PAZAR 15 MAYIS 1949 Sahibi: Safa Kılıçboğlu İdareı Nuruosmanlyo Not 17 Tel adresi: «YENİ SABAHe İSTANBUL Telefonı torsa Yeni Sabah 11 inci Yıl, No. 3643 HÜRRİYET VE HAKKİN YILMAZ MÜDAFİİYIZ Sayı»,, 10 Kurus 1^1 Te&e Kuvvet §ürutnı GENEL ZAFİYETTE, NEKAHAT HALLERİNDE, DERMANSIZLIK VE SÎNİR ZAFİYETLERİNDE KULLANILAN BÎR KUVVET ŞURUBUDUR.
Başbakan Şemsettin Gün altay dün, Silâhtarağadakİ yeni elektrik tesislerini açıyor..-
C.H.P.il merkezinde
C. Bayar, umumî seçim kampanyası m dün açtı Başkan, Kayserideki mitingte, iç politikayı tahlil ve C.H.P. yi çok acı bir dille tenkid etti Dışişleri Bakanının son seyahatinden de bahseden G Bayar dedi ki: "Haysiyetli Türkün kaderi bu olmamalı idi. Sadakın Mecliste verdiği son izahatını tasvip edememek durumundayız „
dünkü mühim içtima
Kayseri: 14 (Hususî surette
gönderdiğimiz arkadaşımız Zihni Kanmazdan telefonla) — De-
mokrat Parti Kayseri mitingi bu-
gün pek muazzam bir şekilde ya-
pılmıştır. Miting, Cumhuriyet meydanında saat 14.30 da başla-
mış, 17.30 a kadar devam etmiş
Başbakan, aşırı taşkınlıkların fayda vermiyeceğini C H- P. lilere hatırlattı
Ş. Günaltay, Silâhtarağa elektrik fabrikasındaki yeni tesisin açılış töreninde de hazır bulundu
tir. Meydanın etrafındaki evlerin damlan dahi mitingi takip edenlerle dolmuştu. Kars, Niğde, Sivas Yozgad, Adana, Ceyhan, Kırşehir ve îçelden gelen D. P. temsil çileri de mitingde yer almıştı.
İstiklâl marşı ile başlayan mitingde ilk sözü Kayseri D. P. il başkanı Ali Riza Kılıçkale almış, müteakiben konuşan Refik
Zümre
l O.H.P. î] idare Kurulunun daveti üzerine Başbakan Şemseddin
S Günaltay, dün saat 15 de beraberinde Sağlık Bakanı Dr, Kema- (
( 11 Beyazıt ve İstanbul Valisi Dr. Lûtfl Kırdar olduğu halde >
( C.H.P. U Merkezine gelmiş ve 11 idare Kurulu, Belediye Daimi $ > Encümeni üyelerüe C.HJ», Üçe bajkanlanmn iştirâkile bir toplan (
(Oovattıı Sa. 7 Sü. 4 de)}
Koraltan ezcümle demiştir ki: Koraltanın konuşması — Tek partili sisteme son veren Demokrat Partinin kurulu-(Devamı Sa. 7 Sü. 2 de)
Berlin ablukası kaldırıldıktan sonra ilk Müttefik jeef’i Berlinde böyle karşılanmıştır. (Foto: A.P.)
[Mareşal Çakmak
Millet Partisinin îzmitteki toplantısına bir mesaj gönderdi
Hâkimiyeti
aş bakan Şemseddin Günaltay, vilâyet binasında yaptığı basın konferan-
sında günün ve Türk efkârını İşgal eden dâvaların hemen hepBİ-ne temas etti. Hattâ pürüzlü dâvaların bile cesaretle üzerine yürümekten çekinmedi.
Dünkü başyazımızda bahis mev mu ettiğimiz seçim emniyeti, şim diye kadar, Halk Partili zimamdarlar İçin aırf lâkırdısı, edilen tartışması uzatılan fakat bir türlü ciddi ve samimî bir surette tahakkukuna doğru gidilmek istenilmeyen bir vahime İdi. Günaltay, ne olursa olsun hattâ kendi partisindeki muhalefeti ve mukavemeti de İcabında kırarak bu güvenliği sağlamak İstiyor. Buna müvazi olarak, daha doğrusu, doğacak bu emniyetin neticesi o-larak yurtta fert ve zümre hâkimiyetinin yıkılacağını tahmin ediyoruz. Hakikaten, seçim emniyeti sağlanabilir ve esaslı temeller üzerinde kurulabilirse fert ve zümre hâkimiyeti belki ortadan kalkar. Çünkü, sayın Başbakan açık olmasa da zımnen itiraf etmiş bulunuyor ki Turkiyemiz, Cumhuriyet ilânına rağmen, çey Tek asırdır bazı kudretli fert ve şeflerin ve hattâ zümrelerin hâkimiyeti altında kalmıştır. Maa-mafih, sayın Giinaltaya göre, tarihi zaruretler ve inkılâp icapları memleketin bu merhaleden geç meşini istilzam etmiştir. Amma ne de olsa artık bu safha atlatılmıştır. Tekrar bu sisteme dönme ğe ne İmkân ve ne de ihtiyaç vardır.
Yüz yıl evvel başlamış olan demokratik hareketler bazen dessas bazen kudretli şahsiyetlerin ortaya çıkmasile bir kaç defa sekteye uğradı. Fakat tarihin bu yaprağım kesin olarak ve bir dalıa açılmamak üzere kapamak lâzımdır. Bunun tek yolu da demokrasiyi ve millet iradesini kayıtsız şartsız hâkim kılmaktır. E-■asen anayasamız bu ciheti açıkça ifade etmektedir amma çeyrek asırdır bu hüküm bir türlü yerine getirilemedi. Birinci meşrutiyetin ilânındım sonra da İkinci Abdülhamid, her sene çıkardığı devlet salnamesinin başına kanunu esasi baklandaki İrade ve «hattı humayun» u kaydettirir, fakat Mebusan Meclisini bir türlü açmazdı. Bu itiyadlar ve gelenek ler kökünden kazınacaktır.
Demokrasi, Htçlm 8erbestliğl ve emniyeti, millî hâkimiyet İyi âyarlanamazsa yâni millet hâkimiyetine engel olacak gizil kapak Jı usuller tatbik edilirse —nitekim 1946 seçimlerinde bu oyunların çeşitlisi tatbik olunmuştu— demokratik rejim İyi İşleyemez vo bugün şahidi olduğumuz durum hâdis olur. Yâni bir zümre, bir lıizlp yalın t dalıa geniş mâna röle bir parti, çoğunluğuna daya-nanik, dilediği gibi hareket eder. Pfee'ul adamları, tarafdan İse, •oramla tutmaz, suiistimal ve yol ■ufaklan, yapanlar mensuplan (Devamı 8a. ı 8ü. • de)
Ali İhsan Sabis ateş püskürüyor
Emekli General, D. Partısile olan ihtilâf ve münasebetlerine dair dikkate değer şeyler anlatıyor Dün kendisiyle görüştüğümüz ı rettiğiniz havadis tamamiyle doğ-Emekli General Ali İhsan Sabis; rudur. Dünkü yazının sonunda şunlan söyledi: Demokrat Parti İstanbul il idare
«— Geçen pazartesi günkü nüs- kurulu âzasından birinin (Ya o, hanızda Ankaradan alarak neş-l (Dovamı Sa. 7 Sü. s da) ’
Mâhût danslı çay hâdisesi
Milli Eğitim Bakanlığının Dershane Müdürü Muammer Orbay’ın vazifesine nihayet verdiğini müjdeleriz
Hâdisede gösterdiği hassasiyetten dolayı Milli Eğitim Bakanına teşekkür ederiz
Alemdarda Amerikan MHBh---------------ğitim Bakanlığının hâdl-
dershanesındeki mahut şeyi takipteki lıassasiye-
danslı çay hâdisesi etra- tinden dolayı teşekkür e-
fmda yaptığımız neşriya- deriz.
tın bütün memlekette na- Çaylı dans hâdisesi ü-
sıl bir tepki uyandırdığı zerine, memleketin dört
malûmdur, öğrendiğimize bir tarafından gazetemi-
gore, Milli Eğitim Bakan- ■ V ze gönderilen protesto
lığı, bu dershanenin mü- mektuplarını neşre de -
dürü bulunan Muammer vam ediyorduk. Fakat,
Orbayın vazifesine niha- M- Orbay bu mektuplar o kadar yet vermiştir. Bu suretle, hâdı- çoktur kİ, neşre devam suretile senin mes’ullerinden biri, ceza- arkasını almak maddeten müm landınlmış olmaktadır. Milli E- | (Dovamı Sa. 7 6Ü. 5 do)
Avrupa savunması
Amerika, Batı Avrupanın savunmasının
bir askerî taarruzu davet edecek kadar zayıf olduğu kanaatinde
Berlin: 14 (AP.) — Birleşik Amerika, Büyük Britanya ve Fransa Batı Berline, mahdut müt tefik nezareti altında, müstakil İdare sağlamayı teahhüt etmişler dir.
Moskova casusları zincirinden bir halka: Londradaki Polonya Elçiliği askerî ataşe muavini Kajdy, casusluk suçile itham edilmektedir. (Foto: AP.) Amerikadan
Batı Almanya federal cumhuriyetini ilgilendiren işgal statükosuna benzer bir «Batı Berlin
statükosu» bugün 3 batılı İşgal devleti tarafından Berlinde imza
lanmıştır. Bu vesika daha önce-
den Batı Berlinln Alman hükü-
kaçan lider
Komünist elebaşı
vapurda tevkif olundu
meti tarafından görülüp tasvip e-dilmiştir. îşgal statükosu gele-
cek hafta müttefik komutanlar tarafından Berlin Şehir Meclisine bir merasim sırasında sunula
çaktır.
Batılı işgal makamları kontrol
(Dovamı Sa. 7 Sü. S do)
Londra 14 (AP) — Birleşik Amo rlka’daıı kaçan komünist elebaşala
rından Gerhajd Elalar ın Polonya
Pandırah «Batory» gemisinde Bout hampton'da Skotland Yard memur
ları tarafından tevkif edildiği bu gece Londradaki Amerikan elçiliği en bildirilmiştir.
Elsler yarrn Londraya getirt üo
çektir. Bir elçilik sözcüsüne göre, E isler kuvvet istimaliyle tevkife karşı koymak istemiştir. Şimdi. A-morikan elçiliğinin Elslor’ln Amo
rücaya iadesini tomine anlaşılmaktadır.
çalışacağı
Dün Kolejde kutlanan bayram

M
ti' 11 '■’ . ı ■ f
r i l' \L t
‘ i W
r / ■ İt
İzmit, 14 (Telefonla) — Bugün Millet Partisi merkez ocak ve bucağının açılış törem şehrimize gelen general Sadık Aldo-ğan ve îstanbuldan gelen Millet Partililerin iştirâkile yapı’mış-tır.
Merasimden evvel Millet Partisi Genel Başkan vekili Mareşal Fevzi Çakmaktan gelen şu mesaj
«Partimizin Kocaeli teşkilâtının kuruluş töreninde değerli mefkure arkadaşlarınız arasında bulunamıyacağımdan çok müteessirim. Bütün kalbimle ve her zaman sîzlerle beraberim. Hak ve hürriyet yolundaki mücadele-(Devamı Sa. 7 SÜ. 4 do)
TAKVİMDEN BİR YAPRAK:
Gelir vergisinden çıkan tartışma
— Es u bir meslekdaşA cevap — Yazan: SALÂHADDİN DUMLU
Ati» eski mcBİokdoş;
Günün bolü başlı mali hâılisoui olan gelir vergisi, bu movzu ile ilgili olan vo olmıyan birçok kalem erbabını lıarokoto getirdi.
Bunlardan bir kısmı, körlerin fili tariflori gibi; gelir vorgieini kendi görü# vo anlayışlarına göro tarif ettiler. Hattâ bu içdo o kadar ileri gidildi ki; busı fıkra muharrirlori Mi-; milorini, Pililerini bırakıp, birer maliye profoaörü pozu ilo sütunlarını bu ciddî mevzun talıais ettiler.
Bu momlekotin; vorgi reformuna muhtaç bulunduğuna iman otmı* bir mnliyeoi sıfatiyle, movzua temas eden her yazı bende alâka bulur.
Yoni Sabah gozutesindo imzanızı görünco; menfî do olsa (zira aramızdan ayrılalıbori bize nedenso ateş püskürüyorsunuz) ilmi bir tenkid o-kuyacn&ımı Ümit ederek memnun olmuş vo yazının başlığını bir tertip batanı kabul etmiştim. Mothı, beni inkisara uğrattı vo üzüldüm.
Bu üzllntUyii; istiyerok voya into-miyorek vorgi ödoyon hor vatandasın duyduğuna do kaniim. Nasıl üzülmas lor ki hepsini birdon «onai» kollmosi altında toplamıyor musunuzP...
Yasınızı parça, parça gözden geçirelim :
Fransıs argosu; kaçmak mümkün olan bir vorgidon kacmıyana (armut» «enai» dermiş.
Evvelâ siz do kabul edersiniz ki bunu Fransız milleti değil, onlar içinde dojenoro olmuş mahdut bir zümre (Devamı Sa. 7 Sü. 1 do)
Selçuk kız enstitüsündeki I dünkü defile
Dün Çapa Selçuk Ku Enstitüsün-do bir tören vo defile yapılmıştır. Yukarıdaki resim defileye iştirak eden öğrencilerden birini göstermektedir.
(Foto Burhan — Ymi Babah).
İngiliz Elçisi Ankarada
Büyük elçinin Ankarada verdiği demeç
Ankara: 14 (A.A) — İngiltere -nln yeni Ankara Büyük Elçisi SU Noel Charles ile eşi bu sabahki eke
presle şehrimize gelmişlerdir.
(Davamı Sa. 7 Sü. 7 de)
Hayat pahalılığı mütehassısı
ULUNAY
azı dairelere İşlerin tomon-nl edilen şoklldo cereyanı I-çln mütehassıslar getiriliyor. Meselâ İmar mütehassısları... Yol mütehassısları... Yeraltı suları mütehassısları... Et mütehassısları, balık mütehassısları, dovlot İşlerini plânlaştırma mütehassısları, süt mütehassısları, hattâ İstihbarımıza göre oloktrlk, tramvay, tünol vo o-tobüs işletınolorinl ıslah İçin de Is4 vlçrodon mütehassıslar gotlrllooek4 mlş.
Vaktlylo böyle bir hâdlss karşı-tında biraz homurdanırdık. Fakat zaman İlo anladık kİ Işlorl düzelt4 mok İçin yalnız güzel niyet kâfi değildir ı bir çalııma «İstemi lâzımdır ı bizim müsbet olarak gördüğü müz tedblrlor bazon monfl notleo-ler vorlyor; »öyle bir vâkıa anlatmışlardı:
Bir yerde tren münakalâtı dalma açık voriyormuş. Açığı kapatmak I-çln alınaoak tedbir nodlrî Münakalât masraflarını arttırmak... Yol pa rası arttırıldıkça zarar da o nlsbot-to artmağa başlamış. Bu vaziyet karsısında İdare ne yapnoağını şaşırmış... çaresiz bir mütehassıs getirmişler. Bu adam dorhal nakil fiyatlarını yarı yarıya İndirmiş. Bu tedbir halkı seyahate toşvlk öyle-mis» keyfiyetten doğll komlyyotton kazanmak «urotllo yavn» yavaş zarar kapanmışı kâr başlamış vo bıı suretle İdare İflâstan kurtulmuş.
Bugün hayat pahalılığı bahsindi
ayni vaziyetteyiz.
İstanbul bolodiyesl tecrübe od»> mlş çarelere başvuruyor... TanzlıB satışı, narh, coza... Bunlardan mü« bet bir notloe alınamıyor. Fakat a-caba hayat pahalılığına çare bul « malt İçin alınacak tedbirler bundan İbaret midir?
Bizim akılımıza gelmoyon datui başka tedbirler olsa gerek.
Böylo olunca bu hayat pahalılığı buhranına çare bulmak İçin emsâll mlslllû bir mütehassıs getirisek ne-■ıl olur?
Zira bugün pahalılık buhranı memlokotln umumi hayatını müthiş bir sıkıntıya doğru götürüyor. Ve yapaoak hiç bir sey kalmadığı da on salâhiyeti! mercilerin İtirafı ll« sabittir.
Bakalım hazık bir tabip bulalmu Bir koro de bu marazı onun ollorl» no bırakalım... Bolk) bir çaresi bulunur. Bunda alınaoak, darılacak, güconocok bir şoy yoktur.
İhtimal bu mütehassıs yeniden karne usulünü tatbik odecoktlrı fa kat bir zamanlar bizde olduğu gibi doğll... Mosolö Ingllterode hlikûms tin hor Inglllzo paskalyada bir yumurta yedirmek İçin yaptığı teşkilât gibi muazzam bir $ey... Hani öy lo bir teşkilât kİ Ingiıtoro kralına da ancak bir yumurta yedirmiştir.
Bu mos'eloyl baştan savına bir
movzu olarak olo almamalı... Düşü
nüleook... Ehommlyetlo, dikkatle
düşünülocok bir bahletlr. Biz dun
bir kers hatırlatmak!
Dün Amerikan Kolejinde yapılan bayram münasebet ile törene işt irâk eden gençlerden bir grup.,
(Foto Burhan —« Yeni Babah),
PAZAR 15 MAYIS 1949 Sahibi: Safa Kılıçboğlu İdareı Nuruosmanlyo Not 17 Tel adresi: «YENİ SABAHe İSTANBUL Telefonı torsa Yeni Sabah 11 inci Yıl, No. 3643 HÜRRİYET VE HAKKİN YILMAZ MÜDAFİİYIZ Sayı»,, 10 Kurus 1^1 Te&e Kuvvet §ürutnı GENEL ZAFİYETTE, NEKAHAT HALLERİNDE, DERMANSIZLIK VE SÎNİR ZAFİYETLERİNDE KULLANILAN BÎR KUVVET ŞURUBUDUR.
Başbakan Şemsettin Gün altay dün, Silâhtarağadakİ yeni elektrik tesislerini açıyor..-
C.H.P.il merkezinde
C. Bayar, umumî seçim kampanyası m dün açtı Başkan, Kayserideki mitingte, iç politikayı tahlil ve C.H.P. yi çok acı bir dille tenkid etti Dışişleri Bakanının son seyahatinden de bahseden G Bayar dedi ki: "Haysiyetli Türkün kaderi bu olmamalı idi. Sadakın Mecliste verdiği son izahatını tasvip edememek durumundayız „
dünkü mühim içtima
Kayseri: 14 (Hususî surette
gönderdiğimiz arkadaşımız Zihni Kanmazdan telefonla) — De-
mokrat Parti Kayseri mitingi bu-
gün pek muazzam bir şekilde ya-
pılmıştır. Miting, Cumhuriyet meydanında saat 14.30 da başla-
mış, 17.30 a kadar devam etmiş
Başbakan, aşırı taşkınlıkların fayda vermiyeceğini C H- P. lilere hatırlattı
Ş. Günaltay, Silâhtarağa elektrik fabrikasındaki yeni tesisin açılış töreninde de hazır bulundu
tir. Meydanın etrafındaki evlerin damlan dahi mitingi takip edenlerle dolmuştu. Kars, Niğde, Sivas Yozgad, Adana, Ceyhan, Kırşehir ve îçelden gelen D. P. temsil çileri de mitingde yer almıştı.
İstiklâl marşı ile başlayan mitingde ilk sözü Kayseri D. P. il başkanı Ali Riza Kılıçkale almış, müteakiben konuşan Refik
Zümre
l O.H.P. î] idare Kurulunun daveti üzerine Başbakan Şemseddin
S Günaltay, dün saat 15 de beraberinde Sağlık Bakanı Dr, Kema- (
( 11 Beyazıt ve İstanbul Valisi Dr. Lûtfl Kırdar olduğu halde >
( C.H.P. U Merkezine gelmiş ve 11 idare Kurulu, Belediye Daimi $ > Encümeni üyelerüe C.HJ», Üçe bajkanlanmn iştirâkile bir toplan (
(Oovattıı Sa. 7 Sü. 4 de)}
Koraltan ezcümle demiştir ki: Koraltanın konuşması — Tek partili sisteme son veren Demokrat Partinin kurulu-(Devamı Sa. 7 Sü. 2 de)
Berlin ablukası kaldırıldıktan sonra ilk Müttefik jeef’i Berlinde böyle karşılanmıştır. (Foto: A.P.)
[Mareşal Çakmak
Millet Partisinin îzmitteki toplantısına bir mesaj gönderdi
Hâkimiyeti
aş bakan Şemseddin Günaltay, vilâyet binasında yaptığı basın konferan-
sında günün ve Türk efkârını İşgal eden dâvaların hemen hepBİ-ne temas etti. Hattâ pürüzlü dâvaların bile cesaretle üzerine yürümekten çekinmedi.
Dünkü başyazımızda bahis mev mu ettiğimiz seçim emniyeti, şim diye kadar, Halk Partili zimamdarlar İçin aırf lâkırdısı, edilen tartışması uzatılan fakat bir türlü ciddi ve samimî bir surette tahakkukuna doğru gidilmek istenilmeyen bir vahime İdi. Günaltay, ne olursa olsun hattâ kendi partisindeki muhalefeti ve mukavemeti de İcabında kırarak bu güvenliği sağlamak İstiyor. Buna müvazi olarak, daha doğrusu, doğacak bu emniyetin neticesi o-larak yurtta fert ve zümre hâkimiyetinin yıkılacağını tahmin ediyoruz. Hakikaten, seçim emniyeti sağlanabilir ve esaslı temeller üzerinde kurulabilirse fert ve zümre hâkimiyeti belki ortadan kalkar. Çünkü, sayın Başbakan açık olmasa da zımnen itiraf etmiş bulunuyor ki Turkiyemiz, Cumhuriyet ilânına rağmen, çey Tek asırdır bazı kudretli fert ve şeflerin ve hattâ zümrelerin hâkimiyeti altında kalmıştır. Maa-mafih, sayın Giinaltaya göre, tarihi zaruretler ve inkılâp icapları memleketin bu merhaleden geç meşini istilzam etmiştir. Amma ne de olsa artık bu safha atlatılmıştır. Tekrar bu sisteme dönme ğe ne İmkân ve ne de ihtiyaç vardır.
Yüz yıl evvel başlamış olan demokratik hareketler bazen dessas bazen kudretli şahsiyetlerin ortaya çıkmasile bir kaç defa sekteye uğradı. Fakat tarihin bu yaprağım kesin olarak ve bir dalıa açılmamak üzere kapamak lâzımdır. Bunun tek yolu da demokrasiyi ve millet iradesini kayıtsız şartsız hâkim kılmaktır. E-■asen anayasamız bu ciheti açıkça ifade etmektedir amma çeyrek asırdır bu hüküm bir türlü yerine getirilemedi. Birinci meşrutiyetin ilânındım sonra da İkinci Abdülhamid, her sene çıkardığı devlet salnamesinin başına kanunu esasi baklandaki İrade ve «hattı humayun» u kaydettirir, fakat Mebusan Meclisini bir türlü açmazdı. Bu itiyadlar ve gelenek ler kökünden kazınacaktır.
Demokrasi, Htçlm 8erbestliğl ve emniyeti, millî hâkimiyet İyi âyarlanamazsa yâni millet hâkimiyetine engel olacak gizil kapak Jı usuller tatbik edilirse —nitekim 1946 seçimlerinde bu oyunların çeşitlisi tatbik olunmuştu— demokratik rejim İyi İşleyemez vo bugün şahidi olduğumuz durum hâdis olur. Yâni bir zümre, bir lıizlp yalın t dalıa geniş mâna röle bir parti, çoğunluğuna daya-nanik, dilediği gibi hareket eder. Pfee'ul adamları, tarafdan İse, •oramla tutmaz, suiistimal ve yol ■ufaklan, yapanlar mensuplan (Devamı 8a. ı 8ü. • de)
Ali İhsan Sabis ateş püskürüyor
Emekli General, D. Partısile olan ihtilâf ve münasebetlerine dair dikkate değer şeyler anlatıyor Dün kendisiyle görüştüğümüz ı rettiğiniz havadis tamamiyle doğ-Emekli General Ali İhsan Sabis; rudur. Dünkü yazının sonunda şunlan söyledi: Demokrat Parti İstanbul il idare
«— Geçen pazartesi günkü nüs- kurulu âzasından birinin (Ya o, hanızda Ankaradan alarak neş-l (Dovamı Sa. 7 Sü. s da) ’
Mâhût danslı çay hâdisesi
Milli Eğitim Bakanlığının Dershane Müdürü Muammer Orbay’ın vazifesine nihayet verdiğini müjdeleriz
Hâdisede gösterdiği hassasiyetten dolayı Milli Eğitim Bakanına teşekkür ederiz
Alemdarda Amerikan MHBh---------------ğitim Bakanlığının hâdl-
dershanesındeki mahut şeyi takipteki lıassasiye-
danslı çay hâdisesi etra- tinden dolayı teşekkür e-
fmda yaptığımız neşriya- deriz.
tın bütün memlekette na- Çaylı dans hâdisesi ü-
sıl bir tepki uyandırdığı zerine, memleketin dört
malûmdur, öğrendiğimize bir tarafından gazetemi-
gore, Milli Eğitim Bakan- ■ V ze gönderilen protesto
lığı, bu dershanenin mü- mektuplarını neşre de -
dürü bulunan Muammer vam ediyorduk. Fakat,
Orbayın vazifesine niha- M- Orbay bu mektuplar o kadar yet vermiştir. Bu suretle, hâdı- çoktur kİ, neşre devam suretile senin mes’ullerinden biri, ceza- arkasını almak maddeten müm landınlmış olmaktadır. Milli E- | (Dovamı Sa. 7 6Ü. 5 do)
Avrupa savunması
Amerika, Batı Avrupanın savunmasının
bir askerî taarruzu davet edecek kadar zayıf olduğu kanaatinde
Berlin: 14 (AP.) — Birleşik Amerika, Büyük Britanya ve Fransa Batı Berline, mahdut müt tefik nezareti altında, müstakil İdare sağlamayı teahhüt etmişler dir.
Moskova casusları zincirinden bir halka: Londradaki Polonya Elçiliği askerî ataşe muavini Kajdy, casusluk suçile itham edilmektedir. (Foto: AP.) Amerikadan
Batı Almanya federal cumhuriyetini ilgilendiren işgal statükosuna benzer bir «Batı Berlin
statükosu» bugün 3 batılı İşgal devleti tarafından Berlinde imza
lanmıştır. Bu vesika daha önce-
den Batı Berlinln Alman hükü-
kaçan lider
Komünist elebaşı
vapurda tevkif olundu
meti tarafından görülüp tasvip e-dilmiştir. îşgal statükosu gele-
cek hafta müttefik komutanlar tarafından Berlin Şehir Meclisine bir merasim sırasında sunula
çaktır.
Batılı işgal makamları kontrol
(Dovamı Sa. 7 Sü. S do)
Londra 14 (AP) — Birleşik Amo rlka’daıı kaçan komünist elebaşala
rından Gerhajd Elalar ın Polonya
Pandırah «Batory» gemisinde Bout hampton'da Skotland Yard memur
ları tarafından tevkif edildiği bu gece Londradaki Amerikan elçiliği en bildirilmiştir.
Elsler yarrn Londraya getirt üo
çektir. Bir elçilik sözcüsüne göre, E isler kuvvet istimaliyle tevkife karşı koymak istemiştir. Şimdi. A-morikan elçiliğinin Elslor’ln Amo
rücaya iadesini tomine anlaşılmaktadır.
çalışacağı
Dün Kolejde kutlanan bayram

M
ti' 11 '■’ . ı ■ f
r i l' \L t
‘ i W
r / ■ İt
İzmit, 14 (Telefonla) — Bugün Millet Partisi merkez ocak ve bucağının açılış törem şehrimize gelen general Sadık Aldo-ğan ve îstanbuldan gelen Millet Partililerin iştirâkile yapı’mış-tır.
Merasimden evvel Millet Partisi Genel Başkan vekili Mareşal Fevzi Çakmaktan gelen şu mesaj
«Partimizin Kocaeli teşkilâtının kuruluş töreninde değerli mefkure arkadaşlarınız arasında bulunamıyacağımdan çok müteessirim. Bütün kalbimle ve her zaman sîzlerle beraberim. Hak ve hürriyet yolundaki mücadele-(Devamı Sa. 7 SÜ. 4 do)
TAKVİMDEN BİR YAPRAK:
Gelir vergisinden çıkan tartışma
— Es u bir meslekdaşA cevap — Yazan: SALÂHADDİN DUMLU
Ati» eski mcBİokdoş;
Günün bolü başlı mali hâılisoui olan gelir vergisi, bu movzu ile ilgili olan vo olmıyan birçok kalem erbabını lıarokoto getirdi.
Bunlardan bir kısmı, körlerin fili tariflori gibi; gelir vorgieini kendi görü# vo anlayışlarına göro tarif ettiler. Hattâ bu içdo o kadar ileri gidildi ki; busı fıkra muharrirlori Mi-; milorini, Pililerini bırakıp, birer maliye profoaörü pozu ilo sütunlarını bu ciddî mevzun talıais ettiler.
Bu momlekotin; vorgi reformuna muhtaç bulunduğuna iman otmı* bir mnliyeoi sıfatiyle, movzua temas eden her yazı bende alâka bulur.
Yoni Sabah gozutesindo imzanızı görünco; menfî do olsa (zira aramızdan ayrılalıbori bize nedenso ateş püskürüyorsunuz) ilmi bir tenkid o-kuyacn&ımı Ümit ederek memnun olmuş vo yazının başlığını bir tertip batanı kabul etmiştim. Mothı, beni inkisara uğrattı vo üzüldüm.
Bu üzllntUyii; istiyerok voya into-miyorek vorgi ödoyon hor vatandasın duyduğuna do kaniim. Nasıl üzülmas lor ki hepsini birdon «onai» kollmosi altında toplamıyor musunuzP...
Yasınızı parça, parça gözden geçirelim :
Fransıs argosu; kaçmak mümkün olan bir vorgidon kacmıyana (armut» «enai» dermiş.
Evvelâ siz do kabul edersiniz ki bunu Fransız milleti değil, onlar içinde dojenoro olmuş mahdut bir zümre (Devamı Sa. 7 Sü. 1 do)
Selçuk kız enstitüsündeki I dünkü defile
Dün Çapa Selçuk Ku Enstitüsün-do bir tören vo defile yapılmıştır. Yukarıdaki resim defileye iştirak eden öğrencilerden birini göstermektedir.
(Foto Burhan — Ymi Babah).
İngiliz Elçisi Ankarada
Büyük elçinin Ankarada verdiği demeç
Ankara: 14 (A.A) — İngiltere -nln yeni Ankara Büyük Elçisi SU Noel Charles ile eşi bu sabahki eke
presle şehrimize gelmişlerdir.
(Davamı Sa. 7 Sü. 7 de)
Hayat pahalılığı mütehassısı
ULUNAY
azı dairelere İşlerin tomon-nl edilen şoklldo cereyanı I-çln mütehassıslar getiriliyor. Meselâ İmar mütehassısları... Yol mütehassısları... Yeraltı suları mütehassısları... Et mütehassısları, balık mütehassısları, dovlot İşlerini plânlaştırma mütehassısları, süt mütehassısları, hattâ İstihbarımıza göre oloktrlk, tramvay, tünol vo o-tobüs işletınolorinl ıslah İçin de Is4 vlçrodon mütehassıslar gotlrllooek4 mlş.
Vaktlylo böyle bir hâdlss karşı-tında biraz homurdanırdık. Fakat zaman İlo anladık kİ Işlorl düzelt4 mok İçin yalnız güzel niyet kâfi değildir ı bir çalııma «İstemi lâzımdır ı bizim müsbet olarak gördüğü müz tedblrlor bazon monfl notleo-ler vorlyor; »öyle bir vâkıa anlatmışlardı:
Bir yerde tren münakalâtı dalma açık voriyormuş. Açığı kapatmak I-çln alınaoak tedbir nodlrî Münakalât masraflarını arttırmak... Yol pa rası arttırıldıkça zarar da o nlsbot-to artmağa başlamış. Bu vaziyet karsısında İdare ne yapnoağını şaşırmış... çaresiz bir mütehassıs getirmişler. Bu adam dorhal nakil fiyatlarını yarı yarıya İndirmiş. Bu tedbir halkı seyahate toşvlk öyle-mis» keyfiyetten doğll komlyyotton kazanmak «urotllo yavn» yavaş zarar kapanmışı kâr başlamış vo bıı suretle İdare İflâstan kurtulmuş.
Bugün hayat pahalılığı bahsindi
ayni vaziyetteyiz.
İstanbul bolodiyesl tecrübe od»> mlş çarelere başvuruyor... TanzlıB satışı, narh, coza... Bunlardan mü« bet bir notloe alınamıyor. Fakat a-caba hayat pahalılığına çare bul « malt İçin alınacak tedbirler bundan İbaret midir?
Bizim akılımıza gelmoyon datui başka tedbirler olsa gerek.
Böylo olunca bu hayat pahalılığı buhranına çare bulmak İçin emsâll mlslllû bir mütehassıs getirisek ne-■ıl olur?
Zira bugün pahalılık buhranı memlokotln umumi hayatını müthiş bir sıkıntıya doğru götürüyor. Ve yapaoak hiç bir sey kalmadığı da on salâhiyeti! mercilerin İtirafı ll« sabittir.
Bakalım hazık bir tabip bulalmu Bir koro de bu marazı onun ollorl» no bırakalım... Bolk) bir çaresi bulunur. Bunda alınaoak, darılacak, güconocok bir şoy yoktur.
İhtimal bu mütehassıs yeniden karne usulünü tatbik odecoktlrı fa kat bir zamanlar bizde olduğu gibi doğll... Mosolö Ingllterode hlikûms tin hor Inglllzo paskalyada bir yumurta yedirmek İçin yaptığı teşkilât gibi muazzam bir $ey... Hani öy lo bir teşkilât kİ Ingiıtoro kralına da ancak bir yumurta yedirmiştir.
Bu mos'eloyl baştan savına bir
movzu olarak olo almamalı... Düşü
nüleook... Ehommlyetlo, dikkatle
düşünülocok bir bahletlr. Biz dun
bir kers hatırlatmak!
Dün Amerikan Kolejinde yapılan bayram münasebet ile törene işt irâk eden gençlerden bir grup.,
(Foto Burhan —« Yeni Babah),
PAZAR 15 MAYIS 1949 Sahibi: Safa Kılıçboğlu İdareı Nuruosmanlyo Not 17 Tel adresi: «YENİ SABAHe İSTANBUL Telefonı torsa Yeni Sabah 11 inci Yıl, No. 3643 HÜRRİYET VE HAKKİN YILMAZ MÜDAFİİYIZ Sayı»,, 10 Kurus 1^1 Te&e Kuvvet §ürutnı GENEL ZAFİYETTE, NEKAHAT HALLERİNDE, DERMANSIZLIK VE SÎNİR ZAFİYETLERİNDE KULLANILAN BÎR KUVVET ŞURUBUDUR.
Başbakan Şemsettin Gün altay dün, Silâhtarağadakİ yeni elektrik tesislerini açıyor..-
C.H.P.il merkezinde
C. Bayar, umumî seçim kampanyası m dün açtı Başkan, Kayserideki mitingte, iç politikayı tahlil ve C.H.P. yi çok acı bir dille tenkid etti Dışişleri Bakanının son seyahatinden de bahseden G Bayar dedi ki: "Haysiyetli Türkün kaderi bu olmamalı idi. Sadakın Mecliste verdiği son izahatını tasvip edememek durumundayız „
dünkü mühim içtima
Kayseri: 14 (Hususî surette
gönderdiğimiz arkadaşımız Zihni Kanmazdan telefonla) — De-
mokrat Parti Kayseri mitingi bu-
gün pek muazzam bir şekilde ya-
pılmıştır. Miting, Cumhuriyet meydanında saat 14.30 da başla-
mış, 17.30 a kadar devam etmiş
Başbakan, aşırı taşkınlıkların fayda vermiyeceğini C H- P. lilere hatırlattı
Ş. Günaltay, Silâhtarağa elektrik fabrikasındaki yeni tesisin açılış töreninde de hazır bulundu
tir. Meydanın etrafındaki evlerin damlan dahi mitingi takip edenlerle dolmuştu. Kars, Niğde, Sivas Yozgad, Adana, Ceyhan, Kırşehir ve îçelden gelen D. P. temsil çileri de mitingde yer almıştı.
İstiklâl marşı ile başlayan mitingde ilk sözü Kayseri D. P. il başkanı Ali Riza Kılıçkale almış, müteakiben konuşan Refik
Zümre
l O.H.P. î] idare Kurulunun daveti üzerine Başbakan Şemseddin
S Günaltay, dün saat 15 de beraberinde Sağlık Bakanı Dr, Kema- (
( 11 Beyazıt ve İstanbul Valisi Dr. Lûtfl Kırdar olduğu halde >
( C.H.P. U Merkezine gelmiş ve 11 idare Kurulu, Belediye Daimi $ > Encümeni üyelerüe C.HJ», Üçe bajkanlanmn iştirâkile bir toplan (
(Oovattıı Sa. 7 Sü. 4 de)}
Koraltan ezcümle demiştir ki: Koraltanın konuşması — Tek partili sisteme son veren Demokrat Partinin kurulu-(Devamı Sa. 7 Sü. 2 de)
Berlin ablukası kaldırıldıktan sonra ilk Müttefik jeef’i Berlinde böyle karşılanmıştır. (Foto: A.P.)
[Mareşal Çakmak
Millet Partisinin îzmitteki toplantısına bir mesaj gönderdi
Hâkimiyeti
aş bakan Şemseddin Günaltay, vilâyet binasında yaptığı basın konferan-
sında günün ve Türk efkârını İşgal eden dâvaların hemen hepBİ-ne temas etti. Hattâ pürüzlü dâvaların bile cesaretle üzerine yürümekten çekinmedi.
Dünkü başyazımızda bahis mev mu ettiğimiz seçim emniyeti, şim diye kadar, Halk Partili zimamdarlar İçin aırf lâkırdısı, edilen tartışması uzatılan fakat bir türlü ciddi ve samimî bir surette tahakkukuna doğru gidilmek istenilmeyen bir vahime İdi. Günaltay, ne olursa olsun hattâ kendi partisindeki muhalefeti ve mukavemeti de İcabında kırarak bu güvenliği sağlamak İstiyor. Buna müvazi olarak, daha doğrusu, doğacak bu emniyetin neticesi o-larak yurtta fert ve zümre hâkimiyetinin yıkılacağını tahmin ediyoruz. Hakikaten, seçim emniyeti sağlanabilir ve esaslı temeller üzerinde kurulabilirse fert ve zümre hâkimiyeti belki ortadan kalkar. Çünkü, sayın Başbakan açık olmasa da zımnen itiraf etmiş bulunuyor ki Turkiyemiz, Cumhuriyet ilânına rağmen, çey Tek asırdır bazı kudretli fert ve şeflerin ve hattâ zümrelerin hâkimiyeti altında kalmıştır. Maa-mafih, sayın Giinaltaya göre, tarihi zaruretler ve inkılâp icapları memleketin bu merhaleden geç meşini istilzam etmiştir. Amma ne de olsa artık bu safha atlatılmıştır. Tekrar bu sisteme dönme ğe ne İmkân ve ne de ihtiyaç vardır.
Yüz yıl evvel başlamış olan demokratik hareketler bazen dessas bazen kudretli şahsiyetlerin ortaya çıkmasile bir kaç defa sekteye uğradı. Fakat tarihin bu yaprağım kesin olarak ve bir dalıa açılmamak üzere kapamak lâzımdır. Bunun tek yolu da demokrasiyi ve millet iradesini kayıtsız şartsız hâkim kılmaktır. E-■asen anayasamız bu ciheti açıkça ifade etmektedir amma çeyrek asırdır bu hüküm bir türlü yerine getirilemedi. Birinci meşrutiyetin ilânındım sonra da İkinci Abdülhamid, her sene çıkardığı devlet salnamesinin başına kanunu esasi baklandaki İrade ve «hattı humayun» u kaydettirir, fakat Mebusan Meclisini bir türlü açmazdı. Bu itiyadlar ve gelenek ler kökünden kazınacaktır.
Demokrasi, Htçlm 8erbestliğl ve emniyeti, millî hâkimiyet İyi âyarlanamazsa yâni millet hâkimiyetine engel olacak gizil kapak Jı usuller tatbik edilirse —nitekim 1946 seçimlerinde bu oyunların çeşitlisi tatbik olunmuştu— demokratik rejim İyi İşleyemez vo bugün şahidi olduğumuz durum hâdis olur. Yâni bir zümre, bir lıizlp yalın t dalıa geniş mâna röle bir parti, çoğunluğuna daya-nanik, dilediği gibi hareket eder. Pfee'ul adamları, tarafdan İse, •oramla tutmaz, suiistimal ve yol ■ufaklan, yapanlar mensuplan (Devamı 8a. ı 8ü. • de)
Ali İhsan Sabis ateş püskürüyor
Emekli General, D. Partısile olan ihtilâf ve münasebetlerine dair dikkate değer şeyler anlatıyor Dün kendisiyle görüştüğümüz ı rettiğiniz havadis tamamiyle doğ-Emekli General Ali İhsan Sabis; rudur. Dünkü yazının sonunda şunlan söyledi: Demokrat Parti İstanbul il idare
«— Geçen pazartesi günkü nüs- kurulu âzasından birinin (Ya o, hanızda Ankaradan alarak neş-l (Dovamı Sa. 7 Sü. s da) ’
Mâhût danslı çay hâdisesi
Milli Eğitim Bakanlığının Dershane Müdürü Muammer Orbay’ın vazifesine nihayet verdiğini müjdeleriz
Hâdisede gösterdiği hassasiyetten dolayı Milli Eğitim Bakanına teşekkür ederiz
Alemdarda Amerikan MHBh---------------ğitim Bakanlığının hâdl-
dershanesındeki mahut şeyi takipteki lıassasiye-
danslı çay hâdisesi etra- tinden dolayı teşekkür e-
fmda yaptığımız neşriya- deriz.
tın bütün memlekette na- Çaylı dans hâdisesi ü-
sıl bir tepki uyandırdığı zerine, memleketin dört
malûmdur, öğrendiğimize bir tarafından gazetemi-
gore, Milli Eğitim Bakan- ■ V ze gönderilen protesto
lığı, bu dershanenin mü- mektuplarını neşre de -
dürü bulunan Muammer vam ediyorduk. Fakat,
Orbayın vazifesine niha- M- Orbay bu mektuplar o kadar yet vermiştir. Bu suretle, hâdı- çoktur kİ, neşre devam suretile senin mes’ullerinden biri, ceza- arkasını almak maddeten müm landınlmış olmaktadır. Milli E- | (Dovamı Sa. 7 6Ü. 5 do)
Avrupa savunması
Amerika, Batı Avrupanın savunmasının
bir askerî taarruzu davet edecek kadar zayıf olduğu kanaatinde
Berlin: 14 (AP.) — Birleşik Amerika, Büyük Britanya ve Fransa Batı Berline, mahdut müt tefik nezareti altında, müstakil İdare sağlamayı teahhüt etmişler dir.
Moskova casusları zincirinden bir halka: Londradaki Polonya Elçiliği askerî ataşe muavini Kajdy, casusluk suçile itham edilmektedir. (Foto: AP.) Amerikadan
Batı Almanya federal cumhuriyetini ilgilendiren işgal statükosuna benzer bir «Batı Berlin
statükosu» bugün 3 batılı İşgal devleti tarafından Berlinde imza
lanmıştır. Bu vesika daha önce-
den Batı Berlinln Alman hükü-
kaçan lider
Komünist elebaşı
vapurda tevkif olundu
meti tarafından görülüp tasvip e-dilmiştir. îşgal statükosu gele-
cek hafta müttefik komutanlar tarafından Berlin Şehir Meclisine bir merasim sırasında sunula
çaktır.
Batılı işgal makamları kontrol
(Dovamı Sa. 7 Sü. S do)
Londra 14 (AP) — Birleşik Amo rlka’daıı kaçan komünist elebaşala
rından Gerhajd Elalar ın Polonya
Pandırah «Batory» gemisinde Bout hampton'da Skotland Yard memur
ları tarafından tevkif edildiği bu gece Londradaki Amerikan elçiliği en bildirilmiştir.
Elsler yarrn Londraya getirt üo
çektir. Bir elçilik sözcüsüne göre, E isler kuvvet istimaliyle tevkife karşı koymak istemiştir. Şimdi. A-morikan elçiliğinin Elslor’ln Amo
rücaya iadesini tomine anlaşılmaktadır.
çalışacağı
Dün Kolejde kutlanan bayram

M
ti' 11 '■’ . ı ■ f
r i l' \L t
‘ i W
r / ■ İt
İzmit, 14 (Telefonla) — Bugün Millet Partisi merkez ocak ve bucağının açılış törem şehrimize gelen general Sadık Aldo-ğan ve îstanbuldan gelen Millet Partililerin iştirâkile yapı’mış-tır.
Merasimden evvel Millet Partisi Genel Başkan vekili Mareşal Fevzi Çakmaktan gelen şu mesaj
«Partimizin Kocaeli teşkilâtının kuruluş töreninde değerli mefkure arkadaşlarınız arasında bulunamıyacağımdan çok müteessirim. Bütün kalbimle ve her zaman sîzlerle beraberim. Hak ve hürriyet yolundaki mücadele-(Devamı Sa. 7 SÜ. 4 do)
TAKVİMDEN BİR YAPRAK:
Gelir vergisinden çıkan tartışma
— Es u bir meslekdaşA cevap — Yazan: SALÂHADDİN DUMLU
Ati» eski mcBİokdoş;
Günün bolü başlı mali hâılisoui olan gelir vergisi, bu movzu ile ilgili olan vo olmıyan birçok kalem erbabını lıarokoto getirdi.
Bunlardan bir kısmı, körlerin fili tariflori gibi; gelir vorgieini kendi görü# vo anlayışlarına göro tarif ettiler. Hattâ bu içdo o kadar ileri gidildi ki; busı fıkra muharrirlori Mi-; milorini, Pililerini bırakıp, birer maliye profoaörü pozu ilo sütunlarını bu ciddî mevzun talıais ettiler.
Bu momlekotin; vorgi reformuna muhtaç bulunduğuna iman otmı* bir mnliyeoi sıfatiyle, movzua temas eden her yazı bende alâka bulur.
Yoni Sabah gozutesindo imzanızı görünco; menfî do olsa (zira aramızdan ayrılalıbori bize nedenso ateş püskürüyorsunuz) ilmi bir tenkid o-kuyacn&ımı Ümit ederek memnun olmuş vo yazının başlığını bir tertip batanı kabul etmiştim. Mothı, beni inkisara uğrattı vo üzüldüm.
Bu üzllntUyii; istiyerok voya into-miyorek vorgi ödoyon hor vatandasın duyduğuna do kaniim. Nasıl üzülmas lor ki hepsini birdon «onai» kollmosi altında toplamıyor musunuzP...
Yasınızı parça, parça gözden geçirelim :
Fransıs argosu; kaçmak mümkün olan bir vorgidon kacmıyana (armut» «enai» dermiş.
Evvelâ siz do kabul edersiniz ki bunu Fransız milleti değil, onlar içinde dojenoro olmuş mahdut bir zümre (Devamı Sa. 7 Sü. 1 do)
Selçuk kız enstitüsündeki I dünkü defile
Dün Çapa Selçuk Ku Enstitüsün-do bir tören vo defile yapılmıştır. Yukarıdaki resim defileye iştirak eden öğrencilerden birini göstermektedir.
(Foto Burhan — Ymi Babah).
İngiliz Elçisi Ankarada
Büyük elçinin Ankarada verdiği demeç
Ankara: 14 (A.A) — İngiltere -nln yeni Ankara Büyük Elçisi SU Noel Charles ile eşi bu sabahki eke
presle şehrimize gelmişlerdir.
(Davamı Sa. 7 Sü. 7 de)
Hayat pahalılığı mütehassısı
ULUNAY
azı dairelere İşlerin tomon-nl edilen şoklldo cereyanı I-çln mütehassıslar getiriliyor. Meselâ İmar mütehassısları... Yol mütehassısları... Yeraltı suları mütehassısları... Et mütehassısları, balık mütehassısları, dovlot İşlerini plânlaştırma mütehassısları, süt mütehassısları, hattâ İstihbarımıza göre oloktrlk, tramvay, tünol vo o-tobüs işletınolorinl ıslah İçin de Is4 vlçrodon mütehassıslar gotlrllooek4 mlş.
Vaktlylo böyle bir hâdlss karşı-tında biraz homurdanırdık. Fakat zaman İlo anladık kİ Işlorl düzelt4 mok İçin yalnız güzel niyet kâfi değildir ı bir çalııma «İstemi lâzımdır ı bizim müsbet olarak gördüğü müz tedblrlor bazon monfl notleo-ler vorlyor; »öyle bir vâkıa anlatmışlardı:
Bir yerde tren münakalâtı dalma açık voriyormuş. Açığı kapatmak I-çln alınaoak tedbir nodlrî Münakalât masraflarını arttırmak... Yol pa rası arttırıldıkça zarar da o nlsbot-to artmağa başlamış. Bu vaziyet karsısında İdare ne yapnoağını şaşırmış... çaresiz bir mütehassıs getirmişler. Bu adam dorhal nakil fiyatlarını yarı yarıya İndirmiş. Bu tedbir halkı seyahate toşvlk öyle-mis» keyfiyetten doğll komlyyotton kazanmak «urotllo yavn» yavaş zarar kapanmışı kâr başlamış vo bıı suretle İdare İflâstan kurtulmuş.
Bugün hayat pahalılığı bahsindi
ayni vaziyetteyiz.
İstanbul bolodiyesl tecrübe od»> mlş çarelere başvuruyor... TanzlıB satışı, narh, coza... Bunlardan mü« bet bir notloe alınamıyor. Fakat a-caba hayat pahalılığına çare bul « malt İçin alınacak tedbirler bundan İbaret midir?
Bizim akılımıza gelmoyon datui başka tedbirler olsa gerek.
Böylo olunca bu hayat pahalılığı buhranına çare bulmak İçin emsâll mlslllû bir mütehassıs getirisek ne-■ıl olur?
Zira bugün pahalılık buhranı memlokotln umumi hayatını müthiş bir sıkıntıya doğru götürüyor. Ve yapaoak hiç bir sey kalmadığı da on salâhiyeti! mercilerin İtirafı ll« sabittir.
Bakalım hazık bir tabip bulalmu Bir koro de bu marazı onun ollorl» no bırakalım... Bolk) bir çaresi bulunur. Bunda alınaoak, darılacak, güconocok bir şoy yoktur.
İhtimal bu mütehassıs yeniden karne usulünü tatbik odecoktlrı fa kat bir zamanlar bizde olduğu gibi doğll... Mosolö Ingllterode hlikûms tin hor Inglllzo paskalyada bir yumurta yedirmek İçin yaptığı teşkilât gibi muazzam bir $ey... Hani öy lo bir teşkilât kİ Ingiıtoro kralına da ancak bir yumurta yedirmiştir.
Bu mos'eloyl baştan savına bir
movzu olarak olo almamalı... Düşü
nüleook... Ehommlyetlo, dikkatle
düşünülocok bir bahletlr. Biz dun
bir kers hatırlatmak!
Dün Amerikan Kolejinde yapılan bayram münasebet ile törene işt irâk eden gençlerden bir grup.,
(Foto Burhan —« Yeni Babah),
PAZAR 15 MAYIS 1949 Sahibi: Safa Kılıçboğlu İdareı Nuruosmanlyo Not 17 Tel adresi: «YENİ SABAHe İSTANBUL Telefonı torsa Yeni Sabah 11 inci Yıl, No. 3643 HÜRRİYET VE HAKKİN YILMAZ MÜDAFİİYIZ Sayı»,, 10 Kurus 1^1 Te&e Kuvvet §ürutnı GENEL ZAFİYETTE, NEKAHAT HALLERİNDE, DERMANSIZLIK VE SÎNİR ZAFİYETLERİNDE KULLANILAN BÎR KUVVET ŞURUBUDUR.
Başbakan Şemsettin Gün altay dün, Silâhtarağadakİ yeni elektrik tesislerini açıyor..-
C.H.P.il merkezinde
C. Bayar, umumî seçim kampanyası m dün açtı Başkan, Kayserideki mitingte, iç politikayı tahlil ve C.H.P. yi çok acı bir dille tenkid etti Dışişleri Bakanının son seyahatinden de bahseden G Bayar dedi ki: "Haysiyetli Türkün kaderi bu olmamalı idi. Sadakın Mecliste verdiği son izahatını tasvip edememek durumundayız „
dünkü mühim içtima
Kayseri: 14 (Hususî surette
gönderdiğimiz arkadaşımız Zihni Kanmazdan telefonla) — De-
mokrat Parti Kayseri mitingi bu-
gün pek muazzam bir şekilde ya-
pılmıştır. Miting, Cumhuriyet meydanında saat 14.30 da başla-
mış, 17.30 a kadar devam etmiş
Başbakan, aşırı taşkınlıkların fayda vermiyeceğini C H- P. lilere hatırlattı
Ş. Günaltay, Silâhtarağa elektrik fabrikasındaki yeni tesisin açılış töreninde de hazır bulundu
tir. Meydanın etrafındaki evlerin damlan dahi mitingi takip edenlerle dolmuştu. Kars, Niğde, Sivas Yozgad, Adana, Ceyhan, Kırşehir ve îçelden gelen D. P. temsil çileri de mitingde yer almıştı.
İstiklâl marşı ile başlayan mitingde ilk sözü Kayseri D. P. il başkanı Ali Riza Kılıçkale almış, müteakiben konuşan Refik
Zümre
l O.H.P. î] idare Kurulunun daveti üzerine Başbakan Şemseddin
S Günaltay, dün saat 15 de beraberinde Sağlık Bakanı Dr, Kema- (
( 11 Beyazıt ve İstanbul Valisi Dr. Lûtfl Kırdar olduğu halde >
( C.H.P. U Merkezine gelmiş ve 11 idare Kurulu, Belediye Daimi $ > Encümeni üyelerüe C.HJ», Üçe bajkanlanmn iştirâkile bir toplan (
(Oovattıı Sa. 7 Sü. 4 de)}
Koraltan ezcümle demiştir ki: Koraltanın konuşması — Tek partili sisteme son veren Demokrat Partinin kurulu-(Devamı Sa. 7 Sü. 2 de)
Berlin ablukası kaldırıldıktan sonra ilk Müttefik jeef’i Berlinde böyle karşılanmıştır. (Foto: A.P.)
[Mareşal Çakmak
Millet Partisinin îzmitteki toplantısına bir mesaj gönderdi
Hâkimiyeti
aş bakan Şemseddin Günaltay, vilâyet binasında yaptığı basın konferan-
sında günün ve Türk efkârını İşgal eden dâvaların hemen hepBİ-ne temas etti. Hattâ pürüzlü dâvaların bile cesaretle üzerine yürümekten çekinmedi.
Dünkü başyazımızda bahis mev mu ettiğimiz seçim emniyeti, şim diye kadar, Halk Partili zimamdarlar İçin aırf lâkırdısı, edilen tartışması uzatılan fakat bir türlü ciddi ve samimî bir surette tahakkukuna doğru gidilmek istenilmeyen bir vahime İdi. Günaltay, ne olursa olsun hattâ kendi partisindeki muhalefeti ve mukavemeti de İcabında kırarak bu güvenliği sağlamak İstiyor. Buna müvazi olarak, daha doğrusu, doğacak bu emniyetin neticesi o-larak yurtta fert ve zümre hâkimiyetinin yıkılacağını tahmin ediyoruz. Hakikaten, seçim emniyeti sağlanabilir ve esaslı temeller üzerinde kurulabilirse fert ve zümre hâkimiyeti belki ortadan kalkar. Çünkü, sayın Başbakan açık olmasa da zımnen itiraf etmiş bulunuyor ki Turkiyemiz, Cumhuriyet ilânına rağmen, çey Tek asırdır bazı kudretli fert ve şeflerin ve hattâ zümrelerin hâkimiyeti altında kalmıştır. Maa-mafih, sayın Giinaltaya göre, tarihi zaruretler ve inkılâp icapları memleketin bu merhaleden geç meşini istilzam etmiştir. Amma ne de olsa artık bu safha atlatılmıştır. Tekrar bu sisteme dönme ğe ne İmkân ve ne de ihtiyaç vardır.
Yüz yıl evvel başlamış olan demokratik hareketler bazen dessas bazen kudretli şahsiyetlerin ortaya çıkmasile bir kaç defa sekteye uğradı. Fakat tarihin bu yaprağım kesin olarak ve bir dalıa açılmamak üzere kapamak lâzımdır. Bunun tek yolu da demokrasiyi ve millet iradesini kayıtsız şartsız hâkim kılmaktır. E-■asen anayasamız bu ciheti açıkça ifade etmektedir amma çeyrek asırdır bu hüküm bir türlü yerine getirilemedi. Birinci meşrutiyetin ilânındım sonra da İkinci Abdülhamid, her sene çıkardığı devlet salnamesinin başına kanunu esasi baklandaki İrade ve «hattı humayun» u kaydettirir, fakat Mebusan Meclisini bir türlü açmazdı. Bu itiyadlar ve gelenek ler kökünden kazınacaktır.
Demokrasi, Htçlm 8erbestliğl ve emniyeti, millî hâkimiyet İyi âyarlanamazsa yâni millet hâkimiyetine engel olacak gizil kapak Jı usuller tatbik edilirse —nitekim 1946 seçimlerinde bu oyunların çeşitlisi tatbik olunmuştu— demokratik rejim İyi İşleyemez vo bugün şahidi olduğumuz durum hâdis olur. Yâni bir zümre, bir lıizlp yalın t dalıa geniş mâna röle bir parti, çoğunluğuna daya-nanik, dilediği gibi hareket eder. Pfee'ul adamları, tarafdan İse, •oramla tutmaz, suiistimal ve yol ■ufaklan, yapanlar mensuplan (Devamı 8a. ı 8ü. • de)
Ali İhsan Sabis ateş püskürüyor
Emekli General, D. Partısile olan ihtilâf ve münasebetlerine dair dikkate değer şeyler anlatıyor Dün kendisiyle görüştüğümüz ı rettiğiniz havadis tamamiyle doğ-Emekli General Ali İhsan Sabis; rudur. Dünkü yazının sonunda şunlan söyledi: Demokrat Parti İstanbul il idare
«— Geçen pazartesi günkü nüs- kurulu âzasından birinin (Ya o, hanızda Ankaradan alarak neş-l (Dovamı Sa. 7 Sü. s da) ’
Mâhût danslı çay hâdisesi
Milli Eğitim Bakanlığının Dershane Müdürü Muammer Orbay’ın vazifesine nihayet verdiğini müjdeleriz
Hâdisede gösterdiği hassasiyetten dolayı Milli Eğitim Bakanına teşekkür ederiz
Alemdarda Amerikan MHBh---------------ğitim Bakanlığının hâdl-
dershanesındeki mahut şeyi takipteki lıassasiye-
danslı çay hâdisesi etra- tinden dolayı teşekkür e-
fmda yaptığımız neşriya- deriz.
tın bütün memlekette na- Çaylı dans hâdisesi ü-
sıl bir tepki uyandırdığı zerine, memleketin dört
malûmdur, öğrendiğimize bir tarafından gazetemi-
gore, Milli Eğitim Bakan- ■ V ze gönderilen protesto
lığı, bu dershanenin mü- mektuplarını neşre de -
dürü bulunan Muammer vam ediyorduk. Fakat,
Orbayın vazifesine niha- M- Orbay bu mektuplar o kadar yet vermiştir. Bu suretle, hâdı- çoktur kİ, neşre devam suretile senin mes’ullerinden biri, ceza- arkasını almak maddeten müm landınlmış olmaktadır. Milli E- | (Dovamı Sa. 7 6Ü. 5 do)
Avrupa savunması
Amerika, Batı Avrupanın savunmasının
bir askerî taarruzu davet edecek kadar zayıf olduğu kanaatinde
Berlin: 14 (AP.) — Birleşik Amerika, Büyük Britanya ve Fransa Batı Berline, mahdut müt tefik nezareti altında, müstakil İdare sağlamayı teahhüt etmişler dir.
Moskova casusları zincirinden bir halka: Londradaki Polonya Elçiliği askerî ataşe muavini Kajdy, casusluk suçile itham edilmektedir. (Foto: AP.) Amerikadan
Batı Almanya federal cumhuriyetini ilgilendiren işgal statükosuna benzer bir «Batı Berlin
statükosu» bugün 3 batılı İşgal devleti tarafından Berlinde imza
lanmıştır. Bu vesika daha önce-
den Batı Berlinln Alman hükü-
kaçan lider
Komünist elebaşı
vapurda tevkif olundu
meti tarafından görülüp tasvip e-dilmiştir. îşgal statükosu gele-
cek hafta müttefik komutanlar tarafından Berlin Şehir Meclisine bir merasim sırasında sunula
çaktır.
Batılı işgal makamları kontrol
(Dovamı Sa. 7 Sü. S do)
Londra 14 (AP) — Birleşik Amo rlka’daıı kaçan komünist elebaşala
rından Gerhajd Elalar ın Polonya
Pandırah «Batory» gemisinde Bout hampton'da Skotland Yard memur
ları tarafından tevkif edildiği bu gece Londradaki Amerikan elçiliği en bildirilmiştir.
Elsler yarrn Londraya getirt üo
çektir. Bir elçilik sözcüsüne göre, E isler kuvvet istimaliyle tevkife karşı koymak istemiştir. Şimdi. A-morikan elçiliğinin Elslor’ln Amo
rücaya iadesini tomine anlaşılmaktadır.
çalışacağı
Dün Kolejde kutlanan bayram

M
ti' 11 '■’ . ı ■ f
r i l' \L t
‘ i W
r / ■ İt
İzmit, 14 (Telefonla) — Bugün Millet Partisi merkez ocak ve bucağının açılış törem şehrimize gelen general Sadık Aldo-ğan ve îstanbuldan gelen Millet Partililerin iştirâkile yapı’mış-tır.
Merasimden evvel Millet Partisi Genel Başkan vekili Mareşal Fevzi Çakmaktan gelen şu mesaj
«Partimizin Kocaeli teşkilâtının kuruluş töreninde değerli mefkure arkadaşlarınız arasında bulunamıyacağımdan çok müteessirim. Bütün kalbimle ve her zaman sîzlerle beraberim. Hak ve hürriyet yolundaki mücadele-(Devamı Sa. 7 SÜ. 4 do)
TAKVİMDEN BİR YAPRAK:
Gelir vergisinden çıkan tartışma
— Es u bir meslekdaşA cevap — Yazan: SALÂHADDİN DUMLU
Ati» eski mcBİokdoş;
Günün bolü başlı mali hâılisoui olan gelir vergisi, bu movzu ile ilgili olan vo olmıyan birçok kalem erbabını lıarokoto getirdi.
Bunlardan bir kısmı, körlerin fili tariflori gibi; gelir vorgieini kendi görü# vo anlayışlarına göro tarif ettiler. Hattâ bu içdo o kadar ileri gidildi ki; busı fıkra muharrirlori Mi-; milorini, Pililerini bırakıp, birer maliye profoaörü pozu ilo sütunlarını bu ciddî mevzun talıais ettiler.
Bu momlekotin; vorgi reformuna muhtaç bulunduğuna iman otmı* bir mnliyeoi sıfatiyle, movzua temas eden her yazı bende alâka bulur.
Yoni Sabah gozutesindo imzanızı görünco; menfî do olsa (zira aramızdan ayrılalıbori bize nedenso ateş püskürüyorsunuz) ilmi bir tenkid o-kuyacn&ımı Ümit ederek memnun olmuş vo yazının başlığını bir tertip batanı kabul etmiştim. Mothı, beni inkisara uğrattı vo üzüldüm.
Bu üzllntUyii; istiyerok voya into-miyorek vorgi ödoyon hor vatandasın duyduğuna do kaniim. Nasıl üzülmas lor ki hepsini birdon «onai» kollmosi altında toplamıyor musunuzP...
Yasınızı parça, parça gözden geçirelim :
Fransıs argosu; kaçmak mümkün olan bir vorgidon kacmıyana (armut» «enai» dermiş.
Evvelâ siz do kabul edersiniz ki bunu Fransız milleti değil, onlar içinde dojenoro olmuş mahdut bir zümre (Devamı Sa. 7 Sü. 1 do)
Selçuk kız enstitüsündeki I dünkü defile
Dün Çapa Selçuk Ku Enstitüsün-do bir tören vo defile yapılmıştır. Yukarıdaki resim defileye iştirak eden öğrencilerden birini göstermektedir.
(Foto Burhan — Ymi Babah).
İngiliz Elçisi Ankarada
Büyük elçinin Ankarada verdiği demeç
Ankara: 14 (A.A) — İngiltere -nln yeni Ankara Büyük Elçisi SU Noel Charles ile eşi bu sabahki eke
presle şehrimize gelmişlerdir.
(Davamı Sa. 7 Sü. 7 de)
Hayat pahalılığı mütehassısı
ULUNAY
azı dairelere İşlerin tomon-nl edilen şoklldo cereyanı I-çln mütehassıslar getiriliyor. Meselâ İmar mütehassısları... Yol mütehassısları... Yeraltı suları mütehassısları... Et mütehassısları, balık mütehassısları, dovlot İşlerini plânlaştırma mütehassısları, süt mütehassısları, hattâ İstihbarımıza göre oloktrlk, tramvay, tünol vo o-tobüs işletınolorinl ıslah İçin de Is4 vlçrodon mütehassıslar gotlrllooek4 mlş.
Vaktlylo böyle bir hâdlss karşı-tında biraz homurdanırdık. Fakat zaman İlo anladık kİ Işlorl düzelt4 mok İçin yalnız güzel niyet kâfi değildir ı bir çalııma «İstemi lâzımdır ı bizim müsbet olarak gördüğü müz tedblrlor bazon monfl notleo-ler vorlyor; »öyle bir vâkıa anlatmışlardı:
Bir yerde tren münakalâtı dalma açık voriyormuş. Açığı kapatmak I-çln alınaoak tedbir nodlrî Münakalât masraflarını arttırmak... Yol pa rası arttırıldıkça zarar da o nlsbot-to artmağa başlamış. Bu vaziyet karsısında İdare ne yapnoağını şaşırmış... çaresiz bir mütehassıs getirmişler. Bu adam dorhal nakil fiyatlarını yarı yarıya İndirmiş. Bu tedbir halkı seyahate toşvlk öyle-mis» keyfiyetten doğll komlyyotton kazanmak «urotllo yavn» yavaş zarar kapanmışı kâr başlamış vo bıı suretle İdare İflâstan kurtulmuş.
Bugün hayat pahalılığı bahsindi
ayni vaziyetteyiz.
İstanbul bolodiyesl tecrübe od»> mlş çarelere başvuruyor... TanzlıB satışı, narh, coza... Bunlardan mü« bet bir notloe alınamıyor. Fakat a-caba hayat pahalılığına çare bul « malt İçin alınacak tedbirler bundan İbaret midir?
Bizim akılımıza gelmoyon datui başka tedbirler olsa gerek.
Böylo olunca bu hayat pahalılığı buhranına çare bulmak İçin emsâll mlslllû bir mütehassıs getirisek ne-■ıl olur?
Zira bugün pahalılık buhranı memlokotln umumi hayatını müthiş bir sıkıntıya doğru götürüyor. Ve yapaoak hiç bir sey kalmadığı da on salâhiyeti! mercilerin İtirafı ll« sabittir.
Bakalım hazık bir tabip bulalmu Bir koro de bu marazı onun ollorl» no bırakalım... Bolk) bir çaresi bulunur. Bunda alınaoak, darılacak, güconocok bir şoy yoktur.
İhtimal bu mütehassıs yeniden karne usulünü tatbik odecoktlrı fa kat bir zamanlar bizde olduğu gibi doğll... Mosolö Ingllterode hlikûms tin hor Inglllzo paskalyada bir yumurta yedirmek İçin yaptığı teşkilât gibi muazzam bir $ey... Hani öy lo bir teşkilât kİ Ingiıtoro kralına da ancak bir yumurta yedirmiştir.
Bu mos'eloyl baştan savına bir
movzu olarak olo almamalı... Düşü
nüleook... Ehommlyetlo, dikkatle
düşünülocok bir bahletlr. Biz dun
bir kers hatırlatmak!
Dün Amerikan Kolejinde yapılan bayram münasebet ile törene işt irâk eden gençlerden bir grup.,
(Foto Burhan —« Yeni Babah),
PAZAR 15 MAYIS 1949 Sahibi: Safa Kılıçboğlu İdareı Nuruosmanlyo Not 17 Tel adresi: «YENİ SABAHe İSTANBUL Telefonı torsa Yeni Sabah 11 inci Yıl, No. 3643 HÜRRİYET VE HAKKİN YILMAZ MÜDAFİİYIZ Sayı»,, 10 Kurus 1^1 Te&e Kuvvet §ürutnı GENEL ZAFİYETTE, NEKAHAT HALLERİNDE, DERMANSIZLIK VE SÎNİR ZAFİYETLERİNDE KULLANILAN BÎR KUVVET ŞURUBUDUR.
Başbakan Şemsettin Gün altay dün, Silâhtarağadakİ yeni elektrik tesislerini açıyor..-
C.H.P.il merkezinde
C. Bayar, umumî seçim kampanyası m dün açtı Başkan, Kayserideki mitingte, iç politikayı tahlil ve C.H.P. yi çok acı bir dille tenkid etti Dışişleri Bakanının son seyahatinden de bahseden G Bayar dedi ki: "Haysiyetli Türkün kaderi bu olmamalı idi. Sadakın Mecliste verdiği son izahatını tasvip edememek durumundayız „
dünkü mühim içtima
Kayseri: 14 (Hususî surette
gönderdiğimiz arkadaşımız Zihni Kanmazdan telefonla) — De-
mokrat Parti Kayseri mitingi bu-
gün pek muazzam bir şekilde ya-
pılmıştır. Miting, Cumhuriyet meydanında saat 14.30 da başla-
mış, 17.30 a kadar devam etmiş
Başbakan, aşırı taşkınlıkların fayda vermiyeceğini C H- P. lilere hatırlattı
Ş. Günaltay, Silâhtarağa elektrik fabrikasındaki yeni tesisin açılış töreninde de hazır bulundu
tir. Meydanın etrafındaki evlerin damlan dahi mitingi takip edenlerle dolmuştu. Kars, Niğde, Sivas Yozgad, Adana, Ceyhan, Kırşehir ve îçelden gelen D. P. temsil çileri de mitingde yer almıştı.
İstiklâl marşı ile başlayan mitingde ilk sözü Kayseri D. P. il başkanı Ali Riza Kılıçkale almış, müteakiben konuşan Refik
Zümre
l O.H.P. î] idare Kurulunun daveti üzerine Başbakan Şemseddin
S Günaltay, dün saat 15 de beraberinde Sağlık Bakanı Dr, Kema- (
( 11 Beyazıt ve İstanbul Valisi Dr. Lûtfl Kırdar olduğu halde >
( C.H.P. U Merkezine gelmiş ve 11 idare Kurulu, Belediye Daimi $ > Encümeni üyelerüe C.HJ», Üçe bajkanlanmn iştirâkile bir toplan (
(Oovattıı Sa. 7 Sü. 4 de)}
Koraltan ezcümle demiştir ki: Koraltanın konuşması — Tek partili sisteme son veren Demokrat Partinin kurulu-(Devamı Sa. 7 Sü. 2 de)
Berlin ablukası kaldırıldıktan sonra ilk Müttefik jeef’i Berlinde böyle karşılanmıştır. (Foto: A.P.)
[Mareşal Çakmak
Millet Partisinin îzmitteki toplantısına bir mesaj gönderdi
Hâkimiyeti
aş bakan Şemseddin Günaltay, vilâyet binasında yaptığı basın konferan-
sında günün ve Türk efkârını İşgal eden dâvaların hemen hepBİ-ne temas etti. Hattâ pürüzlü dâvaların bile cesaretle üzerine yürümekten çekinmedi.
Dünkü başyazımızda bahis mev mu ettiğimiz seçim emniyeti, şim diye kadar, Halk Partili zimamdarlar İçin aırf lâkırdısı, edilen tartışması uzatılan fakat bir türlü ciddi ve samimî bir surette tahakkukuna doğru gidilmek istenilmeyen bir vahime İdi. Günaltay, ne olursa olsun hattâ kendi partisindeki muhalefeti ve mukavemeti de İcabında kırarak bu güvenliği sağlamak İstiyor. Buna müvazi olarak, daha doğrusu, doğacak bu emniyetin neticesi o-larak yurtta fert ve zümre hâkimiyetinin yıkılacağını tahmin ediyoruz. Hakikaten, seçim emniyeti sağlanabilir ve esaslı temeller üzerinde kurulabilirse fert ve zümre hâkimiyeti belki ortadan kalkar. Çünkü, sayın Başbakan açık olmasa da zımnen itiraf etmiş bulunuyor ki Turkiyemiz, Cumhuriyet ilânına rağmen, çey Tek asırdır bazı kudretli fert ve şeflerin ve hattâ zümrelerin hâkimiyeti altında kalmıştır. Maa-mafih, sayın Giinaltaya göre, tarihi zaruretler ve inkılâp icapları memleketin bu merhaleden geç meşini istilzam etmiştir. Amma ne de olsa artık bu safha atlatılmıştır. Tekrar bu sisteme dönme ğe ne İmkân ve ne de ihtiyaç vardır.
Yüz yıl evvel başlamış olan demokratik hareketler bazen dessas bazen kudretli şahsiyetlerin ortaya çıkmasile bir kaç defa sekteye uğradı. Fakat tarihin bu yaprağım kesin olarak ve bir dalıa açılmamak üzere kapamak lâzımdır. Bunun tek yolu da demokrasiyi ve millet iradesini kayıtsız şartsız hâkim kılmaktır. E-■asen anayasamız bu ciheti açıkça ifade etmektedir amma çeyrek asırdır bu hüküm bir türlü yerine getirilemedi. Birinci meşrutiyetin ilânındım sonra da İkinci Abdülhamid, her sene çıkardığı devlet salnamesinin başına kanunu esasi baklandaki İrade ve «hattı humayun» u kaydettirir, fakat Mebusan Meclisini bir türlü açmazdı. Bu itiyadlar ve gelenek ler kökünden kazınacaktır.
Demokrasi, Htçlm 8erbestliğl ve emniyeti, millî hâkimiyet İyi âyarlanamazsa yâni millet hâkimiyetine engel olacak gizil kapak Jı usuller tatbik edilirse —nitekim 1946 seçimlerinde bu oyunların çeşitlisi tatbik olunmuştu— demokratik rejim İyi İşleyemez vo bugün şahidi olduğumuz durum hâdis olur. Yâni bir zümre, bir lıizlp yalın t dalıa geniş mâna röle bir parti, çoğunluğuna daya-nanik, dilediği gibi hareket eder. Pfee'ul adamları, tarafdan İse, •oramla tutmaz, suiistimal ve yol ■ufaklan, yapanlar mensuplan (Devamı 8a. ı 8ü. • de)
Ali İhsan Sabis ateş püskürüyor
Emekli General, D. Partısile olan ihtilâf ve münasebetlerine dair dikkate değer şeyler anlatıyor Dün kendisiyle görüştüğümüz ı rettiğiniz havadis tamamiyle doğ-Emekli General Ali İhsan Sabis; rudur. Dünkü yazının sonunda şunlan söyledi: Demokrat Parti İstanbul il idare
«— Geçen pazartesi günkü nüs- kurulu âzasından birinin (Ya o, hanızda Ankaradan alarak neş-l (Dovamı Sa. 7 Sü. s da) ’
Mâhût danslı çay hâdisesi
Milli Eğitim Bakanlığının Dershane Müdürü Muammer Orbay’ın vazifesine nihayet verdiğini müjdeleriz
Hâdisede gösterdiği hassasiyetten dolayı Milli Eğitim Bakanına teşekkür ederiz
Alemdarda Amerikan MHBh---------------ğitim Bakanlığının hâdl-
dershanesındeki mahut şeyi takipteki lıassasiye-
danslı çay hâdisesi etra- tinden dolayı teşekkür e-
fmda yaptığımız neşriya- deriz.
tın bütün memlekette na- Çaylı dans hâdisesi ü-
sıl bir tepki uyandırdığı zerine, memleketin dört
malûmdur, öğrendiğimize bir tarafından gazetemi-
gore, Milli Eğitim Bakan- ■ V ze gönderilen protesto
lığı, bu dershanenin mü- mektuplarını neşre de -
dürü bulunan Muammer vam ediyorduk. Fakat,
Orbayın vazifesine niha- M- Orbay bu mektuplar o kadar yet vermiştir. Bu suretle, hâdı- çoktur kİ, neşre devam suretile senin mes’ullerinden biri, ceza- arkasını almak maddeten müm landınlmış olmaktadır. Milli E- | (Dovamı Sa. 7 6Ü. 5 do)
Avrupa savunması
Amerika, Batı Avrupanın savunmasının
bir askerî taarruzu davet edecek kadar zayıf olduğu kanaatinde
Berlin: 14 (AP.) — Birleşik Amerika, Büyük Britanya ve Fransa Batı Berline, mahdut müt tefik nezareti altında, müstakil İdare sağlamayı teahhüt etmişler dir.
Moskova casusları zincirinden bir halka: Londradaki Polonya Elçiliği askerî ataşe muavini Kajdy, casusluk suçile itham edilmektedir. (Foto: AP.) Amerikadan
Batı Almanya federal cumhuriyetini ilgilendiren işgal statükosuna benzer bir «Batı Berlin
statükosu» bugün 3 batılı İşgal devleti tarafından Berlinde imza
lanmıştır. Bu vesika daha önce-
den Batı Berlinln Alman hükü-
kaçan lider
Komünist elebaşı
vapurda tevkif olundu
meti tarafından görülüp tasvip e-dilmiştir. îşgal statükosu gele-
cek hafta müttefik komutanlar tarafından Berlin Şehir Meclisine bir merasim sırasında sunula
çaktır.
Batılı işgal makamları kontrol
(Dovamı Sa. 7 Sü. S do)
Londra 14 (AP) — Birleşik Amo rlka’daıı kaçan komünist elebaşala
rından Gerhajd Elalar ın Polonya
Pandırah «Batory» gemisinde Bout hampton'da Skotland Yard memur
ları tarafından tevkif edildiği bu gece Londradaki Amerikan elçiliği en bildirilmiştir.
Elsler yarrn Londraya getirt üo
çektir. Bir elçilik sözcüsüne göre, E isler kuvvet istimaliyle tevkife karşı koymak istemiştir. Şimdi. A-morikan elçiliğinin Elslor’ln Amo
rücaya iadesini tomine anlaşılmaktadır.
çalışacağı
Dün Kolejde kutlanan bayram

M
ti' 11 '■’ . ı ■ f
r i l' \L t
‘ i W
r / ■ İt
İzmit, 14 (Telefonla) — Bugün Millet Partisi merkez ocak ve bucağının açılış törem şehrimize gelen general Sadık Aldo-ğan ve îstanbuldan gelen Millet Partililerin iştirâkile yapı’mış-tır.
Merasimden evvel Millet Partisi Genel Başkan vekili Mareşal Fevzi Çakmaktan gelen şu mesaj
«Partimizin Kocaeli teşkilâtının kuruluş töreninde değerli mefkure arkadaşlarınız arasında bulunamıyacağımdan çok müteessirim. Bütün kalbimle ve her zaman sîzlerle beraberim. Hak ve hürriyet yolundaki mücadele-(Devamı Sa. 7 SÜ. 4 do)
TAKVİMDEN BİR YAPRAK:
Gelir vergisinden çıkan tartışma
— Es u bir meslekdaşA cevap — Yazan: SALÂHADDİN DUMLU
Ati» eski mcBİokdoş;
Günün bolü başlı mali hâılisoui olan gelir vergisi, bu movzu ile ilgili olan vo olmıyan birçok kalem erbabını lıarokoto getirdi.
Bunlardan bir kısmı, körlerin fili tariflori gibi; gelir vorgieini kendi görü# vo anlayışlarına göro tarif ettiler. Hattâ bu içdo o kadar ileri gidildi ki; busı fıkra muharrirlori Mi-; milorini, Pililerini bırakıp, birer maliye profoaörü pozu ilo sütunlarını bu ciddî mevzun talıais ettiler.
Bu momlekotin; vorgi reformuna muhtaç bulunduğuna iman otmı* bir mnliyeoi sıfatiyle, movzua temas eden her yazı bende alâka bulur.
Yoni Sabah gozutesindo imzanızı görünco; menfî do olsa (zira aramızdan ayrılalıbori bize nedenso ateş püskürüyorsunuz) ilmi bir tenkid o-kuyacn&ımı Ümit ederek memnun olmuş vo yazının başlığını bir tertip batanı kabul etmiştim. Mothı, beni inkisara uğrattı vo üzüldüm.
Bu üzllntUyii; istiyerok voya into-miyorek vorgi ödoyon hor vatandasın duyduğuna do kaniim. Nasıl üzülmas lor ki hepsini birdon «onai» kollmosi altında toplamıyor musunuzP...
Yasınızı parça, parça gözden geçirelim :
Fransıs argosu; kaçmak mümkün olan bir vorgidon kacmıyana (armut» «enai» dermiş.
Evvelâ siz do kabul edersiniz ki bunu Fransız milleti değil, onlar içinde dojenoro olmuş mahdut bir zümre (Devamı Sa. 7 Sü. 1 do)
Selçuk kız enstitüsündeki I dünkü defile
Dün Çapa Selçuk Ku Enstitüsün-do bir tören vo defile yapılmıştır. Yukarıdaki resim defileye iştirak eden öğrencilerden birini göstermektedir.
(Foto Burhan — Ymi Babah).
İngiliz Elçisi Ankarada
Büyük elçinin Ankarada verdiği demeç
Ankara: 14 (A.A) — İngiltere -nln yeni Ankara Büyük Elçisi SU Noel Charles ile eşi bu sabahki eke
presle şehrimize gelmişlerdir.
(Davamı Sa. 7 Sü. 7 de)
Hayat pahalılığı mütehassısı
ULUNAY
azı dairelere İşlerin tomon-nl edilen şoklldo cereyanı I-çln mütehassıslar getiriliyor. Meselâ İmar mütehassısları... Yol mütehassısları... Yeraltı suları mütehassısları... Et mütehassısları, balık mütehassısları, dovlot İşlerini plânlaştırma mütehassısları, süt mütehassısları, hattâ İstihbarımıza göre oloktrlk, tramvay, tünol vo o-tobüs işletınolorinl ıslah İçin de Is4 vlçrodon mütehassıslar gotlrllooek4 mlş.
Vaktlylo böyle bir hâdlss karşı-tında biraz homurdanırdık. Fakat zaman İlo anladık kİ Işlorl düzelt4 mok İçin yalnız güzel niyet kâfi değildir ı bir çalııma «İstemi lâzımdır ı bizim müsbet olarak gördüğü müz tedblrlor bazon monfl notleo-ler vorlyor; »öyle bir vâkıa anlatmışlardı:
Bir yerde tren münakalâtı dalma açık voriyormuş. Açığı kapatmak I-çln alınaoak tedbir nodlrî Münakalât masraflarını arttırmak... Yol pa rası arttırıldıkça zarar da o nlsbot-to artmağa başlamış. Bu vaziyet karsısında İdare ne yapnoağını şaşırmış... çaresiz bir mütehassıs getirmişler. Bu adam dorhal nakil fiyatlarını yarı yarıya İndirmiş. Bu tedbir halkı seyahate toşvlk öyle-mis» keyfiyetten doğll komlyyotton kazanmak «urotllo yavn» yavaş zarar kapanmışı kâr başlamış vo bıı suretle İdare İflâstan kurtulmuş.
Bugün hayat pahalılığı bahsindi
ayni vaziyetteyiz.
İstanbul bolodiyesl tecrübe od»> mlş çarelere başvuruyor... TanzlıB satışı, narh, coza... Bunlardan mü« bet bir notloe alınamıyor. Fakat a-caba hayat pahalılığına çare bul « malt İçin alınacak tedbirler bundan İbaret midir?
Bizim akılımıza gelmoyon datui başka tedbirler olsa gerek.
Böylo olunca bu hayat pahalılığı buhranına çare bulmak İçin emsâll mlslllû bir mütehassıs getirisek ne-■ıl olur?
Zira bugün pahalılık buhranı memlokotln umumi hayatını müthiş bir sıkıntıya doğru götürüyor. Ve yapaoak hiç bir sey kalmadığı da on salâhiyeti! mercilerin İtirafı ll« sabittir.
Bakalım hazık bir tabip bulalmu Bir koro de bu marazı onun ollorl» no bırakalım... Bolk) bir çaresi bulunur. Bunda alınaoak, darılacak, güconocok bir şoy yoktur.
İhtimal bu mütehassıs yeniden karne usulünü tatbik odecoktlrı fa kat bir zamanlar bizde olduğu gibi doğll... Mosolö Ingllterode hlikûms tin hor Inglllzo paskalyada bir yumurta yedirmek İçin yaptığı teşkilât gibi muazzam bir $ey... Hani öy lo bir teşkilât kİ Ingiıtoro kralına da ancak bir yumurta yedirmiştir.
Bu mos'eloyl baştan savına bir
movzu olarak olo almamalı... Düşü
nüleook... Ehommlyetlo, dikkatle
düşünülocok bir bahletlr. Biz dun
bir kers hatırlatmak!
Dün Amerikan Kolejinde yapılan bayram münasebet ile törene işt irâk eden gençlerden bir grup.,
(Foto Burhan —« Yeni Babah),
PAZAR 15 MAYIS 1949 Sahibi: Safa Kılıçboğlu İdareı Nuruosmanlyo Not 17 Tel adresi: «YENİ SABAHe İSTANBUL Telefonı torsa Yeni Sabah 11 inci Yıl, No. 3643 HÜRRİYET VE HAKKİN YILMAZ MÜDAFİİYIZ Sayı»,, 10 Kurus 1^1 Te&e Kuvvet §ürutnı GENEL ZAFİYETTE, NEKAHAT HALLERİNDE, DERMANSIZLIK VE SÎNİR ZAFİYETLERİNDE KULLANILAN BÎR KUVVET ŞURUBUDUR.
Başbakan Şemsettin Gün altay dün, Silâhtarağadakİ yeni elektrik tesislerini açıyor..-
C.H.P.il merkezinde
C. Bayar, umumî seçim kampanyası m dün açtı Başkan, Kayserideki mitingte, iç politikayı tahlil ve C.H.P. yi çok acı bir dille tenkid etti Dışişleri Bakanının son seyahatinden de bahseden G Bayar dedi ki: "Haysiyetli Türkün kaderi bu olmamalı idi. Sadakın Mecliste verdiği son izahatını tasvip edememek durumundayız „
dünkü mühim içtima
Kayseri: 14 (Hususî surette
gönderdiğimiz arkadaşımız Zihni Kanmazdan telefonla) — De-
mokrat Parti Kayseri mitingi bu-
gün pek muazzam bir şekilde ya-
pılmıştır. Miting, Cumhuriyet meydanında saat 14.30 da başla-
mış, 17.30 a kadar devam etmiş
Başbakan, aşırı taşkınlıkların fayda vermiyeceğini C H- P. lilere hatırlattı
Ş. Günaltay, Silâhtarağa elektrik fabrikasındaki yeni tesisin açılış töreninde de hazır bulundu
tir. Meydanın etrafındaki evlerin damlan dahi mitingi takip edenlerle dolmuştu. Kars, Niğde, Sivas Yozgad, Adana, Ceyhan, Kırşehir ve îçelden gelen D. P. temsil çileri de mitingde yer almıştı.
İstiklâl marşı ile başlayan mitingde ilk sözü Kayseri D. P. il başkanı Ali Riza Kılıçkale almış, müteakiben konuşan Refik
Zümre
l O.H.P. î] idare Kurulunun daveti üzerine Başbakan Şemseddin
S Günaltay, dün saat 15 de beraberinde Sağlık Bakanı Dr, Kema- (
( 11 Beyazıt ve İstanbul Valisi Dr. Lûtfl Kırdar olduğu halde >
( C.H.P. U Merkezine gelmiş ve 11 idare Kurulu, Belediye Daimi $ > Encümeni üyelerüe C.HJ», Üçe bajkanlanmn iştirâkile bir toplan (
(Oovattıı Sa. 7 Sü. 4 de)}
Koraltan ezcümle demiştir ki: Koraltanın konuşması — Tek partili sisteme son veren Demokrat Partinin kurulu-(Devamı Sa. 7 Sü. 2 de)
Berlin ablukası kaldırıldıktan sonra ilk Müttefik jeef’i Berlinde böyle karşılanmıştır. (Foto: A.P.)
[Mareşal Çakmak
Millet Partisinin îzmitteki toplantısına bir mesaj gönderdi
Hâkimiyeti
aş bakan Şemseddin Günaltay, vilâyet binasında yaptığı basın konferan-
sında günün ve Türk efkârını İşgal eden dâvaların hemen hepBİ-ne temas etti. Hattâ pürüzlü dâvaların bile cesaretle üzerine yürümekten çekinmedi.
Dünkü başyazımızda bahis mev mu ettiğimiz seçim emniyeti, şim diye kadar, Halk Partili zimamdarlar İçin aırf lâkırdısı, edilen tartışması uzatılan fakat bir türlü ciddi ve samimî bir surette tahakkukuna doğru gidilmek istenilmeyen bir vahime İdi. Günaltay, ne olursa olsun hattâ kendi partisindeki muhalefeti ve mukavemeti de İcabında kırarak bu güvenliği sağlamak İstiyor. Buna müvazi olarak, daha doğrusu, doğacak bu emniyetin neticesi o-larak yurtta fert ve zümre hâkimiyetinin yıkılacağını tahmin ediyoruz. Hakikaten, seçim emniyeti sağlanabilir ve esaslı temeller üzerinde kurulabilirse fert ve zümre hâkimiyeti belki ortadan kalkar. Çünkü, sayın Başbakan açık olmasa da zımnen itiraf etmiş bulunuyor ki Turkiyemiz, Cumhuriyet ilânına rağmen, çey Tek asırdır bazı kudretli fert ve şeflerin ve hattâ zümrelerin hâkimiyeti altında kalmıştır. Maa-mafih, sayın Giinaltaya göre, tarihi zaruretler ve inkılâp icapları memleketin bu merhaleden geç meşini istilzam etmiştir. Amma ne de olsa artık bu safha atlatılmıştır. Tekrar bu sisteme dönme ğe ne İmkân ve ne de ihtiyaç vardır.
Yüz yıl evvel başlamış olan demokratik hareketler bazen dessas bazen kudretli şahsiyetlerin ortaya çıkmasile bir kaç defa sekteye uğradı. Fakat tarihin bu yaprağım kesin olarak ve bir dalıa açılmamak üzere kapamak lâzımdır. Bunun tek yolu da demokrasiyi ve millet iradesini kayıtsız şartsız hâkim kılmaktır. E-■asen anayasamız bu ciheti açıkça ifade etmektedir amma çeyrek asırdır bu hüküm bir türlü yerine getirilemedi. Birinci meşrutiyetin ilânındım sonra da İkinci Abdülhamid, her sene çıkardığı devlet salnamesinin başına kanunu esasi baklandaki İrade ve «hattı humayun» u kaydettirir, fakat Mebusan Meclisini bir türlü açmazdı. Bu itiyadlar ve gelenek ler kökünden kazınacaktır.
Demokrasi, Htçlm 8erbestliğl ve emniyeti, millî hâkimiyet İyi âyarlanamazsa yâni millet hâkimiyetine engel olacak gizil kapak Jı usuller tatbik edilirse —nitekim 1946 seçimlerinde bu oyunların çeşitlisi tatbik olunmuştu— demokratik rejim İyi İşleyemez vo bugün şahidi olduğumuz durum hâdis olur. Yâni bir zümre, bir lıizlp yalın t dalıa geniş mâna röle bir parti, çoğunluğuna daya-nanik, dilediği gibi hareket eder. Pfee'ul adamları, tarafdan İse, •oramla tutmaz, suiistimal ve yol ■ufaklan, yapanlar mensuplan (Devamı 8a. ı 8ü. • de)
Ali İhsan Sabis ateş püskürüyor
Emekli General, D. Partısile olan ihtilâf ve münasebetlerine dair dikkate değer şeyler anlatıyor Dün kendisiyle görüştüğümüz ı rettiğiniz havadis tamamiyle doğ-Emekli General Ali İhsan Sabis; rudur. Dünkü yazının sonunda şunlan söyledi: Demokrat Parti İstanbul il idare
«— Geçen pazartesi günkü nüs- kurulu âzasından birinin (Ya o, hanızda Ankaradan alarak neş-l (Dovamı Sa. 7 Sü. s da) ’
Mâhût danslı çay hâdisesi
Milli Eğitim Bakanlığının Dershane Müdürü Muammer Orbay’ın vazifesine nihayet verdiğini müjdeleriz
Hâdisede gösterdiği hassasiyetten dolayı Milli Eğitim Bakanına teşekkür ederiz
Alemdarda Amerikan MHBh---------------ğitim Bakanlığının hâdl-
dershanesındeki mahut şeyi takipteki lıassasiye-
danslı çay hâdisesi etra- tinden dolayı teşekkür e-
fmda yaptığımız neşriya- deriz.
tın bütün memlekette na- Çaylı dans hâdisesi ü-
sıl bir tepki uyandırdığı zerine, memleketin dört
malûmdur, öğrendiğimize bir tarafından gazetemi-
gore, Milli Eğitim Bakan- ■ V ze gönderilen protesto
lığı, bu dershanenin mü- mektuplarını neşre de -
dürü bulunan Muammer vam ediyorduk. Fakat,
Orbayın vazifesine niha- M- Orbay bu mektuplar o kadar yet vermiştir. Bu suretle, hâdı- çoktur kİ, neşre devam suretile senin mes’ullerinden biri, ceza- arkasını almak maddeten müm landınlmış olmaktadır. Milli E- | (Dovamı Sa. 7 6Ü. 5 do)
Avrupa savunması
Amerika, Batı Avrupanın savunmasının
bir askerî taarruzu davet edecek kadar zayıf olduğu kanaatinde
Berlin: 14 (AP.) — Birleşik Amerika, Büyük Britanya ve Fransa Batı Berline, mahdut müt tefik nezareti altında, müstakil İdare sağlamayı teahhüt etmişler dir.
Moskova casusları zincirinden bir halka: Londradaki Polonya Elçiliği askerî ataşe muavini Kajdy, casusluk suçile itham edilmektedir. (Foto: AP.) Amerikadan
Batı Almanya federal cumhuriyetini ilgilendiren işgal statükosuna benzer bir «Batı Berlin
statükosu» bugün 3 batılı İşgal devleti tarafından Berlinde imza
lanmıştır. Bu vesika daha önce-
den Batı Berlinln Alman hükü-
kaçan lider
Komünist elebaşı
vapurda tevkif olundu
meti tarafından görülüp tasvip e-dilmiştir. îşgal statükosu gele-
cek hafta müttefik komutanlar tarafından Berlin Şehir Meclisine bir merasim sırasında sunula
çaktır.
Batılı işgal makamları kontrol
(Dovamı Sa. 7 Sü. S do)
Londra 14 (AP) — Birleşik Amo rlka’daıı kaçan komünist elebaşala
rından Gerhajd Elalar ın Polonya
Pandırah «Batory» gemisinde Bout hampton'da Skotland Yard memur
ları tarafından tevkif edildiği bu gece Londradaki Amerikan elçiliği en bildirilmiştir.
Elsler yarrn Londraya getirt üo
çektir. Bir elçilik sözcüsüne göre, E isler kuvvet istimaliyle tevkife karşı koymak istemiştir. Şimdi. A-morikan elçiliğinin Elslor’ln Amo
rücaya iadesini tomine anlaşılmaktadır.
çalışacağı
Dün Kolejde kutlanan bayram

M
ti' 11 '■’ . ı ■ f
r i l' \L t
‘ i W
r / ■ İt
İzmit, 14 (Telefonla) — Bugün Millet Partisi merkez ocak ve bucağının açılış törem şehrimize gelen general Sadık Aldo-ğan ve îstanbuldan gelen Millet Partililerin iştirâkile yapı’mış-tır.
Merasimden evvel Millet Partisi Genel Başkan vekili Mareşal Fevzi Çakmaktan gelen şu mesaj
«Partimizin Kocaeli teşkilâtının kuruluş töreninde değerli mefkure arkadaşlarınız arasında bulunamıyacağımdan çok müteessirim. Bütün kalbimle ve her zaman sîzlerle beraberim. Hak ve hürriyet yolundaki mücadele-(Devamı Sa. 7 SÜ. 4 do)
TAKVİMDEN BİR YAPRAK:
Gelir vergisinden çıkan tartışma
— Es u bir meslekdaşA cevap — Yazan: SALÂHADDİN DUMLU
Ati» eski mcBİokdoş;
Günün bolü başlı mali hâılisoui olan gelir vergisi, bu movzu ile ilgili olan vo olmıyan birçok kalem erbabını lıarokoto getirdi.
Bunlardan bir kısmı, körlerin fili tariflori gibi; gelir vorgieini kendi görü# vo anlayışlarına göro tarif ettiler. Hattâ bu içdo o kadar ileri gidildi ki; busı fıkra muharrirlori Mi-; milorini, Pililerini bırakıp, birer maliye profoaörü pozu ilo sütunlarını bu ciddî mevzun talıais ettiler.
Bu momlekotin; vorgi reformuna muhtaç bulunduğuna iman otmı* bir mnliyeoi sıfatiyle, movzua temas eden her yazı bende alâka bulur.
Yoni Sabah gozutesindo imzanızı görünco; menfî do olsa (zira aramızdan ayrılalıbori bize nedenso ateş püskürüyorsunuz) ilmi bir tenkid o-kuyacn&ımı Ümit ederek memnun olmuş vo yazının başlığını bir tertip batanı kabul etmiştim. Mothı, beni inkisara uğrattı vo üzüldüm.
Bu üzllntUyii; istiyerok voya into-miyorek vorgi ödoyon hor vatandasın duyduğuna do kaniim. Nasıl üzülmas lor ki hepsini birdon «onai» kollmosi altında toplamıyor musunuzP...
Yasınızı parça, parça gözden geçirelim :
Fransıs argosu; kaçmak mümkün olan bir vorgidon kacmıyana (armut» «enai» dermiş.
Evvelâ siz do kabul edersiniz ki bunu Fransız milleti değil, onlar içinde dojenoro olmuş mahdut bir zümre (Devamı Sa. 7 Sü. 1 do)
Selçuk kız enstitüsündeki I dünkü defile
Dün Çapa Selçuk Ku Enstitüsün-do bir tören vo defile yapılmıştır. Yukarıdaki resim defileye iştirak eden öğrencilerden birini göstermektedir.
(Foto Burhan — Ymi Babah).
İngiliz Elçisi Ankarada
Büyük elçinin Ankarada verdiği demeç
Ankara: 14 (A.A) — İngiltere -nln yeni Ankara Büyük Elçisi SU Noel Charles ile eşi bu sabahki eke
presle şehrimize gelmişlerdir.
(Davamı Sa. 7 Sü. 7 de)
Hayat pahalılığı mütehassısı
ULUNAY
azı dairelere İşlerin tomon-nl edilen şoklldo cereyanı I-çln mütehassıslar getiriliyor. Meselâ İmar mütehassısları... Yol mütehassısları... Yeraltı suları mütehassısları... Et mütehassısları, balık mütehassısları, dovlot İşlerini plânlaştırma mütehassısları, süt mütehassısları, hattâ İstihbarımıza göre oloktrlk, tramvay, tünol vo o-tobüs işletınolorinl ıslah İçin de Is4 vlçrodon mütehassıslar gotlrllooek4 mlş.
Vaktlylo böyle bir hâdlss karşı-tında biraz homurdanırdık. Fakat zaman İlo anladık kİ Işlorl düzelt4 mok İçin yalnız güzel niyet kâfi değildir ı bir çalııma «İstemi lâzımdır ı bizim müsbet olarak gördüğü müz tedblrlor bazon monfl notleo-ler vorlyor; »öyle bir vâkıa anlatmışlardı:
Bir yerde tren münakalâtı dalma açık voriyormuş. Açığı kapatmak I-çln alınaoak tedbir nodlrî Münakalât masraflarını arttırmak... Yol pa rası arttırıldıkça zarar da o nlsbot-to artmağa başlamış. Bu vaziyet karsısında İdare ne yapnoağını şaşırmış... çaresiz bir mütehassıs getirmişler. Bu adam dorhal nakil fiyatlarını yarı yarıya İndirmiş. Bu tedbir halkı seyahate toşvlk öyle-mis» keyfiyetten doğll komlyyotton kazanmak «urotllo yavn» yavaş zarar kapanmışı kâr başlamış vo bıı suretle İdare İflâstan kurtulmuş.
Bugün hayat pahalılığı bahsindi
ayni vaziyetteyiz.
İstanbul bolodiyesl tecrübe od»> mlş çarelere başvuruyor... TanzlıB satışı, narh, coza... Bunlardan mü« bet bir notloe alınamıyor. Fakat a-caba hayat pahalılığına çare bul « malt İçin alınacak tedbirler bundan İbaret midir?
Bizim akılımıza gelmoyon datui başka tedbirler olsa gerek.
Böylo olunca bu hayat pahalılığı buhranına çare bulmak İçin emsâll mlslllû bir mütehassıs getirisek ne-■ıl olur?
Zira bugün pahalılık buhranı memlokotln umumi hayatını müthiş bir sıkıntıya doğru götürüyor. Ve yapaoak hiç bir sey kalmadığı da on salâhiyeti! mercilerin İtirafı ll« sabittir.
Bakalım hazık bir tabip bulalmu Bir koro de bu marazı onun ollorl» no bırakalım... Bolk) bir çaresi bulunur. Bunda alınaoak, darılacak, güconocok bir şoy yoktur.
İhtimal bu mütehassıs yeniden karne usulünü tatbik odecoktlrı fa kat bir zamanlar bizde olduğu gibi doğll... Mosolö Ingllterode hlikûms tin hor Inglllzo paskalyada bir yumurta yedirmek İçin yaptığı teşkilât gibi muazzam bir $ey... Hani öy lo bir teşkilât kİ Ingiıtoro kralına da ancak bir yumurta yedirmiştir.
Bu mos'eloyl baştan savına bir
movzu olarak olo almamalı... Düşü
nüleook... Ehommlyetlo, dikkatle
düşünülocok bir bahletlr. Biz dun
bir kers hatırlatmak!
Dün Amerikan Kolejinde yapılan bayram münasebet ile törene işt irâk eden gençlerden bir grup.,
(Foto Burhan —« Yeni Babah),
PAZAR 15 MAYIS 1949 Sahibi: Safa Kılıçboğlu İdareı Nuruosmanlyo Not 17 Tel adresi: «YENİ SABAHe İSTANBUL Telefonı torsa Yeni Sabah 11 inci Yıl, No. 3643 HÜRRİYET VE HAKKİN YILMAZ MÜDAFİİYIZ Sayı»,, 10 Kurus 1^1 Te&e Kuvvet §ürutnı GENEL ZAFİYETTE, NEKAHAT HALLERİNDE, DERMANSIZLIK VE SÎNİR ZAFİYETLERİNDE KULLANILAN BÎR KUVVET ŞURUBUDUR.
Başbakan Şemsettin Gün altay dün, Silâhtarağadakİ yeni elektrik tesislerini açıyor..-
C.H.P.il merkezinde
C. Bayar, umumî seçim kampanyası m dün açtı Başkan, Kayserideki mitingte, iç politikayı tahlil ve C.H.P. yi çok acı bir dille tenkid etti Dışişleri Bakanının son seyahatinden de bahseden G Bayar dedi ki: "Haysiyetli Türkün kaderi bu olmamalı idi. Sadakın Mecliste verdiği son izahatını tasvip edememek durumundayız „
dünkü mühim içtima
Kayseri: 14 (Hususî surette
gönderdiğimiz arkadaşımız Zihni Kanmazdan telefonla) — De-
mokrat Parti Kayseri mitingi bu-
gün pek muazzam bir şekilde ya-
pılmıştır. Miting, Cumhuriyet meydanında saat 14.30 da başla-
mış, 17.30 a kadar devam etmiş
Başbakan, aşırı taşkınlıkların fayda vermiyeceğini C H- P. lilere hatırlattı
Ş. Günaltay, Silâhtarağa elektrik fabrikasındaki yeni tesisin açılış töreninde de hazır bulundu
tir. Meydanın etrafındaki evlerin damlan dahi mitingi takip edenlerle dolmuştu. Kars, Niğde, Sivas Yozgad, Adana, Ceyhan, Kırşehir ve îçelden gelen D. P. temsil çileri de mitingde yer almıştı.
İstiklâl marşı ile başlayan mitingde ilk sözü Kayseri D. P. il başkanı Ali Riza Kılıçkale almış, müteakiben konuşan Refik
Zümre
l O.H.P. î] idare Kurulunun daveti üzerine Başbakan Şemseddin
S Günaltay, dün saat 15 de beraberinde Sağlık Bakanı Dr, Kema- (
( 11 Beyazıt ve İstanbul Valisi Dr. Lûtfl Kırdar olduğu halde >
( C.H.P. U Merkezine gelmiş ve 11 idare Kurulu, Belediye Daimi $ > Encümeni üyelerüe C.HJ», Üçe bajkanlanmn iştirâkile bir toplan (
(Oovattıı Sa. 7 Sü. 4 de)}
Koraltan ezcümle demiştir ki: Koraltanın konuşması — Tek partili sisteme son veren Demokrat Partinin kurulu-(Devamı Sa. 7 Sü. 2 de)
Berlin ablukası kaldırıldıktan sonra ilk Müttefik jeef’i Berlinde böyle karşılanmıştır. (Foto: A.P.)
[Mareşal Çakmak
Millet Partisinin îzmitteki toplantısına bir mesaj gönderdi
Hâkimiyeti
aş bakan Şemseddin Günaltay, vilâyet binasında yaptığı basın konferan-
sında günün ve Türk efkârını İşgal eden dâvaların hemen hepBİ-ne temas etti. Hattâ pürüzlü dâvaların bile cesaretle üzerine yürümekten çekinmedi.
Dünkü başyazımızda bahis mev mu ettiğimiz seçim emniyeti, şim diye kadar, Halk Partili zimamdarlar İçin aırf lâkırdısı, edilen tartışması uzatılan fakat bir türlü ciddi ve samimî bir surette tahakkukuna doğru gidilmek istenilmeyen bir vahime İdi. Günaltay, ne olursa olsun hattâ kendi partisindeki muhalefeti ve mukavemeti de İcabında kırarak bu güvenliği sağlamak İstiyor. Buna müvazi olarak, daha doğrusu, doğacak bu emniyetin neticesi o-larak yurtta fert ve zümre hâkimiyetinin yıkılacağını tahmin ediyoruz. Hakikaten, seçim emniyeti sağlanabilir ve esaslı temeller üzerinde kurulabilirse fert ve zümre hâkimiyeti belki ortadan kalkar. Çünkü, sayın Başbakan açık olmasa da zımnen itiraf etmiş bulunuyor ki Turkiyemiz, Cumhuriyet ilânına rağmen, çey Tek asırdır bazı kudretli fert ve şeflerin ve hattâ zümrelerin hâkimiyeti altında kalmıştır. Maa-mafih, sayın Giinaltaya göre, tarihi zaruretler ve inkılâp icapları memleketin bu merhaleden geç meşini istilzam etmiştir. Amma ne de olsa artık bu safha atlatılmıştır. Tekrar bu sisteme dönme ğe ne İmkân ve ne de ihtiyaç vardır.
Yüz yıl evvel başlamış olan demokratik hareketler bazen dessas bazen kudretli şahsiyetlerin ortaya çıkmasile bir kaç defa sekteye uğradı. Fakat tarihin bu yaprağım kesin olarak ve bir dalıa açılmamak üzere kapamak lâzımdır. Bunun tek yolu da demokrasiyi ve millet iradesini kayıtsız şartsız hâkim kılmaktır. E-■asen anayasamız bu ciheti açıkça ifade etmektedir amma çeyrek asırdır bu hüküm bir türlü yerine getirilemedi. Birinci meşrutiyetin ilânındım sonra da İkinci Abdülhamid, her sene çıkardığı devlet salnamesinin başına kanunu esasi baklandaki İrade ve «hattı humayun» u kaydettirir, fakat Mebusan Meclisini bir türlü açmazdı. Bu itiyadlar ve gelenek ler kökünden kazınacaktır.
Demokrasi, Htçlm 8erbestliğl ve emniyeti, millî hâkimiyet İyi âyarlanamazsa yâni millet hâkimiyetine engel olacak gizil kapak Jı usuller tatbik edilirse —nitekim 1946 seçimlerinde bu oyunların çeşitlisi tatbik olunmuştu— demokratik rejim İyi İşleyemez vo bugün şahidi olduğumuz durum hâdis olur. Yâni bir zümre, bir lıizlp yalın t dalıa geniş mâna röle bir parti, çoğunluğuna daya-nanik, dilediği gibi hareket eder. Pfee'ul adamları, tarafdan İse, •oramla tutmaz, suiistimal ve yol ■ufaklan, yapanlar mensuplan (Devamı 8a. ı 8ü. • de)
Ali İhsan Sabis ateş püskürüyor
Emekli General, D. Partısile olan ihtilâf ve münasebetlerine dair dikkate değer şeyler anlatıyor Dün kendisiyle görüştüğümüz ı rettiğiniz havadis tamamiyle doğ-Emekli General Ali İhsan Sabis; rudur. Dünkü yazının sonunda şunlan söyledi: Demokrat Parti İstanbul il idare
«— Geçen pazartesi günkü nüs- kurulu âzasından birinin (Ya o, hanızda Ankaradan alarak neş-l (Dovamı Sa. 7 Sü. s da) ’
Mâhût danslı çay hâdisesi
Milli Eğitim Bakanlığının Dershane Müdürü Muammer Orbay’ın vazifesine nihayet verdiğini müjdeleriz
Hâdisede gösterdiği hassasiyetten dolayı Milli Eğitim Bakanına teşekkür ederiz
Alemdarda Amerikan MHBh---------------ğitim Bakanlığının hâdl-
dershanesındeki mahut şeyi takipteki lıassasiye-
danslı çay hâdisesi etra- tinden dolayı teşekkür e-
fmda yaptığımız neşriya- deriz.
tın bütün memlekette na- Çaylı dans hâdisesi ü-
sıl bir tepki uyandırdığı zerine, memleketin dört
malûmdur, öğrendiğimize bir tarafından gazetemi-
gore, Milli Eğitim Bakan- ■ V ze gönderilen protesto
lığı, bu dershanenin mü- mektuplarını neşre de -
dürü bulunan Muammer vam ediyorduk. Fakat,
Orbayın vazifesine niha- M- Orbay bu mektuplar o kadar yet vermiştir. Bu suretle, hâdı- çoktur kİ, neşre devam suretile senin mes’ullerinden biri, ceza- arkasını almak maddeten müm landınlmış olmaktadır. Milli E- | (Dovamı Sa. 7 6Ü. 5 do)
Avrupa savunması
Amerika, Batı Avrupanın savunmasının
bir askerî taarruzu davet edecek kadar zayıf olduğu kanaatinde
Berlin: 14 (AP.) — Birleşik Amerika, Büyük Britanya ve Fransa Batı Berline, mahdut müt tefik nezareti altında, müstakil İdare sağlamayı teahhüt etmişler dir.
Moskova casusları zincirinden bir halka: Londradaki Polonya Elçiliği askerî ataşe muavini Kajdy, casusluk suçile itham edilmektedir. (Foto: AP.) Amerikadan
Batı Almanya federal cumhuriyetini ilgilendiren işgal statükosuna benzer bir «Batı Berlin
statükosu» bugün 3 batılı İşgal devleti tarafından Berlinde imza
lanmıştır. Bu vesika daha önce-
den Batı Berlinln Alman hükü-
kaçan lider
Komünist elebaşı
vapurda tevkif olundu
meti tarafından görülüp tasvip e-dilmiştir. îşgal statükosu gele-
cek hafta müttefik komutanlar tarafından Berlin Şehir Meclisine bir merasim sırasında sunula
çaktır.
Batılı işgal makamları kontrol
(Dovamı Sa. 7 Sü. S do)
Londra 14 (AP) — Birleşik Amo rlka’daıı kaçan komünist elebaşala
rından Gerhajd Elalar ın Polonya
Pandırah «Batory» gemisinde Bout hampton'da Skotland Yard memur
ları tarafından tevkif edildiği bu gece Londradaki Amerikan elçiliği en bildirilmiştir.
Elsler yarrn Londraya getirt üo
çektir. Bir elçilik sözcüsüne göre, E isler kuvvet istimaliyle tevkife karşı koymak istemiştir. Şimdi. A-morikan elçiliğinin Elslor’ln Amo
rücaya iadesini tomine anlaşılmaktadır.
çalışacağı
Dün Kolejde kutlanan bayram

M
ti' 11 '■’ . ı ■ f
r i l' \L t
‘ i W
r / ■ İt
İzmit, 14 (Telefonla) — Bugün Millet Partisi merkez ocak ve bucağının açılış törem şehrimize gelen general Sadık Aldo-ğan ve îstanbuldan gelen Millet Partililerin iştirâkile yapı’mış-tır.
Merasimden evvel Millet Partisi Genel Başkan vekili Mareşal Fevzi Çakmaktan gelen şu mesaj
«Partimizin Kocaeli teşkilâtının kuruluş töreninde değerli mefkure arkadaşlarınız arasında bulunamıyacağımdan çok müteessirim. Bütün kalbimle ve her zaman sîzlerle beraberim. Hak ve hürriyet yolundaki mücadele-(Devamı Sa. 7 SÜ. 4 do)
TAKVİMDEN BİR YAPRAK:
Gelir vergisinden çıkan tartışma
— Es u bir meslekdaşA cevap — Yazan: SALÂHADDİN DUMLU
Ati» eski mcBİokdoş;
Günün bolü başlı mali hâılisoui olan gelir vergisi, bu movzu ile ilgili olan vo olmıyan birçok kalem erbabını lıarokoto getirdi.
Bunlardan bir kısmı, körlerin fili tariflori gibi; gelir vorgieini kendi görü# vo anlayışlarına göro tarif ettiler. Hattâ bu içdo o kadar ileri gidildi ki; busı fıkra muharrirlori Mi-; milorini, Pililerini bırakıp, birer maliye profoaörü pozu ilo sütunlarını bu ciddî mevzun talıais ettiler.
Bu momlekotin; vorgi reformuna muhtaç bulunduğuna iman otmı* bir mnliyeoi sıfatiyle, movzua temas eden her yazı bende alâka bulur.
Yoni Sabah gozutesindo imzanızı görünco; menfî do olsa (zira aramızdan ayrılalıbori bize nedenso ateş püskürüyorsunuz) ilmi bir tenkid o-kuyacn&ımı Ümit ederek memnun olmuş vo yazının başlığını bir tertip batanı kabul etmiştim. Mothı, beni inkisara uğrattı vo üzüldüm.
Bu üzllntUyii; istiyerok voya into-miyorek vorgi ödoyon hor vatandasın duyduğuna do kaniim. Nasıl üzülmas lor ki hepsini birdon «onai» kollmosi altında toplamıyor musunuzP...
Yasınızı parça, parça gözden geçirelim :
Fransıs argosu; kaçmak mümkün olan bir vorgidon kacmıyana (armut» «enai» dermiş.
Evvelâ siz do kabul edersiniz ki bunu Fransız milleti değil, onlar içinde dojenoro olmuş mahdut bir zümre (Devamı Sa. 7 Sü. 1 do)
Selçuk kız enstitüsündeki I dünkü defile
Dün Çapa Selçuk Ku Enstitüsün-do bir tören vo defile yapılmıştır. Yukarıdaki resim defileye iştirak eden öğrencilerden birini göstermektedir.
(Foto Burhan — Ymi Babah).
İngiliz Elçisi Ankarada
Büyük elçinin Ankarada verdiği demeç
Ankara: 14 (A.A) — İngiltere -nln yeni Ankara Büyük Elçisi SU Noel Charles ile eşi bu sabahki eke
presle şehrimize gelmişlerdir.
(Davamı Sa. 7 Sü. 7 de)
Hayat pahalılığı mütehassısı
ULUNAY
azı dairelere İşlerin tomon-nl edilen şoklldo cereyanı I-çln mütehassıslar getiriliyor. Meselâ İmar mütehassısları... Yol mütehassısları... Yeraltı suları mütehassısları... Et mütehassısları, balık mütehassısları, dovlot İşlerini plânlaştırma mütehassısları, süt mütehassısları, hattâ İstihbarımıza göre oloktrlk, tramvay, tünol vo o-tobüs işletınolorinl ıslah İçin de Is4 vlçrodon mütehassıslar gotlrllooek4 mlş.
Vaktlylo böyle bir hâdlss karşı-tında biraz homurdanırdık. Fakat zaman İlo anladık kİ Işlorl düzelt4 mok İçin yalnız güzel niyet kâfi değildir ı bir çalııma «İstemi lâzımdır ı bizim müsbet olarak gördüğü müz tedblrlor bazon monfl notleo-ler vorlyor; »öyle bir vâkıa anlatmışlardı:
Bir yerde tren münakalâtı dalma açık voriyormuş. Açığı kapatmak I-çln alınaoak tedbir nodlrî Münakalât masraflarını arttırmak... Yol pa rası arttırıldıkça zarar da o nlsbot-to artmağa başlamış. Bu vaziyet karsısında İdare ne yapnoağını şaşırmış... çaresiz bir mütehassıs getirmişler. Bu adam dorhal nakil fiyatlarını yarı yarıya İndirmiş. Bu tedbir halkı seyahate toşvlk öyle-mis» keyfiyetten doğll komlyyotton kazanmak «urotllo yavn» yavaş zarar kapanmışı kâr başlamış vo bıı suretle İdare İflâstan kurtulmuş.
Bugün hayat pahalılığı bahsindi
ayni vaziyetteyiz.
İstanbul bolodiyesl tecrübe od»> mlş çarelere başvuruyor... TanzlıB satışı, narh, coza... Bunlardan mü« bet bir notloe alınamıyor. Fakat a-caba hayat pahalılığına çare bul « malt İçin alınacak tedbirler bundan İbaret midir?
Bizim akılımıza gelmoyon datui başka tedbirler olsa gerek.
Böylo olunca bu hayat pahalılığı buhranına çare bulmak İçin emsâll mlslllû bir mütehassıs getirisek ne-■ıl olur?
Zira bugün pahalılık buhranı memlokotln umumi hayatını müthiş bir sıkıntıya doğru götürüyor. Ve yapaoak hiç bir sey kalmadığı da on salâhiyeti! mercilerin İtirafı ll« sabittir.
Bakalım hazık bir tabip bulalmu Bir koro de bu marazı onun ollorl» no bırakalım... Bolk) bir çaresi bulunur. Bunda alınaoak, darılacak, güconocok bir şoy yoktur.
İhtimal bu mütehassıs yeniden karne usulünü tatbik odecoktlrı fa kat bir zamanlar bizde olduğu gibi doğll... Mosolö Ingllterode hlikûms tin hor Inglllzo paskalyada bir yumurta yedirmek İçin yaptığı teşkilât gibi muazzam bir $ey... Hani öy lo bir teşkilât kİ Ingiıtoro kralına da ancak bir yumurta yedirmiştir.
Bu mos'eloyl baştan savına bir
movzu olarak olo almamalı... Düşü
nüleook... Ehommlyetlo, dikkatle
düşünülocok bir bahletlr. Biz dun
bir kers hatırlatmak!
Dün Amerikan Kolejinde yapılan bayram münasebet ile törene işt irâk eden gençlerden bir grup.,
(Foto Burhan —« Yeni Babah),
PAZAR 15 MAYIS 1949 Sahibi: Safa Kılıçboğlu İdareı Nuruosmanlyo Not 17 Tel adresi: «YENİ SABAHe İSTANBUL Telefonı torsa Yeni Sabah 11 inci Yıl, No. 3643 HÜRRİYET VE HAKKİN YILMAZ MÜDAFİİYIZ Sayı»,, 10 Kurus 1^1 Te&e Kuvvet §ürutnı GENEL ZAFİYETTE, NEKAHAT HALLERİNDE, DERMANSIZLIK VE SÎNİR ZAFİYETLERİNDE KULLANILAN BÎR KUVVET ŞURUBUDUR.
Başbakan Şemsettin Gün altay dün, Silâhtarağadakİ yeni elektrik tesislerini açıyor..-
C.H.P.il merkezinde
C. Bayar, umumî seçim kampanyası m dün açtı Başkan, Kayserideki mitingte, iç politikayı tahlil ve C.H.P. yi çok acı bir dille tenkid etti Dışişleri Bakanının son seyahatinden de bahseden G Bayar dedi ki: "Haysiyetli Türkün kaderi bu olmamalı idi. Sadakın Mecliste verdiği son izahatını tasvip edememek durumundayız „
dünkü mühim içtima
Kayseri: 14 (Hususî surette
gönderdiğimiz arkadaşımız Zihni Kanmazdan telefonla) — De-
mokrat Parti Kayseri mitingi bu-
gün pek muazzam bir şekilde ya-
pılmıştır. Miting, Cumhuriyet meydanında saat 14.30 da başla-
mış, 17.30 a kadar devam etmiş
Başbakan, aşırı taşkınlıkların fayda vermiyeceğini C H- P. lilere hatırlattı
Ş. Günaltay, Silâhtarağa elektrik fabrikasındaki yeni tesisin açılış töreninde de hazır bulundu
tir. Meydanın etrafındaki evlerin damlan dahi mitingi takip edenlerle dolmuştu. Kars, Niğde, Sivas Yozgad, Adana, Ceyhan, Kırşehir ve îçelden gelen D. P. temsil çileri de mitingde yer almıştı.
İstiklâl marşı ile başlayan mitingde ilk sözü Kayseri D. P. il başkanı Ali Riza Kılıçkale almış, müteakiben konuşan Refik
Zümre
l O.H.P. î] idare Kurulunun daveti üzerine Başbakan Şemseddin
S Günaltay, dün saat 15 de beraberinde Sağlık Bakanı Dr, Kema- (
( 11 Beyazıt ve İstanbul Valisi Dr. Lûtfl Kırdar olduğu halde >
( C.H.P. U Merkezine gelmiş ve 11 idare Kurulu, Belediye Daimi $ > Encümeni üyelerüe C.HJ», Üçe bajkanlanmn iştirâkile bir toplan (
(Oovattıı Sa. 7 Sü. 4 de)}
Koraltan ezcümle demiştir ki: Koraltanın konuşması — Tek partili sisteme son veren Demokrat Partinin kurulu-(Devamı Sa. 7 Sü. 2 de)
Berlin ablukası kaldırıldıktan sonra ilk Müttefik jeef’i Berlinde böyle karşılanmıştır. (Foto: A.P.)
[Mareşal Çakmak
Millet Partisinin îzmitteki toplantısına bir mesaj gönderdi
Hâkimiyeti
aş bakan Şemseddin Günaltay, vilâyet binasında yaptığı basın konferan-
sında günün ve Türk efkârını İşgal eden dâvaların hemen hepBİ-ne temas etti. Hattâ pürüzlü dâvaların bile cesaretle üzerine yürümekten çekinmedi.
Dünkü başyazımızda bahis mev mu ettiğimiz seçim emniyeti, şim diye kadar, Halk Partili zimamdarlar İçin aırf lâkırdısı, edilen tartışması uzatılan fakat bir türlü ciddi ve samimî bir surette tahakkukuna doğru gidilmek istenilmeyen bir vahime İdi. Günaltay, ne olursa olsun hattâ kendi partisindeki muhalefeti ve mukavemeti de İcabında kırarak bu güvenliği sağlamak İstiyor. Buna müvazi olarak, daha doğrusu, doğacak bu emniyetin neticesi o-larak yurtta fert ve zümre hâkimiyetinin yıkılacağını tahmin ediyoruz. Hakikaten, seçim emniyeti sağlanabilir ve esaslı temeller üzerinde kurulabilirse fert ve zümre hâkimiyeti belki ortadan kalkar. Çünkü, sayın Başbakan açık olmasa da zımnen itiraf etmiş bulunuyor ki Turkiyemiz, Cumhuriyet ilânına rağmen, çey Tek asırdır bazı kudretli fert ve şeflerin ve hattâ zümrelerin hâkimiyeti altında kalmıştır. Maa-mafih, sayın Giinaltaya göre, tarihi zaruretler ve inkılâp icapları memleketin bu merhaleden geç meşini istilzam etmiştir. Amma ne de olsa artık bu safha atlatılmıştır. Tekrar bu sisteme dönme ğe ne İmkân ve ne de ihtiyaç vardır.
Yüz yıl evvel başlamış olan demokratik hareketler bazen dessas bazen kudretli şahsiyetlerin ortaya çıkmasile bir kaç defa sekteye uğradı. Fakat tarihin bu yaprağım kesin olarak ve bir dalıa açılmamak üzere kapamak lâzımdır. Bunun tek yolu da demokrasiyi ve millet iradesini kayıtsız şartsız hâkim kılmaktır. E-■asen anayasamız bu ciheti açıkça ifade etmektedir amma çeyrek asırdır bu hüküm bir türlü yerine getirilemedi. Birinci meşrutiyetin ilânındım sonra da İkinci Abdülhamid, her sene çıkardığı devlet salnamesinin başına kanunu esasi baklandaki İrade ve «hattı humayun» u kaydettirir, fakat Mebusan Meclisini bir türlü açmazdı. Bu itiyadlar ve gelenek ler kökünden kazınacaktır.
Demokrasi, Htçlm 8erbestliğl ve emniyeti, millî hâkimiyet İyi âyarlanamazsa yâni millet hâkimiyetine engel olacak gizil kapak Jı usuller tatbik edilirse —nitekim 1946 seçimlerinde bu oyunların çeşitlisi tatbik olunmuştu— demokratik rejim İyi İşleyemez vo bugün şahidi olduğumuz durum hâdis olur. Yâni bir zümre, bir lıizlp yalın t dalıa geniş mâna röle bir parti, çoğunluğuna daya-nanik, dilediği gibi hareket eder. Pfee'ul adamları, tarafdan İse, •oramla tutmaz, suiistimal ve yol ■ufaklan, yapanlar mensuplan (Devamı 8a. ı 8ü. • de)
Ali İhsan Sabis ateş püskürüyor
Emekli General, D. Partısile olan ihtilâf ve münasebetlerine dair dikkate değer şeyler anlatıyor Dün kendisiyle görüştüğümüz ı rettiğiniz havadis tamamiyle doğ-Emekli General Ali İhsan Sabis; rudur. Dünkü yazının sonunda şunlan söyledi: Demokrat Parti İstanbul il idare
«— Geçen pazartesi günkü nüs- kurulu âzasından birinin (Ya o, hanızda Ankaradan alarak neş-l (Dovamı Sa. 7 Sü. s da) ’
Mâhût danslı çay hâdisesi
Milli Eğitim Bakanlığının Dershane Müdürü Muammer Orbay’ın vazifesine nihayet verdiğini müjdeleriz
Hâdisede gösterdiği hassasiyetten dolayı Milli Eğitim Bakanına teşekkür ederiz
Alemdarda Amerikan MHBh---------------ğitim Bakanlığının hâdl-
dershanesındeki mahut şeyi takipteki lıassasiye-
danslı çay hâdisesi etra- tinden dolayı teşekkür e-
fmda yaptığımız neşriya- deriz.
tın bütün memlekette na- Çaylı dans hâdisesi ü-
sıl bir tepki uyandırdığı zerine, memleketin dört
malûmdur, öğrendiğimize bir tarafından gazetemi-
gore, Milli Eğitim Bakan- ■ V ze gönderilen protesto
lığı, bu dershanenin mü- mektuplarını neşre de -
dürü bulunan Muammer vam ediyorduk. Fakat,
Orbayın vazifesine niha- M- Orbay bu mektuplar o kadar yet vermiştir. Bu suretle, hâdı- çoktur kİ, neşre devam suretile senin mes’ullerinden biri, ceza- arkasını almak maddeten müm landınlmış olmaktadır. Milli E- | (Dovamı Sa. 7 6Ü. 5 do)
Avrupa savunması
Amerika, Batı Avrupanın savunmasının
bir askerî taarruzu davet edecek kadar zayıf olduğu kanaatinde
Berlin: 14 (AP.) — Birleşik Amerika, Büyük Britanya ve Fransa Batı Berline, mahdut müt tefik nezareti altında, müstakil İdare sağlamayı teahhüt etmişler dir.
Moskova casusları zincirinden bir halka: Londradaki Polonya Elçiliği askerî ataşe muavini Kajdy, casusluk suçile itham edilmektedir. (Foto: AP.) Amerikadan
Batı Almanya federal cumhuriyetini ilgilendiren işgal statükosuna benzer bir «Batı Berlin
statükosu» bugün 3 batılı İşgal devleti tarafından Berlinde imza
lanmıştır. Bu vesika daha önce-
den Batı Berlinln Alman hükü-
kaçan lider
Komünist elebaşı
vapurda tevkif olundu
meti tarafından görülüp tasvip e-dilmiştir. îşgal statükosu gele-
cek hafta müttefik komutanlar tarafından Berlin Şehir Meclisine bir merasim sırasında sunula
çaktır.
Batılı işgal makamları kontrol
(Dovamı Sa. 7 Sü. S do)
Londra 14 (AP) — Birleşik Amo rlka’daıı kaçan komünist elebaşala
rından Gerhajd Elalar ın Polonya
Pandırah «Batory» gemisinde Bout hampton'da Skotland Yard memur
ları tarafından tevkif edildiği bu gece Londradaki Amerikan elçiliği en bildirilmiştir.
Elsler yarrn Londraya getirt üo
çektir. Bir elçilik sözcüsüne göre, E isler kuvvet istimaliyle tevkife karşı koymak istemiştir. Şimdi. A-morikan elçiliğinin Elslor’ln Amo
rücaya iadesini tomine anlaşılmaktadır.
çalışacağı
Dün Kolejde kutlanan bayram

M
ti' 11 '■’ . ı ■ f
r i l' \L t
‘ i W
r / ■ İt
İzmit, 14 (Telefonla) — Bugün Millet Partisi merkez ocak ve bucağının açılış törem şehrimize gelen general Sadık Aldo-ğan ve îstanbuldan gelen Millet Partililerin iştirâkile yapı’mış-tır.
Merasimden evvel Millet Partisi Genel Başkan vekili Mareşal Fevzi Çakmaktan gelen şu mesaj
«Partimizin Kocaeli teşkilâtının kuruluş töreninde değerli mefkure arkadaşlarınız arasında bulunamıyacağımdan çok müteessirim. Bütün kalbimle ve her zaman sîzlerle beraberim. Hak ve hürriyet yolundaki mücadele-(Devamı Sa. 7 SÜ. 4 do)
TAKVİMDEN BİR YAPRAK:
Gelir vergisinden çıkan tartışma
— Es u bir meslekdaşA cevap — Yazan: SALÂHADDİN DUMLU
Ati» eski mcBİokdoş;
Günün bolü başlı mali hâılisoui olan gelir vergisi, bu movzu ile ilgili olan vo olmıyan birçok kalem erbabını lıarokoto getirdi.
Bunlardan bir kısmı, körlerin fili tariflori gibi; gelir vorgieini kendi görü# vo anlayışlarına göro tarif ettiler. Hattâ bu içdo o kadar ileri gidildi ki; busı fıkra muharrirlori Mi-; milorini, Pililerini bırakıp, birer maliye profoaörü pozu ilo sütunlarını bu ciddî mevzun talıais ettiler.
Bu momlekotin; vorgi reformuna muhtaç bulunduğuna iman otmı* bir mnliyeoi sıfatiyle, movzua temas eden her yazı bende alâka bulur.
Yoni Sabah gozutesindo imzanızı görünco; menfî do olsa (zira aramızdan ayrılalıbori bize nedenso ateş püskürüyorsunuz) ilmi bir tenkid o-kuyacn&ımı Ümit ederek memnun olmuş vo yazının başlığını bir tertip batanı kabul etmiştim. Mothı, beni inkisara uğrattı vo üzüldüm.
Bu üzllntUyii; istiyerok voya into-miyorek vorgi ödoyon hor vatandasın duyduğuna do kaniim. Nasıl üzülmas lor ki hepsini birdon «onai» kollmosi altında toplamıyor musunuzP...
Yasınızı parça, parça gözden geçirelim :
Fransıs argosu; kaçmak mümkün olan bir vorgidon kacmıyana (armut» «enai» dermiş.
Evvelâ siz do kabul edersiniz ki bunu Fransız milleti değil, onlar içinde dojenoro olmuş mahdut bir zümre (Devamı Sa. 7 Sü. 1 do)
Selçuk kız enstitüsündeki I dünkü defile
Dün Çapa Selçuk Ku Enstitüsün-do bir tören vo defile yapılmıştır. Yukarıdaki resim defileye iştirak eden öğrencilerden birini göstermektedir.
(Foto Burhan — Ymi Babah).
İngiliz Elçisi Ankarada
Büyük elçinin Ankarada verdiği demeç
Ankara: 14 (A.A) — İngiltere -nln yeni Ankara Büyük Elçisi SU Noel Charles ile eşi bu sabahki eke
presle şehrimize gelmişlerdir.
(Davamı Sa. 7 Sü. 7 de)
Hayat pahalılığı mütehassısı
ULUNAY
azı dairelere İşlerin tomon-nl edilen şoklldo cereyanı I-çln mütehassıslar getiriliyor. Meselâ İmar mütehassısları... Yol mütehassısları... Yeraltı suları mütehassısları... Et mütehassısları, balık mütehassısları, dovlot İşlerini plânlaştırma mütehassısları, süt mütehassısları, hattâ İstihbarımıza göre oloktrlk, tramvay, tünol vo o-tobüs işletınolorinl ıslah İçin de Is4 vlçrodon mütehassıslar gotlrllooek4 mlş.
Vaktlylo böyle bir hâdlss karşı-tında biraz homurdanırdık. Fakat zaman İlo anladık kİ Işlorl düzelt4 mok İçin yalnız güzel niyet kâfi değildir ı bir çalııma «İstemi lâzımdır ı bizim müsbet olarak gördüğü müz tedblrlor bazon monfl notleo-ler vorlyor; »öyle bir vâkıa anlatmışlardı:
Bir yerde tren münakalâtı dalma açık voriyormuş. Açığı kapatmak I-çln alınaoak tedbir nodlrî Münakalât masraflarını arttırmak... Yol pa rası arttırıldıkça zarar da o nlsbot-to artmağa başlamış. Bu vaziyet karsısında İdare ne yapnoağını şaşırmış... çaresiz bir mütehassıs getirmişler. Bu adam dorhal nakil fiyatlarını yarı yarıya İndirmiş. Bu tedbir halkı seyahate toşvlk öyle-mis» keyfiyetten doğll komlyyotton kazanmak «urotllo yavn» yavaş zarar kapanmışı kâr başlamış vo bıı suretle İdare İflâstan kurtulmuş.
Bugün hayat pahalılığı bahsindi
ayni vaziyetteyiz.
İstanbul bolodiyesl tecrübe od»> mlş çarelere başvuruyor... TanzlıB satışı, narh, coza... Bunlardan mü« bet bir notloe alınamıyor. Fakat a-caba hayat pahalılığına çare bul « malt İçin alınacak tedbirler bundan İbaret midir?
Bizim akılımıza gelmoyon datui başka tedbirler olsa gerek.
Böylo olunca bu hayat pahalılığı buhranına çare bulmak İçin emsâll mlslllû bir mütehassıs getirisek ne-■ıl olur?
Zira bugün pahalılık buhranı memlokotln umumi hayatını müthiş bir sıkıntıya doğru götürüyor. Ve yapaoak hiç bir sey kalmadığı da on salâhiyeti! mercilerin İtirafı ll« sabittir.
Bakalım hazık bir tabip bulalmu Bir koro de bu marazı onun ollorl» no bırakalım... Bolk) bir çaresi bulunur. Bunda alınaoak, darılacak, güconocok bir şoy yoktur.
İhtimal bu mütehassıs yeniden karne usulünü tatbik odecoktlrı fa kat bir zamanlar bizde olduğu gibi doğll... Mosolö Ingllterode hlikûms tin hor Inglllzo paskalyada bir yumurta yedirmek İçin yaptığı teşkilât gibi muazzam bir $ey... Hani öy lo bir teşkilât kİ Ingiıtoro kralına da ancak bir yumurta yedirmiştir.
Bu mos'eloyl baştan savına bir
movzu olarak olo almamalı... Düşü
nüleook... Ehommlyetlo, dikkatle
düşünülocok bir bahletlr. Biz dun
bir kers hatırlatmak!
Dün Amerikan Kolejinde yapılan bayram münasebet ile törene işt irâk eden gençlerden bir grup.,
(Foto Burhan —« Yeni Babah),