Başmuharriri:
Ahmet Emîn YALMAN
VATA NEVİ — Cağaloğlu, Molla Fenari S. 32 Telefon: 241S6 — Telgraf VATAN îst
NİSAN 1941 PAZAR
Fiyatı: 5 Kuruş
SİYASÎ SABAH GAZETESİ
Yıl: f — Sayı: 223
Haftalık Radyo Programı
Bugün 4 üncü Sayfamızda
Şarkî Afrikada harbeden İngiliz kıtalarındaki zenci askerler
Almanların Mukabil Hamlesi
Şimdi yeni hamle, İngilizlerden beklenmelidir. Çör-çile. Edene ve Vavel'e güvenebiliriz.
Adua Alındı
Habeşistanda Avaş Nehri Geçildi
Bingazi Şarkında Düşman Durduruldu
Kahire, 5 (A.A.) — Şimalî Habeşistan'da kâin Adua İngiliz ve İmparatorluk kuvvetleri tara-fından zaptedilmiştir.
?
Kahire, 5 (A.A.) — Neşrolunan resmi tebliğde, Bingazimn şarkında düşman ilerleyişinin muvaffakiyetle durdurulduğu ve a*k=r çıkarmaları. jıveriliz kuvvetlerinin vaziyete hâ-
4 _ âovyetlefîn Balkan J»Ic- k^r^u^duğu Wdırifa«k4ed.r.
Yazan: Ahmet Emin YALMAN
er mücadele; hamle ve mukabil haımle şeklinde
ileri
ener.
Almanlar son zamanlarda bîr. biri arkasına şu ağır darbelere uğradılar:
1 — Yugoslavyanın istiklâl namına isyanı,
2 — Yunapbtanın Almanyaya karşı mukavemete hazırlanmaktan yılmaması.
3 — İngilizlerin Yunanistana
rinde seslerini gittikçe fazla yükseltmeleri,
5 — Afrikadaûti İtalyan kuvvetlerinin temizlenmesi ve KKilden iz in İngilizler için emin bir ha-le gelmesi,
6 — İtalyanın dahilî sarsıntısı,
7 — Japon Hariciye Nazmnın Avrupa seyahati sayesinde mihver hesabına parlak bir nümayiş yapılması ümit edilirken berbat bir hezimet manzarasının peyda olması.
8 — Ingiltereye hava hücumlarının yavaşlaiması, İngiliz mukabil hücumlarının artması ve batan vapurlar tonajının ilkbaharda artacak yerde azalması*
9 — Amerikanın gitgide daha fazla düşman vaziyeti alması, AL man ve İtalyan vapurlarının müsaderesi ve Birleşik Amerika devletlerinin bu düşmanca hareketine merkezî ve cenıibî Amerika cumhuriyetlerinin de can ve gönülden iştirak etmeleri...
Bütün bunlara karşı Almanların muikabil bir hamle yapmaları mutlaka lâzirr.dı. Balkan yolunu tıkalı buldukları ve bunu zorlamağa henüz hazır olmadıkları için Afrikaya geçtiler ve mukabil darbeyi orada indirmeğe kalkıştılar.
İngilizlerin Bingaziden çekilmeleri, ve burasının Almanların eline geçmesi elbette Hoşa gidecek bir manzara değildir. Fakat bugüne kadar ingilizlerin asıl üstünlükleri tâli bİT gaye uğuruna kuvvet israf etmemelerinde ve lüzumsuz yere kendi kendilerin/ yıpratmaktan çekinmelerinde a-ranmalıdrr.
Siyasî endişelerle Norveçe gitmeğe mecburdular, fakat orada tutunmak için fazla kuvvet bağlamak ve donanmalarını tehlikeye koymak lâzım geldiğini görünce derhal çekildiler.
Muayyen bir dakikada Soma-lryi müdafaa etmek için ana plânlarından fedakârlık yapmak lü-(Devanu: Sa. 5, SIL 8 te) t—f
Kahire. 5 (A.A.) —Ortaşark İngiliz hava -kuvvetleri umumî karargâhının tebliği:
Libyada: Libyarun garp havzasında perşembe ve cuma günleri mühim faaliyetler olmuştur. Avustralya hava kuvvetlerine mensup avcılar yapttklan taarru. zî keşiflerde üç tane Messeschi-mitt I 10 ve üç tane Yunikers 88 tipinde tayyare düşürmüşler ve diğer baz* tayyareleri de ehemr miyetli hasarlara uğratmışlardır. Bunların üslerine dönmemiş olmaları muhtemeldir. Avustralya tayyareleri hiç bir zarara uğramamışlardır.
Msus ve Yedabur mıntakala-rında düı^nan kuvvetlerile motorlu nak I vasıtaları tayyarelerimiz tarafından bombardıman edilmiş ve Ras Lanuf da çok şiddetli bir borrjbardıman taarruzu düşmanın motorlu nakliye kollarında bir çok infilâk ve yangınlara sebebiyet vermiştir.
Trablusta: 3/4 nisan gecesi hava kuvvetlerimize mensup a-ğır bombardıman tayyareleri Trablus üzerine bir akın yapmışlardır. Orada çıkarılan yangın kilometrelerce uzaktan görülmüş ve vali konağına yakın yerlerde bir çok şiddetli infilâklar vukua gelmiştir.
Eritre ve Habeşistanda: Gerek hava kuvvetlerimize ve gerek Cenubi Afrfka filolarına mensup tayyareler askerlerimize filen yap tıkları yardıma devam elemişlerdir. Adisababa'nın şarkında bulunan Metahara istasyonu bomba ve mitralyöz ateşine tutulmuş ve Avaş nehri civarındaki motorlu nakliye kolları da ateş altına a-lunmiştır.
Diredaua tayyare meydanı askerlerimiz tarafından işgal edildiği vakit aşağıdaki tayyareler ele geçirilmiştir:
I Cr. 42, 4 S. 79, 5 S. 81. 4
Caunt. 33 ve 3 Ro. 37. Bu tayyareler hepsi sakatlanmış bir hal-(Devamı: Sa. 5, SU. 2 de) =•
Yugoslavya
Harbe Hazır
Bütün Eli Tutar
Asker
Belgrat, 5 (A.A.) — D. N. B. ajansı bildiriyor:
Kral İkinci Piyer tarafından İmza edilen bir kararname mucibince Yugoslavyanm bütün müs« ıi: ıh kuvvetleri 1 Nisan 941 tarihinden İtibaren harbe hazır bir vaziyete konulmuştur.
*
Nevyork, 5 (A.A.) — D. N. B. bildiriyor:
Associated iPress'in Bclgmt-t.Liı vaziyet hakkında aldığı malûmata göre, silâh taşımağa elverişli bütün erkekler askeri hizmete çağırılmıştır.
Yugoslav Hariciye Nazın B. Ninçiç
Yugoslav
Hariciye Nazırının Mühim Beyanatı
Korkmayı
Yugoslav
Devlet Merkezî
Başka BirYere Nakledilecek
Nevyork, 5 (A.A.) — Amerika radyosunun bildirdiğine göçe Yugoslav hükümetinin Bel-gratton başka bir yere naklini Başvekil General Slmovlç emretmiştir. <
Bütün Yugoslavyada askeri hazırlıklar yapılmaktadır.
Sofya, 5 (A.A.) — Zora gazetesinin yazdığına göre, Yugoslav ve Yunan ordulun İle kuvvetli İngiliz cüzutaynlan, Yugoslavya, Yunanistan ve Arnavutluğun teşkil ettiği köşede tahaşşüt etmlşAir. Yugoslav, Yunan ve İngiliz kıtaatı «müşterek bir plân mucibince hareket etmektedir.
Son Deniz Muharebesi
Tarihe Nası Geçecek?
"Çarpışmak Lazımsa |--
100 Amerikan
Mataban Burnu Muharebesi
Londra, 5 (A.A.) — Geçen hafta sonunda İtalyan kuvvetlerinin mağlûp edildiği Akdeniz muharebesi, resmen Mataban Burnu muharebesi olarak anılacaktır.
Amirallik bu kararı vermede o evvel Akdeniz filosu kumandam Amiral Cuningham tle «istişare etmiştir.
Çarpışacağız !„
Atina, 5 (A.A.) — Katimeri-m gazetesi, Betgratta'ki hususî muhabirinin Yugoslavya Hariciye Nazırı Ninçiç ile yaptığı bir mülâlcaftı neşretmek*edir. Nazır Yunan orducunu kahramanlığından dolayı tfbrik ettikten sonra biFhassa şunları ilâve etmiştir:
€— Ben şahsan Yugoslavyayı harp fırtınasından uzaklaştırmak için elimden geleni yaptım. Hükümet imza edilen itilâfı kabul etmişti ve Yugoslav devletinin hâkimiyeti ile alâkadar bazı noktaların tedbiti için müzakerelere başlantmı^tı. Tarzı hareketimizi tedbît etmek yani hiç kimseye karşı düşmanlık bekletmediğimizi,
fakat yegâne hedefimizin millî istik Whvteın;ni < ^'¦Hrun'u ttesruS etmek için başJıryan bu müzakereler (Devamı: Sa. 5, SU. S te) =*
Şilebi
enıze
Akd
Gönderilecek
Balkan Gayretine Bir Yardım
Va^Jmgton, 5 (A.A.) — Mısrr ve civarındaki ingiliz üslerine yiyecek ve malzeme nakli için 100 Amerikan şilebinin tahsili ciddi surette derpiş edilmektedir. Bu suretle ingilterelim Akdeniz ve Balkanlardaki harp gayretlerine oldukça büyük Mr yar-(Devamı: Sa. 5, Sü. S te) =
Millî Küme Maçları
ist. Spor Gençlerbirliğini 5-2 Beşiktaş Demirsporu 3-1 Yendi
Ustuste bombalanan Brest limanında bulunduğu söylenen
Almanların Şavhorst zırhlısı
Brest Limanı
Yeniden Bombaland
ı
İngiltere Üstünde
• • _
Uç Tayyare Düşürüldü
Londra, 5 (A.A.) — Londrada öğrenildiğine göre, dün gece ingiliz tayyareleri yeniden Brest limanındaki deniz hedeflerine taarruz etmişlerdir.
......? ,
Londra, 5 (A.A.) — Hava Nezaretinin tebliği:
ingiliz aver - tayyarelerinin dün şimali Fransa ve Belçika üzerinde yaptığı tecavüzi devriye uçuşları esnasında hava meydanlarmdaki binalarla uçuş meydanları ve yerde buluncun tayyareler mitralyöz ateşine tutulmuştur. Bir tayyaremiz bu harekâttan dönmemiştir.
İngiltere Üstünde
Londra, 5 (A.A.) — Hava Nezaretinin tebliğinde dün gece İngilte-(Devamı: Sa. 5, Sü. 5 te) —
Suriye Vaziyeti
Cümhurreisi
İstifa Etti
Yeni Kabineyi Halit Bay Azem Teşkil Etti
Vichy, 5 (A.A) — Beyrut-tan resmî Fransız ajansına gelen bir telgrafta yeni Suriye hükümeti riyasetine Halis Bey Azem'in tayini üzerine Reisicumhur B. Edde ile devlet sekreteri Abdullah Bayhım/un istifa ettikleri bil. dirilmektedir.
Suriye fevkalâde komiseri Ge. neral Denfcz kendilerine nazik bir devrede ifa ettikleri hizmetten dolayı teşekkür etmiştir.
Lübnan delegesi General Ar-leabosse muvakkaten Reisicumhur ve sekreter vazifesini görecektir.
Yeni Kabine
Beyrut, 5 (AA.) —Yen» Su-(Devamı: Sa. 5, Sü. 5 to) /§/
Irak Vaziyeti Raşid Ali
Al
manlara mı
Taraflar ?
Yeni Hâdise
Almanların Amerikalıları Tevkifi
Solda: İstanbulspor . Gençler Birliği, sağda Beşiktaş - Demir Maçlarından iki heyecanlı sahne
(Yazısı dördüncü sayfamızdadır)
Yugoslavlargeçitlere| Alman -Yugoslav Dinamit Koydular | Münasebetleri
Budapeşte, 5 (A.A.) — Maggar Orsag gazetesine göre, Macar — Yugoslav hududunda motorlu bir Yugoslav tümeni mevzi almıştır. Macar hududu boyunca da, Yugoslav arazisinde, köprülere ve yollara dinamitler konulmuştur.
Berlin, 5 (A.A.) — Yarıres-mî 'bir tebliğde deniliyor ki:
Alman Hariciye Nezaretinde bir suale cevaben Almanyanın Yugoslav hükûmetile filen siyasî münasebeti kalmadığı Hariciye Nezaretinden bildirilmiştir.
Tadilci Hükümetler Faaliyete Geçti
Bugün Dünya Vaziyeti
Ajans ve Radyo Gazetesine Göre Günün En
Mühim Hâdiseleri
^ Yugoslavya umumi seferberlikle harbe hazır bulunmaktadır. ^ Yugoslavya, Macar hududu kapandı, trenler askeri makamlara intikal etti. Hükümet merkezi, başka yere nakledilecek.
* Suriye Cümhıırrelsl İstifa etti. Yeni bir kabine kuruldu.
Habeşistanda Adua şehri ingilizlerin eline geçti. ^ BingazJde, Alman - İtalyan İleri hareketi durduruldu*
Afrikada a lif... veri*
Belgrat, 5 (A.A.) — Rcuter: BugUn, Belgrattan gelen haberlere göre, Bulgaristan, Macarlstanla beraber, Yugoslavyodan tadilci taleplerde bulunmak üzere Budapeşte İle İstişare halindedir.
Yugoslavya, Macar Hududunu
Kapadı
Budapeşte, 5 (A.A.) — Stefani: Cenubi Macaristandan gelen haberlere göre Boranya eyaletinde bir Yugoslav zırhlı fırkası bulunmaktadır. Yugoslavya tarafındaki Macar hududu kapatılmıştır.
?
Belgrat, 5 (A.A.) — Of i: Kralın, bütün Yugoslav müsell&h kuvvetlerinin harbe hazır bulunması hakkındaki emirnamesi ile harp tehlikesi hakkındaki hükümet beyannamesi bütün Yugoslavyada duvarlara asılmıştır. Yugoslavya ile Macaristan, Romanya ve Bulgaristan arasında telefon muhabereleri durmuştur. Almanya ve İtalya ile de muhabere pek güçlükle yapılmaktadır. Yugoslav tayyare teşekkülleri bugün öğleden biraz sonra hudut istikametinde Belgrat üzonndc uç-i muşlardır. *
Londraya Göre:
Vaziyet Ciddî Fakat Vahim Değil
Londra, 5 (A.A.) — Reuter ajansının diplomatik muharriri yazıyor:
Irakta, kral naibi yok iken ve parlâmonto da tatilde bulunurken (Devamı: Sa. 5, Sü. 4 te) =+
Tekerrürler
Hayıra Alâmet Sayılamaz
Vaşington, 5 (A.A.) — Hariciye Nezareti Amerikanın Berlin büyük elçiliği memurlarından Stevart Her-man'ın tevkifi mUnasebetile Alman (Devamı Sa. 5, Sü. 4 te) X
GÜNÜN SESİ
İntiharla Protesto
Yazan: REŞAT NURİ
Henüz çocuk denecek bir ya^ta olduğum ve fransızca müterelmll-ğile İlk gazeteciliğe bağladığını günlerdeydi.
B|r aksam ÇUuiık Rusya, payitahtı Petcrsburgtan gelen bir telgraf, Hariciye Nezaketinde İki memurun kendini öldürdüğünü ve bunun «Hariciye Nazırı Sasanofun gevsek ve yanlış politikasını protesto İçin olduğunu» haber \erlyor
du. .1
S ısa no f u protesto Lçln İntihar!
Henüz çok genç olun kafamda buna Mr türlü mâna veremedim. İn-
tihar edecek ladam ölümü göze almış adam demektir. O halde yapılacak en kısa .şey . o vaıkltkl mili, - ı çocukların yaptıktan gibi -ukdece Sasanofu -öldürmekten iba-ret değil midir?
Biraz sonca gelen bir İkinci telgraf, protestonun metnini de "getiriyordu. Memurların ^yazdıkları müşterek mektupta aşağı yukarı şöyle denmekteydi: «Ölümümüzün uyandıracağı merhamet alâkadarların ve i. .ıkın dikkatini Sar-sanoTun gevşek ve fena pohVttka»ı ıı/rrınr .çekecefc ve umarız ki, kanımız basa gltnıLş olmıyacaktır.»
Macar Başvekilinin intihan bende aşağı yukarı o zamanki heyecanı uyandırVnıstır. Kont TelekI, bıraktığı mektupta «Güç ve bedbaht vazifesine devam um- kendisinde kufi kuvvet kalmadığını söylüyor.
Fazla ryorulmus devlet ad amma sadece vazifesini bırakarak bir (
(Lütfen sayfayı çevvma)
VATAN
6-4.941
Trebiç Linkoln'uıı
18
Hayaf ve Maceraları
Topltyan ve nakleden: İHSAN BORAN
Artık Şanghay, Ning - Po, Fo-fco, Kanton, Saksao şehirlerinde başrahibin ve (Borodin) in makineli tüfeklieri konuşuyordu. Hon$; Kong toplarının ateşleri altında yanıyordu. Her sabah polisler şehrin sokaklarından yüzlerce cesot topluyorlardl.
Bundan sonra kanlı vakalar Tonkin^ Annam, Malezya ve Ho-lânda HıncLslanmda başladı. Bü-tün radyolar, Çin ihtilâlinin başladığını haber veriyordu, 1930 senesi böylece yer yer, katliâmlarla geçti. 1931 senesi vaziyet biraz sükûnet buldu. Çin kan banyosundan bıkmış, asırların mirası olan iptidaî bedbinliğine avdet etmişti. Hayat tabiî bir hal aldı, kalan Avrupalılar canlarını kurtardıklarına şükrettiler. .
1932 de Şanghay isyanı, Man-;uıı kargaşalıkları vuku 'buldu. Fakat Japonların azimli müdaha-lesile bundar çabuk bastırıldı. Bas \m tarzındaki hareketlerden hoşlanan Chao Kung belki yirminci lefa olmak üzere ortadan kayboldu. Önce Senian ve sonra Lâ-my* çekilerek mabetlere kapandı. Kendisine - Hâşa - bir Allah diye tapanların arasında tekrar mabetlerin hasırlan üzerinde taş heykeller önünde ibadete başladı. Karanlık hücresinde tekrar (Husayana) nm ve (Mahayano) 'nım c&kı srrlannı okumağa daldı.
Fakat bu ibadet hayatı çok 'mirmedi. Cinde sanılan Chao Kung, 10 - Temımtuz - 1932 günü (Berlin) de Charlottenburg
istasyonunda trenden indi. Acaba (Hrtler) in memleketinden
»ne bekliyordu? Kendiaine soran, ¦lara yalnız şöyle cevap veriyordu:
— Almanyaya şarkm hakikatlerini öğretmeğe geldim...
Trebiç, altı senelik Buda rahibi Chao Kung BerHnde büyük muvaffakiyet kazandı. Sevi güzel [ve kuvvetli idi Binlerce Alman rahibe bağlılık hissettiler.
Beriind eki mabetten gayri W ur tdrr/beng'de Sa'kse ve Hanover'de on iki Buda mabedi yükseldi.
Chao Kung, beyaz ipeklere sarırvmştr; binlerce Atmanı kar-şunna toplamış, onları budist düşüncelerle dilenci rahiplere çevirmişti. Fakat bu dinî vaızlar oynadığı yeni bir facianın perde vazi. fesini gören bir komedya değil miydi? Onu dirtleyen Almanlar,
şüphesiz (Mahaya) nrn ealki şiirlerini okumamışlar, Bankok, Seylân ve Lâsadaki Buda mabetlerinin duvarlarında gösterilen Buda cehenneminin korkunç manzaralarını görmemişlerdi.
Rahip Chao Kung Berlinden tekrar Çine döndü, ve (Tlyen Sin) şehrindeki Buda mabedine kapandı. Kırk seneden'beri ana vatanı odan Macaristandan uzak yaşıyordu. Son senelerini Maca-ristana dönerek bir Macar vatandaşa gîbi geçirmek istedi; bu mak satla Macar hükümetine müracaat efcmeğe cevap bekliyordu. Bu sırada kendin" ziyaret eden Ame rikan dostlarından birisine Chao Kung hayatını şöyle hülâsa etmiştir:
— 1903 de Amerikada idim. Anglikan rahibi oldum ve Lon-draya döndüm. İşte bu kararla hayatımı berbat ettim. Bilhassa Kanadalı dostlarımdan bir çokla, ru taliimi Lâtin memleketlerinde denememi tavsiye etmişlerdi. Böyle yapsaydım, benim mizacıma daha uygun düşecekti.
Rahip Chao Kung burada hakikati mi söylüyor bilmem. Fakat bilinmeyen bir şey varsa, o Amerikada Anglikan rahibi iken İngiliz Entelicens Servis teşkilâtına girdi ve hayatını öyle berbat etti; büyük zekâsını kendisi için ve insaniyet için faydalı bir şekilde kullanabilirdi.
Macar hükümeti Trebiç'in Ma-caristana girmesine müsaade etmedi. Macaristana aUranayan Tre biç Cinde kaldı. O zamandan beri söylemiş olduğu son sözler şunlardır:
— Mukadderat hâkimdir, Buda bana tahammül etmesini öğretti. Hayrımaı istiyen Allahın iradesi önünde eğiliyorum.
Bu sözleri söyledikten beri sekiz sene geçti. Bu uzun zaman içinde onun yeni hayatı ve mace, raları hakkında hiç bir şey duyulmamıştır. Fakat alışmış kudurmuştan beterdir derler. Bu ada-mm yine müthiş ve kanlı maceralar peşinde koşarak bizi hayretler iç inde bırakmam 'beklenebilir. Bel ki de yapmıştır da dünyanın hâlâ haberi yoktur. O birden/bire ortaya çıkmasını sever, bu sefer ibadet devresi uzun sürdü. Her halde dünyaya parmak ısırtacak şeytanlıklar hazırlamaktadır.
— SON —
Belediyede:
Tünel Seferleri
28 Bin Liralık Kumaşı Yüzde Doksan Kârla Satan Suraski
Katmerli ihtikârdan Adliyede
Bir ımjüddet evvel şehrimizin tanınmış kumaş ticarethanelerinden Suraski müessesesi Alman mallarını İngiliz kumaşı diye satmakta ve bu da yetmiyormuş gibi satışta da îhtîkâr yapmakta ve bir de dükkân içinde dükkânı diğer birisine veriyormuş gibi göstererek, ihtikârdan Adlyeye ve-ritmiştL
Müddieumumilrk Suraski ticarethanesi hakkında yaptığı tahkikat neticesinde bu ticarethanenin 28 'küsur bin liralık kumaşı yüz-
köşeye -çekilmek kâfi değil midir? Fakat görülüyor ki, bu yorgunluk -Allah kimseye göstermedin - büsbütün başka »cinsten bir sinir ve ruh yorgunluğudur, '
Kâfi derecede enerjisi ve reaksiyonu oknryan orta kabiliyetli ve orta namuslu adamlar dışarının
tazyik ive tesirlerine uzun -vır.....
boyun eğerler; hattâ bunları cesaret ve güleryüzle karşılıyor görünürler. Nihayet günün birlide tahammül kadehleri dolar ve Kont T<4eki 'gibi olurlar.
Telekrnin ölümü bir protesto İntiharına çok benzer. Son mektubundaki «güç ve bedbaht» kelimeleri sabık başvekilin şahsı Wadar Macar ruhunun çizil ıstrrafcnu da latan bir ışıktır, ilerimi gazete, ondan bahsederken: «Bugünkü sarflar İçinde muin kün olabilecek her şeyi Ve lıattâ fedakârlıkları yapagelmiştlr. Fakat ıniile^ şerefinin icap ettirdiğinden daha İleri gitmemiştir» diyor. İfade gerçi müphemdir. Fak ait bugünkü şartlar içindev zavallı gazetenin daha fazla söylemesine imkân olur muydu? ı
de 70 le yüzde 90 arası kârla satmış olduğunu meydana çıkarmıştır.
Tahkikat neticesinde Suraski müessesesinin 'millî korunma kanununa muhalif hareket ettiği sabit olduğundan ticarethane sahipleri S. Suraski ve Mihal Suraski haklarında kanunî takibata başlanmış ve muhakemeleri görülmek üzere dıosya asliye ikinci cezaya tevdi edilmiştir.
Suraakilerin muhakemelerine yalkında başlanacaktır.
Üçlü paktı, Macar ^milleti namına hevesle İmzalamrya giden a-damın ölümü bir bakıma da bir pişmanlık ve kefiaret ölümüne benzer. Fakat muhakkak <flan şudur ki, Telekl'nln İntihan bir ferdin ölümünden çok fazla bir şey, kendi ayaklarile birer birer yeni nizam salhanesine ^Iden başka milletlerin vaziyetini gösteren bir nevi semboldür. Tcleki'yl öldüren kurdun bugün Romanyada, Bulga-rlstanda kaç devlet adamının yüreğini kemlrdlğlnl biliyor fcıuyuz?
Telekl'nln ölümü tehlikeye cesaretle karsı koymasını bilmemi)} devlet adamının ölümüdür. Bu intiharla parlak bir zafer günü akşamı funan mitolojisi Halılarından hiçbirine 4aslp olmamış, bir ihtişam içkide ve milletinin kollan ü-zerlnde ölmû büyük ve mesut Me-taksasın ölümü arasındaki fark ne f;adar büyüktür.
Avrupa ahvall.nl yakından gör-mlye gelmiş olan Müsyü Matsuo-ka, yeni nizfemın küçük milletleri nasıl mesut ettiğini bu ölümle bir kat daha İyi anlamış olacaktır.
REŞAT NURİ
Yarından itibaren Tahdit Olunuyor
Yarından itibaren tunel seferleri tahdit olunuyor, öğrendiğimize £Öre 7 nisan pazartesiden itibaren İstanbul Elektrik, Tramvay ve Tünel İşletmeleri Umum Müdürlüğü, tünel scfoılerini is/an ahire kadar muayyen saatlerde yapmayı kararlaştırmıştır.
Bundan böyle tünel sabahlan saat sekizden ona kadar, öğleleri 12 den 13 e kadar ve akşamlan da 16,30 dan 20,30 a kadar yapılacaktır.
Ekalliyet Mektepleri İmtihanları
Ecnebi, ekalliyet mektepleri yardrrektörleri dün öğleden evvel Maarif m(üdürünün başkanlığı altında bir toplantı yaparak, Vekâletin verdiği son karara uyarak imtihan günlerini tesbıt etmelerdir. Ekalliyet mekteplerinin orta kısımlarının imtihanları niaanın 22 sinde başlayacak ve on beş mayısa kadar bitirilmiş o-lacaktır.
EkaHiyet mektepleri talebeleri de devlet imtihanlarına resmî mekteplerde mayısın dokuzunda gh eceklerdir.
Un Tevzi Birliği
Simitçi, pastacı vc börekçf fırınlan, ofisten aldrkları unları tevzi i-çin kendi aralarında bir birlik kurmağa karar vermişlerdir. Bu suretle, ofisten alacakları unu kendi ih-tiyaçlarma göre, bu birlik tevzi e-decektir.
Sivrisinek Mücadelesi
İstanbul sivrisinek mücadelesi için 24 ton mazot alınmıştır. Bu mazotlar bugünlerde Bcj'koz, Beyoğlu, Üsküdar ve Sarıyer kazalarına tevzi edilecek vc derhal faaliyete geçilecektir.
Kasımpaşa Lâğımları
Kasımpasada Pişmaniye mahallesindeki lâğımların akmakta olduğu derenin sıhhi mahzurları göz önünde tutularak üzerinin kapanmasına İstanbul beledfyesinee karar verilmiş ve ihalesi de yapılmıştır.
Tulumba Alınıyor
İstanbul belediyeci, pasif korunma için, yeniden tulumbalar almıya karar vermiş ve bunun için 6 bin liralık bir tahsisat ayırmıştır.
Ofisten Alınacak Unlarla
Yeni Bir
Ticaretine
Meydan Verilmemelidir
Un satan toptancılar Toprak Ofise müracaatla kendilerine verilmekte olan îki yüz çuvalın devamlı surette verilmesini istemişlerdir. Ofis toptancılara salı gününe kadar un vermeği ve ondan sonra da perakende olarak un tevzi eylemeği düşünmektedir.
Haber verildiğine göre Ofisin bu yolda bir karar vermek istemesi hiç te doğru görülmemekte, dir. Toptancıların senede dört bin çuvala yalkm sarfiyatı olduğu kayden sabittir. Normal zamanlarda bunlar, perakende olarak bakkallara, kadayıfçı, tatlıcı, börekçi esnafı ile evlere, mekteplere ve hastanelere un satarlardı. Bu satışlar deftere tâbi ve fatura ile yapıldığı için- her vakit kontrol ve »murakabesi mümkün olabilir. Halbuki Ofis doğrudan doğruya müstehlik esnafa perakende tevziat için Belediyenin de muvafakatile ihtiyaçları kadar un vermeği muvafık buluyor. Fakat bu esnafm ihtiyacını kim tayin ediyor?.
Söylendiğine göre her esnaf ihtiyacını polis tahkikatilc tesbıt ettirecek ve alacağı mazbatayı O-fise götürerek un alacaktır. Bu esnafın hakikî ihtiyacını polis ne. reden bilebilir ?. Herhalde yine esnafın kendi ifadelerine göre ihtiyaç tesbit edecektir. Halbuki toptancılar bütün esnafın neka-dar un islediklerini kendilerile o-lan cari hesaplarından ve defterlerindeki kayıtlardan kolaylıkla bulabildikleri için hiç birine fazla un vermezler. Maksat alınacak unların piyasaya satılmaması olduğuna göre perakende tevziatta bunun herhangi bir şekilde murakabe jm'kânı çok güçtür. O-fisin vereceği perakende unların esnaf tarafından fazlası piyasaya satıldığı takdirde bunu tesbit etmek kabil olamıyacağına göre gizliden gizliye yeni bir un ticaretine meydan verilmiş olacaktır- T.
Bu mesele etrafında yapmakta olduğumuz tetkikatı ayrıca yazacağız.
Biletci
Bugün
Pasif Korunma Tecrübesi Yok
Vilayet Seferberlk müdürlüğü bazı kazalarda bugün yapılmasını kararlaştırdığı pasif korunma .tecrübelerini 13 nisana bırakmıştır. J
Eminönü ve Üsküdar kazaların da deneme kati olarak ayın on üçünde yapılacaktır. . /
Diğer taraftan bütün tecrübelerin ayın 15 ne kadar bitirilmesi İçin tertibat alınmaktadır. Önümüzdeki hafta fcUtün denemeler bitirilmiş olacaktır.
Kadıköy Tramvay İdaresi Kadın Biletçi Kullanacak
Avrupanın ekseri şehirlerinde olduğu gibi şehrimiz tramvaylarında da kadın biletçiler kullanılması kararlaşrtırı]Wii4*ır. Bu kararı ilkevvel mevkii tatbik a koyacak olan da Üsküdar - Kadıköy Halk tramvayları şirketidir.
Üsküdar Tramvayları şirketi Hareket müdürü gazetecilere a-şağıdaki izahatı vermiştir:
«— Avrupa ve Amerikanın bir çok yerlerinde kadınlardan vatman, bileCçî*, etobtf* kontrolörü kullanılmam bir âdet halini almıştır. Biz de bu âdeti şehrimizde ilk defa tatfbik ederek erkekler gibi kadınlardan da biletçi alma. yı faydalı buJdulc. Mevsim dola-
yısile hatlarımızda yolcu adedi fazlalaşmakta olduğundan halen yetmiş kadar biletçiye ihtiyacımız vardır.
Bu vazifelere talip olanları bu-
günden itibaren kabul etmeğe başladık. Kadın blletçilerde ilk aradığımız evsaf ah.âkının mazbut olması, bilet hesaplarını yapacak kadar hesap bilmesi, açıkgöz olmasıdır. Yaş için bir had yoktur. Bunlar günde 9,5 saat ça. lıştırılacaklar ve yüz yirmi beş kuruş yevmiye alacaklardır. Faz- l la mesai haricinde ayrıca kendilerine munzam ücret te verilecektir. Ayrıca erkeklerden de vatman, tesviyeci, elektrikçi, marangoz ve demirci gibi isçiler de alacağız.
Kadın biletçiler erkek bilctçi-lcr gibi caket, kasket giyeceklerdir.»
İstanbul tramvaylarında da, Udküdarda tatbik edilecek bu yeni şe4cil gözönimde tutularak bir karar alınacaktır.
Tatbikata ç kan Yeni Kaptan namzatleri
Deniz Tkret mektebinde derslere nihayet verilmiştir. Mektebin son şımf talebeleri, amelî ve nazari imtihanları yapılmak üzere muallimlerile birlikte dün sabah mektebin tatbikat gemisile Marmaraya gitmişlerdir.
İmtihanlarda hazır bulunmak üzere Ankaradan gönderilen mümeyyizlerle şehrimiz denizcilerinden seçilen mütehassıs bir heyet de gemide bulunmaktadır.
İmtihan bu ayın on beşine kadar devam edecek ve genç kaptan namzetlerimiz bu seyahat esnasında denizciliğin bütün kısımları üzerinde amelî ve nazarî malûmat ve ehliyetlerini bilfiil göstereceklerdir.
Şirketlerin U.numî Hayet Toplan ıl rı
Muhtelif şirketlerin umumî heyetleri senelik toplantılarına devam etmektedirler. Her şirketin içtimaında hükümet namına bir kom ser bulunmaktadır. Toplantılar sona erince içtimaların umumî bilançoları yapılarak Ticaret Vekâletine gönderilecektir.
Asansör İçin Müracaatlar
Asansörlerin kontrolünden son ra tamir edilmeleri içki mühlet verilen asansör sahipleri henüz Belediye Makine şubesine müracaatta bulunmadıklarından müracaatların nisanın on besine kadar sureti kat'iyede yapılması emtri verilmiştir.
Fiı/asa Haberleri:
Kumaşçılar
Bir Cemiyet Kuruyorlar
. İstanbul kumaşçıları Salih Keçecinin mağazasında ikinci bir toplantı yapmışlardır. Kumaşçı vc çuhacılar birlik değil, bir cemiyet teşkil edeceklerdir. Cemiyetin ismi (Kazmirciler cemiyeti) dir. Bu toplantıda, cemiyetin nizamnamesini hazırlamak ve teşekküle ait muameleleri yapmak üzere Salih Keçeci, Hulki Rifat, Mithat KaLdam, Ata Refik ve Suraski müessesesi mümessili Reytandan müteşekkil bir heyet teşkil edilmiştir.
Kumaşçıların bu cemiyeti teşkildeki gaye ve maksatları şunlardan ibarettir: Kumaşçılar, halen çalışmakla olan yerli kumaş fabrikaları mamulâtınm tekâmülünde, fabrikalara desenler vermek, imalât usul ve formülleri öğretmek ve bilhassa mamulâtla-nnın rağbet görmelerini temin etmek suretile bir çok yardkmilarda bulunduklarını söylemekte ve son zamanlarda kendilerine mal vermekte gösterdikleri istiğnalara nihayet vermek ve fabrika satışlarını teşkil edecekleri bu cemiyet elile temin ve idare etmek istemektedirler.
Cemiyetin teşekkülüne çalışan tüccarlar, cemiyetin ayrıca kazmirciler arasında bir tesanüt vü-cüde getirmek ve perakende satış ve fiyatlara bugünküne nazaran daha normal bir şekil vermek gibi, faydaları da olacağını söylemekte ve yerli fabrikalardan Sümerbank gibi hususî satış mağazaları aç/malarına elden geldiği kadar mümanaat edecekleri, ni dc ilâve etmektedirler.
630 Çuval Kahva Piyasaya Çıkarıl yor
Gümrüğe getirilmiş olan altı
yüz otuz çuval kahvenin de piyasaya tevzii kararlaştırılmıştır. Bu kahveler parti pajti toptancılara dağıtılacaktır.
Mersine getirilmiş olan bir parti kahvenin de bugünlerde şehrimize gönderilmesi beklenmektedir.
o
Sarıyere Geceleri Otobüs
Işliyecek
Sarıyer ve civarında oturan halkın otobüs seferlerinin akşam saat 1 7 de tatil edümesinden dolayı çok müşkül vaziyete düştüklerini nazarı itibara alan İstanbul Belediyesi TaJcsim4e Yenimahalle arasında geceyarısına kadar oto. büs işletmeyi kararlaştırmıştır.
Belediye Reis muayini ve Otobüs komisyonu reisi B. Lûtfi Ak-soy gazetecilere verdiği izahatta bu hususu tebarüz ettirmiş ve demiştir ki:
«— Taksim - Yenimahalle a-rasında gece otobüs temini hakkındaki arzular tetkik edilmiş ve yerinde görülerek bu hatta gece saat 24 e kadar sefer yapılması
kararlaştırılmıştır. Bu hafta içinde gece seferlerine başlanılacaktır. Ancak şimdilik seferler saat 21 e kadar devam edecek ve yarım saatte bir otobüs kaldırılacaktır. Önümüzdeki ay be saat 24 e kadar" seferler uzatılacaktır.»
O ÜN İDEN
G İÜ N E
n
o
insanlık Bahsi
ngîliz donanmasile İtalyan donanması Akdcnizde bir muharebeye tutuşuyor. İtalyan gemilerinden bir kısmı batıyor. İngilizler, mürettebatı kurtarmak istiyorlar. Fakat Alman tayyareleri tahlisiye sandallarına hücuma geçince buna imkân göremiyorlar. Bunun üzerine İn giliz Amirali, İtalyan makamla rina telsizle gemilerin battığı ye ri bildiriyor ve bir hastane gemisi gönderilerek denize dökülenlerin toplanmasını istiyor. Bu birinci insanlık.
?
İngiliz tebliği aşağı yukarı diyor ki: Habesistanda ilerliyoruz. Bu memleketin büyük bir ku-mını aldık. Kala kala Adisaba-ba kaldı. Gerek asker ve gerek sivillerin himayesi talebinde İtal yanlar geç kalırsa onların hayatını Habeşlilerin intikamına karşı garanti edemeyiz.
Bu ikinci insanlık.
Musavva'ya beyaz bayraklı bîr İngiliz müzakere zabiti giriyor ve aşağı yukarı diyor ki:
Asmara emrimizdedir ve Asmaranın ekserisi İtalyan veya İtalyan tabiiyetinde olan sivil halkı elimizdedir. Bu sivil halkı, iaşe edebilmek için Mu savva limanının bize olduğu gibi teslimi lâzımdır.
Bu üçüncü insanide
Dikkat edilirse İngiliz, vurduğu yerde insanlık gösteriyor, İtalyanların da vu.-ulduklan
yerde insanlık göstermeleri lâzım değil mi?
Kör Kadı
Ecnebilerin ikâmet 1 Tezkereleri
Şehrimizde bulunan ecnebilerden ikamet tezkerelerini henüz almamış veya tebdil etmemiş o-lanların en kısa bir zamanda müracaat etmeleri alâkadarlara tebliğ edilmiştir.
Kuzu Fiyatları Düşüyor
Istanbulda et fiyatları normal vaziyetini muhafaza etmekte, ne teref fü ve ne de bir tenezzül kaydedilmektedir.
Son günlerde, fazla kuzu geldiğinden yalnız kuzu eti fiyatları düşmektedir. Haymanadan ve diğer mıntakalardan bugünlerde kuzu bek lenmektedir. Bu suretle fiyatların düşeceği tahmin edilmektedir.
Plaj.
Florya plajını kiralayan müteahhit hazrrlıklarmı ikmal etmek üzeredir. Bu sene plâj bir mayısta açılacak ve belediyenin yaptığı tarife tatbik edilecektir. Yalnız gazinoda lüks tarife tatbik olunacaktır.
Florya
TAKVİM
6 NİSAN 941 a PAZAR
AY: I - GÜN: 96 - Ka^nn: 150 RUMİ: 1357 — MART: 24 HİCRİ: 1360 — ReblUlevvel: 9
ı
VAKÎT ZEVALİ EZANÎ i
GÜNEŞ: 1 6,36 10,57
ÖĞLE: 13.16 5,39
ÎKÎNDÎ: 16,55 9,17
AKŞAM: 19,39 12,00 1
YATSI: 21,12 1.34 1
İMSAK: 4.52 9.16
— Ren zaten nenin gelmeni İstemiyordum: Bunun aleyhinde 'İdim. Keçke Mkn-(terlcyde kaNa^ydın.
— Hayır hayır, ben otomotyldo beklerim.
O aralık Frank yanımıza, gelerek Hordu:
— Mini» de Vinter ma,1ık«:ne salonuna gelmiyor mu?
— Hayır.. Otomobilde btbl^mcttlnl tercih edfyor. 1
— İyi eder. Gelmettl İçin hiç sebep yok. Biz de çok kalmıyac-ağız ki.
— Haydi gidelim.
-— îjıy»t gelmek istereenlz ben »İze yananda bir yer saklarım.
Yanımdan uzaklaştılar. Yalnız kaldım. Etn&fımdu.M dükkanlara bakıyordum. Hep-bl da ne kadar rcnktdz ve kflMiaibk İdi. Sokaklarda çok hareket yoktu. Lâvlyon sı\i»;\i olarak (tanİzden uzaktı. Dakikalar geçiyordu. Acaba no yapıyorlardı? Otomobilden yMİmı jo -ı meydanında dolaşma&a bağladım. Bir dükkanın önUnde durup ca-mckı'ını »<v ret t İm. Sonra yine yürümeğe başladım. Bir polİH memuru da bana mertek ve ajaka İle bakıyordu. Bertl görmeme al İçin "bir ttoka&a naptım. Farkına armadan adımlarım beni mahkeme salonuna doğru ttUrüklUyordu. Etrafta tahmin ettiğim ve korktuğum kadar kalabalık yoktu. Merdivenlerden çıktım. Salon kapışma gel iniştim. Karnrraa bir polp» çıktı.
Yazan: Dafnc du Mauricr
72
Çeviren: Rezzan A. E- Yalnv
— Bir şey mi işiyordunuz ? Diye sordu.
— Hayır, hayır, dedim. .
— O halde burada durajinajzsınız. Yasaktır, «i - .^...i^;^.-.
— AffedorHİnlz. * Diyerek gqri dönmeğe lıazırlanduu.
Fol İm tekrar hana doğru gjetenek dedi kl:
— Beni mazur görünüz efendim, size bir sUy soraeağım: Siz Mlsls de Vbıter değil
misiniz? ,
— Evet.
— O halde bura/H kalabillrslı^U. İsterseniz burada oturabilirsiniz.
— Tefekkür ederim.
Bpnl küçük ve bos bir odaya soktu. Burası bir istW*yonun bekleme salonuna benziyordu. Oturdum. Ellerimi de dlzterlmln ürerine kavuşturdum. Bo$ dakika geçti. Bir şey olmadı. Burada beklemek sokakta araba içinde boklomekten beterdi. Kalkıp tekrar koridora çıktım. Folls halâ orada duruyordu. Sordum:
— Dannt uzun sürecek mi acaba? '
— İsterseniz gidip bir bakayım?
Ortadan kayboldu. Biraz sonra geldi ve:
— Çok sürmez sanırmı. Mlster de Vinter konuşmuş. Kaptan Searlc. dalgıç ve Doktor FUİp'de söyl*ye<*ik*erlnl söylemişler, bir tek şahit daha var o Ma Mlster Fillp, kotrayı yapıp da satan şirketin adamı..
— Demek kl bitti.
— Zannederim hemen nerede Lse biter. Eğer son kısmı dinlemek Is^raenlp kapı-nm tam yanında bir boş yer var. Orada o-turursanız kimseyi rahatsız etmezsiniz.
— Peki, glde^ylm dinleyeyim. İyi olur.
Demek kl artık eelsenlrl sonu İdi. Madem kl Maksmı konuşmuştu, aftık ötekileri dinlemek umurumda değildi. Asıl Maksimi İşitmek İstemiyordum. Onun rolü bittiğine göre artLk benim İçin hiç bir şeyin
ehemmiyeti yoktu. (
Polisi takip ettim. Aralık kapıdan İçeri girip boş yere oturdum. Spıjon tahminimden küçüktü. Sıcak ve havasızdı. Ben büyük bir mahkeme salonuna gireceğimi zannetmiştim. ' I
Halbuki çıplak ve tahta sıralı bir küçük
kiliseye benjziyen bir yerde idim.
Maksimle Frank yan yana oturuyorlardı. Hâkim «»jyıf ve gözlüklü bir ihtiyardı.
Tanımadığım bir sürü insanlar vardı Mlsls Danvers'i de orada görünce kalbim çarp mağa bağladı. Salonun bir ucunda oturuyor du. Yanında da Favell vardı. Kelbekanın akrabası Jak Favell... Gözlerini hakime dikmiş başını ellerk arasına almış, öne eğil nılç bir halde oturuyordu. Onu burada göreceğimi hiç tahmin etmezdim. Acaba Mtakslm kendisini görmüş mü idi? Kotrayı satan adanı, ayakta duruyordu. Hâkim kendisine sual soruyordu. O da cevap veriyordu: • ¦
— Evet efendini, kotrayı Wn Mlsls de
Viınter'e sattım. Ve bazı kısımlarım da değiştirip tamir ettim. Eskiden bir balıkçı gemisi olan bu tekneyi küçük bir gezinti kotramı haline getirdim.
— Bu gemi açık denize çıkacak halde nü
H4t . >( y f % ,ı
— Geçen sene Mlsis de Vinter bir takım tamirat daha yaptırdı. Emin olunuz kl çok mukavemetli ve sağlamı bir gemi idi^ Büyük fırtınalara ve rüzgârlara davyanabi-llrdl. Mlsls de Vinter o gerek İnden daha şiddetli frrtınalarda denizde kaUuıstı. Anlamıyorum nasıl oldu da bu gemi bu şekilde battı. |
(Arkası var).
'RDîye iÇ TİN M
ncıdtiseeum
TAYİN VE TERFİLER:
Gönen müddeiumumisi Ahmet Yircalı, maaşı elli liraya iblâğ ve vazifesinde ipka suretile terfi ve taltif edilmiştir. Muhitine kendisini çok sevdirmiş* olan bay müddeiumumiyi tebrik ederiz.
İt Beyoğlu sulh ceza stajiyer hâkimliğine genç hukukçularımızdan Bay Cevdet Kocaman tayin edilmiştir.
İt Hatay Belediye muhasipliğine Millî Emlâk müdür vekâletinde bulunan Hüsnü ökten tayin edilmiştir.
NAKİLLER:
İstanbul Ticaret müdürlüğü müşavirlerinden Hayrettin Şükrü Şenozan Mersin Ticaret ¦müdürlüğü müşavirliğine, raportörlerden Cevdet Evsen Hatay Mın'taka Ticaret müdürlüğüne, raportörlerden Sait Türekon Yapağı ve Tiftik İhracat Birliği umumî kâtipliğine nakil ve tayin olunmuşlardır.
GELENLERt
Üniversite Rektörü Cemil Bilse! dün Anîkaradan avdet etmiştir.
Türk Nöro Pslhiyatri Cdmiy.tiniii tylık
a.it.sı
Topl
*nirk Nöro - Pslhiyatri cemiyeti mutat aylık içtimalarnı Bakırköy Akliye ve Asabiye hastahanesinde Prof. Fahrettin Kerim Gökaym başkanlığında yapmıştır.
Aklrye doçenti îhsan Şükrü Ak-sel: Tecrit etmiş olduğu yeni bir me ningo - en cephalite Virüsü hakkında tebligatta bulunmuş, hayvanlar üzerinde yaptığı tecrübelere ait pre-parasyonlar göstermiştir.
Dr. Kenan Tükel, Prof. Fahrettin
Nah a Teftiş Heyeti Nizamnamasi
Ankara, 5 (Telefonla) — Nafıa Vekâletince hazırlanan teftiş heyeti nizamnamesi Devlet Şûrasından geçerek Vekiller Heyetinin tasvibine iktiran etmiştir.
Nizamnameye göre bir başmüfettişin riyaseti altında kurulacak olan teftiş heyeti doğrudan doğruya Vekâlete bağlı olacak ve Vekâletin en mühim islerile meşgul olacaktır.
Çocuk Islâh Müessesesi
Ankara, 5 (Telefonla) —Ad. Üye Veikrli Hasan Menemencioğ-lu bugün Çoculk ıslah müessesesine giderek tetkiklerde bu-lurtmlış ve müessese direktörüne bazı direktifler vermiştir
Zeytinyağı Tahsisatı
Ankara, 5 (Telefonla) — Doğrudan doğruya müstahsilden zeytinyağ mubayaası için hükümet emrine verilen bir milyon liralık tahsisatın fazla olduğu anlaşıldığından bu paranın 700 bin lirasının Hazineye iadesi takarrür etmiştir. i
Meclisteki Lâyihalar
Ankara, 5 (Telefonla) — Büyük Millet Meclisine gelen evrak arasında Almanyaya ihraç edilecek Türk mallarına mukabil klering hesabındaki Alman matlûba tında yapılan değişiklikle Türkiye „ Almanya arasında ticarî mübadelelere mütedair hu-
ı .....¦ u«a.ıi m,j. ivj»
Kârim Gökay ile takip ve tedavi et-tikleı'i bir (VI) zevç felefl ve Cata-toııique Araz gösteren diğer bir Vaka takdim etmiştir.
Operatör Hami Dilek: Akıl hastalarının yuttukları, çatal, kaşık, bıçak gibi cisimlerin onların mide ve barsaklarından çıkarılması usullerini izah etmfştir. Enteresan vakalar gösterilmiştir.
Doktor Faruk Bayülken: Bir myasthenie vakası takdim etmiştir.
Doçent İhsan Şükrü Aksel, Rahmi Duman, Prof. Fahrettin Kerim Gökay, Fahri Celâl Göktulga, Dr. Rüştü Recep Duyar, Rasim Hatip-oglu söz alarak mevzular etrafında kendi fikir ve müşahedelerimi bildirmişlerdir.
*
Bakırköy Parti Merkezinde
Konferans
6/4/941 pazar günü saat 15 te (Tüdciyenin dış politikası ve dünya vaziyeti) hakkında orta-meik'tep müdürü Veli Orhan Tüte tarafından Bakırköy Halkevi salonunda bir konferans verilecektir.
¦
*
Beyoğlu Halkevinden:
1 — 6 Nisan 941 pazar günü saat 14,30 da evimizin İstiklâl caddesi Nurziya sokağında Parti binasm-daki temsil salonunda Avukat Hacim Refet Hak ar ar tarafından «Dünya Ahvalinin son vaziyeti» mevzulu mühim bir konferans verilecektik. / ı
2 — Konferansı müteakip temsil şubemiz «Ceza Kanunu» piyesini temsil edecektir.
3 — Davetiyelerin ev bürosundan alınması rica olunur.
Köroğlu Refikimiz
«Köroğlu» gazetesi on dördüncü yılını idrak etmiştir. Refikimizi tdbrik eder, daha uzun ömÜTİer dileriz.
I
Gl I Cl
EDEBÎ ROMAN
Adua Alınd
(Baçı (1 İncide) =
dc bulunmuştur. Bunlardan başka 4 S. 79 ve 2 Caunt. 33 tayya. resi de yangınla tahrip edilmiştir. Bu tayyarelerin Diredaua üzerin-de havadan düşürülmüş tayyarelerle ve yahut bir hangar içinde elde edilmiş tayyare gövdelerile alâkaları yoktur.
Girit'te: Düşman tayyareleri dünkü cuma günü Girit'te Herak-lion tayyare meydanına hücum etmişlerse de pek az zayiata sebebiyet vermişlerdir. Telefat yok' tur. Hava dâfi ateşile Cr. 42 tipinde bir tayyare alevler içinde düşürülmüştür.
Bütün bu harekâttan tayyarelerimiz salimen avdet etmişlerdir.
?
Kahire, 5 (A.A.) — Direda-ua'dan ilerliyen Cenubî Afrika kuvvetleri Adisababa'ya takriben 145 kilometre mesafede bulunan Avas ne>hriı\i geçmişlerdir,
ALMANYA MACARİSTANIN,
YUGOSLAVYA YA KARŞI HARBE GİRMESİNİ İSTEMİŞ
Belgrat, 5 (A.A.) — Burada müteveffa Macar Başvekili Kont Tele-ki'nin Macarlstanm Almanya yanında felâketli bir harbe sürüklenmek tehlikesine maruz bulunduğ-unu gördüğü için in^Ha^ellia_aaıın£dilmek«
TEFRİKA No. 6
Harp Vaziyeti
Libyada italyan - Alman Taarruzu:
' Nil ordusunun Libya seferi 9 zyı Şubat aOil do bitti; aradan 56 tıh ffü° geçti. Nil ordusunun büyük za| kısmı bu uzunca zamanı BİHgaai na nnntfakafcında JutiraJıalla kaybetmemiştir. Libyuda hafif kuvvet-ga>; 1er bırakılarak büyük kısmilo art «Ba?ka cepheler» e nakledildi, ku Bu nakil işi yapılırken, Alınan -ça İtaJyan motorlu birliklerin aJkın-len lan İngiliz Nil ordusunu çöle bağ-
, lamıma muvaffak olamadı. İngi-ter U/.lcr 'nakil işini becerdi. Bu sev-1ta kulceyçi bir muvaffainyettir. Ne-ı11, ticesl sonra belli olacaktır, rik Almanlar Trablusgarptaki ttal-Bu yan kıtalarını hava kuvvetlerde mı ve motorlu birliklerle takviye et-or tiler ve zayıf kalan tnglllz kuv-re, vetlerlne taarruz ettiler. İngiliz-ye 1er muharebeyi kabul etmiyerek eri çarka çekildiler ve Bingazl şehri-içjı nl terkettller. Alman - İtalyan ası taarruzunu çölde küvetle karşıla-dc makthnsa, Ubyadakl İtalyan -Alman bLrllklerlnin İtalya ile dc-tür nizyolu irtibatını tamamile kes-kaı mek, o Mihlllert denizden vo ha-bir > ı.ım sıkı bir abloka altına alma mak ilahtı doğrudur. İtalyan do»
- narfmasınm zayiat verdimi şu gün
içir İcrdo İngiliz deniz vo hava kuv-
zırl m-ii, i. bu işi daha İyi yapabilir.
ma Blngazlnln Alman - İtalyan Ikuv-
sek vetlerine bırakılma* İle ortaya çı-
bir kan mahzur şudur:
3U' Bingazl, asri bir hava ve »de-çal
• niz üssüdür. Akdeniz yollarına I karşı denizaltıları ve tayyareler A^'r için mükemmel bir yan menzldlr. lccc Bundan başk* .\lman bombardı-va- man tayyareleri Süveyş kanalına a'Iî 1000 kilometre kadar yaklaşmış-Ma tır. Balkanlarda harp başladığı "™ gün Süveyş kanalı, yani Hint yo-ml5 lu ve şarkî Akdeniz ikmal ve tak-
vlye foakıraından çok ehemmiyet nM kazancaktır. İşte bu bakımlardan
Afinıan - İtalyan kuvvetleri iyi
Trz
na da
liri; 8 in i ana me Ed. du^
bir hava ve deniz ü>sü kazanmışlardır.
Fafcat harpte, bazan bir şehir değil, koca mıntıkalar bile kati nın netice ufcruna düşmana terkedllir. OİUj 181S te Ruslar ttapolyona karşı mı* Moskova ya kadar çekildiler, latlk-^l lûl harbinde Yunajüılara karşı en( kendi isteğimizle Sakarya geri-. 1 »ine kadar çekildik. Libya ve Bin-J.n? gazi civarı, «kati netice yeri de* glldlr. İcap ederse 1000 kilometre çölü de boşaltabilirler. İngiliz donanması ve hava kuvvetleri, Lib-yajun, İtalya. İle deniz ve ftıavfa muvasalasını kesmlye muvaffak oldukça, İtalyan - Alman kuvvet-
_ lerlnin Libyada artma«ı vc sev-
kulceyşi harekâta girişmesi h*a-rlt olamaz.
Acaba İngiliz Nil ordusu ve General VavelMn Ulğer kuvvetleri 1-ink çin kati netice yeri neresidir?
I Libyada yenilmeğe değer bir AI-ve man - İtalyan ordusu yoktur. Dolay ğ-u Afrikada da nlha! «aferin llâ-nı y|aklaşmıştır. Kala kala bir j Balkanlar kalıyor. Alman ordusu Da Balkanlarda İki büyük tehlike çı->'aF karmıştır: Ege denizi, havzasına em Iıakim 'olmak vo Irak petroUerl-°'r' ne uzanmak. İngilizler bu tehli-gos keleri önlemek ve hem de yenU-mfcye değer bir Alman orduslle boy ölçüşmek mAksadlIe Bingazl çöllerine bağlanamamışlardır. KHeh rin feda edilmesi, bu sevkulcey-şi maksat yanmda devede kulak kalır.
Bir «nokta daha kalıyor: İngilizler Libyada büyük bir mukubil am taarruza geçmek Jçin fırsat vo
id d ler. inat leri ka !
r
söy
4
kor)
imkân bulabilirler. Meselâ Doğu
21 m
Yazan: Muazzez Tahsin BERKAND
Nihayet öldü. Bu ömür faciası da böylece sona erdi.
Size yazmak istediklerim bunlar mıydı bilmiyorum Beyefendi. Galiba size aeıl Kezbandan bahsedecektim dc on beş senelik arkadaşımın hatırasını yaşatmak arzueufla mukavemet edemedim.
Haccr ölmeden evvel bana şu sözleri böylemişti:
— Kezban yalnız kalacak, onu sana emanet ediyorum. Okumasına de vam etsin, senin gibi hoca olsun... Dünya bu, belli olmaz, belki de bir gün babası ile yüz yüze gelir, kızım mahcup olmasın, babası da ondan utanmasın.
Zavallı ince ruhlu köy kadını, neler düşünüyordu! Son nefesine kadar simden ne kadar hürmetle bahsediyordu!
O öldü, gözlerini elemle kapadım. Başında Kezbanla beraber ağladım. Hakiki vc fedakar bir hemşire kaybetmiştim.
Hacer sizi, ölünceye kadar, bir köpek aadakat ve tevazuu ile «evmlş ti. Size karşı eaf kalbinde bir şani-ve olsun bir kin vo husumet besle-
medi. Sizin hatıranız onun varlığında her an, mukaddes bir ateş gibi, yaşadı. Bu sebepten ben de sizi telin etmedim ve etmiyorum. Görüyorsunuz ya size yazıyorum, sizinle âdeta haobihal ediyorum Ali Boy.
Hacerln ölümlinden sonra çok düşündüm. Annesinin güzelliğine, asil ruhuna tevarüs eden bu zeki ve kabiliyetli kızı yanrmda alıkoymağı onun namına bir cinayet saydım. Hacor babasının ölümünden sonra kendi ailesile olan münasebetlerini
kestiği» için Kezban ana tarafından akrabasını tanımıyor. Tamsa da şehirli terbiyesi alan, mektepte okuyan bir kızın onların yanına gidip tarlada çapa kullanacağını zannetmiyorum. Benimle k.ılırsa belki dc mesut olur ama nc dc olsa ben dc yaşlı vo yorgun bir kadınım, hiç beklenmedik bir anda oluveririm. O zaman kızcağız dünya yüzünde yapyalnız kalır.
İşte bütün bu muhakemelerimin ndticeslndc size hakikat* HÖylemek, uzaklarda sizi tanımayan ve sizin de tanrmadığınız bir kızınız olduğunu bildirmek mecburiyetini hisset-
tin^. Aramızda uzun muhaberelero yol açmamak için size düşündüğüm plânı yazıyorum, kabul ederseniz ne âlâ, aks* halde Kezbanı bana bırakınız, onunla meşgul olmayınız Beyefendi. İsminiz yalnız onun nüfus cüzdanında kalsın.
Kezban sizi ölmüş biliyor. Ona kendinizi tanıtır da yanınıza davet ederseniz bittabi sağ olduğunuz mey dana çıkacak ve Kezban annesinin vaktllc kendisini aldatmış olduğunu öğrenecek. Bu pek hoş bir şey değil. Fakat asıl mühlmmi, o zaman sizi affetmiyocek, bilâkis annesinin fedakâr hayatını göz önünde tutarak size düşman olacak, sizi mahkûm edecek. Neticede İkiniz dc ıstırap çe keceksiniz.
Belki de, fevkalâde mağrur olan Kezban, kcndfsinl bunca sene arayıp sormıyan babasının yanına gitmek de lötemlyecek. Çünkü o sizin kendi mevcudiyetinden haberdar olmadığınızı bilmiyor, annesi bu tafsilâtı ona vermek lüzumunu hissetmemiş, size ait olan her şey gibi, bunu da mukaddes bir sır olarak muhafaza etmişti.
Biçare kadın, kabil olsa, sizin kulağınıza gider de Kezbanr alırsınız korkusile, kızına babasının hakiki ismini bile söylcmlyecektl. Bunda biraz da hobbinllk yok değildi! Hacc rin hassas olduğu kadar basit ve iptidaî olduğunu unutmıyalım. Hem sizden, hem de kızından korkuyor-
BAHI
Hava - Deniı Harbinden Çıkan Yeni Neticeler
Bîr İngiliz tayyaresi ne torpil yerleştiriliyor
Yirmi beş sene evvel dentzal-tısı yepyctıi bir silâhtı. Geçen haıtbin «onuna doğru Allman a-miraîı T'rpitz, 'bu yeni silâhla açtfk cleniz harbini (kazanacağını bütün- dünyaya yaymıştı. Denizal tıları denizlere açıld'rkjtan eonra İngiliz diorvan-ması kısa bir buhran geçirdi. (Jutland) deniz mu harebesinden sonra, zırhlılar, hat La harp 'kruvazörleri bile denizlerde sık srk görüTmez oldular. Fakat denizalltılarm üatfünlüğü
pek az sürdü. O devirde, denizal tısı görülmez bir düşmandı, fakat 'kendrsi de biraz kördü Gemi a-rayıp builmck için çok sabırlı ve talihli olması lâzımdı.
Yirmi be» senedenberi deniz h*rlbi çok değişti. Artık deniz har ıbi denilince hatırınıza su üzerinde ve altıruJa yüzen ıgemilerlc havada uçan tayyareler geliyor. Dentzaltına bir mufhardbe arkadaşı daha katıldı: Tayyaıe.
Yirmi beş sene evvel, hedef keşfini denizaltısının kendisi yapardı. Şimdi bu işi tayyare yapıyor. Tayyare denizal'trmn yanıltmaz klavuzu oldu. Denizaltısını yalnız bir iş kaildi: Haiber verilen gemiye doğru yönelmek ve torpil s .vurarak batırmak. Denizaltı mürettebatı yorucu olanı uzun a-a amalardan kurtuldu, artık denizaltının malzemesi de boşuna yıpranmıyor. Tayyarenin yardı-mile denizaltı zamandan, insandan1 ve malzemeden kazandı.
Tayyare, denizaltından daha değerli bir silâh oDdu. Kendisine ve denizallısına yalnız hedef aramakla kalmıyor. Bulduğu hedefi de tepesinden hava torpili indire rek batırıyor. Alk'denizde ve Atlas denizinde ceTcyan eefen deniz muharebetefîn'den anlaışrltyot ki, tayyareler denizaltılarmdan daha çok gemi batırmaktadırlar. En büyük harp geımilerinde, hava mü dafaaöi için 50 - 60 kadar top vardır. Daha küçüklerine ayaklar üzerinde oynak ağır makineli tüfenkler konmuştur. Fakat hücum eden tayyareler, vuruş ihtimali az olan bu topların» ve maki neli tüfeklerin mermilerine aldırış etmiyorlar. Netice şu: Gemlerde bulunan hava dafi silâhları
Afrlkadan arttırılacak tecrübeli birliklerle ve dominyonlardan gelecek taze kuvvetlerle bu işi t»on-
ra da yakabilirler. Fakat Balkan meselesinin sonrası kalmamıştır. Sonraya bırakmak harbi kaybetmek demektir. Bundan banka Almanlar vo M ulanlar, İngilizlerin Libyada 'topladıklarından daha fazla kuvvet toplayabilirler mi? İngiliz donanması İtaJyan - Alman İkmaline kuvvetle mâni ol-dıdcça bu varit değildir. Selânlfcl t a lıl İye etmektense, «Blngaziyl tah Ilyo etmek daha doğrudur.
İhsan BORAN
du. Onun nazarmda, okuma yazma bilenler hürmete layık oldukları kadar korkunç insanlardı.
İşte bütün bunları bildiğim için şfcyle dükündüm: Kezbanı Istanbula çağıracaksanız ona babası olduğunuzu söylememeniz münasip olur. Bir akraba, bir baba dostu gibi onu himayenize alın, kendinizi ona sevdirin, bilâhara ona, isterseniz, hakikati söylersiniz. Birden bire vo henüz anasının ölümünün getirdiği acı ilo çırpındığı sırada kendisine verilecek olan bu büyük haberler sizi tanıdıktan vc sevdikten sonra öğreneceği btr hakikatin onda yapacağı te Bir arasında dağlar kadar fark vardır.
Yalnız sizden hassaten rica ediyorum beyefendi: Eğer Kezbanı tam mîinâsilo himaye etmlyecelcseniz bos yere ona para göndermek, hediyeler >ohamuk gibi yarım tedbirler ittihaz etmeğe kalkılmayın. Bırakın onu, benim yanımda istediği gibi yaşasın. Bugüne kadar onun varlığından haberdar değildiniz, onu bundan son ra da hatırlamayın. Hacerle bora-ber kızını da ölmüş farzedin.
Hürmetlerimi gönderirim efendim.»
Nazire
Hamiş: Mektubu bu gece yazmazsam hiç bir zaman yazmağa ce saret edemryeceğiml hissettim. Evde mürekkep yoktu, «kurşun kalemi-lo yazdım. Atfınızı dilerim.»
- çapları ve sayısı çok da olsa -bomlbardWnan taıyyarelerile başa çıkamıyor. Harpten evvel, bütün dünya donatılmalarında hava taarruzunun müessiriyeti iyi takdir ediFmemiş, tayyareye karşı mü' dafaa için top ve makineli tüfek esas silâh tutulmuştur. Bu silâhlarla müdafaa usulleri de noksandır; zira havaya karsı -müdafaa çabukluk ve ferdî atılganlık ister; gemilerde ise sakı 'bir disiplin vardır. Tek er lâzım olan anda kendiliğinden iş göremez.
Harp gemileri tayyarelere karşı kendilerini lâyükile koruyamaz ken, ticaret gemi kafilelerini hava taarruzlarından naaıl koruyabilecekler? Ticaret gemi kafitelerinin simîdi iki kuvvetli düşmanı var: Denzall» ve tayyare.
Yirmi sene evvel, gemi kafilelerini korumak için küçük harp gemileri i.ş görebiliyordu. O devirde ya'lnız denizaltı vardı. Fakat bu küçük harp gemileri, tayyarelere karşı hem i^fileyi ve hem de kendilerini koruyamazlar. In'gülterenin 280 destroyeri vardır. Yenilerini yetiştirse de ve
Amerika verse de gemi kafilelerinin korunması tamamile temin edilemez. Denize açılan Alman tayyajeieri, altında gemi kafileleri görümem etrafında ve tepesinde Irvgiliz tayyareleri görürse o zaman müCadefe değişir; Alman
tayyareleri kolay kolay gemi ba-tıramaz. Muharip refakat gemile ri, ticaret gemi kafilelerini ancak denizaltılarına kargı koruyabilirler. Havaya karşı korumak için kafilelere av ve bombardıman tayyareleri de vermek lâzımdır. Tayyareler ayni zamanda deni-zaltılarm-ı da iyi görürler ve bom balarla ba tır ab il ir l c r.
ingiliz ticaret gemi kafileleri Atlas denizinde şimal yolunu kul tanıyorlar. Kafilelerin havadan korunması için (Amerika - Gro-etlând - İzlanda . İskoçya) hava üsleri bu işe elverişlidir. Akdeni-ze gelince, sark orta kısımlarında ingilizlerin birçok hava üsleri
yardır. Garp kısmına gelince Ma ta ve Cetelitltarık arasında da tayyareler havadan koruma işini yapabilirler. Ticaret gemi kafileleri için geçilmesi en tehlikeli yol Cebelittarrk - İngiltere arasında kalan yani Portekiz - Fransa -İngil'tere garp sahillerine muvazi uzanan Atlas denizi kıcmıdır. Çünkü Akdeniz veya Ümirjbur-
nu yolile şarktan gelen ticaret ka fileleri, Fransa sahillerinde bulunan Ahnan hava deniz ütülerine yan vererök geçmek mecburiyetindedirler. O halde ticaret gemi kafilelerinin havadan himaye ve müdafaası işini burada kuvvetli tutmak lâzımdır.
DOKTOR
Dİ YOR Kİ
İnsan Kanı İnsana İlâç
— 5 —
1 Linçi flıa>ta!ıliIarrUı. İnsan kanı insana il&ç olur?. Hakikaten bu, merak ledllecek bir sualdir. Birçok hastalıklar vardır ki musallat oldukları insanların kanlarım azaltıp vücutlarını tehlikeye düşürürler. İşte io zaman pcele kan nakli lâzım gelir:
Tifo, fcıtıua, kus palazı, menenjit, kan zehirlenmesi., gibi ateşli ve mOcropIu hastalıklar, uzun bürdUk-Ierl veya çok şiddetli oldukları »zaman hastayı zayıflatıp kanun azaltacaklarından bu {hastalıklar esnasında hasta^p kan vermek »icap e-debilir.
Bazı kan hastalıkları mevcuttur ki bunlarda hasta, birdenbire veya »avaş yavaş Cansızlığa dUşme£e başlar. Kansızlık gün geçtikçe» Et» yadeieşJr. Bu gibi hallprdeı de hastaya kan Tvermenin büyük faydası
vardrr. . *
Düşmek, bir kasaya uğramak veya vurulmak., suretile paralanan İnsanlarda, yaranın nevine göre, vücuttan çok kun kaybolabilir, ilcin *
Ali Bey bu satırları bLrkaç defa tekrar tokrar okuduktan sonra kağıtları maaaörnm Üzerine bıraktr, başını elleri a/rasına aldı. Uzun bir zaman öylece kaldı. *
Bütün bir mazi gözünün önünde canlanmıştı: ,1
Mektepten çıktığı sene, Taşköprü deki yol inşaatında çalıştığı günler, genç yaşında ölen arkadaşı Niyazi ve nihayet Hacer.... Zavallı Hucer-cik do ölmüştü ha! O güzel vücut, o emsalsiz ' gözler, o uzun saçlar, o masum gülüş.. Ve onunla geçen mesut aylar...
Fakat Haoerle bütün bir ömrtli beraber yaşamasına imkân var mıy di? İlk ateş ve çılgmlık günlerinden sonra, evlilik hayatında aradığı şeyleri onda bulabı'lmesL kabil ml İdi? Bilâkis o, lüzumundan fazla mütevazi tavırlarile kendisini güzel bir köylü hizmetçi mevkiine düşürmüş, evin fşlerint görmekten başka bir şeye yaramıyacagmı ispat etmekten tabii bir zevk duymuştu. Onun nazurında kocası bir âmir, bir efendi İdi. Geceleri kendilini yanında yatırmak lûtfunda bulunan bir efendi...
İlk aylar bu hayat genç ve çılgm mühendisi tatmin etmişti. Haceri1 küçük bir "çocuk gibi terbiye etmiş1 ona yol göstermiş, onu şehirde yaşamağa alıştırmış, hatta ona evinin eşyasını nasıl kullanacağını öğTet-
le harp şuralarında bu ı hal daha çok görülUr. - Sonra fbaaur memelerinden devam h kan gelmesi, çocuk düşltamek, rahim kanamaları.. ıglbl bir takın» hastalık vo arızalar, hep vUcudü kansızlığa sürükllyen mühim âmillerdir. Kana fdokunan vttcadli şiddetle müteessir eden zehirli' gazla-rm (meselâ karbon gazlarının) kanın kırmızı MnarJukçıkları üzeninde yaptığı tesirieı do pek mühimdir.
Bütün bu hal Ve hastalıklarda kan yuvarlakçıkla/ı harap olurlar. Vücut bunlardan ve bunların havi oldukları (Hemoglobin) cevherinden mahrum kal^r. Derin bir rkansızlığa düşer, tşte tam bu zamanda sa£laın dan hastaya verilecek kanın, kaybolan kanı telâfi etmek, yanmalardan akan kanı durdurmak, vücuttaki, kan y^pan azayı tenbih ederek yeniden taze kan husule . gelmeline yardım etmek, mikroplarla zehlrl<v nen vücudu kurtarma gibi büyük faydaları ıvardır. \
Dr. Nuri ERGENE
misti. Fakat sonrad^m, yaptıfı ha-tanrn "dehşetini anlayınca tüyleri Ur-permiş, müthiş bir aksülâmeile ondan 'kurtulmak çarelerini aıramaga başlamıştı.
Nl^azinin hakkr varmış: «Seninki sevmek değil, bir alevdir. Sonra dan pişman olacaksın, hem kendine hem ona yazık olacak!» demişti. Onu dinlememekle ne büyük bir gü nah işlemişti! ı *
ŞflmdU yirmi sene sonra, o günleri soğuk kanlılıkla düşünürken hareketini mazur göromlyor. Ha-cerlo evlenmektîcnso k^çıp Istanbu-la gelmediğinden dolayı kendisini itham ediyordu.
O zavallı masum köylü kızının ha yatını zehirlemeğe nasıl Tazı olmuştu? Bir defa bu büyük suçu işledikten sonra neden cezasmı da
onun yarımda çekmeğe katlanmamış, Haceri bırakıp kaçmıştı?
Demek o zaman o 'ana olmak orF-fe^mde İmiş; demek bunu kcndfsin den gizlemiş! Eğer Haceri çok iyi tanrmamış, onun no kadar dürüst vo neler yapmağa muktedir olduğu nu yakından görmemiş olsaydı belki bu mektuptaki «Kezbanı hikayesini uydurma fa'rzcdcbllir, Kezba-nm babası olduğundan şüphe ederdi. Fakat hayır, o asil ruhlu köy kızı böyle hileler, desiseler uyduracak tıynette bi** insan değildi. Buna
(Arkan var)
SİYASÎ İCMAL
Afrikadaki Yeni Yangın
Yazan: M. H. ZAL
fr&a yangını sönmek]
üzere görünüyordu. Trab! lusgarpta kalan İtalyan ordusunun hele mevsim bu kadar ilerledikten vc çbide sıcaklar bağladıktan sonra artık yerinden kımıldanamayacağı, diğer taraftan İngilizlerin ^arki Atrıkadaki temizleme hareketlerini yağmur mevsiminden evvel tamamlaya, cakları umu'uyordu.
Bu iki tafımindcn şarkî Afrika ve Habeş cephelerine ait olanı hâlâ yerindedir. Adısaba-ba etrafında dövüşen İtalyan askerinin sahille bağları kesil* mistir, ellerindeki benzin ve saire stokları mahduttur. Avrupa-yı ateşe vermeğe t»a$ıangıç olan Habeş macerasının tam bir tas* fiyeye vardırılması zamanı uzak değildir. Binlerce senelik istik' lâli olan lıa'ueg milletinin varlığına yapıian tecavüz böylece ancak beş senelik bir fasıladan sonra lâyık olduğu cezayı görmüş olacaktır.
Bu temizleme ve tasfiye işi o kadar emin görünüyor kî A-merika, Kızıldenizini harp saha. sı saymamağa ve Amerika vapurlarının buraya girmesine müsaade etmeğe temayül göstermektedir. Amerikanın şarkî Afrika vaziyetinin tasfiyesine dayanarak vereceği bu kararın bizim için de ehemmiyeti büyüktür. Amerika gemileri, bu sayede Süveyşe kadar işliyebilecek ve memleketimizle Amerika a rasındaki eşya mübadelesi, Basra yolile ve bin türlü müşkülâtla devam etmiyecek, ithalât ve ihracat eşyasının Süveyşte aktarması ve deniz yolile nakli mümkün olacaktır.
Şu kadar var ki diğer tahmin yanlış çıkmıştır. Afrika yangını şark cephelerinde sönmeğe yüz tutarken, şimal tarafında birdenbire parlamıştır. Almanlar, ilkbahar için beklenen taarruz hareketlerinden birincisine bîr. denbire şimalî Afrikada girişmişlerdir. Bu hareketin üç hedefi olabilir: Birincisi Libyada İngiltereden arazi kazanarak tam bu sırada Almanya ve İtal-yada halkm maneviyatını yükseltmek ve hariçte mihver aleyhine dönen umumî havayı biraz düzeltmek...
ikincisi tngiltercy i Mısırda
tehdit ederek Balkan cephesine fazla İngiliz kuvveti gönderilmesine mâni olmak.
Üçüncüsü de Fransayı Tunus ve Cezairde tazyik edecek bir mevkie gelerek Fransızları avuç içine almak ve Vişi hükümetinin «Afrikaya çekilirim» diye vakit vakit Almanyaya kafa tutmasının önüne geçmek...
Şimalî Afrika cephesindeki yangını yeniden parlatmakla
Almanların zor bir iş başardıklarına şüphe yoktur. Ne çare ki muvaffakiyetleri daha ziyade kâğıt üstündedir. Çöl ve mevsim kendileri için İngilizlerden mühim bir düşmandır. Çöl harbine hazırlanmamışlardır. Bun» dan başka her cihetle geç k*L mışlardır. Eğer İtalyan ordu»** diri bir halde iken Almanlar, Balkanların üstüne düşecek yerde Sicilyadan bir taraftan deniz yolile, bir taraftan da havadan paraşütçü nakletmek suretile İtalyanlara tesirli bir yardımda bulunmuş olsalardı şimalî Afrika, şarkî Akdeniz ve Balkanları, vaziyetleri demokrasi cephesi] içîn çpeyce çetin bir şekil alabi-* lirdi. Bugün iş işten geçmiştir.
Üsküdar - Kandilli Sahasının İmarı
Üsküdardan Kandilliye kadaı uzanan 9ahamn imarı için şehir etlik mütehassısı Prost tarafından yapılan tetkikler ilerlemiştir. B*
Proat dün bütün- bu m-ınftakalar gezerek mahallerinde tetkilcleı yapmıştır. Hazırlanmakta olan plâna göre, Beylerbeyi ye Kandilli iskelelerinde birer meydan vücude getirilecek ve mahallele* daha muntazam bir hale ifrağ oâ lunacakltır.
Beylerbeyi sarayı bahçesinir artındaki tünel olduğu gibi muhafaza edilecek, fakat tünele gi den viraj istimlâk edilerek dü* zekilecektir. Yol buradan itibaren sahile daha yakın olacaktır.
Yunan Operet Trupu
Bugünlerde şehrimize bir Yunan operet trupu gelecektir. Bu trup Fransız tiyatrosunda bir kao temsil verecektir.
VATAN
6-4.941
Mazide Kalan
Yazan: Celâl ÖZ AYDIN
Mazideki bir sürü havralardan bende yalnuz ince ve hassas busesin afıengile. hıçkıran bir kc-manm nağmeleri kaldı. Onu aradan bunca seneler geçtiği halde hâlâ unutamıyorum. Zaten öyle de£il midir? Hiç bir sey maziyi vecd içinde hatıran rmısflci par-çasile, somilk ve karanlık resim-:rr kadar canlandıramıyor. Birçokları gibi ben de bütün bir ma. ziyi ya bir «musiki, yahut sönük bir fotoğrafla hatırlarım.
Uıtc Rufkiyeyd de henüz pek genç yaşlımda iken çiçekli bir bahçenin şırıl şırıl akan fıskiyeli Savuzu başvnda beraber çaldığımız bir şarkı vesilesile tanımıştım. Ondan sonra uzun seneler biz kardeş gibi ayni zamanda ve ayni muhitin çocukları olarak yetiştik. O, benden iki yaş kadar büyüktü. En ateşti, en hararetli cağımızda aşkın kudurtan varlığı bizde de kendini gösterdi. U-zun zaman hiç hissettirmeden bir birimizi sevdik. Ruhumuzun bütün arzularını yalnız ve müşterek çaldığ<nnız musiki parçalarile tatmin edebiliyorduk. Biz de zamanla değrştîL Sevgilerimizi meh taplı bir gecenin rssız ve sakın bir saatinde birbirimize itiraf etmekte artfk bir mahzur görmedik. İ'kimiz de anla^tük. Rulkiye-nin sarı ipek saçılarını korka korka »evdim, okşadım ve sıcak nefeslerini doya doya ilk defa o gece yuttum. Belki bir dakika sürmeyen bu hareketimle o-nu kendime mal ertitiğrmi sarvmış tim. Ne kadar yazık. Bu temiz ve saf ahkamız çok sürmedi. Bir balon gibi 'bir ay içinde donuverdi.
?
Çok sıcak buTYaftıcı bir tem-
muz günü Ruktyeden ayrılmak mukaddermiş.Ondan uzaklara git me'k, ayrıhmak üzere iş*tc bu sıcak günün sabahı birbirimizle veda et tik. Ondan sonra 'bir müddet mektuplaştık. Nihayet onun da arfkası çok sürmeden kesildi. Az zaman sonra evlendiğini işittim. Al'Iah 'bahtiyar etsin diyemiyor-du<m. Kre/kançlık sevginin miyarıdır derlermiş. Nekadar doğrul Uzun zaman onu kıskandım. Huzurum kaçtı. Bu ilk aşkımı içime gömmekten başka çare yoktu. Sevgimi bir katre eksiltmeden u-zun seneler onu yalnız kalbimde sakladım. Tesadüf tam altı sene sonra Rutfciyeyi karşıma çıkardı. Köprü iskelesinde vapur bekliyordum. Bütün gözleri peşinde sürükleyen güzel bir kadın gürün dü. Bu Rukiye idi. Aradan seneler geçtiği halde derhal yaklaştık. Fasılasız bir dakika sükût içinde geçti. Kendimizi topladık. Çok değiştiğini söylediğim zaman gül dü. ' , '
— Tabiî dedi. Kocam zengin, rahatım iyi, sıhhatim de yerinde.
Onu yine kıskanmış, olduğumu göstermeden vapura yaklaştık. Yolumuz ayni idi.
Akşam. Tnazide kalan akşamlara ne kadar da benziyordu.
Çiçekli bir bahçenin fi&iyel: havuzu başında yine ince bir sesin ahengile, hıçkıran bir kemanın nağmeleri ruhları tazeliyordu.
Mazi kadar tatlı bir şey var mıdır ?
Hatıralar kalbimizde saklıdır.
İşte tütün bir mazinin canlanan hatıraları...
Yazan: Celâl ÖZAYDIN
Mili Küme Maçları
i
stanbulspor, Gençlerbirliğini 5-2; Beşiktaş, Demirsporu3 - 1
Mağlûp Ettiler
Millî küme maçlarına ekin öğleden sonra Şeref stadında devam edilmiş ve Ankara tak imla-rile deplasman maçları başlamıştır.
Dünlkü maçlarda İstanbul şampiyonu Beşiktaş Türkiye şampi-yoınu Demirsporla, tstanlbuLspor
da, Ankara birincisi Gençler Bir-liğile karşılaşmıştır.
iFk maç Gençler Birliği ile Is-tankulöpor arasında oldu. Her iki takrım tam kadrolarile sahada gö_ ründiüLer. Maçı Tank Öztekin idare ediyordu.
Oyunun ille dakikaları nriite-vazin bir şekilde geçti. Fakat çok geçmeden İstan'bulsporlular daha şuurlu bir oyunla hâkim oldular. Fakat bir türlü gol kayde-dilemiyordu. Nihayet 34 üncü dakikada bir hücumda Süleyman İstanbuleporun ilk golünü kaydetti. Ve birinci devre 1 - 0 İs-tanbulspor lehine bitti.
İkinci devre yine canlı başladı. Ve beşinci dakikada sağaçık şahsi bir gayretle ikinci İstanbul, spor golünü kaydetti. Fakat bu golü takip eden bir hücumda Gençler Birliği lehine bir favul cezası verildi. Gençler sol muavini bunu gole çevirdi.
9 uncu dakikada merkez muavin Tarık ortadan kaptığa topu kale önüne kadar götürerek Genç lerin ağlarına taktı. Ve bunu Mü-kerremin yaptığı dördüncü gol takip eOti.
35 inci dakikada Mî&errem istanbuUpora beşinci golü de kazandırdı. Devre sonuna doğru Is-
tanbulopor müdafaasının hatalı bir hareketi penaltıya sebebiyet verdi. Bunu gole çevirdiler. Ve *naç ta bu surenle 5-2 genç İs-tanbulsporluların galrbiye'tile neticelendi.
Beşiktaş - Demirspor
İstanbul şampiyonu ile Türkiye şampiyonunun yapacağı karsıla.yma alâka ile bekleniyordu. Akmın idare sindeki bu oyuna Demirsporlular tam kadrolarile, buna mukabil Beşiktaşlılar şöyle bir takımla çıkmışlardı: *; .
M. Ali - Yavuz, (Feyzi - Memduh,
Halil. Rıfat - Sabi'I, Hakkı, Şakîr, Şeref, Şükrü.
Oyuna Beşiktaşlılar başladı. Fakat ilk on dakika mütevazin geçti. Siyah beyazlıların bozuk bir oyun oynadıkları görülüyordu. Yapılan bir kaç hücumda Demirspor kalecisi güzel çıkışlarla kurtararak gol kay-dine de mâni oldu.
10 uncu dakikada soldan açılan bir Demirspor hücumunda tr.? çiz-gfsinin yanından atılan bir şüt beklenmez bir şekilde Mehmet Alinin bacakları arasından kaleye girdi. Bu gol Beşiktaşlıları bir parça canlandırır gibi oldu ve hücumlar biri-birini takip etmeğe başladı. Oym da Demirspor nısıf sahasına intikal etti.
Nihayet 27 inci dakikada soldan bir hücumda Şükrünün güzel bir ortasını kalecinin hatasından istifade eden Hakkı, bir kafa vuruşile gole çevirdi ve bu suretle beraberlik temin edildi. Devre de 1 - 1 berabere nihayeti endi.
İkinci devre -baştan nihayete kadar zevksiz geçti. Beşiktaşlılar hâkim oldular. Nihayet solian yapılan bir hücumda beraberliği bozan gol kaydedildi. Bunu Şerefin kaleciyi'dc geçerek yaptığı üçüncü gol takip etti ve maç ta bu surctlo 3-1 Be-şiktaşın galibiyeti ilo *ona erdi.
Deniz Klübü Umumî Heyeti
Bugün Toplanıyor
Demiz klübü umumi heyeti bugün
toplanarak Zeki Rıza Sporel meselesini tetkik edecek ve azanın ekseriyetine göre, *bu yanlış karan taahfh edecektir.
Bugünkü Maçlar
Millî küme deplasman maçlarrna
bugün Şeref stadında devam edilecek vo Beşiktaş Ankara Gcnçlcr-birliği ile, lstanbulapor da Demirsporla karşılaşacaktır.
Dünkü Hasılat
Dünkü nfilll küme maçlarında iki bin kadar seyirci bulunmuştur. Maç biletleri 40 ve 75 olarak iki nevidi. 934 Ura hasılat kaydedilmiştir. Hasılatın ve seyircilerin bu uzlığı Fenerbahçe ve Galatasaray gibi tutulan klüplerin oynamamış bulunmasına ve günün cumartesi olmasına hami edilebilir.
PAZAR (6.4.1041)
0 Program, vo Memleket saat a-yarı, 9.03 Ajans haberleri, 0.18 Müzfk: Marşlar ve hafif parçalar. (PI.l, 0.45/10 Ev kadını - Yemek listesi.
12.30 Program, ve memleket saat ayarı, 12.33 Mildik hafif şarkılar, 12.50 Ajans haberleri. 13.05 Müzik türkü ve oyun havaları, 13.25/14.30 Müzik Radyo salon orkestrası.
18 Program ve memleket saat ayarı, 18.03 Müzik: Radyo caz orkestrası, 18.50 Müzik: Kadınlar fasıl heyeti, 10.30 Memleket saat a-yarı, ve Ajans haberleri, 19.45 Konuşma: Ziraat takvimi 19.50 Müzik: Solist okuyucular, 20.15 Konuşma, 20.30 Müzik: Oyun havalan. Şarkı vo türküler. 21 Müzik: Meşhur operalar (Pl.). 22.30 Memleket saat ayarı. Ajans haberleri, ve Ajans spor servisi, 22.50 Müzik: Cazband (Pl.) 23.25/23.30 Yarınki program ve kapanış
?
PAZARTESİ (7.1.1011)
8 Program vo memleket saat a-yarı, 8.03 Ajans haberleri, 8.10 MUtfk: Hafif program (Pl.), 8.15 /0 Ev kadını - Konuşma.
12.30 Program ve memleket saat ayan, 12.33 Müzik: Fasıl heyeti 12.50 Ajans haberleri. 13.05 Müzik: Fasıl heyeti. 13.20 14 Müzik: Karışık program (Pl.)
18 Program ve memleket saat ayan, 18.03 Müzik: Radyo caz orkestrası, 18.40 Müzik: Radyo İnce saz heyeti, 10.15 Müzik: Benjo ve Gitar parçaları (Pl.) 10.30 memleket saat ayan ve Ajans haberleri, 19.15 Konuşma Zh-aat takvimi. 10.50 Müzik: Karışık şarkı ve türküler, 20.15 Radyo gazetosl. 20.45 Müzik: Klarinet Solo, 21 MU zük: Dinleyici istekleri. 21.30 Konuşma, 21.45 Müzik: Radyo orkestrası, 22.30 Memleket saat ayarı, Ajans haberleri, Borsa, 22.45 Müzik: Dans müziği (Pl.), 23.25/23.30 Program ve kapanış. ı
?
SALI (8.1.1941)
8 Program ve memleket saat a-yarı. 8.03 Ajans haberleri, 8.18 Müzik: Hafif parçalar (Pl.). 8.45/ 9 Ev kadrnı - yemek listesi.
12.30 Program ve memleket saat ayarı. 12.33 Müzik: Türkçe plâk lar. 12.50 Ajans haberleri, 13.05 MUzJik: Türkçe plâklar, 13.20/14 Müzik: Karışık program (Pl.),
18 Program ve memleket saat ayarı, 18.03 Müzik: Cazband (Pl.),
18.30 Konuşma (Çiftçinin saati),, 18.45 Müzik: Çiftçinin saati, 10 Müzik: Meşhur tango vo caz orkestraları (Pl.), 19.30 Memleket saat ayarı ve Ajans haberleri, 19.45 Konuşma: Ziraat takvimi, 10.50 Müzik: Fasıl heyeti, 20.15 Radyo gazetesi. 20.45 Müzik: Radyo solon orkestrası, 21.30 Konuşma, 21.45 Klâsik Türk müziği korosu, 22.30 Memleket saat ayan, Ajans haberleri. Borsa, 22.45 Müzik: Cazband (Pl.) 23.25/23.30 pro gram ve kapanış.
t
VARSAMBA (0.1.1941)
8 Program ve memleket saat a-yan, 8.03 Ajans haberleri, 8.18 Müzik: Hafif program (Pl.), 8.45/ 0 Ev kadını - yemek listesi.
12.30 Program ve memleket saat ayarı, 12.33 Müzik: Hafif şarkılar, 12.50 Ajans haberleri, 13.05 Müzik: Köy türküleri, 13.20/14 Müzik: Radyo salon orkestrası
18 Program ve memleket saat ayarı, 18.03 Müzik: Melodiler (Pl.) 18.30 Konuşma (Dış politika hâdiseleri). 18.45 Çocuk saati. 10.15 Çocuklar ficin musiki. 19.30 Memleket saat ayarı ve Ajans haberleri, 19.45 Konuşma: Ziraat takvimi. 19.50 Müzik: Muhtelif şarkı ve türküler. 20.15 Radyo gazetesi Büyük tlafhl Mimar 8İnanın ölümünün 85S ün. ti yıldönUmU 'nnıuvtniı(r hususi program
20.45 Konuşmu (Mimar Sedat Ç. in.imn: TUnk honat tarihinde Koca Sinan), 21 Müzik klâsik eserler, 21.15 Konulma: (Profesör İsmail Hukkı Baltacıog-lu), 21.30 Müzik: Klasik owler. 21.45 Müzik: Riyaseti CUmhur bandosu. 22.30 Memleket saat a-yarı, Ajans haberleTİ, Borsa, 22.45 Müzik: Cazband (Pl.), 23.25/23.30 Program ve kapanış.
PERŞEMBE (10.4.1941)
8 Program ve memleket saat a-yarı, 8.03 Ajans haberleri, J8.18 Müzik: Hafif program (Pl.), 8.40/ 9 Ev kadını - Konuşma.
12.30 Program ve memleket saat ayan, 12.33 MUztfc: Saz eserleri, 12.50 Ajans haberleri, 13.05 Müzik tek ve beraber şarkılar, 13.20/14 Müzik: Kanşrk program (Pl)
18 Program ve memleket saat ayarı, 18.03 Müzik: Radyo caz orkestrası, 18.40 Müzik: Solo eserleri, 19.10 Konuşma (Seyahat repor-tajları). 19.30 Memleket saat ayarı, Ajans haberleri, 19.45 Konuşma: Ziraat takvimi 19.50 Müzik: Radvo ince saz heyeti 20.15 Rad-
yo gazetesi, 20.45 Müzik: Tanrn-mış parçalar - Koman vc Vlola, 21 Müzik: Dinleyici istekleri, 21.30 Konuşma: (Sıhhat saati) 21.45 Mttzfk: Radyo orkestrası, 22.30 Memleket saat ayan. Ajans haber leri, Borsa, 22.45 Müzik: Dans müziği (Pl.) 23.25/23.30 Program ve kapanış.
CUMA (11.4.1941)
ıe-nc
Kiki a-o-*r-a
I.
.af
___ bit
8 Program ve memleket saat *• ^ yarı, 8.03 Ajans haberleri, 8.18 Müzik: Hafif parçalar (Pl.). 8.45/ 9 Ev kadını - Yemek listesi.
12.30 Program ve memleket saat ayarı. 12.33 Müzik: Hafif şarkı ve türküler, 12.50 Ajans haberleri, 13.05 Müzik: Şarkı ve türküler. 13.20/14 Müzik: Karışık prog- I j
ram (Pl) |a
18 Program ve memleket saat t\ ayarı. 18,03 Müzik: Radyo ^ Svving kuarteti, 18.30 Müzik: Mey- t_ dan faslı. 10.30 Memleket saat a- ^ yarı ve Ajans haberleri. 19.15 Ko ^ nuşma, Ziraat takvimi. 19.50 Mü-|m zlk: Seçilrrflş şarküar. 20.15 Rad- y& yo gazetesi. 20.45 Temsil, 21.30 ^ Konuşma (iktisat saati). 21.45jre Müzik: Radyo salon orkestrası,.^ 22.30 Memleket saat ayan, Ajanslk_ haberleri. Borsa, 22.45 Müzik: Rad yo salon orkestrası programınıncta devamı. 23 Müzik: Cazband (71.)»j*, 23.25/23.30 Program, ve kapanış.
CUMARTESİ (12.1.1941)
8 Program vc memleket saat ayan, 8.03 Ajans haberleri, 8.18 Müzik: Hafif parçalar (Pl) 8.45/ 9 Ev kadını - Yemek listesi.
13.30 Program ve memleket saat ayan, 13.33 Müzik: Türkçe plâklar, 13.50 Ajans haberleri 11.05 Müzik: Türkçe plâklar, 14.20 Müzik: RiyaseM Cumhur bandosu, ğe 15/15.30 Müzik: Film parçalarıjlk (Pl.) ız-
18 Program ve memleket saat'a-
ayarı, 1803 Müzik: Radyo caz OT'1^ kestrası, 18.40 Müzik: Halk türkü leri, 19 Konuşma (Günün mcsclc-)eş leri), 19.15 Müzik: Muhtelif şar-ız. [ kılar. 19.30 Memleket saat ayarı,di-Ajans haberleri. 19.45 Konuşma:'e"
Ziraat takvimi, 19.50 Müzik: Çifte fasıl programı, 20.15 Radyo Fa-*J zetesi, 20.45 Müzik: Solo şarkı ve türküler 21.15 Konuşma (Kitap . saatH) 21.30 Müzik: Radyo salona" orkestrası. 22.30 Memleket saater" ayarı. Ajans haberleri. Borsa, 22.50 Müzik: Dans müziği (Pl.),*a. 23.25/23.30 Program ve kapanış, 'e-
=Dİr
de
ıa-e
Hazirana Kadar Bitirilecek Yollar
Hazirandan Sonra Yeni Program Yapılacak
İstanbul Belediyesi yol inşaat faaliyetine devam etmektedir. Hazirana kadar inşasuna ve tamirine başlan/mis yollar bitirilmiş j ağzından iskeleye doğru açılacak
nün imarı işine Altıyolagzının a-çılmasile başlamayı kararlastrra-j ratk faaliyete geçmiştir. Altryol-
MORİS MARAVENT SUZAN LEVI
Evlendiler
< Beyoğlu, Nisan 941
olacak ve hazirandan sonra da yeni programın tabbıkına geçilecektir.
Hazirana kadar bitirilecek o-Ian yollar şuralardır:
Mete caddesinden Taksim bahçesine giden yol, Sıraservilerin asfaltlanması, Eyüp . Rmi yolu, Edirnekapı - Otakçılar caddesi, Yedükule - BaUIclı. Maltepe -Gü(müşsuyu, Ycşilköyde Gülibri-şim, Gülistan yollan, Büyüikdere şosesinin ve Hiirriyeliebediyete-pesi - Kâ-gıtlhane yoluntin katranlanması, Kadıköy havalrsindeki Feneriba'hçe, Feneryolu, Suadiye, Şaşlkınba'kkal ve diğer yollar tamiratı, Şişhane - Azapkapı yolunun, genişletilmesi, Çamılıca - Kısıklı yoludur.
Kadıköyün imarı
Belediye Reialiği Kadıköyü-
yenı geniş yoPun Kerestecilere tesadüf eden kısmındaki istimlâkler bitirilmiştir. Binaların yıkılmasına da yakında başlanacaktır. Bu suretle bu yol yaz mevsiminde tamamen açılmış olacaktır. Altryolağzından bakılınca deniz görülecektir. Altıyolağzından itibaren yolun sağma tesadüf eden kısımdaki dükkânlar, önleri sütunlu olarak yapılacaktır.
Altıyolağzı da bu yaz genişle-
tilecdk ve büyük bir meydan haline getirilecektir.
Buradaki inşaat tamamlandıktan soma Kadıköy - Haydarpaşa arasındaki rıhtım sahasının ve •Kuşdili çayırı ile civarının tanzimine geçilecektir.
un
Mickey Rooney'in Georges Bancroft
ile beraber çevirdiği
TOMAS EDİSON GENCLİC
I
filmini bu hafta .
SARAY
Sinemasında görenler, en hakikî, *en İnsani ve en hissî bir film oldu£u beyanda ittifak ©diyorlar.
Büyükler vo küçükler bu sa-hcfeeri görmelidir. Bugün saat 11 de tenzilâtlı matine .
İBUGÜN
P E
Sinemasında
Fiyasa Haberleri,'
Kumaşçılar
Bir Cemiyet Kuruyorlar
. İstanbul kumaşçıları Salih Keçecinin mağazasında ikinci bir toplantı yupmıslardır. Kumaşçı ve çuhacılar birlik değil, bir cemiyet teşkil edeceklerdir. Cemiyetin ismi (Kazmirciler cemiyeti) dir. Bu toplantrda, cemiyetin nizamnamesini hazırlamak ve teşekküle ait muameleleri yapmak üzere Salih Keçeci, Hulki Rifat, Mithat KaLdam, Ata Refik ve Suraski müesbesesi mümessili Reytan'dan müteşekkil bir heyet teşkil edilmiştir.
Kumaşçıların bu cemiyeti teşkildeki gaye ve maksatları şunlardan ibarettir: Kumaşçılar, halen çalışmakla olan yerli kumaş fabrikaları mamulâtının tekâmülünde, fabrikalara desenler vermek, imalât usul ve formülleri öğretmek ve bilhassa mamulâtla-rının rağbet görmelerini temin et. mek suretile bir çok yardvmflarda bulunduklarını söylemekte ve son zamanlarda kendilerine mal vermekte gösterdikleri istiğnalara nihayet vermek ve fabrika satışlarını teşkil edecekleri bu cemiyet elile temin ve idare etmek istemektedirler.
Cemiyetin teşekkülüne çalışan tüccarlar, cemiyetin ayrıca kazmirciler arasında bir tesanüt vü-cüde getirmek ve perakende satış ve fiyatlara bugünküne nazaran daha normal bir şekil vermek g.bi, faydaları da olacağını söylemekte ve yerli fabrikalardan Sümerbank gibi hususî satış mağazaları açmalarına elden geldiği kadar mümanaat edecekleri, ni dc ilâve etmektedirler.
630 Çuval Kahva Piyasaya Çıkarıl yor
Gümrüğe getirilmiş olan altı
yüz otuz çuval ka'hvenin de piyasaya tevzii kararlaştırılmıştır. Bu kahveler parti parti toptancılara dağıtılacaktır.
Mersine getirilmiş olan bir parti kahvenin ete bugünlerde şehrimize gönderilmesi beklenmektedir.
o
Sanyere Geceleri Otobüs
Işliyecelc
Sarıyer ve civarında oturan halkın otobüs seferlerinin akşam saat 1 7 de tatil edilmesinden dolayı çok müşkül vaziyete d'uştuk-lerini nazarı itibara alan istanbul Belediyesi Taksimle Yenimahalle arasında geceyarısına kadar oto. bos işletmeyi kararlaştırmıştır.
Belediye Reis muavini ve Otobüs komisyonu reisi B. Lûtfi Ak-soy gazetecilere verdiği izahatta bu hususu tebarüz ettirmiş ve demiştir ki:
Taksim - Yenimahalle a-rasında gece otobüs temini hakkındaki arzular tetlkik edilmiş ve yerinde görülerek bu hatta gece saat 24 e kadar sefer yapılması kararlaştırılmaktır. Bu hafta içinde gece seferlerine başlanılacaktır. Ancak şimdilik seferler saat 21 e kadar devam edecek ve yarım saatte bir otobüs kaldırılacaktır, önümüzdeki ay ise saat 24, İ£a^at" KAfAKİer uzatılacak-
GÜNDEN
GİÜ NE
İnsanlık Bahsi
S ngiliz donanmasile italyan
U donanması Akdcnizde bir
muharebeye tutuşuyor. İtalyan gemilerinden bir kısmı batıyo-. ingilizler, mürettebatı kurtarmak istiyorlar. Fakat Alman tayyareleri tahlisiye sandalları na hücuma geçince buna imkân göremiyorlar. Bunun üzerine tn giliz Amirali, İtalyan makamla rina telsizle gemilerin battığı yeri bildiriyor ve bir hastane gemisi gönderilerek denize dökülenlerin toplanmasını istiyor. Bu birinci insanlık.
?
İngiliz tebliği aşağı yukarı dL yor ki: Habeşistanda ilerliyoruz. Bu memleketin büyük bir kısmını aldık. Kala kala Adisaba-ba kaldı. Gerek asker ve gerek sivillerin himayesi talebinde İtal yanlar geç kalırsa onların hayatını Habeşlilerin intikamına karşı garanti edemeyiz.
Bu ikinci insanlık.
Musavva'ya beyaz bayraklı bir İngiliz müzakere zabiti giriyor ve aşağı yukarı diyor ki:
Asmara emrim izdedir ve Asm aranın ekserisi İtalyan veya İtalyan tabiiyetinde olan sivil halkı elimizdedir. Bu sivil halkı, iaşe edebilmek için Mu savva limanının bize olduğu gibi teslimi lâzımdır.
Bu üçüncü insanlık.
Dikkat edilirse İngiliz, vurduğu yerde insanlık gösteriyor, İtalyanların da vu/uldukları
yerde insanlık göstermeleri lâzım değil mî?
Kör Kadı
Ecnebilerin İkâmet Tezkereleri
Şehrimizde bulunan ecnebilerden ikamet tezkere'.erini henüz almamış veya tebdil etmemiş o-lanların en kısa bir zamanda müracaat etmeleri alâkadarlara tebliğ edilmiştir.
Kuzu Fiyatları Düşüyor
Istanbulda et fiyatları normal vaziyetini muhafaza etmekte, ne teref fü ve ne de bir tenezzül XaydecUl-mektedir.
Son günlerde, fazla kuzu geldiğinden yalnız kuzu eti fiyatları düşmektedir. Haymanadan ve diğer mıntakalardan bugünlerde kuzu bek lenmektedir. Bu suretle fiyatların düşeceği tahmin edilmektedir.
Florya Plajı
Florya plajını kiralayan müteahhit hazrrlıklarını ikmal etmek üze-rediT. Bu sene plâj bir mayrsta açılacak ve belediyenin yaptığı tarife tatbik edilecektir. Yalnız gazinoda lüks tarife tatbik olunacaktır.
T A K VI
6 NİSAN 941 A PAZAR
AY: I - GÜN: 96 - h;ı-un: 150 RUMİ: 1357 — MART: 24 FÜCRÎ: 1360 — Robiülevvel: 9
Türkçe Sözlü ve Şark Efsanesinin En Güzeli Zengin ve İhtişamlı Saraylarda Çevrilen
RİNCİ
Müzik ve yeni î şarkılar
Sadettin Kaynak
Yeni şarkıları ; ööyliyon
Münir Nureddin
BALIKÇI OSMAN
taklitli mükâJemelcri yapan
Ferdi Tayfur
Prense* ŞEHRAZAD'rn
yeni şarkılarını söyliyetn
Müzeyyen Senar
Bugün saat 11 dc tenzilâtlı matinel
rılnıaz> atalar sözünü de hatırlayınca nedameti katmerleşmişti. Ona bir türbe yapılmasmı emretti. Derhal yağız öldürüldüğü yere gömüldü. Vc ihftüne de yığma taşlarla dört fil ayagma dayanan kubbeli ve muhteşem bir türbe yapıldı. Zamanla bu türbeyo bir nevi muhte-remlik verildi. Sancılanan beygirler etrafında dolaştrnlarak bu «at evliyam dan şifa istenilmeye balan-dı.
Türbe 1300 yılma kadar kubbesi-le beraber iyi muhafaza edilmişti.Bu seneki büyük zelzeleden sonra kubbesinde çatlaklar açılmıştı. Bunun-
der kî:
VAKİT ZEVALİ EZANI
GÜNEŞ: 1 6,36 10,57
ÖĞLE: 13.16 5.39
ÎKÎNDI: 16,55 9.17
AKŞAM: 19,39 12,00
YATSI: 21,12 1.34 '
ÎMSAK: 4.52 9.16 1
cBunlar atı takdis ederler ve kut lu sayarlar. îyi ata binerler. Onların yüksek bir kaanları vardır. Bun. lar aitm çadrra da taparlar. Bu ça-dm hükümdarlarının kasrı üstünt koyarlar.^
Milli efsanelerimizde mühim bir' yer alan atı küçük görerek Üskü-dardaki at türbesine kızarak .Burada insan yatıyor, katır yatmı-yor> diye yazan vatandaş ya Türk. değildir ve yahut dedelerinden te-' varüs ettiği at sevgisindeoı bihaberdir. Bir Tür-k. atı kötülemez.
tbrahlm Hakkı KONYALI
DEANNA DURBİN'i
KAY FRANGİ'S ile beraber çevirdiği ? En bllyük süper filmi
ölmlyeıı melodilere yeniden hayat veren... San'ata altın sesinden zafer takı kuran... i Bugünün KARUZOSU
G I N O LUGO
>nım yarattığı ;
Kalbleri müzikle mestedon bir sanat âbidesi'. Gönülleri aşka bağlayan bir hayat' romanı
senenin en zengin bir musiki konseridir.
Sevgilimin Sesi
har
eleği
Bu şaheseri alkışlamak için L A L E ye koşunuz
Programa ilâve Olarak: Son Gelen Eritiş Paramunt Jurnal
İBugün saat 11 de tenzilatlı matinel
Şaheserinde görmek ve dinlemek için her seansda
salonunu baştanbaşa dolduran
Sinemasına
gidiniz. Bu salı günü son matinesine kadar gösterilecek olan bu emsalsiz ve güzel filmi «mutlaka görünüz
Bugün saat 11 de tenzilâtlı matine
6-4.941
VATAN
THHnlC TİN A i
TAYİN VE TERFİLER:
Gönen müddeiumumisi Ah'met Yircalı, maaşı elli liraya iblâğ ve vazifesinde ipka suretile terfi ve taltif edilmiştir. Muhitine kendisini çok sevdirmiş* olan bay müddeiumumiyi tebrik ederiz.
Beyoğlu sulh ceza stajiyer hâkimliğine genç hukukçularımız, dan Bay Cevdet Kocaman tayin
edilmiştir.
iç Hatay Belediye muhasipliğine Millî Emlâk müdür vekâletinde bulunan Hüsnü Ökten tayin edilmiştir.
NAKİLLER:
İstanbul Ticaret müdürlüğü müşavirlerinden Hayrettin Şükrü Şenozan Mersin Ticaret (müdürlüğü müşavirliğine, raportörlerden Cevdet Evsen Ha/tay Mınta'ka Ticaret müdürlüğüne, raportörlerden Sait Türekon Yapağı ve Tiftik İhracat Birliği umumî kâtipliğine nakil ve tayin olunmuşlardır.
GELENLERİ
Üniversite Rektörü Cemil Bilse] dün Ankaradan avdet etmiştir.
Türk Nöro Ps.hi;atri Carniy.tiniii *ylık
Topla.ıt.sı
¦nirk Nöro - Pslhlyatri cemiyeti | mutat aylık içtimalarnı Bakrrköy Akliye ve Asabiye hastahanesinde Prof. Fahrettin Kerim Gökaym başkanlığında yapmıştır.
Akliye doçenti îhsan Şükrü Akse!: Tecrit etmiş olduğu yeni bir me ningo - en cephallte Virüsll hakkında tebligatta bulunmuş, hayvanlar üzerinde yaptığı tecrübelere ait pre-parasyonlar göstermiştir.
Dr. Kenan Tükeî, Prof. Fahrettin
Nafr.a ieftiş Heyeti Nizamnamasi
Ankara, 5 (Telefonla) — Nafıa Vekâletince hazırlanan teftiş heyeti nizamnamesi Devlet Şûrasından geçerek Vekiller Heyetinin tasvibine iktiran etmiştir.
Nizamnameye göre bir başmüfettişin riyaseti altında kurulacak olan teftiş heyeti doğrudan doğruya Vekâlete bağlı olacak ve Vekâletin en mühim işlerile meşgul olacaktır.
Çocuk Islâh Müessesesi
Ankara, 5 (Telefonla) —Adliye Veikrli Hasan Menemencioğ-lu bugün Çocutk ıslah müessesesine giderek tetkiklerde bulunnauş ve müessese direktörüne bazı direktifler vermiştir
Zeytinyağı Tahsisatı
Ankara, 5 (Telefonla) — Doğrudan doğruya müstahsilden zeytinyağ mubayaası için hükümet emrine verilen bir milyon liralık tahsisatın fazla olduğu anlaşıldığından bu paranın 700 bin lirasının Hazineye iadesi takarrür etmiştir.
Meclisteki Lâyihalar
Ankara, 5 (Telefonla) — Büyüfk Millet Meclisine gelen evrak arasında Almanyaya ihraç edilecek Türk mallarına mukabil klering hesabındaki Alman mat-lûbatında yapılan değişiklikle Türkiye ^ Almanya arasında ticarî mübadelelere <müted<air hususî anlaşma hakkında Almanya sefaretile teati olunan notaların tasdükına dair kanun lâyihası, ayrıca ordu subaylar heyetine mahsus terfi kanununun birinci maddesinin değiştirilmesine dair kanun lâyihası vardır.
Belediye Reisleri Yabancı Şirketlerde Vazife Alamıyacaklar mı?
Ankara, 5 (Hususî muhabirimizden) — Tokat mebusu Emin Arslan, Meclise verdiği bir teklifte, belediye reislerinin yabancı şirketlerde vazife almalarının rr.enedilmesini istemiştir.
Kârim Gökay ile takip ve tedavi ettikleri bir (VI) zevç felcB ve Cata-tonique araz gösteren diğer bir Vaka takdim etmiştir.
Operatör Hami Dilek: Akıl hastalarının yuttukları, çatal, kaşık, bıçak gibi cisimlerin onlarm mide ve barsaklarmdan çıkarılması usullerini izah etmfştir. Enteresan vakalar gösterilmiştir.
Doktor Faruk Bayülken: Bir myasthenie vakası takdim etmiştir.
Doçent ihsan Şükrü Aksel, Rahmi. Duman, Prof. Fahrettin Kerim Gökay, Fahri Celâl Göktulga, Dr. Rüştü Recep Duyar, Rasim Hatip-oğlu söz alarak mevzular etrafında kendi fikir ve müşahedelerini bildirmişlerdir.
?
Bakırköy Parti Merkezinde
Konferans
6/4/941 pazar günü saat 15 te (Türflciyenin dış politikası ve dünya vaziyeti) hakkında orta-mek'tep müdürü Veli Orhan Tüte tarafından Bakırköy Halkevi salonunda bir konferans verilecektir.
?
Beyoğlu Halkevinden:
1 — 6 Ntean 941 pazar günü saat 14,30 da evimizin İstiklâl caddesi Nurziya sokağında Parti binasındaki temsil salonunda Avukat Hacim Refet Hak ar ar tarafından «Dünya Ahvalinin son vaziyeti» mevzulu mühim bir konferans verilecektir, ı
2 — Konferansı müteakip temsil şubemiz «Ceza Kanuna» piyesini temsil edecektir.
3 — Davetiyelerin ev bürosundan alınması rica olunur.
Köroğlu Refikimiz
«Köroğlu» gazetesi on dördüncü yılını idrak etmiştir. Refikimizi tebrik eder, daha uzun ömÜTİer dileriz.
Ad
ua
Alınd
ı
(Başı (1 incide) =^
de bulunmuştur. Bunlardan başka 4 S. 79 ve 2 Camit. 33 tayyaresi de yananla tahrip edilmiştir. Bu tayyarelerin Diredaua üzerinde havadan düşürülmüş tayyarelerle ve yahut bir hangar içinde elde edilmiş tayyare gövdelerile alâkalan yoktur.
Girit'te: Düşman tayyareleri dünkü cuma günü Girit'te Hera'k-lion tayyare meydanına hücum etmişlerse de pek az zayiata sebebiyet vermişlerdir. Telefat yok' tur. Hava dâfi ateşile Cr. 42 tipinde bir tayyare alevler içinde düşürülmüştür.
Bütün bu harekâttan tayyarelerimiz salimen avdet etmişlerdir.
*
Kahire, 5 (A.A.) — Direda-ua'dan ilerliyen Cenubî Afrika kuvvetleri Adisababa'ya takriben 145 kilometre mesafede bulunan Avas nehrindi geçmişlerdir,
ALMANYA MACARİSTANIN,
YUGOSLAVYA YA KARŞI HARBE GİRMESİNİ İSTEMİŞ
Belgrat, 5 (A.A.) — Burada müteveffa Macar Başvekili Kont Tele-ki'nin Macaristanm Almanya yanında felâketli bir harbe sürüklenmek tehlikesine maruz bulunduğunu gördüğü için intihar ettiği zannedilmektedir. Budapeşteden alınan son haberler, Yugoslav hükümet darbesini müteakip Almanyanın Macarlardan Yugoslavyaya karşı fiilî askeri yardım istediğini isbat etmektedir. Almanlar tavizat olarak Macarlara Yu
goslavyanm Banat mıntakasını vermeği teklif etmişlerdir. Almanya, teklifi reddettiği takdirde Macarls-tanı parçalamakla tehdit etmiş ve bu taleple muvazi çiarak şiddetli bir siyasî tazyik to yapmıştır. Kont Telek! Macar askerî ricalinin mukavemeti imkânsız kılan tavır ve hareketlerini görünce büyük bir yeise düşmüştür.
Her Gün
On Satır
S. G. SAVCI
1
2
3
4 S 6 7 S
9
Bizim ajans pek ender atar ajna, atınca da ftütün palavracı a->ı i* ı.ı 11 fersah fen*ah geride bıraikır.
Dün akşam Lstanbuldakl milli küme maçlarından bahsederken sekiz, ibln seyirci bulunduûunu söyledi.
Tahkik ettim: Bu maçlara 75 kuruşluk biletle 507 klslf 40 kuruşluk biletle 613 kişi, taksi bllctlle 220 kişi girmiştir. A^forounu, manaforcusu haydi ceman 2000 kişi diyelim. Nerede geri kalan altı bin kişi?!..
Atma da ajans atma sersem olurftun... f *\
$a,at te beşten sonra benini olursun!.. \
Almanların
Mukabil Hamlesi
(Başı 1 rnckle) *=*
zumu hasıl olunca Somaliyi bıraktılar ve İtalyanların bir kaç gün zafer yaygaralarile oyalanmalarına hiç aldırmadılar.
Bugün de Balkan cephesi ana gaye haline geliriten, Afrikada arazi müdafaa etmek için büyük 'kuvvetler bağlamak gibi çocukça bir hareket İngilizlerden beklenemezdi.
Buralara yapılan ileri hareketten maksat arazi zaptetmek değil, İtalyan ordusunu ezmek ve taarruz maksadile senelerdenberi biriktirdiği silâhları ele geçirmekti. Bu maksat tamamile hasıl olmuştur, italyan ordusunun e9ası ortadan kadılıktan sonra İngiltere, denizaşrrı yerlerden gelecek yeni kuvvetlerle Mısırın tehdit edilmesinden korkmaz. Bunun için Alman nümayişine aldanarak asıl hedefini gözden kaybedecek değildir.
Bingazi hareketini, sahnesi bütün şarkî Akdeniz ve bütün Balkanlar olan kat'î muharebenin bir piştar çarpışması diye karşıla, mak vanhş olmaz.
Almanyanın asıl muharebe için bugün yaptığı şey, askerî hazırlıklarım »tamamlamak. Almanlar zulme uğradı diye anuta d
şekilde feryatlar koparmak ve bir de Macaristan, Romanya ve Çulgaristanı harekete geçirmeğe çakmaktır.
Peşte faciası, bu gayretlerin
Almanların aleyhlerine kaydedilecek acı bir neticesidir. Almanya, Transilvanyayı Romanyadan alıp Macaristana verdiği sırada MacaTİstandan asker geçirmek hakikim 'bir bedel diye elde etmişti. Almanlar, Macaristanm Yugosdavyayı tehdit işine karışması şeklinde ikinci bir bedel isteyince ve Rumenlerin Transilvanyayı geri almalarına meydan bırakmak tarzında da bir şantaja girişince zavallı Macar Başvekili memleketinin şerefi ve menfaati namına ölümden başka çikar yol bulmamıştır. Bu ölüm Macar milletinin Alman tazyikına karşı en açık ve en acı bir protestosudur.
Şimdi mukabil hamle nöbeti Ingilizlerdedir. Şuna emin olabiliriz ki İngilizler hamlelerini hiç sinirlenmeden, hiç telâş etmeden, ana gayeleri hiç gözden kaybetmeden 'hazırlıyorlar. Çörçil'e, Eden'e ve Wavel'e inan ve güven duyabiliriz.
Ahmet Emin YALMAN
Yugoslavya
(Başı 1 incide) =*
inkıtaa uğradlı.»
Nazır, bundan sonra Alman ve İtalyan matbuatının Yugoslavyaya ha'ksız hücumlarından bahsederdk demiştir ki:
«—Tamşvar'da Almarflara ve Dalmaçya'da italyanlara 'karşı yapıldığı iddia edilen fena muamelelerin bir masaldan ibaret olduğuna dair müsbet deliller gösterdik. Buna rağmen yanlış iddiaları tashih etmek istemediler. Biz hüsnüniyetle hareket eden insanlarız. Buna rağmen hâdiselerin inkişafını beklemekten başka bir şey yapamayız.»
Ninçiç, nötice olarak şunları söylemiştir:
«Milletimiz mazide başka taarruzlara da karşı durdu. Biz korkmayız. Eğer çarpışmak lâzım gelirse çarpışacağız. Vazifemizi yapacağımızdan herkes emin olabilir.»
Katimerini gazetesi, ayni zamanda Belgrattaki Türkiye se-firile yaptığı bir mülakatı da neşretmekledir.
Kabine Uzun Bir Toplantı
Yaptı
Belgrat, 5 (A.A.) — D.N.B. bildiriyor:
Kabine ıbu gece saatlerce süren bir içtima akdetmiştir. Bu hususta reamîî beyanat yapılması bek-ien-meJktedir.
100 Amerikan şilebi
(Başı 1 incide) =^ dım yapılmış olacaktır. Bu fikir B. Roosevelt'in cuma günü Amerikan vapurlarmm Aden körfezine ve Kı-zıldonize gitmelerine müsaade etmek niyetinde olduğunu beyan etmesi üzerine ortaya çıkmıştır.
Amerikan deniz komisyonunun c-îinde bulunan 100 vapurun bu i»şo tahsis edileceği tahmin olunmaktadır.
AMERİKANIN TAYYARE
İMALÂTI
Nevyork, 5 (A.A.) — Associated Press'in bildirdiğine göre, Amerika, mart ayı zarfında 1216 tayyare imal etmiştir. Bunlarm 1064 tanesi A-merika ve İngiltere ordu ve donanmasına verilmiştir.
Telgraf Telefon ve Ajans Haberleri
Roosevelt'in Beyanatı
ım İçin
Yar d
Yeni Tahsisat
Vaşington, 5 (A.A.) — B. Roosevelt dün matbuat konferansında beyanatta bulunarak kanunla aldığı 7 milyar tahsilattan yarım milyarını 50. 60 kadar deniz tezgâhında 2 I 3 yeni ticaret gemisi inşası için ayırdığını bildirmiştir.
ReisicüirrJhur, mevcut askerî
teçhzatın taarruza uğrayan mille ttere devredilebilmesi için de yarım milyar tajhsis ebtiğini söylemiştir.
Reisicumhur şunları ilâve etmiştir:
«Kızıldenizde hiç bir muhare be vuku bulmadığı takdirde bu bölgenin savaş bölgeleri listesinden çıkarılarak Birleşik Amerika vapurlarının yüklü olarak bu böl.
geye gitmelerine müsaade edilmesi mümkün olacaktır.»
Müteakiben B. Roosevelt, icar ve iare kanunu mucibince yapılacak dijçer bir yardım için bİT buçuk, iki milyar dolar taheio etmek niyetinde olduğunu bildirmiş. Birleşik Amerika limanlarında hasara uğra maş ticaret vapurlarının tamiri için hudutsuz bir tahsisat ayırdığını ilâve eylemiştir.
Yeni Hâdiseler
(Başı 1 İncide) X
hükümeti nezdinde protestoda bulunduğunu bildirmiştir. Amerikanın protestosu tevkifin sebebi hakkında daha evvel elçiliğe bir nota verilmemiş olması keyfiyetine istinat etmek tedir. Amerika büyük clçltğl 3 nisanda içlerinde Herman da bulunan bazı Amerika tebaasınm, Alman polisi tarafından tevkif edildiğini bildirmiştir. Mevkuflar saatlerce sonra serbest bırakrlmış, yalnız Herman alıkonulmuştur.
Lord Halifaks Cordell Hull
İle Görüştü
Vaşington, 5 (A.A.) — İngiltere büyük elçisi Lord Halifaks, dün hariciye Nazın Cordell Hull ile görüşmüştür. Bu mülakatta ticaret gemileri meselesinin bahis mevzuu edilip edilmediği hakkında sorulan bir suale Hull. bu mevzuun görüşülmediği fakat ilerde yapacağı mülakatlarda müzakere edileceği cevabını vermiştir, V £ •
rak Vaziyeti
(Başı 1 İncide) =ş+ Raşid Alinin bir hükümet darbesUe
iktidarı ele almış olduğu teeyyüt etmektedir.
Raşid Ali, iktidardan düşürüldü-gUndenberi muğber bulunuyordu. Al manlar bilhassa Raşid Alinin İngiliz aleyhtarı fikirleri olduğunu gördüklerinden onu kullanmakta tereddüt etmiyeceklerdlr. Bu İngiliz aleyh tan darbe bizim zararımıza dönebilir. Hususilc ki, Raşid Alinin arka-smda ordunun bazı unsurları bulunmaktadır.
Londranın salahiyetli mahfillerinin mütalâasına göre, vaziyet ciddî olmakla beraber vahim değildir. ingiltere hükümeti ve onun Bagd attaki mümessili Sir Klnahan Comval-lis . bu zat Arablstanda uzun tecrübelere sahiptir - vaziyeti yakm-darı takip ediyorlar. Londranın salahiyetli mahfillerinde kaydediliyor ki, İngiliz - Irak münasebetlerinin kesilmesi mevzuu bahis değildir. Ve iki memleket arasında mevcut muahede tamamile meriyette kalmaktadır.
Vaziyet Mühim
Londra, 6 (A.A.) — Reutcr ajansının diplomatik muhabiri. Irakta hükümet darbesine benzer bir hure-ket yapıldığı hakkmda Londraya haberler geldiğini bildirmektedir. Irak takl vaziyet henüz (müphem olmakla beraber son haberlere göre, parlâmentonun salâhiyetleri tahdit c-dlldlgl ve kral naibi devlet merkezinde bulunmadığı bir sırada Raşid Alt İktidarı ele almağa muvaffak olmuştur. Raşid Alinin Bağdattakl mahallî bazı askerî kumandanların müzaheretilc resmi daireleri işgal ettiği zannedilmektedir. Londraya gelen malûmata göre, naip, başvekil Tana Haşiminln istifasını henüz kabul etmemiştir. Binaenaleyh naip, yeni bir hükümet teşkili vazifesini kimseye vermiş değildir. Vilâyetlerin bu vaziyet* karşısında hattı hareketleri de meçhuldür.
Mühim Temas [ Kızıldenizde
İngiltere ve Japonya Münasebetleri
Tokyo. 5 (A.A.) — Hükümet namına beyanatta bulunmağa memur olan. B. İşihi dünkü gazeteciler toplarttısrnda İngiliz büyük elçisi Sir Robert Craigie'nin I nisanda Hariciye müsteşarı B. Ohaşi'yi ziyaret ederek İngiliz -Japon münasebetleri »etrafında müzakerelerde bulunduğunu ve şarkî Akdeniz vaziyeti hakkında izahat verdiğini söylemiştir.
B. İşihi 'bu izahatın mahiyetine dair ifşaatta bulunmaktan imtina eflmiş fakat lagilrz büyük elçisinin yapmış olduğu ziyaretin mutat diplomatik temaslar çerçevesi dışında bir ziyaret olduğunu ilâve eylemiştir.
B. I\ atsuoka Berlinden Ayrıldı
Berlin, 5 (A.A.) — Japon Hariciye Nazırı B. Ma'bauoka ve Alman Hariciye Nazırı Von Rib-bentrop öğleyin yeni bir mülâlcat yapmışlardır.
Japon Hariciye Nazırı öğleden sonra Berlinden hareket etmiştir. M. Matsuoka Rusya yolile Ja-ponyaya dönmektedir,
Berlin, 5 (A.A.) — Stefani: Japonya Hariciye Nazırı Matsuoka, bılgün öğleye doğru Von Ribbentrop ile görüşmüştÜT.
Alman nazırı, misafirini yemeğe alıkoymuştur.
B. Matsuoka'nın Beyanatı
T<dcyo, 5 (A.A.) — D.N.B.:
Doımıei ajansının verdiği bir habere göre, Avrupada bulunmakta olan Japon Hariciye Nazırı B. Matsuoka bir şahsî temasın, diplomasi kanalı ile yapılan yüz müzakereden daha faydalı olduğunu söylemiştir.
B. Matsuoka Alman ve İtalyan zimamdarlarile yaptığı görüşmelerden sonra üçlü paktla takip edilen gayeler hususunda tereddüt edecek hiç bir nokta kalmadığını ilâve etmiştir.
Bresf Limanı
(Başı 1 İncide) —
re üzerinde bir düşman tayyaresinin dUşürüldüg-ü bildirilmekte ise de alınan gayri resmî haberlere göre, ayni gece iki ve belki de Uç düşman tayyaresi düşürülmüştür.
îngilterenln garbi ve cenubu garbi mmtakalarrna bombalar atılmıştır. Times halicine ve East - Anglia sahiline de az miktarda bomba atılmıştır.
Londra, 5 (A.A.) — Salâhiyettar mahfülerden öğrenildiğine göre, dün gece Bristol kanalında hava dafi a-teşi ile iki düşman tayyaresi düşürülmüştür. Bu suretle düşürülen düşman tayyarelerinin sayısı üçe çıkmıştır.
Suriye Vaziyeti
(Başı 1 İncide) /§/
riye kabinesi şöyle teşekkül etmiştir:
Başvekil ve Dahiliye Nazırı: Helid Bey Azem, Sanayi Odası reisi.
Adliye Nazırı: Safvet Katar Gassi, Temiyiz mahkemesi azası.
fodtısat ve Nafıa Nazırı: Nessir Bahri, esfki Cebelüdürüz valisi.
Maliye Nazırı: Jan Şehnaani, sanayici. Rum katolik, kabinenin yegâne hıristiyan azası.
Maarif Nazırı: Muhsin Barazi, Şam Hukuk Fakültesi profesörlerinden:
1939 da Lûtfi Haffar kabinesinde Adliye Nazırı olan Bahri müsttesna olmak üzere diğer bütün kabine azası siyasî partiler haricindedir ve siyasetle meşgul olmamışlardır.
Almanların İfi Varmış Berrin, 5 (A.A.) — Stefani: Bir ecnebi gazeteci Almanyanın Suriye hâdiselerini dikkat takip e-dip etmediğini sormuştur.
Salahiyettar Alman mahfillerinde Bcrünin dikkati simdi başka mınta-kalarda temerküz etmiş olduğu cevabı verilmiştir. Bununla beraber, düşmanın faaliyeti muayyen bir İnkişaf gösterdiği takdirde Berlin hü-kûmeti bundan icap eden neticeleri çıkaracaktır.
Fazla Mesai Karan
Ankara, 5 (Telefonla) —An-kaîa Elektrik ve Havagazi idarelerinin iş yerlerinde günde üç sa-aıt ıkad<ar fazla mesai yapılmasına Vekiller Heyetince müsaade edilmiştir.
Italy
an
Donanmasından Ne Kaldı
Londra, 5 (A.A.) — Salahiyetli mahfiller Kızıldenizde İtalyanların daha 1 muhriple 2 torpidoları vc 3 denizaltıları bulunduğunu zannetmek tedirler.
İngiliz gemileri bunları aramakla meşguldür. Tahmin edildiğine göre, harbin başlangıcında İtalyanların bu denizde 7 muhriple 2 torpidoları bulunuyordu.
Francisco Mullo 22 ilkteşrinde, Panteria 1 nisanda, 2 muhrip ise 3 nisanda batırılmışlardır. Bugün iki İtalyan harp gemisinin kendilerini batırdıkları öğrenilmiştir.
Tahrip edildig-1 bildirilen 22 İtalyan denizaltısrndan dördü Kızıldenizde batınlmıştrr. İtalyanların bu denizde 6 veya 7 dcnizaltısı bulunduğu söylendiğine göre şimdi 2 veya 3 denizaltıları bulunmaktadır.
Asmara Esirleri
Yolcu Trenleri Tahdit Edildi
Belgrat, 5 (A.A.) — D. N.B.
bildiriyor:
Belgrat radyosu, Yugoslav
demiryollarında yolcu trenlerinin 5 nisandan itibaren son derece tahdit edileceğini bildirmiştir. Seyalhat etmek iartiyenlerin hususî müsaade almaları lâzım "geldiği ilân edilmiştir.
General Sirnoviç'in Taziyesi
Belgrat, 5 (A.A.) — Radyo, Yugosıav Başvekili General Si-moviç'in K.ont Teleki'nin ölümünden dolayı Macar hükümetine bir taziye telgrafı çektiğini bildirmektedir.
Yugoslav ve Yabancı Gazeteler
Ne Diyorlar?
Belgrat, 5 (A.A.) — Matbuatın bugün verdiği intiba «ihtiyatlı bir nikbinlik» kelimelerile tavsf edilebilir. Bu nikbinlik kıe^ men ya MâçelTin nükûmele iştirake karar vermesinden, kısmen dc Berlindeki Yugoslav muhabirlerinin telgraflarında 'kullan-dıkları lisandan ileri gelmektedir.
Politika gazetesinin Berlin muhabiri diyor 'ki:
Vaziyet kararsız olmakta berdevamdır, falkat yabancı mahfillerdeki 'kanaat 'barometrenin hiç olmazsa «sabit» olduğu merkezindedir.
Muhabir ilâve ediy>or:
Perşembe akşamı Alman matbuatı sözde Alman aleyhtarı hâdiseler hakkımdaki tafsilâtı hafifleterek sadece «yabancı ajanlar» ve Yahudilere atfettiği hâdiseler üzerinde durmuştur.
Politika gazetesinin Romadaki muhabirine göre. Rama resmî mahfilleri daha sarih vaziyet takınarak kendisine şöyle demişlerdir:
Bugün Romanın Balkanlardaki vaziyetin vahimleşmemesi arzu-sun'da olduğunu söylemek icap eder. Balkanlarda yeni 'bir harp en az kat'î en az talbiî ve en az müdafaa edilebilir bir tarzı hal olur.
*
Belgrat, 5 (A.A.) — Avala ajansı bildiriyor:
Nevyork Times gazetesinin cenubu şarkî Avrupa Muhabiri Sulzber-ger, aşağıdaki tavzihin neşrini bizden rica etmiştir;
«Alman propaganda teşkilatı, Dcutschlandsendcr radyosu neşriyatında vc D.N.B. ajansı bültenlerinde geçenlerde gazeteme bildirdiğim hadiseleri ve intihalarımı yanlış olarak
anlatmıştır. Deutschlandsender'c göre Nevyork
Times gazetesi, benim Yugoslavyada Yunan hududu civarında bir İngiliz generali gördüğümü yazmıştır. Halbuki ben, Yunan - Yugoslav hududunun cenubunda bir yerde yani Yu-nnnistanda bir general gördüğümü yazmıştım.
Yugoslav Demiryolları
Cenevre, 5 (A.A.> — Tribüne de Lausanne'm Belgrnttan öğrendiğin© göre, dün gece yarrsındanberl bütün Yugoslav demiryolları askeri idareye intikal etmiştir.
italyan Konsolosu Zagreb'den
Ayrıldı
fcagreb, 5 (A.A.) — İtalyan başkonsolosu ye konsolosluk memurları ttalyaya gitmek üzere Zagreb'den ayrılmışlardır.
Almanyanın Saraybosna ve Spo-leto konsolosları da Almanyaya hareket etmişlerdir.
Cordell Hull ve Yugoslavya
VaslngtÖh, S (A.A.) Hariciye
Sayısı 5.000 e Yaklaştı
Kahire, 5 (A.A.) —Ortaşarlj İngiliz kuvvetleri umumî karart gâhının tebliği:
Eritre'de: As»maradan i^eri hareketimiz devam etmektedir. İleri kollarımızla Adouasın şarkında bulunuyoruz. Bu şehir civarında bir İtalyan taburu balkına uğratılarak esir edilmiştir. Asmara. da alman esirlerin yekûnu, 4000 i İtalyan olmak üzere 5000 e yak-lasmışt'ir. Bir çok harp levazımı» şimendifer, lokomotif ve vagon* lan da ele geçirilmiştir.
Habeşistanda: Şiddetli bir mu
harebeden 9onra (kuvvetlerimiz Avaş nehri üzerimde ,m(uhim biı müdafaa mevziini eapfcetmişler-dir. Diğer bütün mınjtakalarda ileri hardketimiz muvaffakiyetle devam etmektedir. Bu meyanda Cenubî Afrika kuvvetlerinin, a-ralarında bir liva kumandam bulunan bir r.ok esir aldıkları zikra şayandır.
Arnavutlukta
Düşmanın Kuvvetli Mevzileri Zaptedildi
Atina, 5 (A.A.) — Muvaffaı kryetli mevziî harekât neticesinde düşmanın (kuvvetle tahkim edilen mevzileri elimize geçmiş* tir. Biri zabit olmak üzere 70 ten fazla esir alındı. Düşman çok miktarda harp malzemesi terket-miştir.
Cephenin başika bir noktasında düşmanın mevzilerimize taar-ruz için» tanklarla yaptnjı bir teşebbüs tank defi toplarımızla ge* ri pü»kurtulmuştur.
Korfu Bombardıman Edildi
Atina, 5 (A.A.) — Umumi Emniyet Nezareti tebliği:
Düşman tayyareleri Argosto-H'yi bombardıman ermişlerdir. Nüfueça zayiat ve hasar yoktur* Düşman tayyareleri Korfuyu da, bo(rr.(bard«man eümişler ve bir yelr kenliye mitralyöz ateşi açmışlardır.
Atmada Tehlike İşareti
A/tina, 5 (A*A.) — Saat 9.3i
te bir alamı işareti verilmiş vq saat 10,15 e kadar devam etmiş^ tir. .
Romanya Borçlarını: Ödeyemiyor
Bükreş, 5 (A.A.) — Maliye, Nezareti tarafından neşredilen bir! tebliğde şöyle denilmektedir:
Beynelmilel îktreadî teşevvüşlerle Romanyanm yaptığı arazi fedakârlıkları memleketin tediye kabiliyeti üz-erindîe büyük bir tesir husule getirdiği grbi haricî is tikrazlarla beynelmilel malî anlatmaların şartlarında da değişiklikler yapmıştır.
Halli yalnız Romanya hükümetinin hüsnüniyetine mütevakkıf bulunmayan bir çok mudil me> seleler bugün Romanyanm haricî borçlara ait taksitleri ödemesi, ne mâni olmaktadır.
«AMERİKA ÜÇ AYA KADAR HARBE GİRECEKTİR»
Nevyork, 5 (A.A.) — Mebus Martin Dies Amerikanın üç aya kadaı harbe gireceğini tahmin etmektedir, Bu hususta demiştir ki:
İngiltere ve Amerika çetin v\ şiddetli bir savaştan sonra zaferi ka zanacaklaıdrr. Bu zafer Almanyanın ve İtalyaıun aynt zamanda ingiltere ve Amerika tarafmdan istilâsı sayesinde elde edilecektir.
İNGİLTEREYE BİR MÜŞAHİT
GELİYOR
Londra, 5 (A.A.) — Bahriye genelkurmay asbaşkanı Amiral Ghorm ley'in Atlantik muharebesinin devamı müddetince müşahit olarah Londraya gitmesi için Roosevelt'1 dün akşam talimat vermiştir.
Nazın Hull, gazeteciler toplantısında bloke edilmiş bulunan Yugoslav matlûbatıtun bu memleketin ihtiyaçlarını karşılıyacak şekilde serbest bırakılacağını söylemiştir.
Hull, yeni Yugoslav hükümetinin vahdetinden dolayı memnuniyet İzhar etmiş ve Hırvat lideri Doktor Maçekin Başvekil muavinliğini kabul etmesini Yugoslavlarm iş birliğine ve istiklallerini müdafaa edeceklerine delil addettiğini söylemiş- \ tir.
VATAN
6.4.941
Adliyede :
Sokakta Çırçıplak Soyunan Adam
Hâkimin Karşısına Zilzurna Sarhoş Çıktı, 7 Gün Cezalandı
Bandırmalı Arif Gökdeniz isminde seyyar mezeci, evvelki akşam, zilzurna sarhoş olmuş ve sokağa çıkarak anadan doğma soyun'/nağa başlamıştır. Bu vaziyeti görenler sarhoju polise ihbar etmişlerdir.
Arif Gökdeniz zabıtaca yakalanmış ve Adliyeye teslim edilmiştir. Faikat aradan 12 saat geç. tığı halde bir türlü ayılıp, kendine gelemiyen Arif hâkimin huzuruna bile sarhoş b*r halde çıkarıL mıştiff.
Sultanahmet üçüncü sulh ceza mahkemesinde yapılan duruşmasında hâkim suçluya:
«— Sarhoş olrmak ayıp değil mi? Niçin bu kadar fazla içiyorsun?»
Diye sormuş, suçlu da şu cevabı vermiştir.
«— Ne yapayım bay hâkim meslek icabı, ben seyyar mezeciyim, içenlere meze satarken kendim içmesem olmuyor. sanatımız icabı içiyoruz. Fakat bilmem neden dün aleşam ölçüyü biraz aşırmışım. Görüyorsunuz ki hâlâ da sarhoşum.»
Hâkim duruşma sonunda Ar f Gökdenizin suçunu sabit görmüş ve 7 gün müddetle hapsine karar vermiştir.
Cura Çalıp Hora Tepmişler
Sonra da Birbirlerini Bıçaklamışlar
44 Benim Kızkardeşim Sermaye Değildir,,
Arkadaşını Öldüren Hüseyin On İki ! Hapis Cezasına Mahkûm Odu
ene
— Hadi Abdıilmuttalip geç
oldu, artık gidelirru
— Olmaz, sabaha kadar çala-
iki gemici arkadaş, Hüaeyinle AbckrlmuttaLtp o gece Beçiktaşts Şarapisike leşinde içmişler ve sarhoş olduiktan sonra kalkıp Hüseyin in Fındıklıda oturan kız kardeşinin evine gitmişler. İki kafadar orada saat 1 buçuğa kadar cura çalmışlar, bora tepmişler,
eğlenmişler.
Bu sırada iki arkadaş arasında yukarıdaki muhavere cereyan etmiş. Hüseyin arkadaşının gitmek istemediğini görünce onu zorlamış ve kapıya kadar getirmiş. Bunun üzerine Abdükmufctalip:
— Olmaz, cura çalacağız, diye bağırmağa başlamış.
Hüseyin arkadaşının ısrarına
hiddetlenmiş:
— Bana bak, benim kız kardeşim sermaye değil, evi de kâc-hane değildir, demiştir.
Bundan sonra, iki arkadaş kavgaya tutuşmuşlar.
Kavga evvelâ küfürle başlamış, işi azitınca da Abdülmutta-İip bıçağını çekerek Hüseyînin üzerine Hüseyin de bıçağına sarılarak biraz evvel cura çalarak eğlendikleri arkadaşının üzerine hücum etmiş, bir müddet böylece kama düeUloeu cereyan ettikten sonra Hüseyin Abdülmutta-libi ağır bir surette yaralamıştır. Yaralı aldığı yaralardan kurtulamayarak ölmüştür.
Dün Hüseyinin muhakemesine ikinci ağırcezada bakılmış ve nihayete etmiştir.
«Mahkeme Hüseyinin arkadaşı AftKlülırnuiOtalîbi öldürdüğünü ge-rdk Hüseyinin ikrarile gerekse şahitlerin ifadelerile teshift etmiş
olduğundan kendisini 18 seneye mahkûm etmiştir. Ancak Hüseyin evvete A/bdülimitta'life tarafından yaralanmış olduğundan bu cihet
cezanın hafifletilmesini icap ettirdiğinden Hüseyinin cezası üçte bir indirilerek 12 seneye mahkûm edilmiştir.
Biraz İnsaf
Stck Mağazası Kendi Kendini Lüks ilân Etmiş
Suftanhamamında Stok kumaş ticarethanesi müşterilerine mallarını lüks mağaza fiyatında yüzde 50 kârla saltığından, hakkında takibata başlanmıştır. Müessese müdürü Kenan mahkemeye verilmiştir.
Kâtibi Üe Uyuşup İhtikâr
Yapmışlar
Taksim Cumhuriyet caddesinde lâstik ticareti yapan Raiael Kamili ile kâtibi Salamon Man-dil ve Kemal Mogrbu 340 kuruşa satılması lâzım gelen kauçuğu 410 kuruşa sattıklarından hakla, rmda kanunu talkîbat yapılmak üzere yakalanıp Müddeiumumiliğe verilmişlerdir.
Eskinazinin Kabahati Meğer Bir
Tane Değilmiş
Bundan bir hafta kadar evvel fazla fiyatla pil sattığı mahkeme, ce sabit görüldüğünden 25 lira ağır para cezasına mahkûm edilen Salamon Eskinazi isminde bir satıcının diğer ihtikâr suçları da meydana çıkarılmıştır.
Esikmazinin pasif korunma tecrübeleri yapıldığı şuralarda fahiş fiyatla pil sattığı anlaşıldığından
kendisi aleyhine yeniden iki dava
açılmıştır.
Fatura Vermiyen Bir Tüccar
Mahkûm Oldu
Mahmutpaşada züccaciyeci Yuda, ldıd*ya isminde bir müşterisine satmış olduğu 30 liralık ta-baic, çanak ve saire için fatura vermediğinden asliye ikinci cezada görülen muhakemesi neticesinde yirmi beş lira ağır para cezaısına çarptırılmıştır.
Elini Makineye Kaptırmış
Kuledlbinde Şeref madeni imalâthanesinde çalışan Rumano, çalışmakta iken sol elinin orta parmağını makineye kaptırmıştır. Etraftan yetişenler «şliyen makineyi durdurmuşlar ve Rumanoyu baygın bir halde Se-.Jorj Jıastahanesine kaldırmışlardır.
Kasımpaşada
4 Ev Eşyalariyle Beraber Yandı
Kasımpaşada Emin cami Eyyühün sokağında çıkan bir yangın neticesinde dört ev yanmış ve içerilerinde bulunan eşyalardan pek azı kur-tarılabümiştfr.
Yangın Hüseyin adında birinin e-vinden çrkmış ve yanrnda bulunan evlere sirayet ettiği gibi ayni sokakta 43 numaralı ve sigortalı bulunan bir eve de sfrayet etmiştir. Evlerin ahşap olması, itfaiyenin işini güçleştirdiğinden, itfaiye ancak diğer evlerin yanmaması için tertibat aldıktan sonra bu evleri sö'n-dürmJye çalışmrştrr. Yangın dört ev yandıktan sonra söndUrulebilmış tir. Zabıta yangm hakkında tahkikatına devam etmektedir.
Araba İle Çocuğa Çarptı
Ortaköyde, Şekerci sokağında 4 numarada oturan vapur iskelesi a-rabacrlanndan Ahmet Dereli ara-basıle giderken o srrada sokaktan geçmekte olan Jak Levlye çarparak başından yaralamıştır. Yaralı, tedavi altına alınmış, suçlu yakalanmıştır.
Otomobil Arabaya Bindirdi, Ufak Bir Çocuk Yaralandı
Adil isminde bir arabacının idaresinde Etyemez tramvay caddesinde glümekte olan tek beygirli» arabaya arkadan hızla gelen ve şoför Hamdinin İdaresinde bulunan 2302 numaralı otomobil çarparak araba içinde bulunan bir yaşındaki Pande-liyi yaralamıştır. Çocuk, tedavi altına alınmış, suçlu yakalanmıştır.
* Yenicamlden geçmekte olan şoför ^Talibin İdaresindeki 2328 numaralı otomobil Eminönü temizlik amelesinden Bekir Taşdelene çarparak yüzünden yaralamıştır. Bekir, tedavi altına alınmış, suçlu yakalan-mıştrr.
Küreği Kaldırınca Kafasına
Vurmuş
Kazlıçeşme sahilinde balık avlamı
ya gelen Kumkapıda oturan Mehmet, ile Cemal Saçkesen balrk tutmakta İken aralarında kavga çıkmış ve Cemal, sandalın küreğini kapınca Mehmedin basma vurarak yaralamıştır. Yaralı Mehmet tedavi edflrata, suçlu yakalanmıştır.
PİYASA HAREKETLERİ i
Fiyatlar Normal Gidiyor
Bu hafta piyasamıza satılmak U-zero buğday, arpa, çavdar ve mısır getirilmemiştir. Bu dört madde Ticaret Vekâletinin tesbit etmiş olduğu fiyatlar çerçevesi içinde ve ihtiyaç nisbetinde Toprak Ofis tarafından tevziat yapılmaktadır. Pirinç piyasasında geçen haftaya nazaran bir tebeddül olmamıştır.
Susam ihracatının devamlı olmamasından dolayı satışlar gevşemiştir. Keten tohumu satışı az ve fiyatlar aynidir. Tiftik satışları üzerinde tebeddül yoktur. Hükümetin yeni kırkım dolayısilc yeni mahsul yapaklara fiyat tesbit etmesi beklenmektedir. Bu fiyatların geçen seneki fiyatlardan yüksek olmıyaca-ğı tahmin edilmektedir. Yerli fabrikalar yapak toplamıya başlamışlardır. Küçük baş hayvan derilerinden koyun derilerine istek devam etmektedir. Hava kurusu 90 - 95, Tuzlu kuru 72 - 75 kuruştur. Keçi derileri de isteklidir ve çifti 180 -230 kuruş arasındadrr. Oğlaklarla kuzu derileri cins, kalite ve ağırlıklarına göre müştori 'bulmaktadır. Fiyatlar oğlaklar çifti 125 - 170, kuzular 140 - 190 kuruştur. Büyük boy sığır derileri fazla rağbet görmektedir. Piyasada da etok yok gibidir. Teklif edilen mallar derhal sa-tılmaktadrr. Av derilerinden kunduz, vaşak, zerdeva, sansar istekli olarak toplanmaktadır. Çakal, kurt ve tilki derileri isteksizdir. Tavşan derilerine talep artmıştır. Fiyatlar 30 - 31 kuruştur. Kuru sebzeler ü-zerine ihracat için İş olmamıştır. Lisans taleplerine henüz cevap gelmemiştir. Kum darı, kuş yemi, ak darı satışları da gevşektir. Dünkü ihracat iki yüz bin Ura kadardır.
Zeytinyağ Piyasası Hararetlendi
Gemlik (Hususî) — Yeni alı-cılarm vurudu zeytin piyasamızı yine harekete getirmiş, fiyatların yüzde on derecesinde tezayüdü-ne sebep olmuştur. Zeytinyağları-na karşı talep çoiktur. Fakat, alıcıların fiyat hususunda çok imsakli hareketleri alışveriş üzerinde biraz menfi tesirler yapmak-tadrr. Orhangazi yağdian bu hafta normal fiyatlarla muih'telif cinslerde elli bin kilo yağ satmışlardır. Sabunluk zeytinyağları da a-ranmakta ve fiyatrarm artması ihtimali çoğalmaktadır.
Manisada PehKvan Güreşleri
Yapıldı
Manisa (Vatan) — Giinler-denberi söylenilen ve ilânlarla etrafa bildirilen güreş nihayet 30/ 3/941 pazar günü stadyomda yapılmıştır. Bu seneki güreş diğer senelere hiç te benzemedL
Evvelâ ufak pehlivanlar yağlı olarak, sonra orta pehlivanlar alafranga gÜTeşmigderdir.
Gönenli Hamdı İzmirli ağn sıklet peWivanı MehmetSe 45 dakikada berabere, Afyonlu yarım dünya Süleytmanta Mürâyim bir saatte berabere kalmışlar, hiç te iyi gürelim em işlerdir.
Habeşli pehiiivan Somali Ab-düsselirni kendisinden pek çok aşağı olduğu için 5 dakikada yenmiştir. Bilhassa takdir edilecek olan varsa o da istikbalin genç ve zorlu pehlivanı Manisalı Halüin kardeşi 62 kilo Abduiiahtır ki rakibi 72 kilo Koldereli Hasanı ( 1 ) dakikada yenmiştir.
En son olarak Türkiye Başpehlivanı TekcrdağU Hüseyinlc Türkiye ikincisi Manisalı Halil yağlı olarak güreşmişler ve 5 7 dakika, da berabere bırakılmışlardır.
Fakat ilânlarda bildirildiği gibi hiç te iddialı olmamıştır.
DCB3A
5 NİSAN 941
Kapanış
Sterlin 5,24
Dolar 132,20
İsviçre Frc 29,98
Drahmi 0,9975
Peçeta i 12,9375
Dinar 3175
Yen 31,1375
İsviçre Kronu 1 31,0975
Esham ve Tahvilât
1933 Türk borcu I 19 05 1918 İstikrazı dahili 21 80 1938 İkramiycll 20 02 1936 İkramiyeli Ergani 20 32
1934 Sivas - Erzurum 19 38 1932 Hazine Tahvüleri 61 00
1934 > > 15 50
1935 > » 29 50 1838 > > 52 87 Anadolu Demiryolu Tahvili 40 85 Demiryolu Mümessil Senet 38 75 T. C. Merkez Bankası 110 50 Osmanlı Bankası 26 50 T. İş Bankası (Nama muhar.) 10 25 Aslan - Eskihlsar Çimento Ş. 7 85
> > Müessis Hissesi 10
Rirketi BayrfvA 26
Türk Altını (Reşat) 25 05
Türk Altmı (Hamıt) 24 10
Türk Altını küçük (Hamit) 23 95
Türk Altını küçük (Aziz 23 10
Askerlik işleri
325 Ve 326 Doğumlular
Beyoğlu Terli As. Şubesinden:
1 — Gerek askerlik yapsın ve gerek herhangi bir sebeple askerlik yapmasın, talim maksadile 325 ve 326 doğumlular aakero aevkedile-
ceklcrdir.
2 — Şubede toplanma günü 8 Nisan 1941 Salı günüdür.
3 — 8 Nisan 941 de sevkedilecek bu erata elbise verileceğinden elbiselerini almak üzere arzu edenlerin 5 Nisan vc 7 Nisan günleri şubeye gelmeleri lazımdır. Bundan başka kendi vaziyetleri İçin bir ney sormak lstlyenler de bugünlerde şubeye gelmelidirler.
4 — Toplanma günü gclmiyenle-rin askerlik kanununun 90 ncı maddesince ceza göreceklerdir. «4298»
*
Kadıköy \ ı.erlik Şubesinden:
Şubemize mensup 325 ve 326 doğumlu müslim ve •gayri müslim ihtiyat erat talim için celp ve sevk olunacaklardır. Bu doğumlular için toplanma günü 8 nisan 941 salı saat 9 dur. Eratın, sözü geçen gün ve saatte şubede hazır bulunmaları, taşrada bulunanların derhal bulun dukları yerin askerlik şubesine müracaatları, bu ilan davetiye yerine kaim olacağı, mezkûr günde müracaat etmiyenlcr hakkında askeri ceza kanununun 90 inci maddesi tatbik edileceği ilân olunur.
*
Kartal Askerlik Şubesinden:
1 — Şubemizde kayıtlı 325 ve 326 doğumlu bilûmum yerli erler 8 nisan salı günü askere sevkedilecek-lcrinden sabah saat 0 da şube merkezlerinde, bulunmaları.
2 — Bu do£umlu erlerin sakatla rı muayeneye gönderileceklerinden toplanma gününden evvel şubeyc-müracaatları ilân olunur.
t-\
VATAN «azottıl
İLAN FİYATLARI Kuruş
i
BaşlıU maktu olarak
1 inci Sayfa Santimi
2 » s »
3 » »
4 » v »
5 » » B
6 » » »
750 500 350 800 100 75 50
Abone Ücreti
Türkiye dahilinde:
Senelik 6 aylık S aylık Aylık
1400 m 750 400 150 Kş.
Hariç memleketler:
Senelik 6 aylık S aylık Aylık
2700 1410 800 Kş. yoktur
SUAD GÜN
Konseri
7 Nisan 941 Pazartesi akşamı Saat 21,15 de
SARAY
Sinemacında
S&Jubi ve Neşriyat Müdürü: Emin YALMAN - Basddzft VATAN MATBAASI
D 0 ET 0 M
H0RH0R0Nİ
Nimet Abla gişesi
hastaları kabul eder. TeL 241*1
KÜÇÜK İLÂN
Okuyucularımız arasında
EN SERİ, EN EMİN EN UCUZ
vasttsdır. Alım, satım, kira fş-İerİTKic iş ve işçi için istifade ediniz. )
0
L
LİRA ec^
İDRAR TAM TAHLİLİ
Beyofclunda Afacamii kar^ısmd; Bursa sokak No. 1. yeni açılan '.İn ya laboratuarında huika laylık olmak üzere yalnız (Pa zartesl) günleri BİR LİRA ücretle idrar tam tahîill yaptf rnı!«-
tadır.
inhisarlar Umum Müdürlüğünden
Ctaci
Miktarı Muhammen Be, % 7.5 teminatı Eksiltmenin
Lira K. Lira Kr Şekil Günü Saati
Mühür kur. şunu 1000 Kg. — — Müteahhidi namına Pazarlık 16/4/941 14
Şişe arrrb. 30000 Kg. 15.000.00 1125,00 Kapalı zarf
karıdı 16/4/941 İt
Çadır 15 Adot 1.185.00 89.00 Açık ek. 16/4/941 1?
1 — Şartname ve numuneleri mucibince yukarda cins ve miktarları yazdı 3 kalem malzeme hizalarında gösterilen usullerle satm alına çaktır.
2 — Muhammen bedelleri muvakkat teminatları, eksiltme gün ve saatleri hizalarında yazılıdır.
3 — Eksiltme tayin günlerde Kabataşta Levazım ve Mübayaat şubesindeki Alrm komisyonunda yapılacaktır.
4 _ Şartnameler sözü geçen şubeden parasız alınabileceği gibi numuneler de görülebilir.
5 — Kağıt münakaşasına girecekler mühürlü teklif mektuplarını kanuni vesaikle yüzde 7,5 güvenme parası makbuzu veya banka teminat mektubunu ihtiva edecek kapalı zarflarmı ihale günü eksiltme saatinden bir saat evveline kadar mezkûr komisyon başkanlığına makbuz mukabilinde vermeleri lâzımdır.
6 — Diğer eksiltmelere gireceklerin yüzde 7,5 güvenme paralarile birlikte yukarda adı geçen komisyona müracaatları. (2584)
IDABESINI BİLEN 1$ BANKASINDA
İKRAMİYELİ HESAP AÇAR
T. XŞ BANKASI
Küçük Tasarruf Hesaplan
1941 İKRAMİYE PLÂNI
KEŞİDELER: 4 Şubat, 2 Mayıs. 1 Ağustos, 3 İkincileşrin tarihlerinde yapılır.
1941 ikramiyeler
1 adet 2000 liralık =2 3 > 1000 > =3< 750 > >
250 > 100 > 50 > 20 >
»II
• • I
III
TÜRKİYE
KIZILAY CEMİYETİ
Umumî Merkezinden:
Cemiyetimizin idaresinde bulunan Afyonkarahisar Maden suyu şişelerini koymak üzere agsarî 7500, azami 15000
SANDIK YAPTIRILACAKTIR.
Bu sandıkların tahta ve çivisi cemiyet tarafından verileceğinden yalnız lmaliyesi açık münakaşaya konmuştur. Münakaşa günü: 11 Nisan 1941 saat 14,30 da Taliplerin şartname ve şema için Istan-bukU Mimar Vedat caddesinde tKaılay Hanmda> Kızılay Deposu Direktörlüğüne müracaat etmeleri ilan olunur.
DOKTOR
İ P R U T
Cildiye ve Zühreviye Mütehassısı Beyoğlu Yeril Mallar Pazarı karşısında Posta sokağı kösesinde Meymenet apartrmanı Tel: 4S353
İstanbul Defterdarlığından:
Nevi
ZAYİ _ Diyarbakır orta mektebinden aldığım tasdiknameyi zayi ettim. Yenisini alacağımdan eskisinin hükmü yoktur.—Beşik taşta Ab-basaga yokuşunda Boşbahçe sokanında 1 No. da Abdülrezzak Toprak
y
DOKTOR-KİMYAGER M^V
CFVAD TAHSİL I
İDRAR - KAN - KAZURAT I vesairenin tahlillerini rapar. Di-1 vanvolu ortasında Tel. 23334 I
Muhammen
bedeli Teminatı
Türkiye Cnmharljdll
Ziraat Bankası
Kuruluş tarihi: lBSa.— Sermayesi: 100,
Tttric lirası
hor nevi banka muamsâetad Mriktlraataro 2MM Ura İkramiye veriyor
Büyükdere Nazarlık So. 67 sayılı 5 ar 60 M2 arsa Büyükdere Nazarlık So. 5 ar 60 M2 65 No. lı arsa Çakmakçılarda Büyük Yeni Handa orta katta E: 56. Y. 55 sayılı oda.
Beyoglunda Şehit Muhtar mah- Kapanca sokak 11 No. lı arsa 61,50 M2.
BeşLktaş Köyiçi îmamzade So. 1 Nolı evin 1/2 hisses Kâtip Kasım man. SandrJcburnu So. 10 sayılı arsanın 1/5 hissesi.
Samatya Yalı Mah. Yeni Kumsal So. 113 sayılı ve 19/50 *M2 arsa
Edirnekaprda Perakendeci Kaşımağa Mah. Camii şerif So. 26 sayılı evin 1/4 hissesi
Cerrahpaşada Hopyar Mah. Bozacı odaları So, kâin 5 sayılı evin senelik kirası
Saraç İshak Mah. Değirmen So. da 8 sayılı evin 1/4
hissesi. .
Beyoğlu Kalyoncu kulluğu Kurdelâ So. da kâin 71 M2. ve 62 No. lı arsan m 1/2 hissesi.
Fener Kâtip Maslahattın Mah. Kiremit So. 52 sayılı arsa.
Tahtakale Rüstempaşa Mah. Balkapanı harımda kâin 12 No. lı mağazanın 45/27 hissesi Sirkecide (Ankara) caddesinde 132 sayılı dükkânın
1/2 hissesi (Mübadil)
Sirkecide (Ankara) caddesinde 132/1 sayılı dükkân m 1/2 hissesi (Mübadil)
Sirkecide (Ankara) caddesinde 134 saydı dükkânın 1/2 hissesi (Mübadil)
Yukarda yazılı gayri menkuller 14.4.941 pazartesi günü saat 14,5 ta Milli Emlâk müdürlüğünde toplanacak olan komisyonda açık arttırma üe ayn ayrı satılacaktır. Mübadil İşaretli olanların bedeli ikinci tertip mübadil tasfiye vesikası ile ödenebilir.
Fazla İzah art. için Milli Emlâk 4 üncü kalemine müracaat (23S0)
660 42
140 10,50
360 27
120 09
562,50 42,19
36 2.70
44 3,30
45 3,38
48 3,60
245 18,38
300 22,50
50 3,75
90 6,75
2925 219,38
675 50,63
4162,50 312.20
'¦¦I
Ziraat Banaa&ıuda kumbaralı ve ihbarsm tasarruf hasaplarında
en az 60 lirası bulunanlara senede 4 defa çekfleoek kur'a İle aşağıdaki plâna göre İkramiye dağıtılacaktır. i adet 1,000 liralık 4,008 İİA |l|
4 r 500 » 2.003 » 4 s 230 s 1,00 • 40 > 100 4,009
UİKü i ı ; Hesaplanndak! patalar oL asn« İçinde 50 liradan a^a-2ı İL/ir.iv, | «-e İkramlve çıktıjr t«*dt.Je c,'c 20 fazlasüo verileca*Ur. Kur'aUr senede 4 defo, 11 mart, 11 haziran, 11 eylül, 11 nıri, ik..n^ çekllaeefctlr
SQ liralık 5,000 Ura
40 » 4,800 » t* s S^OO s
Muhammen bedeli (2683) lira olan 10000 metre İnce amerikan bezi (21/4/1941) Pazartesi günü saat (11) on birde Harydarpaşada Gar binası dahilindeki komisyon tarafından açık ekaütme usul ile satm alınacaktır.
Bu işe girmek isteyenlerin (201) lira (23) kuruşluk muvakkat teminat ve kanunun tayin etugi vesaikle birlikte eksiltme günü saatine kadar komisyona müracaatları lâzımdır.
Bu işe ait şartnameler komisyondan parasız olarak dağıtılmaktadır. (2594)
Doktorların Nazarı Dikkatinel
General Electric marka, yeni, bütün tefemıatüe beraber
yalnız teşhis için portatif radyografi ve radyoskopi yapar röntgen makinesi satılıktır. Beyoğlu, Ağacamî, Sakızağaç 3 numaraya müracaat edilmesi.