V
I
(1
»
u, •
tı) Ne. 3321
SALI
18
MAYIS
194t
falarc: Nurueemarlye N*. 17 Tat adrtai: »YENİ SABAH» İSTANBUL
Telefon ı î®7(5
ABONE TOrbly.
Btntlik 3»cc t lyith ş aylık
1 •ylık
BEDELİ Ewwlsi Mr. »•ee ) 1.OC » SOC )
8AYIS
HER YERD
10
KURUŞ
fi k
* t JD -
HÜRRİYET VE HAKKIN YILMAZ MUDAFİİYİZ !
Amerika, Filistin için (Ateş kes) emri verilmesini istedi
Mısır kısmî seferberlik yaptı, Arab ordusu Yafaya 35 kilometre mesafede
Y««i İsrail devleti Tel - Aviv t terkediyor - ■udtstnı KDvasaiası kesildi - Eski Haddedeki Ysbsdiler teslim olma$
Londra 17 (B.B.C.) — Filistin* den gelen haberler, Arab orduları harekâta başlayalı 3 gün olduğu halde Filistinde henüz savaşlar olmadığını göstermektedir. Kahi redeki muhabirimizin bildirdiğine göre, Mısır makamları, Arab ordu lannın mümkün olduğu kadar sür atle netice almaları için icabeden hazırlıkları yaptıklarını, aksi takdirde Yahudilerin derlenip topla -narak ve belki de hariçten de kuv vet alarak mukebil taarruza geçe çeklerini derpiş etmektedirler.
Bugün Vaşingtonda konuşan bir Yahudi, sözcüsü, Filiatindeki Yahudiler için gerekli silâhların yolda olduğunu söylemiştir. Yine fDeiMim» Sa., S; Sü., S def
I
Arub orducu rintten bn /jöröiîüs...
t
_ ■ - ■ — —■ 1 ................................................. ■ 1 ■ _
IT^r yandan acz, gaflet, diğer taraftan bozuk idlerin behemehal arkadaşlık ve partizanlık " n gayretUe ört bas edilmek istenilmesi, yurdumuzu bugün, içinde bocaladığı duruma düşürmüş-U .tür. Amma, bu mübarek rat um bu hale sokanlar hâlâ bir türlü sandal yelerinden ayrılmak istemiyorlar fe binbir bajıam ih yerlerinde tutunmağa çalışıyorlar, 41
t PiL/Mr günü İstan-balkının, muazzam bir sel halinde Demokrat
mitingine iştirak ederek Bayar nutuklarını dinle-imhî, söylentileri tasvîbetmeM. a-(ıxiâ* iktidar particinin gözlerini •yt. kulaklarını açacak mıdır?
Bütün millet, seçim emniyetini itiyor, öyle bir emniyet ki. ikti-(lan muhafaza için can bazlı k yapmağa imkân ıerecek hiç bir gedik İDrakmâsin. Halbıı ki, hükümet çoğunluk partisi ne yapıp yapıp birçok şeyler verir gibi görii-imrken. diğer taraftan bu verilenleri geri almağa müspid formülle-n bulmağa çalışıyor.
Halk Partisi, mcr(k açık ve dürüst bir seçimde eıı nfak bir ba-elde edenıiyeceğine o kadar imin olmıış ve kanaat getirmiştir ita an(*ak milletin arzusuna rağmen ve onun dileklerini el çabukluğu ile değiştirmek sııretile tııtıı-ijahılmek yol ve çarelerini araştırmaktadır.
Seçim kanunu hakkmdaki ko -ı«usmalarm, encümende siırünce-ı/jH-de kalması ve tekrar Halk Paresi meclis grupuna oıaöa da i}in intaç oturumdan oturuma einin ciddi ve hakiki
Birçok Halk Partili Milletvekilleri dürüst bir seçimde rey almalarına imkân olmadığını artık gizlemeğe bHe lüzum görmüyorlar ve açıktan Kığa nâmuskâr seçim olursa, bitim halhniz nice olur, diye Celâl feayar, evvelki gün demecinde 21 Ttmmu/un hazin hâtıralarını tekrar canlandırıcı ve hile. oyun, dayak He nasıl köylülerden ve şehirlilerden rey toplandığını anlattı. (u zaman Taksimi dolduran mahşeri ^alabalığa bir ağızdan «kah-»olsunlar!» lânetile inledi.
İstanbul'un vicdanını aksettiren bu seslere kulak kabartmak inamdır. Kahrolsun dîye halkın nefretini izhar ettikleri kanunsuz, yolsuz, halka baskı yapan memur-iûy, âmirlerdir.
Oyalama ve savsaklama politi» baea ile Halk Partisi çeyrek asır-
karşısında Saraçoğlu Ha can $a-icraatı bir ne gibi
raftan bottuk işlerin behemehal arkadaşlık re partizanlık gajretile ört bas edilmek isten İlmesi, yurdu muzu, bugün içinde -bocaladığı duruma düşürmüştür. Amma bu mübarek vatanı bn bale sokanlar hâlâ bir türlü sandalyelerinden ay -nlmak İstemiyorlar ve binbir ba-fDevamı Sa.. 9; Sü. « üa)
— —
‘Ticaret Politikan ıı bir tereddüd içinde yuvarlanıp gitınekted.r,.,,
Ankara: 17 (Hususî) — Mec lis bugün 15 de toplandı. Glinde me geçilmeden kürsüye gelen Millî Eğitim Bakanı Reşat’ Şem şeddin Sirer köy okulları inşası hakkmdaki tasarının geçici komisyondan çıkmış olduğunu bil dirertk gündeme alınmasını iste di. Ta^armıC _)k^ »
kabÛfedîlaıkTen soma İnlrsüye gelen Ticaret Btkanı Mf.hnrud Nedim Gündüzalp Seyhan mil-lletvekili Ahmed Remzi Yüreğisin 1947 yılı pamuk ve yağlı tohum mahsullerinden müstahsü elinde ne miktar bulunduğu 948 yı lı hububat pamuk ve yağlı tohum fiyatlarının hangi Tarihte 'Devamı Sa., 5. Sü.. C da)
tür. hu hıiOrti SAiıtlu. Fakat idare makinesini yürütmekte gösterdiği beceriksizlik, ve dirayetsizlik bu -gün tanıaınlle meydana çıktı. En iptidai ve ııfak bir ihtiyacı karşılamaktan âciz hev etler bulunuyoruz. Yalnız (şükrü, Reeeb Peker ve ka'nln birbirini tutmaz
düşünülsün. Talihimizin ellere bırakıldığı kendiliğinden anlaşılır. Buğday ve ziraat memleketi olan yurdumuzun arpa ekmeği yemeğe ınccbtır olması, havsalanın kabul edebileceği bir keyfiyet midir?
Allaha binbir şükür, bize hiç uğramamış olan harbin bitmesinden üç y ıl sonra şekerin vesikaya bağlanacağını kim hatırına getirebilirdi? Eğer idare, geleceği görmek xe ihtiyatlı olmak ise, H. Partili hükümetlerin, seri halinde en ednâ bir basirete sahih olmadıkları tahakkuk etmiştir.
Bir yandan ac/., gaflet, diğer ta-
Dünyanın En Süratli Uçağı
Saatte 1000 kilometre süratle seyreden tayyare Londra ile Paris «ravındaki mesafeyi 21 dakikada katcdebiLvor
gönderilmesi, edilmeyerek talik edilmese be b i bııdıır.
Eski İçişleri 'akanı Faik Öztrak
J
Hükümet de bu mevzua layık olduğu ehemmiyeti vermiyor
Tüccar Derneği Başbakana, Ticaret ve Dış i işleri Bakanlarına dün birer telgraf çekti | Almanyaya satılack tütünlerimi
ze Amerikan i^gal makamları tarafından 42 — 45 sent gibi gayet düşük bir fiet verilmesi üzerine, işgal mın! atasındaki iktisadi ve ti cari teşekkül olan J. E. I. A.
yapılan temaslarda nisbeten ferah latıeı bir netice alınmıştır.
Fakat J. E. I. A. nm teklifinin de i§gal komutanı General Clay tarafından reddiyle memleket tica
retinin duçar olduğu feci duruma hükümetin kâfi derecede ehemmiyet vermediğini gören İstanbul Tüccar Derneği dün Başbakanlık, Ticaret ve Dışişleri Bakanlığına a-
ile şağıdaki telgrafı çekmiştir:
Almanyaya tütünlerinizin satd-manıası ve Amerikan işgal ma -kamlariyle bir ticaret anlaşması yapılamaması üzerine ticarî meslek organlarınız, ihracatçılarımız
ve alâkalı diğer teşekkülleri’ zZ murahhaslarının iştirakiyle Dcr-1 neğimz dış ticaret komisyonunun» yaptığı müteaddit toplantılar so -I nunda Ajman piyasalarının mah -Z sütlerimize fiilen kapanmış buluıı• masının memleketimiz iktisadiya -• tına ne büyük darbe olduğu be-1 lirtilmiş. gerekli tedbirlerin acele X olarak alınması zımnında büküme» t Devamı Sa., 5; Sil* 2 def J
Vali alınan ve alınacak tedbirler etrafında dün etraflı izahat verdi
Şeker şirketi bakkallara da şeker verecek, bakkallar müşterileri ne azamî bir kilo olmak üzere şeker satabilecek ve şeker alan müşterilerin hüviyet ve adreslerini de bir deftere kaydedecek^ birdenbire fazlalaşmış ve 700 tona kadar yükselmiştir.
îşte bugünkü durum, normal istihlâki 10 misli aşan bu mü-(Devamı Sa., 5; Sü., 5 de)
Ekonomi Bakanlığının bir emıile şeker satışlarının durdurulması ve tevziatı vilâyetin düzenlemesi hususunun bildirilmesi üzerine, dün sabah vilâyet te. Vali ve Belediye Reis mua-vinlerile mühim bir toplantı yapılmış, normal vaziyetin avdetini sağlıyacak bazı tedbirler alın nnştır.
Vali ve Belediye başkanı Dr. Liıtfi Kınlar, dün geç vakit bir basın toplantısı yaparak gazetecilere aşağıdaki beyanatta bulunmuştur:
(— Sayın Ekonomi Bakanının da beyan ettikleri gibi, ortada şeker darlığını icab ettirecek bir sebeb yoktur. Ancak îstanbulda günlük şeker istihlâki normal olarak 60 - 80 ton a-
lasında iken, son günlerde piyasada şeker darlığı bağlıyacağı ve bilhassa fiyatlara zam yapılacağı gibi bir takım yersiz şayialar üzerine günlük satışlar
İtalya Mekiubları
İtalya Cumhurreisi nasıl intibah olundu
-----o-----
C.H.P. Mec is Grupunda söylediklerini ve söylemediklerini anlatıyor,..
Cumhuriyet Halk Partisinin 11.5.1948 tarihindeki Meclis gru punda eski içişleri Bakanlarından Faik Öztrak tarafından saı-ledilen sözleri Ankara mahreçli tan şu mektubu aldık:
Dün, bu hususta Faik Öztrak tarafından şu mektubu aldık:
«Cumhuriyet Halk Partisi Meclis gıupunun 11.5.1948 tarih li toplantısında söylediğim sözlerin bence meçhul bir kimse tarafından İstanbul gazetelerinin Ankaradaki muhabirlerine tahrif edilmiş ve esaslara taallûk eden kısınılan tamamen aksine çevrilmiş olarak verildiğini 12. j (Devamı Sa., 3 Sü., t da) I
V
kiycye gelecek" olan perv'inesiz u) )ıkt(
20 Mayısta Tür
Bir iki güne kadar ve kuvvet li bir ihtimal olarak 20 Mayıs tarihinde İngiltere ve dünyanın en seri av uçağı olan Gloster Me teor Tlirklyede beklenmektedir. İngiliz hava âlimlerinden Frank ıWnlttlenin icadlarmdan olan pervanesiz Jet üçlündedir. İs-tanbuia gelecek olan uçak şehrin semasını âzami süratle dola şacak ,halk bu uçu§u seyretmek
fırsatını bulacaktır. Ankauıya da uğnyacak olan Glosteı ileri-
Devamı Sa., 3; S t. 4 at
I
Kemal Satır Demokratlara meydan okuyor
C. H. I*. kongreiilne dün de devam edildi
C. H. P. İstanbul vilâyet kon gresine dün de saat 10,30 da E-minönü Halkevinin büyük konfe rans salonunda devam edilmiştir. Geçen celsedeki tutanağın okunup kabulünden sonra Dilek Encümeni raporunda bilhassa hayat pahalılığı, ithal ve ihraç kararlarındaki isabetsizlikler, ih tiyaç içinde bulunduğumuz bir t Devamı Sa.. 5; SU., 3 de i
C. H. P. iı|i kongresinde
“Şimdi elimizde üç buçuk aylık şeker stoku vardır. Şeker buhranı yoktur!,, de bukmuldu. Bunlardan gayet müstefidim.
Hükümetin kömür işletmeleri fjî devraldığı 3941 den bu zamana kadar kömür istihsali yüzde| 33 artnu&tır. Böyle okluğu hal-' ‘.Devamı Sa.. 5: Su., 4 det (
Ekonomi Bakam Cavid Ekin, dün C. H, P. İstanbul vilâyet, kongresinde Bakanlığı alakadar eden çeşitli mevzular üzeninde konuşarak ezcümle demiştir ki: Şu kongrede bilhassa Ba-
kanLğımi ilgilendiren t6J)kidlffl)
Muharebeden tarumar bir halde çıkmış olan İtalya yeni bir harbden çok korkuyor
Roma, 15 (Hususî muhabirimizden) :
Seçim gürültülerini arkada bı -rakmış olan îtalja, şimdi evinin i-çini tanzim ile meşguldür. Bir çey rek asırlık bir karanlık devreden sonra, tekrar hakiki parlâmento hayatına, ve ilk defa Cumhuriyet rejimine kavuşan, harp sonrası I-taİranın yeni anayasasına göre, i-
daresine çeki düzen vermesi icap etmektedir. Partiler arasındaki kavga şimdi parlâmentoya intikal etmiştir.
Anayasaca göre, iki meclis müş terek bir toplantı yaparak önce Cumhurreisini seçmişlerdir. Bu seçim de gürültüsüz olmamıştır. Şimdiye kadar devlet reisliğini mu (Devamı Sa., 5; Sü., 1 de)
’AKVIMDEN BİR YAPRAK
Dilin kemiği yok a
ve zamana muvafık ol -tekrar
Kölelik
ofendi-
Bu söı» sekler bir nını Ifado eder; fakat temenni hududunu hiç
ULUNA'/
akim (Ezop) un dil hikâyesi malüm olmakla berabor zemin
dugu için edelim :
hayatında
si, Ezop tan en güzel* yemok istemiş; Ezop, dil pişirmiş, en kötü yemek istemiş; Eaop yine dil yemeği yapmış. Bu itibarla dil için pek çok meseller söylenir; düşünülmeden sarfcdllen sözler için de «dilin kemiği yok a...» tâbiri ile bir mâzeret serdedilir.
Bu başlangıcı iktidar partisinin il kongresinao sarfedilen bir söz müna-sebetilo yazdım.
Burhan Felek'm işi yok. Bilmiyor» muş gibi, kongrede bir sual sormuş: ( İstanbuloa halkın yüzde kaçı partiye taraftardır.* Bu sualin cevabını il İdaro Kurulu Başkanı tam bir partizana yakışan siyasi ve bir olgunlukla vermiş.
«Bu, ancak seçimlerde Fakat başkanın*bu güzel
evvel delegelerden biri bağırmış: «İstanbul halkının yiüde doksanı bizimledir.»
Demokratik
belli olur.» cevabından
ruhun fevera-no çare ki bir bir zaman ge-
çömez. Zira «bal!» demekle ağız tatlı-lanmadıgı gibi, halkının büyük istegile de sayılmaz, ini «neden» fakat
_______________i yasette İstanbul seriyotlni benimsemek arzu tahakkuk etmiş
Ben, bunun niçin» Incoleyeoek değilim; partisi İstemiş olsaydı pok kolaylıkla bu noticeyl eldo edebilirdi.
Edemedi ve bu zihnlyctlo devam ettiği takdirde, edemlyecek de... Tabii içinde bulunduğumuz Demokratik rejimin Icablarından bahsetmiyorum.. Yoksa tamamen Demokrasi zıddı bir idare tatbik edilirse, o zaman taraftar olmayanların adedi için yüzde on bile fazladır; bu sayın delege «İstanbul halkı yüzdoyüz bizimledir» diyebilir. , r *
Bir parti için müsbet muvaffakı -yetlori elde edecek İcraat lâzımdır; bunu yapamayanlar, tarafdar edinmek imtihanını kaybederler, seçimle-(Lütfen sayfayı çeviriniz)
si-
ck-
bu
ini iktidar
4 .
SAYFA t Z
---1-.—1
e
Yazan: Profesör Kenan Öner
77 —
Bunda» sonra, ipin uou artık hakikaten olinden çıkmış, dünyanın bir toplantısında cgiz göriilcmlyeook mantıksızlıklar, miitevali sal-dârmalar devam edip gitmişti. Bir awüık Fuad Köprülü (biraz evvel ba kürsüye çıkan bir arkadaşımız, Şalıkettir seçimleri münasebetile Demokrat Parti aleyhine siyasî terbiye \le uzaktan, yakından hiç bir münasebeti olmayan bit Çök yalan sözlo?, çirkin iftiralar ve tezvirde bulundu. Memlekette Demokrasi hayatını» inkişafı bu çeşit konuşmalarla asla temin edilemez, Biz bu türlü konuşmalara avnl m üslûb ile cevab vermek kudrotinde değiliz. Terbiyemize kıgtıramadığımız gibi yüksek Meoliee kav&1 tarzda konuşmağı
bir hürmetsizlik addetmekte musirriz. Onun içip bu sözlere hiç bir cevap vermemeği Meclise karşı, olan hürmetimizin bir delili olarak arzediyoruz. Ve bir daha bu yüksek kürsüden, Meolis kürsii -sünden bu gibi âdi şahsiyatın yer bulmaması için makamı riyasetin daha dikkatli davranmasını rioa ederim) tavsiyesinde bulunmuş, başkanın sözünü kesmemek ve kestirmemek cemilesine lâyık gördüğü bu meşhur hatip de Kenan Öner'in arzuhsüpi okudunuz mu?.. İsterseniz satır satır okurum, nezaket ve lütufkârlığını esirgememişti. Fâkat yoldaşlarının kâfi, kâfi sesleri arasında bu lütfü îfctanbul seçimi hak-kındaki tartışmalara talik buyurdu ve Balıkesir hakkındaki münakaşalar bermutad sona erdi: Kifayeti müzakere takrirleri, eller yukan, kabul»..
. ba kürsüye çıkan bir arkadaşımız, pulıkeuir seçimleri münasebetti® münasebeti olmayan bit çok yalan sözlo?, çirkin iftiralar ve tfezvlr-düle, ay-bunu ya-
RAPORUN OKUNUŞU
Başkaa, tutanakları inceleme komisyonunun İstanbul seçimine aid yazdığı 22. 8. 946 tarihli ve 8 »ayıiı raporu okutmakla işe başladı:
«İstanbul MilletvekiU seçiminde Cumhuriyet Jlalk Partisi adaylarından Milletvekilliğine seçilen General Kâzım Karabekir, Hüseyin Ca-hid Yalçın, Receb Peker, Hamdullah Suphi Tanrıöver ve Cemil Calıid Toydemir’in tutanaklarının iptali talebine dair Türkiye Biiylik Millet Meclis başkanlığına sunulan İstanbul Demokrat Parti Başkam Kenan ötaer imzalı ve 4. 8. 946 tarihli yazıda:
1 — Seçim yenilenmesi karan günü olau 7. 6. 916 dan seçim gününe kadar hükümet ve zabıta, parti teşkilâtile işbirliği ederek, ted-hU ve tehdit tedbirleri aklıkları ve köylere dağılarak başka partilere ■sempati gösterenleri kendi arznlarına rametmeğe çalıştıkları;
2 — Bazı parti adamlan ile şalııslann bilhassa seçim günü ilçe, bucak ve köylere dağıları^k milletin oy ve vicdanlarını para ile satın almak yoluna gitmekten feragat etmedikleri;
8 — Seçim günü sandıklar civarında tesis edilen telefon ve polise devrolunan telefon santrali ile soçimin dakikası dakikasına takip edildiği:
4 — Seçim giinü seçim kurutları ve komisyonlan nezdinde tazyikler yapılarak .beliren seçim neticelerinin tebdiline çalışıldığı.
5 — Demokrat Parti ve bağımsız adaylar müşahitlerinin bazı sandıklardan uzaklaştırıldığı ve müsaade edilen yerlerde de mümkün ol-dnğu kadar sandıklardan uzak tutularak seçimin cerejan tarzı hakkında esaslı fikir edinmelerine imkân bırakılmadığı;
6 — Demokrat Parti adayları oylarının azaltıldığı ve C. H. P. a-dayları oylarının çoğaltıldığı;
İddia olunmuş ve bu yazı ile ilişikleri hazırlama komisyonuna verilmiş, sözü geçen komisyonun 8/1946 kararma göre:
1 — Yukarıda hülâsa edilen iddialarm 1 — 4 numara altında zikredilenleri uınıımî ve miicerred bir .şekilde ifade edilmiş ve muayyen hiç bir hâdise demıeyan olunmamıştır. Bu şekilde mücerred ve umumi iddiaların itiraz ve inceleme konusu olabilmesinin esası itiba» rile kabul edilebilecek bir ke^fiyjA olmamakla beraber bu iddiaların seçime ve neticesine tesir etmediği vo tesir derecesinin itiraznauıede beyan ve izah edilmediği:
Bununla beraber dikkate şayan olan cilıctin hükümet ve Halk Partisi teşkilâtının iş birliği etmek sureiile yaptıkları tehdit, tedhiş ve baskı ile itiraz kâğıdında vasıflandırılan bu iddialar dermeyan edildikten sonra yine itiraz varakasında - aynen (bu tedhiş ve tazyikler halkın azm ve iradesi üzerinde tesir etmediği) yazılı olduğu gibi bu cüıııledeu sonra ayni itiraznauıede - aynen: (Şurasını da bir hakikat olarak itiraf zaruretindeyim ki, seçimlerin ilk neticesine kadar devam eden safhasında göze batacak kadar ileri giden bir müdahale mahsus olmadığı) nin ifade olunduğu:
2 — Müşahidlerin sandık başlarına kabul edilmediği veya uzaklaştırdığı iddiaları da bir hâdise tayin etmek saretile olmamakla beraber itiraza bağlı bir fotoğrafta, Bakırköy kaymakamına atfedilen bir yazıda, adaylar nâmına mümessilliğin vekâlet ibrazına bağlı olduğu yolundaki yazılarının da kime hitaben yazılmış olduğunun belli bu -lunmadığı:
3 — Demokrat Parti adaylarının oylarının azaltıldığı ve C. H. P. adaylarının oylarımn çoğaltıldığı hakkındaki iddia da her adayın aldığı oy ile kurula esas tutulan oylar ve aradaki ilâve ve tenzilleri göstermek suretile bir liste halinde beyan edildiği, bu listeye nazaran Demokrat Parti adaylarından eksiltildlği iddia olunan oylarla Cumhuriyet Halk Partisi adaylarına eklendiği iddia edilen oylar yekûnu arasında 70 küsur bin nokdarındaki farkın sebebi, diğer ihtimalle!/ ara-sında seçim neticelerini gösterir müfredat cedvellerinin uzak yerden
(Devamı var)
01
AKViMDEM ^YAPRAK
Dilin kemiği yok a
('Baştarafı ] incide) itlbach-kaptı -
ri de kazanamazlar ve netice ie, iktidarı er geç ellerinden rırlar. .
İktidar partici bu vaziyette midir? a Bazı gazetelerin müdellel neşriyatına bakılırsa, Demokratik rejimi hazmedemeyen ve-c benim gibi düşünmeyenlere hayat yoktur» zihniyeti ile hareket eden tarafdarlarının fikirlerinde bir intibah husül bulmazsa, İkti -dar partisi müşkül bir durumda kalmağa mahkûmdur. •
Zaten bunu geçenki, Meclis Crupu müzakeratında da gördük: Partinin yaşamasını seçim kanununun tadil e-flilmemesile, memurin, muhakemat ka nununun değiştlrilınemesile mümkün olacağını açıkça söyleyenler oldu. Bereket versin mühim bir ekseriyet partinin istikbaline bu adeseden bakmamışlardır.
İktidar partisi, ancak memleketin İçtimaiyatını, iktisadiyatını ve ticaretini halkı hoşhud edecek bir şekilde İdareye başlamakla iktidarı elinde tutabilir.
Gn biiyük ınes'efeterden, en ehemmi yetsiz görünen teferruata kadar her şeyden evvel düşünülecek nokta bu -dur.
Halkın yüzünden bu İstihfaf mânasını silmek lâzımdır; buna muvaffak olamadıktan sonra: «İstanbul halkının yüzde doksanı bizimledir.» de -oıek, hiç bfr mânâ İfade etmez. Ni -
hayet tedibi çak.»
OküYUCU
L kİ
HM YO
Hayraboluluların şikâyetine oevab Gazetenizin 27. 4. 948 gün-|lü nü'vha.sında çıkan «Hay-rabolu’bjlarm P. T. T. Gene! Müdürlüğünden dileği» başlıklı yazı görüldü.
Yaptırılan incelemede:
Hayrebolu • Alpulla arası posta nakliyuiınm sözleşme icabı araba ile yapılmasından tarifesi gereğince saat 18 da Alpullu'dan hareketle saat 20 de Hayrebolu'-ya geldiği, merkez metalsinin «aat 10 a kadar olmasından tevziatın bizzarıfr ertesi gane kaldığı, müteahhidin Hm arada ıuotörltt ve-zaitle nakliyat yapmadığı anlaşılmış ve Hayroboln -Aipullu ilelefon konuşnıala-nnm günün muayyen saatlerinde halka açık bulunduğa «macuna varılmıştır.
Bilgi alınmasını rica eda-riuı.
r
P. T. T. imletme Genel Müdürü
13-
Valinin polisini* meğer kim oldurmuş
Hasip Kozan9! Öldürmek suçundan yargılanan Şükrü “onu ben değil doktorlar öldürdü !„ diyor
Valinin polisi Hasib Kozanı öldüren Şükrü Aralanın duruşmasına dün 1 inci ağınma mah kemesinde bakılmıştır.
Dünkü celsede sanık müdafaasını yaparak:
«— Ben kendimi bilmivecek derecede sarhoştum. Maktul Hası b Kozan bana önca yumruk attı ve diğer polisler de dövmi-
D EN 1ZDE
İS MAYIS 918
ne
ye kalkıştılar. Ondan sonra yaptığımı bilmiyorum. Hasıbi ben değil doktorlar öldürdü, gUnkii onu seri’ tedavi altına almadılar.» demiştir.
Neticede mahkeme, Hasibin ilk tedavisini yapan Dr. Nec-meddinin gahid olarak mahkemeye celbi için celsenin talikine kar^r vermiştir.
İli
BELEDİYE DE
Sünnetçinin mârifeti
B
GalatasaraylI sporcular
-----o----
Tahranda samimi spor temasları oluyor --------------o- -
Tahran radyosu bildiriyor.
İstanbul Galatasaray Klübü boksörlerde Niru adındaki Tahran spor klübüne nıensub boksörler arısında yapılacak karşılaşmaların İkincisi, bugün akşam saat 19 da Niru klübünün kapalı salonunda yapılacaktır.
★
Diğer taraftan bildirildiğine göre İstanbul Galatasaray klübü boksörleri şerefine diîrf akşam saat 17 de Tahran Spor alanlarının birinde bir çay ziyafeti verilmiştir. Ziyafette, Başkent boksörleri ve ileri gelenleri, Türkiye Büyük Elçisi, elçilik mamurları. Iran Dışişleri Ba kam da hazır bulunmuşlardır
Çay masası basında Iran spor cularınıa ileri gelenlerinden biri, Galatasaray boksörlerinin Tahrana gelmeleri münasebeti-le güze! bir nutuk söylemiş ve Galatasaray boksörlerinin kafile başkanı Bay Adnan tarafından da buna cevaz vermiştir. Ziyafet saat 19.30 da sona ermiştir.
★
Tahran Radyosu bildiriyor:
Şimdi Türkivenin Galatasaray boksörlerde Iranın Niru ve Rasti klubünün boksörleri arasında Prens Gulâm Rıza huzurunda ikinci resmî maç yapılmaktadır.
5000 kişi önünde yapılmakta olan bu karşılaşmadan Iran Niru ve Rasti klübleri başkanı söz alarak demiştir ki: Bu maç ber iki dost ve kardeş memleketin ooksörleri arasında yapılmaktadır. Bunun gayesi iki memleket arasında bir dostluk tezahürüdür. Kahraman Türk sporcularını candan selâmlarım. Buradan Türkiye Cumhurbaşkanına selâm ve saygılarımızı gönderiyoruz.
İngiliz futbolcüleri şehrimizi geziyor
Şehrimiz takımlarile muhtelif maçlar yapmak üzere gelen In-giiteıenin profesyonel futbol ta-
Amerikan yardımı getiren şilepler
—... ' o-
Amerikan yardımı gereğinco Türkiyeye verilen malzemenin nakline tahsis edilen P. V. T. Joee Man adındaki Amerikan şilebi, dün sabah limanımıza gel miş ve Haydarpaşa açıklarında demirliyerek tahliyeye başlamış tır.
Bugün de iki Amerikan gemisinin yardım malzemesile yüklü olarak limanımıza gelmesi beklenmektedir.
Diğer taraftan Palan uçak taşıt gemisi de. Haziranda Yeşilköy açıklarında demirlemiş olacaktır.
İstanbul vapuru yarın geliyor
Devlet Denizyollarına aıd İstanbul yolcu gemisi, batı Akdeniz seferinden, yarın saat 14,30 da limanımıza dönmüş bulunacaktır.
İstanbul bu seferinde 180 yol cu ile 420 ton idhal mah getirmektedir.
Sıı as tankeri dün geldi
Abadandan Petrol Ofis ve So koni Vakum namına bir mikdar akaryakıt yükleyen Sivas Tankeri. hamulesinin bk kısmını îzmirde boşalttıktan aonra, dün limanımıza, gelmiştik I iman imiz a gelen ecnebi şilep-lerin sayısı artıyor
Son günler içinde limanımıza gelen ecnebi şileplerin sayısı artmış bulunmaktadır.
Şilepler, ekseriyetle, Amerikan ağır sanayi mâmulâtını, bu arada makine ve aksammı getir mektedir.
PA A RİFTE
amış
Akademi binası inşaatı
19 Mayıs Gençlik ve Spor bay ramını Ânkarada açtıktan sonra Millî Eğitim Bakanı Reşad Şemseddin Sirer Perşembe günü şehrimize gelecektir.
Bakanın, şehrimizde Akademi binasının yeniden inşaatı hususunda tedkiklerde bulunacağı söylenmektedir.
kiralarından Queens Park Ran-gers oyuncuları, dün şehrimizin tarihî âhidelerini ziyaret etmiş lerdir.
gene bir
hele kibar şakak lala
Et şirketinin mi ra itinam e si hazırlandı
------o------- ’
Kurulması kararlaştırılan et şirketi hususunda Ankarada yapılan toplantılar sona ermiş ve şirketin nizamnamesi hazırlanmış bulunmaktadır.
Toplantılara İstanbul Belediyesi namına iştirak eden Belediye İktısad Müdürü bu sabah şehrim ize gelmiş olacaktır.
Samatyada Silnetçl Mehmed Ünveren, ayni semtte oturan 5 yaşlannda Suavi adında bir çocuğu sünnet ederken ustura ile tenasül uzvunun bir kısmını kes miştir. Yaralı lıastahaneye kal dirilmiş, sanık adliyeye verilmiş tir .
Dün 2 inci asliye ceza malike meşinde sorgusu yapılan Mehmed Ünveren hâdise hakkında:
( — Ben suçsuzum, mesleğimde liyakat göstermiş bir adamına, Fakat çocuk uslu durmadı ve bıçak elimden kaydı» demiştir.
Mahkeme, görülen lüzum üze rine sanığın tevkifine ve şahid celbi çin celsenin talikine karar vermiştir.
Müşahede altında bulunan Kâ mil hakkındaki raporun celbi i-çin celse talik olunmuştur.
POLİSTE
Garsonlara törenle diploma verilecek
Garson kursu imtihanları sona ermiş ve kursa iştirâk eden 120 garsondan 102 si muvaffak olmuştur.
Muvaffak olan garsonlara, eti ma günü Taksim gazinosunda yapılacak bir törenle diplomata n verilecektir.
Öğrendiğimize göre, birinciye altın saat, ikinci ve de bir Par-ker dolmakalem hedive edilecek tir. ’
K ons er vat u,var mevsimin son Türk musikisi konserini bugün veriyor
Evvelce yazdığımız veçhile Konservatuarın son Türk musikisi konseri bu akşam saat 18.30 da Şehir Komedi tiyatrocunda verilecektir.
Programda Hicazkâr faslı, halk türkülerile solistlerin okuyacağı seçilmiş parçalar vardır.
t
Yaz modasının bütün hususiyetlerini
*
I
Size gösterecektir. Sayı 5 ■ çıktı. Bahar Elbisem yok ■ demeyiniz Bahar şapkala I nnız için 20 Model, Biçki I dersleri, yapma çiçek: Me I nekşe nasıl yapılır ? Bahar 1 elbisenizi el işlerinizle süs I leyiniz. Saç modası 10 Mo I del. göğüs güzelliği, zayıf 1 lamanın 10 sırrı. Bebekle- 1 rin bahan, Bahar bahçesi. I Yemekleri, ve neşesi, fık- I ra, karikatür, sinema, ro- I man, bilmece, pafta ilâvesi I 50 kuruştur. |
V İstanbul TAN Matbaası *
I
şıyamıyacağım; nikâhla beni,,, karın olayım. Senden başka gül$ koklarsam burnum kırılsın, ikijj gene yaşımduvj verem olup kan tükürerek öle-j
gözüm sönsün;
yim de mezarımda zâri zari ağ-
la!
Bir mandıra işçisi arkadaşını bıçakladı
Şişlide Hürriyet âbidesi caddesinde müteahhit Mehmede ait mandırada çalışan Zekeriya Ak tay ayni yerde çalışan Temel Kolukısa ile iş yüzünden münâ kaşaya tutuşmuştur.
Bu esnada bıçağını çeken Ze keriya, Temeli iki yerinde ağır surette yalaramıştır.
Ağır yaralı Şişli Çocuk has tahanesine kaldırılmış ve suçlu kanlı bıçağile birlikte yakalanmıştır.
HER SAHAİl\
Hangisini düzelteyim?.
ir zamanlar başka bir tenin k&^ooıftînl muvaffâ* kiyetlû, İşgal etlikten sonra
şimdi ^Cumhuriyet» in orta sütununda demir atan, fakat yer değiştirdi* gl için midir, yoksa orada daha ra« hat konuştuğu halde baba evinde esmayı üstüne sıçratmak İslemediğin • den imdir, nedir, ayni başarıyı götte-remoyen (D. N,) dünkü bir (Dakika) sındı bakın ne hikmetler saçıyor:
«Dün Oomokrat Partinin, TaM simdeki, halk toplantısında butunduk* İyi oldu, hoş oldu. Zannederim 20 bul 1 kişi vardı.
Nutuklar da söylendi. Pek duymadım amma ikide bir 'seçim, saçım kanunu, tadilat, demokrasi» gibi fâf^ •ar geçiyordu. Düşündüm: Peki hu* nun sonu ne olaoak? nereye varılacak?
Karar: Hani meşhur Roma lâfı vardır: «Geldiler, gördüler, yendiler» gelin şunu biraz deriştirelim • Geldiler, konuştular, alkışlandılar!
Üst tarafı, viz getir.»
22 den sonra klâkson çalmak yasak edildi Belediye seyrüfer komisyonu nun aldığı son bir karara göre, şehir dahilinde saat 22 den sonra şoförlerin klakson çalmaları ya sak edilmiştir.
İlgililer, klakson çalmanın, ta limatname gereğince bir zaruret icabı olduğunu, saat 22 den son ra ise bu zaruretin mevzuu ba his edilemiyeceğini ileri sürmek tedirler.
Komisyonun bu kararına uymayan şoförler hakkında kanunî takibat yapılacaktır.
AD LİYFDE
Şehremini cinayetinin- duruşması
Bir müddet evvel Sehreminin-de yeğeni S en iyeyi öldüren pos ta müvezzii Kâmil hakkındaki dâvanın duruşmasına dün 1, in ci ağır ceza mahkemesinde de vam olunmuştur.
Gençlik bayramı hazırlıkları sona erdi
19 Mayıs Gençlik ve spor bay ramı hazırlıkları tamamen sona ermiş bulunmaktadır.
Dün öğleden sonra İnönü sta dında son olarak askerî liselerin ve erkek talebeliıı provaları yapılmıştı. İnönü stadındaki tö rene kız ve erkek liseliler Şeref stadındaki törene de ortaokullu lar iştirak edecektir.
★
Hani bir hikâye vardır, Harun* ü-rreşıd devrinde bir çam deviren - da inek böyle zevata o dovirlerde de rast lanırmtş! - bfr ıneoMcte zariflerden birine damdan dfişercesine sormuş;
— Yahu,, hani filan Acem şa‘ri var* dı, kızını çölde arslan parçalamıştı, ne oldu o adama?...
Zarif bir lahavle çektikten sonra
— Behey haneharab! cevabını vermiş, ipe, sapa gelmez lâflarının hnn* gi birisini tashih edeyim: Evvelâ ba-hismevzuu ettiğin zat Acem delil. A-rab şairi idi. Sonra kızını değil oğlunu, çölde değil, evinde, arslan parçalamadı, yılan soktu idil.,.
★
Biz de (Bir Dakika) içinde cevner ler yumurtlayan sayın ( D. N.* a hâ-hatırlatalım ki: evvelâ bahis mevzuu ottljğf söz bir (Roma lafı) de£ilf bil (şahıs lâfı) dır, o şahsın i s m cJÜI Sezar) dır, sonra (geldiler, görüştü* ler, yendiler* değil «geldim, gürdünij yendim ) demiştir. Binaenaleyh bu sa-e
yın D. N. nin, zaten bir hayli da* ğişlırmi, olduğu bu tarihi lafı, tek rar değiştirmesine lüzum yoktur.
FIKRACI
Siboney’in tahliyesi 8 saatte tamamlancS _--------------a • —
AT—11 Kansan tipi talim v« terbij’e uçaklarını getiren Sibo ney Amerikan uçak taşıt gemis nin, tahliyesi sekiz saat zarfıt da tamamlanmış ve gemi 25 ına yısta harektt etmek üzere Dol mabahçe önlerinde demirlemiş tir.
Siboııeyin mürettebat ve ssı bayları dün şehrimizin tarihî â bidelerini gezmişlerdir.
-------O------
Bugün daktilo müsabakası va
İstanbul Birinci Ticaret List sinde her ay yapılmakta ola daktilo müsabakasının bütün I) tanbula teşmili ve Istanbuld dakikada 75 kelimeden daha s ratli yazabilen herkesin müsabakaya iştirak ettirilmesi kara laştmlmıştır.
Bugün sat 15 de de sürat t zerinde yapılacak olan bu müs baka la Ma 111 kelime yani 55 harflik Türkiye rekorunun kır ması muhtemeldir.
Bir sandal devrildi, iki kişi denize düştü
Taksimde Yenişehir mahalli
• •
• •
sinde Kalasof sokağında 30 ııt marada oturan Viyolet adınd
evveli
t
t
18 vaşlannda bir kız
gün Heybeliada iskelesinden 1 raladığı sandalla yanında arka daşı Niko da olduğu halde gç meğe çıkmış ve bir aradık san dal devrilmiştir.
Niko ile Viplet denize düşmü lerse de boğulmak üzere iken e raftan yetişenler tarafından kurtarılmışlardıi’.
Kendi de cevabda: „
— Mehlika Sultan, meleğim.^ elmasım, anam babam!.. Kalb** kalbe karşıdır. Sen Leylâvsaıı. J» ben de Mecnûn. Ben de sensizi
lbirbğı etsinler: (Beyefendi bugün buraya uğramadı. Bakırko yüne gidçcektl; oradan telefon bile etti. Son trene yetişemem, otomobille köprüye iner, Uskü-dara geçerim dedi ) yini ezberle sinler.
Artık yüreği rahat} sabahı iplerle çekerek, tatlı tatlı hayal ler kura kura uykuya daldı. Her geecki gibi üç dört kere değil, bir defa bile su dökmeğe çıkmamıştı.
Horultuları veriştirirken, rüyasında yine Mehlika,
Kendi tâblrile (ligelte) - yâni dekolte - gömleğini giymiş, sırma saçları omuzlarına dökük, gözleri süzl|k, paloze göğüs mey danda, kolları bacekiarı çıplak, kiraz dudaklı ağzındaki inci dişlerini göstere göstere yalvarma da:
— Beyciğim hissemi al, alma, umurumda değil. Benim halim harab. Sana âşık oldum. )eni çıldırasıya seviyorum Sensi . \ a
Sesini kesmişti. Sanki uyumuş. Akimda hep Mehlika. Şu karan verdi:
Y'arm erkenden îstanbula hıe cek. Mısır çarşısından rastik, sarımsak kokusunu bastırmak için tepeli karanfil, Kasabvan ecza deposundan diş fırçası alıp yâr vefadan Neş’et Beyin Ak-bıvıktaki evine gidecek. Saçını, bıyığını boyıyacak. Sirkecide, Ikikapılı eczahhanenin karşısındaki perügârda sinekkaydı tıraş olacak; her tarafına kolonyalar serptirecek.
Bu meşgaleler dokuza kadar biter. Yazıhaneye uğrayıp uşağa, muhasebeciye, kâtibe ,Yahu-diye tenblh edecek.
Dün buy ıran tazeyle delikanlı gelince (Bizim beyefendi arkadaşı, dâva vekil Nes’et Beye gitti; 3İzi orada bekliyor- desinler. .
Yüz göz olmaya aıdırmıyarak adamlarına sıkı sıkı ikinci ten-bihi de geçecek:
Şayed karısı çıkagelirse ağız
buıunlarından ayırmazlar.
—4 Avrupa paşası, kumanda r mumandar diye zihninde büyütme. Çoğu meteliğe kurşun atıyor. Misâl diye gösterdiğin, bankerler, pavrikatorlar,
____Ağzınla tutuldun işte! Bo yuna ben bankerim deyip durur sun.
— iyi söylüyorsun ya... Bankerken sana dört elle sarılmışım. Cennet hurisin, gök yüzü ınelâikesi gibilere bile tükrüğü-mü atmıyorum ve atmam da. Bîr yeyip bin şükretsene...
Hemen yatıp yorganı başına çekti. Karısının beş parmağını bitiştirip (Tuzlayım da kokma) işaretini görmedi. (Hepsi ağız, martaval... Cennet hurisi, gök yüzü ınelâikesi gibileri bıraka-_lım, maymun, gudübet, suratına bir avuç leblebi atsan yere dirim iyecek karıda bile hayatın gider, bayatın kalır. Elverir ki tango hanımlardan olsun!) yollu •.■•izleri de duymamazlığa geldi
yasıyamam; dört kolluya yafıpg tahtalı köyü boylarım... Bana$ varmak mı istiyorsun? Baş us-g tüne: şimdi şerbetleri kayma-^ tıp, imamı çağırtayım, nikâhı-»* ımzı kıydırayım. O verin dibine^ batası ortağını istemezsen şuy dakikadan tezi ymk alıp almamak casma boşadım gitti. Benim de£ sen sultanımdan başka kimseyi^ gözüm görmüyor gebeıjnceye^ kadar da görmiyecek. Eğer gö-S recek oluraa tramvayın altında’* kalayım da yarı belimden aşa-b ğısını tekerlekler ikiye biçsin:^ 48 numaralı (Dilnişin) le iskelet arasında ezileyim de kasıklart-Ç mır alt tarafı hurdahaş olsun!?
------------ . - . 1 lama mayıklaması; bazıları gi-g bi yaptıklarını, yapacaklarını,ft düşüncelerini ayan beyan orta-^ ya vurması yok...
(Devamı var)
*
T(r*ı*( *
MAYIS 1948
V
kaplumbagın gönlü öyle için «bu sene üzüm çok ola -demesine benzer.
Baş kumandadan oraya gelecek, malzemeyi kendi teslim a lacak...
— işte yalanın kuyruklusu! Fransız kumandan horuzu, ba şma bağlayıp sokaklara. Allahın kırlarına düşmez; deppoy bekçisi gibi de şunu bunu teslim almaz. Maiyetinde bir sürü kişi var, onları gönderir.
Kavafzâde, içinde (Kulhü)
; yü çekerek yemini bastı: ; — Vallahi doğrusunu söylü
)/ yorum!
i (Amentû) yü çekip,
| —Billahi!
! Zıbanımın içine kurd girdi:
— Râya takımı, lan, madamalarını
sı yaparlar, her gittikleri yere [ taşırlar. Bu da elbette öylesi-[ dir. Desene ki, dünyalar senin. 1 Yahyacağız, iki dizi üstüne K cöktii-
I 5 - Sübhane Rabbiyel âlâ! | Kumandar kışını altmışına, yet mişine varmadan o mevkie ere | mez; altmışlık, yetmişlik nıo-5 ruğun da karısı acuzenin biri-I dir.
g Zıba, kahkahayı koyuverdi: | — Budala değilim ben. Sen vi nikâhlı kandan bahsediyor-g sun. Onlar dostsuz, postsua S durmazlar. Tiyatro kokonala-3 rından, civanlara kapatırlar,
1364
Rumi
Mayıs
5
SALI
114’7
I Hicri ‘Receb
9
Ruzı Hızır 13 - AY - 5 Gün 139
Vakitler
Ezanı
S.
9
4
8
12
1
7
Vasati S. D.
39
10
07
22
14
37
Bereket versin, uykuda sayıkv
Kok köm&rfl tevziatına başlandı
Halka kok kömürü tevziine dünden itibaren başlanmıştır.
\ Tevziat eski usuller dairesinle cereyin etmektedir.
Güneş Öğle ikindi Akşam Yatsı Inısâk
5
13
17
20
22
*3
T ü N î SABAH
• •
? 1'2 Haziranda «oaa )
( erecak Amerikan ka- J
( nunönun temdidi J
( is te n i y or |
( Los-Angelos: 17 (A.AJ 1
) Bugün demeçte bulunan )
( Birleşik Amerika Dışişleri (
) Bakan muavini George Al ) ) len, 12 Haziranda som e ( ? recek olan «karşılıklı tic-1 ) S cet an anlaşmaları» kamı ( i nu kogre tarafından yenil X
) jenmediği takdirde bunun, % J Amerikanın dış siyaseti c
Iiçin felâketli neticeler doğu c racağuu söylemiştir )
Ailen, »hükümetin iktisa c di iş ba liği programının ) belkemiği» diye andığı bu ( kanun yenilenmediği tak 5 düde, bunun Demokrasiler ( arasında İktisadî bir harbe ? sebep olacağı ve bu yüzden % Sovyet Rusyanın iktisadi ( bakımdan daha yüksek bir 5 mertebeye çıkacağın: söyle c miştir. )
Los-Angelosta dünya ti ( caret konferansı esnasın ) da bu demeci veren Dışişle ( ( ri Bakan muavini şunları ) ) belirtmiştir: s
[ Karşılıklı ticaret anlaş ( ( maları pragramınuı reddi S f eya zayıflatılması netice ? J inde şimdiye kadar elde S ) - dilmiş olan kazançlar cid f ( cLi surette tehlikeye düşebi S ? leceği gibi, İktisadî işbirli c ( ğinin akamete uğraması ve ) ) ayni zamanda, yirmi sene ( s evvel bir çok hercümerçle ) ? ıe sebep olan İktisadî har ( ) be benzer bir halin ortaya 5 | çıkması muktcmeldır (
S Dünya durumunun ka- ) i j arsız bulunduğu bu sıra ( ) da bu gibi bir inkişaf her 5 ( nalde dâvamıza çok zararlı 5 5 olacaktır. c
} Sovyet Rusya hükmü al ) | ıtna giren milletleri sılcıca ( ) birbirine bağıl iktisadi bir 5 | blok olarak birleştirmek ( ' kararındadır, bu ise mi'.let ) ,îrarası Komünizmin teca C vüzkâr niyetlerini gerçek- î ' Jeştirecek bir vasıtadır. ) Demokratik milletler, men ( r;ıat birliklerinden haber ) diz bulundukları, bir $ irleriçe rakip kesildikleri ) ç bu suretle karşılıklı ola ( k zayıf düştükleri takdir S ıdir ki totaliterlerinin ik s •adi kudreti üstün bir ) »rtebeye çıkabilir. » s İlen hitabesine şu suret ? )on vermiştir: \
Diğer milletler, ticaret ?
.ulaşmaları hakkındaki ka s ı. nuna dair kongrece alma- ? C e.ak karaı ı Birleşik Ameri- S ) kanın d ıs siyasetinin sami c i ınive» ve kudretinin müs- S ) net bir ifadesi sayılacak- c s fJT- 5
Ankarada duyulan top sesleri
•ara 17 (Hususi) — Bu ak-.at 17/30 sıralarında Anka-dört beş top atışı olmuş, bayram başlamamış oldu -top sesleri merak uyandır ia bunun stadyumda yapıl-olan 19 Mayıs şenlikleriyle vo prova mahiyetinde ol -anlaşılmıştır.
anbub an kaçırılan aksi Karabük!» yakalaneı
Ankara, 17 (Hususî- — Bundan bir hafta kadar evvel Is-tanbulda bir taksi otomobili, meçhul şahıslar tarafından kaçırılmış ve İstanbul zabıtasın-ca tahkikata başlanarak otomo bilin Aukaraya götürülmesi ih tuftali de nazara alınmış ve oto mobilin, eşkâli Aukaraya bildi-rilmiştir. , .
Ankara zabıtasının yaptığı araştırmalarda kaçırılan otomobilin taksi saati ve yedek lâs tiği bulunmuşsa da otomobili bulmak kabil olmamıştır. Bıı-r.un üzerine civar şehir ve kasa balarla.temasa geçilmiş ve tah k)kat sonunda otomobilin pilâ kasırım ve boyasının değiştiril rek Karabükte çalışdırılmakU olduğu anlaşılmış ve otomobili kaçıran sabıkahlaıdan Bahriyeli Kemal otomobille birlikte Karabükte yakalanmıştır.
Kongrede bir nutuk söyleyen parti Başkanı İngilterenin iç ve dış meselelerine tamas etti
Londra 17 (B.B.C.) — Ingiliz işçi Partisinin 47 inoi kongresi bu gün açılmıştır. Parti Başkanı olan İngiliz Müdafaa Bakanı Shinwell kongreyi açmış ve bir nutuk söylemiştir. Bilindiği gibi işçi Partisi şimdiki Ingiliz hükümetinin dayan dığı partidir.
I Scarborough’da açılan kongre -ye 1200 delege iştirâk etmiştir. Kongrede Yunan meselesi de görüşülecektir. Bugünkü toplantıda hazır bulunnuyan Bevin’in Çarşamba günü söz alarak dış siyaseti izah etmesi bekleniyor.
Shimvell'in nutku
Londra 17 (A.A.) — Bugün
Scarborough’da işçi partisi kongre sinin açılış töreninde söz alan Har biye Bakanı Slıinvell şunları söylemiştir:
« Muhasamatın sona ermesinden sadece üç yıl sonra tekrar harpten bahsetmek bir felâketten de daha bedter bir şeydir. Bu faşizme karşı yapılan savaşta ölenlerin hâtırasına hürmetsizliktir.
Bundan sonra Shinwell şöyle bağırmıştır:
«îngilterede olduğu gibi yaban cı memleketlerde de herkese şunu bildirmek isteriz ki, işçi partisi ar tık harp istemiyor. îş işten geç -meden anlaşmazlıklara nihayet vermeli ve şüphe havasını dağıt -malıyız.
Zira bu şüphe havasından bek lenmedik bir anda kolayca bir ih-
Dünyanın en büyük uçakgemisi inşa ediliyor
Atom bombası taşıyacak çok motörlii uçaklar geminin güvertesinde yer alabilecek
Bir-
Vaşington: 17 (A.P.)
leşik Amerikan donanması pek yakında dünyanın en büyük u-çak gemisini inşa etmeğe başla yacaktır. Temsilciler Meclisi si lâhlı servisler tâli komisyonu bu 65 bin tonilâtoluk uçak gemisi nin inşasile ilgili kanun tasarısı nı ittifakla onaylanmıştır. Donan maya mensup yetkili kaynakla ra göre şimdi serviste olan en büyük uçak gemilerinin iki mis li cesametinde olacak bu geminin inşası dört yıl sürecektir. U zun menzilli harekât kabiliyetini haiz ve atom bombalan taşıyacak çok motörlü ağır bombar dıman uçaklarının bu geminin güvertesini kullanabilecekleri tahmin edilmektedir.
Vaşington: 17 (A.A.) — A-merika 65.000 tonluk yeni bir u çak gemisi inşa etmektedir. Dün yanın en büyük uçak gemisi o
Türk - İtalyan ticaret anlaşması uzatıldı
Ankara 17 (A.A.) — Memleketimizle İtalya arasında mevcud ticaret ve ödeme anlaşmalarının süreleri 2 ay müddetle yani 30 Haziran 1948 tarihine kadar uzatılmış tır.
/ Prenses Elizabethin Paris
7 hayatı
7 ★ Paris: — Prenses Elizabeth
1 ve Edimbourg dükünün Paris ı teki ikinci ikâmet günleri Bü-( yük Elçi ve Leydi Harveyin şe t refleriııe verdiği akşam yeme t ğile sona ermiştir.
L Elysee sarayında verilen ziya 1 fet gibi Büyük Elçilikteki ye-/ mekte de 60 kadar davetli hazır 7 bulunmuştur.
( Biitün dominyonlar siyasî ) temsiİcilerile Schuman kabine | sinin bir çok erkânı dâvetli o ) laftık ziyafete iştirâk etmişler | d)r. (A,A.)
7 M-ı benzin deposunda infilâk ) Glenvood Spring (Colora ! d°) — Diin iki büyük benzin I deposunun patlaması yüzünden J en ** yüz elli kişi tehlikeli su I yanmışlardır. Maddî ha-
ı sar bir milyOn dolara yakındır. / Birinci deponun patlamasından ı sonra büyük bir meraklı kütle ’ si yangın yerine toplanmışlar
tilâf doğabilir. Dünya üçüncü bir harbe müsait değildir.»
İşçi partisi - Sovyetler Birliği arasındaki münasebetler hakkında Harbiye Bakanı demiştir ki:
( işçi partisi, Rusyanın geniş, sosyal denemesinde ona her zaman yardım etmeğe Çaltşmış ve Sovyet milleti tehdit edildiği zaman onu müdafaaya uğraşmıştır.*
Amerikanın Avrupava yaptığı yardımın Avrupa milletlerini Ame rikanın emrine tâbi kılacağını san manın büyük bir hatâ' olacağını teyid ettikten sonra Shinwell iç meselelere temas ederek şuna işa ret eylemiştir:
Millî geliri arttırmak lâzımdır. Bu sadece îngiltereııin millet olarak bâki kalması için değil, fakat ayni zamanda sosyal İslâhatımızın tekemmülü için de zaruridir.»
Devletleştirme meseleleri hak -kında Harbiye Bakanı şu beyanat ta bulunmuştur:
Bugünkü şekillerde devletleştirmelerin varmak istediğimiz he deflere intibak edeceklerini zannet mij'oruz. Devletleştirilmiş hiç bir endüstri, idaresi tam mânâsile De mokratik olmadıkça ve sosyal bir zihniyetle meşbu bulunmadıkça tatminkâr addolunamaz. Demok -rasisiz devletleştirmenin sosyalizm le alâkası yoktur.
lacak olan bu geminin başlıca üstünlüğü uçakların indiği güvertede inişe ve kalkışa mani o-labilecek hiç bir idare kulesinin bulunmayışıdır.
Milâno fuarı
Milano 17 (A.A.) — Büyük
bir muvaffakiyet elde ettikten son ra dün kapanan Milano ticaret fu arında, 30 milyar liret tahmin olu nan siparişler kaydedilmiştir. Bu mikdar geçen yıla nisbetle 10 milyar liret daha fazladır.
Yeni İtalyan Cumhurbaşkanı E-inaudi dün fuarı gezmiş ve seçil-diğindenberi ilk defa olarak halk arasında yaptığı bu gezide hararet le alkışlanmıştır.
Fuardaki Alman ticaret mübadelelerinin yarım milyon dolar ol duğu tahmin edilmektedir. Bu ra kam, muhtemel olarak İtalya ile Almanya arasında mevcud ticaret anlaşmasındaki siparişleri de ihtiva etmektedir.
İtalya ile Almanya arasındaki bu anlaşmada Hamburg'u yeniden bir ticaret merkezi haline getirmeğe doğru bir temayül görülmek tedir.
Alr^mlann üzerinde en ziyade iş yaptıkları mallar tıbbî ve teknik âletlerle kimyevî müstahzarat ve sitrik asit mubayaasıdır.
★ Cezair:
ve bu arada vuku bulan ikinci infilâk bir çok insanın hayatına mal olmuştur. (A.A.)
Cezair tarihi
Resmî gazetede
yayınlanan bir kararnameye gö re, özel surette cezairi ilgilendi ren bir konuda yazılmış en gü zel tarihî, ilmî ve edebî eserin muharririne verilmek üzere bir «Arab dili büyük edebiyat mükâfatı» tesis olunmuştur. Mükâ fat 50.000 franktır ve her beş yılda bir verilecektir. (A.A.) Fransa’da dini tedrisat mes’-clesi
Okullarda dinî
iz Paris: tedrisat meselesi hakkında Fran sız kabinesinde ihtilâf çıkmıştır. Başbakanın desteklediği halkçı Cumhuriyet Partisi bu meselelerin, bazı bölgelerde mahallî makamlarca halledilmesini istemiştir. Sosyalist Ba kanlar bu hususta mutâbık olduklarını söylemişlerse de bazı
Z8AYFA:3
Pazar günkü ders
■ •t
(Başmakaleden devam.) hane ile yerlerinde tutunmağa çalışıyorlar, seçim »erbestislnl ver -nıiyorlar, çünkü biliyorlar ki, dürüst bir intihab kendilerini silip süpürür. Matbuatın hürriyetini vermiyorlar, çünkü biliyorlar kİ, hür fikirlerin temiz rüzgârı kendi sandalyelerini havaya uçurur... Fakat Demokrasi hevesinden de vaz geçmediğimiz için bütün bunları yapmak ister görünüyoruz. Adil ve dürüst bir seçim kanunn hazırlamalı, iyi bir matbuat ka -nıınu düzenlemeli... Amma, bunları hazırlamak için encümenlerden, komisyonlara, komisyonlardan par ti gruplarına, parti gruplarından umumi heyetlere, tasarılar mekik dokumak ve böylece haftalar, aylar ve yıllar kazanmalı, hele matbuat kanunu için bütün dünya kanunlarını incelemeli, bu inceleme asgari bir insan Ömrü sürer. O zamana kadar da Allah kerim...
Göz göre göre bu açık oyun ve dalavere tam üç buçuk yıldır sürüyor. Saraçoğlusıı ile bir müddet oyalanıldı, Peker’i ile Demokrasi olur olmaz münakaşası yapıldı. Şimdi, Saka ile cenkleşiliyor. Bu hal daha birçok yıllar sürüp gidebilir. Muhalefetin artık cezri harekete geçmesi lâzım. Savsak -lama politikasına bir nokta koy -malı ve bahsi kapamalı. Yoksa memleket her geçen günle büyük faydalar kaybediyor.
A. Cemaieddin Saraçoğlu
u
Dünyanın en süratli uçağı
(Baştarafı 1 incide) de bildirtecek olan bir tarihte hükümet merkezinde de bir u-çuş yapacaktır.
Gloster Meteor tarafından el de edilen bir kaç rekoru zikredelim: 25 kasım 1947 tarihinde Ingiliz Hava Kuvvetlerine mensup olan bir IV Meteor uçağı Edinbuıg ile Londra civarında Bevingden arasındaki mesafeyi 30 dakika, 25 saniyede, yani va sati olarak 993 kilometre süratle katetmiştir. Meydandan ayrı lış. 7000 metre irtifaa kadar yükseliş ve iniş te bu müddete dahildir. 16 Ocak 1948 de Londra ile Paris arasındaki mesafe 21 dakika 11 saniyede, 21 Nisan da da Brükselle Kopenhag arasındaki mesafe 45 dakikada kat olunmuştur. Hayret uyandırıcı bu sürat nisbetleri dünyanın alâ kasını çekmiş bulunmaktadır. Bir çok memleketlerde, ve bu a rada Holanda, İskandinavya ve Uzak Şarkta bu gibi uçuşlar ter tip olunmuştur. Bu av uçağı ha li hazırda yegâne imal olunan u çaktır.
IV Meteor modaleni iki Rolls Royce Dervvent V tipinde gazlı türbin tahrik etmektedir. Uçak yukarıdaki rekorları tam harb techizatile elde etmiştir, teehizatile elde etmiştir.
lstanbula gelecek olan Gloster Meteorun İngiliz havacılığının en mümtaz simalarından olan »Bili»» Watertonun idaresinde bu lunması çok muhtemeldir. Kendisi bir çok rekor kırmıştır. Bir çok uçuşlarında saatte 1000 kilo metre süratte erişmeğe muvaf fak olmuştur.
Mucize denilecek olan bu uça ğın çıkabildiği irtifa nisbetleri ve çıkış süratini dakika olarak zikretmeği faydalı buluyoruz: Müddet
1 buçuk dakikada 3 dakika 3 5.8 dakika
10 dakika
aUNVV- atğa8
irtifa
3050 metre 6100
9140 12190
-j- cc.
I
Güney Ameri
lan, hükümet okullarında dinî tetrısatın tamamile yasak edil meşini taleb etmişlerdir. Komü nistler bu Bakanları desteklemişlerdir. Bununla beraber baş bakan, bu meselenin bir devlet meselesi haline getirilmen«esini rica etmiştir. (A.A.)
Kir uçak kazası
iz Londra:
ka hava kuvvetlerine mensup bir uçak bağımsız. Orange dev leti topraklarında bir dağ üze rine düşerek parçalanmıştır. Bütün yolcular ve mürettebat
ölmüştür. (A.A.)
Çin Parlâmento /laçkanı
İZ Nankin: — Sun Yat Senin oğlu Dr. Sun Fo bugün mey ile parlamentoya başkan seçiİ miştir. (A.A.)
/lir orkestra şefi İspanyada
iz Nevyork: — Dünyaca ta nınnuş orkestra şoflerinden Jo se Iturbi İspanyada konserler vermek üzere diin uçakla Mad
Türkiyenin Marşal plânındaki mevkii
Harbde hiç zarar görmemiş İsvi çre ile ayni muamele görmemizden doğan neticeler tekrar gözden geçirilecek
Ankara İT (Hususî) — Avrupa İktisadî işbirliği teşkilâtının harpten iktisaden çok kuvvetli o-larak çıkmış olan İsviçre ve Por-tekize iktisadi yardım hususunda ayni muameleye tâbi tutulan Tür kiyenin durumunu yeni vesilelerle gözden geçirerek izah edeceği u-mulmaktadır. Memleketimiz esa -sen azası bulunduğu bu teşkilâtın yedi kişilik icra komitesine de seçilmiştir.
Bu münasebetle Amerikanın 940/947 yıllan zarfında memleke timizde 41 mllyt n dolarlık kredî çıçmış olduğu ayaca askerî mahiyette mühim yardımlarda da bu lunduğu, bu vesile ile belirtilmektedir. Bu yardımlar şunlardır:
A — Türkiye hava meydanlarının İslahı için eksper - împort bankda açılan üç milyon 60 bin dolarlık kredî henüz kullanılma -miştir.
B
Bazı tesisler için ayni ban
Şeker buhranı yok
(Baştarafı 1 incide 1 bayaalann, piyasada yarattığı sun’î bir buhranın sonucudur. . Yaratılan bu sun’î buhranın bir neticesi olarak muhtelif yer lerde darlık husule geldiği gö-Tütynesi izzetline vatandaşların ihtiyaçlarını emniyetle karşılamak üzere geçici bir süre için şeker satışlarının tanzimi, hükümetçe kararlaştırılmıştır.
İJu karar gereğince halkın, imalâtçıların ve müesseselerin ihtiyaçlarını karşılamak üzere şimdilik aşağıdaki tedbirlerin alınmasına zaruret hasıl olmuş tur.
1 — Bakkallar, âzamî beş yüz kiloyu geçmemek üzere, doğrudan doğruya Şeker Şirketinden şeker alacaklardır.
2 — Bakkallar, her müracaat
• •
Bakkallar, her müracaat ta müşteriye âzamî bir kilo olmak üzere şeker verecekler ve alanların hüviyet ve adreslerini ( bir deftere kavdedeceklerdir. |
3 — Esnaf Cemiyetlerine bağ lı istihlâk ve imâlât yerlerde Ticaret Odasında mukayved fab rikaların günlük ihtiyaçları, a-lâkalı teşekküllere tesbit ettirilecek, ihtiyaçları doğrudan doğ rüya Şeker Şirketince sağlanacaktır.
4 seselerin ihtiyaçları da yine Şeker Şirketi tarafından karşılanacaktır.
Vilâyetçe alman bu tedbirlere aykırı hareket edenler, hakkında Millî Korunma kanunu gereğince takibat yapılacaktır.
Yukarıda belirttiğim veçhile bugünkü durum sun’î olarak yaratılmıştır. Sayın halkımız, nor mal ihtiyacdan fazla şeker almadığı takdirde hiçbir sıkıntı bahis mevzuu değildir. Şeker fiyatlarının artacağı ve şeker dar İığı başlıvacağı yolundaki şayi-; alar, sun’î buhran yaratmak zorundaki gavreperin tezahürlerinden başka bırşev değildir.
Diğer taraftan, Şeker Şirketinden evvelce şeker miibayaa etmiş toptancılara aid ardiyeler aranacak ve mübayaa olunan
üzere şeker verecekler ve
Resmî teşekkül ve mües-
ride hareket etmiştir
Arjantinli orkestra şefi bu turnesinden sonra temmuz ayın da nlgiltereye gidecek ve orada da bir çok konserler verecektir.
(A.A.)
Motosiklet yarışı
★ Londra: — İsviçrede ya pılmakta olan motosiklet yarış laı ında birinciliği ve büyük mü kâfatı lngilizler almışlardır. Ya , rışa girenlerin adedi 500 don fazla idi. (A.A.)
Japonyamn iktisadi kalkınması
İZ Tokyo: — Japon hükümeti önümüzdeki beş seııe için 'de tahakkuk etmev •)'* memleket iktisadiyatını harbilen evvel ki seviyeye ulaştırmak üzere bugün plan teklif etmiştir. ı
Japonyanm kalkınması başlı * 1 ca sanayi sahasında ecııcbî ser l mayeye dayanmamaktadır. Plân da bugünkü enflâsyonun önlen mesi ve sanayi ve nakliye nıele leleıinin biran evvel halli der piş edilmektedir.
Japon iktisadiyatının harp-deıı evvelki .seviyeye ulaştırma ya ınatut her ı laıun evvelâ mut1 tefik makamları tarafından tas 1 vip edilmesi lâzımdır. (A.A.) |
♦
i
kada açılan 25 milyon dolarlık kre di, bunun mühim kısmı Demiryolları malzemesi için kullanılmıştır.
C — Gemi satın almak için denizcilik komisyonunun açtığı iki milj'on 919.811 dolarlık kredi hep kullanılmıştır.
D — Denizcilk komisyonundan alınmış gemilem tamir ve tadil iil kelerdeki fazla harp malzemesini tasfiye ofisinin açtığı 10 milyon dolarlık kredi mühim bir kısmı kul lanılmıştır. ,
F — Türk - Yunan akken yardım kanunu mucibince Türkiyeye ayrılan 10 milyon dolarlık tahsi -sat bunun beş milyonu stratejik yollarda sarfedilcektir.
G — Bu defa Marşal yardım kanunile birlikte kanunlaşan Türk askeri yardım tahsiatı mecmuu 275 milyon olmakla beraber ne miktannın Türkiyeye ayrılacğı he nüz malûm değildir.
şekeri halka intikal ettiımiyen-ler hakkında şiddetli cezalar tatbik edilecek ve bundan böyle de perakendeci bakkallar şiddet li bir murakabe altında bulundurulacaktır. .
Şeker tevziinde karne usulünün ihdası şimdilik bahis mevzuu değildir; esasen on güne kadar şehrimize külliyetli mikdarda şeker gelecektir. Bu takdirde normal vaziyetin avdet edeceğine inanmaktayım.»
Cumartesi güııündenberi durdurulan şeker satışlarına muhtemelen bugün öğleden sonra ve ya yarın başlanacaktır.
Eski içişleri Bakanı Fa k Öztrak
CRactarnfı 1 İncide) 5.1948 tarihli İstanbul gazetelerinin hemen hepsinin ve bu ara da muhterem gazetenizin ayni tarzdaki yazılarından anladım. O toplantıya aid tutanağın aynen neşri benim ricam üzerine grupumuzca kararlaştırılmıştır. Bugünlerde benim sözlerimin tamamı umumî efkâra ar-zedilmiş olacaktır.
Onların hülâsası şudur:
«Yeni şartlara uymıvan mevzuatımızda lüzumlu olan tadilleri yapmakta tekaddiim ve teşebbüs muhalefete bırakılmakla hatâ ediliyor. Hürriyet Misakı-nın aleyhinde bulunulduktan sonra onun muhteviyatını muha lefetin devamlı telkin ve propagandaları ve hattâ tehdidleri a-rasında kademfe kademe tahakkuk ettirmekle adetâ hürriyet rnisakını tahakkuk ettirir bir vazivete düşmek partimizin men fantine değildir. Misak muhteviyatının hepsini yaptık. Şimdi de sonuncusunu gayri tabiî bir şekilde yâni, hükümet teklifinde yok iken muhalefetin şort meydan okumaları sırasında vanmağa kalkmak hzıtâlıdır. Se cim kanunu çıksın, Memurin Muhakemat kanunu tadilini de hükümet getirsin ayrıca görüşelim.»
Bir arkadaşın bana cevab o-lan sözlerine karşılık olarak da:
«Sıkıyönetimi kaldırdık zaten faydasız bir şeydi, iskân kanununun malûm maddesini kaldır dik. Ben zaten onun taraftarı değildim. Hattâ mes’ul mevkide iken onu tatbik etmedim. Polis vazife ve salâhiyet kanununun hududsuz ve kayıdsız olan 18 in ci maddesini de yine içişleri Ba kanı iken tatbikatta lıududla-
, dım ve kayıdladmı. Memurin Muhakematı kanununun bugün-
kii halile tâdile mulıtac olduğunu da kabul ediyorum; amma yapılacak ve yapılması lâzım olan şeyleri biz kendi teşebbüs ve kararımızla ve tabiî bir şekilde yapalım. Buna muktediriz, arkadaşlarımız ve vasıtalarımız itibarile muhalefetten daha zl-vade müsaid bir vaziyetteyiz. Âles’ulivet de bizim üzerimizde dır. TekaddÜm ve teşebbüsü baş balarına bırakmak hatâdır, bizi zayıflatır.» dedim.
işte benim sözlerimin hülâsası bundan ibarettir.
«Memurin Muhakematı kanunu kalkarsa seçimde partimiz kaybeder» yollu bir sözü ben söylemedim. Grupıın evvelce kabul ettiği gizli oy, açık tas-J nif esasının da aleyhinde bıılun( medım. Partimin muvaffakiyeti j mevzuatın himayesine değil 1*»®,
Iaal[yet
Dünkü fevkalâde toplantıda Bayar da hazır bulundu
D. P. İstanbul teşkilâtının pn zar günli Taksim meydanında seçim kanununun tâdili hususun da yaptığı miting neticesinde U idar kuruluna hükümet nezdin-de teşebbüslerde bulunması i-Çin solâhiyet verildiği malûmdur.
D. P. il idare kurulu, dün fev kilide bir toplantı yapmıştır. Genel Başkan Celâl Bayar ve Re fik Koraltanın da hazır bulundu ğu bu toplantıda il idare kurulu tarafından seçim kanunununua süratle tadili için Cumhurba^ kanhğına, Başbakanlığa ve Meo lis Başkanlığına telgraf çekilme sine karar verilmiştir.
Telgraf aynen şöyledir: Sayın Cumhurbaşkanlığına Ankara
Bir siireti Başbakanlığa, bir sureti B. M. M. Sayın Başkanlı gına:
— 16/5 948 pazar güpü 60 bindan fazla İstanbullunun işti-rakile İnönü Gezisinde yapılan miting sonunda ittihaz olunan karara uyarak ve halkın verdiği selâhiyete binaen Kurulumuz, sc Çimlerin gizli rey ve aleni tasnif esasları dahilinde ve adli mu rakabe altında yapılması ve se çimde vazifeli olanların memurin muhakemat kanununa tabi tutulma maları için seçim kanununda gerekli tadilâtın biran ev vel tahakkuk ettirilmesini temen ni ederiz.»
D. P. İstanbul İl İdare Kurulu Başkanı A. Münih Berkan
Müstakil Demokratlar grubunun tebliği • Ankara, 17 (Hususî) — Mecliste resmen teşekkül etmiş, o lan Müstâkil Demokrat Grupu sekreterliği bu akşam aşağıdaki tebliği yayınlamıştır:
1 — Demokrat Milletvekillerinden Enis Akaygen (İstanbul) General Sadık Aldoğan (Afyon), Hazim Bozca (Afyon), Ha san Dincer (Afyon). Necati Erdem (Muğla), Ahmed Oğuz (Es kişehir), Doktor Midhat Sakar oğlu (Muğla), Ahmed Kemal SılivdjÖİ (İstanbul), Ahmed Tahtakılıc (Kütahya), Yusuf Kemal Tengirşek (Sinob ile Demokrat Parti merkez haysiyet divanınca tüzük hükümleri ve parti menfaatlerine aykırı olarak verilen çıkarma karannımn tesbiti için büyük konerrenin derhal toplanmasına mütedair temennilerinin terviç edilmemesi sebebile Demokrat Parti mec lis errupundan ayrılmış bulunan Mehmed Aşkar (Afyon), Asam Gürsu (Muğla). Hacı Rıza Kır-sever (Çanakkale). Şahin Lacin '(Afvonİ, Bahaeddin öğütmen (Edirne), Mehmed öktem (Edir ne), bir araya gelerek demokrasinin süratle taahkkukuna ve biitün icablarile gelişemesi yolunda samimî ve muvazaasız çalışmak maksadile Büvük Millet Meclisinde Müstakil Demokratlar grupunu teşkil etmiştir.
2 — Başkan seçimine lüzum görülmevip her toplantıva alfabe sırasile üyelerden birinir bış kanlık etmesi kararlaştırıl m ıştır.
3 — Grupta bir sekreterlik bürosu teşkil edilmiş ve gizli ovl.a vamlan seçimde sekreterliği Kiitahva Milletvekili Ahmed Tahtakılıc ve sekreter yardımcılığına da Afyon Milletvekili Haşan Dincer ve Hazim B-c'j getirilmişlerdir.
Bir İsveç arkeoloji heyetinin yapacağı araştırma
Ankara, 17 (Hususî) — Tama mış bir arkeoloğ olan İsveç Ve liahdi S. A. R. Güstav Adotf Türkiyedeki eski eserlere bü -yük bir alâka göstermektedir.. İsveç Veliahdinin tavassutu va şalâhlvetli makamlar nezdinde-ki teşebbüsü sayesinde Uppaala Üniversitesi profesörlerinden Axel Persson idaresinde bir ar İdeoloji heyeti Muğla vilâyetine bağlı Milâsın Labranda mevkiinde bir kazı yapacaktır. Profc sör Millî Eğitim Bakanlığile t* maşlarda bulunmak üzere şehri m ize gelmiştir.
di çalışmasına bağlı olduğunu bilirim.
Bu yazılarımın muhterem g • zetehizde neşrini saygı ile r ederim.»
Tekirdağ Milletvekili Fayık Öztrak
4
rr
1
o
i
I
*4
Germencikle D. Partinin galebesi
Bayındırda D. P faaliyeti arttı
kasabamızda yapılan muhtar seçimim Demokrat Parti kazandı. C. H. P. nin tazyikleri boşa gitti
Germencik: (Hususî) — Ger meücik ilçesinin Bozköy muhta nmn istifası üzerine 15-5-948 gününde yapılan seçimi (105) oyla yüzde 99 çoğunluk köyün D. P. başkanı Mehmed Ulusoy kazanmıştır.
Pe’ker iktidarı zamanında bu köyde Demokrat Parti teşkilâtı nı kuran Mehmed Ulusoy ve arkadaşlarının müteaddit defalar ilçe merkezine celbedilip neza -rete atılmalı ve dövülmek gibi bir çok kanunsuz hareketlerle iş Rence edildiği adli makamlara ve matbuata da aksettirilmişti.
Hak ve hürriyet dâvasına atılan vatandaşlar üzerinde kanun suz baskı ve işkeııse yapan iktidar partisinin gelecekteki âkıbe tinin işte bu muhtar seçimleri bir örnek teşkil etmektedir.
---------o---------
Geçen
EdremidiR, Yaşyer köyünde C. H. Partisinden 70 kişi istifa etti
Edremid; (Hususî)
pazar günü ilçemize bağlı Ya§-Ver köyüne ilçe idare kurulu ile bc ıaber bir çok partili vatandaş, giderek köylü vatandaşlarla bir naspihal yapıldıktan sonra ilçe başsam Dr. Muharrem Tunçay, ikinci başkan Hüseyin Acıkan ve ilçe idare kurulundan Muhsin Bilen taralından birer konuşma yapılmıştır. Konuşmaları müteakip C. H. P’ sine ka yıtlı buluna ve aşağıda isimleri yazılı olan Yaşyer halkı tama-1 men C. H. P. sinden istifa ede-rek Demokrat Partiye geçmişler dir. istifa edenlerin isimlerini sı rasile bildiriyorum.
İsmail hum, Ayşe Kum, Durmuş şaıas, matına şaıas, nüse ym luauıın, luasaıı indirim, xusul Arı, Ah ati, Adıl lepe, irsale Tepe, fauna Duzcam, uuennıed ıJuzcam, .Şenle Düz-çaın, navva nuzçan^ nuseym ıvartal, Kamazan ıvaı ısı, mu- | sa Kanat, Ummühan Kanat, Um I mü Kanat; Ali Osman Çınar, Ay şe Çınar, Mahmud Çınar, Medine çınar, Haşan Ay, Ayşe Ay, Ahmed Bakır, Medine baaır, rıa lil Bakır, İbrahim Bakır Haşan Kanat,, batma Kanat, Alı Aydın, JLmine Aydın, Mustafa A-teş, Hamfe Ateş, Hüseyin Gen-ger Gülsüm Genger, Halil Gen-ger, Haşan Karapmar, Ayşe Ka rapmar, İbrahim Aynacı, M. A li Ergün, Mehmed Gündoğdu, Mustafa Gündoğdu, Hüseyin Yıl dınrn, Murat koç, M. Ali. Müı-sal, Hüseyin Dal, Gülsüm Ay Hüseyin Andıkkaya, Mehmed Karayaprak, Haşan Ateş, Ali Yay, Mehmed l-.nbaş, Mehmed Balar, Mustafa Kıryayla, Esman Kıryajia, Osman Yalçın, Hüseyin Glilsor, Mehmed Gül-snr, Aluucd Güııeç irsale Kılıç Mehmed Knıç, Mustafa Kaçar, İhrahim Kaçar, Mehmed Tolu, Mustofa Tulu, Mehmed Gülsor, Fatma Baş, Muctafa Baş.
Tevfîk Ulutürk
Demokrat parti kaza teşkilâtının yirmi üçüncü ocağı
~ . — t «• İ ••
partililerin huzurile açıldı* Törene köylü kadınları da i_
Bayındır. (Hususî) — Geçen pazar günü D. P. ilçe teşkilâtımızın 23 üncü ocağı Hasköyde kalabalık halk kütlesinin iştira ki ve pek parlak bir törenle a-çıldı.
200 den fazla Bayındırlı hava mn yağmurlu olmasına bakmadan, çamur deryası haline gelen yollan nazarı it ibare almadan iç ten gelen bir istek( kalbde Demokrasi ateşinin harareti ile partilerinin bir ocağını daha aç mak üzere Hasköye koştu.
Burada bilhassa dikkatimi çe ken nokta, köylü kadınların tar lasındaki çapasını, evindeki işini bırakarak köyün yoluna kadar Bayındırdan gelen kafileyi çoşkun tezahüratla karşılaması oldu. Gözlerimizi yaşartan bu manzara: köylerimizin erkeğin den başka kadınlarının bile altık bu dâvanın kudsiyetini, doğruluğunu anlamış ve bütün kalbi ile D. P. ye bağlı olduğunu
işlerini bırakarak geldi
gösteren bariz bir misalinden başka bir şey değildir .
Merasime evvelâ ödemiş gezi sinin dönüşünde kamyon kapası neticesinde ölen arkadaşımız Sü levman Dereköyün ruhu için bir dakikalık tazim sükûtu ile baş lanmış ve sonra istiyen her va tandaşın konuşması için kürsü serbest bırakılmıştır. Bu arada bir çok kimseler konuşmuş, C. H. P. nin 25 sene içindeki fena lıkları bir kere daha tekrarlan mış, üçüncü partinin bir Kin parti sinden başka bir parti olmadığı izah edilmiş ve Türk milleti bij bütün halinde D. P. etrafında kaldıkça geçen 25 senelik tarihin hiç bir zaman geri dönmiye ceği belirtilmiştir.
Millî oyunlar ve millî havalar dan sonra Hasköyün çoluğu, ço cuğu, kadını, erkeği misafir ka fileyi karşıladıkları yere k^dar uğurlamalardır.
Kemalpaşada bir dayak hâdisesi
Hakikata ujmıyan ifade «erdirilmesi için bazı yurddaşların (.övüldükleri ileri sürülüyor
Kemalpaşa: (Hususî) — Üç gün evvel ilçeye bağlı Cumalı köyde bir hâdise olmuştu. Sinek köyden Muharrem Topuz adında bir Demokrat vatandaş Cu-mah köy camiine giderken Halk Partili Haşan Hüseyin Kırca a drnda bir şahsın tecavüzüne uğrayarak başından yaralanmış, bu yetmiyormuş gibi Halkçılar tarafından Demokrat Parti bina sı taş yağmuruna tutularak camlan kırılmıştır. Bu hâdisenin tahkikatı için Cumalı köye gönderilen üc jandarmanın tarafsız olarak tahkikatı devam et tirecekleri yerde, köy odasında ve muhtarı ile birlikte celbettik leri vatandaşları hakikate aykı rı ifade vermelerini temin için tazyik ve baskı yaptıkları mağdurlar tarafından iddia edilmek tedir. Nitekim jandarma Kâmii
Kemalpaşa: (Hususî)
tarafınman Mehmed Dönmez
Cumahkö/ü halkının taşa tuttuğu adam
Kemalpaşa- (Huıusî) — Ke-malpuş.'iun Sinek köyünden Mu harrem Topuz aumda bir rençper akşam namazmı kılmak için gittiği Cumalı, köyünde bir te cavüre uğrayaıak İaşından ya-ralanihivtn-. Yarak köy Demokrat I’arLi ocak binasına sığınmak isteyince bazı şahıslar tara fından taş yağmuruna tutulmuş tur. Ne muhtar n(. do bekçi hâ dişiye alâka gcsteımemişierdû Savcılığa mıiru^.at eden müste ki hâdisenin particilik yüzünden vuku hulduğunu iddia etmekte diz.
I ■
Merale
-------o
Balıkesir mamlekl hastahanesi ücrete tâbi tutuldu
Balıkesir: (Hususî)
he’ hasta Lanet-i 94 yatakla Ba-lıR-sire kifayet etmiyor diye feryat ederk- n, maaselef gerek li te t birler alınacağı yerde bu keıre Memleket hastahanesi üc rete tabi tutulmuştur. Bir gece lik yatak bedeli 4 liradır. Fah-rihâl kâğıdı ile Fakir oldukları W isnat edenler hastahanede her
Hâlâ eski devir
------------o---- Balıkesir de C.H.P. gazetesi zorla abone kayıd ettiriliyor ve muhtarlardan paralar Januarma ile tahsil ettir iliyor muş
Galıkeair: (Hususî) — Şehri mizde intişa retmekte olan C. H. P. taraftarı (Türk Dili) gazetesinin tahsildarlığını jandaı-mala nn yaptığını müteaddit defalar haber vermiştik. hâl, yine devam etmektedir. Dün Ertuğ-rul Bucağına bağlı Karakavak köyüne giden bir jandarma eri (Türk Dili) gazetesinin yıllık a-boııe makbuzunu köy ihtiyar be yetine vererek zorla para tahsil etmek istemişsede ihtiyar beye ti köylerinde zorla sattırılmak istenen bu gazeteye ait makbu zu kabul etmemiştir. Jandar-da köyden uzaklaşmıştır. Köy ihtiyar heyetinden (Cüneyt Şen türk) bu hususta şikayetine merci aramaktadır.
-------o-------
Kuşadasında dikiş Kursu gezi sergisi
----o----
Törende İzmir Kız Enstitüsü öğretmenleri ve kalabalık bir halk bulundu
a dında bir vatandaş tokatlanmış, Haşan Ali Baysal adında diğer bir Demokrat da bekçi tarafından sürüklenerek köy odasına getirilmiş ve tehdit edilmiştir.
Ufacık köyle bu nahoş hareketler vatandaşların heyecanını mucip olmuştur.
Dün ilçeye gelen bir mağdur kafilesi savcılığa müracaat ede ıek göz yaşları arasında hâdise nin fecaatini anlatmışlardır.
C. Savcılığı derhal harekete geçerek müracaatçıların ifadele rine müracaat etmiştir. Bu ara da idare âmirlerinin kaygısızlığı bariz şekilde görülmüştür.
Sinek ve Cumalı köylüleri, bu durum karşısında endişe içinde diler. Hâdise ayrıca İçişleri Bakanlığına bildirilmiş ve bir müfettişin ilzamı istenmiştir. .
İzmir Tüccar Klubü faaliyete
i
Mayıstan itibaren faaliyete geçsn tüccar Klabû â zalar arasınaa anlaşmaz. ık baş gösterdi. Su arana
Banka
İzmir: (HuSllSÎI on ret ve Sanayi odasına 800 bin I liraya yakın maletiği ve bu mti esseseyi, memurlarının maaşını verebilmesi için tüccar aidatları nı bir misli arttırmak mecburiyetinde bırakan tüccar klübü 1 Mayıstan itibaren açılmış bulun maktadır.
îzmirin büyük bir iktiyacını karşılayacağı için faaliyete geçmesini sabırsızlıkla beklediğimiz klübün idare heyeti içerisin de bir takım anlaşmamazlıkla-nn çıktığını öğrenmiş bulunuyoruz.
Tüccar klübünü personel kadrosu yapıldığı sırada vazife almak için müracat eden bir çok kimseler arasında iktisadi devlet teşekküllerinden birinin emek li müdürlerinden olan ve geçen sene ilimizde çıkan gazetelerden birinin idare müdürlüğünü yapan tecrübeli ve şayanı itimat bir zat dört ay evvel bu klübde bjr vazifeye tâyin için Ticaret Odası başkanlığına istida vermişti.
Klübün o zamanki müessisler kurulu tarafından yapılan incele meler sonuncuda bu zatın matlup vasıtaları haiz olduğu kanaa tine varılarak klübün küşadın-da işe başlamak kaydile kontro lörlüğe tâyinine karar alınmış ve keyfiyet üç buçuk ay evvel kendisine tebliğ edilmişti.
Klübün açılmasına sabırsızlık la intizar eden bu zat. ninayet
■ 1 ■ 1 _ _ ■ L- -_1_J . ■ ■■
gece için 2 lira ücret vereceklerdir.
Sağlık Bakam Behçed Uzun nazarı dikkatini ceîbederiz.
bir
Müdürleri
İzmir Ti-ı
ME
• »
»(
4
Kuşadası, (Hususî) — 7 Aydan beri faaliyette bulunan Kuşadası 65 No. lu Gezici Köy kadınları dikiş - biçki kursu sergisi 9 Mayıs Pazar günü parlak bir törenle açılmıştır.
Törene İzmir Cumhuriyet Kız Enstitüsü müdür muavini ve müfettişinin başkanlığında 25 öğretmen ve 25 son sınıf öğrencisi ser gi dolayısile İzmirden Kuşadası na gelmişler, misafirlere birinci ilkokul salonunda bir öğle yemeği verilmiş, saat 13 de Halkevi bandosunun çaldığı İstiklâl mar -şmdan sonra törene başlanmıştır.
Kaymakamın dikiş kurslarımı -zın ve sanat okullarımızın genç kız ve kadınlarımızı yetiştirmek ve millet seviyesinde daha rahat sıhhatli, refahlı ve zevkle yaşa -mak hususundaki yüksek faydala rını açıklıyan nutkundan sonra öğretmen Naciye Akıncı davetlilere hoş geldiniz demiş ve sergi kaymakamın eşi tarafından şiddet li alkışlar arasında açılmıştır.
Sergi davetliler için büyük bir sürpriz olmuş, davetliler Kuşada-eının sanatkâr kızlarının meydana getirdikleri ince işlere hayran kal mışlardır.
Bilhassa içlerinde Cumhuriyet Kız Enstitüsünün moda, nakış ve diğer öğretmenlerinin bulunduğu salâhiyetti kimseler eserlerinin her hangi bir akşam sanat okulu ve hattâ Enstitüdeki işlerle mukaye se edilebileceğini söylemişlerdir.
Sergiden sonra davetliler izaz edilmiş, bu yıl mezun olan 54 kişiye törenle diplomaları dağıtılmış tır.
Başta öğretmenleri olmak üzere öğrencileri tebrik ederiz.
Su istifa ettiler !
açılma gününün gazetelerle ilân I edildiğini görünce, başlayacağı vazife hakkında direktif almak üzere klüb müdürüne müracaatında kulübün idare kurulu başlandığı tarafından bu vazifeye başkasının tayin edildiğini esefle öğrenmiştir.
Bu zatın mâruz kaldığı vazi -yet garip olduğu kadar, başkanın "Halk Partisi bu adamı istiyor, burası partinin malıdır » »gi bj mütalâalar beyan etmeği iti-yâd eylemiş olması da iştiğra-ba şayandır. Bununla beraber eski idare heyetinin almış olduğu bir karara karşı yeni idare heyetinin nakıs bir karar dahi almamış olmasına rağmen başkanın bu suretle hodbehod hare keti eski ve yeni heyet kararlarına hiç de kıymet ve ehemmiyet vermemek ve bilâkis onların şerefile oynamak cüretkâr lığını göstermekten başka bir şe ye hamledilemiyecektir.
Haber aldığımıza göre bu ve diğer bazı hususlardan mütees sir olan idare heyetinden ziraat bankası müdürü hay Naci ile Merkez bankası müdürü Bf^ Ni yazi klüb idare kurulundan isti fa etmişlerdir.
îdare heyeti üyeleri arasında daha ilk günlerde zuhur eden bu anlaşmamazlık îzmirde müş-bet çalışmalarile sevilmiş iki kıymetli âzanın istifası klübün i dare kurulunun müstakbel çalış maları hakkında endişeler yaratmaktadır.
Ayrıca, klübün açılışını müteakip klüb müdürü Bahrinin ve aşçı başının da istifa etmeleri dikkate değer telâkki olunabilir.
Bergama Kermesi . bayramı başlıyor
21 Mayısta başlıyacak olan kermesi şsalikleri
bir hafta müddetle tehir edildi
'---------o------
Bergama (Hususî) — Bergama nın ou ikinci Kermes şenlikleri 29 Mayıs Cumartesi giinü açılacak, pazar ve pazartesi günler devam edecektir.
Bergamauın tarihî varlığı için - | de zengin bir forldor ve halk musikileri kaynağı olan Bergama ker mesi, bu on ikinci yılını mükemmel bir programla kutlayacaktır.
Kermes şenlikleri 29 Mayıs cu martesi günü saat 13 de açılacak, ayni gün saat 17 de Asklepyon a-çık hava tiyatrosunda İzmir şehir tiyatrosunun takviyeli bir kad rosu tarafından «Elektra» temsil edilecektir.
Ayni günün gecesi saat 22 de millî bir kıyafet balosu verileceği gibi yine ayni gece muhtelif alan larda oyunlar ve eğlenceler devam edecektir.
30 Mayıs pazar günü sabain sa at 8-11 arasında Antikitler gezisi, Bergama müzeleri müdürü B. Os man Bayatlı refakatile ve onun i zaiıatile yapılacaktır.
Diğer taraftan pazar sabahı sa at 10 da cirid ve cop oyunları, sa at 17 de halkevinde temsil, saat
22 de oyunlar ve eğlenceler devanı edecektir.
31 Mayıs pazartesi günü Kozak yaylası günü kutlanacaktır.
Mes'ııd bir evlenme
Gazeteci arkadaşlarımızdan Bi -lal Akbanın kızı Ülker Akba ile Bahçeli evler Nahiye Müdürü Şükrü Urasm oğlu, Ziraat Bankası müfettişlerinden İhsan Urasın evlenme töreni bugün Ankara II. de akraba ve dostlan arasında yapıl -mıştır, tarafeyne Saadetler dileriz.
Bazı san’at eserlerinin çıplak zavallılığı karşısında m inek krd bizzat san’atkânn yapamadığını yapmak yani herşeyi yeniden düşünmek ve duymak mevkiindedir. Sa-n’atkârı, pasif ve dilsiz bir belâgate, beyhude bir gayrete mahkûm eden bir san’at görüşünün gayesini, en az onun tarafdarlan kadar --------------------anlamadığımı itiraf etmeliyim.. ___________________ ____
edecek yerde, onun âsi gücile yarıştıklarını, iptidaî ve barbar bir ilk duyuşun tazeliği hesabı na bile kıymaktan çekinmediklerini görüyoruz.
Bu takdirde iyiyi, kötüden,
------ Yazan: ----------
Nâzını Kemal^
sahte kıymeti hakikî olandan ayırdetmek nasıl mümkündür? Aklın saf ışığını derinliği için de bir nevi zenginlik ve -dü -şündürücü körlük bulunduğu nu vehmeden bir görüşten fışkırmış sanat eserleri karşısında münekkidin bilmem ki, lüzumu var mıdır? Hiç zannetmiyorum. Zira münokkid, ne aklın ve ne sezginin yardımile kavranmayan kaotik bir sanat dünyasından haber vermeğe muktedir bir sihirbaz değildir. O. ancak şekli ve sınırı belli bir fikir ve duygu yapısı önün de lıarekete geçebilecek: onun hangi ölçü ve nisbete göre inşa edildiği hakkındaki kanaati ni söylenebilecektir.
Şüphe yok ki, münekkidi san at yapısını vücude getiren yaratıcı dehayı kendisinde duy -masa bile, onu ayakta tutan cevheri yakalamasını, onun ter kibine giren unsurları birer bi rer inceley-ip tarttıktan sonra eseri tekrar inşa etmesini bi -len bir kimsedir. Fakat münek
Fikir piyasasını tıkayan garabetlerle dolu sanat eserlerinin insana hayret ve üzüntü ve ren manzarası; münekkidi bir nevi sükûta mahkûm etmişe benziyor. Yeni bir çığırda emek leyen bazı sanatkârlarımız; yaz dıkları eserlerin ve vücude ge -tirdikleri tabloların hangi öl -çü ve nisbete göre düzenlendiğinden habersiz, kendi kendini tüketen bir yaratıcı güce saplanmış, her türlü sanat nazari-yelerini reddediyor, içine ka -pandıklaıı dünyalarının karanlık bir duyuş yoıdamile anlaşılabileceğini iddia edip duru -yorl ar.
Kırık, dökük bir bükülüşle mısrağ haline getirilmiş alelade bir cümlenin çoğu zaman müphem ve yabancı örgüsüne şiir; dört köşe bir tuval üzerine serpiştirilmiş bir renk küme sine veya gözleri kafa tasının tepesine oturtulmuş bir kaç çiz giden ibaret portreye resim adı nı veriyorlar.
Bu sanat eserlerinin çıplak zavallılığı karşısında münek-kid; bizzat sanat adamının ya pamadığını yapmak, yani her şeyi baştan yaratmak, her şeyi yeniden düşünmek ve duymak mevkiindedir. Sanatkârı pasif ve dilsiz bir belâğata, beyhude bir gayrete mahkûm eden bir sanat görüşünün gayesini, en az onun tarafdarları kadar anlamadığımı itiraf etmeliyim.
Acaba saf ve çerçevesiz bir hürriyet iştiyakını ruhlarına yatırıp her türlü sanat naza-riyesinden; her türlü kayidden uzak kalmağa yeltenen; tefsi -rine güç varılır, eserler, tablolar vücude getiren bu sanatkâr lar, gerçekten ne düşünüyor, bize neyi anlatmak istiyorlar, ve münekkidden bekledikleri nedir?
Herhalde onların anlatmak istedikleri şu olsa gerek: Kü -füre bulanmış bir kelimeler dizisinin arkasında cesaret ve ka badayılığı; düzensiz bir tablo taslağının gerisinde düzenlinin hasretini: deli saçmasının ötesinde hikmeti: bir nokta veya bir çizginin derinliğinde dün -ya yuvarlağının geometrik nis betsizliğini.. Bekledikleri ise sadece şöhret! Yoksa, bu sistemsiz ve aşırı yayılma arzu -sunda, girift oluşumuzu dolduran «sonsuzluğu» gün ışığına kavuşturmak uğrunda, eski san atın sınırı belli «mütenahi» i-fade cüceliğine karşı bir mi var?
Gene acaba münekkidi I keli bir ihtimaller ağına rüp bayağı bir «ibhama» sıkıya yapışan yeniye düşkün sanatkârlarımız, içine keııdile-| rinden başka bir kimsenin gir-I meşine asla imkân olmayan sanat dünyalarının anahtarını şeytana mı teslim etmek fikrindedirler?
Bu mâsum kurbanlar, çılgın sanatleriniıı dev aynasında azaplı bir uykuya varıp Tanrılaşmak vehmini tatlı bir rüyâ halinde bir teviye yaşamaktan usanmayacaklar mı?
Vaktile mütefekkir ve sanat kârlar’; gözlerini dış âleme, ta biatin ve topluluğun çeşidli de ğişmeleriııe kaptırır, gören göz le görünen eşya arasında bir mesafenin lüzumuna inanırlar dı. Halbu ki, Agoraya inmeyi gaye bilen bugünün fikir ve sanat havarileri eşyayı gene eşyanın gözile görmek; madde ye, mevzua katılmak istemektedirler. Artık fikir adamı i-deolojiler panayırında sürünün şarkısını söylemeğe hayrandır. Şair, dış realiteyi kendi renkli hayalinde aksettirip anlatmak tan daha çok onun mahremiyetinde dinlenmek azmindedir.. Ressam, perspektivin zararlı olduğuna kanaat getirmiş birbiri üstüne katlanıp birbirini kakan plânların bağdaştığı mahsus bir mekân anlayışına varmıştır.
Gerçeyi ve güzeli yakalamağı biricik gaye bilmeleri gereken bütün bu kafa ve duygu sarhoşlarının, hayatın akışına, uymak ksvgneile tabiat! taklid
i krieeruıe
kid, bu tahlil .-yasında e).aı maharetini, akiM ve setçin* ulaşamadığı bir sahada 'bokuna harcamaz. ftra, o, ç»k ıjjı bilir ki, bütün terde i d maharetini böyle tehhkeli bir gfchada tüketmeyi göze aidığı takdirde, bir takım gölge senelerin ve Alegorilerin çıkmaz’ !a iflâs edecektir
Bugün gerıietoen münskkid; deli saçmasını wkmet sa*, m yeni bir fikir ve^nat dÜT yasının hazin durunu önünde ufkunun silindiğin hissetmekte ve orta yerde te:
vurabileceği b.ü konu bulamadığı için adetâ üstüne bastığı toprağın altından kayıp gittiğine şahid olmaktadır.
îşte bu yüzder. o, artık bizde olduğu kadaı. batıda da eski hayırlı rehber in vazife9İnder ferağat edc-ıck düşünme ala -nında amansız Ur temizleme hareketine girişte ştir. Hiç ş ’-he etmeyelim ki onu, lüzkmstt' ve zararlı biı varlık ha . e sokan bu fikir ab,, şişi. kan.= ’!( dünya vaziyetinin düzeleceği zamana kadar sürüp gi ;ec r' -tir.
Yegâne temennim şu :. i. insanlığın şuur altında saklı barbarlık çağından arta kaim-yıkıcı hareket duygusunu farkında olmadan tazeleyen yenilik düşkünü sanat ve tefekkürün hakimiyeti caha uzun yıllar devam etmesin!
kasid
tehii-düşür sıkı
Kadıköy Halkevi Çatısı J.Wa
Krallar deviren, Kaleler zabteden adamla konuştum
Mı LIH AR EL
yormanın zevki ‘ bulunmasıdır Rakibin gizli plânlarını keşfetmek ve mukabil plânlar tasark yıp tatbik edebilmek te oyunuı. başlıca karakteristik tarafıdıı.
Her oyunda olduğundan daha fazla, sinir hâkimiyeti ve âzaaı. dikkat oyuncuyu tamamlıyan. ta raflardır.
Nevzad Süer. bunları anlatırken ordusuna kafi hücum emrini veren bir kumandan gibi ,ıe-yecanlamyor. masanın iki kena rım ellerile sıkarak müt e m ehven anlatıyor.. Bu hevecanda * • • belli ki gençliğin de dahli vır!. Nevzad Süer 1943 ün 11 ine: a-vmda satranca başlamış. J'6 İstanbul şampiyonasında 5 ı•) ?i. 946 İzmir Fuarı turnuvasında 6 ncı olmuştur. Bu kısa zamanda kazandığı muvaffakiyetler ona şans getirmiş olacak ki 1 Lî de İstanbul birincisi olmuş de de artık hak kazandığı şanı-piyonluğu başkasına kaptır asmıştır.
Konuşmamız sırasında bunla rı öğrendikten sonra kendisin Türkiye ve dünya samnivor.ı -için bir ümid besleyip besle. ıe-üiğini sordum. Galiba bu iş çin bazı halledilmesi icab eden xn-geller var ki burada biraz sakinleşti ve şövle devam et:
— Bunun için «Türkiye sat-ranc federasyonunun kurulması ve dünya satranç federasy na dahil olması lâzımdır, huııu istiyoruz amma...
Sustu ve bütüı ısrarla rağmen konuşmadı, kon astı ma benim istediklerimi söv den!..
Nevzad Süer, eu heyecan vunu hangisi oldugıı sua! ?ıi şöyle cevablandırdı:
— 194S şampiyonasının sonuncu turundaki partidir. Eğer bu partiyi kaybedersem şampiyonluk gidecek ve ikinci vaziyete düşecektim. Küçük bir dalgır lık. bir hatâ herşeyi altüst edebilirdi, oyun gayet hararetli devam ediyordu, bizi seyredenler bile bizim kadar asabî ve meı k Jı idi. Rakibim ise hiç te küçüJ» (Devamı 6 acıda
KADIKÖY Halkevi satranç salonunda, daimî bir faaliyet göze çarpar. Buradaki faaliyet, çarpışma, de rin bir sükût içinde elleri şakaklarında düşünenlerin fikrî mücadelesidir.
Onları, hemen hemen her zevkten ayıran, bir oda içinde hapsedilmeğe mahkûm eden his si bir parça daha yakından görmek için ben de aralarına karıştım. Kenarda sessizce kalın bir kitabı karıştıran bir gencin yanına sokuldum, satranç hakkında izahat almak istediğimi, bana bu işi yapabilecek bir arkadaş tavsiye etmesini rica ettim. Bu gene:
— Eğer arzu ederseniz sizi bu hususta aydınlatabilirim. Y’alnız salonda görüşelim diyerek beni nezaketle dışarıya davet etti;
Halkevinin kabul salonunda-yız. Meğer tam adamına düşmü şüm. Bu gene iki senedir arka arkaya İstanbul şampiyonu olan Nevzad Süer imiş. Kendisine ilk olarak şunu sordum:
— Satrancı herhalde çok seviyorsunuz. Bu zevk size nasıl ve nereden geldi ?..
Kendisine has sıkılganlık veya tevazu’ ile şampiyon şöyle başladı:
____ Benim satranç merakım Halkevinin açtığı bu salonda bizden yaşlı olan oyuncuların oyunlarını seyretmekle başladı ve birkaç gün içinde bu merakımı ancak bizzat oynamadan yencmiyeceğimi anladım. Eski arkadaşım, yeni satranç meraklılarından Tâci Oı-turay.ın yar-dımile ilk kaideleri öğrenip kar şı karşıya masa başına oturduk ve o günden sonra da bir daha masadan kalkamadım!..
— Sizi bu kadar bağlıyan bu oyunun acaba ne gibi hususiyetleri var?..
— Bu oyundaki hususiyet, başka hiçbir oyunda bulamıya-cağınız, baştan sona kadar; bir harb kaybetmenin korkusunu duyuran ve mücadele hissini tamamen tatmin eden bir kafa
ısr3i
nn-
3’7.
9
TEKİ 81818
[•1 ' K
*
%!
9
M AKİS 194»
SAYFA: 5
I
ı ğBaştikran l incide)
İdeale» idare öden, ve dürüstlü I^ıu-ayeti, iyi idaresi ve zekâsi-■ Ziltün partilerin sevgisini ka-1 auş. olan De Nicola bu defa ; Jmhurreisi olmak istememiştir. Hpı.an yerini dolduracak adamın ^meşinde hayli çetin çarpışma olmuştur. Hükümet partisi «ıhurreisliğine kendi taraftarla ndan birini getirmek istiyordu.. alarca bu adam Hariciye Nazırı fon a idi. Çünkü Sforça hem Ame kakların teveccühünü kazan-jfeış bir adamdı, hem de Hıristiyan »emokrat Partisinin bütün istek-jferiri yerine getirebilecek vaziyet Böyle bir Cıımhurreisi ile Iükûmet. güçlük çekmeden, bütün dediklerini yapabilecekti. Fakat omihıist ve sosyalistler, Cumhur Pjsiiğine partilerin üstünde, ol -ukça bitaraf bir zatın getirilme-jni istiyorlardı. Fakat ekserivet Derinde olmadığı için kendileri ir r.amzed gösteremediler. Menfî H# vaziyet aldılar.
fclSforça'ya rev vermemek için, ■bul etmeyeceğini resmen bildir * ş olmasına rağmen Nicolava rey irdiler. Diğer partiler de Sfor-»aya rej lerini vermediler. Bu su -Sforça, Cunıhnrreisligi için Eun olan Meclisin üçte iki ekse-Xetini elde edemedi, ve çekilme-ıV mecbur oldu. Nihayet uzun mü lakaşa ve kavgalardan soma kü |ük partiler, şimdiki Cıımhurreisi t? rey •'ermeği kabul ettiler. Ko-hünistler muhalefette kaldılar., îıkat ufak bir ekseriyetle Rıanı-İÜ Cumhurreisliğine seçildi. Bu e., eski maliye nazındır. Yetmiş jdfcr yaşındadır ve Sforçaya nis -bÜe daha bitaraf bir şahsiyettir. , Yeni anayasaya göre De Gaspe-» 5ı Cumhurreisiııe kabinesinin isti Lsım vermiş, fakat Cıımhurreisi 1 istifayı kabul etmemiştir. Bu ûretle De Gasperi yeni hükûme -in başında kalmıştır. Kabinede apacağı ufak tefek tadilât ile ıeclisin karşısına çıkıp itimad re-i alacak ve ondan sonra faaliye • geçecektir.
Parlâmento, hükümet ve parti-ır, bu dahili işlerle meşgulken, loskova ile Vaşington arasında, İİlâflı dünya meselelerini hal i-n bir konuşma kapısının açılmak zere olduğu haberi geldi. Bu lıa-:-r bütün siyasî mahfillerde ve 2bassa halk arasında derin bir h ine uyandırdı. Çünkü, Ameri -a ile Rusya arasındaki ihtilâfın ünvayı harbe doğru sürüklemek - olduğu kanaati lıâsıl olmuştu..
Bu kanaat İtalyanları hayli en işeye düşürmüştü. Zaten seçim -e komünistlere rey vermemeleri in en mühim âmillerinden biri de arp korkusu idi. İkinci cihan har binden aldığı ağır yaraları he -biiz tedavi etmeğe vakit bulma -Eın üçiincü bir harbe atılmak teh İkesi. İtalyanları korkutuyordu.. I ltalyayı dolaşmadıkça, harbin bu memlekette yaptığı tahribat h- İtalyanların harpten ne kadar l./tU
forktukları hakkında bir fikir e-pinmek mümkün değildir. Ben Sa-»mo’ ya kadar bütün Italyayı pıştan aşağı dolaştığım için t-blyanın ne kadar çok tahrip edil pğini gözümle gördüm. Yıkrlnıa-i bir köprü, tahrrb edilmemiş İ r şehir göremezsiniz.
Harpte yakılıp yıkılan binaların m’cdarı yedi milyondan fazladır., jimdv Amerikanın vardımile Ital-a yeni bir imâr devresine girmiş I ir. Her şeyden ziyade sulha ve I fökûna ihtiyacı vardır. Onun için . Amerika ile Rusya arasındaki rekabet ve kavga en çok ltalyan-‘ar» ‘ndiseye düşürmektedir. Mosı 5va ite Vaşlngtonun başbaşa ve-ip konuşmaları ihtimali tabiî o-onlara geniş bir nefes aldır-1 pştır/
Fakat bu iş çabuk suya düştü, galanmış gibi görünen müzakere kapısı sür atle kapandı. İtalya,» ge !ı$ hiç harp olmayacakmış gibi kendi dahilî işlerine döndü. .Bugün ltalyayi en ziyade meş Wİ eden mes’ete İktisadî kalktn -[iladır. De Gasperi. seçim nutukla (Jıda. kazandığı takdirde iktisadi İçtimaî reforma başlayucafmı '■■adet iniştir. ı
’ Bundan iki sene evvel' yapılan içimlerde de bunu vaadettiği Iıtıi [e? birşey yapmadığı için, bu defa ) .i'l( te- karşı sözünü tutmayan bir t .et adamı olmak görünmekten i culmak isteyeceği umulmakta-|iı.. İtalyan köylü ve işçisi sefil Kir küldedir. Onları sefaletten kur nnnadıkça, komünistlerin propagandasına mâni olmasına imkân sktur. Bunu o da, Amerikalılar ı anlamışlardır; onun için lıilkû-let Amerika ve Amerikan ser-tayedarlarile elele vererek büyük projele r hazırlamak t adır.
Evvelâ Murslıall plânı mucibin-■ e îtalyaya gıda maddelerindim maada sanayiin muhtaç olduğu hanı madde verilecektir.. Italyanın pn ziyade muhtaç olduğu ham mad kömür, çelik, pamuk vesaire -kalyan sanayiinin senelik çe Hıkvacı 7 milyon ton. könıür
1
• •
(e. dr Jil
ihtiyaaı üç milyon tondur. Mara-hall plftnınca, İbalvaya verilen çe İlk nıikdarı iae 700 bin, kömüı inik dan 600 bin tondur.. Geri kalan kısmını gatirtebllmek için lâzım o lan parayı da sanayiciler lılLn -met delâietile Amerikadan temin etmeği' ummaktadır.
Filhakika Amerikan sermayesi Îtalyaya akın etmeğe başlamıştır. Mensucat sanayiini modern makinelerle' teçhiz etmek, çalışma siste mini islâh etmek, istihsâli iki mis lipe çıkarmak için 500 milyon dolarlık bir Amerikan sermayesi 1-talyan'sanayii ile işbirliği yapmağa kanar vermiştir.
BUndan maada 1 la i j |
sanayii, Amerikan sermayedarları tarafından işletilecektir. Amerikalılar cenupta geniş ölçüdo bir ziraî İslâhat projesi hazırlamışlar dır. Cenupta köylünün hayat sevi yesini yükseltmek için zirai bir re forma 'iiıtij aç vardır.
Amerikalıların hazırladığı pro-jej’e göre. Cenubî ltalyada büyük ‘sa tesisleri yapılacak, toprağın istihsal kabiliyeti arttnılacak, ziraat makineleştirilecek ve bu su -retle, bugün pek düşkün bir halde bulunan Italyanm cenup kısmı az zamanda büyük bir refaha ere çektir. O vakit köylü bol kazanacak) sefaletten kurtulacak, ve ko nıünizm propagandasına katılmağa ihtiyaç duymayacaktır.
Amerikan sermaye ve yardımına İtalyan milletinin çalışkanlığını da ilâve ederseniz, bu memleke tin az zamanda dünyanın en zengin ve müreffeh yerlerinden biri olacağına şüphe kalmaz.
Haliuıoğlu
Amerikanın Türk tütünü ihracına indirdiği darbe fBaştarafı 1 intldej müracaata karar verilmiş-
hususta hazırladığımız ra-da belirtileceği veçhile A-
Alrnan
ku hü bir
timize tir.
Bu porda
meri kan işgal makamları halkının beslenmesi için gerekti yi yeceki eşya ve ham maddeleri evvelâ Amerikadan getirtmekte fazlası için Avrupa piyasalarına mü racaat etmektedirler.
Bu durum ötedenberi Almanya ya mahsullerini satmak ve ora -dan mal almak suretiyle dış tica ret münasebeti kurmuş olun bizim gibi memleketleriu iktisadiyatını altüst! etmektedir.
Avrupa milletlerinin beslenmesi ve kalkuıması için Amerikalıların fedakârlıklar yaparken Avrupanın sanayi pazarlarına ticaretini bağlamış ve bugün de başka yeni im kânlar bulamamış olan memleketi misin büyük buhranlar içine düşmesi istenmeyeceğine eminiz.
Tütünlerimiz, fındıklarımız, ru meyvalarımız, bakliyatımız lasa her türlü mahsullerimizin
çoğu Almanya ve Orta Avrupa memleketlerine satılmak zorundadır. Bu piyasaların kapanmasının doğurduğu buhran tahammül edi lemet hâle gelmiştir.
A vru panın piyasa la rina bağlı ziraat memleketlerinin mallarını alması, fazlası için Amerikadan yiyecek maddesi ve ham ziraat eş yası getirmesi Marsal plâniyle de istihdaf edilen Avrupa milletleri -nin aralarında yardımlaşma yapmaları prensibinin tabii bir netice aidin
Almanvaya mahsullerimizin satışı işhıin işgal makamlarivle ticarî mahiyette bir görügme işi ola mayacağı bu mevzuun bir devlet politikası hâlinde ehemmiyetle takip olunması ve Türk noktai naza rının müttefik hükümetler merkezlerinde milletlerarası teşkilâtın da temsilcilerimiz tarafından orta ya böyle atılması ve şiddetle mii-dafaa. olunması ve haklı davamı-zm cihan efkârı umunıiyesine de her vBöttaya başvurularak arzı i-cap ettiği mütalâasındayız. Mar-şal plânının tatbikatı hakkında ka rar verecek olun ve içinde murah hasımız da bulunan Avrupanın iş birliği teşkilâtının liâlen Pariste müzakere etmekte bulunduğu bu ı »ırada meselenin sürat ve ehemmi yetlo müdafaa edilmesi için keyfi yeti yüksek dikkatinize arzederiz.
İstanbul Tüccar Derneği .
Başkan : İzzet A konman G. Sekreter : Hamdı Başar Diğer taraftan son durum hak | kında alâkalı bakanlıklarla temaslarda bulunmak üzere, Türkiye Tlî I tüncüler Birliğinden beş kişilik bir heyet bugün Ankaraya gidecek -tir;
itizar
Yazımızın çokluğundan (ts-lâmda Mezhebler ve Fırkalar nasıl doğdu?), tefrikamızı koyamadık. Okuyucularımızdan özür dileriz.
Kemal Satır Demokratlara
meyden okuyor
r* •' ' I * -TF • *
Bütün millet hayat paha
^aştara 11 1 incide) zamanda gıda maddelerinin ihra cı ve ithalâtta da lüks eşyanın fazla yer tuttuğu, balıkçılık mev zunun esaslı surette ele alınma sı, denize dökülmemesi için konserve fabrikaları tesisi, pamuk lu mensucat tevziin;?, her bölge nin ihtivacma göre yapılmasj, gaz tevziiııin de benzin gibi ser best bırakılması, çimento tevzi-inin bir nizama sokulması ve devlet memurları hakkında dilek lerde bulunuluyordu.
Bundan sonra rapor hakkında konuşmalara geçilmiş, söz a lan delegelerden Ekrem özden ezcümle demiştir ki:
)■ — Evet dilekler gayet gilzel Fakat bunları yapabilmek iktidarından mıyız? Parti iç tüzüğü bakunından dilekleri karşılıyabi lecek durumda mıyız? Bir çok di lekler 20 senedenberi yapılamamıştır. Fakat yine bir çokları mu lıalif arzuya rağmen yapılmıştır.
Tatbiki hükümete ait olduğu na göre istediğimiz kadar dilek ileri sürün, netice hiç:...
Biz yapmak iktidarında olma yan bir iktidar partisi halindeyiz.
Neden şeker karneye bindirdi vor? I ’ ♦
Vekildir. Hem indirir hem bin dirir. Kimse soramıyor. Biz ne kadar iktidarda kalırsak kalalım, hesab sorumadıkça, şeker de vesikaya biner, arpalı ekmek de yeriz.
Burhan Feleğin tenlcidlerî
Bundan sonra konuşan Burhan Felek 6 maddede hülâsa edi len dileklere temasla ezcümle de miştir ki:
«
lılığmdau şikâyet ederken bazı Halk Partisi büyükleri "hayat pahalılığı yoktur, diyorlar. Hayat pahalılığını inkâr güneşin varlığını inkârdır. Eğer yoksa ve eğer biz bir galatı ruhiveyle kıvranıyorsak bari bizi tenvir et sinler.
Hükümet, daha iyi yapana, işi bırakmayı öğrenmelidir.
GıdL,a ihracında, hiç bir devle tin yapmadığını yaptık. Bu niçin yapıldı diyenlere de tatminkâr cevap verilmedi. Bir çok mesuli yeller arkadaşlık ve dostluk uğruna örtbas edilmiştir.
Pamuklu tevziatı: Hükümetin tevziile öğündiiğü bu 1.5 metre beze ölü bile sarılmaz ar kadaşlar!
Kömür tevzi ve nakil işi de bir muammadır.
Memurin meselesi: Saat 11 den evvel hiç bir müdürü makamında bulamazsınız. Daireler de mesai ciddiyeti eksilmiştir. Memur devlet otoritesine sığınıp bildiğini okumaktadır.
Bunlarla bir devlet yıkılmaz. Fakat iktidar partisi erir.
Son arzum: İsterim ki dilekler birer evrak halinde, kalmasın.
Keınal Satirin sözleri
Dilek encümeni raporunun kabulünden sonra söz alan Sey han milletvekili Kemal Satır ez cümle şunları söylemiştir:
Günün başlı ca mevzuunu se Çim kanunu teşkil etmektedir.
Biz gizli oy ve açık tasnif usu lünü tabul ettik. Onlar daha faz la olarak tutanaklarda siyasî parti müşahidleriııin imzalarının da bulunmasını ileri sürdüler.
Bir de memurin muhakemut kanunu var. Mukabil parti, seçim günü vazifeli memurların se çimden mütevellid suç işlediklerinde normal kanunlarla muhakeme edilmelerini istemektedir. Biz buna yanaşmadık yalnız par ti meclis grupunda memurin nnı hakemt kanununun değiştirilerek seçimlerde tatbik edilmesi huşu sunda bir kanaat vardır.
Adlî Murakabe
Biz, adalet cihazile iftihar e-diyoruz. Bu cihetle adalete poli tikanın karışmasını istemiyoruz. Bu takdirde hakimin pres tiji zedelenir. Hâkim, bir çok i-leri Demokrat memleketlerde si yasete karıştırılmaz.
Karşı parti daima, seçimlerin haksız olduğunu iddia ndjyor. E ğer onların istediği gibi bu dâva adliveye aksettiği zaman, $a yet bu iddiaları adliyece de red dedilivse o zaman hâkimlerin la rafgirlik yaptıklarını ileri süre çeklerdir. Arkadaşlar bu, adli-yenin şerefini lekeler.
Bir C. H. P. milletvekili ola rak adalet cihazını mukaddesat tan sayıp, onu günlük politika işlerine karıştırmak istemiyoruz.
Seçimler
Seçim işlerinde onlar gibi biz de kanuni yolda mücadele edece ğiz. Önümüzdeki kısmî seçimler de yine biz kazanacağız.
Onların, için içine adliveyi
A
A
sokmak istemeleri, belki bugün zaaflarını örtmek ve bu zaaf i-çinde seçime girmek isteıpeme-lerindendir. Biz en iyi tedbirler le seçime iştirak edeceğiz, tsti-yen katlin-, istiyen katılmaz:-Bunu müteakip öğleden sonra 15 de tekrar toplanmak üze re kongreye ara verildi.
Öğleden sonra
öğleden sonra kongreye Atıf ödülün başkanlığında, devam e-', dildi:
Konuşan Emin Akçaklı, hayat pahalılığı olmadığını, .hususî o-tomobil, bav ve sinemaların art masının bunun bir misali oldu ğunu söyledi.
Milletvekili Ali Rrza Arı işçi dâvaları üezriııde dileklerde bulundu. Ferudun Dirimtekin de Bakanlık sandalyesinin yalnız milletvekilleri değil, miitehas sis kimselere de açık bulundurulması dileğini ileri sürdü.
Fikret Ovman da ödeneklere •» temasla:
"Ödenek zamanı lehinde rey vermiş milletvekillerimize küsmüşüz. Bir daha seçimde onlara rey vermtyeceğrz" demişttr.
Hüseyin Volkan ise Şeker me selesine temasla hükümet şe-mak istiyorsa, fiyatları derhal | * * «t
10 kuruş indirmelidir. Acaba bu istifçiler şekerin pphalınacağını nerden dujnnuştur? Kadın kana lından, evet kadm kanalından. Ve kadın kanalından sıza her haber saalesef doğru çıkıyor" de miştir.
Bilâhare konuşan bir kaç de legeden sonra tekrar kürsüye gelen Burhan Felek ezcümle de miştir ki:
« — 7 Evltil kararlarının isa beti i olduğu iddia ediliyor. 7 Eylül kararları belki bir kısım vatandaşlar için faydalı olmuştur. Fakat umum için bir facia clır. Bu karar bir hatadır. Artık bunu bir mukaddesat gibi müdafaaya mahal yoktur. Müs tahsil açtu-.
Hayat pahalılığı son haddinde dir. Bir milletin refahı Bar. ci-ııema ve hususi otomobillerle öl çüimez. Beri tarafta köprü altla rında vatanlar var.
Matbuata hücum ediyorlar., Şunu b llirteyim ki matbuat sürümden evvet memleket mesele lerini düşünür.
Ben yeni şeyler değil, sakat-,* 1 lıklann düzetiîmesini istiyorum.! Eiz şimdi eşeğini kaybettikten sonra bulunca sevinen Hocaya benziyoruz. Şeker, buğlay ekme ği şimdi kayboldu. Tekraı- bulun ca Aman halimize çok şükür’ diyeceğiz. Refah bu değildir.
Dileklerime gelince. Matbuat mensuplamuıı işçi sigortalarına alınınalai'inı. mal beyanının tat bikini, gıda maddeleri ihracının durdurulmasını istiyorum."
Bilâhere konuşan bir kaç de[ lege ve Nurullalı Erad Sünıerden I sonra kürsüye gelen Ekonomi Bakanı Cavid Ekin, kömür şeker meselelerin hakkında izahat ver miştir.
Kongre bugün tekrar toplana ı enktn-.
C.H.P. İİ kongresinde fBaştarafı 1 incide) de memleketin taşkömür istihlâki istihsalden fazladır. Kömür şletmelern devraldığımız zaman mevcut vasıtalar modern ve ihtiyacı karşılıyacak vaziyette değildi. Bugüne kadar da maale-l sef yenilemiye maddi imkân bu [ lamâdık. Lâkin bugünkü şartlar düne nazaran daha iyidir 1 Bugünkü istihsalimizi yüzde 25-1 35 artıracak tesiseri de sipıris | etmek üzereyiz.
ŞEKER MESELESİ
1946 şeker istihlâki 88 bin tonken. 194T başlarında fiyatların indirilmesile bu mikdar 148 bin tona fırlamıştır. Halbuki] dört fabrikamızın istihsal mecmuu 97 bin tondur. Böyle olunca 1948 ihtiyacını önlemek için sene başında haricden şeker id-1 hali için teşebbüslere geçtik. tki parti halinde şeker idhali i-halesi yapıldı. Mayıs ayına girerken ihale ettiğimiz şekerin ilk partisinin yola çıktığını beklerken menfi haber almamız iize ı ine ekie mevcud şeker mikdarı-nı gözde-' geçirdik. 2 buçuk aylık istihlâki karşılıyacak şeker stoku mevcuddu. Buna rağmen uyanık bulunmayı ter'-ıh ettiğimiz için birinci partinin hiç gelmiyeceğini. İkincisinin de geç geleceğini düşünerek, daha çabuk getireceği cihetle, Ingiltere ( ile temana geçtik. Bir vapur da i seker yükile gelmektedir. Şimdi elimizde 3 bucuk aylık ihtiyacı karşılıyabiiecek stok şeker vi)' -dır. Alpulhuîa kampanya temmuz sonunda banladığına gıi)K bu tarihe kadir hiçbir s’kınti olmamağı iktiza odar
Rusya Yeni îsrai Devletini tanıdı
fBaştarafı 1 incide) bugün Loııdrada konuşan bir Ya hudi sözcüsü de, Filistinde zahiren çarpışan 3 Arab ordusu bulundu -ğttntı, halbu ki, bu ordularda în -giliz subayları ile İngiliz silâhlarının vazife görmekte bulunduğunu söylemiş ve keyfiyetten İngiliz halkının haberdar olmasını istemiş tir.
Bugün, Tel-Aviv 5 defa bomba lanmıştır. Son bombardımana 5 u-çak iştirak.etmiştir.
Henüz teyld edilmeyen bir habere- göre, eski Kudüs şehrindeki Yahüdller Arablara teslim olmuştur.
Mısır hükümeti, Filistin sularını lıarp sahası ve memnu mıntaka ilân etmiştir.
Bugün Amerikk hükümeti, gu -venlilc konsejânde, Filistindeki du rumun Birleşmiş Milletler hüküm leri dahilinde barış için tehlike teşkil ettiğini beyanla Arab ve Yahudilere (Ateş kes) emri verilmesini istemiştir.
Son dakikada aldığımız bir ha -bere göre, Rusya, yeni Yahudi dev letini resmen tanımıştır. Bu haber. RÖyterin Moskovadaki muhabiri tarafından bildirilmiştir.
Yugoslav hükümeti de yeni Yahudi hükümetini tanımağa hazır-landırmı açıklamıştır.
T.USIRDA KISHIİ SEFERBERLİK
Kahire. 17 (AP.) — Dün geceki Kabine toplantısında verilen bir karara göre, 1 inci Fuad, 1 inci Faruk ve El-Ezhar üniversitelerine menslıb yedek subaylar da silâh altına alınacaktır. . t
Son beş sene zarfında terhis edilen erlerin de tekrar orduya çağrılmalarına karar verilmiştir.
95 KİLOMETRELİK İLERLEYİŞ
Kahire, 17 (A.A.) — (Tebliğ): 95 kilometrelik bir ilerleme kaydeden ve yolları üzerinde bulunan Rafah, Banyonus, Beni Yunes, Somela ve Deyriilba-lah şehirlerini ele geçiren Mtsır kuvvetleri cumartesi günü mahallî saatle 19 da Gazzava girmişlerdir.
Mısır yüksek komutanlığı Gazzanın idaresini ve demiryolu, karayolu ve telefon ulaştırmalarının emniyetini eline al-ıcışlır.- Elde olunan neticelere karşı Mısırlıların kayıbları hafiftir.
HAREKÂTIN HÜLÂSASI
Londra. 17 (B.B.C.) — Filistindeki harekât hakkında alınan -haberlere göre durum şöv-ledir:
Cenub cebhesinde — Röv — terin Kahireden bildîrds'ne göre sahilde sosevi takib eden Mı sır ordusu Gazzevi aldıktan son ra harekâta devamla Gazzenin 2û kilometre ilerisinde bir nokta va gelmiştir.
Doğu cebhesinde — Ürdün Arab lejyonu Erihayı işgal etmiştir:
Arablara a’d Akka limanından hiçbir haber yoktur.
Londra, 17 (B.B.C.) — Filis-1 inden çelen haberlerden bu memlekete giren 5 Arab ordusunun ilerlemekte olduğu anlaşılıyor. Stırive ve Irak ordu kolları şimalde birleşmişlerdir. Suriyeliler Celile gölü civarındaki Yahudi müsta’merelerine hücum etmişlerdir. Doğıı Filistin-der, bir haber alınıuanuştır. A-ı ah lejyonunun Kudüs doğusunda nıevzi aldığı bildiriliyor.
MISIR ORDUSU YAFA ÖNÜNDE
Kahire 17. (A.A.) — Arab
istilâ hareketinin üoünrfi glMi M’sıı- kuvvetlerinin Yafa’ya 35 mil mesafede bulundukları bildirilmektedir.
\Î|(MT‘İ1 bir «ti-» n U’” --
bildirdiğine göre Doğudan F’tis tin’e giren Arab lejyonu. Tel • Aviv’e taarruz etmeden evv-’l Mısırlılarla irtibat tesis etmen zamanını beklemektedirler.
ŞEKER SIKINTISININ SEIîFBÎ
İhale edilen birinci parti sekerin gelmediğini duvan snekii-lâtörler rakı gibj, seker fiyatlarına zam yapılacağı diisünee-S'lo satışları normalin üstüne çıkarmışlar, îstanbulda avlık sat ıs U)0 tondan 450 tona yükselmiştir.
Fivatlar meselesini Meclis kürsüsünde açıkladım.
Hâlen şeker istifinde ısrar e-deiılere karsı millî korunma kanununun tatbiki için valilere salâhiyet verilmiştir.
Beyanname, arama ve icab e-dorse tevzi yoluna gidilecektir.
Hiılâsaten şeker isinde bir buhran nıevcud delildir. îngil-terevle temastan d-« ınüsbet netice almış gibiyiz. Suok ve siparişleriniz. istihsal kanıvanvasm dan ki ay sonraya kadar idare ArV* r .»s
Ürdün kralının bizzat kumanda ettiği Jıarekât
Atıy Nagatls İT (A?) — Bu* gün Ürdün kralı Abdullah Kuzey Filistinde, Nahareym Yahudi ko lonisi ile Geşer müstahkem mev kiini ele geçiren ir i piyade ve topçu birliklerine şalisen kumanda etmiştir.
ilayla bölgesi İngiliz kontrolünde
Hayfa 17 (A.A.) — Bugünden itibaren Hayfa bölgesi İngiliz askeri kontrolü altına girmiş bulun maktadır.
Keyfiyet General Mac Millan ta rafından Hayfa belediye dairesi -ne davet edilmiş olan Arab ve Ya hudi şahsiyetlerine bildirilmiştir.
İsrail devletinin başkanı
Tel-Aviv 17 Wiezmann oy millî konsevi •r miştir.
73 yaşında
mamı, Yahudi meclisi başkanlığı -na seçilmiştir. Bu makam, şimdi lik devlet başkanlığı demektir.
Lake Success: 17 (A.A.) — Mu vakkat İsrail hükümeti Birleşmiş Milletler Kuruluna girmek üzere
• ■
resmen müracaatta bulunmuştur.. Yahudi Hükümeti taşınıyor Tel-Avıv 17 (A.A.) — Bu sabah Tel-Avivde 4 defa hava tehli keşi işareti verilmiş- ve şehir üç kere bombalanmıştır.
Haşarat hafif, ölü ve yaralı sa yisı azdır. Hükümet, Sarona’ya nakledilecektir. Bir müddet Ingi liz polisi tarafından bir kamp o-larak kullanılan Sarona. 75 binasında muvakkaten hükümetin ser vislerini barındıracaktır.
(A.A.) — Profesör birliği ile Yahudi başkanlığına seçil -
bulunan Dr. Wıez -
I
İÜ
Meclis
fBûştarafı 1 incide) yayınlanacağına dair sorusuna cevap vererek hububat fiyatları ııın tesbiti ve piyasanın açılış ta rihi hakkında toprak mahsulleri ofisi kuruluş kanununda sara hat bulunduğunu buna göre pi yasanın açılış tarihinin haziran ayının ilk on beş günü içinde ola cağının yazılı olduğunu ayrıca Millî Korunma kanunu da kükû rnete icab ettiği zaman tanzim alışları yapmak salahiyetini ver diğini söylemiş ve iki kanunun hükümleri gereğince fiyatların müstahsil için en uygun şekilde tetkik edilerek zamanında piyasanın açılacağını bildirmiştir. Bakan bundan sonra Çukurova dairi pamuk mahsulü ve geçen yılda müstahsil elinde kalan pa mııklar yağlı tohumlar hakkuı-da geniş izahat vermiş ve bu a-rada bir çok rakamlarda okumuştur. Bakanın izahatı bir sa atten fazla sürmüş ve bir aralık Alımed Remzi, oturduğu yer den bu istatistik malûmatın hen sinin soruda istenip istenmediği ni sormuş. Bakanın, evet isteniyor. demesi üzerine dayanamıya rak salondan çıkmıştır. Bakandan sonra kürsüye gelen soru sahibi Ahmed Remzi Yüregü’ Bakanın uzıın izahatına rağmen ası) can alacak noktalarda tatmin edici olmadığını söyliyerek îzahatan hububat işinin bundan sonra düzelmiyeceğimn anlaşıl-Aİığuıı Güney illerimizde hasat şimdiden başladığı hâlde hükümetin haziran ortalarına kadar fivat tesbit etmemesi yüzünden müstahsilin mahsulünü satmadığını ve komisyoncuların elinde kalarak zarar ettiğini, pamuk için vaziyetin daha kötü olduğu nu pamukların hükümetçe alınmadığı gibi ihraç imkânlarının da verilmediğini söyledi ve Mil lî Korunma kanununa da temas la. "Millî Korunma kanununu ar tık ticaret hayatuıdan kaldırmak lâzımdır. Bu kanun yamalana yamalana köylümüzün ne dönmüştür» dedi.
Hatip bundan sonra politikamıza da temasla ret politikamız bir tereddüt için de yuvarlanıp gitmekte işbaşın da bulunan arkadaşlarımız dnr biinleriie uzağı değil yakını bile görmemekte ve bir tereddüd i-çinde bocalamakta dedi.
Soru sahibini müteakip tek rar söz alan Ticaret Bakanı hü kûmetin ancak yazılı soru çer çevesinde izahat vermekle mükellef olduğunu soru çevresi di şına çıkarak hükümetin umumî politikasının tenkidinin yapılma sının iç (üzük hükümlerine uvmı
• * yacagını-i belirtti.
Kürsüye gelen Ahmed Remzi Yüregirde her milletvekilinin kürsüye getirmiş olduğu mesele lerin senelerden beri şikâyet e-dildiği halde bir türlü Bakanlık larca halledilmiyen meseleler ol duğunu, bunu Meclis külcüsüne getirmekle vazifeleı ini yapmış olduklarına kani bulunduklarını beyan etti.
Ankara 17 (Hususî) — Cumhuriyet Halk Partisi Meclis Grupu yarın saat 15 de toplanacak ve bu toplantıda Hecin?
elbisesi
Ticaret « Tica-
Son DaldVv
Son Atom bombası tecrübesi
yeni yapıl
mem tecrÛ
—--------o---------
Neticenin başarılı olduğu açıklandı Vâ§ington İT (AA.) — BafltıaD Truman, bugün kısa bir mesajda Enewitsk.’teki tecrübelerin bu sahada Amerika tarafından başarılan terakkilere müstenid üç Atom silâhı modeli üzerinde dığını bildirmiştir.
Tecrübelerin neticesi, çok nuniyet vericidir. Faka* bu
beler Amerikaaın milli emniyetini son derecede alâkadar ettiği i-çin bunların mahiyeti hakkında şimdilik hiçbir şey söylemek mum kiin değildir.
Bu beyanat, Truman sivil A -tom enerjisi komisyonununun baş kanı LilienthaVden bir rapor aldıktan sonra yapılmıştır. ATOMUN KONTROLÜNDEN VAZGEÇİLDİ
Lake Success, 17 (AP.) — Birleşmiş Milletler Atom Enerjisi komisyonu ikiye karşı do-îruz oyla, bütün dünya memleketlerine şamil bir atom enerjisini kontrol mekanizması kurmak hususunda iki yıldanberi sarf etmek te olduğu semeresiz gayretlere son vermeği kararlaş tırmıştır. Komisyonun faaliyetlerini tatil etmesi İngiltere, Fransa ve Amerika tarafından müştereken teklif edilmiş, Rtıs-vm ile Sovyet Ukrayna bu teklife muhalif kalmıştır. Batı dev ‘ Jetleri Rusya ile Komisyonun ço ğunluğu arasında mevcud anlaş nıazlıklar karsısında, atom kon trolüne de ir müzakerelerin lüzumsuz olduğu neticesine varmışlardır.
Amerikalı muh? biri kim öldürdü
Selânik körfezinde 24 saat sonra vu-tevkifler hakkında bir açıklamada bu Tah-
Bir tahmine göre kmıö-niatler, bir tahmine göre de sağcı Yunanlılar
Selanik 1? (AP) — Bugün iyi haber alan kaynaklardan öğrenildiğine göre. Yunan polisi. Amerikalı muhabir George Polk’un katli hâdisesile ilgili olarak sorguya çekmek üzere 15 e yakın şüpheli komünisti tevkif etmiştir.
Kolombiya radyo yayın şebekesi muhabirinin bulunmasından kua gelen ve polis herhangi
lunmaktan imtina etmiştir, min edildiğine göre, muhabir vu -rulup denize atılmadan önce gizli komünist teşkilâtile temas tesis et miştir. Adının açıklanmasını istemeyen hükümete mensup yetkili bir şahsiyet: (■ Bu cinayetin kon.ü nistler tarafından işlenildi» ğin -den yüzde bin eminiz, demiştir.
Bazı şayialara göre. Amerikalı muhabir son günler zarfında çete çileri olduğu kadar Yunan hükümeti aleyhinde de tenkidlerde bulunmuş olup, Afarkosla gizli bir gö rüşme tertibetmeğe çalıştığını du-yan müfrit sağcılar tarafından öl dürülmüş olması akla gelmekte -dir. Bununla beraber polise mensup' yetkili bir şahsiyet bu fara-ziyeyei kesin olarak bertaraf etmiştir.
Umumî Emniyet Bdkanı Kons tantin R^ntis tahkikatı şahsan e-le almış ve katillerin tevkifine yol açabilecek malûmatı verenlere 25 milyon drahmi mükâfat vâdetmiş-tir.
Atina 17 (A,A.) — Sdânik yakınında ensesine atılan bir kurşnr la katledilmiş olarak bulunan A1 merikan radyo servisi muhabirle' rinden George Polk çetecilerin şef Markos’tan mülakat alacağını limit ettiğini söyledikten bir hafü önce Atinadan ayrılmıştı.
tadillerle ilgili olarak idare âmiı lerinin seçim suçları karşısındak durumu görüşülecektir.
Buu hususta muhtelif noktai m zarların çarpışacağına ve şiddetli tartışmaların cereyan edeceğine muhakkak nazarile bakılmaktadır
Geçen sah günkü oturumda hi kûınet bu hususta bir protokol lu
sırlanacağını» bildirmişti. Hükûmır tin muhtelif görüşleri tatmin edic bazı esasları tesbit ettiği anlaşıl maktadır.
öğrendiğimize göre, memurin muhakenınt kanununun yalnız s( çim suçlarını ilgilendiren hükümh rini değil, büsbütün kaldırılmam derpiş edilmektedir. Buna mııkn bil idare amirlerinin görevlerin: emniyet içinde yapabilmesini sağlayacak bazı esaslar iı tetkik edi w mis bulunmaktadır.
••
SAYFA: •
* « A W A W
18 MAM* TîJlb
Kadıköy Halkevi çatısı altında
Dabkoviç..şt,
Vapur î)ftn!an
Beklenen vapurlar
STAUBO LİNE
Oslo, Norveç vapur kumpanyası Nevyork ile Türkiye arasında muntazam vapur »efarleri. m / s HAV
2û/Mayı»/94*
Yukarıdaki vapur Nevyorktan limanımıza mal getirecek ve limanımdan LATAKE — BEYRUT — HAYFA — ISKENDERIY1 ve NEVYORK
İçin yük ve yolcu k®bul eAer.
TBANSMURIN
İsveç Vapur Kumpanyan Helslnborg • s/s IJLL A 25-29/Mayı$/848 m/s GUNDA
12-ve-lö/Haziran 948 Yukardaki gemiler Hamburg Bremen, Roterdam ve Anvers ten mal getirip bu Hmanlar için İstanbul ve îzmirden mal yükleyecektir.
STEVENSON LINE
Şmıaıi Amerika müntazem hattı
s/s DİANA
H. PONCHELET 19 ilâ 22 MayısI94S Yalnız Napoli ve Cenova-ya mal kabul edeı-s/s Noah Brovvn
25-29/MayıS/948
Şimalî Amerikadan, İskenderun, İzmir, İstanbul limanlarına yük getirip, buralardan Amerika için mal ve yolcu kabul eder.
H. PAYKURİC
Yugoslav muntazam hattı Adriyatik limanlan için
Yugolinya - Riyaka
Adriyatik limanlarından getirilecek mallar için ve bu limanlara sevkedılecek yükler için acentemize müracaat e-dilmesî,
İTALİKO
s/s Fides
Mayıs 948 sonunda Euenos-Ayres için yolcu kabul eder. Bütün tafsilât İçin Gaiata Tophane Eski Yolcu Salonu karşısında Frank Han 3- Kata müracaat Tl: 44707 8
| (Ea^tarah 4 üncıideı
eenemezdi, gene, hattâ benden de gene olan Macid Çiftyıldız birçok tunuvalarda gayet İyi de receler almış, şöhreti olan bir | oyuncu idi. Şimdi netice lehimde oldu. Oldu amma, o gün çek fiğim heyecan gece rüyamda tele feeni rahat bırakmadı!..
— Bu oyunun bizde .e dünyadaki tarihçesi hakkında bir malûmat verebilir misiniz?
— Bizde satranç çok eski zamanlara kadar uzanır, menşe hakkında müteaddid rivayetler vardır. Y’alnız inkâr kabul et-miyen bir hakikattir ki bu oyunun avrupava geçişine biz ba-eamak olmuşuzdur...
Bizde bu oyun yakın zamanlan kadar eski tekniğile oynatılmakta idi. Halbuki Avrupada birçok satranç teorileri kurulmuş bulunmaktadır. İstanbul, Ankara, Samsun ve Eskişehir-de bu yeni teorilere uyulmuşsa da henüz büyük ilerlemeler görülmemektedir. Saydığımız vilâ yetler gerisinde de, bu yeni teoriler hemen hemen tatbik edilmemektedir. Dünyadaki satranç ilerilevişine nilsbetle bizdeki u-mıımî gelişme tatmin edici adde dilmemelidir. Rusya, Amerika Çekler, Polonj alılar başta gelen ler arasındadır. Almanların vâk tile büyük bir şöhretleri vardı amma bugünkü durumları pek dikkati çekmemektedir.
İstanbul şampiyonuna bu bah eettiği ilerlemelerin nasıl olabileceğini sordum:
— Dünyaca tanınmış oyuncuların cildlerle eserleri vardır. Bunları okumak, tedkik ve tatbik etmek sonra da en mühimi daima kendinden yüksek oyuncu ile oynamak dünya çapında gelişmeyi temin edecek tek çaredir.
Ben şahsan Alekin’in kitabını dikkatle takib ediyorum ve çok istifade dahi ettim. Alekin’i ter cih edişime gelince, bunun sisteminin şerare gibi, şimşek gibi çakan bir oyun tarzı olmasıdır, bu taktik’i tatbik ederken çok zevk duyuyorum.
Zaman, zaman o kadar heyecanlanıyordu ki. ben de merakla narak milletlerarası durumumu zu öğrenmek istedim ve sordum. Şöyle cevab verdi:
— Birinci sınıf oyunculara sahib milletler istisna .edilirse iyi bir derece alabileceğimizi u-muyorum, çünkü bu oyun bizim fıtrî kabiliyetimize en uyan o-yundur.
I
(
SWENSKA ORtENT Ll-
NEN GOTHENBORG
SKOGLAND
19 Mayısta limanımızda bekleniyor, Anvers, Han-burg, Kopenhag, Gothen-berg, İskandinavya limanları için yük kabul eder
Fazla tafsilât için Galata-
da Tahir hanında 3 üncü
katta
Near Est Scandinavian
Agency’ye müracaat
Tel: 44993 — 2-1
«=w=n
Galatada Bankadar cad | desi civarında atelya, de I po, laboratuvâr imalât ha ■ ne olarak kullanılmağa H müsaid yeni yapılmış beto |ı narme 75 metre kare bina ■ satılık ve kiralıktır. I
Müracaat: istiklâl Câd H Rumeli Han Pasajı No: 6 B
An Emlâk Tl: 40367 M
Nevzadsüer ile konuşurken an ladım ki: İstanbul satranç klü-büniın yaptığı turnuvalara as-grri 10 oyuncu iştirâk etmekte ve bunların hepsi gene ve daha îivadesi Üniversite talebesi bu-luı maktadır. Takşim Belediye gazinosunda tanzim edilen turnuvalar meraklıları tarafından biivük alâka ile takib edilmek-
• a edir. Her turnuva haftada 2 gün oynatılmak suretile ortalanır 2 ay sürer.
Esc gene şampiyona verdiği iza hattan dolayı teşekkür ederek ayrılırken, azim ve iradenin harikalar yaratmaya muktedir olduğunu kendi kendime tekrar Lvordum.
Yeni Neşriyat CELLAT ÇEŞMESİ Yazan :Zuhıırı Danışman
Seri halinde çıkacağı kitabın kapağındaki ilânından anlaşılan (»en&t Çeşmesi - adlı roman, a-çik ve çok neşeli bir uslupla ve yep yeni bir tarzda yazılmış mi) b bir lomandır.
hitapta bilhassa, bir köylü ço cuğu iken Girit serdarlığma ka dar yükselen ve bileğinin, kılıcı mıı kuvveti ile bir devçi kendisi ne hayran eden Deli Hüseyin Pa şamn heyecanlı marecararıle, Cellâdı bile baştan çıkaran sihirli bir kadının esrarlı hayatı. Top kapı sarayında geçen garip vakalar. aşk, ihtilal ve kahraman hkla dolu olan bu kitabı bütün o kurlarımıza tavsiye ederiz.
Eserin müellifi Zuhuri Danışman bu kitabile tarihi roman sa hasında çok muvaffak olmuş bir muharrir olarak görünmektedir.
YENİ BOZKURD
Bu milliyetçi derginin mayıs sayısı güzel bir kapak içinde N. Sançar, Elmas Yıldırım, Arif N. Asya, Sofuoglu, Nebil Buharah, Daren Delioğlu, Teseteğili, M. A) tunbay imzalarile çıkmıştır.
DUYGULAR KONUŞUYOR
Zamanımızın en gene, daha doğrusu 12 yaşında bir çocuk muharriri olan Ülkü Tamer’in kendine hâs bir üslûbla yazarak İstanbul Millî Eğitim Müdür muavini Ali Kazancıoğlu-nun da bir ön sözünü ihtiva e-den »Duygular konuşuyor) adlı okul piyesi intişar etmiştir. Göz. kulak, burun, dil, deri gibi insanın duygu uzuvlarının tıbkı Lafontendeki gibi konuşan bu eseri bilhassa ilkokul talebe ve öğretmenlerine tavsiye ederiz.
Dev et Orman İşletmesi Sinop Müdürlüğünden
— Sinop devlet orman isletmesi dahilinde 3 parçadan iba-
1 BORSA
i IstaırhuJj Borsa««nnn 17/5, 948 Fiyatları Londra 11.3856 evyork 280.— Paris 1.3060 Cenevre 65.7270 Anısterdam 105.5468 Prag 5.60 Brüksel 6.3887 Stokholm 77.8860 Lizbon 11.2495 Esham Ve Tah\ ilât lkramiyeli 5 933 Ergani 22.75 7 934 Sivas — Er- zurum 2—7 20.50 '( 5 941 Demiryolu 5 97.90 '( 5 lkramiyeli Millî Müdafaal 20.35 % 6 Kalkınma II 97.— % 6 Kalkınma III 97.05 '( 7 Millî Müdafaa 11 20.20 '( 7 Millî Müdafaa III 20.40
Milli Piyango talihlileri
Millî Piyangonun 7 Mayıs çekilişinde büyük ikramiyeleri ka zanıp bugüne kadar Ziraat Bankası şubelerine veya Piyango bürolarına müracaat ederek paralarını alan talihliler şunlardır:
100.000 Lira:
Develide saatçi Müslim Doğan.
50.000 Lira:
Mersinde seyyar satıcı Kıbrıs Ali.
20.000 Lira:
Erzurumun Dumlu bucağında çiftçi Halil Bozhalil. Kars, Yeni pazarda bakkal Ali Coşkan.
10.000 Lira:
Tercanda Belediye tahsildarı Celâl. Tekirdağın Semetli köyün de Haşan Gündoğdu.
5.000 Lira kazananlar:
Ankara Yargıtay ikinci hukuk dairesinde tedkik memuru Cemal Oğuzsoy; Elbistanın Cey han mahallesinde Rüstem Davdan, Beyoğlu, Kadirli yolu Ni-gora mağazasında müstahdem Dimitri Sülyatı, İstanbul Haliç Feneri Tahtaminare Akgül sokak 7 numarada Necmeddin Sal koç. Erzurumda otelci Gencsoy, Karsta askerî posta 13976 erlerinden Hikmet Güdek, İstanbul Sultanhamam Hacapulo hanında tüccar Fettah Erbaz, Doğu Beyazıdda fotoğrafçı Piri Yardımcı,
İstanbul - Avrupa tren seferleri
İstanbul ile Avrupa arasında işliyen 5 ve 6 numaralı katarladın hareket saatleri değişmiş vıf _ Uzunköprü ile Sivilingrad arasındaki otobüs servisinin hareket saatleri de buna göre uydu rulmuştur. Yeni tarifenin tatbikinden sonra Avrupa yolcula rı gidiş ve gelişe Uzunköprü ve Sivilingradda uzun müddet beklemiyecekleri gibi yataklı va gonlaıda da vaktinde yer alabi lecekl erdir.
lı
(Satılık Emlâk)
İstanbul Defterdarl
Dosya No:
52301/6299
52301/6464
52301 6516
52301 6447
52301 5092
52301 5098
52301/5207
C insi
Ruymeti Teminatı Lira Lira
I RADYO
Bugünkü Program
SALI
1
ret idare binası memur lojmanı, ravla garaj binası yaptırılacaktır. Binalar kâıgir ve ahşap harka- inşaat sistemlerinde olacaktır. İlk keşif bedeli 89566 lira kuruş olup muvakkat teminatı 5728 lira 31 kuruştur.
2 — Şartnameler, bilumum picjeıer,, keşıfııameler, seıidöp-rileı. mukavele proje, eksiltme şartnamesi, bayındırlık işleri genel şartnamesi, yapı işleri. umumi ^fennî şartnamesinden ibaret olan keşif doşyası İstanbulda Orman başmühendisliğinde An karada ormaıı genel müdürlüğü inşaat şubesinde ve Sinop devlet ()rman işletmesinde görülebilir.
3 — Eksiltme Sinop devlet Orman işletmesi müdürlük binasında mevcut eksiltme komisyonunda 25/5, 948 salı günü saat 15 de yapılacaktır.
4 — Eksiltmeye girebilmek ı(-ruşluk geçici temin''*
bulunan diğer bir işi muvaffak
• denetlediğini isbata yarar belge cağı günden eıı az «tatil günleri yındırhk Bakanlığına, Sinop veya lerine başvurarak bu işin eksilt gesi almaları ve ou ge isteğinde bulunmayanlar
• 5 —
saatten bir saat öncesine kadar Sinop devlet orman işletmesi mü dürlüğüne makbuz karşılığında vermeleri lâzımdır. Postada olan gecikmeler kabul edilmez. (6786)
• • I
■ ın isteklilerin 5728 lira 31 ku-bu işin teknik ehemmiyetinde •tie başardığını veya idare ve ile birlikte eksiltmenin yapı.'a ■•jç üç gün evvel yazı ile Ba-stanbul Bayındırlık müdiirlük-esine girmek için yeterlik bel-.it leri şarttır. Bu süre içinde bel eksiltmeye giremezler.
isteklilerin teklif mehttuplarını eksiltmenin yapılacağı
VAY”*' -
Bir taksi kazası
Beyoğlunda Kaııipaşa sokağın da 5 numarada oturan Rıdvan Uğuz dün Atatürk bulvarından geçerken şoför Zaveıin idaresin deki 5235 plâkalı taksinin şada meşine maruz kalmıştır.
Başından ve vücudunun muhtelif yerlerinden ağır surette ya ralanan Rıdvan Haseki lıastı^ hanesine kaldırılmış şoför hak kında takibata başlanmıştır.
--------o-------
Bir hırsız şebekesi ele geçti Hüseyni Alkan. Cevdet Din-çeı . Fehmi Ural ve Feridun Ay nur adında dört sahıs, Küçük-pazarda, Şişlide ve Lâlelide üç apartmana girerek muhtelif eş ya çalmışlardır.
Ayrıca Şevket Işık adında bi riside Taksimde Ayazpaşa apart manuıa girerek bir miktar eşya Çalmışta.
Suçlular yakalanarak savcılığa teslim edilmişlerdir.
52301 5230
52301 640
D.3 148 1
Burgazda, Yalı so. ve Burgaz çarşısı cad.l ada, 1 parsel yeni 35 kapı sa yılı 37 M2 arsa.
Fatih, (Yedikule) İmrahor îlyas bey mah. istasyon cad. ve Halit efendi so. 1273 ada, 4 parsel en eski 103 es ki, yeni ve taj 121 kapı sayılı 60 M-arsa.
Fatih, (Şamatya) Hacı Hüseyin ağa mah. Soğuk Sarnıç ve Çarıkçı so. 1218 ada, 3 parsel eski yeni ve taj 1 kapı sayılı 33 M2 arsa.
Fatih, (Yedikule) imrahor îlyas-bey mah. Kürkçü Hamamı so. 1263 ada. 9 parsel eski yeni ve taj 6 kapı sayı lı 101 M2 arsa.
Fatih, (Samatya) Sancaktar Hayret tin mah. Etyemez Tekkesi so. 482 a-da, 13 parsel en eski eski, yeni ve taj 35 kapı sayılı 1328 M2 arsa. Fatih, (Samatya) Sancaktar Hayrettin mah. Teberdar so. 955 ada, j S parsel eski ve yeni 1 kapı sayılı 35 M2 arsa.
Fatijı, (Fener) Abdi Subaşı mah. Ab dülezel paşa cad. 2302 ada, 25 parsel en eski 376, 378 eski ve yeni 346 kapı sayılı 45 M2 kârgir dükkânın 19 180 payı.
Fatih, (Fener) Hamamı Muhittin mah. Miraç so. 1839 ada, 55 parsel en eski ve eski 39, yeni 19, 21, 23 ka pı sayılı 551 M2 bahçeli ahşap ev. (Halen tahminen 42 M2 lik bir odalı ve altında kömürlüğü bulunan kârgir kulube mevcut, ahşap ev yıkılmıştır. ) )
Eminönü, (Yenikapı) Yalı mah. Atmaca so. 1118 ada, 22 parsel eski 173 yeni 12 kapı sayılı 34 M2 arsa.
Sarıyer, Yeni köy mah. Köybaşı cad. eski 187 yeni 2Ö3 kapı sayılı 287. 50 M2 arsa.
555
420
808
500
140
950
3000
290
4350
225
327
Yukarıda yazılı gayrimenküller 2 6 948 çarşamba günü âa-at 15 de millî emlâk müdürlüğündeki komisyonda ayrı ayrı açık arttırma ile satılacaktır. İsteklilerin nihayet saat 15 e kadar ya tıracakları teminat makbuzları \e nüfus cüzdanlarile satış günü komisyona, fazla bilgi için sözügeçen müdürl'iğe başvurmaları. (Teminatlar önceden de yatırılabilir.) (6412)
imtiyaz sahibi: A. CEMALEDDİN SARAÇOGLl - Vıuı işi erini fiilen idare eden: FATİN FVAD — Dizildiği yer: «T eni Sabah» nıürettib-haııesi — Basıldığı yer: «Güıı» Basımevi
— Dünvada senin basını al-
•r ••
maktan daha güç birşey yoktur. Babam, beni Vahşüİfelâ’yu veımemek için bu şartı koşmu-clabiliı. Ben- böyle düşünüyorum A:;l sebebi bilmehı.
Sâdım Zenci, cengi unutmuş. Şame ile konuşmağa dalmıştı . Vahsülf-lâ, haydudun önüne geçti:
— K: ırûarla konuşmanın sc nu y )k ur. Çengimize devam e-delin • dâvamızı neticelendi i llini.
Sâ‘ m Zr-nci, kılıncını fırlatıp attı F ıvnunu Vahşülfelâ -nın önüne uzattı:
— Ey yiğit şecaatine diyecek yok Ben. artık serin'e çarpışmam. Başımı kes, Melik Ef-ıni a g-itr- sevgiline kavuş!
VahşüK( 1. , kılıncını 1 aldırdı. Tam indiı- ( eği sırada ai'lını ba şına topladı:
—‘Ben seni buruda - ölçlüı ■u-
*
V7’l
Vv
Tefrika No. 38 ****
.... 1 ) aeüfcc»w-|«..,,
dışan çıkalım! kale kapısını th -arıdan kilitleyelim ki, başını ahr almaz bir tecavüze uğramadan kaçabileyim.
Sadun Zenci, Vahşülfelânın bu şartını kabul etti. Şameyi. de yanlarına alarak dışarı çıktılar. Kalenin kapısını kilitlediler. Seyfürraad'm yüz bin kişilik or duruna meydan okuyan meşhur haydud, ellerini bağlanmış gibi sikasına götürerek Vahşülfe-lânın önüne diz çöktü-
— Korkma, indir kılıcım, ya yiğit!
Vahşüİfelâ, kılıcını çekip o-₺ı.w bovnuna indireceği yerde,
geı i geri çekildi. En zorlu cen-gâverleıden meydana getirilen koca bir orduyu titretmeğe yal niz ismi kâfi gelen ve yüksek bir ruerdiik seciyesi göstererek boynunu kendisine teslim eden Sadun Zenci gib bir dağ kralının kanına giremezdi. Hayır! Hayır!.. Vahşüİfelâ, düşmanını bu şekilde öldürecek derecede alçak b’r yiğit değildi.
Kılıcını kınına soktu. Kurbanlık koyun vaziyetini muhafaza eden Sadun Zencinin basını biıf buse kondurdu:
— Kalk, ya Sadun! Benim coştum ve kardeşim ol!
I
İ s
Sadun Zenci, çevik bir hareketle sıçrayıp ayağa kalktı. Ren dişine dostluk ve kardeşlik teklif eden Vahşülfelânın boynum sarıldı:
— Mademki öyle, ben de şeref ve namusum üzerine yeırm ederim ki, bundan sonra senden ayrılmam ve hiç bir emrinden dışarı çıkmam.
DÖNÜŞ
Melik Efrah, öz evlâdı gibi sevdiği Vahşülfelâya kızını vermek imkânını bulamadığı için çok müteessirdi. Ayr.i zamandı onu vezirinin sözüne uyarak ö-Kim teldi kesine göndermişti.
Bundan dolayı da vicdan azabı duyuyordu. Zavallı delikanlıyı bir türlü unutamıyor, daima ha t.rina getirerek üzülüyordu.
Bir gün veziri Sakardis ile şehrin haricine gezmeğe çıkmış (ı. Kırlarda, bayırlarda dolaşırken Vahşülfelâyı hatırladı. Müteessir biı halde vezirine sordu:
— Acaba Vahşüİfelâ ne oldu? Eğer sağ ise j anmam, fakat ölmüşse vicdan azabından lamam.
Sakardis, sinsi sinsi Vahşülfelânın herhalde olduğunu ima etmek için:
— Efendim, dedi. Böyle ehem miyclsiz şevlerle kendinizi üzmeyiniz. Vaİışüh'elâ, Sadun Zenciye karşı koyabilir mi? Biz. o kadar uğraştığımız, üzerine bir kac defa aşktı- gönderdiğimiz halde o haydutla birşey yapama dik. Vahşüıftlâ ıek başına ne yapabilir?
kurtu-
güldü, olmuş
)/•( ı (ori4 vui'f
18/5/1948
7.29 Açılış v« program,
7.30 M, s. ayan.
7.30 Müzik: Hafif Parçalar (Fj.), Haberler. Müzik: Hafif Parçalar (Pl.) Müzik: Saz Eserleri (Pl.)
8.30 Müzik: Çeşitli Müzik (PL)
Kapanış, Açılış ve progjfein. M. s. ayarı.
Müzik: Şarkıjaj^ Haberler.
Müzik: Salon Orkestrasından Çeşitli Parçalar (P).) Müzik: Film Müzikleri (Pl.) Kapanış.
Açıhş ve program. M. s. ayarı.
Müzik: Radyo Dant Orketrası.
Konuşma. Müzik: Saz Eserler» ve Oyun Havalara
M. s. ayarı, Haberler.
Geçmişte buguü. M ürik: Tarihî Türk Müziği. Konuşma. Müzik: Keman Radyo Gazeteri Sololan (Pl.) Serbest Saat. . Temsil.
Serbest Saat. Konuşma. Müzik: ince Saz. Müzik: Dans Müziği (Pl.) NI. s. ayarı. Haberler.
Program ve Kapanış.
7.80
7.45
8.00
8.15
9.00
12.29
12.30
12.30
13.00
13.15
13.45
14.00
17.58
18.00
18.00
18.30
18.45
19.00
19.00
19.15
19.20
19.45
20.00
20.15
20.30
20.35
21.20
21.30
21.45
22.15
22.45
22.45 23.
BUL MACR
-----*----
1 2 3 4 5 6 7 8 9
J _l 1 X M| || j
i 1 ! * • u
1 -İ ■1 1 ! 1 I l M
4 i 1 ■ 1 01 1 I
b IB; ’î | t***. «4 f —İJ Jt; m
ı Kİ ■ r K
t 1 ! ■1 1 ı
l 1 1 0 1
t l 1 / »I
SOLDAN SACA :
Bahçelerdeki çukurluk,
1 — Bahçelerdeki çukurluk, Koruyucu; 2 — Kör, Eski; 3 — Bölüm, Sonuna (N) iiâvesile petrol çıkan bir dağımız; 4 — Yerine getirme, Emtia; 5 tiyar kadın; 6
7 —r
Yunan ırkı, Geometride bir tabir; 9 kında hileli düşünceler.
İh Göze sürülen; Ortak, MCO (aynen); S —
Şöhret, Bir şahıs hak-
YUKARIDAN AŞAĞI t
1 — O olmasa çorbayı içenleyiz, Farsça altı; 2 — Ümidin öz türcesi, Felâket getirir; 3 — Ehliye değil, Almanyada bir nehir; 4 — Cerehatten çıkan mayi; 5
Eşek, Emmekten emir, hayvan yiyeceği; 7 ha ziyade erkek), Yapı ustası, Son model yeni ve
küçük kamyonlar; 9 — Elde et mek, Resim çeken.
EVVELKİ BULMACANIN HALLEDİLMİŞ ŞEKLİ
1 2 3 4 5 6 7 8 9
i
4 ( u 4 £ l
/
i
(
Hayvan yarı usu. 6 —
Teı-si — İnsan ı da Gaye: 8 —
T A R î H K X A__
FR a -lA k a l a
X I
Yeni Sabah’ın
İLAN FİYATLARI
Başlık maktu alarak 1
1
8
6
e
inci
)
»
»
»
» »
)
»
saatimi
»
)
»
»
Mr. 1600
600
400
900
250
160
