muhakkak olan bir şey varsa o da, Avrupa milletleri u-zun zaman nazi, gostaposu tarafından idaıe edilmiyeceklerdir. Dünyada, Hitlerin tahakküm vc kin incili Önünde eğılmiyecek -tir.  Simdi  mücadelede  valnız
mecburuz. Henüz erişilmemiş bir gaye için çalıştığımızı müdrik olarak, üstünde doğduğumuz topraklarımızı tehdid eden İstifi-dan müdafaa etmeğe hazırız. Yalnız harb ediyoruz. Fakat yalnız kendimiz irin harb etmivo -ruz.
Donanmamızın hâkim okluğu' ve Okyanuslarla çevrilmiş olan
adıımızd:
ıtün tav
ımı -l ht-
ı hü
Betki bu hücum hiçbir znmıııı yapılmıyaraktır Ani ve şiddet li bir darbeye ayın zamanda belki en çetin imtihan olun uzun bir intizara da cesaretle karşı koymağa muktedir olduğumuzu göstermeliyiz.
Fakat bu imtihan ne olursa ol sun hiçbir şart koşacak değiliz. Hiçbir müzakereye girişmeğe ta hammül etmiyeceğis. Belki mer hamet delilleri göstereceğiz, fakat kendimiz için merhamet ia-temiyeceğiz.
Hitlerin, Almanyanın komşusu olan memleketlerin mahvi plânlarını nasıl teferrüatıyle ha zırladığını gördük. Hitlerin, Polonya için plânları vardı. Norveç için plânları vardı. Danimarka için pl&nları vardı.
Almanyaya ilimad eden sulhperver Hollandanın mııkadde -ratı için de hazırlanmış planlan vardı. Tabii Belçikalılar içm de plânları vardı. Fransızların da nasıl temelinden yıkılarak dev -rildiklerini gördük. Binaenaleyh esaslı ve ön safta gelen düşma m olmak şerefine nail olan İngil-tereyi mahvetmek için de belki senelerdenberi hazırladığı bir plânı bulunduğuna emin olabiliriz. Şu kadannı söyliyebilirim ki, Ingiltereyi istilâ için iki ay evvel hazırlanacak her plân yeni almakta olduğumuz tedbirleri önlemek İçin tekrar ve tama -men tazelen mel id ir.
iki ay evvel hattâ bir ay evvel esas gayretimiz en mükemmel ordumuzun Fransada idamesi idi. Bütün muntazam kıtaatımız, bütün cephane ima -lâtımız ve tayyare kuvvetlerimizin büyük bir kısmı Fransaya gönderilmiş ve hareket hslinde bulundurulmuştur. Şimdi bütün ordumuz topraklarımız üzerin -dedir. Ne geçen harbde ne de ho harbzde hic bir zaman bu adada evsaf aded ve teçhizat itibarile bununla kıyas edilir bir ordu -muz olmadı. Şimdi ailâh altında bir bucuk milyon askerimi? vardır. Haziran ve temmuz ay -lannın her geçen haftasında bunlar teşkilâtlan müdafaa kabiliyetleri ve hücum kudretleri noktasında dev adımtarile terakki etmişlerdir.
Bu hafa hava kuvvetlerimiz için büyük hafta olmuştur. Tay yarelerimiz. Manş denizinde düşmanın gemi kafilelerimize karşı vuku bulan teşebbüsleri esnasında bize yapılan hasarın beş misli Almanlara verdirilmiş tir. Bunlar, gelecek büyük mu harebelerin mukaddemesidir.
Şübhesiz gayret ve teyakkuzunuzun göstermeğe sevketmek için bunluı a işaret etmiyorum. Bilâkis gayretinizi aıltıımak lâzımdır. Yalnız bu yaza değil ö-nümüzdeki kışa yalnız 19*11 e değil, 1942 ye de kendimizi hazırlamalıyız. O zaman ümid ederim ki. harb, başka bir şekle girecek ve şimdiye kadar yaptığımız müdafaa harbi ile iktifa et-miyecegiz.
Seferber ve mürakebe ettiğimiz menabi, kudret ve kuvveti -mizin bu unsurlarına işaret cdi-vorum. Çünkü muhik bir davanın yasamasına yardım eden vesaitin her zaman tedarik edilebileceğini göstermek doğru -dur. Boş bir vadide yürürken da ha uzakta tepeler üzerinde güneşin zıyuını göıebiliriz.
Bütün partiler, dinleti, sınıfları vc efkârı uiıııımiyeııin kabul
$İMDİLÎK BU KADAR
Meydana çıkan hakikat
Ta idi m ue garib etlvesidutf Alman D. N. B ajans» tarafından Türk • Sovyet dostluğunu kundaklamak İçin neere-dilen veaikslar, bu dostluğu yde* mak şöyle dursun, bilâkis nur nen takviye bile etmiştir. Filhakika ayni ajans tarafından dün neşredilen Fransız büyük elçisi Masaiglinin mektubunun hakikî metni. Tür* siyaset a-damlarının Sovyet komşularına karşı takib ettikleri dürüst siyasetin en parlak delilidir. Filhakika bu veaıkada Türklerin, Sor yet Ruayaya bir taarruza vasıta olmayı hiç bir zaman düşünmedikleri ve kabul etmedikk*r i açık olarak görünmektedir.
Bu noktanın, bir Kraıısız dip tornalının mahrem raporun -da kaydedilmiş olması ve bunun Almanlar tarafından neşri, bn hakikati olanca berraklığı ve a-çıklığı ile iabat etmektedir.
Hakikatin bu şekilde tezahür etmesi, bulanık suda balık avlamaktan zevk alan bazı bedhah düşünceli kimseleri sukutu ha -' yale uğrattığı muhakkaktır. Bir çok kimseler bu tahrif cdtunis vesikaların neşrine baMandığı zamaıılaT Türkiye ile Sovyet Rusyanın adamakıllı bozuşacağını ummuş, hattâ ortaya bdâ -hare Moskova tarafından da resmen tekzib edüen bir Ültimatom maı&lı bile çakanlmıştı.
Bugün Türkiye ve Sovyet Rus ya ricali, mütekabilen yekdiğer-lerinin k-ıvveUİ otaıalarınuı *»-jr şeyden evvel bissat kendi -mm yelleri için cn büyük garanti olduğunu    ¦. •   _-u' i-
MURAD   SERİ OĞLU
14 temmuz Fransız Miili bayramı
t Bat tarafı 1 Mıc» aayfaMI İnmişi ardır.
General De Geuilea via amiral Muselıeı Fransız teknik servisler müdürü Labraihe, yüksek rütbede bir çok zabitler ve I-ondradaki Fransız mutebera-nı. refakat etmişlerdir. Hücum arabaları teşekküllerine Legion Etrsngere'e tayyare ve deniş kuvvetlerine menaub bir ook mııharibler de merasime iştirak etmişlerdir. Bir otobüsle resmi geçide iştirak eden fantanı yaralıları heyecanlı yaşa âvaaeleri yükseltmişlerdir.
Fransadan kaçmağa muvaffak olanlardan maruf Fransıs gazetecisi bayan Tabouis de merasimde haıtır bulunmıit.tuı.
T.H.K. ist. Hv.
Mümessiliğinden:
olan TUrkıyı tin elin
nun ola
ıı ıslah    v ıglllorenin ibi bir dOM bulunni"
k kırdır.
müttefiki, nıemleke -• ııdaıı mem
«¦bakan yapı-
raiM T. H. K.
edilmesi kabil olanlraını temsil eden bir-hükûmetin başında bulunuyorum.
En son tedbirleri almak, tatbik etmek vc onlara tahammül etmek hususlarında milletin mut tehid bulunduğunu kaydeden B. Churchill sözlerine şu suretle devam etmiştir:
Fakat simdi her şey. iııgıtis azminin dünyanın her kısmın -daki bütün kuvvet ve hayatına ve birlikte hareket eden milletlerimizin ve her memlekette iyiliğimizi istiyenlerin imkân da -bitinde ve sonuna kadar gece gündüz cl'eıindeıı geleni yunmalarına, Ivr Şeyi vermelerine, her şeye. cüret eUuelerme. her s«ye tahammül etmelerine haghdır. Bu harb, ııevıeli ş*'W, meosler Veya milli iktıraalar harbî de -¦ ¦İd"'. Bu bir m«Wi-*r    lıarbi.
Yalnız lofilbavede Sefil, her memlekette, iaünleri. hareket • leri hiç bir zaman bıliıııuiyeook olan kimselerin adedi ve ifa e -decekleri hizmetler büyük ola • çaktır. Bu meçhul asker harbi-doir. Herkes yanılmadan gsy -relini İman ve vaaufeein^ bağ -larsa devrimiz flitleri» muzlim musibetindeu kurtulmuş »dur
16 TEMMUZ 1940
SALI
Üçüncü Yıl - No. 793
Yeni Sabah
GÜNLÜK SİYASI HALK GAZETESİ
ldaro_Yeri
Nnnımmaniv\ No. 84 I-Un bol Telgraf: TENİ SABAH l-Uobul
TEJ.KFON: 20796"
Her Yerde 5 Kuruş
Hava muharebeleri şiddetli bir safhaya girdi
ingiliz tayyareleri Bremen, Ham 0 burg, Likols'deki askerî tesisatı ve depoları tahrib etti
Almanya ve
Bir kere İtalya
1. |.ı..: Un US   gul Anadoluda     k muslrmlrkr   m
Turk
\e bir ajır -
niş bir dr \ İri Ur. Bu emelini 1918 de fille  ç'karaamdı be
H.ıı.1. 11 Cr iıu..iiüi Ictndtr. O tarihim Miera ba eanekk-n ajr,ecti#nr dair btee bu;i.ır sanıimİ kanaat anKtlr
Alman hava kuvvetleride cenubi ingiltere sahillerini bombaladı
Londra, 15 s.a.) — Hava ve. anavatan emniyet nezaretleri. ı bu sabah aşağıdaki tenliği nes- j re tm iğlerdir:
Bazı düşman Uyyareaeri. dün! gece aahüi geçznialerdbr. Hava! dafı müdafaa tertinabBuz hare V,-1 e   geçmiştir.  nafBterenın
cenubu şarki ve cenubu   garbi mıntıkalarında mftnfend nok -lalara bombalar salmıştır. Yal-(Senu I ımo tayfada)
Tasan: Hu**- m OabM T ALÇIN' |
Almanya ve İtalya ikt siya-si münıı*ebe4Jertmız ke-
silmemiş bulunmasına ve resmi nankine muameleler afiyle böyle devam etmesine rağmen, a ramısın fazlara seker renk olduğu muhakkaktır. O neden ileri gebyor  Münasebetlerimizin samimi ve dost bir sekil alma -masında kabahat Maatadrr'
Evvekt kendimma battı ha-r» ketimin tedkik edemr. Biz Almanya ve Kalyayı sscıtebıle-cek, hakkımızda mr emniyetsiz-bk uyandıracak bir şey yaptık mı" Bu suale cevab verebilmek için zihnimin ne kadar yorsak, tarafımızdan Alman/a ve İtal-yays karsı kusur ve kabahat addolunabilecek haç btr hareket gor mi yortu.
Türkiyenln Alman toprak -lan üzerinde gözü sal vardı? Türkiye dünyanın Mr tarafında Alman ticareti, Alman iktisadi menfaati aleyhmde bir rekabet ve mücadeleye mi giriş-mi"tı' Alman devkttusm orta -dan kalkmasında, IrOçtUmr^ıı ¦ de. yahud parezdanmasanda Turk iyen m bir menfaat) mı vardı' Bu suallerin hepsine bir, düşünmeğe bık lüzum hkmedıl -m eden "kayır., cevabı verilebileceği muhakkaktır.
Almanyanın ortadan kalkmasında Türkiye hessbma umumi bir menfaat ve emniyet mülahazası dolayısıyla da bir bal tssavıır edilemez. Çünkü Al-muuya Avrupa muvazenesi için •aasm bir unsurdur. Küçük devletlerin en bliyÜk istikrar â-mılkrinden biri de mevcut mü-vn/enenin idameni olduğu için Tiırk İyenin menfaati Almanyanın ımhaomı değil, yasamasını ieab eder.
Ilıı-yyln Oahid T ALÇIN t«*u    mm my**4»)
Hakikat
Günlük akşam gazetesi
I'-.......-'»mn;
Necib Ali Küçüka
Doğru ve son haberler Seçme yazılar Zengin münderecat
19 Temmuz cuma günü çıkıyor
Amerikada îngiltereye yardım için kuvvetli bir cereyan başladı
Demokrat partisinde hatibler İngiltere leh in d e mühim nutuklar söylediler
Ruzveltın üçüncü defa olarak cumhurreisliğine namzedliğini vazetmesi muhakkak görülüyor
Şikago, 15 (a.a.) — Mumca-   kanunlarımızın bndada dairesin jrf?^^"'^ '
sıller meclisi reisi Bankbead, demokrat partisinin kongresinde irad ettiği, nutukta şöyle demiştir:
Parti programı, "Prensipleri butun hürriyet prensiplerine zıd olan mütearrızlara karşı yatıştırma siyaseti takibini tasavvur etmiyoruz. Keza psrti mevcudiyeti için yaptığı mücadelede Britanya Commonweallh İçin sempatisini ifade eder,, şeklinde bir beyanatı ihtiva edecektir.
ingilizlere harbe girmeden ve
kanunlarımızla hodadsi skırrrsın
de etimi tdc ol m butun yardımı yapmalıyız.
Bankheadin tarat hasa soah -fillerde reisicumhur muavini namzedi olarak zikredilmekte • dir.
Bankhead, demokrat partisinin hile yolu ile Aznertkayı harbe sürüklemek istediği hakkındaki İddiaları iftira kelimeailc tavsif ve şunları ih\s* eylemiştir:
Roosevelt ve Hufl Avnjpada
(Sonu 3 imi MylaOj)
İngilizler Adaya hücum etti
Deniz ve hava kuvvetlerinin müşterek hücumu muvaffakiyetli oldu
Basra demiryolu tamamlandı
e
Londra. 15 — fcugaad demir yolu Anadolu demiryolu hattına bağlanmıştır. İrak işçilerinin çalışmasile meydana gelen bu hat sayesinde tatanbuldan trene binen yolcular aktarmasız Bahreyn kadar gidebilecektir. Bu hattın inşaatı üzerine istanbul -İrak - Suriye arasındaki iktisadi münasebatın artacağı muhak -kaktır.
İtalyanların aakerl   üsleri   bulunun Onıkı adanın belli başlı merkcılrılııe hücum ederek buyUk /.iratlar ver -dirmıslir.
Yunan donanmalına yardımcı, bir petrol harb tetnuı olan «Artanı Cirld ....... ,ı,, ...  İtalyan Uıyyarcle-
linın i.ik umuna utramııbr Crmıuın verdt£ı Mr çok iaarellerc ehemmiyet vermıyen tayyarelcı jnn,7, 23 bom-
balı kı-
mrartı
»onu
bir ıııjn/jra
ba atnu»lar»a da hiç bir bet clmomlalır. Cirminin nlmı- va bu karlar kOçOk Mr kurtulmuglur.
Iı.»: Iı.-it-ı lı bir . u p'Omadaıı Gırıd udıuniM katıp kurtaAnaya mu-1 vallak olan ve İçinde bta U. . . . ¦ j bulunan italyan (»yyareat GlruMe Yunan mmiiurları Ursfandssi mUra-derc cdllnıiı. İtalyan layTMcUcı A-t.ııjıım 10 kilometre ııı^mılaİM R-kal mevkiin* nefyedlImtaSkr.
Çin - Japon Sulhuna doğru
Singapur, 15 (a.a.) — Reuter:
Malezya ımııml vali vekili Jones, dıı. I radyoda söy-
lediği bu nutı I • lııgiHı 1 ıı.. . metinin Japonya ve Çin arasında mi Ilı yapılmıoti için gayr» iler sarfetmekte olduğunu haber ver mistir.
Jones^ mumlu demiştir ki: ingiliz hükümeti. Japon hü-«¦ aı  ı saat
Harb  AkademİMnl bo sene ikmal eden kurmay subaylar
Yeni kurmay subaylar orduya iltihak etti
Harb Akademesinden bu sene mezun olan Subayların diplomaları dün verildi
Harb akmfamiainin 1030 -1940 ders ydma İkmal ederek orduya ütZkafc eden Kurmay subaylara «kotmna tevzii merasimi dün Tirkadaki mekteb binasında yafrkuatrr.
Bu mommebnüe merasimde hava. deniz va kara  ordusuna
nn ıı. ni erkan, emekli general -ler, şehrimizde bulunan mebuslar, istanbul matbuatı müroes -alileri ve güzide bir davetli kütleni hazır bulunmuşlardır.
Merasime Istilal marşı üe ballanmış  ve bunu  müteakıb
(Sonu 2
lyfaaa)
Meşhur Manya Tanasa Bfik-reşte tevkif edildi
Istanbulun çok iyi tanıdığı bu sanatkâr casuslukla itham ediliyor
Bukrej    m—aal Mululurtmix-den) — Marij* Taaatcnın uukrefde n ı. ı. .t    ıınılıı-rt heyecan u-nıoahıır komik ı Tanoserun kamı yallar idinde latan-sBa#j|
un en İyi aûy-
tevkiff b. tinde bUyvat yandırdı. ve mm jlkân elan m.ıi:ya bula iki km Rumen ha Liyen rOzel Ur arlart ol.vak bOtOn Rumen rnlUatt UrnAndan «evden Marıye Bufc rapaı SıHj'atte bulunan ve kadınlar «avsa* U «ören bu canu |eb«k«aka atoMt etmekle itham cdılıı hvsSSf. CamuUnn İnglL tere lehine LalyMaırı da toylenme*-tcdkr.
Mar.ye njfcı^taB Havai ajaıuu mO msııb ila aaSnataabk e Uru* va bu aıkadasbk ask Bertre KmnubuU*-tUr Fakat, temjvutı hami v.ııl-yetmı ba*ks S&A «Mermekle İtham edilen .oana ¦maaMflI hudud hartd-.    .. a .m. m~a .^j    i w .      —-:
no çıkarıldığa ki-i Marlye simdi bu Dallııır*-lle hıuoet etmekle kabahaUı görülüyor. MJinyeden basko kibar m,.'..' . nırrumb daha bozı Rumen kadınl.ırmın da pob' neıaretı albnda bulundukları aOyarnıııektcdir.
Jcırmanya   ıl.   ikhjhaih ınıuıasrbeüeruniı
Almanl.ıra son Rumanya ile ara-nuda b**iıysn Iktuadı murabmleT anlatma ile neUcekaKfnedıfj tçın mu rahh.oUrıınıı Bukıe%ı lerketnurur. Mı.-.- t! .-.ıı..m ajansların budırdıfine tere. nıuıahhailarujuı geçer, mim -arrden daha farla petrolün Ruman-yadan mubayaacını teklif etmişler ve bu teklif kabul edlbnedif Hin mu-la kerelere devam olunamanu|tu. İddiaya fore, alncaCunıı faıla pcu-ohl Irurılııleıe devredecekınif». Alman trlfci.'l ajanımın bu tebllftnı Buuı.r alamı da alıp v«rmı»tır
Yerli deri Ve mensucat Damgalanacak
HazırUnan karamama 5 Eylülde latbika konuyor
Ankara; 15 (a-a ) — İkbasd Vekaletinden teelif edılmıatir
1 — t Trrrunuı 1M0 Unh ve 43M sayılı resmi tarete Ua nearedilen 2711639 «ayılı İcra Vakitleri heyeti korarll* TOrklyede Unal olunan yuı-de yirmi besten fail* yun ihtiva e-den bilûmum menamabı. mamul ve yan mamul dertlere, pamuk ve yüa ipliklerine «Türk mob* kalımcleriyVa fabrika veya imalathane İsimlerinin konulması mecburi tutulmuştur.
Bu kararname ttearette Utsıım men'I ve İhracatın murakabesi ve ka. runmaei hakkındaki kanuu mucibin* ceha;ırlarunuj alîn yeril aınal ma -mulâlın u)arvUeıui)emiıe dair nlıam-nameye btlnadan DOSTadiImısur.
2 — Kararname 9 eylül 1»40 tarihinde mevkü meriyete ftrecektu-. Ba
(Senu 1 wikÜ aayfatfa)
şABAHT/    t .BAHA:
1942 senesine kadar
Harb devam ederse Almanya nasıl dayanır, İngiltere nasıl mukavemet eder?
ITHIALAT
FA Z LAjJtfe I : ^'^FA
R A C AT
Al lölt^j
105550000
ingiliz
LİRAST
48.300,00
1
llıtrlalen anveBni   bîr ulıU idhalât ve ilırai'atına luuaroıı Ingiliz tir.ıntiuia ortof ninim-ti ve bir aylık    iılhalftt    ve    ilınu-alıuın halın nklıiKH rai. uııl.ıı
Ingıha   Baavekili evvelki gunkfi   nuUunda    Iı. giltercnia jmmaa,   hatta   onü-
r.........kışı değil, iv il ve 1042
senelerinde   geçecek   harbi de
(Sonu 2 im aayrada)
Ne için dört Sahile çıkıyoruz
Harbin doğurduğu zaruretler dolayısıyle haneden kâğıd idhal   etmek   günden
güne gûçleştıgı için memlekette her ihtimale karşı bur ka-gıd stokunun hazır bulun-durulmasım derpiş eden Koordinasyon heyeti son verdı-ğı bir knrarln memleketle intişar etmekte olan guzetelc-rin sayfalarını tnhdid etmiy bulunmaktadır.
Bu sebeble "Veni SuIküi.,-iI.l bugünden itibaren aayfa-l.ıruu azaltmak mecburiyetinde kalmıştır. Muvakkat o-\zn bu karar tatbik mevkiinden kaldırıldıktan sonra gazetemiz gene eskisi gibi intişara başlayacak tu*.
Sayfalarımızın azalmasına rağmen "Veni Sobah» muhterem karilerini gene aynı surete tatmin etmek için ıcab eden bütün tedbirleri almış bulunmaktadır. Gazetemizin bütün ihtiyaçlara cevab verecek olan yeni şekb bütün karı ihtiyaçlarım nazarı itibara alarak tertıb e-dilmiş olduğundan muhterem karilerim izm şimdiye kadar hakkımızda gösterdikleri a-takaya lâyık olmağa çalışacağımızı vadetmegı bir borç biliriz.
02
Sayfa : S
YKNİ    SARA II
1 os Tcrnmnz  1 110
Balkan Hatıralarım
Va«Sfl     ET E M   RUHİ   BâLK*H_,
Balkanlarda Çar Aieksandr ile prens Bis-markın düellosu -Berlin kongresinde baş-byan  müsabaka- ilk Btj.gar   prensi Ba-tembergi»   vaziyeti   ve   akıbeti
Rusya ımparatot u
DUnkU kısmın hulasası
rilll|asfcdaıı (,«-" .karkeendr'nı
Minimini.- ı-iıUıllnı kaşandıktan soerm rmtdrrh Mr par ucilk ıneredreaBİa»» ¦ ıiJı— 4-ırı.ı-( ur KlSAlMİİnl. Dr*o Su-kuf ,- imi.!.- iki ueerva hassi ıi ı htıluadokktn pertftk-r birin ı |.  ı n lı- lill-lMl ı u ı   m ı i.       ı.--
leye ^irısrtuslrrdı. I«taannlu-lof Rai -ı\ .«*.-»ııul.-n ıı *nlınh hur hir Bul çamla* kmnfc Dede Seshuf . ı. iı.ıi^-anv.uı m Kusyanea Lsuisvı ¦ Ilıdm re. I. ılımı teman ı Inuk ıı İmlini taşıyor I
f     Şehir ve Memleket Haberleri
Zavallı babayı hangi evlâdı öldürdü
Fiat murakabe komisyonunun faaliyeti
Fiyal murakabe komi*yortu dun Mıniaka Ticaret Müdürlüğünde toplanarak bası katarlar vermişin*. Son zamanlarda fiyatlarında yükseklik görülen tuvalet sabunlan hakkında guııler-ude lsbef uo^um, y «zokan» ve- bunlun Çar    AJeksanılıı
J
Berlin muahnionamesinin do-; ğurmus olduğu İmlgnr-stanın tesek külliyle baseAsr. Bulgar milletinin ve hükümetinin Ruso-. fU ve liberal yanı kara ve beyan • partilere aynldıgıtu, bırınm basında Dede Sanda*, dageruun' basında da maftır latambolof bulunup aralarında nasıl kanlı; bir mücadelenm u*l udunu. geçen makalemde isala et tu» eninim yegâne sebeblen, o zamanki Avrupa büyük devletleri arasındaki Balkan fat ro maruf nüfu» mücadelelerr ıdı.
Daha Berhn muoh.-dez- imzalanırken Rus imparatoru jçun-cü Aleksandr Ue o -auuanm Alman imparatorluğu başvekili meşhur Bınmmrk mtk-adek-run temellerini atn-nr-hu-dı.
1S40 da bazsı lngdu-re ve Almanya, Fransa ve İtalya ol-, duğu halde O-ımanlı imparatorluğunun tamamryetı rmilkıyesi-ni tasdik ve mututfAaa surebyle Avrupa   muvazene   prensapıne
lxd..
Bu prensip 1*-M da Avrupa büyük devletleri ıçuı gaynkabtli itiraz bir siyasi akide hükmünde tutuluyordu. Fakat Osmanlı ¦ Rua harbinden *onn A yas-tafonon muaheciVnamesi bu akideyi bozmuş, bütün Avrupayı telâşa düşürmüştü. Ayastafo-nos nuıahedeNiaın bozulma*» -da o zaman en mühim amitlerden bm de yılma İngiltere ve Fransa değil, prens Btsnıark oimuptu Berlin kooferanauıda alenen •.anuana uu büyük kuv-' vettcn bun Ku.iv» imparator*' Aleksandr, drğert d« prena Bık- : mark idi. Berttn muahodesimn1 doğurmug olduğu Bulgarutamn mukadderatına hakan olmak ıs-tıyen bu ıkı boyük kuvvet çar-pıpyorda
Bulgaristan m ilk tevekkülünde, butun Avrupa devkolleruun muvafakaule BulgaraOsn prens   Pf rmU*,Qm ligine,   meşhut    Aleksandr   dkj Batcmbecg Uyın ve mtıhab o-1 luıunustu. 187!» mnı—mde ilk d«-
yuzden lı
AJeJtsandrm nerzarnaienoe uğru yor. hem liısmarkm ınnr kinayeleri yle karşılaşıyordu.
Bsttemberg   pTenslık tahtına cülusunun ilk de Rusyaya, ziyarete gıth.
İlk .3 olarak Türk - Rus harbinde. Rus askerinin Bul-kaulan ujgal masrafı tasnunulı-na aid, ağır mukavelenameyi irasaladı. Rus Çanna ubudiyet ve Hadakatini temin etti.
Oradan Berime ¦1"**Wp prens Bısmark ile mülakatı ıımıtmadı
0 tarılıdc Bulgaristan prensliği hariciye nazn-ı olan Bala'»not prensin yanında idi.
Bismark. Batembergin rtue-yaya seyahatinden çok kuşkulanmış ve âdeta hiddetlenmiş bur halde ıdı. Butum berne karsı çok soğuk davrandı. Ista Bismark, Batembergin ale*rbinıla | idi. Harta Almanya lmnraJa • runun kızı Viktorya ila lzdi-vaema da   Bısmark mani oldu.
1 Rısnıarkın bu manevi cebirleri. Batembergi yavan yavaş Rusyadan çekti, gene AL-manyanm kurağına aUx
Batembergin artık Rusya ile arası açılmağa bağlamıştı. Bir derecedeki Rusyanuı Bulga-riatnn ünermdeki nüfusa tam ilmiyle teselsüle uğramışta. Bu halde Rusya İmparatora ü-çuncti Aleksandr çok mflteesau-görünüyordu. Hattâ 1883 senesi tesrinievvelinin İT inci günü Bulgaristan prensliği hariciye nazın Balaban of bir vesub ile Rusyaya, Çan ziyarete gttamş. huzura kabul edilmiş, prens Batembergin bfar hulûs bunu takcnm eylemişti Çar A-leksandr. Balaban of u siyasi btr ilttf at ve nezaketle karplayaruk "Mösyö Balaban©f, prens Ba-tembergıu 1876 da, Dedo San -kof ile bırliktr. Bulgaristan prensliğinin varisi ve namzedi bulunmadığı halde beni ziyaretlerini hatırlayınız. O zaman sis, Bulgar milletini esaretten kur -tarmaküğun için bir rnazmrn şifahiyle yanıma gelmistfaua. Fakat bugün, bir Bulgaristan hükümetinin nazın tul atiyle geliyorsunuz. Evvelce Bulgaristan üıtılâllennin sunileri arasında bulunan tıı, şimdi yeni Bulgur prensliğin do bir oazırmms, bundan ne kadar mezonunum bıu-yor musunuz^ dedi.
Bnlabanof da cevaben: "Rusyaya pek pahalıya mahüan Bul-garâatanı kurtarması İein yap -mis  )lduğu fedakârlıktan   Bul-
Haricî ticaretimizin inkişafı için yeni imkânlar hazırlanıyor
fa Bulgaristan prens uğuaa tayın ı-iılmın olan prens do Ba-temberg neslea. bur Alman prensi idi. Fakat Rusya lıamata-nı kralısuu» do yııajnlığı vardı. Rusya imparatoru ikinci Aleksandr onu kendi yakım biliyordu I'rens Buunark ise BuMm-berge -h Alman pcenaı ıldu-ğunu unutma.') duyordu.
\'ıvanada dornuuı buvvrmiM olan prens DnUıııbcrg, ilk günler hem Rusyayı hum Almanya yı   idareye ı. ansıyordu   lîu
Yeni Sabah
AHON'F. lii Ait AA
TlHtly» EcnMI
1«00 Kf» £700 Kf
¦ ENIL1K
•   AVLIK 7(0
I   AVLIK 40*
1   AVLIK *M
ı*w
TEMMUZ 1»40 8ALt 10 C*nMllMıır M9 i Mu".. T?"iı»uı 1JS*
 19fl Aj: 7 nw -- Hınr 72
 öp. Ihlndl 
9.02  8Z0 EkmiI
442 uzs ıs.ıa VhMİ
Akf.nl Y»Uı İm «ah 
1100 1*7 9» Eutıl
If» uza az« VMM*
LekrarbuU. Çar Akudıandr da bu
UajokJrüre. cevaben aoğukkanb-bkla "But btr insaniyet vazife ¦ mui yaptık. Rusya, bjnsuyan -lirin kallnnmalnn ıçux btr çok muharebeler yaptı MfUetın»-no tesek kürlerinden — kmnj otu yorum Fak s t neden pren-s Batembrrg son zamanlarda bana, karsı bir takım vaziyetler takınmakta, hemen her gün na-l gınanı mraeleter ihdas etmekte-devana ediyor? Bunn bir tüplü. aBİayııııııyonım. Ona mttkerre-ren Bulgnnstandaki Rus za • Ödleri m«seUaunı husnii suretle halletzneTsnı hsUrtnUani. Bü* mera neden prensfağın harbiye nezareti raustrsan olan memurum kolosel l albayı Rodijeyı ve diğer Rutt zabitlerim azletti ve Bu I £unM «ındun unaklasOr-dl?.„
Btt muhavereler, ııetıoa ıLıba-ha uyade Ku»ya unpsrainru -nun hâKimıytU u,ııı no tsur ya-uunukk lâsnusa yapılmakta olduğunun debileri ıdı' O zamanki Rusya .rr.r ı'-Tİugu bu , I ıı^onı o kadas üenya götürdü kı. evv«ıia .Sırsları ikası harbe şevketti.
O. Bulgarların mağtftb ols-cagım     ıı'»     " ¦ i• j
Vonı Bulgaı prunslugtnuı bu oranarebeyı ka/auııverznssı Rua-
batan ve yapan tüccar ve fabrikatörler dinlenmiştir. Bu tüccar vc ı mı :!..¦' ¦¦'.¦    maliyet fi-
\ .ıl kti inin .ı ı Lı .. 'i :ıırı -ılı' ıı ıl fiyatların normal olduğunu iddia etmıslurse de komisyon ken-dılcnnın- bu idriııdııruu tevsik e-deeekJ vesaik- istemiştir.
1 Vrsembo giiuüne kadar bu vesikalar komisyonun tetkıkuıe arzedilucektuT. Çay itlıulât tüccarları Iu clün- komisyona da -vet edilnıudordu;. öğreudiğimi-ce göre çay fiyatları yeniden tesbtt olunacaktır. Yalnız harman vc sair sebeblerle perakende çay fiyatmın tesbiti güç go-rüunUşttr.
Bu sebebi e çaya yalnız toptan fiyat konulacaktır. Çay ithalâtının çok müşkül ve masraflı olmağa bağladığından yeni fiyatların daha pahalı olacağı numedilmektedir. Bundan başka haneden ıtluüât yapılan nuntakalarda da çay fiyatları yunsa 10 rua betinde artmıştır.
Tloaret Vekaleti tarafından fiyatları tesbıt edıluu^ olan çubuk halindeki demirlerden maada demir tellerin sata} üyaUarı-nı da komisyon tesnit edecek -tir. Bu fiyatlar da bir kaç güne kadar üâu olunacaktır. Cam ve ı¦. ¦ eşyası fiyatları da komisyonun paryeınbo günü ya pacağı toplantkla kararla,ştı-ruaeaktır. Hamızı kibrit ve büV eümle asidler için toptanaılara yüzde yirmi kir kabul olunmuş-tnr.
Diğer taraf tanı fiyatları U bit olunan manifatura eşyasının perakende sattj fiyatları da teabU edilmekte-Ur Mar.ıfatunı stoklaruun beyaaname ile komisyonu bildınhzıaaı û,uı konulan müddet dün bıtmısLıı.
Fakat ban p«rajtendecüer elin beyanname veraukUklaruj -den müddet ben gun daha uzatılmışlar Ba ruüddet sarfmda beyanname   vermeyenler   hafc-
j kında kanuni takibat yapılacaktır. Beyannameler ayuı 20 inci
. .; ı. m 11 akoamına kadıu kabul e-dnscektir.
Karadenizde gene serseri  mayinler
görüldü
1 .m ".-"..ıı w;.. ¦ ¦ -ı-n 7 mil oçulmdD .mlonn temritr aUrulÜenen ı.orrerı btr mayne tonıdllf Hilmi* ve ı u. .ıiıı   ı ¦ ¦. n-ıi ı- . \enl-
.ı¦ ı»' "i   Son .  i'.ı." .   Korrılen-jrtc gu-"i-¦ »eraen mııynler yeniden    v . ı. le*me£e !»d-lnnıi|,lıı    Bu ııuyııııı son j.ııı'Liı.ı.ı rm uıı.TdaOu ge-
lırdıkİMn snSBl iSSkaasnaSİSl koparak ı:-¦1 ¦ ı' ¦ ¦ ¦ ¦ ¦¦ ¦'-iı'mokıodir. İm -ban   ;ın alOknddr mukaııılaı taca- -
n İm.       - 1 ¦  ı r Iit     .¦¦ı-ıııifttır.
Ornı yakahumn eroineüVr TahtahaiDüU 'Jrtı.nı. Unkapanmda MUıâaO. Uskuduıda Hala Ragıb eroin-»oUırUirttrn yaknlııııınntar ur*rU-finde bu . ı ".-ı.. cruııı Ualumuu). jdlıyoyk  ;vıılıııi(lenlıı
Akdeıus "azıyetı üserine haneden idhai ertıyımuı mıktan günden güne azalmıştır . ihracat ve idhal.it. münhasıran merkezi Avrupa ı Is- sim al memleketlerine, inhisar etnıskte-dÎE. Conub vc sark muııüekt-Uerı de bizim gibi ziraî ı-Uhaal Jt Tîienı-teketi olduğu için buoiarin olan 'ıcari mübadelelerimiz piyasalu-rımızııı muhtar; olduğu maddeleri temin caaimeınaktedir. Ticaret Vekâleti memleketimı/aıı nuiit .ı. olduğu maddeleri temin için yeni membular ve yollar- aramaktadır Şundrjre kadar yapılan tcdkikler sayesındo basa ıthalâtımızm Basra körfezi vaaıtasıyle muhtelif memleketlerden temin edıiubılocegı noUcesuu vanlını*»-tır. Bilhassa bir Manayı ıi'emiekerı lan Japonya ile ticaretim izin inkısafmı temin çareleri aranrmıktadn*. Bu rnemlekeÜerden şün diye kadar alınan oyuncak ve bu kabil eşyadan başka muhtelif mamul sanayi maddeleri temini dıisunülmekteur.
Diğer taraftan İsveç. Nbrvec ve diğer sıma. nıemleketisn ila Sovyetlerin ticari mübadelelerimiz .iulıa sunıuliü .»ir şekle girmektedir. Uzun zamandabnen pıyasaüınnuza yabancı kalmış olan Sovyetler, ültik ve yapağı pianualannnsda tekrar görünmeğe başlamışlar ve standardız* edilmiş ııeviinrle ahutudar olmağa bos-bımıelardtr E3u hafta .¦¦ırtimla Uveçe külliyetli miktarda barsak göndenim ıstır. Basra ve pırnal memleketi en tankiyle yeni mahreçler teminine de gayret edılmeJuedbr.
Yeni kurmay subaylar
yanın tedbırlennı bosa rıkormıs idi. Fakat Ruslar gene um idlerim kesmedüer Nihayet 1886 ağustosunun 21 üıci günü uaba-hakarsı, gene Rusya ımpara -torluğunun tesir ve nüfuEUvia. Soryadaki Bulgar mektebi harbiye talebeni nın musellâh olarak Bulgar ordusu ritronıu alayı ı!e bırbkto Batembergin sarayım anloka ettUer. Ve ilk, Bulgar prensi Batembergı   balettiler.
işte Bulgaristan teşekkülünün ilk be») senesi içinde geçirdiği dahili mücadelenm, bir taklibi hükümetle neticelenen ilk davrusil Yom Bulgar tnılietüuu büyük devletlur ehnıie nasıl ba-2iüs 'rd"ğ'"'"n ilk tânnsl satha* sı!
S»a uınaf) 1 ioc aayfadaı mektebi kı^mutanı orgeneral Ali Fuat Erdem, mezun kurmay subaylar» hitaben her sene oıduğu gibi bm. yılda wczs ba? hitabette bu I unro ustuc
Komutaa a-uaıle janaaapır ki:
**— Hava k ormay .abayUrı. detuz kurmay uıbaylan kara' kurmay hu bay lan. yilksnk le-. vuzım mazıudım, sun en. güzel ( dilek!.-rııniı' tebrik ederim.
SİK ÜÇ nene ilim ve seeıys im-tıh;ınlun verdiniz. Kurmay tav jma liyakat kazandınız Baslarınla manevi zafer çelengı tte bezenmiş olarak «agıtn Up4uro.il.-nnun aldınız
Bnt yükssk t ahval g.«nsus subaylann savun ile değil, akse1 ; "iı.İTi çıkanların strvıyasıyie iftihar etmek o»—rut
Harb akademilaş-m 0Mem â-bm yvUşUrmek Jegddır, .Vka-deankan gayesi ve em büyük va zıfesı sevk idarenin müstakbel yarduncuarıoa İyi lü^unme-ı;ı yanı açık vo mantıki dııssn-meğı. snernk hareket etmeği, yani doğru luırar v« uf-gı öğretmektir.
Akadunuıh' f'isunmcı^. mu-lıakeme etmeği. he;.nb etmeği öğrendıma 'Takribi., ile; "umu mi fikirler., de yanın bedahetler., le iktifa, etzuenıegı oabren -dnuz ltarbda hiç 'ur hal uğe-nne benzemeat. Harb •.tr.tunoV tekerrür yuktor. Sise ıkadenu-de kasleler ve .-ntalar uğretddâ. Ve bu Inunssirı ve esasları nvzh-teül hallerde- tatbik etmek icab eden îttir terbiyeni •.-ernsb.
Akademi -i'T*hnn bitti, kurmay tahsunanr davnm e-lerekta*. Karmayın lahaıh büaııes arka -daslar. .Vkademı hedef değil, merhaledir
Harb tarihinde ''mukadderat,, yoktur Msglûb olmuş ordular mukadder ldugu ıçm ds-ğiL maddeO'a rayıi oldukları için* değil; tan» sevk: w idare e-dıldıklen ıçuı harb maneviyatı zayıf okluğu »m moglıib lraus-lordır
Kurmayın. ¦ abuk lusuumcsL (abuk ı-nur enranssl w çabuk ıs gurmeaı lâzuudu
1yı icra, iyi ••mre rautevıkjuı-tır. İcra. Plânlan, autkenadsı.
Bir mu.lOi-ı  evveli I0aru.e|iued-«j
• vlemde AıUMı b-vtetto kBraosı RBrtt'rı tdkanea ıl* «ldUrmHlon «0-lu /ekUifl.mıınakanınatno 'luo Mnnrı
itliıt re*a mahkemMinde ıle»»aı rdıl-1 ı.«iıf. ; 1:   ¦ yeuı bir Mfxd -
maktmiu
Mızmm ZsU, tl^«lenlrrı. lııtb*\ıl*
• .^—ayıaııu. o«ar aaaatsaı- wfc»ıkıtı "ldura;du,"iruı «tini» ılı. Bunıl.n evvrfh. .ıl^f*»» ba MhoB tnbıl eor»k vvolkalar ibf.-«f (0e Cini •oyasnı*. sspan «kwo os-nuh-hemeya bir kac nialtırtı vcnaSı akı rn*«ta«la fupSaşı fit- aamek naaha, yoMOKSımSıHı aalaa makkısı alı tınlan -i'ıl1rumtırııiuZ* rrıO'^4mJ-mum IıV dr m ¦orffU tutkıreli(ıiK- fu-v«lr rfnı 14u Seraju '-Uo»"Kı Sıddık ¦¦¦»»""ta da Mi» '..1,'ııKtU'i  ¦ .iom-na kasar v*»»t«« 1 »ıaSı bırnu-t «av
mihlı MI1lı i^va.Uınjlıı
!«lu«u ealaoaV Vaktin "  1 ¦ »a. 1 lı£ırwl*n Sıddık..  Irbhj.l  ynıılıtıon-dıjı mbjılJııJnıdaıı, mahkeoıe, Siıl-dlk*» t*blıB»t v^pılntaaıo* karar vr-ml4 vn rrnılıokcneyı lıajiu ır\ln- bı-
Aunansnı
bicuKS dsreeeys koyumnz. Vazı-îensa dı 111 ıks 1 yofctnr. Eki ka çuk vazriensn tını asaleti var-
Kurmay subayı genç yasm-ia büyük vH-'telı-rr» kull.ırıi -Uuraktar. Madununa kargı -et katb v» hsyırzMb olmak, fakat .irrman ve sahabet yapmam aktır İyilik ve haymrhnhhkla ili»   dun dm ihale oiuwm-inu.nr
mas vs teaabuh ınunnda gör» Tiüjte kıl kadar   fsrk yoktur, fakat manen   uçurum   vardır P^pnjs ılttsssanassı   imuoiA /tüİOtti t
a».
Arkadaşlar tıVanznz ahc;-1 f TytîT
Atatürk, Lanet InonU, Uare-anl
Bo üç büyük insan üç kurmay subayıdır Bu mekicbde •kumuslarıUr AUtürk; tazımuı /• asvfaa 1»; ınufcio. ogutienn hat izamında, 'anhın vicdanı -nt.'.Ja ı.Uın . nk --v nılı  Alaturk.
-vı t .1-1....  ı-ken dehaeraa zeki vasıflan. Ualb vo ruh va-«fİBZins- feumJrt«r ve moral va-uflun»   rntuavı   obua   büyük ismet lndnö
Basboğum'i*. akldimüt, vic-1-uuzma obua *- yın marenaJ. bu genç surraay gassıedleri. ken-hk?rhadsn nelar ıserdu^nkn bek-
lıl'knM binye.ruu'. Tnpsrak-' irdir.,. ,
Vlektpb   kamutannrm sözle • ¦inden nonrn mezun  kurmayla rm diploraabun   tevzi   edilmiş ve dsvetnuT    mükellef büfede -11 - - l : ¦ 11. 1 ¦ 1 1. ¦
Bn sene uıesun ulan kkrznay-
lar 30. ve yükı*ek levazım subayları da 9 dur.
Kars kurmaylar şunlardır : Piyade Yüzbaşı Sıtkı Orgun, yüzbaşı MuanınuT Örgem yüz- j M31 İrfan Rastım;, topçu yusbv »1 Adıl Aktuna, yüzbaşı Kemal Sevmen. L^Uhkâm vuzbnai Kemal Dinçler. ptyade yüzbaşı N'eemeddın FrgUven, yüzbaşı Mustafa Yoruc. topçu yüzbaşı 1.1 vdar S'ikan yuakssi Kâmil Au-smen, yusbaaı Yahya Ok-ı,'L muhabere ihsan Duran, yüzbaşı Fikri Onuguren. pıysda Lsttcğmen ;vteddm Çotur. Niyazı Pmsksu. topçu   0.
Florya plajları Ihnle olunamadı
:.ı..11x1i noladiynB Florya ı,L,j'.--rmı dun Ltıale -Una« ıiaare bir mu-,
uffrdr jçmıau bu nutesssssı '«u-
rML cSenlcr  Dodcriı  ınuhuıııımmı ia-
manıcn    v rrcınc-dlkl^nndrn    ı-I'nLır Ru ili-!
baaia   --(.Siy.- TMidert' bir ımhaıye-
de  1 -T-!--   1 kırur Vf1llll|IBf
Dite» tarafdan beladıy« UMde iotU Urun.  ... .. .      v«
uUcar Mb^oklet lsaodc yer.ı Uu -
'¦¦.ini.-  ¦ .»v ¦        . i, ır   vermigtu'.j
İlk   nlar-tk   pU|   ti j-ıl!.ıı--ı-.ın     ı-   ı ¦!.   .I
11 İm «sı  km m rtı ;tınlm ıstır   Bu  karar dan; Uımi • ı.ı-;meıiil.ıı çürmısOr. Yeni flyatlar ;~.«ıı    scnaiaı^o    Fluı-ya ı — n . 1
bir kui için 40, Utl kın için 50 ve uç kıx için dc 60 kuruttu DuaL encu-menaı dU» .kıanv '.-rH»4i bir karam ibiz.ran pUflutala ycru fiyatlar su olaraJrtnr;
Btrkisr için 30 ıkı kıı iein 10. uç kıtı ıçm Sfl kuruş Bu. fiyi t duskun-İJjıuuıı Pl'iryaya ulan cr^bcU SaV tıracmtı bu sureUr daha fulü kâc '-'•¦m -d,- ¦.¦.,;.¦, edürockUdır. BMediyı-nin kin
Plâjbır i-....- olunımiBdııimdan 10 jıııı Irtiıiıer. brdodıv '.^1 jdndan Uır--7al ıslakıibiektedır. Bu nuıddet 01-fmıbl beiodıyc 1000 lua Koulal to-rnııı etmiştir. Plajlar. ıbaar oluouncu-ya kadar belediye tarafından, işletilecektir.
Halk ekmeği için hazırlıklar
Tıuaret Yekatetınrn cebirler içm hazırladıg! yeni ekmek tipi hakkındaki tanum diin beledıye-r ıktıssd müdürlüğüne tebhğ e-¦ ı:lniL-;tn Vekâlet bu tanümde yeni ekmek tipi hakkında tafsi-| lât vermekte ve bu kararm esbabı un .- . :. .- .ii etmeKt* ¦ dir.
\ ".(aiıiın ruıktaı nazazıaa güre, hııkuuıet bu sene köylüye' yardım gayesiyle buğdayı her zamankinden 50 para fazamiyle mubayaa etmeğe karar vermis-tur. Hükümetin koylu lehinde yapacağı bu fedakârlık tabu o-larak buğdaym müstehliki olnn şehirliye de aksetmek meebıırı-y etüdedir.
Vekâlet bu suretle ekmek 11-yatlanna bir zam yapmak moe-bünyenin  önlemek üzere yem.
SABAHTAN SABAHA
1942 senesine kadar
1 ea« ***•. 1 ".oi Mrfaeay
derpiş ettiğim beyan etti. Za» ten bu harbe basbyaa îngUhı basvekUl Chamberlam üç seneyi göz almak icab ettiğini «rykamıştı
Chürehıü. bu bsrbnı her türlü görünüş*» göre usnrt sirreoe-
ğfni de  tekrar etmiştir.
İngilizler on ay evvel de bu ka naattcydılcr. Almanlar, jnldınm harbi ıb? her sevi kestb atacak-lannı iddia ederek aksı kanaate taraftar gorunnıunlerdı.
Şimdi roahdud ve artık klâsik! olan yıpratma harbine donüyo-ruz: İJayan.ıbüe» kazanacaki Hangi tarifin dayanma kabiB-yeti fazladır? Bunu buccek o-lurnak neticeyi kestirebiliriz. Şübhesız but^ıne kadas olduğs gibi bundan sonra da. en az zarara giren, tabii hayatı en as sekteye uğrayan taraf Sn nraks* vemeti  ötekinden fazladır.
Millotlar Cemiyeti, bu hara» içindeki i dazlat ve ıhraoata dan* btr istatistik neşretti. Bu ists-tiıtikdc Almanyayı bulamruan-nn. Çünkü Almanya ne halde olduğunu gizler.
Halbuki İngiltere bütün. r»e ksmluei neşretmı^tir. Sayam dik kat hır istatistik; tngüterems ticareti lıarbden evvelkine nazaran ek aileceğine artmışta".
Idhalât yüzde 30 ııısbetinde artarak ik ay evvel 105.55 milyon Sterime; ihracat yüzde 20 artarak 4ft30" milyon Stertıne varmış tır.
Buna rağmen fngilterede bezi maddelerin azlığı gireni, eşyanın büyük bir knjrnı harb levazımı olmasındandır. Demek kı Alman tahtelbahirlerinin, tay yare-ie-rüun ln-ilîr. adalarına gi-rib çıkan ticaret kafQeledae taarruz etmeleri zararlı olmak söyle dursun, ticaretin inkişafına bile engel olamanuştır. Yül binlerce tonluk ticaret gemisi battığı doğrudur. Bunlar bir ziyandır. Fatat İngiltere belki bir iki milyon ı.mUk 'Jcıret gemisi kaybına mukabil yslnm Nbrvecın 4 n:Uyon, Hnllandanm 3 milyon tonluk ticaret füosn-uu eie geçirmiştir.
Belçika ve Danünarka, Fransa gemileri de ayn.. Bütün küçük devletlerin büyük müstemlekeleri ingiltere tarafından isletiliyor. Almanya ya aid elimizde rakam yok.. Fakat Alman -ya denizaşırı ücaretini kaybetmiştir ve deniz nakliyatı. ıdhs-lâtta ve ihracatta bütün Alman ticaretinin yansı idi.
Maamafıh kabul etnutk lazus dır, ki'Alnıaaya. da -ro-
nm ümid ettiği kıtlığa henüz ma rrm kzimıstu. Büyük abluka çemberi sağından solundan yarılmış, Almanya zanetOğı nıem tekellerin zalure ve ınayi ınah • rukat stoklarına-el atmıştır. Ba gün muhtıc değildir. Fakat yarın 11 Faket gelerek, sena ve ü-bür -ene?
Sık ıık İmi ye baskı ın haberler, hale Amerikalıların yerinde yaptıkları tahkikat önümüzdeki aylarda kona Avrupanın Kıtlıktan kıvranucağiM gostenyor. Kıtlık kolera gtb*' saridir. Deniz ı;ıbı bir asısı ohzu-
Nejan     Yurdukul.   Sal âh addın    chmuk   n mı ihdas etmek nıoe-    yan memleketlere sirayet edsr.
geı
Tang. Adıl Savaaan. Ratib Er-:41i. Cahid Atenalp, süvari   teğ
tee
mehal yanlış anlaşılır... Demek üıtiyorum kı, emir yanha anla -aihraa, yanlış anlo^dabüscek surette yazümıs »iduğu iein yanlış   ..İli !  Iİ III   ı ı!
Kurmay .-.ubaylar, haJukat mabudımuz olmalıdır.
TumCuraktan. ¦ 1 ¦1 ı--u yaldızdan, yaliindaıı, hos gorüu me ve hos goebxıneden nsfret etmelüıuıız..
Kurmay subayın uc. mutum vasfı vardır: Tevazu, çok mak. vıedanhhk.. Mareşal: "Bnr asker 21 .ıai vasile basuııia-dır... buyurmuştur. Bu soz kuz* msy ...-i, ıçm bunama. .tidir.
BugündıUL lUbaren butun !ıaya-Uruz    mu-ldelanee  "vazife.,   yi
men Abdülgaffar, piyade men Said.
Hava kurmuylan l
Tayyare vuznası Sabrı Cok-mer. Talât BVımrcn. Namık Ke azal Oens.
Denız kurmıylan:
İzzet Salten. Şeref Kar*pı-nar. Naeı -Sıncan. Hakla Burak. Kemal Ulergın
Sovyet   konsolosunun zn/aroll
Şebrnzuzdr bulunan Sovyet bas IujomoIoou dun vali ve bels* dşre reun doktor :.ıü. Kır . '.y.ıret etmek fUnua, vah Ya-lovnda ceangundan. voli mu a-vuu Hüdaı Karatabanı rryaret1 L-un ıstır
bünyelinde kalnuslır.
Yeur ek mek tipinde esas buğdaydan, daha. fazla un almak e lacaktjr. Bugün ekmek yapmakta olan un 100 küo buğdaydan S0 lolo olarak alınmaktadır. Bu mabet 100 kiloda »2 küoya çı-kanlnuaktar. Bu suretle bir çuval undan 04 yerme 98 ekmek alınması temin, olunacaktır.
İkiısadd Müdürlüğü Tica • ret Vekâkbnın hozurladığı dir rektiUer üzerinde tvdJukat ve tecrübeler yııpıhuıaktiT. Bu tecrübelerin neticesi derhal vekal.'-te. bildirilecek ve oradan geiecek emir üzeri.n- yeni tip ekmekj imalına başlanacaktır. Diğer taraftan iktasad MüdUrtüğU yem tıp ekmoğm daha pişkin ohnu-suu temin et inek üzere yarmı-sar küo halinde ekmek çıkar -mayı da  düsüıuudücdır.
Bu kıtlıktan yskasuır kurtaracak ıkı memleket   İngütere   ile
Tiu*kıye  görünüyor.
Bazüarmda  bir kauaat  var: Aradan soneler geçse bile Avrupanın bakimi olan ordu aç kalmaz ve kıtlık onu yere sereme*. Kıtlık yalnız, zahire  noksanın • dan iteri gelse bu hüküm doğru çıkardı. Fakat harb sanayii için lâ/ara olan yirmi küsur madde -den on altısı  A : ¦.. ..... yoktur.
Avrupanın yüz milyon   nüfusu fabrikalarda çalışarak yer. içer, yaşar. Bu fabrikalar ham luunV dayi ve benzini Avrupa dışından tedarik   eder.   ınamulâtıni deruzaşın rceraleketlere sürer. İk.... de olmazsa yüz milyon ne
ile geçmir? Uç beş-ay diyini sıksa bde senelerce- bu ti:-kılâb ıit üst olmuş ülke müılhış sı-kiftUya nasıl dayami' T
16     Tfntrntnı İMİ
TENİ    SABAH
Harta : S
Almanya ve italya ile
| R.ıjm »* jl-df r    '-ı~|
Aynı ' 'v.len İtalya hakkmda da tekrar edebiliriz. Yalnız 1-talyaya kara 12 ada tnc*ckwıı-den dolayı içimizde bir memııa-
niyetaizlik olduğu muhakkaktır. Fakat biz bu mcaeleyi hiçbir man arada dostluk münascbet-
lerîae imkan bırakmıyacak acele bir dava lıaline sokmadık. İki memleket arasında samimi bir dostluk tr?easûs eckrbiİKeydi. bo 12 ada yarası acıüğmı kaybederdi Bunun daima tanelenmesi ve ortaya çıkması, Italyanın vatanımız aleyhindeki yem yeni tezahürlerine bir mukabele seklinde vukua geliyor.
İste şu ufacık mülâhaza ile sabit oluyor ki Almanya İle İtalya bize karşı dürüst vc sa mimi münasebet besleyememek için birde mevcud fena niyetlerden bahsedemezler.
Fakat acaba Almanya İle italya bize karsı ayni dürüst halis vc samimi bir niyet ve politika takib ettlklermi iddia ve rmtn edebilirler mi * Buna biz hiç tereddüd etmeden "lınyır, edemezler., diyoruz. Bizim Almanya dan ve Kalyadan şubhe etmek için bir çok haklı sebebleri-mis vardır.
Bir kere italya halın Türk topraklarına göz dikmiş ve Anadoluda kendisine bir müstemleke mmtakası ayırmış brr der-lettır. Bu emelini 1918 de fiik» çıkaramadı ise elinden gelmediği içindir. O tarihten sonra bu emelden vazgeçtiğin© dair bize hiç bir samimi kanaat telkin etmemiştir. Resmi dostluk teminatına, hattâ dostluk nifaklarına ehemmiyet veremeyiz. Çünkü maksad burada samimi bir hasbıhal yapmaktır. Yoksa basma kahb mürailikleri tekrardan ne fayda çıkar!.
Sonra italya Roma impara -torluğuna veraset İddiacını kendisine (.«aslı bir siyaset bil -mistir. Akdenizi kendi denizi ilân etmiştir. Akdenizde yalnız 1 talyanın hâkim olması lazım geldiğini İleri sürmüştür. Roma imparatorluğuna veraset iddia eden italya, son zamanlarda pek moda olan bayat sahası davasına da müdafaa etmiş. Arnavutluğu istilâ ederek Balkanları vo binaenaleyh Türkiyeyi tehdid eylemiştir.
Kendimizi I talyanın böyle tehdidi altında gördüğümüz içindir ki onu resmi, dostane mö nasebetlero rağmen kalbimizde bir düşman devlet telâkki etmeğe ve lâzım gelen müdafaa tedbirlerini düşünmeğe mecburuz. Bizim için bu bir vazifedir. Nefsimizi müdafaa hakkının emrettiği bir zarurettir. Italyanın bizim topraklanmıza göz dike-miyeeek ve bizi tehdid edemiye-cek kadar kolu kanadı kırılmasını isteriz.
Almanyaya gelince: Evvelâ o italya ile irtifak etmekle bizim itimadımızı kaybetmiştir . Italyayı Balkanlara sokmakla bize fenalık etmiştir. Rusya Çarlığı nasıl Osmanlı impara -torluğunu Almanya ile ittifaka meylettirmişse, Almanyanın I-talya ile İttifakı da btzı mihver devletlerin© mukabil devletler sisteminde bir yardıma aramağa sevk ey lemistir.
Fakat Almanyanın bize verdiği endişe yalnız Italyanın müt tefıki bulunmasına inhisar etmez. Hltlerİn mezhebi vc emelleri malûmdur. M cin Kampf beynelmilel münasebetlerde yalnız kuvvete hak veriyor ve bütün Avrupaya hâkimiyet iddiasında bulunuyor.
Avrupada yalnız bü- büyük devlete ve efendiye yer olabileceğini ileri aurüyor. llıtlcnn si yasi emellerinin tehdid ettiği milletler arasında bizde i ılı il olduğumuza şübho etmiyoruz. Flitlerin İlân ettiği hayat sahasına TÜrkiyenın de sokulmak istendiğine enun bulunuyoruz. Bunların eksi bize hiebir zaman İtimad telkin edebilecek bir «u-rette temin vo ırıbat edılcmemia)-tir.
EN  SON  HABERLER
Amerikada ingiltereye yardım için kuvvetli bir cereyan başladı
(B*fl tarafı 1 İnci sayladı!
barısı idame etmek vc Amerika nin gayretlerimize rağmen inkişaf etmiş olan harbe gırmerünc mani olmak için mantık hududu dahilinde mümkün olan iıcr şeyi yapmışlardır.
Hükümetin bugünkü şeklinin ve Amerika milleti hürriyetinin muhafazası için cumhuriyet ve demokrat partileri arasında birlik ve tesanüd derpiş edeu ba -tib, müteakiben müdafaa meselelerine temas eylemiş ve söyle
Norveçin. Belçika, Dan im ar -ka ve Hollandanın işgnline ka -dar aramızda kaç kişi deniz aşırı hâdiselerin tam manasını idrak edebilmiştir" Bu istilâlar -dan evvel, o zamandanberi aldığımız milli müdafaa tedbirleri şeklinde tedbirler derpiş eden hiç bir cumhuriyetçi görmedik. Bununla beraber bir ses, çölde vareden bir adam m svsi yükseldi. Bu adam Amerikayı uyan -dınnağa, ona dünyada olup bitenin hakiki mahiyetini anlatmağa çalışıyordu. O adam bugünkü vasiyeti gören hemen hemen Irk kimse olmuştur. Bu adam rı incümhur Rov*rvrlftir.
Hatib, Koonevelti Avrupa iş-L... ine müdahale etmekle itham (den cUmrnıriyrtçilcre' doğrudan «'oğraya cevab vererek reisicüm-Irurun insanlık namına bansın k e re esi lehinde ve harbin ya -yılması aleyhinde hitapta bu -lunmaktan başka, bir şey yap -madiğim söylemiş vo demiştir ki:
İcra kuvveti hû; bir zaman Avrupa harbine ü}tirakımizi telkin etmemiş, partimizin mesul hiç bir zimamdarı harbe girme -müri derpiş n.-mistir. Bakheard, şöyle demiştir: Yıldırım harbine yalnız ingiltere mukavemet etmekte ve şim-di flitlerle Mussolini onu tamamen imha etmek için ahdetle -mislerdir. Bundan başka tüllerle MussoUnİ Amerika da dahil olmak üzere inhitat halinde diye tavsif ettikleri bütün demokrasi lere ezelî düşmanlık için yemin etmişlerdir.
Beonevett İr hin do tezahürat
Şikago, 15 (a.a.1 — Demokrat partisinin açılış ceksesındo Şikago belediye reisi Kelly de-l mistir ki:
Beyaz sarayı beşeriyeti sevk için bir fener olarak idare edebilecek olan adamın tekrar nam set olarak gösterilmeği kabul etmesini rira vc kabu! edenimi Umld od i yom?
Bu beyanat alkışlarla   kabul
cdılm iştir.
Bu m. nida hır ara "Roosevelt'i istiyoruz,, diye bajonnıa, partinin milli komitesi rest olan posta nazın Kur ley sukut edilmesini rn-.ı etmiştir.
O anda reisicumhur   Roose-rett Vjjunctonda Hu»' M yemelini ¦- emekte] ılı AsoerBrada muikef.kVrv yardan lak fcln I
Nevyock. 15 l&a) — -afu tefıklcre yardım suretiyle Azne-nkanın müdafaası,, komitesi tanıtından »çılan hir ankete gore 1' ırt ı knngrvAine İştirak İçin fim diye kadar Şıkagoyu muvasalat edi'iı demokratların yiuato 00 ı ingiltereye yordun lehinde bulun muşla rv lir. Bazı demokratlar Amerika donanma ve tayyare -teriyle lunnnlannın ingiltere «irme vrnlmeal suretiyle yardım edilmeni ıcab ederrğinl bd-dırmı-şh-rdır.
Arorriluuua taak   Muarkji
Vaauıgton. 15 (a.a.1 — Amerika ordusu bugün 627 hafif tank sıpan? etmiştir. Bu sipariş barış ramamnda yapılan en bü yük ı .n - siparişidir. Her tank 45 miUmetrelık bir mitralyuz, 30 milimrtrelik dört mitralyöa, ve 37 mdımcüTÜk bir hava .lafı topu ile mücehhes olacaktır. Sipariş 11 milyon dolar tutmaktadır.
Çin - Japon sulhuna doğru
¦(  *•••¦   1  m- - u,fılıl
korneti ile, Japonyanın Çın harbi hakkında   yaptığı müzakere etmektedir.   Çat
Japon milletlerinin hakiki Tuşunun şerefli bir sulh Üzerinde toplanmış olduğundan rmu bulunan ingiliz hükümeti, sark ta harbe müzaheret etmemek ve bu harbin devamının önüne gjç mek İçin mümkün bütün gay -retlerini yapacaktır.
Jones, bundan sonra Alman -ya ile harbden bahsetmiş ve demiştir ki:
ingiltere, büyük kuvvetlere karşı yalnıs basana verdiği ma barebede, butun gayretlerini sar fedecek ve Almanyaya karsı, medeniyetin yegane ümidini tenkil eden -m:--rı kazanmak İçin bütün fedakârlıklarda bulana -cakür.
Bilâkis Alman diplomasisinin takib ettiği hattı hareket höt ön bu şübhclerimızı kuvvetlendirmekten başka bir şey yap marnlatır. Türkiye sırf istiklalini va bitaraflığını muhafaza ınakaedlyle demokratik devlet • terk* bir tedafüi ittifak akdetti Turkıycrun Almanya ve İİJİ-yadan şüpheleri doğru olma..aydı, bu ıkı memleketin bu ıllılui.-tan kızmaları için Iı» bir svbcb yoktu diye düşüm lyuruı.
Almanya ile Italyanın Ankara muahedenamesındcnbcn Türkiyeye karşı siyasetlerim el-i lenndcn karmış bir şikâra karat duyulan hiddet vc aaa biyel a-u mülhem görüyoruz.
Türkiye aleyhinde bıı rmm-lekıtlenn gayri dostane teza -hürleri bu günlerdeki sakta vesikalar mücadelesine müntehi olarak en son zirvesine cı ı -iniktir.
Biz vatanımıza karşı vazife-mizl yapmaktan mutevellıd Mr! vicdan   huzunı   «inde İm devlete karşı ¦        tu ve uu.-Ucavts bur m ..-meın. mn
verdiği sükûn metanet ile her ıhtimalr mukabrlo etme*» hazır bulunuyoruz. Meslek de-(kjUnnek ıı ab ederse bu. Almanya il* ltaiyaya lerettüb e-der.
Il.ix.vln fleJıld VAİZİN
Adliye Vekilinin telkiMeri
Bolu. 13 Uı.l — Adliye W kıU Fethi Okyar bcıaoeıienn-de Vali N.ı. i Kıcmun ila. Bolu mrbbuaları olduğu hakte ba sabah saat dokuzda Düzce ve Ak-çakocaya hareket etmiştir.
Fuar hazırlıktan
tunlr, İS (.ı) — Avılm—na bas halta kalan 1M0 lınıır entenıa* nal fuarı harır tıklarına biıydk buru- verllıntrrlr. Pavyonların an mühim kıtımı kııalanmiaür. Bazı pavyonların h.ımlanmaauı- .1 jIii baılan-mtytır
llrladıye re.il Dr. Bebçet O» bu »enet. t fuarın daba buyuk bir mu . t-affakıyet temin atanı iean reaaaa-djıı jUkadar lulunmaktidir.
Fransadaki talebelerimiz
Ankara İS (ka.) — İlana»* Vekaletinden bddırüaabjtv
Fraıuadakl Ulebemuden Tepkin C.ı lUlınuı ba Itaurbouleda UMI V-. ı.-l ile Vecdi Tural'ın Vifbyde, Mehmed Ali Handan'ın Mauua'da. Ceii.ni balının Au*ouluıııeur oldukları hakkmda bııglln V.-halele mala nmt fcelınljtir.
Hulgnri.sfaaıla llııyuk Ilır  pptı.»« I abrtkast \ .ti.
S..f.ı .11.. ud llukcanabuun ortj Balkan erkler İndeki bopot ka-—ba» livarında («artanten htJSJSm dev im olunmakta olan cephane fab-rikaıının maaaı luhayete ardı.
r. .ı ıMiıtı fabrtkaaın ..m* meralimi yapı'.dı. Fabrika ıııudurU albay (l.ı  t ile harbiye namı ceueral Ilaa-kalof bu mUnaaebetle huee ruıbak M.ylıyerek HUlffnr ordııaıı.ıım kııvro-(l-.l-n t.d -ettiler
Kaçarlarla Rumenler muvakkaten anlaşıyorlar
Rumanyadaki    Macar ekalliyeti lideri bu hususla bir beyanname neşretti
Bükreş, 15 (a.a.) — Rumanyadaki Macar ekalliyetleri lideri aşağıdaki beyannameyi neş -rtrtmiştir:
Kumanya hükümeti ve milfl parti liderlerile yapılan yeni anlaşma üzerine, milletlaşlarunı-zın millî Rumen partisine kayıtlan bilâhare tayin edilecek müddet zarfında yapılacaktır. Bu hususta talimat verilecektir.
Diğer U raf dan haber alındığına göre gazeteler bir anlaşma yaparak üç günlük btr müddet zarfında Traztsdvarrya meclisi hakkında kanşıkhğa sebebiyet verecek makaleler neşretmeye-ceklerdir.
Rımtanyadald yafaıiaflerhı i-jle-riue nihayet veriliyor Bükreş. 15 (a-a_i — Stefani: Nazırlar tarafından venlen bir karar mucibince süıhiyo nezaretine merurub yahndi doktor -lirin vazifelerine nihayet ve -rilmiştir. Mîllî sLg'jrtalar nez -dindeki y ah udi adil doktorlar da hizmetten   rıaar^ınışlarddur.
Türk - Sovyet Dostluğu hakkında Taymisin makalesi
Londra, 15 la.a.) — Reuter bildiriyor:
Times gazetesi, başmakalesinde. Tüı kiyenin Rusya ve Ingîl-terc ile arasını açmak xaksaıli-le on gün zarfında Türkiyede ve komşu memleketlerle ziyadesiyle fazlalaştınlmtj olan Alman propagandası taaiıycimden bahsediyor ve diyor la
TUrkiye basvekiE d.ılctjr Refik Saydamın cuma günü BÜ -yük Millet Meclisinde ırad ettiği nutukta kuvvetin vo sara-hatla bu faaliyeti protesto -t-me&İ hiç dc şayanı haret değildir. Bu nutku karaboyan alkışlar ve Başvekilin aölığı müttefik itimad reyi. başvekilin, bu gibi entrikalara kar*: muhalefette müstakil v şec; Türk milletüun tam müaahdretıne ma lik bulunduğunu getirmiştir.
Bu entrikalan yapınlır. kar-;;ıl..Miıd.ı Abdülhamıd T'irkıycsi değil, fakat Kemal A:u.urk Tür kıy es ı bulunduğunu unutmuşlardır Türkler. ; , -i i;ı -rak, Yakmşarkta aulh*;a idamesi ile alâkadardır T'Jrkler, bu sulhun bozulmasın u önüne geçmeğe çahşıyorlar. Türkler, başanlmoaı Türk, lagılıa vc ayni zamanda Rus menfaatlerine de muvafık bulunan bu işde ingiliz diplomasisinin dürüst müzaheretine itimad edebilirler. Türkler ayni zamanda, iostluk-larına da sadık bulunmaktadırlar.
Yunanistanda terhis edilen sınıflar
Atina, 15 la-ı,) — Sicfani ajansından:
26 temmuzda antrenman müd detinı bitirmiş olaa 3t -imli ihtiyat efradı  terhis cduVcektir,
NalıoUye Helen İtaJ.aıı ynnılıian
Napoli, 15 (a.a.1 — Bırdia U maniada vc Tobrulula i'-r^tın eden mıılıaıebtlerde yarılanan 56) kını "Amııleıa.. -ıa.- ıdane gemisiyle bu sabah Trablustan bunıya gelmiştir
Resmî Tebliğler
u u
ingiliz   hava  tebliği
Kalıım, 15 (a.a.     — Hava nfuretİ (ehliğ (iliyor:
Bir Ingllb tmmhnrtirman tayyareNİ filosu Rrtred A?Muhın i. mitilindik! loşla ve ılrpolara lıürıun ¦ tim .in.  ıkarılan yangın-l.ır İH LU.ıiın-tnJîk bir mesafeden conllmııtır. I'ı .uılot^arİHİa Tobruh unroaaaabt bulunan c «in ile m lombnrdmuuı layvareteri-mlz yenidesı burum rtmi-Jerdir. I İd.- edil«-n netirrler henoz t-lli değildir. Buanmia hmhrr lıtlrnmıın bîrini müteakİlı nahilde kara bir duman sdtaıro yııks*-ldigi çoruhııuşdir. Bütün ingiliz tayyareleri üslerine döiuniışlerdîr. Ii"-ııı;ı gMal iki, im fuıhuJı da bir dnfn Maitaya haVeum leHehbüsıiuıh' hıılunmusna da hiç İHriode mnvaffak oaammsnışür. /ayiat ve iil--i.ii yoktur, şimdi treyyurf 1 l-ıı lar iı-.dıeTo gön» de Kenvnda \Vajir Irzerine II temmuzda ılı."onanın raptzğı hllrıınıda tayyare dag bafuryalannın atı--ı\ lı-Mr   dır mail la) yır- -ı     I , -11 r  ı i.....   ' ¦: r
Bir tayyare de Derkall de yere çar[/arak ıın .l.umn-iır I . kLşl olaa tayyare murellebavtı ubnuştılr. Ayni mnharehede- rennİM Afrika kuvvetlerine mensab İki mnlıarebe tayyarrainln arkasından ılıımnn Urrl htraharak nzaklaştığı tesblt eılihnlşür.
Nairobi, 15 fa-a.) — IngDiz tnhllgl; Dün hükÛnet kjfzjig geçmiştir. Moyale mu:... ¦- devauı ı tmı-ktedir. lîonı hani iman tay jTirelerimiz İtalyan Mnyalisîni mnvaffakıyetle lıombardımaıı ei-niKİrnlir. İtkr k*y rİMrmıLaki Innıdanta yangın eıkartılmış \* Ingifbı Moj-nJhhrİB garh '.¦:.«-ierind.-ı,ı dıışman Hnıra nırcbnr edil mistir. Bil tun tavryarelrrirnrr salhnen imlerine ıliinmtı^tür.
Londra, 15 (mjl.) — Uava nezaretinin lebaiei:
liin geoa karrvcUi İngiliz hava filoları Almanyada . ¦ m ı-n ıııılıt.lif lı^leflnri bonıtnırdıman rtnıi-jlenlîr. Buolano nrasıarla Kreme tayyare fabrikası dogn Kuhr*uDdaki ruderborn ile Osnah-ı-'dı'ıın dogu fdmsduıık'ki Diephofz'da tayyare nıalzruıe depolan. (.. Isenkir lırn'do benzin tOHİaalı. namburg ve Brem'ıie petrol taall yo haneleri Haram üe So»l 'de nıannııılir carlan m»ı.-ııi!iır Bom-banlnrmıılsr hafflaklara ve j ongzalara -a-!ch olmuş ı.-ok miılıim haşarat vukua geJirmlşrir.
Ingilfcc bombardıman tayy.ırrlt-riaılcn muleaıckkil düier filolar da Uollaavia ve Balı imal Atmauı yasın da bazı hav» mry-daalnrıııı lıumbardunan .'nn-.'erdir. Son iki gere zarfımla ıvroan '12 donanan tayyare meydanı   bonlıardırrrın itilmiştir.
Salı il müdafaa tayyare Irrimze dun c«*re fiantTı İHinıbalıunış ve depoktr» ata»   verniklerdir.
Yerli deri Ve mensucat Damgalanacak
Hava muharebeleri şiddetli bir safhaya girdi
(Oaf tarafı t l"Gı aa/fada) * nız bir kişinin hafif surette yu-j ralandığı büdlrilmekt «lir. Hiç bir ciddi hasar vejktur.
Londra 15 — ingiliz hava filoları dün ve bugün Alaıanyanın muhtelif askeri hedeflerini mü-teaddld kereler şiddetli surette mutazarrır etmbjlerdır. Dön 6 ingiliz tayyaresi Brcmen. Hamburg ve LUtolatialri askTÎ hedef vc petrol tasfiye depolarını bombardıman etmişlerdir. Tamam o-larak Üslerine avdet eden lnrİlıx pilotlan İsabetlerin fevkalade ol1 dıığunu petrol tanklaruun iııfi-, lâklarmı işitmiş olduklarını bildirmişlerdir.
Diğer'araf lan Alman t a yy»-' releri şarki ve cenubî Ingdtere sahillerine dün müteaddit akınlar yapmışlardır. Alman tayyarelerinin attıkları bombalar zarar ika etmişlerse de bıı zarar üç dört kişinin ölmesinden ibarettir. Düşmanın İngiliz adala-rna hücumunu sıklaştırması İn gıltere adalarına uzun /aman -danberi hazırlanmış Olan kati taarruzun yakınlaştığını ifade etmektedir. Maarnaıih pek tetik bir vaziyette duran fiağ tayyare bataryaları bu tayyarelere1 güz ıı eti rmamok tadır. İngiltere adaları üzennde uçmak tesebbü simde bulunan Alman tayyare -leri derhal ingiliz avcı tayyareleri tarafından tardedilmekte -dir
ChurelıiH'üı   auLkıı ıiuuad
Ne^ık. 15 (a.a.) — Nev -york Time» gazetem. Ingıhz nı-hu söz söylüyor., baalıgı altında  şunları yauaauüıtadır
İngüiz mîlleti, hiç bir zaman, dun Churchillin aöyledığı sözler kadar metin edeler ışıtmcmışur. Bu ses, hür bir milletin, hum-velini mııhafasn etmek için her, şeye katlanmaya amade bulunan bir milletin senidir. Büyük Brı-tanyanın haricinde, bu devletin karşı koymakta olduğu mücadele hakkında bııaMiilllı görterebı-lenlere en he*h{ bir eevabttr.
Neryork Trfbm»a gazetesi de şöyle yarıyor:
 'hur, hdl metin ve azimkar olmıynn. /af   ifada   eden vev»
mağlûbiyet mefhumunu taşıyan hir tek kelime sarf etmemiştir. Bu nutkun etrafında muesaır bir ıUma.11 tavası mevend bulunmakta idi. I nn-f viır In^rftereden aynbynr
Londra. 15 U.a.1 — Reute nn diplomatik mutoarrıı ınua Lon dradak) Fransız rnahaf ilinden oğrtaüıgme göre Kranaız sefareti erkân ve memurini yakında İngiliz payitahtım _terkedc -eektır.
Slrazbur;   İMimbuiMndı
atrasburg. 15 (a.a.1 — D. N. B ajansı taldunyor
Geren hafta persrmbrya eu -maya bn^hrsn gece ingiliz tayyareleri Strasbıırgu bnmbardı -man ederek Nevdurf hanlıyoeu-ne id kadar angin bombası atmışlardır.
I l.ı İt .m sahillerini  abluka
laııvlr.ı. lö la.a.l — Bahriye n-. ii.-t.nd.-n tebliğ edilmiştir:
İtalya rriıknmrtı ahrrrn neş -rettığı bir d in.la müttefik li -marnlara giden butun ticaret vapurlarının müttefik »alıü-k*re 30 milyon nıı-aafe dahilinde seyribtcfeıiennın bütün1 mesuliyeti kendilerine aid ola-coğuu no ¦ :     Buna gö-
re kraliyet hukıımeti İtalyan sahilleri cıvarmda seyriısefer eden vapurlar hakkırsla mümasil bir tolbır alınmasını yerinde bul -n.ıı-uır. Bu suretle. İngiliz hu -kümctı Akdem/d.- Italysn sahıl-U^nne IW mil mesafe içinde seyahat eden vapurlar bütün mesuliyetleri üzerine almış olacaklardır.
¦ yfaJaV
taıablan Ibbaran rabrfka vm t.Alt-
banelerln gıkaracaklan manan* im. rinde «TOrk Oi«)D »»liru-l-eı»'- fabrika veya ImaUthane nmlnın MMka-da verilan Uahat '.-—„..- .. , Olmaaı  ıııeebundU*.
a — Yünle yirmi beala*, fada .«"in IbUva eden kumaatar ıkıya ¦:¦. «llbnlatır
1 — Kanarlartnda veya dokuma fureuia yaxı ^rya aaır .aaraC bulunan kumaclara aynı bUyılklUk »fl SlkükU ve en *ytı ıkı meurd- bbr rt-fa olmak inere kaberhkU
rek renkt* «Turk malı. *ahınaWİte kıunaaı imal edan farına anın umu dokunacak veya talanavekUr Bu yazılara lliveten ana adudljı takdirde ¦u'il d^lrealnde 'e«ll -t:'.¦¦(* bir 'ili. metl farika da rtnkunabürr SBBBı islen ebtl İr.
2 — Kenartanndn yarı e*va faır
¦ *.«•—    ı.lüiırrıvı.   ırT «lıu   İVr-    (1
m firede bir KolavUaia n.ınni'yerefc «edikle 'Turk malı» kaUHielerıyvJ fabrikanın lamını IhUv* eden dam-r ıî .r '/uru l.ı e aktır Bu törece lana kumsı kenarlarında obnaaı eart de— (Midir.
b — Yoade ytrmı beıon f.-nIs yOa ihtiva eden tıatl «niyeteeın azerleeıne ¦TOSk malı» kelimeleriyle fabr'lra-nıu unılrıı ıhtlv- ed-n aTJaVavk* va -najiarı laf aktır. Ayrıca domea /*n***l-rnaM mecburi dHMMır
c — Blklmum man»ıl o— ı«ı mamul ilerilerin uverlar.ne «Tark rualıa ¦elaileleriyle tMl« . ın •laLua-
ne ınainl tnııyan ve kolaylıklı üJnt— İrinlen brr damaa vurulacaktır
t — Pamuk IpIıklcTinın Balya m paketlerlrUı. uafrlreina ayrıca -araa, a sı bala (lanna -T* k -nalı* alıme-lerırle fabrika ıgmiru th'^ıı» ede** -fl-k.-t y«pacurıla-aa vey  lımn vurı-
bıeafaVA
d — Trikotaj İçin kutlanılan yüa IpIıMerbnn her gMn- «TUrk ınab» I   kallıpeleriyle   fabrika   ismim ihtiva eden «tikeller y .pıetıni »T" baf
İjııar.ıitTır Bu ıpükter balyı veya paket liiilımle nnıoalâj yaa^aaakaari Uk.bıde «Turk ,nab» koUmetetyta falırtkamn taml balya reva orıkeOsr Üzerinde de bulunacaktır.
S — • eylill '."^.ne    «edae
fıılırlkada «ey» imaUCharte? den-ıtın-m »eekedltml} man rjyayı tTuTat nulae kehraelerlyle tabr.ka veya .aaa llllıane Wmlert 71 yHrtM- Trrntnm-
eakur.
a — Kenarlarında I.Nuıma r—ya ıs*
letne utarak yan bulun*ıın veya bu-lunnenam yıude yn-aı baVM fataa yun ihtiva eden Hav/aatlava kalay* tıkla ..Unmıy-rr* Bakı fal a rîvı aaa. tu keuaaal arıyla Ukrltı taaavaı Mtftvn eden damcalar turuU.-aktır 3u mmt Cal.ııu kıaBUay ka—ıkarıada otMM fan deClldlr
b — Balta" yelerle mı . (11 «e yaal aaaaıOl derilere, pamuk ve yutı apliklerine ıkıntı ınanManan » e. * t* fikri lana m leaaM akuı paSna** fbrfc malı kıB—flınyai tavavka reye —nUarıa—¦ iaamaan »anulaajaarr Oe-pulardakı virara bu aarMlerm ka -ili'1f - km bu- aybk Ur mmt* t nm-bal e-l.lnu.lır Şu kadar ki faor.ka ve ımalalbane deraıl %rm4aai feı frM mamulat S ryldl ima tarihti**** iff. beren yukarıda yanlı fekılteede' iw« gaUaıniâ .eya etıkeılenmj) nrtı-ıi k-v.ı s a Uta ar» veya pıy»w4»     -k-Mn-
Suriyeıtrki l'nımur a.ıbrrlrrl
terhin . ..ıh.... Roma. 15 (a.a.) — DİNJJ, a-jansı bildiriyor:
Stcfanı ajansının Şamdan ul-dı^ı btr habere nazaran Snriye-dekı Fransız bsşk um andan bğı bazı ihtiyat aınıflarmı terhis etmiştir.
Bu ihtiyatlar seferi kuvvetlerde aıikerukİPrinı    yapmışlar
vo Yakın*;ırkın muhtelif mınta k.ılaı ııı.ı tak-aııı cdÜnuşlerdi,
loımka lâ — Kahırcdeu bıl-diril'üğme gore Suriye Kranaız nM'im -rk*nı harbiye reıe( dün
«- — Fabrika »ey* IntaUt-ımeler tarnbııdan aatılan* kar imamenin mevkii m eri yele *.n*'ı •.jrlh:nden evvel tealim odılmii olan eryaya bo yarılanıl va-'ı mecburi ıhnjjlıtr. Toptal veya perakende maâVavrni -bnde bta-lurıan İm »jbı malların uaerlnde-mU-rel bulunmak-,1'in bluncere nadar UlılRMİ-rma mUaaade edılmı»»ıe
4 — Btldmum mamftl ve ya:, mm-¦nûl derileri» pamuk ve y-* ıfAM -lenne vaınlunaeak Türk malı keU-meletı 3 ^ıbai IW) laeth ve Mî* -a-ydı rewnı anaet* İle leffedilen yvrtl amal mamuUımm ı^eetlenn.e-i "»ak-kmdakı nır.ımtıame ile tesbıt edil -mıj olan btr aayılı »ejcle uyarırı ılma-lıdır.
i—Umumi, mulhık tc hui'iai but-%.'lrıle idare ulunan da.reles •.ı-afın-d»n d-ajrudna   doeruya   f«be kakam
verdeeak siparişler inerin» ynena* cak imalata «TUrk malı. kHım-Wıy-lr fabrika ıımıniıı konulmadı mce -burl defİMlr. Aneuk bu maîlar her lıaıiitı bir ujbebl* «lnae, veren da*-
ko-
1 ¦     • nı t-AKcreıerne Duııınıu« -
tan sonra Cıbutıye hareket et • mijlır. Cibuti mevki kumandanı general CenUUiurunıc ile aı-ha rebenın devamı huauauada atak eden yeni teri barlerı r^rtm*eea* Ur. General llopanakmin bu • mm İTiniıki tam teçhizattı Leh fırka-ı da Suıı«*uaa Fılıa-tııve ^ı-ı niHt vc dun bu kuvvet-lee Süveyş kaiiBİınu ratiıhılpgı unda ıılıtlJani e-IHın •¦ vn» îakeııieriyeye geiaıış'Jr
17 TEMMUZ 1940
Çarşamba
Üçüncü Yıl - No. 794
Yeni
GÜV "*K SIVASI HALK GAZETESİ
İdare Yeri
Naraomuriye, No. M 1*tu bol Telgraf: YENİ SABAH urtnabo) TELEFON: 207*5
Her Yerde 5 Kuruş
Amerikalı pilotlar ingiliz hava kuvvetlerine yazılmağa
Türkiye ile Sovyetler
iliz her tıakını dan Basya-im İyiliğini, L-.iik.ntnm re kuvvetli bulunmasını totryeo ve İKinu kendi vatanımız İçin bir garanti   :•).:. .l-xı   MT  kooışu-
yuz. ti
Yaaan: Hüseyin Cahtd YALÇİN
Sovyetler birliği ile Almanya bugün gaye! iyi siyasi münasebetler baaler gibi görünüyorlar. Aralarında bir ittifak muahedenameai vardır. Bundan banka bir gizli anlsama daha bulunduğu kuvvetle söyleniyor.
Bilhassa   Alman
Almanya ile Sovyet Rusyanın Balkanlara vs TThfclyaye aid meselelerde tamamen müttefik hareket ettiklerini hor kase inandırmağa  çalışıyorlar.
Ikı memleket araanaiı açık ve gıriı boyla iyi bbr dostluk bu-Iı it .' onduğu muhakkak addolunurken buna mokahfl bunun muvakkat bir nevi amtareke sayılabileceğini Almanknan Rusya uzenodrkı ensen bara ve e mt) l«"rmden hiç bîr saman vaz geçmediklerini sOyttyauler ve Sovyetler taralından İttihaz e-dîlen bası tedbirleri, muhtemel brr Alman t»« avüzttne karsı bir İhtiyat hazırlığı eddsdenlrr de eoktur.
Almanlarla Sovyetler arasında gizli htr emınyctarzHk bulun -d uğun a ve günün bnasade AJ-ır. anların Sovyetlere yahud Sovyetlerin Almanssra bö-1 cum edeceğine dair Heri sürülen mütalealar tlaakova -da çok nahoş tesir yapıyor. Sovyet matbuatı bu enseri iki dost, müttefik ve kocamı memleket m arasını bozmak h»tn garb mtpcryalistleri tarafrndan yapılan entrikalar diye tavafa" ediyorlar, vaziyetin tam hakikatini bilmek, uzaktaki kinjauauı için imkânsız bir seydn*. Bundan dolayı sırf ılıt m. idlerden, mantıki muhakemelerden takacak hükümlerle zihinleri yormakta mâna göremiyoruz.
Yalnız ortada bir Sovyet -Alman mün • -W Ueri mendenı mncud okluğunu, yani bu mü-ı..ı tcbtt!» nn tikin umomıyeyı meşgul ettiğini ve sanki bir mu amma kar:v mda bıraktığını muahede etmemeğe imkân y kur. Sovyetler tarafından gelen teminat yalnız kendilerinin Almanlara karnı fana niyetleri olmadığını isnat edebilir. Lı*r,an ulanmakta akıl ve mantık zorluk çrl.mcz. Fakat Almanyanın hakiki maksat ve ta-varları neden İbaret olduğunu bizzat Sovyetler de kat'i surette tayın edemeaJcr zannederiz.
l.;tc Sovyctlı-rın böyle bir Almanya kar* lada buhınduk -larını kısaca hatırhıttnrtan sonra Uı realitenin aarptif) arya al--* arfaasaabet-leraaj biraz dUsdmmek tatarız.
A boanla r brri w jetimden *übheerndrmck va anansazı aç-n,;.k içm seaj ^-..nlernn çok ha-ııi'tı bir i*..i'vı-; geattrdıler. vesil. bn t..hrlf terreeerar kadar iffl ıWrı Kötlirdakar. İ«iha-ı. in • i YALÇIN (Unu S ttec« m,l,ÖM)
Ingiltereye karşı büyük taarruza badanıyormuş
Hava akınları şiddetle devam ediyor
Clcrmond - Fcrrand, 16 (a.-l Ingiltereye bir Alman ihraç ha-| a.)—Lo Journal gazetesinde   reketi imkanlarım   tetkik eden;
Bulgarlar seslerini yavaşlattılar
Rumanyayi (ehdlddan vazgeçen Bulgar gazeteleri ayni talebleri dostane bir ada ile ilarl sürüyorlar
Rusya  Rumanyayi protesto etti
SoJya 1C (Hu*u-dı — Bulgarların tanınmış ihtiyat ge allefinden Sol-drot 14 tanhU Zora RüzcTr—^de bir baj makale ne;-totb.
Bulgar generali bu makalesinde Oj ıh idaresi za-manında Rumen -Bulgar rnilleUcri asındaki Uı kain fulukUn başlıya-nk Balken Harbine kadar davam eden dostluktan beh etmekte va Dobrice mesele -len dolayı iki milletin harb etme?! dc ju olanu-yacagını eöyliye -rek müzakere yo-ttle bir anlatmaya •anlabdeoagini İle rJ - sürmektedir. Münih gorus-vinden evvel Bulaar matbuatı Debrice'nın Ru-nler taralından eanabı olunduğu -(Sonu 2 İncide)
Bükrrşten   bir manzara
general Duval, müstevli içm İngiliz kıyılarına ayak basmak -taki zorluğu gözden geçirecek diyor ki:
İngiltere gibi silâhlı ve nakil vasıtaları mükemmel ve teski ¦ laılı bir memlekete derin bu- su rvtte nüfuz etmek için karada mühim ve iyi techizatlı  kıtaata
Bu suretle nihayetsiz bir zen-
(Sonu 3 BneU «aylada)
•Mani nle muvaffakiyetli bfc flaUç u. yapan tagB^İerta Haed
Millî Şef şehrimize geliyor
Yalovada urtl rahatta bolun.in Reisicumhur Umet Infinu yakın bir zamanda şehrimizi tasni edecek-Oj. Raisi cumhur şehnmlzde bir batta kalacaktır.
Rueyadan Bulgarislana demir nakline başlandı
6arya Ulaaual) — lası ılır Bul-farutana Tl milyon leva kıymeti. -•000 ton beton demiri İmaline aıd bir mukavele Unzalanrnıev.
Bu demirler İnşaatta kullanılarak-tor. Runya Ue Bulgaristan arasında anUbııdele edilecek bUtnn maddeler her ıkl memlekette gümrükten muaf tutul.vakur Bulaarlar alacakları 5000 ton demire kam amalara 100 b'iı kuru derıaı. 50 bin koyun derin 10 ban canlı. 3000 raaau domur ve üst arafiıu tulün vereceklerdir. Dc -mirin ilk partisi Sofyaye geUriuıuj-Ur.
Adliye Vekili Boluda
Bolu, 16 ı ı — Adliye vekili FcUıi Okyar, dün DUzcede adliye taksimatını tedkikten son ra aksam Boluya dönmüştür.
Almanya ile ticaret müzakereleri bitti
Anlaşma bugün imzalanacak
Ticaret vekilimizin anlaşmanın esasları hakkında "Yeni Sabah,,a beyanatı
Almanya ile cereyan etmekte olan ticari müzakerelerin neticelendiği ve 22 milyon liralık bir anlatmanın imza edildiği hakkında bir gazetede intişar c-den haber üzerine dun Anka-rada bulunan Ticaret Vekili Nazmı Topçuoğlu ile görüştük Vekili bize su beyanatta bulundu:
"— Ah. İte yapılan ticaret müzakrı-lirinde bütün teferruat Üzerinde mutabakat ha-hasıl olmuştur. Fakat anlaşma henüz imza edilmemiştir. Yarın (bugün) imzalanmanı kuvvetle ma ht emeldir.
Yeni anlaşma esnalarına göre, A hitanlar harbden evvel ken dilerine yapılmış olan bütün si-I¦-.: . lari vermeği kab*ıl etmişlerdir. Yalnız Deniz' -'i -ı tarafından arpa/ı al ı ** M-manyada kalım olan v.ıınrrlar hnrtedtr. Ayni '-urumda Alman lar mnkinc  W   yedek makine
B. Nazmi Topçuoğlu
parçalan vereceklerdir. Buna mukabil bizden alacakları mallar bilhassa tütün, tiftik, arpa buğday ve bilcümle kuru mey-valardır.
Tutun Almanların alacakları bütün yekûnun yüzde kırkını t ı.ıi itmektedir.
Almanyanın bizde eskiden kalan kin m : bakiyeleri harbden evvel verdiğimiz siparişlerin a-\ ıı ile kapatılacaktır Kger Almanya buna mukabil ileride alacaklı kalırsa hesab o zaman tasfiyo edilecektir.,,
Nazmi Topçuoğlu harici ticaretimiz hakkında sorduğumuz diğer suallerimize su revabları vermiştir.
"— Son zamanlarda İtalya -dan memleketimize klhalat eş yası gelmektedir. 3 mılvon liralık alacağımız 2 milyon 800 bin liraya inmişir. İtalyanlar mal göndermekte devam ede -ı 2 İnci aayfada)
JAPON KABİNESİ İSTİFA ETTİ
Yeni kabineyi eski başvekil prens Ko-nogenin teşkil edeceği bildiriliyor
Tokyo, U taler yeni tarafından S* yor lar.
İngiliz -Londra, M Reuteria aalllhiyetar core. Japon filiz sefiri «ye nazın yolite eırrtta
— BU* çok gana-Koooy» ¦aaiLLtİDi bOdtri-
aaaı  trtnasları
— Rentar:
m 11111 t rnınl ? dtrendlcrne iatltaaının lo— OraUnn ne banim  oıftoıe UhdMI hak-
Ingiltereda   tik   Alman paraşülçttaOnü  bir İngiliz kachnı yakaladı
¦ a-
Londra, M İHubuhî) — ÎTk Alman pmearrlyilati lagUrs toprağına aamnjOr. Bir ingiliz kadını ttazaaMefiyü tayyareden atladıktan yara bünciye kadar takib eünİBtat. Boğukkanldığuıı muhafaza edan kadın paraşütçü nün silâhkunm aldıktan sonra evine gornraaflf ve en yakın askeri makaaaa haber vermufttr.
İngiliz kralı bu ceanr kadını en büyük aamarıtnıduk nisam Ue taltif
anda cereyan atmekte olan mûaa-kareJer Orermde ne tesıT yapacağuıa aur brr bflkflra yOrotmek gUndlIfk tonktn#ızdm. AsseeTka hOkûmeU mU-takerelerin cereyanından mbtemadı-yan baberd^r ecUunlatrr. Moakovada-kı aenre dc r.ıalûmat verllmlırr. Sov-yal bflkûmctı Israrından Moskova veya Londıuda aorulacak lıer suale İnan Ilı bükûmet) ce\'ab vermese nazırdır.
Cin bSkumetmden bic bir proteato alırımamıytır. Fakat protesto  nolaaı-om Çunfkin^dekl InjnH- •eftrrne veril bbUj obna.--ı ve Londrada bulunmaaı da murakUndür. Londradakı Çin ae-flri   ingiliz - Japon  konulmasından edUmUUr. Japon harbi m' nazrnnra bir moracaatı Tearlo, 16 (ıı.) — Kabinenin nrö-toanııdnn     ve) bu sabnh baj\ eklD ztyaret eden harbiye nazın Hata -Hatanın, amiral Yanal*ya ordu   va donanmanın yeni slyad btr bünye iena hareket lehinde karar verdiklerini söylediüı Tokyodan'bildirilmekledir.
Japonyanın llollandaya bir müracaatı
Tokyo. 16 (a.a.) — Japon hariciye nezarcU sözcüsüne nazaran II «efıri general Pabst  öğleden
SABAHTAN SABAHA:
Harb akademimizin mezunları
"39-40 harbinin tecrübeleri sizin için sürpriz değildir,,
nezaıeta davet adıUnıg v« baiHİyd nazır muavtm TaSn kandiamden fan* kl Hollanda HtndKtanıaı Hyaret nla yeUnda olu bazı Japonlara bu ımlea tamlekelerdaln »«Beraat tarafından kolaylık aaetonimaıını taleb etmıg. tu Oeneral Pabet bu Ulebi huka • metine bddirecenı vedetmıjUr.
Uvey kızını boğan ana
İzmitte CmaUar unnlı bir koy var. Bugün de Oemen kanat ii ya* «nida llabıbearrn H yafuada Zeyncti adında ov ey bV de kan vardır.
Her Allanın t ... . bu evde kavga ru.ı.1" ekabk oaaaamakta, tur, gur dwam edip dVvaaktadır.
On bea fUn evvel tartauj kerpiç cevınyoriamaı Üvey anne komır
— Hıuar kam. ıta^karptc ^eMrrae-ainî. ne de orak hlgmatUn I— — -sin. Defol, ne cebennemc gidersea git Senin kahrını r^fcecnem gayri-
Dtıntı. Oaug kızın baeına Ur de yumruk vıarmu.
Ev hab\ı. bflhaaaa kızın baban, Zeyneb» baübanın yanına göndermeğe karar vermuJer.
Kız da kalkarak samanlı*a git mit, uyumuı..
Hu.. ¦ sonra uvey aune ıı doldur* Sonu 4 Uncu aay(ada)
Kral Zogo Amerikaya gitmek   istiyor
\... tuğlun. 16 la.a.) — Haber .ılındığına güre Arnavutluk: kralı Zogo, Amerikaya gilmek Üzere kendiBÜıın ve ailesüain pa-saportlannm vize edilmesini is* temiîtir.      ^k^f'^M
afşu» u bâr seneye yaklaşan akaaV l^rb içinde en büyük isleri gören vv saferleri kazanan yeni silâhlardegU, bu silâhların uyandırdığı gaakınhk vc korku olmutjtur. Eter Fransa gibi büyük bir millet bile t&'yare ile tankın nelere kadir olabileceğini vııktnsde lı¦¦¦¦'¦¦}, bunu onlusuna, hele suhaylanna ve kurmaya» anlatma olsay -dı o büyük saakınhg'i düşmez, (Sonu Z İnci ııyfada)
Fraıiha gibi büjük hlr asker millet için bile bir surprk mahiyeti alan tank ve tayyare   harbi
Hakikat
GUnlük aksam gazetesi
l -   I   -l.i'lll   , I  f II   ,
Necib Ali Küçüka
Doğru ve son haberler Seçme yazılar Zengin münderecat
19 Temmuz cuma günü çıkıyor
Baikan Hatıralarım
Ydi.ın     t T £ M   RUMİ   BALKAN
Berlin   muahedenamesl   imzalanınca - prens Blsmarkın  tiIizianmeBİ-  Bul garie tanın   Rusya vesayetinden ayrılması- Bulgar istiklali mücadelesi- Bulgaristandan Rus bağını çözen ım-   Istambolof   kimdir?
(      Şehir  ve Memleket Haberleri
SAL'ArtıAM SABAHA
J
Mete vapuru İspanyadan ayrıldı
Dünkü ve kısımların
bugUnkU hülasası
Üıılgariıtan. Çar Alekaandnn jmi Imılle ııUktâuru kaaandılıtan mulbtj bir perUcUlk ınure-IHr.ım »aline olmuştur. lıUnDu-! «f Dı^naankof ıKI lıdarin batında m,i iuH*n paralar bmb.rteeıle "" ¦ ¦ * bir mücadeleye unmu.
ı    . ı.nOuk»!   Rua myaeemndrn ayrılarak hur bir Bulgari itan Kur. |)ı»i"' t'.kut lia Dulum ı umn.
I \y .ıun knnadlan ulunda ieBU bini tınım ilmek idealim tasuror-laı Iı. ISaS ilan loura. dulum-jui-nııı muhaaaaaratuha hakim utman fırın JtOs imparatoru  Altkundr
ı       ..." -m rtuıcadelerler e |M "luyaru*. İST» da   aslan mr JAÎ-   m prenM alan Ratrmbocc Tlul«a riaUtl prenslisine tayın ediliyor
II .'iı Uan ilk günler hem ItUayııvı. ana da Almanyayı   hof  tutmağa
ittir 8 de Rua (.arını nye-'* «uiiynr. Oradan Bartın» da . ^ r-aaa Biamar* ila mulakal ra-;•')¦ ıı rflhnyet Rusya İta araat aeı-kyai anara çan. kendodnı har as* ılı i ittreta- gelen Bulasr lıa-rı. iye nasırına bu yüzden aorrs -v .ItıılS' uulunuy.ır.  Nihayet  İtMı
Uncu günü Berlin naaahedena -mest ım talandı. Bu muabrslon.ı-mekı tâ. İstanbul kafalara» İcatlar dayanan Bulgarbtan'emareti hududunu, Ccsri Mustafa-pasa -;ın»ın*.itan. Ruaaalı aya» kıyı dahi Ur eyaleti mümtaz* h iline koyan, esna laTft nuut-tının üçüncü jıim. Rus crruHr-la-ı başkumandanı Gran dük Nıkol* tarafından Suttan Hamide imza ettirilen Ayastafa-ri'*3 muanedanamcatni parçalıyordu. O inanaııka Rusya ım-panttorluaTU, İstanbul kapılnn • na lıudurra dayanan Bulgsns-tan emaretini Rusyanın himayesinde b;r emaret olarak kabul) ettırmı U. Gene bu muhabedı*-nameye rurc Balkanlarda- Sırb lar. Karaa*^bi.ur. I'ulgarlar ve Rumenler, hülâsa butun Balkanlar Rusyanın hunaycaındc birer husairnetaık oluyor. Rua-ya mpturatoru bunlana âsim vesayatau ilân ediyordu. t?te o zaman Ih terlere ve Fransa-dan ziyade bu formülü İmam ak-ta ilen giden, Promı Butuıark ol: muştu.
Prens Btaraark, Run lalı-hle-rine en bUyuk muarız olarak Avusturyayi ileri aürüyorddu . Daha o samanlar, Avıaulurya, Almany.'jiın kendi malikaneni s -,..r- .i. Bu vasiyettir ki Bulgal latanda. Bertin muahedesinin iMial anmasına kadar muvakkat reisi hükümet olan Prens Ûotadokoiu momitui mevki.   Iü* ıırmua ıdl.
Bertin muahedenamesl imzalanır inrraJnnrnnz. Halknıttard.ı-kı Rua nüfuzunu talikim için, yem trsrkkul odorok Rı ılgar h;i\Jmntuıin ıktvlet teşlaLUm -da. ManasM Bulgur kanunu e-mm.-ının ma+nı hıuırkımrkrn. yem Bu"-ar milli raseium ırtti-habalnıda çok mühim roller oy»-j nuy _ıdu.
Bu rollere kaza* en ziyade Prens lanı asık utınk-mvorrra . '--
yefty Sabah
auom: MKmj.ı
tu.l.1/, lk..bl
•ENCLIK      1*80 Kra. »700 Kra. S  AVLIK       /»O   a      1460   a ¦   AYLI*       400   a       eOO.  ». I   AYLIK       t'.o   a       80ü    »
17 TEMMUZ     ¦•') C"" l*X.IE-. M  Cemazilimr 11» 4 roth Terrımu* 1356
BOK    M Ay:  ıMO — Hmr 71
Hatı.ı iUc   3ulgunstan   prensi
Batcmbcrg, Tımovadaki milli meclis .araiıudıuı ntıhab edildiği zaman Berunde bulunuyor • da.
Evendıame telarnila Bulgaristan ıırenalıtpue ıntılıabı tebtjır e~ dlldigi gtin. Bert indeki Rua w-farcthaneıunde, yem prensin     ¦ refıne t» t^co bir uyaiet venldi. | Bu ayafette tabii prens  Bıs-mark da  hasar  bulunuyordu . Ziyaiec eanaannda Balem ben; , j Bıui^ut-ııiuid prensbçıne intiha -dolayı uıraz mUIeredd'd istiyordu. Bu tekklı. acuna kabul **em mı diyordu. Phitün      tiulomatlar   arasındıt Bwmjrk (onıl:.-.mc «lyıud vo (a-nhi bur lâtife yaptı. (Kabul ediniz, lııç almaçta çunun birında ^uxel bir rüya jormüs olduğunuzu lıatarlarnınızll  dedi. Büv mark o fanrn,    »ulun   siyasi! maiıfeUerde ıldua*u çlb»   prens dû Batemberpnı m t tın hnanya -Tiyle    Rusya   ınıparatorluğuna rnertnıt bulunduğu kanaatindı-y dtv
Prr-ns ,1a       -ı,,.Ti: lıakıka-
ten Rusya ımpurciaıriçcsinin ye-^ro :dt BlHnısaa Osmanlı - Rua1 harbinde. Rus ordusunda fîlen ı ¦ :, .r-,r. ¦ ı.jn.ml: -Rı» harbuıdcn «^el Peters-bureda r    mıh -urbiyesin le
"Ataşe., idi. Ru.s ordusu E-dfrne üaarine yurnrkan Yeni Z;ıı;re- harbinde. Phevne mu. | harebeaındtt. Trakyanın iagaiın-da. general Corkofun maiyetinde idî.
Bısmark bu astatta», Batem -i«rqth»n kir hj^Lınmryordo. kat büâiıare ne yaptı, yaptı, Ba-tember^. Bulganatan prensi olduktan biraz zaman sonra onu Rus cereyanında tamanayie a-•Trdı.
3atembergın Rus kucağm -dan avrıünaaında, Bulgariatan-dakı d^l'd' ve nullî cereyanların ıı '«iv'ia  ıır anıt ıldugn  unu-
tnlnıaıualssn*;
Çuakü BulgariHtan emareti ve istiklâli ilân edildikten son-ra Rua zabıLLai w kuvvei isga-üyesı Bulgar i» tandan pek ay- \ nün ak ısuBrnıynrtardn. mılk-cırmt müstakil bhr ve hükümet olması için Rus aa-kennuı ve zabıtİL-rinın Bulgnris-tanı terke', mirleri tu ıstiyen zümre- rruuellcıuıus ıdı. Bunların başında: mevt ur LtiamboloC bulunuyordu. Bufgnrıaiandan Rua bagııo -;om*h tınlıi adam, bu dunuociü politika ve ıkıl&b a-dami'lır.
Bulgar -.,ıiılımı iyice anlamalı. vc onun teşekkülü ve yasaması sırlannı öğrenmek istıyenler. Cul;jiruuauınt Ruh vesayetin -den kurtulnıuaında vcetum    â
illi,
haki
ide harbin şiddetlenme*! ı .(.irfil.ıı. harekrl edrıek t. Ilarctrlan Umanına sıtıa-l«-mır ve UHe vanuriarı dua sasnnustfaa.1 aUUudar malum).•• •em malıımat crlmifUr. MM» ifhim ilmatıln ylıklu nldnfiı halde c-v.-,k, «un limanımı (a mu -Un-eecıbaaı Banalanrtsaı aanlssaanr. Verudan —t ılınan .labertertt» yc-luıu emruyetla dsvaan ell'Sİ orretul-ını»Ur OSrl ims (unt kadar lunanu ıruu üelma-1 lirHlermufMadır.
Hem «e ,uVih da bir kne «Un* kadar •K.„,|1,r' -iin-kı-t .--lert-^ Turlı llmaabınua HCto^kUr.
Şark memleketleri ticaretimiz
Basrayj letkikal için memurlar gönderiliyor
ı..uımul - Uaarı :ıen haUmın ıkına! cdılması ıırarıııa TUrkıye ılc Suriye ve İr» ıraaındaK. ucııri ınıına-spbr'tenn Basnaanasl İnkûuııt edecet» nııUııu^nakuMır. Şehrimi zdekı IHr COk lUValStCdar nnmlekeUmuUn muh-Utç Ohftunı naddoler: Basro yoUlo) iUıal etmek :-ın teıkıklords bulun mskisdfrlar. MamUfkclimızin tanın-1 mm niK. '.ı; nrmalar!ndsn Antalya ambarı Kainatla tetkıHler yapmak u-~are ua ram Iskalara alakadar ma. muşlar (ııd*rrm'kledlr. Şehranısdckı ticari luakamlarda bu memurlara uuum. aasan .nusaharıru Kusstrml;ler ve ban tabınat 'ermilerdir.
Dlfier tamMan dûn bir Türk fır-
¦ ¦        ".....-ırr'  Mı. l..r:l-ıii:..'
murMial »-larele. hançftn. ranmle. suroıwr dssssarte 1 itftnl adsoeglnl ee| bunun icm lazım aclcn akredllifln lamin ..i    .'emıUıT.    Zanne-
dJsniıîma-apt.- ttu» danurlcr Basra tarikti e Çlrs u?y« Jaaaanyadaa getınle-cckUr So*yct SUsya Urıkilc Isvec-ten ithali de memul sürülmektedir. Tlt-ırel m'adurlüatı bu, U-klİfl tetkik) edarelc Veteatoeı- 'ııtlfreee4;ttr:
HALKEVLERİNDE i
KONFERANS
E*madnU Halkavintfbn:
19 lermnur iOlO'ıama ak^ann tıatj (213Q) da r.'tmratn Ca&lofjündnkı salonunda rnlitohatsu arkadafunız !'.".¦! : ı- ı- uıradndarr (pûif'ko-ruıroıaı mavsaanasVlB konferans ve| rılccvle* vr l^ınfemmı mtttenkıb temsil îutterms!- 'îfss Sairce» korneelblni temsil' edeefkttrr Da\-"UrtPnrı fS~ bflrnsunemn ıhıunası rrea* ohımır. KONFERANS
b*rbu.ıu     • ı.- ¦      ¦
1. — 17/7'Ma çarşamba uunü saal 18â0 db evimtan TcpebEiiııdoM mer kus binasında «pasif korunma ınov-uundk m ulum bâr konlrrana-verUe-
oanaVai
2 — fssrkes cekrbılır.
Oğla İM mil 
4:41 fr« EianI
1249 16)18 Vasatı
Vatsı İmam. 
1.57 B.52* Ezani
331 231 VaaaH
Icûnıerlnm nuzın düeltarim ccl-hatniB*. Rusya !ı ıdudundan dışarı j(ılmr«tır.
1. t.ım'*ıi't Rusyaalan hudud lıanet ^kanhbktanr sonra o zaman rnvrMr-üen BOkreste| bulunan Balgnr ıhtllkl knrmte -aınııı hnsusî njımt aıfntiyh*. o zaman eaki Osmanlı imparatorluğu idaresinde bulunan bugün ku Bolgaristana kıyafetini dtğlşsirerek. Cm m un U polisinden kendhtını gızHyerek giriyor.
1878 da Tuna vilâyetinde vukua gelen Bulgar ihtilalim o liızıtlıyır ve o idare «ılıyor. OamanU • Rus lıarbaıd* de arkadaşı kendini gibi meşhur Çolak Potköl de birlikte. Bulgar gonulilicn ıranuıdk harbe giriyor Arkadaşı Petkofun sağ eh ve kam orada parçalanıyor . Çolak P°*.taof mı ondan kalıyor.
latarnbokıl oklükten. öldürül' dükten .sonra zotm ayni enerji ile yaratan ve tstamunlofun ınti l:aınlannı alan. latamboluf iır-kıuaıon ikinci reisi Petkot iate Inıdur. Hattâ ist ımboloiıau okluruldüğu gün cenaansi o-nünde (ey banıra asız ideal ar-Inartijım Sen öldüğüne meyus nlmn.. Ben hayatlayım. LVııım ı;nlak kalan bir ı-lım. seni iıldü-lenleıden uatıkuıniıu almağa yetecektir, i diye butun Rusoûl* dlr edenler Vıurnadakı itua kon- lere nıcydau okumuştu. Istam -solosuisa nea vderek Odeeada- bolofun u^nkulad--İlklerinden htnapaa naaktulane kabul ettir-1 biride, ubkı kenduu kaluda \*e rai'-kr Bu m«-kteMe okuyan ve cur'etle arkudaslar yntutumek yel isen I^tamholut evveli lar, kı muvauTakıyviidır. Rua Nıhlıall olmuı,Uır. Sun da-!     Onun aıkudaşlaıa Öleaıye ka.
Bir çpk tarih adanılan gibi bu adamda fılrctin nadiren vücutla gctirdıg* kunseler-kndar: Yas radılajı hayata knrrşma taızr. mııl ıh .-. ı        lnıİır.
tataunnolof. kua boylu, ||p man yuvarlak kafalı, keskır nazanlı, uıuhatabına mutkıka' bir korku vo heybet ılku. «Ir-nı bîr adamdı. Son derece cesur, cüretli, ajsunü sakmmas, ss-sımn taam. İtarnsın da kının raut-lakn emaretini kırar hır adamdı.
Anıt.ııl Tlrnovnlıdır. 1HS4 dogtiDiludıır. Babau bir ıjohan-dır. Iceadüıı lakır tur çoban «;o-cuğud'tt*. Okııma yarma •*•, -renınezden ¦¦vvnl baban* kendisini 011* terzi yanma çırak ver-ı ¦ .ı Az rnmanria mukenımd tar Usa olmuştur. Fakat daha o / umnlıır bu adamın kuiıı-llyetlai ve yüksek zekâsını lalı-
rece mutaassıb bir Kûılİat olan I. ı âdeta Rus'hü-
dar hep unun eserinde yürü -düler. (Devaıııı var)
Eminönü meydanı Süratle ikmal Olunacak
Vali ve Belediye Raisi Duktor Lût-fl Kırd.ır Kmlııunu meydanının Hır An evvel ikmal olunman Icln alaka. darlur;ı emirler vormı.Ur.
Meyd.ıııı   ı ,. ..m    eden    ı.....¦
elrktrık ve tünel idareleri yeni doşe-neeck rayl.ır ıcın Kurnköy kopru -aündckl yuksclUlmo ameliyesinin ikmal olunmasını (»temektedir. Hol -bukı heyeti fenniye müdürlümü kup-runun luıldınlmaUle meydanın lan .1 ilminin hlt; alakası olmadığını iddiaj etmektedir. Dün Şuleden evvel belediye rets muavini Rilol Ycnal heyeti fenniye mudirllc blrlıkto Eıi'ıno mine eidcek vozlyeli Urtkik eUmi -Ur. Tramvay idnrealnc meydının bir an evvel tanzimi İçin yeniden dlrck-tli verilmiştir. Karakoy kunrıiHiinUn yükseltilmesi ... u u. un ilk )ûJtasında taın.ımbınacaktır.
Yaş   meyva   ve sebza tarım calıe kooperatifleri birliği senelik toplantısı
Dün yaj meyva   ve »ebre   blrügl
raerkezuıda   .....içtimaını
meyva ve ^ebze kuoperaUlları mü -messülcn. ceçen yıl csnasınıla bir-i.:.:. n ı.,. ı, ..,,.. tetkik etmıı vo İdare heyeti m n ve t e-kılettmrr mesaisini mucibi memnuniyet orarefc ruznaraa mucibince' yeni idare- t»a» yetini seçmiştir.
Yı-m idaro heyelıua Buı uuulalı-sülcnudaa vo Buca belediye ıcua N&zım Akın, lzmn- mUstahiüJterinden Osman Foncrci. Dörtyol mıı.'Uthsil-) lerındon ve ticaret rcuu. Kenul.' vc ı' -unktıpru rrrtbrlubsillennderı Ilaud Orhun ınlıhab r:s. ı.; u. T c-Tiannda Tlcorcl Vekâlet ün ternsıi; eden komuerlr Trakya Omum ¦B
"ı- lnTI ıktısost miısavn !erı rıınds yaj meyva vc sebrar yatmaı taallıik eden bir c*k mevzulara hararetle temas edilmiş mn-\ kırın yeni LhUyalara ııycun mr »a-kllde taskıIslıandınlması. )undı koo-peraUflFrindrn maada U?rkıiaund:ın henüz kooperatife dahil olmamış meyva ve rrbfe nttuiansıllerımn ehr ırraadrtendlrılmesl hunuunrnr mudl-rty»t* snlShiyet veril mi 5Th-.
Bu mretle yeni devrc-le y.ıs.atbfe meyva sati} kooperoüf bırlikim kendi 6t. ortaklarından inhana uultin. memleket yaj meyva vc sebza müstahsillerine, is üh »alların in ambalâi. i;leyiı ve satıhları hutusuııda butun varlı öle müzaherete amada bulun -'hı..ıı memnuniyetle  ¦ :.....'Ut.
BELEDİYEDE • Belediye   bazı yol ve meydan inşaalimlan vaaıtectl
Belediye, koordinasyon heyetinin ve«h|| knmrdan -etrtırmmV xwtjtfA moluyelta lathıa .n yol ınaaaU .1. la» durmasa kasar vetm.jur. O^srukaru. lan yol i'i»uı araauusa SuUaaasanaVa v« Deyarıd mcydanlaımın UHka-IL Taksun ki|lasuın ve Surp-asob dıhllınaâkı yolların tanıınu vardır D.»er uuaMaaı eaaaJı bar ,hn-j yaca Ukabul «dan yoUana İb—imaj devam olunmaktadır. dun de Cslata temnr «addesi ve Halıcıoalu caddesi
ITV.ın.-rl..     \  ı    .   1..h m tl' !ll
1 ılmı ¦¦ ı/mi-ı-tı aeıhynr
Taksim nnnnımımı 1-letevek »Inn Rumen (Irmaonın mümeııılı Y )rgrı-lesko dun jehriııuae falaıek lt.-lad.yo ile tfi-..ı .i l.ı,l.«m,lır. Gasıau lılr hnfUya kadar aaılaeahlır.
POLİSTE :
Çivi larirİ brraet etti. Nalburlar teinde çivi ocaretj yapan Ağapyos bsr mudaV-ttun. ben 230 gram çuiyı 11 irarusı on paraya salarak ihtikâr yapmak suçuyla asliye altıncı e-za mahkemesinde muhakeme f dilmektoydl. Ağapyosun muhakemesi dün neticelenmiş, berae-tine karar verilmiştir. KüvtoC dııvıu.! lıunun   tehnur
Rumenlere satılan yapaklar mavnalarda kaldı
Rumenlere s.ıUlan lif Ok ve ynpafl-
tarın ıhrnc edilecek) parttlerl Irssır -| ' -p.ı. ve ı.i.ı..r:.c ı 'ı ı bulunan Rıı-men bandıralı Sullna şilebine lah -mil edilmek Ufcrc mavnalara yukle-nılmlsUr. Fakat evvelce ihracı memnu olun yapaglann lisansa tAbt tutulan maddeler aBBU ına ıtbal oOıldltB- j nc dair kmarname lalanban ClımrUlo-ler Basmudurluitunc toblıa edilme -muj uldUaondan İstanbul ııumrok -t İcri rl, ıvıı.,ı 11 1 ıkı yapanların vopu- . ra vuk.lculriii-.iih' i..'i ..iade etmemiştir. Bu sebebi? tahmiL ısı ak.oma -nıiüUr; Clunrukieı b^smudur hııoJ dun Ankaroya mıırncıt ederek bu hu ¦ ı   l..  talimat ı.'trmi(Ur.
! l.ıik Bankan Ege mıaUıkauındıtki f.an'aUnlt /umrelerımn muhtaç ol -duklan kredileri temin etmek molc-' ı.- bu. m uı takada bazı sandıklar tesisine karar vermiştir. Du maksndla Halk Bankan Umum MfldOru Ata EXcım An karadan sehnnûze gelmrş-tir. Umum MUdkr ba ,-una kadar DeniıUye. «derek   ilk ^andı;;m
¦ -r. ı-- bulunarak bilahare Eftedc dokumacıhk mıntakalnrıoda letküK lerdc buluararak yrm açılan sandıkların malıaUmk tesbtt edecektir.
İler semtte kömür satış depokan asulıyor Etibnnkuı IslaobsJda kömür ..u-iita . : ın..e etmek uzere acDfiı yardımca kûnuir deı-olanndan dört tanesi KujTiçcsrnede* faaliyete basla -mııUr. il. -.-r tanfdan her semtte a-
¦ :.k olan (ıcmt depoları) ndsn bir ktsnu ua aeıbruşUr. Şısnaiye dar açılanlar arasında F'ndıklı. 3ssU. fongaltt. Galata. Alntaray. Fatih. A. dalar ve Kaabkoy semt depolan varılır. Dleerierl de peyderpey faaliyete tceeceklerdlr.
Duttin dm liepoi-nla lıalka ve mu-eeteralcre BtUMnkın resbıt etlufl Ö-.vıirt üzerinden koamir  en İm ektedir.
HiıhandBHV ..tırfınvra     Misaaildja
Müfceruüs Laıtlt Brara ün geee •¦\-vel gene ytzrıanvian anan saat bir buçukta Bjryazntan otobû-aa b.nmek latemıa, aaföre oto* hüsün ne zaman kalkacağını sor muş. ş«ffir da üc dakika sonra i kalkacağraı aoylemuştır. 10 da-Uıka kadar bekledikten sonra lobüsün kaikm uti lyıoa kızan Lûtfİ şoiore tısçjn kalmadığım mrnrkssa soabalo 'ıconusan banim br otobüsnn bdeten* Hayık söze kanaanş ve Hayık tarafından itilerek ılusürülmüa, ense-mnden hafif yarılanmıstır.
Hayik'uı muhammenine Sul-j tanabmed ücüneü sulh ecza 7t ah kemi "Hinde »a »ianmış. Hayık, kendisinin Lütlıyi itmedi, gini aûylemışUr
hfahkeme LûrfTnın muayeaa-.lina-lüzum gnsee-rmş. rontken-le yaranım vazıyet ve tesirinin tcsbltı için. muluskeme başka gü|
UC    ¦¦ r .Ki .mı-ı ıı
Bir Kira ihtikar davam
Cftrangınle ım-'nmııımn al-.ndakı  hUdta:¦ n  ansını   11
liradan 20 urı, a c:karmak ıs-tediği içm altıneı ceza malıke-nesınde kara ıhtıkurndan muhakeme odilmekte oran Muzal-t'-rin muhalft'm^ınr dün devam'' edttDsafUr.
Uanaun, oasaru bur mazeret l serdederek bınıaraadan vareste tunaasBBBaana üstem-*, bu talebi kabul .villam, -İ«htd celbi ınn-mııhakerne tnuflsa güne bırak!I auşrar.
' ;.d.ıi da bazı esnaftan "i...-vet ubnalştan suçlu olarak* aabV ye birinci ceza ınlıkı-mı—ınde mu lrakvmv edilen komiser muavini Hulıısı. Osman, poka Kâna arkadaalan ile rüşvet veren esnaftan bir kısmı hazne mahkûm cdıhnişlcr, bu karar temyizce nakzedilmiş, nakzen bakılan muhakemede gene ..uçlulardan bir kısmı mahkum o% muşlardı.
Bu karar da temyiz iıevett umuıniycaince yvnlden nakze-dıuniştır. Bu davaya, aym ınaiı kemedo, 25 temmuzda yvıııden bit k ı im. ı z a başlan ac ak 11 r
Almanya ile ticaret: müzakereleri bitti
(Oaatara'ı 1 inci sayfa*»!
cekk-ıdır Bu suretle al ucayı, ons tasfiye edilmiş nlncaktir.
Orta Avrupa ve Balkan rafiti leketlan ile ticari münasebet Iramızın gımşfmenl için temas lar devam etmektedir. Yakınıldı Macanstandan Ankaraya bu* ticaret heyeti gelecektir.
Rumafiy.uiaıı ila* ıhımız ve mukabil »larulc • recebimi» birçok nı-uhk-ier üaenndekl mu-zakcrıdeıv Ankarada devam edilecektir Bumaııy.ı ticaıet heyeti yalanda gelecektir.
Bir ihtikâr suçlusu tevkif edildi
LVmır tacın Bakı Trraaaı 18 -20 kurnan satılması ıcab eûcn. uVrnsrtenn kısnuımı 23 kurcan, satztnua auaund.ın ...Ibyeye vnrrl mis, dun i1!?1" aaiıye yomncit eenr rrrahkrme^ımlr n-nbaatmr-sınf başlanmıştır.
Bakı Tczoan. mabkeeneda:
— İtin İm Katisi Ul mayısta yaptım. Halbuki fıjvadar 15 mayıs tarihli gazetelerde ilini edildi. Bundan bir kuc gün evvel de. İstanbul vilayeti, demirci Kazarna ?f işarr-andan 23 ktl-r ı Man '-^OU kilo denur aldı, da-ratştır.
Müddeiumumi: Baki Teze anı Milli Kortun ora Kanununun bu bahttaki lıukmuse (ovlikan tevkifim istemiştir.
Maznun vekili de :
— Biz, demiştir, mankemr-nize, ind! hr iddia ile Kovkedlh-yoruc. Mahkı-mrmn bu. ısde takdir hakkım geniş surette kullan masını ve tevkif edilmememizi isterim.
Muhkeme, bir müddet müzakereden sonra. Baki Tezeamn tevkiline fiyat murakabe ko narsyununun yüzde yuz h—ahıa» tayın ettiği kar naktariyk* Tt-caret Vrdraletl tarafından tobıt ve ilân cdueu fiyatlar arasanuaV mhbayenat huhındrıntmsdsn bu cihetin fiyat murakabe komısyo itandan ve Mtotaka T., ut' ilu düriÜBÛTtden sorulmanma karar-vermiş, muhakemenin devamını' 23 (emmuz ıalı günııne. talik et DUŞTU-.
\uziveti
Ticaret Odası idare   ıııeılı mu ta d ?optarrt tamı yaparak kırmacıların vasiyetim 3*rujm»ı»ttr.
Belediye ikUsad ımıdürlrt en mırıl mulavai_.it bir rol ornamakia omn kirmanlara un verilmemesi ıcm al-dıcı Karardan sonnı kum a eri ar odaya dar mu raca a ite bulumu uılardre Bu müracaat nda tarafrul-.s ¦.*(' ; edilmektedir.
seslerini yavaşlarlar
aTaanaia ve* BuUusn AutassU
Bakıra, ia (m) — Raaksr'aaaaa» bıMOnr**
RumanvanMi yakında. fbUkas» sn-tantınehuı cvtaleee«l hak.ıatfa bun yabancı aıasjtaksi ın ne»n •Ueı tıaher. tamamıylc aulnrdır.
*jfauın bir tanen*
Sofya. İC (a.a.) — D. N. B. büdı-rlyor:
Silahı yeti -r rnahflller TTUl0iı,Dhn.| l»»ııaaııya aruaıııda d"4nda« Jı»--(
rırB»murakerat baıladljilna dair y.-bancı amelelerin nearetUklrrı ha -terleri tekııb etu.rkteıi.rlrr
Itıım-n   kartel\e marmaan
b*r teİRisfı
BUkrey. 10 fSlefanı)
Hariciye naasn slaıtotlsaçu. Alm«in ya hsrıatyarıatsai Voıı Rmbenu*-», bar lataya* goadıraeıS hıtksaaa asy. Ic daematis:
«Ala.atırn ila rtun-nra aratmoass munaebctlenn busun vıcdammum reni etti Cl ve yeni Avrupa nısamırun icab cltırxthtt bu yerrt ysklafirn. «s-uuınıyet \*e ..'il..n yoluıııl-, .l.ılıyı -coajnı Itumru milleti ile birlikle Kuv-J ««¦e kana ediyorum..
Bu telgrafa verdiği ,ı l, '.'on I Rlbh-m'ron, Manotle«eu'ıutn lınrlrtye-nsa.li ı'tier layIM munaıebetlleen sa-j munl teenen Sileri m taldlmııı «enio-i Un ıllve en-nMUr.
:M emle kellerim ız arasında !asa-rasss emniyete muslenıd munasebet-l*r teııU yntunda arfener ectntr ray-retter tein benden anlayıı v« yardım tanklıyetnlaceasuasam emin okasaar-•naz.
Soı -. I  ftııoynmpj bir |irott-»tn«n
Bukres. 10 (a.a.) — Reusar.
Sovyet hukümaU. Rumanyadan Be. sanı hy »ya giden k irmelerin maruz taaklıklnn frnn mııamrlevi Rumanya hükümeti nozdlnde »ıddeUe protesto |
Harb akademimizin mezunları
ı as* ta*asl I laaS mflasa»
bar ay irinde yere nulhn'idl.
r-Taasaya yapılan taarruzrni ilk gunlcnni lıaUriayırac. Baa 'landa ve Beldik ada eebhrlrrl yanidıifi    zaman     PV-umzlar
rızmdcB kurtulduklarım umuyorlar ve dünyaya: ''Onlulan-mız Alman tuklarma .ıruk a* lı ular   BunlazB, nasıl mukabeia
«-!ılr*. ;,r., bilerek şaşınnıyor-lar„ dıyo ilân odıynrtanü. Halbuki o dk şaşkınbk sonuna kadar devam itmiş ve Kraıuan ordusunu perişan bir hale getirmiştir.
• • -
Evvelki gün Harb Akadems-nazia bu seneki mezunlarına ha-tnbco bir nutuk soylıyen aka-ılemı kunrandam oraanv rai Ae h Ptıad:
•190» - «0 harbaann teerube-len sunar unu bu- sürpriz to«röV dır...
Diyerek genç kurm vl.ınn bütün bu baskınları bir-r birer •*¦¦ 1 etllltleruû anlatmıstun. Şaşkınlık vr korku da sartnir ¦ Hrlr* orduda bu airayet hem coK aadnık, ben* çok. musrnur akar . Bunu «»alrusrk ı. ua kurnaayıa. Mibıı Ui' ve suhayuı da erler ua» tündeki terurtnden uıtdadv ct-m»k 14mn.hr.
Akademi kumandanının me -zunlara söylediği nutuk, son harbdaa -'•"•fj tjh» bir çuht derslrn . hu va-ediyor ve bar çok hakikatlin genç tnezunlanmıza tedris ediyordu. Orgeneral Alı. Fuud İsı on aylık harb vukuatı-on mııliu^auL.uıı yıyle bı!dü nnatır:
"Tesir, -lar at, tahaffuz ayni alalı' ı bsrlrştner. Zırhlı . mahı-neb, naotıirtu bûruklcr harekâta ¦sanaiı..- kadar meçhul bur ha verdiler Tayyare artık yalnız buvsmıt icgildır. keşif. av. bara buıdıır..uı. nndıarebe ve nakli ye tauaaarck nnslen mürrkkeb bâr aatiudur..
• • e
119 - M harbi daha bsr kaç, sene ıın»ı hile biz belki - ve
trmmn^ ederiz ki - bu harbe gir-mıyree^ız. Fakat mub.ıkkak ki
¦   irin '::n--ı.' ",dıi 'uı    yeni
hnrtte m:men ve maddeten fcan-nr. Bun bu harbe soknaul: ıste-•.•nl.-nn yani bü-i manii*.ın va-nyrltrrl-- bTrakacak ol. nlarıa anaaılıı nı -.aterdik ki a-tık hiç her*ıl»h ve hır bir harb vasıtası Irızım ıcın br virpr.z olınıyn -caktur. Bu makineli, molı-rlü, ku***etlerien ve tayyand^ıden elimizde "aılunan mıktu- binleri geçmez, fakat bunlara kara? topraklarıoıısn nasıl müdafaa olunacağını biliyoruz, kı bu bilgi ve'bu unsiyet hin şimalde \*e garbdo bir ;ok millstlerm düştüğü ''¦¦(! kurtaracaktır.
Yardım gören çocuklar
e*
Ankara. İS (la.) -— Çotuk ffılr-r-    ı   K   -. mı. d       ıt«lrılıvne
Teıaasunın ıurln , «Ununelm oa bej.ncı susnasc kaSsr «enet merkaar notıkllsuKinde muıaeaal edan SvS hasta «ocusun muayene \* tadav ist ya- ıLn.. Jlj bokun cinde 31» ^o-(uarm Jıshrrl ımıayene ve tedavi e-
Kuıiımun -Ol ,lamL»mtSn her güm 173-.-üt eocusun» IS^ kilo ,,ı vtrO-nıekts vo m., ak hnııyoda ;ocuk
•.e anası banyo almaktadır. CundUs bokımevtnde IS» çocuk bakılmakta
Izmitta yüzme   müsabakaları
tzmit (Hususi) — Burada yapılan yüzme müsabakalarında, Karamürsel t.ıkıını (uk bir sek.İde l;mıt, Cohuk hıkunlaruıa kar^ hep büiaef Selnu-tlr. staramUrsel takımının al-Cıilı nelleeler"*" Nla memnuniyet u-yndır mistir.
fâr muallimin nezareti coeıık hoı-urdan İstifade
çılarak bah altında ti 21 etmelrlodlr.
Bundan başka Keçiören deki çocuk yuvasında daimi bakuıı albnda bu -lundurulan 2-5 çocukla kurumun nel meıkodnîn Ani:aıada on bes £Üa de TtM'coeuŞa ynıdııu cll uıahlmıj-tır. Ayrufi duhus çocuka d» 45 hra 86 kuru» para yardımı yapılmıştır.
Bir cinayet
limit (.Ilusuail — Akyaııda H..-eb İsminde bir adam. Ali ıı.ımındakl sahı»lıı kavga elnıis vc Rcccb Aly( bıc'kla yaraltyarak öldürmüştür.
Tahkikata bajlannujUr.
as»
Temrine 1ÜW
vkm a ab ati
rtlV-Ta
Törkiya ila Savyetlsr
IB...-..I-.— ....1
ye» Makat meydana çıka. Vn Berlin yaptığı ııuaiıyulın v uabs-"jı itiraf atznek Daecburıyetaa-
Bu vesile ile Türk - Sor-ew Ttunabahatlcn de oldukça mittim hır unuttun grçırntış oldu. Bu imtihan ıkı nıemkkr-tm uvıkaudtratını idare eden d.-visı adamlara» için bur muvaffakiyet loşkü odce
S r yet idaresinin tee-asüsâ». Tir1* - Rus murraij-hKU-rmda nı-ı ıkkalr 10 gcast bar devre ac-maur uuparyazist re muteamz Fu» :arlığı Osmanlı imparator-lu-rna mahvederek Boğazlara ve istanbul* yerleşmeyi kendiline-gaye biliyordu. Asırlarcn J'-ıen etmiş olan bu mücadele u»n'iml h.ırbde en son şiddetini buMuktan sonra Rus Çarlığının d vritroesl Us nihayete crmış-ür. a\yrbuınz. Çünkü Rus Çarlığının yerine gelen Sosyalist Sovyetler Cumhuriyetinin en e-aaslı prensiple nrıden biri, ena-[•eryaiızm duanı anlığıdır.
Sovyetler birliği belki bütün cılıacnia bir Sosyalist ınküâbı yıpsnayi düşünmüştür, fakat hınka milletlere aid topraklan ranseımeyı bü- gaye bıuııemiştir. Stabn rejimi dr Sosy-ahami yalaz Rusya içinde bınm etmek emsüyle kendi hudutlarına ka
pııını ;tır
Savyet Rusyanın Boğazlar ve istanbul üzerindeki Çarlık kindarını red ve inkâr etmesi, Türkiye ı!e yeni Rus rejimi ara-smJa samimi ve sıkı dostluk için sağlara bir temel vücuda getiriliştir. Filhakika Türkiya L'-ıaahunyettmn kuruduğu gün-i-tnberı.  Rus dostluğu hiç btr
ı ısan ihmal edılmıyen esash bir prensip olarak Türk polifo-k ıiının ıeine girmiştir.
3ic o kanaatteyiz ki. İstanbul ve Boğazlarda Türklerin hft-kı an yeti kadar Sovyetlerin işine ve menfaatine uygun gelecek hiç bir kombinezon yoktur. Ruslar. Türkler tarafından kendi a-l»yhi*nnde bir fıkır ve emel ben haiaafıTPiııı her zaman emin o-Ubaltrier. Çünkü mılU Türkiye Cumhuriyeti de komşularından arana dnvaaanda bıdunmamnyı kendisi için en birinci prensip iklaı: :ür. Ayni zamanda hüsnü niyetinden emin olduğu Şunatt k..ıax?usunun dostluğu, bir shV Lnn ve istikrar garantisi teşkil • ıc - da taaklır etrnektrdır . tkı memlekeU samimî surette her noktada birbirlerine yaklaa-tıranavk başka bir âmil dahnj vırdkr kı bunu hdhaaajg tebarüz ettirmek isteriz:
Türkiye, sosyalist ve komünü** değildir. Fakat Rusyadn kımunırmin ve bolşerizmm en büyük ve ea şaaaaaâl taraflara -dır. Sovyet Rusyaya hem ai-yaal nıuükuazolaria hem Sov-yeK^nn d naat! rejimi hakırmnv 111 dostuz. Çünkü komünist Rusyırun emperyalist emellere k ıpaiırak   Turk     topraı^iarına
S/Y ASt TETDK/KLER: ,
Almanyanın Türk-Rus dostluğuna soktuğu kundağın sebebi_
EN  SON   HABERLER
Almanya, bir Turk-Rus ihtilafının zuhuruna sebeb alabilirse Ruayayı zayii düşürmek için bize el allından har türlü yardımı yapacağında asla şübhe aimemek lâzımdır.
t vat-uz ctmıyeceğı bize emniyet telkin edrn bir reabtedir.
yı halde biz har bakımdan ['.•isyanın lyuigım. .ausrannı ve kuvetlı buiunrnnuını ıstıyen ve butıu kendi varmam* ıcm bir gımnri addeden bir koroyuyuz. Bu Türk komşu, Sovyetler için her .Utimale karşı sadece bir loaŞj değil, icabında sadık biri nıuttetık demektir. Türkiye Bo» ğızUn boylo bir duşluna bü- cn g '1 M zincir oLırak a»jff lâzım mıi'i bir müdafaa vasıtası ola» ra t '•"'''¦ppıayı dııaiinohılır Bizim telâkkimize göre Ttirkiyn| ile aVavyatler anamda tabiatın; coğrafyanın ve rejimin tesis et-f.ıi, ılduğu hakiki bu- ittifak! nıearcuUur. Müşü-ruk tehlikelerde, Uhdıdler de bu lUıfalu ena-rvdan.
B»ı resmen muahedenazne-bıiîn binbir karanlık ıhı imalleri! k inşasında bırrarlerızus om Ulaç -tular. Kınalatır, belki bunun ı .ıftutar ki aramızı bozmağa bu utar çalışıyorlar.
HıiNryİD C'ıahid VAf.ÇfN
Malum olduğu üzere geçen j barbde Alman dipmmatlarrmn I yaptığı bu* beceriksizlik bu dev- J letı felâkete süriildedi.
Hâdisevi orzedeUm:
r-YAZAN
İçinde Amerika» tebaasının     da
bulunduğu Lozi tama. Ara bık ve Süzeks yolcu va i"n ı Alman denizaltı gemileri tarafın • dan tıatırrtmoâi Amerika efkârı umumiyesinde büyük heyecan basıl etti. Amerika hükümeti Almamaya bir kaç defa müracaat ederek bu harb usulünü medeni bulmadığını ve bu gibi vak'alann temadisini gayri- dostane bir hareket telâkki edeceğim bildirmişti. Almanlar, denizaltı harbinden başka In-giltercyı mutazarrır edecek vasıtaya rrraUk olmadıklarından fikirlerinde ısrar ettiler. İki dev let arabandaki münasebet gittikçe gerginleşti.
Kurnaz (T) Alman diplomatları Amerika harbe girdiği takdirde bu devletin enerjisini inkısama, ı-uhiyaUnı bozguna,', uğratacak hâdiseler taharrfaine koyuldular. Bu arada gözleri Mekan kaya ilişti.
O tarilüerde Meksika ile- A-roerıka orsamda hudud inzibatından. Panama kanalı İşinden petrol sermayeleri meselesinden doğan  ufak  baza  ihü-
haliııc düşürmekteki maksadını anlamıyacak kadar safdil kimse
yoktur.
939 harbi   Fransanın harb-deıı uzaklaşınasiylo   bitmiş değil, bilakis bü-
Hikmet İlgaz
lâflar vardı. Almanlar bu ihtilâf I bitirmek arzusunda ise Ingüîe-
lan büyüterek, tevil vo tahrif e* derek Meksikanın Amerikaya taarruz etmesini teşvike başladılar. Bu devletler Amerika aleyhinde bir ittifak aktine teşebbüs ettiler.
Sefırlmna talimat verdiler. Fakat Ka zerden sefaret baş-kfctıbıne kadar bu siyasî trçeb-buaâs ılikrndsr bütün eşhasın maralarnn taşıyan ve Amerika -ya taarruzun teferruatını ihtiva eden bir bavul vesaik, nasılsa se-fnrethanedan birdenbire sır ol du.
Bİr hafta, sonra bu İhanet tapularım Ineallz s c/l nn in huzuruyla reıaıcırmhıır Vilson hayretle tcdkık edıyordn.
Siyasi Iskanda! Amenkolıla-rm ınfiıalını mucıh oldu. Son te-terrddüdlert ınalc utti ve bu dev let de lıarbu girdi.
Galiba, geçen barndekl bu çırkta becanksızük Aimanlarıa gûzunu açmuj ,*f*^riilf kı şimdi ı ellerrne geçen bir mtkrubu. bir diplomaun *ah*i kanaat vc dü-aüncelcnm gustertn bu* raporu hattâ üzen yazdı bir amDa* Laj kaıpduu bılo dik katle muhafaza edip hır /nnııın Almanya-nm felâketine mnlolmuş rmlu-nac bu tarihi kımurJarını tulufi-ye gayrot ediyorlar.
t un şıddcüylc. battft bütün ka-ı .iTHudığıyle ye-ııı başlamıştır. Kr m ^uam mağlubiyetinin Almanlara bedavaya ınalolduğu İnmse Uıxafuadan iddia olunamaz. İki testi birbirine vurulduğu zaman biri kınlı r-sn, diğeri do çatlar hiç olmazsa sırçası   dökülür.
Bir bombardıman tayayresi nin üç yüz but, tecrübeli bâr av pilotunun ıkı yüz bin. bir av tayyar esinin sekacn bin, bar otuz fekıziık top mermisinin topun hayatiyle birlikte yirmi ban ve bir ağır bombanın beş bin marka malolduğu ve sanayii kesif bir memlekette bir bombanın kendi değerinin bur kaç yüz misli tahribata, sebebiyet vtrdi-ğt düşünülecek olursa her geçen günün muharibterin İktisadi ve askerî membalarını nasıl kuruttuğu tezahür eder.
Bu harb m» zaman bit  ıttr Bunu takdir etmek dır. ÇOnkü harbe devam ta israr eden hısım Almanya ya karadan bitişik olmadığı gün denizlere da bakimdir.
Eğer Almanya harbi FÜr'atle
reye karşı gene makul harb kal delerinin hariç m do bir başvurnıak
Norvcçde tesadüfün ynrdrmı-lo bu usul muvaffak olmuştur. Fakat İngiliz imparatorluğu nun kalbine tevcih edilecek böyle bir darbe esnasında İngib» -terin gene donanmalarını rardan vikaye için IhÜyatkar-lık gDatcrecfkleri ii™«d oluna -niaa\. B..yle bir taarruz İngıuzl bahriyelin m tarihe şecaat ve kahramanlığını bütün dünyaya isbat i'.ın bir fırsat tnşkil o-deccatir. Ihgilteznnin din anma ar hürriyetinden dana kıymetli doğildir. Binaenaleyh Alman lor için böyle bir inrrkrtin bek lenen neticeyi vermesi meşkûk-tur. Bunu Alman erkânı bar-biyesi de h es ab lam aktadır. Iş-to buna banaıraJt iddin, ohnaahîlır ki bu harb uzun, hattâ çok zun sürmek istidadın iladır.
Halbuki Avrupada mühim bur devlet sukAa ve refah ıçıo da yaşamakla medeni ve iktisadi tanzunavt de meşgul anmaktadır. Bu da Rusyadır.
ll.ıı bin lıcr geçen günü mu-hanblen znyıllatUğı mabetle bu devietf Inıvvrtlendırmckta -dır. Cermen, kapitalist, proten -ton ve bunlorm hepsinden zi-Bıı hıurbde   Almnnya bitaraf    y.ıde haris ve mağrur   obua Al-
Amerikalı pilotlar ingiliz hava Değişen kuvvetlerine  yazılıyorlar
ŞİMDİLİK BUKADÂR
harb sistemi
(SaŞ israfı 1 inci tayfada)
malik bulunmak icabeder. cır hasıl olmaktadır. Zira bu kıtaata malik olabilmek için bunlun ihraç edebilmek, bunları ve bilhassa lüzumlu ulan malzemeyi ihraç edebilmek için ise bu kıtaatın daha evvel karada bulunması, yani hiç olmazsa nisbî bir emniyet mıntakasının elde edilmesi icab etmektedir,
A İminim- Itnnn ailCak   HUVUk
bir rnahorcUc muvaffak olabiUr ler ki hiç şübhcaiz mustobad değildir. Almanlar herhangi bir suretle kâfi bir ihraç bölgesi zaptede bildikleri takdirde tn -giltereye kaybolmuş nazariyle bakmak icab edecektir. Filhakika ben denize hâkim olan ingiliz filosu düşmanın geçmesine bir kere mâni olamadığı takdirde onun geçtikten sonra münakale ve muvasalasına mâni o-labıleceğîm zannetmiyorum .
Hülâsa bütün mesele Alman yanın İngiltere ile harbi korada ve havada, bir hareket haline geUremlraesindexhr. Bu, şimdiye kadar bildiğimiz vo tanıdığımız usullerle çok zor halledilehıür bü- işdir. Fakat başka, usııller tasavvur edilmesi de Imkânaus desıJdir.
Ingiltcrcyi lehdld Roma, 16 (a.a.) — D.N.B. a-jansı bilıliriyor:
Giornals d'ttaila gazetesi, "Son hesablar,, başlığı altında yazdıği bîr makalede şöyle içmektedir:
Bu esnada, Almanya, ve italya, Manş demzüade, Atlan tikte ve imparatorluğun sair noktalan n da. lngtltereye kargı kat'I | ve nihaî taarruza hazırlanmaktadır.
İngiltere şil üai şıktan bu-ini] intibah etmek mecburiyetuıde-diı-
' Ya Avrapamn kalkınma Inır-vetinin karşısında mutavaat etmek, veyahut. Churchilin söylediği gibi senelerin değil, fakat günler ve saatlann teşkil edeceği son dereeo çetin ve anuda-ne bir harbe   katlanmak.
AJmanya ve italya, diğer Av rupa milletlerinin gıttıkoo müte-b;u'iz bir aurctbo iltihak ermekte olduktan Avrapamn yenilen me kudretini temsil ettiklerine koni bulunmaktadırlar. Bu milletlerin bazı lan da bir kon hafta evvel Ihmiterenin tarafında, mevki almakta bulunanlardı.
Churchilin dünya menafi in -den bahsetmesi boştur. Büyük] Britanya sırf kendi egonun vo imparatorluğunu müdafaa etmektir. ZÜrih. 10 (ua.) — Rcuter. Neue ZElırlıer Zcitung .nm
Roma muhabirine ftiire. Iııgıllcrero hurumo ballanmadan evvel, Itoma • Berlin mihveri ültimatom mahiyetinde ,"iı bir sulu tdüıd ynpaırüc vat bu . ı..iı ¦¦ .ı.iı Kont Cı.monun litr. line . .uj ı yeni lır uyorclı UtkOb '   I.. -''¦   '"
Ç Harb Tebliğleri )l
ve hüsnü llııl sahibi kum¦•ııl.ın-nın hürriyetine tevcih ettiği her olum darbesinin nihayetinde bir veaaka neşrederek bu zavallının Almanyanın neJâtnctlne kasdcltığıııı ve yahud da mukabil tarafiıı bu işi daha evvel ten-Eİb vo tertıb clmışkun kındisı-nin bu hareketle duşnuaılaiınaj tekaahtıım cuıeanı iddia ve ilan ettt
Norveç. Danimarka, IItllan -da ve Belçika gibi Uıhiıaı^lurın coğrafi vc iktisadi d urundan tıılkık ulununca lıarfas yaşat -mak, Ingıltareyi daha şiddetle tazyik etmek noktasından bunları Almanların belki ı.Uuuyc istcmıyc emeUı-nne kuıh.ıu ¦ t-m ek /.ınuvtuıı hısaeyluıÜKi ne-| ticesıno da varılabilir. İ'aknt Almanyndau pek uzakta \-e Ih-giltrreyle Jevom eden ınutoJc-leda keıuluune hiç bir fayda tonun etnuyecuk olan ıkı bılaral ve dost devleti bırbmyh- ihtilâf
manya  ile Slav ve   Sosyalist
Rusya birbirinden kesafetleri faklı iki mayie teşbih olunanı -lir. Bir şişeye konulmuş sirke,
zeytinyağı gibi bugün hareket ve .ıı 'im halinde bulunan Avrupada bu mayiler birbirine karşjmış gürulın^ktodir. Vaziyet sükûna tebeddül edince bunlar sür 'aile birbirinden ayrılacaktır. Bu ?A.ro nn ister gıı-lib.. isler mağlfıb olsun yıpranmış' bir vaziyette horbden çıkmış olan Almanya Her B3tle -rin aramevud olarak gösterdiği Kluımın zuıuo vc hâkimiyetine serfüru ermek, muti obzudt ve t ınhi emellerim uzun bir müddet için tehir etmek mecnun -yetim hissedecektir.
On iki sene evvel tahdidi teshini konferansında Alman muranasının dünya devletlerin-den, lUısyajT tecziye için Al-m.ınynya müsaado verilmesini taleb   ettiği   henüz   hafızadan
aüuunemışUr.
tşto bugün devam eden şe-dld mücadele esnasında Rua kuvvetini, huzur vc sükununu, israf, eztireoak kadaa bir bahaneyi ortaya üürerek ıkı tarafın umcü nefsini pcıklamağn. uğraşmaktaki sebeb budur. Almanya bu* Türk - Rua İhtilâfının zuhuruna sebeb olabilirse kıç şübho etmıyelun ki dallından iktisadi vc sınai bütün takatini bize bezi vc ıhsarr etmek ten. gen durmıy-aı aktır. Çunku maksad Türkıy'nın !:a/mraasaı veya kaybetmcaı değil, mücadelenin Rusya yı zayıf dtlşürc -cek kadar uzaması ve çeUn olmasıdır. Finlandiya hu binde dc böyle yapU.
Ynlnız Aümınya Tüık - Rturj dostluğuna bu kundağı sokar • ken bu ıkı devlet siyaai ricalinin eski imparatorluk ve çarlık iiipu.ni.iUan ;;ıuı heaeb vej mantık ıcauuu huadyatina fr-shv eden eshamı 'ilmtdıını he-mb etmeği unutmuş olsa grrektir.
Tik met İlgaz
italyan Resmi  Tebliği ltalyada bir mahal,   16   ta. a.) — italyan umumi karorgâ-kının 36 numaralı tenliği:
Dünkü tebliğde büdınlen torpido muhribinin torpülenmc-sı bir denizaltı gemisinin talihli bü* tesadüfü eneridir. Denizaltı] ganisi. ıdtı düşman torpido | muhribiyle cür'etkûrane muharebeye    ulıışnuışt'i:
Hava teçeaküllerun iz den birisi Filistinde miıhim petrol depolarım bombardıman tir.
Bur çok lep L-.r tasfiye vc sair tesisata isabetler vaki olmuş va büyük yangınlar husule gelmiştir. Hepsi salimen avdet eden toyynaâranrinnz, bu yangınları avdet esnasında takriben 200 kilometreden görmekte idi. idi.
Tobruk Dzarindo düşman taralından yapılan neticeniz bir hava ıılnuı ım—ııııln bir tngüiz Uy^-aresi düşurülnî'j;:tür. Mürettebatı esir edilmiştir. Kıtaatımı» .kolla. Tabağa, Terkali, Kakaya. Dala ve Danûsa mevkilerini işgal ederek, Kerryadan Dole mtikanastznde Scmaliye giren, çıkıntıyı bertaraf etmiştir. Bu ti ¦u'nılrfccnln cebhesl takriben  300 klluauetin  l»anltalmıg
b ul unm aktndn*.
DUşrnanm Rudolph gölü mm takamndaki mevnienmı. karşı | yapmış »İduğu bir taanız teşebbüsü, yerli ¦*«*li'*lıı da yartiımi-le tardedilmiş ve düşmana zayiat verdirihmşjthr.
\ Uııaa rami Tebliği
Borun, lfl aa) — Gecikmiştir:
Manş Uzea-hane yapılan keşif esnasında, rmıhnrebe tayyarelerimiz ingiliz vapur kafilek rine hücum etmiş ve ceman 17 bin tonilâto hacminde üç ticaret ge mini batırrnıştrr.
Bir torpido muhribi, bir muavin kruvaaör ve 4 ticaret gemisi, bombalarda ciddi basara uğratılmış vb Baanasn yakılmıştır.
Alman ve tngfllz avcı tayya -releri .,-nıplan arasmda vukua gelen muhtelif hava muharc • belerinde 4 lngüiz Hurricane avcı toyyaroal Ûa 2 Alman tay- j yareni lüşmüftür.
14 temmuzu 16 temmuza bnğ' Uyan nece. Alman muharebe tayyareleri, cenubi Ingilterede den ur tesisatına, havn meydanlarına va nükh fabrukalanna hücum eumişsir. BUlıoasa Fa\*rs hamda vukua gelen ynngrnior! va kuvvetli mfîl&klar. bu hücum lann muesnir mahiyetini isbat eylemiştir.
Aynı goon, ingiliz tayyar el en sunaii vo garbi Almanya iizeri-ne-gelişi güzel bombalar atmışlardır. Hasar, mühim değildir. Hava laf i bataryalarımız iki ingiliz tayyaresi, avcı tayyarelerimiz 'tu diğer bir İngiliz tayyaresini Jüşiürmüşlcrdir. Ingilis  hava tebliği
Londra» 16 (a-a.1 — Havı ne-zaretınden tebliğ edilmiştir:
ingiliz bomlnanlunaa toyyare-leri dün Not ınaıırlly a da 1; i Lisı-euıede Famızda duıjmanm hava mcydaıuarrna taarr-ı- ct-nişlerdir. Gene, tayyareler tekrar Hollandada, Nortüu ısaaı «n Dclaıov kava meydnnlınnı bnm b ardımın ederek rnmçarlnra. petrol Irpolanna vc yerde bulu nnn toyyornlere ateş varmış -lerdjr.
Dün gece bombardım.m tay-yarasanmu İtaasen re/da bir |ot-rol 'nııiiyohaıaaum w PMerborn da bir rayyore porlımı tıkıa.-iiorııb.ı.uınısjardu-, Hâmuı ve O-iiıaüiJck tekrar buınaurdımujı ı*i. mı ış Ur.
Nfar^ondu garlun-:ıta ;/.nı-^ı-ı ik? infilâklar görulnıu^ür:' Ttubr dakı Hamborn a bir yük jek fina ve Oortmu ul'J^ bu-mulluiıiuat fafarikuaı bombaıdı-. man olılmiştir.
1940' harbinde hava kuvvetleri en. buyuk rolü. ifa inliyorlar. Bütün   asUven     nxuuahas*wiar,
Alman ordulanmn   Polonyada, la» s«wua. »olenaa.,Worveçdb. Hbllûndada. rfclçıkad» ıMedirt ,vn ffransada seri mııvaffakıyetlaE
?u :aralrtr ila Oaydanın G Dİiauldla. yılum bıc aaaaaaaŞ ara-ı tında ınUba* mavr-ıd lıulunmalıla--1 dır. G;ıyda, bu nıui'.aloaiiiUe. Umü* terenin ıokıjad.v« ııuıb^Kkuh UhııOı ile neULricnrcfl* h-ın «Kia.ınüın bınm mmaı 14xım arlSİZjnı yas -m oku ıdı. Almanyanın nihai nafere ıiımaıta. bir cok naat mak.ılrtannd keadl'ini gOıtcrmfkU v* naaı mu -n-ı-.ı rı. bu makalalaniKhE, Aunanya rv mUyanın Avmpaja nulemtimeK tuıkla Umlnde ısrar it-tnıkicdlr. Da makalelerde ftuayn halikında hiç bir bah» yoktur, rakat Alman lek-zıbiarınr rafmtn, Itua . Alman mU-n-asbcllcrındf bir deflaıKllk bulun -dıt(u hakkında aayialar duvrron cl-m^.tedir. Uvİçre hududuna çelen bitaraf '¦¦¦ı.k:.-'     KÖre.
Alrn .i. halkı. Almanyanın  huUllcrc-nin iıinı blllrdıklen aonra Ruaya ile meşgul  nlocaŞI  nkrınılrdlr. ClmrrhirTİn nutku ve eazet»l*r
Londra. 18 •*.) — Saz Carcjlıa radroda royledtt; auUUt rtraLnoa mutalea yuruum X -adra mal hu alı bu aatasm aaaahanl ~fr ı ve aaaaaaS Amerikana bırakhŞı mu-saıt intibaı aajdatnhaaUaaUr.
Gazeteler IncılUrrvnın mudafaaama muteallut kikurJ^rıa ı l—ı»ıin)ı ı * rıı işaret etmek huauaunda aıulcSUcUı-tirlcr.
TimM diyor W:
M«ul rnakamlann, i m Oha n saati CÜnce verilecek emirlerde karışıklık olmaması 141/1 da ne yapacaklarını ve naııl yapacaklarını bilmeleri fok bUyuk Bir ctırnaDuyetl baUdir. Daily Teuv •mlata ]U fsrüan yaz -mnkCutrr-
TOrk milletinin. B*r CSrçtUn ¦izlerine Kb-t'^dıtı buy«a attkı nazarı ditkatl aaaâââaaâtal V.ıkın w—*• -ıul trflkuaıa. uzun aaraaab» lUanah Kinde rneziretlvrurazt tecrubedea lectr-mijtir. TTırk nuOeUmn ıradannaD kuv vHIni t.ıkd!r içm Ur çok muhik ;ebe*leımıx vardır. Fransa, Abuanyaya nasıl harb ilân ermiş I
Clcrmont Ferrand, IS (»a.) — Sabık ıjjui.rJjii IX .ıl İni uıaKdlı:»iıJe badıca tunları yu^makUtaUr:
Her ;rydsn evvel bOlnmea. 1 olan »ey. Franau  aaauune llâoı harb karannıa ne amile dınLlannı UlmeKUr.
De*t aıkerl krıatama ıUuOe harb :Uu laLaUyetı araaaaanı bar Icatvvua; hj lalana miat oUaaak hRb aluuuı ttd-birleriatarikeeauuı m pııı 1 îfha
Hu larvoaarrl talak- eamcMe-surrete   olursa    *ua   ınuamnuL.
OaaUnıak aabUiıyrtııu keaaattnae aer meduiını '*e pajliınıminenn huku kuaua muhaiaaa odUerogınln   Ubali
bukındu*Ainu lıayaa- analaSarrtlr. Bu şeraıb d«ır»tindedl» MI.   bStrej
komıy.mu laraZınJaaı UrrdUer kabul! ulunacak najcdrn 1 Jiata p celiorınde b'iUmudır. Baavckılin bir beyanjlından aonaa aaBaBaamSa-aa kredilerin munlıınııı bajlaav mı% ve har araa naabua taeanodan harbe karıl ton bar bara» çMnrıak fe-ûa—ııaa 1 ılınıl.....aiı
Bt-vclj ManUzenr tıı ¦flaSaa etU kadar raeSanaat da» toaaı fj 1 eSttCl aar takrir Herrıota verilmtfUr. Bu taavl nrde hükümetin polıtıkaaı hakkanehV her bartti kuyudtı DaUra'iyc drın»e -yan edilmekle iril.
SatMyvn. maHrem knnMtcıMrr bir' laloha lettı1 lıııaaltı lamı verdnr. Bo! tulorı I!."cpr« (aınlındtn verildi, (.1. kat mumallayfl *- utmaya ırm»-ı»f -I lak olamndv Vukarıda bahsedilen kr «dilet kabul cd.l«*t. On kader rmı-: ItjltSH '.''lu Fnk.r H*ırh hakkında it,, an aaâaaâaas aaannaı etmrdnn atta, Iı dataa» aayaaaaaaaaaa»-met taralı 1 dan ortay» ¦Meıaaai|lir.
Er'evl ».m î ryMMO   rnslltere ile
sıcnfbmın haberdar  rdllmvdlel   bir1
Haıb narlamrııb) lar.trıııdan kurar allına alınmadım aıln, I.ununu c^aaı de lıUüûııırl luralıudaıı UılınercU .K..İ
adıl uaUr.
Amerikalı |iiledlar nıullofikl. rin 1 kııarnsıınu tprlrorlur
Ottawa, 16 la.a.1 — Hâvine — 1 laı 11 lur memuru, yüksek c\aiit baız bar çph Amerikalı pi'onm ahırca ICımula bavn kad r~.s 1 ma yanıklıklarını bildirmiş -
kinin-»  bata huaıunu
sek lufhauatl ?S UnnıbuuMi ulıltmt as* du£u. rveman bıUUnl-naklMır. Pek ıı -srtdl tuna*  aaaaaatuv.   m kap
çatılı kkueUe yüutınınıj, biri blmUs] ve dujcr bir ka« kıjı lıalıf«c /edilen
en mühim âmili -hâkimiyetim elde ot-mış oknalaıında bulmaktadırlar. Hakikaten Almanlar, bü-tüa k,ıv1 n-nıu silâhlanmak yolunda tettaıf ettikleri soneler ...-nınıia. Avrupanın bu;bir mhV letmde bulunmıyan mukemnıeU-yetto binlerce tayyare yaptılar. Ve bu iı .m ıl.mnm mükâfatı-m da gördüler. '
Havn harbiyle birlrkto askerlikte ferdi fedakârbğm. kabili -yetin ve maharetin de birdenbi -re tekrar birinci safhaya çûuaış olduğunu müşahede edehtunz. Filhakika top ve tüzeğm ıc~Hİıavdan sonra orduda ferdin kıymeti pek azalmıştı. Ferdi cür'et, maharet ve kahramanlığın, ehemmiyeti pek kaunurruştı.
Köroğtunvn: '"Tnrek rcad ordu, m er dük bozuldu.,, cümlesinde çok büyük hakikatler gizlidir. Harbin böyle bir şekil almasa, en fazla Türk ordusunu» aleyhinde oldu. Çünkü. Türkü» en büyük vasıf ve hasletlerinden biri dc yüksek ferdî fedakârlık, cüret ve DiaJraret sahihi olmasıdır.
En yiğit, cn kolu bükülmez, en kahraman Turk askeri bacakları tırtır t ıtri yen bir düs m.m neferinin tetiğe irlnınmaai le yere senlebılıyordu.
Bu vaziyet annftarca devan» ettikten sonra bn görürü h-ırbde vaziyet birdenbire değıçznLjUr. Bugünkü harbde taltbaşına kul landsği tayyareiciie duşma run can noktalarma saldıran erler, bozan bü- kolordunun yarıarm». dığı işi başanyorlor. Di!îmanın arkasına inen. paraşutçüle* havaya attıklon köprülerle batı üi lunun battı nraCini kesebahV yorlar.
Bu işde muvaffak olabüiuek için herşeyden evevl çok caur'ee-kâr. gıüzii pek, kokı kuvvetli n*
ölümden yılmamak gibi lıaasala-ra malık obnak lazımdır. Turk soyu tarihin iı..ı devrinde bu hususla eşsiz evlâtlar yetiştirmiştir. Bugün yatı sen w sayılan binleri aşan Türk tayyarecılerf de bu kah ram a olan a tunuz soyundan gelmişlerdir.
Yarın kader bm bar rmrnsr sevk edecek olursa, bugün kuşelerinde mütevasi çalışan ha-vacahırınuzin ne harikalar ya ratacaklanru hep göreceğiz. M UR A D   SBRTOGLU
Fransaya    fjondarilon mall.Ti-ı ^azi/eti
İzmir, 16 !*a.) — Gazuların yazdığına gurur piyasada nia bi bir faaliyet jsaüamıştur.
Fransa ile 1^ yapan ihracat tacirleri toplanarak son zamanr larda Frrınsaya ^onieroıt» sahibini bıılanuyua veya harb da-layıaıyle. Frnnaaya inkardan» -ymıık baskı limunlara tahliyn-maya baamırışrır Bu linte TV caret Veicâletme gondeıalecek-cdılcn mallarm îiKtvaını hazırlar tir.
mistir Oatman 0a7aTU»'l c»k yea
sekden uçmakta il iler.
Düşüriilan Ilalyau    tayyiUTİerl K.Utıre. İS : . ..1  — CJİab» ¦• ıı;taV lureıria. Ilkleaıı Oltuıaıaı ynuılaıı  la-
Atlı.' hOrea-etl baütkınds Oufiiın rıaaeaa» dllrır bahrıy» ıesar«n«o Sar teoll .
Mne nacaran, AkdenU Ime-.li/ r:l.ıBuna mrınuk rtnımın^a-1 I111d.11 dukuz İH,ıııisırdımaıı
lUr. Bundan bjjkn da 15 ; . ¦ n tayyareni, tayyara dafl TMalartna» as te«ıU düaurlllaı» 1 aMI e IfnİM-j impıursfnrnmm ttmMftM Kahura. id laa_J — imparator Haile Selâssıe am aak-a ^jak denin haliminde aniıuırhuju hakkında henüz tooyyad v:mr* yen şayialar torlrre oşa-iı bö! -geterdckı mmtaîtalapla nıuâum Habeş, aşiretleri u* Lamdaki galeyanın arttığı jı..bııUııektedir.
18 TEMMUZ 1940
Perşembe
Üçüncü Yıl-No. 795
KÛTÜPMANİ
Yeni Sabah
GÜNLÜK SİYASÎ HALK GAZETESİ
İdare Yeri
Nıu uosmazOye, No. M tstanhnl Telgraf: TENİ SABAH İstanbul TELEFON: 20795
Her Yerde 5 Kuruş
Rusya ve Çanakkale boğazının kontrolü
ve Balkanlarda Alman nütuzu
Bir millet. içindeki nifak, nasıl o milleü zayıf düşürür ve mütecaviz Nr devlete şikâr haline sokarsa, taraşa küçük kavimler arasoıdaki sakim kavgalar, İhtiraslar ve Recim-indikler dr ayni nıeotras neticeyi levlkl ediyor.
Yazan: Hüseyin Oahad VAH, İN
Almanlar Orta Avrupa ve Balkanlarda temin ettikleri nüfuz fle memnun olabilirler zannederiz. Bugün Maca-nsi,inin devlet adamları, Al-manlann pek dostları obnakla iftihar ediyorlar. Transüvanya üzerindeki davalarının hallini Alman nüfuzunan bekledikleri gibi, başka taraflarda Msca-ristandan ayrılmış yerlerin tekrar ana vatana avdeti için de Alman yardımına fîmid bağlamışlardır.
Macarlar, bu yardımın fiyatı ne olacağını şübheaiz ki kendi içlerinden tahmin etmiş olacaklardır. Çünkü Almanlardan bedava bü- mükafat göreceklerini pek tabiidir kı akıllarından geçiremezler. Acaba Ahnan müzaheretine mu!' bd. Kaçarların ödiyecckleri bedel eski Avusturya imparatorluğu De mevcud bağlarm ladeni derecesinden ileri varacak mıdır T Ve bu anlaşmada ilaryanın da brr sözü olmayacak mıdır* Macarlar ötedenberi Italyaya gözlerini çevirerek oradan meded ummuşlardı. Fakat çimdi italya da, kendileri de Berime kapılanınca artık bütün gözler Almanyaya çevrilmiş demektir, italya ister istemez seyirci kalmağa mahkumdur.
Almanların Orta Avrupada ve Balkanlardaki mevkileri zahiren çok parlak obnakla beraber hakikatte oldukça zor olduğu muhakkaktır. Çünkü Balkanlarda ve Orta Avrupada Bcrlinden Lütuf beklryen Macaristan ve Bulgaristamn davaları bilhassa Romanya aleyhindedir. Ve Rumanya da kendisini Berllnm peykleri arasına katmak lıupnjmnda rakiblen kadar muaaraat va uysallık gösteren bir memlekettir.
Almanya her tarafı memnun edebilmek için mevcud ihtilâflara bir hal çaresi bulmakta epeyce sıkıntı çekecektir. Macar ve Bulgarların memnun edilebilmeleri ancak Rumanya zararına olabilir. Fakat o zaman Rumanya haricî poCtfkaaında yaptığı İstikamet değiştirme hareketinden ve dahffl pottlkanında Bnaeytn Oahad YAI//IN,
(Softa ) lned aayfada)
Sovyet Rusya orduları dün Rumanya-nın yeni bir kısmını daha işgal etti
Petaln hükümeti İle  yani bir anlaşma
Hiller   ve ordu erkanı
Dünkü sıcaklık bu sene görülmemiş bir dereceye çıktı
hararet gölgede 36,5 Güneşte 64 dereceye yükseldi
Dön aıcakhk bu aane hiç görülmemiş bir dereceye çıkmıştır, öğleden sonra saat 1550 de hararet gölgede en çok 36,5, güneşte de 64 dereceye çıkmıştır. Bu aebeble btr çok kimseler dairelerinde güçlükle çalışmışlar ve şehirdeki halkın bir çoğu deniz kanarlarına akm etmişlerdir.
Dun bilhassa su satan dükkanlar için fevkalade uğurlu brr gün olmuştur. Hararetlerini teskin etmek için btr çok kimseler ceketlerini kollarına alarak^ kollarını sıvamışlar ve göğüslerini açarak buzlu su satan sucu ve şerbetçi dükkânlarına başvurmuşlardır.
(Sonu a UncU aayfada)
Fransız donanması ve hava kuvvetleri Alman yanın emrine verilecek
Bir Rumen gazetesi
Rumanganın   Türkiye  ile dostluk münasebatını keseceğini ve Balkan Antantından çekileceğini yazıyor
Londra 17 (Hususî) — Rus kuvvetleri dün Rumanya hudud-lanndan Dorohide bir kısım Rumen arazisini işgal etmişlerdir. Rumanya Türkiye İle müna*e-hetleriui kesiyormuş
Londra 17 (Hususi) — Bucar
vest Tageblat İsmindeki Alman ekalliyetinin naşiri efkârı yazmış olduğu bir makalede Ru-manyanın Türkiye üe dostluğunu keserek Balkan paktından u-zaklasacağım tebarüz ettirmek -tedır.
Sovyetler boğazın
kontrolü için hiçbir teklif yapmadılar
-o-
Londra, 17 (bul) — A-vam Kamarasında işçi mebuslardan Price, Çanakkalcnin kontrolünde tadilat yapılmasına dair Sovyet hükümeti tarafından Türk hükümetine yapılan teklifler hakkında nc
gibi malûmat mevcud olduğunu ve bu tekliflerin mahiyetini hariciye müsteşarından sormuştur.
Butler yazı ile verdiği ce-vabda şöyle demiştir:
Lord   Halifax'tn   bildiğine
göre, Sovyetler birliği tarafından Türkiye hükümetine Çan ak kalenin kontrolü meselesi hakkında hiçbir teklif yapılmamıştır.
Moskova, 17 (Hususî) — Va-smgton ajansı Ofisyelin verdiği bir habere güre Petain hükümeti Almanya üe yeni bir anlaşma yapmıştır. Bu anlaşmaya göre Fransa hükümeti bütün donanmasiyle, ticaret filosu ve hava kuvvetlerini Almanyanın emrine hazır bulunduracaktır.
Bunların istimalleri için icab eden her türlü malzeme ve mühimmat Almanya tarafından to
mm edilecektir.
Bu suretle Almanya, italya, Fransız bava ve deniz kuvvetleri tam bir İş birliği halinde harekette bulanacaktır.
Vaşington siyasi manfelleri-rinm kanaatine göre Ingiltereye yapılacak son taarruzun şimdiye kadar tehir edilmeğinin bu anlaşmayla münasebettir olduğu zannedilmektedir.
Bir İngiliz gemisi battı Londra, 17 laa.) — Bahriye nezareti tebliği:
Yardımcı gemi olarak kullanılmakta olan Vandyck harb gemisinin 10 haziranda Norveç saklarında bir hava hücumu ne Ücesinde battığını amirallik teessüfle bildirir. 2 zabit ve 5 nefer ölmüş, 29 zabit ve 122 nefer esir düşmüşttrr.
Ailelerine bildirilmek üzere harb esirlcn hakkında malûmat almak müşkülâtı kargısında bu haberin verilmem şimdiye kadar gecikmiştir.
Iskenderiyeyo hava hücumu Ikenderiye, 17 (an.) — Reu-ter ajansı bildiriyor:
Dün gece zarfında düşmanın Iskendcriyeye hücumu esnasında sahillerin açıklarında bir kaç tayyaremiz  tarafından bir
(Sonu S Qae.ll aayfada)
Yeni Japon kabinesini Prens Konoye kuruyor
Çine yapılan silâh sevkıyatını men için Japonya ingiltere ile anlaştı
Uçak modelcilik kursu dün açıldı
Maarif vekili Hasan Âli Yücel bu münasebetle bir nutuk söyledi
Adalar Denizi harbinde ric'at eden İtaiyanlardır
Bir İsviçre gazetesinin deniz muharriri iki tarafın resmî tebliğlerine dayanarak italyan filosunun kaçtığını isbat ediyor
Maarif Vekili Hasan  Ali Yücnl Uçak bursunda
tedkiklenle lıulunurkeo (Vızın 2 İnci tayfada)
-¦.3 ™AV."----...A.....v-^.-
SABAHTAN SABAHA:
Hakikat
Günlük «keaoı gazetesi
Beşoınnarriri:
Necfb AUKOçOka
Do Jru ve son haberler Seçme yanlar
Zengin mönderecat
- — ¦
Yarın çıkıyor
(Yaran 8 üncü. sayfada)
Akdeniz, dış ticaroUmiz için çok mutum bir yol du. italya harbe girdikten sonra bu yolu evvelâ tamamen kaybettik. Ak denizden nc bur ecnebi vapur Relib gidiyor; ne de bizim atlebleriraız bu denizlere İşliyor-
(Smu t   ¦   aayfada i
L'i-.ıretlctUln dört Tnııhta&f
-   !i.mı gösteren lınrifu
1 'in Japon kabûtreini kurmağa memur edilen prens Konoye
Japon kabinemi
Tofcr©, İT (a.a.) — Domel ajansı Mldlriyor
Prera* Konoye akaazn üzeri imparator taraûndan kabul edilmiş ve yem kabineyi trakite memur edilmiş Ur. Prens Konoye bu vazifeyi kabul etmifr, ancak biraz mühlet istemiştir. Prens müteakiben UUİa eden kabl -ornln harbiye ve bahriye nanrUrfle bu nezaretler* getirilecek zevut hakkında bir " -i.ı ı"-ı buhııırr.ustur. İDgUhı - Japon anlaşması
Tokla, 17 lu.l — Reuter:
Japon ve tngiUz hukûmcUerl Arasında, trupuz arazilinden Çine yapı-lan harb tnalzemcu nakllyab hak-kınd;t son günlerde cereyan eden mü/.ıkrrat nebresiode asagıd anlaşmayı vanldiRuu. Japon hariciye haaarctl sözcüsü beyan etmisur:
1 —        ikinci kanundan lUbarco (Sonu S UneÜ aayfada)
Sovyet-İngiliz konuşmaları
Stalin İngiliz elçisi ile görü?IU
Londra, İT (aa.) — Rculer: Keuleı al •ııaınııı dlplomaUk muhabirinin I ; !ırdl*ln« nazaran ingiltere nin aeürl Staüord Crippa'Uı
1 tczurau.da Krenülnde S talin tarafından kabul edildiği va karşılıklı vo umumi menafte müteallik m «cifler Özerinde konuşmada bulunduğu f**-ı-i" Londnuln ıfsa e)limittir.
24
326
Sarfa : 2
k'KNİ    KABAII
18 Tonunuz 1Ö40
BalkanHatıralarım! f     Şehir ve Memleket Haberleri
»4l-n     eTf   RUMİ   8AlKâ*l |    ^ ^
dahiit| Rumanyaya ih-
Idareyo tesir   yapan âartillor -İlk Bulgar meclisi öf-ljlörıaLr
mUessesanı- Tırrvovada  ınikad eden Bulgar bU- ' °V   cuuc^cıv
yük milleı meclisi - mecliste İlk Türk meb'usler yapsğlIâT
Bu  ıinj - yazarken yegane rayena. tâ Bukranatıuun te-ackkuJuadcn bugihae knJar Balkanlarda *• M hassa irarparav Un n/'-nnıif anut olan büyük devletler nüfuzunun neler yun-?uı ..Mugunu ve hâlâ neler yaş makta bukınduğunu ¦lahndar-lara aldatmaktır. Bu hanralar»-nu. havale, hıkaveJere defa, müsbet vckzyıe ısuoad ettirdiğim -.m efkârı umumiye hükümlerini vermekte, maziyi, halı. âtryi görmekte güçlük çekmıyTcckkrtur.
Bilhassa, bu hâcusrlerm daha rci4: arastanın yevmi teessüsünden «haren Bulgar bft-kû metinin ve milletinin dahsl urnurunr ne dereceye kadar tesirler v-ınraıs ve yapar olduğunu gcrcegn.
İste bu gayeye \-arxbılrack için BulgansUjun btr imaret halinde terakkide başladığı gün mm-.- e -sn meclisi ilk Rulgar k an unu esasisini tanzim ve takrir eylerken dahi yabancı hükümetlerin tesirlerinden hah kalma dik hamı gccee*k«znuL. İlk Balkar m„o-.-e*^ae, ıııeehai ve Kanunu oasâsi Malûmdur ki Berke mııaheds-namesi rnızalanıneayn kadar Bulgaristan emareti müatakılen teşekkül edmcıyc kadar, erd BJL ııarahnck ıdı L*-ı idareı hükümet, Rus imparatorunun komiseri şifahiyle prens Dosdukof elinde idi. Prens Don-dukof o tarpanla Bulgaru-iamn rcüri hükümetiydi.
Bulçaristanın sureti tcşezJca-lü. yanı kurulacak devletin teşkilâtı, onun direktifleri ürerine lısBriunrvordu. Her halde kum-lacak -levlet teşkilâtında Rusys nüfuzunun ruhu mercud bulundurulmak istem yoi ) u.
Fakat iein resmi ciheti böyle değildi lam resmi safhası. Bsr-lin muahedı*na*ne^ttıi uzunUasnaV ga çalışan İngiltereye, rransav ya. A,manyaya, İt al yaya karsı Bulgnrıstaıun müstakü bir idare tesisi hususunda prena Drsv dukofun veya temsil eylediği eski Rus imparatorluğunun sırf hınstıyan ahahye hürriyet ver-mek isteyen hasbi bu- yardımdı bulunmakta olduğu tebarüz ettiriliyordu. Böyle bir sekli tarihi İçindedir ki, Bulgaristan ahalisine, prens Dondu kof tarafın-dan büyük devletler namına htr mecusa nıürn wnin mtıhab rtzne-leri ve ilk kananu esa-uirruu ha-zıriarnalan üan edildi Bulgaria-nn iVrlnro Narocmo Sobranya) dcdıkU-rı büyük millet meclisleri, eski Bulgar hükümdarlarının pantajıtlan dedikleri "Tır-nova». kzsauasBnOal m'ıkat eyleyene ktı. Vorilen eznır veçhile, Bulganntanm hududu dahihzı-deki din ve raezheb farkı ol-makiinn bütün ahali bu muhatta iştirak ı-t tın İdi Unututma-malıdır U bu intihaba o zaman Bul e a re t andan hicret etmemiş üç milyona karib Türk ahali de iştirak  ttırümıs ve Türklerden de bu maclifa! mebus iH-rolrnesi unutııİmaifinjtı. Yanı llulgaruv t an brsrsknl. ttirilırken. ve o kanun *-asi radar olunurken, güya hürriyet ve adalet ve müsavat e» aslanna son derece riayetkar hır reum vücuda getiriliyordu.
Yeni Sabah
ABONE II EDEM
Türiüya ttn.bl
• ENEL1K      1400 Kes. 1700 Krn.
• AYLIK 710 a 1460 a ¦ AYLIK 400 a SOO ¦ 1   AYLIK       180   »       S00   a
18 TEMMUZ 1040 PERŞEMBC 12 Ceraazllanu- 1369
5  robii Tl rı. ıı uı  1466
Gun: 256 Kr 1940 —  Mmr 74
Oajnca Obm İkindi 
11.06 •ati 8.40 Esanl
İM IZJM 18.18 VaaaCI
Akşını Vataı Insak 
1200 ksV Öâl Ezan*
1938 l\M 2J2 Vaaatf
O aeaaaanaaa* BulgsTistanda sakin ahsh bes milyon idiyse Bulgarlar iki. ıkı buçuk müyu-dan fazla degJdi.
Yanı adtdftı Türk ahaliden fazla değildi Bilâkis Türk aha-' Ü adedea Bulgar n*"1-*" fazla değil htasa, sksik ds eknjikiı A-ded nesnen bessen nshsavı idi. Fakat daha ilk merlı* seçiminde, yani 10 şubat 187S tarihin-de açılan tut Bulgar Küyuk Millet İntihah «dilen ıkl yüz otuz üç mebusun otuzu Bulgar papazı, on ikna, büyük papaz yanı nastrepoüd. btr baham, yüz bes İdari ve sdt aasmunye* lerrle bulunmuş m üne t ver Bul-c on bâr de Türk es rafından mebus heçılratsiL
O zaman arçjlrms ilk Türk mebuslar araıunda Şumnu kazasından rneuhur ulemamı.:l.ın Kesinızııde Ahmed efendi ile Süastıre kaaasin.hu hsa Yahya pasa, nezargraddan hacı Necib bey. Varmadan LAtif e-fendı tssns. büansrs Bulgar mecusı mıUaone btr kaç d.-falar seçümıs, naerbum nesat bulunuyorlardı.
Fakat an da unutnimamalıdır ki gene bu m.- i, ¦-. Bnlgarıstan vc an asıl Rnsyah olub merkezlen Odcaada bulunan (Balkan ihtik.il komitesi) âzalsrı, Besa-rabyadaki HcnsUyns Cemeyeti haynycai mensupüuı da yüz kasiden fazla nxbus ¦eçıüyunlu. Bunlar güya Uaüasnatsn shah-smaı metssrlan kh. Faksı hakikatte Rus ımfiaraturunua mümessili prens Lmnaiukofua mtıhab eylediği kzaatelcrdi.
Artık laiurde Bulgaristan büyük millet mnclbd iiiOit...- mı Azası olan bu cevaitn Bulgans-tan ahalksan ne dereceye kadar temsüe hakları olahikeceğı ny-kkr birseyUL
Hıristiyanlığı hanaya eder görünen prens Pondnkof ve diğer rauaVzaaffhı ntaazim daha o zamandsa ^Mrar^ir** rrİTiM Türk uhatır* ski haadsn ne dereceye kadar hiçe saydiklan meydandaydı
Ne çare ki o zaman bu haklan temine knrtır bir 'lurk hükûm-tı obnadıgı gıi* Bulgar meclisinde siyasi rol eynaynesk, canh ve mücadesea Türkler de yoktu. Zaten o ok-vırterds Türklerin pek ses çıkanUalrntsuiL de imitân yokta. Fakat Bulgarlar gibi mküâbçj bir tsrtryel fıknye asuu Üe yetnrtnbnü} Idznseier önde bulunsaydı, her halde tan!un o karanhk günlerinde dahi biraz can ve hayat rraua^rüehinrdı .
Kesımzsds ka'cndl merhum habm   sotazn, sfSBdJ btT »dflTT^I^
Eski ulensaamadan sayam hürmet bir sattı.
Arlfilısksı da ons bnnzryen, birer Türk sf endJai, asi nisanlardı. Fakat ne çarekl keuV koltukta diyanet nAİnvamnİL- eSS ptemağı göze alacak, rol politik oynayacak. Türkün haklarım gözetmenin yollarını bu bacak, yırtık krrnscarr degtldı. Bunun içindir ki dshs ilk Bulgar  bu-
valh Bnk^rastsn Takiüerının sesi, nadası boğubnsstu. O mecliste TılrfcVrtn rneveznyeti, tarihe intikal sylerken denede kulak mesabesinde btrakılmıs idi.
llurss Usva Koruma
tturaa Çilııı ı il — Buna Tnrk Hava Kıırumu »uUalnoa braeaZOl .-d.ıı bayanlar kakı dua kuruaa Uaaaında USuar bar toaaBnU yaparak Dursayı aaktt mıotakaya arırnutlarSu.
Konllcnaı tasan* ValtanU llcUk Kornllıııvınaagn» n»ı MuabüV Kotat-tan recmlaUr.
rzmllte yean btr Ira ani rapıbyor
Cooan los ya#«iı rOrekD yosuıur -Urla t r Blaıılaa nam «asar yanı kabar kıamuM aa alUada boaaaaajO
Bouu uazan Httara elan Kanon -bank. ılnnue kadar ıııanaa bUyUk kar w -ai aananaa karar aaraıiı vc uı ' ,1 ıııaaatar. Bu kaaaS loaa-
aU oııuruUJdekı kıa aaanaanaaar kadar tâlecektır
rimrıı1 nları aaUUm ynpatılarm ihrama mOaaaaV ntlknf) haki ındakl tebUcJt San haUnaul gUnariıkler bafl na^Urhatna» r»lm.jUr la. aabrble \ıjıra yakVUbnrk 6a»rr m. Jiar-da lıııhıakal ıln yepn* aalyakan-r.-n taoaaHaM ba^JanauılU. Lamanı ı -da (otaınaı BZaSSS hand.rbiı Su. Iloa ınaaa ¦ bar ıkı gUma karau Koa-Imovya aarafcat Mİerek ba mallın Rınnanrara aftmrreektar. Buradan yapılan aaıfclj ata mUvaal obtrak Ru-mı-nlarht paSal va maptkub ne ı lOloa  anaııılı  deeara  aVMDr.
Bebek bahçesi
Türk - Alman ticaret anlaşma-
sının  piyasadaki  tesirleri
İktisap /şler/ ¦
Fuar ıııünasslılıflyle tenzilâth bileüer
Vakanda ».-.Ij - olun laatr fuarı ı ¦. ¦ n aabrandade dc hazırlıklar »ardır, ı.ı-..ii.jılıt» leackZOI eden fuar koml-U-0 bir eak tOccwl»nn fuara .-1 -r. kini temto Krnıslrrdh*. Bu Kenede Devlet Drata ee PmuryuFUn fuar münaaebetfla hün OcreUarlnd* yüzde elli taafllt yapacaJüardar. Bu \:l'Uı tarifenin tattılkme ruaruı ¦ . :ınasına İt gtto ¦ ba.Lıoacjk . UT.
Tel laıtııımmm   önüne ge^kaniyecek mi! Çayır mm takalarında yt-njm otlar i'i-ılmll oldncu halde barbl mbtoa-
klb     uku.,tin,   İH   Itıhra.-.  yOzûn-
dm balya fcaS»« konulup kaldmla-ııı.. maktada-. Sontıahar yagaaurlan -¦un da ynktapncı olması yuaondeo bu mdhsnlnb bıdunduCu yerde cûrOyup kaybedilnaek tehliken rOodea fiOna arm.aktadır. Bu tobvble payırcılar yeniden Tirana! ve Ziraat Vchalet-İcraaı mflraraart ederek bezyenk tel trnıınedJtaa-aal rica etmişlerdir. Vekalet va arhrtaUJdcki ttilkaSar ma • kamlar aS iammi Icm faahyete seo-rı.ıjJcrdZr.
Al m nlarla Lir muddcltenberl cereyan ttnaUtta olan UoSrl .... ıiini'-ir-rlo ¦ ¦ ¦ ¦ ı.¦".!.„'. ı ... m..lün ver-d İzan a Imber pıyaaııla buyflk bir rneranuniyet uyandırmıjtır. Eaaaen bu raOddet tml varuan preoaıp anlajmaauıdan aoora .v-k. Türkiye U* ıj ya«an Alman luorarian Seraal aatosnladem Ihraoal «e aaa-Ul tartarları ile rnuhabeveye ruia-rnlaler re bh- çok tekllTİMne bulun-mujlardu AtraanUrm alacaktan ta-tOn, u-pa, tinik, kuru meyeelar, deri £)bl maddelerm ptyaaalan d On den ıLt —. ı. ranlaneıaCa baaUauaUr. B0hA.ua thrnenUıtlık rnzOnden u-run bir müddctu-ııbeıı durmu» olan
deri plfaauı rnnUnınıj W tUcear-lar vıırtyeUen fevknlade memnun kalmışlardır Al manyaya venletek I mlyenJuk deri bc*n Ihrocakpdaı h-r.umlu stoklan vUeude frUrmek ıclo raailyeCe c-frııılfdlr Almaular bue bılAmora narmjl «anayı ınad-laaı ita -d« başka tabka m» kaftd rermetl d* laabMM e4mı*Wedır Bu srbeMe ptyaaada urun mOddettrnben pddeV la yoatucu tılaaoHlrn hu maddrler Ahaan pıyaaaturandan alVnddUtl kadar temin edllmlı olaeakUr Ticari mObedeUl ıımâeal Avrupadnn kara yolllc ayni nımandj Tuna t ar Udi*
» . ı .i 1        ¦ ı "
BELEDİYEDE
IMedlyraUB   yesd azmssl uüdBrtt Belediyene bar mUdueUaaaben nata hal tıdaı— aaatnııo ea anaayl fuboö lııü miiniSae  AhnanynAa n«ry«re -recıllk lıkatl ılır Tiatral ana İn I bar genc  kayna    ¦       8* m^rarmktyat Saııa— edezaz Süa-ynzaSaTS    UHi/AaaSmlJl ŞetdroDBı astSıhıariH Proat SOlıjıı.ıaatıa *e ovaraat BDl mm taka kdaı aaa«lada|ı planı leOdk İcraat ba pti"1** ban tadilat yazanak Ha.aii.aau Um tür. riklSMB ıı j kanaatna» IcymanTya caaaS O»anada bulunan Tiryaka eanan «e -• — --' dükkanlın yminâV laskoıduktaaı halde ka-rıl ılııaalsıeiı. Proat boalara ta -
t kralda kaaaS ......rl   taiiaaıaaSa
lamZr ıkaıııık keornal ohmaraanra -pra ıB/laaaaaJıaU Canana bahçesi da bu&ual ker Samla Unzlm otoma . cakUr.
Vali. yana Yaluvndan graTyor Yalovada tısbaııı Vali ve Bearanae RckS Dokaar LSD3 Kırdar yana pen-rtmiae çılıı ıSSı. Valmta kx men lyll i|i ratjaı 1 n» normal ne ba«lr/ı rakkar. Barbaros taknbesf cl* amadaki
Evvelce naaSrlaarlı bUyttk dentt -cimiz Baraaraa Hayreddla UrbeM -(Un Hratradakı avlunun park bahnr retb-ilrlIZira jaaaıi|lık   Ba kare aoaa-knr baana ¦basa ılı Yıl narı auat-bereleriB aaaaae artlhaeal tom. naV zaaer ıdaraB aa «eki eserleri korama eZamnaaM Sa t afcıarj ¦ arastada tesri kl metaa aaalarak, etraf davarları * kapa daht aaaaaa aid bir larad* umj cdılecekUT.
Tarihi Beyan) Ira nazmı m yıkıhmusns mthuuuln ohmmıyor
u1.1«. ı —        hamal.....m s*.
Inblen İm afaıılnıı -* ¦»——-- datr taleb vaka eaaaaj ve «ryfryal tetkik edilmek Ozare arkeoloji muaden u-mnml mnuanfOndeo aoralmaator. EaU oaarlarl kanana aaıSaıı ııkıı ı vaki olan aaaaaSare Uaernac lstaabu lua ea ÇflaS aa on cakl hamaıtılarnı dua olan ba aaarl Maarif VekakeUne lı'i-nu rmnaataaaa hakkındaki emirden Panaaanarık mrekar b manın hedntadllaatjııuB hakkında beledi -yeye ceaaa» sehalaUr.
POLİSTE :
llsyırb evhul Yenltnblrde  TrvHk  aokacmda 4S numarada otuıun Arnavud tebaa -nadan Vaall *lu 13 ya*ıoda Ilıruta, annen Mandalinadan yOa pars M -leaaaj.   vcrmejlnca.   ınaaa   Ozennde duran ekmek bapatnı kaparak ka -dıaoafum aaS baea(oM ııplamıjUr. Yarak ana   Beyettu   haatahaaaatna kaaamüana, HrrUIo yakalanarak Ua-kıkaaı baaaanm*rbr. Lnm  yantalzzuuı esrarezav SabUtab   tararolardaa    tbruaaaa. KadlköyUnde tbrahlmafa   cayarında Sallhaddln re Hasar! adında UU taliye narrü* Ue earar İçirirken yafca-laomii. uznrlade de bir mlklar tarar ve atyon bulımnnifftur. Hepsi yakalanarak adliyeye verllınnlrrdır. Çaldığı eşyıdan evine deps eürd»
Tophanede BUplaeU bir TBxly.Uo doanprfcea rnnılon IIDrevta yaka -Laonao, cihada bar pakat ereaa tMnaav-moa, bnna llayndra akh*nn aOyla -aaBjtJr. lurynnin lUaaandn, eroanlej mnbaatelo etaffl onrt tam kryaaeCfl dolma kakan, aeuade yapalan araatav) mada da caluamıa oktags ı a laplar Od beta *e bir kılım bulımmugtur. Bar ikin de yakalanarak adliyeye ı ¦aaaŞlıı llıı
Bıcahm ynzalnms ICaatlcesnada Klrnch^ae anV^CZoda Altıparmak deri fabrtkannda çalkan mnraadca Uacık ila ayın fabrikada calraan Osman araıınaa kavca çtk-nı;.. Osnan Fij'.ır. deri netna baca -(Ue omnrondnn yaralanua, yaran kulııit-ılmi'.. ı —man yı-
M A »KEMELERDE
Bu- katil hâdtsnKinin mahiyeti
Bar buçuk sene kadar evvel Ça -takada bir h»dk» olama. Ferhadpa-ra mahallcrande oturan Hüseyin U-carla arkadan Arif beraber rakı içer terken Arif tabanca kuryunue vurularak OlmOz, Iraaeyın Uçar Arifin tabencaaını kanahrırkcn kendirini vnrtiı, ı.1 .... etoUZ, . . 1 ımrk su-oue adltyeye verilarek birinci ajır ceza mahkarneriride    muhakemcuna
HOZeyto Uçar hakkındaki karar dun verümkdzz. MatoZeaaa. BuM Ucana Arffl kazaen vararak oaSttr -dutO Mraalın «anana, bar «ene «ta hanaa, S0 Ura para cezaauaa ea 17 lira mahkama maarannı ı ırmaji mah kûm n,., ,11,
Buaeyaı Uçar bu mıkldaal mevi fan ffaaal etn* cfiaeUc dDa akyam taheye •aTa.sanz,
Rrıknnlnalaanı jbınıık tasanla
IUr Tnrk gendlc aevıoUtJ içaa km artaanm ynzone bıçak ta 18 yarında Lefter d Un aafttya barkanı eeaa anuakaae erinde dokuz ay oa efln hapse mahkûm odıbmsUr.
OartJaanfaioihlann tCTeTZrihÜ
vnpur
Yılan hikâyesi
Florya pilavlarının ihalesi pazartesiye bırakıldı
Belediye, Florya plajını pazartesi gtnz\ İhale ctznsk üzere iv: ıı. d defa müzayedeye çıkar-midtır. Otwtkv yazdıgunız gibi ptt) tnrtfshsaazls tutaraklar k btnde bsai tntTbrrn tadüAt ya pıhnnj ve pttj flyıı tlan 10 kurna ucuzbıtımugrzr. Beledtys Flor-yads yazazan ı^hzınoyu pUJhtr-dan ayrı Samk kiraya vermeyi) koraı*uu|rznmatır
•HaaM
Paaar rantı Davudpa^a unuralo bar kayık dcvrlldirjm ve içeririnde nanlardan FVrikflyonde Zeknrtyanm kano Fcrido İta 16 vı imli Haydarın bodnaaufunıı Ut |i)n evvej mmJ -ük. Dün aksam gac vakit, bar Hd rai ad de Yanıkarada kanara vvrmuj olarak bulurunu», morca kaldırılmışta-.
İki htTarz çocuk yakalandı Sami ee Tako adında on dçer yatında Ud çocuk, Şlshaae yeknaandan çırmakta eaaa bor tramvayın aBaan-hşpan atktyap oradaki yoaroaardao birine aid olası bor rototraf amklnral ol çabaaslar. kaçarken yakalananıs-lar ee aduyeye »erümıslerdır. Aslıya bkrtrirl ceza raankemealnde d On Sami IV Yako da bir eûn hapae mahkûm
«ııkıı..     - t,:
Tipli¦« BSlııjaMİa j mil bir psviynn nçıbıenk
Topkam sarnjuvib borun saat 18 da yeni bir pavyonun ro.nu koyadı yapriaraadDr. İla pawyonds TUık islemeleri ve reun.l. ıı. tejhtr oluna -cekur kf er asimde Maarif Vekili de
| Radyo Programî"|
ıs : nın i 1 !.1   ıı»
TJO l'r.-¦ısın   ve   memleket saat
ayan.
TJa Mtuak- Kanjık hafif parcalar
(Pl).
BfiO Ajans haberleri. 8.10 Ev kadını . yemek listeni. BKVIJt Muuk. I*olka l'olpurlle-rl (Pt)
11M l-rarr-m ve memleket saat
ayan.
11ZS Mıiılk: 12.1ü Aj.mı haberleri. 13.05  Murık   Türküler. 13JO/14.00  Murik   Zara  Leander, Marta Ea-Kert veaauerun rl^* lan.
18 OS ProfTam ve memlekrl saat ayan
1805 .. ı.-.k Balta kazaU'm plakları - llocchertoi: Concerlo (Vıyo -loasel va orkestra).
18J0 Radyo caz orkestrası (ibrahim OifOr llıraalnrii'). Soprano Bedriye Tunamlo IstlrakUa.
19 10 kfOZlk Mudi. Uf makamlar, dan sartular.
18.48 Memleket saat ayan, ea a-Jaas haberleri.
20SO Huznc Vanl heyed.
y&45 Mttrik: Dbneyirt dBeklori.
21-00 Konuşaıa (Sıhhat aaaU).
11.18 Miuak Bntnan BaHl Sedad Edlı lurshndan.
OnfunOrdeki cumartesi ırilnli nk-fan saat an yedide köprüden kalkacak 64 atanarak vapurla DarO»»-tafca ınıaarJaıı cernrreO kendi -m-lan ve buaaal davetllarruua Ula-»kür BûyueaSenya ve oradan da BuyUk-adaya kadar bir deniz tener-nnü. yapacaklardır.
Vapurda daeetZOeruı har türhi as-baba baârahetlerl tarmo edTldJfJ rtbi aynen bar an ve eaı t .ikimi da bu K ezintiye İştirak adecokUr
uç gun kapatılacak
hnanbul Belediyesi Içkfil yerlerin ve ¦ ¦ .ı .. 11 f. fl.l'nn. devam «ı-mektodır. Bu lefbıler basan btcnU belediye reis munvım Lcnz] Aksoy tarafından yapılın oktadır. Bea-diyo teftişler neticesinde, belediye aaamno. tana va tarifelerine lykın laaraaaaaar ve aatı»lar yapan miıessesalerl ook a-fr bU* tanda  rr. laııdırmaza karar vcrmısür. ilk harekette veriâaeak aa hafu* cem mueaaesrmn % rOn aeddi olscairnr. Dûn nitekim Bebek bek -çraındo yapılan bu- u-fua aaBaaazaal bahçenin J cıln kapanması karar Is r urdmıriv. Bu karar  derhal  UOölk
¦ ı ¦ s r......i, üt
limit v«ı Ih-^ı^ınmlrreaûroin
buy ıı I. bir ! n I, lzmn (Hususi) — İnmH Ue Da -ğırmendere arasında »efor yapan motorlar yolcu adedim blhneaeaankten relerak rniı.r™.,/--»lartndat bır mırh faris yoka atıyorlar Sakat men raaOertnden baaka her pey dûa-r. -mOyortar. İstirahatı tamın edfZeu yta yolcu ee koy Mm 0* bar eye kafla: j -rak mlbaısa bu saçak havalarda daracık hac bu- yen aeva slmryan ka-malarmda bahk urUS «SM bMbıri MaaVI yfhp hayranlıklar fapkare. yokaa btr an evvel hSnııSıd aaau -usrikla baariyorlar Ba ı ı rıfc ellerini yıkından abeaa ı aSiaaarlana artar yapaa asetortan bir akaan da-
tazla yolcu aanaaaalan içta nan* çelen ihtarda bubnımalanm ba busus-da nkıntı cekonJer dUeroaktedariar sıvbsU Bbr Toplantı Sivas (Hıunad) — Beden Tarntyrst Umum   MıldUımrO
sabahtan sabaha
doktor Adnaa bedea trrbryeS kanununun nitarmunıa ve lanaaatnarna bukumlertnm surata tamuu fceaorııııiı jllkadarlorla (brOımak usare şeririmize gelraıı va Halkevi aahaaanda de terli valimiz Akif Eyıâodjaaaa rtyeae-tknds Tuz* komutanı Ceaad Aynrp Be bCtOn kam kaynııknataiBan la-urabla btr toplantı yıpunk. Tanian-: . j , ,j -«-i .r naoBür-i'' ıclo m ahim ve hayırlı kararlar verfl-mijUr.
Anatarnrn gkaneek   Istanbal azMk-rl
.¦xıv. la ba badla • .maarak aHe-
mre I.ıanhoJ auetkanndrn bar rrup ;.-ann sabah Ankaı aya hareket ede-çeklerdir. Ihataraayaa rautaaaaaas Na
di Moranıa aAnareoesl kafne. Muzaffer. Melih. Seuu. Kszun. AkanaO. Rna, HOseyın. Faik. Vasfı. Neriman. Ates, Arat Tsvru f*çtek_ Vıçaronufen-dan mOrrkZebdtr
Rumanyadaki Alman ekalliyetine muhtariyet verilecek
Alman ekalliyetinin Transilvanya-da toplanması kararlaştırılmış
Bükreş. 17 (s-a.) — Ren ter muhubu-min âğrembgıne güre, Almanya, Kumanya, Bıügans-tsna ve Macanstano. arazı ıh U-utflanju. anılarında halletme -lerrnı tavsiye elraı.Jır. Almanya, bu bahrate mutavassıt rolünü 1 ¦'. ı lı  ¦ .      ' - '
I ıl.lınldiK'iıe gore. bu im. ele etrafında hnk*o diplomatik yolla Bükreş, Sofya ve Budapeşte arananda müzakereler yapılmaktadır.
Almanya, bilhassa. büyük eksenyeti Transilvanyadu bulunmak üzere Kumanyada mev cud 800 bin kadar nüfuıdu Alman ahalbyetıne ı-enlcvek müstakbel statü Ue nhha.|M- olmak-tarhr
Alman plânına güre. bu Almanların büyük ekferiyeti, Tnınsilvanyada bir mıntukada t. ¦ UI - ak ve burada bu Almanlara muhtariyet haklan verilecek tü*.
Fakat Kumanyada, bu gibi e-kallıyctlcı m mübadelesi h.ıkkın dakı bir talebi çabuklastırucak mahiyette bu gibi yeni arazı terkine karsı, çimdi den sıddcth itirazlar yükselmektedir.
Yahudiler aleyhindeki kanunlar, henüz daha ne^redıİmreniştir. Bun m ^ebi. pek muhtemel  oku».      .' ıımnny mjnkı   7.'Ü
bin v.ılımlı hakkında ohnucıık ıclurktin,  memleketin ekoıu-
mik  haystmı addı mıretze sar-sacagıdır. Fıaıa.ı ıı h bir fabrikada krfflak
Bükreş. 17 (a.a.) — Kalas e-lektrik ı.-ıbnkası bu sabah şiddetli bir millâk neticesinde berhava olmuştur, lnfuakin sebeb lcri malûm degıkhr. S kişi olmuş ve yaralanmıştır. Askeri makamlar tahkikata başlamışlardır.
İspanya Şili ile münasebetlerini kesti
Madrid, 17 ı ...... — Ste/am:
Haber verümgıne gore lap-', ya. h^ık lebh.-tu.. büatûme-U muhacir kızıl Lspanyolbvra açıkça yardım ettiği için Şih üe diplomatik munnscbeUerıni kesin ı.ftır. Kızıl İspanyol muhacirleri gerek Sıh matbuatı ve radyolan vasıtasıyle geresse, tertıh ettikkn mitmga-rds ispanyol mım-tıni ucnarntce tah-kır etmektedirler, rıııarıı bu nutmglere Şih dı^-lerjıun en yüksek memurun bık» artarak et mektcdırler .
İspanyanın diplomasi yolu ile yaptığı teşebbüsler hiebtr ne tice veruacdiğı için lapazıya k i-kümetı münasebeti ezim aaaaakck ve Sıhdckı mıınwnailini geri çağırmak ıııwburıvctinde katmıştır.
Dış ticaretimizin 4 yolu
Saa taeaaı l laal aaytaaa) ds. Yaama Izzmre btr dr) Aznert-ks vanuru vanasını -u Henüz bu  dem m kırı r umi tamS-
mlyİa aztıtsds edemıyorlarsa da Ldteaadsrıuıs kadar seferleri tenim cdı ImaUzr. Bu liman vuarts--dyb- oaa-U-'Ztprı ülracatımızm id-kisafma .lünnlacaktzr hraama. flb casuBUunrı tıcarr-tımıı ansı ffakdj ytfiyuui bir m ikin buhıa-mutjtur
Din Bağtladdan gelen bu- telgraf istanbul ¦ Bağdad hattı üstündü nkaik kalan hır kumun nihayet taznamkındığını haber veriyordu. Demek ki Lrtanbtıl-dan kalk an tren ta Basra körfezi ne varacaktır ve bu yol ile a-çak dsfiıSB. ulaşm.ık rnumkün o lacaktır
Bu yolun asal kıymeti sulhdz I »ndnıiaaı kalkan bir trenin bir haftada Basra körfezine varmasına rm kan vermiş olmazadır.
lakenderua batını vwtz*ryle yanılacak ı. Iha lâf ve ıhracstı-mıx .Vkdenizin Mısır ve sark sabileri üstündeki memleketlere İnhisar edebilir. Halbuki Basra körfezi Avrupanın dışındaki bütün kıtalarla irtibatımıza Vasata olacaklar.
Bunlardan bnskn dış ticaretimiz için ıkı yol daha varılır, kı b.n Şark sımezadiferi. diğeri Kara-ılezuzdır. ^ark sürtendi ferleri Balkanlara ve Orta Avrupaya. Almanyaya, Karadenıı Itusy.ı ve daha büyük mikyasta Alman yaya bun bağlam ak t-uhr.
Dun Almanya üe 21 nulyrm-rnk bu* ticaret anlaşması akdettik. Almanya bizden bir rnk ihraç maddderirnîzi alacak, mukabilinde amai mamul&t vere-cekhr. Her iki safhada da Karadeniz, yani Tuna yolu müzaıd ve enim ¦¦•oldur.
Bu 21 milyonluk rmla^madau idhalâl piyasası pek az urtıfade edecek. Almanya daha evvel te-ahhüd etmiş olduğu malzeme • yi hükümete verecektir. Basra körfezi ise ticari kıymeti maal-esef pek büyük olmıyan bî? yoldur. Bu Üç, dürt günlük tren yolunda nakUyat. diniz nakliyatına nazaran kiloda 25 - 30 kuruz kadar farkeder. kı bu fark bir çok maddelerin kendi hıy-metlerinın kat kat üstİimk-I.r. Buradan yükte hafd, paJıada a-gır nıaddelerin nakli ıçm ts*-Tide mümkündür.
Un.rn.fih ne de olsa - Avru-pada meselâ İtalya gibi - dış denizlerle muvasal ihi tıunanule kesilmiş memleketlerin yanıuda bu uzan ve pahalı mikana sah'b olmak da hir mazhariyettir.
Uçak modelcilik kursu dün açıldı
Maerif Vekili Hasan Âli Yücel bu mUnasebetıa bir nuluk söyledi
Memleket havai ılığına karsı olan alâka vc muhabbeti arttırmak ve gençlerimizi havacılığa teşvik etmek gayesiyle bir müddettenbori hazırlıkları yapılan "Tayyare modelcilik kursu., dün Galat.i-iar.ıy lisesinde açılmıştır. Açılı.1? merasiminde, şeh-runizde bulunan Maarif Vekili Hasan Ah Yücel. Tayyare Cemiyeti reisi vc Erzurum mebusu Şükrü Koçak, vah muavmi Hü-dal Karataban. Kisin ıl Müdürü Tevfık Kut, gazete başmuharrirleri ve şehrimizde bulunan bütün lise müdürleri hazar bulunmuşlardır.
Merasime, Lrtıklâl marsı ile başlanmış ve bunu müteakıh Tayyare Cemiyeti Reisi söz alarak kursun gayr* un Icbarüı ettirerek açümasında gösterilen isabeti işaret etmiştir.
Hasan Koçaktan vara Maarif Vekili Hasan Ah Yücel söz alarak tayyarenin ve tayyare -cütgin som anınm'ilnk ı ehemmiyetini tebarüz ettirmiş ve bu ciddi teşebbüsünden dolayı alakadarları
18    Tcrnrmnt İO'»
YtiNt   R ATÎ Ali
Sayfa : 3
Orta Avrupa ve Balkanlarda Alman nüfuzu
Adalar Denizi haıbincte ric'aî eden İtalyanlarflır
IBir İsviçre gazetesinin deniz muharriri ik tarafın resmî tebliğlerine dayanarak italyan filosunun kaçtığını isbat ediyor
¦Bf vurrlupı faştzmdon ne fayda gördüğünü kendi kenrlb-uır pok hakb olarak dıMindabr.
Tranaüvmnya ik? Dobrucaı itat aratan ve Pnlf-aristann terketnıedco ba iki atemleketı AJananyıuBn miaıvttr.r Deodr-leri arasına sokrnaıra imkân yoktur.
Son   telpraflar   A im an yanın
bu zorluktan kurtulmak için a-lâksılar devletlere kendi arala-nnd.t uzlaşraayı tavsiye ettiğim haber venyornır. Eğer btı havadis doğru ise alacanetanın ve Balkanhlann İhtiyar ettikleri fedakârlıklardan ne kaşanmış olaraklan merakla   sorulabihr.
Çünkü şübbc yok kı Macaristan da. Bakmriaftan da, Kumanya da şu sırada gerçekten büyük fedakârlıklar yapmış bir me» kidedirler. Hem onlar bu fedakârlığın bulun acılarım ruhlarında duyacak kadar uyanık, hassas ve mkişaf etmiş birer millettirler. Bu üç derlet milh istiklâl ve muhtariyetlerini feda ediyorlar. Açktan arığa Alman nüfuza a İtanı girmeğe razı oluyorlar Bunun kendileri için ne acı bir ıııkıyad olduğunu hıs-^e'memen noc imkan var mıdır?
Fakat    ya  milli sayelerini I m yenaden elden f^ıruzuış-lemin etmek, ya eldeki umrak-) icr ve esaslı tadilât görmüşler dır. Beheri 30600 tonilato mai
Son posta ile gelen "Gazrtte de i..ııiKiıınn- . m deniz işleri rauhurrrn yarbay (R. F.) yazıyor:
"Geçen sah akşamı "Malta., adasuun «ark sularında, Câırid adam cenubundan graeıı Ur İngiliz filoauyla "Stilo,, bumu a-çıklarında tuhaajüd «tanış olan italyan deniz kır*--, ellen srasm-da ksu mr çarpışma  oldu
Her ita baraJm remsi trbüg-)erinden anlaşıldığı üserc iki ınuhaNun filo şu suretle terek-küb edıyorddu:
İngıhr.k-r tarafmda üç tBar-ham) amıfı hatu harb zırhlısı Bu himl gemiler lstgılız donan-
nan en eski zırhlılardır. 1914 Çıban Harbinin rneşhur Skaje-rak deıırz harbinde o samanlur amiral fıut - Tfcornns'tn emri altında muharebeye işUrnk etmiş olan bu emekdar tekawier be* tane olub beher tekneye 1*)00 om» lngihz lirası sarfiyle 1*33 yılma kadar tamir ve tec-dıd edil m işlerdir.
Bu gıruıiler 1034 senesinden
ve İngiliz filosunda hiç bir hasar vukua gelmemin.
İtalyan tobbgı ise italyan zırhhlanndmı bınnın bir ı.-ubct niılıgım kabul ve tamflk ediyor. Haaarm bir kaç gtm sartmda gı-derikrtatacegını ilâve ve (ZelfV ro deatrv'xa~onn «ş oldu-
ğunu itiraf ediyor. Bu destroyer 1927 yılında hizmete giren (Tur bınel amıfma roensrm af 75 tonilatoluk bir teknedir.
Sftraü 36 snildı.   142  kişilik kn-.nnlmış»ır.    I-
lan kaybetmemek taneliyle katlanılan bu vaziyet m-iiub faydayı temin edmnczbc o zaman bu çok büyük hır bagaj sükutu tenkil ctmcB mr
Berlin Balk.ır.lı dm kfJUt) n-r oların da uzlaşmayı czcrcdıyor. Onlarda muhakkak ki uzlaşacaklar. Bunu yoaumaalıurBa Alman}'a hakem olacak, ikisi ortası bir şey bulacak, Uı alların hiç bin tııtcdığı işeyin tamamım
elde cdemiyecek ve buna rağmen artık ses çıkaramaz Lir vaziyette kalacak,
İsta Almanyanın Macarista-na ve Balkanhlara yapacigı hizmet mukabüJnde de onları kendisine boyun eğdirmiş, emir ve hükmü altına almış olacak.
"Balkanlılar böyle bü- hal çaresi ile karşılanacak olduktan F.nra bu neticeyi istiklâl ve şereflerini muhafaza ederek elde edemezler miydi acaba?,, sunli pek tabii olarak dudakla! a geliyor. Eğer Balkanlılar inad ve hayalât içine dalmasular ve realiteyi takdir «letnlscierdı, çoktan kendi aralarında anlaşmış bulunurlardı. Onh-r nnla m uJh lar amma, işte Alman yumruğu anlaşmıya mecbur bırakıyor. Halbuki Balkahlarla Macaristan böyle bir uzJoşmayı vakLiyle temin etmiş olsalardı, bugün her türlü İhtilafa nihayet verilmiş olurdu. Balkan devletleriyle Macaristenm tek bir devirt halinde ittifak etmemeleri için hiç bir sebeb kalmazdı. Karşılıklı cmnıyctsizlil karşılıklı davalar onları zayii bir halde bıı aktı. Bu zayıflıktan istifade eden ecnebi kuvvet lıarsalarma bir ö-lüm kâbusu gibi dikildi, GÖnlll nzasiylc ya pomadı i: hırı bir işi bu ecnebi lruvvet onlara emirle, zorla yaptırıyor ve fazla olarak bundan dolayı bir dc ücret alacak. Hem ne  ücret!
Bir millet ıçmdukı m lak, nasü o milleti zayıf düşürür ve mütecaviz bir devlete şikâr haline sokarsa, komşu küçük kavimler arasındaki sakım kavgalar, ihtiraslar ve peçinvir.lıkler de ayni menhus netiocyi tevlid udi-yor.
Acaba hakikatin bu dersinden ibret almak i in henüz vakit yok mudur?
Hüseyin Cahid YALÇIN
mahrecinde, 38 santimetrelik toplarla mücehhez 25 mil sür*a-tınde gemilerdir.
Her teknede 4 tane de deniz tayyaresi bulunmaktadır. Mürettebatı 1124 kiaidir.
Bu üç İngiliz zırhlısının refakatinde sınıflan malûm ve muayyen o İmi yan bir miktar kruvazörle torpidobot muhrible-ri vc belki de bir tayyare ana gemisi bulunuyordu.
İtalyanlar taralında —- (Kavdır) ve (Çesare) hattı harb zırhlılanyle 20 ve 15 santimetrelik toplarla mücehhez bir miktar kruvazör ve muhribler vardı.
(Kavour, ve (Çesare) hatü barb zırh!darı. tıbkı İngiliz ra-kibleri gibi, yeni baştan inşa e-dimişeesine tamir vo tadil edilmiş eski dretnotlardır. Bunlar 1933 ve 1037 yıllan arasında büyük masraflarla tecdid olundular. Beheri 23622 tonilâto mai mahreciiidedir ve 32 santimetrelik toplarla ırrücenhezdirlrr. Her geminin mürettebatı 1108 kişidir ve iki deniz tayyaresi taşır. Sür'atleri saatte 27 mildir.
İtalyan kruvnzörtcrino gelince bunlar: 20 santimetrelik toplarla mücehhez 10.000 tonluk seri gemUerdir ki 1932 yılmda inşa edilen (Bolbano) ile 1930 ve 1931 yıllan arasında denize men dort tane (Zam) sraıfı gemi ve (Trento) sınıfı iki kruvazörden ibarettir. Süratlen saatle 32 mille 37 mil arasında teha-luf eder.
15 santimetrelik toplar taşıyan hafif kruvazörler ine 13 parçadır. Mai mahreçleri 5008 tonla 7874 ton arasında tehalül eder. Her teknede 2 İlâ 4 deniz tayyaresi vardır, sür'atleri dc 35 mille 37 mil arasındadır.
İki mu hasım filonun çarpışmasına gelince mubarebeıin 15 dakika kadar devamından başka iki tarafın verdiği malûmat birbirini nakzetmektedir. Zira İngiliz resmî tebliğine naza ron harbin başlamanın: italyan fi loşunun sıvışması brr olmuş ve ingilizler İtalyanlara yetişeme-mişlerdir. İtalyan ... tn harb zırhklaruıdon birini.' büyük eapda bu* mermi isabet etmiş
Eti  SOtl   HABERLER     j
Petain hükümeti ingiltere aleyhine Almanya ile anlaşma yaptı
t. ılvan Otosuna bu çarpışın:ı 29 Ölüye ve 60 yaralıya malolmuş-tur. italyan tebliğine göre mü-teaddid ingiliz (*t-mılcnne isabetler vaki olmuş İrniş, bir saffl harb gemisi bir bordasına fazla nıe_\ iutroiş ve ateş kesmiş imiş.
Birbirine zıd olan bu haberleri uzlaştırmak cidden güçtür. Ma-ah aza teknik askeri mütaleat İngilizlere halk verdirmekedir.
(Stefani) ajansının tebUğıne gore harb uzun mesafede, 26 kilometrelik bir mesafede cereyan etmiştir. İtalyan donarınıa-
Demokrat parti ittifakla Ruzveltin namzetliğini  istiyor
sı saffı harb gemisi olarak yal-tuz (Kavour) ve i Çesare) zırhlı larıyl e rakihme karşı çok zayıftı.
Uzun müddet devam edecek bir harb bu iki zırhlın m ya imhası ve yahud da barb harici
kalması neticesini verecekti. Bu meşaleden İtalyanların 10.000 tonluk kruvazörlerinin 20 s; tımetrelik toplarının tesirli bir ateşle muvazeneyi temin etmelerine de imkan yoktu. Nihayet İki i .m hasım filoyu teşkil eden gemilerin sür'atleri de nazarı dikkate aknacak olursa gayri müsavi bir mücadeleye pek makul bü* «urette İtalyan ku mandardığının nihayet vererek düşmanından uzaklaştığı neticesine vazıbr. Rokibterinden. daha seri olan İtalyan kruvazörlerinden sarfı nazar (Kavour) Brmfi rırhlıiuruı (Bar-ham) 1 ardan iki mil daha fazla sür'ati seTe malik olduklan meydandadır.
Binaenaleyh şayed İngilizler harb meydanını bırolob çokil-nûş olsalardı İtalyanlar yüksek sür'atkrmden istifade ederek onlarla temanı muhafaza eder ve kendilerim harbe icbar edebilirlerdi.
İtalyan filosu gene bu sürat fazlalığından İstifade ederek harb aleyhine döndüğü takdirde muharebeyi kesib uzaklaşabilri-lerdı ki aglebi ihtimal Adalar denizi harbinde de iş böyle olmuş ve İtalyan donanması ricatını himaye etmek üzere hafif •jcmüerle, hafif kuwrtterrni pelide bıralab uzaklaşmayı tercih etmiştir ki düşmanın ezici faikıyeti de bu ncatı tamamiyle mazur gösterir.
Yarbay i: F.
Chicago, İT (aa.) — Stefani: Demokrat knnsxcaunn ucüncu sunu .•yundun BurkJeyuı muhUn Ur uutku dm nlhnjct tuknusbır.
Barkley, bu nutkundu Roosevdlİn fiyaacunden r.ıuıyl^kir bir liranla l"o*etmfa) ve tu*ıcUn»burun ueuneu defa nam^«dL£uıl Koymak Ulcntedı-
tnıe, fakat ınurj|ılı;ı:lxn bleıliklori Ribı rer vermekte arrıtMat bırakugma doif olan mr*ajını okumu|Uir.
Mcuj, Rounevi'llaı lehinde buyuk •crnpali tecabûrlerİDc voalle lejkll tbııı, vc konun- ı tttifbkla Roo-
nnniMdUgini kaymaerno ka-VOTBUlUr,
(Ba* taralı 1 İnci tayfada)
bir düşman tayyaresi düsürül-düğii zannedilmektedir. Mezkûr hücum milddaraa toplarnnn sıd-ddctli mukavemetine maruz kalmış ve projektörler fanlryete geç mişür. Bombalar atılmış ise de şimdiye kadar zayiat hakkında malumat alınamamışlar Kanadada tank mıalatı
Londra. ? (a.o.1—Resmen verilen malûmata göre Kanada İngiltere hükümeti taralından verilen yeni model 300 tankın imaline başlamıştır.
Bir Kanada tersanesinde yeni bir denizaltı şasörü denize in-dunlrrıiştir.
Ecza verilen malûmata göre, bütün Kanada ünıvenuteiern-uıı taiebleri 1941 de mecburi asker bk hizmetine tabi tutulacaklardır.
Barb salıaAuıdakj Fransız - I ıı r 11 11 n ı n vaziyeti
CJcrmont - Ferrand, 17 (a.-a.) — Havas:
"Jour - Bcho de Paris,, gazetesi, işgal altındaki araziden ge-en bir Fransızın verdiği izahata aUen Fransız şehir ve köyleri hakkında aşağıdaki malûmatı vermektedir:
Loagwy harabe halindedir. Vouziers tâimamiyto harab olmuştur. Reazns'de büyük kiltse-| nıo sol kuleai hasara uğrarnış-tar. Reiras'den Meaux*ya kadar olan sahada bühassa tayyareler tahribat yapmıştır. Meaux'dan Parise vo Paristen aşağıya, muharebe izleri gittikçe azalmakta ve nihayet tamamiyle kaybolmaktadır.
Longwy'de ve Tours ve Cban-tillv t .vartanrıda birçok usera kampları vardır. Bu kamplarda subaylar ve askerler bir arada bulunmaktadır. Bunların maddî yoksulluklar içinde bulunmadığı görübn ektedir.
Douaumond'da bir şey olmamıştır. Ver d un, MU7 deki ayni hasarlara sahne olmuştur, lngltterede yeni   rrahkemek-r
Londra, 17 (a.a.) — Dahiliye nazın Andcrson Avam Kamarasında, hükümete evvelce verilmiş olan salâhiyeti knmileleri takviye edecek mahiyette bir kanun lâyihası tevdi ctTniştrr.
Mezkûr lAyiha, aslen hâdbuı-t!D inkişafı İcabcttirdiği takdirde faahyete geçmek üaere hususî sn'd malı kemelerin ihdası-nı derpiş etmektedir.
Bu mahkemelerde jüri eumı-yocağı gibi verecekleri karar da temyiz eddeznryecektbr. Kanun dairesinde. Ölüm hükmü de dahil olmak üzere her türlü hüküm vermek salâhiyetini hdz olacaklardır. Harb Bahalarına şamil olabilecek yağma vakaları halinde, son derece ağır cazalar tertib edebilecekleri gibi, olum karan da verebilecekIrr
hlezkûr lâyiha Avam Kamarasında ikinci k i rantında kabul edilmiştir.
Büyük bir Alman ıhsıhııltısı batzrridı
Londra, 17 (a_a.) — Bir büyük Alman dcruzaitiBi son günlerde ecnub atlasında batın İm ıştır. Düşman dcnizaltısı iki defa Avustralya hava kuvvetlerine mensub Sunderland deniz tayyaresi tanırından bombalandıktan sonra batmıştır. Denizaltı Periskop dermligfndn iken dört bomba patlamış, denizaltı yavaş yavan deniz sallıma çıkmıştır.
O rarnnn tayyare doğrudan doğmyn ateş etmiştir. Bir taraftan denizaltı batarken, mu-rottebat da teslim olmak üzere gemiden dışarı fıriruanşlardır.
Bu suretle tarrtrüanlar brr voptrr tarafından toplanmıştır. İngiliz hava nazımım bir
Londra, 17 (a-a.) — Hava na-rm Sir Smclair imparatorluğa hitaben radyoda söylediği bir
[_ Harb Tebliğleri
Dünkü sıcaklık bu sene görülmemiş bir dereceye çıktı
Ba« laral. 1 inci anyfaSaı
Dünkü hararet dVrcccai çok senelerdir gorumıcmiş bu* rakor teı.'kil ctmekttdır. Alâkadarlar bu sene geç gelen yaz mevsiminin bundan mmru bu «kıldı- . I'ii'ilı sıcak ve kurak gı-dırceguu ve l«ı **naıyetin uzun süreceğini soylemekt edrrler.
Diğer taraftan m. aklaı I.. bc-raİKT Tehirde bilhaMaa soğuk bira aatıalan da altmıştır. Gecen yıla nazaran bu eene aynı günlerde yüzde yüz fasla sarfiyat vardır. İnhisarlar idaresi Bomontı fabrikasının istıh?.Uâ-tmı aklığı yeni tedbirlerle 3,5 mil yoııdan 7 milyon litreye cıkar-Du-jUr Ilakı ve aarab aolLiutfi normaldir
Bursaya yeni Tiren hattı
Bursa, 17 — Bursayı
Anadolu hatlanna bağbyacak olan d«nur\ı.iıınun İstikşafım yapacak olan heyet buraya gelmiş bulunmaktadır.
Nafıa Vekaleti inşaat işlen daireni mu İlendiklerinden Nrea. ti, Refel ve Adıl ile diğer feri memurlarından miirekknb elan bu heyet Çekirı;ed,- I ıınpları-ııı kurarak  .d: m ı.u um h» lamışladu-.
Heyetin ı*Uk»af  ııjıacagı hat lai. Bosöyuk - İnegöl - Bursa hattıdır.
İktisadi, ticari ve tıu-istık bakımdan \nlayetim utin inkişafına yardım edecek ulan bu hatların istikşaf ıslenne böylece bajtan-nıış olnuuundan halkın uz buyuk bur novınç duymuştur.
ALMAN TEBLİĞİ
Berlin, 17 (a.aj — Ordu baş kumandanlığı tebUğ diıyor.
Bir denizaltı gemisi ceman 23.650 ton hacminde düşman tüccar gemisi batırıldığını baldın yor. Diğer bir dsMavaval gemisi, kuTvelli mnhnfnm altında bulman bir sarnıç gemisi botırdı-¦İmı mldirmektedh-.
15 temmuzda bava kuv-vetleri Manş denizinde lnpihz gemilerine müteaddîd taarruzlar yapmıştır. Boznbalarla ceman 18.000 ton hacminde üc tüccar gemisi batınlmış diğer beşi de 1 losara uğratılmıştır. Ayni gün zarfında hava kuvvetleri, Pemb roke\la SL AUıan'da. Piymuth-1 da vc Bİcester'de tayj'arc mey -danlanna, C»rdiff'de ve Bring hton'da liman tesisatına ve Vcovilde bir tayyare fabrikasına hücumlar yapmışlarıür. Banı balar müteaddit yangınlar ve infilâklar husuk? getirrmr-trr.
İngibz tayyareleri, Almanya-nm garb ve şimalinde bit* çok bombalar atmışlardır. Haşarat yoktur.
İNGİLİZ TKITJJOI
Kahire, 17 (a.a.) — Akram tebliği:
Somaude 15 temmuzda hiçin alayının motorlu bir devriyesi dünmuaın Damerobobdaki karakoluna bir baskın yapmıştır. Devriye, karakola zayiat \'cr-dirdikten ve 20 bin kursun tah-rib ettikten sonra zayiat vermeden çckdmnjtir.
Diğer cebhclerde kayda değer brr hâdise ohnamıştır.
nutzıkta eactsnkı   sfijlıı rtsmifl
th-:
Almanların havadan, karadan ve denizden İngiltereye ya pabUecckleri her türlü büyük bir hücum akim lcalacahtzr.
Karada, denizde ve havada müdafaadan ne kadar çabuk ta arruza göçersek harbi o kadar çabuk kazanacağız. Bu ayın bi-dayetinden ben düşman 105 tayyare kaybetti. Biz ise 24 kaybet tik. Şimdiye kadar düşmanın gece veya gündüz h ucundan oda bize ancak pek cüz'İ hasar tevlid edubıhniştlr. Bizim ise bugünde düşman toprak buma hücum etmeden kaidığmuz müddet yalnız bir saattir ve Alman sanayiine vc münakale yollarına verdirdiğimiz rrıad'U* htnnr ve zayiatın çok ciddi olduûuna inanabiliriz
İngiltere  ..v ¦ . !-¦ hava mulrHrebolcri
Londra, 17 (a.a.)—lngiltere-nin doğu - cenub bölgesinde bugün öğleden sonra bur hava muharebesi cereyan etmiştir. Düşman tarafından atılan 6 bomba bir kadım öldürmüş, diğer tor kadınla bir çocuğu başından yaralamıştır.
Bugün İngilLcrenm bata - cenubu üzerinde ansızın bir Al-man tavyaresi gözükmüş ve da-fı btrtaTy'ahırmın şiddetli ateşi kargasında dönmeğe mecbur kalmıştu*. Hiçbir bomba atürna-rnıştır. Düşman tayyaresi In-ıplız avcı tayyareleri taralından takib edi uııiştir. ingibz tayyarelerinin Abnanya üzerindeki faaliyeti
Londra, 17 (aa.) — Yon ı-srol bir »u; eUr trbuz edıldi£ur anre. ln-, .1.. baakınUrııup   ısırlnı kU-
pkitrnek Içm Almanlar UBsiındun gOaVrden g-jyrrt başlıca Noeyort a-zetelainrîe bdhatf a tebarüz ettirilmekledir.
ikrkinden alrvyark '.'"ne- c . mır cnoaertlen bir telgrafta InraUZ Urvareteri Berlin lıanbyOBundekı Baiafaerr/ı boobardtmjn etukleri zaman telafsn n -i.. - bir bomba uabet etUCı  ıvOco.' nıeklodı: Bu bnmbnrdaaan 22 hazrraadn yapılmış. Ur ve d tarahten ben icJeloa aervıaı henüz tekrar tc ı  eûılonermfür.
rtuhr tJıkinleri ınUUUa bir bava muhasarasına oıaruzdurlar. Zira ger* Bezmiyor kı en az bu- boakın olmamı.
"¦•(iiı.ıl'ir kendi tecrübesine istinaden bu hava muhasarasının eğlenceli bir ":¦ olmadığını bildiriyor ve soylc devam edryar
Ruhr'da herkn n. ...... .iıl.tı üzerine düsen bombaların teılrinl ve vnhud olen ve yandm.ın birini görmüştür. Bir suanen 6 saate kndnr her safcah Ölmek voyo pıırcalanmuk İmkânı dtııünceslle mahrende kal -mak sinirler tıserinde tesirden ImU kulnıamakUıdır.
ŞİMDİLİK BU KADAR
Tatbik editsmiyen konun
"ıılıi ijıl ¦¦¦ıılııı yapraak: kafide^Udrr. Bmnlnn İyi ve tav
btr «urette ***** edrMbneh de o iyi kanon yapmak kadar, hattfl belki ondan Mraz daha da mühim bir işdir. Ancak bu takdirde bu iyi kanunu kabul etmek aurotiyle yapılan iyi hareket itmam edilmiş ohrr Aksi, fayda, değü, ancak sarar tevtad eder.
Uzak miniler aramağa ne lüzum var* Mesela Beden Terbiyesi kanununu ek- alalım. Bu ka* nnnun bükumktrine göre 1 Haziran 1040 tm»*""*u" ülbarrn bütün vatandaşlar beden terbiyesi mükeikfflyeti kanunim um hükümlerine tebaan beden terbiyesi rnrrrketleri yapacaklar, ve memleket müdafaası ve sıhhati bundan müatefid olacaktı. Tabi-aliyie ressal daireler bu kanunu en mükemmel şokikic tatbik edecekler ve devlet memtır-lan haftanın muayyen saatlerinde beden terbiyesi yapacaklar, muhtelif apor hareketleriyla meşgul olacaklardı.
Bugün temmuzun 18 i olduğu, yani kanunun tatbik mevkiino ?ıı meomd en ben bir ay 18 gün geçmiş olduğu halde diğer vilâyetleri bilmiyorum, fakat lataa-bulda bu hususu hiç bir hareket eneri görülmemiştir. Hani kurulacak klnbter nerede? Nerede beden terbiyesi yapan sıhhatli, dinç kütle? Sayılan 100 bini aşması icab eden mükellefiyet aahıbleri nerelerde idmanla nm yapı yor Uvr? Bazdan göremiyoruz.
Belki alakadarların, bu işle vazifedar addedilenlerin haklan vardır. Belki nazariyatta kolay görülen bu işin tatbütat sahafına çıkanlmmn çok güç, belki de imkânsızda. Şu hakle bu ka mm niçin yapıldı? Tatbik edile-miyecek olduktan .sonra ue İçin böyle bir külfete lüzum hissedildi?
Realite asrındı v ıyo"i/. Gösteriş yamnak değil, *.ttbtk etmek ve muvaffak olmak mecburi ye tindeyiz.
Tatbiki imkânsız kanunlar kabul etmek ancak zarar tevlid eder. Bu hususda çok nMana. davranmak icab eder. Um id ede-ris ki bu hâdise bir misal olur ve bir daha fanta- iye sapılmnz, bunun gibi tatbiki imkânsız kanunlar kabul edilmez.
MURAD   SERTOĞLV
Fransadakf   (spanya sefiri memleketina gitti
Nevyork, 17 (Hususî) — General Franko, Fransa n«dindeki elçisini alelacele Madriddc çağırmıştır. „,
Yeni Japon kabinesini Prens Konoye kuruyor
Çine yapılan silâh sevkıyatını men î?ı Japonya ingiitere ile anlaştı
. f nmrfı I inci ı n'ıjjı Hnne Keıiı:l..ıı »llih ve cephane ih-raoatl anetnnudur. Japon hükümranın ehemmiyet vcnlı£l harb malıentelarl I ılı ha/uda ihraç eUıInuvnekUHur. bıUavıalılı de edünuycıt'kur.
2— Yoıınkı İB \ mim.. Kın İtibaren, uç «y muddeue Innıüt hUkü -mcIL cephane, ı-iınl raconu
vr jln 'udiler ni.il/emeainni l'-ımua rodası tramlt auretıle aacme- İm merinin protrsh»Mi Iaın.ı ¦ 17 (aa.) — neuterln dlpli. mauk ' ıiı.ti..ı unu ¦ ıiiivyrii:n Londra m.Millerinde ugrendlCınr r«re, Cin buyuk elvıal ı ıı ıU l fan uKgam hariciye neıareune giderek Blrma -nta yoUle Cine elden ban eayal.-.-" ko ı.ulaa muvakkat Uadıdler hakkında ,i'*r-i'-Iı  buhmmuflur
Cmtller  harbe dmam edecek
Oıuna Kıng, İT (a.a.) — Beuter:
General Çankoysek. ayet i acillere «Uirmanı yolu meselesini. Çın -Japon auİha meaelrame karırunr*.-ı y-kaa ç.n dnathıcunu dnsU aynı *a-
¦iı t' Barkta kandı vaııyeUnı de f'!»euı -ni lneüteıcye blkurm.ı-iu.
ClciMi .ıl, Çinin hakimiyeti ınııh:ıf.ı-sa. araU ve idari butımlufU temm edılmı lık,e nUablarını buaknuyaca-|pm u-ı»« etnufUr.
ÇmoVM tahdidat ve Arnerika
Tajlrarton n (aa.) — Cordall Tlull dun ukıam arafıdakl tebliği nearut-miftır
narı crrteciler, Japon lıOkÛmeti -nin ı»r»rı üzerine. InrtUı hukun.eu-ıun, lUıııuou yolu ile Çine yapılan ban nevi eıya İthalini İjhdıd eyle -ıl.^ı haberini hakkında Amerika bırl«*lk devlrtleri hükümetinin nok-Iji luıaaruu  wımufLn .    Amerika
birledik devleüerl hariciye nazırı, bil suale . n . İmi der kı. Amerika birin. «Ut devletleri MM)nı-tl. dünyama har kasanı rula Uoard yallarının acık luUılmaai ile Oaaaru bu auroUc -14-' jJ.uJ.i ı e yulraraSa aujrLnadıiı Lan— da bar leutar atar ahnusa, bunun,
lünya ü*—j*uaa aaaeb-u nıâra.ıLar koymak aureuar Hlmlıcınl demııyolunda son tauıanUıd., jluıanı ınü -sabib brr tedbir okirotl lıkı unltd.r. Sovyet -ei'iriııın lıu;ütemlekl
InmaNİarı Londra, 17 (aav) — Reutor: Benteı   . ) amalim du lama lak  mil-lıalA inin u^rauttatane coee Sovyetler Mfiri Mai.ky Balanı nyaret eunlf
vc ba mSUkat oanasınd^ DuOer Sovyetler »eflnne tnclbı Jtpon muza-keratı hakkında   mnlum.it   vcrmb
ür. Bu ıuu/nkeran_.ıı diicr alakadar hukumeUeıde luıbrrd ıı    edllmiskr-
19 TEMMUZ 1940
CUMA
Üçüncü Yü - No. 796
GÜNLÜK S.YASÎ HALK GAZETESİ
İdare Yeri
Nttoosmaniye, No. 84 istanbul Telgraf: YENİ SABAH istanbul TELEFON: 20795
Her Yerde 5 Kuruş
¦ ¦
NGILTEREYE HÜCUM
ingiltere müdafaa için lâzım gelen bütün tedbirleri tamamladı
Taarruz Veya sulh!
Oy İr aııhvjiüyor ki, ruüWr dcvlrllcri botu» UJiuillerınİ lııgîllcrrniıı aioirlerini tahrıb elimce İKU^lamtSİardlI BİT \ .uı.I nı sulh trşnbbüslcriıııleD m s ,r'ı.,, ın.Lıu Imlıscuiyor-lar, hir yandan bîr İki günde bir, arlık ııl bu ı hücum ba*-lıyoraûuu tekrarbyorlar.
Yazan: Hüseyin Cahid YAIA.IN
crv*r; ub.ırcbe hareketleri buji" E ocvı durgunluk geçiriyor. İtalyan ve Alman resmi tebliğleri İngiliz donanmasını mahvettik len ve tngitterenin harp başlangıcındaki gemilerini, hatta resmen ilan edilmeyip dc şüphesi? tersanelerde gizli tutulan ve miktarı meydandaki donanmanın İki mislini bulan, gizli zırhlıları bile batırdık lan için bahri muharebeler artık cereyan etmiyor. Fakat her nedense ganb bir hikmet esen olarak Alman ve İtalyan donanmaları saklanacak yer aramak derdinden halk kurtulamıyorlar. Besbelü batn-rhklan ingiliz donanmasının hayaletinden korkuyorlar. Tayyare muharebelerine de efkârı umumiye alıştı. Resmî tebliğler bütün atılan bombaların kırlara, askeri olmıyan hedeflere düştüklerini ve bir ıkı kişi veya birkaç kişi Aldügünü temin ediyorlar. Fakat Alman ve italyan resmi tehhglerinin ve radyolarının her gün bin bir hok -kabazlıkla ehemmiyetsiz göstermeğe çalıştıkları İngiliz kuvve -tinin günden güne onları çok dü şündürdüğüne delalet edecek maddi ve hakiki debiler eksik değildir.
Bir kere gayretli Alman ve İtalyan ajansları ingiliz bahri zayiatı hakkında mübaleğayi o kadar ölçüsüz bir dereceye vardırdılar ki kimse sözlerine inanamaz oldu.
Bir gün, hele İtalyanlar, kazara bir İngiliz gemisini hakikaten batıracak olsalar bile e-miniz ki, bütün dünyada inanacak bir tek adam bulamıya -caklardır. Her tfirlü iddiaya rağ men İngiliz donanmasının bü -tün denizlerde hakim olduğuna bugün zerre kadar şöbhe edilemez. Büyük deniz muharebeleri olmuyor, fakat taraflardan biri veya ikisi bucak bucak giz-Icnirferse. tabiidir ki muharebe vukua gelemez. Fakat denizlerde hüküm süren İngiliz hâkimi -yetinin ne demek olduğu bükere düşünülsün. Bunun manası sudur ki Italyanm harici ticareti mahvolmuştur. İtalya bütün ihtiyaçlarını münhasıran Almanyanın lütuf ve üısamyM le tedarik etmek mevkiine dc düşmüştür. Bunun İtalyan is-tiklâli, İtalyan şeref ve haysiyeti için teşkil ettiği darbe yc ehemmiyet verümesc bile Ital yayı nasıl bir açhğa, sefalete ve-felâkete aürükk diği gözden ka eamaz. Bu vazıyetin bu- sene, Ud sene, batta daha fazla devam edebileceğini düşünen İtalyan ların soğuk iaağuk ter döküp tüylerinin ürperdiği pek kolay tahmin edilcbfhr. Banlarına yağan İngiliz bombalan da ayrı bir bahis.
iste bu hakiki vazıyet kar • şısmdn İtalyan gazetavM-ınbı X. giltereyi mahveo»*»aJr*Tiıe. dair neşriyatı bütün bütün aksı bir Hüseyin CUrid YALÇIN
S«nu S 6bc0 tayfada)
Bütün sivil halk silâhlandırıldı
Almanlar ingiltere yakınında bir adaya daha asker çıkardılar. Afrikadaki  harb şiddetlendi
İspanya da resmen mih-
ver devletlerde birleşiyo
G. Franco Cebelüttanğı ve Âfrikada yeni arazî istedi
-o-
italyan gazeteleri J ispanyayı ingiltere aleyhinde harekete teşvik ediyorlar
İngUtereyi müdafaaya hazırlanan İngiliz ordusunun modern inaldan
Oermont - Ferrnnd.   18   (a
Madrid, 18 (aa.)  — D.N.B. bildiriyor:
Saint - Ferdinand büyük sa-Hb nisanının Madridde general Francoya   veribnesi roünasebc-tile, general bir nutuk vererek yapılacak  büyük vazifenin  İs-   ¦ panyanyol     ünparazorluğunun   t.• tahakkuku olduğuna işaret et-  jnaj miştü-.
General Franco, bunun İçin memleket eikân umumiyetinin takviye edilmesi Uzımgeldığinİ ve İspanyanın vazifesinin Cc-belüttank mandasını almak olduğunu ve Ispanyamn Afnka-da genişlemesinin de müli bir vazife bulunduğunu beyan et -mJ»tir.
General Franko dahili harbin büyük mücadelelerini hatırlata-rar^nütün 1 :.ı..uii.u ı akı bir işbirliğine davet etmiştir, pili - İspanya münasebatı Madrid. 18 (aa-) — D.N.B. bildiriyor: ,
Madrid diplomatik   mahfeUe-
1 Sonu 3 Uncu tayfada)
a.) — Figaro gazetesinde, Almanya tarafından Ingılterenin iıdilası teşebbüsüne hasrettiği bir makalede Maurioe Noel böyle bir teşebbüsün sis mevsiminden evvelki haftalar zarfında yapılması icabedeceğini, bunun böyle bir hareket için esas olan bava üstünlüğünü tamamen kul lanmasına imkân vereceğini bildirmektedir.
Muharrir diyor ki:
Teşebbüs birbirinden oldukça farklı iki hareketi tazammun etmektedir: Boğazı geçiş ve ihraç.
(Sonu 3 um„ tayfada)
Cihan Harbinde de...
Almanlar îngiltereye hücum etmişlerdi
Fakat müsbet ve esaslı bir netice de elde edilememişti
Yazan : A. Cemaleddin SARAÇOĞLU
Alman gazeteleri, Berbnden gelen ajans haberleri, ingiltere-
Topkapı müzesin-deişlemeve resim daireleri açıldı
Merasimde Maarif Vekili Hasan Ali Yücel de bulundu
ye yapüacak hücumdan sıksık bahseder oldular.
Hattâ hücumun filân gün yapılacağına dair tarih tasrih edenler bile görülüyor. Halbuki askerlikle bir hücumun nc vakit yapılacağı daima gizli tutulmuştur.
Sanki misafirliğe gidiliyormuş gibi:
— Ayın filân günü hücuma i.ı.lı. acağıı ı gibi gevezelikler askerlik kaide ve ieahlanna u-yan yaveler sayılamaz.
Bütün bunlar gösteriyor ki Almanlar îngiltereye sahiden hücumdan ziyade gerek düşmanlarının, gerekse bitarafların âsabları üzerinde tesirler yapmak   gayesini gütmektedirler.
...... 3 uncu tayfada)
Vekili yeni açılan
müzenin bîr aalonımda..
(Yaııaı 2 İnci tayfada)
Alman Büyük Elçisi Istanbula geldi
Alman büyük elçisi Von Pa-pen sefarethane erkân ve men-sublarından 16 kişıle birlikte dün sabahki ekspresle Ankara-dan şehrimize gelmiştir. Von Tapen Haydarpaşa garından doğruca nıoturle sefarethane -nin Büyükderedeki yazlık bina-— a gitmiştir. Sefirin bir müd-oet istirahat edeceği anlaşılmaktadır.
fieneral Franko ihtilal eanasuıda yanında vazife «**u bir Alman generali ile beraber
Amerikada reisicumhur intihabat!
Kahir bir ekseriyet kazanan Rooe-eveltin üçüncü defa olarak reisi-cümhurluğa seçileceği anlaşılıyor
KllOHTVCİt
ŞUtaso. 18 (aa.) — labnabuı resmi neticeleri »unlardır:
Rootevelt MS rey, Farler 72 rey. Üamct 61 rey, Tydtng 9 rey, llull * rey.
Ren* \. İl lehinde tezahürat
ı ¦   ¦ |o.    18 (oa.) — Demokrat
rrafjranun uıun oun mcıt man blUncc daha procr.n dil somun
ofcun-ıbul e-
(Sonu 2 »ne. tayfada)
SABAHTAN SABAHA:
Muhtaçlara yardım
Bursalıların Millî şefe tazimleri
tumraya  yardım cemiyeti nıerkrzinde: Hadcfue — Bhr fakir, basta oorugunn yardmı istiyor. Müdür —  Hezatz mUmıny» 1 Unamıun eJralklezini   tamanı-layamadık. kanaasye om para varerneytzl
(Vajı.ı 2 Mtol aayfada)
m kıi- bir heyet Yalovaya gilmlj ve ReiMtumlııır israfından k.ıbul edılmıjUı.
MIHI ...in... Bursa heyelme ıl-lıI.ılUı bulunmuşlar ve Ium ¦ .ı.l u tevillerinin bltdlıilmaUnı emir buyurmuşlardır. Relalrtımhunımuz bu kabul ,--.ı, . ,-, ı.. tnaluul vaziyetinden, halkm sıhhat ve neşesinden de malûnuıl ulaırUjler ve mu-na-ab bir lamanda Dursayı ve Bur. «alılan görecelik rini vâd burur -mumlardır.
Ileyel UıUI Şeiın avlam ve sevgilerim Bursalılara bildirmişlerdir.
Sayfa : 2
YENİ    SABAH
19 Twnmıı» 1940
Balkan Hatıralarımı
I ta?ao     €tem   «uhı   baırın |
İlk Bulgar kanunueaasisi - Midhat paşa merhumun yaptığı kanununsa*ideki  İhtilaflı noktalar -bu kanun genç Bulgar hükümeti için zamansızdı -5-
teşküâünda yapılan mfcılâhla-no. hukuku esasiye Ifcnnıe Ic-ıı... edm inca bhkirmlrrtc telifi, cn yüksek btr kiyasettir.
Ben bu hikâyeyi en mrvmık bâr şahıstan dinlemiştim .
1901 acneai 1 »: B amdk mücadele eden va Londra da intişar eden "ohduuiıu, gazetesinde heyeti tahririye mödörü olarak çalışırken bir ara Panse gecmu-tun. Orada ihtiyarı ikamet «tmuj, Kemal bay merhum ile Zıya Paşa merhumun milca-hede arkadaşlanndan olan merhum antikacı Hakkı beyin evini bulmuş, kendisini ziyaret eylemiştim. Merhum İhtiyarlamış, evmde basta ystryorddu. Be m yemeğe alıkoydu. Ahvali â-lem vc memleketimiz hakkında bayii derdlesmiştik Bu bikâ-yeyi bana o zaman Hakkı bey merhum anlatmışa. O günden ben ne zaman bir kanunu esasi münakaşası zuhur eylemışse hep bu hikâyeyi hatırlardım .. İlk Bulgar kanunu esasisi hakkındaki notlarımı karıştırırken de gene bu ilmi ve Irukaürı hakikati hatırladım.
Hülâsa ilk büyük Bulgar millî meclis.nm hazırladığı kanunu esasi, son derece deznokratik idi. Siyasi fırkalara hakkı hayat veriyor, matbua tan ecrbee tısım ciddi olarak kabul ediyor, hukuku şansiyeyo son dereceye riayetkar şekillerle doluydu.
Fakat bu yeni teşekkül üzere bulunan bir mülecin. bu kadar demokratik bir • ¦ • • • yece : Avrupanın en meşhur müellifleri tarafından ebeznmiyetle işaret ediliyordu. Meseli Avrupa ukınasından Jan ErdJç, o zaman yazdığı bir makalede: (Küçük Bulgar hüanznetmm kabul fimi* olduğu bu kanunu e-sası, (ok eski vo tecrübeli milletlerin kullandığı bn mekanizma, genç Bulgar milleti von nâbe-mevsimdîr.
Bu kanunu esasi, Bulgar hükümetinden ziyade orada muhalefet siyasetini ilet ittihaz e-decek suiniyet sahâSkaTna yardım edecektir.) d araş kh.
(Devamı var)
(      Şehir ve Memleket Haberleri      }
10 Şubul 1370 da Tırnovada ilk teşekkül eden ve u*e beşbyan Bulgaristan Büyük Millet Meo-hsi, ilk saer olarak ycıü bu Bul-garisCoı kaiıuuu ammm ituuka ve kabul etti. Bu kanunu esasının mt-UBj pek muvafık ve asri idi. Bn kanun, ruhunu. İngiltere, Almanya, Fransa kanunu em silerinden almı-, görünüyordu.
Son derece, yanı bü- Avrupa Cumhuriyeti aeıbrsüt hukukuna malık, lUmokralık esaslara isti-nad eyhyordu. Bulgar milli meclisinin reyi lâhık olmadıkça Bul-garıstanda hır; bu- prens, hk bir hükümet, siyasî bü* faaUyette bulunamıyacak ıdı. Tibkı bizim eski padişahlar laananındaLİ ka-nunucsasunnun (Nefsi 'pahana mukaddes ve gayrî mesul) fıkrası. Bulpıu ıslan prensi hak kundada cari olacaktı.
Bu (nefsi şahane mukaddes ve gayri nıcs'uldurl fıkrası üzerinde karilerimin ufak bir ıs-tidrad yapmaklıı^ma müsaade -¦erin istirham edeceğim.
Malûmdur kı hükümeti mılh-ye teşekkül edim iye kadar bâzım eski kanunu esası mnan bu ibaresi üzerinde hayli münakaşalar cereyan etmiştir. Kanuna esasiyi yazan ve hazırbyan Mithad paşa merhum, her saat, her dakika Zıya Pasa merhumla Namık Kemal bey merhumu da hazır bulundururdu.
Fakat Zıya paşa ve Kemal bey merhum hukukçu olmadıkları için her meselede, her münakaşada hissiyata mağlûb o-1 urlardı. İşte onların yanında Odeyan efendi isimli meşhur bn* hukuk âUmi dc da un a hazır bulunurdu. Kemal Pey ve Ziya Paşa merhumlar Midhat paşa m er buma (Paşa, bu maddeyi kaldır, o zaman inanacağız ka istibdad kalkacak! diye ısrar ederlerken Odeyan efendi bu maddenin kukuki nicelikleri nİ ilmi bir tahiıklrn geçirerek, hukuku esasiye ilmmm bulun nazariye vc hakikatlerini tebarüz ettirerek vaziyeti izah eylemiş, Midhat paşa merhumun bn maddeyi kaldırmaktaki kiyasetini, hukuk unu esaslarına göre t es bit etmiştir. Odeyan efendinin bu takrınnden sonrada- ki o madde thka edümn-tz.
Odeyan elendin un noktai nazan gu ıdı M ruü idarelerde kanunu esasiler bir hükümdarın mcvriKİıyünı kabul ederken halk nazarında onun mukaddes bar vücud olduğunu, milletlerin içtimai ve ruhu ihtiyacına göre lüzumlu bir tedbir oüv kudsiyeti takib eden (gayri rak telâkki ederler. Fakat bu mes'ul) kelimesi onu hukuk an mukaddes bir heykel haline kayar.
Hükümdar, evet gayri mea'ul-dür. çünktl kanunu esasünn heyeti umunuyesj onu kendi iradesiyle hareketten tamamik» iskat eylemiş, bu hakkı ondan nezey İçmiştir. Nefsuun loıdsi-yeti ise hukuku esaaiyede lüzumlu bir kuvvet biikırayedir) demiş.
Filhakika hukuku esasiye ilminin ınce^kk-rtne göre bu gibi me.:aıh hukukıyede ibarelerin zevahirine baknrak hüküm vermek doğru değildir. Hukuk ilmi kı bu   uınuıaudır.   Devlet
Yeni Sabah
ajbonfi blamfcjj
TO-hly-, Ccnabl
• e.NI.LIK      1400 Kf »700 Knj. I   AVLIK       740   a      1440   a I   AVLIK       400   a       400   a 1   AVLIK       \bo   a       400   a
ı TEMMUZ  1943 CUMA 18 Cemaalllhır 1359 6 Rumi Temmuz 1354
Gön: 20"   Ay'. 1940 — Hı-ır 75
Günaa Çula İkindi 
9.00 4.43 8.41 Ezani
4.44 122ü 16.1B ..Jl.
Akaam VaU. Imaalc 
¦2.IH) 1.5* 6.32 Ezani
1S3T nn fja Vasatf
POLİSTE ı
Doad-rruu yuzuadea Ur reac-yaranunm
Hadi adında bir aaac bCr Un ron evvel Aaaar-arda -«kanatan Sarfa, aon dükkanına ptaSa, bir dmd'-rma yenin bir tane daha istaantatir. Burada cn aklık eden 20 yasanda ReceO, buln-ık 1,-n-dfijı yıkamadan yine »tondur nu koymuş. Hadi de buna krz -aut, oasıduma-n Raeabka MiraUna aasua. aralarında kavga etkini*, orada bulunanlar s-nn-naaKdar.
Akaam JzerL Recata, yanma bw bacak alarak lladnda evaaba Onûne abnu
— Gel bakaba-u. kabadayı isen a-BaŞıva in de y.ar üiiiju pay ed alimi demi-tir. Hadi asa*? İnip anka/,* çı-kmea, Reeeb OZerme atıt-aıa ve aâor surette yaralamıştır.
Raceb d Un adüreye «en ha ta, Soİ-banahmed btrıoo sulh raca mahkemesinde or-{UAi yaçmhtıktac. aoora Ur. kıl rdıbajtUr.
Balkoadan dut tooaarken
Paaabahccda Yalı eaddaMnde 40 numarnlı evde oturan ŞUkrtyc balko-nua «anındaki dut afeaM- uzana -rak dul loplarken iimii ııaaaaııl kay-beaerek balkoadan -rere «Marna», ba-fiadan N hueaduaaD mubtrt.1 ye* . Icnı-dcii asar aurette yaj^lan-uatu. Zavallı .. üncataı bada verem,vo-cek bir hülde, eıhkl ondad otomobili la Haydarpaşa NflauB-aı haılıhıııt-:ıue kaUluılarak Uda «i aUma «Un -mıı. iıi'iıa* laaaoaaaı ***w*,'b*-*T baj-kuar.iUr.
Bir a.ne«a aj^ır raranuadı
OrUkırO rnualttm Nart cadda-atnd* J.-n,iyolL-nn» aid ktaür da-poaund aaluan kaartıfa UakUdar vapuru ıv1 »n nuvuya kaaaur bofal-huı vmdn altmda duıaıaan vüırm ctvaUtat yerinden çıkıru*. afualala uVıkUlm komârlCT olunda kaimi- ve muhlalıf yeri Tinden afar aaaan» ya-ralam. Yaralı ktuatafa Ueyoflu
Dairdi yr nutananeaoa kaldın hu g . tv.
¦aaadr nnlnlyanı aaab ıhııin
Irtaııbul bcledlyonaa bafh dafena-larm komUr naklIyaU u dön mata-Bhhide havale rdi)nU|tu-.
Polis mektebi mezunlarının yanacakları merasim
Bugün poh» meletebindan mezun olan talebelerle Emniyet mudüriftğü kursunda sUj gören talebelerüı diploma tevzi merasimleri yapılacaktır.
Puan ıncktrbtndcn bu aono 107 geualTruhr. nıuvaffakıyetk» çıkmışlardır. Emniyet müdür -lüğü kuralarıudan muvaffak o-lunlara gelince hânuKinU nımta-k asaldaki kurstan İSO, Beyoğlu nuntakaanadaki kurstan da İSO genç masun olmuştur.
Yana hem kurs ve brro do mekteb aaeaurdarı saat 10-30 do merasimle Taksüu âbidesine çelenk koyarakianiır. Buna mfl-teakib saat 16 da racktnnde da merasân yapılacaktır.
Topkapı müzesinde işleme ve resim daireleri açıldı
Büyük bir kaza savuşturuldu
DUn sabah aaat 11 de Kadıköy adubtesmdcn kalkan Moda vapurunda bir çocuk müthiş btr kaza gerarmıştır. Vapur köprüye yanaşmak özere manevra yaparken yan taraf da oturan yolcular arasında bir çocuğun birdenbire acı feryadkun yükselmeğe başlamış va bütün vapur halkı heyecana daşanahTtflr. Herkes bor kim senin denize düştüğünü sanmıştır. Fakat bir çocuğun ayağının dümen ımcirııun altına autaşemş olduğunu rnrnaişierdır. Vapurda bar pazdfc baş gostcrnzaB ve herkes bagraşarnk kaptana koşmuştur. Gayretli bir kamarot pencereden attı yarak çocuğun ¦mdadı— koşmuştur. Çocuk ntuV ternadlyon bağırıyordu. Btr türlü a yağan zincirden Inırtaramı-y ordu. Nihayet kaptana dümeni geri alma işareti veribroş ve çocuk fecî bâr akıbetten kurtarılmıştır. Gocuk derhal kamarot tarafhadarı kucaklan arak vapurdaki ecza dolabına gOtmühvraş ve ilk tedavisi yapılmıştır. Bilâhare köprüye çıkan yolcular iskele baş memurluğuna müracaat ederek bu zincirlerin kapatılması hususunda İcab edenler nezdmde teşebbü'lert* bulunul-n tasını dücmi ferdir.
Topkapı müzesinde eski Türk isleme eserleri Ue eski Türk ren aarulunnzo enerlerinden mürek-kob iki dairo dün merasirnle açıl-mııylrr. Bu mOnaschetle dün yapılım açıhş merasiminde Maarif Vekili Hasan Ali Yücel, şchrUntzdeki mebuslar, tanınıraj '¦¦ı ıti'-ıl-tin,!.- I.ıı,ı.ı maLbuat mümessilleri ve güzide bir davetli kütlesi hazır bulunmuştur.
Müzeler idaresi yeni daireler için enderun dairesinin altlı üstlü ıkı aalonunu iyi bir surette tanrim etmiştir.
Açıhş merasurıinden evvel Topkapı müzesi müdürü Tahsm Öz bir hitabede buruırmug vo yeni dairelerdeki eserlerin kıymetinden bahsetmiştir.
Bunu  müleakib Hasan  Alî
Yücel daireleri bıssat açmuj davethlsro izahat   vermiştir.
15 mı ı asırdan 18 inci asım kadar bn- çok kıymetli işlemeleri havi olan eserler Türk sanatının bütün tekâmül salonlarını gösterecek şekilde tertib edilmiş olduğundan davetliler bu tekâmül aeyrini kolaylıkla takib etmişlerdir.
Kesim sergisinde eski Osrasnh hain danının birçok kıymeth tabloları teşhir eoHhniştır. Yeni daıreJenn getnlmesinı müteskıb daveÜiler hazaruuoan büfcleroVe izaz edibrıişlordir.
Müzeler idarosi bu daireler -den sonra eski Turk yazıları için yeni bir pavıyon açacaktır. Bu yoldaki çalışmalar hayU ilerlemiştir.
Adliyenin yaz tatili
istanbul adliyesi Önümüzdeki pazartesi gününden itibaren yaz tatiline girecek, bir sulh, bir asliye, bir de ağırceza ıııııhkszuaas nöbetçi kalarak, bu mahkeme -ler. tatil bittikten sonra tatillerini yapacaklardır.
Yas tatili eylülün beşine kadar devam edecek, eylülün al -
tina gÜhfl   bütün    muhlamika
faabyete gezeceklerdir. Nöbetçi kalacak mahkasneJer,
bugün Vekâletten adliyeye bil -
¦'   I' -'-Istır
Termos ihtikarı davasına yeniden  başlandı
Termos fiyatlarında ihtikar yapuğı aamasiyle adliyeye ver b'b as üye altıncı ceza mahkeme sinde ün nene sürgün, 500 lira para masına mahkûm edilen ıtriyat tacın Jak Kastro hakkındaki karar temyüı mahkemesince nakzedilmiş, Kastro-nun muhakemesine dün ayni mahkeznede yeniden başhuamıa-tır. Ancak, Jak Kastro ayağından bir aznehyat gcçüdlği için bur rapor göndermiş ve mahkemede mıhına m/ı mıhtır.
Kastronun vekih Muhhs Su mah müeakiiinın bulunması İçin bur kaç gün mühlet istemiş, mnhbama^ davam ıı 26 ***mmuza talikine karar vermiştir.
Akdenizde sigorta vaziyeti
Mersin seferlerinin lâ£vcdiU mesinden aonra cenub bauanlarv miada biriken eşyayı ticariyeyi nakletmek içm dezuzyothu-mın kirahyacağı vapurlar hakkında elan müsbet bir netice urtihnaJ edüernernıştfr. Bundan başka gemilerin sigorta işi üzerinde da tam bir mutabakat lerp-'n c-diksnemiştir. Mıifi aigortalan-mız vapurları bir nefer için sigorta etmeği taahbüd etmişler -dur. Yapılan hesablara göre bir defalık sigorta ücreti eskiden gemilere müddetle yapılan si -gortanın bur aylık murdarına muadil bulunmaktadır. Fakat esasen Mersine gidecek yük şileplerimizin gidışde ve dönüşde bütün limanlara uğnyarak ae -far edeceği için bu seyahat bir aydan evvel bitmlyeceği aşikar olduğuna göre sı Kartal arın istedikleri ücret normaldir.
Cenub vilâyeOerrmizle yapı -lacak ticari mübadelâtımızm normal bur şekilde işlemesi için kara yolu gayri kâfi okluğuna göre Denizyollarının bu hatlara bir an evvel bir iki vapur tahrik etmesi beldınmektedir.
| Radyo Programı"!
İki otaaDobü çarpıştı
Şoför Mıfcaııı ıllıı İdarduıdekı 344T numaralı lakal oLuroobUİ US tOİÖr Faikın idaradndekl 239S oumarab taksi dûn 9aâaddc HOdavetunzar j '.'i'.ifdp (İddrClc ¦;I'rTu*n|ân- her ıkı uUmaabU Ûm ebrmrjaüi wreZM luısara uâraaıartır. Şoförler yakala-aarak tahkikat) bağlanmıştır
Akdenizdeki vapurlarımız
Akdenizdeki harbin şiddetlenmesi uzenne Fransadan lspan -yanın Barselon limanına iltica eden Demir ve Mete vapurları hakkında malûmat alınmaktadır. Mete Baraeiondan hareket etmiş ve İtalyan sahillerine gel-mistir. Geminin P alemi odu kontrol edilmek için durdurulması muhtemeldir. Bir kaç güne kadar limanımıza gelmesi beklcn-mektedir. Demir şile b ı hakkında da Barselon ticaret Btaşeli-ğimızdun malûmat gelmiştir. Gemide hâlâ bir mikdar -ük vardır. Bunlar Barselonda tahü-ye edildikten sonra bu gücülerimizde buraya gelmek için hareket edecektir.
13/7/1040   CUMA
ayan.
7 j-i Müzik- Salon orkestralı pı çaları pl).
8.00 Ajnna haberleri.
8.10 Ev   kadım - Yemek   bztast
8-20/630 MfizOr Hmyaa orkes -orası (PL)
(Şet H. Ferid AJaar). DoaOaoveıı: 7 od «enfoni.
22 30 Memleket saat ararı, atana naberlert, nraat, esham - tabvittt, kambiyo - nuhut borsası (Fryat).
12.45 Minik: Cazbund (PL).
2325/2330 Yarmki program ve kapanış.
1SZO/14.00 Müzik: Operttlerdcn 21.45 MUzlk: Kadro orkestran 21.33 Konuşma (Radyo gateUsl). 7Z0 Proarram ve memleket saat liao Program ve memleket aaat
ayarı.
12.35 Müzik:
12.50 Afana haberleri.
12.05 MüOk   Zeybek ve Anadolu
havalan.
Seçme parçalar (PL).
18.00 Proeran» ve memleket aaat ayan.
18.05 Mhznc Caıband (PL). 18.30 M.ı^ık: Halk havalan. 18.50 MÛiİk: Radyo «Svhuna» tri-oıa (Inoj£Ur ve a 1*3 böcekleri), ıoıo Müuk.
19.45 Memleket saat ayan. ve a-j.ın ¦ haberleri.
20.00 Müzik:
20.20 Koausau.
20.50 Miudk: Fasıl heyeti,
21.15 Konuşma (nrbsad Baab).
31J0 Konujma (Radyo coıetesf).
21.45 Mûılk: Radyo salon orkea-tnuı (Viyolonist Nocft» Askın idaresinde).
22J0 Ucmleket saat oyan, ajana haberleri; ziraat, esham . tahvilat, kambiyo - nnkut borsası (Fiyat).
22.45 MOzlkT Cazband (P1.)
2325/2330 Yarınki prosr.ım va] kapanış.
Çay ve asid fiatları tesbit edildi
Fiyat murakabe komisyonu dün Mıntaka Ticaret Müdürlü -günde toplanarak ti t kikalı batmış olan baza maddek-no satışlarında aaâaatnJl normal kâr nıs -betlerini tesbit etmiştir.
Sanayide kullandım bilûmum hamızların şimdiye kadar gelmiş olanları içm yüzde 15. hariçten yeni İthal edilecekler için de yüzde 20 kâr kabul edilmiş -tir.
Bundan başkn toptan çay satışlarında kar niabetınm yüzde 12 olması kararlaştırılmıştır.
Bu maıl.h'lı nn. edilen kâr nöbetleri dahilinde satışlarına bugünden itibaren başlanacak -tır.
Diğer taraf dan komisyon tondan manifatura aat uçlarındaki kâr nöbetlerinı ve fiyatlarını tesbit ederek bir liste halinde toptancılara dağıtmıştır. Bu listelerden perakendeciler için hazırlanmış olanları da bir kaç güne kadar tevzi ve İlân edilecektir. Bundan sonra şehir halkı manifatura mubayaa tını bu listelerdeki müfredata göre yapa -çaktır.
Münakalât vekili şehrimize geliyor
Münakalât Vekili Ali Çetin-kayanın bugün şehrimize gel -mesi bel-'cninektedir.
Vekilin bir kaç gün şehrimizde kalarak tetkiklerde bulunması muhtemeldir.
Belediye tahsil şubelerinde ihtilâslari tesbit olundu
Li tan bul belediyesi murakabe heyeti yaptığı tedkikler neticesinde biri lîakn-kfiyde, diğeri Beyazıd tahsil şubelerinde olmak üzere iki ubtüâs tesbit etmiştir.
Batecköy tahsil şubesinde hiç
bor evrakı müsbiteye müstenid obnskBizm red müzekkerelerinde hileli bur surette 1210 ttrahk ihtOâH yapıldığı tesbit ttr.
İhtilasın suçluları sabık Bakırköy belediye mubasc-becca S.um. Bakırköy muhasebe kâtibi Şükrü ve muhasebe mutemedi Bahadır. Saira evvelce Bakırköy belediye muhasebeciliğin -den Sılıvnyı rudclolunmuştu.
tkirrci ıhtüâs Beyazıd belediye tahsil şubesi tahsildariarm-dan Osmana aiddir. o aminim hesabatında 549 bra ihtilas gts» ı ıiı.ir.
İhtilas rnelukınnın belediye memuriyetinden derhal kayıtları sümmış ve müddeûmıunıio-ğc teslim ıJilmiklerdir. Haklarında tahkikata devam oluna -çaktır.
SABAHTAN SABAHA
Vapurlar  siyaha boyanıyor
Devlet Denizyollan Karadeniz, İzmir ve Marmara hattında çalışan beyaz renkteki vapurlarım Turhan gibi siyaha boyamağa karar vermiştir Bu sebeple tamir için havuza girecek olan gemilerin boyası da değiştirilecektir. Siyah boya beyaza nazaran gemilerin saçını daha iyi muhafaza etmekte ve daha ekonomik olmaktadır.
Tramvay,   elektrik, tünel müdür  vekili istifa etti
İstanbul belediyesi Tramvay. Elektrik ve Tünel idareleri müdür vekih ve ayni ramanda ayni
idarenin müdür muavini oban Tayf ur un her İki vazifesinden birden istifa ettiği Öğrenilmiştir. İstifanın sebebi Tayfurun son günlerde sıhhi vaziyetinin bir istir Jıate lüzum  göstermesidir.
belediyede :
Kontrat yoUaınalanns başlanıyor
istanbul belediyesi, bugünden itibaren senelik kontrat yokıamalan-na baslamı$br.
Yann belediye murakıbtan bir top l mu v. .ıyapılacak yoklamaların sekil ve şartlarını karaxla|Ura -cuklardır. Bu karar bîr tamim halinde bütün kazn kaymakamlıklarına teblîıt olunacakbr. nVledrjeflüı bir aylık l-m-uı m
Belediye mail senenin ilk ayı olan haziranda 859952 liralık tahsilat yapmıştır. Bu para gecen sene ayal ayda yapılan tahsilata nazaran 15S bin lira fazladır.
Floryaaın ^-r tirdi & vnridat
Florya plajının ihale runii olan pazartesi cunUrıe kadar belediye tarafından isletilmesi kar arla ftmbms. tır. Betedıyenm Florya plajından şimdiye kadar temin cltifii varidat 5t00 Üıaya yakındır. I Ujlar pasar günleri 700, Cünı.rU-ıı jünlen 5O0. adi günlerde dc 350 Ura varidat |e-tirm ektedir.
taksüu gazinosu aralıyor
Taksim cazinosumı isletecek olan Rumen fırması/un mümessili olan Yurgoleskıı bı-tedıye ile tezaaslarına devam etmektedir. Gazino 31 temmuzda açılacaktır.
---»"¦
İzmirde müdhiş sıcaklar
İzmir, 18 (a.a) — Dün öğleden sonra Izmiri müthiş bur sı-eak kavurmuştur. Gazeteler bunun, on bir senedenberi misk görülmemiş bir sıcak olarak kay d ediyorlar. Kcmeraltmda termometre gölgede 40 dereceyi gösteriyordu. Karşıyakada gölgede 41 kaydc\iilmiştir. Binaların içinde nefes almak müşkülât kesbetmişti.
Bakır şilebinin  tamiri
İzmir, 18 (a.a_) — MidüTI civarında karaya oturdudktan
sonra limanımıza getirilen Bakar şilebin-n ancak   Istanhulda
tamir eti ilebileceği anlaşılmıştır
Muhtaçlara yardım
Harbe girsek de, girme-uek de Avrupamn bü*
köşnunde cereyan etmekte olan fadarım musibetleri bizim içtimai bürıycmha de aarsacak, zaten henüz aanlmamış olan ya-ralarmzrz kananı ak u devam e-deeekbbr. 11k bir Avrupa memleketi bizim kadar içtimai yardım tenekkOllerinden mahrum değildir. 0c beş hayır cemiyeti-nm faaüyetı dea-ede kulak kahi-UndezKİlr.
Bbr kaç gün evvel ismi ve hüviyeti idaremizde mahfuz bir kan koca, Beyoglunda kucağındaki yavru üs ağlayan bir kadına rastlamışlar, ısrar ederek dea-dim  -t um,    -
Evde üç Icüçük çocuğu ve yatalak bir kocası olan bu zavallı ana, kucağındaki çocuğunun şiddetti ateşine, oaygınhkraruıa dayanamıyvak onu Şisti Çocuk hastehanesuve götürmüş. Yer olmadığı ıçn kapıdan c^TÜmış-th*.
Ne yapacağım şaşırarak ağlayan bu anaya, yardım etmek ıstiyen kadın ve kocası, onu hemen bâroayelarıne almışlar; dost Uurı olan bir doktorun lavassu-tundan istifada edere'., hasta çocuğu. Çocuk Has tahaa esine yatırmışlardır. Şimdi bu çocuk hâlâ hnifiah^nyl^-liT. Fakat kocası çaiısamıyan ve hiç bir varidatı olmayan kadın diğer üç çocuğu üe aç vc muhtaçtır.
Bizim işittiğimiz bu facianın bu Loca şehirde ve bu koca memleket içinde em aslı sayı&ut, hftdaiiT. hesabuladır. Bunlar, yeni harb faciaları karşılınla artacaktır da. Hangi hayır müessesesi, hangi teşekküller vc hangi zenginlerin yüz büzlerle sayılan yardımlarına dayar.r.vş müesseseler bu biçarelere yardım edecek?
Vakıa Çocuk Esirgeme Kurumu, Fıkarapcrver Cemiyeti, gibi bazı teşekküÜerimız eksik değilse de, büdccleri. bı-ı.ıenak-yh yardımları o kadar nıa'i'i- ! r ki, onlara ıstinad etmemek d in doğru olur. Falca t asıl dillaraş olan bu dar bikkeli malıl^d be-şekkiillerin asü gayelerim bs-mm etmeden büyük bbaılar va teşkilâta varidatını ayı. î-malandır. Kapılarında Be, ' -3 kuruş bekkyca zııvalhl. r d^: .:-ken merkezlerine yüz ce Ura tahsis etmeleri ne h... ı-dir!... Bu yanhş yolun \ % -s-rafın önüne geçmek hûkCı s düsen bir vazifedir. Fakat ' •* ferdi ere de. gözüm üz üı: Dr deki muhtaçlara kanji sn yukarıda zikrettiğimiz karı kocanın alıikasmı göstermek bîr . tur.
Amsrikada r:'s cümhurintih saiı
(Saf taralı I inci uy lada) yükseltmişlerdir Mıımu-»   nal   h-hası Byan bir takrrr »etrr.k h,- Bh raaa» Ş* aaaı ust ıkde laaaaab ed-Te-ıruyecfsuaı WkbX caar.lar.    aaaiÜ baaaar aa kekld» İsa* a» aanaal baZirarak (afraıak   ildir.
Prücram tasdik edilir ıdTaaui Ata-bana ayan arası Miti. par*. naa*a**aT olarak ili 'Tİlaa tayın*-. tekU ve yaauı partuam dead. aadl-U-. Baa. sevcHc ıhayacı alaaapaaB ıln'c etmiştir.
HilTln nutkunu. !too-rvU Ural-tarlar-mtı bayrakta ita yaplıkLın bir mml seçıd l^K* etmıalıı Ski leaa-huı.»l yarım saat ara tatla -aa-aaSj -Ur,
VınBİnic ayan jtaaı Clar:. l'.uk-yın tayının! teklif ve nulkunda ücunvû intihaba namı olan nn'anr-rı murlafaa
TevetUn taytaıue lara/tar .bbii ııl fi a-s.aâroar. Fartryaa «aa a-vât.naee. ai-kı*Lıaışlar kaaal ba bir aUaM^HSa teşebbüs etmesn^erdlr
Bu nutku muirakıb muhtelif hu-kılı '.ederuı anı nam t id tan anhn-daa Bao-evrll.ıı U-ynanj takviye rl-
lar araauadaa ve x ılreıdası ja-cu tasva» ¦Vı.-dm yUkaetnsUjtu.
MaryUnd murahha.ı «yaıubn Ty-dlncs'ln layımnı teklif cün|Ur.
Yeni Sovyet alç'si
Solyada Moskova.   18 (aa)   — Yeni Sovyet  elçiıâ   Lavriçev. bugün Kral Born-e rtimatnaauırsnı takdim etmiştir.
19    Temmuz 1940
YENİ   SABAJI
Taarruz Veya sulh!
[ Oa-mafcıOcrlfn   devam]
tesir yapıyor. Ne kadar sılutpît bir mevkide bulundukları tngil -tereye karsı dişlerini gıcırdat -makta gösterdikleri hiddet ve şiddette aşikâr surette okunuyor. Almanya ise İtalyadan da be .-had bir hakirdir. Çünkü son haftalarda İngiliz tayyareleri b^lün tahrip faaliyetlerini Al -man topraklan vc Alman işgali altındaki memleketler üzermde topladılar. Oralardan gelen va -t and. .-lanmızın ağızlarmdıın doğrudan doğruya dinlediğimiz tjl.dât Alman resmi tebliğle -riude gizlenen hakikatleri bize ifşa ediyor. İngiliz tayyareleri Almanya için gerçekten taham -nıül edilmez bir âfet şeklini al-mışlardır. Alman sanayii çok ciddi hasara uğruyor ve m un La zam çalışamaz hale geliyor. Kendisim galip gelmiş zanneden Almanlar bü- gece bile yataklarında rahat ve emin yatamıyorlar. Galip gelmenin bu şekli m Alman milletinin bile zihni aimıyarağı şüphesizdir.
Almanya yaklaşan sonbahar vc kış iptidalarına tadar ne yapacaksa yapmak mecbu -riyetindedir. Bunu söylemek kolay, fakat göze almak ne kadar zor. Çünkü bugün kendisini galip zanneden Almanyanın yarın bıtdenbire kat'i bîr hcrimctle pe rişan olması kabildir. İngiltere adalarına tecavüz edilir dc geri ddnülürse üjte böyle âı:î bir değişiklik vukua gelecektir.
Bu korku karşısmda Alman mukadderatını ellerinde bulun -duranların tereddüd vc endişe hissetmelerinden, ne yanacak larını bUemcmelerînden daha tabii ne olabilir? Almanya talere kavuşuyorum zannetti, fakat avucunun içinde havadan başka bü- sey yok. Omuzlarında da kendisim ezen yıpratan bitkin bir hale sokan müthiş bir yük. Çünkü dünya He muvasalayı kapayan bir İngiliz donanması var ki :..-;. Al manyayı, hem Almanyalım zaptcttği yerleri aç biniyor, Vvivrsnıiırıı. r. istikbalin manzarasiyle dehşetten dondu -ruyor. Bugün için, yakın aylar için belki bîr az yiyecek var Fakat sonra? İngiüzlerin bu hakimiyetine meydan verilirse hû* tarafından İngiliz kuvveti artacak ve bomba tufanı Alırın hayatını bütün bütün altüst ede -cek. Diğer taraftan da açlık ve yoksulluk demir pençesıyle boğazlan sıkacak.
öyle anlaşıl yor ki, mihver devletleri bütün ümitlerim İn -Rilterenin amirlerini tahrip et -meğe bağlamışlardır. Bu- yandan sulh tesebus!erinden ve «arılarından bahsediyorlar. Bir yandan bb- İki günde bîr, artık adalara hücum başlıyacağmı tek rarlıyorlar. Arkasından teh-didlere kalkıyorlar. Fakat hiv bir neyin para etmediğini. ln-gUtrenin maddi ve manevi tek bir kale halinde karşdarına dikildiğini görüyorlar.
Bugün   gazetelere   akseden ku-makarifık havadisler işte bu Irarma karışık Alman ve İtalyan zıhnlyeüeruun malısulleridirler. Uuscyin Culıid  YALÇIN
Tu a aQzındb b hâdise
Londra. İS (hususi) — Röy-ter a fransanın İIükrr»un aldığı bir haber* göre, dun Tunu ağzında bir Bun gambotu ile bir Alman nakliye gomı»j arasında bir hâdise vukua ^rmıu/tir. Yoluna dıvam ı.tcu-k uiıyeıı bir Alman graunu. İLus gaauboiu La-raiuulan ^ovrıunek ü»i«ulmış ve dur ısarcüne itaat t-lnıok ıste-nııyen Ahaan gemisinin üzerine ateş sçılnuştir. Bılâlıara duran gemiye Rua zabıllrn çıkarak vapurun hamulesini muyaneetmişlerdir.
Mevlidlnebevî
Merhum Kırşehir ıncbusu doktor Yusuf /.ıv.ı Sümer'in ruhuna İtbal dilli: ek Özere 20,7/1(10 lumarleti Sunu ikindi namazını rniıteakıb Teşvikiye camlı seril - . . ı.. . nebevi Lınutl ı : Merhumun doat l.ıı ı J.ayi' •¦vcnlerın üj$rîa«rl rt*s olunur.
Cihan Harbînde de...
_
Almanlarlngiîtereye hücum etmişlerdi
Fakat müsbet ve esaslı bîr netice de elde edilememişti
i*ayfn ı 8
SON HABERLER
(B»ı israfı 1 İnci sayfada) Yoksa delicimiz gibi    hücuma hazırlanan bir kuvvet düş-
INGİLTEREYE HÜCUM
ingiltere müdafaa için lâzım gelen bütün tedbirleri tamamladı
— Sana filan gün saldıracağım? diye haber vermek gaflet
VC hrl^h.'lirnlı'n d S""» kaçınır m-.ıb anlını Vtf     hİİCUul     gÜUÜUÜ
da mı a gizli tutnaya çalışır. « il. .tı l!..-!.İQileki Umumlar Zaten Alırnmlnrm Ingiltereye hücum tasavvur vc leşerJtaüs-lerı hiç ile yeni bir gey degüdir. 1911 Cihan Harbinde de imparatorluk Alman yası gerek denizden, gerek havadan müteaddid hücum Le^bbuıUKrmde bulundu ve bu teşebbüslerin hemen hepsi bir kaç günahsız sivil ingiliz vatandaşuu beyhude yere öldürmekten b._ ka bu' netice wrmcılı. bele harbin seyir ve neticesi üzerinde hiç bir tesır gusLeıvıucıh.
¦ '¦ii     Cihan   Harbinde   Ai-
O samanlar üagdUreyc karşı yapılan deniz nkmları bazı seri Alman harb gsmslerinın swden ve sür'arfcTiurien istifade ederek Büyük Britanya sa-hıilcruıe sukulraaiarı ve unk mesafeden bar hac aun^borda ateş. vaprp geme akdaeele a» n $*m a Is nrta m hasar eder.
Kabili sevk Zepnelm balonla-riyle yapılan hava hücumları İse yüzde doksan muvaffak lyet-sizlikle neticelendi idi. Vakıa bugünkü tayyarelerin bir çeyrek asır evvelki hava gemilerine nıs-bclle çok uıuiı-kânul barb âletleri oldukları muhakkak mn de hava hncumlsnru karşı bugün kullandın müdafaa vasıta ve toplarının da 191 ( Cîhan Harbinde kullanılanlara nısbet-le aynı terakki vc t- kam ulu haiz buiundııklanııı da goa önünde bulundurmak luaundır.
Demek oluyor ki bugünün tayyaresi dünün Zeppelını değilse bugünün uerı aU-aü hava defi toplan, baraj baiunlan. hava müdafaa lertibatı da her halde o zamanki malzeme delildir.
Bir UsıUra v« Bir Serguacnt Cihan Haramde, Alman hava kuvvetlen tarafından Ingiltereye karra yapılan btr hücuma iştirak edin bilahare maktul düşen bir Zenpclın kılmandan inin hatırası çok calibi dıkkariir.
ıl. 111 markalı hava gemisinin kumandam olan bu zat der ki:
"Bize verilen emir (L. 11) ın, İL. 13) ve İL. M) ile beraber beş mart günü öğleden evvel
Şimalî İngHtercyc hücum edilmeni su. Şiddetli kar vc dolu tipilerine sefarbıyel veren yıldız poyraz rüzgarının mutema-1
diyen riyadı-leşmesi üzerine (Rozit) umanının bumbardıma-' ııındajı sarfı nazar edilerek (Mıdlbrod) daki luuhunmat labnkatan zryaret edilmeğe ka-1 rar veriklr Öğk*den sonra İngi-' üz sahili geçflıu. bımula Şimal j rüzgârları da Lâkın bi-
raz, sonra yrruuVn ^.\\ ıh dolu lıpaH zulıor cttıgıuuVn Z'pprlinin her taralı ıne.mad etti ve tekmil suyu boşaltmamıza rağmen (20001 metreden fazla yükbchniyordu. Ancak beuzın fıçılarını bo'usltmak suretiyle (2300) metreye kadar yükselebildik.. Kar ve dolu tıpun ar: -uı-da h'iva grrmıunın antenleri ve gondllsn şimşek zıyaaı gibi panldıyordu.
Cenubda karla örtülü arazi ara—da gürnusu (rfnrn-berl mecrası pek mükemmel buhurum ihtimali arzedi yordu. (Ilull) şehri jn-k mükemmel kamu İmiş (lalil.u uundurulmusj ise dc    lıulundugumuz    mahal-
den arkadaşımız (L. 14) Ün attığı bornbaJıınn infilAk alevleri sayesinde şehir tanındı.
Kablolzcval saat ikide (L. Ilı hücuma başlı yarak müdafaa bsUaryasanaı, projektörleri şaşırtmak ve kendi m ev sunu yan ha rfssternıek üzere evvelâ (Ilull) üzerine bir ka». bomba attı. Vakıa şrkâr karanlık ve sakın kaldıysa da bu esnada bulutlar sıyrıldığından Alideki manzara müşahede edildi. Şehre vc civarına yem kar yugaase-tı Çok mükemmel karartılma-auııı rağmen berrak, yıldırdı sema sayesinde şehir pek güzel görünüyor re altımızda in sokak lar. ev kümeteri, nhrrmlnr ve liman ağızlan mükemırsalea tefrik olunuyordu. Sokaklarda şıyordu.
Verdiğim talimata te^dtan Uman tcsiaab ve havuzlar ıbn-ri-ne 20 dukıka müddetle bombalar atıldı ve her bombanın tesiri dikkatle tarassud ciddi. İlk âli feveranh bomba nhtuna isabet ederek buyuk bir parçamın ururdu.
llcıncı bir bomba bir havuz knpaifinın tam ortasını isabet etti. Binalar iskarnbit kâğıdından yapılmış evler gibi yduv byorlardu
Bir isabetin tesın bilhassa pek mudhı? odu. Noktaı ,5tıal-den şuular neşreder fffbı müte-ma«fiTn yeni yeni binalar sukut ettiler. Yangınların ziyası sayen uı do insanla na öteye bert yo koauştiiklan durbuzue görülüyordu.
Mütebaki bombaları (Fmtng-ham) ıstihkaralarma atnoya karar vTrdim ve burada derhal dört kuvvetli projektörle ve fevkalâde şiddeti! bir topçu ate-sile karşılaştın».
Kırk elü kadar yangın ve tenvir mermisi fl* 11) ın üstünde, altında ve her tarafında mlı lâk ediyordu.
Bu rnerraifertn vasıl olduklan irtifa 3000 metro veya daha fazla tahmin edüdl. Projektörlerin arasına ilk âli feveranh bombu-l asız düşer düşmez projektörlerden .¦v-.-ei.i bir tanesi, sonra diğerleri derhal söndüler.
Dığvr t. .arat taransud o hıra-madı . Yağ ve tebnd borulan-niLzın donması üzerine prova motorumuz hareketten sakıt kaldı.
Biraz sonra kıç motoru de yarım saat müddetle durdu. Avdete b ...k.dık. Seıernuız   24 saat
sUliaaVftt... „
Görülüyor ya! Koca Zeppvlin ile yapılan bir hava akını nihayet bu- kaç ev yıkıb yakmak bu- rıhtım par. ası uçurmaktan başka bir netice vennemıştı
Fazla olarak ikinci bir akında (L. 11) İngiHz hava topçusu tarafından yakılmış ve harı ra tini okuduûunuz korvet kaptanı (Scbultc) dc maktul   düşmüş-
Rıımanyadaki Yahudiler
Her gün bîr derece
daha sıkıştırılıyorlar
Bükreş. 14 llbıausi) — ATıi zamanda miHrt partisi erkanı u-0 ırnrye şen olun başvekil Ci-gıırtunun yalı ıdıkrv karşı aldığı iilMlı ledbirler hergün bir derere daha sıklaştırılmakta-dır. Bu yüzdm btr rok yahudiler P.umen kadmlarıylc evlenerek hınstıyanhğı kabul etmişler ve brr çok v . imdi kadını da kumru fcrV-rrtenmı-tir
Bn ırarrtle yahudilı-re tatbik edilen r.iddet siyasetinden kurtulmak isteyenlere mâni olun -ması için hükümet, bu türlü ev-k-nıucleriu kunuıu'n   mergub o-
{Ba| tarafı 1 İnci sayfada) İngiliz sahdıne yaklaşacak başlıca Alman cüzütare'.trı İngiliz müdafaa sistemine nüfuza muvaffak olabildikleri takdirde Alman kuvvuVruun bir avantaj uadas etmek-n mumlum olacak tir.
Fakat  sahile    yaJüaşrnadan
önce . ihraçtan Önce boğazı geçmek lâzımdır. İşte müdhış mesele buradadır. Bunun için şimdiye kadar Almanların ehilde bizim bddıgımız yegâna vasıtaları denizaltı ve tayyaredir.
Acaba Alman taarruzu analım yapılacak şHkletfi bir denizaltı muharebesi ile mi başlıya -cak va Almanya bu muharebeye beklenmedik miktarda gemi mi sevkedecektir? Geriye, de-
Ç Harb Tebliğleri )
ALMA.N kI2*Mİ    1K1I1.1..1
Bertin, 18 (a.a.) — Alman baş kumandan lığının tebliği:
Denizaşırı yerlerde faaliyette bulunan Alm;uı harb gemüeri, düşman ticaret filosuna mensub ceman 30 bin tonilâto hacminde vapur batırmışlardır.
Alman kıtaları, rctagne önün de Ouessant adasına çıkmışlardır.
Alman muharebe tayyareleri.
^klerahot aakeri  kampına ve
cenubi ve merkezi İngilterede hava meydanlarına, fabrikalara ve limanlara  hücum eUniştir.
Tuuıbı ıdge - \vclls tayyare meyılanmında, Kastnorn fabri-kalannda ve Portland limanında çok ciddi yangınlar müşahede edilmiştir. Greenck'dakı büyük silâh fabrikasuıa btr kav; t -m isabet vaki olmuştur.
Manş üzerine yapılan hava hücumlarında, bir düşman ticaret gemisi yaklhnibtır. Diğer bir ticaret gemiai de bu- kılavuz gemim o derece hasara uğramış Dr ki mürettebat bu gemücrı terke mecbur kalmışlardır.
Gece Rhın ve Kurur m m taka -lamı a giren düşman tayyareleri, hava dafi bataı-yalan taralın -dan geri püakürtülmüş veyuhud bomba la nnı atmaktan mene -dilin ış tır. LAalettayın atılan bombalar hasar yapmamış ve kzmnryı yaralamamış Ur.
Cherbourg'un «imalinde bir BriBtol - Blenhcun düşürülmüş, tür. Bir Alman tayyaresi Manşa düşmüştür.
İNGİLİZ KIsMI TI.Hl.K.l
l.'-rvlm. 18 (a.a.) — Hava nezaretinin tebliği:
Dün öğleden sonra İngiliz hava kuvvetlerine mensub bum -bardıman tayyareleri, Hollaıv-dada ve Befcikndn mavna ta -haşşütlerine yeni hücumlar yap-?ııaüırdır.
aianş uz» ı m.!,¦ yapılan bir keşif esnasında bir sahü muhafaza tayyaresi kaybolmuştur. Kaybolan tayyareyi aramağa giden di ger uyyareier. yolda btr düş -man bom hanlım an tayyaresine rsstlamışlur ve bu tayyareyi düşürmüşlerdir.
ingiliz bombardıman servisine mensub tayyareler, dün gece. Merville tayyare meydanı ile cenubi rlnllundada Hariogeııbnsch tayyare meydanına hücum etmiş lerdir. Rııhrda Gclsenkirchen petrol tesisatı da bombardıman edilmiştir. Dtgu* taraf dan sahil mudi fan tay yır. deri de (J.uıılda bir p- trol deposuna hiirıım yıp-mv'n-dır. Drp-dnr.ı i-* ıhr'tcr vaki olmuş ve İki bedelde do yan -gınhı çıkarılmıştır.
mzlcrde tecrübesi yapılmış olan tayyare kalıyor. Fakat bombardıman tayyaresinin muttarid ve azimli bir surette   kullanılması
ile kuvvetli bu* f dorum bak km -dan grlmemlerrğun va denizle -mı hâkimiyetini bu fuonun elinden alınabileceğini kam boyliye-bılir.
Bunu henüz hiç btr n-knü-ı v. n
zannetmiyor. Bu şirretle şhndıki vaziyette pek az yeri olduğu halde bu mesele etrafında hurafe ve masallar la,.mı yersiz -dir. Bazıları hafif vapurlardan mürekkeb nakliye filotillasından bahsediyorlar. Bu vapurların sür'ati o kadar yüksek olacak -mış ki deniz toplarının t esirme pek az maruz k alacaklarmış.
Diğer bazdan ise derihralti gemileri tarafından romorke edilen denizaltı maynlaruun mevcudiyetinden bahsediyor -hur. Yegane hakikat şudur ki, dnello çetin ve kanlı olacaktır. Frnnsn- vapurları da müsadere
IHİddi
Londra, 18 (a-a.) — Deniz ticaret nezaretinin teasuğt:
Birleşik kraliyet limanlarm-daki Fransız tinıret gemileri, müdafaa nizamnameleri mucibince, ingiliz hükümeti taralın dan müsadere edilmiştir.
mm Ckuaa Errline gidiyor
Londra İS (Hu-rrsl) — Kont Cîanonun bu akşam Berline hareket edeceği h^hkmrf.ir! haberler teeyyud etmektedir, alaama-füa şu dakikaya kadar kafi »ekil debnnuoğrenmek kani olmamış
tir. Bor 1 inden buraya gelen haberlere göre Kont Cîanonun Ber line geleceği sureti kafiyede tekzib tihbilektedir V Urız Ra-yiştağuı içtimai günü bu ziyaretin olacağı ve fevkalâde merasim esnasında İtalyayı doat ve müttefik memleket su*atiyle temsU edeceği söylenin ektedir. Londrada hazırhk
Madrid, 18 (Hususi) — Lon-dradan verilen brr habere göre ada sakindi. Her ân beklenilen' Alman taarruzuna intizar et -mektcdirler. Londranın her tarafına dafi batarya toplan ku -rulmuş sokaklardan askerlerden geçilmemektedir. Londranın mü dafaası içm toplanmış olan as -herlerin mikdarı dört milyon kişi tahmin edilmektedir. Bütün aivıl halka düşmanın muhtemel taarruzu esnasında kendilerini müdafaa etmeleri içm silâh dağıtılmıştır. Her aile neşredilen bir tebliğle bir aylık yiyeceğini temin etmeğe davet edilmiştir.
Afrikada   harb *»aVt**le«d)
Kahire. 18 (a.a.) — lıigiliz resmi tebliği;
Garb çölü 17 temmuzda motorlu hafif kıtalarunıza mensub zo mm tak asında- bir kaç top ve bir küçük kesif grubu. Capuz-bir kamyon müsadere ve tahrib ermiştir. Capuzzo kalesi civarında tanklarla muhafaza e-dilcn bir nakliye kolu bombardıman edilmiştir. Bu düşman nakliye kolu, bazılan intanla dolu olmak üzere on bir kamyon kaybetmiştir.
lamıyacagitu ve hırûdıynnkğı yahudilcrin kabul edemiyereği-ni, yapılan mllvasaalı en'lermc-İcrin yasak ve mefsuh addedileceğini tebliğ etmektedir. Binlerce yahudi Rıunonyayı terke hazırlnnmakta, bir eoklan da Besarab-s'nya hicrete çalınmak tadır.
Japon kabinesi kurulmak üzere
İngiliz başvekili Uzakşark meseleleri hakkında beyanatta bulundu
Yeni kabinenin faşizme meyli fazla olacakmış
Tokio, 13 la-a_) — Prens Koli sy e tarafında n teşkil rdilmış olan yeni kabinede Matsuoka hariciye ve Yoshi bahriye nezaretine getirilmişlerdir.
İn dir bn.Mvekîlhıin nutku Londra, 18 (ojl) — İngüiz başvekili Churchill, bugün öğleden sonra Avara kanı arasımla Uzakşnrk meseleleri hakkındı aşağıdaki beyanatta bulunmuş -tur:
"— 24 haziran tarihinde, Japon hükümeti, İngiliz hiikurac -tinden. Birmania yolu ile Çine yapılan barb malzemesi vc di ger bazı maddeler transitinin durdurulması irin tertibat alın masını istemiştir. Hong Kong yolu hakkında buna müşabih bir tulebde bulunmuştur. Bu nnk lıyatın devamının İngiliz - Japon münasebetleri üzerinde ciddi bir tesir icra edeceği tebarüz ettirilmiştir.
Şimdi, Japon hükümeti ile a-sağıdaki   anlaşmayı   akdetmiş
bulunuyoruz:
"Hongkong yolu. buradan şiirdi ve mühimmat ihracı 1030 kânun usanısindenberi menedil-mıs bulunmaktadır ve hakikatte, Japon hükümetinin ehemmiyet verdiği hiç bir harb malzo -mc.')i ihraç olunmamak tadır.
Birmania yolu: Birmania hükümeti, Çin'e üç ay müddetle silâh, mühimmat ve aynca petrol, kamyon ve demiryolu eşyası gibi maddelerin transitini dur durmayı kaimi etmiştir. Birmania yolu ılo transiti memnu o-lan eşya, Hongkong yoluyla da Çüıc gönderilmiyccektir...
lngilterenin Uzakşark kargaşalıkları karşısındaki umumî siyaseti, bir çok defa tarif cdümuj bulunmaktadır. Çine hür ve müstakil bir istikbal temin edilmiş olmasuıı görmek arzumuzu daima teyid eyledik. Diğer ta -rai dan, Japonya İle münasebetlerimizi iyüeştirmek arzumuzu da bir çok defa bildirdik.
Her hangi bir Uzakşark memleketi İçin herhangi bir kavga çıkmasını istemiyoruz. Çının sta tüsünün ve mülki uaznamiyerJnin devamını görmek arzusundayız vc 11 kânunusani 1939 tarihli notamızda bildirildiği veçhile, suthün akdinden sonra, Çin hükümeti ile, hariçezmemleket hak kırının ilgasını, imtiyazlı mınta-kalann iadesini ve muahedelerin karşılıklı müsavat esası üzerinden tadilini müzakereye hazırdır.
Her Japonun pek tabiî surete İstediği veçhile, Japonyanın, Japon halkına ekonomik cmui -yet teinin edecek refah seviyesine varmasını da görmek ısti-zınz.
Çinin fikri
Çungking, 18 (a.a.) — Reu-ter:
Buradaki Çin mahfillerine güre. Japonyada prens Konoyenin iktidar mevkiine dönmesi ve hariciyeye Maünıoka'mn tayin c-dilmesi, Japonyanın sarih surette faşist olmakta bulunduğunu göstermektedir.
Bir Çin askeri sözcüsü Japonyanın cenuba doğru gvniM'^mc -Sinin önüne geçmek turu: bü -yük devletlerin uaUrandr tedbir -ler almalarım lakb etmişi ir.
ŞİMDÎLÎK BU KADAR
Bir rezalet
Birkaç gece- evvel İstan bolun açık UysaoİBnnnan bil1 İnde bulundum. Oyundan ev-"M birkaç rai yete nurnaraaı göe-terilm. Bunlarra bMnehu, ancak on, on bir yaşında görünen kft-çuk bir kızcağızın oynadığı şark danan (') ML Zarvalb Inzeağrza bacaklarını ve vttendünftn bb" taanını çrplak bırakan dekolte bir elbise gıydırrnlaler. Çocukcağız bu ganb ve çirkin kıyafetle sahnede bacaklarını sal lavdı, vüraıdünü oynattı ve çırpınıp d urda.
Bu. halkı eğlendiren memnun eden bir varyete» raznaıraaı değil, vürek'.-r açıta bir hâdise idî. Bu mımarayı (0 ha Urdan tek alkuf-hyazun olmaması halkda husule gelen hazin tesirin çok açık bir sembolü idi.
En hafif tabirde bu  ırkın ve ayıb numaranın gORteritroesinf rasıl müsaade edildiğini, Istar.-bul sahnelerinden birinin böyle bir faciaya naaU sahne otabildi-ğtni bir rürlü havsalam almıyor. Henüz ilk mekteb talebesi olması İcab eden bir çocukcağızın gece vakti sualenıp puskmerek, dekolte elbise pydınlerek sahneye çıkanlmaaı ne kadar an brr hadisedir. Bu ne iş kanununun çerçevesine sigar, ne de aile mefhıımilc kabüi teliftir. Bu manzara kirabİlir kaç yavrunun temiz hislerini ve duygularını zehirlemiş, bu suretle zarar hududu büsbütün genişlemiştir.
Biz, sanneleruTuade böyle kepazelikler görmek istemiyorum. Uman m ki anlaştlan oyunları seyrrtmekten başka pek de İmiş yapmıyor görünen bel^dis-e ve ahlâk zabıtası memurları düştükleri gafletten uyanırlar ve cemiyete karsa bu a»ır ahlâk suçunu işliyen müU'cxmleTi şiddetle cezalandırırlar.
MURAD   SERTCİĞLÜ
İspanya mihver dev-letlerile birleşiyor
t Bas tarafı 1 isa] layfada)
tinden bildirüdiğine nazaran İspanya ile Şili arasında diplomatik mOnastbtrUerm keaûmesa u-zerine Brezilyan «s-rarea. İspanyadaki Şili raenafıuu miidıv faa edecektir. Şöl sefaretinde bulunan Cumhuriyetçi mülteciler Brezilya sefaretinin himayesi altına alınacaktır.
Madrid de bulunan Lâtin A-raerikan m üm esi İleri Brezilya sefirinin riyasetinde bîr görüşme yapmışlardır.
Cebelüttank üzerinde tayyarrâer
Algesiras. 18 a.a.) -Dlf. B. bildiriyor:
Dün iki defa CebelütLarıic u-zerinde yabancı tayy^rılıa UC/ muştur. Tayyarecüer bomba utmamışlar. İngiliz tayyare dafi bataryalannın ateşmi miH Fransız Fası istikametine Iaşmışlardu-.
ispanyaya kur Roma. İS — Corneri l'ı.ı-no gazetesi bir maknk.-ınde İİa» le demektedir:
İtalya ile Almanya Ingiltereye karsı meşru haklarını müdafaaya hazırlanmaktadıriaı. Bu hazırlıklara Frankonun Nasyonalist İspanyası da iştirak* edecektir. İspanya kendi istiklâli uğrunda bü- çok cvlâtlaıuun kanlarını akıtan bu iki drvleU bütün varhğiyle müzaheret e~ decektır.
Zira, İspanya Cebel Uttanksız olamaz.. Artık İngiliz altım ingiliz müstemlekesi ve İngiliz milliyetiyic hcsablasmak zamanı gelmıştüT. Yaşasın İspanya.
Portekizde bulunan
iki talbberriz
Ankara, 18 (a.a.) — Ilarieiye Vekâletinden bıldıriluu^tır:
Belçika ulısilde bulunan talebeden N:had Ozjrürlc At ¦ I l:n Tezolun halen Porteki. !e sıhhat te bulunJukuın ve ınemkdtetn iadeleri anurUrılmuâ.ta
olduğu h.ıkkında bugün Vekâlete malûmat gelmiştir.
r
20 TEMMUZ 1940
Cumartesi
Üçüncü Yıl - No. 797
Yeni Sabah
GÜNLÜK SİYASÎ HALK GAZETESİ
ldare_Yerl
Nnmnımanivo. No. M IsUnbol Telgraf: YENİ SABAH İstanbul
TELEFON: 20795
Her Yerde 5 Kuruş
Hitlerin dûn akşam söylediği nutuk
Alman devlet reisi Rayşf ağda son har h-ler in seyrini anlattı ve Ingilter ey i tehdid ile sulh için son bir teşebbüste bulundu
Rayştag'ın içtimaın-da Ciano da bulundu
Bütün harb mes'uliyetini ingiltereye tahmil eden Hitler Türkiyeyi alâkadar eden vesikalardan da bahsetti
Bitler nutuk irad ederi»
Berlin. 19 (a_s.) — D. N. B.J sonra saat 19 da Opera - Kroll Reirhstag.   bugün    öğleden| s,nu a uncu aayiada)
Suriye meselesi
Sorrrcdrki 400 Fransız tayyaresinin artık Fransnya lü-surrrn olmadığı, rauharib taraflardan birine verilmedi de muvafık butanmıyacağı İçin brrnlarm Türkiyeye verilme*! en muvafık hal yoludur.
Yazan: ITuaeyüı Cahid V Al-ÇIN
Bulgaristan Kumanyayı protesto etti
Sofya hükümeti Dobricede-ki Bulgar ekalliyetinin tazyik gördüğünü iddia ediyor
Fransamn mütareke akdetmesi işerine bizim, için bir Suriye meselesinin ortaya çıkacağı düşünülebilirdi Filhakika mütarekenameler Fransamn müstemlekelerini bir mübhemiyet perdesi altında bı rakmıstu. Bu müstemlekelerin ve manda altında bulunan yerlerin mukadderatı ne şekil alacağı tasrih edilmemiştir. Bunların tayini sulh muahedename-atne talik edilmiş olduğu aşikardır. Fakat mütareke ile sulh muahedczıamcsi arasında ne kadar müddet geçeceği belli değildir.    Almanların maksadı QC ol-
duğunu kimse tayin edemez. E-ğer Fransa Üe çabuk bir sulh yapmak niyetinde olsalardı, şimdiye kadar bunu gösterecek İşaretler eksik olmazdı. Oyle anlaşılıyor ki Ingfltere Ue harbi yitirmeden Avrupanın ve bu arada Fransamn mukadderatı ve sulh şartlan hakkmda bir şey söylemek istemiyorlar.
Alman menfaati bakımından böyle olmak icab edeceğine akıl erdinyoruz. Almanlar insanların şimdiye kadar adalet ve hak adını vermiş olduktan mefhumlara muvafık bü- sulh akdetmeğe samimi surette taraftar olsalardı çoktan sulh şartlarım üan ederlerdi ve kendileriyle a-dalet ve hak namma mücadele ettiklerim iddia eden düşman-ları İngilizlerin elindeki manevi silahı almağa çalışırlardı. Fakat Almanlar hakiki maksadla-nnı üan ederlerse bunun bütün cihanda İngiltere lehinde büyük bir sempati uyandıracağım muhakkak addettikleri için lngil-tereyi mağlûb etmeden sulh sartlarmı büdırmeyi menfaatlerine muzır görüyorlar. Çünkü o zaman işgal altındaki bütün milletlerin gözleri İngiltereye dönecek, muhabbetleri ve temennileri İngiltereye gidecek ve bu Almanya irin manevi bir hezimet olacaktı.
Bundan dolayıdır ki   bugün Avrupada mütareke  namı   .d-Uhanyln Cahid YALCIN
(Sonu 1 Sacll
Bükreş, 19 la, ) — D. N. B. ajansı     bildiri- I
yor:
Bulgaristan elçisi bugün hariciye nazırım dyaret ederek Dobricedeki Bul garlar hakkında alınan tedbirleri protesto etmiştir. Rumen makamlan son günlerde 1 Bulgar ileri gelenlerinden bazı kimseleri tevkif etmişlerdi .
Bundan başka Bulgar köylüleri barb tekâlifine tâbi tutulmuş ve bu yüzden mahsul-İlerini de kaldıramamışlar -dır.
Keza  Bulgar sefiri, Rumen matbuatının Bulgaristan   aleyhindeki   şiddetli neşriyatını da protesto etmiştir.
Türk - Rus dostluğu
Moskova gazeteleri baş muharririmizin bu hususta yazdığı yazıyı naklediyorlar
İngiltere ile Rusya arasında mühim müzakereler oluyor
Sofya, 19 (Hususi) — Türk -Rus an'anevi dostluğunu bozmı-ya çalışan Alman propaganda teşkilatının gizli vesika!an tahrif ederek yaptığı son neşriyatın Moskovadaki Türk dostluğunu zerre kadar sarsamadığı-Moskovadan buraya gelen haberlerden anlaşılmaktadır.
Türk büyük elçisi Haydar Aktay ile İran elçisi Sovyet hükümetiyle  görüşmüşlerdir.
Moskova gazeteleri (Yeni Sabah» in Türk - Rus dostluğuna dair yazdığı bü* başmakaleyi nakletmişler ve Türk gazetelerindeki dostane yazılar Moskova - Ankara dosüuğunu bir derece daba takdir etmiştir.
"Türkiye, ne sosyalist ve ne
Ba* taratı 9 üncü »aylada)
   
  1 . f."      -   -.
 pa^^^P^a*T4     i  
   
   
   
   
İrrgîltcreoîo Sulney sistemi gemilerinden   biri
Hariciye nazın ManoUcsco, tahkikat yapacağmı vâdcyle-miştir.
Polis mektebini bitiren gençler
TakKfande yapılan mtnMBcm tdîoiflna~7Vâzıâ?Inaaayfada)
Adliyede yaz tatili başlıyor
Nöbetçi kalacak mahkemelerin listesini neşrediyoruz
Adliyenin yaz tatili bugün öğleden sonra başlamaktadır. Tatil eylülün beşinci günü akşamına kadar devam edecektir.
Tatilde nöbetçi kalacak mahkemelerin listesi Adliye Vekâletince dün müddeiumumiliğe bildirilmiştir. Listeye göre, tatilde nöbetçi kalacak mahkemeler şunlardır:
Ağır ve ardiye   ecza mıdı kemeleri İkinci ağır ceza mahkemesi kendi İşleriyle beraber birinci ağır reza mahkemesinin müstacel işlerine d« bakacakır.
Asliye   . -n.. ,ı ceza mahke -:,lcrile beraber   bi-
mesi kem rinci vc i nin işlorır Asliye meal, keiı tmeı ceza
neı ceza m;uı kemesi
de görecektir.
yedüıei ceza rnahke-ı ı..!erınc vc asliye al-
mahl(( mıatının işlen-
ne bakacaktır .
Asliye sekizine! ceza mahkemesi, kı ndı işleriyle cürmü meş 'Sonu ? İnci tayfada)
ingilizler bir italyan kruvazörünü hatırdılar
Londra. 19 (a.a.1 — Bahriye nezaretinden tebliğ   edihniştir: Akdeniz baş kum and anlığının
bildırdığüıe göre, Avustralya' rekkeb küçük bir filo olduğu zırhlılarından "Sydney,, yanın- halde bu sabah erken Gır id a-da torpido muhrihicrinden mu- ($0nu 3 uncu «aytadaı
Münakalât Vekilinin beyanatı
Ticaret filomuzun ıslâhı yolunda mühim teşebbüsler var
muharririmize aşağıdaki mühim beyanatta bulunmuştur:
"— Istanbula bir kaç gün istirahat etmek ve tcûkıklerde bu-11:rnr...: üzere geldim.
Burada bulunmamdan istifa-
de ederek Pendikte kurulması düşünülen tersanenin yerini bizzat göreceğim.
Ticareti bahriye fdomuzun vc esaslı tamiratın muhtelif ihtiya-
tSonu 2 İnci «aylada,
................UU~W. AVA»*.,.*.
SABAHTAN SABAHA:
Medeniyet treni
Bu tren tek hatlıdır ve atı alan Üskü a geçtiği halde içimizde hâlâ başka tren bekliyenler var !
Ali .....-.  ¦ ¦
Münakalât Vekili Alı Çetuıka-ya dün Ank-ıradan şehrimize gelmiş vc llaydarpaşada vekâlete bağlı müesseseler erkâm tarafından karşüanm ıştır. Vekil garda kendini karşılayanların .!-.:¦ ayrı ellerini Bıkarak nlıtım-da bekliyen liman notörüylo doğru yeni yapılan vol-
udum
»t 'Vo-ı hak Alı Çc-
Limanlar Umum Raııfı Manyas. Mııııak kiline salonun taksini landa izahat vermişti/ tın. ... sıdondan otorııubıhylı doğru evine giderek istirahat et mistir.
Vekil, dun kabul   ettıgı   btl
— Ustad, acele etme., Itıı tren Floryaya gidiyor, başkasını  İH'lJu . I,ın . • ı      .....'       ı «y/   Ut )
Savu : S
YENİ    SABAH
20 Tnuhii;  İMO
BaSfcan Hatıralarım
„    HEM   ftUHI   B*l«*N
uun tAubıt ııılı ¦aaaaj.iıaı a-hstte gen.- «adede gotalım
İlk Kulg:ırıstaa prensi Ra-temberg 1879 senesi ajanının 29 uncu günü vapurla Varnaya geldi Orada Bakar aban tara-fından -.iJf.ui.it ve tanahürterle kal      . . ..
Fakat ıstûbata gstesatann ba-auıdu prona D-mrlokot* ile Rus sabiUt-ri bu umuyordu. Batem -berg Vsrnaya arak basar basmaz söylediği ilk nutukta, hı-nstiy-ıjı ligin en büyük m ustalı-hsi imparator uçtncü Alek-sasdra mmnertsrbgını kaydey-leıns ıti.
Bunu muteakib hukınodarük sandalyesine oturmuş idi. Bulgar meeüaı kurulub. kanunu e-sası ilan edıbr rdıhnez, Rus ordusu erkânım, o nmınırı Rus bankerim, bankaabu-ı. büyük şimendifer muteahhMİk-n takibe baalamts. ıdarei hükümeti ele alan nezaret Bievfcflsn etrafında iktnuıdi .erabrr vs aabasar san-bvermış ıdı. Arrupa büyük dev-ktk-rtnı iste bu manzara ürkütmüş ıdu
(Devan»  ear)
Yeni Sabah
ABONE BEDEU
Turluya      Sonatı
1400 Kra. »700 Kn
senelik
i   aylık 760
•  aylık 400
I   aylık 160
1460 100
¦03
OT TEMMUZ '940 CUMARTESİ 19 CemuUâhıir 1ÎS9 7 rtumt Tımmuı 1166 Our.c. 202 Ay: 1»40 — Hııır 7S
OUnea Ofil. İkindi 
11.08 4AJ 3.43 Ezani
4-45 12.20 10.18 Vaaatl
ttan* Ve*aı Uuk 
1100 İM BM lual
1B37 21.32 2.36 VaaatJ
Adliyede yaz tatili başlıyor
İlk Bulgar kanuntıesaafeinln Balkan harbine kadar dayanan aksulamelleri -Balkan harbi bu ak-aülâmelierin neticesi idi - Jan Jok Ruso ne demirli - Bulgaristan hükümetinin teşekkUlüyle beraber Rus  ordusunu takib eden iktisadi teşkilât
-6-
İlk Bulgar kanunu oeaateİni, fdlıakıka Bulgar milleti hazmedemedi. Filhakika günler geçtikçe bu hakikat zahir oldu. Bu .---bcbledır ki vukua gelen hır ook hükümet Uklibb rmdoo sonra, vc hattâ sulh ve sükûn zamanlarında dahi mezkûr kanun tadil edildi.
Bir derecede ki senelerce parlaman kayalı tatil edildi, siyasi fırkalar lâğvedildi. Yakın zamana kadar Çar Borisin iradesinde ve aaJtcri nır hükümet elinde ıdarei hükümet edildi. Nihayet son zamanlarda, gene hükümet m şiddetli tazyiki artında, â-deta emirle roansub kimseler ekseriyeti tutmak çartiylo bir parleman hayaü yemden başladı.
Burada, tarihi siyasi sayfalarında menli üs kalacak ilmi bir hakikatle karşılaşıyoruz. Kanun lar vazedilirken, her milletin kanunla ülfet ve ünsiyetinüı derecesi takdir edilerek o kanunlar ölçülmeli. Dünyanın en meşhur hukuk ve kanun âlimi Jan Jak Ruso da (İçtima! akidler) nam eserinin balâsında (ey kanun ynyılan' Kanunlar vazedilirken, kurmak istediği bütanın toprağım evvelce ve iyice muayene etmek, bina kuracağı toprağın tahammül kabiliyetini evvelden düşünmek mecburiyetinde bulunan mühendis gibi siz de kanunu tatbik edeceğiniz bir milletin ruhi ve fikri kabiliyetini ölçerek kanunlarınızı yapınız.)   der.
Fi İh ak ika Bulgaristan için yapılan Uk kanunu esasi bu hakikate tarih de bir misal oldu.
İlk Bulgar büyük millet meclisinin hazırladığı kanunu esasi bu neticeyi verdi. Çünkü o kanun, Bulgar raületinin öz ihtiyarlarından doğmuş değildi. Ba kanunu, merkezleri Rusya imparatorluğu hududlan i emde, ^Odesada. Besarabyada bulunan komiteciler yapmış idi. Bu kanun, gizli ve siyasi emellerin mahsul beklediği birer ihtilal, a-narşi âleti idi. Daha hükümet seldi taayyün etmeden bizzat meclisin içinde muhtelif ihtiraslar yekdiğeriyle çarpışmağa baş lam iş idi.
Çünkü kanun, nizamı içtimaiyi tanzime çalışan idari ve kaza! teşkilattan ziyade Bulgaria-tanı ihrilala sevketmek istiyen ve nrubalefcti kendilerine sanat edinen kimselerin ı h tiranları-ru tatznm ediyordu. Bulgar milleti ve hükümeti, o kanunun ku rulmaj ¦ .ı bir rubu asır sonra dahi bu hatanın cezasını çekti. Balkan harbinden sonra, harbin en ağır yükünü Bulgar ordusu taşıdığı halde zaferden eli boş çıkan Bulgaristan oldu.
Çünkü Balkan Harbine giren Bulgar mılleb. Bulgaristamn ha kiki refah vo Kaadeti için değü, eski Çar Ferdınandın Bizans imparatorlarına mahsus Paris-de diktirdiği saltanat elb-aesini m uza/f eren I* tan bula girerken giyebümeai için ateşe yanmıştı. Çatalca ovasını Bulgar milletine mezar yapan hatanın sebebi bu idi.
Bu tarihî mesuliyetleri gelecek makalelerimde, Balkan Har binin raesiılteri faslında, mufaa-
f     Şehir ve Memleket Haberleri      )
SABAHTAN SABAHA
(b-ı tarafı 1 tael aayfada) hnd davalarına   bakan   asbye dördüncü   ceza isterini do görecektir. Asliye
Asliye on brrmri hukuk rfıah-kemesı.   kacakesfak darralarma
bakan .udiyo boşmo oram mah-kemeranm ışkrryie nttT.r rşterv ne bakacaktır.
Ahkâmı umumiye sflenne aa-liye yedinci hukuk. Beyoğlu dahil olmak üzere ahkamı şahsiye ve evkaf isterine aaliya ar kirin-cı hukuk, ticaret ıskarta* de asliye durdünefl ttearet mabkeme-k*ri bakacaklardır.
NÖbet tutanak hakimler Üsküdar aahye huknk hakimlerinden Münir, aatty* oasa hâ-ktmlermderı Mehmed AJL aahye ıkın. ı huknk makkranoai hâkim m:..vım Nedim, aahye ı-çüncü hıdtok bakim muavini Nedim, asliye üçüncü hukuk hâkim muavini Mafisa hukuk mahkumeterinde: sekye ıkmcı eosa Ilâkım souavmı Saadet, aahye yedinci oeaa hakim muavini Edibe, hâkun muavini Uuaaaes ceza malı k ometerindan nöbetçi haikmt-lcre yarduno olarak nöbet tu Ur aklardır.
Sultan ıh med ikmal aulh çora mahkome-unde brrrncl «ulh ceza mahkemesi hakimi Unşıd, menbud suçlara bakan Sultan-abmed üçüncü sulh onsa mah-kem.- ı 1.k* hakka Manân, Fatih sulh ten m ıhkemnauste ıkmcı sulh Dan hâkimi Ekrana, Bey -oğlu |ulh caza ssankemeaındc. Galata .ulh ceza mahkomraumn işleri de dahil olmak üzere Bey oğlu ikinci sulh ceza hakimi E-nun Ab meahod suçlara bakan Beyoğlu üçüncü sulh cana man-kem.»imle hakim Kâmil. Beşik taş sulh ceza mahkemende hâkim Avni. Kadıköy sulh ceza niahk.in.--md e ijıdiı Şefkati, uakudar sulh ceza asabkesne -amde Veb. Beykoz sulh ceza mabkcıurtandr Niyazı, Eyüt sulh ceza m,^r**"ts,wlf Şevket, Bakırköy sulh ceza mah-kemetıındc hakim Zeki. Kartal sulh ccu mahkemesinde hakim Naci. Sarıyer sulh ceaa mahke-mesuMİ*- hakta Ferbad nöbetçi kalacaklardır. Sarh Inuruk m. ¦!¦¦¦! teri ve sorgu hAatmliklnri ' 'ii'. hukuk mahkcmetermın ve sorgu bâkzrnlüüormuı Lşteri monLırrl uıevaddan ¦*yumakta otdııınmdan tatilden artıfade edaamyoorkksr va ssbiılı u oldu-
Vali Yalovadan geldi ve akşam gene döndü
Şehrimizde bulunduğu müddetçe  heyeti fenniye ve vilayet işlerila meşgul  oldu
Bir müddetten heri Yal ovada istirahat etmekte olan Vah ve DsnjJIyb rtetsünts Doktor Latfi Kırdar dün sabah şehrimize gelmiştir.
Vali ve Belediye Reisi köprü-. den doğruca Cerrahpaşa hasta-' hanesine giderek yaralı olan ¦ un vaziyetini muayene et-: 11emiştir. Hnntahane dönüsü ra-B ve belediye reisi, heyeti fen -niye müdürlüğünde imar. heyeti fenniye müdürlerinin iştirakile yapılan bir toplantıya riyaset etmiştir.
Bu toplantıda şehrimizde bu sene yapılması zaruri olan yollar tetkik olunmuş vo bunlar için evvelce nazrrlanan inşa programında, inşaatı meneden koor -d m as yon heyetinm kararına nazaran yapılacak tadilât teshil o-lunm ustur.
Vali vo Belediye Reisi Doktor Lûtfı Kırdar öğleden sonra vilâyete giderek vilâyete aid mesel elerle meşgul olmuştur. Vali ve Belediye Reisi aksam üzeri tekrar Yainvaya dünmüştür.
Münakalât Vekilinin beyanatı
Ticaret filomuzun ıslâhı yolunda mühim teşebbüsler var
Halk ekmeği
Belediyenin  yaptığı teo-H ba çabuk ve daha esaslı üunir e-
rUbeler neticeleniyor
Ticaret Vekatetınm hazntedı-ğı "Halk ekmeği, tini tecrübeleri belediye iktasad ınüdürlü-,-i' tarafmdan netic^endh~ihnok ü-zeredir. Kafi sekil kararlaştırmak üzere Eyübde bîr fırında yapılan numuneler kimyevi vasıfları tahlfl olunmak üzere belediye krmyadksnesine bevk olunmuştur. Krrayahanenin raporları pazartesi günü s it nacak vo bu raporlar, fkUaad müdür-lttğünün noktai nazariyh* birlikte Ticaret Vekatetme bdrürüe -çektir. Halk ekzneğtnln pişkin obuası için uzun olarak pışiril-
Halk en  çok neden şikâyet ediyormuş
Belediye bunian teabit etti ve Icab eden tedbirleri   aldı
tstanbvl bdcdrycai ma muavini Lûtfl Aksoy, kaza kaymakamlarına bir tamım göndererek belediyeye yandan şikayetlerin toplandığı mevzuları bildirmiş ve bunlarla mücadele edü-meaım istemişti.
Betedlyestsa kaniştin* göre Halk sn uyadr. eğlence yerlerinde tanfeteru ryı tatbik . au-ııııınmııarııkf. seyyar esasim yüksek sesle ve ouk erken saatlerde haşjrmssuabıı. plâjlarm iyi kontrol edileme ııınaınden, o-tobuslenn çok müşlerı almaauı-dan ve ıntbamsaz Myrusef erden .-ı kay et etznektedir.
Diğer taraftan ıçkih yerlerin teftişine ehemmiyetle devam o-lunmaktadır. Son leesat bur karara ""71 Jfr*M" yerienn-de yandan bileten östemek için betedrye her ıçküı yeri müşteriye, bütün luanscanasyonunu ve yekûnu olarak vcrien parayı bikhren hır kupon vermeğe mec bur edecektir. Bu kuponlar belediyece mııs addık tarife leriu nıukayew edileceklerdir.
(Oaı t .ıjf« 1 İnci aay'ada)
cana yetecek bir şekilde teminini göaönüne a bırak yeni bir tensa-ne vuruda getn-fbneHine llzum gördük.
Yalnız umumî dünya ahvali dolayıaıylc şimdilik derhal inşaata başlamak kabil olamamış -ür. Fakat bütün hazariıklan yapıyoruz. Projeler tamamlanmak üzer-dır. Sırası golınee derhal fülen harekete geçilecek ve İnşaata başlanacaktır.
Tersanenin herhangi bir ecnebi firmasına kurdurulmasın! şimdiye ksdar hiç düşütaıedik . Tersanenin iptidaî plân vo projeleri üzerinde hazırlık yapılır -ken bir taraftan da diğer lüzumlu işlerin tekemmülüne ça-hşdmaktadu-. Er kânı harbiye -nin mütaloasuun ahnması vo hükümetçe karar verilmesi hn-susian tedricen tamamlanmak-tadır. Tersanenin S • 10 milyon Ura sarfıyie meydana geleceğini tahmin ediyoruz. Diğer taraftan Istınye ve Kasımpaşa havuzlarının tevsii ve ıslâhı için icab eden tedbirleri aldık. Bu işe başlanmıştır. LAnmgelen tadilatı yapmakta devam edeceğiz . Böylelikle ticaret filomuzun da-
torrun edeceğiz,,. Deniş Ticaret Mektebi ıslah
cdüiyor "— Or; kı Demz Tica-
ret mektcbüün dı-n:z.¦iliğimizin ihtiyacı noktasından udah edil-mosini ve mek leb progrununm yüksek tahsfl derecesme İreamı zaruri gördük. Bunun için ieab eden teşküat lâyihasmı hazırlayarak meclise verdik. layihanın müzakereleri bugünlerde yapılacaktır. Bu aurctle mek-tebde yüksek tahsil derecesini yapacak olan tatebelerrmizin îb-rfl«4»ij temin edilmiş olacaktır Tfecaret fUomuzun ihtiyacı, her sene nısbet dahilinde alınarak tahaıüerüu ikmal edecek ve yetişecek olan talebelerle karşılanacaktır.
Yetişen talebelerden birinci derecede kabiliyetli olanlar tan-uülcnm dana yüksek derecede tamamlamak üzere denütcüikde deri gitmiş olan ecnebi memleketlere gönderilecektir. 1»-*U7. Ticaret Mektebinin ıslahı nuam için brrinci derecede lüzumlu ve ebemmi yetli telâkki edilmektedir.
Ticaret filomuza verilecek yeni ve modern faaliyetin ancak filo ekmıanlarmın teknik e-aaalaria yetisürılmeaıyie ve tah-
| Radyo Programı |
Liselerdeki askeri kamplar bitti
Lise son aznn* talebrıunm askeri kamptan bugün nihayet bulmuştur, Kamplar 20 gün devam etmiş ve kamp netlnesmde bir imtihan yapılmıştır Kamplarda muvaffak olan grrıçlrie '"ına ea'uryıahnanv*   \eriVcekUb
20 7  i'Mi. (TMAKTESİ İM Program M   maankkal aaat araeı. sss Ajsm hataraen.
sm/SJ0 Uuuk. B*oc Croaby'oia plakları.
1»35   Murik      Muhtelif     (arkalar
1SJ0 Ajan» babarian
UDS Uu/ıS   FlSKtarla    muhicLİ
»arSlUl    . ¦ ... " - ^. ...İH,
1420 MUUk: Riyaaatit-uıııbur bandosu (g*f   Iha&n Kuncar).
1S.S0 Program w mıı u-k*t 5«at ayan
ULOS M.ıuk rr.l«mk parçalar (PL.
US Uıuıkr Radyo caz «ckatUatı
(IbnduAı OiZUr IdarMicdo).
«.« Mri'.l«*r» r*m\ »yan. ve a-jaıu haberim
20 10  Mıuık; Dı
tos -
hillerinin iyi olmasıyle mıunkün olabileceği kanaatindeyiz.
Şimdi bu yolu tutmuş ve üzerinde yürümeğe başlamuj bulunuyoruz. Mektebin tahsil kıymet ve clıemmıyetı ^ubhesiz todrta heyetinm kıymetbırine bağiıdD- I-.ıın«m ıem ryı muzlimler elde etmeğe çalışacağız, „ \ ıUy»-U.-f  ir ı-ı telefon hutbun
"— Anadolunun uılhnanu garb ve cenub kısım İramda vilâyetler araaı telefon hatlarımn. inşasına muntazaman devam edihnektedir. İzmir. Aychn. Manisa. Bahkearr, Denızb. hıpar-ta, Bodrum, Afyon, Adana, Mer sin ve diğer garb ve cenub vilâyetlerimiz *el--!nnla birbirlerine bağlanacaklardır.
Bu yıl içinde bunlardan bir çoğu birbirlerine bağlarmuş olacaktır.,.
Yeni derzuryolhun
"— Hükümetçe inşaları kabul edilmiş olan demnryuüarımn inşaatına devam edÜmekto olduğunu büiyorum. Bunların başh-calan Musul ve Van İstikametinde olan hatlardır.
Ankara - Bolu, Burca - Kara-koy srssında da derniryolu inşası için   üaiksafter   yapılmakta olduğundan malûmatnn vardır.,, Hava ne f esteri
"— Ankara, istanbul, İzmir, Adana hava soferlcri bazı hava nbeydanlaruıu tamın ve asfalt olarak inşası İçin durdurulmuştu. Bo inşaat tamamlanmak | üzeredir. Yakanda hava seferleri tekrar istemeğe açılacaktır. ,. Vapur işi
"— ingiltereye ısmarlanacak 11 vapur üışaaınm gen kaldığı malûmdur Fiyat üzerinde İn- ! güiz firmateriyk* yapüğuruz pa-zortıklarda uyuşamadık Onlar son vaziyetler üzeruıe İnşaat raalzemesmin pahabhındığını ileri sürerek fazla para istediler. Bu kabul etmedik Tekrar müracat edeceklerini soy lemislerdi. Fakat umumi ahval daha ziyade karıştığındın bir daha bu iş üzerinde temas kabil olamadı. ,,
Almanyada lodan vapurlar
"— Demayoüannm Ahnan-yada kalan vapurlarının ahval' dolaynnyle gelemediğini bıhyor-s un uz. Muhartb ıkı taraf hükû-meUeri bu vapuriarm memleketimize nakline müsaade etmek istedilerse de harb vaziyeti do-lavtaryk- denızterdekı emniyetsizliği göz önünde bulundura -rak mes'ubyrti üzerimize ahb nakilden /krtinab ettik. Bu va-puruu-ı henüz teslim almamış bulunuyonız. Halen vapurlar Almanlann demektir. Verdiğimiz İlk takait paralan da bizim Almardardan hr.  Pıı
lıususda aramızdaki mukavele bakidir.,.
Vekil şehrimizde bir kaç .¦ün kalarak tedkiklerine devam ede-cektü".
Bir Rumen tayyaresi KaradenizdB kayboldu
5 kişilik mürettebatı kav rasulcrımızde aranıyor
Rumanya hükümeti dün alâkadar deniz makamlaruzuza bir telsiz göndererek H,-ınde beş k şıbk mürettebatı olan btr Rumanya deniz tayyareeunn K*-radenizde Talyatra mc*rkuzdn üç mil acıklannda uçArkan kaybolduğunu bildirmiştir.. Tayyarenin tek kanatlı ve kar-ı.r.i renkte okluğu da ayraca ila ve edihnektedir.
Mıntaka Liman reisliği Kara-denızdeki bütün lunanlarınznaL telgraf çekmiş ve ayraca tnhna-le Karademzde aeferde bulunan gemüerumz de vazıyetten ba -berdar edilmiştir
Kazazede tayyare har tarafta araştın İmaktadır. Sularm tesrri-le Boğaza doğru ^brüklezrrnek üitimalüıe karşı Kavaklarda ve Karadeanzdeki tahhsıye lacrkez-lerine maltnnat verilmiş aynca Karadenize çıkacak vapur kaptanlarına dikkatiı davrannıaten '.li-lırıhnıştır.
Kazaya uğrayan tayyareden son olarak hangi tarih re saatte haber alındığı Kumanyadan verilen telgrafta tasrih edememiştir.
tnuı
2220 Memleket Miat ayarı, njans haberleri, zinal. oıbam - tahvflât kambiyo - nukut borsası 'Fiyat).
ZI30 Mu.ı. Radyo roton orknnra. d procraounın devamı.
22.50 Komıazoa (Ecnebi dılbarde -Ya*nız Kua dluaa İla).
3u0 MUzuc Cnzbaod  (PL),
2ZZS/2S.S0    Yarmlrl  provam    v*
BELEDİYEDE .
Tramvay, elektrik, tUnel idaresine   yeni müdür tayin olundu
İstanbul belediyesi Tramvay. Etektnk. Tünel işletmeleri müdür vekıb Tsyfurun artduaı ü-zerine uıhdâl eden müdürlüğe belediye fen müsavin Bulkııün Uyun Dahibyc Vekâleti tarafmdan tasdik olunarak belediye' riyasetine bildirilmiştir. Yeni Müdür Mııikt dün vali ve belediye remi Doktor Lûtfi Kırdan ziyaret etmiş ve bunu muteakib yem Terilenine başlamıştır. Belediyede bir tayin
Betedıye evrak işten müdürlüğüne yazı islen mümeyyizi Hüsnünün tayın olunması karar laftı ntmüpıı
Polis mektebini Bitiren gençler
İstanbul PoUs Mcktebrnden ve Enunyet Müdürlüğü kur? birandan mezun olmağa muvaffak olan gençlerimizin diploma tevzi merasimleri dün yazslnustrr.
Merasim biri sabah, diğeri Öğleden sonra olmak üzere üü kısımdan ibaretti.
Sabahleyin saat II de, paha mektebinden muntazam sıralar halinde gelen yeni meruzdar Takriim âbidesi önünde yer almış bulunuyorlardı.
Merasimde dün sabah Yato-vadan gelmiş bulunan Kknnryet Müdürü Muzaffer Akahn ve no-ü.s şube müdürleri hasrr bulrm-muştnr.
Gençler Taksim âbidesine hazırladıktan çok güzel brr eeten-gi koymuştur. Bunu muteakib hazır bu liman itfaiye bandosu istiklâl marşını çalmış ve marş 500 mezun tarafından bep brr a-ğızdan söylenmiştir. Bu eszmea Taksim meydanmdaki şeref direğine bayrak çekilmiştir.
Abide Önündeki rnerarnrnde mezunlar namına söz söyhyeo Avni Yılmaz heyecanlı bir nutukla yeni mezunları, büyük in-kal âbı yaratanların mukaddes âbidesi önünde ve Türk milleti huzurunda and içmeğe davet etmiş, andı muteakib Taksimdeki merasim nihayetlermüş ve mezunlar gene sıra halinde Yıldızdaki mektebicrine dönmüşlerdir.
öğleden sonra
öğleden sonra saat İD da Polis mektebinde diploma tevzi merasimi yarnlmıştır. Bu merasimde vah ve beluebye reisi doktor Lûtfi Kırdar. Emniyet müdürü, polis şube müdürleri, yüksek rütbeli bazı subaylar hazır bulunmuştur.
Merasime mektebin bahçesinde bulunan şehıdler âbidesi ö-nünde İstiklâl marşı ve bayrak çekme ile başlanmıştır. Bunu muteakib Emniyet Müdürü yeni mezunlara hitaben bü- nutuk ırad etmiş ve kendilerini tebrik ederek vazifelerinin ehemmiyetini ve kudsiyetinı tebarüz ettirmiştir.
Emniyet müdüründen sonra mezunlardan Şükrü Karacaer, söz alarak bir hitabe söyle -mistir. Bundan sonra vali ve belediye reisi bizzat diplomaları yeni mezunlara tevzi ederek keudüerini tebrik etmiştir. Mrkt*-hdeu   meram utetdar
Polis mektebinden mezun o-lan gençionn miktarı UT7 dır. Emniyet müdürlüğü kursundan
Medeniyet treni
EvveOri gün _ bir fnrra rouha eriri, yazılarında rrerdree ve UVttnce keöm etere fazla yer vcTnıosuun uebobıni soyke ısah etb: "Bu hrhroelerin Turkeesi yok. Arabeam iHtediği-mız mânayı tam ifade etmiyor, saten arakça da bize lâtince ve yunanca kadar yabancı olduğuna göre tatedığinüz mânalar için icsd ve bütün dünyaca kabul edilmiş öten bu keumelen aynoı ¦ulhuuy^srus. Artık bun terin üstünde uran boylu durmıya mahal yok; medeniyet trenini ka-errn*zı, „
Biz zannedryaruz, ki bu dava; şapkası, iâtm harfleri ve kamın-terryle garb rnedenryetmı kabul ettiğimiz gün balledibniştir. Fakat işte görüyoruz kı aramızda hâlâ nzedamıyet trenim çift hatlı sazıanlar ¡ardır. Bu hatlardan om üısszM Floryaya çıkarır, o-tekl hakiki medeniyete yol karmış.. Bu hakiki medeniyet, ne biçim şeydir ve diyen neresırhr? Vakıa izah «Sunmuyor amma tahmm edebihriz. Çünkü sene-taree errel bu nakaratı dinledik. Yalnız neneler sonra brze hatır-laiıhnak İstenen bu nakaratın kaütennde bir hayli fark var, kı bizini gözlmıinDİen ksemanuş-tn*. Bu fark onların yalnız zahirlerine aid de deıhidır.
Öteki medeniyetin tnrnftar-larmdan mesdud bü- mecmuanın sahibi bü* muharrir tanırız, ki şapka kanunu çıktığı zaman bir müddet kasketi bir takkeye benzeterek giydi. Yavaş yavaş kaaketı olduğu gibi giymekte mahzur görmemeye başladı. Sorara fötr şapkaya alıştı ve şim di pek zarif ve Avrupai kıyafetleriyle bu zatı ve refikasını en '"asri" yerlerde geriiyoruz.
O da medeniyet trenine acele etmemek taraftan idi.
Frişir rueoril. maksadusa aheste giden-. fehvaamca cdbbesuıi iki tarafa salhya salbya bo kervana ka-bjmafc için bir hayli zorluk çekti. Ondan biraz daha inilde1 o-lsn lıkır arkadasuun da çoktan fötr şapkaya alıştığını bihyo -roz ve ernınrz kı o da bir gün: çarnâçra Florya dan geçen, fakat müntehasın»la Pansi. Berhni ve Londramyk" uuuuıı tek moda •-yet dünyasına çıkaran erene allayacak amma bir hayh geri kalarak-..
Mimarî şubesi talimatnamesinde   tadilat yapıldı
Maarif Vekâleti Güzel San'at-lsr Akademisi Mimari şubesi ta-lımatname-nnde tadîlât yapmıştır.
Yapılan tadilâtın ana h ati an şunlardır: Mimari şubesinde tahsil müddeti tatbikat da da-hü okluğu hakte beş boneye iblâğ olunmuştur. Mim.iri şubesine grrroek -steyeo Itoeyı İkmal etmiş ve olgunluk imtihanında muvaffak ohnus gençler arasında bir müsabaka imtihanı açılarak tır.
Mes'ud bir evlenme
Kıymetli edib arkadaşımız Selâmı İzzet Sedesin kızı Nazan ile İkdam gazetesi yazı işleri müdürü Murad Kayahanın nikâh merasimi dün saat 16 da Beyoğlu belediye dairesinde ya-
Merasimde bazı mebuslar, matbuat ve belediye erkânı, bir kurun şehir meclisi azasile iki tarafın akraba ve dostları hazır bulunmuşlardır.
Merasimden sonra davetlüer hazırlanan büfede izaz edilmişler ve genç evlilere saadet dilemişlerdir.
Genç evktere saadetler dileriz.
mezun olanların miktarı da 300-dur. Polis Mektebinden bıruı-eilikle mezun ohnağa muvaiiak olan Cemal Yalçına hır altın saat, ikinci olarak çıkan Ak-uıed Türeye, gene btr saat ü-. uncu olarak çıkan Perdı Sipahi uğluna kıymetli bir çanta ve bff kaieııı mükafat olarak veril-mışttr.
'20    Tmmm imo
YEK t    SABAH
Sayfa
Suriye meselesi
(••¦ma«Bİed*n devam) Unda hflkum süren mûbhetn ve feci variyetin epeyce urun devam edeceğim ınuh.ıkknk adde-debkUru. Fakat bu müddet zar-fuuia Sanyecun vazıyeti ne olacaktır' Mütarekenin ffidanında SuTivenin vazıyeti trreddıid ve endi^ye meydan vcrmıyecek bir tekil almış zannolundu. Suri-yedckı Fransız kuvvetlen kumandanı general MitteHıauser Fransa hükümetini tanımıyor ve haıbe devam edeceğini dan ediyordu. Binaenaleyh bizim na-zannutda Sunyr hala Fransız mandası altında dost ve müttefik bir hükümetin topraklan idi. Fakat Suriyed^kİ Fransız geucıılı Alman nüfuzu altındaki yeni hükümetin arzularına rua göstermek yolunu tutarak hakiki bir Franaızdan beklenecek dk kahramanca hareketten vaageı men buuan bı kımımızdan ortada bir Surryr meselesi hasıl olduğu muhakkakur.
Dikkatimizi butun butun u-yandıracak bazı havadisler de çıktı khseta Sunyey.- Alman ve İtalynn mümessilleri gelmiş olduğu söylendi. Bunlara mukabil İngiliz kuvvetlerinin Suri -yeyi istilaya başladık kın da bildirildi. Fakat bu havadisler tek-zib edildi. Vi falıya! da tekzib leri teyıd etti. Bugün Sunyede ne İtalyan ve Alman mümessilleri v'ardn*, ne bir ingiliz ısgaü. Suri yede hâli bir Framız kuv-j TeÖ mevcuttur. Ve bu kuvvet: memleketin asayişini ve idare mesuliyetini deruhde et mı | lir.
Eğer bu kuvvet hukukî vaziyetinin garabetine rağmen Sun-yede aayıaı muhafaza ve Suriyelin cmıyetmı vikaye edebilirse, şüylo böyle sulh ınuılıc-dcuajncsıne kadar Suriyedc kalmasında Türk menfaati namına bir mahzur tasavvur edıltntye-bilir. Çünkü ne olursa asana, Fransa bizim nazarımızda çok esaslı ve muhayyer bir dosttur. Uğradığı istihkak kesbedikne-miş felâketin Tur kı yed e uyandırdığı teessür ve sempati kâfi derecede samimiyetle izhar c-dilnu-tır. Onun ıçm Suri-cdc Fransız komşuluğu bizde memnuniyetten başka bir his tevlid edemez.
Fakat bu kuvvet acaba Alman ve İtalyan entrikalarından yıasun ve mahfuz bir halde midir? Varın bu havali üzerinde bir Alman veya İtalyan nüfuzu faaliyete geçmek ı»terse orada-în Fransız kuvveti buna karşı kovabilecek bir melaneti ve Kob cdeu müdafaa vasHaJaruu haiz mıdır: Yoksa !• ranzadaki hükümet. Sunycdrkı müme.^ıİleri ne Alman veya italyanlarla mesaileruu biı U-stırmı-k .çın c-mır mı verecektir* Telafların birinde Sunyedekı IO«l Fransız tayyaresinin Alman vo ltal-yanlanı İcrkedılecrgı hakkında bir havadis vardı. Şu ¦ırada ortaya turlu türlü ysJvjuar çıka-, nldığı için bunu da mahsus bir makaatla uydurulmuş Ur şayia diye telâkki ederek ciddiye almadık.
Fakat her halde dikkati !-betmege layık bir haberdir. Sunyedekı Fransız tayyareleri Fransızlann malıdır Bunu yalnız Fransa menfaati lehinde istimal etmeğe haklan aksardır. Fakat bu tayyarelerin Fıansa-ya lüzumu obnayıb da bir ernebı memlekete verilmeleri kabil ise bu ecnebi memleketin Fransaya o kadar denn doslluk bağlanyle merbut, menfuatleri muşlerek komşu Türkiye olmazı icab edeceği kanaatindeyiz. O derecede ki Sunyedekı Fransız tayyarelerinin, tekrar diyoruz, eğer bizzat Fransa veya Suriye ıçuı lüzumîan yoksa Turkıyeyc ve-nlnıejıb dc İtalyan veya Alman lara guodenlmer,nı kendimize karsı Frsnsedan hıe beklemediğimiz az dostça bir hareket addetmemiz tabiidir.
Muhtasar aujvtle işaret ettiğimiz vc üzerlerinde tevakkuf eüııodığunız şu noktalar hızını Suriye meselesinde ne kadar lı.ı..ve uyanık bulunmamız icab ettiğini göstermeğe kâfi geleceği kanaatindeyiz.  Şu da-
D
EN
Q M   HABERLER
Hitlerin dün akşam söylediği nutuk
rast tarafı ' inci «...'.. -.ı binasında toplanmıştır.
Bu toplantı esnasında Führer, hulasaten verdiğimiz aşağıdaki büyük uuLku ırad etmiştir.:
Hini. , aklı - iııuın-- hllsb — Sizleri. Alman milletinin müstakbel hürriyeti için yapılan muazzam mücadele esnasında buraya topladım. Bunun iki sebebi vardır. Bir kere, şahidi olduğumuz tarihte emsali olmıyan hâdiseleri birzat kendi raiUelimizc anlatmak, şeci amerlerimize teşekkür etmek icab ediyordu. Tedbirin ikinci sebebi. düny aklıselimine yeni ve bu sefer son bir hilabda bulunmağa çalışmak Ur.
IlılIcr bundan sonra. Almanyamn harb ilân ettiği 1 eylül 1939 dan evvelki günlere aid riyası vaziyet ve vukuattan b;ı lı-sctmış, Münih toplantısına ge -çerek, o görüşmede demokrat devletler bur hüsnüniyet.göstermiş olsalardı Al m arı yanın Lehistan harbine sürüklenmemiş olacağını söylemiştir.
Ilaıbin mesuliyeti Hitler bundan sonra, vukuatı sırasile hulâsa etmiş, bu aradı harbıu mesuliyetini İngiltere ile Fransaya yükIiyen sebebler göstermiş, Fransanın işgali ile ele geçen vesikaların da bunu İsbat ettiğini miyhyerck şöyle demiş-1 tir:
"Bugün elimize geçmiş bulunan vesikalar o kadar büyük ha-. kikatlcri meydana çıkarmıştır kı. bunlan büyük dünyanın göz-1 leri önüne koymaktan kendimizi' alamayız...
Hitler. harbin bütün cereyanı esnasında ingiltere İle Fransanın, bütün Avrupa devletlerini ı nasıl Almanya aleyhine kullan -] maya gayret ettiklerine işaret' etmiş ve şöyle demiştir:
"İngiltere ile Fransa evvelâ, Norveç t e harekete geçtiler. Bundan maksadları İsveç demirlerini elimize gelmekten menetmekti.
Balkanlar ve   Küçük Asya
"İki devlet Ahu ıı-v iyi karşı bu tarzı hareketlerini Balkanlara ve Küçük Asya ya da teşmil ettiler. Bu suretle de Rua pet-1 rollerinin Almanvava eecmesine
hareket ettim ve Norveç mille -tini ikaz ederek, onınm Ingıl-terenin eline geçmeline meydan bırakmadım. Norveç harekâtı Alman askerlik tanhınde emsali olmıyan bir zaferle neticelenmiş tır. Biz bunu Alman ordusuna borçlu bulıınmaktayır. Alman donanması da Norveç harbinde kendisinden on misli kuvvetli bir donanma ile çarpışnuv ve buna rağmen zafer kazanmıştır ., "Almanya Hollanda ile Belçî-kanın bitaraflığını riayet etmiş tır ve etmek niyetinde ıdı. Fakat bu bitaraflığı boran evvelâ Fran sa olmuştur. Fıahakıka. bir. bu ıkı devirtin bitaraflığına riayetkar bulunurken hudutta Fransız askeılen Belçika sekelim ile müştereken hareket hazırlamakta idiler ..
\ r-.ik.iljr nte*«-lesı
mıyetı haiz olan vesikalardan bahsetmiş ve demiştir ki;
— Bu vesikaların hepsi. J.ıme linin, Dnladıernın. VVeygandın vesaırcnin    şahsi hasiyetlerini
kıkada en büyük u-mennnruz bu meseleye avdet etmeyi icab edecek hâdiselerin vukua geldiğini Kormemekiıı .Sulhun inikadına kadar şimdiki vaziyeti muhafaza edelim İngiltere muzaffer olsun, Frart-a eski büyüklüğü ve istiklali ile tekrar dınl-aüı, Suriye mesele»! ile o /aman tabd inkişafını bulur.
Hu-aryin ( mhıd VAİZİN
Yeni mebus
taşımaktadır. Bunlar, inkâr e -dikliği her dakikada teyıd olunabilir. Bu vesikalar, harble ve harbin genişlemesi ile alâkadar olanların hareketlen hakkında bizi tenvir edebilir. Bu vesika -lar İsbat ediyor ki buz kadar soğuk polıtikaeUur ve askerler için, bütün küçük milletler, ne -tice için birer vasıtadan başka bir şey değildi. Bu vesikalar, kendi menfaatleri için Finlandi-yayı nasıl kullanmağa teşebbüs I ettiklerini. Norveç ve Isveçi nasıl bir harb meydanı yapmağa' karar verdiklerini. Balkanları,} bu tarafdan yüz fırka yardım' almak için ateşlemek niyetinde olduklannı, kendilerine hizmete mütemayil Türkİyenin bitaraflığını incelikle vo bımehaba istismar ederek Butum vc Bakûyü bombardıman için hazırlıklar yaptıklarını. Hollanda vc Bel -çıkayı uasıl pımulanna düşür -düklerini ve nihayet bağlayıcı genel kurmay anlaşmalan ile ve d..ha diğer şeylerle kendilerine rapteylediklerini isbat etmektedir.
Bu vesikalar, dizer tarafdan
«erlerinden milyonlarca kışının acı akıbetinden kısmen mesul mıbtanzrııkrrinı '.'e halkı, askeri netice leri yalnız aleyhte tecelli eden halbuki insani neticeleri pek ziyade elim alan kütle halinde bir tahliyeye mecbur etmekteki barbar mcmlıyetıuzlik terini de göstermektedir. Tarihin en büyük muharebesi
Hitler bundan remra evvelâ Fransanın şimaltndcki harbden ve Dünkcrk muharebesinden bahsetmiş, sonra: Şimdi size tanhin kaydettiği en büyük muharebeyi unlum.cağım,, diye rek Fransa meydan muharebesi hakkında malumat vermiştir.
"Bütün i m kansızlık lan mümkün kıldık. 1918 de cephe ile memleket arasında mevcud ol -mıyan birliği bu harpds temin ettim... demiştir.
Hitler bu ırala harbi kazanmak için memleket içinde çalışan nrganizayonu temin eden memleket büyüklerinin adlarını da saymıştır.
Alman devlet retst daha sonra harekâta iştirak eden ve hizmet eden bütün kumandanların rütbelerinin artınldığını söylemiş ve rütbe kazanan lan n birer birer isimlerini aaymıştır.
Almaş M İtalyan do-sflnğu
Hitler bütün bunlardan sonra italya ile dostluğa geçmiş, iki memleketin yaptığı m kılanlardan ve anlaşmalardan bahsede -rek italyan dostluğunun sarsılmaz olduğunu, ingiliz ve Fransızların İtalyan siyasetini de -ğiştirmek için sarfettıkleri gayretlerin boşuna gitmesi bunu isbat ettiğini işaret ederek: İtal -yanların her bir acısı bizini acımız, her bir sevinci bunun sevin-cımizdır,, demiştir.
Bunu müteakıb te ş un lan söylemiştir:
Harb uzun  ourduğü   laduUrde... İstikbalden bahsedersem di -
yebılınm kı. Alman ordusu bugün geçmişten daha kuvvetlidir. Norveç vc Fransada kı zayiatımız o kadar azdır kı yem temin edilenler karşınında bu zayiatı saymak bile lüzumsuzdur. O kadar stokumuz var ki en küçük bir şey ilâvesine lüzum yok-
aürdüğü takdırdo lâzım olabilecek bütün tedbirlerin alınmış olduğunu soylı yebılınm. Düş-m anlarımızın yanmış olduğu a-leyhteki pronagan'lalar çürük -tür.
n a m ze
e r ı
İngilizler bir İtalyan kruvazörünü batırdı
Ankara. 19 (a.a.) — Münhal olan Ankara mebusluğuna Ankara belediye Azasından Avuk.ıt Ekrem Er gun. Kırşehir mebusluğuna Niğde parti ve belediye reisi Dr. Hüseyin Ülkü. Seyhan mebusluğuna W Bankası umum müdürü Salâ-haddm Çam ve Sürt mebusluğuna eski Konya mebusu ressam Şevket Dağ, genel başkanlık. divanınca parti namzedi olarak gösterilmişlerdir.
Sayın ikinci   münlehiblere bildirir ve ıhüı ederim. C. H. P. genel başkan vekili Başvekil Dr. Refik SAVDAM V. J
Almanya harb eden çocuk lan-
le bütün dünyaya karsı ne kadar kuvveti, olduğunu göstermiştir.
Şimdi de bir Rus Alman İhtilafından bahsediyorlar. Bu o kadar çocukçadır kı Ingiltercnın kendi vaziyetini düzeltmek için bulduûu iareler kendi aleyhlerine dönecektir.
İngiltere nrhktau ölecek l
Mebuslarım;
Bütün harb safahatını size anlattım. Bugünkü Fransız ricalinin 6 t^rmıcvveldcTi evvelki düşüncelerini muhafaza etmedik -lcrini sanıyorum. Onlardan şimdiye kadar sulhtan başka bir şey istemedim. Fakat bütün sulh teşebbu^lenm menfi karşılandı, ingiltere harbin devam edece -ğini ve ingiltere adası istila edilse bile harbin Kanndada devam edeceğini söylüyor. Bunu eöyli-yenler acaba harbin ne şekil a-lacağından haberdar mı?
ingiltere harbe devam ede -cek: güzel. Fakat nasıl, harbi yapacaklar mı, ingiliz halkı mı Kanadaya gidecek, yoksa harbi idare edenler mi* (,'urçıl Kanadaya gidip otururken ingiliz halkı açlıktan ve sefaletten ölecektir.
22 sene evvel bize dikte edilen şey bugün temizlenmiştir. Siz, hepiniz, vazifelerinizi yaptınız ve bana büyük yolda yardım ettiniz, (zerime aldığım bu büyük vazifeyi sonuna kadar yapacağım...
Iliürrin Müh tekkfi
Hitler bundan sonra bu vaziyet karsısında hâli haıbe de -varo etmem* nın nunasır. olduğunu söylemiş ve ingiliz Başvekili Mr. Cburchill'e hitaben demiş -tir ki:
"— Biliyorum kı buesözlenmı de korkuma atfedeceksiniz, sulh istememi, muhasamattan çekinmemin aebcbını korkuma ham -[edeceksiniz. Almanyamn artık harbe devama takati kalmadığını soylıyevekzınız. Altı teşrini -evvelde söylediğim nutuk tama-müe hakikat olarak çıktı. Şimdi Mr. Churrbıll bir kehanette daha bulunacağım. Harbe devam azminde ısrar ettiğimiz takdirde bundun doğacak mesuliyetler lamam ile size nıei olacak ve harb bir imparatorluğun imha-sıle nclıı elenecektir. Ben hiç bir zaman İsiyle bu şey ısı en »e -dini. Fakat kader hm bu feci işe âlet edebilir ve m.t.a edile -cek dan imparatorluk Arman imparatorluğu değil ingiliz imparatorluğu olacaktır. Almsnya sonunda mutlaka galıb eri erektir.,,
Koırt Mamı Ferlimle
Berim, İli (Hum:.i) — İtalya hariciye nazın f'ıano bugün, Berline gelmişin    kemhamı hn- ¦
(Ba| tarafı 1 lael sayfada)
dışının batı şimalinde iki italyan r . .u .ı ,ıı.- tesadüf etmiştir.
Vukubulan muharebede Ital-yanın altı muıluk toplarla mücehhez olan Bsrtolomeo Colle-neo kruvazörü batmış, diğer 1-talyan kruvazörü '.¦ekilmiştir.
Bu kruvazör tngüiz gemileri tarafından takib dilmektedir. Bir Ingıüz tornida muhribi batan kruvazörün mürettebatından hayatta kalan 250 kişiyi kurtarmıştır.
İtalyan radyosu bu haberi teyit etmiş yalnız ikinci italyan kruvazörünün İngiliz kruvazörünü kaçırdığım ve takib etmek te olduğunu ilâve etmiştir, (remi hakkında malûmat
İngilizlerin Sıdney kruvazörü tarafından ba tınlan Colleneo kruvazörü İtalyan donanmasının en seri gemilerinden biridir. İtalyanlar harbden evvel bu sınıf gemilerin m den izci h klan ve yüksek sür'atlerıyle iftihar eder Verdi.
Colleneo 50G9 tonilâto mal mahrecinde Dö.000 beygir kuvvetinde makinelerle saatte 37 mü sür'at temin eden bir kruvazörü .u\
Kondotüeri »™f'pa mcnsub bir kruvazör olan bu gemi S tane 15 santimetrelik 6 tane hava d afi 10 hintinv-trebk. keza S hava .1.ıh 3.7 santimetrelik top-
la ve dört tane torpido kovam | ile mücehhez yeni ve ecri bir gemiydi.
Bu sınıf gemiler 37 mil üze-rtne dizayn edilmiş olmakla beraber hakikat halde sür'at tec hibelerinde 40 milden fazla seyretmiş gemilerdi.
500 mürettebatı vardı. Her ge mi de bir tayyare ve mayn dökücü tertibat  mevcuttu.
İtalyanların iki kruvazörüne mukabü tek bir İngiliz gemtsi-le karşüaşmca sür atinin yük-sekhğuıe rağmen Colleneo'nun batması gösterir kı İngiliz deniz kuvveti materyal olduğu kadar denizciliğe de dayanır. Sür'at azlığının nihayet raürettc batın kifayeti ile telâfi edilebileceğim bu deniz cengi de bir defa daha isbat etmiştir.
İtalyan tebliğinin birinci kru-vaaöriin battıktan sonra ikinci İtalyan kruvazörünün muzaffer İngiliz kruvazörünü korala-dığını İddia etmesi gülünç olduğu kadar mânâsız bir taf-rafurughıktur.
Çünkü bu oınu* İtalyan gemileri sür'at bakımından İngiliz rakıbVrrnderı çok yüksek oldukta nndan batmaktan kurtulan ikna ci İtalyan gemisinin kovalamak değü. tam yolla kaçmak suretale arkadaşının akibetme uğramak tan kurtulduğu haklı olarak düşünülebilir.  fTenl Sahalı)
ŞİMDİLİK BUKADAR
Halka düşan vazife
Koordinasyon heyott bun ¦ a dan bir müddet ovel dun yana baH hazır vsarvetlaı na •
zarı dikkate alarak' bir çok m-şaatlan geri bıraktırdı. Bu tedbir demir gibi bugün memleket müdafaası hususunda büyük rol oyruyan madde!enn İstalınm mi ni olmak ve bütün ibtiyoçlan, amele mesaisini devlet müJa -faaaı işlerine tahsis etmek gibi bir gaye uğnında İttihaz edil -misti Devkrt m bu uzak porlta-lûğunü takdir etmemek kabO değildir.
Ancak koordinasyon heyeti « nın bu husıuHİaki karan yalnız devlet vcyahudjıermayesınin hiç olmazsa yarısı devlete aid müesseselere mahsustur. Halk vs hususi şirketler her türlü inşa -at yapmakta tam amile serbesttirler. Bence hükümetin ittihaz etmiş olduğu bu kararın hususî eşhas ve müesseseler taralından da tatbik edilmesi lâzımdır. Bas lanmış inşaat bertaraf edilmeli ve demir, çimento, diğer inşaat malzemesinde tasarrufu teinin etmek Üzere hususi da olsa yeni inşaat tehir edilmelidir.
Unutmamak lâzımdır ki bugün beyhude yere aarfedilecek her kilo demirin, her ton çimentonun, her saat enerjinin memleket müdafaası bakımından çok büyük kıymetler ıktısab etmesi mümkündür.
M UU A D   SERTOĞLU
Ruzvelt nutkunda:
'Bu karar hakikat üzerine verilecektir. Amerikan milleti temsilî bir demokrasiyi müdafaa edecektir., dedi
Mösyö Roosevctt Şikago kongresi azalarına radyoda aşağıdaki beyanatla bulunmuştur:
"Sade re yekdiğeri le karışık muhtelif hislerin teessürü altın da hitab ediyorum. 1936 senesin de müntehıblerim tarafından ikinci bir cumhur nyaseti dev -resme seçildiğim vakit, dört sene bitince hükümet mesuliyet -lerini başka ellere tevdi etmek hususum!.ıkı kar irim kal İ İdi. Bugün dc aynı kanaatte bulu -nı iyonun.
1939 ilkbaharında başuyan dünya hadiseleri, yalnız körü kö nine partizanlık etmek ıstı yenler müstesna olmak üzere, her -kese bir Avrupa harbinin yalnız bir ihtimal değil çok kuvvetli bir imkân haline geldiğini ve böyle bir harbin bittabi bu memleketin istikbalini de alâkadar edeceğini anlatmıştı. Birledik hükümeti reisicumhuru sı fa t ile ve kongrenin yardım ile bı taraflı ğınııa muhafaza etmek, m uda • faa programımın hazırlamak, pek snratll bir tarzda husule gelen ahval tebeddüllerine karsı kovmak kendi dahili ı-Meriniin dünyanın mUtehavvil şeraitine1 gore tanzim eylemek ve herkese karşı iyi komşuluk sıva • setimin idame eylemek benim irin bir vazife tesekıl ediyordu, demiştir.
B. ıtooeevrlt bu miltalentı ileri sürdükten sonra, yalnız memleketin iriliğini ve beynel milel siyaset sahasını göz önünde tutaıok kendi arzusuns rağmen demokrat kongre toplan -madsn evvel namsed intibah e-dılmrği kabul ctmıyrceğtne dair beyanatta bulunmağa hakkı olmadığı neticesine vardığını ilâve etmiştir. B. Roosevclt bey arı atı-
Von Rıbbcntropla birlikte istasyondan çıkmış ve ihtü-am kıtasını teftiş ettikten sonra Bclvu şatosuna gitmiştir.
italyan    hariciye    nazırına
Rayıştağ reisi Maisner beyanı hoş âmedi eylemiştir.
Bir müddet isli ruha tten son ı .ı Kont Ciano beraberinde Alman haruıye nazın bulunduğu halde Kayışlağ meclisine gelmiştir.
— Zamanımızın karşılamak
mecburiyetinde bulunduğu teb -likeler muvacehesinde hiç bir ferd. sulh zamanında hür in -sanlann istifade ettikleri şahsi serbest intihab hakkını haiz ol-mı ya cağı gibi, bu hakkı elde etmeği de ümıd edememelidir.
Avrupada bîr çok milletler, diktatör veya İstilâ yüzünden normal demokratik politikalan-nı terketmeğe mecbur kalarak, bası kimseler tarafından "yeni,, ve "faydalı,, diye tavsif edilen hükümet şekilleri ihdas etmiş -lerdir. Arkadaşlarım bunlar yeni şeyler değillerdir. Eski tarihe Pıraınıdler zam an m, bin sene evvel Avrupayı hükmü altına almış olan Roma prokon-sülleri, esirleri, foodol zulüm, tarihde görülmüş olan hükümet usullerinin en eskisi, cn rağbet görmüş olanıdır.
Biz kendi demokrasimiz içinde ve henüz fethedilmemiş olaa
demokrasiler içinde yasamakta olanlar, insanların haysiyeti için daha hayali olan cmnıycllcnn terkim İstiyen. sözde emniyet usulünü.hiç bir zaman kendi arzumuzla kabul etmiyeceğiz A-mcrıku milleti bütıin bu söyle • diklerimiz paraca, enerjice   ve
ler. tefsirler veya istekler oku -yarak verecek değildir. Bu karar hakikat üzerine verilecek -tır. Amerika milleti temsilî bir demokrasiyi müdufaa edecek vc istikbali cesaret ve İmanla kar-şıhyacaktır.
Türk - Rus dostluğu
'B«a israfı 1
ı/lada)
Mevlidi Nebevi
Merhum Kırşehir mebusu doklor Yusuf Zıy.t . ¦ . ı m ruhun* ııhai e-d tünek üzere 20/7/MO luruaılrsı suni! İkindi nıınıuzuu ıntıteakıb Tejvı-kİK »aıuıı*erıfimle mevlidi nebevi kıraat rdüecvkliı. Merhumun doıtları ve hajrır sevenlerin (canileri rica olunur.
komünist değüdir amma Rusya-nın imimi dostudur. Türkiye Itusyanın yalnız dostu olarak kalmayıp hinıhseetts sadık bir müttefiki dahi olabilir.,,
Diye yazan Hüseyin Cahid Yalçının (Yeni Sabah) dazı baş makalesi bütün dünya gazetelerinde vs bu arada Bulgarların en büyük gazetelerinde terecme edilerek basılmıştır.
Londradzn bildirildiğine göre Dcylı Telcgraf gazetesinin 18 tarihli sayısında Doktor Refik Saydamın kat'İ ıfadeh nutkundan bahsedilirken. Başvekilin sözleri IngÜterede memnuniyeti mucib olduğu yazılmakta ve şöyle denmektedir:
"Türk hükümeti nezdınde dostça nüfuzunu kullanarak, Rusyanın Türkıyeye karsı hiç, bir tecavüz fikri beslemediğini temin et mesi hıauanında Kremlin sarayının, Ingilterenin tavassutunu nca ettiği gizli bir mesele dcğUdır.
İngiltere.  Rusyanın  ricrsmi
yerine getirmiş ve bu tavassutun semereleri Türk gazetelerinde görülmeğe başlomıuşUı.,,
Bulgarların Zora gazetesi bu salırtan nııkledcrken Rus ve İngiliz hukümvUcruun şimdiki halde Uzukşark ve Avrupa n» selelen hakkında müdavele- efkârda bulunduklarını yazmaktadır.
Amcnka ve tngılıı membalan na ıstinad eden Bulgar gazetelerine.gore, Rusya ile İngiltere a-r.iMudı konuşma yapılmakta ve c.ok mühim meseleler bahis mevzuu olmaktadır. Bu gazetelere göre. Muskovaya yeni giden İngiliz sefiri Staford Krtps Sta-lın ile usun uzadıya görüşmüştür. Stalüı şimdiki harbde Rusyanın kat'i olarak bitaraf kala-ı t;|ını temin etmiş ve Avrupada Alınan hâkimiyetinden Rusya -nın korkusu olmadığını elçiye foylemiştır.
Bulgar gazeteleri S lalının bitaraflık teminatı Lundrayı nıem nun etmediğim yasmakta iseler de. bir çok ecnebi mahfiller "Rua yanın Almanyadan korkmıyaca gına,, dair StalüıUı söylediği sözleri çok ehemmiyetli addet -mektedir.
^   — J——- -       —    ) -¦
21 TEMMUZ 1940
PAZAR
Oçüncü Yıl-No. 798
GÜNLÜK SİYASÎ HALK GAZETESİ
İdare Yeri
Noruosnıaniycs No. M btanlra) Telgraf: TENİ SABAH İstanbul
TELEFON: 20795
Her Yerde 5 Kuruş
Hitler, italya hariciye nazın ile dün görüştü
Hitlerin nutku
I
Harbîn sebebi
Vaaan: Bireyin Cnhld YAlA^IN
ührer mutantan bir d kor içiado tarihi nutuk -farından birini daha irad etti. İçinde yasadıgünnt dakikanın ehemmiyeti ile mütenasib bir ¦ümayiş vücuda getirebilmek için bütün hatâblik maharetini, muzaffer şeflik prestijini kullandı. Ortaya şimdiye kadar tekrar edile edile adTteşmiş mevzulardan, kıymetsiz delil ve muhakemelerden mürekkeb mantıksız ve insicamsız bir halitadan başka bir şey çıkaramadı ise kabahat kendi amip değildir. Çünkü yapmak iatediği iş yalnız onun değil, dünyada hiç bir insanın yapamıyacağı bir muhledir.
İnsanların hepsinden akıl re muhakemeyi kakurmak, göz 5-aundeki hakikatleri tahrif etmek imkânı var mıdır? Bütün bunlar kabil olsa bile Hitlerin kendi mazisirıi ortadan kaldırması, kendi yandıklarını yok etmesi, kendi emelleri hakkında meydana çıkan hakikatleri herkese unutturması asırdide bir Alman ırkçı ve mütehakkim e-debiyab, felsefeyi tarih sayfa -kuından yırtması mümkün müdür*
Hitlerin bu mazisi, bu mezhebi, Arman nasyonalizm inin felsefesi, robu ve tarihi meydanda anrdukca Hitlerin belagat ma-nereti, BOtlerln buçftıkü şaşaalı zaferinin coçkmıhzgu ne kadar fazla olursa ötem âciz kalmak, hlc tesir yapamamak zaruridir. Hitler bitaraf dlbjtoenler, oû-afmee vo dnydakrarrm muhakeme kaianyetini haiz insanlar ü-Brrtnde hiçbir tearr yapamamış, onlann kanaatim değiştirenle-aâsjttr.
ÇBnkü eoriertmn samimi ol-ararkgmtı, tasvir ettiği hâdiselerin hakikate oymadığına bizzat filikaüı mazisi ve fonşnı sahiden-. Kararmırrla dünya faCİSfil-m hnflefroek İçin halis ve dürüst surette mesai sarf eden bir tef, btr hazan, hisseden, insaf bOen. bakla adalet tanıyan bir kasan kalbi çarpmıyor. Bizi kendi hakiki niyetleri hakkında aldatmak totryen, beşeriyet için yeni yezti felâketler hazrrhyan ve kıhtana, yumruğunun kuvvetine dayanarak bunları kabul! ettirmeğe uğraşan barisicah bir cihangir msafszzfağı görüyoruz. Bugün dünya felâket ve matem İçinde yüzüyorsa, yarın İçin daha müdhiş facialar hazırlanıyorsa mütefekkir ve hür beşeriyetin vicdanı bunun yegâne m omla olarak Hltleri tanıyor.
İnkar kabul etmez bu hakikat karşısında Hitlerin sözleri aaberierrmiş bir roL Jestleri he-sab edilmiş bir manevra tesirini yapmamak kabil midir? Tarihin ne garib bü- direnidir ki, bu tarihi facia Berimde çimdi par-Hmento rolünü oynıyan eski bir opera salonu uda cereyan edi-yor!.
Hitler en evvel bugünkü naranı sebebi Versay muahedena-mesi okluğunu aöybyerek kendisini mazlum mevkiinde göstermek istiyor, znBtm   görmüş
İfnan milletinin hak vo namusunu kurtarmak irin uğraşan bir vatanperver görünmeğe ça-bpyor,
rröneyin OabU VAI-ÇIN
(Sona S SacU aayfada)
Kont Ciano dün Romaya avdet etti
ingiltere üzerinde dün akşam çok şiddetli hava muharebeleri oldu  .
Mareşal Petaîn Musso-lini ile görüşmek üzere Alplere gidecek
Hitler bundan evvelki görüşmelerinden birinde Cîyano ile beraber
Hitlerin nutkunun dünyadaki akisleri
Bir Amerikan gazetesi nutkun bir riyakârlık ve fitne şaheseri olduğunu yazıyor
Budapeşte, 20 (a.a.) — D. N. EV:
Ua Blafyarsag B. HlÜerin nut kundan bahsederken diyor kı:
Bir galibin, dun Fuhrerin ynptı£ı gibi saz BdylemMinln buible m İnalı raktar.
Poster Lsoyd diyor ki:
Askeri yûkselditine t* taıvveUe buBnz milletine aulb elini uzatb £m-dan dolayı, dünya, Hlflere teşekkür etmelidir. 11- Macar biliyor kl Al -sunya ve lutya tarafiodan Avru-paya verilecek sulh, bakim adıl va aerefli btr sulh olacaktır. Hitlerin nutku ve Amerikan gazeteleri
Nevyork. 20 «Reutera: Naaryork Herald Tnbune   g*?«la», HIUeviD nnu... .   bu riyakarlık  *•
btne şaheseri telakki edlyar ve diyor kt
IngUterenin Hitler tarafından ken-danoe bahsedilecek şartlan kabul edebileceğim zannetmek çok güçtür. Barb. ahime kadar mücadeledir. Öyle bir mücadele kl, «fer İngiltere ya-pyacaksa Hlllerlzm bu mücadele İçin sldugu bilerin mahiyeti, kendisinin yapoc&ı^ı bOtUn tekinleri Uımamite kıymete bırakmakladır. HlUetın ¦utku, A boa riyanın harbin en güç ve en pahalı seferine başlamasından evvel Ansan maneviyatını yükselt -¦kek kon aöylenmis bsr teri sözler -assa İbaret telâkki olunmalıdır. Uitlarrn nutku dünyada nasıl kurulmadı".'
Londra. 20 (aa.) — Reuter:
Londra gazeteleri, RoosevelUn ve HlÜerin nuuıklanns bir çok sütunlar tahsis ederek aradaki tayanı dikkat tezadı haydçimekledirler.
(Sonu 8 GarG sayfada)
Almanyanın Rusya hakkında beslediği gizli emeller^
Üçüncü beş senelik plân
Yazan: Hikmet İlgaz
Rusyanın üçüncü beş aeneliK sınai programı tatbik için mail hazırlıklarda bulunduğunu a-jans haberlerinden öğrendik. Bu program haddi zatinde Kus milletinin ref ahiyle alakadar dahili bu- teşebbüs gibi görülürse de dünyanın siyasi ve iktisadi mUvazeneaindeki mevkii bundan daha ebeannüyctlıdir.
Komşumuzun böyle bir programa bağlıyacağı gır ada Almanların bu devleti gıcıklayacak vesikalar neşre başlaması pek manalı bir       tarttır.
Rusyanın beş seneye taksim ettiği bu programlar içtimai inkılâbım kendi bünyesinde yaşat-
Ticaret Vekâletinin
Hariçlon alacak paraları merkez bankasına gelen tüccarlar
Ankara. 20 (s.*.) — Ticaret Ve -kalelinden tebliğ edUmlıOT:
İngiltere, Fransa ve İsviçreyc ihraç edilmiş ve alakadar ecnebi İthalatçı taralından teseUüm edilerek bedeli endUponlbl hesabı yatırılmak ıııreUle lahatl ihbarnamesi Türkiye
Berlin, 20 a.a.) — D. N. R: Führer. bu sabah, İtalyan hariciye nazarı kont Cianoyu kabul etmiştir. Uzunca süren bu görüşme esnasında, Almanya hariciye nazın Von Ribbentrob ile italyan.n Bertin büyük elçi-
si Dimo Alfıeri, Alman başvekâleti kançelaryası şefi Dr. Meis sner ve Almanyanın Roma büyük elçisi Von Mackenzen hazır bulunmuştur.
Berim, 20 (a-a.) — D.N.B.: (Sonu 3 üncU aayfada)
kez Bankası tarnfından ropor sure-ble alakadarlara ödenmesine ve bu kabil ihracaln ald primlerin de keza takas limitli1. şîrkeU tarafından Ih -racatçılarımıza tediyesine yeniden başlanmıştır.
Alftkndariann Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasile takas Ümlted slrek keti merkez ve şubelerine müracaatla rı bildirilir.
Baltık haritası da değişiyor
Letonya, Estonyave Litvan-yaSovyetlere iltihak edecek
Londra, 20 — Balük memleketlerinden gelen raporlar, Ut-vanya, Letonya ve Estonyamn sosyalist Sovyet Cumhuriyetleri federasyonuna dahil olmak arzusunda olduklarını göstermektedir. Litvanyada hâkim o-lan işçi partisi bu birleşmeye yüzde doksan taraftardır. Le -tonya ve Estonyada da ayni şekilde Sovyet Rusya ile birleşmek arzu ve temayülleri görülmektedir.
Litvanyada yapılan yeni intibah neticesinde başvekil cum-hurreisüğine seçilmiştir. Yeni hükümet ve parti Sovyetlerle birleşmek taraftandır. Estonya da da halk partisi Sovyet Cumhuriyetleri federasyonuna dahil
Lozan günü
Merasimle
Kutlulanacak
23 Temmuzun Lozan ulhunua İmzalandığı gün olması dolayısUe her sene yapıldığı gibi btı sene de Üniversitede büyük mermim yapılacaktır. Uoiversile bu münasebetle zengin bir program hazırla-mugtur. Merasim İstanbul Unl-vers i tezi nln konferans salonunda yapılacaktır. O güne kadar doğu seyahatinden doıunesi muhtemel olan Üniversite Rektoril Cemil BU-sel Lozan gıinii muna«*beüle Lo-zanın ehemmiyetini anlatan btr konferans verecekür. Bunu Üniversite profesörlerinin ve lal ebelerin m nubıkları takib edecektir. Konferans salonundaki merasimi müteakıb talebeler. üniverritt rektörünün. Rektör rrlmedigi takdirde Rektör vekilinin riyaseti olunda Taksim âbidesine giderek bir çelenk koyacaklardır.
1 jtvanya Cümhurreisj Bay Atana*
Adliyede Yeni tayinler
Bugün Islanbul Mııddeıunıumılıât-ne Adliye Vekâletince hazırlanan ter fi HUesi tebliğ edilraljUr. Terli edenler şunlardır:
B0 lira maaılı bej.ncı derece Istao-bul icra hakimliğine terfian kra hâkimi Hamdi, 35 Ura maajlı ŞUc sorgu hâkimliğine terfian Şile sorgu hakimi Rami?. 50 Ura maaşlı C»tal« hukuk hâkimliğine terfian Hıkni.. 35 lira maaşlı İcra memurluğuna terfian icra memuru Hakkı, 50 lira maaşlı istanbul müddeiumumi muavinliğine terfian tUAnhııhinn R.-.ıü Saka. 35 Ura
ıa-
(Sonu 3 üncü aayfada)
ispanya mihver devletlerinin yanında yer alıyor
-o-
Madrid sokaklarında İngiltere aleyhinde nümayişler oluyor
SABAHTAN SABAHA:
Sonuncu muharebe
Alman nazırının söylediği bu muharebe, yani  Ingiltereyi istilâ teşebbüsünden henüz eser yok!
Scnu 3 ur. ıı aaylaOa)
Staüıı
NevyOTU. 20 — Hitlerin dunku nutkuna, ¦   siyasi mahfıl-
lormde gösterilen alakasızlıktan sonra Alman hücumuna her an İntizar cdilmukledir.
Filhakika nutku yeni bir lakım hâdlaelejin tikıb . deceğl şüphesiz bulunuyor. Japonya yeni kumlan kabine üe mıbver devlvUerlne ılalıa yakın bir vasiyet aldıktan başka Itpan-ıSonu S üncü sayfada)
FASI
Ingiltereyi Akdeuizdcıı nıanrunı oüıu-k için bugün yarın hücuma ,: ¦, .ı, .ı. .ı  . Huylenib durun "Obeluttank,, .
Alman  propaganda nazın Gübets, sonuncu muharebenin   Ingiltereyi   işgal   için
b:u*lıyılışığını haber verdi ve bu muharebede gailb gelirlerse
(6onu ? İnci aay'ada)
IsUı
i..   .1 :.ı!. ıı ıı ıı. mı ı
, 3,* "ıT irrj.Tjh--Ccbıc sortine icrr.an Durhaneddin. ılh hâkimliğine 4,0 Ura maaşlı Kırklareli müddeiumumi muavini Cevod. İstanbul ticaret azala nndaıı Remzi ve Kamil de 60 İr maaşla terfi etmişlerdir.
İtalyanlar Yugoslav siyasetini beğenmiyorlar
Roma, 20 (a.a.) — Stefani:
Haftahk "İtelazıoni Interna-zionale,, mecmuası, başmakalesinde bilhassa şöyle yazmaktadır:
"Balkan memleketlerinin vaziyetinde bilhassa son Berlin ve Münih görüşmelerinden sonra bir gevşeklik hasıl olmuş ve bu memleketlerin daha şimdiden yeni bir istikamet aldıktan görülmüştür. Fakat henüz bazı yerlerde ve bıkması v,aguslav-yada Mihver devletlerine vc bilhassa Italyaya karşı dostane addedil m iyecek bası hareketler
(Sonu ! Uncıl sayfada)
54
Sayfa
vı;vf
HAP AİT
21
t'110
Eatemberğin karşılaştığı müşkülât- Bulgar-Sırb muharebosi- Süvinitsa   mağlûbiyeti- ilk   Bulgar kabinesi   nasıl   teşekkül   etti -7-
Şehir ve Memleket Haberleri      J
Bulgaristının ilk bf^ekkalüy-le beraber emaret prensliğim» getirilmiş olan Preas Batember-gin 1S79 nisanının -M undan 1881 ihsanının 21 ine kadar devam eden prensliği r .un anında, Bulgaristanın ilk atıldığı siya-1 si macera, Sırblarla lıarbc tutuşması, Silvinitsa muharebesidir. Filhakika bu muharebeyi Bulgarlar kazanmış, Sırblar mağlûb olmuştu. Fakat unutulmamalı ki bu zafer, Bulgarista-nın siyasî mukaddcrıtında âdeta korkunç bir me/ar heyulası şeklinde, son zamanlara kadar, hâlâ tezahürlerini göstermektedir. Sırblar, kinci btr kavimdir. Bu acıyı kafiyen ıımıLmadıtar . Hâlâ da unutmıyorl.ır. Bu yara, mümkün değil kapanmadı.
Bu harbin sebcbleri mühimdir. Aleksandr Batemberg, ida-rei hükümeti ele aldığı gün dahili ve harici, halli müşkül, tehlikeli meselelerle karsıLı-muş idi. Dahili idaresinde istiklâl yoktu. Çünkü Rus zabitleri ve askerleri Bulgaristan! pek tahliye et-mefc* istem İyorlradı. Bulgaristan emareti, Rusya Inmaycsinde bir küçük hükûmetçik şeklini muhafaza ediyordu. Idarei hükümet, her şubede Rus imparatorluğu nüfuzunda idi.
Prens Batemberg yirmi iki yaşlarında, tecrübesiz bir genç-idi. Bulgaristana yerleşen Rus imparatorluğu ajanları Bulgar Sobranyaşındaki mebusları sağa ve sola ayırmışlar, mütemadiyen yekdiğeri aleyhine şiddetli cereyanlara sevkediyorlar-dL Idarei hükümeti tevdi edecek, yetişmiş kimseler de mevcud değüdL
Başda  Dedo Sankof  görÜ-
nÜ*ordu. Bu zat, tamamıya? i'.u.t anparatorluğu   minnettarı idi
Sankof, btr mekteb hocası idi. Diploması mesleğine ben uz rüauh peyda etmiş degUd. Ba sebeble (Devlet Alamı) bulmak müşkülatı aâaTpaââaa Batemberg   âdeta na yanaca^mı
flftjirnıtj iılı
Sankof a arkada..! t k edebde-cek. ula ret hükümete ettirilebilecek kınıscler şunlardı:
Bcsurabyak meşhur hatıb vc avukat Crekof. hukuk dokta ru Stoyılof, Zlştoylu meşhur gazeteci Naçoviç, rakı Ru-ya talebe» ıihden Karaveioi, şair Slaveykof, Tirnovulı hur çoban çocuğu olan Utambolof ortada vardı. Bunları hır araya toplamak, yekdiğerine karnı ihtiras ve muhaaeanedcn vazgeçu-uiı k. bir hükümet mekanizması kurmak lâzanıgehyordu. lata bu, cn mühim bir zorluk ıdı. Buna çaıv bulamıyordu. Bühasaa latam bo-lof hep kuskun duruyordo.
Dedo *^nkofla btr arada bej dakika oturnuyorUrdı.
Batemberg ilk kabharyi Sto-yüof, Grekof, vo Naooviçten ibaret bir heyete teşkil ettir • di. Fakat harbiye nezareti -ne Paransof isminde bor Rus erkân ıh arb sabitini gcAirdi. Kabın enin şekh şeınadı artık anlaşılıyordu. Meclisi mılB rvıa-bgıne de Dedo Sankof getırü-mış idi.
Bu dk hükümetin Ok karakteri, tabÜ tamamıyla Rosold idi. İşte bu hükümetin teaekkû-byte beraber kıyametler kopmağa, Bulgariınajun Lstikttlmi iddia edenlerin feryadı göklere çıkmağa aa^Taâââ"! Mİ
(Sonu var)
iye ve Nafıa vekilleri dün Ankaradan geldi
e
Dün 'd Adliye Vekili Fethi Okyar ve Nafıa Vekili A-ı Fund Cebeaoy Ankaradan şehrimize gelmiştir. Vekdk'r Haydarpaşa gannda vali muavini Hudaı Karataban, Cumhuriyet müddeiumumim Hikmet Onat, vilâyet ve adliye deri gelenleri i 11.1tından karaılanaıunar Adlı ye Veküı BÜyükadaya gitmiştir.
Her iki vekilimizde şehrimizde bazı tedkikat yajıacaklar -dır.
Belediye imar müdürlüğü tafsilât plânlarını tamamlıyor
Muhtelif semtlerin plânları Nafıa vekâletine gönderildi
BELEDİYEDE  \\
Muhasebe müdürlüğünde dün yapılan müsabaka  imtihanı
İstanbul belediyesi muhasebe müdürlüğüne alınacak yeni ine morların müsabaka imtihanları dün saat 10 da belediyede şehir1 meclisi salonunda yanılmıştır.
imtihan tahriri olmuş ve 48 genç iştirak etmiştir. İştirak o-denler arasında hse vc orta mekteb mezunları vardır. Bun lordan muvaffak olanlar muvaffakiyet derecelerine göre SI ¦ ra ile tayın olunmak üzere alınacaklardır. Verilecek maaşlar barem cetveli esas tutularak tesbit olunacaktır. İmtihan neticeleri çarşamba günü ilân o-lunacaktır.
İstanbul belediyesi imar müdürlüğü, „« lırın,._ııı muhiti., semtlerine aid İmar işlen üze rinde SJaaş^BaaaaaanTl Kadıköy -Üsküdar, Üsküdar . Beykoz, A zabkapı - Tophane, Aksaray -Topkapı, Beyazıd - Topkapı semtlerinin tafsilât planları hazırlanmış ve tasdik olunmak üzere Nafıa Vekaletine gönde rilmıştır. Ayrıca Cihangir - Şişhane, Kasımpaşa - Hasköy, mıntıkalarının tafsilât plânlan da bir kaç güne kadar ikmal olunacaktır. İmar müdürlüğü Ka-dıköyde park haline getırüeoek iskele meydanının vazıyetıyle dc
meşgul olmaktadır. Meydanın deride alacağı sekil imar müdürlüğü tarafından hazırlanmış
üt.
üaküdar - Beykoz sahil yoluna gelince, eskiden esasen kısmen mevcut obua bu yol genişletilerek 20 - 25 metreye iblağ olunmaktadır.
Burada muhtelif amele grup-lan çalışmaktadır. İnşaat esnasında Prostun bu mıntaka için hazırladığı imar plânı da ehemmiyetle nazarı itibara alınmak-tadır. Yol Üzerinde vc vapur iskelelerinde birer bahçeli meydan yapılacaktır.
t KTİSAD
VİLAYETTE
Çanakkalelilerin Mehmedçik âbidesini ziyaretleri
Çanakkale (Hususi) — Gecen büyük harede Turk mıllrbnıu eo güzide rviidl-rı duaya/* parmak tutacak tar knhşanMaak I ¦ ^¦¦* 11 narafc fehit olan 55 bin Turk çocukunun mcr..-:.v-ını ziyaret etmek maktadtte ve muntazam bir program d^rullnde Çanakkale halkevi koyculer subeat bit ziyaret gezun tertab elü.
Bu (ad Çaaakkaltkler Üzerinde çok derin bir InUba kanuna. Sabahleyin »aat S de SOS İd-tHk bir kafile Maydas tukelerlnde. *ehıd olan babalarını, kardestı-rlnı, koralarım ziyaret etmek için tözleri ya»la bekle— uyarlar.. Hareket aaaU bildirildi, iskeleye 60 sur tonluk uç büyük motor yanaştı. Ve bu molorler btrlblrle-rtea ballaam lalardı. 300 klsdlk karna ntoeVlere bindi Va Çanakfcab-den harekat edildi. Bu lirada bando «ÇoakkaU seh .Üır. ı.ın Buca£ı» nur auı çalıyor va bu marsa 500 klanın gür s*ari irUrak ederek dVnüoa ü-zerlnde Şehitler* btz relıyorua diye haber salıyor aankJ.
Tam »at İS da Maydosa venidı. oradan yine  mnnlazam   bir surette hasuianrnıs olu otobüslere binilerek hareket nûatt. Otobüsler her toprağı sehfl kanile yugıulmuj "l.m tepelerden btr kuj gibi uçnyor ve esea rOz-^-fcr kahramanların   kan   kokularım k ın-unlnra bu* gül kokusu gibi dota-haU v Saat 12 de Mehmtdçtk abldesln-ner
—- Bütün şehitlerin -yağa kslknua, -adufu huni bemen herkesin rasaraa iftzlert ve   seUUzıLaıan   t-[larmdan
 ardaıAyor. Ba toprakların briççileri o Un prhrterımran baıUnodan Uksür/or. Bu toprakların bekçileri o— laa yehltler IraUla rutduı baatacnua ürerin da dolaşıyor ve n evi oJ yor tar...
Yeni Sabah
SENELİK ¦ AVUK M AVLIK 1   AYLIK
ABtIVfi RKDKU
TOrklya Eenaht
1400 Kra. »700 Kr
rai
400
1440
600
Z00
Sİ TSMMUZ  \*AQ PAZAR 14 Ceaaıltlhır !3t» 8 Rumi Temimi* 1 SBo Q0aa« tOZ Ayl 1940 — Hute 77
GOnai Oflla 1 idadi 
aio 4-44 8.42 Ezani
U9 LJS 17 as Vaaast
Akaam ıxn Yata İM IreaaJf 7.0ü Ezaal
«M 22 J l 3 3a Vıutf
Kahramanın abidentndr- TUrkiye Büyük Millet alaanal sx/T/aM yazzam tajiyan çelenk—. Bu II muyon Tur -kün cderup-— Abldenla etrm& 600 tdafllk karne Da cevrOdL C* yok. Baslar öne etOt atodafcUr aaatı kzpır-damakta Ba anda kBreaâak kolu Hr, Trs-I.k tim UrnzaeacDı azadeA-nio tası uıarme pkb w btr osâddel sükût ettikten auora hackınksara ve göz yajlarma aabne olan su IJtabedr bulundu:
«Selim aztz feblUar. »alam bizim lçuı toprağa rOmöVo r*lftr. adim Çanakkale Içinda aynalı esna aman ban gidiyorum dOarnjna ka«aı._ Suma tem analar babalar OaUdS keru diyen buralara gelen ve toprağa go-rrculen î-hıUertmiı. kardgakrlmrf bt-rtm babalanmaz.. Kalkma atı gel . dik. size geldik.
Arkaıl.ı.l.ır neeedeyts dflaDneltm. Sanın bastığın toprak altında düs-maiıi bw^m*k tçın Allab— *n-1* diye aebit olan Turk çocuğu var. Arkadaşlar sd gorderOnû/ tepeler TOr ¦ ktm birer kSbaatdzr. tafta 33 aaat aon-
t%   şf^naTO   aaaaat^BBffsaBaTaaaVaaaı   aaaaaBnBBBaBBaTaVaUZ
batında and içtiler doukr *• bu de and içe Um bunu lakin* ediyorum.
Uep bir ağızdan «Turk rollkeı uğrunda Ölen büyük srhlt ve BOyük Basbug MuKüıf-ı Kemal Isldln, bn bugün mezarlarmıgm Üzerine kapandık. Coı yaalarımnüa yaada etUk bur lak kadar blg bar dua -
maa -y-gıuı mdbarak ¦ulanan bu toprağa b^ıtUBuyacaguaı za v* bayrıgımuv rcagml soldarmı-yacaisrıuaı yemin rdlyar, and aetyo-ruz. anı ohıUr. » And tçmm aasnaat-mııni«ı sonra kuoük bir mrklnpil kaz Idehmedçlk ftbtdeaUM çıkü, aftıyank bir nutuk MyledL Bu nutuk 600 kişinin gez yaalarUa oehltU-rtaobdn rna-larlanm nılada.
Bunu mUteakıb vatan çtceklcrkı-dca yapılma) naUnrvt oeleaat mara-snaas luAukaa. Va gBr tsttkaU ıgnaada Saat İstiklal raaısaana drryujdnk_ İstik. UU marrflndan aonra Qıi|iıds austem havası çalındı va bunu file olduğu slbl InglUt ııııaaıaflııı giderek bizim aakerlaarahda SOvUye-rek oehil olan IruplU raesariarma da nsaraannla çatarak kunda «a randa taralından ŞopaaİA   laatam   kavası
Ba m-t«ıfıu*-f bSyiar* sona arttTk-ten ermn. Azhr nSrnnlmnSn raTaaarı-na nıazarfam başaıda araaann palî oksadifc V« Ckaalar jaıaliı Bar ano* razbay Çanak kaka mııtıaraTıalalnln ¦ast tzarbaa* ae addlılı rerann .i UgmJ anlattı.
Numerotaj faaliyotl
Vali muavini Halûk Nlhad, yanında mımerotaj kontrol heyeti okluğu halde şehir haricindeki semtlerin numerotaj vaziyetini tedkik etmiştir. Şehir dahilindeki numerotaj işleri tamamen ikmal olunmuştur.
İstatistik umum müdür-IU0UnUn İstanbul bilrosu
IsUUstfk Umum UOdürlüğü Neşriyat Şubesi teşrinievvelde yapüacak tahriri nüfus hakkında propaganda yapmak  Üzere
lirimizde bu* büro tesis etmiştir. Bu büro faaliyete başlamıştır.
Rumanyadan idhal edeceğimiz mallar
Kumanyadan temmuz ayı içinde gelmesi uunmgelcn malla-nn vapurlara yükletilmekte olduğu haber alınmıştır. Bu malların kısmı nnmım petrol ve mliştekatı teşkil etmektedir. Diğer taraftan Rumenlere satıian tiftik ve yarrağilan yüküyen Sulina şilebi dün akşam Kösten cey© müteveccihen hareket etmiştir. Rumenlere 2850 Ura kıymetinde kitre gönderilmiş . dr.
Ticaret müdürü Ankaraya gidiyor
İstanbul Mıntaka Ticaret Mü
dürü Avni Sökmen bugün Ankaraya giderek iki üç gün hü .-l met merkeaanahnas kalacaktır. Ticaret müdürü bu müddet zarfında istanbulini ticari vaziyeti ve ihtiyaçları hakkın ia vekâlete izahat verecektir.
ROLİSDE
Fransa ve İspanya limanlarında   kalan mallarımız
Har hin Akdcnure sırayetındcz, evvel Fransa ya yapılan müh*ız miktarda ihracat hakkında şehrimizde yapılan trdkıkler ilerle m ektedir. Bu malların mühim bir kısmı nın işgal altında bulunan i''raimiz limanlan İle la-panya Umanlarına çıkaruhaış o*ı-duğu an lası hn ıştır.
Vekâlet bu hususta teşebbüsler yaparak tüccarianrrııan za-ı ardıde oknalarma meydan vermeyecektir. Isramyadala mallan mı no vasiyeti bu memleketteki ticaret staselerlm.ı vasıtasıyle teahrt edilmek üzeredir. İşgal Terkin*** Framaz b-manlaruıdald mallar İçin de Fransız bukûzncciyio muhabere bağlamıştır.
Ve aksam aaat 10 de kafile Çanak-kaleye muvasalat elU. SO0 klaaUk kafile nammo AnaOrrta kOrtmdca Ha- m Dağlı. KumkarSnoMı Ömer oğlu Haki ve UeZaaad AS Çevutel Milli Sefa ıu telarab pakninr
«Buzun nalkaM UyenUk kolu -nun terob etÜgl prhlülkU-n uyar-S aey»uaUne lattrak eden bit 500 kişilik ÇanakkalaLDar 10 sene evvel tarihin cn btlyOk kahnunanlıguu (Da— Urrerek vaUn uğrunda obm 53 bul aa. hldımuao uıı—lannı gda yaslarua gezdik. Tı Ilı ıkaal tuaaan ada mevzod okuttuk, vatan va arnaatla olan izaa-nunzzı taıaladOz va MahnaarVnr abt-dfaıne bep btr afa-aan anbUs^tt-dae ti .-.erilini dOaDaaaa çlgnetznanek İçin son Turk kalana kadar harb* cebimizi ve ba ugarda ûs-ortımn-a soz verdik. Bn vaaua Ua vaıan ug runda ve omıtzasda bar zaman ölmeğe h—ur oldcaranaaza tekrar eder mub«refc rDerbıtadMa minnetle öpe-rlsj
Çanak kalalllar «aaaa kaa rkaı kar dkajlalnln ıııiMilsıaa  ntyamt etSk-
lertndeo dolayı aavaaaaanaaaaâni
SI e Aytaç
inhisarlar yaş üzüm mubayaasına başlıyor
İnhisarlar İdaresi şaraplık yaş üzüm ınubavaası için ha-saTİıkiara kttllIH'a**^ lzaııird^ Burnova avanndald misket ba^lsrmda yetapen üzümlerle şarablı k üzünUcr tamamen satın ahnmıştnr. İnhisarlar idare si Çeşme ve Urla mıntakaların -da yetiştirilen snasoulan da kâ-»*na^ satın alacaktır.
t'^RarJyo Program"^
II 7 9-10 PAZAE Dalga uzunlaflu.
İMİ m.    113 Ke/a. lsOS7v7. T.A_r 31. 7 m. 94es Kc/a.  10 SW. TA.y. Ift.74 ta. 1SIS3 Kc/s. 20 k\\. bJO llogram   ve memleket   asal
aran.
SJS aftUak: Ors€hwınn ve trvtog Berttndao caz tsotazflerı (PL) aao Ala» haberler; 6.10 Ev kadam . Varack balesi. SâS Minik ataralar (PL) UM lYocram ve ttıeaaleket   aaat ayan.
11J5 Mtlıun Sat semallerL İZM Ayana haberleri, lazn Uuslk - Okuyan:    MıwUU
Ça|am
UZi/ilJO Ullzut. uadye aaloo orkestrası (VLrolonsel Neelb Askın idaresinde)
1S.00 Puana ve memleket saat ayan.
18,06 MOzûC Pex*r cart (Pl) îeaO UuzUc Bnmaaalar |PL 1İ4Z UozfiC Radyo caz orkaOnua
(rbrahtm OagOr Idasvatnde)
Soprano Bedriye T. n, in latint-klla.
İt*» Utrdk: TOrkaier. lt.45 Memleket aaat ayan va a-
Jans babcrlcrt. 20üu Müzik: rnaü hayeU. 2S.4S Konuşma. Sİ AO MÛzlk,
Olanları Hakkı Derman, Şart* îç-B. Hamdı Tokas, ZnM m.»a«fcfi|i 0*era"i«« Mastara Çarlar. Safiye
Takay.
-ı zo M Uzun İzahlı btr opera (Ca-lelıılıı Pi'tieana). S» Memleket saat aynn ve sjamı
SX4S Ajana spor servisi. 13.00 Müzikj Cazband (PL) lîifi/îsao yarınki   provam
SABAHİAN SABAHA
Beyaz zehir kaçakçıları yakalandı
Tophane ve cı varmda, sabıkalı e-rom satıcılarından Reeebln eroin satmakta olduğunu baba alan rmnıyet kaçak pide bürosu memurları Paoebı takib eUnisler ve Sazm. Cemal va v ..jımı ıtmınde Üç eroin muptelS-suuı bunları verirken yakalamışlardır. Bunlar eroin çekerinken memurlar tarafından baskına uğramışlar ve cunuumethud halinde yaka -Lınmıslardır.
Bunlardan YuvaKım elindeki eroinleri derak^b yulmuj İse do hemen
BeyogZU   fr»«*»lr ftl\H     lr«Mır«lwfc
midesi yUtanmış ve erotnler çıkarü-miiür. Sabıkalı Recebin üzeri ara -narak bir kaç paket eroin meydana çıkanbzuf ve adliyeye vcrimıistzr.
Pansiyonda Ölü olarak Bulundu
AsDiııumcscidde NikiU nparUıunm da pansiyoner olarak onaran tüDelde Tenaaor kahvesinin İdare mOdaTC-j Hayrl dön saat dokura kadar kahvede oturmuş ve tam dokuzda pansiyonuna doğru yollanmıştır. Yarua saat soern Cezml anaaaaal olü o-larak bulunmuştur. Cesedin vuru -dünde havagazl Üç zehirlendiğine delile! adca ban bUer ef.rUldtlJUnden keytSyetin aydmlanması için cesed morga kaldırılmıştır.
Bir cesed bulundu
Dua öğleden sonra. 21ineırlüuıyuda kabar adamla birinin tuğla bar ma -nında btr cesed bulunmuştur. Cesedin uıenode bdvtyetını tnsbd etUrecok bir vesika bultıraanadtgmdan adlrye doktoru Enver Karanm fO*crdıgı lüzuma trinam morga kaldırılmıştır. 40 yaslarında bırtszna aid oldufru anla-2 ilan eescdm bir cinayete olduğu muhtemel gûrûüneiaedır.
HALKEVLERİ
Pasif   korunma konferanoı
Ş Ilı   H.ılkrvln.l.n.
13/7/1»4« salı gunu aaat 11 de halkevumsde (paal korunma hakkında bir konferans ve İcmad şubemiz laraAodaa da ba* ketnedı teznaü rdJaeaktzr Herkes geaaalbr. Kadıkey Halhtvlndan:
1 . Z1/7/B4S pazara» gunU aaat 19 da Evunız aalocnsnda t pasa* korunma) mevruunda manim bir konle -mns vertleıekUr
2 — Herke» gelebilir.
Lozan günü
Beyoğlu Halkavlndan:
Lozan gunUnun yıldonOmO möna-srnctde 14/7 »40 çaraandM gunU saat laaal da  e%1mısıa Trprtıakuıdakı
merkez tu narında bir te-planü yapılacaktır.
1 — İstiklal Marsı.
2_Lozan zaferi hatıK'üd - krnto-
rans (Doçeot B. Yavm Abadan ta-rnfından.)
3 — Rooaer: (Ev bürosu taranaı . dan)
4 -Herke» gelebilir.
Ziraat müsteşarı yeni harman     makinelerini tedkik ediyor
Eskişehir, 20 (aa) — Ziraat müsteşarı ve kcmıbmeler mildü ru buraya p^lmıaler ve yeni harman makinclea-mt tedkik etmek üzere vali İle birb Ur vilâyet ziraat rami akasın s çıkmışlardır. Yeni maki neler laalivete nlmı,tır. Köylülerimiz bn makinelerden s İdik lan netice -den çok memnundur. Vilâyetimi ze verilmiş olan makinelerin sayısı ellidir, ,
Eminönü Meydanı Tamamlanıyor
Karaköy köprüsünün yükseltilme ameliyesi dün gece tamamlanmıştır. Köprünün Emin önü cmetlndekl kenar ayağı evvelâ su doldurularak kısmen batırılmış ve üzerine takozlar ycrİeşÜriÜTiistir. Su tahliye e-dilınce duba yükselmiş ve bu sureti- köprü 60 santimetre yükselerek Eminönü meydanının seviyesine çukmıştır.
Köprünün düzelülnıeai işi bu ay nihayetine kadar tamamla -nacaktır.
Meydanda ¦-¦-. jı ^¦yı-nia»- ikmal edilmiştir. Şİmdiük kalan kuumlar tramvay batlannm geçeceği kısımlardnr ki buralarım tramvay İdaresi yapacaktır. Bu işler de ağustosun on besine kadar ikmal olunacak bu auretb bir seneden beri devam edon meydazun tanzim uu neticelen-dmlecektır.
Belediye, meydanın ve Yeni camim tenviri için de bir proje hazırlamaktadır. Bu projeye göre meydan ve cami g bir şekilde tenvir edilecektir,
1 — —   ı    'sik
Manifaturacıların verecekleri beyannameler
Manifatura nftilerinin tesbit edilen fiyatlar dahilimi* Batışlarını temin ederek kolayhkla murakabe edilebilmesi için fiyat murakabe komisyonu tarafın -dan perakendeci manifaturacı -İtinitlP ^L.ımijkLı (aha beyanname moddeti dün akşam bitmiştir. Dün akşama kadar manifaturacılar birlikte bulunan mü-rakebe komisyonunun bir mermi nın a beyannamelerini vermişlerdir. Bu tarihe kadar beyanname vermeyenler tecziye edileceklerdir.
Sonuncu ırıuharaba
(Baa - • • * İnal JaylsgaJ bütün ı.ılıİMjallısaa anmam sun ı«p.^ ıınir. eklennı V o tannkd Avr'in«ya uruadTklerl naramı v*vetnaxcfckerını anlattı. Bu yeni beyanat. Almanyanın resmi dilinde, bugüne kadar alınan neticelerin nihai zaferle a-lakadar olmadığının ıfa'lfstdır
Progusgands m.ın lııgilU-re-ye karşı harbdefi değil, Ingüta, renin işgalinden luhaetmı^tira Harbi Mİ tana! aaaâl "ff h olan an muharebenin ancak ve aikrauY, Bn tan ya a dul arını ûjgaldea ibaret cadugunu    -ı lemistir.
O halde arlık Almanya tarafından tik derecede hareketler htkkmaemek lâzımdır. Mıdeaa, ki bunca gajTrUrr, bunca fedakârlıklar kail nets-eyı temuı o-dcamyeeektı: neden bu son muharebe dk ve aoa muharebe oi "*"'lr*'r " Yanı neden Almanya bulun kut velini yalnız İn-Cİl terenin ı^aluıe huan-cm emiştir de tıpkı l'mumi Harbde olduğu gibi kuvvetlerini dağılmış, ve harcamışt r " Çünkü Hollanda, t**^tı1'n ve Fransa muharebeleri lnprtcrcye hücumu ko-uybetaracaktı.
fnim^T1' yapıbcııdan liigıltcre* ye hücum edilemezdi. Hele bir Fransız ordusu mevcud iken îngiltereye saldırmak akıldan bile
Köylüyü himaye edecek bir tedbir
Kayseri (Hususi) — Sumerbank birledik yun ıplıaı ve dok uma fabrikaları müesseseleri yıpa£i ihtiyacının mutavassıt ellerden alnım atını me -nederek doğrudan doğruya mftatalnP ve köylüden aiırunosını emretmiş ve yun alım ısını onlıyan ekipleri mm-lekebn muhleui yerlerine taksim etmiştir. Bu ekıbler kaza ve köyleri dolaşarak koylunun elindeki mab Eabrıkalann takdir etü£l toptan fiyat la mtıbayaa ve derhal parasalı da o dakikada tesviye etmek suretile btr takara loanusyoDeu ve muUrvassıtla -rin kazancını köylülerimize bırakmak suretile koylıimüzün mcruaaU temin edilmektedir.
Kayseri volisi Bay Şefik Soyer su hadiseyi kırkım zamanından evvel bütan kSylüya tamim etmek suretile köylü elindeki yapağının en a-fak mikdaruıı muhtekir ve mu-Uvassıt ellere dUjürmekten kurtar * mujlır.
Bu !r.;ıl:,^ bağlı Bünyan kezaa
Boylu mensucat fabrikası muhasebecisi yananda yapağıdan anlıyan btr memurla Kanerinin muhtelit kasa ve köyüne giderek iki kilodan üaos-
haye bulabildiği yün ve yapağıyı bu suretle satın almakta ve bu yüzden knylu ı ı.-un Cumhuriyet hükümeti -nin yüksek seTkat ve dujuncelertn -den dolayı kalblen minnet ve sok -ranla dolarak hükümete karat olan biralıktan bir kat daha kuvvet -lanatak tedir.
Bir adam kaza ile kendisini vurdu
Kozan (Hususi Aluhablrlnüzden)— Kozanın bir köyünde bir sansa kaza neUeesi kendini vurdu ve dtdordlL Hadlse aöyle ounuftur:
Akceslusagı köyünden Ali ogUı İT yaslaruslakl Mennıed, av tüzegua ava gidiyor. KOyc dönerken köy kepeklerinden Iklzt M e hm ede anlyan hürüm ediyor. Mehmedln bfltOn tmV dafaa^ma ragmon ancak bsTtat yor. Diğeri uurmsk han muann ınrar ediyor. O sırada ba kdpektea| kurtıılı*nuy"''^C'"1 azüıysa Menasal ooıuzmıdaki av çincsiol dom baza-didne çevbnvek surefTle dlpçlfmı kopege v-vıı-nuu?u ugraaB-kca l dan dolu oalaguou tmniin|»ı bir her nasılsa patlıyor,
ten pkan it"1'"' alcbrnadın ijını afuva yaralıyor. ' ¦ kan ak-ttgmdan btr gfln sonra ölen Mehmedln ÖlOmll etraftsda rabıta tahkikatta jan; m ıstır.
On aylık harbi adım adım la-kıb etmiş, bütün yendikleri tanımış yüksek askeri mütehas -atalar, İngiliz donanması mevcud oklukça da böyle bir taarruza imkan bulamıyorlar. Fakat khnbitrr?
Belki Almanya şimdiye kadar guuedigl yeni bir harb vasıtasıyle ortaya atılacak!.
Ancak, Fransadaki muharebe sona ereli bir ayı geçiyor; fakat Almanlar henüz Îngiltereye taarruz için yalnız dUJerini kullanmışlar, en küçük bir harekete geczneznişierdır. Bu sırada İngilizlerin Britanya adalarını baadan basa bir kala haline koy du klan muhakkaktır.
Bnr tanı İd an da İngiliz roüa-temlekelerine ve şah damarlarına karnı hareketler hazırlanıyor. İspanyaya Cebelüttank istenilmektedir, ispanyol kumaa dam general Franko iki milyon askerinin harekete hazır olduğunu söylüyor. Cebelüttank ta ingiliz toprağı bur karıştan ibarettir. Buraya omuz omuza konsa bile bor iki yüz bin ingiliz askeri yerleşmez. Binaenaleyh 2 müyon askere lüzum yoktur. 200 bin mubarib yeter. Fakat Obclüttank yalnız karadan yapılacak bir hareketle zaptedi-kbtlü-tnı? Mütehassıslar "asla,, diyorlaı
Çünkü burası karaya, sarp, yüksek dağlar re kayalarla bağlı, sipsivri bur burundur. Karadan, denizden ve havadan taarruzla belki düşürülur. Bu üş kuvvetten bir tanesi eksik oldukça taamız boşa gıdebihr. Ah! denizde İtalyan donanması an cak kıyıdan kıyıya dolaşabildiğine göre Britanya adaların ı tupuacak taarruza muvazi ola* rak ispanyanın ve ttalyanın Cebelutlanku hücumları pek: muhtemeldir, ki bir nümayişten ibaret kalacaktır.
Japonyada   siyasî
bir soygunculuk
Sbanhai, 20 (aa) — Dün akşam tabancalı iki Japon, Nete • York Ttraes muhabiri Hallet A-leend "in aparomnnmı bosmıhlardır. Abend'e bucum edümiş, Evrak ve vesaiki ahnraıştır. Amerikan muk.'imlan hâdiseyi Japon hükümeti nt-zdısVie protesto
|ll HlİfjkSl lill
20 milyon dolarlık dumansız   barul siparişi
Vaşhagton. 20 (aa.) — Har-biya) nezareti, 1 uj - «rt de Neaua-urs kumpanyasiyle dumansıa top barutu un.ili için 20 rnılyon dobarhk btr mukavele akdet ¦ mattlr. Bir kaç gün evvel harbeye netıreü ayni kumpanya üs 25 nzUyon dolara malolacak bir barut fabnkası başasuuı aid bir mukavele imza etmişti
21    Temmuz 1940
VKM    SABAH
I
Harbin sebebi
i ••»*«• Mm]
Dun olanı bugus unutacak kadar hafızadan mahrum bulunanlar bu sözlerin belagat ve tesınne kapılıp kendisin." haatj Versinler dJyehm. Fakat bütün dünyayı böyle ahılsıa. hafızasız ve m ilhakçın esir kıırısr terden m üre kkcb zannetmeğe hak var mıdır T
İLtlcr hangi Versay muahc ( deiıomceınden bah.sedıyoı.  Vcr-aay muahedenameeı nerede kal-j di* Bizzat Htlk-r  onu çoktan yırtmadı mı* Harb çıktığı vakit Versay rouanedenamesi tarihe kanşmışt..  Mitler Alman-yayı çoktan zillet ve caaretirn kurtararak hakh okluğu dcreili ve kudreth mevkııe  çıkanın.' l 1 Böyle oLmasaydı  bugün bu kadar büyük bu- ordusu ve kuvveti olm- mu idi* Hitler Alman-1 Urın maanhk şahsiyetine vc en el anzulmez   haklarına tecavüz, etmiş- memk-hetınde medeniye-' te.   hatta   bizzat   Almanların' kültür ve felsefelerine yakışmayacak derecede zalim bir idare kurmuş olmakla   beraber   muhakkak kı   Aunany ı  devletine hizmet  etmiştir.   Onu Versay zulmünden    kurtarmıştır. Ya' nız bu noktadan. vatanına hizmet etmiş Lr adam adaliyle ta-rihde üuyuk bu- mevki  kazanmıştır. Bu  büyüklüğü,  hakiki btr necabete isal etmek için Almanya üzerindeki dahili kâbusu kaldırarak     Almanları  insani hakla'rıru. malık bur birer şahsiyet, birer   vatandaş   payesine çıkarsaydı ve beynelmilel pııllıü temine çalışsaydı o zaman tarihin nadir yetiştirdiği dâhiler a-i rasında ölmez bîr mevkii olurdu.
Fakat Hitler. Versay muah denamesuu yırttıktan. A (manyayı dırUUıkteo ve eski mev-1 kimden bile yukanya çıkarttıktan sonra O t eden beri beslelıği Te bizzat teşnh vc ilân ettiği hırsıeaha. urtıfa ve tahakküm mey unlarına kendisüu terket-ti vs dünyanın başına bu musibeti getirdi. Hitler. Versay mu-aheOı. •uaınLİni yırttığı sırada ı*raı«ovalarla, İngilizler harb ilân etmeıiıiı-r. Onlar buna müsamaha gi4.u,rılüer, seyirci kaldılar. j liftler Versay mııahedensinr ;ini ortadır, kaldırdıktan sonra A-' vuat büe /Uman yay a   il-
hak cd_.cJı büyük Almanya hülyasını füze çtkardığı halde garb demokrasüen bundan dolayı da kendisine barb ilân ct-medıler
Hitler Çekoakovak milletini bir gece içinde sUdı. süpürdü. Gene harb çıkmadı. İsle harbin Beher*nı Ycraay muaheden ame-Blne ve bunu yapan zihniyete atfetmek bu kadar yanhştır. göz önündeki hakikatlere bu kad.ır aykırıdır. Hep biliyoruz kı muharebe arınık I.-l.ihtnn-ı hücum dolay isiyle başladı.
Çünkü artık körlerm gözüne mm çaryamıştır ki koridor meşe-J lesi bütün Avn.n*vı İstilâ plânının tedrici ve melodik takın mırasdryle be bahaneden başka btr pey değildir. Halta Hitler koridoru zaptettikten sonra durmuş ve hakiki Leh toprakla* fim istilâ ctmıyerek umumi bir f'rrr"!* teklif ;ııde 1  ılunmus olsaydı İngiliz ve Fran-uz efkân ' umunuyeslnin lıarb ilân etmesi- ( ne imkân var mı ld ? O zaman yapılacak müzakerelerde Al manya müal/mleklerinl de tabii Olarmk gsri alab adi. Fakat Ai- ', mary. . a a»;z.'. 'a l'Utun uıazlû-inli . 'lan ' .loiL.ua hırsı Cakaları sak.yan Ur mm bulut mammas.nd.-n ibaretti. Vo artık lr.g**lrre ile Fratua Içuı barak krur'ge daya artıştı. İşte flaha bi kene hfe erârmerTç o-lan ve berkzsüa hatırlamazı lâzım gt-Un kiate gOra harb bandan sızmıştı, Versay muabe-ûecamctucdcn değil.
liu- « ... ' .u.ul \ \ M. İN
Almanyamn Rusya Ten son haberler^ Türk Büyüktür hakkîn,fa }™l*dİğİ Hitler İtalya hariciye
ss     ss     - ss
goruştu
gizli emeiler
Üçüncü beş senelik plân
Yazan: Hikmal İlgaz
nazırile dün
(0*1 lanfı t İnci sayfada)
inak   zaruretinden   doğmaktadır.
Malûm olduğu üzere Cihan Harbinin sonlanna doğru Rus-yada çıkan ihtilâller Çaruı sukutuna vc prens Livofun yeni bu- idare sisteminin basma ge -tırılınesıne sebeb olmuştu.
Memleketi hakkında hususî bu- mefkureye ve yüksek bir, mücadele kabiliyetine malik olduğu Almanlarca takdir olunan I«enin harb seneleri esnasında bitaraf bir mr- . ire ikamet | etmesine rağmen Alman gizli polis teşkilâtı tarafından daima i takib olunarak harekâtı taraş -sut ettirilmiş ve hattâ kendisin-deu habersiz hayat ve sıhhatinin korunmasına itina olunmuştu.
Mezkûr  prensin reisliği za -m anında bir türlü teskin oluna-mıyan bu ihtilâlleri ve fikir ihti-lâflarını  daha   ziyade   büyütmek ve mecra Rusyayı içerden Çürüterek dağıtmak zamanının hülûl ettiğine kani bulunan Al- J manlar Leninİ müsadere ederek! bir trene  koymuşlar,    vagonu | mühürlemişlcr.       lokomotifin musluğunu açarak   Rus inkılâ-' bınm    rehberinden  başka bir | yolcusu ve müstahdemi   bulun-mıyan bu treni  sosyalist Rus-ya tarihine en büyük   hizmeti yaptıklarından gafil olarak silimi tükendiği zaman durmak ü-zere Rus toprağına salıvermişlerdi.
Hakikaten Leninin Rusyaya avdeti Almanların tahmin ettiği veçhile ihtilâlciler arasında derin akisler bıraktı. Paren parça, şuursuz kaynaşmalar bu zatın etrafında taazzuv vc te-! şekküle başladı. Çarın idamı vc Çar ailesine mensub tekmil prens ve prenseslerin bir samanlık üstündeki köy odasında bir manga askerin kapıdan içeri sıktığı kurşunlarla ifnası Rusyayı büsbütün karıştırdı.. Bugün Sovyet ittihadına dahil bulunan cumhuriyetlerin bazısı istiklâl ilân etti. Slav camiası Uç büyük parçaya bölündü. Si-: beryada amiral Kolçak, cenub-da general Yarangel ve garbî Rusyada Kızıllar ismi verilen ihtilâlciler hükümran oluyor • du.
Biri deniz ve diğeri kara zabiti olan bu değerli iki kuman-' danın belki de meslek taassubla-n yüzünden birbiriyle anlasa-' maması üçüncü grubun işini, kolaylaştırmış ve bunların birer birer ortadan kaldın İmasın a İmkân hazırlamıştı.
Almanya bu karışıklıklar esnasında evvelâ zayıf bulunan ihtilâlcilerin harekâtını tasvib c-derken sonra bunlann Rus- j yanın vahdetini temin edecek bir iktidara sahib olduğunu anlayınca maskeyi yüzünden atmış, Lehistan isli-, lası. mareşal Pİhnıdskinin ihya-'" sı, Finlandiyayı çıkarması gibi; daha teşekkül halinde bulunan Sosyalist Kimyayı temelinden sarsacak hareketlere teşebbüs etmişti. Fakat bu sırada Alman yanın da mağlûbiyeti Rusyayı bu devle'.in kanlı vc zalim politikasından halâs etti.
Bu tarihlerde Rusyanın ce-nub komşusu olan Türk iyeyi dc Monarşi ve Demokrasi rejimlerinin çarpışmasından hasl o-lan kıvılcımlar tutustumıkta. gsrbdcn ve ecnundan ba.J.yan düşman istilâsı AnadoJıınun derinliklerine doğru nüfuz el m ekteydi.
Bu sırada iki devletin  üksek bur anlayış göstererek Cihan Harbinden mlıdevver mücadeleyi derhal terkelıııeM | ba küvetlerini İç ve dış du*ıu;.nla rina Uvı.lı ötmek luıkâıuuı vt»r-miş ve bu .surelle bueyaİMl İtti-
hadı Türkıyeyc. muzaffer Türk demokrat rejimi dc Kusyay ı ınutekabüeu ınıınıet ve şükıa.ı ile borçlanmıştı. Bugün Rus. dostluğunun kıymeti hakkında Türkiyeden ara sıra yükselen seslerde o felâketli günlerin ha ı Oralarına hürmetten başka hiç bir sebeb mevcud veya mevz. bahis değildir. Çünkü biz kıymeti takdir olunduğu müddetçe1 bir fincan kahvenin Inrk yü ha-j tının bilen bir milletiz. "Eu suretle sosyalist bir cpn jim altında Rus vahdetini temin eden şahsiyetler bu mefkurenin nazariyalına uygun kanuni.'r kabul ettiler. Bu meyanda servet, mülkiyet, ticaret hakları halktan alınarak devlete mal dildi. İlmi iktisadın mukaddimesinde "para,, formülündeu cv. cl insanlar arasındaki ilk ticaret usulü olarak zikredilen "takas., yaşayışı nizamı olarak kabul edildi.
Gene herkes kudreti dahilinde olan istihsalâtından kendisine yetecek miktarını aiakoya-cak mütebakisini devlete veııb aldığı makbuzla kendi İstihsal edemediği şeyleri tedarik edecekti.
Meselâ çiftçi buğday ve mısır verecek, buna mukabil sapanının demirini, gömleğinin bezini, ayakkabısını, penceresinin camını, tencere vc tabağını alacak tı. Bir kunduracı, bir senede yapabileceği yüz çift ayakkabıdan doksan dokuzunu hükümet ambarına tealim ederek o da ziraat ve diğer san'atkârlann getirdiği şeylerden müstefid olacaktı.
Bînnazariye usul doğru ull Fakat bu ancak Ru '.yanın zirai ve sınai istibsalâtı birbirine mü savi olmak şartiylc tatbik oluna bilirdi. Halbuki Rusya bir ziraat memeleketi jdj.
Dokuz zürra a mukabil bir sanatkâr vardı. San'at ehli zürraın ihtiyacını karşılayanla -dı. Ellerindeki makbuzla müracaat eden çiftçi köylüler sınaî mamulât ambarlarını boş buldular. Bittabi bir sene evvel aldığı makbuzun onda bîrini Farfedenıcycn köylü ertesi sene ekmedi. Rusyada dünya tarihinde göl ı:!ıınınıı bir kıtlık başladı ve bu kıtlıktan beş milyon adam öldü. Yani mefküreniı nazariyatı hayatın tatbikatına uymadı.
Lcnin ve müşarünüeyhin kıy , metli fikir arkadaştan bu hesaba yapmışlar ve böyle bir facia ihtimalini evvelden görmüşler • di. Yalnız bunlar Ümitlerini Alman yaya bağlamışlardı. Halbuki Almanya sosyalistliğin değil, Slavlığın düşmanı idi. Hangi rejimde olursa olsun bu devletle do '...ı.... ve samimi bir temas kabil değildi.
(Sonu yarına) nilunet İLGAZ
(Bat taraf. 1 İnci
Führvnn muavini Hess. italya hariciye nazın Kont Cianoyu yanında İtalyan büyük elçisi. Aitleri oldduğu halde bu sabah kabul etmiştir.
Berlin, 20 ta-a.) — DJ4.B.:
Büyük Alman Rayhi mareşal Cüring .»ğleden sonra Karin hail malikânesinde İtalya hariciye nazın Kont Cianoyu kabul elm iştir.
t'isno llnlyays dondıi
Bertin, 20 (a.a.) — Kont Ci-ano bu gece saat 21 dc refakatindeki zevat ile birlikte hususî trenle İtalyaya hareket etmiştir.
Londra. 20 (Hususi) — Füh-rerin nutkundan sonra Alman tayyareleri İngiltereye taarruzlarım sıklaştırmışlardır. Bugün adedleri nisbet edüemiyen kuvvetli bîr Alman hava füoau İngiltere sahilleri üzerinden uç muş vc müteaddid yerlere bombalar atmışlardır. Bu t ay yar e-lc" ',ca 12 tanesi düşürülmüştür. Bu gece tekrar Alman tayyareleri İngiltere adatan üzerine hücum etmişlerdir. Düşman tay-yareleriyle karşılaşan tayyare -lerimizle düşman tayyareleri a-rasında bir buçuk saat süren bir muharebe olmuş ve bir çok Alman tayyaresi düşürülmüş.-tür.
Yakınşarktaki hava muharebeleri de lehimizde neticelenmiştir. Marsa Matrukta bir 1-talyan tayyaresi düşürülmüş, müretcbaündan beşi Ölü biri diri olarak elde edilmiştir.
Tobruk Britanya hava kuv -vclleri tarafından bombardıman edilmiştir. Şimali Afrikada Ney I dli hava meydanı bombardıman j edjlmiş ve flört italyan tay'ya-resiyle bîr hangar tohrib edil -mistir.
reten Mııssolüıi İle Görüşecek
Roma 20 (Hususi) — Vichiden gıy ri resmi bir lurvltc bildirlulujıne eo-re Fraıua devlet relai M.ıu-;al Petain İle senaral AVczzand benuz umı .•¦-rlh edilmesi Uleıulmiyca Alp ... ı. -nnda bir yerde Duçe Ue nıılUkl olacaklardır. Bu haber Roma Liralın -djn teyid edilmemekle beraber siyasi ıııabfiUer böyle bir teşebbüsün İmkûn dahilinde olabileceği kanaatini ta»ı -mairtodırlar.
İtalyan OemİMnden 145 Kİ.şi Kurtuldu
Londra 20 (Hususi) — Bariulomeo CoUeone kruvafurunU baUran İngiliz Cemileri luzilteremn Eft denizi ülo-suna menaubdurlar. Kruvazörün mürettebatından ancak 145 kişi kurte -rılabilmi«Ur. Zira bu kurtarma ameliyesi esnasında, İtalyan tayyareleri* nin şiddetli ateşleri, d İt er mütebaki neferlerin olumunu intaç cumslir-Ingîltere üzerinde büyük hava muharebeleri
Londra. 20 (a_a.) — Hava nezaretinin bir tebliğine nazaran, İngiltere cenubu şarki sahilleri açıklanııda dün yapılan iki hava muharebesine 120 Alman avcı bombardıman tayyare si iştirak etmiştir. Öğleyin  ce-
reyan eden birinci büyük hücumda 70 e yakın Alman tayyaresi kr deniz nakliye kolunu bombardıman etmeğe teşebbüs etmişlerdir. 50 den fazla tayyare de öğleden sonra bir ecnub limanım Umıbardımon elmek (¦ ı m 1 - bulutunuşlur.
Atman tayyarelerinin İngiltereye akrnlan Londra, 20 (a.a.) — Bugün Alman tayyareleri İngiltcrenin cenubî garbi mınlakası üzerinde faahyette bulunmuşlar vc bir miktar bomba atmışlardır.   Bu
Mihver devletleri Pcrlekize birer nota verdiler
Lendra M (Hususi) — Tayr-.hSB Madrid ır-..t.ablrı mibvas OavleUcn-nla Porteklse InaiUz caranbaua ta-
ı :        ı _  i   ..  lı   ı..n i   ı-'.\ rılnıj'.-r-
dir.
Pan Amerikan kongresi bugün açılıyor
Hav M (aa.) — Amerika blr-tef K Aa* İrileri haı lelye nasırı HuH. «arın ¦ .1... *v olan Pnnamerlk.ın Konce-abaa ..'ir-h flmak "tere burun i iri la da buraya sxlmlg ve Kaba halkı l.ral ı^ı-n lı«»¦rkrlla karsüan-
nsnksa
Paris borsası (okrar
açılıyor Vidıy, 20 (o-a.) — Paris üoiri gaae*. sine nazaran Farta borsa-1 sı yakında tekrar uçılıcaktır.
Balbk haritası da değişiyor
(Bat tarafı 1 trtel tayfada) olmağa yüzde doksan taraftardır.
Bu vaziyet dahilinde Uç küçük Baltık devletinin yakında Sosyalist Sovyet Gımhuriyetleri federasyonuna   dahil   olmnlan
beklenmektedir. Bu memleketlerde halk caddelerde nümayiş yapmakta ve ellerinde Slaîîn, Molotof ve VoroşUofun resirale-riyle, "biz de Stalia teşkilâtı e-sasiyesi isteriz!,, yanlı levhalar taşımaktadırlar. F-vlonya bonkahınnda moro-yom İlân edildi nifio, 20 (aa.) — TaUuuIen «idı-ıil £rire neşredilen bir karar-
name Ue bor-a cıdurm ve talmUü devTetlu kontrolü anlna girmekte \-e bütün tahvilat sablblcr! mnl beya -ııııulj buhınjuaBa mecbur tulu im* k -ladır.
Ayni n l.. bir ^ylık bir mora-toryom ilan edilinl;tir. Hini '*rdan Wr -lyrla 100 kuri" ı ' ' ı r^ra çel'mek memnudur.
sabah Ingilterenîn cenubi şarkî mıntakasınâa düşman tayyarelerinden bir tanesi düşürül -muş ve bu tayyarenin biri yaralı olmak üzere dört kişilik mürettebatı esir edilmiştir ,.
italyania   Yugoslav siyasetini beğenmiyorlar
(Saş tarafı 1 İnci şayiada)
görülmektedir. Bu hal yüksek' mahfellerde siyasi bir cemile-1 karlık yapıldığı kanaatini tevbd edebilirlerse de yeni Avrupa ni-1 zamını nazan itibara almanın bu memleketlerin veya bu memleketin menfaatleri iktizasından olduğu aşikârdır.
Roma - Berlin mihveri ban mınlakalırda devrini yapmış bir zihniyetin ve fikirlerin yaşamasına karşı müsamaha gösteremez.
Hitlerin nutkunun dünyadaki   akisleri
(Ba| tarafı 1 İnci sayfada) Gazeteler. RoosevelUn: «Onûmuıde tarihin en mühim intihab sıklaruıdna tarihin cn mulıioı .ı.uh.u şıklanndnn bari var. Ya ıneıimtyeün, üıluı£uııız gibi devamı veya bize azız olan hec «eyin nihai imhası» cümlesi ve nutkunun diğer calini dikkat noktalan göze çarpacak vc Hitlerin -eski mı sal* diye tekrarladığı tabirin reddi -yesı olacak şekilde yarmaktadırlar.
Hitlerin «sulh taarruzu» mütletı-kan isUlılalla reddedilmektedir. Uıl-İcrin 6 teşrinievvel sulh teklütni ıs -rarla teklif ettiğine nazarı dikkati celbeden Daily Telegraph ası-ğadaki muLaleayı yurUUnektedır:
Alman boyurtdıırugunun üılaıı mahiyetinde olan o tarıbdeki ve bugünkü setaabal kabul tünıa olsaydık »uphe-iz C teşrinievvelde, yalın da kavuvabllocegımu :i.. ke-vusabilırdık. Bir çok kere acUcca tek rar etlik. TiıUer. kendi hududiarı dahilinde kaldıkta vc durusUuğe yakıu bir harici ... t takib ettikçe onunla hiç bu- kavgamız . j Cihana Uhakkum eUnek için yaptığı rüyaların r-iı«iritııinMiHa Keçiinıez bir mania olarak bizi karsunnda bulunca tehevvüre u-;mı ur. Onun buj tehevvürü, onu Avrunsdan aupui' -n.ek İçin oldıgımız sarsılmaz kararımızı ancak kuvvetlendirmekte \-e tc«çl etmektedir.
İspanya mihver devletlerinin yanında
(Bas tarafı 1 inci aayfada) yamn da buguo yarın Almanya ve İtalya ile Akdemsde M) blrügt yapması muhtemeldir Bu takdirde Al -man hücumu BnUnya adalanndan daha evvel Ispr.nya ile mOjterrken Ccbeluttarık uıeruse vukutıul.^ak; ayrıca Akdeniz ve Atlantıl trkı İn -giltere deniz kuvvetlreı ıkl kısma ayrıldıktan sonra bunların birer birer imhasına çahfilaeak ve ancak bu hareketlen sonradır kl lcauie. le serbestisini teinin etnu- 'Jnn İL.lya Altanlige kolayca ç.KiI-biIccekUr. İse asıl Britanya adalarına y.püarak htıctıın bundan sonra Vaki olarak; I Aln.." ; ... adalara İhraç haıt-kctıni ltılyan donanması himayen altına a-b çaktır,
^lsp-.ınadaki nuiııayller
Londra. 20 — Madrîdden ıietan ha-bcılcre güre t-panyanın her tarafrn-da İspanya imparnlorlııgumın İhyası ıçm nı.¦¦..ıyı*W yapıItTawıadır. U0-yiik selıiıli'.Ue duıaılara asiluuj olan oUftk'i le Lpanyaıun tabii hakkı olan Cekclılttjı.'. ve Afııkadali ınustem-Ickrlerln iadc'i istenmektedir. Dıger torartan nUnıaytgeılrr rertrkbdn de t.uııonen müstakil va hle bir deelol tealrl altuıd* Uılunmaavııuu taleb eUııcktedU.
Sokaklara aaılı olan alillerde alU-lııuı çckmiı b!r Faslı n«ker İspanyol Impnratorlug'imı '~i--1 etmekle ve uu raınuıı alUnala İspanyaya ilhaka lateııeu yerleı bl
"Büyük adamlan. büyük toü-letler yetrjtirir.. derler. Doğrudur; fakat buradaki Irüyüklük
aayı büyüklüğü değildir. Bir milletin büyük olması için. kırk, edı. yü- milyonluk bir kütle' teşkil etmesi lâzamgelmez. Sayının İfade ettiği şey kemroiyet, Iniyüklüğün ilade ettiği şey -se keyfiyettir ve her zaman keyfiyet kcmıntyetî yenmiştir. E-vet, bir milletin büyük olması. Kıyısının çok olmasına değil, seciyesine bağlıdır. Seciye ise, tarih içinde teşekkül eden bir keyfiyettir.
Türk milleti kemmiyeten de büyük ise de epeyce dağınık bir halde yaşamaktadır. Bu dağı -nıkhk yüzünden kemmiyet kudreti gösteremese de keyfiyetini her yerde, hele   bizim ana| yurdumuzda en iyi tebarüz ettiriyor. Biz. onayurd Türkleri azlığız, fakat   artıynnır. 1A28 de 13 milyon kadarken 1935 de 16 milyonu geçtik; bugün   19 milyona yaklaştığımızı söyliye-; biliriz. Bu artışla kemnıi kıy-! metimizi de yoluoa koyacağı -mızde şübhe yoktur. Tekrar e-: deyim: Kcmraiyetçe arlık isek de seciyece, isbatına lüzum ol-mıyacak kadar, büyüğüz.
1918 dc Avnıpa "Hasta adam1 öldü., diye sevindi. Evet "Has-1 ta adam öldü., fakat bu ölenj Türk milleti değil, Osmanlı devletiydi. O. çoktanberi, birçok tedavilere rağmen, Ölmeğe man kûmdu, öldil; amma Türk mille ti ölmedi. Herkes, onu da öldü sanarak, ana yurdu aralannda paylaşmağa, yahud şuna buna peşkeş çekmeğe kalktılar. Ne oldu?
İstan bul da bile, işgal ordusuna. Marmarayı dolduran ağır zırhlılara rağmen ylizblnlerce kişilik mitingler kuruldu: millet, iç heyecanını bu mitinglerde döktü. Fakat sade sözle, heyecanla ne olabilirdi? Düşman çiCTneleri altında yer yer ezilen ana yurdun içinden, başka kud retle bir millî heyecan baş gösterdi. Hemen garbde, renubda, şimalde, şarkta cebhelcr kuruldu; ellerüıden silahtan alınan Türk halkı, babalarından kalan yatağanları, palalan, çifteleri, martinleri, sakhyabildihleri mavzerlerilc islilâcdara karşı durmağa başladı.
Düşman en modern silâhlarla mücehhez iken, Türk milleti, işte bu İptidai ve cebhanesi az
(ilâhlarla "ya nnjrrJaOTlae takti yasarım, yab»d 'ÜtülmuerrvB TTretl mfDl »raa? mfinusd» ysr
nics meehai kuhrarrraııfar
redl.
SÜah ^eebhjoar- yuk. vokr her burs#ı bkfabjr yoksnt-mk vs ae-rairt «rrrrnj Bn rralO». buhrean btr mtlle*tn böyle yon* yer ayaküuıması dtbmıardarzs) tuhafına gflfl1: gUldrHer ve Madikleri gibi nyıaacask nrtedir-a
İşte o vakit, bu kabaran, ya-t-rTnckm tasan nrim Irurvett yohma koyacak, ona yülrsek ¦ emeline kavuşt ancak büyflt adam çıkıverdi ; MUSTAFAT KEUAL.
Halbuki yedikleri «İlimin ser-nemHğtnden birkaç yıl or.ee kal-kınıp da bngim yenk-l birer kuv vet olan milletler boyla mi oldu? Onlar, zengini.klcnna, kemmryetarnnın kasıf coktuğs-na. ilimlerine, aanatlanna rağmen, ytllarr.t birer mtmci beklediler. 11 \ lu.tn ^lattemmedıler, ısyaav .»îemedllor; fırsat eozes-ti'er.
TM fırsat beklemedi, fırsatı kendi yarattı; çünkü kemmiys-ten küçük ve fakat seciyyeuan büvuktü: pek büyüktü.
Türk o gun nasıl büyükse bav 7ün de öyle büyüktür; cünkl yaşamak için Almeyi bilir. Parası yine azdır; fakat cevheri sonsuzdur. Kendini, her kıma karşı oluma olsun, koruyacak kadar kuvvetlidir. Korku nedir bitmez. O. ölümden değfl. ölünı ondan korkar.
Türk. bbr Uustafa Kemsl dav ğÜ. daha birçok klusiafa Ks -ıı'a iler çıkaracak bir miltettir-barrda kendine aanulmar btr rÜTcrri varehr. Erkektir: Yalan söylemez, karanlık politika yap-rraa. Ozü gibi aiaü de doğruderr. Ora bel bağlanır çıraktı bbr v-rdlğl sözden bir daha geri dönmez. Düşene dosttur; doatt-lugimdan şnbhe edenler, kendi içlerine be kam lar. kusuru kendilerimle bulurlar.
Bununla beraber. Türk temkinlidir; bu, dehâsının icabıdır. Ona çarpanlar, as lumuznyeüe-¦ .ne, ne silthUrıaa güvenme -İldirler; sonra, granit btr kayaya çarpan Okyanus dalgalan gibi, kırılırlar, yıkılırlar; nihayet sükûn bulurlar ve kayayı, yine» dimdik ve vakur, karşılan oda bulurlar.
tfrLrrm Nomi DURU
C    HARB   TEBLİĞLERİ    J
'.'.II I- UAVA TKBLİGİ Londra. 20 (a.a.)   —  Hava nezaretinin tebliği:
Dün gere. bombardıman tayyarelerimiz. Almanyamn şimali garbi sahih vc Hollandamn s iti .\I sahili boyunca düşman hava meydanına ve deniz tayyareleri UaliTine hücum etmiştir.
Tayyarelerimiz, Baltık denizi sahilinde W umarda, Hamburg civarında VVcnscndorfda \*e BremenoV tayyare fabrutalaruu bombardıman clnm-Ieıdür. Bre-mcude Gclsenkırchen de benzin t;ısfiychanclcrine. Ruhr'da ve Hollandada demiryolu uaklıya-un:ı da biiciıın edeıvk ciddi hasara uğratmıştır.
Gere. sahil müdafaa tayyarelerimiz. Emdu deniz Üssü üe H«'land.»l.t ll.ırbngcn limanı-na hücum etınn}tır.
Uç ı -yy.it.mi.- kayıptır.
Avcı tayyarelerimiz, aynea İki dıı-tnuuı tıı\ yarrai daha dil-»ürmüşlür. Bu suretle btıgiııı dUsürülen düşman ta"jarelcri -nin adedi dörde Çikmr«tır. ALfttAN : i .ri iı.ı
I- r ı¦ n 20 (a.a.) — Alman bı^l-'im ,.- 'inli-ınm   tebHgl:
Bir denizaltı gemisi, ceman 21. 700 tonilâto hacminde düşman gı'iucsı lıalırıhiıg mı büdu mektedır.
Alman hava kuşetlerine mensub muharebe tay'are fdolan, cenubi IngUteredc vc Skoç yada fıbnkalara. depolara, lı-manlara. ihtiyat dcpolaruva, topçu ve hava lafi bat arya lan mei'nlerine, hava ıneydunlanna
' muvaffakıyeUi hücumlar yapmışlardır. Ingilterenîn cenubun da harb ve ticaret gemilerine dn ayn hUcnmlar yapılmıştır.
Beş bm tonilâto hacminde btr ticaret gemisi tam bir isabetle batmış, üç kargo üs bir torpido mühim hasara uğramıştır.
Evvcke büdunldığı gibi. Alman Mesacrechnudt avcı tayyareleri tıu alından 12 sı Deflant, ıkun Spıtfire ve brri Hıu-ricane olmak Uzara on beş İngiliz avca tayyaresi düşürülmüş tilr. Al* ın*ıı layyaıvasrındun kayıb ol-rnaznıştır. b-a. ayraca allı SptV fire daha Injdlrühiıl'af ıtr. Bzr tngüiz ı.L,y.uud, donanma hava dafi bxıtarysları tarafından d üş Ur utnui^lılr.
Düşman Uyyarelori. 19 - 20 temmuz gecesi, cünnll vs garbi Almanya üzerine bombalar at-rmşlardır. Bir enk btvü ölmüştür. Bu hücumlar nmaamda bes İngittz bomban)iman tayyaresi düşmüştür. Bunların üçü dafi toplan taralzndan ıktsLgeceavci tayyareleri tarafından ikisi gecs tayyareleri uırui mdnn düşürülmüştür.
Dün düşmnnm İt ayıbı 27 ye çılrmıştır. Oç Alman tayyaresi kayıptır.
Alman-Macar ticaret anlaşması
Budapeşte, T0 (la) — Almanya İle Maarlian arakiuda lı.-.ı mUba-dete hakkındaki yeni anUsnutaır bugün burada imzala mı ujlu. Yeni on -luşmalar, :.l/8/Ml larfhlne kadar Mr »enellktlr.
3
22 TEMMUZ 1940
Pazartesi
OçüncüYd-No.799
GÜNLÜK SİYASÎ HALK GAZETESİ
İdare Yeri
rtarrrrma»Jyfv, No. M btnnbul Telgraf: YENİ KABAH İstanbul
TELEFON: 20.95
Her Yerde 5 Kuruş
Almanya  Ingiltereye karşı taarruz için
bütün hazırlıklarını tamamlamış
Hitlerin nutku
II
Hitlerin sulhu
T azan: Hüseyin Oahld V ALÇIN
H
itler Ingiltereye sulh teklif ediyor. Bütün d duyanın nefret re dehşet ile karşıladığı facialara nihayet verecek böyle bîr tekliften muhakkak ki kendisi için efkarı umu-miyede bir muhabbet husule geleceğini umuyor. Fakat bunun İçin yalnız sulhdan bahsetmenin kifayet edemiyeceği muhakkaktır. Bu sulhun şartlarını da Ban etmelidir.
Hitlerin istediği sulh nedir? Eğer bu sulh. butun dünyayı Alman hakimiyeti altma koyacak şartlara na» göstermekten ibaret olacaksa, onun hakikî adı "sulh,, değil "boyunduruk,, -tur. Hitlerin her şeyi hakiki a-dı ile söylemeğe cesareti yok gibi görünüyor. Onun içm hakiki manada bir sulh teklifinin ciddiyetine inanmrya imkân bulunamaz. Bizzat Hitlerin de bunu takdir etmemesi kabU değildi. Şu halde maksadı sadece aptal avlamak nndzr? Bunun için bu kadar zahmet ihtiyar e-dilir mi?
Bu bubda bir Bant edinebilmek için Hitlerin öteden beri takib ve müdafaa ettiği mesleği, gözöoünde tuttuğu gayeyi hatırlamalıdır. Hitler İngiltere ile dost yasamak İçin 20 aeneden-beri uğraştığı hakle muvaffak olamadığını nutkunda söylüyor ki doğrudur. Bitler kendisi karalarda istediği gün' hareket e-debilmek için denizleri ve deniz aşırı müstemleke ve memleketleri de lngütereye vermeği tasavvur etmiştir. Bütün işler bittikten sonra onunla da besab görüleceğini una eder. Fakat kurmak istediği düzenin esası her halde İngütere üe elele çalışmaktır. İngiliz karakterini medheder. Ipgüiz kudretine hayran olur ve İngilterenin galebesine emniyetini bildirir.
Fakat İngütere, Hitlerin bu cemilelerini, bu dostluk tema -yüllenni, dünyayı paylaşmak tekliflerini kabul etmedi. Almanlar İngiltere ile anlaşmaktan kati surette ümidlerim kestikten anaradır ki istemiye İs-temiye Ingiltereye karşı mücadeleyi göze aldılar. Ve Ruslara yaklaştılar. Nihayet arada barb başladı. Ve Almanya ile İngütere şimdi karsı karşıya yalnız kaldı. Hitler hem kalben bu İngiliz harbine Urafdar değüdir. Hem ingilizlere galebe calına-inıyacağına bütün öğünmelcrino ve atıp tutmalarına rağmen kalbinin derin ükl erinde emindir.
İşte bunun aandir ki Hitler Ingiltereye sulh teklif ediyor. Bu teklifinde samimi olduğuna biz inanıyoruz. Tamız bu teklife hakikatte bir snlh teklifi denüemez. Yapılacak şeyin ancak adı suludur. Mahiyeti bizim bergünkü Usanmuzda "şaka-vet„ diye tesmiye ettiğimiz hareketten ibarettir. Hİtlcı Ingiltereye sulhdan bahsederken aülnınin arkasıodaki düşünce, aıhrun altındaki teknf kendisinin eski tasavvur ve emellerinden başka bir şey olamaz. Hitler bunu açık aoytomeğc cesaret edemediği içindir kı sözlerini mübhem bırakıyor. Ve Cihan efkârı umumiye»!ine karşı zarırl bir mümaeai ve hürmet llu»eyin Cabid YALÇIN
(Sonu 3  i-" ' aayfada)
BİR JAPON GAZETESİ
Almanya için yegâne çıkar yolun Ingiltereyi bilfiil işgal etmek olduğunu yazıyor
Yahudilere atfedi- *gt^ len suikasdlar
Galas şehrindeki elektrik fabrikasının infilâkı Yahudilerin bir eseri imiş
Rumanya bütün Yahudi memurları azletti
Rımranyaztm Köstence hinimi odaki petrol tankları
Bükreş, 21 (Hususî) — Temmuzun on yedinci günü sabahı saat onda Tuna üzerinde kâin Gakv; •cebrin* titreten bü- infilâk olmuştur. Bu infilâkı müteakıb şehrin yüksek kısımları elektriksiz ve a us uz kalmışlardır. Zabıta hâdiseye derhal vazi yet emiştir. Olub bitenler hakkında şu haberler alınmıştır •
İnfilâkın vuku bulduğu sabah saat 9,30 da elektrik santralının bacasından gayri tabiî bir duman sütunun yükseldiği görülmüş ve kazanların tabam mü! derecesinden fazla ısınmış oldukları kanaatine varılmıştır. Teknisiyenler bunu bazı vidala-
(Sonu 9 ttncU aayfada)
Bebek - Istinye yolu ihtilâfı
Müteahhidin   mahkemeye müracaati hakkında belediye reis muavininin beyanatı
Bebek - t '. -ı yolunun In^aauu brrme alan mUteahhld İle beledty* arasında onslı bir ihUUf pkUgıaı yaıausUk. MUteahhld kMidlsIne verilen tnga müddeti tutama erdiği tulde
yolun İnşaatını ikmal edememiş ve bunun mesuliyetini belediyeye yükletmiş Ur.
Müteahhidin İddiasına göre bele -(Sonu 3 Uncll aayfada)
Almanyanın Rusya hakkında beslediği gizli emeller
Üçüncü beş senelik plân
Yazan:  Hikmet İlgaz
Gazeteler Almanyanın kendisini pek çabuk galıb saydığını yazıyorlar
Berlin 21 (a.a.) — İngiltere üzerine vuku bulacak taarruz İçin hazırlıklar itmam edilmiştir. Alman kıtaları tekrar harekete geçebilecek kadar dinlen -mislerdir. Bu hücum Norveçten (Sonu 3 Üncü aayfada)
Almanyanın Ingiltereye karşı yapacağı taarruz esnasında istifade edeceği İ$fral edilmiş   sahilleri gösteren  harita ..
Fenerbahçe Ankara muhtelitini yendi
At yarışları çok zevkli oldu
— 2 —
Bir ruhiyatçı tarafından iddia olunabilir ki dünyada Monar-şürt. komünist, sosyalist, faşist, Siyonist diye hiçbir mefkure yoktur. Beşerin hamuru böyle muhtelif mezheblere mürid olmağa müsaid değüdir. insanlar daima iki kısma ayrılır. Memnun, gayri memnun veya kısaca aç, tok.
Bugün Rusyada toklarıı Almanya ve İtalyada da açların »mı komünisttir. Her millet için en ideal rejim yurdun İçinde en az gayri memnun bırakan renindir. Bunu temin için milletin içinden ayrılan kültürlü, tecrübeli, müdebbir ve şayanı hürmet zevattan müteşekkil bir heyet   devletin bütün   teakıla-
(Sonu 3 Unel) aayfada)
Baltık devletleri tarihe karıştı
o
Dün toplanan   Estonya, Letonya va Litvanya parlâmentoları Sovyet Rusyaya iltihak kararını verdiler
Riga, 21 (a.a.) — Yeni seçilen Letonya parlâmentosu, l tonyanın Sovyetler birliğine iltihakına karar vermiştir. Bu hususta Moskovaya müracaat edilecektir.
Bu akşam Riga d a Sovyetler birliği lehinde büyük sempati tezahürleri yapılmıştır.
LHvanyantu İltilıak karan
Kaunas, 21 u.j.) — Farla -mento bugün saat 17/30 da Lit-vanyanın Sovyetler birliğine iltihakına matuf olan karar suretini uzun müzakerelerden sonra ittifakla kabul etmiştir.
Adliye nazın bu münasebetle yaptığı beyanatta bu iltihakın menfaatlerini kaydeylemîştir.
Müteakiben celse pazartesi günü toplanmak üzere tatil edilmiştir.
Kstonyanın iltihakı
Reval, 21 (a.a.) — Kolonyanın Sovyltler birliğine iltihakı bugün mecliste mebus Jaluhin yaptığı bir teklif üzerine karar altına alınmıştır.
Uzun müzakerelerden eonra hariciye nazırının bu hususta 9 kişiden mürekkeb bir komite teşkili hakkında teklifi ittifakla kabul edilmiştir.
Dünkü at yarı^larnun ikincisi neuceienlrkcn
(Yazısı 4 üncü sayfada)
SABAHTAN SABAHA:
İşgal altında Paris
Fransızların   İngilizlere  karşı kini ve Almanlarla anlaşmak ümidine dayanarak yapılan tahrikleri
Millî Şefin gezintileri
Milli Şef İsmet İnönü, dün refikalariyle birlikte Savaro-na yatıyla Marmarada bir gezinti yapmışlar ve bu arada Izmitc de uğramışlardır.
Milli Şef. İzmitte biraz kalmış ve sabah saat 10,30 da gene yatla Izmitten ayrılarak Marmarada kısa bir tenezzüh yaptıktan sonra tekrar Yalovaya dönmüşlerdir. Millî Şefin bugün şehrimize şeref vermeleri beklenmektedir, öğrendiğimize göre ismet inönü refikaları ve mahdumları ile birlikte doğruca Florya deniz köşküne giderek bir müddet İstirahat edeceklerdir.
Sovyetler Japonların vaziyetini nasıl görüyorlar?
Almanlar  beş    haftadan beri   Parısdc   bulunuyorlar. Sulh akdedilinceye ka-
Parl-.de Şanzcliifdc Alınan nakliyesini seyreden Parisliler
dar da Fransanın o muhteşem şehrini işgalde devam edecek-
ıCor j 2 İnci aayfada)
tevellıt olduğuna hiç Yeni hükümet.   " halle memur edilen dlr. Cindeki harbin
— Japon hükümdü tefsı rafla tesi diyor kl: İnin ücuncU yıl Sün soma istifa ı kıtasında Ja-: ve idare edilen nçosundan mü-süne yoktur, 'in meselesia nt besinci ¦ ıı..- — butun devamı un hiç jUpheslz laU kadar Çiniline İhtiyacı ol-•yden evvel di» ye il. Jıı. Japon ıclmılel vaziye-a doğru yayıl-rmek için fev -:ın t indedir.
kal ade muıaıd olduğu ka ler.
Çin meselesinin halli keza iç siyaset 'ebeblcıi . de lüzumlu -dur.
Harble geçen Uç yıl la;e bakımın -(Sonu 3 lineti aayfada)
Hâkim ve müddeiumumiler a-rasııııla yeni terfi, tayin ve na-kller yapılıyor. Buna uid i -.ıh.ıh 2 ııci say t anımla okuyunuz.
BalkanHatiraianml ıf     Şehir ve Memleket Haberleri      ")
Yazan    ETEM   RUHİ   6At**N ı ^ — — J
SABAHTAN SABAHA
Yeni Bulgar hükümetinin teşekklllUyle başlayan dahilî mücadeleler vs İhtilâller - şarktaki emni-yetsizliyin âmilleri meğer Türk değilmiş? TUrk-lerin beş asır muhafaza ettikleri Bulgar milletine aid haklar ve imtiyazlar ne oldu? -8-
1879 dan ya kadar de-
vam eden hükümranlık rnma-nınaa prens Batrmberg. bir takam büyuh do vk ilerin harici m-yayftl karrısTndn taroamiyle bocalamış, tamamıyle ne yapacağım şaşırmıştı. Son rama nlar-da, Rus nurusundan ayn bir siyaset yapmak temyülü ise gene içerden, Bulgar milleti arasındaki kuvvetli istiklal cereyanından ileri geliyordu.
Kus imparatorluğu siyaseti -nin bu kadar bariz btr çekikle Balkanlarda hlkım kahtmıva -cağını o da anlıyordu Kuvvetli bir hükümet teshili dahi imim kün olamıyordu.
Çünkü Batembergm teşkil ettiği hükümete muhalif olanlar tarafından yapılmadık gürültü kalmıyor, içtimai nizam vc asayiş lanın edilemiyordu. H?!c merkezleri Rusyads bulunan Bulgar ihtilal komitelerinin gizli olum malan, haklı haksız Bulgaristan ahalisinin sokak ortalarında öldürülerek katillerinin bulunamamalan dahilde ve hanide fena tesirler bırakıyordu.
Şayanı hayrettir ki o gün -lere tekaddum eden tarihlerde Türk hükümeti idarecinde bulunan bu ahalinin asayiş ve refaha kavuşamadığı, ihtilâl ve kan içinde boğulduğu iddia edilirken, bütün Avrupa müelhfaü, şarkta cereyan eden kıtal ve ihtilâllerin yegâne âmili Türkler diye gösterili yor ken. Türk idareaınden çıkıp güya istiklâle kavuşmuş olan yeni Bulgar hükümetinin daha dk idareye başladığı günlerde vuku:, baş-Iıyan son kıtaller ve ihtilâller, bütün Avrunayı hayrette bırakmış :di.
M nt.k ıv hakikat vicdanlarına rehber olan Avrupa rical ve mütefekkirlerinden pek çoğu. bu acı hakikati idrake başlamışlardı.
Şarkta Türklerin ihtilâl ve kıtal ânulı olmadıkları, büâkıs Türk hükûmcllennın ve milletinin vazıyeti udi amili bulunduğunu, muhtelif milletlerin ihü -taslarına Balkanlarda ancak Türklerin mânı oldudğunu daha o zamanlar anlamışlardı. Zaman, en büyük hâkimi adalettir. Artı!: gün gibi aşikâr olmuştur ki Balkanlarda kıtal ve felâket getirmek ıstı yen unsurların önünde en mutum mâni. bugünkü Türk Cumhuriyeti ve milletidir.
Yanm asırlık, hattâ çeyrek asırlık tarihin yalnız BalkanUır-da müessir ve orada geçen sahnelerini, bir sinema şeridi gibi gözleri önünden geçirecek olursa, insanın akb durur. Allahm ve zamanın adaletlerine hayran olmamak kabil değildir.
Buigariıtanm teşekkülünden evvel, ve sonra yarubbi o ne tu-fanmış? öyle bir tufan ki hep zavallı Turk milletinin basında patlıyor. Balkanlarda muhtelif milletler birbirini boğazlıyor, ka bahat hep Türkün; Balkanlar -d2 asayiş kurulamıyor, kabahat hep Türkün; Makedonyada ve Balkanlarda ıslahat yapılamı -yormuş, kabahat hep Türkün, Türkün, Türkün,  Türkün...  E-
t 
Yeni Sabah
ABONF. Hr.llJJJ
TOrfclya Ccnabl
aCNELIK      1400 Kra. »700 Kra, •  AYLIK       760   a     1460   a S  AYLIK       400   ¦       800   a 1   AYLIK       140   *       100   a
22 TEMMUZ IM0 PAZARTESİ 13 CcmatUahır 1359 9 Rumi Tfmmuı 1156 Oünea 204 Ay: 1940 — Hınr 78
Glineş  İkindi 
1.12 4.46 8.43 Eranl
5.48 1.20 17.18 VaaaU
Akta m Yataı İm,,k 
12.00 UI 7.05 Ezani
ZOJfl 22?l 3.39 Vaaatl
fcndilcr. ya şimdi kabahat kimlerin?
Sırası gelmişken kaydetme -den gcçemıycccğun: Balkan harbinden sonra Balgaristnnda teşekkül eden Ranoalavof kabı-nesi hükümeti ramanmda malûmdur ki garbi Trakya mebusuydum. Sulh İnik ad etmiş, normal bir vaziyet iade edilmiş idi. Fakat meclis de, muhtelif Bulgar fırkaları kaynıyordu. Balkan Harbini yapanlar, diğerlerine Bulgaristanca felâket in.-siz sebeb oldunuz, diyor, diğerleri onlara ayni nekaratı tekrarlıyorlardı. Bu arbeble Bulgar Sobranyevinden (Balkan hor bi felâketlerinin mesulleri» ni aramak kararı isteniyordu. Bu hususda mecliste resmi münakaşa başlamış, hatibler a&z söylüyorlardı. Haublerdcn müteveffa meşhur Malmof nutkuna başlanır:, galenler, dlpkuuat locaları hıncahınç,  dinliyorlardı.
Çünkü Maltnof Bulgar tarihinin mı - * 111 r* ve kıymrtli hukuk -çularmdan ve devirt adamlarından, ismi tarihe kanşmuj. hakikaten mci döker gibi lisanın -dan kıymetli kdfaneaer dökülerek nutkunu sdytrr btr sat idi.
Malinof ilk sürüne şöyle başladı: (Bulgar miD aaoehsuıın hururunda Balkan harbinin mesulleri münnkaaaama aid kanaatlerimi söylemeğe başlarken tarih huzurunda ilk mesul olan manevi şahsiyet, yeni Türkiye hükümetidir. îlam meşrutiyetten sonra dahi Makedonyara lâzım, ve beklenen aryaat ve adli ıslahatı ;rct iremediler. Felâketin yeeâne mesulü onlardır ı dedi İste o dakikada, yıllardan, senelerden beri suanraş. âdeta yetim bir çocuk gibi haksız isnatlarla yunırnai"n"i*a milletime karaı yaiulmak istenen bu demagojiye karşı Lananal taştı, birdenbire parladmz, anaya elimi vurub bağırdım: (Goapodin Malinof müsterih olunuz, bekle-d'ğımz aHİânalı şundı Srrnlarâa Yunanlılar Makedon yaya getirdiler. Artık orada hüâl yok. salib var. Şundi meautsunuz. Fakat unutmayım» ki üç beş aburdan beri Türklerin şefkat kanadı altında aftakrdonyada biç ohnzsa mektenâars ve kiliseleriniz sizindi. Oraya şundı giren komşularınız. Bulgar mek-teblerini ve kiliselerini temcimden söküp atU. Balearaatan diplomatları, şubtıe yok bunu aramışlar, 'iri. aradan çıkmıştır . Şimdi gizi göreceğiz. )
Bağırarak söylendiğim şu ¦özler, vicdanıma sanki, milletime kartı ılıtın bir vazife aşkının zevklerini tattırıyordu. Kendi kendime, (işte müartnmn tarihi intikamım aldım) diyor -d um. Ben bu heyecanla ütnye -rek yerime oturur oturmaz, benzi kireç gibi nuıteeaanr kabın Malmof derhal cevab vermişti: (Mebus efendiler! Azamızdan şu Türk mebusun, hayır Bulgaristan mebusunun feryadı karşısında ırkdmıyecek bir Bulgar tasavvur »demem. Çünkü ta-rihde hiç kimseden aıranedıği-miz acı hakikatle, İDc defa bizi o yüzlcKtıriyor. Bu hizmetinden dolayı ben ona teşekkür ederim.) derken mecliste bir alkıştır kopmuş idi.
Değil yalnız Bulgar diplo-motlarının vc munerverlcıbün malûmu oklu ki şarkta en masum, en zavallı ve rene en efendi millet Turklcrmif; meğer kabahat Türklerde değil, Türklerin saflığından ve dalgınlığından istifade eden. ı^u-ta ve Balkanları kendi akınları içm fesad ocağı itithaa eden ecnebi devlet ve milletler bu ocağı mütemadiyen körüklüyorlarmış. BuLga -ristanın teşekkülünden evvel de sonra da. hantf noktaya, hangi tarihe bakarsanız bakmaz, acı hakikat ınnanın beynini yakar. -- SON —
Belediye istimlâk kanunu yeniden tadil olunuyor
Dahiliye Vekâleti, belediyeler taralından yapılacak ı«rlimlâk işlerinin gerek befcdryi'ler ve gerek arazi sahiblerımn zararına meydan vermıyecek şekilde yamianilmcsinı temin mak sadiylo belediyeler istimlâk kanununun dokuzuncu maddesini tadile karar vermiştir. Maddenin yeni aokline göre kısmi istimlâklerde baştan mülkün tamamıma halihazır kıymeti takdir olunacaktır.
Bundan anara aahıbi uhdesinde kalacak olan parçanın da ayrıca istnzuakten evvelki vaziyete göre kıymeti takdir edile -çektir.
Bu kıymetin tamam ten tenzilinden sonra gen kalacak miktar istimlak   edilecek yerin değer bahası sayılacaktır.
Vali bu sabah Yalo-
vatlan geliyor Bâr muddrttenbrrı Yakyvada ıMındut etmekte olan vah ve belediye reâsi doktor l.ûtfi Kırdır bn sabah Brnrmııre gelecektir. Valinin yaralanan kolu tamamen ıyılrotapnd-n bugünden itibaren normal aataatoinc bağlıyacaktır.
Peşte elçimiz  bu sabah şehrimize geldi
Macaristan aenrimiz Ruşen Eşref
dün sabah Avrupa eJtspresile Buda-pesteden ylutıuUa re-telistir. Ruşen Ejrei bu odan Mr mûddrl ev el blr amcliyat çcçlrualan. Hastahanedvo henUz çıkan aufkaaâs lirimizde bit müddet uttmhjt edecektir.
Akdeniz vaziyeti sebebiyle barirk' olan ticari raübadekU Bafknnlar vo Tuna tarikiyle yapılmaktadır. Dun de Macaristan ve urtiçreya mühim ?uktar-da ıhı ıı at yapahnıştır D..m li p»ya- .1 ..n mısdakı alıeverialar normal bir şekilde ilerlemektedir. Gecen btr hufla zarfında bası maddelerimizin p*yasa va-rjyeth'rım büdınyorua: Buğday:
I laf tu içinde gelen mallar satılmıştır. Yeni buğday mahsulü köylerden şehrimize gelmeğe başlamıştır. Mahaul gerek kalite ve gerekse fazlalık itibariyle gayet iyidir Fiyatlarda bir tebeddül olm .mıştır. Arpa:
Bankanın dahildeki mubayaa -tı piyasayı yükselUnıstır. Şehrimiz*' ihtiyaç nisbet inde gelmek-kıymet-1 ojedir. l'İyaaa gayet isteklidir, rariaç:
Geçen haftaya nazaran bu hafta istek uyadeieamıştır. Fiyatlar da tebeddül olmamıştır. Fiyatlar; Orhangazılcr 34, Tosya mallan 27 kuruş aralarında satılmaktadır. Mısır:
Mahsul gayet iyidir. Marmara scvabılınde   İstanbul piyasalarına fazla miktarda mal gelmektedir. Bu itibarla piyasa bü* parça gevşektir. Fiyatlar; San mısır Bandırma çuvallı 3.35 - 4 kanış, beyaz mısır dökme Adapazarı 3.20 . 3.25 paradır. Kuv-âV ya* deriler: Durgunluk ve isteksizlik yüzenden piyasa günden güne gevşemektedir. Tiftik:
Kumanyaya sevkıyat başla-
Bir haftalık Piyasa vaziyeti     | Yeni bir alarm
Tecrübesi Yapılacak
rnıştır. önümüzdeki hafta için-ikde sataş   faaliyeti   başlıyacağı ¦     ... anlaşılmaktadır.  Haftalık satış
Izmılle telefon muhave-
resi dün muvakkaten yapılamadı
lzmitle yaralan telefon muhavereleri dün aabah bur anza yü zünden 1L30 kadar kesümıştır. Bu saate kadar anza tamamlan dığuıdan servis yeniden mükâ-lemeye
unkrarı 450 balya miktarında -dır.
Fiyatlar: Oğlak ismen 150 -155, Karahisar, Kütahya, Eskişehir 135 . 140, Ankara, Bolvadin. Puladh 125 -130, Bolu. Çerkeş. Gerede UO -115, Kastamonu, Zağfranbolu 120 - 130, Konya dağ mallan, Ilgın, 115 - 120,
Konya ova  malı,   Mardin 100 -110, muhtelif deri malları 100 -105 kuruş aralanndadır Piyasa saı; lamdır. Yapak:
Tiftiğe nazaran ta leb daha fayladır. Bilhassa DaC'hç İnce cins mallara mgbrt tazladır. 11 ata zarfuula 1300 balya satış olmuştur. FiyaUar.
Trakya, Bandırma, Bursa ismen 70 - 72, Çanakkale. Geb • bolu, İzmir 65 - 67. Karahisar. Eskişehir. Kütahya, 61 • 62. An kara, Puladh. Konya 57 - 60, yıkanmış güz yünü 70 . 75. deri ve tabak mallan 48 - 52 kuruş ara1 anodadır
Keçi kak:
.«arkım malların.! taleb başlamıştır. Fiyatlar kırkım 53 -55, tabak 23 • 25 kuruş araların dadır.
Afyon:
Yeni mahsul afyonlara fazla istek olduğundan fiyatlar yük-selıüştır.
Tcbcddülâtsız fiyatlarla normal şekilde satışlar vuku bulmak tadır Müvaredat fazladır. Fiyatlar: Koru sığır deriai kilosu 80 - 90, salamura sığır derisi kilosu 60 - 62 kuru.1! aralanndadır.
Koyna «Varan:
Talebaıalık yüzünden gayri tabii bir düşüklük husule gelmiştir. Fiyatlar: Koyun derisi Hava kurumu, 40 - 15, koyun derisi tuzlu kuru 27 . 32, kuzu derisi 100 - 110 kuruş aralar ın-dadır.
Çavdar Trakya, Anadolu dökme. \ü - 5, Kuşyemİ. çuvallı Trakya ismen 63 • 0.30, susam Keşan. Antalya çuvallı 16,30 -17, Nofaud Bandırma çuvallı iskele 8,50 - 9,30. keten tohumu gelesiye çuvallı 13,50 - 14.50 para, bakla Bandırma dökme 3,30 - 3, 35. barbunya fasulye çuvala 11 - 12, çarşamba çalı fasulye ismen 14 - 15. sıra tombul cins fasulyeler, 13 - 14 kuruş aralanndadır.
Bundan bir müddet evvel, şehrimize konulan canavar dü* düklenyle bir alarm tecrübesi yapılmıştı, lîu tecrübede istenildiği kadar kuvvetli ses temin olun amadığından mevcud alarm düdüklerinin yemden kuvvetlen-dinimi*! ve 40 kadar eUe vaj ©-Icktnklc mücehhez düdük konul ması kararuuflınlnuştı. Vilâyet seferberlik müdürlüğü bu düdükleri temin etmiştir.
Bugünlerde yerlerine konulacak olan dudükk-rk ıkına hir tecrube daha yapılacaktır. Tecrübe halkın telaşa duijznezneai için gazeteler ve polie vasıta-sıyle halka ilân olunacaktır.
| MÜTEFERRİK \ Kaymakamlar arasında yapılacak değişiklikler
Dahiliye Vekâleti kaynuuDun-lar ar asm da geniş mikyasta de-ği-ıaUıkler yapacak olan yem bâr
proje hazırlamaktadn*. Bu arada vali muavinleri ve mektupçu lar arasında da bazı değişiklik -1er yapılması muhtemeldir.
ROLİSDE
Yangın
Dun su.it on uçü yirmi geç» Kısıklıda TophaneII»ttunda Toprak aoka-kakta mühendis Mchmedın 58 ou -maralı ve alU odaU kümen ahaab e-vıode, tenekeci Vaaoa aacak borularını laraJr ederken bora elekti Ol le-|.»e temas eUruj ve yancın plmus. b. nanin ual kaU ile btr kuun «aya tamamen yandıktan aonra itfaiye lar»-fından nondurulınujlur.
Evin sıeortaart ohtufu anlaaılmn, tahkikata ı.-.L...:-ı,ı.r
Bir çocuğu at ısırdı
t-k..darda Papadan bahetaande 24
numarada oUıran Arif oğlu 11 yafanda lta»aı\ı boynandan al iutbii* al
da, yaralı da kuduz tedsv aine sundenlerek   müjahede almmijlardir.
Hâkim ve Müddeiumumiler arasında yeni terfi, tayin ve nakiller yapılıyor
Adlıya  Tı ataıla^ m ı   bauri^nd»-
«ıııı rvvaaoa jaaSajı.....   tıuyuk     bir
adlıya kararr aan ı ¦ Uadıklen cıksus-tır. Bu lıaıaıa—aa Be bir çok hakim-ve mOll hMaaaHıı araaanrla tayaa, trrl, ve Bsaüaaar j aaUaa aMaıar. Bu karamam aya 8*— adhyeoUerbauaaB ı.ı.'iıU-ıuU ayaaaı ¦aareolyoruz
90 Ura aW tayin t Ilı allı
C*n,i,-irlil.r... .. Çanakla!* reial Hakkı Cakan, dördüncü derece Ordu '—¦!'*«—- lerfLan o yer rebü Cevdet ŞahlaKBBn, doedfıneO derece Eakııehır baaDak klklıııHfbıı tarOaaı e yar hadnak hifcaaa, Hayreddlo dar.
80 hra fta tayia edıKsuVr
¦, ,1,1,1i haaaaanetn.- Salihli rcıct Servel Tan, Konya muddcl umumili -i?ni' Ikltıua aaflakklumuıikaH Edıb Beyaaido#Ju, beaaact deree* latanbul kra lılkıınlUjlne terfian o yer İcra bakımı Hamdl TBre. t' .ak hukuk hi-kımlıfjna haajaı makkemeaı tapor-torlanndan AU Urn Okay, Batına hik.ııılı^Öna Vezirköprü hakimi Fevu Can, Sıva» raaahdkaa Kırjehır hukuk lıakınu ŞcmaeddİD Kicuuju Kuııya ua laye ı nmllita*. tatrincl aaaU adliye ¦ ıMtljl NaxU Akan. Kan reiı-IIfin* Sıvaa aa8aMr*aınunUal Atım EHİ11, blrtaaa auırf adliye raıMU;T.ıîı ne lnlıaa akuacl auıl adlıya iBuld-Ujj Muhtar Ufarka.
70 Ura Ha tarla edilrauer
M us hİkbnUJliM Mu* ın» lamaO KılIL Knurum bâkımlıcme Eminini tcIm C-mal Aksa, SrvrıhL nr ceıa Ui-klmUfinc Sııılhaaıı bakamı Aaun CeUDolp. Nevanab- aakuıt^ne Nev-«ehır n»ı Saka Daaatray, Şebtakara-h, jr ıruhkuar Skvaa rem Faul Kok, Sorzuıı aaaaaajaaa Konya cem hâkimi AbdOltaaı Ctasaan. altancı nerece SOtOt eoa kakunbetııe irrfuın o yer euı I ilkimi Rami Finle m. Vexlr-kopru iaaaaaaaaaa Srblraurahiaar retai TevHk Artuk. .ıl'ı-arı derere Rrrurum ıııfııkhaı........'\(jı\ı  terfıın
o yer aaaaâaaaaaaaaal Necau sımer.
Halay ıııuıldana— üjfciıı lerlıan lı-yarbaku nalaideıiıiaı unu ı lUl.yct Demire an.
fîO Ura Bb tayin «Ulraıler
Yedinci derece frtanbul Ticaret mahkemesi kaalunn. terfian o yer
derece bat müddeiumumi muavlnll-£ane atrtkan Cerat Serim, yedına dtrace lıkıhp hukuk hlkım lifine tarfiao o yer hukuk bikunl Men-med Kaau. yedinci derece btanbol Ucaret mahkemeal amlı(.na terfian O yor Ucaıet aaahkemcı İuaai Bem-zi Berkman, yedinci derece Diyar bakar hukuk blkinılı£ine !-rlıan o yer hnknk hkUrol Hasan Fehmi Cirit, yedinci derece Çankırı |||'| 11 Urr-fıan o yer arsii Remtl Ayiekln, yedinci dcıere İnegöl müddeiumumi -lirine trrlı.ın o yer müddeiumumisi T evlik ı ¦ .. -ı Kara hukuk lıfikım -Uftae Buna İcra hâk un ı Sami Ak-yaman. Buna İcra hakimllttne AdU-y» Veklletl hukuk l|Ierı V. müdür muavır.ı şVvkel Kumral. H.tıza hi-aumlıabıtc Hassa hukuk hAkımı Şem-faddln Tokbay. Kıııkhan b.ı'cnlıüncj Kırıkhan ceza hAkunl Ra;ıp İnanç, Hendek ccaa bâkamllcıne EUaıt cara hâkimi Suut tttar.bulluu(lu, Konya EıeiliM hukuk h-lı nuZme Ak-faasar hukuk hakimi Sabrı AksUyek, Btreelk Ukunllâın* HaL.y muddel -umcanbu Nazmı COney. Zonfuldak cem hAklmlıClne Arlvın rr.ıddeiu -naamial Hakkı Sanala. Akrt.ır Sikim lirine Akşehir rçııı Comil Tokuz.
^¦i1*11! asliye rera hauımlı-ıne Sa -lıhli azası Uyaa Lûlfl Oduı, Artvin müddeiunıumuuîine Çanukitale âzası Hamdi lyütun. Mu» hukuk hakimli -üne Mıu izan Kemal Çclikkıran, AâTi ceza hlkımlırm- Llukııİa hakimi Nuri Sümer. Adapaıarı âzabfl-na Adapazarı auth Baauaaj Alı Oz -ataç, Pazar hukuk hikımbapne Re -tahrye hâkimi Remil Kuun. Sıv-rihl-sar hukuk hftkunlıflne Cihanbeyli hâkimi Sulıyman hıırıık. Fr. intan iulh kak
o yer aulb bakımı Nedim (Man. sekizi no daraca Ankara auth hakimlisine terfian o yer sulh hasamı NecaU Arat. aakUTprı derece Karacabey tein ' ¦ K.n.lırar.e Urtan o yer ceza hâkimi Faal Dai.a sekizine, derece Milas ceza hâkimliğine tertion o yer ceza hâkimi Kemal Törel, «kızımı derece İzmir aulb bakımlı.: terfian o yer sulh nakımi SalahadJın t: , -kan. seklıinei derece temyu mah -kemesi raportörlüğüne terfian tem -ytz laıhkıauıi raportörü Netne aaV cekok, aafeiztocl derece Siverek ceza hâkıaallCıne larlıan o yer ceza hâkimi Silki Cobeaoy. sekizinci derece Aıi:pazarı sulh hâkumUÇinc U-rlıun o yer sulh hakimi Süreyya Malkoç, sekizinci derere Gümüşhane u/alıâına terfian o yer azan Ahmed Oıcen. Antakya auDk hâkimi .nr terfian Antakya âsssu Sabit Somluık aeki-zuki derece Kadirli hâkıınlı«ane hrr-ılan o yer hâkimi Tevtik Güç. aeki-rmci derere HenûVk müddeiumumi -
40 fira ile
Salihli asliye Salihli âzaii K«
Ce?a    lı ıkıri   :;.
;len, e
|iz ıimiiKemeal raporujıu Orhan Kscn, ^ckımıtl do-rece Kütahya   hâkurıli&ane   terfian
ligine Reyhaniye hukuk Mkimı Meh med Ali AlUuuy. Cıhanbeyb hfikın*-Ltino Konya sorfiu bakımı Nail Bilen, Nusaybin hakimlisine Turgutlu
hukuk hakimi Fazıl Erlufrul, Bahçe hâkımlutine Tamu aulh hâkimi Sa-lâhaddın Okurocîu. ülukıjla taâkim-llfıne Şcbankarahlıar Azası FaâaaSBah Şerbetçi, Nevachar hukuk bâklmlkb ne Nevaefalr Ozaaı Süleyman Çetin. Nevşehir ceza hakimin Nevaehır âzası Abdulkadir Bayture, Yemce aulh hattardiiinc Cölpazan sulh haki'm Nevzat K.rılcımer. Enim an müddeiumumiliğine Sivas mOddrıu-mumıl muavini İlhan Dizdar, Sreas aulb hbkımlıeine Giresun icra me -munı Cemal Fthrı, Bingöl. Suruç lattİnilı£kıı İskenderun mudsketuaau. mm Suphi Okay. Siverek hadruk hakimliğine Be his m hâkimi Refet Kâh-yaoalu, Nazunyr hâkimliğine Behımı mdddeiumumhî Raıih Dokumacıo£Iu, Akıehir ütüye hukuk hJkımUZinc Akşehir azası Arif Kartın, Şebinkarahisar aralığına Ardahan hâkimi Mustafa Tombutoğlu, Antakya ağır ceza Acılığına Antakya sulh hakimi Hikmet Türer, Tanus sulh hak.m -Hclne Suruç hâkimi Kemal Kınoğlu. dokuzuncu derece Yozaat soraaı ha— kimliğine terfian o yer hakimi İren, dokuzuncu derece Kulp sorcu lıak.ıııluune terfian o yer aortu bakımı T ev lık ÜLku. uokuzuneu dcıoM | iTıuddenmıuml ınuaMOİiğıne aarfl an bsf müddeiumumi Payende Bora, lakenderuo mudilnumumıbğtne ter -San Menin müddeiumumi muavini laki (:¦!, dukuzuruu derece Balıkesir müddeiumumi muavini.ğıne Irrl.an o yer müddeiumumi muavin Kl 'neddın Y-.ıl. dal:ururıcu deme Marmara ntudılcumumiliglne terfi-»n o yer müddeiumumisi Halil Acar-ı .»yi ¦'akuzum u derece Bayırıdır rnudde» mummcine terfian o yer .Midtlc umumisi MemJuh Karazrmu*. ArJuua bâldınlığıne Ankara icra asa ıımrı Salar KuııUlu^.ılu, Ankara ¦-.i memurluğuna Hayrebolu nâklini İh hlkım -umumi mu.ı-aka a l Ji«ekı hakim -utlaJuıveııı^ı. . ¦ muddcıumu ı llıcaL, Zonguldak aulb Riıe nıuddcıumuml mu-O. .I.ı, Zara hâknıılı -fme Krnrhra müddeiumumisi Nah l.ııvluiiii. Bur«a müddeiumumi aau-iıvınbcnıe Bulu ınuddrıumuroıti Emin Tal»t.
işgal altında Paris
(0*1 tarafı 1 l"*l aaylada)
İcrdL Fakat marraal Petam hû kûmetâıın ban nr*are4JeTİ Pa-riac naklraliımıa olduğu gibi butun fr Yarınız hükümetinin de Parise taşınacağı haber veril -mektedir. Alınırdır İse mütareke .ni. ¦¦¦ rnğmen Panat tahliye edee-ksrrrm'j Prarprrs-lann bu emniyeti, Almanların bu nezaketi nereden doğuyor? Vaaza Fransa, mütareke istediği güziden beri Almanyaya kur yapmıştır. Bu yakınlıkta bir taraftan korku, diğer taraftan lnçifiz kini hâkim olmuştur. Aynıpanın en büyük orducuna ve en yüksek tahkimatına sahih oklusu kanaatinde olan t Yansa - tıpkı Polonya gibi -bir ay içinde yere acrıhncc Almanyanın Önünde diz '.oktu va bu vazıyetmın en büyük günahını Ingiltereye yükletti: İngütere Fransaya yırdım etmediği içm Fr arınan m mağlûb okluğu kana.ı' ı. mağliıb ve mün-kesir Fransırlarm zihnine yer-lenti. Ingıltf-r.-nın son Alman laarruzunda frransaya gönderdiği askerin 10 fırkudan ibaret olduğunu, hele Ahnanlann hava baskınları katuuunda hiç bir İngini Uyyareaunın görünmediğini Fransular unntamamıa-lar ve bn kin onlan duııku dua-manburma yaklaştırmıştır.
Franszs hukılmetı bu ruhi haleti. menisuUryie de telıi etmeğe çalunyor. O, Almanlara yaklaşmak açın her şeyi göze almak bir gun FYanaamn ıstiklAli-m irinin aczn kâfi geldzği kanaatindedir Fransaulakı eski Alman düsmanlan. barb müşrv-\ ıklen kovuluyor, yakalanıyor. AJmanyanınkme benzer bir idare matezni kuruluyor. İngıltera ile miınaı İn I kesaUyor. Hattâ, bir rivayete rnrr. Ingırtcrcye karp Alman va üe bndikte hareket etmek üzere deniz ve hava kuvvetlen Ak nar, larm enan-ne vrrık-cektrr
Fnrnaa     d cm ar dıişrnüe   buza valhmn    va.uyctındV görünüyor.  Yüzmek   kabiliyetim ta-m.ımıyV kıyb-tmc ne yapacav ım şaş.....ış pbidir.
Bn mana., m vı grtrdiikten va bu naberlen duyduktan sonra InrüizsfTİn Fransa donan masana karaı harekette, kendi beaab : ınna. hakb oklukinnnı kabul etmek lâzımdır Kwu*u lngiV terenm, Oran tııamauna gmş-meseyrma. hır ıkı gün sonra PYananı ve İtalyan donanmaların» bUkvKiık kcudı don anmasına hâs-nan exlreek lerine dair rıudûmat aldığı ve bn malûmat ile kati harekete geçtiği de eöy-lerımelrtedir.
^RarJyo Prorrarrtıj
Î2/1/1340 PAZAsmâft ?J8 Prearasa  ve  memleket saal ayarı.
IJi Mu.-,.   .i —ı.ı aokriar (PL
8J0 Ajana lubesacn.
8.10 Fv kadını - Yemek üstesi.
8.20/8.30 Müfik. Piyano üe dans parçabm (Pt.)
1U8 Program ve memleket sut ayan.
1X85 Uıaiak.
Çaaaalar: Cevdet Ç-Zİ», Fahri Ko-H^ı^n CıU.
Okuyan: Necini Rıza Arnikan.
12.58 Ayın- hnherlerl
1S.06 Uurık: Okuyan Mefharet Yıldırım.
)3.20/11.00 K-ı...ık bando
plâkları.
18.08 Procrım ve ımıuleket saat ayan.
IS.C6 ItuTik  CMamuıİFl P1 » 1SJ8 Mıank. âtadyo car cekesans
(İbrânzan Ozcur ıJaıetaiuic) 19.10 M.. .    ftluatciik vc tek »ar-
kdar.
Çalanlae Ruj-n Kum. Cevdet Koran, Vecih a.
Okayanlar Melek Tokguı. Semahat oaaaaaaâa Radıle Erten.
18.48 Memleket saat ayan ve ajana haberleri.
2SM  Bftıuak.  Fasıl    .t.
2020 Konuşma.
2015 »tnrfk Dinleyici dilekleri.
71.18 MfrrJk Enver Kapelmsn U-ratından keman auloları.
-1 a0 Konuama llluıio iM/tUaıJ
-'Hu Mu..:. Badju wıkcUaaı (ScC H. Ferid Alnar).
2280 ââernlrket aaat ayan. ajana haberleri; Taraat. Kah im - Tahvilât. Kambiyo - Nukut Bor»an (Fiyat) -' " UOrik: Caaband (Pl.)
. ¦ .rj. :m Yarınki pıogMm va kapanış.
ŞİMDİLİK BUKADAR
72     Tcromuz 1M0
YENİ    S AR An
Hitlerin nutku
II
Hitlerin sulhu
inaamakaledr-.  davam)
eneri olarak sulta kebmcannt kullanıyor. Açıkçası İngiltereye s».yle diyor:
Niçin karga edelim [ lJdiyor-ı sun ki ben seninle   ötedenbcrı 'i geçinmek taraftarıyım.   IM anlaşalım ve yeni düsen,   ycııı ( mcılenıyet gibi sözler ve yaldızlar altında dünyayı paylaşalım.,
İngıKere namussuz olmağa rıza gusterebdseydı ortada ne harb kalırdı, ne ihtilâf. Bugünkü Avrupa da ahşab cvlcıdcn, mıirekkeb şehirlerde büyük bir, yangından sonraki bir harabe j hulı var. Arsalar hep birbirine i kanamıştır. Bütün toprak tek bir tarla haline gelmiştir. Bu-, m da bdcnildiği gibi yeni sokaklar aczUbthr. Teni hududlar çi-ı rılebibr, yeni teJUtitlar yi püa-bılir. Ysnı el altındaki Avrupa-da ve denizaşırı kıtalarda Al-manyayı da. İngiRereyi de doyuracak topraklar vc menfaatler bol bol vardır. Mağlûb mil-] letlCT zararına türlü türlü anlaşmalara imkân bulunur. Mağlûb devletlerin millî topralılann-dar. başka Fransız imparatorlumun un, Felemenk ve Belçika-nın rengin müsternleke'eri her tirlü kombinezona imkân verir. Hattâ Italyanın bile r.^nnı kapamak ko'ayJır. Şu fiilde ihtilâfa ne liirum ear?
Hitlerin kendi bakımından pek makul görünen bu tahakküm vr iatilâ hareketine yahuz deınokraci ruhu mânidir, lngil-terede ve Birleşik Amcnkada muazzam bir kütlenin ve dünya-nır nurumda burasında mü-tesevvid bir takım İnnanlann' vicdanlarmda esaslı bir lahav-vül husule gelmiştir. Ruhlarda bir haıb mefhumu vücud bul-, muştur. Dünyada yalnız kuvvetin hâkim olabilmesine medeni insanların razı olabilmek?-rine artık imkân kalmamıştır. Medeniyet merdiveninde yüksek bir basamağa vasıl olabıldİ-ğmdrn dolayıdır kı İngiltere bugiın namussuz hareket edemiyor. Kendisine takdire edilen yağma ve ganimet mallarını redediyor ve doğrudan doğruya hiç bir maddî istifade düşünmeden yalnız hak vc adalet namına harbetmeyi göze alıyor. Çünkü kendi milli beka ve emniyetini de bu bak ve adalet mefhumunda görüyor.
Paşiznun. narihğin vc sair mütrhakkım ve totaliter her turlu rı-jınun gerçekten nıode-ı nl ve mütefekkir hür bir insan vicdanında nefret ve isyan u-yanjırmasının, millî hâkimiyet prrnsipinin ise muhterem vc yflk.sek ulmasımn sırrı işte bu noktadadır.
Mh-rvtn Cahid VAİZİN
Almanyanın Rusya 1 en SON HA
1 11 1 1 lî 1 * - •     |l I       -jmjM-ms»sfjM III   If
ABERLER
hakkında beslediği gizli emeller
Üçüncü beş senelik plân
i
Yazan:  Hikmet İlgaz
Bebek - İstinye
yo!u
ihtilâfı
(Sat lara'ı 1 İsal tayfada) dire i-A ü»eıttnl«-kı ıslındiVlıt.  U-
¦amsemssnsnjar, nı yıMm kendili da »nc*afı flntıal e*t—.«ıbj tt bu ¦uretı* ulbi" r.'V'uıd» zarara uz-ramfUv. U .'.-.».h.d bu İddia ne ra-ı .¦* *» rlran Lalebıte mahkemeye müracaat ednırtr. JVledırrrln. mül- -abhtdm bu notctaı nazarına karsı ver-' duh mab da rudur
IrtlmlSk kanununun b..ı madde-' lert dotarune urtımtâk l|lrrl yavıj1 yavaş yürümektedir. Takal motr-h-hld yolun biUrllememeftnl munhj-ı-ıan ıılıoıİlk y a p« lamama"! na atle*-mnı tanumılp hakaıs ve manasızdı: Çunku yolun mümlake lüzum ko -luunıyeıı bu l.uuı luııuz ınaa edil -met m a ve raüurııhhld lüzumlu olan İnsani malremeainl mukavelenamenin Bamluttınr rağmen zammında depo edememiatlr.
IhUlalm aulhan halli ıçm beledıye-d btr kumlayun letkıl olunmu.luı. Bu konuayei'un leaut.nı belediye ret* ».yatınl Itlf.il Y.-nnl yapma Ma -dır. Rılal Yenal dun ketıdıaHıİ |leen Ur musarrlramıaa lam aa*ı «afhaaa hakkaada bcy-ııalla butaı.Jiak dc-maatar kı
s— MulealJ»An. jukın bata sd.ke-mesnevini münhasıran beUrlryrye yuk leaan. ve Irtanuttun ı-inanında yapıUmaaı asına aUrtmeaı doğru de-İlidir
S kıluBuetrc unl.d ol-o yolun
sund.ye kadaı yapıl-ıı kıunı ancak 2.r. v.«ı .-t f-ı.f Ve kalao 2 5 kilo -Bielıe de h-v leluuUkc lüzum gosurr-
(Ba| tararı t İnci sayfada)
rindsn gelen malûmatla mücehhez olarak ekseriyetin sünır vc refahına hizmet edecek tedbir-1 leri alır. Biz buna millet meclisi deriz, ingılteredc ismi Avam Kam arasıdır.
Bazı devltelerde senato, parla mento diye yad olunur. Ruslar yüksek sosyalist şûrası derler. İşte bu heyetin her şeyi inceden inceye tcdkık ederek millî bünyeye uygun olarak ittUıaz ettiği kararların muhassalası bur sistem vc rejim ismi allında ifade olunur. Bu sistem o milletin karakterinden, ruhiyatından, tarihî icabaUndan. iktisadi vaziyetinden, din ve kültüründen, o and." yaşanılan ahval ve şeraitten doğar.
tu sebebi? bir devletin tatbik ettiği bir rejim dükkândan a-hnmrş hazır elbise gibi diğer bir devlete giydirilmek istenirse pot gelir Bugün medeniyetin en yüksek seviyesine ulaşmış devletlerin efradı arasında da gayri memnun eşhas vardır. Yalnız, bu gibi eşhas kendisini teessüre zaırra duçar eden herhangi bir mukarreratın. ayni zamanda pek çok kişiyi de mesrur ettiğini düşünerek bu ziyanın yurduna borçlu bulunduğu şükrana feda etmek mecburiyetinde -dır. Hakiki vatanperverliğin ıca-l bı da, tarifi de, teşrihi de budur. Yoksa bü- memlekette her türlü refaha nail olmuş, şöhret vc ikbale kavuşmuş, bir zat nasıl olsa o rejimin mudaiııdrr. Bunun için bir rejimin, bir otoritenin etrafındaki şuurlu toplanıştan ayrıbmş eşhas- eğer bîr ham değil ize bir tesclbyc veya ufak bir idrake muhtaç kimselerdir. Maalesef mantığın bu selini İca-barna ekseriyetle riayet olunmaz.
Rus inküâbını yapan sosyalist liderler hayat felsefesini, iman ruhunun çürük vc sağlam ta-aflanm iyi bilen kimselerdi 1918 de Avmpada gayri memnun büyük bir kütle daha hasıl olmuştu. Her gayri memnunda olduğu gibi Almanya da muhtelif ve karasız bir çok hissiyatın tesirine tubi bulunuyordu. Eski ve yeni idareciler ve bunların felâketle neticelenen siyaseti herkes tarafından açıkça tenkîd o-kınuyor. bozgun bir ruhiyat, harbden zarar görenlerin fesad-lığı ve garezkirr-ğı karışıklığı bu ,n un arttınyorddu.
Ru~lar biraz emek sariıylc aaagtûb ve gayrı memnun Al-1 manyayı sueıyaliat rejime ilhak ( edı'aileceklerini ütnid ediyor -la-dL
Eğer bu kabil olursa sosyalist inkılâbı kurtulmuş yani yaşıtıimış olacaktı.
Çünkü Almanyada Rusyanm a .i olarak dokuz san 'at kâra mukabil bu zürra mevcuttu. Almanya ve Rusya müşterek bu-, sosyalist ittihadı meydana ge-tirııierse rejimin ruhunu te kıl eden servet ve ticaret meselesi yanı takas usulü kabil olabile -çekti. Bu svbeble mütarekcnüı lıenen aaıbınde Almanyada bü yük komunmt propar'indiısı ba-'adı
Me^l.uı de] isyanı çıktı. Mat-roı ve ya Bjpsrtekıa denilen asi Alman denizci efradı nezaret ve yüksek kunınndan'tk sandal-yeferrne kıırut-fıtlsr .
Fakat bu sosyalist kostümü A!uiuiı; aııuı ruhuna, tarihine, karakterine uymadı. Ufak bir sarmntı u ten-ıidıitten «onra halk ve hül.ûm'H komünistlere ks'îi   çiddi't  göstererek   milli
Almanya ingiltereye karşı taarruz hazırlıklarını tamamlamış
i ...m avdetine muvaffak oldular.
Rusyanın bu plânı tahakkuk
etmeyince servet, mülkiyet ve ticaret hususlanndaki nazariyelerin tntbıkire im'tân kalmadı. Jkinci bir senede daha beş milyon kurban vermemek için sosyalistlikten bugünkü rejime ricat olunarak «ıcn'i t. mülkiyet ticaret haklan yavaş yavsş iade ulundu Aşağı yuksn komünistlik Napolyonıın imparator -hığrt zamr.ntnda Pranganın Cüm hnrîjTt ismini taşıman gibi bir hal adı. Yani Ccnabıhak insanlın müsavi kıymet ve liyakatin yaratmamış İken insanlaı ar~sında tam bir müsavata dayanan sistemin payidar olamı-yacağı neticesine varddı.
Bu vaziyet karasında makul ve müdebbir olan sosyalist ricali Tus milletine şu teminatı ver-diUr.
"Biz dediler Leninin mukaddes prenaıplertne şadı kız   Fakat
bünyemizin henüz bu -rejimi hazmetmeğe müaaid olmadığını feci bir tecrübe geçirerek anladık. Şimdi ille rejimden ayrıl-mıyacarız diyen böyle bir felâket» ilaha maruz kabb Rusya-yı kendi ilimizle barab etmek-tenre müaaid bir vaziyet hasıl ohıncıya kadar bundan ric'at et-mc'c zanıridir. Rejim1 sarsan bu felaket Rusyanın sınai kabiliyeti ain zirai kabiliyetinden pek aşağı olmasından tcvcllüd etmiştir. Şimdi sosyalist Rusyanın programı sür atle bir sanayi kurmak olacaktır Biz bunun he-aplarmı yaptık. Beş sene zarfında Amerika kadar bir sanayie sahib olacağız. Ancak bu müddet zarfında Rus milleti her türlü fedakârlığa, yoksuz-luğa katlanmalı ve bütün emeğini bu programın muvaffakiyetine tahsis etmelidir. Beş sene sonra milleti her türlü saadete kavuşturacak olan rejimimize avdet edeceğiz. „
İşte birinci beş senelik sanayi programının tatbiki lüzumu bun dan doğmuştu.
Halbuki yüksek bir nüfus bereketine sahib olan Rusyanm bir de böyle bir sanayi proğra-miyle en yüksek bir ean'at seviyesine erişmesi komşulanm düşündürmeğe başladı.
Rusya bu pro,;rnmı beş sene zarfındaki mahsulâtını natarak dünya piyasasından tedarik c-deceği makine ve saircyle başaracaktı. En başla Almanya ol mak üzere bazı devletler Rusyanın mezkûr programım akim bırakmak için siyasi ve iktoadl mtt-kütit çıkarmağa başladılar. Gümrüklerini kapadılar. Ruslar damping yapıyor ıddıasıyle mallarını reddedip çürüttüler. İstediği makineleri, mütehassıs eşhası, mühendisleri vermediler. Hattâ bu tarihde Almanya kendi derdini unutarak Rusyanm dahili siyasetiyle meşgul olmağa ve ban devletlerle Rusya aleyhine anlaşmalar yapmağa teşebbüs etti. Her Hitlerin •afücadelera., isdnH kitabında Reayaya layık' gorddüğü acı İtablann. tenkid ve muahezelerin ruhunu bunda aramalıdır.
4Konu yırına)
iOjj larafı 1 İnci sayfada) İspanyaya kadar uzanan sabil • lerden yapılacaktır.
Hıtler Rayistagdaki ingiltereye tır. Şimdid decek hadi
mı yen geni? bir vıha vardır ki tmıle-unlıld bunu ynpnıanııfbr.
Ben ju kanaatleyim kı her iki tarat da hak .ılıklarını kabul etlikleri takdirde "ulhaıı bir anhıjmnja varmak İmkanı mrrcuddur. Şimdilik bıı huouMİa UrtkıluU yapıyunı*.
SovyeMer Japonların va^îyetlerîni n?.sıl görüyorlar ?
dan yalnız Japonyada de»H. Kore ve Man-erMe de ckftdl /m luKlarta kar-tılajan Japonyanın butun iktisadiyatın »»ear«rl*T Ham m idde yofchıiu BUık(«    kendmi    hlretlırntekledır.
¦ ininim kendVUnden d..ha kafi, daha tr-lrh SSeBar hekledljl |»n-n» Ko-
noy- kabinesi bu loıhıklmı halle 11,em urdur.'
İhtı
nutkılc ıpmıs -
olaca A İril
nıııa^a'
Afrİk;
ha rekâtın
Londra, 21 (a.a.)— dakı harekât hakkındaki tefsi • ratta bulunan Times gazetesi ^u satırlan yazıyor:
Afrikadâ cereyan eden harekât impatatorluğun insan kay-naklarında tenevvuu tebarüz ettirmektedir. Libya hudutları boyundaki kıtalar Avustralya. Yeni Zelanda ve Hınd takviye kuvvetleri takviye olarak E-leccklerı gibi gene bu dominyon kuvvetlen takviye eolaıak E-rıtre ve Habeşistan hudutlaı undaki kahraman Sudanhlara gon derilebüırler.
Kenyada italyan Somalrsi hududu ile Habeşıstanın cenub hududu uzermde hususî Afrüca alaylarının asken, bunların arkasında da cenub Airıkamnın seyyar kuvvetkn de şimal Ra-dozyası alaylan vc bundan başka cenub Alnkası ve Kenyamn hava küvetlen bulunmaktadır.
Avrupa. Asya, Afrika ve A-vustralya kıtaları İtalyan hülyasını suya düşürmek ıçm yer almış  bulunuyorlar.
Sudan hududu üzerinde, italyanlar üç karakolu işgale muvaffak olmuşlardır: Kassala, GaUabat, Kümrük. Kenya hududu üzerinde bir taburluk garnizona karşı bir liva ve mütead-dıd batarya kullanmak suretile Moyaleyi almışlardır. Beş gün muhasara altında kalan küçük garnizon çok kahramanca bir mukavemetten sonra tabiiye c-dilmiştir.
İtalyan hedeflerinin kıymeti, düşmanı bu hedeflere vardıktan sonra küçültmek Ooğru değildir. Bununla beraber bütün bunlar ancak iptidai ateş teatiyidir ve Mısırın stratejik üssün de tedafüi ve tecavüzi maksatlar için çok yüksek evsafı haiz geniş ihtiyatlarımız mevcuttur. Inı;ili'lırle l-'ruıısı/kır arasında
St. Qucntin hariciye müsteşarı YVelles ile görülmüştür. Muza-
kerat. Fransız tayyare gemisinde bulunan ve Kanadadan Mar-tbaike gidecek olan Amerikan mamulâtından 100 tayyare hakkında cereyan etmiştir. Sefirler mezkûr tayyare hakkında nokta) nazarlanm Amerikan hükümetine bildirmişlerdir. Muslihane bir itilâfa varmak mak*adile cereyan etmekte olan bu mtiza-kerat bir kaç gündenberi devam etmektedir. Amerikan hükümeti mütvvassıt rolünü yapmaktadır.
İngilizlerin talebi, bu 100 tayyarenin Fransızlar tarafından Amerıkaya yapılmış olan sipariş terini İngilizlere devreden iti-lâfnameye ithal edilmesidir, tiırid ei\arında tukua gelen harbin taNilıitı
Kahire. 21 (a.a.) — İngiliz Akdeniz kuvvetleri kumandanı Girid adası ııçıktnımda vuku bulan ve Bartolomco L'uilconı İUİ-vaıı  kruvazörünün  batııusivle
royerler tarafından görülmüştür.
Bir saat sonra Sydny kruvazörü yardıma yetişmiştir. Bu -nun üzerine duşmaıı şimali garbi istikametine doğru kaçmağa teşebbüs etmiştir.
Fakat filomuz şiddetle hücuma geçmiş ve Sydny'in endaht-ları CoUeoni'nin merkezine tam isabetler kaydetmiştir. Bu isabetler neticesi Colleoni sür'atuû kesmeğe mecbur kaldığı cihetle, kaldığı cihetle dcâtroyerlerinuz geminin un hasını ikmal etmişlerdir.
Infctlız tayyarrlennio akım
Londra, 21 (a.a.) — Bahriye nezaretinden lebüğ cdiuniştir:
Dün sabah erkenden 20 Swcrdfuh tayyarem üt Italyanın Toruk üasü üzerine yeni bur hücum yapmışlardır.
Bir sarnıç gemisine pike hir darbe inmiş, şıddctb bü- infilâk \-ukubuhnustur. Nakliye ve iaşe cemilen ne diğer isabetler kaydedilmiştir. Bütün tayyarelerimiz salimen üsk-rinc dû.ımüşlerdir. •lapooyanuı kanaati
Tokyo. 21 (a a. i — Aaahi Şim bun gazetesi "Ban* teklifi,, başlığı altında yazdığı baş makalede Ingilrerenin dövüşmeğe devam edeceği hakkındaki beya -natına inandığını söylüyor ve şöyle devam ediyor:
Almanya için lngilteremn Britanya ada lan filen işgal e -dilmeden teslim olacağına inanmak müşküldür. İngiltereyî teslim olmağa ve dünyada yeni bir nizam tenisine iştirake mecbur etmek için Almanyanın takib etmesi lâzım gelen en kısa yol İngiliz müdafaasını kırmak ve büyük Brıtanyayı işgal etmektir .
("Harb Tebliğleri J
da
Eğe denizinde karakol vazifesi yapmakta olan olan ve Sydney Avustralya kruvazörü ile bir kaç destroyerden mürekkeb bulunan bir filomuz, İS temmuz günü saat 7,30 da üıııdın şimalî garbisinde Colleoni sınıfından iki İtalyan kmvazoru ile temasa gelmiştir. Düşman evvelâ dcsl-
İN'.M   ' ItKSMl TKRI.ICI Londra, 21  (aav) —    Hava nrrarelinden (cbüğ edünıiştir:
C'umartrai gecesi hir Incjliz hotnhardtman f ilı»aa Almana .ı-nıs, t\ilhrlmsha\en denil ııs'u-ne lıııeıım clmrMir. Düşman ta-ralınılun gösterilen şiddetli mu knveıurte nu;men taj jarelrri-'ııı lırdrllerine varmış vr ler-Ka»«'\i İKimhardıman etmişler -dlr.
Krca (ayarelerinıu llanı-bım: ve Brrmede petrol taafiye-haııelerijU'      tradrn linuınıiMİa
tk-arel geıııilerini de homhardı-man rlınişkrdir.
Iloıııluırdıman edilen diter as keri lırılellrr arasında orta Al-»e Betriksda tayyare fsbrikah-ııunyı ile liuhrda, llollaııdad ı n, ha* a meydanlnn ve petrol depoları varılır.
Tayyarelerimiz ılıin SUınıı ger cHannda ulsirr udasmdı.ki telsi/ |n»s!;ı»i\ le I lı vsîu^ue'de tajyare mrdamnı da I—m'-»r-dırnan el mislerdir. İki ke*İf Isy \..r. • uz ııst-rine dönmemiştir. Ihtrt a*rı tayyaremin Kat ılıtır.
Bu Mibalı İngiliz layyarrle -rine lıııeıım eden bir düşman avcısı «mıh sahiUnde u^eıluiı -ııu/ laıulınılan tabrîlı edilmiştir. lsledeo sonra da bir borular -ılıııııın Mvaresi dıişiıriilmııstur. İTALYAN RESMİ TLI1LU.I
llulyada bu* yer, 21 (aut) — İtalyan umumi UarargJlııuın li
imimi.ııab    leıılici:
lavyarelrriıniz Malında torpil r.i.rtt i-1 ürerine alçaktan bir gece hücumu saparak geniş ı »namlar eıkamuş \v salimeu uılrriıa* donıııuşlertür.
Mımd Alrtka-sında bir ln»îlır tayrarr-»* duşiiriib-rek iıc kı*i-d n nıbrekkeh murette'e«tı rsir rddnuştlr.
İUıiu Af rüyanda layyarek*-tİiiiiz ILuııa • Kenya lı.na Ussu ve Ineîlı/ - "tlrsir Sudanıııd.tl.i ili-   ItVrltarı   ileniz - hıı\:ı ııssii
genıruk mınfaka'-***da düşman
Yahudilere atfedilen suikasdlar
(Bi| lara'ı 1 ine* say**s-la| rra gevşen»* sinden İleri geldiğini iddia ctndşlerdir. Mazotla çalışan kazanların altlarının sön-durulmeaıne karar verilmiştir. Fakat muvaffak olsmadan müd-hış infilâk husule gffmiçtir.
Bir infilâk neticesinde 10 mel re uzun vc 20 metre kadar genişliğindeki dam uçrıuş ve fabrikanın duvarı oldvpı ç,ıbi yere yıkılmıştır.
Derhal vaka mahalline yeti -şen kuvvetler tarafından elek -trik santralı çift kordon albma alınmıştır. Şehirde muttu* bir panik baş gostenniş ise de bir kaç saat sonra sinir'Ti yatışmış ve normal hal avdet etmiştir. Yalnız şehir bir müddet için c-Icktnksız ve auı-uz kalmıştır.
Bundan banka. Pietre Meamts deki kösele fabrıkaunda btr yan gın çıkmış ve yirmi beş milyon leye mal olan fabnka 40 dakika içerisinde bir kül yığını haline gelmiştir. Zabıta her iki suıkas-dı yapanla nn yahudıler olduğu-r?a kanaat getirmiş ve bir çok yahudıleri tevkif etmiştir. Hü -kûmet bu hâdiselerden sonra devlet dairelerinde çalışan yahu dileri de azle karar ı-crmiştir.
R.ı'k.'       rda *UkÛH*'l
Roma, 21 (a.a.) — Giornale D'ltalia. Bükreş ile Rudapcş'.: arasındaki msibuat rounakanlan nd-ı mütareke yapdması. Rusya de Kumanya arasındaki yem hududlarda vaziyetin nor -malleşmesi ve nihayet Rumanya ile Bulgaristan münasebatındaki gerginliğin zeval bulması dola-yısile Balkanların vaziyetinde mahsûs bir salâh olmuş oldu -ğuna işaret etmektedir. Bu gazete. Italyanın Balkanların vazıyetinde hu*ul bulan bu küşayi-şi ancak memnuniyetle karşılı-yıbıleceğıni cınkü ötedenberi Avrupa sulhunun muhafazası kaygısında bulunan İtalyan siyasetine uygun olduğunu ilâve etmektedir.
Esasen Balkanlann vazıyetinde vukua gelen bu salâh, mihver devletlerinin Avrupanın bu mın-takasında mutavassıt rolü oynamak Miretıle sarf etmekte olduk bun faaliyetin mesud neticelerinden bîridir.
Rıııııaua    İle    Mı   ..-.!..n araeında
Budapeşte. 21 (a.a.) — Havas ajansı bildiriyor:
Mahsulün kaldıntması ıçm Macaristan ordu efradının bir kısmına mezuniyet verdiği ci -betle. Rumanya da bir kısım efradı terhis etmiş ve bu suretle askeri gerginlik hafif bü* gevşeme yolu tutmuştur.
Diğer taraftan, şubattan beti devam etmekte olan matbuat mütarekesi Macar matbuatı tarafından fcshcdilmİBtir. Mezkûr matbuat Rumen gazetelerini münakaşalara başlamış olmakla itham etmektedir.
Umumî intıbaa gire. Tra-ısil-vanya meselesinin Biikreşlc Budapeşte arasında doğrudan doğruya ve mudıbanc bir sut ette haüedilmeyip bilâhare mihver devletlerinin hakemliğine arze-dilcceVtir.
Ne ekersek Onu biçeriz
Dünyanın butun bu I- mrık vazıyeti içinde dikkati -mızi lâyıkıle çekemıyen meşe -İçlerden biri de bu senek ı mektep imtihanlarının vermiş olduğu fena neticedir. Filhakika bu sene haziran ayında yapılan imtihanlar neticesinde muvaffak olan talebenin sayısı normal derecenin çok dunundadır. Bu vaziyet Irarşıt-mda bh* meburumuz Meclis Psrtl Grupu riyasetine btr istizah taknri vermiş olduğu da malûmdur.
Mekteb imtihanlannın bu sene vermiş olduğu fena netice a?aba neden ileri gelmiştir? Talebelerin tembelliğinden mi, muallimlerin iktidsrKızlığından mı, yoksa'ders süıteminın bo -zukluğundan mı?
Bittabi bu ışde muallimlerin ikUdarsızlıklan pek mevzuu bab ¦olamaz. Zira imtihanların iyi netice vermiş olduğu senelerin mtıa!Iimlerile bugünkü muallimler aynidir. Talebenin çalışkanb-ğı. tembelliği daha ziyade muallimin ve ders sistem mm elindedir. Bir talebe çalışmamışaa çahştınlmamış veyahud kendi -sine çalışmak öğretilmemiş demektir.
Maarif hasa d gibidir. Ne ekilirse o biçilir. Nasıl ekin vakti toprak iyi frürOrraez. tarla çapalar muz. toprak ryi sulanmadığı takdirde yasın mahsul fena çıkar, elde edilen netice menfi olursa bütün kış takib edilen m et od fena olur. talebeye verilecek bilgi yolunda veril m etse imtihan vakti de ah nacak ne -tice fena olur.
Maarif« derimizin bu wne elde edilen fena neticenin tekerrürüne mini olacak tedbirleri şimdiden düşünmeleri, İttihaz edilecek kararlann şimdiden alınması lâzımdır. Gelecek sene imtihan neticelerini yine bu sen eki gibi hazin olmssını istemiyorsak icab eden tedbirleri bugünden almamız lâzımdır.
"Ne ekersen    onu biçersin* darbı meselini unutmıyahm. JUURAD   SERTOĞLU
Yeni mebus seçimleri
Ankara. 21 (aa.) — C. II. Farukt Gcıel Sckrelerü£ioden tebluj edÜ-sal«tir:
kluobal olan Ankara. Kır »»tur. Seyhan ve Suıd roebuslukLuı |Ctt U temmuz 1040 -hızar günü yapılan İD-
lıh^put Ankara mebusluğuna Ankara belediye azaiindan avukat Ekrem Fırua, tCzrrebir mebusluğuna Nubit
psrU ve belediye relıl Dr. Hı*ryia '¦ı-.ı. Seyhan ınrbu*lu*una 1| Ban-kau Umum Muduzu âalâhadduı Çara ve SUrd mtbuüufuna da eski Konya mcbu*u ressam Şevket Da*, partt ııanıredl olar.ık mllltetikan ıctllmlş-lordlr.
Frensiz   nezirleri  nutuk söyliyecekler
^azırls-rah için ıvecck-
Mılnn-muti
nı-\/leri ürerinr le-drii l»uııbar
dı    ¦ ' .r yapmışlardır.
T.ıarrlrrinıİzüV« biri dûn-nv mistir.
ALMAN II sMi   | : |:i ı. ı
Berlin, 21 (tua.) — Itaşku-ııtr ıı '.:ıı!i:.ııı lelıllği:
20 U-uunıuda ve Ci) - 71 U-m-ı,r;z ı.tıvd ı-sncir.dı \'.:.. • lıomb:'!.:. . m ta.ıreleri orta ve r**ntıhİ lnı;İlterele tayyare | nıevıl.ınliirı. linı.uıl.ır, hrıızbı ıle-|oljrı \e Nencaıdcl eh aruzda sınai nıue,s4slere burum rtıniş-h-rdü".
Lonılnlar   yancın ve iıılılâk-
lara vbeb olmuştur. Bir k:ui-leye \.i|idjıı laurni' ı-sıuvenda ; I iı d.ı ıııau kruvazörü de iki tor I :d m lır.hi ıİK mmn etli ba-. sara uğramıştır. A\edar»mrz .M.ııis ı/rrinde R düşman layya-resl ıbisdrmüşlerdir.   IM-er Ur]
.'. m tayyareci dr Itollrr-ılaın ıi\anıııhı düşürilbuııştur.
Ce-e İngiliz taarel.ri simidi «e garbi Alman) u İle Hollanda üzerine tekrar bomba nt-lııislaiıln Maddi haanr az e-hemmiyetlirlir. Şimali Alman-yayla kildik bir şehre dbş. n mö-tenddid laınıbolardan ) li sivil obuiLşlur. liu   geee  hs»aıuJari
ı-sn . -m l \ dıışnutn I . re«d dÜMİrubııiejtiu-,
UUşıııan tatvareJrıi Mılhetm-slıaıeıı'e hücum t.*-(u,aHS» buloıunuşlarva da da/i loplarının şidde'lj in k:—..sı . ı ine hedeflerine vamn'tın diınme-ğe ııııviııır kııiıuoyburıbr. Heııhl dsll lupkuuıuz Laıaluıdan ¦ düş man lasrr-î   dusuruanuşlıur.
I).. .111 İPİN    .İı.İli,II   IHVLIİI   2Î
tayyaredir. Beş Alman tayya -re-d doıınırmitir.
23 TEMMUZ 1940
SALI
Üçüncü Yıl - No. 800
ab ah
GÜNLÜK SİYASÎ HALK GAZETESİ
İdare Yeri
Narvo-miAnJTf, No. 84 istanbul Telgraf: YENİ SABAH İstanbul
TO^ON: 20705
Her Yerde 5 Kuruş
Hitlerin
III
Harb mesulleri
Vazaıı: Hüseyin Cahiıl YALÇIN
Meğer Allah hazara yahu-chlen halhetmemış olsaydı, bugün* ü diktatörler acaba nc yapacaklardı? Çünkü h.jniıiı-fiı :n isme yahudi kadar yaramış bir mület zor tasavvur olunur. Ihktatörler insanların en aşağı sevkitabülennı tahrik ederek, şuurlar altında uyukla-yan gasbü garet meyelâıılaruu İm ıı- . plana çıkararak kıitlele -rin teveccühünü kazanmak islediler mı, tabedecekleri bu kalabalığa yem olarak derhal yahu-dilen atarlar. İşler yolunda gitmiyor, vâd olunan ıslahattan bir fayda görülmüyor ve halkta bir memiıunıycİKizlık hissel unuyor mu? diktatörler gene :¦ .d.udileri ha tır lar ku. Onlar sabotaj y*P-aaışlardır. Filân fabrikayı ha -«aya uçurmuşlardır. Gizli gizli zorluklar çıkarnuslar vc hileler yapıuuüardıj Hasılı o suretle hareket etmişlerdir ki diktatörlerin o kadaı ehemmiyetle hazırladıkları nimetlerden memleketi mahrum  bırakmışlardır.
Yoksa, şu y ah udiler ohnasay-d». dünya ne rahat olurdu. Bütün insanlar kardeş gibi yaşar-hu-cb; ne zengin kalırdı, ne fıka-ra; ne kapitalist olurdu, ne proleter. İrk düzeurdi, ahlâk düze-hrdi.
Diktatörler büa bu edebiyata ahştırmjşiardı. Fakat şimdiye kadar mamulâtı dahihye arasında hazan halka bir yetn borusu çalmak, bazan gasb ve yağma sevkı tâbülermi coşturmak için iyi bur vasıta olarak kullanılan bu yahudi düşmanlığı Hitlerin nutkuyla beynelmilel siyaset sahasına da m tık al ettirildi. Hitler bugünkü harbi çıkarnnlar-dan bahsederken 2*-npnler. ağır harb sanayii şefleri ve rai-re arasında bdhassa yahudıleri ileri sürüyor ve beşeriyetin banma bu belâyı onların açlığına dünyayı inandırmak ıslıyor.
Hitlerin, beşeriyet ve tarih müvacthesindeki mildi.? idcs'u-ÜyeÜni gizlemek için efkârı u-mumıyenın nefret vc teşnııne anertıği bu zümrelerin bugünkü harbden mes'ul olup olmadık kın irbata muhtaç bu kcylı-ycltır. Çünkü Hitler yalni2 ıd-' tlia etun), hiç hir delil göster-nsemiştir. Bu dava şimdiki halde . Hitler taralından dermeyan e-dılmiı b;r "had ve itham ol-' inaktan ılch geçemiyor.
Fakat sayc-î harbi yahuıhler istemiş vc hazırlamış iseler, ya-budileı en e'-^v! Hitler ile Mu-Bolüuyı satın almak ve kendi gayelerine hizmetkâr yapmak gibi Dir zeka ve muvaffakiyet «eri gosleımışler demektir.
Çûnkfl mevcud nukûmet adamları içinde Hitler /e Mu-anlını kıdar har ha taraltar ve ha: -a-» olan, hattâ haıbe tapan hiç künseyi bilmiyoruz, Eu gizh Kapaklı biı ış d ildi. Al-manyada koca bir harb edebiyatı vardır ki bunun lam yahudi-ler yahud üçde bir, yarım, yahud da dertte bir yahuuıler ta-rafından t-seis edildiğini iddia 1 .ıhıl olsa da her halde   Hitler
üe f ı...... yabudılıklcnnc
dair bir ney t.lmıyoruz. N^sıl o-luyor da bu .Jet adamları harbin insarlaıa necabet verdiğinden, hainin beşeriyet içinde daimi olarak kalacağından ve kalması lâfını geldiğinden, harbin ila ettiği biarnetleroVn o kadar BicayajJe bahsediyorlar. Eu balda u-ad ettikleri nutukları, yandıkları şayiaları uiıuttılar mı? Harb fena ise ve yahudi gayesi ist Hıtlerle Musollni ne-Mtisryin lahid VALÇIN
|B.1J tarafı t Onü »(4da)
Hatayın Anayurda iltihak edişinin yıldönümü
Bugün yurdun her tarafında yapılacak merasimle bu mutlu gün kutlulanacak
HAT AYDA
Anayurda iltihak günü parlak merasimle tes' id edilecek
Hava harb-
lerî bütün şiddetile de-
vam ediyor
Halayın anayurda ilhakı yıldHtümü olan bugün, yurdun her tarafında Halkevlerinde bilhassa Halayda büyük merasimle kutlulanacaktır. Tarihin en büyük bir haksızlığını teşkı] eden uzun bir ayrılıktan sonra anayurda kavuşan Halaylı kardeşlc-nni'.ın bu büyük bayramlarını hem kendilerine, hem de bütün vatandaşlaruıuza tebrik ederiz.
Şcfıriraizdeki Halkevleri, Halayın anayurda bağlandığı bugün için buyuk merasim programları hazırlamışlardır. Her Halkevi kendi mmtakafi dahilinde halkın büyük bir heyecanla tes'k)  edeceği   bu bayramın organ misyonunu üzerine alacaktır.
Halkevlerinde bugün öğledensoııra konferanslar, konserier, ve tiyatrolar hazırlanmıştır. Her Halkevi ayrıca gece için de büyük bir program hazırlamıştır.
İngiltere istilâ i edilebilir mi? 1
Fakat butun bu hazırbkiara rağmen İngiltereye knv- S
vetb bir Alman ordusunun ihracı. İngiliz rtoiıuıuuasuıın lıu- ||§
günkü kudreti karşısında kolay bir iş uVgıidir; çim piç vo ||
muvaffakiyet unudı çuh uz bir teşelıhuslüı.
-
YAZAN:   Emekli general   Ali lh»-an Sâhis
t, — Yazısı ikinci sahiîemızde —
I
Almanyamn Rusya hakkında beslediği gizli «ameller
Üçüncü beş senelik plân
Yazan ¦ Hikmet   İlgaz
— 3 —
Beş senelik sanayi programı Almanları bir çok cihetlerden endişeye   düşürüyordu.
Evvelâ Rot-yada inkıyat 'iU-cek yüksek bir sanayi A hu; n-yanın müşterin bol, kârı çok, muhım bir pazarını kapamış o-lacaktı. Nasıl bir haç Bene evvel yüksek bir Alman BrtkTadcMl "Türkler sanayi kuruyorlar. Bu Alman iktisadiyatının aleyhine bir har» ketin .. demek ra-rafetini göstern.!1. ise Rusya için de   böyle   düşünüyorlardı.
Alman sanayiinin......InkİBal
etmepi ıçm ılıınya nııll t U runn iptidai bir vazıyette kalma m la zımdı.
Sonra buğunun harbleri millî sanayie ıstınad ediyordu. Rus sanayiinin ayrılması, ordusunun küvetlenme-si demekti.
Rusyanın bazı komsıılaı ı da
Un* aras'ida bazı budud münazaalarına ve Vladıvostok demir yolu DP-hranının zuhuruna ¦-beb oldu   Rusya Aksayı Sarfta
Akdenizde
Bir İtalyan ve bir İngiliz torpidosu battı
-Q. ı   ¦
Hitler   Mussoliniye bir zırhlı tren hediye etti
Roma, 22 (a.a.) — Duçe, bu sabah Trenien sahilinde Füh-rer tarafından kendisine ibda e-dılmiş ve İtalyan kuvvetlenilin emrine verilmiş olan tayyare dal i trenini ziyaret etmiştir.
General Von Phol tarafın -dan kendisine takdim edilen ilk kafileyi gözden geçiren Duçe, kısa bir hitabe irad ederek evvelce şahsan Führere teşekkür etmiş olduğunu söylemiş, vc bu hediyenin gerek sulh ve gerek harb halinde Almanya ile Ital-yayı yekdiğerine bağlayan çözülmez kardeşlik rabıtasının bir nişanesi olduğunu ilâve etmiştir.
Duçe, bundan sonra zırhlı treni ve trenin son derece seri
(Sonu 3 BncS tayfada)
ingiltere ha-
rıcıye nazırı H itlere   ce-
vab verdi
Halilaks dedi ki:
"ingiltere zafere kadar ileri yürüyecektir.,,
o
Darbeye darbe ile mukabele  edeceğv miz gün yakındır
İngiltere llanriyc  Nazın Lord İlahi...'
(Yazısı 3 üncü sayfada)
seviyesine yükselemedi.
Rusyanın bu hareketini dik -katle   takib eden dünya efkârı
(Sonu 3 Uncu tayfada)
Lozan sulhunun yıldönümü
o
Üniversitede yarın büyük bir merasim yapılacak
Yann Lozan sulhunun yıldönümü münasebetiyle İstan -bul Üniversitesinde buyuk mı rasim yapılacaktır. Üniversite rektörlüğü bunun ıçuı mııkem -mel bir pregram hazırlamış ve merasimin büyük bir liitıaaııı içinde devam elnıe-n içm lüzumlu olan bütün tedbirlin almıştır. Merasim için liıuverHJle konferans salonunda hıc-ırlıklar ysznluzftıı
Üniversite rekleuü Cemil Bıl-Etl de Doğu (tyahatindın donmuş olduğundan merasime bia-zat riyaset edecektir.
İstanbul Üniversiteli Hukuk fakültesi de ayni mutlu günü kendi bayramı olarak kabul el-tiL/mden hukuk fakültesine devam eden butun talebelerin ınc-
Unıveifite 1cktt.1it4-1.nun ine rafa im için hazırladığı programa nazaran, merasim saat tam İD de üniversite konferans salonunda İstiklâl roarşıyle başlı-yataktır. Bunu mütcakıb rektör Cemil Bilse) bir nutuk söy-liyccek ve bunu doçent Yavuz Abadanın bir konieıanüi takib
Bundan sonra mezun talebe lenlen Haydar Çeçen, son sınıf talebesinden Semih Eğri-boz, Orhan Kutbay vc diğer hır talebe boz alacaklardır.
Papaza iftira mı etmişler?
-o--
Ruhanî sılatile paskal-yeden istifade etmemiş
Ticaret Vekilinin mühim beyanatı
Iraktan petrol geliyor. Almanya ile ticaret mukavelesi yakında imzalanacak
Evvelki t un (thrımıze cclerck tekrar Ankaray.-» ıkınen Tı.nret Vekili Naımı 1. 1 ¦. ¦" hareketinden evvel l. ¦¦ • Ucarelimız ve rmıhlerlf ticari meteleler bakhıneto htanbul matbuat mümes'illerıne euumle ;unlnn söyle mistir.
«— Almanya ile yapılacak ticaret
.    I,..,.  I  l.ıllll.i-.fii \llll  .   \ (-].¦-
nın peijcmbe eunu imzalanması mukarrerdir. Anlaşma «taslarına   Kore
Srettap bir yazıdan do-f Almanya ile btarl Sonu 3 uncu tayfada)   |   tan kile yapıtıcıklı
SABAHTAN SABAHA:
Kolayını buldular!
Bizim bildiğimiz fiat murakabesi haber verilmeden yapılırsa faydası olur. Bakalım yeni teşkilât ne iş yapacak!..
Basra johiyla ticaret
AkdçiMj vaziven 1 1 ¦ 1 ¦¦¦ bu yoldan vapurla nakliyat mumkun olmadığından dünya ile Ucarİ faaliyetimiz Basra yolundan daha serbestçe yapılabilir. İrak demir yolunun bizim hatlı'muzla birIf-jmerinden sonra bu imhan daha ziyade artmıştır. Yalnız bu yel ım.ind»n «apılatak nakliyat pahalıya mal oki(acından heı malın bu yoldan ılhal ve ihracı kolay tirfildir. Bunun yalnız k^-mrUi mallara
Iraktan petrol celere'k
irakdan benzin ve petrol getirilecektir. Iraktan İstediğimiz miktarda benzin ve petrol ce'artınek imkanı vardır. Nakliyat için kantar hazırlanmakladır. Yakında ilk parünia yola cıkar.lacBi'inı Umıd ediyoruz, l'ıı.ı.ıı 1 '« ..('.,m   kâğıd gelerek
Fin la ndı yad a 11 Rusya tarıkıle ithalât yapılması mümkündür. İthalâU çjlarımuın laabyel* geçmelerini »ny-dalı £uruyoru;. Bu memlekelten kâğıd feUrıbruii imkan dahilindedir. Yakında Slovıkyadan da muhım mık tarda küfiıd vı stlluloz Relmesini û-ml- clmrkfyiz.
Sovjellerie ticari mütıkere
Soyet Ru.-ya ,|r yrnı bir Ucarct an-l.ı.'t... 1 ' 1, .1 tm yapılma inak t iıdtr. Evveke Kaderi ve Nazilli koınbıne-lerini ln«a ¦ 'im olan Sovyetlerin taksit İBÜfihiı olarak |&70) bin liraya muk.ıbıl kendılenre yapanı verilecektir.
Almanya Baltık iliıakını tasvib
or
rlyallarııı nıiirakabe?tl için memurumu ¦ ¦ ' h-. 1 haber ve-nlUıee heıneıı fiyatları gösteren tahclûnın sırtı çevriüyor!
(Yazısı İ nci sayfanuzda)
— Garson, lıen iki şise değil, bir şise içtim.
— Evet .imin ¦ kımıı/ı turhta birlikle beyaz peynir de k*te nuvjtinrzl
Berlin. 22 (a.ı.) — Burada ¦ .1.1-biyettar bir .nrmbada beyan edildiğine güre Rı-.ya tarafnv uç Balbk devlcümn ılhukı bal.ıiındaki ahnSB noktai nazar, o-'ad.ı bu üc devlcU ve Sovyetlrr bırli|'inl alAkndar eden bir mesele mevcud ok.Ugı vc Abnaa. ¦¦¦¦' .' ..ii'hîji.ı nu-nnlıınc vc Lal-bk devtellen vc Rıuya i j olan um dam balına du'tunucu tarnfı bulunmadığı meıkczırıdcdlr.
0
02
Sayfa : 2
VE Vt    S* RAIl
2" .....¦     1940
ASEEft GÖZI
IJav^sS
mm
îngilt ere istilâ edilebilir mi?
Fakat bütün bu hazırlıklara rağmen îngiltereye kuvvetli bir Alman ordusunun ihracı, İngiliz donanmasının bugünkü kudreti karşısında kolay bir iş değildir; çok güç ve muvaffakiyet ümidi çok az bir teşebbüstür
Günün ehemmiyetli harb meselelerinden biri olan bu bahisde herkes bir çok şeyler söylemektedir. Asker olan da olmıyan da. aklı eren de ermiyen de bn işi münakaşaya heveslidir. Bn me-yanda ileri sürülen fikirler şunlardır:     &
1 — Tâl^rvccin çiraaluıJeki Nârvik'den başhyarak İspanya hududunda Biarrits civarına kadar ingiltere adalarım İhata eden bütün Avrupa kara kıtası sahillerini Almanlar ellerine geçirdiler. Bu sahillerin hepsinden ingiltere adalarına taarruz ve asker ihraç olunabilir, dediler.
2 — lngilir donanmasının hâkimiyetine karşı. Norveç ibrac hareketlerinde faydası görülen küçük gemilerle Ingütereye asker ihraç olunabilir, denildi; hattâ Dunkcrqueden geri çekilen Fransız vc İngiliz askerlerinin IngÜtercye naklinde istifade edilen kotralar, motorlu sandallar, büyücek motoricr ve daireden bahsedilerek ayni tarzın bn defa Îngiltereye asker ihracında kullanılacağım ileri sürdüler;
3 — îngiltereye asker İhram için evvelâ 1 Handanın işgal edileceğini ve oradan Büyük Britanya adasına asker çıkarılacağını söylediler;
4 — Paraşütlerle vo tayyare -lerle asker nakledileceği ve indirileceği söylendi;
5 — 15 haziranda Fransanın
tamamen mağlûbiyetinden sonra bir ay zarfında, 15 temmuza
kadar Almanların İngiltcreyl istilâ edebilecekleri tahmin e-dNL,
Fikrimce bunların hiç birisi doğru değildir. İngıltereyi sulha mecbur etmek Vçın Büyük Britanya adasına asker çıkanb İngiliz mukavemetini bu adada kırmak lâzım geldi tine gübhe yoktur. Fakat ingiliz sebat ve inadı, belki, buna da karşı gelecektir, ingiliz hükümeti Bütan yada mukavemet imkânını göremeyince donanmam sayesinde Kan ad ayı çekilerek oradan deniz kuvvetleriyle Avrup-panın bugünkü hâkimlerini tacize çalışacak vc Aulha kolay kolay razı ol mı ya çaktır. Ancak mukavemetin bu safhası, itiraf etmelidir ki çok elemli ve çok ürnidsiz olur: çünkü Kana-daya çekilecek obüs tngiliy hükümeti ile ingiliz mebusları, İngiltere kral hanedanı, İngiliz donanması belki ingiliz imparatorluğunu idame etttrehüirler. Fakat bu imparatorluğun asıl ruhu olan İngiliz milleti Britanya ve İrlanda adalarında kalma} olacaklar. Kanada ya çekilenler de bir daha bu adalara dönmek veya düşmandan bu adaları nv tırdad etmek imkanı ve ümidhu kaybetmiş   bulunacaklardır.
Avrupadaki ünlerini kaybe-| decek İngiliz donanması da Av-
Yeni Sabah
SENELİK • AYLIK I AVLIK 1   AYLIK
ABONE BEDELİ
TBrkly* Ecnıbl
1400 Kre, t?00 Krş,
760 400
H60
eoo
100
21 TEMMUZ 1940 salı II C-mazllintr 1359
10 Rumi  Temmuz '3M
COn ZOS Ay: 1940 — Mısır 7»
COnaf Oflt. 1 kindi 
9.11 4.40 8.43 Eıanl
20.34ı 2229 3.38 Vaaatl
AkMm Yatı. Imuk 
12.00 1.9« 7.0» Eıanl
20.30 ».2» 330 vlımtf
*-¦
YAZAN :
Emekli General
Ali İhsan Sâbis
_J
— 1 —
nıpayı tesirü bn- surette abluka edemez. Bu vaziyette Amerikanın yardımı da artık bir fayda veremez.
İşın bu hale rahnesi hiç arzu edilecek ve hattâ güvenil« - k btr şey değildir.
İngiltere, 1066 arnesunde Nor-manlann ve 1088 d* Guillau-me d'Orange'm ırtılasmdanbe-ri ilk defa olarak şhndi ciddi bn- tecavüz tehbkesi karınsın -dadır. NapoleonSın 1805 de yaptığı hareket »adese bir tehdıd olub ciddi bir taasbbua değildi; o, Calaia boğazında Bcatlongne dvanndakı ordıırûnlarda toplamış olduğu büyük btr Fransız ordusu do karşı tarafa geçecek gün tavır ahnuna. Fakat Ingv hz donanması karnaanada, de-nuüere hakim bâr Fransız do-nanma£i veya Fransa üe mutte-fikk-rımn boyie bar hakim deniş kuvveti bulnnjnadıgmdan dolayı. Fransa ocddusvnu kar-şrya geçirmek mümkün değildi- İngiliz deniz üstunluğiuıden dolayı bu irkâb ve ihraç hareketinin güçlügÜnU kezkdisi de biliyordu .
O esnada Viyana hükümetinin çıkardığı ihtilaf vs bn blok-den sıyrüması için Napoleon'a güzel bir fırsat verdi. Napols-on un o »am»n toplarsın olduğu ordu. 7amanma niabetla, pek kuvvetb bir ordu idi İnfcfiterede epeyce heyecan uyandırmıştı.
Bu   defa   da   Almanyanın
Ml"J,*"t deniz Malullerinde mühim kuveÜcr topladığı «Öyleni -yor. Şimdi denizaltı snrûj. !-nv-le tayyareler ve tanklar harbin ve ııuıİıareU'krm cereyanına büabutuu ba^ka bu* sukü vermiş oklıjklanndan ve denir hâkimiyeti, drnazaltılarla uçaklar tarfınadn, '!¦¦¦*¦¦ ihlal edıkhğm-den bu def ski vazıyet Napole-on zamanmdakı vazıyete benze-tık-n.'-z
Almanya, Avrupanm kara kıtasında büyük aahüleri ele geçirmiş olmakta beraber İngiltere için en m imlik kısım Belçika sahilleri ve Breat'e kadar olan Manı: be janna*! salı illeridir.
Bu m.dullerde de en  mu hım
kısmı. Îngiltereye on yakm olan Calaia ve Boulograa civarlarıdır. Buradan îngiltereye ancak 33: 60 kilometre raeanfc vardır.
Almanlarla, bu iki mevkide denizaltı scfinelerryle, tayyarelerle, kuçuk h ucum bot lan  k\ mayınlarla ve eatra De kuvvet-b müdafaa barajları yapa bilirlerse, bu iki hat azasını oldukça emniyetli bir havuz halinde irkâb vc ihraç hareketleri için kuilanabıürler.
K. ¦ : sahildeki llastıng civa-nndakı kumsailsra on asar evvel Norm anlar da aakar çıkarmışlardı.
Fransa üe mütareka akdet-melennden dolayı Almanya ve İtalya bugün, rvvrikfaden daha şiddetli bh- surette İngiltere ile harbe devam imkânını kazan-maşlardır. Fraimadan bol mahrukat ve sair mabseme tedariki kolay taşmıştır.
Almanlar Pranaarun Manch, sabülcrınılekl bnıanlsnnda, ye-
yorl unuş Dalı a şimdiden Almanlar tayyare fiIoUriyle ln-g:l tereye ve İngüız donanmasına mümkün olduğu kadar zarar vermeğe oalapyortar. Fransız bmanlarUKÛkj butünrsnb ufaklı  vasıtalar Almanların  işine
'   ¦. i' ti.tn
Fakat bütün bu hazırlıklara rağmen îngiltereye kuvvetli bir Alman ordusunun ihracı, İngiliz donaınaaırun bugünkü kudreti k arsasında, kolay bir ış de-- idir. çok güç vc muvaffakiyet ümidi çok az bir te^obustur
Evveli yukarıda yazık dört iddiayı tedkrk edebin:
1 — Ahnanlarm işgal ellikleri bütün eahillerden hangi taamın Ingübrreye asker ihracına elverişli olduğunu yukarıda izah ettik. Danlmarkn ve Norveç sahilleri îngiltereye Alnaanyanm kendi nahilkerinden daha yakın değildir. Ancak Norveç İn cenup sahUlcrhaatn ingdtrrerdn şimal kısanlarına tayyara akınları ve dentaaltı hücumları daha kolaydn*.
Danimarka nhdlerile Fransanın garb sahilleri de denizaltıla-ra melce ve üs olabileceklerinden dolayı faydandırlar. Bu sahillerin IngOboreye asker ihracı üe alâkalan elaman.   m
2 — Norveçe ihraç hareketi yapılırken İstifade edilen küçük gcmiM-rden bu defa da uüj-fade edileceg saraSrnrrlır
Ancak "ri*1*1 vaziyet ile M ınche deauaandeki vaziyet birbirinin ayni değildir. Norvece asker ihraç edibrkrn yal no garb tarafından Skagerak boğazından İngin» ılmıajıi;. v--:iiin taarruzu mümkün idi. Burada üç taraftan, yani şarktan, garb-] tan ve şimal taraf nidan Ingüza donanmasın m, dnnızal tılanıun, tayyarrlcrinm taarruzu tabiidir. Orada lıurunı donanması kea dısini tehlikeye ¦'*"^b Lüzumunu: ujsrmadi Borada lngüia ana vatan füosn, anari**na taamız eden ıf*f***"i her no o-lursa ohmn aakhrmak mecburiye tindedir.
Aksi takdarde rnevoudı yetinin sebeb va hikmeti knlmaz. Dunkerquer*den cekOen knvvcb-lcri inyn-nk- içm kullanılan vasıtalar h İmanların ihraç hare-ketinde aynan laaaaaaaââaananf; Çünkü Dunkeruan tahhyesinde İngıhı va Framaa dooanmaba-riykt hava filoları bu çekilme hareketini kuvvetli bir surette bimaya va —hatan ediyorlardı. Düşmamn dem* kuvvetleri yok ¦ 11 Almanların ihraç hareke t uade nat âf tamamen aksidir.
3 — Îngiltereye asker ihracı için evvelâ İrlanda adasının işgali fikri yanlış bir düşüncedir, ir lan daya asker ihracı kolaylıkla ve Iı lıliıclı yapılacak bir hj degüdır kl oradan tekrar büyük Britanya adasına geçmek koby olsun. Serbest İrlandalıların Almanlara karnı müdafaa eliıiıyvccklan düşünülse bile iki defa denizi rcçmek tehlikesi, kolayca geçaatınlecek bir iş değildir.
Keza »yrıı mülâhaza Norveç-ten Îngiltereye asker ihracı içüı dc vardır. Evvelâ Norveç, sonra oradan îngiltereye sevkıyat hiç bh- fayda ternm etmiyen do-laşmahurdn*. Böyle şeyler ancak düşrnam şaşırtmak için İhtiyar oltmafaanr. Ihash ihraç ha-reketı çin bu y4ahar pek dolaşık ve çok tersaVrl yofurdır.
4 — PnmaOÜrrle ve tayyare-
ve Memleket Haberleri ")
Hollanda elçimiz Yakub Kadri
li
Taksim belediye |Münakalât gazinosunda infilâk
Hava gezinin  iştialinden gazınoı.un alt katı
lıarab oldu
Taksimde Tafkı^La caddcalnaV be-kdıyr aralından İnsaaU ınuurahhıd ¦orası lUaScra ihale edilen belediye guinoHinun en alt kaUnd- mutlak kuanında dun ofledcn aonra lıava inuuıi'lan bir infilak olmuj. bereket versin kı, infilak uglo uuyduauna raal ladub um nUfUMja layuıl olıııaınıı -Ur.
Itadiar »öyle ounuatur
DOa, tanıda çalı..m tadlrr aale naydaau yar*irtan bir nı)ddct »on -ra, Uc katlı ol«n modern ve mua -sam bıııanuı cn ali katında tuk jıd-detll bir UüllAk nldu^ü duyuknuj ve bOtün bın.ının (iddellc «?rıüdup I"»-sedUnuatar. Uınanm yıkıldığını zanneden nal k«ttakiler kcndılerlal dna-nya a bn »W. buaı duıduktıa anara, •aattda ne : :.ırun ı anlamak üure yavaj yavuj ıunU)lrr ve ru maıııara Ue kanalapn ıjlardır:
Aradaki büyük candı bölmeler yerlerindin fulayıp davura y.ı.l.m-aufUr. Ilutun cmlır. »ıddrUı bir İnfilaktan aeerakı manzarayı aneder hakle param parça oloıuatur. Ayni lamanda, hafif bir harafaıı kokusu vardır ve kâcıd ve mukavva fibı »eyler lamamen yanrnif. lahU kııım-laruı Oırrlı-ıı kararmıştır. Aradaki caaıUr da, luzla buz olnıuo denecek tekilde r^c-lannu^Ur.
Blrat aonra, arasUrüınca, mutfak kamında, duvar da. yerden bir metre kadar yükseklikte afi acık ve kenarları udra karaıoıaj bir hava -can banını eorıılrn«ittir.
Ba İnfilaktan, bulasıkhena, mut -fak ve ambar İttihaz edilen caıne -klnla bOİUıuııc kısım ve buUln pencereler mrar vfirmGjtur.
Zadatnca yapılan tahkikatU da. ha-¡acaaı aırkcü u.-Ularından Onrumn Usaal ve d^kaUdzbct yurunden bu borunun a£o veya daha evvelki ana mandnfun atık bvaküdub ve dif nda da btr yerde bir kibrit çakılmann -dan, pencereleri kapalı bulunan bu kuınıda biriken -mazının ııarb-yarak Uryik yaptırı ye by haurata anbab aMıı*u anlanlnrjUr. İfavaaazı uraaa Oiman yakalanarak tahkikata baalanauıtır.
Zarar ve riyaa miktınnın bin liraya yaklaftıtı tıhmla olunın-kUdır.
(Radyo Programı^
23/7/1940 SAU
T Jt Presraaı ve memleket aaat •yan.
U0 Ajana haberleri.
8.10 Kv ksdlnı - Yemek listesi,
*M/»3t Mllıik: Kııre «erleri (PI.)
1U0 ITozram ve memleket saal ayan.
İlse) Ajana haberleri.
tl-OS Muadr. FUUarb auıalelil aarkuar nraatamm drvamt.
İt00 Müzik: Senfonik program (Pl)
18.00 Pretram ve memh-ket saat ay sil
îasS Hdark: Carbaad ıPI)
18J0 Çocuk aaatt.
1S.00 Mu.-ık: Çocuklar i(in (PL)
11.15 MOzik: Fasıl heyeti.
11.15 Memleket saat uyarı ve ajans
20-00 ktuılk: Çiftçinin aaatt aa İS Km mama (Çıfıtının azan) 10J0 Mûnic Ankara radyosu küme aea ve saz heyeti.
İdare eden: Mesud Omll. ıır- --ıı nat. 21J0 Konırjma (Radyo ffn*rtr*0 21.4a Mtkuk; Radyo aalon orkestrası (Vryolorut Neob aıkıa idaresinde)
22J0 Memlaket s.ıat ayarı, ajans haberleri; Ziraat. Esham - Tahvilat, Kambiyo . Nukut Bor-.. ı (fiyat)
22.45 aUılk Radyo saksı orkestrası prorramının devamı.
22-00 Müzik: Caıband (PL)
2»a5/Z120 Yarınki program w
Vekilinin dünkü tedkikleri
Bir k*e aUnrirnbert ırlııınıude bulunan MOiukallt Vrkılı AU Çeünka-ya ".,ıı -    dun de devam et -
nuatır.
Vekil dün Seleden evvel İstanbul Mınlaka laman Reüdıâıno fielrrı-k huauat dairelerinde nfileye kadar nıeazul olmuşlar, efladed sonra da beraberlerinde Umanlar Umum MU-dOrü Raufi Manyıısl ve latıuıbul Mınüüuı laman Reiıl Refik Ayantur olduru halde Haöre Rlderek yeni a-cılnn alnryclerl vo lınvuzlan gezerek U^lkütlerde bulumnustırr. Vekilin buzun vvyahud yann Pendlge Cldrrek PavU adaauun harsısında yapılmışı kararlaatcnlan Mlyük b-nane sahasını şearasal muhtemeldir.
s ıs
Bir Yugoslav vapuru limanımızda kaldı
YufraUavyanın YuoanUtın ve İstanbul arsanda sefer yapan Lovteo vapuru Akdenizdeki arı ı niyetsiz İlk yüzünden Yugvuavyaya duneauyerek llmansmuda kalıniabr. Adriynlık de-ıu£i medhalınla lulı mLı taralından kapatıhnau üzerine bu ceminin Yu-cmlavyaye denmeli İmkanı kalma -rıııjlır. Vapurun arantaaı «eminin Kı-radeniı İstanbul ve Yıınanüiüan arasında sefer yapmauna müsaade a-dılmen arla teşebbüsler yapmakta -dır.
Beden terbiyesi mü küllefiyeti kanunu
—    a -
Dün vilayette Vali Muavini Halûk mhaaza rıyaaeU alünda Beden Ter-bryeal Oenel nirektnclıl.;ı -ekreteri Cemal ve asbaskaıu Fendunun da iştirak ı-Ulfl bir toptu aı yspılmıs-Ur. Toplantıda bedan terbiyesi mü -keilefiyati kanununun tatbikaU mevzuu bahsedilin! jtır
Kanuna core belediye hududtarı dahlttnde 10 - 20 yasına kadar olan irnUnl. baledyc hududUrı haricinde İS - 20 yasanda olan cençler ter-bıyel badaruyv makeflei,yetin* tata tu balacaklardır.
Halk ekmeği
Tecrübeler İstenen iktisadî neticeleri verdi
Halk ekmesi tel" yapılan tecrübeler nah fal enmıstlr. Tecrübe icın yapılan ekmekler bir kiloluk uzun ve yuvarlak vo yarım kiloluk yuijıİJİ: r-«ineklerdir. Fazmek biraz esmer ol-maaana ra£mea kimyevi cvl.Ii tamama* haizdir. Yalnız belediyenin yap-tup brtkikala nazaran köylüden ab-:..n bufdaya kiloda yapılacak SI paralık saramın halka tama m ile akset-tnemeal sçln bu yeni tıp ekmek için hazırlanan bufday cauıUındcn 100 küo nadan 90 kiloluk ekmek v kırılmak kab ediyordu. Halbuki 100 kilo undan ancak 9İ kilo ekmek cıkanla-bılrnıstir.
Bu İtibarla yeni bir çerni bulmak üzere belediye yeniden tetkikat yapacaktır.
SABAHTAN SABAHA
Kolayını buldular F
BELEDİYEDE
inşaatı tehir olunan yollar
Belediye İnsaaU tahdıd eden koordinasyon kararından sonra tehir ede-n-Jı inşaat tevhit ebnJ»Ur. Tehir e-d.len mı..ılı 400 Un Ura tutm.Vj. dır k| bunun 200 bin trası yollar: ;.:ddır. Şimdilik ınaaaU lehir edıkn sollar tezyini ır.ıhıyette olan yollardır. Tanarrul edilen bu para de U-aasnal olan barı caddeler yapılacak-br.
ryatlarm  mürakabn   İşi
iyi gitmiyor. Ryatlnra yükaelmı^ınc ve ıh ti kira mâni olmak için kurulan bu komisyon lann bugüne kadar hizmeti pek mahdud ulmu^tur. Belki bundan dolayı dun TVaret Vekili fiyat murakabesi için koordinasyonda yeni bir teşkilat vücuda getirileceğini haber verdi. Bizce murakabe heyetlerine geniş aalfthryrt verilmelidir.
İçinde seki, görgülü, piyasayı ve pryasanm adamlarmı tanıyan İş .idamları bulunmalubr. Fryat murakabe komüryonu -mm. piyasayı hangi gün teftişe - Hollanda istilaya ufrudv   ^h|nğın, ^ ,kj ^   cyı-elm-
Ingİlizlor Hollandayı her gUn bombalayorlarmış
Alman ujgnlı esnasında Hollanda ¦ ..ı.n.ı/ olan Yakub Kadri Kara Osman dun naban-kı ekspreala achnnuae gehzüş -| n. Yakub Kadri iataryooda ı ken hamı gören btr muharriri-, miza şu beyanatta bulunmuş -tur.
gı /anı.m orada idim. Taarruz çok ani okhı. 8 a baha karşı top
seslen ve tayyare gûrühiılerıyie uyandık. fVncereden bakar bakmaz gorduKimıuz Tnanaara oı/j -—rtu Alarm işareti ve-nlmemıştı. (kıkyuzünde yua lerce Alman tayyaresi uçuyordu. Fakat halk çok sakindi.
Sanki bir manevra yapıhyor-du. Almanlar yıddclli bu- bom-bartumana bağladılar. Rötardanım dürtte üçü iki üç aaat içinde tahrib cdüdt. Ve binlerce, sivil öldl). Hollanda da bulunan Türk ticaret huyetı ve bir Türk talebesi Houandad.ı musaf irdiler, mtiladan aonra bü- buçuk ay Hol landa da kaldım. Bunun sebebi evvela ticaret heyetini göndermek n.ııı beklemek zarureti alt. Onları göndermeden ben gidemezdim. Heyeti gönderdikten sonra vize çıkarmak naenlnni çıktı. Bu* diplomat gibi aVşflal lâalettayın bur yoku gibi hareket etmek mecburiye ünde sum. Muhabere temin etmek mümkün oUmıyordud.
Alman utılaai lamanı lan-dıktan sonra ingilizler bomba yaydırmağa başladılar. Hemen her gün Holutnda ' ¦ .1^ tayyareleri tarafından ziyaret edilmek tedir.
Fakat İngilizler açık şehirleri ve sivil halkı bombalamıyorlar . Sadece askeri hedeflere hücum ediyorlar. Nihayet Berime gi-debıldım. Orada bir haftada vize islerimi ikmal ettim ve yola çıktım. Lâkın yolda ani olarak rahatsızlandım. Budapeşte de Ruşen Earefc bir müddet misafir kaldım Ancak İyileştikten sonra memlrVttıme dönebildim.»
I       IKTtSAD       '
den haber vermesi, İlin etmesi ne dernektir* Buna ne lüzum var? Hiç bh* faydası olmıyan bn İlanın büyük bir zararı var: Kaçamak fiyatları arttıran esnaf, komisyonun murakabe edeceği gün hilesmi beUi etmez, gazinocu o gün tabelasını degi^tı-riverir. murakabeden de hiç bir netice çıkmaz!
Sonra komisyonun salâhiyeti geniş olma», eğri yolu tercih edenlerin *"hiha şer'iye., terine karşı derhal tedbir abrunasmı mumkfln kılacaktır. Bir gazinoya gidiniz:
Tabelasında biran m şişesi '"mezeyle 40 kuruş,, yazdı. Gelen meze kırmızı turb ile On nazik htyar parçasından ibaret o-lunca biraz da beyaz peynir İstiyorsunuz. Önünüze küçük bir kâğıt parçası kadar beyaz peynir geliyor ve bunun için sizden 30  kuruş fazla abyorlar
Ev kiralan geçen ıtcncki kiralardan fazla olmıyacak. Teni kanun faz» kira ilanların cezaya uğrayacaklarını ve kontrata eski kontrata göre tadile mecbur olacaklarını .'mıirdir. Fakat ev sahibi, ya evindeki göze görünmez tadilleri bahane ederek fazla para istiyor, yahud istediği fazlanın bir seneliğini peşin alarak kontrata idhal etmiyor.
Bunların çaresini bulmak ancak salahiyeti geniş bu* murakabe heyetinin eünde olabilir.
Mar.ifaturacı'r.r Ankaraya bir heyet görderiyorlar
Istanbuldakı manifatura tüccarlarının son leaûıt edilen manifatura fiyatları hakkında   vekalete   İzahat
vermek Üzere Ankaraya bir heyet gönderecekleri haber alınmısUr.
Fiy«t mnrskabe   komisyonun faaliyeti
Fiyat müraknbe komisyonu dun Mınlaka Tıc.ret Mudurlufûnde bir loplanb yaparak elde bulunan bazı ihtikâr vak'alarına aid evrakı tetkik eim. ,iır. Komisyon manifatura için hazırlanan fiyat lülelerini buırunler-dc gazetelerle ıl.'.n edecek ve pera-k en dec il erdeki manifatura satıhları bu listelere göre yapılacaklar.
Almanyadan   ecza ve demir   boru   geldi
Almanya ile bir müddet evvel imzalanmış olan 5 milyon liralık mu -vnkkat anlatma hükümlerine gere Tuna larıkıle ucari mubadelat yapılmakladır. Kordelyo u-mUıdeka Alman bandıralı vapur dün Tuna Uuikile limanımıza gelerek bir miktar demir boru, kimyevi ecza, vida getirmiş -tir. Vfinur buradan tütün alarak Tuna yolüe avdet edecektir.
krrlc asker nakli, üzerinde durulacak bir mesele deg Idir. Bu hareketler, ancak diğer hareketlerle beraber yapılırsa ban faydaları mucıb olabilirler. Başlı basana asker ihracı için   fayda
Ban tayyareler 20 ban bin elhye kadar asker nakledebilirler. Ban tayyareler 6 . 7 ton kadar hamule tı-nyorlar. Yüz tayyare De bir seferde 2000 den den 5000 kişiye kadar asker tasma bilir.
Saatte 350 kilometre vasati sür atle Manche denizini geçecek tayyareler bir i;..t . ıı'unl ı Uış neferden on sefere kadar yapa-bTIirler.
Fakat tayyarelerin iuccckle-
ri yerlerin mutlaka emniyet altında olmaları lozundır.
Bunun için aadc tayyarelerle tnglltereyo asker ihracı yapılamaz. Deniz yolunun mutlaka l em ini icab eder. tnpltereyi mü-ıkıl'aya hazırlanmış bir tngıkz ordusunun mevcudıyeu daima guzonunde tutulacaktu*. Norveç de bile sadece tayyarelerle asker nakli ve İhracı mümkün olamamıştır.
Her ne OaaTM olsun bUyİlk bir kuvveti Inp11ler*y İhraç edebilmek İrin denirde kısmen olsun hâkimiyet tesmino mutlaka IU-nım vardır. Büyük bir kuvveti IngÜtcrrye ibrac edebilmek için
Bu İşi sadeco tayyarelerle, de-
nizaltılanyla ve hücujnbotlarile
dilimi surette temin mümkün de ğildir.
Kısa müddetler içüı ve küçük sahalarda hâkimiyet mümkün o labilirse de büyük bir ordunun ihtiyaçları bukadarcık bir hâkimiyetle temin edilemez. Eğer bu vasıtlaria İngiliz donanmasına mühim zararlar verdirilebüu-se o zaman vaziyet değişebilir: fakat yalnız tayyarelerle veya de ııiznltılarıyla, ingiliz donanması-"nın imhası mümkün değldir.
Bu bahsin diğer safhaları bun danaonraki yazı İle tedkik olunacaklar.
Eaki eirlncl va AlUneı Ordu S     Kumandanı  Cmakll  Oarsaral
Ali İhsan Sâbls
üniversite heyeti Doğu seyahatinden dün döndü
Riyaseti alımdaki üır heyetle konferanslar vererek halkı tenvir etmek ve ayni zamanda bazı (İmi tetkikler yapmak üzere dogu aeyahatine çıkan Üniversite RektorU Cemil Bİtsel dün aebriruıze d urun Uttur,
•— Seyahatimizi lesbıt edilmiş o— lan program dairesinde yapUk. Er-nuruma ayın 13 Uncu cumartesi günü sabah t de vardık ve ayın İS uncu cuma (Unû akşam üren IV da hareket ettik. Programımızı muvaffakiyetle tatbik etnus ve en büyük bir alaka Üe karşılanmış olmanın mem-nunıyetüe döndük. Açısı, demiryolunun rai uruma varisi ve kapanışı Erzurum kongresile yapUm. Gerek açık ve kapanısda gerek umumi kon-feran-aarda ve mesleki konu*molarda Erzurum balkının ve münevverlerinin daima salonları doldurduktan nı memnuniyetle gürdük.
ttml çalışma saatlerimiz 31 dır. 11 tanesi amuml Konferans dilerleri mesleki ve münakaşalı tconusraalar-dn.
237 hastayı da doktor arkadaşlarımız muayene etUler. Diyebilirim kt
İlk üniversiU- lıafla&ı ilmin zafer baltası oldu.
Erzurum Valisi Burhan Teker haftanın İri ve verimli olması için hakikaten çok çabstı.
Umumi konferanslarınııu HalkeTl-nin hakikaten cu-el salonunda mesleki olanları Umumi AluIetUşlık solonu ile Fevzi Çakmak luutahanesl donundu yuphk.
Gerek sayın Erzurum V.,lı.inc, gerek Belediye Ret«l Uc Halkevi reisine heyetin teşekkürlerini sunmağa delalet etmenizi ram ederim.
Profesör Ah Fuad BaısÜ Üe, Uru) doçentimiz Mukrımuı konferanslar vermek Üzere MvaSS davet olundu -lar. Kendileri orada 3-4 gün kalacaklardır^
Hariciye vekili İzmirde
Izrnir 22 (Huauaİ) — Hariıiyo Vekili ŞflkrO S-racojtu Ankaradan «ehlimize gelmiş ve büyük merasimle karşılanmıştır. Vekil ynrın uürahat etmek üzere Odemısde Gok-uk yaylasına gidecektir.
23    Tcmmus 1940
rest saî.*ah
Sav fa : S
Hitlerin nutku m
Harb mesulleri
[Başmakaleden davam] den harbe bu kadar taraftardır. Zenginlerin, fabrikacıların , fran masonların, yshudilerin Hitler tarafuıdan iddia edildiği veçhUe gizli gizli harbi teşvik etmeleri bir cürüm ise Hitlerin ve Musolininin harbe kalkmalarına ne ad vereceğiz? Eu tatlar yahudileri harb taraftarlıklarından dolayı tel'în ederken kendileri yalnız kuvvetin hâkimiyeti dinini neşretmekle yahudilerin icra vasıtası olmak derecesine düdüklerini nasd farkcdînıi -yorlar?
Harb mes'ulleri hiç bir zaman bugünkü faciada olduğu kadar açık bir surette meydana çıkmış; bulunmuyordu. Fransa ile İn-^ gülere biç bü- dava peşinö,e| koşnııyorlardı. Hiç bir mıLeün vataı.ına göz dikmemişlerdi. Dünya dcvltcleri arasında çıkacak ihtüâflann uzlaşma yoluyla haledılmesini müdafaa ediyor-1 lardı. Mr. Ch amberlaın sulh içinde müzakere vasıtasiyie lıal-lolunamıyacak hiç bir ılı. ..i bulunmadığım defalarca tekrar | etmemiş midir? Almanların ve italyanların bunlara ne cevab- J lar verdiklerini Hitler unuttu , mu? Bu bir ekmek kavgasıdır,: biz aç milletiz. Dünya nimetle-) rinden hisse isteriz, diye Larbar bağırmadılar mı? Bu çığlık faraza Monako prenaliğüıden aksetmeydi, dünya 1.-.'....i ; la gülerdi. Fakat Almanya doymak bilmez işti hasını kuvvet-! ile teyid etmeğe kendisinde, kabiliyet gördüğü için ortalığı kana boyadı. 1939 senesi baslarında Amerika Cümlıurrc.ai Roosevelt bütün milletleri bir müzakere masası başında toplan-mıya vc ne isUdiklerini ortaya koymaya ve anlaşmıya davet etmedi mi? Avrupa İşlerinde doğrudan doğruya alâkası ve menfaati olmıyan bu bitaraf devlet reisüıuı insani davetine Hitlerin ne kadar muhakkirane cevab verdiğini dünya unuttu mu?
Eğer harbi yahudiler istemiş-lerse bu arzularını fule çıkar • m ak İçin muhakkak kî Hitler • le Musoliniyi kendilerine en büyük yardıma bulmuşlardır. Hüseyin Cahid YALÇIN
Akdenizde kalan şileplerimiz
Emir ve Mete  şileplerimizi İtalyanlar kontrol ediyorlar
Akdenizde bulunan Mete ve Demir şileblcrunizden ûün şeh-rünızdekı alâkadarlara yeni malûmat gehııistir. Bundan on gün md Barse tondan hareket eden Kalkavan zadelerin Mete şüelı İtalyan kanundan dahdinde sefer etmekte olduğundan italyan lar tarafuıdan kontrol için Si-cüyada Palermo limanına geti -rümiştir. Vapur burada 8 gün-denben beklediği halde İtalyan makamları vapuru can kontrol etmemekte ve buketine de müsaade vermemektedirler.
Dün gemi kaptanından gelen bir telsizde vapurun kömüıü-r. an dc bitmek üzere olduğu anlaşılmıştır. Vapur sahihleri v. zıyeti Münakalât Vekâletüıe bUdirerek vapurun hareketine muaaaUc edilmesi için teşebbüsler yapılmasını ıstemişkrdir.
Gemi çimento yüklü olduğun-dan rutubetten fa-ıla miktarda müteessir obua hamulenin bo-zulması ihtimal dabı ündedir.
Sosyete Şilebe aid olan Demir t lebimizin dün Barselondan hareket ettiği haber alınmıştır. Demir de Metemn takib ettiği rotadan memleketimize gelecektir. Demir hamuleaııni t;unamen Bars-londa Uhhye ettiği tein geminin Palermo da kontrolü u-zun Bürmiyecektlr. Bu Şilebler Akdunizdc- kalan son vapurları-mızdır.
Almanyanın Rusya hakkında beslediği gizli emeller
(Bat tarafı 1 inel aayfadal
müddetin hitanımda Rusya de "yaptınız, yapamaduıız,, münakaşasına girişti. Kus bir arzularının hu^ul bulduğunu diğerleri İse bunda muvaffak olunamadı-ğım iddia ettiler. Hakikat şu uiı ki Rusya programın baza kısımlarında muvaffak olmuş vc bazı kısımlarında da muvaffak olamamıştı.
Esas bozukluk şuradan başlamıştı. Bir çiftçi olan R'is köylüsü sapanını bırakıb torna tezgâhının başına geçmeğe rağbet etmıyordud. Bu vesile ile sanayiin bir millete yavaş yavaş hazmettirilmesi hakikati ortaya çıkmıştı. Yani amele ve usta buhranı başgösterdi. B'J'iıtn için yapılan bur çok fabü*kalar 1 ı ¦ ¦ Ti11 . milyonlarca kılo-vathk elektrik üıtihsalâtından istifade olunamamış, nehirler arasını vasleden kanalları boş kalmıştı.
Her halde Ruslar bu program da arzulan derecesinde muvaf -fak olamamışlar ki sonra ikinci beş senelik vc şimdi de üçüncü beş senelik programa başladı -lar. Halbuki gayeleri ilk beş senelik programla Rusyayı muhtaç olduğu san'at iktidarına ka-vuşturmr ktı.
Almanya Rusyanm ikinci beş senelik programı tatbike başladığı sırada daha aktif hareketlere girişti.
Antikouıintcrn bir pakt teşkiline çalıştı. Rusyayı medeniyet i' ni umumi bir düşman olarak göstererek dünya devletlerin! bu müşterek tehlikeye karşı toplanmağa davet etti. İspanya muharebesine bilfiil iştirakinin sebeblerine bu da dalıildir. Komünistliğin zühurundaki plânı aksettiler ve dediler İd: Madem ki bir ziraat vc ham madde mem leketi olan Rusya bir sosyalist otarşisini teinin etmek için Alman sanayüne muhtaç bulunuyor, öyle ise Almanya da kendi içinde sıkıntısız bir yaşayışı temin edebilmek için Rus ziraat ve ham maddelerine muhtaçtır. Eğer biz Rusyadan böyle ziraata müsaid büyükçe bir parça koparaiıUirsck Cihan Harbinde olduğu gibi bü- daha abluka ve saire ile kıtlık tehlikesine maruz kalmayız.  Bunun
«rin Garbi Rusya ve bilhassa Ukranya Almanyanın dünya dur. Denizaşırı menfaatler nasıl hâkimiyeti için bir ana mevud-dur. Denizaşırı menfaatler na-Bil olsa inkıtaa mahkûmdur. Fakat Almanya karadan bitişik bir tabiî servet kaynağım kuvvetli ordusiyle her türlü ahval vc şerait dahilinde müdafaaya kadirdir.
İşte Almanyanın Rusya hakkındaki gizli emeli ve programı budur. Eunun tatbik edileceği müsaid zamana intizaren bu arzu şimdüik ketrnolunmaktadır. Lehislamn işgali plânın birinci kademesi idi. Çünkü Cihan Har binden sonra Almanya ile Rusyanm teması kesilmişti. Geçen du.
Leh is tan m taksiminde Rus-yaya büyük musaadekârlıklar gösterilmesi, hattâ harben işgal olunmuş, kılıç hakkı olarak yerleşilmiş bazı yerlerden kıtalar geri çekileni bunların ikramı galiba buraları ariyet olarak vcrdıklcrine ka.ıi olmalarındandır.
Büyük dcvitelcrin bir hayat mücadelesiyle meşgul olduğu şu sırada Ruslar birinci ve ikinci beş senelik programın eksiklerini rahatça tamamlamak vc tecrübelerine gore hareket etmek üzere üçncü beş senelik programa başladılar.
Her halde Almanya bu hareketi gene tarihî emellerine uygun bulmamış olacak ki bu defada programın icrasına tahsis olunan emiği heba ettirmek için Türk - Rus dostluğunu bozmağa gayret ediyor.
Bu hâdise de gösterir ki Rus ya Içm Almanyanın dostluğu düşmanhğrndan daha kârlı değildir. Cihan Harbinde biz dc bu dostumuzun az kasıd ve ihanetine maruz kalmadık.
1914 dc Osm a nü imparator -tuğu Almanyanın ı ı'ı'ti sı-fatiylc Cihan Harbine girdiği zaman her şoyden evvel hür bir devlet İçin bir izzetinefs meselesi olan kapitülâsyonları ilga ettiğini ilan etmişti. Babıâbye gelen ilk protesto notası Alman scfüTİnin imzasını taşıyordu.
— SON —
Ilikroct ILGA7
EM SON [JABERLER
HALKEVLERİ
DENİZLERDE
Eminönü Halkevinden:
TUık vatanının lamamıyeunl. Türk milletinin istiklâlini temin eden (Lozan BÜnUl yıldönümü 34 temmuz 940, Çarşamba aksamı ta ut (2130 da t-rirruzın Ca*sU d undaki aalonunda asaaıdakı I»o*zaın dahilinde kullanacaktır. Bu törene çelmek katiyen rurddaıların davetiyelerini bütomuzdan almaları rica olunur.
PROGRAM:
1 — IsUkiai Harp. fcvımız orkes-
traa tarafından. S — Kunlerana Üniversite. Hukuk
lal.ullc-J DotanUcrındoD Ya-
S — Koreıer — Evi mir nrkeatran
tarafından. 4 — Temjil (Haa Bahçe)   Evimiz
trmill j libas» tarafındın.
II»-
Papaza iftira mı etmişler?
(Bag tarafı I inci aayfada)
alnı ibıaz etmek !vuı nujldet ntemıj-ılr. Mahkeme muharririn bu talcb-.ni kabul atBBbjj muharririn tercümeyi İbrar rtmcu için muhakeme başka süne turultdııııjUr.
İskenderun şilep
seferleri
Akdeniz vazıyeti ıcbebUe muvakkaten lâğvedilen W etkin vapur seferlerinin yapumamaıı yüzünden cenub limanlarımızda mutam miktarda nak 1 edilecek ticari raya bırlkroıjtlr. Bu ınaUarı n-Uelmck için DenızyaUarı-iud Iskendcruua Ikı gllep tahrik edeceğini yazmıştık. Sigorta meselen rurUrtden urun müddet recıkeo bu seferlere siforts lal haU edildiğinden yakında baalınacakbr. Fakat bu defa da yapılan lıeaablar neUcesindc navhm fiyatlarına bir rrukdar zam Takmadıktan "nn bu postaların zarar edece*! neticesine vanlnustır.
Harb atsor ularının yttkaek -lıfit yarimden bu mmraın İcrası rarurl RurıılmilıtUr. Variyet MUn.ı-VcLtlıune bıldır ıbnu-Ur. Vekâlet tarifelere bu ııılkdur zam yapıl -ma.-m: majvatılt C'UdUgH takdirde seferlere derhal başlanacaktır. ¦¦**•
İzmİrdeki Fransız inşaat şirketi faaliyetini keadi
İzmir 22 (Itusurfl — izmlrde tu-ri'lık yollar mas etmekte olan Fran-!t„   ı.v.-tı Avrupadnki hurt, bili
ılbncıniaUr.
- Gsfsnko, Moskova elcili     lifline îayin edildi
Bükreş, 23 — E*ki hariciye
nazıı 1 (;..(¦¦..¦ d'iui, Kumanyanın Moskova elçılıc-ne layu» edilmiş olduğu lıaber veı t (inektedir. Şimdi Sovyet hUkûmcUeln Dauva'aknl cevabı bek-İt itilmektedir.
itıgiilere hrriciys nazırı   Hiilere cevab verdi
Londra, 22 (a.a.) — Reuter:
Bu nkruun radyoda nutuk söy-liycn Haricive Nazırı Luid Ha-
bu nutkunda, İngiltcrcyi kendi arzulan Ününde teslimiyete davet eylemiştir.
Hitlerin, harbin başlangıcından beri vukua gelen hemen her mühim hâdise hakkmdaki tahriflerinden bahsederek vaktinizi kaybettirmiyeceğim. Hitler. ingiliz imparatorluğunu yıkmak için lrçbir arzu beslemediğini söylüyor. Fakat, nutkunda, sulhun adalei üzerine bina edilmesi icab eylediği halikında hiç bir teklif yoktur, Avrupanın diğer milletlerinin kendi mukadderatlarını kendileri tayin et -mesi hakkım kabul eden hiçbir kelime mevcud değildir. Halbuki, bu, Hitlerin Almanlar için bir çok defa ileri sürdüğü bir prensipti.
Hitler nutkımdn yalnız korku süfli hissine hitab etmiş ve yegâne delil olarak tehditler kullanmıştır. Haksız şu veya bu behıne ile râmettiği ınilletlerin istikbali nakkındaki sükûtu çok manidardır.
Dünyanın en büyük kısmı Hit İcrin bu nutkunu baldan ba-a yanlış okumadı ise, su cihet tamamiyle sarihtir ki Hitlerin çiz diği Avrupa tablosu, birer birer hürriyetlerinden mahrum ettiği bu milletlerin efendisi o-larak hareket eden bur Almanya tablosudur. Bir kere daha cür'etkâr hatları ile Amerika Birleşik devletleri reisi Roose -velt ve cenubî Afrika Birliği başvekili general Smuts tara -tından çizilen Wzîm tablomu.-! ise çok başkadır.
Biz, bu zevat İle birlikte, Av-rupayı, müstakil devletlerin Kür bir cemiyeti olarak telâkki ediyoruz. Vc bu tezad dolayısi-le tehdidler karşısında sakın kalıyoruz.
Hitler, Alman kuvveUnin bütün ağırlığını Birleşik Kraliyete karşı kullanmıya hazırlanmakta olduğunu şimdi sarih bir surette bildirmiştir. Bunun için -dir kî, Ingilterenin her parçasında, büyük şehıılorde.ve uzak köylerde, yalnız bir tek zihniyet vardır. Bu zihmyet. Önüne geçilmez bir azim ahmyetidir.
Hiç kimsenin şübhesi yoktur ki, eğer Hitler muvvaffak olursa, bu bizlerden başka daha bir çok diğerleri için de hayatı ya-şamıya değer yapan her şeyin sonu demek olacaktır.
Bu mücadelede her şeyi kaybedebileceğimizi müdrik bulunuyoruz. Fasat müdafaa etti -ğimız şeyler, kor türlü feda -karlıklara lâyıktır. Bu derece kıymetli şcylenn müdafii olmak asil bir mazhariyettir.
Harbi hiçbir zaman istemedik. Harbin lüzumundan bir gün daha fazla sürmesini muhakkak hiç kimse istemez. Fakat gerek bizim için gerek diğerleri için hürriyet temin olununcaya kadar çarpışmaktan vazgeçmi-yeceğiz.
Hürr.iyet için nıüvadele ediyoruz, dedikten sonra daha ne diyelim? Bİz kendi .itimizi istediğimiz gibi yalamak ve Ccs-tupo bizi dinliyor mu diye her dakika nrkrrr.-'. bakmak mec-buriycnUıiu ¦ ı.ı...».k İslıyo • ruz.
İngiliz Comınun VVeallhi milletleri, hakikati, adalet; ve hür -riyetl sevenlerde birlikte. Hitlerin bu yeni dUnyauaru kafiyen kabul etmıyocckleraır. Esir değil, fakıt hür nisanlar. Almanların lâbü degıi, bur milletler, herkerun İyhlgl Hin hur bir surette işbirliği yapan bir milletler camiası, bunlar ln-ılız milletinin görmek istediği yem ve daha ı  bir nİesBHi dueklen'tır.
Jandarma subay okulunda diploma tevzii merasimi
Yeni subay ve gedikli erbaşlar kıt9 ay a iltihak ettiler
Ankara. 22 faa.) — Bueün jandarma gubay okulunun dördüncü devre mezunları ile gedikti erbas o-kulunun 10 tu devreli mezunlaruıa diploma tevziî merasimi yapılmış -tır.
Öyleden e«vel mezunlar Ulu? mey-l nuiıU.ı Abideye merasimle   çelenk
Meıanimde. Dahiliye Vekili Faik Ûrtnli. Maarif Vekıb Hasan Ali Yü-
ce", GOmruk ve İnhisarlar Vokrli Ralf Karadeniz, mebtuuar, ordu re vekaletler erkânı, Ankara vali muavini ve emniyet direktörü, mjibuat mU -ni'.-.JI'ii hazar bulunmuştur. Merasime mu/nutrnn İştirak ılı- aoyleıten I tıkUl Marsık* b.ı^Lııımı» ve bum ayni suretle jandarma marsı takib ctmirUr.
Bundan «.¦ «in okul komutanı albay Refik Gun&even bir httnbezte bulunmuş ve bu hitabeye mezunlardan teğmen Ahmed Utku arkadajlan adına
cevab vermisür.
Müteakiben Dahiliye VekıH Faik Örtrak ssagıdaki nutku ı*yle«niî ve melunların diplomaisruu te^zl et -
mljtlr.
Almsn tebliği
Berlüı. 22 (az.) — Alman teb
üği:
Alman muharebe tayyareleri, Ingilterede hava meydanlarına, liman tesisatına, petrol depolarına, fabrütalara yeniden hücum etmujlerdır. İnldâJdar ve büyük yangınlar müşahede edı ün ıştır.
Manşda seyretmekte olan bir kafileye yapılan hücumda mecmuu 40 bin tonilato hacminde bir sarnıç gemisi ve dört lica -ret vapuru bomba ile ba tırıl -mıstar.
Şimali ve garbi Almanya üzerinde düşman tayyarelerinin attığı bombalar yalnız maddi ha -şarlar vukua getirmiştir. İşgal) altındaki arazi ve yapılan hü -cumlar da ayni suretle yalnız maddî hasan mucib olmuştur.
21/22 temmuz gecesi donanma dafi toplan bir tayyare düşürmüştür. Gece avcı tayyareleri de diğer bir tayyare düsüriil -müşlerdır. Düşmanın dün umumî kaybı sekiz tayyaredir. Bunlardan bir tanesi Sundertand ti-p'mdedır. Ve Trondheim civa-nnda düşürülmüştür. Dört Alman tayyaresi üssüne dönme -mistir.
Umid ederim ki, bugün Hitlerin zaferinin teşkil edeceği hudutsuz insanlık trajedisinin önüne geçmek İçin savaşı güden memleketimiz bütün milletlere en iyi hayata doğru yolu gösterecek memleket olacaktır.
istikbale baktığımız zaman cesaret bulabiliriz. Hitler, ga -malı haçını istediği yere koyabilir. Fakat Ingilterenin kuvvetini sr.~smadıkça. imparatorlu -ğtın temelleri kum üzerine ku -rulmuş bıüunmaktadır. Hitlerin mağlûb ettiği milletler, kalbleri ile, ona lanet etmekte ve hücum-lannın kale halindeki adamızın müdafaası karşısmda kırılması için dua eylemekledir. Bu mil -letler, bizim huruç yapacağımız ve darbeye darbe ile mukabele edeceğimiz günü sabırsızlıkla bekliyorlar. Muhakkak ki onları. hayal inkisarına uğratmıyaca -I ğıs. O zaman. Hitlerin Avrupa hakkında delice projeleri beşerin hürriyete karşı olan mağlûb olmaz ihtirası ile yırtıldığı zaman, nihaî hesablaşma günü gelecektir.
Ve Avrupa hudutlarının ötesinde geniş Atlantagtn Öhür kı yısında Hitlerin eserini gittikçe artan bir nefretle telMîkl eden kuvvetli milletler vardır. Ame-nka Birleşik devlteleri milleti, bu yeni ocağını bu mutaassıba vermek için bina etmemiştir.   '
Bu millet, Hitlerin dır ve bo-1 zucı hayalı hakkında hükmünü vermiştir.   Bu millet.   HHÎcrin Ineılının kın ve garez   Inrali si-yn.-"tınin haşin   kuvvet siyaseti olduğunu ve insaniyete mesajının innan zihniyetinin amansız hır istıbdud altında zincire vu-1 rulması teşkil ettiğini görüyor. I Bu büyük milletin bu kutu ada- j ına vc onun usullerine karşı za-  ferimiz ıçm, bu kötü adurmn sun ¦¦jni 1.1 ııl.ıı iiıd.ırı  herhangi hirun
İngiliz tebliği
Kahire, 22 (a. a.) — Resmi
tebliğ:
İngiliz hava kuvvetleri tara -tından hafta sonunda yapılan hücumlar neticesinde Tobruk ve Rcguphi bava meydanı mühim surette hasara uğramıştır. Re-gubbi de üç yangın olmuştur. Bunlardan bir tanesi, 100 kilo -metre mesafeden göziikmüştür. Ticaret gemileri tahrib edilmiştir. Mcnderekde bir yangın çıkarılmış ve büyük bir vince tam isabet vaki olmuştur.
Bardia da askeri hedeflere, muvaffakiyetli hücumlar yapılmıştır. Düşman. Sidi Bar ram ye Solluma, Mersa Matruha ve Fu-kaya hücumlar yapmıştır. Bu mıntakalar bombardıman edil -mistir. Tahribat aadır.
Sudanda, lrıgiliz hava kuv -vetierıne mensub bumbardı man tayyareleri, bir hava meydanına ve civarındaki binalara hücum etmişlerdir. Üç hangardan mürekkeb bir grub üzerine tam isabetler olmuştur. Bütün tay -yarelerimiz sağ ve salim üsle -rine dönmüşlerdir.
İngiliz hava kuvvetlerine men aub bombardıman tayyarclari, iki defa, Assab da donanmanın rnünimmat ve teçhizat depolan na muvaffakiyetli hücumlar yap mışlardır.
Kuvvetli avcı îrlokuı refakatinde bir İtalyan bonıbardırvcn tayyareleri grubu. Malta üne -rine iki hücum yapmıştır. Sa -mldığına göre. bir bombardı man tayyaresi hava dafi toplarımız tarafından düşürülmüş -tür. Bilâhare tayyarecilerimiz -den birisi iki düşman avcı tayyaresi tarafından hücuma ıığra-mır.tır. Bu avcı tayyarelerinden bir tanesi düşürülmüştür. Di -geri kaçmıştır.
İtalyan telıliği
İtalyada bir mahal, 22 (a. a.) — İtalyan umumî karargâhının 43 numaralı tebliği:
I'Vım bîr membadan   verilen
haberlere göre 8 ilâ 13 temmuz arasında cereyan eden deniş, hava muharebeleri esnasında tayyare gemisi "Ark Royal.. vc muharebe gemisi "Hood,, dan ba^t;a VVarspite tipinde 31*000 tonluk bir gemi ile 10 000 tonluk Gloucestcr ve 5000 tonluk Arch-usa kruvazörleri de ağır uğratılmıştır.
kadar heyecan ık* dun ettiğini yakından bilmemizden cesaret alabilirler.
Amerikan vatanının temelleri, bizim vatanımızın temelleri gibi. dııım talimi ve AUnha imandır. Ba ve den ucasın büyük dominyonlarımız. ;er kuvvet!, nne sağtnm karo duTuyo* ruz ve karşı durmakla devam c-deecğiz, vazifenin parlaklığını ve muha t antların! rçıkça görerek vo A M ılım inayet" d mu=af fer olacağımu- hakkındaki imanımızdan kuvvet «larak ileri vüruyocegiz.
ŞİMDİLİK BUKADAR
Muhtelit tadrisat
Eski btr munllmı aidzğun btr nuJttub çdK enteresan bir mevzua tema* eTSa yor. Oauıyueum uH*aaaedcaaria«)
dayanarak diyor ki:
"— Memleketin en mühim derdlerinden bari olan maarif mess-kmne sak sak u-ra«». tn-eniz bana sise bu asefctubu yazms*
etsaretim verdi. RugAne kadar (dindiğim kanaat maarifimia» deki tedcrınıyi hstsumzjeiiren se-beblerderı btri dr rrmhtellt tedrisattır. Muhtelit tedriant ne !n-girbrrede, ne Fransada, ne Almanyada, ne İtalyada. ne Ame-rıkada. ne de herhangi bir Balkan memleketinde varda*. Bazı memleketlerde ba nnul ancak irk mek tefelerde tatbik orun ur. Bundan sonra ku ve erkek talebe ancak ümvrrsrte sıraıanadn buluşurlar. Pedagoklar kız vc erkek talebenin en Uatnkeh ınari-şaf yaştan arasın.la mr arada bulunroalaruun mahzurlarını defalarca yazmışlardır. Bu malum hakikatleri tekrarlamayı lüzusa-suz (-örüyorum.
Memleketimizde muallim as. talebe çok. Maarif bukçean kısar oaduğu Kan biz bu asudeye riayet etmryoruz. Anadotudaki orta mekteb ve liderimiz mubtetrt-tir. Zaruret karsısmda bu şekilde hareket etmek talebeyi mek-tcbsrz bırakmaktan buı kat daha iyi olduğundan buna itiraz etmek sklrmden gedmez. Fakat Istanbulda bir çak hususi liseler var ki bunların muhtelit olnşla-rına bir türlü altlım cnuiyor. îa-lanbuldaki rcaznl uaoker naaal muhtelit değilse ayaı doğru gerişlin huırest mektefclere de rreaa lâzım gehnez nriT
Maarif Vckâirtaaın 4--u busunda sazan dikkatim eelbetmenün
dilerim».
Bana bu rriHrtobu göndermek
lûtfrmda burunan sayın Öğretmenin yerden göğe kaûar hakkı vardır. Zaruret olmayan yerlerde vekâletin muhtelit lise açılma sına müsaade etraeaneei lama -dır. lrtanbuldaki basu^î matrte-lit Us. 1er gibi acayib mliesâcse-tere dünyan m hiç bir yerinde tesadüf edilmez. Baıataal larrinblt rimûdeki verimlerin dkaftkiak scbeMeTİndaı biri de muhaMrak ki muhtelit tzsiriaattır. Maarif Vekâletinin bu mühim terbiye**' nokta etrafında masan du\katsni ceknifk isterim.
MUKAD   SSKTOĞLU
Hava harblori bütün şidd&tile devam ediyor
İV Ursf. 1 İnci t*
ateşli 16 tufıtan mürekkeb olaa çok kuvvetli tayyare dafü bataryaları büyük bü* dikkatle tetkik clzuüjtır.
Musolinf, bundan sonra yerde bir hedefe vc tayyareler tarafından «.ekdeıı flandra şek-hndeki işaretlere kıır ;ı yupıjan endabt tnlımlennde hazır bulunmuştur.
Nihayet havada vc denizde brr mania ateş talimi ynjnlrjrş-
tu.
Ahnan sefiri ile ordu ve hava işlen müsteşarları ve diğer bür ta'ıım zevat bu talimlerde hazır bulıııımuşlardır.
Bir I" 'di/ ı-.r|...'.. ıı   batlı
Londra, 22 (a.a.) — Bahriye neza-etinin tebliği:
Bahriye nazırı, Brazcn torpi-dosunun zıyaını bddırznekk' rnü-teesaardır Brmaan. düşman tayyareleri tarafından yapılan bir hücum esnasında hasara maruz **alnrıj, bunun üzerine bir limana çekilmekte iken bulanıktır.
İnsanca bı.hır zayiat yoktur.
1310 tonluk olan Brazcn 1930' da demze indirilmiştir. Mil rettebatı 138 kı. adeti m ur ek-kebti.
3
24 TEMMUZ 1940
Çarşamba
Üçüncü Yıl-No. 801
abah
GÜNLÜK SİYASÎ HALK GAZETESİ
htere_Yeri
Nııur-aananlyr, No. M İstanbul Telgraf: YENİ SABAH İstanbul
TELEFON: 20705
Her Yerde 5 Kuruş
Cevabı
Ii.l İt/J. i fcibi bÜyu) bir millet   Buyuk  Brttanya hn-
perauUılUlğu rÜJa bir ta-vli'l anmıııa kadar harbetmedea, fani ı imt   msa^hayete uğra
madun (...imi ıı^kmı. m*«I T*    h.ı- -.i-, ı-Iiııi    Iılırm        ve
MtJtuadtiFi  feda. tifara,
Hüseyin Oahld T ALÇIN
Parti Meclis Grupunda
mm itlerin güya rnıttı teklifi W^m aliiodakı hjdnmıvet ve emangırlıh ajdiaarna Inpttere-tun cevabı gecikmedi. Hanciye Nazın Lord HaflfaJrVın ağzın» dan verilen bu cevab. kifnseyl hayret t«. bırakmamu; olacağını zannederiz, narbeden tarafları, barbm eebeb ve rnevzuunıı tee-kd eden mcncleieri bilenler bu-nun başka tOrlO olacağına ihtimal VfremeaJerdL T6 Ük gü-nünden ben ini sütunlarda barbm çok uzun - mı: ve iki ta-raftan bin manvohoadıkca barbm sonunun geJenoryeceği kanaatini izhar etmiştik Ok lamanda Fr. ananın böyle yan yolda harb harta kalarağı akıldan gei.Taezdı. Fakat dünyada ktaısemn İhtimal veremıyeceği bn Franuz felaketi vnkua gel-dikteı. poura da harbin ne mahiyeti değişti, ne aevk ve idare tara. ne de mevzu ve gayesi. ransanuı ınhfl*h Ingiltereyi kuvvetli ve değerli büyük bir müttefikten mahrum bıraktı Fakat İngiltere burun yükü kahramanca omuzianna almakta ve ilk dakikadaki kadar a-aim vc cesaretle mücadeleye devam etmekte bir an bde tered dUd etmedi.
Çünkü başka türlü bir şey ya tırnak ûok&nı yoktu. İngilizler gün büyük bir nuliet. Büyük Britanya imparatorluğu gibi bîr devlet sonuna kadar harbet-n.ı-iı ı. kat'î bir mağlubıye'e urraıııadaıı bütün mevkiini şeref ve haysiyetin: hüniyet ve anaklâlini feda edemez. Ekn-den gelen her fedakar! ı;'n yap-mrya ruhunda duyduğu bürri-riyet ve istiklâl aşkı namına; tarihine, an'aneain*:, insanhğı-na, şahsiyetine bealedıği   hur -
met   ve   bağlılık   namına     mec-
burdur.
öyle bir harbe sahıd oluyoruz kı bunda uzlaşmak, ıkıai ortası bu hal esrem bulmak İhtimali yoktur. ÇOnkü Hitler | için de bu kadar yüksek hülyalardan ve vadohınao gaye uğrunda her fedakârlığa katlanan Alman mrtlrthae tahmil ettiği müdhiş fedakârlıklardan sonra istediklerim tamamen elde edemeden geri çekilmek bir olumdur.
İngiltere için de Almanyaya, boyun eğmek ayni surette Ö-Iumdur. Yarım ellim tasavvuru kabd bir şey olsaydı, belki bir uzJaşmıya imkân olurdu. Fakat bu barb taraflardan biri gayeye erişmeden /btr neticeye iktiran imhanı ohnıyan bir mü-radeledır.
Biz kavga dışında olanlar ve bölün küçük devletler şükrede-hm kı ış böyledir. Yoksa Almanya ile İn gd terenin dünyayı paylaşmıya karar vermeleri harbi bitirir. Fakat böyle bir tnjlb İngütereyi manen mahveder. Bitlerin karsoBUada kendisi gibi bir öUktator, kendisinin mezhebi gün kuvvetten başk bir A Hj.ii tanımayan tır millet b^lurıaayui. bizim ıcın felâket saati çoktan çalmıştı ve eck dünya iki efendi arasında pay-..ı..iu..  bir büyük aftbğe Jön-
" Ouuu içm     Ilı; .1 . f ¦ ;   ;ı
iısuhk kâinuuı    beşeriyet    ve lıuneyin Ctdzkl VALÇ2N
(Sonu a Uncu sayfada)
Maarif vekili haziran imtihanlarında alınan fena neticelerin sebeblerini anlattı
Maarif Vekili iftarın Ali YucH
Cumhuriyet Halk Parti.-1 ROyflk M il m M" :: ' Grupu, dünkü haftalık toplantısında ruuıamedr, orta mektepler ve liselerde haziran devresi imtihanlarında ron sınıf talebelerin -•en muvaffak olmıyanlar rusbetınin büyük btr yekûn tutması dolayurile Maarif Vekilinden sual takririne verilerek cevab vardı.
Hatan Ali Yücel, meseleyi rakamlı olarak İzah etti ve orta mekteplerle liselerin bl'.'rme İmtihanları için burun tatbik edilmekte olan imtihan arktım anlattı.
Bir çok hoUblerbu mevzu üzerinde aöz aldıktan sonra vekilin izahaU frup umum) heyetince kâfi cüriıl -möjtûr.
Millî Şef Floryada
Cumhuı reisimizin derhal Ankaraya döneceği doğru değil
Bir müddetten beri Talo-vada istiralıat etnusküp oâna Cıimluırn-i'-ı Milli Şef İsmet İnönü dün gece aaat 1 de 8a-varona yatıyla Floryayı ee-re.nendırmıiı-nlu.
Milli Şef ve aileni erkânı rrceyi yatta gecirnılşlcr va dun sanalı Florya deniz koş ksnae inzoiıdWritr MIDı Şnf Floryada Vali ve Beaediye Reâsi Doktor Lûtfi Hırdar tarafmdarı lıararetfe Uar-r-lanm ıhlardı i.
larnet inönü dün Floryada miıraJui etmişler ve akşam saat 17 den sonra deada laanyoHu yapmışlardır. Mili ŞeaTn Ankaraya avdet edeceğine dair verilen hal «tüt i- • a ¦ Ud etiımnıştir. Oğreudi-ğinuze göre Milb sw um/, cehrin ı/l. ı.iri,:ı. gun İDkiarak ı* -timim? noWı4ıterdir.
*-t _        ...   av»    * '
MiHi Şefin dün tforyada aünmış bir retim
Amerikada Mecburi askerlik
Vaşınglon, 23 (a.a.1 — Ayan mi'i lininin arkerlık işlen encümeni. Ann-rıha HıriiHik derlet-lennde metburî anken antrenman usulü ihdas eden bir kanun projesini tasvıb eylernıştır.
Bu kanun proıetun* göre, 18 ya^ndan Cd yaşma kadar 42 milyon erkek antrenman kan kaydedilecek re antrenmana ca4ruju.sk Ur.
Bu kanun projesınm onumuz deki hafta ayan meıbeınde go-rü^ulmeaıne intizar olunmakta dır.
Harbiye nezareti namına söz Sfiylemıyt nalahıyettar hır zat bu kanun projesinin sisteme gö re, ilk MM zarfında 21 yaşından 30 yaşına kadar bir buçuk milyon erkek askeri antrenmana tâbi tutulmalını bildirmiştir.
Halayın Anavatana iltihak günü
Hatay kurtuluş yıldönümünü büyük sevinçle kutluladı
Antakya, 23 (u) — Halay burun kurtulup Lmj 1..minin bartnci yılıkmu-ııi'.;. kutlamaktadır. Halayın bu en büyük bayramı eznaalsiz tezahürat, taşkın bir neje ve aorans sevinç ve heyecanla devam ediyor. Daha dünden itibaren s*hır hşarlan bası mili) renklerle, bayraklar ve elektrik 15ık-larüc su.%1' nnıij ve milli kı-yafcUrrle köylerden akın halin -de binlerce köylü «hrın ana
caddelerini doldurmuş bulunuyordu. Bu sabJb spor sahasında baslıyan meni 'imik ilk olarak tarih lakUllesı ıııı-.ı Nahide Balcı kürsüye
çıkmış ve lunun bUyük manannı anlatmış, onu dıjcr haUbler Ukıb et-aniftir.
En son .....r.1  kUrsüye çıkan vali
Sı,i .it .i. ... çok heyecanlı ve dakikalarca alkışlanan bir nutuk soylrn-mlptir. Vali, Hatay davasının bir tarihçesini yaparak Ebedi Şefi tazimle anmış. UBVajI başaran MIHI Şefe şükranlarım ifade ederek demisUr kl:
«Bugün sulh İçinde yasıyoruz, mc-tudu/. Mılh gafta, B. M. Meclisinin ve hukûmttınin etrafında tek bir yumruk rılı topluyuz. Eger vatanın
İngiltere istila edilebilir mi?
Ansazııı ve geceleri aevkedikıcek molorlıı kıtalarla, .\braufilar, İngÜtereyc belki musallat obıbİÜrier. Hattâ gene belki "lxmdra.,, yı bile sapteak-hllirler; fakat tekınil Inı^âtereyi «IjIİi   imkansızdir.
YAZAN:   Erm*U aeneral   Ali İhsan Sâbla — Yazısı ikinci sahitemlzde
asnruyetl bir gun bazım dc m Lan a sarılmamızı Icab etUrtrse Hatay davasının kalıramanlaıı ulan sizleri Şn sail.1 bularakUr V,-, vatan muda -fa asın da bozaTuncu kafalar, kaıa ruhlar kımıldamak isterlerse bıbinler kl aoları oldukları yerde bogatdk buyuk .bsr (en ordumuz vardır. Bu ordu büyük Türk analarının ordusudur.
Bu nutuktan sonra asker, mekteb-D, izci, koylu, avcılar, aanaf, ve halk kaprkkollarudn buyuk geçul resmi yapılmış ve trhıUlge fiililer*-! matem marsı çalıntını, nutuklar anylenerek hatıraları tsılr olunmuştur.
Merasimde korgeneral Muuıffrr namına tuğbay Şükrü Kanatlı. Parti müfettişi profe—nr Havın Reıd Tan-kut Seyhan, Maraş. İçel. Gazıantep-den (elen heyetlerle pek çok halk hazır bulurunuylur.
Vali (elen heyetler ferefıne bir bile yemeftı versniı, belediye taralından köylüler İçin buyuk bir ziyafet lerUb edilmiştir.
Aksam vah konağında Sokmrn&üer tarafından muaızam bir rardenpartl verilmiş ve fener alnvları ynpılmıs-br.
Amerika hariciye nazırının nutku
¦—     a ¦    ¦
Amerikadaki Avrupa müstemlekeleri için himaye kararları alınıyor
Havana. 23 (a.a_) — Köyter: Amenka devletleri konleran-amda boz alan Kordel HuL garb nıau* kuımındckı A\-nıpa müstemlekelen üzerinde Amenka   cumhuriyetçinin    mtuf-
Conu I Unca
Artık söz s s lâhlarındır.
Lord Halifaksın nutkuna Berlin bu cevabı verdi
-o-
İngiliz tayyareleri
akınlarını şiddetlendirdiler
Beıbn, 23 aa.) — Berhn gazeteleri Hahf.ıkıtn nulkund.m ionra solün silâhlara kalmuj olduğunu yaz -maktadır.
Harbin devam etmesinden nrute -vellıd bütün mesuliyet la m amile İn -(Üter ey e tandır. İngiliz tayyarelerinin akınları
Londra. 23 (a.a.) — irupbz hava nezaretinin tebliği:
Bremende bir tayyare fabrikası, i'.ı-ı. ¦ . ı bir tayyare meydanı, Ruhrda askeri hedefler, Gelsenkir -ebende bir suni benzin fabrikası, dün ak$.ım İngiliz bombardıman tayyarelerinin hücum ettıi'i hedefler meyanında bulunmaktadır.
Hava ¦ üfft,.]/ aym zamanda
fUnııil Fransada, Hollandada ve Alnı, hava meydanlarını da bombardıman c ün ıstır. Tayyarelerimiz -den ıkısı kayıpür.
Gece. ?ahıl müdafaa tayyarelerimiz, Amsterdamda doklara ve petrol depolarına, bir deniz tezgahına. Dün
kerque limanında rapurlara ......mı
etmişlerdir. Tayyar eterim izin hepsi salimen dönmüştür.
Bugün öğleden sonra, Iskoçyanın almn.U sarkl •ahıll civarında bur durman bombardıman tayyaresi avcı tay | yarelerımız tarafından dusurulmüg -tür.
Lnrd Halifam   nutku ve Amerika
Nevyork, 23 r . ..) — Raoter ajaoaı bildiriyor    (Bonu  Oncü sayfada)
y EZA»
Inm-t l*SNa Lozan sulhu esnafında
Rumen başvekili Almanyaya davet edildi
Bükreş 23 (a.a.) — Alman hariciye nazın Von Ribentro -bun daveti üzerine Rumanya Başvekili Gigurta Üe Rumanya hariciye nazın Uıjuılescu, yarın akşam Salzburga gidecekler dir.
Von Ribot-ntrob İle Rumen nazın arasındaki mülakat, cuma sabahı yamlacaktır. Siyasi Rumen mahafili, yeni Rumen siyasetinin mnamdarları ile Von Rıbbentrob araaındaki bu ilk teması memnuniyetle kayd eylemektedirler.
Lozan ve İsmet Paşa
Bujr.ua 17 nci yıUlunumonu idrak ettiğimiz lahzan ^ulho-aun aasıl aktedikliğini, orada   eerean enen   hüıbir   nu-rakk ve mühim  hâdise) i. I-oranda takib etmiş olan har rsızrtrei ar-Iradasımn anlatıyor. B.r kaç gun sürerek bu mühim .varman (S üncü vt hamızdadır.)      _,
Lozan sulhunun yıldönümü
Bugün üniversitede bu mes-ud gün merasimle anılacak
Bugün "Lozan,, zaferimizin yıldönümüdür.
"Sevr,, den sonra yaratılan "Lozan,, m büyüklüğünü ve millet mikyasındaki ehemmiyetini yıllar sonra bü defa daha ve ic-den anlamıya ve hatırlanuya vesile olan bu mübarek   günü
SABAHTAN SABAHA:
Lozan ve Boğazlar
Şu sözleri Rua murahhası söylemişti:
"Yakın şarkta sulhun bir tek ve devamlı çaresi Türkiyenin hâkimiyeti ve hürriyetidir.,,
her Türk vatandaşı iftiharla ve heyecanla kut! ayacak tır.
Filhakika bugün "Lozan,, muahedesinin imzalandığı gü -nün 17 nci yıldönümüdür. Milli
(Sonu i uncu aaylada)
1936 s* i.-    '".   ukıea   killdlraen   tangaziar ve bu iki kilidin . ı. ¦ iıı.'ı ¦      elinde bulunduran kahraman
Bugün Lozan sulhunun imza-Lanması yeni bir yıldönümüne kavuşuyor. Lozanın bizce iki kıymeti vardır:
Hin bizi iyi sulha kavuşturmasından, öteki kötü bir muahedeyi yırtmış olmaımdandır.
(Sonu 2 İnci aayfada)
Adliye vekilinin tedkikleri
Fethi Okyar dün adliyede meşgul oldu
Şehrimizde bulunan ve iki uc gün-deoben Adada ı..ıt eden Adliye Vckıhmız Fethi Okyar dun ı^leden evvel Istanbula inerek İstanbul adliyecine pelnıı;. ¦¦¦ saal kadar müddeiumumilik tc mejgul olup ¦ı—t aldıkUın sonra m.ıhkemelerı Vt kjlem leri gcznıı;. muhakeme dinlemiştir. Bu ir.ıda. bir 1) sahibini de dinle -im. dileklerim not etmi^ur.
Beraberinde kalemi mataus müdürü, adliye baş müfettişi, asliye dur-duncu bcaret mnhkemeıl retti Faal ve müddeiumumi Hikmet Osı.ıl da bulunılueu hnlde, vekil, modan çıkarak hukuk mahkemelerine gitmiş, mesaiyi m»*a*n gcçirmi»Ur. Buaa müteakıb K.ıdıköyune geçmıj, Kadıköy adliyesinde bir müddet meşgul olduktan *onra Usküdara gitmiş, yeni yapılan Üsküdar adlîye binasını gezmiştir.
Bundan sonra Üsküdar hapishanesine giden vekil, orada m.ıhkflmtiirla 1 mı.. ı   ı.   dilci.tezini dinlemisUr.
VeklUn sehmnızdeki tetkikleri İM esn«a blıııad cbnektedir. Buıüardan biri adliye iticimin sürat ve intizamla tedviri, dığcıi de mahkûmların ıslahı hal etmeleri için lAzımgelen tedbirlerin tesbit ve içilen ittlh.ız edilmelidir.
Vekil bir knç gun daha (ehrımızde hoİHrıık lelkikleıine devam edecektir. Bu .ırada Imratı adasına gitmesi v* U'U-ıklnrdc bulunması d.ı r.ıııhtenv dır. '
9995
Sayfa : 2
tfKn!    »m; Ali
İngiltere istilâ edilebilir mi?
Ansızın ve geceleri sevkedilecek motorlu kıtalarla, Air an-«ar İngiltereye belki mus allat olabilirler. Hattâ yine belki -Londra,, yı bile zaptedebilirler; fakat tekmil Ingiltereyı
Almanların İngiltereye taarruz ıhtım illerini bunda ne\-veiki yanda tedkik etmiştik. IVmı hâkimiyeti layharerıo «tade oldukça, ingiltereye asker ihracının ve çıkarılmış ¦ *kerienn ihtiyaçlarının temmı ısının pek gilç, müşkülâtla dolu olduğu İzah olunmuştu.
Büyük ılırac kuvvetlerinin ansızın Aıgiltere aahillerine ih-raçlan ^kk nıumkun ve kolay değildir. İngilizlerin en aşağı bir tahminle yirmi fırka kadar bir seyyar ordu hazırladıkları ve ayrıca Territorial dedikleri mahalli mıntakalan müdafaaya mahsus kuvvetleri bulundukları wub benizdir. Buna karsı emniyetle ta görebilmek rem en aşağı 30 fırka kadar bir Aman kuvveti çıkarmak lâzım gelecektir Bu miktar Norvee-de yapılan ihracın en aşağı beş mislidir.
Eğer Almanlar mühim zayiatı göze alırlarsa, binlerce asker yüklü bir çok gemilerin bat malarından n-kınmezlerse. her türlü hazırlıklar dikkatli ve tamam yarılma» olmak ve her nevi taarruz vasıtalarını ayni zamanda ve her tarafta kullan -m ak şartıyle Büyük Britanya w hattâ İrlanda adalarına asker çıkarabılıtcr ve havadan indirebilirler.
Mana denizinin iki tarafı bir müddet ıçm mayalarla seddedi-lerek, bir çok tayyarelerle bu rain tak ada hiç olmazsa muvakkat bir üstünlük olunani-lirse, küçük kıtaların ansızın ve bir gece karanlığında İngiltere sahillerine ?k an anaları muhteıselıhı. Eğer bu kuv -vetler çıktıkları yerlerde birer köprübaşı mevzu totrrp tanzim edehıurlerve vs buralara paraşütlerle vs tayyarelerle takviye kıtaları indirebilirler»* o zaman Almanları bu yapıştıkları yerlerden sokup atmak güe olur.
Ondan sonra burslara anarın ve başka gecelerde sevke-dileeek motorlu k: t .darla, Almanlar İngiltereye musallat o-labiluier. Belki I»mirayı zapt edebilirler; fakat tekmil İngil-tereyi istilâ pek mümkün ve kolay değildir. Çanakkale buna btr misaldir.
Bu vazıyette. İngilizler dahi, esas ihraç mahalleri anlaşıldıktan sonra, meselâ Londra • Bristol şehirlerinden geçen battın şimalinde vo yahud daha şimalde Hull - Lrverpool hatunda kat'I bir mukavemet cehhesi teşkil edebilirler.
Böyle bir taarruza ve ihraç hareketine tr^-bbusten evvel Armanbrtn bir yandan hava taarruz!arıylc, diğer taraftan Calais ve civar kırına yerleştirilmiş olmaları lânmgelen uzun menzilli toplarla fngiltef*» sahillerini ve Londra şehrini bombardıman ederek i;e başlamaları tahmin ulunur.
Londra şehri Calais civarından 145  küometre   uzaktadır.
Yeni Sabah
isiilâ imkânsızdır.
AilONi; ıınım
TOrkly. Ecnabl
1400 Ktf. 1700 Kr»
ÖZNELİ K
•  AYLIK 760
  AVLIK 400
1   AYLIK 150
1440 «00
eoo
24 TEMMUZ 1*40 ÇARŞAMBA
18 Cemarifâhır 1359 11 Rumi Temmuz 1358 CUn fOt Ay 7: imu — Hızır 80
GUnf| Ofll. İkindi 
9.15 4.13 M*. Eıanl
İ.İB 13.20 17.17 VıuU
*kaam YaUı Uuk 
12.00 ıa 7ST r.?»ni
20.33 2228 3.41 VıuU
YAZAN : Emekli General
Ali İhsan Sâbis
,_J
— '2 —
Almanlar geçen Cihan Harbinde Laon civarına yerleştirdik -leri büyük Bcrtha dedikleri toplarla Parisi bombardıman etmişlerdi.El bette şimdiye kadar bu topların kusurlarını bîr dereceye kadar ıslah etmişlerdi) Böyle pek uzun mrmnlh top-lann ömürleri ve atacakla n mermi adedi pek mahduttıır Fakat ıslah edihzüş ve yedek namluları ihzar olunmuş böyle toplarla Londrayı botnbar -dun ana bas! ar huşa bu İş Londra da panik husule getirebilir. İngilizlerin, Lcmdrayı hava taarruzlarına karşı müdafaa için büyük tcrtıbier yaptıkları sübheszdir.
Fakat böyle Fransa sahi ünden ateş edecek toplara kargı hiç bir tahaffuz tcrtibleri yoktur. Londramn sekiz milyona yakın nüfusu, bütün ingiltere nüfusunun altıda "irini teşkil eder. Bu kadar kesif bir nüfus yığınına karşı muntazaman ya püacak bombardıman tesirsiz kalamaz.
Hundan başka Calais vc Bou-logne sahükrindeu logüıtere Bahillcri 33 - 40 kilometre mesafeli.-di Her. Şu hakla buralardan ila İngiliz asini müdafaa terfihlerini ateş altına almak mümkündür.
Boulognc civarından vaktile ihraç hareketi yapılmış olan Hasting kumsallarına olan mesafe 70 - 80 kilometredir.
Her şey Uaachu denizinin iki tarafını kuvvetti znayn tarlalarıyte aedednrsfc hiç olmazsa 100 - 200 küometre genişlikte bir sahada deniz emniyetinin tesis ohımnasana bağlıdır. Eğer bu sahaya tayyarelerle, destrcryerleıie, denizalU-lanyla, hücum botlariyle, İngiliz donanzaasının yaklaşması mencdılebüûse o zaman bu böl gsde ırkâb vo ihraç hareketleri mümkün olur.
Esas kuvvetlerin bu kusma ihracını temin ve İngilizleri şaşırtmak için Ingilterenîn diğer sahillerine de hava ve deniz akanları yapılır; vs bu hareketlerle diğer İngiliz kuvvet-lerüıin asıl ihraç bölgesine sevk edilmelerine mümanaat olunur.
İngiliz donanması, şimdiye kadar gerek şimal denizinde vo Norveç hareketlerinde ve gerek Akdenizdeki muharebelerde gösterdiği ihtiyatkâr ve tenli -keden çekmen hareket tavrını bırakıp bir çok harb gemisi kaybetmeyi göze alarak ana va tanın müdafaasına şiddetle atı-Ih-.-.i bu ihraç teşebbüsleri Almanlara pek pahalıya malolabi-hr buna rağmen Almanların İngiltere sahiUerine ayak basmaları ve oralarda tutunmaları da gayri mümkün değildir. Bu hareketlerde her iki tarafın muvaffakiyeti, gcsterccekleri maharete, enerjik hamlelere, tehlikelerden vc zayiattan kaçmamağa, vaziyeti süratle kav-rayıb seri kararlar ve hareketler icrasına bağlıdır.
Bu hassalara Alman bin n lüzumu kadar sahih oldukları şimdiye kadar yapılan hareketlerle sabit olmuştur.
Bu vaziyet ve imkan hasıl oluncıya kadar Almanların, hava  alnnlarinyle ve denıraltıla-
nyla. sıksık İngilizleri taciz c-decelden ve bir çok fobağraflar akırak İhraç noktalarını tedkik eyliyeceklcri  şübhcsizdir.
Asıl kesif hava taarruzları -nın esas ihraç harekeli zamanında yapılacağı, aşikârdır. O raman bu taarruzlar İngiliz a-dalarına karşı her taraftan yapılır. Tâ Norvecde Stavangcr-den Fransanm batı şimaUndeki Brest d varlarına kadar muhtelif yerlerde on beşi mütecaviz büyük hava Üsleri ve meydanları vardır. Norvecden Iskoçya sahilleri takriben M kilomet re, Danimarkadan İngilterenin şark sahilleri 600 kilometre, Hollandadan 200 • 300 kilometre. Belçika vs Fransa sahillerinden İngitteremn cenub sahilleri 33 - 150 kOo metre mesafede diri er.
Bu muhtelif yerlerden kalkacak on bin küsur tayyare buyandan hava muharebereriyle İngiliz tayyarelerin.- karşı hava h&hiııdjetlui tesise, diğer taraftan İngiliz ha\*a meydanlarını, hava üslerini, fabrikaları, MÜhaal ve tevzi merkezlerini. demh-Tora ve muhabere hatlarının düğüm noktalarım tahribe, yollar üzerinde her türlü m ün akalayı kesmeğe çalışacaklardır.
İste bu unu imi hava taarruz ve Vmlannm husule getireceği maddi ve manevi kargaşalık, şaşırma, klaresîzlik arasında bir yandan Fransa sahillerin -de ; ¦ Tİestirümiii olan toplar a-t - edecekler ve diğer taraftan .'¦! ı:ı; denizinde iki tarafı temin edilmiş btr bölgeden hazır duran Alman kıtaları irkab ve ihraç ha re keti yapacaklardır. Bu meyan-da Irlandaya taarruz ve ihraç teşebbüsleri de ihmal edilmez . Bu te .^bbüsler evvelâ Irlandaya. sonra oradan Bı. L _. J a adasına ihraç yapmak için değuV 3i na ihraç hareketi yapmak için değüdir.
Ancak İrlanda serbest hükümetinin ihmal ve müsama-hasiylo vs orada mevcudiyeti şübhesüt olan besinci kolun yardım iyle bu adanm işgali ve şimalî Irbuırlannı. Ulsterin istilâ;-! ve Beifaatzn taptı için yapılır.
İngiltereye yanılacak ciddî bir ihraç hareketi **""*ıpdn ir kindarım ele geçirilmesi fl|mnnlar için bazı faydaları mucibdir: Büyük Britanya adasmuı hariçle muvaaahun şimdiki halde garb sahillerindeki umanlarla yapıhnaktadır. Eğer Irlan da adası Alman İşgali ve nüfuzu altına girerse Almanlar bu ada Üe Büyük Britanya a-dası aramadaki gimal ve Sen Jorj kanallarını seddederek Bü yük Britanya adasının hariçle muvasalasını kesebilirler veya hiç olmazsa müşkül vaziyete so I .oı.ıı ier. Her gün takriben 50 bin ton gıda maddelerinin haneden gelınesiylc beslenebilen Büyük Britanya adasının iaşesi çok müşkül olur.
Esasen İngiltereye tecavüz ve taarruz İhtimali, İngilizlerin baş endişesidir. Almanlar Bel-çikadaki hareketlerinin Manş denizi sahillerine doğru tevcih ederken bîr taşla iki kuş vurmak gayesini takib etmişlerdir; Bîri BdçUrztflaki İngUiz vo Fransız kuvveUerini Fransa da ? ayırarak munferid bir surette ezmek, diğeri de adana sahille -rine ynkiaşıb İngiltereye taarruz edilecek vaziyetini ve tehdidini hasıl etmek: bu suretle İn gî lirleri anavatanı müdafaa kaygusuna düşürmek ve Fran sadaki İngiliz kuvvetlerini İngiltereye celbe mecbur etmek, bunun netkssinds de Fransız -
Nafıa ve Maliye vekilleri Ankara-'
ya döndüler   ((Belediyenin
nazarı dikkatine
ttenberi semimizde butu r. .f... ÇVkllı au Vnad
Malıve Vekili Fuad Ag-U-lıkl Ircıüd Ankar-j-ı e Haydaı ı»al saaSaSHi **rlor erk .im tarafından itilir.
Bir rtm'l'l banmakta a| C*be*ny ve ı-ılı dun atı detamu i. • ı ta£la anlsBi UgurUnuııs1
Münakalât   vehUinin tedklkleri
5cfcrifr.,r*r bulunan JlSnaftaatl VeMiı Ali Ç«4i n kaya vck&leu» b»»b
müesseselerdeki tetkiklerine devom
rtmrU.  ı Y- 1 ıl ., .n    l'endl£c
giderek buyılk İmanının karahataub cahad» Mkıklrr ynpm.vu muhtemeldir. Vrkllln ılnha bir k.tç flin selırı-Znizde k..l«. .tı.ı halıer  .ılnntıı.lir.
Sosyete şilebin satın alınma işi
Münakalât Vekaletinin kararile ¦atın Dİı nın asına karar verilen zorye-te *ıi. - aid vapurların »alın Jİmu muamelen. Devlet DaıujulUrı Ulue ıı taralından tekemmül eVUrıiaıtk-ledir.
Demir vapuru Akdcnlzden gelir Relin t?. -yi t e ıılıp id.ne mectifcl bir totaanU jûparak U-klll edilen fiyat Üzerinde corujüleeck ve kuvvetle tahmin rdlldıglne Köre »ırketın teshine karar verecektir.
Çirkctnı en yeni ve en büyük remizi olan Bakırın ton günlerde Midim civarında karaya oturarak hasara uğraması yüzünden vapurların teslim ıglnin bir müddet gecikeceği zannedil m ekledi r. Denizyolları idareli gemiyi bugünkü halde teslim aklığı takdirde umumi fiyattan tamir üc -reli derecesinde btr mikdar tenzilat yanılacaktır.
DİYOR Kl:
Şu haklı şikayetimi c. ve temiz Ca'denizde neşredeceğinizi U-mld etmek vcaUcfcilc sjyfrünnmı sunarım:
«Beltdrro aalat İdaresi bu sene ¦•İd* edilen fada varidattın mua-Uıbdrmırrini d* ikramiye vermek suretıle mustefJd ¦!.¦¦. kararını vermiEbr,
Fakat ver ilecek olun bu ikramı-yenin dagıtılmau çok haksız vc c-toseız olmuştur. İkramiye ayhk-
Lı - - ı yani ...leı. u,. vc ıi'tbaatUıra birer aylık tu Unu da olmak üzero verllmljtir. Beri tanırda lrl!-..ü: yant esaa mıls-lanSetnlcre Ürer «unluk bile atra-aaıye vrnbnek haUrdnn gccırilmr-...,viı.-. Bu :mi ı, iı-ı ı. garabet nü-muncilni merdinden öğrenmeği ¦ayın gazetenizden bütün şikâyet -çiler mimin.ı rica ediyorum.»
(Radyo Programıj
Zl 7 1510   ÇAJ^AMBA 7J0 rYofrnm ve memleket saat
ayan.
T35  Mar.k   W¦ Mlnaaı lıa  eserleri
(PI-)
•SO Ajans haberleri.
1.10 Ev Vadim - Yemek h*teU.
aZO/gJO Müzik: PoU Nesri ve Lys Canty'ntn ptiklan
1110 rrozram va mcmlaka* asal ayan.
I1JI Muzık-
1250 Ajans haberleri.
1SS5 Mürfk - (Devam) - Okuyan: Azize To/em,
1ZZC/14 M Vilnk Radyn «üloa orkestrası { Vıvoi-out Naalb Azkni 14a-raazndc).
18.00 Program ve memleket saat s»«n.
1S.S5 MOrtk- Carhand (Tt)
U.40 Uüz.k. Faul heyrtı.
1» ıs FUauzana (Dm poUnam hid
sekrl)
İS 10 MUzUc
19.4S Uemlckat saat ayan. t* ajans haberleri
20.00 Müzik - Okuyan: Muzaffer llkar.
10 I'.  V.  ¦¦ 'i.ruıı
lOSn Mılzlk: Zuhrt Scaan tarafından 001 -nlolan.
1050 Murlk: Saz eser Um (Radyo köme sazı  ta lafından)
31.15 Ifuzık: Chopenın eserlerinden Ot)
ZUO ItniMasma (Radyo gaaeteri)
115S Müzik: RlyasetlcuiTuMır ban-dOH (Şef  Ihaan KOacer.)
ZZJ0 Memleket «sat ayan. Ajans haberleri, I. - Tahvilat,
Kaanhıyo - Nukul Borsası (Fiyat.)
SZ.4S Muzık    azband (Pt.)
SSZ5/23.90 Yarınki    program re
knp-ırıı-
Italyadaki şileplerimizin hareketine elân müsaade ediimedi
Aknenizde bulunan vapurlarımızdan Mete şilebinin 10 günden ben Sıcilyada kontrol iein İtalyanlar tarafından bekletildiği malumdur. Vapur sahiblerı ceminin bir ân evvel kontrol edilerek serbest bırakılmalının lemiol Idn vekaleti» muracoat etmiştir. Hancrye Vekûletmm İtalya hükümeti nezdinde teşebbüslerde bulunması muhtemeldir DigD* taraf -din llaraelondaTi hareket ederi Demtr î-lebinin de Slcilyoya geldiği Ogra -rubaırtir.
Lâsiik fabrikasında bir iştial
Beş  kişi  yandı
D0n. Eyüpte Bahariye caddesinde lastik tabrikasında bir iştial olmuş, bes kişinin yanmasUe neUcclcnzni} -u.   Radiae «byle olmustur:
Saat on üçe doğru, fabrikada ayakkabı ÎArtiklerini boyamak üzere boya kaynaülırkrsı, v«—« aj^ı açık bırakıldığı içm boya tasmıs. içinde bulunan yagb re yakıcı bir madde iştial eınus re kazandaki boyalan da tutustarmuatur. O srrada kazanın yanında bulunan tabrıkajıuı teknik â-rrtin Türk tebaasından Yako oğlu 34 yasında isalda Kumkapı nisancasında oturan Bursalı 29 yasında İbrahim elkrindrsı. ayaUaruKlan ve muhtelif yerlerinden ehemmiyetli survtto yanmışlardır. Bunları kurtarmak u* zere koyan afaalafa oğhı SS yafmsa Sudi Düzkaya ile idare müdürü 55 yasında Kamil Kızılkaya ve iaznaıl oğlu Sİ yaftada Rab* dc msbeten hafif nıretle yanmışlardır.
Yar ab Lir has U« haneye kaldırılmışlar ve ilk tedavileri yapılım», hûdıae-nın tahkikatına Eyüp Müddeıumunu-lıı:ı el koymaslur.
Taksim gazinosundnkî infilâkın seb&b olduğu haşarat
Taksim gazinosunun henüz yeni inşa edilmekte elan mutfak kısmında açık kalan havagazl yüzünden meydana gelen İnfilakın sebebi en ve haşarat belediye tarafından tetkik otuıımustur. Haşarat ancak 500 in . kadardır, Vc belediye gazinosu henüz lam man asile teseilunı edilmeden belediye lcîn bu zarar mc\zuu bah -tolamar.
lar yalnız basına kalacaklarından, onları bu zayıf vc yardımsız vaziyette, yalnız başına vu-rub tamamen mağlüb etmek ve harbden hariç    kılmak..
Bu maksadlar tamamen hasıl olmuştur. Şimdi sadece hava akınlariyle ve denizaltılariyle İngiltereye taarruz edilmekte ve yeni hazırlıklar yapılmaktadır.
Denizaltılanyla ve hava fİ-kılariyle lugUtercya mütemadiyen yapılacak hücıuıılar ve akınlar, adanın hariçle muva-salasıni ve iaşe tertibatını gür; leştircecktir. Adanın esas sakinlerinden başka müdafaaya mnhsuK kuvvetler de ada üzerinde toplandıklarından bunların ihtiyaçlarını ve iar*elerini te nün kolay bir is değildir.
Belçika ve Fransa sahillerinin bjgali sayesinde Almanlar, Büyük Britanya ada^ııuu «ark,
ecnub ve batı cenub sahillerinüı hariçle muvasalalaruu çok müşkül vaziyete sokmuşlardır.
Şehirlerde köylü ekmeği imali düşünülüyor
But leynan cakan kapak vs all|nr yaban. ı m .dSrlert.. Ihıaoatı lamamcB dur mu, l.ı vaUyrtlaSV. Sal yuzaaBB bu ınaıldohuin yılz kil«*ıırnan 230 kuru» olan fiyatı İSO kuruga kadar duj-mü|tür. Daha ziyade duıecegı da lab mm 'dılıııakMSrr. 100 Sala bufday -dan 21 kilo İtenek ve rataana madde (ikznaktadrr Pu madd.-t.-rtn atakları | İnden gııne (jnalaıuııııktaSar. Ih -racaS vsaryeUnın bu Kkilde daramı h.ıllnd memleketin mühim Hr aer-
¦ ı.m t eşkal asam bu maddelerin ha-vaaaraı «arakUlırı la j MU J ırak bnaiaaaası ve denize aaaaSaaSal rnel huanar. AU kadarlar bu isa Hr çare
¦ ««l l.rliT. Bazı HıııııH zehirlerde SS koyU ıtasall anaSnnl Deri »urmraSadlrler Bu auırUe bugdzylar yabana maddrir,, ^ ,-nlmadan ekmek haline gmnWrk «e gıda mad-deai dr daha ziyade ol... aktır. Bu nı-retle daha uruz ekmek ekle uta ılı de mUmkUndıır. Alakadırrlar bu hu-: .ivdi. tetkiki.! yapmakUdıriır.
OVva, Macaristan ve Kumanyaya IlıraosUrnır artmakladır. Dün bu memleketlere 30 bin liralık ihracat olmuş. Çckyaya keten tohumu, Ma-carıdana suBam ve Rumarryaya İç gaafZ| cunder:lmı»Ur.
Kırmacıların vaziyeti
Belediye IMıaad  mudfk WgSaZhı
karar ile kendilerine1 buğday verOme-yen-lUıdaUdakı karmazalar yanadan f***ıT*" mak in d iia m j racaattarda bulurmunlardır. Bunlar, değirmenlerin fırınlara kredi açarak mal veremi» eteklerini kendi Itrıran evveloa fırınlara açUkları krediler yüzünden mühim mıktırdn alacaklı oMutrlarmı eğer ıslerme devam rdemeakase bu nlıc.ıkl.ı; uu tahsil edrmlyeceklerınl ileri sur ıuu»lrrdır Ticaret Odası bu lu-mrt. yopugı btklkatı bUlrMstrr. Nehcedsj kzrrnaeı r- n-ftnın sızndülk meveudıyatine ıMiyar gorûlmusalr. Çünkü !mn. ıL-.'-ı dofrudan doğruya degirmenelleT mal verse dahi bunun için bir yeni breküat vUeude fettr-rraes* aaecbsr oeacakur Bu sefa da kum acılar m aldıkları amiti—ıl ûc~ re*lnl değirmencilerin alacaktan an-.ısılmi'Ur Bu vaziyet raporla vekalete Uldlnlm.,ur. Drlrdıye Ortzaad ııudurlugü de bu hıanısda yeni tetkikler yapmaktadır.
Lozan vb Boğazlar
Belediye istimlâk Kanununda istenen tadilât
İstanbul belediyesi ı"ın,l*t kanununda bazı L.ddaiı derpif eden bir prole hazrrljmıt ve bu proleyi Da-Iı.liye Vekâletine §tmdermişti. Proje vekâlet tornfındaın tetkik oraaaaafctan sonra mevzuu tabaerlılen tadilât muvafık görülerek meeha encümenlerine sevkolunmuîtur.
ÖJrencuZınuza gore HSaj'*b ka -nununda yapılacak tadilat yahau (9) uncu maddesine nıunbasarcbr.
Tadıl olunman .¦ tenen t ıracu mad de sudur
«Kısmi UUmlAklerde âaSaSJ rayrl zncakuluo kıymeti Lıkdır edırrr tl tından başka salı.bı ub da inde kalacak olan parçanın UU m İlk den son -rakı dVgisiklıkden dolayudle alacağı kıymet de ayrı, j takdir edlnr. Bu kısım kııriM*lıUıı yaran lamam kry-»eunden tezuuunder. aoora beki kalacak azaaSaaT uüml.' etlUScek oları yenn duger pahası sayılır. Geri kalan kısmın müstakbel kıymeti, hail hazır kıymeUfidrn .ıvıiı olduğu takdirde aradaki fark utlmlftk bedeline ilâve olunur.*
Maddede 1 «tenen tndıhtt tsOmakk -den sestra kalan kanım degipklik dolayısile alacası kıymetin yanşanan tama-n kıymetten tcnzıUdir. Yarısı kelimesi maddeden çıkanlacsktır.
Bu tsrHMt Vı—*t irrlmlSkterde bQ-yOk btr kakıyl* «eslid edeeektrr. nsş
Macarîstandan bir
Yalmz Şimal kanahndan gfrib   ~"
çıkmak şartiyle İrtanda denin   ticaret heyeti geliyor
Rumen vc So\-yctIerdcn sonra Macarlar da bazı ihracat maddelenmirle yoklnen aUkadar olmağa başlamış
bir dereceye kadar emin vazıyettedir.     I *
Diğer taraftan Napoleon zamanındaki kara ablukası tekrar baş Kustermış demektir. İşbirliği ' prm.\. olan Almanya, İspanya. İtalya ve fbasya tekmil Avrupa kara kıtasına hâktaı oldıkl nn.Un bu kıi:ultn ln-giltrreye bir ney sevkme İmkan kalmamış gibidir. Şu halde, her iki taraf da birbirini abluka etmiş variyette buhmnvrrrar.
İtalyanm ve İspanyanın Tn-gİHerrye karşı harb hedef ve hareketlerini hundnn sonraki yazımızda tahlil ede*-.-'iz.
Eakl Birinci va Attuıaı Ordu Kumandanı  Canahlt  t.-or-«ı Ali İhsan Salık
lirdir. Bugünlerde Macarls tından bir heyetin »chrımize gelerek Ticaret Vckâleüle prusmeh-rde bulunacağı haber .ılınmıstır. Macarlar bilhassa tırtUr. Tapagı, pamuk, kitre, tütün gibi belli başlı ıhrac.ıt mnddclcrimtse latibdırler. Buna mukabil eczayi nb-Uiye. l.a^Kİ ve ban mamul sanayi maddeleri vereceklerdir.
lamiri
Ego
vapurunun bitli
t'.'jıı bu- muddnienbeıi tenurde bulunan Deı .zyolUnııııa Ege vapuru pazartesi günü bavuzdan çıkacaktır. Geminin tamiri İçin 50 bin Umdan l.ıvla para snrledilmliUr. Ve bir çok yerleri yeni denecek sekle konulmuş-lur. Ege tecrUbelen yapıldıktan sonra Karadeniz hat Unda seferlere başlı -ya çaktır.
(Ses tanıtı 1 İnci ¦¦p(ada)
Bugün Lozan sulhunu, bugthv ku dünya felâketi    Itarçsıın'la
ayn btr iman ve husosl bir heyecankt kuthusriten o muz-hrdentn akdi "ırasında Rns mu rahhası edan Çiçerımn BU nöate-rini batn-lıunsk laydalı olacaktır:
"Takın Şarkta sulhun Mr tek ve devamlı çaresi Türkıyenin hakimiyeti ve hümyetldb*— BaBaıkİ 1Ö23 de unzalanan Lozan sulhu bnam en büyük kıy* metımır. ve can damarıma mahiyetinde   olan Boğazlan   zayıf
B.z bu ıkı boğazı açık bırı-kseak. tahmm »lemiyecek idnt. Banka vasıtalara müracaat ederek   müdafaa edebil
cepnajii ileri sürerek devletler Boğazların sılahdan teerıdıai bine kabul ettirmişlerdi. Boğas-lann başka müdafaa vasıtası ancak akı denizde ıkLar.ıdeniad-ı ve Alcdenudol duznazualaruzu-za karsı hakim btr donanmaya sahıb olmak olabil ^dı. H°|,ıj -ki his böyle bir donanmaya sahih değildik ve ulamazdık.
Boğazların bu ctuİLjeh vazıyeti Isıran mııahedczıiK' rağ • men on üç sene sünnüştür. 1936 ucncauade bizimle sulh yapan devletlere muır.caat ottzk; cihan vazıyvtmı den aıinluk ve Boğazlar m mudafaaauu t esnan ederxğuıuzı bıktırdık Bizim bu murar^atımız, kaaştsl mgıllsre ounsk üzsre Lozan akıdaen ta-raiındao kabul sdıkdi. Hattâ bu yuk bu- modhu sena üe karat-ksaadı:
Türkiye bu- muahedeyi değiştirmek ıçuı cebrü iaddeze müracaat etmiyor, nıuzakere vs sulh yolunu tercih ediyordu. Bu hal, muahedeleri bur taraflı olarak, KaVal yırtanlara bir numuneı imtisal olarak gösterildi. Montrö fhrınde Lozan âlodlerıyle nmralıluuslaruruz 20 lnmınuz IBM da Montrö sn-i- jımHinı imzaladılar ve o ta-nhden sonra Boğazlan istedi-ğuzuz gibi tahkim etmek hakkına sahıb olduk.
e • e
Avrupada yem btr nizam kurulması, Avrupa har ı taamın K»p"n basa değiştirilmezi mev zuu bahsolurken acaba Boğazlar Ozuande de hır tsreddüd lahzası geçiriliyor mu7 k^mm.Uluyoruz; çünkü harken bilir ki bu Boğazlar, ns Danımarkanm ehiKİekı boğazlara, nc de hatta Pas da Calais yo bcıuuırler, bea yüz sene-km ben bu ıkı kapının analılarım ISaaaaı bulunduran Türk var oldukla bu anahtan bankasına tisiım etızuyecektir.
Kaldıki on yedi sene evvel bu anahtan Turke tealim etmekte uavddüd edenler, bundan dört sene evvel gene kendi selametlen, sarkın, hattâ hırt un Avnıparun ırulhu ıçuı nazı! Tür ke iadeyi kabul etmişlerse bugün ve yann da başka çare bulanı ly acak kırdır.
MÜTEFERRİK \
Demiryolu (İcrellerir.da
tenzilat
Ankaradan gelen haberlere gore Devlet Demıryollaı nın butun şebekelerinde bilet ücretlerinde yeniden tenzilat yapılması için tetkikler ya -pılmaktadır. Bu tenzilat arasında halk ticaret biletlerine yeni haklar verilecektir BiM sahihlerinin beraberlerinde tadacakları W» mıkda-rınm ds 30 kilodan 00 kiloya çıka -nİması İein tetkikler y.ipiUnaktadır. Bundan bajka urun hatlarda gidU) gebs bileti aünıs olon yolculara is-lasyonlardn inmek hakkı verilecektir. Talebeler lafta de daha ucuz Ur Urîfe tatbik ethlcccktir.
Bu hususdaki yeni (arifeler hazırlandıktan sonra Münakalat VekaicU-nln tasvibine arz edilecek ve kabul edildiği takdirde derhal tatbikata geçilecektir.
a^
İZMİR
Enternasyonal
FUARINA
iştirak ve Fuarı ziyarete hazırlanınız
30 Ağustos -   96 Eylül 1*10
24     rmmaı 1040
ITüNl    RAlAfl
S:ryfa : 3
jiiıı Hinimi mm»mı;; i, ^ıniH
mwmwmgamimwam&Ma^MmmBBmmam^Mmım^*Bma
D.®s^K] ve SMET PAŞA
İstanbuldaıı ayrılış |
ITrende bize emniyet veren yegâne şeyi - ismet Paşanın emin hal ve tavrı idi \
EN SOM HABERLER
«* 5f mplon eVspretl. «S nltM itti
H Çekmece gölaanü seçtikten
ş| sonra trenin   reme   nısbi hrr
M ılkuact çoktu. Herken koen-
B partımanına   oekaldı ve yer-
S luameğe koyuldu. Asar kar yü-
Ü ı ııymjle.  iki tarafı  ¦ajaaynafl
5 topraklardan geçiyonız. Yh-8 ti açjk paıcereden bu züa » rıid gibi tabiatın tatlı hava-M *ını tadıyorum.
H Corumun alıbudığı ufuk-şj Ura ve treM banda güdergâ-İ3 lama bakıyorum, Marnnre îsf namına barab istasyon bı.ıa-İminden başka bir sey yok. g Man haza üzerinden Yunan şa akınının nızjrân  dona dûn
¦ geçmiş olan bu yerlerde katil, as yangın ve hicret-n yandan S! f.vda ekınftrigi nül-ısoıı ariı-ı
nur ününe getzrikrae. gerttgı-îS| nur arazide ckitanı*' tırrafciıı-B rın nisbeti hayret «yanorrmı-3 yacak gibi: değildir. ^     Prascrrcaan genaars:'' bizim
™ den hâdu-c "Vatan, b "Va-B kıt., m gazetccnlP; rekabeti-B dır. Aziz ve kıymetli at"/ııb--=Ş larmuz   Şükrü ile Anam. Ba-
6 binli tabiriyle bırt:. İcrmı at-
S"a la ».mak som aekâ w hay-arrı-nin bütün kuvvetiyle mütemadiyen çalışıyorlar ve kütün diğer gazeteciler bu iki raki-B bin yeJcuhtğun brr tT/vryvhgi B arasında eğlenceli bir vekil IS arm-™a barlıyan biraz komik || mücadelesiyle vakit geenri-3 yorlar.
gg Meselâ Şnfcrü komparti-= nı.ından kaybolunca Asımı jPf im merak ve teeesEu.; kınlı-S yor, "acaba hangi murahhanm ü knrıpûTtznrrnma gtrdi? diye 3 Şükrüyü f mi fini amrr. ığa B Unhyur.
3 lhtaTrtnudan hareketırnİB-S den dört beş saat sonra baab-ss yan bu mücadele halâ dışarı-
P da bir küme teşkil edeo 'lort I| be« kısmin yegâne krylüatal Ş n.^vnaaanar. pauakü t tende B gazetecileri ve hatta d ;erlc-5 ruu bu rekabetin rauhtt-üi sahneleri t""1?r h-r lar aey daha çok eğlendirmiyor.
"Tanin.. ile "TmiTiri Efkar., Cahıd ile Vtlid bu rekabeti yalnız seyretmekle İktifa g ediyorlar. Yalnız "Taşran Ef-fcâr.. m başmuharriri, gazete-B sim basmakalesiz bırakma -H mak için, şimdi, yanımda, B krır^ıUgacağnrnz trene verile-= cek mektubu hazjrbyor. Ha-= şeyin Cahıd me Çerke^ko-s yünden posta kat usu us mek-fi tub atmağa taraftar dcğât B Çttrrku    henüz  okuyuculara
¦ venlecek   havadin   olmadığı S fikrindedir.
S    Mektub atanlara, kasaca: ?|     —"   Luzana kadar   tasla
B aauunet. doğrusu siz mektub-^ tannızı    İrtanfcuH.ı yanb bı-
B r.ıkınahyflınız, itiraf ederim = kı Utı bu kadarım uydurmak
—Başlarken~"
r"Jxmın„ kımlcrausının fcaafiam 17 asra \ ıldooumudur.
anplanlınm butun "l.oı.ın.. da takib -t- -.s ohuı bir gazeteci arkrdaaımıı. rica-aarz a» nkaı e*i nalinran ve hatıralanrn trnaaav-arak. •aar*. * konlrr.m.m hırtım ackıraa huAâ*aı lıaaVadt' ya-•jalaa z.âu';sl bir nıaauaV hİUİ-lesi vüenda gıtirol.
aSana-t
hu güzel eserini buguaden i' ¦ ¦ ıı büyük bir zevk ve nıMonoaiyrCir mi: unlanmadı derccdjyarur-
MilletûnİTİn beyuelnifclııl itibar vr ı ¦ r i -'...... dünyaca tasdik edildiği bu esaiz hâdiseyi, unu ihata eden bü-11' : mücadele havasını ve hartiariyle gcuıleri-eanlaudıran ve
rsn istifade nV ve rnillî bir gurur hissiyle ukuyacakla-nndan emînîr.
Bu sekiz, on yazıda, oku-yakauııuz -    sanki    Loran
reyaa rdîvnrnau^   ^i„ . ...
Akşam oluyor., (yündür bir an ynlda dohryn tutulduk. Sonra hara açtı. Şimdi ise bir yaz akşamının keranlığanı haaaediyorum. Muraaaansaavraa aaraai aaarncau-bnrıazUsrma aa. kihniNİrr. Krmı okııj'or, kimi konuşuyor, karni yazıyor, kimi istirahat ediyor, kimi uyuyor. Dikkat ediyorum: Trenin içinde yolculumun umumi gevşeltcaği r^kmuş B'i tmuı-ml kefaleti ve gertigiTOlz yer lenn insana hep  aynı dekor
içinde müteuMtdiycn âohxrjt d'jT.â-:!. kılsın: \Tren ıttırad re yrkaa^judcryetıaı de^sftiren yegâne aey. laaaet Paaasnm geçliğueız ıstasj-oıılnnı dizilerek b:ı:murahhasımın seîâm uyan aadıerksuzuzı ınrp teftiş etmeienyûı skracr i.adar baaaaarraduia'amiri teayı e-den vah. bu refakati eaniatn-da, her istasyonda İsmet paşaya pm yavaş leken-meğe başuyan tarlalara ve Şarkî Tıakyada yeniden ba§-hyan hnyata dair kısım kı-nrnı renmraat verdi. Her is-tasynnda aşaman giyindi, durusu., brknn. her şeyi, aseanleketan iler taralında olduğu gibi iyi *dı.
• a a
Murahhas hartan ney bu defa lâkırdı mylımekte fazla iırmâk ediyor. Bu akşam mütemadi İz'açlara rağmen suya sabuna dokunur bi kelime sûyk-taDck mümkün olmadı. Mütemadi suallere hep ayni cevabı veri -yor:
— TSnraeti Mulıamuedi TUjııa7*:ıdı olsun bari rahat bu akın!       t
— Aman eleudını bir İU'-lime.. .
— K* keti bu ni?
— Meselâ sulh olacak mı? Olmıyacak mı?
— Karanhkla bir -¦¦ soy I.yemem. Allahualem ..
— Knrnei Loran honfe-ransıyla ikmci Lozan konferansı .ıı .ı..aıdakı fasıla zarfında yem bir takıl" şartlar tabaddun etli. Bu şeraate nazaran haç brr tahminde buhl-namar rnıanuz?
— Hair bulunamam. Ben mezundum, bu iahanfl meşgul ¦¦¦ur.   ..ı.
Ve gukrrk;
— Bırakmır. trende olsun rahat edehm! diye ilâve etti.
Mevzuu değiştirerek;
— İntihabat   hakkındaki
fikrm'z" drye sorduk. Buna da:
— İntihabat dahilî meseledir, hndud hanemde bab-
aedenıcın, cevabını buldu .
Bu ganb noktai nazarı kabul etmemekle beraber kendilerine henüz hudud dahilinde olduğumuzu ve binnena-irv h bu meseleden baha e di-iehueccğını suylcdık. Fakat bn- türlü ikna adranamk ve anürenaadıyea "evvelâ reasim 4e konuşun, saniyen söyle -dıklcrmı bana gösteriniz, ondan sonra beyanatla bulunu-nım!„ diye cevab veren lia-ean beym gaaoterihik noktai nazarından mn-Milk gayri kabili fethi bn- kale olduğuna kanaat getirerek fazla BE'aodan vazgoçük.
• • •
"Tasviri hık.at. la "lle-nin son münakaşalarım okuyanlar binalarda olsalar hayretten donarlar. Bu iki gazeteci birbü-lerme okadar hücum f^ıkleri zneseleleri vesile iti İh ar ederek simdi bu rada bırbırlenyle karşıldch alay ediyorlar. Subhİ Nuri-aın bütün merakı Kbuzzıya sade \'eİHÜn seyakaü esnasında bu ltrsatan bulup şap kah bir resmnü ele geçirmektir. Bunu gazetesine koyacağını iddia ediyor. Velid bey, kat'iyyen şapka koymıya-cağım iddia etmekle beraber bu sözünde sonuna kadar sebat edebilmesi müşkül görünüyor ve görünüyor ki şapkalı bir resnumn gazetelere geçmesi cndibCauyle hakikaten musUrıbdir.
Trende ilk gün İsmet pasa mn teftişten ve gazeteciler arasmda konferansa hazır -kanmak yolunda yarı ciddî, yarı laialc. hszu*lık kosıus -malan ile goçti, • • ¦
Trende ifczaci gun heyeti m nra hh a.namızdan çoğuyla görüştük. Mali vc iktisadî aacaelcaare and müzakerelerin müşkül olacağı tanaısa edah-
anri izahatı dmledîkten ve maddelerin mânalarına daha iyi nüfuz ettikten sonra msan, k ıkikaten. mukabil tekhlil rımuûn aaaaaaâaaaanl a-şacak bir fedakârlığıa yap*-anmıyacağına kanaat getiriyor. Bu ı ı. -idi ve mail mesele lerde mnrüekelm etrafına kurunnak iatenen ağa heyeti murahhası çok ehemmiyet veriyor. İsmet paşa-mn buiun dikkat ve uaaaasi-yeti bu «uaktaya müur^rcrm erîmüyor: Bu ağı her nc babasına olursa olsun roem-k-kebn etrnfzna çevu-tmeznek ve bütün bir memleket halkını ağın urlarını elk-rinde tutan beş on kişüun esiri haline getinacmek kararını kati surette tatbik etmek!
İşte git lığımız konferansın bütün ruh vc mânası bu mücadelede tnplıaaauş bulu-nııyor!
Konlrratunn çelm meseleleri basında evvelâ duyunu umumiye faizleri geliyor:
Duyunu umunu y UırJen-¦ı nasal odıyeceğu'' Krankla aaı, artnla mı?
• • • (Sonu var)
Amerika haricîye nazırının nutku
(Ba» tarafı 1 Mıcİ aaylada)
terek bir himaye tesis etmeleri teklifini Amerika hükümetinin tasvib ettiğini beyan etmiştir.
Hull siizüne şöyle devam et-mistir:
"Bu müstemlekeleri zaptet -mek veya hâkümyetimizi onlara teşmil etmek veya bu müsUan-lekek-ri herhangi bü- şekilde nüfuz dairemiz altına olmak a." zıraunda değiliz. Bununla beraber Avrupa mtilaflan halledil -lirken veya bir harb meydanında bu uitdâflarda uzlaşmalar yapmak için bu m intak a! arın bir mübadele maddesi olmaları na müsaade etnuyebiliriz . „
Bu vaziyet garb nısıf kure-sirrm sulh ve ermıîyetine knrşı ancak bir tehlike îclakki edde-nüir.
Çünkü bu hal Amerika devletleri nişte mı haricinde bir yabancı sistemin yaradılabile-ceğine delâlet eder.
"Müşterek bü himayenin hedefi bütün Amerika milletinin ve hım;, ye altına ahu an mm takanın menfaat vc emniyetlerine hadım olmayı istihdaf etmeli -dir. Bundan başka şerait müsaade eder etmez bu bu mın-taka bidayetteki hâlûmiyetini iktisab etmeli \-cya hâkimiyeti ni bizzat müstakilen idame decek kabiliyete gelince istiklâli ilân edilmelidü-.,,
Bilâhare Hull, "emniyetimize karşı olan vc kendi nısıf küremizin haricindeki faaliyetler -den doğarak hudutlarımız da-rulinde icrayı faaliyet eden tehditleri,, kaydetzniştü*.
Hull, aşağıdaki müşterek programm derhal kabulünü teklif etti:
1 — Ticarî moselelerde istişa re işini tanzün için mali. ve iktı-saddî Amerikalılar arası istişa-ri komitenin faahyetinin takviyesi.
2 — Amerikan cumhuriyetlerinin hayaUanmn idamesi için satılmalın büyük bir ehemmiyet arzeden havayici zaruriye emtiaRinuı fazlalarının elden çıkarılması ve bu işlerin tan -rinıini muvakkaten temin etmek irin yapılacak kolaylık lar uı ta-ymi.
3 — Havayici zaruriye Batısına müteallik arüaşrnaların genişletilmesi suretiyle, müstahsiller ve mrhıtidıliklere âdi -İane fîatlor tem mi.
Hull nutkunun sonunda şu beyanatta bulunmuştur:
Amerika cumhuriyetleri hiç bir yere göz duazüş değüdir. Fakat halihazır beynelmilel variyetin bizi tehdîd eden tehlikelerin; (gtinnektea kendimizi menedemez. Bu tehlikelere •karsı taan müdafaa tedbîrleri almak Lutavaunındayız. Bugün cereyan etmekte ohtnlann medeıuyetin tera» kişinde muvakkat bu* inkıta olduğunu zan nediyoruz. zannetmekte devam edeceğiz.
İranla petrol kumpanyaları arasında ihtilâf
Tahran. 23 lan.) — Pars ajansı bildin v*r:
M-ılıyc nezareti İle «Anıtla - Iraman Oıl kuıııpanyaaı arasındaki ıh-taâTtan l^ılıaaden bucÂinku «azetcler, uzayıp Eid*ı bu İs ur.*raıde «mbıyel coatcrmektc ve hılhûmcttrn nihai ve enerjik tedbirh-r abnauiMiıı .¦:¦.,, ı. tedırlcr.
Iran gareted. meselenin ehem mı -yetml kayderledilttcn «onra: ıHcr lîet.-fcnıe memleket menfonllerinc cok btıyUk cararbr-    İntaç clınckletllr»
diyor,
İzmir yollarını yapan şirket
İzmir, 23 (a.a.) — İzmir turu.Uk yollannı msa clnıeklr olan ı cu jenc-nal jirketııun Fransa daki sun vaziyet. rlalayuaL' kredi tcnıusndtuı iuut bir i". ılı* ncldığint ve ln«aalı tatil mec bunyetuulv kafatcafiinı vilâyete bildirmiştir. Keyfiyet tetkik olunmak» ladır. Cavololcr aırkeûn bakMz oldu-Suııu ve esasen lııaaatı jytyet 14si yu-rUttujtanu yaurak fikajcıtc bulun • ID.:.: .İn Iı:. Vilayet tır kellen    yeni
"Artık söz s s Banlarındır..
(Ba» tarafı 1 b
•rfatia)
ali (aksın kte.   ve
Lantvf
Lı^n
lehde olarak touur eylemektedir Mezkûr nutuk. Havana Pananıerikan kımlcrarıaına mutcdoir havadislerle birlıkU'. ilk sayfayı ısaal olrnektedir. Nevyork Times üe Hemtd Tribüne gauteleri nuiku tamamen ncsrc'anls-lcrdir.
Nevyork Times sazetesi. B. nit-lerin Akü selim» davcUnl Lord Ha-111,-ıkKin reddetmonrne sebeb. adalete ırrortenld bir nolrnm remsine hodrm hiç bir emare (torötmemesi otdof*ıı-nu yarıyor. Mrzkûr Rozete sonları ilave ediyor: Buyuk Brrürnynnm cesareti tam. ruhu kuvvetli -ve kendisi mukavim truhıırmaktnetar.
Ingiltereye yem kıtaat gcMı
Londra, 23 (a.a.) — Orman ve demiryolu kıtaaU vc hasla bakıcı cü-zûtamları da dahil ormak U/ere A-vustrolya Uıkrryc krtaiıtı tnrfliereye Ketmırür. Bunlar elyevm rnriherede bulunmakta dlım A^-ustrnryalı krta-ala iluhak edeceklerdir.
Sydney radyosu, mezkûr krtautın s'ıltmen muvarato llmnıl ını.ı pırmis ohnalnn, nazilei'm Cırynk BrıUmya-nın nbluko?ı hakkındaki iddınlanom tuema olduL'mıa bir deîll teşkil ettiğini söylem ektedir. İrlanda mlarma mayn e^cnMii
Londra. 23 (aa.) — Amtratrlk da-İrerlntn bir tebliği, irlanda denizine, serbest İrlanda devleti suları na-Ticine, mayn dokumuş olduğunu W-drrmektedir.
Duıı^i! ¦ ¦ 11 Vertrırdun cerro-fonna kadir eTlı TTffl kadar meşale Ueermrle lrlımda sarnDeri açıkaan ırrayntrrrmırttt. înpiüz İrili tsc^orı-ea 4a. Barr*a^-»lc koytmdan Pnds-*o*vr ve NeAvquayn kadar 85 -rml me-enfe merinde mayn tnrlalnn vuende l^rlınlmıstır. Sornt-Georce kanaımm tı ¦ ir.r.r 1 du£ru, mayn tarlası elli mile kadar genişlemekte ve muvazi hatlar h&lmde İrlanda şerbet devleti kara sulan kıyısına kadar de -vnm eylernolnedir. Bu mayn ter laları, çeanücre. bu noktada, irlanda denizine veyahud Bristol boğazına girişi tahlıkrûı lar faale aoknakta vc 11 t.md.ı aerbest devleti sanabilin bu lusaaıaj toerid ea temek leda". Btr oe-nunın FalmouUideıı Brıstole ölmesi mı . İrlanda serbest devlet mı ve şimali lılandoyı dolaşması lazım cele-oektır.
lncrtaeecnnı   harb lûilcesi
Londr.'. 23 (an.) — Sir Kinçıaey M'ood. hüjrun Avam kamaram ma m un | aam bütçeyi takdim etmiş ve bu ti- Letonyada noarbeUe cVylodjgı nutukla eacumle Mİİ
demırtar ki: I
Bugün, niotn mail vasi yetim tri ye- 1***. 23 mden sözden flcçirnıok we «unhalj 2ra3t r t od birler aunak lâzım id... :_r. sc- »««w. V bobleunl bıüyoruz. 10,1
Geçen lûsanda bütçe tnkdmı odil- bul clmıil dııiı zaman, içinde bulundıunımuz. sene içinde haıb nıa"'|ilar'miT^n yuvarlak bcıab ıkı nıılyjı 'ım'l'» lıra-aınn çıkacağı, ıhümz kayıUarı konul-mak surclile bıldlrılmisU. Son haf -Mar temde masraflarımız, haftada fi) mılyan kadardı. Aldj£aaı son ra -kamlara göre. 20 temmuzda nihayete eren son dört hafta içindeki rnasrıf-!.:..-¦ ise haftada S7 rrûlyona çık -nıısUr. Bu masraflara före. faulün bir sene için harb masraflarımız. İki milyar BDO milyon ıu, .Ut lirasına yaklofaeakbr.
Im;illerede tayyare imalâtı Londra. 23 (a_a_ı — Rruter:
Sunday Tim?s garetesmin havacılık rmıharriri tarafindan neş rcdrlen enteresan bİı makale, în gilteıvnın yalnız başına Alman yauın a yük :n„; tundan fazkı tayyare ınuüuıe baıdanıış okluğunu büdumektedır. Almanln-rm azflmı rmarâtı ayda 1800 olarak bildirilmiatir. Bu imal faikî-yetî l"^1" halkı memnuniyetle ktvjodiln«*Ttir.
Lozan sulhunun yıldönümü
(B«| taralı 1 Mtoi aayfada) Şef lamri İnönü, hrmdan 17 sene evvrl Türk murahhas heyeti re uü sıf atiyle çetin m |c anelelerden sonra Türk Müeün-a r ııl,..ı ¦ ¦¦: ve tamamıyetı mülki-yesmı kabul eden naaaaaaaeyi anV zalsrm ^1.
Bu buıtusda fazla yaza yazmı-ya lüzum görmüyoruz. Kira "Sevr,, uı anavatana hazırladığı Tabam akıbetle T/wna.. m yurda teıeuı ettiği tam re mut hık istiklâle dayanan şerefli hayat elle tutulacak kadar barız-
iflOilferonisı CtvatH
l S »sama kal f den   ¦.*.—¦..]
nıedemyelm iiacranden kalkıncaya kadar harbe  devam ede- ¦
erimin bir kere daha sabtt olması İstilâ altındaki railk'tlero ve krndilerini tehlikede güren devieblere tar ümid  rüzgân c4-
mm
ânı
wzı Ihtmun rdd^mırmil
müna.jrbeti\1e bugün saat 15 de Onh'cnâte kenferaus salonıında hır morassaı yapık -aklar, ate-rnaane Üniversite rektörü Oe-nül Bilsel riyaset edecek re brr nutuk söylryçctktrr. Bunu hukuk fakültesi doçentlerinden Yavuz Abaalarun konferansı ve taJobclerîa hitabeleri takib edecektir. Merassmrfe, Inun sulhunun imzasında kullanılan dolma Valem dc teşhir edilecektir. Malern oMn£u üzere bu kalem o zaman Uariciye Vekib olan MiıIi Şef, Lanet İnönü turairodan Darülfünuna hediye edil -iniştir.
• • •
Kaıhküy nafketinrlen:
24 Temmuz Lozan günü yıldönümü programı:
1 — Saat 19 da Bay Niyazi Ten* YiMuaHen tarafından konferans.
2 — Saat 19.30 da orkestra I ve piyann konseri.
3 — Herkes gelehOsr. Lom   Zaderi Tareni
Lozan zpfer üım yıldöT.uToü münasebetiyle bu akşem {Lozan zaferüun ehemmiyeti) hakkında bir konferans verilecek ve gösterit sabunu taralında rı da nar kousedı temsil «aalmcâth. Herkes gıldıilü.
arazî mDIki-tahriid edüdi
pecruyreekHr. Otırr helrtarı reeen a-razi. devleV rereert; ve devirt bu n-rTtrlyl arazivi ohnıyanlarn veyahud az arazhn oinnlrıra d.ıptaeaktır
T*nrlnııw ııtı. ıryni zamandı, butun blıyük ttearet ve endüstri mOessese-leri ile bankaları da m mi leştir mey i 1.11 - r 1 1 ;'ı-nıiîtır
İngiltere yeni Çekoslovak  hükümetini tanıdı
Londra. 23 (aaı) — İngiliz Başvekili Churchill. bu£Ün A-vajıi Kaıuarnsııula iıi';ılu hii-kısttattanin ymı tuikltkul etmı? olan muvakkat Çekook»vak hü kornetini 21 tcmm.ııda tanımış olduğunu bildirmislır.
Lord   Halifaz'ın   nutkunda
fi irilip rın      ı.L  .. ,b.. /„   ve  lllllt lir
alar nn.ua,- «ak faata bar ¦anki tutmuş Risa gorıusiıaı . Bu nutuk btr Hark-rya ınunnııa
sryasi beyar^tmdan ziyade bir protestan ruhanî şefinin ahlâki vc dsai mev'ussleruun harvi-yetani tası yor. Bsrdeaaatra hayret «ruıO naı bu halı biz 9a mülâhaza Üc izah edebiliyoruz: Lord Halita*: bu nutkunu Şimali Amerika milletine ilân etmiştir. Şunall Amerikalılar içinde dc Amerikan asaleti namı verilebilecek zümreye, haki-kî Amerikalı ruh anı hstnb e-dryor. Bu hakiki Amerikalılar, Ameri karım manevî re ahlâkî büyüklüğünü v&cuda gtü-ren bu zümre My Flcaver gemisi ile ilk defa olarak oraya hicret eden dindar, hürriyeti vicdan aşkıyle mali, ferdiyetçi ve metin ingilizler u es İm den gelir kî e cd adları ruhi arınan gıdasını TKVUAT'U ararlardı. Bunlar smaa va kanaatarrme padakati dürtyada her şeyin betönde ruttuklan içındû ki vatanlarını bile terketmeyi göze absuşlar. fakat zulüm ve asundada boyan eğı imi 11 i ak idi.
Lord Halıfaa lngütrrenin bugün siyasi hürriyet, vardan hürnyetı vc »atıkla: a#kı rem harbettiğini aöyledtği zaman bunun mânrunm ne Almanhu-anlar, ne İtalyanlar, ne müte-hakkim rejimler altında enir yaşamağa rıl'iHn baaka ka-vısaarr. Fakat bn sorter My Frosrer mnharır leı 1 memleketinde derhal huTsdıhaı, elle tütülen bir realite halinde kaaalere teatr yanar. Çünkü hürriyet ve âstiknl ate-.*~nTn eorifnez Icrrdcurıran, ebedî yadigârları o ruhlarda daima yaşamak tadır.
Lord Hatifax. Amerika »cm kuUnnılacak mü'-sstr livanı brd rma» ve bü" iki kehnıc içinde Alman rufh oyununun mahiyetini teşrih île iktifa etmiştir. Filhakika hic, bir :.artı. biç bü- adalet taaunsJhnj ihtiva etmıyen bn tetrmatmt ihtiva etmrşrn bu sulh teklifi hiç. bir zaman ciddi onmazdı ve ciddi telakki edde-mezdi. Şimdi sos tofüaruı re hombılarmdn-.
İh.- -... Cnldd . UA.İN
Ç Harb Tebliğleri )
İTALYAN İİKSMİ TITHLKil
ilaiy.Ja bİT   Ulââuil.   23    İn.
a.) — italyan umumi 1 ~ı. :,: - /f hinin 44 numaraJı tebliği:
Şimali Atnkada alışır hududunda. Marsa - Matnnıch ve Si-
di Barranİ mıntaldarında tayyarelerimizin müessir bombardı -man faaliyetleri görülmüştür. Butun tsyysı-clenmız, iiiarrinr dbnmublerdu-.
Şarki Aftikada taTyarelcri -mi/, yeniden ve muvaffakiyetle Wnjiri bombardıman etmûjler -dir.
Düşman, Dindaoua'yı ısrarls bombardıman etraıs ise de hasara bat» olamamış, yahut bir yerimin telef obuasına sebebi- \ yet vermiştir.
Hamiyetli bir Türk kadını
Aydm, 23 a.a.) — Türk ha-vncthğinm mkiçafma yardım ölende üzere Kö.çk nahiyeaînîn Bas tarafından cayır kı»yunduı Hal'ıze Çetincr bugün Aydm Hava Kurumuua beş yüz bra teherrC ermişte-.
Bu hamiyetli Türk kadmı bir kaç ay evvel de goneHava Kurumuna yüz lira teberru eylc-
fsmail Makîcı Ballacı-oğlu tekrar üniversite kadrosuna giriyor
Haber aidatımıza göre Maarif Vekaleti İstanbul Ijntver aarı ima pro -(aate kadrosunu aeUrık etmaktoair. Vekalet Unıversilede mnnhal fınhınan profesör İliklere yan proaenorlor an -c-c edecektir. Bu arada caka rkarul-f 1 ımm piufcaurlerirıdcn ve L:-Mnraıj terbiyecimiz I-m.nl Hakka B..ltacMfr-aonua unrvcrtale lasdraauna alıncnsaı
Uvger lamldan bazı doçentler do pro^eaar   kndroaıaaa   alruacaklardır.
Bunlar arasmda tardı doceoU Hukri-tntn Halil vardır. Ayrıca vekalet A-aıerika ve tneiltereden yeaıl asnaa-aurler anca|e etmek osere tetkikler yapmaktadır.
ÇEMBERLİTAŞ sineması
Bugün nuıtmeleıden itibarca terkaJâdo program :
Senenin en kıyinelli iki filmi birden :
Ayrıca piugraaia iUveten :      ŞohrcU bütün dünyada tanuımıs
Fennî Hokkabaz
Profesör BOROSE ve Mis OKULTA
Akıllara hayı-et vererek esrarengiz ve harikabırra dolu numaralarını sayın halkımıza takdim edecekler.
Q«fha   1 - TOPHAT freo ASTA İRE — GIHCER ROCrns'
JAMES  nevil   REN  TIN  TIN DiU.:ıt: l'inllunLı /umu yal,tur. Duhuliye     Uauuıaî      HsJksn
10 K. 15 K.       20 K
r
25 TEMMUZ 1940
Perşembe [
Üçüncü Yıl-No. 802
ıdara_Yarı
Naruo*arukfüyT. No. 84 betan bul Telgraf: YENİ SABAH İstanbul
TELEFON: 20705
GÜNLÜK SİYASÎ HALK GAZETESİ
Her Yerde 5 Kuruş
Lozan Sulhu
Türk milleti û MUB Şefi arasındaki vahdet W b eenüd, DiutekabD hürmet ve mıdubbelT big btr zanmn bu mıiLuık kadar «akı. sanünü ve sıcak oJrnamzgfır. Lozan sulhunun lıabrrası kaiblerde-kf ¦,mı... . sevk va heyecanı tazeledi ve ladan) bütün arttırırı.
Yazan: HuHCym Oaldd YALÇIN
Millî müdafaa için yem-
den 64 milyon lira fevka-
lâde tahsisat kabul edildi
ün   bütün   Türk vatanı Lozan   azdbunun senei devriyeni   münasebetiyle   bir
bayram neş'e ve heyecanını duydu. Lozan sulhunu bu vata-t a kazanan büyük kumandan ve diplomat bugün Milli Şef imizdir. Bize bugünkü sulhu da ba-zanımstar. Ve yarrnki sulhu temin için de yüksek deha ve ha-büiyeti ile gece ve gündür, çalışmaktadır.
TÜrkiyenin akdetmeğe muvaffak olduğu Lozan sulhuna bütün dünya kavuşmuş olsaydı, bugün beş latada da sükûn ve saadet büküm sürerdi Lozan sulhu, çetin btr mücadeleden sonra bir milletin hayat hakkım büyük devletlere kabul ettirmesi re millî hududları dahilinde lür ve müstakil yasamak hakkım kazanması dernektir
Bugün bu prensip tehlikeye düşmüş bulunuyor. Lozan sulhu için bayram yaptığımız dakikada Lozan zaferinin Türk milletine temin etmiş okluğu şere*-l ve müstakil hayatın, şu gözümüz önündeki harbin neticesinde elden karabileceğini ve bizim itin milli mücadelemi, harikulade kahramanlıkları vc fedakârlıkları devresinin tekrar açı-kb-İTeğım bdmeh ve düşünmek lüzırrdır.
Bu dakikada ufukda kendHini gi-ıtermiş olan tehdid karşısında en büyük asiJnadganuuz miUelirdzın fıtri kabiliyet re kahramanlığı ile beraber Millî Şefimizin kıymetli tecrübesi, geniş habıbyctı ve yüksek dehası-dtr
Onun ve ilham kaynağı olduğu hükümetinin bahran başlan-gıcmdanberı tnttuğu siyaset, bütün milletin tasvib ve muza-beretınden kuvvet bularak Turk vatanın ı Lozan sulbün ebedi kılacak yem bir sulh zaferi daha temin edeceğine muhakkak nazariyle bakılabdlr.
Lozan sulhunun yarattığı Türkiye kendi hakkma q kadar tıtii Ve hassas bir surette bağlı vt bunu müdafaa hususunda ber fedakârlığı ihtiyara nasıl daima hazırsa, başka devlet ve milletlerin haklarına da aynı suretle hürmetkardır. Çünkü Türk siyasetine rehber olan prensipler ebedi ahlâk kıymetlerinden inbıaa etmişlerdir. Türk devlet adamları bütün zamanda ve bütün milletler ıçıu muteber, cihanşümul ve mutlak ahlak kıymetlerine ve siyasette de bunların bak un ohnasma iman et-saişlerdir. Türk siyaseti kendi iddia ettiği hakların başka milletler baklanda da aynı kuvvetle makbul ve muteber olmanı ni tamı Ve bütün dünyanın mırnavı milletler ve devletler a-r asında karsıhkb brr itimad içinde m'-aaı birliği yanmak esası daıret-ındr yasamasına taraftar bulunur
Türk milleti kuvveti biter ve kuvvetli o Ira ıya rajıgrr Fakat bu, daha kırvvetaba ezmek ve kuvveti kanun tanını'.. için değil, vatanı herhangi bir tecavüze karşı korumak içindir
BUtUn bu prensipleri biz Lo-ran sulhunda hükuvvo mevcud buluyoruz   Lozan  sulhunun o dakikadaki   ahval   ve şeraitin nUaeyin Oahid YALCİN
(Sona I OaeO «aylada)
Kabul edilen bu tahsisat millî müdafaamızın kara kısmına sarfedilecek
Dahiliye Vekilimiz
Meclisin dünkü içtimaında valiler hakkında sorulan bir suale   cevab   verdi
ismet Paşanın larzan solhunn mttlraMh avdette  İManbolda ta rotanın a* ı
Lozan ve İsmet paşa
Lozanda ilk gece: gördüklerim ve işittiklerim
Ankara, 24 (aa.) — Büyük Millet Meclisi bugün Doktor Mazhar Germen'm baş kanlı -ğmda toplanmıştır.
Celse   açılırken,    Ankara mebusluğuna   intibah   olunan Ekrem   Ergunun mtıbab maz-I Sonu S üncü Haytada)
• - 2
Lozanpalas — 21 Tâ »Tak*»» Montreux un ışıklan ve golü göründü. Dağlann yamaçlarına inci gibi işlenmişe benziyen tertemiz, çiçek gibi İsviçre köylerinden gözleninı ayıramıyorum. O bitmek tükenmek
bilmez koca Sırbistan topraklarım geçıncıye kadar içim kasvetten boğuldu.
Fakat   dun Hırvatistanın zengin, yemi, engm tarlaları, oıroanları arasından,   Tirol-Öan, bu sabah İtalyan gölle-ISanu 3 w    «aylada)
jonh kara o ru omuzdan bir knmn
Münakalât Vekilinin tersane sahasındaki tetkikleri
Btr asOddet ten beri ırftnmıaV bulunan Münakalat vakfb Ali Çeönkajs Vekalete batlı müeaaeseleıdrki Urt--...¦r... Aı-setmektedir. VrkU dun beraberinde i efttzyoU ¦ Umum Mı ¦ 111r* liınUl Liman Keıml v« duter alakadar rnutanaaruuar olduğu halde moUrlc reodigo giderek Tuzla u Pavb ¦raunda! Pavb adan aar-Kuonda kurulacak bOyOk tersane sahasını dolaşarak tatklk cCmUjnr. Alakadarlar hazırlanan projelere görv v.Mir  izahat vermişlerdir.
Harb vaziycU yüzünden  malzeme (Sonu 3 üncü sayfada)
Cumhurreisimizîn teşekkürleri
¦--o-
İstanbul, 34 (aa.) — Riyaseü-cümhur Umumi Klübhginden:
RektfeOmhıo ismet İnönü. Lozan sulhunun yddouUmü münasebetile Tordun her teıaûnoakl v»ı-- -: . Urdan aldıkları tebrik telgraflarından pek mütehassis olarak tefekkürlerinin keodUertae Ibüifina A-nadolu Ajanlını memur etmişlerdir.
Lozan sulhunun yıldönümü
Dün İstanbul üniversitesinde heyecanlı bir toplantı yapıldı
Bulgar Başvekili de Almanyaya davet edildi
6orya, 34 (aa.) — Bulgar ajansının bUdırdıgıne nazaran Alman hü-kûmttuun daveti Özerin t başvekil Bordan Fllof ve hariciye nazın Ivan Popov kasa bir müddet kalmak üzere ba barla nin sonunda Almanyaya gideceklerdir.
Slovak nazırları da davet edikti Beran. 34 .aa.) — D. N. B. ajansı büdinyaa:
Alman hUfcûmeünln daveti üzerine, Slovak devletinin re lal Tlso İle başvekil doktor Tucka bu balta jarfında btr İkamet İçin Almanjaya ga-(Sono S ünrü aayfada)
8 Alman Tayyaresi Düşürüldü
Avustralyada  pilot yetiştirilmesi işi inkişaf ediyor
Londra, 24 (aa)   —   Hava nezaretinin tebliği:
Gotha, Kassel ve Wenzendorf da tayyare fabrikaları. Hamburg Gelcsnkirchende benzin de poları, demiryolları, istasyonları hava dafi bataryaları ve on İki tayyare meydanı, dün akşam İngiliz tayyareleri tarafından Uollandada ve Almanyada im _, (Sonu S unviı sayfada)
Rektör OsffnO BiIm-'
dün üniversitede konferamunı verirken
Lozan sulhunun 1
SABAHTAN SABAHA
Bir ayda uçak imalâtı
İngiltere ve Almanyanın 3-5 yüz kayıbına karşılık yetişdirdikleri tayyareler
lâgzaDeF Du-aiıuflun—luflrıbüı İlîr   roryan TarlteToanirınln esir ıniııvnein* tanın Ur ingiliz, baro gemisi taraf ındar.   İNkeaıleıiyeye geürUmesl
FRA
- "l^^ai
ivr S îftA?,
Uacbura
Brerv Hunfttfr   .
• Honovr
PJıeUoef
fi*
Bir gün içimle tngüız layyartsk riuın yalnrz Avrupaıhı luuum • -ıı ı. ı m, guflji.ren haritn
Denizlere hâkim olan ve Inpltere havaJ.unn hâkımiyeti-
FranHia  donanmaainı nı de elde etmek istiyor.  O za-
bertaraf ettikten sonra artık man bu harbin vechosmı değişini cihetten endişesi  kalmıyan iScnu s inci »yiada)
nci yıldönümü münasebetiyle dün Unı-ı ersıte konferans salonunda lüyük merakım   yapılmıştır.
Merasimdi vali ve belediye reıaı doktor Lıitli Kırdar, ıar-ti müfettişi Fikret Sılay. »mm-yet müdürü Muzaffer Akalın, maarif müdürü Ttvfık K;t. ü-niversıte rektörü, dekanlar, pro fesorler hazır bulunmuşlardır .
ıtsnıı 2 IflSel uy'afla)
Millî Şefin dünkü meşguliyeileri
KcKİcurnhurumuz Milli Şef ismet İnönü, dün öğleden evvel otomobille Florya ve Çekmece civarında bir gezinti yapmışlar, öğleyin bu tenezzühden .»vdet etmişler, Floryaüa banyo aldık tan sonra deniz k«»*kıınde istirahat Duyulmuşlardır.
MdÜ Çel, akşam üzeri Hollanda elçimiz Yakııb Kadrıyı kabul buyurarak bir müddet görüşmüşlerdir.
Sayfa
YENİ   SABAH
A*.
ASKER
(   Şehir ve 3*1 emi e Ret Haberleri   ) Lozan sulhunun yıldönümü
SABAHTAN SABAHA
İngiltere istilâ edilebilir mi 3
spanya harbe karışsa dahi Italyamn Akdenizde İngiliz im îaraiorluğuna karşı kat'î bir netice alması mümkün değildir
Bundan evvelki yazılarda Almanyalım Îngiltereye taarruz edip cdemiyeceğini tedkik etmiştik Bu yazılarda Almanyanın sadece Büyük Britanya ve ir İnada adalarına taarruzu izah olunmuş idi. îngil-t renin başka kısımlarına, müstemlekelerine, dominyonlanna A lın .ı ulan n taarruz etmeleri için imkân olmadığı gibi lüzum da yoktur, ingiliz imparatorluğunun kalbi ulan Büyük Britanya adası en yakın hedef o-laıak Manclıo'in karşı sahilinde yife fca taraflara ko?^ ktur. ¦
Büyük Britanya adasına taarruz içüı Almaulann tlalyan kuvvcüerinia yardımlarına ihtiyaçları da yoktur; fakat buna mukabil Almanların, İtalyanları, Mısırın ve Süveyş kanalının zaptına sevketmeleri daha kuvvetli bir ihtimaldir.
Şimdiki hakle italyanlar, Trablusdaki kuvvetlerinin ihtiyaçlarını denizden yaptıkları sevkıyatla temin ediyorlar. In-deniz kuvevtlerine nazaran zayıf olan İtalyan donanması, Akdenizdeki İngiliz filosuna karsı, İtalyan tayyarelerinin de yardamiyle, kalyadan Trabhısa yapılan sevkıyat kaû-klerini muhafaza edebiliyorlar.
italyan gemileri sıkıştıkları yerlerde sür 'aller inden istifade ederek kurtulmak çarelerini buluyorlar. Zayıf İtalyan donanmasının vazifesi, üstün olan İngiliz rdosuyla kat'İ muharebeye girişnıck değildir. İnansal deniz hâkimiyetini hiçe sayarak Trablus ve Rodos sevkiyatını muhafaza edebilirse İtalyan donanması vazifesini yapmış sayılır. Aynca denızaitılariyle ve hava kuvvetleriyle İngiliz harb gcmüer.ne ne kadar zayiat verdirebİUrse onlar da kâr hanesine kaydedilir.
Fakat Maun, ve Süveyş ka-naknı zabta kalkışacak olursa, italya bugünkü vaziyetle iş göremez; daha vâsi ve kuvvetli tedbirlere ihtiyaç hasıl olacak -trr.
Fransanın harb haricine çıkması ve mütareke akdetmesi bu hususda Italyamn işine çok yaramıştır. Trablus müstemlekesinin garb tarafındaki hu-dudlannda artık endişe görmi-yen İtalya bütün dikkatini ve gayretini Alışır hududuna toplamıştır. Lâkin bu kâfi değildir.
Mısın ve Süveyş kanalını zaptetmek için, Italyamn Trablus ve Blngaziye daha büyük kuvvetler ve harb vasıtaları sevketmesi lâzım gelecektir.
Bu kuvvetlerin kamilen îtai-yadan deniz tarikiyle Bingazi-yc şevki, İngiUzlerin Akdeniz -deki hâkimiyetleri hasebiyle, pek tehlikelidir. Bunları ya Sicilya adasından Tunusa geçirerek oradan ve yahud kunnen Cebelüttank boğazı vasi taşıla Fas ve Cczayirden dolaştırarak Mısır hududuna göndermesi icab edecektir.
Yeni Sabah
ABONE HEDlâU
TOrktya Ecntbl
SENELİK      U00 Kre. (700 Krf •   AYLIK      TU   m     1400   a B   AVLIK      400   •       600   • 1   AVLIK       İM)   B       100   ı
2b TEUMUZ IH'O PERŞEMBE 19 Ceatazllabır 135* İZ Rumi Temmuz 1350 Gün 207 Ay: 7 1940 — Htar «1
GUncı o0ı. İkindi 
0.18 4.47 8.44 Funl
550 13.20 17.17 Vıull
Aksam Vata. Imufe 
13.00 1.53 7.10 Ezani
20 Z2 22.27 3.43 
YAZAN :
emekli general
Ali İhsan Sâbis
J
— 3 —
Şu halde evvelâ Ceberutta-rjı boğ.ızının temini vc İngiliz donanmalına karşı seddİ vc Cebelüttank tahkimatının zaptı lâzımdır. Esasen kıpan ya bu hususta hazırdır.
İtalyan kuvvetleriyle takviye okum ık btr İspanyol kuvvetinin CVbclüttanka tssaruxUn beklenebdu*.
Şimali Afrika - .m 1 ¦ . İspanyol, hYansız, italyan idareleri altında bulundukların -dan buralardan Trablusa ve Mısır hududuna askeri şevki -yat hatlarının tanahni pek güç olmaz Vaktiyle dezüs hâkimiyetine malik olmıyan bir çok ordular Cebel üt tanktan Avrn-paya veya Avnıpsdan Afrika-ya geçerek harbetmişlerdir
Cebelüttank ela geçirilerek bu boğazın şeddi temin olunduktan sonra Akdenizdeki ingini filosunun anavatanla ıra-batı kesilmiş kadar güç olaeık tır. Süveyş kanalmdan geçerek ve Afnkayı doUşarak İngule-reye gitmek pek uzundur. Şarktaki harb umanlarında tamir e-dilemiyecek büyük harb gemileri, sakatlandıkları anannai harbin sonuna kadar bu* işe yara-mryac aklardır. Eğer Mısıra karşı tasman tdıkceh ad er iyi tanzim edilerek patıcada italyanlar muvaffak olabilirlerse, Süvevş kan ah bunlann e üne gcstc-k ve Akdenizdeki İngi -lız fili mun bu yola da kesil-mi? ı'acaktn*.
Şu halde İnzaliz filonu Hay-fa limanına ve Kabna ada_.::a dayanarak Şarki Akdenızi muhafazaya çalışacaktır. O zaman belki, iLalyankarm Mare Wostrum iddiaları tahakkuk e-debıhr.
Fakat görülüyor kâ bn yol çok uzun ve çok guçkftklerie doludur. Suılya adsszndan Tunusa geçmek güçlüklerin yansından fazlasını ortadan kaldırır.
Şimdi pek ocak mevsim olduğundan bu hareketlerin icrası için daha ün ay hekkmek uuun gelecektir.
İn * .it. ti-tun bu plâna karşı naJMsjfaa «ananasa*! vardır.   E-sasen Napoleon da  Ingütereye harsı üç proje basariamaşU
1 — liınd yolunu A kilen m n sarkanda kesmek ve Maun zapt etmek.
2 — Kara nbhakasıyle İngil-tereyi Avrupa üe münasebetten   menetmek;
3 — Büyük Bntanya adasına ordu ihracı vaaıtaauyle İn-giltercyi mağlûb etmek.
Bu-ınci ve ıkına projeleri tatbike muvaffak olmuştu. Fakat üçüncünü çok güçlüklere maruz oldugtmdan tatbik oluşamadı. Nanoleon CnbelUtUnk boğazım kesmek için İspanyayı zapta kalkıştı. asaanyouann mukavemeti ona çok uğraştırdı.
Şimdi vaziyet böyle değildir. İspanyollar vaktiyle general Frankoya yandan Alman ve İtalyan yardımlan ve askerle müzaheret dobyı.-ıylp Mihver destelerine bağlıdır -1ar. Cebel Uttankı da kendileri alacaktan için bu isa elbirliğiyle çak.
Ni- n Uuun lapt İçin Afrik, iaı dolanmadı; cesura-ne bir barckctle va İngilizlerin
denizlere hâk un iye Um istihfaf ederek o zamana nazaran koca bir orduyu gemilere bındinb bir 1 1. u,. 1 z filosu bamaycsuıde Mısıra götürdü vc oraya ihraca muvaffak oldu. Pak geç yeti-çen İngüiz filosu ancak Fransız fdosuna rasgelebildi; onu İskenderiye şarkında Aboukir -de ünha etti; fakat Miram çık mış olan Fransız askeri orayı zaptederek Ingıludcnn Hindistan ile ansa muvasala yolunu kesti.
O zaman Süveyş kanalı daha yapılmamıştı. Buna rağmen İngütere bu yolun Fransızların cime geçmesinden müteessir oldu. Şundi vaziyet büsbütün başkadır. İtalyanlar, Mısırı ve kanalı zapta muvaffak olurlarsa İngütere daha çok zarar görür. Ancak bu işin bizim \ geçen Cihan Harbinde yap tığımız kanal seferine benzememesi lâzımdır.
İngilizlerin dc buna karşı Mısırı müdafaa imkinlan vc \ ası talan çoktur. Iraktan, Hin-distandan, Avustralyadan, cenubî Afrikadan celbcdecekleri kuvvetlerle Mı-.-ı takviye ün-kâm daima mevcuttur.
Habeş kozunu ele alarak Ha-beşistandan ltalyanlan tardı-L-tirmek ihtimali de vardır, ln-gilterenin bu ihtimalleri düşündüğünü ve mukabil tedbirler almağa başladığını zannettin; -cek emareler vardır. Mısır ordusunun silâhlan m ılaaMt veya tebdil etmek teşebbüsü ve ni hayet Mısrrda kendisiylo daha sıkı bîr iş büiiği yapacak bir hükümeti iş başına getirtmesi, Filistin kiareainde ve müdafaa-.-ında yeni hazırlıklar ve faaliyetler yapması bu meyan da sayılabilir.
Vakit geçtikçe bu hazırlıkların ve müdafaa tedbirlerinin daha ziyade tekâmül edecekieri şübhcs izdir.
Eakl Oreıı Kıımmdı-' vıneen Emekli G«n*r*l
Afi İhsan Sâhas
POÜSDE
yanlış   anlaşılan ölüm aebebiyoli
Evvelki harla paaar güm) Topkapı duanda btr karan olmuş, BakırU -yun Mabaaıattro rduuyeazc.de Hazinedar çiftliği civarında, beygir otlatmak mıııkıınrtrrı ıkı al» ka» ,1 etmiş, 1 ılı ibm Arabkırh BaSaaı o|lu Kuaerha, jni| «ts-oyı ora*I. kulağı artsa-adan yaralamış. Haa da bir müddet nam SunuytO.
Hacrrun caasanak* maargda otopu-i yapıldıktan sanra, orak yaraamm çok balif vs bar haTukda İyi olacak tekilde olduğu, ilacının, (arla boğuşup rıy-rrt : -rfetmektes mOtrvrlUd kalb ¦        i. . OktOfO »nUjırmırör
Morsun rasıatu ....¦nn*ı Uuscyın hakkında verilen tevkif kararı dun dördüncü anrgu bakunlıâlnce savı a-lınrr.ıj ve İtBsr-nn mbnl bırakıl -mıhtır.
Bu suretle, morgun rapora, bakı-fcatkt kata   eaMyan    Hii-ryını   bir
sıne verU-askana da kurtarreaı olmak
tadat
denizde bir kadın cesedi bulundu
Su sd İyede Buadlye vapur İskelesi civarında Basab bir kadan cesedi bulunmuş. yaralan tahkikatta, cesedin . 1 ¦ ¦¦ Oyunca 1 ]m sokağında 8 numarada oturan llıunün km 60 yatında Ayaeya aid olduğu «ulaşılmıştır.
Ayaenln, vapur beklerken muvazenesini kaybederek denize dusUıgU ve Uıgulduku lakenin edlbnektedbr. Cesed, nlnılna lealun cdUnufUr.
bir esrar kaçakçısı bir avuç esrar yultu
Esrar ¦»balaktan aabıkalı cnuiena Haıan Gala tada jûpeı^l btr rauyrtte dolarırken yanına rabıtı mamurlan-run ynkuuAupnı ı.""" dinde bu -lunan bir avuç esrarı yutmuştur. M., -.i derhal Beyoğlu hatUhaefuına Ironderthnta, mHıl yıknnarafc muti -tevlyaU UoaaWılınta. hakkımla üıta -tan zabıtla adliyeye verilin ijut.
(Bsf larafı 1 İnci aayteda)
Merasimi çok kalabalık bir talebe vc halk kütlesi heyecanla rakib etmiştir. Merasime islik lâl m.anji ile başlanmış ve ilk söz alan rektör Cemil Hılsel tuk nk kesilerek alkışlanın br nutuk aoykmistir.
Rektör demiştur ki:
"— Istanbulun sayın vali vo belediye rcüü, saym dinleyicilerini;
Bugün Lozan günüdür. Lozan muahedesi İT yıl evvel bugün vc bu saatte Lozan üniver-' ite:; 1 nın merasim salonunda, ü-niversitemizm şeref vediası olan bu kalemle imzalandı.
Lozan muahedesi dediğimiz zaman 1 sulh muahedesi 5 mukavele, 1 iUlâfname, 10 protokol ve beyanname ve bir nihai ı'ened olmak üzere, İS parçadan mürekkeb bir anlatma anlarız,
Bunbtn her biri ayn ayn is un taşur. Her biri başka başka men faalleri ifade eder. Fakat hepsi aym tarihi ve ayni müşterek vasfı taşır. Hepsinin perruüpi aynidir. Türk milletinin kayıd-raz ve şart su istiklal vc hürriyeti. Lozamla Türkiyenin karsısında bulunan devltcier asd 7-dir.
Birleşik Amerika bütün mü-yokerelerde buhanmıış, mütees-trr ohnuş, fakat müşahid vasfını soirTrrrn kıdar muhafaza ettiği inn sulhu imza etrnemiştir. Rsradeniz devleti olmak itibari-le Rusya ve Bulgaristan, kapi-1 ülâsyonlarla alâkadar 5 bitaraf devletle Türkiyenin karşısında tam 16 devlet vardı.
Bu devletlerin birinden başka-Jan tek bir noktada birleşmişti Bu nokta Osmanlı imparatorlusuna karşı btıamarcı zihniyetle hareket idi. Yalnız Sovyet Rus ya Lozan da. iştirak ettiği Boğazlar meselelerinin müzakc-sinde, kay ıd.az vc şartsız Türk hâkimiyetini ve Boğazlann ka-palıhğmı   müdafaa etmiştir.
Bütün bu devletlere karşı müdafaa ve kabul ettirilen dava şudur. Türk mUletinîn kayıd-sız ve şartsız istiklâli..
Rektör bunu müteakib Lozan sulhunun tarihini yapmış ve imzalanmaya kadar geçen çok çetin safhalarını izah etmiş ve demiştir ki:
"— Bu netice istihsal edil inciye kadar müşkül zamanlar gelirdik ilganın havası karardı. Gökler gürledi. Fakat bütün çalışmalarda Türk tezinin hak-
( Radyo Programı J
25/7/1910 PERŞEMBE 7J0 Program vc memleket aaat ayan.
7.35 MÜzilr Hafif orfcestra eserleri (Pt)
SSO Ajans baberlcrt. 8-10 Ev kadını - Yemek listesi. SJO/830 MürUC: Marimbo orkestran CPl.)
IIJ0 Proerarn ve memleket aaat
İl ve kuvvetli id'liası önünde diğer tezlur kayalara çarpa çarpa dağıldı ve ufalandı. Yalnız Türk tezi kaku.
Er-ki italya Hariciye nazın Kont Sforça kitabmda Fransa VS lugütaro karuaye uazırları-na şu tavsiyelerde bulunduğunu yazıyor:
Türklerle bü- hafta zarfında sulh akdetmeğe çalışınız. Yoksa* her gecen gün aleyhinizde ola-t akar. İngiliz ve Fransız Hariciye nazırları sulhun bir hafta ;artında imzalanacağını kat'İ o-hrak uöylemişler. Fakat çok kuvvetli Türk tezi karsısında sulh bir haftada değil, ancak 8 ayda imzalanabİImiştir. Çünkü Türk murahbay heyeti kendi teinde en ufak bir tadıl bfle kabul etmeyen büyük bir azim ve" enerji ile mukabil tarafa kendi •ezüıden adrnı, adım ricatettir-•1 iştir.
Size Lozonda bulunan Tık . eyeti murahhasa 11 ı:ın müsavat esnasında ne kadir hassas olduğunu izah eden küçük bü* misal vereyim:
Konferans heyeti umumiyesi L ozanda açılış merasiminin bir programım tesbit etmişti. İsviçre reisi cumhurunun konferansı açış nntkuna İngiliz hariciye nazın bir nutukla cevab 'erecekti İsmet Paça progra-ı'in bu şekıkle tanzi-ıini ögre-cir öğrenmez kabul etmedi. Ben de aöybyeceğım dedi. Uzun münakaşalardan sonra Türk azmi nin dikte ittiği esas kabul edildi ve program Türk heyetinin ¦: ¦ iı:"-ı gibi tadil olundu.
Rektör bunu müteakib Lozan 1 doğuran âmillerin tahliline geçmiş ve i:-t ¦harbinin çetin ınücadelelerini hatırlatarak va-tanm istiklâli için ölen kahraman Türk şehMlerini hatırlatmış ve sözüne devamla demiştir ki:
"— Arkadaşlar görülüyor ki dünyanın bu buhranlı devirle -rinde istiklâl harbinin aziz celi idlerini hatrrlamamız lâzımdır. Tarih gösteriyor ki, istiklâl ancak onun uğrunda ölmeğe hazır bulumnlarm malıdır. İstiklâl harbinin aziz şehıdlcri sise
uğrunda öldükleri bu İdeali emniyetle bıraktılar.
Millî Şef Lozandan dönükte bu kıdemi i.ıüktâhn imzasını en iyi anlayacak 'dan yüksek itam evine verirken şu »izleri söylemiştir:
"Harice karşı gayri tabu* vc d.dölde devlet içinde devlet ifade eden kayıdkırdan muarra har haldeyiz. Yeknasak bir vatana sahibin Bu vatanın adı TÜrki-yedir.,,
\:\ 11/ Abadan diyor İd:
Rektörden sonra hukuk fakültesi doçentlerinden Yavuz Abadan söz almış ve "son siyasi hâdiseler önünde Lozanm ikti-sab ettiği aktüel kıymet^ mev-zuhı bir konferans vermiştir. Dr. Yavuz Abadan I anunanl diğer muahedelere ouua tefevvukunu izah ederken LoaaainJ dört hususiyetini izah etnıiştir. Sözüne nihayet verirken hatib Hikmet Bay urun naklettiği bü* hatırayı hatırlatmıştır.
Atatürkün hazırUuhğı cu yıl nutkunda bilâhara çıka-nhp Atatürk taraf m dan nutukta söylenmiyen "bu söylediklerim, hakikat «lduğu gün "Türk milletinden, senin büyük medenî vasfından istediğim şudur: Beni hatırlayınız, cümlesine işaret eden hatib sözlerini şu hitabe ile nmayeüendırmiştir:
"— Aziz ve mukaddes Türk büyüğü, rahat ve müsterih yu. Biz, senin açtığın terakki ve inkişaf yolunda geniş iöeahnin özlediği hedefe doğru daha çok artan bir gayretle yürüyor ve yaklaşıyoruz.
Dünya durdukça her yü ve her vesileyle bizler, bizden olduğun içüı göğsümüz kabararak, bütün medeni beşeriyette insan hğa ettiğin hizmetlerin için tak dir ve hayranlık hislerine gittikçe daha çok bağlanarak seni a-nacağız.,,
Dakikalarca alkışlanan bu hitabeyi müteakib üniversite genç 1 erinden bir kaçı söa söylemiş vc merasime nihayet
tir.
Lozan münasebetiyle dûn cehrimiz Halkevlerinde merasim ler yapılmış, konferanslar verilmiş ve temsiller gösterilmiştir.
12J5  Müzik.
Çalanlar: Vecih*, Fuhlre Feı-san. Refik Fersan.
Okuyan: Müzeyyen Senar.
17-50 Ajana haberleri
13.06 Müzik prooTunınıa devamı -Okuyan: Must-jm Senar.
13.20/14.00 Müzik: Kanpk proc-raaa (Pl.)
İSSO l'roeram ve memleket aaat ayan.
l&nS M.11.» ...,........, opercUeno
den P1.)
1SJ0 Müzik: Radyo ^rkestraaı (tb-¦ rahim OzRÜr idaresinde)
19.10 Mu-ıfc Saz ererleri ve oyun havalan
Çalanlar Ruaeo Kam. Vecibe. Cevdet Kozan
1*23 Mu-'V  Şarkılar (Okuyan: Radİfe Erten).
1S.43 Memleket : ayan ve ajans haberleri.
20.00 Müzik: raaıl heyett.
2030 Konujma.
20.43 Müzik' Dinleyici dilekleri.
I1JS Konujma (Sıhhat saati).
1130 Konu-ma (Radyı pJicte-u)
11 45 Murlk Radyo orhe-tran (SeC H. Fmd Alnar f
Zl-30 Memleket aaat ayan. Ayam haberlı-ıı. ZUaat. Kahıım - Tahvilat, Kambiyo - Nukut Boraaaı (FıyaL)
33.45 Muılk: Caıband (Pl)
33.25/23.30 Vjnııkı protTam vs kapanış.
Milli Kumpanyalarımız Mısır için sigorta kabul edecek
İskenderun hattına yapüacak şilep sererlerinde vapurlarımızın sigortalanman İçin yerli slfiorta 'srketlerile müzakereler yapıldığı malûmdur. Ver lı sigortaların son U*Iı( etUklerı sigorta ücretleri üzerinden yapılan heublarda navlun üeretlennin mu -hım nükyazda arttın un tı icab ettiğinden bu ücrrtlertn mdlrilmes* için sigortalarla yeniden gm-u-melere be4-1-nrrnsUr. YerH sigortalar tenzilât ı-klı(mi m itıborile kabul etmr- -larOna  ADkamda I" - - j 1 - İstanbul
Mıntaka Ticaret MOdÜnl Avn! Sak-men avdet ettikten sonra kat'İ ücretler bstblt oluacaktır. Bundan banka milli sigorta şirketleri vapurlann yal nız bir seter için ounayıp uzun müddet sigorta yapmayı da kabul cuni*-lerdir. Diğer taraf d an Mt-nra yapılacak şilep seferleri içi» de vapurlarımız yine yerli ceketler - sigorta olacaktır.
Silivri mendireğinin inşaatı bitti
Bir müddetin beri SUivnde yapılmakta olan buyuk mendirek maa-tının tamamlandığı lebrımire gelen haberlerden anlaşılmak tadır. 20 bin lira ve kendi vesaitimizin .îaıfıte mey dana getirilen bu mendirekten başka Sılıri liman mı 11 dahili de temızten-mi) ve ıslah edilmiştir. Mendireğin insan munasebetıle bir merasim ynpı lasakte.
Şehrimizde bulunan Münakalât Ve kih AU Cetlnkayanın bu merakime İştirak etmesi kuvvetle muhtemeldir.
Sebze nalındaki hâdise
Sebze halinde dun sabah yeni 1 tık yuründen hir anlaaamoınazhk ve kavga cdtmıstır. VazıyelUnı i unu dar edilen Vali ve Belediye RcaU Duktur LûUÎ Ku-dar derhal hadueye vU/--yed etmek üzere belediya müf*tUslcruu vizitedir kılmışlardır.
İlalyan!ar Mete şilebini Serbest bıraktılar
Akdenizde kalan şilep Metemn on iki gundenben edilmek İçin İtalyanlar tarafından r.ılerm.-'du ahkonulduğunu Uk. Yan-lan te-cbbuslcr üzarM I-taİyonlar eernırun konu-olUnu bitirerek serbest bırakmışlardır. Mata dun sabah bulunduğu mahalden ketimize muün^eceırıen hareket ecml; ttr. Geminin bugün Yunan sahilleri civarına varacağı tahmin edilnutktr-tllr. Dı-.-r tarafdan bir kae TUn evvel Barsrlondan boş olarak hareket eden Demir suebi de ayni rotayı takib c-derek yoluna devam etmektedir.
BELEDİYEDE
gazino sahihlerinin bir müracaatı
Münhasıran yazları faaliyette bulunan gazino sahipleri birinci sınıf gazinolar için tesbit olunan kahve, çay ve limonata iiyatlarının çok az olduğunu .soylemislerdir. Bunların iddiasına gore gazinolarda saz bubin -dugu zaman için yapılacak ata|(ln*İ iyidir. Fakat saı bulunmadığa zaman meşrubattan alınan 10 kuruşla gazın alamı bir aylık kiralarını vermek bile imkânsızdır. Belediye bu müracaat! tetkik edecektir.
DUn gelen  Polonyalı mülteciler
Dun sabahki konvansiyona! trende şehrimize yeniden 30 Polonya mültecisi geznujUr. IS - 30 yasında genç -terden murekkeb olan bu kafile şehrimizde bir kaç gün kalarak Adara tırlkile Filistine gidecekler va oradaki Polonya lejyonuna İltihak edeceklerdir. Yine aym trenle Almanyada ıktuad Lıhsü eden bir Türk talebesi de gelmiştir. Bu tnlcbe Almanyada Turk talebesine kara gckderüen hüs-n'l muameleden bilhassa bahsetmla-Ur.
Bir ayda uçak imalâtı
1 h
'ireceğine emindir. BugUnkÜ bakla Almanların Ve ltalyanhv nn tayyareleri İngılizlermktn-Cen çoktor.
Fakat bu iki müttefik, tayya-lerım yardır kendi sahalarında kubazuyorbır. İtaryanlann tay-yaıekı ııııleiı biç btnnı Almanlara vermedikten sabit o an ustur. Zaten lralyan • ıvyarelen-nin çoğu beş altı senelik, modası goçmı-) tayyarelerdir.
M. Hlturr rnevkıe gHd'kten bu* ıkı hafta nrmra Alman taf~ yarccıllğim ihyaya başlamıuu , Alman tayyare fabrıkalan çoktur ve geceli gündüzlü çalışırlar. Şandı bu labnkalara Alman 13-^aiıcdekı ınrtnlıkıll.nıı labn -kolan da yardım ¦¦debdırler vn boykece Almonyamn btr aydn lot» tayyare yapabildiği teakat edilTnıştir.
Dun I ..-n İradan verilen bar habere gore yalnız İngiltere'deki fabrikalar bu miktardan fazla tayyare yetırdarmeğe başla • mı şiardır. Kanada, Birleşik A-nrenka. Avustralya I ıbtıkalan-rin unalarj ayrıdır. Ikı taraiıa bir aylık tayyare zayiatı vasati 3 - 5 yüzden ibaret olduğuna fföte, tayyareleri her ay 1000 -1500 artıyor, demektir.
Amenka, tngiltrn-ye yanlımt-nı sn bn- kaç hafta ıcrnde sık -la**tırmuj. arttırmıştır. Ondan evvel müttclıklerm nasıl olsa tişmanbiriyle başa çıkacaktan kanaati vardı. FVansanm mağlûbiyeti ve demokrat fırkanın ve cumhüTTT-n-ı Roosevcrtm rd-dıaJannın tahakkuk etmesi A-merıkayı uyandırmıştır. Ameri-La harbe girmemiş olmakla beraber Îngiltereye bir müttefik gibi yardım etmek karannı almıştır. Yüz binlerce amele şimdi İngiltere besatnna çalışıyor. Bunun semeresi bu* kaç ay sonra  görülecektir.
• • e
Hava hâlumıyetı, kat i netica-11ın bstıhsatuan katı gelecek mı? Hayır... Nc denızkarde hâkırnı-vet. ne navalonla haskzBuy-et Al-raanyaaun mağlûb edilmesi ıçan -al. vasıtalar değildir Ancak gerek denrade ve gerek karada tayyarenin ne raüdhtş kudret okluğu sabit okhı rranaadakt rrerbde kara harekatım, havalarda hakimiyeti tesis eden Alman tayyareleri tarrrim etmiş -O.
Inırilterenin bu harbi abluka Üe ve denirlere hâdrimiye tiyle bitirmek ümidinde olmadığım bir knç haberden ırtihnc etmek kabildir:
Araeriknda ve diğer kıtalarda İngiltere hesabına çauşan fabrıkolaruı bir çoğu motorlu araba bar yapıyor. Meselâ yalnız Ford eUı bin muharebe arabası yapı-ormuş. tngdterede ve dominyonlarda ordunun bir kaç milyonu bulması için her tedbir alınmıştır. Bir kaç ay sonraya, hattâ belki gelecek ve Öbür sereye aid oban bu hazırhklann gayesi şubhcsiz Britanya adalarının   müdafaası değildir.
Zaten İngiliz Hariciye Nazın da evvelki güu bir "huruç hareketinin geç kaimlyuçağını,, ± öylemistir. Bir huruç hareketi, vabud bir kara harbi nerede o-lacok? tngihz ve Alman orduları nerede iarputacak ! Bunu sun di lumse tayın rdetnez. Şimdi mevzuu babsolnn Alınan huruç hareketidir. Bu muınkun olur ve muvaffak oluraa ötekine lü-aum kalıuıyocak, mumkun ol -. .aa- veya muvatiak alam 1 asa o yaman İngilizler ıçan gtaxek veya ubur asae Alnsanyaya kati darbeyi vurmak üzere hu çok noktalar ve nakânlar gurune-• ektir
yugoslav mason merkezinde taharrlyat
Rrigrad. 24 (a.a.) — Benter Resmen bildinIdifiuve gore, polis Balgjaad m a «on merkeclndc ve ma-soBİarla temas halinde bulunan bir çok kimselerin evlerinde nr-jUimalar yapmışOr.
25
Trmmnr 1910
YENİ   SABAH
iL®s£\kn ve
İSMET mşa
uJ*-gn--aB--aaBk-aBBSmB^
Lobanda ilk geca gördüklerim ve işittiklerini
ON HABERLER
u». tarafı I rinio. her dağın UT-nainden bir ilâhi su gibi dök-ilen şelâlelerin keaaiTodan. o yüksek, kvh yamaçların kokulu havasından gittikten eonra içün açıldı, w şimdi İsviçre demlen ;eyt tadıyorum.
Mıntreıx'.lc hır kaç dakika'durti vık Üç aydanberi birinci Lozan konferansının, türbedarlığını yapan Mustafa Şeref bey, uzun boyu, güler vuru ile çorundu. Diğer har kaç Türkle beraber heyeti istikbale gelmiş. Derhal lusrfces etrafım aldı.
t'ç ay Lozanda sıkıhb sıkılmadı gına. L aa. diğer 1. jCtluı..! _ -uıe-dîğıne dair sualler sorutmağa h ıslandı Biz beş istanbul! u gazeteci, kırar.miri tâ Bclgradda vernu^u: lozan -palasa ineceğiz.
Lo-an istasyonunun et-rafında. kadın erkek, birçok meraklı Lrviçıehkr. m ay evvel bir a.ıbah birdenbire kaybolan ve «imdi gene birdenbire tekrar ortaya çıkan heyeti, asına götlerle karşıladılar ve selâmladılar. İtlerinde 'Matın., in meşhur nuhabiri Saucrvein "Tenin»., ın mubahın ve diğer bir çok ingiliz, Fransız. Amerikalı gazeteciler, 'İkdam.. snKıbi Ahmed Cevdet boy, daha bir kaç genç talebe, hu kalabalığın içinde bize v.n.!.ı.n. Görüşmeğe, konulmağa başladık. "Lozanda ikinci konferansın aritVîtıadc hava nasıl esiyor'., bunu öğrenmek istiyoruz.
"Saucrvein,, daha bugün Panstea gelmiş. Kıüet Fransız meni balarına aid taze havadisi en olaeak diye, tamşir tanışmaz kendiauıden vaziyeti nasıl göıdüğünü sorkun.
Ümıdvar olmıyan muh-henz, ibtiyatkâr bir sesle:
—" Pek iyi değil!,, cevabım verdi.
— Niçin iyi değil?     .
— Çünkü Puankara parlâmentonun karşınını çıklb "Fransızlan alâkadar eden bütün meselelerdi' feuulıârlık ettik, henjeyden vazgeçtik., diyemez de onun için..
— Pekâlâ, zannediyor musunuz kı Lanet Par;a. yahud Mustafa Kemal Paşa. büyük Millet Medusnuı kansbina 'ıkah 'memleketin en hayati noktaların-la fedahârhk ettik, yasamaktan vazgeçtik!,, diyebilir.
— Hayır, o da diyemez.
— O halde?
— O halde vazıyet ıtuib-hem. kar anlı!;, muşevvestir.
tik rant-ektim m. P ansan
bu en aalâhıyettar gazeteci-n. iner inmez Lozanın havasım iste'taze böyle   bularak
gösterdi.
Dün gece Tırycalcden Roma mümessili (VUleddin A* rif bey trene binmişti. Bu sabah kendisini kompartımanda ziyaret ettik. Bize Paristen aldrı barı haberleri okudu. Bu haberler yarı resmi Franmr mahafâlmin her konferans an fesinde ihdası İdet olan ve efkârı bedbinliğe ve mukabil tarafı nazarlığa rvk tm-k maksa-diylc yapılan propagandaya bu sefer Frontiizlann ba ;ladı-ğmı gösteriyordu. Bn pm-paganda telgraf!anndan birindeki şu satırlar, kati bir .aa w karar ile geldiğimiz bu yem m uza kerata baslarken Fransı-Uın nar ıl bir hâkti ruhiyede nMnkianm pek iyi   gösteriyordu.    Fransız
Hariciyesinin vazıyete dair fıkır ve hısleıııü neşrettiği kaydıyle venlrn bu bclgraf-«taaifde deniliyordu   kî:
Tek mühim ve çetin bu* mesele de Lozan konferansıdır. Turkıyr hükümeti bir kaç ay cw«ik;ndım daha zayıf bir mevkide bulunuyor. Meclisin mevkii müşevveş ve yeni meclis utc halihazırda kinden daha iyi olmıya-caktır. lamel paşa meclisin jou tezahüratı tesiri altında olarak Loznııa gidecek ve mesaili muallâka hakkındaki müzakereleri tecdıd cyh -
"Türkler Yunan ordusuna karşı taarruza geçecek kudrette değillerdir. Bu hal Türk murahhaslarım Lozanda bir aıretı tesviye aramağa sevk t-decektir...
Eğer biı telgraf hakikaten Fransız hariciyesinin etkâr ve hissiyatını akastUriyor idiyse » bu ikinci lozan koa-feransından da ümidi kesmek icab ediyordu. Çünkü heyeti murnhhssamızla beraber geçirdiğim s\ı dört gün zarfında benim kat't olarak hasıl ettiğim bir tek intibaı m vardır ve o da şudur ki İs-met pasa asgari şartlarımız olarak dermeyan ettiği mukabil teki: Herimizden fazla haç b;r fedauzârkk yapmıya-cakiu. Bu fedakârlığın ya-ntkuruyacağı kanaatini biz de kuvvetlendiren vc hakkimizin, ne oluma olsun bütün bu gürültülere, patırdıla-ra rağmen behemehal istihsal edileceği kanaatini kuvvetle bize telkin eden de, ordunun, memleketin istiklâ • linî muhafaza emrmde daima kah har bir peklide t eceni e-den kuvvetidir.
Fethi beyin Londzaya gittim ve sulhun temini esbabını taharri ettiği sırada da. tıbkı Fransızların simdi yaptığı gibi, ordunun zâfına hükmedilmişli vc gafillerin joziermı açmaaı için koca bir Yunan ordusunun fnahvolnrası lânm geMi. E-ret. ancak o zamandır ki gözlerini açtılar. Yeni konferansta en buyuk tehlike herhangi btr devletin böyle bir gaflete düşmesi neticesinde tezahür edebilir.
Bir otomobüc binerek Lo-zm palana geldik. Müayo Stanyer - otel sahibi • aylar dır bu*runü beklryor. Gecen sefer borçlarını ödedi. Bu «fer otelini biübütiin be-zeyıh süsler. Daha trende söylediler ki haftalardan beri hazırlanıyor vc "Konferans ne zaman?,, diye gazeteleri takib ediyormuş. Büyük knpımn önünde durduk. Otelin üzerine bızun bayrağı nızı. Japon ve Fransız hay [aklanın asmışlar.
İçeri girdik ve sakallı kapıcı Caspar. kapının sağın -dakı tezgahının u.ınde fevkalâde lazımkârane bir Belâm verdi remi- anlorrun ö-tc-sme bermine dört beş aile serpilmiş derinden, oynak bir hava Dalganı eıİtiyor vc her tarafa yayılıyor. Bir ka»; ecnebi ayakta dol ıhıyorlar. Yürüdük.. Birisi:
—" İşte gazetecilerin aerk-Iı, iste bu da ncuttahan-. _ m dedi.
Dun aksam luçbır şeyler yokmuş Btr gr-ecde po(ta ve lelgr.ıfa aid bütün levazımı ı getirib yerit-şlınnışicr , İstediğiniz andu, mektubu -uuzu bu otelin ıçindt* postaya verem lirsiniz. Hecenin herhangi ¦ aatlndc bu otelin
içinden gözetenine telgraf ;wkvbıUi:;aia..«
Bh- ı;ak gekü. Yammda duran Frfanstı gsscbec isine:
— Sizi Panzte ı_ .Ujmrlar, «tedi ve gancteeanuı gidip u-aerinde t leltfcu) yazılı bir odaya pruığinı güroaun. Şüp hesoı P»f-rsd,m heyetin ge-lib gelmediğini soruyorlar ve Fransız muhabir, bütün haberleri, hiç rahmet çek-meksizuı, Lozandan Porise söyleyip duruyor.
Odayı öğrendikten vc es -yaları yerleştirdikten sonra ^sağıya indim. Salonda Ni-had Reşad bir gözlüklü gençle konuşuyor:
— Konferans umumi kr-tıbi   mo*yÖ Massiglı..
Yanına yaklaştım. Doktor, t .niştınlı . Mösyö atassıgıı-den .«m: - ransm p:unuter-ı -mutlaka başlayıp banlanuya-cağuıı s^ıdum..
— Siz •.-.•İdiniz Amerikalı lar geldi, İtalyanlar geldi. Fransız müşavirler geldi, İngiliz kitinleri geldi, Japonlar geldi, yann akşam da Su: 1 !ı r.ı.s Rombold ile general Pelle geliyor. Pazartesi saat üçte müzakerata başlamamak ıçuı biç bar avbeb yok
Müetakiben Massiglı suallerime cevab vererek konferansın bir küşad vc merasim celsesi yapmıyacağım, pnzartassı uçta umumi cerso olmaksızın komisy c uların derhal faaliyete geçeceklerini yann akşam, İngiliz - l'Vnn-siz heyeti murahhasnlnn re-urierl de geldikten sonra raz-nameyi tanzim fdı-r^jıni soy ledi.
— Konieransm uzun süreceğini zannediyor muşu -ntız?
— Bir ay..
—Konferansın açıldığı şeraiti nasıl telâkki odıyordunuz*
— Henüz ek*vrei intizarda yız. Daha hüküm vermek için bir celse yapılma.li. Mastı az a ben netice hulusunda ıhUyatkanm.
— Sulhu ümid ediyor musunuz!
— Temenni ediyorum. Ve ilave etti:
— Dikkat ediniz: Temenni ettiğimi soyuyorum..
Konferans kâtibi umumi al MaaKigh de havayı böyle bulanık soruyordu Yalnız maıyo Seri osun gelmemesi haberidir ki bu akşam Lozanpalasın içinde esen he nüz miıhhcm havanın içinde bh* fahhayır gibi telâkki e-dıkh Bu r-r-amra-- müşaviri, Fransız heyetinin içimle, geçen defa .'en çok müşkülât çıkaran, her meack-de en ziyade dayanan, hiç bir feda karlık yapmıyan bastıca şah siy et Ur. Tâli koalisyonlarda bu adam müîehan.UHİan-mıza karşı Çukarmadık zorluk bırakmadı.
Bunun irindir   kı Kcime-digini işiden ve geçen kon-feranata Seriosu yakından bilenler memnun oldular.
Iozanpalasta ilk gece, İste boylc, yorgun, nıuruhhas-l.ır odalarına cekılmn*, dört i ın.|r-nlıcn "at1amıalım!.. drye kompartıman korunar -Uman bırbıı ûmoın '--f11-!'i aynlmıyau gazeteok-r ol yavruları |*ıbi b*r tarafa dağılmış, ıi-.niır henüz tenha po.ıf.dijne cansız, dibanda I.....) ı. .iıf yağmurlu n- ı.e r.ıiıkı hava ise hafif niflınr lı, böyle mubhetn r* s akit gOÇtJ.
Bulgar Başvekili de Ainıanyaya davet edildi
(Bst tarafı 1 İnci tayfsds) 1 ereklerdir.
Rumen heyeti İtalya Eıilıres, 24 (aa.) — N
bu sabjlı başvekil Gisu
Millî müdafaa için yeniden 64 milyon lira fevkalâde tahsisat kabul edildi
ni kbblne n-asınn bildlrıntitir. Başvekil, ajni zamanda perek hendislnın pcreK hariciye nazırının ltalyn rrlıkû-meli laratından da duvet edilmiş ol-aucunu s öylem is Uı.
Başvekilin \*c rurrieiye nazırının seyahati esnarmda, başvekalet vc hariciye ¦¦-¦¦¦![¦ baskü muavini Mi-hali vekâlet ederek tlı.
8 Â!man tayyaresi
(Ba; tarafı 1 inci ıayfada
cuma uğrayan hedefler arasındadır.
Cm bombardıman tayyaremize hücum eden bir düşman av -cı tatayyaresi düşüriilaıüştür . Bir tayyaremiz kayıbtır.
Sahil müdafaa tayyarelerürıiz mutad keşif hareketlerinden başka, dün öğleden sonra Dun-kerque limanında karakol gemilerine hücum etmişler ve gece Flessmguedeki yağ depolarına ve Amstardamdaki doklara hücum etmişlerdir.
Bugün ceman sekiz düşman tayyaresi düşürülmüştür. Avcı tayyarelerimizden iki tanesi kayıbtır.
ingiliz deniz kuvveti Londra, 21 (a.a.) — Daily Telcgraph gazete s m in denizci -hk muharriri, İngiliz filosunun kuvveti hakkında neşrettiği enteresan bir yazıda, harbin bida-yetindenberi 25 destroyerin kay ludilmiş olmasına rağmen, In-gl' renin halen muhasematın başlangıcmdan çok fazla destro--¦ malik olduğunu thldîrmck-tedir.
I Türbin başında hizınette 175 destroyer mevcuttu. Bu rakam pekaz sonra 1S3 e baliğ olmuş -tur. Çünkü iki destroyerin in-
çaatı ikmal edilmiş ve altı destroyer dc Brezilyadan satın alınmıştır. Harb ilân edildiği zaman lezgâhlarda 24 destroyer vardı. Dunlardan büyük bir  kısmının inşaatı tamamlanmıştır. Diğer bir çok gemüerin inşaatı da sene nihayetinden evvel ikmal edilecektir. İngiliz tayyarelerinin Afrilıa-dnki harekâtı Kahire, 24 (a.a.) —   İngiliz hava küvetlerinin tebliği:
22 - 23 temıız gecesi bombardıman tayyareleri Tobruk limanına muvaffakiyetli baskın -•ar yapmışlardır. Bîr denizaltı nhtımında pike isabetler kaydedilmiştir. Bir kaç dak;ka sonra r*Ört infilâk vukubulm ustur. Rıhtımda   denizaltılar bağlı idi.
Elgubbi ve Eladcm hava mey kanlan da bombardıman edil-dilnıişlir. Bir tayyaremiz kayıbtır.
Bombardıman tayya**elerinıu* ayni zamanda italyan doğu Af ¦ ikasında bazı   bölgeleri bom -
.ı.ı, İmi..m etmiş ve çok mühim 1 asarat vukua getirmişlerdir.
Muaavva üzerine yapılan diğer bir bankın esnasında   bombardıman tayyarelerimize karşı koymak istiytaı bir düşman av-(uu düşürülmüştür. Tayyarelerimizin hejrsi  salimen üslerine ¦lünmüşlerdir. \ıııstralvada yetlyn pilotlar Londra. 24 (a.a) —   Sıdncy bSI radyocunun haber verdiğine ¦ ¦-
(0a| tarafı I İnci aayfada)
batası tasvib olunmuş ve yeni Ankara mebusu and tçmUjtir.
Bunu müteakıb Maliye Vekilinin talebi ürerine galen evrak arasında bulunan vc 1910 mali yılı muvazene! umumiye-Fine dahü ban daireler bütçelerine fevkalâde tahsisat verilmesine .M.) kanunu ek lâyiha, ruznomeye nhmırak müstaceliyet kararı ile kabul edilmiş -tir.
Bu kanuna göre. MUM Müdafaa bütçc-.nın kara kısmına muhtelif hizmetler karşılığı o-larak yeniden 04.015534 ura, ve Atatürk anıtının inşa edileceği sahanın istimPtkinm ikmali ve projesi masrafları karadığı olarak Maliye \'ckâleti bütçe-aûıe 750.000 Ura fevkalâde tahsisat olarak konulmaktadır.
V -rlls bundun aonra, orman umum Mudurlu^u 1337 yılı hasanı katisine aid kanun Uyıbaamı Usvlb eylemiş ve askerlik kanununun ceıa fasluıa bir madde ilaveline, ecnebilerin Tur-ktyede ikamet ve ıejahatleri hak -
kanuna batlı bir numaralı cetvelin Maarif Vekaletine aid kısmında değişiklik yapılmasına aad kanun lâyihaları,., Orma Umuru MuJurluju tegkı)!ıt kanununa aid kanun lâyihasının ikinci müzakerelerini yaparak kabul c'mıjUr. Dahılijra nıcmurları kanununa ek layıbanın müzakeresi münasebetiyle Kcîlk İnce (i'..,r'. .») söz alarak Uyoauun valiliklerin m un hal bu! ırHuklan raman buralarda »,ym'kwhnrı vekalet yapabilmeleri vc bu rurrlle iler.de bu makamları iıcal cdrbılecek olan bu zevata umumi bir çalışma mhaaını temin etmek Ribt bir ınaluaU SozaatuiirU kaydederek prcnsıb lUbariyle buna muteriz bulunnıaUışını ¦ı».i» kay -m«kam1ık ilo vatlık arasında bir idare kademen nın lılen mevcud olduğunu vali olabilmek için mufett:;-Itk. vab muavtDİlfil veya bunlara muadil hizmetlerde bulunmanın lâzım-eetdl*.nj ve buzun idari teşkilatımızda bu Lademelerdrn ee^mif bir eok memur bulundu^aınu sojlkSiis ve bu hususta Dahiliye Vekilinin İzahat vermesini istemiştir. Dahiliye Vekili Faik Oıtrak. bu mulalcaya karsı demiştir kL
c— Bu kanun !.'.; ü -miri takdim
iyhUnt aeecbltmek tetn bir vesile hazırlamak tadır. Valilik. dlCer hrıtınnırl bir vazife
gibi yalnız o vazifeye taallûk eden kanunbın bilmekte veya. o meslekle münasebeti olan bilciyi edinmekle kabili ifa olan memuriyetlerden dertlidir. Valilik. İlim ister, kanunları bitmek ister, fakat, bunların yanında bir idare kndrrtı lıtır. O ohnazsa. beriki teehirat bu vazifede muvaffak olmaya kAfi Kolmiyor. Bunu bir cok tccrûbelcılmille surduk. Barem dc-rece-u iUbarıyle arad ıhımız evsafı bulabilmek iein çok ı ... ¦ ıi.a çekmekteyiz. Piik.il Belıreee(-ınuı arkadasın m nvnflak iye tinden emin ulabilmeZ için onu biraz ince eleyip sık dokumak isteriz. Kendderuıi biraz tecrübe ettikten ve tanıdıktan sonra bu vs Z-ifpyi vermek Htıyoruz. Malûmu Ali— uiTdir ki devlet, hizmetine ..Idığı memurların hepsini alr-ascvb/e en *rOk sek makama . ı. '¦ taahhüdünü üzerine almış devidir. Devletin İhdas . "i'-ı en yüksek nıakamlar. mahdud-dur. Bu makamlara da memleket için de cn yüksek kabiliyet gösteren a -damlar gelebilir rTanun uVribası hak kmda arkadasımınn anu eltiü iza-hal. sözlerimde kİO derecede mevcud dur.»
Refik İnce (Mani**.), Dahiliye Vekili arkadaşımn .ık temenni ederim ki, dui-rudan doğruya bu salahiyetini kullanırken .*'¦» seviyedeki başka arkadaşları lUcrinde husule reöreccı";! aksi tesirden mümkün olduğu kadar idare mekarü"masını mu b a faza etmiş olsun.
Dahiliye Vek.k Faik öztrak (Tekirdağ), cayrt tabii.
Bu mtiukereyı müleakıb maddelere geçilerek taraman birinci müzakeresi ikmal edilmiştir.
Ruznamede bulunan ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası kanununa bnrı muvakkat maddeler eklenmesine mütedair kanunun müzakeresi münavebenle Maliye Vekili Fuad Afiralı *or alarak mevzuu müzakere oran layihanın evvelce kabul edilnu) bulunan Merkez bankasından istikraz akdi hulusunda Mâ.ye Vekaletine salâhiyet veren karnına ı*Unadon istikrasın aktedılmeıi Içia Merkez Ban ks-n kınununun yapılmasını icab ettiren tadılan ı ı.hJ.I eylediğini *öy-lemig ve mUstaceUyeUe muzakt-resıni i s', emiştir.
lîeycti umumiye gerek bu kanun lâyihasını w p.crrk yine Maliye Ve-k.lınin verdimi ı* ıh.ıt urerme 31 misyon liralık buyuk ısı islen pro£ra -minin tatbiki um tavhıl çıkarmak iarcüle Ziraat Bankaıındaa kredi açılmasına salihıyrt ver**» kanuna kısa vadali bono da çıkarabilmek için bono kırınımının ilâvesine aid kanun IJjıhaanı mOrtaeeliyel kararı Ue müzakere ederek kabul etmiştir.
Meclis, gelecek İçtimaını 7 ağustos çarşamba gününe UUk etmiştir.
Lozan sulhu
I na a-»»*.»ı        4avm]
iczbıyle brrıl etmiş olduğu han meseleler de ayni muahedeyi İm zalayan devlet adamının sulh içinde takib ettiği isabetli riyaset sayesindo sulh yoluyla vo beynelmilel anlatma sureliyle ikmal edildi. Bu ılı-.arkı Lozan konferansı, simdi cidal İçindu yırtman ve çırpınan Avrupada istikbalin br-ynalmilel siyaseti -nin takib etmesi lânm gelecek makul ve mantıki mecrayı da görtermuj oluyor.
Fakat Lozan muahedename-f inden sonra otoriter ve totaliter devletler vücud bui.!u. Bunlar manız kaktıklarından rıkâ -vetçı oldukları hakstrlıklnn tamir ıı m Lozan sulhunun açtığı selim ve makul siyaseti istihfaf ederek cebril şiddete ve kuvvute müracaatı tercih ettiler ve ken-c ilerini kuvveUi gördülderi dakikada Avrupayı feth ve istilâ için harekete geçtiler.
Lozan sulhunun karcısında iste : ar. i - Avrupada böyle bir muhalif ve muteamz bir ku-rvet vücud buhnuatur. Ct-brüsidde-t in ve yumruğun hâkimiyetüıî i'ân eden bu mezheb başka hiç bir müstakil millet bırakmak istemiyor ve bütün dünyayı kendisine köle yapmağa çalışıyor. Lozan culhunu imzalayan ve kurtulmasına hizmet ettiği vatanın bugün mukadderatım idare mesuliyetim uhdesine azmış olan Milli Şef gerek Türk vatanının selâmeti, gerek bütün Avrupanın ve dünyanın bekası namına tlkİfrİ     icab aanBİ Si-
yaaeti kararlaştırdı. Bu siyaset sayesindedir ki hemen bir sene denberi mcmlckethıuz en ciddi ihtiyat tedbirlerini almış, her ihtinialc karsı kovmuş bu* halde, fakat sulh ve sükun içinde vaşıyor ve ıstdthah. nefsine büyük bir itimadla kahramanca beklryor.
Türk milleti ile Milli Şefi a-Tasındakı vahdet vs u. anusL mütekabil hürmet ve muhabbet hiç bir zaman bu zamanki kaçar sıkı, :m.ım vc sKak olmamıştır. Lozan sulhunun hatıra-;ı kalblerdeki itiınadı, şevk vs heyecanı tazeledi ve butun bütün arttırdı. Büyük Atatürkün dediği gibi "milletin makûs tahini yenmeğe muvaffak olan.. İsmet lnun un un. bugünkü buhran içinde de Türk vatanını en aa lâmetlı yoldan rneeıud netsceye götüırcevi ¦rübhrsızdır.
UıiMyua Cahid YALÇIN
Moskovanm üç tekzibi
mektebind-'n birinciri şündiden faaliyete geçmiştir. Tayyare topçuları yetiştirm'ğe mahaus mekteb de aç:Iaeaklu*.
Moskova. 24. (a.a.) — Tass A]ansı bılduıyor
Yabancı matbuat ağacıdaki şayiaları yaymıştır:

Yeni Sabah - Temmuz 1940