SALI 20 Sahibi: Safa Kılıçlıoğlu Idaroı Nuruosmnnlyo Not 17 Yeni Sabah M VAGünde
EYLÜL 1949 İSTANBUL Telefon 1 ÎOTBS—Î5188 12 inci Yıl, No. 3789 HÜRRİYET VE HAKKİN YILMAZ MUDAFİİYlZ Sayısı t 10 Kuru,
Türk parasının akıbeti D.P.Genel Kurulunun bu yakında belli olacak gün yapacağı toplantı
Londra Radyosu, parasını ayarlamıy acak
devletler arasındaTürkiyenindebulundugunu bildirdi; Ankaradan kat’î ve sarihhaber yok
C Boyarın başkanlığında yapılacak bu fevkalâde toplantıya üyeler acele çağırıldı
Bayar, İnönünden evvel tstanbuldan ayrılmıyacak
Ingiliz lirasının düşürülmesi ne Ankarada, ne de Izmirde sürpriz tesiri yapmadı — İstanbul piyasasında paramızın kıymetten düşürüleceği söyleniyor — Altın fiatlan birdenbire yükseldi
Haber aldığımıza göre Demokrat Parti genel İdare kurulu, bugün saat 17 de D.P. 11 merkezinde fevkalâde bir toplantı yapacaktır. Bu münasebetle, diğer İllerde olan genel kurul üyeleri, dün sabah telgrafla acele olarak gehrimlze davet edilmişlerdir.
D. Partinin kuruluşundan buyana şehrimi de İlk defa içtima yapan genel kurulun bugünkü toplantısına siyasî mahafillerâe
büyük bir ehemmiyet atfedilmektedir.
Demokrat Parti genel başka-nının başkanlık edeceği genel ku rul toplantısında, son ayların gelişen iç politika hâdiseleri ve bir İhtimale göre de Nihat Erimin son demecinde muhalefeti ilgilen diren sözleri üzerinde de durulacak ve toplantı sonunda bir tebliğ yayınlanacaktır.
Diğer taraftan
göre, Celâl Bayar, Cumhurbaşkanından evvel şehrimizden ayrıl-mıyacaktır.
Çok haklı
Hayret
ki gündür gazeteler, bütüu |1 yurtta teessür ve hayret ’ uyandıran, bir haberi yayınlamakla meşguldürler. Bu tatsız rivayet, muhalifler tarafından ortaya atılmış bir söylenti ve dedikodu değildir. Bilâkis Halk Partisinin, Anadoluhisan ocak kongresinde bîzzat Halk Partili âza tarafından açıklanmıştır. Bu zatın anlattıklarına göre, katilden mahkûm Haşmet Orbay, serbestçe aramızda dolaşmaktadır ve hattâ geçen gün A-nadoiuhisannda bir kahvede, buza kimselerle saatlerce tavla oynamıştır. Kendisinin geceleri başıboş Beyoğlu âlemlerinde bulunduğu ajmı ocak toplnatısmda ortaya ablan vakıalardandır.
Bu ifşaat, hele Halk Partililerin ağzından bu açıklamalar, kongrede bulunan milletvekillerini ve diğer erkânı hayrete düşürmüştür. Bir mahkûmun, böyle rahat rahat mahkûmiyet müddetini kahvehanelerde ve eğlence yerlerinde geçirmesi derin teessür uyandırmıştır. Bu hususta mütalâası sorulan İstanbul cumhuriyet Bavcısı, böyle bir hale «yüzde yanm» ihtimal vermem, demekle, duyduğu elemi ifade eylemiştir. Hakikaten yüzde yanm değil, milyonda bir bile böyle bir hal ol ama ma liri ir. Mahkûmun halen bulunduğu Üsküdar ceza evi müdürü İse hâdiseyi yalanlamış ve teyit için de şu !â-kıdılan söylemiştir: «Haşmet, geldiği gündenberi ceza evinden çıkmamıştır. Kendisi de. haberi okuyunca şaşırdı ve bunu katiyetle yalanladı, hattâ bu husufta el yazıslyle yazdığı mektubu yarın gazetelere gönderecektir >
Ceza evi müdürünün bu yalanlama tarzı ve bizzat mahkûmun İfadesiyle sözlerini takviye eU mek istemesi de ayrıca hayreti çekecek keyfiyettir.
Bu mesele tabiatiyle tahkik e-dilecek ve Orbay hakkında höy-le_ kolaylıklar göstermiş olanlar, eğer varsa, cezalandırılacaktır. Fakat hâdise doğru ise, asıl mühim nokta, bu Haşmet Orba-ya karşı gösterilen özel muameledir, Çünkü nihayet bir katil mahkûmunu bu kadar yumuşak ve kadife bir eldivenle tutmağa ne hacet vardır? Fikir ve neşriyat dolayıslyle mahkûm olanlara bile ayrı ve hususî kolaylık gösterilmiyor; ve diğer mahkûmlar arasında, ceza mü i-
Maliye Bakar» Is mail Rüştü Aksal
A.A., A-P ve B.B.C. haberlerinden hülâsa edilmiştir:
Britanya imparatorluğu ve diğer 6 devlet paralarını yeniden ayarlamışlardır. Ingiliz lirasının değeri, 4.03 dolardan 2 dolar 80 sente indirilmek suretiyle kıymetinden takriben yüzde 30 kaybetmiş bulunmaktadır. Ingiliz lirasının devalüe edileceği haberini İngiliz milletine, maliye bakanı Sır Stafford Cripps, gayet sakin o-larak radyo İle bildirmiştir. Karar pazar günü, gece yansından İtibaren yürürlüğe girmiştir. în-giltereyi takip eden diğer altı devlet -dur: Güney Afrika, Nor veç, Danimarka. Hindistan, İrlanda, Avustralya, Hollanda da kendi parasını devalüe edeceğini bildirmiştir. Fransada borsalar kapatılmıştır. Fransız kabinesi, (Devamı Sa. 2 Sü S de)
Öğrendiğimize
Trakya hududundaki
Seçim kanunu tasarısını tedkik edecek hey’et
Hey’et toplantılara başladı, Başbakan bir nutuk söyliyerek muhalif partilere tariz etti
Ankara, 19 (A.A.) — Yeni seçim kanunu tasarısını tetkik ede cek olan İlmi heyet bugün saat 16 da Adalet Bakanlığında ilk toplantısını yapmıştır. Bu toplantıda, yargıtaydan başkan Halil Özyörük ve Faiz Yörükoğlu, daniştaydan Cudi özal ve Vecih! Tönük, Ankara üniversitesinden profesör Bülent Nuri Esen, İstanbul üniversitesinden prof€3Ör|
Hüseyin Nail Kübalı ve profesör Recal Okandan, Ankara barosundan baro başkanı Salm Dora, İstanbul barosundan Ekrem Korkut ve İzmir barosundan Hulûs! Selek hazır bulunuyorlardı. Ankara üniversitesinden heyete seçilmiş bulunan profesör Suheyp Derbll Avrupada olması dolayı-slyle toplantıya Iştlrâk edeme-(Devaı Ba. 2 8ü. 1 de)
Denizyollarına 20 milyon dolar kredi
Marşal yardımından yapılacak bu yardımla, yeni gemiler alınacak ğu halde Ankaradan dönmüştür.
Marshall yardımından İhtiyaçlarım karşılamak üzere Denizyol lan idaresine 20 milyon dolarlık (Devaı Sa. 2 Sil. 1 de)
Misafir Italyan denizciler
Turan Bar hadisesi faili tutuldu
Kabinede tadilât
esrarlı hadise
Kaybolan üç genç halâ esrarını muhafaza ediyor
Ediçng, 19 (Telefonla) — E-dlrnede üç gazetecinin kaybol** ması hâdisesi esrarını hâlâ muhafaza etmektedir. İki gün evvel Beyoğlu postahanesinden Fahri Erdiç adına otele Sel imzasiyle şu telgraf gelmiştir: ________(Devamı Sa, 2 Sü. 2 de}
Sovyetlerin uysallığı
Dun New-York’a varan
göre para ayarlanması
Sovyet Dışişleri Bakanı, Ben kötü bir maliyeciyim, diyor
Hilmi Uranın
yapacağı toplantı
yapılacağı şayiası
Nihat Erim dûn Ankaraya döndü, İnönü Yalçını ve valiyi kabul etti
Bir kaç gündenberi şehrimizde I Dr. Lûtfi Kırdarla görüşmüş ve
bulunan Devlet Bakanı ve Baş- saat 18 de otomobille, Ankaraya bakan Yardımcısı Nihat Erim, gitmiştir.
dün sabah vilâyete gelerek Vali I
Haşmet Orbay’a dair söylenti
Cumhuriyet Savcısı Haşmet Orbay’ın serbest dolaştığını tekzip ediyor
Vişinski, Amerikan milletine selâmlarını
gönderdi
Nevyork: 19 (A. A.) «United
Pross» — Bugün bir Ponnmerikan uçağı ile Novyorka gelen Sovyet Dıjigleri Bakam ViçinBki, televizyon alıcı makineleri önünde önceden lıa-sırlamıj bir beyanat okumuştur. VI (inski jöyle demiştir:
Amerikan toprağına ayak bastık ve Amerikan milletine selâmlarımın gönderiyoruz. Sovyet delegasyonu, Birleşini» Milletler teşkilâtının kuv-votlenmesino , yardımda bulunmaya katiyetle azmotmi» olarak genel kurul toplantısına iştirak için buraya (Devamı Sa. 2 Sü. 6 da),
.Teknik Üniversite
pansiyonu
Şehrimizde bulunan C. H. P. Genel Başkan Vekili Hilmi Uran, yarın C. H. P. il merkezinde bir basın toplantısı yapılacaktır.
Uran bu toplantıda, son siyasî hâdiseler etrafında açıklamada bulunacaktır.
Haşmet Orbay
Ankarada Dr. Neşet Naci Arzani öldürmekten 18 yıl ağır hap se mahkûm bulunan Haşmet Or-bayın mevkuf olması gerekirken serbest dolaşmakta olduğu yolunda bazı şayialar ortaya çıkmış ve Mustafa Başaran adında birisi, C.H.P. nin Anadoluhisa-, n bucak kongresinde dilekler me yanında bu meseleden bahsederek tenkitlerde bulunmuştur.
Mesele adliyeye İntikal etmiştir. Halen Üsküdar ceza evlndo bulunmakta olân Haşmet Orba-yın serbestmiş gibi dolaşıp dolaşmadığı tahkik edilmektedir.
(Demavı Sa. 2 Sü. 1 de)
Leylî meccani talebe kabul edilmiyerek bu gibilere burs verilecek
Teknik Üniversite talebe pansiyonu dünden itibaren Millî Eğitim Bakanlığı Teknik Üniversite, talebe yurdu olarak, Bakanlığın; îstanbuldaki yurtlar idaresmV devredilmiştir.
Teknik Üniversite bütçesinden ayrılan tahsisatla pansiyon la leyli meccani olarak kalan talebeye Bakanlık, tahsil sürelerinin: sonuna kadar burs verecektir.
(Devamı Sa. 2 SU. £ de)
Bursada yakalanan M alat-yalı Hüseyin
Bir kaç gece evvel Turan barda bir hâdise çıkararak müşterilere ve polise ta' a çeken MalatyalI Hüseyin Bursada yakalanmış ve dün şehrimize getirilmiştir.
Hüseyinin İlk sorgusunda:
«— Uslanmadık gitti, cezamızı çekelim.» demiştir.
Atinadaki kavgalı maç hâdisesi
Millî futbolcular kendilerine ağır hücumlarda bulunan iiç yazarı mahkemeye veriyorlar
TAKVİMDEN BİR YAPRAK
Rivayetler ve Te'kidler
ULUNAY
Kısmî seçim adayları çoğaldı
Seçim defterleri bu sabah mahallelere asılıyor
Seçim defterleri bu sabah asılacaktır. Diğer taraftan 18 E-kimde yapılacak kısmî seçimde Istanbuldan namzet gösterilmesi için emekliye ayrılan eski Rio de janeyro elçisi Hüsrev Gerede, (Devamı 8a. 2 Sü. 2 de)
! ngiliz lirasının kıymetinin İn-I dlrllmosl piyasada derin â-klslor yaptı. Bu arada Maliye Bakanımızın pek mühim boyanatı var. Bakanı «Yonl bir devalüasyon bizim için bahis ınovzuu dofiildlr.» diyor. Âlâ... Fakat bonlm bu to'kld lordon ağzım yanmıştır. Bu İtibarla mosolâ yarın Maliye Bakanının bütün gazetolorde çıkan bu to’kl-dlno rağmen bir do bakaoafeız kİ biz do Inglltore gibi «dovalllasyon»
Zira unutmamalı kİ Ingiliz Ma-llyo Vekili 8lr Strafford, «kaflyçp Ingiliz lirasının kıyınoll Indlrllml-yeook» dodlfil haldo İki gün sonra bu mail htldlso vuku buluyor.
Vaktllo merhum Başvekil Doktor Roflk Saydam şokor Batları I-çln «bir kuruş zam yoktur!» dedi. Horkos «Oh!» domofte kalmadan dört yüz kuruş birden bir zam yapıldı... Oldu jokerin kilosu 530...
Gazotolordo kömür miktarının
azaltılacağı hakkında dedikodu
yapıldı Ekonomi Bakanı ondişo llo
tltrlyon halka kuvvetli bir to'kld
llo: «Kömür miktarı bir gram bile noksan vorllmlyooektlr.» dedi. O se no kömür istihkakından 50 kilo İndirildi.
Gazotelerln kulağı dollk oluyor..* Bir gün İçki Batlarına zam edileceğini yazdılar. Tokol Bakanı sayın Emin Erlşlrgll bir to'kldle moynûşlarin yanık yüroklcrino biraz dom serpti.
«içki Batlarına kat'lyon zaın yapılmıyacak!» dedi. Fakat ne yazık kİ bu, bir avunmaktan başka bir şoy değildi. Zira bu beyanatın ertesi günü dorhal Batlara zam e-dlldl.
Ekmek Batları hakkında da rl-vâyotlor çıkar tabii ylno tokzlb o-dlllr. «Böyle şoy yokl» denilir. Er. tosl gün Batlar artar.
Et satışları yapan Tlcarot Oflslı «Zam yapılmıyaoakl» der, aşağı yukarı hor hafta on kuruş zam yapılır.
Daha bitmedi:
Bir ovvolki oolsoslndo sinema bl-
lotlerlno zam yapılmasına İtiraz e-
( Devamı Sa. 2 SU. 6 4°)
Misafir İtalyan denizcileri âbideye çelen k koyarken...
I J?;30, d“ Taksim cumhuriyet »-I lan sererine İtalyan büyük elçi.
“ Îİtaiİ O v S,"'"; üealne türenle bir çelenk koy- İlgi d,.„lr ataaecl tararından dibi
Albay Orato Fadm diın naat | muştur. Misafir «eminin subay- saat 13 de Yıldızda bir öğle ye-
l meğl verilmiştir.
MiUl futbolcuların dün yap tıklan toplantıdan bir intiba
(Yazısı 2 ncide)
SALI 20 Sahibi: Safa Kılıçlıoğlu Idaroı Nuruosmnnlyo Not 17 Yeni Sabah M VAGünde
EYLÜL 1949 İSTANBUL Telefon 1 ÎOTBS—Î5188 12 inci Yıl, No. 3789 HÜRRİYET VE HAKKİN YILMAZ MUDAFİİYlZ Sayısı t 10 Kuru,
Türk parasının akıbeti D.P.Genel Kurulunun bu yakında belli olacak gün yapacağı toplantı
Londra Radyosu, parasını ayarlamıy acak
devletler arasındaTürkiyenindebulundugunu bildirdi; Ankaradan kat’î ve sarihhaber yok
C Boyarın başkanlığında yapılacak bu fevkalâde toplantıya üyeler acele çağırıldı
Bayar, İnönünden evvel tstanbuldan ayrılmıyacak
Ingiliz lirasının düşürülmesi ne Ankarada, ne de Izmirde sürpriz tesiri yapmadı — İstanbul piyasasında paramızın kıymetten düşürüleceği söyleniyor — Altın fiatlan birdenbire yükseldi
Haber aldığımıza göre Demokrat Parti genel İdare kurulu, bugün saat 17 de D.P. 11 merkezinde fevkalâde bir toplantı yapacaktır. Bu münasebetle, diğer İllerde olan genel kurul üyeleri, dün sabah telgrafla acele olarak gehrimlze davet edilmişlerdir.
D. Partinin kuruluşundan buyana şehrimi de İlk defa içtima yapan genel kurulun bugünkü toplantısına siyasî mahafillerâe
büyük bir ehemmiyet atfedilmektedir.
Demokrat Parti genel başka-nının başkanlık edeceği genel ku rul toplantısında, son ayların gelişen iç politika hâdiseleri ve bir İhtimale göre de Nihat Erimin son demecinde muhalefeti ilgilen diren sözleri üzerinde de durulacak ve toplantı sonunda bir tebliğ yayınlanacaktır.
Diğer taraftan
göre, Celâl Bayar, Cumhurbaşkanından evvel şehrimizden ayrıl-mıyacaktır.
Çok haklı
Hayret
ki gündür gazeteler, bütüu |1 yurtta teessür ve hayret ’ uyandıran, bir haberi yayınlamakla meşguldürler. Bu tatsız rivayet, muhalifler tarafından ortaya atılmış bir söylenti ve dedikodu değildir. Bilâkis Halk Partisinin, Anadoluhisan ocak kongresinde bîzzat Halk Partili âza tarafından açıklanmıştır. Bu zatın anlattıklarına göre, katilden mahkûm Haşmet Orbay, serbestçe aramızda dolaşmaktadır ve hattâ geçen gün A-nadoiuhisannda bir kahvede, buza kimselerle saatlerce tavla oynamıştır. Kendisinin geceleri başıboş Beyoğlu âlemlerinde bulunduğu ajmı ocak toplnatısmda ortaya ablan vakıalardandır.
Bu ifşaat, hele Halk Partililerin ağzından bu açıklamalar, kongrede bulunan milletvekillerini ve diğer erkânı hayrete düşürmüştür. Bir mahkûmun, böyle rahat rahat mahkûmiyet müddetini kahvehanelerde ve eğlence yerlerinde geçirmesi derin teessür uyandırmıştır. Bu hususta mütalâası sorulan İstanbul cumhuriyet Bavcısı, böyle bir hale «yüzde yanm» ihtimal vermem, demekle, duyduğu elemi ifade eylemiştir. Hakikaten yüzde yanm değil, milyonda bir bile böyle bir hal ol ama ma liri ir. Mahkûmun halen bulunduğu Üsküdar ceza evi müdürü İse hâdiseyi yalanlamış ve teyit için de şu !â-kıdılan söylemiştir: «Haşmet, geldiği gündenberi ceza evinden çıkmamıştır. Kendisi de. haberi okuyunca şaşırdı ve bunu katiyetle yalanladı, hattâ bu husufta el yazıslyle yazdığı mektubu yarın gazetelere gönderecektir >
Ceza evi müdürünün bu yalanlama tarzı ve bizzat mahkûmun İfadesiyle sözlerini takviye eU mek istemesi de ayrıca hayreti çekecek keyfiyettir.
Bu mesele tabiatiyle tahkik e-dilecek ve Orbay hakkında höy-le_ kolaylıklar göstermiş olanlar, eğer varsa, cezalandırılacaktır. Fakat hâdise doğru ise, asıl mühim nokta, bu Haşmet Orba-ya karşı gösterilen özel muameledir, Çünkü nihayet bir katil mahkûmunu bu kadar yumuşak ve kadife bir eldivenle tutmağa ne hacet vardır? Fikir ve neşriyat dolayıslyle mahkûm olanlara bile ayrı ve hususî kolaylık gösterilmiyor; ve diğer mahkûmlar arasında, ceza mü i-
Maliye Bakar» Is mail Rüştü Aksal
A.A., A-P ve B.B.C. haberlerinden hülâsa edilmiştir:
Britanya imparatorluğu ve diğer 6 devlet paralarını yeniden ayarlamışlardır. Ingiliz lirasının değeri, 4.03 dolardan 2 dolar 80 sente indirilmek suretiyle kıymetinden takriben yüzde 30 kaybetmiş bulunmaktadır. Ingiliz lirasının devalüe edileceği haberini İngiliz milletine, maliye bakanı Sır Stafford Cripps, gayet sakin o-larak radyo İle bildirmiştir. Karar pazar günü, gece yansından İtibaren yürürlüğe girmiştir. în-giltereyi takip eden diğer altı devlet -dur: Güney Afrika, Nor veç, Danimarka. Hindistan, İrlanda, Avustralya, Hollanda da kendi parasını devalüe edeceğini bildirmiştir. Fransada borsalar kapatılmıştır. Fransız kabinesi, (Devamı Sa. 2 Sü S de)
Öğrendiğimize
Trakya hududundaki
Seçim kanunu tasarısını tedkik edecek hey’et
Hey’et toplantılara başladı, Başbakan bir nutuk söyliyerek muhalif partilere tariz etti
Ankara, 19 (A.A.) — Yeni seçim kanunu tasarısını tetkik ede cek olan İlmi heyet bugün saat 16 da Adalet Bakanlığında ilk toplantısını yapmıştır. Bu toplantıda, yargıtaydan başkan Halil Özyörük ve Faiz Yörükoğlu, daniştaydan Cudi özal ve Vecih! Tönük, Ankara üniversitesinden profesör Bülent Nuri Esen, İstanbul üniversitesinden prof€3Ör|
Hüseyin Nail Kübalı ve profesör Recal Okandan, Ankara barosundan baro başkanı Salm Dora, İstanbul barosundan Ekrem Korkut ve İzmir barosundan Hulûs! Selek hazır bulunuyorlardı. Ankara üniversitesinden heyete seçilmiş bulunan profesör Suheyp Derbll Avrupada olması dolayı-slyle toplantıya Iştlrâk edeme-(Devaı Ba. 2 8ü. 1 de)
Denizyollarına 20 milyon dolar kredi
Marşal yardımından yapılacak bu yardımla, yeni gemiler alınacak ğu halde Ankaradan dönmüştür.
Marshall yardımından İhtiyaçlarım karşılamak üzere Denizyol lan idaresine 20 milyon dolarlık (Devaı Sa. 2 Sil. 1 de)
Misafir Italyan denizciler
Turan Bar hadisesi faili tutuldu
Kabinede tadilât
esrarlı hadise
Kaybolan üç genç halâ esrarını muhafaza ediyor
Ediçng, 19 (Telefonla) — E-dlrnede üç gazetecinin kaybol** ması hâdisesi esrarını hâlâ muhafaza etmektedir. İki gün evvel Beyoğlu postahanesinden Fahri Erdiç adına otele Sel imzasiyle şu telgraf gelmiştir: ________(Devamı Sa, 2 Sü. 2 de}
Sovyetlerin uysallığı
Dun New-York’a varan
göre para ayarlanması
Sovyet Dışişleri Bakanı, Ben kötü bir maliyeciyim, diyor
Hilmi Uranın
yapacağı toplantı
yapılacağı şayiası
Nihat Erim dûn Ankaraya döndü, İnönü Yalçını ve valiyi kabul etti
Bir kaç gündenberi şehrimizde I Dr. Lûtfi Kırdarla görüşmüş ve
bulunan Devlet Bakanı ve Baş- saat 18 de otomobille, Ankaraya bakan Yardımcısı Nihat Erim, gitmiştir.
dün sabah vilâyete gelerek Vali I
Haşmet Orbay’a dair söylenti
Cumhuriyet Savcısı Haşmet Orbay’ın serbest dolaştığını tekzip ediyor
Vişinski, Amerikan milletine selâmlarını
gönderdi
Nevyork: 19 (A. A.) «United
Pross» — Bugün bir Ponnmerikan uçağı ile Novyorka gelen Sovyet Dıjigleri Bakam ViçinBki, televizyon alıcı makineleri önünde önceden lıa-sırlamıj bir beyanat okumuştur. VI (inski jöyle demiştir:
Amerikan toprağına ayak bastık ve Amerikan milletine selâmlarımın gönderiyoruz. Sovyet delegasyonu, Birleşini» Milletler teşkilâtının kuv-votlenmesino , yardımda bulunmaya katiyetle azmotmi» olarak genel kurul toplantısına iştirak için buraya (Devamı Sa. 2 Sü. 6 da),
.Teknik Üniversite
pansiyonu
Şehrimizde bulunan C. H. P. Genel Başkan Vekili Hilmi Uran, yarın C. H. P. il merkezinde bir basın toplantısı yapılacaktır.
Uran bu toplantıda, son siyasî hâdiseler etrafında açıklamada bulunacaktır.
Haşmet Orbay
Ankarada Dr. Neşet Naci Arzani öldürmekten 18 yıl ağır hap se mahkûm bulunan Haşmet Or-bayın mevkuf olması gerekirken serbest dolaşmakta olduğu yolunda bazı şayialar ortaya çıkmış ve Mustafa Başaran adında birisi, C.H.P. nin Anadoluhisa-, n bucak kongresinde dilekler me yanında bu meseleden bahsederek tenkitlerde bulunmuştur.
Mesele adliyeye İntikal etmiştir. Halen Üsküdar ceza evlndo bulunmakta olân Haşmet Orba-yın serbestmiş gibi dolaşıp dolaşmadığı tahkik edilmektedir.
(Demavı Sa. 2 Sü. 1 de)
Leylî meccani talebe kabul edilmiyerek bu gibilere burs verilecek
Teknik Üniversite talebe pansiyonu dünden itibaren Millî Eğitim Bakanlığı Teknik Üniversite, talebe yurdu olarak, Bakanlığın; îstanbuldaki yurtlar idaresmV devredilmiştir.
Teknik Üniversite bütçesinden ayrılan tahsisatla pansiyon la leyli meccani olarak kalan talebeye Bakanlık, tahsil sürelerinin: sonuna kadar burs verecektir.
(Devamı Sa. 2 SU. £ de)
Bursada yakalanan M alat-yalı Hüseyin
Bir kaç gece evvel Turan barda bir hâdise çıkararak müşterilere ve polise ta' a çeken MalatyalI Hüseyin Bursada yakalanmış ve dün şehrimize getirilmiştir.
Hüseyinin İlk sorgusunda:
«— Uslanmadık gitti, cezamızı çekelim.» demiştir.
Atinadaki kavgalı maç hâdisesi
Millî futbolcular kendilerine ağır hücumlarda bulunan iiç yazarı mahkemeye veriyorlar
TAKVİMDEN BİR YAPRAK
Rivayetler ve Te'kidler
ULUNAY
Kısmî seçim adayları çoğaldı
Seçim defterleri bu sabah mahallelere asılıyor
Seçim defterleri bu sabah asılacaktır. Diğer taraftan 18 E-kimde yapılacak kısmî seçimde Istanbuldan namzet gösterilmesi için emekliye ayrılan eski Rio de janeyro elçisi Hüsrev Gerede, (Devamı 8a. 2 Sü. 2 de)
! ngiliz lirasının kıymetinin İn-I dlrllmosl piyasada derin â-klslor yaptı. Bu arada Maliye Bakanımızın pek mühim boyanatı var. Bakanı «Yonl bir devalüasyon bizim için bahis ınovzuu dofiildlr.» diyor. Âlâ... Fakat bonlm bu to'kld lordon ağzım yanmıştır. Bu İtibarla mosolâ yarın Maliye Bakanının bütün gazetolorde çıkan bu to’kl-dlno rağmen bir do bakaoafeız kİ biz do Inglltore gibi «dovalllasyon»
Zira unutmamalı kİ Ingiliz Ma-llyo Vekili 8lr Strafford, «kaflyçp Ingiliz lirasının kıyınoll Indlrllml-yeook» dodlfil haldo İki gün sonra bu mail htldlso vuku buluyor.
Vaktllo merhum Başvekil Doktor Roflk Saydam şokor Batları I-çln «bir kuruş zam yoktur!» dedi. Horkos «Oh!» domofte kalmadan dört yüz kuruş birden bir zam yapıldı... Oldu jokerin kilosu 530...
Gazotolordo kömür miktarının
azaltılacağı hakkında dedikodu
yapıldı Ekonomi Bakanı ondişo llo
tltrlyon halka kuvvetli bir to'kld
llo: «Kömür miktarı bir gram bile noksan vorllmlyooektlr.» dedi. O se no kömür istihkakından 50 kilo İndirildi.
Gazotelerln kulağı dollk oluyor..* Bir gün İçki Batlarına zam edileceğini yazdılar. Tokol Bakanı sayın Emin Erlşlrgll bir to'kldle moynûşlarin yanık yüroklcrino biraz dom serpti.
«içki Batlarına kat'lyon zaın yapılmıyacak!» dedi. Fakat ne yazık kİ bu, bir avunmaktan başka bir şoy değildi. Zira bu beyanatın ertesi günü dorhal Batlara zam e-dlldl.
Ekmek Batları hakkında da rl-vâyotlor çıkar tabii ylno tokzlb o-dlllr. «Böyle şoy yokl» denilir. Er. tosl gün Batlar artar.
Et satışları yapan Tlcarot Oflslı «Zam yapılmıyaoakl» der, aşağı yukarı hor hafta on kuruş zam yapılır.
Daha bitmedi:
Bir ovvolki oolsoslndo sinema bl-
lotlerlno zam yapılmasına İtiraz e-
( Devamı Sa. 2 SU. 6 4°)
Misafir İtalyan denizcileri âbideye çelen k koyarken...
I J?;30, d“ Taksim cumhuriyet »-I lan sererine İtalyan büyük elçi.
“ Îİtaiİ O v S,"'"; üealne türenle bir çelenk koy- İlgi d,.„lr ataaecl tararından dibi
Albay Orato Fadm diın naat | muştur. Misafir «eminin subay- saat 13 de Yıldızda bir öğle ye-
l meğl verilmiştir.
MiUl futbolcuların dün yap tıklan toplantıdan bir intiba
(Yazısı 2 ncide)
SALI 20 Sahibi: Safa Kılıçlıoğlu Idaroı Nuruosmnnlyo Not 17 Yeni Sabah M VAGünde
EYLÜL 1949 İSTANBUL Telefon 1 ÎOTBS—Î5188 12 inci Yıl, No. 3789 HÜRRİYET VE HAKKİN YILMAZ MUDAFİİYlZ Sayısı t 10 Kuru,
Türk parasının akıbeti D.P.Genel Kurulunun bu yakında belli olacak gün yapacağı toplantı
Londra Radyosu, parasını ayarlamıy acak
devletler arasındaTürkiyenindebulundugunu bildirdi; Ankaradan kat’î ve sarihhaber yok
C Boyarın başkanlığında yapılacak bu fevkalâde toplantıya üyeler acele çağırıldı
Bayar, İnönünden evvel tstanbuldan ayrılmıyacak
Ingiliz lirasının düşürülmesi ne Ankarada, ne de Izmirde sürpriz tesiri yapmadı — İstanbul piyasasında paramızın kıymetten düşürüleceği söyleniyor — Altın fiatlan birdenbire yükseldi
Haber aldığımıza göre Demokrat Parti genel İdare kurulu, bugün saat 17 de D.P. 11 merkezinde fevkalâde bir toplantı yapacaktır. Bu münasebetle, diğer İllerde olan genel kurul üyeleri, dün sabah telgrafla acele olarak gehrimlze davet edilmişlerdir.
D. Partinin kuruluşundan buyana şehrimi de İlk defa içtima yapan genel kurulun bugünkü toplantısına siyasî mahafillerâe
büyük bir ehemmiyet atfedilmektedir.
Demokrat Parti genel başka-nının başkanlık edeceği genel ku rul toplantısında, son ayların gelişen iç politika hâdiseleri ve bir İhtimale göre de Nihat Erimin son demecinde muhalefeti ilgilen diren sözleri üzerinde de durulacak ve toplantı sonunda bir tebliğ yayınlanacaktır.
Diğer taraftan
göre, Celâl Bayar, Cumhurbaşkanından evvel şehrimizden ayrıl-mıyacaktır.
Çok haklı
Hayret
ki gündür gazeteler, bütüu |1 yurtta teessür ve hayret ’ uyandıran, bir haberi yayınlamakla meşguldürler. Bu tatsız rivayet, muhalifler tarafından ortaya atılmış bir söylenti ve dedikodu değildir. Bilâkis Halk Partisinin, Anadoluhisan ocak kongresinde bîzzat Halk Partili âza tarafından açıklanmıştır. Bu zatın anlattıklarına göre, katilden mahkûm Haşmet Orbay, serbestçe aramızda dolaşmaktadır ve hattâ geçen gün A-nadoiuhisannda bir kahvede, buza kimselerle saatlerce tavla oynamıştır. Kendisinin geceleri başıboş Beyoğlu âlemlerinde bulunduğu ajmı ocak toplnatısmda ortaya ablan vakıalardandır.
Bu ifşaat, hele Halk Partililerin ağzından bu açıklamalar, kongrede bulunan milletvekillerini ve diğer erkânı hayrete düşürmüştür. Bir mahkûmun, böyle rahat rahat mahkûmiyet müddetini kahvehanelerde ve eğlence yerlerinde geçirmesi derin teessür uyandırmıştır. Bu hususta mütalâası sorulan İstanbul cumhuriyet Bavcısı, böyle bir hale «yüzde yanm» ihtimal vermem, demekle, duyduğu elemi ifade eylemiştir. Hakikaten yüzde yanm değil, milyonda bir bile böyle bir hal ol ama ma liri ir. Mahkûmun halen bulunduğu Üsküdar ceza evi müdürü İse hâdiseyi yalanlamış ve teyit için de şu !â-kıdılan söylemiştir: «Haşmet, geldiği gündenberi ceza evinden çıkmamıştır. Kendisi de. haberi okuyunca şaşırdı ve bunu katiyetle yalanladı, hattâ bu husufta el yazıslyle yazdığı mektubu yarın gazetelere gönderecektir >
Ceza evi müdürünün bu yalanlama tarzı ve bizzat mahkûmun İfadesiyle sözlerini takviye eU mek istemesi de ayrıca hayreti çekecek keyfiyettir.
Bu mesele tabiatiyle tahkik e-dilecek ve Orbay hakkında höy-le_ kolaylıklar göstermiş olanlar, eğer varsa, cezalandırılacaktır. Fakat hâdise doğru ise, asıl mühim nokta, bu Haşmet Orba-ya karşı gösterilen özel muameledir, Çünkü nihayet bir katil mahkûmunu bu kadar yumuşak ve kadife bir eldivenle tutmağa ne hacet vardır? Fikir ve neşriyat dolayıslyle mahkûm olanlara bile ayrı ve hususî kolaylık gösterilmiyor; ve diğer mahkûmlar arasında, ceza mü i-
Maliye Bakar» Is mail Rüştü Aksal
A.A., A-P ve B.B.C. haberlerinden hülâsa edilmiştir:
Britanya imparatorluğu ve diğer 6 devlet paralarını yeniden ayarlamışlardır. Ingiliz lirasının değeri, 4.03 dolardan 2 dolar 80 sente indirilmek suretiyle kıymetinden takriben yüzde 30 kaybetmiş bulunmaktadır. Ingiliz lirasının devalüe edileceği haberini İngiliz milletine, maliye bakanı Sır Stafford Cripps, gayet sakin o-larak radyo İle bildirmiştir. Karar pazar günü, gece yansından İtibaren yürürlüğe girmiştir. în-giltereyi takip eden diğer altı devlet -dur: Güney Afrika, Nor veç, Danimarka. Hindistan, İrlanda, Avustralya, Hollanda da kendi parasını devalüe edeceğini bildirmiştir. Fransada borsalar kapatılmıştır. Fransız kabinesi, (Devamı Sa. 2 Sü S de)
Öğrendiğimize
Trakya hududundaki
Seçim kanunu tasarısını tedkik edecek hey’et
Hey’et toplantılara başladı, Başbakan bir nutuk söyliyerek muhalif partilere tariz etti
Ankara, 19 (A.A.) — Yeni seçim kanunu tasarısını tetkik ede cek olan İlmi heyet bugün saat 16 da Adalet Bakanlığında ilk toplantısını yapmıştır. Bu toplantıda, yargıtaydan başkan Halil Özyörük ve Faiz Yörükoğlu, daniştaydan Cudi özal ve Vecih! Tönük, Ankara üniversitesinden profesör Bülent Nuri Esen, İstanbul üniversitesinden prof€3Ör|
Hüseyin Nail Kübalı ve profesör Recal Okandan, Ankara barosundan baro başkanı Salm Dora, İstanbul barosundan Ekrem Korkut ve İzmir barosundan Hulûs! Selek hazır bulunuyorlardı. Ankara üniversitesinden heyete seçilmiş bulunan profesör Suheyp Derbll Avrupada olması dolayı-slyle toplantıya Iştlrâk edeme-(Devaı Ba. 2 8ü. 1 de)
Denizyollarına 20 milyon dolar kredi
Marşal yardımından yapılacak bu yardımla, yeni gemiler alınacak ğu halde Ankaradan dönmüştür.
Marshall yardımından İhtiyaçlarım karşılamak üzere Denizyol lan idaresine 20 milyon dolarlık (Devaı Sa. 2 Sil. 1 de)
Misafir Italyan denizciler
Turan Bar hadisesi faili tutuldu
Kabinede tadilât
esrarlı hadise
Kaybolan üç genç halâ esrarını muhafaza ediyor
Ediçng, 19 (Telefonla) — E-dlrnede üç gazetecinin kaybol** ması hâdisesi esrarını hâlâ muhafaza etmektedir. İki gün evvel Beyoğlu postahanesinden Fahri Erdiç adına otele Sel imzasiyle şu telgraf gelmiştir: ________(Devamı Sa, 2 Sü. 2 de}
Sovyetlerin uysallığı
Dun New-York’a varan
göre para ayarlanması
Sovyet Dışişleri Bakanı, Ben kötü bir maliyeciyim, diyor
Hilmi Uranın
yapacağı toplantı
yapılacağı şayiası
Nihat Erim dûn Ankaraya döndü, İnönü Yalçını ve valiyi kabul etti
Bir kaç gündenberi şehrimizde I Dr. Lûtfi Kırdarla görüşmüş ve
bulunan Devlet Bakanı ve Baş- saat 18 de otomobille, Ankaraya bakan Yardımcısı Nihat Erim, gitmiştir.
dün sabah vilâyete gelerek Vali I
Haşmet Orbay’a dair söylenti
Cumhuriyet Savcısı Haşmet Orbay’ın serbest dolaştığını tekzip ediyor
Vişinski, Amerikan milletine selâmlarını
gönderdi
Nevyork: 19 (A. A.) «United
Pross» — Bugün bir Ponnmerikan uçağı ile Novyorka gelen Sovyet Dıjigleri Bakam ViçinBki, televizyon alıcı makineleri önünde önceden lıa-sırlamıj bir beyanat okumuştur. VI (inski jöyle demiştir:
Amerikan toprağına ayak bastık ve Amerikan milletine selâmlarımın gönderiyoruz. Sovyet delegasyonu, Birleşini» Milletler teşkilâtının kuv-votlenmesino , yardımda bulunmaya katiyetle azmotmi» olarak genel kurul toplantısına iştirak için buraya (Devamı Sa. 2 Sü. 6 da),
.Teknik Üniversite
pansiyonu
Şehrimizde bulunan C. H. P. Genel Başkan Vekili Hilmi Uran, yarın C. H. P. il merkezinde bir basın toplantısı yapılacaktır.
Uran bu toplantıda, son siyasî hâdiseler etrafında açıklamada bulunacaktır.
Haşmet Orbay
Ankarada Dr. Neşet Naci Arzani öldürmekten 18 yıl ağır hap se mahkûm bulunan Haşmet Or-bayın mevkuf olması gerekirken serbest dolaşmakta olduğu yolunda bazı şayialar ortaya çıkmış ve Mustafa Başaran adında birisi, C.H.P. nin Anadoluhisa-, n bucak kongresinde dilekler me yanında bu meseleden bahsederek tenkitlerde bulunmuştur.
Mesele adliyeye İntikal etmiştir. Halen Üsküdar ceza evlndo bulunmakta olân Haşmet Orba-yın serbestmiş gibi dolaşıp dolaşmadığı tahkik edilmektedir.
(Demavı Sa. 2 Sü. 1 de)
Leylî meccani talebe kabul edilmiyerek bu gibilere burs verilecek
Teknik Üniversite talebe pansiyonu dünden itibaren Millî Eğitim Bakanlığı Teknik Üniversite, talebe yurdu olarak, Bakanlığın; îstanbuldaki yurtlar idaresmV devredilmiştir.
Teknik Üniversite bütçesinden ayrılan tahsisatla pansiyon la leyli meccani olarak kalan talebeye Bakanlık, tahsil sürelerinin: sonuna kadar burs verecektir.
(Devamı Sa. 2 SU. £ de)
Bursada yakalanan M alat-yalı Hüseyin
Bir kaç gece evvel Turan barda bir hâdise çıkararak müşterilere ve polise ta' a çeken MalatyalI Hüseyin Bursada yakalanmış ve dün şehrimize getirilmiştir.
Hüseyinin İlk sorgusunda:
«— Uslanmadık gitti, cezamızı çekelim.» demiştir.
Atinadaki kavgalı maç hâdisesi
Millî futbolcular kendilerine ağır hücumlarda bulunan iiç yazarı mahkemeye veriyorlar
TAKVİMDEN BİR YAPRAK
Rivayetler ve Te'kidler
ULUNAY
Kısmî seçim adayları çoğaldı
Seçim defterleri bu sabah mahallelere asılıyor
Seçim defterleri bu sabah asılacaktır. Diğer taraftan 18 E-kimde yapılacak kısmî seçimde Istanbuldan namzet gösterilmesi için emekliye ayrılan eski Rio de janeyro elçisi Hüsrev Gerede, (Devamı 8a. 2 Sü. 2 de)
! ngiliz lirasının kıymetinin İn-I dlrllmosl piyasada derin â-klslor yaptı. Bu arada Maliye Bakanımızın pek mühim boyanatı var. Bakanı «Yonl bir devalüasyon bizim için bahis ınovzuu dofiildlr.» diyor. Âlâ... Fakat bonlm bu to'kld lordon ağzım yanmıştır. Bu İtibarla mosolâ yarın Maliye Bakanının bütün gazetolorde çıkan bu to’kl-dlno rağmen bir do bakaoafeız kİ biz do Inglltore gibi «dovalllasyon»
Zira unutmamalı kİ Ingiliz Ma-llyo Vekili 8lr Strafford, «kaflyçp Ingiliz lirasının kıyınoll Indlrllml-yeook» dodlfil haldo İki gün sonra bu mail htldlso vuku buluyor.
Vaktllo merhum Başvekil Doktor Roflk Saydam şokor Batları I-çln «bir kuruş zam yoktur!» dedi. Horkos «Oh!» domofte kalmadan dört yüz kuruş birden bir zam yapıldı... Oldu jokerin kilosu 530...
Gazotolordo kömür miktarının
azaltılacağı hakkında dedikodu
yapıldı Ekonomi Bakanı ondişo llo
tltrlyon halka kuvvetli bir to'kld
llo: «Kömür miktarı bir gram bile noksan vorllmlyooektlr.» dedi. O se no kömür istihkakından 50 kilo İndirildi.
Gazotelerln kulağı dollk oluyor..* Bir gün İçki Batlarına zam edileceğini yazdılar. Tokol Bakanı sayın Emin Erlşlrgll bir to'kldle moynûşlarin yanık yüroklcrino biraz dom serpti.
«içki Batlarına kat'lyon zaın yapılmıyacak!» dedi. Fakat ne yazık kİ bu, bir avunmaktan başka bir şoy değildi. Zira bu beyanatın ertesi günü dorhal Batlara zam e-dlldl.
Ekmek Batları hakkında da rl-vâyotlor çıkar tabii ylno tokzlb o-dlllr. «Böyle şoy yokl» denilir. Er. tosl gün Batlar artar.
Et satışları yapan Tlcarot Oflslı «Zam yapılmıyaoakl» der, aşağı yukarı hor hafta on kuruş zam yapılır.
Daha bitmedi:
Bir ovvolki oolsoslndo sinema bl-
lotlerlno zam yapılmasına İtiraz e-
( Devamı Sa. 2 SU. 6 4°)
Misafir İtalyan denizcileri âbideye çelen k koyarken...
I J?;30, d“ Taksim cumhuriyet »-I lan sererine İtalyan büyük elçi.
“ Îİtaiİ O v S,"'"; üealne türenle bir çelenk koy- İlgi d,.„lr ataaecl tararından dibi
Albay Orato Fadm diın naat | muştur. Misafir «eminin subay- saat 13 de Yıldızda bir öğle ye-
l meğl verilmiştir.
MiUl futbolcuların dün yap tıklan toplantıdan bir intiba
(Yazısı 2 ncide)
SALI 20 Sahibi: Safa Kılıçlıoğlu Idaroı Nuruosmnnlyo Not 17 Yeni Sabah M VAGünde
EYLÜL 1949 İSTANBUL Telefon 1 ÎOTBS—Î5188 12 inci Yıl, No. 3789 HÜRRİYET VE HAKKİN YILMAZ MUDAFİİYlZ Sayısı t 10 Kuru,
Türk parasının akıbeti D.P.Genel Kurulunun bu yakında belli olacak gün yapacağı toplantı
Londra Radyosu, parasını ayarlamıy acak
devletler arasındaTürkiyenindebulundugunu bildirdi; Ankaradan kat’î ve sarihhaber yok
C Boyarın başkanlığında yapılacak bu fevkalâde toplantıya üyeler acele çağırıldı
Bayar, İnönünden evvel tstanbuldan ayrılmıyacak
Ingiliz lirasının düşürülmesi ne Ankarada, ne de Izmirde sürpriz tesiri yapmadı — İstanbul piyasasında paramızın kıymetten düşürüleceği söyleniyor — Altın fiatlan birdenbire yükseldi
Haber aldığımıza göre Demokrat Parti genel İdare kurulu, bugün saat 17 de D.P. 11 merkezinde fevkalâde bir toplantı yapacaktır. Bu münasebetle, diğer İllerde olan genel kurul üyeleri, dün sabah telgrafla acele olarak gehrimlze davet edilmişlerdir.
D. Partinin kuruluşundan buyana şehrimi de İlk defa içtima yapan genel kurulun bugünkü toplantısına siyasî mahafillerâe
büyük bir ehemmiyet atfedilmektedir.
Demokrat Parti genel başka-nının başkanlık edeceği genel ku rul toplantısında, son ayların gelişen iç politika hâdiseleri ve bir İhtimale göre de Nihat Erimin son demecinde muhalefeti ilgilen diren sözleri üzerinde de durulacak ve toplantı sonunda bir tebliğ yayınlanacaktır.
Diğer taraftan
göre, Celâl Bayar, Cumhurbaşkanından evvel şehrimizden ayrıl-mıyacaktır.
Çok haklı
Hayret
ki gündür gazeteler, bütüu |1 yurtta teessür ve hayret ’ uyandıran, bir haberi yayınlamakla meşguldürler. Bu tatsız rivayet, muhalifler tarafından ortaya atılmış bir söylenti ve dedikodu değildir. Bilâkis Halk Partisinin, Anadoluhisan ocak kongresinde bîzzat Halk Partili âza tarafından açıklanmıştır. Bu zatın anlattıklarına göre, katilden mahkûm Haşmet Orbay, serbestçe aramızda dolaşmaktadır ve hattâ geçen gün A-nadoiuhisannda bir kahvede, buza kimselerle saatlerce tavla oynamıştır. Kendisinin geceleri başıboş Beyoğlu âlemlerinde bulunduğu ajmı ocak toplnatısmda ortaya ablan vakıalardandır.
Bu ifşaat, hele Halk Partililerin ağzından bu açıklamalar, kongrede bulunan milletvekillerini ve diğer erkânı hayrete düşürmüştür. Bir mahkûmun, böyle rahat rahat mahkûmiyet müddetini kahvehanelerde ve eğlence yerlerinde geçirmesi derin teessür uyandırmıştır. Bu hususta mütalâası sorulan İstanbul cumhuriyet Bavcısı, böyle bir hale «yüzde yanm» ihtimal vermem, demekle, duyduğu elemi ifade eylemiştir. Hakikaten yüzde yanm değil, milyonda bir bile böyle bir hal ol ama ma liri ir. Mahkûmun halen bulunduğu Üsküdar ceza evi müdürü İse hâdiseyi yalanlamış ve teyit için de şu !â-kıdılan söylemiştir: «Haşmet, geldiği gündenberi ceza evinden çıkmamıştır. Kendisi de. haberi okuyunca şaşırdı ve bunu katiyetle yalanladı, hattâ bu husufta el yazıslyle yazdığı mektubu yarın gazetelere gönderecektir >
Ceza evi müdürünün bu yalanlama tarzı ve bizzat mahkûmun İfadesiyle sözlerini takviye eU mek istemesi de ayrıca hayreti çekecek keyfiyettir.
Bu mesele tabiatiyle tahkik e-dilecek ve Orbay hakkında höy-le_ kolaylıklar göstermiş olanlar, eğer varsa, cezalandırılacaktır. Fakat hâdise doğru ise, asıl mühim nokta, bu Haşmet Orba-ya karşı gösterilen özel muameledir, Çünkü nihayet bir katil mahkûmunu bu kadar yumuşak ve kadife bir eldivenle tutmağa ne hacet vardır? Fikir ve neşriyat dolayıslyle mahkûm olanlara bile ayrı ve hususî kolaylık gösterilmiyor; ve diğer mahkûmlar arasında, ceza mü i-
Maliye Bakar» Is mail Rüştü Aksal
A.A., A-P ve B.B.C. haberlerinden hülâsa edilmiştir:
Britanya imparatorluğu ve diğer 6 devlet paralarını yeniden ayarlamışlardır. Ingiliz lirasının değeri, 4.03 dolardan 2 dolar 80 sente indirilmek suretiyle kıymetinden takriben yüzde 30 kaybetmiş bulunmaktadır. Ingiliz lirasının devalüe edileceği haberini İngiliz milletine, maliye bakanı Sır Stafford Cripps, gayet sakin o-larak radyo İle bildirmiştir. Karar pazar günü, gece yansından İtibaren yürürlüğe girmiştir. în-giltereyi takip eden diğer altı devlet -dur: Güney Afrika, Nor veç, Danimarka. Hindistan, İrlanda, Avustralya, Hollanda da kendi parasını devalüe edeceğini bildirmiştir. Fransada borsalar kapatılmıştır. Fransız kabinesi, (Devamı Sa. 2 Sü S de)
Öğrendiğimize
Trakya hududundaki
Seçim kanunu tasarısını tedkik edecek hey’et
Hey’et toplantılara başladı, Başbakan bir nutuk söyliyerek muhalif partilere tariz etti
Ankara, 19 (A.A.) — Yeni seçim kanunu tasarısını tetkik ede cek olan İlmi heyet bugün saat 16 da Adalet Bakanlığında ilk toplantısını yapmıştır. Bu toplantıda, yargıtaydan başkan Halil Özyörük ve Faiz Yörükoğlu, daniştaydan Cudi özal ve Vecih! Tönük, Ankara üniversitesinden profesör Bülent Nuri Esen, İstanbul üniversitesinden prof€3Ör|
Hüseyin Nail Kübalı ve profesör Recal Okandan, Ankara barosundan baro başkanı Salm Dora, İstanbul barosundan Ekrem Korkut ve İzmir barosundan Hulûs! Selek hazır bulunuyorlardı. Ankara üniversitesinden heyete seçilmiş bulunan profesör Suheyp Derbll Avrupada olması dolayı-slyle toplantıya Iştlrâk edeme-(Devaı Ba. 2 8ü. 1 de)
Denizyollarına 20 milyon dolar kredi
Marşal yardımından yapılacak bu yardımla, yeni gemiler alınacak ğu halde Ankaradan dönmüştür.
Marshall yardımından İhtiyaçlarım karşılamak üzere Denizyol lan idaresine 20 milyon dolarlık (Devaı Sa. 2 Sil. 1 de)
Misafir Italyan denizciler
Turan Bar hadisesi faili tutuldu
Kabinede tadilât
esrarlı hadise
Kaybolan üç genç halâ esrarını muhafaza ediyor
Ediçng, 19 (Telefonla) — E-dlrnede üç gazetecinin kaybol** ması hâdisesi esrarını hâlâ muhafaza etmektedir. İki gün evvel Beyoğlu postahanesinden Fahri Erdiç adına otele Sel imzasiyle şu telgraf gelmiştir: ________(Devamı Sa, 2 Sü. 2 de}
Sovyetlerin uysallığı
Dun New-York’a varan
göre para ayarlanması
Sovyet Dışişleri Bakanı, Ben kötü bir maliyeciyim, diyor
Hilmi Uranın
yapacağı toplantı
yapılacağı şayiası
Nihat Erim dûn Ankaraya döndü, İnönü Yalçını ve valiyi kabul etti
Bir kaç gündenberi şehrimizde I Dr. Lûtfi Kırdarla görüşmüş ve
bulunan Devlet Bakanı ve Baş- saat 18 de otomobille, Ankaraya bakan Yardımcısı Nihat Erim, gitmiştir.
dün sabah vilâyete gelerek Vali I
Haşmet Orbay’a dair söylenti
Cumhuriyet Savcısı Haşmet Orbay’ın serbest dolaştığını tekzip ediyor
Vişinski, Amerikan milletine selâmlarını
gönderdi
Nevyork: 19 (A. A.) «United
Pross» — Bugün bir Ponnmerikan uçağı ile Novyorka gelen Sovyet Dıjigleri Bakam ViçinBki, televizyon alıcı makineleri önünde önceden lıa-sırlamıj bir beyanat okumuştur. VI (inski jöyle demiştir:
Amerikan toprağına ayak bastık ve Amerikan milletine selâmlarımın gönderiyoruz. Sovyet delegasyonu, Birleşini» Milletler teşkilâtının kuv-votlenmesino , yardımda bulunmaya katiyetle azmotmi» olarak genel kurul toplantısına iştirak için buraya (Devamı Sa. 2 Sü. 6 da),
.Teknik Üniversite
pansiyonu
Şehrimizde bulunan C. H. P. Genel Başkan Vekili Hilmi Uran, yarın C. H. P. il merkezinde bir basın toplantısı yapılacaktır.
Uran bu toplantıda, son siyasî hâdiseler etrafında açıklamada bulunacaktır.
Haşmet Orbay
Ankarada Dr. Neşet Naci Arzani öldürmekten 18 yıl ağır hap se mahkûm bulunan Haşmet Or-bayın mevkuf olması gerekirken serbest dolaşmakta olduğu yolunda bazı şayialar ortaya çıkmış ve Mustafa Başaran adında birisi, C.H.P. nin Anadoluhisa-, n bucak kongresinde dilekler me yanında bu meseleden bahsederek tenkitlerde bulunmuştur.
Mesele adliyeye İntikal etmiştir. Halen Üsküdar ceza evlndo bulunmakta olân Haşmet Orba-yın serbestmiş gibi dolaşıp dolaşmadığı tahkik edilmektedir.
(Demavı Sa. 2 Sü. 1 de)
Leylî meccani talebe kabul edilmiyerek bu gibilere burs verilecek
Teknik Üniversite talebe pansiyonu dünden itibaren Millî Eğitim Bakanlığı Teknik Üniversite, talebe yurdu olarak, Bakanlığın; îstanbuldaki yurtlar idaresmV devredilmiştir.
Teknik Üniversite bütçesinden ayrılan tahsisatla pansiyon la leyli meccani olarak kalan talebeye Bakanlık, tahsil sürelerinin: sonuna kadar burs verecektir.
(Devamı Sa. 2 SU. £ de)
Bursada yakalanan M alat-yalı Hüseyin
Bir kaç gece evvel Turan barda bir hâdise çıkararak müşterilere ve polise ta' a çeken MalatyalI Hüseyin Bursada yakalanmış ve dün şehrimize getirilmiştir.
Hüseyinin İlk sorgusunda:
«— Uslanmadık gitti, cezamızı çekelim.» demiştir.
Atinadaki kavgalı maç hâdisesi
Millî futbolcular kendilerine ağır hücumlarda bulunan iiç yazarı mahkemeye veriyorlar
TAKVİMDEN BİR YAPRAK
Rivayetler ve Te'kidler
ULUNAY
Kısmî seçim adayları çoğaldı
Seçim defterleri bu sabah mahallelere asılıyor
Seçim defterleri bu sabah asılacaktır. Diğer taraftan 18 E-kimde yapılacak kısmî seçimde Istanbuldan namzet gösterilmesi için emekliye ayrılan eski Rio de janeyro elçisi Hüsrev Gerede, (Devamı 8a. 2 Sü. 2 de)
! ngiliz lirasının kıymetinin İn-I dlrllmosl piyasada derin â-klslor yaptı. Bu arada Maliye Bakanımızın pek mühim boyanatı var. Bakanı «Yonl bir devalüasyon bizim için bahis ınovzuu dofiildlr.» diyor. Âlâ... Fakat bonlm bu to'kld lordon ağzım yanmıştır. Bu İtibarla mosolâ yarın Maliye Bakanının bütün gazetolorde çıkan bu to’kl-dlno rağmen bir do bakaoafeız kİ biz do Inglltore gibi «dovalllasyon»
Zira unutmamalı kİ Ingiliz Ma-llyo Vekili 8lr Strafford, «kaflyçp Ingiliz lirasının kıyınoll Indlrllml-yeook» dodlfil haldo İki gün sonra bu mail htldlso vuku buluyor.
Vaktllo merhum Başvekil Doktor Roflk Saydam şokor Batları I-çln «bir kuruş zam yoktur!» dedi. Horkos «Oh!» domofte kalmadan dört yüz kuruş birden bir zam yapıldı... Oldu jokerin kilosu 530...
Gazotolordo kömür miktarının
azaltılacağı hakkında dedikodu
yapıldı Ekonomi Bakanı ondişo llo
tltrlyon halka kuvvetli bir to'kld
llo: «Kömür miktarı bir gram bile noksan vorllmlyooektlr.» dedi. O se no kömür istihkakından 50 kilo İndirildi.
Gazotelerln kulağı dollk oluyor..* Bir gün İçki Batlarına zam edileceğini yazdılar. Tokol Bakanı sayın Emin Erlşlrgll bir to'kldle moynûşlarin yanık yüroklcrino biraz dom serpti.
«içki Batlarına kat'lyon zaın yapılmıyacak!» dedi. Fakat ne yazık kİ bu, bir avunmaktan başka bir şoy değildi. Zira bu beyanatın ertesi günü dorhal Batlara zam e-dlldl.
Ekmek Batları hakkında da rl-vâyotlor çıkar tabii ylno tokzlb o-dlllr. «Böyle şoy yokl» denilir. Er. tosl gün Batlar artar.
Et satışları yapan Tlcarot Oflslı «Zam yapılmıyaoakl» der, aşağı yukarı hor hafta on kuruş zam yapılır.
Daha bitmedi:
Bir ovvolki oolsoslndo sinema bl-
lotlerlno zam yapılmasına İtiraz e-
( Devamı Sa. 2 SU. 6 4°)
Misafir İtalyan denizcileri âbideye çelen k koyarken...
I J?;30, d“ Taksim cumhuriyet »-I lan sererine İtalyan büyük elçi.
“ Îİtaiİ O v S,"'"; üealne türenle bir çelenk koy- İlgi d,.„lr ataaecl tararından dibi
Albay Orato Fadm diın naat | muştur. Misafir «eminin subay- saat 13 de Yıldızda bir öğle ye-
l meğl verilmiştir.
MiUl futbolcuların dün yap tıklan toplantıdan bir intiba
(Yazısı 2 ncide)
SALI 20 Sahibi: Safa Kılıçlıoğlu Idaroı Nuruosmnnlyo Not 17 Yeni Sabah M VAGünde
EYLÜL 1949 İSTANBUL Telefon 1 ÎOTBS—Î5188 12 inci Yıl, No. 3789 HÜRRİYET VE HAKKİN YILMAZ MUDAFİİYlZ Sayısı t 10 Kuru,
Türk parasının akıbeti D.P.Genel Kurulunun bu yakında belli olacak gün yapacağı toplantı
Londra Radyosu, parasını ayarlamıy acak
devletler arasındaTürkiyenindebulundugunu bildirdi; Ankaradan kat’î ve sarihhaber yok
C Boyarın başkanlığında yapılacak bu fevkalâde toplantıya üyeler acele çağırıldı
Bayar, İnönünden evvel tstanbuldan ayrılmıyacak
Ingiliz lirasının düşürülmesi ne Ankarada, ne de Izmirde sürpriz tesiri yapmadı — İstanbul piyasasında paramızın kıymetten düşürüleceği söyleniyor — Altın fiatlan birdenbire yükseldi
Haber aldığımıza göre Demokrat Parti genel İdare kurulu, bugün saat 17 de D.P. 11 merkezinde fevkalâde bir toplantı yapacaktır. Bu münasebetle, diğer İllerde olan genel kurul üyeleri, dün sabah telgrafla acele olarak gehrimlze davet edilmişlerdir.
D. Partinin kuruluşundan buyana şehrimi de İlk defa içtima yapan genel kurulun bugünkü toplantısına siyasî mahafillerâe
büyük bir ehemmiyet atfedilmektedir.
Demokrat Parti genel başka-nının başkanlık edeceği genel ku rul toplantısında, son ayların gelişen iç politika hâdiseleri ve bir İhtimale göre de Nihat Erimin son demecinde muhalefeti ilgilen diren sözleri üzerinde de durulacak ve toplantı sonunda bir tebliğ yayınlanacaktır.
Diğer taraftan
göre, Celâl Bayar, Cumhurbaşkanından evvel şehrimizden ayrıl-mıyacaktır.
Çok haklı
Hayret
ki gündür gazeteler, bütüu |1 yurtta teessür ve hayret ’ uyandıran, bir haberi yayınlamakla meşguldürler. Bu tatsız rivayet, muhalifler tarafından ortaya atılmış bir söylenti ve dedikodu değildir. Bilâkis Halk Partisinin, Anadoluhisan ocak kongresinde bîzzat Halk Partili âza tarafından açıklanmıştır. Bu zatın anlattıklarına göre, katilden mahkûm Haşmet Orbay, serbestçe aramızda dolaşmaktadır ve hattâ geçen gün A-nadoiuhisannda bir kahvede, buza kimselerle saatlerce tavla oynamıştır. Kendisinin geceleri başıboş Beyoğlu âlemlerinde bulunduğu ajmı ocak toplnatısmda ortaya ablan vakıalardandır.
Bu ifşaat, hele Halk Partililerin ağzından bu açıklamalar, kongrede bulunan milletvekillerini ve diğer erkânı hayrete düşürmüştür. Bir mahkûmun, böyle rahat rahat mahkûmiyet müddetini kahvehanelerde ve eğlence yerlerinde geçirmesi derin teessür uyandırmıştır. Bu hususta mütalâası sorulan İstanbul cumhuriyet Bavcısı, böyle bir hale «yüzde yanm» ihtimal vermem, demekle, duyduğu elemi ifade eylemiştir. Hakikaten yüzde yanm değil, milyonda bir bile böyle bir hal ol ama ma liri ir. Mahkûmun halen bulunduğu Üsküdar ceza evi müdürü İse hâdiseyi yalanlamış ve teyit için de şu !â-kıdılan söylemiştir: «Haşmet, geldiği gündenberi ceza evinden çıkmamıştır. Kendisi de. haberi okuyunca şaşırdı ve bunu katiyetle yalanladı, hattâ bu husufta el yazıslyle yazdığı mektubu yarın gazetelere gönderecektir >
Ceza evi müdürünün bu yalanlama tarzı ve bizzat mahkûmun İfadesiyle sözlerini takviye eU mek istemesi de ayrıca hayreti çekecek keyfiyettir.
Bu mesele tabiatiyle tahkik e-dilecek ve Orbay hakkında höy-le_ kolaylıklar göstermiş olanlar, eğer varsa, cezalandırılacaktır. Fakat hâdise doğru ise, asıl mühim nokta, bu Haşmet Orba-ya karşı gösterilen özel muameledir, Çünkü nihayet bir katil mahkûmunu bu kadar yumuşak ve kadife bir eldivenle tutmağa ne hacet vardır? Fikir ve neşriyat dolayıslyle mahkûm olanlara bile ayrı ve hususî kolaylık gösterilmiyor; ve diğer mahkûmlar arasında, ceza mü i-
Maliye Bakar» Is mail Rüştü Aksal
A.A., A-P ve B.B.C. haberlerinden hülâsa edilmiştir:
Britanya imparatorluğu ve diğer 6 devlet paralarını yeniden ayarlamışlardır. Ingiliz lirasının değeri, 4.03 dolardan 2 dolar 80 sente indirilmek suretiyle kıymetinden takriben yüzde 30 kaybetmiş bulunmaktadır. Ingiliz lirasının devalüe edileceği haberini İngiliz milletine, maliye bakanı Sır Stafford Cripps, gayet sakin o-larak radyo İle bildirmiştir. Karar pazar günü, gece yansından İtibaren yürürlüğe girmiştir. în-giltereyi takip eden diğer altı devlet -dur: Güney Afrika, Nor veç, Danimarka. Hindistan, İrlanda, Avustralya, Hollanda da kendi parasını devalüe edeceğini bildirmiştir. Fransada borsalar kapatılmıştır. Fransız kabinesi, (Devamı Sa. 2 Sü S de)
Öğrendiğimize
Trakya hududundaki
Seçim kanunu tasarısını tedkik edecek hey’et
Hey’et toplantılara başladı, Başbakan bir nutuk söyliyerek muhalif partilere tariz etti
Ankara, 19 (A.A.) — Yeni seçim kanunu tasarısını tetkik ede cek olan İlmi heyet bugün saat 16 da Adalet Bakanlığında ilk toplantısını yapmıştır. Bu toplantıda, yargıtaydan başkan Halil Özyörük ve Faiz Yörükoğlu, daniştaydan Cudi özal ve Vecih! Tönük, Ankara üniversitesinden profesör Bülent Nuri Esen, İstanbul üniversitesinden prof€3Ör|
Hüseyin Nail Kübalı ve profesör Recal Okandan, Ankara barosundan baro başkanı Salm Dora, İstanbul barosundan Ekrem Korkut ve İzmir barosundan Hulûs! Selek hazır bulunuyorlardı. Ankara üniversitesinden heyete seçilmiş bulunan profesör Suheyp Derbll Avrupada olması dolayı-slyle toplantıya Iştlrâk edeme-(Devaı Ba. 2 8ü. 1 de)
Denizyollarına 20 milyon dolar kredi
Marşal yardımından yapılacak bu yardımla, yeni gemiler alınacak ğu halde Ankaradan dönmüştür.
Marshall yardımından İhtiyaçlarım karşılamak üzere Denizyol lan idaresine 20 milyon dolarlık (Devaı Sa. 2 Sil. 1 de)
Misafir Italyan denizciler
Turan Bar hadisesi faili tutuldu
Kabinede tadilât
esrarlı hadise
Kaybolan üç genç halâ esrarını muhafaza ediyor
Ediçng, 19 (Telefonla) — E-dlrnede üç gazetecinin kaybol** ması hâdisesi esrarını hâlâ muhafaza etmektedir. İki gün evvel Beyoğlu postahanesinden Fahri Erdiç adına otele Sel imzasiyle şu telgraf gelmiştir: ________(Devamı Sa, 2 Sü. 2 de}
Sovyetlerin uysallığı
Dun New-York’a varan
göre para ayarlanması
Sovyet Dışişleri Bakanı, Ben kötü bir maliyeciyim, diyor
Hilmi Uranın
yapacağı toplantı
yapılacağı şayiası
Nihat Erim dûn Ankaraya döndü, İnönü Yalçını ve valiyi kabul etti
Bir kaç gündenberi şehrimizde I Dr. Lûtfi Kırdarla görüşmüş ve
bulunan Devlet Bakanı ve Baş- saat 18 de otomobille, Ankaraya bakan Yardımcısı Nihat Erim, gitmiştir.
dün sabah vilâyete gelerek Vali I
Haşmet Orbay’a dair söylenti
Cumhuriyet Savcısı Haşmet Orbay’ın serbest dolaştığını tekzip ediyor
Vişinski, Amerikan milletine selâmlarını
gönderdi
Nevyork: 19 (A. A.) «United
Pross» — Bugün bir Ponnmerikan uçağı ile Novyorka gelen Sovyet Dıjigleri Bakam ViçinBki, televizyon alıcı makineleri önünde önceden lıa-sırlamıj bir beyanat okumuştur. VI (inski jöyle demiştir:
Amerikan toprağına ayak bastık ve Amerikan milletine selâmlarımın gönderiyoruz. Sovyet delegasyonu, Birleşini» Milletler teşkilâtının kuv-votlenmesino , yardımda bulunmaya katiyetle azmotmi» olarak genel kurul toplantısına iştirak için buraya (Devamı Sa. 2 Sü. 6 da),
.Teknik Üniversite
pansiyonu
Şehrimizde bulunan C. H. P. Genel Başkan Vekili Hilmi Uran, yarın C. H. P. il merkezinde bir basın toplantısı yapılacaktır.
Uran bu toplantıda, son siyasî hâdiseler etrafında açıklamada bulunacaktır.
Haşmet Orbay
Ankarada Dr. Neşet Naci Arzani öldürmekten 18 yıl ağır hap se mahkûm bulunan Haşmet Or-bayın mevkuf olması gerekirken serbest dolaşmakta olduğu yolunda bazı şayialar ortaya çıkmış ve Mustafa Başaran adında birisi, C.H.P. nin Anadoluhisa-, n bucak kongresinde dilekler me yanında bu meseleden bahsederek tenkitlerde bulunmuştur.
Mesele adliyeye İntikal etmiştir. Halen Üsküdar ceza evlndo bulunmakta olân Haşmet Orba-yın serbestmiş gibi dolaşıp dolaşmadığı tahkik edilmektedir.
(Demavı Sa. 2 Sü. 1 de)
Leylî meccani talebe kabul edilmiyerek bu gibilere burs verilecek
Teknik Üniversite talebe pansiyonu dünden itibaren Millî Eğitim Bakanlığı Teknik Üniversite, talebe yurdu olarak, Bakanlığın; îstanbuldaki yurtlar idaresmV devredilmiştir.
Teknik Üniversite bütçesinden ayrılan tahsisatla pansiyon la leyli meccani olarak kalan talebeye Bakanlık, tahsil sürelerinin: sonuna kadar burs verecektir.
(Devamı Sa. 2 SU. £ de)
Bursada yakalanan M alat-yalı Hüseyin
Bir kaç gece evvel Turan barda bir hâdise çıkararak müşterilere ve polise ta' a çeken MalatyalI Hüseyin Bursada yakalanmış ve dün şehrimize getirilmiştir.
Hüseyinin İlk sorgusunda:
«— Uslanmadık gitti, cezamızı çekelim.» demiştir.
Atinadaki kavgalı maç hâdisesi
Millî futbolcular kendilerine ağır hücumlarda bulunan iiç yazarı mahkemeye veriyorlar
TAKVİMDEN BİR YAPRAK
Rivayetler ve Te'kidler
ULUNAY
Kısmî seçim adayları çoğaldı
Seçim defterleri bu sabah mahallelere asılıyor
Seçim defterleri bu sabah asılacaktır. Diğer taraftan 18 E-kimde yapılacak kısmî seçimde Istanbuldan namzet gösterilmesi için emekliye ayrılan eski Rio de janeyro elçisi Hüsrev Gerede, (Devamı 8a. 2 Sü. 2 de)
! ngiliz lirasının kıymetinin İn-I dlrllmosl piyasada derin â-klslor yaptı. Bu arada Maliye Bakanımızın pek mühim boyanatı var. Bakanı «Yonl bir devalüasyon bizim için bahis ınovzuu dofiildlr.» diyor. Âlâ... Fakat bonlm bu to'kld lordon ağzım yanmıştır. Bu İtibarla mosolâ yarın Maliye Bakanının bütün gazetolorde çıkan bu to’kl-dlno rağmen bir do bakaoafeız kİ biz do Inglltore gibi «dovalllasyon»
Zira unutmamalı kİ Ingiliz Ma-llyo Vekili 8lr Strafford, «kaflyçp Ingiliz lirasının kıyınoll Indlrllml-yeook» dodlfil haldo İki gün sonra bu mail htldlso vuku buluyor.
Vaktllo merhum Başvekil Doktor Roflk Saydam şokor Batları I-çln «bir kuruş zam yoktur!» dedi. Horkos «Oh!» domofte kalmadan dört yüz kuruş birden bir zam yapıldı... Oldu jokerin kilosu 530...
Gazotolordo kömür miktarının
azaltılacağı hakkında dedikodu
yapıldı Ekonomi Bakanı ondişo llo
tltrlyon halka kuvvetli bir to'kld
llo: «Kömür miktarı bir gram bile noksan vorllmlyooektlr.» dedi. O se no kömür istihkakından 50 kilo İndirildi.
Gazotelerln kulağı dollk oluyor..* Bir gün İçki Batlarına zam edileceğini yazdılar. Tokol Bakanı sayın Emin Erlşlrgll bir to'kldle moynûşlarin yanık yüroklcrino biraz dom serpti.
«içki Batlarına kat'lyon zaın yapılmıyacak!» dedi. Fakat ne yazık kİ bu, bir avunmaktan başka bir şoy değildi. Zira bu beyanatın ertesi günü dorhal Batlara zam e-dlldl.
Ekmek Batları hakkında da rl-vâyotlor çıkar tabii ylno tokzlb o-dlllr. «Böyle şoy yokl» denilir. Er. tosl gün Batlar artar.
Et satışları yapan Tlcarot Oflslı «Zam yapılmıyaoakl» der, aşağı yukarı hor hafta on kuruş zam yapılır.
Daha bitmedi:
Bir ovvolki oolsoslndo sinema bl-
lotlerlno zam yapılmasına İtiraz e-
( Devamı Sa. 2 SU. 6 4°)
Misafir İtalyan denizcileri âbideye çelen k koyarken...
I J?;30, d“ Taksim cumhuriyet »-I lan sererine İtalyan büyük elçi.
“ Îİtaiİ O v S,"'"; üealne türenle bir çelenk koy- İlgi d,.„lr ataaecl tararından dibi
Albay Orato Fadm diın naat | muştur. Misafir «eminin subay- saat 13 de Yıldızda bir öğle ye-
l meğl verilmiştir.
MiUl futbolcuların dün yap tıklan toplantıdan bir intiba
(Yazısı 2 ncide)
SALI 20 Sahibi: Safa Kılıçlıoğlu Idaroı Nuruosmnnlyo Not 17 Yeni Sabah M VAGünde
EYLÜL 1949 İSTANBUL Telefon 1 ÎOTBS—Î5188 12 inci Yıl, No. 3789 HÜRRİYET VE HAKKİN YILMAZ MUDAFİİYlZ Sayısı t 10 Kuru,
Türk parasının akıbeti D.P.Genel Kurulunun bu yakında belli olacak gün yapacağı toplantı
Londra Radyosu, parasını ayarlamıy acak
devletler arasındaTürkiyenindebulundugunu bildirdi; Ankaradan kat’î ve sarihhaber yok
C Boyarın başkanlığında yapılacak bu fevkalâde toplantıya üyeler acele çağırıldı
Bayar, İnönünden evvel tstanbuldan ayrılmıyacak
Ingiliz lirasının düşürülmesi ne Ankarada, ne de Izmirde sürpriz tesiri yapmadı — İstanbul piyasasında paramızın kıymetten düşürüleceği söyleniyor — Altın fiatlan birdenbire yükseldi
Haber aldığımıza göre Demokrat Parti genel İdare kurulu, bugün saat 17 de D.P. 11 merkezinde fevkalâde bir toplantı yapacaktır. Bu münasebetle, diğer İllerde olan genel kurul üyeleri, dün sabah telgrafla acele olarak gehrimlze davet edilmişlerdir.
D. Partinin kuruluşundan buyana şehrimi de İlk defa içtima yapan genel kurulun bugünkü toplantısına siyasî mahafillerâe
büyük bir ehemmiyet atfedilmektedir.
Demokrat Parti genel başka-nının başkanlık edeceği genel ku rul toplantısında, son ayların gelişen iç politika hâdiseleri ve bir İhtimale göre de Nihat Erimin son demecinde muhalefeti ilgilen diren sözleri üzerinde de durulacak ve toplantı sonunda bir tebliğ yayınlanacaktır.
Diğer taraftan
göre, Celâl Bayar, Cumhurbaşkanından evvel şehrimizden ayrıl-mıyacaktır.
Çok haklı
Hayret
ki gündür gazeteler, bütüu |1 yurtta teessür ve hayret ’ uyandıran, bir haberi yayınlamakla meşguldürler. Bu tatsız rivayet, muhalifler tarafından ortaya atılmış bir söylenti ve dedikodu değildir. Bilâkis Halk Partisinin, Anadoluhisan ocak kongresinde bîzzat Halk Partili âza tarafından açıklanmıştır. Bu zatın anlattıklarına göre, katilden mahkûm Haşmet Orbay, serbestçe aramızda dolaşmaktadır ve hattâ geçen gün A-nadoiuhisannda bir kahvede, buza kimselerle saatlerce tavla oynamıştır. Kendisinin geceleri başıboş Beyoğlu âlemlerinde bulunduğu ajmı ocak toplnatısmda ortaya ablan vakıalardandır.
Bu ifşaat, hele Halk Partililerin ağzından bu açıklamalar, kongrede bulunan milletvekillerini ve diğer erkânı hayrete düşürmüştür. Bir mahkûmun, böyle rahat rahat mahkûmiyet müddetini kahvehanelerde ve eğlence yerlerinde geçirmesi derin teessür uyandırmıştır. Bu hususta mütalâası sorulan İstanbul cumhuriyet Bavcısı, böyle bir hale «yüzde yanm» ihtimal vermem, demekle, duyduğu elemi ifade eylemiştir. Hakikaten yüzde yanm değil, milyonda bir bile böyle bir hal ol ama ma liri ir. Mahkûmun halen bulunduğu Üsküdar ceza evi müdürü İse hâdiseyi yalanlamış ve teyit için de şu !â-kıdılan söylemiştir: «Haşmet, geldiği gündenberi ceza evinden çıkmamıştır. Kendisi de. haberi okuyunca şaşırdı ve bunu katiyetle yalanladı, hattâ bu husufta el yazıslyle yazdığı mektubu yarın gazetelere gönderecektir >
Ceza evi müdürünün bu yalanlama tarzı ve bizzat mahkûmun İfadesiyle sözlerini takviye eU mek istemesi de ayrıca hayreti çekecek keyfiyettir.
Bu mesele tabiatiyle tahkik e-dilecek ve Orbay hakkında höy-le_ kolaylıklar göstermiş olanlar, eğer varsa, cezalandırılacaktır. Fakat hâdise doğru ise, asıl mühim nokta, bu Haşmet Orba-ya karşı gösterilen özel muameledir, Çünkü nihayet bir katil mahkûmunu bu kadar yumuşak ve kadife bir eldivenle tutmağa ne hacet vardır? Fikir ve neşriyat dolayıslyle mahkûm olanlara bile ayrı ve hususî kolaylık gösterilmiyor; ve diğer mahkûmlar arasında, ceza mü i-
Maliye Bakar» Is mail Rüştü Aksal
A.A., A-P ve B.B.C. haberlerinden hülâsa edilmiştir:
Britanya imparatorluğu ve diğer 6 devlet paralarını yeniden ayarlamışlardır. Ingiliz lirasının değeri, 4.03 dolardan 2 dolar 80 sente indirilmek suretiyle kıymetinden takriben yüzde 30 kaybetmiş bulunmaktadır. Ingiliz lirasının devalüe edileceği haberini İngiliz milletine, maliye bakanı Sır Stafford Cripps, gayet sakin o-larak radyo İle bildirmiştir. Karar pazar günü, gece yansından İtibaren yürürlüğe girmiştir. în-giltereyi takip eden diğer altı devlet -dur: Güney Afrika, Nor veç, Danimarka. Hindistan, İrlanda, Avustralya, Hollanda da kendi parasını devalüe edeceğini bildirmiştir. Fransada borsalar kapatılmıştır. Fransız kabinesi, (Devamı Sa. 2 Sü S de)
Öğrendiğimize
Trakya hududundaki
Seçim kanunu tasarısını tedkik edecek hey’et
Hey’et toplantılara başladı, Başbakan bir nutuk söyliyerek muhalif partilere tariz etti
Ankara, 19 (A.A.) — Yeni seçim kanunu tasarısını tetkik ede cek olan İlmi heyet bugün saat 16 da Adalet Bakanlığında ilk toplantısını yapmıştır. Bu toplantıda, yargıtaydan başkan Halil Özyörük ve Faiz Yörükoğlu, daniştaydan Cudi özal ve Vecih! Tönük, Ankara üniversitesinden profesör Bülent Nuri Esen, İstanbul üniversitesinden prof€3Ör|
Hüseyin Nail Kübalı ve profesör Recal Okandan, Ankara barosundan baro başkanı Salm Dora, İstanbul barosundan Ekrem Korkut ve İzmir barosundan Hulûs! Selek hazır bulunuyorlardı. Ankara üniversitesinden heyete seçilmiş bulunan profesör Suheyp Derbll Avrupada olması dolayı-slyle toplantıya Iştlrâk edeme-(Devaı Ba. 2 8ü. 1 de)
Denizyollarına 20 milyon dolar kredi
Marşal yardımından yapılacak bu yardımla, yeni gemiler alınacak ğu halde Ankaradan dönmüştür.
Marshall yardımından İhtiyaçlarım karşılamak üzere Denizyol lan idaresine 20 milyon dolarlık (Devaı Sa. 2 Sil. 1 de)
Misafir Italyan denizciler
Turan Bar hadisesi faili tutuldu
Kabinede tadilât
esrarlı hadise
Kaybolan üç genç halâ esrarını muhafaza ediyor
Ediçng, 19 (Telefonla) — E-dlrnede üç gazetecinin kaybol** ması hâdisesi esrarını hâlâ muhafaza etmektedir. İki gün evvel Beyoğlu postahanesinden Fahri Erdiç adına otele Sel imzasiyle şu telgraf gelmiştir: ________(Devamı Sa, 2 Sü. 2 de}
Sovyetlerin uysallığı
Dun New-York’a varan
göre para ayarlanması
Sovyet Dışişleri Bakanı, Ben kötü bir maliyeciyim, diyor
Hilmi Uranın
yapacağı toplantı
yapılacağı şayiası
Nihat Erim dûn Ankaraya döndü, İnönü Yalçını ve valiyi kabul etti
Bir kaç gündenberi şehrimizde I Dr. Lûtfi Kırdarla görüşmüş ve
bulunan Devlet Bakanı ve Baş- saat 18 de otomobille, Ankaraya bakan Yardımcısı Nihat Erim, gitmiştir.
dün sabah vilâyete gelerek Vali I
Haşmet Orbay’a dair söylenti
Cumhuriyet Savcısı Haşmet Orbay’ın serbest dolaştığını tekzip ediyor
Vişinski, Amerikan milletine selâmlarını
gönderdi
Nevyork: 19 (A. A.) «United
Pross» — Bugün bir Ponnmerikan uçağı ile Novyorka gelen Sovyet Dıjigleri Bakam ViçinBki, televizyon alıcı makineleri önünde önceden lıa-sırlamıj bir beyanat okumuştur. VI (inski jöyle demiştir:
Amerikan toprağına ayak bastık ve Amerikan milletine selâmlarımın gönderiyoruz. Sovyet delegasyonu, Birleşini» Milletler teşkilâtının kuv-votlenmesino , yardımda bulunmaya katiyetle azmotmi» olarak genel kurul toplantısına iştirak için buraya (Devamı Sa. 2 Sü. 6 da),
.Teknik Üniversite
pansiyonu
Şehrimizde bulunan C. H. P. Genel Başkan Vekili Hilmi Uran, yarın C. H. P. il merkezinde bir basın toplantısı yapılacaktır.
Uran bu toplantıda, son siyasî hâdiseler etrafında açıklamada bulunacaktır.
Haşmet Orbay
Ankarada Dr. Neşet Naci Arzani öldürmekten 18 yıl ağır hap se mahkûm bulunan Haşmet Or-bayın mevkuf olması gerekirken serbest dolaşmakta olduğu yolunda bazı şayialar ortaya çıkmış ve Mustafa Başaran adında birisi, C.H.P. nin Anadoluhisa-, n bucak kongresinde dilekler me yanında bu meseleden bahsederek tenkitlerde bulunmuştur.
Mesele adliyeye İntikal etmiştir. Halen Üsküdar ceza evlndo bulunmakta olân Haşmet Orba-yın serbestmiş gibi dolaşıp dolaşmadığı tahkik edilmektedir.
(Demavı Sa. 2 Sü. 1 de)
Leylî meccani talebe kabul edilmiyerek bu gibilere burs verilecek
Teknik Üniversite talebe pansiyonu dünden itibaren Millî Eğitim Bakanlığı Teknik Üniversite, talebe yurdu olarak, Bakanlığın; îstanbuldaki yurtlar idaresmV devredilmiştir.
Teknik Üniversite bütçesinden ayrılan tahsisatla pansiyon la leyli meccani olarak kalan talebeye Bakanlık, tahsil sürelerinin: sonuna kadar burs verecektir.
(Devamı Sa. 2 SU. £ de)
Bursada yakalanan M alat-yalı Hüseyin
Bir kaç gece evvel Turan barda bir hâdise çıkararak müşterilere ve polise ta' a çeken MalatyalI Hüseyin Bursada yakalanmış ve dün şehrimize getirilmiştir.
Hüseyinin İlk sorgusunda:
«— Uslanmadık gitti, cezamızı çekelim.» demiştir.
Atinadaki kavgalı maç hâdisesi
Millî futbolcular kendilerine ağır hücumlarda bulunan iiç yazarı mahkemeye veriyorlar
TAKVİMDEN BİR YAPRAK
Rivayetler ve Te'kidler
ULUNAY
Kısmî seçim adayları çoğaldı
Seçim defterleri bu sabah mahallelere asılıyor
Seçim defterleri bu sabah asılacaktır. Diğer taraftan 18 E-kimde yapılacak kısmî seçimde Istanbuldan namzet gösterilmesi için emekliye ayrılan eski Rio de janeyro elçisi Hüsrev Gerede, (Devamı 8a. 2 Sü. 2 de)
! ngiliz lirasının kıymetinin İn-I dlrllmosl piyasada derin â-klslor yaptı. Bu arada Maliye Bakanımızın pek mühim boyanatı var. Bakanı «Yonl bir devalüasyon bizim için bahis ınovzuu dofiildlr.» diyor. Âlâ... Fakat bonlm bu to'kld lordon ağzım yanmıştır. Bu İtibarla mosolâ yarın Maliye Bakanının bütün gazetolorde çıkan bu to’kl-dlno rağmen bir do bakaoafeız kİ biz do Inglltore gibi «dovalllasyon»
Zira unutmamalı kİ Ingiliz Ma-llyo Vekili 8lr Strafford, «kaflyçp Ingiliz lirasının kıyınoll Indlrllml-yeook» dodlfil haldo İki gün sonra bu mail htldlso vuku buluyor.
Vaktllo merhum Başvekil Doktor Roflk Saydam şokor Batları I-çln «bir kuruş zam yoktur!» dedi. Horkos «Oh!» domofte kalmadan dört yüz kuruş birden bir zam yapıldı... Oldu jokerin kilosu 530...
Gazotolordo kömür miktarının
azaltılacağı hakkında dedikodu
yapıldı Ekonomi Bakanı ondişo llo
tltrlyon halka kuvvetli bir to'kld
llo: «Kömür miktarı bir gram bile noksan vorllmlyooektlr.» dedi. O se no kömür istihkakından 50 kilo İndirildi.
Gazotelerln kulağı dollk oluyor..* Bir gün İçki Batlarına zam edileceğini yazdılar. Tokol Bakanı sayın Emin Erlşlrgll bir to'kldle moynûşlarin yanık yüroklcrino biraz dom serpti.
«içki Batlarına kat'lyon zaın yapılmıyacak!» dedi. Fakat ne yazık kİ bu, bir avunmaktan başka bir şoy değildi. Zira bu beyanatın ertesi günü dorhal Batlara zam e-dlldl.
Ekmek Batları hakkında da rl-vâyotlor çıkar tabii ylno tokzlb o-dlllr. «Böyle şoy yokl» denilir. Er. tosl gün Batlar artar.
Et satışları yapan Tlcarot Oflslı «Zam yapılmıyaoakl» der, aşağı yukarı hor hafta on kuruş zam yapılır.
Daha bitmedi:
Bir ovvolki oolsoslndo sinema bl-
lotlerlno zam yapılmasına İtiraz e-
( Devamı Sa. 2 SU. 6 4°)
Misafir İtalyan denizcileri âbideye çelen k koyarken...
I J?;30, d“ Taksim cumhuriyet »-I lan sererine İtalyan büyük elçi.
“ Îİtaiİ O v S,"'"; üealne türenle bir çelenk koy- İlgi d,.„lr ataaecl tararından dibi
Albay Orato Fadm diın naat | muştur. Misafir «eminin subay- saat 13 de Yıldızda bir öğle ye-
l meğl verilmiştir.
MiUl futbolcuların dün yap tıklan toplantıdan bir intiba
(Yazısı 2 ncide)