Kaynak: TÜSTAV - Türkiye Sosyal Tarih Araştırma Vakfı Arşivi
Cumartesileri çıkar haftalık siyasî gazete
Seçimlerde in, cin top oynadı
Yardımın aleyhinde bulunmak, her Türk ? mukaddes bir vazifedir
için
Yardım için yazılanlara Amerikalılar da hayrette
t
r
D
a
ît SJ
12
tt .r
t-r a' rıf di
:a‘
••
u-U“ ın*
a~ ak ı -kU bu
15*
nr O-ıır va~
> * ıa* ik-
Bu ►hr İrt'
Mehmet- Ali AY0AR
A Amerikan yanmm, millet,. tak>m yabnnolar. jardmun iabye kullanış«rlar Kim y ardımın alevhmde bulunursa 1 «Sovyetlerin adamıdır» diyorlar. Çünkü blindiği gibi, Sov-yericr de yardımın aleyhindedir. Bunun kurnazca bir tabye olduğu ve işe yanyacağı intibak kaktır: Sovyetlerle söz
birliği ediliyormuş zehabının uyandınlması yardım aleyhindeki sözleri itibardan düşürebilir; ve damgalanmak korkusu da pek cok kimseleri sindi-rip susturabilir^
Arama şx(wnak kabil mi? k. iiklâl göz göre göre elden giderken bu millet başkaları uğruna harbe sürüklenirken insan nasıl susabilir'» Söylemek. hakikatleri haykırmak lazım Dinletmek ve inandırmak lâzım. Bugünkü şartlar irinde bunun pek güç bir is olduğunu hümez değilhn. Bahusus ki, elimde bu haftalık gazeteden başka vasıta yoktur. Ve karşı tarafta radyosiyle, günliik gazeteleriyle, hitabet kürsüleriyle bütan bir teşkilât vardır. Ve daha kötüsü Sdv-yet» damgası yemek vardır. Fa kat buna rağmen susmak ol -maz! Hersevi göre alıp bildiklerimi söyliyereğim. Harcanırsam bir ben harcanırım. Millet sağ, oly »n amma buna karşılık üc vatandaşıma bos va-tandaM/na h.^Jriknfleri oMuğu gibi göstereh liracb, kendimi vaz’femi yapmış sayacağım...
♦
Evet, Sovyctlcr de yanlımın alevhindeler. Çünkü onlar da biliyorlar ki. yardım maskesi altında Amerika yeni bir harbin ilk hazırlıklarım yapıyor; ▼e bu harp Sovyet Rıısvaya karsı açılacaktır: Amerikan
kongresindeki tartışmalardan, bazı ayan azalannın demeçlerinden ve Walter Lippman’nın yazdıklarından S(ıvyetlorin ha hersiz oldukları düşünülemez . Ve yine biliyorlar ki, T ürkiye topraklarından hücuma geceh Amerikan kuvvetleri Eusyayı en nazik bir yerinden vurabilir: Kafkasv anın petrol bölgelerine, Urallerdeki maden ve »anayi mıntakalanna, kara top rakların hububat ambarlarına Karadeniz kıyılarından giri -lir. Ve buralar bir kere nüTa ediJrfrım, Avrupa Kusyası görmek tehlikevind^ir. Sov • Jetleri Amerikan yardımı a-levlırnde bulunmağa sevkeden •ebepler iste bunlardır.
Ben be, Amerikan vardımı-ra bambaşka sebeplerden bte-raijrnrtmL İk kivi p(*k âlâ avni fevt arvrı veh^^plerdrn bteme-Jrinl^rler. Ne fievyetlrrin •raiamı» yun. ne de *adrre '(tlaru. Hakknm/daki kof d •»etlerini öğrendiğim günden beri, hattâ Sovvellcrin düş • ^raınmı. Amma buna rağmen ^raerikan yardımuu htemi->°rnm. Amerikan yardımını: kere bizi şimdiden btîklâ-ürahdrn mahrum ıd(‘c(*ği ve ^nrrikan bimayra altına ko- | ^^ğı ivin btemıvonım# Y er* j ^İFtıin MfkUİnM molura* I
n‘ 1> r d’7*.ko"‘rf11 İMhnn. -
«J l*- b.nrn islerimize müdalm-le eklerdir; yanhmm su-n-tı taluk ve varf, j|p u|ûka|, Jlerdc Amerikan Cıımh'ırb .-.. kanından müsaade alınacaktır -t untaMtaıkanına iman işler hakkında munta-zaman raporlar \ daha buna benzer bir ta • kırn şartlar.. Hukuk İdaplan ntı duruma himaye ismi>ıi \c-riıler. Ve himaye altıca u|( fi ı devletlere de «yarı müs-taidl» derler Anierikmı yardı-mılı bütün | ~
re Idefmemrc birinci sebebi «-
SÖZ
ın
Gençliğe mezarlıktan başka havale edilecek iş kalmadı mı ?
EL ÇABUKLUĞU MARİFET
S geldi geçli Fakat bu defaki seçimlerin alâ*
ka merkezi İstanbul olduğu için bir vakıaya işaret etmeden bu bahsin kapanmasına gönlüm razı olmadı,
i
erit ( »liıı
-----ıer bir ı,.
^n| şartlar^ Hukuk I.»
mevcudiyetimle
'( budur.
-kinci sebebi ise, hıı
■•be
h dek; k olmasıdır. Çünkü biz-(h n başka herkes biliyor ki Aıtıerika ven* bir harbe hazır-’ utmakta ve Türktyeyi bir ’»s olarak kullanmak niyetin -(h dir Walt( r Lipomun hıınıı «s Urdan beri yazıyor. « S( kr' ( n seneye kadar Sovyeflerc knrsı açacağımız harlım sikiri merkezi Türkiyedo olacaktır. Z; manı gelfree Türkiye’yi br v h rama tahtası olarak kul! ı-n,ıbilmekliğimiz kin, çimdidım hı rasını nüfuzumuz altına a imalıyız» diyor.
Siz diyeceksiniz ki, hiikûıpe* ve muhafazakârların yan
y iriden
sürüklenmemizin mu -
Ey Türk Gençliği!
Bir nci vazifen Türk istiklâlini, Türk Cumhuriyetini ilelebet muhafaza ve müdafaa etmektir. Mevcudiyetinin ve istikbalinin yegâne temeli budur. Kıı temel se-I n«n en kıymetli hazinendir. İstikbalde dahi seni bu I hâzineden mahrum etmek istiyecek dahili ve harici I bedhahların olacaktır. Bir gün istiklâl ve cumhuriyeti ■ müdafaa mecburiyetine düşersen vazifeye atılmak için, içinde bulunacağın vaziyetin imkân ve şeraitini düşünmiyecoksin. I| ı imkan ve şerait, çok müsait bir vaziyette tezıhıır edebilir. İstiklâl ve Cumhuriyetine kasdedecek düşmanlar butun dumada emsali goril) -memiş bir ga'ıh v(-t»n rnıım*‘ss’lı olalnlırfer. Cebren ve hile ile aziz satanın luıtıın kaleli i i zaptedilmiş, bütün tersanelerine ginhniş, butun orduları dağıtılmış ve memleketin lı( r köşesi h İfLıl işgal edilınlş olabilir. Bütün bu şeraiti( n daba elin \c daha vahim olmak üzere memleketin dahilinde iküdarn sahip olftnlar gaflet ve dalâlet ve Mı» lıiyuııet ı( inde bulunabilirler. Hattâ h .ı iktdar sal tipli rı ‘ alisi nu ııfaath riııl, müstevlilerin siyasî emelleı i\le tevlut edehdirler. Millet yoksulluk hinde, zamirdi İçinde, harap ve bitap düşmüş olabilir.
Ey Türk istikbâlinin evlâdı! İste hıı içinde dahi vazifen Türk istiklâlim ve yetini kurttfhıaktır. Muhtaç oldu f in larmdak' asil luında mevcuttur.
4
siye simidi gibi yakışmak ihtiyacını duyuyor ded>m
— Türk ive böyle bir tehlike le karşı kar«tya im Birleşmiş Millet teşkilâtına baş vuruyor Sâtı ancak B M lletJer kurtarabil r Varan Türkjyeye yordun işini mış M jiletler Amettkaya havale etsux O vak t bu ; d#n zarar görmezsiniz Fakat doğrudan doğruya Ar yardımı sizi harbe götürürse ak betiniz ne olur?
nın akıbetine benzer, dedim tacak kimse yok mu* iafaa edemezler mı'’ Hattâ bize hu
rat Parti (eflen şimdi memleketin imi s oldukları için bu fırsat mev* nkaraya gıdın Celâl Bay ar ve ar-linı tavsiye ettim, inşallah hayırlı
Biliyoruz, P
• T
■ ” — —
I’ ’ ti şefleri bu tezi mik > I İn beyanatta bulunan FŞkat maalesef Demen: ıtelıf taraflarına dağı ct t değildi. Kendisine A * ışlariyle temas etmen b ı netice verir.
iMEZARLARNIZl KOI
Hamdullah Suphi T. ganp adem olduğur » fekette irticaın bayraktaj vayete iranır gibi oldu HalkeVİnde verdiği konfe mmnen inandım. Müban b’lir misiniz0 Mezarları ribatmdan korumak için nı. Aklı basında bir adan’ ğe havale edilecek baskı zarhklnrla meşgul olmağ yapabileceği b;r iştir Zy şıkında şaşırmış olsalar f
Asıl şaşılacak şey kaf. hâlâ büyük iddialarla
üzerinde rol oynamağa ç I nalarıdır
Demokrat
UTTNVZ
’mrıövenn
>(îyler ğını
Fakat
1 d nledi
mezarl klan beledıyelenn tah-birÜgi ve fikir biri i # yapmaiarv-xiyle bir şey söyler mı? Gençli-vrtuz kalmamış gibi onları me-sı’vketrrek «yıcak hu mecnunun nllı pereler bu garip tavsiye kar* - kUr.
cezbeye *ı, 1 ruf mu
z' > ıFs ■r’1 : nrt ım.
v l _ X . _
17K W
5 bir Memba ri-Em^nönü
l U4
yapnv cco*ti gun Artan sosrra ini srite U-melere ne tavsıve tadıyor
ilan bu derece bozuk insanların çıkmaları, ve siyasi hayatımız
I
(w _ - -■
*
Hayata Karşı Beşer
’l'mın şartlan malûm: Amerika» Candı urhaskanuv km tu -da, derece derece tâ Ama*
r( anî sözcüsü sayılmasına rar m ön, Lippnıan nihayet bir tefecidir. Kalffd. Fakat yardım vesilesiyle kongrede yapılan tartışmalara ne buyuru -hır? Hele gazetelerimizin hav-r ile ük sahifelerine geçirdikle İ su sözleı herşeyi izaha kâfi deril midir9 Ayandan Ed-\ in JoJırısun demiş ki « Ne-!(-s aldığımız ve yahadığıımz kndar muhakkaktır ki, ürün* ü dünya harbi lirtadoğudâ v* pı trol için >apı|acakt»r. B1 h »rbin muhare" L ö e çöllerinde kurulm »k iize-nt bni? ^f»lıarehe saflan T ürk i-
I bir gazet'H’i I
A ınerikan milletu»^ ir. B ıiMenaivyli lı * buBah
LsadA& ıh (l(
E,! (> bîr htlrtuıi olarak n • ’ m itibara lnal> mecburij(*Önd(-
Mih ond olsa, sonu kombine/(l felâkettir raklan raklannuzıla iki devm ratıfl masından hbe ne Ularağm, kestirmek ise, gür olrm.sa «r rek Bu hanH(- l’"”u” b,r..-misalini fiHük. Amma dne-bilirsiniz kiı « Bu «urHİe a«r* bk bir dıi-munıminn er( ( nlmeaine vardım rim»1 k,z. Evlâdlanmu yarın «efe daraklar.» Bu d« ’”,,bak^ değil. Cmncü dünya hor . n n, ıtlak* Amerika kBMniK .HT divrmeşiz. Ko(a orf'
vmun akrhHİni monmıvahn Rusyanm Amenkava tmlrh( ( hi« de d; "t* değildir. Fakat tıtUhm H. merika Sovyet Revası ""o.ı ı kfir Fakat Sovyet b**'
er
m iyi
Devamı
yede kurulmaktadır...
Icri ^öılivdi
ğildir ------
bir
y« ma
B J®**h radyo ve gazete nıiıha - | örterine varıncaya kadar bir ,-
«J r I i
A
/— I
>rr ihtimal ile dr
W1tf gün. hh onl«r(lun Hm-bir durumda Um»a*a (ü «ahifede
ahval ve şeru t Türk Cumlıuri-kudret, damar-K. ATATÜRK
----- -»
Seçim şöyle oldu, böyle oldu, bunun üzerinde durmanın mânası yok. Çt nkü butun İstanbul lıall j sandıklar etrafında kimse bulunmadığını gözleriyle girdili Fakat sonra ne oldu bilinmez, ertesi gün seçimlere iştirak eden
umumî bejinde seçmenlerin yüzde yetini
vatandaş kuıiunun VO OÛO 1ri«M atfıA bildirildi Halbuki geçen iştirak eli gi halde rey yekûnu yüz binden biraz fazla çıkmıştı. Bu defa and k başına kimse gitmediği halde iştirak edenlerin ye*
I
u midi
ırlen bık ka
İdi. I
Du vesile ile bir İngiliz gazete muhabiri bana şunu ha* tırloftr
lıı^ilterede seçimlerde hile yapılmasına değil, yapıl • hakkında mütalâa yürütülmesini tahammül
Demokrasi oyunu
Meclisten ayrıhnanm «tehlikeli» okluğunu
Memleketi hem tek za
jetle idare etmek, hem gerek içeriye ve gerek şaj tya karsı demokrat rünmek; itiraf edelim ki zor bir iştir Demokrat 1 tının genel V»d odih'H
l ı na ’ 4 hale
■ l|! I» I ( |
H
ahndıkkınnı pek iyi ani
tı
|
imanındaki gibi mu>! • -3 * *- - ,
t
nr
dılar
mCın bir türlü anhyamadım doğrusu; bu kelimede acaba, «ayrılırsanız partinizi kapatırız. hepinizi tevkif eder z> i! filân gibi bir tehdit mi gızri li, yoksa bu gıdivtm kende leri için mı bir tehlike seMsı liyorlar” Eğer otdsra soracak olursanız, «Hayır, tehlike
içindir Öyle ya. Şevi yoluna koyduk.
eskisi meğe demokrasi cağımız rbnri sahneden kalkıyorlar.
kongresi nde
♦ Hürriyet M son ara girmemelerine tilerin neden ok» n
nez. HaJkın reyde o>n
b r jâübalilık galiba.
bu cyunû oynıyarların utanıp utanmadıklarını bilemem
Atiterıkanı Ji e * yj
H ^fabu 1 Jflfîbuâı nda
müstell.ke Sıtbu. lnnnflır n bu1 teklifini
Tür® gaze: • »lerm
A m jfcn gaz» dan biri >ı bana ki:
— f ti ’«*te kirinize
■
bakılırla yar hükığptın(*k
hesabıma Den uı rum Yani deme
YARI MÜSTEMLEKE ZIİLNlYETI
ur nda ra
(nbu- r -
KıtbuaUnJ| mafzarasıair.
se^uıçle karşı İnaktır, bu hareket tar^H burada eilerıru bile hayrete dü şürmüştür
_ j v? C. JI P zınüM mtutemllH olmağa ok Ameri uı yanhjn.»n
geleçflr
Bu
( Ba dört yıu k istedij edeceğiz
vimanız* :mkân mimari*
k xi •
lar ki lık bir çoklui gibi hareket de altmış kışı
u jtonra anlarıma*
__ Rum tehbkesi karpsmda
herke» bu
Bizede mi Lo, Lo!
Şu zavallı hakikat, C. İL P çilerin döndü re irili ufaklı bütün hoparlorl'rıhden bir
elinde acem kılıcına Ulus başta olmak Üzo-hükûmet zaman *
dır |öyl« bir faU^du ~
fer duruyoruz
liflerimiz «MMnhktfUe yet yok d*yorlfii\ Izdyük ) lan! !)• M n.ı ıst»> ı j/'' bakın HMil Bİeyhinuzd»
t M ııhit’ hüm* y«-İşte yazıp (,tz»yor. konu»uyo»l«n Y»İ»h*. huır(yri imkui.
bülm-bn bile hürriyHu» var
olduğunu Hbat etmez mı\.
Halk ParUstnin mantık‘can* bazları bu tekerlemelerine hır de yabaı ( ı şahUİ buldular Son günlerde memleket ımz -den g(^ıui| olan bir Ingıhz gazetecuı, Lundrada B. B. C radyocunun Sırpça r*nda; ( pek az Türkıyedeki hürriyeti çünkü orudu devlet adamlarının Mle tankıd rdih loldüb
— Soı.u t ı ü «ayfada
yay unla • ınıunltketti kadar gen» bit olduğunu (?!)
P
mn. u»
ıfruz .
ol
t
lurıuı v«ıw (unfh h«r d»«nok halbuki
H r na minnet amma cemiyette tek part.h d ra*» olaım yarağı gerek içeriye ve gerek dışarıya karsı bu demokrasi oyununu yûrütmık ÎA-ım geldığ için. D, P nın ayrılma ıhtünali pek güçlerine gitti D. P rûn anayavanK
J rîne getirmeğe davet ıhnde dağU de, altmış kitı»-hk bir aihfttft ıntH h-.ı tehdit ctrnr»». t«*k linoe yorum • ladblar; bu kar^nn «vakat ve tehlikcLa olduğunu
e
*•_________________ . - -.—
karanın, hükümlerini ye
her halde I cbyvvrklerdir. bu I valıuz demokrasi I lam her I işlen I
g*ht tıkır t dur t^et* l e başladık, millete bir | ovımu ovnava -sırada parVmerle çekilmeğe HHHH^H^HDaferuawau M aöylrmek lâzım gelirse, bi- j ze bir (v olmaz, nc olursa ] zavallı demokrasiye ohtr >
Bunun üzenne beni hır Üzüntüdür aldr >undı biz- ' ler, b*z seyirciler ne yapa-cağa’ Şu demokratı denen j şeyi hiç gdrenüyecek mt-yu* Amma bu s ırada şu dürünce yÜreğune biraz vu aerpti: eğer Demokratlar! toreı mdVtre avdet ederlerse, Halkçılar da kendi Minelerinden yeni bir M usta kd Grup, hür Muhaiazakâr| Parti, bir Ur Soaynlbt Parti çıkarıp ıfkirt Partili; Demokraari diye yeni bir ov una baylay a:naz değ» İler
i
Şkndt bekliyoruz biletle] rtn nerede satılacağı ve ilk | trnm rtaei nr ianvan ilân
dm larihu Ulus'un b>-Mihifeamde bak a I un edilecek?
BESER
••
19 Nisan 19 47
Gözümüze batanlar
AHMFP EMİNİN Ut RKIYETİ
Sös Yalana gelmişken t (4. hürrivet anlayni-nun bir de hurnjet M .em., «l.vrn-1 m - "
-ai ”1 ^Gazetemi» nurrijcu n „rt verir (All.h ren -tai"’ Bunun tununu hay.>« raketin, gelismcmn s*h mMlüe V. ■' " ' ll> ’ ’K . ’X‘ h.y.tU hürriyete Uraftar ^d,r’) Burnrnh hürri>-et« dsye bir F> tanımıyoruz- •> . .
Su simdi iannedeeeksintf ki Ahmed E^’nin taraftar olmadan ve yıkıcı dedijh bur nve! «u matbaaların yıkılma - ( nü.,’ kitnpe. dûkUnl*™". Uğrunum*. vai*nd*şunn pervasızca lekelenmesine ce -x~ay veren (Güdümlû> hıim-yettir. Havnr’ yazmın alt tarifim okursanrz görecek'i^tz | y Vaum basvazan bu kabilden hürriyetleri ı rKırd tehlike. > karşısındaki anıklığına verip hoş görü -j lyor. Eliörie hiç bir delil yok iken falancavı filancayı lekelemeğe çalışmak hürriyetini ise hazret esasen ötedenben kullanır Oın «yıkma hürriyeti» dediği şey sadece şudur Kayıdsız şartsız istiklâl dâvası gütmek ve Halk Partisi tahakkümü yerme bu memleket te brr de karaborsacılar ta -hakkümu kurulmasına razı olmamak..
ı edçabuklvğü
Şu C. H. P avukatlarının pala imada demagojide eşlen olmadzğmı bilirdik, gerektiği raman, dün soyledjclerim bugün îstrflenm bozmadan inkâr ettiklerini veya tam tersini söylediklerini de çok görmüşüzdür Amma 10 Nisan tarihli «Aksam» dır Halkçı ım-zasıyle akan yazıda gördüğü muz elçabukluğuna şimdiye kadar rastlamamıştık: Halkçı, asıl dilıjle Necmeddm Sadak. Demokratların tek parti z hne yetın. ve 5ij*asetinı tenkidlen-ne karsı, onların elinden bu mlâhı almak için «unlan yazıyoruz «Memleket tek partiden çift parti havatına girme (K Doğrudan doğruya ve sadece «parti hayati» na gırm» tL
Tek parti dediğimiz C Halk Partisi yimv dört yıl memleketi idare etti sanıyoruz Ne münasebet’ C, Halh Partim >oyle etti, böyle eyledi, rjnu jrapti, bunu başardı gîb. ten-kıdlerv koyuluyoruz Kuru iftira’ C. Halk Partisi «tiye bir zümre vartfc Fakat hiç bir sey^ karwmazdı Atatürk ne dderse Lanet İnönü ne isterse o o'urdu
Esasen C Halk Partisi öz-leeeyd» dr işlere karışmazdı Çünkü tanx var. cismi yoktu Parti her bakımdan birbirine md inanlın- içtihatları ba>ka ba^ka insanlın bir şef idaresi altirıda bur araya toplanuşü. C Halk Partâai Milli mücadele ve kurtuluş lıarekrti etrafında ( teriks kurmuş, çeşidli parti-l»*nn «koalisyon» yani muate-Hİ hfflD&met teşkil et neleri g bi lxr ş^’di Her halde tam mânasıyla btr olmaktan (*/« VttMi HMte MMİMket Halk Partimde :dt Fakat SU yasi kanaatler yt/ünden H^lk Partisâae sam mİ olanak ba£ti belki bm kışı yoktu 1 Doğrusu bu kadanna pe»1 Yakıijda Halk Particinin >çm-den \nr Sosyakst parti çıkacağı rvvyet olunan Bay Sadalnn buluşuna diyecek yok. Bu «tiHan okuduktan aonra Çi •»kriofcludan prnfenor Zati Sun/uZ. k*dxr bütün (4 ç». bukJufj üsudhn .Arvk i? kalmadı'» d»yip boyunLanr.i bırkfçekkrdu- YaJnu lwn>U,ti »eytan ın-an n kulsan* runh-n fısıldıyor- «H«-!e ,u Aksun koUokMyonlanm bir kar^br»-. ver.... Orada Halk Part.sinin*
o-
(nasıl bu milleti iemstl etfıUini. Türk millerinin riyaat olgun -luk ve medeniyet yolunda rehber olduğunu vr salm. kılıklı tümen fümen kaside bu (ursun.*
Necmeddiiı Sadakan HaNt Tartin hakkındak» hu şaheser izahtı dan K nra. ınsar mfls takbel C H P sosyalist ptfc* tisi bdorınin şecaat arzed'p. bu v rmı dört senelik mtıaz -zam oyun un Türk milletine ve ve kaça mal olduğunu açıklamalını bekliyor KÖKÜ DISARDA
SEVDALAR
Geçen, hafta «Tan n> lıaşva-zanıun pek fraklı bir makalesini okuduk. Halk Partisin n basın âlerrurdekı emekli hü -cum kıtaları komutanı İngiliz dostlrrmm vefasızlığından acı ediyor Bunun sc -tkriesnuş t konseyinde Amrrkaı ı ı konuşulurken Rtfs
acı şekva edıvoı bebi d* emnivc kredi'*
ne l da!
Amerikan yardımının iç yüzü rıncfan dolayı değil de, Amerikanın Ortadoğııdaki petrol menfaatlerinin tehlikeye düs -mem(s! için yaptıklarım anken deyivermiş. Ben İste düa -manın hu türlüsünü severim, tnsnn karşısındakinin ne olduğunu bilir de bari ona göre hareket eder.»
İsin esası şu* Amerika Akdeniz ve orta doğudaki hususi menfaatlerini korumak için J\a 2» v ı
. , . «,,« kıtasında vıjhlm kalan harp
Yunan^tanla beraber Türkiye- r
vi de kullanmak istiyor. Hem de na(ıl b.r kullanış Bir harp olursa, ilk ağızda kendi askeri nl detil. Türk askerini ileriye j sürmek suretiyle. Ay an mec- j hainin vardım hakkındakj raporunda bakın ne deniyor:
( B.rlesik Amerika devlet- rafl]dır-| o)aukl*r> yerde Iı lorinın Yunanistan ve Türkk raksa bB>kanıa2. veve yapacağı asken yardımın vegâne gavesi. bu memleket-1 lmha ’ yahu(J d
i adulu ajansının fi n>
* * san tarihli bil Kabrinde okuduğumuza göre, Amerikanın saylavlar nıcchai dışişleri
İr bir maceraya ikinci bir de- [ (ahlar halen İtalya ve Alman» fa atılıp atılmama*! kendisi nin hilece# iş; onun hakkmda aöc söylemeğe selâhiyetimiz
yoksa da. Türkiye hakkında vardır Evet, Amerik» Türki* veye askerî yardmn yapmak istiyor, bunun sebeplerinden birini yukarıda işaret etti# -
Cherter Merrovv İkincisini de biz
Amenka Avrupa
yada bulunan Amerikan harp stoklarından sağlanacaktır Ba malzeme. Ti irk iyeye verilecek olan paranın büyük bir kumru* nı teşkil edecektir > anladınız mı s meh Amerikanın Türkiye ve karsı derin sevgisi neneden «geliyor*1 Rtr de suna difo-| kat edm: Cherter Marrosrv, RHayanın ancak on be* yirmi sene sonra harp acab’eceğmi ^•S'lech^re göre, Türkiye bs> silâhlan ne zaman kudarm * cak^ Tâ senesinde. yani adam ak İh demode okfuktim sonra...
Yukarda «oykdiğınûz 3u m bebe şimdi bir ücünevsünü »14-i ve edebikrtz: Amerika yardam bahanesiyle Tiirkıyede askeri i ve sivil personel bulundurarak^ i bunlar yapılan yardmun kul lanılıs seklini murakabe edecek ve Türkiye. Amerika bü kû metine her üc ayda bir, yaptığı masrafları gösterir bir rapor verecek.. Buna düne dur ( .Amerikan mandama denir; hem de. Cbesrter Mcrrovv’un gıb±
pek «ucuza mal obnuf» bar manda
Fakat Türk devletinin istiklâli ve Birleşik Amerikansa Ortadoğu dakı petrol menfaatlerin: korumak için seller gfbi akıtılmak istenen bir nulyoo genç Türk erkeğmin kam, Truman efendinin 150 mıly dolarından daha k’/'metlafir.
BESER
üyelerinden Chr^tcr Merrovv» Trumamn yardım kabul edilmediği
«bîr tecavüz ve yayılma p(>İH tıkası takip eden Sovyetler birliği yakmda bütün Akdeniz \~e Ortadoftuyu kontrol ede -cek ve bu suretle Amerikan n bu bölgedeki petrol menfaat -lerini tehlikeye düşürecektir* demiş . fakat Sovyctler birliği nin halen harbe bavlıyacak vaziyette ölmaytp nn bes vir-nıi sene sonra bu ısı yapa bil e* ceğini belirterek sözlerine şunu da ilâve etmiştir (Şmdi harekete geçmek, bizim için i-ı lendc harekete geçmekten daha ucuza mal olacaktır.»
I Aferin su Chester Mer -, row‘a Başkaları gibi dolambaçlı yollardan gidip de: (Tek-ııi .»tu u^lh^^juresas ça-yesı Yunanistan ve Turkıvr-de demokrasiyi teşvik ♦ tm( k-t’r» veya ( bu sırada Türki -yfrye Amerikan var memleketin bağımsızbgırı mu hafaza için beslediğin ız ‘-imimi alâka hususunda Tıırk milletine kanaat verecek veya ıbu tasarının güttüğü hedef, milletler arası barış ve gü -yenliğinin idamesi yolundaki Birleşmiş milletler gayesini desteklemektir* gibi şeyler söylememiş, bu yardımı hızım karagözlerimize âşık oldukla-
programı takdirde,
miz üzere lemisti i >oylivelim
dışişleri komisyonun
Igençîçıgın ......
glMasının alrvhimude bJj
a karşılık. Yunana tng'b ı Sır Godogan bizde bir kelımecik bile bahşetmemiş olmr«( d r Bu kayıtsızlı kar* r la Bay Yalcın, âşıklara t. raf ndan terkedılen modası s bir aktT
acı ( I kı M > (of
sozJc^ı den ziyade bizi hayrete tren, hattâ ede^ e de İra
muştur; Gromiko kendisinden bekled ğunizden başka bir şey vapmamstiT Onun tarafın -dan İm sözler, bu iftira ve hücum pek tabii idi. Fakat onun bu hv nımuna karsı, dostumuz ve müttefikimiz, îngilterenln tenu ıl 'isinden başka türlü bir han ket beklerdik» gerçekten Bîo Yalçın bu vefasızlık knr-sr m •■14 en (cankedaz» elemleri duymakta. kahrolmakta boklu ır, Şu satırlar bize bunu m güzel anlatıyor- «Yedi ı »^ enberi İngiliz dostluğu haki oda muhakkak ki, yedi vuzd n fazla makale yazmış, harlı n e» karanlık günlerinde b gîlız dâvasını bir Türk d 1 «ı i gibi benimseyerek tn-gıltereyi kendi vatanım gibi n 'id. faa etmiş bir kalem salı bı ıfatiyle bugün sesimi ct-kırmîys kendimde hak görü mm..»
I «metruke»
• ına benziyen bu «»atirUii c-kur tıklan sonra Bay Yala -rm ) •e'v'ftmalr mümkün değil Yalnız bu acıklı manzara kamsında şunları düriin -inekten de kendimizi alamıyo-
İH«
/ pt**
M
lunTru**
tanı bir Pıaylİ övea
temsile
> gibi acı w
zl anıyor «İtiraf ederiz temsilcisinin bu
müteessir ~ cJhet emniyet konseyin -İne liz temsilcisi Sır Cado-vaz’ı tavrı ol-
in «itirafı
dey-dr Th-nniz^BLlnvınlıŞrû hap tirmu Alman davasını T^Bc| davası blmB belki bu uğrunda : bin makat imanlar
kısmını Kj rlsbadda geçir diniz S(4_uj ve
mınız n» bu deli memleketi i
zuj»
yüz değil
«e
nı bu
M
yârmış; betti I r 'fll tir izi I b»t H arp
yıllarının
a kınız
I
ı efeye
â*
nİZ!û(u
^vh
*inci
malzemesini sürecek pezar anyor. harp malzemem de ancak harp havası yaratmak sureti5*1 e sürülebilir .Amerika, bir «dlrii lâstiği aşınmış ceep otomobillerini, \nda_‘ mış (dan, olmuş t
Iva götürse götüremez,
• r; şu halde bımları ya
T* ler hükümetlerini kendi mesu- bileceği bir pazar bulması İlliyetlerinin getirebilecek bir hale getir -mekten ibaret olup onlar he -şahma askerî r esulryetler yük lenmek değildir!»
Yani isin acık tarafı, birinci cihan harbi sonunda îngil-terenin Yunan lordusuna gördürdüğü vazifeyi, ikinci cihan harbi sonur.da Amerika hem Yunanistana, hem de Türkiye-ye gördürmek istiyor. Bu demektir ki. Amerika yemişler toplıyacak, fakat ağacaı bize silktirecek. Yunanistanın boy-
ypıyıç
tu
DEMOKRASİ SAYIS1HMMH
Bakanlığı tarafından çıkardan TTLR-bır kaç sayısını birleştirip büyük bir L/inde çıkacaktı Esiri Bakan Haşan Ali Yücel’in isteği üzerine bu sayının hazırlanmasına tâ geçen “sene ıSŞlahmı^tı. O zamrrn tstanbulda bulunan fiku âlcııune ıuensup zailardanda yardımlar lıstendi Hic birinin yardımını esirgemiş olduğunu zannetmiyorum Bütün dün\adaki Demokrasi edebiyatının belli başlı eserlerinden parçalar tercüme edildi Bu parçalardan terekküp eden sayuım nazırlanıp oa-sılacak hale geldiğini de bundan aylarca evvel duy-’ r * * * * ’ ’ 1
türlü çıkamadı Bu arada bir takım nvayetler dolaştı
.u.» . ...... .uu.
(Olur a... Belki bu yazıların içine bazı Anti-demokratik nsrraUr karışmıştır7 Bu hevet her halde o parçalan temizlemek için çalışmaktadır diye düşündük. Niha-1 vet Dergi çıktı Tasfiyeye tâb*. tutulmuş parçalann ne-1 olduğunu gördük. Bu parçalar daha cok modem, HCmöknriyi hazıriıyan fikirler yazılardır
Peki t hükümetinin ğt ö ıBakMbğı ileri memleketimiz dıyrceknnız e İ4ı^ ıKr tifiimiz vakf id r
Millî Eğitim CÜME Dergisi Demokrasi say ıs1 A
Meselâ &udrr. RrceM Demokrasi4 ile birlik — j^ukûmefm Eğit jn I dayandığı fikir-V
’T-ifTr-’ » lim rr binin)] ecrğmız
aMKHu.. nyn
r.._.jrW!erT’jn
!edi£n bir* sırattı
nkan T|emokrari*ınin __________ .
a ıcın zararlı buluyor e Nasıl ol Bndriurniz dalı kc«rnİ3 olmaz vf+Husınız Hay*r Binicimiz dallv^ktur ki krit ' niz dal b ’ •brünc tün fakat h
l*nAedığtmız hiç Vr vaki|
zım; şimdilik Türkiye ile h-nanıstan bu işe elverişli gi nüyor, eser malzeme artır. derde belki İrana filân da \ -recektır Baksanız a. Anad ı ajansının 8 nisan tarihli bir Vasıngton haberinde ne dr ( Bugün Amerikan bükü » t mahfillerinden alman haberlere göre. Türkiyeve ve Yı nistana yapdacak vardım b k-kındaki kanun teklifi gerer n-ce. Birleşik Amerika Türk ’ ♦-ye top ve tanklarla taşmabıbr silâhlar gönderecektir. Bu s -
KT
I tecrübelerini/ varken, H 1. rihao harbinde de ( Ingiltereş i İ kendi vatanınız gibi» müdafaa ledıp iraptı dâvasını bir T .r
• «davası» sayarken biraz d ır | an İjetıralannua yoklamanız lâzım gelmez miydi1* Kte ssmA arvgbnkz, o vefasız aMtflmen riz» yıllarca dünyayı doldu -rwn «aşk Ur anda unutarak «Niçin
aldat ıriarmıy*» kitabının fenlenmiş ya/anna, gönül işim m dair Öğüd vermek kwıuw’ r r oğil ami/a
söylememize rnihaada huyu MfıUr
( Böyle gönlünü « ____
sevdalara kaptıranların akü>e-ti buduri
tunu
ır
bütün ömrünce g«>ğ»Ü dibanda»
rin bir listesi veriliyarmus Bu listedeki kitaplar muzir görülmüş. Onun irin BJbliyografyayı Dergiye koymamışlar. İyi amma o listen eki k-taplar bu memlekettBı neşredilmiş olan kitaplar Aynca o liste Milli Ejfitim Bakanltğmm yavımladığ Türkiye Bıblijrorrafyaaı adlı broşürlerden cıkanlmıa. Yukarıda bahsettıjhm gibi iki defa zahmet. Bu zahme ler hnlivecek carev; vukanda söylediğim için işin o tar ıfı Üzerinde fazla durrrrvalınti Şimdilik aklımı başka V r mesele kurcalıyor Muzırrr ölçüsü nedir acaba* T>n ;ı doğrucu murtr vrva favdab neşriyatta bluunmıya kimler salâh vetli, kîml^r değil* Bunlan düşünürken ha ır ma bir başka BıhLyngmfya daha geldi Vaktiyle. Milli Eğitim Bakam Savın Bayi Resad S* nsrddın Sırefhr fbu »eni de söylerken »da-■hnnv» Maarifi adlı bir kitabı bir graha vardı O Bibliyograf-*• Nw«rv(ma! Sosyalist Parti-1 tfihvdl tki ihtimal var Ya ilmi nurir. Na.ryonal Sosyalist Par-’ *hud da sunun bunun soy-(ımet erkânınız» soyLyrceklm
HtW MT ZAR TAŞI
da stanbuldaki (hn kalkınma-_________________ı üvnini «vmn başlangıç oHırfunu. deride , rük zaferlere ervceâarnzri riWW- 1 *r^ güne cotahnşkta HakJuıt ^ilandan wmra trsadlar. Tan- ı I Hmri daha ok ti Bu Dergile-bunJardaa v azılmış
mın dli dolas’vorl Al çıkmıştı Orada hır BL-.-yada türlü eserler amr * H »inin programı bile va ve Demokratik eserler tisinin programı favdab lıyeceği tözler faydalı.
muz:r. hil
r,4’c*JR £r'f‘ktuplatfİ
;T ..btr r>ntmi, rr»PTtk bı büı
r ftt
rx,
Üru
— • sından Whwedrrk amma titBkjn «i ıbu huşu ta j dal InMtau i yç>ll annda rH n K Har, J rin . '»-yhkul Tû rinln. ismnffn Tann Kulunuz
Mfc
■fU ıBbulunsd harfer
K:xa Çavdarlı xU? ak sürür Dttn akç_ .. okudu. T>aha doğru * ’ i(
M 4
RHMPztR FfKikf.FR Baka
Minı
ler*rde talebeler araA r da ya, umu t»un kitap! lattvnyorUr Sebebi bu kitaplardaki fikirlerin 1ar tçin muzır teltkki edfK» ary makul görülebikr öyle ; hk ararında yayılmacını istemiyoruz demek bu kitaplardaki ı---’
Eğitim
miri müfetti’lrn k&y enstitü’ yayılmış uLn kıuplan u>p-« • • * ___j çocuk-
meri İlk naxar»la böyk b.r b ya. mutV (îkırleTtn Jtenc-- - ’ 1___j. Fakat
muzır fıkirkr nrredrn rıkanlmutır hiliyormumnut? drvlet aryıvknnden O
fikirleri kanUr «avlamKir biliyor mumn' Mr**!iı Cumhurv «-t Halk Partlai Genel »ekreten Hilmi Oran Hükûmn adamlarımız nkin böyle tekrar tekrar zahmete girerler O muzır fikirler» aoyleyp na^redıp, Vıalka Mitin aldırlıp sonradan toplattıracaklarına hiç sÖylemMSİer daha iyi olmaz mı? I
öırü
Yutumda THRCÜME Dergisinin Dsmokrari aayı-sımtiın bahaederk«>n zararlı fÖrülen ban yanlann Der giden çıkart ildiğim süyİMİİm Bunlardan biri de bir B bUyografya ünlş« f) lUbbyografya (la okuyucular*» yeni harflerin kabulünden bugüne karlar memleketi-rntrile çıkmış olan Demokrari ıh» tercüme eaerle-
«MMKnv BilMria
metm ı^khude -
r R»za Çavdarh‘vı 6weHfwn
_ *
Pek boğum htdade
umUa aksama meyhanede görü*
»a*n yine konu*uverduk Bana bir sür _ jîcJtuku kimaeve aahmet elmasın cbye ÎTıex,lT ta*mı ölümünden evvel kmdM yazansa a ntt Bu rû'el ş ırdrn (JkuyucuUr»mm da etmeami hrtenm
Kitabet senkl mezar
t>x Mİhnd* valen Çavdar-1 zâr rtnd-i C*rip Ömür »tirdu kı her Mimşeai gamlı »cip hayat mrıgrdt-KUMİcn Ur iki duble içip ilimli,. Vararak ınrntü • nds*uı (4sun İ Sak i i / ( I lultun t s »\ »M »huil
Ihddurup hâtıra-ı L_ (iri ter i kabrime dur
mrygedrdrn bir sise rneş şikeyi gah şapkayı eğ
( üş adince dil-i imalinde îudâ-yı hey hey
Taşıma %ur şişeyi çak i gu’bun olsun
( Dökülen me> kırılan st^e t ru^lan uiu«u>
* 19 ~Nman 1947
w
--5T ' w
Dünyada Atom Faaliyeti
B"Uin rltınra hMrj| )n,n| ~~ ~
işlihtalı ll« tiiiraMvür ı , ‘r,'*’('nn»lın ve
.....................» iHtHfrTHllni ve ’ ’ -mJ.I
7e«*«Ufr MVandir kı Türk rfUr.
Kiı_-i (• K ♦»kan tırnıın? > &
Zincirli Hürriyet
Sahife : 3
fiudrvHL n birine* dü
h habe rdir ( örrU h«
harb n.- gurZ h^û harP’r Türt»'™ Irmhti. hu »Hrr ik, r İT"’ J”rjnu W»F-
haırhırnu» nlnınınlm/ ’ *"*■ Wbi»* W
Okuvm-ıhnmıra dünyadaki da hır fik r verebilmek k in TİMİ Şubat tarihli nluhaMndan aşağıdaki
drynnır
-r,','„’r' ' '■'( *’>kkın.
me(’nua(n»ın 1® yazıyı iktibas e-
Yardımın aleyhinde bulunmak, her Türk >’
nçın
mukaddes bir vazifedir
( (*5*
ÜN YA DAN
R
r*
İNSANİYETTİ AMERİKA VE İNSANİYET
>r dolardır finden fazlı
A -- - - -
Bu hafta Tîirlrymûı Milletler C ıvcnlik Konserin,r atom fartısmalann» Tr.'laması mü-rasebetiyle Nevvork Herald Tribüne nzrtev 24 milletin atom fa d yetme ait KOGO kelı-rr.ebk bir rapor neşretnuştır.
Bu rapordan, Kanadamn A-mcrilutdan aynlıp kendi hesabına Plutonıum toplama^, ba ladığını öğreniyoruz, da Milli Araştırma
direktörü Doktor C J. M ( fcmzıc, Trih gazetesi muhah,-rine, Ontanodak; Chalk ver’de kanada hükümetini 20 000 000 dolara malolan büyük bir fabrikanın plutcnıuıl ve plutonıum’un tâli mahsul -lennın istihsali ile meşgul knjj
A^*rka hükümeti ]
^aîâtı
•1*
v «ı (*
Korute^ i
Rusya
Rij.
til
tgîl
taraftndar, tahrap
Izındra ünrvçr«ıtesi profe -serlerinden Homld Laskı A-merskan yardımını Hrtlerden ben sulbe tevcih edilen en bü-rük tehdıd olarak tavsif et -tikten sonra söyle d’vor A-merknmm «on zamanlarda güt tüğG siyaset bugüne kadar görülmemiş çapta emperyalist bir siyasettir Öyle bir siyasetti kı. ne haklan tanır. ne nüBetleru. tmaniyetçî Amerika derler Halbuki hürüne kadar, biz. Amerikanın okuma® yazması olmıyanlara el uzattığını, sefaletle yahud «algın hastalıklarla mücadele için yardımda
anın milletin yunan kralma ve Amenkaya let olan Irr Tîırk hük ırr •’tıne ardım ettiğim. İran p *r^ller> re el koyduğunu; Ar “» tan-a dünyanın en uzun p pe-lıme
Jİ" - 73 -irdi ?ını;
&
hastalıklarla mü bulunduğunu EgO» Ameri* istemediği bir
Ltt
■troller:
8 milvi
■ üçte hı tarafından tediy Bankanın
Ve bu mm sı Amerika edıİmıstiTr i azalaniMi ükrazatta bu*
J
miisaıd şartlarla lunmaklır.
Bankanın mü-kabdıı . Hülâsa lenn
1 lK.«ar /4a 4a
FtlJPtNLERF AMERİKAN
YARDIMI
( T *11
lundufcunu söylemiştir KerxM m, aynı zamanda bu istihsal n Amerikanın VaçingtondalH Hanford tecrübeleriyle emu -kayese edilemiyeceğiani. A^ı^e rîkanın Hanford’da muazzam plutonium depo etmı$ oldu i u mı ilâve etmiştir.
Doktor Mackenzie eze umİ demiştir ki: «Kanada imalâı ile ilgili değildir, Bizim bomba imali hakkında hic bir il miz yoktur.» Bundan bar "bomba imal edecek amal i kânlarrmız da mevcut değildi Ancak bir iki bomba imaled eeğmi bilen Vnr memlek bomba imaline halkısman iline olur Elde edeceğırr iz tek atom bombası ile girmemiz** imkân var rr. dır
Doktor Mackenzie’nin be yanatmdan Amerikanım a bombası imal eden şegâı>e memleket olmaktan çıktığı da öğreniyoruz Bu yuzd ÇJüvenlik kon^evı atom me leşini bir taraftan konururk atomun kontrolü i«t g ttik ehemmiyet kesbetmekted-r
Treb gazeteci muhabir Pej • ter Kİhss’in bildirdiğme ? re bugün en aşağı sekiz rremle-ket atom imalâtryle me gul -dür, ve yine asgari 14 m*-mle ket de ham madde bînktir -inekte veyahut ham maddelerinin yerin, tesbit eyl«n(-(te -diri er
ATOM İMALÂTI flAnijiri
Dünyanın en büyük
M
rMr >»
»
■J&l
t1r e
M
( 1• *
«I
•X L
vel (
I
j Filrpmlıler ana ^^alamn değiştirmek için refer^nchıaa yaptılar . Bu referandu rey hakkım haiz o an arda» ancak üçte bîri isi İrak etmiştir ve tadilât kabul olurmme tur Tad 1 ed Jen ana yasaya göre Amer kaiıalr Fıbotr.lerde gayrı menkul sahibi ola bile * çekler ve Filipinlena iktisadi ve mali kalkınmasına yar * dım (V} maksadyle şayed tabir caiz iae, ticari üsler kuracaklardır.
i Referardumdan üç gün ~oo-I ra Fîbpınlenn Cumhurbaşkanı Manuel Roxos Amerika ile bir muahede imza etm Ktir Ba muahede hükümleri gereğin** ce Amerika. «Müstakil FiL * pın cumhuriyeti» üîkekrmdr 1 doksan dokuz sene müddetle askeri üsler kurmak salâhiyetim harz olacaktır Bu da yar* dım . .
AMERİKANIN YAKIN ŞARK AŞKI
Yakm Şark milletlerine A-merika birden bire âşk derecesine varan bir alâka duy * mağa başladı Ahmed Emz sorsanız mutlaka ♦İnsanlık nammadır» der, Doğrudur. İnsanlık namına olmasına z>-sanlık, ne der amma aynı ta* manda Amerikan sermaye» hesabinadır da..
Amenk . İra- te dakı petrol kumpanyaları hisse senedir nnın büyük - btr kısmını, îngibzkrden devraldr alalı, muazzam sennayefar dünyanın bu köşesine akmak* tadır Son gelen haberlere göre Suudî Amhıstandakı oetrol işletmelerin; inhisarı altında bulunduran «Arabira American PıpeLne Compony» bir kredi almıştır Krecfajn açn birlerin de pek iyi tanıdığ Standard Oıl ile Socony V> cuum k um pony alandır- Bu paralarla Arabistan çöllere* aşıp Hay fa limanına gündA 3(X) 0()0 varıl petrol ıkıtacak muazzam bir boru döşenecektir
İşte Amerikan harp malnA* me(ay le b uâ m k o rüyaca ■ nmaa ve uğrunda kanunin dökeceği mız müttefikler bunlardır,
i 4
■
iıu ’ aptırdr^uu. v| filen sömürgeler
~üyük sermaveyı kan:-ak i-cm üçüncü b-r dünya hazırlamakta olduğu çekmekteyiz.-*
însamyetçi Amerika: _n İ!»»| sanlığı „ Amerika Tu sırf msarlık namma e yor dıvenlenmız acaba vuracaklar*
LA GUARDİA AMEFJK VV YARDIMI İÇİN NE DİYOR?
La Guardıa eski Ne vork valisidir. U N. R.R.A. nın da recsı idi: hanı su aç d \’ardrm teşkilâtı.. İste La Guardıa geçenlerde rad-voda vaptıgı bir konuşmada Amerikan vardımı hakkında şunları sovlemistır*
( Amerika Türkiyejr var -dım ettiğine bir gün firman o-lacaktrr Hos Türk millet de bir gün pişman olacak va ne ise -. Çünkü Trumanın yardıma muhtaç halkı kalt rdır -mak gayemle değil. Amcn -kan siyasetine aletlik edecek hükümetleri tutmak için yapılıyor.»
Bu da. vardım için hır A-menkanın hem de siya et dün \“asmda cok tanınmış yetler vadetmış bir Ar arkanın fikncfir
W DA YARDIM!?.
Brettoâ - Woods Ulaşma» de^L.-hudsbz byle durur Jlafc-tâ meşhur 7 Eylül ki)mrlan ves leşiyle Başbakan Recep Pek er de galiba bu anlaşmadan bahsetmışlerdl Bu anlanma ile kırk küsur hükümet Amerika da kunılan milletler arası
n VI
rr.ı'b
harbini nu hep
I *
Stl
ra kW X. “T
e*
■
mc ul>-
4» I » » •
ku SorvKjrnr Tnrk toprakla-
misti
'AKUH
MM
ay» gizi
KULAK
Ertuğrd
imalâtı projesi Amerika da
vardan
in "iştirak
Bankan
•oturuyordu, Ev. ihtiyar hır kan ko hir kapı açılarak burası sonrada-Yutmuştu tk) oda. bir tnufak. bu dairrrtn kira.'iL. ev sahip nku
lafa yordu.
- Bu sabah mavd perde-ülü >««1 dedi. ErtugrJ düşünü du^O- p«ri«Ju taç
♦kr arkadasın.! hatırbyam——
d«n ota». MpMU «**
•dam rordü ra'f (-ner orta bo^ - br adar-yttrüyunee. «lam uzaktan *^o hemen anladı takip ediliyordu. Bunu (-k’*r damın ne biçim oldurma Zh*
*!*>n sokakta ntflanan yüzlerr* n«ar ^eLd i» âvewm «■•Bitini farketmrien geâp edecekti S 5-nrr»-
•Mirtıp kurtulmak htirastn» duyan b(r av ? - _ **
rak çarelere bile kavurmaktan içinde bulunuyordu. Caddeye rtk^wt». Kar-•>!. kıvnlA. Krtutrul önde mavi
*0i edim feride B* yaz ifa d'Jkkf>ntarm vitrinlerin* bakmak ha hanekle -tırnm ne Uam sey olduğu m yotoT
nu yaparken, gerçekten ^Fyordu.
vw»a b,r vehme » kapılr du«p
Fakat lıer durusunda, rr-»v p»*> .un» J .,ırvnre
»hr dükkân camekfcmnı «y rtfa *1* k/> Jd -^u- «
YAZAN : Cevdet Kudret SOIOK
— 3 —
>»
da
(*«♦
n*a -»nsı iskarpin vardı Anladı: >
| su w ayakkabılar her halde toptan ınnan p&tae bu »ivil üniformadan birer tane vrrd-
i S rkecA r tstoabu] Hukundan «nrf ay.
rt İt»i! Ferit'i görmek tçusl Onu yazıhan». .ndr bulan ayız*-» kendiriyle fhrüjmek ıstedlfrttu. ,>*xvU-yin evde oldu; mu. yemekten sonra eelmerini btkhren b«r kâgH bsraMmrçctı.
Frtusrv! bir yandan fakültede eahsmaüf. Kr vardan da avukatlık etmedi düşünüyordu İsmail Ferit'i görmek «te-yuM. w hayatı ve yazıhane meseleleri hakkmcb fikir edinmek IçtMİı İsmail Fent ona bayka bir .şekil tekin etti:
— Altlıma bir (ey «eliyor, ded ; acaba beraber ^ıLjsak nanl olur' Sen ceza ı»lermde ihtisas yaptın; gelen ceza davalarını »en alır' .n hukuk davalarını ben alının
yan vanya bolütürüt Uutm memlekette adi hu- cnayrt dâvan babı milyonluk bir ticaret dâvasından daha çok. ilgilendirir onun im kısa tur zamanda epey Mihrrt edine-ceğini umuyorum Fakat muvaffak olmak Kuı kendini yalpa bu işe vermeli fakülte sevdasından fJAn vazgeçmelisin.
Fjrtujrul arkadaşının fikrini reddeden bir el hareketiyle?
— Avukat olmak için Fransa da doktora vapmağu lı^,™ yoktu, dedi
Arkadaşı güldü:
SONU VAJK —
T
I
-tt • •
Z/AO
• •
r
Yardı şunları da bilmeliyiz!
Mehmet • Ali AYBAR
t
*
II
■
■
II
İL
evzuunda Amerikan
Hahıbı ve ya/ı îşl(*Hhi fıtan ıdaıe eden » Mehmet * AH AYBAR lnıtuAU ; İzmir VI
İMikbgı y«r : (Manlar Ba«n₺»n -Fiatı ; 1 O kuruştur
j i m ır
siyasetine kuş bakışı
OB^
AMERİKANIN SON KARARINI
İCABETTİREN SEBEPLER
Amerika Cumhur Reisi Trumanın nıstan ve Türkıyeye yardıma k , _
den müsaade istemeğe karar vermesi hâlâ günün meselesi
»
Truman yara hüte
iartlarla verıh»x«wni hted'kr Bu sureti tarnfından «hnacak mühim hir kararın, li indinn*lpr y»p;lma*ının önün*
İNGİLİZ İMPARATOBLUğUNI N
YIKILIŞI
Trunıanı bu karara
ra ü>rl ucunun
njn taahhütlerini
oh misidir.
SoJ aylar zarfında bü Ihar t ve Mc Cormik gazet dagıhnaga n a dar id
I
şartlarla verilme tını
t birden bire Yunn-Türkıyeye yardıma koşmak için kongne
olan C. H. P. zimamdarları iktidarda kalmak için böyle bir | fırsat kolluyorlardı... Amerika nın y.irdim leklıiı işle bu şartlar içinde yapıldı.
Dıx ebilirsiniz ki. bütün hurlar Amerikanın bir harp ha -zırladığını göstermez. Doğru -dur Amerikanın harp hazır -tattığını anlamak için Amtn-kad ı vukua gelen değişiklikleri de bilmek lâzımdır.
R( -obcvelt. empery alizmin yı kılması ve âdil bir dünya ni-ıZaîmiLin kurulması için savaşmıştı. Roosevelt maalesef zaferi görmeden öldü. Yerine gece’i Truman onun çapmda lor insan deîüldi. Demokrata-nn yıldızı söndüğü ve büyük sermayedar gruplarının gemi azj\ 4 aldıkları bir sırada iktidara gelen bu zat, lâzım gelen dirayet ve enerjiyi gösteremedi. Gaf üstüne gaf yaptı. Amerikan tarihinde belki ilk defa olarak, vekillerin başkanı tek-zıp ettikleri görüldü. Son intihaplarda Qıımhuriyetçilerin kazanması, Truman’ı büsbü -tun yıktı; ve Amerika Roosevelt zihniyetine veda ile, koyu bir irticaa gömüldü. Amerikan l sermayesi galibiyetin verdiği un 1 ;ânlardan faidelenmek
yolunu tuttu. Ve Sosyalist a-kideleri her ne pahasına olıır-ı ölüm boğmak azmiyle harekete geçti. Amerikada bü -vuk trustlerin başındakiler sovle düşünüyorlar: « fır-
sat cbmizde iken istikbali de emniyet altına almalıyız Sosya lizm tehlikel' bir şekilde yer Mızüne yayılıyor. Rusyadan başka, bugün İngiltere. Fransa. İtalya, Belçika. Danimarka, İsveç ve bütün Orta Avrupa ve Balkanlar Sosyalist hıi-i kıunetlcr tarafından idare edı-livor. Bırakılırsa Yunanistan da
Biyebilirsmız ki: «Şunun bu mm söylediklerini bir tarafa bırakalım. Amerikanın harbe hazırlandığına delâlet ederdi bir takım müsbet vakıalar gnMerebil r misin?»
Şu halde dinlediniz. Bildiklerimi anlatacağım:
1545 senesinin Teşrin aylarında Amerikan endüstrisinin koca kralları Absekonda bir toplantı yaptılar. Toplantının bırmcı hedefi, harp ıstıhsalatı sevi} esinin düşmemesi irin çareler aramaktı. Müzakereler ve kararlar neşredilmiş olmadığı için konferansta neler konuşulduğunu \e nasıl bir neticeye varıldığını bilmiyorum Yalnız kuvvetle tahmin ediyorum kı, Absekonda harp mailesi stoklarının akıtılması işi görüşülmüştür. Çünkü konferansın henıan akabnde harp endüstrisi başkanı Do -naLd Nelson ilgili makamlara bir rapor sumla. Bu raporda Amrv’kan harp stoklarının nasıl akıtılacağı ve nasıl yenileneceği izah edümekte ve bu meyanda dünya milletlerinin Amerikan silâh ve malzemeleriyle teçhizi tavsiye edilmektedir.
Akbsecon konferansından ve Nelson raporundan sonradır fa. Amerika Birleşik Devletleri, cenııp Amerikası devletlerine ve Ingiltere İle Fransa-y> silâh satmak ve silâh modellerini birleştirmek hususun da tekliflerde bulunmuştur. Fakat bu tkelifler. modası geçmek üzere olan Avruptdak» stoklar irin yapılamazdı. 1944 modeli silâh ve malzemey i buğun kim alır Gerek İngiltere, gerekse Fransa. Ameri -Ladan yeni silâhlar istiyorlar-dx Binaenaleyh bu stokların _______________________
■IntılamaM İrin başka bir yol b j|^ara laMarakf hn-
rokete geçmeliyiz ve Sovyet Rusyaya kat i bir darbe indirmeliyiz. Sovyet Rusya yıkılK j cak olursa, lâakal yüz sene nf-Malûm olduğu üzere harb n hat ııelcs aiınz...»
bir numaralı galibi sıfativb , ı Emarlve z(mhı de Jttifek-Amerika dünyanın dört köfe- ten nek mih-aiddî. Sovyet fcus-ûne yayılırken, bu arada İran ya h( rl -sin antipatisini çeken
İlil
■ e
bulmak mı betmiş tır. Amerikyum yakın şarkta menfaatler edinir esi bu yolun açılmasın.) aebrp oldu.
olmakta devam ediyor. Amerikanını dış siyasetinde mühim bir dönüm noktası teşkil ettiğine şüphe olmıyan bu karan böyle acele bir tarzda vermeğe mecbur oLmıvının sebebi veya sebeplen nedir? Hakikaten dünya, Trumanın göstermek istediği g bı bir tehlike karşısında mıdır" Düny a hır üçüncü harp tehdidi altında mıdır İngiliz Başvekili Atlee-nin Avam kamarasında hiç bir harp tehlikesi mev’cııt olmadığı hakkında teminat verdiğine göre Amerika Cumhur Reisim böyle mühim bir karara sevkeden başka sebepler ve âmiller olsa gerektir Müsaade ederseniz bu hafta bu kulunlarda bu sebeplen araştıralım.
KONGRE İLE TRUMAN ARASNDA
Bu sebeplerden birisi kongre ile Cumhur Reisi arasındaki ihtilâftır Kongre İeksenıncı toplantısına başlar başlamaz kongreye hâkim bulunan Cumhuriyetçiler bütçede (5 milyar kadar bir tasairuf yapmak fikrinde olduklarını, bu sebeple Avrupa milletlenne yapılan yardımı keseceklerini, diğer milletlere karşı gümrük (livarlarını yukseltclcccklenm bildirirler Bu kanır Amerikanın diğer ine oleketlere karşı giriştiği taahhütleri yerine getirmesine mani olacak, d A siyaset faaliyetleri! sekteye uğratacaktı. Longrcmn bu kararını önlemek İçin onu hır emri vaki arşısırda bırakmak lâzımdu sırada İngiltere de orta sarktâki taahhütlerini ifa edemiyeceğu> bıld rmı>tı Truman derhal iki partinin de elebaşılarım tpplıyarak onlara orta >arkta İngilterenin boş bıraktığı yen işgal mecburiyetinde bulunduğunu anlattı ve kendılenn len yardım istedi Bu vaziyet karsısında Cumhuriyetçiler birden bire red cevabı veremediler. Hükümeti dış siyasetinde tutacaklarını, ve faidft bu yardımın askeri hadde indiulrae mı, verilecek par ınıü sıkı kayt ve
«5
Bizede mi Lo, Lo!
tuv&fak Mumyan ve gazetecileri iki günde bir mahkemeye diisuıcn \ ım atbuat ve mu-ustaki t.tx.u .«a-iuıhlarını, canı istediği zaman gazete kapatan, gazetecileri hapse atan, se -| cimlerden sonra seçıın üz e | ı
( Bas tarafı 1. ci sahnede ) m (!’)> söylemiş. İngiliz gazo tecısı Türkiyede kokladığı hur rıyet ha vasiyle o kadar *en -dinden geçmiş, o kadar eos-niu^uTiûrcV’n de
rJmndıgıni b lmesı lâzım gelen bazı şeyleri var gibi görmeğe başlamış: Ona göre Türkiyede cpartilenn sayısı 18 i yormuş, ve ( anaHHHIIH ğınce aevıei ba^î»
fonı bilmesi lâzım gelen
den ıkifkcı
♦»•fiye
*rfer İngiliz înıparat hkûın bulut Ingılızler neşnyar Tuşlardı.
sine yavvlırken, bu arada İrun
▼e Arabistan petrol kuyular - ( bir siyaset I ıkip ediyordu: Mil m da ele geçirmiştir.
kumpanyaları hisselerinin büyük kısmım Amerikan fim ı forma satmalardır. Ve Amer - dıne tamftır hükümetler ku k jhtaı istilısalatı arttırnial niyor; bıml in iktisadı7|. ,len-on İran ve Arabistan rolleri- dine bağlıyordu, ne milyonlar dökmüşlerdir. |
Bir yakın Şark devleti olu- ki radyo gazete ve mecmualar verime Amerika faı mıntaf ı
alakalanmak nurunda kaldı. Ingdtere bu isi göremez bir 4«ruind^ kii. Ve Sovyet Rua- 1 bir harpten
İngil a | letler arası konfcrunslaordü u-yusrnaz ve has m davrMUvor; I stÜâ * iliği incinl( ketlerde km
İp
» bulu-yasa gere-deri olamıyacağı (°) için ge-^«örnmtari tazefarrck lâzım* gelmişmiş!
ıJJlus» gazetesi bu, ya şapta ahud da palavracı İn-
gil gazetecisinin
sözluaa» uç iri
puntuyla döşeyip sevTîe m -Jıvor. 9Khesi □fidan duyanla!
Lİ J_ 3a zet el • rd®T kahkahldan
Çünkü4>ıztm d-sıprnlı hufrı -Aı hürriyetin^
OV *
ralan radyol zım gı kahka
>sız buBui
lar da, lı -arılar -( kırılmışlardır
rinde münaka. ı yapıta»^.n yasak eden sıkı yönetim ko -
Eçn' f**rTTT'm1wmı 4e göstermemişlerdir her halde Sonra bu biçare hurnyet çı-rağı İngiliz gazetecisi Türki -yede soo yıllarda bir besinci kuvvetin türediğini nereden bilsin? Hani şu, Halk Partisinin. elindeki demir cendre gibi sıkı kanunlarla dahi susturmı-ya muvaffak olamadığı gaze -Jefori voketinek, ta hatmi kıç11-ran, foyasını mey» Kalemlen kırmaJI
zaman ku : ndığı sı
mut
ma çı için
1
yet v taraftajfiannıni riyel eti
Ing
»ti*
gi..z ur î sn an İt a
(vxı hah nn e tirvnuyeceic yazıyı
bulun
' *
Amerikan a lan ra uğunun jgundan ı son a
mtıf rrf
cilyo
f' C €? C J fiai
ug^nde ı. O ka*
■ I
iz uiır
b.ı .. ,
/kiiıerıkan matbuatım i ingıiteremn bir taraftan tulnıak mecburiyetini du lugun yeni sosy alıst esaı etmesi ıdı. İngiltere Ah, farına dayanamayarak bı birleştırlınesınc w her i hâkim rol oynamasını k« ge karar verdi» bilin tindi Birleşmiş Milletler t» Bırbuçuk sene sonra Hu ye niiıayet son tedbir om»1
taahhütler;
’arzda neşriyata sevkMen sauu ’rrinden kur-
♦j tm eğe teşeb bus yastaki «şgal bolgeıunın masraf* bölgMiyfa nufuzunun Mısırdan çekilme-ğe b-t-'ia - i *■ b ur avuLi u tatma devretmey i karartaştirdi-ilân etti Türkiye ve Yuna-artık bu ge tirmeğe
i. rp sonrası taahhutfa
ara
yjrr
ı i>ölgenin Amerikan u uöigede Amerikan ıbule razı oldu
...u
n (,qk
destandan da çekdecegıru
Amvnxata
( ÇÜ
ılm(
u kendj Airun
nıstana yardım etmesini memleketlere karşı gır şt muktedir olatıuyacağını b
Bu vazıyet karşısında etmek mecburiyetinde ı( karşı lakayt kalıp fıûdist ya Inyıltereye yardım c mııı etmek, ve yahut İn etmek. Amerika hükûmı İngiltererun çekildiği
Amerikanın bu karan çökmekte otan kxr ing ra torluğu yerine bir Aj.j rıkan hnpaz makta olduğunu gösterdi
W ıldrdi.
Amerika şu üç şıklar Ya Inydterenin bu oluruna
birim tercih. vaz*yeur.« bagiamaga.
Itrin gelişin.
derek onun ayakta durmalını te-gılKremn bıraktığı boşluğu t bu üçüncü şıkkı U»reıh V* s yerleşmeğe
w. o** . 1ı
karar
SOVYETLERE KAILsI SERT SİYASET k* kova konferansının arefesinde lov yellere Moskovada Amerikanın a raA ubnıy aca£m>, k Icıuldıgını antaunaku. /anerıkahtar bu sert ta*
muvaffak olduğunu guraı^şierdt bütün lUrazlarmı gen almış ve »kovaya üör-aıon pasdıKteku ®dtar üzerinde-ul edıvermışforcb.
ilan An»enkaı v v el de Rusi ■' bir mumunu
Amerika bu kurarı T 1 almıştır. Maksat hiç bir fedakârlığa katin ( ı fedakârlığın Huşlardan Nevyork konferansınd « kıp etmiş ve bu usulün Çünkü Nevyork konuşihafarnida uzun müddet ı
ffneteren Mölotof, nıhay
» ann tekhflen u*bul •
cükt( n ura da Amer
kı iddialarını derhal ka
Bu neticeden cesaret
t
uunctycM
I (1 • t .
devanı edecekler mı
er turlu
rını anlatmak Lst(*n cıye nazın Mat la kabui
AMERİKADA
Tr^^lu bÖ; lerden"büı de mani ığı dıi Cu ian|nrn^İ4(rri ku
LI»
I I
n (?t ti r
ali
. •
ݻl
tır.
* 11 i t Tl
w Ula 4
utmuş g bxi
ŞMANUG1
verme(te cesaretlendiren X*ml-Amer ucada hâxnn
rt u»mx n ba.v mıihyeto»
ücı dünyaıun yan yana er geç
ın> mut tar dcğıklii
I _ ___ i
-
>fan R us düş** tan Kus düşmanı ola* gazeleıv» yer yuzuE*
et/nekte(Lr!er Ame*
mavise der
ne
tısı nlm malb k rar »mJ. mMİ aleyhinde ku gazetelerim yırtar karta:... ı»e
tün bu işler olup bittikten sor ra da bütün C.11 P, fanfarlar bir ağızdan şöyle tar zafeı mar}i tutturup bu kanun dış hareketleri: ( Kızıllara, aaUİ mıstara vatan hainlerine grru « ...... Ası bozguncuların dersin diye alkı tartar. .. bütün buı fara rağ safdil Ingiliz gaıctecuşi «Türkiyede çok geniş bir »o. hürriyeti» olduğuna maııdua bhniş utabilirler, amma, de mı lxı, faı, Ld
Adnan ( EMGtl
O toy Ir ılar, Ffo aJ
nırı jb
rak de
w —
■(ıı b.n
rfa^n n
nuı ya
Wavı
bds4ı bur
ga. etelerinden
garruz c
Jam basar. Jhakım
( A a k I a rdjg ( tx* rta te , ga/«4eol
r-
3iıy çıvdıkları (
ar Mİ ikinci c han harbinin en buh« l’(
’ Amerikad ı
büyük srrrıiayedarlann el^P
i s
dört koldan faaliyete geçtiler emniyet ve mulıafazasiy le Sovyet alevhdan hır propagan dj alıp yürüdü. O derece kı, çekingen davranan ve üçüncü ı ka( ifuıiıl^r hîlc ya Iran ve Arabistan petrol» I kendilerini hu girdaba kaptır-terme tiırşı hx d« bigâne dr-j(falar. Tasavvur buyurunuz addı. Amerika Yakın*arkta ı Cumhurbaşkanlığı muavinliği asker bulundaramazdı Buna etmiş bir zata, VVallace’e va* ne Amerikan nnlleti razj olur- , tan hami diyecek kadar göz • do ne dr Amvnkan mahy^j ley karardı. O Wata(e ki (>nuwar bir bekçi arandı, öy- Romcvet'in en yakın bir bekçi ki, inayetlerin I arkadaşı olmuştur.
dnünü krs*ok ve kabında’ Amenkalıtar yelken? döğiurrrk far bekçi... Turki yeyi faddutar Zai( u Türk i der» iyisini bulamazlardı Amc- i fordır Çarlık Itıuyanın emprr? i (wrürnnr karsı koy -
.«•ıs ve buKim de Kovşethnn
>u bir takun fafapfoHne maruz katan brr millet tîfa . tiyle, .Türkler Suvyetfare kartı fİM‘hrhHuh düğüdürler. Kaldı ki Tü^kivede bunu kolay, taşıracak bir durum da me». «■uddu. Milletin itimat ve m*v-tChtnden tamamivlc mahrum
Buğun Amerika,
t ı
metal
değıldır
yağanın
ı furler savı
ey a failin kı
run(ı
ur un( u k^dıır dünya luırbini kaçınılmaz bir • zaruret olarak karşılamağa a-iye-ı lı•»mistir Bunu kimin ht~ıahı-|na yapar m fim duşünm(yor. | Yalnız m mtıs 4d zamanda ve m müsaıd şartlar irinde harp açmak isliyor. Müaald m m an ’ koİİMnaeaktir. Fakat miuaid tem n şimdiden hazırlanıyor İşte Amerika »yardımı hu ' ko( anutu örümcek ağının tir parçasıdır. Ahsrkon konfora»» W»ı; harp talıhsatal »e» viyeainin düşürülmemeli cn-diktir. I; ailâh stoklarının
ranlı yıllarında M. Ç(*r(
ulu orta hücurn edildiği ingü-terede Mgicce kaba bir alay -dan başka bir şey Bununla beraber, burada
kac fcÜn kalıp yeniden bir bancının son zamanlarda zetelerdekt — müsaadeli — halefeu görerek Türkiyede söz hürriyeti olduğunu zannet meşine pek o kadar şaşmamak lazım gelir. Çünkü, muhalif | gazetıbnn . ayılarından havil parçalan tercüme ederek ona gösterenler, bir gazetenin huş yazarından muharririne kadar butun eli kalem tutanları kı*-
liğin cevabı» , gîm lik verdi*»
Evet, bazı * men, (>
ve bu olayları İni* Amrrıkadu hâkini ır zilini) H hinde mÜtit* /rıınvıh dun> M anla •
akıfıhiiut»! İiicm k-Miü birbirini ekler gtin Un lea e(lvrwııiz ö>lc
yorum kı üçüncü bir harbinin luturtandığmı nıaktr ve İurkivrv hu h xrp fo düven rolün ne oMığunu keşfetmekte güçlük M-knuzU-rüz.
Al OMC fjAH'I I AIH
■ i • l fi :
Allı, o) l»gı ;
Cç Mybpı
itan şuttaıı
kMiariaşt.rıbr.
4iü Ivuııiş
>
* ita
2 50
2 M»
|d»ı r
a Ka’V ,»’MH tüy*1* Üaunyr nazır ta rı(Lı Neofoşjzmın Jk on üzerinde
i Ai
4
ı .n u Jf, >
./.v
m 'nİBi vt
otM .
ılmfaur
i V Iİ
Ruj
yen Harfajrv doğmakta oh Anu nkantn dış siyaseti çiler kongreyi eh* geçirdikler* lar.
*
Millî Eğitim
tülrnmlr kitap okuıuiik edilmemiş annna*
tophaneler kapalılım*» MÜH Eğitim Bakanının balon dı y alunUınaMiu rır • ediyoruz. ( unkıı bu di kodıııt m (fa yafantanan fatb(•rth n bir farkı yok. ■•«dl.dı bu haber dr auİMuidır Sayın Bay Bakatuta®
;f i"”fr>mrH?W"fj 414J
Koy enstitü İr ıtiul o ogrrncArtr ders kîLıbuutar» bat İta kitap okutulmıyacağum ıl«ur far haber Mİlli 1 giHın Hakanı bu haberi yafan tadı. tnenmun
olduk Sinuli başka rivayetler duytıyamx Kiiy
Mh bu dc İnme
m leyi tahkik t tnıv Jm. «tUı varsa mttu bbıpk-rİni sorguya cvkınvatni, neticeyi dr memtokette ha mİ olan karanlık h ıvayı dağıtmak için, açıkça bddirmeahri leriz.
Cumartesileri çıkar haftalık siyasî gazete
Seçimlerde in, cin top oynadı
Yardımın aleyhinde bulunmak, her Türk ? mukaddes bir vazifedir
için
Yardım için yazılanlara Amerikalılar da hayrette
t
r
D
a
ît SJ
12
tt .r
t-r a' rıf di
:a‘
••
u-U“ ın*
a~ ak ı -kU bu
15*
nr O-ıır va~
> * ıa* ik-
Bu ►hr İrt'
Mehmet- Ali AY0AR
A Amerikan yanmm, millet,. tak>m yabnnolar. jardmun iabye kullanış«rlar Kim y ardımın alevhmde bulunursa 1 «Sovyetlerin adamıdır» diyorlar. Çünkü blindiği gibi, Sov-yericr de yardımın aleyhindedir. Bunun kurnazca bir tabye olduğu ve işe yanyacağı intibak kaktır: Sovyetlerle söz
birliği ediliyormuş zehabının uyandınlması yardım aleyhindeki sözleri itibardan düşürebilir; ve damgalanmak korkusu da pek cok kimseleri sindi-rip susturabilir^
Arama şx(wnak kabil mi? k. iiklâl göz göre göre elden giderken bu millet başkaları uğruna harbe sürüklenirken insan nasıl susabilir'» Söylemek. hakikatleri haykırmak lazım Dinletmek ve inandırmak lâzım. Bugünkü şartlar irinde bunun pek güç bir is olduğunu hümez değilhn. Bahusus ki, elimde bu haftalık gazeteden başka vasıta yoktur. Ve karşı tarafta radyosiyle, günliik gazeteleriyle, hitabet kürsüleriyle bütan bir teşkilât vardır. Ve daha kötüsü Sdv-yet» damgası yemek vardır. Fa kat buna rağmen susmak ol -maz! Hersevi göre alıp bildiklerimi söyliyereğim. Harcanırsam bir ben harcanırım. Millet sağ, oly »n amma buna karşılık üc vatandaşıma bos va-tandaM/na h.^Jriknfleri oMuğu gibi göstereh liracb, kendimi vaz’femi yapmış sayacağım...
♦
Evet, Sovyctlcr de yanlımın alevhindeler. Çünkü onlar da biliyorlar ki. yardım maskesi altında Amerika yeni bir harbin ilk hazırlıklarım yapıyor; ▼e bu harp Sovyet Rıısvaya karsı açılacaktır: Amerikan
kongresindeki tartışmalardan, bazı ayan azalannın demeçlerinden ve Walter Lippman’nın yazdıklarından S(ıvyetlorin ha hersiz oldukları düşünülemez . Ve yine biliyorlar ki, T ürkiye topraklarından hücuma geceh Amerikan kuvvetleri Eusyayı en nazik bir yerinden vurabilir: Kafkasv anın petrol bölgelerine, Urallerdeki maden ve »anayi mıntakalanna, kara top rakların hububat ambarlarına Karadeniz kıyılarından giri -lir. Ve buralar bir kere nüTa ediJrfrım, Avrupa Kusyası görmek tehlikevind^ir. Sov • Jetleri Amerikan yardımı a-levlırnde bulunmağa sevkeden •ebepler iste bunlardır.
Ben be, Amerikan vardımı-ra bambaşka sebeplerden bte-raijrnrtmL İk kivi p(*k âlâ avni fevt arvrı veh^^plerdrn bteme-Jrinl^rler. Ne fievyetlrrin •raiamı» yun. ne de *adrre '(tlaru. Hakknm/daki kof d •»etlerini öğrendiğim günden beri, hattâ Sovvellcrin düş • ^raınmı. Amma buna rağmen ^raerikan yardımuu htemi->°rnm. Amerikan yardımını: kere bizi şimdiden btîklâ-ürahdrn mahrum ıd(‘c(*ği ve ^nrrikan bimayra altına ko- | ^^ğı ivin btemıvonım# Y er* j ^İFtıin MfkUİnM molura* I
n‘ 1> r d’7*.ko"‘rf11 İMhnn. -
«J l*- b.nrn islerimize müdalm-le eklerdir; yanhmm su-n-tı taluk ve varf, j|p u|ûka|, Jlerdc Amerikan Cıımh'ırb .-.. kanından müsaade alınacaktır -t untaMtaıkanına iman işler hakkında munta-zaman raporlar \ daha buna benzer bir ta • kırn şartlar.. Hukuk İdaplan ntı duruma himaye ismi>ıi \c-riıler. Ve himaye altıca u|( fi ı devletlere de «yarı müs-taidl» derler Anierikmı yardı-mılı bütün | ~
re Idefmemrc birinci sebebi «-
SÖZ
ın
Gençliğe mezarlıktan başka havale edilecek iş kalmadı mı ?
EL ÇABUKLUĞU MARİFET
S geldi geçli Fakat bu defaki seçimlerin alâ*
ka merkezi İstanbul olduğu için bir vakıaya işaret etmeden bu bahsin kapanmasına gönlüm razı olmadı,
i
erit ( »liıı
-----ıer bir ı,.
^n| şartlar^ Hukuk I.»
mevcudiyetimle
'( budur.
-kinci sebebi ise, hıı
■•be
h dek; k olmasıdır. Çünkü biz-(h n başka herkes biliyor ki Aıtıerika ven* bir harbe hazır-’ utmakta ve Türktyeyi bir ’»s olarak kullanmak niyetin -(h dir Walt( r Lipomun hıınıı «s Urdan beri yazıyor. « S( kr' ( n seneye kadar Sovyeflerc knrsı açacağımız harlım sikiri merkezi Türkiyedo olacaktır. Z; manı gelfree Türkiye’yi br v h rama tahtası olarak kul! ı-n,ıbilmekliğimiz kin, çimdidım hı rasını nüfuzumuz altına a imalıyız» diyor.
Siz diyeceksiniz ki, hiikûıpe* ve muhafazakârların yan
y iriden
sürüklenmemizin mu -
Ey Türk Gençliği!
Bir nci vazifen Türk istiklâlini, Türk Cumhuriyetini ilelebet muhafaza ve müdafaa etmektir. Mevcudiyetinin ve istikbalinin yegâne temeli budur. Kıı temel se-I n«n en kıymetli hazinendir. İstikbalde dahi seni bu I hâzineden mahrum etmek istiyecek dahili ve harici I bedhahların olacaktır. Bir gün istiklâl ve cumhuriyeti ■ müdafaa mecburiyetine düşersen vazifeye atılmak için, içinde bulunacağın vaziyetin imkân ve şeraitini düşünmiyecoksin. I| ı imkan ve şerait, çok müsait bir vaziyette tezıhıır edebilir. İstiklâl ve Cumhuriyetine kasdedecek düşmanlar butun dumada emsali goril) -memiş bir ga'ıh v(-t»n rnıım*‘ss’lı olalnlırfer. Cebren ve hile ile aziz satanın luıtıın kaleli i i zaptedilmiş, bütün tersanelerine ginhniş, butun orduları dağıtılmış ve memleketin lı( r köşesi h İfLıl işgal edilınlş olabilir. Bütün bu şeraiti( n daba elin \c daha vahim olmak üzere memleketin dahilinde iküdarn sahip olftnlar gaflet ve dalâlet ve Mı» lıiyuııet ı( inde bulunabilirler. Hattâ h .ı iktdar sal tipli rı ‘ alisi nu ııfaath riııl, müstevlilerin siyasî emelleı i\le tevlut edehdirler. Millet yoksulluk hinde, zamirdi İçinde, harap ve bitap düşmüş olabilir.
Ey Türk istikbâlinin evlâdı! İste hıı içinde dahi vazifen Türk istiklâlim ve yetini kurttfhıaktır. Muhtaç oldu f in larmdak' asil luında mevcuttur.
4
siye simidi gibi yakışmak ihtiyacını duyuyor ded>m
— Türk ive böyle bir tehlike le karşı kar«tya im Birleşmiş Millet teşkilâtına baş vuruyor Sâtı ancak B M lletJer kurtarabil r Varan Türkjyeye yordun işini mış M jiletler Amettkaya havale etsux O vak t bu ; d#n zarar görmezsiniz Fakat doğrudan doğruya Ar yardımı sizi harbe götürürse ak betiniz ne olur?
nın akıbetine benzer, dedim tacak kimse yok mu* iafaa edemezler mı'’ Hattâ bize hu
rat Parti (eflen şimdi memleketin imi s oldukları için bu fırsat mev* nkaraya gıdın Celâl Bay ar ve ar-linı tavsiye ettim, inşallah hayırlı
Biliyoruz, P
• T
■ ” — —
I’ ’ ti şefleri bu tezi mik > I İn beyanatta bulunan FŞkat maalesef Demen: ıtelıf taraflarına dağı ct t değildi. Kendisine A * ışlariyle temas etmen b ı netice verir.
iMEZARLARNIZl KOI
Hamdullah Suphi T. ganp adem olduğur » fekette irticaın bayraktaj vayete iranır gibi oldu HalkeVİnde verdiği konfe mmnen inandım. Müban b’lir misiniz0 Mezarları ribatmdan korumak için nı. Aklı basında bir adan’ ğe havale edilecek baskı zarhklnrla meşgul olmağ yapabileceği b;r iştir Zy şıkında şaşırmış olsalar f
Asıl şaşılacak şey kaf. hâlâ büyük iddialarla
üzerinde rol oynamağa ç I nalarıdır
Demokrat
UTTNVZ
’mrıövenn
>(îyler ğını
Fakat
1 d nledi
mezarl klan beledıyelenn tah-birÜgi ve fikir biri i # yapmaiarv-xiyle bir şey söyler mı? Gençli-vrtuz kalmamış gibi onları me-sı’vketrrek «yıcak hu mecnunun nllı pereler bu garip tavsiye kar* - kUr.
cezbeye *ı, 1 ruf mu
z' > ıFs ■r’1 : nrt ım.
v l _ X . _
17K W
5 bir Memba ri-Em^nönü
l U4
yapnv cco*ti gun Artan sosrra ini srite U-melere ne tavsıve tadıyor
ilan bu derece bozuk insanların çıkmaları, ve siyasi hayatımız
I
(w _ - -■
*
Hayata Karşı Beşer
’l'mın şartlan malûm: Amerika» Candı urhaskanuv km tu -da, derece derece tâ Ama*
r( anî sözcüsü sayılmasına rar m ön, Lippnıan nihayet bir tefecidir. Kalffd. Fakat yardım vesilesiyle kongrede yapılan tartışmalara ne buyuru -hır? Hele gazetelerimizin hav-r ile ük sahifelerine geçirdikle İ su sözleı herşeyi izaha kâfi deril midir9 Ayandan Ed-\ in JoJırısun demiş ki « Ne-!(-s aldığımız ve yahadığıımz kndar muhakkaktır ki, ürün* ü dünya harbi lirtadoğudâ v* pı trol için >apı|acakt»r. B1 h »rbin muhare" L ö e çöllerinde kurulm »k iize-nt bni? ^f»lıarehe saflan T ürk i-
I bir gazet'H’i I
A ınerikan milletu»^ ir. B ıiMenaivyli lı * buBah
LsadA& ıh (l(
E,! (> bîr htlrtuıi olarak n • ’ m itibara lnal> mecburij(*Önd(-
Mih ond olsa, sonu kombine/(l felâkettir raklan raklannuzıla iki devm ratıfl masından hbe ne Ularağm, kestirmek ise, gür olrm.sa «r rek Bu hanH(- l’"”u” b,r..-misalini fiHük. Amma dne-bilirsiniz kiı « Bu «urHİe a«r* bk bir dıi-munıminn er( ( nlmeaine vardım rim»1 k,z. Evlâdlanmu yarın «efe daraklar.» Bu d« ’”,,bak^ değil. Cmncü dünya hor . n n, ıtlak* Amerika kBMniK .HT divrmeşiz. Ko(a orf'
vmun akrhHİni monmıvahn Rusyanm Amenkava tmlrh( ( hi« de d; "t* değildir. Fakat tıtUhm H. merika Sovyet Revası ""o.ı ı kfir Fakat Sovyet b**'
er
m iyi
Devamı
yede kurulmaktadır...
Icri ^öılivdi
ğildir ------
bir
y« ma
B J®**h radyo ve gazete nıiıha - | örterine varıncaya kadar bir ,-
«J r I i
A
/— I
>rr ihtimal ile dr
W1tf gün. hh onl«r(lun Hm-bir durumda Um»a*a (ü «ahifede
ahval ve şeru t Türk Cumlıuri-kudret, damar-K. ATATÜRK
----- -»
Seçim şöyle oldu, böyle oldu, bunun üzerinde durmanın mânası yok. Çt nkü butun İstanbul lıall j sandıklar etrafında kimse bulunmadığını gözleriyle girdili Fakat sonra ne oldu bilinmez, ertesi gün seçimlere iştirak eden
umumî bejinde seçmenlerin yüzde yetini
vatandaş kuıiunun VO OÛO 1ri«M atfıA bildirildi Halbuki geçen iştirak eli gi halde rey yekûnu yüz binden biraz fazla çıkmıştı. Bu defa and k başına kimse gitmediği halde iştirak edenlerin ye*
I
u midi
ırlen bık ka
İdi. I
Du vesile ile bir İngiliz gazete muhabiri bana şunu ha* tırloftr
lıı^ilterede seçimlerde hile yapılmasına değil, yapıl • hakkında mütalâa yürütülmesini tahammül
Demokrasi oyunu
Meclisten ayrıhnanm «tehlikeli» okluğunu
Memleketi hem tek za
jetle idare etmek, hem gerek içeriye ve gerek şaj tya karsı demokrat rünmek; itiraf edelim ki zor bir iştir Demokrat 1 tının genel V»d odih'H
l ı na ’ 4 hale
■ l|! I» I ( |
H
ahndıkkınnı pek iyi ani
tı
|
imanındaki gibi mu>! • -3 * *- - ,
t
nr
dılar
mCın bir türlü anhyamadım doğrusu; bu kelimede acaba, «ayrılırsanız partinizi kapatırız. hepinizi tevkif eder z> i! filân gibi bir tehdit mi gızri li, yoksa bu gıdivtm kende leri için mı bir tehlike seMsı liyorlar” Eğer otdsra soracak olursanız, «Hayır, tehlike
içindir Öyle ya. Şevi yoluna koyduk.
eskisi meğe demokrasi cağımız rbnri sahneden kalkıyorlar.
kongresi nde
♦ Hürriyet M son ara girmemelerine tilerin neden ok» n
nez. HaJkın reyde o>n
b r jâübalilık galiba.
bu cyunû oynıyarların utanıp utanmadıklarını bilemem
Atiterıkanı Ji e * yj
H ^fabu 1 Jflfîbuâı nda
müstell.ke Sıtbu. lnnnflır n bu1 teklifini
Tür® gaze: • »lerm
A m jfcn gaz» dan biri >ı bana ki:
— f ti ’«*te kirinize
■
bakılırla yar hükığptın(*k
hesabıma Den uı rum Yani deme
YARI MÜSTEMLEKE ZIİLNlYETI
ur nda ra
(nbu- r -
KıtbuaUnJ| mafzarasıair.
se^uıçle karşı İnaktır, bu hareket tar^H burada eilerıru bile hayrete dü şürmüştür
_ j v? C. JI P zınüM mtutemllH olmağa ok Ameri uı yanhjn.»n
geleçflr
Bu
( Ba dört yıu k istedij edeceğiz
vimanız* :mkân mimari*
k xi •
lar ki lık bir çoklui gibi hareket de altmış kışı
u jtonra anlarıma*
__ Rum tehbkesi karpsmda
herke» bu
Bizede mi Lo, Lo!
Şu zavallı hakikat, C. İL P çilerin döndü re irili ufaklı bütün hoparlorl'rıhden bir
elinde acem kılıcına Ulus başta olmak Üzo-hükûmet zaman *
dır |öyl« bir faU^du ~
fer duruyoruz
liflerimiz «MMnhktfUe yet yok d*yorlfii\ Izdyük ) lan! !)• M n.ı ıst»> ı j/'' bakın HMil Bİeyhinuzd»
t M ııhit’ hüm* y«-İşte yazıp (,tz»yor. konu»uyo»l«n Y»İ»h*. huır(yri imkui.
bülm-bn bile hürriyHu» var
olduğunu Hbat etmez mı\.
Halk ParUstnin mantık‘can* bazları bu tekerlemelerine hır de yabaı ( ı şahUİ buldular Son günlerde memleket ımz -den g(^ıui| olan bir Ingıhz gazetecuı, Lundrada B. B. C radyocunun Sırpça r*nda; ( pek az Türkıyedeki hürriyeti çünkü orudu devlet adamlarının Mle tankıd rdih loldüb
— Soı.u t ı ü «ayfada
yay unla • ınıunltketti kadar gen» bit olduğunu (?!)
P
mn. u»
ıfruz .
ol
t
lurıuı v«ıw (unfh h«r d»«nok halbuki
H r na minnet amma cemiyette tek part.h d ra*» olaım yarağı gerek içeriye ve gerek dışarıya karsı bu demokrasi oyununu yûrütmık ÎA-ım geldığ için. D, P nın ayrılma ıhtünali pek güçlerine gitti D. P rûn anayavanK
J rîne getirmeğe davet ıhnde dağU de, altmış kitı»-hk bir aihfttft ıntH h-.ı tehdit ctrnr»». t«*k linoe yorum • ladblar; bu kar^nn «vakat ve tehlikcLa olduğunu
e
*•_________________ . - -.—
karanın, hükümlerini ye
her halde I cbyvvrklerdir. bu I valıuz demokrasi I lam her I işlen I
g*ht tıkır t dur t^et* l e başladık, millete bir | ovımu ovnava -sırada parVmerle çekilmeğe HHHH^H^HDaferuawau M aöylrmek lâzım gelirse, bi- j ze bir (v olmaz, nc olursa ] zavallı demokrasiye ohtr >
Bunun üzenne beni hır Üzüntüdür aldr >undı biz- ' ler, b*z seyirciler ne yapa-cağa’ Şu demokratı denen j şeyi hiç gdrenüyecek mt-yu* Amma bu s ırada şu dürünce yÜreğune biraz vu aerpti: eğer Demokratlar! toreı mdVtre avdet ederlerse, Halkçılar da kendi Minelerinden yeni bir M usta kd Grup, hür Muhaiazakâr| Parti, bir Ur Soaynlbt Parti çıkarıp ıfkirt Partili; Demokraari diye yeni bir ov una baylay a:naz değ» İler
i
Şkndt bekliyoruz biletle] rtn nerede satılacağı ve ilk | trnm rtaei nr ianvan ilân
dm larihu Ulus'un b>-Mihifeamde bak a I un edilecek?
BESER
••
19 Nisan 19 47
Gözümüze batanlar
AHMFP EMİNİN Ut RKIYETİ
Sös Yalana gelmişken t (4. hürrivet anlayni-nun bir de hurnjet M .em., «l.vrn-1 m - "
-ai ”1 ^Gazetemi» nurrijcu n „rt verir (All.h ren -tai"’ Bunun tununu hay.>« raketin, gelismcmn s*h mMlüe V. ■' " ' ll> ’ ’K . ’X‘ h.y.tU hürriyete Uraftar ^d,r’) Burnrnh hürri>-et« dsye bir F> tanımıyoruz- •> . .
Su simdi iannedeeeksintf ki Ahmed E^’nin taraftar olmadan ve yıkıcı dedijh bur nve! «u matbaaların yıkılma - ( nü.,’ kitnpe. dûkUnl*™". Uğrunum*. vai*nd*şunn pervasızca lekelenmesine ce -x~ay veren (Güdümlû> hıim-yettir. Havnr’ yazmın alt tarifim okursanrz görecek'i^tz | y Vaum basvazan bu kabilden hürriyetleri ı rKırd tehlike. > karşısındaki anıklığına verip hoş görü -j lyor. Eliörie hiç bir delil yok iken falancavı filancayı lekelemeğe çalışmak hürriyetini ise hazret esasen ötedenben kullanır Oın «yıkma hürriyeti» dediği şey sadece şudur Kayıdsız şartsız istiklâl dâvası gütmek ve Halk Partisi tahakkümü yerme bu memleket te brr de karaborsacılar ta -hakkümu kurulmasına razı olmamak..
ı edçabuklvğü
Şu C. H. P avukatlarının pala imada demagojide eşlen olmadzğmı bilirdik, gerektiği raman, dün soyledjclerim bugün îstrflenm bozmadan inkâr ettiklerini veya tam tersini söylediklerini de çok görmüşüzdür Amma 10 Nisan tarihli «Aksam» dır Halkçı ım-zasıyle akan yazıda gördüğü muz elçabukluğuna şimdiye kadar rastlamamıştık: Halkçı, asıl dilıjle Necmeddm Sadak. Demokratların tek parti z hne yetın. ve 5ij*asetinı tenkidlen-ne karsı, onların elinden bu mlâhı almak için «unlan yazıyoruz «Memleket tek partiden çift parti havatına girme (K Doğrudan doğruya ve sadece «parti hayati» na gırm» tL
Tek parti dediğimiz C Halk Partisi yimv dört yıl memleketi idare etti sanıyoruz Ne münasebet’ C, Halh Partim >oyle etti, böyle eyledi, rjnu jrapti, bunu başardı gîb. ten-kıdlerv koyuluyoruz Kuru iftira’ C. Halk Partisi «tiye bir zümre vartfc Fakat hiç bir sey^ karwmazdı Atatürk ne dderse Lanet İnönü ne isterse o o'urdu
Esasen C Halk Partisi öz-leeeyd» dr işlere karışmazdı Çünkü tanx var. cismi yoktu Parti her bakımdan birbirine md inanlın- içtihatları ba>ka ba^ka insanlın bir şef idaresi altirıda bur araya toplanuşü. C Halk Partâai Milli mücadele ve kurtuluş lıarekrti etrafında ( teriks kurmuş, çeşidli parti-l»*nn «koalisyon» yani muate-Hİ hfflD&met teşkil et neleri g bi lxr ş^’di Her halde tam mânasıyla btr olmaktan (*/« VttMi HMte MMİMket Halk Partimde :dt Fakat SU yasi kanaatler yt/ünden H^lk Partisâae sam mİ olanak ba£ti belki bm kışı yoktu 1 Doğrusu bu kadanna pe»1 Yakıijda Halk Particinin >çm-den \nr Sosyakst parti çıkacağı rvvyet olunan Bay Sadalnn buluşuna diyecek yok. Bu «tiHan okuduktan aonra Çi •»kriofcludan prnfenor Zati Sun/uZ. k*dxr bütün (4 ç». bukJufj üsudhn .Arvk i? kalmadı'» d»yip boyunLanr.i bırkfçekkrdu- YaJnu lwn>U,ti »eytan ın-an n kulsan* runh-n fısıldıyor- «H«-!e ,u Aksun koUokMyonlanm bir kar^br»-. ver.... Orada Halk Part.sinin*
o-
(nasıl bu milleti iemstl etfıUini. Türk millerinin riyaat olgun -luk ve medeniyet yolunda rehber olduğunu vr salm. kılıklı tümen fümen kaside bu (ursun.*
Necmeddiiı Sadakan HaNt Tartin hakkındak» hu şaheser izahtı dan K nra. ınsar mfls takbel C H P sosyalist ptfc* tisi bdorınin şecaat arzed'p. bu v rmı dört senelik mtıaz -zam oyun un Türk milletine ve ve kaça mal olduğunu açıklamalını bekliyor KÖKÜ DISARDA
SEVDALAR
Geçen, hafta «Tan n> lıaşva-zanıun pek fraklı bir makalesini okuduk. Halk Partisin n basın âlerrurdekı emekli hü -cum kıtaları komutanı İngiliz dostlrrmm vefasızlığından acı ediyor Bunun sc -tkriesnuş t konseyinde Amrrkaı ı ı konuşulurken Rtfs
acı şekva edıvoı bebi d* emnivc kredi'*
ne l da!
Amerikan yardımının iç yüzü rıncfan dolayı değil de, Amerikanın Ortadoğııdaki petrol menfaatlerinin tehlikeye düs -mem(s! için yaptıklarım anken deyivermiş. Ben İste düa -manın hu türlüsünü severim, tnsnn karşısındakinin ne olduğunu bilir de bari ona göre hareket eder.»
İsin esası şu* Amerika Akdeniz ve orta doğudaki hususi menfaatlerini korumak için J\a 2» v ı
. , . «,,« kıtasında vıjhlm kalan harp
Yunan^tanla beraber Türkiye- r
vi de kullanmak istiyor. Hem de na(ıl b.r kullanış Bir harp olursa, ilk ağızda kendi askeri nl detil. Türk askerini ileriye j sürmek suretiyle. Ay an mec- j hainin vardım hakkındakj raporunda bakın ne deniyor:
( B.rlesik Amerika devlet- rafl]dır-| o)aukl*r> yerde Iı lorinın Yunanistan ve Türkk raksa bB>kanıa2. veve yapacağı asken yardımın vegâne gavesi. bu memleket-1 lmha ’ yahu(J d
i adulu ajansının fi n>
* * san tarihli bil Kabrinde okuduğumuza göre, Amerikanın saylavlar nıcchai dışişleri
İr bir maceraya ikinci bir de- [ (ahlar halen İtalya ve Alman» fa atılıp atılmama*! kendisi nin hilece# iş; onun hakkmda aöc söylemeğe selâhiyetimiz
yoksa da. Türkiye hakkında vardır Evet, Amerik» Türki* veye askerî yardmn yapmak istiyor, bunun sebeplerinden birini yukarıda işaret etti# -
Cherter Merrovv İkincisini de biz
Amenka Avrupa
yada bulunan Amerikan harp stoklarından sağlanacaktır Ba malzeme. Ti irk iyeye verilecek olan paranın büyük bir kumru* nı teşkil edecektir > anladınız mı s meh Amerikanın Türkiye ve karsı derin sevgisi neneden «geliyor*1 Rtr de suna difo-| kat edm: Cherter Marrosrv, RHayanın ancak on be* yirmi sene sonra harp acab’eceğmi ^•S'lech^re göre, Türkiye bs> silâhlan ne zaman kudarm * cak^ Tâ senesinde. yani adam ak İh demode okfuktim sonra...
Yukarda «oykdiğınûz 3u m bebe şimdi bir ücünevsünü »14-i ve edebikrtz: Amerika yardam bahanesiyle Tiirkıyede askeri i ve sivil personel bulundurarak^ i bunlar yapılan yardmun kul lanılıs seklini murakabe edecek ve Türkiye. Amerika bü kû metine her üc ayda bir, yaptığı masrafları gösterir bir rapor verecek.. Buna düne dur ( .Amerikan mandama denir; hem de. Cbesrter Mcrrovv’un gıb±
pek «ucuza mal obnuf» bar manda
Fakat Türk devletinin istiklâli ve Birleşik Amerikansa Ortadoğu dakı petrol menfaatlerin: korumak için seller gfbi akıtılmak istenen bir nulyoo genç Türk erkeğmin kam, Truman efendinin 150 mıly dolarından daha k’/'metlafir.
BESER
üyelerinden Chr^tcr Merrovv» Trumamn yardım kabul edilmediği
«bîr tecavüz ve yayılma p(>İH tıkası takip eden Sovyetler birliği yakmda bütün Akdeniz \~e Ortadoftuyu kontrol ede -cek ve bu suretle Amerikan n bu bölgedeki petrol menfaat -lerini tehlikeye düşürecektir* demiş . fakat Sovyctler birliği nin halen harbe bavlıyacak vaziyette ölmaytp nn bes vir-nıi sene sonra bu ısı yapa bil e* ceğini belirterek sözlerine şunu da ilâve etmiştir (Şmdi harekete geçmek, bizim için i-ı lendc harekete geçmekten daha ucuza mal olacaktır.»
I Aferin su Chester Mer -, row‘a Başkaları gibi dolambaçlı yollardan gidip de: (Tek-ııi .»tu u^lh^^juresas ça-yesı Yunanistan ve Turkıvr-de demokrasiyi teşvik ♦ tm( k-t’r» veya ( bu sırada Türki -yfrye Amerikan var memleketin bağımsızbgırı mu hafaza için beslediğin ız ‘-imimi alâka hususunda Tıırk milletine kanaat verecek veya ıbu tasarının güttüğü hedef, milletler arası barış ve gü -yenliğinin idamesi yolundaki Birleşmiş milletler gayesini desteklemektir* gibi şeyler söylememiş, bu yardımı hızım karagözlerimize âşık oldukla-
programı takdirde,
miz üzere lemisti i >oylivelim
dışişleri komisyonun
Igençîçıgın ......
glMasının alrvhimude bJj
a karşılık. Yunana tng'b ı Sır Godogan bizde bir kelımecik bile bahşetmemiş olmr«( d r Bu kayıtsızlı kar* r la Bay Yalcın, âşıklara t. raf ndan terkedılen modası s bir aktT
acı ( I kı M > (of
sozJc^ı den ziyade bizi hayrete tren, hattâ ede^ e de İra
muştur; Gromiko kendisinden bekled ğunizden başka bir şey vapmamstiT Onun tarafın -dan İm sözler, bu iftira ve hücum pek tabii idi. Fakat onun bu hv nımuna karsı, dostumuz ve müttefikimiz, îngilterenln tenu ıl 'isinden başka türlü bir han ket beklerdik» gerçekten Bîo Yalçın bu vefasızlık knr-sr m •■14 en (cankedaz» elemleri duymakta. kahrolmakta boklu ır, Şu satırlar bize bunu m güzel anlatıyor- «Yedi ı »^ enberi İngiliz dostluğu haki oda muhakkak ki, yedi vuzd n fazla makale yazmış, harlı n e» karanlık günlerinde b gîlız dâvasını bir Türk d 1 «ı i gibi benimseyerek tn-gıltereyi kendi vatanım gibi n 'id. faa etmiş bir kalem salı bı ıfatiyle bugün sesimi ct-kırmîys kendimde hak görü mm..»
I «metruke»
• ına benziyen bu «»atirUii c-kur tıklan sonra Bay Yala -rm ) •e'v'ftmalr mümkün değil Yalnız bu acıklı manzara kamsında şunları düriin -inekten de kendimizi alamıyo-
İH«
/ pt**
M
lunTru**
tanı bir Pıaylİ övea
temsile
> gibi acı w
zl anıyor «İtiraf ederiz temsilcisinin bu
müteessir ~ cJhet emniyet konseyin -İne liz temsilcisi Sır Cado-vaz’ı tavrı ol-
in «itirafı
dey-dr Th-nniz^BLlnvınlıŞrû hap tirmu Alman davasını T^Bc| davası blmB belki bu uğrunda : bin makat imanlar
kısmını Kj rlsbadda geçir diniz S(4_uj ve
mınız n» bu deli memleketi i
zuj»
yüz değil
«e
nı bu
M
yârmış; betti I r 'fll tir izi I b»t H arp
yıllarının
a kınız
I
ı efeye
â*
nİZ!û(u
^vh
*inci
malzemesini sürecek pezar anyor. harp malzemem de ancak harp havası yaratmak sureti5*1 e sürülebilir .Amerika, bir «dlrii lâstiği aşınmış ceep otomobillerini, \nda_‘ mış (dan, olmuş t
Iva götürse götüremez,
• r; şu halde bımları ya
T* ler hükümetlerini kendi mesu- bileceği bir pazar bulması İlliyetlerinin getirebilecek bir hale getir -mekten ibaret olup onlar he -şahma askerî r esulryetler yük lenmek değildir!»
Yani isin acık tarafı, birinci cihan harbi sonunda îngil-terenin Yunan lordusuna gördürdüğü vazifeyi, ikinci cihan harbi sonur.da Amerika hem Yunanistana, hem de Türkiye-ye gördürmek istiyor. Bu demektir ki. Amerika yemişler toplıyacak, fakat ağacaı bize silktirecek. Yunanistanın boy-
ypıyıç
tu
DEMOKRASİ SAYIS1HMMH
Bakanlığı tarafından çıkardan TTLR-bır kaç sayısını birleştirip büyük bir L/inde çıkacaktı Esiri Bakan Haşan Ali Yücel’in isteği üzerine bu sayının hazırlanmasına tâ geçen “sene ıSŞlahmı^tı. O zamrrn tstanbulda bulunan fiku âlcııune ıuensup zailardanda yardımlar lıstendi Hic birinin yardımını esirgemiş olduğunu zannetmiyorum Bütün dün\adaki Demokrasi edebiyatının belli başlı eserlerinden parçalar tercüme edildi Bu parçalardan terekküp eden sayuım nazırlanıp oa-sılacak hale geldiğini de bundan aylarca evvel duy-’ r * * * * ’ ’ 1
türlü çıkamadı Bu arada bir takım nvayetler dolaştı
.u.» . ...... .uu.
(Olur a... Belki bu yazıların içine bazı Anti-demokratik nsrraUr karışmıştır7 Bu hevet her halde o parçalan temizlemek için çalışmaktadır diye düşündük. Niha-1 vet Dergi çıktı Tasfiyeye tâb*. tutulmuş parçalann ne-1 olduğunu gördük. Bu parçalar daha cok modem, HCmöknriyi hazıriıyan fikirler yazılardır
Peki t hükümetinin ğt ö ıBakMbğı ileri memleketimiz dıyrceknnız e İ4ı^ ıKr tifiimiz vakf id r
Millî Eğitim CÜME Dergisi Demokrasi say ıs1 A
Meselâ &udrr. RrceM Demokrasi4 ile birlik — j^ukûmefm Eğit jn I dayandığı fikir-V
’T-ifTr-’ » lim rr binin)] ecrğmız
aMKHu.. nyn
r.._.jrW!erT’jn
!edi£n bir* sırattı
nkan T|emokrari*ınin __________ .
a ıcın zararlı buluyor e Nasıl ol Bndriurniz dalı kc«rnİ3 olmaz vf+Husınız Hay*r Binicimiz dallv^ktur ki krit ' niz dal b ’ •brünc tün fakat h
l*nAedığtmız hiç Vr vaki|
zım; şimdilik Türkiye ile h-nanıstan bu işe elverişli gi nüyor, eser malzeme artır. derde belki İrana filân da \ -recektır Baksanız a. Anad ı ajansının 8 nisan tarihli bir Vasıngton haberinde ne dr ( Bugün Amerikan bükü » t mahfillerinden alman haberlere göre. Türkiyeve ve Yı nistana yapdacak vardım b k-kındaki kanun teklifi gerer n-ce. Birleşik Amerika Türk ’ ♦-ye top ve tanklarla taşmabıbr silâhlar gönderecektir. Bu s -
KT
I tecrübelerini/ varken, H 1. rihao harbinde de ( Ingiltereş i İ kendi vatanınız gibi» müdafaa ledıp iraptı dâvasını bir T .r
• «davası» sayarken biraz d ır | an İjetıralannua yoklamanız lâzım gelmez miydi1* Kte ssmA arvgbnkz, o vefasız aMtflmen riz» yıllarca dünyayı doldu -rwn «aşk Ur anda unutarak «Niçin
aldat ıriarmıy*» kitabının fenlenmiş ya/anna, gönül işim m dair Öğüd vermek kwıuw’ r r oğil ami/a
söylememize rnihaada huyu MfıUr
( Böyle gönlünü « ____
sevdalara kaptıranların akü>e-ti buduri
tunu
ır
bütün ömrünce g«>ğ»Ü dibanda»
rin bir listesi veriliyarmus Bu listedeki kitaplar muzir görülmüş. Onun irin BJbliyografyayı Dergiye koymamışlar. İyi amma o listen eki k-taplar bu memlekettBı neşredilmiş olan kitaplar Aynca o liste Milli Ejfitim Bakanltğmm yavımladığ Türkiye Bıblijrorrafyaaı adlı broşürlerden cıkanlmıa. Yukarıda bahsettıjhm gibi iki defa zahmet. Bu zahme ler hnlivecek carev; vukanda söylediğim için işin o tar ıfı Üzerinde fazla durrrrvalınti Şimdilik aklımı başka V r mesele kurcalıyor Muzırrr ölçüsü nedir acaba* T>n ;ı doğrucu murtr vrva favdab neşriyatta bluunmıya kimler salâh vetli, kîml^r değil* Bunlan düşünürken ha ır ma bir başka BıhLyngmfya daha geldi Vaktiyle. Milli Eğitim Bakam Savın Bayi Resad S* nsrddın Sırefhr fbu »eni de söylerken »da-■hnnv» Maarifi adlı bir kitabı bir graha vardı O Bibliyograf-*• Nw«rv(ma! Sosyalist Parti-1 tfihvdl tki ihtimal var Ya ilmi nurir. Na.ryonal Sosyalist Par-’ *hud da sunun bunun soy-(ımet erkânınız» soyLyrceklm
HtW MT ZAR TAŞI
da stanbuldaki (hn kalkınma-_________________ı üvnini «vmn başlangıç oHırfunu. deride , rük zaferlere ervceâarnzri riWW- 1 *r^ güne cotahnşkta HakJuıt ^ilandan wmra trsadlar. Tan- ı I Hmri daha ok ti Bu Dergile-bunJardaa v azılmış
mın dli dolas’vorl Al çıkmıştı Orada hır BL-.-yada türlü eserler amr * H »inin programı bile va ve Demokratik eserler tisinin programı favdab lıyeceği tözler faydalı.
muz:r. hil
r,4’c*JR £r'f‘ktuplatfİ
;T ..btr r>ntmi, rr»PTtk bı büı
r ftt
rx,
Üru
— • sından Whwedrrk amma titBkjn «i ıbu huşu ta j dal InMtau i yç>ll annda rH n K Har, J rin . '»-yhkul Tû rinln. ismnffn Tann Kulunuz
Mfc
■fU ıBbulunsd harfer
K:xa Çavdarlı xU? ak sürür Dttn akç_ .. okudu. T>aha doğru * ’ i(
M 4
RHMPztR FfKikf.FR Baka
Minı
ler*rde talebeler araA r da ya, umu t»un kitap! lattvnyorUr Sebebi bu kitaplardaki fikirlerin 1ar tçin muzır teltkki edfK» ary makul görülebikr öyle ; hk ararında yayılmacını istemiyoruz demek bu kitaplardaki ı---’
Eğitim
miri müfetti’lrn k&y enstitü’ yayılmış uLn kıuplan u>p-« • • * ___j çocuk-
meri İlk naxar»la böyk b.r b ya. mutV (îkırleTtn Jtenc-- - ’ 1___j. Fakat
muzır fıkirkr nrredrn rıkanlmutır hiliyormumnut? drvlet aryıvknnden O
fikirleri kanUr «avlamKir biliyor mumn' Mr**!iı Cumhurv «-t Halk Partlai Genel »ekreten Hilmi Oran Hükûmn adamlarımız nkin böyle tekrar tekrar zahmete girerler O muzır fikirler» aoyleyp na^redıp, Vıalka Mitin aldırlıp sonradan toplattıracaklarına hiç sÖylemMSİer daha iyi olmaz mı? I
öırü
Yutumda THRCÜME Dergisinin Dsmokrari aayı-sımtiın bahaederk«>n zararlı fÖrülen ban yanlann Der giden çıkart ildiğim süyİMİİm Bunlardan biri de bir B bUyografya ünlş« f) lUbbyografya (la okuyucular*» yeni harflerin kabulünden bugüne karlar memleketi-rntrile çıkmış olan Demokrari ıh» tercüme eaerle-
«MMKnv BilMria
metm ı^khude -
r R»za Çavdarh‘vı 6weHfwn
_ *
Pek boğum htdade
umUa aksama meyhanede görü*
»a*n yine konu*uverduk Bana bir sür _ jîcJtuku kimaeve aahmet elmasın cbye ÎTıex,lT ta*mı ölümünden evvel kmdM yazansa a ntt Bu rû'el ş ırdrn (JkuyucuUr»mm da etmeami hrtenm
Kitabet senkl mezar
t>x Mİhnd* valen Çavdar-1 zâr rtnd-i C*rip Ömür »tirdu kı her Mimşeai gamlı »cip hayat mrıgrdt-KUMİcn Ur iki duble içip ilimli,. Vararak ınrntü • nds*uı (4sun İ Sak i i / ( I lultun t s »\ »M »huil
Ihddurup hâtıra-ı L_ (iri ter i kabrime dur
mrygedrdrn bir sise rneş şikeyi gah şapkayı eğ
( üş adince dil-i imalinde îudâ-yı hey hey
Taşıma %ur şişeyi çak i gu’bun olsun
( Dökülen me> kırılan st^e t ru^lan uiu«u>
* 19 ~Nman 1947
w
--5T ' w
Dünyada Atom Faaliyeti
B"Uin rltınra hMrj| )n,n| ~~ ~
işlihtalı ll« tiiiraMvür ı , ‘r,'*’('nn»lın ve
.....................» iHtHfrTHllni ve ’ ’ -mJ.I
7e«*«Ufr MVandir kı Türk rfUr.
Kiı_-i (• K ♦»kan tırnıın? > &
Zincirli Hürriyet
Sahife : 3
fiudrvHL n birine* dü
h habe rdir ( örrU h«
harb n.- gurZ h^û harP’r Türt»'™ Irmhti. hu »Hrr ik, r İT"’ J”rjnu W»F-
haırhırnu» nlnınınlm/ ’ *"*■ Wbi»* W
Okuvm-ıhnmıra dünyadaki da hır fik r verebilmek k in TİMİ Şubat tarihli nluhaMndan aşağıdaki
drynnır
-r,','„’r' ' '■'( *’>kkın.
me(’nua(n»ın 1® yazıyı iktibas e-
Yardımın aleyhinde bulunmak, her Türk >’
nçın
mukaddes bir vazifedir
( (*5*
ÜN YA DAN
R
r*
İNSANİYETTİ AMERİKA VE İNSANİYET
>r dolardır finden fazlı
A -- - - -
Bu hafta Tîirlrymûı Milletler C ıvcnlik Konserin,r atom fartısmalann» Tr.'laması mü-rasebetiyle Nevvork Herald Tribüne nzrtev 24 milletin atom fa d yetme ait KOGO kelı-rr.ebk bir rapor neşretnuştır.
Bu rapordan, Kanadamn A-mcrilutdan aynlıp kendi hesabına Plutonıum toplama^, ba ladığını öğreniyoruz, da Milli Araştırma
direktörü Doktor C J. M ( fcmzıc, Trih gazetesi muhah,-rine, Ontanodak; Chalk ver’de kanada hükümetini 20 000 000 dolara malolan büyük bir fabrikanın plutcnıuıl ve plutonıum’un tâli mahsul -lennın istihsali ile meşgul knjj
A^*rka hükümeti ]
^aîâtı
•1*
v «ı (*
Korute^ i
Rusya
Rij.
til
tgîl
taraftndar, tahrap
Izındra ünrvçr«ıtesi profe -serlerinden Homld Laskı A-merskan yardımını Hrtlerden ben sulbe tevcih edilen en bü-rük tehdıd olarak tavsif et -tikten sonra söyle d’vor A-merknmm «on zamanlarda güt tüğG siyaset bugüne kadar görülmemiş çapta emperyalist bir siyasettir Öyle bir siyasetti kı. ne haklan tanır. ne nüBetleru. tmaniyetçî Amerika derler Halbuki hürüne kadar, biz. Amerikanın okuma® yazması olmıyanlara el uzattığını, sefaletle yahud «algın hastalıklarla mücadele için yardımda
anın milletin yunan kralma ve Amenkaya let olan Irr Tîırk hük ırr •’tıne ardım ettiğim. İran p *r^ller> re el koyduğunu; Ar “» tan-a dünyanın en uzun p pe-lıme
Jİ" - 73 -irdi ?ını;
&
hastalıklarla mü bulunduğunu EgO» Ameri* istemediği bir
Ltt
■troller:
8 milvi
■ üçte hı tarafından tediy Bankanın
Ve bu mm sı Amerika edıİmıstiTr i azalaniMi ükrazatta bu*
J
miisaıd şartlarla lunmaklır.
Bankanın mü-kabdıı . Hülâsa lenn
1 lK.«ar /4a 4a
FtlJPtNLERF AMERİKAN
YARDIMI
( T *11
lundufcunu söylemiştir KerxM m, aynı zamanda bu istihsal n Amerikanın VaçingtondalH Hanford tecrübeleriyle emu -kayese edilemiyeceğiani. A^ı^e rîkanın Hanford’da muazzam plutonium depo etmı$ oldu i u mı ilâve etmiştir.
Doktor Mackenzie eze umİ demiştir ki: «Kanada imalâı ile ilgili değildir, Bizim bomba imali hakkında hic bir il miz yoktur.» Bundan bar "bomba imal edecek amal i kânlarrmız da mevcut değildi Ancak bir iki bomba imaled eeğmi bilen Vnr memlek bomba imaline halkısman iline olur Elde edeceğırr iz tek atom bombası ile girmemiz** imkân var rr. dır
Doktor Mackenzie’nin be yanatmdan Amerikanım a bombası imal eden şegâı>e memleket olmaktan çıktığı da öğreniyoruz Bu yuzd ÇJüvenlik kon^evı atom me leşini bir taraftan konururk atomun kontrolü i«t g ttik ehemmiyet kesbetmekted-r
Treb gazeteci muhabir Pej • ter Kİhss’in bildirdiğme ? re bugün en aşağı sekiz rremle-ket atom imalâtryle me gul -dür, ve yine asgari 14 m*-mle ket de ham madde bînktir -inekte veyahut ham maddelerinin yerin, tesbit eyl«n(-(te -diri er
ATOM İMALÂTI flAnijiri
Dünyanın en büyük
M
rMr >»
»
■J&l
t1r e
M
( 1• *
«I
•X L
vel (
I
j Filrpmlıler ana ^^alamn değiştirmek için refer^nchıaa yaptılar . Bu referandu rey hakkım haiz o an arda» ancak üçte bîri isi İrak etmiştir ve tadilât kabul olurmme tur Tad 1 ed Jen ana yasaya göre Amer kaiıalr Fıbotr.lerde gayrı menkul sahibi ola bile * çekler ve Filipinlena iktisadi ve mali kalkınmasına yar * dım (V} maksadyle şayed tabir caiz iae, ticari üsler kuracaklardır.
i Referardumdan üç gün ~oo-I ra Fîbpınlenn Cumhurbaşkanı Manuel Roxos Amerika ile bir muahede imza etm Ktir Ba muahede hükümleri gereğin** ce Amerika. «Müstakil FiL * pın cumhuriyeti» üîkekrmdr 1 doksan dokuz sene müddetle askeri üsler kurmak salâhiyetim harz olacaktır Bu da yar* dım . .
AMERİKANIN YAKIN ŞARK AŞKI
Yakm Şark milletlerine A-merika birden bire âşk derecesine varan bir alâka duy * mağa başladı Ahmed Emz sorsanız mutlaka ♦İnsanlık nammadır» der, Doğrudur. İnsanlık namına olmasına z>-sanlık, ne der amma aynı ta* manda Amerikan sermaye» hesabinadır da..
Amenk . İra- te dakı petrol kumpanyaları hisse senedir nnın büyük - btr kısmını, îngibzkrden devraldr alalı, muazzam sennayefar dünyanın bu köşesine akmak* tadır Son gelen haberlere göre Suudî Amhıstandakı oetrol işletmelerin; inhisarı altında bulunduran «Arabira American PıpeLne Compony» bir kredi almıştır Krecfajn açn birlerin de pek iyi tanıdığ Standard Oıl ile Socony V> cuum k um pony alandır- Bu paralarla Arabistan çöllere* aşıp Hay fa limanına gündA 3(X) 0()0 varıl petrol ıkıtacak muazzam bir boru döşenecektir
İşte Amerikan harp malnA* me(ay le b uâ m k o rüyaca ■ nmaa ve uğrunda kanunin dökeceği mız müttefikler bunlardır,
i 4
■
iıu ’ aptırdr^uu. v| filen sömürgeler
~üyük sermaveyı kan:-ak i-cm üçüncü b-r dünya hazırlamakta olduğu çekmekteyiz.-*
însamyetçi Amerika: _n İ!»»| sanlığı „ Amerika Tu sırf msarlık namma e yor dıvenlenmız acaba vuracaklar*
LA GUARDİA AMEFJK VV YARDIMI İÇİN NE DİYOR?
La Guardıa eski Ne vork valisidir. U N. R.R.A. nın da recsı idi: hanı su aç d \’ardrm teşkilâtı.. İste La Guardıa geçenlerde rad-voda vaptıgı bir konuşmada Amerikan vardımı hakkında şunları sovlemistır*
( Amerika Türkiyejr var -dım ettiğine bir gün firman o-lacaktrr Hos Türk millet de bir gün pişman olacak va ne ise -. Çünkü Trumanın yardıma muhtaç halkı kalt rdır -mak gayemle değil. Amcn -kan siyasetine aletlik edecek hükümetleri tutmak için yapılıyor.»
Bu da. vardım için hır A-menkanın hem de siya et dün \“asmda cok tanınmış yetler vadetmış bir Ar arkanın fikncfir
W DA YARDIM!?.
Brettoâ - Woods Ulaşma» de^L.-hudsbz byle durur Jlafc-tâ meşhur 7 Eylül ki)mrlan ves leşiyle Başbakan Recep Pek er de galiba bu anlaşmadan bahsetmışlerdl Bu anlanma ile kırk küsur hükümet Amerika da kunılan milletler arası
n VI
rr.ı'b
harbini nu hep
I *
Stl
ra kW X. “T
e*
■
mc ul>-
4» I » » •
ku SorvKjrnr Tnrk toprakla-
misti
'AKUH
MM
ay» gizi
KULAK
Ertuğrd
imalâtı projesi Amerika da
vardan
in "iştirak
Bankan
•oturuyordu, Ev. ihtiyar hır kan ko hir kapı açılarak burası sonrada-Yutmuştu tk) oda. bir tnufak. bu dairrrtn kira.'iL. ev sahip nku
lafa yordu.
- Bu sabah mavd perde-ülü >««1 dedi. ErtugrJ düşünü du^O- p«ri«Ju taç
♦kr arkadasın.! hatırbyam——
d«n ota». MpMU «**
•dam rordü ra'f (-ner orta bo^ - br adar-yttrüyunee. «lam uzaktan *^o hemen anladı takip ediliyordu. Bunu (-k’*r damın ne biçim oldurma Zh*
*!*>n sokakta ntflanan yüzlerr* n«ar ^eLd i» âvewm «■•Bitini farketmrien geâp edecekti S 5-nrr»-
•Mirtıp kurtulmak htirastn» duyan b(r av ? - _ **
rak çarelere bile kavurmaktan içinde bulunuyordu. Caddeye rtk^wt». Kar-•>!. kıvnlA. Krtutrul önde mavi
*0i edim feride B* yaz ifa d'Jkkf>ntarm vitrinlerin* bakmak ha hanekle -tırnm ne Uam sey olduğu m yotoT
nu yaparken, gerçekten ^Fyordu.
vw»a b,r vehme » kapılr du«p
Fakat lıer durusunda, rr-»v p»*> .un» J .,ırvnre
»hr dükkân camekfcmnı «y rtfa *1* k/> Jd -^u- «
YAZAN : Cevdet Kudret SOIOK
— 3 —
>»
da
(*«♦
n*a -»nsı iskarpin vardı Anladı: >
| su w ayakkabılar her halde toptan ınnan p&tae bu »ivil üniformadan birer tane vrrd-
i S rkecA r tstoabu] Hukundan «nrf ay.
rt İt»i! Ferit'i görmek tçusl Onu yazıhan». .ndr bulan ayız*-» kendiriyle fhrüjmek ıstedlfrttu. ,>*xvU-yin evde oldu; mu. yemekten sonra eelmerini btkhren b«r kâgH bsraMmrçctı.
Frtusrv! bir yandan fakültede eahsmaüf. Kr vardan da avukatlık etmedi düşünüyordu İsmail Ferit'i görmek «te-yuM. w hayatı ve yazıhane meseleleri hakkmcb fikir edinmek IçtMİı İsmail Fent ona bayka bir .şekil tekin etti:
— Altlıma bir (ey «eliyor, ded ; acaba beraber ^ıLjsak nanl olur' Sen ceza ı»lermde ihtisas yaptın; gelen ceza davalarını »en alır' .n hukuk davalarını ben alının
yan vanya bolütürüt Uutm memlekette adi hu- cnayrt dâvan babı milyonluk bir ticaret dâvasından daha çok. ilgilendirir onun im kısa tur zamanda epey Mihrrt edine-ceğini umuyorum Fakat muvaffak olmak Kuı kendini yalpa bu işe vermeli fakülte sevdasından fJAn vazgeçmelisin.
Fjrtujrul arkadaşının fikrini reddeden bir el hareketiyle?
— Avukat olmak için Fransa da doktora vapmağu lı^,™ yoktu, dedi
Arkadaşı güldü:
SONU VAJK —
T
I
-tt • •
Z/AO
• •
r
Yardı şunları da bilmeliyiz!
Mehmet • Ali AYBAR
t
*
II
■
■
II
İL
evzuunda Amerikan
Hahıbı ve ya/ı îşl(*Hhi fıtan ıdaıe eden » Mehmet * AH AYBAR lnıtuAU ; İzmir VI
İMikbgı y«r : (Manlar Ba«n₺»n -Fiatı ; 1 O kuruştur
j i m ır
siyasetine kuş bakışı
OB^
AMERİKANIN SON KARARINI
İCABETTİREN SEBEPLER
Amerika Cumhur Reisi Trumanın nıstan ve Türkıyeye yardıma k , _
den müsaade istemeğe karar vermesi hâlâ günün meselesi
»
Truman yara hüte
iartlarla verıh»x«wni hted'kr Bu sureti tarnfından «hnacak mühim hir kararın, li indinn*lpr y»p;lma*ının önün*
İNGİLİZ İMPARATOBLUğUNI N
YIKILIŞI
Trunıanı bu karara
ra ü>rl ucunun
njn taahhütlerini
oh misidir.
SoJ aylar zarfında bü Ihar t ve Mc Cormik gazet dagıhnaga n a dar id
I
şartlarla verilme tını
t birden bire Yunn-Türkıyeye yardıma koşmak için kongne
olan C. H. P. zimamdarları iktidarda kalmak için böyle bir | fırsat kolluyorlardı... Amerika nın y.irdim leklıiı işle bu şartlar içinde yapıldı.
Dıx ebilirsiniz ki. bütün hurlar Amerikanın bir harp ha -zırladığını göstermez. Doğru -dur Amerikanın harp hazır -tattığını anlamak için Amtn-kad ı vukua gelen değişiklikleri de bilmek lâzımdır.
R( -obcvelt. empery alizmin yı kılması ve âdil bir dünya ni-ıZaîmiLin kurulması için savaşmıştı. Roosevelt maalesef zaferi görmeden öldü. Yerine gece’i Truman onun çapmda lor insan deîüldi. Demokrata-nn yıldızı söndüğü ve büyük sermayedar gruplarının gemi azj\ 4 aldıkları bir sırada iktidara gelen bu zat, lâzım gelen dirayet ve enerjiyi gösteremedi. Gaf üstüne gaf yaptı. Amerikan tarihinde belki ilk defa olarak, vekillerin başkanı tek-zıp ettikleri görüldü. Son intihaplarda Qıımhuriyetçilerin kazanması, Truman’ı büsbü -tun yıktı; ve Amerika Roosevelt zihniyetine veda ile, koyu bir irticaa gömüldü. Amerikan l sermayesi galibiyetin verdiği un 1 ;ânlardan faidelenmek
yolunu tuttu. Ve Sosyalist a-kideleri her ne pahasına olıır-ı ölüm boğmak azmiyle harekete geçti. Amerikada bü -vuk trustlerin başındakiler sovle düşünüyorlar: « fır-
sat cbmizde iken istikbali de emniyet altına almalıyız Sosya lizm tehlikel' bir şekilde yer Mızüne yayılıyor. Rusyadan başka, bugün İngiltere. Fransa. İtalya, Belçika. Danimarka, İsveç ve bütün Orta Avrupa ve Balkanlar Sosyalist hıi-i kıunetlcr tarafından idare edı-livor. Bırakılırsa Yunanistan da
Biyebilirsmız ki: «Şunun bu mm söylediklerini bir tarafa bırakalım. Amerikanın harbe hazırlandığına delâlet ederdi bir takım müsbet vakıalar gnMerebil r misin?»
Şu halde dinlediniz. Bildiklerimi anlatacağım:
1545 senesinin Teşrin aylarında Amerikan endüstrisinin koca kralları Absekonda bir toplantı yaptılar. Toplantının bırmcı hedefi, harp ıstıhsalatı sevi} esinin düşmemesi irin çareler aramaktı. Müzakereler ve kararlar neşredilmiş olmadığı için konferansta neler konuşulduğunu \e nasıl bir neticeye varıldığını bilmiyorum Yalnız kuvvetle tahmin ediyorum kı, Absekonda harp mailesi stoklarının akıtılması işi görüşülmüştür. Çünkü konferansın henıan akabnde harp endüstrisi başkanı Do -naLd Nelson ilgili makamlara bir rapor sumla. Bu raporda Amrv’kan harp stoklarının nasıl akıtılacağı ve nasıl yenileneceği izah edümekte ve bu meyanda dünya milletlerinin Amerikan silâh ve malzemeleriyle teçhizi tavsiye edilmektedir.
Akbsecon konferansından ve Nelson raporundan sonradır fa. Amerika Birleşik Devletleri, cenııp Amerikası devletlerine ve Ingiltere İle Fransa-y> silâh satmak ve silâh modellerini birleştirmek hususun da tekliflerde bulunmuştur. Fakat bu tkelifler. modası geçmek üzere olan Avruptdak» stoklar irin yapılamazdı. 1944 modeli silâh ve malzemey i buğun kim alır Gerek İngiltere, gerekse Fransa. Ameri -Ladan yeni silâhlar istiyorlar-dx Binaenaleyh bu stokların _______________________
■IntılamaM İrin başka bir yol b j|^ara laMarakf hn-
rokete geçmeliyiz ve Sovyet Rusyaya kat i bir darbe indirmeliyiz. Sovyet Rusya yıkılK j cak olursa, lâakal yüz sene nf-Malûm olduğu üzere harb n hat ııelcs aiınz...»
bir numaralı galibi sıfativb , ı Emarlve z(mhı de Jttifek-Amerika dünyanın dört köfe- ten nek mih-aiddî. Sovyet fcus-ûne yayılırken, bu arada İran ya h( rl -sin antipatisini çeken
İlil
■ e
bulmak mı betmiş tır. Amerikyum yakın şarkta menfaatler edinir esi bu yolun açılmasın.) aebrp oldu.
olmakta devam ediyor. Amerikanını dış siyasetinde mühim bir dönüm noktası teşkil ettiğine şüphe olmıyan bu karan böyle acele bir tarzda vermeğe mecbur oLmıvının sebebi veya sebeplen nedir? Hakikaten dünya, Trumanın göstermek istediği g bı bir tehlike karşısında mıdır" Düny a hır üçüncü harp tehdidi altında mıdır İngiliz Başvekili Atlee-nin Avam kamarasında hiç bir harp tehlikesi mev’cııt olmadığı hakkında teminat verdiğine göre Amerika Cumhur Reisim böyle mühim bir karara sevkeden başka sebepler ve âmiller olsa gerektir Müsaade ederseniz bu hafta bu kulunlarda bu sebeplen araştıralım.
KONGRE İLE TRUMAN ARASNDA
Bu sebeplerden birisi kongre ile Cumhur Reisi arasındaki ihtilâftır Kongre İeksenıncı toplantısına başlar başlamaz kongreye hâkim bulunan Cumhuriyetçiler bütçede (5 milyar kadar bir tasairuf yapmak fikrinde olduklarını, bu sebeple Avrupa milletlenne yapılan yardımı keseceklerini, diğer milletlere karşı gümrük (livarlarını yukseltclcccklenm bildirirler Bu kanır Amerikanın diğer ine oleketlere karşı giriştiği taahhütleri yerine getirmesine mani olacak, d A siyaset faaliyetleri! sekteye uğratacaktı. Longrcmn bu kararını önlemek İçin onu hır emri vaki arşısırda bırakmak lâzımdu sırada İngiltere de orta sarktâki taahhütlerini ifa edemiyeceğu> bıld rmı>tı Truman derhal iki partinin de elebaşılarım tpplıyarak onlara orta >arkta İngilterenin boş bıraktığı yen işgal mecburiyetinde bulunduğunu anlattı ve kendılenn len yardım istedi Bu vaziyet karsısında Cumhuriyetçiler birden bire red cevabı veremediler. Hükümeti dış siyasetinde tutacaklarını, ve faidft bu yardımın askeri hadde indiulrae mı, verilecek par ınıü sıkı kayt ve
«5
Bizede mi Lo, Lo!
tuv&fak Mumyan ve gazetecileri iki günde bir mahkemeye diisuıcn \ ım atbuat ve mu-ustaki t.tx.u .«a-iuıhlarını, canı istediği zaman gazete kapatan, gazetecileri hapse atan, se -| cimlerden sonra seçıın üz e | ı
( Bas tarafı 1. ci sahnede ) m (!’)> söylemiş. İngiliz gazo tecısı Türkiyede kokladığı hur rıyet ha vasiyle o kadar *en -dinden geçmiş, o kadar eos-niu^uTiûrcV’n de
rJmndıgıni b lmesı lâzım gelen bazı şeyleri var gibi görmeğe başlamış: Ona göre Türkiyede cpartilenn sayısı 18 i yormuş, ve ( anaHHHIIH ğınce aevıei ba^î»
fonı bilmesi lâzım gelen
den ıkifkcı
♦»•fiye
*rfer İngiliz înıparat hkûın bulut Ingılızler neşnyar Tuşlardı.
sine yavvlırken, bu arada İrun
▼e Arabistan petrol kuyular - ( bir siyaset I ıkip ediyordu: Mil m da ele geçirmiştir.
kumpanyaları hisselerinin büyük kısmım Amerikan fim ı forma satmalardır. Ve Amer - dıne tamftır hükümetler ku k jhtaı istilısalatı arttırnial niyor; bıml in iktisadı7|. ,len-on İran ve Arabistan rolleri- dine bağlıyordu, ne milyonlar dökmüşlerdir. |
Bir yakın Şark devleti olu- ki radyo gazete ve mecmualar verime Amerika faı mıntaf ı
alakalanmak nurunda kaldı. Ingdtere bu isi göremez bir 4«ruind^ kii. Ve Sovyet Rua- 1 bir harpten
İngil a | letler arası konfcrunslaordü u-yusrnaz ve has m davrMUvor; I stÜâ * iliği incinl( ketlerde km
İp
» bulu-yasa gere-deri olamıyacağı (°) için ge-^«örnmtari tazefarrck lâzım* gelmişmiş!
ıJJlus» gazetesi bu, ya şapta ahud da palavracı İn-
gil gazetecisinin
sözluaa» uç iri
puntuyla döşeyip sevTîe m -Jıvor. 9Khesi □fidan duyanla!
Lİ J_ 3a zet el • rd®T kahkahldan
Çünkü4>ıztm d-sıprnlı hufrı -Aı hürriyetin^
OV *
ralan radyol zım gı kahka
>sız buBui
lar da, lı -arılar -( kırılmışlardır
rinde münaka. ı yapıta»^.n yasak eden sıkı yönetim ko -
Eçn' f**rTTT'm1wmı 4e göstermemişlerdir her halde Sonra bu biçare hurnyet çı-rağı İngiliz gazetecisi Türki -yede soo yıllarda bir besinci kuvvetin türediğini nereden bilsin? Hani şu, Halk Partisinin. elindeki demir cendre gibi sıkı kanunlarla dahi susturmı-ya muvaffak olamadığı gaze -Jefori voketinek, ta hatmi kıç11-ran, foyasını mey» Kalemlen kırmaJI
zaman ku : ndığı sı
mut
ma çı için
1
yet v taraftajfiannıni riyel eti
Ing
»ti*
gi..z ur î sn an İt a
(vxı hah nn e tirvnuyeceic yazıyı
bulun
' *
Amerikan a lan ra uğunun jgundan ı son a
mtıf rrf
cilyo
f' C €? C J fiai
ug^nde ı. O ka*
■ I
iz uiır
b.ı .. ,
/kiiıerıkan matbuatım i ingıiteremn bir taraftan tulnıak mecburiyetini du lugun yeni sosy alıst esaı etmesi ıdı. İngiltere Ah, farına dayanamayarak bı birleştırlınesınc w her i hâkim rol oynamasını k« ge karar verdi» bilin tindi Birleşmiş Milletler t» Bırbuçuk sene sonra Hu ye niiıayet son tedbir om»1
taahhütler;
’arzda neşriyata sevkMen sauu ’rrinden kur-
♦j tm eğe teşeb bus yastaki «şgal bolgeıunın masraf* bölgMiyfa nufuzunun Mısırdan çekilme-ğe b-t-'ia - i *■ b ur avuLi u tatma devretmey i karartaştirdi-ilân etti Türkiye ve Yuna-artık bu ge tirmeğe
i. rp sonrası taahhutfa
ara
yjrr
ı i>ölgenin Amerikan u uöigede Amerikan ıbule razı oldu
...u
n (,qk
destandan da çekdecegıru
Amvnxata
( ÇÜ
ılm(
u kendj Airun
nıstana yardım etmesini memleketlere karşı gır şt muktedir olatıuyacağını b
Bu vazıyet karşısında etmek mecburiyetinde ı( karşı lakayt kalıp fıûdist ya Inyıltereye yardım c mııı etmek, ve yahut İn etmek. Amerika hükûmı İngiltererun çekildiği
Amerikanın bu karan çökmekte otan kxr ing ra torluğu yerine bir Aj.j rıkan hnpaz makta olduğunu gösterdi
W ıldrdi.
Amerika şu üç şıklar Ya Inydterenin bu oluruna
birim tercih. vaz*yeur.« bagiamaga.
Itrin gelişin.
derek onun ayakta durmalını te-gılKremn bıraktığı boşluğu t bu üçüncü şıkkı U»reıh V* s yerleşmeğe
w. o** . 1ı
karar
SOVYETLERE KAILsI SERT SİYASET k* kova konferansının arefesinde lov yellere Moskovada Amerikanın a raA ubnıy aca£m>, k Icıuldıgını antaunaku. /anerıkahtar bu sert ta*
muvaffak olduğunu guraı^şierdt bütün lUrazlarmı gen almış ve »kovaya üör-aıon pasdıKteku ®dtar üzerinde-ul edıvermışforcb.
ilan An»enkaı v v el de Rusi ■' bir mumunu
Amerika bu kurarı T 1 almıştır. Maksat hiç bir fedakârlığa katin ( ı fedakârlığın Huşlardan Nevyork konferansınd « kıp etmiş ve bu usulün Çünkü Nevyork konuşihafarnida uzun müddet ı
ffneteren Mölotof, nıhay
» ann tekhflen u*bul •
cükt( n ura da Amer
kı iddialarını derhal ka
Bu neticeden cesaret
t
uunctycM
I (1 • t .
devanı edecekler mı
er turlu
rını anlatmak Lst(*n cıye nazın Mat la kabui
AMERİKADA
Tr^^lu bÖ; lerden"büı de mani ığı dıi Cu ian|nrn^İ4(rri ku
LI»
I I
n (?t ti r
ali
. •
ݻl
tır.
* 11 i t Tl
w Ula 4
utmuş g bxi
ŞMANUG1
verme(te cesaretlendiren X*ml-Amer ucada hâxnn
rt u»mx n ba.v mıihyeto»
ücı dünyaıun yan yana er geç
ın> mut tar dcğıklii
I _ ___ i
-
>fan R us düş** tan Kus düşmanı ola* gazeleıv» yer yuzuE*
et/nekte(Lr!er Ame*
mavise der
ne
tısı nlm malb k rar »mJ. mMİ aleyhinde ku gazetelerim yırtar karta:... ı»e
tün bu işler olup bittikten sor ra da bütün C.11 P, fanfarlar bir ağızdan şöyle tar zafeı mar}i tutturup bu kanun dış hareketleri: ( Kızıllara, aaUİ mıstara vatan hainlerine grru « ...... Ası bozguncuların dersin diye alkı tartar. .. bütün buı fara rağ safdil Ingiliz gaıctecuşi «Türkiyede çok geniş bir »o. hürriyeti» olduğuna maııdua bhniş utabilirler, amma, de mı lxı, faı, Ld
Adnan ( EMGtl
O toy Ir ılar, Ffo aJ
nırı jb
rak de
w —
■(ıı b.n
rfa^n n
nuı ya
Wavı
bds4ı bur
ga. etelerinden
garruz c
Jam basar. Jhakım
( A a k I a rdjg ( tx* rta te , ga/«4eol
r-
3iıy çıvdıkları (
ar Mİ ikinci c han harbinin en buh« l’(
’ Amerikad ı
büyük srrrıiayedarlann el^P
i s
dört koldan faaliyete geçtiler emniyet ve mulıafazasiy le Sovyet alevhdan hır propagan dj alıp yürüdü. O derece kı, çekingen davranan ve üçüncü ı ka( ifuıiıl^r hîlc ya Iran ve Arabistan petrol» I kendilerini hu girdaba kaptır-terme tiırşı hx d« bigâne dr-j(falar. Tasavvur buyurunuz addı. Amerika Yakın*arkta ı Cumhurbaşkanlığı muavinliği asker bulundaramazdı Buna etmiş bir zata, VVallace’e va* ne Amerikan nnlleti razj olur- , tan hami diyecek kadar göz • do ne dr Amvnkan mahy^j ley karardı. O Wata(e ki (>nuwar bir bekçi arandı, öy- Romcvet'in en yakın bir bekçi ki, inayetlerin I arkadaşı olmuştur.
dnünü krs*ok ve kabında’ Amenkalıtar yelken? döğiurrrk far bekçi... Turki yeyi faddutar Zai( u Türk i der» iyisini bulamazlardı Amc- i fordır Çarlık Itıuyanın emprr? i (wrürnnr karsı koy -
.«•ıs ve buKim de Kovşethnn
>u bir takun fafapfoHne maruz katan brr millet tîfa . tiyle, .Türkler Suvyetfare kartı fİM‘hrhHuh düğüdürler. Kaldı ki Tü^kivede bunu kolay, taşıracak bir durum da me». «■uddu. Milletin itimat ve m*v-tChtnden tamamivlc mahrum
Buğun Amerika,
t ı
metal
değıldır
yağanın
ı furler savı
ey a failin kı
run(ı
ur un( u k^dıır dünya luırbini kaçınılmaz bir • zaruret olarak karşılamağa a-iye-ı lı•»mistir Bunu kimin ht~ıahı-|na yapar m fim duşünm(yor. | Yalnız m mtıs 4d zamanda ve m müsaıd şartlar irinde harp açmak isliyor. Müaald m m an ’ koİİMnaeaktir. Fakat miuaid tem n şimdiden hazırlanıyor İşte Amerika »yardımı hu ' ko( anutu örümcek ağının tir parçasıdır. Ahsrkon konfora»» W»ı; harp talıhsatal »e» viyeainin düşürülmemeli cn-diktir. I; ailâh stoklarının
ranlı yıllarında M. Ç(*r(
ulu orta hücurn edildiği ingü-terede Mgicce kaba bir alay -dan başka bir şey Bununla beraber, burada
kac fcÜn kalıp yeniden bir bancının son zamanlarda zetelerdekt — müsaadeli — halefeu görerek Türkiyede söz hürriyeti olduğunu zannet meşine pek o kadar şaşmamak lazım gelir. Çünkü, muhalif | gazetıbnn . ayılarından havil parçalan tercüme ederek ona gösterenler, bir gazetenin huş yazarından muharririne kadar butun eli kalem tutanları kı*-
liğin cevabı» , gîm lik verdi*»
Evet, bazı * men, (>
ve bu olayları İni* Amrrıkadu hâkini ır zilini) H hinde mÜtit* /rıınvıh dun> M anla •
akıfıhiiut»! İiicm k-Miü birbirini ekler gtin Un lea e(lvrwııiz ö>lc
yorum kı üçüncü bir harbinin luturtandığmı nıaktr ve İurkivrv hu h xrp fo düven rolün ne oMığunu keşfetmekte güçlük M-knuzU-rüz.
Al OMC fjAH'I I AIH
■ i • l fi :
Allı, o) l»gı ;
Cç Mybpı
itan şuttaıı
kMiariaşt.rıbr.
4iü Ivuııiş
>
* ita
2 50
2 M»
|d»ı r
a Ka’V ,»’MH tüy*1* Üaunyr nazır ta rı(Lı Neofoşjzmın Jk on üzerinde
i Ai
4
ı .n u Jf, >
./.v
m 'nİBi vt
otM .
ılmfaur
i V Iİ
Ruj
yen Harfajrv doğmakta oh Anu nkantn dış siyaseti çiler kongreyi eh* geçirdikler* lar.
*
Millî Eğitim
tülrnmlr kitap okuıuiik edilmemiş annna*
tophaneler kapalılım*» MÜH Eğitim Bakanının balon dı y alunUınaMiu rır • ediyoruz. ( unkıı bu di kodıııt m (fa yafantanan fatb(•rth n bir farkı yok. ■•«dl.dı bu haber dr auİMuidır Sayın Bay Bakatuta®
;f i"”fr>mrH?W"fj 414J
Koy enstitü İr ıtiul o ogrrncArtr ders kîLıbuutar» bat İta kitap okutulmıyacağum ıl«ur far haber Mİlli 1 giHın Hakanı bu haberi yafan tadı. tnenmun
olduk Sinuli başka rivayetler duytıyamx Kiiy
Mh bu dc İnme
m leyi tahkik t tnıv Jm. «tUı varsa mttu bbıpk-rİni sorguya cvkınvatni, neticeyi dr memtokette ha mİ olan karanlık h ıvayı dağıtmak için, açıkça bddirmeahri leriz.
