SALI 22 ŞUBAT 1949 Sahibi; Safa Kılıçlıoğlu İdare: Nuruosmanlye Noı 1T Tel adresli «YENİ SABAH» ** | • T A N B U L Telefon: 2070S Yeni Sabah 11 inci Y.J, No. 3561 HÜRRİYET VE HAKKIN YILMAZ MÜDAF1IYİZ Sapsı: 10 Kuruj LiLi MERİNOS YÜNLERİNİ ARAYINIZ
MUHALEFETİN BÜDCE TENKİDLERİ
Dün gece yarısına kadar devam eden Meclis müzakerelerinde hükümeti şiddetle tenkid eden muhalefet sözcülerinin müşterek kanaati:
“memleket malî bir uçuruma sürüklenmektedir,,
Bütçe üzerinde Maliye Bakanının
Meclise verdiği izahat
Ankara 21 (Teleîonla) — Büyük Millet Meclisi bugün Şükrü Saraçoğlu'nun başkanlığında yapığı toplantıda 1919 yılı bütçesini müzakereye başlamıştır.
Bu münasebetle Maliye Bakanı İsmail Rüştü Aksal büdçenin heyeti umumlyesi üzerinde açıklama da bulunmuş,
2 ci Haşan Saka hükümeti tarafından hazırlanan büdçenin yeni baçdan tetkikine lüzum hissedil -algini belirterek 919 yılı büdçesl-nın rakkamlanna temasla (lcm: ■■ ir ki:
9|9 biidçesi
Muhterem arkadaşlarım,
İkinci Haşan Saka hükümeti t&ıafından takdim olunan btldçe-6e ödenekler yekûnu 1.415.550.000 lira buna mukabil gelir tahminleri 1.295.550.000 lira olarak teklif Müstakil Demokratlar grupıt edilmişti. Yeni hükümetinizce ya-sÖzciisü Ahmet Oğuz (Devamı Sa: 6 Sü: S de)
Maliye Bakanı İsmail Rüştü Aksal
Meclisin bundan evvelki içtim alarmdan bir gfaHnilş
Meclis dün üç oturum yaptı
C. H. P. Milletvekilleri büdce dolay isiyle hükümeti övmekte kusur etmediler
BÜDCE KANALiLE.
Ord. Prof.
ŞÜKRÜ BABAN r^ün, Büyük Millet Meclisi, ■^yeni Maliye Bakanının yeni yıl bütçesi hakkıudaki unıumi mütalâasiyle 1949 senesi hesap muvazenesini incelemeğe başlamış bulunuyor. Türk milletinin bir yıllık gelir ve giderini tâyin edecek bu konuşmaların ve kabul edilecek kanunun ehemmiyeti hiç bir zaman gözönünden kaçırılmamalıdır. Millet Meclislerinin, her memlekette, en esaslı vazifesi bütçeyi tetkik etmek ve onun ü-zerinde çok büyük bir hassaskk-la durmaktır. Hattâ millet hâkimiyeti dâvası başlangıçta millet temsilcilerine ve murahhaslarına gelir ve giderlerin kontrol hakkı verilmesi yüzünden çıkmıştır, denebilir. Gerek Fransada, gerek İngiiterede hükümdarların ve kralların mutlak üstünlüklerine karşı ilk ayaklanmalar hep vergi ve bütçe yüzünden olmuştur. Ma) canın yongası olduğuna göre milletlerin kendilerinden a-lınan paralar ve onların sarf mahalleri hakkında çok titiz ve u-yanık bulunmaları en tabii haklardandır. Uzun zamanlar memleketimizde bütçe tartışmaları Mecliste, çok büyük bir mevki tutmazdı. Tek partinin memleket mukadderatına hâkim olduğu o devirlerde bütçe daha ziyade encümenlerde etraflıca incelenir ve parti grup toplantılarında tenkitler gizli yapılırdı. Fakat bütçe umumi heyete arzolunduğu vakit bütün müzakereler iki, iiç celsede biter, suri bazı tenkitler yapılmakla İktifa olunurdu.
En büyük mantıksızlık ve te-zadlara bile kimse ilişmezdi. Faraza zamanın Maliye Bakanı göğünü gere gere Meclise denk bütçe getirdiğini İfade eder, fakat yine aynı celse veya müteakip bir oturumda bütçe açığının bir İÇ istikraz ile karşılanacağını söyler, binaenaleyh bu hususta kendisine müsaade olunmasını isterdi.
Birkaç s,Wlr but40 daha S|R elenmeğe ba,âul,. Hattâ bu yıl Cumhuriyet devri,,.,, tarihin,|. ilk defa olmak üzere iki ay muvakkat bütçe He İdare olunduk. Çünkü encümenlerde ve tâli encümenlerde —bu da bu seneye mahsus mesut bir yenilik— rakamlar çok didiklendi, hattâ eski kabinenin düşmesinde bu bütçe Çatışmalarının hiç tesiri dığt bile iddia edilemez. Bunun uğurlu ve verimli bir başlangıç olduğunda şüphe yoktur.
Yalnız bütçe her türlü tediyelere kanunen imkân veren veya her nevi tediye imkânını selbe--«lerı keskin bir âlet olduğundan Mitçe He ayn ve üzerinde uzun u 7 u n konuşulmak icabedcn v®y® tâdil etmek ©Jur”1* hllJ’ar etnMJ»nek dalıa iyi Faraza Fransada üçüncü cumhuriyet devrinde —4'üneü cumhuriyette daha ziyade, öyle ya— ■yan meclisinin kabineye güven-•İ4ük reyi vermesine imkân yok-(Devamı 6a ı 5 8ü: o fle)
Müstakil Demokratlar adına
A. Oğuz'un tenkidleri: “Demokratik bir idarede büdcelerin her şeyden evvel samimî olmaları şarttır,,
Ankara, 21 (Telefonla) ....-o
Suphi Baturdan sonra Müstakil rinde kısaç Demokratlar* adına Ahmet Oğuz !*•""”• 13 s&z alarak şunları söylemiştir: c t— Büdce lıakkmdaki mütale-11 aîanmızı arza başlamadan önceli bu gecikmeğe müessir olan âmil-i
Müzakereler bugün devam edecek
İler ve doğurduğu neticeler üze-i.._ada durmak faydalı o-I kucaktır. Batice tasarısına hâkim olan zihniyet ve görüşü tesbit | etmek maksadile büdce komisyo-Irrı.da Hükümet Başkanını dinle-I (Devamı Sa: 6 Sü: 1 do)
Atlantik paktı hazırlıkları sür'atle inkişaf ediyor
Akdeniz paktı, ancak Atlantik paktının imzalanmasından sonra ele alınacak
Londra, 21 (a.a.) — «Reuter»; Bevin, Atlantik projesine,
Rcutc-r ajansının siyasî yaza-1malik askerî yardıma ait herhan-rnııu bildirdiğine göre, îngilte- (Devamı sa. b sü. s do)
reLİu Vaşington Büyük Elçisi Slr Ol.ver Franks, yarın veya çarşamba günü Dışişleri Bakanı A( beson ile buluşacak ve kendisiyle Atlantik Paktına müteallik müzakerelere devam edecektir.
L«ndra, 21 (a.a.) — («Afp):
Umumiyetle iyi haber alan kay rAklan bildirildiğine göre, îngil-tue Dışişleri Bakanı Bevin. tı-gılterenin Vaşington Büyük Elçisi Sır Oliver Franks'a, Atlantik paktı projesinin müzakeresinde atacağı durum hakkında talimat v.rmiştir.
İngiltere Dışişleri Bakanı Va-şir.gtondaki temsilcisine gönderil "i bu talimatta, müzakerelerin cereyanını hızlandırmak gayesile koı grede geciktirici bir tepki yapacak hususlardan çekinmesini tavsiye etmiştir. Acheson’un görüşünü tamamiyie kabul eden M.
oto-
Ankara, 21 (Telefonla) — Mec lis bugün saat 15 de Raif Kara-denizin başkanlığında toplanmıştır. Salon her zamankinden daha kalabalıktı. Dinleyici locaları da tamamen dolmuştu. İlk defa başkan celseyi açmış, büdçe müzakerelerine başlanacağını söylemiştir. Başkan, zamanın.dar nl-, ■duğunu söyliyerc-lt Meclisli^-, x~- -. ma programını şu şekilde t.x ıt etmiştir. Sabah ondan on üçe, öğleden sonra 15 den 19 a, akşam lan da 21 den 24 e kadar. Teklif bütün üyelerce kabul edildi.
İlk defa kürsüye gelen Maliye Bakanı İsmail Rüştü Aksal büd çe hakkında tir konuşma yapt'.
Müteakiben de A. Menderes, S. Batur, A. Oğuz konuştular
ÜÇÜNCÜ ÖTÜRÜM
Ankara, 21 (Telefonla) — Büd ce müzakereleri üzerinde üçüncü oturum akşam saat 21 de Feridun Fikrinin başkanlığında açıldı.
Demokrat milletvekili Hakkı - Gedik:
(Devamı Sa: 5 Sü: 1 do)
—Dünkü----.
Meclisten
NOTLAR
Ankara 21 (ADİL A.KBA telefonla bildiriyor) — Bugünkü toplantıda Maliye Bakanı Rüştü Aksal’ın, henüz bu makam için biraz daha tecrübeye ihtiyacı olduğu've Meclisteki beyanatının da dinleyiciler arasında fazla müessir olmadığı gibi rakamlar üzerinde de zaman zaman kat’î ifadelerde bulunmaması nazarı dikkati celbetmiş ve bu yeni Bakanın önümüzdeki sene büdcesinde daha çok tecrübeli olarak ortaya çıkması temennisi hemen hemen bir çok milletvekilleri tarafından izhar edilmiştir.
(Devamı Sa. s Sü. 8 de)
İstanbul Emniyet teşkilâtı
modernize ediliyor
Belediye zabıtası emniyet teşkilâtından ayrı bir kadro halinde çalışacak
Anka t adak i temaslarını bitiren İsmail Hakkı Baykal şehrimize döndü
İdarî bazı temaslarda bulunmak üzere Ankaraya gitmiş bulunan Emniyet Müdürü İsmail Hakkı Baykal dün sabahki ekspresle şehrimize dönmüştür.
Öğrendiğimize göre İstanbul
Millet Partisi ve Demokrat Partinin yeni yıl büdcesine ait tenkidlerinin metni
D. P. adına
M. P. adına
^Menderes dedi ki
J «İçinde bulunduğumuz şartlarda bu ' . ’ şekilde cezri tedbirler almazsak iktisadi ;
1 ve mali sahada bir çöküntü muhakkak- 1
. tır. Yeni hükümet bir kaç gün içinde 80
I milyon liralık bir tasarruf sağladı. Fa- ( ; kat bu çok azdır. Daha fazlası sağlana- \ ' • bilirdi.»
rS« Batur dedi ki
«M illeti bugünkü şekilde vergi yük: ][ 1 altında tutan iktidar partisinin milli ( ı bünyenin temel toprağını sarstığını soy- ] içmeden geçemiyeceğiz. Milli takati saı - J san şimdiki büdce ile devam edegelmek- ı ' te olan sistemin halkla hükümet arasın- I !1 dakî Kırıklığı idame ettireceği bir haki- ' I kat tir.» , *
Ankara 21 (Telefonla) — Maliye Bakanı İsmail Rüştü Aksaldan sonra D. P. adına Adnan Menderes söz aldı vo ezcümle şunlan söyledi:
«Bütçelerin tan zimi muhakkak surette tahminlere dayanmaktadır. Fakat bu tahminlerin çok yakın farklar ar* zetmesi de şarttır. Halbuki bizde tamamen bunun
aksine gidilmek- Demokrat Parti sözcüsü tedir. MeBelâ 917 ı Adnan Menderes senesinde giderlerde 230 milyon lira bir tâlimin farkı, 948 de 180 milyon fark. Bunlar umumî bütçeye nisbet edilirse bu farklar yüzde 16 ve yüzde 14 nisbetlerindedir. Halbuki bütçelerin özlük hakları ve devlet bütçelerine ayrılan tahsisat gibi mühim masraflara varan yekûnları aşağı yukarı sabit olduğundan tahmin farklarının bu nisbetlerin de üstünde olacağı aşikâr-(Devamı: Sa. 3 - sü. 3 dc)
Ankara 21 (Te- mi lefonla) — Adnan Menderesten ' sonra Millet Partisi adına konuşan Suphi Batur kürsüye geldi ve partisinin tenkitlerini şöyle açıkladı:
— «1949 bütçesi iki aylık bir gecikmeden sonra bu müddetlere ait muvakkat bütçeleri de kap-lıyarak huzurunu za getirilmiş bulunuyor. İktidar partisi hükümeti Millet Partisi sözcüsü geçirilen tecrü- Suphi Batur
belerden ilham alarak bu mahzuru daha evvel
görebilmiş olsaydı Meclis murakabesini zaafa uğratacağından şüphe olmıyan ve israflara yo! açan muvakkat bütçeler getirmek zorunda kalmazdı. Vergilerin ne gibi hizmetlere tahsis edildiği hakkında umumî efkârın açıkça haberdar edilmesine pek de lüzum hissedllmiyen bir devrin itirazsız denilecek bir şekilde çabucak ya-(Devamı Sa. 5 Sü. G da)
Emniyet Müdürünün bu defaki. Son alınan kararlara göre îs-temr-slarında İstanbul şehrinin tanbulda hâlen Emniyet 6 ncı Şu emniyet ve asayişi ve İstanbul besi tarafından yapılmakta olan emniyet teşkilâtı için önemli görü,meler olmuş, yeni bazı kararlar alınmıştır.
Belediye zabıtası vazifesi bundan sonra doğrudan doğruya belediyeye bağlı ve emniyetle hiç bir suretle alâkası olmayan ayrı bir teşkilât tarafından tedvir edilecektir. Bu teşkilât mensupları ayrı bir kıyafeti lâbis olacaktır.
Emniyet 6 ncı Şube, seyrüsefer işlerinin yalnız emniyet ve inti-zamiyle alâkalı olacaktır.
Halen Belediye hudutları için dc Belediye zabıta işlerinin gö-(Devamı Sa. s SU. 8 d.()
I Ağaçlı Linyitlerinin işletilmesi işini tetkik etmek üzere evvelki gün Ankara-dan şehrimize gelen Ereğli Kömür İşletmesi Genel Müdürü Ihsan’m başkanlığındaki beş kişilik heyet dün Etibank'da banka müdürünün de iştirakiyle bir toplantı yaparak meseleyi etraflıca görüşmüştür.
Heyet yarın Linyit nım-takasına giderek mahallin-İde tetkiklerde bulunacaktır. Linyitlerin bu sene içinde işletilmesine başlanmasına çalışılmaktadır.
KONGREŞi
Ibtanbul umum işlemeciler küçük sanat kooperatifi senelik kongresini dün saat 14 dc Eminönü halkevi salonlarında yapmıştır.
Kongre başkanlığına Muzaffer Eruğur seçildikten sonra idaıe heyetinin bir yıllık faaliyet vo hetob raporu okunarak tasvib o-Iunmuş ve serbest dileklere geçil nıiHlir. Dilekler mevzuunda konu şnn'arın ekserisi işi şahsiyet'-' dökerek karşılıklı ağız kavgalarında bulunmuşlar ve kongrenin mahiyetini değiştirip salonu gürültüye boğmuşlardır. Münakaşa lar neticesinde kooperatif müdü rü Feridun Baykal, kooperatifin çalınmalarına dair bir çok açık lamalarda bulunduktan sonra istila ettiğini bildirmiştir.
Müteakiben idare heyeti seçimi yapılmış, Recep Çöibaşı, Mu za'ler Eruğur, Yeıvant Tıkır, Hikmet Evci, Cemal Özipek, Va hap Mertkan, ldris özerler seçilmişlerdir.
HALKEVLERİ
Evvelki gün Halkevlerinin ku- bir kasabaya gidecek olta, doğruca ruluş yıldönümü tos'ld edildi. Halkevino iniyor; vorecoğl siyası nu-Ankarada bu törene ait verilen bir tuk Halkevi salonunda vorilıyor; nutukla İktidar partisi umumi sek- hattâ o esnada kalabalık toplamak reler muavini, bir müddettcnberl İçin kahvelorin kapattırıldığına da Halkevlorlno verllmok Istonen şeklo »ahit oldum.
do temas eyledi vo «Hatkovlorlnln ..................................... —
milli rlhnlyote uygun hor fikir ve kanaato açık olduğunu» söyledi.
şudur:
Halkovlorl hakiki hüviyetleriyle yaşatmak İsteniliyorsa onları homen tamamen siyasetten tecrid eylemoll-dlr. Bu yapılmadıkça Halkevleri bi« Bundan anlaşılan mâna şu ur. taraf bir rağbetle faaliyette buluna-iktldar partlslno mensup olsun maz
olmasın horkes bu toşekkülloro de- Unutmamalı kİ momlokette rejini vam cdebllocck vo ondan faydaluna- oi^ag gabul odllon demokrasi, her-cak. İktidar fırkasının genel sokre- koso |Sled|g| g|b| düşünmek hakkını terinin bunu tokido lüzum görmesi, vermiştir. bu İtibarla tok parti rojl* Halkevlerinin çok mahdud bir saha- mınde olduğu gibi Içtihad vo kanaa« da kalmış olmasındandır. Bunu par- t|n) mutlaka bir fikre, bir düşüncelinin büyükleri görüyor vo anlıyor. yo bağlamak mooburlyetl artık kal-Halkovlerl İktidar partisinin bl- mamıştır. Nasıl iktidar parlıs.ndt» ror klübü halinde bulunuyor; İkil- taraftarlıkta münakaşası* bir bağlan dar partlslno dahil bulunınıyanlar, ma varsa muhaliflerde de buna m& kendilerini bu evlordo tamamen ya- kûs olarak iktidar partisi siyasetine bancı gibi görüyorlar, çünkü bazı karşı bir uzak durma taassubu var» partizanlardaki sektör ruh, onların dır. Halkı, Halk Partisine doğllso samimi bir tebessümle kabulüno mâni bile Halkovlne olsun çokobilmok İçin oluyor. Halkovlorl, İktidar parlleb aradaki buzu kırmak lâzımdır. Bu da nln siyasi şubeleri halindo kaldıkça dediğimiz gibi Halkevlerine yalnız çerçevoslnl doğlştirmoğo İmkân ola- kültürel bir şekil vorır.elıle olur, mıyacaktır. Meselâ partinin sayılı ULUNAY
şahsiyetlerinden biri propaganda İçin
SALI 22 ŞUBAT 1949 Sahibi; Safa Kılıçlıoğlu İdare: Nuruosmanlye Noı 1T Tel adresli «YENİ SABAH» ** | • T A N B U L Telefon: 2070S Yeni Sabah 11 inci Y.J, No. 3561 HÜRRİYET VE HAKKIN YILMAZ MÜDAF1IYİZ Sapsı: 10 Kuruj LiLi MERİNOS YÜNLERİNİ ARAYINIZ
MUHALEFETİN BÜDCE TENKİDLERİ
Dün gece yarısına kadar devam eden Meclis müzakerelerinde hükümeti şiddetle tenkid eden muhalefet sözcülerinin müşterek kanaati:
“memleket malî bir uçuruma sürüklenmektedir,,
Bütçe üzerinde Maliye Bakanının
Meclise verdiği izahat
Ankara 21 (Teleîonla) — Büyük Millet Meclisi bugün Şükrü Saraçoğlu'nun başkanlığında yapığı toplantıda 1919 yılı bütçesini müzakereye başlamıştır.
Bu münasebetle Maliye Bakanı İsmail Rüştü Aksal büdçenin heyeti umumlyesi üzerinde açıklama da bulunmuş,
2 ci Haşan Saka hükümeti tarafından hazırlanan büdçenin yeni baçdan tetkikine lüzum hissedil -algini belirterek 919 yılı büdçesl-nın rakkamlanna temasla (lcm: ■■ ir ki:
9|9 biidçesi
Muhterem arkadaşlarım,
İkinci Haşan Saka hükümeti t&ıafından takdim olunan btldçe-6e ödenekler yekûnu 1.415.550.000 lira buna mukabil gelir tahminleri 1.295.550.000 lira olarak teklif Müstakil Demokratlar grupıt edilmişti. Yeni hükümetinizce ya-sÖzciisü Ahmet Oğuz (Devamı Sa: 6 Sü: S de)
Maliye Bakanı İsmail Rüştü Aksal
Meclisin bundan evvelki içtim alarmdan bir gfaHnilş
Meclis dün üç oturum yaptı
C. H. P. Milletvekilleri büdce dolay isiyle hükümeti övmekte kusur etmediler
BÜDCE KANALiLE.
Ord. Prof.
ŞÜKRÜ BABAN r^ün, Büyük Millet Meclisi, ■^yeni Maliye Bakanının yeni yıl bütçesi hakkıudaki unıumi mütalâasiyle 1949 senesi hesap muvazenesini incelemeğe başlamış bulunuyor. Türk milletinin bir yıllık gelir ve giderini tâyin edecek bu konuşmaların ve kabul edilecek kanunun ehemmiyeti hiç bir zaman gözönünden kaçırılmamalıdır. Millet Meclislerinin, her memlekette, en esaslı vazifesi bütçeyi tetkik etmek ve onun ü-zerinde çok büyük bir hassaskk-la durmaktır. Hattâ millet hâkimiyeti dâvası başlangıçta millet temsilcilerine ve murahhaslarına gelir ve giderlerin kontrol hakkı verilmesi yüzünden çıkmıştır, denebilir. Gerek Fransada, gerek İngiiterede hükümdarların ve kralların mutlak üstünlüklerine karşı ilk ayaklanmalar hep vergi ve bütçe yüzünden olmuştur. Ma) canın yongası olduğuna göre milletlerin kendilerinden a-lınan paralar ve onların sarf mahalleri hakkında çok titiz ve u-yanık bulunmaları en tabii haklardandır. Uzun zamanlar memleketimizde bütçe tartışmaları Mecliste, çok büyük bir mevki tutmazdı. Tek partinin memleket mukadderatına hâkim olduğu o devirlerde bütçe daha ziyade encümenlerde etraflıca incelenir ve parti grup toplantılarında tenkitler gizli yapılırdı. Fakat bütçe umumi heyete arzolunduğu vakit bütün müzakereler iki, iiç celsede biter, suri bazı tenkitler yapılmakla İktifa olunurdu.
En büyük mantıksızlık ve te-zadlara bile kimse ilişmezdi. Faraza zamanın Maliye Bakanı göğünü gere gere Meclise denk bütçe getirdiğini İfade eder, fakat yine aynı celse veya müteakip bir oturumda bütçe açığının bir İÇ istikraz ile karşılanacağını söyler, binaenaleyh bu hususta kendisine müsaade olunmasını isterdi.
Birkaç s,Wlr but40 daha S|R elenmeğe ba,âul,. Hattâ bu yıl Cumhuriyet devri,,.,, tarihin,|. ilk defa olmak üzere iki ay muvakkat bütçe He İdare olunduk. Çünkü encümenlerde ve tâli encümenlerde —bu da bu seneye mahsus mesut bir yenilik— rakamlar çok didiklendi, hattâ eski kabinenin düşmesinde bu bütçe Çatışmalarının hiç tesiri dığt bile iddia edilemez. Bunun uğurlu ve verimli bir başlangıç olduğunda şüphe yoktur.
Yalnız bütçe her türlü tediyelere kanunen imkân veren veya her nevi tediye imkânını selbe--«lerı keskin bir âlet olduğundan Mitçe He ayn ve üzerinde uzun u 7 u n konuşulmak icabedcn v®y® tâdil etmek ©Jur”1* hllJ’ar etnMJ»nek dalıa iyi Faraza Fransada üçüncü cumhuriyet devrinde —4'üneü cumhuriyette daha ziyade, öyle ya— ■yan meclisinin kabineye güven-•İ4ük reyi vermesine imkân yok-(Devamı 6a ı 5 8ü: o fle)
Müstakil Demokratlar adına
A. Oğuz'un tenkidleri: “Demokratik bir idarede büdcelerin her şeyden evvel samimî olmaları şarttır,,
Ankara, 21 (Telefonla) ....-o
Suphi Baturdan sonra Müstakil rinde kısaç Demokratlar* adına Ahmet Oğuz !*•""”• 13 s&z alarak şunları söylemiştir: c t— Büdce lıakkmdaki mütale-11 aîanmızı arza başlamadan önceli bu gecikmeğe müessir olan âmil-i
Müzakereler bugün devam edecek
İler ve doğurduğu neticeler üze-i.._ada durmak faydalı o-I kucaktır. Batice tasarısına hâkim olan zihniyet ve görüşü tesbit | etmek maksadile büdce komisyo-Irrı.da Hükümet Başkanını dinle-I (Devamı Sa: 6 Sü: 1 do)
Atlantik paktı hazırlıkları sür'atle inkişaf ediyor
Akdeniz paktı, ancak Atlantik paktının imzalanmasından sonra ele alınacak
Londra, 21 (a.a.) — «Reuter»; Bevin, Atlantik projesine,
Rcutc-r ajansının siyasî yaza-1malik askerî yardıma ait herhan-rnııu bildirdiğine göre, îngilte- (Devamı sa. b sü. s do)
reLİu Vaşington Büyük Elçisi Slr Ol.ver Franks, yarın veya çarşamba günü Dışişleri Bakanı A( beson ile buluşacak ve kendisiyle Atlantik Paktına müteallik müzakerelere devam edecektir.
L«ndra, 21 (a.a.) — («Afp):
Umumiyetle iyi haber alan kay rAklan bildirildiğine göre, îngil-tue Dışişleri Bakanı Bevin. tı-gılterenin Vaşington Büyük Elçisi Sır Oliver Franks'a, Atlantik paktı projesinin müzakeresinde atacağı durum hakkında talimat v.rmiştir.
İngiltere Dışişleri Bakanı Va-şir.gtondaki temsilcisine gönderil "i bu talimatta, müzakerelerin cereyanını hızlandırmak gayesile koı grede geciktirici bir tepki yapacak hususlardan çekinmesini tavsiye etmiştir. Acheson’un görüşünü tamamiyie kabul eden M.
oto-
Ankara, 21 (Telefonla) — Mec lis bugün saat 15 de Raif Kara-denizin başkanlığında toplanmıştır. Salon her zamankinden daha kalabalıktı. Dinleyici locaları da tamamen dolmuştu. İlk defa başkan celseyi açmış, büdçe müzakerelerine başlanacağını söylemiştir. Başkan, zamanın.dar nl-, ■duğunu söyliyerc-lt Meclisli^-, x~- -. ma programını şu şekilde t.x ıt etmiştir. Sabah ondan on üçe, öğleden sonra 15 den 19 a, akşam lan da 21 den 24 e kadar. Teklif bütün üyelerce kabul edildi.
İlk defa kürsüye gelen Maliye Bakanı İsmail Rüştü Aksal büd çe hakkında tir konuşma yapt'.
Müteakiben de A. Menderes, S. Batur, A. Oğuz konuştular
ÜÇÜNCÜ ÖTÜRÜM
Ankara, 21 (Telefonla) — Büd ce müzakereleri üzerinde üçüncü oturum akşam saat 21 de Feridun Fikrinin başkanlığında açıldı.
Demokrat milletvekili Hakkı - Gedik:
(Devamı Sa: 5 Sü: 1 do)
—Dünkü----.
Meclisten
NOTLAR
Ankara 21 (ADİL A.KBA telefonla bildiriyor) — Bugünkü toplantıda Maliye Bakanı Rüştü Aksal’ın, henüz bu makam için biraz daha tecrübeye ihtiyacı olduğu've Meclisteki beyanatının da dinleyiciler arasında fazla müessir olmadığı gibi rakamlar üzerinde de zaman zaman kat’î ifadelerde bulunmaması nazarı dikkati celbetmiş ve bu yeni Bakanın önümüzdeki sene büdcesinde daha çok tecrübeli olarak ortaya çıkması temennisi hemen hemen bir çok milletvekilleri tarafından izhar edilmiştir.
(Devamı Sa. s Sü. 8 de)
İstanbul Emniyet teşkilâtı
modernize ediliyor
Belediye zabıtası emniyet teşkilâtından ayrı bir kadro halinde çalışacak
Anka t adak i temaslarını bitiren İsmail Hakkı Baykal şehrimize döndü
İdarî bazı temaslarda bulunmak üzere Ankaraya gitmiş bulunan Emniyet Müdürü İsmail Hakkı Baykal dün sabahki ekspresle şehrimize dönmüştür.
Öğrendiğimize göre İstanbul
Millet Partisi ve Demokrat Partinin yeni yıl büdcesine ait tenkidlerinin metni
D. P. adına
M. P. adına
^Menderes dedi ki
J «İçinde bulunduğumuz şartlarda bu ' . ’ şekilde cezri tedbirler almazsak iktisadi ;
1 ve mali sahada bir çöküntü muhakkak- 1
. tır. Yeni hükümet bir kaç gün içinde 80
I milyon liralık bir tasarruf sağladı. Fa- ( ; kat bu çok azdır. Daha fazlası sağlana- \ ' • bilirdi.»
rS« Batur dedi ki
«M illeti bugünkü şekilde vergi yük: ][ 1 altında tutan iktidar partisinin milli ( ı bünyenin temel toprağını sarstığını soy- ] içmeden geçemiyeceğiz. Milli takati saı - J san şimdiki büdce ile devam edegelmek- ı ' te olan sistemin halkla hükümet arasın- I !1 dakî Kırıklığı idame ettireceği bir haki- ' I kat tir.» , *
Ankara 21 (Telefonla) — Maliye Bakanı İsmail Rüştü Aksaldan sonra D. P. adına Adnan Menderes söz aldı vo ezcümle şunlan söyledi:
«Bütçelerin tan zimi muhakkak surette tahminlere dayanmaktadır. Fakat bu tahminlerin çok yakın farklar ar* zetmesi de şarttır. Halbuki bizde tamamen bunun
aksine gidilmek- Demokrat Parti sözcüsü tedir. MeBelâ 917 ı Adnan Menderes senesinde giderlerde 230 milyon lira bir tâlimin farkı, 948 de 180 milyon fark. Bunlar umumî bütçeye nisbet edilirse bu farklar yüzde 16 ve yüzde 14 nisbetlerindedir. Halbuki bütçelerin özlük hakları ve devlet bütçelerine ayrılan tahsisat gibi mühim masraflara varan yekûnları aşağı yukarı sabit olduğundan tahmin farklarının bu nisbetlerin de üstünde olacağı aşikâr-(Devamı: Sa. 3 - sü. 3 dc)
Ankara 21 (Te- mi lefonla) — Adnan Menderesten ' sonra Millet Partisi adına konuşan Suphi Batur kürsüye geldi ve partisinin tenkitlerini şöyle açıkladı:
— «1949 bütçesi iki aylık bir gecikmeden sonra bu müddetlere ait muvakkat bütçeleri de kap-lıyarak huzurunu za getirilmiş bulunuyor. İktidar partisi hükümeti Millet Partisi sözcüsü geçirilen tecrü- Suphi Batur
belerden ilham alarak bu mahzuru daha evvel
görebilmiş olsaydı Meclis murakabesini zaafa uğratacağından şüphe olmıyan ve israflara yo! açan muvakkat bütçeler getirmek zorunda kalmazdı. Vergilerin ne gibi hizmetlere tahsis edildiği hakkında umumî efkârın açıkça haberdar edilmesine pek de lüzum hissedllmiyen bir devrin itirazsız denilecek bir şekilde çabucak ya-(Devamı Sa. 5 Sü. G da)
Emniyet Müdürünün bu defaki. Son alınan kararlara göre îs-temr-slarında İstanbul şehrinin tanbulda hâlen Emniyet 6 ncı Şu emniyet ve asayişi ve İstanbul besi tarafından yapılmakta olan emniyet teşkilâtı için önemli görü,meler olmuş, yeni bazı kararlar alınmıştır.
Belediye zabıtası vazifesi bundan sonra doğrudan doğruya belediyeye bağlı ve emniyetle hiç bir suretle alâkası olmayan ayrı bir teşkilât tarafından tedvir edilecektir. Bu teşkilât mensupları ayrı bir kıyafeti lâbis olacaktır.
Emniyet 6 ncı Şube, seyrüsefer işlerinin yalnız emniyet ve inti-zamiyle alâkalı olacaktır.
Halen Belediye hudutları için dc Belediye zabıta işlerinin gö-(Devamı Sa. s SU. 8 d.()
I Ağaçlı Linyitlerinin işletilmesi işini tetkik etmek üzere evvelki gün Ankara-dan şehrimize gelen Ereğli Kömür İşletmesi Genel Müdürü Ihsan’m başkanlığındaki beş kişilik heyet dün Etibank'da banka müdürünün de iştirakiyle bir toplantı yaparak meseleyi etraflıca görüşmüştür.
Heyet yarın Linyit nım-takasına giderek mahallin-İde tetkiklerde bulunacaktır. Linyitlerin bu sene içinde işletilmesine başlanmasına çalışılmaktadır.
KONGREŞi
Ibtanbul umum işlemeciler küçük sanat kooperatifi senelik kongresini dün saat 14 dc Eminönü halkevi salonlarında yapmıştır.
Kongre başkanlığına Muzaffer Eruğur seçildikten sonra idaıe heyetinin bir yıllık faaliyet vo hetob raporu okunarak tasvib o-Iunmuş ve serbest dileklere geçil nıiHlir. Dilekler mevzuunda konu şnn'arın ekserisi işi şahsiyet'-' dökerek karşılıklı ağız kavgalarında bulunmuşlar ve kongrenin mahiyetini değiştirip salonu gürültüye boğmuşlardır. Münakaşa lar neticesinde kooperatif müdü rü Feridun Baykal, kooperatifin çalınmalarına dair bir çok açık lamalarda bulunduktan sonra istila ettiğini bildirmiştir.
Müteakiben idare heyeti seçimi yapılmış, Recep Çöibaşı, Mu za'ler Eruğur, Yeıvant Tıkır, Hikmet Evci, Cemal Özipek, Va hap Mertkan, ldris özerler seçilmişlerdir.
HALKEVLERİ
Evvelki gün Halkevlerinin ku- bir kasabaya gidecek olta, doğruca ruluş yıldönümü tos'ld edildi. Halkevino iniyor; vorecoğl siyası nu-Ankarada bu törene ait verilen bir tuk Halkevi salonunda vorilıyor; nutukla İktidar partisi umumi sek- hattâ o esnada kalabalık toplamak reler muavini, bir müddettcnberl İçin kahvelorin kapattırıldığına da Halkevlorlno verllmok Istonen şeklo »ahit oldum.
do temas eyledi vo «Hatkovlorlnln ..................................... —
milli rlhnlyote uygun hor fikir ve kanaato açık olduğunu» söyledi.
şudur:
Halkovlorl hakiki hüviyetleriyle yaşatmak İsteniliyorsa onları homen tamamen siyasetten tecrid eylemoll-dlr. Bu yapılmadıkça Halkevleri bi« Bundan anlaşılan mâna şu ur. taraf bir rağbetle faaliyette buluna-iktldar partlslno mensup olsun maz
olmasın horkes bu toşekkülloro de- Unutmamalı kİ momlokette rejini vam cdebllocck vo ondan faydaluna- oi^ag gabul odllon demokrasi, her-cak. İktidar fırkasının genel sokre- koso |Sled|g| g|b| düşünmek hakkını terinin bunu tokido lüzum görmesi, vermiştir. bu İtibarla tok parti rojl* Halkevlerinin çok mahdud bir saha- mınde olduğu gibi Içtihad vo kanaa« da kalmış olmasındandır. Bunu par- t|n) mutlaka bir fikre, bir düşüncelinin büyükleri görüyor vo anlıyor. yo bağlamak mooburlyetl artık kal-Halkovlerl İktidar partisinin bl- mamıştır. Nasıl iktidar parlıs.ndt» ror klübü halinde bulunuyor; İkil- taraftarlıkta münakaşası* bir bağlan dar partlslno dahil bulunınıyanlar, ma varsa muhaliflerde de buna m& kendilerini bu evlordo tamamen ya- kûs olarak iktidar partisi siyasetine bancı gibi görüyorlar, çünkü bazı karşı bir uzak durma taassubu var» partizanlardaki sektör ruh, onların dır. Halkı, Halk Partisine doğllso samimi bir tebessümle kabulüno mâni bile Halkovlne olsun çokobilmok İçin oluyor. Halkovlorl, İktidar parlleb aradaki buzu kırmak lâzımdır. Bu da nln siyasi şubeleri halindo kaldıkça dediğimiz gibi Halkevlerine yalnız çerçevoslnl doğlştirmoğo İmkân ola- kültürel bir şekil vorır.elıle olur, mıyacaktır. Meselâ partinin sayılı ULUNAY
şahsiyetlerinden biri propaganda İçin
SALI 22 ŞUBAT 1949 Sahibi; Safa Kılıçlıoğlu İdare: Nuruosmanlye Noı 1T Tel adresli «YENİ SABAH» ** | • T A N B U L Telefon: 2070S Yeni Sabah 11 inci Y.J, No. 3561 HÜRRİYET VE HAKKIN YILMAZ MÜDAF1IYİZ Sapsı: 10 Kuruj LiLi MERİNOS YÜNLERİNİ ARAYINIZ
MUHALEFETİN BÜDCE TENKİDLERİ
Dün gece yarısına kadar devam eden Meclis müzakerelerinde hükümeti şiddetle tenkid eden muhalefet sözcülerinin müşterek kanaati:
“memleket malî bir uçuruma sürüklenmektedir,,
Bütçe üzerinde Maliye Bakanının
Meclise verdiği izahat
Ankara 21 (Teleîonla) — Büyük Millet Meclisi bugün Şükrü Saraçoğlu'nun başkanlığında yapığı toplantıda 1919 yılı bütçesini müzakereye başlamıştır.
Bu münasebetle Maliye Bakanı İsmail Rüştü Aksal büdçenin heyeti umumlyesi üzerinde açıklama da bulunmuş,
2 ci Haşan Saka hükümeti tarafından hazırlanan büdçenin yeni baçdan tetkikine lüzum hissedil -algini belirterek 919 yılı büdçesl-nın rakkamlanna temasla (lcm: ■■ ir ki:
9|9 biidçesi
Muhterem arkadaşlarım,
İkinci Haşan Saka hükümeti t&ıafından takdim olunan btldçe-6e ödenekler yekûnu 1.415.550.000 lira buna mukabil gelir tahminleri 1.295.550.000 lira olarak teklif Müstakil Demokratlar grupıt edilmişti. Yeni hükümetinizce ya-sÖzciisü Ahmet Oğuz (Devamı Sa: 6 Sü: S de)
Maliye Bakanı İsmail Rüştü Aksal
Meclisin bundan evvelki içtim alarmdan bir gfaHnilş
Meclis dün üç oturum yaptı
C. H. P. Milletvekilleri büdce dolay isiyle hükümeti övmekte kusur etmediler
BÜDCE KANALiLE.
Ord. Prof.
ŞÜKRÜ BABAN r^ün, Büyük Millet Meclisi, ■^yeni Maliye Bakanının yeni yıl bütçesi hakkıudaki unıumi mütalâasiyle 1949 senesi hesap muvazenesini incelemeğe başlamış bulunuyor. Türk milletinin bir yıllık gelir ve giderini tâyin edecek bu konuşmaların ve kabul edilecek kanunun ehemmiyeti hiç bir zaman gözönünden kaçırılmamalıdır. Millet Meclislerinin, her memlekette, en esaslı vazifesi bütçeyi tetkik etmek ve onun ü-zerinde çok büyük bir hassaskk-la durmaktır. Hattâ millet hâkimiyeti dâvası başlangıçta millet temsilcilerine ve murahhaslarına gelir ve giderlerin kontrol hakkı verilmesi yüzünden çıkmıştır, denebilir. Gerek Fransada, gerek İngiiterede hükümdarların ve kralların mutlak üstünlüklerine karşı ilk ayaklanmalar hep vergi ve bütçe yüzünden olmuştur. Ma) canın yongası olduğuna göre milletlerin kendilerinden a-lınan paralar ve onların sarf mahalleri hakkında çok titiz ve u-yanık bulunmaları en tabii haklardandır. Uzun zamanlar memleketimizde bütçe tartışmaları Mecliste, çok büyük bir mevki tutmazdı. Tek partinin memleket mukadderatına hâkim olduğu o devirlerde bütçe daha ziyade encümenlerde etraflıca incelenir ve parti grup toplantılarında tenkitler gizli yapılırdı. Fakat bütçe umumi heyete arzolunduğu vakit bütün müzakereler iki, iiç celsede biter, suri bazı tenkitler yapılmakla İktifa olunurdu.
En büyük mantıksızlık ve te-zadlara bile kimse ilişmezdi. Faraza zamanın Maliye Bakanı göğünü gere gere Meclise denk bütçe getirdiğini İfade eder, fakat yine aynı celse veya müteakip bir oturumda bütçe açığının bir İÇ istikraz ile karşılanacağını söyler, binaenaleyh bu hususta kendisine müsaade olunmasını isterdi.
Birkaç s,Wlr but40 daha S|R elenmeğe ba,âul,. Hattâ bu yıl Cumhuriyet devri,,.,, tarihin,|. ilk defa olmak üzere iki ay muvakkat bütçe He İdare olunduk. Çünkü encümenlerde ve tâli encümenlerde —bu da bu seneye mahsus mesut bir yenilik— rakamlar çok didiklendi, hattâ eski kabinenin düşmesinde bu bütçe Çatışmalarının hiç tesiri dığt bile iddia edilemez. Bunun uğurlu ve verimli bir başlangıç olduğunda şüphe yoktur.
Yalnız bütçe her türlü tediyelere kanunen imkân veren veya her nevi tediye imkânını selbe--«lerı keskin bir âlet olduğundan Mitçe He ayn ve üzerinde uzun u 7 u n konuşulmak icabedcn v®y® tâdil etmek ©Jur”1* hllJ’ar etnMJ»nek dalıa iyi Faraza Fransada üçüncü cumhuriyet devrinde —4'üneü cumhuriyette daha ziyade, öyle ya— ■yan meclisinin kabineye güven-•İ4ük reyi vermesine imkân yok-(Devamı 6a ı 5 8ü: o fle)
Müstakil Demokratlar adına
A. Oğuz'un tenkidleri: “Demokratik bir idarede büdcelerin her şeyden evvel samimî olmaları şarttır,,
Ankara, 21 (Telefonla) ....-o
Suphi Baturdan sonra Müstakil rinde kısaç Demokratlar* adına Ahmet Oğuz !*•""”• 13 s&z alarak şunları söylemiştir: c t— Büdce lıakkmdaki mütale-11 aîanmızı arza başlamadan önceli bu gecikmeğe müessir olan âmil-i
Müzakereler bugün devam edecek
İler ve doğurduğu neticeler üze-i.._ada durmak faydalı o-I kucaktır. Batice tasarısına hâkim olan zihniyet ve görüşü tesbit | etmek maksadile büdce komisyo-Irrı.da Hükümet Başkanını dinle-I (Devamı Sa: 6 Sü: 1 do)
Atlantik paktı hazırlıkları sür'atle inkişaf ediyor
Akdeniz paktı, ancak Atlantik paktının imzalanmasından sonra ele alınacak
Londra, 21 (a.a.) — «Reuter»; Bevin, Atlantik projesine,
Rcutc-r ajansının siyasî yaza-1malik askerî yardıma ait herhan-rnııu bildirdiğine göre, îngilte- (Devamı sa. b sü. s do)
reLİu Vaşington Büyük Elçisi Slr Ol.ver Franks, yarın veya çarşamba günü Dışişleri Bakanı A( beson ile buluşacak ve kendisiyle Atlantik Paktına müteallik müzakerelere devam edecektir.
L«ndra, 21 (a.a.) — («Afp):
Umumiyetle iyi haber alan kay rAklan bildirildiğine göre, îngil-tue Dışişleri Bakanı Bevin. tı-gılterenin Vaşington Büyük Elçisi Sır Oliver Franks'a, Atlantik paktı projesinin müzakeresinde atacağı durum hakkında talimat v.rmiştir.
İngiltere Dışişleri Bakanı Va-şir.gtondaki temsilcisine gönderil "i bu talimatta, müzakerelerin cereyanını hızlandırmak gayesile koı grede geciktirici bir tepki yapacak hususlardan çekinmesini tavsiye etmiştir. Acheson’un görüşünü tamamiyie kabul eden M.
oto-
Ankara, 21 (Telefonla) — Mec lis bugün saat 15 de Raif Kara-denizin başkanlığında toplanmıştır. Salon her zamankinden daha kalabalıktı. Dinleyici locaları da tamamen dolmuştu. İlk defa başkan celseyi açmış, büdçe müzakerelerine başlanacağını söylemiştir. Başkan, zamanın.dar nl-, ■duğunu söyliyerc-lt Meclisli^-, x~- -. ma programını şu şekilde t.x ıt etmiştir. Sabah ondan on üçe, öğleden sonra 15 den 19 a, akşam lan da 21 den 24 e kadar. Teklif bütün üyelerce kabul edildi.
İlk defa kürsüye gelen Maliye Bakanı İsmail Rüştü Aksal büd çe hakkında tir konuşma yapt'.
Müteakiben de A. Menderes, S. Batur, A. Oğuz konuştular
ÜÇÜNCÜ ÖTÜRÜM
Ankara, 21 (Telefonla) — Büd ce müzakereleri üzerinde üçüncü oturum akşam saat 21 de Feridun Fikrinin başkanlığında açıldı.
Demokrat milletvekili Hakkı - Gedik:
(Devamı Sa: 5 Sü: 1 do)
—Dünkü----.
Meclisten
NOTLAR
Ankara 21 (ADİL A.KBA telefonla bildiriyor) — Bugünkü toplantıda Maliye Bakanı Rüştü Aksal’ın, henüz bu makam için biraz daha tecrübeye ihtiyacı olduğu've Meclisteki beyanatının da dinleyiciler arasında fazla müessir olmadığı gibi rakamlar üzerinde de zaman zaman kat’î ifadelerde bulunmaması nazarı dikkati celbetmiş ve bu yeni Bakanın önümüzdeki sene büdcesinde daha çok tecrübeli olarak ortaya çıkması temennisi hemen hemen bir çok milletvekilleri tarafından izhar edilmiştir.
(Devamı Sa. s Sü. 8 de)
İstanbul Emniyet teşkilâtı
modernize ediliyor
Belediye zabıtası emniyet teşkilâtından ayrı bir kadro halinde çalışacak
Anka t adak i temaslarını bitiren İsmail Hakkı Baykal şehrimize döndü
İdarî bazı temaslarda bulunmak üzere Ankaraya gitmiş bulunan Emniyet Müdürü İsmail Hakkı Baykal dün sabahki ekspresle şehrimize dönmüştür.
Öğrendiğimize göre İstanbul
Millet Partisi ve Demokrat Partinin yeni yıl büdcesine ait tenkidlerinin metni
D. P. adına
M. P. adına
^Menderes dedi ki
J «İçinde bulunduğumuz şartlarda bu ' . ’ şekilde cezri tedbirler almazsak iktisadi ;
1 ve mali sahada bir çöküntü muhakkak- 1
. tır. Yeni hükümet bir kaç gün içinde 80
I milyon liralık bir tasarruf sağladı. Fa- ( ; kat bu çok azdır. Daha fazlası sağlana- \ ' • bilirdi.»
rS« Batur dedi ki
«M illeti bugünkü şekilde vergi yük: ][ 1 altında tutan iktidar partisinin milli ( ı bünyenin temel toprağını sarstığını soy- ] içmeden geçemiyeceğiz. Milli takati saı - J san şimdiki büdce ile devam edegelmek- ı ' te olan sistemin halkla hükümet arasın- I !1 dakî Kırıklığı idame ettireceği bir haki- ' I kat tir.» , *
Ankara 21 (Telefonla) — Maliye Bakanı İsmail Rüştü Aksaldan sonra D. P. adına Adnan Menderes söz aldı vo ezcümle şunlan söyledi:
«Bütçelerin tan zimi muhakkak surette tahminlere dayanmaktadır. Fakat bu tahminlerin çok yakın farklar ar* zetmesi de şarttır. Halbuki bizde tamamen bunun
aksine gidilmek- Demokrat Parti sözcüsü tedir. MeBelâ 917 ı Adnan Menderes senesinde giderlerde 230 milyon lira bir tâlimin farkı, 948 de 180 milyon fark. Bunlar umumî bütçeye nisbet edilirse bu farklar yüzde 16 ve yüzde 14 nisbetlerindedir. Halbuki bütçelerin özlük hakları ve devlet bütçelerine ayrılan tahsisat gibi mühim masraflara varan yekûnları aşağı yukarı sabit olduğundan tahmin farklarının bu nisbetlerin de üstünde olacağı aşikâr-(Devamı: Sa. 3 - sü. 3 dc)
Ankara 21 (Te- mi lefonla) — Adnan Menderesten ' sonra Millet Partisi adına konuşan Suphi Batur kürsüye geldi ve partisinin tenkitlerini şöyle açıkladı:
— «1949 bütçesi iki aylık bir gecikmeden sonra bu müddetlere ait muvakkat bütçeleri de kap-lıyarak huzurunu za getirilmiş bulunuyor. İktidar partisi hükümeti Millet Partisi sözcüsü geçirilen tecrü- Suphi Batur
belerden ilham alarak bu mahzuru daha evvel
görebilmiş olsaydı Meclis murakabesini zaafa uğratacağından şüphe olmıyan ve israflara yo! açan muvakkat bütçeler getirmek zorunda kalmazdı. Vergilerin ne gibi hizmetlere tahsis edildiği hakkında umumî efkârın açıkça haberdar edilmesine pek de lüzum hissedllmiyen bir devrin itirazsız denilecek bir şekilde çabucak ya-(Devamı Sa. 5 Sü. G da)
Emniyet Müdürünün bu defaki. Son alınan kararlara göre îs-temr-slarında İstanbul şehrinin tanbulda hâlen Emniyet 6 ncı Şu emniyet ve asayişi ve İstanbul besi tarafından yapılmakta olan emniyet teşkilâtı için önemli görü,meler olmuş, yeni bazı kararlar alınmıştır.
Belediye zabıtası vazifesi bundan sonra doğrudan doğruya belediyeye bağlı ve emniyetle hiç bir suretle alâkası olmayan ayrı bir teşkilât tarafından tedvir edilecektir. Bu teşkilât mensupları ayrı bir kıyafeti lâbis olacaktır.
Emniyet 6 ncı Şube, seyrüsefer işlerinin yalnız emniyet ve inti-zamiyle alâkalı olacaktır.
Halen Belediye hudutları için dc Belediye zabıta işlerinin gö-(Devamı Sa. s SU. 8 d.()
I Ağaçlı Linyitlerinin işletilmesi işini tetkik etmek üzere evvelki gün Ankara-dan şehrimize gelen Ereğli Kömür İşletmesi Genel Müdürü Ihsan’m başkanlığındaki beş kişilik heyet dün Etibank'da banka müdürünün de iştirakiyle bir toplantı yaparak meseleyi etraflıca görüşmüştür.
Heyet yarın Linyit nım-takasına giderek mahallin-İde tetkiklerde bulunacaktır. Linyitlerin bu sene içinde işletilmesine başlanmasına çalışılmaktadır.
KONGREŞi
Ibtanbul umum işlemeciler küçük sanat kooperatifi senelik kongresini dün saat 14 dc Eminönü halkevi salonlarında yapmıştır.
Kongre başkanlığına Muzaffer Eruğur seçildikten sonra idaıe heyetinin bir yıllık faaliyet vo hetob raporu okunarak tasvib o-Iunmuş ve serbest dileklere geçil nıiHlir. Dilekler mevzuunda konu şnn'arın ekserisi işi şahsiyet'-' dökerek karşılıklı ağız kavgalarında bulunmuşlar ve kongrenin mahiyetini değiştirip salonu gürültüye boğmuşlardır. Münakaşa lar neticesinde kooperatif müdü rü Feridun Baykal, kooperatifin çalınmalarına dair bir çok açık lamalarda bulunduktan sonra istila ettiğini bildirmiştir.
Müteakiben idare heyeti seçimi yapılmış, Recep Çöibaşı, Mu za'ler Eruğur, Yeıvant Tıkır, Hikmet Evci, Cemal Özipek, Va hap Mertkan, ldris özerler seçilmişlerdir.
HALKEVLERİ
Evvelki gün Halkevlerinin ku- bir kasabaya gidecek olta, doğruca ruluş yıldönümü tos'ld edildi. Halkevino iniyor; vorecoğl siyası nu-Ankarada bu törene ait verilen bir tuk Halkevi salonunda vorilıyor; nutukla İktidar partisi umumi sek- hattâ o esnada kalabalık toplamak reler muavini, bir müddettcnberl İçin kahvelorin kapattırıldığına da Halkevlorlno verllmok Istonen şeklo »ahit oldum.
do temas eyledi vo «Hatkovlorlnln ..................................... —
milli rlhnlyote uygun hor fikir ve kanaato açık olduğunu» söyledi.
şudur:
Halkovlorl hakiki hüviyetleriyle yaşatmak İsteniliyorsa onları homen tamamen siyasetten tecrid eylemoll-dlr. Bu yapılmadıkça Halkevleri bi« Bundan anlaşılan mâna şu ur. taraf bir rağbetle faaliyette buluna-iktldar partlslno mensup olsun maz
olmasın horkes bu toşekkülloro de- Unutmamalı kİ momlokette rejini vam cdebllocck vo ondan faydaluna- oi^ag gabul odllon demokrasi, her-cak. İktidar fırkasının genel sokre- koso |Sled|g| g|b| düşünmek hakkını terinin bunu tokido lüzum görmesi, vermiştir. bu İtibarla tok parti rojl* Halkevlerinin çok mahdud bir saha- mınde olduğu gibi Içtihad vo kanaa« da kalmış olmasındandır. Bunu par- t|n) mutlaka bir fikre, bir düşüncelinin büyükleri görüyor vo anlıyor. yo bağlamak mooburlyetl artık kal-Halkovlerl İktidar partisinin bl- mamıştır. Nasıl iktidar parlıs.ndt» ror klübü halinde bulunuyor; İkil- taraftarlıkta münakaşası* bir bağlan dar partlslno dahil bulunınıyanlar, ma varsa muhaliflerde de buna m& kendilerini bu evlordo tamamen ya- kûs olarak iktidar partisi siyasetine bancı gibi görüyorlar, çünkü bazı karşı bir uzak durma taassubu var» partizanlardaki sektör ruh, onların dır. Halkı, Halk Partisine doğllso samimi bir tebessümle kabulüno mâni bile Halkovlne olsun çokobilmok İçin oluyor. Halkovlorl, İktidar parlleb aradaki buzu kırmak lâzımdır. Bu da nln siyasi şubeleri halindo kaldıkça dediğimiz gibi Halkevlerine yalnız çerçevoslnl doğlştirmoğo İmkân ola- kültürel bir şekil vorır.elıle olur, mıyacaktır. Meselâ partinin sayılı ULUNAY
şahsiyetlerinden biri propaganda İçin
SALI 22 ŞUBAT 1949 Sahibi; Safa Kılıçlıoğlu İdare: Nuruosmanlye Noı 1T Tel adresli «YENİ SABAH» ** | • T A N B U L Telefon: 2070S Yeni Sabah 11 inci Y.J, No. 3561 HÜRRİYET VE HAKKIN YILMAZ MÜDAF1IYİZ Sapsı: 10 Kuruj LiLi MERİNOS YÜNLERİNİ ARAYINIZ
MUHALEFETİN BÜDCE TENKİDLERİ
Dün gece yarısına kadar devam eden Meclis müzakerelerinde hükümeti şiddetle tenkid eden muhalefet sözcülerinin müşterek kanaati:
“memleket malî bir uçuruma sürüklenmektedir,,
Bütçe üzerinde Maliye Bakanının
Meclise verdiği izahat
Ankara 21 (Teleîonla) — Büyük Millet Meclisi bugün Şükrü Saraçoğlu'nun başkanlığında yapığı toplantıda 1919 yılı bütçesini müzakereye başlamıştır.
Bu münasebetle Maliye Bakanı İsmail Rüştü Aksal büdçenin heyeti umumlyesi üzerinde açıklama da bulunmuş,
2 ci Haşan Saka hükümeti tarafından hazırlanan büdçenin yeni baçdan tetkikine lüzum hissedil -algini belirterek 919 yılı büdçesl-nın rakkamlanna temasla (lcm: ■■ ir ki:
9|9 biidçesi
Muhterem arkadaşlarım,
İkinci Haşan Saka hükümeti t&ıafından takdim olunan btldçe-6e ödenekler yekûnu 1.415.550.000 lira buna mukabil gelir tahminleri 1.295.550.000 lira olarak teklif Müstakil Demokratlar grupıt edilmişti. Yeni hükümetinizce ya-sÖzciisü Ahmet Oğuz (Devamı Sa: 6 Sü: S de)
Maliye Bakanı İsmail Rüştü Aksal
Meclisin bundan evvelki içtim alarmdan bir gfaHnilş
Meclis dün üç oturum yaptı
C. H. P. Milletvekilleri büdce dolay isiyle hükümeti övmekte kusur etmediler
BÜDCE KANALiLE.
Ord. Prof.
ŞÜKRÜ BABAN r^ün, Büyük Millet Meclisi, ■^yeni Maliye Bakanının yeni yıl bütçesi hakkıudaki unıumi mütalâasiyle 1949 senesi hesap muvazenesini incelemeğe başlamış bulunuyor. Türk milletinin bir yıllık gelir ve giderini tâyin edecek bu konuşmaların ve kabul edilecek kanunun ehemmiyeti hiç bir zaman gözönünden kaçırılmamalıdır. Millet Meclislerinin, her memlekette, en esaslı vazifesi bütçeyi tetkik etmek ve onun ü-zerinde çok büyük bir hassaskk-la durmaktır. Hattâ millet hâkimiyeti dâvası başlangıçta millet temsilcilerine ve murahhaslarına gelir ve giderlerin kontrol hakkı verilmesi yüzünden çıkmıştır, denebilir. Gerek Fransada, gerek İngiiterede hükümdarların ve kralların mutlak üstünlüklerine karşı ilk ayaklanmalar hep vergi ve bütçe yüzünden olmuştur. Ma) canın yongası olduğuna göre milletlerin kendilerinden a-lınan paralar ve onların sarf mahalleri hakkında çok titiz ve u-yanık bulunmaları en tabii haklardandır. Uzun zamanlar memleketimizde bütçe tartışmaları Mecliste, çok büyük bir mevki tutmazdı. Tek partinin memleket mukadderatına hâkim olduğu o devirlerde bütçe daha ziyade encümenlerde etraflıca incelenir ve parti grup toplantılarında tenkitler gizli yapılırdı. Fakat bütçe umumi heyete arzolunduğu vakit bütün müzakereler iki, iiç celsede biter, suri bazı tenkitler yapılmakla İktifa olunurdu.
En büyük mantıksızlık ve te-zadlara bile kimse ilişmezdi. Faraza zamanın Maliye Bakanı göğünü gere gere Meclise denk bütçe getirdiğini İfade eder, fakat yine aynı celse veya müteakip bir oturumda bütçe açığının bir İÇ istikraz ile karşılanacağını söyler, binaenaleyh bu hususta kendisine müsaade olunmasını isterdi.
Birkaç s,Wlr but40 daha S|R elenmeğe ba,âul,. Hattâ bu yıl Cumhuriyet devri,,.,, tarihin,|. ilk defa olmak üzere iki ay muvakkat bütçe He İdare olunduk. Çünkü encümenlerde ve tâli encümenlerde —bu da bu seneye mahsus mesut bir yenilik— rakamlar çok didiklendi, hattâ eski kabinenin düşmesinde bu bütçe Çatışmalarının hiç tesiri dığt bile iddia edilemez. Bunun uğurlu ve verimli bir başlangıç olduğunda şüphe yoktur.
Yalnız bütçe her türlü tediyelere kanunen imkân veren veya her nevi tediye imkânını selbe--«lerı keskin bir âlet olduğundan Mitçe He ayn ve üzerinde uzun u 7 u n konuşulmak icabedcn v®y® tâdil etmek ©Jur”1* hllJ’ar etnMJ»nek dalıa iyi Faraza Fransada üçüncü cumhuriyet devrinde —4'üneü cumhuriyette daha ziyade, öyle ya— ■yan meclisinin kabineye güven-•İ4ük reyi vermesine imkân yok-(Devamı 6a ı 5 8ü: o fle)
Müstakil Demokratlar adına
A. Oğuz'un tenkidleri: “Demokratik bir idarede büdcelerin her şeyden evvel samimî olmaları şarttır,,
Ankara, 21 (Telefonla) ....-o
Suphi Baturdan sonra Müstakil rinde kısaç Demokratlar* adına Ahmet Oğuz !*•""”• 13 s&z alarak şunları söylemiştir: c t— Büdce lıakkmdaki mütale-11 aîanmızı arza başlamadan önceli bu gecikmeğe müessir olan âmil-i
Müzakereler bugün devam edecek
İler ve doğurduğu neticeler üze-i.._ada durmak faydalı o-I kucaktır. Batice tasarısına hâkim olan zihniyet ve görüşü tesbit | etmek maksadile büdce komisyo-Irrı.da Hükümet Başkanını dinle-I (Devamı Sa: 6 Sü: 1 do)
Atlantik paktı hazırlıkları sür'atle inkişaf ediyor
Akdeniz paktı, ancak Atlantik paktının imzalanmasından sonra ele alınacak
Londra, 21 (a.a.) — «Reuter»; Bevin, Atlantik projesine,
Rcutc-r ajansının siyasî yaza-1malik askerî yardıma ait herhan-rnııu bildirdiğine göre, îngilte- (Devamı sa. b sü. s do)
reLİu Vaşington Büyük Elçisi Slr Ol.ver Franks, yarın veya çarşamba günü Dışişleri Bakanı A( beson ile buluşacak ve kendisiyle Atlantik Paktına müteallik müzakerelere devam edecektir.
L«ndra, 21 (a.a.) — («Afp):
Umumiyetle iyi haber alan kay rAklan bildirildiğine göre, îngil-tue Dışişleri Bakanı Bevin. tı-gılterenin Vaşington Büyük Elçisi Sır Oliver Franks'a, Atlantik paktı projesinin müzakeresinde atacağı durum hakkında talimat v.rmiştir.
İngiltere Dışişleri Bakanı Va-şir.gtondaki temsilcisine gönderil "i bu talimatta, müzakerelerin cereyanını hızlandırmak gayesile koı grede geciktirici bir tepki yapacak hususlardan çekinmesini tavsiye etmiştir. Acheson’un görüşünü tamamiyie kabul eden M.
oto-
Ankara, 21 (Telefonla) — Mec lis bugün saat 15 de Raif Kara-denizin başkanlığında toplanmıştır. Salon her zamankinden daha kalabalıktı. Dinleyici locaları da tamamen dolmuştu. İlk defa başkan celseyi açmış, büdçe müzakerelerine başlanacağını söylemiştir. Başkan, zamanın.dar nl-, ■duğunu söyliyerc-lt Meclisli^-, x~- -. ma programını şu şekilde t.x ıt etmiştir. Sabah ondan on üçe, öğleden sonra 15 den 19 a, akşam lan da 21 den 24 e kadar. Teklif bütün üyelerce kabul edildi.
İlk defa kürsüye gelen Maliye Bakanı İsmail Rüştü Aksal büd çe hakkında tir konuşma yapt'.
Müteakiben de A. Menderes, S. Batur, A. Oğuz konuştular
ÜÇÜNCÜ ÖTÜRÜM
Ankara, 21 (Telefonla) — Büd ce müzakereleri üzerinde üçüncü oturum akşam saat 21 de Feridun Fikrinin başkanlığında açıldı.
Demokrat milletvekili Hakkı - Gedik:
(Devamı Sa: 5 Sü: 1 do)
—Dünkü----.
Meclisten
NOTLAR
Ankara 21 (ADİL A.KBA telefonla bildiriyor) — Bugünkü toplantıda Maliye Bakanı Rüştü Aksal’ın, henüz bu makam için biraz daha tecrübeye ihtiyacı olduğu've Meclisteki beyanatının da dinleyiciler arasında fazla müessir olmadığı gibi rakamlar üzerinde de zaman zaman kat’î ifadelerde bulunmaması nazarı dikkati celbetmiş ve bu yeni Bakanın önümüzdeki sene büdcesinde daha çok tecrübeli olarak ortaya çıkması temennisi hemen hemen bir çok milletvekilleri tarafından izhar edilmiştir.
(Devamı Sa. s Sü. 8 de)
İstanbul Emniyet teşkilâtı
modernize ediliyor
Belediye zabıtası emniyet teşkilâtından ayrı bir kadro halinde çalışacak
Anka t adak i temaslarını bitiren İsmail Hakkı Baykal şehrimize döndü
İdarî bazı temaslarda bulunmak üzere Ankaraya gitmiş bulunan Emniyet Müdürü İsmail Hakkı Baykal dün sabahki ekspresle şehrimize dönmüştür.
Öğrendiğimize göre İstanbul
Millet Partisi ve Demokrat Partinin yeni yıl büdcesine ait tenkidlerinin metni
D. P. adına
M. P. adına
^Menderes dedi ki
J «İçinde bulunduğumuz şartlarda bu ' . ’ şekilde cezri tedbirler almazsak iktisadi ;
1 ve mali sahada bir çöküntü muhakkak- 1
. tır. Yeni hükümet bir kaç gün içinde 80
I milyon liralık bir tasarruf sağladı. Fa- ( ; kat bu çok azdır. Daha fazlası sağlana- \ ' • bilirdi.»
rS« Batur dedi ki
«M illeti bugünkü şekilde vergi yük: ][ 1 altında tutan iktidar partisinin milli ( ı bünyenin temel toprağını sarstığını soy- ] içmeden geçemiyeceğiz. Milli takati saı - J san şimdiki büdce ile devam edegelmek- ı ' te olan sistemin halkla hükümet arasın- I !1 dakî Kırıklığı idame ettireceği bir haki- ' I kat tir.» , *
Ankara 21 (Telefonla) — Maliye Bakanı İsmail Rüştü Aksaldan sonra D. P. adına Adnan Menderes söz aldı vo ezcümle şunlan söyledi:
«Bütçelerin tan zimi muhakkak surette tahminlere dayanmaktadır. Fakat bu tahminlerin çok yakın farklar ar* zetmesi de şarttır. Halbuki bizde tamamen bunun
aksine gidilmek- Demokrat Parti sözcüsü tedir. MeBelâ 917 ı Adnan Menderes senesinde giderlerde 230 milyon lira bir tâlimin farkı, 948 de 180 milyon fark. Bunlar umumî bütçeye nisbet edilirse bu farklar yüzde 16 ve yüzde 14 nisbetlerindedir. Halbuki bütçelerin özlük hakları ve devlet bütçelerine ayrılan tahsisat gibi mühim masraflara varan yekûnları aşağı yukarı sabit olduğundan tahmin farklarının bu nisbetlerin de üstünde olacağı aşikâr-(Devamı: Sa. 3 - sü. 3 dc)
Ankara 21 (Te- mi lefonla) — Adnan Menderesten ' sonra Millet Partisi adına konuşan Suphi Batur kürsüye geldi ve partisinin tenkitlerini şöyle açıkladı:
— «1949 bütçesi iki aylık bir gecikmeden sonra bu müddetlere ait muvakkat bütçeleri de kap-lıyarak huzurunu za getirilmiş bulunuyor. İktidar partisi hükümeti Millet Partisi sözcüsü geçirilen tecrü- Suphi Batur
belerden ilham alarak bu mahzuru daha evvel
görebilmiş olsaydı Meclis murakabesini zaafa uğratacağından şüphe olmıyan ve israflara yo! açan muvakkat bütçeler getirmek zorunda kalmazdı. Vergilerin ne gibi hizmetlere tahsis edildiği hakkında umumî efkârın açıkça haberdar edilmesine pek de lüzum hissedllmiyen bir devrin itirazsız denilecek bir şekilde çabucak ya-(Devamı Sa. 5 Sü. G da)
Emniyet Müdürünün bu defaki. Son alınan kararlara göre îs-temr-slarında İstanbul şehrinin tanbulda hâlen Emniyet 6 ncı Şu emniyet ve asayişi ve İstanbul besi tarafından yapılmakta olan emniyet teşkilâtı için önemli görü,meler olmuş, yeni bazı kararlar alınmıştır.
Belediye zabıtası vazifesi bundan sonra doğrudan doğruya belediyeye bağlı ve emniyetle hiç bir suretle alâkası olmayan ayrı bir teşkilât tarafından tedvir edilecektir. Bu teşkilât mensupları ayrı bir kıyafeti lâbis olacaktır.
Emniyet 6 ncı Şube, seyrüsefer işlerinin yalnız emniyet ve inti-zamiyle alâkalı olacaktır.
Halen Belediye hudutları için dc Belediye zabıta işlerinin gö-(Devamı Sa. s SU. 8 d.()
I Ağaçlı Linyitlerinin işletilmesi işini tetkik etmek üzere evvelki gün Ankara-dan şehrimize gelen Ereğli Kömür İşletmesi Genel Müdürü Ihsan’m başkanlığındaki beş kişilik heyet dün Etibank'da banka müdürünün de iştirakiyle bir toplantı yaparak meseleyi etraflıca görüşmüştür.
Heyet yarın Linyit nım-takasına giderek mahallin-İde tetkiklerde bulunacaktır. Linyitlerin bu sene içinde işletilmesine başlanmasına çalışılmaktadır.
KONGREŞi
Ibtanbul umum işlemeciler küçük sanat kooperatifi senelik kongresini dün saat 14 dc Eminönü halkevi salonlarında yapmıştır.
Kongre başkanlığına Muzaffer Eruğur seçildikten sonra idaıe heyetinin bir yıllık faaliyet vo hetob raporu okunarak tasvib o-Iunmuş ve serbest dileklere geçil nıiHlir. Dilekler mevzuunda konu şnn'arın ekserisi işi şahsiyet'-' dökerek karşılıklı ağız kavgalarında bulunmuşlar ve kongrenin mahiyetini değiştirip salonu gürültüye boğmuşlardır. Münakaşa lar neticesinde kooperatif müdü rü Feridun Baykal, kooperatifin çalınmalarına dair bir çok açık lamalarda bulunduktan sonra istila ettiğini bildirmiştir.
Müteakiben idare heyeti seçimi yapılmış, Recep Çöibaşı, Mu za'ler Eruğur, Yeıvant Tıkır, Hikmet Evci, Cemal Özipek, Va hap Mertkan, ldris özerler seçilmişlerdir.
HALKEVLERİ
Evvelki gün Halkevlerinin ku- bir kasabaya gidecek olta, doğruca ruluş yıldönümü tos'ld edildi. Halkevino iniyor; vorecoğl siyası nu-Ankarada bu törene ait verilen bir tuk Halkevi salonunda vorilıyor; nutukla İktidar partisi umumi sek- hattâ o esnada kalabalık toplamak reler muavini, bir müddettcnberl İçin kahvelorin kapattırıldığına da Halkevlorlno verllmok Istonen şeklo »ahit oldum.
do temas eyledi vo «Hatkovlorlnln ..................................... —
milli rlhnlyote uygun hor fikir ve kanaato açık olduğunu» söyledi.
şudur:
Halkovlorl hakiki hüviyetleriyle yaşatmak İsteniliyorsa onları homen tamamen siyasetten tecrid eylemoll-dlr. Bu yapılmadıkça Halkevleri bi« Bundan anlaşılan mâna şu ur. taraf bir rağbetle faaliyette buluna-iktldar partlslno mensup olsun maz
olmasın horkes bu toşekkülloro de- Unutmamalı kİ momlokette rejini vam cdebllocck vo ondan faydaluna- oi^ag gabul odllon demokrasi, her-cak. İktidar fırkasının genel sokre- koso |Sled|g| g|b| düşünmek hakkını terinin bunu tokido lüzum görmesi, vermiştir. bu İtibarla tok parti rojl* Halkevlerinin çok mahdud bir saha- mınde olduğu gibi Içtihad vo kanaa« da kalmış olmasındandır. Bunu par- t|n) mutlaka bir fikre, bir düşüncelinin büyükleri görüyor vo anlıyor. yo bağlamak mooburlyetl artık kal-Halkovlerl İktidar partisinin bl- mamıştır. Nasıl iktidar parlıs.ndt» ror klübü halinde bulunuyor; İkil- taraftarlıkta münakaşası* bir bağlan dar partlslno dahil bulunınıyanlar, ma varsa muhaliflerde de buna m& kendilerini bu evlordo tamamen ya- kûs olarak iktidar partisi siyasetine bancı gibi görüyorlar, çünkü bazı karşı bir uzak durma taassubu var» partizanlardaki sektör ruh, onların dır. Halkı, Halk Partisine doğllso samimi bir tebessümle kabulüno mâni bile Halkovlne olsun çokobilmok İçin oluyor. Halkovlorl, İktidar parlleb aradaki buzu kırmak lâzımdır. Bu da nln siyasi şubeleri halindo kaldıkça dediğimiz gibi Halkevlerine yalnız çerçevoslnl doğlştirmoğo İmkân ola- kültürel bir şekil vorır.elıle olur, mıyacaktır. Meselâ partinin sayılı ULUNAY
şahsiyetlerinden biri propaganda İçin
SALI 22 ŞUBAT 1949 Sahibi; Safa Kılıçlıoğlu İdare: Nuruosmanlye Noı 1T Tel adresli «YENİ SABAH» ** | • T A N B U L Telefon: 2070S Yeni Sabah 11 inci Y.J, No. 3561 HÜRRİYET VE HAKKIN YILMAZ MÜDAF1IYİZ Sapsı: 10 Kuruj LiLi MERİNOS YÜNLERİNİ ARAYINIZ
MUHALEFETİN BÜDCE TENKİDLERİ
Dün gece yarısına kadar devam eden Meclis müzakerelerinde hükümeti şiddetle tenkid eden muhalefet sözcülerinin müşterek kanaati:
“memleket malî bir uçuruma sürüklenmektedir,,
Bütçe üzerinde Maliye Bakanının
Meclise verdiği izahat
Ankara 21 (Teleîonla) — Büyük Millet Meclisi bugün Şükrü Saraçoğlu'nun başkanlığında yapığı toplantıda 1919 yılı bütçesini müzakereye başlamıştır.
Bu münasebetle Maliye Bakanı İsmail Rüştü Aksal büdçenin heyeti umumlyesi üzerinde açıklama da bulunmuş,
2 ci Haşan Saka hükümeti tarafından hazırlanan büdçenin yeni baçdan tetkikine lüzum hissedil -algini belirterek 919 yılı büdçesl-nın rakkamlanna temasla (lcm: ■■ ir ki:
9|9 biidçesi
Muhterem arkadaşlarım,
İkinci Haşan Saka hükümeti t&ıafından takdim olunan btldçe-6e ödenekler yekûnu 1.415.550.000 lira buna mukabil gelir tahminleri 1.295.550.000 lira olarak teklif Müstakil Demokratlar grupıt edilmişti. Yeni hükümetinizce ya-sÖzciisü Ahmet Oğuz (Devamı Sa: 6 Sü: S de)
Maliye Bakanı İsmail Rüştü Aksal
Meclisin bundan evvelki içtim alarmdan bir gfaHnilş
Meclis dün üç oturum yaptı
C. H. P. Milletvekilleri büdce dolay isiyle hükümeti övmekte kusur etmediler
BÜDCE KANALiLE.
Ord. Prof.
ŞÜKRÜ BABAN r^ün, Büyük Millet Meclisi, ■^yeni Maliye Bakanının yeni yıl bütçesi hakkıudaki unıumi mütalâasiyle 1949 senesi hesap muvazenesini incelemeğe başlamış bulunuyor. Türk milletinin bir yıllık gelir ve giderini tâyin edecek bu konuşmaların ve kabul edilecek kanunun ehemmiyeti hiç bir zaman gözönünden kaçırılmamalıdır. Millet Meclislerinin, her memlekette, en esaslı vazifesi bütçeyi tetkik etmek ve onun ü-zerinde çok büyük bir hassaskk-la durmaktır. Hattâ millet hâkimiyeti dâvası başlangıçta millet temsilcilerine ve murahhaslarına gelir ve giderlerin kontrol hakkı verilmesi yüzünden çıkmıştır, denebilir. Gerek Fransada, gerek İngiiterede hükümdarların ve kralların mutlak üstünlüklerine karşı ilk ayaklanmalar hep vergi ve bütçe yüzünden olmuştur. Ma) canın yongası olduğuna göre milletlerin kendilerinden a-lınan paralar ve onların sarf mahalleri hakkında çok titiz ve u-yanık bulunmaları en tabii haklardandır. Uzun zamanlar memleketimizde bütçe tartışmaları Mecliste, çok büyük bir mevki tutmazdı. Tek partinin memleket mukadderatına hâkim olduğu o devirlerde bütçe daha ziyade encümenlerde etraflıca incelenir ve parti grup toplantılarında tenkitler gizli yapılırdı. Fakat bütçe umumi heyete arzolunduğu vakit bütün müzakereler iki, iiç celsede biter, suri bazı tenkitler yapılmakla İktifa olunurdu.
En büyük mantıksızlık ve te-zadlara bile kimse ilişmezdi. Faraza zamanın Maliye Bakanı göğünü gere gere Meclise denk bütçe getirdiğini İfade eder, fakat yine aynı celse veya müteakip bir oturumda bütçe açığının bir İÇ istikraz ile karşılanacağını söyler, binaenaleyh bu hususta kendisine müsaade olunmasını isterdi.
Birkaç s,Wlr but40 daha S|R elenmeğe ba,âul,. Hattâ bu yıl Cumhuriyet devri,,.,, tarihin,|. ilk defa olmak üzere iki ay muvakkat bütçe He İdare olunduk. Çünkü encümenlerde ve tâli encümenlerde —bu da bu seneye mahsus mesut bir yenilik— rakamlar çok didiklendi, hattâ eski kabinenin düşmesinde bu bütçe Çatışmalarının hiç tesiri dığt bile iddia edilemez. Bunun uğurlu ve verimli bir başlangıç olduğunda şüphe yoktur.
Yalnız bütçe her türlü tediyelere kanunen imkân veren veya her nevi tediye imkânını selbe--«lerı keskin bir âlet olduğundan Mitçe He ayn ve üzerinde uzun u 7 u n konuşulmak icabedcn v®y® tâdil etmek ©Jur”1* hllJ’ar etnMJ»nek dalıa iyi Faraza Fransada üçüncü cumhuriyet devrinde —4'üneü cumhuriyette daha ziyade, öyle ya— ■yan meclisinin kabineye güven-•İ4ük reyi vermesine imkân yok-(Devamı 6a ı 5 8ü: o fle)
Müstakil Demokratlar adına
A. Oğuz'un tenkidleri: “Demokratik bir idarede büdcelerin her şeyden evvel samimî olmaları şarttır,,
Ankara, 21 (Telefonla) ....-o
Suphi Baturdan sonra Müstakil rinde kısaç Demokratlar* adına Ahmet Oğuz !*•""”• 13 s&z alarak şunları söylemiştir: c t— Büdce lıakkmdaki mütale-11 aîanmızı arza başlamadan önceli bu gecikmeğe müessir olan âmil-i
Müzakereler bugün devam edecek
İler ve doğurduğu neticeler üze-i.._ada durmak faydalı o-I kucaktır. Batice tasarısına hâkim olan zihniyet ve görüşü tesbit | etmek maksadile büdce komisyo-Irrı.da Hükümet Başkanını dinle-I (Devamı Sa: 6 Sü: 1 do)
Atlantik paktı hazırlıkları sür'atle inkişaf ediyor
Akdeniz paktı, ancak Atlantik paktının imzalanmasından sonra ele alınacak
Londra, 21 (a.a.) — «Reuter»; Bevin, Atlantik projesine,
Rcutc-r ajansının siyasî yaza-1malik askerî yardıma ait herhan-rnııu bildirdiğine göre, îngilte- (Devamı sa. b sü. s do)
reLİu Vaşington Büyük Elçisi Slr Ol.ver Franks, yarın veya çarşamba günü Dışişleri Bakanı A( beson ile buluşacak ve kendisiyle Atlantik Paktına müteallik müzakerelere devam edecektir.
L«ndra, 21 (a.a.) — («Afp):
Umumiyetle iyi haber alan kay rAklan bildirildiğine göre, îngil-tue Dışişleri Bakanı Bevin. tı-gılterenin Vaşington Büyük Elçisi Sır Oliver Franks'a, Atlantik paktı projesinin müzakeresinde atacağı durum hakkında talimat v.rmiştir.
İngiltere Dışişleri Bakanı Va-şir.gtondaki temsilcisine gönderil "i bu talimatta, müzakerelerin cereyanını hızlandırmak gayesile koı grede geciktirici bir tepki yapacak hususlardan çekinmesini tavsiye etmiştir. Acheson’un görüşünü tamamiyie kabul eden M.
oto-
Ankara, 21 (Telefonla) — Mec lis bugün saat 15 de Raif Kara-denizin başkanlığında toplanmıştır. Salon her zamankinden daha kalabalıktı. Dinleyici locaları da tamamen dolmuştu. İlk defa başkan celseyi açmış, büdçe müzakerelerine başlanacağını söylemiştir. Başkan, zamanın.dar nl-, ■duğunu söyliyerc-lt Meclisli^-, x~- -. ma programını şu şekilde t.x ıt etmiştir. Sabah ondan on üçe, öğleden sonra 15 den 19 a, akşam lan da 21 den 24 e kadar. Teklif bütün üyelerce kabul edildi.
İlk defa kürsüye gelen Maliye Bakanı İsmail Rüştü Aksal büd çe hakkında tir konuşma yapt'.
Müteakiben de A. Menderes, S. Batur, A. Oğuz konuştular
ÜÇÜNCÜ ÖTÜRÜM
Ankara, 21 (Telefonla) — Büd ce müzakereleri üzerinde üçüncü oturum akşam saat 21 de Feridun Fikrinin başkanlığında açıldı.
Demokrat milletvekili Hakkı - Gedik:
(Devamı Sa: 5 Sü: 1 do)
—Dünkü----.
Meclisten
NOTLAR
Ankara 21 (ADİL A.KBA telefonla bildiriyor) — Bugünkü toplantıda Maliye Bakanı Rüştü Aksal’ın, henüz bu makam için biraz daha tecrübeye ihtiyacı olduğu've Meclisteki beyanatının da dinleyiciler arasında fazla müessir olmadığı gibi rakamlar üzerinde de zaman zaman kat’î ifadelerde bulunmaması nazarı dikkati celbetmiş ve bu yeni Bakanın önümüzdeki sene büdcesinde daha çok tecrübeli olarak ortaya çıkması temennisi hemen hemen bir çok milletvekilleri tarafından izhar edilmiştir.
(Devamı Sa. s Sü. 8 de)
İstanbul Emniyet teşkilâtı
modernize ediliyor
Belediye zabıtası emniyet teşkilâtından ayrı bir kadro halinde çalışacak
Anka t adak i temaslarını bitiren İsmail Hakkı Baykal şehrimize döndü
İdarî bazı temaslarda bulunmak üzere Ankaraya gitmiş bulunan Emniyet Müdürü İsmail Hakkı Baykal dün sabahki ekspresle şehrimize dönmüştür.
Öğrendiğimize göre İstanbul
Millet Partisi ve Demokrat Partinin yeni yıl büdcesine ait tenkidlerinin metni
D. P. adına
M. P. adına
^Menderes dedi ki
J «İçinde bulunduğumuz şartlarda bu ' . ’ şekilde cezri tedbirler almazsak iktisadi ;
1 ve mali sahada bir çöküntü muhakkak- 1
. tır. Yeni hükümet bir kaç gün içinde 80
I milyon liralık bir tasarruf sağladı. Fa- ( ; kat bu çok azdır. Daha fazlası sağlana- \ ' • bilirdi.»
rS« Batur dedi ki
«M illeti bugünkü şekilde vergi yük: ][ 1 altında tutan iktidar partisinin milli ( ı bünyenin temel toprağını sarstığını soy- ] içmeden geçemiyeceğiz. Milli takati saı - J san şimdiki büdce ile devam edegelmek- ı ' te olan sistemin halkla hükümet arasın- I !1 dakî Kırıklığı idame ettireceği bir haki- ' I kat tir.» , *
Ankara 21 (Telefonla) — Maliye Bakanı İsmail Rüştü Aksaldan sonra D. P. adına Adnan Menderes söz aldı vo ezcümle şunlan söyledi:
«Bütçelerin tan zimi muhakkak surette tahminlere dayanmaktadır. Fakat bu tahminlerin çok yakın farklar ar* zetmesi de şarttır. Halbuki bizde tamamen bunun
aksine gidilmek- Demokrat Parti sözcüsü tedir. MeBelâ 917 ı Adnan Menderes senesinde giderlerde 230 milyon lira bir tâlimin farkı, 948 de 180 milyon fark. Bunlar umumî bütçeye nisbet edilirse bu farklar yüzde 16 ve yüzde 14 nisbetlerindedir. Halbuki bütçelerin özlük hakları ve devlet bütçelerine ayrılan tahsisat gibi mühim masraflara varan yekûnları aşağı yukarı sabit olduğundan tahmin farklarının bu nisbetlerin de üstünde olacağı aşikâr-(Devamı: Sa. 3 - sü. 3 dc)
Ankara 21 (Te- mi lefonla) — Adnan Menderesten ' sonra Millet Partisi adına konuşan Suphi Batur kürsüye geldi ve partisinin tenkitlerini şöyle açıkladı:
— «1949 bütçesi iki aylık bir gecikmeden sonra bu müddetlere ait muvakkat bütçeleri de kap-lıyarak huzurunu za getirilmiş bulunuyor. İktidar partisi hükümeti Millet Partisi sözcüsü geçirilen tecrü- Suphi Batur
belerden ilham alarak bu mahzuru daha evvel
görebilmiş olsaydı Meclis murakabesini zaafa uğratacağından şüphe olmıyan ve israflara yo! açan muvakkat bütçeler getirmek zorunda kalmazdı. Vergilerin ne gibi hizmetlere tahsis edildiği hakkında umumî efkârın açıkça haberdar edilmesine pek de lüzum hissedllmiyen bir devrin itirazsız denilecek bir şekilde çabucak ya-(Devamı Sa. 5 Sü. G da)
Emniyet Müdürünün bu defaki. Son alınan kararlara göre îs-temr-slarında İstanbul şehrinin tanbulda hâlen Emniyet 6 ncı Şu emniyet ve asayişi ve İstanbul besi tarafından yapılmakta olan emniyet teşkilâtı için önemli görü,meler olmuş, yeni bazı kararlar alınmıştır.
Belediye zabıtası vazifesi bundan sonra doğrudan doğruya belediyeye bağlı ve emniyetle hiç bir suretle alâkası olmayan ayrı bir teşkilât tarafından tedvir edilecektir. Bu teşkilât mensupları ayrı bir kıyafeti lâbis olacaktır.
Emniyet 6 ncı Şube, seyrüsefer işlerinin yalnız emniyet ve inti-zamiyle alâkalı olacaktır.
Halen Belediye hudutları için dc Belediye zabıta işlerinin gö-(Devamı Sa. s SU. 8 d.()
I Ağaçlı Linyitlerinin işletilmesi işini tetkik etmek üzere evvelki gün Ankara-dan şehrimize gelen Ereğli Kömür İşletmesi Genel Müdürü Ihsan’m başkanlığındaki beş kişilik heyet dün Etibank'da banka müdürünün de iştirakiyle bir toplantı yaparak meseleyi etraflıca görüşmüştür.
Heyet yarın Linyit nım-takasına giderek mahallin-İde tetkiklerde bulunacaktır. Linyitlerin bu sene içinde işletilmesine başlanmasına çalışılmaktadır.
KONGREŞi
Ibtanbul umum işlemeciler küçük sanat kooperatifi senelik kongresini dün saat 14 dc Eminönü halkevi salonlarında yapmıştır.
Kongre başkanlığına Muzaffer Eruğur seçildikten sonra idaıe heyetinin bir yıllık faaliyet vo hetob raporu okunarak tasvib o-Iunmuş ve serbest dileklere geçil nıiHlir. Dilekler mevzuunda konu şnn'arın ekserisi işi şahsiyet'-' dökerek karşılıklı ağız kavgalarında bulunmuşlar ve kongrenin mahiyetini değiştirip salonu gürültüye boğmuşlardır. Münakaşa lar neticesinde kooperatif müdü rü Feridun Baykal, kooperatifin çalınmalarına dair bir çok açık lamalarda bulunduktan sonra istila ettiğini bildirmiştir.
Müteakiben idare heyeti seçimi yapılmış, Recep Çöibaşı, Mu za'ler Eruğur, Yeıvant Tıkır, Hikmet Evci, Cemal Özipek, Va hap Mertkan, ldris özerler seçilmişlerdir.
HALKEVLERİ
Evvelki gün Halkevlerinin ku- bir kasabaya gidecek olta, doğruca ruluş yıldönümü tos'ld edildi. Halkevino iniyor; vorecoğl siyası nu-Ankarada bu törene ait verilen bir tuk Halkevi salonunda vorilıyor; nutukla İktidar partisi umumi sek- hattâ o esnada kalabalık toplamak reler muavini, bir müddettcnberl İçin kahvelorin kapattırıldığına da Halkevlorlno verllmok Istonen şeklo »ahit oldum.
do temas eyledi vo «Hatkovlorlnln ..................................... —
milli rlhnlyote uygun hor fikir ve kanaato açık olduğunu» söyledi.
şudur:
Halkovlorl hakiki hüviyetleriyle yaşatmak İsteniliyorsa onları homen tamamen siyasetten tecrid eylemoll-dlr. Bu yapılmadıkça Halkevleri bi« Bundan anlaşılan mâna şu ur. taraf bir rağbetle faaliyette buluna-iktldar partlslno mensup olsun maz
olmasın horkes bu toşekkülloro de- Unutmamalı kİ momlokette rejini vam cdebllocck vo ondan faydaluna- oi^ag gabul odllon demokrasi, her-cak. İktidar fırkasının genel sokre- koso |Sled|g| g|b| düşünmek hakkını terinin bunu tokido lüzum görmesi, vermiştir. bu İtibarla tok parti rojl* Halkevlerinin çok mahdud bir saha- mınde olduğu gibi Içtihad vo kanaa« da kalmış olmasındandır. Bunu par- t|n) mutlaka bir fikre, bir düşüncelinin büyükleri görüyor vo anlıyor. yo bağlamak mooburlyetl artık kal-Halkovlerl İktidar partisinin bl- mamıştır. Nasıl iktidar parlıs.ndt» ror klübü halinde bulunuyor; İkil- taraftarlıkta münakaşası* bir bağlan dar partlslno dahil bulunınıyanlar, ma varsa muhaliflerde de buna m& kendilerini bu evlordo tamamen ya- kûs olarak iktidar partisi siyasetine bancı gibi görüyorlar, çünkü bazı karşı bir uzak durma taassubu var» partizanlardaki sektör ruh, onların dır. Halkı, Halk Partisine doğllso samimi bir tebessümle kabulüno mâni bile Halkovlne olsun çokobilmok İçin oluyor. Halkovlorl, İktidar parlleb aradaki buzu kırmak lâzımdır. Bu da nln siyasi şubeleri halindo kaldıkça dediğimiz gibi Halkevlerine yalnız çerçevoslnl doğlştirmoğo İmkân ola- kültürel bir şekil vorır.elıle olur, mıyacaktır. Meselâ partinin sayılı ULUNAY
şahsiyetlerinden biri propaganda İçin
SALI 22 ŞUBAT 1949 Sahibi; Safa Kılıçlıoğlu İdare: Nuruosmanlye Noı 1T Tel adresli «YENİ SABAH» ** | • T A N B U L Telefon: 2070S Yeni Sabah 11 inci Y.J, No. 3561 HÜRRİYET VE HAKKIN YILMAZ MÜDAF1IYİZ Sapsı: 10 Kuruj LiLi MERİNOS YÜNLERİNİ ARAYINIZ
MUHALEFETİN BÜDCE TENKİDLERİ
Dün gece yarısına kadar devam eden Meclis müzakerelerinde hükümeti şiddetle tenkid eden muhalefet sözcülerinin müşterek kanaati:
“memleket malî bir uçuruma sürüklenmektedir,,
Bütçe üzerinde Maliye Bakanının
Meclise verdiği izahat
Ankara 21 (Teleîonla) — Büyük Millet Meclisi bugün Şükrü Saraçoğlu'nun başkanlığında yapığı toplantıda 1919 yılı bütçesini müzakereye başlamıştır.
Bu münasebetle Maliye Bakanı İsmail Rüştü Aksal büdçenin heyeti umumlyesi üzerinde açıklama da bulunmuş,
2 ci Haşan Saka hükümeti tarafından hazırlanan büdçenin yeni baçdan tetkikine lüzum hissedil -algini belirterek 919 yılı büdçesl-nın rakkamlanna temasla (lcm: ■■ ir ki:
9|9 biidçesi
Muhterem arkadaşlarım,
İkinci Haşan Saka hükümeti t&ıafından takdim olunan btldçe-6e ödenekler yekûnu 1.415.550.000 lira buna mukabil gelir tahminleri 1.295.550.000 lira olarak teklif Müstakil Demokratlar grupıt edilmişti. Yeni hükümetinizce ya-sÖzciisü Ahmet Oğuz (Devamı Sa: 6 Sü: S de)
Maliye Bakanı İsmail Rüştü Aksal
Meclisin bundan evvelki içtim alarmdan bir gfaHnilş
Meclis dün üç oturum yaptı
C. H. P. Milletvekilleri büdce dolay isiyle hükümeti övmekte kusur etmediler
BÜDCE KANALiLE.
Ord. Prof.
ŞÜKRÜ BABAN r^ün, Büyük Millet Meclisi, ■^yeni Maliye Bakanının yeni yıl bütçesi hakkıudaki unıumi mütalâasiyle 1949 senesi hesap muvazenesini incelemeğe başlamış bulunuyor. Türk milletinin bir yıllık gelir ve giderini tâyin edecek bu konuşmaların ve kabul edilecek kanunun ehemmiyeti hiç bir zaman gözönünden kaçırılmamalıdır. Millet Meclislerinin, her memlekette, en esaslı vazifesi bütçeyi tetkik etmek ve onun ü-zerinde çok büyük bir hassaskk-la durmaktır. Hattâ millet hâkimiyeti dâvası başlangıçta millet temsilcilerine ve murahhaslarına gelir ve giderlerin kontrol hakkı verilmesi yüzünden çıkmıştır, denebilir. Gerek Fransada, gerek İngiiterede hükümdarların ve kralların mutlak üstünlüklerine karşı ilk ayaklanmalar hep vergi ve bütçe yüzünden olmuştur. Ma) canın yongası olduğuna göre milletlerin kendilerinden a-lınan paralar ve onların sarf mahalleri hakkında çok titiz ve u-yanık bulunmaları en tabii haklardandır. Uzun zamanlar memleketimizde bütçe tartışmaları Mecliste, çok büyük bir mevki tutmazdı. Tek partinin memleket mukadderatına hâkim olduğu o devirlerde bütçe daha ziyade encümenlerde etraflıca incelenir ve parti grup toplantılarında tenkitler gizli yapılırdı. Fakat bütçe umumi heyete arzolunduğu vakit bütün müzakereler iki, iiç celsede biter, suri bazı tenkitler yapılmakla İktifa olunurdu.
En büyük mantıksızlık ve te-zadlara bile kimse ilişmezdi. Faraza zamanın Maliye Bakanı göğünü gere gere Meclise denk bütçe getirdiğini İfade eder, fakat yine aynı celse veya müteakip bir oturumda bütçe açığının bir İÇ istikraz ile karşılanacağını söyler, binaenaleyh bu hususta kendisine müsaade olunmasını isterdi.
Birkaç s,Wlr but40 daha S|R elenmeğe ba,âul,. Hattâ bu yıl Cumhuriyet devri,,.,, tarihin,|. ilk defa olmak üzere iki ay muvakkat bütçe He İdare olunduk. Çünkü encümenlerde ve tâli encümenlerde —bu da bu seneye mahsus mesut bir yenilik— rakamlar çok didiklendi, hattâ eski kabinenin düşmesinde bu bütçe Çatışmalarının hiç tesiri dığt bile iddia edilemez. Bunun uğurlu ve verimli bir başlangıç olduğunda şüphe yoktur.
Yalnız bütçe her türlü tediyelere kanunen imkân veren veya her nevi tediye imkânını selbe--«lerı keskin bir âlet olduğundan Mitçe He ayn ve üzerinde uzun u 7 u n konuşulmak icabedcn v®y® tâdil etmek ©Jur”1* hllJ’ar etnMJ»nek dalıa iyi Faraza Fransada üçüncü cumhuriyet devrinde —4'üneü cumhuriyette daha ziyade, öyle ya— ■yan meclisinin kabineye güven-•İ4ük reyi vermesine imkân yok-(Devamı 6a ı 5 8ü: o fle)
Müstakil Demokratlar adına
A. Oğuz'un tenkidleri: “Demokratik bir idarede büdcelerin her şeyden evvel samimî olmaları şarttır,,
Ankara, 21 (Telefonla) ....-o
Suphi Baturdan sonra Müstakil rinde kısaç Demokratlar* adına Ahmet Oğuz !*•""”• 13 s&z alarak şunları söylemiştir: c t— Büdce lıakkmdaki mütale-11 aîanmızı arza başlamadan önceli bu gecikmeğe müessir olan âmil-i
Müzakereler bugün devam edecek
İler ve doğurduğu neticeler üze-i.._ada durmak faydalı o-I kucaktır. Batice tasarısına hâkim olan zihniyet ve görüşü tesbit | etmek maksadile büdce komisyo-Irrı.da Hükümet Başkanını dinle-I (Devamı Sa: 6 Sü: 1 do)
Atlantik paktı hazırlıkları sür'atle inkişaf ediyor
Akdeniz paktı, ancak Atlantik paktının imzalanmasından sonra ele alınacak
Londra, 21 (a.a.) — «Reuter»; Bevin, Atlantik projesine,
Rcutc-r ajansının siyasî yaza-1malik askerî yardıma ait herhan-rnııu bildirdiğine göre, îngilte- (Devamı sa. b sü. s do)
reLİu Vaşington Büyük Elçisi Slr Ol.ver Franks, yarın veya çarşamba günü Dışişleri Bakanı A( beson ile buluşacak ve kendisiyle Atlantik Paktına müteallik müzakerelere devam edecektir.
L«ndra, 21 (a.a.) — («Afp):
Umumiyetle iyi haber alan kay rAklan bildirildiğine göre, îngil-tue Dışişleri Bakanı Bevin. tı-gılterenin Vaşington Büyük Elçisi Sır Oliver Franks'a, Atlantik paktı projesinin müzakeresinde atacağı durum hakkında talimat v.rmiştir.
İngiltere Dışişleri Bakanı Va-şir.gtondaki temsilcisine gönderil "i bu talimatta, müzakerelerin cereyanını hızlandırmak gayesile koı grede geciktirici bir tepki yapacak hususlardan çekinmesini tavsiye etmiştir. Acheson’un görüşünü tamamiyie kabul eden M.
oto-
Ankara, 21 (Telefonla) — Mec lis bugün saat 15 de Raif Kara-denizin başkanlığında toplanmıştır. Salon her zamankinden daha kalabalıktı. Dinleyici locaları da tamamen dolmuştu. İlk defa başkan celseyi açmış, büdçe müzakerelerine başlanacağını söylemiştir. Başkan, zamanın.dar nl-, ■duğunu söyliyerc-lt Meclisli^-, x~- -. ma programını şu şekilde t.x ıt etmiştir. Sabah ondan on üçe, öğleden sonra 15 den 19 a, akşam lan da 21 den 24 e kadar. Teklif bütün üyelerce kabul edildi.
İlk defa kürsüye gelen Maliye Bakanı İsmail Rüştü Aksal büd çe hakkında tir konuşma yapt'.
Müteakiben de A. Menderes, S. Batur, A. Oğuz konuştular
ÜÇÜNCÜ ÖTÜRÜM
Ankara, 21 (Telefonla) — Büd ce müzakereleri üzerinde üçüncü oturum akşam saat 21 de Feridun Fikrinin başkanlığında açıldı.
Demokrat milletvekili Hakkı - Gedik:
(Devamı Sa: 5 Sü: 1 do)
—Dünkü----.
Meclisten
NOTLAR
Ankara 21 (ADİL A.KBA telefonla bildiriyor) — Bugünkü toplantıda Maliye Bakanı Rüştü Aksal’ın, henüz bu makam için biraz daha tecrübeye ihtiyacı olduğu've Meclisteki beyanatının da dinleyiciler arasında fazla müessir olmadığı gibi rakamlar üzerinde de zaman zaman kat’î ifadelerde bulunmaması nazarı dikkati celbetmiş ve bu yeni Bakanın önümüzdeki sene büdcesinde daha çok tecrübeli olarak ortaya çıkması temennisi hemen hemen bir çok milletvekilleri tarafından izhar edilmiştir.
(Devamı Sa. s Sü. 8 de)
İstanbul Emniyet teşkilâtı
modernize ediliyor
Belediye zabıtası emniyet teşkilâtından ayrı bir kadro halinde çalışacak
Anka t adak i temaslarını bitiren İsmail Hakkı Baykal şehrimize döndü
İdarî bazı temaslarda bulunmak üzere Ankaraya gitmiş bulunan Emniyet Müdürü İsmail Hakkı Baykal dün sabahki ekspresle şehrimize dönmüştür.
Öğrendiğimize göre İstanbul
Millet Partisi ve Demokrat Partinin yeni yıl büdcesine ait tenkidlerinin metni
D. P. adına
M. P. adına
^Menderes dedi ki
J «İçinde bulunduğumuz şartlarda bu ' . ’ şekilde cezri tedbirler almazsak iktisadi ;
1 ve mali sahada bir çöküntü muhakkak- 1
. tır. Yeni hükümet bir kaç gün içinde 80
I milyon liralık bir tasarruf sağladı. Fa- ( ; kat bu çok azdır. Daha fazlası sağlana- \ ' • bilirdi.»
rS« Batur dedi ki
«M illeti bugünkü şekilde vergi yük: ][ 1 altında tutan iktidar partisinin milli ( ı bünyenin temel toprağını sarstığını soy- ] içmeden geçemiyeceğiz. Milli takati saı - J san şimdiki büdce ile devam edegelmek- ı ' te olan sistemin halkla hükümet arasın- I !1 dakî Kırıklığı idame ettireceği bir haki- ' I kat tir.» , *
Ankara 21 (Telefonla) — Maliye Bakanı İsmail Rüştü Aksaldan sonra D. P. adına Adnan Menderes söz aldı vo ezcümle şunlan söyledi:
«Bütçelerin tan zimi muhakkak surette tahminlere dayanmaktadır. Fakat bu tahminlerin çok yakın farklar ar* zetmesi de şarttır. Halbuki bizde tamamen bunun
aksine gidilmek- Demokrat Parti sözcüsü tedir. MeBelâ 917 ı Adnan Menderes senesinde giderlerde 230 milyon lira bir tâlimin farkı, 948 de 180 milyon fark. Bunlar umumî bütçeye nisbet edilirse bu farklar yüzde 16 ve yüzde 14 nisbetlerindedir. Halbuki bütçelerin özlük hakları ve devlet bütçelerine ayrılan tahsisat gibi mühim masraflara varan yekûnları aşağı yukarı sabit olduğundan tahmin farklarının bu nisbetlerin de üstünde olacağı aşikâr-(Devamı: Sa. 3 - sü. 3 dc)
Ankara 21 (Te- mi lefonla) — Adnan Menderesten ' sonra Millet Partisi adına konuşan Suphi Batur kürsüye geldi ve partisinin tenkitlerini şöyle açıkladı:
— «1949 bütçesi iki aylık bir gecikmeden sonra bu müddetlere ait muvakkat bütçeleri de kap-lıyarak huzurunu za getirilmiş bulunuyor. İktidar partisi hükümeti Millet Partisi sözcüsü geçirilen tecrü- Suphi Batur
belerden ilham alarak bu mahzuru daha evvel
görebilmiş olsaydı Meclis murakabesini zaafa uğratacağından şüphe olmıyan ve israflara yo! açan muvakkat bütçeler getirmek zorunda kalmazdı. Vergilerin ne gibi hizmetlere tahsis edildiği hakkında umumî efkârın açıkça haberdar edilmesine pek de lüzum hissedllmiyen bir devrin itirazsız denilecek bir şekilde çabucak ya-(Devamı Sa. 5 Sü. G da)
Emniyet Müdürünün bu defaki. Son alınan kararlara göre îs-temr-slarında İstanbul şehrinin tanbulda hâlen Emniyet 6 ncı Şu emniyet ve asayişi ve İstanbul besi tarafından yapılmakta olan emniyet teşkilâtı için önemli görü,meler olmuş, yeni bazı kararlar alınmıştır.
Belediye zabıtası vazifesi bundan sonra doğrudan doğruya belediyeye bağlı ve emniyetle hiç bir suretle alâkası olmayan ayrı bir teşkilât tarafından tedvir edilecektir. Bu teşkilât mensupları ayrı bir kıyafeti lâbis olacaktır.
Emniyet 6 ncı Şube, seyrüsefer işlerinin yalnız emniyet ve inti-zamiyle alâkalı olacaktır.
Halen Belediye hudutları için dc Belediye zabıta işlerinin gö-(Devamı Sa. s SU. 8 d.()
I Ağaçlı Linyitlerinin işletilmesi işini tetkik etmek üzere evvelki gün Ankara-dan şehrimize gelen Ereğli Kömür İşletmesi Genel Müdürü Ihsan’m başkanlığındaki beş kişilik heyet dün Etibank'da banka müdürünün de iştirakiyle bir toplantı yaparak meseleyi etraflıca görüşmüştür.
Heyet yarın Linyit nım-takasına giderek mahallin-İde tetkiklerde bulunacaktır. Linyitlerin bu sene içinde işletilmesine başlanmasına çalışılmaktadır.
KONGREŞi
Ibtanbul umum işlemeciler küçük sanat kooperatifi senelik kongresini dün saat 14 dc Eminönü halkevi salonlarında yapmıştır.
Kongre başkanlığına Muzaffer Eruğur seçildikten sonra idaıe heyetinin bir yıllık faaliyet vo hetob raporu okunarak tasvib o-Iunmuş ve serbest dileklere geçil nıiHlir. Dilekler mevzuunda konu şnn'arın ekserisi işi şahsiyet'-' dökerek karşılıklı ağız kavgalarında bulunmuşlar ve kongrenin mahiyetini değiştirip salonu gürültüye boğmuşlardır. Münakaşa lar neticesinde kooperatif müdü rü Feridun Baykal, kooperatifin çalınmalarına dair bir çok açık lamalarda bulunduktan sonra istila ettiğini bildirmiştir.
Müteakiben idare heyeti seçimi yapılmış, Recep Çöibaşı, Mu za'ler Eruğur, Yeıvant Tıkır, Hikmet Evci, Cemal Özipek, Va hap Mertkan, ldris özerler seçilmişlerdir.
HALKEVLERİ
Evvelki gün Halkevlerinin ku- bir kasabaya gidecek olta, doğruca ruluş yıldönümü tos'ld edildi. Halkevino iniyor; vorecoğl siyası nu-Ankarada bu törene ait verilen bir tuk Halkevi salonunda vorilıyor; nutukla İktidar partisi umumi sek- hattâ o esnada kalabalık toplamak reler muavini, bir müddettcnberl İçin kahvelorin kapattırıldığına da Halkevlorlno verllmok Istonen şeklo »ahit oldum.
do temas eyledi vo «Hatkovlorlnln ..................................... —
milli rlhnlyote uygun hor fikir ve kanaato açık olduğunu» söyledi.
şudur:
Halkovlorl hakiki hüviyetleriyle yaşatmak İsteniliyorsa onları homen tamamen siyasetten tecrid eylemoll-dlr. Bu yapılmadıkça Halkevleri bi« Bundan anlaşılan mâna şu ur. taraf bir rağbetle faaliyette buluna-iktldar partlslno mensup olsun maz
olmasın horkes bu toşekkülloro de- Unutmamalı kİ momlokette rejini vam cdebllocck vo ondan faydaluna- oi^ag gabul odllon demokrasi, her-cak. İktidar fırkasının genel sokre- koso |Sled|g| g|b| düşünmek hakkını terinin bunu tokido lüzum görmesi, vermiştir. bu İtibarla tok parti rojl* Halkevlerinin çok mahdud bir saha- mınde olduğu gibi Içtihad vo kanaa« da kalmış olmasındandır. Bunu par- t|n) mutlaka bir fikre, bir düşüncelinin büyükleri görüyor vo anlıyor. yo bağlamak mooburlyetl artık kal-Halkovlerl İktidar partisinin bl- mamıştır. Nasıl iktidar parlıs.ndt» ror klübü halinde bulunuyor; İkil- taraftarlıkta münakaşası* bir bağlan dar partlslno dahil bulunınıyanlar, ma varsa muhaliflerde de buna m& kendilerini bu evlordo tamamen ya- kûs olarak iktidar partisi siyasetine bancı gibi görüyorlar, çünkü bazı karşı bir uzak durma taassubu var» partizanlardaki sektör ruh, onların dır. Halkı, Halk Partisine doğllso samimi bir tebessümle kabulüno mâni bile Halkovlne olsun çokobilmok İçin oluyor. Halkovlorl, İktidar parlleb aradaki buzu kırmak lâzımdır. Bu da nln siyasi şubeleri halindo kaldıkça dediğimiz gibi Halkevlerine yalnız çerçevoslnl doğlştirmoğo İmkân ola- kültürel bir şekil vorır.elıle olur, mıyacaktır. Meselâ partinin sayılı ULUNAY
şahsiyetlerinden biri propaganda İçin