Kaynak: TÜSTAV - Türkiye Sosyal Tarih Araştırma Vakfı Arşivi
Temmuz
CUMA
1946
( Emeğe Hak, Emekçiye Hürriyet )
HALK DAVASI GÜDER, SİYASİ S A B A H G A Z ET E S I
Yıl : I 10 Sayı: 4
KURUŞ
Mektup ve telg adresi: Posta kut
İdare: Cağaloğlu Çukur Han No: 4
Binlerce isçi açıkta
Ana davayı unuttu!
Çalışma Bakanlığı şimdiye kadar hiç bir tedbir almadı
Garbi Anadolunun en büyük mensucat fabrikalarından biri olan Kula'nun bu durumu bir istisna değildir. Uşak mensucat fabrikaları da gece işlerine soa vermişlerdir. Bu fabrikaların da bilerinde külliyetli stoklan raev
İşsizlik artmaktadır
~. ---------------------------- | ferini tat
İşsizliğe karşı 'alınmış ciddi tedbirlerimiz, işsizleri tSrle'r uo
3 --------------------işsizleri
gözeten, koruyan teşkilâtımız ye işsizliğe karşı sigortalarımız yoktur.
Aylardan beri sürüklenip giden ve halkın diki selelerden uzaklaştıran seçim blöfleri, seçim de, nında her gün biraz daha vahimleşen öyle meselcl hemen hepsi de kendi hallerine bırakılmış gibidir biıi de issizliktir.
Harb içindeki muazzam kazançlarının som ren sermayedar gurublar, kendilerine bu kazanç)..: olan işçileri yüz üstü terk ederek teşebbüsler pc lerdir.
Her gün faaliyetini durduran bir müessesenin vçj-a teşeb firmanın kapatılan kapılanımdan sokaklara dökülen yüzlerce. binlerce işsiz, ailelerin dur-. maden artan sefaleti hepimizi acı. acı düşündürse yeridir.
Kendini her türlü içtimai fe- I lâkctlcrc karşı önceden tedbirli dl? bakanı bugiı: bulundurmağı vazife sayan ak- | ’ 11 başında her hükümet harb I sonu ekonomisini plânlaştıra- ' rak. bilhatıa işsizliği önlemek | veya işsizleri korumak yolunda I hazırlıklı bulunur. Hükümeti- j mizin bu yolda, bu güne kadar i yapabildikleri şeyler ancak nor I mal zamanların gecikmiş olan j içtimai teşkilâtıdır ki. dünyanın ' elde en geri memleketleri 'bile bu | gibi teşkilâtı çoktan kurmuş j bulunuyorlar. ,
Çalışma 1 bakanlığının son , ata binmiş olan jokeyin Jtırbaç I seslerini andırmaktadır. Bugün yapılan işler vaktile yapılması gereken işlerdi. , ı
Hükümetler, emekçi kitleleri iktisadi kirillere karşı korumak. onların sefaletlerini önlemekle mükelleftirler. İçtimai felâketlerin belki en dehşetlisi olan işsizlik halk kitlelerinin karşısında bir ejderha gibi ağ-binlcrce emekçi yurtdaşı çatadır. Bu facianın Çarşısında eli böğründe beklemek acaba ne yapsak ki. ne etsek ki. gibi kura kura hamiyet ve telaş ginin gönlü oluncaya kadar, fakirin canı çıkar» darbı meselini hatırlatmaktadır.
Gerek hükümet partisi, gerek muhalif adını taşıyan ve harıl harıl iktidar peşinde kıya-rn hiç AA.
PARİS TE I >B1Ş bakarlarının { d!|son tcr antısı ( _ ! Londra, iM (Rjjj — Dört '• ■ -dr; bekan: bugiin toplanmışlardır. Almanya meşelerinde hiç bir anlaşmaya varmamışlardır. Konferans bugiin >n toplantısını yapacaktır.
Vaşington, . I 1 (A.A.) —
I Paris'te 21 milletin iştirak ede- | ceği sulh konferansının 29 I
edilen başarı Amerikan basın ve radyo’sunca yorumlanmaktadır. Bu yorumlardan bazı lan aşağıdadır:
Dallas Mornir
21 millet tasdik tafvip {için dav--. Tasvip ise miiz.il. de karar almağı istilzam_ed
Newyork sun
(Dcvaı
İki Parti de gayri meşru propagandalara başladı
taht tarzını anayasaya aykırı buluyor
Son aylar zarfında memle- ’ ' •’ ’v:i adi düzensizlik hü ilmekledir. Bir çok fab- | I imalâthaneler faaiiyet
— HHttil etmişlerdir. Fabıjkafa törle'r ucuz ithalat eşyasile re- Vl kabet edemediklerini, ileri süs c inektedirler. Harp yıllarındaki cı fahiş kârı elde edemiyen sermayedarlar fabrikalarını kapa- . .mak suretilc sermayelerini mu n] hafazaya uğraşmaktadırlar.
Bütün mamullerin barp yıl- te yükseldiği zamanda bile nor- 8-mal hayata kavuşamıyan işçi- l ler, şimdi tamamen işsiz bulu, z: nuyorlar. Bir müddetten beri, n faaliyetini tatil jetmiş buluna^ s. «Kula Mensucat fabrikası» şin^ >ı diki halde işleyemiyccektrr. n Fabrikanın depolarında eski n maliyet fiatı üzerine dokunmu on binlerce metre kumaş stok mevcuttur. Ayni zamanda fabrikanın elinde yüksek fiatla sa tın alınmış külliyetli miktarda »Merin yapağı da bulunmaktadır. Fab-rıka sahihleri bugünkü durum diğer yandan işsizliği doğur-karşısmda yeniden imalâta baş makta ve ekonomik hayatı kakmanın bile, bile Z.I1 almak olduğu fikrin. Zaten bu büyük meni
Jstar.buldaki
Cumhuriyet Halk Partisi propagan-dıcıları nihayet millet vekili oluyorlar
Bursada da gece işinde ç*S- J" fan işçilere yol verilmiş bulangM maktadır. Zincirleme bir durum olan bu kriz hali, yapağı müstahsil ve tacirine de sirayet etmiştir. Yapağı fiatları gündem {üne düşmektedir. Bütün bunlara sebep olarak tacir, sotv.-, ’ tumanlarda fazla miktarda ku? maş ithal edilmiş olmasını ileri (' sürmekte ve hükümetin yerli (malâtı korumadığı tezini gütmektedir. İkinci olarak Devlet mamulatının, bilhassa
D. P. ğay.-i meşru şekilde se. çim propcç
Cumartesi günü IsUv.bula gelecek olan Mareşal Fcv zi Çakmak
Gerek C. I L P.
Propagaıda otomobilio’ lâstik veri.iyor f Evvelki gün. seçim mücade-j leşine şahit elan Adapazarındı i. yeni bir h.’.ie daha ol muş- £ tur. I
Demokrat Parti İstanbul t idare heyeti başkam Kenan ö-ner’in iddia ettiğine göre, bun da. C. H. P. nin propaganda . sim yapmak için propagands . cılann bineceği plâkasız bir oto mibile 4 yeni lâstik verilmiş*. Hâdise Ac.-pazannda büyüt bir dedikoı'uv.. sebep olmuş-
I EL- kaç gjıe kadar Istan ( bula gelecek olan Celâl | B-J-
; Celâl Bayar
İstanbula geliyor
Demokrat Parti Lideri Celâl Sayarın yann veya bugün lstanbula geleceği söylenmektedir. Demokrat Parti İstanbul şubesi bu haberi teyit veya tek-
Partiler arasında
LKoalisyonj
Gazetemizin dünkü sayısında da yazdığımız gibi İşçi vo Çiftçi, vatan için ve sosyal de-mokıat partileri seçime C. H. P. birlikte girmeye karar vermişlerdir. Bunlardan sosyal demokrat partisi önce M. K. P. ne müracaat etmiş, fakat ora-----—ğı ret cevabı üzerine C H. P. ne dönmüştür. Ayrıca Demokrat Parti de M. K. P. ne aynı şekilde müracaat et miş. fakat M. K. P. aynı red vermiştir.
.(Devamı 4 üncüde)
ANAYASAYA AYKIRI
Demokr t Parti merkezise dün yayınl: . : beyanname H
K- P. taraf nci.-ın da tasvip edl miştîr. Bu hu-usta M. K. ?■ sözcüsü Nurettin Ardrçoğlu p lan oöylemiştir:
( — İçişleri Bakanlığı uft - ^n a'd"^'
.... - - -1 k -,.V—e . . _
rekse
evkı
er
-*—
(A.A.) — Dün El Nil köprüsünden
ydanlard* Posanda..
— gazetelerde
I
Iınmıjtır.
Igcbbüıü İzmir
MRşkiUtla
I zaları
suca t fabrikası
■ ni durdurması
kerleri üzeri-
ne bombalar atıldı
[Ankara Valisinin şüpheli ölümü
Valinin bir cinayete kur jban gittiği söyleniyor
Ankara 1 I (Gerçek) — An- - -
kara vfili ve belediye zat Tandoğan'ın ölümü etrafındaki söylentiler devam etmek tedif. Nevzat Tandoğan'ın intihabı için ciddi bir sebebin bu
sebebinin de henüz çözülmemiş olması, Nevzat Tandoğan'ın bir cinayete kurban gittiği halkındaki ihtimali kuvvetlendirmek-
İstanbulda dinlenen şahitler
Ankara cinayeti muhakemo-
sinde Boluda istınab cisi Nev İstanbul 2 inci ağır kemesinden dinleniln rar verilen maktul . dokl babası İsmail Arzan, Reşidin »tecil
tiyle geçen bir otomobilin çarpması üzerine sekil Ingiliz askeriyle bir Mısırlı P->-
Mahkemede İsmail Arzan. Zeki Tükel’i hiç görmediğini ancak mahkemede tanıştığı: •Şylemiş, Zeki de kendüiyl görüştüğünü, hattâ maktul do toru da tanıdığnı söylemiştir.
Tutulan yazıtlar Bolu mah kemesine gönderilecektir. ı
5 sayılı nüshasını ife dördüncü si çerçeve içinde (?) bap Irklı çıkan bir fıkra yozısın-1 da: Ankara valisinin ölümü' 1 nün intihar olarak neşrr
rulmakta ve bu hususta mütalâalar yürütülmekte ol duğu görülmüştür.
C nun 38 ine bu gibi intüı
İskenderiye. 11 (A.A.) — fazla polisle 15 yaban kif edilmiş ve b t faaliyetti bulı ir bir çok lar ele geçirilmiştir.
Araştırma!
Kahire, 11 (A. A.)
kenderiye ve eyalette k faaliyetlerde bulunmakla şüph ok yeni tevkifler yapıl Tevkif edilenlerin çoğu te talebesi, münevver .(Devamı 4 üncüde)
I
12 Temmuz 1946'
SAYFA : 2
GERÇEK
İKTİBASLAR
Bizim çocuklarımız;
Ingiliz sosyalistleri dünyayı nasıl görürler
Yeni demokratik plânın ilk şartı, işçinin bütün teşebbüsler içinde sansı-yetinî ve rolünü auiannş olmasıdır rnânası budur. jnsanlık kendi | kendini yaratmak yolundadır. | Bu sade hâdiselerin neticesi de- | ğil insanların şuurlu kararları | ve böyle bir mertebeye erişmiş ı olmalarının mahsulüdür. Hin- I distandaki. Burmadaki. Cavada- | ki. Hindiçinideki, Subyedeki i şimal Afrikadaki milli kalkın- i ma hareketleri. İngiltere ve A- ; merikadaki grevler, sadece si- > yasi ve iktisadi fırsat vesileleri J diye izah edilemez. Jmnnlıguı ı buluğ devresine .girmesinin delilleri basit - iptidai ■- ■■ câhil halkın-müsavi muan. İr .[örmek, kusurundaki istekle- : !c tezahür etmektedir.
lngiltereyi yalnız !■ • na Al-(Devamı 4 iir.cüde) |
Dünyanın bu son durumu nun mesuliyetini harbin omuzlarına yiikliyemeyiz. ve bu- hakikati kabul etlikten sonradır ki. durumumuzu tahlil edebilir .-e üzerinde fikir yürütebilmek imkânını bulabiliriz. Harp hiç şühesiz İnsan, hayat ve . mülk kaybının, ailelerin tarumar olmı sının, tahminin fevkinde çekilen ıztırap ve mihnetlerin sebebi’ olmuştur, fakat ön plânda gelen asıl sebebi, yani harbin doğum sebeplerini bulmak lâzım gelirse bunu daha başka yer lerde aramak iktiza eder. Harp, cemiyetler muvazenesizliğinin had devresinin bir formül içinde-tezahürüdür. Bu muvazenesizliği yaratan asıl sebep te insanlığın olgunluk devresine girmiş olmasıdır.
İkinci Dünya Harbi insanın tâbiiyetini kabul eden eski nizamın. insanın hürriyetini sağlamak istiyen yeni nizama kar şı mukavemetinden doğmuştur. Alanya yeni nizamın doğumuna mâni olmaya teşebbüs etmek gibi korkunç bir mesuliyeti ii zerine almıştı. O. uğrunda devasa bir emek, ince bir maharet, hudutsuz bir enerji ve en -muktedir kimselerin kan ve (■-meklerini kullandığı bu dâva-mişti. Halbuki, kendi dâvasına uuauç
pekâlâ yardımı okunabilecek, lucnu .uuuüiiıigu eski nizamın devamını istiyen. birer saf halinde sıralanmış üç kuvvetin muhalefetiyle karşıla-tı. İngiliz imparatorluğu. Yahu-diler ve kilise.
Almanya; rahatlarının -baş- CıCiıeı aıuuurıugunu-metlerinin sarılmasını istemi- " " '
•yen bu. üç kuvvetin, dâvasın: ' pekâlâ destekliyebileccğini tak- , 5‘ -• dir -edememek budalalığına düş ,
- .lüğü gibi; onlara harbelmekten ı başka hiçbir çare bırakmamak -
- katılığını göstermiştir ki daha 1 ilk oğızda bu, hareketiyle, kar- ' şıStnda büyük bir muhalif kütle , •yaratmış oluyordu. Sonra ayni ,
- dar-görüşle, sade Slav düny.ı- |ı sının d dünya nizamının kuvvetli -bir
- unsuru olan Rusyaya hücum «& nlh.y.l A».,i.,. Ul- _____________
tutmakla da mukadderatını u- ,p uçlan, deliller v-yin etmiş oldu. Almanya bern- î'kları suiistimalleri
|
| Ya,i ilerledikçe insan, aldı-| ğı mesafeyi şöyle bir ölçmek i-
1 Çin geriye bakmak ister ve son-ı ra çocukluk hatıraları içinde yo-. lunu sapıtıverir. Şimdiye kadaı ; bu nıes'ut çocukluk hâtıraları i-çin neler yazılmamış ki... Oku-
- düklerimizi hatırlarsak, bay.
, ramlar, şenlikler, yeni urbalaı
I ramazan sofraları önümüzde «ı-rıılanıveriı. Bu bolluk, bu refah gözlerimizi kamaştırır. Geç vakit, caddelerde bir
I baştan bir başa koşarken gördü I I — Faşist enternasyona | ğüm ve alacakaranlıkta gözleri- Üstler, ki bunlar mahalli milli ni uğuşturarak. gazete idareha- | yetçilik namı altında arı - be
. nesi kapılarında bekliycn çocuk yaz ırkın hâkimiyetini iddia i lar da acaba büyüdükleri za- j ederler.
man ayni hazla çocukluklarını ' 1 — Halkçılar ki. bunla
- anabilecekler mi? i der, rengine veya insanlığın ı-
Müreffeh memleketlerden Mı gidişinde henüz vazifesi ı.
i aktarma ruhiyat kitaplarında, i >'a edip etmediğine bakmadan
Irkçı faşistler dışarda mazlum milletleri hâkimiyeti altına almağı içerde işçiyi
bir zümre hesabına ezmeği gaye bilirler
İkinci DiL.,_ 1.
lık filen iki esaslı kanıp mıj bulundu.
'«Çocuğu sakın küçük adamla | milli hakimiydi terviç ederler, karıştırmayın o başlı başına bir Faşistler ırkçıdır, emperyalistin
i^arhklırL^liyc yazıldığını oku- . dışurda mazlûm milletleri I-., I muştuk.
Onlar hangi mesut
dır ki çocuk, kalabilmek için ce I ezmeği gaye bilirler.
miyet onlara geniş bir müsaa- [ arasında üs I de verriiHHM Şu bizim çalışan | çalışmıyan A evsiz, o..
■pflBttvahM 3 üncüde)
I Memleket Meseleleri
Tekel idaresinde
yeni bir suıstimal
Sıkı mı ?
Azız NESİN
I Gazeteleri taşlanıncaya icada-Üniversitenin muhtariyeti için devamlı ve sistemli ’ neşriyatta bulunan, hâdisenin asıl mağdur I ları hâdise ile Üniversitelilerin hiçbir alâkası olmadığını seksen I yerde reksen defa söyledikleri I halde birkaç Üniversiteli hâlâ: I — ille ( lan) ı, (Yeni Dün-. ya) yı biz taşladık! diye şecaat
| Kâkinı sanığa:
j — Sen çapulcu değilsin, di. I yor.
I Sanık diretiyor:
— Hayır: ben Çapulcuyum.
Ankara Üniversitelilerinin bu | harekele iştirak etmediklerini • beyan eden telgrafı istanbulun ' bütün gazetelerine, Ankarada | Ulus, Sivasta ülkeye gönderdik ' leri halde neşredilmedi. Ben u gece bu gazetelerden birinde , çalışıyordum. Eğer akşam üze-i ri. sepetinde eli zarflı bir me-| mur taşıyan resmî bir motosık-I let bir gazetenin önünde durur, ve üzeri kırmızı çift aylı zarfı gazetenin sahibine verirse, o I gazetede hiçbir şey yazılmaz veya her şey yazılabilir. Patron, i laım kulağı kiriştedir ve her an Babıâli yokuşunu tırmanan bir motosikletin gürültüsünü beklerler.
Böyle bir zarfı aldığı halde, istediğini yazabilecek ve yazdığını neşredebilecek tek bir muharrir. tek bir gazeteci henüz çıkmamıştır. Buna rağmen bü- . tün gazeteciler başından kuyruğuna. Ahmet Eminden Hüseyin Cahidine kadar hür ve mü* takil olduklarını bar bar bağı-
liinya Harıyla insan , 3 — Enternasyonal emper- imtiyaz vermek veya kapital
ayrıl- I yalızının müstakbel bir tecavü- I noksanlığı yüzünden yapamadı-, züııe karşı durabilmeleri bakı-I uunuan bu mdli kurtuluşun fe-derâlısı olması lâzımdır. |
- lürkiycnin coğrafi bakımdan I bir tirattan Balkan Federosyo-! nunu ve diğer taraftan Orta^rk Fedeasyonunu desteklemesi zaruridir. Fakat, unutmamalıdır I ki bu federasyonlar hiçbir su- I | retle emperyalist - burjuva ka- | I rakterini taşımamalıdır.
İkinci esas - Halkçılıktır: i, tıhsal vasıtaları mahdut bir-zum l renin elinde kaldığı nıüdjgtgfll ‘ istihsal, l--rdi kalacaktır. Bu su | retle mahsulden muayyen bir) I zümre istifade edecek, sı lif daima ezilen ve idaflE-dilcn bir durumda kalacJBMB Bu ise vücudu caiz oimıyan bir kcyliycllu. Nazari olarak meseleyi böylece tesbit ettikten son ra Türkiye mikyasında bu mevzuu kısaca incelemekte fayda
Memleketimizde kâfi bir kapital terakümü mevcut olmadığından, sanayileşmesi imkânsızdı; bu imkân mevcut olsa bile maliyet fiyatının düşüklüğün | den garp fabrikalarının rekabc- | tinden millî farikalarmb yaşama ı sına imkân yoktur: Bu vaziyet -karşısında da tarihi, içtimai bir | takım sebepler sonunda mem j ketimizde sanayi kurulamazsa yaşamamıza maddeten imkânsız olacaktır. Bu şeraitte yapı lacak iki yol vardır.
1 — Millî sanayii -kuramadığımıza göre maliyeti daha ucuza getirebilen yabancı firmalara
miyetleıi altına içerde işçiyi,
luyü biı zümrenin hesabına Milletler . üst ırk tezine, millet
™.... I içinde iistün insanlık telâkkisine
siz. barksız, ba I bağlıdır.»,.
Halkçı demokratlar ise, a-|-j-iistlcrin aksine olarak ırkçı dc-BfiSry c:’ emperyalizme düşman dııla-, c-ıktatörlüğe aleyhtard ■ ; lar; insanlar arasında vâki cemiyetten irsen gelen bütün im-Hjjggg^'a aleyhtardırlar, insanlar arasında mahiyet farkı ol-I mayıp yalnız bir derece farkı ^^^^mccğiııi jenetik bir ku-| suru olnuyan her insanın muay-1 yen bir talim ve terbiye saye-| sinde vasati bir insan kültürü Mf^Srıyeşine ulaşabileceğini kabul ■ tabiatin ve cemiyetin ^^^^Merini bir zümrenin inhisa 1 ; rı altında olmasını istemezler. ' ™^^^insan oğullarının kabili- i ■ve çalışmaları nisbetin- | c ve hürriyete sahip j
Tekei sarayının inşaatındaki yolsuzluklar hakkında tahkikat açıldı
harcandığı aıılaşılanuyaıı döşe-1 bu,un
— ---------- alınmış.. ye,l'n
de bir i .
olmala:
Bug . - .
mc malzemesi satın____________.
Onlar nerede? Uçtu... Uçtu... '
Binayı dolaşan müfettişler bir alçı işinin önünde durup, alçıyı şöyle bir tutuyorlar. Alçı, , .. parça parça olup, ellerinde kail-, 8'ad o: yor. Ne sihirdir, ne keramet!.. ' temasy- , - ,
1,1. bu mbl uru, h.y.u.û.1 y“dil" '• i-
kulaklarına gelen haberler çokj
| merak uyandırıcı olmaya başlı-!
'•yor: Taksimde, Şişlide bazı a-' Türkiye cemiyetinin zaruri Ipurtmıanlar varmış. Bu muhte-, Mfbnsl olarak demokrasiler
.-lıii.ık : .-
demokrasiler safın-
ğımız petrol, demir, maoen vc sair işletmeleri yabancılara ver I rnek yani ters inkılâp yolu ile I esarete gitmek.
| 2 — Paramızın noksanlığı
dolayısile, para ile yapamıyaca-ğımız bu içler için bir iş bütçesi tanzim ederek ve mahsulü
I oraya emek verenlere muayyen j bir formül üzerinden tevzi et-I m ek- Bu suretle sosyalist bir | inkılâp yapmak.
I Görülüyor ki bizde aosyolist-
- lik, yalnızca sın,: mücadelesi ve istihsal edilen mahsulün daha âdi) paylaşılma.-,!e beraber ayni zamanda, isim di Türkiye cemiyetinin ihti; ,.nı karjılıya-cak bir duruma .? -irmek gayesini taşır. Bu surede Türk sosyalizmi, milli kurtuluş plân -
j formunun temel,,.: teşkil ettiğin j den İngiliz, Fn,r. .- ve Ameri-! kan sosyalizmi:farklıdır.
I Üçüncü e»
I Ur. İnkılâplar a. j sesinde yaptığı ölçülür. Müesses burjuı
I kiyeti, ortaçağ mülkiyeti
. kıflann yerine kc I tı, küçük burju müşterek mülkiyet, ikame mek mali sermaye:.:, taşıt
- lalarını ve ağır .--mayii mil inmek amacında
Yukarıda an;.!...tiarını çizdiğimiz program ! urlûye halkım bugünkü durum • kurtararak ıefth ve saadete : ’.ürecek tek
- lnkılâpçılık-aeğişikliklerle
komün mülkiye- , j|uva mülkiyeli.
lillileş- !
ATILGAN
(nö:
«Ba »e I
F’?
“ B»-"1
V, ('“*■ t M*l k„ M»-' ■*"
yazıyor: sPartilenn dereceleri, e lanntn {ahsiyede duğuna şüph« >' partilerimizin esc pek ayn olmry* içimlerde ikinci tIr. Bunun be programlardan r üzerindeki tartış: mak kabildir- •
Bu nokta üz( lâzım. Demek ili nin programlan şacek olan ad
Ali Hoca, ha 1 -böyle elanca;,, programlarına, re değil şahısla kalır ve B. M.
insanların deği laraı akademisi
uır. ıanKutaı projegtvı
şaat şUDceıııv
ııı^uuc şuucaıııın uskj jzufîu uıtaııuuaıı uuy nareuc oagarutnıgur.
SikâVitJÛcSrBa eni-öir hTCTfda-1 dcn cvvcl; Adc,l,i
nne atman Kıza 13u hepsinin t. K mıilı kuıiu... -.
aanueaeıı çCKilmuj uııa, r: Geçense M letçi s
____ r'asaı oıraKtıgı derin > «donlarında bir düğün| kabul
değil, ayni zamanda yeni »utulacak giDr değil.. anıpanyaTar .-u misali
• nizamının kuvvetli b-ı U-nw âiuduı
’ ' ut şuuesiuueia utbK>...... ıuare veüilef, lıayaliarında-bıı ^dar
eden ve bilfiil çalıdan : :uiı.- zengin bir uuğau --irm. ikleıa-
ter, her gün yakaladiKian (tmi>er. l'üg.it.-.ı kim
—- r»tt*ıa.|>apıuı».' dicsxksiııiz« Kim ola-i
VUFavlıkc KıztH
(bileceklerine en güzel misal. Te-
el Genel Müdürlüğü tnsn.-ıt Şh-
Vofi ilahe Ct
Bizim Argoda ne güzel tâ-I birler vardır. Söylenir de yazılamaz. Meselâ şu «sıkı mı- tâ-1 biri bunlardan biridir.
Kırmızı çift aylı zarfı aldığı ' halde yazabilmek için sıkı ol-I mak lâzım. Sıkı mı?
Büyük röpo ■ min Yalman
- başmakalesinde po.-tajır.da beş ye geveİeye hal kaldırdığı, kald • üç meseleden I
re inkılâpçı bir ideolojiyi , etme-zorundadır. Zira:
Artık bugün bir kısım ülke* lerin esaret altında müstemleke hayatı yaşamalaıı, mahalli ve külli azlıkların ezilmesi. istis-
Denizde cesedi bulunan ka-dîn bir cinayete mi kurban ?.
Dün ,.b.h .... 9 d. Kum- . , kapı sahillerinde 20 yaşlarında | I bir kadın cesedi görülerek ba- | İrkçılar tarafından-
kıyıya alın-
. ------------. Dcra.
berinde, hiçbir şekilde gayeleri karşısında hayretler müşterek olmayan fakat gs.-„ n,aKtadirlar.
bir megalomaninin tesiri Z i- ^bc şefliği Sır..şln j. k..-r_____. , l®n kan Suat Hayri Ürg
da bir fontazi yolunda vur Italyayt. insaniyetin h " .
üyen Japcnyayı beraber' rükledi.
Almunyanın dünyaya olduğu yegâne hizmet i karar vermek vaziyetini lamış olmasıdır. Ya hâdi peşisıra sürüklenerek-korku. ve nefıine itim,j yerek tâbiyet formülü kuvveti elinde lutanlarm mıyetı altında ya.amak 8in bir çağ» yeti»miş c îdarâk ederek insani^ »yetini 1 almak
i yolunda yürüyen nlığm ve medeni, henüz rüşeyminde emek
de bularak hareke, mevcudiyetini müı de bir mevki aJn, bağladı. Neliced, a ’ lûp edildi, fnsanlk • ven'en Jurar/a lan hürriyet k«
. Şube şefliği sırasını .. • ı ı i.. kan Suat Hayri Ürg : . rası pek iyi olan Rıza ı ’ samimiyet ve mahremi: , dar ileri götürmüştür Genel Müdür -Hurrem > , -dahi tasdikindim geç, . - ,,
sürü evrak ve yazı il- i:., hususî surette ve Bakanlı:-, ilklendiren mevzular i ,
Genel Müdürlük başlığım taşıyan kâğıtlarla mütemadiyen mu, habere etmiştir. Bu kâğıtlarduj yazılı hususat Genel Müdürlük-i: makamını doğrudan doğruya ilgilendirdiği halde, acaba Rıza! Duna ile Suat Hayri ürgilplü neden, hususî muhabereyi tercih;, ediyorlardı? Kâğıtlarda yazpb malûmatın Hurrem Seren'in e-, ( line geçmesinden niçin çekini-' (yorlardı?
Evraklardan başlarını kaldı.
ı ran müfettişler Genel Müdürlük -j binasını şöyle bir dolaşmaya baş-; Jayınca, neler ğjrmüyorlar. ne-, v Eİızuli masraf kendini her da belli ediyor: Binbir renkli' o zamanki idare hıeka-ındaki mühim bir şahşın;
M '""‘"'mu1
mermer. Itom o derce* , er ki. -üKt'Jcrî değil, altla-! , mermer. Niçin, mermer? değil.. Yahut da belli!..
,,____aralık hesaplar biraz ka-.
I rıştınlınca. çok ilgi uyandın.-ı I noktalarla karşılaşılıyor. Meselâ. , lrski binadan elde edilen döşemci I tahta ve rnannerleri bu veni bl-Innda kullanılmış. Güzel.. Pek.
ı kaydetmek
>ii: k şyfiyctM En (Snozya -1 ■&zerbaycn|lıların. Arap!
Avıupa milletleri-1 ıtedinTİ^M^srin kurtulu-l illetlerin ^9 verip:
bir cinayete kurban gittiği neticesine varılmıştın
Kapalıçarşıda Bodrum hanın da oturduğu anlaşılan kadın, evvelki akşam ağabeyile yaptığı münakaşa neticesinde fena hal ^•“sinirlenerek'geç vakit dışa-inya çıkmış vq bı: daha dönme-
Çalışma Bakanlığının Müşavirleri çoğalıyor Ankara. I I (Gerçek) — e" ( Çalışma Bakanlığı kadrosunda -yeni ilâvelerin yapılması kuvvetle muhtemeldir. Münhal, bu lunan 100 liça asli maaşlı bakanlık müşavirliğine Celâl Din
2 — Dahilde milli bir cemi-yet kurabilmeleri.
Y.ıpılan tetkikaltâ kadının
yetli
jf lahkikau ehemnıi-ım etmektedir.
»osnocRsı
Köyde dolaşmanın yasağı
ADİLOGLU
Bu, yeni bir hâdise değildir. Demokrat Parti şeflerinin iktidarı ellerinde, bulundurdukları zaman da. köylere girip çıkmak yabancılar. yani şehirliler için-bir takım «formaliteye bağlı idi. Köy muhtarları, şüpheli veya vesikasız şahısları iıomen jandarmaya bildirmek, hattâ teslim etmekle mükellef tutulmuşlardı. O zamanlar. bu tedbir sol unsurlara kar,: alınmıştı. . I-I.lk hUktŞmMİnln l?nn»l
vs muhalifler» karsı r.kra.lad'Hi Çelil -Bayana protesto etmesi tarihi , bir .-Mendakka dukkavn dır.
i -Biz, ne Celâl Bayar hükümetinin vaktile. . ne de Saraçoğlu hükümetinin bugün, anayasa-1 nın tanıdığı seyahat ve ikamet hürriyetini tahdit işlerine Aferin! diyecek değiliz.
Herkes bilir ki. biz, hürriyetlerin ve hak-
l
lamı her ne nnnı altında otursa olsun kılına bi- S le dokunulmasına tahammül gösteremeyiz. De- 1 luokral Parti dünkü beyannamesinde. İçişleri ) Bakanlığının, köylerde seyahat hürriyetini for- % müllcre ve {artlara bağlamış oluşuna hiddet ve » feveran gösterdi. /
Halbuki bizler. Demokrat Parti şefleri- ) nin vaktile tahdit etmiş oldukları hak ve bul' J terin İrtikAp ettikleri bu tarihi ve siyasi hatal ı- J •rın sonunu-hA!A getiremedik. /
ne Halk Partisine, ne Demokrat Partiye, ne de > onların peyki olan partilere emanet edem iyece- > ğiz ve etmiycceğiz. Kendi hak ve hürriyetlerimi- / zi yine kendi gücümüz ve teşkilâtımızla koruya- J cağız. /
Çevesi içinde k "acrye -kert» ea;
eğilmeği bilseyc
• haşma giderler, "«eibince serbe rak «ylerini ver * kendini idare lel hi: gidişil
Bundan ,o, d»»l. zinde pte " “mumi hay "“rkezini te^il vazonu, »Currihuriye, duru«- cömert. 'Aygıtı bir mv *•>-» Cksapd,1' 'ar- murakabe, '". »'"i Ur elln 'zadesine ı t?’’*
L>,>°z- Bu ,. maka|C] '* «un daha ev, ^■‘irsiniz. Ma lupt-tUnU'd>r-“p k“en bu.
Bu v ’Miliet:
Tünelin kayışı geldi
; . Amcrikadan sipariş edilen
. Tünel kayışını getiren Eksport-layin vapuru dün akşam üzeri ! limanımıza gelmiştir. Tramvay ve Tünel idaresi kayışın çıkarılmasına bu sabahtan itibaren teşebbüs etmiştir. Kayış bugün çıkarıldığı takdirde bu geceden itibaren yerine takılacak ve tec rübesi hemen yapılarak Tünel seferlerine cumartesinden itibaren tekrar başlanacaktır.
Kömür ihracatı
Haziran 946 ayı içinde Zon guldaktan I 790 ton kömür ih-
İhraç edilen , kömürlerin 14370 tonu Isviçreye, 3327 tonu Fransaya. 193 tonu da Kıbnsa yönderilmiştir.
Haziran ayına nisbetle Temmuz ayı içinde ihracatın iki misli olacağı tahmin edilmek-
GERÇEK
NE ŞARTLARI
Sergi evi yapılacak
Şehrimizde inşasına karar
■ verilen büyük sergi evi için ha-ı. Harbiyede Harbiye binasının hazırlanmıştır.
• Fakat belediye bu binad en çok sanayiciler istifade ede-' ceği için bölge sanayi birliğinin de mütaleasını alacaktır.
ÜMaci *
P- nin
12 Temmuz 1946
SAYFA: 3
Maliye Bakanlığından soruyoruz
’■ G E R Ç E K
— 2 —
ısüynnlarınoar.
urkıyenm nnıtleiıK-
GUN
latırlardı. Et müdafaa ettiği bütüı milleti hâlâ çocuk ve umacılardan bahsediy
Ha Hoca Ali
Ha Ali Hoca
I , «Cumhuriyeti, in yedek b muharriri nmiral Abidin Dav' dünkü başmakalesinde, paı dn seçim propagandaları nnda vâki polis vak'alarmı tattıktan sonra şu hâdiseyi
.. rediyor:
Bura milletvekilleri kasabalarda halkla temaslar ş ken Orhangazidcki kon rasında meçhul bİT ses yor: «Biz ne jnönünü istiyoruz. ne Mareşal Fevzi Çakmağı, ne. de Celâl Bayarıl Kendimiz milletvekili olacağız.»
Ve ifade ettiği zihni; mından da bu vak'ayı buluyor. Bu hâdiseden lere intikal eden Dav'e yazıyor:
«Partilerin seçimlerdeki batan dereceleri, en ziyade aday İSlinin şahsiyetlerine bağlı olduğuna şüphe yoktur. Büyük partilerimizin esasen birbirinden pek ayrı olmıyan programları »eçimlerde ikinci plânda kalmış ■ . tır. Bunun böyle olduğunu programlardan ziyade şahıslar . üzerindeki tartışmalardan anlamak kabildir...
Bu nokta üzerinde durmak lâzım. Demek iki büyük partinin programları aynidir. Değişecek olan adamlardır. Yani Alinin yerine Veli gelecek. Ha Ali Hoca, ha Hoca Ali. işte iş böyle dunca, seçim partilerin programlarına, prensiplerine gö re değil şahısların sempatilerine kalır ve B. M. M. i iş yapacak insanların değil de bir ihtiyarların akademisi haline gelir.
-Büyük röportajcı Ahmet E-. min Yalman dünkü Vatanın ■ başmakalesinde
ye ge.eleye hal ., kaldtıdığı. kaldırıp
i JACK lONDON-
Sızım Çocuklarımız
(Bitarafı 2 incMIe) kımsız çocuklarımızı h rak düşünüye ram küçük adam deği miz onları vaktin
durmuş ve tam adanı haline sok mak için doğduğu gündenken zorlamıştır. Onlar olmuş incirle re dönmüştür. Acaba .Amerikan çocuk nıhiyatlannd.m çevrilen psikoloji kitapları bizim çocuklarımızı ,da içine alabilir mi diye düşünüyorum. Evet bizim ço cuklarımiz .halk çocuklun, yalnız küçük adam dr-zil ayni zamanda tam adam, oh n adamlardır!
Bugün ikinci yazımızı okuyacaksınız
'■ Cumhuriyet devrindeki tabi-: iyot kanunumuza ve Teşkilâtı Esasiye Kanunumuzun 88 inci maddesinin tarifine göre de aynı veçhile Türk tabiiyetindedi'r.
Lozan muahedesinin tabiiyet . faslında ve tabiiyet maddelerin.
dik Ai. di-
batırdı.
uesı-öîSa gereKûr. (Ancak İtası muKarreruır
Lar.Ul-.
fukscK ıu(ıt taraflar bence, Lu maaueyı naneaaı. ıjin-vaz .ivmiş olsalar gerekiirj Eğer a madde bilhassa ikinci fıkra ı.uul edilmemiş olsaydı, bugün Bir kıral hanedanına ve-kıra] 11..■:. .... kimseler ve hat-' ' »kıral Karun jaata bize- göre Osmanlı tab'ası, Mısır kanununa göre do Mısırlı sayılacaklarından kanunlar arasında ihtilâf devam edip gidecekti, işte mukavelenin bu birinci maddesi kanun ihtilâflarını bertaraf etmiştir.
-Abbas Hilmi Paşa 5, Sonteş- j rin/1914 tarihinde Mısırda yer- j leşmiş olmayıp bu tarihten aylarca evvel Istanbulda bulundu- i ğuııdan maddenin birinci fıkra- . sının tatbikina. babası Tevfik , |Paşa da Mısırda doğmadığından , | ikinci fıkranın tatbikina imkân
1 Üçüncü madde, 5/Sonteşriıı/ . 191-1 tarihinde Türkiyede yerleşmiş bulunan eatr.i Osmanlı I racasına, «orauncü maaueae tarihte ecnebi memleket-: yerleşmiş olan eski (İslı tab'asına taallûk eder ki, as Hilmi Paşanın taoiiyeı aziyetini daha ziyade bu maddeler bakımından tetkik icap eyler.
Üçüncü maddenin birinci fık-
— Blöf y bak: Öyle.İM.
iliyle alnını ku-■iamağa bajladu Uzaktan tek-7 bir Ufağın arabanın hazır buğunu bağırdığını duydu. A-İkakan alacalı güneş ışıkları ‘'undan »üzüldü ve on iki a-7k ötede bir ağacın gövdesine kiidu. George heprini bir rüya ’h'lı. Bütün bunların içinde kedini çok haklı buldu. Yap-”» tey doğruydu, zaten yapılmak tek fcydi.
'Sanki rovelvez patlamış gibi bllür vücudu ürperdi. Halbuki boz arkasından gelen Al ın »e «Ödi.
— Tabancanızı alm kolaca-ğıa. dedi.
ediluıiş. lovel-. hâlâ öyle duruyordu. Al bir un düşündü »on ra gözleri parladı:
— Allahım! Bunu yapaca-
Cumhuriyet idevrinde Atatürk'ün elife kendisine bir nüfus tezkeresi ve Cumhuriyet hükümeti hâriciyesinden eline bir diplomatik pasaportu verilmiştir l’aşa vefat tarihine kadar hep bu pasaportla Avrupada bir çok seyahatler yapmıştır.
Paşa ne eski OsmanlI tabiiye kanununa göre ve ne de yer Türk vatandaşlığı kanununa gö' re tabiiyetten çıkmış ve ne çıkarılmıştır. Zaten bunlara, hepte yoktu.
Abbas Hilmi Paşa’nııı vef tından sonra tabiiyetinin değiştirilmesi hukuku hususiye! düvelde hile yolunu tutmağa ve hile mülâhazasına müşabih bir keyfiyet arzeder. Bu hal tıpkı boşanma imkânı olmayan bir memlekette boşanabilmek -için o memleket tabiiyetini terk edip boşanma imkânı olan diğer bir memleket tabiiyetine girmeğe ve boşandıktan sonra da boşanma' imkânı olmayan memleket tabi-
ine dönmeye benzer. Huku- riniaani/1914 tanniııaen nıute- rasında (Mısır yeniliğinden is-hususiyeyi düvelde bir kim- b. r..ilenmekle ve l'j u:« cdcıı vo 5/öonteşrin/
in tâbi olacağı ahkâmdan nuıuuuiu iou (M»ir uvviıuiuiıı ı(jj4 tarihinde Türkiyoue yer-kaçınmak için hile ile kendisine tanınmasından mütevellit mesa- leşmiş bulunan eski Osmanlı" tab daha müsait bir vaziyet lakadar devletler arasında ; muhafaza
derek diğer kanunu; ıdiğine; ve
den istifadeye kalkma» iı- ju 5/Soııteş-
intizamını muhil bir 1 ti- rin/1914 tarihinden evvel Tür-
Hilmi-Pas.11 ’l- y.ri-
,- ı ... u...
kâmı Mısır devletine tatbik e- , .miş »ayılır. I
dilmiyccektır.) denmek suretıle üçüncü maddenin ikinci fık-
Eğer Paşaı.m 5/Sinteşrin, ' 1914 tarihind Türkiyede yerleştiği (Fran- İsviçre gibi > ' iddia olunura;', bu takdirde de Paşa dördüncü maddenin birinci fıkrasına gi : e Mısır hükümetince Mısır :;.biiyetini iktisap etmiş sayılanı;... Çünkü; maddemiz aslen Turk olup kendileri veyahut babaları ister Türkiyede, isterse M: ırda doğmuş olsun, Mısır h..:-umetince Mısır tabiiyetini ikt'ıap etmiş sayıla-mıyacaklarını . mirdir.
Maddemizi unsurlarına ayırırsak bu cihet daha iyi anlaşı-
İ — Türk t. yetini muhafa. za etmiş eski t' -manii tab'ası ol-
2 — 5/So:.'.eşrin/1914 tarihinde ecnebi n • mleketlerde yer. leşmiş olmak,
3 — Mısır . erliliğinden istifade eden kin:«eler olmak.
4 — Aslen . ırk olup, kendileri veyahut abaları Türkiyede, Mısırda d( -m uş olmak gibi
Bu maddenn: son fıkrasında bahsedilen. Mis-.r tabiiyetini ihtiyar etmek h: km d.d Paşa ici-(5/Sonteşrin/ı?11 den evvel İs-tanbulda yerle., mş bulunması itibarile) mevzuu bahis bile değildir.
Paşa Mısırda
ki; bunun küçük biraderi prens Sim
hemşiresi Nimet ha-Abbas Hilmi Pasa
. rıı'.r .
ne kayda
- bakalım
yakalandır:
l-kencoyo k
UMACI HİKAYESİ
kendi kend
rin, Mo.k(
dular. kulakı
[arda Lanny rodan d^» w
harici kullananlar
Haşan Şer
Bayanlarâ
Müjde
YAZLIK MODEL
işkenceyi göze alarak önci I manyada, sonra İspanyada cadele etmişti. (imdi de G poda fotoğrafı ve pa ri bulunduğu hald manyaya gidiyord yola sevkeden adi hürriyet aşkı idi: ayni binlerce Amerikalı, Ingil Fransız gençlerine evlerin
u çuncu ın.ıuucıuıı ıs
ıknvele. rasln(ia her ne kadar --------------
rdzr. kendileri ve babalan Türkiye vo Mısır hükümet- (la Mısırda doğmuş bulunanlar -ri arasında 7/Nisaıı/1937 ta- tabiiyetini ihtiyar etmek hinde imzalanan dostluk ika- hakkım haiz olacaklardır.) dem. t muahedeleri tabiiyet yorsa da Tevfil
Upton Sinclair:
na taallûk .den kulan maddeta; ^tefrrııatına
ta-
Hem Mısıra jtirmesi memnu (,:..n ’-İr .ah-.-..-! ; Mtmr tabi, iyot ini ihtiyar etmek hakkını ya 'uğrudan doğruya veyahut Mısır hükümet! marifetile kullana-bilmesi mantıkan ve maddeten : ? Esasen Mı-n ihtiyar hakkını kkında mukavele' derdiği liste-ktur.
darından ba-,'t mukavde-ırf hanedanın ta-
4 üncüd.)^
Dpton Sinclair:^—.
DEVLER HASADI h
-- Tercüme eden: A. Vatur ■
Tercüme eden: A. Vatur
Bu Renklerin büyük emleketlerinin er
bir şey olduğu söylenmişti.
İniz Avrapnnın da
iyin edebilecek iliyordu. Esrarın udretli kimsenin izli kaldık. (arzedi-
Hesap günü
Doğan RUŞEN AY
Eski üstadlardan birine, bir talebesi: "Ben eskiden çok kitap okurdum, sonra ne oldu bil-mea hiç okuyamaz oldum. -No-den-acaba’.„ diye dert yanmış. Üstadı "Okumak merakı hastalık gibidir, ona yakalananların bazısı kurtulur, senin gibi; kimini de götürür bu hastalık, bi-zinrgibi..,, demiş.
Memleketimizde yarım,Jİratta bir asırdır vapılan- demokrasi
• muadelesini düşündükçe has-- tal'.ğı •'atlatanların., çokluğu ı karşısında hayret ediyorum.
■ McStrse şu demokrasi zannedıl-i.gfgiU öyte Pek tehhkeli de-ğilmiş. Canı sıkılan, bir mOda-f.v-ı^f-..
kıırtuluverivor. işte Zıya kahramanlık ettikten sonra Sub tan Azfz'e methiyeler yazdı. ış-
“S- s
•• -. kimseler de
:.-.v. ederler.
dolayı Lanny Bud-
■urlatda seyahat et-pahalı otellerde kal-Avrupanın büyük hükümet merkezlerindeki zengin ve meşhur kimselerle düşüp kalkması icap ediyordu. 1939 kış mevsiminin ortannda. bu maksat için annesinin Cap d'An tibes'deki evinin bulunduğa yerden daha münasibi yoktu. Fazla süslü olmıyan, ancak va-kar ve-föhrelini muhafaza ede- y bilivorsunu: -eek kadar eski vo sevimli bil , (1 kolite”»”
—-----------------
«ribi onunla f***'*'"* (îirH>mokra.ünin ontaı ^«dr-İld İhtin*»,in‘ (’o frbzöııüııdî' bu bânet ı«J«nter k*d!’r' ° •oadekar koyulmuşken >«> ya-""■Lı^a bırakıp auaanlan da ’ if'ıî hisnıetkân sayamayız. De-' ^Jkrasi mücadelesi daima: ke-ı M1H.zaman da kaldığı yerden eder. Aksi halde hiçbir rotor...
Hikmetin yumşd*
i-.nl.ınn »u hürriyet devrinde, ' r'kta won* h*nri rO»,r,2V*‘ „k-.ınmr*rak
İvin Gshit bu ihtı^cı duvş™
VHn) v,,m.,r.h
nice devlet adamları buraya yorgunluklarını gidermek» için
.
^"ıdistanda Grevle
Bombay. 11 (A.A.) _ P.T. T.
?rev yapmışlardır, y.nnolun.luuğu
Karjıltklı yanım anlaşması
Belgrad, 11 (A.A.) — Batının haber verdiğine göre, Yugoslavya ile Arnavutluk bu gün bir dostluk ve karşılıkla yardım andlaşması imzaj
iki partide gayri meşru propagandaya başladı (Baştarafı I incife
Bu meseleler etrafında nen kendisi ile görüştüğümüz Jd. K. P. sözcüsü Nurettin Ajl oğlu şunları söylemiştir: T «— Bugünlerde muhtelifi tilerin seçimlerde müşteri! reket edecekleri hakkınd» , çok haberler dolaşıyor. bunun iki şekli vardır:
1 — Seçime fesat karş(IrIl- | maması için, bütün pargcrjn I müştereken mücadelesi.
2 — Seçim koalisyona ,et-
li.
Biz birinci şekle her mrette müzahiriz. Sandık başındı bütün partilerin mümessille!) mÜŞ tereken haksızlıkla müjdele 1 etmelidir. Seçim ,koalisyLunB gelince, biz kendi hesahmıza i bu şekilde bir işbirliği yıpraı-yacağız ve yapmak niyumde de değiliz. Buna dair yıPıl»n teklifler red ddilmiştir.» Aynca sosyal demokru par tisi C. H. P. ile birlikte leçime iştirak edeceği hakkında çıkan haberi tekzip etmiştir.
Seçim defterinde ismi olınıyanlar
21 Temmuzda yapılacak Mü ( letvekili seçimi için duvarlara asılan defterlerde isimleri bulunmayan veya bulunup da itiraz edilecek tarafları bulunan kimselerin müracaatlarına veri- 1 lecek müsbet veya menfi cenaplar dün akşam» kadar verilmiştir. Verilen cevaplardan tatmin olmayan vatandaşlar 3 gün zarfında asliy mahkemelerine jjüıı içinde kat' lardır.
Demirağ uçakları
Propagandaya oaşlıyor
Milli Kalkınma Partisi ileri gelenlerinden bir zattan öğrendiğimize göre, M. K. P. 21 temmuzda yapılacak ola» Millet vekili seçiminin neticesini şöyle görmekledir: Ç. H. P: 150 Millet vekili Dem. parti: 100 Millet M.K. P: 100 Millet Müstakülcr: 50 Millet vekili M. K. P. seçilecek olan bu 50 müatakil Millet vekilini de kendi tarafına bağlığın» emindir. Böylcce bu paru C.H. P. ile aynı sayıda Millet çıkartıp. H. P.
için yeniden muştur. Bu ara ri Çakmak içi
Kalyada kabine nihayet kuruldu
Roma. 11 (A.A.) — B
bah De Gasperi nezdinde y lan toplantı e Üstler, komünisti yetçiler yeni Ic külü hakkında mokratlarla m dır. Nennı. Palmiro
Türkiye Sosyalist Partisi Programı
C. H. Partisinin adayları
C. H. P. istar.b ddan göstereceği adaylar te bit etmiştir. Adayların şu iseler oldu ğu kuvvetle mu! eldin Nec
metlin Sadak, Au Rana Tar-han. Rafet Bel. Hüseyin Cahit Yalçın. Selin m Tarca.s.
Ferit Hamal, Fa: Dereli, Ce
mil Cahit Toyd. . . Fahrettin Altay. Mithat Nemli, Vahram Keseryan. Asım t Ethem izzet Benice. Muıuf Ziya Ortaç. Hamdullah Suphi .Ahmet $ükrü Ali. Ali Rıza Er met Gelenbeg.
1 İçişleri Bakanlığının Demokratta ra cevabı Ankara. II (A.Aİ) — Jçiş. leri bakanlığındı.-. bildirilmiş-
Mısırda tevkiller
(Baştarafı I incide adamlar ve serbest meslek sahipleridir.
Kahir, kili kay. göre. k. . karşı Mr. ..u gır ıh. neticesin
Gittikçe yayılan işsizlik yüzünden genişleyen komünist fa ■liyeti Mısır hükümetini endişeye düşürdüğü söylenmektedir.
». 11 (A.A.) — Yet-laklardan öğrenildiğine umünnt taraftarlarına hareket 160 kişi tevkif edil
olacaktır.
— r.ur-uı lEKBİTL VE KÜLTÜR POLİTİKAMIZ
Madde 58 — Halkımızın milli yo medeni esini yükseltmek, onu demokratik hak vc
I Siyasi vc içtimai ookimdan olgunlaşmasını te
1 mine yanyan bütün vasıtalardan laynalanma-smı kotaylaşuımak yolunca partimiz plânlı bir ' Şekilde gayret şadedecektir.
I Madde 59 — Çocuklarımızla ve gençle timizin sıhhat yo kültürce sağlamlaşmasını sağlayacak surette tahsil vc spor vasıtalarını bütün halk kitlelerinin istifadesine açık tutacağız.
Madde ,60 — Partimiz, matbaa, kitap, gazete, mecmua vo kütüpnane meselelerini ea geniş bir demokrasi anlayışı içinde milli kültürümüzün en vcıimli ve en hür birer kaynağı ha-_lme getirmek ve bu mucsscs^mm_>eUşmuuu h-- --.-,. karakterini ârızala:a uğratıcı engellen
Madde 61 — Muııcı v erlerimizin büyük bil . ...enyeti devlet hizmetin de bulunduklarından. uicmuılaıınnzuı likit ve aksyon sahalarındaki siyasi faaliyet h ..kindarı mahrum tutulması zihniyetim asla lasvib. ctmiyecek vc mcıı.uı.arın siyasi tc-.ckküllerl intisap etmelcri-R vc meslek sendikaları kurmalarını kolaylaş-Racaktır.
I Madde 62 — Fanimiz,- jnatbu türlü mesele vc doku inle t üzerinde v Erbestlik içinde münakaşa ve neşriy yeti tanıyacaktır.
Madde 63 — Neşriy faşların faydalanabil: idari engellerin kald .er arası haberleşme tonıyacakur.
XIII — DIŞ POLİTİ
Madde 64 — Partimi
vazuo sayocaaur.
XIV — MÜTEFERRİK MESELELER Madde 66 — Bu pıogramoa yazılı pro.-ı-hâouclcri partimiz milli za üstçe düşünüşün rehberliği altında tetkik ve halledecektir.
Madde 67 — Partimiz iktidar mevkiine geçinceye kadar bu programda mevcut fikir ve prensipleri halkımıza anlatmak ve yaymak hu-*u,u§^- W, •y4“4aiu»,Lyda!anacak ve parti Ûzaıinı bu yolda vazifelere.:, çektir.
Madde 68 — Partim./ hakiki demokrasi-
Iürkiyede gelijmesine
i ve içtimai kalkınması
sadi 0|,-.____________________
• -.'ketler güdecek olan diğ: - a yet serbestliğini tan iye .
asayişinde
korumakla mükellef buluna içifleri bakanlığı illere böyl bir tedbiri tatbik tebliğ ederken kan kü( etmiş herhangi partinin vesikasını kimseyi iyi bir va rak kabdl etmek gibi partileri le iyi nazarla koyjıhı tedbir tatbik et düşünmüştür.
milletimizin ikti-dverişli fikir ve r siyasi partilerin ve kendilerine
. I gösterecektir.
1 — Esat Adil Mü» muharrir Tophane üstü Gö
2 — Macit Güçlü: A tevar So. 11/4
3 — Hüsamettin öze Fıçıcı So. 23 TarlabaşL
4 — Avadis Aleksan; sahibi — Kuzguncuk. İcac: -So. 102.
5 — Behçet Ablga sim Temiz So. 38/6
6 — Mustafa Börklücr nşaatçı — Tarla-başı. Fıçıcı So. 23
7 — Alâettin Hakgü Tüccar —- O>-manbey. Hacı Mansur So.
8 — Aziz Uçtay: Ma ... makine şefi — Soğanağa. Daltaban yokuşa 2 Beyazıt.
9 — İhvan Kayacıoğl Kaynakçı ustası
— Habcıoğlu Fıstıkçıçeşme ad. 68
10 — Süleyman Tâki: . maçı — Halıcı-ğlu, Yenimahalle Kırkayal - ■■ 7.
1 I — Aziz Ziya Sıran Şerbet muharrir I
— Beyoğlu, Ağacamii öğüt «o. 17.
»bi: Skdeniz
>p. No. 5 .kat Ayaspaşa Çif-
Müneecimbarı
Muharrir — Tak-
ı
I
ANA NİZAMNAMESİ
ilip - Sangüzel, Ha-
bakanlık bi
ipleri, aşağıda öz rı ile tabiiyetleri
T. S. P. nin 26 Hazi 946 günü Yeni Sabahda neşredilen nizam - ede gösterilen parti merkezinin adresi, yul ndaki şekilde değiştirildiğini arzederiz.
.. ı ı.ıt re.a
üracaatla onlardan vesi- I ^^jn«Hktiz^ttjjin^dairj de hiç bir direktif verilmemiş ve hiçbir teblûmt yRp.lmam,--
TEKZİP
^ah'atafrh ^clİe)' * kiye âmirinden alınacak izin lo yazılabileceği tasrih edil miş olmasına göre bu hadis» niyeti ve ölenin, öz önünde bulun-büyük mülkiye
Maliye Bakanlığından soruyoruz
(Baştarafı 3 üncüde-ı yahut tanüyt muâaveaaine merout bir mektup oluuguuu soyıuyonar.
ouyua âliliet Medisinih tasan, maun geçmiş taoııyet ıuurUU | veresinaen u-şaa Boueuaua ait ' ınr muzaveıe yoktur. 1 ulunda ı tzmsetugım veçrme lıkrimce ta-ouyet muâavelesmın birinci ' maddesi beizi haneoan maduesi oıaoılir.
Eğer mektup vana bu bir vecibe tevlit etmez. Devletler vf husumetler arasinua (Devlet şeueri ve hariciye vekilleri) teali olunan mektuplar yeni bir hu-1 kukı vaziyet ihdas etmeyip ancak mevcut .ve müesses bir vaziyeti veya bir andiaşmayı US yide ve takviyeye yararlar veyahut bir hukuzi vazıyet tesisine baçlang-^ olurlar.
REMZİ baekaeu
maktadır.
Aynı zamanda bütün şubelerinden de aday Baleleri I gelmiştir. M. K. P. umumi mec lisi dün akfamdan itibari» top- 1 lanarak listeleri tetkike başla I mıjtır.
Tam liste ayın 19 unda ilân edilecektir.
Diğer taraftan M. K. P. u-çakları salı gününden itibaren j şehir üzerinde uçarak seçim be i yannameleri dağıtacaklardır. | Cesaret ve esaret
Demokrat Parti latanbul 11 | merkezi tefim propog»nda a- I fitlerini dünden itibaren asma | ya başlamıjtır. İkinci setri afiş- ' ler hâlen bastırılmakta olup. 1 bunlardan biri şu cümlejp taşı- ; maktadır: Vatandaş! Bir dakikalık cesaret. milleti baaret-«en karrarabOtrfe
Fevzi çakmak ı Istanbula geliyor
Demokrat Parti tarafından | müstakil aday olarak Mareşal F
Söyle ki hiç b hatta seçimle alâ. yan baz. kötü ki rek rejin, aleyhi, ketin yüksek men:.-•km sözler sarfett istihbar edildiğini leketin em nlmayan p atletini sağlayıcı bir
k suretile bakanlığa y eak her şikâyetin her -1 olduğu gibi nazara alır ve sabrı olursa müsebbipleri hakkında kanun! muameleye, tevessül olunacağı tabiidir.
İst’ T. C.’
(Müceliit) -Sarıgöze!, -Fatih. İst T. C. Muharrir, mürettip - An-T. C.
— Partinin genel merkezi İstanbul'dur.
6 — Sosyal Adalet Partisi, teşekkül ettikten sonra; parti-nin adı, merkezi, ikametgâhı, ana nizamnamesi; idare heyeti üyelerinin öz ve soyadları, meslek, sanat, ikametgâhtan ve tabiiyetleri onbeş gün içinde herhangi bir gazete ile yayınlanmış olacatır.
GAYE ve PRENSİP İZAHI
ki
PARİSTE
6 — Gayelemizin herkesçe başka başka tefsir edilmemesi İçin Sosyal Adalet Partisinin görüş tarzını tebellür ettirmek üzere ideoloji ve prensiplerimizi açıklamıya lüzum gördük:
A — PARTİNİN ADI: Her parti, bütün halinde olan bir milletin muayyen içtimai zümrelerinden bir veya birkaçının hak ve mcnfaatlarını korumak gayesiyle teşekkül eder, istinad ettiği sınıfın veyahut takip ettiği felsefi dini alır.
I BORSV]
İstanbul borsasınm \ \ .T -94b fiyakan \ LonA.» ' Slastta
—nvövyork IOO
Müdafaa
a».—
(Baştarafı Sulh k. şişleri bak lavı cinle
6 Kilo buz ile 24 saat soğukluğu muhafaza eder.
8u buz dolapları elektriksiz çalışır ve sizi ayda 40 li elektrik ' parasından kurtarır.
Bütün masrafı ayda 6 liralık buzdur. Emsaline her . hetle üstündür.
i: Beyoğlu. İstiklâl
...----U ar-
adığıdır. Bununla anayurdumuzun sınırları içinde yaşıyas ı yurdd.ıjl.ın kastediyoruz. Ancak, bizde ilkönce kalışı icabeden işçi ve topraksız, yahut az topraklı çiftçi i olduğu için işe bu cepheden başlanacak, evveli bu »fin ihmal edilmiş demokratik ve tabiî haklarını korumak cihetine gidilecektir. Bu bakımdan partimize, kûl halinde bütün Türk milletlinin refah ve saadetir rağmen İşçi vo Topraksız Köylü P
Temmuz
CUMA
1946
( Emeğe Hak, Emekçiye Hürriyet )
HALK DAVASI GÜDER, SİYASİ S A B A H G A Z ET E S I
Yıl : I 10 Sayı: 4
KURUŞ
Mektup ve telg adresi: Posta kut
İdare: Cağaloğlu Çukur Han No: 4
Binlerce isçi açıkta
Ana davayı unuttu!
Çalışma Bakanlığı şimdiye kadar hiç bir tedbir almadı
Garbi Anadolunun en büyük mensucat fabrikalarından biri olan Kula'nun bu durumu bir istisna değildir. Uşak mensucat fabrikaları da gece işlerine soa vermişlerdir. Bu fabrikaların da bilerinde külliyetli stoklan raev
İşsizlik artmaktadır
~. ---------------------------- | ferini tat
İşsizliğe karşı 'alınmış ciddi tedbirlerimiz, işsizleri tSrle'r uo
3 --------------------işsizleri
gözeten, koruyan teşkilâtımız ye işsizliğe karşı sigortalarımız yoktur.
Aylardan beri sürüklenip giden ve halkın diki selelerden uzaklaştıran seçim blöfleri, seçim de, nında her gün biraz daha vahimleşen öyle meselcl hemen hepsi de kendi hallerine bırakılmış gibidir biıi de issizliktir.
Harb içindeki muazzam kazançlarının som ren sermayedar gurublar, kendilerine bu kazanç)..: olan işçileri yüz üstü terk ederek teşebbüsler pc lerdir.
Her gün faaliyetini durduran bir müessesenin vçj-a teşeb firmanın kapatılan kapılanımdan sokaklara dökülen yüzlerce. binlerce işsiz, ailelerin dur-. maden artan sefaleti hepimizi acı. acı düşündürse yeridir.
Kendini her türlü içtimai fe- I lâkctlcrc karşı önceden tedbirli dl? bakanı bugiı: bulundurmağı vazife sayan ak- | ’ 11 başında her hükümet harb I sonu ekonomisini plânlaştıra- ' rak. bilhatıa işsizliği önlemek | veya işsizleri korumak yolunda I hazırlıklı bulunur. Hükümeti- j mizin bu yolda, bu güne kadar i yapabildikleri şeyler ancak nor I mal zamanların gecikmiş olan j içtimai teşkilâtıdır ki. dünyanın ' elde en geri memleketleri 'bile bu | gibi teşkilâtı çoktan kurmuş j bulunuyorlar. ,
Çalışma 1 bakanlığının son , ata binmiş olan jokeyin Jtırbaç I seslerini andırmaktadır. Bugün yapılan işler vaktile yapılması gereken işlerdi. , ı
Hükümetler, emekçi kitleleri iktisadi kirillere karşı korumak. onların sefaletlerini önlemekle mükelleftirler. İçtimai felâketlerin belki en dehşetlisi olan işsizlik halk kitlelerinin karşısında bir ejderha gibi ağ-binlcrce emekçi yurtdaşı çatadır. Bu facianın Çarşısında eli böğründe beklemek acaba ne yapsak ki. ne etsek ki. gibi kura kura hamiyet ve telaş ginin gönlü oluncaya kadar, fakirin canı çıkar» darbı meselini hatırlatmaktadır.
Gerek hükümet partisi, gerek muhalif adını taşıyan ve harıl harıl iktidar peşinde kıya-rn hiç AA.
PARİS TE I >B1Ş bakarlarının { d!|son tcr antısı ( _ ! Londra, iM (Rjjj — Dört '• ■ -dr; bekan: bugiin toplanmışlardır. Almanya meşelerinde hiç bir anlaşmaya varmamışlardır. Konferans bugiin >n toplantısını yapacaktır.
Vaşington, . I 1 (A.A.) —
I Paris'te 21 milletin iştirak ede- | ceği sulh konferansının 29 I
edilen başarı Amerikan basın ve radyo’sunca yorumlanmaktadır. Bu yorumlardan bazı lan aşağıdadır:
Dallas Mornir
21 millet tasdik tafvip {için dav--. Tasvip ise miiz.il. de karar almağı istilzam_ed
Newyork sun
(Dcvaı
İki Parti de gayri meşru propagandalara başladı
taht tarzını anayasaya aykırı buluyor
Son aylar zarfında memle- ’ ' •’ ’v:i adi düzensizlik hü ilmekledir. Bir çok fab- | I imalâthaneler faaiiyet
— HHttil etmişlerdir. Fabıjkafa törle'r ucuz ithalat eşyasile re- Vl kabet edemediklerini, ileri süs c inektedirler. Harp yıllarındaki cı fahiş kârı elde edemiyen sermayedarlar fabrikalarını kapa- . .mak suretilc sermayelerini mu n] hafazaya uğraşmaktadırlar.
Bütün mamullerin barp yıl- te yükseldiği zamanda bile nor- 8-mal hayata kavuşamıyan işçi- l ler, şimdi tamamen işsiz bulu, z: nuyorlar. Bir müddetten beri, n faaliyetini tatil jetmiş buluna^ s. «Kula Mensucat fabrikası» şin^ >ı diki halde işleyemiyccektrr. n Fabrikanın depolarında eski n maliyet fiatı üzerine dokunmu on binlerce metre kumaş stok mevcuttur. Ayni zamanda fabrikanın elinde yüksek fiatla sa tın alınmış külliyetli miktarda »Merin yapağı da bulunmaktadır. Fab-rıka sahihleri bugünkü durum diğer yandan işsizliği doğur-karşısmda yeniden imalâta baş makta ve ekonomik hayatı kakmanın bile, bile Z.I1 almak olduğu fikrin. Zaten bu büyük meni
Jstar.buldaki
Cumhuriyet Halk Partisi propagan-dıcıları nihayet millet vekili oluyorlar
Bursada da gece işinde ç*S- J" fan işçilere yol verilmiş bulangM maktadır. Zincirleme bir durum olan bu kriz hali, yapağı müstahsil ve tacirine de sirayet etmiştir. Yapağı fiatları gündem {üne düşmektedir. Bütün bunlara sebep olarak tacir, sotv.-, ’ tumanlarda fazla miktarda ku? maş ithal edilmiş olmasını ileri (' sürmekte ve hükümetin yerli (malâtı korumadığı tezini gütmektedir. İkinci olarak Devlet mamulatının, bilhassa
D. P. ğay.-i meşru şekilde se. çim propcç
Cumartesi günü IsUv.bula gelecek olan Mareşal Fcv zi Çakmak
Gerek C. I L P.
Propagaıda otomobilio’ lâstik veri.iyor f Evvelki gün. seçim mücade-j leşine şahit elan Adapazarındı i. yeni bir h.’.ie daha ol muş- £ tur. I
Demokrat Parti İstanbul t idare heyeti başkam Kenan ö-ner’in iddia ettiğine göre, bun da. C. H. P. nin propaganda . sim yapmak için propagands . cılann bineceği plâkasız bir oto mibile 4 yeni lâstik verilmiş*. Hâdise Ac.-pazannda büyüt bir dedikoı'uv.. sebep olmuş-
I EL- kaç gjıe kadar Istan ( bula gelecek olan Celâl | B-J-
; Celâl Bayar
İstanbula geliyor
Demokrat Parti Lideri Celâl Sayarın yann veya bugün lstanbula geleceği söylenmektedir. Demokrat Parti İstanbul şubesi bu haberi teyit veya tek-
Partiler arasında
LKoalisyonj
Gazetemizin dünkü sayısında da yazdığımız gibi İşçi vo Çiftçi, vatan için ve sosyal de-mokıat partileri seçime C. H. P. birlikte girmeye karar vermişlerdir. Bunlardan sosyal demokrat partisi önce M. K. P. ne müracaat etmiş, fakat ora-----—ğı ret cevabı üzerine C H. P. ne dönmüştür. Ayrıca Demokrat Parti de M. K. P. ne aynı şekilde müracaat et miş. fakat M. K. P. aynı red vermiştir.
.(Devamı 4 üncüde)
ANAYASAYA AYKIRI
Demokr t Parti merkezise dün yayınl: . : beyanname H
K- P. taraf nci.-ın da tasvip edl miştîr. Bu hu-usta M. K. ?■ sözcüsü Nurettin Ardrçoğlu p lan oöylemiştir:
( — İçişleri Bakanlığı uft - ^n a'd"^'
.... - - -1 k -,.V—e . . _
rekse
evkı
er
-*—
(A.A.) — Dün El Nil köprüsünden
ydanlard* Posanda..
— gazetelerde
I
Iınmıjtır.
Igcbbüıü İzmir
MRşkiUtla
I zaları
suca t fabrikası
■ ni durdurması
kerleri üzeri-
ne bombalar atıldı
[Ankara Valisinin şüpheli ölümü
Valinin bir cinayete kur jban gittiği söyleniyor
Ankara 1 I (Gerçek) — An- - -
kara vfili ve belediye zat Tandoğan'ın ölümü etrafındaki söylentiler devam etmek tedif. Nevzat Tandoğan'ın intihabı için ciddi bir sebebin bu
sebebinin de henüz çözülmemiş olması, Nevzat Tandoğan'ın bir cinayete kurban gittiği halkındaki ihtimali kuvvetlendirmek-
İstanbulda dinlenen şahitler
Ankara cinayeti muhakemo-
sinde Boluda istınab cisi Nev İstanbul 2 inci ağır kemesinden dinleniln rar verilen maktul . dokl babası İsmail Arzan, Reşidin »tecil
tiyle geçen bir otomobilin çarpması üzerine sekil Ingiliz askeriyle bir Mısırlı P->-
Mahkemede İsmail Arzan. Zeki Tükel’i hiç görmediğini ancak mahkemede tanıştığı: •Şylemiş, Zeki de kendüiyl görüştüğünü, hattâ maktul do toru da tanıdığnı söylemiştir.
Tutulan yazıtlar Bolu mah kemesine gönderilecektir. ı
5 sayılı nüshasını ife dördüncü si çerçeve içinde (?) bap Irklı çıkan bir fıkra yozısın-1 da: Ankara valisinin ölümü' 1 nün intihar olarak neşrr
rulmakta ve bu hususta mütalâalar yürütülmekte ol duğu görülmüştür.
C nun 38 ine bu gibi intüı
İskenderiye. 11 (A.A.) — fazla polisle 15 yaban kif edilmiş ve b t faaliyetti bulı ir bir çok lar ele geçirilmiştir.
Araştırma!
Kahire, 11 (A. A.)
kenderiye ve eyalette k faaliyetlerde bulunmakla şüph ok yeni tevkifler yapıl Tevkif edilenlerin çoğu te talebesi, münevver .(Devamı 4 üncüde)
I
12 Temmuz 1946'
SAYFA : 2
GERÇEK
İKTİBASLAR
Bizim çocuklarımız;
Ingiliz sosyalistleri dünyayı nasıl görürler
Yeni demokratik plânın ilk şartı, işçinin bütün teşebbüsler içinde sansı-yetinî ve rolünü auiannş olmasıdır rnânası budur. jnsanlık kendi | kendini yaratmak yolundadır. | Bu sade hâdiselerin neticesi de- | ğil insanların şuurlu kararları | ve böyle bir mertebeye erişmiş ı olmalarının mahsulüdür. Hin- I distandaki. Burmadaki. Cavada- | ki. Hindiçinideki, Subyedeki i şimal Afrikadaki milli kalkın- i ma hareketleri. İngiltere ve A- ; merikadaki grevler, sadece si- > yasi ve iktisadi fırsat vesileleri J diye izah edilemez. Jmnnlıguı ı buluğ devresine .girmesinin delilleri basit - iptidai ■- ■■ câhil halkın-müsavi muan. İr .[örmek, kusurundaki istekle- : !c tezahür etmektedir.
lngiltereyi yalnız !■ • na Al-(Devamı 4 iir.cüde) |
Dünyanın bu son durumu nun mesuliyetini harbin omuzlarına yiikliyemeyiz. ve bu- hakikati kabul etlikten sonradır ki. durumumuzu tahlil edebilir .-e üzerinde fikir yürütebilmek imkânını bulabiliriz. Harp hiç şühesiz İnsan, hayat ve . mülk kaybının, ailelerin tarumar olmı sının, tahminin fevkinde çekilen ıztırap ve mihnetlerin sebebi’ olmuştur, fakat ön plânda gelen asıl sebebi, yani harbin doğum sebeplerini bulmak lâzım gelirse bunu daha başka yer lerde aramak iktiza eder. Harp, cemiyetler muvazenesizliğinin had devresinin bir formül içinde-tezahürüdür. Bu muvazenesizliği yaratan asıl sebep te insanlığın olgunluk devresine girmiş olmasıdır.
İkinci Dünya Harbi insanın tâbiiyetini kabul eden eski nizamın. insanın hürriyetini sağlamak istiyen yeni nizama kar şı mukavemetinden doğmuştur. Alanya yeni nizamın doğumuna mâni olmaya teşebbüs etmek gibi korkunç bir mesuliyeti ii zerine almıştı. O. uğrunda devasa bir emek, ince bir maharet, hudutsuz bir enerji ve en -muktedir kimselerin kan ve (■-meklerini kullandığı bu dâva-mişti. Halbuki, kendi dâvasına uuauç
pekâlâ yardımı okunabilecek, lucnu .uuuüiiıigu eski nizamın devamını istiyen. birer saf halinde sıralanmış üç kuvvetin muhalefetiyle karşıla-tı. İngiliz imparatorluğu. Yahu-diler ve kilise.
Almanya; rahatlarının -baş- CıCiıeı aıuuurıugunu-metlerinin sarılmasını istemi- " " '
•yen bu. üç kuvvetin, dâvasın: ' pekâlâ destekliyebileccğini tak- , 5‘ -• dir -edememek budalalığına düş ,
- .lüğü gibi; onlara harbelmekten ı başka hiçbir çare bırakmamak -
- katılığını göstermiştir ki daha 1 ilk oğızda bu, hareketiyle, kar- ' şıStnda büyük bir muhalif kütle , •yaratmış oluyordu. Sonra ayni ,
- dar-görüşle, sade Slav düny.ı- |ı sının d dünya nizamının kuvvetli -bir
- unsuru olan Rusyaya hücum «& nlh.y.l A».,i.,. Ul- _____________
tutmakla da mukadderatını u- ,p uçlan, deliller v-yin etmiş oldu. Almanya bern- î'kları suiistimalleri
|
| Ya,i ilerledikçe insan, aldı-| ğı mesafeyi şöyle bir ölçmek i-
1 Çin geriye bakmak ister ve son-ı ra çocukluk hatıraları içinde yo-. lunu sapıtıverir. Şimdiye kadaı ; bu nıes'ut çocukluk hâtıraları i-çin neler yazılmamış ki... Oku-
- düklerimizi hatırlarsak, bay.
, ramlar, şenlikler, yeni urbalaı
I ramazan sofraları önümüzde «ı-rıılanıveriı. Bu bolluk, bu refah gözlerimizi kamaştırır. Geç vakit, caddelerde bir
I baştan bir başa koşarken gördü I I — Faşist enternasyona | ğüm ve alacakaranlıkta gözleri- Üstler, ki bunlar mahalli milli ni uğuşturarak. gazete idareha- | yetçilik namı altında arı - be
. nesi kapılarında bekliycn çocuk yaz ırkın hâkimiyetini iddia i lar da acaba büyüdükleri za- j ederler.
man ayni hazla çocukluklarını ' 1 — Halkçılar ki. bunla
- anabilecekler mi? i der, rengine veya insanlığın ı-
Müreffeh memleketlerden Mı gidişinde henüz vazifesi ı.
i aktarma ruhiyat kitaplarında, i >'a edip etmediğine bakmadan
Irkçı faşistler dışarda mazlum milletleri hâkimiyeti altına almağı içerde işçiyi
bir zümre hesabına ezmeği gaye bilirler
İkinci DiL.,_ 1.
lık filen iki esaslı kanıp mıj bulundu.
'«Çocuğu sakın küçük adamla | milli hakimiydi terviç ederler, karıştırmayın o başlı başına bir Faşistler ırkçıdır, emperyalistin
i^arhklırL^liyc yazıldığını oku- . dışurda mazlûm milletleri I-., I muştuk.
Onlar hangi mesut
dır ki çocuk, kalabilmek için ce I ezmeği gaye bilirler.
miyet onlara geniş bir müsaa- [ arasında üs I de verriiHHM Şu bizim çalışan | çalışmıyan A evsiz, o..
■pflBttvahM 3 üncüde)
I Memleket Meseleleri
Tekel idaresinde
yeni bir suıstimal
Sıkı mı ?
Azız NESİN
I Gazeteleri taşlanıncaya icada-Üniversitenin muhtariyeti için devamlı ve sistemli ’ neşriyatta bulunan, hâdisenin asıl mağdur I ları hâdise ile Üniversitelilerin hiçbir alâkası olmadığını seksen I yerde reksen defa söyledikleri I halde birkaç Üniversiteli hâlâ: I — ille ( lan) ı, (Yeni Dün-. ya) yı biz taşladık! diye şecaat
| Kâkinı sanığa:
j — Sen çapulcu değilsin, di. I yor.
I Sanık diretiyor:
— Hayır: ben Çapulcuyum.
Ankara Üniversitelilerinin bu | harekele iştirak etmediklerini • beyan eden telgrafı istanbulun ' bütün gazetelerine, Ankarada | Ulus, Sivasta ülkeye gönderdik ' leri halde neşredilmedi. Ben u gece bu gazetelerden birinde , çalışıyordum. Eğer akşam üze-i ri. sepetinde eli zarflı bir me-| mur taşıyan resmî bir motosık-I let bir gazetenin önünde durur, ve üzeri kırmızı çift aylı zarfı gazetenin sahibine verirse, o I gazetede hiçbir şey yazılmaz veya her şey yazılabilir. Patron, i laım kulağı kiriştedir ve her an Babıâli yokuşunu tırmanan bir motosikletin gürültüsünü beklerler.
Böyle bir zarfı aldığı halde, istediğini yazabilecek ve yazdığını neşredebilecek tek bir muharrir. tek bir gazeteci henüz çıkmamıştır. Buna rağmen bü- . tün gazeteciler başından kuyruğuna. Ahmet Eminden Hüseyin Cahidine kadar hür ve mü* takil olduklarını bar bar bağı-
liinya Harıyla insan , 3 — Enternasyonal emper- imtiyaz vermek veya kapital
ayrıl- I yalızının müstakbel bir tecavü- I noksanlığı yüzünden yapamadı-, züııe karşı durabilmeleri bakı-I uunuan bu mdli kurtuluşun fe-derâlısı olması lâzımdır. |
- lürkiycnin coğrafi bakımdan I bir tirattan Balkan Federosyo-! nunu ve diğer taraftan Orta^rk Fedeasyonunu desteklemesi zaruridir. Fakat, unutmamalıdır I ki bu federasyonlar hiçbir su- I | retle emperyalist - burjuva ka- | I rakterini taşımamalıdır.
İkinci esas - Halkçılıktır: i, tıhsal vasıtaları mahdut bir-zum l renin elinde kaldığı nıüdjgtgfll ‘ istihsal, l--rdi kalacaktır. Bu su | retle mahsulden muayyen bir) I zümre istifade edecek, sı lif daima ezilen ve idaflE-dilcn bir durumda kalacJBMB Bu ise vücudu caiz oimıyan bir kcyliycllu. Nazari olarak meseleyi böylece tesbit ettikten son ra Türkiye mikyasında bu mevzuu kısaca incelemekte fayda
Memleketimizde kâfi bir kapital terakümü mevcut olmadığından, sanayileşmesi imkânsızdı; bu imkân mevcut olsa bile maliyet fiyatının düşüklüğün | den garp fabrikalarının rekabc- | tinden millî farikalarmb yaşama ı sına imkân yoktur: Bu vaziyet -karşısında da tarihi, içtimai bir | takım sebepler sonunda mem j ketimizde sanayi kurulamazsa yaşamamıza maddeten imkânsız olacaktır. Bu şeraitte yapı lacak iki yol vardır.
1 — Millî sanayii -kuramadığımıza göre maliyeti daha ucuza getirebilen yabancı firmalara
miyetleıi altına içerde işçiyi,
luyü biı zümrenin hesabına Milletler . üst ırk tezine, millet
™.... I içinde iistün insanlık telâkkisine
siz. barksız, ba I bağlıdır.»,.
Halkçı demokratlar ise, a-|-j-iistlcrin aksine olarak ırkçı dc-BfiSry c:’ emperyalizme düşman dııla-, c-ıktatörlüğe aleyhtard ■ ; lar; insanlar arasında vâki cemiyetten irsen gelen bütün im-Hjjggg^'a aleyhtardırlar, insanlar arasında mahiyet farkı ol-I mayıp yalnız bir derece farkı ^^^^mccğiııi jenetik bir ku-| suru olnuyan her insanın muay-1 yen bir talim ve terbiye saye-| sinde vasati bir insan kültürü Mf^Srıyeşine ulaşabileceğini kabul ■ tabiatin ve cemiyetin ^^^^Merini bir zümrenin inhisa 1 ; rı altında olmasını istemezler. ' ™^^^insan oğullarının kabili- i ■ve çalışmaları nisbetin- | c ve hürriyete sahip j
Tekei sarayının inşaatındaki yolsuzluklar hakkında tahkikat açıldı
harcandığı aıılaşılanuyaıı döşe-1 bu,un
— ---------- alınmış.. ye,l'n
de bir i .
olmala:
Bug . - .
mc malzemesi satın____________.
Onlar nerede? Uçtu... Uçtu... '
Binayı dolaşan müfettişler bir alçı işinin önünde durup, alçıyı şöyle bir tutuyorlar. Alçı, , .. parça parça olup, ellerinde kail-, 8'ad o: yor. Ne sihirdir, ne keramet!.. ' temasy- , - ,
1,1. bu mbl uru, h.y.u.û.1 y“dil" '• i-
kulaklarına gelen haberler çokj
| merak uyandırıcı olmaya başlı-!
'•yor: Taksimde, Şişlide bazı a-' Türkiye cemiyetinin zaruri Ipurtmıanlar varmış. Bu muhte-, Mfbnsl olarak demokrasiler
.-lıii.ık : .-
demokrasiler safın-
ğımız petrol, demir, maoen vc sair işletmeleri yabancılara ver I rnek yani ters inkılâp yolu ile I esarete gitmek.
| 2 — Paramızın noksanlığı
dolayısile, para ile yapamıyaca-ğımız bu içler için bir iş bütçesi tanzim ederek ve mahsulü
I oraya emek verenlere muayyen j bir formül üzerinden tevzi et-I m ek- Bu suretle sosyalist bir | inkılâp yapmak.
I Görülüyor ki bizde aosyolist-
- lik, yalnızca sın,: mücadelesi ve istihsal edilen mahsulün daha âdi) paylaşılma.-,!e beraber ayni zamanda, isim di Türkiye cemiyetinin ihti; ,.nı karjılıya-cak bir duruma .? -irmek gayesini taşır. Bu surede Türk sosyalizmi, milli kurtuluş plân -
j formunun temel,,.: teşkil ettiğin j den İngiliz, Fn,r. .- ve Ameri-! kan sosyalizmi:farklıdır.
I Üçüncü e»
I Ur. İnkılâplar a. j sesinde yaptığı ölçülür. Müesses burjuı
I kiyeti, ortaçağ mülkiyeti
. kıflann yerine kc I tı, küçük burju müşterek mülkiyet, ikame mek mali sermaye:.:, taşıt
- lalarını ve ağır .--mayii mil inmek amacında
Yukarıda an;.!...tiarını çizdiğimiz program ! urlûye halkım bugünkü durum • kurtararak ıefth ve saadete : ’.ürecek tek
- lnkılâpçılık-aeğişikliklerle
komün mülkiye- , j|uva mülkiyeli.
lillileş- !
ATILGAN
(nö:
«Ba »e I
F’?
“ B»-"1
V, ('“*■ t M*l k„ M»-' ■*"
yazıyor: sPartilenn dereceleri, e lanntn {ahsiyede duğuna şüph« >' partilerimizin esc pek ayn olmry* içimlerde ikinci tIr. Bunun be programlardan r üzerindeki tartış: mak kabildir- •
Bu nokta üz( lâzım. Demek ili nin programlan şacek olan ad
Ali Hoca, ha 1 -böyle elanca;,, programlarına, re değil şahısla kalır ve B. M.
insanların deği laraı akademisi
uır. ıanKutaı projegtvı
şaat şUDceıııv
ııı^uuc şuucaıııın uskj jzufîu uıtaııuuaıı uuy nareuc oagarutnıgur.
SikâVitJÛcSrBa eni-öir hTCTfda-1 dcn cvvcl; Adc,l,i
nne atman Kıza 13u hepsinin t. K mıilı kuıiu... -.
aanueaeıı çCKilmuj uııa, r: Geçense M letçi s
____ r'asaı oıraKtıgı derin > «donlarında bir düğün| kabul
değil, ayni zamanda yeni »utulacak giDr değil.. anıpanyaTar .-u misali
• nizamının kuvvetli b-ı U-nw âiuduı
’ ' ut şuuesiuueia utbK>...... ıuare veüilef, lıayaliarında-bıı ^dar
eden ve bilfiil çalıdan : :uiı.- zengin bir uuğau --irm. ikleıa-
ter, her gün yakaladiKian (tmi>er. l'üg.it.-.ı kim
—- r»tt*ıa.|>apıuı».' dicsxksiııiz« Kim ola-i
VUFavlıkc KıztH
(bileceklerine en güzel misal. Te-
el Genel Müdürlüğü tnsn.-ıt Şh-
Vofi ilahe Ct
Bizim Argoda ne güzel tâ-I birler vardır. Söylenir de yazılamaz. Meselâ şu «sıkı mı- tâ-1 biri bunlardan biridir.
Kırmızı çift aylı zarfı aldığı ' halde yazabilmek için sıkı ol-I mak lâzım. Sıkı mı?
Büyük röpo ■ min Yalman
- başmakalesinde po.-tajır.da beş ye geveİeye hal kaldırdığı, kald • üç meseleden I
re inkılâpçı bir ideolojiyi , etme-zorundadır. Zira:
Artık bugün bir kısım ülke* lerin esaret altında müstemleke hayatı yaşamalaıı, mahalli ve külli azlıkların ezilmesi. istis-
Denizde cesedi bulunan ka-dîn bir cinayete mi kurban ?.
Dün ,.b.h .... 9 d. Kum- . , kapı sahillerinde 20 yaşlarında | I bir kadın cesedi görülerek ba- | İrkçılar tarafından-
kıyıya alın-
. ------------. Dcra.
berinde, hiçbir şekilde gayeleri karşısında hayretler müşterek olmayan fakat gs.-„ n,aKtadirlar.
bir megalomaninin tesiri Z i- ^bc şefliği Sır..şln j. k..-r_____. , l®n kan Suat Hayri Ürg
da bir fontazi yolunda vur Italyayt. insaniyetin h " .
üyen Japcnyayı beraber' rükledi.
Almunyanın dünyaya olduğu yegâne hizmet i karar vermek vaziyetini lamış olmasıdır. Ya hâdi peşisıra sürüklenerek-korku. ve nefıine itim,j yerek tâbiyet formülü kuvveti elinde lutanlarm mıyetı altında ya.amak 8in bir çağ» yeti»miş c îdarâk ederek insani^ »yetini 1 almak
i yolunda yürüyen nlığm ve medeni, henüz rüşeyminde emek
de bularak hareke, mevcudiyetini müı de bir mevki aJn, bağladı. Neliced, a ’ lûp edildi, fnsanlk • ven'en Jurar/a lan hürriyet k«
. Şube şefliği sırasını .. • ı ı i.. kan Suat Hayri Ürg : . rası pek iyi olan Rıza ı ’ samimiyet ve mahremi: , dar ileri götürmüştür Genel Müdür -Hurrem > , -dahi tasdikindim geç, . - ,,
sürü evrak ve yazı il- i:., hususî surette ve Bakanlı:-, ilklendiren mevzular i ,
Genel Müdürlük başlığım taşıyan kâğıtlarla mütemadiyen mu, habere etmiştir. Bu kâğıtlarduj yazılı hususat Genel Müdürlük-i: makamını doğrudan doğruya ilgilendirdiği halde, acaba Rıza! Duna ile Suat Hayri ürgilplü neden, hususî muhabereyi tercih;, ediyorlardı? Kâğıtlarda yazpb malûmatın Hurrem Seren'in e-, ( line geçmesinden niçin çekini-' (yorlardı?
Evraklardan başlarını kaldı.
ı ran müfettişler Genel Müdürlük -j binasını şöyle bir dolaşmaya baş-; Jayınca, neler ğjrmüyorlar. ne-, v Eİızuli masraf kendini her da belli ediyor: Binbir renkli' o zamanki idare hıeka-ındaki mühim bir şahşın;
M '""‘"'mu1
mermer. Itom o derce* , er ki. -üKt'Jcrî değil, altla-! , mermer. Niçin, mermer? değil.. Yahut da belli!..
,,____aralık hesaplar biraz ka-.
I rıştınlınca. çok ilgi uyandın.-ı I noktalarla karşılaşılıyor. Meselâ. , lrski binadan elde edilen döşemci I tahta ve rnannerleri bu veni bl-Innda kullanılmış. Güzel.. Pek.
ı kaydetmek
>ii: k şyfiyctM En (Snozya -1 ■&zerbaycn|lıların. Arap!
Avıupa milletleri-1 ıtedinTİ^M^srin kurtulu-l illetlerin ^9 verip:
bir cinayete kurban gittiği neticesine varılmıştın
Kapalıçarşıda Bodrum hanın da oturduğu anlaşılan kadın, evvelki akşam ağabeyile yaptığı münakaşa neticesinde fena hal ^•“sinirlenerek'geç vakit dışa-inya çıkmış vq bı: daha dönme-
Çalışma Bakanlığının Müşavirleri çoğalıyor Ankara. I I (Gerçek) — e" ( Çalışma Bakanlığı kadrosunda -yeni ilâvelerin yapılması kuvvetle muhtemeldir. Münhal, bu lunan 100 liça asli maaşlı bakanlık müşavirliğine Celâl Din
2 — Dahilde milli bir cemi-yet kurabilmeleri.
Y.ıpılan tetkikaltâ kadının
yetli
jf lahkikau ehemnıi-ım etmektedir.
»osnocRsı
Köyde dolaşmanın yasağı
ADİLOGLU
Bu, yeni bir hâdise değildir. Demokrat Parti şeflerinin iktidarı ellerinde, bulundurdukları zaman da. köylere girip çıkmak yabancılar. yani şehirliler için-bir takım «formaliteye bağlı idi. Köy muhtarları, şüpheli veya vesikasız şahısları iıomen jandarmaya bildirmek, hattâ teslim etmekle mükellef tutulmuşlardı. O zamanlar. bu tedbir sol unsurlara kar,: alınmıştı. . I-I.lk hUktŞmMİnln l?nn»l
vs muhalifler» karsı r.kra.lad'Hi Çelil -Bayana protesto etmesi tarihi , bir .-Mendakka dukkavn dır.
i -Biz, ne Celâl Bayar hükümetinin vaktile. . ne de Saraçoğlu hükümetinin bugün, anayasa-1 nın tanıdığı seyahat ve ikamet hürriyetini tahdit işlerine Aferin! diyecek değiliz.
Herkes bilir ki. biz, hürriyetlerin ve hak-
l
lamı her ne nnnı altında otursa olsun kılına bi- S le dokunulmasına tahammül gösteremeyiz. De- 1 luokral Parti dünkü beyannamesinde. İçişleri ) Bakanlığının, köylerde seyahat hürriyetini for- % müllcre ve {artlara bağlamış oluşuna hiddet ve » feveran gösterdi. /
Halbuki bizler. Demokrat Parti şefleri- ) nin vaktile tahdit etmiş oldukları hak ve bul' J terin İrtikAp ettikleri bu tarihi ve siyasi hatal ı- J •rın sonunu-hA!A getiremedik. /
ne Halk Partisine, ne Demokrat Partiye, ne de > onların peyki olan partilere emanet edem iyece- > ğiz ve etmiycceğiz. Kendi hak ve hürriyetlerimi- / zi yine kendi gücümüz ve teşkilâtımızla koruya- J cağız. /
Çevesi içinde k "acrye -kert» ea;
eğilmeği bilseyc
• haşma giderler, "«eibince serbe rak «ylerini ver * kendini idare lel hi: gidişil
Bundan ,o, d»»l. zinde pte " “mumi hay "“rkezini te^il vazonu, »Currihuriye, duru«- cömert. 'Aygıtı bir mv *•>-» Cksapd,1' 'ar- murakabe, '". »'"i Ur elln 'zadesine ı t?’’*
L>,>°z- Bu ,. maka|C] '* «un daha ev, ^■‘irsiniz. Ma lupt-tUnU'd>r-“p k“en bu.
Bu v ’Miliet:
Tünelin kayışı geldi
; . Amcrikadan sipariş edilen
. Tünel kayışını getiren Eksport-layin vapuru dün akşam üzeri ! limanımıza gelmiştir. Tramvay ve Tünel idaresi kayışın çıkarılmasına bu sabahtan itibaren teşebbüs etmiştir. Kayış bugün çıkarıldığı takdirde bu geceden itibaren yerine takılacak ve tec rübesi hemen yapılarak Tünel seferlerine cumartesinden itibaren tekrar başlanacaktır.
Kömür ihracatı
Haziran 946 ayı içinde Zon guldaktan I 790 ton kömür ih-
İhraç edilen , kömürlerin 14370 tonu Isviçreye, 3327 tonu Fransaya. 193 tonu da Kıbnsa yönderilmiştir.
Haziran ayına nisbetle Temmuz ayı içinde ihracatın iki misli olacağı tahmin edilmek-
GERÇEK
NE ŞARTLARI
Sergi evi yapılacak
Şehrimizde inşasına karar
■ verilen büyük sergi evi için ha-ı. Harbiyede Harbiye binasının hazırlanmıştır.
• Fakat belediye bu binad en çok sanayiciler istifade ede-' ceği için bölge sanayi birliğinin de mütaleasını alacaktır.
ÜMaci *
P- nin
12 Temmuz 1946
SAYFA: 3
Maliye Bakanlığından soruyoruz
’■ G E R Ç E K
— 2 —
ısüynnlarınoar.
urkıyenm nnıtleiıK-
GUN
latırlardı. Et müdafaa ettiği bütüı milleti hâlâ çocuk ve umacılardan bahsediy
Ha Hoca Ali
Ha Ali Hoca
I , «Cumhuriyeti, in yedek b muharriri nmiral Abidin Dav' dünkü başmakalesinde, paı dn seçim propagandaları nnda vâki polis vak'alarmı tattıktan sonra şu hâdiseyi
.. rediyor:
Bura milletvekilleri kasabalarda halkla temaslar ş ken Orhangazidcki kon rasında meçhul bİT ses yor: «Biz ne jnönünü istiyoruz. ne Mareşal Fevzi Çakmağı, ne. de Celâl Bayarıl Kendimiz milletvekili olacağız.»
Ve ifade ettiği zihni; mından da bu vak'ayı buluyor. Bu hâdiseden lere intikal eden Dav'e yazıyor:
«Partilerin seçimlerdeki batan dereceleri, en ziyade aday İSlinin şahsiyetlerine bağlı olduğuna şüphe yoktur. Büyük partilerimizin esasen birbirinden pek ayrı olmıyan programları »eçimlerde ikinci plânda kalmış ■ . tır. Bunun böyle olduğunu programlardan ziyade şahıslar . üzerindeki tartışmalardan anlamak kabildir...
Bu nokta üzerinde durmak lâzım. Demek iki büyük partinin programları aynidir. Değişecek olan adamlardır. Yani Alinin yerine Veli gelecek. Ha Ali Hoca, ha Hoca Ali. işte iş böyle dunca, seçim partilerin programlarına, prensiplerine gö re değil şahısların sempatilerine kalır ve B. M. M. i iş yapacak insanların değil de bir ihtiyarların akademisi haline gelir.
-Büyük röportajcı Ahmet E-. min Yalman dünkü Vatanın ■ başmakalesinde
ye ge.eleye hal ., kaldtıdığı. kaldırıp
i JACK lONDON-
Sızım Çocuklarımız
(Bitarafı 2 incMIe) kımsız çocuklarımızı h rak düşünüye ram küçük adam deği miz onları vaktin
durmuş ve tam adanı haline sok mak için doğduğu gündenken zorlamıştır. Onlar olmuş incirle re dönmüştür. Acaba .Amerikan çocuk nıhiyatlannd.m çevrilen psikoloji kitapları bizim çocuklarımızı ,da içine alabilir mi diye düşünüyorum. Evet bizim ço cuklarımiz .halk çocuklun, yalnız küçük adam dr-zil ayni zamanda tam adam, oh n adamlardır!
Bugün ikinci yazımızı okuyacaksınız
'■ Cumhuriyet devrindeki tabi-: iyot kanunumuza ve Teşkilâtı Esasiye Kanunumuzun 88 inci maddesinin tarifine göre de aynı veçhile Türk tabiiyetindedi'r.
Lozan muahedesinin tabiiyet . faslında ve tabiiyet maddelerin.
dik Ai. di-
batırdı.
uesı-öîSa gereKûr. (Ancak İtası muKarreruır
Lar.Ul-.
fukscK ıu(ıt taraflar bence, Lu maaueyı naneaaı. ıjin-vaz .ivmiş olsalar gerekiirj Eğer a madde bilhassa ikinci fıkra ı.uul edilmemiş olsaydı, bugün Bir kıral hanedanına ve-kıra] 11..■:. .... kimseler ve hat-' ' »kıral Karun jaata bize- göre Osmanlı tab'ası, Mısır kanununa göre do Mısırlı sayılacaklarından kanunlar arasında ihtilâf devam edip gidecekti, işte mukavelenin bu birinci maddesi kanun ihtilâflarını bertaraf etmiştir.
-Abbas Hilmi Paşa 5, Sonteş- j rin/1914 tarihinde Mısırda yer- j leşmiş olmayıp bu tarihten aylarca evvel Istanbulda bulundu- i ğuııdan maddenin birinci fıkra- . sının tatbikina. babası Tevfik , |Paşa da Mısırda doğmadığından , | ikinci fıkranın tatbikina imkân
1 Üçüncü madde, 5/Sonteşriıı/ . 191-1 tarihinde Türkiyede yerleşmiş bulunan eatr.i Osmanlı I racasına, «orauncü maaueae tarihte ecnebi memleket-: yerleşmiş olan eski (İslı tab'asına taallûk eder ki, as Hilmi Paşanın taoiiyeı aziyetini daha ziyade bu maddeler bakımından tetkik icap eyler.
Üçüncü maddenin birinci fık-
— Blöf y bak: Öyle.İM.
iliyle alnını ku-■iamağa bajladu Uzaktan tek-7 bir Ufağın arabanın hazır buğunu bağırdığını duydu. A-İkakan alacalı güneş ışıkları ‘'undan »üzüldü ve on iki a-7k ötede bir ağacın gövdesine kiidu. George heprini bir rüya ’h'lı. Bütün bunların içinde kedini çok haklı buldu. Yap-”» tey doğruydu, zaten yapılmak tek fcydi.
'Sanki rovelvez patlamış gibi bllür vücudu ürperdi. Halbuki boz arkasından gelen Al ın »e «Ödi.
— Tabancanızı alm kolaca-ğıa. dedi.
ediluıiş. lovel-. hâlâ öyle duruyordu. Al bir un düşündü »on ra gözleri parladı:
— Allahım! Bunu yapaca-
Cumhuriyet idevrinde Atatürk'ün elife kendisine bir nüfus tezkeresi ve Cumhuriyet hükümeti hâriciyesinden eline bir diplomatik pasaportu verilmiştir l’aşa vefat tarihine kadar hep bu pasaportla Avrupada bir çok seyahatler yapmıştır.
Paşa ne eski OsmanlI tabiiye kanununa göre ve ne de yer Türk vatandaşlığı kanununa gö' re tabiiyetten çıkmış ve ne çıkarılmıştır. Zaten bunlara, hepte yoktu.
Abbas Hilmi Paşa’nııı vef tından sonra tabiiyetinin değiştirilmesi hukuku hususiye! düvelde hile yolunu tutmağa ve hile mülâhazasına müşabih bir keyfiyet arzeder. Bu hal tıpkı boşanma imkânı olmayan bir memlekette boşanabilmek -için o memleket tabiiyetini terk edip boşanma imkânı olan diğer bir memleket tabiiyetine girmeğe ve boşandıktan sonra da boşanma' imkânı olmayan memleket tabi-
ine dönmeye benzer. Huku- riniaani/1914 tanniııaen nıute- rasında (Mısır yeniliğinden is-hususiyeyi düvelde bir kim- b. r..ilenmekle ve l'j u:« cdcıı vo 5/öonteşrin/
in tâbi olacağı ahkâmdan nuıuuuiu iou (M»ir uvviıuiuiıı ı(jj4 tarihinde Türkiyoue yer-kaçınmak için hile ile kendisine tanınmasından mütevellit mesa- leşmiş bulunan eski Osmanlı" tab daha müsait bir vaziyet lakadar devletler arasında ; muhafaza
derek diğer kanunu; ıdiğine; ve
den istifadeye kalkma» iı- ju 5/Soııteş-
intizamını muhil bir 1 ti- rin/1914 tarihinden evvel Tür-
Hilmi-Pas.11 ’l- y.ri-
,- ı ... u...
kâmı Mısır devletine tatbik e- , .miş »ayılır. I
dilmiyccektır.) denmek suretıle üçüncü maddenin ikinci fık-
Eğer Paşaı.m 5/Sinteşrin, ' 1914 tarihind Türkiyede yerleştiği (Fran- İsviçre gibi > ' iddia olunura;', bu takdirde de Paşa dördüncü maddenin birinci fıkrasına gi : e Mısır hükümetince Mısır :;.biiyetini iktisap etmiş sayılanı;... Çünkü; maddemiz aslen Turk olup kendileri veyahut babaları ister Türkiyede, isterse M: ırda doğmuş olsun, Mısır h..:-umetince Mısır tabiiyetini ikt'ıap etmiş sayıla-mıyacaklarını . mirdir.
Maddemizi unsurlarına ayırırsak bu cihet daha iyi anlaşı-
İ — Türk t. yetini muhafa. za etmiş eski t' -manii tab'ası ol-
2 — 5/So:.'.eşrin/1914 tarihinde ecnebi n • mleketlerde yer. leşmiş olmak,
3 — Mısır . erliliğinden istifade eden kin:«eler olmak.
4 — Aslen . ırk olup, kendileri veyahut abaları Türkiyede, Mısırda d( -m uş olmak gibi
Bu maddenn: son fıkrasında bahsedilen. Mis-.r tabiiyetini ihtiyar etmek h: km d.d Paşa ici-(5/Sonteşrin/ı?11 den evvel İs-tanbulda yerle., mş bulunması itibarile) mevzuu bahis bile değildir.
Paşa Mısırda
ki; bunun küçük biraderi prens Sim
hemşiresi Nimet ha-Abbas Hilmi Pasa
. rıı'.r .
ne kayda
- bakalım
yakalandır:
l-kencoyo k
UMACI HİKAYESİ
kendi kend
rin, Mo.k(
dular. kulakı
[arda Lanny rodan d^» w
harici kullananlar
Haşan Şer
Bayanlarâ
Müjde
YAZLIK MODEL
işkenceyi göze alarak önci I manyada, sonra İspanyada cadele etmişti. (imdi de G poda fotoğrafı ve pa ri bulunduğu hald manyaya gidiyord yola sevkeden adi hürriyet aşkı idi: ayni binlerce Amerikalı, Ingil Fransız gençlerine evlerin
u çuncu ın.ıuucıuıı ıs
ıknvele. rasln(ia her ne kadar --------------
rdzr. kendileri ve babalan Türkiye vo Mısır hükümet- (la Mısırda doğmuş bulunanlar -ri arasında 7/Nisaıı/1937 ta- tabiiyetini ihtiyar etmek hinde imzalanan dostluk ika- hakkım haiz olacaklardır.) dem. t muahedeleri tabiiyet yorsa da Tevfil
Upton Sinclair:
na taallûk .den kulan maddeta; ^tefrrııatına
ta-
Hem Mısıra jtirmesi memnu (,:..n ’-İr .ah-.-..-! ; Mtmr tabi, iyot ini ihtiyar etmek hakkını ya 'uğrudan doğruya veyahut Mısır hükümet! marifetile kullana-bilmesi mantıkan ve maddeten : ? Esasen Mı-n ihtiyar hakkını kkında mukavele' derdiği liste-ktur.
darından ba-,'t mukavde-ırf hanedanın ta-
4 üncüd.)^
Dpton Sinclair:^—.
DEVLER HASADI h
-- Tercüme eden: A. Vatur ■
Tercüme eden: A. Vatur
Bu Renklerin büyük emleketlerinin er
bir şey olduğu söylenmişti.
İniz Avrapnnın da
iyin edebilecek iliyordu. Esrarın udretli kimsenin izli kaldık. (arzedi-
Hesap günü
Doğan RUŞEN AY
Eski üstadlardan birine, bir talebesi: "Ben eskiden çok kitap okurdum, sonra ne oldu bil-mea hiç okuyamaz oldum. -No-den-acaba’.„ diye dert yanmış. Üstadı "Okumak merakı hastalık gibidir, ona yakalananların bazısı kurtulur, senin gibi; kimini de götürür bu hastalık, bi-zinrgibi..,, demiş.
Memleketimizde yarım,Jİratta bir asırdır vapılan- demokrasi
• muadelesini düşündükçe has-- tal'.ğı •'atlatanların., çokluğu ı karşısında hayret ediyorum.
■ McStrse şu demokrasi zannedıl-i.gfgiU öyte Pek tehhkeli de-ğilmiş. Canı sıkılan, bir mOda-f.v-ı^f-..
kıırtuluverivor. işte Zıya kahramanlık ettikten sonra Sub tan Azfz'e methiyeler yazdı. ış-
“S- s
•• -. kimseler de
:.-.v. ederler.
dolayı Lanny Bud-
■urlatda seyahat et-pahalı otellerde kal-Avrupanın büyük hükümet merkezlerindeki zengin ve meşhur kimselerle düşüp kalkması icap ediyordu. 1939 kış mevsiminin ortannda. bu maksat için annesinin Cap d'An tibes'deki evinin bulunduğa yerden daha münasibi yoktu. Fazla süslü olmıyan, ancak va-kar ve-föhrelini muhafaza ede- y bilivorsunu: -eek kadar eski vo sevimli bil , (1 kolite”»”
—-----------------
«ribi onunla f***'*'"* (îirH>mokra.ünin ontaı ^«dr-İld İhtin*»,in‘ (’o frbzöııüııdî' bu bânet ı«J«nter k*d!’r' ° •oadekar koyulmuşken >«> ya-""■Lı^a bırakıp auaanlan da ’ if'ıî hisnıetkân sayamayız. De-' ^Jkrasi mücadelesi daima: ke-ı M1H.zaman da kaldığı yerden eder. Aksi halde hiçbir rotor...
Hikmetin yumşd*
i-.nl.ınn »u hürriyet devrinde, ' r'kta won* h*nri rO»,r,2V*‘ „k-.ınmr*rak
İvin Gshit bu ihtı^cı duvş™
VHn) v,,m.,r.h
nice devlet adamları buraya yorgunluklarını gidermek» için
.
^"ıdistanda Grevle
Bombay. 11 (A.A.) _ P.T. T.
?rev yapmışlardır, y.nnolun.luuğu
Karjıltklı yanım anlaşması
Belgrad, 11 (A.A.) — Batının haber verdiğine göre, Yugoslavya ile Arnavutluk bu gün bir dostluk ve karşılıkla yardım andlaşması imzaj
iki partide gayri meşru propagandaya başladı (Baştarafı I incife
Bu meseleler etrafında nen kendisi ile görüştüğümüz Jd. K. P. sözcüsü Nurettin Ajl oğlu şunları söylemiştir: T «— Bugünlerde muhtelifi tilerin seçimlerde müşteri! reket edecekleri hakkınd» , çok haberler dolaşıyor. bunun iki şekli vardır:
1 — Seçime fesat karş(IrIl- | maması için, bütün pargcrjn I müştereken mücadelesi.
2 — Seçim koalisyona ,et-
li.
Biz birinci şekle her mrette müzahiriz. Sandık başındı bütün partilerin mümessille!) mÜŞ tereken haksızlıkla müjdele 1 etmelidir. Seçim ,koalisyLunB gelince, biz kendi hesahmıza i bu şekilde bir işbirliği yıpraı-yacağız ve yapmak niyumde de değiliz. Buna dair yıPıl»n teklifler red ddilmiştir.» Aynca sosyal demokru par tisi C. H. P. ile birlikte leçime iştirak edeceği hakkında çıkan haberi tekzip etmiştir.
Seçim defterinde ismi olınıyanlar
21 Temmuzda yapılacak Mü ( letvekili seçimi için duvarlara asılan defterlerde isimleri bulunmayan veya bulunup da itiraz edilecek tarafları bulunan kimselerin müracaatlarına veri- 1 lecek müsbet veya menfi cenaplar dün akşam» kadar verilmiştir. Verilen cevaplardan tatmin olmayan vatandaşlar 3 gün zarfında asliy mahkemelerine jjüıı içinde kat' lardır.
Demirağ uçakları
Propagandaya oaşlıyor
Milli Kalkınma Partisi ileri gelenlerinden bir zattan öğrendiğimize göre, M. K. P. 21 temmuzda yapılacak ola» Millet vekili seçiminin neticesini şöyle görmekledir: Ç. H. P: 150 Millet vekili Dem. parti: 100 Millet M.K. P: 100 Millet Müstakülcr: 50 Millet vekili M. K. P. seçilecek olan bu 50 müatakil Millet vekilini de kendi tarafına bağlığın» emindir. Böylcce bu paru C.H. P. ile aynı sayıda Millet çıkartıp. H. P.
için yeniden muştur. Bu ara ri Çakmak içi
Kalyada kabine nihayet kuruldu
Roma. 11 (A.A.) — B
bah De Gasperi nezdinde y lan toplantı e Üstler, komünisti yetçiler yeni Ic külü hakkında mokratlarla m dır. Nennı. Palmiro
Türkiye Sosyalist Partisi Programı
C. H. Partisinin adayları
C. H. P. istar.b ddan göstereceği adaylar te bit etmiştir. Adayların şu iseler oldu ğu kuvvetle mu! eldin Nec
metlin Sadak, Au Rana Tar-han. Rafet Bel. Hüseyin Cahit Yalçın. Selin m Tarca.s.
Ferit Hamal, Fa: Dereli, Ce
mil Cahit Toyd. . . Fahrettin Altay. Mithat Nemli, Vahram Keseryan. Asım t Ethem izzet Benice. Muıuf Ziya Ortaç. Hamdullah Suphi .Ahmet $ükrü Ali. Ali Rıza Er met Gelenbeg.
1 İçişleri Bakanlığının Demokratta ra cevabı Ankara. II (A.Aİ) — Jçiş. leri bakanlığındı.-. bildirilmiş-
Mısırda tevkiller
(Baştarafı I incide adamlar ve serbest meslek sahipleridir.
Kahir, kili kay. göre. k. . karşı Mr. ..u gır ıh. neticesin
Gittikçe yayılan işsizlik yüzünden genişleyen komünist fa ■liyeti Mısır hükümetini endişeye düşürdüğü söylenmektedir.
». 11 (A.A.) — Yet-laklardan öğrenildiğine umünnt taraftarlarına hareket 160 kişi tevkif edil
olacaktır.
— r.ur-uı lEKBİTL VE KÜLTÜR POLİTİKAMIZ
Madde 58 — Halkımızın milli yo medeni esini yükseltmek, onu demokratik hak vc
I Siyasi vc içtimai ookimdan olgunlaşmasını te
1 mine yanyan bütün vasıtalardan laynalanma-smı kotaylaşuımak yolunca partimiz plânlı bir ' Şekilde gayret şadedecektir.
I Madde 59 — Çocuklarımızla ve gençle timizin sıhhat yo kültürce sağlamlaşmasını sağlayacak surette tahsil vc spor vasıtalarını bütün halk kitlelerinin istifadesine açık tutacağız.
Madde ,60 — Partimiz, matbaa, kitap, gazete, mecmua vo kütüpnane meselelerini ea geniş bir demokrasi anlayışı içinde milli kültürümüzün en vcıimli ve en hür birer kaynağı ha-_lme getirmek ve bu mucsscs^mm_>eUşmuuu h-- --.-,. karakterini ârızala:a uğratıcı engellen
Madde 61 — Muııcı v erlerimizin büyük bil . ...enyeti devlet hizmetin de bulunduklarından. uicmuılaıınnzuı likit ve aksyon sahalarındaki siyasi faaliyet h ..kindarı mahrum tutulması zihniyetim asla lasvib. ctmiyecek vc mcıı.uı.arın siyasi tc-.ckküllerl intisap etmelcri-R vc meslek sendikaları kurmalarını kolaylaş-Racaktır.
I Madde 62 — Fanimiz,- jnatbu türlü mesele vc doku inle t üzerinde v Erbestlik içinde münakaşa ve neşriy yeti tanıyacaktır.
Madde 63 — Neşriy faşların faydalanabil: idari engellerin kald .er arası haberleşme tonıyacakur.
XIII — DIŞ POLİTİ
Madde 64 — Partimi
vazuo sayocaaur.
XIV — MÜTEFERRİK MESELELER Madde 66 — Bu pıogramoa yazılı pro.-ı-hâouclcri partimiz milli za üstçe düşünüşün rehberliği altında tetkik ve halledecektir.
Madde 67 — Partimiz iktidar mevkiine geçinceye kadar bu programda mevcut fikir ve prensipleri halkımıza anlatmak ve yaymak hu-*u,u§^- W, •y4“4aiu»,Lyda!anacak ve parti Ûzaıinı bu yolda vazifelere.:, çektir.
Madde 68 — Partim./ hakiki demokrasi-
Iürkiyede gelijmesine
i ve içtimai kalkınması
sadi 0|,-.____________________
• -.'ketler güdecek olan diğ: - a yet serbestliğini tan iye .
asayişinde
korumakla mükellef buluna içifleri bakanlığı illere böyl bir tedbiri tatbik tebliğ ederken kan kü( etmiş herhangi partinin vesikasını kimseyi iyi bir va rak kabdl etmek gibi partileri le iyi nazarla koyjıhı tedbir tatbik et düşünmüştür.
milletimizin ikti-dverişli fikir ve r siyasi partilerin ve kendilerine
. I gösterecektir.
1 — Esat Adil Mü» muharrir Tophane üstü Gö
2 — Macit Güçlü: A tevar So. 11/4
3 — Hüsamettin öze Fıçıcı So. 23 TarlabaşL
4 — Avadis Aleksan; sahibi — Kuzguncuk. İcac: -So. 102.
5 — Behçet Ablga sim Temiz So. 38/6
6 — Mustafa Börklücr nşaatçı — Tarla-başı. Fıçıcı So. 23
7 — Alâettin Hakgü Tüccar —- O>-manbey. Hacı Mansur So.
8 — Aziz Uçtay: Ma ... makine şefi — Soğanağa. Daltaban yokuşa 2 Beyazıt.
9 — İhvan Kayacıoğl Kaynakçı ustası
— Habcıoğlu Fıstıkçıçeşme ad. 68
10 — Süleyman Tâki: . maçı — Halıcı-ğlu, Yenimahalle Kırkayal - ■■ 7.
1 I — Aziz Ziya Sıran Şerbet muharrir I
— Beyoğlu, Ağacamii öğüt «o. 17.
»bi: Skdeniz
>p. No. 5 .kat Ayaspaşa Çif-
Müneecimbarı
Muharrir — Tak-
ı
I
ANA NİZAMNAMESİ
ilip - Sangüzel, Ha-
bakanlık bi
ipleri, aşağıda öz rı ile tabiiyetleri
T. S. P. nin 26 Hazi 946 günü Yeni Sabahda neşredilen nizam - ede gösterilen parti merkezinin adresi, yul ndaki şekilde değiştirildiğini arzederiz.
.. ı ı.ıt re.a
üracaatla onlardan vesi- I ^^jn«Hktiz^ttjjin^dairj de hiç bir direktif verilmemiş ve hiçbir teblûmt yRp.lmam,--
TEKZİP
^ah'atafrh ^clİe)' * kiye âmirinden alınacak izin lo yazılabileceği tasrih edil miş olmasına göre bu hadis» niyeti ve ölenin, öz önünde bulun-büyük mülkiye
Maliye Bakanlığından soruyoruz
(Baştarafı 3 üncüde-ı yahut tanüyt muâaveaaine merout bir mektup oluuguuu soyıuyonar.
ouyua âliliet Medisinih tasan, maun geçmiş taoııyet ıuurUU | veresinaen u-şaa Boueuaua ait ' ınr muzaveıe yoktur. 1 ulunda ı tzmsetugım veçrme lıkrimce ta-ouyet muâavelesmın birinci ' maddesi beizi haneoan maduesi oıaoılir.
Eğer mektup vana bu bir vecibe tevlit etmez. Devletler vf husumetler arasinua (Devlet şeueri ve hariciye vekilleri) teali olunan mektuplar yeni bir hu-1 kukı vaziyet ihdas etmeyip ancak mevcut .ve müesses bir vaziyeti veya bir andiaşmayı US yide ve takviyeye yararlar veyahut bir hukuzi vazıyet tesisine baçlang-^ olurlar.
REMZİ baekaeu
maktadır.
Aynı zamanda bütün şubelerinden de aday Baleleri I gelmiştir. M. K. P. umumi mec lisi dün akfamdan itibari» top- 1 lanarak listeleri tetkike başla I mıjtır.
Tam liste ayın 19 unda ilân edilecektir.
Diğer taraftan M. K. P. u-çakları salı gününden itibaren j şehir üzerinde uçarak seçim be i yannameleri dağıtacaklardır. | Cesaret ve esaret
Demokrat Parti latanbul 11 | merkezi tefim propog»nda a- I fitlerini dünden itibaren asma | ya başlamıjtır. İkinci setri afiş- ' ler hâlen bastırılmakta olup. 1 bunlardan biri şu cümlejp taşı- ; maktadır: Vatandaş! Bir dakikalık cesaret. milleti baaret-«en karrarabOtrfe
Fevzi çakmak ı Istanbula geliyor
Demokrat Parti tarafından | müstakil aday olarak Mareşal F
Söyle ki hiç b hatta seçimle alâ. yan baz. kötü ki rek rejin, aleyhi, ketin yüksek men:.-•km sözler sarfett istihbar edildiğini leketin em nlmayan p atletini sağlayıcı bir
k suretile bakanlığa y eak her şikâyetin her -1 olduğu gibi nazara alır ve sabrı olursa müsebbipleri hakkında kanun! muameleye, tevessül olunacağı tabiidir.
İst’ T. C.’
(Müceliit) -Sarıgöze!, -Fatih. İst T. C. Muharrir, mürettip - An-T. C.
— Partinin genel merkezi İstanbul'dur.
6 — Sosyal Adalet Partisi, teşekkül ettikten sonra; parti-nin adı, merkezi, ikametgâhı, ana nizamnamesi; idare heyeti üyelerinin öz ve soyadları, meslek, sanat, ikametgâhtan ve tabiiyetleri onbeş gün içinde herhangi bir gazete ile yayınlanmış olacatır.
GAYE ve PRENSİP İZAHI
ki
PARİSTE
6 — Gayelemizin herkesçe başka başka tefsir edilmemesi İçin Sosyal Adalet Partisinin görüş tarzını tebellür ettirmek üzere ideoloji ve prensiplerimizi açıklamıya lüzum gördük:
A — PARTİNİN ADI: Her parti, bütün halinde olan bir milletin muayyen içtimai zümrelerinden bir veya birkaçının hak ve mcnfaatlarını korumak gayesiyle teşekkül eder, istinad ettiği sınıfın veyahut takip ettiği felsefi dini alır.
I BORSV]
İstanbul borsasınm \ \ .T -94b fiyakan \ LonA.» ' Slastta
—nvövyork IOO
Müdafaa
a».—
(Baştarafı Sulh k. şişleri bak lavı cinle
6 Kilo buz ile 24 saat soğukluğu muhafaza eder.
8u buz dolapları elektriksiz çalışır ve sizi ayda 40 li elektrik ' parasından kurtarır.
Bütün masrafı ayda 6 liralık buzdur. Emsaline her . hetle üstündür.
i: Beyoğlu. İstiklâl
...----U ar-
adığıdır. Bununla anayurdumuzun sınırları içinde yaşıyas ı yurdd.ıjl.ın kastediyoruz. Ancak, bizde ilkönce kalışı icabeden işçi ve topraksız, yahut az topraklı çiftçi i olduğu için işe bu cepheden başlanacak, evveli bu »fin ihmal edilmiş demokratik ve tabiî haklarını korumak cihetine gidilecektir. Bu bakımdan partimize, kûl halinde bütün Türk milletlinin refah ve saadetir rağmen İşçi vo Topraksız Köylü P
Comments (0)