Kaynak: TÜSTAV - Türkiye Sosyal Tarih Araştırma Vakfı Arşivi
Baş muharriri: Esat Adıl Müstccabi
Yıl : I X O Sayı : 4 KURUŞ
Mektup ve telg adresi: Posta kutusu 519
İstanbul
İdare: Cağaloğlu Çukur Han No: 4 I
10
Temmuz Çarşamba 1946
( Emeğe Halt, Emekçiye Hürriyet )
HALK DAVASI GÜDER, SİYASI S A B A H G AZ ET E S I
İNCİLİ Londra, 9 (A.A.) Y( giliz kıtalarının Mısırı- terke giliz hükümetinin daha evv duramıyacaktır. Mısır’ın mü da müşterek bir müdafaa k «ey o derece genişolmama konseyine benzeyecektir. ■RE — MISIR ; ■ M,.k a beraber Amerikan Ka
Türkiye Sosyalist Partisi antidemokıatik mevzuat ıs sistem jeğişmejikçe seçimlere girmiyor Ana vatan sınırları içinde birer müstemleke ruhunu taşıyan kanunlar yürürlüktedir
Kendilerini demokrat veya inkkılâpçı diye vasıflandıran partiler, C. H. P. nin lütfettiği bir avuç demokrasiyi kafi görerek daha fazlasını istemiyorlar
1
Yurtdaşlar;
Türkiye Sosyalist Partisi Merkez İcra Komitesi aşağıda yazılı sebeplerle MİLLET VEKİLİ seçimine iştirak etmemek kararı vermiş ve bu karanndan Türk milletini haberdar etmeyi lüzumlu görmüştür. ■
1 — Parti proğraınımızın •
32 inci-maddesi seçim hakkında şu ana prensibi ihtiva et- ,..... ---------,,,„...u,sv, „„
mektedir: «Seçim, 18 yaşın- ' çok nizamname, t.,1 ıtname, dan yukarı bütün yurtdaşlarm, Subay ve Erler de dahil olmak üzere devlet idaresine bilvasıta iştirakini temin eden demokratik bir sistemdir. „ Halbuki seçim kanunu rüşdü-nc ermiş ve her türlü medenî v.e hukuki ehliyete kavuşmuş 18 - 22 yaş arası yarım milyondan- fazla yurtdaşın siyasi haklarını tanımamakda, aynı zamanda yüzbinlcrcc subay ve eri Türk- vafandaşlık sıfatının en yüksek, en şerefli ve en demokratik vazifesini görmekten mahrum etmektedir.
2 — Parti programımızın
33 üncü maddesi seçimlerde “ Nisbî Temsil „ sistemini kabul etmiştir. Nisbi temsile dayanmayan bir seçimden de-niokratça neticeler beklenemez: Seçim dairelerinin nisap harici kalmış reyleri içinki hepsi bir araya getirilince milyonlar tutar- seçim kanunu hiç bir tedbir ve usulü ihtiva etmemektedir.
3 — Bununla beraber yine parti, programımız seçimlerin mutlak bir serbestlik ve hürriyet içinde yapılmasını âmirdir. Partimiz bu serbestlik ve hürriyetin maddî manevî sebeplerle ihlâl edilmiş olduğuna kanidir. Çünkü:
A — Amme hukukunun (kanunsuzluğun geçici bir müddetle kabulü ) diye tarif etmiş olduğ.ı sıkı yönetim idaresinin hâkim bulunduğu vilâyetlerde aşağı yukarı dört milyona yakın yurtdaşın siyasî hak ve selâhiyetleri tah-did edilmiş, hürriyetleri maddi ve manevî baskılar altına alınmış bulunmaktadır.
B — Anavatan sınırları içinde tam birer müstemleke kanunu ruhunu temsil eden (Tunceli ve takriri sükûn) kanunları halâ yürürlüktedir. Bu kanunların İdarî mercilere vermiş olduğu sclâhiyet-lerle yüzbinlerce vatandaşın siyasî ve medenî hak, sclâ-hiyet ve hürriyetleri tamamile tahdid edilmiştir. Tunceli kanu
I meşini vadeden keyfi ve İdarî. bir hükmü ihtiva etmekte idi. Kanunun bu maddesi ha-1 lâ yürürlüktedir. Bu madde bütün adlî kanunların ve a-na yasamızın tanıdı. ı mukaddes hürriyet ve masuniyetimizi dilediği anda yok edebi lir.
D - ■ Içtimaatı umumiye kanununun, iş kanununun, cemiyetler kanununun,daim diğer bir ,;ik nizamname, lal ıtname, ve kararnamelerin ihtiva ettikleri antidemokratik hükümler el’an yürülükk i .-. Ve bu hükümler yurtdaşlarm siyasî ve manevî serbesti i kle.-ini baskı altında bulundurmaktadır.
E — Antidemokratik devrenin siyasi mağdmiarı olan | siyasî mahkûmlar ve sürgün-i İcrin demokrasinin ilânınabir delil olmak üzere af edilme-leri icap ederken Meclis ve i hükümet bu kararı ittihaz ct-I memiştir.
Partimiz yukarım, açlıka-
dığı sebepler, mevzuat ve i-darî sistemlerin hâkim ve lâ-fiz bulunduğu müddetçe millet vekilliği seçiminin serbestçe yapılabileceğine, yurttaşların lıcr türlü korku ve endişeden ârî bir hürriyete kavuşmuş bir halde serbestçe seçime iştirak edebileceklerine asla inanmamaktadır.
4 — Milletvekili seçimi demek, Türk Milletinin kendi mukadderatı üzerindeki salâhiyetlerini dört yıl müddetle birkaç yuz yurttaşa devretmesi demektir. Bu, uzun bir müddetli araştırma, soruşturma, teşkilâtlanma işidir.
Millet, tek parti sisteminin uzun yıllar süre gelmiş olan tazyik ve itisafından henüz kurtulmuş gibidir. Kendini toparlamağa, teşkilâtlandırmağa vakit bırakılmamıştır. Büyük Millet Meclisi seçimin müsla-cclen yapılması kararını vermiş, Cümkuriyet Halk Partisi de bu işi tertiplemiş olmakla
Sıkı yönetim idaresinin hâkim bulunduğı
( oını yonenm idaresinin hakim bulunduğu ve - yurtdaşın siyasi hak ve salâhiyetlerinin tahdid edil-
( diği yerlerde vatandaş maddî ve manevî baskı al-( tındadır.
/ . Polis vazife ve salâhiyet kanununun keyfi ve f idari hükmünü ihtiva eden maddesi hâlâ yürürlük-( tedir. ______
> . Antidemokratik devrenin siyasi mağdurları-y s^as‘ malûmlar ve sürgünler, demokrasi ilânına . bir delil olarak hâlâ af edilmemiştir.
j •) Partimiz, antidemokratik mevzuat ve idari sis-5 temlerin hâkim bulunduğu müddetçe, seçimlerin ? serbest yapılabileceğine asla inanmamaktadır.
( B. M. M. seçimin müstacelen yapılması kararını \ vermiş, C. H. P. de bu işi tertiplemiş olmakla töh-) metlidir.
ANKARA VALö ö
intihar etti
Bazı rivayetlere göre valinin ölümü şüpheli görülmektedir
^^Meltemdirler. 1 mekten başka bir şey olma-
P /. tar'a önünde v.- dığını açıklamadığı da vazife mille’, m.unde im ittihamı ve.- , sayar.
parkın bu harekelin Türk 5 — Türkiye Sosy alis t Demokrasisini sık boğaz et- I Partisi, Millet vekili seçim ------------------------- h’rine iştirake karar vermiş mü F ■■ H 4 ı ’Ian digcr siyasi Par,ilerin-g K, Mü s H I Cumhuriyet Halk Partisinin | S* 11 III I ve hükümetinin maksatlı ar-BL fa 11 U I |_ susuna bile bile uyduklarını
! intihar eden Ankara Valisi Nevzat Tandoğan
—d" >■'. b..
taduğunu görmüşlerdir.
Cem.]. veıH
'men etrafa yayılnuş
:ugunü
ME5ELE>S|
Af,«ANS'
uhtemel-
İtalya.. K Macar'ı* aktcdilecek ₺ nın tetkikine i ceği kaydedilmiş °l« tinizi, ParU’de Lugenb
*Bir eb84D. P. nin ilânını
Seçim günü ya
11 seçim kurulunda çalışmalara yeniden miştir. Seçmcnlerir oylarını kullanacakla mek maksadile evle, mak üzere bastırılır., ihbar kâğıtlarının bu mİ» ve dün ilçelere muştur. Bunlar ilçeler . le doldurul
dullah Suphi'
doğru olmadığı
.. Demokrat Parti başk . i lâl Boyar 12 T
C.H.P.h da nutuk.
ademi iştirak karan vermiş | Tam saat sekizi 25 dakika olan mezkûr partilerin ileri geçe valinin misafirlerinin yanın sürmüş oldukları mucip sc- dan anıldığı ve diğer bir odaya bepler. Milletvekili seçimin- Reçıiği görülmüş ve bunu bir si-
kalan Cunıh likeyc gireri
mak için fi meclisi Ağlı
çimlcrini zorunda |k Parti-
r«»doğan kafatasına ",a ağır yarah bir va (Devamı 4 üncüde)
terin selihiycti yargılayın hattâ Büyük Millet Meclisi ’ İShiyetlerindcn fevkindedir.
C - 1936 yet karariyle encümenlerden geçirilmeksizin kabul edilmiş olan polis vazife ve selâhi-yet kanununun 18 inci maddesinin esbabı mucibe lâyihası bu maddenin münhasıran «çim zamanında tatbik edil-
| lanmak »metile bağımsız aday-
I hklannin konulma.
I adları bildirilen j Doktor Mazhar Os ! bugüne kadar hiç bi i kaya intisap etmemeği p addettiğini, hekimlik ve
I lıkla memlekete hizme | vama karar verdiğinden
I met Emin Yalman, mesleğine ' I ait meşguliyeti dolayısile mil-; letvekilliğine ait görevlerlo uğ-1 rtt|mSSa"îmkân göremediğinden
> doktor Akil Muhtar Özden, ha lsviçrede tah.ilde iken »i-Imamağa
K,. H. r. propogundaya bu-Miden itibaren baklamı; bulunmaktadır. El ilânları, afişler dağıtılmaya, halkevlerinde kon
Cevdet Kerim. Hamdullah Suphi. Feridun Fikri. Muhillin ÜMÜndağ. Mekki Hikmet C. H.
Konferansa davet
20 Devlete Fransız hükümeti tarafından davetiye gönderildi
-A.) — ^ritano rino göre: Dör ândan ileri kabul edildiği
SAYFA: 2
İ K T 1 B s L A R En sonra gelir | bezme ekâbir
İspanya zi ıdanlarında »îisss*5 da bir toplantı vardı. İs-
ERCEK
zğ ve sol cenah partileri
10 Temmuz 1946
Uzun ve uykusuz gecelerinde sorgusu yapılan mahpusların, feryatlarım sürünerek geçişlerini duydum
lun-aki muhatızlarm yüzündeki
.ayguıaııaıruı. İspanyaya giren [
Jir > ammemin vesiKamrı uuyuc ’ . Oır dikkatle muayene eoılıı. ou I
ispanyayı ziyaretinizin. seoem ■
öu servisin İspanyadaki yaban cılar hakkında hazırladığı gün luk raporu El Candillo bizzat
Nihayet İspanyaya girmeme müsaade edildi. Fakat Madı-itm şimal İspanyasından çıkarken iki sivil polis memuru ile çat-pışacak kadar burun buruna gc lişım bana biraz manalı görün-
Kır belini Ali dayı
Azız nesin «Fosforlu Çevriye» sanat değeri ne kadar kuvvetli bir halk şarkısı ise, »kır belini Ali dayı» da o kadar ileri ölçüde bir halk türküsü.
Bir kaç zaman evvel dâhi iktisatçılarımız, devletin iktisadi durumunu düzeltmek için I halka:
ı — Sık dişini Ali dayı dij-e na-l sihatler vermeğe başlamışlardı. I Halk ta sika sika diş kalmayın-j ca bu sefer:
— Sık kemeri Ali dayı demişlerdi. Kemerde sıkacak delik mi kaldı ve nihayet kemer mi kaldı?
ITaşı sıkıp suyunu çıkaran ve iki »uyu bir ekmek sayan halk ta bir sıkındık candan ve can sıkıntısından başka bir şey
I kalmayınca o da yumruklanın 1 gök yüzüne sıkmıştı.
IHani Timurlenk zapt ettiği memleketin halkına boyuna vergi tarh eder ve vergi memur
i laruıa sorarmış:
I — Halk ne yapıyor?
1 — Sağlığınıza duacı.
I — öyle ise mallarını hacze-
din I
Mallan haczedilir, fakat yine halk Timurlenge dua edermiş.
I — Gidin h
Bir d0*1
«Ben O*' elsay^ cfl taban rek. ^unde muva—’u 8 tinin gunluğ» uUr uzakta bulun
Doktor Lütfi Kırdar İstanbul İlkokul öğretmenlerini buraya çağırdı. Gülüşüldü, eğlenildi, sohbet, limonata, şerbet...
Güzel, güzel amma, bizim bildiğimiz bu toplantı 17,30 daydı. Davetiyeler de ayni saati gösteriyordu. Saat 17,30 da herkes gelmiş... Vali'yi bekliyorlar. Vali yokl Yarım saat, bir, saat geçiyor. Bu arada şehir bandosu hazin cambazhane havalarıylc vakit geçirtmek emelinde. Derken e-fendim (0001) plâka numaralı siyah araba göründü. Saat: 19. Söyleyen nur içinde yat-
“Adet biıdur en sonra ge-lir bezme ckâbir....
Sosyalizmin, Türkiyede de bir hayat sistemi olacağı günü elbette göreceğiz. Bu çalışkan emekçi kütlelerin kurtuluşu demektir
Hapishanenin saati or vuruyordu..
Üç gün, İspanyol cumhuriyet çilerinin zindan hayatlarını ya-. şadım. Uzun vo uykusuz gece-' Itrimde sorgusu yapılan mah-j -undan çıkarılıp, kapının önün-| den sürüklenerek geçirilenlerin iniltilerini duydum. Gardiyanlar ] ellerinde müstekreh bir çorba I kâsesiyle kapıyı her açışlarında. - bana: «Tethişçi a: I ismini söyle!» diy( i lardı. istediklerini
ce. «Sabaha karşı kurşuna dizi leceksinl» diyorlar, sor-.r.ı soğuk bir tebessümle ayrılı. .T irdi.
Ben, yabancı olduğum! için , İspanyol gcıtaposunı.ı işkence -usullerine maruz kalmamıştan. ı Muhitteki bütün Fr.m-ır, İngiliz ve Amerikan v:>:.m Haşlan. j herhangi bir müşkülât l-.alindc ; derhal müdahale eden .-efaret-haneleriyle çok sıkı bir temas halinde bulunurlar. lir?.. Amerikan sefarethanesini: leşi sayesinde serbest
YEDİ KIŞ)
rkad. .iannın
T. Bîr tut «Srla
Bir yanda yiyecek ekmeği, sığınacak barınağı ojmayan. e-nıeği ve alın teri hakir görülen var! öte yaışda Anonim şirket.
bir teşkilâta tabip olmamandan ileri gelmiştir.
Son günlerd de birçok parlil Urdan bir kır
yakın günl
dika, birlik lerde teşkilâtlanan haklarını koruyabi en tabiî insanlık hakları, iktidar J partisi tarafından gasbedilmi.- , bulunmakta idi. Bunun neticesi olarak da. doğrudan doğruya «e nin mukadderatını tayin eder., memleketin, idari, malî. İktisadî, adlî ve siyasi her türlü meseleleri, bugüne kadar senin fikir ' ______-
görülmüş ve ■ flBB
hîbinin. tücca bir kelime ile run) partileridir, yüıvriükte olan haki kilitli bir şekilde mu idamesi için kurulmu
Kurulan diğer bir kı tiler ise, iş alanların (; partisi olduklarını tedirler.
TAKİP VE TEVKİF *
Örtesi gün beni. M ı :i büyük hapishanesi ola banchel Alto» ya nal siyasî mahkumların büyük ve mü tular. Manzar de Buchcnvval hyordu. Içlerind
Otc,lci evvelden oda ayırmış olmadığı halde, benim gelişimi âdeta bekliyordu. Sonra öğrendim ki (2A) dan hakkımda talimat almış ve derhal oraya telefon ederek geldiğimi tesbit et-
Dış memleketlerdeki Ame-
rikan sermayesi
Birleşik Ame memleketlerdeki
Milyon peşinde Profesyonel dalkavuk"- şkj)^^çizmeleri
rlin olmak hay
•ıl seçeceksin ?
Yazan: Fehmi YAZICI ki; işte, işçi sınıfının üzerlerinde çok dikkat ve b assasiyetle racağı partiler de bunlardır. Zira, bu kısım partileri de. İldikleri bir takım hususiyetler bakımından tekrar üçe ayırabili
“ — işçi sınıfının hak ve men etlerini hedef göstermekle beher. bu hak ve menfaatlerde s bir tarzda; di-rlıklarda bulunanlar. Bu gi-ırtiler, işçi ıfının şuurlaşma ve netice - teşkilâtlanıp iktidara gelmesi..-.- mâni teşkÜ daştmc: bir mahiyet
Cemiy. inkişaf ka- ' nunlannin tabiî neticesi olarak artık cemiyette demokrasinin ta hakkukunun bir emrivâki haline geldiği sıralarda, bu demokrasinin inkişafını soy aştırmak .u ' retile geciktirmek :>in bizzat ik «dardaki parti tarafmdan sadık bendelerine kurdurulan bir çeşit ■partilerdir ki. bur..’ 1ar tarihinde «Pc partileri adı ve T: Türk işçisi karde ' Tu gibi par-
I tilere sakın, alda:
Tl inkişafında olduğu gibi, parti teşkilâtında dahi işçi sınıfının ehperliğini kabul etmiş olması
Bu bakımdan; bugün memleketimizde kurulmuş olan parti-
Doğrudan doğruya, ve emlâk sahibinin, tüccarın, fabrikatörün bir keli-
I - ~ -rk.
1 Icıiııi korumak gayesile kurular, partilerdir. Bu gibi partiler, tem "M! fltftMıvSrT’;!: ınıfının hak
da bu parlil
Türkiye Sosyalist
2 — Parti km lerfnfcı: «mıfimn İçtimaî ha-
yat bilghile mücehhez, ve ayni
Meşrutiyet tarihind mul lif fırkayı «fırkalıktan bir intikam komitası
Yalı Aile Gazinosu
G ■ N
koymakla; k
k emekçi halkı
i.'.n;'-»-.
Neden
UçüncUıü: DoğruJ ınıfının hak
Yüz kızartıcı bir vurgun
yni klişeyi k rat Parti, pa. tan çıkmıştır; — diyo yıkıcılar ve intikamcıl
Haşan Ş
_ rTerakki’den ayrılı
mağa teşebbüs eltiler. Oıtali l gayoIı Q. H. P- d tabanca seslcriye cehenneme döndü; kendimi tezgâhın arkasına attım. Kuıtuldom zannediyordum; fakat tezgâhın pnüncie cehennemi mücadele şiddetli devam ediyordu ki başımın üs- ' tünde ağlı bir darbo hissettim-Gözlerimi açtığım zaman kendi- |
Gözlerimi açtığım zaman kendimi ellerimdeki kelepçelerle karakolda buldum.
35 No. Lu HÜCRE
İki tarafında numaralı kap lar olan gayet dar. kar.nl,', y u₺.n dehlizlerden geçirildim. Ba na oura« kilometrelerce uzun-““I gibi geldi. 35 numaralı kapının önünde durduk. Henüz kapı açılmamıştı
adamı sürükleyerek geçirdiler. Adamın her tarafı kanlar içindeydi; kaşları• yırtıl-mı;, dudakları ezilmişti; ağzından kan geliyordu. Kollan açık yerlerinden kurulup tersine dön müş. bacakları yerde sürükleniyordu. Dehşet içinde yanındaki gardiyanlara halttım. . Kelepçe-lerimi çıkardılar; beni karanlık
Muhalif fırka.
Bugün de Demok bizi yine bu maddeleri dır mıyor mu?!..
Hakikati söylemekten «millet vekil kunda, «unlan i
T. S. P. seçime neden girmiyor î
ADİLOCLU i I
Emekçi kitleler demokrasinin verdiği imkanlardan faydalanmak kendini teşkilâtlandıracak ve inkilâpçı saflarım hazırlayacaktır. Bun-m yapmadan kitleyi kayb edeceği bir müca-eleyc sürükliyen bir partiye serkiizeştei ve ak-i inkılâpçı bir parti damgası vurmakta tered-üt edilmemelidir.
4 — Parti teşkilatının; p nin fikriyatına tam uygunlukla kurulmuş; ameliye ile. nazariye-nin sıkı sıkıya bağdaştırılmış olması; böylece, fikri ya tecanUsün fikrî yapıdı canüsle de perkitilmiş bul sı lâzımdır.
Bu son
Memleketi yi isliye» “ memleketli ça. kanunlar rathşmadıkçr yet tabiîdir, mokrat Parti da iken müh çiriyor. Yoks; yahut onun h diği gibi «Bi şen bir parti: medecek olg' duğumuz kin mek bu halk kabir şey o!
Temenni e ralanma vakz şahit olmaklığ dür, lâzım ki 1 larda bile sini lalım ve yaln
Evet netice; göre hüküm -
Başmuharr
-Kimya
— Daha b
KİRLİ ÇA
Sütunlar b( ka ba;makaleb •mı çıkaran A mandan sonra,
müda'aaname sıncan geri ka Etem İzzet ı W,k başmakal, tem İzzetin bu ocaklar.', »( «ekilir doğrusu
veya “İ tahmin eder»
dönüyü bir Y'te sevkettiren JrC'UI “^uştur. Yine tab»°tn aö..ı
Ce®ty*tleri. her ı
* •>*> Unun
10 Temmuz 1946
Okuduk, Düşündük ve
Daha belli değil
Son Postada Ekrem Uşaklı-gil söyle diyor:
Bir dostum bana dedi ki:
«Ben Celâl Bayatın yerinde olsaydım, efkân umumiyeye hitaben bir beyanname neşrederek. seçimden çekilirdim, biz muvazaasız gelişen bir karşı par tinin yasamasını hazmedecek ol gunluğa ulaşmaktan henüz çok uzakta bulunuyoruz, a
kendini şırıl geçtik-y ıklaşıyor.
— Daha belli değil.
KİRLİ ÇAMAŞIRLAR
Sağı, solu, fikri, pre olduğu ;u kadar yıldır mıyan ^rcm U*aklıgil
İriyor... Şişeyi
bıktı: cadd
Bereket
ya; ilerledi
dde ötede köşe du. Al kal-
BİR İŞÇİNİN ANL/VlTİKâJVRl
— Kaç sen
— Yaşın?
— 302. Yani
— Kaç para
— Ben aylık çalıyı
teri dinliyor. Gelenleri geçenleri ok zsoeta kulak kesilmiş: Ç. H. P, «eç>
lı olamaz
Bundar dak, partiy olduğunu isb ye kadar H. P. r.ı:ı bu değişikliği yapmadığım izaha çalışıyor ve yazısına »öyle devam edi-
Memlekette tam demokrasi-yi istiyen samimî bir partinin, memleket bilhassa seçimde zaruri olan hürriyete kavuşmadık ça. kanunlar bu yolda demokratlaşmadıkça seçime girmesi ga yet tabiidir. Bu bakımdan Demokrat Parti de daha iyin bayın da iken mühim bir imtihan geçiriyor. Yoksa Ekrem Uşaklıgilin yahut onun hayali dostunun dediği gibi «Biz muvazaasız gelişen bir partinin yasamasını hazmedecek olgunluktan uzak olduğumuz için» seçimden çekilmek bu halka, senelerdenberi iktidarın yaptığı iftiradan başka bir şey olmaz.
ralanma vak»lamın çoğaldığına şahit olmaklığımız bile mümkün dür, lâzım ki bu gibi acı durumlarda bile sinirlerimize hâkim cilalım ve yalnız neticeye bakalım:
Evet neticeye bakacak ona göre hüküm verecek.
Başmuharrir yaşasın diye ba
çekilir doğrusu. Etem İzzetin yazdığını veya ne yazabileceğini tahmin edersiniz, şöyle yazıyor:
İnönüyü bir anlık menkûbı-yete sevkettiren âmillerin başın da Celâl Bayar ve hizbinin rolü olmuştur. Yine Atatürkün hastalığının ağırlaşması sıralarında Celâl Bayann halk, matbuatı, cemiyetleri, her türlü siyasi hak ve tefekkür hürriyetlerini baskı altına alan kanun tadillerini yap man İnönüyü tecrit etmek, ken dini hizbini Cumhur Başkanlığı mevkiinde ve iktidarda kök sal dırmak emel ve gayesile vaki olmuştur. Fakat. Celâl Bayar ve siyaset, menfaat Inönüye rekabet arkadaşlarının gerek Fethi Okyar - Tevfik Rüştü - Şükrü Kaya kombinezonu, gerek adır.ı tarihini ifşa edeceği o hizbin bir batka Cumhur Reisi adayı plânı Meclisin ve milletin tecelli eden durumu kanısında roalize edilememiş. Celâl Bayar Türkiye Bü yük Millet Meclisinin ittifakla ’nönüyü Cumhurbaşkanı seçme 1 dedi
li.ne ve milli iradenin derin bi: *•“ emniyetle sarfedebilir I az ve memnunlukla yerini b u Dal“ (ozU da vc,e« : lası hâdisesini önliyememiştir. bunun için biraz zaman is
«-■ O- _____ _!_■ I .1. ter: Banknollaıı sana verme
■elim: Daha o günlerde Celâl '
Cayar ve hizbinin müstakbel plânlarını yayınlamak için Ah-: et Emin Yalman'a âdeta he-iye edilen İş Bankasının bir bir b çak milyon değerindeki mattın» ve gazetesi de düzen ve tıvyet olarak düşünülmüş ve fa ‘-t bilâhare bu hediye ne Celâl 1 ‘/»ra, ne de Emin Yalmana ' fa temin etmemiştir. Bununla 1 ' 'aber o günün hazırlıklarına ‘
dayanan Ahmet Emin Yalman - Celâl Bayat kombinezonu baş ka başka şekillere bürünerek ve zamanım bekliyerek bugünkü seyrini almıştır.
Bakin hele neler öğentyoruz. daha neler öğreneceğiz. Çıkarın baklaları ağzınızdan.
RÜZGAR NEREDEN ESERSE
Avrupayı söyle bir kolaçan edip gelen Necmettin Sadak Halk Partisini müdafaa yolunda yazdığı başmakalesinde şöy-
C. H. P. ve onun şefini geçen yazdanbeıi Cumhuriyet ve Demokrasi müesseselerinde ileriye doğru bazı değişiklik! pılması lüzumuna inandıl ti kongresi bu dcğişiklikl
Halk Partisi hükümeti b kararlara uygun kanunları Meclise kendisi gelire i, çoğunluğu Halk Partisinde olan Millet Mec lisi bu kanunları kabul etti ve bu surete, daha yeni; bir hürriyete, daha olgun bir demokra-hazırlandı.
Eğer C. H. l’.-.rtiû ve hükûme ti kendinden tam memnun ol-.saydı ve gidi-.ini memleketin tam iyiliğino yeter bullaydı, dai ha iyi i; görme!;, daha çok çalışmak için kendi karşısında bir kontrol partisinin çıkması İÜ muna bizzat inar.ır. mi trolünü daha tcirli hal :ak değişiklikle 1 rur muydu?
Bundan sonr.
«Düne kadar birlikte çalışı ni mesuliyetler-
bir işbirliği he., zehirli bir ça
ile her iki partini» ( tarafı meydana çıkıyor. Partisi bir hak yor ve iktid. hakkı olduğu
Hak deği
tarafa dönüy tisindeki deği.ik dur. Parti, pre: olduğu müddetle iktidarda lir. Mutlaka ikti kırda kt için sık sık deği iklik yaya tinin yarın nasıl bir sekile ğı bugünden kestirilemez.
nna giderken takıp edilmedik lerinden emin olmak için mu-tad şekilde yürüyecekler, köşe baslarında dönüp arkalarına bakacaklardı. Bütün bunlar eski hikâyelerdi ve» söz temsili stenografi ile anlaşabiliyorlardı.
Lanny meslektaşının eline yazıhanesinden aldığı parayı koydu.
- Bunda bir mahzur yok. Yani küçük para olduğu emniyetle sarfedebilirsin. fazla da vereceğim. Fa
1 Bankadan eski veya küçük pa-
! biraz acayip görünür. Binbir j türlü entrikaların döndüğünü : bu devirde ufacık bir ipucu bile vermek caiz değil. Banka bana seri numaraları birbiri ardısın birçok bin yahut on bin fanklık kâğıt paralar veriyor; eğer onları- sana devreder, sen de kullanırken yakalanırsan benim izimi bulmakta güçlük çek-
gerçek
J; Zonguldak maden ocaklarından röportaj, 3
Kömür isçileri
SAYFA: 3
Ayda 55 lira alan altmış yaşında, .otuz ..beş senelik bir işçi neler anlatıyor şb Röportajı yapan: N. İ. B.
Sanki O Yaratmış
JACK LONDOH
Adil YAGER
AMTTÇİNİN X
rriKLARi edir dinara Lk „İ,U
ördüğün te laştım. Kal ç d eri çekliı lağ şıyon ma dursu
epenin hukk
y— Upton Sinclair. _
j DEVLER HASADI *
V*— Tercüme eden; A. Vatur
mezler. İyisi mi her bir banknotla ufak bir sey alır ve böyle-ce parayı bozdmruuj olurum.
Bir zamanlar gemicilik, doklarda amelelik, sosyal demokrat partisinin ocak mümessilliği zSeViKtı’aâra geîarsıerınâenoeri Almayada yer altında, İspanya da toprak üstündo çarpıtan Al-
— Evet hepsini anlıyorum, diye cevap verdi. Beklerim; no zaman istersen buluşuruz.
X
Lanny misafirperverliğinde kusur edeceği için af dilemek lâzım geldiğini hissetti.
&nim?» feÜâöIHPs
Taşbacaya girior varagelde bulunuyorum. Orada da 5 sene. Şimdi de bir on seneye yakın, fabrikadayım.
Ocakta söyle yirmi senedir aşağı değil, uyuduklarım, türkü söylediklerim, çabşlıklarım yir-. En çok karabibe-
Bir kömür ışçui Uzun Mehmet parkında dinleniyor.
8U"
beş senedir çalışırım. Şu tren yok mu? İşte ona saat yedide
nis oynamak. \Vindsor düsesile çay içmek. Müslüman Prensi Ağa Han'ın metreslerini çekiştirdiğini dinlemek gibi. Seni annemin evine hususi olarak bile davet edemem: hizmetçiler mu-tad dışında bir şahıs olduğum, farkederler.
— Böyle şeyleri bir tarafa bırak. Trudi nasıl bir adam olduğunu bana söylemişti. Daha
Bu hararetli el lere has olan tin kurulup- id sağlayan şeref Ayrılmadan
— Kklım* yım. dedi. B
sında üç İrişi öldü amma, kabahat bende değil. Ocakla bir uyku vardır. Çalışanlar bilir.. Se-ir.'vücudu sarar. Oydu ki. körnefestir. O boğulur. Orada kalp ,-urur. Oradan kurt Bu üç kişi de öyl
Öbürleri de onun dayanamamı;lar. ySumnri idiler. Eski amele ktjŞJçU'HtM ses vermez. Bir dc işitmekle 81ü yor. ikisi koşmuş.
asar. Boş bu;-ın-r. Bağıttan, am- ai. -M az. ruu ve şişeyi ona ver
mar. farkına va- - Çey eklik (işe almalıydın.
1 yavaş gelir, in-
uan başla- sonS Bir cep lirbiişonu ile tıpısıaı
yanaşır, haşlar çıkardı, ti jeyi ağzına dikti.
bağırsan, kimse — Ha
n, her yerde ol- yor. diye endini müdafaa eder
erde olur. Şura- bir tarzda yamada oturan yol-
gelmez. Bir a- C . ara har ketini izah etti.
Benim işim te- Trende sigara salonunda olu |
mitim kuruysa, -. jorlardl. Ceorge böyle olma- 1
1 pulladığını d»• >1 Jâzımjg l.iğı.ü ı-issetti. dua-
Lavımıza üd li- oan başka t e e muvaff ıkyel'e
usla diye s işçi- yetiştiğinden kalbi yumuşa 1
mıştı.sK .-.rdeşine karşı daha iyi
•Şnklinamili :-'a anıyor ve lüzumsuz
i]. ...r.dlJ
v,ı- buluyordu Annesinden, kızka.-
m. Arkasından döşlerinden, ailenin işlerinden j
.... Seher ver- vö menfaa lerinden konuşarak 1
•nu 4 üncüde) bunu telâf etmeğe uğraşıyordu.
1ar, parayı nerede bulduğunuzu
hak âbidesi kesilen tlar. köylülerle uf-
gelmişti. f»k‘ madun. Ecne da çalışıyordu-
nlan karş ihyan
gidecekleri imalarına keskin-enaışesi dakikadan oakikaya hafifliyordu. Goril kapıdan girip vâsi araziden teçerken mevkiin iptidailiğinin kirdesini saramıyacağından e-®ia oldu. Orası daha ziyade yazlık bir otel veya bir kır kufi. İlkbahar güneşinin
George. kuşların şarks-laklarında ve burun do-ilkleri çiçeklerin neferiyle dola-
Devanu var)
Büyiik endişe'
Doğan RUŞENAY
. Yalmanla Atayın kavga» pj bakarken hayretler içindi kalırım dcmiycccğim çûn-b servet tarlasında beslenenle arasındaki rekabet yûz-jiardır İnsanlığın gözleri ö-akide cereyan ediyor. Yal-•n - Atay senbollennin arkında hakkıfetih olarak dev-kt ve devlet kapitalizmi için-t bütün ekonomik hayatı c-bde tutan zümreyle, o zûm-■ein 25 senedir ticaret, mü-gşhhitlik, yükşek memuriyet jbi işlerinde kullanarak se-o»ttiği bir sonradan görme-le burjuvazisi'nin kavgası ce-ttyan ediyor. Atay kafilesi, ekonomik hayatı askeri-kır-tasi otorite altında zümrevî, okgarşik menfaatlerle yürütmüştür. Yalman kafilesi, bugün hücum ettiği zümre tarafından 25 sene semirtildikten sonra kuvvetlenmiş efendilerine kafa tutmuş, onların kır-tasl otoritesini yıkıp yerine kendi ekonomik otoritesini kurmak uğrunda hürriyet kahramanlığı rolüne çıkmıştır. A-tayların hakkıfetih hakimiyeti yerine. Yalmanların Tüccar hâkimiyeti..
Peki ama bu menfaatçi' şimre dönüşünden, asırlardır istismar edilen uçsuz bucaksız halk kalabalığına ne? A-Uylann devlet kapitalizmi gitarı, Yalmanların patron kapi-Hlizrni gelsin.. Ve halkın is-fsmarı bu sefer siyasi diktatörlükle değil, iktisadi dıkta-îörlükle sürüp gidecek. Yağma fok Yalman halk vaziyeti an-hmıştır. Ve senin saltanatın ic yazık ki Alaylarınla gibi flc uzun zaman da sûrıııiyecek. Sen kavganı hürriyet uğruna taptığını söylüyorsun, evet ima kendi hürriyetin; kendi tıalt teşebbüslerine yem ’’ açmak oğuzuna.. Netek.n.
İLİŞTİN MESELESİ
A. A) — Anı
,o«.« g hir Amerikı
rf hakkı r • Ingiliz makamlarile görüşmelerde b tre perçt »ho günü Ingiltereye gidecektir,
Şehirve Van HaberieN
Ispanya zindanlarında
Ortaköy yangınında kasid var
Ortaköyde 9 ev ve bir T, kota; ve çorap fabrikasını k eden yangının tahkikatını sav yardımcılarından Orhan Ham., alarak, bâdı
I “hkikata eh
Bir sabıkalı
hayatta durgunluk
Seçim in yaldan. olman
| Türkiye Sosyalist Partisi
(Baştarafı I incide
I reçeli seçime geçmek lüzumunu duymuş fakat iktidarı clin-i de tutabilmek için de seçim, [ mücadele ve teşkilâtlanma l müddetini asgari hadde düşür-; müştür. Kendilerini demokrat vc inkılâpçı diye vasıflandıran I partiler Cumhuriyet Halk : Partisinin bahş vc lûtf ettiği i bir avuç demokrasiyi kâfi gö-j rerek daha fazlasını istemek-| ten vazgeçmişlerdir.
I Bu partiler seçime iştirak. I kararı vermekle. Halk Parti-ı sinin şeklen meşhur bir mücade ı ledcn sonra tekrar iktidar, partisi
İşçi arkadaşla başbaşa (Baştarafı 2 incide) mcksızin kurulan partiler, fiili-yattaki muvaffakiyet şanslarını •“"k ü.: rin hayırhah tcmonnılcrinoen;
lermden, umumi ahlâkın istek-l'^nd'n h'Hiyt-bilirler ki. bu
5 — Partinin bütün kademe!.-rinde - şef de dahil - her partili Kin .. ‘ ,vi disiplin kaide-
lerinin ış olması da lâ-
Ankara valisi (Baştarafı I incide) ziyette bulunmakla vc konuşamaz bir haldeydi. Bu müessif hâdiseden derhal Ankaranm" tanınmış doktor ve operatörleri malûmatlar edilmiş, kısa bir zaman içinde valinin muayene ve tedavisine koşulmuştur..İlk iş o-kan zayi etmekte bulunan Nev-zat Tzndoğ.na kan verilmek | tedbiri yapılmıştır. Bu sayede I nabzının seyri normal bir çekiç j geti-ümişse de. bü tedbir pek | az bir zaman sonra maalesef i fayda veremez olmuştıir. Diğer ! taraftan htanbula da telefon e-dilmiş. operatör M. Kemal öke
Adliye Bakanı Mümtaz ök-( men. iç Bakanı Hilmi Uran mü-| essif hâdise öğrenilir öğrenilmez derhal Nevzat Tandoğanm evi-
Muayene ve tedavi sırasında bir kısım doktorlar, yaralının hastahaneye kaldırılmasını, diğerleri de ikametgâhında tedavi" ye devam olunması fikrini ileriye sürmüşlerdir. Fakat bütün tedbirlere ve tedavi gayretlerine rağmen Nevzat Tandoğanı kurtarmak mümkün olamamış. Ankara Vali ve Belediye Reisi saat 10.30 da kafatasıdaki kurşunun tesirile vefat etmiştir Tahkikat devam etmektedir. Kemal Bora, tahkikatle biz-me-guldür. Ankarada dola-bazı rivayetlere göre hadi n intiar olduğu şüphelidir bir cinayet ihtimali de varit görülmektedir. Nevzat Tando ğan'ın ölüsü üzerine, emniyet umum müdürü Osman Sabri AdaTm 'Ankara vslûiği vekâ letini deruhde edecektir. Osman . Sabri Adal. valiliklerde ve em niyet müdürlüklerinde bulunmuş kıymetli bir idarecimizdir. Yeoi vazifesinde de batanlar dileriz.
(Baştarafı 2 incide)
yarları ancak »ezilebilen iskelet halinde vücutlar yerlere seril inişti. Bunlar yedi kişiydiler ve Cumhuriyetçi İspanyol tiplerini canlandırıyorlardı: Bir şimal şeh rinden Ange). bir Gece kulübün de kastanyet dansözü Franciuo. dokuz senedenberi mahpus yatan yetmiş yatında Pablo. Bu adam, çocuklarının ve torunla tının gözleri önünde katledildiğini görmüştü; bembeyaz saç lan, muhteşem »akalı ve hâlâ sağlam kaimi, zekân ile. yeJr mahkûm bu adamı lider olarak kabul etmişlerdi. Diğer üç kişi. Madritîn kerar mahallelerinde nnamo dağıtırken yakala-BBK’aşta cumhıriyetçi-
ANNELER KURŞUNA DİZİLİYOR jıe Alto hapish
•ubaylandır. ek çok kadıı Bunlar, dağlardaki cı ;i çetelere iltikak edenleri idir. Eğer, bu gençl ddet çinde teali nneleri kurşı »»is bir usuld Bozan mahpuslar hapi içinde kurulan askeı mahkemeye çıkarılır; cumb ıtçiler için en hafif cez no hapistir; daha ziyad
I
rine almaktadır. Mahpusların alıcı ve verici radyo makineleri dahi vardır. Her gün Fransız radyosunun haberler neşriyatından sonra, yarım saat içinde tunların tabedilmiş hülâsaları hapishaneyi dolaşır. Ayni şeylerin bütün Ispanya hapishanelerinde de yapılabildiği söylenmektedir.
ÖLÜM PARTİSİ
Arasua mavi milisçiler (faşist milisler) büyük bir kalabalık halinde hapishane baskınları tertip ederler. Bütün gece «Carabanchel Alto» hücrelerinde araştırma yaparlar. Birçok gizli radyolar, gazeteler, teksir makineleri meydana çıkarırlar.
I Ganimetin büyüklüğüne göre bir sürü mahkûmu rehine ola- I i rak alıp götürürler. Bazıları sonradan geri gönderilir; diğer- I ı leri kurşuna dizilir. Bu cehennemde ancak üç gün kaldım; ı fakat bu müddet böyle bir gece- ' iler cereyan ettiğini gör- i re işitmek için kâfi idi. | ın doğru gürültüler başldaı. Hücreler başladı, bir heye-korku dalgası bütün iyi dolaştı. Sonra fini talığı kaplıyan derin içinde, görünmiyen ili bir ses tarafından bir çağrıldı. Küçücük hüc I 1 biri ellerinde ta- | fağa doğru giden, I istikamette, elleri I bağlı olarak sülük M
>eden sonra tekrar iktidar, partisi' lerinin olmak şerefini iktisab etmesine I zımdır yardım etmi$ olacaklardır. İnkı • lâpçı ruhunu ve v bclmi$, ancak iç i rin ve dış zaruret tilc demokrasi kapusunD lık etmiş olan Cümll Halk Partisi tekrar ili geçer geçmez seçime | kararı veren partileri, dİ
tc olan büyük lıalk
Deniz müsaade vesika
Türk milletinin topyekûn saadet vc selâmetli zümrelerin refah vc iktidarına değil, en geniş manasile, emeğinin karşılığını henüz elde edememek-
Bînda yüzde dokuz
»»ddelerini
cinayeti
var kirala
mferini bile kay-
bedeller; mektup
bin beş yüA yaralı veyj
yıllığı korkunçtur;
»ki mahkûmlar vasati 35-50 ki > gelmektedir inde bir iki p
Bu mahkûmlardan çoğu 13ı( mahpusturlar. Yetmiş . ihtiyar generaller, pek aşta cumhuriy
i teşkilât
ân resmi
M. K. P. nin kontrolörü
îmij
Emniyet 2 nci şube memur lan. Rıza paşa yokuşunda Za-ra'ya ait saatçi dükkânından Kapalıçarşıda diğer bir dükkândan saat çalan Kaldırımcı Meh yakalamışlardır.
Emniyet müdürlüğüne getirilerek üstü aranılan Mehmet Han'dan Milli Kalkınma Partisi Galata ocağından verilmiş 133 cck d*y« numaralı hüviyet varakası çıkmıştır.
Aynca Beyoğlu ilçesindeki şube tarafından bir kâğıt çıkmış tn. Bu kâğıtta. »Partimiz namına Yenişehirde seçim işlerini kontrole memurdur» denilmek tedir.
nemle beklenmekte çimi demokrat
cak ve gürnrü
uht ya »ad a şayi olmuştur
üç kişi boğuldu
Evvelki günü şehrimizde üç boğulma cakan olmuştur.
Beşiktaşta Şenlik dede sokağında 54 numarada oturan Cemal Saatçioğlu adında biri Floryada denize girmek istemiş. yüzmek bilmediği için boğulmuştur.
Gene Süleymaniye Nâmahrem sokağında oturan Tevffc Ersoy, Yenikapıda yüzmek bilmediğinden boğulmuştur.
Kadıköy Rasinı Paşa mahallesinde. Çimen sokağı 23-nuO’ rada oturan Şâdiye Bayhan •" dında bit kadın, 23.10 da T»-rabyadan kalkan 53 numara!» vapurdan muvazenesini kaybederek denize düşmüş, kurlarda mıyarak boğulmuştur.
Dahili mahsulain düşüyor mu? I Ticaret Bakanlığı Ko dairesinin neşrettiği den anlaşıldığına mahsulât ve mamul rında nisbi bir düşük dilmektedir. Bilhass.
elduğu konjektür da teninde zikredilmek!-
Altın Fiyatla
Son üç ay içinde nnda yüzde 20 kada kaydedilmiştir. Bu 6 tutmaktadır. Geçen zaran düşüş yüzde 3( da 1 1.5 lira fark var (iu
Dünkü altın fiyatl > ı »öyle
BAKIŞ'IN 3 ÜNCÜ SAYISI
Kömür İşçileri
k mallarımı: amanda yeni i. «al,
On beş günlü mecmuasının üçüncü çok kıymetli yazılar
gizli radyo ve
GAZETELEO
Ankara nin sırrı çözülüyor
Ankara, 9 (Gerçek) ________ Ac olduğunu bizzat söylemiştir. Fa
kara cinayeti dava,mm diğel lin “b'bi hakk.nd» I.İ.-
şahitleri bu ırtn dinlendi. Solâ »*y defnemişlir. O bat hanin Utan adındaki - ‘ ■
ytnmd. yazıcılık eden Fr_________
Reşit Mercanın arkadaşı oldu ğunu ve Fruzana Re,itin cin. yeti anlattığını, fakat sebebini söylememi, olduğunu yalnız.
— İşin mahiyeti karışıktır, demi, olduğunu söyledi ve ilâve
Firuzen bana katilin Hasme.
Carabanchel Alto» rr kumlan insan tahammülünü İlkelere rağmen şayanı ha; bir mükemmellikle teşkilâtlanmışlardır. Hapishane içinde teşekkül eden muhtelif cumhuri-rtiler; sosyalistler, ko-- ve demokratlar divanlarla gizli teması etmektedirler. Fraıı-yakında yıkık
tahû, fa bunları tüylerken > uzanın kimarler yoktu. Dak
mek suretile mükâfatlandırması muhtemeldir.
c — Aralarında müşterek bir muhalefet cephesi kurmayı bile lüzumsuz sayan, orga-nisation vc mücadele kabiliyetleri bakımından Cumhuriyet Hlak Partisinin hükümranlığına nihayet verecek ideolojik çapta bulunmıyan bu partiler eğer milletvekili seçimine ittifakla ademi iştirak kararı verebilmiş olsalardı, Cumhuriyet Halk Partisi ve hükümeti hem millet, hem dünya muvacehesinde son derece müşkül bir duruma sokulmuş olacak ve durumdan kurtulmak için de demokrasi kapusunu ardına kadar açmıya mecbur kalacak.
Türkiye Sasyalist Partisi bütün bu mülâhazalar ve haklı sebeplerle milletvekili seçimine ademi iştirak kararını ver-ş ve bu kararile halk kitlelerinin ölmez vc inkâr edilemez haklarına, gerçek demokrasiye bağlılığını teyid
Yakın bir ’.rcekte. artık sosyalizm, inşa: :m güzel istikbali hakkında I : hayal olmaktan çıkıp bir h ->t tarzı halini alabilirse ne mı - çalışkan Tür İriye kol ve kaf -tekçilerine!
nin refah vc ■ tidanna bağlıdır. Partimiz:', mevcudiyet ve faaliyeti bu idealimizin teminatı olacakı ı r
Yaşasın ger •- demokrasi. Yaşasın Büyük ürk Milleti.
Türkiye Sos st Partisi
Genel Sekreteri Adıl Müstecabi
Döküm piki ucuzladı
Ankara. 9 (A.A) — Hani maddesini ve yan mamulünü Karabük Demir ve Çelik fabrikalarından alan sanayi kolaylık olmak üzere bank yeni bazı tedbiri
betlerini ır> 6 -şiddetli
k.
Bayanlara
YAZLIK MODEL
Mecmuasında bvl*bflir»ir Beyinizden isteyiniz...
ba»ılwaktadır. lüme mahkûm bkûmlar üzerle -
[için çalışacaktır.
Madde 4t> — Devlet bütçesinde yalnız vc masraf muvancııcsi değil aynı za- | manda halkın menfaatlerinin dışında kalan | masrafların kaldırılması esas tutulacak ve | her türlü sarfiyat ilin önceden kontrol usulü ittihaz olunacaktır.
Madde 41 — Büyük çaptaki âmme hizmetlerini başarmak yolunda mutedil şartlara bağlı iç vc dış istikrazlar tecviz olunacaktır.
VIII - İKTİSADİ POLİTİKAMIZ
Madde 42 — Milletin başlıca unsur-alrınd.ın biri de iktistfdf hayat beraberliğidir. Demokrasinin iktisadi karakte* ini tayin eden bu beraberliğin müsa-icilik prensibine değil, adalet prensibi-dayanıııası gerektir.
milletin iktls.ıdf hayat beraberdi adalet ölçüsü, müsavi şanslar Itar altında her ferdin kendi zekâ, kabiliyet ve emeğinden ibarettir, iktisadi bütün imkânlar milletin bütün fertlerine knrşi tıımaıııilc serbest vc a-çık tutulmadıkça fertlerin bir kısmı, diğerlerinin aleyhine olarak daima büyük kazançlar temin etmek suretile milli servefi inhisar altında bulundururlar vc milli sefalete yol açarlar. Bu sebeple:
1 — Her türlü büyük istihsal vc a-
şın kazanç vâsıtası olan mail.’ ziraî, ti-î cari, sınai iş şubelerini kamulaştırarak millet namına işlstmek vc bunların dışında kalan şahsı ve hususi teşcbüüsle- I ri tamamiyle serbest bırakmak,
2 — Milli servetin çoğalmasını zor-
1 laştıran vc halkın umumi refahı yerine | şahsî menfaatlerin kuvvetlenmesine im- | kân veren başı boş iktisat sistemi ye-
I rine umumi ihtiyaçların tatminini vc milli kalkınmayı kolaylaştıran plânlı iktisat sistemini kabul ve tatbik etmek
3 — Her şey halk için, prensibine bilhassa iktisadi meselelerde sadık kalmak, Partimizin en esaslı gayderindendir.
Madde 43 — Fertleri başı boş birer müstahsil vc müstehlik vaziyetinden kur-tarmek için gerek ihtihsal, gerek istihlâ-lâki geniş bir surette kooperatifleştirile-• cck, vc bu suretle, müstahsillerle müstehlikler arasındaki yıkıcı ayrılığı kal- ‘ dırarak sağlam ve hakiki bir iktisadi hayat beraberliği meydana getirilecek; işçi, köylü, küçük esnaf vc memurların hayal zorluklarını önleyici her türlü iktisadi tedbirler ön plâna alınacaktır.
Madde 44 — Devletin iktisadi bün-tçtndo iş verme vc.Sş sinin beraberli;,-ini yaratacak 'bir zihniyet altında bütün iş şubelerinde sendikalar ve birlikler meydana getirmeği vc bu teşekküllere geniş çapta hak ve hüriyetler sağlamayı partimiz milli vc siyasi beraberliğimizin en sağlam müeyyidesi Sayvn - KÖY VE KÖYLÜ POLİTİKAMIZ:
Madde 45 - Toprak, onu ışlıyerek, onunla geçinenlerindir.
- Sonu Gelecek Sayıda —
/
Baş muharriri: Esat Adıl Müstccabi
Yıl : I X O Sayı : 4 KURUŞ
Mektup ve telg adresi: Posta kutusu 519
İstanbul
İdare: Cağaloğlu Çukur Han No: 4 I
10
Temmuz Çarşamba 1946
( Emeğe Halt, Emekçiye Hürriyet )
HALK DAVASI GÜDER, SİYASI S A B A H G AZ ET E S I
İNCİLİ Londra, 9 (A.A.) Y( giliz kıtalarının Mısırı- terke giliz hükümetinin daha evv duramıyacaktır. Mısır’ın mü da müşterek bir müdafaa k «ey o derece genişolmama konseyine benzeyecektir. ■RE — MISIR ; ■ M,.k a beraber Amerikan Ka
Türkiye Sosyalist Partisi antidemokıatik mevzuat ıs sistem jeğişmejikçe seçimlere girmiyor Ana vatan sınırları içinde birer müstemleke ruhunu taşıyan kanunlar yürürlüktedir
Kendilerini demokrat veya inkkılâpçı diye vasıflandıran partiler, C. H. P. nin lütfettiği bir avuç demokrasiyi kafi görerek daha fazlasını istemiyorlar
1
Yurtdaşlar;
Türkiye Sosyalist Partisi Merkez İcra Komitesi aşağıda yazılı sebeplerle MİLLET VEKİLİ seçimine iştirak etmemek kararı vermiş ve bu karanndan Türk milletini haberdar etmeyi lüzumlu görmüştür. ■
1 — Parti proğraınımızın •
32 inci-maddesi seçim hakkında şu ana prensibi ihtiva et- ,..... ---------,,,„...u,sv, „„
mektedir: «Seçim, 18 yaşın- ' çok nizamname, t.,1 ıtname, dan yukarı bütün yurtdaşlarm, Subay ve Erler de dahil olmak üzere devlet idaresine bilvasıta iştirakini temin eden demokratik bir sistemdir. „ Halbuki seçim kanunu rüşdü-nc ermiş ve her türlü medenî v.e hukuki ehliyete kavuşmuş 18 - 22 yaş arası yarım milyondan- fazla yurtdaşın siyasi haklarını tanımamakda, aynı zamanda yüzbinlcrcc subay ve eri Türk- vafandaşlık sıfatının en yüksek, en şerefli ve en demokratik vazifesini görmekten mahrum etmektedir.
2 — Parti programımızın
33 üncü maddesi seçimlerde “ Nisbî Temsil „ sistemini kabul etmiştir. Nisbi temsile dayanmayan bir seçimden de-niokratça neticeler beklenemez: Seçim dairelerinin nisap harici kalmış reyleri içinki hepsi bir araya getirilince milyonlar tutar- seçim kanunu hiç bir tedbir ve usulü ihtiva etmemektedir.
3 — Bununla beraber yine parti, programımız seçimlerin mutlak bir serbestlik ve hürriyet içinde yapılmasını âmirdir. Partimiz bu serbestlik ve hürriyetin maddî manevî sebeplerle ihlâl edilmiş olduğuna kanidir. Çünkü:
A — Amme hukukunun (kanunsuzluğun geçici bir müddetle kabulü ) diye tarif etmiş olduğ.ı sıkı yönetim idaresinin hâkim bulunduğu vilâyetlerde aşağı yukarı dört milyona yakın yurtdaşın siyasî hak ve selâhiyetleri tah-did edilmiş, hürriyetleri maddi ve manevî baskılar altına alınmış bulunmaktadır.
B — Anavatan sınırları içinde tam birer müstemleke kanunu ruhunu temsil eden (Tunceli ve takriri sükûn) kanunları halâ yürürlüktedir. Bu kanunların İdarî mercilere vermiş olduğu sclâhiyet-lerle yüzbinlerce vatandaşın siyasî ve medenî hak, sclâ-hiyet ve hürriyetleri tamamile tahdid edilmiştir. Tunceli kanu
I meşini vadeden keyfi ve İdarî. bir hükmü ihtiva etmekte idi. Kanunun bu maddesi ha-1 lâ yürürlüktedir. Bu madde bütün adlî kanunların ve a-na yasamızın tanıdı. ı mukaddes hürriyet ve masuniyetimizi dilediği anda yok edebi lir.
D - ■ Içtimaatı umumiye kanununun, iş kanununun, cemiyetler kanununun,daim diğer bir ,;ik nizamname, lal ıtname, ve kararnamelerin ihtiva ettikleri antidemokratik hükümler el’an yürülükk i .-. Ve bu hükümler yurtdaşlarm siyasî ve manevî serbesti i kle.-ini baskı altında bulundurmaktadır.
E — Antidemokratik devrenin siyasi mağdmiarı olan | siyasî mahkûmlar ve sürgün-i İcrin demokrasinin ilânınabir delil olmak üzere af edilme-leri icap ederken Meclis ve i hükümet bu kararı ittihaz ct-I memiştir.
Partimiz yukarım, açlıka-
dığı sebepler, mevzuat ve i-darî sistemlerin hâkim ve lâ-fiz bulunduğu müddetçe millet vekilliği seçiminin serbestçe yapılabileceğine, yurttaşların lıcr türlü korku ve endişeden ârî bir hürriyete kavuşmuş bir halde serbestçe seçime iştirak edebileceklerine asla inanmamaktadır.
4 — Milletvekili seçimi demek, Türk Milletinin kendi mukadderatı üzerindeki salâhiyetlerini dört yıl müddetle birkaç yuz yurttaşa devretmesi demektir. Bu, uzun bir müddetli araştırma, soruşturma, teşkilâtlanma işidir.
Millet, tek parti sisteminin uzun yıllar süre gelmiş olan tazyik ve itisafından henüz kurtulmuş gibidir. Kendini toparlamağa, teşkilâtlandırmağa vakit bırakılmamıştır. Büyük Millet Meclisi seçimin müsla-cclen yapılması kararını vermiş, Cümkuriyet Halk Partisi de bu işi tertiplemiş olmakla
Sıkı yönetim idaresinin hâkim bulunduğı
( oını yonenm idaresinin hakim bulunduğu ve - yurtdaşın siyasi hak ve salâhiyetlerinin tahdid edil-
( diği yerlerde vatandaş maddî ve manevî baskı al-( tındadır.
/ . Polis vazife ve salâhiyet kanununun keyfi ve f idari hükmünü ihtiva eden maddesi hâlâ yürürlük-( tedir. ______
> . Antidemokratik devrenin siyasi mağdurları-y s^as‘ malûmlar ve sürgünler, demokrasi ilânına . bir delil olarak hâlâ af edilmemiştir.
j •) Partimiz, antidemokratik mevzuat ve idari sis-5 temlerin hâkim bulunduğu müddetçe, seçimlerin ? serbest yapılabileceğine asla inanmamaktadır.
( B. M. M. seçimin müstacelen yapılması kararını \ vermiş, C. H. P. de bu işi tertiplemiş olmakla töh-) metlidir.
ANKARA VALö ö
intihar etti
Bazı rivayetlere göre valinin ölümü şüpheli görülmektedir
^^Meltemdirler. 1 mekten başka bir şey olma-
P /. tar'a önünde v.- dığını açıklamadığı da vazife mille’, m.unde im ittihamı ve.- , sayar.
parkın bu harekelin Türk 5 — Türkiye Sosy alis t Demokrasisini sık boğaz et- I Partisi, Millet vekili seçim ------------------------- h’rine iştirake karar vermiş mü F ■■ H 4 ı ’Ian digcr siyasi Par,ilerin-g K, Mü s H I Cumhuriyet Halk Partisinin | S* 11 III I ve hükümetinin maksatlı ar-BL fa 11 U I |_ susuna bile bile uyduklarını
! intihar eden Ankara Valisi Nevzat Tandoğan
—d" >■'. b..
taduğunu görmüşlerdir.
Cem.]. veıH
'men etrafa yayılnuş
:ugunü
ME5ELE>S|
Af,«ANS'
uhtemel-
İtalya.. K Macar'ı* aktcdilecek ₺ nın tetkikine i ceği kaydedilmiş °l« tinizi, ParU’de Lugenb
*Bir eb84D. P. nin ilânını
Seçim günü ya
11 seçim kurulunda çalışmalara yeniden miştir. Seçmcnlerir oylarını kullanacakla mek maksadile evle, mak üzere bastırılır., ihbar kâğıtlarının bu mİ» ve dün ilçelere muştur. Bunlar ilçeler . le doldurul
dullah Suphi'
doğru olmadığı
.. Demokrat Parti başk . i lâl Boyar 12 T
C.H.P.h da nutuk.
ademi iştirak karan vermiş | Tam saat sekizi 25 dakika olan mezkûr partilerin ileri geçe valinin misafirlerinin yanın sürmüş oldukları mucip sc- dan anıldığı ve diğer bir odaya bepler. Milletvekili seçimin- Reçıiği görülmüş ve bunu bir si-
kalan Cunıh likeyc gireri
mak için fi meclisi Ağlı
çimlcrini zorunda |k Parti-
r«»doğan kafatasına ",a ağır yarah bir va (Devamı 4 üncüde)
terin selihiycti yargılayın hattâ Büyük Millet Meclisi ’ İShiyetlerindcn fevkindedir.
C - 1936 yet karariyle encümenlerden geçirilmeksizin kabul edilmiş olan polis vazife ve selâhi-yet kanununun 18 inci maddesinin esbabı mucibe lâyihası bu maddenin münhasıran «çim zamanında tatbik edil-
| lanmak »metile bağımsız aday-
I hklannin konulma.
I adları bildirilen j Doktor Mazhar Os ! bugüne kadar hiç bi i kaya intisap etmemeği p addettiğini, hekimlik ve
I lıkla memlekete hizme | vama karar verdiğinden
I met Emin Yalman, mesleğine ' I ait meşguliyeti dolayısile mil-; letvekilliğine ait görevlerlo uğ-1 rtt|mSSa"îmkân göremediğinden
> doktor Akil Muhtar Özden, ha lsviçrede tah.ilde iken »i-Imamağa
K,. H. r. propogundaya bu-Miden itibaren baklamı; bulunmaktadır. El ilânları, afişler dağıtılmaya, halkevlerinde kon
Cevdet Kerim. Hamdullah Suphi. Feridun Fikri. Muhillin ÜMÜndağ. Mekki Hikmet C. H.
Konferansa davet
20 Devlete Fransız hükümeti tarafından davetiye gönderildi
-A.) — ^ritano rino göre: Dör ândan ileri kabul edildiği
SAYFA: 2
İ K T 1 B s L A R En sonra gelir | bezme ekâbir
İspanya zi ıdanlarında »îisss*5 da bir toplantı vardı. İs-
ERCEK
zğ ve sol cenah partileri
10 Temmuz 1946
Uzun ve uykusuz gecelerinde sorgusu yapılan mahpusların, feryatlarım sürünerek geçişlerini duydum
lun-aki muhatızlarm yüzündeki
.ayguıaııaıruı. İspanyaya giren [
Jir > ammemin vesiKamrı uuyuc ’ . Oır dikkatle muayene eoılıı. ou I
ispanyayı ziyaretinizin. seoem ■
öu servisin İspanyadaki yaban cılar hakkında hazırladığı gün luk raporu El Candillo bizzat
Nihayet İspanyaya girmeme müsaade edildi. Fakat Madı-itm şimal İspanyasından çıkarken iki sivil polis memuru ile çat-pışacak kadar burun buruna gc lişım bana biraz manalı görün-
Kır belini Ali dayı
Azız nesin «Fosforlu Çevriye» sanat değeri ne kadar kuvvetli bir halk şarkısı ise, »kır belini Ali dayı» da o kadar ileri ölçüde bir halk türküsü.
Bir kaç zaman evvel dâhi iktisatçılarımız, devletin iktisadi durumunu düzeltmek için I halka:
ı — Sık dişini Ali dayı dij-e na-l sihatler vermeğe başlamışlardı. I Halk ta sika sika diş kalmayın-j ca bu sefer:
— Sık kemeri Ali dayı demişlerdi. Kemerde sıkacak delik mi kaldı ve nihayet kemer mi kaldı?
ITaşı sıkıp suyunu çıkaran ve iki »uyu bir ekmek sayan halk ta bir sıkındık candan ve can sıkıntısından başka bir şey
I kalmayınca o da yumruklanın 1 gök yüzüne sıkmıştı.
IHani Timurlenk zapt ettiği memleketin halkına boyuna vergi tarh eder ve vergi memur
i laruıa sorarmış:
I — Halk ne yapıyor?
1 — Sağlığınıza duacı.
I — öyle ise mallarını hacze-
din I
Mallan haczedilir, fakat yine halk Timurlenge dua edermiş.
I — Gidin h
Bir d0*1
«Ben O*' elsay^ cfl taban rek. ^unde muva—’u 8 tinin gunluğ» uUr uzakta bulun
Doktor Lütfi Kırdar İstanbul İlkokul öğretmenlerini buraya çağırdı. Gülüşüldü, eğlenildi, sohbet, limonata, şerbet...
Güzel, güzel amma, bizim bildiğimiz bu toplantı 17,30 daydı. Davetiyeler de ayni saati gösteriyordu. Saat 17,30 da herkes gelmiş... Vali'yi bekliyorlar. Vali yokl Yarım saat, bir, saat geçiyor. Bu arada şehir bandosu hazin cambazhane havalarıylc vakit geçirtmek emelinde. Derken e-fendim (0001) plâka numaralı siyah araba göründü. Saat: 19. Söyleyen nur içinde yat-
“Adet biıdur en sonra ge-lir bezme ckâbir....
Sosyalizmin, Türkiyede de bir hayat sistemi olacağı günü elbette göreceğiz. Bu çalışkan emekçi kütlelerin kurtuluşu demektir
Hapishanenin saati or vuruyordu..
Üç gün, İspanyol cumhuriyet çilerinin zindan hayatlarını ya-. şadım. Uzun vo uykusuz gece-' Itrimde sorgusu yapılan mah-j -undan çıkarılıp, kapının önün-| den sürüklenerek geçirilenlerin iniltilerini duydum. Gardiyanlar ] ellerinde müstekreh bir çorba I kâsesiyle kapıyı her açışlarında. - bana: «Tethişçi a: I ismini söyle!» diy( i lardı. istediklerini
ce. «Sabaha karşı kurşuna dizi leceksinl» diyorlar, sor-.r.ı soğuk bir tebessümle ayrılı. .T irdi.
Ben, yabancı olduğum! için , İspanyol gcıtaposunı.ı işkence -usullerine maruz kalmamıştan. ı Muhitteki bütün Fr.m-ır, İngiliz ve Amerikan v:>:.m Haşlan. j herhangi bir müşkülât l-.alindc ; derhal müdahale eden .-efaret-haneleriyle çok sıkı bir temas halinde bulunurlar. lir?.. Amerikan sefarethanesini: leşi sayesinde serbest
YEDİ KIŞ)
rkad. .iannın
T. Bîr tut «Srla
Bir yanda yiyecek ekmeği, sığınacak barınağı ojmayan. e-nıeği ve alın teri hakir görülen var! öte yaışda Anonim şirket.
bir teşkilâta tabip olmamandan ileri gelmiştir.
Son günlerd de birçok parlil Urdan bir kır
yakın günl
dika, birlik lerde teşkilâtlanan haklarını koruyabi en tabiî insanlık hakları, iktidar J partisi tarafından gasbedilmi.- , bulunmakta idi. Bunun neticesi olarak da. doğrudan doğruya «e nin mukadderatını tayin eder., memleketin, idari, malî. İktisadî, adlî ve siyasi her türlü meseleleri, bugüne kadar senin fikir ' ______-
görülmüş ve ■ flBB
hîbinin. tücca bir kelime ile run) partileridir, yüıvriükte olan haki kilitli bir şekilde mu idamesi için kurulmu
Kurulan diğer bir kı tiler ise, iş alanların (; partisi olduklarını tedirler.
TAKİP VE TEVKİF *
Örtesi gün beni. M ı :i büyük hapishanesi ola banchel Alto» ya nal siyasî mahkumların büyük ve mü tular. Manzar de Buchcnvval hyordu. Içlerind
Otc,lci evvelden oda ayırmış olmadığı halde, benim gelişimi âdeta bekliyordu. Sonra öğrendim ki (2A) dan hakkımda talimat almış ve derhal oraya telefon ederek geldiğimi tesbit et-
Dış memleketlerdeki Ame-
rikan sermayesi
Birleşik Ame memleketlerdeki
Milyon peşinde Profesyonel dalkavuk"- şkj)^^çizmeleri
rlin olmak hay
•ıl seçeceksin ?
Yazan: Fehmi YAZICI ki; işte, işçi sınıfının üzerlerinde çok dikkat ve b assasiyetle racağı partiler de bunlardır. Zira, bu kısım partileri de. İldikleri bir takım hususiyetler bakımından tekrar üçe ayırabili
“ — işçi sınıfının hak ve men etlerini hedef göstermekle beher. bu hak ve menfaatlerde s bir tarzda; di-rlıklarda bulunanlar. Bu gi-ırtiler, işçi ıfının şuurlaşma ve netice - teşkilâtlanıp iktidara gelmesi..-.- mâni teşkÜ daştmc: bir mahiyet
Cemiy. inkişaf ka- ' nunlannin tabiî neticesi olarak artık cemiyette demokrasinin ta hakkukunun bir emrivâki haline geldiği sıralarda, bu demokrasinin inkişafını soy aştırmak .u ' retile geciktirmek :>in bizzat ik «dardaki parti tarafmdan sadık bendelerine kurdurulan bir çeşit ■partilerdir ki. bur..’ 1ar tarihinde «Pc partileri adı ve T: Türk işçisi karde ' Tu gibi par-
I tilere sakın, alda:
Tl inkişafında olduğu gibi, parti teşkilâtında dahi işçi sınıfının ehperliğini kabul etmiş olması
Bu bakımdan; bugün memleketimizde kurulmuş olan parti-
Doğrudan doğruya, ve emlâk sahibinin, tüccarın, fabrikatörün bir keli-
I - ~ -rk.
1 Icıiııi korumak gayesile kurular, partilerdir. Bu gibi partiler, tem "M! fltftMıvSrT’;!: ınıfının hak
da bu parlil
Türkiye Sosyalist
2 — Parti km lerfnfcı: «mıfimn İçtimaî ha-
yat bilghile mücehhez, ve ayni
Meşrutiyet tarihind mul lif fırkayı «fırkalıktan bir intikam komitası
Yalı Aile Gazinosu
G ■ N
koymakla; k
k emekçi halkı
i.'.n;'-»-.
Neden
UçüncUıü: DoğruJ ınıfının hak
Yüz kızartıcı bir vurgun
yni klişeyi k rat Parti, pa. tan çıkmıştır; — diyo yıkıcılar ve intikamcıl
Haşan Ş
_ rTerakki’den ayrılı
mağa teşebbüs eltiler. Oıtali l gayoIı Q. H. P- d tabanca seslcriye cehenneme döndü; kendimi tezgâhın arkasına attım. Kuıtuldom zannediyordum; fakat tezgâhın pnüncie cehennemi mücadele şiddetli devam ediyordu ki başımın üs- ' tünde ağlı bir darbo hissettim-Gözlerimi açtığım zaman kendi- |
Gözlerimi açtığım zaman kendimi ellerimdeki kelepçelerle karakolda buldum.
35 No. Lu HÜCRE
İki tarafında numaralı kap lar olan gayet dar. kar.nl,', y u₺.n dehlizlerden geçirildim. Ba na oura« kilometrelerce uzun-““I gibi geldi. 35 numaralı kapının önünde durduk. Henüz kapı açılmamıştı
adamı sürükleyerek geçirdiler. Adamın her tarafı kanlar içindeydi; kaşları• yırtıl-mı;, dudakları ezilmişti; ağzından kan geliyordu. Kollan açık yerlerinden kurulup tersine dön müş. bacakları yerde sürükleniyordu. Dehşet içinde yanındaki gardiyanlara halttım. . Kelepçe-lerimi çıkardılar; beni karanlık
Muhalif fırka.
Bugün de Demok bizi yine bu maddeleri dır mıyor mu?!..
Hakikati söylemekten «millet vekil kunda, «unlan i
T. S. P. seçime neden girmiyor î
ADİLOCLU i I
Emekçi kitleler demokrasinin verdiği imkanlardan faydalanmak kendini teşkilâtlandıracak ve inkilâpçı saflarım hazırlayacaktır. Bun-m yapmadan kitleyi kayb edeceği bir müca-eleyc sürükliyen bir partiye serkiizeştei ve ak-i inkılâpçı bir parti damgası vurmakta tered-üt edilmemelidir.
4 — Parti teşkilatının; p nin fikriyatına tam uygunlukla kurulmuş; ameliye ile. nazariye-nin sıkı sıkıya bağdaştırılmış olması; böylece, fikri ya tecanUsün fikrî yapıdı canüsle de perkitilmiş bul sı lâzımdır.
Bu son
Memleketi yi isliye» “ memleketli ça. kanunlar rathşmadıkçr yet tabiîdir, mokrat Parti da iken müh çiriyor. Yoks; yahut onun h diği gibi «Bi şen bir parti: medecek olg' duğumuz kin mek bu halk kabir şey o!
Temenni e ralanma vakz şahit olmaklığ dür, lâzım ki 1 larda bile sini lalım ve yaln
Evet netice; göre hüküm -
Başmuharr
-Kimya
— Daha b
KİRLİ ÇA
Sütunlar b( ka ba;makaleb •mı çıkaran A mandan sonra,
müda'aaname sıncan geri ka Etem İzzet ı W,k başmakal, tem İzzetin bu ocaklar.', »( «ekilir doğrusu
veya “İ tahmin eder»
dönüyü bir Y'te sevkettiren JrC'UI “^uştur. Yine tab»°tn aö..ı
Ce®ty*tleri. her ı
* •>*> Unun
10 Temmuz 1946
Okuduk, Düşündük ve
Daha belli değil
Son Postada Ekrem Uşaklı-gil söyle diyor:
Bir dostum bana dedi ki:
«Ben Celâl Bayatın yerinde olsaydım, efkân umumiyeye hitaben bir beyanname neşrederek. seçimden çekilirdim, biz muvazaasız gelişen bir karşı par tinin yasamasını hazmedecek ol gunluğa ulaşmaktan henüz çok uzakta bulunuyoruz, a
kendini şırıl geçtik-y ıklaşıyor.
— Daha belli değil.
KİRLİ ÇAMAŞIRLAR
Sağı, solu, fikri, pre olduğu ;u kadar yıldır mıyan ^rcm U*aklıgil
İriyor... Şişeyi
bıktı: cadd
Bereket
ya; ilerledi
dde ötede köşe du. Al kal-
BİR İŞÇİNİN ANL/VlTİKâJVRl
— Kaç sen
— Yaşın?
— 302. Yani
— Kaç para
— Ben aylık çalıyı
teri dinliyor. Gelenleri geçenleri ok zsoeta kulak kesilmiş: Ç. H. P, «eç>
lı olamaz
Bundar dak, partiy olduğunu isb ye kadar H. P. r.ı:ı bu değişikliği yapmadığım izaha çalışıyor ve yazısına »öyle devam edi-
Memlekette tam demokrasi-yi istiyen samimî bir partinin, memleket bilhassa seçimde zaruri olan hürriyete kavuşmadık ça. kanunlar bu yolda demokratlaşmadıkça seçime girmesi ga yet tabiidir. Bu bakımdan Demokrat Parti de daha iyin bayın da iken mühim bir imtihan geçiriyor. Yoksa Ekrem Uşaklıgilin yahut onun hayali dostunun dediği gibi «Biz muvazaasız gelişen bir partinin yasamasını hazmedecek olgunluktan uzak olduğumuz için» seçimden çekilmek bu halka, senelerdenberi iktidarın yaptığı iftiradan başka bir şey olmaz.
ralanma vak»lamın çoğaldığına şahit olmaklığımız bile mümkün dür, lâzım ki bu gibi acı durumlarda bile sinirlerimize hâkim cilalım ve yalnız neticeye bakalım:
Evet neticeye bakacak ona göre hüküm verecek.
Başmuharrir yaşasın diye ba
çekilir doğrusu. Etem İzzetin yazdığını veya ne yazabileceğini tahmin edersiniz, şöyle yazıyor:
İnönüyü bir anlık menkûbı-yete sevkettiren âmillerin başın da Celâl Bayar ve hizbinin rolü olmuştur. Yine Atatürkün hastalığının ağırlaşması sıralarında Celâl Bayann halk, matbuatı, cemiyetleri, her türlü siyasi hak ve tefekkür hürriyetlerini baskı altına alan kanun tadillerini yap man İnönüyü tecrit etmek, ken dini hizbini Cumhur Başkanlığı mevkiinde ve iktidarda kök sal dırmak emel ve gayesile vaki olmuştur. Fakat. Celâl Bayar ve siyaset, menfaat Inönüye rekabet arkadaşlarının gerek Fethi Okyar - Tevfik Rüştü - Şükrü Kaya kombinezonu, gerek adır.ı tarihini ifşa edeceği o hizbin bir batka Cumhur Reisi adayı plânı Meclisin ve milletin tecelli eden durumu kanısında roalize edilememiş. Celâl Bayar Türkiye Bü yük Millet Meclisinin ittifakla ’nönüyü Cumhurbaşkanı seçme 1 dedi
li.ne ve milli iradenin derin bi: *•“ emniyetle sarfedebilir I az ve memnunlukla yerini b u Dal“ (ozU da vc,e« : lası hâdisesini önliyememiştir. bunun için biraz zaman is
«-■ O- _____ _!_■ I .1. ter: Banknollaıı sana verme
■elim: Daha o günlerde Celâl '
Cayar ve hizbinin müstakbel plânlarını yayınlamak için Ah-: et Emin Yalman'a âdeta he-iye edilen İş Bankasının bir bir b çak milyon değerindeki mattın» ve gazetesi de düzen ve tıvyet olarak düşünülmüş ve fa ‘-t bilâhare bu hediye ne Celâl 1 ‘/»ra, ne de Emin Yalmana ' fa temin etmemiştir. Bununla 1 ' 'aber o günün hazırlıklarına ‘
dayanan Ahmet Emin Yalman - Celâl Bayat kombinezonu baş ka başka şekillere bürünerek ve zamanım bekliyerek bugünkü seyrini almıştır.
Bakin hele neler öğentyoruz. daha neler öğreneceğiz. Çıkarın baklaları ağzınızdan.
RÜZGAR NEREDEN ESERSE
Avrupayı söyle bir kolaçan edip gelen Necmettin Sadak Halk Partisini müdafaa yolunda yazdığı başmakalesinde şöy-
C. H. P. ve onun şefini geçen yazdanbeıi Cumhuriyet ve Demokrasi müesseselerinde ileriye doğru bazı değişiklik! pılması lüzumuna inandıl ti kongresi bu dcğişiklikl
Halk Partisi hükümeti b kararlara uygun kanunları Meclise kendisi gelire i, çoğunluğu Halk Partisinde olan Millet Mec lisi bu kanunları kabul etti ve bu surete, daha yeni; bir hürriyete, daha olgun bir demokra-hazırlandı.
Eğer C. H. l’.-.rtiû ve hükûme ti kendinden tam memnun ol-.saydı ve gidi-.ini memleketin tam iyiliğino yeter bullaydı, dai ha iyi i; görme!;, daha çok çalışmak için kendi karşısında bir kontrol partisinin çıkması İÜ muna bizzat inar.ır. mi trolünü daha tcirli hal :ak değişiklikle 1 rur muydu?
Bundan sonr.
«Düne kadar birlikte çalışı ni mesuliyetler-
bir işbirliği he., zehirli bir ça
ile her iki partini» ( tarafı meydana çıkıyor. Partisi bir hak yor ve iktid. hakkı olduğu
Hak deği
tarafa dönüy tisindeki deği.ik dur. Parti, pre: olduğu müddetle iktidarda lir. Mutlaka ikti kırda kt için sık sık deği iklik yaya tinin yarın nasıl bir sekile ğı bugünden kestirilemez.
nna giderken takıp edilmedik lerinden emin olmak için mu-tad şekilde yürüyecekler, köşe baslarında dönüp arkalarına bakacaklardı. Bütün bunlar eski hikâyelerdi ve» söz temsili stenografi ile anlaşabiliyorlardı.
Lanny meslektaşının eline yazıhanesinden aldığı parayı koydu.
- Bunda bir mahzur yok. Yani küçük para olduğu emniyetle sarfedebilirsin. fazla da vereceğim. Fa
1 Bankadan eski veya küçük pa-
! biraz acayip görünür. Binbir j türlü entrikaların döndüğünü : bu devirde ufacık bir ipucu bile vermek caiz değil. Banka bana seri numaraları birbiri ardısın birçok bin yahut on bin fanklık kâğıt paralar veriyor; eğer onları- sana devreder, sen de kullanırken yakalanırsan benim izimi bulmakta güçlük çek-
gerçek
J; Zonguldak maden ocaklarından röportaj, 3
Kömür isçileri
SAYFA: 3
Ayda 55 lira alan altmış yaşında, .otuz ..beş senelik bir işçi neler anlatıyor şb Röportajı yapan: N. İ. B.
Sanki O Yaratmış
JACK LONDOH
Adil YAGER
AMTTÇİNİN X
rriKLARi edir dinara Lk „İ,U
ördüğün te laştım. Kal ç d eri çekliı lağ şıyon ma dursu
epenin hukk
y— Upton Sinclair. _
j DEVLER HASADI *
V*— Tercüme eden; A. Vatur
mezler. İyisi mi her bir banknotla ufak bir sey alır ve böyle-ce parayı bozdmruuj olurum.
Bir zamanlar gemicilik, doklarda amelelik, sosyal demokrat partisinin ocak mümessilliği zSeViKtı’aâra geîarsıerınâenoeri Almayada yer altında, İspanya da toprak üstündo çarpıtan Al-
— Evet hepsini anlıyorum, diye cevap verdi. Beklerim; no zaman istersen buluşuruz.
X
Lanny misafirperverliğinde kusur edeceği için af dilemek lâzım geldiğini hissetti.
&nim?» feÜâöIHPs
Taşbacaya girior varagelde bulunuyorum. Orada da 5 sene. Şimdi de bir on seneye yakın, fabrikadayım.
Ocakta söyle yirmi senedir aşağı değil, uyuduklarım, türkü söylediklerim, çabşlıklarım yir-. En çok karabibe-
Bir kömür ışçui Uzun Mehmet parkında dinleniyor.
8U"
beş senedir çalışırım. Şu tren yok mu? İşte ona saat yedide
nis oynamak. \Vindsor düsesile çay içmek. Müslüman Prensi Ağa Han'ın metreslerini çekiştirdiğini dinlemek gibi. Seni annemin evine hususi olarak bile davet edemem: hizmetçiler mu-tad dışında bir şahıs olduğum, farkederler.
— Böyle şeyleri bir tarafa bırak. Trudi nasıl bir adam olduğunu bana söylemişti. Daha
Bu hararetli el lere has olan tin kurulup- id sağlayan şeref Ayrılmadan
— Kklım* yım. dedi. B
sında üç İrişi öldü amma, kabahat bende değil. Ocakla bir uyku vardır. Çalışanlar bilir.. Se-ir.'vücudu sarar. Oydu ki. körnefestir. O boğulur. Orada kalp ,-urur. Oradan kurt Bu üç kişi de öyl
Öbürleri de onun dayanamamı;lar. ySumnri idiler. Eski amele ktjŞJçU'HtM ses vermez. Bir dc işitmekle 81ü yor. ikisi koşmuş.
asar. Boş bu;-ın-r. Bağıttan, am- ai. -M az. ruu ve şişeyi ona ver
mar. farkına va- - Çey eklik (işe almalıydın.
1 yavaş gelir, in-
uan başla- sonS Bir cep lirbiişonu ile tıpısıaı
yanaşır, haşlar çıkardı, ti jeyi ağzına dikti.
bağırsan, kimse — Ha
n, her yerde ol- yor. diye endini müdafaa eder
erde olur. Şura- bir tarzda yamada oturan yol-
gelmez. Bir a- C . ara har ketini izah etti.
Benim işim te- Trende sigara salonunda olu |
mitim kuruysa, -. jorlardl. Ceorge böyle olma- 1
1 pulladığını d»• >1 Jâzımjg l.iğı.ü ı-issetti. dua-
Lavımıza üd li- oan başka t e e muvaff ıkyel'e
usla diye s işçi- yetiştiğinden kalbi yumuşa 1
mıştı.sK .-.rdeşine karşı daha iyi
•Şnklinamili :-'a anıyor ve lüzumsuz
i]. ...r.dlJ
v,ı- buluyordu Annesinden, kızka.-
m. Arkasından döşlerinden, ailenin işlerinden j
.... Seher ver- vö menfaa lerinden konuşarak 1
•nu 4 üncüde) bunu telâf etmeğe uğraşıyordu.
1ar, parayı nerede bulduğunuzu
hak âbidesi kesilen tlar. köylülerle uf-
gelmişti. f»k‘ madun. Ecne da çalışıyordu-
nlan karş ihyan
gidecekleri imalarına keskin-enaışesi dakikadan oakikaya hafifliyordu. Goril kapıdan girip vâsi araziden teçerken mevkiin iptidailiğinin kirdesini saramıyacağından e-®ia oldu. Orası daha ziyade yazlık bir otel veya bir kır kufi. İlkbahar güneşinin
George. kuşların şarks-laklarında ve burun do-ilkleri çiçeklerin neferiyle dola-
Devanu var)
Büyiik endişe'
Doğan RUŞENAY
. Yalmanla Atayın kavga» pj bakarken hayretler içindi kalırım dcmiycccğim çûn-b servet tarlasında beslenenle arasındaki rekabet yûz-jiardır İnsanlığın gözleri ö-akide cereyan ediyor. Yal-•n - Atay senbollennin arkında hakkıfetih olarak dev-kt ve devlet kapitalizmi için-t bütün ekonomik hayatı c-bde tutan zümreyle, o zûm-■ein 25 senedir ticaret, mü-gşhhitlik, yükşek memuriyet jbi işlerinde kullanarak se-o»ttiği bir sonradan görme-le burjuvazisi'nin kavgası ce-ttyan ediyor. Atay kafilesi, ekonomik hayatı askeri-kır-tasi otorite altında zümrevî, okgarşik menfaatlerle yürütmüştür. Yalman kafilesi, bugün hücum ettiği zümre tarafından 25 sene semirtildikten sonra kuvvetlenmiş efendilerine kafa tutmuş, onların kır-tasl otoritesini yıkıp yerine kendi ekonomik otoritesini kurmak uğrunda hürriyet kahramanlığı rolüne çıkmıştır. A-tayların hakkıfetih hakimiyeti yerine. Yalmanların Tüccar hâkimiyeti..
Peki ama bu menfaatçi' şimre dönüşünden, asırlardır istismar edilen uçsuz bucaksız halk kalabalığına ne? A-Uylann devlet kapitalizmi gitarı, Yalmanların patron kapi-Hlizrni gelsin.. Ve halkın is-fsmarı bu sefer siyasi diktatörlükle değil, iktisadi dıkta-îörlükle sürüp gidecek. Yağma fok Yalman halk vaziyeti an-hmıştır. Ve senin saltanatın ic yazık ki Alaylarınla gibi flc uzun zaman da sûrıııiyecek. Sen kavganı hürriyet uğruna taptığını söylüyorsun, evet ima kendi hürriyetin; kendi tıalt teşebbüslerine yem ’’ açmak oğuzuna.. Netek.n.
İLİŞTİN MESELESİ
A. A) — Anı
,o«.« g hir Amerikı
rf hakkı r • Ingiliz makamlarile görüşmelerde b tre perçt »ho günü Ingiltereye gidecektir,
Şehirve Van HaberieN
Ispanya zindanlarında
Ortaköy yangınında kasid var
Ortaköyde 9 ev ve bir T, kota; ve çorap fabrikasını k eden yangının tahkikatını sav yardımcılarından Orhan Ham., alarak, bâdı
I “hkikata eh
Bir sabıkalı
hayatta durgunluk
Seçim in yaldan. olman
| Türkiye Sosyalist Partisi
(Baştarafı I incide
I reçeli seçime geçmek lüzumunu duymuş fakat iktidarı clin-i de tutabilmek için de seçim, [ mücadele ve teşkilâtlanma l müddetini asgari hadde düşür-; müştür. Kendilerini demokrat vc inkılâpçı diye vasıflandıran I partiler Cumhuriyet Halk : Partisinin bahş vc lûtf ettiği i bir avuç demokrasiyi kâfi gö-j rerek daha fazlasını istemek-| ten vazgeçmişlerdir.
I Bu partiler seçime iştirak. I kararı vermekle. Halk Parti-ı sinin şeklen meşhur bir mücade ı ledcn sonra tekrar iktidar, partisi
İşçi arkadaşla başbaşa (Baştarafı 2 incide) mcksızin kurulan partiler, fiili-yattaki muvaffakiyet şanslarını •“"k ü.: rin hayırhah tcmonnılcrinoen;
lermden, umumi ahlâkın istek-l'^nd'n h'Hiyt-bilirler ki. bu
5 — Partinin bütün kademe!.-rinde - şef de dahil - her partili Kin .. ‘ ,vi disiplin kaide-
lerinin ış olması da lâ-
Ankara valisi (Baştarafı I incide) ziyette bulunmakla vc konuşamaz bir haldeydi. Bu müessif hâdiseden derhal Ankaranm" tanınmış doktor ve operatörleri malûmatlar edilmiş, kısa bir zaman içinde valinin muayene ve tedavisine koşulmuştur..İlk iş o-kan zayi etmekte bulunan Nev-zat Tzndoğ.na kan verilmek | tedbiri yapılmıştır. Bu sayede I nabzının seyri normal bir çekiç j geti-ümişse de. bü tedbir pek | az bir zaman sonra maalesef i fayda veremez olmuştıir. Diğer ! taraftan htanbula da telefon e-dilmiş. operatör M. Kemal öke
Adliye Bakanı Mümtaz ök-( men. iç Bakanı Hilmi Uran mü-| essif hâdise öğrenilir öğrenilmez derhal Nevzat Tandoğanm evi-
Muayene ve tedavi sırasında bir kısım doktorlar, yaralının hastahaneye kaldırılmasını, diğerleri de ikametgâhında tedavi" ye devam olunması fikrini ileriye sürmüşlerdir. Fakat bütün tedbirlere ve tedavi gayretlerine rağmen Nevzat Tandoğanı kurtarmak mümkün olamamış. Ankara Vali ve Belediye Reisi saat 10.30 da kafatasıdaki kurşunun tesirile vefat etmiştir Tahkikat devam etmektedir. Kemal Bora, tahkikatle biz-me-guldür. Ankarada dola-bazı rivayetlere göre hadi n intiar olduğu şüphelidir bir cinayet ihtimali de varit görülmektedir. Nevzat Tando ğan'ın ölüsü üzerine, emniyet umum müdürü Osman Sabri AdaTm 'Ankara vslûiği vekâ letini deruhde edecektir. Osman . Sabri Adal. valiliklerde ve em niyet müdürlüklerinde bulunmuş kıymetli bir idarecimizdir. Yeoi vazifesinde de batanlar dileriz.
(Baştarafı 2 incide)
yarları ancak »ezilebilen iskelet halinde vücutlar yerlere seril inişti. Bunlar yedi kişiydiler ve Cumhuriyetçi İspanyol tiplerini canlandırıyorlardı: Bir şimal şeh rinden Ange). bir Gece kulübün de kastanyet dansözü Franciuo. dokuz senedenberi mahpus yatan yetmiş yatında Pablo. Bu adam, çocuklarının ve torunla tının gözleri önünde katledildiğini görmüştü; bembeyaz saç lan, muhteşem »akalı ve hâlâ sağlam kaimi, zekân ile. yeJr mahkûm bu adamı lider olarak kabul etmişlerdi. Diğer üç kişi. Madritîn kerar mahallelerinde nnamo dağıtırken yakala-BBK’aşta cumhıriyetçi-
ANNELER KURŞUNA DİZİLİYOR jıe Alto hapish
•ubaylandır. ek çok kadıı Bunlar, dağlardaki cı ;i çetelere iltikak edenleri idir. Eğer, bu gençl ddet çinde teali nneleri kurşı »»is bir usuld Bozan mahpuslar hapi içinde kurulan askeı mahkemeye çıkarılır; cumb ıtçiler için en hafif cez no hapistir; daha ziyad
I
rine almaktadır. Mahpusların alıcı ve verici radyo makineleri dahi vardır. Her gün Fransız radyosunun haberler neşriyatından sonra, yarım saat içinde tunların tabedilmiş hülâsaları hapishaneyi dolaşır. Ayni şeylerin bütün Ispanya hapishanelerinde de yapılabildiği söylenmektedir.
ÖLÜM PARTİSİ
Arasua mavi milisçiler (faşist milisler) büyük bir kalabalık halinde hapishane baskınları tertip ederler. Bütün gece «Carabanchel Alto» hücrelerinde araştırma yaparlar. Birçok gizli radyolar, gazeteler, teksir makineleri meydana çıkarırlar.
I Ganimetin büyüklüğüne göre bir sürü mahkûmu rehine ola- I i rak alıp götürürler. Bazıları sonradan geri gönderilir; diğer- I ı leri kurşuna dizilir. Bu cehennemde ancak üç gün kaldım; ı fakat bu müddet böyle bir gece- ' iler cereyan ettiğini gör- i re işitmek için kâfi idi. | ın doğru gürültüler başldaı. Hücreler başladı, bir heye-korku dalgası bütün iyi dolaştı. Sonra fini talığı kaplıyan derin içinde, görünmiyen ili bir ses tarafından bir çağrıldı. Küçücük hüc I 1 biri ellerinde ta- | fağa doğru giden, I istikamette, elleri I bağlı olarak sülük M
>eden sonra tekrar iktidar, partisi' lerinin olmak şerefini iktisab etmesine I zımdır yardım etmi$ olacaklardır. İnkı • lâpçı ruhunu ve v bclmi$, ancak iç i rin ve dış zaruret tilc demokrasi kapusunD lık etmiş olan Cümll Halk Partisi tekrar ili geçer geçmez seçime | kararı veren partileri, dİ
tc olan büyük lıalk
Deniz müsaade vesika
Türk milletinin topyekûn saadet vc selâmetli zümrelerin refah vc iktidarına değil, en geniş manasile, emeğinin karşılığını henüz elde edememek-
Bînda yüzde dokuz
»»ddelerini
cinayeti
var kirala
mferini bile kay-
bedeller; mektup
bin beş yüA yaralı veyj
yıllığı korkunçtur;
»ki mahkûmlar vasati 35-50 ki > gelmektedir inde bir iki p
Bu mahkûmlardan çoğu 13ı( mahpusturlar. Yetmiş . ihtiyar generaller, pek aşta cumhuriy
i teşkilât
ân resmi
M. K. P. nin kontrolörü
îmij
Emniyet 2 nci şube memur lan. Rıza paşa yokuşunda Za-ra'ya ait saatçi dükkânından Kapalıçarşıda diğer bir dükkândan saat çalan Kaldırımcı Meh yakalamışlardır.
Emniyet müdürlüğüne getirilerek üstü aranılan Mehmet Han'dan Milli Kalkınma Partisi Galata ocağından verilmiş 133 cck d*y« numaralı hüviyet varakası çıkmıştır.
Aynca Beyoğlu ilçesindeki şube tarafından bir kâğıt çıkmış tn. Bu kâğıtta. »Partimiz namına Yenişehirde seçim işlerini kontrole memurdur» denilmek tedir.
nemle beklenmekte çimi demokrat
cak ve gürnrü
uht ya »ad a şayi olmuştur
üç kişi boğuldu
Evvelki günü şehrimizde üç boğulma cakan olmuştur.
Beşiktaşta Şenlik dede sokağında 54 numarada oturan Cemal Saatçioğlu adında biri Floryada denize girmek istemiş. yüzmek bilmediği için boğulmuştur.
Gene Süleymaniye Nâmahrem sokağında oturan Tevffc Ersoy, Yenikapıda yüzmek bilmediğinden boğulmuştur.
Kadıköy Rasinı Paşa mahallesinde. Çimen sokağı 23-nuO’ rada oturan Şâdiye Bayhan •" dında bit kadın, 23.10 da T»-rabyadan kalkan 53 numara!» vapurdan muvazenesini kaybederek denize düşmüş, kurlarda mıyarak boğulmuştur.
Dahili mahsulain düşüyor mu? I Ticaret Bakanlığı Ko dairesinin neşrettiği den anlaşıldığına mahsulât ve mamul rında nisbi bir düşük dilmektedir. Bilhass.
elduğu konjektür da teninde zikredilmek!-
Altın Fiyatla
Son üç ay içinde nnda yüzde 20 kada kaydedilmiştir. Bu 6 tutmaktadır. Geçen zaran düşüş yüzde 3( da 1 1.5 lira fark var (iu
Dünkü altın fiyatl > ı »öyle
BAKIŞ'IN 3 ÜNCÜ SAYISI
Kömür İşçileri
k mallarımı: amanda yeni i. «al,
On beş günlü mecmuasının üçüncü çok kıymetli yazılar
gizli radyo ve
GAZETELEO
Ankara nin sırrı çözülüyor
Ankara, 9 (Gerçek) ________ Ac olduğunu bizzat söylemiştir. Fa
kara cinayeti dava,mm diğel lin “b'bi hakk.nd» I.İ.-
şahitleri bu ırtn dinlendi. Solâ »*y defnemişlir. O bat hanin Utan adındaki - ‘ ■
ytnmd. yazıcılık eden Fr_________
Reşit Mercanın arkadaşı oldu ğunu ve Fruzana Re,itin cin. yeti anlattığını, fakat sebebini söylememi, olduğunu yalnız.
— İşin mahiyeti karışıktır, demi, olduğunu söyledi ve ilâve
Firuzen bana katilin Hasme.
Carabanchel Alto» rr kumlan insan tahammülünü İlkelere rağmen şayanı ha; bir mükemmellikle teşkilâtlanmışlardır. Hapishane içinde teşekkül eden muhtelif cumhuri-rtiler; sosyalistler, ko-- ve demokratlar divanlarla gizli teması etmektedirler. Fraıı-yakında yıkık
tahû, fa bunları tüylerken > uzanın kimarler yoktu. Dak
mek suretile mükâfatlandırması muhtemeldir.
c — Aralarında müşterek bir muhalefet cephesi kurmayı bile lüzumsuz sayan, orga-nisation vc mücadele kabiliyetleri bakımından Cumhuriyet Hlak Partisinin hükümranlığına nihayet verecek ideolojik çapta bulunmıyan bu partiler eğer milletvekili seçimine ittifakla ademi iştirak kararı verebilmiş olsalardı, Cumhuriyet Halk Partisi ve hükümeti hem millet, hem dünya muvacehesinde son derece müşkül bir duruma sokulmuş olacak ve durumdan kurtulmak için de demokrasi kapusunu ardına kadar açmıya mecbur kalacak.
Türkiye Sasyalist Partisi bütün bu mülâhazalar ve haklı sebeplerle milletvekili seçimine ademi iştirak kararını ver-ş ve bu kararile halk kitlelerinin ölmez vc inkâr edilemez haklarına, gerçek demokrasiye bağlılığını teyid
Yakın bir ’.rcekte. artık sosyalizm, inşa: :m güzel istikbali hakkında I : hayal olmaktan çıkıp bir h ->t tarzı halini alabilirse ne mı - çalışkan Tür İriye kol ve kaf -tekçilerine!
nin refah vc ■ tidanna bağlıdır. Partimiz:', mevcudiyet ve faaliyeti bu idealimizin teminatı olacakı ı r
Yaşasın ger •- demokrasi. Yaşasın Büyük ürk Milleti.
Türkiye Sos st Partisi
Genel Sekreteri Adıl Müstecabi
Döküm piki ucuzladı
Ankara. 9 (A.A) — Hani maddesini ve yan mamulünü Karabük Demir ve Çelik fabrikalarından alan sanayi kolaylık olmak üzere bank yeni bazı tedbiri
betlerini ır> 6 -şiddetli
k.
Bayanlara
YAZLIK MODEL
Mecmuasında bvl*bflir»ir Beyinizden isteyiniz...
ba»ılwaktadır. lüme mahkûm bkûmlar üzerle -
[için çalışacaktır.
Madde 4t> — Devlet bütçesinde yalnız vc masraf muvancııcsi değil aynı za- | manda halkın menfaatlerinin dışında kalan | masrafların kaldırılması esas tutulacak ve | her türlü sarfiyat ilin önceden kontrol usulü ittihaz olunacaktır.
Madde 41 — Büyük çaptaki âmme hizmetlerini başarmak yolunda mutedil şartlara bağlı iç vc dış istikrazlar tecviz olunacaktır.
VIII - İKTİSADİ POLİTİKAMIZ
Madde 42 — Milletin başlıca unsur-alrınd.ın biri de iktistfdf hayat beraberliğidir. Demokrasinin iktisadi karakte* ini tayin eden bu beraberliğin müsa-icilik prensibine değil, adalet prensibi-dayanıııası gerektir.
milletin iktls.ıdf hayat beraberdi adalet ölçüsü, müsavi şanslar Itar altında her ferdin kendi zekâ, kabiliyet ve emeğinden ibarettir, iktisadi bütün imkânlar milletin bütün fertlerine knrşi tıımaıııilc serbest vc a-çık tutulmadıkça fertlerin bir kısmı, diğerlerinin aleyhine olarak daima büyük kazançlar temin etmek suretile milli servefi inhisar altında bulundururlar vc milli sefalete yol açarlar. Bu sebeple:
1 — Her türlü büyük istihsal vc a-
şın kazanç vâsıtası olan mail.’ ziraî, ti-î cari, sınai iş şubelerini kamulaştırarak millet namına işlstmek vc bunların dışında kalan şahsı ve hususi teşcbüüsle- I ri tamamiyle serbest bırakmak,
2 — Milli servetin çoğalmasını zor-
1 laştıran vc halkın umumi refahı yerine | şahsî menfaatlerin kuvvetlenmesine im- | kân veren başı boş iktisat sistemi ye-
I rine umumi ihtiyaçların tatminini vc milli kalkınmayı kolaylaştıran plânlı iktisat sistemini kabul ve tatbik etmek
3 — Her şey halk için, prensibine bilhassa iktisadi meselelerde sadık kalmak, Partimizin en esaslı gayderindendir.
Madde 43 — Fertleri başı boş birer müstahsil vc müstehlik vaziyetinden kur-tarmek için gerek ihtihsal, gerek istihlâ-lâki geniş bir surette kooperatifleştirile-• cck, vc bu suretle, müstahsillerle müstehlikler arasındaki yıkıcı ayrılığı kal- ‘ dırarak sağlam ve hakiki bir iktisadi hayat beraberliği meydana getirilecek; işçi, köylü, küçük esnaf vc memurların hayal zorluklarını önleyici her türlü iktisadi tedbirler ön plâna alınacaktır.
Madde 44 — Devletin iktisadi bün-tçtndo iş verme vc.Sş sinin beraberli;,-ini yaratacak 'bir zihniyet altında bütün iş şubelerinde sendikalar ve birlikler meydana getirmeği vc bu teşekküllere geniş çapta hak ve hüriyetler sağlamayı partimiz milli vc siyasi beraberliğimizin en sağlam müeyyidesi Sayvn - KÖY VE KÖYLÜ POLİTİKAMIZ:
Madde 45 - Toprak, onu ışlıyerek, onunla geçinenlerindir.
- Sonu Gelecek Sayıda —
/
Comments (0)