-----——---------------,
İstanbul Millet Vekilleri dün Adalıların dertlerini dinlediler
AKŞAM
—
Bir Amerikan ve bir İsveç vapuru ile mühim miktarda eşya geldi
Sene 27 — No. 9667 — Platt her yerde 10 kuruştur.
PAZAB 16 Eylül 1645
Sahibi: Necmeddln Sadak — Neşriyat müdürü: Hikmet Feridun Es — AKŞAM Matbaası
Bir Italyan gazetesinin yazısı münasebetile
Subasiç ağır hasta
Uzun zaman var ki İtaiyanın bize seslendiğini duymamıştık.
Mussollni İtalyasınm her ağız açışı Türk milletinin tüylerini ürpertmiş. Akdenİzdeki İtalyan emelleri Türkiye devletini boyu, na kuşkulandırmış, yıllarca te. tik üstünde tutmuştur.
Türkiyenin dış siyaseti, sulhu korumayı, emperiyalist vargılara engel olmayı hedef bildiği için İtalya, her zaman, bu siyasete yol gösteren başlıca unsur ol. muştur.
Geçmişi hatırlamak artık boş zahmettir.
Bildiğimiz İtalya, korkunç fa. cia iç'.nde yere serildi. Şimdi, o mirasın acısını çeken, yanlışlık, lan düzeltmeye çalışan yeni ve demokrat bir İtalya doğum halindedir. Bu sancılar arasında Türkiyenin hatırlandığını görü, yoruz,
Romadan bildirildiğine göre oAffari înternazionali» gazetesi, Türkiye . İtalya münasebetleri, nin «realist bir görüşle- Roma ite Ankara arasında konuşulup gözden geçirilmesini istiyor. Buna sebrp. Türkiyenin — ftalya He birlikte — Doğu Akdenizin en büyük memleketi olması, bun. dan başka, İtaiyanın Akdenizde. ki dununu bakımından, buradaki küçük ml*İriler için daima bir garanti teşkil etmesidir.
İtalyan gazetesi diyor kİ: «Türkiye ile İtalya, her ikisi de Bü. yük Britanya ve Sovyet Rusya gibi '.ki büyük galip devlet aıa. sinda herhangi bir anlaşmazlık çıkmasından. Akdeniz ve Avrupa dev'etleri aleyhine bu bölgede bir hegemonya kurulmasından kaçınmakta aynı derecede men. faat sahibidirler.»
Bu son düşüncede İtalyan ga. zetesile tamamile b'.r düşünce, deyiz.
Türkiyenin bu harb başındaki siyaseti — herkesin bildiği gi. bi — İngiltere ile Sovyet Rusya arasında anlaşmayı gerçekleştirmek. Türkiye _ İngiltere ittifakına Sovyet Rusvanın da girme, sini temine çalışmak oldu. Bu. nun içindir ki Türkiyenin harb sonu gayesi de gene İngiltere İle Sovyet Rusya arasında tam bir anlaşma görmekten başka bir şey o'amaz. Bu devletl?r arasında cıkacak herhangi bir anlaşmazlığın, yalnız dünya sulhu İçin değil, Türkiye için de ancak felâket olacağını bilmeyen, aklı basında insan yoktur.
Diğer taraftan. Avrupada ve Akd nizde Alman . İtalyan hegemonyasına hiç razı olmadığı İçindir kİ Türkiye, harbin tâ başında îngilterenin yanında yer almıştır. Böyle bir hâkimiyet dâvasını harbden sonra da elbet hiç istemeyiz,
GörüHivor ki İtalyan gazetesinin Türkiye - İtalya menfaatlerine en uygun diye işaret ettiği yol — kendi hesabımıza — eski, den beri tuttuğumuz yoldur.
Bugün zayıf düşen İtaiyanın, Akdenizde küçük milletler için bir garanti olacağı müjdesine gelince, bunun gerçekleşmesini görmekle çok sevineceğimizi he. men söylemek isteriz. İki bakım, dan gerçekleşmek- Biri, çok ya. ralı. çok perişan olan İtaiyanın böyle bir vazifeyi görecek sıhhat ve kudreti çabuk kazanmasıdır. Gerçekleşmesini dilediğimiz ikinci ümit, ilerde kuvvet ve istikrar bulmuş İtaiyanın artık, Akdeniz-de sahiden bi’- sulh âmili olmasıdır. îtalyamn bu iki hedefe birden vaiT’ar’ başka Akdeniz milletleri gibi Türkiyeyl de hoş. nut edecektir,
itaiyanın İç işlerindeki gidişi çoktandır vakından bilip öğrenmemiz mümkün olmadı. Fakat, itaiyanın A'manvadan çabuk sıyrılıp cephe değiştirmek ve Müttefiklere yardım etmesi gibi âmiller kendisi hakkında en az sert davranılmasına, iik sulhun onunla yapılmasına sebep ol. muştur, ttalvada kuru'an hükümet d bütün Müttefikleri tat min ett ğl le'n. harb felâketini en çabuk giderecek ve kalkına-
cak mağlûbun İtalya olacağı an.
1 aşılıyor.
Bu az çok müstesna durum İtaiyanın Akdeniz siyasetinde, eski yerini almamakla beraber, rol oynayacağı zamanı yaklaştı, rablllr, İtaiyanın, Akdenizde ha. yati menfaatleri bulunan îngll. terenin emniyetini kazanması bu İşi daha fazla kolaylaştıra. çaktır.
İçerde İstikrar bulmuş, harb yaralarını sarmış, dışarda sadece bir sulh ve emniyet unsuru kalmaya karar vererek geçmişteki Akdeniz hegemonyası hülyalariîe alâkasını kesmiş bir îtalyaya Türkiye ancak dost eli uzatır.
Sulh olup bittikten sonra, istikrar bulmuş yeni İtalya ile «Affarl înternazionali» gazetesinin öne sürdüğü gibi, aradaki münasebetleri gözden geçirip Doğu Akdenizde sulh ve emniyeti sağlamlaman Türkiye ne. den arzu etmesin? ,
Necmeddin Sadak
Başkan Truman’ın Kıral Pierre’e bir mektubu
Sağ tarafına felç geldi, konuşamıyor
Londra 16 (R) — Yugoslav
haberler ajansının bildirdiğin* göre Yugoslav Dış Bakanı Suba-slç ağır hastadır. Subaslç'e geçen pazartesi günü felç gelmiş, tir. Hastanın sağ tarafı hareket, siîdir ve Bakan konuşamamakta. dır. Dört doktor tarafından neş. redilen bültende hastalığının ciddi olduğu ve tam istirahat» İhtiyacı bulunduğu bildirilmek, tedlr.
Ingiliz Başbakanının bir ziyafeti
Londra 16 (R) — İngiliz Baş. bakanı M. Attlee Amerika Dışiş. lerl Bakanı ve madamı şerefine dün akşam Köyevinde bir ziyafet vermiştir Ziyafette İngiliz Dışlş. ler Bakam ve madamı da hazır bulunmuşlardır.
Amerika ve Ingilterenin Yugoslavya hakkındaki görüşleri değişmedi
Bu görüş Churchill’in 8 mayıs tarihli bir mektubunda şu suretle bildiriliyor: «Şimdiye kadar vu-kubulan olaylar en iyi ümitlerimi boşa çıkardın
Nevyork 18 (USİSi — Açığa vurulduğuna göre. Başkan Truman, Berlin konferansından az bir zaman evvel 2 temmuz tarihinde Yugoslavya Kıralı Plerre’e şu mektubu yazmıştır:
«Kahraman Yugoslav milletinin hürriyet dâvasında kahramanca gösterdiği fedakârlıklara selefim müteveffa Franklln Roosevelt kadar müdrik olup ben de, Kırım beyannamesinin Yugoslavya ve kurtarılan Avrupa hakkındaki prensiplerine tevfikan, Yugoslavyada demokratik usullerle serbesçe temsil! müesseseler kurulmasını görmek arzusundayım
Malûmunuz olsa gerektir İt!, Birleşik Amerika hükümetinin politikası dalma Yugoslavya siyasi hayatında bir partiyi destekllyerek diğerlerin! İhmal etmek olmamıştır.
Birleşik Amerika hükümeti, Yalta beyannamesi hükümlerini o tatbikin; temin yolunda hareket etmiştir, Yugoslav milleti, bugün karşılaştığı müstacel siyasi ve iktisadi dâvalarım
Büyük misafirimiz bu akşam Ankara’ya gidiyor
Ingiliz denizcileri bu sabah Taksim âbidesine merasimle çelenk koydular
K ırat naibine refakat eden Nuri Sait paşa “ 7 ürk - Irak münasebetlerini kuvvetlendirmek istiyoruz,, diyor
Muhterem misafirimiz Irak kıral naibi prens, Abdülilâh bu. gün Öğleye kadar Dolmabahçe sarayında kalmıştır. Naip, saat IS te saraydan Emlrgâna, gidecek v* öğle yemeğini büyük annesinin evinde yiyecektir.
Büyük misafirimiz Irak kıral naibi Abdüülâh’in istikbaline alt safahatı diin tafsllfttile yazmış, tık. Naip prens dün saat İS te refakatinde eski Irak Başbakanı Nuri Sait paşa ve yaverleri ol. duğu halde Dolmabahçe sarayından ayrılmış, Tarabyaya giderek öğle yemeğini Tokatlıvanda yemiştir.
Sayın kıral naibi bundan son. ra Emlrgâna giderek doğduğu evde oturan büyük valdeslnl zl. yaret etmiştir. Kıral Istan, bul'da doğmuş olduğundan bu_ rada pek çok akrabası vardır. Emirgân dönüşünde Maçkada Ralli apartmanında oturan prens
halledebilecek ve netice ıtibarlle nazt istibdadından kurtulmuş olarak ♦ hürriyetten tam bir şeklide istifade edebilecektir.»
Yugoslavya, hâlen Loodrada toplanmış bulunan 5 büyük devlet temsilcileri meclisinin şimdiki günda-minda değildir. Yugoslavyanın İç durumu hakkındaki Anglo - Amerikan noktal nazarı, eski İngiliz Başbakanı Churchlll tarafından S mayıs tarihinde Kıral Plerre’e gönderilen bir mektupta da açığa vurulmuştur. Churchlll, bu mektubunda şöyle demiştir:
«şimdiye kadar vuku bulan olayların en 1yi ümitlerimi boşa çıkardığını ve Yugoslavyada teessüf ettiğim, fakat önüne geçmeğe muktedir olamadığım birçok şeyler rereyan ettiğini Majestenizden gtzKycnıem.»
Hâlen, Attlee hükümetinin bu noktal nazarı değlştlrdlğins İnanmak İçin hiçbir sebep yoktur.
Müttefikler arasında yeni anlaşmazlıklar
61. De Gaulle’iin beyanatı hakkında Kızıl Yıldız’ın yazısı Fransada hayret uyandırdı Çekoslovakya Başbakan muavini Polonyaııın münazaa çıkarmak istediğini söylüyor
L-ondra 18 (R.) — Fransu radyosuna göre Ingiliz - Fransız münasebetleri ve batı bloku hakkında Gl. De Gaulle tarafından Times gazetesine yapılan beyanatın Moskova’da çıkan Kızıl Yıldız gazetesi tarafından ten-kldedllmeal Fransız mahfillerinde hayret uyandırmıştır. Gcneral'ln beyanatında bir gün Sovyetlerc karşı gtlebllcek bir teşkilât hakkında tek kelime bile yoktur. Beyanatın hedefi yalnız Fransa'yı Almanya'ya karşı korumaktır.
Çek - Polonya münasebetleri
Londra 18 (R.) — Çekoslovakya
Başbakan muavini Kiemantİs dün akşam şu beyanatta bulunmuştur:
■— Çek ve Polonya hükümetleri arasında bazı anlaşmazlıklar vardır. Polonya hükümeti Teçen bölgelindeki hudutlar hakkında münazaa çıkarmak arzusundadır. Eski Alman -
Büyük misafirimiz Irak kıral naibi Dolmabahçe rıhtımında Zeyd’in zevcesi prenses Fahtün. ir ayına gelmiş, bir müddet iştira-nisa Zeyd'i ziyaret etmiş ve bu. hat etmiştir.
radan doğruca Dolmabahçe sa-1 (Arkası sahife 2; sütun 3 te)
İtalya sulhu hakkında son kararlar veriliyor Dışişleri Bakanlarının yarınki toplantısında bir İtalyan heyeti bulunacak
Londra 18 (R.) — Dış Bakanlan konseyi cuma ve cumartesi günleri başlıca İtalya İle yapılacak sulh me-selesîle meşgul olmuştur. Bu mesele biri itaiyanın hudutları, diğeri İtalyan sömürgeleri olm&k üzere İki kısma ayrılmaktadır. İtalyan sömürgeleri İşi, Amerikanın' verdiği plândan mümkün olduğu kadar fazla İstifâde edilmek ve diğer devletlerin plânlan da göz önünde tutulma* suretlle Dış Bakanlarının muavinlerine havale edilmiştir. Bunlar bir metin hazırlı-yacaktır. Londra siyasi mahfillerine göre, dün neşredilen tebliğde bildirilen Amerikan plânı milletlerarası vesayetlere dairdir
İtaiyanın hudutlarına ve diğer sulh şartlarına gelince, İtalya İle harb halinde bulunmuş olan bütün devletler görüşlerini yazı İla bildirmeğe davet edilmişlerdir. İtalyan - Yugoslav hududu hakkında hükümetlerinin düşüncelerini bildirmek üzere, İtalya, Yugoslavya, Avusturya, Kanada, Hindistan, yeni Zelânda ve Cenup Afrika Dış Bakanlarının yarın yapacakları toplantıya temsilciler göndermeğe davet edilmişlerdir. Haber alındığına göre, Italyan heyeti, Dış Bakanının reisliği altında olarak bu sabah Romadan Londraya hareket edecektir.
Dış Bakanları konseyi İtalya İle yapılacak görüşlerini yazı İle bildirme -ğo davet edilen devletler listesine, Polonya ile Beyaz Rusya ve Ukrayn»
Sovyet Sosyallt Cumhuriyetlerinin İlâvesine karar vermiştir.
Dış Bakanları yeni toplantılarını yarın 3aat 11 de yapacaklardır. Fakat lüzum görürlerse bugün de toplanmaları mümkündür.
Londra 15 (A.A.) — İtalyan toprakları üzerinde karşılıklı olarak İleri sürülen İstek ve iddiaların doğru olup olmadığını gözden geçiren Eco-nomist dergisi, Yunanlstanm On İki Ada’ya alt talebinin haklı olduğuna İşaret ettikten sonra, Yugoslavyanın İsteklerini tetkik ve İstlrya bölgesiyle Dalmaçya kıyısındaki adalardan birçoğunun Yugoslavyaya verilmesi gerektiğini yazmaktadır
Fransa - Çin
Hindicini işinden dolayı bir ihtilâf
Londra 16 (R) — Fransız
mahfillerine göre Hindiçinî'dekl mukavemet hareketi liderlerinden general Alessandri’nın Hindici, nî’ye geçmesine Çinliler mâni olmuşlardır. Çin makamları generalin Hindiçlnî'ye dönmesinin karışıklığa sebep olacağım iddia ediyorlar.
Çin Başbakanı bu sabah İngiltere'ye geliyor. Buradan Pa. ris’e gidecek ve bütün bu meşe, lelerl orada görüşecektir.
-------------------------
HAFTI KONUŞMASI
Pek iyi hatırlıyorum
Yazan: Refik Halid Karay Bugün beşinci sahlfemizde
PAZARDAN PAZARA
Muhalif olsak böyle derdik
DİKKATLER:
Çek hududu haklmıda da iki memleke tin menfaatleri blrblrln» zıddır. Diğer taraftan Polonya'da oturan Sio-vaklar çok fena muamele gördüğünden Polonya'nın Prag elçisine şikâyette bulunduk,
Çekoslovakya’nın yavaş yavaş Sovyet Rusya'nın peyki haline geldiği İddiası gülünçtür. Rutenya'nın Çekoslovakya tarafından Sovyftlere terki filerini İlk telkin eden Moskova değil, halkın temayülünü göz önüne alan Çekoslovakya olmuştur.»
Balkanlar hakkında
Beyrut radyosu (B. Y. U. M.) — Bir Nrvyork gazetesi, Balkanlardaki durumdan dolayt. Müttefikler tıraşında bir anlaşmazlık çıkabileceğinden bahsetmekte ve şöyle demektedir:
«Dış İşleri Bakanları konferansında, Balkanların durumunun İncelenmesi İler! Sürülmüş Lse do Molotof bu teklin reddetmiştir.» '
«Bakman bilgisi
Köprüdeki şu Kadıköy iskele, sinin yapılışı üzerinden kaç sene geçti? Böyle bir yapı çeyrek asır, yarım asır kullanılmak İçindir. Giriyorsunuz: Mide bulandırıcı bir hal. Titiz kadınlan şu tarafa bırakalım, aldırmaz erkekleri çileden çıkarıcı bir hava O ne helft kokusudur? O ne umumî bakımsızlıktır.
Yenisini yapma kadar mevcu. da bakma da bir hünerdir. Resmi, yarı resmî dairelerde, umumi yer. İende bu «bakma» bilgisinden eser yok. Hani hırpani insanlar vardır: Dükkândan alır, gömleği giyer. Artık ne yıkamak, ne ütülemek, ne söküğünü dikmek, ne yamamak.., Pek çok işlerimizde biz de ojılara benziyoruz.
«Tan . Vatan» partisinden ol. saydık, her gün bir atom bomba, sile bütün siyasî kurullarımızı temelinden yıkmaya çalışırken, günün birinde, müspet bir ten-kidle haklı görünmek için de şöyle bir şey yazardık ve gerçekten bize hak vermeyen kalmazdı:
«Biz. C, Halk Partisini ve hükümetini. alabildiğimize tenkide, diyoruz. Hiç olmazsa bir özrümüz var: Partiden değiliz, bilâkis Partiye muhalefet etmek sev. dasite bayrak açtık. Millet Vekili de değiliz. Yerin dibine batırmak istediğimiz işlerde ortaklık ve mesuliyet payımız yok.
Memlekette hürriyet yok am. ma aklımıza geleni, çalakalem yazmakta tamamile serbestiz.
Fakat sîzin Partiniz nasıl bir partidir ki Partinin Millet Vekil, lerl. bizimle beraber, blzm gazetemizde Parti, hükümet, rejim aleyhinde bizi gölgede bırakacak tenkidler yazabiliyorlar Daha iki giin önce bir Millet Vekili «Vatan» da — kendisinin de bu çeşit serimle Meclise girdiğini unu. tarak — bizde seçimlerin gitgide tâvin mahiyetin! aldığını va?ms. dı mı? Memlekette Demokrasi ve hürriyet olmadığını. Anayasaya aykırı kanunlar bulunduğunu haydi biz, mevzu kıtlığında ya.
zalim. Partinin Mîllet Vekilleri bu meseleleri bu yıl mı hatırla, dılar? Yahut kaç yıldır — gizli toplantılarda olsun — bu tâyinden, bu kanunlardan acaba kaç defa şikâyet ettiler?
Biz öyle beklerdik ki (çünkü parti ve dürüst particilik bu de. inektir) bu zevat, ateş ve heye. can dolu bıı yazılarını yazıp ga. zeteye vermeden önce istifalarını yazıp Parti ve Meclis Başkanlık, lanna sunmuşlardır. Tâyin sis. temile seçilmiş olmaya gönülleri elbet razı değildir.
Fakat böyle bir havadisi henüz işitmedik. Bundan dolayı, kendi hesabımıza çok hayrette olmakla beraber böyle bir man. zaranın Parti için de övündüril. cii olmadığını söylemek isteriz.
Asıl hayret ettiğimiz nokta, Parti disiplini bile değil de. parti birlik ruhunun, kendi içinden çıkan bu derece aykın ve al ey. tar seslere karşı birliğini koruyacak hiç bir tepkide bulunma, masıdır Parti, İdeal hassasiyetini bu derece mi kaybetti? Millet Vekilleri böyle şeyler,yazarlarsa, biz muhalifler, neler yazmalıyız! Bövle parti olur mu?»
Evet, muhalif olsak böyle derdik ve bize verilecek cevap ol. mazdı. — Demokrat

V
Bahlfe I ... ... ___________
SÖZÜN GELİŞİ
Gerçekten evlenmeye doğru
Elbette bugüne kadarkl evlenmeler yalancı değildir. Ama ev sahibi olan evlilerin azlığı bizde evlenmek kelimesi İçine giren «ev» mefhumunu sadece sözden ibaret bırakıyor.
Harb sonrası dünyasının hükümet programlarında en büyük yeri yeni evler yapmak meselesi tutuyor. Çünkü şu İkinci Cihan Harbi harblerin en fazla ev yıkıp ocak söndüreni olmuştur. Fakat ebedî sulhu her zamankinden fazla arzu ettiren yine bu İkinci Cihan Harbidir ve çok felâket çeken İnsanlığa artık hak ettiği saadeti tattırmaya azmeden devlet adanılan bu işin ancak herkese başını sokacak bir damaltı temin etmekle başlayacağına inanıyorlar.
Biz de aynı arzularla doluyuz. İşimize başlamak için harbin tasfiyesini sabırsızlıkla bekliyoruz. Bu güne kadar devletin böyle muazzam bir işe girişmesine imkân yoktu. Netekim daha harb devanı ederken niyetlerin en İyisiyle, yani her vatandaşı ucuz tarafından bir ev sahibi etmek gayeslle İşe başlıyan ve bir yıl İçinde en büyük rağbeti göre Tapı ve Kredi Bankası, harb şartlan devam ettiği için girdiği yolda arzu ettiği luzla yüriiyemediğinedn müteessirdir. Yapı ve Kredi Bankasının birinci yıldönümü mtina. sebetile yapılan toplantıda bu bankanın azimkâr kurucusu sayuı Kâzım Taşkent gazetecilerle görüşürken harb şartlarının harb İçinde ve harb bittikten sonra da yine dünya ölçüsünde devam etmesinin iyi niyetlerin gerçekleşmesini ne kadar gerilettiğini, bilhassa inşaat İşlerinde karşılaşılan güçlüklerin derecesini samimiyetle anlattı.
Her vatandaşı ucuzca ve süratle ev sahibi etmek gibi büyük bir plânın, bir banka kudretinin çevresi içindeki ölçüde dahi ger. çekleşmesi için bir yılın ne kadar az bir zaman olduğu meydandadır. Fakat bu İyi niyetler daha kudretli İyi niyetlerle birleştiği zaman şehirler kurmak işten bile değildir. Bütün mesele harbin ne kadar artığı varsa hepsile yeryüzünden temizlenmesine bağlıdır. Bîrim dilimizdeki mânaslle gerçekten evlenme bizde ve bil. tün dünyada o zaman başlıyacak.
Şevket Had o
Ekonomi Bakanı Fransa - Suriye
Dün İzmirde bir toplantıya başkanlık etti
İzmir 16 (Telefonla I - Ekonomi Bakanı B, Fuat Slrmen, dün mûtat ziyaretlerde bulunduktan sonra bazı mensucat ve bilhassa .iplik fabrikalarını gezmiştir. İş kanununun tatbikatı, fabrikatörlerin ihtiyaçları üzerinde meşgul olan B. Fuat Slrmen .İşçi sağlığım koruma cemiyeti tarafından açılacak hastaneyi de görmüştür.
Saat 16 da Parti salonunda İzmir tüccarlarının lştlraklle bir toplantı yapılmış, toplantıya Ekonomi Bakanı B. Fuat Slrmen başkanlık etmiştir. Çırçır fabrikatörleri, pamuğa hükümetçe el konmasının lüzumsuzluğum ı tebarüz ettirmişler, pamuk tüccarları Sümer Bank depolarında mühim sloklar bulunduğunu sciyilyerek pamuk hakkında alınması gereken tedbirleri saymışlardır. Bun'ar, el konma ile Sümer Bank'ın imal kapasitelinden fazla pamuğun kapatılmış olacağı mütalâasında bu'unmuşlar-dır.
Ekonomi Bakanı Buıuar üzerinde İncelemeler yapacağını, ne lâzım geliyorsa yapılacağını söylemiştir
Gece Fııer gazinosunda Eti Bank pavyona tarafından Bakan şerefine bir ziyafet verilmiştir
Boğazlar meselesi
Hükümetimizin bir nota verdiğinden bahsediliyor
Suriye Fransadan 6 milyon Suriye lirası istiyor
Beyrut 16 (R.) — Suriye hükümeti Fransız askerlerinin Suriye'den gittikleri sırada beraberlerinde aldıkları 8 milyon kadar tahmin edilen Suriye lirasının ger! verilmesini Fransadan İstemiştir.
Diğer taraftan bildirildiğine göre, Lübnan Dışişleri Bakanlığı Fransa'ya bir nota vererek Fransa'da mevkuf bulunan Suriye ve Lübnanlıların ser-b*s bırakılmalarını ve derhal Suriye'ye gönderilmelerini istemiştir.
Amerikada grevler
Sanayide bir buhran çıkmasından korkuluyor
Nev^ork 18 (AA.) — Fraiıce -Presse muhabiri bildiriyor: Amerikan sanayii bir çok güçlüklerle karşılaşmaktadır. Ford kumpanyası, asıl fabrikalarına malzeme ve yedek parça yetiştiren imalâthanelerinde vuku bulan grev neticesinde 50 bin amelesini belli olmıyan bir müddet için LşUıı çıkarmıştır. Bu fabrikaların yeniden ne zaman İşe başlıyaöl-leceklerl bilinmemektedir. O. î. C. teşkilâtına bağlı otomobil ameleleri sendikası başkanı Walther Revthen şu beyanatta bulunmuştur.
General - Motors kumpanyası ücretleri yüzde otuz nispetinde arttırmadığı takdirde sendika, bir çok fabrikaların kapanmasına sebep olacaktır. İ. F. A. Uşkı .itina bağlı şlmenal-ler İşletmeleri sendikası kumpanyanın iş haftasını 48 saatten 36 saate İndirmesini istemiştir.
Plttsburg’da tVestlnghouse • Electric Corporation bürolarında çaışan altı bin sekiz yüz müstahdem grev yaparak 35 bin amelenin İşsiz kalmasına sebep olmuşlardır. N(vyorkta «United States Steel» reisi Benijamin Falrle&s O. i. C. ye bağlı demir sanayi amelesinin günlük ücreti ilz*rlne 2 dolar zam. İstedikleri haberini bahis mevzuu ederek bu zammın, çelik Hallerinin yükselmesine sebep olacağını bildirmiştir.
Ne w - York Times ‘in Vaşington mu hablrl şunları yazmaktadır: çalışma Bakanlığı mensupları, sanayide ve milli ölçüde bir buhranın ortaya çıkması İhtimalini göz Önünde tutmakta ve Detroit'deki durumu endişe İle takibetlmektedlrler. Durumu İnceli-yen Kongre üyeleri de bu gr»v tehditlerinden ve bilhassa Ford fabrikalarından amelelerin çıkarılmasından endişe duymaktadırlar.
Gravyer peynirleri ihraç edilebilecek
Ankara 15 (A,A.) — Ticaret Bakanlığından: Memleketimizde yapılan gravyer peynirlerinin gelecek istllıaal mevsimine kadar geçecek bir yıl İçinde serbes dövizle yabancı memleketlere ihracına müsaade edilmesi kararlaştırılmış, llasns almak üzere Bakanlığımıza müracaat edebilecekleri İlgililere tebliğ edilmiştir.
Bu karar, gelecek sene gıâvyer peyniri imal mevsiminden önce, yağ durumunun İcaplarına göre yeniden gözden geçirilecektir.
Şehrimizde Fransızca olarak çıkan İstanbul ve La Turgule gazeteleri, hükümetimizin Boğazlar hakkında bir mola verdiğini yazıyorlar. La Turqule gazetesi Delhi radyosuna atfen diyor kİ:
•ıDelhJ radyosu basın muhabirlerinin verdikleri malûmata atfen, bu sabah. Türkiye Cumhuriyetinin beşler konferansına. Sovyetler Birliğiyle münasebetlerine müteallik bir nota verdiğini ve bunda Boğazların İstikbali meselesinde kendi göriiş tarzını ifade ettiğini bildirmiştir.
Türk hükümeti bu notasında, Boğazlarda Türk - Sovyet üsleri ihdasına muhalif bulunduğunu ve büyük devletler tarafından kullanılacak olan Müttefikler arası üsler tesisini muvafık göreceğini İlâve eylemiştir.»
İstanbul gazetesi de. kaynak göstermeden, şu haberi veriyor;
•Türk hükümeti. İnglltereye Türk -Sovyet meseleleri hakkında Ankara' nın aldığı vaziyeti İfade eden bir nota vermiştir. Bu notada Türkiye. Çanakkale Boğazında Scvyet üsleri kurulmasına kat! surette muarız olduğunu bildirmektedir.*
La Turqıı1e ve Fransızca İstanbul gazetelerinin verdikleri haber hakkında burada malûmat yoktur.
Teknik öğretim müsteşarı Londraya gitti Ankara 16 (Telefonla) — Mili! Eğitim Bakanlığı meslekî teknik öğretim müsteşan B. Rüştü Uzel ve Teknik Öğretim müdürlerinden B. Ferit Saner İngiliz kül. tür heyetinin davetlisi olarak Kahire yolile dün tayyare Jle Londra’ya hrreket etmlşlerdir.
BÜYÜK MİSAFİRİMİZ BU AKSAMAHKARAYAGİDİYOR
Dûn akşam bir ziyafet ve suvare verildi, bugün de Yavuzda ziyafet veriliyor
Ajax süvarisi Valiyi ziyarete gelirken
(Baş tarafı 1 İnci sahilede)
Naip prens, akşam üzeri Dol. mabahçe açıklarında demirleyen1 Savarano yatma geçerek akşam yemeğini yatta yemiş ve ses sa. natkftn Safiye Ayla İle Sadi Işı. lay ve arkadaşları tarafından verilen hususî bir konseri dinle, iniştir.
Misafirimiz bu akşam hususî bir trenle Ankaraya hareket edecektir.
Nuri Sait paşanın demeci
Naip prensin refakatinde bulunan Nuri Sait paşa, dün Dol. mabahçe sarayında gazetecileri kabul ederek, Türkiye ile Irak arasındaki mil n asetatın son derece dostane olduğunu söylemiş Ve:
— Irak ricali bu dostluğu daha da kuvvetlendirmek istiyor, demiştir,
Nuri Sait paşa, kıra! naibile uzun bir seyahat yaptığını, Amerika ve bütün Avrupayı gez. diğinl, Türkiyeye seyahatlerinin tamamen gayri resmî olduğunu, burada eski dostlarım tekrar görmeğe geldiklerini söylemiştir.
Irakta hayatın yüzde 400 pa. ha’ı olduğûna, fakat yiyecek maddelerinin bol olduğuna işa. ret eden Nuri Sait paşa:
— Asıl sıkıntı giyecek madde, lerde kendini hlssettlrmketedir. demiştir.
Emrigândaki köşk
Ki rai naibinin Emirgânda büyük annesini ziyareti sırasrın. da evin önü müthiş bir insan ka. labalığile dolmuştur. Bundan yir. mi sene evvel burada koşup oy-nıyan genç prensin bugün köy. İtrine gelişinden dolayı Emlrgân. hlar âdeta gurur duymuşlardır.
Kıral naibi. İstanbul şivesile çok güzel Türkçe konuşmaktadır. Kendlsile konuşan bir ar. kadaşımıza naibin büyük annesi, torununun ziyaretinden fev. kalâde sevinç duyduğunu söylemiştir.
Kıra! naibinin iyi cins atlara, köpeklere, ava ve bilhassa otomobile çok merakı vardır. Bera. berinde. îngilizlerln hediye ettiği Ikl Rol İs Royc'e markalı oto. mobili de getirmiştir.
Bu sabahki merasim
Limanımızda misafir bulunan İngiliz harb gemileri subay ve mürettebatı bu sabah saat onda Taksim âbidesine merasimle çelenk koymuşlardır. Taks'.m meydanında bir bölük deniz efradı ve muzika bulunuyordu. Tamam saat onda İngiliz bahriyelileri meydana gelmişler ve halk tarafından şiddetle alkışlanmış1 ar. dır.
fnglliz kıtalarının önünde hâ. kİ elbiseli, beyaz şapkalı, bir bando, bandoyu takiben Üç bö. lük deniz silâhendazı geliyordu.
Saat 10,30 da kumandan Tak. slm’e geldi, otomobi'den İndik, ten sonra borular selâm İşareti verdiler.
Bundan sonra AJas'ın kumandam âbideye gelerek merasim kumandanı olan albayın elini sıktı ve âbideye büyük bir çelenk koydu. Bu merasim esnasında İngiliz bandosu İstiklâl marsını Türk bandosu da İngiliz marşını çalmıştır.
Ajax kumandanı yine mera,, simle uğurlandıktan sonra Ingiliz denizcileri, başta bandoları bulunduğu halde İstiklâl radde. sİ yolile Tophaneye İnmişler ve
Atom bombasının sırrı
isveçliler bunû keşfetmeğe çalışıyorlar
Londra 16 (AA.) — Daily Ezprcss gazetesinin Stokholm muhabiri telgrafla bildiriyor: tsveç atom bamba-sının sırrını keşfetmeğe çalışmaktadır. Bu keşflyat *u üç haberden anlaşılmaktadır:
1 — Atom bombası üzerinde araştırmalar yapan İskandinav mütehassıslarının başlıcası profesör Mnnne Siegbahn bir mülâkat esnasında İsveç hükümetinin evvelce ordu tarafından yapılan araştırmalara devam etmek üzere husus! bir araştırma servisi İhdas etmiş olduğunu söylemiştir
a — İsveç gazeteleri Siegbahn lû-boratuvarının 44000 İngiliz lirasına mal olan büyük bir Cyclotron ile teçhiz edildiğini haber veriyorlar. Bu cihaz İle atomların parçalanması tecrübeleri yapılacaktır. Nobel fizik mükâfatını kazanmış olan profesör Slegbahn’ın yanında kadın uzmanlardan Lise Meitner muavin olarak çalışmaktadır Madam Lise Atom mütehassısıdır. Ve Yahudi olduğu için Almanya'dan ayrılmıştı
3 — Başka bir İsveç âliminin muavin! doktor Nelge Thgren. »atom meselelerin! tetkik İÇİn« son gilnlerdr İsveç'ten Amerika'ya gitmiştir
Sovyet Rusya’da
Moskova 16 (R.) — Sovyet firik
âlimleri atomların gerek müdafaa, gerek sanayi sahasında kullanılmasını temin etmeğe çalışıyorlar. Ermeni bilginlerinden Abhanyan’m çalışmaları bilhassa kayda şayandır
Londra 15 (R.) — Birleşik Amerika uzmanları Hiroşima’da atom bombasının İnfilâk tesirlerini tetkik etmişler; yaralıları da muayene ederek ! tetkik ve müşahedelerine alt raporlarını neşreylemlşlerdlr. Heyet başkanı tuğgeneral Farrel demiştir kİ:
( Hiroşima’da görülmüş olan radyo aktlvlte tesadüfidir. Başlıca hedef, İnfilâkın neticesidir. Bomba, düştüğü yerde krater yapmıyor, toprakta da hararet yaratmıyor, toprağı da çökertmiyor. Görülen fazla hararet, çıkan yangınlardan İleri gelmektedir.»
Heyette bulunan yüksen rütbeli bir sıhhiye subayı da şöyle demiştir:
cHiroşima'da zayiatın çoğu. İnfilâkın şiddetinden ve yangınlardan ileri gelmiştir. Atom bombası. İnfilâk silâhı olarak düşünülmüştür. İnfilâktan sonra kalan radyo aktlvlte sıhhate zararlı değildir. Hiroşima'da teldi gazlar görülmemiştir.»
Yavuz zırhlımızda verilecek ziyafete gitmişlerdir.
Dünkü ziyaretler
Muhterem misafirimiz Irak kıral naibini getiren Ajax kruvazörünün komutanı dün öğle üzeri Vali Dr. LÛtfi Kırdar, Is. tanbul komutanı korgeneral Asım Tınaztepe ve donanma ko. mutam koramiral Mehmet AH Ülgeni, makamlarında ziyaret et. mJştir, Bu ziyaretler İngiliz ko. mutanına İade edilmiştir. Akşam saat 20 de Taksim Belediye ga. zinosunda gemi süvarisi ve su. baylan şerefine Vali tarafından bir ziyafet verilmiştir. Ziyafeti bir suvare taklbetmiştir.
İngiliz denizcileri bugün Ya. vuz zırhlısında verilecek ziyafetten sonra Boğazda bir gezinti yapacaklardır Yârın da donanma komutanı tarafından yine Ingiliz denizcileri şerefine Ta-rabvada Sümerpalasta bir ziyafet verilecektir.
Bugünün en mühim spor teması. Ingiliz A1ax takımi’e Fe. nerbâhfee futbol takımı arasında yapılacak maçtır. Mac öğleden sonra saat 16 da Kadıköy stadında yapılacaktır.
^iizme müsabakası
Limanımızda bulunan AJax kruvazörünün yüzücü ve su top. cularile İstanbul vtlzme İhtisas kulübü Yüzücüleri arasında va. rmkl pazartesi günü saat 10 da Ortaköyde Lldo havuzlarında bir yüzme ve su topu müsaba. kası yapılacaktır. Müsabakada kruvazörün subaylarile bizim deniz erkânı da hazır buluna. paklardır.
HMkm «Aîax» ı ziyareti
Vilâyetten bildirildiğine göre halkın *Aiax» ı ziyaret îeln her pim 14 ten 16 ya kadar Dolma-baherden Denizyollarına ait vapurlar tahsis edilmiştir.
Gl. Togo dün teslim oldu
47 Japon harb suçlusundan 26 sı yakalandı
Londra 16 (R.) — Japon yad a harb suçlusu daha 15 Japon dün teslim olmuştur. Bunların en miihlmmi eski Dış Bakanı Togo'dur. Mahut Siyah Ejderha cemiyeti reislerinden albay FÎaşlmoto da tevkif edilenler arasındadır. Bu suretle tevkif edilecek 47 kişiden 28 sı yakalanmıştır. Diğer 21 i aranıyor.
Filipin'deki Japon kukla hükümeti reisi Lorel de Ozaka yakınlarında yakalanmıştır. Japon Haberler ajansı Müttefik sansürü altında yeniden neşriyata başlamıştır.
Londra 16 (R.) — Moskova radyosuna güre, Kuzey Kore'de bir milis kuvveti teşkil edilmiştir. Bu kuvvet asayişi muhafaza hususunda Sovyet askerî makamlarına yardım edecektir.
Büyük bir dâva
Abdülhamid’in veresesi Filiatinde bir çok emlâk ve arazi istiyor
Londra 16 (R) — Abdülhaml-d’Jn vârisleri tarafından Filis_ tindeki büyük arazi ve emlâk hakkında ileri sürülen hak id. diası tetkik denmektedir. Bu arazi ve emlâke hükümet malı addedilerek, el konmuştu. Vâris, ler bunların hükümet malı değil Abdülhamid'in hususî malı ol. duğımu. bu itibarla el konula. mıyacağını İddia etmişlerdir. İd. dia savcı Gipson ve muavini tarafından tetkik edilmektedir. Bunlar eski tapu kayıtlarını tet. kik etmek İçin Kudüsten İstanbul'a hareket etmişlerdir. Bahis mevzuu olan arazi ve emlâkin kıymeti yüzlerce milyon liradır.
îsviçreden ilâç geliyor
Ankara 16 (Telefonla) — Sağ. lık ve Sosyal Yardim Bakanlığından öğrendiğimize göre hâlen Tulonda bulunan Trabzon vapurumuz mühim miktarda İsviçre menşeli tıbbî malzeme getirecek, tir.
Çeşitli olan bu tıbbî malzeme ve ecza arasında kalsiyum san. doz, ve kalsiyumlu ecza bulun, maktadır.
Lübnan’da endişe
Lübnamn Suriyeye tabi bir duruma düşmesinden korkuluyor
Beyrut 15 (AA.) — Bazı Lübnan mahfilleri, memleketlerinin Suriye'ye tâbi bir duruma girmesinden dolayı edinşe duymağa başlamışlardır.
Suriye va Lübnan'ın her türlü rabıtalarla birbirlerine bağlı bulundukları malûmdur. Bu rabıtalar son senelerde bilhassa iktisadi sahada o kadar sıkı bir hale gelmiştir kİ, İki memleket hemen hem«n tek ve aynı bir bünye teşkil etmiştir. İlk bakışta gerek Suriye gerekse Lübnan İçin faydalı görünen bu durum, Lübnan' da çıkan «L’Orientt. gazetesini feryada sevkediyor- Bu gazete şöyle yazıyor:
Arap İşbirliği Ve kardeşliği adına Suriye İle yapılan bütün anlaşmaların yükünü taşımış olan dalma Lübnan olmuştur. Görüyoruz kİ diğer Arap memleketleriyle bir seviyede bulunabilmek İçin biz tâvizlerde bulunmak mecburiyetinde lmlşİ2 gibi hareket edilmek yolu tutulmuştur. Buyolda tâvizden tâvize gidilerek günün birinde Lübnan’ın esaslı menfaatlerin ve hattâ mevcudiyetinin tehlikeyi girmesinden çok korkulur.
Almanyada sefalet
Bir Milletlerarası yardım üyesinin söyledikleri
Londra 16 (AA.) — Almanyadakl İngiliz - Amerikan işgal bölglerlııden son günlerde İnglltereye gelmiş olan bir Milletlerarası yardım ve kalkınma teşkilâtı üyesi, işgal edilmiş arazideki sürgünlerin ve bilhassa Yahudllerln İçinde bulundukları durumun müthiş olduğunu bildirmiştir.
Henüz memleketine iade edilmemiş olan sürgünlerin sayısı 1 ilâ ! milyon tahmin olunmaktadır. Bunlardan 70 bini Yahudldlr Yahudllerln umumi sayısının yarısı da Polonya Yahudisldir. Bu sürgünlerin ekserisi, hiç sıhhî olmıyan şartlar altında yaşamak zorundadırlar. Yahudllerln du rumu, daha evvel Yahudi aleyhtarı PolonyalIlar tarafından da fena muameleye maruz bırakıldıkları İçin çok daha kötüdür.
Sürgünlerden birkaç yüz bini, memleketlerine İade edüemiyecek olan va memleketlerine dönmek niyetinde bulunmıyan zümre ve dahil bulunmaktadır
Rusyada
Bir kısım fabrikalar sulh îstihsalâtına dönebilecek
Moskova 18 (AA.) — Pravda gazetesi. harb endüstrisinden sulh endüstrisine dönme meselesine tahsis ettiği bir yazıda ezcümle şöyle demektedir;,
«Asekri kudretimizi muhafaza etmek ve dünyadaki mevkilinizi kuvvetlendirmek İçin silâh imaline devam etmemiz lâzımdır Fakat şu cihet de sarihtir ki. Alman ve Japon faşistlerinin mağlûbiyetinden sonra, birçok fabrika, sulh zamanı Istlhsa-lâtına dönebilecektir.:
Subaylara emirber veriliyor
Moskova 15 (USİS) — Kızjlordu-nun organı olan «Kızıl Yıldız» gazetesinin yazdığına gorı-, Sovyet hükümeti, Kızılordu subaylarını, ihtiyat subayları da dahil ol. ak üzere, iklu-cl sınıf İaşe kategorisine yükseltmiştir. Bu itibarla sözü peçen subayıar, fevkalâde subay tayınlarım almakla beraber bedava İaşe edileceklerdir
Bundan başka, Sovyet hükümeti, subaylara, meselâ generallere, albaylara ve lüzumu olan subaylara emirberler vermek gibi başka kolaylıklar da yapmağa karat vermiştir.
«Kızıl Yıldız» gazetesi, harbin tona ermesi üzerine Sovyet kıtalarının Kızılordunun askeri kudretini fazlalaştırmak gayeslle ciddi ve devamlı savaş talimlerine tabi tutulacaklarını yazmakta ve parti, hükümet ve bizzat Stalin'ln subaylar heyetinin durumunu büyük ölçüde ıslah edecek şartlar meydana getirri'kicrinl İlâve etmektedir.
Lâstik tamiri tahkikatı genişletiliyor
Ticaret ofisinin baınır ettirdiği otomobil lâstiklerinin 'çmde hemen hemen hiç kauçuk bulunmadığını ve bu jâlzden yapılan tecrfi’K-ıerde bir tanesinin 33 ve diğerinin 46 ncı kilometrede patladığını varmıştık. Bu lâstiklerin 5000 kilometre yapınası ieabettiği halde, bu kadar kısa mesafede patlaması üzerine Ticaret Bakanlığı müfettişleri tahkikatlarını genişletmişlerdir Yalnız Cfk evvel-denberl lâstikleri tamir eden firmaya kauçuk vermeğe ve on’urı tamir ettirmeğe devam etmek!edil
Dün yeniden 200 lâstik tamirine yetecek karlar kauçuk bu firmaya verilmiştir.

15/9/1945 fiatlerl
Londra üzerine 1 sterlin 5.22
Nevyork üzerine 10ü dolar 132.—
Cenevre ıoo İsviçre Fi 30.8750
Madrid Özerine ıoo pezeta 12.89
Stokholm üzerine ll)U kuron 31 1323
ESHAM VB TAHVİLÂT
% 5 faizli ikramiyeler:
1933 Ergani 24.60
1938 İkramiyen 21.85
Milli Müdafaa 22.15
Demiryolu ikramiyen 98 50
% 7 faizli Tahviller:
Sivas - Erzurum 1 20.50
Sivas - Erzurum 2-1 20.60
1941 Demiryolu 1 20.40
1941 Demiryolu n 20.15
1941 Demiryolu İH 19.70
Milli Müdafaa 1 19.63
Mili! Müdafaa H 19.85
Mili! Müdafag İT» 19.95
Anadolu Demiryolu Gruput
Tahviller l-2 64 —
Hisse senetleri % 00 35.—
Mümessil senet 46.75
Hisse senetleri;
Merkez Bankası 143.—
T. İş Bankası 14.90
T. Ticaret Bankası 4.20
Aslan çimento 9.50
BORSA DIŞINDA
ALTIN FİATLER.’
Gulden 34 —
Reşadiye 35.60
Ingiliz 42.»
Külçe (Bir gramı) • w
AHŞAM
Sahile 3
!« Eylül 1945
AKŞAMDAN AKŞAMA Curcuna
Hangi rejim, hangi hükümet, hiç bir tenkide ihtiyaç duyur, ıııaksızın şu muğlak, çapraşık cemiyetin bütün işlerini uzun ki. man tıkırında yürütebilir? Man* tıkan kabil değil. Zira şu an için en mükemmel şekilleri bulduğu, muzu farzedelim; o şekiller yarı, nın cüssesine uymıyacak, şura, dan buradan falsolar verecektir: Zaman hükmünü yürütüyor. Büyüyen bir çocuk vücudu gibi, cemiyetin bedeni, eski usul ve nizam kılığı içine sığmıyor...
Öyleyse, nerede putlaşma, so. köhne, yırtılma, gerilme, pürüzlenme, yenik görürseniz vazife, nizdir: âlemi ikaz edeceksiniz.^. Şayet gazeteci iseniz, tenkid, büs. bütün vazifenizde. Bu mantık ve imanla sanl kaleme...
Bir içtimai vazife gördüğünüz, den dolayı vicdanınız rahattır.
Ansızın yanıbaşıııızda fısıltı, lar. takırtılar duyuyorsunuz. Bir de bakıyorsunuz: İrticadan arta kalma bir takın? meşum suratlar, yüzünüze dostça sırıtıyor. Sizi teşvik ediyorlar:
— Fla gayret!... Daha vur... Yıkalım... Elbirliği!
Kaşlarınızı çatıyorsunuz. Nefretle başınızı çeviriyorsunuz. Yı. kalım mı? Kendi damımızı ken. di başımıza mı?.,. Kendi ocağımızın yangmlaşan ateşiyle ortalığı fesat alevine mi verelim?
«— Yok, bu insanlar benim iş ortağm olamaz! - diyorsunuz.
Esasen, dikkatinize şurada bu. rada neşterlerin zağlandığı, gelişi güzel hürya edildiği, kaş yapalım derken göz çıkarıldığı da çarpıyor.
Canım, nihayet bu rejim, yirmi seneden beri bize zaferler, inkılâplar temin etti. Dünyayı hayran bırakan adımları ona da. yanarak attık. Bu hükümet bizi İkinci Umumi Harbden masun kıldı. Onun mazhariyetlerine dört elle yapışmalı... Ne demekmiş?,..
Bu düşüncelerle kaleme sarılıyorsunuz.
Yanıbaşmızda bir takım kis kis gülüşler... Memnun memnun yı. vışıklıkJar... Bir de bakıyorsunuz: Maddi ve mânevi sahada vur. gun taahhütlerini uzatmak isteyen ne kadar iyi gün dostu re. {imciler varsa hepsile aynı safa düşmüşsünüz; kurnaz ve hllekâr sırıtarak, takdirkâr gözleırile size bakıyorlar:
— Aferin evlât... Vur şu muhaliflere! Canlarına oku!... Tali, timizi enselerde kurarak boza pişirelim,,.
Lâhavle... Başınızı gururla doğrultuyorsunuz... '-Ben bu va. tan için, ben bu millet, bu halk için...» diye hakikî şahsiyetinizi bulmağa doğru hamle ediyorsunuz,
— Sade millet mi. ırk, ırk!.,. Hattâ daha iyi düşün: Müslüman. Türk, öz Anadolulu olmalı... O muhacir yosmalarından korunalım.,, Anayasanın vatandaş tanıdığı kimselere nefes aldırt. mayalım,..
Bunu fısıldayanlar da kim?... Bir de bakıyorsunuz:
Almanyanin azgın günlerinde kulakları hu sözle doldurulmuş kabak dolması kimesneler etrafınızı çeviriyor,,. Ellerinde olsa, yakanızın alt tarafına, görünmez yerine gizli bir gamalı haç takacaklar... «Bizim de günümüz tekrar gelecektir!- diyecekler.
Elinizin tersile iterek asıl meylinize... Bu memleketin ve bu halkın saadetile telif edileceğini bildiğiniz sol fikirlere... Memle. ketçe noksanlarımızı solun teşkilâtçı, demokrat ve alıntcrinc hürmet eder dehası dolduracaktır... Vp rotanızı o yalda çizerseniz, mukaddes bildiğiniz hiç bir şeyle, öteden beri takibettiğiniz yollarla tenakuza düşmiyecek. siniz,..
Coşkunlukla kaleme sarılıyorsunuz...
Yanınızda çıngır çıngır bir ses... Bakıyorsunuz: Çıngıraklı kırmızı külâhlını çarpık kafasına giymiş bir dejenere:
— Beri gel, arkadaş!
Evet, çıldırmak İşten değil! Geçen gün Hüseyin Cahit Yalçın Sovyet Rusyaya: «Dört hürriyet!» sopasile saldırıyordu. Zekeriya Serte! de hükümete «Dört hürriyet!» feryadiyle hamle etmektedir,
Curcunfi.,,
(Vâ . Nû)
Zeytin mahsulü bol
İzmir 18 (Telefonla) — Bu sena zeytin mahmulünün bol v« zeytinyağının da fazla olacağı anlaşılmaktadır. Müstahsil da bn kanaattedir. I
z*

Darülaceze
Yoksulları ve kimsesizleri sevindirenler
Dariil&cezenin günden güne tekâmüle doğru giden biricik şefkat mü-essesesi olması, birçok hayır sahiplerinin yakından alâkasın* çekmektedir. Bu alâka günden güne artıyor. Netekim bu defa şeker bayramı mü-nasebetile bazı zatlar, Datülâcezede-kl zavallı ve kimsesizleri sevindirmek hamiyetini göstermişlerdir. Bu arada Perapalas oteli sahibi M Mısbah. bayramın birinci günü nizzat mües-seseyl ziyaret etini?, beraberinde getirdiği şeker, pasta ve meyvaları kendi eliyle birer birer aceze ve çocuklara dağıtmıştır.
Bundan başka Maçkadu Kıyık pastanesi sahibi B Yorgl Vasllyadls de geçenlerde bir kandil günîı münase-betlle kendi yaptığı bin küsur kandil çöreğinden başka bu sefer de bayram münasebetlle gene bini mütecaviz kurabiyeyi aceze ve çocuklara dağıtmak itere Darülacezeye göndermiştir. Her iki zatın bu hediyeleri aceze ve çocukları çok sevindirmiştir. Müessese bu İki hamiyetli vatandaşımıza teşekkür etmiştir
15 günde tstanbula getirilen odun ve kömürler
Eylül ayı başından bugüne kadar tstanbula bir milyon İki yüz bin kilo mangal kömürlyle 28 bin çeki odun getirilmiştir. Kışın yaklaşmakta olması, mahrukat satışlarını hararet-lendirmlştlr. Civar revir Amirlikleri de İstanbul ihtiyacı için mahrukat hazırlamaktadır. Bunlar da muntazaman şehre getirilmekledir. Revir amirliklerinin çalışmaları hu suretle devam ederse, bu yıl, mahrukat sıkıntısı olmıyacağı tahmin ediliyor. Perakende mahrukat satıcıları stok yapmak hususunda bu kış geçen kışa nazaran daha çok müsait bir durumda bulunmaktadırlar. Belediye eyiû! sonuna doğru mahrukat fiatlerlnl tesblt edecektir.
İlkokullarda ilk dersi verecek zatlar
17 eylülde açılacak olan ilkokullarda İlk dersleri şehrin tanu-mış şahıslan verecektir. Milli Eğitim müdürlüğü bu maksatla bir program hazırlamıştır. Bu programa göre. İstanbullun muhtelif okullarında ders verecek zevat şunlardır: Vali ve Belediye reisi Dr. B. Lûtfl Kırçlar. rektör Tev-Ilk Sağlam. Parti İdare ntyetl başkanı B. Fikret Sılay, Sıhhat müdürü Dr, Faik. Emniyet müdürü. Vali muavinleri. Belediye reis muavinlen. B. Hakkı Tank Us. B. Enis Tahsin Tll, B Refik Hallt Karay, bayan Hajıde Edlb Adıvar, Dr. B, Adnan. B. Şevket Rado, B. Vâlâ Nûreddin, B. Hakkı Süha, B. Abldln Da ver, B. Ekrem Uşaklıgil, B. Hüseyin Cf>hlt Yalçın, B. Hâşan Bedreddln.
Silivri yoğurthaneleri ıslah edilecek
Slllvrlde bulunan yoğurthanelerin sağlık şartlarını haiz olmadıkları yapılan kontroliarda anlaşılmıştı. Bağlık müdürü D. B. Faik Yargıcının teşebbüsüyle yoğurthaneler hakkında bir talimatname hazırlanmıştır. Bütün yoğurthanelerln bu talimatname esaslarına uygun olarak ıslah edilmeleri İçin Silivri Beleolye meclisi karar vermiştir. Önümüzdeki yoğurt mevsiminde yoğurthauelerlnl ıslah etmlyenJere ruhsat veril mlyeceğlnl Silivri kaymakamlığı ilân etmiştir. Slllvrlde 15 bin liraya modern bir de yoğurth&ne yaptırılmaktadır.
Odanm hayatı ucuzlatmağa ait raporu
Hayatı ucuzlatmak için Ticaret odası tarafından hazırlanıp Bakanlığa gönderilen raporun tetkiki bitmiştir. Bakanlık bugünlerde rapor hakkındak! nokta! nazarını Odaya bildirecektir.
ŞEHİR HABERLERİ
Ucuz kumaş
Perşembe gününden itibaren memurlara verilmeğe başlanacak
Miîlet Vekilleri dün Adalıları dinlediler
Millet Vekilleri yakında ortada hayat pahalılığı diye birşey kalmıyacağını söylediler
Adalar halkı bilhassa su meselesinin halli lüzumunda ısrar ettiler
Yer 11 Mallar Pazarlan tararından, perşembe gününden itibaren memurlara ucuz kumaş satışlarına başlanacaktır. Bunun İçin kuponlar memurlara dağıtılmıştır, Verilecek kumaşların metresi 10 - 22 lira arasındadır. Kara borsada bu kuponlara şimdiden 20 - 30 Ura verilmekte olduğu söyleniyor. Kumaş kuponlarının kara bor-saya düşmemeleri İçin, bazı tedbirler alınmıştır, Kuponlar, daire âmirleri tarafından memurun Isırl ve ana karnenin numarası yaııiarak tasdik edilmektedir. Memurlar kumaşlarını alırken ana karnelerini de İbraz edeceklerdir. Bu suretle kuponların kara borsaya düşmesi önlenecek ise de alınan kumaşların da sokaklarda kara borsaya satılması önlenemlyecek-tlr.
İstanbul Millet Vekilleri dün saat 14 de Büyükada’da Halkevi binasında, Kınalı, Burgaz, Heybeli İle Bil-yükadaiılarin şikâyet ve temellilerini dinlemişlerdir. Toplantı saat 18 ya kadar sürmüştür. Millet Vekilleri evvelâ geçen senekl temenllerden yerine getirilmesi mümkün olanlar hakkında İzahat vermişler, yerine ge tirllemlyenlerln de ne gibi zarurî sebeplerle yerine getlrllemedlklerlni anlatmışlardır.
Bundan sonra MUlet Vekilleri sözü Adalılara vermişler, ne gibi temenni ve şikâyetleri olduğunu sormuşlardır. Adalılardan yalnız bir vatandaş hayat pahalılığından, İhtikârdan, karaborsacılıktan, esanf hilelerinden uzun uzadıya şikâyette bulunmuş, diğerlerinin temennileri umumiyetle Adalıların su ihtiyacı üzerinde toplanmıştır. Bu arada Büyükadada mahalle aralarındaki hayvan ahırlarının da halkı rahatsız etllğne İşaret edilmiştir.
Şikâyete cevap
Millet Vekilleri, hayat pahalılığı, ihtikâr, karaborsa ve esnaf, hilesinden şikâyette bulunan ve bunların süratle önlenmesi İcabettiğlne temas eden vatandaşa cevap vererek bunların altı yıl dünyayı kasıp kavuran harb âfetinin İcapları olduğunu söylemişler, hayat pahalılığını memur ve dar gelirlilerin, gelir azlıfiı İle hissettiklerini, diğer taraftan da ordu İhtiyacının halk pazarlarından temin edilmesi gibi kaçınılmasına m-kân olmıyan bir zaruretten İleri geldiğini. yakında bu pazarlar doğrudan doğruya yalnız halkın İhtiyacına cevap vereceği clhtele hayat ucuzluğunda çok mühim bir fark grtrlile;e-ğlnl, hükümetin aldığı diğer tedbirler de buna İnzimam edince ortada hayat bahahlığı diye birşey kaimi yacağır.ı uzun uzadıya anlatmışlardır İhtikâr ve kara borsanın da bu suretle kendiliğinden kaybolacağına kttnl bulunduklarını so.vjyen Millet Vekilleri, harb yıllarında Amerika ve İngiltere’ de bile bir kara borsa türediğini ve önlenmediğini misal olarak zikretmişlerdir.
Adalıların istekleri
Şimdiki halde taşıma su 11e su İhtiyacı giderilen Büyükada'dâ olduğu gibi Kınalı, Burgaz, Heybelide de su tesisleri yapılması istenmektedir. Biiyükada için »taşıma su He değirmen dönmez» meşhur sözünü kullP.-
İki vapur eşya geldi
Bir Ameirkan ve bir İsveç vapurunun getirdiği mallar
Bugün Mersine «Gukron» adında 9000 tonluk bir Amerikan vâptirlyle birçok eşya gelmiştir. Vapurda 40 ton sentetik kauçuk, ayrıca muhtelif demir malzemesi, manine aksarın, demir malzeme, makine akşamı, ecza vardır. 40 ton kauçuk lâstik firmaları tarafında getlrtihnektedir. Bıı: kauçuklarla 1-2 milyon kadar lâstik ayakkabı ve şoson yapılacak ve böylece ayakkabı flatleri düşecektir. Diğer taraftan İsveç bandıralı (Su-manland» vapuru da Göteburg limanından Umanımıza gelmiştir. Vapur 4500 tonluk olup içinde kâğıt, çelik mateme, elektrik motemesl ve muhtelif cins İthal eşyası vardır.
Türkiye - Fransa arasında ticarî münasebetler
Fransız topraklarının Alman İşgalinden kurtarılması üzerine birçok Fransız lirmalan memleketimizle ticari münasebetler tesisine teşebbüs etmekteydUer. Ancak yollartn kapalı bulunması bu halo engel olmaktaydı.
Yol vaziyetinin düzelmiş olması, ve Denizyolları idaresinin Elansaya şilep seferleri yapmağa başlaması üzerine şehrimize bir ticaret heyeti göndermeğe karar vermişlerdir. Heyet bugünlerde yola çıkacak, birkaç gün sonra şehrimizde bulunacaktır. Heyetin Ankarayı ziyareti de muhtemeldir.
nan Büyükadalılar:
— Bizim, diyorlar, adamızın altından büyük bir su daman geçmektedir. Bundan niçin İstifade edilmesin?
Anlatıldığına göre bundan 10 sene evvel de böyle bir iddiana bulunulmuş, sular idaresi Büyükadanın muhtelif yerlerinde yaptığı sondaj nett-ceslnde «Burada su yoktur» diye kesip atmıştır. Halbuki BüyiıkadaV.lar boş durmamışlar çalışmışlar çabalamışlar Bûyükada’mn altından geçen bir su daman olduğumu ısrar edebilecek müspet neticeler elde etmişlerdir. Bir kısım yerlerde kendileri sondajlar yaptırmışlar, sular İdaresinin «Yoktur# demesine rağmen su bulmuşlardır. şimdi bu su He sulanan bahçeler olduğunu da Millet vekillerine birer birer saymışlardır. Binaenaleyh Büyükadalılar sular idaresinin gösterilecek yerlerde yeniden bir sondaj yaparak bu çok zengin su damarını bulmasını ve Büyükadanın taşıma sudan kurtarılmasını rica etmişlerdir.
Millet Vekilleri bu konu üzerinde meşgul olacaklarnı vadetmişlerdlr.
Aynı su damarı gibi Heybelladada da bir damar mevcut olduğunu, bu suretle Heybelinin de susuzluktan kurtarılması mümkün olduğunu ileri süren Heybelllller Millet Vekillerinden Büyükadanın işi yaranda Heybelinin su işinin de halledilmesini rica etmişlerdir. Haybelladalılar. Heybelide su daman bulunmazsa Büyiikada gibi taşıma suya ve bunun İçin bir tesisat yapılmasına razı olduklarını da -işaret etmişlerdir. Kınalı ve Bur-gazlılar da en büyük dertlerinin bu olduğunu söylemişlerdir. Bir Bur-gazlı:
_ Burgazda BizanslIlar zamanında su varmış, depoları, tesisattan duruyor. Bu vaziyette 20 nel asırda Bur-gazm susuz kalması biraz tuhaf oluyor.
Dedikten sonra su işinin bütün adalar için kül halinde halli cihetine gidilmesini rica etmiştir.
MUlet Vektileri halkın bu dileklerini yerine getirme^ hususunda ellerinden gelenleri yapacaklarını vadet-m İşlerdir.
İstanbul MUlet Vekilleri pazartesi günü saat 15 de Taksim Parti merkezinde, saat 17.30 da da Eminönü Halkevlnde yine İstanbulluların şikâyetlerini ve temennilerini dinliye-çeklerdir. Bu toplantılara her vatandaş gelebilir, bir şikâyeti ve temen-insi varsa serbesçe söyllyebllir.
Millî piyango
Dünkü çekilişte kazanan numaralar
Milli piyangonun 15 eylül 945 çekilişi dün. Arrfcara’da SergiCvlnde saat 13.30 da yapılmış ve çekilişi kalabalık bir halk kitlesi taklbetmlştlr. Bu çekilişte ikramiye kazanan numaraları aşağıya yazıyoruz:
50.000 Lira kazanan numara 052275
10.000 Lira kazananlar 013480 020941 032161
057035 305059 396412
5.000 Lira kazananlar
038596 112843 126523 296873 299159 310591 318328 337262 347497 358849 1.000 Lira kapananlar
000902 004577 006031 097224 010571 010986 011313 013998 014707 016944 017013 019177 019514 019770 020904 023137 025040 025742 026235 029156 029622 029964 034039 034396 034641 037429 038318 042741 044003 045812 047194 047377 053504 053614 055296 057004 057871 0«0429 060770 063480 065255 067862 068004 069520 075915 077063 078087 084928 086742 089114 090131 091497 093612 096227 098742 102372 109213 119501 119785 120614 120871 122678 124354 128546 133185 137381 1»654 141380 142697 148015 149316 151635 154293 155928 157478 157586 160016 161589 163456 166370 168925 172785 175625 176023 177173 182413 184473 184501 185911 186101 188702 189185 191192 194675 195557 198006 198327 200097 200285 206804 207488 207927 210092 210440 213704 215353 216695 217155 217898 218048 219032 221642 224221 225286 225319 229517 231095 231278 233495 233113 235550 242112 244349 245021 245223 246984 247817 $49125 250616 250917 253875 253939 256605 260778 262066 263106 26672Ü 269894 271222 271768 273717 274960 275322 275869 276038 278018 278251 281019 284529 289427 289505 289723 290355 290845 297733 299218 299560 303542 303858 304452 308098 314262 323(135 324271 325097 328697 331115 339166 339429 341024 342422 342520 342721 348582 352427 356871 358368 360249 360540 361725 362854 36473 4 366737 366817 368100 368599 36941a 370819 381871 385263 385316 385539 390187 39Û659 391408 392053 392349 394378 395454 397307 100 Lira kazananlar
Son üç rakamı (186, 049. 750. 761) ile nihayet bulan 1600 numara.
10 Lira kazananlar
Son İki rakamı (19, 83) ile nihayet bulan 8.000 numara.
3 Lira kazananlar
Son rakamı (8) He nihayet bulan 40.000 numara ikramiye alırlar.
50.000 lira büyük İkramiyeyi kazanan 052275 numaralı bilet Bergamâ-da satılmıştır.
10.000 er lira İkramiye kazanan biletlerden 3 tanesi İ2mir, 2 tanesi İstanbul. birer tanesi de Aydın, Eskişehir, Gürün ve Çumrada satılmıştır.
5.000 er lira ikramiye kazanan biletlerden 7 tanesi İstanbul. 3 tanesi Ankara, birer tanesi de tamir, Bursa, Slvaa, çubukabat ve Kozanda satılmıştır. __________
ÖLÜM
Kasan Müstahzaratı ve Haşan Depoları sahibi:
Eczacı Haşan Hassan uzun müddettenberl müptelâ olduğu kalb hastalığından kurtulamıyarak dünkü cumartesi günü öğleyin evinde gelen bir kalb krizi neticesinde vefat etmiştir- Cenazesi 17.9.1945 pazartesi öğleyin Nlşantaşlnda Güzel-bahçe sokak 27 numaralı apartmandan (Amerikan Hastanesi karşısı) I kaldırılarak namazı Teşvikiye camisinde kılınarak aile kabrinde Hakkın rahmetine tevdi edilecektir. Tanrı-| dan mağfiret dileriz.
Deniz ticaret filomuzunjnkisafı
Armatörler harice seferler tertibetmek ve yeni şilepler almak istiyorlar
Harb sonu ekonomik münasebetleriyle birUkte deniz ticaret filomuzun faaliyetinin artacağı muhakkaktır.
Artan bu faaliyeti yalnız Devlet Denizyolları şilep ve vapurlarlle karşılamağa imkân görülmemekte ve hususi firmalara alt şilep ve motör-lerin dış hatlara muntazam seferler yapması İstenmektedir.
Armatörler son toplantılarında bu meseleyi mevzuubahla etmişler ve sonunda dış hatlara seferlerin yapılıp yapılamıyaçağı Ulaştırma Bakanlığı tarafından İncelenmiştir. Bu incelemelerin neticesi bugünlerde alâkadarlara bildirilecektir.
Aldığımız malûmata göre, Denizyolları İdaresinin Kanadadan satın alacağı 4 şilepten başka hususi firmalardan bazıları da şilep siparişi için İngiliz ve Kanada firmalar İle temasa geçmişlerdir.
İstihlâk merkezlerine götürülen sığırlar
Bu yılkl kuraklık Orta Anadoluda kendin! pek şiddetli hissettirmiştir. Bu bölgede mevcut koyun ve bilhassa sığırlar otsuzluk yüzünden büyük İstihlâk merkezlerine şevke dilmektedir. Şehrimize de getirilen bu sığırlar pek zayıf bir durumdadır. Eğer tedbir alınmazsa, gelecek yıl, hattâ bu kış büyük şehirlere sığır getirllemi-yeeeğt tahmin edilmektedir, ziraat Bakanlığının lüzumlu tedbirler alması 1 cabetm ektedir.
Gelir vergisi
Devlet tahvillerinin faiz ve ikramiyelerinden gelir vergisi alınmıyacak
Maliye Bakanlığınca hazırlanmak-ta olan gelir vergisi kanunu tasarısı münasebetlle verilen haber ve yayınlanan yazılarda bu verginin devlet tahvilleri faiz ve gelirlerine de şamil olacağı belirtilmektedir. Alâkadar makamlardan verilen malûmata nazaran elyevm tedavülde bulunan ve bundan böyle çıkarılacak olan devlet tahvillerinin faiz ve İkramiyeler! kendi hususi kanunlarlle İtfalarına kadar her türlü vergi ve resimden muaf tutulmuş olduklarından gelir vergisine tâbi tutulmaları mevzuu bahis değildir.
Adliyede bir tâyin
Ticaret mahkemesi âzasından B Tahsin Üstünelln Yargıtay üyeliğine tâyin olunan yargıç Ali Rıza yerine İstanbul asliye üçüncü hukuk yargıçlığına terfian tâyin edildiğini memnuniyetle öğrendik. Yeni görevinde de başarılar dileriz.
II Bir çırpıda |j
Tavuk değil.., Lukres Borjiya.'..
Artık «zehirlenme rekoru» ki, nlnııştır. Bu sefer de Fatihte iki kadın haşlama tavuk yemişler ve zehirlenmişler...
Tavuğun insan zehirlemesi cidden pek gariptir. O masum, o yorgun mideleri hafif etile âde. ta tedavi eden beyaz etli hayvan, çığın bu haltları karıştırmasına imkân yoktur.
Bu bir rahibin, bir dîn adamı, mn dağa çıkıp, elde kanlı kama yol kesmesinden de korkunç ve tuhaf bir hâdisedir.
Fakat Istan bu İd a bîr «zehirlenme yarışı» dır gidiyor. En acayip, en akla gelmeyen şeylerden zehirleniyoruz. Bilhassa son senelerde zehirlenme vakalarına sebep olan gıda maddelerini yan. vana yazsak hakikaten pek ga. rip bir liste olur.
Balık yeriz zehirleniriz. Haydi onu tabiî addedelim. Fakat süt içeriz yine zehirleniriz. Geçen sene bir nıahallebicide tavuk göğsü yiyen iki kadının zehirlen, diğinl gazeteler yazmışlardı.
Beyaz peynir yeriz zehirleniriz. Fakat bunlardan da tuhafı var:
Yoğurttan insan zehirlenir m*-.. f) yoğurt ki zehirlenenle, rin ağızlarına akıtılır. Zehirin şiddetini, tesirini gideren bîr panzehir olmakla meşhurdur. Fakat huy bu işte... Biz yoğurttan da zehirleniriz. Alışmışız hür kere.
Acaba bizim için zehirlenme, nin mânası mı başka?. Yoksa piyasadaki bir çok gıdaların üstüne — eczanelerde olduğu gibi — bir kısmına yeşil bir kısmı, na kırmızı camdan dolaplar ko. yup, bunların üzerine de «hafif zehirlern, «şiddetli zehirler» mİ yazmalı?..
İnsan sokaktan ne alsa ağzına atarken: «Acaba?.» diyor. Ne oluyoruz?.. O masum, o iyi kalb. li tavukçuklar, o toy, o tecrübe, siz piliçler bile birer Lukres Borjiya oluyor... Baksanıza İnsan zehirliyorlar.
V
Tifüse yardım
Belediye, umum hamamlarda yıkanma ücretini 250 kuruşa çıkarmış!.. Kış başlangıcında bu karar cidden tebrike değer. O kış ki harb içinde «tifüs mevsl. mi» dir
Esasen çarşı hamamına giden vatandaş evinde hususi banyosu olmıyan veya pek mütevazı pansiyonunda yaşıyan bekâr, üçüncü sınıf banyosuz otelde oturan fakir yolcudur ki hayatı itibarile en ziyade tifüs tehlikesine ve bunu etrafa bulaştırmağa istidadı olan kimselerdir. Temiz bir adamın en az haftada iki defa yıkanacağını kabul etsek ayda 20 lira yıkanma parası!..
Kış başlangıcında tifiis lehin, dp kararlar almıyahm..
Hikmet Feridun E-’
Satışa çıkarılan ithal malları
Gal. M. Ali paşa handa Bakır sanayi T. A. Ş. ne tel çekme haddesi, İst. Ayazmakapı 142 de Onnlk Ba-lıkçıyan'a deniz motörü. Gal. General handa Nihat Tuncer'e elektrojen grupu, Taksim Valdeçeşme'de Asrl-kaynak Marcello’ya Navona solisyon, Gal. Tünel cad. 80 de Nihat Özer'e şerit testere, İst. Sabrısafa han Hay-rullah Tiirkkana demir testere, İst. Sakaçeşme'de Molz ve Harım Albuk-rek'e demir menteşe. Gal. Tahlr htuı-da Kovap T. A. Ş. ne diş fırçası. İst. Kısmet handa Kemal Ülke'ye plâstik düğme. İst. Dllstzzade handa ulus ecza deposuna tıbbi ecza, İst. Balık-pazarı 71 de Mahmut Akçay'a sar-gıhk kâğıt, İst. Ketenciler caddesinde 40 No. da Şalom Defresko'ya sar-gılık kâğıt, İst. Cermanya handa Osman Edip Seydl'ye zımpara kâğıdı, Bomontl'de İsmail Kasım Sarcer'c sunî İpek İpliği. Balcı handa Denizli havalisi dokumalar Ltd. e beyaz tüvil. beyaz bez, beyaz astarlık, basma, Eskişehir'de Kurt Seyit Kapan'a tuzlu kuru manda derisi.
Kahve ve çay tarifesi bir türlü çıkmıyor
Kahve v» çay flütlerinin beşer kuruş ucuzlatılması hakkında belediye daim! encümeninden çıkan karar bir türlü tatbik edilmemektedir. Bu ge-çtkmenln neden ileri geldiği araştırılıyor. Söylediğine göre karar vilâyet İdare heyeti tarafından henüz tasdik dtllmemlştlr. İstanbul'da sa^-tılan on binlerce kahve ve çaydan her gün kahveciler binlerce lira fazla kazanmaktadır-
Sahile 4
a K ŞAM
İfl Eylül 1945
Osmanlı imparatorluğu ve Trablusgarp
mnv E L H A M R A Sinemasında
İHİRLİ ÇEKİRDEK (Türkçe) |
VOYA TVMALARYAN — ZAVAROVA |
Bütün seyircilerin zevkle görecekleri nefis neşeli ve meraklı bir şark efsanesi. Bağdat Hırsızı filmine I nazire olarak çevrilen filim şaheseri.
Bugün matineler saat 11 den İtibaren
Trablusgarp’ın Meşrutiyetin ilânından evvel imparatorluk camiasında geçirdiği son safhalar
Yazan: AHMET BEDEVİ
Bugünlerde ı'rablııs garbin İstiklâli bahis mevzuu edildiğinden, bu mın-takanın Osmanh İmparatorluğu camiasında geçirdiği son safhaları anlatarak bu hususta cereyan eden hâdiseleri hulâsa etmeği muvafık buldum
İtalyan vahdetinin husulünden ve kurulan hükümetin kuvvetli bir donanma vücuda getirmesinden sonra İtalyanlarda Trablugarba karşı alâka artmış ve burasının bir müstemleke haline konması temayülleri belirmiştir. Frannzların Osmanlı topraklarından Tunus ve Cezaylrl kendi kolonileri arasına İthal etmesi. İn-gülzlerin Mısır idaresini ele geçirmesi. İtalyan emellerini teşvik eder mahiyette görüldüğünden, bu OsmanlI ülkesine İtalyan muhacereti başınmış ve sessizce hulftl ile Trab-lnsjarp Vilâyeti merkezinde İtalyan mektepleri açılmış, banka ve diğer ticaret müesseseler! vücuda getirilmiştir.
Bununla beraber, İtalyanların gizil temayülüne vâkıf bulunan Abdülha-mlt İdaresi, bu vilâyetin İstilâdan vikayesi İçin dalma uyanık davranmış ve askerli tedbirler ittihazından başka beynelmilel rekabet İhdasına da ça-ı lışmıştır. Bu gibi teşebbüslerden bahseden aşağıya dercettiğimlz telgraflar bu hususta İzhar olunan hassasiyeti sarih bir surette tebarüz ettirmektedir:
MnbCfTîi hümayun Başkitdbetindr.n r.oma Sefareti sen iyesine
(B!r membaı hususîden haklpayı senivel hciret! padişahiye varidolan m"’ûmalta ahvali haziranın İtalya d vl’tinin Trablusgarpça kararlaştırılmış olan programın tatbikma md-«aidoitıp, olmadığı hakkında müsaıa-aten tahkikat İcra eylemesi İçin devleti müşarünileyha Hariciye Nazırı M. Tltonl tarafından Trablusgarpta, mukim general konsolosuna talimat verilmiştir. Sıhhat ve mevsukıyetl katiyen emlıı olan bu malûmat İtalya devletinin silâh İstimal etmeksizin Trablusgarpta hukuku siyasiye İstihsal eylemek ve vilâyeti müşarüniley-hayı kendi miistemlekâtı sırama ithal edecek surette teşebbüsatta bulunmak emelinde olup, bu emelden vazgeçmek İstemediğine delâlet eyliyor. Binaenaleyh hususu mebhusun Hariciye Nazm M. Tltonl ye beyanly-le bu bapta lcabeden İzahatı istemeğe ve devleteyn arasında cpytglr olan münasebat iktizasından o’duğu üzere. teminatı meveddetpccverane talebine memursunuz.»
Roma sefarethanesine çekilen bu telgrafa uygun olarak Recep paşaya da şu yolda Dİr tebligat yapılmıştı: Mebeynf hümayun Bajkitabetinden Trablusgarp Vali vekili te Askerî kumandanı Recep paşaya 2ü şubat «Geçen ayın yirmi tarihli tahriratı mahremanelerl alınmıştır. Tahriratı mc-zkûre münderecatına nazaran İtalya devletinin entrikalarına müsait. bir zemin ihzarı İçin kıballl mahalliye rüesası arasında IhtlIilTat peydasına çalışmakta ve Blngazl mu-tasarrifı lie askeri kumandam da devleti müşarünlleyhanın bu entrikalarına kolaylık İbraz eylemekte olduğundan. zatı şevketslmatı hazretl padişah! mumalleyhlmayı memuriyetlerinden azil buyurmuşlarsa da haleflerinin muvasalatına kadar azillerinden haberleri olmaması mukta-zayı irade! senlyel hazreti şehrlyarl-dendlr. B!nga2İ mutasarrıflığına bu keıe Teklrdağı mutasarrıfı Ali bey tâyin olunarak maha'll memuriyeti cedldesine gitmek üzere hafiyen vapura .rkâbolunmuş ve yen! askeri kumandan henüz tâyin edilmemiştir.
Blngazl havalisinde husule gelen bu ihtilâf ve çarpışmalardan İstifade fikri gütmesi muhtemel bulunan İtalyanların müdahalesini önlemek emrini alan Roma sefilimiz bu husus hakkında Hariciye Nazırlle vuku bulan mülakat hulâsasını şu şekilde
Tarablusgarbın umumî görünüşü
Mabeyne a-zeylemlşUr:
Roma Sefareti şeniyeşinden Mabeyni hümayun B(v>k.i tabet ine
1 mart
«M. liu.n! İle vuku bulan mülakatımda Demeye harb sefalnl İrsali İtalya levletinln arzu ile yapacağı şeylerden olmadığı ve şu kadar var kİ Demedeki İngiltere konsolosu tarafından Malıaya keşide kılınan bir telgrafnarnedo, İki düşman kabile arasında vukua gelen hunriz bir müsademe üzerine umum ahali kıyam ettiğinden. emniyeti umumiyenin idamesi için tedabir İttihazına lüzum Î&sterdlğinden, İtalya devleti de eğer ngiltere tarafından Demeye harb sefalni irsal kılınırsa kendisi de sevkıyat İcra etmek üzere İki kruvazörün harekete müheyya bir halde bulunmasını emreylediğlnl nazırı müşarünileyh beyan eyledi.»
Bu telgraftan memnun kalmıyan Yıldız sarayı, Fransa hükümetinin nokta! nazarını öğrenmek ve aynı zamanda mezkûr hükümetin bu ınese-■le etrafında dikkatini celbetmek için
Paris sefaretine şu telgrafı göndermiştir :
Mabeyni hümayun Başkiiabetlnden Paris Sefareti şen İyesine IŞşubat
«İtalyanın Trablusgarp konsolosunun hususi bir mül&kat esnasında en ufak bir hâdise zuhuru, yahut bir İtalyan üzerine ufak bir hücum vukuu takdirinde İtalya devleti, Fran-sanın Faşta İltizam eylediği mesleke imtlsalen Aferlkayı Osman! sevahl-llnde bir noktayı işgal eyllyeceğlnt beyan eylemiş ve bu karar gerek Trablus ve gerek Blngazlyl şamil olduğunu da ilâvel mekal eylemiştir. Şu malûmatı Fransa Hariciye Nasırına bildirerek mumaileyhten alınacak cevabın işarına memursunuz.»
Fransa hükümeti bazı iktisadi taleplerinin henüz yerine getirilmemesinden muğber olduğu İçin, bu arzusunun bir an evvel İsafına yardım eder iimldlle yukarıda kaydettiğimiz telgraf muhteviyatına acı bir cevapla mukabeleye lüzum görmüştü: Paris Sefareti şeniyeşinden
Mabeyni hümayun Bajkitabetine
29 nisap
«Fransa Hariciye Nezareti »canibinden şimdi tarafı âvlzlye İcra kılınan tebligatta, Trablusgarbın tamamlı mülkisini temin en Fransa hükümetinin Saltanatı senlyeye karşı vuku bulan taahhüdü gelecek haziranı ef-renclnln 22 nci günü hitam bulacağı ve Babıâll Afrikadaki memahklnin lstlkmalt esbabı müdafaası için bu taahhüdün vücudundan İstifade etmemiş olduğuna göre, hitamı müddette yeniden Fransaya lüzumu olmam ağlebl lhtlmalâttan olduğu beyan kılınarak Ereğli meselesinin kes-beyledlği halin husule getirdiği hoşnutsuzluk Fransayı canibi Babıâliden Trablusgarba dair vuku bulacak müracaatları hüsnü telâkkiye teşvik edecek ahvalden olmadığı maddesinin Babıâllye İşarı talep kılınmıştır.»
Bu telgraf münderecatı Mabeyni son derece kuşkulandırmış ve hattâ o sıralarda İtalya Hariciye Nazırının Trablusgarbı ima eder beyanatta bulunması. vaziyetteki vahameti arttırmıştı. Bununla beraber Yıldız sarayı İmkân derecesinde Osmanlı hukukunun müdafaasını elden bırakmıyor ve her fırsattan İstifade ederek sağa, sola başvurmaktan hali kalmıyordu. Bu münasebetjr' İtalya Hariciye Nazırının nutku hakkında da istifsarda bulunulması zımnında Roma sefaretine yen! bir telgraf göndermiştir;
YtMizdan Roma Sefareti seviyesine 10 mayıs
«İtalya Hariciye Nazırı ahiren Meclisi mebusanda İcra ettiği beyanat meyanında Bahri seflt'te hali hazırın bekasına dair İtalya, Fransa ve İngiltere arasında mevcut itilâftan bahsetmiş ve bu beyanatın Trablusgarba taallûku derkâr olmakla Hükümet! senlyece fevkalâde ehemmiyetle telâkki olunması tabiî bulunmuştur.
Nazırı mumaileyhin bü defakl beyanatının mâna ve dolayıslle şümul ve taallûku Afrikadakl vilâyeti şaha-
tan maksat Bahri seflt'te hal! hazırın muhafazasından İbaret olduğunu ve nutkunun bizce calibi dikkat olan cümlesi İtalya devletinin statükonun muhafazası arzuyu hallsaneslnde bulunduğunu ispat etmekte olup bu emelde blunan bir devletin bittabi hail hazırı kendisi de rahnedar etmi-yeceğlnl beyan eyledi.»
Mamafih Osmanlı hükümeti İtaı-yanın Trablusgarp hakkında istilâ emeli beslediğine kani bulunduğundan, Hariciye1 Nazırının bu sulhperver İfadesine aldanmamış ve İhzara-tın derece ve şümulü hakkında muhtelif membalardan malûmat edinmeğe çalışmıştır. Bu cümleden olmak üzere. Roma sefaretine de tekrar bir telgraf çekmiştir:
Mabeyni hümayun Bajkitabetindcn Roma Sefareti saniyesine
18 eylül «İtalya devletinin vesaiti askeriye-ye müracaat etmeksizin Trablusgarba glreTeK. orada yerleşmek üzere vuku bulan teşebbiisatı neticesiz kalması üzerine bu kere vilâyet! müş-ı-rünlleyhaya sevkolunmak üzere gayet ciddi surette bir fırkal askeriye tehlye etmekte olduğu alınan haberlerden milsteban olduğu cihetle, ou bapta eğer' tarafı âlilerince bir malûmat varsa batelgraf İşarı ve tahkikatı cedide İcrası muktozayı İrade! senlyedendlr.»
Hattâ Ingiltere hükümetinin nok-tal nazarını öğrenmek İçin Londra sefaretine de şöyle bir telgraf çekilmiştir:
Mabeyni hümayun Baskitabctinden Londra Sefareti seviyesine 18 teşrinievvel «Bir membaı hususiden Hükümeti senlyeye varidolan malûmata nazaran, ttalyanın Londra sefiri şahsan Trablusgarbın İtalya asaklri tarafından işgal edilmesi taraftan olup sefiri mumaileyhe hükümeti metbuası tarafından da Roma kabinesinin İhtiyar edeceği bazı fedakârlıklara mukabil bu tasavvura İngilterenln muvafakatini İstihsal eylemek vazifesi tevdi kılınmış olduğundan, elyevm bu cihete çalıştığı bildirilmiştir. Vâkıa İngLlterenln bu emelin hayzl fille Isa-llne muvafakat etmesi bizce müsteb-ad görülmekte olup Trablusgarpta mukim İtalya konsolosunun bazı ifada tı da bu zannı teyldey temekte İse de Londra mahaflll âllyeslnce bu madde hakkında cereyan edecek te-mayül&t ve mübahasatı kemali dikkatle taklbederek İstihsaline muvaffak olacağınız her malûmatın tarafı âclzlye İşarına ba Iradei senlyel hazret! padişah! memursunuz.»
Bu telgrafa Londra sefaretinin Hariciye Nezareti sözcüsüne atfen verdiği Alman hükümetini İtham eder mahiyetteki müphem cevap aşağıya dercedllmiştir:
Londra Sefareti şeniyeşinden Mabeyni hümayun BatMtabetlne 10 teşrinievvel (8 teşrinievvel tarihli telgrafnamei âlileri vâsılı desti ihtiram olmuştur. Alelekser İngiltere Hariciye Nezaretinin bilvasıta icra etmek İstediği
Bugün 7 AKSİM Sinemasında
ŞEFKAT
Türkçe sözlü ve şarkılı büyük aile dramı
2 nci haftası devanı ediyor
Önümüzdeki Sah akşamı
SÜMER Sinemasında
ÇELİK KANADLI MELEKLER
— Ladles Conrageons —
Buyun Rejisör: WALTER WAGMER'in son şaheseri. LORETTA YOUNG — GERALDINE FİTZGERALD ANNE GUYNNE - DİANA BARRİMORE
PHİLLLP TERRY - DAVID BRUCE _
■ Büyük bir kahramanlık - Vatan aşkı her ştye üstündür. ■
HOLLYWOOD DÜNYASI ÇIKTI
Enfes İki dört renkli kapaklar — Ayrıca İçinde dört renkli kuşe üzerine tablo — Hollywood Modası.
Bu sayıda: Rita Hayvorth — Dalgalar geliyor = Berlin Oteli —
Hollyvood'un Tiryakileri ve dedikoduları — Linda Darnell — Yedi Dar ağacı — Gülistan Güzey Kimdir? Bililir sesli PERİHAN ALTlNDAĞın hususi hayatı — Hollyrcood’un Perili evleri — Beyaz perdenin deli Fişeği kimdir? Karakter tahlili veBlze bize cevaplar, Şarkın Valentl-no'sunu tanıyor musunuz? Türklyenin en mükemmel mecmuası —
CHMKI Hor yerde 25 Krş ■■■■■HENBHraRHBI
Bin bir renkli bir sanat cenneti
Ateşli şarkılarla süslenen bir hayal dünyası olan RENKLİ

/?■>, DÜNYADA CENNET
DOROTHY LAMOUR — DİCK POWELL’In yarattığı en güzel film,
A R' ın ilk zaferidir.
DİKKAT: Yerlerinizi evvelden kapatmak için lütfen 43595 telefon ediniz.
Seanslar: 11 — 12.30 — 2.30 — 4.35 - 6.45 — 9.15 ■■■(
RADYO
ANKARA RADYOSU Bugünkü progTam
18: M. S. ayarı ve Dans orkestrası, 18.45: Şarkı vc türküler; 19: M. S. ayarı ve haberler; 19,20; Geçmişte Bugün; 19,25: Müzik (pl.l; 20: Fllnı müzikleri (pl,); 20,15: Pazar Gazfte-si; 20,30: Fasıl. 21; Mtİ2İk (pl.); 21,15: Şarkılar; 21,35; Miizlk (pl.); 22,15: Yurtta spor; 22,30: At yarışları neticeleri; 22,35 Dans müziği (pl.); 22,45: M. S. ayarı ve Haberler; 23: Kapanış ve program.
Yarın sabahki program
7,30: M. S. ayan ve müzik (pl.); 7,45: Haberler; 8: Müzik (pl.) 8.30: Kapanış ve program; 12,30: M. S. ayarı ve şarkılar; 12,45: Haberler; 13: Salon orkestrası; 13,30: Kapanış.
BULMACA
Solcıan sağa ve yukarıdan aşağı:
1 — Hali hazırda memleketimizde misafir bulunan bir zat.
2 — Bi rşekll kafa tası olan.
3 — Düşkünler Yurdu,
4 — Başına «ş» gelirse Hamdetmek olur - Tersi karşılıktır.
i 5 — Fransada bir şehir - Karnını doyur - Nefer.
6 — Ulaştırır.
7 — Tersi ölüm zamanıdır - Dar.
8 — İtiraz edileceği zaman söylenir bir söz.
9 — Çekinme - Dananın annesi.
10 — Dudak - Çok değil - Vazft.
GEÇEN BULMACANIN HALLİ Soldan sağa ve yukarıdan aşağı:
1 — İşitiyorum, 2 — Şlkâyetile, 3 — lkameteden, 4 — Tam, Bele, 5 —İyeblrenid, fl — Yeter, Gali. 7 — Otelegldln. 8 - Ridenadiki. 9 - Ule. İlik, 10 — Menediniz.
Türkiye Ecnebi
TEŞEKKÜR
Çok sevgili blricljr kızımız
AYSEL DİKMENİN
ölümünden doğan sonsuz acımızı paylaşan ve cenaze törenine İştirak eden telgraf ve mektupla tazlyetlerl-ni bildiren dostlarımıza ayrı ayrı teşekküre teessürümz mâni olduğundan bu hususta gazetenizin yüksek tavassutunu rica ederiz.
Annesi Sabahat Dikmen Babası Nimet Dlknıen
Şenelil! 2800 kuruş 540Û kuruş
6 Aylık 1500 » 2900 *
3 Aylık B00 t 1800 *
Adres tebdili için elli kuruşluk pul gönderilmelidir Aksı takdirde adres değiştirilmez.
Telefonlarımız Başmuharrir: 20585
Yan taleri: 20765 - İdare: 20881
Müdür: 20497
Şevval 9 — Hızır 134 imsak Güneş öğle ikindi Ak Yatsı
E. 9.41 11.23 5.50 9.21 12.00 1.32
V, 8.00 6.42 13.09 18.40 19.18 20.52
idarehane Babıâli elvan
Acunusiuit sokak No. 13
Amerikanın Yakın Şark ticareti
Memleketimizde kurulacak büro tarafından idare edilecek

neye dair bundan evvel Roma kabinesinden Lstlhsallle kesbi memnuniyet etmiş olduğumuz teminata tevafuk etmediğinden, beyanatı mebhu-seden sonra tekrar bundan evvelki teminat zemininde teminat İstihsali İçin tcdablri mukteziyeye tevessül) eylemeleri tavsiye olunur.»
Bu telgrafa. Hariciye Nazırının ifadesine atfen Roma sefaretinin verdiği cevap çok şayanı dikkat ve İtalya hükümetinin taklbettlğl lğfalkâr ve uyuşturucu siyasetin garip bir numunesidir:
Roma Sefareti seciyesinden Yıldız sarayına
12 mayıs «Babıâli canibi samlsinden tarafı âciziye varidolan talimata tevfikan İtalya Hariciye Nazırlle mülakat ederek ahiren parlâmentoda lradeyledl-ğl nutukta İngiltere, Fransa ve İtalya arasında Bahri sefit umuru hakkında miinakit -İtilâftan bahseyledlğl sırada Trablusgarba dair ettiği ithamın derece! şümulüne dair İzahat ta-, lebeyledim. Nazın mumaileyh itllftf-
tebllgata memur edilen bir zat tarafından âcizlerine beyan olunduğuna S öre, İngiltere, Fransa devletlerinin talyanın dostu bulunmaları ve bazı menafil müşterekleri de mevcudol-masile beraber devleteyni müşarünileyh» İtalyanın Trablusgarbı işgal etmesine müsaade etmlyccelkerdir. Mamafih Roma kabinesinin bu bapta Hükümeti senlyece pek az memul görülen diğer bir cihetten, yani Almanya tarafından teşvik edilmesi de muhatabı âciz! tarafından serd. ve tcmhldedllmesl üzerine Berlin kabinesinin İtalyayı İttifakı müselles dahilinde bulundurmak hususundaki menafi! azlmesl nazarı dikkati âciziye vaz'olunarak mezkûr kabinenin Tunus meselesinde Fransayı emri İşgale teşvik etmiş olduğu gibi, şimdi de italyanın İttifakı müselleste bekasını temin eylemek üzere devleti müşarünlleyhlmayı Trablusgarba sev-keylemes! memul bulunduğu cevabı verilmiştir. Mumaileyh, telgrafnamei âlîlerinde beyan kılınan madde hakkında hiçbir malûmatı cedide vere-
memiş ve yahut vermek istememiştir. Hattâ İtalyanın Trablusgarp hakkındakl tasavvuratınuı ne derecelerde kemale vâsıl olduğunu tâyin edemiyeceğlnl de söylemiştir.»
Trablusgarp hakkında cereyan eden ahvalin böyle nazik bir şekil aldığım gören Yüdız sarayı Aimanyanm bu hususta yardımını temin çaresine başvurmuş ve Berlin sefaretine Alman hükümetiyle mevcut dostluktan bahis aşağıdaki telgrafı yazmıştır: Mabet/nf hümayun Bafkitabetinden Berlin Sefareti senlyesine 3 teşrinisani «Almanya Hariciye Nazırının Ro-maya seyahatinde İtalya devletini Trablusgarpta bir faaliyeti ciddiye İbrazına teşvik etmek, y&nl Almanya devletinin bu faaliyete muvafakatini bildirerek, İtalyanları o cihete tahrik eylemek gibi bir talimatı da haiz olduğu bu kere velinimeti blmlnnetl-mlz şevketmeap efendimiz hazretlerine arz ve beyan olunmuştur. Saltanatı senlyenln böyle bir rivayete katiyen inanmak istemlyeceğl derkâr bulunmakla beraber ademi vüsuktı aşikâr olmasına rağmen, bu yolda bir şayianın vücudu esasen Saltanatı seni ye ile Almanya devleti f ahim esi arasında teyemmilnen car! olan mil-nasebatı hususiye! vedatkârane ile katiyen telif kabul etmediğinden, bu madde hakkında Almanya devleti nezdinde bir tebliği mehremanede bulunarak Hariciye Nezaretinin nlrn resmi vasıta! neşrü efkârı bulunan gazete vamtaslle katlyülnıtlfad bir tekzlpnome neşrini talebeylemeğe ba kadel senlyel hazretl padlşahl memursunuz.»
Hâdlslerln böylo bir şekil almasına en ziyade yardım eden ve belki de OsmanlI hükümetinin malûmu olmı-yan bir nokta vardır ki, o da kansızların Fa3 toprakları hakkındakl ihtiraslarını önlemek maksadllû 8 nişan 1908 tarlhlndo Elcezlre'de toplanan ingilİB, Fransız, Alman ve İtalyan delegelerinden mürekkep konferansta İngülzlerln Mısırda tamamen yerleşmelerine ve Fransızların Faşta rilçhan hakkına «ahlbolmalarına
mukabil, İtalyanların da Trablusgarpta hareket serbestlslnln tanınması ve bu cihetin muvazenel düveliye namı altında Almanlarca da ta-s-vlbedllmlş bulunmasıdır.
Bununla beraber Osmanlı hükümeti devletler arasında yaratılacak siyasi rekabetlerden doğacak neticeyi hiç beklemeden kendi topraklarının müdafaası çaresine tevessül etmiş ve Trablusgarptaki askerin takviyesi maksadıle, Mekke vapurlie. Yemenden o mnıtakaya bir miktar asker ve mühimmat sevkeylemlştlr.
Mamafih bütün gayrı müsait ahvale rağmen, mutlakıyet devrinde İtalyanların Trablusgarba taarruzları vak! olmamıştır. Osmanh hükümetinin uyanık hareketi ve müşir Hecen paşanın mevcudiyeti tecavüzü önlemiştir. kanaatindeyim.
Lâkin Meşrutiyetten sonra iktidar mevkiine gelenler, mazide tatbik edilen hareketlerden, tecrübelerden İstifadeyi küçümsemişler ve İtalyanların namert tecavüzüne meydan bırakmışlardır. Neteklm Meşrutiyetin İlânından bir müddet sonra Trablusgarba taarruz vuku bulmuştur. Sadrazam Hakkı paşa bu tecavüzden İki üç gün. evvel İtalyan dostluğundan bahsetmek garabetine bile düşmüştü.
İtalyan tecavüzüne en büyük âmil, Trablusgarpta mevcut martinlerin, mavzere tebdili maksadlle fatanbula celbi ve bu uzak ve vesait! nakllye-den mahrum vasi ülkenin ihtiyat silâhlardan mahrum bırakılması olmuştur, zan nın dayım.
Pek tabii olarak Meşrutiyetten Bonra halk arasında muvafık, muhalif tasnifleri yapılması, dahili İdarenin anarşi kaynağı haline sokulması ve harici siyasette muayyen bir hedef güdülme mest de âmiller meyalımda sayılabilir.
Netice, Trablusgarp elimizden çıkmıştır, Fakat bu sarar yalnız Trab-lus8arbm aynîyle kalmamış, bu hal, maatteessüf Osmanlı İmparatorluğunun yıkılmasına bir başlangıç teşkil eylemiştir.
Ahmet Bedevi
Amerika hükümetinin harb sonrası İçin hazırladığı ekonomol plânına göre Yakın Şark ticareti mümkün olduğu kadar genişletilecektir. Amerikanın bütün Yak'.'i Şarkla yanılacak olan ticaretini memleketimizden İdare etmesi prensip olarak kabul edilmiştir.
İdare işi için harbiu başındanberl memleketimizde ticareti İdare etmiş bulunan Anglo - Amerikan bürosu şeklladc bir büro tesis edllmlyecek-tir.
Amerika Yakın Şark ve Balkanlarla yapacağı ihracat ve İthalât ticarc-tlinn bilhassa serbes ve tamamile rekabet kaidelerine uygun olmasını istemektedir.
Kurulacak olan büro bir ekonomik ve ticari büro olacak ve resmi bir mahiyet taşıyacaktır.
Diğer taraftan öğrendiğimize nazaran, Amerikalılar memleketimiz tüccar larlyle de son günlerde temaslarını arttırmışlardır. Yalnız gelen mektuplardan anlaşıldığına göre, Amerikan tacirleri ticarî temaslara girişmek İçin daha ziyade hususi firma ve Diiiesseseleri tercih etmektedir.
Memleketimizde kurulacak Yakm Şark bürosu bu temasları temin İle uğraşacaktır.
Belgrad’da ilk muhalefet gazetesi
Belgrad 15 (A.A.) — Mufale. fet tarafından, pek yalanda «Demokrasin adında haftalık bir gazete çıkarılacaktır.
Bu haberi Bdgrad mahkeme, si başsavcısı vermiştir. Bu gazete kurtuluştan sonra neşredilecek olan İlk muhalefet gazetesidir,
Londra Halkevinde Türkçe dersleri
Londra 16 (A.A.) — Bu hafta, Londra Halkevinde Türkçe derslerine başlanmıştır Dersler, İlk, orta, yüksek olmak üzere üç sı. rufa ayrılmıştır.
HAFTA KONUŞMASI
Pek iyi hatırlarım
Meşrutiyet inkılâbında hürriyet ilânından önce kızlarım kendileri gibi saray ve rejim adamlarının rütbeli nişanlı oğullarına verenler bu işte zararlı çıkmışlardı. Hâtıralarımı yoklayınca inkılâplar ve rejim değişmeleri sırasında kız evirmenin hususî ve ayrı bir ehemmiyeti olduğuna hükmetmek zorunda kalıyorum
TANIMADIĞIMIZ MEŞHURLAR:
Bir fırka kurmak ve bir evlenmek hikâyesi
jp eçmiş zamanlar tetkik edl- j ürken politikanın büyük batlarından başka o devirler adamının kıyıyı köşeyi aydınla, tan hâtıralarına yer ayırmak vc inkılâpların iç âlemdeki manza. raîannı da gözden geçirmek pek faydalı olur. Tarihin ışığını yal. nız resmî vesikalar rafında değil cemiyet hayatının roman ve anektod şeklinde raptedilmemiş, unutulmağa mahkûm teferrüatı üzerinde de dolaştırmak lâzım, dır.
Bu cümleden olarak pek iyi hatırlarım: Meşrutiyetin İlânın, dan sonra İstanbul halkım hayret? düşüren değişiklikler ara. sında en tuhafı saray adamı olduklarını bildiğimiz bazı mes. hurların birdenbire hürriyetçi kesilmeleri, yeni rejimin çığırt. yanlığında gene eskisinde olduğu gibi çoluk cocuk, ailece birinci sırava geçmeleriydi.
Bu bakımdan hâtıralarımdan biri de şudur: On birinci günü hürriyet ilân edilen temmuz ayı henüz sonuna ermemişti. * Bir İkindi üstü bahçe kapısının önünde mükellef bir konak ara. bası durdu; İçinden boylu boslu, cakalı kurumlu ve son moda çarşaflı üç hanım indi. Boyun, lanndan aşağı, yana doğru, be. vazh kırmızdı birer ipek kurdele takmış olmalarından dolayı ev. ce telâşa düştük. Neydiler, kimlerdi ve ne diyecekler, ne İsliye. cek’erdi? Be’lî ki yarı resmi bir sıfatlan vardı; kurd?le. o sıfatın bir alâmetiydi,
İçeriye girdi'er ama oturmak istemediler; azametten yanları, na varılmıyordu,., Ama bu pek güzel, âdeta sayılı güzel kadın ile iki taze'kıza — ben kapı ara. lığından usulcacık bakıyordum — azamet de yaraşıyordu. îri boy bir kart uzattıklarını gördüm. Simdi unutmuşum, galiba sür. gündeki hürriyetperveran menfaatine verilecek müsamere İçin bi’et satmağa gelmişlerdi. Allak bullak olduk. Zira biz o zamana kadar bu şekilde, tanınmış hanımefendiler elinden, hem de ateş pahasına tiyatro bileti satı. lablleceğlni ne görmüş, ne de İşitmlştlk. Fakat asıl şaştığımız nokta başkaydı. Kurdeleli hür. rivetçi kadınlan tanımıştık, Ab. dülhamldin sadık kullarından ve tedhiş kollarından birinin ka. rısı ve kızlarıydı, görünüşe ve kendilerini satışlarına nazaran da bugünkü mevkileri dünkün, dpn cok üstündü!
Nasıl olmuş da daha meydanda izi görünmeyen cemiyet, ya. nrun (Yıldız) ına çatmışlar, bü. tün suçlarını unutturarak gizil komite hizmetinde faal bir rol alabilmişlerdi? O zamanlar poll. tlkanın İç yüzü hakkında hemen hemen hiç bir fikrimiz olmadığı İçin İse akıl, sır erdiremedik. Üç hürriyetperver hanımın kapı ka. pı dolaşıp çil çil altınlar topladıkları Erenköy semti şaşkına döndü. Kıskananlar da çoktu. Daha hoş tarafı ertesi günü, kurdeleli hanımların kocası ve ba. balan olan eski İstibdat bende, sini, epeyce zamandır görme, mezliğe gelenler istasyonda tek. rar yerden selâmlamağa başla, mıvtıi
•••
ri erken o vardakosta, etli canlı, boylu boslu kızlar Rumellnde hürriyet kahramanlığı yapmış delikanlılardan birer koca buldular. Paşa babanın mazisine sünger çekildi, ömrü vefa etseydi âyan âzalığı çanta, da keklikti.
Artık her taraftan İşitiyorduk: Saray eşiğini aşındırarak rütbe ve nişan stokunu ve devlet hazînesini kemirip didikleyenlerden bilmem hangi paşa yok mu. ne sürgüne yollanılmış, ne de ten. Sika ta Uğramış; hattâ yakında mühim bir makama da geçecek, miş... Sebebi — biraz önce bahsi gecen kurdeleli hanımlar mlsa. lindr- olduğu gibi — pek basit: Eskiden evde sütninelik etmiş bir kadıncağız, bu kadıncağızın da
bir oğulcuğu varmış. Konağın selâmlık bölüğünde hademe ve haşeme arasına karışmış, okumuş, mektebi bitirmiş ve günün birinde memuriyetle Makedon, yaya gitmiş. Pek seyrek haber alırlarmış. Meğerse orada hami, yet uğrunda yararlık gösterenlerden değil miymiş.., Şimdi bıyıklarını burarak çıkagelmiş, he. men baş köşede yer ve sütkardeş olmak sıfatile de haremde oda göstermşiler. Altında pufla ya, tak. emrinde el pençe bir sürü uşak, «gak» dedi mi su, «gık» dedi mi et! Böyle bir konak dağıtılır, öyle bir hayat bozulur mu?
Siitninenin oğlu, beyefendiyi kurtarmış... ama beyefendinin de ona iyiliği dokunmuş: Koca bir konakta İzzet ve ikram ba. nndığı, mükellef ziyafetler verip arkadaşlarını hakkile ağırladığı ve yol,, iz öğrendiği İçin kendisinin de mevkii yükselmiş. Gün görmüş, terbiye ve erkân b’llr, yarj beyzade bir adam sayılmış, çarçabuk erkân sırasına geçmiş, İkisi de ödeşmşiler.
İstibdat devrindeki büyük ve orta konakların hemen hepsinde İyi bir âdet vardı, yoksul çocuk yetişirime âdeti... Meselâ valilik yapmışlar îstanbula yanlarında bir veya İki köylü çocuğile dönerlerdi; Istanbuldan çıkmamış, larsa yukarıda dediğim gibi süt. nine oğlunu yahut herhangi bir fakir çocuğu himayelerine alır, lardı. Bunlar mekteplere verilir, elbiseden çamaşıra, bayram he. diyelerinden cep harçlıklarına, tatillerde sılaya gidiş harcırah, lanna, hattâ ailelerine götürmeleri lâzım gelen öte beriye kadar bütün ihtiyaçları temin edilirdi.
Nihayet gün gelir, o çocuklar başlarını alıp çeşitli memuriyet, lerle şuraya buraya dağılırlardı, İki taraf az çok birbirini unutmuş olurdu. Bazı defa bir bay. ram tebriki Şam baklavası, Edir. ne sabunu yahut badem ezmesi, Yemen taşı, İzmit pişmaniyesi, Basra, hurması, Halep kil:, Yafa portakalı, Mekke sürmesi gelmez değildi; gelmediği de görülürdü ve göndermiyenler hatırlanınca «hayırsız çıktı» denip geçilirdi. Zira o iyilikler karşılık beklen, meden sırf «büyüklüğün şanı, dır» dîye yapıldığı için hiç mü. hlmsenmezdl.
VZ oksul çocuk yetiştirme
1 piyangosunda büyük ikramiyeleri İşte, demin anlattıklarım gibi Kümelinden dönenlerin eski efendileri kazanmışlar, ken. dilerini bir rejimden ötekine kolayca maletmek talihine uğra, mışlardı.
Fakat biz sonraları daha aca. yip örnekler de görmüştük. Fırka tepişmeleri başlamıştı; lstib. dat ricalinden aklı başında olan, lar yalnız tek fırka ile münase. bette olmanın tam bir emniyet sağlamıyacağını düşünerek kızlarından birini İttihatçı ile. ötekini İtilâfçı İle evlendirmek yolunu bulmuşlardı. Tevkifler ve sürgünler sırası, şayet hükümet İttihatçıların elinde İse o parti, nin adamı olan damat, aile gay. retile hem kayınpeder paşayı, hem de bacanağını endişeden kurtarırdı. İş aksi çıkmışsa îtllâfçı damat paçaları sıvar, ne yapar, ne eder, gelecek tehlikeleri za. manında önlerdi.
Böylece iki sağlam destek üs. tünde, kâh birine, kâh öbürüne dayanarak politika kararsızlıklarını sarsıntıya uğramadan geçiren aileler çoktu; çileyi yalnız bir taraflı olanlar çekerdi.
Pek aktif bir rol almamakla beraber yazımın başında sözü geçen kurdeleli hanımlar mlsa. ltnde ve damat seçiminde gör. düğünüz gibi kadının o muvaze. nede büyük bir rol oynadığı muhakkaktı. Neteklm Meşrûtiyetin İlânından önce kızlarım, kendileri gibi saray ve rejim adamlarının rütbeli nişanlı oğullarına verenler bu İşte zararlı çıktılar ve ancak torun’annın yetişme.
sine, yetişip zamane nüfuzlusuyla evlenmesine bel bağlamak zorunda kaldılar, öylesi de olmadı değil... Torun yüzünden yüzleri gülenleri de biliriz.
İnkılâplar ve rejim değişmeleri sırasında galiba izdivaçların hususî ve ayrı bir ehemmiyeti oluyor. Meşrûtiyet tarihinden öğrendiğimize bakılırsa ufukta siyasî bir hâdise belirir gibi ol. du. bir rejim eskidi ve bazı sarsıntılara uğnyacağı, rical değiştireceği sezildi ml o rejimin nü. Tuzluları — ki çok defa geiirli insanlardır — yetişmiş yasta kız’an varsa ere vermekte her halde acele etmemelidirler. Zira yeni gelecek ve iş başına geçecek delikanlılar tam çulsuz olmasalar bile darlıktadırlar: varhklı kız almağa can atacaklardır.
Eski rejimde kayınpederin, yenisinde damat veya mahdum beyin fermam okunduğu bir aile daima dört başı maınûr kah. yor.
•**
D ol'.tikada bu gibi hesapla.
1 rin yeri varsa da gene iş bir bakımdan şansa bağlıdır. Kı. zmız yoksa nüfuz kapılarından biri kapalı, şans ihtimali azaldı demektir. Geçmiş zaman politi. kacıhğının bazı yakası açılmamış taraflarını aydınlatmak maksadını güttüğüm için misallerimi hep eski devirden almakta devam edeceğim: Bizim evde de, kannea kararınca fakir tıkara çocuk’anna bakılmamış de. ğildi. Üç kişiydiler; Anadolulu olan ikisinin anası babası yoktu, biri Bünyedeki Homs ka. sabası ahalisindendi. Az eziyet, leri çekilmedi. Yıllarca yiyip içtiler, giyinip kuşandılar. Biri haylâz çıktı, kayıplara karıştı; ötekiler tahsillerini bitirdiler, rütbe sahibi oldular. Fakat ne yapalım ki biri, en iyisi vakitsiz öldü; üçüncüsü de Rumeliye gitmedi ve hürriyetçi kesilmedi. Yani bir rejimden ötekine kolayca. tereyağından kıl cekercesine kaymak bakımından hiç fayda, lannı görmedik Hoş buna fazla bir lüzum da yoktu.
Ama lüzumu olanlardan bir çoğuna karşı o gençlerin Meş. rutiyet idaresinde pek mühim mevkilere geçtikleri halde nankörce hareket ettiklerini, hattâ vaktile bakıldıkları, beslendikle, rl evde üçüncü derecede, yanaş, ma muamelesi gördüklerinden dolayı intikam almağa kalkış, tıklarına şahit olmuştuk.
Bunlar da eski konağı ziyarete gelmişlerdi; fakat öc almak, kurum satmak İçin... Bir zamanlar yanına girmeden Önce kapıda ses temposunu âyarlamak için Öksüren ve fesini düzeltip ceket düğmelerini ilikleyen gene bu sefer paşanın karşısında ayak ayak üstüne atıp oturmuş, lüzumsuzca bıyık burmuş, kahveyi höpürdetmlş, sigarasına kib. rit yakılmasını beklemiş, 33 se. neden beri devam eden zulüm ve İstibdat, İdaresine kaba saba atıp tuttuktan, «cemiyeti mu. kaddese» nin hainleri cezalandırmakta gecikmlyeceğinl de nu. tuk verircesine haykırdıktan sonra bir azamet, bir caka, çıkıp gitmişti. Gidince de konağa, ar. kasından hemen cellâtlar gelecekmiş gibi bir korku sindiğini tahmin edersiniz.
Ama bazan talihin cilvesi İmdada yetişirdi; az sonra tdrâksiz hürriyetçiden daha nüfuzlusu adına biri gelir, kerime hanımefendiye talip çıkardı. O kızı alır. dı._. konak halkı da rahat nefes!
IX ıyas yapmak lâzım gellr-se meselâ Fransız büyük İhtilâlinde bu gibi evlenme yoll. le kaynaşmalar ve rejimden rejime zararsızca atlamalar ola. mamıştı. Zira orada eski rejim aristokratlar idaresiydi, inkılâbı İse halk yapmıştı. Bizde bugün, kü mekanlzmasile demokrasi yoktu ama aristokrasi hiç yoktu. Padişah adamları da geçmişleri
Talât paşa haber almıştı ki Lûtfi Fikri bey ve arkadaşları bir muhalefet partisi kurmak İstiyorlar,
Sadrâzamın duyduğu yanlış değildi. Arkadaşları parti meselelerde görüşmek üzere Lûtfi Fikriyi Talât paşa ile temasa memur etmişlerdi,
Talât paşa ile Lûtfi Fikrinin, arası pek samimî idi. Hattâ Sadrâzam Lûtfi Fikriye daima:
— Ben sizin damadınızım!,. derdi,
Talât paşa aralarında kız ta. rafından bir yakınlığa istinaden böyle söylerdi. Hem bu tarzda konuşmaları, hem de Lûtfi Fik. rinin böyle meselelerde cerbezesi doiayısjle arkadaşları kendisine: «Git fırka meselesini paşa ile gö. rüş. Hemen formalitesini bitirelim ve faaliyete başlıyalım» de. mislerdi,
Lûtfi Fikri kalktı, Babıâliye geldi. Haber gönderdi. Hemen kabui edildi. Daha odanın kapısından girerken Talât paşa Lût. fi Fikrinin niçin geldiğini, neler konuşmak istediğini, kavramıştı. Aklında bir şimşek çaktı, Lûtfi Fikri bekârdı, Ve paşa onun bu bekârlığını parmağına dolamıştı.
Lûtfi Fikriyi:
— Gel Allahaşkma... Maşallah.,. Siz damadınla böyle mi yoklarsınız?..
Diyerek büyük bir samimiyetle yanma oturttu. Böyle güzel ve samimî bir hava içinde muhalefet bahsini açmak oldukça zordu, Lûtfi Fikri sonsuz bir tered. dü't içinde kalmıştı.
Talât paşa ondan önce davrandı:
— Hem yak bir sigara... Se. nlnle cok mühim görüşeceklerim var... Çok hayatî mesele!., dedi.
Lûtfi Fikri kendisine uzatılan tabakanın karşısında Talât pa. şanın bahsedeceği hayatî meşe, leyi düşünüyordu.
Sadrâzam:
—Kuzum Allahaşkına, sen hâlâ neden evlenmiyorsun?.. Anlat bana bir kere... Neymiş bakalım tereddüdün?..
Lûtfi Fikri:
— Vallahi paşam... Bundan daha mühim bazı meseleler var ki...
— Nasıl?.. Evlenmek mühim değil mi?.. Anlamıyorum neden yapıyorsun bunları?.. Nedir seni düşündüren şeyler?,
— Vallahi bilmem ki paşa... Hani ondan önce..
— öncesi, sonrası olur mu?.. Benden misal alsana... Bak ben ne kadar mesudum. Kızınızı al. dım... Sanki param pulum mu vardı?. Ne gezer?. Ve şimdi anladım ki bekârlık hakikî bir sefalettir. Halbuki sen Istesen bir kadını çok mesut edebilirsin...
Vaziyet hakikaten şayanı dik. kattı. Sadaret odasındaki İki kişiden' biri bir muhalefet partisi meselesini görüşmek istiyordu. Diğeri ise onu evlendirmek bahsinden başka bir şey konuşmuyordu,
Talât paşa:
bakımından Meşrutiyet adamlarından farksızdılar, halktan ve tıpkı onlar gibi yetişmişlerdi. Kolayca bağdaşmaları da bu yüzdendi,
Eski zaman paşası düşünüyordu: «Vaktile ben de şimdi kı. zımı isteyen şu delikanlıya ben. zemez miydim? Şecerem, sülâlem mİ vardı? O da günü gelir paşa olur İnşallah in Demokrasinin vücut bulmasından çok evvel memleketimizde hükümet yolu halka açıktı. Avrupa bunu ancak yeni politika nazarlyeleı-i geliştikçe, yerleştikçe güçbelâ.
“Aman sana bir Mısırlı prenses tavsiye ediyorlar hemen evlen, dünyaevine gir,,
Ben sizin damadınızım — Sadaret odasında meraklı bir konuşma — 1 Fırka kurmak ve dünya evi — Kuzum sen hâlâ neden bekârsın?. —
«Bırakın birader. Biz fırkayı kurmadan o beni evlendirecek!.» — Afe-j rin/,. Vatan bizim değil ya... — Entarinin üstüne atılan kürk — Kapı , bitişik komşu — Misafirliğe gidiş..
Talât paşa Avrupada ar kadaşlartle bir ziyafette
— Bu böyle olmıyacak,,. Ben evle de görüşeyim. Şöyle müna. sip bir İnsanla seni baş göz edelim. Ev yapmak sevapmış!..
Evlenme meselesi biraz daha uzadı. Bu esnada bir ecnebi se. firi Babıâliye gelmişti. Lûtfi Fik. ri fırka meselesini açamadan gitti.
Talât paşa, siyasette bile. ta. bıî şayet yeri İse espriyi severdi,
Lûtfi Fikri arkadaşlarının ya. nına geldiği zaman kendisine sordular:
— Meseleyi açtın mı?..
— Hayır... Maalesef açamadım. Ben fırka meselesini İleri sürdükçe o beni evlendirmeğe kalktı birader.,.
— Aman git... Bir daha git de biran önce şu işi halledelim,,.
Arkadaşlarının ısr.tti üzerine Lûtfi Fikri bir hafta sonra bir daha kalktı. Gitti. Yine derhal kabul edildi. Odadan İçeri girer girmez Talât paşa:
— Aman ne İyi oldu da geldin!.. dedi.
Lûtfi Fikri şaşırmıştı. Paşa devam etti:
— Ben de seni arıyordum. Me. sele mühim!..
Acaba Sadrâzam işi duymuş muydu?. Lûtfi Fikri bunu düşü, nürken Talât paşa:
— Uzun etme... Ve bu seferki kısmeti de tepme!,.
— Ne gibi kısmet paşam?,.
— Sana İyi bir kısmet çıktı. Artık bunu kaçırırsan karış, mam!..
— Fakat paşam...
— Fakat! filân yok... Artık dünya evine girin. Efendim... Bu bir Mısırlı prenses. Güzel kadın, Tahsili de, hali vakti de yerin, de...
— îyi amma paşam...
— Hayır, hayır... Karar ver. dik... Seni evlendiriyoruz.
Nihayet bu sefer de evlenmek bahsinden fırka meselesini aça. mıyacağını Lûtfi Fikri anlamış, tı. Zira onların fırkasından önce — biraz daha susarsa — Talât paşa düğün hazırlıkları tavsiye edecekti.
Hemen ağzından baklayı çı. kardı. Esasen bunu bekleyen Talât pasa meseleyi büvük bir so-
ne zahmetler ve kanlı hâdiseler karşılığı benimslyebildl.
Gelenek itlbarile esasta demokrasinin en mühim şartların, dan birine zaten asırlardan beri kendisini alıştırmış olan faizler; şimdi bıı politika sistemini teşkilâtlandırmak. daha doğrusu teşkilâtını son modellere göre tamam1 amak düşüyor.
Bir Ingiliz tarihçisinin dediği gibi «eski Türkiye bile herkesin her makama erişmeğe hakkı ol. ması bakımından bugünkü Anıe. rlkaya benzerdi.»
Refik Halid Karay
ğukkanhlıkla karşıladı ve sözle, rine «Aferin!» kelimesile başla, dı. Sonra da şunları söyledi:
— Çok güzel yapıyorsunuz. Niçin yalnız bir İttihat ve Te. rakki olacak?.. Mükemmel bir şey!,. Vatan yalnız bizim değil ya... Siz de çalışmağa, bu vatana emek vermeğe mecbursunuz. Hepinizden iş bekleriz. Teşebbü. sünüz yermdedir. Ancak iyi nîvet olması şarttır. Elimden geleni yapanm. Elverir ki aranıza kirli adam almamağa son derecede gayret ediniz. Bugün bizim cemiyete hemen herkes girmiştir. Temizlmeğe de maalsef zaman yoktur. Artık mem’eket kurtul, duktan sonra!.,
Talât paşa daha bir çok itti, hat ve Terakkiden bahsetmişti. Ve nihayet yine ziyaretçiler bas. tirdi, Lûtfi Fikri çıktı. Yine iste, diklerini, fırka programlarını, tekliflerini konusamamıştı. Arkadaşlarına:
— Rica ederim, bana en olmı-yacak, en zor işleri veriniz. Fakat bu vazifeyi üstümden alınız. Zira bu zatın karsısında istediğimi açamıyorum., dedi.
Ve bu vazifeyi üstünden bı. raktı..
Kapı bitişik komşu,.
Akşam her türlü gaileden son. ra evine döndüğü zaman Ta'ât paşanın en büyük zevklerinden biri de şuydu:
Yemekten sonra entarisinin üstün? kışsa kürkünü, yazsa robdöşambınnı alır ve böylece kapı bitişik komşusu olan Nec. meddin Mollanın evine geçerdi.
Talât paşanın oturduğu binanın mutfağiie Molla beyin kapı, sı yanyana İdi. Aşağı vukan ara. lavında vok denilecek derecede az mesafe vardı,
Necmeddin Mollayı çok severdi. Kendisinin evlenmesinde büyük bir âmil olan Molla beyin hare, mine karşı bir erkek kardeş sevgisi gösterirdi. Ve daima da evde:
— Saadetimizi ona borçluyuz... Bizi evlendiren oduı,,, derdi.
Bunun içindir ki aradaki bu derece samimiyetten dolayı entarisinin üstüne kürkünü atarak bir kapıdan ötekisine, Molla beye geçerdi. Ve gece bir çok saat, ler otururlardı.
Hikmet Feridun Es
îngiltereye ısmarlanan şimendifer malzemesi Londra 15 (A,A.) — Londra, nm ticaret mahfillerinde öğrenildiğine göre, Türkivenin yap. tığı bir milyon İngiliz lira tuta, nndaki demiryolları malzemesi siparişlerinden maada Ingiltere, ye muhtelif memleketlerden 200 lokomotif sipariş edilmiştir. Bıı lokomotifler arasında 230 ton1”* olanlar da vardır.

AKŞAM
Paris mektubu
HER AKŞAM BİR HİKÂYE
Sahlfe «
Masanın üstündeki küçük abajurdan kâğıtların bulunduğu yere yuvarlak bir ışıg vuruyordu. Ve bn ışığın içinde saçları ağarmış bir erkek başı eğilmişti. Bu adam bir kâğıdın uzu uzun blrşeyler yazmakta İdi.
Bu bir mektuptu. Adam yazısını bitirdiği zaman doğruldu. Piposuna uzun uzun tütün bastı. Saçlarının tamamlle beyazlaşmasına mukabil yüzü henüz genç görünüyordu,
Biraz önce tamamladığı mektuba göz gezdirdi. Bilhassa şu satırlar üzerinde durdu:
«Arkamda ağlıyacak tejç insan hatırlamıyorum. Bir damla göz yaşı bile bırakmadan aranızdan çekül o gideceğim. Yarın sabah burava gelecek elan sîzler kimsiniz, bunu bilmiyorum.. Lâkin kocaman bir evde tek başına ölen oir bekârın ocl ısında do’ laşacaksmız, duvarlarındaki tablolara bakacaksınız, onun ölümündeki esrarı çözmeğe kalkışacaksınız.
Derhal söyliyeyim ki bunda sır namına birşey yok!.. Hayatım gibi, ölümüm de yalnız beni alâkadar eder.»
Ahmet Necd-’t dalgın bfc hareketle mütemadiyen t>aş parmağın; baslığı piposunun tütününü İyice sıkıştırmış olduğunu görünce onu ateşledi, havaya top top dumanlar yükseldi Lâkayıt bir eda ile mektubun son kısımlarını okumağa başladı:
• Elbiselerim ve kunduralarım onları gizli gizil giymeğe bayılan uşağım — bu gece ona kendim izin verdim — Ahmed'in olsun. Kitaplarım, muharrir dostum Affan Avni’ye verilsin. Bütün kütüphanem onundur. Yalnız üst rafta İki küçük roman vardır kİ banların sahibi olan genç hanıma ararsa kendisine verilmesini isterim.
Evim, eşyam sahibi olamadığım han ve altındaki dükkânlar hak-kındaki kararlarımı ayrı bir kağıda yazılmış olarak bırakıyorum. Arzularım bundan ibarettir.,.
Kalktı odada dolaştı. Balkon kapısı önünde durdu. Dışarıya baktı. Kasvetli bir eylül gecesi... Sinsi sinsi yağmur yağıyor. Sokak lâmbasının yanından yere doğru süzülen yağmur taneleri ışıklı boncuklar halinde!.
Odasına gözü İlişti. Gayetle muntazam bir adamdı. Her şeyi daima yerli yerinde görmek en büyük zevki İdi
Odada dolaşırscn fırtınalı bir denizi gösteren küçük bir tablonun hafifçe sağa çarpıldığını gördü. Ve bunu düzeltti. I •
Sonra da sesle güldü. Bu ne lnanıl-mıyacak derecede mânası? bir hareketti!.. Pek kısa bir zaman sonra ebediyen alâkasını kesecfk olan bir adamın duvardaki eğri bir tabloyu düzeltmesi!...
San ra kendi kendine özür dilemesi lâzım imiş gibi yüksek sesle mırıldandı
— El aUşıkiıgı... Kusura bakılmaz!.. Nihayet çekmeceden bir tabanca çıkardı. Kurşununu doldurdu.
Gece aydınlığı sevmez, karanlığa bayılırdı. Yarım saat şöyle karanlıkta çocukluktan bugüne kadar hayatını düşünmeğe karar verdi. Masanın üzerinde duran abajurun düğmesine bastı
Karanlık!.. Bir eli silâhın üstünde. Pencereden sokak ışığı vuruyor. Daha İleride yanan kırmızı bir neonun tenkil ışığı... Uzaktan uzağa yağmur tıkırtısı.
Gece saat klmbllir kaç?..
Çocukluğu, delikanlılığı *e hayatı: dakl kadınlar!.. Hepsi birer birer gözlerinin önünden yer yer kopan sinema filimi gibi parçalar halinde geçti.
Ve böylece kendisine ayırdığı karanlıktaki yarım saat belki bir buçuk saate çıktı.
Bir aralık dışarıda bir tıkırtı!.. Bir ayak sesi!,, pencereden vuran ışığın İrinde odanın kapısının hafifçe açıldığını farketti.
Bir elinin altında tabancayı kavradı Parmağını tetiğe götürdü. Ssnra
da öteki elüe tam önündeki abajurun düğmesine bastı.
Oda birdenbire aydınlandı. Kapının önünde pejmürde kıyafetli genç bir adam dehşet içinde duruyordu Ahmet Necdet tabancasını ona uzatırken:
— Ellerini kaldır!., diye bağırdı
Genç adam ellerini havaya kaldırdı, Korkudan tiril tiril titriyordu. Ahmet Necdet onun sucuk gibi tslan-mış olduğunu da gördil. Tabancayı genç hırsıza büyük bir itina ile tutuşuna hayret ediyordu. Bu bir-kaç saat sonra bu dekorla bir İlişiği kalın ıyan adamın hareketi mİ İdi?. Neyi ve kimi müdafaa ediyordu?.
Kendi kendine yapmak İstediği şeyi belki de şu adam yapıverecektl. Sonra bu etraftaki eşyayı böyle müdafaanın mânası ne İdi?.. Onlar belki bir saat sonra zaten başkalarının olmıyacak mı İdi?.. Sanki bu adam bunların arasından bir kaçını alsa kendi ne gaybedecektl?..
Hareketini pek mânâsız buldu. Güldü. Hırsız şaşırdı. Tabancalı adam deli ml İdi?.
— Burada işin ne?..
Hırsız omuzlarım kaldırdı, katen bu da sual mİ idi? Kör kor parmağım gözüne.. Adanvn burada işi ne olabilirdi?
— Utanmıyor musun s*n?. Bak genç bir adamsın da... Yazık değil m! mahvettiğin güzel hayatına?.. Şimdi ben seni polise teslim edeceğim... Ömrünün sonuna kadar haplsıerde inle dur!.. Ne halt etmeğe höylp İşler karıştırdın?..
Bu sözlerine kıymetinden o idi?.. Bütün bu mânâsız sözleri kapatmak için büsbütün aptalca btrşay söyledi;
— Hem sen neden ıslandın bu kadar?..
— Bahçede- iki saattir oradayım..
Ölümün eşiğinde bu karşısındaki adamın hayatını pek merak etmişti. Birdenbire aklına cebindeki 700 lira geldi. Bunu hiç hatırlamamıştı. Bu paranın yeri yoktu. Sanki şu herife verlverre?.. Hırsız kendisini, onu şaşırtacak ve her çılgınlığı yapabilecek anda yakalamıştı. Adam hâlâ karşısında titriyordu:
— Ağabey,., dedi, hakkın rar... Hayatın kıymetini bilmem lâzım. İşte şeytana uyduk.. S«n bağışla., Söz veriyorum, bir daha mi?. Allah etmesin... Karşıda bLr sergi açacağım yemiş satacağım ve bu güzel dünyadan istifade edeceğim ağabeyclğlm, bağışla benim hayatımı!..
Hırsız dünya güzelliklerinden öyle iptidai fakat güzel bir şekilde bahse-dlkordu kİ Necdet biraz evvelki büyük karan İçin hiç bir makul sebep olmadığını düşündü. Bu adamın lâfları ona hayatı sevdirmişti. Şimdi 700 lirayı ona vermeğo kıyamadı. Para artık keııdlsne lâzımdı Fakat İçinden bir ellilik kâğıt çıkardı:
— Al bunu... Ve -tavuş... Gözüm görmesin!.. Adını dünyanın en ’ yük hayretlle ona bak;yordu:
— Teşekkür ederim ağab»y yatımı kurtardın!. Atdl.
Necdet:
.. Sen de benimkim t., dedi
Evot adam yarım saat geç kalsaydı belki netice çok başka türlü olacaktı*.
Paris kışı neşeli geçir meğe hazırlanıyor
Yiyecek, kömür sıkıntısına rağmen yarışlar tertibediliyor, bütün tiyatrolar açılıyor
bli-
Ha-
(Blr yıldız)
DOLU DİZGİM
Fonjallaz - Hakkı Süha Gezgin Yepyeni tipte bir tercüme roman şaheseri. 125 krş, Arif Bolat Kltabevl.
Gömlekiş M
BİRİNCİ SINIF GÖMLEKÇ]
Sirkeci Hamldlye cad. 27 ■MBBKSB* Tel: 20096 ■EtKEBE
Paris'ten bildiriliyor:
Temmuz, ağustos ayları öteden beri Fransa'da tatil zamanıdır. Büyük şehirlerde, bilhassa Paris'te oturanlar bu aylar zarfında plâjlara, yüksek, ormanlık yerlere, göl kenarlarına giderler, buralarda bir müddet dinlenirler. Eylül gelince avdet başlar, bu ayin sonuna doğru herkes yeril yerine dönmüş bulunur.
İşgal senelerinde kimsenin yerinden ayrılmasına İmkân yoktu. Esasen bütün plajlar Alman asker! makamlarının elinde İdi. Bu sebeple herkes tatil aylaruıı bulunduğu yerde geçirdi. Geçen sen.e askeri harekât devam ettiğinden gene tatil seyahatleri yapılamadı.
Bu sene, 939 dan beri İlk defa olarak, Paris halkı tatili geçirmek için şehirden ayrıldı. Fakat plâjlara. gol kenarlarına değil, köylere gitmek üzere... Bu değişikliğin başlıca sebebi köylerde yiyeceğin nispeten fazla olmasıdır.
Fransa’da yiyecek azlığı eiân devanı ediyor, Halk hâlâ karnını tamamen doyuramamaktadır. Kömür yok gibidir. Önümüzdeki kışı yarı aç bir halde, soğukta geçirecekler, şimdiden vücutlarını bir parça kuvvetlendirmek İçin mümkün olduğu kadar fazla gıda almağa çalışıyorlar. Köylere gidenler fazla yumurta, tereyağı, unlu şeyler yemişler ve Paris’e birkaç kilo almış olarak dönmüşlerdir.
Paris’te ve büyük şehirlerde yiyecek azlığının ballıca sebebi şimendifer hatlarının bozulması, lokomotif, ıagon ve kömür azlığıdır. Muhtelif mıntakalarda tereyağı, et ve saire gibi yiyecek nispeten boldur. Fakat bunları nakledecek vasıta yoktur. Bozulmuş olan şimendifer hatlarından ancak bir kısmı tamir edilebilmiştir. Evvelce Fransa'da 27 bin lokomotif varken bugün lokomotif miktarı sekiz bini bile bulmuyor. Vagon adedi de eskisine nispetle dörtte bir kadardır. Kömüre gelince, harbden evvelkine nispetle bugün ancak üçte bir derecesinde kömiir temin edilebilmektedir. Bu yüzden nakliyat işleri çok bozuktur ve mevcut yiyecek bile bir taraftan diğer tarafa kolayca nakledilemtyor.
Yiyecek, kömür sıkıntısına rağmen Paris önümüzdeki sonbaharı ve kışı neşeli bir surette geçirmeğe hazırlanıyor. İlk olarak yakında otomobil yarışları yapılacaktır. Harbden evvel otomobil yarışları Fransa'da büyük alâka uyandırır, âdeta mühim bir hâdise halini alırdı. Harb senelerinde bu yarışlar yapılamadı. Şimdi ilk defa olarak, biraz da halka tabiî devre girilmekte olduğunu anlatmak için, otomobil yarışlarının tekrar başlamasına karar verildi.
Bu yarış münasebetiyle yeni tip otomobiller ortaya çıkacaktır. Fransız fabrikaları dört kişilik, hafif ve ucuz bir otomobil yapmışlardır. Otomobilin ağırlığı 170 kilodur. Sürati saatte 70 kilon) et rey i geçmlyecektlr. Fakat benzin sarfiyatı son derece az olacaktır. Bu arabalar 25 bin franga satılacaktır kİ Fransa İçin 1250 lira demektir. Yabancı dövizle çok daha ucuza gelecektir.
Olomboil, at jtarışları yeni kadın tuvaletlerinin teşhiri için bir vesile olduğundan terziler de modellerini hazırlıyorlar. Bu sene siyah kumaşlar başta gelecektir.
Paris tiyatroları yeni mevsim için büyük hazırlık yapmaktadır. Bu kış hemen bütün tiyatrolar açılacaktır. Bulvarlar tiyatrolarından bir kısmı eskiden çok rağbet görmüş piyesleri tekrar oynıyacaklardır. Bir kısmı da yeni piyesler temsiline hazırlanıyor
Hülâsa Paris tekrar eski neşe ve sanat şehri halini almak için çalışmağa başlamıştır. Bu gayretin kısa bir zamanda iyi neticeler vermesi umuluyor.
Süveydiye'de feci bir cinayet işlendi
İskenderun 15 (Akşam) — Süveydl-ye bucağının Deniz mahallesinde oturan bakkal Halil adında biri, karısı ve üç çocuğıyle uyurken meçhul bir şahıs tarafından silâhla vurularak öldürülmüştür. Zabıtanın sıkı takibi neticesinde cinayet, kendilerinden böyle bir şey ümldedflmlyen şahıslar tarafından tertiplenmiştir. Kaatll ve arkadaşları yakalanmıştır. Cinayet sebebi henüz meçhuldür. Tahkikat yapılıyor.
Gün Dogmadan Paris
EDEBİ ROMAN
Yazan: Louis Bromfield Tercüme eden: Vâ - Nû
■1 ■ Tefrika
Vali gülümsedi:
— Ben' onlara Itlmadetmem. Bir kere İhanet eden tekrar eder. Defalarla eder. Führer'in de kendini alaya aldıracağını zannetmem.
Altın yaldızlı bir hokkayı ağır bir hareketle İterek içini çekti. Sanki bu hareketle, bu basit Jestle kendisini 6ikan vazifelerden, mesuliyetlerden ve şüphelerden kurtulmak İstemişti.
— Bana bildirecek hususi bir şey yok mu?
— Hayır.
Kısa bir sükût oldu. Vali koltuğunda dönerek pencereden dışarı baktı. Sonra, birdenbire sordu:
— Müneccimliğe inanır mısınız, binbaşı?
— İnandığımı, yahut inanmadığımı söyliyemem Bu bahse dair hiçbir şey bilmiyorum, Herr General.
— Buradan çıkan kadını gördünüz mü?
Evet.
— Müneccimdir... Ve pek meşhurdur. Madam de Thonars derler.
Bunun üzerine komutan hatırladı. Bu Lamı gazetelerde okumuştu,
NO, 53
General devamla:
—■ Vaktiyle pek ehemmiyetli kehanetlerde bulunmuştu. Arşidük Fran-çoLs Ferdlnand’ın katlini, keza, Sırp kıralı AJexander'in katlini, Führerln İktidara geleceğini haber vermişti. Bu kadın bana çok enteresan şeyler söyledi.
Komutan şöyle bir sual sormak arzusunu duydu:
— Bu saçmalarla ns uğraşıyorsunuz?
Fakat bunu generale söylemenin İmkânsızlığını anladı, şunu sormakla kaldı;
— İyi şeyler ml söyledi, Herr General?
Vali derhal cevap vermedi. Madam da Thonars'ı hâlâ karşısında Külçelerini masaya yaymış olarak oturur vaziyette görüyordu. Enine boyuna bir kadın. Ağır, ciddi, altın çerçeveli kelebek gözlüğünün arkasında gözleri pırı! pırıl.
Onun konuştuğunu hâlâ İşitiyordu:
c— Siz yıldızlarda nelerin yazılı bulunduğunu öğrenmek mi istiyor-
sunuz, ekselans, yoksa size İşitmesini arzu ettiğiniz şeyleri söyliyeyim mİ? Zalçelerde yazılı olanlar hoş değil. Hoşunuza gltmlyeblllr. Fakat sizin hoşunuza gitmemekten korkmadığımı anlamanızı rica ederim. Ben çok şeyler görmüş ihtiyar bir kadınım. Başıma geleceklerin ehemmiyeti yoktur.»
General de ona cevap vermişti: « — Yıldızlarda gördüklerinizi bana söyleyiniz.»
İçin için şöyle düşünmüştü:
« — Ben da itlyarım. Başıma geleceklerin ehemmiyeti yoktur. Ben de çok şeyler gördüm.»
Kadın, anlatmağa başlamıştı:
«— Çok karanlık. Avrupanın hara-blsl, Almanyanın sonu, Rusyanın yükselişi.»
Bu sözler erkeği hayrete düşürmemişti. Ansızın farketti ki, bunun böyle olacağını tâ başlangıçtanberl kendisi de biliyor.
Ve şimdi, subay olarak asla ltima-detmediğl ve İhtimal kendisini ca-suslıyan bu karşısındaki erkeğe bakarak general cevap verdi:
— Hayır, fena şeyler söyledi. Başlan gıçta bazı İyilikler, fakat sonradan yalnız fena şeyler. Karanlık, gayet karanlık.
Yorgun sesi azaldı, sonra da sustu.
— İhtimal palavradır. Bu kadın Fransız. Şüphesiz mâneviyatınızı bozmak İster.
General, o koca çoban köpeği kafasını sarstı.
— İhtimal. Beni İşgal eden bir tek mevzu var.
— Nedir?
— Bütün dünya aleyhimizde. Hattâ mağlûplar, hattâ müttefiklerimiz aleyhimizde. Bizden hep nefret ediyorlar. Nefretten kurtulamıyorıız.
— Hâkim ırktan dalma nefret edilir.
General cevap vermedi. Masaya, sanki İpnotize edilmiş, yahut bir vecit İçindeymiş gibi baktı. Binbaşının soğuk gözleri onu tarassudedi-yordu. Ve, şöyle düşünüyordu:
(— İhtiyar. Yorgun ve hasta. Bütün nişanlarınau büyük şöhretine rağmen artık tükenmiş vo hiçbir şeye yaramaz bir adam olmuş.»
Sonra, İradesini toplamış gibi, General, İskemlesinde birdenbire doğruldu:
— Bir şey daha var. - dedi.
Gayet tatlılıkla, âdeta güçlükle konuşuyordu.
— Nedir?
— Sizin bir metres edindiğinizi öğrendim.
Komutan, kanının yüzüne çıktığını hissetti.
— Hayır, Herr General.
— o dansöz kimdir?
— Alhambra'nın bir aktrisi.,. Gayet tanınmıştır. Benim metresim değildir.
AskeHnk bahnsll(eırD^
Atom bombasının harb işlerinde yapa cağı değişiklikler
Atom bombası veya daha umumi /* olarak atom enerjisinin harb İşinde . kullanılmasından sonra dünya iize- | rinde harb yine devam edip durursa, | bunun İlk ve en büyük tesiri asırlar *■ boyunca İnsan çalışmasının mahsulü olan başlıca toplulukları, yani şehir ve kasabaları, hattâ büyük köyleri dağıtması olacaktır. Bu muazzam enerjinin karşısında dayanmak, direnmek kabil olmadığına göre ona mümkün olduğu kadar az av göstermek, yani dağılmak müdafaanın birinci şartı olacaktır. Bu meyanda tayyareye karşı savunmada olduğu gibi şehirlerin yer altına İntikal edeceği de söylenemez. Zira atom bombasının tesiri başlıca şiddetli hava lhtlzazlarile intikal ettiğine ve patladığı sahalar uzunca bir müddet insan sıhhatine zararlı radyo uktif Inşa’lara sebep olduklarına göre toprağın beş, on metre ve hattâ kırk, elli metre altına girmek kâfi bir emniyet vermez, Hava sarsıntısı ve radyo aktif Inşla’ı buralara yetişmekte hiç de güçlük çekmezler. Nasıl kİ bizzat bombayı atanlar bile infilâk sahasından on beş, yirmi kilometre uzaklaşmadan patlamasına tahammül edemlyeceklerinl hesaplamaktadırlar. O halde İkinci Dünya Harbinden ve bir sürü antlaşmalardan sonra milletler ve bilhassa büyük devletler dünyaya tam bir güven vermezlerse ve hele kendi aralarında emniyetsizlik devam edip durursa bunun tesiri evvelâ büyük şehirlerde görülecek, bir Londra ve bir New-York'un teşekkülüne. hattâ o haille devam edip gitmesine müsaade olunmıyacaktır. Zira milyonları barındıran ve yine milyonların hayatını ve yaşama imkânlarını temin eden bu şehirlerin içindekilerle birlikte yokolması bir kaç dakikalık bir mesele olacaktır.
Bundan sonraki büyük değişikli» bizzat orduların ve hele kara ordularının bünyesinde görülecektir. Çok küçük bir cisimden eski ile kıyasLa-namıyacak kadar büyük bir kuvvet İnkişaf ettirildiğine göre, bunun karşısında on bin veya yüz bin insanın öldürülmesinde büyük bir fark gö-rülmlyecektlr. Elverir kİ bu İnsanlar muayyen bir sahada tekâsüf etmiş bulunsun, o halde orduların güdüm şekillerinde de mümkün olduğu kadar az insanı muayyen satihler üzerinde tekâsüf ettirmek esası teşkil edecektir. Şimdiye kadar olduğu gibi büyük İnsan ve malzeme topluluklarını düşman hududunun muayyen karşısında toplamak «yığınak yapmak.» ve sonra harekete geçmek artık tarihe karışmış olacaktır Zira müdafi taraf atom enerjisini kullanmak İmkânına malik İse, yığınağı yapan düşman ordusunun büyüklüğü ne olursa olsun kendisine gelecek belâları bu yığmak yerinde yoketmek İmkânına sahip olacaktır. O halde bundan sonra saldırganların büyük kara orduları bulundurmak ve o suretle harekete geçmek İstemeleri beklenemez.
Bizzat Japonya misali dahi daha şlmdidn böyle bir şeye İhtiyaç olmadığını, atom bombalarına sahip Amerikalıların 400.000 kişilik bir kuvvetle Japon anavatanındaki sapasağlam dört milyonluk orduyu ve en az 70 milyonluk insanı teslim almaya gittiğini görüyoruz, Vakia bu hal bir tarafın atom enerjisine sahip ve diğer tarafın bundan mahrum olduğu bir hale tekabül etmektedir ve esasen bu hal devam ederse atom bombasına sahip olanlara karşı kimsenin duramıyacağını daha evvelce de ifade etmiştik, iki tarafın bombaya sahip olması halinde dahi bunların büyük kara kuvvetleri bulundurmasına ve hele bunu şimdiye kadar ol-
: Yazan:
[ M. Şevki Yazman J
duğu gibi muayyen yerlerde toplayıp harekete geçmesine imkân yoktur. Çünkü böyle bir yığınak bütün bu kuvvetlerin bir kaç başarılı taarruzll y( iınesl İçin düşmanına fırsat ve İmkân vermekten başka bir şeye ya-ramıyacaktır.
O halde müdafUerin olduğu gibi bizzat saldırganlar da büyük kuvvetler toplayıp bir yere yığmayacaklarını evvelâ düşman tarafındaki büyük şehir, muhtemel ordu yığmakları gibi toplu hedefler üzerine inil» edici atom taarruzları yaptıktan sonra boşalan İnsan ve ordudan hail kaldığını ümidettlklerl yerlere havadan İndirmeler yapmak «üretil* vaziyete hâkim olmaya çalışacaklardır. O halde atom enerjisini kullanarak yapılacak bir harbde kemmtyet değil her şeyden evvel keyfiyet yani saldırganların ve müdafilerln bu modern harb vasıtasına sahlb olma v* onu kullanma kabiliyeti birinci derecede rol oynayacaktır Tüfek ve kargı devrinde İtalyanlara karşı dövüşmeye ve onları mağlûbetmeğ* muvaffak olan Habeşlller tayyare v* tank muvacehesinde büyük çoğunluklarına rağmen MuSoUnl’nln korkak ve beceriksiz ordusuna nasıl mâğlûbolduysa, bundan sonra d* müdafi veya saldırgan taıat ne kadar büyük kuvvet bulundurursa bulundursun atom enerjisine veya bu-nn Icabettlrdlğl harb tarzına vakıf v* sahlb değilse muzaffer olmasını* imkânı kalmıyor demektir.
Burada akla şu geliyor: O hald* bundan sonra milletlerin nüfusları veya memleketlerinin yüzü, yahu d d» çıkaracakları top ve tüfek adedin* göre değil de atom enerjisine aa vey* çok sahip olan veya bunu o derecede maharetle kullanıp kullananu-yan diye ikiye ayırmak, küçük ve büyük diye fark aramak daha doftr* olacaktır.
YENİ YAYIN
GÖLGELER ORDUSU
Tanınmış Fransız muharriri I. Kessel'ln bu eseri Fransada İşgal aralarında cereyan eden vakaları an-lattmatktadır. Fransız milletinin nasıl büyük bir hamle ile kalkındığını, düşmanla mücadele İçin nasıl teşkilâtlandığını bir roman iislûblle nakleden eserde İdamlar, İşkenceler, sabotajlar, toplama kampları hakkında fevkalâde maceralar ve kokunt sahneler vardır. Bir polis romanı gibi sürükleyici bir surette tertlbedilen bu bu romanı müellif en çok emek verdiği eser olarak takdim etmekte ve bütün vakaların doğruluğunu temin etmektedir. Eser Mansur Tekin tarafından tercüme edilmiş ve Remd Kltabevl tarafından basılarak 12ü kuruş fiatle satışa çıkarılmıştır.
HEP BU OPRAKTAN
Vedat Nedim Tör’ün çıkarttığı Hep Bu Topraktan adlı kültür ve sanat dergisinin 0 ncı sayısı da çıktı. İçindeki birçok kıymetli yazılar arasında bilhassa Vedat Nedim Tör'ün insanlık Filozofunu arıyor. İsmail Hüs-rev Tökin'ln Yine ^Ekonominin Tanzimine Dair ve buna Vedat Nedim'in vfrdigl cevap, Mesut Cemil'in Musiki Dâvamızda Bir Hesaplaşma, Dr. Ra-slm Adasal ın Aşağılık Duygusu vo Gerçek Terbiye adlı yazılarla 30 şiir bir u2un hikâye vardır Okurlarımıza tavsiye ederiz.
o Û_ cxı
o
o
$2 0 >
0 p
■o
0
ra
S? u
General sordu:
— Olmasını ister miydiniz?
Sonra İlâve etti:
— Size böyle mahrem sualler sorduğum için kusuruma bakmayınız. İdaremin İyi dönmesi hususunda müessir olacağı için soruyorum.
Komutan:
— Evet. - dedi.
General gülümsedi:
— Galiba elde edilmesi müşkülmüş gibi davranıyor?
— Hayır. -
Komutan bir an treddüdettl:
— Mesele tamamlyle o değil. Maksadımı İyice anlatamıyorum. Fransız olmadığını biliyorsunuz. Amerikalıdır. Amerikalı kadınlar garip olurlar ve müşkülât çıkarırlar.
Vali dedi kİ:
— Şımartılmış olduklarını işitmlş-tlm. Benim bu hususta hiçbir tecrübem yoktur. Lütfen maksadımı anlayınız. Ben sadece, metreslerin ba-zan tehlikeli olduklarını hatırlatmak İstedim.
Binbaşı muhatabının sözünü kesti:
— o tehlikeli değil. Daha ziyade ahmak ve mağrur.
—Buna rağmen kendisin! ca2ip ml buluyorsunuz?
Generalin gözler! kıvılcimlanmiştı.
Komutan bir an sustu. Generale o uzun Llsa hikâyesini anlatamazdı. Bir ap sonra cevap verdi t
— insan matrasini talraaından dfl"
layı seçmez, Herr General.
— İşte bu cihet münakaşa kabul eder. Dünya değişiyor. Size yalnız şunu söylemek istedim ki, harb zamanında İnsan kadını nerede bulsa orada alıvermelidlr Bu bir tek kadına bağlanmaktan evlâdır Bu dansöz hakkında çok güzelmiş, diyorlar.
— Evet, Herr General, doğru.
General kalktı, yanındaki bir düğmeye bastı.
— Pekâlâ. Talihiniz çok olsun. Beni alâkadar ediyor. Mabadınden haberdar olayım.
Komutan vahşicesine düşündü:
«— Mabadlnl öğrenmene kalmıya-cak. Burada bulunmıyaıaksın.»
Askerce selâm verip çıktı. Kapıda. Hueffnerin önünden geçti. Bu adam ona şu mânada küstah küstah gülümsüyordu:
«— Seni İyice ıslattılar»
Komutan sıyrılarak onun yanından geçti; şöyle düşünüyordu:
«— Sen de pis domuz! Sen ve fabrikaların! Sen de ‘hapı yutacaksın. Sırıt bakalım! Sırıt vt Thyssen'ln gözle kaş arasında kayboluverdlğinl hatırla. Zamanı gelmiş gibidir.»
Rltz’e döndü; ve yolda giderken hiddet, bezginlik duydu Düşünüyordu:
«— Kahrolsun, o şampanya ytlzun-deııdlr. Dün gece fazlı konuştum.
(Arkası var)
Sahife 7
- iş ariyanlar
MESUL MUHASİP — Hususi müesseseler muhasebesinin inceliklerine vakıf tecrübeli bir muhasebeci İş arıyor. Anadoluda bulunduğundan yazı ile Eminönü Tahmis sokak Camii han No. 9 da bay Doğan eliyle bildirilmesi. *283
fabrika, atölye işletenlere — Elektrik makine kısımlarını tek bağına idare Vc işletmeğe, lüzumlu temlratı, tesisata plân vc projeler! 11e yapmağa muktedir pratik ve na-■ariyatı kuvvetli, tecrübeli bir teknisyen 14 aramaktadır. Mektupla, Akşamda Teknisyen, 231 - 1
DEMİR SANAYİİ — 8ulh lstih-Mİâtma göre teşkilâtlandırmaya AvrupalI uman iş arıyor, sürüm lalelinde tecrübeli. Müracaatlar «Aksama. Makine mühendisi rumuzuna.
• 287 —
TECRÜBELİ MUHASİP EHVEN ŞERAİTLE — Günde birkaç saat çalışmak üzere İş arıyor. Akşamda (Muhasip) rumuzuna mektupla.
_________238 — 1
HASTABAKICI İŞ ARIYOR — Tecrübesi fazla elinde bonservisi mevcut doktor yanında baleden sonra çalışmak üzere lş arıyor. Tarlabaşı Keresteci sokak 7 No. madam An] el.
286 — I
BİR GENÇ KIZ — Vezne İşlerinde İhtisası olan kendisine münasip ış arıyor. Akşamda A. L. E rümuzuna mektupla müracaat 307 —1
VTYANALI TÜRK TEBAASI — Almanca lisanı kuvvetli İngilizceye de vakıf. Üç yaşından yukan çocuklarla meşgul olabilir yalnız bir çocuk İçin bir müreblye İs-tanbuldan başka yere gitmemek şarkiyle bir bayan iş aramaktadır. Akşamda (S. T) rümuzuna mektupla müracaat. 329 —2
askerlikle ilişiği olmayan — Marangozluk, resim, tesviye ve sair işlerden anlar mühendis, müteahhit yanlarında çalışabilir ve yahut, lier hangi İş de kabul eder. Bonservisi mevcut bir genç İş aramaktadır. Akşamda (M S. T) rümu-ıuna mektupla müracaat_________333—3 AMBAR MUHASİBİ — Muamele vergisi defterlerini tutmak üzere sınai müesseselerde iş arıyor. Galata Kalalatyeri No.' 46 müracaat _________ 313 —
AVUKAT — Askerden yeni gelmiş avukat Anadoluda meslekdaşile müştereken yahut ücretle çalışmak yaptı* şirket müeasfse vekâKli almak İstiyor Avukat rümuzuna yazılması.
308 —
İNGİLİZCE, FRANSIZCA, ALMANCA — Dillerine hakkiyle vakıf daktilo bilen, İyi tahsil görmüş bir Türk kadını her nevi büro tercüme, ve yabancı dil öğretmenliği gibi işler aramaktadır. Akşamda M E rümuzuna mektupla müracaatları 321 — 2 9- işçi ariyanlar
BİR KİŞİNİN — Yemek ve işlerini mükemmel surette yapabilecek ciddi ve referans verebilen b|r bayan İsteniyor. 49107 numaraya telefon edilmesi._______________289 — 1
TRİKOTAJ işçisi ARANIYOR — ETkeg ve kız makine ütü. dikiş için fiultanhamam Mola taşı sokak Pazarbaşı han 38 No. müracaat.
299 —1
2 KİŞİLİK — Bir ailenin her işini görebilecek bir kadına ihtiyaç, vardır. Çakmakçılar Büyük Yeni han semin kat No. 42 ye müracaat. 347 —
BİR KADIN TERZniANSEİNDE -Çalışmak üzere dikiş bilen bayanlara ihtiyaç vardır. Osmanbey Şair Nlgâr sokak 54 numaralı Celâl Perin apartmanı 4 numarada terzi Ayşe Muhtereme müracaat edllmesl-________________________340 - 3
TEZGÂHTAR ARANIYOR — Itriyat satışı ile meşgul olacak genç ve mö bir erkek tezgâhtara ihtiyaç vardır Her gün saat 11-12 arası Büyük Portene cad. No. 5 e müracaat. ________________________322 — i
ÇABUK YAZAR DAKTİLO ALINACAKTIR — Eski yazı bilenler üstün tutulur. Beyoğlu ikinci noteri. ________________________309 — 1
LÜKS BİR MAĞAZADA - Çalışacak genç bir bayan ve bir çocuk alınacaktır. Müracaat: Sirkeci Hamldl-ye caddesi 27 No. Tel: 20098 ________________________312 — 3
NAKLİYAT İŞLERİNDEN — Lâyi-kile anlayan ve kefalet verebilen muktedir bir memura ihtiyaç vardır Varsa bonservis suretleri ve ter-rttmeihahe Y. 8. Z. rümuzuna mü-«acoat. Kabiliyetine göre ücret vert-tecekllr. »25 — 1
J- SATILIK EŞYA
BİR MATBAA BASKI MAINESİ ALINACAKTIR — Satmak isteyenlerin acele müracaatları. Tel: 83920
293 —
KU ÇmK
TAŞRA BELEDİYELERİNİN NAZARI DİKKATİNE — M kişilik sağlam yapılı ve konforlu 2 adet otobüs ka-rüserl derhal teslim edilebilir vaziyette ucuz satılıktır. Sirkeci Demir-kapı Nöbethanc caddesi No 14 Bizim Oto Evine müracaat_________296 — 1
KAPALI ÇOCUK ARABASI ARA-I NIYOR — Temiz kullanılmış Avrupa malı bir çocuk arabası aranmakla-öir 80542 ye telefon edilmesi 304 — 1
SATILIK SERVETİ FÜNVN KOL-LEKS1YONU — Birinci cildinden 36 ncı cilde kadar Edebiyatı Cedideyi muhtevi. Almak istlycnler: Ankara caddesinde Ay Yıldız kırtasiye pazarına müracaatları. 391 — 2
SATILIK FRİJİDER — Kullanılmamış denecek kadar yeni «12 saatte » yarım Kv. elektrik sarfeden otomatik Frijider satılıktır. Müracaat: Sultanahmet Dlvanyolu No. 29 276 —
TAKSİTLE BUZ DOLABI SATIŞI— Tediyatta büyük kolaylık. Ateş TL. Ştl Beyoğlu. İstiklâl caddesi 168, Te-iefon 42485,______________264 — i
RADYO TAMİRCİLERİNE — (J NEUBERGER) markalı muhtelif tip lâmba. rezi2tan«, kondansatör vc Noltajtan tam olarak ölçen çok mükemmel bir ölçü âleti satılıktır. Müracaat: Postahane karşısında Ar FOTO Üsküdar. 342 — 5
SATILIK BİSİKLET — Çok az kul. Janıinuş, lâstikleri yepyeni, müracaat: Bostan sokak No. 49 Moda. Telefon: 60813 335 —
SATILIK OTOMOBİLLER — Az ve çok temiz kullanılmış beş lastikli Mersedes ile bir Fiat taksi otomobili satılıktır. Fiat acentesinde Gali b'e müracaat.__________________319 — 2
SATILIK TAKSİ — Reno marka 38 model 4 silindir işler vaziyette 4 lâstiği vardır. Birisi iyi. Nişan taş Şair Nigâr sokak Safin az Ap. No. 3
311 — 1
TAM TAKIM FAYTON ARABASI SATILIKTIR — Pedlglriü cins kıs-raklariyle hususide çalışan bir fayton araban satılıktır. «Fayton» rü-muziyle Akşam gazetesine müracaat edilmesi.__________________327 - 1
PASTANE İÇİN — 2 buz dolabı aranıyor. Biri vitrinll olmak üzere satmak IsMytnler markası ebadı ve flyatie posta kutusu İstanbul 126 ya yazmaları.________________328 — 1
ACELE SATILIK KAMYON — 4421 İstanbul plâkalı 937 mod.l Dyç kamyonu dört Ukstiğiyle 20 eylül 945 günü saat 14 te İstanbul Adili Tip sokağında Alay Köşkü caddesinde 12 numaralı Marmara garajında müzayede İle satılacaktır. Her gün görülür.
345 — 2
OTOMOBİL ALMAK VEYA SATMAK ISTİYENLERİN — Mufassal mektupla İri, posta K. No. 618 e müracaatları._________917 — 6
1 — Kiralık — Satılık
CİHANGİR CİVARINDA — Erkeksiz bir aile nezdlnde bir veya iki bayan talebeye möble bir oda kiraya verilecektir, Flruzağa Kasatura sokak 4 No. lu dükkânda Asım Akbıyık' tan sorulmam. 285 —
SATILIK EV — Unkapam Hızırbey mahallesi Sabunhane sokak 2 No kö-şebaşı görmek için içindekilere müracaat, görüşmek Ankara Yenişehir Maltepe arkası 38 No, yu. Ahmet Nazif Coşkun 158 -
KİRALIK KÖŞK — Çamlıcada tramvaya on dakika mesafede içerisinde 4 odalı müstakil bir köşk aylığı otuz liraya acele kiralıktır. İstanbul Ziraat müdürlüğünde 8âti Ekinci'ye müracaat. 284 —
SATILIK KÖŞK VE ARSALAR — Erenköy, Demiryolu istasyonuna yakın, asfalt otobüs yolu üzerinde, yıllanmış çam, kestane, ıhlamur ve çeşitli meyva ağaçlan ve İhata duvarı ile bir parsel- Toptan, parçalı olarak satılıktır. Görmek için Erenköy. Sultan sokak 110 No. ya baş vurulabilir.
179 — 1
BOŞ YAZIHANELER — Birer ve İç İçe olmak üzere ikişer odadan İbaret altı yazıhane ayn ayrı kiraya verileceğinden aşağıdaki adrese müracaat. Galata: Mumhane caddesinde 111 No. lı dükkânda Yorgi Magos.
8 ATILIR — Taksimde: Sinema garaj, apartman yapmağa elverişli bulunan arsa. Oüven Emlâk: Taksim Şehit Muhtar Cad. No. (0/1 Tel: «4019 330 — 1
TALİMHANEDE — Necığara karşısında apartman olabilecek geniş cepheli kâglr ev. Güven Emlâk: Taksim Şehit Muhtar Cad. No. 40/1. Tel: 84018___________331 — 1
TARLABAŞI — Karakıırum sokağında 3,5 katlı kârglr ev. Güven Emlâk Taksim Şehit Muhtar Cad. No 40/1. Tel; «4019 J32 — 1
KELEPİR TARLA — Bakırköy -Yenimahalle Fidanlık arkasında 30 dönüm arazi. Güven Emlâk. Taksim şehit Muhtar Cad. No. 40/t. Tel: 84019 _________________________333 -- 1 HALİÇTE SAHİLDE — Sahile yakın depo, fabrika yerleri, boş testim depolar. Güven Emlâk. Taksim Şehit Muhtar Cad. No. 40/1. Te: 84919 _________________________334 - 1 SATILIK KÖŞK — Erenköy istasyon caddesinde 41 No, lı çamlıklar içerisinde elektrik ve saire mevcut. İrindekilere müracaat. 336 — 3
İŞLER HALDE — Ve yahut kapalı ekmekçi fırını bulunup kiraya vermek veya devretmek istiyenlerln Ekmek müteahhidi işaretiyle 1591 Galata posta kutusuna konuşmak üzere adreslerinin bildirilmesi. 316 —
GALATADA — Yemeniciler caddesi İle Hoca Hanım sokağının köşesini teşkil eden 16 x 9 - 144 metremu-rabbaı inşaat müsaadesi alınmış arsa satılıktır. 41733 No. da Süleymana müracaat.318 -
ÇEMBERLITAŞ — Mevkiinin en güzel yerinde deniz görür 240 metre-murabbaj duvarla muhat arsa satılıktır. Sultanahmet Park karşısı (50) numaraya müracaat 317 2
SENELİK KİRALIK M O BİLYELİ APARTMAN — Kandilli Kız lisesi yanında beş odalı elektrik, terkos, havagazı, banyo, telefon, mükemmel bahçesi mevcut. Akşamda tafsilâtlı M. M rümuzuna mektupla müracaat 320 — 2
KARAKöY — Neeatlbey caddesinde 20 numaralı dükkân. Üsküdarda Selâmsız Blİ&htar Kürkçü Mümin sokak 9 No, da 5 odalı kagir ev mülkiyeti satılıktır. Eve müracaat. _________________________350 — 1
DEVREN SATILIK DOKUMA İMALÂTHANESİ — Sultanhamam civarında dört adet 2 metrelik müceddet el tezgâhı bir çözgü dolabı bir coar-lık işler vaziyette yeri 11e beraber devren satılıktır. Müracaat Taksim Tarjabaşı caddesi No. 13 de Kadriyt.
315 — 1
SATILIK EV — Cephe sabah güneşine karşı arkası açık terkos elektrik havagazı kuyu sarnıç vc hamamı havi çok kullanışlı sağlam kârglr (5) odah bina boş teslim satılık. Adres Tarlabaşı Çukur sokak No 51 _________________________314 —■ 2 BEYOĞLU — Kurdelâ sokak apartmanlar arasında müşterisi bol bak-kallye dükkânı taşraya gideceğimden devren acele satılıktır. Müracaat Beyoğlu Ege Kıraathanesinde Hamdl Yalçın___________________324 — 1
SATILIK KAGİR BİR EV — Çarşî-fcapı tramvay durağında cadde üzerinde 9 odalı iki taraçalı İçinde elek-1.1 »uyu ve altında dükkânı bulur, an bir ev satılıktır. Müracaat: Çar-çıkapı Hattat sokak No. 1
325 — 1
3600 LİRAYA SATILTK EV — Yeni, yarım kâglr (4) oda (1) salon (1) taşlık ayrıca mutfak ve kömürlük bodrum ve bahçeli elektrik, su mevcuttur. Kadıköy Kaptanpaşa mahalleri Hamiyet sokak (38) numarada içindeki ev sahibine müracaat. _________________________326 — 2
KİRALIK ÇİFTLİK — 300 dönüm. 20 büyük küçük sağılır hayvan, çift âletleri, ekilmiş mahsuliyle. Müracaat: Sultanahmet Park karşısı No 50 Çanakkale Emlâk Bürosu.
_________________________341 — 2
SATILIK APARTIMAN — İstanbul Vilâyet konağı civarında dört katlı kârglr bir apartiman satılıktır. Galata Mertebanl sokak Hürriyet Han fl No. ya müracaat._______345 —
MI8IRÇARŞISINDA DEVREN KİRALIK DÜKKÂN — Emlnönûne İnen yolda dükkân devren kiralıktır. Ketenciler kapısında 12 No. Mordohay Levi vasıtasiyle bay Mahmuda müracaat.__________________343 — 2
BOŞ TESLİM SATILIK EV — Dört katlı ikişer oda apartman tarzında terkoo, elektrik, havagazı mevcuttur. Ağacami - Sakızağacı 157 No. ya saat on ikiden on dörde kadar görülür. _________________________344 — 2 ACELE SATILIK IRATLI EV — Cihangirin güzel mevkiinde havadar, deniz görür 3 katlı, 7 odalı, terkos, elektrik, havagazı mevcut sağlam bina seyahat dolayısiyle uygun flalle satılıktır. (Deney Emlâk) Galata rıhtımında Kefeli Hüseyin han No. 2 telc-fon 438-lu____292 — 1
ACELE SATILIK KAGİR EV — 16000 laraya 3000 Ura İpotekli. Boş teslim üç kat, bahçe, banyo, her katta havagazı, eh ktrik, su. Beşik taş
tramvay deposu : ılımdaki Yıldız caddesi asfaltt. (o. 45______291 - 2
DEVRİ 1ATILIK DÜKKÂN — Sirkeci Hı.davendigzr caddesinde Bozkurt oteli altında bakkaliye dükkânı sahibinin dışarıya gideceğinden İçindekilere müracaat. 286 — 8
SATILIK DÜKKÂN — ÇarşıUn Mu-hafazacılarda 31 No, b üstünde bir odası olan dükkân satılıktır. Müracaat: Galata. Ünyon han No. 24 Tel: 42527 298 —
TEMİZ BİR AİLENİN YANINDA — Biı bayan için konforlu möbleli pansiyon veya iki oda bir hol yahut bir buçuk oda bir mutlak 20 lira verilecektir. Boş tercih edilir Şerait değişir. Tafsilâtlı mektupla Akşamda N. N, K rümuzuna. 292 —
KELEPİR MANZARALI ÇAMLI KÖŞK — Göztepede istasyona beş tarmvaya on dakika mesafede dokuz ûdaslyle elektrik terkos ve bir buçuk dönüm meyva bahçesi ve büyük dört camiyle acele satılıktır. Emlâkiş telefon 49010 293 —
5,000 LİRADAN 500,000 LİRAYA — Kadar emlâk almak ve satmak ve İpotek yapmak İstlycnler kârlı Işı olup devir veya ortak istlycnler Beyoğlu Büyük Parmakkapı cadde üzerinde köşe başı No. 4 kat 2 Suhulet Emlâk Bürosu Zarif Özalp'a müracaat. Tel: 42396. 297 — 28
KADJKÖYUNDE — İşlek bir yerde, hali faaliyette 40 senelik, temiz ve çok müşterisi bulunan, vitrinlerlle beraber bir bakkaliye dükkâaıı acele satılıktır. İstanbul, Balıkpazar Tuzcular cad. No. 32, Zeytinci Andrea'ya müracaat. 273 —
EMSALSİZ ARSA — şişlide Hürriyet tepesine giden asfalt üzerinde son garaja bitişik ve imar plânında koruya nazır arsa satılıktır, isteyenlerin Şişli tramvay yolunda berber Vasile müracaatları. 279 —
TAHİN FABRİKASI ARANIYOR — İstanbulda İşler bir halde bulunan bir tahin fabrikası aranmaktadır, Devren satmak İsteyenlerin Beyoğlu Büyük Parmak kapı köşe başı Sühulet Emlâk Bürosu sahibi Zarif Özalp’e müracaatları. Tl. 42396 300 —
BEŞIKTAŞ1N — Gayet İşlek iyi yerinde bakkaliye ve tütüncü ve tuhafiyeci dükkânları devren acele satılıktır. Beşiktaş Akaretler köşe başı tramvay durağı 2 Necati ve Ali Rızaya müracaat. 303 — 1
KELEPİR İRAD — Köşebaşi altı daireli, yeni bina, eski kira ayda 285 Ura. Kurtuluşta Şahin sokağında Filiz apartımanı maktıian 46.000 liraya acele satılıktır. Müracaat: Telefon: 82712. 305 — 1
Ğreated by^eeVersforî of İPÖF
MÜTEFERRI K
ORTAOKUL - LİSE TALEBESİNE ___ Tuna Dersevi’nde Riyaziye -
Fizik - Kimya - Lisan kursları açılmıştır. Saat; 14 - 18 arasında müracaat. Tuna Dersevl, Atatürk bulvarı No. 88 İstanbul - Aksaray. ________________________193 - 7
TANINMIŞ İTİMATLI — Güzel bir mevkide telefonlu yazıhanesi bulunan bir İş adamı yaptığı işi bırakacağından, çalışması ve yazıhanesi mukabilinde işi olan kimse He ortak çalışmak istemektedir. Tekliflerin 690 posta kutusuna bildirilmesi.
____________294 —
ALMANCA DERSLERİ — Bir AvrupalI öğretmen üniversite İlse talebelerine ve hususi ders alacaklara İyi ders verir. Pratik ders ve İmtihanlara hazırlar. Frau Siftar Taksim Hoca Zade sokak 11 kat 3_____302 — 3
BEYAZITTA — Bir Kltabevl açılmaktadır. Bir sermayedar bu İşten anlıyan sermayedar ortak aramaktadır. Ciddi tekliflerin mektupla Eminönü Yemiş Çardak cad. 19 No. da Mustafa vasıtasiyle Salihe yazılması. 338 — 2
SATILIK KURT KÖPEĞİ — Emsali ender bulunan bir yaşındaki bir kurt köpeği satılıktır. Telefon: 44606 339 —
Pul Resim müsabakası ilâm
P, T. T. İşletme umum müdürlüğünden:
1 — Toprak kanununun yayınlanması hâtırası olarak bastırılacak posta pullarında kullanılmak üzere İki resim yapılması müsabakaya konulmuştur.
2 — Resimler çifçly. topraklandırma kanununun ruh ve - ıasını . -n-landtracak s 4e ve 23 x 38 san.imetre ebadında yapılacaktır,
3 — Reiin-'erln pul kaf r küçültülerek basılına 1 halinde bütün detaylarının baskıda iyi bir şeklide görünmesi Icabeder.
4 — Resimlerde yazı ve kıymete dair rakam bulunmivacaktır Ancak bnâhara yazı »e rakam konabilmek İçin müsait yerlerinde fon bırakılacaktır.
5 — Hazırlanacak resimler pul ebadında küçültülmüş birer fotoğraiiyle
birlikte mühürlenmiş ve kime ait olduğu gösterilmemiş ve yalnız bir remiz taşıyacak zarf İçinde olduğu ha'de 1.10 945 vndar P. T. T. İş-
letme Genel müdürlüğü Emlâk ve Le-»pzım mü*-— , ^-ır,e alındı karsılığın-de teslim edilecek ve yalmz. alındılar» resmi vâpanın adı ve adresi yazılacaktır. Zarf üzerinde bulunacak remiz resmin bir tarafına da konulacaktır.
8 — 15.10.945 tarihine kadar verilecek resimler bir jüri heyeti tarafından tetkik edilecek ve bunlar içinde beğenilen 2 tanesi satın alınacaktır.
7 — Satın alınacak her tesme 1500 lira verilecektir. (11964)
Devlet Orman İşletmesi Kütahya Revir Amirliğinden:
Satılık Çam tomruğu
1 — Revirimize bağlı Keçillcr bölgesinin Oturak son deposunda 1 -numaralı istifte mevcut 980 adet muadili 402 metreküp 633 deslmctrek çam tomruğu açık arttırma suretlle ş; tılığa çıkarılmıştır.
2 — Beher metreküpün muhammen bedeli 51 lira 3c kuruştur,
3 — Arttırma 21.9.945 tarihine rasiıyan cuma günü saat 15 te revir I narnnda yapılacaktır.
4 — Muvakkat teminat 1549.15 Uradır.
5 — Şartname Orman genel müdürlüğünde, Eskişehir, Afyon, Uşı Tavşanlı ve Kütahya Revir amirlikle rinde görülebilir.
6 — İsteklilerin muayyen gün ve saatte Revir merkezinde komlsyo
müracaatları. (12089)
Yüksek ziraat enstitüsü veteriner fakültesi ask rî kısmının kayıt ve kabul şartları:
1 — Ankara askeri veteriner okuluna bu yıl sivil tam devreli Uselerd iyi vç pek İyi derecede mezun olan ve olgunluk İmtihanlarım vermiş mak şartiyle talebe kabul edilecektir
İsteklilerin aşağıdaki vasıf ve şartları haiz olması lâzımdır.
a) Türkiye cumhuriyeti tebaasından olmak,
b> Yaşı 18-21 olmak,
c> Beden teşekkülleri ve sıhhati orduda ve her iklimde faaJ hlzm •müsait olmak (dil rekâneti olanlar alınmaz).
d> Tavır ve hareketi, ahlâkı kusursuz ve sosiyetes! sağlam ulnıak.
e) Ailesinin hiç bir fena hal ve şöhreti olmamak (zabıta vesikası raz etmek).
2 — isteklilerin müracaat istidalarına şu vesikaların bağlanması lâzımdır.
a> Nüfus cüzdanı veya mnsaddak sureti.
b) Sıhhati hakkında tam teşekküllü asker! hastane raporu ve ası kâğıdı,
e» Lise mezuniyet ve olgunluk şahadetnamesi veya tasdikli sureti
d) Okula alındığı takdirde asker! kanun, nizam ve talimatları kabul ettiği hakkında velisinin ve kendisinin noterlikten tasdikli taahhtt» senedi,
e) Sar ah, uyurken gezen, sidikli, bayılma te çırpınmağa müptelâ olmadığı hakkında velilerinin noterükten tasdikli taahhütnamesi (bu gibi hastalıklardan biri ile okula girmezden evvel malûl oldukları sonradan anlaşılanlar okuldan çıkarılır ve bu müddete alt hükümet masranan velilerine ödettirilir.!
3 — İstekliler bulundukları muhallerdeki askerlik şubelerine istida ile müracaat edecekler ve şubelerince İkinci maddede bildirilen evrakı İkmal ettirdikten sonra Ankarada yüksek ziraat enstitüsü veteriner fakültesi askeri talebe amirliğine gönderilecektir.
4 — Müracaat müddeti eylülün yirmisine kadardır ondan sonra müracaat kabul edilemez.
5 — Kabul, duhul imtihanına bağlı değildir Şahadetname derecelerine
ve müracaat sırasına göredir İstekli adedi tamam olunca kayıt işleri kapanır ve kabul edilenlere müracaat ettikleri askeri şubeleri ile tebliğ yapılır. (547 - 10454)
Konservatııvar Müdürlüğünden
Konservatuvarda kayıt muamelesine başlanmıştır. 8 Ekim pazartesi kayıt için müracaat kabulünün son günüdür. 15 Ekim pazartesi ve 16 ekim salı günleri saat 10 da yeni alınacakların imtihanları yapılacak'ır
1 Kasım 1945 çarşamba günü derslere başlanacaktır. (12175)
MEKTUPLARINIZI ALDIRINIZ Gazetemiz idarehanesini adre( olarak göstermiş otan karilerimiz den
A B C - Ş.G - Y.N.G - Y.T -İÜ — D. — D. A D — Lisan.
T-R.B
namlarına gelen mektuptan idarehanemizden aldırmaları rica
olunur^
İstanbul Milli Korunma Savcılığından İlâm: 945'1269
Usulsüz fatura tanzim etmek su-retlle Milli Korunma kanununa muhalefetten suçlu Mısırçarşısı Ketenciler kapısı 4-6 No. lı Anakra Ecza Deposunda kâtip Nesim oğlu 327 doğumlu Berta Hazday hakkında 3005 sayılı kanuna tevfikan İstanbul (4) No. b Milli Korunma mahkemesinde yapılan duruşma sonunda: Suçlunun sabit görülen fllllndfn dolayı hareketine uyan M1IH Korunma K. nun muaddel 31-4 , 578, «3, 68 İnci maddelerine tevfikan 58 lira 30 Kr. para cezavile tecziyesine, 7 gün müddetle ticarethanesinin kapatılmasına ve bu müddet zarfında ticaretten menine ve hükmün katileştiğinde neşrine dair mezkûr mahkemeden verilen 16'8/945 tarih ve 045/204 sayılı karar katileşmemle ilân olunur. Akşam ga-zr teriyle neşrolunacaktır (12345)
Zayi — 944 - 945 ders yılı eylül dönemi liae bitirme imtihanları hüviyetimi kaybettim. Yenisini alacağımdan eskisinin hükmü yoktur.
Kabataş lisesi 6 Edebiyat A Burhan Eraoy
İstanbul Ticaret ve sanayi odasından
Yevmiyeli muvakkat İki daktilo alınacaktır.
isteklilerin 17.9.1945 tarihine tesadüf eden pazartesi günü saat 12 ye kadar Sicil şubesine müracaatları_____________________(12246)
Ağackesmetomruklamavekabuksoymı işi Devlet Orman İşletmesi Bolu işletme müdürlüğünden:
1 — İşletmemizin Aladuğ bölgesi dahilindeki Aladağ suyu ormanında mevcut 1625 adede denk tahminen 5504 metreküp ağacın dipten kesme tomruklama dallardan temizleme ve tamamen kabuk soynıı iş1 açık eksiltmeye konmuştur.
2 — Açık eksiltme 19/9'945 tarihine rastlayan çarşamba günü saat 16 da İşletmemiz merkerir.d.- komisyon huzurunda yapılacaltCT.
3 — Beher metre küp ağacın dipten kesme tomruklama Jall9r4an temizleme ve tamamen kabuk soyma işinin muhammen bedeli 1 Ura 75 kuruştur.
4 — Muvakkat teminat % 7.5 hesabiyle 722 Ura «c kuruştur
5 — Açık eksiltme şartramesi orman genel müdür!öğünde İstanbul, Düzce. Gerede. Mudurnu ve Bolu işletme müdürlüklerinde görülebilir,
6 — isteklilerin muayyen gün ve saatte komisyon* mtiracaat'ar)
______(121351
Deniz Okulları kayıd ve kabul komisyonu başkanlığından:
1 _ Deniz Lisesi 11 ci sınıfa kaydolunan bütünlemesi/ ve bütünlemen tekmil öğrenciler seçme sınavına gireceklerdir,
2 — Deniz Lisesi birinci sin'fa kaydolunan yalnız bütünlemen öğ-rencUer seçme sınavına gireceklerdir
3 — Gerek İkinci sınıf için ve gerekse birinci sınıf için seçme sınavları:
19/Eylül/945 çarşamba saat -9-12 de:
Matematik.
lB/Eylûl/945 çarşamba saat -14-17 de;
Türkçe - edebiyat
20/Eylül/945 perşembe saat -9-12 de:
Fizik - Kimya Derslerinden yapılacaktır.
4 — Durumları sınava girmeğe İcabettlren tekmil, komisyonumuza ka-
yıtlı öğrencilerin en geç l«'Eylû!/945 sah günii saat 11 de komisyonumuza baş vurmaları. _______(12296)_____________________________
120 liraya kadar aylık ücretle Şark
Krumlan - Maden
İşletmesinde çalışmak üzere ehliyet ve İyi hizmet vesikalı bir ahcı bir deşef garson arıyoruz. Bu şartlara uysal isteklilerin Etihank . İstanbul şubesi Personel servisine baş vurmaları, (12379)
V
A g Ş A M
10 Eylül 1946
Sanlie 8
TflKSiM KRİSTAL Gazinosunun
Sayın halkımıza hazırladığı yeni programını sunar. Sahnemizin tanınmış ve sevilmiş saz v» ses sanatkarlarına İlâve olarak Bayan EMtNB ADALET'1 Halk türkülerinin en güzellerde, ke-manlle, sesli® ve çok mftnalı güler yüzü İle görüp dlnliyecekslniz. Karadeniz havalan arasında Orijinal Lftz oyunları milli klyafetlerllt Kamalarla oynıyacak Karadeniz Uşakları hakiki bir sanat eseridir.
HAMİYET YÜCESES’in, SAFÎYE'nln, SALÂ-HADDİN PINAR, NECATİ TOKYAY ve büyük ilstad AGYAZAR’m sanat dehâlarına İlâve olarak bulunan bu yenilik sayın halkımızı her akşam umduklarından fazla neşelendirecektir.
Her pazar saat 14 den 19 a kadar İçkisiz Aile Matinesi. Görülen rağbete binaen sayın halkımızın masalarını Önceden tedarik etmeleri rica olunur. Tel: 82899
1
Hususi
Yem NesöO IDk©kıulıuı
Yuva — Ûk
Kayıt her giin 9 —16 arasında yapılır. 4 üncü sınıfta ecnebi dili aşlar. , NURUOSMANİYE CADDESİ No. 6T
P. T. T. İşletme Genel Müdürlüğünden:
P. T. T. Meumru yetiştirmek ımaksadlıle İstanbulda bulunan P. T. T. Meslek okuluna müsabaka ile parasız yatılı öğrenci olunacaktır.
Okul İlse muadilidir. Tahsil nıüdetl üç yıldır.
Kayıt ve kabul şartları:
1 — Türk olmak.
2 — Ortaokul mezunu olmak,
3 — Okumağa ara vermemiş olmak,
4 — On beş yaşını bitirmiş ve on dokuz yaşını geçmemiş olmak,
5 — Sağlık durumu: Resmi şağlık kurullarından örneğine göre alacakları raporla saptanmış bulunamk.
Müsabaka imtihanları 24. 25, 26 eylül tarihinde Ankara, İzmir, Edirne. Balıkesir, Eskişehir. Çankırı, Afyon, Seyhan, Konya, Sivas, Erzurum, Van. Trabîon. Samsun, Diyarbakır Bölge başmüdürlüklerinde ve İstan- | bulda P. T. T. Meslek okulunda yazılı olarak yapılacaktır.
Yukarıdaki şartları taşıyan İsteklilerin 23 eylüle kadar adlan sayılan P. T. T. Bölge başmüdürlüklerinden birine veya P. T. T; Meslek okulu müdürlüğüne müracaatları gerektir.
Fazla tafsilât Bölge başmüdürlüklerinden ve Meslek okulu müdürlüğünden alınabilir. (12352»
Şose ve Köprüler İstanbul Bölge müdürlüğünde/}:
1 — Elli sekiz adet takemetro teodollt, nlvo ve mümasil fenni âletin onarım işleri açık eksiltmeye çıkarılmıştır.
2 — Onarma işinin muhammen bedeli 2144 liradır.
3 — Geçici güvenme 160 lira 80 kuruştur.
4 — Eksiltme 1.10.945 pazartesi günü saat 15 te Galata Perçemli sı-kak Cemaat hum ikinci katta Bölge müdürlüğünde yapılacaktır.
5 — Eksiltmeye girebilmek için 27.9.945 günü saat 17 ye kadar evvelce bir defada en az 900 liralık fenni âlet tamir etiğine daire belgeleriyle birlikte Bölge müdürlüğüne müracaat, ederek fenni ehliyet vesikası alınması lâzımdır.
6 — İsteklilerin; Müdürlük sorumlu saymanlığına yatırıp mukabilinde alacakları geçici güvenme makbuzu İle birlikte fenni ehliyet vesikası ve kanunen gösterilmesi gereken diğer belgeleriyle birlikte ihale günü belirli saatte Bölge müdürlüğünde bulunmaları gereklidir.
T — İstekliler her gün Bölge müdürlüğünden bu İşe alt fenni evrakı görebilirler. (12376)
Deniz Nakliyesi
Bayındırlık Bakanlığı İstanbul Malzeme grup
Amirliğinden:
Tophanede Denizyolları ardiyesinde bulunan 45 ton ağırlığında regülâtör kapakları ve malzemesinin Mersine nakil İşi (3500) üç bin beş yüz Ura muhammen bedel üzerinden pazarlıkla eksiltmeye çıkarılmıştır.
Eksiltmesi 19.9.045 çarşamba günü saat 15 te Galata Karaköy Perçemli aokak Cemaat Hanında Gurup âmirllği eksiltme komisyonunda yapılacaktır.
Şartname projeleri Gurup Amirliği kaleminde görülecektir.
Teminat akçesi aynı daire üçüncü katta Sorumlu saymanlığa öğleden evvel yatırılmalıdır.
İstekli firmaların (262.50) liralık teminat makbuzu İle 945 akçalı yılında Ticaret odasına nakliyeci olarak kayıtlı bulunduklarını bildirir belgeleri yanlarına alarak eksiltme günü saat 15 te komisyonda bulunmaları.
(12383)
Kapalı zarfla eksiltme ilânı
Eskişehir bölge orman fidanlık müdürlüğünden:
1 — Fidanlık İçinde yaptırılacak idare binasının keşlfname ve projesine göre yaptırılması İşi 8/9/945 gününden »İbaren eksiltmeye konulmuştur.
2 — Eksiltme 24/9/945 pazartesi günü saat 18 da EsklşehJrde Orman Fidanlığında İdare binasında yapılacaktır.
3 — Yapılacak binanın muhammen bedeli binaya lâzım olan çimento ve kereste inşaat yerinde müteahhidine bedelsiz olarak verilmek sertiyle (46.572) lira (46) kuruştur.
4 — Muvakkat teminat akçesi (3492) lira (93) kuruştur.
5 — Buna ait keşlfname plân ve teferruatlyle şartname, mukavelename porjelerl An karada Orman genel müdürlüğünde ve Esklşehtrd* Fidanlık müdürlüğünde her zaman görülebilir.
5 — İsteklilerin eksiltmeye girebilmek için kanuni vesaikten başka buna benzer en az bir kalemde on blnllralik iş yaptığına dair iş yaptıran daireden bir vesika İle eksiltmenin yapılacağı günden, tatil günleri hariç en az üç gün evvel Eskişehir Nafla müdürlüğüne müracaat ederek bir vesika almış olmaları lâzımdır.
7 — İsteklilerin teklif mektuplarını hav! zarflarla teminat makbuzu veya banka 'emlnat mektuplarını diğer vesaikle birlikte eksiltmenin yapılacağı sa- en bir saat evveline kadar makbuz mukabilinde Komisyon reisliğine v( meleri lüzumu ilân olunur. (12000)
Anot Satışı
Eti Bank İstanbul Şubesinden-
Ergani bakır işletmemizde mevcut beheri vasat! 130 kilo ağırlığında, bllster bakırlarından mamul 15 tun anot satılıktır. Maden İstasyonunda teslim beher tonun flat! 730.44 Hradır.
İsteklilerin Anotların resimlerini görmek irere bankamız İthalât ve İhracat servisine müracaatları, (12173)
Etibank İstanbul şubesi: Bankalar Caddesi No. 69 GALATA
■■■■■s* Pazarlıkla beşik tipi
! SARDIK YAPTIRILACAKTIR 1
■■■«■i isteklilerin Yenihfd No. 71 de MeseDcye müracaatları.BMMM
Acelo Batilık
VİLLÂ VE ARAZİ
Kısıklı Klreçhane sokak, 41.308 mötr* kare kanallı dils vt dört, kuyulu, bir ahır, samanlık vs tavuk paviyonu, bahçevan evi, bir motopomp benzinle saatte 60 ton su çekmek İçin, Akümülatör doldurmak İçin şarj makinesi. Fazla tafsLlût: Taksim Sıra
Selvi Romanya Sefaretlkarşı-sinda No. 42,
Kadıköy tklncl Sulh Hukuk Yargıçlığından: 943/184
Mahcur Fatma Rahlmenln sahip olduğu Göztepe Mehmet Efendi sokak ve Tapuca sıra 87 cilt 26 sahile 39 a kayıtlı ve kuzey cephesi Mehmet Efendi sokağı batı cephesi toprak yol diğer cepheleri tarlalarla çevrili bulunan iki dönüm miktarındaki tarlasının açık arttırma surenle satılmasına karar verilmiştir.
1 — Tarlanın tahmin edilen değeri 8000 liradır.
2 — Birinci arttırması 27/9/945 perşembe giinü saat 10 - 12 arasında yapılacaktır, o gün verilen bedel tahmin edilen kıymetin yüzde yetmiş beşini bulmadığı takdirde ikinci arttırma 8/ıo/’9« pazartesi günü aynı saatlerde yapılacaktır.
3 — Arttırmaya girebilmek için yüzde yedi buçuk pey akçeçsl vermek lâzımdır.
4 — -Şartname mahkeme kaleminde her gün görülebilir.
5 — istekli olanların yazılı olan
gtln ve saatte mahkemede bulunmaları yayınlanır. (12355)
Çocuk hekimi'doktor
Ahmed Akkoyunlu
Taksim - Talimhane palas Telefon: 82827
Göç Dönüşü
İÇİN 20610 Numaraya
Telefon ediniz
TÜRK BAYANLARI
BİÇKİ . DİKİŞ
Terakki Yurdu
Talebe kaydına başlanmıştır, pazardan gayri her gün saat 10 -17 ye kadar müracaat kabul. Maariften tasdikli diploma verilir.
Adres: Beyoğlu Altınbakkal BablI caddesi No. 63.
Zayi — Çatalca nüfus memurluğundan aldığım niifus kâğıdımla birlikte çatalca askerlik şubesinden verilen askerlik tezkeremi kaybettim, yenisini alacağımdan eskilerinin, hükmü yoktur. 338 doğumlu Haşan oğlu İbrahim Nesrin
Zayi — İstanbul Emniyet Sandığındaki 70473 numaralı hesaba alt mühür zayi edilmiştir. Yenisi alınacağından eskisinin hükmü olmadığı İlân olunur.
Beşiktaş. Köylçl Çclebloğlu sokak No. 25 Osmnn kızı Rabla Kara yeni soyadı Rabla Tekin
İngiliz Kız Orta Okulu, İstanbul
EnglLstı Hlgh school for Giriş,
Okul 26 Eylül çarşamba günü açılıacaktır.
Bütünleme İmtihanları 20 Eylül perşembe günü başlar ve 25 Eylül salı günü sona erer.
17 Eylül ve 20 Eylül günleri saat 10 dan öğleye kadar ilk kısma talebe kaydedilecektir. I:
orta kısımda yer yoktur.
Sayın Pamuk ve Pamuk İpliği Fabrikatörlerinin
Nazarı dikkatine:
Yeni denecek kadar az kullanılmış W. A. G marka A. E. G. motorunu havi bir adet PAMUK HALLAÇ MAKİNESİ satılıktır. Görmeği arzu edenlerin her gün saat 12 den 16 ya kadar Asmaaltı eski Volto Han No. 7 ve müracaatları rica olunur.
Türkiye İş Bankasından
Bankamızın memur ihtiyacım Karşılamak üzere 22/9/945 cumartesi günü saat 14 dc Ankara, İstanbul. İzmir ve Eskişehir şubelerimizde en uz Lise tahsili görenler arasında müsabaka İmtihanı yapılacaktır.
Yabancı dil bilmek, makine He yazmak ve 'askerliğini yapmış olmak tercih sebebidir. İmtihanda kazananlara ehliyet derecelerine göre ücret verilecektir
istekliler imtihan gününe kadar şubelerimiz müdürlüklerine gele-rr-k İsimlerini yazdırabilirler.
Yakalama müzekkeresi ve haciz kararı
1 — Asker! fi varlığından sanık aşağıda açık adresi ve eşkâli yazılı Hulûsi Durmaz’ın As. Y. U. K. 111 maddesi gereğince yaka, tartmasına.
2 — Yakalanıncaya kadar sanığın mevcut mallarının As. Y. U. K. 216 '2 gereğince hazine karar verilmiştir.
Adresi: Koca Mustafapaşa Sancaktar Hayreddin Malı, 26 No, Evde Refet oğlu 325 Dğ, lu Hulûsi Durmaz.
Teslim yeri: Sivas As. Posta 18969 K,
Eşkâli: Orta boylu yassı yüzlü. (1009 . 12369)
Otobüs seferleri
1. E. T. T. Umum Müdürlüğünden:
Görülen lüzum üzerine yalnız Eylülün 17 ci Pazartesi günü Boğaz otobüs seferlerinin 50 dakikada bir ring otobüs seferleri, nin de 16 dakikada biryapılacağı sayın halka ilân olunur
(12311)
1 7 kalem çeşitli mut bak ve yemekhane levaztmı alınacak
İstanbul Ahşam Erkek Sanat Okulu
Müdürlüğünden:
Cinsi Mlkdarı Muhammen Geçici Pazarlık tarihi
bedeli teminatı
Bakır tabak (Normali 500 adet 1080.00 (
Bakır maşrapa 225 » 272.00 (
Tevzi kaşığı 39 . 84.00 (
Büyük kazan kapağlvle 12 . 4127.50 (
Büyük tencere kapağlyla 6 » 241.50 (
Bakır tepsi 18 . 1075.75 (
Yağ tavası 3 ■ 224.25 844.90 L. f 17 Eylül 94 S
Kevgir 12 > 115-50 ( Pazartosl
Kepçe 12 . 80.50 ( Saat 18,30 d»
Karavana 150 > 2691.25 (
Et süzgeci 3 » 91.12 (
Su güğümü 45 > 450,00 (
Semaver 4 litrelik 3 » 150.00 (
Et satırı 3 . 30.00 (
Et makinesi 32 No. 3 > 120,00 (
çatal 360 » 218.00 (
Kaşık 360 > 218.00 11265.37 4
Yukarıda cinsi ye mlkdarı yazılı (17i kalem mutbak ve yemekhane le-
vazımı, mevcut şartnamesine göre pazarlıkla satın alınacaktır.
isteklilerin, Yüksek Okullar Muhasebeciliği veznesine yatıracakları geçici teminat makbuzu, bu yıla alt Ticaret Odası vesikası ve bu gibi İşleri baıarı İle yapabileceklerini İnandırıcı veslkalarlyle birlikte 17'£/(145 pazartesi günü saat 15,30 da Sultan ahmette Erkek Akşam Sanat Okulunda toplanacak satmalına komisyonuna başvurmaları. (12291)
| Tekel U. Müdürlüğü ilânları
1 — Kabataş idare binası harici demir pencere İmali İşi kapalı zarr uşuliyle yaptırılacaktır.
2 — Muhammen bedel 44890.25 lira olup muvakkat teminatı 3367 liradır.
3 — Eksiltme 2.10. 945 salı günü saat 11,30 da Kabataşta genel müdürlük levazım şubesindeki alım komisyonunda yapılacaktır.
4 — Eksiltmeye girebilmek İçin taliplerin bundan evvel asgari 35.000 liralık bu gibi İşleri muvaffakiyetle yapmış olduklarına dair gösterecekleri vesaikle eksiltme gününden üç gün evveline kadar genel müdürlük İnşaat şubesinden ehliyet vesikası almış olmaları lâzımdır.
5 — Şartlaşma her gün adı geçen şubede. Ankara, İzmir başmüdürlüklerinde görülebilir.
0 — İsteklilerin mühürlü flat teklif mektuplarını kanuni vesaikle güvenme parası makbuzu veya banka teminat makbuzunu ihtiva edecek olan kapalı zarflarını eksiltme saatinden bir saat evveline kadar mezkûr komisyon başkanlığına makbuz mukabilinde vermeleri İlân olunur.
t Zarfların içine teminat olarak para veya tahvil konulduğu takdirde teklifler açılmadan İade edilir.»
7 — Postada vukua gelecek gecikmeler kabul olunmaz, (12221)
Gümrük ve Tekel Bakanlığı Müfettiş Muavinliği müsabaka imtihanı
Münhal tıulunan 35 Ura maaşlı müfettiş muavinlikleri İçir, yazılı ve sözlü bir müsabaka Inıtlhtuu açılmıştır.
1 — Müsabaka imtihanının yazıl! kısmında 6 11 945 pazartesi günü saat 9 da Ankara ve İstanbulda başlanacak ve 7. 11 045 çarşamba günü akşamı son verilecektir
Aşağıdaki vasıflan hd>z isteklilerin 31. 10. 045 salı gününe otlar dilekçe İle Bakaonk teftiş heyet! reisliğine müracaat ederek oradan verllecez hal tercenıe»ı beyannamesini eklerlle birlikte doldurduktan sonra bunları en geç 3, il, 945 cumartesi günü akşamına kadar teftiş heyeti reisliğine göndermiş bulunmaları lâzımdır.
2 — Murabahaya piıeceklerden aşağıdaki vasıflar aranır:
A — Memurin kanununun 4 üncü maddesindeki şartları haiz olmak.
B — M'vabaka tarihinde yaşı 32 den yukarı chnamak,
C — Hukuk ve İktisat fakülteleri, siyasal bilgiler okulu, vüksek İktisat ve ticaret okulu ile bunlar» muadil aynı derecedeki yabancı okullardan mezun bulunmak, «yabancı memlecet okullarından alman 0Ip’omaların Milli Eğitim Bakanlığınca muadeletleri tasdik edilmiş olması >ttanndu.
ç — Müfettiş meslegiiv.il istilzam ettiği ve kar ve ciddiyete aykırı olr hal! Bulunmamak.
D — d'.hhatçe Türklyeuin her tarafında vazife görmeğe ve seyahatler yapmağa müsait bulunduğu tam teşekküllü bir r,-çmi hastaneden alınacak raporla tevnk edilmek,
3 — Bakanlıkça aranan vasıfları haiz oldukları yapüan soruşturma İle anlaşüfin.ar Ankara ve istanbulda evvelâ yazıl) °e bunu müteakip yalnız Ankaradı sözlü bir rrallhana tabi tutulacaklardır
4 — Mönhallere müsabakada kazanılan n. t rereceslne göre tayin yapılacak ve bu müsabaka oundan sonra açılacak müfettiş muavinlikleri için bir hak teşkil etmlyı çektir.
5 — TareklUerin İmtihan programını teftiş neyeti reisliğinden almaları
veya mektupla İstemeleri lâzımdır (9349'

P. T. T. İsletme Genel Müdürlüğünden:
İstanbuldakl p. T, T. yatılı meslek okulu için açılan müsabakada kazananların isimleri şunlardır. Bölge P. T. T. Başmüdürlüğüne müracaatları İlân olunur:
İstanbuldan Mehmet Berke
Özdemlr Çataloğlu Memduh Anıl
M. Kadir Önalır Muhittin Temeş
> Fikret Sönmez
Seyhanada Salâhattln Köse
i Enver Demlray
Hüseyin Çeviker
» M. Nuri Şahlner
> Mehmet Ulusoy
» Sabrl Erdoğan
» Durmuş Babaoğlu
> Kâzım Erdoğan
» Sadık Necati Ok
Sıvastan İhsan Ökte
Balıkesir'imi A. Nihat Delen
» Süreyya Özen
» Cemalettln Durukan
> Necdet Oflas
Trabzondan Osman İncebayrak
» Mustafa Ermiş
» Ahmet Yener
Samsundan » Muammer Yücel Remzi Glirgül
» Mehmet Eklzoğlu
» Ahmet Peldoğan
> Osman Ozulu
* İhsan Pekel Cavlt Gökgö»
tzmlrden Baki Petln
Eskişehlrden Naci Bavlı
Edim eden Alâettln Cengi*
Afyondan > > » > » » » » » > » Ziya Emre Yahya Teuşi Kâzım Kavruk Orhan Ülkebay Nurettin Taktak Hulûsi Mumyakmaa Mustafa Oül Şevki Güven Et, Cevdet Ceylân Mehmet Dalbastı. Cahit Slllell Fahri Düzağaç (12391)

İstanbul Vakıflar
direktörlüğü İlânları
Müdüriyetimizden maaş almakta bulunan hayrat hademe, sile emekli ve dulların Sümerbank Yerli Mallar Pazarında veri lecek elbiselik kumaş ile kilosu (108) kuruştan verilmekte olan zeytin kopunlarını almak üzere her gün öğleden sonra levazım bürosuna maaş cüzdanları ve ana karnelerlle birlikte baş vurmaları Hân olunur, (12389)