Teni Sahalı
Sahibi: Safa Kılıçboğlu
İdare: Nuruoomanlyo No: 17
Tel adresi: «YENİ sabah»
I8TANBU L
Telefon: 20785
HÜRRİYET VE HAKKIN YILMAZ MÜDAFİİYIZ
SALI
8
MART
1949
11 inci Yıl, No. 3574
Sayısı : 10 Kuruş
Rusya, Batı Almanya hükümetini tanımıyacak
Berlin, 7 (A.P.) — General Clay'e gönderdiği mektubunda Mareşal Sokolovski, Sovyet Rusyanm halen Birleşik Amerika, İngiltere ve Fransanm rehberliğinde teşekkül etmekte bulunan Batı Almanya hükümetini tanımıyacağmı bildirmiştir.
Bayar’ını Antalya nutku
D.P.Başkanı, partisinin programdan mahrum olduğu yolundaki iddiaları reddediyor
Dış politikaya da temas eden Bayar: “Bir tehlike kapılarımıza dayandığı zaman, yurdumuzu ve namusumuzu müdafaadan çehinmiyeceğiz,, dedi
Antalya, 7 (Hususî) — Demokrat Parti kongresinin yapıldığı Borsa kıraathanesinde Bayar, etraflı bir konuşma yapmıştır. Bayar, dedi ki:
— Bir partiye mensup olan insanlar, partisi vasıtasiyle millete hizmet etmek için nefBİnl vakfetmiş olanlardır. Partinin ileri kademelerinde bulunan bir insan, kendinin mümtaz bir mevkide bulunduğunu farzederse o insan vazifesini anlamamış sayılır.
Burada konuşulan meselelerden ilham alarak ben de fikirlerimi sıraya koyacağım. Bize İktisadî ve malî meselelerde programsızlık atfedenler daha ziyade Halk Partililerdir. Bu, partimize te-tevoih olunmuş menfî bir propaganda olarak kullanılmaktadır. Halbuki D.P. kurulduğu zamandaki C.H.P. programı tedkik edilecek olursa, görülecektir ki bu programın büyük bir kısmı Millî Eğitim meselelerinin âdeta bir müfredat programı haline getirilmiş bir kopyası gibidir. Halk için silolar açılacağı, folklor çalışmaları yapılacağı mevzularına kadar gidildiği halde İktisadî ve malî meseleler hakkında üç dört maddeden başka bir şeye rastJanmamaktadır. Partimiz kurulduktan sonra açılan C.H.P. kurultayı, bizim programlarımızdan faydalanmak suretiyle kendi programlarını tdil ve tevsî etmişlerdir.
Partimizin bu memlekete sosyal siyasî ve mulî muayyen görüâş ve düşünceler getirmiş olduğunu ve bunların bugün memlekete ve hattâ bir çoklarının (Dovamı: Sa. 3 - SÜ. 6 da)
D.P. Safkanı C. Bayar, partisinin kongrelerinden birinde konuşurken
Atlantik Paktının
nihaî müzakeresi
Italyanın Pakta alınması münakaşa ediliyor
Suiistimal hâdiselerine
dair verilen takrirler
S. Tekelioğlu, İstanbulda, Milli Emlâkten kanunsuz olarak yüz binlerce liralık arsa alan şahsın kim olduğunu soruyor
Toprak Ofisteki suiistimaller için yapılan muhtelif ihbarlar karşısında hükümet ne yapmış...
Ankara 7 (Telefonla) — Sey-------------------------------------—----■- --
han milletvekili Sinan Tekelioğlu, Meclis başkanlığına beş tane sual takriri vermiştir. Takrirler aşağıdadır:
1 — Erzurumda Toprak Ofisi şubesinde vaki 200 bin liralık suiistimal için Nuri isminde birisinin yaptığı ihbarın hangi tarihte yapıldığı ve Ticaret Bakanlığının ili bar hakkında ne gibi muamele yaptığı?
2 — Ofisin İstanbul şubesinde eski tahmil ve tahliye şefi Haşan tarafından Birlik gazetesine ihbar mahiyetinde ve Ofi-
I se hitaben yazılan açık mektuba karşılık Ticaret Bakanlığı ne gibi muamele yapmıştır? Bu mektupta, İstanbul Toprak 0-
(Devamı: Sa. 3 - Sü. 2 dc)
Ruslar Baltık üslerini
takviye ediyor
MMotof’un azli hâdisesine
dair tefsirler devam ediyor
Bu hal neye varacak?
Muhalefet partilerinden Demokratların, yurdun çeşitli bölgelerinde yaptıkları toplantılarda, faraza Antalya Ve İstanbulda, söz alan yurddaş-lar hep Halk Partisi hükümetlerinin adz, gaflet ve ihmalinden bahsettiler. Filhakika ber gün şahidi olduğumuz hâdiseler memleketin bir çıkmaza saplandığını gösteriyor. Muhalefetin sözlerine ne hacet, bizzat Halk Partili ferdlerln toplantılardaki şikâyet ve feryatları herhangi bir muhalifin sesinden daha yüksektir. Değil Halk
ferdler, bizzat Halk Partili kanlar. Büyük Millet Meclisi zorunda öyle dil kullanıyorlar, kötülükleri o kadar sayıp döküyorlar ki insan bu zevatın bu kadar aciz itirafından sonr3 ne sıfatla ve ne salahiyetle hâlâ İktidar sandalyasına yapışabil-diklerine hayret etmekten nefsini alamıyor. Bir Adalet Bakanı çıkıyor, yirmi beş yıldır a-dalet ve tatbikatı sahasında müs bet ve İyi bir
nı İtiraf ediyor. Bir Tanm Bakanı kürsüye geliyor, projeden başka bir şey yapılmadığını ve biç birinin tatbikine bile teşebbüs edilmediğini ifade ediyor, Bayındırlık Bakanı ortaya atılıyor, yol politikamızın ortaçağ-tardakinden farklı olmadığını söylüyor. 1
Muvafıklar bunu söylüyor, muhalifler bunu söylüyor, hattâ işin en acısı, dost Amerikalı mütehassıslar da aynı ağzı kullanıyorlar. Faraza maden İşletmeciliğinde taş devri usulleriyle çalıştığımızı bir yabancı mütehassıs söylemiştir.
Bütün buDİar böyle birer mü-tearife gibi kabul ve tekrar 0-lununca insanın zihnine çaresiz ye tabiî olarak şu sual geliyor: ı,ir şey yapılmadığını yııllet kürsüsünden rahatça ifa-JLr'an16'' asırdır 1da-
mek ^Yer* K,bi hareket et* mıdır i' ellerin,,e tutanlar mıdır, yoksa baskni..-. ■ o Ağızlarına, sözlerin,. hah * bunlar her halde î™"" yeni atılmış bir parti oJn^îTki çeyrek asırlık icraatı bu ka()ar sert bir dille ortaya döküyorlar! Fakat etiketlerine bakıyordunuz, bunlar yine köhno Halk Partisinin elemanları .. Bu zo Va* IJöyle sanıyorlar galiba: Plrml beş senedir şahsen ben yoktum ja . O vakitler Saraçoğlu Şükrüler, Fuad AğraJılar, Cemal Hüsnüler, Şükrü Kayalar, Tevflk Rüştü Araslar, Ali Çetinkayalar vardı, binaenaleyh bütün bn yapılmıyan şeyleri ve onların vebalini bunların sırtına yükler ve biz pekâlâ yeni •akışlar olmak sıfatiyle, mazi İlo ilgimiz yokmuş da yeni Jg-başına gelmiş gibi hareket ede-
/ Ba muhakeme tarzı eğer
»bil olsaydı, hiç bir parti ikti-
(Dtvanuı 8a. 3 « 8Q. g de)
Hüseyin Rahmi Gürpınar’ın ölüm yıldönümü
Türk m zahının cn büyük üstadı, eski içtimai hayatımızın iyi ve kötü taraflarını, mahallî renklerle ve büyük bir kudretle belirten ve bunların tenkidinde eşsiz bir kudret gösteren büyük Türk romancısı Hüseyin Rahmi Gürpınar bundan beş sene evvel 7 Martta hayata gözlerini yummuş ve sekiz Maltta toprağa verilmişti, ölümünün beşinci yıldönümü münasebetl-le büyük muharririn b.’r resmini dercediyor ve bu acı yıldönümünü teessürle anıyoruz.
(Dovamı: Sa. ı - Sü. 5 do)
Hayat pahalılığı
artıyor
Stokholm, 7 (a.a.) — «United Press»:
«Stockholm Tidningen» gazetesi, Sovyetlerin Battıktaki üslerini takviye ettiklerini bildir-1 mektedir. j
(A.A.) - (A.P.) - (Nafen) a-jansiarından kısaltılmıştır:
Molotof’un yerine Rus thşiş-leri Bakanlığına Vichinsky’nln I getirilmiş olması, hâJâ dünya siyasî mahfillerini ilgilendiren bir hdise olarak devam etmekte dir.
Dün Başkan Trumanın uçağı Key West'e gazete muhabirlerinin uçağından 4 dakika erken geldiği için Başkan, gazetecilere bir lâtife yapmak İstemiş, e-(Devamı: 8a. 3 - Sü. 4 do)
İÇİŞİ^Ş Bakam
Bugün gazetecilerle görüşecek
Ticaret Bakanlığının neşrettiği endeks bunu açıkça gösteriyor
Ankara, 7 (Hususî) — Ticaret ve Ekonomi Bakanlığı 948 yılının birinci ayından 949 senesi birinci ayına kadar Türkl-yedeki fiat artışını gösterir u-mumî bir endeks hazırlamıştır. (Devamı: Sa. 3 - Sü. 8 d(ı)
Yüksek iktisat
Gümrük tarifeleri ıslâh ediliyor
Liihs maddelerin gümrük resmi arttırılacak
Tekel Bakam Doktor Şerafeddin Bürge muhtelif meseleler hakkında izahat veriyor
Dün Vilâyette Vali ve Belediye Beis Muavinlerinin işti-rakile bir toplantı yapıldı Dün sabah Vilâyette, Vali ve Belediye Reis muavinlerinin iş-tirakile, îçûglerl Bakanı Emin Erişirgil bir toplantı yapmış-(Devamı: Sa. 3 - Sü. e da)
önem
Voıı Waldow liitiin istihsalimizin memleket için büyük biı
Türikyedcn, tülün almak için
memleketimize gelmiş bulunan «Reemstma» firması mümessili Von Waldow, bencisi ile görüşen gazetecilere, temaslarından nıüs-beb intibalar elde ettiğini, tütün lslhsallnin Türkiye İçin büyük bir önem aşıdığım kaydederek şunları söylemiştir;
Yeşilköyde bir hâdise
Altın kaçıracağı ihbar edilen Çek Ataşesi sıkı bir kontrole tâbi tutuldu
Dr. Fahri Kurtuluş’un bugünkü konferansı
Rize Milletvekili Dr. Fahri Kurtuluş, Millî Türk Talebe Birliği Tıp Derneğinin daveti üzerine bugün saat 14,30 da E-mlnönü Halkevlnde (izahat veriyorum) mevzulu bir konferans verecektir. 1
Haber aldığımıza göre, Dr. Kurtuluş bu konferansında Cumhuriyet gazetesinin hakkında yapmış olduğu neşriyata cevap verecektir.' -"
Dün Yeşilköy uçak meydanın da heyecanlı bir vak’a olmuş ve bu yüzden bir Fransız hava yollarının uçağı zamanında kal-kamamıştır.
Bundan bir müddet evvel şehrimizde Çek ticaret ataşesi olarak bulunan Hulber Stein, Be-koslovakya İle Türkiye arasında yapılmakta olan ticarî münasebetlerde bil' hayl/i uygunsuz iş yapmış ve Çek hükümeti tarafından iki ay evvel işden el çektirilmişti.
Huber Stein, geçen hafta ataşelikteki evrakı ve kasayı devir etmek üzere Ataşo olarak diğer bir diplomat pasaportu ilo tekrar şehrimize gelmiştir.
Hafta içinde kasa ve muame-
lâtı havi evrakı konsolos Ko-
vaç’a tealim eden Stein, dün
(Devamlı 8a. 3 - 8Ü. 4 oe)
meclisi kuruluyor
Bu husustaki çalışmaların bitmek üzere olduğu ticaret ve ekonomi mevzuatına yeni bir şekil verileceği bildiriliyor
Ankara, 7 (Husubî) — İktisadî mevzularda fikir ve mütalâasını hükümete bildirmek üzere bir yüksek iktisat meclisinin kurulması için girişilen çalışmalar bitmek üzeredir. Ticaret ve E-konomlnin teşkilâtlanması için mevzuata bir şekil verilecektir. Ticaret dairesince tanzim edl-
len yeni program dış piyasadaki itibarımızı arttıracak mahiyettedir. Yerli mahsullerimize yabancıların gösterdikleri ilgi 947 ye nazaran 948 de yüzde 17 artmıştır. Diğer taraftan Sanayi ve Ticaret Odaları kanun tasarısı yakında kat'î şeklini alacaktır.
taşıdığını söylüyor
Türk çevrelerine göre Tilrklye-nln ekonomik ve sosyal balcını -dan kalkınması, milli savunma' potansiyelinin kuvvetlenmesi ve bunun için milli ekonomi dtlzo -I ninln sağlam kalması şarttır.
Bu itibarladır ki, istihsalin art tırılması ve mahsulün değer ba -basile satılması, harp içi vc sonrası yılların sıkıntılarına vc zorluklarına karşı tek bir deva cnü-tûlea edilmesini haklı bulmak-
(Dovamı: Sa. 3 - eü. 3 de)
İnfilâk sakasındaki enkazın temizlenmesine devam ediliyor Dün enkaz altından yeniden bir ceset çıkarıldı
Kemal Zeytinoglu Meclis Başkanlığına hâdise hakkında bir sözlü soru verdi
Bir infilâk neticesi berhava me işi hayli ilerlemiştir, olan Sütlücedeki Nuri Paşa fab- [ Dünkü enkaz kaldırma işinde likasının enkazının temizlen-1 (Oovamij Sa. 3 • Sü. 8 do)
Gümıük ve Tekel Bakanı Dr. Fazıl Şerafeddin Bürge dün Ba-bah ekspresle Ankaradan şehrimize gelmiştir.
Bakan, Tekel Umum Müdürlüğünde kendisiyle görüşen bir arkadaşımıza muhtelif meseleler hakkında izahat vererek ezcümle demiştir kİ:
«— Burada bulunduğum müd det zarfında Tekele ait fabrika ve tesisleri gezeceğim. Mevcut sigaraların ıslahı işini ehemmiyetle ele almış bulunuyoruz. Ci-batl sigara fabrikasını takviye için ısmarlanan makineler gelmiş ve monte işine başlanmıştır. Bu işin hitamından Bonra imal olunacak sigaraların, eskisine nisbetle, düzeleceğini ü-mit etmekteyiz.
Kaçakçılık mevzuuna gelince: Son zamanlarda hudutları-
mızda sıkı tedbirler sayesinde kaçakçılık vak’alannın azaldı-(Devamı: Sa. 3 • Sü. 7 dc).
piyango
Dün çekildi
Milli Piyangonun 7.Mart.l940 Çekilişi dün Ankarada saat 13.34 da yapılmıştır.
Yüz bin Ura kazanan numara: 226153
20.000 lira kazanan numara: 070626
10.000 Ura kazaı.an numaralar! 019700, 200602, 246205, (Devamı Sa: 4. Sü, 7 de).
Takvimden Bir Yaprak
Hüseyin Rahmi Gürpınar
B .İ4„ b
Bugün Martın sekizidir. Bundan beş sone ovvol Hüsoyln Rahmi Gürpınar: bugün kaybetmiştik. Conazo, nadiren Iştlrâk ey-lodlglm bir teşyi* merasimidir. Buna ragmon Kdprüyo Inınlş, oradan Ada vapuruna blnorek merhumun Hoybolldckl köşküno gitmiştim. Bu gün gibi hatırlarım: Conazo kalabalıktı; her sınıftan, her muhitten adanı vardı ve horkos müteessirdi. Onun bir misafirini kabul otmok için ısıtılmamış bir salonda biraz uzunca kalınanın netioosl olarak tutulduğu (Zâtürree) don vofatım bir türlü hazmodomlyorduk; bu ölüm blzo pok vakitsiz gollyordu. Onu daima zlndo, daima gönç, dalma gü-lor görmego o kadar alışmıştık kİ, çoklk gözlorl, süzgün bakışları İle pok tatlı olan o simaya ölümün soğuk ınaskoslnl hiç yakıştırmıyor ve bunu âdota mukaddesata karşı bir tocavüz telâkki ödiyorduk. Fakat dünyada tek hakikatin ölüm olduğu bir kero daha anlaşılıyordu.
Hüsoyln Rahmi Gürpınar, bütün bir dovrl, on samimi havası, en kuvvetli çizgileri ilo yaşatmağa muvaffak olmuş bir muharrirdi. Türk edebiyatında başlı başına bir mektep kurmuş bir fıtrat harikası İdi. Hüsoyln Rahminin tahlilleri kadar tasvirleri do kuvvotlldlr. Bunlar da
Fronklerin (Couleur local) dedlk^ lerl «Mahalli renk» hususlyotl o ka-dar barizdir kİ her biri milli ruhumuzun sadof mahfazasında yotlşınlş Hror inci gibidir.
Hüsoyln Rahmi, eserlerini, poK büyük ressamların tablolarını yoM nasakhğı gideren ronklerle bozomo« lorl gibi yor yer toforrüat zannedH lon, fakat mevzuun esası kadar, ohommlyetll levhalar, hâdiselerle süslor.
Bu esorlor, Türk ruhunun, Türk' duygusunun Inblğindon goçlrllmlf tahlilleridir.
Onu yalnız kafa İlo doğll, ruh İlo okumalı... Merhumun esorlcrln-dokl dorlnllğo Inemlyonlor onu yalnız hayatın gülünç taraflarını be-llrton bir kalonı olarak kabul ot-mlşlordlr; bu görüş tamamen yanlıştır. Hüsoyln Rahminin eserleri e Hayat - ı - hakikiye» sahneleridir. Onları güldürecek, ağlatacak tarafları İlo hissetmek lâzımdır.
Kalomlno İstediği gibi odebi bir yocho vcrınok mazharlyotlno sahlfl olan bu büyük adam Türk edebiyatının kubbesinde baki kalan hoş vö taınlml sodalardan biridir.
MokAnlj Connct olsun I
ULUNAY
Kazada kurban gidon 10 İşçinin dün kU fiazln conazo töreninden bir gör((rüf.., (Fçt^; BUrhaQ 8abah)
Teni Sahalı
Sahibi: Safa Kılıçboğlu
İdare: Nuruoomanlyo No: 17
Tel adresi: «YENİ sabah»
I8TANBU L
Telefon: 20785
HÜRRİYET VE HAKKIN YILMAZ MÜDAFİİYIZ
SALI
8
MART
1949
11 inci Yıl, No. 3574
Sayısı : 10 Kuruş
Rusya, Batı Almanya hükümetini tanımıyacak
Berlin, 7 (A.P.) — General Clay'e gönderdiği mektubunda Mareşal Sokolovski, Sovyet Rusyanm halen Birleşik Amerika, İngiltere ve Fransanm rehberliğinde teşekkül etmekte bulunan Batı Almanya hükümetini tanımıyacağmı bildirmiştir.
Bayar’ını Antalya nutku
D.P.Başkanı, partisinin programdan mahrum olduğu yolundaki iddiaları reddediyor
Dış politikaya da temas eden Bayar: “Bir tehlike kapılarımıza dayandığı zaman, yurdumuzu ve namusumuzu müdafaadan çehinmiyeceğiz,, dedi
Antalya, 7 (Hususî) — Demokrat Parti kongresinin yapıldığı Borsa kıraathanesinde Bayar, etraflı bir konuşma yapmıştır. Bayar, dedi ki:
— Bir partiye mensup olan insanlar, partisi vasıtasiyle millete hizmet etmek için nefBİnl vakfetmiş olanlardır. Partinin ileri kademelerinde bulunan bir insan, kendinin mümtaz bir mevkide bulunduğunu farzederse o insan vazifesini anlamamış sayılır.
Burada konuşulan meselelerden ilham alarak ben de fikirlerimi sıraya koyacağım. Bize İktisadî ve malî meselelerde programsızlık atfedenler daha ziyade Halk Partililerdir. Bu, partimize te-tevoih olunmuş menfî bir propaganda olarak kullanılmaktadır. Halbuki D.P. kurulduğu zamandaki C.H.P. programı tedkik edilecek olursa, görülecektir ki bu programın büyük bir kısmı Millî Eğitim meselelerinin âdeta bir müfredat programı haline getirilmiş bir kopyası gibidir. Halk için silolar açılacağı, folklor çalışmaları yapılacağı mevzularına kadar gidildiği halde İktisadî ve malî meseleler hakkında üç dört maddeden başka bir şeye rastJanmamaktadır. Partimiz kurulduktan sonra açılan C.H.P. kurultayı, bizim programlarımızdan faydalanmak suretiyle kendi programlarını tdil ve tevsî etmişlerdir.
Partimizin bu memlekete sosyal siyasî ve mulî muayyen görüâş ve düşünceler getirmiş olduğunu ve bunların bugün memlekete ve hattâ bir çoklarının (Dovamı: Sa. 3 - SÜ. 6 da)
D.P. Safkanı C. Bayar, partisinin kongrelerinden birinde konuşurken
Atlantik Paktının
nihaî müzakeresi
Italyanın Pakta alınması münakaşa ediliyor
Suiistimal hâdiselerine
dair verilen takrirler
S. Tekelioğlu, İstanbulda, Milli Emlâkten kanunsuz olarak yüz binlerce liralık arsa alan şahsın kim olduğunu soruyor
Toprak Ofisteki suiistimaller için yapılan muhtelif ihbarlar karşısında hükümet ne yapmış...
Ankara 7 (Telefonla) — Sey-------------------------------------—----■- --
han milletvekili Sinan Tekelioğlu, Meclis başkanlığına beş tane sual takriri vermiştir. Takrirler aşağıdadır:
1 — Erzurumda Toprak Ofisi şubesinde vaki 200 bin liralık suiistimal için Nuri isminde birisinin yaptığı ihbarın hangi tarihte yapıldığı ve Ticaret Bakanlığının ili bar hakkında ne gibi muamele yaptığı?
2 — Ofisin İstanbul şubesinde eski tahmil ve tahliye şefi Haşan tarafından Birlik gazetesine ihbar mahiyetinde ve Ofi-
I se hitaben yazılan açık mektuba karşılık Ticaret Bakanlığı ne gibi muamele yapmıştır? Bu mektupta, İstanbul Toprak 0-
(Devamı: Sa. 3 - Sü. 2 dc)
Ruslar Baltık üslerini
takviye ediyor
MMotof’un azli hâdisesine
dair tefsirler devam ediyor
Bu hal neye varacak?
Muhalefet partilerinden Demokratların, yurdun çeşitli bölgelerinde yaptıkları toplantılarda, faraza Antalya Ve İstanbulda, söz alan yurddaş-lar hep Halk Partisi hükümetlerinin adz, gaflet ve ihmalinden bahsettiler. Filhakika ber gün şahidi olduğumuz hâdiseler memleketin bir çıkmaza saplandığını gösteriyor. Muhalefetin sözlerine ne hacet, bizzat Halk Partili ferdlerln toplantılardaki şikâyet ve feryatları herhangi bir muhalifin sesinden daha yüksektir. Değil Halk
ferdler, bizzat Halk Partili kanlar. Büyük Millet Meclisi zorunda öyle dil kullanıyorlar, kötülükleri o kadar sayıp döküyorlar ki insan bu zevatın bu kadar aciz itirafından sonr3 ne sıfatla ve ne salahiyetle hâlâ İktidar sandalyasına yapışabil-diklerine hayret etmekten nefsini alamıyor. Bir Adalet Bakanı çıkıyor, yirmi beş yıldır a-dalet ve tatbikatı sahasında müs bet ve İyi bir
nı İtiraf ediyor. Bir Tanm Bakanı kürsüye geliyor, projeden başka bir şey yapılmadığını ve biç birinin tatbikine bile teşebbüs edilmediğini ifade ediyor, Bayındırlık Bakanı ortaya atılıyor, yol politikamızın ortaçağ-tardakinden farklı olmadığını söylüyor. 1
Muvafıklar bunu söylüyor, muhalifler bunu söylüyor, hattâ işin en acısı, dost Amerikalı mütehassıslar da aynı ağzı kullanıyorlar. Faraza maden İşletmeciliğinde taş devri usulleriyle çalıştığımızı bir yabancı mütehassıs söylemiştir.
Bütün buDİar böyle birer mü-tearife gibi kabul ve tekrar 0-lununca insanın zihnine çaresiz ye tabiî olarak şu sual geliyor: ı,ir şey yapılmadığını yııllet kürsüsünden rahatça ifa-JLr'an16'' asırdır 1da-
mek ^Yer* K,bi hareket et* mıdır i' ellerin,,e tutanlar mıdır, yoksa baskni..-. ■ o Ağızlarına, sözlerin,. hah * bunlar her halde î™"" yeni atılmış bir parti oJn^îTki çeyrek asırlık icraatı bu ka()ar sert bir dille ortaya döküyorlar! Fakat etiketlerine bakıyordunuz, bunlar yine köhno Halk Partisinin elemanları .. Bu zo Va* IJöyle sanıyorlar galiba: Plrml beş senedir şahsen ben yoktum ja . O vakitler Saraçoğlu Şükrüler, Fuad AğraJılar, Cemal Hüsnüler, Şükrü Kayalar, Tevflk Rüştü Araslar, Ali Çetinkayalar vardı, binaenaleyh bütün bn yapılmıyan şeyleri ve onların vebalini bunların sırtına yükler ve biz pekâlâ yeni •akışlar olmak sıfatiyle, mazi İlo ilgimiz yokmuş da yeni Jg-başına gelmiş gibi hareket ede-
/ Ba muhakeme tarzı eğer
»bil olsaydı, hiç bir parti ikti-
(Dtvanuı 8a. 3 « 8Q. g de)
Hüseyin Rahmi Gürpınar’ın ölüm yıldönümü
Türk m zahının cn büyük üstadı, eski içtimai hayatımızın iyi ve kötü taraflarını, mahallî renklerle ve büyük bir kudretle belirten ve bunların tenkidinde eşsiz bir kudret gösteren büyük Türk romancısı Hüseyin Rahmi Gürpınar bundan beş sene evvel 7 Martta hayata gözlerini yummuş ve sekiz Maltta toprağa verilmişti, ölümünün beşinci yıldönümü münasebetl-le büyük muharririn b.’r resmini dercediyor ve bu acı yıldönümünü teessürle anıyoruz.
(Dovamı: Sa. ı - Sü. 5 do)
Hayat pahalılığı
artıyor
Stokholm, 7 (a.a.) — «United Press»:
«Stockholm Tidningen» gazetesi, Sovyetlerin Battıktaki üslerini takviye ettiklerini bildir-1 mektedir. j
(A.A.) - (A.P.) - (Nafen) a-jansiarından kısaltılmıştır:
Molotof’un yerine Rus thşiş-leri Bakanlığına Vichinsky’nln I getirilmiş olması, hâJâ dünya siyasî mahfillerini ilgilendiren bir hdise olarak devam etmekte dir.
Dün Başkan Trumanın uçağı Key West'e gazete muhabirlerinin uçağından 4 dakika erken geldiği için Başkan, gazetecilere bir lâtife yapmak İstemiş, e-(Devamı: 8a. 3 - Sü. 4 do)
İÇİŞİ^Ş Bakam
Bugün gazetecilerle görüşecek
Ticaret Bakanlığının neşrettiği endeks bunu açıkça gösteriyor
Ankara, 7 (Hususî) — Ticaret ve Ekonomi Bakanlığı 948 yılının birinci ayından 949 senesi birinci ayına kadar Türkl-yedeki fiat artışını gösterir u-mumî bir endeks hazırlamıştır. (Devamı: Sa. 3 - Sü. 8 d(ı)
Yüksek iktisat
Gümrük tarifeleri ıslâh ediliyor
Liihs maddelerin gümrük resmi arttırılacak
Tekel Bakam Doktor Şerafeddin Bürge muhtelif meseleler hakkında izahat veriyor
Dün Vilâyette Vali ve Belediye Beis Muavinlerinin işti-rakile bir toplantı yapıldı Dün sabah Vilâyette, Vali ve Belediye Reis muavinlerinin iş-tirakile, îçûglerl Bakanı Emin Erişirgil bir toplantı yapmış-(Devamı: Sa. 3 - Sü. e da)
önem
Voıı Waldow liitiin istihsalimizin memleket için büyük biı
Türikyedcn, tülün almak için
memleketimize gelmiş bulunan «Reemstma» firması mümessili Von Waldow, bencisi ile görüşen gazetecilere, temaslarından nıüs-beb intibalar elde ettiğini, tütün lslhsallnin Türkiye İçin büyük bir önem aşıdığım kaydederek şunları söylemiştir;
Yeşilköyde bir hâdise
Altın kaçıracağı ihbar edilen Çek Ataşesi sıkı bir kontrole tâbi tutuldu
Dr. Fahri Kurtuluş’un bugünkü konferansı
Rize Milletvekili Dr. Fahri Kurtuluş, Millî Türk Talebe Birliği Tıp Derneğinin daveti üzerine bugün saat 14,30 da E-mlnönü Halkevlnde (izahat veriyorum) mevzulu bir konferans verecektir. 1
Haber aldığımıza göre, Dr. Kurtuluş bu konferansında Cumhuriyet gazetesinin hakkında yapmış olduğu neşriyata cevap verecektir.' -"
Dün Yeşilköy uçak meydanın da heyecanlı bir vak’a olmuş ve bu yüzden bir Fransız hava yollarının uçağı zamanında kal-kamamıştır.
Bundan bir müddet evvel şehrimizde Çek ticaret ataşesi olarak bulunan Hulber Stein, Be-koslovakya İle Türkiye arasında yapılmakta olan ticarî münasebetlerde bil' hayl/i uygunsuz iş yapmış ve Çek hükümeti tarafından iki ay evvel işden el çektirilmişti.
Huber Stein, geçen hafta ataşelikteki evrakı ve kasayı devir etmek üzere Ataşo olarak diğer bir diplomat pasaportu ilo tekrar şehrimize gelmiştir.
Hafta içinde kasa ve muame-
lâtı havi evrakı konsolos Ko-
vaç’a tealim eden Stein, dün
(Devamlı 8a. 3 - 8Ü. 4 oe)
meclisi kuruluyor
Bu husustaki çalışmaların bitmek üzere olduğu ticaret ve ekonomi mevzuatına yeni bir şekil verileceği bildiriliyor
Ankara, 7 (Husubî) — İktisadî mevzularda fikir ve mütalâasını hükümete bildirmek üzere bir yüksek iktisat meclisinin kurulması için girişilen çalışmalar bitmek üzeredir. Ticaret ve E-konomlnin teşkilâtlanması için mevzuata bir şekil verilecektir. Ticaret dairesince tanzim edl-
len yeni program dış piyasadaki itibarımızı arttıracak mahiyettedir. Yerli mahsullerimize yabancıların gösterdikleri ilgi 947 ye nazaran 948 de yüzde 17 artmıştır. Diğer taraftan Sanayi ve Ticaret Odaları kanun tasarısı yakında kat'î şeklini alacaktır.
taşıdığını söylüyor
Türk çevrelerine göre Tilrklye-nln ekonomik ve sosyal balcını -dan kalkınması, milli savunma' potansiyelinin kuvvetlenmesi ve bunun için milli ekonomi dtlzo -I ninln sağlam kalması şarttır.
Bu itibarladır ki, istihsalin art tırılması ve mahsulün değer ba -basile satılması, harp içi vc sonrası yılların sıkıntılarına vc zorluklarına karşı tek bir deva cnü-tûlea edilmesini haklı bulmak-
(Dovamı: Sa. 3 - eü. 3 de)
İnfilâk sakasındaki enkazın temizlenmesine devam ediliyor Dün enkaz altından yeniden bir ceset çıkarıldı
Kemal Zeytinoglu Meclis Başkanlığına hâdise hakkında bir sözlü soru verdi
Bir infilâk neticesi berhava me işi hayli ilerlemiştir, olan Sütlücedeki Nuri Paşa fab- [ Dünkü enkaz kaldırma işinde likasının enkazının temizlen-1 (Oovamij Sa. 3 • Sü. 8 do)
Gümıük ve Tekel Bakanı Dr. Fazıl Şerafeddin Bürge dün Ba-bah ekspresle Ankaradan şehrimize gelmiştir.
Bakan, Tekel Umum Müdürlüğünde kendisiyle görüşen bir arkadaşımıza muhtelif meseleler hakkında izahat vererek ezcümle demiştir kİ:
«— Burada bulunduğum müd det zarfında Tekele ait fabrika ve tesisleri gezeceğim. Mevcut sigaraların ıslahı işini ehemmiyetle ele almış bulunuyoruz. Ci-batl sigara fabrikasını takviye için ısmarlanan makineler gelmiş ve monte işine başlanmıştır. Bu işin hitamından Bonra imal olunacak sigaraların, eskisine nisbetle, düzeleceğini ü-mit etmekteyiz.
Kaçakçılık mevzuuna gelince: Son zamanlarda hudutları-
mızda sıkı tedbirler sayesinde kaçakçılık vak’alannın azaldı-(Devamı: Sa. 3 • Sü. 7 dc).
piyango
Dün çekildi
Milli Piyangonun 7.Mart.l940 Çekilişi dün Ankarada saat 13.34 da yapılmıştır.
Yüz bin Ura kazanan numara: 226153
20.000 lira kazanan numara: 070626
10.000 Ura kazaı.an numaralar! 019700, 200602, 246205, (Devamı Sa: 4. Sü, 7 de).
Takvimden Bir Yaprak
Hüseyin Rahmi Gürpınar
B .İ4„ b
Bugün Martın sekizidir. Bundan beş sone ovvol Hüsoyln Rahmi Gürpınar: bugün kaybetmiştik. Conazo, nadiren Iştlrâk ey-lodlglm bir teşyi* merasimidir. Buna ragmon Kdprüyo Inınlş, oradan Ada vapuruna blnorek merhumun Hoybolldckl köşküno gitmiştim. Bu gün gibi hatırlarım: Conazo kalabalıktı; her sınıftan, her muhitten adanı vardı ve horkos müteessirdi. Onun bir misafirini kabul otmok için ısıtılmamış bir salonda biraz uzunca kalınanın netioosl olarak tutulduğu (Zâtürree) don vofatım bir türlü hazmodomlyorduk; bu ölüm blzo pok vakitsiz gollyordu. Onu daima zlndo, daima gönç, dalma gü-lor görmego o kadar alışmıştık kİ, çoklk gözlorl, süzgün bakışları İle pok tatlı olan o simaya ölümün soğuk ınaskoslnl hiç yakıştırmıyor ve bunu âdota mukaddesata karşı bir tocavüz telâkki ödiyorduk. Fakat dünyada tek hakikatin ölüm olduğu bir kero daha anlaşılıyordu.
Hüsoyln Rahmi Gürpınar, bütün bir dovrl, on samimi havası, en kuvvetli çizgileri ilo yaşatmağa muvaffak olmuş bir muharrirdi. Türk edebiyatında başlı başına bir mektep kurmuş bir fıtrat harikası İdi. Hüsoyln Rahminin tahlilleri kadar tasvirleri do kuvvotlldlr. Bunlar da
Fronklerin (Couleur local) dedlk^ lerl «Mahalli renk» hususlyotl o ka-dar barizdir kİ her biri milli ruhumuzun sadof mahfazasında yotlşınlş Hror inci gibidir.
Hüsoyln Rahmi, eserlerini, poK büyük ressamların tablolarını yoM nasakhğı gideren ronklerle bozomo« lorl gibi yor yer toforrüat zannedH lon, fakat mevzuun esası kadar, ohommlyetll levhalar, hâdiselerle süslor.
Bu esorlor, Türk ruhunun, Türk' duygusunun Inblğindon goçlrllmlf tahlilleridir.
Onu yalnız kafa İlo doğll, ruh İlo okumalı... Merhumun esorlcrln-dokl dorlnllğo Inemlyonlor onu yalnız hayatın gülünç taraflarını be-llrton bir kalonı olarak kabul ot-mlşlordlr; bu görüş tamamen yanlıştır. Hüsoyln Rahminin eserleri e Hayat - ı - hakikiye» sahneleridir. Onları güldürecek, ağlatacak tarafları İlo hissetmek lâzımdır.
Kalomlno İstediği gibi odebi bir yocho vcrınok mazharlyotlno sahlfl olan bu büyük adam Türk edebiyatının kubbesinde baki kalan hoş vö taınlml sodalardan biridir.
MokAnlj Connct olsun I
ULUNAY
Kazada kurban gidon 10 İşçinin dün kU fiazln conazo töreninden bir gör((rüf.., (Fçt^; BUrhaQ 8abah)
Teni Sahalı
Sahibi: Safa Kılıçboğlu
İdare: Nuruoomanlyo No: 17
Tel adresi: «YENİ sabah»
I8TANBU L
Telefon: 20785
HÜRRİYET VE HAKKIN YILMAZ MÜDAFİİYIZ
SALI
8
MART
1949
11 inci Yıl, No. 3574
Sayısı : 10 Kuruş
Rusya, Batı Almanya hükümetini tanımıyacak
Berlin, 7 (A.P.) — General Clay'e gönderdiği mektubunda Mareşal Sokolovski, Sovyet Rusyanm halen Birleşik Amerika, İngiltere ve Fransanm rehberliğinde teşekkül etmekte bulunan Batı Almanya hükümetini tanımıyacağmı bildirmiştir.
Bayar’ını Antalya nutku
D.P.Başkanı, partisinin programdan mahrum olduğu yolundaki iddiaları reddediyor
Dış politikaya da temas eden Bayar: “Bir tehlike kapılarımıza dayandığı zaman, yurdumuzu ve namusumuzu müdafaadan çehinmiyeceğiz,, dedi
Antalya, 7 (Hususî) — Demokrat Parti kongresinin yapıldığı Borsa kıraathanesinde Bayar, etraflı bir konuşma yapmıştır. Bayar, dedi ki:
— Bir partiye mensup olan insanlar, partisi vasıtasiyle millete hizmet etmek için nefBİnl vakfetmiş olanlardır. Partinin ileri kademelerinde bulunan bir insan, kendinin mümtaz bir mevkide bulunduğunu farzederse o insan vazifesini anlamamış sayılır.
Burada konuşulan meselelerden ilham alarak ben de fikirlerimi sıraya koyacağım. Bize İktisadî ve malî meselelerde programsızlık atfedenler daha ziyade Halk Partililerdir. Bu, partimize te-tevoih olunmuş menfî bir propaganda olarak kullanılmaktadır. Halbuki D.P. kurulduğu zamandaki C.H.P. programı tedkik edilecek olursa, görülecektir ki bu programın büyük bir kısmı Millî Eğitim meselelerinin âdeta bir müfredat programı haline getirilmiş bir kopyası gibidir. Halk için silolar açılacağı, folklor çalışmaları yapılacağı mevzularına kadar gidildiği halde İktisadî ve malî meseleler hakkında üç dört maddeden başka bir şeye rastJanmamaktadır. Partimiz kurulduktan sonra açılan C.H.P. kurultayı, bizim programlarımızdan faydalanmak suretiyle kendi programlarını tdil ve tevsî etmişlerdir.
Partimizin bu memlekete sosyal siyasî ve mulî muayyen görüâş ve düşünceler getirmiş olduğunu ve bunların bugün memlekete ve hattâ bir çoklarının (Dovamı: Sa. 3 - SÜ. 6 da)
D.P. Safkanı C. Bayar, partisinin kongrelerinden birinde konuşurken
Atlantik Paktının
nihaî müzakeresi
Italyanın Pakta alınması münakaşa ediliyor
Suiistimal hâdiselerine
dair verilen takrirler
S. Tekelioğlu, İstanbulda, Milli Emlâkten kanunsuz olarak yüz binlerce liralık arsa alan şahsın kim olduğunu soruyor
Toprak Ofisteki suiistimaller için yapılan muhtelif ihbarlar karşısında hükümet ne yapmış...
Ankara 7 (Telefonla) — Sey-------------------------------------—----■- --
han milletvekili Sinan Tekelioğlu, Meclis başkanlığına beş tane sual takriri vermiştir. Takrirler aşağıdadır:
1 — Erzurumda Toprak Ofisi şubesinde vaki 200 bin liralık suiistimal için Nuri isminde birisinin yaptığı ihbarın hangi tarihte yapıldığı ve Ticaret Bakanlığının ili bar hakkında ne gibi muamele yaptığı?
2 — Ofisin İstanbul şubesinde eski tahmil ve tahliye şefi Haşan tarafından Birlik gazetesine ihbar mahiyetinde ve Ofi-
I se hitaben yazılan açık mektuba karşılık Ticaret Bakanlığı ne gibi muamele yapmıştır? Bu mektupta, İstanbul Toprak 0-
(Devamı: Sa. 3 - Sü. 2 dc)
Ruslar Baltık üslerini
takviye ediyor
MMotof’un azli hâdisesine
dair tefsirler devam ediyor
Bu hal neye varacak?
Muhalefet partilerinden Demokratların, yurdun çeşitli bölgelerinde yaptıkları toplantılarda, faraza Antalya Ve İstanbulda, söz alan yurddaş-lar hep Halk Partisi hükümetlerinin adz, gaflet ve ihmalinden bahsettiler. Filhakika ber gün şahidi olduğumuz hâdiseler memleketin bir çıkmaza saplandığını gösteriyor. Muhalefetin sözlerine ne hacet, bizzat Halk Partili ferdlerln toplantılardaki şikâyet ve feryatları herhangi bir muhalifin sesinden daha yüksektir. Değil Halk
ferdler, bizzat Halk Partili kanlar. Büyük Millet Meclisi zorunda öyle dil kullanıyorlar, kötülükleri o kadar sayıp döküyorlar ki insan bu zevatın bu kadar aciz itirafından sonr3 ne sıfatla ve ne salahiyetle hâlâ İktidar sandalyasına yapışabil-diklerine hayret etmekten nefsini alamıyor. Bir Adalet Bakanı çıkıyor, yirmi beş yıldır a-dalet ve tatbikatı sahasında müs bet ve İyi bir
nı İtiraf ediyor. Bir Tanm Bakanı kürsüye geliyor, projeden başka bir şey yapılmadığını ve biç birinin tatbikine bile teşebbüs edilmediğini ifade ediyor, Bayındırlık Bakanı ortaya atılıyor, yol politikamızın ortaçağ-tardakinden farklı olmadığını söylüyor. 1
Muvafıklar bunu söylüyor, muhalifler bunu söylüyor, hattâ işin en acısı, dost Amerikalı mütehassıslar da aynı ağzı kullanıyorlar. Faraza maden İşletmeciliğinde taş devri usulleriyle çalıştığımızı bir yabancı mütehassıs söylemiştir.
Bütün buDİar böyle birer mü-tearife gibi kabul ve tekrar 0-lununca insanın zihnine çaresiz ye tabiî olarak şu sual geliyor: ı,ir şey yapılmadığını yııllet kürsüsünden rahatça ifa-JLr'an16'' asırdır 1da-
mek ^Yer* K,bi hareket et* mıdır i' ellerin,,e tutanlar mıdır, yoksa baskni..-. ■ o Ağızlarına, sözlerin,. hah * bunlar her halde î™"" yeni atılmış bir parti oJn^îTki çeyrek asırlık icraatı bu ka()ar sert bir dille ortaya döküyorlar! Fakat etiketlerine bakıyordunuz, bunlar yine köhno Halk Partisinin elemanları .. Bu zo Va* IJöyle sanıyorlar galiba: Plrml beş senedir şahsen ben yoktum ja . O vakitler Saraçoğlu Şükrüler, Fuad AğraJılar, Cemal Hüsnüler, Şükrü Kayalar, Tevflk Rüştü Araslar, Ali Çetinkayalar vardı, binaenaleyh bütün bn yapılmıyan şeyleri ve onların vebalini bunların sırtına yükler ve biz pekâlâ yeni •akışlar olmak sıfatiyle, mazi İlo ilgimiz yokmuş da yeni Jg-başına gelmiş gibi hareket ede-
/ Ba muhakeme tarzı eğer
»bil olsaydı, hiç bir parti ikti-
(Dtvanuı 8a. 3 « 8Q. g de)
Hüseyin Rahmi Gürpınar’ın ölüm yıldönümü
Türk m zahının cn büyük üstadı, eski içtimai hayatımızın iyi ve kötü taraflarını, mahallî renklerle ve büyük bir kudretle belirten ve bunların tenkidinde eşsiz bir kudret gösteren büyük Türk romancısı Hüseyin Rahmi Gürpınar bundan beş sene evvel 7 Martta hayata gözlerini yummuş ve sekiz Maltta toprağa verilmişti, ölümünün beşinci yıldönümü münasebetl-le büyük muharririn b.’r resmini dercediyor ve bu acı yıldönümünü teessürle anıyoruz.
(Dovamı: Sa. ı - Sü. 5 do)
Hayat pahalılığı
artıyor
Stokholm, 7 (a.a.) — «United Press»:
«Stockholm Tidningen» gazetesi, Sovyetlerin Battıktaki üslerini takviye ettiklerini bildir-1 mektedir. j
(A.A.) - (A.P.) - (Nafen) a-jansiarından kısaltılmıştır:
Molotof’un yerine Rus thşiş-leri Bakanlığına Vichinsky’nln I getirilmiş olması, hâJâ dünya siyasî mahfillerini ilgilendiren bir hdise olarak devam etmekte dir.
Dün Başkan Trumanın uçağı Key West'e gazete muhabirlerinin uçağından 4 dakika erken geldiği için Başkan, gazetecilere bir lâtife yapmak İstemiş, e-(Devamı: 8a. 3 - Sü. 4 do)
İÇİŞİ^Ş Bakam
Bugün gazetecilerle görüşecek
Ticaret Bakanlığının neşrettiği endeks bunu açıkça gösteriyor
Ankara, 7 (Hususî) — Ticaret ve Ekonomi Bakanlığı 948 yılının birinci ayından 949 senesi birinci ayına kadar Türkl-yedeki fiat artışını gösterir u-mumî bir endeks hazırlamıştır. (Devamı: Sa. 3 - Sü. 8 d(ı)
Yüksek iktisat
Gümrük tarifeleri ıslâh ediliyor
Liihs maddelerin gümrük resmi arttırılacak
Tekel Bakam Doktor Şerafeddin Bürge muhtelif meseleler hakkında izahat veriyor
Dün Vilâyette Vali ve Belediye Beis Muavinlerinin işti-rakile bir toplantı yapıldı Dün sabah Vilâyette, Vali ve Belediye Reis muavinlerinin iş-tirakile, îçûglerl Bakanı Emin Erişirgil bir toplantı yapmış-(Devamı: Sa. 3 - Sü. e da)
önem
Voıı Waldow liitiin istihsalimizin memleket için büyük biı
Türikyedcn, tülün almak için
memleketimize gelmiş bulunan «Reemstma» firması mümessili Von Waldow, bencisi ile görüşen gazetecilere, temaslarından nıüs-beb intibalar elde ettiğini, tütün lslhsallnin Türkiye İçin büyük bir önem aşıdığım kaydederek şunları söylemiştir;
Yeşilköyde bir hâdise
Altın kaçıracağı ihbar edilen Çek Ataşesi sıkı bir kontrole tâbi tutuldu
Dr. Fahri Kurtuluş’un bugünkü konferansı
Rize Milletvekili Dr. Fahri Kurtuluş, Millî Türk Talebe Birliği Tıp Derneğinin daveti üzerine bugün saat 14,30 da E-mlnönü Halkevlnde (izahat veriyorum) mevzulu bir konferans verecektir. 1
Haber aldığımıza göre, Dr. Kurtuluş bu konferansında Cumhuriyet gazetesinin hakkında yapmış olduğu neşriyata cevap verecektir.' -"
Dün Yeşilköy uçak meydanın da heyecanlı bir vak’a olmuş ve bu yüzden bir Fransız hava yollarının uçağı zamanında kal-kamamıştır.
Bundan bir müddet evvel şehrimizde Çek ticaret ataşesi olarak bulunan Hulber Stein, Be-koslovakya İle Türkiye arasında yapılmakta olan ticarî münasebetlerde bil' hayl/i uygunsuz iş yapmış ve Çek hükümeti tarafından iki ay evvel işden el çektirilmişti.
Huber Stein, geçen hafta ataşelikteki evrakı ve kasayı devir etmek üzere Ataşo olarak diğer bir diplomat pasaportu ilo tekrar şehrimize gelmiştir.
Hafta içinde kasa ve muame-
lâtı havi evrakı konsolos Ko-
vaç’a tealim eden Stein, dün
(Devamlı 8a. 3 - 8Ü. 4 oe)
meclisi kuruluyor
Bu husustaki çalışmaların bitmek üzere olduğu ticaret ve ekonomi mevzuatına yeni bir şekil verileceği bildiriliyor
Ankara, 7 (Husubî) — İktisadî mevzularda fikir ve mütalâasını hükümete bildirmek üzere bir yüksek iktisat meclisinin kurulması için girişilen çalışmalar bitmek üzeredir. Ticaret ve E-konomlnin teşkilâtlanması için mevzuata bir şekil verilecektir. Ticaret dairesince tanzim edl-
len yeni program dış piyasadaki itibarımızı arttıracak mahiyettedir. Yerli mahsullerimize yabancıların gösterdikleri ilgi 947 ye nazaran 948 de yüzde 17 artmıştır. Diğer taraftan Sanayi ve Ticaret Odaları kanun tasarısı yakında kat'î şeklini alacaktır.
taşıdığını söylüyor
Türk çevrelerine göre Tilrklye-nln ekonomik ve sosyal balcını -dan kalkınması, milli savunma' potansiyelinin kuvvetlenmesi ve bunun için milli ekonomi dtlzo -I ninln sağlam kalması şarttır.
Bu itibarladır ki, istihsalin art tırılması ve mahsulün değer ba -basile satılması, harp içi vc sonrası yılların sıkıntılarına vc zorluklarına karşı tek bir deva cnü-tûlea edilmesini haklı bulmak-
(Dovamı: Sa. 3 - eü. 3 de)
İnfilâk sakasındaki enkazın temizlenmesine devam ediliyor Dün enkaz altından yeniden bir ceset çıkarıldı
Kemal Zeytinoglu Meclis Başkanlığına hâdise hakkında bir sözlü soru verdi
Bir infilâk neticesi berhava me işi hayli ilerlemiştir, olan Sütlücedeki Nuri Paşa fab- [ Dünkü enkaz kaldırma işinde likasının enkazının temizlen-1 (Oovamij Sa. 3 • Sü. 8 do)
Gümıük ve Tekel Bakanı Dr. Fazıl Şerafeddin Bürge dün Ba-bah ekspresle Ankaradan şehrimize gelmiştir.
Bakan, Tekel Umum Müdürlüğünde kendisiyle görüşen bir arkadaşımıza muhtelif meseleler hakkında izahat vererek ezcümle demiştir kİ:
«— Burada bulunduğum müd det zarfında Tekele ait fabrika ve tesisleri gezeceğim. Mevcut sigaraların ıslahı işini ehemmiyetle ele almış bulunuyoruz. Ci-batl sigara fabrikasını takviye için ısmarlanan makineler gelmiş ve monte işine başlanmıştır. Bu işin hitamından Bonra imal olunacak sigaraların, eskisine nisbetle, düzeleceğini ü-mit etmekteyiz.
Kaçakçılık mevzuuna gelince: Son zamanlarda hudutları-
mızda sıkı tedbirler sayesinde kaçakçılık vak’alannın azaldı-(Devamı: Sa. 3 • Sü. 7 dc).
piyango
Dün çekildi
Milli Piyangonun 7.Mart.l940 Çekilişi dün Ankarada saat 13.34 da yapılmıştır.
Yüz bin Ura kazanan numara: 226153
20.000 lira kazanan numara: 070626
10.000 Ura kazaı.an numaralar! 019700, 200602, 246205, (Devamı Sa: 4. Sü, 7 de).
Takvimden Bir Yaprak
Hüseyin Rahmi Gürpınar
B .İ4„ b
Bugün Martın sekizidir. Bundan beş sone ovvol Hüsoyln Rahmi Gürpınar: bugün kaybetmiştik. Conazo, nadiren Iştlrâk ey-lodlglm bir teşyi* merasimidir. Buna ragmon Kdprüyo Inınlş, oradan Ada vapuruna blnorek merhumun Hoybolldckl köşküno gitmiştim. Bu gün gibi hatırlarım: Conazo kalabalıktı; her sınıftan, her muhitten adanı vardı ve horkos müteessirdi. Onun bir misafirini kabul otmok için ısıtılmamış bir salonda biraz uzunca kalınanın netioosl olarak tutulduğu (Zâtürree) don vofatım bir türlü hazmodomlyorduk; bu ölüm blzo pok vakitsiz gollyordu. Onu daima zlndo, daima gönç, dalma gü-lor görmego o kadar alışmıştık kİ, çoklk gözlorl, süzgün bakışları İle pok tatlı olan o simaya ölümün soğuk ınaskoslnl hiç yakıştırmıyor ve bunu âdota mukaddesata karşı bir tocavüz telâkki ödiyorduk. Fakat dünyada tek hakikatin ölüm olduğu bir kero daha anlaşılıyordu.
Hüsoyln Rahmi Gürpınar, bütün bir dovrl, on samimi havası, en kuvvetli çizgileri ilo yaşatmağa muvaffak olmuş bir muharrirdi. Türk edebiyatında başlı başına bir mektep kurmuş bir fıtrat harikası İdi. Hüsoyln Rahminin tahlilleri kadar tasvirleri do kuvvotlldlr. Bunlar da
Fronklerin (Couleur local) dedlk^ lerl «Mahalli renk» hususlyotl o ka-dar barizdir kİ her biri milli ruhumuzun sadof mahfazasında yotlşınlş Hror inci gibidir.
Hüsoyln Rahmi, eserlerini, poK büyük ressamların tablolarını yoM nasakhğı gideren ronklerle bozomo« lorl gibi yor yer toforrüat zannedH lon, fakat mevzuun esası kadar, ohommlyetll levhalar, hâdiselerle süslor.
Bu esorlor, Türk ruhunun, Türk' duygusunun Inblğindon goçlrllmlf tahlilleridir.
Onu yalnız kafa İlo doğll, ruh İlo okumalı... Merhumun esorlcrln-dokl dorlnllğo Inemlyonlor onu yalnız hayatın gülünç taraflarını be-llrton bir kalonı olarak kabul ot-mlşlordlr; bu görüş tamamen yanlıştır. Hüsoyln Rahminin eserleri e Hayat - ı - hakikiye» sahneleridir. Onları güldürecek, ağlatacak tarafları İlo hissetmek lâzımdır.
Kalomlno İstediği gibi odebi bir yocho vcrınok mazharlyotlno sahlfl olan bu büyük adam Türk edebiyatının kubbesinde baki kalan hoş vö taınlml sodalardan biridir.
MokAnlj Connct olsun I
ULUNAY
Kazada kurban gidon 10 İşçinin dün kU fiazln conazo töreninden bir gör((rüf.., (Fçt^; BUrhaQ 8abah)
Teni Sahalı
Sahibi: Safa Kılıçboğlu
İdare: Nuruoomanlyo No: 17
Tel adresi: «YENİ sabah»
I8TANBU L
Telefon: 20785
HÜRRİYET VE HAKKIN YILMAZ MÜDAFİİYIZ
SALI
8
MART
1949
11 inci Yıl, No. 3574
Sayısı : 10 Kuruş
Rusya, Batı Almanya hükümetini tanımıyacak
Berlin, 7 (A.P.) — General Clay'e gönderdiği mektubunda Mareşal Sokolovski, Sovyet Rusyanm halen Birleşik Amerika, İngiltere ve Fransanm rehberliğinde teşekkül etmekte bulunan Batı Almanya hükümetini tanımıyacağmı bildirmiştir.
Bayar’ını Antalya nutku
D.P.Başkanı, partisinin programdan mahrum olduğu yolundaki iddiaları reddediyor
Dış politikaya da temas eden Bayar: “Bir tehlike kapılarımıza dayandığı zaman, yurdumuzu ve namusumuzu müdafaadan çehinmiyeceğiz,, dedi
Antalya, 7 (Hususî) — Demokrat Parti kongresinin yapıldığı Borsa kıraathanesinde Bayar, etraflı bir konuşma yapmıştır. Bayar, dedi ki:
— Bir partiye mensup olan insanlar, partisi vasıtasiyle millete hizmet etmek için nefBİnl vakfetmiş olanlardır. Partinin ileri kademelerinde bulunan bir insan, kendinin mümtaz bir mevkide bulunduğunu farzederse o insan vazifesini anlamamış sayılır.
Burada konuşulan meselelerden ilham alarak ben de fikirlerimi sıraya koyacağım. Bize İktisadî ve malî meselelerde programsızlık atfedenler daha ziyade Halk Partililerdir. Bu, partimize te-tevoih olunmuş menfî bir propaganda olarak kullanılmaktadır. Halbuki D.P. kurulduğu zamandaki C.H.P. programı tedkik edilecek olursa, görülecektir ki bu programın büyük bir kısmı Millî Eğitim meselelerinin âdeta bir müfredat programı haline getirilmiş bir kopyası gibidir. Halk için silolar açılacağı, folklor çalışmaları yapılacağı mevzularına kadar gidildiği halde İktisadî ve malî meseleler hakkında üç dört maddeden başka bir şeye rastJanmamaktadır. Partimiz kurulduktan sonra açılan C.H.P. kurultayı, bizim programlarımızdan faydalanmak suretiyle kendi programlarını tdil ve tevsî etmişlerdir.
Partimizin bu memlekete sosyal siyasî ve mulî muayyen görüâş ve düşünceler getirmiş olduğunu ve bunların bugün memlekete ve hattâ bir çoklarının (Dovamı: Sa. 3 - SÜ. 6 da)
D.P. Safkanı C. Bayar, partisinin kongrelerinden birinde konuşurken
Atlantik Paktının
nihaî müzakeresi
Italyanın Pakta alınması münakaşa ediliyor
Suiistimal hâdiselerine
dair verilen takrirler
S. Tekelioğlu, İstanbulda, Milli Emlâkten kanunsuz olarak yüz binlerce liralık arsa alan şahsın kim olduğunu soruyor
Toprak Ofisteki suiistimaller için yapılan muhtelif ihbarlar karşısında hükümet ne yapmış...
Ankara 7 (Telefonla) — Sey-------------------------------------—----■- --
han milletvekili Sinan Tekelioğlu, Meclis başkanlığına beş tane sual takriri vermiştir. Takrirler aşağıdadır:
1 — Erzurumda Toprak Ofisi şubesinde vaki 200 bin liralık suiistimal için Nuri isminde birisinin yaptığı ihbarın hangi tarihte yapıldığı ve Ticaret Bakanlığının ili bar hakkında ne gibi muamele yaptığı?
2 — Ofisin İstanbul şubesinde eski tahmil ve tahliye şefi Haşan tarafından Birlik gazetesine ihbar mahiyetinde ve Ofi-
I se hitaben yazılan açık mektuba karşılık Ticaret Bakanlığı ne gibi muamele yapmıştır? Bu mektupta, İstanbul Toprak 0-
(Devamı: Sa. 3 - Sü. 2 dc)
Ruslar Baltık üslerini
takviye ediyor
MMotof’un azli hâdisesine
dair tefsirler devam ediyor
Bu hal neye varacak?
Muhalefet partilerinden Demokratların, yurdun çeşitli bölgelerinde yaptıkları toplantılarda, faraza Antalya Ve İstanbulda, söz alan yurddaş-lar hep Halk Partisi hükümetlerinin adz, gaflet ve ihmalinden bahsettiler. Filhakika ber gün şahidi olduğumuz hâdiseler memleketin bir çıkmaza saplandığını gösteriyor. Muhalefetin sözlerine ne hacet, bizzat Halk Partili ferdlerln toplantılardaki şikâyet ve feryatları herhangi bir muhalifin sesinden daha yüksektir. Değil Halk
ferdler, bizzat Halk Partili kanlar. Büyük Millet Meclisi zorunda öyle dil kullanıyorlar, kötülükleri o kadar sayıp döküyorlar ki insan bu zevatın bu kadar aciz itirafından sonr3 ne sıfatla ve ne salahiyetle hâlâ İktidar sandalyasına yapışabil-diklerine hayret etmekten nefsini alamıyor. Bir Adalet Bakanı çıkıyor, yirmi beş yıldır a-dalet ve tatbikatı sahasında müs bet ve İyi bir
nı İtiraf ediyor. Bir Tanm Bakanı kürsüye geliyor, projeden başka bir şey yapılmadığını ve biç birinin tatbikine bile teşebbüs edilmediğini ifade ediyor, Bayındırlık Bakanı ortaya atılıyor, yol politikamızın ortaçağ-tardakinden farklı olmadığını söylüyor. 1
Muvafıklar bunu söylüyor, muhalifler bunu söylüyor, hattâ işin en acısı, dost Amerikalı mütehassıslar da aynı ağzı kullanıyorlar. Faraza maden İşletmeciliğinde taş devri usulleriyle çalıştığımızı bir yabancı mütehassıs söylemiştir.
Bütün buDİar böyle birer mü-tearife gibi kabul ve tekrar 0-lununca insanın zihnine çaresiz ye tabiî olarak şu sual geliyor: ı,ir şey yapılmadığını yııllet kürsüsünden rahatça ifa-JLr'an16'' asırdır 1da-
mek ^Yer* K,bi hareket et* mıdır i' ellerin,,e tutanlar mıdır, yoksa baskni..-. ■ o Ağızlarına, sözlerin,. hah * bunlar her halde î™"" yeni atılmış bir parti oJn^îTki çeyrek asırlık icraatı bu ka()ar sert bir dille ortaya döküyorlar! Fakat etiketlerine bakıyordunuz, bunlar yine köhno Halk Partisinin elemanları .. Bu zo Va* IJöyle sanıyorlar galiba: Plrml beş senedir şahsen ben yoktum ja . O vakitler Saraçoğlu Şükrüler, Fuad AğraJılar, Cemal Hüsnüler, Şükrü Kayalar, Tevflk Rüştü Araslar, Ali Çetinkayalar vardı, binaenaleyh bütün bn yapılmıyan şeyleri ve onların vebalini bunların sırtına yükler ve biz pekâlâ yeni •akışlar olmak sıfatiyle, mazi İlo ilgimiz yokmuş da yeni Jg-başına gelmiş gibi hareket ede-
/ Ba muhakeme tarzı eğer
»bil olsaydı, hiç bir parti ikti-
(Dtvanuı 8a. 3 « 8Q. g de)
Hüseyin Rahmi Gürpınar’ın ölüm yıldönümü
Türk m zahının cn büyük üstadı, eski içtimai hayatımızın iyi ve kötü taraflarını, mahallî renklerle ve büyük bir kudretle belirten ve bunların tenkidinde eşsiz bir kudret gösteren büyük Türk romancısı Hüseyin Rahmi Gürpınar bundan beş sene evvel 7 Martta hayata gözlerini yummuş ve sekiz Maltta toprağa verilmişti, ölümünün beşinci yıldönümü münasebetl-le büyük muharririn b.’r resmini dercediyor ve bu acı yıldönümünü teessürle anıyoruz.
(Dovamı: Sa. ı - Sü. 5 do)
Hayat pahalılığı
artıyor
Stokholm, 7 (a.a.) — «United Press»:
«Stockholm Tidningen» gazetesi, Sovyetlerin Battıktaki üslerini takviye ettiklerini bildir-1 mektedir. j
(A.A.) - (A.P.) - (Nafen) a-jansiarından kısaltılmıştır:
Molotof’un yerine Rus thşiş-leri Bakanlığına Vichinsky’nln I getirilmiş olması, hâJâ dünya siyasî mahfillerini ilgilendiren bir hdise olarak devam etmekte dir.
Dün Başkan Trumanın uçağı Key West'e gazete muhabirlerinin uçağından 4 dakika erken geldiği için Başkan, gazetecilere bir lâtife yapmak İstemiş, e-(Devamı: 8a. 3 - Sü. 4 do)
İÇİŞİ^Ş Bakam
Bugün gazetecilerle görüşecek
Ticaret Bakanlığının neşrettiği endeks bunu açıkça gösteriyor
Ankara, 7 (Hususî) — Ticaret ve Ekonomi Bakanlığı 948 yılının birinci ayından 949 senesi birinci ayına kadar Türkl-yedeki fiat artışını gösterir u-mumî bir endeks hazırlamıştır. (Devamı: Sa. 3 - Sü. 8 d(ı)
Yüksek iktisat
Gümrük tarifeleri ıslâh ediliyor
Liihs maddelerin gümrük resmi arttırılacak
Tekel Bakam Doktor Şerafeddin Bürge muhtelif meseleler hakkında izahat veriyor
Dün Vilâyette Vali ve Belediye Beis Muavinlerinin işti-rakile bir toplantı yapıldı Dün sabah Vilâyette, Vali ve Belediye Reis muavinlerinin iş-tirakile, îçûglerl Bakanı Emin Erişirgil bir toplantı yapmış-(Devamı: Sa. 3 - Sü. e da)
önem
Voıı Waldow liitiin istihsalimizin memleket için büyük biı
Türikyedcn, tülün almak için
memleketimize gelmiş bulunan «Reemstma» firması mümessili Von Waldow, bencisi ile görüşen gazetecilere, temaslarından nıüs-beb intibalar elde ettiğini, tütün lslhsallnin Türkiye İçin büyük bir önem aşıdığım kaydederek şunları söylemiştir;
Yeşilköyde bir hâdise
Altın kaçıracağı ihbar edilen Çek Ataşesi sıkı bir kontrole tâbi tutuldu
Dr. Fahri Kurtuluş’un bugünkü konferansı
Rize Milletvekili Dr. Fahri Kurtuluş, Millî Türk Talebe Birliği Tıp Derneğinin daveti üzerine bugün saat 14,30 da E-mlnönü Halkevlnde (izahat veriyorum) mevzulu bir konferans verecektir. 1
Haber aldığımıza göre, Dr. Kurtuluş bu konferansında Cumhuriyet gazetesinin hakkında yapmış olduğu neşriyata cevap verecektir.' -"
Dün Yeşilköy uçak meydanın da heyecanlı bir vak’a olmuş ve bu yüzden bir Fransız hava yollarının uçağı zamanında kal-kamamıştır.
Bundan bir müddet evvel şehrimizde Çek ticaret ataşesi olarak bulunan Hulber Stein, Be-koslovakya İle Türkiye arasında yapılmakta olan ticarî münasebetlerde bil' hayl/i uygunsuz iş yapmış ve Çek hükümeti tarafından iki ay evvel işden el çektirilmişti.
Huber Stein, geçen hafta ataşelikteki evrakı ve kasayı devir etmek üzere Ataşo olarak diğer bir diplomat pasaportu ilo tekrar şehrimize gelmiştir.
Hafta içinde kasa ve muame-
lâtı havi evrakı konsolos Ko-
vaç’a tealim eden Stein, dün
(Devamlı 8a. 3 - 8Ü. 4 oe)
meclisi kuruluyor
Bu husustaki çalışmaların bitmek üzere olduğu ticaret ve ekonomi mevzuatına yeni bir şekil verileceği bildiriliyor
Ankara, 7 (Husubî) — İktisadî mevzularda fikir ve mütalâasını hükümete bildirmek üzere bir yüksek iktisat meclisinin kurulması için girişilen çalışmalar bitmek üzeredir. Ticaret ve E-konomlnin teşkilâtlanması için mevzuata bir şekil verilecektir. Ticaret dairesince tanzim edl-
len yeni program dış piyasadaki itibarımızı arttıracak mahiyettedir. Yerli mahsullerimize yabancıların gösterdikleri ilgi 947 ye nazaran 948 de yüzde 17 artmıştır. Diğer taraftan Sanayi ve Ticaret Odaları kanun tasarısı yakında kat'î şeklini alacaktır.
taşıdığını söylüyor
Türk çevrelerine göre Tilrklye-nln ekonomik ve sosyal balcını -dan kalkınması, milli savunma' potansiyelinin kuvvetlenmesi ve bunun için milli ekonomi dtlzo -I ninln sağlam kalması şarttır.
Bu itibarladır ki, istihsalin art tırılması ve mahsulün değer ba -basile satılması, harp içi vc sonrası yılların sıkıntılarına vc zorluklarına karşı tek bir deva cnü-tûlea edilmesini haklı bulmak-
(Dovamı: Sa. 3 - eü. 3 de)
İnfilâk sakasındaki enkazın temizlenmesine devam ediliyor Dün enkaz altından yeniden bir ceset çıkarıldı
Kemal Zeytinoglu Meclis Başkanlığına hâdise hakkında bir sözlü soru verdi
Bir infilâk neticesi berhava me işi hayli ilerlemiştir, olan Sütlücedeki Nuri Paşa fab- [ Dünkü enkaz kaldırma işinde likasının enkazının temizlen-1 (Oovamij Sa. 3 • Sü. 8 do)
Gümıük ve Tekel Bakanı Dr. Fazıl Şerafeddin Bürge dün Ba-bah ekspresle Ankaradan şehrimize gelmiştir.
Bakan, Tekel Umum Müdürlüğünde kendisiyle görüşen bir arkadaşımıza muhtelif meseleler hakkında izahat vererek ezcümle demiştir kİ:
«— Burada bulunduğum müd det zarfında Tekele ait fabrika ve tesisleri gezeceğim. Mevcut sigaraların ıslahı işini ehemmiyetle ele almış bulunuyoruz. Ci-batl sigara fabrikasını takviye için ısmarlanan makineler gelmiş ve monte işine başlanmıştır. Bu işin hitamından Bonra imal olunacak sigaraların, eskisine nisbetle, düzeleceğini ü-mit etmekteyiz.
Kaçakçılık mevzuuna gelince: Son zamanlarda hudutları-
mızda sıkı tedbirler sayesinde kaçakçılık vak’alannın azaldı-(Devamı: Sa. 3 • Sü. 7 dc).
piyango
Dün çekildi
Milli Piyangonun 7.Mart.l940 Çekilişi dün Ankarada saat 13.34 da yapılmıştır.
Yüz bin Ura kazanan numara: 226153
20.000 lira kazanan numara: 070626
10.000 Ura kazaı.an numaralar! 019700, 200602, 246205, (Devamı Sa: 4. Sü, 7 de).
Takvimden Bir Yaprak
Hüseyin Rahmi Gürpınar
B .İ4„ b
Bugün Martın sekizidir. Bundan beş sone ovvol Hüsoyln Rahmi Gürpınar: bugün kaybetmiştik. Conazo, nadiren Iştlrâk ey-lodlglm bir teşyi* merasimidir. Buna ragmon Kdprüyo Inınlş, oradan Ada vapuruna blnorek merhumun Hoybolldckl köşküno gitmiştim. Bu gün gibi hatırlarım: Conazo kalabalıktı; her sınıftan, her muhitten adanı vardı ve horkos müteessirdi. Onun bir misafirini kabul otmok için ısıtılmamış bir salonda biraz uzunca kalınanın netioosl olarak tutulduğu (Zâtürree) don vofatım bir türlü hazmodomlyorduk; bu ölüm blzo pok vakitsiz gollyordu. Onu daima zlndo, daima gönç, dalma gü-lor görmego o kadar alışmıştık kİ, çoklk gözlorl, süzgün bakışları İle pok tatlı olan o simaya ölümün soğuk ınaskoslnl hiç yakıştırmıyor ve bunu âdota mukaddesata karşı bir tocavüz telâkki ödiyorduk. Fakat dünyada tek hakikatin ölüm olduğu bir kero daha anlaşılıyordu.
Hüsoyln Rahmi Gürpınar, bütün bir dovrl, on samimi havası, en kuvvetli çizgileri ilo yaşatmağa muvaffak olmuş bir muharrirdi. Türk edebiyatında başlı başına bir mektep kurmuş bir fıtrat harikası İdi. Hüsoyln Rahminin tahlilleri kadar tasvirleri do kuvvotlldlr. Bunlar da
Fronklerin (Couleur local) dedlk^ lerl «Mahalli renk» hususlyotl o ka-dar barizdir kİ her biri milli ruhumuzun sadof mahfazasında yotlşınlş Hror inci gibidir.
Hüsoyln Rahmi, eserlerini, poK büyük ressamların tablolarını yoM nasakhğı gideren ronklerle bozomo« lorl gibi yor yer toforrüat zannedH lon, fakat mevzuun esası kadar, ohommlyetll levhalar, hâdiselerle süslor.
Bu esorlor, Türk ruhunun, Türk' duygusunun Inblğindon goçlrllmlf tahlilleridir.
Onu yalnız kafa İlo doğll, ruh İlo okumalı... Merhumun esorlcrln-dokl dorlnllğo Inemlyonlor onu yalnız hayatın gülünç taraflarını be-llrton bir kalonı olarak kabul ot-mlşlordlr; bu görüş tamamen yanlıştır. Hüsoyln Rahminin eserleri e Hayat - ı - hakikiye» sahneleridir. Onları güldürecek, ağlatacak tarafları İlo hissetmek lâzımdır.
Kalomlno İstediği gibi odebi bir yocho vcrınok mazharlyotlno sahlfl olan bu büyük adam Türk edebiyatının kubbesinde baki kalan hoş vö taınlml sodalardan biridir.
MokAnlj Connct olsun I
ULUNAY
Kazada kurban gidon 10 İşçinin dün kU fiazln conazo töreninden bir gör((rüf.., (Fçt^; BUrhaQ 8abah)
Teni Sahalı
Sahibi: Safa Kılıçboğlu
İdare: Nuruoomanlyo No: 17
Tel adresi: «YENİ sabah»
I8TANBU L
Telefon: 20785
HÜRRİYET VE HAKKIN YILMAZ MÜDAFİİYIZ
SALI
8
MART
1949
11 inci Yıl, No. 3574
Sayısı : 10 Kuruş
Rusya, Batı Almanya hükümetini tanımıyacak
Berlin, 7 (A.P.) — General Clay'e gönderdiği mektubunda Mareşal Sokolovski, Sovyet Rusyanm halen Birleşik Amerika, İngiltere ve Fransanm rehberliğinde teşekkül etmekte bulunan Batı Almanya hükümetini tanımıyacağmı bildirmiştir.
Bayar’ını Antalya nutku
D.P.Başkanı, partisinin programdan mahrum olduğu yolundaki iddiaları reddediyor
Dış politikaya da temas eden Bayar: “Bir tehlike kapılarımıza dayandığı zaman, yurdumuzu ve namusumuzu müdafaadan çehinmiyeceğiz,, dedi
Antalya, 7 (Hususî) — Demokrat Parti kongresinin yapıldığı Borsa kıraathanesinde Bayar, etraflı bir konuşma yapmıştır. Bayar, dedi ki:
— Bir partiye mensup olan insanlar, partisi vasıtasiyle millete hizmet etmek için nefBİnl vakfetmiş olanlardır. Partinin ileri kademelerinde bulunan bir insan, kendinin mümtaz bir mevkide bulunduğunu farzederse o insan vazifesini anlamamış sayılır.
Burada konuşulan meselelerden ilham alarak ben de fikirlerimi sıraya koyacağım. Bize İktisadî ve malî meselelerde programsızlık atfedenler daha ziyade Halk Partililerdir. Bu, partimize te-tevoih olunmuş menfî bir propaganda olarak kullanılmaktadır. Halbuki D.P. kurulduğu zamandaki C.H.P. programı tedkik edilecek olursa, görülecektir ki bu programın büyük bir kısmı Millî Eğitim meselelerinin âdeta bir müfredat programı haline getirilmiş bir kopyası gibidir. Halk için silolar açılacağı, folklor çalışmaları yapılacağı mevzularına kadar gidildiği halde İktisadî ve malî meseleler hakkında üç dört maddeden başka bir şeye rastJanmamaktadır. Partimiz kurulduktan sonra açılan C.H.P. kurultayı, bizim programlarımızdan faydalanmak suretiyle kendi programlarını tdil ve tevsî etmişlerdir.
Partimizin bu memlekete sosyal siyasî ve mulî muayyen görüâş ve düşünceler getirmiş olduğunu ve bunların bugün memlekete ve hattâ bir çoklarının (Dovamı: Sa. 3 - SÜ. 6 da)
D.P. Safkanı C. Bayar, partisinin kongrelerinden birinde konuşurken
Atlantik Paktının
nihaî müzakeresi
Italyanın Pakta alınması münakaşa ediliyor
Suiistimal hâdiselerine
dair verilen takrirler
S. Tekelioğlu, İstanbulda, Milli Emlâkten kanunsuz olarak yüz binlerce liralık arsa alan şahsın kim olduğunu soruyor
Toprak Ofisteki suiistimaller için yapılan muhtelif ihbarlar karşısında hükümet ne yapmış...
Ankara 7 (Telefonla) — Sey-------------------------------------—----■- --
han milletvekili Sinan Tekelioğlu, Meclis başkanlığına beş tane sual takriri vermiştir. Takrirler aşağıdadır:
1 — Erzurumda Toprak Ofisi şubesinde vaki 200 bin liralık suiistimal için Nuri isminde birisinin yaptığı ihbarın hangi tarihte yapıldığı ve Ticaret Bakanlığının ili bar hakkında ne gibi muamele yaptığı?
2 — Ofisin İstanbul şubesinde eski tahmil ve tahliye şefi Haşan tarafından Birlik gazetesine ihbar mahiyetinde ve Ofi-
I se hitaben yazılan açık mektuba karşılık Ticaret Bakanlığı ne gibi muamele yapmıştır? Bu mektupta, İstanbul Toprak 0-
(Devamı: Sa. 3 - Sü. 2 dc)
Ruslar Baltık üslerini
takviye ediyor
MMotof’un azli hâdisesine
dair tefsirler devam ediyor
Bu hal neye varacak?
Muhalefet partilerinden Demokratların, yurdun çeşitli bölgelerinde yaptıkları toplantılarda, faraza Antalya Ve İstanbulda, söz alan yurddaş-lar hep Halk Partisi hükümetlerinin adz, gaflet ve ihmalinden bahsettiler. Filhakika ber gün şahidi olduğumuz hâdiseler memleketin bir çıkmaza saplandığını gösteriyor. Muhalefetin sözlerine ne hacet, bizzat Halk Partili ferdlerln toplantılardaki şikâyet ve feryatları herhangi bir muhalifin sesinden daha yüksektir. Değil Halk
ferdler, bizzat Halk Partili kanlar. Büyük Millet Meclisi zorunda öyle dil kullanıyorlar, kötülükleri o kadar sayıp döküyorlar ki insan bu zevatın bu kadar aciz itirafından sonr3 ne sıfatla ve ne salahiyetle hâlâ İktidar sandalyasına yapışabil-diklerine hayret etmekten nefsini alamıyor. Bir Adalet Bakanı çıkıyor, yirmi beş yıldır a-dalet ve tatbikatı sahasında müs bet ve İyi bir
nı İtiraf ediyor. Bir Tanm Bakanı kürsüye geliyor, projeden başka bir şey yapılmadığını ve biç birinin tatbikine bile teşebbüs edilmediğini ifade ediyor, Bayındırlık Bakanı ortaya atılıyor, yol politikamızın ortaçağ-tardakinden farklı olmadığını söylüyor. 1
Muvafıklar bunu söylüyor, muhalifler bunu söylüyor, hattâ işin en acısı, dost Amerikalı mütehassıslar da aynı ağzı kullanıyorlar. Faraza maden İşletmeciliğinde taş devri usulleriyle çalıştığımızı bir yabancı mütehassıs söylemiştir.
Bütün buDİar böyle birer mü-tearife gibi kabul ve tekrar 0-lununca insanın zihnine çaresiz ye tabiî olarak şu sual geliyor: ı,ir şey yapılmadığını yııllet kürsüsünden rahatça ifa-JLr'an16'' asırdır 1da-
mek ^Yer* K,bi hareket et* mıdır i' ellerin,,e tutanlar mıdır, yoksa baskni..-. ■ o Ağızlarına, sözlerin,. hah * bunlar her halde î™"" yeni atılmış bir parti oJn^îTki çeyrek asırlık icraatı bu ka()ar sert bir dille ortaya döküyorlar! Fakat etiketlerine bakıyordunuz, bunlar yine köhno Halk Partisinin elemanları .. Bu zo Va* IJöyle sanıyorlar galiba: Plrml beş senedir şahsen ben yoktum ja . O vakitler Saraçoğlu Şükrüler, Fuad AğraJılar, Cemal Hüsnüler, Şükrü Kayalar, Tevflk Rüştü Araslar, Ali Çetinkayalar vardı, binaenaleyh bütün bn yapılmıyan şeyleri ve onların vebalini bunların sırtına yükler ve biz pekâlâ yeni •akışlar olmak sıfatiyle, mazi İlo ilgimiz yokmuş da yeni Jg-başına gelmiş gibi hareket ede-
/ Ba muhakeme tarzı eğer
»bil olsaydı, hiç bir parti ikti-
(Dtvanuı 8a. 3 « 8Q. g de)
Hüseyin Rahmi Gürpınar’ın ölüm yıldönümü
Türk m zahının cn büyük üstadı, eski içtimai hayatımızın iyi ve kötü taraflarını, mahallî renklerle ve büyük bir kudretle belirten ve bunların tenkidinde eşsiz bir kudret gösteren büyük Türk romancısı Hüseyin Rahmi Gürpınar bundan beş sene evvel 7 Martta hayata gözlerini yummuş ve sekiz Maltta toprağa verilmişti, ölümünün beşinci yıldönümü münasebetl-le büyük muharririn b.’r resmini dercediyor ve bu acı yıldönümünü teessürle anıyoruz.
(Dovamı: Sa. ı - Sü. 5 do)
Hayat pahalılığı
artıyor
Stokholm, 7 (a.a.) — «United Press»:
«Stockholm Tidningen» gazetesi, Sovyetlerin Battıktaki üslerini takviye ettiklerini bildir-1 mektedir. j
(A.A.) - (A.P.) - (Nafen) a-jansiarından kısaltılmıştır:
Molotof’un yerine Rus thşiş-leri Bakanlığına Vichinsky’nln I getirilmiş olması, hâJâ dünya siyasî mahfillerini ilgilendiren bir hdise olarak devam etmekte dir.
Dün Başkan Trumanın uçağı Key West'e gazete muhabirlerinin uçağından 4 dakika erken geldiği için Başkan, gazetecilere bir lâtife yapmak İstemiş, e-(Devamı: 8a. 3 - Sü. 4 do)
İÇİŞİ^Ş Bakam
Bugün gazetecilerle görüşecek
Ticaret Bakanlığının neşrettiği endeks bunu açıkça gösteriyor
Ankara, 7 (Hususî) — Ticaret ve Ekonomi Bakanlığı 948 yılının birinci ayından 949 senesi birinci ayına kadar Türkl-yedeki fiat artışını gösterir u-mumî bir endeks hazırlamıştır. (Devamı: Sa. 3 - Sü. 8 d(ı)
Yüksek iktisat
Gümrük tarifeleri ıslâh ediliyor
Liihs maddelerin gümrük resmi arttırılacak
Tekel Bakam Doktor Şerafeddin Bürge muhtelif meseleler hakkında izahat veriyor
Dün Vilâyette Vali ve Belediye Beis Muavinlerinin işti-rakile bir toplantı yapıldı Dün sabah Vilâyette, Vali ve Belediye Reis muavinlerinin iş-tirakile, îçûglerl Bakanı Emin Erişirgil bir toplantı yapmış-(Devamı: Sa. 3 - Sü. e da)
önem
Voıı Waldow liitiin istihsalimizin memleket için büyük biı
Türikyedcn, tülün almak için
memleketimize gelmiş bulunan «Reemstma» firması mümessili Von Waldow, bencisi ile görüşen gazetecilere, temaslarından nıüs-beb intibalar elde ettiğini, tütün lslhsallnin Türkiye İçin büyük bir önem aşıdığım kaydederek şunları söylemiştir;
Yeşilköyde bir hâdise
Altın kaçıracağı ihbar edilen Çek Ataşesi sıkı bir kontrole tâbi tutuldu
Dr. Fahri Kurtuluş’un bugünkü konferansı
Rize Milletvekili Dr. Fahri Kurtuluş, Millî Türk Talebe Birliği Tıp Derneğinin daveti üzerine bugün saat 14,30 da E-mlnönü Halkevlnde (izahat veriyorum) mevzulu bir konferans verecektir. 1
Haber aldığımıza göre, Dr. Kurtuluş bu konferansında Cumhuriyet gazetesinin hakkında yapmış olduğu neşriyata cevap verecektir.' -"
Dün Yeşilköy uçak meydanın da heyecanlı bir vak’a olmuş ve bu yüzden bir Fransız hava yollarının uçağı zamanında kal-kamamıştır.
Bundan bir müddet evvel şehrimizde Çek ticaret ataşesi olarak bulunan Hulber Stein, Be-koslovakya İle Türkiye arasında yapılmakta olan ticarî münasebetlerde bil' hayl/i uygunsuz iş yapmış ve Çek hükümeti tarafından iki ay evvel işden el çektirilmişti.
Huber Stein, geçen hafta ataşelikteki evrakı ve kasayı devir etmek üzere Ataşo olarak diğer bir diplomat pasaportu ilo tekrar şehrimize gelmiştir.
Hafta içinde kasa ve muame-
lâtı havi evrakı konsolos Ko-
vaç’a tealim eden Stein, dün
(Devamlı 8a. 3 - 8Ü. 4 oe)
meclisi kuruluyor
Bu husustaki çalışmaların bitmek üzere olduğu ticaret ve ekonomi mevzuatına yeni bir şekil verileceği bildiriliyor
Ankara, 7 (Husubî) — İktisadî mevzularda fikir ve mütalâasını hükümete bildirmek üzere bir yüksek iktisat meclisinin kurulması için girişilen çalışmalar bitmek üzeredir. Ticaret ve E-konomlnin teşkilâtlanması için mevzuata bir şekil verilecektir. Ticaret dairesince tanzim edl-
len yeni program dış piyasadaki itibarımızı arttıracak mahiyettedir. Yerli mahsullerimize yabancıların gösterdikleri ilgi 947 ye nazaran 948 de yüzde 17 artmıştır. Diğer taraftan Sanayi ve Ticaret Odaları kanun tasarısı yakında kat'î şeklini alacaktır.
taşıdığını söylüyor
Türk çevrelerine göre Tilrklye-nln ekonomik ve sosyal balcını -dan kalkınması, milli savunma' potansiyelinin kuvvetlenmesi ve bunun için milli ekonomi dtlzo -I ninln sağlam kalması şarttır.
Bu itibarladır ki, istihsalin art tırılması ve mahsulün değer ba -basile satılması, harp içi vc sonrası yılların sıkıntılarına vc zorluklarına karşı tek bir deva cnü-tûlea edilmesini haklı bulmak-
(Dovamı: Sa. 3 - eü. 3 de)
İnfilâk sakasındaki enkazın temizlenmesine devam ediliyor Dün enkaz altından yeniden bir ceset çıkarıldı
Kemal Zeytinoglu Meclis Başkanlığına hâdise hakkında bir sözlü soru verdi
Bir infilâk neticesi berhava me işi hayli ilerlemiştir, olan Sütlücedeki Nuri Paşa fab- [ Dünkü enkaz kaldırma işinde likasının enkazının temizlen-1 (Oovamij Sa. 3 • Sü. 8 do)
Gümıük ve Tekel Bakanı Dr. Fazıl Şerafeddin Bürge dün Ba-bah ekspresle Ankaradan şehrimize gelmiştir.
Bakan, Tekel Umum Müdürlüğünde kendisiyle görüşen bir arkadaşımıza muhtelif meseleler hakkında izahat vererek ezcümle demiştir kİ:
«— Burada bulunduğum müd det zarfında Tekele ait fabrika ve tesisleri gezeceğim. Mevcut sigaraların ıslahı işini ehemmiyetle ele almış bulunuyoruz. Ci-batl sigara fabrikasını takviye için ısmarlanan makineler gelmiş ve monte işine başlanmıştır. Bu işin hitamından Bonra imal olunacak sigaraların, eskisine nisbetle, düzeleceğini ü-mit etmekteyiz.
Kaçakçılık mevzuuna gelince: Son zamanlarda hudutları-
mızda sıkı tedbirler sayesinde kaçakçılık vak’alannın azaldı-(Devamı: Sa. 3 • Sü. 7 dc).
piyango
Dün çekildi
Milli Piyangonun 7.Mart.l940 Çekilişi dün Ankarada saat 13.34 da yapılmıştır.
Yüz bin Ura kazanan numara: 226153
20.000 lira kazanan numara: 070626
10.000 Ura kazaı.an numaralar! 019700, 200602, 246205, (Devamı Sa: 4. Sü, 7 de).
Takvimden Bir Yaprak
Hüseyin Rahmi Gürpınar
B .İ4„ b
Bugün Martın sekizidir. Bundan beş sone ovvol Hüsoyln Rahmi Gürpınar: bugün kaybetmiştik. Conazo, nadiren Iştlrâk ey-lodlglm bir teşyi* merasimidir. Buna ragmon Kdprüyo Inınlş, oradan Ada vapuruna blnorek merhumun Hoybolldckl köşküno gitmiştim. Bu gün gibi hatırlarım: Conazo kalabalıktı; her sınıftan, her muhitten adanı vardı ve horkos müteessirdi. Onun bir misafirini kabul otmok için ısıtılmamış bir salonda biraz uzunca kalınanın netioosl olarak tutulduğu (Zâtürree) don vofatım bir türlü hazmodomlyorduk; bu ölüm blzo pok vakitsiz gollyordu. Onu daima zlndo, daima gönç, dalma gü-lor görmego o kadar alışmıştık kİ, çoklk gözlorl, süzgün bakışları İle pok tatlı olan o simaya ölümün soğuk ınaskoslnl hiç yakıştırmıyor ve bunu âdota mukaddesata karşı bir tocavüz telâkki ödiyorduk. Fakat dünyada tek hakikatin ölüm olduğu bir kero daha anlaşılıyordu.
Hüsoyln Rahmi Gürpınar, bütün bir dovrl, on samimi havası, en kuvvetli çizgileri ilo yaşatmağa muvaffak olmuş bir muharrirdi. Türk edebiyatında başlı başına bir mektep kurmuş bir fıtrat harikası İdi. Hüsoyln Rahminin tahlilleri kadar tasvirleri do kuvvotlldlr. Bunlar da
Fronklerin (Couleur local) dedlk^ lerl «Mahalli renk» hususlyotl o ka-dar barizdir kİ her biri milli ruhumuzun sadof mahfazasında yotlşınlş Hror inci gibidir.
Hüsoyln Rahmi, eserlerini, poK büyük ressamların tablolarını yoM nasakhğı gideren ronklerle bozomo« lorl gibi yor yer toforrüat zannedH lon, fakat mevzuun esası kadar, ohommlyetll levhalar, hâdiselerle süslor.
Bu esorlor, Türk ruhunun, Türk' duygusunun Inblğindon goçlrllmlf tahlilleridir.
Onu yalnız kafa İlo doğll, ruh İlo okumalı... Merhumun esorlcrln-dokl dorlnllğo Inemlyonlor onu yalnız hayatın gülünç taraflarını be-llrton bir kalonı olarak kabul ot-mlşlordlr; bu görüş tamamen yanlıştır. Hüsoyln Rahminin eserleri e Hayat - ı - hakikiye» sahneleridir. Onları güldürecek, ağlatacak tarafları İlo hissetmek lâzımdır.
Kalomlno İstediği gibi odebi bir yocho vcrınok mazharlyotlno sahlfl olan bu büyük adam Türk edebiyatının kubbesinde baki kalan hoş vö taınlml sodalardan biridir.
MokAnlj Connct olsun I
ULUNAY
Kazada kurban gidon 10 İşçinin dün kU fiazln conazo töreninden bir gör((rüf.., (Fçt^; BUrhaQ 8abah)
Teni Sahalı
Sahibi: Safa Kılıçboğlu
İdare: Nuruoomanlyo No: 17
Tel adresi: «YENİ sabah»
I8TANBU L
Telefon: 20785
HÜRRİYET VE HAKKIN YILMAZ MÜDAFİİYIZ
SALI
8
MART
1949
11 inci Yıl, No. 3574
Sayısı : 10 Kuruş
Rusya, Batı Almanya hükümetini tanımıyacak
Berlin, 7 (A.P.) — General Clay'e gönderdiği mektubunda Mareşal Sokolovski, Sovyet Rusyanm halen Birleşik Amerika, İngiltere ve Fransanm rehberliğinde teşekkül etmekte bulunan Batı Almanya hükümetini tanımıyacağmı bildirmiştir.
Bayar’ını Antalya nutku
D.P.Başkanı, partisinin programdan mahrum olduğu yolundaki iddiaları reddediyor
Dış politikaya da temas eden Bayar: “Bir tehlike kapılarımıza dayandığı zaman, yurdumuzu ve namusumuzu müdafaadan çehinmiyeceğiz,, dedi
Antalya, 7 (Hususî) — Demokrat Parti kongresinin yapıldığı Borsa kıraathanesinde Bayar, etraflı bir konuşma yapmıştır. Bayar, dedi ki:
— Bir partiye mensup olan insanlar, partisi vasıtasiyle millete hizmet etmek için nefBİnl vakfetmiş olanlardır. Partinin ileri kademelerinde bulunan bir insan, kendinin mümtaz bir mevkide bulunduğunu farzederse o insan vazifesini anlamamış sayılır.
Burada konuşulan meselelerden ilham alarak ben de fikirlerimi sıraya koyacağım. Bize İktisadî ve malî meselelerde programsızlık atfedenler daha ziyade Halk Partililerdir. Bu, partimize te-tevoih olunmuş menfî bir propaganda olarak kullanılmaktadır. Halbuki D.P. kurulduğu zamandaki C.H.P. programı tedkik edilecek olursa, görülecektir ki bu programın büyük bir kısmı Millî Eğitim meselelerinin âdeta bir müfredat programı haline getirilmiş bir kopyası gibidir. Halk için silolar açılacağı, folklor çalışmaları yapılacağı mevzularına kadar gidildiği halde İktisadî ve malî meseleler hakkında üç dört maddeden başka bir şeye rastJanmamaktadır. Partimiz kurulduktan sonra açılan C.H.P. kurultayı, bizim programlarımızdan faydalanmak suretiyle kendi programlarını tdil ve tevsî etmişlerdir.
Partimizin bu memlekete sosyal siyasî ve mulî muayyen görüâş ve düşünceler getirmiş olduğunu ve bunların bugün memlekete ve hattâ bir çoklarının (Dovamı: Sa. 3 - SÜ. 6 da)
D.P. Safkanı C. Bayar, partisinin kongrelerinden birinde konuşurken
Atlantik Paktının
nihaî müzakeresi
Italyanın Pakta alınması münakaşa ediliyor
Suiistimal hâdiselerine
dair verilen takrirler
S. Tekelioğlu, İstanbulda, Milli Emlâkten kanunsuz olarak yüz binlerce liralık arsa alan şahsın kim olduğunu soruyor
Toprak Ofisteki suiistimaller için yapılan muhtelif ihbarlar karşısında hükümet ne yapmış...
Ankara 7 (Telefonla) — Sey-------------------------------------—----■- --
han milletvekili Sinan Tekelioğlu, Meclis başkanlığına beş tane sual takriri vermiştir. Takrirler aşağıdadır:
1 — Erzurumda Toprak Ofisi şubesinde vaki 200 bin liralık suiistimal için Nuri isminde birisinin yaptığı ihbarın hangi tarihte yapıldığı ve Ticaret Bakanlığının ili bar hakkında ne gibi muamele yaptığı?
2 — Ofisin İstanbul şubesinde eski tahmil ve tahliye şefi Haşan tarafından Birlik gazetesine ihbar mahiyetinde ve Ofi-
I se hitaben yazılan açık mektuba karşılık Ticaret Bakanlığı ne gibi muamele yapmıştır? Bu mektupta, İstanbul Toprak 0-
(Devamı: Sa. 3 - Sü. 2 dc)
Ruslar Baltık üslerini
takviye ediyor
MMotof’un azli hâdisesine
dair tefsirler devam ediyor
Bu hal neye varacak?
Muhalefet partilerinden Demokratların, yurdun çeşitli bölgelerinde yaptıkları toplantılarda, faraza Antalya Ve İstanbulda, söz alan yurddaş-lar hep Halk Partisi hükümetlerinin adz, gaflet ve ihmalinden bahsettiler. Filhakika ber gün şahidi olduğumuz hâdiseler memleketin bir çıkmaza saplandığını gösteriyor. Muhalefetin sözlerine ne hacet, bizzat Halk Partili ferdlerln toplantılardaki şikâyet ve feryatları herhangi bir muhalifin sesinden daha yüksektir. Değil Halk
ferdler, bizzat Halk Partili kanlar. Büyük Millet Meclisi zorunda öyle dil kullanıyorlar, kötülükleri o kadar sayıp döküyorlar ki insan bu zevatın bu kadar aciz itirafından sonr3 ne sıfatla ve ne salahiyetle hâlâ İktidar sandalyasına yapışabil-diklerine hayret etmekten nefsini alamıyor. Bir Adalet Bakanı çıkıyor, yirmi beş yıldır a-dalet ve tatbikatı sahasında müs bet ve İyi bir
nı İtiraf ediyor. Bir Tanm Bakanı kürsüye geliyor, projeden başka bir şey yapılmadığını ve biç birinin tatbikine bile teşebbüs edilmediğini ifade ediyor, Bayındırlık Bakanı ortaya atılıyor, yol politikamızın ortaçağ-tardakinden farklı olmadığını söylüyor. 1
Muvafıklar bunu söylüyor, muhalifler bunu söylüyor, hattâ işin en acısı, dost Amerikalı mütehassıslar da aynı ağzı kullanıyorlar. Faraza maden İşletmeciliğinde taş devri usulleriyle çalıştığımızı bir yabancı mütehassıs söylemiştir.
Bütün buDİar böyle birer mü-tearife gibi kabul ve tekrar 0-lununca insanın zihnine çaresiz ye tabiî olarak şu sual geliyor: ı,ir şey yapılmadığını yııllet kürsüsünden rahatça ifa-JLr'an16'' asırdır 1da-
mek ^Yer* K,bi hareket et* mıdır i' ellerin,,e tutanlar mıdır, yoksa baskni..-. ■ o Ağızlarına, sözlerin,. hah * bunlar her halde î™"" yeni atılmış bir parti oJn^îTki çeyrek asırlık icraatı bu ka()ar sert bir dille ortaya döküyorlar! Fakat etiketlerine bakıyordunuz, bunlar yine köhno Halk Partisinin elemanları .. Bu zo Va* IJöyle sanıyorlar galiba: Plrml beş senedir şahsen ben yoktum ja . O vakitler Saraçoğlu Şükrüler, Fuad AğraJılar, Cemal Hüsnüler, Şükrü Kayalar, Tevflk Rüştü Araslar, Ali Çetinkayalar vardı, binaenaleyh bütün bn yapılmıyan şeyleri ve onların vebalini bunların sırtına yükler ve biz pekâlâ yeni •akışlar olmak sıfatiyle, mazi İlo ilgimiz yokmuş da yeni Jg-başına gelmiş gibi hareket ede-
/ Ba muhakeme tarzı eğer
»bil olsaydı, hiç bir parti ikti-
(Dtvanuı 8a. 3 « 8Q. g de)
Hüseyin Rahmi Gürpınar’ın ölüm yıldönümü
Türk m zahının cn büyük üstadı, eski içtimai hayatımızın iyi ve kötü taraflarını, mahallî renklerle ve büyük bir kudretle belirten ve bunların tenkidinde eşsiz bir kudret gösteren büyük Türk romancısı Hüseyin Rahmi Gürpınar bundan beş sene evvel 7 Martta hayata gözlerini yummuş ve sekiz Maltta toprağa verilmişti, ölümünün beşinci yıldönümü münasebetl-le büyük muharririn b.’r resmini dercediyor ve bu acı yıldönümünü teessürle anıyoruz.
(Dovamı: Sa. ı - Sü. 5 do)
Hayat pahalılığı
artıyor
Stokholm, 7 (a.a.) — «United Press»:
«Stockholm Tidningen» gazetesi, Sovyetlerin Battıktaki üslerini takviye ettiklerini bildir-1 mektedir. j
(A.A.) - (A.P.) - (Nafen) a-jansiarından kısaltılmıştır:
Molotof’un yerine Rus thşiş-leri Bakanlığına Vichinsky’nln I getirilmiş olması, hâJâ dünya siyasî mahfillerini ilgilendiren bir hdise olarak devam etmekte dir.
Dün Başkan Trumanın uçağı Key West'e gazete muhabirlerinin uçağından 4 dakika erken geldiği için Başkan, gazetecilere bir lâtife yapmak İstemiş, e-(Devamı: 8a. 3 - Sü. 4 do)
İÇİŞİ^Ş Bakam
Bugün gazetecilerle görüşecek
Ticaret Bakanlığının neşrettiği endeks bunu açıkça gösteriyor
Ankara, 7 (Hususî) — Ticaret ve Ekonomi Bakanlığı 948 yılının birinci ayından 949 senesi birinci ayına kadar Türkl-yedeki fiat artışını gösterir u-mumî bir endeks hazırlamıştır. (Devamı: Sa. 3 - Sü. 8 d(ı)
Yüksek iktisat
Gümrük tarifeleri ıslâh ediliyor
Liihs maddelerin gümrük resmi arttırılacak
Tekel Bakam Doktor Şerafeddin Bürge muhtelif meseleler hakkında izahat veriyor
Dün Vilâyette Vali ve Belediye Beis Muavinlerinin işti-rakile bir toplantı yapıldı Dün sabah Vilâyette, Vali ve Belediye Reis muavinlerinin iş-tirakile, îçûglerl Bakanı Emin Erişirgil bir toplantı yapmış-(Devamı: Sa. 3 - Sü. e da)
önem
Voıı Waldow liitiin istihsalimizin memleket için büyük biı
Türikyedcn, tülün almak için
memleketimize gelmiş bulunan «Reemstma» firması mümessili Von Waldow, bencisi ile görüşen gazetecilere, temaslarından nıüs-beb intibalar elde ettiğini, tütün lslhsallnin Türkiye İçin büyük bir önem aşıdığım kaydederek şunları söylemiştir;
Yeşilköyde bir hâdise
Altın kaçıracağı ihbar edilen Çek Ataşesi sıkı bir kontrole tâbi tutuldu
Dr. Fahri Kurtuluş’un bugünkü konferansı
Rize Milletvekili Dr. Fahri Kurtuluş, Millî Türk Talebe Birliği Tıp Derneğinin daveti üzerine bugün saat 14,30 da E-mlnönü Halkevlnde (izahat veriyorum) mevzulu bir konferans verecektir. 1
Haber aldığımıza göre, Dr. Kurtuluş bu konferansında Cumhuriyet gazetesinin hakkında yapmış olduğu neşriyata cevap verecektir.' -"
Dün Yeşilköy uçak meydanın da heyecanlı bir vak’a olmuş ve bu yüzden bir Fransız hava yollarının uçağı zamanında kal-kamamıştır.
Bundan bir müddet evvel şehrimizde Çek ticaret ataşesi olarak bulunan Hulber Stein, Be-koslovakya İle Türkiye arasında yapılmakta olan ticarî münasebetlerde bil' hayl/i uygunsuz iş yapmış ve Çek hükümeti tarafından iki ay evvel işden el çektirilmişti.
Huber Stein, geçen hafta ataşelikteki evrakı ve kasayı devir etmek üzere Ataşo olarak diğer bir diplomat pasaportu ilo tekrar şehrimize gelmiştir.
Hafta içinde kasa ve muame-
lâtı havi evrakı konsolos Ko-
vaç’a tealim eden Stein, dün
(Devamlı 8a. 3 - 8Ü. 4 oe)
meclisi kuruluyor
Bu husustaki çalışmaların bitmek üzere olduğu ticaret ve ekonomi mevzuatına yeni bir şekil verileceği bildiriliyor
Ankara, 7 (Husubî) — İktisadî mevzularda fikir ve mütalâasını hükümete bildirmek üzere bir yüksek iktisat meclisinin kurulması için girişilen çalışmalar bitmek üzeredir. Ticaret ve E-konomlnin teşkilâtlanması için mevzuata bir şekil verilecektir. Ticaret dairesince tanzim edl-
len yeni program dış piyasadaki itibarımızı arttıracak mahiyettedir. Yerli mahsullerimize yabancıların gösterdikleri ilgi 947 ye nazaran 948 de yüzde 17 artmıştır. Diğer taraftan Sanayi ve Ticaret Odaları kanun tasarısı yakında kat'î şeklini alacaktır.
taşıdığını söylüyor
Türk çevrelerine göre Tilrklye-nln ekonomik ve sosyal balcını -dan kalkınması, milli savunma' potansiyelinin kuvvetlenmesi ve bunun için milli ekonomi dtlzo -I ninln sağlam kalması şarttır.
Bu itibarladır ki, istihsalin art tırılması ve mahsulün değer ba -basile satılması, harp içi vc sonrası yılların sıkıntılarına vc zorluklarına karşı tek bir deva cnü-tûlea edilmesini haklı bulmak-
(Dovamı: Sa. 3 - eü. 3 de)
İnfilâk sakasındaki enkazın temizlenmesine devam ediliyor Dün enkaz altından yeniden bir ceset çıkarıldı
Kemal Zeytinoglu Meclis Başkanlığına hâdise hakkında bir sözlü soru verdi
Bir infilâk neticesi berhava me işi hayli ilerlemiştir, olan Sütlücedeki Nuri Paşa fab- [ Dünkü enkaz kaldırma işinde likasının enkazının temizlen-1 (Oovamij Sa. 3 • Sü. 8 do)
Gümıük ve Tekel Bakanı Dr. Fazıl Şerafeddin Bürge dün Ba-bah ekspresle Ankaradan şehrimize gelmiştir.
Bakan, Tekel Umum Müdürlüğünde kendisiyle görüşen bir arkadaşımıza muhtelif meseleler hakkında izahat vererek ezcümle demiştir kİ:
«— Burada bulunduğum müd det zarfında Tekele ait fabrika ve tesisleri gezeceğim. Mevcut sigaraların ıslahı işini ehemmiyetle ele almış bulunuyoruz. Ci-batl sigara fabrikasını takviye için ısmarlanan makineler gelmiş ve monte işine başlanmıştır. Bu işin hitamından Bonra imal olunacak sigaraların, eskisine nisbetle, düzeleceğini ü-mit etmekteyiz.
Kaçakçılık mevzuuna gelince: Son zamanlarda hudutları-
mızda sıkı tedbirler sayesinde kaçakçılık vak’alannın azaldı-(Devamı: Sa. 3 • Sü. 7 dc).
piyango
Dün çekildi
Milli Piyangonun 7.Mart.l940 Çekilişi dün Ankarada saat 13.34 da yapılmıştır.
Yüz bin Ura kazanan numara: 226153
20.000 lira kazanan numara: 070626
10.000 Ura kazaı.an numaralar! 019700, 200602, 246205, (Devamı Sa: 4. Sü, 7 de).
Takvimden Bir Yaprak
Hüseyin Rahmi Gürpınar
B .İ4„ b
Bugün Martın sekizidir. Bundan beş sone ovvol Hüsoyln Rahmi Gürpınar: bugün kaybetmiştik. Conazo, nadiren Iştlrâk ey-lodlglm bir teşyi* merasimidir. Buna ragmon Kdprüyo Inınlş, oradan Ada vapuruna blnorek merhumun Hoybolldckl köşküno gitmiştim. Bu gün gibi hatırlarım: Conazo kalabalıktı; her sınıftan, her muhitten adanı vardı ve horkos müteessirdi. Onun bir misafirini kabul otmok için ısıtılmamış bir salonda biraz uzunca kalınanın netioosl olarak tutulduğu (Zâtürree) don vofatım bir türlü hazmodomlyorduk; bu ölüm blzo pok vakitsiz gollyordu. Onu daima zlndo, daima gönç, dalma gü-lor görmego o kadar alışmıştık kİ, çoklk gözlorl, süzgün bakışları İle pok tatlı olan o simaya ölümün soğuk ınaskoslnl hiç yakıştırmıyor ve bunu âdota mukaddesata karşı bir tocavüz telâkki ödiyorduk. Fakat dünyada tek hakikatin ölüm olduğu bir kero daha anlaşılıyordu.
Hüsoyln Rahmi Gürpınar, bütün bir dovrl, on samimi havası, en kuvvetli çizgileri ilo yaşatmağa muvaffak olmuş bir muharrirdi. Türk edebiyatında başlı başına bir mektep kurmuş bir fıtrat harikası İdi. Hüsoyln Rahminin tahlilleri kadar tasvirleri do kuvvotlldlr. Bunlar da
Fronklerin (Couleur local) dedlk^ lerl «Mahalli renk» hususlyotl o ka-dar barizdir kİ her biri milli ruhumuzun sadof mahfazasında yotlşınlş Hror inci gibidir.
Hüsoyln Rahmi, eserlerini, poK büyük ressamların tablolarını yoM nasakhğı gideren ronklerle bozomo« lorl gibi yor yer toforrüat zannedH lon, fakat mevzuun esası kadar, ohommlyetll levhalar, hâdiselerle süslor.
Bu esorlor, Türk ruhunun, Türk' duygusunun Inblğindon goçlrllmlf tahlilleridir.
Onu yalnız kafa İlo doğll, ruh İlo okumalı... Merhumun esorlcrln-dokl dorlnllğo Inemlyonlor onu yalnız hayatın gülünç taraflarını be-llrton bir kalonı olarak kabul ot-mlşlordlr; bu görüş tamamen yanlıştır. Hüsoyln Rahminin eserleri e Hayat - ı - hakikiye» sahneleridir. Onları güldürecek, ağlatacak tarafları İlo hissetmek lâzımdır.
Kalomlno İstediği gibi odebi bir yocho vcrınok mazharlyotlno sahlfl olan bu büyük adam Türk edebiyatının kubbesinde baki kalan hoş vö taınlml sodalardan biridir.
MokAnlj Connct olsun I
ULUNAY
Kazada kurban gidon 10 İşçinin dün kU fiazln conazo töreninden bir gör((rüf.., (Fçt^; BUrhaQ 8abah)