k____________

SALI 17 MAYIS 1949 Sahibi: Safa Kıhçhoğlu İdareı Nuruosmnnlye Noı İT Tel adresli «YENİ SABAH» İSTANBUL Telsfonı 10798 Yeni Sabah 12 İnci Y.1, No. 3649 HÜRRİYET VE HAKKİN YILMAZ MÜDAF11Y1Z say,u , 10 Kuru, Trablusta nümayiş Londra: 16 (B.B.C.) —- Trsbiusun 195i de I-tolyan vesayetin* verilmesini protesto için bugün 4s TrshlusU nümsylç yspumıştır. Hâdise olma-
DONANMAMIZA YENİ YARDIM
m
Donanma Komutanı O r amir al Ülgen
yarın uçakla Vaşingtona gidecek
---------------------------- ------------------ --------------
11 Ülgen, refakatinde iki subay olduğu halde, ( Birleşik Amerika devletlerinin dâvetlısi ola- 5 rak, 18 mayıs 1949 günü, Vaşingtona hareket > edecektir. >
Türk heyeti Amerikada bir ay kadar ka- ( lacak ve bu etlre içinde Türklyeye yardım ( programı ile İlgili, Amerikan deniz tesisat ve J faaliyet bölgelerini gezecektir. S
İkinci Meclis
ŞÜKRÜ BABAN
Bagbakanm, vilâyetteki basın toplantısı, çok Ce‘ şlfll mevzulara temas et mek suretile, geniş münakaşa ufukları açacak mahiyettedir.
Haklld demokrasiyi kurmak halikındaki düşünceler, emniyetli seçim hususundaki ısrarlar dik kati çekecek hüviyet taşıdığı gibi İkinci bir meclisin kurulması lüzumu hakkmdaki mütalealar da Üzerinde durulmağa değer.
Türkiye kurtuluşu, hürriyeti tek Meclisle sağladı. Cumhuriyetin ilânı ve inkılâp kanunlarının kabulü yine tek Meclis havası 1-çlnde tahaklnık etti. Elde İki Meclis olsa İdi ve hele bu meclis terden biri, bizdeki eski anayasa hükümlerine uygun olarak, âyân olsa idi, İnkılâpların bir kısmı fiiliyata İntikalde İhtimal ki büyük zorluklara uğrardı. 1293 kanunu esasisinin kurduğu âyân meclisi kaydıhayat şartile padişah tarafından seçilen zevattan, terek küp ediyordu. Bu meclise girebilmek İçin nznn müddet devlet hiz metinde bulunarak tecrübe görmüş olmak şartı da vardı. Eski ordu kumandanları, sefirler, valiler, ûlema bu meclise tâyin olu-nabilirlenli. Kaynağı bakımından böyle bir heyetin son derece muhafazakâr olacağında zerre kadar şüphe yoktur. Esasen ayni kanun» göre âyân olmak için en m kırk yaşını doldurmuş bulunmak şarttı. Ayanın tasvibine İktiran etmeyen hiç bir kanun, yürürlüğe girmek, kudretine malik bulunmazdı. Halbuki İkinci mec-flsl olan lngilterede, Lordlar, A-vam Kamarasının kabul ve tasvip ettiği bazı kanunlara karşı ayak diremek İmkânından ya külliyen mahrum yahut da muhalefeti ve dayanması zaman ile mukayyed-dlr. Bir müddet mukavemet eder, fakat sonra Lordlann muhalefetine rağmen, halk temsilcilerinin kabul ettikleri kanun yürürlüğe girer. Bilhassa malî bahislerde ve vergi mes'elelerindo Avam Ka narası mutlak hâkimdir.
Fransız İkinci meclisi, üçüncü cumhuriyetin âyân meclisi de, kaynağı seçim olmasına rağmen Mebusun Meclisi kadar geniş salâhiyetlere malik değildi. Faraza masraf hususunda ayandan bir zat telkinlerde ve milletin mali yükünü ağırlatacak teşebbüslerde bulunamaz.
A yân meclisleri, her tarafta, mebusanın hızlarını kırmağa ve azaltmağa matuf meclislerdir, terekküp tarzları, tâyin şekilleri, intihap usulleri hep bu meclisleri daha İhtiyatlı, daha temkinli, daha itidalli olmağa sevk ve icbar e-der.
İŞte bu İtibarladır W büyük I kaynaşma, inkılâp zamanlarında umumiyetle tek meclisler iş bamdadır. Fransız ihtilâli de tek meclisle yapılmış ve yürütülmüş, tür.
Amma İhtilâl havası geçtikten ve sakin, normal devirler avdet ettikten sonra tek meclisleriz doğurabileceği mahzurlar dalıa ziyade tebarüz etmeğe başlar. Bu mahzurların başında kanunların •cele yapılması ve günün ihtiras ve havasına fazla yer verilmesi vardır. İkinci bir meclisin tetkik haddesinden geçmeyeceğine naza ran, fevri hareketlerle hazırlanan kanunların. tatbikatta bir çok aksaklıklara sebebiyet vermesi tabii görülmek lâzımgelir. Tek meclis olur vo o mecliste de tek parti ezici bir çoğunluğa veyahut tam hâkimiyete malik bulunursa, temas ettiğimiz mahzur lar, belki bir kat daha artar, işte zümre hâkimiyeti, muayyen grup lann fazla nüfuz kazanmaları bıı nevi teşkillerde dalıa çok tahakkuk eder. Başbakan bu mahzura ve noktaya işaret ederek zümre hâkimiyetine hattâ latibda 0ına meydan vermemek İçin bizde do İkinci bir meclisin kurul-pıası fikrini, konuşulmak, görünülmek üzere, ortaya atmış bu-(Devamıı 8a. 3 - 8ü. 6 de) ‘
—
| Ankara: 16 (Hususî) — Donanma komu-c tanı Oramiral Mehmet Ali Ülgen'in çarşamba c günü uçakla Amerikaya gideceği öğrenllmiş-
> tir. Tahmin olunduğuna göre bu seyahat, A-
> merikanın Tiirklyeye yeni bir deniz yardımı C İle İlgili olacaktır.
C Ankara: 16 (A-A.) — Haber aldığımıza ( göre, donanma komutanı oramiral Mehmet A-
Almanyada j.5 sene müddetle Amerikan işgal komutanlığı vazifesini gördükten sonra kendi arzusile emekliye ayrılıp Ameri koya giden General Clay, Bellinde iken, Almanyanm yeni i$-gal statüsünü imzalıyor (Foto: A.P)
Berlin mütarekesi
Bütün vatandaşların son zaferini bekledikleri Türk mdli takımı Atina »tadında
Futbolcularımızın Atina j zaferi heyecan uyandırdı Son maçı, Perşenbe günü Italyanlara karşı! oynıyacagız. Milli takımımız bu maçı kayıb ederse, bunun mesulü federasyon olacaktır
Türk millî futbol takımının A-tinada Mısırlılardan sonra Yunan milli takımını da yenmesi ve Akdeniz şampiyonluğuna doğru gitmesi bütün yurdda sonsuz bir sevinç uyandırmıştır. Futbolcu-
larımıza her taraftan tebrik telgrafları gönderilmektedir.
Vali ve belediye başkanı Dr. Lûtfi Kırdar, dün sabah Atinada bulunan Millî futbol takımımıza İstanbul şehri adına aşağıdaki
telgrafı göndermiştir:
Türkiye Futbol Millî takımı kafile başkanına • • ■
«Kalblerimiz,
sonsuz sevinci ve yarınınızın da (Devamı Sa. S Sü. 0 da)
başarılarınızın
Amerika, mütarekenin Rus tecavüz tehlikesini bertaraf etmediği kanaatinde -Batıcıların Berline uçakla yardımı devam edecek
Londra: 16 (A.A.) «Afp.» — Almanyada hava koridoru seferlerine Berlin ablukasının kaldırıl masile niçin son verilmediği soru sunun cevaplanmasını Bevinden rica eden komünist temayüllii ba ğımız saylav Platt Mills’e, Dışişleri Bakanı, 5 mayısta, durum daha fazla aydınlanıncaya kadar hava köprüsünün devam ettirileceğini söylemiş olduğunu hatırlatmıştır.
Bunun üzerine Platt Mills, «Amerikalıların general Clay'i geri çağırmak cömertliğinde bulunduklarını, Ingilterenın de hava koridoru seferlerine son ver- * mek suretile kendine düşen payı yapması gerektiğini* söylemiştir.
Bevın müstehzi bir tavırla şöy le mukabelo etmiştir:
«Hayır, emektar bir sendika- | na kanaat getirmedikçe asla gre-üst olmam hasebile, misilleme ve son vermem.» hareketlerinde bulunulmayacağı-‘ (Devamı 8a. a Su. 6)
Başbakan dün Ankaraya döndü
> Haydarpaşa istasyonunda, kendisile görüşen bir ar- (
> kadarımıza, Şemseddin Giinaltay, yakında Uoyu Ana- (
> dolu seyahatine çıkacağını söyledi.
Birkaç gtlndenberl şehrimizde bu lunan Başbakan Şemseddin Günal-tay, dün akşamki yataklı trenle An karaya dönmüştür. Başbakanı Hay darpaga garında Milli Savunma Ba|
II

kanı, Vali ve Belediye başkanı Dr. Lûtfi Kırdar, Vali ve Belediye reis muavinleri. Emniyet Müdürü İsmail Hakkı Saykal, Askrl ve mülki \,Dovamıı Sa. 3 - sü. 3 do)
Monaco prensi Louls II. öldükten sonra yerine, torunu Prens Rainer geçmiştir. Monaco Prens liğinin yeni idarecisi 25 yadındadır (Foto: A.P.)
B. Millet Meclisinin ı dünkü içtimaında
Bir hatib, T. Bakanı Cemil Said’in vazifeden elçektirilmesini isti di
Ankara, 16 (Hususî) — Büyük Millet Meclisi bugün Cevdet Kerim încedayının başkanlığında toplandı. İlk olarak Burdur Milletvekili Ahmet Çınarın Zonguldak limanı inşaatı işinin Hollanda şirketine verilmesi me selesini bir meclis komisyonu marifetile tetkik ettirilmesi hak
kındaki önerge görüşülmeğe baş landı. Söz alan Ahmet Çınar, bu meseleyi iki defa sözlü soru olarak huzurunuza getirdim. Bakanlar mesele hakkında esas-
lı malûmat verip yüksek meclisi aydınlatamadılar. Bu yüzden bu meselenin bir heyet marifetile tetkik edilmesi zaruretine
inandım. Çünkü bu işte Türk
Sinan Tekelioğlu
(Devamı Sa. 5 Sû. 1 de)
Ekmek fiyatları ucuzlayabilir mâ?
Dörtler
konferansına
hazırlık
Dean Acheson, Cuma günü Vaşingtondan Parise gelecek
Paris: 18 (AF.) — 23 may.sU Pariste açılacak dört devler Dışişleri Bakanlan konferansı:.a ha zırlanan Amerikan. îngiih va Fransız diplomatları bu sabah at raflı görüşmelere başlamışlardır.
Bu sabahki görüşmelere Amerikan büyükelçisi Philip Jessup, (Devamı Sa. 8 Sü. « de)
Demir
perdede seçim
provası
19 Mayıs Spor ve Gençlik bayramı münasebetile yapılacak jimnastik şenliklerinin umumî provaları dün saat 16 da İnönü vo Fenerbahçe stadyumlarında kız ve erkek öğrenciler, ve askeri O turlar taralından yapılmıştır. İntizam ilerisinde yapılan provaları dâvetli bulunan halk da seyretmiştir, Resmimiz dünkü provaları göstermektedir.
Fecî tren kazaları
Geyve, Lüleburgaz ve Tarsusta 5 kişi öldü 18 kişi yaralandı
Geyve, 16 (Telefonla) — ilçemiz Karaçal köyü mıntaka-smda feci bir tren kazası olmuş tur. Dün 74 sayılı marşandiz katan 17.40 ta Doğançay istasyonundan lzmlto hareket etmiş, Sakarya nehri üzerindeki Karaçal köprüsünden çıktığı sırada, önüne Kışlaçay köyünden Zeynep adında ihtiyar bir kadın ve on yaşında Hadice Tezer isminde bir kız çocuğu çıkmıştır. Yol viraj ve yokuş olduğundan makinist, korkudan birbirine sarıl mış kadınla kız çocuğunu gördüğü halde treni durduranınmış Zeyneple Hadice tekerlekler altında kalarak feci bir şekllda parçalanmışlardır. Makinist katarı ancak zavallıların üzerin-don beş vagon geçtikten sonra (Devamı ı Sa, ö SU, 3 do)
Fırıncılar Cemiyeti Reisinin, Maliye Bakanına cevabı
Ekmek fiyatlarını ucuzlatmak düşüncesi ile Seyhan milletvekili Ahmet Remzi Yüreğirin buğdaydan alınan %12 nisbetindeki muamele vergisinin kaldırılmasını teklif ettiğini, Maliye Vekili İsmail Rüştil Aksalın da, verginin kaldırılması" ile hâzinenin yirmi milyon lira gelirden mahrum kalacağını beyan ettiğini dün yazmıştık.
İstanbul Fırıncılar Cemiyeti re isi Ahmet Rıza Toğan bu mesele (Devamı Sa: 5 Sü: 5 de)
Bulgaristan'da seçimi Vatan Cephesi kazandı
Sofya; 16 (a.a.) (afp) — bjıüı) Bulgarlatanda yapılan Belediye s( çimlerinin Sofya ve 5 ziraat kaııta nu hariç verdiği resmi netice şu *
Rey Verecek seçmen sayısı : 4.542.325
Rey verenlerin sayısı
4.216.386
Seçmenlerin %92,82 al reylerini kullanmışlardır.
Vatan cephesinin listeleri 3.8591 (Devamı Sa. s Sü. 5 do)
TAKVİMDEN BİR YAPRAK:
İlmin
Hakkı
ULUNAY
Zonguldakta feci cinayet
Kozlu itfaiye komutanı “bu erkeklerle komple gidiyorum,, diyen karısını dört yerinden bıçakladı
Zonguldak: 16 (Hususî) — [ Bugün şehrimizde evli bir kadının kocası tarafından ağır suret te yaralanmaalle netioolenen bir cinayet olmuştur. Kozlu itfaiye komutanı Ziya Uğurlu, karısı
(Dovomı Sa. s Su. 6)
İr vakitler pronses Zeynop Hanımefendinin zovcl «Mt-rıamilo anılan eski sadrâzamlardan Arabklrll Kâmil pa»a hakkında bir gazetede tamamen yan-lif bir fıkra okumuştum. Sözde bu zat «Dilbor-l- Ra‘na» adlı bir kadına âşık olmuş, ona mutantan kâşaneler kurdurmuş, uğrunda su gibi paralar akıtmış...
Kâmil paşa gibi bir adamın ve o-nu sevenlerin ruhunu ta'zib edoook böyle bir yanlışlık bizi mUtoessir ottl; yazdık) ona Kâmil paşanın, Zeynop Hanımefendinin zovol olan Kâmil paşa olmayıp bir başka prons Kâmil paşa olduğunu anlattık. Bir kaç gün sonra bu hatâyı İşleyen zata Bab-ı-ûlldo rastladım ı bana to-şekkür edoooğlno kırıldığını hlssot-tirdi) veı
— Adâââın son do... öylo değilmiş do böylo İmiş... Bundan no çıkar? Zaton okuyanlar buna dikkat ediyorlar mı kl.(
Dedi. Bu İtiraza oevap vere.nvuune Zira hakikaten böylo bir zihniyet var: «No yazarsan yaz... Doğru oH sun, Igrl olsun. Okutaoak adam bu4 tursun 1>
Böyle değil... Sağlam bir okuyu* cu kltlosl var kl hiç şakası yok; a> damın hatâsını yüzüne şarpadağ vuruyorlar) bundan çok memnu «. num; o kadar kl bu alâka karşısına da kalem oynatmanın zannolundu* ğu kadar kolay olmadığını görınoM lo adeta Iftu-ır ediyorum...
Fuzuli hakkinifn bir yazı yazmış tim. (Hllle) do doğan vo (Korbulâ) da modfun olan bu büyllk şalrlt^ —tuhaf doğll mi?— modfonlnl tu» mak şerefi bamı naslb olmuştu. O zaman Irak hûkümotlnln Maarif Veziri olan dostum Sâllh Oebr İle görüştüğüm esnada Türk hükümet) tarafından Fuzûltnln mezarını yapşi, tırıııak mee'oleslnl llorl sürttüm, Sâllh cebri
(Devamı 8a. I Sü. 1 a»L
k____________

SALI 17 MAYIS 1949 Sahibi: Safa Kıhçhoğlu İdareı Nuruosmnnlye Noı İT Tel adresli «YENİ SABAH» İSTANBUL Telsfonı 10798 Yeni Sabah 12 İnci Y.1, No. 3649 HÜRRİYET VE HAKKİN YILMAZ MÜDAF11Y1Z say,u , 10 Kuru, Trablusta nümayiş Londra: 16 (B.B.C.) —- Trsbiusun 195i de I-tolyan vesayetin* verilmesini protesto için bugün 4s TrshlusU nümsylç yspumıştır. Hâdise olma-
DONANMAMIZA YENİ YARDIM
m
Donanma Komutanı O r amir al Ülgen
yarın uçakla Vaşingtona gidecek
---------------------------- ------------------ --------------
11 Ülgen, refakatinde iki subay olduğu halde, ( Birleşik Amerika devletlerinin dâvetlısi ola- 5 rak, 18 mayıs 1949 günü, Vaşingtona hareket > edecektir. >
Türk heyeti Amerikada bir ay kadar ka- ( lacak ve bu etlre içinde Türklyeye yardım ( programı ile İlgili, Amerikan deniz tesisat ve J faaliyet bölgelerini gezecektir. S
İkinci Meclis
ŞÜKRÜ BABAN
Bagbakanm, vilâyetteki basın toplantısı, çok Ce‘ şlfll mevzulara temas et mek suretile, geniş münakaşa ufukları açacak mahiyettedir.
Haklld demokrasiyi kurmak halikındaki düşünceler, emniyetli seçim hususundaki ısrarlar dik kati çekecek hüviyet taşıdığı gibi İkinci bir meclisin kurulması lüzumu hakkmdaki mütalealar da Üzerinde durulmağa değer.
Türkiye kurtuluşu, hürriyeti tek Meclisle sağladı. Cumhuriyetin ilânı ve inkılâp kanunlarının kabulü yine tek Meclis havası 1-çlnde tahaklnık etti. Elde İki Meclis olsa İdi ve hele bu meclis terden biri, bizdeki eski anayasa hükümlerine uygun olarak, âyân olsa idi, İnkılâpların bir kısmı fiiliyata İntikalde İhtimal ki büyük zorluklara uğrardı. 1293 kanunu esasisinin kurduğu âyân meclisi kaydıhayat şartile padişah tarafından seçilen zevattan, terek küp ediyordu. Bu meclise girebilmek İçin nznn müddet devlet hiz metinde bulunarak tecrübe görmüş olmak şartı da vardı. Eski ordu kumandanları, sefirler, valiler, ûlema bu meclise tâyin olu-nabilirlenli. Kaynağı bakımından böyle bir heyetin son derece muhafazakâr olacağında zerre kadar şüphe yoktur. Esasen ayni kanun» göre âyân olmak için en m kırk yaşını doldurmuş bulunmak şarttı. Ayanın tasvibine İktiran etmeyen hiç bir kanun, yürürlüğe girmek, kudretine malik bulunmazdı. Halbuki İkinci mec-flsl olan lngilterede, Lordlar, A-vam Kamarasının kabul ve tasvip ettiği bazı kanunlara karşı ayak diremek İmkânından ya külliyen mahrum yahut da muhalefeti ve dayanması zaman ile mukayyed-dlr. Bir müddet mukavemet eder, fakat sonra Lordlann muhalefetine rağmen, halk temsilcilerinin kabul ettikleri kanun yürürlüğe girer. Bilhassa malî bahislerde ve vergi mes'elelerindo Avam Ka narası mutlak hâkimdir.
Fransız İkinci meclisi, üçüncü cumhuriyetin âyân meclisi de, kaynağı seçim olmasına rağmen Mebusun Meclisi kadar geniş salâhiyetlere malik değildi. Faraza masraf hususunda ayandan bir zat telkinlerde ve milletin mali yükünü ağırlatacak teşebbüslerde bulunamaz.
A yân meclisleri, her tarafta, mebusanın hızlarını kırmağa ve azaltmağa matuf meclislerdir, terekküp tarzları, tâyin şekilleri, intihap usulleri hep bu meclisleri daha İhtiyatlı, daha temkinli, daha itidalli olmağa sevk ve icbar e-der.
İŞte bu İtibarladır W büyük I kaynaşma, inkılâp zamanlarında umumiyetle tek meclisler iş bamdadır. Fransız ihtilâli de tek meclisle yapılmış ve yürütülmüş, tür.
Amma İhtilâl havası geçtikten ve sakin, normal devirler avdet ettikten sonra tek meclisleriz doğurabileceği mahzurlar dalıa ziyade tebarüz etmeğe başlar. Bu mahzurların başında kanunların •cele yapılması ve günün ihtiras ve havasına fazla yer verilmesi vardır. İkinci bir meclisin tetkik haddesinden geçmeyeceğine naza ran, fevri hareketlerle hazırlanan kanunların. tatbikatta bir çok aksaklıklara sebebiyet vermesi tabii görülmek lâzımgelir. Tek meclis olur vo o mecliste de tek parti ezici bir çoğunluğa veyahut tam hâkimiyete malik bulunursa, temas ettiğimiz mahzur lar, belki bir kat daha artar, işte zümre hâkimiyeti, muayyen grup lann fazla nüfuz kazanmaları bıı nevi teşkillerde dalıa çok tahakkuk eder. Başbakan bu mahzura ve noktaya işaret ederek zümre hâkimiyetine hattâ latibda 0ına meydan vermemek İçin bizde do İkinci bir meclisin kurul-pıası fikrini, konuşulmak, görünülmek üzere, ortaya atmış bu-(Devamıı 8a. 3 - 8ü. 6 de) ‘
—
| Ankara: 16 (Hususî) — Donanma komu-c tanı Oramiral Mehmet Ali Ülgen'in çarşamba c günü uçakla Amerikaya gideceği öğrenllmiş-
> tir. Tahmin olunduğuna göre bu seyahat, A-
> merikanın Tiirklyeye yeni bir deniz yardımı C İle İlgili olacaktır.
C Ankara: 16 (A-A.) — Haber aldığımıza ( göre, donanma komutanı oramiral Mehmet A-
Almanyada j.5 sene müddetle Amerikan işgal komutanlığı vazifesini gördükten sonra kendi arzusile emekliye ayrılıp Ameri koya giden General Clay, Bellinde iken, Almanyanm yeni i$-gal statüsünü imzalıyor (Foto: A.P)
Berlin mütarekesi
Bütün vatandaşların son zaferini bekledikleri Türk mdli takımı Atina »tadında
Futbolcularımızın Atina j zaferi heyecan uyandırdı Son maçı, Perşenbe günü Italyanlara karşı! oynıyacagız. Milli takımımız bu maçı kayıb ederse, bunun mesulü federasyon olacaktır
Türk millî futbol takımının A-tinada Mısırlılardan sonra Yunan milli takımını da yenmesi ve Akdeniz şampiyonluğuna doğru gitmesi bütün yurdda sonsuz bir sevinç uyandırmıştır. Futbolcu-
larımıza her taraftan tebrik telgrafları gönderilmektedir.
Vali ve belediye başkanı Dr. Lûtfi Kırdar, dün sabah Atinada bulunan Millî futbol takımımıza İstanbul şehri adına aşağıdaki
telgrafı göndermiştir:
Türkiye Futbol Millî takımı kafile başkanına • • ■
«Kalblerimiz,
sonsuz sevinci ve yarınınızın da (Devamı Sa. S Sü. 0 da)
başarılarınızın
Amerika, mütarekenin Rus tecavüz tehlikesini bertaraf etmediği kanaatinde -Batıcıların Berline uçakla yardımı devam edecek
Londra: 16 (A.A.) «Afp.» — Almanyada hava koridoru seferlerine Berlin ablukasının kaldırıl masile niçin son verilmediği soru sunun cevaplanmasını Bevinden rica eden komünist temayüllii ba ğımız saylav Platt Mills’e, Dışişleri Bakanı, 5 mayısta, durum daha fazla aydınlanıncaya kadar hava köprüsünün devam ettirileceğini söylemiş olduğunu hatırlatmıştır.
Bunun üzerine Platt Mills, «Amerikalıların general Clay'i geri çağırmak cömertliğinde bulunduklarını, Ingilterenın de hava koridoru seferlerine son ver- * mek suretile kendine düşen payı yapması gerektiğini* söylemiştir.
Bevın müstehzi bir tavırla şöy le mukabelo etmiştir:
«Hayır, emektar bir sendika- | na kanaat getirmedikçe asla gre-üst olmam hasebile, misilleme ve son vermem.» hareketlerinde bulunulmayacağı-‘ (Devamı 8a. a Su. 6)
Başbakan dün Ankaraya döndü
> Haydarpaşa istasyonunda, kendisile görüşen bir ar- (
> kadarımıza, Şemseddin Giinaltay, yakında Uoyu Ana- (
> dolu seyahatine çıkacağını söyledi.
Birkaç gtlndenberl şehrimizde bu lunan Başbakan Şemseddin Günal-tay, dün akşamki yataklı trenle An karaya dönmüştür. Başbakanı Hay darpaga garında Milli Savunma Ba|
II

kanı, Vali ve Belediye başkanı Dr. Lûtfi Kırdar, Vali ve Belediye reis muavinleri. Emniyet Müdürü İsmail Hakkı Saykal, Askrl ve mülki \,Dovamıı Sa. 3 - sü. 3 do)
Monaco prensi Louls II. öldükten sonra yerine, torunu Prens Rainer geçmiştir. Monaco Prens liğinin yeni idarecisi 25 yadındadır (Foto: A.P.)
B. Millet Meclisinin ı dünkü içtimaında
Bir hatib, T. Bakanı Cemil Said’in vazifeden elçektirilmesini isti di
Ankara, 16 (Hususî) — Büyük Millet Meclisi bugün Cevdet Kerim încedayının başkanlığında toplandı. İlk olarak Burdur Milletvekili Ahmet Çınarın Zonguldak limanı inşaatı işinin Hollanda şirketine verilmesi me selesini bir meclis komisyonu marifetile tetkik ettirilmesi hak
kındaki önerge görüşülmeğe baş landı. Söz alan Ahmet Çınar, bu meseleyi iki defa sözlü soru olarak huzurunuza getirdim. Bakanlar mesele hakkında esas-
lı malûmat verip yüksek meclisi aydınlatamadılar. Bu yüzden bu meselenin bir heyet marifetile tetkik edilmesi zaruretine
inandım. Çünkü bu işte Türk
Sinan Tekelioğlu
(Devamı Sa. 5 Sû. 1 de)
Ekmek fiyatları ucuzlayabilir mâ?
Dörtler
konferansına
hazırlık
Dean Acheson, Cuma günü Vaşingtondan Parise gelecek
Paris: 18 (AF.) — 23 may.sU Pariste açılacak dört devler Dışişleri Bakanlan konferansı:.a ha zırlanan Amerikan. îngiih va Fransız diplomatları bu sabah at raflı görüşmelere başlamışlardır.
Bu sabahki görüşmelere Amerikan büyükelçisi Philip Jessup, (Devamı Sa. 8 Sü. « de)
Demir
perdede seçim
provası
19 Mayıs Spor ve Gençlik bayramı münasebetile yapılacak jimnastik şenliklerinin umumî provaları dün saat 16 da İnönü vo Fenerbahçe stadyumlarında kız ve erkek öğrenciler, ve askeri O turlar taralından yapılmıştır. İntizam ilerisinde yapılan provaları dâvetli bulunan halk da seyretmiştir, Resmimiz dünkü provaları göstermektedir.
Fecî tren kazaları
Geyve, Lüleburgaz ve Tarsusta 5 kişi öldü 18 kişi yaralandı
Geyve, 16 (Telefonla) — ilçemiz Karaçal köyü mıntaka-smda feci bir tren kazası olmuş tur. Dün 74 sayılı marşandiz katan 17.40 ta Doğançay istasyonundan lzmlto hareket etmiş, Sakarya nehri üzerindeki Karaçal köprüsünden çıktığı sırada, önüne Kışlaçay köyünden Zeynep adında ihtiyar bir kadın ve on yaşında Hadice Tezer isminde bir kız çocuğu çıkmıştır. Yol viraj ve yokuş olduğundan makinist, korkudan birbirine sarıl mış kadınla kız çocuğunu gördüğü halde treni durduranınmış Zeyneple Hadice tekerlekler altında kalarak feci bir şekllda parçalanmışlardır. Makinist katarı ancak zavallıların üzerin-don beş vagon geçtikten sonra (Devamı ı Sa, ö SU, 3 do)
Fırıncılar Cemiyeti Reisinin, Maliye Bakanına cevabı
Ekmek fiyatlarını ucuzlatmak düşüncesi ile Seyhan milletvekili Ahmet Remzi Yüreğirin buğdaydan alınan %12 nisbetindeki muamele vergisinin kaldırılmasını teklif ettiğini, Maliye Vekili İsmail Rüştil Aksalın da, verginin kaldırılması" ile hâzinenin yirmi milyon lira gelirden mahrum kalacağını beyan ettiğini dün yazmıştık.
İstanbul Fırıncılar Cemiyeti re isi Ahmet Rıza Toğan bu mesele (Devamı Sa: 5 Sü: 5 de)
Bulgaristan'da seçimi Vatan Cephesi kazandı
Sofya; 16 (a.a.) (afp) — bjıüı) Bulgarlatanda yapılan Belediye s( çimlerinin Sofya ve 5 ziraat kaııta nu hariç verdiği resmi netice şu *
Rey Verecek seçmen sayısı : 4.542.325
Rey verenlerin sayısı
4.216.386
Seçmenlerin %92,82 al reylerini kullanmışlardır.
Vatan cephesinin listeleri 3.8591 (Devamı Sa. s Sü. 5 do)
TAKVİMDEN BİR YAPRAK:
İlmin
Hakkı
ULUNAY
Zonguldakta feci cinayet
Kozlu itfaiye komutanı “bu erkeklerle komple gidiyorum,, diyen karısını dört yerinden bıçakladı
Zonguldak: 16 (Hususî) — [ Bugün şehrimizde evli bir kadının kocası tarafından ağır suret te yaralanmaalle netioolenen bir cinayet olmuştur. Kozlu itfaiye komutanı Ziya Uğurlu, karısı
(Dovomı Sa. s Su. 6)
İr vakitler pronses Zeynop Hanımefendinin zovcl «Mt-rıamilo anılan eski sadrâzamlardan Arabklrll Kâmil pa»a hakkında bir gazetede tamamen yan-lif bir fıkra okumuştum. Sözde bu zat «Dilbor-l- Ra‘na» adlı bir kadına âşık olmuş, ona mutantan kâşaneler kurdurmuş, uğrunda su gibi paralar akıtmış...
Kâmil paşa gibi bir adamın ve o-nu sevenlerin ruhunu ta'zib edoook böyle bir yanlışlık bizi mUtoessir ottl; yazdık) ona Kâmil paşanın, Zeynop Hanımefendinin zovol olan Kâmil paşa olmayıp bir başka prons Kâmil paşa olduğunu anlattık. Bir kaç gün sonra bu hatâyı İşleyen zata Bab-ı-ûlldo rastladım ı bana to-şekkür edoooğlno kırıldığını hlssot-tirdi) veı
— Adâââın son do... öylo değilmiş do böylo İmiş... Bundan no çıkar? Zaton okuyanlar buna dikkat ediyorlar mı kl.(
Dedi. Bu İtiraza oevap vere.nvuune Zira hakikaten böylo bir zihniyet var: «No yazarsan yaz... Doğru oH sun, Igrl olsun. Okutaoak adam bu4 tursun 1>
Böyle değil... Sağlam bir okuyu* cu kltlosl var kl hiç şakası yok; a> damın hatâsını yüzüne şarpadağ vuruyorlar) bundan çok memnu «. num; o kadar kl bu alâka karşısına da kalem oynatmanın zannolundu* ğu kadar kolay olmadığını görınoM lo adeta Iftu-ır ediyorum...
Fuzuli hakkinifn bir yazı yazmış tim. (Hllle) do doğan vo (Korbulâ) da modfun olan bu büyllk şalrlt^ —tuhaf doğll mi?— modfonlnl tu» mak şerefi bamı naslb olmuştu. O zaman Irak hûkümotlnln Maarif Veziri olan dostum Sâllh Oebr İle görüştüğüm esnada Türk hükümet) tarafından Fuzûltnln mezarını yapşi, tırıııak mee'oleslnl llorl sürttüm, Sâllh cebri
(Devamı 8a. I Sü. 1 a»L
k____________

SALI 17 MAYIS 1949 Sahibi: Safa Kıhçhoğlu İdareı Nuruosmnnlye Noı İT Tel adresli «YENİ SABAH» İSTANBUL Telsfonı 10798 Yeni Sabah 12 İnci Y.1, No. 3649 HÜRRİYET VE HAKKİN YILMAZ MÜDAF11Y1Z say,u , 10 Kuru, Trablusta nümayiş Londra: 16 (B.B.C.) —- Trsbiusun 195i de I-tolyan vesayetin* verilmesini protesto için bugün 4s TrshlusU nümsylç yspumıştır. Hâdise olma-
DONANMAMIZA YENİ YARDIM
m
Donanma Komutanı O r amir al Ülgen
yarın uçakla Vaşingtona gidecek
---------------------------- ------------------ --------------
11 Ülgen, refakatinde iki subay olduğu halde, ( Birleşik Amerika devletlerinin dâvetlısi ola- 5 rak, 18 mayıs 1949 günü, Vaşingtona hareket > edecektir. >
Türk heyeti Amerikada bir ay kadar ka- ( lacak ve bu etlre içinde Türklyeye yardım ( programı ile İlgili, Amerikan deniz tesisat ve J faaliyet bölgelerini gezecektir. S
İkinci Meclis
ŞÜKRÜ BABAN
Bagbakanm, vilâyetteki basın toplantısı, çok Ce‘ şlfll mevzulara temas et mek suretile, geniş münakaşa ufukları açacak mahiyettedir.
Haklld demokrasiyi kurmak halikındaki düşünceler, emniyetli seçim hususundaki ısrarlar dik kati çekecek hüviyet taşıdığı gibi İkinci bir meclisin kurulması lüzumu hakkmdaki mütalealar da Üzerinde durulmağa değer.
Türkiye kurtuluşu, hürriyeti tek Meclisle sağladı. Cumhuriyetin ilânı ve inkılâp kanunlarının kabulü yine tek Meclis havası 1-çlnde tahaklnık etti. Elde İki Meclis olsa İdi ve hele bu meclis terden biri, bizdeki eski anayasa hükümlerine uygun olarak, âyân olsa idi, İnkılâpların bir kısmı fiiliyata İntikalde İhtimal ki büyük zorluklara uğrardı. 1293 kanunu esasisinin kurduğu âyân meclisi kaydıhayat şartile padişah tarafından seçilen zevattan, terek küp ediyordu. Bu meclise girebilmek İçin nznn müddet devlet hiz metinde bulunarak tecrübe görmüş olmak şartı da vardı. Eski ordu kumandanları, sefirler, valiler, ûlema bu meclise tâyin olu-nabilirlenli. Kaynağı bakımından böyle bir heyetin son derece muhafazakâr olacağında zerre kadar şüphe yoktur. Esasen ayni kanun» göre âyân olmak için en m kırk yaşını doldurmuş bulunmak şarttı. Ayanın tasvibine İktiran etmeyen hiç bir kanun, yürürlüğe girmek, kudretine malik bulunmazdı. Halbuki İkinci mec-flsl olan lngilterede, Lordlar, A-vam Kamarasının kabul ve tasvip ettiği bazı kanunlara karşı ayak diremek İmkânından ya külliyen mahrum yahut da muhalefeti ve dayanması zaman ile mukayyed-dlr. Bir müddet mukavemet eder, fakat sonra Lordlann muhalefetine rağmen, halk temsilcilerinin kabul ettikleri kanun yürürlüğe girer. Bilhassa malî bahislerde ve vergi mes'elelerindo Avam Ka narası mutlak hâkimdir.
Fransız İkinci meclisi, üçüncü cumhuriyetin âyân meclisi de, kaynağı seçim olmasına rağmen Mebusun Meclisi kadar geniş salâhiyetlere malik değildi. Faraza masraf hususunda ayandan bir zat telkinlerde ve milletin mali yükünü ağırlatacak teşebbüslerde bulunamaz.
A yân meclisleri, her tarafta, mebusanın hızlarını kırmağa ve azaltmağa matuf meclislerdir, terekküp tarzları, tâyin şekilleri, intihap usulleri hep bu meclisleri daha İhtiyatlı, daha temkinli, daha itidalli olmağa sevk ve icbar e-der.
İŞte bu İtibarladır W büyük I kaynaşma, inkılâp zamanlarında umumiyetle tek meclisler iş bamdadır. Fransız ihtilâli de tek meclisle yapılmış ve yürütülmüş, tür.
Amma İhtilâl havası geçtikten ve sakin, normal devirler avdet ettikten sonra tek meclisleriz doğurabileceği mahzurlar dalıa ziyade tebarüz etmeğe başlar. Bu mahzurların başında kanunların •cele yapılması ve günün ihtiras ve havasına fazla yer verilmesi vardır. İkinci bir meclisin tetkik haddesinden geçmeyeceğine naza ran, fevri hareketlerle hazırlanan kanunların. tatbikatta bir çok aksaklıklara sebebiyet vermesi tabii görülmek lâzımgelir. Tek meclis olur vo o mecliste de tek parti ezici bir çoğunluğa veyahut tam hâkimiyete malik bulunursa, temas ettiğimiz mahzur lar, belki bir kat daha artar, işte zümre hâkimiyeti, muayyen grup lann fazla nüfuz kazanmaları bıı nevi teşkillerde dalıa çok tahakkuk eder. Başbakan bu mahzura ve noktaya işaret ederek zümre hâkimiyetine hattâ latibda 0ına meydan vermemek İçin bizde do İkinci bir meclisin kurul-pıası fikrini, konuşulmak, görünülmek üzere, ortaya atmış bu-(Devamıı 8a. 3 - 8ü. 6 de) ‘
—
| Ankara: 16 (Hususî) — Donanma komu-c tanı Oramiral Mehmet Ali Ülgen'in çarşamba c günü uçakla Amerikaya gideceği öğrenllmiş-
> tir. Tahmin olunduğuna göre bu seyahat, A-
> merikanın Tiirklyeye yeni bir deniz yardımı C İle İlgili olacaktır.
C Ankara: 16 (A-A.) — Haber aldığımıza ( göre, donanma komutanı oramiral Mehmet A-
Almanyada j.5 sene müddetle Amerikan işgal komutanlığı vazifesini gördükten sonra kendi arzusile emekliye ayrılıp Ameri koya giden General Clay, Bellinde iken, Almanyanm yeni i$-gal statüsünü imzalıyor (Foto: A.P)
Berlin mütarekesi
Bütün vatandaşların son zaferini bekledikleri Türk mdli takımı Atina »tadında
Futbolcularımızın Atina j zaferi heyecan uyandırdı Son maçı, Perşenbe günü Italyanlara karşı! oynıyacagız. Milli takımımız bu maçı kayıb ederse, bunun mesulü federasyon olacaktır
Türk millî futbol takımının A-tinada Mısırlılardan sonra Yunan milli takımını da yenmesi ve Akdeniz şampiyonluğuna doğru gitmesi bütün yurdda sonsuz bir sevinç uyandırmıştır. Futbolcu-
larımıza her taraftan tebrik telgrafları gönderilmektedir.
Vali ve belediye başkanı Dr. Lûtfi Kırdar, dün sabah Atinada bulunan Millî futbol takımımıza İstanbul şehri adına aşağıdaki
telgrafı göndermiştir:
Türkiye Futbol Millî takımı kafile başkanına • • ■
«Kalblerimiz,
sonsuz sevinci ve yarınınızın da (Devamı Sa. S Sü. 0 da)
başarılarınızın
Amerika, mütarekenin Rus tecavüz tehlikesini bertaraf etmediği kanaatinde -Batıcıların Berline uçakla yardımı devam edecek
Londra: 16 (A.A.) «Afp.» — Almanyada hava koridoru seferlerine Berlin ablukasının kaldırıl masile niçin son verilmediği soru sunun cevaplanmasını Bevinden rica eden komünist temayüllii ba ğımız saylav Platt Mills’e, Dışişleri Bakanı, 5 mayısta, durum daha fazla aydınlanıncaya kadar hava köprüsünün devam ettirileceğini söylemiş olduğunu hatırlatmıştır.
Bunun üzerine Platt Mills, «Amerikalıların general Clay'i geri çağırmak cömertliğinde bulunduklarını, Ingilterenın de hava koridoru seferlerine son ver- * mek suretile kendine düşen payı yapması gerektiğini* söylemiştir.
Bevın müstehzi bir tavırla şöy le mukabelo etmiştir:
«Hayır, emektar bir sendika- | na kanaat getirmedikçe asla gre-üst olmam hasebile, misilleme ve son vermem.» hareketlerinde bulunulmayacağı-‘ (Devamı 8a. a Su. 6)
Başbakan dün Ankaraya döndü
> Haydarpaşa istasyonunda, kendisile görüşen bir ar- (
> kadarımıza, Şemseddin Giinaltay, yakında Uoyu Ana- (
> dolu seyahatine çıkacağını söyledi.
Birkaç gtlndenberl şehrimizde bu lunan Başbakan Şemseddin Günal-tay, dün akşamki yataklı trenle An karaya dönmüştür. Başbakanı Hay darpaga garında Milli Savunma Ba|
II

kanı, Vali ve Belediye başkanı Dr. Lûtfi Kırdar, Vali ve Belediye reis muavinleri. Emniyet Müdürü İsmail Hakkı Saykal, Askrl ve mülki \,Dovamıı Sa. 3 - sü. 3 do)
Monaco prensi Louls II. öldükten sonra yerine, torunu Prens Rainer geçmiştir. Monaco Prens liğinin yeni idarecisi 25 yadındadır (Foto: A.P.)
B. Millet Meclisinin ı dünkü içtimaında
Bir hatib, T. Bakanı Cemil Said’in vazifeden elçektirilmesini isti di
Ankara, 16 (Hususî) — Büyük Millet Meclisi bugün Cevdet Kerim încedayının başkanlığında toplandı. İlk olarak Burdur Milletvekili Ahmet Çınarın Zonguldak limanı inşaatı işinin Hollanda şirketine verilmesi me selesini bir meclis komisyonu marifetile tetkik ettirilmesi hak
kındaki önerge görüşülmeğe baş landı. Söz alan Ahmet Çınar, bu meseleyi iki defa sözlü soru olarak huzurunuza getirdim. Bakanlar mesele hakkında esas-
lı malûmat verip yüksek meclisi aydınlatamadılar. Bu yüzden bu meselenin bir heyet marifetile tetkik edilmesi zaruretine
inandım. Çünkü bu işte Türk
Sinan Tekelioğlu
(Devamı Sa. 5 Sû. 1 de)
Ekmek fiyatları ucuzlayabilir mâ?
Dörtler
konferansına
hazırlık
Dean Acheson, Cuma günü Vaşingtondan Parise gelecek
Paris: 18 (AF.) — 23 may.sU Pariste açılacak dört devler Dışişleri Bakanlan konferansı:.a ha zırlanan Amerikan. îngiih va Fransız diplomatları bu sabah at raflı görüşmelere başlamışlardır.
Bu sabahki görüşmelere Amerikan büyükelçisi Philip Jessup, (Devamı Sa. 8 Sü. « de)
Demir
perdede seçim
provası
19 Mayıs Spor ve Gençlik bayramı münasebetile yapılacak jimnastik şenliklerinin umumî provaları dün saat 16 da İnönü vo Fenerbahçe stadyumlarında kız ve erkek öğrenciler, ve askeri O turlar taralından yapılmıştır. İntizam ilerisinde yapılan provaları dâvetli bulunan halk da seyretmiştir, Resmimiz dünkü provaları göstermektedir.
Fecî tren kazaları
Geyve, Lüleburgaz ve Tarsusta 5 kişi öldü 18 kişi yaralandı
Geyve, 16 (Telefonla) — ilçemiz Karaçal köyü mıntaka-smda feci bir tren kazası olmuş tur. Dün 74 sayılı marşandiz katan 17.40 ta Doğançay istasyonundan lzmlto hareket etmiş, Sakarya nehri üzerindeki Karaçal köprüsünden çıktığı sırada, önüne Kışlaçay köyünden Zeynep adında ihtiyar bir kadın ve on yaşında Hadice Tezer isminde bir kız çocuğu çıkmıştır. Yol viraj ve yokuş olduğundan makinist, korkudan birbirine sarıl mış kadınla kız çocuğunu gördüğü halde treni durduranınmış Zeyneple Hadice tekerlekler altında kalarak feci bir şekllda parçalanmışlardır. Makinist katarı ancak zavallıların üzerin-don beş vagon geçtikten sonra (Devamı ı Sa, ö SU, 3 do)
Fırıncılar Cemiyeti Reisinin, Maliye Bakanına cevabı
Ekmek fiyatlarını ucuzlatmak düşüncesi ile Seyhan milletvekili Ahmet Remzi Yüreğirin buğdaydan alınan %12 nisbetindeki muamele vergisinin kaldırılmasını teklif ettiğini, Maliye Vekili İsmail Rüştil Aksalın da, verginin kaldırılması" ile hâzinenin yirmi milyon lira gelirden mahrum kalacağını beyan ettiğini dün yazmıştık.
İstanbul Fırıncılar Cemiyeti re isi Ahmet Rıza Toğan bu mesele (Devamı Sa: 5 Sü: 5 de)
Bulgaristan'da seçimi Vatan Cephesi kazandı
Sofya; 16 (a.a.) (afp) — bjıüı) Bulgarlatanda yapılan Belediye s( çimlerinin Sofya ve 5 ziraat kaııta nu hariç verdiği resmi netice şu *
Rey Verecek seçmen sayısı : 4.542.325
Rey verenlerin sayısı
4.216.386
Seçmenlerin %92,82 al reylerini kullanmışlardır.
Vatan cephesinin listeleri 3.8591 (Devamı Sa. s Sü. 5 do)
TAKVİMDEN BİR YAPRAK:
İlmin
Hakkı
ULUNAY
Zonguldakta feci cinayet
Kozlu itfaiye komutanı “bu erkeklerle komple gidiyorum,, diyen karısını dört yerinden bıçakladı
Zonguldak: 16 (Hususî) — [ Bugün şehrimizde evli bir kadının kocası tarafından ağır suret te yaralanmaalle netioolenen bir cinayet olmuştur. Kozlu itfaiye komutanı Ziya Uğurlu, karısı
(Dovomı Sa. s Su. 6)
İr vakitler pronses Zeynop Hanımefendinin zovcl «Mt-rıamilo anılan eski sadrâzamlardan Arabklrll Kâmil pa»a hakkında bir gazetede tamamen yan-lif bir fıkra okumuştum. Sözde bu zat «Dilbor-l- Ra‘na» adlı bir kadına âşık olmuş, ona mutantan kâşaneler kurdurmuş, uğrunda su gibi paralar akıtmış...
Kâmil paşa gibi bir adamın ve o-nu sevenlerin ruhunu ta'zib edoook böyle bir yanlışlık bizi mUtoessir ottl; yazdık) ona Kâmil paşanın, Zeynop Hanımefendinin zovol olan Kâmil paşa olmayıp bir başka prons Kâmil paşa olduğunu anlattık. Bir kaç gün sonra bu hatâyı İşleyen zata Bab-ı-ûlldo rastladım ı bana to-şekkür edoooğlno kırıldığını hlssot-tirdi) veı
— Adâââın son do... öylo değilmiş do böylo İmiş... Bundan no çıkar? Zaton okuyanlar buna dikkat ediyorlar mı kl.(
Dedi. Bu İtiraza oevap vere.nvuune Zira hakikaten böylo bir zihniyet var: «No yazarsan yaz... Doğru oH sun, Igrl olsun. Okutaoak adam bu4 tursun 1>
Böyle değil... Sağlam bir okuyu* cu kltlosl var kl hiç şakası yok; a> damın hatâsını yüzüne şarpadağ vuruyorlar) bundan çok memnu «. num; o kadar kl bu alâka karşısına da kalem oynatmanın zannolundu* ğu kadar kolay olmadığını görınoM lo adeta Iftu-ır ediyorum...
Fuzuli hakkinifn bir yazı yazmış tim. (Hllle) do doğan vo (Korbulâ) da modfun olan bu büyllk şalrlt^ —tuhaf doğll mi?— modfonlnl tu» mak şerefi bamı naslb olmuştu. O zaman Irak hûkümotlnln Maarif Veziri olan dostum Sâllh Oebr İle görüştüğüm esnada Türk hükümet) tarafından Fuzûltnln mezarını yapşi, tırıııak mee'oleslnl llorl sürttüm, Sâllh cebri
(Devamı 8a. I Sü. 1 a»L
k____________

SALI 17 MAYIS 1949 Sahibi: Safa Kıhçhoğlu İdareı Nuruosmnnlye Noı İT Tel adresli «YENİ SABAH» İSTANBUL Telsfonı 10798 Yeni Sabah 12 İnci Y.1, No. 3649 HÜRRİYET VE HAKKİN YILMAZ MÜDAF11Y1Z say,u , 10 Kuru, Trablusta nümayiş Londra: 16 (B.B.C.) —- Trsbiusun 195i de I-tolyan vesayetin* verilmesini protesto için bugün 4s TrshlusU nümsylç yspumıştır. Hâdise olma-
DONANMAMIZA YENİ YARDIM
m
Donanma Komutanı O r amir al Ülgen
yarın uçakla Vaşingtona gidecek
---------------------------- ------------------ --------------
11 Ülgen, refakatinde iki subay olduğu halde, ( Birleşik Amerika devletlerinin dâvetlısi ola- 5 rak, 18 mayıs 1949 günü, Vaşingtona hareket > edecektir. >
Türk heyeti Amerikada bir ay kadar ka- ( lacak ve bu etlre içinde Türklyeye yardım ( programı ile İlgili, Amerikan deniz tesisat ve J faaliyet bölgelerini gezecektir. S
İkinci Meclis
ŞÜKRÜ BABAN
Bagbakanm, vilâyetteki basın toplantısı, çok Ce‘ şlfll mevzulara temas et mek suretile, geniş münakaşa ufukları açacak mahiyettedir.
Haklld demokrasiyi kurmak halikındaki düşünceler, emniyetli seçim hususundaki ısrarlar dik kati çekecek hüviyet taşıdığı gibi İkinci bir meclisin kurulması lüzumu hakkmdaki mütalealar da Üzerinde durulmağa değer.
Türkiye kurtuluşu, hürriyeti tek Meclisle sağladı. Cumhuriyetin ilânı ve inkılâp kanunlarının kabulü yine tek Meclis havası 1-çlnde tahaklnık etti. Elde İki Meclis olsa İdi ve hele bu meclis terden biri, bizdeki eski anayasa hükümlerine uygun olarak, âyân olsa idi, İnkılâpların bir kısmı fiiliyata İntikalde İhtimal ki büyük zorluklara uğrardı. 1293 kanunu esasisinin kurduğu âyân meclisi kaydıhayat şartile padişah tarafından seçilen zevattan, terek küp ediyordu. Bu meclise girebilmek İçin nznn müddet devlet hiz metinde bulunarak tecrübe görmüş olmak şartı da vardı. Eski ordu kumandanları, sefirler, valiler, ûlema bu meclise tâyin olu-nabilirlenli. Kaynağı bakımından böyle bir heyetin son derece muhafazakâr olacağında zerre kadar şüphe yoktur. Esasen ayni kanun» göre âyân olmak için en m kırk yaşını doldurmuş bulunmak şarttı. Ayanın tasvibine İktiran etmeyen hiç bir kanun, yürürlüğe girmek, kudretine malik bulunmazdı. Halbuki İkinci mec-flsl olan lngilterede, Lordlar, A-vam Kamarasının kabul ve tasvip ettiği bazı kanunlara karşı ayak diremek İmkânından ya külliyen mahrum yahut da muhalefeti ve dayanması zaman ile mukayyed-dlr. Bir müddet mukavemet eder, fakat sonra Lordlann muhalefetine rağmen, halk temsilcilerinin kabul ettikleri kanun yürürlüğe girer. Bilhassa malî bahislerde ve vergi mes'elelerindo Avam Ka narası mutlak hâkimdir.
Fransız İkinci meclisi, üçüncü cumhuriyetin âyân meclisi de, kaynağı seçim olmasına rağmen Mebusun Meclisi kadar geniş salâhiyetlere malik değildi. Faraza masraf hususunda ayandan bir zat telkinlerde ve milletin mali yükünü ağırlatacak teşebbüslerde bulunamaz.
A yân meclisleri, her tarafta, mebusanın hızlarını kırmağa ve azaltmağa matuf meclislerdir, terekküp tarzları, tâyin şekilleri, intihap usulleri hep bu meclisleri daha İhtiyatlı, daha temkinli, daha itidalli olmağa sevk ve icbar e-der.
İŞte bu İtibarladır W büyük I kaynaşma, inkılâp zamanlarında umumiyetle tek meclisler iş bamdadır. Fransız ihtilâli de tek meclisle yapılmış ve yürütülmüş, tür.
Amma İhtilâl havası geçtikten ve sakin, normal devirler avdet ettikten sonra tek meclisleriz doğurabileceği mahzurlar dalıa ziyade tebarüz etmeğe başlar. Bu mahzurların başında kanunların •cele yapılması ve günün ihtiras ve havasına fazla yer verilmesi vardır. İkinci bir meclisin tetkik haddesinden geçmeyeceğine naza ran, fevri hareketlerle hazırlanan kanunların. tatbikatta bir çok aksaklıklara sebebiyet vermesi tabii görülmek lâzımgelir. Tek meclis olur vo o mecliste de tek parti ezici bir çoğunluğa veyahut tam hâkimiyete malik bulunursa, temas ettiğimiz mahzur lar, belki bir kat daha artar, işte zümre hâkimiyeti, muayyen grup lann fazla nüfuz kazanmaları bıı nevi teşkillerde dalıa çok tahakkuk eder. Başbakan bu mahzura ve noktaya işaret ederek zümre hâkimiyetine hattâ latibda 0ına meydan vermemek İçin bizde do İkinci bir meclisin kurul-pıası fikrini, konuşulmak, görünülmek üzere, ortaya atmış bu-(Devamıı 8a. 3 - 8ü. 6 de) ‘
—
| Ankara: 16 (Hususî) — Donanma komu-c tanı Oramiral Mehmet Ali Ülgen'in çarşamba c günü uçakla Amerikaya gideceği öğrenllmiş-
> tir. Tahmin olunduğuna göre bu seyahat, A-
> merikanın Tiirklyeye yeni bir deniz yardımı C İle İlgili olacaktır.
C Ankara: 16 (A-A.) — Haber aldığımıza ( göre, donanma komutanı oramiral Mehmet A-
Almanyada j.5 sene müddetle Amerikan işgal komutanlığı vazifesini gördükten sonra kendi arzusile emekliye ayrılıp Ameri koya giden General Clay, Bellinde iken, Almanyanm yeni i$-gal statüsünü imzalıyor (Foto: A.P)
Berlin mütarekesi
Bütün vatandaşların son zaferini bekledikleri Türk mdli takımı Atina »tadında
Futbolcularımızın Atina j zaferi heyecan uyandırdı Son maçı, Perşenbe günü Italyanlara karşı! oynıyacagız. Milli takımımız bu maçı kayıb ederse, bunun mesulü federasyon olacaktır
Türk millî futbol takımının A-tinada Mısırlılardan sonra Yunan milli takımını da yenmesi ve Akdeniz şampiyonluğuna doğru gitmesi bütün yurdda sonsuz bir sevinç uyandırmıştır. Futbolcu-
larımıza her taraftan tebrik telgrafları gönderilmektedir.
Vali ve belediye başkanı Dr. Lûtfi Kırdar, dün sabah Atinada bulunan Millî futbol takımımıza İstanbul şehri adına aşağıdaki
telgrafı göndermiştir:
Türkiye Futbol Millî takımı kafile başkanına • • ■
«Kalblerimiz,
sonsuz sevinci ve yarınınızın da (Devamı Sa. S Sü. 0 da)
başarılarınızın
Amerika, mütarekenin Rus tecavüz tehlikesini bertaraf etmediği kanaatinde -Batıcıların Berline uçakla yardımı devam edecek
Londra: 16 (A.A.) «Afp.» — Almanyada hava koridoru seferlerine Berlin ablukasının kaldırıl masile niçin son verilmediği soru sunun cevaplanmasını Bevinden rica eden komünist temayüllii ba ğımız saylav Platt Mills’e, Dışişleri Bakanı, 5 mayısta, durum daha fazla aydınlanıncaya kadar hava köprüsünün devam ettirileceğini söylemiş olduğunu hatırlatmıştır.
Bunun üzerine Platt Mills, «Amerikalıların general Clay'i geri çağırmak cömertliğinde bulunduklarını, Ingilterenın de hava koridoru seferlerine son ver- * mek suretile kendine düşen payı yapması gerektiğini* söylemiştir.
Bevın müstehzi bir tavırla şöy le mukabelo etmiştir:
«Hayır, emektar bir sendika- | na kanaat getirmedikçe asla gre-üst olmam hasebile, misilleme ve son vermem.» hareketlerinde bulunulmayacağı-‘ (Devamı 8a. a Su. 6)
Başbakan dün Ankaraya döndü
> Haydarpaşa istasyonunda, kendisile görüşen bir ar- (
> kadarımıza, Şemseddin Giinaltay, yakında Uoyu Ana- (
> dolu seyahatine çıkacağını söyledi.
Birkaç gtlndenberl şehrimizde bu lunan Başbakan Şemseddin Günal-tay, dün akşamki yataklı trenle An karaya dönmüştür. Başbakanı Hay darpaga garında Milli Savunma Ba|
II

kanı, Vali ve Belediye başkanı Dr. Lûtfi Kırdar, Vali ve Belediye reis muavinleri. Emniyet Müdürü İsmail Hakkı Saykal, Askrl ve mülki \,Dovamıı Sa. 3 - sü. 3 do)
Monaco prensi Louls II. öldükten sonra yerine, torunu Prens Rainer geçmiştir. Monaco Prens liğinin yeni idarecisi 25 yadındadır (Foto: A.P.)
B. Millet Meclisinin ı dünkü içtimaında
Bir hatib, T. Bakanı Cemil Said’in vazifeden elçektirilmesini isti di
Ankara, 16 (Hususî) — Büyük Millet Meclisi bugün Cevdet Kerim încedayının başkanlığında toplandı. İlk olarak Burdur Milletvekili Ahmet Çınarın Zonguldak limanı inşaatı işinin Hollanda şirketine verilmesi me selesini bir meclis komisyonu marifetile tetkik ettirilmesi hak
kındaki önerge görüşülmeğe baş landı. Söz alan Ahmet Çınar, bu meseleyi iki defa sözlü soru olarak huzurunuza getirdim. Bakanlar mesele hakkında esas-
lı malûmat verip yüksek meclisi aydınlatamadılar. Bu yüzden bu meselenin bir heyet marifetile tetkik edilmesi zaruretine
inandım. Çünkü bu işte Türk
Sinan Tekelioğlu
(Devamı Sa. 5 Sû. 1 de)
Ekmek fiyatları ucuzlayabilir mâ?
Dörtler
konferansına
hazırlık
Dean Acheson, Cuma günü Vaşingtondan Parise gelecek
Paris: 18 (AF.) — 23 may.sU Pariste açılacak dört devler Dışişleri Bakanlan konferansı:.a ha zırlanan Amerikan. îngiih va Fransız diplomatları bu sabah at raflı görüşmelere başlamışlardır.
Bu sabahki görüşmelere Amerikan büyükelçisi Philip Jessup, (Devamı Sa. 8 Sü. « de)
Demir
perdede seçim
provası
19 Mayıs Spor ve Gençlik bayramı münasebetile yapılacak jimnastik şenliklerinin umumî provaları dün saat 16 da İnönü vo Fenerbahçe stadyumlarında kız ve erkek öğrenciler, ve askeri O turlar taralından yapılmıştır. İntizam ilerisinde yapılan provaları dâvetli bulunan halk da seyretmiştir, Resmimiz dünkü provaları göstermektedir.
Fecî tren kazaları
Geyve, Lüleburgaz ve Tarsusta 5 kişi öldü 18 kişi yaralandı
Geyve, 16 (Telefonla) — ilçemiz Karaçal köyü mıntaka-smda feci bir tren kazası olmuş tur. Dün 74 sayılı marşandiz katan 17.40 ta Doğançay istasyonundan lzmlto hareket etmiş, Sakarya nehri üzerindeki Karaçal köprüsünden çıktığı sırada, önüne Kışlaçay köyünden Zeynep adında ihtiyar bir kadın ve on yaşında Hadice Tezer isminde bir kız çocuğu çıkmıştır. Yol viraj ve yokuş olduğundan makinist, korkudan birbirine sarıl mış kadınla kız çocuğunu gördüğü halde treni durduranınmış Zeyneple Hadice tekerlekler altında kalarak feci bir şekllda parçalanmışlardır. Makinist katarı ancak zavallıların üzerin-don beş vagon geçtikten sonra (Devamı ı Sa, ö SU, 3 do)
Fırıncılar Cemiyeti Reisinin, Maliye Bakanına cevabı
Ekmek fiyatlarını ucuzlatmak düşüncesi ile Seyhan milletvekili Ahmet Remzi Yüreğirin buğdaydan alınan %12 nisbetindeki muamele vergisinin kaldırılmasını teklif ettiğini, Maliye Vekili İsmail Rüştil Aksalın da, verginin kaldırılması" ile hâzinenin yirmi milyon lira gelirden mahrum kalacağını beyan ettiğini dün yazmıştık.
İstanbul Fırıncılar Cemiyeti re isi Ahmet Rıza Toğan bu mesele (Devamı Sa: 5 Sü: 5 de)
Bulgaristan'da seçimi Vatan Cephesi kazandı
Sofya; 16 (a.a.) (afp) — bjıüı) Bulgarlatanda yapılan Belediye s( çimlerinin Sofya ve 5 ziraat kaııta nu hariç verdiği resmi netice şu *
Rey Verecek seçmen sayısı : 4.542.325
Rey verenlerin sayısı
4.216.386
Seçmenlerin %92,82 al reylerini kullanmışlardır.
Vatan cephesinin listeleri 3.8591 (Devamı Sa. s Sü. 5 do)
TAKVİMDEN BİR YAPRAK:
İlmin
Hakkı
ULUNAY
Zonguldakta feci cinayet
Kozlu itfaiye komutanı “bu erkeklerle komple gidiyorum,, diyen karısını dört yerinden bıçakladı
Zonguldak: 16 (Hususî) — [ Bugün şehrimizde evli bir kadının kocası tarafından ağır suret te yaralanmaalle netioolenen bir cinayet olmuştur. Kozlu itfaiye komutanı Ziya Uğurlu, karısı
(Dovomı Sa. s Su. 6)
İr vakitler pronses Zeynop Hanımefendinin zovcl «Mt-rıamilo anılan eski sadrâzamlardan Arabklrll Kâmil pa»a hakkında bir gazetede tamamen yan-lif bir fıkra okumuştum. Sözde bu zat «Dilbor-l- Ra‘na» adlı bir kadına âşık olmuş, ona mutantan kâşaneler kurdurmuş, uğrunda su gibi paralar akıtmış...
Kâmil paşa gibi bir adamın ve o-nu sevenlerin ruhunu ta'zib edoook böyle bir yanlışlık bizi mUtoessir ottl; yazdık) ona Kâmil paşanın, Zeynop Hanımefendinin zovol olan Kâmil paşa olmayıp bir başka prons Kâmil paşa olduğunu anlattık. Bir kaç gün sonra bu hatâyı İşleyen zata Bab-ı-ûlldo rastladım ı bana to-şekkür edoooğlno kırıldığını hlssot-tirdi) veı
— Adâââın son do... öylo değilmiş do böylo İmiş... Bundan no çıkar? Zaton okuyanlar buna dikkat ediyorlar mı kl.(
Dedi. Bu İtiraza oevap vere.nvuune Zira hakikaten böylo bir zihniyet var: «No yazarsan yaz... Doğru oH sun, Igrl olsun. Okutaoak adam bu4 tursun 1>
Böyle değil... Sağlam bir okuyu* cu kltlosl var kl hiç şakası yok; a> damın hatâsını yüzüne şarpadağ vuruyorlar) bundan çok memnu «. num; o kadar kl bu alâka karşısına da kalem oynatmanın zannolundu* ğu kadar kolay olmadığını görınoM lo adeta Iftu-ır ediyorum...
Fuzuli hakkinifn bir yazı yazmış tim. (Hllle) do doğan vo (Korbulâ) da modfun olan bu büyllk şalrlt^ —tuhaf doğll mi?— modfonlnl tu» mak şerefi bamı naslb olmuştu. O zaman Irak hûkümotlnln Maarif Veziri olan dostum Sâllh Oebr İle görüştüğüm esnada Türk hükümet) tarafından Fuzûltnln mezarını yapşi, tırıııak mee'oleslnl llorl sürttüm, Sâllh cebri
(Devamı 8a. I Sü. 1 a»L
k____________

SALI 17 MAYIS 1949 Sahibi: Safa Kıhçhoğlu İdareı Nuruosmnnlye Noı İT Tel adresli «YENİ SABAH» İSTANBUL Telsfonı 10798 Yeni Sabah 12 İnci Y.1, No. 3649 HÜRRİYET VE HAKKİN YILMAZ MÜDAF11Y1Z say,u , 10 Kuru, Trablusta nümayiş Londra: 16 (B.B.C.) —- Trsbiusun 195i de I-tolyan vesayetin* verilmesini protesto için bugün 4s TrshlusU nümsylç yspumıştır. Hâdise olma-
DONANMAMIZA YENİ YARDIM
m
Donanma Komutanı O r amir al Ülgen
yarın uçakla Vaşingtona gidecek
---------------------------- ------------------ --------------
11 Ülgen, refakatinde iki subay olduğu halde, ( Birleşik Amerika devletlerinin dâvetlısi ola- 5 rak, 18 mayıs 1949 günü, Vaşingtona hareket > edecektir. >
Türk heyeti Amerikada bir ay kadar ka- ( lacak ve bu etlre içinde Türklyeye yardım ( programı ile İlgili, Amerikan deniz tesisat ve J faaliyet bölgelerini gezecektir. S
İkinci Meclis
ŞÜKRÜ BABAN
Bagbakanm, vilâyetteki basın toplantısı, çok Ce‘ şlfll mevzulara temas et mek suretile, geniş münakaşa ufukları açacak mahiyettedir.
Haklld demokrasiyi kurmak halikındaki düşünceler, emniyetli seçim hususundaki ısrarlar dik kati çekecek hüviyet taşıdığı gibi İkinci bir meclisin kurulması lüzumu hakkmdaki mütalealar da Üzerinde durulmağa değer.
Türkiye kurtuluşu, hürriyeti tek Meclisle sağladı. Cumhuriyetin ilânı ve inkılâp kanunlarının kabulü yine tek Meclis havası 1-çlnde tahaklnık etti. Elde İki Meclis olsa İdi ve hele bu meclis terden biri, bizdeki eski anayasa hükümlerine uygun olarak, âyân olsa idi, İnkılâpların bir kısmı fiiliyata İntikalde İhtimal ki büyük zorluklara uğrardı. 1293 kanunu esasisinin kurduğu âyân meclisi kaydıhayat şartile padişah tarafından seçilen zevattan, terek küp ediyordu. Bu meclise girebilmek İçin nznn müddet devlet hiz metinde bulunarak tecrübe görmüş olmak şartı da vardı. Eski ordu kumandanları, sefirler, valiler, ûlema bu meclise tâyin olu-nabilirlenli. Kaynağı bakımından böyle bir heyetin son derece muhafazakâr olacağında zerre kadar şüphe yoktur. Esasen ayni kanun» göre âyân olmak için en m kırk yaşını doldurmuş bulunmak şarttı. Ayanın tasvibine İktiran etmeyen hiç bir kanun, yürürlüğe girmek, kudretine malik bulunmazdı. Halbuki İkinci mec-flsl olan lngilterede, Lordlar, A-vam Kamarasının kabul ve tasvip ettiği bazı kanunlara karşı ayak diremek İmkânından ya külliyen mahrum yahut da muhalefeti ve dayanması zaman ile mukayyed-dlr. Bir müddet mukavemet eder, fakat sonra Lordlann muhalefetine rağmen, halk temsilcilerinin kabul ettikleri kanun yürürlüğe girer. Bilhassa malî bahislerde ve vergi mes'elelerindo Avam Ka narası mutlak hâkimdir.
Fransız İkinci meclisi, üçüncü cumhuriyetin âyân meclisi de, kaynağı seçim olmasına rağmen Mebusun Meclisi kadar geniş salâhiyetlere malik değildi. Faraza masraf hususunda ayandan bir zat telkinlerde ve milletin mali yükünü ağırlatacak teşebbüslerde bulunamaz.
A yân meclisleri, her tarafta, mebusanın hızlarını kırmağa ve azaltmağa matuf meclislerdir, terekküp tarzları, tâyin şekilleri, intihap usulleri hep bu meclisleri daha İhtiyatlı, daha temkinli, daha itidalli olmağa sevk ve icbar e-der.
İŞte bu İtibarladır W büyük I kaynaşma, inkılâp zamanlarında umumiyetle tek meclisler iş bamdadır. Fransız ihtilâli de tek meclisle yapılmış ve yürütülmüş, tür.
Amma İhtilâl havası geçtikten ve sakin, normal devirler avdet ettikten sonra tek meclisleriz doğurabileceği mahzurlar dalıa ziyade tebarüz etmeğe başlar. Bu mahzurların başında kanunların •cele yapılması ve günün ihtiras ve havasına fazla yer verilmesi vardır. İkinci bir meclisin tetkik haddesinden geçmeyeceğine naza ran, fevri hareketlerle hazırlanan kanunların. tatbikatta bir çok aksaklıklara sebebiyet vermesi tabii görülmek lâzımgelir. Tek meclis olur vo o mecliste de tek parti ezici bir çoğunluğa veyahut tam hâkimiyete malik bulunursa, temas ettiğimiz mahzur lar, belki bir kat daha artar, işte zümre hâkimiyeti, muayyen grup lann fazla nüfuz kazanmaları bıı nevi teşkillerde dalıa çok tahakkuk eder. Başbakan bu mahzura ve noktaya işaret ederek zümre hâkimiyetine hattâ latibda 0ına meydan vermemek İçin bizde do İkinci bir meclisin kurul-pıası fikrini, konuşulmak, görünülmek üzere, ortaya atmış bu-(Devamıı 8a. 3 - 8ü. 6 de) ‘
—
| Ankara: 16 (Hususî) — Donanma komu-c tanı Oramiral Mehmet Ali Ülgen'in çarşamba c günü uçakla Amerikaya gideceği öğrenllmiş-
> tir. Tahmin olunduğuna göre bu seyahat, A-
> merikanın Tiirklyeye yeni bir deniz yardımı C İle İlgili olacaktır.
C Ankara: 16 (A-A.) — Haber aldığımıza ( göre, donanma komutanı oramiral Mehmet A-
Almanyada j.5 sene müddetle Amerikan işgal komutanlığı vazifesini gördükten sonra kendi arzusile emekliye ayrılıp Ameri koya giden General Clay, Bellinde iken, Almanyanm yeni i$-gal statüsünü imzalıyor (Foto: A.P)
Berlin mütarekesi
Bütün vatandaşların son zaferini bekledikleri Türk mdli takımı Atina »tadında
Futbolcularımızın Atina j zaferi heyecan uyandırdı Son maçı, Perşenbe günü Italyanlara karşı! oynıyacagız. Milli takımımız bu maçı kayıb ederse, bunun mesulü federasyon olacaktır
Türk millî futbol takımının A-tinada Mısırlılardan sonra Yunan milli takımını da yenmesi ve Akdeniz şampiyonluğuna doğru gitmesi bütün yurdda sonsuz bir sevinç uyandırmıştır. Futbolcu-
larımıza her taraftan tebrik telgrafları gönderilmektedir.
Vali ve belediye başkanı Dr. Lûtfi Kırdar, dün sabah Atinada bulunan Millî futbol takımımıza İstanbul şehri adına aşağıdaki
telgrafı göndermiştir:
Türkiye Futbol Millî takımı kafile başkanına • • ■
«Kalblerimiz,
sonsuz sevinci ve yarınınızın da (Devamı Sa. S Sü. 0 da)
başarılarınızın
Amerika, mütarekenin Rus tecavüz tehlikesini bertaraf etmediği kanaatinde -Batıcıların Berline uçakla yardımı devam edecek
Londra: 16 (A.A.) «Afp.» — Almanyada hava koridoru seferlerine Berlin ablukasının kaldırıl masile niçin son verilmediği soru sunun cevaplanmasını Bevinden rica eden komünist temayüllii ba ğımız saylav Platt Mills’e, Dışişleri Bakanı, 5 mayısta, durum daha fazla aydınlanıncaya kadar hava köprüsünün devam ettirileceğini söylemiş olduğunu hatırlatmıştır.
Bunun üzerine Platt Mills, «Amerikalıların general Clay'i geri çağırmak cömertliğinde bulunduklarını, Ingilterenın de hava koridoru seferlerine son ver- * mek suretile kendine düşen payı yapması gerektiğini* söylemiştir.
Bevın müstehzi bir tavırla şöy le mukabelo etmiştir:
«Hayır, emektar bir sendika- | na kanaat getirmedikçe asla gre-üst olmam hasebile, misilleme ve son vermem.» hareketlerinde bulunulmayacağı-‘ (Devamı 8a. a Su. 6)
Başbakan dün Ankaraya döndü
> Haydarpaşa istasyonunda, kendisile görüşen bir ar- (
> kadarımıza, Şemseddin Giinaltay, yakında Uoyu Ana- (
> dolu seyahatine çıkacağını söyledi.
Birkaç gtlndenberl şehrimizde bu lunan Başbakan Şemseddin Günal-tay, dün akşamki yataklı trenle An karaya dönmüştür. Başbakanı Hay darpaga garında Milli Savunma Ba|
II

kanı, Vali ve Belediye başkanı Dr. Lûtfi Kırdar, Vali ve Belediye reis muavinleri. Emniyet Müdürü İsmail Hakkı Saykal, Askrl ve mülki \,Dovamıı Sa. 3 - sü. 3 do)
Monaco prensi Louls II. öldükten sonra yerine, torunu Prens Rainer geçmiştir. Monaco Prens liğinin yeni idarecisi 25 yadındadır (Foto: A.P.)
B. Millet Meclisinin ı dünkü içtimaında
Bir hatib, T. Bakanı Cemil Said’in vazifeden elçektirilmesini isti di
Ankara, 16 (Hususî) — Büyük Millet Meclisi bugün Cevdet Kerim încedayının başkanlığında toplandı. İlk olarak Burdur Milletvekili Ahmet Çınarın Zonguldak limanı inşaatı işinin Hollanda şirketine verilmesi me selesini bir meclis komisyonu marifetile tetkik ettirilmesi hak
kındaki önerge görüşülmeğe baş landı. Söz alan Ahmet Çınar, bu meseleyi iki defa sözlü soru olarak huzurunuza getirdim. Bakanlar mesele hakkında esas-
lı malûmat verip yüksek meclisi aydınlatamadılar. Bu yüzden bu meselenin bir heyet marifetile tetkik edilmesi zaruretine
inandım. Çünkü bu işte Türk
Sinan Tekelioğlu
(Devamı Sa. 5 Sû. 1 de)
Ekmek fiyatları ucuzlayabilir mâ?
Dörtler
konferansına
hazırlık
Dean Acheson, Cuma günü Vaşingtondan Parise gelecek
Paris: 18 (AF.) — 23 may.sU Pariste açılacak dört devler Dışişleri Bakanlan konferansı:.a ha zırlanan Amerikan. îngiih va Fransız diplomatları bu sabah at raflı görüşmelere başlamışlardır.
Bu sabahki görüşmelere Amerikan büyükelçisi Philip Jessup, (Devamı Sa. 8 Sü. « de)
Demir
perdede seçim
provası
19 Mayıs Spor ve Gençlik bayramı münasebetile yapılacak jimnastik şenliklerinin umumî provaları dün saat 16 da İnönü vo Fenerbahçe stadyumlarında kız ve erkek öğrenciler, ve askeri O turlar taralından yapılmıştır. İntizam ilerisinde yapılan provaları dâvetli bulunan halk da seyretmiştir, Resmimiz dünkü provaları göstermektedir.
Fecî tren kazaları
Geyve, Lüleburgaz ve Tarsusta 5 kişi öldü 18 kişi yaralandı
Geyve, 16 (Telefonla) — ilçemiz Karaçal köyü mıntaka-smda feci bir tren kazası olmuş tur. Dün 74 sayılı marşandiz katan 17.40 ta Doğançay istasyonundan lzmlto hareket etmiş, Sakarya nehri üzerindeki Karaçal köprüsünden çıktığı sırada, önüne Kışlaçay köyünden Zeynep adında ihtiyar bir kadın ve on yaşında Hadice Tezer isminde bir kız çocuğu çıkmıştır. Yol viraj ve yokuş olduğundan makinist, korkudan birbirine sarıl mış kadınla kız çocuğunu gördüğü halde treni durduranınmış Zeyneple Hadice tekerlekler altında kalarak feci bir şekllda parçalanmışlardır. Makinist katarı ancak zavallıların üzerin-don beş vagon geçtikten sonra (Devamı ı Sa, ö SU, 3 do)
Fırıncılar Cemiyeti Reisinin, Maliye Bakanına cevabı
Ekmek fiyatlarını ucuzlatmak düşüncesi ile Seyhan milletvekili Ahmet Remzi Yüreğirin buğdaydan alınan %12 nisbetindeki muamele vergisinin kaldırılmasını teklif ettiğini, Maliye Vekili İsmail Rüştil Aksalın da, verginin kaldırılması" ile hâzinenin yirmi milyon lira gelirden mahrum kalacağını beyan ettiğini dün yazmıştık.
İstanbul Fırıncılar Cemiyeti re isi Ahmet Rıza Toğan bu mesele (Devamı Sa: 5 Sü: 5 de)
Bulgaristan'da seçimi Vatan Cephesi kazandı
Sofya; 16 (a.a.) (afp) — bjıüı) Bulgarlatanda yapılan Belediye s( çimlerinin Sofya ve 5 ziraat kaııta nu hariç verdiği resmi netice şu *
Rey Verecek seçmen sayısı : 4.542.325
Rey verenlerin sayısı
4.216.386
Seçmenlerin %92,82 al reylerini kullanmışlardır.
Vatan cephesinin listeleri 3.8591 (Devamı Sa. s Sü. 5 do)
TAKVİMDEN BİR YAPRAK:
İlmin
Hakkı
ULUNAY
Zonguldakta feci cinayet
Kozlu itfaiye komutanı “bu erkeklerle komple gidiyorum,, diyen karısını dört yerinden bıçakladı
Zonguldak: 16 (Hususî) — [ Bugün şehrimizde evli bir kadının kocası tarafından ağır suret te yaralanmaalle netioolenen bir cinayet olmuştur. Kozlu itfaiye komutanı Ziya Uğurlu, karısı
(Dovomı Sa. s Su. 6)
İr vakitler pronses Zeynop Hanımefendinin zovcl «Mt-rıamilo anılan eski sadrâzamlardan Arabklrll Kâmil pa»a hakkında bir gazetede tamamen yan-lif bir fıkra okumuştum. Sözde bu zat «Dilbor-l- Ra‘na» adlı bir kadına âşık olmuş, ona mutantan kâşaneler kurdurmuş, uğrunda su gibi paralar akıtmış...
Kâmil paşa gibi bir adamın ve o-nu sevenlerin ruhunu ta'zib edoook böyle bir yanlışlık bizi mUtoessir ottl; yazdık) ona Kâmil paşanın, Zeynop Hanımefendinin zovol olan Kâmil paşa olmayıp bir başka prons Kâmil paşa olduğunu anlattık. Bir kaç gün sonra bu hatâyı İşleyen zata Bab-ı-ûlldo rastladım ı bana to-şekkür edoooğlno kırıldığını hlssot-tirdi) veı
— Adâââın son do... öylo değilmiş do böylo İmiş... Bundan no çıkar? Zaton okuyanlar buna dikkat ediyorlar mı kl.(
Dedi. Bu İtiraza oevap vere.nvuune Zira hakikaten böylo bir zihniyet var: «No yazarsan yaz... Doğru oH sun, Igrl olsun. Okutaoak adam bu4 tursun 1>
Böyle değil... Sağlam bir okuyu* cu kltlosl var kl hiç şakası yok; a> damın hatâsını yüzüne şarpadağ vuruyorlar) bundan çok memnu «. num; o kadar kl bu alâka karşısına da kalem oynatmanın zannolundu* ğu kadar kolay olmadığını görınoM lo adeta Iftu-ır ediyorum...
Fuzuli hakkinifn bir yazı yazmış tim. (Hllle) do doğan vo (Korbulâ) da modfun olan bu büyllk şalrlt^ —tuhaf doğll mi?— modfonlnl tu» mak şerefi bamı naslb olmuştu. O zaman Irak hûkümotlnln Maarif Veziri olan dostum Sâllh Oebr İle görüştüğüm esnada Türk hükümet) tarafından Fuzûltnln mezarını yapşi, tırıııak mee'oleslnl llorl sürttüm, Sâllh cebri
(Devamı 8a. I Sü. 1 a»L
k____________

SALI 17 MAYIS 1949 Sahibi: Safa Kıhçhoğlu İdareı Nuruosmnnlye Noı İT Tel adresli «YENİ SABAH» İSTANBUL Telsfonı 10798 Yeni Sabah 12 İnci Y.1, No. 3649 HÜRRİYET VE HAKKİN YILMAZ MÜDAF11Y1Z say,u , 10 Kuru, Trablusta nümayiş Londra: 16 (B.B.C.) —- Trsbiusun 195i de I-tolyan vesayetin* verilmesini protesto için bugün 4s TrshlusU nümsylç yspumıştır. Hâdise olma-
DONANMAMIZA YENİ YARDIM
m
Donanma Komutanı O r amir al Ülgen
yarın uçakla Vaşingtona gidecek
---------------------------- ------------------ --------------
11 Ülgen, refakatinde iki subay olduğu halde, ( Birleşik Amerika devletlerinin dâvetlısi ola- 5 rak, 18 mayıs 1949 günü, Vaşingtona hareket > edecektir. >
Türk heyeti Amerikada bir ay kadar ka- ( lacak ve bu etlre içinde Türklyeye yardım ( programı ile İlgili, Amerikan deniz tesisat ve J faaliyet bölgelerini gezecektir. S
İkinci Meclis
ŞÜKRÜ BABAN
Bagbakanm, vilâyetteki basın toplantısı, çok Ce‘ şlfll mevzulara temas et mek suretile, geniş münakaşa ufukları açacak mahiyettedir.
Haklld demokrasiyi kurmak halikındaki düşünceler, emniyetli seçim hususundaki ısrarlar dik kati çekecek hüviyet taşıdığı gibi İkinci bir meclisin kurulması lüzumu hakkmdaki mütalealar da Üzerinde durulmağa değer.
Türkiye kurtuluşu, hürriyeti tek Meclisle sağladı. Cumhuriyetin ilânı ve inkılâp kanunlarının kabulü yine tek Meclis havası 1-çlnde tahaklnık etti. Elde İki Meclis olsa İdi ve hele bu meclis terden biri, bizdeki eski anayasa hükümlerine uygun olarak, âyân olsa idi, İnkılâpların bir kısmı fiiliyata İntikalde İhtimal ki büyük zorluklara uğrardı. 1293 kanunu esasisinin kurduğu âyân meclisi kaydıhayat şartile padişah tarafından seçilen zevattan, terek küp ediyordu. Bu meclise girebilmek İçin nznn müddet devlet hiz metinde bulunarak tecrübe görmüş olmak şartı da vardı. Eski ordu kumandanları, sefirler, valiler, ûlema bu meclise tâyin olu-nabilirlenli. Kaynağı bakımından böyle bir heyetin son derece muhafazakâr olacağında zerre kadar şüphe yoktur. Esasen ayni kanun» göre âyân olmak için en m kırk yaşını doldurmuş bulunmak şarttı. Ayanın tasvibine İktiran etmeyen hiç bir kanun, yürürlüğe girmek, kudretine malik bulunmazdı. Halbuki İkinci mec-flsl olan lngilterede, Lordlar, A-vam Kamarasının kabul ve tasvip ettiği bazı kanunlara karşı ayak diremek İmkânından ya külliyen mahrum yahut da muhalefeti ve dayanması zaman ile mukayyed-dlr. Bir müddet mukavemet eder, fakat sonra Lordlann muhalefetine rağmen, halk temsilcilerinin kabul ettikleri kanun yürürlüğe girer. Bilhassa malî bahislerde ve vergi mes'elelerindo Avam Ka narası mutlak hâkimdir.
Fransız İkinci meclisi, üçüncü cumhuriyetin âyân meclisi de, kaynağı seçim olmasına rağmen Mebusun Meclisi kadar geniş salâhiyetlere malik değildi. Faraza masraf hususunda ayandan bir zat telkinlerde ve milletin mali yükünü ağırlatacak teşebbüslerde bulunamaz.
A yân meclisleri, her tarafta, mebusanın hızlarını kırmağa ve azaltmağa matuf meclislerdir, terekküp tarzları, tâyin şekilleri, intihap usulleri hep bu meclisleri daha İhtiyatlı, daha temkinli, daha itidalli olmağa sevk ve icbar e-der.
İŞte bu İtibarladır W büyük I kaynaşma, inkılâp zamanlarında umumiyetle tek meclisler iş bamdadır. Fransız ihtilâli de tek meclisle yapılmış ve yürütülmüş, tür.
Amma İhtilâl havası geçtikten ve sakin, normal devirler avdet ettikten sonra tek meclisleriz doğurabileceği mahzurlar dalıa ziyade tebarüz etmeğe başlar. Bu mahzurların başında kanunların •cele yapılması ve günün ihtiras ve havasına fazla yer verilmesi vardır. İkinci bir meclisin tetkik haddesinden geçmeyeceğine naza ran, fevri hareketlerle hazırlanan kanunların. tatbikatta bir çok aksaklıklara sebebiyet vermesi tabii görülmek lâzımgelir. Tek meclis olur vo o mecliste de tek parti ezici bir çoğunluğa veyahut tam hâkimiyete malik bulunursa, temas ettiğimiz mahzur lar, belki bir kat daha artar, işte zümre hâkimiyeti, muayyen grup lann fazla nüfuz kazanmaları bıı nevi teşkillerde dalıa çok tahakkuk eder. Başbakan bu mahzura ve noktaya işaret ederek zümre hâkimiyetine hattâ latibda 0ına meydan vermemek İçin bizde do İkinci bir meclisin kurul-pıası fikrini, konuşulmak, görünülmek üzere, ortaya atmış bu-(Devamıı 8a. 3 - 8ü. 6 de) ‘
—
| Ankara: 16 (Hususî) — Donanma komu-c tanı Oramiral Mehmet Ali Ülgen'in çarşamba c günü uçakla Amerikaya gideceği öğrenllmiş-
> tir. Tahmin olunduğuna göre bu seyahat, A-
> merikanın Tiirklyeye yeni bir deniz yardımı C İle İlgili olacaktır.
C Ankara: 16 (A-A.) — Haber aldığımıza ( göre, donanma komutanı oramiral Mehmet A-
Almanyada j.5 sene müddetle Amerikan işgal komutanlığı vazifesini gördükten sonra kendi arzusile emekliye ayrılıp Ameri koya giden General Clay, Bellinde iken, Almanyanm yeni i$-gal statüsünü imzalıyor (Foto: A.P)
Berlin mütarekesi
Bütün vatandaşların son zaferini bekledikleri Türk mdli takımı Atina »tadında
Futbolcularımızın Atina j zaferi heyecan uyandırdı Son maçı, Perşenbe günü Italyanlara karşı! oynıyacagız. Milli takımımız bu maçı kayıb ederse, bunun mesulü federasyon olacaktır
Türk millî futbol takımının A-tinada Mısırlılardan sonra Yunan milli takımını da yenmesi ve Akdeniz şampiyonluğuna doğru gitmesi bütün yurdda sonsuz bir sevinç uyandırmıştır. Futbolcu-
larımıza her taraftan tebrik telgrafları gönderilmektedir.
Vali ve belediye başkanı Dr. Lûtfi Kırdar, dün sabah Atinada bulunan Millî futbol takımımıza İstanbul şehri adına aşağıdaki
telgrafı göndermiştir:
Türkiye Futbol Millî takımı kafile başkanına • • ■
«Kalblerimiz,
sonsuz sevinci ve yarınınızın da (Devamı Sa. S Sü. 0 da)
başarılarınızın
Amerika, mütarekenin Rus tecavüz tehlikesini bertaraf etmediği kanaatinde -Batıcıların Berline uçakla yardımı devam edecek
Londra: 16 (A.A.) «Afp.» — Almanyada hava koridoru seferlerine Berlin ablukasının kaldırıl masile niçin son verilmediği soru sunun cevaplanmasını Bevinden rica eden komünist temayüllii ba ğımız saylav Platt Mills’e, Dışişleri Bakanı, 5 mayısta, durum daha fazla aydınlanıncaya kadar hava köprüsünün devam ettirileceğini söylemiş olduğunu hatırlatmıştır.
Bunun üzerine Platt Mills, «Amerikalıların general Clay'i geri çağırmak cömertliğinde bulunduklarını, Ingilterenın de hava koridoru seferlerine son ver- * mek suretile kendine düşen payı yapması gerektiğini* söylemiştir.
Bevın müstehzi bir tavırla şöy le mukabelo etmiştir:
«Hayır, emektar bir sendika- | na kanaat getirmedikçe asla gre-üst olmam hasebile, misilleme ve son vermem.» hareketlerinde bulunulmayacağı-‘ (Devamı 8a. a Su. 6)
Başbakan dün Ankaraya döndü
> Haydarpaşa istasyonunda, kendisile görüşen bir ar- (
> kadarımıza, Şemseddin Giinaltay, yakında Uoyu Ana- (
> dolu seyahatine çıkacağını söyledi.
Birkaç gtlndenberl şehrimizde bu lunan Başbakan Şemseddin Günal-tay, dün akşamki yataklı trenle An karaya dönmüştür. Başbakanı Hay darpaga garında Milli Savunma Ba|
II

kanı, Vali ve Belediye başkanı Dr. Lûtfi Kırdar, Vali ve Belediye reis muavinleri. Emniyet Müdürü İsmail Hakkı Saykal, Askrl ve mülki \,Dovamıı Sa. 3 - sü. 3 do)
Monaco prensi Louls II. öldükten sonra yerine, torunu Prens Rainer geçmiştir. Monaco Prens liğinin yeni idarecisi 25 yadındadır (Foto: A.P.)
B. Millet Meclisinin ı dünkü içtimaında
Bir hatib, T. Bakanı Cemil Said’in vazifeden elçektirilmesini isti di
Ankara, 16 (Hususî) — Büyük Millet Meclisi bugün Cevdet Kerim încedayının başkanlığında toplandı. İlk olarak Burdur Milletvekili Ahmet Çınarın Zonguldak limanı inşaatı işinin Hollanda şirketine verilmesi me selesini bir meclis komisyonu marifetile tetkik ettirilmesi hak
kındaki önerge görüşülmeğe baş landı. Söz alan Ahmet Çınar, bu meseleyi iki defa sözlü soru olarak huzurunuza getirdim. Bakanlar mesele hakkında esas-
lı malûmat verip yüksek meclisi aydınlatamadılar. Bu yüzden bu meselenin bir heyet marifetile tetkik edilmesi zaruretine
inandım. Çünkü bu işte Türk
Sinan Tekelioğlu
(Devamı Sa. 5 Sû. 1 de)
Ekmek fiyatları ucuzlayabilir mâ?
Dörtler
konferansına
hazırlık
Dean Acheson, Cuma günü Vaşingtondan Parise gelecek
Paris: 18 (AF.) — 23 may.sU Pariste açılacak dört devler Dışişleri Bakanlan konferansı:.a ha zırlanan Amerikan. îngiih va Fransız diplomatları bu sabah at raflı görüşmelere başlamışlardır.
Bu sabahki görüşmelere Amerikan büyükelçisi Philip Jessup, (Devamı Sa. 8 Sü. « de)
Demir
perdede seçim
provası
19 Mayıs Spor ve Gençlik bayramı münasebetile yapılacak jimnastik şenliklerinin umumî provaları dün saat 16 da İnönü vo Fenerbahçe stadyumlarında kız ve erkek öğrenciler, ve askeri O turlar taralından yapılmıştır. İntizam ilerisinde yapılan provaları dâvetli bulunan halk da seyretmiştir, Resmimiz dünkü provaları göstermektedir.
Fecî tren kazaları
Geyve, Lüleburgaz ve Tarsusta 5 kişi öldü 18 kişi yaralandı
Geyve, 16 (Telefonla) — ilçemiz Karaçal köyü mıntaka-smda feci bir tren kazası olmuş tur. Dün 74 sayılı marşandiz katan 17.40 ta Doğançay istasyonundan lzmlto hareket etmiş, Sakarya nehri üzerindeki Karaçal köprüsünden çıktığı sırada, önüne Kışlaçay köyünden Zeynep adında ihtiyar bir kadın ve on yaşında Hadice Tezer isminde bir kız çocuğu çıkmıştır. Yol viraj ve yokuş olduğundan makinist, korkudan birbirine sarıl mış kadınla kız çocuğunu gördüğü halde treni durduranınmış Zeyneple Hadice tekerlekler altında kalarak feci bir şekllda parçalanmışlardır. Makinist katarı ancak zavallıların üzerin-don beş vagon geçtikten sonra (Devamı ı Sa, ö SU, 3 do)
Fırıncılar Cemiyeti Reisinin, Maliye Bakanına cevabı
Ekmek fiyatlarını ucuzlatmak düşüncesi ile Seyhan milletvekili Ahmet Remzi Yüreğirin buğdaydan alınan %12 nisbetindeki muamele vergisinin kaldırılmasını teklif ettiğini, Maliye Vekili İsmail Rüştil Aksalın da, verginin kaldırılması" ile hâzinenin yirmi milyon lira gelirden mahrum kalacağını beyan ettiğini dün yazmıştık.
İstanbul Fırıncılar Cemiyeti re isi Ahmet Rıza Toğan bu mesele (Devamı Sa: 5 Sü: 5 de)
Bulgaristan'da seçimi Vatan Cephesi kazandı
Sofya; 16 (a.a.) (afp) — bjıüı) Bulgarlatanda yapılan Belediye s( çimlerinin Sofya ve 5 ziraat kaııta nu hariç verdiği resmi netice şu *
Rey Verecek seçmen sayısı : 4.542.325
Rey verenlerin sayısı
4.216.386
Seçmenlerin %92,82 al reylerini kullanmışlardır.
Vatan cephesinin listeleri 3.8591 (Devamı Sa. s Sü. 5 do)
TAKVİMDEN BİR YAPRAK:
İlmin
Hakkı
ULUNAY
Zonguldakta feci cinayet
Kozlu itfaiye komutanı “bu erkeklerle komple gidiyorum,, diyen karısını dört yerinden bıçakladı
Zonguldak: 16 (Hususî) — [ Bugün şehrimizde evli bir kadının kocası tarafından ağır suret te yaralanmaalle netioolenen bir cinayet olmuştur. Kozlu itfaiye komutanı Ziya Uğurlu, karısı
(Dovomı Sa. s Su. 6)
İr vakitler pronses Zeynop Hanımefendinin zovcl «Mt-rıamilo anılan eski sadrâzamlardan Arabklrll Kâmil pa»a hakkında bir gazetede tamamen yan-lif bir fıkra okumuştum. Sözde bu zat «Dilbor-l- Ra‘na» adlı bir kadına âşık olmuş, ona mutantan kâşaneler kurdurmuş, uğrunda su gibi paralar akıtmış...
Kâmil paşa gibi bir adamın ve o-nu sevenlerin ruhunu ta'zib edoook böyle bir yanlışlık bizi mUtoessir ottl; yazdık) ona Kâmil paşanın, Zeynop Hanımefendinin zovol olan Kâmil paşa olmayıp bir başka prons Kâmil paşa olduğunu anlattık. Bir kaç gün sonra bu hatâyı İşleyen zata Bab-ı-ûlldo rastladım ı bana to-şekkür edoooğlno kırıldığını hlssot-tirdi) veı
— Adâââın son do... öylo değilmiş do böylo İmiş... Bundan no çıkar? Zaton okuyanlar buna dikkat ediyorlar mı kl.(
Dedi. Bu İtiraza oevap vere.nvuune Zira hakikaten böylo bir zihniyet var: «No yazarsan yaz... Doğru oH sun, Igrl olsun. Okutaoak adam bu4 tursun 1>
Böyle değil... Sağlam bir okuyu* cu kltlosl var kl hiç şakası yok; a> damın hatâsını yüzüne şarpadağ vuruyorlar) bundan çok memnu «. num; o kadar kl bu alâka karşısına da kalem oynatmanın zannolundu* ğu kadar kolay olmadığını görınoM lo adeta Iftu-ır ediyorum...
Fuzuli hakkinifn bir yazı yazmış tim. (Hllle) do doğan vo (Korbulâ) da modfun olan bu büyllk şalrlt^ —tuhaf doğll mi?— modfonlnl tu» mak şerefi bamı naslb olmuştu. O zaman Irak hûkümotlnln Maarif Veziri olan dostum Sâllh Oebr İle görüştüğüm esnada Türk hükümet) tarafından Fuzûltnln mezarını yapşi, tırıııak mee'oleslnl llorl sürttüm, Sâllh cebri
(Devamı 8a. I Sü. 1 a»L