Sayısı: 10 Kuruş (
Cumartesi
13
AĞUSTOS
1949
Sahibi: Safa Kıhçlıoğlu
Idsroı Nuruoamanlyo Not İT
T«l aOroslı «YENİ SABAH» İSTANBUL Toisfonı NTM—«SİM
Yeni Sah
HÜRRİYET VE HAKKIN YILMAZ MÜDAFİİYİZ
12 inci Yıl, No. 8781
Bayar dün zelzele bölgesini gezdi
D. P. Başkanı: Felâketleri istismar küçük insanların yapacağı işdirdedi
Avrupa | konseyi
N. Sadak ve
Çaldaris
Zelzeleden zarar gören köylüler yapılan yardımlarda tefrik gözetildiğinden, Bayındırlık Bakanının seçim propagandası yapmakta olduğundan şikâyet ettiler
Seçim Emniyeti Bahsi
İznıirde, muazzam toplantılar yapılır ve Cumhurbaşkanı köy ve kahveleri dolaşarak halkla hasbıhallerde bulunurken Ankaradan seçim kanunu tasarısı hakkında, ansızın, haberler gelmeğe başladı. Anlaşılan bu yazın tatili, behemehal heyecanlı rivayetler ve seyahatlerle, bezenmek istiyor. Başbakan yardımcısı saym Nihat Erim Anadolu Ajansı muhabirine, yeni tasannru, matbuata verileceğini ve bu hususta herkesin mütalea-« göz teliade tutulacağını müj-deletnif ve bu lâyihayı Incellyecek ■fltvtıı—slnr komisyonunun beş eylülde İçtima eyli'yeceğini ha-ver vermiştir.
Mütehassıslar İstanbul ve Anka ra üniversitesinin İlgili âlimleri, ve büyük bazı baro temsilcilerin den terekküp edecektir.
Erim şu ciheti tebarüz ettirmiştir ki kabine, daha kuruluşunun İlk günlerinde yapmış olduğu vâldl yâni seçim emniyetini yerine getirmek azim ve kararındadır. Yeni lâyiha, uzun çalışmalardan sonra hükümetçe kaleme alınmıştır. Bir çok memleketlerin bu husustaki mevzuatı göz önünde bulundurulmuştur. Bilhassa demokratik olmakla meşhur memleketlerin kanun ve nizamları, 1-tina He, incelenmiştir. Hattâ bu kanunlar ve usuller (Penbe kitap) adı altında büyük bir cilt halinde toplatılarak, âmmenin istifadesine de arzedllmlştir. Bu eserde tercüme edilen yabana kanuntarm metinlerine ne dere-eeye kadar sadık kalındığını pek bilmiyoruz. Maamaflh, ne de olsa, bu bahisleri derinleştirmek lıtiyenler için oldukça bol malzeme sağlandığı muhakkaktır. Bu noktalan, kabinenin lehine kaydetmek İnsafa uyar. Monmafih Şahısların tetkikleri, rapor vermeleri meselenin Millet Meclisinde, encümenlerde, hey'eti umu-miyelerdo tetkikleri, tabiatile daha bir hayli zamana İhtiyaç gösterecektir. Bu kadar mühim bir bahiste ve mevzuda, ne derece itina gösterilse, mahalline masruf olduğunda da kimse tereddüt etmez. Seçim emniyeti gibi en esaslı ve milli hâkimiyet mef-humile en sıkı teması olan bir işi ayak üstü ve fevri hareketlerle halletmek uygun değildir. Filhakika Halk Partisinin bazı kabineleri faraza Recep Peker, matbuat kanununda, bir günde, hürriyet aleyhine en şiddetli hüküm ler koymuş ve Meclisten geçirme ğe muvaffak da olmuş İdi. Hürriyeti tahdit ve söz serbestliğini .............
gösterilen lük emniyet ________________o___
ması bahsinde de gösterilmesini Halk Partisinden beklemek biraz fazla talepte bulunmak olduğunu biliriz. Maamafih biz gecikme ve derinleştirme temayüllerini Çok mübalâğalı bulunuyoruz yalnız bir nokta üzerinde daha şimdiden durmakta fayda umuyo-
Bütün teminat konduktan ve her türlü vaziyete göre hükümler tesbit olunduktan sonra —kİ bunların yapılacağı henüz muhakkak değildir. Partide müfritlerin gerek encümende, gerek u-nıumi heyette binbir tuzak kuracaktan muhakkaktır. Acaba bu hükümlere riayet edilmez ve yine iktidar partisi lehine tarafgirlik yapılırsa bunun önüne ua-sıl geçilecektir? Çünkü bilindiği gibi 21 Temmuz seçimlerinde yapılan müdahale ve hareketlerin pek çoğu kanuna ay kın idi ve Kaıı tın u memlekette hâkim kılacaklarım her vesile İle tekrar e-denler bu şekilde parti lehine yapı lan kanunsuzluklara karşı en u-fak bir harekete geçmemişlerdi. Bize öyle geliyor İd binlerce cilt tetkiklerdeu ve yüz binlerce nutuklarla teminattan ziyade ufak bir hareket ve fiil yurtta seçmeğe emniyet verebilir. Geçen seçim
(Devamı 8a. 8 8Ü. 8 da)
Cumhurbaşkanı İsmet İnönü’nün ziyaretlerinden Ifci görünüş.*
İnönü, dün, İzmirde işçilere hitap etti
Cumhurbaşkanı, işçilere, seçim günü reylerini istedikleri gibi kullanabileceklerini söyledi
İnönü, bugün Ödemişe gidecek
İzmir: 12 (A.A.) — Cumhurbaşkanı ismet İnönü bu sabah saat ll.de refakatinde İzmir valisi olduğu halde Hal-kapınar semtindeki «İzmir pamuklu mensucat» fabrikasına gitmiştir.
Bütün fabrika tesislerini gezerek fabrika müdüründen İzahat alan Cumhurbaşkanı yemekhanede İşçilerin hatırlarını sormuş ve demiştir kİ: (Devamı 8a. 5 8Ü. « d#)
Gözlük Deposu
Her nevi fenni gözlük
Cam, çerçeve ve gözlükçülüğe ait bütün malzeme
J. SARaGOSSİ
Bahçekapı Celâlboy ban No. 29 İSTANBUL
Rusya, Yugoslavyayı
artık düşman sayıyor
| demeç verdi |
fitrasbourg, 12 A.A. (United Prese) — Son alınan haberlere göro, Dışişleri Bakanı Necmettin Sadak Uç gündenberi müzakare hallndo bulunan Avrupa konseyinin mütevazı bir şekilde ve henüz mükemmel olmaktan çok uzaJc olarak, çalışmalarına başladığını, fakat ileride hakikî bir Avrupa parlâmentosu haline gelebileceğini kaydetmiştir. Sadak, böyle bir teşkilâtın istikbaldeki muvaffakiyeti hakkında şimdiden bir şey söyliyemiyeceğlni bildirmiştir. Sadak, «Başlangıç ümit vericidir, Avrupa Birliği hakikî bir mahiyet taşımak için halktan neşet eden bir kuvvet olmalıdır. Sadece hükümetlerin birliği olmamalıdır» demiştir.
Türk Dışişleri Bakam, bu teşekkülün şimdiye kadar yarattığı alâkanın çok ümit verici olduğunu da kaydettikten sonra Asamble üyelerinin Ingiliz delegesi (Dovamı Sa. 5 8Ü. 3 do)
Kremlin, Tito'ya verdiği yeni bir notada Yugoslav isteklerini desteklemiyeceğini ve onları artık dost saymıyacağını bildirdi
Dün, İstanbul halkı, fınnlann önünde ekmek bekliyordu..
Londra, 12 (B.B.C.) — Avusturya barışı dolayuîyle Kremlin tarafından Belgrada verilen notada, Rusyanm Yugoslavyayı artık kendine düşman saydığını ve doBt ve müttefik telâkki etmediğini açıklamıştır. Diplomatik (Devamı 8c b Sü 3 do)
Rus-Ir^n
ihtilâli
İzmir 12 (Telefonla) — Demokrat Parti Genel Başkam Celâl Ba. yar yanında Genel Kurul âzaların-dan Adnan Menderea, Nuri özsan, Kemal özçoban, Refik Koraltan, Ekrem Hayri Üatündağ, Refik Şev ket ince, Sıtkı Yırçalı olduğu hal. de zelzeleden hasar gören mınta -kaya giderek halkla hasbıhalde bu lunmuştur.
Buralarda konuşma yapan Refik Koraltan; Demokrat Partinin bu ziyareti sonraya alınmasının faydalarının bugün meydana çıktığını, bütün tantanalara rağmen yardım voadlerinln lâftan İbaret olduğunu, bir kaç çadırdan başka hiç bir yar dimin yapılmadığını, çadırların kâ fl gelmediğini söylemiş ve kış yolu laştığı bir aırada halkın yağmur altında kalmaması İçin hükümetin acele etmesi lâzımgeldlğlnl söyle -iniştir.
Boyar İse, iktidarda bulunmadı -ğı İçin maddi bir yardım yapılacağına dair bir şey eöyllyemlyece-ğizro İşaret ederek: şöyle demiştir:
(— Hlikûmet kudretini, iklida-(Devamı 8a. 6 8Ü. 8 de)
Dün, şehirde bir çok fırın
kasten ekmek yapmadı
Fırıncılar, ya fiata zam, yahutta, ekmeğin şeklinin değişmesini istiyor, Belediye bir şey yapamıyor Dün sabahtan İtibaren şehrimi -zln ekseri semtinde fırıncılar, kasten ekmek sıkıntısı yaratmıştır; fırın önlerindi harp yıllarını andı . nr İzdiham olmuş; vatandaş ekmeğini büyük güçlükler pahasına temin etmek zorunda kalmıştır.
İlgililer, fırınlara bol miktarda un verildiğini, fakat fırıncıların ek mokleri fırancala şeklinde çıkar-
(Devamt Sa. 5 Sü. 2 de)
Mareşalin
Yeni Seçim Kanunu tasarısı dün matbuata gönderildi
İlmî ve teknik komisyonların tetkikine sunulan tasarıyı neşrediyoruz
Tasarının tanziminde gözetilen
1 — Bugün yürürlükte olan milletvekili seçimi kanununda seçmen listelerinin tanzimi ve sandık Beçim çevrelerinin teshiri İşi de seçime başlandıktan son ra yapılacak işlemler meyanında mütalea edilmiştir.
Seçim işlerinde en çok zaman
alan ve seçim esnasında daima i-tiraz ve şikâyet konusu olan seçmen defterlerinin tanzimi işi bu tasanda ön plâna alınmış v« evvelden tanzim edilerek her seçimde hazır bulundurulması ve daimilik vasfını haiz olması dü-
şünülmüştür.
Bunun için, seçmen defterleri-
(Dovanıı Sa. 8 Sü. 6 de)
durumu
ve söz
İHilfji lA/nnk acele ve ve hürriyet sağlan-
Ara seçimlerin geri bırakılacağı yalan
İçişleri Bakanı dün beyanatta bulunarak açıklamalar yaptı
Ankara: 12 (A.A.) — Ara seçimlerin ne zaman vo hangi illerde yapılacağını soran bir muharririmize içişleri Bakanı Emin E-rişirgil şu beyanatta bulunmuştur;
İran, Rusyayı protesto etti
Tahran: 12 (A.A.) «Lpa-> —( Iran hükümeti, hududu teftişle görevli memurların tevkifi hakkında Rusya'ya bir protesto nota sı göndermiştir. Basın haberlerine göre Iranlı memurlar, Sovyet ve Iranlı askerler arasında mevcut bir ihtilâfı halletmek için Sov yet toprağına gitmişlerdir. Sovyet makamları, son olarak İrana kaçan bir çok Sovyet er ve subay lan iade edilmedikçe Iranlı asker lerin memleketten çıkarıl masına müsaade etmiyeceklerini bildir • mişlerdir.
Ticaret Bakanı Vedad Dicleli, Sanayicilerle görüşürken.,
32 nci İngiliz hava filosunun arması..
Dün akşam ciddî bir vaziyet arzettı
Maroşal Fovzi Ç'akmak'ın sılıhî du runıu dün akşam biraz ciddileşmiştir. Doktorlar hastalığın akciğcrlor-do bir ihtiJât yapmış olmasından korkmaktadırlar. Dün akşam neşredilen raporda; Mareşalin ateşi 87.T nabız 84, teneffüs 18.20 olarak bildi rilmiştir.
Mareşal evvelki geceyi biraz rahatsız geçirmiştir. Gece geç vakit u-yuyabildiğindon dün sabah vısitasi yapılamamıştır. Dün sabah raporu du neşrcdilomomiştir. Sabah «ant 11 do ateşi 87,0, nabzı 85 dolgun ve muntazam idi. Teneffüs 22, paneı-ınou temizdi.
Başbakanın ziyareti
İstanbul 12 (A.A.) — Başbakan ve hükümet adına vali Doktor Lûtfi Kırdar bugün Mareşal Çakmak'ı ziyaret ederek âcil şifalar temennisinde bulunmuştur.
Maroşalln refikasından aldığımız mektup
Yeni Babalı yuzı işleri müdürlüğü-
Ticaret Bakanı dün
sanayicilerle görüştü
Sanayiciler, Bakana, zorluk çektikleri meseleleri anlattılar
Şehriınizdo bulunan Ticaret ve E-konomi Bakam Vedat Dicleli tetkiklerine dün do dovam etmiş ve saat 15 de Ticarot Odası salonunda sana-
Almanya Marşal yardımından faydalanacak Vaşingtoıı, 12 (AP) — Ama-rikanın Almanya genel. valisi John McCloyun bugün bildirdiğine göre, Birleşik Amerika, Al-(Dovamı 8a. 8 8Ü. « do)
yicileri dinlemiştir. Toplantıyı Bakan açmış vo kına bir hitabede bulu-narak bir kaç gündenberi eori halinde toplantılara devam ottiğini, bu gün iso en kıymetli toplantısını yap makta bulunduğunu vo dertleri bir >ğil zevkli bir ilham dcccğini tebarüz et-jıayi mücBBeselerinin ymış, iktisadi bayatta ağını, ferdî çalışmalara inandığını, (□ovamı Sa. 5 Sü. 1 do)
...
I YENİ TEFRİKAMIZ
rrf ı • •
Turkıyeyı Amerikaya tanıtma
Memleketimizde çekilen filmler Amerikadaki
sinemalara göntriliyor
Memleketimizi ziyaret eden 3E«-merlkalılar, her vesile üe Ameri» kaçla Türk propagandasının zayıf olduğunu, bu yüzden efkârı umu» mlyenin TUrkler hakkında çok yanlış fikirlere sahip bulunduğunu tekrar etmektedirler.
Bu ikazlar üzerine harekete göçen Basın, Yayın ve Turizm U -ıuum Müdürlüğü, muhtelif çarele»
(Devamı Sa. 8 Sü. 1 do).
Seçim kanunutasarısı
ULUNAY
«Ara seçimler ekim ayı içinde Manisa, Mardin, Kars, Kastamonu, Bitlis, Muş, Erzincan, Bursa, İçel, Tokat, Urfa, İstanbul İllerinde yapılacaktır.
Yalnız Zonguldak milletvekili olup Varşova büyük elçiliğine tâyin edilen, Şlnasl Devrim arka dayımızın istifanamesi henüz Bü yük Millet Meclisinde okunmadığı için Zonguldak'ta ara seçimi yapılmıyacaktır.»
— Bazı gazeteler yeni seçimin yakın olmasından dolayı bu ara seçimden vaz geçilebileceğini yaz maktadır. Bu husustaki düşünceniz nedir?
— Anayasanın 29 uncu madde sı boşalan milletvekilliklerine yenilerinin seçilmesini âmir olduğu gibi, bir kaç milletvekilliği boşalınca oralar için, yeniden seçim yapmak rejimimizin teamülü iktizasındandır. Nitekim ben do ilk defa Büyük Millet Meclisinin altıncı devresinin Bon yılında Zon-gundak’tan milletvekili seçilmiştim.
Bu duruma göre, ara seçimini yapmamak Anayasa hükümlerine | ve şimdiye kadar kİ teamüle uy-(Dovamı 8a. 8 80. 8 do)
Ingiliz hava filosunun ziyareti
Vampir uçaklarının Istanbulu ziyaret programı hazırlandı Kıbruun memleketimin. ıj.lumk olan İngiliz Vampir uçak filosunun «dirimizi ziyaretine ait program vilâ yotço hazırlanmıştır. Uçaklar İÜ a-ğuBtoo günü saat İÜ (iu Ycşilköyo gelmiş olacaklardır, öğleden sonra buui 16 do uçakların Ycşilköydc yapmakları gösterilere Türk Hava kuv votlori tarafından İstanbul halkı dâ-vot edilmiştir. Dâvetiyo verilmiyucok-
Bugün Başladı
Sibirya Sürgünü
Dünkü sıcaklar
Dün İstanbul sıcak günlerinden birini daha yaşamıştır. Plajlar vo deniz kenarlan serinlemek isteyenlerle dolmuştur. Gelen haberlere göre yurdun her tarafında havalar sıcak gitmektedir.
Bugün 2 nci
j! Sayfada
Okuyunuz
fc.... — r—~r
Buber Natımann
u ükûmot seçim tasarısına ** ehemmiyet vordlğlnl halka duyurmak Ihtlyaoında olacak kİ dünkü gazotolerdo Ajansa seçim işi İle yakından alâkalı bulunan Başbakan yardımoısı Nihat E-rlm'lo bir mülâkat yapılması em-rodllmlş vo mülâkat bütün gazote-lordo görülmüştür.
Sayın Başbakan yardımcısının beyanatına göro Oünaltay hüküıno-tl bir yeni soçlm kanunu hazırlamağa dair olan toahhlldünü yerlno getirmek İçin lllmdon vo toorübedon geniş ölçüdo faydalanacaktır. Bunun İçin Türklycdo şlındlyo kadar tatbik olunmuş vo olunmakta bulunan soçlm nıovzuatı bir kitapta toplanmıştır. Bu surotlo İlmi bir çalışmaya yarıyaoak malzeme tomln edilmiştir. Bundan başka toplanan teknik bir komisyona da Adalot vo İçişleri Bakanlığının salahiyetli mütehassısları tâyin edilmiş. Tasarı Yargıtay, Danıştay, Ankara vo İBtanbul Hukuk Fakültolorl, Ankara, İstanbul vo İzmir Baroları tarafından soçllon mütehassıs otorltalc-ro sunulmuş.
Sunlar tasarıyı lotklk edip Tür-
klyedo domokraslyl obodlloştlroook
seçim esası hakkında mülaloalarını
boyan odocokler...
Bir mllleto müdahalesiz soçlm hakkı vermek meğer no kadar zor bir İş İmiş!
Pcnıbo kitaplar, seçim nıovzuatla rı, teknik komisyonlar, sal&hlyotll mütehassıslar, yargıtaylar, danış-taylar, hukuk fakülteleri, barolar...
Gaye vo asıl varılacak notloo, bizon, şu olmalıdır:
Demokrasi, hürriyottlr. Hürriyet seçimdir.
Zaten hürriyet denllon şoy yalnız İnsanlar İçin değil bütün oanlı mah lûklar İçin yoıııok, İçmek, nofes almak gibi tabii bir haldir.
Bizim «Zorâkl Seçim» de gllzol tocrübolorlmlz vartnr. Artık bu too-rübelerl unutalım.
Sayın Başbakan olsun sayın Başbakan yardımcısı olsun bu momlo-klm vo müdahalesiz soçlml temin eylomek istiyorlarsa yukarıda İşaret ettiğim netlooyi mutlaka tahak kuk ottlrınolidirlor.
Bu kanuna şbylo nıuddolcr de ko-nulmalıdırl..
ı _ «ör Türk Istodlğlno rey vo-rlr.
2 — Bu roye müdahale odun ağır
hapse mahkûm olur.
Demokrasinin ancak o zaman
Mfatu sürülür 1
içişleri Baltanı Emin ErlşirgU
Sayısı: 10 Kuruş (
Cumartesi
13
AĞUSTOS
1949
Sahibi: Safa Kıhçlıoğlu
Idsroı Nuruoamanlyo Not İT
T«l aOroslı «YENİ SABAH» İSTANBUL Toisfonı NTM—«SİM
Yeni Sah
HÜRRİYET VE HAKKIN YILMAZ MÜDAFİİYİZ
12 inci Yıl, No. 8781
Bayar dün zelzele bölgesini gezdi
D. P. Başkanı: Felâketleri istismar küçük insanların yapacağı işdirdedi
Avrupa | konseyi
N. Sadak ve
Çaldaris
Zelzeleden zarar gören köylüler yapılan yardımlarda tefrik gözetildiğinden, Bayındırlık Bakanının seçim propagandası yapmakta olduğundan şikâyet ettiler
Seçim Emniyeti Bahsi
İznıirde, muazzam toplantılar yapılır ve Cumhurbaşkanı köy ve kahveleri dolaşarak halkla hasbıhallerde bulunurken Ankaradan seçim kanunu tasarısı hakkında, ansızın, haberler gelmeğe başladı. Anlaşılan bu yazın tatili, behemehal heyecanlı rivayetler ve seyahatlerle, bezenmek istiyor. Başbakan yardımcısı saym Nihat Erim Anadolu Ajansı muhabirine, yeni tasannru, matbuata verileceğini ve bu hususta herkesin mütalea-« göz teliade tutulacağını müj-deletnif ve bu lâyihayı Incellyecek ■fltvtıı—slnr komisyonunun beş eylülde İçtima eyli'yeceğini ha-ver vermiştir.
Mütehassıslar İstanbul ve Anka ra üniversitesinin İlgili âlimleri, ve büyük bazı baro temsilcilerin den terekküp edecektir.
Erim şu ciheti tebarüz ettirmiştir ki kabine, daha kuruluşunun İlk günlerinde yapmış olduğu vâldl yâni seçim emniyetini yerine getirmek azim ve kararındadır. Yeni lâyiha, uzun çalışmalardan sonra hükümetçe kaleme alınmıştır. Bir çok memleketlerin bu husustaki mevzuatı göz önünde bulundurulmuştur. Bilhassa demokratik olmakla meşhur memleketlerin kanun ve nizamları, 1-tina He, incelenmiştir. Hattâ bu kanunlar ve usuller (Penbe kitap) adı altında büyük bir cilt halinde toplatılarak, âmmenin istifadesine de arzedllmlştir. Bu eserde tercüme edilen yabana kanuntarm metinlerine ne dere-eeye kadar sadık kalındığını pek bilmiyoruz. Maamaflh, ne de olsa, bu bahisleri derinleştirmek lıtiyenler için oldukça bol malzeme sağlandığı muhakkaktır. Bu noktalan, kabinenin lehine kaydetmek İnsafa uyar. Monmafih Şahısların tetkikleri, rapor vermeleri meselenin Millet Meclisinde, encümenlerde, hey'eti umu-miyelerdo tetkikleri, tabiatile daha bir hayli zamana İhtiyaç gösterecektir. Bu kadar mühim bir bahiste ve mevzuda, ne derece itina gösterilse, mahalline masruf olduğunda da kimse tereddüt etmez. Seçim emniyeti gibi en esaslı ve milli hâkimiyet mef-humile en sıkı teması olan bir işi ayak üstü ve fevri hareketlerle halletmek uygun değildir. Filhakika Halk Partisinin bazı kabineleri faraza Recep Peker, matbuat kanununda, bir günde, hürriyet aleyhine en şiddetli hüküm ler koymuş ve Meclisten geçirme ğe muvaffak da olmuş İdi. Hürriyeti tahdit ve söz serbestliğini .............
gösterilen lük emniyet ________________o___
ması bahsinde de gösterilmesini Halk Partisinden beklemek biraz fazla talepte bulunmak olduğunu biliriz. Maamafih biz gecikme ve derinleştirme temayüllerini Çok mübalâğalı bulunuyoruz yalnız bir nokta üzerinde daha şimdiden durmakta fayda umuyo-
Bütün teminat konduktan ve her türlü vaziyete göre hükümler tesbit olunduktan sonra —kİ bunların yapılacağı henüz muhakkak değildir. Partide müfritlerin gerek encümende, gerek u-nıumi heyette binbir tuzak kuracaktan muhakkaktır. Acaba bu hükümlere riayet edilmez ve yine iktidar partisi lehine tarafgirlik yapılırsa bunun önüne ua-sıl geçilecektir? Çünkü bilindiği gibi 21 Temmuz seçimlerinde yapılan müdahale ve hareketlerin pek çoğu kanuna ay kın idi ve Kaıı tın u memlekette hâkim kılacaklarım her vesile İle tekrar e-denler bu şekilde parti lehine yapı lan kanunsuzluklara karşı en u-fak bir harekete geçmemişlerdi. Bize öyle geliyor İd binlerce cilt tetkiklerdeu ve yüz binlerce nutuklarla teminattan ziyade ufak bir hareket ve fiil yurtta seçmeğe emniyet verebilir. Geçen seçim
(Devamı 8a. 8 8Ü. 8 da)
Cumhurbaşkanı İsmet İnönü’nün ziyaretlerinden Ifci görünüş.*
İnönü, dün, İzmirde işçilere hitap etti
Cumhurbaşkanı, işçilere, seçim günü reylerini istedikleri gibi kullanabileceklerini söyledi
İnönü, bugün Ödemişe gidecek
İzmir: 12 (A.A.) — Cumhurbaşkanı ismet İnönü bu sabah saat ll.de refakatinde İzmir valisi olduğu halde Hal-kapınar semtindeki «İzmir pamuklu mensucat» fabrikasına gitmiştir.
Bütün fabrika tesislerini gezerek fabrika müdüründen İzahat alan Cumhurbaşkanı yemekhanede İşçilerin hatırlarını sormuş ve demiştir kİ: (Devamı 8a. 5 8Ü. « d#)
Gözlük Deposu
Her nevi fenni gözlük
Cam, çerçeve ve gözlükçülüğe ait bütün malzeme
J. SARaGOSSİ
Bahçekapı Celâlboy ban No. 29 İSTANBUL
Rusya, Yugoslavyayı
artık düşman sayıyor
| demeç verdi |
fitrasbourg, 12 A.A. (United Prese) — Son alınan haberlere göro, Dışişleri Bakanı Necmettin Sadak Uç gündenberi müzakare hallndo bulunan Avrupa konseyinin mütevazı bir şekilde ve henüz mükemmel olmaktan çok uzaJc olarak, çalışmalarına başladığını, fakat ileride hakikî bir Avrupa parlâmentosu haline gelebileceğini kaydetmiştir. Sadak, böyle bir teşkilâtın istikbaldeki muvaffakiyeti hakkında şimdiden bir şey söyliyemiyeceğlni bildirmiştir. Sadak, «Başlangıç ümit vericidir, Avrupa Birliği hakikî bir mahiyet taşımak için halktan neşet eden bir kuvvet olmalıdır. Sadece hükümetlerin birliği olmamalıdır» demiştir.
Türk Dışişleri Bakam, bu teşekkülün şimdiye kadar yarattığı alâkanın çok ümit verici olduğunu da kaydettikten sonra Asamble üyelerinin Ingiliz delegesi (Dovamı Sa. 5 8Ü. 3 do)
Kremlin, Tito'ya verdiği yeni bir notada Yugoslav isteklerini desteklemiyeceğini ve onları artık dost saymıyacağını bildirdi
Dün, İstanbul halkı, fınnlann önünde ekmek bekliyordu..
Londra, 12 (B.B.C.) — Avusturya barışı dolayuîyle Kremlin tarafından Belgrada verilen notada, Rusyanm Yugoslavyayı artık kendine düşman saydığını ve doBt ve müttefik telâkki etmediğini açıklamıştır. Diplomatik (Devamı 8c b Sü 3 do)
Rus-Ir^n
ihtilâli
İzmir 12 (Telefonla) — Demokrat Parti Genel Başkam Celâl Ba. yar yanında Genel Kurul âzaların-dan Adnan Menderea, Nuri özsan, Kemal özçoban, Refik Koraltan, Ekrem Hayri Üatündağ, Refik Şev ket ince, Sıtkı Yırçalı olduğu hal. de zelzeleden hasar gören mınta -kaya giderek halkla hasbıhalde bu lunmuştur.
Buralarda konuşma yapan Refik Koraltan; Demokrat Partinin bu ziyareti sonraya alınmasının faydalarının bugün meydana çıktığını, bütün tantanalara rağmen yardım voadlerinln lâftan İbaret olduğunu, bir kaç çadırdan başka hiç bir yar dimin yapılmadığını, çadırların kâ fl gelmediğini söylemiş ve kış yolu laştığı bir aırada halkın yağmur altında kalmaması İçin hükümetin acele etmesi lâzımgeldlğlnl söyle -iniştir.
Boyar İse, iktidarda bulunmadı -ğı İçin maddi bir yardım yapılacağına dair bir şey eöyllyemlyece-ğizro İşaret ederek: şöyle demiştir:
(— Hlikûmet kudretini, iklida-(Devamı 8a. 6 8Ü. 8 de)
Dün, şehirde bir çok fırın
kasten ekmek yapmadı
Fırıncılar, ya fiata zam, yahutta, ekmeğin şeklinin değişmesini istiyor, Belediye bir şey yapamıyor Dün sabahtan İtibaren şehrimi -zln ekseri semtinde fırıncılar, kasten ekmek sıkıntısı yaratmıştır; fırın önlerindi harp yıllarını andı . nr İzdiham olmuş; vatandaş ekmeğini büyük güçlükler pahasına temin etmek zorunda kalmıştır.
İlgililer, fırınlara bol miktarda un verildiğini, fakat fırıncıların ek mokleri fırancala şeklinde çıkar-
(Devamt Sa. 5 Sü. 2 de)
Mareşalin
Yeni Seçim Kanunu tasarısı dün matbuata gönderildi
İlmî ve teknik komisyonların tetkikine sunulan tasarıyı neşrediyoruz
Tasarının tanziminde gözetilen
1 — Bugün yürürlükte olan milletvekili seçimi kanununda seçmen listelerinin tanzimi ve sandık Beçim çevrelerinin teshiri İşi de seçime başlandıktan son ra yapılacak işlemler meyanında mütalea edilmiştir.
Seçim işlerinde en çok zaman
alan ve seçim esnasında daima i-tiraz ve şikâyet konusu olan seçmen defterlerinin tanzimi işi bu tasanda ön plâna alınmış v« evvelden tanzim edilerek her seçimde hazır bulundurulması ve daimilik vasfını haiz olması dü-
şünülmüştür.
Bunun için, seçmen defterleri-
(Dovanıı Sa. 8 Sü. 6 de)
durumu
ve söz
İHilfji lA/nnk acele ve ve hürriyet sağlan-
Ara seçimlerin geri bırakılacağı yalan
İçişleri Bakanı dün beyanatta bulunarak açıklamalar yaptı
Ankara: 12 (A.A.) — Ara seçimlerin ne zaman vo hangi illerde yapılacağını soran bir muharririmize içişleri Bakanı Emin E-rişirgil şu beyanatta bulunmuştur;
İran, Rusyayı protesto etti
Tahran: 12 (A.A.) «Lpa-> —( Iran hükümeti, hududu teftişle görevli memurların tevkifi hakkında Rusya'ya bir protesto nota sı göndermiştir. Basın haberlerine göre Iranlı memurlar, Sovyet ve Iranlı askerler arasında mevcut bir ihtilâfı halletmek için Sov yet toprağına gitmişlerdir. Sovyet makamları, son olarak İrana kaçan bir çok Sovyet er ve subay lan iade edilmedikçe Iranlı asker lerin memleketten çıkarıl masına müsaade etmiyeceklerini bildir • mişlerdir.
Ticaret Bakanı Vedad Dicleli, Sanayicilerle görüşürken.,
32 nci İngiliz hava filosunun arması..
Dün akşam ciddî bir vaziyet arzettı
Maroşal Fovzi Ç'akmak'ın sılıhî du runıu dün akşam biraz ciddileşmiştir. Doktorlar hastalığın akciğcrlor-do bir ihtiJât yapmış olmasından korkmaktadırlar. Dün akşam neşredilen raporda; Mareşalin ateşi 87.T nabız 84, teneffüs 18.20 olarak bildi rilmiştir.
Mareşal evvelki geceyi biraz rahatsız geçirmiştir. Gece geç vakit u-yuyabildiğindon dün sabah vısitasi yapılamamıştır. Dün sabah raporu du neşrcdilomomiştir. Sabah «ant 11 do ateşi 87,0, nabzı 85 dolgun ve muntazam idi. Teneffüs 22, paneı-ınou temizdi.
Başbakanın ziyareti
İstanbul 12 (A.A.) — Başbakan ve hükümet adına vali Doktor Lûtfi Kırdar bugün Mareşal Çakmak'ı ziyaret ederek âcil şifalar temennisinde bulunmuştur.
Maroşalln refikasından aldığımız mektup
Yeni Babalı yuzı işleri müdürlüğü-
Ticaret Bakanı dün
sanayicilerle görüştü
Sanayiciler, Bakana, zorluk çektikleri meseleleri anlattılar
Şehriınizdo bulunan Ticaret ve E-konomi Bakam Vedat Dicleli tetkiklerine dün do dovam etmiş ve saat 15 de Ticarot Odası salonunda sana-
Almanya Marşal yardımından faydalanacak Vaşingtoıı, 12 (AP) — Ama-rikanın Almanya genel. valisi John McCloyun bugün bildirdiğine göre, Birleşik Amerika, Al-(Dovamı 8a. 8 8Ü. « do)
yicileri dinlemiştir. Toplantıyı Bakan açmış vo kına bir hitabede bulu-narak bir kaç gündenberi eori halinde toplantılara devam ottiğini, bu gün iso en kıymetli toplantısını yap makta bulunduğunu vo dertleri bir >ğil zevkli bir ilham dcccğini tebarüz et-jıayi mücBBeselerinin ymış, iktisadi bayatta ağını, ferdî çalışmalara inandığını, (□ovamı Sa. 5 Sü. 1 do)
...
I YENİ TEFRİKAMIZ
rrf ı • •
Turkıyeyı Amerikaya tanıtma
Memleketimizde çekilen filmler Amerikadaki
sinemalara göntriliyor
Memleketimizi ziyaret eden 3E«-merlkalılar, her vesile üe Ameri» kaçla Türk propagandasının zayıf olduğunu, bu yüzden efkârı umu» mlyenin TUrkler hakkında çok yanlış fikirlere sahip bulunduğunu tekrar etmektedirler.
Bu ikazlar üzerine harekete göçen Basın, Yayın ve Turizm U -ıuum Müdürlüğü, muhtelif çarele»
(Devamı Sa. 8 Sü. 1 do).
Seçim kanunutasarısı
ULUNAY
«Ara seçimler ekim ayı içinde Manisa, Mardin, Kars, Kastamonu, Bitlis, Muş, Erzincan, Bursa, İçel, Tokat, Urfa, İstanbul İllerinde yapılacaktır.
Yalnız Zonguldak milletvekili olup Varşova büyük elçiliğine tâyin edilen, Şlnasl Devrim arka dayımızın istifanamesi henüz Bü yük Millet Meclisinde okunmadığı için Zonguldak'ta ara seçimi yapılmıyacaktır.»
— Bazı gazeteler yeni seçimin yakın olmasından dolayı bu ara seçimden vaz geçilebileceğini yaz maktadır. Bu husustaki düşünceniz nedir?
— Anayasanın 29 uncu madde sı boşalan milletvekilliklerine yenilerinin seçilmesini âmir olduğu gibi, bir kaç milletvekilliği boşalınca oralar için, yeniden seçim yapmak rejimimizin teamülü iktizasındandır. Nitekim ben do ilk defa Büyük Millet Meclisinin altıncı devresinin Bon yılında Zon-gundak’tan milletvekili seçilmiştim.
Bu duruma göre, ara seçimini yapmamak Anayasa hükümlerine | ve şimdiye kadar kİ teamüle uy-(Dovamı 8a. 8 80. 8 do)
Ingiliz hava filosunun ziyareti
Vampir uçaklarının Istanbulu ziyaret programı hazırlandı Kıbruun memleketimin. ıj.lumk olan İngiliz Vampir uçak filosunun «dirimizi ziyaretine ait program vilâ yotço hazırlanmıştır. Uçaklar İÜ a-ğuBtoo günü saat İÜ (iu Ycşilköyo gelmiş olacaklardır, öğleden sonra buui 16 do uçakların Ycşilköydc yapmakları gösterilere Türk Hava kuv votlori tarafından İstanbul halkı dâ-vot edilmiştir. Dâvetiyo verilmiyucok-
Bugün Başladı
Sibirya Sürgünü
Dünkü sıcaklar
Dün İstanbul sıcak günlerinden birini daha yaşamıştır. Plajlar vo deniz kenarlan serinlemek isteyenlerle dolmuştur. Gelen haberlere göre yurdun her tarafında havalar sıcak gitmektedir.
Bugün 2 nci
j! Sayfada
Okuyunuz
fc.... — r—~r
Buber Natımann
u ükûmot seçim tasarısına ** ehemmiyet vordlğlnl halka duyurmak Ihtlyaoında olacak kİ dünkü gazotolerdo Ajansa seçim işi İle yakından alâkalı bulunan Başbakan yardımoısı Nihat E-rlm'lo bir mülâkat yapılması em-rodllmlş vo mülâkat bütün gazote-lordo görülmüştür.
Sayın Başbakan yardımcısının beyanatına göro Oünaltay hüküıno-tl bir yeni soçlm kanunu hazırlamağa dair olan toahhlldünü yerlno getirmek İçin lllmdon vo toorübedon geniş ölçüdo faydalanacaktır. Bunun İçin Türklycdo şlındlyo kadar tatbik olunmuş vo olunmakta bulunan soçlm nıovzuatı bir kitapta toplanmıştır. Bu surotlo İlmi bir çalışmaya yarıyaoak malzeme tomln edilmiştir. Bundan başka toplanan teknik bir komisyona da Adalot vo İçişleri Bakanlığının salahiyetli mütehassısları tâyin edilmiş. Tasarı Yargıtay, Danıştay, Ankara vo İBtanbul Hukuk Fakültolorl, Ankara, İstanbul vo İzmir Baroları tarafından soçllon mütehassıs otorltalc-ro sunulmuş.
Sunlar tasarıyı lotklk edip Tür-
klyedo domokraslyl obodlloştlroook
seçim esası hakkında mülaloalarını
boyan odocokler...
Bir mllleto müdahalesiz soçlm hakkı vermek meğer no kadar zor bir İş İmiş!
Pcnıbo kitaplar, seçim nıovzuatla rı, teknik komisyonlar, sal&hlyotll mütehassıslar, yargıtaylar, danış-taylar, hukuk fakülteleri, barolar...
Gaye vo asıl varılacak notloo, bizon, şu olmalıdır:
Demokrasi, hürriyottlr. Hürriyet seçimdir.
Zaten hürriyet denllon şoy yalnız İnsanlar İçin değil bütün oanlı mah lûklar İçin yoıııok, İçmek, nofes almak gibi tabii bir haldir.
Bizim «Zorâkl Seçim» de gllzol tocrübolorlmlz vartnr. Artık bu too-rübelerl unutalım.
Sayın Başbakan olsun sayın Başbakan yardımcısı olsun bu momlo-klm vo müdahalesiz soçlml temin eylomek istiyorlarsa yukarıda İşaret ettiğim netlooyi mutlaka tahak kuk ottlrınolidirlor.
Bu kanuna şbylo nıuddolcr de ko-nulmalıdırl..
ı _ «ör Türk Istodlğlno rey vo-rlr.
2 — Bu roye müdahale odun ağır
hapse mahkûm olur.
Demokrasinin ancak o zaman
Mfatu sürülür 1
içişleri Baltanı Emin ErlşirgU
Sayısı: 10 Kuruş (
Cumartesi
13
AĞUSTOS
1949
Sahibi: Safa Kıhçlıoğlu
Idsroı Nuruoamanlyo Not İT
T«l aOroslı «YENİ SABAH» İSTANBUL Toisfonı NTM—«SİM
Yeni Sah
HÜRRİYET VE HAKKIN YILMAZ MÜDAFİİYİZ
12 inci Yıl, No. 8781
Bayar dün zelzele bölgesini gezdi
D. P. Başkanı: Felâketleri istismar küçük insanların yapacağı işdirdedi
Avrupa | konseyi
N. Sadak ve
Çaldaris
Zelzeleden zarar gören köylüler yapılan yardımlarda tefrik gözetildiğinden, Bayındırlık Bakanının seçim propagandası yapmakta olduğundan şikâyet ettiler
Seçim Emniyeti Bahsi
İznıirde, muazzam toplantılar yapılır ve Cumhurbaşkanı köy ve kahveleri dolaşarak halkla hasbıhallerde bulunurken Ankaradan seçim kanunu tasarısı hakkında, ansızın, haberler gelmeğe başladı. Anlaşılan bu yazın tatili, behemehal heyecanlı rivayetler ve seyahatlerle, bezenmek istiyor. Başbakan yardımcısı saym Nihat Erim Anadolu Ajansı muhabirine, yeni tasannru, matbuata verileceğini ve bu hususta herkesin mütalea-« göz teliade tutulacağını müj-deletnif ve bu lâyihayı Incellyecek ■fltvtıı—slnr komisyonunun beş eylülde İçtima eyli'yeceğini ha-ver vermiştir.
Mütehassıslar İstanbul ve Anka ra üniversitesinin İlgili âlimleri, ve büyük bazı baro temsilcilerin den terekküp edecektir.
Erim şu ciheti tebarüz ettirmiştir ki kabine, daha kuruluşunun İlk günlerinde yapmış olduğu vâldl yâni seçim emniyetini yerine getirmek azim ve kararındadır. Yeni lâyiha, uzun çalışmalardan sonra hükümetçe kaleme alınmıştır. Bir çok memleketlerin bu husustaki mevzuatı göz önünde bulundurulmuştur. Bilhassa demokratik olmakla meşhur memleketlerin kanun ve nizamları, 1-tina He, incelenmiştir. Hattâ bu kanunlar ve usuller (Penbe kitap) adı altında büyük bir cilt halinde toplatılarak, âmmenin istifadesine de arzedllmlştir. Bu eserde tercüme edilen yabana kanuntarm metinlerine ne dere-eeye kadar sadık kalındığını pek bilmiyoruz. Maamaflh, ne de olsa, bu bahisleri derinleştirmek lıtiyenler için oldukça bol malzeme sağlandığı muhakkaktır. Bu noktalan, kabinenin lehine kaydetmek İnsafa uyar. Monmafih Şahısların tetkikleri, rapor vermeleri meselenin Millet Meclisinde, encümenlerde, hey'eti umu-miyelerdo tetkikleri, tabiatile daha bir hayli zamana İhtiyaç gösterecektir. Bu kadar mühim bir bahiste ve mevzuda, ne derece itina gösterilse, mahalline masruf olduğunda da kimse tereddüt etmez. Seçim emniyeti gibi en esaslı ve milli hâkimiyet mef-humile en sıkı teması olan bir işi ayak üstü ve fevri hareketlerle halletmek uygun değildir. Filhakika Halk Partisinin bazı kabineleri faraza Recep Peker, matbuat kanununda, bir günde, hürriyet aleyhine en şiddetli hüküm ler koymuş ve Meclisten geçirme ğe muvaffak da olmuş İdi. Hürriyeti tahdit ve söz serbestliğini .............
gösterilen lük emniyet ________________o___
ması bahsinde de gösterilmesini Halk Partisinden beklemek biraz fazla talepte bulunmak olduğunu biliriz. Maamafih biz gecikme ve derinleştirme temayüllerini Çok mübalâğalı bulunuyoruz yalnız bir nokta üzerinde daha şimdiden durmakta fayda umuyo-
Bütün teminat konduktan ve her türlü vaziyete göre hükümler tesbit olunduktan sonra —kİ bunların yapılacağı henüz muhakkak değildir. Partide müfritlerin gerek encümende, gerek u-nıumi heyette binbir tuzak kuracaktan muhakkaktır. Acaba bu hükümlere riayet edilmez ve yine iktidar partisi lehine tarafgirlik yapılırsa bunun önüne ua-sıl geçilecektir? Çünkü bilindiği gibi 21 Temmuz seçimlerinde yapılan müdahale ve hareketlerin pek çoğu kanuna ay kın idi ve Kaıı tın u memlekette hâkim kılacaklarım her vesile İle tekrar e-denler bu şekilde parti lehine yapı lan kanunsuzluklara karşı en u-fak bir harekete geçmemişlerdi. Bize öyle geliyor İd binlerce cilt tetkiklerdeu ve yüz binlerce nutuklarla teminattan ziyade ufak bir hareket ve fiil yurtta seçmeğe emniyet verebilir. Geçen seçim
(Devamı 8a. 8 8Ü. 8 da)
Cumhurbaşkanı İsmet İnönü’nün ziyaretlerinden Ifci görünüş.*
İnönü, dün, İzmirde işçilere hitap etti
Cumhurbaşkanı, işçilere, seçim günü reylerini istedikleri gibi kullanabileceklerini söyledi
İnönü, bugün Ödemişe gidecek
İzmir: 12 (A.A.) — Cumhurbaşkanı ismet İnönü bu sabah saat ll.de refakatinde İzmir valisi olduğu halde Hal-kapınar semtindeki «İzmir pamuklu mensucat» fabrikasına gitmiştir.
Bütün fabrika tesislerini gezerek fabrika müdüründen İzahat alan Cumhurbaşkanı yemekhanede İşçilerin hatırlarını sormuş ve demiştir kİ: (Devamı 8a. 5 8Ü. « d#)
Gözlük Deposu
Her nevi fenni gözlük
Cam, çerçeve ve gözlükçülüğe ait bütün malzeme
J. SARaGOSSİ
Bahçekapı Celâlboy ban No. 29 İSTANBUL
Rusya, Yugoslavyayı
artık düşman sayıyor
| demeç verdi |
fitrasbourg, 12 A.A. (United Prese) — Son alınan haberlere göro, Dışişleri Bakanı Necmettin Sadak Uç gündenberi müzakare hallndo bulunan Avrupa konseyinin mütevazı bir şekilde ve henüz mükemmel olmaktan çok uzaJc olarak, çalışmalarına başladığını, fakat ileride hakikî bir Avrupa parlâmentosu haline gelebileceğini kaydetmiştir. Sadak, böyle bir teşkilâtın istikbaldeki muvaffakiyeti hakkında şimdiden bir şey söyliyemiyeceğlni bildirmiştir. Sadak, «Başlangıç ümit vericidir, Avrupa Birliği hakikî bir mahiyet taşımak için halktan neşet eden bir kuvvet olmalıdır. Sadece hükümetlerin birliği olmamalıdır» demiştir.
Türk Dışişleri Bakam, bu teşekkülün şimdiye kadar yarattığı alâkanın çok ümit verici olduğunu da kaydettikten sonra Asamble üyelerinin Ingiliz delegesi (Dovamı Sa. 5 8Ü. 3 do)
Kremlin, Tito'ya verdiği yeni bir notada Yugoslav isteklerini desteklemiyeceğini ve onları artık dost saymıyacağını bildirdi
Dün, İstanbul halkı, fınnlann önünde ekmek bekliyordu..
Londra, 12 (B.B.C.) — Avusturya barışı dolayuîyle Kremlin tarafından Belgrada verilen notada, Rusyanm Yugoslavyayı artık kendine düşman saydığını ve doBt ve müttefik telâkki etmediğini açıklamıştır. Diplomatik (Devamı 8c b Sü 3 do)
Rus-Ir^n
ihtilâli
İzmir 12 (Telefonla) — Demokrat Parti Genel Başkam Celâl Ba. yar yanında Genel Kurul âzaların-dan Adnan Menderea, Nuri özsan, Kemal özçoban, Refik Koraltan, Ekrem Hayri Üatündağ, Refik Şev ket ince, Sıtkı Yırçalı olduğu hal. de zelzeleden hasar gören mınta -kaya giderek halkla hasbıhalde bu lunmuştur.
Buralarda konuşma yapan Refik Koraltan; Demokrat Partinin bu ziyareti sonraya alınmasının faydalarının bugün meydana çıktığını, bütün tantanalara rağmen yardım voadlerinln lâftan İbaret olduğunu, bir kaç çadırdan başka hiç bir yar dimin yapılmadığını, çadırların kâ fl gelmediğini söylemiş ve kış yolu laştığı bir aırada halkın yağmur altında kalmaması İçin hükümetin acele etmesi lâzımgeldlğlnl söyle -iniştir.
Boyar İse, iktidarda bulunmadı -ğı İçin maddi bir yardım yapılacağına dair bir şey eöyllyemlyece-ğizro İşaret ederek: şöyle demiştir:
(— Hlikûmet kudretini, iklida-(Devamı 8a. 6 8Ü. 8 de)
Dün, şehirde bir çok fırın
kasten ekmek yapmadı
Fırıncılar, ya fiata zam, yahutta, ekmeğin şeklinin değişmesini istiyor, Belediye bir şey yapamıyor Dün sabahtan İtibaren şehrimi -zln ekseri semtinde fırıncılar, kasten ekmek sıkıntısı yaratmıştır; fırın önlerindi harp yıllarını andı . nr İzdiham olmuş; vatandaş ekmeğini büyük güçlükler pahasına temin etmek zorunda kalmıştır.
İlgililer, fırınlara bol miktarda un verildiğini, fakat fırıncıların ek mokleri fırancala şeklinde çıkar-
(Devamt Sa. 5 Sü. 2 de)
Mareşalin
Yeni Seçim Kanunu tasarısı dün matbuata gönderildi
İlmî ve teknik komisyonların tetkikine sunulan tasarıyı neşrediyoruz
Tasarının tanziminde gözetilen
1 — Bugün yürürlükte olan milletvekili seçimi kanununda seçmen listelerinin tanzimi ve sandık Beçim çevrelerinin teshiri İşi de seçime başlandıktan son ra yapılacak işlemler meyanında mütalea edilmiştir.
Seçim işlerinde en çok zaman
alan ve seçim esnasında daima i-tiraz ve şikâyet konusu olan seçmen defterlerinin tanzimi işi bu tasanda ön plâna alınmış v« evvelden tanzim edilerek her seçimde hazır bulundurulması ve daimilik vasfını haiz olması dü-
şünülmüştür.
Bunun için, seçmen defterleri-
(Dovanıı Sa. 8 Sü. 6 de)
durumu
ve söz
İHilfji lA/nnk acele ve ve hürriyet sağlan-
Ara seçimlerin geri bırakılacağı yalan
İçişleri Bakanı dün beyanatta bulunarak açıklamalar yaptı
Ankara: 12 (A.A.) — Ara seçimlerin ne zaman vo hangi illerde yapılacağını soran bir muharririmize içişleri Bakanı Emin E-rişirgil şu beyanatta bulunmuştur;
İran, Rusyayı protesto etti
Tahran: 12 (A.A.) «Lpa-> —( Iran hükümeti, hududu teftişle görevli memurların tevkifi hakkında Rusya'ya bir protesto nota sı göndermiştir. Basın haberlerine göre Iranlı memurlar, Sovyet ve Iranlı askerler arasında mevcut bir ihtilâfı halletmek için Sov yet toprağına gitmişlerdir. Sovyet makamları, son olarak İrana kaçan bir çok Sovyet er ve subay lan iade edilmedikçe Iranlı asker lerin memleketten çıkarıl masına müsaade etmiyeceklerini bildir • mişlerdir.
Ticaret Bakanı Vedad Dicleli, Sanayicilerle görüşürken.,
32 nci İngiliz hava filosunun arması..
Dün akşam ciddî bir vaziyet arzettı
Maroşal Fovzi Ç'akmak'ın sılıhî du runıu dün akşam biraz ciddileşmiştir. Doktorlar hastalığın akciğcrlor-do bir ihtiJât yapmış olmasından korkmaktadırlar. Dün akşam neşredilen raporda; Mareşalin ateşi 87.T nabız 84, teneffüs 18.20 olarak bildi rilmiştir.
Mareşal evvelki geceyi biraz rahatsız geçirmiştir. Gece geç vakit u-yuyabildiğindon dün sabah vısitasi yapılamamıştır. Dün sabah raporu du neşrcdilomomiştir. Sabah «ant 11 do ateşi 87,0, nabzı 85 dolgun ve muntazam idi. Teneffüs 22, paneı-ınou temizdi.
Başbakanın ziyareti
İstanbul 12 (A.A.) — Başbakan ve hükümet adına vali Doktor Lûtfi Kırdar bugün Mareşal Çakmak'ı ziyaret ederek âcil şifalar temennisinde bulunmuştur.
Maroşalln refikasından aldığımız mektup
Yeni Babalı yuzı işleri müdürlüğü-
Ticaret Bakanı dün
sanayicilerle görüştü
Sanayiciler, Bakana, zorluk çektikleri meseleleri anlattılar
Şehriınizdo bulunan Ticaret ve E-konomi Bakam Vedat Dicleli tetkiklerine dün do dovam etmiş ve saat 15 de Ticarot Odası salonunda sana-
Almanya Marşal yardımından faydalanacak Vaşingtoıı, 12 (AP) — Ama-rikanın Almanya genel. valisi John McCloyun bugün bildirdiğine göre, Birleşik Amerika, Al-(Dovamı 8a. 8 8Ü. « do)
yicileri dinlemiştir. Toplantıyı Bakan açmış vo kına bir hitabede bulu-narak bir kaç gündenberi eori halinde toplantılara devam ottiğini, bu gün iso en kıymetli toplantısını yap makta bulunduğunu vo dertleri bir >ğil zevkli bir ilham dcccğini tebarüz et-jıayi mücBBeselerinin ymış, iktisadi bayatta ağını, ferdî çalışmalara inandığını, (□ovamı Sa. 5 Sü. 1 do)
...
I YENİ TEFRİKAMIZ
rrf ı • •
Turkıyeyı Amerikaya tanıtma
Memleketimizde çekilen filmler Amerikadaki
sinemalara göntriliyor
Memleketimizi ziyaret eden 3E«-merlkalılar, her vesile üe Ameri» kaçla Türk propagandasının zayıf olduğunu, bu yüzden efkârı umu» mlyenin TUrkler hakkında çok yanlış fikirlere sahip bulunduğunu tekrar etmektedirler.
Bu ikazlar üzerine harekete göçen Basın, Yayın ve Turizm U -ıuum Müdürlüğü, muhtelif çarele»
(Devamı Sa. 8 Sü. 1 do).
Seçim kanunutasarısı
ULUNAY
«Ara seçimler ekim ayı içinde Manisa, Mardin, Kars, Kastamonu, Bitlis, Muş, Erzincan, Bursa, İçel, Tokat, Urfa, İstanbul İllerinde yapılacaktır.
Yalnız Zonguldak milletvekili olup Varşova büyük elçiliğine tâyin edilen, Şlnasl Devrim arka dayımızın istifanamesi henüz Bü yük Millet Meclisinde okunmadığı için Zonguldak'ta ara seçimi yapılmıyacaktır.»
— Bazı gazeteler yeni seçimin yakın olmasından dolayı bu ara seçimden vaz geçilebileceğini yaz maktadır. Bu husustaki düşünceniz nedir?
— Anayasanın 29 uncu madde sı boşalan milletvekilliklerine yenilerinin seçilmesini âmir olduğu gibi, bir kaç milletvekilliği boşalınca oralar için, yeniden seçim yapmak rejimimizin teamülü iktizasındandır. Nitekim ben do ilk defa Büyük Millet Meclisinin altıncı devresinin Bon yılında Zon-gundak’tan milletvekili seçilmiştim.
Bu duruma göre, ara seçimini yapmamak Anayasa hükümlerine | ve şimdiye kadar kİ teamüle uy-(Dovamı 8a. 8 80. 8 do)
Ingiliz hava filosunun ziyareti
Vampir uçaklarının Istanbulu ziyaret programı hazırlandı Kıbruun memleketimin. ıj.lumk olan İngiliz Vampir uçak filosunun «dirimizi ziyaretine ait program vilâ yotço hazırlanmıştır. Uçaklar İÜ a-ğuBtoo günü saat İÜ (iu Ycşilköyo gelmiş olacaklardır, öğleden sonra buui 16 do uçakların Ycşilköydc yapmakları gösterilere Türk Hava kuv votlori tarafından İstanbul halkı dâ-vot edilmiştir. Dâvetiyo verilmiyucok-
Bugün Başladı
Sibirya Sürgünü
Dünkü sıcaklar
Dün İstanbul sıcak günlerinden birini daha yaşamıştır. Plajlar vo deniz kenarlan serinlemek isteyenlerle dolmuştur. Gelen haberlere göre yurdun her tarafında havalar sıcak gitmektedir.
Bugün 2 nci
j! Sayfada
Okuyunuz
fc.... — r—~r
Buber Natımann
u ükûmot seçim tasarısına ** ehemmiyet vordlğlnl halka duyurmak Ihtlyaoında olacak kİ dünkü gazotolerdo Ajansa seçim işi İle yakından alâkalı bulunan Başbakan yardımoısı Nihat E-rlm'lo bir mülâkat yapılması em-rodllmlş vo mülâkat bütün gazote-lordo görülmüştür.
Sayın Başbakan yardımcısının beyanatına göro Oünaltay hüküıno-tl bir yeni soçlm kanunu hazırlamağa dair olan toahhlldünü yerlno getirmek İçin lllmdon vo toorübedon geniş ölçüdo faydalanacaktır. Bunun İçin Türklycdo şlındlyo kadar tatbik olunmuş vo olunmakta bulunan soçlm nıovzuatı bir kitapta toplanmıştır. Bu surotlo İlmi bir çalışmaya yarıyaoak malzeme tomln edilmiştir. Bundan başka toplanan teknik bir komisyona da Adalot vo İçişleri Bakanlığının salahiyetli mütehassısları tâyin edilmiş. Tasarı Yargıtay, Danıştay, Ankara vo İBtanbul Hukuk Fakültolorl, Ankara, İstanbul vo İzmir Baroları tarafından soçllon mütehassıs otorltalc-ro sunulmuş.
Sunlar tasarıyı lotklk edip Tür-
klyedo domokraslyl obodlloştlroook
seçim esası hakkında mülaloalarını
boyan odocokler...
Bir mllleto müdahalesiz soçlm hakkı vermek meğer no kadar zor bir İş İmiş!
Pcnıbo kitaplar, seçim nıovzuatla rı, teknik komisyonlar, sal&hlyotll mütehassıslar, yargıtaylar, danış-taylar, hukuk fakülteleri, barolar...
Gaye vo asıl varılacak notloo, bizon, şu olmalıdır:
Demokrasi, hürriyottlr. Hürriyet seçimdir.
Zaten hürriyet denllon şoy yalnız İnsanlar İçin değil bütün oanlı mah lûklar İçin yoıııok, İçmek, nofes almak gibi tabii bir haldir.
Bizim «Zorâkl Seçim» de gllzol tocrübolorlmlz vartnr. Artık bu too-rübelerl unutalım.
Sayın Başbakan olsun sayın Başbakan yardımcısı olsun bu momlo-klm vo müdahalesiz soçlml temin eylomek istiyorlarsa yukarıda İşaret ettiğim netlooyi mutlaka tahak kuk ottlrınolidirlor.
Bu kanuna şbylo nıuddolcr de ko-nulmalıdırl..
ı _ «ör Türk Istodlğlno rey vo-rlr.
2 — Bu roye müdahale odun ağır
hapse mahkûm olur.
Demokrasinin ancak o zaman
Mfatu sürülür 1
içişleri Baltanı Emin ErlşirgU
Sayısı: 10 Kuruş (
Cumartesi
13
AĞUSTOS
1949
Sahibi: Safa Kıhçlıoğlu
Idsroı Nuruoamanlyo Not İT
T«l aOroslı «YENİ SABAH» İSTANBUL Toisfonı NTM—«SİM
Yeni Sah
HÜRRİYET VE HAKKIN YILMAZ MÜDAFİİYİZ
12 inci Yıl, No. 8781
Bayar dün zelzele bölgesini gezdi
D. P. Başkanı: Felâketleri istismar küçük insanların yapacağı işdirdedi
Avrupa | konseyi
N. Sadak ve
Çaldaris
Zelzeleden zarar gören köylüler yapılan yardımlarda tefrik gözetildiğinden, Bayındırlık Bakanının seçim propagandası yapmakta olduğundan şikâyet ettiler
Seçim Emniyeti Bahsi
İznıirde, muazzam toplantılar yapılır ve Cumhurbaşkanı köy ve kahveleri dolaşarak halkla hasbıhallerde bulunurken Ankaradan seçim kanunu tasarısı hakkında, ansızın, haberler gelmeğe başladı. Anlaşılan bu yazın tatili, behemehal heyecanlı rivayetler ve seyahatlerle, bezenmek istiyor. Başbakan yardımcısı saym Nihat Erim Anadolu Ajansı muhabirine, yeni tasannru, matbuata verileceğini ve bu hususta herkesin mütalea-« göz teliade tutulacağını müj-deletnif ve bu lâyihayı Incellyecek ■fltvtıı—slnr komisyonunun beş eylülde İçtima eyli'yeceğini ha-ver vermiştir.
Mütehassıslar İstanbul ve Anka ra üniversitesinin İlgili âlimleri, ve büyük bazı baro temsilcilerin den terekküp edecektir.
Erim şu ciheti tebarüz ettirmiştir ki kabine, daha kuruluşunun İlk günlerinde yapmış olduğu vâldl yâni seçim emniyetini yerine getirmek azim ve kararındadır. Yeni lâyiha, uzun çalışmalardan sonra hükümetçe kaleme alınmıştır. Bir çok memleketlerin bu husustaki mevzuatı göz önünde bulundurulmuştur. Bilhassa demokratik olmakla meşhur memleketlerin kanun ve nizamları, 1-tina He, incelenmiştir. Hattâ bu kanunlar ve usuller (Penbe kitap) adı altında büyük bir cilt halinde toplatılarak, âmmenin istifadesine de arzedllmlştir. Bu eserde tercüme edilen yabana kanuntarm metinlerine ne dere-eeye kadar sadık kalındığını pek bilmiyoruz. Maamaflh, ne de olsa, bu bahisleri derinleştirmek lıtiyenler için oldukça bol malzeme sağlandığı muhakkaktır. Bu noktalan, kabinenin lehine kaydetmek İnsafa uyar. Monmafih Şahısların tetkikleri, rapor vermeleri meselenin Millet Meclisinde, encümenlerde, hey'eti umu-miyelerdo tetkikleri, tabiatile daha bir hayli zamana İhtiyaç gösterecektir. Bu kadar mühim bir bahiste ve mevzuda, ne derece itina gösterilse, mahalline masruf olduğunda da kimse tereddüt etmez. Seçim emniyeti gibi en esaslı ve milli hâkimiyet mef-humile en sıkı teması olan bir işi ayak üstü ve fevri hareketlerle halletmek uygun değildir. Filhakika Halk Partisinin bazı kabineleri faraza Recep Peker, matbuat kanununda, bir günde, hürriyet aleyhine en şiddetli hüküm ler koymuş ve Meclisten geçirme ğe muvaffak da olmuş İdi. Hürriyeti tahdit ve söz serbestliğini .............
gösterilen lük emniyet ________________o___
ması bahsinde de gösterilmesini Halk Partisinden beklemek biraz fazla talepte bulunmak olduğunu biliriz. Maamafih biz gecikme ve derinleştirme temayüllerini Çok mübalâğalı bulunuyoruz yalnız bir nokta üzerinde daha şimdiden durmakta fayda umuyo-
Bütün teminat konduktan ve her türlü vaziyete göre hükümler tesbit olunduktan sonra —kİ bunların yapılacağı henüz muhakkak değildir. Partide müfritlerin gerek encümende, gerek u-nıumi heyette binbir tuzak kuracaktan muhakkaktır. Acaba bu hükümlere riayet edilmez ve yine iktidar partisi lehine tarafgirlik yapılırsa bunun önüne ua-sıl geçilecektir? Çünkü bilindiği gibi 21 Temmuz seçimlerinde yapılan müdahale ve hareketlerin pek çoğu kanuna ay kın idi ve Kaıı tın u memlekette hâkim kılacaklarım her vesile İle tekrar e-denler bu şekilde parti lehine yapı lan kanunsuzluklara karşı en u-fak bir harekete geçmemişlerdi. Bize öyle geliyor İd binlerce cilt tetkiklerdeu ve yüz binlerce nutuklarla teminattan ziyade ufak bir hareket ve fiil yurtta seçmeğe emniyet verebilir. Geçen seçim
(Devamı 8a. 8 8Ü. 8 da)
Cumhurbaşkanı İsmet İnönü’nün ziyaretlerinden Ifci görünüş.*
İnönü, dün, İzmirde işçilere hitap etti
Cumhurbaşkanı, işçilere, seçim günü reylerini istedikleri gibi kullanabileceklerini söyledi
İnönü, bugün Ödemişe gidecek
İzmir: 12 (A.A.) — Cumhurbaşkanı ismet İnönü bu sabah saat ll.de refakatinde İzmir valisi olduğu halde Hal-kapınar semtindeki «İzmir pamuklu mensucat» fabrikasına gitmiştir.
Bütün fabrika tesislerini gezerek fabrika müdüründen İzahat alan Cumhurbaşkanı yemekhanede İşçilerin hatırlarını sormuş ve demiştir kİ: (Devamı 8a. 5 8Ü. « d#)
Gözlük Deposu
Her nevi fenni gözlük
Cam, çerçeve ve gözlükçülüğe ait bütün malzeme
J. SARaGOSSİ
Bahçekapı Celâlboy ban No. 29 İSTANBUL
Rusya, Yugoslavyayı
artık düşman sayıyor
| demeç verdi |
fitrasbourg, 12 A.A. (United Prese) — Son alınan haberlere göro, Dışişleri Bakanı Necmettin Sadak Uç gündenberi müzakare hallndo bulunan Avrupa konseyinin mütevazı bir şekilde ve henüz mükemmel olmaktan çok uzaJc olarak, çalışmalarına başladığını, fakat ileride hakikî bir Avrupa parlâmentosu haline gelebileceğini kaydetmiştir. Sadak, böyle bir teşkilâtın istikbaldeki muvaffakiyeti hakkında şimdiden bir şey söyliyemiyeceğlni bildirmiştir. Sadak, «Başlangıç ümit vericidir, Avrupa Birliği hakikî bir mahiyet taşımak için halktan neşet eden bir kuvvet olmalıdır. Sadece hükümetlerin birliği olmamalıdır» demiştir.
Türk Dışişleri Bakam, bu teşekkülün şimdiye kadar yarattığı alâkanın çok ümit verici olduğunu da kaydettikten sonra Asamble üyelerinin Ingiliz delegesi (Dovamı Sa. 5 8Ü. 3 do)
Kremlin, Tito'ya verdiği yeni bir notada Yugoslav isteklerini desteklemiyeceğini ve onları artık dost saymıyacağını bildirdi
Dün, İstanbul halkı, fınnlann önünde ekmek bekliyordu..
Londra, 12 (B.B.C.) — Avusturya barışı dolayuîyle Kremlin tarafından Belgrada verilen notada, Rusyanm Yugoslavyayı artık kendine düşman saydığını ve doBt ve müttefik telâkki etmediğini açıklamıştır. Diplomatik (Devamı 8c b Sü 3 do)
Rus-Ir^n
ihtilâli
İzmir 12 (Telefonla) — Demokrat Parti Genel Başkam Celâl Ba. yar yanında Genel Kurul âzaların-dan Adnan Menderea, Nuri özsan, Kemal özçoban, Refik Koraltan, Ekrem Hayri Üatündağ, Refik Şev ket ince, Sıtkı Yırçalı olduğu hal. de zelzeleden hasar gören mınta -kaya giderek halkla hasbıhalde bu lunmuştur.
Buralarda konuşma yapan Refik Koraltan; Demokrat Partinin bu ziyareti sonraya alınmasının faydalarının bugün meydana çıktığını, bütün tantanalara rağmen yardım voadlerinln lâftan İbaret olduğunu, bir kaç çadırdan başka hiç bir yar dimin yapılmadığını, çadırların kâ fl gelmediğini söylemiş ve kış yolu laştığı bir aırada halkın yağmur altında kalmaması İçin hükümetin acele etmesi lâzımgeldlğlnl söyle -iniştir.
Boyar İse, iktidarda bulunmadı -ğı İçin maddi bir yardım yapılacağına dair bir şey eöyllyemlyece-ğizro İşaret ederek: şöyle demiştir:
(— Hlikûmet kudretini, iklida-(Devamı 8a. 6 8Ü. 8 de)
Dün, şehirde bir çok fırın
kasten ekmek yapmadı
Fırıncılar, ya fiata zam, yahutta, ekmeğin şeklinin değişmesini istiyor, Belediye bir şey yapamıyor Dün sabahtan İtibaren şehrimi -zln ekseri semtinde fırıncılar, kasten ekmek sıkıntısı yaratmıştır; fırın önlerindi harp yıllarını andı . nr İzdiham olmuş; vatandaş ekmeğini büyük güçlükler pahasına temin etmek zorunda kalmıştır.
İlgililer, fırınlara bol miktarda un verildiğini, fakat fırıncıların ek mokleri fırancala şeklinde çıkar-
(Devamt Sa. 5 Sü. 2 de)
Mareşalin
Yeni Seçim Kanunu tasarısı dün matbuata gönderildi
İlmî ve teknik komisyonların tetkikine sunulan tasarıyı neşrediyoruz
Tasarının tanziminde gözetilen
1 — Bugün yürürlükte olan milletvekili seçimi kanununda seçmen listelerinin tanzimi ve sandık Beçim çevrelerinin teshiri İşi de seçime başlandıktan son ra yapılacak işlemler meyanında mütalea edilmiştir.
Seçim işlerinde en çok zaman
alan ve seçim esnasında daima i-tiraz ve şikâyet konusu olan seçmen defterlerinin tanzimi işi bu tasanda ön plâna alınmış v« evvelden tanzim edilerek her seçimde hazır bulundurulması ve daimilik vasfını haiz olması dü-
şünülmüştür.
Bunun için, seçmen defterleri-
(Dovanıı Sa. 8 Sü. 6 de)
durumu
ve söz
İHilfji lA/nnk acele ve ve hürriyet sağlan-
Ara seçimlerin geri bırakılacağı yalan
İçişleri Bakanı dün beyanatta bulunarak açıklamalar yaptı
Ankara: 12 (A.A.) — Ara seçimlerin ne zaman vo hangi illerde yapılacağını soran bir muharririmize içişleri Bakanı Emin E-rişirgil şu beyanatta bulunmuştur;
İran, Rusyayı protesto etti
Tahran: 12 (A.A.) «Lpa-> —( Iran hükümeti, hududu teftişle görevli memurların tevkifi hakkında Rusya'ya bir protesto nota sı göndermiştir. Basın haberlerine göre Iranlı memurlar, Sovyet ve Iranlı askerler arasında mevcut bir ihtilâfı halletmek için Sov yet toprağına gitmişlerdir. Sovyet makamları, son olarak İrana kaçan bir çok Sovyet er ve subay lan iade edilmedikçe Iranlı asker lerin memleketten çıkarıl masına müsaade etmiyeceklerini bildir • mişlerdir.
Ticaret Bakanı Vedad Dicleli, Sanayicilerle görüşürken.,
32 nci İngiliz hava filosunun arması..
Dün akşam ciddî bir vaziyet arzettı
Maroşal Fovzi Ç'akmak'ın sılıhî du runıu dün akşam biraz ciddileşmiştir. Doktorlar hastalığın akciğcrlor-do bir ihtiJât yapmış olmasından korkmaktadırlar. Dün akşam neşredilen raporda; Mareşalin ateşi 87.T nabız 84, teneffüs 18.20 olarak bildi rilmiştir.
Mareşal evvelki geceyi biraz rahatsız geçirmiştir. Gece geç vakit u-yuyabildiğindon dün sabah vısitasi yapılamamıştır. Dün sabah raporu du neşrcdilomomiştir. Sabah «ant 11 do ateşi 87,0, nabzı 85 dolgun ve muntazam idi. Teneffüs 22, paneı-ınou temizdi.
Başbakanın ziyareti
İstanbul 12 (A.A.) — Başbakan ve hükümet adına vali Doktor Lûtfi Kırdar bugün Mareşal Çakmak'ı ziyaret ederek âcil şifalar temennisinde bulunmuştur.
Maroşalln refikasından aldığımız mektup
Yeni Babalı yuzı işleri müdürlüğü-
Ticaret Bakanı dün
sanayicilerle görüştü
Sanayiciler, Bakana, zorluk çektikleri meseleleri anlattılar
Şehriınizdo bulunan Ticaret ve E-konomi Bakam Vedat Dicleli tetkiklerine dün do dovam etmiş ve saat 15 de Ticarot Odası salonunda sana-
Almanya Marşal yardımından faydalanacak Vaşingtoıı, 12 (AP) — Ama-rikanın Almanya genel. valisi John McCloyun bugün bildirdiğine göre, Birleşik Amerika, Al-(Dovamı 8a. 8 8Ü. « do)
yicileri dinlemiştir. Toplantıyı Bakan açmış vo kına bir hitabede bulu-narak bir kaç gündenberi eori halinde toplantılara devam ottiğini, bu gün iso en kıymetli toplantısını yap makta bulunduğunu vo dertleri bir >ğil zevkli bir ilham dcccğini tebarüz et-jıayi mücBBeselerinin ymış, iktisadi bayatta ağını, ferdî çalışmalara inandığını, (□ovamı Sa. 5 Sü. 1 do)
...
I YENİ TEFRİKAMIZ
rrf ı • •
Turkıyeyı Amerikaya tanıtma
Memleketimizde çekilen filmler Amerikadaki
sinemalara göntriliyor
Memleketimizi ziyaret eden 3E«-merlkalılar, her vesile üe Ameri» kaçla Türk propagandasının zayıf olduğunu, bu yüzden efkârı umu» mlyenin TUrkler hakkında çok yanlış fikirlere sahip bulunduğunu tekrar etmektedirler.
Bu ikazlar üzerine harekete göçen Basın, Yayın ve Turizm U -ıuum Müdürlüğü, muhtelif çarele»
(Devamı Sa. 8 Sü. 1 do).
Seçim kanunutasarısı
ULUNAY
«Ara seçimler ekim ayı içinde Manisa, Mardin, Kars, Kastamonu, Bitlis, Muş, Erzincan, Bursa, İçel, Tokat, Urfa, İstanbul İllerinde yapılacaktır.
Yalnız Zonguldak milletvekili olup Varşova büyük elçiliğine tâyin edilen, Şlnasl Devrim arka dayımızın istifanamesi henüz Bü yük Millet Meclisinde okunmadığı için Zonguldak'ta ara seçimi yapılmıyacaktır.»
— Bazı gazeteler yeni seçimin yakın olmasından dolayı bu ara seçimden vaz geçilebileceğini yaz maktadır. Bu husustaki düşünceniz nedir?
— Anayasanın 29 uncu madde sı boşalan milletvekilliklerine yenilerinin seçilmesini âmir olduğu gibi, bir kaç milletvekilliği boşalınca oralar için, yeniden seçim yapmak rejimimizin teamülü iktizasındandır. Nitekim ben do ilk defa Büyük Millet Meclisinin altıncı devresinin Bon yılında Zon-gundak’tan milletvekili seçilmiştim.
Bu duruma göre, ara seçimini yapmamak Anayasa hükümlerine | ve şimdiye kadar kİ teamüle uy-(Dovamı 8a. 8 80. 8 do)
Ingiliz hava filosunun ziyareti
Vampir uçaklarının Istanbulu ziyaret programı hazırlandı Kıbruun memleketimin. ıj.lumk olan İngiliz Vampir uçak filosunun «dirimizi ziyaretine ait program vilâ yotço hazırlanmıştır. Uçaklar İÜ a-ğuBtoo günü saat İÜ (iu Ycşilköyo gelmiş olacaklardır, öğleden sonra buui 16 do uçakların Ycşilköydc yapmakları gösterilere Türk Hava kuv votlori tarafından İstanbul halkı dâ-vot edilmiştir. Dâvetiyo verilmiyucok-
Bugün Başladı
Sibirya Sürgünü
Dünkü sıcaklar
Dün İstanbul sıcak günlerinden birini daha yaşamıştır. Plajlar vo deniz kenarlan serinlemek isteyenlerle dolmuştur. Gelen haberlere göre yurdun her tarafında havalar sıcak gitmektedir.
Bugün 2 nci
j! Sayfada
Okuyunuz
fc.... — r—~r
Buber Natımann
u ükûmot seçim tasarısına ** ehemmiyet vordlğlnl halka duyurmak Ihtlyaoında olacak kİ dünkü gazotolerdo Ajansa seçim işi İle yakından alâkalı bulunan Başbakan yardımoısı Nihat E-rlm'lo bir mülâkat yapılması em-rodllmlş vo mülâkat bütün gazote-lordo görülmüştür.
Sayın Başbakan yardımcısının beyanatına göro Oünaltay hüküıno-tl bir yeni soçlm kanunu hazırlamağa dair olan toahhlldünü yerlno getirmek İçin lllmdon vo toorübedon geniş ölçüdo faydalanacaktır. Bunun İçin Türklycdo şlındlyo kadar tatbik olunmuş vo olunmakta bulunan soçlm nıovzuatı bir kitapta toplanmıştır. Bu surotlo İlmi bir çalışmaya yarıyaoak malzeme tomln edilmiştir. Bundan başka toplanan teknik bir komisyona da Adalot vo İçişleri Bakanlığının salahiyetli mütehassısları tâyin edilmiş. Tasarı Yargıtay, Danıştay, Ankara vo İBtanbul Hukuk Fakültolorl, Ankara, İstanbul vo İzmir Baroları tarafından soçllon mütehassıs otorltalc-ro sunulmuş.
Sunlar tasarıyı lotklk edip Tür-
klyedo domokraslyl obodlloştlroook
seçim esası hakkında mülaloalarını
boyan odocokler...
Bir mllleto müdahalesiz soçlm hakkı vermek meğer no kadar zor bir İş İmiş!
Pcnıbo kitaplar, seçim nıovzuatla rı, teknik komisyonlar, sal&hlyotll mütehassıslar, yargıtaylar, danış-taylar, hukuk fakülteleri, barolar...
Gaye vo asıl varılacak notloo, bizon, şu olmalıdır:
Demokrasi, hürriyottlr. Hürriyet seçimdir.
Zaten hürriyet denllon şoy yalnız İnsanlar İçin değil bütün oanlı mah lûklar İçin yoıııok, İçmek, nofes almak gibi tabii bir haldir.
Bizim «Zorâkl Seçim» de gllzol tocrübolorlmlz vartnr. Artık bu too-rübelerl unutalım.
Sayın Başbakan olsun sayın Başbakan yardımcısı olsun bu momlo-klm vo müdahalesiz soçlml temin eylomek istiyorlarsa yukarıda İşaret ettiğim netlooyi mutlaka tahak kuk ottlrınolidirlor.
Bu kanuna şbylo nıuddolcr de ko-nulmalıdırl..
ı _ «ör Türk Istodlğlno rey vo-rlr.
2 — Bu roye müdahale odun ağır
hapse mahkûm olur.
Demokrasinin ancak o zaman
Mfatu sürülür 1
içişleri Baltanı Emin ErlşirgU
Sayısı: 10 Kuruş (
Cumartesi
13
AĞUSTOS
1949
Sahibi: Safa Kıhçlıoğlu
Idsroı Nuruoamanlyo Not İT
T«l aOroslı «YENİ SABAH» İSTANBUL Toisfonı NTM—«SİM
Yeni Sah
HÜRRİYET VE HAKKIN YILMAZ MÜDAFİİYİZ
12 inci Yıl, No. 8781
Bayar dün zelzele bölgesini gezdi
D. P. Başkanı: Felâketleri istismar küçük insanların yapacağı işdirdedi
Avrupa | konseyi
N. Sadak ve
Çaldaris
Zelzeleden zarar gören köylüler yapılan yardımlarda tefrik gözetildiğinden, Bayındırlık Bakanının seçim propagandası yapmakta olduğundan şikâyet ettiler
Seçim Emniyeti Bahsi
İznıirde, muazzam toplantılar yapılır ve Cumhurbaşkanı köy ve kahveleri dolaşarak halkla hasbıhallerde bulunurken Ankaradan seçim kanunu tasarısı hakkında, ansızın, haberler gelmeğe başladı. Anlaşılan bu yazın tatili, behemehal heyecanlı rivayetler ve seyahatlerle, bezenmek istiyor. Başbakan yardımcısı saym Nihat Erim Anadolu Ajansı muhabirine, yeni tasannru, matbuata verileceğini ve bu hususta herkesin mütalea-« göz teliade tutulacağını müj-deletnif ve bu lâyihayı Incellyecek ■fltvtıı—slnr komisyonunun beş eylülde İçtima eyli'yeceğini ha-ver vermiştir.
Mütehassıslar İstanbul ve Anka ra üniversitesinin İlgili âlimleri, ve büyük bazı baro temsilcilerin den terekküp edecektir.
Erim şu ciheti tebarüz ettirmiştir ki kabine, daha kuruluşunun İlk günlerinde yapmış olduğu vâldl yâni seçim emniyetini yerine getirmek azim ve kararındadır. Yeni lâyiha, uzun çalışmalardan sonra hükümetçe kaleme alınmıştır. Bir çok memleketlerin bu husustaki mevzuatı göz önünde bulundurulmuştur. Bilhassa demokratik olmakla meşhur memleketlerin kanun ve nizamları, 1-tina He, incelenmiştir. Hattâ bu kanunlar ve usuller (Penbe kitap) adı altında büyük bir cilt halinde toplatılarak, âmmenin istifadesine de arzedllmlştir. Bu eserde tercüme edilen yabana kanuntarm metinlerine ne dere-eeye kadar sadık kalındığını pek bilmiyoruz. Maamaflh, ne de olsa, bu bahisleri derinleştirmek lıtiyenler için oldukça bol malzeme sağlandığı muhakkaktır. Bu noktalan, kabinenin lehine kaydetmek İnsafa uyar. Monmafih Şahısların tetkikleri, rapor vermeleri meselenin Millet Meclisinde, encümenlerde, hey'eti umu-miyelerdo tetkikleri, tabiatile daha bir hayli zamana İhtiyaç gösterecektir. Bu kadar mühim bir bahiste ve mevzuda, ne derece itina gösterilse, mahalline masruf olduğunda da kimse tereddüt etmez. Seçim emniyeti gibi en esaslı ve milli hâkimiyet mef-humile en sıkı teması olan bir işi ayak üstü ve fevri hareketlerle halletmek uygun değildir. Filhakika Halk Partisinin bazı kabineleri faraza Recep Peker, matbuat kanununda, bir günde, hürriyet aleyhine en şiddetli hüküm ler koymuş ve Meclisten geçirme ğe muvaffak da olmuş İdi. Hürriyeti tahdit ve söz serbestliğini .............
gösterilen lük emniyet ________________o___
ması bahsinde de gösterilmesini Halk Partisinden beklemek biraz fazla talepte bulunmak olduğunu biliriz. Maamafih biz gecikme ve derinleştirme temayüllerini Çok mübalâğalı bulunuyoruz yalnız bir nokta üzerinde daha şimdiden durmakta fayda umuyo-
Bütün teminat konduktan ve her türlü vaziyete göre hükümler tesbit olunduktan sonra —kİ bunların yapılacağı henüz muhakkak değildir. Partide müfritlerin gerek encümende, gerek u-nıumi heyette binbir tuzak kuracaktan muhakkaktır. Acaba bu hükümlere riayet edilmez ve yine iktidar partisi lehine tarafgirlik yapılırsa bunun önüne ua-sıl geçilecektir? Çünkü bilindiği gibi 21 Temmuz seçimlerinde yapılan müdahale ve hareketlerin pek çoğu kanuna ay kın idi ve Kaıı tın u memlekette hâkim kılacaklarım her vesile İle tekrar e-denler bu şekilde parti lehine yapı lan kanunsuzluklara karşı en u-fak bir harekete geçmemişlerdi. Bize öyle geliyor İd binlerce cilt tetkiklerdeu ve yüz binlerce nutuklarla teminattan ziyade ufak bir hareket ve fiil yurtta seçmeğe emniyet verebilir. Geçen seçim
(Devamı 8a. 8 8Ü. 8 da)
Cumhurbaşkanı İsmet İnönü’nün ziyaretlerinden Ifci görünüş.*
İnönü, dün, İzmirde işçilere hitap etti
Cumhurbaşkanı, işçilere, seçim günü reylerini istedikleri gibi kullanabileceklerini söyledi
İnönü, bugün Ödemişe gidecek
İzmir: 12 (A.A.) — Cumhurbaşkanı ismet İnönü bu sabah saat ll.de refakatinde İzmir valisi olduğu halde Hal-kapınar semtindeki «İzmir pamuklu mensucat» fabrikasına gitmiştir.
Bütün fabrika tesislerini gezerek fabrika müdüründen İzahat alan Cumhurbaşkanı yemekhanede İşçilerin hatırlarını sormuş ve demiştir kİ: (Devamı 8a. 5 8Ü. « d#)
Gözlük Deposu
Her nevi fenni gözlük
Cam, çerçeve ve gözlükçülüğe ait bütün malzeme
J. SARaGOSSİ
Bahçekapı Celâlboy ban No. 29 İSTANBUL
Rusya, Yugoslavyayı
artık düşman sayıyor
| demeç verdi |
fitrasbourg, 12 A.A. (United Prese) — Son alınan haberlere göro, Dışişleri Bakanı Necmettin Sadak Uç gündenberi müzakare hallndo bulunan Avrupa konseyinin mütevazı bir şekilde ve henüz mükemmel olmaktan çok uzaJc olarak, çalışmalarına başladığını, fakat ileride hakikî bir Avrupa parlâmentosu haline gelebileceğini kaydetmiştir. Sadak, böyle bir teşkilâtın istikbaldeki muvaffakiyeti hakkında şimdiden bir şey söyliyemiyeceğlni bildirmiştir. Sadak, «Başlangıç ümit vericidir, Avrupa Birliği hakikî bir mahiyet taşımak için halktan neşet eden bir kuvvet olmalıdır. Sadece hükümetlerin birliği olmamalıdır» demiştir.
Türk Dışişleri Bakam, bu teşekkülün şimdiye kadar yarattığı alâkanın çok ümit verici olduğunu da kaydettikten sonra Asamble üyelerinin Ingiliz delegesi (Dovamı Sa. 5 8Ü. 3 do)
Kremlin, Tito'ya verdiği yeni bir notada Yugoslav isteklerini desteklemiyeceğini ve onları artık dost saymıyacağını bildirdi
Dün, İstanbul halkı, fınnlann önünde ekmek bekliyordu..
Londra, 12 (B.B.C.) — Avusturya barışı dolayuîyle Kremlin tarafından Belgrada verilen notada, Rusyanm Yugoslavyayı artık kendine düşman saydığını ve doBt ve müttefik telâkki etmediğini açıklamıştır. Diplomatik (Devamı 8c b Sü 3 do)
Rus-Ir^n
ihtilâli
İzmir 12 (Telefonla) — Demokrat Parti Genel Başkam Celâl Ba. yar yanında Genel Kurul âzaların-dan Adnan Menderea, Nuri özsan, Kemal özçoban, Refik Koraltan, Ekrem Hayri Üatündağ, Refik Şev ket ince, Sıtkı Yırçalı olduğu hal. de zelzeleden hasar gören mınta -kaya giderek halkla hasbıhalde bu lunmuştur.
Buralarda konuşma yapan Refik Koraltan; Demokrat Partinin bu ziyareti sonraya alınmasının faydalarının bugün meydana çıktığını, bütün tantanalara rağmen yardım voadlerinln lâftan İbaret olduğunu, bir kaç çadırdan başka hiç bir yar dimin yapılmadığını, çadırların kâ fl gelmediğini söylemiş ve kış yolu laştığı bir aırada halkın yağmur altında kalmaması İçin hükümetin acele etmesi lâzımgeldlğlnl söyle -iniştir.
Boyar İse, iktidarda bulunmadı -ğı İçin maddi bir yardım yapılacağına dair bir şey eöyllyemlyece-ğizro İşaret ederek: şöyle demiştir:
(— Hlikûmet kudretini, iklida-(Devamı 8a. 6 8Ü. 8 de)
Dün, şehirde bir çok fırın
kasten ekmek yapmadı
Fırıncılar, ya fiata zam, yahutta, ekmeğin şeklinin değişmesini istiyor, Belediye bir şey yapamıyor Dün sabahtan İtibaren şehrimi -zln ekseri semtinde fırıncılar, kasten ekmek sıkıntısı yaratmıştır; fırın önlerindi harp yıllarını andı . nr İzdiham olmuş; vatandaş ekmeğini büyük güçlükler pahasına temin etmek zorunda kalmıştır.
İlgililer, fırınlara bol miktarda un verildiğini, fakat fırıncıların ek mokleri fırancala şeklinde çıkar-
(Devamt Sa. 5 Sü. 2 de)
Mareşalin
Yeni Seçim Kanunu tasarısı dün matbuata gönderildi
İlmî ve teknik komisyonların tetkikine sunulan tasarıyı neşrediyoruz
Tasarının tanziminde gözetilen
1 — Bugün yürürlükte olan milletvekili seçimi kanununda seçmen listelerinin tanzimi ve sandık Beçim çevrelerinin teshiri İşi de seçime başlandıktan son ra yapılacak işlemler meyanında mütalea edilmiştir.
Seçim işlerinde en çok zaman
alan ve seçim esnasında daima i-tiraz ve şikâyet konusu olan seçmen defterlerinin tanzimi işi bu tasanda ön plâna alınmış v« evvelden tanzim edilerek her seçimde hazır bulundurulması ve daimilik vasfını haiz olması dü-
şünülmüştür.
Bunun için, seçmen defterleri-
(Dovanıı Sa. 8 Sü. 6 de)
durumu
ve söz
İHilfji lA/nnk acele ve ve hürriyet sağlan-
Ara seçimlerin geri bırakılacağı yalan
İçişleri Bakanı dün beyanatta bulunarak açıklamalar yaptı
Ankara: 12 (A.A.) — Ara seçimlerin ne zaman vo hangi illerde yapılacağını soran bir muharririmize içişleri Bakanı Emin E-rişirgil şu beyanatta bulunmuştur;
İran, Rusyayı protesto etti
Tahran: 12 (A.A.) «Lpa-> —( Iran hükümeti, hududu teftişle görevli memurların tevkifi hakkında Rusya'ya bir protesto nota sı göndermiştir. Basın haberlerine göre Iranlı memurlar, Sovyet ve Iranlı askerler arasında mevcut bir ihtilâfı halletmek için Sov yet toprağına gitmişlerdir. Sovyet makamları, son olarak İrana kaçan bir çok Sovyet er ve subay lan iade edilmedikçe Iranlı asker lerin memleketten çıkarıl masına müsaade etmiyeceklerini bildir • mişlerdir.
Ticaret Bakanı Vedad Dicleli, Sanayicilerle görüşürken.,
32 nci İngiliz hava filosunun arması..
Dün akşam ciddî bir vaziyet arzettı
Maroşal Fovzi Ç'akmak'ın sılıhî du runıu dün akşam biraz ciddileşmiştir. Doktorlar hastalığın akciğcrlor-do bir ihtiJât yapmış olmasından korkmaktadırlar. Dün akşam neşredilen raporda; Mareşalin ateşi 87.T nabız 84, teneffüs 18.20 olarak bildi rilmiştir.
Mareşal evvelki geceyi biraz rahatsız geçirmiştir. Gece geç vakit u-yuyabildiğindon dün sabah vısitasi yapılamamıştır. Dün sabah raporu du neşrcdilomomiştir. Sabah «ant 11 do ateşi 87,0, nabzı 85 dolgun ve muntazam idi. Teneffüs 22, paneı-ınou temizdi.
Başbakanın ziyareti
İstanbul 12 (A.A.) — Başbakan ve hükümet adına vali Doktor Lûtfi Kırdar bugün Mareşal Çakmak'ı ziyaret ederek âcil şifalar temennisinde bulunmuştur.
Maroşalln refikasından aldığımız mektup
Yeni Babalı yuzı işleri müdürlüğü-
Ticaret Bakanı dün
sanayicilerle görüştü
Sanayiciler, Bakana, zorluk çektikleri meseleleri anlattılar
Şehriınizdo bulunan Ticaret ve E-konomi Bakam Vedat Dicleli tetkiklerine dün do dovam etmiş ve saat 15 de Ticarot Odası salonunda sana-
Almanya Marşal yardımından faydalanacak Vaşingtoıı, 12 (AP) — Ama-rikanın Almanya genel. valisi John McCloyun bugün bildirdiğine göre, Birleşik Amerika, Al-(Dovamı 8a. 8 8Ü. « do)
yicileri dinlemiştir. Toplantıyı Bakan açmış vo kına bir hitabede bulu-narak bir kaç gündenberi eori halinde toplantılara devam ottiğini, bu gün iso en kıymetli toplantısını yap makta bulunduğunu vo dertleri bir >ğil zevkli bir ilham dcccğini tebarüz et-jıayi mücBBeselerinin ymış, iktisadi bayatta ağını, ferdî çalışmalara inandığını, (□ovamı Sa. 5 Sü. 1 do)
...
I YENİ TEFRİKAMIZ
rrf ı • •
Turkıyeyı Amerikaya tanıtma
Memleketimizde çekilen filmler Amerikadaki
sinemalara göntriliyor
Memleketimizi ziyaret eden 3E«-merlkalılar, her vesile üe Ameri» kaçla Türk propagandasının zayıf olduğunu, bu yüzden efkârı umu» mlyenin TUrkler hakkında çok yanlış fikirlere sahip bulunduğunu tekrar etmektedirler.
Bu ikazlar üzerine harekete göçen Basın, Yayın ve Turizm U -ıuum Müdürlüğü, muhtelif çarele»
(Devamı Sa. 8 Sü. 1 do).
Seçim kanunutasarısı
ULUNAY
«Ara seçimler ekim ayı içinde Manisa, Mardin, Kars, Kastamonu, Bitlis, Muş, Erzincan, Bursa, İçel, Tokat, Urfa, İstanbul İllerinde yapılacaktır.
Yalnız Zonguldak milletvekili olup Varşova büyük elçiliğine tâyin edilen, Şlnasl Devrim arka dayımızın istifanamesi henüz Bü yük Millet Meclisinde okunmadığı için Zonguldak'ta ara seçimi yapılmıyacaktır.»
— Bazı gazeteler yeni seçimin yakın olmasından dolayı bu ara seçimden vaz geçilebileceğini yaz maktadır. Bu husustaki düşünceniz nedir?
— Anayasanın 29 uncu madde sı boşalan milletvekilliklerine yenilerinin seçilmesini âmir olduğu gibi, bir kaç milletvekilliği boşalınca oralar için, yeniden seçim yapmak rejimimizin teamülü iktizasındandır. Nitekim ben do ilk defa Büyük Millet Meclisinin altıncı devresinin Bon yılında Zon-gundak’tan milletvekili seçilmiştim.
Bu duruma göre, ara seçimini yapmamak Anayasa hükümlerine | ve şimdiye kadar kİ teamüle uy-(Dovamı 8a. 8 80. 8 do)
Ingiliz hava filosunun ziyareti
Vampir uçaklarının Istanbulu ziyaret programı hazırlandı Kıbruun memleketimin. ıj.lumk olan İngiliz Vampir uçak filosunun «dirimizi ziyaretine ait program vilâ yotço hazırlanmıştır. Uçaklar İÜ a-ğuBtoo günü saat İÜ (iu Ycşilköyo gelmiş olacaklardır, öğleden sonra buui 16 do uçakların Ycşilköydc yapmakları gösterilere Türk Hava kuv votlori tarafından İstanbul halkı dâ-vot edilmiştir. Dâvetiyo verilmiyucok-
Bugün Başladı
Sibirya Sürgünü
Dünkü sıcaklar
Dün İstanbul sıcak günlerinden birini daha yaşamıştır. Plajlar vo deniz kenarlan serinlemek isteyenlerle dolmuştur. Gelen haberlere göre yurdun her tarafında havalar sıcak gitmektedir.
Bugün 2 nci
j! Sayfada
Okuyunuz
fc.... — r—~r
Buber Natımann
u ükûmot seçim tasarısına ** ehemmiyet vordlğlnl halka duyurmak Ihtlyaoında olacak kİ dünkü gazotolerdo Ajansa seçim işi İle yakından alâkalı bulunan Başbakan yardımoısı Nihat E-rlm'lo bir mülâkat yapılması em-rodllmlş vo mülâkat bütün gazote-lordo görülmüştür.
Sayın Başbakan yardımcısının beyanatına göro Oünaltay hüküıno-tl bir yeni soçlm kanunu hazırlamağa dair olan toahhlldünü yerlno getirmek İçin lllmdon vo toorübedon geniş ölçüdo faydalanacaktır. Bunun İçin Türklycdo şlındlyo kadar tatbik olunmuş vo olunmakta bulunan soçlm nıovzuatı bir kitapta toplanmıştır. Bu surotlo İlmi bir çalışmaya yarıyaoak malzeme tomln edilmiştir. Bundan başka toplanan teknik bir komisyona da Adalot vo İçişleri Bakanlığının salahiyetli mütehassısları tâyin edilmiş. Tasarı Yargıtay, Danıştay, Ankara vo İBtanbul Hukuk Fakültolorl, Ankara, İstanbul vo İzmir Baroları tarafından soçllon mütehassıs otorltalc-ro sunulmuş.
Sunlar tasarıyı lotklk edip Tür-
klyedo domokraslyl obodlloştlroook
seçim esası hakkında mülaloalarını
boyan odocokler...
Bir mllleto müdahalesiz soçlm hakkı vermek meğer no kadar zor bir İş İmiş!
Pcnıbo kitaplar, seçim nıovzuatla rı, teknik komisyonlar, sal&hlyotll mütehassıslar, yargıtaylar, danış-taylar, hukuk fakülteleri, barolar...
Gaye vo asıl varılacak notloo, bizon, şu olmalıdır:
Demokrasi, hürriyottlr. Hürriyet seçimdir.
Zaten hürriyet denllon şoy yalnız İnsanlar İçin değil bütün oanlı mah lûklar İçin yoıııok, İçmek, nofes almak gibi tabii bir haldir.
Bizim «Zorâkl Seçim» de gllzol tocrübolorlmlz vartnr. Artık bu too-rübelerl unutalım.
Sayın Başbakan olsun sayın Başbakan yardımcısı olsun bu momlo-klm vo müdahalesiz soçlml temin eylomek istiyorlarsa yukarıda İşaret ettiğim netlooyi mutlaka tahak kuk ottlrınolidirlor.
Bu kanuna şbylo nıuddolcr de ko-nulmalıdırl..
ı _ «ör Türk Istodlğlno rey vo-rlr.
2 — Bu roye müdahale odun ağır
hapse mahkûm olur.
Demokrasinin ancak o zaman
Mfatu sürülür 1
içişleri Baltanı Emin ErlşirgU
Sayısı: 10 Kuruş (
Cumartesi
13
AĞUSTOS
1949
Sahibi: Safa Kıhçlıoğlu
Idsroı Nuruoamanlyo Not İT
T«l aOroslı «YENİ SABAH» İSTANBUL Toisfonı NTM—«SİM
Yeni Sah
HÜRRİYET VE HAKKIN YILMAZ MÜDAFİİYİZ
12 inci Yıl, No. 8781
Bayar dün zelzele bölgesini gezdi
D. P. Başkanı: Felâketleri istismar küçük insanların yapacağı işdirdedi
Avrupa | konseyi
N. Sadak ve
Çaldaris
Zelzeleden zarar gören köylüler yapılan yardımlarda tefrik gözetildiğinden, Bayındırlık Bakanının seçim propagandası yapmakta olduğundan şikâyet ettiler
Seçim Emniyeti Bahsi
İznıirde, muazzam toplantılar yapılır ve Cumhurbaşkanı köy ve kahveleri dolaşarak halkla hasbıhallerde bulunurken Ankaradan seçim kanunu tasarısı hakkında, ansızın, haberler gelmeğe başladı. Anlaşılan bu yazın tatili, behemehal heyecanlı rivayetler ve seyahatlerle, bezenmek istiyor. Başbakan yardımcısı saym Nihat Erim Anadolu Ajansı muhabirine, yeni tasannru, matbuata verileceğini ve bu hususta herkesin mütalea-« göz teliade tutulacağını müj-deletnif ve bu lâyihayı Incellyecek ■fltvtıı—slnr komisyonunun beş eylülde İçtima eyli'yeceğini ha-ver vermiştir.
Mütehassıslar İstanbul ve Anka ra üniversitesinin İlgili âlimleri, ve büyük bazı baro temsilcilerin den terekküp edecektir.
Erim şu ciheti tebarüz ettirmiştir ki kabine, daha kuruluşunun İlk günlerinde yapmış olduğu vâldl yâni seçim emniyetini yerine getirmek azim ve kararındadır. Yeni lâyiha, uzun çalışmalardan sonra hükümetçe kaleme alınmıştır. Bir çok memleketlerin bu husustaki mevzuatı göz önünde bulundurulmuştur. Bilhassa demokratik olmakla meşhur memleketlerin kanun ve nizamları, 1-tina He, incelenmiştir. Hattâ bu kanunlar ve usuller (Penbe kitap) adı altında büyük bir cilt halinde toplatılarak, âmmenin istifadesine de arzedllmlştir. Bu eserde tercüme edilen yabana kanuntarm metinlerine ne dere-eeye kadar sadık kalındığını pek bilmiyoruz. Maamaflh, ne de olsa, bu bahisleri derinleştirmek lıtiyenler için oldukça bol malzeme sağlandığı muhakkaktır. Bu noktalan, kabinenin lehine kaydetmek İnsafa uyar. Monmafih Şahısların tetkikleri, rapor vermeleri meselenin Millet Meclisinde, encümenlerde, hey'eti umu-miyelerdo tetkikleri, tabiatile daha bir hayli zamana İhtiyaç gösterecektir. Bu kadar mühim bir bahiste ve mevzuda, ne derece itina gösterilse, mahalline masruf olduğunda da kimse tereddüt etmez. Seçim emniyeti gibi en esaslı ve milli hâkimiyet mef-humile en sıkı teması olan bir işi ayak üstü ve fevri hareketlerle halletmek uygun değildir. Filhakika Halk Partisinin bazı kabineleri faraza Recep Peker, matbuat kanununda, bir günde, hürriyet aleyhine en şiddetli hüküm ler koymuş ve Meclisten geçirme ğe muvaffak da olmuş İdi. Hürriyeti tahdit ve söz serbestliğini .............
gösterilen lük emniyet ________________o___
ması bahsinde de gösterilmesini Halk Partisinden beklemek biraz fazla talepte bulunmak olduğunu biliriz. Maamafih biz gecikme ve derinleştirme temayüllerini Çok mübalâğalı bulunuyoruz yalnız bir nokta üzerinde daha şimdiden durmakta fayda umuyo-
Bütün teminat konduktan ve her türlü vaziyete göre hükümler tesbit olunduktan sonra —kİ bunların yapılacağı henüz muhakkak değildir. Partide müfritlerin gerek encümende, gerek u-nıumi heyette binbir tuzak kuracaktan muhakkaktır. Acaba bu hükümlere riayet edilmez ve yine iktidar partisi lehine tarafgirlik yapılırsa bunun önüne ua-sıl geçilecektir? Çünkü bilindiği gibi 21 Temmuz seçimlerinde yapılan müdahale ve hareketlerin pek çoğu kanuna ay kın idi ve Kaıı tın u memlekette hâkim kılacaklarım her vesile İle tekrar e-denler bu şekilde parti lehine yapı lan kanunsuzluklara karşı en u-fak bir harekete geçmemişlerdi. Bize öyle geliyor İd binlerce cilt tetkiklerdeu ve yüz binlerce nutuklarla teminattan ziyade ufak bir hareket ve fiil yurtta seçmeğe emniyet verebilir. Geçen seçim
(Devamı 8a. 8 8Ü. 8 da)
Cumhurbaşkanı İsmet İnönü’nün ziyaretlerinden Ifci görünüş.*
İnönü, dün, İzmirde işçilere hitap etti
Cumhurbaşkanı, işçilere, seçim günü reylerini istedikleri gibi kullanabileceklerini söyledi
İnönü, bugün Ödemişe gidecek
İzmir: 12 (A.A.) — Cumhurbaşkanı ismet İnönü bu sabah saat ll.de refakatinde İzmir valisi olduğu halde Hal-kapınar semtindeki «İzmir pamuklu mensucat» fabrikasına gitmiştir.
Bütün fabrika tesislerini gezerek fabrika müdüründen İzahat alan Cumhurbaşkanı yemekhanede İşçilerin hatırlarını sormuş ve demiştir kİ: (Devamı 8a. 5 8Ü. « d#)
Gözlük Deposu
Her nevi fenni gözlük
Cam, çerçeve ve gözlükçülüğe ait bütün malzeme
J. SARaGOSSİ
Bahçekapı Celâlboy ban No. 29 İSTANBUL
Rusya, Yugoslavyayı
artık düşman sayıyor
| demeç verdi |
fitrasbourg, 12 A.A. (United Prese) — Son alınan haberlere göro, Dışişleri Bakanı Necmettin Sadak Uç gündenberi müzakare hallndo bulunan Avrupa konseyinin mütevazı bir şekilde ve henüz mükemmel olmaktan çok uzaJc olarak, çalışmalarına başladığını, fakat ileride hakikî bir Avrupa parlâmentosu haline gelebileceğini kaydetmiştir. Sadak, böyle bir teşkilâtın istikbaldeki muvaffakiyeti hakkında şimdiden bir şey söyliyemiyeceğlni bildirmiştir. Sadak, «Başlangıç ümit vericidir, Avrupa Birliği hakikî bir mahiyet taşımak için halktan neşet eden bir kuvvet olmalıdır. Sadece hükümetlerin birliği olmamalıdır» demiştir.
Türk Dışişleri Bakam, bu teşekkülün şimdiye kadar yarattığı alâkanın çok ümit verici olduğunu da kaydettikten sonra Asamble üyelerinin Ingiliz delegesi (Dovamı Sa. 5 8Ü. 3 do)
Kremlin, Tito'ya verdiği yeni bir notada Yugoslav isteklerini desteklemiyeceğini ve onları artık dost saymıyacağını bildirdi
Dün, İstanbul halkı, fınnlann önünde ekmek bekliyordu..
Londra, 12 (B.B.C.) — Avusturya barışı dolayuîyle Kremlin tarafından Belgrada verilen notada, Rusyanm Yugoslavyayı artık kendine düşman saydığını ve doBt ve müttefik telâkki etmediğini açıklamıştır. Diplomatik (Devamı 8c b Sü 3 do)
Rus-Ir^n
ihtilâli
İzmir 12 (Telefonla) — Demokrat Parti Genel Başkam Celâl Ba. yar yanında Genel Kurul âzaların-dan Adnan Menderea, Nuri özsan, Kemal özçoban, Refik Koraltan, Ekrem Hayri Üatündağ, Refik Şev ket ince, Sıtkı Yırçalı olduğu hal. de zelzeleden hasar gören mınta -kaya giderek halkla hasbıhalde bu lunmuştur.
Buralarda konuşma yapan Refik Koraltan; Demokrat Partinin bu ziyareti sonraya alınmasının faydalarının bugün meydana çıktığını, bütün tantanalara rağmen yardım voadlerinln lâftan İbaret olduğunu, bir kaç çadırdan başka hiç bir yar dimin yapılmadığını, çadırların kâ fl gelmediğini söylemiş ve kış yolu laştığı bir aırada halkın yağmur altında kalmaması İçin hükümetin acele etmesi lâzımgeldlğlnl söyle -iniştir.
Boyar İse, iktidarda bulunmadı -ğı İçin maddi bir yardım yapılacağına dair bir şey eöyllyemlyece-ğizro İşaret ederek: şöyle demiştir:
(— Hlikûmet kudretini, iklida-(Devamı 8a. 6 8Ü. 8 de)
Dün, şehirde bir çok fırın
kasten ekmek yapmadı
Fırıncılar, ya fiata zam, yahutta, ekmeğin şeklinin değişmesini istiyor, Belediye bir şey yapamıyor Dün sabahtan İtibaren şehrimi -zln ekseri semtinde fırıncılar, kasten ekmek sıkıntısı yaratmıştır; fırın önlerindi harp yıllarını andı . nr İzdiham olmuş; vatandaş ekmeğini büyük güçlükler pahasına temin etmek zorunda kalmıştır.
İlgililer, fırınlara bol miktarda un verildiğini, fakat fırıncıların ek mokleri fırancala şeklinde çıkar-
(Devamt Sa. 5 Sü. 2 de)
Mareşalin
Yeni Seçim Kanunu tasarısı dün matbuata gönderildi
İlmî ve teknik komisyonların tetkikine sunulan tasarıyı neşrediyoruz
Tasarının tanziminde gözetilen
1 — Bugün yürürlükte olan milletvekili seçimi kanununda seçmen listelerinin tanzimi ve sandık Beçim çevrelerinin teshiri İşi de seçime başlandıktan son ra yapılacak işlemler meyanında mütalea edilmiştir.
Seçim işlerinde en çok zaman
alan ve seçim esnasında daima i-tiraz ve şikâyet konusu olan seçmen defterlerinin tanzimi işi bu tasanda ön plâna alınmış v« evvelden tanzim edilerek her seçimde hazır bulundurulması ve daimilik vasfını haiz olması dü-
şünülmüştür.
Bunun için, seçmen defterleri-
(Dovanıı Sa. 8 Sü. 6 de)
durumu
ve söz
İHilfji lA/nnk acele ve ve hürriyet sağlan-
Ara seçimlerin geri bırakılacağı yalan
İçişleri Bakanı dün beyanatta bulunarak açıklamalar yaptı
Ankara: 12 (A.A.) — Ara seçimlerin ne zaman vo hangi illerde yapılacağını soran bir muharririmize içişleri Bakanı Emin E-rişirgil şu beyanatta bulunmuştur;
İran, Rusyayı protesto etti
Tahran: 12 (A.A.) «Lpa-> —( Iran hükümeti, hududu teftişle görevli memurların tevkifi hakkında Rusya'ya bir protesto nota sı göndermiştir. Basın haberlerine göre Iranlı memurlar, Sovyet ve Iranlı askerler arasında mevcut bir ihtilâfı halletmek için Sov yet toprağına gitmişlerdir. Sovyet makamları, son olarak İrana kaçan bir çok Sovyet er ve subay lan iade edilmedikçe Iranlı asker lerin memleketten çıkarıl masına müsaade etmiyeceklerini bildir • mişlerdir.
Ticaret Bakanı Vedad Dicleli, Sanayicilerle görüşürken.,
32 nci İngiliz hava filosunun arması..
Dün akşam ciddî bir vaziyet arzettı
Maroşal Fovzi Ç'akmak'ın sılıhî du runıu dün akşam biraz ciddileşmiştir. Doktorlar hastalığın akciğcrlor-do bir ihtiJât yapmış olmasından korkmaktadırlar. Dün akşam neşredilen raporda; Mareşalin ateşi 87.T nabız 84, teneffüs 18.20 olarak bildi rilmiştir.
Mareşal evvelki geceyi biraz rahatsız geçirmiştir. Gece geç vakit u-yuyabildiğindon dün sabah vısitasi yapılamamıştır. Dün sabah raporu du neşrcdilomomiştir. Sabah «ant 11 do ateşi 87,0, nabzı 85 dolgun ve muntazam idi. Teneffüs 22, paneı-ınou temizdi.
Başbakanın ziyareti
İstanbul 12 (A.A.) — Başbakan ve hükümet adına vali Doktor Lûtfi Kırdar bugün Mareşal Çakmak'ı ziyaret ederek âcil şifalar temennisinde bulunmuştur.
Maroşalln refikasından aldığımız mektup
Yeni Babalı yuzı işleri müdürlüğü-
Ticaret Bakanı dün
sanayicilerle görüştü
Sanayiciler, Bakana, zorluk çektikleri meseleleri anlattılar
Şehriınizdo bulunan Ticaret ve E-konomi Bakam Vedat Dicleli tetkiklerine dün do dovam etmiş ve saat 15 de Ticarot Odası salonunda sana-
Almanya Marşal yardımından faydalanacak Vaşingtoıı, 12 (AP) — Ama-rikanın Almanya genel. valisi John McCloyun bugün bildirdiğine göre, Birleşik Amerika, Al-(Dovamı 8a. 8 8Ü. « do)
yicileri dinlemiştir. Toplantıyı Bakan açmış vo kına bir hitabede bulu-narak bir kaç gündenberi eori halinde toplantılara devam ottiğini, bu gün iso en kıymetli toplantısını yap makta bulunduğunu vo dertleri bir >ğil zevkli bir ilham dcccğini tebarüz et-jıayi mücBBeselerinin ymış, iktisadi bayatta ağını, ferdî çalışmalara inandığını, (□ovamı Sa. 5 Sü. 1 do)
...
I YENİ TEFRİKAMIZ
rrf ı • •
Turkıyeyı Amerikaya tanıtma
Memleketimizde çekilen filmler Amerikadaki
sinemalara göntriliyor
Memleketimizi ziyaret eden 3E«-merlkalılar, her vesile üe Ameri» kaçla Türk propagandasının zayıf olduğunu, bu yüzden efkârı umu» mlyenin TUrkler hakkında çok yanlış fikirlere sahip bulunduğunu tekrar etmektedirler.
Bu ikazlar üzerine harekete göçen Basın, Yayın ve Turizm U -ıuum Müdürlüğü, muhtelif çarele»
(Devamı Sa. 8 Sü. 1 do).
Seçim kanunutasarısı
ULUNAY
«Ara seçimler ekim ayı içinde Manisa, Mardin, Kars, Kastamonu, Bitlis, Muş, Erzincan, Bursa, İçel, Tokat, Urfa, İstanbul İllerinde yapılacaktır.
Yalnız Zonguldak milletvekili olup Varşova büyük elçiliğine tâyin edilen, Şlnasl Devrim arka dayımızın istifanamesi henüz Bü yük Millet Meclisinde okunmadığı için Zonguldak'ta ara seçimi yapılmıyacaktır.»
— Bazı gazeteler yeni seçimin yakın olmasından dolayı bu ara seçimden vaz geçilebileceğini yaz maktadır. Bu husustaki düşünceniz nedir?
— Anayasanın 29 uncu madde sı boşalan milletvekilliklerine yenilerinin seçilmesini âmir olduğu gibi, bir kaç milletvekilliği boşalınca oralar için, yeniden seçim yapmak rejimimizin teamülü iktizasındandır. Nitekim ben do ilk defa Büyük Millet Meclisinin altıncı devresinin Bon yılında Zon-gundak’tan milletvekili seçilmiştim.
Bu duruma göre, ara seçimini yapmamak Anayasa hükümlerine | ve şimdiye kadar kİ teamüle uy-(Dovamı 8a. 8 80. 8 do)
Ingiliz hava filosunun ziyareti
Vampir uçaklarının Istanbulu ziyaret programı hazırlandı Kıbruun memleketimin. ıj.lumk olan İngiliz Vampir uçak filosunun «dirimizi ziyaretine ait program vilâ yotço hazırlanmıştır. Uçaklar İÜ a-ğuBtoo günü saat İÜ (iu Ycşilköyo gelmiş olacaklardır, öğleden sonra buui 16 do uçakların Ycşilköydc yapmakları gösterilere Türk Hava kuv votlori tarafından İstanbul halkı dâ-vot edilmiştir. Dâvetiyo verilmiyucok-
Bugün Başladı
Sibirya Sürgünü
Dünkü sıcaklar
Dün İstanbul sıcak günlerinden birini daha yaşamıştır. Plajlar vo deniz kenarlan serinlemek isteyenlerle dolmuştur. Gelen haberlere göre yurdun her tarafında havalar sıcak gitmektedir.
Bugün 2 nci
j! Sayfada
Okuyunuz
fc.... — r—~r
Buber Natımann
u ükûmot seçim tasarısına ** ehemmiyet vordlğlnl halka duyurmak Ihtlyaoında olacak kİ dünkü gazotolerdo Ajansa seçim işi İle yakından alâkalı bulunan Başbakan yardımoısı Nihat E-rlm'lo bir mülâkat yapılması em-rodllmlş vo mülâkat bütün gazote-lordo görülmüştür.
Sayın Başbakan yardımcısının beyanatına göro Oünaltay hüküıno-tl bir yeni soçlm kanunu hazırlamağa dair olan toahhlldünü yerlno getirmek İçin lllmdon vo toorübedon geniş ölçüdo faydalanacaktır. Bunun İçin Türklycdo şlındlyo kadar tatbik olunmuş vo olunmakta bulunan soçlm nıovzuatı bir kitapta toplanmıştır. Bu surotlo İlmi bir çalışmaya yarıyaoak malzeme tomln edilmiştir. Bundan başka toplanan teknik bir komisyona da Adalot vo İçişleri Bakanlığının salahiyetli mütehassısları tâyin edilmiş. Tasarı Yargıtay, Danıştay, Ankara vo İBtanbul Hukuk Fakültolorl, Ankara, İstanbul vo İzmir Baroları tarafından soçllon mütehassıs otorltalc-ro sunulmuş.
Sunlar tasarıyı lotklk edip Tür-
klyedo domokraslyl obodlloştlroook
seçim esası hakkında mülaloalarını
boyan odocokler...
Bir mllleto müdahalesiz soçlm hakkı vermek meğer no kadar zor bir İş İmiş!
Pcnıbo kitaplar, seçim nıovzuatla rı, teknik komisyonlar, sal&hlyotll mütehassıslar, yargıtaylar, danış-taylar, hukuk fakülteleri, barolar...
Gaye vo asıl varılacak notloo, bizon, şu olmalıdır:
Demokrasi, hürriyottlr. Hürriyet seçimdir.
Zaten hürriyet denllon şoy yalnız İnsanlar İçin değil bütün oanlı mah lûklar İçin yoıııok, İçmek, nofes almak gibi tabii bir haldir.
Bizim «Zorâkl Seçim» de gllzol tocrübolorlmlz vartnr. Artık bu too-rübelerl unutalım.
Sayın Başbakan olsun sayın Başbakan yardımcısı olsun bu momlo-klm vo müdahalesiz soçlml temin eylomek istiyorlarsa yukarıda İşaret ettiğim netlooyi mutlaka tahak kuk ottlrınolidirlor.
Bu kanuna şbylo nıuddolcr de ko-nulmalıdırl..
ı _ «ör Türk Istodlğlno rey vo-rlr.
2 — Bu roye müdahale odun ağır
hapse mahkûm olur.
Demokrasinin ancak o zaman
Mfatu sürülür 1
içişleri Baltanı Emin ErlşirgU
Comments (0)