Cumartesi 1 EKİM 1949 Sahibi: Safa Kılıçlıoğlu İdareı Nuruosmanlye No: 17 Tel adresli «YENİ SABAH» İSTANBUL Tslrtoni 20788—28188 Yeni Safralı 12 İnci Yıl, No. 3800 HÜRRİYET VE HAKKİN YILMAZ MÜDAFI1Y1Z Say,s,: 10 Km Çin’ in şikâyeti Lake Succosa, 30 (A-P) — Milliyetçi Çin luikûınotl, Birloşmi» Milletler BİyaBÎ komitesinde. Rueyaya karşı yaptığı bir şikâyet konusunda hezimete uğramıştır. Komite, Çin şikâyetini daha aonra ele almıya karar vor-U? miştir.
İnönü/ dün, iç ve dış Rusyav politikayı izah etti İlemün; e peykleri, Tito asetatı kesiyor
İnönü, ara seçimlere şahsan çok ehemmiyet verdiğini, bunun memlekette huzuru temin
Macaristanla Polonya da Yugoslav dostluk andlaşmalannı feshettiler
edecek bir vasıta olduğunu söyledi
" 948 seçim kanununu tetkik eden Avrupalı mütehassısların hiçbiri adlî teminat denilen şeyleri şart olarak göstermemişlerdir,
m
ğun-j, bu takdirde Rusya ve peyklerinin Yugoslavya İle elyaal mü -nasebetlerlnl kesmiş olacaklarını kaydetmektedir.
Yugoalavyaya verilen Macar no taamda, Sovyet Rusya notasındaki İddialar tekrarlanmakta ve ayn ca Tito Yugoslavyasının, Macar İs tanda bir hükümet darbesi hazırladığının ve Macar aleyhtarı faaliyette bulunduğunun Rajk dâvasında meydana çıktığı, bu vaziyette (Devamı Sa. 5 Sii 7 de)
Door'un
mühim
beyanatı
Kim etdi sana Bu kârı Teklif?
D° stanbulda bir Gazatcciler Cemiyeti vo onan bir İdare heyeti var ki başından büyük işlere hiç salâhiyet ve vekâleti olmadan girişmekte mahzur görmüyor. Herhangi bir gazetenin sahip veya başmuharririni sinesinde toplamıyan bn idare heyeti, geçenlerde Sayın Cumhurbaşkanı tsmet İnönü tarafından kabul edilmek saadetine nail olmuş ve bu kabulden faydalanarak. gazetecilerin kendilerini ziyaret arzusunda bulunduklarını arzetmistir. Bu istek tabiatiyle ve büyük bir nezaketle riyaset makamınca tasvip buyurulmuş-tur. Halbuki (Yeni Sabah) bu teşkile dahil olmadığı gibi, Devlet Başkanından bu yolda bir ricada bulunulması için kimseye en ufak bir salâhiyet de vermiş değildir. Kaldı İd bütün İstanbul matbuatını temsil ettiklerini iddia eden vo .« sıfatla en mu tene mevkiler- . de söz söylemek kudretini nefis- , terinde bulan bu heyete, birço’: gündelik gazete sahipleri dahil değillerdir ve ayn bir teşkilde ■ toplanmışlardır. Gazeteciler Cemiyeti İdare Heyeti denilen gru-pa dikkat edilecek olursa, buraya, İntişar etmekte olan gazetelerin sahip, başmuharrir, hattâ yazı İşleri müdürlerinden hiç birinin dahil olmadığı görülür. Bir İki fıkracı İle muhabir idare heyetini teşkil ediyor. Böyle bir heyetin bütün İstanbul gazeteleri adına söz söylemeğe, rica ve maruzatta bulunmağa ve sonra davetler düzenlemeğe ve tavassuta yetkisi olabilir mi? Bahusus ki. bir örneğini gazetemizin ayn bir BÜtununda göreceğiniz davetname metni, bahis mevzun olacak , kabul resminin şart ve erkânını ' da göstermekte ve konuşulacak bahisler hakkında bile direktifleri ihtiva eylemektedir. Bir gazete muhabir veya fıkracısının gazete sahip ve başmuharrirlerine yol ve erkân göstermesi ve daha yüksekten aldığı direktiflerle talimat vermesi kadar garip bir hal tasavvur olunamaz. Cidden dünyanın tersine döndüğüne bu davetname ve yapılan tavsiyelerden daha parlak bir delil olmaz.
Kendisine Gazeteciler Cemiyeti idare heyeti adını veren teşkil, yukarıda temas ettiğimiz gibi, sinesino hiç bir gazete sahip başmuharririni, alamadığına göre, sadece ve sırf gazetelerde çalışanların menfaatlerini ve maddi İhtiyaçlarını korumıya matuf bir sendika manzarası göstermektedir. Bu maddi alanda istedikleri kadar geniş hareket ederek âzaya kışlık odun, kömür tedarik etsinler, zaruret halinde arkadaşlara maddi yardımlarda bulunsunlar. Hattâ eve muhtaç olanlara ev bile tedarik etsinler. Bütün bu İşler onların tam faaliyet sahasına girsin ve girer. Fakat gazetelerin tavır ve hareketini, yüksek İdare ve şevkini tâyin ve tesbit gibi başlarından büyük İşlere karışmasınlar. Gazeteler adına ricada bulunabilecek ve salâhiyetle söz Büyüyebilecekler, ancak gazetelerin sahip ve başmuharrirleridir. Esasen Istan-bulda mevcut teşkil bir değil, İki olduğundan bunlardan yalnız birinin banaliyle vaki olan veya olacak bir davetin diğer grupu kıracağı da muhakkaktır. Görülüyor kİ, Sayın Cumhurbaşkanı her halde belli ve mahdut bir zümrenin bütün İstanbul gazetecilerini temsil ettiği yolunda hakikatlere intibak etmlyen bir di'slineeve sevkedllmfşlerdir.
Bu gibi hâdiselerin tekerrür etmemesi ve herkesin kendi salâhiyet ve kudreti dahilinde söz Böylemesl ve hareketlerde bulunması çok yerinde olur, izah ettiğimiz hu sebeplerden dolayıdır ki İştirakinden haz duyacağımız bir toplantıya katılmak saadetinden ve şerefinden kendimizi mahrum kıldık- VENt SABAH1
Tarım Bakanının beyanatı
Marşal tahsisatı milletlerin göstereceği kabiliyete göre azaltılıp veya çoğaltılacak
Ankara 30 (Hususi) — îkt'-adl işbirliği Türkiye İcra komitesi baş kanı Mr. Russel H. Door, bu~ün saat 17.30 da basın mensuplarım kabul ederek kendilerine 1949 . 950 Marshall yardım programı hakkın da aşağıdaki beyanatta bulunmuş
Büyük Elçi Averell Harriman’m (Devamı Sa. 5 Sû. 7 de)
Birleşik Amerika askerî şefleri nin iştirâkile Londrada yapılan taplaniil ardan biri..
Bakan, makine ziraatile beraber hayvanla yapılan ziraatın lüzumunu belirtti
Dün sabahki ekspresle Ankara-dan şehrimize gelen Tarım Bakanı Cavlt Oral, Haydarpaşa garında kendisini karşılayan gazetecilere muhtelif tarım meseleleri hakkın-
Atom bombasının
kontrolü meselesi
Rusyanın, atom bahsinde durumunu değiştirmesi bekleniyor
Lake Success: 30 a.a. (United l Press) — Atom bombasının kon-l trolü meselesine daha realist bir hal çaresi bulması için yaptıklar |
Anadoluya tâyin edilen öğretmenler
İlk öğretim Umum Müdürü dün 152 öğretmenin durumu hakkında izahat verdi
. İlk öğrotim genel müdürü Yunus Kâzım Koni Ankaradnn şehrimize gelmiştir. İlk öğrotim genel müdürü dün kendisı'ylo görüşen bir arkadaşımıza 152 ilk okul öğretmeninin başka iiloro nakli meselesi hakkında aşağıdaki izahatı vermiştir.
(— Istanbulda 1900 kadar aylıklı Öğretmon vardır. Bu miktar bütün Türkiyedeki maaşlı öğretmen kadrosunun 1/8’i demek lir. Bu kadrolarla yalnız roBtni okullara devam o-den çocukları okutuyoruz. Halbuki 836 öğretmon do resmî okullarımız dışında kalan çocukları okutmaktadır. Şu manzara gösteriyor ki İstanbul öğünülecek derecede ilk öğretim dâvasını başarmıştır. Fakat yapılan incelemeler İstanbul kadrolarında lüzumsuz denilebilecek istihdam yerleri bulunduğunu göstermiş.
(Devamı 8a. 5 6Ü. I do)
Davetiyenin metni
Bugün, baçnıakalemlzdo vo Ulunay'ın fıkrasında bahis mevzuu odllon İstanbul Gazotecllor Comlyctlnln gönderdiği davetiyenin motnl aşağıdadır:
Sayın Bay (..,,....)
Idaro heyetimizin Reisicumhur Hazretleri tarafından kabulü Birasında, VAKt RİCAMIZ ÜZERİNE esasen gazeteci arkadaşlarımızın teman arzusunda bulunduklarını ıfado buyurarak, BU RtCA-M1ZT FIRSAT ittihaz ilo 30 Eylül Cama günü saat 10 dit Dolma-bnhço sarayında bir TOPLANTI TERTİBİNİ EMİR BUYURMUŞLAR vo zatıâlinizlu dr, bu toplantıda huzurunuzu temine heyetimizi memur etmişloıdir. Hürmetlorinılo arzederim.
idaıo Hoyotl Başkanı
Burhan Felek
zMİSHMB sis*
Başkan Trum an, yardımlara dair mesajını Ko ngrede okuyor..
İlmî hey’et ve istifa
hadisesi
Bu gece yarısı saatinizi
Kongre askerî ve iktisadı
yardımları tasdik etti
Truman tarafından pazartesiye imzalanacak olan projelere göre, Amerika, dünyanın kalkınması için 7 milyar dolardan fazla harcıyacak
Hey’et başkanının soru, lan suallere cevapları
Ankara, 30 (Hususi) — Profesör N31T Kübalının ilmi heyetten istifası hâdisesi üzerine heyet başkam Halil Özyörüğii makamında ziyaret ottim. Heyet başkam irtifa hâdisesi bakkmda yayınlanan tebliğden başka 8Öyliyecek bir fikri olmadığını, heyetin faaliyetine devam ettiğini vo İstanbul üniversitesinden seçilecek yeni mümessilin gelişi beklenilmeden çalışmalara devam edileceğini söylo-tnfştir.
Kendisine bazı sualler sorarak aşağıdaki cevaplan aldım:
— Partilerin 1946 ve onu takip eden seçimlerde vukuunu ılori sürdükleri yolsuzluklara ve şikâyetlere (Devamı Sa. 8 Sû. « da)
geri alınız
Bu gcco yansından itibaren bütün yurtta kış saatinin tatbikine başlanacaktır. Bu münascbotlo bu geco saat 24 do saatler bir saat geri alınncalctır.
Ankara, 30 (Radyo Guzotosi) — Amorikau kongreni, askerî ve gayri askeri yardım projelerini tasdik etmiştir. Bu husustaki kanun tasarıları, pazartesi günü Başkan Truman tarafından imzalanacaktır. Bu yeni tasarılarla Birleşik Amerika Devletleri, 7 küsur milyar dolarlık askeri vo iktisadi yardımda bulunacaktır. Bunun 4 milyar 800 küsur milyonu Marshall plânına dahil memleketlere ayrılmıştır. Ayrıca, yine gayri askeri yardım için Türkiye, Yunanistan, Batı Almanya gibi memleketlere bir milyar dolarlık yardım yapılncak tır. Bu son rakamdan Tiirkiyoyo düşen hisse, 45 milyon dolardır. I
Atlantik paktına dahil momloket-
Türk-Hind kültür cemiyeti kurucuları toplandı
1949 İstanbul
Sergisi bugün açılıyor
••
“ Yeni Sabah „ ın büyük Dünya turu sona eriyor
Üstad Esat Mahmut Karakurt bir iki haftaya kadar yurda dönerek yazılarına başlıyacak
Esat Mahmut Karakurt Mi yamlde bir geminin güvertesind e Üniversiteli genç kızlarla güneş banyosunda (Yaztst 5 inci sayfamtzdadır)
Toplantıda Hindistan - Türkiye Kültür Cemiyetinin reisi Kasım Gü lefc, filozof Rlza Tevflk, Halide E. dip Adıvar, Rauf Orbay, Ali Fuat Cebesoy, Adnan Adıvar, Tevflk Siğlam. Danimarka, İtalya, Şlll Stfirlcrl ve basın mensupları ha-z r bulunmuştur.
Samimî bir hava İçinde geçen bu toplantıda Gandlnln hayatına alt bir film gösterilmiş ve hûtıra-bi tâzlz edilmiştir.
TAKVİMDEN BİR YAPRAK
Açılış töreninde Başbakan bir nutuk söyliyecek
Uzun nıüddettonbori hazırlanan ve bir çok hususî ve resmî müessese* lorin iştirak ettiği 1949 İstanbul ser* gisi, bugün saat 17 do törenle açılacaktır. Açılış törenindo Başbakan, Bakanlar, Milletvekilleri, diğer ileri gelenlerle 600 kişi davetlidir.
Başbakanın vo Valiniu konuşma-(Devamı Sa. s Sû. 1 do)
İstanbul Gazotecllor Comlyetl Idaro Hoyotl Rolsl Burhan Folck dostumuzun Imzaalle aldığım davellyodo bir İki gün ovvol Sayın Cumhurrolslmlz tarafından kabul odllon İdare hoyotimlzln blzlerln de kabulü İçin rloada bulunduğunu vo bu ricanın Is'af edllerok dün otobüsle Dolmabahço sarayınn götürülmemizin mukarrer olduğu bildiriliyordu.
Ayrıoa davollycnln altında da şu noktalara Işarot buyuruluyordu:
Kılık: Koyu ronk kostüm.
Toplantı, ziyaret vazifesini İfadan İbaret olduğu İçin -bilhassa mesul hükümet adamlarının covap-landırablloooklorl hususatın bahis ınovzuu odllmoınosl.»
Bendeniz bu davoto loabot odo-modlğlmdon dolayı İtizar eylerim. Zira davotlyo o surotlo kaloma alınmıştır kİ, moâllndon, gûya Sayın Cumhurbaşkanımız blzlorl ancak Idaro hoyotimlzln rloası üzorlno kabul buyuracaklardır. Ben bu vadldo İdare hoyotlmlzdon bir rloa-da bulunmuş doğlllm. Biz matbuat hadimleri, Dovlet Reisimizin yük-sok huzurlarına kabul odllmek şo-roflno nail olmak için toşrlfat, yahut da Hususi Kalom Müdürlüğü
r
ULUNAY
tarafından tostir odllmı; bir tez o-re llo davot edilmekliğin usul bakımından daha muvafık olaoağını zannetmekte haklıdırlar. Bundan başka koyu renk kostüm meselesi do bendeniz İçin bir mflnl teşkil etmektedir. Zira gerok gündelik, gerek yabanlık olarak bir tok kostümüm var; o da açık ronk... Sıcak movslmlordo yoloğl hazf llo yazlık, soğuk gelince —yoloğl glymok suretiyle— kışılk oluyor... Davotlvcvo göro bu kılıkla Isbat-t-vüout cdllo-mlyecegl pek tabiidir. Sonra toplantının mahlyotl do bendenizi düşündürdü... Yüksok bir huzurda sözünü bllmlyocok kadar patavatsız olduğuma hükmedlImcsInI biraz garip gördüm. Yaşımın llorlomoslne rağmen sürç-l-llsan'da bulunacağımı pek zannetmiyorum. Fakat görüyorum kİ muhtorom Idaro heyetimiz yalnız Comlyotl değil, «kös-rot-l-kolâm» a müptelâ olduğumuzu düşünerek blzlorl do Idaro buyuruyorlar... Kondllorlnl bu endişeden do kurtarmak Istodlın
Işto bütün bu manialar aziz
meslokdaşlarınıa katılmak İmkânını
bendenlzdon solbeylemlştlr.
Sayın Idaro hoyotimlzln bu İti-
zarımı kabul eyllyeooğlnl ümit eyle-
rim.
Cumartesi 1 EKİM 1949 Sahibi: Safa Kılıçlıoğlu İdareı Nuruosmanlye No: 17 Tel adresli «YENİ SABAH» İSTANBUL Tslrtoni 20788—28188 Yeni Safralı 12 İnci Yıl, No. 3800 HÜRRİYET VE HAKKİN YILMAZ MÜDAFI1Y1Z Say,s,: 10 Km Çin’ in şikâyeti Lake Succosa, 30 (A-P) — Milliyetçi Çin luikûınotl, Birloşmi» Milletler BİyaBÎ komitesinde. Rueyaya karşı yaptığı bir şikâyet konusunda hezimete uğramıştır. Komite, Çin şikâyetini daha aonra ele almıya karar vor-U? miştir.
İnönü/ dün, iç ve dış Rusyav politikayı izah etti İlemün; e peykleri, Tito asetatı kesiyor
İnönü, ara seçimlere şahsan çok ehemmiyet verdiğini, bunun memlekette huzuru temin
Macaristanla Polonya da Yugoslav dostluk andlaşmalannı feshettiler
edecek bir vasıta olduğunu söyledi
" 948 seçim kanununu tetkik eden Avrupalı mütehassısların hiçbiri adlî teminat denilen şeyleri şart olarak göstermemişlerdir,
m
ğun-j, bu takdirde Rusya ve peyklerinin Yugoslavya İle elyaal mü -nasebetlerlnl kesmiş olacaklarını kaydetmektedir.
Yugoalavyaya verilen Macar no taamda, Sovyet Rusya notasındaki İddialar tekrarlanmakta ve ayn ca Tito Yugoslavyasının, Macar İs tanda bir hükümet darbesi hazırladığının ve Macar aleyhtarı faaliyette bulunduğunun Rajk dâvasında meydana çıktığı, bu vaziyette (Devamı Sa. 5 Sii 7 de)
Door'un
mühim
beyanatı
Kim etdi sana Bu kârı Teklif?
D° stanbulda bir Gazatcciler Cemiyeti vo onan bir İdare heyeti var ki başından büyük işlere hiç salâhiyet ve vekâleti olmadan girişmekte mahzur görmüyor. Herhangi bir gazetenin sahip veya başmuharririni sinesinde toplamıyan bn idare heyeti, geçenlerde Sayın Cumhurbaşkanı tsmet İnönü tarafından kabul edilmek saadetine nail olmuş ve bu kabulden faydalanarak. gazetecilerin kendilerini ziyaret arzusunda bulunduklarını arzetmistir. Bu istek tabiatiyle ve büyük bir nezaketle riyaset makamınca tasvip buyurulmuş-tur. Halbuki (Yeni Sabah) bu teşkile dahil olmadığı gibi, Devlet Başkanından bu yolda bir ricada bulunulması için kimseye en ufak bir salâhiyet de vermiş değildir. Kaldı İd bütün İstanbul matbuatını temsil ettiklerini iddia eden vo .« sıfatla en mu tene mevkiler- . de söz söylemek kudretini nefis- , terinde bulan bu heyete, birço’: gündelik gazete sahipleri dahil değillerdir ve ayn bir teşkilde ■ toplanmışlardır. Gazeteciler Cemiyeti İdare Heyeti denilen gru-pa dikkat edilecek olursa, buraya, İntişar etmekte olan gazetelerin sahip, başmuharrir, hattâ yazı İşleri müdürlerinden hiç birinin dahil olmadığı görülür. Bir İki fıkracı İle muhabir idare heyetini teşkil ediyor. Böyle bir heyetin bütün İstanbul gazeteleri adına söz söylemeğe, rica ve maruzatta bulunmağa ve sonra davetler düzenlemeğe ve tavassuta yetkisi olabilir mi? Bahusus ki. bir örneğini gazetemizin ayn bir BÜtununda göreceğiniz davetname metni, bahis mevzun olacak , kabul resminin şart ve erkânını ' da göstermekte ve konuşulacak bahisler hakkında bile direktifleri ihtiva eylemektedir. Bir gazete muhabir veya fıkracısının gazete sahip ve başmuharrirlerine yol ve erkân göstermesi ve daha yüksekten aldığı direktiflerle talimat vermesi kadar garip bir hal tasavvur olunamaz. Cidden dünyanın tersine döndüğüne bu davetname ve yapılan tavsiyelerden daha parlak bir delil olmaz.
Kendisine Gazeteciler Cemiyeti idare heyeti adını veren teşkil, yukarıda temas ettiğimiz gibi, sinesino hiç bir gazete sahip başmuharririni, alamadığına göre, sadece ve sırf gazetelerde çalışanların menfaatlerini ve maddi İhtiyaçlarını korumıya matuf bir sendika manzarası göstermektedir. Bu maddi alanda istedikleri kadar geniş hareket ederek âzaya kışlık odun, kömür tedarik etsinler, zaruret halinde arkadaşlara maddi yardımlarda bulunsunlar. Hattâ eve muhtaç olanlara ev bile tedarik etsinler. Bütün bu İşler onların tam faaliyet sahasına girsin ve girer. Fakat gazetelerin tavır ve hareketini, yüksek İdare ve şevkini tâyin ve tesbit gibi başlarından büyük İşlere karışmasınlar. Gazeteler adına ricada bulunabilecek ve salâhiyetle söz Büyüyebilecekler, ancak gazetelerin sahip ve başmuharrirleridir. Esasen Istan-bulda mevcut teşkil bir değil, İki olduğundan bunlardan yalnız birinin banaliyle vaki olan veya olacak bir davetin diğer grupu kıracağı da muhakkaktır. Görülüyor kİ, Sayın Cumhurbaşkanı her halde belli ve mahdut bir zümrenin bütün İstanbul gazetecilerini temsil ettiği yolunda hakikatlere intibak etmlyen bir di'slineeve sevkedllmfşlerdir.
Bu gibi hâdiselerin tekerrür etmemesi ve herkesin kendi salâhiyet ve kudreti dahilinde söz Böylemesl ve hareketlerde bulunması çok yerinde olur, izah ettiğimiz hu sebeplerden dolayıdır ki İştirakinden haz duyacağımız bir toplantıya katılmak saadetinden ve şerefinden kendimizi mahrum kıldık- VENt SABAH1
Tarım Bakanının beyanatı
Marşal tahsisatı milletlerin göstereceği kabiliyete göre azaltılıp veya çoğaltılacak
Ankara 30 (Hususi) — îkt'-adl işbirliği Türkiye İcra komitesi baş kanı Mr. Russel H. Door, bu~ün saat 17.30 da basın mensuplarım kabul ederek kendilerine 1949 . 950 Marshall yardım programı hakkın da aşağıdaki beyanatta bulunmuş
Büyük Elçi Averell Harriman’m (Devamı Sa. 5 Sû. 7 de)
Birleşik Amerika askerî şefleri nin iştirâkile Londrada yapılan taplaniil ardan biri..
Bakan, makine ziraatile beraber hayvanla yapılan ziraatın lüzumunu belirtti
Dün sabahki ekspresle Ankara-dan şehrimize gelen Tarım Bakanı Cavlt Oral, Haydarpaşa garında kendisini karşılayan gazetecilere muhtelif tarım meseleleri hakkın-
Atom bombasının
kontrolü meselesi
Rusyanın, atom bahsinde durumunu değiştirmesi bekleniyor
Lake Success: 30 a.a. (United l Press) — Atom bombasının kon-l trolü meselesine daha realist bir hal çaresi bulması için yaptıklar |
Anadoluya tâyin edilen öğretmenler
İlk öğretim Umum Müdürü dün 152 öğretmenin durumu hakkında izahat verdi
. İlk öğrotim genel müdürü Yunus Kâzım Koni Ankaradnn şehrimize gelmiştir. İlk öğrotim genel müdürü dün kendisı'ylo görüşen bir arkadaşımıza 152 ilk okul öğretmeninin başka iiloro nakli meselesi hakkında aşağıdaki izahatı vermiştir.
(— Istanbulda 1900 kadar aylıklı Öğretmon vardır. Bu miktar bütün Türkiyedeki maaşlı öğretmen kadrosunun 1/8’i demek lir. Bu kadrolarla yalnız roBtni okullara devam o-den çocukları okutuyoruz. Halbuki 836 öğretmon do resmî okullarımız dışında kalan çocukları okutmaktadır. Şu manzara gösteriyor ki İstanbul öğünülecek derecede ilk öğretim dâvasını başarmıştır. Fakat yapılan incelemeler İstanbul kadrolarında lüzumsuz denilebilecek istihdam yerleri bulunduğunu göstermiş.
(Devamı 8a. 5 6Ü. I do)
Davetiyenin metni
Bugün, baçnıakalemlzdo vo Ulunay'ın fıkrasında bahis mevzuu odllon İstanbul Gazotecllor Comlyctlnln gönderdiği davetiyenin motnl aşağıdadır:
Sayın Bay (..,,....)
Idaro heyetimizin Reisicumhur Hazretleri tarafından kabulü Birasında, VAKt RİCAMIZ ÜZERİNE esasen gazeteci arkadaşlarımızın teman arzusunda bulunduklarını ıfado buyurarak, BU RtCA-M1ZT FIRSAT ittihaz ilo 30 Eylül Cama günü saat 10 dit Dolma-bnhço sarayında bir TOPLANTI TERTİBİNİ EMİR BUYURMUŞLAR vo zatıâlinizlu dr, bu toplantıda huzurunuzu temine heyetimizi memur etmişloıdir. Hürmetlorinılo arzederim.
idaıo Hoyotl Başkanı
Burhan Felek
zMİSHMB sis*
Başkan Trum an, yardımlara dair mesajını Ko ngrede okuyor..
İlmî hey’et ve istifa
hadisesi
Bu gece yarısı saatinizi
Kongre askerî ve iktisadı
yardımları tasdik etti
Truman tarafından pazartesiye imzalanacak olan projelere göre, Amerika, dünyanın kalkınması için 7 milyar dolardan fazla harcıyacak
Hey’et başkanının soru, lan suallere cevapları
Ankara, 30 (Hususi) — Profesör N31T Kübalının ilmi heyetten istifası hâdisesi üzerine heyet başkam Halil Özyörüğii makamında ziyaret ottim. Heyet başkam irtifa hâdisesi bakkmda yayınlanan tebliğden başka 8Öyliyecek bir fikri olmadığını, heyetin faaliyetine devam ettiğini vo İstanbul üniversitesinden seçilecek yeni mümessilin gelişi beklenilmeden çalışmalara devam edileceğini söylo-tnfştir.
Kendisine bazı sualler sorarak aşağıdaki cevaplan aldım:
— Partilerin 1946 ve onu takip eden seçimlerde vukuunu ılori sürdükleri yolsuzluklara ve şikâyetlere (Devamı Sa. 8 Sû. « da)
geri alınız
Bu gcco yansından itibaren bütün yurtta kış saatinin tatbikine başlanacaktır. Bu münascbotlo bu geco saat 24 do saatler bir saat geri alınncalctır.
Ankara, 30 (Radyo Guzotosi) — Amorikau kongreni, askerî ve gayri askeri yardım projelerini tasdik etmiştir. Bu husustaki kanun tasarıları, pazartesi günü Başkan Truman tarafından imzalanacaktır. Bu yeni tasarılarla Birleşik Amerika Devletleri, 7 küsur milyar dolarlık askeri vo iktisadi yardımda bulunacaktır. Bunun 4 milyar 800 küsur milyonu Marshall plânına dahil memleketlere ayrılmıştır. Ayrıca, yine gayri askeri yardım için Türkiye, Yunanistan, Batı Almanya gibi memleketlere bir milyar dolarlık yardım yapılncak tır. Bu son rakamdan Tiirkiyoyo düşen hisse, 45 milyon dolardır. I
Atlantik paktına dahil momloket-
Türk-Hind kültür cemiyeti kurucuları toplandı
1949 İstanbul
Sergisi bugün açılıyor
••
“ Yeni Sabah „ ın büyük Dünya turu sona eriyor
Üstad Esat Mahmut Karakurt bir iki haftaya kadar yurda dönerek yazılarına başlıyacak
Esat Mahmut Karakurt Mi yamlde bir geminin güvertesind e Üniversiteli genç kızlarla güneş banyosunda (Yaztst 5 inci sayfamtzdadır)
Toplantıda Hindistan - Türkiye Kültür Cemiyetinin reisi Kasım Gü lefc, filozof Rlza Tevflk, Halide E. dip Adıvar, Rauf Orbay, Ali Fuat Cebesoy, Adnan Adıvar, Tevflk Siğlam. Danimarka, İtalya, Şlll Stfirlcrl ve basın mensupları ha-z r bulunmuştur.
Samimî bir hava İçinde geçen bu toplantıda Gandlnln hayatına alt bir film gösterilmiş ve hûtıra-bi tâzlz edilmiştir.
TAKVİMDEN BİR YAPRAK
Açılış töreninde Başbakan bir nutuk söyliyecek
Uzun nıüddettonbori hazırlanan ve bir çok hususî ve resmî müessese* lorin iştirak ettiği 1949 İstanbul ser* gisi, bugün saat 17 do törenle açılacaktır. Açılış törenindo Başbakan, Bakanlar, Milletvekilleri, diğer ileri gelenlerle 600 kişi davetlidir.
Başbakanın vo Valiniu konuşma-(Devamı Sa. s Sû. 1 do)
İstanbul Gazotecllor Comlyetl Idaro Hoyotl Rolsl Burhan Folck dostumuzun Imzaalle aldığım davellyodo bir İki gün ovvol Sayın Cumhurrolslmlz tarafından kabul odllon İdare hoyotimlzln blzlerln de kabulü İçin rloada bulunduğunu vo bu ricanın Is'af edllerok dün otobüsle Dolmabahço sarayınn götürülmemizin mukarrer olduğu bildiriliyordu.
Ayrıoa davollycnln altında da şu noktalara Işarot buyuruluyordu:
Kılık: Koyu ronk kostüm.
Toplantı, ziyaret vazifesini İfadan İbaret olduğu İçin -bilhassa mesul hükümet adamlarının covap-landırablloooklorl hususatın bahis ınovzuu odllmoınosl.»
Bendeniz bu davoto loabot odo-modlğlmdon dolayı İtizar eylerim. Zira davotlyo o surotlo kaloma alınmıştır kİ, moâllndon, gûya Sayın Cumhurbaşkanımız blzlorl ancak Idaro hoyotimlzln rloası üzorlno kabul buyuracaklardır. Ben bu vadldo İdare hoyotlmlzdon bir rloa-da bulunmuş doğlllm. Biz matbuat hadimleri, Dovlet Reisimizin yük-sok huzurlarına kabul odllmek şo-roflno nail olmak için toşrlfat, yahut da Hususi Kalom Müdürlüğü
r
ULUNAY
tarafından tostir odllmı; bir tez o-re llo davot edilmekliğin usul bakımından daha muvafık olaoağını zannetmekte haklıdırlar. Bundan başka koyu renk kostüm meselesi do bendeniz İçin bir mflnl teşkil etmektedir. Zira gerok gündelik, gerek yabanlık olarak bir tok kostümüm var; o da açık ronk... Sıcak movslmlordo yoloğl hazf llo yazlık, soğuk gelince —yoloğl glymok suretiyle— kışılk oluyor... Davotlvcvo göro bu kılıkla Isbat-t-vüout cdllo-mlyecegl pek tabiidir. Sonra toplantının mahlyotl do bendenizi düşündürdü... Yüksok bir huzurda sözünü bllmlyocok kadar patavatsız olduğuma hükmedlImcsInI biraz garip gördüm. Yaşımın llorlomoslne rağmen sürç-l-llsan'da bulunacağımı pek zannetmiyorum. Fakat görüyorum kİ muhtorom Idaro heyetimiz yalnız Comlyotl değil, «kös-rot-l-kolâm» a müptelâ olduğumuzu düşünerek blzlorl do Idaro buyuruyorlar... Kondllorlnl bu endişeden do kurtarmak Istodlın
Işto bütün bu manialar aziz
meslokdaşlarınıa katılmak İmkânını
bendenlzdon solbeylemlştlr.
Sayın Idaro hoyotimlzln bu İti-
zarımı kabul eyllyeooğlnl ümit eyle-
rim.
Cumartesi 1 EKİM 1949 Sahibi: Safa Kılıçlıoğlu İdareı Nuruosmanlye No: 17 Tel adresli «YENİ SABAH» İSTANBUL Tslrtoni 20788—28188 Yeni Safralı 12 İnci Yıl, No. 3800 HÜRRİYET VE HAKKİN YILMAZ MÜDAFI1Y1Z Say,s,: 10 Km Çin’ in şikâyeti Lake Succosa, 30 (A-P) — Milliyetçi Çin luikûınotl, Birloşmi» Milletler BİyaBÎ komitesinde. Rueyaya karşı yaptığı bir şikâyet konusunda hezimete uğramıştır. Komite, Çin şikâyetini daha aonra ele almıya karar vor-U? miştir.
İnönü/ dün, iç ve dış Rusyav politikayı izah etti İlemün; e peykleri, Tito asetatı kesiyor
İnönü, ara seçimlere şahsan çok ehemmiyet verdiğini, bunun memlekette huzuru temin
Macaristanla Polonya da Yugoslav dostluk andlaşmalannı feshettiler
edecek bir vasıta olduğunu söyledi
" 948 seçim kanununu tetkik eden Avrupalı mütehassısların hiçbiri adlî teminat denilen şeyleri şart olarak göstermemişlerdir,
m
ğun-j, bu takdirde Rusya ve peyklerinin Yugoslavya İle elyaal mü -nasebetlerlnl kesmiş olacaklarını kaydetmektedir.
Yugoalavyaya verilen Macar no taamda, Sovyet Rusya notasındaki İddialar tekrarlanmakta ve ayn ca Tito Yugoslavyasının, Macar İs tanda bir hükümet darbesi hazırladığının ve Macar aleyhtarı faaliyette bulunduğunun Rajk dâvasında meydana çıktığı, bu vaziyette (Devamı Sa. 5 Sii 7 de)
Door'un
mühim
beyanatı
Kim etdi sana Bu kârı Teklif?
D° stanbulda bir Gazatcciler Cemiyeti vo onan bir İdare heyeti var ki başından büyük işlere hiç salâhiyet ve vekâleti olmadan girişmekte mahzur görmüyor. Herhangi bir gazetenin sahip veya başmuharririni sinesinde toplamıyan bn idare heyeti, geçenlerde Sayın Cumhurbaşkanı tsmet İnönü tarafından kabul edilmek saadetine nail olmuş ve bu kabulden faydalanarak. gazetecilerin kendilerini ziyaret arzusunda bulunduklarını arzetmistir. Bu istek tabiatiyle ve büyük bir nezaketle riyaset makamınca tasvip buyurulmuş-tur. Halbuki (Yeni Sabah) bu teşkile dahil olmadığı gibi, Devlet Başkanından bu yolda bir ricada bulunulması için kimseye en ufak bir salâhiyet de vermiş değildir. Kaldı İd bütün İstanbul matbuatını temsil ettiklerini iddia eden vo .« sıfatla en mu tene mevkiler- . de söz söylemek kudretini nefis- , terinde bulan bu heyete, birço’: gündelik gazete sahipleri dahil değillerdir ve ayn bir teşkilde ■ toplanmışlardır. Gazeteciler Cemiyeti İdare Heyeti denilen gru-pa dikkat edilecek olursa, buraya, İntişar etmekte olan gazetelerin sahip, başmuharrir, hattâ yazı İşleri müdürlerinden hiç birinin dahil olmadığı görülür. Bir İki fıkracı İle muhabir idare heyetini teşkil ediyor. Böyle bir heyetin bütün İstanbul gazeteleri adına söz söylemeğe, rica ve maruzatta bulunmağa ve sonra davetler düzenlemeğe ve tavassuta yetkisi olabilir mi? Bahusus ki. bir örneğini gazetemizin ayn bir BÜtununda göreceğiniz davetname metni, bahis mevzun olacak , kabul resminin şart ve erkânını ' da göstermekte ve konuşulacak bahisler hakkında bile direktifleri ihtiva eylemektedir. Bir gazete muhabir veya fıkracısının gazete sahip ve başmuharrirlerine yol ve erkân göstermesi ve daha yüksekten aldığı direktiflerle talimat vermesi kadar garip bir hal tasavvur olunamaz. Cidden dünyanın tersine döndüğüne bu davetname ve yapılan tavsiyelerden daha parlak bir delil olmaz.
Kendisine Gazeteciler Cemiyeti idare heyeti adını veren teşkil, yukarıda temas ettiğimiz gibi, sinesino hiç bir gazete sahip başmuharririni, alamadığına göre, sadece ve sırf gazetelerde çalışanların menfaatlerini ve maddi İhtiyaçlarını korumıya matuf bir sendika manzarası göstermektedir. Bu maddi alanda istedikleri kadar geniş hareket ederek âzaya kışlık odun, kömür tedarik etsinler, zaruret halinde arkadaşlara maddi yardımlarda bulunsunlar. Hattâ eve muhtaç olanlara ev bile tedarik etsinler. Bütün bu İşler onların tam faaliyet sahasına girsin ve girer. Fakat gazetelerin tavır ve hareketini, yüksek İdare ve şevkini tâyin ve tesbit gibi başlarından büyük İşlere karışmasınlar. Gazeteler adına ricada bulunabilecek ve salâhiyetle söz Büyüyebilecekler, ancak gazetelerin sahip ve başmuharrirleridir. Esasen Istan-bulda mevcut teşkil bir değil, İki olduğundan bunlardan yalnız birinin banaliyle vaki olan veya olacak bir davetin diğer grupu kıracağı da muhakkaktır. Görülüyor kİ, Sayın Cumhurbaşkanı her halde belli ve mahdut bir zümrenin bütün İstanbul gazetecilerini temsil ettiği yolunda hakikatlere intibak etmlyen bir di'slineeve sevkedllmfşlerdir.
Bu gibi hâdiselerin tekerrür etmemesi ve herkesin kendi salâhiyet ve kudreti dahilinde söz Böylemesl ve hareketlerde bulunması çok yerinde olur, izah ettiğimiz hu sebeplerden dolayıdır ki İştirakinden haz duyacağımız bir toplantıya katılmak saadetinden ve şerefinden kendimizi mahrum kıldık- VENt SABAH1
Tarım Bakanının beyanatı
Marşal tahsisatı milletlerin göstereceği kabiliyete göre azaltılıp veya çoğaltılacak
Ankara 30 (Hususi) — îkt'-adl işbirliği Türkiye İcra komitesi baş kanı Mr. Russel H. Door, bu~ün saat 17.30 da basın mensuplarım kabul ederek kendilerine 1949 . 950 Marshall yardım programı hakkın da aşağıdaki beyanatta bulunmuş
Büyük Elçi Averell Harriman’m (Devamı Sa. 5 Sû. 7 de)
Birleşik Amerika askerî şefleri nin iştirâkile Londrada yapılan taplaniil ardan biri..
Bakan, makine ziraatile beraber hayvanla yapılan ziraatın lüzumunu belirtti
Dün sabahki ekspresle Ankara-dan şehrimize gelen Tarım Bakanı Cavlt Oral, Haydarpaşa garında kendisini karşılayan gazetecilere muhtelif tarım meseleleri hakkın-
Atom bombasının
kontrolü meselesi
Rusyanın, atom bahsinde durumunu değiştirmesi bekleniyor
Lake Success: 30 a.a. (United l Press) — Atom bombasının kon-l trolü meselesine daha realist bir hal çaresi bulması için yaptıklar |
Anadoluya tâyin edilen öğretmenler
İlk öğretim Umum Müdürü dün 152 öğretmenin durumu hakkında izahat verdi
. İlk öğrotim genel müdürü Yunus Kâzım Koni Ankaradnn şehrimize gelmiştir. İlk öğrotim genel müdürü dün kendisı'ylo görüşen bir arkadaşımıza 152 ilk okul öğretmeninin başka iiloro nakli meselesi hakkında aşağıdaki izahatı vermiştir.
(— Istanbulda 1900 kadar aylıklı Öğretmon vardır. Bu miktar bütün Türkiyedeki maaşlı öğretmen kadrosunun 1/8’i demek lir. Bu kadrolarla yalnız roBtni okullara devam o-den çocukları okutuyoruz. Halbuki 836 öğretmon do resmî okullarımız dışında kalan çocukları okutmaktadır. Şu manzara gösteriyor ki İstanbul öğünülecek derecede ilk öğretim dâvasını başarmıştır. Fakat yapılan incelemeler İstanbul kadrolarında lüzumsuz denilebilecek istihdam yerleri bulunduğunu göstermiş.
(Devamı 8a. 5 6Ü. I do)
Davetiyenin metni
Bugün, baçnıakalemlzdo vo Ulunay'ın fıkrasında bahis mevzuu odllon İstanbul Gazotecllor Comlyctlnln gönderdiği davetiyenin motnl aşağıdadır:
Sayın Bay (..,,....)
Idaro heyetimizin Reisicumhur Hazretleri tarafından kabulü Birasında, VAKt RİCAMIZ ÜZERİNE esasen gazeteci arkadaşlarımızın teman arzusunda bulunduklarını ıfado buyurarak, BU RtCA-M1ZT FIRSAT ittihaz ilo 30 Eylül Cama günü saat 10 dit Dolma-bnhço sarayında bir TOPLANTI TERTİBİNİ EMİR BUYURMUŞLAR vo zatıâlinizlu dr, bu toplantıda huzurunuzu temine heyetimizi memur etmişloıdir. Hürmetlorinılo arzederim.
idaıo Hoyotl Başkanı
Burhan Felek
zMİSHMB sis*
Başkan Trum an, yardımlara dair mesajını Ko ngrede okuyor..
İlmî hey’et ve istifa
hadisesi
Bu gece yarısı saatinizi
Kongre askerî ve iktisadı
yardımları tasdik etti
Truman tarafından pazartesiye imzalanacak olan projelere göre, Amerika, dünyanın kalkınması için 7 milyar dolardan fazla harcıyacak
Hey’et başkanının soru, lan suallere cevapları
Ankara, 30 (Hususi) — Profesör N31T Kübalının ilmi heyetten istifası hâdisesi üzerine heyet başkam Halil Özyörüğii makamında ziyaret ottim. Heyet başkam irtifa hâdisesi bakkmda yayınlanan tebliğden başka 8Öyliyecek bir fikri olmadığını, heyetin faaliyetine devam ettiğini vo İstanbul üniversitesinden seçilecek yeni mümessilin gelişi beklenilmeden çalışmalara devam edileceğini söylo-tnfştir.
Kendisine bazı sualler sorarak aşağıdaki cevaplan aldım:
— Partilerin 1946 ve onu takip eden seçimlerde vukuunu ılori sürdükleri yolsuzluklara ve şikâyetlere (Devamı Sa. 8 Sû. « da)
geri alınız
Bu gcco yansından itibaren bütün yurtta kış saatinin tatbikine başlanacaktır. Bu münascbotlo bu geco saat 24 do saatler bir saat geri alınncalctır.
Ankara, 30 (Radyo Guzotosi) — Amorikau kongreni, askerî ve gayri askeri yardım projelerini tasdik etmiştir. Bu husustaki kanun tasarıları, pazartesi günü Başkan Truman tarafından imzalanacaktır. Bu yeni tasarılarla Birleşik Amerika Devletleri, 7 küsur milyar dolarlık askeri vo iktisadi yardımda bulunacaktır. Bunun 4 milyar 800 küsur milyonu Marshall plânına dahil memleketlere ayrılmıştır. Ayrıca, yine gayri askeri yardım için Türkiye, Yunanistan, Batı Almanya gibi memleketlere bir milyar dolarlık yardım yapılncak tır. Bu son rakamdan Tiirkiyoyo düşen hisse, 45 milyon dolardır. I
Atlantik paktına dahil momloket-
Türk-Hind kültür cemiyeti kurucuları toplandı
1949 İstanbul
Sergisi bugün açılıyor
••
“ Yeni Sabah „ ın büyük Dünya turu sona eriyor
Üstad Esat Mahmut Karakurt bir iki haftaya kadar yurda dönerek yazılarına başlıyacak
Esat Mahmut Karakurt Mi yamlde bir geminin güvertesind e Üniversiteli genç kızlarla güneş banyosunda (Yaztst 5 inci sayfamtzdadır)
Toplantıda Hindistan - Türkiye Kültür Cemiyetinin reisi Kasım Gü lefc, filozof Rlza Tevflk, Halide E. dip Adıvar, Rauf Orbay, Ali Fuat Cebesoy, Adnan Adıvar, Tevflk Siğlam. Danimarka, İtalya, Şlll Stfirlcrl ve basın mensupları ha-z r bulunmuştur.
Samimî bir hava İçinde geçen bu toplantıda Gandlnln hayatına alt bir film gösterilmiş ve hûtıra-bi tâzlz edilmiştir.
TAKVİMDEN BİR YAPRAK
Açılış töreninde Başbakan bir nutuk söyliyecek
Uzun nıüddettonbori hazırlanan ve bir çok hususî ve resmî müessese* lorin iştirak ettiği 1949 İstanbul ser* gisi, bugün saat 17 do törenle açılacaktır. Açılış törenindo Başbakan, Bakanlar, Milletvekilleri, diğer ileri gelenlerle 600 kişi davetlidir.
Başbakanın vo Valiniu konuşma-(Devamı Sa. s Sû. 1 do)
İstanbul Gazotecllor Comlyetl Idaro Hoyotl Rolsl Burhan Folck dostumuzun Imzaalle aldığım davellyodo bir İki gün ovvol Sayın Cumhurrolslmlz tarafından kabul odllon İdare hoyotimlzln blzlerln de kabulü İçin rloada bulunduğunu vo bu ricanın Is'af edllerok dün otobüsle Dolmabahço sarayınn götürülmemizin mukarrer olduğu bildiriliyordu.
Ayrıoa davollycnln altında da şu noktalara Işarot buyuruluyordu:
Kılık: Koyu ronk kostüm.
Toplantı, ziyaret vazifesini İfadan İbaret olduğu İçin -bilhassa mesul hükümet adamlarının covap-landırablloooklorl hususatın bahis ınovzuu odllmoınosl.»
Bendeniz bu davoto loabot odo-modlğlmdon dolayı İtizar eylerim. Zira davotlyo o surotlo kaloma alınmıştır kİ, moâllndon, gûya Sayın Cumhurbaşkanımız blzlorl ancak Idaro hoyotimlzln rloası üzorlno kabul buyuracaklardır. Ben bu vadldo İdare hoyotlmlzdon bir rloa-da bulunmuş doğlllm. Biz matbuat hadimleri, Dovlet Reisimizin yük-sok huzurlarına kabul odllmek şo-roflno nail olmak için toşrlfat, yahut da Hususi Kalom Müdürlüğü
r
ULUNAY
tarafından tostir odllmı; bir tez o-re llo davot edilmekliğin usul bakımından daha muvafık olaoağını zannetmekte haklıdırlar. Bundan başka koyu renk kostüm meselesi do bendeniz İçin bir mflnl teşkil etmektedir. Zira gerok gündelik, gerek yabanlık olarak bir tok kostümüm var; o da açık ronk... Sıcak movslmlordo yoloğl hazf llo yazlık, soğuk gelince —yoloğl glymok suretiyle— kışılk oluyor... Davotlvcvo göro bu kılıkla Isbat-t-vüout cdllo-mlyecegl pek tabiidir. Sonra toplantının mahlyotl do bendenizi düşündürdü... Yüksok bir huzurda sözünü bllmlyocok kadar patavatsız olduğuma hükmedlImcsInI biraz garip gördüm. Yaşımın llorlomoslne rağmen sürç-l-llsan'da bulunacağımı pek zannetmiyorum. Fakat görüyorum kİ muhtorom Idaro heyetimiz yalnız Comlyotl değil, «kös-rot-l-kolâm» a müptelâ olduğumuzu düşünerek blzlorl do Idaro buyuruyorlar... Kondllorlnl bu endişeden do kurtarmak Istodlın
Işto bütün bu manialar aziz
meslokdaşlarınıa katılmak İmkânını
bendenlzdon solbeylemlştlr.
Sayın Idaro hoyotimlzln bu İti-
zarımı kabul eyllyeooğlnl ümit eyle-
rim.
Cumartesi 1 EKİM 1949 Sahibi: Safa Kılıçlıoğlu İdareı Nuruosmanlye No: 17 Tel adresli «YENİ SABAH» İSTANBUL Tslrtoni 20788—28188 Yeni Safralı 12 İnci Yıl, No. 3800 HÜRRİYET VE HAKKİN YILMAZ MÜDAFI1Y1Z Say,s,: 10 Km Çin’ in şikâyeti Lake Succosa, 30 (A-P) — Milliyetçi Çin luikûınotl, Birloşmi» Milletler BİyaBÎ komitesinde. Rueyaya karşı yaptığı bir şikâyet konusunda hezimete uğramıştır. Komite, Çin şikâyetini daha aonra ele almıya karar vor-U? miştir.
İnönü/ dün, iç ve dış Rusyav politikayı izah etti İlemün; e peykleri, Tito asetatı kesiyor
İnönü, ara seçimlere şahsan çok ehemmiyet verdiğini, bunun memlekette huzuru temin
Macaristanla Polonya da Yugoslav dostluk andlaşmalannı feshettiler
edecek bir vasıta olduğunu söyledi
" 948 seçim kanununu tetkik eden Avrupalı mütehassısların hiçbiri adlî teminat denilen şeyleri şart olarak göstermemişlerdir,
m
ğun-j, bu takdirde Rusya ve peyklerinin Yugoslavya İle elyaal mü -nasebetlerlnl kesmiş olacaklarını kaydetmektedir.
Yugoalavyaya verilen Macar no taamda, Sovyet Rusya notasındaki İddialar tekrarlanmakta ve ayn ca Tito Yugoslavyasının, Macar İs tanda bir hükümet darbesi hazırladığının ve Macar aleyhtarı faaliyette bulunduğunun Rajk dâvasında meydana çıktığı, bu vaziyette (Devamı Sa. 5 Sii 7 de)
Door'un
mühim
beyanatı
Kim etdi sana Bu kârı Teklif?
D° stanbulda bir Gazatcciler Cemiyeti vo onan bir İdare heyeti var ki başından büyük işlere hiç salâhiyet ve vekâleti olmadan girişmekte mahzur görmüyor. Herhangi bir gazetenin sahip veya başmuharririni sinesinde toplamıyan bn idare heyeti, geçenlerde Sayın Cumhurbaşkanı tsmet İnönü tarafından kabul edilmek saadetine nail olmuş ve bu kabulden faydalanarak. gazetecilerin kendilerini ziyaret arzusunda bulunduklarını arzetmistir. Bu istek tabiatiyle ve büyük bir nezaketle riyaset makamınca tasvip buyurulmuş-tur. Halbuki (Yeni Sabah) bu teşkile dahil olmadığı gibi, Devlet Başkanından bu yolda bir ricada bulunulması için kimseye en ufak bir salâhiyet de vermiş değildir. Kaldı İd bütün İstanbul matbuatını temsil ettiklerini iddia eden vo .« sıfatla en mu tene mevkiler- . de söz söylemek kudretini nefis- , terinde bulan bu heyete, birço’: gündelik gazete sahipleri dahil değillerdir ve ayn bir teşkilde ■ toplanmışlardır. Gazeteciler Cemiyeti İdare Heyeti denilen gru-pa dikkat edilecek olursa, buraya, İntişar etmekte olan gazetelerin sahip, başmuharrir, hattâ yazı İşleri müdürlerinden hiç birinin dahil olmadığı görülür. Bir İki fıkracı İle muhabir idare heyetini teşkil ediyor. Böyle bir heyetin bütün İstanbul gazeteleri adına söz söylemeğe, rica ve maruzatta bulunmağa ve sonra davetler düzenlemeğe ve tavassuta yetkisi olabilir mi? Bahusus ki. bir örneğini gazetemizin ayn bir BÜtununda göreceğiniz davetname metni, bahis mevzun olacak , kabul resminin şart ve erkânını ' da göstermekte ve konuşulacak bahisler hakkında bile direktifleri ihtiva eylemektedir. Bir gazete muhabir veya fıkracısının gazete sahip ve başmuharrirlerine yol ve erkân göstermesi ve daha yüksekten aldığı direktiflerle talimat vermesi kadar garip bir hal tasavvur olunamaz. Cidden dünyanın tersine döndüğüne bu davetname ve yapılan tavsiyelerden daha parlak bir delil olmaz.
Kendisine Gazeteciler Cemiyeti idare heyeti adını veren teşkil, yukarıda temas ettiğimiz gibi, sinesino hiç bir gazete sahip başmuharririni, alamadığına göre, sadece ve sırf gazetelerde çalışanların menfaatlerini ve maddi İhtiyaçlarını korumıya matuf bir sendika manzarası göstermektedir. Bu maddi alanda istedikleri kadar geniş hareket ederek âzaya kışlık odun, kömür tedarik etsinler, zaruret halinde arkadaşlara maddi yardımlarda bulunsunlar. Hattâ eve muhtaç olanlara ev bile tedarik etsinler. Bütün bu İşler onların tam faaliyet sahasına girsin ve girer. Fakat gazetelerin tavır ve hareketini, yüksek İdare ve şevkini tâyin ve tesbit gibi başlarından büyük İşlere karışmasınlar. Gazeteler adına ricada bulunabilecek ve salâhiyetle söz Büyüyebilecekler, ancak gazetelerin sahip ve başmuharrirleridir. Esasen Istan-bulda mevcut teşkil bir değil, İki olduğundan bunlardan yalnız birinin banaliyle vaki olan veya olacak bir davetin diğer grupu kıracağı da muhakkaktır. Görülüyor kİ, Sayın Cumhurbaşkanı her halde belli ve mahdut bir zümrenin bütün İstanbul gazetecilerini temsil ettiği yolunda hakikatlere intibak etmlyen bir di'slineeve sevkedllmfşlerdir.
Bu gibi hâdiselerin tekerrür etmemesi ve herkesin kendi salâhiyet ve kudreti dahilinde söz Böylemesl ve hareketlerde bulunması çok yerinde olur, izah ettiğimiz hu sebeplerden dolayıdır ki İştirakinden haz duyacağımız bir toplantıya katılmak saadetinden ve şerefinden kendimizi mahrum kıldık- VENt SABAH1
Tarım Bakanının beyanatı
Marşal tahsisatı milletlerin göstereceği kabiliyete göre azaltılıp veya çoğaltılacak
Ankara 30 (Hususi) — îkt'-adl işbirliği Türkiye İcra komitesi baş kanı Mr. Russel H. Door, bu~ün saat 17.30 da basın mensuplarım kabul ederek kendilerine 1949 . 950 Marshall yardım programı hakkın da aşağıdaki beyanatta bulunmuş
Büyük Elçi Averell Harriman’m (Devamı Sa. 5 Sû. 7 de)
Birleşik Amerika askerî şefleri nin iştirâkile Londrada yapılan taplaniil ardan biri..
Bakan, makine ziraatile beraber hayvanla yapılan ziraatın lüzumunu belirtti
Dün sabahki ekspresle Ankara-dan şehrimize gelen Tarım Bakanı Cavlt Oral, Haydarpaşa garında kendisini karşılayan gazetecilere muhtelif tarım meseleleri hakkın-
Atom bombasının
kontrolü meselesi
Rusyanın, atom bahsinde durumunu değiştirmesi bekleniyor
Lake Success: 30 a.a. (United l Press) — Atom bombasının kon-l trolü meselesine daha realist bir hal çaresi bulması için yaptıklar |
Anadoluya tâyin edilen öğretmenler
İlk öğretim Umum Müdürü dün 152 öğretmenin durumu hakkında izahat verdi
. İlk öğrotim genel müdürü Yunus Kâzım Koni Ankaradnn şehrimize gelmiştir. İlk öğrotim genel müdürü dün kendisı'ylo görüşen bir arkadaşımıza 152 ilk okul öğretmeninin başka iiloro nakli meselesi hakkında aşağıdaki izahatı vermiştir.
(— Istanbulda 1900 kadar aylıklı Öğretmon vardır. Bu miktar bütün Türkiyedeki maaşlı öğretmen kadrosunun 1/8’i demek lir. Bu kadrolarla yalnız roBtni okullara devam o-den çocukları okutuyoruz. Halbuki 836 öğretmon do resmî okullarımız dışında kalan çocukları okutmaktadır. Şu manzara gösteriyor ki İstanbul öğünülecek derecede ilk öğretim dâvasını başarmıştır. Fakat yapılan incelemeler İstanbul kadrolarında lüzumsuz denilebilecek istihdam yerleri bulunduğunu göstermiş.
(Devamı 8a. 5 6Ü. I do)
Davetiyenin metni
Bugün, baçnıakalemlzdo vo Ulunay'ın fıkrasında bahis mevzuu odllon İstanbul Gazotecllor Comlyctlnln gönderdiği davetiyenin motnl aşağıdadır:
Sayın Bay (..,,....)
Idaro heyetimizin Reisicumhur Hazretleri tarafından kabulü Birasında, VAKt RİCAMIZ ÜZERİNE esasen gazeteci arkadaşlarımızın teman arzusunda bulunduklarını ıfado buyurarak, BU RtCA-M1ZT FIRSAT ittihaz ilo 30 Eylül Cama günü saat 10 dit Dolma-bnhço sarayında bir TOPLANTI TERTİBİNİ EMİR BUYURMUŞLAR vo zatıâlinizlu dr, bu toplantıda huzurunuzu temine heyetimizi memur etmişloıdir. Hürmetlorinılo arzederim.
idaıo Hoyotl Başkanı
Burhan Felek
zMİSHMB sis*
Başkan Trum an, yardımlara dair mesajını Ko ngrede okuyor..
İlmî hey’et ve istifa
hadisesi
Bu gece yarısı saatinizi
Kongre askerî ve iktisadı
yardımları tasdik etti
Truman tarafından pazartesiye imzalanacak olan projelere göre, Amerika, dünyanın kalkınması için 7 milyar dolardan fazla harcıyacak
Hey’et başkanının soru, lan suallere cevapları
Ankara, 30 (Hususi) — Profesör N31T Kübalının ilmi heyetten istifası hâdisesi üzerine heyet başkam Halil Özyörüğii makamında ziyaret ottim. Heyet başkam irtifa hâdisesi bakkmda yayınlanan tebliğden başka 8Öyliyecek bir fikri olmadığını, heyetin faaliyetine devam ettiğini vo İstanbul üniversitesinden seçilecek yeni mümessilin gelişi beklenilmeden çalışmalara devam edileceğini söylo-tnfştir.
Kendisine bazı sualler sorarak aşağıdaki cevaplan aldım:
— Partilerin 1946 ve onu takip eden seçimlerde vukuunu ılori sürdükleri yolsuzluklara ve şikâyetlere (Devamı Sa. 8 Sû. « da)
geri alınız
Bu gcco yansından itibaren bütün yurtta kış saatinin tatbikine başlanacaktır. Bu münascbotlo bu geco saat 24 do saatler bir saat geri alınncalctır.
Ankara, 30 (Radyo Guzotosi) — Amorikau kongreni, askerî ve gayri askeri yardım projelerini tasdik etmiştir. Bu husustaki kanun tasarıları, pazartesi günü Başkan Truman tarafından imzalanacaktır. Bu yeni tasarılarla Birleşik Amerika Devletleri, 7 küsur milyar dolarlık askeri vo iktisadi yardımda bulunacaktır. Bunun 4 milyar 800 küsur milyonu Marshall plânına dahil memleketlere ayrılmıştır. Ayrıca, yine gayri askeri yardım için Türkiye, Yunanistan, Batı Almanya gibi memleketlere bir milyar dolarlık yardım yapılncak tır. Bu son rakamdan Tiirkiyoyo düşen hisse, 45 milyon dolardır. I
Atlantik paktına dahil momloket-
Türk-Hind kültür cemiyeti kurucuları toplandı
1949 İstanbul
Sergisi bugün açılıyor
••
“ Yeni Sabah „ ın büyük Dünya turu sona eriyor
Üstad Esat Mahmut Karakurt bir iki haftaya kadar yurda dönerek yazılarına başlıyacak
Esat Mahmut Karakurt Mi yamlde bir geminin güvertesind e Üniversiteli genç kızlarla güneş banyosunda (Yaztst 5 inci sayfamtzdadır)
Toplantıda Hindistan - Türkiye Kültür Cemiyetinin reisi Kasım Gü lefc, filozof Rlza Tevflk, Halide E. dip Adıvar, Rauf Orbay, Ali Fuat Cebesoy, Adnan Adıvar, Tevflk Siğlam. Danimarka, İtalya, Şlll Stfirlcrl ve basın mensupları ha-z r bulunmuştur.
Samimî bir hava İçinde geçen bu toplantıda Gandlnln hayatına alt bir film gösterilmiş ve hûtıra-bi tâzlz edilmiştir.
TAKVİMDEN BİR YAPRAK
Açılış töreninde Başbakan bir nutuk söyliyecek
Uzun nıüddettonbori hazırlanan ve bir çok hususî ve resmî müessese* lorin iştirak ettiği 1949 İstanbul ser* gisi, bugün saat 17 do törenle açılacaktır. Açılış törenindo Başbakan, Bakanlar, Milletvekilleri, diğer ileri gelenlerle 600 kişi davetlidir.
Başbakanın vo Valiniu konuşma-(Devamı Sa. s Sû. 1 do)
İstanbul Gazotecllor Comlyetl Idaro Hoyotl Rolsl Burhan Folck dostumuzun Imzaalle aldığım davellyodo bir İki gün ovvol Sayın Cumhurrolslmlz tarafından kabul odllon İdare hoyotimlzln blzlerln de kabulü İçin rloada bulunduğunu vo bu ricanın Is'af edllerok dün otobüsle Dolmabahço sarayınn götürülmemizin mukarrer olduğu bildiriliyordu.
Ayrıoa davollycnln altında da şu noktalara Işarot buyuruluyordu:
Kılık: Koyu ronk kostüm.
Toplantı, ziyaret vazifesini İfadan İbaret olduğu İçin -bilhassa mesul hükümet adamlarının covap-landırablloooklorl hususatın bahis ınovzuu odllmoınosl.»
Bendeniz bu davoto loabot odo-modlğlmdon dolayı İtizar eylerim. Zira davotlyo o surotlo kaloma alınmıştır kİ, moâllndon, gûya Sayın Cumhurbaşkanımız blzlorl ancak Idaro hoyotimlzln rloası üzorlno kabul buyuracaklardır. Ben bu vadldo İdare hoyotlmlzdon bir rloa-da bulunmuş doğlllm. Biz matbuat hadimleri, Dovlet Reisimizin yük-sok huzurlarına kabul odllmek şo-roflno nail olmak için toşrlfat, yahut da Hususi Kalom Müdürlüğü
r
ULUNAY
tarafından tostir odllmı; bir tez o-re llo davot edilmekliğin usul bakımından daha muvafık olaoağını zannetmekte haklıdırlar. Bundan başka koyu renk kostüm meselesi do bendeniz İçin bir mflnl teşkil etmektedir. Zira gerok gündelik, gerek yabanlık olarak bir tok kostümüm var; o da açık ronk... Sıcak movslmlordo yoloğl hazf llo yazlık, soğuk gelince —yoloğl glymok suretiyle— kışılk oluyor... Davotlvcvo göro bu kılıkla Isbat-t-vüout cdllo-mlyecegl pek tabiidir. Sonra toplantının mahlyotl do bendenizi düşündürdü... Yüksok bir huzurda sözünü bllmlyocok kadar patavatsız olduğuma hükmedlImcsInI biraz garip gördüm. Yaşımın llorlomoslne rağmen sürç-l-llsan'da bulunacağımı pek zannetmiyorum. Fakat görüyorum kİ muhtorom Idaro heyetimiz yalnız Comlyotl değil, «kös-rot-l-kolâm» a müptelâ olduğumuzu düşünerek blzlorl do Idaro buyuruyorlar... Kondllorlnl bu endişeden do kurtarmak Istodlın
Işto bütün bu manialar aziz
meslokdaşlarınıa katılmak İmkânını
bendenlzdon solbeylemlştlr.
Sayın Idaro hoyotimlzln bu İti-
zarımı kabul eyllyeooğlnl ümit eyle-
rim.
Cumartesi 1 EKİM 1949 Sahibi: Safa Kılıçlıoğlu İdareı Nuruosmanlye No: 17 Tel adresli «YENİ SABAH» İSTANBUL Tslrtoni 20788—28188 Yeni Safralı 12 İnci Yıl, No. 3800 HÜRRİYET VE HAKKİN YILMAZ MÜDAFI1Y1Z Say,s,: 10 Km Çin’ in şikâyeti Lake Succosa, 30 (A-P) — Milliyetçi Çin luikûınotl, Birloşmi» Milletler BİyaBÎ komitesinde. Rueyaya karşı yaptığı bir şikâyet konusunda hezimete uğramıştır. Komite, Çin şikâyetini daha aonra ele almıya karar vor-U? miştir.
İnönü/ dün, iç ve dış Rusyav politikayı izah etti İlemün; e peykleri, Tito asetatı kesiyor
İnönü, ara seçimlere şahsan çok ehemmiyet verdiğini, bunun memlekette huzuru temin
Macaristanla Polonya da Yugoslav dostluk andlaşmalannı feshettiler
edecek bir vasıta olduğunu söyledi
" 948 seçim kanununu tetkik eden Avrupalı mütehassısların hiçbiri adlî teminat denilen şeyleri şart olarak göstermemişlerdir,
m
ğun-j, bu takdirde Rusya ve peyklerinin Yugoslavya İle elyaal mü -nasebetlerlnl kesmiş olacaklarını kaydetmektedir.
Yugoalavyaya verilen Macar no taamda, Sovyet Rusya notasındaki İddialar tekrarlanmakta ve ayn ca Tito Yugoslavyasının, Macar İs tanda bir hükümet darbesi hazırladığının ve Macar aleyhtarı faaliyette bulunduğunun Rajk dâvasında meydana çıktığı, bu vaziyette (Devamı Sa. 5 Sii 7 de)
Door'un
mühim
beyanatı
Kim etdi sana Bu kârı Teklif?
D° stanbulda bir Gazatcciler Cemiyeti vo onan bir İdare heyeti var ki başından büyük işlere hiç salâhiyet ve vekâleti olmadan girişmekte mahzur görmüyor. Herhangi bir gazetenin sahip veya başmuharririni sinesinde toplamıyan bn idare heyeti, geçenlerde Sayın Cumhurbaşkanı tsmet İnönü tarafından kabul edilmek saadetine nail olmuş ve bu kabulden faydalanarak. gazetecilerin kendilerini ziyaret arzusunda bulunduklarını arzetmistir. Bu istek tabiatiyle ve büyük bir nezaketle riyaset makamınca tasvip buyurulmuş-tur. Halbuki (Yeni Sabah) bu teşkile dahil olmadığı gibi, Devlet Başkanından bu yolda bir ricada bulunulması için kimseye en ufak bir salâhiyet de vermiş değildir. Kaldı İd bütün İstanbul matbuatını temsil ettiklerini iddia eden vo .« sıfatla en mu tene mevkiler- . de söz söylemek kudretini nefis- , terinde bulan bu heyete, birço’: gündelik gazete sahipleri dahil değillerdir ve ayn bir teşkilde ■ toplanmışlardır. Gazeteciler Cemiyeti İdare Heyeti denilen gru-pa dikkat edilecek olursa, buraya, İntişar etmekte olan gazetelerin sahip, başmuharrir, hattâ yazı İşleri müdürlerinden hiç birinin dahil olmadığı görülür. Bir İki fıkracı İle muhabir idare heyetini teşkil ediyor. Böyle bir heyetin bütün İstanbul gazeteleri adına söz söylemeğe, rica ve maruzatta bulunmağa ve sonra davetler düzenlemeğe ve tavassuta yetkisi olabilir mi? Bahusus ki. bir örneğini gazetemizin ayn bir BÜtununda göreceğiniz davetname metni, bahis mevzun olacak , kabul resminin şart ve erkânını ' da göstermekte ve konuşulacak bahisler hakkında bile direktifleri ihtiva eylemektedir. Bir gazete muhabir veya fıkracısının gazete sahip ve başmuharrirlerine yol ve erkân göstermesi ve daha yüksekten aldığı direktiflerle talimat vermesi kadar garip bir hal tasavvur olunamaz. Cidden dünyanın tersine döndüğüne bu davetname ve yapılan tavsiyelerden daha parlak bir delil olmaz.
Kendisine Gazeteciler Cemiyeti idare heyeti adını veren teşkil, yukarıda temas ettiğimiz gibi, sinesino hiç bir gazete sahip başmuharririni, alamadığına göre, sadece ve sırf gazetelerde çalışanların menfaatlerini ve maddi İhtiyaçlarını korumıya matuf bir sendika manzarası göstermektedir. Bu maddi alanda istedikleri kadar geniş hareket ederek âzaya kışlık odun, kömür tedarik etsinler, zaruret halinde arkadaşlara maddi yardımlarda bulunsunlar. Hattâ eve muhtaç olanlara ev bile tedarik etsinler. Bütün bu İşler onların tam faaliyet sahasına girsin ve girer. Fakat gazetelerin tavır ve hareketini, yüksek İdare ve şevkini tâyin ve tesbit gibi başlarından büyük İşlere karışmasınlar. Gazeteler adına ricada bulunabilecek ve salâhiyetle söz Büyüyebilecekler, ancak gazetelerin sahip ve başmuharrirleridir. Esasen Istan-bulda mevcut teşkil bir değil, İki olduğundan bunlardan yalnız birinin banaliyle vaki olan veya olacak bir davetin diğer grupu kıracağı da muhakkaktır. Görülüyor kİ, Sayın Cumhurbaşkanı her halde belli ve mahdut bir zümrenin bütün İstanbul gazetecilerini temsil ettiği yolunda hakikatlere intibak etmlyen bir di'slineeve sevkedllmfşlerdir.
Bu gibi hâdiselerin tekerrür etmemesi ve herkesin kendi salâhiyet ve kudreti dahilinde söz Böylemesl ve hareketlerde bulunması çok yerinde olur, izah ettiğimiz hu sebeplerden dolayıdır ki İştirakinden haz duyacağımız bir toplantıya katılmak saadetinden ve şerefinden kendimizi mahrum kıldık- VENt SABAH1
Tarım Bakanının beyanatı
Marşal tahsisatı milletlerin göstereceği kabiliyete göre azaltılıp veya çoğaltılacak
Ankara 30 (Hususi) — îkt'-adl işbirliği Türkiye İcra komitesi baş kanı Mr. Russel H. Door, bu~ün saat 17.30 da basın mensuplarım kabul ederek kendilerine 1949 . 950 Marshall yardım programı hakkın da aşağıdaki beyanatta bulunmuş
Büyük Elçi Averell Harriman’m (Devamı Sa. 5 Sû. 7 de)
Birleşik Amerika askerî şefleri nin iştirâkile Londrada yapılan taplaniil ardan biri..
Bakan, makine ziraatile beraber hayvanla yapılan ziraatın lüzumunu belirtti
Dün sabahki ekspresle Ankara-dan şehrimize gelen Tarım Bakanı Cavlt Oral, Haydarpaşa garında kendisini karşılayan gazetecilere muhtelif tarım meseleleri hakkın-
Atom bombasının
kontrolü meselesi
Rusyanın, atom bahsinde durumunu değiştirmesi bekleniyor
Lake Success: 30 a.a. (United l Press) — Atom bombasının kon-l trolü meselesine daha realist bir hal çaresi bulması için yaptıklar |
Anadoluya tâyin edilen öğretmenler
İlk öğretim Umum Müdürü dün 152 öğretmenin durumu hakkında izahat verdi
. İlk öğrotim genel müdürü Yunus Kâzım Koni Ankaradnn şehrimize gelmiştir. İlk öğrotim genel müdürü dün kendisı'ylo görüşen bir arkadaşımıza 152 ilk okul öğretmeninin başka iiloro nakli meselesi hakkında aşağıdaki izahatı vermiştir.
(— Istanbulda 1900 kadar aylıklı Öğretmon vardır. Bu miktar bütün Türkiyedeki maaşlı öğretmen kadrosunun 1/8’i demek lir. Bu kadrolarla yalnız roBtni okullara devam o-den çocukları okutuyoruz. Halbuki 836 öğretmon do resmî okullarımız dışında kalan çocukları okutmaktadır. Şu manzara gösteriyor ki İstanbul öğünülecek derecede ilk öğretim dâvasını başarmıştır. Fakat yapılan incelemeler İstanbul kadrolarında lüzumsuz denilebilecek istihdam yerleri bulunduğunu göstermiş.
(Devamı 8a. 5 6Ü. I do)
Davetiyenin metni
Bugün, baçnıakalemlzdo vo Ulunay'ın fıkrasında bahis mevzuu odllon İstanbul Gazotecllor Comlyctlnln gönderdiği davetiyenin motnl aşağıdadır:
Sayın Bay (..,,....)
Idaro heyetimizin Reisicumhur Hazretleri tarafından kabulü Birasında, VAKt RİCAMIZ ÜZERİNE esasen gazeteci arkadaşlarımızın teman arzusunda bulunduklarını ıfado buyurarak, BU RtCA-M1ZT FIRSAT ittihaz ilo 30 Eylül Cama günü saat 10 dit Dolma-bnhço sarayında bir TOPLANTI TERTİBİNİ EMİR BUYURMUŞLAR vo zatıâlinizlu dr, bu toplantıda huzurunuzu temine heyetimizi memur etmişloıdir. Hürmetlorinılo arzederim.
idaıo Hoyotl Başkanı
Burhan Felek
zMİSHMB sis*
Başkan Trum an, yardımlara dair mesajını Ko ngrede okuyor..
İlmî hey’et ve istifa
hadisesi
Bu gece yarısı saatinizi
Kongre askerî ve iktisadı
yardımları tasdik etti
Truman tarafından pazartesiye imzalanacak olan projelere göre, Amerika, dünyanın kalkınması için 7 milyar dolardan fazla harcıyacak
Hey’et başkanının soru, lan suallere cevapları
Ankara, 30 (Hususi) — Profesör N31T Kübalının ilmi heyetten istifası hâdisesi üzerine heyet başkam Halil Özyörüğii makamında ziyaret ottim. Heyet başkam irtifa hâdisesi bakkmda yayınlanan tebliğden başka 8Öyliyecek bir fikri olmadığını, heyetin faaliyetine devam ettiğini vo İstanbul üniversitesinden seçilecek yeni mümessilin gelişi beklenilmeden çalışmalara devam edileceğini söylo-tnfştir.
Kendisine bazı sualler sorarak aşağıdaki cevaplan aldım:
— Partilerin 1946 ve onu takip eden seçimlerde vukuunu ılori sürdükleri yolsuzluklara ve şikâyetlere (Devamı Sa. 8 Sû. « da)
geri alınız
Bu gcco yansından itibaren bütün yurtta kış saatinin tatbikine başlanacaktır. Bu münascbotlo bu geco saat 24 do saatler bir saat geri alınncalctır.
Ankara, 30 (Radyo Guzotosi) — Amorikau kongreni, askerî ve gayri askeri yardım projelerini tasdik etmiştir. Bu husustaki kanun tasarıları, pazartesi günü Başkan Truman tarafından imzalanacaktır. Bu yeni tasarılarla Birleşik Amerika Devletleri, 7 küsur milyar dolarlık askeri vo iktisadi yardımda bulunacaktır. Bunun 4 milyar 800 küsur milyonu Marshall plânına dahil memleketlere ayrılmıştır. Ayrıca, yine gayri askeri yardım için Türkiye, Yunanistan, Batı Almanya gibi memleketlere bir milyar dolarlık yardım yapılncak tır. Bu son rakamdan Tiirkiyoyo düşen hisse, 45 milyon dolardır. I
Atlantik paktına dahil momloket-
Türk-Hind kültür cemiyeti kurucuları toplandı
1949 İstanbul
Sergisi bugün açılıyor
••
“ Yeni Sabah „ ın büyük Dünya turu sona eriyor
Üstad Esat Mahmut Karakurt bir iki haftaya kadar yurda dönerek yazılarına başlıyacak
Esat Mahmut Karakurt Mi yamlde bir geminin güvertesind e Üniversiteli genç kızlarla güneş banyosunda (Yaztst 5 inci sayfamtzdadır)
Toplantıda Hindistan - Türkiye Kültür Cemiyetinin reisi Kasım Gü lefc, filozof Rlza Tevflk, Halide E. dip Adıvar, Rauf Orbay, Ali Fuat Cebesoy, Adnan Adıvar, Tevflk Siğlam. Danimarka, İtalya, Şlll Stfirlcrl ve basın mensupları ha-z r bulunmuştur.
Samimî bir hava İçinde geçen bu toplantıda Gandlnln hayatına alt bir film gösterilmiş ve hûtıra-bi tâzlz edilmiştir.
TAKVİMDEN BİR YAPRAK
Açılış töreninde Başbakan bir nutuk söyliyecek
Uzun nıüddettonbori hazırlanan ve bir çok hususî ve resmî müessese* lorin iştirak ettiği 1949 İstanbul ser* gisi, bugün saat 17 do törenle açılacaktır. Açılış törenindo Başbakan, Bakanlar, Milletvekilleri, diğer ileri gelenlerle 600 kişi davetlidir.
Başbakanın vo Valiniu konuşma-(Devamı Sa. s Sû. 1 do)
İstanbul Gazotecllor Comlyetl Idaro Hoyotl Rolsl Burhan Folck dostumuzun Imzaalle aldığım davellyodo bir İki gün ovvol Sayın Cumhurrolslmlz tarafından kabul odllon İdare hoyotimlzln blzlerln de kabulü İçin rloada bulunduğunu vo bu ricanın Is'af edllerok dün otobüsle Dolmabahço sarayınn götürülmemizin mukarrer olduğu bildiriliyordu.
Ayrıoa davollycnln altında da şu noktalara Işarot buyuruluyordu:
Kılık: Koyu ronk kostüm.
Toplantı, ziyaret vazifesini İfadan İbaret olduğu İçin -bilhassa mesul hükümet adamlarının covap-landırablloooklorl hususatın bahis ınovzuu odllmoınosl.»
Bendeniz bu davoto loabot odo-modlğlmdon dolayı İtizar eylerim. Zira davotlyo o surotlo kaloma alınmıştır kİ, moâllndon, gûya Sayın Cumhurbaşkanımız blzlorl ancak Idaro hoyotimlzln rloası üzorlno kabul buyuracaklardır. Ben bu vadldo İdare hoyotlmlzdon bir rloa-da bulunmuş doğlllm. Biz matbuat hadimleri, Dovlet Reisimizin yük-sok huzurlarına kabul odllmek şo-roflno nail olmak için toşrlfat, yahut da Hususi Kalom Müdürlüğü
r
ULUNAY
tarafından tostir odllmı; bir tez o-re llo davot edilmekliğin usul bakımından daha muvafık olaoağını zannetmekte haklıdırlar. Bundan başka koyu renk kostüm meselesi do bendeniz İçin bir mflnl teşkil etmektedir. Zira gerok gündelik, gerek yabanlık olarak bir tok kostümüm var; o da açık ronk... Sıcak movslmlordo yoloğl hazf llo yazlık, soğuk gelince —yoloğl glymok suretiyle— kışılk oluyor... Davotlvcvo göro bu kılıkla Isbat-t-vüout cdllo-mlyecegl pek tabiidir. Sonra toplantının mahlyotl do bendenizi düşündürdü... Yüksok bir huzurda sözünü bllmlyocok kadar patavatsız olduğuma hükmedlImcsInI biraz garip gördüm. Yaşımın llorlomoslne rağmen sürç-l-llsan'da bulunacağımı pek zannetmiyorum. Fakat görüyorum kİ muhtorom Idaro heyetimiz yalnız Comlyotl değil, «kös-rot-l-kolâm» a müptelâ olduğumuzu düşünerek blzlorl do Idaro buyuruyorlar... Kondllorlnl bu endişeden do kurtarmak Istodlın
Işto bütün bu manialar aziz
meslokdaşlarınıa katılmak İmkânını
bendenlzdon solbeylemlştlr.
Sayın Idaro hoyotimlzln bu İti-
zarımı kabul eyllyeooğlnl ümit eyle-
rim.
Cumartesi 1 EKİM 1949 Sahibi: Safa Kılıçlıoğlu İdareı Nuruosmanlye No: 17 Tel adresli «YENİ SABAH» İSTANBUL Tslrtoni 20788—28188 Yeni Safralı 12 İnci Yıl, No. 3800 HÜRRİYET VE HAKKİN YILMAZ MÜDAFI1Y1Z Say,s,: 10 Km Çin’ in şikâyeti Lake Succosa, 30 (A-P) — Milliyetçi Çin luikûınotl, Birloşmi» Milletler BİyaBÎ komitesinde. Rueyaya karşı yaptığı bir şikâyet konusunda hezimete uğramıştır. Komite, Çin şikâyetini daha aonra ele almıya karar vor-U? miştir.
İnönü/ dün, iç ve dış Rusyav politikayı izah etti İlemün; e peykleri, Tito asetatı kesiyor
İnönü, ara seçimlere şahsan çok ehemmiyet verdiğini, bunun memlekette huzuru temin
Macaristanla Polonya da Yugoslav dostluk andlaşmalannı feshettiler
edecek bir vasıta olduğunu söyledi
" 948 seçim kanununu tetkik eden Avrupalı mütehassısların hiçbiri adlî teminat denilen şeyleri şart olarak göstermemişlerdir,
m
ğun-j, bu takdirde Rusya ve peyklerinin Yugoslavya İle elyaal mü -nasebetlerlnl kesmiş olacaklarını kaydetmektedir.
Yugoalavyaya verilen Macar no taamda, Sovyet Rusya notasındaki İddialar tekrarlanmakta ve ayn ca Tito Yugoslavyasının, Macar İs tanda bir hükümet darbesi hazırladığının ve Macar aleyhtarı faaliyette bulunduğunun Rajk dâvasında meydana çıktığı, bu vaziyette (Devamı Sa. 5 Sii 7 de)
Door'un
mühim
beyanatı
Kim etdi sana Bu kârı Teklif?
D° stanbulda bir Gazatcciler Cemiyeti vo onan bir İdare heyeti var ki başından büyük işlere hiç salâhiyet ve vekâleti olmadan girişmekte mahzur görmüyor. Herhangi bir gazetenin sahip veya başmuharririni sinesinde toplamıyan bn idare heyeti, geçenlerde Sayın Cumhurbaşkanı tsmet İnönü tarafından kabul edilmek saadetine nail olmuş ve bu kabulden faydalanarak. gazetecilerin kendilerini ziyaret arzusunda bulunduklarını arzetmistir. Bu istek tabiatiyle ve büyük bir nezaketle riyaset makamınca tasvip buyurulmuş-tur. Halbuki (Yeni Sabah) bu teşkile dahil olmadığı gibi, Devlet Başkanından bu yolda bir ricada bulunulması için kimseye en ufak bir salâhiyet de vermiş değildir. Kaldı İd bütün İstanbul matbuatını temsil ettiklerini iddia eden vo .« sıfatla en mu tene mevkiler- . de söz söylemek kudretini nefis- , terinde bulan bu heyete, birço’: gündelik gazete sahipleri dahil değillerdir ve ayn bir teşkilde ■ toplanmışlardır. Gazeteciler Cemiyeti İdare Heyeti denilen gru-pa dikkat edilecek olursa, buraya, İntişar etmekte olan gazetelerin sahip, başmuharrir, hattâ yazı İşleri müdürlerinden hiç birinin dahil olmadığı görülür. Bir İki fıkracı İle muhabir idare heyetini teşkil ediyor. Böyle bir heyetin bütün İstanbul gazeteleri adına söz söylemeğe, rica ve maruzatta bulunmağa ve sonra davetler düzenlemeğe ve tavassuta yetkisi olabilir mi? Bahusus ki. bir örneğini gazetemizin ayn bir BÜtununda göreceğiniz davetname metni, bahis mevzun olacak , kabul resminin şart ve erkânını ' da göstermekte ve konuşulacak bahisler hakkında bile direktifleri ihtiva eylemektedir. Bir gazete muhabir veya fıkracısının gazete sahip ve başmuharrirlerine yol ve erkân göstermesi ve daha yüksekten aldığı direktiflerle talimat vermesi kadar garip bir hal tasavvur olunamaz. Cidden dünyanın tersine döndüğüne bu davetname ve yapılan tavsiyelerden daha parlak bir delil olmaz.
Kendisine Gazeteciler Cemiyeti idare heyeti adını veren teşkil, yukarıda temas ettiğimiz gibi, sinesino hiç bir gazete sahip başmuharririni, alamadığına göre, sadece ve sırf gazetelerde çalışanların menfaatlerini ve maddi İhtiyaçlarını korumıya matuf bir sendika manzarası göstermektedir. Bu maddi alanda istedikleri kadar geniş hareket ederek âzaya kışlık odun, kömür tedarik etsinler, zaruret halinde arkadaşlara maddi yardımlarda bulunsunlar. Hattâ eve muhtaç olanlara ev bile tedarik etsinler. Bütün bu İşler onların tam faaliyet sahasına girsin ve girer. Fakat gazetelerin tavır ve hareketini, yüksek İdare ve şevkini tâyin ve tesbit gibi başlarından büyük İşlere karışmasınlar. Gazeteler adına ricada bulunabilecek ve salâhiyetle söz Büyüyebilecekler, ancak gazetelerin sahip ve başmuharrirleridir. Esasen Istan-bulda mevcut teşkil bir değil, İki olduğundan bunlardan yalnız birinin banaliyle vaki olan veya olacak bir davetin diğer grupu kıracağı da muhakkaktır. Görülüyor kİ, Sayın Cumhurbaşkanı her halde belli ve mahdut bir zümrenin bütün İstanbul gazetecilerini temsil ettiği yolunda hakikatlere intibak etmlyen bir di'slineeve sevkedllmfşlerdir.
Bu gibi hâdiselerin tekerrür etmemesi ve herkesin kendi salâhiyet ve kudreti dahilinde söz Böylemesl ve hareketlerde bulunması çok yerinde olur, izah ettiğimiz hu sebeplerden dolayıdır ki İştirakinden haz duyacağımız bir toplantıya katılmak saadetinden ve şerefinden kendimizi mahrum kıldık- VENt SABAH1
Tarım Bakanının beyanatı
Marşal tahsisatı milletlerin göstereceği kabiliyete göre azaltılıp veya çoğaltılacak
Ankara 30 (Hususi) — îkt'-adl işbirliği Türkiye İcra komitesi baş kanı Mr. Russel H. Door, bu~ün saat 17.30 da basın mensuplarım kabul ederek kendilerine 1949 . 950 Marshall yardım programı hakkın da aşağıdaki beyanatta bulunmuş
Büyük Elçi Averell Harriman’m (Devamı Sa. 5 Sû. 7 de)
Birleşik Amerika askerî şefleri nin iştirâkile Londrada yapılan taplaniil ardan biri..
Bakan, makine ziraatile beraber hayvanla yapılan ziraatın lüzumunu belirtti
Dün sabahki ekspresle Ankara-dan şehrimize gelen Tarım Bakanı Cavlt Oral, Haydarpaşa garında kendisini karşılayan gazetecilere muhtelif tarım meseleleri hakkın-
Atom bombasının
kontrolü meselesi
Rusyanın, atom bahsinde durumunu değiştirmesi bekleniyor
Lake Success: 30 a.a. (United l Press) — Atom bombasının kon-l trolü meselesine daha realist bir hal çaresi bulması için yaptıklar |
Anadoluya tâyin edilen öğretmenler
İlk öğretim Umum Müdürü dün 152 öğretmenin durumu hakkında izahat verdi
. İlk öğrotim genel müdürü Yunus Kâzım Koni Ankaradnn şehrimize gelmiştir. İlk öğrotim genel müdürü dün kendisı'ylo görüşen bir arkadaşımıza 152 ilk okul öğretmeninin başka iiloro nakli meselesi hakkında aşağıdaki izahatı vermiştir.
(— Istanbulda 1900 kadar aylıklı Öğretmon vardır. Bu miktar bütün Türkiyedeki maaşlı öğretmen kadrosunun 1/8’i demek lir. Bu kadrolarla yalnız roBtni okullara devam o-den çocukları okutuyoruz. Halbuki 836 öğretmon do resmî okullarımız dışında kalan çocukları okutmaktadır. Şu manzara gösteriyor ki İstanbul öğünülecek derecede ilk öğretim dâvasını başarmıştır. Fakat yapılan incelemeler İstanbul kadrolarında lüzumsuz denilebilecek istihdam yerleri bulunduğunu göstermiş.
(Devamı 8a. 5 6Ü. I do)
Davetiyenin metni
Bugün, baçnıakalemlzdo vo Ulunay'ın fıkrasında bahis mevzuu odllon İstanbul Gazotecllor Comlyctlnln gönderdiği davetiyenin motnl aşağıdadır:
Sayın Bay (..,,....)
Idaro heyetimizin Reisicumhur Hazretleri tarafından kabulü Birasında, VAKt RİCAMIZ ÜZERİNE esasen gazeteci arkadaşlarımızın teman arzusunda bulunduklarını ıfado buyurarak, BU RtCA-M1ZT FIRSAT ittihaz ilo 30 Eylül Cama günü saat 10 dit Dolma-bnhço sarayında bir TOPLANTI TERTİBİNİ EMİR BUYURMUŞLAR vo zatıâlinizlu dr, bu toplantıda huzurunuzu temine heyetimizi memur etmişloıdir. Hürmetlorinılo arzederim.
idaıo Hoyotl Başkanı
Burhan Felek
zMİSHMB sis*
Başkan Trum an, yardımlara dair mesajını Ko ngrede okuyor..
İlmî hey’et ve istifa
hadisesi
Bu gece yarısı saatinizi
Kongre askerî ve iktisadı
yardımları tasdik etti
Truman tarafından pazartesiye imzalanacak olan projelere göre, Amerika, dünyanın kalkınması için 7 milyar dolardan fazla harcıyacak
Hey’et başkanının soru, lan suallere cevapları
Ankara, 30 (Hususi) — Profesör N31T Kübalının ilmi heyetten istifası hâdisesi üzerine heyet başkam Halil Özyörüğii makamında ziyaret ottim. Heyet başkam irtifa hâdisesi bakkmda yayınlanan tebliğden başka 8Öyliyecek bir fikri olmadığını, heyetin faaliyetine devam ettiğini vo İstanbul üniversitesinden seçilecek yeni mümessilin gelişi beklenilmeden çalışmalara devam edileceğini söylo-tnfştir.
Kendisine bazı sualler sorarak aşağıdaki cevaplan aldım:
— Partilerin 1946 ve onu takip eden seçimlerde vukuunu ılori sürdükleri yolsuzluklara ve şikâyetlere (Devamı Sa. 8 Sû. « da)
geri alınız
Bu gcco yansından itibaren bütün yurtta kış saatinin tatbikine başlanacaktır. Bu münascbotlo bu geco saat 24 do saatler bir saat geri alınncalctır.
Ankara, 30 (Radyo Guzotosi) — Amorikau kongreni, askerî ve gayri askeri yardım projelerini tasdik etmiştir. Bu husustaki kanun tasarıları, pazartesi günü Başkan Truman tarafından imzalanacaktır. Bu yeni tasarılarla Birleşik Amerika Devletleri, 7 küsur milyar dolarlık askeri vo iktisadi yardımda bulunacaktır. Bunun 4 milyar 800 küsur milyonu Marshall plânına dahil memleketlere ayrılmıştır. Ayrıca, yine gayri askeri yardım için Türkiye, Yunanistan, Batı Almanya gibi memleketlere bir milyar dolarlık yardım yapılncak tır. Bu son rakamdan Tiirkiyoyo düşen hisse, 45 milyon dolardır. I
Atlantik paktına dahil momloket-
Türk-Hind kültür cemiyeti kurucuları toplandı
1949 İstanbul
Sergisi bugün açılıyor
••
“ Yeni Sabah „ ın büyük Dünya turu sona eriyor
Üstad Esat Mahmut Karakurt bir iki haftaya kadar yurda dönerek yazılarına başlıyacak
Esat Mahmut Karakurt Mi yamlde bir geminin güvertesind e Üniversiteli genç kızlarla güneş banyosunda (Yaztst 5 inci sayfamtzdadır)
Toplantıda Hindistan - Türkiye Kültür Cemiyetinin reisi Kasım Gü lefc, filozof Rlza Tevflk, Halide E. dip Adıvar, Rauf Orbay, Ali Fuat Cebesoy, Adnan Adıvar, Tevflk Siğlam. Danimarka, İtalya, Şlll Stfirlcrl ve basın mensupları ha-z r bulunmuştur.
Samimî bir hava İçinde geçen bu toplantıda Gandlnln hayatına alt bir film gösterilmiş ve hûtıra-bi tâzlz edilmiştir.
TAKVİMDEN BİR YAPRAK
Açılış töreninde Başbakan bir nutuk söyliyecek
Uzun nıüddettonbori hazırlanan ve bir çok hususî ve resmî müessese* lorin iştirak ettiği 1949 İstanbul ser* gisi, bugün saat 17 do törenle açılacaktır. Açılış törenindo Başbakan, Bakanlar, Milletvekilleri, diğer ileri gelenlerle 600 kişi davetlidir.
Başbakanın vo Valiniu konuşma-(Devamı Sa. s Sû. 1 do)
İstanbul Gazotecllor Comlyetl Idaro Hoyotl Rolsl Burhan Folck dostumuzun Imzaalle aldığım davellyodo bir İki gün ovvol Sayın Cumhurrolslmlz tarafından kabul odllon İdare hoyotimlzln blzlerln de kabulü İçin rloada bulunduğunu vo bu ricanın Is'af edllerok dün otobüsle Dolmabahço sarayınn götürülmemizin mukarrer olduğu bildiriliyordu.
Ayrıoa davollycnln altında da şu noktalara Işarot buyuruluyordu:
Kılık: Koyu ronk kostüm.
Toplantı, ziyaret vazifesini İfadan İbaret olduğu İçin -bilhassa mesul hükümet adamlarının covap-landırablloooklorl hususatın bahis ınovzuu odllmoınosl.»
Bendeniz bu davoto loabot odo-modlğlmdon dolayı İtizar eylerim. Zira davotlyo o surotlo kaloma alınmıştır kİ, moâllndon, gûya Sayın Cumhurbaşkanımız blzlorl ancak Idaro hoyotimlzln rloası üzorlno kabul buyuracaklardır. Ben bu vadldo İdare hoyotlmlzdon bir rloa-da bulunmuş doğlllm. Biz matbuat hadimleri, Dovlet Reisimizin yük-sok huzurlarına kabul odllmek şo-roflno nail olmak için toşrlfat, yahut da Hususi Kalom Müdürlüğü
r
ULUNAY
tarafından tostir odllmı; bir tez o-re llo davot edilmekliğin usul bakımından daha muvafık olaoağını zannetmekte haklıdırlar. Bundan başka koyu renk kostüm meselesi do bendeniz İçin bir mflnl teşkil etmektedir. Zira gerok gündelik, gerek yabanlık olarak bir tok kostümüm var; o da açık ronk... Sıcak movslmlordo yoloğl hazf llo yazlık, soğuk gelince —yoloğl glymok suretiyle— kışılk oluyor... Davotlvcvo göro bu kılıkla Isbat-t-vüout cdllo-mlyecegl pek tabiidir. Sonra toplantının mahlyotl do bendenizi düşündürdü... Yüksok bir huzurda sözünü bllmlyocok kadar patavatsız olduğuma hükmedlImcsInI biraz garip gördüm. Yaşımın llorlomoslne rağmen sürç-l-llsan'da bulunacağımı pek zannetmiyorum. Fakat görüyorum kİ muhtorom Idaro heyetimiz yalnız Comlyotl değil, «kös-rot-l-kolâm» a müptelâ olduğumuzu düşünerek blzlorl do Idaro buyuruyorlar... Kondllorlnl bu endişeden do kurtarmak Istodlın
Işto bütün bu manialar aziz
meslokdaşlarınıa katılmak İmkânını
bendenlzdon solbeylemlştlr.
Sayın Idaro hoyotimlzln bu İti-
zarımı kabul eyllyeooğlnl ümit eyle-
rim.