(Çabuk, Kolay Öğretim) Metodları
Fransızcası: 332 sahife 3. eti bası 200 kuruş.. AİRiancası; 208 sahife 2. ol bası 150 kuru}. İngilizcesi: 332 sahile 3. cü bası (basılıyor J Her Türk bu il® dilden birini bu metodtardan biri İle öğrenmek zorundadır. Çünkü bu mctodlar. Türk-ler için tertlbedlimlştlr. Dalma: (Muallim Fuad Gücüyener) ismine dikkat ediniz.
Sene 27 — No. 9664 — Fiatl her yerde 10 kuruştur.
PERŞEMBE 13 Eylül 1945
Sahibi: Necmeddin Sadak — Neşriyat müdürü: Hikmet Feridun Es — akşam Matbaam
Ingiliz Başbakanının nutku Dünya barışı, büyük devletlerin kuvvetile tesis olunamaz
Karşılıklı anlayış dünya güvenliğinin temel taşıdır
Bütün milletleri, harbi ortadan kaldıracak bir yasanın bayrağı altında toplamağa çalışacağız
Blackpool 12 (AA.ı — Ingilterenln işçi Başbakanı M. Atüee bugün işçi birlikleri kongresinde söz almış ve demiştir ki:
Sefalete ve güvensizliğe karşı harb
İngiliz ordusu mensupları İçin olduğu gibi, endüstri sahasında da bir teşkilât disiplinine lüzıım vardır.
Diktatörlerin muntazam ve teşkilatlanmış kuvvetlerine boyun erdirebileceğimizi gösterdik, Biz bir harbi bitirmiş bulunuyoruz. Nazizm, faşizm ve Japon emperyalizmi mağlûbedll* mistir.
Zaferi kutladığımız bu anda, başka bir harbe, daha doğrusu yıllardan-berî devam eden bir başka harbin yeni bir seferine girişmiş bulunuyoruz. Bu başka harb. sefalete. İhtiyaca vo güvensizliğe karşı açılmış olan hab-dlr. Ve bu harbdekı hedetlmlz İngil-tereyi oğullarına ve kızlarına lâyık bir memleket haline getirmektir. İlk harbi kazanmak İçin ne kadar gayret «arfettlkse, İkinci harbi Kazanmak İçin de aynı derecede gayret sarfet-mek mecburlyetlndeyiz-
Aşağl yukarı bütün dünyayı sarmış olan mücadelenin şiddeti, ekonomimizin bozulmasına sebebolmuştur. Evvelemirde geniş Ölçüde malzem» tahrlbolmuştur. Altı ’iene, uzun yıllar boyunca ve ağır ağır toplamış ol-
Lngiliş Başbakanı B. Attlee duğıımuz malzemeyi bol bol harcadık, diğer taraftan düşmanın hücumları da büyük tahribat ve hasara eebebol-du; büyük İstihsal kabiliyetimize rağmen, kaybettiklerimizin yerine yenilerini koymak için çok zamana ihtiyacımız vardır. İnsanın gündelik hayatında muhtaç bulunduğu birçok şeylerin eksikliğini duyacağız.
(Arkası sahife 2; sütun 5 te)
Iraktaki Kürt isyanı bastırıldı Asilerin şefi Molla Mustafa Elbarzani teslim oldu
Beyrut 13 (A-A.) — Burada öğrenildiğine göre, son günlerde karışıklıklara sahne olan Ira km güneyinde-1 kİ kabileleri temsil eden Kürt birliği beş devlet murahhasları nezdlnde protestoda bulunmuş ve bu protestonun Londra'da toplanmakta olan beş devlet Dışişleri Bakanına bildirilmesini istemiştir, Kürt birliği, Irak ağır topçusunun ve hava kuvvetlerinin köyleri tahrip ettiğimi ve müdafaasız
Boğazlar meselesi
B, Truman Boğazları beynelmilelleştirmek için hükümetimize tebligatta bulunulduğunu yalanladı
Vaşlngton 12 (UBtS) — Başkan Trumanın bugün basın mensuplarlle yaptığı görüşme esnasında, gazetecilerden biri, Çanakkale Boğazının beynelmilelleştirilmesi hakkında Tür-klyeye bir tebligat gönderilmiş olup I olmadığını sormuş olduğundan, Cumhur Başkanı, Çanankale Boğa zının beynelmilel kontrolü için Pots-dom plânının tafsilâtının tesbltl işi nln Lo/ıdradakl Dış İşleri Bakanları konferansım İlgilendiren bir mesele olduğu cevabını vermiş, lürk hükümetine böyle bir tebligatta bulunulmuş olduğunu yalanlamış ve durumun Berlin konferansmdanberl değişmemiş olduğunu teyldelmiştir.
Beşler konferansı yarın sabah toplanacak
İtalya sulhu hakkında Amerika’nın plânı
Dünkü toplantı iki buçuk saat sürdü. İtalya sulhu hakkında iki fikir ileri sürüldü
kadın ve çocukları toptan öldürdüğünü İddia etmektedir.
Diğer taraftan Irak hükümeti de neşrettiği bir tebliğde, Erbll yakınında dağbk bölgelerde oturan Barsan kabilesinden Molla Mustafamn ağustos ayl başında eşkıyalığa başladığını fakat maiyetindeki kuvvetlerin Irak Jandarma ve hava kuvvetleri tarafından takibediltELMİ üzerine S eylülde dehalet etmiş olduğunu bildirmektedir.
Mareşal Tito gece bir nutuk söyledi
Yugoslavyada seçimlerin gayet demokratik yapılacağını ileri sürdü
Londra 13 (R.) — Mareşal Tito kasım ayında Yugoslavyada yapılacak seçimler münasebetlle dün akşam Belgrad radyosunda uzun bir nutuk söyUyerek, bu seçimlerin, gayet demokratik olacağını, bunlara halkın İlk defa olarak, gayet geniş bir ölçüde lştlr&k edeceğini, savaş-mrş olan kadın ve erkeklerin yaştan her ne olursa olsun oy vereceklerini, vatana ihanet edenlerin seçimleri İştir Ak ettirUmlyeeeğinl belirtmiş ve muhaliflere karşı gayet rci tenkld-lerde bulunarak demiştir kİ:
«Hainlerden tredlç ve Mlhailovlç taraftarlarından, eski Üstaşllerden ve mürteci elemanlardan rnilrek-kebotan bu muhalefetin tutlln gayretleri Yugoslavyada eski rejimi yeniden kurmayı İstihdaf etmektedir. Yugoslavya bağımsız bir devlettir va iç İşlerine hariçten hiçbir müdahale kabul ctmlyecektlr. Hakiki demokrasiyi sağlıyan tek teşkili* milli cephedir vn memleketin mukadderatını bu milli cephe idare ed'.rektlr (
Tito. sözüne devamla. '(11111 kurtuluş cepnesl birliğinin, bir ıdarcl maslahat İttifakı olmadığını, oütün Slav memleketlerlie İyi münasebetler kurduğunu. Yugoslavya ile Arnavutluk. Romanya ve Bulgaristan arasındaki
Mareşal Tito
münasebetlerin gayet Jnctane oldu ■ ğunu, İngiltere İle Yugoslavya arasındaki münasebetlerin gittikçe İstikrar bulduğunu ilâve etmiştir
Ingiliz askeri Mısır’dan çekilmiyor
Moskova radyosunun verdiği haber, Londra’da yalanlandı
Londra 13 (AA.) — Sovyet radyosunun İngiliz kıtalarının Mısırdan geri alın ma te üzere olduğunu bildirmesi tlerjna İyi haber atan mahfiller şu izahatta bulunmuşlardır;
Ingilterenln Mısır elçisi Lord Kille-am ve Yakın Şarktaki diğer İngiliz mümessillerinin Londra’da bulunmalarının İngiltere hükümetine, dış siyasetini tespit İçin, gerekil malûmatı vermek hususiyle alâkalı bulunduğu ve Mısırla İngiltere arasındaki and-iaşmadan doğan münasebetlerin tâdili İçin Mısır tarafından izhar edilen arzunun hüsnüniyetle İncelendiği doğru olmakla beraber İngiliz kuvvetlerinin Mısırdan çekilmesi İçin hiç bir karar alınmadığı gibi bu husus şimdiye kadar hükümetçe yayınlanan hiç bir tebliğde de bahis mevzuu edilmemiştir.
Londra 13 (R) — Kahlre’den bildirildiğine göre dün akşam Mısır kabinesi dört saat süren bir toplantı yapmış ve Başvekil Nakraşı paşa siyasi vaziyet ve İngiltere ile olan münasebetler. hakkında beyanatta bulunmuş ve Mısırın, milli gayelerinin tahakkuku hakkında İzahat vermiştir. _________
Sabık bir Fransız Bakam serbes bırakıldı
Paris 13 (A.A.) — Tahkikat
komslyonu, Vichy hükümetinin Hava Bakanlığını yapan general Bergeret'nln muvakkaten serbes bırakılmasına karar vermiştir.
İşletme vergisinin ana hatları
Yazan: Dr F NEUMARK
İktisat fakültesi Ord. profesörlerinden Bugün beşinci sahifemizde
-
DİKKATLER:
Beyaz peynirden zehirlenenler
Arada sırada: «Beyaz peynir, den zehirlenenler,,,»
Son günlerde de yine: «Bir aile beyaz peynirden zehirlenmiştir,» Halkta bir şaşkınlık: Biz de her gün yiyip duruyoruz. Acaba peynirin ne türlüsünden zehir, leniyorlar? Bizi tenvir edici beyanat lâzım değil midir? Zehir, leylci evsafta olanların toplatıl, drğı, stokların kontrol edildiği, imalâthanelerin ve satış yerlerin, deki muhafazanın artık nizamında olduğu hnlka temin edil, memeli midir?
Bu kadar zaruri ve basit bir işi yapacak bir cihazımız olsa gerektir.
Londra 13 (Radyo) — Beşler kon-feransı, dün ikinci toplantısını Lan-caster Han&a’da yapmış ve İki buçuk saat sürmüştür. Toplantıya M- Mo-lotof başkanlık etmiştir. Tercüme ve tetkik edilecek evrakın çokluğu yüzünden müzakere cuma sabahına talik edilmiştir.
İtalya sulhu hakkında B. Byrnes’in plânı
Londra 13 (UStS) — New - York Herald Tribüne gazetesinin muhabiri Ned Russel, gazetesine gönderdiği bir telgrafta 5 büyük devlet Diş İşleri Bakanları konferansının ilk resmi toplantısından, sonra ilkönce Berlin konferansı tarafından havale edilen meseleleri v« daha sonra belki başka meseleler de tetkik edeceğin! beyan etmiş olduğunu bildirmekte ve şöyle demektedir:
«Her ne kadar M. Byrnes, konferansta müzakere- edilecek meseleler hakkında tam bir ketumiyet muhafaza edilmesini Amerikan murahhas heyetinden İstemişse de, sorumlu mahfiller M. Bymes'ln İtalyan sulh muahedesi İçin Vaşlngton'dan oldukça tafsilâtlı bir Amerikan plânı getirmiş olduğuna dair çıkan haberleri teyldetmLşlerdlr. Öğrenildiğine göre bu plân, teslim olduktan sonra Al-manyaya karşı yaptığı hara gayretleriyle İtaiyanın bazı haklar kazanmış olmasına rağmen denizaşırıdaki Italyan İmparatorluğunun, bilhassa İktisadi ve dahili mahiyeti haiz meselelerden dolayı muhtemel olarak parçalanacağı keyfiyetine dayanmaktadır.
Trleste meselesine gelince M- Byrnes, Trleste şehri hakkındakl Yugoslav talepleri lehinde fikir beyan etmişse de, bu şehrin açık bir liman İlân edilmesi hakkında noktal nazarı İngiliz hükûmetlnlnklnden farklı olduğu malûmdur.
Diğer taraftan söylendiğine göre M. Byrnes tarafından getirilen plâna göre 12 Adatır» Yunanlstana ve güney Tyrol'un de muhtemel olarak Avusturyaya İade edilmesi İstenilmektedir. Malta yakınında bulunan küçük Panteliarla adası muhtemel olarak İngUlzlorin vesayeti altında kalacaktır. Anlaşıldığına göre Libya’nın istikbal! büyük münakaşalara sebebiyet verecektir. Bununla beraber aynı Amerikan plânına göre bu bölgenin İtalyan idaresi altında uluslar1 arası vasiliğine tâbi tutulması da söylenmektedir.»
İtalya hakkındaki görüş
Londra 13 (Radyo) — Bir gazetenin yazdığına göre, Beşler konferansında İtalya hakkında iki görüş İleri sürülmüştür. Biri İtalya ile adilâna bir sulh yapılma^. İkincisi de İtaiyanın Müttefik milletlere karşı dövüştüğünü nazarı dikkate alarak ona göre hareket edilmesidir, itaiyanın dört başlıca sömürgesi de bir mesele teşkil ediyor. Yunanlılar, On İki adayı, Yugoslav lar Trleste İle civar sahillerini, Fransızlar da hudutlarda düzeltmeler yapılmasını İstiyorlar.
Dış Bakan muavinlerinin kararları
Londra 13 (A.A.) — Diş İşleri Bakanlarının İşlerini hazırlamalı üzere Bakan muavinleri fiyatından toplantılar yapılmaktadır.
Dış Bakanlan muavinleri dünkü top lûntılarmda konferansta tetkik edilecek meselelerin yalnız Potsdam tebliğinin esas fasıllarını teşkil eden sulh andiaşmalannın hazırlanması işinden İbaret kalmaması kararma varmışlardır. Konferans çalışmalarını bitirinceye kadar gündemine başka meseleler de alınabilecektir.
Öğrenildiğine göre, peyff milletlerle yapılacak andlaşmalardan ayn bir mesele olmakla berabpr Avrupanın nc-lılr yolları meselesi de müzakere edilecektir. 3u Mide mesele yalnız Boğazların statüsüne ve Montreus and taşmasın m tâdiline taftllük etmemekte, aynı zamanda Tuna, Elbe, Rhln ve belki de Klcl ve Süveyş gibi büyük su yollarına da şamil bulunmaktadır.
Bazı müşahitler konferans gündt-mlni kati bir «eklide tafbit etmenin ciddi müşküller çıkarabileceğini tahmin ediyorlar.
İngiliz ve Amerikalılar Italyan meselesinin diğerlerinden ayrı olarak
Rusya ile Romanya arasındaki anlaşma Moskovadaimzalandı Sovyetler, Romanya’ya İktisadî tavizlerde bulundular, iki taraf kültürde işbirliği yapacak
Londra 13 (R.) — Romanya Başbakanı B. Grozaıun riyasetinde Mos-kovaya giden Rumen heyeti İle Sovyet Rusya hükümeti araımda bir takım anlaşmalar akdedilmiştir
Bu anlaşmalara göre, Sovyet Rusya hükümeti, Romanyaya 150,000 ton buğday ve 150,000 ton mısır verecektir. Romanya bu mısır ve buğdayları 1940 - 1947 yılında yüzde be? faizle aynen ödeyecektir.
Sovyet Rusya hükümeti. Rus İşgal ordularının Romanyadan daha az buğday ve yiyecek almalarına muva-
fakat ve Romanyanın kendisine ödeyeceği tazminat miktarını indirmeği kabul etmiştir.
Varılan anlaşmaya yöre, Sovvet Rusya, bütün Rumen demli yolu haclarını Romanyaya İade edecek, bundan başka Romanyaya vereceği vagon ve lokomotif miktarım arttıracak, el koymuş olduğu Rumen ticaret filosundan bir kısmını da geri verecektir.
Romanya ve Sovyet Rusya hükû metler! kültür sahasında İş birliği yapacaklardır.
INGİLİZ İSÇİ KONGRESİNDE
Amerika murahhası, Sovyet sendikalarını şiddetle tenkid etti
Londra 13 (AA.) — Blackpool'dai İşç! birlikleri kongresinde büyük heyecan uyandıran beyanatı sırasında, Amerikan işçi federasyonu temsilcisi George Many, kendi ve arkadaşlarının, Sovyet Birliği İle kahraman Rus milletine karşı duydukları saygı ve minnet hislerinde ısrar etmekle beraber. fevkalâde şiddetli cümlelerle, Sovyet sendikalarının mahiyetin! tenkit etmiş ve şöyle demiştir;
Sovyet sendikaları, her ne kadar kendilerinin İşçiler adına söz söyle- ■
meğe yetkili olduklarını .ddıa ediyorlarsa da, hakikatte bunlar Sovyet hükümetini temsil etmekle, hattâ işçilerin menfaatleri bozulacak olsa bile, mutlak Sovyet hükümetini desteklemekte ve serbes meslek sahibi milyonlarca köylü, İşçi ve >uşka İnsanların bllkuvve esaret vt kölelik altında kaimeyle neticelenen kara listeler! ve toplanma kamplarının mevcudiyetini faaliyetle (asvlbeyle-mektedlrler.
Japonyada intihar salgını arttı
Tojo iyileşiyor, Kara Ejderha cemiyetinin yedi büyük şefi yakalandı
Londra 13 (R.) — İntihara teşebbüs eden eski Japon başbakanı General Tojo, Amerikalılar tarafından kan plâzması ve Penlcllllne İle tedavi edilmektedir. Dün yaralıya üçüncü defa olarak kan verilmiştir. Sıhhi vaziyetinin salâha yüz tuttuğu bu sabah Tokyodan bildiril iniştir.
Japonya’da intihar salgını
Nevyork 13 (R.) — Tokyodan bildirildiğine göre, son günler İçinde Japoııyada bir İntihar salgını göze çarpmaktadır. Hayatlarına son verenler arasında Japon kumandanlarından . Mareşal Fujaml bulunmaktadır. Mareşal Fujaml Filıplnlerde başkumandanlık yapmıştı.
Japon İmparatorluk ge_el karargâhını* irtibat subayı olan albay Ol-
domari, bugün karısını ;e kızım za birledikten sonra İntihar ederes ölüm derecesinde yaralanmıştır.
Shimada yakalandı, kara ejderha dağıtılacak
Tokyo 12 (SUİSi — Amerikan askeri inzibatı, bugün Pearl E.orbour’a karşı yapılan taarruzun plânlarını hazırlamış olan eşk! Deniz Bakam Amiral Shlmacta"yı tevkir etmiştir.
Shimada’yı, Tojo'yu tevkif eden aynı Amerikan sabayı yakalamıştır. 61 yaşında olan amiral, hiçbir mukavemet göstermeden teslim olmuştur.
General Mac Arthur tarafından hazırlanan listede harb mücrimi olarak zikredilmiş otan diğer birçok Japon kabinesi âzası esasen yakalanarak hapsedilmiştir.
(Arkası sahife 2; sütun 6 da)
müzakere edilmesin! arzu t yortar.
Bununla beraber Rusyanır, Romanya. Macaristan ve Bulgarlstanda şimdi mevcut rejimlerin, Ingiltere, Amerika ve diğer devletlere kabul ettirmeğe muvaffak ve bu îşde kendisini tatmin edilmiş görmezşe İtalyaya ait müzakereleri yavaşlatmağa çalışıp çalışınıyacağı sorulmaktadır.
Londra 13 (USİS) — Ajans haberlerine göre Fransa İtalyadan isteklerini sarih bir şekilde konseye bildirmiştir. Bıı istekler bazı küçük arazi tashihlerinden ve prensip meselesi olarak bazı tazminattan İbarettir.
Keza, ajans haberlerine göre Yunanistan, Yugoslavya ve İtalya temsilcilerinin fikri daha sonra alınacaktır. •
Anlaşmazlıklardan endişeye mahal yok
New-York 13 (R> — Yazmış olduğu bir makalede, liberal «Star, eazetesi Londra konferansı espasında Müttefikler orasındaki anlaşmazlıklardan dolayı endişeye düşmeğe mahal olmadığını, aralarındaki bağların kuvvetli bulunduğunu ve bunların her sadmeye mukavemet edebileceğini bildirmiştir.
Sahife 2
AHŞAM
SÜZÜN GELİŞİ
Harman
P debî faaliyetin asıl dergilerde cereyan ettiğini »öyleyen ar. ■L* kadaşınuz Resai Eriş son günlerde dergilerimizin de bir buhran devri geçirdiğini yazıyor. Doğrudur. Bizde edebi dergiler ya b.İTd®nbirc edebiyat, meraklı okuyucunun taklbetmek.
te güçlük çekeceği bir canlılık alır, yahut da hiç kalmaz. İnsan sevdiği «ftrgilerin birer birer ortadan kayboluşlarına acınır du. ' nır.
Şimdi hiç bir dergi kalmamış değildir. Devamlı olarak çıkmak sırrını bulmuş dergiler yine çıkıyor. Fakat insana bir edebî dergi yok hissini verdiren şey bu dergilerin Uman zaman, hakiki edebiyatçıya, hakikî sanat veya fikir adamına yer vermekten »i. yade yazmak meraklısı eşe dosta yer vererek mânâsız bir hale gelmeleridir Aylardan ve aylardan sonra koca dergide ancak bir güze'ce şiir veya iki manalı fıkra çıkacak diye o derginin peşinde koşmak hayli yorucu bir iştir. Arada bir genç grupların çıkar, dığı iki sayılık dergilerin dikkate değer yazılarını avlamak talihe bakar. Gazete yayınlarına karışan edebiyatı, fikri dikkatle kova, lanıak herkes için hemen hemen mümkün değildir
Bu durum insanda her ay gazetelerde, dergilerde çıkan mâ. nalı yazılan, güzel şiirleri bir araya topliyan bir dergi bulabilmek arzusunu uyandırıyor. Netekim Amcrikalılann 24 üncü yılım süren ve bütün dünyada okluğu gibi bizde de çok tutulan «The Rcader’s Digestn dergisinin muvaffakiyeti, her ay Amerikan gazete ve dergilerinde çıkan 30 kadar dikkate değer yazıyı ya aynen yahut kısaltarak bir kitapçık içinde toplamasından İbarettir.
Bizde de aynı ihtiyacı karşılamak üzere «Harman» adında bir dergi yayınlandığını elime geçen 8 inci sayısından farkettlm. Amerikalı benzerine nispetle gerek sahife sayısı, gerek basılışı bakımından son derece fakir olan bu dergi takibettiğî gaye bakımından muvaffakiyet yolundadır Dergilerden topladığı şiirlerin hepsi güzel, 18 küçük sahifesine sığdırdığı geçen ayın yayanından toplanmış yazılar okunmaya değer yazılardır.
tmkân oka da sahifeîerinr arttırabilse, biraz reklâm yapsa, basılmasına ve sahife tertibine biraz daha dikkat edilse, hele ya. zılarda tertip yanlışı olmasın diye bir de musahhih kullansa bu derginin yayınlanmtz arasında ön safa geçlvermesi öyle sanıyo. rom kİ işten bile değildir. Çünkü bir ihtiyacı karşılıyacaktır.
Şevket Rado
Memurlara ikramiye
Boğaziçinde bir cesed
Maliye Bakanlığı yeni bir kanun tasarısı hazırlıyor
Mahir’in cesedi morga kaldırıldı
Amerika, Ingiltereye ikrazda bulunacak
B- Truman, bu ikrazın sosyalizmin yayılmasına yarayacağı iddialarını mânâsız buluyor
Washlngton 13 (AA.) — Rcuter ajansının özel muhabiri bildiriyor:
İnglltereye yapılacag büyük ölçüde bir İkrazın, sosyalistliğin taammümüne yardım edeceği yolundaki iddiayı «mânâsız bir muhakeme» olarak tavsif eden Başkan Truman’m bu sözleri İngiliz mail heyetine mensup mahfillerde memnuniyetle karşılanmıştır.
Bu beyanatın balen cereyan etmekte olan tngiUz - Amerikan mil-zakert terindeki samimiyet havasım devam ettirecek mahiyette bulunduğuna İşaret etmektedir.
Diğer taraftan bu beyanatın, se-çi m terdeki İşçi zaferlndenbcrl Başkan Trumanın İngllteredekl nütûmet değişikliği hakkında doğrudan doğruya yaptığı İlk mütalâa olduğu belirtilmektedir.
Başkan Truman bu beyanatlle kongrenin cumhuriyetçi üyeleri tarafından İsrarla İleri sürülen bazı iddialara cevap vermek istemiştir. Bu üyelere göre, İngllterenln kalkınmacına yardım İçin yapılacak büyük ölçüde bir Amerikan İkrazı muhafazakârların iktidara geçmeleri ihtimalini ortadan kaldıracaktır.
Sosyalistlik Amerikalılar m serbes teşebbüs zihniyetlerine ay kın bulunduğundan Birleşik Amerikanın böyle bir temayüle yardım etmemesi lâ-zımgeldlğl İleri sürülmektedir.
Lord Halifax’ın beyanatı
Woshlngton 12 (A.A.) — İngiltere büyük elçisi ve İngiliz ticaret ve maliye heyeti şefi Lord Halifaz bugün zafer gününden beri yapılan basın toplantılarının en büyüğünde beyanatta bulunarak demiştir kİ;
«Amerlkadan, Amerikan menfaatlerine ve dünya menfaatine uygun olmayan yardim taleplerinde, bulunmağa asla niyetimiz yoktur. Diğer taraftan yerine getlremlyeceğimb taahhütlere de girmek istemiyoruz.»
Lord Hallfax İngiltere savaşı yıldönümünün bir kaç güne kadar kutlanacağını bildirdikten sonra şunları söylemiştir:
■Bu savaşa nasıl kİ. yalnız İngiltere İçin değil, bütün dünya İçin girilmiş İse, burada, WashlnRton'da ce-I reyan etmekte olan bu iktisadi savaşta, doğrudan doğruya ilgili bulunan iki memlekete müteallik olanlardan daha şümullü meseleler ihtiva I etmektedir.»
Üzüm ve incir
Dış satış fiatlerinin tesbiti için müzakereler başladı
13 h*y.ul lu-ta
Ingiliz Başbakanını» nutku
Ankara 12 — Maliye Bakanlığı yeni bir kanun tasarısı hazırlamağa başlamıştır. Muhtelif bakımlardan memurları alâkadar edecek olan bu yeni tasarıya göre:
1 — Memuriyetlerde bulundukları sırada bir veya bir kaç yabancı dil öğrenen memurlara ikramiye verilecektir.
2 — Barem derecelerine göre yükselecek memurların yetkilerinin ne şekilde tâyin edileceği bir nizamname ile tesbit edilecektir
Öğrendiğime göre Maliye Bakanlığı bu nizamnameyi de hazırlamağa başlamıştır. Bu nizamnameye göre, her memurun meslek bilgisi, ( aşan derecesi yılda 1 defa ve aralık ayinin sonunda kanaat belgesi İle tesblt edilerek memurun gizil dosyasında saklanacaktır. Bîr memur hakkında kanaat bel geri vazacak âmirin, memurla birlikte aynı dairede altı ay çalışmış olması lâzım geldiğine dair de nizamnamede madde «ardır.
Dün Kireçbumu İle Kefeli arasındaki sahilde bir erkek cesedi bulunmuştur. Keyfiyet bir taraltan Sarıyer savcılığına, diğer taraftan da Adalet doktorluğuna bi'dlrllmlştlr Cesedin dört gündenberf denizde kaldığı anlaşılmış ve elbisesinin ceplerinden çıkan bazı evrakı», bunun Mahir adında bir genç o'duğu. Klreç-bumunda oturan Şükrü ile bir sandal gezintisi yaparlarken, sandalın devrllmesfle denize düştüğü öğrenilmiştir.
Adalet doktorluğu cesedin morga kaldırılmasına lüzum görmüştür. Ceset dün araba ile morga kaldırılmıştır. Mahirin hakikaten kazaen denize düşerek mİ, yoksa öldürüldükten sonra mı denize atıldığı araştırılmaktadır. -
Cumhur Başkanlığı hususî kalem müdürlüğü
Ankara 12 — Süreyya Anderi. man'ın Dışişleri Bakanlığına ia. desi üzerine Cumhur Başkanlığı hususî kah m müdürlüğüne aynı kalem kâtiplerinden Hahdun Derin'in tâyini yüksek tasdika İktiran etmiştir.
Bayındırlık Bakanı bugün Ankara’ya dönüyor
İzmir 12 (A.A.) — Dün Ay_ dın’a gitmiş olan Bayındırlık Bakanı akşam İzmir’e dönmüş, tür. Bakan yarın uçakla Anka, ra’ya dönecektir.
Ankara 12 — Yeni üzüm ve incir mahsulünün dış satış fiat. lerinin tesbiti İçin bugün Ticaret Bakanlığında B Raif Karadeni. zin başkanlığında bir toplantı yapılmıştır. Bir kaç gün devam edecek olan bu toplantıda konuşulacak konular arasında üzüm stok vaziyeti, dahilî istihlâk, în_ gilizlerin yeni ü2üm mahsulü için fiat ve miktar teklifleri, di. ğ?r memleketlere yapılacak üzüm satışı, Jç piyasa fiatierl. hükümetin Iç piyasa fıatlerine müdahalesine lüzum olup olmadığı gibi üzüm etrafında karata bağlanması icabeden muhtelif tetkik mevzuları vardır
Bugünkü toplantıda Ticaret Bakanlığının ilgili memurları, istihsal bökelerinden gelen temsilciler, Manisa müstahsilleri adına Millet Vekili B. Hikmet Bayur ile daha bazı Millet Ve. killeri hazır bulunmuşlardır.
Bombanın atıldığı yerde toprak kaynamış ve erimiştir
Washington 13 (AA..) — Atom bombasının ilk atıldığı yer olan Os-kııra'yı perşembe günü ziyaret eden mütehassıslar gördüklerini şöyle anlatıyorlar:
İnfilâk o derece şiddetli bir hararet vücuda getirmiştir kİ arzın kabusu 800 metrelik bir daire dahilindeki bir sahada erimiş ve kaynamıştır. Bütün bu sahada toprak cam gibi parlak ve yeşilimsi bir renk almış tır. Bu yanmış bölgenin dışında bir kilometrelik bir daire dahilinde tamamen harap olmuş bir bölge bulunmaktadır.
Gazetelerin muhabirleri yanlarına bu erimiş topraktan birer miktar almışlardır. Bu suretle bu toprakların tehlikeli hiç bir radyo aktlvltesl olmadıkını ispat etmek istemişlerdir.
(Baş tarafı 1 inci sahifede)
Avrupada kışın ıstırap hüküm sürecek
Bütün dünyanın aynı vaziyette olduğunu ve bu şeraitin kısa tü zaman İçinde düzetmlyeceğlnl iriliyoruz. Bu kı? Avrupada büyük bir ıctırabın hüküm. süreceği muhakkakta. Vaziyetimiz cok kolay olmıyacaktır Yakın bir İstikbalde geniş salâh eserler! beklemiyorum. Mesken eksik İlgini birkaç aydan evvel ıslah edemeyiz Giyecek ve ev eşyası stoklarının da çok düşüktür.
Bütün bunları hükümet adına birer mazeret teşkil etsin diye söylemiyorum. Sadece vakaları hakikatte oldukları plbl sîzlere bildirmeğe çalışıyorum.
Bu şartlar altında hiçbir hükümet kendi İstediklerini ve sîzlerin kendisinden beklediklerinizi tamamlle tahakkuk ettiremez.
tşç! pa-tisl siyasetinin prensiplerini tatbıka çalışıyoruz. Bu siyaset uzun senelerdenberi tasvibedllmlştlr. Mamafih, biliyoruz kİ, harb arkasında bir nefret mirası bırakmıştır Gene biliyoruz kİ. şimdiye kadar hiçbir harb münasebetleri bu harb kadar tahri-betmem'şUr
Karşılıklı anlayış dünya güvenliğinin temel taşı
Avrupa meselelerinin haili kolay bir İş değildir Ve bu adalarda oturan btzler için, seneler boymva mütecavizin boyunduruğu altında yaşamış olan milletlerin hissiyatındaki şiddeti kavramak gûrüı Bu mese’elerln bazıları PotS'lam konferansında halledilmiştir. Ba2i meseleler de Dış İşleri Bakanları konferansında halledilecektir. Fakat bu meselelerin halline varmakta sabırlı olmak gerektir 7e şundan eminiz ki, bu meselelerin hepsi İyi niyetle halledilebilir Bana zaman bırakınız; ben de size mev-cudolanı vereyim.
Bu meseleler iyi niyeti lcabetttlrir ve büyük devletler arasında karşılıklı İyi bir anlayış dünya güvenliğinin temel taşıdır. Geriye baktığımız zaman harbin korkunç tahribatını ve istikbale baktığıma, zaman d' bir harbin sebebolablleceği feci imkânları görüyor ve o vakit milletler arasında mevcut bazı kaırga sebeplerinin ne kadar küçük ve mânâsız »Jduğunu anlıyoruz.
Orta Şark kaynaşan bir karışıklık bölgesi
Maalesef Orta Şark henüz İçten kaynaşan bir ' ışıklık bölgesidir. Uzak Doğu. Japon tecavüzünden sonra baştan b^şa tekrar kurulmak mecburiyetindedir. "Tindi star da muhtar bir hükümet kurulması neseleslnin de halli icabetmektedir.
İşçi hükümeti bu meselelere büyük bir ehemmiyet atfetmektedir.
Güçlükler, en kısa yolu seçmekle
ortadan Kaldırıfau mHy«. nea kadın ve erkeğin İstikbali mes.teslis uğraşıyor uz, Bellibaşb meseleler ancak milletler arajsını'a karşılıklı bir anlayış ..llınlyeUle *ıaı'edilebilir.
Dünya barışı
Dünya barışı, ne (.u« kuvvetli olurlarsa olsunlar, büyük devletlerin kuvvetiie tesis edilemez, t'Acr sulhun iki harb arasında bir fâsıladan başka bir mânaya ' Imesı isteniyorsa insanların hissiyat» değişmelidir.
Bize rehberlik edec^K olan prensipler milletler arasında karşılıklı mıi-ı asebetlere nacaktır Biliyoruz kİ, bizim efahırnız başkalarının refahına bağlıdır.
Demokrasi nedir?
B Atllee, Ödünç verme ve Kiralama kanununun lağvından ve Ingiltere ile Birleşik Amerika arasında yapılmakta olan rr.li re İktisadi müzakerelerden oahsettiklen s« nra demokrasiden de bahsetmiş ve demiştir kİ:
«Bazı memleketlerde bu kciımenln kendine mahsus öir şekilde kullanıldığını örüyoruz Demokrasi sadece bir çoğunluk hükûmr ildir. Fakat azınlığın haki .-.rina riayet eden bir çoğunluk hükümetidir Demokrasi çoğunluk isteğinin nâklm olması demektir. Ancaa azınlığın görüşleri de kendini ifade imkânını bulmalıdır. Azınlığın fikri"! ifa le imkânını bulamadığı yerde demokrasi yok demektir.»
M. Attiee, sözler: şoyie bitirmiştir:
«Yeni dünyada yaşamakta olduğumuzu unutmuyoruz, atom cumbasının da gösterdiği »,.bl, narb içindeki ilmi gelişmeler ahlâki hissiyatın gelişi seyrint geride bırakmıştır Eğer şimdi, İnsanların müşterek menfaatleri bahsinde daha yüksek bir hissiyat tahakkuk ettiremezsek hiç şüphemiz mahvolacağız ve uzuj asırların mahsulü olan terr dr yokolacaktrr, İşte bu sebepledir ki 1911 iarbinin so cunda da ğu gıti^bütün milletleri. harb! ortada:, kaldıracak vî bütün dünyaj. emniyet getirecek bir yasanın bayrağı altında toplanmağa çalışacağız Er.ıln olabilirsiniz kİ. ha-zırlıyablleceğlmlz mekanizma ne kadar mükemmel olursa olsun, ahlâk ve hissiyatın kuvve*' olmadıkça bu mekanizma 'tn--"‘yecekt1r Yeni dünya ılznmı «ı — hükümetler tarafından kun.lamaz; bunun mlüetlv-. rin bizzat emlileri tarafındın kurulması gerektir.»
Bir send.ka toplantısında sû> söy-tiyen İlk hükümet şefi olan M Att-lee, uzun jzun alkışlanmıştır .
M. Attlee’den sonra hemen söz alan kongre başkanı, şun'arı soylemiırtlr:
«Şimdiden işçi hükümetini tenkl-detmemek hususunda bir taahhüde girlşmİveceğiz. Eğer soyllyecek bir şey varsa soyUyeceğiz; fakat İşçi hareketine dahil bulunmıvan kimselerin, hükümete dürüst oLnuyan bir şekilde hücum etmelerine müsaade etmivece-ğiz»
Çubuklu - Kanlıca yolunu kaplıyan ağaç kütükleri
Çubuklu - Kanlıca asfalt yolu üzerinde. civar yerlerden kesilip oraya tasınmış birçok ağaç kütükleri yığılı bulunmakta, geliş ve gidiş! tehlikeli bir şekle koymaktadır. Hattâ matbaamıza müracaat eden bir zat. evvelki gün oradan küçük çocuğiyle geçerken bu kütüklerden birinin devrilmesi üzerine çocuğunun altında kalarak muhakkak bir ölüm tehlikesi atlattığını söyleyerek vücudunda hasıl olan yara ve bereleri göstermiştir. Bu kütükleri bir an evvel kaldırtmak için Beykoz kaymakamlığının ehemmiyetle dikkatini çekeriz.
Trabzon vapurunun getireceği traktör ve otobüsler
Ankara 13 — îsviçreden meni, teketimize Trabzon vapurile zi. ra! kombineler İçin 60 traktör ve Ankara Belediyesi IçK de 8 otobüs gelecektir. Vapur, bu ayın yirmisinde Istanbui limanında bulunacaktır.
Aynî vardım
Ankara 13 (Telefonla) — Haber aldığımıza göre Maliye Ba. kanlığı mail yı] sonuna kadar aynî yardımın para olarak veri, leeeğinî İlgililere bildirmiştir.
Tramvayla kamyon çarpıştı
Vatman İbr ahimin idaresindeki İS numaralı Eminönü - Kurtuluş tramvayı İle Fındıklı odan deposuna alt olup İlyasm İdare ettiği 3180 sayılı kamyon yolda çarpışmışlardır. Tramvayın salıanlığı hasara uğramış İse de yolculara bir şey olmamıştır. Şoför hakkında takibata başlanmıştır. t
Yunanîstana kereste ihraç edilecek
Ankara 12 — Yapı malzeme, sine şiddetle ihtiyacı bulunan Yunanîstana yurdumuzdan ke. reste ihracına müsaade edilmiş, tir. ______________
Alkazar sinemasında yangın
Dün gece Beyoğlunda Alkazar d-nemaşmın İkinci balkonunda yangın çıkmıştır. Derhal itfaiyeye haber verilmiş ve taht» döşeme ile 81 »det kan&pe kısmen yandıktan sonra yangın söndürülmüştür. Yangının seyirciler tarafından gizliden gizliye İçilen sigaranın söndûrlmeden Atılmasından çıktığı anlaşılmıştır.
Valimizin Ankarada temasları
Ankara 13 (Telefonla) — İstanbul Valisi ve Belediye Başka, nı Dr. B. Lûtfl Kırdar burada îst.anbulu alâkadar eden çeşitli meseleler etrafında, bu arada bilhassa su konusu üzerinde temaslarda: bulunmağa başlamış, tır
İki ampul çalmış
Toptoşında Yıldız oteli miifltctlri. müşterilerinden Mehmedln galondan iki ampul çaldığını polise bildirmiş. Mehmet yakalanmış ve çaldığı ampuller cebinde bulunmuştur Hakkında kanuni takibata ba'tenmıştır
Bavyera Başbakanı istifa etti
Munich 13 (A.A.) — Bavyera Başbakanı Frifz Schaeffer Amerikan makamlarına .istifasını vermiş ve mucip sebep olarak. Bavyera’yı Nazllerden temiz'e. meğe memur komitenin, tecrübeleri hâseblle kendilerinden vaz. geçmeyecek olduğu arkadaşlarını İsten uzaklaştırmış olmasını İleri sürmüştür.
Tehditle Yugoslavya lehinde ov toplıyanlar
Roma 13 (A.A.) — Venezla
JuHa'da Müttefikler tarafından yapılan tevkifler hakkında verilen haberlere göre tevkif edilen, ’erln sayısı altıdır. Bu şahıslar Tifo lehinde kaleme aldıkları bir dilekçeyl İmzalatmak Icın tehdit, terde bulunmakla İtham muktedirler.
edil.
Makedonya’da son durum
Japonya’da intihar salgını
Hudutta dolaşan çeteler Yugoslavlardan yardım görüyorlar s
İncir ağacmdan düşerek kolu kırıldı
Kuruçeşmede oturan İbrahim oğlu Mevlût adında biri, dün evinin bahçesindeki İncir ağacına çıkarak ln-clr toplamağa başlamış, bir aralık muvazenesini kaybederek düşmüştür. Mevlûdün kolu kırılmıştır, karalı Beyoğlu hastanesine kaldırılmıştır.
îsvicreden malzeme ihracı serbes
Geme 13 (A.A.) — Federal
konseyi, muhtelif malzemelerin İhracını yasak eden 29/9/1944 tarihli kararnameyi yürürlükten kaldırmıştır.
Makarnadan zehirlenmişler
Bakırköyünde Osmaniye _ hailesinde Cemiyet sokağında Oturan Abdullah kızı GüJizar He oğlu Mehmet akşam yemeğinde ıpakama yedikten sonra zehir, tenme aJâlml göstermişlerdir, Ana oğul Cerrahpaşa hastanesi, ne kaldırılmışlardır.
ma.
Emniyet futbol takımının maçları
Dün Fenerbahçe stadında Emniyet birinci futbol takımı Us İngiliz futbolcuları araamda yapılan maç. Emniyet takımının sıfıra karşı 10 golü ile neticelenmiştir.
Emniyet takımının Fenerbahçe stadındaki bu üstün muvaffakiyetine karşı Şeref stadında yapılan maç İse mağlûbiyette neticelenmiştir. Şeref stadındaki maç Emniyet B takı-mıyte Ortaköy kulübü arasında İdi. Bu maç 3-3 Emniyet; takımının mağlûbiyetlle sona ermiştir
Gözlüğü çalarken
Samoel adında biri dün Kara-köyde Mehmet isminde birinin cebindeki güpeş _.....2” “
larken suc üstü yakalanmış polise teslim edilmiştir.
gözlüğünü ça_ ‘ ' ve
Blum seçimlerde namzetliğini koymıyacak
Paris 13 (ÜSİ8) — Fransız sosyalist partisi gene) sekreteri M Danlel Maye, dûn eski Başbakan ve parti lideri M. I>on BlunTun 21 ekim tarihinde yapılacak umumi seçimlerde namzetliğini koymıyacağını bildirmiştir.
Londra 12 (AA.) — Yunan - Yugoslav hudut meselesi hakkında dört büyük devlet tarafından tahkikat açılması meselesi askıda bulunmakla beraber. Londra’da yetkili mahfiller Makedonya’dan gelen İtimada değer haberlere nazaran durumun şu merkezde olduğunu İddia etmektedirler:
Hududun Yunanistan tarafı sakindir ve burada İktisadi şartlar nispeten memnunluk verici mahiyettedir. 5u bölgede Slav dili ku'iaı.an halk.( zulüm edildiği hakkında yayılan haberler kaba birer mübalâğadan İbarettir. Yurıanldann silâhlı ayaklanmalara başvurdukları iddiası asilsizdir. Hakikat şudur ki hudut boyunda dolaşan silâhlı çeteler, teşkilâtlarının lâğvı sırasında sllâhterile beraber hududu gecen müfrit Elascılar tarafından takviye edilen Şiarlardan müteşekkildir. Bu silâhlı haydutların Yd-goslavlardan faal surette yardım gördüklerine dair bariz deliller mevcuttur. Yugolav hudut muhafızları Yunan aleyhtarı hislerini saklamaya bile lüzum görmemektedirler. -
Nihayet yapılan bazı tahkikat neticesinde hududun Yunanistan tarafında ve hattâ Slav dili kullanan halk arasında dahi muhtar bir Makedonya arzusunun mevcut olmadığı anlaşılmıştır.
Kızgın külden evin kaplamaları tutuştu
Dün Tovşantaçındn, Kalaycı Şevki sokağında 3 > numaralı ahşap evin kaplamaları, komşular tarafından sokağa atılan kızpın ktıl ile ateş almış ve itfaiye gelinciye kadar kom-• (yuların yasdımJte söndür ölmüştür.
Tramvaydan düştü
Evüpte oturan 13 yaşında Mehmet AH oğlu Raif dün Edir. nekapıda tramvaya atlarken muvazenesini kaybederek düşmüş römork altında sağ ayağından ağırca yaralanmıştır. Yaralı Cer. rahpaşa hastanesine kaldırılmıştır.
Kuduz bir çakal 18 kc yüiyü ısırdı
Bahçe 12 (A.A.) — Dün
_____________________________Os ı manlye’de kuduz bir çakal civar . köylere saldırarak Gebeli, Faki ■ uşağı, Akyar ve Osmaniye’nin i Hacı OsmanlI mahallesinde ikisi ı kadın, on altısı erkek olmak Üze. . re on sekiz kişiyi ısırmıştır. Ya . ralılar derhal İstanbul’a sevke-dilmiştlr. Çakal öldürülmüştür.
(Baş tarafı 1 inci sahifede)
General Mac Arthur «Kart» Ejderha.» adı ile tanınan mesnur gizli Japon teşkilâtının 2 bû/'i>4 («l’ı»ln tevkifini ve asıl teşkilâtın dSıtılmasın} emretmiştir Japonlar bu teşkilâtın esasen ağustos ayında âpvedilmiş olduğunu İddia etmektedirler
Londra 13 (R ı — Girit tenon «Kara Ejderha» cemiyetinin vedl büyük şeti Amerikalılar tarafından tevkif edilmiştir.
Cenup Doğudaki bütün Janonlar teslim oldu Londra 13 fR.) — Cemin Doğu As-yada bulunan tekmil ,)ncor> kuvvetleri teslim olmuşlardır
şimdi Hon? Kong’da huiünân Japonların teslim merasim' hazırlan-tnalctadıı*. Hong Konca tsglllz kuvvetleri varmışlardır
Amiral Fraserln Hong Kvng’a gelmek üzere bulunduğu bildirilmektedir. ,
Suc üstünde yakalandı Sabıkalılardan Diyamandi adında biri dün Tahtakaleşje Aile bahçesinde oturan Abdülkadif oğlu Mustafanin yanma sokula. rak cebindeki 25 lirayı çalarken suc, üstü yaka’anmıs ve polise . tesl'm edilmiştir.
Halk, Ingîliz harb gemilerînî gezebilecek Cumarttesi günü Irak Kıral naibini getirecek olan İngiliz Alaz kruvazörü ve bu gemiye refakat edççek olan Mhin ve Meteor muhripleri, İstanbul; da bulundukları müddetçe her gün saat 14 ten 16,30 a kadar halk larsj* fin d an gezilebilecektir. Gemiler yalnız 18 eylül salı günü gezüemlyecektlr.
Acı bir kayıp*
Emekli kurmay tuğbav Neşet Bora, tedavi edilmekte bulunduğu Gurup* hastanesi Üçüncü Dahiliye kliniğinde dün akşam hayata ;ör.'cr!n! kapamıştır. Cenazesi yarınki cuma günü hastaneden kaldırılacak Ve cenaze namazı öğle vakti Bayezit camisinde kılındıktan sonra Bebekteki aile kabrinde Hakkın rahmetine tevdi edilecektir. .
13 Eylül 1045
AJSŞXN>
Sabite 3
AKŞAMDAN AKŞAMA
Bizim iktisat plânımız
. nedir?
Radyolardan öğrendiğimize gö_ r», Amerika, doğrudan doğruya «cılkın kullanmasına mahsiM bekinil istihsalâtınui yiizde dok. sanını iç piyasasında istihlâk edebilirmiş. Makine ve demir sa. n.ayij mamullerinin de ancak ytizde ellisini kendi hudutları içinde kullanırmış.
Geri kalan yüzde onla, yüzde elliyi dışarı satmalıymış ki, fab, ri kakın kapatarak, insanlarını işsizliğe düşürmesin...
Bir bakıma hayırlı bir ista(is. tik: O makinelere ve demir ma. mıiİlerine geri kalmış memleket, lerin ne kadar ihtiyacı var. Ka. bil olsa da mübadele yolile bir haylisini edinsek,
Anglo Sakson memleketleri, iktisat sahasında ne yapmak is. tediklerini her gün daha vazıh, laşt ırmağa doğru cehtediyorlar. Sık sık tasladığımız bu kabil is. tatistikler de o şuurun, o cehdin bir ifadesidir.
*•*
Harbden ewcl de. Almanya, ne yapmak istediğini biliyordu: «Varalım yağ yemiydim de top yapalım!» cümlesi Nazi plânlı ikt'sadrnın remzidir. Keza Rus. yanın beş senelik programları meşhurdu. Esasen sosyalizm ve komünizm plânlı iktisatsız ola. maz. Dünyanın bugünkü mo. dem memleketleri, sosyalizme, komünizme sapmamış dahi bulunsalar. iktisadı başı boş bı. rakmamağa, bir rota çizmeğe mecburlardır.
Bizimki gibi «devletçi» bir mem'eket de iktisat plânına sahip olmalıdır. Ve cihette o plân bizde de var. Bir şeyler tasarlanıyor. tatbiki arzu ediliyor. Fa. kat kâh liberal, kâh tek elden ve sıkı tatb'kat'a karşılaştığımız' için, tasarıların hayata konuluşu bir üslûp üzere olamıyor; bunu her günkü tecrübelerimizle anlıyoruz,
Mevcut plânlar her neyse, o iş. ler'e yakından ilgili şahsiyetlerin kafalarında ve kasa’armda saklı olsa gerektir. Ben gazeteci, sîz fnhrikacı. o yüksek memur, be. riki ustabaşı memleketimizin su Beriki seneler içinde nasıl bir iktisat siyaseti takibedeceğini bilemiyoruz,
— İthalât eşyasına ihtiyacı, mız var. Artık alamıyoruz. Daha da alamıyacağız galiba, çünkü dövizimiz tükendi. Altınlarımızı harcayamayız, İlle ihracat yap. malıyız. İhracat için de o tarz mallarımızı ucuza istihsal etme, miz lâzım. Ucuza maletmek me. Kelesine gelince, bunda, hepimizin, büyüğümüzden küçüğümü, ce kadar üzerlerimize düşecek vazifeler vardır. Onlar da şunlar. 4ır„.
— Nelerdir?
Plânlı iktisadın tatbik edildiği memleketlerde, bu gibi »neler, dir?» in cevabını sokaktaki satı. cılar, denizdeki balıkçılar, mek. tepteki çocuklar, ocak başındaki hizmetçiler, tarladaki rencberieı ve dağlardaki sığırtmaçlar hülâsa herkes harcıâlem fikirler halinde benimsemiştir: milli idealler ha. ünde sindirmiştir. Bundan da cidden amelî neticeler c'de cdi. lir. Oraların iktisat gemisi, çark, çısından lostramosuna kadar her uzvu işini benimsemiş bir vapura benzer. Bizim şimdiki halimiz İse, bir yelken gemisini andırıyor; çoğumuzun biribirimizden haberimiz yok: — Hele bir rüzgâr essin, gemi bir tarafa doğru gider elbette,,. Müphem şekilde: «Millî sanayi, modem ziraat» di. yarına gitmeği diliyoruz. Amma, orası hangi efsanevî yerdir? Ora. ya nasıl, hangi yoldan ve hangi rüzgârlarla gidilir? Bizlerin fert fert hepimizin bu amaca gayret sarfetmemiz lâzım gelmez mi? Katiyen bilmiyoruz Geminin ba. zı Itımbuzlanndan hamiyet veya menfaat veya vazife küreklerini uzatanlarımız var. Rotayı görmeden, diğer kürekçilerin faali, yetinden haberdar olmadan hamle ediyorlar. Ettikleri ham. İçler İsabetli midir? Bcvhude midir? Akıntıya kürek çekmek mİ. dir? Matlup ve mantıkî istika, metin aksine gayret midir? Asla farkında değiliz.
Kısacası:
Hepimizin zihin i'c idrâk, dille İkrar, kalb ile tasdik edeceğimiz uğrunda şuurlu ve samimî gay. ret lor ^atfedeceğimiz bir millî iktisat olanına ihtiyacımız vardır. En yüksek millî iktisat plânımız, en malûm m:r» hakikatlerimiz arasına girmelidir.
(Vâ . Nü)
ŞEHİR HABERLERİ
Istanbulun imar işleri
Vali, Ankara’da bu meseleyi de görüşecek
Vilâyet ve Belediyeye ait işler için Ankaraya giden Vali ve Be. tediye Reisi Dr, Lûtfj. Kırdar'ın yarın şehrimize dönmesi beklenmektedir. Dr Lûtfı Kırdar'ın Ankarada meşgul olacağı İşler arasında sulh devresinde Istan, bulda başbyacak olan geniş öl. çüdekl imar hareket ve faaliyetlerine dair hükümetle temas et. mek noktası da mühim bir yer işgal ediyor,
tstanbulun iman için başlıca iki büyük proje vardır. Bunun birisi şehrin beş yüzüncü fetih yıldönümü münasebetile şehirde yapılacak büyük İmar işleridir. Buna ait projenin tahakkuk ede. bilmesi için Belediye bütçesi ve gelirleri kâfi gelmediğinden gere, ken tahsisat mutlaka devlet büt. çesinden temin edilecektir.
Mütehassıslar, bunun için 130 milyon liraya ihtiyaç görüyorlar. Devletin bu parayı ne zaman bu. na ayıracağı belli değildir. Diğer proje de şehircilik mütehassısı B, Prost'un hazırlayıp tasdik edilen ve Belediye bütçesile ba. sarılacak olan imar plânıdır. Harb senelerinde İmar faaliyet, leri hemen hemen durduğundan sulh devresinde imar işlerini hızlandırmak İçin plânın tatbikine geçilmek zarureti olacaktır. Fa. kat eldeki bazı kanunlar, bilhassa Yapı ve yollar kanunundaki bazı hükümler bugünkü ihtiyaç, lan karşılamadığından Belediye şehirdeki İmar hareketlerini ko. taylaştıracak esaslar dâhilinde vapı ve yollar kanununun tadi. lint istemis ve bu hususta bir de proje hazırlamıştır.
Bu projede kanunun hangi kı. sımlarının tadil edilmesi lâzım geldiği izah edilmiş ve buna ait bir de esbabı mucibe lâyihası ilâ. ve edilmiştir. Vali,, kanunda tadili lâzım gelen noktalar hakkmdaki Belediye teklifini de Ankaraya götürmüştür. Bu hususta alâkaTı Vekâ’etlere izahat verecektir.
Kari ınektnhu
Aynalıçeşmedeki çöp sandığında üreyen sinekler
—■—
Beyoğlu Aynabçeşme Duraç sokağında Belediyenin koymuş olduğu çöp sandığında üreyen binlerce sinek ve hasıl olan pis kokudan çok muztaribiz. Bu çöp sandığının İçi her gün bin bir çeşit çöp ve kavun karpuz kabuk, farile dolmaktadır. Sıtma, tifo gibi sari hastalıklardan ko. ranmak için bu sandığın ev. terimizin bulunduğu mahal, den kaldırılarak hail bir ar. saya naklini Belediyemizden ehemmiyetle rica ederim,
A.
__________
Adliyede terfi ve tâyinler
Ankara 12 — Adalet Bakanlığının hasırladığı geniş bir terfi listesi bugün yüksek tasdlka İktiran etmiştir. Bu listeye göre Balıkesir ağır ceza mahkemesi başkanı Lûtfi Tan, Bursa hukuk yargıcı Lûtfi Toker, İzmir Milli korunma mahkemesi başkanı Halife Evrenin maaşları 100 er, birinci sınıf müfettiş Ceydet Özer. Kastamonu savcısı Tevflk Dlnçel, Ankara ticaret mahkemesi başkanı Kâmil Coşkunoğ-lunıızı maaşları 90 ar, Sivas ağır Seza yargıcı Gültekin Onay. Ödemiş ağır ceza mahkemesi yargıcı Sıtkı Yusuf-oğlu. Eskişehir ağır ceza başkanı Kânı Ertuğ, Gerede hukuk yargıcı Muhlis Sevinin maaşları 80 er liraya yükseltilmiştir,
Nakledilenler - şunlardır: Samsun ağır ceza başkanlığına Çorum ağır ceza mahkemesi başkanı Hakkı Özte-kln, Çanını & eezr. mahkemesi başkanlığına Mardin ağır ceza mahkemesi başkam Hilmi Güler. Diyarbakır nğlr ceZa mahkemesi başkanlığına Kars ağır ceza mahkemesi başkanı Kemal Sorguç tâyin edilmişlerdir.
★ Eminönü beledtyc mevki hekimi doktor B. Refik Bakter Kıımkapı na-, hlyesl belediye mevki hekimliğine ı naklen lâyln edilmiştir. |
Ofisin kauçukları
Bakanlık peyderpey piyasaya çıkarılmasını emretti
Ticaret Bakanlığı Ticaret ofisine elindeki kauçukları peyderpey piyasaya çıkarmasını bildirmiştir, şimdiki halde Ofisin elinde memleketin 1,5 -2 yıllık ihtiyacına tekabül edecek 300 ton kadar muhtelif cins kauçuk mevcuttur. Kauçukların bir kısırının Halleri çok ucuz, bir kısmının İse pahalı-cadır. Bu fiatler paçal yapılarak bir ortalama fi at tesblt edilecek ve satış bu fiat üzerinden yapılacaktır.
Diğer taraftan Amerıkadan bugünlerde 50 ton kauçuk gelecektir.
İç yağlarla kuyruk fiatleri düştü
Bir ay kadar evvel efe fiatlerlnin bir miktar ucuzlaması üzerine İ«J yağlar! 1 e kuyruk fiatleri de düşmüştür. Evvelce et Hallerinden farklı ve pahalı olarak satılan kuyruk yağı bugün etlerle aynı flattedlr. İç yağları toptan 120. perakende 140 kuruşa satılıyor. Piyasada diğer cins yağların bol oluşu İç yağına bir müddet evvel gösterilen rağbeti azaltmıştır. Geçen yıl bu mevsimde eritilmiş İç yağları 100 kuruşa müşteri bulamazken serbest zeytinyağı satışlarının durdurulduğa sıralarda kilosu 250 kuruştan satılmıştı. Kışın İç yağı fiatlerlnin bir miktar artacağı tahmin edildiğinden, mal sahipleri İçyağlarını eriterek muhafaza etmek yolunu tutmaktadırlar.
Bir Belçika ticaret heyeti ekim başındâ geliyor
Belçika İle memleketimiz arasında ticari temasların gelişmesi için Belçikalılar memleketimiz tacirlerine müracaatta bulunmaktadırlar. Aldığımız malûmata göre yan resmî bir Belçika ticaret heyeti önümüzdeki ayın başında memleketimize gelecek ve Türk - Belçika ticaretini tanzim etmek içLn görüşmeler yapacaktır.
Belçika bize bilhassa makine ve mensucat vermek istemektedir.
Hububattan alınacak devlet hissesi indirilecek
Müstahsili memnun etmek maksa-ölle şimdiye kadar mahsulün yüzde 10 u nispetinde alınmakta olan hububat devlet hisseleri bir miktar daha indirilecektir. Bu indirmede bu sene eksik olan hububat rekoltesi nazarı itibara alınmıştır.
Yapılacak indirme rekoltenin eksikliğini karşılayacaktır. Hububattan alınacak devlet hissesinin yüzde 5 -7.5 nispetinde olacağı söylenmektedir.
Lâstik alacak otomobil ve kamyonlar
Vilâyet dağıtma heyetinden:
1 — 2609. 2221, 2787, 2730, 2072, 2066, 2043. 2748, 2639, 2235, 2491, 1766, 2744, 2833, 2335, 2767, 2578, 2747, 2770, 4048, 2783, 2682, 2861, 2128, 1533, 2808, 2865. 1731. 15)93, 2854 plâkalı otobille-re ikişer adet.
2 — 4031. 4395, 4406 4428 plâkalı kamyonlara yeni ve 3735, 4374, 42G2 plâkalı kamyonlara da İkişer adet tamiri! lâstik tahsis edilmiştir
3 — Vasıla sahipleri bir ay zarfında müracaatla ordinolarını almadıkları takdirde haklarından feragat etmiş nazarile bakılacağı İlân olunur.
f-----------
Satışa çıkarılan ithal malları
İst. Nalburlar 347 de Aker Ticarete tel çekme İçin hadde. Gal. Samur sokak Emdal Ltd.e torna tezgâhı, İst. Kurukahvecl handa Necdettln Şer-betçl'ye fayrap küreği, İst. Sabuncu han cad Rıfat Kerlbar’a alüminyum çay kaşığı, İst. Marpuççularda Sala-mon ve J. Kapuano’ya sedef ve dum düğme, İst. Fincancılar çıkmazında İtlmatevi’ne dum düğme. İst. Ahmet Hamdi Topbaş halefine düğme, Talı-tnkale 14 de fak ve Vltnll Toledo'ya diş fırçası, Beyoğlu Müellif caddesinde Sabetay Plnto'ya Selülolt tarak, Tarakçılar Cln1 handa Kün.dıira Boya Cilfl imalâtına Silikat dö sud. Bahro-kapı Rahvan eılar'dn Mustafa Bal-mumcu’ya Kloroform, Yedikııle Kaz-lıcrvmede Aleko Dul nıahdumlan'na müstahzarat. Gal. Karnmuntafapaçn cad, Panze Stavrupolo'ya Hint yağı. Arirefcndl cad. Türkiye Eczacılar dep. İron Glisero Fosfat ve Magnezyum Glfşero Fosfat. Bahçekapı Arpacılarda. Hasarı Hassan’a Magnezyum Ste-aıat. Beyoğlu Azaryan handa terzi Molllk'e yün mensucat.
* Emlnünii kazası Tahtakale merkezi emniyet haşkomlserl B. Süleyman Kumkapı emniyet başkomiserliğine nakledilmiştir.
Türk-Amerikan ticaret odası
İki memleket arasında ticareti geliştirmek için kurulacak
Amerika ile Türkiye arasında,, ki ticarî temasların daha ziyade' artması için bir Amerikan . Türk ticaret odasının teşkili hakkında ticaret ve sanayi odasının Ba. kanlığa yaptığı teklif gerek Tl„ caret(Bakanlığı ve gerekse Ame. rikan ticaret mahfillerince çok iyi karşılanmıştır. Bakanlık ya_ kında yeni kurulacak olan bu odanın esaslarının hazırlanma, sini ticaret odasına bildirecektir.
Yani odanın merkezi Vasing. tonda bulunacak ve Türkiyede de bir bürosu olacaktır,
Türk _ Amerikan ticaret odası kurulduktan sonra gerek ithal ve gerekse Amerika İle ihraç iş. terimiz bu oda tarafından dü. zenlenecektlr.
İhraç mallarımızın fiatl
Ingiltere ve İsveç fiatleri yüksek buluyorlar
İngiltere île memleketimiz ara. anıdaki ticaretin son zamanlarda durgunlaştığı hattâ durduğu malûmdur. Aldığımız malûmata göre İngilizler bizim ihraç mal. lanmızı çok yüksek bulmakta ve bu malların fiatlerlnin asgarî yüzde 25 nispetinde İndirilmesi, nj ileri sürmektedir. Bilhassa yağh tohum, tiftik, palamut, in. eir. üzüm, barsak, ham deri fiatleri dünya ve dolayıslle îngi. liz piyasasına göı-e hayli yüksek, tir.
Diğer taraftan îngilizler yal. nız bizimle deği] bütün diğer memleketlerle ticarette takas, kliring gibi sistemlerden ziyade serbes döviz, altın döviz sistemi, nl tercih etmektedirler.
Bundan başka îsveçle aramız, daki ticarette de ihraç mallan. mızm fiat yüksekliği ileri sürül, mektedir. *
İsveç, bizim ihraç mallarımızı çok yüksek bulmakta ve bu vük. sekliği bize sattığı kendi ihraç mallarına eklemek suretile mü. savi vaziyet? getirmektedir. İsveçliler son defa tüccarlarımızın îsveci ziyaretleri esnasında fiat. lerin düşürülmesini ve düşürül, m ediği takdirde tsvec . Türk ticaretinin gevşiyeceğini söylemiş. 1 erdir.
İlk öğretim haftası
Şehrimizde evvelki gün açılan İlk öğretim haftası hararetle devanı etmektedir, Dün saat 17,30 da Sarıyer Halkevlnde. Çatalca ve Slllvrlde, Beşiktaş Barbaros alanında, Fatihte, Şehremini ve Samatya. bucaklarında muhtelit törenler tertlbedilmlştlr. Bugün saat 15 de Üsküdar halkevln-de hafta, kaymakamın bir nutkuyla açılacaktır. Bugün ve yarın Rumell-hisarında ve Beykozda öğretmenler toplu geziler yapacaklardır. Yine bugün Çatalcada pazar yerinde köylülerin de İştirak edecekleri bir tören ter-tlbedllmtştlr.
Beşiktaş Halkevlnde de bugün bir tören yapılacaktır. Beşiktaş okulları da çeşitli gösterilerle haftayı kutlamaktadırlar. Bir hafta devam edecek olan İlk öğretim haftasına alt her ilçeye mahsus program hazırlanmıştır. Eylülün 14 üncü, 15 İnci günlerinde her ilk okulda velilere müsamereler verilecektir- Dün de yeniden vilâyet her kaymakamlığa haftaya İcabettlğl derecede önem verilmesi İçin birer tamim göndermiştir.
1945 tütün rekoltesi 58 - 59 bin kilo
1945 yılı rekoltesi etrafında ilgili makamlara gelen malumata göre, rekoltenin genel miktarı, 58-59 milyon kilo arasında tahmin olunmaktadır. Bölge itibarlle tahminler şu rakamlar
üzerinde toplanmaktadır:
Ege bölgesi Marmara > Karadeniz > şark * 27.000.000 kilo 12.000.000 » 18.000.000 > 1.500.000 »
58.500.000 »
Anason ithali
Tekel idaresi hariçten 300 ton anason getirtecek
İzmir — Kuraldık, memleketimizde, İhtiyacı karşıladıktan başka bir İhraç mahsulü olarak ta yetişen anasonun bu yıl dahili İhtiyaca bile kâfi gelmi-yecek kadar a?, istihsaline sebebol-ınuştur. Stokların büyük bir kısmı eritilmiş bulunduğundan Tekel idaresi ihtiyacını karşılamak üzere hariçten anason İthalini zaruri görmüş ve müsaade de LstLhsal etmiştir. İdare hariçten üç yüz ton anason ithal edecektir.
i Anasonların İspanya, Bulgaristan, Yunanistan, Suriye menşeli ve 945 mahsulü olması şarttır, Miibayaa toptan veya partiler halinde olacak, % 5 ten. fazla yabancı maddeler tenzil edilecektir. Tekel genel müdürlüğünün bu hususta açtığı teklif müddeti 35 eylülde nihayet bulacaktır.
17 francala fırını açıldı
İstanbul İhtiyacı için ofis tarafından fazla olarak verilen 300 çuval un’u işlemek üzere şimdiye kadar 17 fırın açılmış ve ekmek çıkarmağa başlamıştır. Adalarla Bakırköy ve Eyüp ilçeleri kendi oölgelerlnd»«yeniden açılacak francala fırınlarım henüz belediyeye bildirmemişlerdir. Onlarda da en az birer fırın açılacağına göre 300 çuval unla yeniden şehirde 20 francala fırını açılmış olacaktır.
Un tevziatı
Temmuz - ağustos ekmek kartlarında kİ Y flşlerile halka dağıtılmakta olan ikişer kilo un satışları muvakkaten durmuştur. Ellerinde bulunan unları dağıtan mutemet bakkallara ofis tarafından yeniden un verilmesine cuma günü başlanacaktır. Elinde an bulunan bakkallar satışlara devam ediyor. Y kuponlarlle yapılan un tevziatı İkinci tevziata kadar devam edecektir.
Tekel Bakanının beyanatı
Şehrimizde bulunan Gümrük ve Tekel Bakanı B. Suat Hayri Ürgüplü, kendislle konuşan gazetecilere, Tekel maddelerinde yapılacak rint İndirmesine ancak yılbaşından sonra başlanabileceğini söylemiş ve:
«Henüz tetkiklerimiz bitmemiştir. Yakında gideceğim Teklrdağında şarap, İzmirde de tütün konuslyle meşgul olacağım. Şarap istihsali İçin bu yıl daha geniş bir hamle yapacağız.» demiştir.
Ege bölgesi, bu sene kuraklıktan çok zarar görmüştür, eğer kuraklık olmasaydı burada mahsulün 35 milyon kilo olması ihtimal dahilinde idi, Fakat havalar hem kurak gitmiş, hem Je poyraz rüzgârları mahsule ayrıca zarar vermiştir.
1944 rekoltesi ambarlama sonunda 82 milyon kilo olarak tesblt edilmişti. 1945 rekoltesinin de bazı bölgelere yağmur yağdığı takdirde ve ambarla -ula sonunda bu miktar! bulması mümkündür.
Tek tip ekmek için inceleme yapılacak
İstanbııida tek tip ekmek çıkarılması İçin belediye tarafından Ticaret Bakanlığına gönderilen teklifin Bakanlık tarafından tetkik edilmekte olduğu öğrenilmiştir. Ticaret Bakanlığı tarafından İstanbul» bir müfettiş gönderilmiştir. Bu müfettiş, şehirdeki her İki nevi ekmeğin istihlâk miktarını tesblt edecek ve tek tip ekmeğin çıkarılıp çıkarılmaması hususunda Bakanlıkça verilecek karara esas olmak üzere bazı İncelemeler yapacaktır.
12/9/ 1945 fiatleri
Londra üzerine 1 sterlin 552j
Nevyork üzerine 10o dolar 132.—
Cenevre 100 tsvlçre Fr 39,3255,
Madrid üzerine 100 peseta 12.89
Stokholm üzerine 106 kuron 31.1325
ESIIAM VE TAHVİLİ!
% 5 faizi) ikramiyeler;
1933 Ergani 24.65
1938 ikramiyen 21.90
MllU Müdafaa 22.-
Demlryolu ikramiye!! 98.50
% 7 Talzll Tahviller:
Sivas - Erzurum ı 20,40
Şlvas - Erzurum 2-7 | 20,60
1941 Demiryolu 1 20.55
1941 Demiryolu n 20.15
1941 Demiryolu in 19.70
Milli Müdafaa 1 20.70
Milli Müdafaa U 19.80
Milli Müdafaa m 19.98
Anadolu Demiryolu Grupu;
Tahviller 1-2 «4.-
Hisse şenel lerl 7» 60 35—
Mümessil senet 46.75
Hisse senetleri:
Merkez Bankası 144 —
T. İş Bankası 14.80
T. Ticaret Bankası 4,25
Astan Çimento 0-75
BORSA DIŞINDA ALTIN FİATLERİ
Gulden 34.35
Reşadly» 36,20
İngiliz 42.85
Külçe (Blr gramı) 5 30
Bir çırpıda ||
Sessizliği sevenler cemiyeti
tstanbulda muhtelif semtleri sevenlerin cemiyetleri vardır. Şehrin her parçasına gönül verenler kendi aralarında top. tanıyorlar. İstanbulun her ta. rafı o kadar güzeldir ki eğer her sevilen semtin cemiyetine girmek •âzım gelse bunların hepsine bir. den âza olmaktan başka çare kalmaz.
Lâkin İstanbul için bugün en lüzumlu teşekküllerden biri mu. hakkak ki bir "Sessizliği sevenler cemiyeti» olacaktır. Böyle bir ce. miyete şiddetle ihtiyacımız var. Vakıa gürültünün bir şehir için en büyük medeniyet alâmeti ol. duğunu söylerler. Hattâ ilaha ileriye gidip şehirlerdeki gürültü için «medeniyetin sesi» diyenler bile vardır. Fakat medeniyeti böyle cıyak cıyak bağırtmak da pek büyük bir marifet olmasa gerektir
Medeniyetin narası değil, me. deniyetin fısıltısı, medeniyetin tath mırıltısı kâfidir. İstanbul hakikaten — hem de öyle ahım şahım, cok fazla tıakil vasıtaları filân da olmadan — yeryüzünün en gürültülü, en sin>'r bozucu şe. birleri arasına girmiştir
»Sessizliği sevenler cemiyeti» daha ilk tesekkü’ündc pek cok âza bulacaktır
'«tanhıılun pi'riiiMîsü nvie h’r hale gelmiştir kî onunla .in. cak böyle programlı ve te?ki,âfrt bir çalışma ite uğraşmak miim. kiin otebîleccktir.
Dağıtma teşkilâtı
Mecmua ve kıtan neşriyatı yapan bir arkadaşım anlatı, yordu:
— İstanbula gelen Kıhrısb ter kitapçı ife tanıştım Uyanık b:r genç... Tiirke» neşr yat ir:n cı’. dınvor. ve bunları gayet ivi sa. tabileceğini sovlüvor geldiği zaman şaştı ka'dı: •n?. mek böyle şevler d° cıkıvor Bu tarzda neşriyatınız da var mı? . Aman bize gönderiniz’.» rtvrtt Maalesef anlad’k kî s’md’ve ka. dar burnumuzun dibindeki hıı adacığa bi'e doğnı d'"riîst nesri, vatımızı gönderememişiz
Arkadaşımın bu sözleri ”Zari. ne gözümün öniine tren eecer. ken volun »ki tarafm" köylü çocukları ge’d* Bazı 1i, manlara ecnebi vantır’ar geldiği zaman çınlak encuk’ar;
— Para para’,.
Diye bağırırlar Denize fltı'an parayı suya dalıp alırlar Tren yoluna d*zı1en b’z'm çocukları, miz ise:
— Gazete,.. Gazete!
Diye seslenirler tk» bağırış arasında ne hiîviik fark!
Tren yolundan işiti’en hu co. cıık sesinin ifade ett:ei bir e^k şeyler vardır Bu pösterivor M Anadolu okumak istiyor Maale, sef hiivük şehirlerden neşriyat en küciik kanal'ara giderek on. larıu eline kadar u’asmivor.
Bunun yerine getirilmesi irin yapılacak muazzam teski’ât ise hususî nıiicsseseîerîn kârı değil, dir Lâkin kim yaparsa vapsın, biran evvel memleketin hu oku. ma isteğine göre geniş ter dağıt, ma teşkilâtı kurmak lâzımdır. Bueiinkii okuyucu adedini belki de iki üç misline çıkarmak kabil olacaktır.
Hikmet Feridun Es
TtİRKİYEDE İLK DEFA
65 dereceden az hararetle çalışan ve pillverlzasyon usulü denilen modern tesisatla yapılan Taze İnek Sütünün vitaminlerinde dahil bütiin vasıfları ihtiva eden
YeniSütTozlarımız
pek yakında pıfâsaj’a çıkacaktır. Kars Süt Fabikası. Tel: 23771
Marmara Yat Kulübünden:
CADDEBOSTAN'I
Kulübümüzün J5/9/1845 cumartesi akşamı vereceği baloyu teşdi edecek sayın kza ve davetlileri İçin tahsis edilen vapur saat 21 de KarakÖydo Ziraat Bankasının önündeki rıhtımdan kalkarak KadıkÖyüne 21-30 da ve Modaya 21.50 de ugrıyarak kulübe gelecek ve avdette yine ayni İskelelere u&rıyarak İstanbul’a dönecektir.
sanı re 4
A BŞ A M
13 Eylül 1945
Ge’ir vergisi ve menkul sermayeler
Soğuk ve sıcak deniz suyunun şila veren hassaları
Yuiü' Doktor HAFIZ CEMAL (LOKMAN HEKİM)
Herkes, uzun çalınmalardan, danışmalardan sonra İktisadi bünyemize uyan, hem mükelle. fin hukukunu, hem hazînenin menfaatini âzami nispette koruyucu bir «kazanç vergisi» kanunu tasarısının Millet Meclisine arz edil meşini bekliyordu.
Fakat, bazı ellerde, mevzu genişledi, büyüdü, dünyaya gelmek İçin anasını hırpalıyan bir çocuk mahiyetini aldı.
Mevzuun dışına çıkmak, ekser müzakere ve münakaşalarda, bir çok teşebbüslerimizde kendini gösteren bir kusuru m uzdur.
Fazla iş görmiyen veya menfi olan insanlar daima tembel de_ ğrdirier, bazan de yapılacak İşleri sıraya koymadıkları' her İşi birden ve derhal en iyi tarzda yapmak istedikleri için, boş -yere cıroınır vaziyete düşerler. Bil. hassa idare mekanizmasında, başta bulunanları, fartı gayret hastalığı!? malûl olan etrafları, bazan meyva vermez hale sokarlar.
Eldeki mevzu «kazanç vergisi» idi. Bu en geniş mânaslle «1§» ten alman bir vergidir. Gerek ser. mayeye dayanan, gerek,sermaye, sîz. gerek bedenî, gerek fikri iş. Bu «iş» vergisinin gerek mükel. lefler arasında dağıtımı, gerek tahakkuk ve cibayct esas ve. sekilerinin ıslahı beklenirken mev. zuun dışına çıkılmış, İş geliri mefhumun hududu aşılarak, menşei ne olursa ölsün, umumi gelir hedef tutulmuştur. Bizde gerek arazi, gerek eski tâbirle »müsakkafat» yani bina vergilerinin uzak bir mazinin doğurdu, ğu, yerleştirdiği bazı hususiyetleri vardır, Bunlan bir kalem darbesi veya kanun maddesile silmek mümkün değildir. Esasen böyle bir zaruret de yoktur. Al. manya gibi sıkı bir merkeziyete gid'si Alman birliği için lüzumlu bulan bir siyaset, hem maziden ka’an. hem mahallî hususiyetleri yokedici kanunlar, her sahada olduğu gibi, mâliyede de. bu bir. lik siyaseti bakımından müdafaa edilebilirdi. Bu gidişle, ara sıra kısa devreler için elde edilmiş gi. bi görünen başarılara rağmen, sağlam ve devamlı bir eser vara, tılmış olduğu da iddia edilemez. Esasen, hele maliye işlerinde, Almanya hiç bir zaman iyi, taklide değer bir nümune olmamış.1 tır.
Bütün gelirleri binleştirici bir sistem belki nazarî olarak müda. fsa ed’içbilir. Fakat vergi siste. m! bu memleketin bünyesine, İktisadî bakımdan tekâmül dere, çe'-ijıe, sermaye teraküm ve ha. re1-1'erinin şartlarına, yani na, zeri mantığa, müfrit bir sistem. test’rm** meyline değil, hayata uvmalıdır.
Hele vergi İşlerinde, mücerret bi’- âlemde değil, Türklyede ve 1B45- senesinde yaşadığımızı tır atmamak gerektir.
Tacarj elimize geçince, etraflı olarak düşündüklerimizi İfade edeceğiz. Bu kadar çalışmadan sonra, bilhassa Nurullah Sümer gibi kıymetli, bilgin Bakanın direktifleri sayesinde, her halde çok fâyda’ı yenilikler tasarıya girmiş olacaktır, Bunlan, İmkân bulunca, belirtmeği bir vazife telâkki edeceğimiz gibi, görüşümüze nymıyan hususlar üzerin, de de durmaktan çekinmlycce. giz. Bugün iktisadi inkişafımız için bir tehlike teşkil ettiğini sandığımız bir noktayı incelemek istiyoruz.
Proje hakkında aldığımız umumî malûmata göre, menkul gelirleri de mükellefiyet hududu İçine alınmak istenmektedir.
Modern dünyada iktisadi rol oymyan menkuller, şirket hisseleri ve tahvilleri ve devlet veya umumî müesseseler istikraz tahvilleridir.
Geniş sermaye terakiimü^olan. Jktisaden çok yükselmiş memle.. ketlerde bu nevi gelirlerin de sahipleri, müteneffileri doğru, dan doğruya vergiye tâbi tut, maktadırlar, Bu muhitlerde sermaye o kadar boldur kİ bunıı yerleştirmek İhtiyacı, vanj arz bazan talepten fazla bile olur, millî çerçeve içinde plâsman im. ■kârı hu’amjvan s-rmayeler. fakat bazım de caz “5 şart'ara ka.
pılarak, yabancı ülkelere hicret eder. Bazen, bilhassa vergilerin ağırlığı da sermayeleri daha misafirperver muhitlere kaçırır. Sermaye terakümü nispeten zayıf olan Almanyada menkul ge. lirlerinin vergiye tabi tutulmasının başka sebepleri vardır.
Bilhassa birinci cihan harbinden sonra Alman sanayi şirket. 1 erinin hisse senetlerinin büyük kısmı yabancıların eline geçmiş bulunmaktaydı. Diğer taraftan Berlin ve başka büyük şehirlerdeki inşaat ve imar hareketleri de ancak ecnebi sermayesinin hipotekli tahvillere rağbeti sayesinde mümkün olmuştu.
Yabancıların Alman iktisat büny es ini istism ar e tmeJerin I önlemek İçin bu plâsmanTarın gelirlerini ağır vergiye tâbi tutmak faydalı görülmüştü.
Devlet İstikrazlarına gelince, bunlar Almanyada resmen değil, se bile fiilen mecburî İkraz mahiyetinde olduğundan, bunlara verilen faizin de vergi tarikile kısmen geri alınması Almanya, dakl idare zihniyetine göre tabiî sayılmaktaydı. Bizde ise. ne Al. manyadaki vaziyet, ne de ser. maye terakümü bol memleketler şartlan yoktur. İktisadî kalkınmamız için gerek ticaret, gerek sanayi sahalannda çok, pek çok anonim şirketler kurmağa mecburuz,
Bir şirketin hissesi o şirketin sermayesinin bir parçasını temsil eder. Esasen şirket, kazancı üzerinden vergiye tâbi olduğuna gö. re, hissedar bu vergiye hissesi nispetinde iştirâk ediyor Bun. dan başka, yan! vergisi çıktıktan sonra eline geçen kâr üzerinden de şahsi bir vergiye tâbi tutul, ması bir nevi mükerrerliktir ve her halde şirket eshamına rağ. beti azaltıcı bir harekettir.
İleride, çok İleride, sermayele. rin ihtiyaçtan fazla olacağı bir zamanda, başka bakımlardan belki böyle bir vergiye de lüzum olcaktır. Fakat bugün İçin sermayenin şirket hisselerine yahni, masına mâni olacak bir vergi sisteminden kaçınmak İktisadî bîr zarurettir.
Nasıl kİ son senelerde haklka, ten mağdur olmuş olan bina sahiplerini de, yeni bir gelir vergi, sine tâbi tutmak, memlekette inşaatı durdurucu bîr tesir ya. par.
Menkul gelirlerinden, yalnız tahvillerin faizleri kastediliyor, sa, ki böyle olacağım zannetmiyoruz. bu da söz götürür.
Devletin de yapacağı büyük İşleri karşılamak İçin istikraz yo. İlle para tedarikine lhtivacı mu. hakkak devam edecektir. Tahvilâta olan rağbeti azaltıcı hare, ketlerden çekinmek zarurîdir.
Esasen şimdiye kadar halkın devlet tahvillerine göstermiş olduğu rağbet kısmen de vergi muafiyetinden neşet etmektedir. Bu tahvillerin mevcut ve gelecek vergilerden muafiyeti mukriz ile yani millet ile. borçlanan devlet arasında bir mukaveleye bağlan, mıştır. Bizde devletin sözü, millete karşı sarih veya zımnî teali. hütleri en mukaddes senet ma. hlyet ve kıymetlndedir.
Tahvilât gelirlerini vergiye tâ. bt tutarak, bu senedi yırtmak, devirt tahvillerine olan rağbeti azaltmakla kalmaz, umumî olarak milletin devlet sözüne olan itimadını esaslı olarak sarsar. Bizde küçük ve büyük teahhüt. lere sadakat, bir millî terbiye icabı, bir devlet teamülüdür.
Hem İktisadî bünye ve şartlarımıza. hem az çok ahlâkî sayılabilen telâkkilerimize uymıyan, menkul kıymetler gelirlerinin mükellefiyete tâbi tutulması tek. lifinin kanunileşebileceğini zan. netmevz. Millet Meclisinde şiddetli bir mukavemet ve belki red karsri’p karşılaşacak bir teklifin cok takdir ettiğimiz ve memle. | kete büvîjk hizmetler ifa edebilecek olan savın Nurullah Sü. meriden sadir o'masına gönlümüz razı olamıyor.
Tasarıyı kendilerinin yeniden bir tetkike tâbi tutma’annı te. menni ederiz.
CEVAT NİZAMÎ
Bu akşam
Sinemasında
Bir fen adamımıza göre
ISTÛNBULDfl SUSUZLUK KISMEN NASIL ÖNLENEBİLİR?
1 — Fabrikaların suyunu kesmek,
2 — Her evin karayacağı su mik-
darmı tesbitetmek
İstanbul’da susuzluk, çaresi henüz bulunamıyan ve gün geçtikçe daha çok artan bir derttir. Gerek Beyoğlu ve İstanbul'un, gerek Anadolu yakasının suyunu temin etmekle vazifeli belediye sular İdaresi. İstanbul’da su İhtiyacını tamamlle karşılayabilmek İçin Terkos gölünden İtibaren yeni bir su şebekesi inşa etmek lâzımgel-dlğlnl ve bunun İçin — harbden evvel yapılan bir hesaba göre — otuz milyon lira lâzım geldiğini İddia ediyor. Bu para sarfcdllerek İkinci ve yeni bir su yolu yapılmadan bu derde çare bulmanın mümkün olmadığını da Heri sürüyor. Bu para şimdilik bulunmadığına güre susuzluğu önlemek kabil olmıyacaktir. Bu iddia, İstanbul su İşlerini İdare edenlerin ortaya attıklar bir mazerettir.
Fakat acaba bu meselede bu kadar ümitsiz bir duruma düşmek caiz midir? Susuzluğu kısmen olsun giderecek İdari bir tedbir alınamaz mı? Su İşlerinden anlayıp bu mevzuda söz söylemek salâhiyetinde bulunanlar yalnız sular idaresi fen adamlarından İbaret değildir. Suculukta gerek ihtisasları, gerek görgü ve tecrübeleri bakımından fikirlerinden İstifade edilecek daha bir çok elemanlar vardır. Biz, bugünkü şartlara göre su derdini Önilyecek başka bir tedbir alınıp alınamıyacûğını anlamak üzere su işlerinden sorumlu ölmıyan fen adamlarımızdan bazılarlle görüştük. Çok dikkate şayan gördüğümüz mütalâalarını aşağıya kaydedlyoru?:
— Sular idaresi ve bu idarenin Verdiği raporlara lsttnadeden belediye reisliği, yeni bir yol şebekesi yapılmadan bugünkü su miktarnun arttırılmasına İmkân olmadığını iddia ediyor, bunun İçin de otuz milyon liraya İhtiyaç olduğunda ıısrar ediyorlar, Bu artık, değişmez bir kanaat ve bu para temin edilmeden başka hiç blrşey yapılması kabil olmadığı hakkında sâblt bir fikir haline geldiğinden sular idaresi ellerini kollarını bağlamış bir hal almıştır. Fakat bugün yeni bir şebeke yapılamıyorsa bu yeni şebeke yapıhnçıya kadar alınabilmesi mümkün bir çok tedbirler vardır. Bu tedbirler ciddi surette ele alınır ve tatbikine de teşebbüs edilirse bugünkü susuzluk derdini mühim bir ölçüde önlemek pekâlâ kabildir.
Evvelâ şunu belirtmek lâzım gelir kİ Terkos şirketi zamanında 24 saat İçinde şehre verilen 20 bin metre mikâbı su bugün 80 bin metre mikâbına çıkarılmakla beraber bu suyun hepsi abonelere verilmemektedir. Şehir İçindeki su yollarının bozukluğu yüzünden vukubulan zayiat, diğer bir çok memleketlerdeki su zayiatına kıyas edllemlyecek kadar fazladır. Bu bakımdan 60 bin metre mikâbı suyu bir vahidi kıyasl olarak ele almak ve bunu nüfus başına taksim ederek mütalâa yürütmek ve bir netice çıkarmak yanlıştır. Hakiki surette sar-, te dilen suyun miktarını kati olarak
tesblt etmek bugün mümkün değildir. Şu halde şehrin nüfusu, artmakla beraber halkın İstifade ettiği hakiki su sarfiyatı, şirket zamanına göre — iddia edildiği gibi — pek de fazla değildir. Bu vaziyette sular İdaresi, elindeki suyu âzami derecede tasarruf ederek kullanmak mecburiyetindedir. Halbuki suyun tasarruf edildiğine dair ortada hiç bir delil yoktur. Bunun İçin alınacak çok ameli tedbirler vardır. Bunu yapmak için de ciddi bir mâni yoktur.
Alınacak tedbirin faydalı olabilmesi İçin de evvelâ halkın İhtiyacını göz önüne almak lâzımdır. Sular idaresi bir belediye müessese*! olduğundan ticari gaye gütmekten ziyade şehir halkını düşünmek mecburiyetindedir. Yani suîar idaresi evlere, apartmanlara, müessese ve dairelere su vermekle Nnükelleftlr. Fabrikaların, sınai müesseselerln su ihtiyacı, ancak ileride halkın İhtiyacı tama-mlle karşılandıktan sonra nazarı dikkate alınacak bir noktadır. Bu İtibarla derhal yapılacak en mühim İş, pek çok miktarda su sarfeden fabrikaların suyunu kesmem v« bundan artacak suyu halka vermek lcabeder. Fabrikalar, kendi sularını kuyular vasi t asile temin edebilirler, Meselâ Zeytlnbumu bez fabrikası. açtığı bir artezlyen kuyuslle su İhtiyacını kaşılamaktadır. Fabrikalardan kesilecek su halka dağıtılırsa bugün İstanbulun bir çok semtlerinde görülen susuzluk hayli azalmış olacaktır.
Bundan başka suyun beyhude yere İsraf edildiği ötr cihet daha vardır kİ buna da ehemmiyetle çare bulmak lâzımdır: Apartmanlardaki kiracılar —* su parası vermedikleri İçin — alabildiğine su sarfedlyorlar. Hattâ bazan musluğu kapamamak insafsızlığını gösterenler de vardır. Bu yüzden saatlerce boşuna akan ve İsraf «dilen su büyük bir yekûn tutmaktadır. Mal sahipleri bundan pek şikâyetçidirler Fakat bunun önünü almak kabil olamamaktadır. Her kiracıya ayn bir su saati koymak, elde kâfi miktarda su saati olmadığı İçin, kabil olamadığına göre bugün başka bir tedbir almak lâzımdır: Sular İdaresi, her evin, her apartmanın aylık sarfede-blleceği âzami su miktarını tâyin etmelidir. Bu miktardan fazla su sarfedlldiğl takdirde meselâ ot» misil paıa alınacağını ve tekerrürü halinde suyun kesilebileceğini abonelerine bildirmelidir. O zaman ev sahibi de kiracıyı tazyik ve tasarrufa riayete mecbur eder. Bunlar yapılmıyacak şeyler değildir. Bugün su miktarını arttırmağı bir tarafa bırakalım: İsrafın, zayiatın önünü almak lâzımdır Belli başlı bu İki tedbire boş vurulursa halkın su sıkıntısının hiç. olmazsa yüzde elli nispetinde haflfllyeceğl muhakkaktır.»
ISu İşlerini İdare hususunda ne gibi İdari tedbirler almak lâzım geldiğini ayrıca yasacağız.!
BULÂLE'de BİR NAZİ CASUSUNUN İTİRAFI
Bütün Avrupayı bir âfet gibi saran... Amerlkaya bir ijllînı kotu gibi uzanan... Büyük vakalardan heyecan alan Mevsimin 2 nel muazzam filmi.
EDVARD O. ROBÎNSON — PAUL LUKASE — GEORGE SAUNDERS’ln KüHretlerile yaratılan gilnün rakipsiz filmi.
Dikkat: Her seansta yerlerinizi evvelden kapatabilirsiniz.
Telefon: 43595 t
I».
Gözleri büyüllyen... Gönüllere hayat- veren Neşe vo müzikle mest eden büyük film
DOROTHY LAMOUR — DÎCK POWELL'ln yarattığı ür’rtzT t _
DÜNYADA CENNET
A R sinemasında bir hafta daha alkış toplamağa devam edecektir. ,
Dikkat: Numaralı yerlerinizi kapatmak İçin lütfen 43595 numaraya telefon edbılz.
Seyircileri heyecanlara sürükll. yecek olan bir filim,., FLORİDA Bozguncularının meşhur dâvası,,.
NlçLn Amerika Bombardıman edilmedi,,f
GEOitC.ES SANDERS ile ANNA STERN'in yarattıkları
BEŞİNCİ KOL filminde ifşa edeceklerdir. Seyredilecek bir filim, İlâve olarak: Bu son gelen harbden sonraki manzaralar, günün hâdiseleri
Bu gllztl m emle k« timizin her yerinde soğuk deniz suyundan istifade ederler. Bu da yazın bir kaç ayn mahsustur. Özeldir. Sıhhi bir tarzda yapılan deniz banyolarından çog fayda görüldüğü doğrudur.
Teessüfle bildirmeliyim. ki pek şifalı deniz banyolarından hakklle fayda görenler pek azdır, ördekler ve deniz kuşları gibi sabahtan akşama kadar denizde vakit geçirenler, fayda yerine zarar görürler. Benim bildiğim sıhhi surette yapılan deniz banyosu bir çeyrek saattir. Nihayet 20 dakikada herşey olur biter.
Sıcak deniz suyunun faydalan
Değil yalnız yazın, kışın bile yapılan sıcak deniz suyu banyolarından çok hastalar şifa bulmaktadırlar.
1 — Günden güne zayıflayan şeker hastalıklarına,
2 — Kansız, zayıf düşenlere.
3 — Birdenbire çökmeye, eri raiye başlıyan şişmanlara.
4 — Çok yiyip İçtiği halde toplana-mıyan, büyüyemlyen çocuklara, gençlere. kızlara.
5 — Kemik hastalığına yakalanmış çocuklar, sıcak deniz banyolarından çok fayda görürler. Vücutlarını kuvvetlendirirler. Kemiklerini düzeltirler.
8 — Mikroplu had yani yeni başlamış ateşli romatizma hastalığından sonra kalblerl kuvvetsiz kalan hastalara ılık deniz banyosu çok fayda verir. Çünkü tuzlu cevherler deri üzerine yapışıp kaldıkları zaman vü-cudda yapacakları uyandırıştan ötürü yürek de kuvvetlenir.
7 — Bütün gün yorulan insan, akşamlayın sıcak deniz suyu İle ayaklarına banyo yaparsa yorgunluğu gider.
8 —„Parmaklar arasında pislikten, tozlardan, ve çok terden husule gelen (pişik) İcri gidermek için arasıra sıcak deniz suyu İle banyo yapmalı.
9 — Ayaklarda husule gelen ve ha ilan (tuzlu balgam A dedikleri bir çeşit (ekzema) vardır bunlara da sıcak deniz suyunun banyoları fayda verir.
10 — Bedenin ötesinde, berisinde zuhur eden bazı (ekzema) lara karşı arasıra yapılan sıcak deniz suyu banyoları da fayda verir.
11 — Yazda çok terlemekten hasıl olan kırmızınıtrak (sudumlno) lara ve halkın (silik), (isilik) dedikleri döküntülere iyilik verir.
12 — Yorgunluğu gidermek ve gündüzün sarfolunan vücut kuvvetini tekrar kazanmak İçin sıcak deniz su-1 yu banyosunu yapmak gerektir.
13 — Soğuk deniz suyu ile banyo yapılırsa vücuda deriden daha çok tuzlu maddeler gider- Halbuki sıcak deniz suyu Ue banyo yapılırsa bedene pek az tuz girer, çünkü tuz sıcak suda ilaha fazla erir.
H — Soğuk deniz suyu İle yapılan banyolar vasıtasUe çokça miktarda deriden kana tuz girer. TansL-yonu yükseltir. Böbreklere zarar verir. Halbuki sıcak deniz suyu ile banyo yapılırsa deriden İçeriye çok tuz girmez. Deri üstünde yapışır kalır. Kalbi İşletir tansiyonları düşük olanları biraz yükseltir.
15 — Sıcak deniz suyu İle banyo yapılırsa, idrarda, (azot = protein) ve (fosfor) azalır. İdrarla dışarı çık-mıyan bu kuvvetli cevherler kanda kalırsa, vücut ve sinirler kuvvetlenir.
18 — Her zaman halsizlikten, kuvvetsizlikten, takatsizi ıktan şikâyet edenlerin (24) saatlik İdrarlarını toplamalı. Bozulmamak İçin şişenin İçine biraz (kâfurul ve yahut (tlmol) atmalı. Bir kimyagere (tam tahlil) yaptırmalı. Ejjr (azot) ve (fosfor) tabi! dereceden eksik ise, İlk İş sıcakça deniz suyu banyosuna devam etmekle beraber bol bol fosforlu ve azotlu besinler yemektir.
17 — Bazı hastalıklar vardır ki çok tuzlu su Ue, bir takım hastalıklar da vardır kİ az tuzlu su ile banyo yapılır. Bu ihtiyacı hekimler tâyin eder. Hattâ deniz suyuna ayrıca tuz İlâve ederek banyo yaptırırlar.
18 — (1(W) gram kadar toz halin-
de kükilrl alınız. Bir kilo kadar suda kaynatınız. Sıcak deniz suyuna karıştırınız. Banyo yapınız, Teni başlamış uyuz hastalığına, geceleyin husule gelen tatlı tatlı kaşınmalara çok fayda verir.
19 — Deniz suyunda türlü türlü madenler vardır. Bazı yerlerden fışkıran (maden sulan» gibi, (ılıca, kaplıca sıcak s uları ı gibi deniz suyunda da çofc faydalı cevherler vardır. Yerden sıcak sularda (radyo ak-tlvlte) mevcuttur. Bu hassa denli suyunda yoktur. Kaplıcalara gldcml-yen eski romatizmalılar, sıcak deniz suyunda ara sıra banyo yaparlarsa oldukça fayda görürler.
20 — En kuvvetli, en ucuz, en çabuk tesir eden birinci amel İlâcı in- * glliz tuzudur. Hiç bir amel (müshil) İlâcı bulup alamazsanız denizin akıntılı. temiz bir yerinden su aliniz. Bir çeyrek saat kaynattıktan sonra süzünüz. Soğuyunca bir bardag içerseniz oldukça tesirli ve bedava bir amel ilâcı almis olursunuz. »
21 — Tansiyonları yüksek olanlara. damarları sertleşenlere fuzvî kalb hastalıklı) lara. vaktiyle nüzul (felç) geçirenlere, eski sarhoşlara, (ayyaş) lara, çok alçak ayak banyosu zarar verir. Başa kan hücum ettirebilir. Bu cihetle asıl İhtiyarlara ve genç İhtiyarlara vantırmamak lâzımdır.
22 — Eskimiş, ı müzmini leşmiş, kökleşmiş burun nezlelerine, koku duymayanlara, burunlarından dışarıya fena koku yapan insanlara çok fayda veren şu Uâcı sağlık vereceğim. Denizin akıntılı, temiz bir yerinden su alınız. Bir çeyrek saat kadar kaynatıp süzünüz. Kışta sıcakça, yazda soğuk olarak her gün bir bardak dolusu deni suyunu abdets alır gibi burnunuza çekiniz. Daha kuvvetli yapmak İsterseniz her bardak deniz suyuna bir kahve kaşığı kadar da (Bikarbonat dö sud) erittik Ien sonra aynı veçhile devam ediniz
23 — Elde, kolda, ayaklarda, bacaklarda husule gelen (incik, ler. ^burkulma) 1ar, halkın (damar damar üstüne!), (sinir, sinir üstüne bindi) denilen vakalarda mutlak bir İstirahat verdikten sonra sıcak dealz suyu banyolarına devam edilirse ve su İçinde İken lıafif hafif uğuştııru-lursa (masaj) yapıl'rf-e cok fayda görülür.
24 — (Hormonı eksikliğinde birçok ihtiyarların baş belâsı ve ölüm habercisi olan (Prostat büyümesi!) hastalığında sıcak deniz suyu ,11e her gün ve yahut gün aşırı yapılan (yarim banyo) lardan cok fayda görülür.
25 — Yeni evliler, naftada (2 - 3) defa sıcak deniz banyosu yapmağa devam ederlerse gürbüzleşirler. Kuvvet ve kudret sahibi olurlar
Son söz: Sıcafc deniz suyunun daha birçok faydalarını yazabilirim. Bu kadar faydalı olan deniz suyunun sıcaklığından ve terkibindeki birçok madenlerinden yalnız yazan değil, taşın bile İstifade etmek için İstan-bulun, Üsküdarın ve Kadıköyünûn birkaç yerinde para kazanmak Istl-yenlerin Ve yahut Belediye İdarelerinin lıussui ve asri hamam açmalarına çok ihtiyaç vardır zannederim.
Kadıköyünde de bîr kız lisesi açılacak
Millî Eğitim Bakanlığı Kadıköy ünde bir kız lisesi açmağa karar vermiştir. Bu semtte İlse olabilecek durumda olan oıiyük binalar gerilmiştir. Elverişli olduğu görülen birkaç bina üzerinde durulmaktadır. Yeni İlse, diğer okulların öğretime başlamalarından 10-15 gün sonra açılacaktır.
ÖLÜM
Adalet Bakanlığı Teftiş Kurulu Başkanı Sezai Bllge'nln annesi Haccr Bilge vefat etmiştir. Cenazesi dün Bursadan merasimle kaldırılarak ebedi İstıraba tgâhına tevdi edilmiştir. Merhumeye rahmet diler ailesine ta-ziyetlerlmlz! sunarız.
İPEK SİNEMASINDA
TÜRKÇE SÖZLÜ
LOREL-HAR3İ (Ç A L (Q D C L
Şaheserini gördüğü fevkalâde rağbet üzerine
BİR HAFTA DAHA GÖSTERİLECEKTİR
—————in——
Kadıköy SÜREYYA Sinemasında
ı ŞU AKŞAM M nenin 8. inci Büyük programı
1 - GALİPLER ÜLKESİ
JAMES CAOS'BY — ANN SHERİDAN 1
İ2-1DAMDAN FİRARİ
KmHMMBROOIIB: PR.YOR — LÜOİLLE FAİRBANKS
İşletme vergisinin ana hatları
Yazan; Dr. F. NE U MARK İktisat Fakültesi Orıl. profesörü
Gelir vergisi, mahiyeti İcabı, mükelleflerin «basit de olsa) defter tutmalarını ve beyanname vermelerini istilzam eder. Bu sebeple bu vergi, başta büyük arazi sahipleri dışında kalan çlfçiler ve esnaf olmak üzere, bazı mükellef zümrelerine tatbik edilememektedir. Memleketimizde sözü geçen kimselerin, faal nüfusun ekseriyetini teşkil ettikler! göz önünde tutulacak olursa, bunların gelir vergisi dışında bırakılmaları bu vergiye ait bir projenin bit hayalden başka bir şey olamıyacaftı zehabını verebilir, Fakat hakikat halde, defter tutmağa ve beyanname vermece muktedir oinuyan kimselerin gelir vergisinden muaf tutulması, bu verginin dayandığı prensip temellere halel vermemektedir. Zira gelir vergisi, yalnız en az geçim haddini aşan gelirleri istihdaf eder; halbuki küçük çlfçilerle esnafın elde ettikleri kazançlar, genel olarak, sözü geçen haddln dûnunda veya civarında, diğer bir deyişle: Ancak bu gibi kimselerin maişetine yeter bir derecede . bulunmaktadır. Esasen, gelir verglsinlr çoktanberi tatbik edildiği Avrupa memleketlerinde dahi, bilhassa köy’.û - çlfçilerin kazançları şeklen ve yahut fiilen gelir vergisi mevzu unun dışında bırakılmıştır. Esnafın kazancına gelince, bu da, ekseriyetle en az geçim haddini aşmadığı İçin, gelir vergisine gerçekten tabi tutulmakla ve fakat objektif - reel karakterde olan hususi bir verginin mevzuuna girmektedir.
İşte bu vakıa ve düşüncelerden hareket ederek vergi reformu eseri, bir yandan gelir vergisinde « esnaf muaflığı» kabul etmiş, öbür yandan da esnaflık İşlerinden alınacak bir «İşletme ve pezpinci f»ter ııerpisi» nl İhdas etmiştir. Ancak^erek bu vergiyi, gerek gelir vergisini başarılı bir surette tatbik edebilmek için, her ş-.jden önce, « esnaf işleri» nln kesin bir şekilde tesblt edilmesi gerektir Bu hususta, reform eseri, bugünkü kazanç vergisinde bulunan ve tatbikat bakımından çok Kötü olan(tâdat usu!ünü)ter-kederek esnafın gelir vergisinden muaflığının bağlı bulunduğu şartları tereddüde mahal birakmıyan bir şekilde tarif etmek suretile çok dikkate değer bir yenilik vücuda getirmiştir. Sözü geçen şartlar «umumi» ve «hususi» olmak üzere ikiye ayrılmıştır. Umumî şartlar şunlardır: 1 — Ticaret odalarına tacir sıfatlyle kayıtlı olmamak, 2 — Kendi işinde bilfiil çalışmak; 3 — İş yerinin senelik kirası 300 lirayı aşmamak; 4 — Esnaflık kazancı dışında diğer kazanç ve İratları bakımından gelir vergisine tabi olmamak (senede 300 liradan fazla İratlara sahibclmak bu şartı bozmaz). Hususi şartlar ise, işin nevi ve mahiyetine göre 6 grupa ayrılmıştır; meselâ, küçük ticaret işlerinde: toptan ticaretle uğraşmamak ve bir yıl İçinde tüccardan satın aldığı emtianın tutarı 15000 lirayı aşmamak; küçük sanat İşlerinde de: iş sahibi İle birlikte işçi »ayısı 5 I aşmamak, işletmede kullanılan muharrik kuvvet 2 beygiri aşmamak, satın alman ham madde ve yardımcı malzemenin senelik tutan 10000 lirayı aşmamak, tüccara ücretle yapılan isler mukabilinde alman ücretlerin senelik tutan 5000 lirayı geçmemek ve hem kendi hesabına İmal ve satış nem de tüccara ücretle iş yapılması halinde, bir yıl İçinde alman ficr- li-rln İki katı ile ham madde ve yardımcı malzeme tutarının yekûnu 10000 lirayı aşmamak gibi, Bütiin bu şartlar mevcut bulundukça esnaf münhasıran İşletme vergisine tabidir. Esnafın gelir vergisinden muaf olup olmadığını tesbıt edebilmek İçin, sözü gc n şartları İlgilen diren hususlan İhtiva eden ve hususi bir harcı o1mı-yan bir «vergi karnesi» kullanılacaktır
Bahis mevzuu olan vergi, biri mukim oburü gezginci (seyyar) esnafa mahsus olmak üzere iki kısma ayrılır Ancak şunu da İlâve edelim ki, birinci kısmın — yani asıl «İşletme Vergisi» nln — mükellefiyetine girenler arasında, esnaftan başka, gelir vergisinden muaf olmıyan kişiler de bulunmaktadır. Her ne kadar bunlar İçin şeklen bir vergi mükerrerliğinin mevcut olduğu gözükürse de, gerçekten böyle bir mükerrerlikten bahse-dllcmlyeceğlnde ısrar etmek yerimle olur. Zira gelir vergisi mükellefin şahsi ve gerçek vergi verme kabiliyetini istihdaf ettiği halde, tamamen objektif - reel karakterde Olan ve karinelere dayanan İşletme Vergisi sözü geçen kabiliyetle hiç İlgili olmayıp bir nevi «patente* elmak sı faille ruhsat harcı vazifesini görür. Diğer bir deyişle: Gelir Vergisin* tabi olanlar bakımından. İşletme Vergisi, bu kimselere ticaret icrası hususunda verilen müsaade mukabilinde alman bir resim mahiyetini arzeder; üstelik daha ziyade İşletmeye mevzu kapitali istihdaf etmek suretile «dlscrimlna-tlon» (ayırma) prensibinin gerçekleştirilmesine de yarar. Yabancı memleketlerin mevzuatına bakılacak olursa, görülür kİ. orada, sübjektif gelir vergisi yanında ya Fransada olduğu gibi bir de ticari kazançları istihdaf eden ve daha ziyade objektif mahiyette olan bir Bediiler vergi, veyahut, U.S.A. ve Aimanyada olduğu üzere, hususi
rak yapılan titaret, sanat ve hırfet İşler! (gezginci esnaflık lşıerl dahil) girerler. Bu hususta, kazanç vergimizde olduğu gLbl, gündelik gayri safî kazanç — veyahut, yen! kanun tanrısının kullandığı teılmle: «İş hasılatı» esasından gidilmiştir; ancak, bu esasın bugünkü tatbik şeklinde görülen boşluk ve kusurlar göz önünde bulundurularak sözü geçen gündeliğin tesbltl bir yandan daha mazbut, öbür yandan da daha sade bir usule bağlanmıştır. Gerçekten, «iş hasılatı», illerde defterdariıklarca. Ticaret ve Esnaf odalarından v.s. den mütalâa alınmak ve ayrıca yerinde tetkikler ve. anketler yapılmak suretile toptan veyahut her İlce İçin ayrı ayrı tanzim edilecek cetveller — kİ bunlarda iş hasılatı her iş vasıtası veya nevi iefn üç derece üzerinden takdir edilecektir — Maliye Bakanlığınca (Icabettlğl takdirde- düzeltildikten sonra) tâyin olunacaktır. Bu yeni usul sayesinde gezginci esnafın vereceği vergiye ait matrahın, bunların elde ettikleri gerçek kazançlarla bugünkünden daha doğru ve âdil bir münasebette bulunacağı ümldedileblllr. Nîspete gelince, bu da, senede 10 liradan az olmamak şartlyle. gündelik İş hasılatının 8 katı (gelir vergisine tabi olan mükellefler için: (12 katı) ndan İbarettir.
Görülüyor ki, bilgi seviyesi ltlbarile gelir vergisine tabi tutulamıyacak küçük ticaret ve sanat 'erbabı, bundan böyle, objektif ve karlnell karakteri bakımından az çok bu kişilerin bugün tabi bulundukları kazanç vergisine benzetllebllen İşletme vergisini vermekle İktifa edebileceklerdir. Halbuki gerçek kazançları Itlbarile az çok büyük bir vergi verme kabiliyetini haiz olan tüccarlar, bu kabiliyete uygun bir ölçüde, doğrudan doğruya gelir vergisine tabi olacaklardır. Gelecekte meselâ bütün toptancılar Is-tis hasız olarak gerçek kazançlarını beyan etmeğe mecbur olacaklarına göre, artık bugün görülen muvazaa ve türlü hileler önlenecek ve bu suretle, hazine menfaati bakımından olduğu kadar ekonomik ve sosyal adalet balonundan da faydalı neticeler elde edilecektir Gerçekten, gelİT vergisi mükellefiyetinin doğruluk ve adalet prensiplerinin Icabettirdlğl Ölçüde genişletilmesi sayesinde, bir yandan, böylece temin edilecek karşılıklı kontrol İmkânları dolayısile. kanuni ve hileli vergi kaçakçılığına mâni olunacak, öbür yandan da pek dar bir mükellef zümresinin «surehargement» l şeklinde vergi yükü altında ezilmesi yerine, bu yükün mutedil bir nispet üzerinden yeknesak ve âdilâne bir tarzda dağıtılması temin edilecektir
işletme ve servet vergileri alınmaktadır.
Bizde ihdası düşünülen İşletme Vergisi, münhasıran bir takım karinelere dayanan reel bir vergidir.
Gelir vergisinden muaf olan (mukim) esnaf İçin, bir tek karine, yani İş yerinin kirası kabul edilmiştir. Bizzat esnafın şahsî vergi verme kabiliyetini değil, daha ziyade esnaflık İşlerinin (.işletmelerin) objektif kapasitesini istihdaf eden bir vergi bakımından, bu kapasitenin az çok doğru bir İfadesi olan gerçek kiranın tek karine olarak kabul edilmesinde, bu usul basit olmakla beraber, hata olmaz. Vergi nispeti de tektir, yani — Kazanç vergisi rejiminin aksine olarak — hangi işle İştigal edilirse edilsin ve memleketin neresinde olursa olsun, esnaf İş yerinin kirasının % 40 ini verecektir Tarif ettiğimiz mdnasife esnafta el emeğinin dalma hâkim olduğu ve İşletme kapasitesindeki farkların önemli olmadığı düşünülürse. vergi nispetinin tekliği gayri âdil addedllemlyecektlr; olsa olsa, küçük ticaretle küçük sanat arasında, bu sonuncunun lehinde olmak üzere, ufak bir tefrik gözetilebillr. Esnafın vereceği İşletme vetgtsinin asgarisinin bir emniyet tedbiri olarak, senede 10 Hra ile tahdldedlldlğinl İlâve edelim. ( Gelir vergisine tabi kişiler İçin işletme vergisi iki karineye göre alınacaktır. Kıstasları geçen yazımızda belirtilen «büyük» (I. sınıfa dahil olan) tacirlerde, «İşletme sermayesi yekûnu» ile ödedikleri ücretlerin yekûnu, «küçük» (TL sınıfa dahil olan) tacirlerde İse. bu sonuncu yekûnla iş yeri kirası vergi matrahını teşkil eder. Bu karinelere tatbik edilecek nispetler, ücretler yekûnun «t 1 t. işletme sermayesinin % 0,5 ı ve İş yeri kirasının *5t 20 sinden İbarettir. Şu kadar kİ, verilecek İşletme vergtelnln toplamı, büyük tacirlerde 200 liradan az ve 5000 liradan fa21a, küçük tacirlerde ise 30 liradan az ve 300 liradan fazla olamıyacaktır. İşletme vergisinin Üç taksitte ödeneceği keyfiyeti de nazara alınırsa, bu verginin, ne münhasıran bu vergiye bağlı bulunan esnaf, ne de ayrıca gelir vergisine tabi tüccarlar bakımından tahammül edllemlyecek bir yük olmadığını kabul etmek gerektir. Şunu da İlâve edelim kİ, kurumlar vergisine tabi olan tüzel .kişiler, işletme vergisinden muaftırlar; bunun sebebi, bunların elde ettikleri kazançlar hakkında ekseriyetle ekonomik bir vergi mükerrerliği mevcudiyetinin İddia edilebilmesidir.
Asıl İşletme vergisi yanında bulunan «gezginci işler vergisi» nln mevzuuna. Türkiye içinde gezginci ola-
Cüzamlılar köyü
Adana bölgesinde tetkiklerde bulunan Elâzığ cüzamlılar hastanesi başhekimi, bu köyü kurmak için Mersin’in doğusunda deniz kenarını münasip görüyor
Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığı tarafından Toroslar eteğinde kurulacak olan Cüzamlılar köyü için bir ay-danberl Adana bölgesinde tetkiklerde bulunan Elâzığ Cüzam hastanesi baş hekimi Dr. Celâl Cansun kendisiyle görüşen Yeni Adana refikimize şu beyanatta bulunmuştur:
— Toroslar eteğinde kuracağımız Cüzamlılar koyu şimdilik 2000 kişilik olup İleride genişletilebilecektir. Köyde bulunan Cüzamlılara hükümet ev ve arazi temin edecek ve bu suretle onların geçimlerini şağlıyacaktır.
Bu köyün yakınında bir de hastane kurulacak kİ, köyde tekrar Cüzama tutulanlar bu hastanede tedavi altına alınacaktır. Kurulacak olan bu köyün temiz havası bol-suyu İle arazisi münblt bir yer olması lâzım gelmektedir.
Bunun İçindir kİ bu yerin tâyininde âzami titizlik göstermekteyiz. To-ros eteklerinde müsait bir yer olamadığından bu köy İçin Mersin doğusunda deniz kenarında bulunan Karade-re, Kazanlı Adanalı köyleri civarım daha muvafık gördüm.
Mamafih bu köyün nerede kurulacağı meselesini Bakanlıkça gönderilecek olan ve yolda bulunan tstanbnl cildiye mütehassıslarından doktor Sadettin!? biri'!’’ Incellyeceğiz.
Elâzığ Cüzam hastanesi Türklyenin yegâne Cüzam hastanesi olup 100 yataklıdır Bundan başka İstanbulda Emrazı Akliye hastanesine bağlı 25 yataklı bir paviyon bulunmaktadır. Elâzığ hastanesi her bakımdan modem ve hükümetin kontrolü altındadır. Sağlık Bakanlığı bu hastane İçin lüzumlu olan her şeyi teminde seri hareket eder. Bu bakımdan memnuniyetimizi belirtmek bizim için büyük bir zevktir Cüzam hastalığına gelince, bu hastalık mtle&dele konusuna dahil bulunmaktadır.
Kendisine mahsus bir basil olan bu hastalık şahıstan şahsa geçebilir. En çok soğuk bölgelerde görülmektedir. Çünkü bu bölgelerde oturan kimseler soğuğun tesiriyle birbirlerine daha sık bir vaziyette bulunurlar. Aynı aa-
TANIMADIĞIMIZ MEŞHURLAG Güneş doğarken Gülhane parkında dolaşan kimdi?.
Aynı zamanda 2 gazeteyi birden okumak için Talât paşanın bulduğu usul..
..... ■
Sabahın en erken saatinde — Konağa gelen gazeteler — Aynı zamanda iki gazete birden nasıl okunur?. — Sadrâzamın sabah yürüyüşü — ■1 Gülhane parkı açılırken.. — Park bekçilerinin telâşı — Güneş doğarken parkta kitap okuyan adam'— Selanik dolabındaki yem’d^ — «Konuştuğun adam kimdi biliyor musun?»
inanda soğuklar uzviyet mukavemetini düşürdüğü için cüzam kendine müsait zeminler bulmakta ve İnkişaf göstermektedir. Bunun içindir al Sağlık Bakanlığı cüzam hastanelerinin sıcak ...takalarda kurulmasını münasip görmektedir. Cüzam o kadar tuhaf bir hastalıktır kİ, hemen bütün hastalıkları taklldetmrktedlr. Hastalığa tutulanlar tutulduklarının farkına varmazlar.
Bununla beraber bu hastalığın her İnsana geçmediğini ancak müsait zeminler bulduğu takdirde geçebileceğini belirten Celâl Cansun bu kurulacak köyün sineması, terzisi, berberi, ve her şeyi Ue münferit bir köy halinde bulunacağına İşaret etmiş buna misal olarak da, Filipin adalarında 5500 nüfuslu bir cüzam köyünde 21 ı doktor olmak suretiyle 600 kişilik bir memur kadrosunu ihtiva eden bir teşkilât bulunduğunu cüzamlı ana ve babadan her yıl doğan 10 - 80 kadar çocuğun Önce 6 ay kadar annesinin stidfl İle beslendiğini bundan sonra köye bitişik cüzam hastanesinde tedavi altına alınıp cüzam hastalığını taşıyıp taşımadığının müşahedesinden sonra eğer cüzam görülürse tekrar ana ve babasının yanına görülmezse çocuk kolontlerlne sevkedllerck terbiye edildiğini söylemiştir.
Sabahın en erkensaati. Sadrâzamın. kon ağında çoktan uya. nılmıştir, Talât paşa pek erken kalkardı. Ve sabahlan dikkate değer bir âdeti vardı. Bütün ga. zeteler gelirdi. Kısa bir zamanda bunların hepsini birden okuma, sına imkân yoktu. Bunun için garip bir usul bulmuştu. Bu usul sayesinde iki makaleyi bir. den okuyordu. Şöyle hareket ederdi:
Gazeteler gelince zevcesine:
— Haydi okumağa başlıya-hm,„ derdi.
Kendisi bir gazetenin başma. kalesini okurken. Hayriye hanım da başka bir gazetenin baş ya. zısını yüksek sesle okumağa baş. lar dı,
Talât paşa gözierite elindeki makaleyi tak i hederken, bir yandan da hızlı sesle okunan yazıyı dinlerdi. Hayriye hanım iki makalenin birden taklbedilmesine ve anlaşılmasına pek ihtimal vermez:
— Ben boş yere okuyorum pa. şa,„ Sen beni nasıl dinliyebilir. sin ki elinde başka bir makale var. Onu okuyorsun.,, derdi.
Bir gün paşanuı hakikaten dinleyip dinlemediğini anlamak için elindeki makaleyi bilhassa yanlış okudu.
Talât paşa kendi gazetesinden başını kaldırdı. Hayriye hanıma dönerek:
— Okumanda bir yanlışlık olacak!.. Bu tarzda olmamalı,,, tki satrr yukarısından tekrar okumanı rica ederim... dedi.
Hayriye hanım gülümsedi. Artık şüpheye mahal yoktu. Sad. râzam aynı zamanda iki başma. kaleyi birden takibediyordu.
Gülhane parkına giren ilk adam!..
Talât paşanın sabah âdetle, rlnden biri de şuydu: Beş buçuk, ta kalkar, yıkanırdı. Evde sıcak akar su bulunmadığı İçin ban. yosu daima geceden yanardı. Saat tam altıda, henüz ortalık kalabalıklaşmadan ve kahvaltı, sim etmeden sokağa çıkardı.
Ekseriya Ayasofyadakl evinden yokuş aşağı iner, Gülhane parkına girerdi. Saat altı gibi sabahın bu derece erken bir za. manmda Gülhane parkında tek İnsan bulunurdu: Talât paşa!..
Hattâ hazan buraya o kadar erken gelirdi kl park bekçileri orta demir kâpıyı açarlarken Sadrâzamı karşılarında bulurlardı. Böyle, kış yaz-iyi havalarda senelerce her sabah Gülhane parkının İlk ziyaretçisi Sadrâ. zam oldu. Bunu hemen hemen kimse bilmezdi. Park kapıcıları da İlk zamanlar erken erken gelip tâ parkın deniz kenarına kadar yürüyen, sonra da çıkıp giden insanın kim olduğunu tanımamışlardı, Sonra işi anlamış, lardı.
Sardâzam gelince parkı kapa, lı bulmaması için erkenden vazl. felerl başına gelmeğte başlamışlardı.
Talât paşanın sabahın en er. ken saatinde Gülhane parkında yaptığı bu gezintiler sıhhatini korumak İçin bir takım basit yürüyüşlerdi. Parkta tâ deniz ke. nârına kadar gider ve tamamlle başka bir yoldan döner, tekrar evine gelir, kahvaltısını ederdi.
Sabahları bu yürüyüşü kati, yen İhmâl etmezdi. Kendisini bekllyen tehlikeler ne kadar çok olursa olsun yürüyüşleri mümkün mertebe " arkasında kimse olmadan yapmak İsterdi, îlk zamanlar buna muvaffak olmuştu, Sadrâzam konağının arka kapısından çıkıyor, parka doğru hızlı adımlarla yürüyordu
Gülhane
Fakat sonralar kendisini mu. hafazaya memur edilen kimseler uzaktan uzağa takibetmeğe baş. lamışlardı. Lâkin bu park gezin, tilerinde yalnız bırakılmamasına Talât paşa fena halde kızardı.
Hakikaten kendisini takibet. meleri mânâs izdi. Boş sokaklardan geçerdi. O saatte yukarıda da söylediğimiz gibi Gülhane parkının ilk ziyaretçisi o olurdu. Fakat bir yaz sabahı erkenden parka girip de deniz tarafına doğru çıkınca orada henüz doğ. muş güneşe karşı oturan genç bir adam gördü. Elinde bir ki. tapla, bir defter okuyordu.
Sabahın bu erken saatinde tek başına koca bir parkta oturan bu adam Talât paşanın merakı, nı uyandırdı. Bundan sonra her gün aynı adama aynı sıranın üstünde, aynı saatte ve kitap, def. ter okurken Taslıyordu. Nihayet bir gün onun yanına yaklaştı, se. lâm verdi,
Genç adam Sadrâzamı tanımamıştı. Onu resimlerinden fi. lân gözü ısırsa bile henüz şehrin uyanmadığı bu saatte ve Gülhane parkında kendlsile karşı kar. şıya gelebileceğine İhtimal vermemişti.
Talât paşa genç adamın elin, dekt defterle kitabı işaret ederek sordu:
— Ne yapıyorsun bakayım oğ. lum?. Kitap mı okuyorsun?.
— Evet.,. Dere çalışıyorum efendim!.,
— Talebe misiniz?.
— Eczacı mektebinin son sı. nıfındayım!..
— Demek bu sene bitireceksin.,. •
— Kısmet olursa,,.
— Eczaneyi nerede açacaksın bakalım?..
— Arkadaşların çoğu Istan, bulda eczane açmak istiyorlar. Ben Ana d oluyu tercih ediyo. rum... Gtdip orada bir eczane açacağım,..
— Aferin... Bu fikrini pek beğendim doğrusu,., İmtihanların, da bulunmağa çalışacağım. Birincilikle geçmeni isterim. Seni tebrik etmek benim İçin bir zevk olacaktır oğlum!.. Haydi bakalım..
— Teşekkür ederim efendim.
Böyle konuştuktan sonra Talât paşa eczacı talebesinin ya. nından ayrıldı. Fakat genç adam hâlâ da Talât paşayı tanımamış, ti, O sene mektebi birincilikle bitiren ve şimdi İzmir civarında büyük bir eczanesi olan bu zat. bir kaç sene önce Talât paşanın zevcesi bayan Hayriye İle bir mecliste tanışmış ve bu hikâye, nln «onunu da şöyle anlatmış, tır:
parkı
— Her sabah parkta kendisini görürdüm. Ağaçlar arasında dolaşır ve sonra giderdi. Bir sabah benim vaziyetimi sordu. Muvaffakiyetler temenni etti, «imti_ hanlarında bulunmak, birincili, ğini tebrik etmek isterim!.» de. yince şaşırdım. Acaba kim o'abi. lirdi?.
Yanımdan ayrıldıktan sonra iki sivil komiser yaklaşarak bana sordu:
— Ne konuştunuz?,.
Anlattım. Ve büsbütün şaşırmıştım. Bu sefer onlar bana sordular:
— Konuştuğun zatı tanımıyor musun?
— Hayır., nereden tanıyacağım’ Kimdi?
— Sadrâzam Talât paşa!,.
Hayatımın en büyük şaşkınlı, ğı işte budur Ondan sonra imtihanda birinci oldum. Ve haki, katen Ana doluda eczane aç. tim...»
Talât paşa yürüyüşten evine dönünce kahvaltı ederdi. Ekseriya soğuk bir şey, bir limonata İçerdi. Evde o zamanlar tabiî buz dolabı yoktu. Fakat biri küçük, biri büyük iki Se’ânik do’abı var. dı. Bunlarda şerbet veya soğuk meyva bulursa pek memnun olurdu.
Gavot basit olan kahvaltısını edip Babıâliye gitmek üzere hemen evden çıkardı.
Hikmet Ferdim Es
Adanada
Büyük bir hastane. Adalet »arayı ve Çifci hanı inşa edilecek
Adanada yeni yapılacak modern hastane avan projesi Sağlık ve Bayındırlık Bakanlıklarına gönderilmiştir.
Hastane projesi. Bakanlıklar tarafından tetkik edilmektedir. Muvafık görüldüğü takdirde eksiltmeye konulacaktır.
Diğer taraftan, Ceyhanda yapılacak olan 500 bin liralık hükümet binası İle 400 bin liralık ortaokul binasının yapım İş! yüzde 30 tenzilâtla İhale edilmiştir
Binalar, 1944J nisan ayında tamamlanmış olacaktır.
Bundan başka, şehrimiz Adalet sarayı proje müsabakası sona ermiştir.
Haber aldığımıza göre; Karşıyakada belediye tarafından yaptırılacak olan 500 bin liralık çiftçi hanı inşaatı, belediyemiz komisyonu tarafından cuma günü İhale edilecektir.
çiftçi hanı, ahır, lokanta ve gazinodan İbaret olacak, bu modern binanın yapım içi 7 ay sonra tamamlanmış olacaktır.
V
Solıife 6
AKŞAM
13 Eylül 1945
HER AKŞAM
Büyük âlim yavaş sesle karısına:
_'Dikkat... Dikkat!., dedi.
üst üste taktığı iki gözlükle yün Örmekte olan tombul kadın, elindeki tığları hareketsiz bıraktı. Kulak kesildi. Büyük İlim adamı devam etti:
— Mavi gözlü kızm nişanlısı gelmiş!.. Demek kİ barışmışlar!..
Karısı daha şaşırtıcı bir havadis beklediği için âdeta hayal sukutuna uğramış İnsanların can sıkıntısı içinde kocasına cevap verdi:
— Amaaan... Sen de mühim bir şey söyleyecekmiş glt)i insanın yüreğini kabartıyorsun. Nişanlı daha 'dün gelmişti. Onlar barışalı hanidir ayol...
Kadın bundan sonra İyi havadis vermediği İçin kocasını biraz paylamak sevdasına düştü:
• —~Hcm sen pencereye o kadar yanaşma... Perdenin aralığından sakalının ucu yine çıkacak. Konu komşuya rezil olacağız!..
Erkek cevap verdi:
— Merak etme karıcığım. Sakalımı geride tutuyorum!..
Hakikaten de öyle yapıyordu. Gözlerini perdeye uydurup çene tarafını geriye çekiyordu. Zira sivri, uzun bir sakalı vardı. Pencereden komşu-, ları gözetlediği sırada bu kör olasıca sakalın ucu iki perde arasından beyaz beyaz çıkıp otıu ele veriyordu. Bu İtibarla büyük âlim, en büyük zevki olan komşu gözetlemek fasıllarında, son derecede dikkat ederdi
Dapdaracık, karanlık, binaları İç İçe bulunan bir mahallede oturuyorlardı
Karı koca her fırsatta, her lâf açılışında:
— Aman ne berbat yer!..
Diye apartmanlarından şikâyet edip dururlardı. Lâkin aslında evlerinden [evkalâde memnundular. Zira İkisi de dünyanın en mütecessls insanları İdi. Ciddi ilim adamı ile tombul karısı İçin bu mahallede göze til -yccek o kadar çok komşu vardı kİ... Civardaki sayısız pencerelerin hepsi onlar için ihmal edilmiyecek bir tetkik mevzuu id! Her pencere ayrı bir âlemdi.
Gözetledikler komşuları, konuşurken birbirlerine karıştırmamaları için hepsine isimler koymuşlardı: Mavi gözlü kız. Platin saçlı kadın. Kaptanın karısı, Yeni evliler, Gözlüklü karı koca, Neşeli aile...
Perdeleri o suretle indirmişlerdi ki aralıklarından meraklı gölerln komşuları seyretmekte olduğunun kimse öyle kolay kolay farkına varamazdı. İşte o sakal ucu iki perde arasından çıkmasa... Bir de ciddi İlim adamı perde aralığından komşu gözetlerken sigara İçmeğe kalkardı kİ bu hâdise zevcesini deli ederdi;
— Çıldırdın mı efendi?.. Perde aralığından buram buram duman çıktığını görürlerse ne derler?. Senin gibi ciddi kelli felLi bir zat hakkında ne İntiba bırakır?..
Hakikaten onlar bu gözetlemeği gayetle ciddi bir halde yaparlardı. Hattâ erkek, okuduğu «itapların tesir! ile bu büyük tecessüsün, bu gözetlemenin felsefesini bile yapmıştı. Kendi gibi gözetleme meraklısı olan karısına dairrıa.
— Efendim, hayatı lçtimalyemiz! daima tetkik eyleyip İnsanlar hakkın daki malûmatımızı tevsi ve olveç-hile Icabeyleyen tarzda hareket eylememiz lâzımdır, derdi.
Fakat bu esnada karısı da bir pencereden ayrı bir komşuyu gözetlemekle meşgul olduğu İçin kocasının yaptığı bu felsefe kulağına bile girmez- Gördüğü sahneyi heyecanla anlatarak onun lâfını yarıda bölerdi:
— Kaptanın karısının kocası gelmiş! . Adam tam üç aydan üç aya geliyor... Bak bak kadın yine saçlarını tarayıp çıplak omuzalrına dökmüş... önü açık pembe ipekli sabahlığını giymiş!.. Saçlarının > lir kısmı da yüzüne düşmüş!- Eeeeh... Kocası genç... Kendisinden küçük!..
sinemaya gitmezlerdi. Tiyatroya adını atmazlardı. Mesirelerle büyük g(£intllerie hiç işleri yoktu. Pençe-
Pencereler 2!
reler onların bütün hayatlarını dolduruyordu. Ve onlar buna rağmen yine her söz açılışında:
— Aman ev ev değil... Mahzen... Yaz günü pencerenizi açsanız karşı-kl komşunuzun horultusundan uyuyamazsınız. İç içe nefes almıyan binalar... Ne bir manzara görür, ne d» bir açıklık!., diyorlardı.
Havadis mahallede tûp gibi patladı. Ciddi ilim adamı İle zevcesinin oturduğu apartmanın önü gayetle geniş bir yeşil saha olacaktı. Burası esasen bir uçurum kenarı gibi İdi. Yeşil sahadan sonra denize kadar sed sed, merdiven, merdiven, bir iniş yeri yapılacaktı. Bu suretle şehrin o köşesi pek güzelleşmiş olacaktı.
Bunun İçin apar imanların mühim bir kısmı istimlâk edilerek yıkılması lâzım geliyordu. Faknt ona mukabil ciddi Alim İle karamın ' oturdukları bina kalacak, üstelik önünde fevkalâde bir manzara da olacaktı. Bu İtibarla karı kocayı âdeta tebrik ediyorlardı.
Yavaş yavaş istimlâk başladı. Karşı evleri boşaltıyorlardı.
Her komşu çıktıkça karı kocanın içine bir hüziin basıyordu. Nihayet mahallenin karşı tarafı bom boş kaldı. Biraz sonra da binalar yıkıldı.
Hakikaten kalan binalar İçin pek şairane bir manzara vücuda gelmişti.
Yeşil bir anfiteatr, sed sed denize kadar uzanıyordu. Uzaktan masmavi Mermara bütün güzelliği De gözlere gülmekte idi. ilim adamının evine gelen kiracılar pencereden dışarıya gözlerini çevirdikler! zaman:
— Aman yaraböi ne harikulâde şey!.. Nc doyulmaz bir manzara.. Şu güzelliğe bakınız hele... diyorlardı.
Fakat karı koca bundan son derecede şikâyetçi İdiler. Hele âlim:
— Pencereler kör-oldu... Artık bunlar pencere değil, mânâsız birer delikten ibarettir... Pencereler o eski derin mânalarını kaybettiler. Ş'rndl cnlar bize hiç birşey söylemiyorlar diyordu.
Perde aralığından gözetlemeğe o kadar alışmışlardı ki ev bulsalar o giizei manzaralı yeri bırakıp belki de daracık bir mahalleye taşınacaklardı. Fakat bereket versin kİ ev bulamadılar.
O güzel yerde mecburen kaldılar.
(Bir yıldız)
BULMACA
Soldan sağa ve yukarıdan aşağı:
1 — Müfteri.
2 — Okazyonlar.
3 — Şehir içi nakil vasıtalarından - Tersi çok değil.
4 — Mısırda bir şehir.
5 — Rivayet eden - Halik.
8 — Tersi İstanbulun bir semti.
7 — TersL desisedir - Işık.
8 — Donanın başı - Bergüzar.
9 — En rezil - Boş söz.
10 — Gösterme.
GEÇEN BULMACANIN HALLİ Soldan sağa ve yukarıdan aşağı: 1 — Kulağınıaç, 2 — Uflanılırmı, — Lâhana, Ar, 4 — Anavatan, 5 —
3 ___ .
Gına, Adem, 6 — Hatalagun, 7 — Nı, Adamasa, 8 — Ir, Negatif, s — Ama. Musiki, 10 — Çlra, Mafiş.
Gün Doğmadan Paris
EDEBÎ ROMAN
Yazarı; Louis Bromfield
— ■ -—= Tefrika No.
t — Buna rağmen, slzlnklne müreccahlı r.
Komutan sustu. Roxle, rujunu çantasına koyup İlâve etti:
— Başka şeyden bahsedelim. Hayatınızın ne olduğunu, nereden geldiğinizi siz bana henüz söylemediniz?
Komutun, kadehine tekrar şampanya doldurdu:
— Slzlnkine nazaran pek başka bir dünyadan geliyorum.
— Bundan eminim.
Binbaşıyı dinlemiyordu. Nlcky'yi düşünüyor, nerede ve ne maksatla bulunduğunu merak ediyordu. Dünyadaki bütün erkekler İçinde sevdiği o İdi. Şüphesiz ki onu seçmiş değildi. Bu bir seçiş meselesi olamazdı. Sadece vuku bulmuştu.
Şunu da düşündü:
«— Dostum komutan İnsaniyetsin. Şayet, şu veya bu şekilde lnsanlaş-ntazja, bu iş hakkında LZ'on ne derse desin, devam etmeme imkân yok.»
Erkek anlatıp duruyordu:
— Beyaz, geniş, yüksek bir büyük çvdl. . .;-.c rc-i-rl küçülttü. Çünkü 81-İezya kışın pek soğuk olur. Bu bina
Tercüme eden: Vâ . Nû
51
yapıldığındanberl blzlmmJş. Toprak İse, daha evvellerdenberL İnşa sıralarında, tarlaları İşllyen, kuytu çam ormanlarında yaşı yan bütün insanlar da aileme aitmiş.
Sesi birdenbire tatlılaştı.
— Ormanlar... harlkulâdedlrler, Hattâ gün ortasında bUe siyah, ve karanlıktırlar. Küçükken orada oynadım. Babama varıncaya kadar bütün ecdadını as-
kerdi. Babamsa topal doğmuştu. Hâkim oldu. Mesleği son derece zıddına, giderdi. Alil olduğu İçin ıstırap duyardı. Bizi eri, hattâ annemi dahi sevmezdi. Sakat doğup askerlik edememek bütün hayatını zehirledi.
Rox!e, şimdi artık binbaşının biraz sarhoş olduğunu, fakat Almanların inandığı gibi, şampanyadan neşe bulamadığını anladı. Zira, somurtuk sarhoş olmuştu, Ancak sarhoş bir in= şan bu tarz ifşalarda bulunabilirdi.
— Annem bütün hayatınca bedbaht oldu. »İzler de öyle. Harbi kaybettiğimizi öğrendiğim zaman sekiz yasındaydım Bu hakkaniyetli bir kav-bedlş değildi Biz Almanlar, biz as-
Tayyareden atılan 45 kiloluk sandıklar kırılmıyor
3000 metre yüksekten paraşütsüz atılan sandıklar içindeki yumurtaların kırılmadığı görülmüştür
Alelâde bir tahta kutunun içerisini besleyen talaşların arasına kan plazma gişeleri güzelce yerleştirildikten sonra sandık veya kulunun kapağı çivilen m ektedir. Bu basit amellyeyl müteakip kutu veya sandığın etrafı hususi çelik telle çaprazvarî bir çember İçine alınmaktadır.
3,000 metre lrilfamda uçun bir uçaktan paraşütsüz olarak atılan ve süzülerek İndiğini gördüğümüz bu kutu veya sandık yere düştüğü vakit İçindeki hayat kurtarıcı şl.jelcrtn katiyen kırılmadığına hayret edeceksiniz.
Inanılmıyacak kadar İnsana garip gelen bıı metod, bugün bir hakikattir. Bir seneden beri, yiyecek, İlâç ve cephelerdeki askerlerin diğer İhtiyaçlarını karşılıyacak maddeleri havi bulunan bu gibi kutulardan binler-cesl paraşütsüz olarak uçaklardan atılmış ve katiyen zedelenmeyen muhteviyatından mükemmel surette istifade edilmiştir.
Paraşütsüz olarak atılan ve yere düştüğü vakit ne muhteviyatına ne de kendisine bir hasar gelmlyen bu kutular, bir çelik fabrikasında çalışan mütehassıslarla bazı hava subaylarının birlikte sarfettlklcrl gayretler sayesinde icadedilmlştlr.
Cephe yakınlarındaki silâhlı kuvvetlerin ihtiyaç gösterdiği malzemeyi ihtiva eden kutular, dalma bir paraşüte bağlanarak atılmakta idi. Fakat rüzgârdan sağa sola sallanarak yavaş yavaş İnen bu paraşütler havada dost kuvvetleri tarafından görüldüğü gibi düşman tarafından da görülmekte idi.
Bazan da paraşütle atılan bu kutular Şiddetli bir rüzgârın teslrlle düşman arazisine inmekte İdiler. Halbuki şimdiki paraşütsüz atılan kırılmaz kutular, tıpkı bomba atılır gibi istenilen hedefe, düşmanın haberi olmadan indirilebilmektedir.
Bu hususta yapılan araştırmalar neticesinde paraşütsüz atılan kutuların her hangi bir tahtadan İmal edilebileceği anlaşılmıştır.
Kutuların yere kırılmadan düşme-' sinde asıl rol oynayan âmilin cinsi veya şekli olmayıp etrafını çeviren çelik tel çemberler olduğu açığa vurulmuştur.
Kutuların çelik çemberleri bu İşlerle tetklkat yapan mütehassıslardan biri tarafından imal edilen, elle müteharrik hususi bir makine tarafından getirilmektedir. Kutular, bu basit tel germe makinesi sayesinde bJr iki saniye zarfında çapraz tel çember İçine alınmaktadır
Uçaktan atılan bu kutular yere temas ettiği zaman yerden 10 metre kadar zıplamaktadırlar Kutular ister 3,000 metreden isterse 30 metreden, yani her hangi bir İrtifadan atılırsa atılsın yere değdiği zaman 10 metreden fazla havaya zıplamatnak-tadıralr. Bir kere zıhladıktan sonra tekrar yere düşen kutular, artık yer-' terinde sabit oturmaktadırlar. Yere
tedir. Kutular zemine tema3 edince bu çemberler, biraz esnemek suretiyle sademenin şiddetini yok etmektedir.
Çmbcr çok zayıf ve bol vurulduğu takdirde, yere düşer düşmez muhteviyatı param parça olmaktadır. Aksine şayet çember çok gergin İse. kutu yere çarpmasiylc sademenin tesiriyle yarı ezilmektedir. Bütün bu mahzurlar ancak hususi makine İle çelik tellerin matlûp ayara getirilmesi sayesinde yokedilmlştlr.
Umumiyetle bu sandık veya kutular muhtevlyatiyle beraber, 50 kilo ağırlığındadırlar. Çelik teller dahil olmak üzere kutunun kendi ağırlığı 12.5 kilodur.
Bu kırılmayan kutular İçin baran kaim mukavva dia kullanılmakta ise | de ekseriyetle âdı yumuşak tahtadan imal edilmektedirler. Sandıkların içi malzemenin hassasiyetine göre. ince kâğıt talaş ve bozan da samanla doldurularak beslenmektedir. Bu gibi paraşütsüz olarak atılacak alan kutuların İçerisine ne gibi madde konulacak olursa olsun, daima, talaş saman ve saire gibi maddelerle beslenmesi elzemdir.
Harbin doğurduğu ihtiyaçlardan dolay! icadedllen bu nevi kutuların bundan sonra bilhassa hava nakllya-j tında büyük bir rolü olacaktır. Mem-! leketin hûcra köşelerine serpilmiş olan kasaba ve köylerin her türlü ihtiyaçları nakliye uçaklarlyle gayet I kolaylıkla yapılabileceğinden uçakların yere İnmesine lüzum kalmadan bu kırılmaz sandıklarla her çeşit eşya havadan atılmaktadır.
Hâlen yapılmakta olan tecrübelerde kırılmaz sandıklar içinde atılan yumurtaların bile kırılmadığı görülmüştür. Gene bu tecrübeler esnasında bu kutulardan birine elektrik ampulleri yerleştirilmiş ve 3.000 metreden atılmıştır. Düşen kutu açıldığı zaman içindeki ampuUerden hiç birinin kırılmamış olduğu, yalnız çoğunun İçindeki ince tellerin kopmuş olduğu görülmüştür.
RADYO
ANKARA SADYOSU Bugünkü program
18.00 Dans orkestrası, 18.45 Müzik Cpl.l, 19.00 Haberler, 10.20 Geçmişte bugün, 19.25 Fasıl, 19,50 Konuşma, 20.09 Müzik (pl-). 20.15 Radyo Gazetesi. 20.45 Semai, şarkı ve türküler, 21.15 Konuşma, 21.30 Müzik (pl.). 22.20 Dans müziği (pl.ı, 22.45 M. S. ayan, Haberler.
Yarın sabahki program
7,30 Müzik (pl.), 7.45 Haberler, 8.00 Müzik (pl.l, 12.30 Karışık şarkılar, 12.45 Haberler. 13.00 Çeşitli müzik (pl.).
ilk çarpışında, pek nadiren bazı kutuların bir kenarı yassılmakla ise de şimdiye kadar bu şekilde havadan atılan her 1000 kutuda 995 İnin muhteviyatı sağlam çıkmıştır.
Paraşütsüz atılan bu sandık veya kutular şayet suya düşecek olursa, gene sanki beton bir zemine düşmüş gibi bir defa olmak üzere 10 metre kadar havaya zıplar. Bu sandıklar o tarzda İmal edilmişlerdir kİ yarım gün batmadan ve içindekiler bozulmadan suyun sathında yüzebilmek-tedirler.
Kutulara takılan çemberler sadeni eye karşı bir zırh tesiri göstermek-
iş bulmak için
Uzun, uzun düşünmeğe lüzum yok!
«AKŞAM» a bit KÜÇÜK İl ÂN1 vermek kâfidir.
SEKBES SÜTUN
Ormanlarımız ve yangınlar
iki aydan beri devam eden orman yangınlarının yaptığı tahribat ve bunlar halikındaki malûmat, gazete sütunlarında geniş ölçüde ve bütün tafsilâtı 11c verilmiş bulunmaktadır.
Bütün bu mütalâa ve haberler arasında yangınları önllyecek tedbirlere işaret edilmemiş bulunduğunu görerek en mühim bir nokta ve en faydalı olabilecek bir tedbiri kaydetmeyi bir memleket borcu ve b'lr vazife bilirim.
Esasa geçmeden evvel ormalarımız ve İktisadi ormancılıkta Türkiyenln durumunu kısaca gözden geçirmeyi, mevzuun ehemmiyeti ve hastalığın teşhisi bakımından lüzumlu ve faydalı telâkki edlyorum.
Yıırdumuzda çok eskiden yerleşen bir zihniyetle bazı tabiat mahsulleri, İnsanlar için Tanrı tarafından bahşedilmiş bir nimet ve bir mevhlbe olarak kabul edilmekte, hava, su, denizdeki balık ve uçan kuşlar gibi ormanlarımız da tablatin İnsanlara armağan edilmiş bir nimeti olarak telâkki edildiğinden herkes bu nimetten istediği gibi ve istediği şekilde İstifade etmekte idiler.
Ormanlarımızı bir orta malı zanneden bu zihniyetle herkes, her teşekkül, şekli ve cinsine göre ağaç ihtiyacını dilediği gibi Tanrı armağanı ormandan temin elmiş. Zor ve nakil bakımından müşkül yerleri bırakmış, genç ağaçları istediği gibi kesmiş; tarla ihtiyacını temin için yüzlerce hektarlık ormanları yakmaktan çekinmemiş; koyununa, keçisine genç fidanları .taze filizler! yedirmiş; bir pulluk tahtası, bir yaba, bir tek gemi omurgası için İki üç yüz senelik bir ağacı devirmekten kaçınmamıştır.
Bu insan tahripleri arasında çobanın yarım saat ısınmak İçin yaktığı ateş; avcının bir sıcak yemek için ateşlediği ocak, bir tütün tiryakisinin kuru yapraklar arasına savurduğu izmarit milyonlar değerindeki güzel ormanlarımızı yemiş, kemirmiş ve orman sahamızı yurdumuzun satıh ölçüsü bakımından % 10,2 nispetine düşürerek en fakir milletler seviyesine indirmiştir.
Komşumuz Yunanistanın % 18.5. Yugoslavyanın % 30.5 ve Bulgarista-nın da % 28 nispetinde arazilerinin ormanlarla örtülü olduğunu göz önüne getirecek olursak bizim arazimizin vüsatine göre %10,2 rakamı karşısında acı acı düşünmemek kabil değildir.
*♦*
Ormanlarımızın kıymetini, birinci ve İkinci derecelerde temin eylediği mahsuller ve menfaatlerle ölçmek hatadır, orman: Memleketin güzelliğine, İnsanların sağlığına, vatan müdafaasına, tabiat ve iklim şartlarına da doğrudan doğruya tesir eder. İktisadi kalkınmada muhtaç bulunduğumuz birçok iptidaî maddeleri ormandan temin ederiz. Bu itibarla ormanın kıymet ve ehemmiyetini yalnız elde edilen mahsulleriyle değil, temin eylediği umumi ve iktisadi menfaatler bakımından da mütalâa, etmek daha doğrudur.
İşte bu kadar hayati bir mesele olan ormanlarımızın muhafazası, orta malı olmasından kurtarılması, müteahhitler ve ağaç eşkıyalarından korunması — esaslı bir şekilde — Cumhuriyet hükümetimizin teşekkül tarihinden sonra başlamıştır.
Meşrutiyet devrinde de ormanlarımızın muhafaza ve gelişmesi İçin birçok tedbirler alındığı ve ecnebi mütehassislar bile celbedildiğlni itiraf eylemek lâzımdır. Ancak asıl ilmi ve müspet tedbir ve çalışmalar yenidir ve ancak on senelik bir tarihe! maliktir.
3444 sayılı orman kanununun 7 nd maddesine dayanılarak yapılan bir kararname ile teşekkül eden orman işletmelerinin yapıla gelen tahrip ve , soygunculuğa son verdiğini İşte bu on sene içinde görüyoruz.
Sayın Tarım Bakanımız B. RaşS Hatipoğlunun Bakanlığa geçmesinden ve yerinde bir kararla orman umum müdürlüğüne getirilen sayın B. Nâzım Balur vazifeye başladıktan sonra hızını bir kat daha arttıran orman çalışmaları verimli neticeler vermeğe başlamıştır.
Nihayet bu târihten sonra 16 rakamını aşamıyan orman işletmelerinin Üç sene içinde f08) e çıktığım ve nihayet 9 temmuz 045 tarih ve 4785 sayılı kanun ile de bütün ormanlarımızın divlelleştlrlldlğini do sevinçle ögrüyoruz.
Ormanlarımızın tahrip ve İmhadan vlkyesi uğrunda atılan bu meşkûr ve verimli adımlar arasında orman yangınlarını önllyecek tedbirler ve kanuni müeyyideler de bulunmaktadır. Bütün bunlara rağmen her ya? ve her tarafta zuhur eden ve milyonlarca lira zarara sebep olan yangınları kanun ve nizamnamelerin önllyeceğlne kani değilim. I
E? o > (D
o
Orman yangınları sebeplerini araş- fl_ tırucak olursak görürüz ki butun yangınlar; dikkatsizlik, Üunal ve ar- .. mana ehemi yet vermemek yüzünden Q çıkmaktadır. Bir yanık sigara, bir yanık kav, bir. yemek ve bir kömür C ocağının söndürülmemesl binler ve binlerce ağacı yakıp kül etmektedir.
Binaenaleyh orman yangınlarına mâni olmak için, halkımızın bilhassa köylümüzün, bu işte seviye, bilgi ve kanaatini yükseltmek eski zihniyet ve kanaatleri silmek lâzımdır. Bu hususta bütün kuvvetimizle, devletin, bütün neşir vasıtalar 11e ve gazetelerimizin usanmadan, bıkmadan yazacakları veclzelerle ormanın kıymeti-
ni, ormanın muhafazası lüzumunu-q köylümüze anlatmak, ağaç sevgisini aşılamak, ormanların bir vatan ve-Jz' yurdun bölünmez bir parçası olduğu- ■}" nu öğretmek lâzımdır. İşte orman p* yangınlarını önllyecek tedbirlerin eaf mühlmml budur,
Radyomuzda ar aşıra mllH piyango için yapılan reklâmlar sırasında su hitapları da işitmek çok faydalı olacaktır:
Vatandaş! Ormandan geçerkea sigaranı, ateşini İyice söndür.
Aziz çifçl! Vatapını seversen ormanını muhafaza edersin.
Vatandaş! Vatan bir toprak parçasıdır. ağaç ise onun süsü ve gülüdür.
Aziz köylü! Sen bu vatanın evlâdısın orman da senin: Ona iyi bak.
Vatandaş! Orman yanıyorsa ocağın batıyor demektir. Dikkat et ona yakma.
I.ÛTFİ RESSAMOCLTJ
K AKŞAM S|
Abone bedeli
Türkiye Sen «W
2800 kuruş 5400 Kuruş
1500 • 2900 •
eoö * 1600 *
tebdil! için elli Kuruşluk
Senelik
6 Aylık
3 Aylık Adres
pul gönderilmelidir Aksi takdirde ■eş değiştirilmez.
Telefonlarımız Başmuharrir: 20565
7aa İşleri: 20785 - idare: 20R81
Müdür: 20497
Şevval G — Hızır 131
İmsak Oüneş öğle İkindi Ak Yauı E. 9.33 11.15 5.46 9-20 12-00 1.33 V. 4.57 8,38 13.10 16.43 19-22 20.58
idarehane BabIâli elvan
Acım usluk sokak No. 13
EGömlekiş—i
BİRİNCİ SINIF GÖMLEK Çl |
■■ Tel: 20096 Sirkeci
kerler harbi kaybetmiş değildik.
Sesine bir acılık ârız oldp.
— Bizicr sosyalistler tarafından, komünistler tarafından, Yahudiler tarafından, bize valilerde bulunan ecnebiler tarafından aldatıldık.
Kadın:
(— Hep aynı terane!» diye düşündü.
— Çok bedbahttım. Hepimiz bedbahttık. Hem sonra pek fakirdik. Annem büyük beyaz evi, bütün topraklarımızı ve ormanlarımızı satmağa mecbur kaldı. Berllne giderek küçük bir apartıman dairesinde yaşadık. 11-sa'yı savmak mecburiyetinde kaldık. Berllne yerleştiğimizden pek az zaman sonra, Llsa'nın ölümünü haber veren bir mektup aldık. Sanırım her şeyin fenası buydu. Her sabah annemi bir müceveherie, yahut antika bir gümüş eşya İle evden çıkar görmek ve bunları satıp bizi beslemek için yerine birkaç patates aldığını bilmek feciydi amma, bu Llsa'nın ölümü ondan da beterdi. Tarihin başladığı devirden-berl, btae ait toprakları kaybetmemiz fociycB amma, bu beterdi. Llsa, kız kardeşimin ve benim hayatımızda rol oynuyordu. Usa-,
Birdenbire Rox!e sordu:
- LUa kimdi?
Binbaşı, kıza, sarhoş vt şaşkın bakışlarını çevirdi:
— Llsa mt? Fakat Llsa'nın ktoı olduğunu biliyorsunuz ya?
— Lâfını hiç İşltmemiştlm. Artık şampanya içmeseniz iyi edersiniz.
Garip ve bedbaht bir halde genç kıza bakmakta devam etti.
— Usa...
Sonra başını salhyarak:
— Llsa... Tabiî, Llsa bizim mürebbl-yemlzdl. Size çok benziyordu.... Hattâ vücutça... Sizinki gibi bir vücut. Kız kardeşimle birlikte onun odasında yatardık. Onunla aynı büyük yatakta uyurduk. Giyindiği, soyunduğu sıralarda ona bakardım.
Mazim'de Feldmareşalin delikanlıları etrafın) çevirdikleri sırada, nasıl bir tiksinti dalgam dnyduysa, şimdi de binbaşıyı dinlerken aynını hissetti, Hattâ bu tiksintiden de fazla bir şeydi. Bu cinsiyet düşmanlığı gibiydi. Bazan başka kadınlara, yahut kadınlan sevmiyen erkeklere karşı hissettiklerinden ayrı bir şeydi. Bu yeni bir insiyaki, fakat endişeye düşürecek heyecandı. Tecrübelerinin çeşitleri İçinde yeni bir çeşit bulmak onu hayrete düşürdü. İhtimal ki bu. Nlcky İle Löon'un bahsettikler! azap içinde ve muğlâk bir Germen hususiyetiydi. Kabalıkla hassasiyetin halitasından hami oluyor, keza kabalıkla hassasiyeti doğuruyordu. Bu hususiyet, PrusyalIları diğer milletlerden ^ayırır.
Komutan diyordu M:
— Llsa bizim hayatımızın biricik ışığıydı. Silezya mitiliyim bir memle-
ket değildir. Bilâkis, serttir, muzlimdir.
«Rabıtalı» olmayı unularak belâ-gatle konuşmağa başlamıştı:
— Ormanlar kara, iklim haşindi. Babamız bizden nefret ediyor, annemiz kendini ödevlerine vermiş bulunuyordu. İyi bir anneydi. Fakat ıstıraplı bir anne; hararetslz. Idsa İse aksine.
Yüzü ve mavi gözleri bir tatlılık peyda etti:
— Hemşirem için ve benim için Llsa her şeydi. Cenuptan gelmişti. Swab!a'lı idi. Tam Almandı amma biraz kan karışığı vardı Şarkılar ve oyunlar biliyordu. Gece yatmadan evvel annemiz bizi öperdi. Llsa da Öperdi. Fakat bu aynı şey değildi. Llsa'nın öpüşleri daha hararetliydi,
Gözlerini kadehe dikti.
— Siz! harbden önce, İlk defa olarak bundan üç sene evvel gördüm. Sahnede belirmeniz üzerine kendimden geçer gibi oldum. Çünkü siz, Llsa İdiniz. Hattâ elbisesiz olarak Llsa İdiniz, Vc Llsa’nın öldüğünü biliyordum. Tiyatroya, ekseriya, sırf sizi görmek için gelirdim. Gelmemeyi tecrübe eder fakat gene gelirdim. Size bir kart göndermek, sizden bir randevu istemek arzuslyle yanardım amma cesaret bulamazdım. O sıralar sefaretteydim. «Dürüst» olmazdı. Amma şimdi vaziyet başka. Harb sırasıdır. Paris ise znptedUmiş bir şehirdir. Ve ben
ehemmiyetli bir şahsiyetim.
Roxle düşündü:
«— Henüz benlnı nazarımda kâfi derecede ehem -üyctll değilsin, namussuz kârata!»
Hikâyenin mide bulandırıcı havası genç kızı İsyan ettiriyordu:
— Zaman zaman Lis-’dan nefret ediyor Ve Lisa'yı sevlyc'dum... Tıpkı büyük beyaz, evle kara, çam ormanlarını sevdiğim ve onlardan nefret ettiğim gibi. Lisa'yı sevLyorduin. Çünkü neşeli ve güzeldi. Bahtiyarlık getiriyordu. Ondan nefret ediyordum. Çünkü ölmüştü ve bizi terk etmişti. Buğun onu daha _u ç nk sevdiğimi, yahut ondan daha nı çok nefret ettiğimi bilemiyorum, Bir bilgim varsa ondan kur-tulnmadığımdır; o dalma yanımda. Benimle tanıdığım her kadının arasındadır... Güzeldir, tatlıdır, müte-besslmlr... Fakat ölü.
Kadehine tekrar şampanya boşa İtti Roxle, ona bakınca ağladığını gördü.
Sonra birdenbire erkek garip bir hareket yaptı. Genç kızı, doğru eğildi ve başını onun göğsüne sürdü. Bu hareket biraz tiksindirici olmakla beraber küçük bir köpeğin hareketine benziyordu:
Hafifçe mırıldandı;
— İşte görüyorsunuz. Benim için sizi tanımak, sizinle supe etmek niçin bu kadar ehemmiyetliymiş.
(Arkası varı
13 Bylûl 1945________________
Cip otomobilleri
Ziraatte ekme, biçme, tohum atma, sulama işlerinde ve yük kamyonu olarak kullanılıyor
A A $ A C4
8ahife 1
Kü §İ^|WaRI
Harbin başlangıcından beri en sarp savaş cephelerinde dere_ teri aşan, keçi gibi tepelere tır, inanan müthiş bir kudrete ma, Mk olan ufacık cip otomobili bu harbdte istifade edilen taşıt vasıtaları arasında en önemlisi ol. duğunu bilfiil ispat etmiştir. Bu arabalardan bugün sulh zamanında da bir çok sahalarda isti, fade edilecektir. Birleşik Amerika hükümeti cip otomobillerden sulhta en ziyade ziraat işlerinde istifade etmeği düşünmektedir. Her türlü işe elverişli olan bu çeyrek tonluk kamyonetleri imal eden Mılliys Overland otomobil kumpanyası bu arabaların ziraî sahada ne gibi işlerde kuUanıJa. cağını ve ziraatın gelişmesine nasıl yardım edeceklerini göstermek içta Ohio eyaletinin Toledo şehrî civannda muazzam mo. dem bir çiflik tesis etmiştir. Bu çiflikte cip otomobillerden hangi sahalarda istifade edildiğini göstermek ve memleketin her tara, fındaki çlfiklerde de bu sistemden istifade edilmesi için geçen, ferde. Amerikanın bir çok gazete, muhabir ve fotoğrafçıları davet olunarak, önlerinde başarılı tecrübeler yapılmıştır.
Bu çiflikte .ziraat ve diğer iş. lerde kullanılan cip otomobilleri üzerinde bir çok tadilât yapıla, rak. bazı yni makineler ilâve edi’diği görülmüştür.
Otomobilin motor kuvvetinin bir kısmından istifadelenmek su. retile gerisine raptedi'en bir ma. kineye takılan testere ile, odun, kereste ve her nevi tahta biçile. bilmektedir. Gene bu cihaza rap. t'dilen otomatik tulumba ile su çekildiği gibi diğer aletler takıl, mak suretile daha bir çok iş*er görülmektedir.
Sivil hayatta kullanılacak olan cipler orduda kullanıldığı gibi en ağır vükleri taşıdığı halde keçi gibi d'k yoktıs’ara tırmanabil. inektedirler. Cipler debreyaj sis. temine yapılan ufak bir tadilâtla. çiflik havatma uygun bir ha. le getirilmişlerdir ve saatfe/3 mil gihj yavaş hareket ederek, çift sürme, tohum atma ve tırpanlama işlerinde bir çifik traktörü vazifesini görmektedirler.
Saatte 60 kilometre giden bu arabalardan icabında binek veya yük kamyonu olarak da istifade edilmektedir. Cip otomobillerine römork da takılabilmektedir. Bu römorklar vasıtası I e ufacık bir cip arabası iki bucuk ton sıkletinde yük taşıyabilmektedir.
Binek otomobili haline getiri, len ciplere rahat mindefer, yeni çamurluk ve basamaklar takıldı, ğı gibi daba kuvvetli ve büyük ön fenerler takılmaktadır. Kam. yon olarak kullanılanlara yeni
karoseri ve gerisine açılıp kapa, nan kapılar ilâve edilmektedir,
Çiflik işlerinde kullanılan ye. ni cip arabasına muhtelif aletler ilâve edilmek suretile bu arabalar harç yapma, çift sürme, ekin biçme, tohum atma, kar temizleme, balye yapma, sulama, top. rağa gübre atma, tel çekme ve bunlar gibi daha blr çok çifliğe ait işlerde kullanılarak istifade edilmektedir.
Şimdiye kadar yapılan tecrü. belerde, çİfliklerde muhtelif iş. lerde kullanılan ciplerin evvelce kullanılan diğer çiflik vasıta ve aletlerinden çok daha ekonomik olduğu ve aynı zamanda işlerin de o nispette seri başarıldığı anlaşılmıştır.
YENİ YAYIN
FOLKLOR POSTASI
Bu halk bilgisi dergisinin 10 uncu sayısı da çıkmıştır. Bilhassa yazdan konusunun en seçme muharrirleri tarafından yazılmaktadır. Folklorun bütün şubelerine yer vermiş olan bu dergiyi okuyucularımıza tavsiye ederiz.
Yeni Tvrkçe-İngilisce Okul lügati
Kanaat Kitabevinin yeni lügat serisinin üçüncü sayısı olarak neşredilen bu eser, 30.000 kelimeyi blr cilt içine almıştır. 094 sayfalık orta hacimde ve karton ciltli bu lugatta, Türkçe kelimeler okunuşu iyice kolaylaştırmak üzere çizgileri.: hecelere ayrılmıştır. Yeni Türkçe - İngilizce Okul lügatim hazırlıyan BKM Vâsıl Okçugil; İngilizceden Tiirkçeye lügatleri olan ve bu işte yetkisi anlaşılan blr zattır. Son lügati etimolojik sistemde tertibetmiştlr. B. Okçugil yabancı kaynaktan dilimizde olan kelimelerin müstesna cemilerini de ayrıca göstermiştir.
Lügati okurlarımıza sağlık veririz. Fiyatı 400 kuruştur.
| Halkevleri ve Kurumlar |[
| - İŞ ARIY ANLAR
MESUL MUHASİP — HUSUSİ müesseseler muhasebesinin inceliklerine vakıf tecrübeli bir muhasebeci İş arıyor. Anadoluda bulunduğundan yazı ile Eminönü Tahmis şokak Camlı han No. 9 da bay Doğan eliyle blldlrllme-Sİ.___________________283 - 1
fabrika, atölye İşletenlere — Elektrik makine kısımlarını tek başına idare ve İşletmeğe, lüzumlu temlratı. tesisatı plân ve projeleri ite yapmağa muktedir pratik ve nazariyatı kuvvetli, tecrübeli blr teknisyen İş aramaktadır. Mektupla, Akşam’da Teknisyen, 231 — 2
DEMİR SANAYİİ — Sulh Istih-salâtma göre teşkilâtlandırmaya AvrupalI uzman iş arıyor, sürüm işlerinde tecrübeli. Müracaatlar «Aksaman Makine mühendisi rumuzuna.
287 — 1
TECRÜBELİ MUHASİP EHVEN ŞERAİTLE — Günde birkaç saat çalışmak üzere iş arıyor. Akşamda (Muhasip) rümuzuna mektupla.
____________________288 - 2
ORTA MEZUNU — Askerliğini yapmış dört sene devlet memurluğunda bulunmuş hesabı ve eski Tiirk-çesi kuvvetli bir genç her hangi bir miîessesede daimi iş aramakladır. Akşamda (S. C. 6 rümuzuna) _______________________250 —
HASTABAKICI iş ARIYOR — Tecrübesi fazla elinde bonservisi mevcut doktor yanında öğleden sonra çalışmak özere İş arıyor. Tarlabaşı Keresteci sokak 7 No. madam Anjel. ______________________295 — 1
BİR GENÇ KIZ — Vezne İşlerinde İhtisası olan kendisine münasip 15 arıyor. Akşamda A. L. E rümuzuna mektupla müracaat. 307 — 2
n- İŞÇİ ARİ YANLAR
* İst. 3 üncü Mintaka Etıbba Odası başkanlığından: Odanın yıllık kongresi ve idare heyeti ile haysiyet divanı âzalarının yeniden seçimi 6/10/945 cumartesi günü saat 13,30 da Oda salonlarında yapılacağından bütün meslekdaşların teşrifleri rica olunur.
ir Kızılay Kızıitoprak kurumun-dan: 15 Eylül 1945 cumartesi akşamı saat 21 den İtibaren gece saat 2 ye kadar imtldat etmek üzere kurumu-muz menfaatine Fenerbahçede BeJvü gazinosunda blr müsamere verilecektir. Bu miisamerenin mükemmeliyeti için elden gelen bütün gayretler esirgenmemiş ve Mürfr Nurettinln Iştiraklle de emsaline faikıyetini temin edecek zengin bir program hazırlanmıştır. Mevsimin bu son ve müstesna müsameresinin kaçırılmaması tavsiye olunur. Biletler Kızıl-toprak Kızılay şubesinden ve Kadı-I köy eczahaneslnden ve müsamere günü gişeden tedarik edilebilir.
BİR KİŞİNİN — Yemek Ve İşlerini mükemmel surette yapabilecek ciddi ve referans verebilen blr bayan İsteniyor. 49107 numaraya telefon edilmesi. 289 — 2
TRİKOTAJ İŞÇİSİ ARANIYOR — Erkek ve kız makine ütü dikiş için Sultanhamam Molataşı sokak Pazarbaşı han 36 No. müracaat.
299 — 2
SATILIK EŞYA
OTOMOBİL ALMAK VEYA SATMAK İSTİYENLERİN — Mufassal mektupla İst. posta K. No. 618 e müracaatları. 917
BİR MATBAA BASKI MAINES1 ALINACAKTIR — Satmak İsteyenlerin acele müracaatları. Tel: 83920
293 — 1
Kum&aAa.
eo, ÇoeuJçsuZı
TAŞRA BELEDİYELERİNİN NAZARI DİKKATİNE — 24 kişilik sağlam yapılı ve konforlu 2 adet otobüs ka-rüserl derhal teslim edilebilir vaziyette ucuz satılıktır. Sirkeci pemir-kcpı Nöbcthane caddesi No. 14 Bizim Oto Evine müracaat- 296 — 2
KAPALI ÇOCUK ARABASI ARANIYOR — Temiz kullanılmış Avrupa malı blr çocuk arabası aranmaktadır. 86542 ye telefon edilmesi, 304 — 2
SATILIK SERVETİ FUNUN KOL-LEKSIYONU — Birinci cildinden 36 ncı cilde kadar Edebiyatı Cedide-yl muhtevi. Almak istlyenier; Ankara caddesinde Ay Yıldız kırtasiye pazarına müracaatları. 391 — 3
ACELE SATILIK — Pastırma makinesi. Gayet iyi vaziyette az kullanılmış 1 motor 11/4 beygir kuvvetinde 3 lü şartel r motor kayışı 150 Kg çeken kantar. Adres: Galata Yeııica-mi Kardaslm sok. No. 2 277 —
SATILIK FRİJİDER — Kullanılmamış denecek kadar yeni «12 saatte» yarım Kv. elektrik sarfeden otomatik Frijider satılıktır. Müracaat: Sultanahmet Dlvanvolu No. 29 278 — 1
SATTLTK OTOMOBİL — Az kullanılmış 938 Sperial Bulk 6 adet lâstikti taksi otomobili satılıktır Müracaat 22089 telefona_____________272 -
TAKSİTLE BUZ DOLABI SATIŞI— Tedlyatta büyiik kolaylık. Ateş Ti. Ştl. Beyoğlu. İstiklâl caddesi 158. Te-H-fon 42485_______________264 — 2
4 — Kiralık — Satılık
KİRALIK - SATILIK — Beyazıtta konforlu apartman. Transmisyon kayış raptiye kroşe imalâthanesi satılıktır. Her gün saat 10-12 arası Çemberlitaş Kürkçüler Pazan sok. 14. Mehmet. 249 —
SATILIK KÖŞK VE ARSALAR — Erenköy, Demiryolu İstasyonuna yakın, asfalt otobüs yolu üzerinde, yıllanmış çam, kestane. ıhlamur ve çeşitli meyva ağaçlan ve ihata duvarı İle bir parsel. Toptan, parçalı olarak satılıktır. Görmek.İçin Erenköy. Sultan sokak llMNo. ya baş vurulabilir. ____________________________17& — 2 BOŞ YAZIHANELER _ Birer ve iç içe olmak tütere ikişer odadan İbaret altı yazıhane ayrı ayrı kiraya verileceğinden aşağıdaki adrese müracaat. Galata: Mumhane caddesinde 111 No. lı dükkânda Yorgi Magos. _____________172 - 4
ACELE SATILIK İRATLI EV — Cihangirin güzel mevkiinde havadar, deniz görür 3 katlı, 7 odalı, ter-kos, elektrik, havagazı mevcut sağlam bina seyahat dolayısiyle uygun fiatle satılıktır. (Deney Emlâk) Galata rıhtımında Kefeli Hüseyin han No. 2 telefon 43840 292 — 2
ACELE SATILIK KÂGIR EV -16000 1araya 3000 lira ipotekli. Boş teslim üç kat, bahçe, banyo, her katta havagazı, elektrik, su. Beşiktaş tramvay deposu yanındaki Yıldız caddesi asfaltta No. 45 291 — 3
DEVREN SATILIK DÜKKÂN — Sirkeci Hüdavendigzr caddesinde Bozkurt oteli altında bakkaliye dükkânı sahibinin dışarıya gideceğinden içindekilere müracaat, 286 — 9
SATILIK DÜKKÂN — Çarşıda Mu-hafazacılarda 31 No. lı üstünde bir odası olan dükkân satılıktır. Müracaat: Galata, Ünyon han No. 24 Tel: 42527 ___________298 — 1
TEMİZ BİR AİLENİN YANINDA — Biı bayan için konforlu möbleli pan-şiyon veya iki oda bir hol yahut bir buçuk oda bir mutfak 20 lira verilecektir. Boş tercih edilir. Şerait değdir. Tafsilâtlı mektupla Akşamda N. N. K rümuzuna. 292 — 1
KELEPİR MANZARALI ÇAMLI KÖŞK — Göztepede istasyona beş tarmvaya on dakika mesafede dokuz odasiyle elektrik terkos ve bir buçuk dönüm meyva bahçesi ve büyük dört camiyle acele satılıktır. Emlâklş telefon 49010___________________203 — 1
5,000 LİRADAN 500.000 LİRAYA — Kadar emlâk almak ye Satmâk ve ipotek yapmak istlyenier kârlı işi olup devir veya ortak istlyenier Beyoğlu Büyük Parmakkapı cadde üzerinde köşe başı No. 4 kat 2 8uhulet Emlâk Bürosu Zarif özalp'a müracaat, Tel: 42396.__________207 - 29
KADIKÖYÜNDE — İşlek bir yerde, hali faaliyette 40 senelik. temL2 ve çok müşterisi bulunan, vitrinlerile beraber bir bakkaliye dükkânı acele satılıktır. İstanbul, Balıkpazar Tuzcular cad. No. 32, Zeytinci Andrca’ya müracaat. ' 273 — 1
EMSALSİZ ARSA — Şişlide Hürriyet tepesine giden asfalt üzerinde son garaja bitişik ve İmar plânında koruya nazır arsa satılıktır. İsteyenlerin şişli tramvay yolunda berber Vasile müracaatları._________279 — 1
TAHİN FABRİKASI ARANIYOR — İsranbulda işler blr halde bulunun bir tahin fabrikası aranmaktadır. Devren satmak İsteyenlerin Beyoblu Büyük Parmakkapı köşe başı Suhulet Emlâk Bürosu sahibi Zarif Özalp'e müracaatları. Tl. 42396 300 — 1
BEŞ1KTAŞIN — Gayet işlek İyi yerinde bakkaliye ve tütüncü ve tuhafiyeci dükkânları devren acele satılıktır. Beşiktaş Akaretler köşe başı tramvay durağı 2 Necati ve Ali Rızaya müracaat._______________303 — 2
KİRALIK KÖŞK — Göztepede. tren istasyonuna beş dakika, 4 oda 2 sofa; su elektrik; büyük bahçe. Blr kat senelik kiraya verilecek. Her gün 8 - 12 arasında Birinci Orta sokak ıo numaraya müracaat. 306 —
KELEPİR 1RAD — Koşebaşı altı daireli, yeni bina, eski kira ayda 285 Ura. Kurtuluşta Şahin sokağında Filiz apartımanı maktuan 46.000 iıraya acele satılıktır. Müracaat. Telefon: 82712. 305 — 2
Pul Resim müsabakası ilânı
P. T. T. İşletme umum müdürlüğünden:
1 — Toprak kanununun yayınlanması hâtırası olarak bastırılacak pos-
ta pullarında kullanılmak üzere iki resim yapılması müsabakaya konulmuştur. '
2 — Resimler çlfçiy. topraklandırma kanunumun ruh ve - ıaşın. _n-landıracak r ’e ve 23 ■>/38 san Jmetre ebadında yapılacaktır.
3 — Resif 'erin pul ka>' r küçültülerek basılma ı halinde bütün detaylarının baskıda İyi blr şeklide görünmesi icabeder.
4 — Resimlerde yazı ve kıymete dair rakam bu' ınmıvacaktır Ancak bil âhara yazı ve "atam konabilmek İçin müsait yerlerlnJe fon bırakılacaktır.
5 ~ Horlanacak resimler pul ebadında küçültül nüş birer Dtoğraflyle birlikte mühürlenmiş ve kime alt olduğu gösterilmemiş ve yalnız bir remiz taşıyacak zarf İçinde olduğu ha'de 1.10 945 f,?riuin« kadar P T T İşletme Genel müdürlü*!- rmlâk ve Ix> zım mü-'--'• 'üne alındı karşılığın* dr teslim edilerek ve yalnız alındılara resmi —pamn adı ve adresi yazılacaktır. Zarf üzerinde bulunacak remiz resmin blr tarafına da konula* çaktır.
6 — 15.10.945 tarihine kadar verilecek resimler blr jiirl heyeti tarafın* dan tetkik edilecek ve bunlar içinde beğenilen 2 tanesi satın alınacaktır,
7 — Satın alınacak her resine 1500 lira verilecektir. (11964)
Bilecik Bayındırlık Müdürlüğünden
1 — Eksiltmeye konulan İş: Bilecik merkezinde yaptırılacak olan hastanenin İnşaat ve tesisat işi olan keşif bedeli 74340 lira 30 kuruştan Iba retti r.
2 — Bu İşin muvakkat teminatı 4992 lira 01 kuruştur.
3 — Eksiltme 26. 9. 945 cl çarşamba günü saat 15 d-? hükümet kona ğında bayındırlık dairesinde toplar ..n eksiltme komisyonunda kapalı zar usuliyle yapılacaktır.
4 — Eksiltmeye girecekler bu işe alt şartlaşma ve bıına müteferrl ev rakı bayındırlık müdürlüğünde görebilirler veya 3775 kuruş bedel mukabl tinde bayındırlık müdürlüsünden alabilirler.
5 - '06 liralık yapı İşlerini yanmış isteklilerin eksiltme İllinde
en az iç gün evvel blr İstida İle Bile 'ik iline r.ü?*caa bu gibi yapı İşle rinl yapabileceklerine dair ehliyet ve ikası almaları lâzımdır.
6 — Eksiltmeye iştirak edeceklerin 5. cl maddede yazılı vesaik ile 94 akçalı yılına alt ticaret odası vesikası ve muvakkat atlarını ' nvl ola rak 2490 sayılı kanunun tarifatı dairesinde hazırhyacııkları kapalı zarfla nnı 3. cü maddede yazılı vakitte, bir saat evveline kader eksiltme komi; yonu başkanlığına makbır- nukabilinde vermeleri lâzımdır
Prtgf» ■- vnkuhniar gecikmeler kabııl »'dllnm? (12124»
inşaat Eksiltme İlânı
Toprak Mahsulleri ofisi genel müdürlüğünden:
1 — Aşağıda yazılı yerlerde birim fiatlerl esası üzerinden ve kapa zarf usulü ile sarnıç yaptırılması eksiltmeye konulmuştur.
Sarnıç Eğreti
Created by ffee verslon of 2PDF
yapılacak mevkiler Keşif bedeli Lira Kr güven akçesi Lira Eksiltmenin ya pılacağı yer Eksiltmenin Günü Saati
Cihanbeyli 12898.15 975 TM. Ofisi Genel Müdürlüğünde 18/9/945 16
Ihsaniyç 11622.37 875 B B B B 16
Argrtban 1292066 976 * * > « 16
Meydan 11111.88 835 B t > » 16
Kadınhat^ 11347.13 855 » > » b 16
2 — Yukarda mevkileri yazılı sarnıç İnşaatlarının proje, birim fiatlerl cetvelleri ve eksiltme şartnamesi Ve mukavele tipleri 10 lira bedel mukabilinde Genel Müdürlük Malzeme Müdürlüğünden satan alınabilir.
3 — Eksiltmeye girmek Istlyenlerin 17/9/945 günü akşamına kadar evvelce bu kıymetlerde bina işleri yaptıklarına dair vesikalarile birlikte Genel Müdürlüğe müracat ederek bu işi yapabileceklerine dair blr ehliyet vesikası almaları lâzımdır (12133)
İstanbul Maarif cemiyeti
Talebe Yurdu müdürlüğünden:
1 — Yurda yatılı öğrenci kaydına başlanmış olup kayde 15 Ekimde son verilecektir.
2 — Eski öğrencilerin de bu müddet içinde Yurda müracaat
lan, dışarıda ■toulunan'arın bir mektupla durumlarını bilrirmeleri ve takatlerini göndermeleri gerektir. '
3 _ Yatılı ücret aylığı 60 liradan o'mak üzere üç taksitte alınır. (Memur çocuklarından Yurt ücreti aydan aya alınabilir.)
4 — Kayıt ve kabul için ve şartlan öğrenmek üzeı e her gün Kadırgadaki Yurt Müdürlüğüne müracaat edilmesi. Tel: 22647
______________________________(1171
Sökülür, takılır çelik Silolar x kurdurulacaktır
Toprak Mahsulleri ofisi genel müdürlüğünden:
1 — Aşağıda yazılı yerlerde ve sayıda sökülür - takılır çelik 410ların temel İnşası ve demir akşamının kurulması işi eksiltme suretile ihale edilecektir.
Tahmin edilen
Kurulacağı Eksiltmenin ya- keşif bedeli Geçici Te. Eksiltmenin
yer Adet pılacağı yer Lira Krş. Lira Günü Saati
Bismil 12 TM.O Genel lüğünde Müdür- 3272. 80 256 17/9/945 16
Kemah 20 b * B 3892. - 300 » » 16
Sincanköy 12 B B • 2437. — 185 > > 16
2 — Çelik siloların kurulmasına alt keşif evrakı ve projeler Ankara'da Toprak Mahsulleri Ofisi Genel Müdürlüğü Malzeme Müdürlüğünde görülebilir.
3 __ Bu İşe istekli olanların en geç İhale tarihinden İki gün evvelim
kadar Genel Müdürlük İnşaat Müdürlüğüne baş vurarak bu işi yapabil-çeklerine dair belge almaları lâzımdır. ‘
4 — Eksiltmeye girmek İsteyenler en geç eksiltme saatinden İki sa*‘ evveline kadar lâzım elen geçici teminatlarım Genel Müdürlük vezn -sine yatırmış olmaları lâzımdır.
5 — Yukarda sözü geçen yerler İçin eksiltme günü tayin edilen saa* lerde Genel Miidiiriiiğe hariçten yapılacak teklifler de kabul olunur
(1213D
1946 yılı
İKRAMİYE plânını ■ merakla bekleyiniz!
CİHANGİR CİVARINDA — Erkeksiz blr âlle nezdlnde bir veya iki ba-' yan talebeye möble bir oda kiraya _ verilecektir. Flruzağa Kasatura so-ı kak 4 No. lu dükkânda Asım Akbıyık* ! tan sorulması. 285 — 1
SAT1LTK EV — Unkapanı Hızırbey mahallesi Sabunhane sokak 2 No. kö-:ebaşı görmek için İçindekilere mü-mcaat, görüşmek Ankara Yenişehir Maltepe arkası 38 Nu. ya. Ahmet Nazif Coşkun________________158 — 1
KİRALIK KÖŞK — Çamlıçada tramvaya on dakika mesafede içerisinde -4 odalı müstakil blr köşk aylığı otuz liraya acele kiralıktır Is-' tonbul Ziraat müdürlüğünde Sâti Ekinciye müracaat 284 — 1
^—MÜTEFERRİK
ORTAOKUL - LİSE TALEBESİNE — Tuna Dersevl'nde Riyaziye -Fi2ik - Kimya - Lisan kursları açılmıştır. Saat: 14 - 18 arasında * müracaat. Tuna Dersevi, Atatürk bulvarı No. 88 İstanbul - Aksaray. __________________193 — 8
İNGİLİZCE, FRANSIZCA - Kolej mezunu bayap husus! ders verir Haftada 2-3 evlerde kalabilir. Ders müddeti 11/2 saattir. «Akşam» a (Idlomatic) rümuzuna müracaat. ___________________273 -
TANINMIŞ İTİMATLI — Güzel blr mevkide teleIonlu yazıhanesi bulunan blr İş adamı yaptığı işi bırakacağından, çalışması ve yazıhanesi mukabilinde İşi olan kimse İle ortak çalışmak İşlemektedir. Tekliflerin 600 posta kutusunu bildirilmesi.
204 — 1
Sivas Belediye Başkanlığından
1 — Yapılacak İnşaatın bedeli 10 senelik icarına karşılık olmak üzere 24668 Hra 96 kuruş bedeli keşlfll fenni bastırma imalâthanesi işi kapalı zarf usulü İle eksiltmeye çıkarılmıştır.
2 — Teminatı muvakkatesi 1845 lira 68 kuruştur.
3 — Bu işe gireceklerin ihaleden üç gün evvel Nafıa müdürlüğünden ehliyet vesikaları almaları ve buna ıınrmasH inşaat işleri yapmış olduklarına dair vesikaları haiz olmaları lâzundır.
4 — Eksiltme 26. 9 45 tarihine tesadüf eden çarşamba günü saat 15 de belediye encümeninde yapılacaktır.
5 — Zarfların gününde ve vaktinden blr saat evvel verilmiş olması İcabeder,
6 — Postada vaki olacak gecikmeler göz önünde tutulmaz.
7 — Bu İşe alt proje keşif ve şartname Sivas belediyesi fen dairesinde görülebilir. Alıcıların yevmi mezkûrda Sivas belediye encümenine müracaatları ffân olunur. (12125)
ALMANCA DERSLERİ _ Bir AvrupalI Bğrctmnn üniversite İlse talebelerine ve hususi ders alacaklara iyi ders verir. Pratik ders ve İmtihanlara hazırlar. Frau Stftar Tek-Inı Hoca Ende sokak 11 kal 3 302 — 4
SATILIK — Yavru ve büyiik bolduk ve kurt köpekleriyle bir ele kopoy rardır. Müracaat II ■ hı.'l Mercan T-ımetiyg caddesi 3/5 No. 27& —
MEKTUPLARINIZI ALD1R1MZ
Gazetemiz tcmreıumeı nı mre.
Olarak göstermiş einn icunteri.ııız-den
ABC - ŞO — Y.N.O —YT — LÜ — D. — D A D — Llsap.
ıııımınrına gelen mektupları idarehanemizden aldırmaları rica olunur
V
Zayi — Nüfus kâğıdımla askerlik terhis tezkerem zayi oldu. Yenilerini alacağımdan eskileri hükümsüzdür.
Suşehri Oemlnköyünden Hurşlt oğ. Haşan Ceylân 1320
ABŞAM
Nigataşı, Çınar oaddeıi
ŞİŞLİ TERÂKKİ LİSESİ
Teali Tarihli 1870
Disiplini kuvvetli, muvaffakiyeti şahit» raanl okullara muadeltU tasdikli özal Türk Lisesidir. tik üçüncü sınıfta başlıyan yabancı dU öğretimine daha fazla (Jaem vermek maksadıyla, bu yıl û*re «aailtrl dışında ücretsiz kuvvetlen dlrma kur lort açılacaktır İlk. ORTA v* LÎSB kısımlarına yatılı ründüslû. taa t» erkek öğreBcl kayıtlarına başlanmıştır.
Eski öğrencilerin 16 eylüle kadar kayıtlarını yenilemeleri gerektir. Telefon: 80647
Hususî
Zayi — İstanbul Emniyet dördüncü şubeden aldığım 31'42019 «ayılı ikamet tezkeresini kaybettim. Yenisini alacağımdan eskisinin hükmü yoktur.
İran tebaasından: Cevahir Efra
SAYIN
Öğretmenlere:
Boş saatlerinde neşriyat İşlerinde çalışmak lstlyenlerln büromuza müracaatları.
Galata Blllûr sok. Bililir han No. 9
Dr. Zekâi Muammer
TDNÇMAN
Bakteriyoloji Laboratuarı Kan ve İdrar muayeneslle gebeliğin erken teşhisi. Wa®ennnnn teamülü, kan gruplan. Ufo. sıtma, balgam İdrar, kazurat muayeneleri, kanda üre. şeker vesalr biyolojik tahliller, ultra ve fluorescence mikroskop! Yapılır.
Dlvanyolu Ihsan samı Lâbora-tuvan No, 113. Tel. 20P81
SAÇLARA IIAYAT VERECEK BİR İCAD ■■■■
BRİYOI. AV-.I
Saçlara hayat İntizam, parlaklık verir ve dökülmesine S mâni olur. Briyantin vazifesini de görür. PARFÜMÖRİ w ECZAHANELERDEN ARAYINIZ.
Yükaek ziraat enstitüsü veteriner fakültesi askerî lasminm kayıt ve kabul f artları ı
1 — Ankara askeri veteriner okuluna bu yıl sivil tam devreli liselerden İyi ve pek İyi derecede mezun olan ve olgunluk imtihanlarını vermiş olmak şartıyla talebe kabul edilecektir.
İsteklilerin aşağıdaki vasıf ve şartları haiz olmam lâzımdır.
a) Türkiye cumhuriyeti tebaasından olmak,
b) Yaşı 18 - 21 olmak,
c) Beden teşekkülleri ve sıhhati orduda ve her iklimde faal hizmete müsait olmak (dil rekâketl olanlar alınmaz).
d) Tavır ve hareketi, ahlâkı kusursuz ve sosyeteni sağlam olmak.
e) Ailesinin hiç bir fena hal ra şöhreti olmamak (zabıta vesikam ibraz etmek).
2 — İsteklilerin müracaat İstidalarına şu vesikaların bağlanması lâzımdır.
a) Nüfus cüzdanı veya musaddak sureti,
b) Sıhhati hakkında tam teşekküllü askeri hastane raporu ve aşı kâğıdı.
c) Lise mezuniyet ve olgunluk şahadetnamesi veya tasdikli sureti
d) okula alındığı takdirde askeri kanun, nizam ve talimatları kabul ettiği hakkında velisinin ve kendisinin noterlikten tasdikli taahhüt senedi.
e) Saralı, uyurken gezen, sidikli, bayılma ve çırpınmağa müptelâ ol-
madığı hakkında velilerinin noterlikten tasdikli taahhütnamesi (bu gibi hastalıklardan biri ile okula girmezden evvel malûl oldukları sonradan anlaşılanlar okuldan çıkarılır ve bu müddete alt hükümet masrafları velilerine ödettirilir.) ,
3 — İstekliler bulundukları mahffterdekl askerlik şubelerine İstida İle müracaat edecekler ve şubelerince İkinci maddede bildirilen evrakı ikmal ettirdikten sonra Ankarnda yiiltsek ziraat enstitüsü veteriner fakültesi askeri talebe amirliğine gönderilecektir.
4 — Müracaat müddeti eylülün yirmisine kadardır ondan sonra müracaat kabul edilemez.
5 — Kabul, duhul İmtihanına bağlı değildir, şahadetname derecelerine
ve müracaat sırasına göredir, tstekll adedi tamam olunca kayıt işleri kapanır ve kabul edilenlere müracaat ettikleri askeri şubeleri İle tebliğ yapılır. (547 - 104541
Beyoğlu Kaymakamlığından
1 — Beyoğlu İlçesinde çalışmakta olan çarşı ve malıallât bekçilerine 290 takım ceket ve kllot pantalon, tozluk, kaput ve kasket diktirilecek ve 290 adet manevra kayışı satın alınacaktır.
2 — Eksiltme 27. 9. 945 gününe rastlayan perşembe günü saat 11 de Beyoğlu kaymakamlığında müteşekkil bekçi komisyonunda açık olarak yapılacaktır
3 — Kumaş ve astarı bekçi komisyonu tarafından verilecek olan elbise, tozluk, kasket ve kaputun dikiş muhammen bedeli 4350 lira manevra kayışının muhammen bedeli de' 1740 Uradır.
4 — Eksiltmeye gireceklerin 1945 yılına alt ticaret odası belgesi!? bu gibi İşleri yaptığına dair belgeler getirmesi lâzımdır.
5 — Eksiltme şartnamesi Beyoğlu Emniyet amirliğinde bekçi bürosunda her gün görülebilir.
6 — Komisyon ihaleyi yapıp yap-ııamaktn serbesttir "112058'
r
Tekel U. Müdürlüğü ilânları
1 — Kabataş idare binası harici demir pencere imali işi kapalı zarf usulıyle yaptırılacaktır.
2 — Muhammen bedel 44890 25 Hra olup muvakkat teminatı 3367 liradır. •
3 — Eksiltme 2 10, 945 salı günü saat 11,30 da Kabataşta genel müdürlük levazım şubesindeki alım komisyonunda yapılacaktır.
4 — Eksiltmeye girebilmek Jçın taliplerin bundan evvel asgari 35.000 liralık bu gibi İşleri muvaffakiyetle yapmış olduklarına dair gösterecekleri vesaikle eksiltme gününden üç gün evveline kadar genel müdürlük İnşaat şubesinden ehliyet vesikası almış olmaları lâzımdır.
5 — Şartlaşma her gün adı geçen şubede, Ankara, İzmir başmüdürlüklerinde görülebilir.
6 — isteklilerin mühürlü Hat teklif mektuplarını kanuni vesaikle güvenme parası makbuzu veya banka teminat makbuzunu İhtiva edecek olan kapalı zarflarım eksiltme saatinden bir saat evveline kadar mezkûr komisyon başkanlığına makbuz muknbllinde vermeleri İlân olunur.
4Zarfların İçine teminat olarak para veya tahvil konulduğu takdirde teklifler açılmadan İade edilir.»
7 — Postada vukua gelecek gecikmeler kabul olunmaz (12221)
*
Mlkdarı ______________________________
15 adet
15 »
5 >
10 *
15 ■
20 *
•_____Cinsi____________
Köşe kavsi
Plâk turu
Kuruvaze plâk
Sağ makas
Sol »
Üzeri düz vagonet
1 _ Yukarda cins ve mlkdarı yazılı dekovil malzemesi pazarlıkla satın alınacaktır.
2 — Pazarlık 18/2/945 salı günü saat 11 de Kabataş Genel Müdür-dürlük Levazım şubesindeki Alım komisyonunda yapılacaktır.
3 — Şartlaşma her gün adı geçen şubeden, alınabilir.
4 — İsteklUerln belirli gün ve saatten % 15 güvenme paralarlyle birlikte mezkûr komisyona müracaatları ilân olunur. (12190)
Ticaret Ofisi Umum Müdürlüğünden
Kuzguncuk ve Fındıklı depolarında tamirat yapılacağından şartlan öğrenmek lstlyenlerln 17. 9. 945 pazartesi akşamına kadar ticaret ofisi levazım servisine müracaatları Jlân olunur. (12221 >
■mMiııtmuiiiiınnınıııınıınıııııınııı ınıııııı iHinıuuıııııuıuuıııuıııuıııııııuııırııiKHiuıııuuriHiiHiıuıuııııınıuııiHiii
I Devlet Demiryolları ve Limanları işletme Umum idaresi İlânları
«mıııııııııııııııııııııııııııııııııııııııımııııııııııııınııııııııııııııııııııııtıııııııııııııııııııııııııiHuııiDiıııııııııııııııııııııımıııımıııı
1 _ Açık eksiltme İle (0,15 X 0,15 maktamda, Dal boyları 0,90 — 11Q X 0,50 — 0,70) ebadında üç yüz elli adet Praçol satın alınacaktır.
2 — Muhammen bedel 4000 lira dört bin dokuz yüz lira ve kati teminat 735 lire
3 — Ek Ütme 1/10/B45 pazartesi günü saat 15 de Haydarpaşa Birinci İşletme K misyonunda yapılacaktır.
4 — Geren mukavelename projesi ve gerekse fazla İzahat İçin H. Paça Liman Başmüfettişliğine müracaat edilmelidir (12194)
PETROL OFİSİNDEN:
Diplomalı Ebe Aranıyor
Ankara tıp fakültesine 30-35 Hra asil maaşla diplomalı ebe alınacaktır, isteklilerin aşnğıdakl belgeleriyle Refik Saydam Hıfzıssıhba enstltü-lündekl fakülte başkanlığına mllracaatlerl.
1 — Diploma,
2 — Bonservis,
3 — Nüfus hüviyet cüzdanı,
4 — Doğruluk kâğıdı.
(12128)
Kadıköy Vakıflar Direktörlüğü ilânları
Satış kıymeti Lira Krş.
Pey akçesi Lira Krş.
4032 34
93
]
1 — Takriben 55 tonu Haliç labrikalar müdürlüğü Camlaltı atölyesi ardiyesinde yine takriben 15 tonu Haliç fabrika iıavuzlar müdürlüğünde 1 numaralı havuz yanındaki sahada ve yine takriben 150 tonu İstlnye dok ve fabrikası sahasında bulunan — tutarı takriben 220 tondan İbaret — (hurda saç denilr ve saire) 25 eylül 1945 salı günü saat 15 de açık arttırma İle satılacaktır.
2 — Bu satış işine alt şartname her giin alım satım komisyonunda hurdalar Haliç ve İstlnye fabrika havuzlar müdürlüklerine baş vurularak bulundukları ^erlerde ^tekillerce görülebilir.
3 — Açık arttırmaya girmek lstlyenlerln ticari sıfatlarını gösterir belgelerle ve geçici güvenme makbuzlarlle birlikte belirli gün ve saatte genel müdürlük merkez binası karşısındaki binada bulunan alım satım komisyonuna başvurmaları gerektir.
4 — Geçici güvenme 1650 liradır.
5 — Genel müdürlük İhaleyi yapıp yapmamakta serbesttir. (12046i
R asim paşa mahallesinin Hallt ağa ve Elmalı çeşme sokağında eski 18 mükerrer yeni 68, 70. 72. 1, 3 No. lu arsadan rnüfrez yeni 68 kapı 222 ada 4 parsel sayılı 686 M. murabbaı arsanın tamamı.
Raslmpaşa mahallesinin Halit ağa sokağında eski 18 mükerrer yeni 68, 70, 72, ı. 3, No. lu arsadan miifrez yeni 70 kapı 222 ada 3 parsel say ıh ve 540 M. murabbaı arsanın tamamı. Raslmpaşa mahallesinin Hallt ağa sokağında eski 18 mükerrer yeni 68, 70, 72. 1. 3 No. lu arsadan müfrez yeni 72 kapı 222 ada 2 parsel sayılı 491 M. murabbaı arsanın tamamı.
Be.vkozda Atlkçeşme cami sokağında 2. 4 No. lu ahşap İki evin tamamı. Kadıköy Caferağa mahallesinin Mühürdar sokağında eski ve yeni 6 taj 8, G1 sayılı dükkânın 63'840 hissesi. Kınalında ..kasya Teklnay sokağında eski 48 kapı 60 ada 10 parsel sayılı arsanın l/lö hissesi.
Yukarıda yazılı gayri menkullerin mülkiyeti peşin para İle satılmak Üzere ayrı ayrı açık artLırma.vrfçıkarılmıştır. İhaleleri 21 9. 945 cuma günü saat i$ dedir, isteklilerin Kadıköy vakıflar müdürlüğü Akarat ve mah'ütâl kalemine müracaatları. (11900)
3331 40
3530 29
2215 6Û
305 73
38 21
240
284
22
2
86
78
27
95
72
ZİRAAT
e/xfsj(zxsı
500 - 1000 daııe yeni veya bir defa kullanılmış temiz (200) litrelik saç varil satın alınacaktır. Satmak isteyenler şartlarını 17. 9. 1945 günü saat 15 e kadar ofisimize bildirmeleri ve fıçılarını da daha evvel mua-
Sayın İktisat Vekilliğinin arzu ve tavsiyeleri mucibince ■■MB kilosunda 50 kuruş tenzil ile üyü 200 Kuruştur I pamuk yerine bir kilo kuştüyü kullanınız. I 8andaiyacılar sokak, ÖMER BALİOĞLU kuştüyii | fabrikaları. Tel: 23027. •
BIGiKTiPEN QAMAT-£D£Q .
Senede 28.800 lira ikramiye
Ziraat Bankasında Kumbaralı ve fhbarsız tasarruf hesaplarında
12 Mart. 11 Haziran, n Eylül ve 11 Blrinclkûnun keşide tarihlerinden bir ay evvelki matlûp bakiyeleri 50 liradan az olmamakla beraber keşide tarihine kadar da matlûp bakiyeleri bu mlkdardan aşağı düşml-yenler arasında senede 4 def’a " ' ’* ”" -- —
re İkramiye dağıtılacaktır.
4 Adet
4 ■
4 •
40 •
100 ■
120 •
160 »
DİKKAT
çekilen kur’a He aşağı dala plâna gö-
1000 liralık
508 •
250 »
100 »
50 •
40 •
20 >
4(HII> Lira
2000 » 1000 » 4000 •
5000 • 4800 ■
3200 »
Diyarıbakir valiliği daimi encümen başkanlığından
1 — Diyarbakır - Kulp yolunun 31+013 - 31 -t-780 kilometreleri arasında çakıl, kum, kil ve mll'den müteşekkil malzeme ile yol kaplanması işi kapalı zart usullyle eksiltmeye konul muştum
2 — Keşif bedeli yirmi dört bin dört yüz kırk bir Hra elli kuruş olııp İlk teminatı bin sekiz yüz otuz İki Ura on İki kuruştur.
3 — İsteklilerin ihaleden üç gün evvel Bayındırlık müdürlüğünden alınacak ehliyet veslkalarlle ilk teminat makbuzları »e ticaret odası kayıt vesikasını ihzar ederek İbrazı lâzımdır.
4 — Teklif zarfları 28 eylül 945 cuma günü saat ona kadar daimi encümen başkanlığına verilecektir, ihale saat on birde yapılacaktır. Posta gecikmeleri kabul edilmez.
5 — Keşif şartname ve diğer evrak parasız olarak bayındırlık ve encümen kaleminde görülebilir. (12158)
CDiplomalı Hemşire Alınacaktır
Satılık Apartıman
Arnavııtköy Amerikan Kız Koleji yunında Üvez sokağı 3 No. lı manzarası mükemmel dört katlı apartıman satılıktır, Taliplerin 80860 Telefon etmeleri.
Tirfon imalatı
Bayındırlık bakanlığı İst. malzeme gurup Amirliğinden
(130.000) Hra muhammen bedelli 200.000 adet tirfon İmalâtı İşi kapalı zarf usullyle eksiltmeye çıkarılmıştır
İhalesi 28/0/945 cuma günü saat 15 de Galatada Kar ak oy Perçemli sokak Cemaat hanında kâin grup âmlrllğl eksiltme komisyonunda yapılacaktır.
İstekli firmaların (7750) liralık geçici teminat makbuzu veya bank* teminat mektubu İle 945 akçalı yılı ticaret odası vesikalarını ve teklif mektuplarını havi olacak zarflarını 2490 sayılı eksiltme kanuna tarltaM dairesinde hazırlıyarak ihale günü saat 14 de kadar makbuz mukabilinde komisyon başkanlığına termeleri.
Bu işe ait resim ve şartlaşma kâğıtları (3) Ura bedelle grup ImlrUğl kaleminden alınacaktır.
Saat 14 den sonra zarf kabul edllmlyeceğl gibi postadaki gecikmelere de İtibar edilmez. (11892)
TOPRAK ARANIYOR
Marmara havzasında tercihan Yalovaya voya İslanbula yakın, jsa-hllde veya sahille bir noktada İrtibatı olan su ve hava şartları mû-salt, etrafı bataklık v# sıtmalık olmıyan, meyvacılığ» ve zfraate elve-rlşll, bir parça da bütün 150 - 260 dönüm toprak aranıyor Satmak isteyenlerin flat zikrederek .Toprak. remzUe P. K. 1968 Gala1* adresine bildirmeleri rica olunur Tarife uymiyan yerfer için yazılmaması mer-cudur.
Deniz okulları kayıt ve kabul komisyonu başkanlığından:
1 — Deniz Lisesi birinci ve İkinci sınıfına bulundukları sınıflardan doğrudan doğruya geçen öğrencilerle bir dersten bütünlemeye kalan Öğrencilerin kayıt ve kabulleri 17 Eylül 945 gününe kadar uzatılmıştır.
2 — Bütünlemeye kalan öğrenoller en geç 17 Eylûi'e kadar bulundukları okullarda bütünleme sınavlarını verdiklerini okullarından alacaklar' belge ile tevsik etmeleri1 lâzımdır.
3 — Bu gibi öğrencilerin kayıtlarını yaptırmak ü2ere Kasımpaşada
kl Deniz Okulları kayıt ve kabul komisyonu Başkanlığına btış vurma Inrı. (11332)
Hesaplarındaki
Hesaplarındaki paralar bir sene İçinde 50 liradan eşeği düşmlven-«re İkramiye çıktığı tekdirde % 20 fazInsLIe verilecektir.
Comments (0)