Cunıarle9Î 29 EKİM 1949 Sahibi: Safa Kılıçhoğln İdare: Nuruoamaniyo Noı 17 Tel adresi: »YENİ 8ABAH» İSTANBUL Tolefonı 20785 — 26188 Yeni Sabah 12 inci Yıl, No. 3825 HÜRRİYET VE HAKKIN YILMAZ MÜDAFIIYİZ Sayış, 10 Kuruj İNCİ Pastahanesî (Beyoğlu) Büyük milletimin bu ulu bayramını kutlar sadetler dilerim.
Cumhuriyet Bayramınız Kutlu Olsun
Büyük Bayram
Bundan yirmi altı Jll ©V-vel bugün, Türkiyede Cumhuriyet rejimi ilân edilmiş idi. Bizde Cumhuriyetin kuruluşu milli kurtuluş mücadelesinin zaferle taçlanmasından sonra yapıldığı ve tarihî seyrin hemen tabiî bir tekâmül merhalesi olduğu İçin derhal bütün milletçe benimsenmiş idi. Türkiye evvelâ padişahların keyfî ve müstebit idaresine karşı durmuş ve meşrutî bir hükümet şeklini hükümdarlara kabul ettirmiş i-dL Filhakika ikinci Abdüllıamid, culûsn sıralarında kabul ettiği Meşrutiyet ve Kanunu Esasiyi, öyle İçten gelme bir heves ile ta-kabblil eylemediği için ilk vesile ve fırsatta Mithat paşayı bertaraf etmiş ve kanun hükümlerini ihmal eylemiş İdi. Bu suretle otuz küsur yıl a’mal edilmiyen ve sadece salnamelerin ilk sayfasını süslemekle kalan Kanunu Esasi İttihat ve Terakki Cemiyetinin ve Rumeli ordusunun himmet ve gayreti!© tekrar canlandırıldı. Fakat ne yazık kl> ittihat ve Terakki cemiyeti de iktidara gelince, Kanunu Esasiyi sırf İktidarın kerif ve emelino göre tatbik etmeli yolunu tuttu ve az zamanda iş cığrından çıkarak vatandaş lık haklan ayaklar altına alındı ve sokalı ortalarında, köprü başlarında, istasyonlarda muhalif muharrirler ve şahıslar katlettirildi ve katiller de gûya buluna-m-U
tld defa tecrübe edilen Meşrutiyet ve kanunıı Esasi hakkile tatbik edilemediğinden Anadolu kurtuluş savaşından sonra tekrar Meşrutiyete değil, daha ileri bir adım olan Cumhuriyete gidildi. Fakat çok acı olmakla beraber kabul ve İtiraf etmelidir kİ Cumhuriyet İdaresi de toptancılık, şeflik ve tek particilik girdabından nefsini kurtaramadı ve her türlü hürriyetler, çeşitli kanunlarla. kösteklendi. O kadar ki 'Anayasanın fikir, yazı, toplantı Serbestliği haâkmdald hükümler birer efsane ve hayal halini aldı. Şef baskısı bütiin yurtta kendisini hissettirdi. Abdüllıa-rnlt devrinin başlangıcında Kanunu Esasi ve Meşrutiyetin ilânı nasıl'a’mal edilmemiş ve sonra bu kanun ve hükümler unutkanlık tozlariyle örtülmüş ise Cumhuriyetin temel umdeleri de boy lece çeyrek »sır metruk kaldı. Milletin hâkimiyeti, ulusun egemenliği yalnız Cumhuriyet Bayramlarında kırmızı kordelalarla »o kaklarımızda sallandı. Fakat tatbikatta millet, tek partinin hattâ tek şefin gösterdiği kimselerden başkasına reyini vermedi, veremedi. Bu uzun devre esnasında ara sıra İkinci bir parti kurmak ve biraz matbuata nefes aldırmak temayülleri oldu amma -—Serbest Fırka ve sair denemelerde— bn hareketlerin Halk Par tisini ve şef sistemini berhava edeceği anlaşıldığından derhal milletin bu temayülleri Önlendi ve o partiler feshedilerek yine şef ve tek parti usulüne devam olundu. Dünyada demokrasilerin büyük zaferi Tiirki.vemizi işte bu donmuş noktada bulda. Çeyrek asır millet hâkimiyeti lâkırdıcını ağzımızda çiğnediğimiz ve köylü efendimiz dediğimiz hal de en iptidai seçim hakkını hile tanımamıştık. Şimdi kaçıncı d(*-fa olarak, bir hamle daha yapıp bu defa Anayasada yazılı ve o-nunla müeyyed hak ve salâhiyetleri kullanmak temayülleri gösterdik amma İktidar partisi —eski tecrübelerde olduğu gibi— zaten mevcut olan millet haklarının tatbik edilmesinin kendi aleyhinde bir netice vermesine asla mütehammil görünmüyor. O kadar ki Anayasaya aykırı kanunları fiilen tatbik etmemekle beraber mevzuatımız arasından bir türlü çıkarmağa, nefyetmeğe razı olmuyor. Ne olur ne olmaz onları elinde bulundurmağa büyü'" bir ehcmmlvet veriyor.
Cnmhurivet Bayramında en büyük dileğimiz halk hâkimiyetinin tim tecellisi demek olan bu büyük günde, eski hatâlardan ve inatlardan vazgeçilerek kanunla-Devamı 8a. 7. 8u. e da)
Bayram, bütün yurdda büyük törenle kutlanıyor
Bugün, Ankara ve İstanbulda, yurdun bütün büyük şehirlerinde muazzam geçit resimleri yapılacak, gece fener alayları terlip edilecek
İ Bugiln Türk milleti cumhuriyetin 26 inci yılını idrâk etmekte-^ ! dir. 26 yıl evvel bugün, yâni, 23 Ekim 1923 de ©çaka kahraman 1 ! Atatürk cumhuriyeti ilân eylemiştir. i ’
Bugtin, yurdun her köşesinde olduğu gibi, şehrimizdo do tö- ! ; renle kutlanacaktır. (Dovamı 8a. 7 80. 7 do) '
Stalin'in halefi kim olacak
Geçit resmi ve siyasî partiler
İçişleri Bakam, siyasî partilerin geçide iştirâkine neden müsaade edilmediğini açıklıyor, D. P. İstanbul halkına bir beyanname neşretti
Malenkov’dan bahsediliyor Londra, 28 (Nafen) — New -York Times gazetesinde Stilinin yerini alacak şahıs hakkında çıkan bir halleri nakleden Ekonomist dergisi şöyle demektedir: «Bazı haberlere göre, Stalinin yerini alacak olan adam Melen-(Devamı 8a. 7, 8u. 7 do)
Ankara: 28 (A.A.) — Cumhuriyet bayramındaki geçit resminde yal nıx asker! kıt a ve okullarla isçilerin geçmesi hakkındaki Bakanlar Ku rnlu kararına karşı bazı yerlerde
Deniz yedek Subayları dün diplomalarını aldılar
protesto toplantıları yapılacağına dair aldığımız, haberler ve bn yoldaki neşriyat üaerino bugün îçişlori Bakanı Emin Erişirgile müracaatla bun lann doğru olup olmadıkları ve fikirlerinin no merkezde olduğunu nor duk.
İçişleri Bakanı bu eorumuza şu co-(Dovamı 8a. 7 8Ü. 1 de)
48 kişinin üğü uçak kazası
O
Bulgarlar, birbirlerini
Dünkü diploma töre ninden bir intiba..
CYıutm 7 noi sayfadadır)
Lik maçları dördüncü haftası
Asor adalarına düşen uçakta meşhur Fransız boksörü M ar c el Cer dan ve kenıanist Madmazel Junet Növu da vardı
Bugıln Fenerbahçe . Kasımpaşa, Beşiktaş - Beykoz karşılaşıyor
Dördüncü hafta lik maçlarının İlk gün karşılaşmaları buğun İnönü ata dınds oynanacaktır. İlk olarak anal 13 de Fenerbahçe ilo Kasımpaşa kar şılaşacuklurdır. tyi bir vaziyette ol-mıyan Fonorbahçeye karşı, puvan at (Dovamı Sa. 7 Sü. 5 do)
Başbakanın Radyoda Bayramı açış nutku
Cumhuriyet bayramını açış nutkunda, Başbakan iç ve dış politikaya temas ettj
Ankara 18 (A.A.) — Cumhuriyetin 26 ncı yıldönümü bayramını, Başbakan Şemsettin Gürıaltay bu gün saat 13 te Ankara radyosunda söylediği şu nutukla açmıştır:
Sayın vatandaşlarım,
Cumhuriyetin 2Ö ncı yıldönümü bayramını kutlama törenini derin ve heyecanlı duygular İçinde açı. yorum. Büyük bayram, aziz Türk milletine kutlu olsun.
26 yıl evvel, 29 Ekim 1923 de kurulan cumhuriyet rejimi İle Tür klye eski telâkkilerden sıyrılarak, İçtimai ve Biyasl bakımdan çağdaş milletler orasında şerefli mevkiini almıştı. Geçirdiğimiz yıllar, milletin yükselmesine, memleketin İler lemesine İmkân, tarihimize de şeref veren devrtmlere sahne olmuş, (Devamı Sa. 7 Sü. 4 de)
Başbakan fjemseddin Gilnaltay dün Ankara radyosunda nıdkrf nu söylerken
Memur maaşında finSnü.nan'
1 Kasım Nutku
kesinti haberiyalan
Yeni bütçe hazırlıklarında kadrolarda azamî > tasarruf esasi göz önünde tutuluyor \
Ankara 28 (Telefonla) — Maliye Bakanının başkanlığında. Maliye Müsteşarı, Bütçe Varidat ve Ha -zina Umum Müdürlerinden teşkil olunan komite tarafından bakan -lıklar bütçelerinin incelenmesine devam edilmektedir.
Başbakanlık, Basın - Yayın ve Başbakanlığa bağlı bütçeler incelenmiştir. Bütçelerde bilhassa mas raflarda tasarruflar yapılmakta . dır. Bu meyanda aydınlatma ve teshinde %10, mefruşatta %50, bazı satın almalarda %50 tasarruf yapılması düşünülmektedir. Büt çeler İncelenirken Prof. Neumarh ve arkadaşlarının rasyonel çalışma ya alt verdiği rapor esas alınarak
(Devamı 8a. 7, Su. 8 de)
Maliye Ba’v
I.’üştü Aks»!
Meclisin açılacağı gün gakla-» şırken Ankarada yapılan tefsirler
Ankara, 28 ((Hususî) — Şehirliniz siyasî çevrelerinde Cumhur başkanı İnönü'nün Balı güutt Mecliste vereceği açış nutkuna; ehemmiyet verilmektedir, pühkli bu nutuk Bekizinci devre Büyük Millet Meclisinin son çalışma yi-(Devamı Sa. 7 Sü. i de)
Celâl Bay ar dün uçakla İzmire gitti
temizliyorlar *
Komünistler
kütle halinde
tasfiye ediliyor
Londra, 28 (A.A.) — (Ips):
Güvenilir kaynaklardan öğrenildiğine göre, Bulgar komünist partisi İçinde kütle halinde tasfiye hareketi devam etmektedir. Resmî demeçlere göre, bu çıkarılmaların yüzde ellisinin sebebi, parti toplantılarına iştirâk etmemek, aidatı vermemek, veya «en basit vazifeleri» yapmamaktır.
Komünist Rabotniçevsko Dolo gazetesi, tasfiye edilen kimselerin yüzde 65 inin orta halli ve fa kir köylüler olduğunu yazmakta (Dovamı 8a. 7, 8u. 8 d»)
Amerikalı Senato âzası dün geldi
Avıupada tetkikler yapan dört Senato âzasının gazetemize beyanatı
Bayar Manisada m hım bir nutuk söyleyecek îznıir, 28 (Telefonla) — Demokrat Parti Genel Başkanı Ce-lâl Bayar bugün Ankaradan şeh' rimizo gelmiştir. Bayan getiren uçak 13.10 da Cumaovası hava alanına indiği zaman kendisini İzmir ve Manisa Demokratlarından müteşekkil bir kalabalık hararetle karşılamıştır. Bayar uçak tan indikten sonra kendisini kar şılavanlann ellerini sıkmış ve se yahatinin epeyce yorucu geetıgl nl söylemiştir. Hava alanından Lûtfi KaraosmanoElnniın (Devamı Sa. 7, Su.
karşılayanlarla beraber
TAKVİMDEN BİR YAPRAK
Amerika Senato âzan
Amerika Birleşik dovlotlori hükümeti, senato Azaltırından dördünü, dünyanın son siyoBÎ ve iktisadi vazi-
(Dovamı 8a. 7 8Ü. 2 de)
Bugünden itibaren d inci sayfada takip ediniz
Güreş antrenörü dün Par ise gitti
Cumhuriyet Bayramı
ULUN-
Nuri Hoca vapıtfda gazetecilerle görüşürken (Yazısı 7 tıci sayfadadır)
MJJemlekot bugün iCumhurl-•*"yot» I tos’lt ediyor. Yurdumuzun büyük şohlrlorlndon İki evli köylorlno varıncaya kadar hor ta-nfı allı beyazlı sancaklarla donan
Paris: 28 (AP.) — Paris york arasında çalışım Oons yolcu uçağı Asor takım ada «üp parçalanmış, içindeki 48 kişide hiç biri kurtulamamıştır.
Uçak sokanının San Miguol nd nın Kuzeydoğu kesiminde 1100 ro yükseklikte b rinde görüldüğü v Hinden derhal bi gönderildiği Air miştir. Meşhur Fransız boksörü M col Gerdan da facia kurbanları undadır.
(Devamı 6a. 7, 8u. 2
kİ bütün mlllot güvondifti bir n bu mes'ııt morhalclorlnl can selâmlıyor. Cumhuriyot Bayra siyasi kanaatlerin fovkindedir. Muhtelif inanışlar ancak bu osasa dayanarak tebarüz cdobillrlor. Bu-güno kadar kendimizi boklodlğlmiz foyzo kavuşmamış gibi görmekliğimiz, hürriyete, terakklyo olan geniş İştiyakımız dolayıslledlr. Yoksa Cumhuriyet bu memleketi er geç olbette refaha kavuşturacaktır. Yurdumuz uzun senatör çeşitli ida-relorln fırtınaları nrnsında yuvarlandı. Momlokot otuz üc sono İkin
ol Abdülhamldln mutlak İdaresin» tâbi oldu.
Mutlakiyoto nihayot voren Meşru tiyet öyle bir Idaro İdi ki Siiloyman Nazif merhumun dodlgl gibi: (Has rot olduk oskl istıb^in bl.’l-
Cumhuriyetin Cm lâlzr-urad Meşrutlyotln yerino »kaim olması ıncmlokotte bir İtilâ devresinin a-çılmast demekti. Bu da erıcç demokrasinin, tam mânasllo halk hâkimiyetinin kurulması ilo mümkün olabilirdi.
Bugün görüyoruz kİ memleket domokraslyo vo hlirrlyoto doğru yü rüyor. Hiç bir manla dinlemeden yürüyor.
Cumhurlyotl kutlamakla b’i intibahı tes'ld etmiş oluyoruz. Bugünkü büyük bayramın asıl mânası bu-
ölürsom görmeden «nilleldo iim-
mid ettiğim fo.vi -
Diyo hayıflanan büyük vatan şa-
iri mezarında müsterih olabilir.
Mlllot bu foyzl göstorlyorl
Cunıarle9Î 29 EKİM 1949 Sahibi: Safa Kılıçhoğln İdare: Nuruoamaniyo Noı 17 Tel adresi: »YENİ 8ABAH» İSTANBUL Tolefonı 20785 — 26188 Yeni Sabah 12 inci Yıl, No. 3825 HÜRRİYET VE HAKKIN YILMAZ MÜDAFIIYİZ Sayış, 10 Kuruj İNCİ Pastahanesî (Beyoğlu) Büyük milletimin bu ulu bayramını kutlar sadetler dilerim.
Cumhuriyet Bayramınız Kutlu Olsun
Büyük Bayram
Bundan yirmi altı Jll ©V-vel bugün, Türkiyede Cumhuriyet rejimi ilân edilmiş idi. Bizde Cumhuriyetin kuruluşu milli kurtuluş mücadelesinin zaferle taçlanmasından sonra yapıldığı ve tarihî seyrin hemen tabiî bir tekâmül merhalesi olduğu İçin derhal bütün milletçe benimsenmiş idi. Türkiye evvelâ padişahların keyfî ve müstebit idaresine karşı durmuş ve meşrutî bir hükümet şeklini hükümdarlara kabul ettirmiş i-dL Filhakika ikinci Abdüllıamid, culûsn sıralarında kabul ettiği Meşrutiyet ve Kanunu Esasiyi, öyle İçten gelme bir heves ile ta-kabblil eylemediği için ilk vesile ve fırsatta Mithat paşayı bertaraf etmiş ve kanun hükümlerini ihmal eylemiş İdi. Bu suretle otuz küsur yıl a’mal edilmiyen ve sadece salnamelerin ilk sayfasını süslemekle kalan Kanunu Esasi İttihat ve Terakki Cemiyetinin ve Rumeli ordusunun himmet ve gayreti!© tekrar canlandırıldı. Fakat ne yazık kl> ittihat ve Terakki cemiyeti de iktidara gelince, Kanunu Esasiyi sırf İktidarın kerif ve emelino göre tatbik etmeli yolunu tuttu ve az zamanda iş cığrından çıkarak vatandaş lık haklan ayaklar altına alındı ve sokalı ortalarında, köprü başlarında, istasyonlarda muhalif muharrirler ve şahıslar katlettirildi ve katiller de gûya buluna-m-U
tld defa tecrübe edilen Meşrutiyet ve kanunıı Esasi hakkile tatbik edilemediğinden Anadolu kurtuluş savaşından sonra tekrar Meşrutiyete değil, daha ileri bir adım olan Cumhuriyete gidildi. Fakat çok acı olmakla beraber kabul ve İtiraf etmelidir kİ Cumhuriyet İdaresi de toptancılık, şeflik ve tek particilik girdabından nefsini kurtaramadı ve her türlü hürriyetler, çeşitli kanunlarla. kösteklendi. O kadar ki 'Anayasanın fikir, yazı, toplantı Serbestliği haâkmdald hükümler birer efsane ve hayal halini aldı. Şef baskısı bütiin yurtta kendisini hissettirdi. Abdüllıa-rnlt devrinin başlangıcında Kanunu Esasi ve Meşrutiyetin ilânı nasıl'a’mal edilmemiş ve sonra bu kanun ve hükümler unutkanlık tozlariyle örtülmüş ise Cumhuriyetin temel umdeleri de boy lece çeyrek »sır metruk kaldı. Milletin hâkimiyeti, ulusun egemenliği yalnız Cumhuriyet Bayramlarında kırmızı kordelalarla »o kaklarımızda sallandı. Fakat tatbikatta millet, tek partinin hattâ tek şefin gösterdiği kimselerden başkasına reyini vermedi, veremedi. Bu uzun devre esnasında ara sıra İkinci bir parti kurmak ve biraz matbuata nefes aldırmak temayülleri oldu amma -—Serbest Fırka ve sair denemelerde— bn hareketlerin Halk Par tisini ve şef sistemini berhava edeceği anlaşıldığından derhal milletin bu temayülleri Önlendi ve o partiler feshedilerek yine şef ve tek parti usulüne devam olundu. Dünyada demokrasilerin büyük zaferi Tiirki.vemizi işte bu donmuş noktada bulda. Çeyrek asır millet hâkimiyeti lâkırdıcını ağzımızda çiğnediğimiz ve köylü efendimiz dediğimiz hal de en iptidai seçim hakkını hile tanımamıştık. Şimdi kaçıncı d(*-fa olarak, bir hamle daha yapıp bu defa Anayasada yazılı ve o-nunla müeyyed hak ve salâhiyetleri kullanmak temayülleri gösterdik amma İktidar partisi —eski tecrübelerde olduğu gibi— zaten mevcut olan millet haklarının tatbik edilmesinin kendi aleyhinde bir netice vermesine asla mütehammil görünmüyor. O kadar ki Anayasaya aykırı kanunları fiilen tatbik etmemekle beraber mevzuatımız arasından bir türlü çıkarmağa, nefyetmeğe razı olmuyor. Ne olur ne olmaz onları elinde bulundurmağa büyü'" bir ehcmmlvet veriyor.
Cnmhurivet Bayramında en büyük dileğimiz halk hâkimiyetinin tim tecellisi demek olan bu büyük günde, eski hatâlardan ve inatlardan vazgeçilerek kanunla-Devamı 8a. 7. 8u. e da)
Bayram, bütün yurdda büyük törenle kutlanıyor
Bugün, Ankara ve İstanbulda, yurdun bütün büyük şehirlerinde muazzam geçit resimleri yapılacak, gece fener alayları terlip edilecek
İ Bugiln Türk milleti cumhuriyetin 26 inci yılını idrâk etmekte-^ ! dir. 26 yıl evvel bugün, yâni, 23 Ekim 1923 de ©çaka kahraman 1 ! Atatürk cumhuriyeti ilân eylemiştir. i ’
Bugtin, yurdun her köşesinde olduğu gibi, şehrimizdo do tö- ! ; renle kutlanacaktır. (Dovamı 8a. 7 80. 7 do) '
Stalin'in halefi kim olacak
Geçit resmi ve siyasî partiler
İçişleri Bakam, siyasî partilerin geçide iştirâkine neden müsaade edilmediğini açıklıyor, D. P. İstanbul halkına bir beyanname neşretti
Malenkov’dan bahsediliyor Londra, 28 (Nafen) — New -York Times gazetesinde Stilinin yerini alacak şahıs hakkında çıkan bir halleri nakleden Ekonomist dergisi şöyle demektedir: «Bazı haberlere göre, Stalinin yerini alacak olan adam Melen-(Devamı 8a. 7, 8u. 7 do)
Ankara: 28 (A.A.) — Cumhuriyet bayramındaki geçit resminde yal nıx asker! kıt a ve okullarla isçilerin geçmesi hakkındaki Bakanlar Ku rnlu kararına karşı bazı yerlerde
Deniz yedek Subayları dün diplomalarını aldılar
protesto toplantıları yapılacağına dair aldığımız, haberler ve bn yoldaki neşriyat üaerino bugün îçişlori Bakanı Emin Erişirgile müracaatla bun lann doğru olup olmadıkları ve fikirlerinin no merkezde olduğunu nor duk.
İçişleri Bakanı bu eorumuza şu co-(Dovamı 8a. 7 8Ü. 1 de)
48 kişinin üğü uçak kazası
O
Bulgarlar, birbirlerini
Dünkü diploma töre ninden bir intiba..
CYıutm 7 noi sayfadadır)
Lik maçları dördüncü haftası
Asor adalarına düşen uçakta meşhur Fransız boksörü M ar c el Cer dan ve kenıanist Madmazel Junet Növu da vardı
Bugıln Fenerbahçe . Kasımpaşa, Beşiktaş - Beykoz karşılaşıyor
Dördüncü hafta lik maçlarının İlk gün karşılaşmaları buğun İnönü ata dınds oynanacaktır. İlk olarak anal 13 de Fenerbahçe ilo Kasımpaşa kar şılaşacuklurdır. tyi bir vaziyette ol-mıyan Fonorbahçeye karşı, puvan at (Dovamı Sa. 7 Sü. 5 do)
Başbakanın Radyoda Bayramı açış nutku
Cumhuriyet bayramını açış nutkunda, Başbakan iç ve dış politikaya temas ettj
Ankara 18 (A.A.) — Cumhuriyetin 26 ncı yıldönümü bayramını, Başbakan Şemsettin Gürıaltay bu gün saat 13 te Ankara radyosunda söylediği şu nutukla açmıştır:
Sayın vatandaşlarım,
Cumhuriyetin 2Ö ncı yıldönümü bayramını kutlama törenini derin ve heyecanlı duygular İçinde açı. yorum. Büyük bayram, aziz Türk milletine kutlu olsun.
26 yıl evvel, 29 Ekim 1923 de kurulan cumhuriyet rejimi İle Tür klye eski telâkkilerden sıyrılarak, İçtimai ve Biyasl bakımdan çağdaş milletler orasında şerefli mevkiini almıştı. Geçirdiğimiz yıllar, milletin yükselmesine, memleketin İler lemesine İmkân, tarihimize de şeref veren devrtmlere sahne olmuş, (Devamı Sa. 7 Sü. 4 de)
Başbakan fjemseddin Gilnaltay dün Ankara radyosunda nıdkrf nu söylerken
Memur maaşında finSnü.nan'
1 Kasım Nutku
kesinti haberiyalan
Yeni bütçe hazırlıklarında kadrolarda azamî > tasarruf esasi göz önünde tutuluyor \
Ankara 28 (Telefonla) — Maliye Bakanının başkanlığında. Maliye Müsteşarı, Bütçe Varidat ve Ha -zina Umum Müdürlerinden teşkil olunan komite tarafından bakan -lıklar bütçelerinin incelenmesine devam edilmektedir.
Başbakanlık, Basın - Yayın ve Başbakanlığa bağlı bütçeler incelenmiştir. Bütçelerde bilhassa mas raflarda tasarruflar yapılmakta . dır. Bu meyanda aydınlatma ve teshinde %10, mefruşatta %50, bazı satın almalarda %50 tasarruf yapılması düşünülmektedir. Büt çeler İncelenirken Prof. Neumarh ve arkadaşlarının rasyonel çalışma ya alt verdiği rapor esas alınarak
(Devamı 8a. 7, Su. 8 de)
Maliye Ba’v
I.’üştü Aks»!
Meclisin açılacağı gün gakla-» şırken Ankarada yapılan tefsirler
Ankara, 28 ((Hususî) — Şehirliniz siyasî çevrelerinde Cumhur başkanı İnönü'nün Balı güutt Mecliste vereceği açış nutkuna; ehemmiyet verilmektedir, pühkli bu nutuk Bekizinci devre Büyük Millet Meclisinin son çalışma yi-(Devamı Sa. 7 Sü. i de)
Celâl Bay ar dün uçakla İzmire gitti
temizliyorlar *
Komünistler
kütle halinde
tasfiye ediliyor
Londra, 28 (A.A.) — (Ips):
Güvenilir kaynaklardan öğrenildiğine göre, Bulgar komünist partisi İçinde kütle halinde tasfiye hareketi devam etmektedir. Resmî demeçlere göre, bu çıkarılmaların yüzde ellisinin sebebi, parti toplantılarına iştirâk etmemek, aidatı vermemek, veya «en basit vazifeleri» yapmamaktır.
Komünist Rabotniçevsko Dolo gazetesi, tasfiye edilen kimselerin yüzde 65 inin orta halli ve fa kir köylüler olduğunu yazmakta (Dovamı 8a. 7, 8u. 8 d»)
Amerikalı Senato âzası dün geldi
Avıupada tetkikler yapan dört Senato âzasının gazetemize beyanatı
Bayar Manisada m hım bir nutuk söyleyecek îznıir, 28 (Telefonla) — Demokrat Parti Genel Başkanı Ce-lâl Bayar bugün Ankaradan şeh' rimizo gelmiştir. Bayan getiren uçak 13.10 da Cumaovası hava alanına indiği zaman kendisini İzmir ve Manisa Demokratlarından müteşekkil bir kalabalık hararetle karşılamıştır. Bayar uçak tan indikten sonra kendisini kar şılavanlann ellerini sıkmış ve se yahatinin epeyce yorucu geetıgl nl söylemiştir. Hava alanından Lûtfi KaraosmanoElnniın (Devamı Sa. 7, Su.
karşılayanlarla beraber
TAKVİMDEN BİR YAPRAK
Amerika Senato âzan
Amerika Birleşik dovlotlori hükümeti, senato Azaltırından dördünü, dünyanın son siyoBÎ ve iktisadi vazi-
(Dovamı 8a. 7 8Ü. 2 de)
Bugünden itibaren d inci sayfada takip ediniz
Güreş antrenörü dün Par ise gitti
Cumhuriyet Bayramı
ULUN-
Nuri Hoca vapıtfda gazetecilerle görüşürken (Yazısı 7 tıci sayfadadır)
MJJemlekot bugün iCumhurl-•*"yot» I tos’lt ediyor. Yurdumuzun büyük şohlrlorlndon İki evli köylorlno varıncaya kadar hor ta-nfı allı beyazlı sancaklarla donan
Paris: 28 (AP.) — Paris york arasında çalışım Oons yolcu uçağı Asor takım ada «üp parçalanmış, içindeki 48 kişide hiç biri kurtulamamıştır.
Uçak sokanının San Miguol nd nın Kuzeydoğu kesiminde 1100 ro yükseklikte b rinde görüldüğü v Hinden derhal bi gönderildiği Air miştir. Meşhur Fransız boksörü M col Gerdan da facia kurbanları undadır.
(Devamı 6a. 7, 8u. 2
kİ bütün mlllot güvondifti bir n bu mes'ııt morhalclorlnl can selâmlıyor. Cumhuriyot Bayra siyasi kanaatlerin fovkindedir. Muhtelif inanışlar ancak bu osasa dayanarak tebarüz cdobillrlor. Bu-güno kadar kendimizi boklodlğlmiz foyzo kavuşmamış gibi görmekliğimiz, hürriyete, terakklyo olan geniş İştiyakımız dolayıslledlr. Yoksa Cumhuriyet bu memleketi er geç olbette refaha kavuşturacaktır. Yurdumuz uzun senatör çeşitli ida-relorln fırtınaları nrnsında yuvarlandı. Momlokot otuz üc sono İkin
ol Abdülhamldln mutlak İdaresin» tâbi oldu.
Mutlakiyoto nihayot voren Meşru tiyet öyle bir Idaro İdi ki Siiloyman Nazif merhumun dodlgl gibi: (Has rot olduk oskl istıb^in bl.’l-
Cumhuriyetin Cm lâlzr-urad Meşrutlyotln yerino »kaim olması ıncmlokotte bir İtilâ devresinin a-çılmast demekti. Bu da erıcç demokrasinin, tam mânasllo halk hâkimiyetinin kurulması ilo mümkün olabilirdi.
Bugün görüyoruz kİ memleket domokraslyo vo hlirrlyoto doğru yü rüyor. Hiç bir manla dinlemeden yürüyor.
Cumhurlyotl kutlamakla b’i intibahı tes'ld etmiş oluyoruz. Bugünkü büyük bayramın asıl mânası bu-
ölürsom görmeden «nilleldo iim-
mid ettiğim fo.vi -
Diyo hayıflanan büyük vatan şa-
iri mezarında müsterih olabilir.
Mlllot bu foyzl göstorlyorl
Cunıarle9Î 29 EKİM 1949 Sahibi: Safa Kılıçhoğln İdare: Nuruoamaniyo Noı 17 Tel adresi: »YENİ 8ABAH» İSTANBUL Tolefonı 20785 — 26188 Yeni Sabah 12 inci Yıl, No. 3825 HÜRRİYET VE HAKKIN YILMAZ MÜDAFIIYİZ Sayış, 10 Kuruj İNCİ Pastahanesî (Beyoğlu) Büyük milletimin bu ulu bayramını kutlar sadetler dilerim.
Cumhuriyet Bayramınız Kutlu Olsun
Büyük Bayram
Bundan yirmi altı Jll ©V-vel bugün, Türkiyede Cumhuriyet rejimi ilân edilmiş idi. Bizde Cumhuriyetin kuruluşu milli kurtuluş mücadelesinin zaferle taçlanmasından sonra yapıldığı ve tarihî seyrin hemen tabiî bir tekâmül merhalesi olduğu İçin derhal bütün milletçe benimsenmiş idi. Türkiye evvelâ padişahların keyfî ve müstebit idaresine karşı durmuş ve meşrutî bir hükümet şeklini hükümdarlara kabul ettirmiş i-dL Filhakika ikinci Abdüllıamid, culûsn sıralarında kabul ettiği Meşrutiyet ve Kanunu Esasiyi, öyle İçten gelme bir heves ile ta-kabblil eylemediği için ilk vesile ve fırsatta Mithat paşayı bertaraf etmiş ve kanun hükümlerini ihmal eylemiş İdi. Bu suretle otuz küsur yıl a’mal edilmiyen ve sadece salnamelerin ilk sayfasını süslemekle kalan Kanunu Esasi İttihat ve Terakki Cemiyetinin ve Rumeli ordusunun himmet ve gayreti!© tekrar canlandırıldı. Fakat ne yazık kl> ittihat ve Terakki cemiyeti de iktidara gelince, Kanunu Esasiyi sırf İktidarın kerif ve emelino göre tatbik etmeli yolunu tuttu ve az zamanda iş cığrından çıkarak vatandaş lık haklan ayaklar altına alındı ve sokalı ortalarında, köprü başlarında, istasyonlarda muhalif muharrirler ve şahıslar katlettirildi ve katiller de gûya buluna-m-U
tld defa tecrübe edilen Meşrutiyet ve kanunıı Esasi hakkile tatbik edilemediğinden Anadolu kurtuluş savaşından sonra tekrar Meşrutiyete değil, daha ileri bir adım olan Cumhuriyete gidildi. Fakat çok acı olmakla beraber kabul ve İtiraf etmelidir kİ Cumhuriyet İdaresi de toptancılık, şeflik ve tek particilik girdabından nefsini kurtaramadı ve her türlü hürriyetler, çeşitli kanunlarla. kösteklendi. O kadar ki 'Anayasanın fikir, yazı, toplantı Serbestliği haâkmdald hükümler birer efsane ve hayal halini aldı. Şef baskısı bütiin yurtta kendisini hissettirdi. Abdüllıa-rnlt devrinin başlangıcında Kanunu Esasi ve Meşrutiyetin ilânı nasıl'a’mal edilmemiş ve sonra bu kanun ve hükümler unutkanlık tozlariyle örtülmüş ise Cumhuriyetin temel umdeleri de boy lece çeyrek »sır metruk kaldı. Milletin hâkimiyeti, ulusun egemenliği yalnız Cumhuriyet Bayramlarında kırmızı kordelalarla »o kaklarımızda sallandı. Fakat tatbikatta millet, tek partinin hattâ tek şefin gösterdiği kimselerden başkasına reyini vermedi, veremedi. Bu uzun devre esnasında ara sıra İkinci bir parti kurmak ve biraz matbuata nefes aldırmak temayülleri oldu amma -—Serbest Fırka ve sair denemelerde— bn hareketlerin Halk Par tisini ve şef sistemini berhava edeceği anlaşıldığından derhal milletin bu temayülleri Önlendi ve o partiler feshedilerek yine şef ve tek parti usulüne devam olundu. Dünyada demokrasilerin büyük zaferi Tiirki.vemizi işte bu donmuş noktada bulda. Çeyrek asır millet hâkimiyeti lâkırdıcını ağzımızda çiğnediğimiz ve köylü efendimiz dediğimiz hal de en iptidai seçim hakkını hile tanımamıştık. Şimdi kaçıncı d(*-fa olarak, bir hamle daha yapıp bu defa Anayasada yazılı ve o-nunla müeyyed hak ve salâhiyetleri kullanmak temayülleri gösterdik amma İktidar partisi —eski tecrübelerde olduğu gibi— zaten mevcut olan millet haklarının tatbik edilmesinin kendi aleyhinde bir netice vermesine asla mütehammil görünmüyor. O kadar ki Anayasaya aykırı kanunları fiilen tatbik etmemekle beraber mevzuatımız arasından bir türlü çıkarmağa, nefyetmeğe razı olmuyor. Ne olur ne olmaz onları elinde bulundurmağa büyü'" bir ehcmmlvet veriyor.
Cnmhurivet Bayramında en büyük dileğimiz halk hâkimiyetinin tim tecellisi demek olan bu büyük günde, eski hatâlardan ve inatlardan vazgeçilerek kanunla-Devamı 8a. 7. 8u. e da)
Bayram, bütün yurdda büyük törenle kutlanıyor
Bugün, Ankara ve İstanbulda, yurdun bütün büyük şehirlerinde muazzam geçit resimleri yapılacak, gece fener alayları terlip edilecek
İ Bugiln Türk milleti cumhuriyetin 26 inci yılını idrâk etmekte-^ ! dir. 26 yıl evvel bugün, yâni, 23 Ekim 1923 de ©çaka kahraman 1 ! Atatürk cumhuriyeti ilân eylemiştir. i ’
Bugtin, yurdun her köşesinde olduğu gibi, şehrimizdo do tö- ! ; renle kutlanacaktır. (Dovamı 8a. 7 80. 7 do) '
Stalin'in halefi kim olacak
Geçit resmi ve siyasî partiler
İçişleri Bakam, siyasî partilerin geçide iştirâkine neden müsaade edilmediğini açıklıyor, D. P. İstanbul halkına bir beyanname neşretti
Malenkov’dan bahsediliyor Londra, 28 (Nafen) — New -York Times gazetesinde Stilinin yerini alacak şahıs hakkında çıkan bir halleri nakleden Ekonomist dergisi şöyle demektedir: «Bazı haberlere göre, Stalinin yerini alacak olan adam Melen-(Devamı 8a. 7, 8u. 7 do)
Ankara: 28 (A.A.) — Cumhuriyet bayramındaki geçit resminde yal nıx asker! kıt a ve okullarla isçilerin geçmesi hakkındaki Bakanlar Ku rnlu kararına karşı bazı yerlerde
Deniz yedek Subayları dün diplomalarını aldılar
protesto toplantıları yapılacağına dair aldığımız, haberler ve bn yoldaki neşriyat üaerino bugün îçişlori Bakanı Emin Erişirgile müracaatla bun lann doğru olup olmadıkları ve fikirlerinin no merkezde olduğunu nor duk.
İçişleri Bakanı bu eorumuza şu co-(Dovamı 8a. 7 8Ü. 1 de)
48 kişinin üğü uçak kazası
O
Bulgarlar, birbirlerini
Dünkü diploma töre ninden bir intiba..
CYıutm 7 noi sayfadadır)
Lik maçları dördüncü haftası
Asor adalarına düşen uçakta meşhur Fransız boksörü M ar c el Cer dan ve kenıanist Madmazel Junet Növu da vardı
Bugıln Fenerbahçe . Kasımpaşa, Beşiktaş - Beykoz karşılaşıyor
Dördüncü hafta lik maçlarının İlk gün karşılaşmaları buğun İnönü ata dınds oynanacaktır. İlk olarak anal 13 de Fenerbahçe ilo Kasımpaşa kar şılaşacuklurdır. tyi bir vaziyette ol-mıyan Fonorbahçeye karşı, puvan at (Dovamı Sa. 7 Sü. 5 do)
Başbakanın Radyoda Bayramı açış nutku
Cumhuriyet bayramını açış nutkunda, Başbakan iç ve dış politikaya temas ettj
Ankara 18 (A.A.) — Cumhuriyetin 26 ncı yıldönümü bayramını, Başbakan Şemsettin Gürıaltay bu gün saat 13 te Ankara radyosunda söylediği şu nutukla açmıştır:
Sayın vatandaşlarım,
Cumhuriyetin 2Ö ncı yıldönümü bayramını kutlama törenini derin ve heyecanlı duygular İçinde açı. yorum. Büyük bayram, aziz Türk milletine kutlu olsun.
26 yıl evvel, 29 Ekim 1923 de kurulan cumhuriyet rejimi İle Tür klye eski telâkkilerden sıyrılarak, İçtimai ve Biyasl bakımdan çağdaş milletler orasında şerefli mevkiini almıştı. Geçirdiğimiz yıllar, milletin yükselmesine, memleketin İler lemesine İmkân, tarihimize de şeref veren devrtmlere sahne olmuş, (Devamı Sa. 7 Sü. 4 de)
Başbakan fjemseddin Gilnaltay dün Ankara radyosunda nıdkrf nu söylerken
Memur maaşında finSnü.nan'
1 Kasım Nutku
kesinti haberiyalan
Yeni bütçe hazırlıklarında kadrolarda azamî > tasarruf esasi göz önünde tutuluyor \
Ankara 28 (Telefonla) — Maliye Bakanının başkanlığında. Maliye Müsteşarı, Bütçe Varidat ve Ha -zina Umum Müdürlerinden teşkil olunan komite tarafından bakan -lıklar bütçelerinin incelenmesine devam edilmektedir.
Başbakanlık, Basın - Yayın ve Başbakanlığa bağlı bütçeler incelenmiştir. Bütçelerde bilhassa mas raflarda tasarruflar yapılmakta . dır. Bu meyanda aydınlatma ve teshinde %10, mefruşatta %50, bazı satın almalarda %50 tasarruf yapılması düşünülmektedir. Büt çeler İncelenirken Prof. Neumarh ve arkadaşlarının rasyonel çalışma ya alt verdiği rapor esas alınarak
(Devamı 8a. 7, Su. 8 de)
Maliye Ba’v
I.’üştü Aks»!
Meclisin açılacağı gün gakla-» şırken Ankarada yapılan tefsirler
Ankara, 28 ((Hususî) — Şehirliniz siyasî çevrelerinde Cumhur başkanı İnönü'nün Balı güutt Mecliste vereceği açış nutkuna; ehemmiyet verilmektedir, pühkli bu nutuk Bekizinci devre Büyük Millet Meclisinin son çalışma yi-(Devamı Sa. 7 Sü. i de)
Celâl Bay ar dün uçakla İzmire gitti
temizliyorlar *
Komünistler
kütle halinde
tasfiye ediliyor
Londra, 28 (A.A.) — (Ips):
Güvenilir kaynaklardan öğrenildiğine göre, Bulgar komünist partisi İçinde kütle halinde tasfiye hareketi devam etmektedir. Resmî demeçlere göre, bu çıkarılmaların yüzde ellisinin sebebi, parti toplantılarına iştirâk etmemek, aidatı vermemek, veya «en basit vazifeleri» yapmamaktır.
Komünist Rabotniçevsko Dolo gazetesi, tasfiye edilen kimselerin yüzde 65 inin orta halli ve fa kir köylüler olduğunu yazmakta (Dovamı 8a. 7, 8u. 8 d»)
Amerikalı Senato âzası dün geldi
Avıupada tetkikler yapan dört Senato âzasının gazetemize beyanatı
Bayar Manisada m hım bir nutuk söyleyecek îznıir, 28 (Telefonla) — Demokrat Parti Genel Başkanı Ce-lâl Bayar bugün Ankaradan şeh' rimizo gelmiştir. Bayan getiren uçak 13.10 da Cumaovası hava alanına indiği zaman kendisini İzmir ve Manisa Demokratlarından müteşekkil bir kalabalık hararetle karşılamıştır. Bayar uçak tan indikten sonra kendisini kar şılavanlann ellerini sıkmış ve se yahatinin epeyce yorucu geetıgl nl söylemiştir. Hava alanından Lûtfi KaraosmanoElnniın (Devamı Sa. 7, Su.
karşılayanlarla beraber
TAKVİMDEN BİR YAPRAK
Amerika Senato âzan
Amerika Birleşik dovlotlori hükümeti, senato Azaltırından dördünü, dünyanın son siyoBÎ ve iktisadi vazi-
(Dovamı 8a. 7 8Ü. 2 de)
Bugünden itibaren d inci sayfada takip ediniz
Güreş antrenörü dün Par ise gitti
Cumhuriyet Bayramı
ULUN-
Nuri Hoca vapıtfda gazetecilerle görüşürken (Yazısı 7 tıci sayfadadır)
MJJemlekot bugün iCumhurl-•*"yot» I tos’lt ediyor. Yurdumuzun büyük şohlrlorlndon İki evli köylorlno varıncaya kadar hor ta-nfı allı beyazlı sancaklarla donan
Paris: 28 (AP.) — Paris york arasında çalışım Oons yolcu uçağı Asor takım ada «üp parçalanmış, içindeki 48 kişide hiç biri kurtulamamıştır.
Uçak sokanının San Miguol nd nın Kuzeydoğu kesiminde 1100 ro yükseklikte b rinde görüldüğü v Hinden derhal bi gönderildiği Air miştir. Meşhur Fransız boksörü M col Gerdan da facia kurbanları undadır.
(Devamı 6a. 7, 8u. 2
kİ bütün mlllot güvondifti bir n bu mes'ııt morhalclorlnl can selâmlıyor. Cumhuriyot Bayra siyasi kanaatlerin fovkindedir. Muhtelif inanışlar ancak bu osasa dayanarak tebarüz cdobillrlor. Bu-güno kadar kendimizi boklodlğlmiz foyzo kavuşmamış gibi görmekliğimiz, hürriyete, terakklyo olan geniş İştiyakımız dolayıslledlr. Yoksa Cumhuriyet bu memleketi er geç olbette refaha kavuşturacaktır. Yurdumuz uzun senatör çeşitli ida-relorln fırtınaları nrnsında yuvarlandı. Momlokot otuz üc sono İkin
ol Abdülhamldln mutlak İdaresin» tâbi oldu.
Mutlakiyoto nihayot voren Meşru tiyet öyle bir Idaro İdi ki Siiloyman Nazif merhumun dodlgl gibi: (Has rot olduk oskl istıb^in bl.’l-
Cumhuriyetin Cm lâlzr-urad Meşrutlyotln yerino »kaim olması ıncmlokotte bir İtilâ devresinin a-çılmast demekti. Bu da erıcç demokrasinin, tam mânasllo halk hâkimiyetinin kurulması ilo mümkün olabilirdi.
Bugün görüyoruz kİ memleket domokraslyo vo hlirrlyoto doğru yü rüyor. Hiç bir manla dinlemeden yürüyor.
Cumhurlyotl kutlamakla b’i intibahı tes'ld etmiş oluyoruz. Bugünkü büyük bayramın asıl mânası bu-
ölürsom görmeden «nilleldo iim-
mid ettiğim fo.vi -
Diyo hayıflanan büyük vatan şa-
iri mezarında müsterih olabilir.
Mlllot bu foyzl göstorlyorl
Cunıarle9Î 29 EKİM 1949 Sahibi: Safa Kılıçhoğln İdare: Nuruoamaniyo Noı 17 Tel adresi: »YENİ 8ABAH» İSTANBUL Tolefonı 20785 — 26188 Yeni Sabah 12 inci Yıl, No. 3825 HÜRRİYET VE HAKKIN YILMAZ MÜDAFIIYİZ Sayış, 10 Kuruj İNCİ Pastahanesî (Beyoğlu) Büyük milletimin bu ulu bayramını kutlar sadetler dilerim.
Cumhuriyet Bayramınız Kutlu Olsun
Büyük Bayram
Bundan yirmi altı Jll ©V-vel bugün, Türkiyede Cumhuriyet rejimi ilân edilmiş idi. Bizde Cumhuriyetin kuruluşu milli kurtuluş mücadelesinin zaferle taçlanmasından sonra yapıldığı ve tarihî seyrin hemen tabiî bir tekâmül merhalesi olduğu İçin derhal bütün milletçe benimsenmiş idi. Türkiye evvelâ padişahların keyfî ve müstebit idaresine karşı durmuş ve meşrutî bir hükümet şeklini hükümdarlara kabul ettirmiş i-dL Filhakika ikinci Abdüllıamid, culûsn sıralarında kabul ettiği Meşrutiyet ve Kanunu Esasiyi, öyle İçten gelme bir heves ile ta-kabblil eylemediği için ilk vesile ve fırsatta Mithat paşayı bertaraf etmiş ve kanun hükümlerini ihmal eylemiş İdi. Bu suretle otuz küsur yıl a’mal edilmiyen ve sadece salnamelerin ilk sayfasını süslemekle kalan Kanunu Esasi İttihat ve Terakki Cemiyetinin ve Rumeli ordusunun himmet ve gayreti!© tekrar canlandırıldı. Fakat ne yazık kl> ittihat ve Terakki cemiyeti de iktidara gelince, Kanunu Esasiyi sırf İktidarın kerif ve emelino göre tatbik etmeli yolunu tuttu ve az zamanda iş cığrından çıkarak vatandaş lık haklan ayaklar altına alındı ve sokalı ortalarında, köprü başlarında, istasyonlarda muhalif muharrirler ve şahıslar katlettirildi ve katiller de gûya buluna-m-U
tld defa tecrübe edilen Meşrutiyet ve kanunıı Esasi hakkile tatbik edilemediğinden Anadolu kurtuluş savaşından sonra tekrar Meşrutiyete değil, daha ileri bir adım olan Cumhuriyete gidildi. Fakat çok acı olmakla beraber kabul ve İtiraf etmelidir kİ Cumhuriyet İdaresi de toptancılık, şeflik ve tek particilik girdabından nefsini kurtaramadı ve her türlü hürriyetler, çeşitli kanunlarla. kösteklendi. O kadar ki 'Anayasanın fikir, yazı, toplantı Serbestliği haâkmdald hükümler birer efsane ve hayal halini aldı. Şef baskısı bütiin yurtta kendisini hissettirdi. Abdüllıa-rnlt devrinin başlangıcında Kanunu Esasi ve Meşrutiyetin ilânı nasıl'a’mal edilmemiş ve sonra bu kanun ve hükümler unutkanlık tozlariyle örtülmüş ise Cumhuriyetin temel umdeleri de boy lece çeyrek »sır metruk kaldı. Milletin hâkimiyeti, ulusun egemenliği yalnız Cumhuriyet Bayramlarında kırmızı kordelalarla »o kaklarımızda sallandı. Fakat tatbikatta millet, tek partinin hattâ tek şefin gösterdiği kimselerden başkasına reyini vermedi, veremedi. Bu uzun devre esnasında ara sıra İkinci bir parti kurmak ve biraz matbuata nefes aldırmak temayülleri oldu amma -—Serbest Fırka ve sair denemelerde— bn hareketlerin Halk Par tisini ve şef sistemini berhava edeceği anlaşıldığından derhal milletin bu temayülleri Önlendi ve o partiler feshedilerek yine şef ve tek parti usulüne devam olundu. Dünyada demokrasilerin büyük zaferi Tiirki.vemizi işte bu donmuş noktada bulda. Çeyrek asır millet hâkimiyeti lâkırdıcını ağzımızda çiğnediğimiz ve köylü efendimiz dediğimiz hal de en iptidai seçim hakkını hile tanımamıştık. Şimdi kaçıncı d(*-fa olarak, bir hamle daha yapıp bu defa Anayasada yazılı ve o-nunla müeyyed hak ve salâhiyetleri kullanmak temayülleri gösterdik amma İktidar partisi —eski tecrübelerde olduğu gibi— zaten mevcut olan millet haklarının tatbik edilmesinin kendi aleyhinde bir netice vermesine asla mütehammil görünmüyor. O kadar ki Anayasaya aykırı kanunları fiilen tatbik etmemekle beraber mevzuatımız arasından bir türlü çıkarmağa, nefyetmeğe razı olmuyor. Ne olur ne olmaz onları elinde bulundurmağa büyü'" bir ehcmmlvet veriyor.
Cnmhurivet Bayramında en büyük dileğimiz halk hâkimiyetinin tim tecellisi demek olan bu büyük günde, eski hatâlardan ve inatlardan vazgeçilerek kanunla-Devamı 8a. 7. 8u. e da)
Bayram, bütün yurdda büyük törenle kutlanıyor
Bugün, Ankara ve İstanbulda, yurdun bütün büyük şehirlerinde muazzam geçit resimleri yapılacak, gece fener alayları terlip edilecek
İ Bugiln Türk milleti cumhuriyetin 26 inci yılını idrâk etmekte-^ ! dir. 26 yıl evvel bugün, yâni, 23 Ekim 1923 de ©çaka kahraman 1 ! Atatürk cumhuriyeti ilân eylemiştir. i ’
Bugtin, yurdun her köşesinde olduğu gibi, şehrimizdo do tö- ! ; renle kutlanacaktır. (Dovamı 8a. 7 80. 7 do) '
Stalin'in halefi kim olacak
Geçit resmi ve siyasî partiler
İçişleri Bakam, siyasî partilerin geçide iştirâkine neden müsaade edilmediğini açıklıyor, D. P. İstanbul halkına bir beyanname neşretti
Malenkov’dan bahsediliyor Londra, 28 (Nafen) — New -York Times gazetesinde Stilinin yerini alacak şahıs hakkında çıkan bir halleri nakleden Ekonomist dergisi şöyle demektedir: «Bazı haberlere göre, Stalinin yerini alacak olan adam Melen-(Devamı 8a. 7, 8u. 7 do)
Ankara: 28 (A.A.) — Cumhuriyet bayramındaki geçit resminde yal nıx asker! kıt a ve okullarla isçilerin geçmesi hakkındaki Bakanlar Ku rnlu kararına karşı bazı yerlerde
Deniz yedek Subayları dün diplomalarını aldılar
protesto toplantıları yapılacağına dair aldığımız, haberler ve bn yoldaki neşriyat üaerino bugün îçişlori Bakanı Emin Erişirgile müracaatla bun lann doğru olup olmadıkları ve fikirlerinin no merkezde olduğunu nor duk.
İçişleri Bakanı bu eorumuza şu co-(Dovamı 8a. 7 8Ü. 1 de)
48 kişinin üğü uçak kazası
O
Bulgarlar, birbirlerini
Dünkü diploma töre ninden bir intiba..
CYıutm 7 noi sayfadadır)
Lik maçları dördüncü haftası
Asor adalarına düşen uçakta meşhur Fransız boksörü M ar c el Cer dan ve kenıanist Madmazel Junet Növu da vardı
Bugıln Fenerbahçe . Kasımpaşa, Beşiktaş - Beykoz karşılaşıyor
Dördüncü hafta lik maçlarının İlk gün karşılaşmaları buğun İnönü ata dınds oynanacaktır. İlk olarak anal 13 de Fenerbahçe ilo Kasımpaşa kar şılaşacuklurdır. tyi bir vaziyette ol-mıyan Fonorbahçeye karşı, puvan at (Dovamı Sa. 7 Sü. 5 do)
Başbakanın Radyoda Bayramı açış nutku
Cumhuriyet bayramını açış nutkunda, Başbakan iç ve dış politikaya temas ettj
Ankara 18 (A.A.) — Cumhuriyetin 26 ncı yıldönümü bayramını, Başbakan Şemsettin Gürıaltay bu gün saat 13 te Ankara radyosunda söylediği şu nutukla açmıştır:
Sayın vatandaşlarım,
Cumhuriyetin 2Ö ncı yıldönümü bayramını kutlama törenini derin ve heyecanlı duygular İçinde açı. yorum. Büyük bayram, aziz Türk milletine kutlu olsun.
26 yıl evvel, 29 Ekim 1923 de kurulan cumhuriyet rejimi İle Tür klye eski telâkkilerden sıyrılarak, İçtimai ve Biyasl bakımdan çağdaş milletler orasında şerefli mevkiini almıştı. Geçirdiğimiz yıllar, milletin yükselmesine, memleketin İler lemesine İmkân, tarihimize de şeref veren devrtmlere sahne olmuş, (Devamı Sa. 7 Sü. 4 de)
Başbakan fjemseddin Gilnaltay dün Ankara radyosunda nıdkrf nu söylerken
Memur maaşında finSnü.nan'
1 Kasım Nutku
kesinti haberiyalan
Yeni bütçe hazırlıklarında kadrolarda azamî > tasarruf esasi göz önünde tutuluyor \
Ankara 28 (Telefonla) — Maliye Bakanının başkanlığında. Maliye Müsteşarı, Bütçe Varidat ve Ha -zina Umum Müdürlerinden teşkil olunan komite tarafından bakan -lıklar bütçelerinin incelenmesine devam edilmektedir.
Başbakanlık, Basın - Yayın ve Başbakanlığa bağlı bütçeler incelenmiştir. Bütçelerde bilhassa mas raflarda tasarruflar yapılmakta . dır. Bu meyanda aydınlatma ve teshinde %10, mefruşatta %50, bazı satın almalarda %50 tasarruf yapılması düşünülmektedir. Büt çeler İncelenirken Prof. Neumarh ve arkadaşlarının rasyonel çalışma ya alt verdiği rapor esas alınarak
(Devamı 8a. 7, Su. 8 de)
Maliye Ba’v
I.’üştü Aks»!
Meclisin açılacağı gün gakla-» şırken Ankarada yapılan tefsirler
Ankara, 28 ((Hususî) — Şehirliniz siyasî çevrelerinde Cumhur başkanı İnönü'nün Balı güutt Mecliste vereceği açış nutkuna; ehemmiyet verilmektedir, pühkli bu nutuk Bekizinci devre Büyük Millet Meclisinin son çalışma yi-(Devamı Sa. 7 Sü. i de)
Celâl Bay ar dün uçakla İzmire gitti
temizliyorlar *
Komünistler
kütle halinde
tasfiye ediliyor
Londra, 28 (A.A.) — (Ips):
Güvenilir kaynaklardan öğrenildiğine göre, Bulgar komünist partisi İçinde kütle halinde tasfiye hareketi devam etmektedir. Resmî demeçlere göre, bu çıkarılmaların yüzde ellisinin sebebi, parti toplantılarına iştirâk etmemek, aidatı vermemek, veya «en basit vazifeleri» yapmamaktır.
Komünist Rabotniçevsko Dolo gazetesi, tasfiye edilen kimselerin yüzde 65 inin orta halli ve fa kir köylüler olduğunu yazmakta (Dovamı 8a. 7, 8u. 8 d»)
Amerikalı Senato âzası dün geldi
Avıupada tetkikler yapan dört Senato âzasının gazetemize beyanatı
Bayar Manisada m hım bir nutuk söyleyecek îznıir, 28 (Telefonla) — Demokrat Parti Genel Başkanı Ce-lâl Bayar bugün Ankaradan şeh' rimizo gelmiştir. Bayan getiren uçak 13.10 da Cumaovası hava alanına indiği zaman kendisini İzmir ve Manisa Demokratlarından müteşekkil bir kalabalık hararetle karşılamıştır. Bayar uçak tan indikten sonra kendisini kar şılavanlann ellerini sıkmış ve se yahatinin epeyce yorucu geetıgl nl söylemiştir. Hava alanından Lûtfi KaraosmanoElnniın (Devamı Sa. 7, Su.
karşılayanlarla beraber
TAKVİMDEN BİR YAPRAK
Amerika Senato âzan
Amerika Birleşik dovlotlori hükümeti, senato Azaltırından dördünü, dünyanın son siyoBÎ ve iktisadi vazi-
(Dovamı 8a. 7 8Ü. 2 de)
Bugünden itibaren d inci sayfada takip ediniz
Güreş antrenörü dün Par ise gitti
Cumhuriyet Bayramı
ULUN-
Nuri Hoca vapıtfda gazetecilerle görüşürken (Yazısı 7 tıci sayfadadır)
MJJemlekot bugün iCumhurl-•*"yot» I tos’lt ediyor. Yurdumuzun büyük şohlrlorlndon İki evli köylorlno varıncaya kadar hor ta-nfı allı beyazlı sancaklarla donan
Paris: 28 (AP.) — Paris york arasında çalışım Oons yolcu uçağı Asor takım ada «üp parçalanmış, içindeki 48 kişide hiç biri kurtulamamıştır.
Uçak sokanının San Miguol nd nın Kuzeydoğu kesiminde 1100 ro yükseklikte b rinde görüldüğü v Hinden derhal bi gönderildiği Air miştir. Meşhur Fransız boksörü M col Gerdan da facia kurbanları undadır.
(Devamı 6a. 7, 8u. 2
kİ bütün mlllot güvondifti bir n bu mes'ııt morhalclorlnl can selâmlıyor. Cumhuriyot Bayra siyasi kanaatlerin fovkindedir. Muhtelif inanışlar ancak bu osasa dayanarak tebarüz cdobillrlor. Bu-güno kadar kendimizi boklodlğlmiz foyzo kavuşmamış gibi görmekliğimiz, hürriyete, terakklyo olan geniş İştiyakımız dolayıslledlr. Yoksa Cumhuriyet bu memleketi er geç olbette refaha kavuşturacaktır. Yurdumuz uzun senatör çeşitli ida-relorln fırtınaları nrnsında yuvarlandı. Momlokot otuz üc sono İkin
ol Abdülhamldln mutlak İdaresin» tâbi oldu.
Mutlakiyoto nihayot voren Meşru tiyet öyle bir Idaro İdi ki Siiloyman Nazif merhumun dodlgl gibi: (Has rot olduk oskl istıb^in bl.’l-
Cumhuriyetin Cm lâlzr-urad Meşrutlyotln yerino »kaim olması ıncmlokotte bir İtilâ devresinin a-çılmast demekti. Bu da erıcç demokrasinin, tam mânasllo halk hâkimiyetinin kurulması ilo mümkün olabilirdi.
Bugün görüyoruz kİ memleket domokraslyo vo hlirrlyoto doğru yü rüyor. Hiç bir manla dinlemeden yürüyor.
Cumhurlyotl kutlamakla b’i intibahı tes'ld etmiş oluyoruz. Bugünkü büyük bayramın asıl mânası bu-
ölürsom görmeden «nilleldo iim-
mid ettiğim fo.vi -
Diyo hayıflanan büyük vatan şa-
iri mezarında müsterih olabilir.
Mlllot bu foyzl göstorlyorl
Cunıarle9Î 29 EKİM 1949 Sahibi: Safa Kılıçhoğln İdare: Nuruoamaniyo Noı 17 Tel adresi: »YENİ 8ABAH» İSTANBUL Tolefonı 20785 — 26188 Yeni Sabah 12 inci Yıl, No. 3825 HÜRRİYET VE HAKKIN YILMAZ MÜDAFIIYİZ Sayış, 10 Kuruj İNCİ Pastahanesî (Beyoğlu) Büyük milletimin bu ulu bayramını kutlar sadetler dilerim.
Cumhuriyet Bayramınız Kutlu Olsun
Büyük Bayram
Bundan yirmi altı Jll ©V-vel bugün, Türkiyede Cumhuriyet rejimi ilân edilmiş idi. Bizde Cumhuriyetin kuruluşu milli kurtuluş mücadelesinin zaferle taçlanmasından sonra yapıldığı ve tarihî seyrin hemen tabiî bir tekâmül merhalesi olduğu İçin derhal bütün milletçe benimsenmiş idi. Türkiye evvelâ padişahların keyfî ve müstebit idaresine karşı durmuş ve meşrutî bir hükümet şeklini hükümdarlara kabul ettirmiş i-dL Filhakika ikinci Abdüllıamid, culûsn sıralarında kabul ettiği Meşrutiyet ve Kanunu Esasiyi, öyle İçten gelme bir heves ile ta-kabblil eylemediği için ilk vesile ve fırsatta Mithat paşayı bertaraf etmiş ve kanun hükümlerini ihmal eylemiş İdi. Bu suretle otuz küsur yıl a’mal edilmiyen ve sadece salnamelerin ilk sayfasını süslemekle kalan Kanunu Esasi İttihat ve Terakki Cemiyetinin ve Rumeli ordusunun himmet ve gayreti!© tekrar canlandırıldı. Fakat ne yazık kl> ittihat ve Terakki cemiyeti de iktidara gelince, Kanunu Esasiyi sırf İktidarın kerif ve emelino göre tatbik etmeli yolunu tuttu ve az zamanda iş cığrından çıkarak vatandaş lık haklan ayaklar altına alındı ve sokalı ortalarında, köprü başlarında, istasyonlarda muhalif muharrirler ve şahıslar katlettirildi ve katiller de gûya buluna-m-U
tld defa tecrübe edilen Meşrutiyet ve kanunıı Esasi hakkile tatbik edilemediğinden Anadolu kurtuluş savaşından sonra tekrar Meşrutiyete değil, daha ileri bir adım olan Cumhuriyete gidildi. Fakat çok acı olmakla beraber kabul ve İtiraf etmelidir kİ Cumhuriyet İdaresi de toptancılık, şeflik ve tek particilik girdabından nefsini kurtaramadı ve her türlü hürriyetler, çeşitli kanunlarla. kösteklendi. O kadar ki 'Anayasanın fikir, yazı, toplantı Serbestliği haâkmdald hükümler birer efsane ve hayal halini aldı. Şef baskısı bütiin yurtta kendisini hissettirdi. Abdüllıa-rnlt devrinin başlangıcında Kanunu Esasi ve Meşrutiyetin ilânı nasıl'a’mal edilmemiş ve sonra bu kanun ve hükümler unutkanlık tozlariyle örtülmüş ise Cumhuriyetin temel umdeleri de boy lece çeyrek »sır metruk kaldı. Milletin hâkimiyeti, ulusun egemenliği yalnız Cumhuriyet Bayramlarında kırmızı kordelalarla »o kaklarımızda sallandı. Fakat tatbikatta millet, tek partinin hattâ tek şefin gösterdiği kimselerden başkasına reyini vermedi, veremedi. Bu uzun devre esnasında ara sıra İkinci bir parti kurmak ve biraz matbuata nefes aldırmak temayülleri oldu amma -—Serbest Fırka ve sair denemelerde— bn hareketlerin Halk Par tisini ve şef sistemini berhava edeceği anlaşıldığından derhal milletin bu temayülleri Önlendi ve o partiler feshedilerek yine şef ve tek parti usulüne devam olundu. Dünyada demokrasilerin büyük zaferi Tiirki.vemizi işte bu donmuş noktada bulda. Çeyrek asır millet hâkimiyeti lâkırdıcını ağzımızda çiğnediğimiz ve köylü efendimiz dediğimiz hal de en iptidai seçim hakkını hile tanımamıştık. Şimdi kaçıncı d(*-fa olarak, bir hamle daha yapıp bu defa Anayasada yazılı ve o-nunla müeyyed hak ve salâhiyetleri kullanmak temayülleri gösterdik amma İktidar partisi —eski tecrübelerde olduğu gibi— zaten mevcut olan millet haklarının tatbik edilmesinin kendi aleyhinde bir netice vermesine asla mütehammil görünmüyor. O kadar ki Anayasaya aykırı kanunları fiilen tatbik etmemekle beraber mevzuatımız arasından bir türlü çıkarmağa, nefyetmeğe razı olmuyor. Ne olur ne olmaz onları elinde bulundurmağa büyü'" bir ehcmmlvet veriyor.
Cnmhurivet Bayramında en büyük dileğimiz halk hâkimiyetinin tim tecellisi demek olan bu büyük günde, eski hatâlardan ve inatlardan vazgeçilerek kanunla-Devamı 8a. 7. 8u. e da)
Bayram, bütün yurdda büyük törenle kutlanıyor
Bugün, Ankara ve İstanbulda, yurdun bütün büyük şehirlerinde muazzam geçit resimleri yapılacak, gece fener alayları terlip edilecek
İ Bugiln Türk milleti cumhuriyetin 26 inci yılını idrâk etmekte-^ ! dir. 26 yıl evvel bugün, yâni, 23 Ekim 1923 de ©çaka kahraman 1 ! Atatürk cumhuriyeti ilân eylemiştir. i ’
Bugtin, yurdun her köşesinde olduğu gibi, şehrimizdo do tö- ! ; renle kutlanacaktır. (Dovamı 8a. 7 80. 7 do) '
Stalin'in halefi kim olacak
Geçit resmi ve siyasî partiler
İçişleri Bakam, siyasî partilerin geçide iştirâkine neden müsaade edilmediğini açıklıyor, D. P. İstanbul halkına bir beyanname neşretti
Malenkov’dan bahsediliyor Londra, 28 (Nafen) — New -York Times gazetesinde Stilinin yerini alacak şahıs hakkında çıkan bir halleri nakleden Ekonomist dergisi şöyle demektedir: «Bazı haberlere göre, Stalinin yerini alacak olan adam Melen-(Devamı 8a. 7, 8u. 7 do)
Ankara: 28 (A.A.) — Cumhuriyet bayramındaki geçit resminde yal nıx asker! kıt a ve okullarla isçilerin geçmesi hakkındaki Bakanlar Ku rnlu kararına karşı bazı yerlerde
Deniz yedek Subayları dün diplomalarını aldılar
protesto toplantıları yapılacağına dair aldığımız, haberler ve bn yoldaki neşriyat üaerino bugün îçişlori Bakanı Emin Erişirgile müracaatla bun lann doğru olup olmadıkları ve fikirlerinin no merkezde olduğunu nor duk.
İçişleri Bakanı bu eorumuza şu co-(Dovamı 8a. 7 8Ü. 1 de)
48 kişinin üğü uçak kazası
O
Bulgarlar, birbirlerini
Dünkü diploma töre ninden bir intiba..
CYıutm 7 noi sayfadadır)
Lik maçları dördüncü haftası
Asor adalarına düşen uçakta meşhur Fransız boksörü M ar c el Cer dan ve kenıanist Madmazel Junet Növu da vardı
Bugıln Fenerbahçe . Kasımpaşa, Beşiktaş - Beykoz karşılaşıyor
Dördüncü hafta lik maçlarının İlk gün karşılaşmaları buğun İnönü ata dınds oynanacaktır. İlk olarak anal 13 de Fenerbahçe ilo Kasımpaşa kar şılaşacuklurdır. tyi bir vaziyette ol-mıyan Fonorbahçeye karşı, puvan at (Dovamı Sa. 7 Sü. 5 do)
Başbakanın Radyoda Bayramı açış nutku
Cumhuriyet bayramını açış nutkunda, Başbakan iç ve dış politikaya temas ettj
Ankara 18 (A.A.) — Cumhuriyetin 26 ncı yıldönümü bayramını, Başbakan Şemsettin Gürıaltay bu gün saat 13 te Ankara radyosunda söylediği şu nutukla açmıştır:
Sayın vatandaşlarım,
Cumhuriyetin 2Ö ncı yıldönümü bayramını kutlama törenini derin ve heyecanlı duygular İçinde açı. yorum. Büyük bayram, aziz Türk milletine kutlu olsun.
26 yıl evvel, 29 Ekim 1923 de kurulan cumhuriyet rejimi İle Tür klye eski telâkkilerden sıyrılarak, İçtimai ve Biyasl bakımdan çağdaş milletler orasında şerefli mevkiini almıştı. Geçirdiğimiz yıllar, milletin yükselmesine, memleketin İler lemesine İmkân, tarihimize de şeref veren devrtmlere sahne olmuş, (Devamı Sa. 7 Sü. 4 de)
Başbakan fjemseddin Gilnaltay dün Ankara radyosunda nıdkrf nu söylerken
Memur maaşında finSnü.nan'
1 Kasım Nutku
kesinti haberiyalan
Yeni bütçe hazırlıklarında kadrolarda azamî > tasarruf esasi göz önünde tutuluyor \
Ankara 28 (Telefonla) — Maliye Bakanının başkanlığında. Maliye Müsteşarı, Bütçe Varidat ve Ha -zina Umum Müdürlerinden teşkil olunan komite tarafından bakan -lıklar bütçelerinin incelenmesine devam edilmektedir.
Başbakanlık, Basın - Yayın ve Başbakanlığa bağlı bütçeler incelenmiştir. Bütçelerde bilhassa mas raflarda tasarruflar yapılmakta . dır. Bu meyanda aydınlatma ve teshinde %10, mefruşatta %50, bazı satın almalarda %50 tasarruf yapılması düşünülmektedir. Büt çeler İncelenirken Prof. Neumarh ve arkadaşlarının rasyonel çalışma ya alt verdiği rapor esas alınarak
(Devamı 8a. 7, Su. 8 de)
Maliye Ba’v
I.’üştü Aks»!
Meclisin açılacağı gün gakla-» şırken Ankarada yapılan tefsirler
Ankara, 28 ((Hususî) — Şehirliniz siyasî çevrelerinde Cumhur başkanı İnönü'nün Balı güutt Mecliste vereceği açış nutkuna; ehemmiyet verilmektedir, pühkli bu nutuk Bekizinci devre Büyük Millet Meclisinin son çalışma yi-(Devamı Sa. 7 Sü. i de)
Celâl Bay ar dün uçakla İzmire gitti
temizliyorlar *
Komünistler
kütle halinde
tasfiye ediliyor
Londra, 28 (A.A.) — (Ips):
Güvenilir kaynaklardan öğrenildiğine göre, Bulgar komünist partisi İçinde kütle halinde tasfiye hareketi devam etmektedir. Resmî demeçlere göre, bu çıkarılmaların yüzde ellisinin sebebi, parti toplantılarına iştirâk etmemek, aidatı vermemek, veya «en basit vazifeleri» yapmamaktır.
Komünist Rabotniçevsko Dolo gazetesi, tasfiye edilen kimselerin yüzde 65 inin orta halli ve fa kir köylüler olduğunu yazmakta (Dovamı 8a. 7, 8u. 8 d»)
Amerikalı Senato âzası dün geldi
Avıupada tetkikler yapan dört Senato âzasının gazetemize beyanatı
Bayar Manisada m hım bir nutuk söyleyecek îznıir, 28 (Telefonla) — Demokrat Parti Genel Başkanı Ce-lâl Bayar bugün Ankaradan şeh' rimizo gelmiştir. Bayan getiren uçak 13.10 da Cumaovası hava alanına indiği zaman kendisini İzmir ve Manisa Demokratlarından müteşekkil bir kalabalık hararetle karşılamıştır. Bayar uçak tan indikten sonra kendisini kar şılavanlann ellerini sıkmış ve se yahatinin epeyce yorucu geetıgl nl söylemiştir. Hava alanından Lûtfi KaraosmanoElnniın (Devamı Sa. 7, Su.
karşılayanlarla beraber
TAKVİMDEN BİR YAPRAK
Amerika Senato âzan
Amerika Birleşik dovlotlori hükümeti, senato Azaltırından dördünü, dünyanın son siyoBÎ ve iktisadi vazi-
(Dovamı 8a. 7 8Ü. 2 de)
Bugünden itibaren d inci sayfada takip ediniz
Güreş antrenörü dün Par ise gitti
Cumhuriyet Bayramı
ULUN-
Nuri Hoca vapıtfda gazetecilerle görüşürken (Yazısı 7 tıci sayfadadır)
MJJemlekot bugün iCumhurl-•*"yot» I tos’lt ediyor. Yurdumuzun büyük şohlrlorlndon İki evli köylorlno varıncaya kadar hor ta-nfı allı beyazlı sancaklarla donan
Paris: 28 (AP.) — Paris york arasında çalışım Oons yolcu uçağı Asor takım ada «üp parçalanmış, içindeki 48 kişide hiç biri kurtulamamıştır.
Uçak sokanının San Miguol nd nın Kuzeydoğu kesiminde 1100 ro yükseklikte b rinde görüldüğü v Hinden derhal bi gönderildiği Air miştir. Meşhur Fransız boksörü M col Gerdan da facia kurbanları undadır.
(Devamı 6a. 7, 8u. 2
kİ bütün mlllot güvondifti bir n bu mes'ııt morhalclorlnl can selâmlıyor. Cumhuriyot Bayra siyasi kanaatlerin fovkindedir. Muhtelif inanışlar ancak bu osasa dayanarak tebarüz cdobillrlor. Bu-güno kadar kendimizi boklodlğlmiz foyzo kavuşmamış gibi görmekliğimiz, hürriyete, terakklyo olan geniş İştiyakımız dolayıslledlr. Yoksa Cumhuriyet bu memleketi er geç olbette refaha kavuşturacaktır. Yurdumuz uzun senatör çeşitli ida-relorln fırtınaları nrnsında yuvarlandı. Momlokot otuz üc sono İkin
ol Abdülhamldln mutlak İdaresin» tâbi oldu.
Mutlakiyoto nihayot voren Meşru tiyet öyle bir Idaro İdi ki Siiloyman Nazif merhumun dodlgl gibi: (Has rot olduk oskl istıb^in bl.’l-
Cumhuriyetin Cm lâlzr-urad Meşrutlyotln yerino »kaim olması ıncmlokotte bir İtilâ devresinin a-çılmast demekti. Bu da erıcç demokrasinin, tam mânasllo halk hâkimiyetinin kurulması ilo mümkün olabilirdi.
Bugün görüyoruz kİ memleket domokraslyo vo hlirrlyoto doğru yü rüyor. Hiç bir manla dinlemeden yürüyor.
Cumhurlyotl kutlamakla b’i intibahı tes'ld etmiş oluyoruz. Bugünkü büyük bayramın asıl mânası bu-
ölürsom görmeden «nilleldo iim-
mid ettiğim fo.vi -
Diyo hayıflanan büyük vatan şa-
iri mezarında müsterih olabilir.
Mlllot bu foyzl göstorlyorl
Cunıarle9Î 29 EKİM 1949 Sahibi: Safa Kılıçhoğln İdare: Nuruoamaniyo Noı 17 Tel adresi: »YENİ 8ABAH» İSTANBUL Tolefonı 20785 — 26188 Yeni Sabah 12 inci Yıl, No. 3825 HÜRRİYET VE HAKKIN YILMAZ MÜDAFIIYİZ Sayış, 10 Kuruj İNCİ Pastahanesî (Beyoğlu) Büyük milletimin bu ulu bayramını kutlar sadetler dilerim.
Cumhuriyet Bayramınız Kutlu Olsun
Büyük Bayram
Bundan yirmi altı Jll ©V-vel bugün, Türkiyede Cumhuriyet rejimi ilân edilmiş idi. Bizde Cumhuriyetin kuruluşu milli kurtuluş mücadelesinin zaferle taçlanmasından sonra yapıldığı ve tarihî seyrin hemen tabiî bir tekâmül merhalesi olduğu İçin derhal bütün milletçe benimsenmiş idi. Türkiye evvelâ padişahların keyfî ve müstebit idaresine karşı durmuş ve meşrutî bir hükümet şeklini hükümdarlara kabul ettirmiş i-dL Filhakika ikinci Abdüllıamid, culûsn sıralarında kabul ettiği Meşrutiyet ve Kanunu Esasiyi, öyle İçten gelme bir heves ile ta-kabblil eylemediği için ilk vesile ve fırsatta Mithat paşayı bertaraf etmiş ve kanun hükümlerini ihmal eylemiş İdi. Bu suretle otuz küsur yıl a’mal edilmiyen ve sadece salnamelerin ilk sayfasını süslemekle kalan Kanunu Esasi İttihat ve Terakki Cemiyetinin ve Rumeli ordusunun himmet ve gayreti!© tekrar canlandırıldı. Fakat ne yazık kl> ittihat ve Terakki cemiyeti de iktidara gelince, Kanunu Esasiyi sırf İktidarın kerif ve emelino göre tatbik etmeli yolunu tuttu ve az zamanda iş cığrından çıkarak vatandaş lık haklan ayaklar altına alındı ve sokalı ortalarında, köprü başlarında, istasyonlarda muhalif muharrirler ve şahıslar katlettirildi ve katiller de gûya buluna-m-U
tld defa tecrübe edilen Meşrutiyet ve kanunıı Esasi hakkile tatbik edilemediğinden Anadolu kurtuluş savaşından sonra tekrar Meşrutiyete değil, daha ileri bir adım olan Cumhuriyete gidildi. Fakat çok acı olmakla beraber kabul ve İtiraf etmelidir kİ Cumhuriyet İdaresi de toptancılık, şeflik ve tek particilik girdabından nefsini kurtaramadı ve her türlü hürriyetler, çeşitli kanunlarla. kösteklendi. O kadar ki 'Anayasanın fikir, yazı, toplantı Serbestliği haâkmdald hükümler birer efsane ve hayal halini aldı. Şef baskısı bütiin yurtta kendisini hissettirdi. Abdüllıa-rnlt devrinin başlangıcında Kanunu Esasi ve Meşrutiyetin ilânı nasıl'a’mal edilmemiş ve sonra bu kanun ve hükümler unutkanlık tozlariyle örtülmüş ise Cumhuriyetin temel umdeleri de boy lece çeyrek »sır metruk kaldı. Milletin hâkimiyeti, ulusun egemenliği yalnız Cumhuriyet Bayramlarında kırmızı kordelalarla »o kaklarımızda sallandı. Fakat tatbikatta millet, tek partinin hattâ tek şefin gösterdiği kimselerden başkasına reyini vermedi, veremedi. Bu uzun devre esnasında ara sıra İkinci bir parti kurmak ve biraz matbuata nefes aldırmak temayülleri oldu amma -—Serbest Fırka ve sair denemelerde— bn hareketlerin Halk Par tisini ve şef sistemini berhava edeceği anlaşıldığından derhal milletin bu temayülleri Önlendi ve o partiler feshedilerek yine şef ve tek parti usulüne devam olundu. Dünyada demokrasilerin büyük zaferi Tiirki.vemizi işte bu donmuş noktada bulda. Çeyrek asır millet hâkimiyeti lâkırdıcını ağzımızda çiğnediğimiz ve köylü efendimiz dediğimiz hal de en iptidai seçim hakkını hile tanımamıştık. Şimdi kaçıncı d(*-fa olarak, bir hamle daha yapıp bu defa Anayasada yazılı ve o-nunla müeyyed hak ve salâhiyetleri kullanmak temayülleri gösterdik amma İktidar partisi —eski tecrübelerde olduğu gibi— zaten mevcut olan millet haklarının tatbik edilmesinin kendi aleyhinde bir netice vermesine asla mütehammil görünmüyor. O kadar ki Anayasaya aykırı kanunları fiilen tatbik etmemekle beraber mevzuatımız arasından bir türlü çıkarmağa, nefyetmeğe razı olmuyor. Ne olur ne olmaz onları elinde bulundurmağa büyü'" bir ehcmmlvet veriyor.
Cnmhurivet Bayramında en büyük dileğimiz halk hâkimiyetinin tim tecellisi demek olan bu büyük günde, eski hatâlardan ve inatlardan vazgeçilerek kanunla-Devamı 8a. 7. 8u. e da)
Bayram, bütün yurdda büyük törenle kutlanıyor
Bugün, Ankara ve İstanbulda, yurdun bütün büyük şehirlerinde muazzam geçit resimleri yapılacak, gece fener alayları terlip edilecek
İ Bugiln Türk milleti cumhuriyetin 26 inci yılını idrâk etmekte-^ ! dir. 26 yıl evvel bugün, yâni, 23 Ekim 1923 de ©çaka kahraman 1 ! Atatürk cumhuriyeti ilân eylemiştir. i ’
Bugtin, yurdun her köşesinde olduğu gibi, şehrimizdo do tö- ! ; renle kutlanacaktır. (Dovamı 8a. 7 80. 7 do) '
Stalin'in halefi kim olacak
Geçit resmi ve siyasî partiler
İçişleri Bakam, siyasî partilerin geçide iştirâkine neden müsaade edilmediğini açıklıyor, D. P. İstanbul halkına bir beyanname neşretti
Malenkov’dan bahsediliyor Londra, 28 (Nafen) — New -York Times gazetesinde Stilinin yerini alacak şahıs hakkında çıkan bir halleri nakleden Ekonomist dergisi şöyle demektedir: «Bazı haberlere göre, Stalinin yerini alacak olan adam Melen-(Devamı 8a. 7, 8u. 7 do)
Ankara: 28 (A.A.) — Cumhuriyet bayramındaki geçit resminde yal nıx asker! kıt a ve okullarla isçilerin geçmesi hakkındaki Bakanlar Ku rnlu kararına karşı bazı yerlerde
Deniz yedek Subayları dün diplomalarını aldılar
protesto toplantıları yapılacağına dair aldığımız, haberler ve bn yoldaki neşriyat üaerino bugün îçişlori Bakanı Emin Erişirgile müracaatla bun lann doğru olup olmadıkları ve fikirlerinin no merkezde olduğunu nor duk.
İçişleri Bakanı bu eorumuza şu co-(Dovamı 8a. 7 8Ü. 1 de)
48 kişinin üğü uçak kazası
O
Bulgarlar, birbirlerini
Dünkü diploma töre ninden bir intiba..
CYıutm 7 noi sayfadadır)
Lik maçları dördüncü haftası
Asor adalarına düşen uçakta meşhur Fransız boksörü M ar c el Cer dan ve kenıanist Madmazel Junet Növu da vardı
Bugıln Fenerbahçe . Kasımpaşa, Beşiktaş - Beykoz karşılaşıyor
Dördüncü hafta lik maçlarının İlk gün karşılaşmaları buğun İnönü ata dınds oynanacaktır. İlk olarak anal 13 de Fenerbahçe ilo Kasımpaşa kar şılaşacuklurdır. tyi bir vaziyette ol-mıyan Fonorbahçeye karşı, puvan at (Dovamı Sa. 7 Sü. 5 do)
Başbakanın Radyoda Bayramı açış nutku
Cumhuriyet bayramını açış nutkunda, Başbakan iç ve dış politikaya temas ettj
Ankara 18 (A.A.) — Cumhuriyetin 26 ncı yıldönümü bayramını, Başbakan Şemsettin Gürıaltay bu gün saat 13 te Ankara radyosunda söylediği şu nutukla açmıştır:
Sayın vatandaşlarım,
Cumhuriyetin 2Ö ncı yıldönümü bayramını kutlama törenini derin ve heyecanlı duygular İçinde açı. yorum. Büyük bayram, aziz Türk milletine kutlu olsun.
26 yıl evvel, 29 Ekim 1923 de kurulan cumhuriyet rejimi İle Tür klye eski telâkkilerden sıyrılarak, İçtimai ve Biyasl bakımdan çağdaş milletler orasında şerefli mevkiini almıştı. Geçirdiğimiz yıllar, milletin yükselmesine, memleketin İler lemesine İmkân, tarihimize de şeref veren devrtmlere sahne olmuş, (Devamı Sa. 7 Sü. 4 de)
Başbakan fjemseddin Gilnaltay dün Ankara radyosunda nıdkrf nu söylerken
Memur maaşında finSnü.nan'
1 Kasım Nutku
kesinti haberiyalan
Yeni bütçe hazırlıklarında kadrolarda azamî > tasarruf esasi göz önünde tutuluyor \
Ankara 28 (Telefonla) — Maliye Bakanının başkanlığında. Maliye Müsteşarı, Bütçe Varidat ve Ha -zina Umum Müdürlerinden teşkil olunan komite tarafından bakan -lıklar bütçelerinin incelenmesine devam edilmektedir.
Başbakanlık, Basın - Yayın ve Başbakanlığa bağlı bütçeler incelenmiştir. Bütçelerde bilhassa mas raflarda tasarruflar yapılmakta . dır. Bu meyanda aydınlatma ve teshinde %10, mefruşatta %50, bazı satın almalarda %50 tasarruf yapılması düşünülmektedir. Büt çeler İncelenirken Prof. Neumarh ve arkadaşlarının rasyonel çalışma ya alt verdiği rapor esas alınarak
(Devamı 8a. 7, Su. 8 de)
Maliye Ba’v
I.’üştü Aks»!
Meclisin açılacağı gün gakla-» şırken Ankarada yapılan tefsirler
Ankara, 28 ((Hususî) — Şehirliniz siyasî çevrelerinde Cumhur başkanı İnönü'nün Balı güutt Mecliste vereceği açış nutkuna; ehemmiyet verilmektedir, pühkli bu nutuk Bekizinci devre Büyük Millet Meclisinin son çalışma yi-(Devamı Sa. 7 Sü. i de)
Celâl Bay ar dün uçakla İzmire gitti
temizliyorlar *
Komünistler
kütle halinde
tasfiye ediliyor
Londra, 28 (A.A.) — (Ips):
Güvenilir kaynaklardan öğrenildiğine göre, Bulgar komünist partisi İçinde kütle halinde tasfiye hareketi devam etmektedir. Resmî demeçlere göre, bu çıkarılmaların yüzde ellisinin sebebi, parti toplantılarına iştirâk etmemek, aidatı vermemek, veya «en basit vazifeleri» yapmamaktır.
Komünist Rabotniçevsko Dolo gazetesi, tasfiye edilen kimselerin yüzde 65 inin orta halli ve fa kir köylüler olduğunu yazmakta (Dovamı 8a. 7, 8u. 8 d»)
Amerikalı Senato âzası dün geldi
Avıupada tetkikler yapan dört Senato âzasının gazetemize beyanatı
Bayar Manisada m hım bir nutuk söyleyecek îznıir, 28 (Telefonla) — Demokrat Parti Genel Başkanı Ce-lâl Bayar bugün Ankaradan şeh' rimizo gelmiştir. Bayan getiren uçak 13.10 da Cumaovası hava alanına indiği zaman kendisini İzmir ve Manisa Demokratlarından müteşekkil bir kalabalık hararetle karşılamıştır. Bayar uçak tan indikten sonra kendisini kar şılavanlann ellerini sıkmış ve se yahatinin epeyce yorucu geetıgl nl söylemiştir. Hava alanından Lûtfi KaraosmanoElnniın (Devamı Sa. 7, Su.
karşılayanlarla beraber
TAKVİMDEN BİR YAPRAK
Amerika Senato âzan
Amerika Birleşik dovlotlori hükümeti, senato Azaltırından dördünü, dünyanın son siyoBÎ ve iktisadi vazi-
(Dovamı 8a. 7 8Ü. 2 de)
Bugünden itibaren d inci sayfada takip ediniz
Güreş antrenörü dün Par ise gitti
Cumhuriyet Bayramı
ULUN-
Nuri Hoca vapıtfda gazetecilerle görüşürken (Yazısı 7 tıci sayfadadır)
MJJemlekot bugün iCumhurl-•*"yot» I tos’lt ediyor. Yurdumuzun büyük şohlrlorlndon İki evli köylorlno varıncaya kadar hor ta-nfı allı beyazlı sancaklarla donan
Paris: 28 (AP.) — Paris york arasında çalışım Oons yolcu uçağı Asor takım ada «üp parçalanmış, içindeki 48 kişide hiç biri kurtulamamıştır.
Uçak sokanının San Miguol nd nın Kuzeydoğu kesiminde 1100 ro yükseklikte b rinde görüldüğü v Hinden derhal bi gönderildiği Air miştir. Meşhur Fransız boksörü M col Gerdan da facia kurbanları undadır.
(Devamı 6a. 7, 8u. 2
kİ bütün mlllot güvondifti bir n bu mes'ııt morhalclorlnl can selâmlıyor. Cumhuriyot Bayra siyasi kanaatlerin fovkindedir. Muhtelif inanışlar ancak bu osasa dayanarak tebarüz cdobillrlor. Bu-güno kadar kendimizi boklodlğlmiz foyzo kavuşmamış gibi görmekliğimiz, hürriyete, terakklyo olan geniş İştiyakımız dolayıslledlr. Yoksa Cumhuriyet bu memleketi er geç olbette refaha kavuşturacaktır. Yurdumuz uzun senatör çeşitli ida-relorln fırtınaları nrnsında yuvarlandı. Momlokot otuz üc sono İkin
ol Abdülhamldln mutlak İdaresin» tâbi oldu.
Mutlakiyoto nihayot voren Meşru tiyet öyle bir Idaro İdi ki Siiloyman Nazif merhumun dodlgl gibi: (Has rot olduk oskl istıb^in bl.’l-
Cumhuriyetin Cm lâlzr-urad Meşrutlyotln yerino »kaim olması ıncmlokotte bir İtilâ devresinin a-çılmast demekti. Bu da erıcç demokrasinin, tam mânasllo halk hâkimiyetinin kurulması ilo mümkün olabilirdi.
Bugün görüyoruz kİ memleket domokraslyo vo hlirrlyoto doğru yü rüyor. Hiç bir manla dinlemeden yürüyor.
Cumhurlyotl kutlamakla b’i intibahı tes'ld etmiş oluyoruz. Bugünkü büyük bayramın asıl mânası bu-
ölürsom görmeden «nilleldo iim-
mid ettiğim fo.vi -
Diyo hayıflanan büyük vatan şa-
iri mezarında müsterih olabilir.
Mlllot bu foyzl göstorlyorl
Cunıarle9Î 29 EKİM 1949 Sahibi: Safa Kılıçhoğln İdare: Nuruoamaniyo Noı 17 Tel adresi: »YENİ 8ABAH» İSTANBUL Tolefonı 20785 — 26188 Yeni Sabah 12 inci Yıl, No. 3825 HÜRRİYET VE HAKKIN YILMAZ MÜDAFIIYİZ Sayış, 10 Kuruj İNCİ Pastahanesî (Beyoğlu) Büyük milletimin bu ulu bayramını kutlar sadetler dilerim.
Cumhuriyet Bayramınız Kutlu Olsun
Büyük Bayram
Bundan yirmi altı Jll ©V-vel bugün, Türkiyede Cumhuriyet rejimi ilân edilmiş idi. Bizde Cumhuriyetin kuruluşu milli kurtuluş mücadelesinin zaferle taçlanmasından sonra yapıldığı ve tarihî seyrin hemen tabiî bir tekâmül merhalesi olduğu İçin derhal bütün milletçe benimsenmiş idi. Türkiye evvelâ padişahların keyfî ve müstebit idaresine karşı durmuş ve meşrutî bir hükümet şeklini hükümdarlara kabul ettirmiş i-dL Filhakika ikinci Abdüllıamid, culûsn sıralarında kabul ettiği Meşrutiyet ve Kanunu Esasiyi, öyle İçten gelme bir heves ile ta-kabblil eylemediği için ilk vesile ve fırsatta Mithat paşayı bertaraf etmiş ve kanun hükümlerini ihmal eylemiş İdi. Bu suretle otuz küsur yıl a’mal edilmiyen ve sadece salnamelerin ilk sayfasını süslemekle kalan Kanunu Esasi İttihat ve Terakki Cemiyetinin ve Rumeli ordusunun himmet ve gayreti!© tekrar canlandırıldı. Fakat ne yazık kl> ittihat ve Terakki cemiyeti de iktidara gelince, Kanunu Esasiyi sırf İktidarın kerif ve emelino göre tatbik etmeli yolunu tuttu ve az zamanda iş cığrından çıkarak vatandaş lık haklan ayaklar altına alındı ve sokalı ortalarında, köprü başlarında, istasyonlarda muhalif muharrirler ve şahıslar katlettirildi ve katiller de gûya buluna-m-U
tld defa tecrübe edilen Meşrutiyet ve kanunıı Esasi hakkile tatbik edilemediğinden Anadolu kurtuluş savaşından sonra tekrar Meşrutiyete değil, daha ileri bir adım olan Cumhuriyete gidildi. Fakat çok acı olmakla beraber kabul ve İtiraf etmelidir kİ Cumhuriyet İdaresi de toptancılık, şeflik ve tek particilik girdabından nefsini kurtaramadı ve her türlü hürriyetler, çeşitli kanunlarla. kösteklendi. O kadar ki 'Anayasanın fikir, yazı, toplantı Serbestliği haâkmdald hükümler birer efsane ve hayal halini aldı. Şef baskısı bütiin yurtta kendisini hissettirdi. Abdüllıa-rnlt devrinin başlangıcında Kanunu Esasi ve Meşrutiyetin ilânı nasıl'a’mal edilmemiş ve sonra bu kanun ve hükümler unutkanlık tozlariyle örtülmüş ise Cumhuriyetin temel umdeleri de boy lece çeyrek »sır metruk kaldı. Milletin hâkimiyeti, ulusun egemenliği yalnız Cumhuriyet Bayramlarında kırmızı kordelalarla »o kaklarımızda sallandı. Fakat tatbikatta millet, tek partinin hattâ tek şefin gösterdiği kimselerden başkasına reyini vermedi, veremedi. Bu uzun devre esnasında ara sıra İkinci bir parti kurmak ve biraz matbuata nefes aldırmak temayülleri oldu amma -—Serbest Fırka ve sair denemelerde— bn hareketlerin Halk Par tisini ve şef sistemini berhava edeceği anlaşıldığından derhal milletin bu temayülleri Önlendi ve o partiler feshedilerek yine şef ve tek parti usulüne devam olundu. Dünyada demokrasilerin büyük zaferi Tiirki.vemizi işte bu donmuş noktada bulda. Çeyrek asır millet hâkimiyeti lâkırdıcını ağzımızda çiğnediğimiz ve köylü efendimiz dediğimiz hal de en iptidai seçim hakkını hile tanımamıştık. Şimdi kaçıncı d(*-fa olarak, bir hamle daha yapıp bu defa Anayasada yazılı ve o-nunla müeyyed hak ve salâhiyetleri kullanmak temayülleri gösterdik amma İktidar partisi —eski tecrübelerde olduğu gibi— zaten mevcut olan millet haklarının tatbik edilmesinin kendi aleyhinde bir netice vermesine asla mütehammil görünmüyor. O kadar ki Anayasaya aykırı kanunları fiilen tatbik etmemekle beraber mevzuatımız arasından bir türlü çıkarmağa, nefyetmeğe razı olmuyor. Ne olur ne olmaz onları elinde bulundurmağa büyü'" bir ehcmmlvet veriyor.
Cnmhurivet Bayramında en büyük dileğimiz halk hâkimiyetinin tim tecellisi demek olan bu büyük günde, eski hatâlardan ve inatlardan vazgeçilerek kanunla-Devamı 8a. 7. 8u. e da)
Bayram, bütün yurdda büyük törenle kutlanıyor
Bugün, Ankara ve İstanbulda, yurdun bütün büyük şehirlerinde muazzam geçit resimleri yapılacak, gece fener alayları terlip edilecek
İ Bugiln Türk milleti cumhuriyetin 26 inci yılını idrâk etmekte-^ ! dir. 26 yıl evvel bugün, yâni, 23 Ekim 1923 de ©çaka kahraman 1 ! Atatürk cumhuriyeti ilân eylemiştir. i ’
Bugtin, yurdun her köşesinde olduğu gibi, şehrimizdo do tö- ! ; renle kutlanacaktır. (Dovamı 8a. 7 80. 7 do) '
Stalin'in halefi kim olacak
Geçit resmi ve siyasî partiler
İçişleri Bakam, siyasî partilerin geçide iştirâkine neden müsaade edilmediğini açıklıyor, D. P. İstanbul halkına bir beyanname neşretti
Malenkov’dan bahsediliyor Londra, 28 (Nafen) — New -York Times gazetesinde Stilinin yerini alacak şahıs hakkında çıkan bir halleri nakleden Ekonomist dergisi şöyle demektedir: «Bazı haberlere göre, Stalinin yerini alacak olan adam Melen-(Devamı 8a. 7, 8u. 7 do)
Ankara: 28 (A.A.) — Cumhuriyet bayramındaki geçit resminde yal nıx asker! kıt a ve okullarla isçilerin geçmesi hakkındaki Bakanlar Ku rnlu kararına karşı bazı yerlerde
Deniz yedek Subayları dün diplomalarını aldılar
protesto toplantıları yapılacağına dair aldığımız, haberler ve bn yoldaki neşriyat üaerino bugün îçişlori Bakanı Emin Erişirgile müracaatla bun lann doğru olup olmadıkları ve fikirlerinin no merkezde olduğunu nor duk.
İçişleri Bakanı bu eorumuza şu co-(Dovamı 8a. 7 8Ü. 1 de)
48 kişinin üğü uçak kazası
O
Bulgarlar, birbirlerini
Dünkü diploma töre ninden bir intiba..
CYıutm 7 noi sayfadadır)
Lik maçları dördüncü haftası
Asor adalarına düşen uçakta meşhur Fransız boksörü M ar c el Cer dan ve kenıanist Madmazel Junet Növu da vardı
Bugıln Fenerbahçe . Kasımpaşa, Beşiktaş - Beykoz karşılaşıyor
Dördüncü hafta lik maçlarının İlk gün karşılaşmaları buğun İnönü ata dınds oynanacaktır. İlk olarak anal 13 de Fenerbahçe ilo Kasımpaşa kar şılaşacuklurdır. tyi bir vaziyette ol-mıyan Fonorbahçeye karşı, puvan at (Dovamı Sa. 7 Sü. 5 do)
Başbakanın Radyoda Bayramı açış nutku
Cumhuriyet bayramını açış nutkunda, Başbakan iç ve dış politikaya temas ettj
Ankara 18 (A.A.) — Cumhuriyetin 26 ncı yıldönümü bayramını, Başbakan Şemsettin Gürıaltay bu gün saat 13 te Ankara radyosunda söylediği şu nutukla açmıştır:
Sayın vatandaşlarım,
Cumhuriyetin 2Ö ncı yıldönümü bayramını kutlama törenini derin ve heyecanlı duygular İçinde açı. yorum. Büyük bayram, aziz Türk milletine kutlu olsun.
26 yıl evvel, 29 Ekim 1923 de kurulan cumhuriyet rejimi İle Tür klye eski telâkkilerden sıyrılarak, İçtimai ve Biyasl bakımdan çağdaş milletler orasında şerefli mevkiini almıştı. Geçirdiğimiz yıllar, milletin yükselmesine, memleketin İler lemesine İmkân, tarihimize de şeref veren devrtmlere sahne olmuş, (Devamı Sa. 7 Sü. 4 de)
Başbakan fjemseddin Gilnaltay dün Ankara radyosunda nıdkrf nu söylerken
Memur maaşında finSnü.nan'
1 Kasım Nutku
kesinti haberiyalan
Yeni bütçe hazırlıklarında kadrolarda azamî > tasarruf esasi göz önünde tutuluyor \
Ankara 28 (Telefonla) — Maliye Bakanının başkanlığında. Maliye Müsteşarı, Bütçe Varidat ve Ha -zina Umum Müdürlerinden teşkil olunan komite tarafından bakan -lıklar bütçelerinin incelenmesine devam edilmektedir.
Başbakanlık, Basın - Yayın ve Başbakanlığa bağlı bütçeler incelenmiştir. Bütçelerde bilhassa mas raflarda tasarruflar yapılmakta . dır. Bu meyanda aydınlatma ve teshinde %10, mefruşatta %50, bazı satın almalarda %50 tasarruf yapılması düşünülmektedir. Büt çeler İncelenirken Prof. Neumarh ve arkadaşlarının rasyonel çalışma ya alt verdiği rapor esas alınarak
(Devamı 8a. 7, Su. 8 de)
Maliye Ba’v
I.’üştü Aks»!
Meclisin açılacağı gün gakla-» şırken Ankarada yapılan tefsirler
Ankara, 28 ((Hususî) — Şehirliniz siyasî çevrelerinde Cumhur başkanı İnönü'nün Balı güutt Mecliste vereceği açış nutkuna; ehemmiyet verilmektedir, pühkli bu nutuk Bekizinci devre Büyük Millet Meclisinin son çalışma yi-(Devamı Sa. 7 Sü. i de)
Celâl Bay ar dün uçakla İzmire gitti
temizliyorlar *
Komünistler
kütle halinde
tasfiye ediliyor
Londra, 28 (A.A.) — (Ips):
Güvenilir kaynaklardan öğrenildiğine göre, Bulgar komünist partisi İçinde kütle halinde tasfiye hareketi devam etmektedir. Resmî demeçlere göre, bu çıkarılmaların yüzde ellisinin sebebi, parti toplantılarına iştirâk etmemek, aidatı vermemek, veya «en basit vazifeleri» yapmamaktır.
Komünist Rabotniçevsko Dolo gazetesi, tasfiye edilen kimselerin yüzde 65 inin orta halli ve fa kir köylüler olduğunu yazmakta (Dovamı 8a. 7, 8u. 8 d»)
Amerikalı Senato âzası dün geldi
Avıupada tetkikler yapan dört Senato âzasının gazetemize beyanatı
Bayar Manisada m hım bir nutuk söyleyecek îznıir, 28 (Telefonla) — Demokrat Parti Genel Başkanı Ce-lâl Bayar bugün Ankaradan şeh' rimizo gelmiştir. Bayan getiren uçak 13.10 da Cumaovası hava alanına indiği zaman kendisini İzmir ve Manisa Demokratlarından müteşekkil bir kalabalık hararetle karşılamıştır. Bayar uçak tan indikten sonra kendisini kar şılavanlann ellerini sıkmış ve se yahatinin epeyce yorucu geetıgl nl söylemiştir. Hava alanından Lûtfi KaraosmanoElnniın (Devamı Sa. 7, Su.
karşılayanlarla beraber
TAKVİMDEN BİR YAPRAK
Amerika Senato âzan
Amerika Birleşik dovlotlori hükümeti, senato Azaltırından dördünü, dünyanın son siyoBÎ ve iktisadi vazi-
(Dovamı 8a. 7 8Ü. 2 de)
Bugünden itibaren d inci sayfada takip ediniz
Güreş antrenörü dün Par ise gitti
Cumhuriyet Bayramı
ULUN-
Nuri Hoca vapıtfda gazetecilerle görüşürken (Yazısı 7 tıci sayfadadır)
MJJemlekot bugün iCumhurl-•*"yot» I tos’lt ediyor. Yurdumuzun büyük şohlrlorlndon İki evli köylorlno varıncaya kadar hor ta-nfı allı beyazlı sancaklarla donan
Paris: 28 (AP.) — Paris york arasında çalışım Oons yolcu uçağı Asor takım ada «üp parçalanmış, içindeki 48 kişide hiç biri kurtulamamıştır.
Uçak sokanının San Miguol nd nın Kuzeydoğu kesiminde 1100 ro yükseklikte b rinde görüldüğü v Hinden derhal bi gönderildiği Air miştir. Meşhur Fransız boksörü M col Gerdan da facia kurbanları undadır.
(Devamı 6a. 7, 8u. 2
kİ bütün mlllot güvondifti bir n bu mes'ııt morhalclorlnl can selâmlıyor. Cumhuriyot Bayra siyasi kanaatlerin fovkindedir. Muhtelif inanışlar ancak bu osasa dayanarak tebarüz cdobillrlor. Bu-güno kadar kendimizi boklodlğlmiz foyzo kavuşmamış gibi görmekliğimiz, hürriyete, terakklyo olan geniş İştiyakımız dolayıslledlr. Yoksa Cumhuriyet bu memleketi er geç olbette refaha kavuşturacaktır. Yurdumuz uzun senatör çeşitli ida-relorln fırtınaları nrnsında yuvarlandı. Momlokot otuz üc sono İkin
ol Abdülhamldln mutlak İdaresin» tâbi oldu.
Mutlakiyoto nihayot voren Meşru tiyet öyle bir Idaro İdi ki Siiloyman Nazif merhumun dodlgl gibi: (Has rot olduk oskl istıb^in bl.’l-
Cumhuriyetin Cm lâlzr-urad Meşrutlyotln yerino »kaim olması ıncmlokotte bir İtilâ devresinin a-çılmast demekti. Bu da erıcç demokrasinin, tam mânasllo halk hâkimiyetinin kurulması ilo mümkün olabilirdi.
Bugün görüyoruz kİ memleket domokraslyo vo hlirrlyoto doğru yü rüyor. Hiç bir manla dinlemeden yürüyor.
Cumhurlyotl kutlamakla b’i intibahı tes'ld etmiş oluyoruz. Bugünkü büyük bayramın asıl mânası bu-
ölürsom görmeden «nilleldo iim-
mid ettiğim fo.vi -
Diyo hayıflanan büyük vatan şa-
iri mezarında müsterih olabilir.
Mlllot bu foyzl göstorlyorl
Cunıarle9Î 29 EKİM 1949 Sahibi: Safa Kılıçhoğln İdare: Nuruoamaniyo Noı 17 Tel adresi: »YENİ 8ABAH» İSTANBUL Tolefonı 20785 — 26188 Yeni Sabah 12 inci Yıl, No. 3825 HÜRRİYET VE HAKKIN YILMAZ MÜDAFIIYİZ Sayış, 10 Kuruj İNCİ Pastahanesî (Beyoğlu) Büyük milletimin bu ulu bayramını kutlar sadetler dilerim.
Cumhuriyet Bayramınız Kutlu Olsun
Büyük Bayram
Bundan yirmi altı Jll ©V-vel bugün, Türkiyede Cumhuriyet rejimi ilân edilmiş idi. Bizde Cumhuriyetin kuruluşu milli kurtuluş mücadelesinin zaferle taçlanmasından sonra yapıldığı ve tarihî seyrin hemen tabiî bir tekâmül merhalesi olduğu İçin derhal bütün milletçe benimsenmiş idi. Türkiye evvelâ padişahların keyfî ve müstebit idaresine karşı durmuş ve meşrutî bir hükümet şeklini hükümdarlara kabul ettirmiş i-dL Filhakika ikinci Abdüllıamid, culûsn sıralarında kabul ettiği Meşrutiyet ve Kanunu Esasiyi, öyle İçten gelme bir heves ile ta-kabblil eylemediği için ilk vesile ve fırsatta Mithat paşayı bertaraf etmiş ve kanun hükümlerini ihmal eylemiş İdi. Bu suretle otuz küsur yıl a’mal edilmiyen ve sadece salnamelerin ilk sayfasını süslemekle kalan Kanunu Esasi İttihat ve Terakki Cemiyetinin ve Rumeli ordusunun himmet ve gayreti!© tekrar canlandırıldı. Fakat ne yazık kl> ittihat ve Terakki cemiyeti de iktidara gelince, Kanunu Esasiyi sırf İktidarın kerif ve emelino göre tatbik etmeli yolunu tuttu ve az zamanda iş cığrından çıkarak vatandaş lık haklan ayaklar altına alındı ve sokalı ortalarında, köprü başlarında, istasyonlarda muhalif muharrirler ve şahıslar katlettirildi ve katiller de gûya buluna-m-U
tld defa tecrübe edilen Meşrutiyet ve kanunıı Esasi hakkile tatbik edilemediğinden Anadolu kurtuluş savaşından sonra tekrar Meşrutiyete değil, daha ileri bir adım olan Cumhuriyete gidildi. Fakat çok acı olmakla beraber kabul ve İtiraf etmelidir kİ Cumhuriyet İdaresi de toptancılık, şeflik ve tek particilik girdabından nefsini kurtaramadı ve her türlü hürriyetler, çeşitli kanunlarla. kösteklendi. O kadar ki 'Anayasanın fikir, yazı, toplantı Serbestliği haâkmdald hükümler birer efsane ve hayal halini aldı. Şef baskısı bütiin yurtta kendisini hissettirdi. Abdüllıa-rnlt devrinin başlangıcında Kanunu Esasi ve Meşrutiyetin ilânı nasıl'a’mal edilmemiş ve sonra bu kanun ve hükümler unutkanlık tozlariyle örtülmüş ise Cumhuriyetin temel umdeleri de boy lece çeyrek »sır metruk kaldı. Milletin hâkimiyeti, ulusun egemenliği yalnız Cumhuriyet Bayramlarında kırmızı kordelalarla »o kaklarımızda sallandı. Fakat tatbikatta millet, tek partinin hattâ tek şefin gösterdiği kimselerden başkasına reyini vermedi, veremedi. Bu uzun devre esnasında ara sıra İkinci bir parti kurmak ve biraz matbuata nefes aldırmak temayülleri oldu amma -—Serbest Fırka ve sair denemelerde— bn hareketlerin Halk Par tisini ve şef sistemini berhava edeceği anlaşıldığından derhal milletin bu temayülleri Önlendi ve o partiler feshedilerek yine şef ve tek parti usulüne devam olundu. Dünyada demokrasilerin büyük zaferi Tiirki.vemizi işte bu donmuş noktada bulda. Çeyrek asır millet hâkimiyeti lâkırdıcını ağzımızda çiğnediğimiz ve köylü efendimiz dediğimiz hal de en iptidai seçim hakkını hile tanımamıştık. Şimdi kaçıncı d(*-fa olarak, bir hamle daha yapıp bu defa Anayasada yazılı ve o-nunla müeyyed hak ve salâhiyetleri kullanmak temayülleri gösterdik amma İktidar partisi —eski tecrübelerde olduğu gibi— zaten mevcut olan millet haklarının tatbik edilmesinin kendi aleyhinde bir netice vermesine asla mütehammil görünmüyor. O kadar ki Anayasaya aykırı kanunları fiilen tatbik etmemekle beraber mevzuatımız arasından bir türlü çıkarmağa, nefyetmeğe razı olmuyor. Ne olur ne olmaz onları elinde bulundurmağa büyü'" bir ehcmmlvet veriyor.
Cnmhurivet Bayramında en büyük dileğimiz halk hâkimiyetinin tim tecellisi demek olan bu büyük günde, eski hatâlardan ve inatlardan vazgeçilerek kanunla-Devamı 8a. 7. 8u. e da)
Bayram, bütün yurdda büyük törenle kutlanıyor
Bugün, Ankara ve İstanbulda, yurdun bütün büyük şehirlerinde muazzam geçit resimleri yapılacak, gece fener alayları terlip edilecek
İ Bugiln Türk milleti cumhuriyetin 26 inci yılını idrâk etmekte-^ ! dir. 26 yıl evvel bugün, yâni, 23 Ekim 1923 de ©çaka kahraman 1 ! Atatürk cumhuriyeti ilân eylemiştir. i ’
Bugtin, yurdun her köşesinde olduğu gibi, şehrimizdo do tö- ! ; renle kutlanacaktır. (Dovamı 8a. 7 80. 7 do) '
Stalin'in halefi kim olacak
Geçit resmi ve siyasî partiler
İçişleri Bakam, siyasî partilerin geçide iştirâkine neden müsaade edilmediğini açıklıyor, D. P. İstanbul halkına bir beyanname neşretti
Malenkov’dan bahsediliyor Londra, 28 (Nafen) — New -York Times gazetesinde Stilinin yerini alacak şahıs hakkında çıkan bir halleri nakleden Ekonomist dergisi şöyle demektedir: «Bazı haberlere göre, Stalinin yerini alacak olan adam Melen-(Devamı 8a. 7, 8u. 7 do)
Ankara: 28 (A.A.) — Cumhuriyet bayramındaki geçit resminde yal nıx asker! kıt a ve okullarla isçilerin geçmesi hakkındaki Bakanlar Ku rnlu kararına karşı bazı yerlerde
Deniz yedek Subayları dün diplomalarını aldılar
protesto toplantıları yapılacağına dair aldığımız, haberler ve bn yoldaki neşriyat üaerino bugün îçişlori Bakanı Emin Erişirgile müracaatla bun lann doğru olup olmadıkları ve fikirlerinin no merkezde olduğunu nor duk.
İçişleri Bakanı bu eorumuza şu co-(Dovamı 8a. 7 8Ü. 1 de)
48 kişinin üğü uçak kazası
O
Bulgarlar, birbirlerini
Dünkü diploma töre ninden bir intiba..
CYıutm 7 noi sayfadadır)
Lik maçları dördüncü haftası
Asor adalarına düşen uçakta meşhur Fransız boksörü M ar c el Cer dan ve kenıanist Madmazel Junet Növu da vardı
Bugıln Fenerbahçe . Kasımpaşa, Beşiktaş - Beykoz karşılaşıyor
Dördüncü hafta lik maçlarının İlk gün karşılaşmaları buğun İnönü ata dınds oynanacaktır. İlk olarak anal 13 de Fenerbahçe ilo Kasımpaşa kar şılaşacuklurdır. tyi bir vaziyette ol-mıyan Fonorbahçeye karşı, puvan at (Dovamı Sa. 7 Sü. 5 do)
Başbakanın Radyoda Bayramı açış nutku
Cumhuriyet bayramını açış nutkunda, Başbakan iç ve dış politikaya temas ettj
Ankara 18 (A.A.) — Cumhuriyetin 26 ncı yıldönümü bayramını, Başbakan Şemsettin Gürıaltay bu gün saat 13 te Ankara radyosunda söylediği şu nutukla açmıştır:
Sayın vatandaşlarım,
Cumhuriyetin 2Ö ncı yıldönümü bayramını kutlama törenini derin ve heyecanlı duygular İçinde açı. yorum. Büyük bayram, aziz Türk milletine kutlu olsun.
26 yıl evvel, 29 Ekim 1923 de kurulan cumhuriyet rejimi İle Tür klye eski telâkkilerden sıyrılarak, İçtimai ve Biyasl bakımdan çağdaş milletler orasında şerefli mevkiini almıştı. Geçirdiğimiz yıllar, milletin yükselmesine, memleketin İler lemesine İmkân, tarihimize de şeref veren devrtmlere sahne olmuş, (Devamı Sa. 7 Sü. 4 de)
Başbakan fjemseddin Gilnaltay dün Ankara radyosunda nıdkrf nu söylerken
Memur maaşında finSnü.nan'
1 Kasım Nutku
kesinti haberiyalan
Yeni bütçe hazırlıklarında kadrolarda azamî > tasarruf esasi göz önünde tutuluyor \
Ankara 28 (Telefonla) — Maliye Bakanının başkanlığında. Maliye Müsteşarı, Bütçe Varidat ve Ha -zina Umum Müdürlerinden teşkil olunan komite tarafından bakan -lıklar bütçelerinin incelenmesine devam edilmektedir.
Başbakanlık, Basın - Yayın ve Başbakanlığa bağlı bütçeler incelenmiştir. Bütçelerde bilhassa mas raflarda tasarruflar yapılmakta . dır. Bu meyanda aydınlatma ve teshinde %10, mefruşatta %50, bazı satın almalarda %50 tasarruf yapılması düşünülmektedir. Büt çeler İncelenirken Prof. Neumarh ve arkadaşlarının rasyonel çalışma ya alt verdiği rapor esas alınarak
(Devamı 8a. 7, Su. 8 de)
Maliye Ba’v
I.’üştü Aks»!
Meclisin açılacağı gün gakla-» şırken Ankarada yapılan tefsirler
Ankara, 28 ((Hususî) — Şehirliniz siyasî çevrelerinde Cumhur başkanı İnönü'nün Balı güutt Mecliste vereceği açış nutkuna; ehemmiyet verilmektedir, pühkli bu nutuk Bekizinci devre Büyük Millet Meclisinin son çalışma yi-(Devamı Sa. 7 Sü. i de)
Celâl Bay ar dün uçakla İzmire gitti
temizliyorlar *
Komünistler
kütle halinde
tasfiye ediliyor
Londra, 28 (A.A.) — (Ips):
Güvenilir kaynaklardan öğrenildiğine göre, Bulgar komünist partisi İçinde kütle halinde tasfiye hareketi devam etmektedir. Resmî demeçlere göre, bu çıkarılmaların yüzde ellisinin sebebi, parti toplantılarına iştirâk etmemek, aidatı vermemek, veya «en basit vazifeleri» yapmamaktır.
Komünist Rabotniçevsko Dolo gazetesi, tasfiye edilen kimselerin yüzde 65 inin orta halli ve fa kir köylüler olduğunu yazmakta (Dovamı 8a. 7, 8u. 8 d»)
Amerikalı Senato âzası dün geldi
Avıupada tetkikler yapan dört Senato âzasının gazetemize beyanatı
Bayar Manisada m hım bir nutuk söyleyecek îznıir, 28 (Telefonla) — Demokrat Parti Genel Başkanı Ce-lâl Bayar bugün Ankaradan şeh' rimizo gelmiştir. Bayan getiren uçak 13.10 da Cumaovası hava alanına indiği zaman kendisini İzmir ve Manisa Demokratlarından müteşekkil bir kalabalık hararetle karşılamıştır. Bayar uçak tan indikten sonra kendisini kar şılavanlann ellerini sıkmış ve se yahatinin epeyce yorucu geetıgl nl söylemiştir. Hava alanından Lûtfi KaraosmanoElnniın (Devamı Sa. 7, Su.
karşılayanlarla beraber
TAKVİMDEN BİR YAPRAK
Amerika Senato âzan
Amerika Birleşik dovlotlori hükümeti, senato Azaltırından dördünü, dünyanın son siyoBÎ ve iktisadi vazi-
(Dovamı 8a. 7 8Ü. 2 de)
Bugünden itibaren d inci sayfada takip ediniz
Güreş antrenörü dün Par ise gitti
Cumhuriyet Bayramı
ULUN-
Nuri Hoca vapıtfda gazetecilerle görüşürken (Yazısı 7 tıci sayfadadır)
MJJemlekot bugün iCumhurl-•*"yot» I tos’lt ediyor. Yurdumuzun büyük şohlrlorlndon İki evli köylorlno varıncaya kadar hor ta-nfı allı beyazlı sancaklarla donan
Paris: 28 (AP.) — Paris york arasında çalışım Oons yolcu uçağı Asor takım ada «üp parçalanmış, içindeki 48 kişide hiç biri kurtulamamıştır.
Uçak sokanının San Miguol nd nın Kuzeydoğu kesiminde 1100 ro yükseklikte b rinde görüldüğü v Hinden derhal bi gönderildiği Air miştir. Meşhur Fransız boksörü M col Gerdan da facia kurbanları undadır.
(Devamı 6a. 7, 8u. 2
kİ bütün mlllot güvondifti bir n bu mes'ııt morhalclorlnl can selâmlıyor. Cumhuriyot Bayra siyasi kanaatlerin fovkindedir. Muhtelif inanışlar ancak bu osasa dayanarak tebarüz cdobillrlor. Bu-güno kadar kendimizi boklodlğlmiz foyzo kavuşmamış gibi görmekliğimiz, hürriyete, terakklyo olan geniş İştiyakımız dolayıslledlr. Yoksa Cumhuriyet bu memleketi er geç olbette refaha kavuşturacaktır. Yurdumuz uzun senatör çeşitli ida-relorln fırtınaları nrnsında yuvarlandı. Momlokot otuz üc sono İkin
ol Abdülhamldln mutlak İdaresin» tâbi oldu.
Mutlakiyoto nihayot voren Meşru tiyet öyle bir Idaro İdi ki Siiloyman Nazif merhumun dodlgl gibi: (Has rot olduk oskl istıb^in bl.’l-
Cumhuriyetin Cm lâlzr-urad Meşrutlyotln yerino »kaim olması ıncmlokotte bir İtilâ devresinin a-çılmast demekti. Bu da erıcç demokrasinin, tam mânasllo halk hâkimiyetinin kurulması ilo mümkün olabilirdi.
Bugün görüyoruz kİ memleket domokraslyo vo hlirrlyoto doğru yü rüyor. Hiç bir manla dinlemeden yürüyor.
Cumhurlyotl kutlamakla b’i intibahı tes'ld etmiş oluyoruz. Bugünkü büyük bayramın asıl mânası bu-
ölürsom görmeden «nilleldo iim-
mid ettiğim fo.vi -
Diyo hayıflanan büyük vatan şa-
iri mezarında müsterih olabilir.
Mlllot bu foyzl göstorlyorl
Comments (0)