Süleyman Çelebi'nin Vesiletü'n-Necat (Kurtuluş Yolu) adıyla kaleme almış olduğu, Mevlit adıyla bilinen eserin tam metni:
I. BÖLÜM
Münâcaat
Allah âdın zikr edelim evvelâ,
Vâcib oldur cümle işte her kula.
Allah âdın her kim ol evvel ana,
Her işi âsân ede Allah ona.
Allah adı olsa her işin önü,
Hergiz ebter olmaya ânın sonu.
Her nefeste Allah âdın de müdâm.
Allah adıyla olur her iş tamam,
Bir kez Allah dese aşk ile lisân,
Dökülür cümle günâh misl-i hazân.
İsm-i pâkin pak olur zikr eyleyen,
Her murada erişir Allah diyen.
Aşk ile gel imdi Allah diyelim,
Derd ile göz yaş ile âh edelim.
Ola kim rahmet kıla ol pâdişâh,
Ol Kerîmü ol Rahîmü ol ilâh.
Birdir ol birliğine şek yok-durur,
Gerçi yanlış söyleyenler çok-durur.
Cümle âlem yok iken ol var idi,
Yaradılmışdan ganî cebbâr idi.
Var iken ol, yok idi. İns-ü-melek,
Arş-ü-ferş-ü-ay-ü-gün hem nüh felek.
Sun’ ile bunları ol var eyledi,
Birliğine cümle ikrâr eyledi.
Kudretin izhâr edip hem ol celîl,
Birliğine bunları kıldı delîl.
Ol dedi. bir kerre, var oldu cihan,
Olma derse mahv olur ol dem hemân.
Bari ne hacet kılavuz sözü çok,
Birdir Allah andan gayri tanrı yok.
Haşre dek ger denilirse bu kelâm,
Nice haşr ola bu, olmaya temâm.
Ger dilersiz bulasız oddan necât,
Aşk ile derd ile es-salât
Kitabı yazana duâ
Ey azîzler işte başlarız söze,
Bir vasıyyet kılarız illâ size.
Ol varıyyet kim dîrem her kim tuta,
Misk gibi kokusu canlarda tütü.
Hak teâlâ rahmet eyleye ona.
Kim beni ol bir duâ ile ana.
Her ki diler bu duâda buluna,
Fâtiha ihsân ede ben kuluna.
Peygamber efendimizin ( aleyhisselâm ) nûrunun yaratılması:
Evvel andık ânı kim evveldir ol,
Evveline bulmadı hiç akl yol.
Evvelin ol evvelidir bî-gümân,
Âhirin hem âhiridir câvidân.
Çünkü Hak evvelliğin bildin ayan,
Dinle imdi kılayım sunin beyân.
Hak teâlâ ne yaratdı evvelâ,
Cümle mahlûktan, kim ol evvel ola.
Mustafa nûrunu evvel kıldı var,
Sevdi ânı, ol Kerîm-ü-Kirdgâr.
Her ne türlü kim saadet var-durur,
Yahşi huy u görklü âdet var-durur.
Hak âna verdi mükemmel eyledi,
Yaradılmışdan müfaddal eyledi.
Ândan oldu her nihân ü aşikâr,
Arş-ü-ferş-ü yerde gökde ne ki var.
Ger Muhammed olmaya idi, ayan,
Olmayacaktı zemin ü âsuman.
Hem vesile olduğıyçün ol Resûl,
Âdem’in Hak tevbesin kıldı kabûl.
Ger Muhammed gelmeyeydi âleme,
Tâc-i izzet ermez idi Âdem’e.
Nûh anınçün garktan buldu necât
Dahi doğmadan göründü mu’cizât.
Cümle ânın dostluğuna adına,
Bunca izzet kıldı Hak ecdadına.
Ceddi olduğıyçün ânın hem Halîl,
Nârı Cennet kıldı ona ol Celîl.
Hem dahî Mûsâ elindeki asâ,
Oldu ânın hürmetine ejderhâ.
Ölmeyip Îsâ göğe bulduğu yol,
Ümmetinden olmak için idi, ol.
Çok temenni kıldılar Haktan bunlar,
Kim Muhammed ümmetinden olalar.
Enbiyânın şeksiz ol sultânıdır,
Cümlesinin canı içre canıdır.
Gerçi kim bunlar dahi mürsel-durur,
Lâkin Ahmed ekmel-ü-efdal-durur.
Zira efdallığa ol elyak-durur,
Ânı öyle bilmeyen ahmak-durur.
Pes Muhammed’dir bu varlığa sebeb,
Cehd edip O’nun rızâsın kıl taleb.
Şer’ini tut ümmeti ol ümmeti,
Tâ nasip ola sana Hak rahmeti.
Peygamber efendimizin ( aleyhisselâm ) nûrunun Âdem aleyhisselâmdan itibaren intikâli
Hak teâlâ çün yaratdı Âdemi,
Kıldı Âdem’le müzeyyen âlemi.
Âdem’e kıldı feriştehler sücûd,
Hem ona çok kıldı ol lûtf ıssı cûd.
Mustafâ nûrunu alnında kodu,
Bil, Habîbim nûrudur, bu nûr dedi.
Kıldı ol nûr ânın alnında karar,
Kaldı ânın ile nice rûzigâr.
Sonra Havvâ alnına nakl etti bil,
Durdu ânda dahi nice ay ve yıl.
Şîs doğdu ona nakl etti bu nûr,
Ânın alnında tecelli kıldı nûr.
İrdi İbrâhim ve İsmâil’e hem,
Söz uzanır ger kalanın der isem.
İşbu resm ile müselsel, muttasıl,
Tâ olunca Mustafa’ya müntekıl.
Geldi çün ol Rahmeten lil-âlemin,
Vardı nûr ânda karâr kıldı hemin.
Ger dilersiz bulasız oddan necât,
Aşk ile şevk ile edin es-salât
II. BÖLÜM
Velâdet
Âmine Hâtun Muhammed ânesi,
Ol sadefden doğdu ol dür dânesi.
Çünki Abdullah’dan oldu hâmile,
Vakt erişdi hefte vü eyyam ile.
Hem Muhammed gelmesi oldu yakın,
Çok alâmetler belirdi gelmedin.
Ol Rebî’ül-evvel ayın nicesi,
Onikinci gece isneyn gecesi.
Ol gece kim doğdu ol Hayr-ül-beşer,
Anası ânda neler gördü neler.
Dedi gördüm ol Habîbin ânesi
Bir aceb nûr kim güneş pervanesi.
Berk urup çıkdı evimden nâgehân,
Göklere dek nûr ile doldu cihan.
Gökler açıldı ve feth oldu zulem,
Üç melek gördüm elinde üç alem.
Biri meşrık, biri magribde ânın,
Biri damında dikildi Kâ’be’nin.
İndiler gökden melekler saff-u saf,
Kâ’be gibi kıldılar evim tavaf.
Geldi hûrîler bölük bölük buğur,
Yüzleri nûrundan evim doldu nûr.
Hem hava üzre döşendi bir döşek,
Adı Sündüs döşeyen ânı melek.
Çün göründü bana bu işler ayan,
Hayret içre kalmış idim ben hemân.
Yarılıp divâr çıkdı nâgehân,
Üç bile hûrî bana oldu ayan.
Ba’zıları der ki, ol üç dilberin,
Âsiye’ydi biri ol mahpeykerin.
Biri Meryem Hâtun idi, aşikâr,
Birisi hem hûrîlerden bir nigâr.
Geldiler lûtf ile ol üç mah-cebîn,
Verdiler bana selâm ol dem hemîn.
Çevre yanıma gelip oturdular,
Mustafâ’yı birbirine muştular.
Dediler oğlun gibi hiç bir oğul,
Yaradılalı cihan gelmiş değil.
Bu senin oğlun gibi kadri cemîl,
Bir anaya vermemişdir ol Celîl.
Ulu devlet buldun ey dildârı sen,
Doğacaktır senden ol hulkı hasen.
Bu gelen ilm-i ledün sultânıdır,
Bu gelen tevhîd-ü-irfân kânıdır.
Bu gelen aşkına devr eyler felek,
Yüzüne müştâkdır ins-ü-melek.
Bu gece, ol gecedir kim ol şerîf,
nûr ile âlemleri, eyler latif.
Bu gece dünyâyı ol Cennet kılar,
Bu gece eşyaya Hak rahmet kılar.
Bu gece şâdân olur erbâb-ı dil,
Bu geceye can verir eshâb-ı dil.
Rahmeten lil-âlemîndir Mustafâ,
Hem şefi-ül-müznibîndir Mustafâ.
Vasfını bu resme tertîb ettiler,
Ol mübârek nûra tergîb ettiler.
Âmine eydür çü vakt oldu tamam,
Kim vücûde gele ol Hayr-ül-enâm.
Susadım gayet harâretten kati,
Sundular bir cam dolusu şerbeti.
Kardan ak idi ve hem soğuk idi,
Lezzeti dahî şekerde yok idi.
İçtim ânı oldu cismim nûra gark,
Edemezdim nûrdan kendimi fark.
Geldi bir ak kuş kanadıyle revân,
Arkamı sığadı kuvvetle hemân.
Doğdu ol sâatde ol Sultân-ı dîn,
Nûra gark oldu semâvât-ü-zemîn.
Yaradılmış cümle oldu şâdıman,
Gam gidip âlem yeniden buldu can.
Cümle zerrâtı cihan edip nida,
Çağrışarak dediler kim merhaba.
Merhaba ey âli Sultan merhaba,
Merhaba ey kân-i irfan merhaba.
Merhaba ey sırr-ı fürkân merhaba,
Merhaba ey derde derman merhaba.
Merhaba ey bülbül-i bâg-ı Cemâl,
Merhaba ey âşinâ-yi Zül-celâl.
Merhaba ey mâh-ü-hurşîd-i Huda,
Merhaba ey Haktan olmayan cüdâ.
Merhaba ey âsi ümmet melcei,
Merhaba ey çaresizler mencel.
Merhaba ey cân-ı bakî merhaba,
Merhaba uşşâka sâkî merhaba.
Merhaba ey kurret-ül-ayn-ı Halîl,
Merhaba ey hâs-ı mahbûb-i Celîl.
Merhaba ey rahmeten lil-âlemîn,
Merhaba sensin şefî-ül-müznibîn.
Merhabâ ey pâdişâh-ı dü cihân.
Senin için oldu kevn ile mekân.
Ey cemâli gün yüzü bedr-i münîr,
Ey kamu düşmüşlere sen destegîr.
Ey gönüller derdinin dermanı sen,
Ey yaradılmışların sultânı sen.
Sensin ol sultân-ı cümle enbiyâ,
Nûr-ı çeşmi evliyâ vü asfiyâ.
Ey risâlet tahtının sen hâtemi,
Ey nübüvvet mührünün sen hâtemi.
Çünkü nûrun rûşen etti âlemi,
Gül cemâlin gülşen etti âlemi.
Oldu zâil zulmet-i cehl-ü-dalâl,
Buldu bâg-ı ma’rifet ayn-i kemâl.
Yâ Habîballah bize imdâd kıl,
Son nefes didârın ile şad kıl.
Ger dilersiz bulasız oddan necât,
Aşk ile derd ile edin es-salât
Çünki ol mahbûb-i Rahmân-ü-Rahîm,
Kıldı dünyâyı cemâlinden naîm.
Birbirine muştulayı her melek,
Raksa girdi şevk ü şâdîden felek.
İşbu heybetten Amine hûb-rû,
Bir zaman aklı gidip geldi gerü.
Gördü gitmiş hûrîler hiç kimse yok.
Görmedi oğlun tazarru’ kıldı çok.
Huriler aldı tasavvur kıldı ol,
Hayret içre çok tefekkür kıldı ol.
Çevre yanın isteyü kıldı nazar,
Gördü kim bir köşede Hayr-ül-beşer.
Şöyle Beytullâh’a karşı ol Resûl,
Yüz yere sürmüş ve secde kılmış ol
Secdede başı dili tahmid eder,
Hem getirmiş parmağın tevhîd eder.
Der ki, ey Mevlâ yüzüm tutdum sana,
Yâ İlâhî! Ümmetin vergil bana.
Çünki ben bu işleri gördüm ayan,
Kalmadı sabrım hemân düşdüm revân.
Geldi aklım gördüm ol sâhib-vefa,
Gözlerimin nûru oğlum Mustafâ.
Sürmelenmiş gözleri gör hikmeti,
Göbeği kesilmiş olmuş sünneti.
Yüzü nûru gün gibi hoş berk urur,
Çünki gördüm gönlüme geldi sürûr.
Kaynadıp nâr-ı muhabbet kanımı,
Alarak bağrıma basdım canımı.
Debrenür dudakları söyler kelâm,
Anlayamadım ne derdi ol hümâm.
Kulağım ağzına verdim dinledim,
Söylediği sözü ol dem anladım.
Hakka bağlayıp gönülden himmeti,
Der idi, kim ümmeti vâ ümmeti.
Tıfl iken ol diler idi ümmetin,
Sen kocaldın terk edersin sünnetin.
Ümmetim dedi sana çün Mustafâ
Ver salevât sen de âna bul safa.
Ger dilersiz bulasız oddan necât,
Aşk ile şevk ile edin es-salât
FASL
Mekke kavmi uluları bî-hilâf,
Kâ’be’yi ol gece kılarken tavaf.
Secde kıldı Kâ’be gördü hâs-ü-âm,
Düşmedi bir taşı hoş kıldı kıyâm.
Rükni, rükne Ka’be’nin verdi selâm,
Dediler kim doğdu ol Hayr-ül-enâm.
Kâ’be bir savt etti ol dem nâgehân,
Dedi, doğdu bu gece Şems-i cihan.
Pak edip küfr ile putlardan Resûl,
Kurtarır beni müşriklerden ol.
Yalın ayak baş açarak saff-u saf,
Eyleyecek ümmeti beni tavaf.
Ol gece tabl-ı nübüvvet vurdular,
Ol gece şeytânı gökden sürdüler.
Nice puthâne nice deyr-ü-sanem,
Yıkılıp küfr ehline verdi elem.
III. BÖLÜM
Peygamber efendimizin ( aleyhisselâm )Risâleti ve mu’cizeleri
Fahr-i âlem erdi çün kırk yaşına,
Kondu pes tâc-ı risâlet başına.
Dembedem avaz gelirdi yâ Emîn,
Seni kıldım rahmeten lil-âlemîn.
İndi Kur’ân-ı kerîm âyet âyet beyyinât
Zâhir oldu nice türlü mu’cizât
Gerçi cümle nûr idi, ol pak zât,
İlle her uzvunda vardı mu’cizât
Evvelâ ol kim mübârek cisminin,
Gölgesi düşmezdi yere resminin.
Nûr idi. başdan ayağa gövdesi,
Bu ayandır nûrun olmaz gölgesi.
Hem mübârek başı üzre her zaman,
Bir bölük bulut olurdu sâyebân.
Her nere varsa bile varırdı ol,
Başı üzre dâima dururdu ol.
Ol mübârek gözlerinde mu’cize,
Nicedir ol dahî diyeyim size.
Nice kim önünde görürdü ayan,
Öyle ardında görürdü ol hemân.
İşitin hem ol mübârek burnunun,
Mu’cize nicedir onda bir görün.
Vahy için indikde Cibrîl-i Emîn,
Gökden ayrıldığı sâatde hemîn.
Cebrâil’in kokusun alırdı ol,
Vahy için indiğini bilirdi ol.
Debredecek dudağın ol mâh-veş,
Debrenirdi gökde hem kurs-ı güneş.
Dokunacak saçına bâd-ı sabâ,
Misk-ü-anberden dolar idi hava.
İnci dişleri şuasından gece,
iğne düşse bulunurdu ey hoca.
Sadr-ı nûrundan karanlık geceler,
Yolda yürürdü yiğitler kocalar.
Çün işâret kıldı ol mahbûb-ı Hak,
Parmağıyla aya, oldu iki şak.
Terlese’güller olurdu her teri,
Hoş dererlerdi terinden gülleri.
Dikdi hurmayı hem ol şâh-ı cihan,
Dikdiği saat yemiş verdi hemân.
Mu’cizâtı haşre dek dense müdâm,
Nice haşr olsa buna gelmez hitâm.
Ger dilersiz bulasız oddan necât,
Aşk ile derd ile edin es-salât,
IV. BÖLÜM
Peygamber efendimizin ( aleyhisselâm ) mi’râcı
Gel beri ey aşk oduna yanıcı,
Kendisi ma’şûka âşık sanıcı.
Dinle gel mi’râcın ol Şahın ayan,
Âşık isen aşk oduna durma yan.
Bir düşenbih gecesi tahkîk haber,
Leyle-i Kadr idi, ol gece meğer.
Ol hümâyûn-baht u ol kadri yüce,
Ümmü Hâni hânesindeydi gece.
Ânda iken nâgehân ol yazı ak,
Cennet var dedi. Cebrâil’e Hak.
Bir murassa tâc al hulle kemer,
Hem dahî al bir Burâk-ı mu’teber.
Ol habîbime ilet binsin anı,
Arş’ımı seyreylesin görsün beni.
Cebrâil çün Cennete vardı revân,
Gördü kim bî-had burâk otlar hemân.
İçlerinde bir burâk ağlar katı,
Yimez içmez kalmamış hiç takatı.
Gözlerinden yaşı Ceyhun eylemiş,
Ciğerini derd ile hûn eylemiş,
Dedi Cebrâil nedir ağladığın,
Hüzn ile cân-ü-ciğer dağladığın?
Bâkî yoldaşın yiyip içip gezer,
Sen inilersin de canın ne sezer.
Dedi, kırk bin yıl-durur kim yâ Emîn,
Aşkıdır bana yemek içmek hemin.
Nâgehân bir ün işitdi kulağım,
Gitdi aklım bilmezem solum sağım.
Yâ Muhammed diyerek çağırdılar,
Bir sada birle ki yürekler deler.
Ol zamandan bihnezem kim n’olmışam,
Ol adın ıssına âşık olmışam.
Yüreğim içinde eridi, yağım.
Âşık oldu görmeden bu kulağım.
Cenneti başıma aşkı dar eder,
Gece gündüz işim âh-ü-zâr eder.
Gerçi zâhir Cennet içre dururum,
Ma’nâda hasret azâbın görürüm.
Ger iremezsem visaline ânın,
İdiserim terkini cân-ü-tenin.
Cebrâil dedi. Burak’a, ey Burâk,
Verdi Hak maksûdumu kılma firak.
Kimde kim aşkın nişanı var-durur,
Akıbet ma’şûka ânı irgürür.
Gel berü ma’şûkuna irgüreyim,
Yüreğin zahmına merhem süreyim.
Aldı Cebrâil Burak’ı ol zemân,
Tâ cenâb-ı Ahmed’e geldi hemân.
Hak selâm etti sana yâ Mustafâ,
Kim mübârek hatırın bulsun safa.
Dedi kim gelsin konuklarım ânı,
Arş’ımı seyreylesin görsün beni.
Dâim ister hazretimden her melek,
Arş ü Kürsî Sidre çarh-i nüh felek.
Cümlesi ânın yüzün görmek diler,
Ayağına yüzlerin sürmek diler.
İşbu gece bir gecedir ey Emîn,
Olacak ayn-el-yakîn hakk-il-yakîn.
Bu gece zâhir olur esrâr-ı Hak,
Gösterecektir sana dîdâr-ı Hak
Zemzemiyle doldu kevn ile mekân,
Arş’a vardı dediler, Fahr-i cihan.
Hem sekiz Cennet kapısın açtılar,
Yolun üstüne cevâhir saçdılar.
Gel gidelim hazrete yâ Mustafâ,
Muntazırdar anda eshâb-ı safâ.
Sana Cennetten getirdim bir Burak,
Da’vet-i Rahmândır ey nûr-ı Hak.
İşidip ânı Resûl oldu ferah,
Şâdlık geldi ve gamı gitdi terah.
Durdu yerinde hemân-dem Mustafa,
Koydu tâcı başına ol pür-safâ.
Çekdi ol demde Burak’ı Cebrâil,
Önüne düşdü âna oldu delîl.
Hoş Süvâr oldu âna şâh-ı cihan,
Açdı perrini Burak uçdu hemân.
Tarfet-ül-ayn içre Sultân-ı ümem,
Geldi Kuds’e erdi ve basdı kadem.
Enbiyâ ervahı karşı geldiler,
Mustafa’ya cümle ikram kıldılar.
Erdi ol dem Haktan ervaha nida,
Kim kılalar Mustafâ’ya iktidâ.
Pes geçüp mihraba ol Hayr-ül-enâm,
Enbiyâ ervahına oldu imâm.
İki rek’at kıldı Aksâ’da, namaz,
Öyle emr etmiş idi, ol bî-niyâz.
Gördüler nûrdan kurulmuş merdivân,
Merdivândan oldular göğe revân.
Erdiler evvel göğe bil-ihtirâm,
Kapı açıldı ve girdi ol hümâm.
Gördü gök ehli ibâdette kamu,
Her biri bir türlü tâatde kamu.
Kimi tesbih ü kimi tahmîd okur
Kimi tehlîl ü kimi temcîd okur.
Kim kıyâm içre kimi kılmış rükû’,
Kimi Hakka secde etmiş bâ-huşû.
Kimisini aşk-ı Hak almış-durur,
Vâlih-ü-hayrân-ü-mest kalmış-durur.
Hep gök ehli cümle karşı geldiler,
Mustafâ’ya izzet ikram kıldılar.
Merhaben bik yâ Muhammed dediler.
Ey şefaat kânı Ahmed dediler.
Her biri kutluladı mi’râcını,
Dediler giydin se’âdet tâcını.
Bu kerâmetler ki Hak verdi sana,
Vermedi hiç kimseye önden sona
Ermedi evvel gelen bu devlete,
Kimse lâyık olmadı bu rif’ate.
Her ne haceti dilesen makbûldür,
Cümle maksûdun da senin mahsûldür.
Ol gece durmadı cevlân eyledi,
Öyle kim eflâki seyrân eyledi.
Her birinde türlü hikmet gördü ol,
Tâki vardı Sidre’ye erişdi yol
Cebrâil’in durağıdır ol makam,
Nüh felek tâ kim tutalıdan nizâm.
Kaldı Cebrâil makamında hemin,
Dedi âna Rahmeten lil-âlemin.
Bilmezem bu yolları ben nideyim,
Kim garîbem bunda kande gideyim?
Cebrâil dedi Resûle ey Habîb,
Sanma ki bu yerde sen seni garîb.
Senin için yaradıldı nüh felek,
İns-ü-cinn-ü-hûr-ü-Cennet hem melek.
Bunda hatm oldu benim cev’ân-gehim,
Maverasından dahi yok âgehim.
Bana böyle emr etmiştir Zü’l-celâl,
Açmayın ben bundan öte perrü bal
Ger gecem bir zerre kadar ilerü,
Yanarım başdan ayağa ey ulu.
Dedi Cebrâil’e ol Fahr-i cihan;
Pes makamında dur imdi sen hemân.
Çün ezelden bana aşk oldu delîl,
Yanar isem yanayım ben ey Halîl.
Lî ma’allah vakti benimdir hemân,
Tâ ki kurban eyleyem baş ile can.
Râh-ı aşkda kim sakınır canını,
Ol kaçan görse gerek cânânını.
Râh-ı aşkı sanma gâfil serseri,
Belki kemter nesnedir vermek seri.
Refref’in belirmesi
Söylenirken Cebrâil ile kelâm,
Geldi Refref önüne verdi selâm.
Aldı ol şâh-ı cihanı ol zaman,
Sidre’den götürdü ve gitti hemân.
Bir feza oldu o demde rû-nümâ,
Ne mekân var ânda ne arz-ü-semâ.
Kim ne hâlidir ne mâli ol mahal,
Akl ü fikr etmez o hâli fehm-ü-hâl.
Ref’ olup ol Şaha yetmiş bin hicâb,
Nûr-i tevhîd açdı vechinden nikâb.
Her birisinden geçerken ileri,
Emr olurdu yâ Muhammed gel beri.
Çün kamusını görüp geçdi öte,
Vardı erişdi ol ulu Hazrete.
Şeş cihetten ol münezzeh Zü’l-Celâl,
Bî-kem-ü-keyf âna gösterdi cemâl.
Zâten ol Sultân-ı Mâ zâgal-basar,
Eylemişdi Hakka tahsis-i nazar.
Aşikâre gördü Rabb-ül-izzeti,
Ahırette öyle görür ümmeti.
Bî-hurûf-ü-lafz-ü-savt ol pâdişâh,
Mustafâ’ya söyledi bî-iştibâh.
Dedi kim matlûb-ü maksûdun benim,
Sevdiğin can ile ma’bûdun benim.
Gece gündüz durmayıp istediğin,
N’ola kim görsem cemâlin dediğim.
Gel Habîbim sana âşık olmışam,
Cümle halkı sana bende kılmışam.
Ne muradın var ise edem reva,
Eyleyem bir derde bin türlü deva.
Mustafâ dedi, Eyâ Rabbi rahim,
Ey hatâ-pûş-ü-atârı çok kerîm.
Ol zaîf ümmetlerim hâli n’ola,
Hazretine nice anlar yol bula?
Gece gündüz işleri isyan kamu,
Korkarım ki yerleri ola tamu.
Yâ İlâhî hazretinden hacetim,
Bu-durur kim ola makbûl ümmetim.
Hak teâlâdan erişdi bir nidâ,
Yâ Muhammed ben sana kıldım atâ.
Ümmetini sana verdim ey Habîb,
Cennetimi onlara kıldım nasip.
Yâ Habîbim nedir ol kim diledin,
Bir avuç toprağa minnet mi eyledin?
Ben sana âşık olunca ey şerîf,
Senin olmaz mı dü âlem ey latîf?
Zâtıma mir’ât edindim zâtını,
Bile yazdım adım ile adını.
Hem dedi kim yâ Muhammed ben seni,
Bilirim görmeğe doymazsın beni.
Lîk dîn emri tamâm olmak içün,
Ümmetin de bana yol bulmak içün.
Avdet edip da’vet et kullarımı,
Tâ gelerek göreler didârımı.
Sen ki mi’râc eyleyip ettin niyaz,
Ümmetin mi’râcını kıldım namaz.
Her kaçan kim bu namazı kılalar,
Cümle gök ehli sevâbın bulalar.
Çünki her türlü ibâdet bundadır,
Hakka her türlü ibâdet bundadır,
Sıdk ile beş vakt olundukça edâ,
Elli vaktin ecrin eyler Hak atâ.
Mâ hasal ol anda doksan bin kelâm,
Sebk edip buldukda encâm-ü-hitâm.
Tarfet-ül-ayn içre ol Fahr-i cihan,
Ümmü Hânî evine geldi hemân.
Her ne vaki’ oldu ise serteser,
Cümlesin eshâbına verdi haber.
Dediler ey kıble-i İslâm-ü dîn,
Kutlu olsun sana mi’râc-ı güzîn.
Biz kamumuz kullarız sen şâhsın,
Gönlümüz içinde rûşen mâhsın.
Ümmetin olduğumuz devlet yeter,
Hizmetin kıldığımız izzet yeter.
Duâ
Yâ İlâhî ol Muhammed hakkıçün,
Ol şefaat kânı Ahmed hakkıçün.
Sidre vü Arş-ı muallâ hakkıçün,
Ol sülûk-ü-seyr-i a’lâ hakkıçün.
Ol gece söyleşilen söz hakkıçün,
Ol gece Hakkı gören göz hakkıçün.
Sırr-ı fürkân nûr-i a’zam hakkıçün,
Kuds ü Ka’be Merve Zemzem hakkıçün.
Gözü yaşı hakkıçün âşıkların,
Bağrı başı hakkıçün sâdıkların.
Aşk odundan ciğeri biryân içün,
Derd ile kan ağlayan giryân içün.
Sıdk ile yolunda kâim kul içün,
Hazretine doğru varan yol içün.
Şol zaman kim müddet-i ömr-ü hayât,
Âhır ola ire hengâm-ı memat
Biz günahkâr âsî mücrim kulları,
Yarlıgayıp kıl günahlardan berî.
Afv edip isyanımız kıl rahmeti,
Ol Habîbin yüzü suyu hürmeti.
Sana lâyık kullar ile hemdem et,
Ehl-i derdin sohbetine mahrem et
Peygamber efendimizin ( aleyhisselâm ) ahlâkı
İşid imdi nice vermiş ol Celîl,
Mustafa’ya hulk-ı evsâfı cemîl.
Hulk idi dâim işi bu halk ile,
Halkı hod kul kılmış idi. hulk ile.
Rabbinin adını zâkirdi müdâm,
Her ne Haktan gebe şakirdi müdâm.
Her kaçan yatsaydı ol Fahr-i cihan,
Bir hasır üzre yatardı ol hemân.
Hak dedi dağları altun eyleyem,
türlü ni’metlere seni doyuram.
Ol Habîbullah dedi, yâ zin-niâm,
Ümmetim-çün ben bu hâle râzıyâm.
Katlanırım onların-çün zahmete,
Ümmetimi eyle lâyık rahmete.
Her kemâlât ile kâmil şah idi,
Ânın içün ol Habîbullah idi.
Halk içinde adımız hâs eyledik,
Lâkin halvette gönlümüz pas eyledik.
Ümmet oldur sünnetin terk etmeye,
Dimediği yere hergiz gitmeye.
Bugün ânın sünnetin terk ideriz,
Yarın ânda varıcağız n’ideriz.
Yâ İlahî saklagıl îmânımız,
Verelim îmân ile tâ cânımız.
Kabrimiz îmân ile pür-nûr kıl,
Mûnis-i gılmân ile hem hûr kıl.
Hem dahî mîzânımız eyle sakîl.
Cennete girmeğe lütfun kıl delîl.
Mustafâ’ya hem-civâr et yâ Kerîm,
Cennet-i Firdevs içinde yâ Kerîm.
Lütf ile göster bu dîdârını,
Ni’metinle toylagıl kullarını.
Nûr-i Ahmed izzetine ey Hudâ,
Eyleme bizi Muhammed’den cüdâ.
Bu kemâlât ile gör ol pak zât,
Bulmadı mevtden bu âlemde necât
Âşık isen sen eğer ey nig-nâm,
Aşk ile de essalâtü ves-selâm.
V. BÖLÜM
Peygamber efendimizin ( aleyhisselâm ) vefâtı
Gel berü eshâb-ü-ihvân-ı safâ,
Gel berü erbâb-ı irfân-u vefâ.
İşbu göynüklü sözü gûş edelim,
Derd ile âh ederek cûş edelim.
Akıtalım gözümüzden yaşları,
Tâzelensin bağrımızın başları.
Her ki ol Sultan içün yaş indire,
Yaşı ânın tamuyu söyündüre.
Gel berü sen dahi aşkın kıl beyân,
Vaktidir ger var ise göster nişân.
Pes bu nakl ile rivâyetdir haber,
Kim bu fâni mülkde ol Hayr-ül-beşer.
Bir zaman kıldı nübüvvet pâk zât,
Küfr mahv oldu ve dîn buldu hayat.
Altmışüç yaşına erdi çün Habîb,
Ol Şerîf ü ol Hasîb ü ol Nesîb.
Vakt erişdi dünyâdan kıla sefer,
Ol güneş yüzlü ve ol alnı kamer.
Mescit içre birgün ol Şâh-ı cihân,
Oturup olmuşdu hoş gevher-fişân.
Feth edip sırr-ı meânî sözlerin,
Bahr-ı tevhîdin saçardı dürlerin.
Geldi Cebrâil de Haktan emr ile,
Söyledi ânda Resûle lutf ile.
Dedi sana Zü’l-Celâl etti selâm
Der ki şöyle bilsin ol Hayr-ül-enâm.
Kim âna ben katı müştak olmuşam,
Cümle halkı ona bende kılmuşam.
Bu sözü çün kim işitdi el-Emîn,
Kalbi mahzûn oldu ol Şahın hemin.
Ol mükâhhal gözlerinden döktü yaş,
Cûş edip ağladı yer gök dağ-u taş.
Cebrâil gitti ve ol sâhib-vefâ,
Eyledi eve azîmet Mustafâ.
Hüzn ile girdi içeri evine,
Fâtıma andaydı geldi yanına.
Dedi Ey canım baba hâlin nedir?
Hasta mı oldun vücûdun nicedir?
Dedi kim, yâ Fâtıma yanar tenim,
Dosta ulaşmak diler canım benim.
Ol Habîbin gün gün artdı zahmeti,
Düşdü eshâba gam-u gussa katı.
Hastalıktan soldu ol bağ-ı cemâl,
Ol kemâlde bedr iken oldu hilâl.
Hücreyi, eshâb ederlerdi tavaf,
Ağlaşırlardı durmadan saff-u saf
Çün namaz vakti erişdi nâgehân,
Okudu cümle müezzinler ezan.
Ol ezanı işidip ol mâh-rû,
Durdu ve aldı namaz içün vuzû.
Katına geldi ânın ol dem Bilâl,
Dedi kim, ferman nedir yâ zü’l-cemâl.
Ol Habîb dedi. Bilâl’e ey latif,
Bil ki oldum ben bugün gayet zaîf.
Ben varmaz isem ikâmet eylesin,
Yerime Ebû Bekr imamet eylesin.
Ağlayı aglayı ol derdli Bilâl,
Vardı eshâb katına hem çün hilâl.
Dedi. Ey yâran bilin bedr-i tamam,
Cümlenize eyledi çok çok selâm.
Hem dahi Ebû Bekr İmâm olsun dedi,
Tâbi’ olsun ona eshâbım dedi.
Çün işitdiler Bilâl’in bu sözün,
Her birisi toprağa vurdu yüzün.
Zâr-u figân ederek ağladılar,
Kanı ya ol servetimiz dediler.
Böyle çün emr etti Ebû Bekr’e Resûl,
Mustafâ emrini ol kıldı kabûl.
Geçti mihraba Ebû Bekr-i hümâm,
İktida kıldı sahâbe-i Kirâm.
Çünki tekbîr etti ve el bağladı,
Durmadı çözdü elini ağladı.
Cümle-i eshâb bile ağlasülar.
Mescite göz yaşlarını saçtılar.
Göz yaşını yenemeyip ol hümâm,
Olamadı anda eshâba imâm.
Ebû Bekr dedi İmâm ol yâ Ömer,
Kim özümden olmuşum ben bî-haber.
Sordu bildi ânı ol Hayr-ül-enâm.
K’olmadı Ebû Bekr eshâba İmâm.
Aynı gördü Mustafâ sabr etmedi.
Hem eser kıldı ol ayrılık odı.
Mustafâ dedi ki, tutun durayım.
Ol yaranlarım katına varayım.
Göreyim bir dahî ol yaranları,
Kim dahî görmek isterim onları.
Hem beni onlar dahî görmek ister,
Sohbetime dünyâda ermek ister.
Geliniz kim mescidime varalım,
Birbirimizi doyunca görelim.
Kim ölüm ayırırsa sizden bizi,
Dedi, dahî yaş ile doldu gözü.
Bu söz ile oda yaktı bunları,
Kıldılar çok zari ve figânları.
Ol Habîbin sağ elin tutdu Ali,
Sol elini İbn-i Abbâs ol velî.
Mescite geldi ve buldu hoş safa,
İktidâ Ebû Bekr’e kıldı Mustafâ
Çün sahabe hoş tamam etti namaz.
Kıldılar ol bî-niyâza çok niyaz.
Hoş namazı kıldı ol Hayr-ül-enâm.
Döndü eshâba yönün verdi selâm.
Halikı zikr etti evvel ol şefî
Dedi, oldur pâdişâh olun muti’
Hem bilin kim mâsivâ fânî-durur,
Dâim Allahdır kim ol bâkî-durur.
Ol gidenler bize yeter itibar,
Kim bu yerde edemediler karar.
Hangi dil bu evde biryân olmadı.
Hangi göz bu derde giryân olmadı.
Bu sözü çün-kim sahâbî dinledi.
Her biri figân ederek inledi.
Ol şefaat ıssı ol sâhib-vefâ,
Âhıret şahı Muhammed Mustafâ.
Anda ashaba nasihat eyledi,
Hulkı lutfiyle onları toyladı.
Elveda olsun size dedi, dahî,
Eyledi eve azîmet ol sahî.
Tutarak geri Ali Abbâs ile,
Geldi eve cümle eshâbı bile.
Eve girdi gördü ol Şâh-ı cihan,
Dolmuş evin içi âh ile figân.
Fâtıma âh eyleyerek ağladı,
Babasının boynuna el bağladı.
Dedi, derdli yüreğimin çâresi,
Gitdi onulmaz bu bağrım yâresi.
Ağlayarak dedi. Ey canım baba,
Gönlümün şâdîsi cânânım baba.
Ölme sen, senin için ben öleyim,
Sen sağ ol, ben sana kurbân olayım.
Bir onulmaz derde uğratdın beni,
Vereyim ben yoluna cân-u teni.
Dedi kim yâ Fâtıma dinle sözüm,
Kokula boynumu bir dem ey kızım.
Dünyâyı terk etmeği kayırmazam,
Bilirim kim bunda bakî kalmazam.
Lâkin seni n’ideyim kaldın garîb,
Âşıkun hâli n’olur gitse habîb.
Bu yetimlik kutlu olsun başına,
Dahî hasret eşine yoldaşına.
Böyle deyip yaş ile doldu gözü,
Dedi, kanı ol iki körpe kuzu.
Yanıma gelsin Hüseyn ile Hasen.
Kim bu gönlüm gamın onlardır kesen.
Ol iki mâhı varıp getirdiler,.
Mustafâ’nın yanına yetirdiler.
Dediler kim ey dede n’oldun bugün,
Yüreğimize bizim vurdun düğüm..
Ey n’olaydı böyle görecek sizi,
Anamız doğurmamış olsa bizi,
İşbu hâl içreyken erdi Cebrâîl,
Dedi kim sana selâm etti Celîl.
Sordu hâlini dahî hem ol Çalab,
Sor Habîbim ne kılar dedi, taleb.
Ümmetimi dilerem Haktan dedi,
Dileğim Haktan budur çoktan dedi.
Gece gündüz bu-durur hem himmetim
Kim bağışlaya bana Hak ümmetim
Geri Hakka vardı geldi Cebrâîl,
Dedi kim geri selâm etti Celîl.
Hak teâlâ sana çok lutf işledi,
Ol günahkâr ümmetin bağışladı.
Dedi, maksûdum, bu idi Haktan uş,
Hâtırım şimdi ziyâde oldu hoş.
Olduğunca ömrünün hem müddeti,
Der idi kim ümmeti vâ ümmeti.
Hem kıyâmette cemî’-i enbiyâ,
Çağrışıp nefsi vü vâ nefsî diye
İlle yüz urup Mahammed Hazrete,
Eyde kim vâ ümmetâ vâ ümmetâ.
Hem diye ey rahmeti çok rahmeti,
Bana ümmetsiz geretanez Cenneti.
Ümmet isen hizmeti eyle temâm,
Aşk ile de essalâtü ves-selâm.
Ger dilersiz bulasız oddan necât,
Aşk ile derd ile edin es-salât.
FASL
Ne se’âdet ne beşaret ne safâ,
Kim bize kıla şefaat Mustafâ.
Nâgehân ol peyk-i Hazret Cebrâil
İrdi ve dedi, selâm etti Celîl.
Kara gussa donların giymişdi ol,
Anı öyle gördü ve sordu Resûl.
Dedi Cebrâil’e ey kardeş niçin,
Kara gussa donların giydin bugün.
Gördüğüm yokdu bu sûrette seni,
Böyle niçin kıldınız deyin bunu.
Dedi ki giydik seninçin yâ Emîn,
Son inişimdir yere dahî hemîn.
Vahy içün iner değilim bir dahî,
Vahy kat’ oldu bugün Allah bakî,
Cümle gök ehli seninçin tutdu yas,
Kara donlar giydi cümle cinn-ü nâs.
Cebâil geldikte sonra emr ile,
Anda gelmiş idi Azrâil bile.
Taşradan içeriye kıldı nidâ,
Dedi kim yâ ehli beyt-i Mustafâ.
İzniniz var mı içeri girmeğe?
Ol mübârek hub cemâli görmeğe?
Fâtıma dedi ki, kimsin ey aceb?
Dedi, bir A’râbiyem ey hoş-edeb.
Ağlayı aglayı dedi, ey Arab!
Katı hastadır Resûl çeker taab.
Var işine ey karındaşım Arab!
Bunda biz ağlaşırız her rûz-u şeb.
Bir dahi dedi, selâm olsun size,
Ver içeri girmeğe destur bize
Ol Habîbin hâli nedir göreyim,
Ger icâzet olur ise gireyim.
Çün Muhammed sem’ine erdi nida,
Dedi kimdir taşradan eden sada.
Fâtıma dedi, bir Arabdır çağırır,
Yâ Muhammed deyü beni ün urur.
Dedi, Ahmed ey gözüm nûru benim,
Ol Arabdır kabz iden rûhum benim.
Ol gelendir hânümân eden harâb.
Ol gelendir mülk-ü-mâl eden yebâb.
Ol gelendir halka ettiren figân.
Ol gelendir göz yaşın kılan revân.
Gideren nûrunu şehlâ gözlerin,
Hem sarartan rengini gül yüzlerin.
Lal-veş dudakların rengin bozan,
Nice benven diyenin ömrün kesen.
Ayrılık oduna yakan canları.
Bırakan toprağa nâzik tenleri.
Yüzleri gül dilleri bülbülleri,
Tûti gibi ol latif oğulları.
Atâlardan analardan ayıran,
Ol durur ol taşra kapıda duran.
Ol durur ol seni benden ayıran.
Yüreğine türlü hançerler vuran.
Adı Arzâil-durur gelsin beri,
Tur var av kapıyı girsin içeri.
Kimseden ol hiç destur istemez,
Benden artık kimseye böyle demez.
Fâtıma âna kapı açdı revân,
Ol melek girdi içeri ol zemân.
Meskenetle, hücreye girdi hemîn,
Lutf ile verdi selâm öpdü zemin.
Dedi, ol vaktin âna ol müctebâ,
Hoş geldiniz, ey emîn gel, merhaba.
Sordu kabz için mi geldin yâ melek?
Yâ ziyâret mi durur ancak dilek?
Dedi gelmişim ziyâret etmeğe,
Dahi kabz-ı rûh ederek gitmeğe.
Hak buyurdu ben sana olam muti’.
Sen ne dersen ânı tutam yâ Şefi’,
Ger icâzet olsa kabz-i rûh idem.
Olmaz ise ben geri dönem gidem.
Ol melek bu sözü ederken beyân.
Ânı hem dinlerken ol Şâh-ı cihan.
Dedi, tâvûs-ı melek ol Cebrâil.
Yâ Muhammed sana müştakdır Celîl.
Çün bu sözleri işitdi Mustafâ,
Etmeğe azm eyledi ahde vefa.
Dedi, Azrail’e kim gel yâ melek,
İşlegil her neyise Haktan dilek.
Geldiğin işi bitir dedi, ana.
Döndü söyledi eshâbından yana.
Çok nasihat kıldı bunlara Resûl,
Tâ ola asan cemî-i doğru yol.
Ümmetin te’kîd ile ısmarladı,
Her nasihat kim gerekdi hep dedi.
Hem dedi. Esbâba ol Hayr-ül-enâm,
Ümmetime kılasız benden selâm.
Biliniz ey âşıkân-ı Mustafâ,
Hakka erdi anda Cân-ı Mustafâ.
Mürg-ı kuds uçtu kafesden şâhvâr,
Gülistân-ı kudsde eyledi karâr.
Cebrâil üstünde durup derdi âh,
Bu cihanı terk edip gitdin e şâh.
Ah edip söyledi Ebû Bekr-i rızâ,
Hani yâ ol Mustafâ ve Murtazâ.
Zârı ile çağırıp derdi Ömer,
N’ideriz sensiz biz ey Hayr-ül-beşer?
Merd ile Osmân-ı ummân-ı hayâ;
Derdi hani şâh-ı cümle enbiyâ?
Hem Ali söyledi kim yâ Mustafâ,
Gitdi âlemden cemâlin zis safa.
Hasret ile der Hüseyn ile Hasen,
N’ideriz biz ey dede gitdin çü sen?
Gitdiniz siz, bizi kim okşayacak,
Kurretü ayni bize kim diyecek.
Fâtıma’yla Âişe kılıp figân,
Derler idi. El-amân ü el-amân.
Cümle er avret dahi zengin fakir,
Her biri bir derde olmuştu esîr.
Kimisinin gözleri giryân idi,
Kimisinin ciğeri biryân idi.
Bu firak oduna her kim uğradı,
Uğradığının yüreğin doğradı.
Dediler budur çü hâl n’itmek gerek,
Allah emrine hazır etmek gerek.
Hoş hazır edip yuyup götürdüler,
Mustafâ’yı kabrine getirdiler.
Üç gün anda kodular Peygamberi,
Tâ namazın kıla her ins-ü-perî.
Enbiyâ ervahı hâzır geldiler,
Yerler-ü-gökler melekler doldular.
Muttasıl üç gün namazın kıldılar,
Çün namazın kılarak dağıldılar.
Nice kim vâcibdi eyle kıldılar,
Hakkın takdîrine hayran kaldılar.
Döndüler cümle sahâbî câzi’ûn,
Dediler innâ ileyhi râci’ûn.
Geri dönüp çün eve geldi bunlar,
Hep sahâbî bir yere cem’ oldular.
Mustafâ’yı bulmadılar ortada,
Canı bunların geri yandı oda
Geri gözyaşın revân eylediler,
Geri feryâd-ü-figân eylediler.
Dediler birbirine kim n’idelim,
Çünki Hak emri-durur sabr idelim.
Ger dilersiz bulasız oddan necât,
Aşk ile derd ile edin es-salât
VI. BÖLÜM
Duâ
Her beden kim yaradılır can bulur.
Gayetine ericek noksan bulur.
Her ki libas giydi yâhud gömleğin,
Âhır-ül-emr âna sardılar kefen.
Âh mevt senin elinden âh âh,
Ne gedâ kurtulur elinden ne şâh.
Fürkatinden âh Peygamberlerin,
Hasretinden âh ol Serverlerin.
Âh ol âlimlerin mevtinden âh,
Ah ol âriflerin fevtinden âh.
Fürkatinden âh yetim olanların,
Giryesinden kimsesiz kalanların.
Çün sefer kıldı cihandan Mustafâ,
Dünyâdan hiç kimse ummasın vefa.
Her ki geldi dünyâya gitmek gerek,
Bizde yol hazırlığın etmek gerek.
Mustafâ’dan ibret alın siz dahi,
Biriniz kalmayacak, Allah bakî.
Her ne denli çok yaşarsa bir kişi,
Âkıbet ölmek-durur ânın işi.
İmdi gel ölmeden eylen hazırlık.
Tâ ki hazrette yüzünüz ola ak.
Her kim ola âkıl-ü-devletli er,
Vâ’iz-u nâsih âna ölüm yeter.
Biliriz çünkim ölürüz akıbet,
Çürüyüp toprak oluruz akıbet
Bir yaramaz fiili tagyir etmedik,
Âhıret babında tedbir etmedik.
İmdi gel isyanımız arz edelim,
Ağlamaya göz yaşın karz edelim.
Akıtalım gözümüzden yaşları,
Tazelensin bağrımızın başları.
Sad hezaren hasret-ü-hayf ile âh,
Ömrümüz isyan ile oldu tebâh.
Nefse oyup işledik bî-had günâh,
Bilmeyiz kim ne kılavuz yâ İlâh.
Cümlemiz isyanımızı bilmişiz,
Hazretine rahmet umup gelmişiz.
Kapına eksiklik ile geldik uş,
Yüzümüz kara elimiz dahi boş.
Bize ger rahmet kıl-u ger oda yak,
Gitmeyiz senin kapından bir ayak.
Ol Muhammed hürmetiyçün kim adun,
Ânın adıyla bile koşa kodun.
Halk-ı âlemden ânı ettin güzîn,
Kıldın ânı rahmeten lil-âlemin.
Bize ânın izzetine izzet et,
Fazlın ile cümlemize rahmet et
Dâima kullar işi isyan olur,
Pâdîşâhtan afv ile ihsân olur.
Ol ki bizden yaraşır kıldık anı,
Sen sana yaraşırın kıl yâ Ganî.
Rahmetinden ger bize ihsân ola,
Padişahlığına ne noksan ola.
Hem SÜLEYMÂN’ı fakire rahmet et.
Yoldaşın îmân-u yerin Cennet et
Rabbimden yüzbin sena ile selâm,
Mustafâ’nın rûhuna sabah akşam.
Olsun âline dahi eshâbına,
Tabiîn ensâr u hem ahbabına.
Ümmetinden râzı olsun ol mu’în,
Rahmetullâhi aleyhim ecme’în.
Münâcaat
Allah âdın zikr edelim evvelâ,
Vâcib oldur cümle işte her kula.
Allah âdın her kim ol evvel ana,
Her işi âsân ede Allah ona.
Allah adı olsa her işin önü,
Hergiz ebter olmaya ânın sonu.
Her nefeste Allah âdın de müdâm.
Allah adıyla olur her iş tamam,
Bir kez Allah dese aşk ile lisân,
Dökülür cümle günâh misl-i hazân.
İsm-i pâkin pak olur zikr eyleyen,
Her murada erişir Allah diyen.
Aşk ile gel imdi Allah diyelim,
Derd ile göz yaş ile âh edelim.
Ola kim rahmet kıla ol pâdişâh,
Ol Kerîmü ol Rahîmü ol ilâh.
Birdir ol birliğine şek yok-durur,
Gerçi yanlış söyleyenler çok-durur.
Cümle âlem yok iken ol var idi,
Yaradılmışdan ganî cebbâr idi.
Var iken ol, yok idi. İns-ü-melek,
Arş-ü-ferş-ü-ay-ü-gün hem nüh felek.
Sun’ ile bunları ol var eyledi,
Birliğine cümle ikrâr eyledi.
Kudretin izhâr edip hem ol celîl,
Birliğine bunları kıldı delîl.
Ol dedi. bir kerre, var oldu cihan,
Olma derse mahv olur ol dem hemân.
Bari ne hacet kılavuz sözü çok,
Birdir Allah andan gayri tanrı yok.
Haşre dek ger denilirse bu kelâm,
Nice haşr ola bu, olmaya temâm.
Ger dilersiz bulasız oddan necât,
Aşk ile derd ile es-salât
Kitabı yazana duâ
Ey azîzler işte başlarız söze,
Bir vasıyyet kılarız illâ size.
Ol varıyyet kim dîrem her kim tuta,
Misk gibi kokusu canlarda tütü.
Hak teâlâ rahmet eyleye ona.
Kim beni ol bir duâ ile ana.
Her ki diler bu duâda buluna,
Fâtiha ihsân ede ben kuluna.
Peygamber efendimizin ( aleyhisselâm ) nûrunun yaratılması:
Evvel andık ânı kim evveldir ol,
Evveline bulmadı hiç akl yol.
Evvelin ol evvelidir bî-gümân,
Âhirin hem âhiridir câvidân.
Çünkü Hak evvelliğin bildin ayan,
Dinle imdi kılayım sunin beyân.
Hak teâlâ ne yaratdı evvelâ,
Cümle mahlûktan, kim ol evvel ola.
Mustafa nûrunu evvel kıldı var,
Sevdi ânı, ol Kerîm-ü-Kirdgâr.
Her ne türlü kim saadet var-durur,
Yahşi huy u görklü âdet var-durur.
Hak âna verdi mükemmel eyledi,
Yaradılmışdan müfaddal eyledi.
Ândan oldu her nihân ü aşikâr,
Arş-ü-ferş-ü yerde gökde ne ki var.
Ger Muhammed olmaya idi, ayan,
Olmayacaktı zemin ü âsuman.
Hem vesile olduğıyçün ol Resûl,
Âdem’in Hak tevbesin kıldı kabûl.
Ger Muhammed gelmeyeydi âleme,
Tâc-i izzet ermez idi Âdem’e.
Nûh anınçün garktan buldu necât
Dahi doğmadan göründü mu’cizât.
Cümle ânın dostluğuna adına,
Bunca izzet kıldı Hak ecdadına.
Ceddi olduğıyçün ânın hem Halîl,
Nârı Cennet kıldı ona ol Celîl.
Hem dahî Mûsâ elindeki asâ,
Oldu ânın hürmetine ejderhâ.
Ölmeyip Îsâ göğe bulduğu yol,
Ümmetinden olmak için idi, ol.
Çok temenni kıldılar Haktan bunlar,
Kim Muhammed ümmetinden olalar.
Enbiyânın şeksiz ol sultânıdır,
Cümlesinin canı içre canıdır.
Gerçi kim bunlar dahi mürsel-durur,
Lâkin Ahmed ekmel-ü-efdal-durur.
Zira efdallığa ol elyak-durur,
Ânı öyle bilmeyen ahmak-durur.
Pes Muhammed’dir bu varlığa sebeb,
Cehd edip O’nun rızâsın kıl taleb.
Şer’ini tut ümmeti ol ümmeti,
Tâ nasip ola sana Hak rahmeti.
Peygamber efendimizin ( aleyhisselâm ) nûrunun Âdem aleyhisselâmdan itibaren intikâli
Hak teâlâ çün yaratdı Âdemi,
Kıldı Âdem’le müzeyyen âlemi.
Âdem’e kıldı feriştehler sücûd,
Hem ona çok kıldı ol lûtf ıssı cûd.
Mustafâ nûrunu alnında kodu,
Bil, Habîbim nûrudur, bu nûr dedi.
Kıldı ol nûr ânın alnında karar,
Kaldı ânın ile nice rûzigâr.
Sonra Havvâ alnına nakl etti bil,
Durdu ânda dahi nice ay ve yıl.
Şîs doğdu ona nakl etti bu nûr,
Ânın alnında tecelli kıldı nûr.
İrdi İbrâhim ve İsmâil’e hem,
Söz uzanır ger kalanın der isem.
İşbu resm ile müselsel, muttasıl,
Tâ olunca Mustafa’ya müntekıl.
Geldi çün ol Rahmeten lil-âlemin,
Vardı nûr ânda karâr kıldı hemin.
Ger dilersiz bulasız oddan necât,
Aşk ile şevk ile edin es-salât
II. BÖLÜM
Velâdet
Âmine Hâtun Muhammed ânesi,
Ol sadefden doğdu ol dür dânesi.
Çünki Abdullah’dan oldu hâmile,
Vakt erişdi hefte vü eyyam ile.
Hem Muhammed gelmesi oldu yakın,
Çok alâmetler belirdi gelmedin.
Ol Rebî’ül-evvel ayın nicesi,
Onikinci gece isneyn gecesi.
Ol gece kim doğdu ol Hayr-ül-beşer,
Anası ânda neler gördü neler.
Dedi gördüm ol Habîbin ânesi
Bir aceb nûr kim güneş pervanesi.
Berk urup çıkdı evimden nâgehân,
Göklere dek nûr ile doldu cihan.
Gökler açıldı ve feth oldu zulem,
Üç melek gördüm elinde üç alem.
Biri meşrık, biri magribde ânın,
Biri damında dikildi Kâ’be’nin.
İndiler gökden melekler saff-u saf,
Kâ’be gibi kıldılar evim tavaf.
Geldi hûrîler bölük bölük buğur,
Yüzleri nûrundan evim doldu nûr.
Hem hava üzre döşendi bir döşek,
Adı Sündüs döşeyen ânı melek.
Çün göründü bana bu işler ayan,
Hayret içre kalmış idim ben hemân.
Yarılıp divâr çıkdı nâgehân,
Üç bile hûrî bana oldu ayan.
Ba’zıları der ki, ol üç dilberin,
Âsiye’ydi biri ol mahpeykerin.
Biri Meryem Hâtun idi, aşikâr,
Birisi hem hûrîlerden bir nigâr.
Geldiler lûtf ile ol üç mah-cebîn,
Verdiler bana selâm ol dem hemîn.
Çevre yanıma gelip oturdular,
Mustafâ’yı birbirine muştular.
Dediler oğlun gibi hiç bir oğul,
Yaradılalı cihan gelmiş değil.
Bu senin oğlun gibi kadri cemîl,
Bir anaya vermemişdir ol Celîl.
Ulu devlet buldun ey dildârı sen,
Doğacaktır senden ol hulkı hasen.
Bu gelen ilm-i ledün sultânıdır,
Bu gelen tevhîd-ü-irfân kânıdır.
Bu gelen aşkına devr eyler felek,
Yüzüne müştâkdır ins-ü-melek.
Bu gece, ol gecedir kim ol şerîf,
nûr ile âlemleri, eyler latif.
Bu gece dünyâyı ol Cennet kılar,
Bu gece eşyaya Hak rahmet kılar.
Bu gece şâdân olur erbâb-ı dil,
Bu geceye can verir eshâb-ı dil.
Rahmeten lil-âlemîndir Mustafâ,
Hem şefi-ül-müznibîndir Mustafâ.
Vasfını bu resme tertîb ettiler,
Ol mübârek nûra tergîb ettiler.
Âmine eydür çü vakt oldu tamam,
Kim vücûde gele ol Hayr-ül-enâm.
Susadım gayet harâretten kati,
Sundular bir cam dolusu şerbeti.
Kardan ak idi ve hem soğuk idi,
Lezzeti dahî şekerde yok idi.
İçtim ânı oldu cismim nûra gark,
Edemezdim nûrdan kendimi fark.
Geldi bir ak kuş kanadıyle revân,
Arkamı sığadı kuvvetle hemân.
Doğdu ol sâatde ol Sultân-ı dîn,
Nûra gark oldu semâvât-ü-zemîn.
Yaradılmış cümle oldu şâdıman,
Gam gidip âlem yeniden buldu can.
Cümle zerrâtı cihan edip nida,
Çağrışarak dediler kim merhaba.
Merhaba ey âli Sultan merhaba,
Merhaba ey kân-i irfan merhaba.
Merhaba ey sırr-ı fürkân merhaba,
Merhaba ey derde derman merhaba.
Merhaba ey bülbül-i bâg-ı Cemâl,
Merhaba ey âşinâ-yi Zül-celâl.
Merhaba ey mâh-ü-hurşîd-i Huda,
Merhaba ey Haktan olmayan cüdâ.
Merhaba ey âsi ümmet melcei,
Merhaba ey çaresizler mencel.
Merhaba ey cân-ı bakî merhaba,
Merhaba uşşâka sâkî merhaba.
Merhaba ey kurret-ül-ayn-ı Halîl,
Merhaba ey hâs-ı mahbûb-i Celîl.
Merhaba ey rahmeten lil-âlemîn,
Merhaba sensin şefî-ül-müznibîn.
Merhabâ ey pâdişâh-ı dü cihân.
Senin için oldu kevn ile mekân.
Ey cemâli gün yüzü bedr-i münîr,
Ey kamu düşmüşlere sen destegîr.
Ey gönüller derdinin dermanı sen,
Ey yaradılmışların sultânı sen.
Sensin ol sultân-ı cümle enbiyâ,
Nûr-ı çeşmi evliyâ vü asfiyâ.
Ey risâlet tahtının sen hâtemi,
Ey nübüvvet mührünün sen hâtemi.
Çünkü nûrun rûşen etti âlemi,
Gül cemâlin gülşen etti âlemi.
Oldu zâil zulmet-i cehl-ü-dalâl,
Buldu bâg-ı ma’rifet ayn-i kemâl.
Yâ Habîballah bize imdâd kıl,
Son nefes didârın ile şad kıl.
Ger dilersiz bulasız oddan necât,
Aşk ile derd ile edin es-salât
Çünki ol mahbûb-i Rahmân-ü-Rahîm,
Kıldı dünyâyı cemâlinden naîm.
Birbirine muştulayı her melek,
Raksa girdi şevk ü şâdîden felek.
İşbu heybetten Amine hûb-rû,
Bir zaman aklı gidip geldi gerü.
Gördü gitmiş hûrîler hiç kimse yok.
Görmedi oğlun tazarru’ kıldı çok.
Huriler aldı tasavvur kıldı ol,
Hayret içre çok tefekkür kıldı ol.
Çevre yanın isteyü kıldı nazar,
Gördü kim bir köşede Hayr-ül-beşer.
Şöyle Beytullâh’a karşı ol Resûl,
Yüz yere sürmüş ve secde kılmış ol
Secdede başı dili tahmid eder,
Hem getirmiş parmağın tevhîd eder.
Der ki, ey Mevlâ yüzüm tutdum sana,
Yâ İlâhî! Ümmetin vergil bana.
Çünki ben bu işleri gördüm ayan,
Kalmadı sabrım hemân düşdüm revân.
Geldi aklım gördüm ol sâhib-vefa,
Gözlerimin nûru oğlum Mustafâ.
Sürmelenmiş gözleri gör hikmeti,
Göbeği kesilmiş olmuş sünneti.
Yüzü nûru gün gibi hoş berk urur,
Çünki gördüm gönlüme geldi sürûr.
Kaynadıp nâr-ı muhabbet kanımı,
Alarak bağrıma basdım canımı.
Debrenür dudakları söyler kelâm,
Anlayamadım ne derdi ol hümâm.
Kulağım ağzına verdim dinledim,
Söylediği sözü ol dem anladım.
Hakka bağlayıp gönülden himmeti,
Der idi, kim ümmeti vâ ümmeti.
Tıfl iken ol diler idi ümmetin,
Sen kocaldın terk edersin sünnetin.
Ümmetim dedi sana çün Mustafâ
Ver salevât sen de âna bul safa.
Ger dilersiz bulasız oddan necât,
Aşk ile şevk ile edin es-salât
FASL
Mekke kavmi uluları bî-hilâf,
Kâ’be’yi ol gece kılarken tavaf.
Secde kıldı Kâ’be gördü hâs-ü-âm,
Düşmedi bir taşı hoş kıldı kıyâm.
Rükni, rükne Ka’be’nin verdi selâm,
Dediler kim doğdu ol Hayr-ül-enâm.
Kâ’be bir savt etti ol dem nâgehân,
Dedi, doğdu bu gece Şems-i cihan.
Pak edip küfr ile putlardan Resûl,
Kurtarır beni müşriklerden ol.
Yalın ayak baş açarak saff-u saf,
Eyleyecek ümmeti beni tavaf.
Ol gece tabl-ı nübüvvet vurdular,
Ol gece şeytânı gökden sürdüler.
Nice puthâne nice deyr-ü-sanem,
Yıkılıp küfr ehline verdi elem.
III. BÖLÜM
Peygamber efendimizin ( aleyhisselâm )Risâleti ve mu’cizeleri
Fahr-i âlem erdi çün kırk yaşına,
Kondu pes tâc-ı risâlet başına.
Dembedem avaz gelirdi yâ Emîn,
Seni kıldım rahmeten lil-âlemîn.
İndi Kur’ân-ı kerîm âyet âyet beyyinât
Zâhir oldu nice türlü mu’cizât
Gerçi cümle nûr idi, ol pak zât,
İlle her uzvunda vardı mu’cizât
Evvelâ ol kim mübârek cisminin,
Gölgesi düşmezdi yere resminin.
Nûr idi. başdan ayağa gövdesi,
Bu ayandır nûrun olmaz gölgesi.
Hem mübârek başı üzre her zaman,
Bir bölük bulut olurdu sâyebân.
Her nere varsa bile varırdı ol,
Başı üzre dâima dururdu ol.
Ol mübârek gözlerinde mu’cize,
Nicedir ol dahî diyeyim size.
Nice kim önünde görürdü ayan,
Öyle ardında görürdü ol hemân.
İşitin hem ol mübârek burnunun,
Mu’cize nicedir onda bir görün.
Vahy için indikde Cibrîl-i Emîn,
Gökden ayrıldığı sâatde hemîn.
Cebrâil’in kokusun alırdı ol,
Vahy için indiğini bilirdi ol.
Debredecek dudağın ol mâh-veş,
Debrenirdi gökde hem kurs-ı güneş.
Dokunacak saçına bâd-ı sabâ,
Misk-ü-anberden dolar idi hava.
İnci dişleri şuasından gece,
iğne düşse bulunurdu ey hoca.
Sadr-ı nûrundan karanlık geceler,
Yolda yürürdü yiğitler kocalar.
Çün işâret kıldı ol mahbûb-ı Hak,
Parmağıyla aya, oldu iki şak.
Terlese’güller olurdu her teri,
Hoş dererlerdi terinden gülleri.
Dikdi hurmayı hem ol şâh-ı cihan,
Dikdiği saat yemiş verdi hemân.
Mu’cizâtı haşre dek dense müdâm,
Nice haşr olsa buna gelmez hitâm.
Ger dilersiz bulasız oddan necât,
Aşk ile derd ile edin es-salât,
IV. BÖLÜM
Peygamber efendimizin ( aleyhisselâm ) mi’râcı
Gel beri ey aşk oduna yanıcı,
Kendisi ma’şûka âşık sanıcı.
Dinle gel mi’râcın ol Şahın ayan,
Âşık isen aşk oduna durma yan.
Bir düşenbih gecesi tahkîk haber,
Leyle-i Kadr idi, ol gece meğer.
Ol hümâyûn-baht u ol kadri yüce,
Ümmü Hâni hânesindeydi gece.
Ânda iken nâgehân ol yazı ak,
Cennet var dedi. Cebrâil’e Hak.
Bir murassa tâc al hulle kemer,
Hem dahî al bir Burâk-ı mu’teber.
Ol habîbime ilet binsin anı,
Arş’ımı seyreylesin görsün beni.
Cebrâil çün Cennete vardı revân,
Gördü kim bî-had burâk otlar hemân.
İçlerinde bir burâk ağlar katı,
Yimez içmez kalmamış hiç takatı.
Gözlerinden yaşı Ceyhun eylemiş,
Ciğerini derd ile hûn eylemiş,
Dedi Cebrâil nedir ağladığın,
Hüzn ile cân-ü-ciğer dağladığın?
Bâkî yoldaşın yiyip içip gezer,
Sen inilersin de canın ne sezer.
Dedi, kırk bin yıl-durur kim yâ Emîn,
Aşkıdır bana yemek içmek hemin.
Nâgehân bir ün işitdi kulağım,
Gitdi aklım bilmezem solum sağım.
Yâ Muhammed diyerek çağırdılar,
Bir sada birle ki yürekler deler.
Ol zamandan bihnezem kim n’olmışam,
Ol adın ıssına âşık olmışam.
Yüreğim içinde eridi, yağım.
Âşık oldu görmeden bu kulağım.
Cenneti başıma aşkı dar eder,
Gece gündüz işim âh-ü-zâr eder.
Gerçi zâhir Cennet içre dururum,
Ma’nâda hasret azâbın görürüm.
Ger iremezsem visaline ânın,
İdiserim terkini cân-ü-tenin.
Cebrâil dedi. Burak’a, ey Burâk,
Verdi Hak maksûdumu kılma firak.
Kimde kim aşkın nişanı var-durur,
Akıbet ma’şûka ânı irgürür.
Gel berü ma’şûkuna irgüreyim,
Yüreğin zahmına merhem süreyim.
Aldı Cebrâil Burak’ı ol zemân,
Tâ cenâb-ı Ahmed’e geldi hemân.
Hak selâm etti sana yâ Mustafâ,
Kim mübârek hatırın bulsun safa.
Dedi kim gelsin konuklarım ânı,
Arş’ımı seyreylesin görsün beni.
Dâim ister hazretimden her melek,
Arş ü Kürsî Sidre çarh-i nüh felek.
Cümlesi ânın yüzün görmek diler,
Ayağına yüzlerin sürmek diler.
İşbu gece bir gecedir ey Emîn,
Olacak ayn-el-yakîn hakk-il-yakîn.
Bu gece zâhir olur esrâr-ı Hak,
Gösterecektir sana dîdâr-ı Hak
Zemzemiyle doldu kevn ile mekân,
Arş’a vardı dediler, Fahr-i cihan.
Hem sekiz Cennet kapısın açtılar,
Yolun üstüne cevâhir saçdılar.
Gel gidelim hazrete yâ Mustafâ,
Muntazırdar anda eshâb-ı safâ.
Sana Cennetten getirdim bir Burak,
Da’vet-i Rahmândır ey nûr-ı Hak.
İşidip ânı Resûl oldu ferah,
Şâdlık geldi ve gamı gitdi terah.
Durdu yerinde hemân-dem Mustafa,
Koydu tâcı başına ol pür-safâ.
Çekdi ol demde Burak’ı Cebrâil,
Önüne düşdü âna oldu delîl.
Hoş Süvâr oldu âna şâh-ı cihan,
Açdı perrini Burak uçdu hemân.
Tarfet-ül-ayn içre Sultân-ı ümem,
Geldi Kuds’e erdi ve basdı kadem.
Enbiyâ ervahı karşı geldiler,
Mustafa’ya cümle ikram kıldılar.
Erdi ol dem Haktan ervaha nida,
Kim kılalar Mustafâ’ya iktidâ.
Pes geçüp mihraba ol Hayr-ül-enâm,
Enbiyâ ervahına oldu imâm.
İki rek’at kıldı Aksâ’da, namaz,
Öyle emr etmiş idi, ol bî-niyâz.
Gördüler nûrdan kurulmuş merdivân,
Merdivândan oldular göğe revân.
Erdiler evvel göğe bil-ihtirâm,
Kapı açıldı ve girdi ol hümâm.
Gördü gök ehli ibâdette kamu,
Her biri bir türlü tâatde kamu.
Kimi tesbih ü kimi tahmîd okur
Kimi tehlîl ü kimi temcîd okur.
Kim kıyâm içre kimi kılmış rükû’,
Kimi Hakka secde etmiş bâ-huşû.
Kimisini aşk-ı Hak almış-durur,
Vâlih-ü-hayrân-ü-mest kalmış-durur.
Hep gök ehli cümle karşı geldiler,
Mustafâ’ya izzet ikram kıldılar.
Merhaben bik yâ Muhammed dediler.
Ey şefaat kânı Ahmed dediler.
Her biri kutluladı mi’râcını,
Dediler giydin se’âdet tâcını.
Bu kerâmetler ki Hak verdi sana,
Vermedi hiç kimseye önden sona
Ermedi evvel gelen bu devlete,
Kimse lâyık olmadı bu rif’ate.
Her ne haceti dilesen makbûldür,
Cümle maksûdun da senin mahsûldür.
Ol gece durmadı cevlân eyledi,
Öyle kim eflâki seyrân eyledi.
Her birinde türlü hikmet gördü ol,
Tâki vardı Sidre’ye erişdi yol
Cebrâil’in durağıdır ol makam,
Nüh felek tâ kim tutalıdan nizâm.
Kaldı Cebrâil makamında hemin,
Dedi âna Rahmeten lil-âlemin.
Bilmezem bu yolları ben nideyim,
Kim garîbem bunda kande gideyim?
Cebrâil dedi Resûle ey Habîb,
Sanma ki bu yerde sen seni garîb.
Senin için yaradıldı nüh felek,
İns-ü-cinn-ü-hûr-ü-Cennet hem melek.
Bunda hatm oldu benim cev’ân-gehim,
Maverasından dahi yok âgehim.
Bana böyle emr etmiştir Zü’l-celâl,
Açmayın ben bundan öte perrü bal
Ger gecem bir zerre kadar ilerü,
Yanarım başdan ayağa ey ulu.
Dedi Cebrâil’e ol Fahr-i cihan;
Pes makamında dur imdi sen hemân.
Çün ezelden bana aşk oldu delîl,
Yanar isem yanayım ben ey Halîl.
Lî ma’allah vakti benimdir hemân,
Tâ ki kurban eyleyem baş ile can.
Râh-ı aşkda kim sakınır canını,
Ol kaçan görse gerek cânânını.
Râh-ı aşkı sanma gâfil serseri,
Belki kemter nesnedir vermek seri.
Refref’in belirmesi
Söylenirken Cebrâil ile kelâm,
Geldi Refref önüne verdi selâm.
Aldı ol şâh-ı cihanı ol zaman,
Sidre’den götürdü ve gitti hemân.
Bir feza oldu o demde rû-nümâ,
Ne mekân var ânda ne arz-ü-semâ.
Kim ne hâlidir ne mâli ol mahal,
Akl ü fikr etmez o hâli fehm-ü-hâl.
Ref’ olup ol Şaha yetmiş bin hicâb,
Nûr-i tevhîd açdı vechinden nikâb.
Her birisinden geçerken ileri,
Emr olurdu yâ Muhammed gel beri.
Çün kamusını görüp geçdi öte,
Vardı erişdi ol ulu Hazrete.
Şeş cihetten ol münezzeh Zü’l-Celâl,
Bî-kem-ü-keyf âna gösterdi cemâl.
Zâten ol Sultân-ı Mâ zâgal-basar,
Eylemişdi Hakka tahsis-i nazar.
Aşikâre gördü Rabb-ül-izzeti,
Ahırette öyle görür ümmeti.
Bî-hurûf-ü-lafz-ü-savt ol pâdişâh,
Mustafâ’ya söyledi bî-iştibâh.
Dedi kim matlûb-ü maksûdun benim,
Sevdiğin can ile ma’bûdun benim.
Gece gündüz durmayıp istediğin,
N’ola kim görsem cemâlin dediğim.
Gel Habîbim sana âşık olmışam,
Cümle halkı sana bende kılmışam.
Ne muradın var ise edem reva,
Eyleyem bir derde bin türlü deva.
Mustafâ dedi, Eyâ Rabbi rahim,
Ey hatâ-pûş-ü-atârı çok kerîm.
Ol zaîf ümmetlerim hâli n’ola,
Hazretine nice anlar yol bula?
Gece gündüz işleri isyan kamu,
Korkarım ki yerleri ola tamu.
Yâ İlâhî hazretinden hacetim,
Bu-durur kim ola makbûl ümmetim.
Hak teâlâdan erişdi bir nidâ,
Yâ Muhammed ben sana kıldım atâ.
Ümmetini sana verdim ey Habîb,
Cennetimi onlara kıldım nasip.
Yâ Habîbim nedir ol kim diledin,
Bir avuç toprağa minnet mi eyledin?
Ben sana âşık olunca ey şerîf,
Senin olmaz mı dü âlem ey latîf?
Zâtıma mir’ât edindim zâtını,
Bile yazdım adım ile adını.
Hem dedi kim yâ Muhammed ben seni,
Bilirim görmeğe doymazsın beni.
Lîk dîn emri tamâm olmak içün,
Ümmetin de bana yol bulmak içün.
Avdet edip da’vet et kullarımı,
Tâ gelerek göreler didârımı.
Sen ki mi’râc eyleyip ettin niyaz,
Ümmetin mi’râcını kıldım namaz.
Her kaçan kim bu namazı kılalar,
Cümle gök ehli sevâbın bulalar.
Çünki her türlü ibâdet bundadır,
Hakka her türlü ibâdet bundadır,
Sıdk ile beş vakt olundukça edâ,
Elli vaktin ecrin eyler Hak atâ.
Mâ hasal ol anda doksan bin kelâm,
Sebk edip buldukda encâm-ü-hitâm.
Tarfet-ül-ayn içre ol Fahr-i cihan,
Ümmü Hânî evine geldi hemân.
Her ne vaki’ oldu ise serteser,
Cümlesin eshâbına verdi haber.
Dediler ey kıble-i İslâm-ü dîn,
Kutlu olsun sana mi’râc-ı güzîn.
Biz kamumuz kullarız sen şâhsın,
Gönlümüz içinde rûşen mâhsın.
Ümmetin olduğumuz devlet yeter,
Hizmetin kıldığımız izzet yeter.
Duâ
Yâ İlâhî ol Muhammed hakkıçün,
Ol şefaat kânı Ahmed hakkıçün.
Sidre vü Arş-ı muallâ hakkıçün,
Ol sülûk-ü-seyr-i a’lâ hakkıçün.
Ol gece söyleşilen söz hakkıçün,
Ol gece Hakkı gören göz hakkıçün.
Sırr-ı fürkân nûr-i a’zam hakkıçün,
Kuds ü Ka’be Merve Zemzem hakkıçün.
Gözü yaşı hakkıçün âşıkların,
Bağrı başı hakkıçün sâdıkların.
Aşk odundan ciğeri biryân içün,
Derd ile kan ağlayan giryân içün.
Sıdk ile yolunda kâim kul içün,
Hazretine doğru varan yol içün.
Şol zaman kim müddet-i ömr-ü hayât,
Âhır ola ire hengâm-ı memat
Biz günahkâr âsî mücrim kulları,
Yarlıgayıp kıl günahlardan berî.
Afv edip isyanımız kıl rahmeti,
Ol Habîbin yüzü suyu hürmeti.
Sana lâyık kullar ile hemdem et,
Ehl-i derdin sohbetine mahrem et
Peygamber efendimizin ( aleyhisselâm ) ahlâkı
İşid imdi nice vermiş ol Celîl,
Mustafa’ya hulk-ı evsâfı cemîl.
Hulk idi dâim işi bu halk ile,
Halkı hod kul kılmış idi. hulk ile.
Rabbinin adını zâkirdi müdâm,
Her ne Haktan gebe şakirdi müdâm.
Her kaçan yatsaydı ol Fahr-i cihan,
Bir hasır üzre yatardı ol hemân.
Hak dedi dağları altun eyleyem,
türlü ni’metlere seni doyuram.
Ol Habîbullah dedi, yâ zin-niâm,
Ümmetim-çün ben bu hâle râzıyâm.
Katlanırım onların-çün zahmete,
Ümmetimi eyle lâyık rahmete.
Her kemâlât ile kâmil şah idi,
Ânın içün ol Habîbullah idi.
Halk içinde adımız hâs eyledik,
Lâkin halvette gönlümüz pas eyledik.
Ümmet oldur sünnetin terk etmeye,
Dimediği yere hergiz gitmeye.
Bugün ânın sünnetin terk ideriz,
Yarın ânda varıcağız n’ideriz.
Yâ İlahî saklagıl îmânımız,
Verelim îmân ile tâ cânımız.
Kabrimiz îmân ile pür-nûr kıl,
Mûnis-i gılmân ile hem hûr kıl.
Hem dahî mîzânımız eyle sakîl.
Cennete girmeğe lütfun kıl delîl.
Mustafâ’ya hem-civâr et yâ Kerîm,
Cennet-i Firdevs içinde yâ Kerîm.
Lütf ile göster bu dîdârını,
Ni’metinle toylagıl kullarını.
Nûr-i Ahmed izzetine ey Hudâ,
Eyleme bizi Muhammed’den cüdâ.
Bu kemâlât ile gör ol pak zât,
Bulmadı mevtden bu âlemde necât
Âşık isen sen eğer ey nig-nâm,
Aşk ile de essalâtü ves-selâm.
V. BÖLÜM
Peygamber efendimizin ( aleyhisselâm ) vefâtı
Gel berü eshâb-ü-ihvân-ı safâ,
Gel berü erbâb-ı irfân-u vefâ.
İşbu göynüklü sözü gûş edelim,
Derd ile âh ederek cûş edelim.
Akıtalım gözümüzden yaşları,
Tâzelensin bağrımızın başları.
Her ki ol Sultan içün yaş indire,
Yaşı ânın tamuyu söyündüre.
Gel berü sen dahi aşkın kıl beyân,
Vaktidir ger var ise göster nişân.
Pes bu nakl ile rivâyetdir haber,
Kim bu fâni mülkde ol Hayr-ül-beşer.
Bir zaman kıldı nübüvvet pâk zât,
Küfr mahv oldu ve dîn buldu hayat.
Altmışüç yaşına erdi çün Habîb,
Ol Şerîf ü ol Hasîb ü ol Nesîb.
Vakt erişdi dünyâdan kıla sefer,
Ol güneş yüzlü ve ol alnı kamer.
Mescit içre birgün ol Şâh-ı cihân,
Oturup olmuşdu hoş gevher-fişân.
Feth edip sırr-ı meânî sözlerin,
Bahr-ı tevhîdin saçardı dürlerin.
Geldi Cebrâil de Haktan emr ile,
Söyledi ânda Resûle lutf ile.
Dedi sana Zü’l-Celâl etti selâm
Der ki şöyle bilsin ol Hayr-ül-enâm.
Kim âna ben katı müştak olmuşam,
Cümle halkı ona bende kılmuşam.
Bu sözü çün kim işitdi el-Emîn,
Kalbi mahzûn oldu ol Şahın hemin.
Ol mükâhhal gözlerinden döktü yaş,
Cûş edip ağladı yer gök dağ-u taş.
Cebrâil gitti ve ol sâhib-vefâ,
Eyledi eve azîmet Mustafâ.
Hüzn ile girdi içeri evine,
Fâtıma andaydı geldi yanına.
Dedi Ey canım baba hâlin nedir?
Hasta mı oldun vücûdun nicedir?
Dedi kim, yâ Fâtıma yanar tenim,
Dosta ulaşmak diler canım benim.
Ol Habîbin gün gün artdı zahmeti,
Düşdü eshâba gam-u gussa katı.
Hastalıktan soldu ol bağ-ı cemâl,
Ol kemâlde bedr iken oldu hilâl.
Hücreyi, eshâb ederlerdi tavaf,
Ağlaşırlardı durmadan saff-u saf
Çün namaz vakti erişdi nâgehân,
Okudu cümle müezzinler ezan.
Ol ezanı işidip ol mâh-rû,
Durdu ve aldı namaz içün vuzû.
Katına geldi ânın ol dem Bilâl,
Dedi kim, ferman nedir yâ zü’l-cemâl.
Ol Habîb dedi. Bilâl’e ey latif,
Bil ki oldum ben bugün gayet zaîf.
Ben varmaz isem ikâmet eylesin,
Yerime Ebû Bekr imamet eylesin.
Ağlayı aglayı ol derdli Bilâl,
Vardı eshâb katına hem çün hilâl.
Dedi. Ey yâran bilin bedr-i tamam,
Cümlenize eyledi çok çok selâm.
Hem dahi Ebû Bekr İmâm olsun dedi,
Tâbi’ olsun ona eshâbım dedi.
Çün işitdiler Bilâl’in bu sözün,
Her birisi toprağa vurdu yüzün.
Zâr-u figân ederek ağladılar,
Kanı ya ol servetimiz dediler.
Böyle çün emr etti Ebû Bekr’e Resûl,
Mustafâ emrini ol kıldı kabûl.
Geçti mihraba Ebû Bekr-i hümâm,
İktida kıldı sahâbe-i Kirâm.
Çünki tekbîr etti ve el bağladı,
Durmadı çözdü elini ağladı.
Cümle-i eshâb bile ağlasülar.
Mescite göz yaşlarını saçtılar.
Göz yaşını yenemeyip ol hümâm,
Olamadı anda eshâba imâm.
Ebû Bekr dedi İmâm ol yâ Ömer,
Kim özümden olmuşum ben bî-haber.
Sordu bildi ânı ol Hayr-ül-enâm.
K’olmadı Ebû Bekr eshâba İmâm.
Aynı gördü Mustafâ sabr etmedi.
Hem eser kıldı ol ayrılık odı.
Mustafâ dedi ki, tutun durayım.
Ol yaranlarım katına varayım.
Göreyim bir dahî ol yaranları,
Kim dahî görmek isterim onları.
Hem beni onlar dahî görmek ister,
Sohbetime dünyâda ermek ister.
Geliniz kim mescidime varalım,
Birbirimizi doyunca görelim.
Kim ölüm ayırırsa sizden bizi,
Dedi, dahî yaş ile doldu gözü.
Bu söz ile oda yaktı bunları,
Kıldılar çok zari ve figânları.
Ol Habîbin sağ elin tutdu Ali,
Sol elini İbn-i Abbâs ol velî.
Mescite geldi ve buldu hoş safa,
İktidâ Ebû Bekr’e kıldı Mustafâ
Çün sahabe hoş tamam etti namaz.
Kıldılar ol bî-niyâza çok niyaz.
Hoş namazı kıldı ol Hayr-ül-enâm.
Döndü eshâba yönün verdi selâm.
Halikı zikr etti evvel ol şefî
Dedi, oldur pâdişâh olun muti’
Hem bilin kim mâsivâ fânî-durur,
Dâim Allahdır kim ol bâkî-durur.
Ol gidenler bize yeter itibar,
Kim bu yerde edemediler karar.
Hangi dil bu evde biryân olmadı.
Hangi göz bu derde giryân olmadı.
Bu sözü çün-kim sahâbî dinledi.
Her biri figân ederek inledi.
Ol şefaat ıssı ol sâhib-vefâ,
Âhıret şahı Muhammed Mustafâ.
Anda ashaba nasihat eyledi,
Hulkı lutfiyle onları toyladı.
Elveda olsun size dedi, dahî,
Eyledi eve azîmet ol sahî.
Tutarak geri Ali Abbâs ile,
Geldi eve cümle eshâbı bile.
Eve girdi gördü ol Şâh-ı cihan,
Dolmuş evin içi âh ile figân.
Fâtıma âh eyleyerek ağladı,
Babasının boynuna el bağladı.
Dedi, derdli yüreğimin çâresi,
Gitdi onulmaz bu bağrım yâresi.
Ağlayarak dedi. Ey canım baba,
Gönlümün şâdîsi cânânım baba.
Ölme sen, senin için ben öleyim,
Sen sağ ol, ben sana kurbân olayım.
Bir onulmaz derde uğratdın beni,
Vereyim ben yoluna cân-u teni.
Dedi kim yâ Fâtıma dinle sözüm,
Kokula boynumu bir dem ey kızım.
Dünyâyı terk etmeği kayırmazam,
Bilirim kim bunda bakî kalmazam.
Lâkin seni n’ideyim kaldın garîb,
Âşıkun hâli n’olur gitse habîb.
Bu yetimlik kutlu olsun başına,
Dahî hasret eşine yoldaşına.
Böyle deyip yaş ile doldu gözü,
Dedi, kanı ol iki körpe kuzu.
Yanıma gelsin Hüseyn ile Hasen.
Kim bu gönlüm gamın onlardır kesen.
Ol iki mâhı varıp getirdiler,.
Mustafâ’nın yanına yetirdiler.
Dediler kim ey dede n’oldun bugün,
Yüreğimize bizim vurdun düğüm..
Ey n’olaydı böyle görecek sizi,
Anamız doğurmamış olsa bizi,
İşbu hâl içreyken erdi Cebrâîl,
Dedi kim sana selâm etti Celîl.
Sordu hâlini dahî hem ol Çalab,
Sor Habîbim ne kılar dedi, taleb.
Ümmetimi dilerem Haktan dedi,
Dileğim Haktan budur çoktan dedi.
Gece gündüz bu-durur hem himmetim
Kim bağışlaya bana Hak ümmetim
Geri Hakka vardı geldi Cebrâîl,
Dedi kim geri selâm etti Celîl.
Hak teâlâ sana çok lutf işledi,
Ol günahkâr ümmetin bağışladı.
Dedi, maksûdum, bu idi Haktan uş,
Hâtırım şimdi ziyâde oldu hoş.
Olduğunca ömrünün hem müddeti,
Der idi kim ümmeti vâ ümmeti.
Hem kıyâmette cemî’-i enbiyâ,
Çağrışıp nefsi vü vâ nefsî diye
İlle yüz urup Mahammed Hazrete,
Eyde kim vâ ümmetâ vâ ümmetâ.
Hem diye ey rahmeti çok rahmeti,
Bana ümmetsiz geretanez Cenneti.
Ümmet isen hizmeti eyle temâm,
Aşk ile de essalâtü ves-selâm.
Ger dilersiz bulasız oddan necât,
Aşk ile derd ile edin es-salât.
FASL
Ne se’âdet ne beşaret ne safâ,
Kim bize kıla şefaat Mustafâ.
Nâgehân ol peyk-i Hazret Cebrâil
İrdi ve dedi, selâm etti Celîl.
Kara gussa donların giymişdi ol,
Anı öyle gördü ve sordu Resûl.
Dedi Cebrâil’e ey kardeş niçin,
Kara gussa donların giydin bugün.
Gördüğüm yokdu bu sûrette seni,
Böyle niçin kıldınız deyin bunu.
Dedi ki giydik seninçin yâ Emîn,
Son inişimdir yere dahî hemîn.
Vahy içün iner değilim bir dahî,
Vahy kat’ oldu bugün Allah bakî,
Cümle gök ehli seninçin tutdu yas,
Kara donlar giydi cümle cinn-ü nâs.
Cebâil geldikte sonra emr ile,
Anda gelmiş idi Azrâil bile.
Taşradan içeriye kıldı nidâ,
Dedi kim yâ ehli beyt-i Mustafâ.
İzniniz var mı içeri girmeğe?
Ol mübârek hub cemâli görmeğe?
Fâtıma dedi ki, kimsin ey aceb?
Dedi, bir A’râbiyem ey hoş-edeb.
Ağlayı aglayı dedi, ey Arab!
Katı hastadır Resûl çeker taab.
Var işine ey karındaşım Arab!
Bunda biz ağlaşırız her rûz-u şeb.
Bir dahi dedi, selâm olsun size,
Ver içeri girmeğe destur bize
Ol Habîbin hâli nedir göreyim,
Ger icâzet olur ise gireyim.
Çün Muhammed sem’ine erdi nida,
Dedi kimdir taşradan eden sada.
Fâtıma dedi, bir Arabdır çağırır,
Yâ Muhammed deyü beni ün urur.
Dedi, Ahmed ey gözüm nûru benim,
Ol Arabdır kabz iden rûhum benim.
Ol gelendir hânümân eden harâb.
Ol gelendir mülk-ü-mâl eden yebâb.
Ol gelendir halka ettiren figân.
Ol gelendir göz yaşın kılan revân.
Gideren nûrunu şehlâ gözlerin,
Hem sarartan rengini gül yüzlerin.
Lal-veş dudakların rengin bozan,
Nice benven diyenin ömrün kesen.
Ayrılık oduna yakan canları.
Bırakan toprağa nâzik tenleri.
Yüzleri gül dilleri bülbülleri,
Tûti gibi ol latif oğulları.
Atâlardan analardan ayıran,
Ol durur ol taşra kapıda duran.
Ol durur ol seni benden ayıran.
Yüreğine türlü hançerler vuran.
Adı Arzâil-durur gelsin beri,
Tur var av kapıyı girsin içeri.
Kimseden ol hiç destur istemez,
Benden artık kimseye böyle demez.
Fâtıma âna kapı açdı revân,
Ol melek girdi içeri ol zemân.
Meskenetle, hücreye girdi hemîn,
Lutf ile verdi selâm öpdü zemin.
Dedi, ol vaktin âna ol müctebâ,
Hoş geldiniz, ey emîn gel, merhaba.
Sordu kabz için mi geldin yâ melek?
Yâ ziyâret mi durur ancak dilek?
Dedi gelmişim ziyâret etmeğe,
Dahi kabz-ı rûh ederek gitmeğe.
Hak buyurdu ben sana olam muti’.
Sen ne dersen ânı tutam yâ Şefi’,
Ger icâzet olsa kabz-i rûh idem.
Olmaz ise ben geri dönem gidem.
Ol melek bu sözü ederken beyân.
Ânı hem dinlerken ol Şâh-ı cihan.
Dedi, tâvûs-ı melek ol Cebrâil.
Yâ Muhammed sana müştakdır Celîl.
Çün bu sözleri işitdi Mustafâ,
Etmeğe azm eyledi ahde vefa.
Dedi, Azrail’e kim gel yâ melek,
İşlegil her neyise Haktan dilek.
Geldiğin işi bitir dedi, ana.
Döndü söyledi eshâbından yana.
Çok nasihat kıldı bunlara Resûl,
Tâ ola asan cemî-i doğru yol.
Ümmetin te’kîd ile ısmarladı,
Her nasihat kim gerekdi hep dedi.
Hem dedi. Esbâba ol Hayr-ül-enâm,
Ümmetime kılasız benden selâm.
Biliniz ey âşıkân-ı Mustafâ,
Hakka erdi anda Cân-ı Mustafâ.
Mürg-ı kuds uçtu kafesden şâhvâr,
Gülistân-ı kudsde eyledi karâr.
Cebrâil üstünde durup derdi âh,
Bu cihanı terk edip gitdin e şâh.
Ah edip söyledi Ebû Bekr-i rızâ,
Hani yâ ol Mustafâ ve Murtazâ.
Zârı ile çağırıp derdi Ömer,
N’ideriz sensiz biz ey Hayr-ül-beşer?
Merd ile Osmân-ı ummân-ı hayâ;
Derdi hani şâh-ı cümle enbiyâ?
Hem Ali söyledi kim yâ Mustafâ,
Gitdi âlemden cemâlin zis safa.
Hasret ile der Hüseyn ile Hasen,
N’ideriz biz ey dede gitdin çü sen?
Gitdiniz siz, bizi kim okşayacak,
Kurretü ayni bize kim diyecek.
Fâtıma’yla Âişe kılıp figân,
Derler idi. El-amân ü el-amân.
Cümle er avret dahi zengin fakir,
Her biri bir derde olmuştu esîr.
Kimisinin gözleri giryân idi,
Kimisinin ciğeri biryân idi.
Bu firak oduna her kim uğradı,
Uğradığının yüreğin doğradı.
Dediler budur çü hâl n’itmek gerek,
Allah emrine hazır etmek gerek.
Hoş hazır edip yuyup götürdüler,
Mustafâ’yı kabrine getirdiler.
Üç gün anda kodular Peygamberi,
Tâ namazın kıla her ins-ü-perî.
Enbiyâ ervahı hâzır geldiler,
Yerler-ü-gökler melekler doldular.
Muttasıl üç gün namazın kıldılar,
Çün namazın kılarak dağıldılar.
Nice kim vâcibdi eyle kıldılar,
Hakkın takdîrine hayran kaldılar.
Döndüler cümle sahâbî câzi’ûn,
Dediler innâ ileyhi râci’ûn.
Geri dönüp çün eve geldi bunlar,
Hep sahâbî bir yere cem’ oldular.
Mustafâ’yı bulmadılar ortada,
Canı bunların geri yandı oda
Geri gözyaşın revân eylediler,
Geri feryâd-ü-figân eylediler.
Dediler birbirine kim n’idelim,
Çünki Hak emri-durur sabr idelim.
Ger dilersiz bulasız oddan necât,
Aşk ile derd ile edin es-salât
VI. BÖLÜM
Duâ
Her beden kim yaradılır can bulur.
Gayetine ericek noksan bulur.
Her ki libas giydi yâhud gömleğin,
Âhır-ül-emr âna sardılar kefen.
Âh mevt senin elinden âh âh,
Ne gedâ kurtulur elinden ne şâh.
Fürkatinden âh Peygamberlerin,
Hasretinden âh ol Serverlerin.
Âh ol âlimlerin mevtinden âh,
Ah ol âriflerin fevtinden âh.
Fürkatinden âh yetim olanların,
Giryesinden kimsesiz kalanların.
Çün sefer kıldı cihandan Mustafâ,
Dünyâdan hiç kimse ummasın vefa.
Her ki geldi dünyâya gitmek gerek,
Bizde yol hazırlığın etmek gerek.
Mustafâ’dan ibret alın siz dahi,
Biriniz kalmayacak, Allah bakî.
Her ne denli çok yaşarsa bir kişi,
Âkıbet ölmek-durur ânın işi.
İmdi gel ölmeden eylen hazırlık.
Tâ ki hazrette yüzünüz ola ak.
Her kim ola âkıl-ü-devletli er,
Vâ’iz-u nâsih âna ölüm yeter.
Biliriz çünkim ölürüz akıbet,
Çürüyüp toprak oluruz akıbet
Bir yaramaz fiili tagyir etmedik,
Âhıret babında tedbir etmedik.
İmdi gel isyanımız arz edelim,
Ağlamaya göz yaşın karz edelim.
Akıtalım gözümüzden yaşları,
Tazelensin bağrımızın başları.
Sad hezaren hasret-ü-hayf ile âh,
Ömrümüz isyan ile oldu tebâh.
Nefse oyup işledik bî-had günâh,
Bilmeyiz kim ne kılavuz yâ İlâh.
Cümlemiz isyanımızı bilmişiz,
Hazretine rahmet umup gelmişiz.
Kapına eksiklik ile geldik uş,
Yüzümüz kara elimiz dahi boş.
Bize ger rahmet kıl-u ger oda yak,
Gitmeyiz senin kapından bir ayak.
Ol Muhammed hürmetiyçün kim adun,
Ânın adıyla bile koşa kodun.
Halk-ı âlemden ânı ettin güzîn,
Kıldın ânı rahmeten lil-âlemin.
Bize ânın izzetine izzet et,
Fazlın ile cümlemize rahmet et
Dâima kullar işi isyan olur,
Pâdîşâhtan afv ile ihsân olur.
Ol ki bizden yaraşır kıldık anı,
Sen sana yaraşırın kıl yâ Ganî.
Rahmetinden ger bize ihsân ola,
Padişahlığına ne noksan ola.
Hem SÜLEYMÂN’ı fakire rahmet et.
Yoldaşın îmân-u yerin Cennet et
Rabbimden yüzbin sena ile selâm,
Mustafâ’nın rûhuna sabah akşam.
Olsun âline dahi eshâbına,
Tabiîn ensâr u hem ahbabına.
Ümmetinden râzı olsun ol mu’în,
Rahmetullâhi aleyhim ecme’în.
