ANAYASA
Yeni metin ve yeni kellnırlerln İzahları Hazırlıyan: ZÜHT t! ÇUBÜKÇUOCLU İstanbul umumi meclisi muamelât miidürii 2 NCİ BASIŞI ÇIKTI Herkese lâzım olan bu kitabın fiati 05 kuruş
AKŞAM
Arif Bolat Kitahevi
CENNETİN ANAHTARLARI
nı çıkardı.
CRONIN'ln eserlerinin en mükemmeli elan bu romanın mevcudu çabucak azalmı şiir. Tedarik etmekte acele ediniz.
A, J Cronip — Rı-zz.ın A. E, Yalman
Sene 27 — No. 9485 — Fiatl her yerde 10 kuruştur.
CUMA 16 Mart 1945
Sahibi: Necmeddin Sadak — Neşriyat müdürü: Hikmet Feridun Es — AKŞAM Matbaası
İKİ BÜYÜK TAARRUZ AYNI GÜN BAŞLIYACAK
Doğu Prusyada Alman kuvvetleri ikiye bölündü
Müttefikler Sar kesiminde iki
noktada taarruza geçtiler
Sovyet kuvvetleri, Koenigsberge
8 km. mesafeye kadar geldi
Q Q_ CM
Londra 16 (A-A.ı - C-vyet kuvvetleri dünkü gün esnasında ileri hareketlerine devam etmişler ve Koenls-berg'in 8 kilometre cenup batısında Frlschehaff’e varmışlardır. Doğu Prusya'daki Alman cebi İkiye bölünmüştür
Macaristanda, Bala ton gölü kesiminde yeni Alman taarruzları geri atılmıştır.
Sovyet tebliği, cephenin diğer kesimlerinde hiç bir değişiklik olmadığını İlâve etmektedir.
Brüksel 16 (AA) — Alman haberler ajansı. Sovyet kuvvetlerinin Öder nehrinin mansabmın şimal doğusunda bir noktada Baltık denizin» varmış olduklarını ve bir kaç kasabayı ele geçirdiklerini bildirmiştir.
Brüksel 16 (AA.) — Moskova radyosunun bildirdiğine göre, Sovyet! bomba uçakları Lubeck’I bombala-m’şiardır.
Paris İS (A.A.) — Moskova'dan ge-1
Almanya sulh talebinde bulundu
Talebi kabul edilmezse Doğuda mukavemeti keseceğini bildirdi
Stokholm 15 (A.A.J — (Reuter»: Bvenska Dagbladet gazetesinin «umu-Eyetle itimat edilir kaynaklara» atı haber verdiğine göre, Almanya, ■eç vasıtaslle Müttefiklere sulh teklifinde bulunmuştur. Fakat bu teklifler kesin olarak raddedümlştir.
Gazetenin bildirdiğine göre, Ber-chtesgaden'de geceleyin cereyan eden bir toplantıdan sonra Hltler bu tekliflerin yapılmasına razı olmuştur.
Sulh avukatlarının başında gelen Rlbbentrop, bütün geceyi, sulh talebinin zaruri olduğu hakkında Hltler'l İkna etmekle geçirmiştir. Hltler evvelâ inatla mukavemet etmişse de nihayet en fazla ltlmadettiğl bir şahsiyetin Stokholm’da Ingiliz ve Amerikalılarla temasa geçmesini kabul etmiştir.
Almanlar, işgal edilen bütün toprakları boşaltmayı teklif etmekte, fakat barıştan sonra nazl rejiminin baki kalmasını talebetmektedlrler. Zira, bu beklenmedik barış talebetme fikrini AJmanlara kabul ettirmek için yalnız, Hltler ve Hlmmler kâfi nüfuza maliktir.
Alman teklifini Müttefiklere kabul ettirmek iizere, Alman murahhası Alman tekliflerini reddeylediğt takdirde Alman ordusu Doğuda mukavemeti keseceğini ve Rusların bütün Almanyayı İstilâsına müsaade edece-flnl bildirmiştir. Bu suretle memleket amamile Bolşevlkleşecektlr kİ, bu da İngiliz - Amerikan menfaatlerine aykırıdır.
Rundstedt de mütareke şartlarını sordu
Londra 15 (A.A.) —■ Vaşlngton'da dolaşan bir şayiaya göre, geçenlerde pir Alman murahhası mütareke şartlarını öğrenmek üzere beyaz bir bayrak taşıyarak Rhln’l aşmıştır. Vaşln-ton'dakl salahiyetli memurlar, Run-datedt'ln mütareke talebetmlş olduğu hakkındaki haberden malûmatları Olmadığını bildirmişler, ancak Müttefiklerin böyle bir talep karşısında şaşırmıyacaklarını İlâve etmişlerdir. Mamafih, Müttefiklerin herhangi bir mütareke veya ateş kesme İçin bir pazarlığa girlşmlyeceklerl hususunda İsrar edilmektedir. Müttefik askeri
KARŞI KOYAN FRANSA
-----*------
Yazan: A, ADNAN - ADİ VAR Yarınki AKŞAM’da
şefleri, mevcutları no olursa olsun Alman birliklerinin, ordu grupları da dahil, kayıtsız şartsız teslim olmalarını kabule hazırdırlar.
Berlinin tekzibi
Londra 15 (A.A.) — Reuter bildiriyor; Bu akşam Alman ajansı şu haberi vermiştir:
Berlin’in yetkili makamları Mareşal RundstedVIn mütareke İstediği iıakkmdakl söylentilerin baştan başa uydurma olduğunu bildirmişlerdir
Herkes şuna kani olmalıdır kİ. ne Alman ordusu komutanlığı, ne de Alman hükümeti teslim olmağı asla düşünmemektedir.
Londra 18 (A.A.) — «Reuter» .Tapon haberler bürosunun bildirdiğine göre, bfr Müttefik istilâ hareketine karşı Japon anavatanını müdafaa etmek üzere bütün Japonyada sivillerden hususî hücum taburları ihdas edilmiştir.
Japonyanın bir bölgesinde bütün sivil halkı bu taburlara kayıt İçin lâzım gelen bütün ha. zıtlıklar bitirilmiştir.
Filipinlerde Japon kayıplan
Brüksel 16 (A.A.) — New-York radyosu, Filipin muharebelerinde Japonların ölü ve yaralı olarak 150,278 kişi kaybetmiş olduklarını bildirmiştir. Aynı müddet içinde Japonlardan 1515 esir alınmıştır.
Japon üslerine hava akını
Brüksel 16 (A.A ) — Amerikan uçakları Bangkok'tın şimalinde bir Japon hava Üssüne akın etmişler ve orada 20 Japon uça-
Çeikoslovakyada flerfly en Sovyet tankları
len haberlero göre. Doğu cephesinin I İçinde Almanlar 4500 er ve subay muhtelif kesimlerinde son 24 wat I kaybetmişlerdir.
Sanfransisco konferansı
Yedi hafta süreceği tahmin ediliyor
Vaşlngton 18 (AA.) — San Fran.-sisco konferansı hazırlıkları başlamıştır. M. Stettlnius San Franstsco Belediye başkanı İle mutabık kalarak genel heyet toplantısının Opera binasında. diğer toplantıların İse eski muharipler evinde yapılmasını kararlaştırmıştır.
San Fransisco İle Vaşlngton arasında süratle muhabereyi temin edecek otomatik yazı makineleri gereken yerlere yerleştirilmeğe başlanmıştır.
Konferansın yedi hafta süreceği tahmin ediliyor.
San Fransiscoya gidecek murahhaslarımız
Ankara 13 — Bakanlar kurulu. San Franslsco konferansına gidecek Türk heyetinin kimlerden müteşekkil olacağını tesblt etmiştir. Heyet üyelerinin isimleri pek yakında bildirilecektir.
JlirONYAOA SİVİL HÜCUM TABURLARI KURULOU Filipin savaşlarında Japon kayıpları 150,278 kişiyi buldu
ğını tahribetmişlerdlr. 18 Japon uçağı da ağır surette hasara uğratılmıştır.
Bu akma lştlrâk etmiş olan Amerikan uçakları 2400 kilometrelik bir uçuş yapmışlardır.
Londra 16 (A.A.) — Amerikan hava kuvvetlerine mensup bomba uçakları Harici yakınlarında Japon tesislerini bombalamışlardır.
74 Japon gemisi batırıldı
Londra 18 (A,A.) — Asyanjn cenup doğu sahilleri açıklarında Müttefik denlzaltıları 74 Japon gemisin! batırmışlardır.
Yeni Amerikan çıkarması
Paris 18 (A.A.) — New-York radyosunun bu sabah verdiği bir habere göre, Amerika sllâhen-daztan Salomonlarda, Bugon-vll'ip şimal doğu bölgesine karşı bir çıkarma hareketinde bulunmuşlardır.
Loııdra 16 (A-A.) — Batı cephesinde Müttefikler Rhln batısında Mo-selle nehri İle Fransız hududu arasinda kalmış olan eon Alman mukavemet grupuna karşı temizleme hareketlerine başlamışlardır.
Yedinci Amerikan ordusu cenuptan, üçüncü Amerikan ordusu da şl-müjden taarruz etmektedir.
Yedinci Amerikan ordusu dün sabah taarruza geçmiş ve Sarrbruck İle Hagenau arasında selesen kilometrelik bir cephe üzerinde bir gün İçin-
Almanlar, 1943 Tahran konferansında B. Roosevelt’ le Churchilli öldürmek için İrana en mahir casuslartnı paraşütle indirmişlerdi
Londra 16 (A.A.) — Bu defa açığa vurulduğuna göre, İngiliz gizil İstihbarat servisi 1943 senesinde toplanan Tahran konferansı esnasında Cumhur Başkanı Roosevelt'e ve Başbakan Churchlll'e karşı Alman casusları tarafından hazırlanan bir suikast keşfinde büyük bir rol oynamışlardır. İşin başlangıcı Başbakan M. Chur-chlll'ln İrandan geçerek Moskova'ya gittiği 1042 senesine kadar gitmektedir. Alman casuslarının en tanınmışlarından Franz Mayer İngiliz Başbakanını öldürmek İçin İrana gönderilmiştir. Mâyer'ln üzerinde ele geçirilen vesikalar arasında bulunan bir hâtıra defterinde şu satırlar yazılıdır:
( Churchill'ln geleceği yere biraz geç vardım. Dâvamıza pek büyük bir yardımı dokunacak oton bu fırsatı kaçırmış olduğuma müteessirim.»
Almanlar 1943 de Tahran’da büyükler arasında bir toplantı olacağından şüpheleonılşlerdl. Berlin'den en İyi casuslarından altısını gönderdiler, bunlar İran arazisine paraşütle bırakılmışlardır. Üzerlerinde mühim miktarda para ve yanlarında bir çok silâhlar vardı. Başka nazl ajanları da yine İran arazisinin muhtelif yerlerine praşütte indirilmişlerdir. Nazl ajanları Tahran'a Almanlar hesabına çalışan bazı İranlIlar tarafından te-
DİKKATLER:
«Başlıca» ve «tâlin mücadele şekilleri
Belediye reisimiz, İs tan bulda kİ sivrisineklerin ortadan kalkması İçin başlıca çare olarak iman gösteriyor.
Şüphesiz, bu, başlıca çaredir; Her tarafı güllük güliistanhk medeni bir şehirde sinek de, tatarcık da, sivrisinek de olmaz. Fakat: «Eyvahf İmar kim bilir kaç çeyrek asır sonra tamamlanacak! O zamana kadar kendimizi haşerata mı yedlrece£lz7»> diye ye'se de düşmememiz ica-beder. Bir taraftan D. D. T. denen yeni İlâca limiti bağlarken, bir taraftan da, tftll tedbirlerle en yakın mevsimleri düşünmeliyiz.
Başlıca ha.şerat düşmanı imardır. D. D. T. dlr. Fakat tâli mücadele şekilleri de var. Onları da elden bırakmamalı.
de altı kilometrelik bir İlerleme kaydetmiştir. General Patch’ın bu taarruzlarını 1500 uçak desteklemektedir. Sarrbruck’un 3 kilometre cenup batısında Lundlngen İşgal edilmiş ve Amerikan birlikleri İleri hareketlerine devam ederek bu şehrin 3 kilometre doğusunda bulunan Ergay-nen'e girmişlerdir.
Mosselle nehri İki noktada geçilmiştir. Bu nehir, Coblms'ln 12 kilometre cenup batısında geçilmiştir. Harb muhabirlerinin bildirdiklerine
mİ» edilen otomobillerle ve develerle getirilmişlerdir. Bu Almanlar aynı zamanda Rusya yı Basra körfezine bağlayan muvasala yolları üzerinde baltalama hareketleri yapmak niyetinde İdiler. Bundan başka İrandaki petrol tesislerini yoketmek de plânları arasında İdi. İranda gizil bir hava meydanı İnşa edilecek ve nazl ajanlarlyle; bunların baltalama ve tahrip işlerinde kullanacakları malzeme uçaklarla buraya İndirilecekti. İranda bir İhtilâl çıkarmak. Şahı tahtından İndirmek ve Müttefik hatları gerisinde askeri harekâtta bulunmak Almanların büyük plânları meyanında idi. Bütün nazl casusları ve onlarla İşbirliği yapmış olan 170 tranlı tevkif edilmişlerdir.
Günler Geçerken
Yeni şiirler usulünce
Burun silmenin harb üzerindeki tesirine dair okuduğumuz haberde ortalama hesap bu hareketin insana bir dakikanın dörtte bir! kadar zaman kaybettirdiği, Almanyadaki yabancı amele şayet sık sık burun silerlerse binlerce çalışma saatinin boşa gideceği bildiriliyor. Fikrimce yukarıdaki hesap ortalama da olsa hiç doğru değildir; zira her millet ve hattâ bîr milletin çeşitli sınıflarına bağlı her fert başka başka şekillerde burun siler. Daha ileri varacağım: Kadınla erkeğin de burun silmesi birbirinden farklıdır. Meselâ, görüşlerime dayanarak söylüyorum, erkeğe kıyas edilince kadının burun silmede çok süratli davrandığı muhakkaktır. Kadın, burun silmeye erkek gibi caka katmaz; isin münasebetsizliğini kavrayıp elini çabuk tutar... pek sık ağladığı ve buna ihtiyaç gördüğü İıalde!
Hele Şarkta burun silmenin — öksürük gibi — mevkie ve servete tempo tutması şarttır. Buyruk vc nüfuzlu adam burnunu teşrifatla, davul zuma ile silmekten, aklınca m finali yapmaktan lıazeder; hattâ sırf caka olsun, yüksek dereceni anlaşılsın diye liizum duymadan da kuru sıkı burun sildiği çoktur. İşe girişmeden önce uzun bir hazırlık devresi geçirmeği sevenlere de raslarız: Mendilini ağır ağır çıkarır, açar, katlar, gene serer, grne toplar, münasip yerini hizalar, burnuna yaklaştırır, eşref saati ve kıvamı varmış, helva pişirir gibi mlyanosfnl gözetmek lâzım gelirmişçesine bir müddet bekler! Karşısında iseniz siz de sözü kesip beklersiniz. Kulağınız kirişte, gözünüz cakacı adamın yan maskelenmiş yttıilndedlr. Nihayet beklenilen olur... «müste-fllfitün» vezninde ve Nefl kafiyesinde bir «fahriye»! ama zadâll sizden, sözünüzden. müracaatınızdan memnun değilse «fahriye» dakikalarca sürebilir!
Başı yana çevirmek, büsbütün arkaya dönmek, masa altına gizlenmek suretfle mahviyeti!, terbiyeli burun silişlerde de bir cins gösteriş sezilir. İyisi, en çabuğu, en sessizi, en az nümayişlisidir, iler halde — yeni şiirlerdeki gibi — burun silmelere de mâna, kafiye, ahenk katmamak İşi kısa kesmek, bir şey yapmamışa benzemek hepsinden filidir. Bu harekette yeni şiirler bize örnek olmalıdır.
Refik Halid Karay
— Ş
göre, bu İki kol nehrin ble yakasında... İlerlemişler ve birleşmişlerdir. Köp-M* rübaşı bir gün İçinde 30 kllonıetre£* genişlemiş ve sekiz kilometre bir de^— rlnllk elde etmiştir. Amerikan zırh ll>» kollan nehri 14 kilometre geride btaO ratmışlar ve cenup İstikametinde^ İleri hareketlerine devam etmişlerdirçjj Bu kuvvetler. Sarr havzasındaki bü-t-* tün Alman müdafaalarını gerıd-n® çevirmekle tehdit etmektedirler.
General Patton'un üçüncü Amerif kan ordusu da 9 kilometrelik btr“"/ cephe üzerinden 5 kilometre ilerlemiştir.
Rhln nehrinin doğusunda Rema-gen’deki Amerikan birlikleri köprü-başlarını yeniden genişletmişlerdir. Bu köprübaşının genişliği 20 derinliği de 10 kilometredir. Dünkü gün esnasında Amerikalılar J500 metre İlerlemişler ve Lorşayd'a girmişlerdir. Bir Alman karşı taarruzunu geri atan Amerika birlikleri Kolonya -Frankfurt otomobil yoluna 600 metre mesafeye gelmişlerdir.
Cephenin dRw kerimlerinde durgunluk hüküm' sürmektedir. Müttefikler yeni taarruzları İçin durmadan malzeme yıftnek fadırlar
Londra 18 (A.A.) — Batı cephesinden bu sabah gelen bir habere göre, yedinci Amerikan ordusu Sarr-bruck'e bir kilometre mesafeye gelmiştir. 1090 esir alınmıştır.
Bu yeni Amerikan taarruzu topçu hazırlığı yapılmadan başlamıştır. Batıda ve Doğuda büyük taarruz aynı eründe başlayacak
Nevyork 16 (A.A.) — Avrupa'da Amerikan radyosunun yorumcusu diin geceki konuşmasında demiştir kİ:
«Batıda ve doğuda iki büyük taarruzun aynı günde başlayacağı tahmin edilebilir. Bu İki taaruzun da hedefi birdir: ?Avrupada harbin so



Sahile 2
AKSAM
16 Mart 1943
SÖZÜN GELİŞİ
Bu toprağın dili
Biz Osmanlıca yatı dilini, konuşma dilimiz ve kendi şivemiz esaslarına göre Türkçeleştirmek, böylece onun millileşme karlar anlaşılma kudretini de arttırmak; âdeta has ad hükmüne geçecek terimler müstesna, bütün terimlerde bugün kullandığımız ekler ve köklere bağlı kalmak dâvasındayız. Yoksa pek az kimsenin anladığı Osmanh yazı dili yerine yine pek az kimsenin anlı-yabileccği, öteki gibi bu da lugata bakılmadıkça sökülmeyen bir yazı dili uydurmak dâvasında değiliz.
Yukarıdaki, cümleleri Falih Rıfkı Atay'ın «Hep bu topraktan» dergisinin son sayısında çıkan «Bu toprağın dili» adlı makalesinden alıyorum. Herkes bir türlü anladığı ve anladığı yolda tutturup gittiği için dil dâvamızın anlaşılmazlığa bürünür gibi göründüğü şu günlerde dâvamızın özünü bütiin aydınlığile gözden geçimırk ihtiyacım duyanlar Falih Rıfkı Atay'ın bu yazısını okumalıdırlar Herkes sorduklarına en açık cevapları orada bulacaktır.
Niçin sakiıyayun. sevdiğim yazarlardan bazılarının yazılarını anlama güçlükleri çekerek okuyorum. Çünkü halkın seve seve, anlıya anlıya kullandığı kelimelere birdenbire yüz çevirmiş, onların yerine mânasını yalnız kendisinin bir lûgata bakarak öğrendiği, benim ise çatla sam anlayamıyacağım kelimeler koymaya kalkmışlar-d r. Ben de okuduğum yazıyı anlayamazsam «yazı dilinin en geniş ölçüde anlaşılması ' dâvamız nerede kalır? Bunların yaptıktan «IÛ-gala bakılmadıkça sökülmeyen» bir başka yan dilidir.
Elbette ki yeni kelimelerimiz, yeni terimlerimiz olacaktır. Fakat halkın dilinde yaşıyan. Türk ekleri ve takılarile anlaşnuş, kavnaşmış yabancı doğumlu kelimeler yine bizimdir. Sirke, ibrik, testere, reneber, şahin, sarnıç, sandık, makas, vatan, kafa, zincir Türkçe değildir diye dilimizden atılabilir mi? «Kayıtlı» Türkçedir, fakat »mukayyet» Türkçe değildir,
Falih Rıfkı Alay «Türkçenin anlatma gücünü azaltan hiç bir hareket inkılâpçılık sayılmaz», «biz dili bir şey anlatmak, bir şey duyurmak, bir şey öğretmek için kullanıyoruz. Osmanlıca bu vazifeleri yapamadığı için millî değildir» diyor. Dil dâvamız bııdur.
Şevket Rado fc - . - ., ■=
Samalya cinayeti dâvası
Kaatil Habilin aklında bozuk'uk yok savcı iddianamesini okudu
B. Churchillin nutku
Harbin yaz sona ermeden bitmesi muhtemeldir
Önümüzde zafer muhakkaktır ve belki de yakındır
Romanyadaki durum
Amerikanın teşebbüsü üzerine üç büyük Müttefik arasında görüşmelere başlandı
Bir müddet evvel Samatya’da bir sinema binası önünde bir cinayet İşlenmiş ve Habll isminde bir genç, bir müddettenberl ayrı yaşadığı kanal Mürüvvetin hallerindin şüphelenerek onu öldürmüş, kaynatası Şevki yi de muhtelif yerlerinden yaralamıştı. Birinci ağır ceza mahkemesinde duruşması yapılmakta olan Habllln vekili müekkllltUn ruh ve akıl hastası olduğunu heri sürmüş, muhakeme de Habilin tıbbı adilse müşahede altına alınmasını kararlaştırmıştı. Yirmi gün kadar müşahede altında bulundurulan Habll dûn tekrar mahkeme huzuruna çıkarılmıştır
Mahkeme başkanı bay Nef! Demlr-oğlu miişahedehane müdürlüğünün verdiği raporu tetkik etmiştir. Bunda Habllln ne vakayı İşlediği sırada, ne
Ültraseptil kara borsacıları
İzmir 16 (Telefonla) — Burada ültraseptil karaborsacılığı yapanlar bulunduğu öğrenilmiş ve bunları ele geçirmek için tedbirler alınmıştı. Nihayet Sami ve İsmail İle doktor Ziya adında üç kişi, 10 tüp ultraseptill 500 liraya satarlarken yakalanmışlar ve MIHI korunma mahkemesine verilmişlerdir. Üç sanık haklarında tevkif kararı verilmiş olup duruşmalarına pek yakında başlanacaktır.
Ege turizm cemiyeti
İzmir 16 (Telefonla) — Dün bir toplantı yapan Ege Turizm cemiyeti merkez kurulu. Ege bölgesinde turizm hareketini teşkilâtlandırmak İçin İzmir ve memleket sermayedarlarlle İngiliz ve Amerikan firmaları arasında bir şirket teşkiline teşebbüs edilmesine karar vermiştir,
KUTUP KIZI
AŞK VE MACERA ROMANI
Yazan: Stanley Shaw Çeviren: (Vâ • Nû)
Buralara gelmemdeki maksat. Blg Dan in getirdiği emaneti, Küçük Ba-bos kulübesinden almamdı. Fakat maalesef, emanet, her şeyle birlikte yangında yandı. Halbuki, şimdi, sizinle, ve Pierre Oıılntle birlikte buralara gelecek yerde Quebee istikametinde yolda bulunmam gerekirdi.
Bu sözleri söylediği sırada, cevabı ne olacak diye, kıza yan gözle baktı.
Kız ona:
— Argyle kampına geliyorsunuz, çünkü gelmenizi istiyorum —dedi — Acaba bu arzum kâfi bir sebep midir?
jensen, coşkunlukla:
— Tabii,.. Sizin her arzunuzu yapmağı isterim. — cevabım verdi. — SI z e çok şeyler borçluyum. Mis s Mal-labie! Mademki yanınızda bulunmamı düşündünüz, bunu reddetmek benim için nankörlük olur. No dilerseniz öyle olacaktır. Acaba kampa gelmemi niçin İstiyorsunuz? Bunu öğrenebilir miyim?
Şüphesiz kİ, Argyle kampına gitmek Jensen'ln da en büyük emeliydi. Çünkü, B. M. «3 dosyasına alt esra-
rın orada bulunduğunu pekâlâ biliyordu. Bununla beraber, bu hissiyatını gizlemeği muvafık bulmuştu.
Gece bastırdı. Yarım ay, nihayetsiz yıldızların ortasmda belirdi. Karın üstüne maviymiş hissini veren bir ışık serpiyordu. Bu ışık da. ruhlara mistik bir heyecan vermekteydi Gûya, hakiki olnuyan bir âlem içinde seyahat ediyorlardı. Maceranın dost ettiği bu üç kişi, zaman geçtikçe blrlblr-leriyle daha kaynaşıyorlardı.
Bir an, Kerry Mallabie durdu: Jen-sen’e baktı. Elini onun koluna koyup titrek ve Uma edici tatlı bir sesle dedi kl:
— Acaba benim İçin çok ehemmiyetli bir şeyi Çapmanızı İstesem buna razı olur musunuz?,,. Reddetmez misiniz?... Bilhassa, bilhassa, bu işi körü körüne yapar mısınız?
Detektif baktı. Genç kızın yüzünde, bu esrarın mânasını okumak İstedi.
Fakat, Kerry Mallabie sırtını aya dönmüştü. Onun için gölgeler İçinde kalan yüzünde ancak hazin gözler! kürklerin loşluğunda pırıldıyordu.
de halen şuurunda bir halel bulunmadığı bildirilmekte İdi.
Gerek sava, gerek suçlu rapora karşı bir diyecekleri olmadığını bildirmişler, bunun üzerine savcı B. De-mlroğlu İddiasını serdederek kaatilln büyük bir teessür ve ağır bir tahrik altında bu cinayeti İşlediğini, maktul Mürüvvetin bazı erkeklerle konuşmuş olmasının tesblt edilmiş bulunmasına binaen ceza kanununun 51 inci maddesinin birinci fıkrası hükmü nazarî İtibara alınarak karısını öldürmekten 449 uncu maddenin 1 İnci, kayınpederini öldürmeğe teşebbüsünden de 449 uncu maddenin birinci, 62 ve 69 uncu maddeleri hükümlerine göre cezalandırılmasını istemiştir. Suçlu vekilinin müdafaasını yapması İçin duruşma ayın yirmi dokuzuna bırakılmıştır.
îsveç vapurile memleketimize donen vatandaşlar
Ankara 15 (A.A.) — Aldığımız tamamlayıcı malûmata göre, Drott-nlngholm vapurile memleketimize gelmekte olan vatandaşlarımız arasında isimleri aşağıda yazılı kimseler de vardır:
Yusuf Albayrak. Arif Çalıoğlu, eşi Anna Çalı oğlu, Behzat İnceoğlu, Mustafa tnceara, Gülnar Lolan, Mustafa Odabaşı oğlu, Bahri Orman, eşi Anna Orman, Şevket Rlmoğlu, eşi Sesi i ya Rlmoğlu, oğlu Ali Rlmoğlu, Cevdet Sertlloğlu, eşi trma Sertlloğlu, Kızı Hava Sertlloğlu, Hikmet Tuna, Emine Kumbat.
isviçreden eşya gelecek
Ankara 15 — Önümüzdeki günlerde İsviçreden Türkiyeye bir miktar İthalât eşyası gelecektir. Bunlar arasında ziraat âletleri bulunduğu da tahmin edilmektedir.
Londra 15 (A.A.) — Muhafazakâr partinin bugünkü toplantısında bir nutuk söyleyen M. Churchlll. harb yaz bitmeden evvel veya daha önce sona ererse — kİ bu kuvvetle muhtemeldir — seçim hazırlıklarının yapılmasına hiç bir mâni kalmıyacağını bildirmiş, seçimlerden evvel yeni bir hükümet teşkil edileceğini, bu hükümet yalnız muhafazakârlardan İbaret olmayarak milli bir mahiyet alacağım İlâve etmiştir,
M. Churchlll devamla demiştir kİ:
«Japonlar tarafından İngiliz tebaasına, AvustralyalI, Hintli, Blrman-yalı ve MalezyalIlara karşı yapılan zulümlerden doğan acıların intikamını da almalıyız, bunun İçin büyük bir gayret sarfedllmesl lâzımdır. Hiç bir harb yorgunlüğu son adıma ve son dakikaya kadar vazifemizi yapmaktan bizi alıkoynıamalidir. Ja-ponyaya karşı harbin ölçüsü insan İhtiyatları bakımından değil, zira bu İnsan İhtiyatlarını bulmak kolay bir İştir. Fakat daha ziyade geniş Pasifik Okyanusunda çok büyük ormanlarda kullanılacak nakliyat vasıtaları bakımından mahdut bulunmaktadır.»
Hükümetin müstakbel siyasetini anlatan M. Churchlll dün alınan kararlarda izhar edilen başlıca dahili
Vurgunculuk
iktisat profesörü Nöymark dün bir konferans verdi
İktisatçı ordinaryüs prolesör Noy-mark dün Eminönü Halkevi salonunda, «Fiat yükselişi ve vurgunculuk» mevzulu bir konferans vermiştir. Profesör Nöymark vurgunculuk ve İhtikârdan uzun boylu bahsettikten sonra bugünkü flat yükselişinin 'Vurguncuların faaliyeti neticesinde kuvvet bulduğunu tebarüz ettirmiş v/s:
— Alınan tedbirler İhtikârı ancak kısmen onilyebilmlştlr
Dedikten sonra bu nokta üzerinde izahat vermiş ve sözlerini şöyle bitirmiştir:
— Alınan tedbirlerin kâfi derecede tesirli olmamasınuı sebebi kanuni hükümlerin kifayetsizliğinden ziyade bunların vaktinde alınmamasında veya lâzlmgelen Sertlikle tatbik edilmemesinde aramak lcabeder. Bununla beraber vurgunculuğun asıl sebebini, harb şartlarından doğan rekabet serbesliğinln daralması teşkil ettiğine şüphe yoktur.»
Melâhat Balcı nın cesedi morga kaldırıldı
Tophanede Boğazkesende Türkgücü sokağında, oturan Melâhat Bala isminde genç bir kadın bundan bir müddet evvel ân! surette hastalanmış ve hastayı İlle gören doktorlar bir teşhis koyamadıklarından Melâhat Beyoğlu hastanesine yatırılmıştır.
Melâhat Balcı hastaneye yattıktan kısa bir müddet sonra ölmüş, hastane idaresi de savcılığı haberdar etmiştir. Nöbetçi savcı ve adliye doktoru B. İzzet İşcan Beyoğlu hastanesine giderek cesedi muayene etmişler ve ölüm sebebinin kat! surette tesblt! İçin cesedin morga nakline lüzum göstermişlerdir- Tahkikat İlerletilmektedir.
Erkek, kızın elini tutmak İstedi. Fakat, Miss Mallabie, bir hareketiyle buna mâni oldu. Bilinemez tesadüfen mİ? Yanağının üzerine düşen bir bukleyi bonesinin İçine soktu.
Jensen dedi kl:
— Sizin için pek büyük şeyler yapabilmek kudretini kendimde buluyorum. Fakat, ben. katileşmiş, kalıp haline gelmiş fikirleri kafasında taşıyan bir İnsanım. İşte bunun İçindir kİ, söz vermeden evvel, size sual Borinayı tercih ediyorum. Acaba niçin...
Genç kız, başını sallamak suretiyle muhatabının sözünü kesti. Bir müddet düşündü.
— Hayır, hayırl — dedi. — Bu bahsedeceğim arzumu körü körüne yerine getireceksiniz! Niçin demiyeceksl-nlz. İzahat istemiyecekslnlz. Hiç değilse, bir müddet, sual sormaksızın dileklerimi yapacaksınız. Şayet, meseleyi anlatırsam, sırf anlatmam yüzünden engellerle karşılaşırız.
Emniyet verici bir İfade İle konuşuyordu. Erkeğin, teklifini kabul edeceğini biliyormuş gibi bir hali vardı Bununla beraber, sesine tesirli bir ifade vermek gayretinde bulundu. Adeta heyecanla dedi M:
— Bu İşin İçinde bir fenalık olduğunu zannetmeyiniz, hayırl Lâkin, İşi öğrenmeniz, muvaffakiyetime mâ-ri olacaktır Kabul ediyor musunuz?
Büsbütün yaklaşmıştı. Ayın ışığı altında nurlara bürünmüş gibiydi.
siyaset ve iktisat ülkülerini tevsi ettiğini söylemiştir. Milletin harb sona ererken karşılaştığı vazifenin çetin sıkıntılnrile hiç bir münasebeti ol-mıyan mânâsız fikirli, hayalci ülkücüleri tenkld etmiş ve harb halinin tevlit ettiği olağanüstü şartlar kalktıktan sonradır ki mamullerin dağılımı hariç olmak iizere devlet kontrolünün vatandaşlar üzerindeki hususi yetkilerin devamı aleyhinde bulunmuştur.
İngiliz geleneği icaplarından olan hürriyetlerden hiç birinin harbe devam veya sulha geçiş devresi İçin zaruri olmadıkça tahdidine müsaade edilmemelidir. Kontrol yapılsın diye kontrol yapmak mânâsız bir harekettir.
M. Churchlll, anavatan ziraat işlerinin harbden sonrası politikasında ön politikaya alınması lâzım geldiğini söylemiş ve sözlerini şöyle bitirmiştir : i
«Önümüzde zafer muhakakktır ve belki de yakındır. Geçirdiğimiz çok acı ıstırap selleri ve tahribat, dünyayı mahvetti, bundan dolayıdır kİ, zafer bütün parlak manzarastle beraber İyi görmeğe alışmış gözlerimize bir galebeden fazla bir kurtuluş gibi görünmektedir.»
Yunanistanla ticaret
Ankara ya iki Yunan ticaret heyeti geldi
Ankara 16 (Telefonla) — Biri Yunan iplik fabrikalarını temsil etmek üzere Atla’dan, diğeri Türk malı karşılığında zeytinyağı satmak işini görüşmek üzere Midilli’den iki heyet gelmiştir. Atina'dan gelen heyet Tür-klyeden on bin ton pamuk almak istemekte ve bunun yansını İplik olarak Türkiyeye vermeği teklif etmektedir.
Gerek pamuk, gerek zeytinyağı mevzuunu görüşmek üzere gelen heyetler temaslarına başlamışlardır. Ko nuşmalar müsait bir hava içinde cereyan etmektedir.
Tütün mamullerinden alınan müdafaa vergisi
Ankara 15 — Tütün ve mamullerinden alınmakta olan müdafaa vergisinin tatbikatta kolaylık maksa-dlyle yeni bir şekle konulması için hazırlanan kanun tasarısı Büyük Millet Meclisine gelmiş ve Meclisin yarınki gündemine alınmıştır. Bu tasarıya göre, enfiye dahil, tütün ve mamullerinin müdafaa vergisi, bundan böyle satış bedellerinin yüzde 35 i nispetinde hesaplanacaktır.
B. Halid Ziya iyileşiyor
Büyük roman üstadımız B. Hallt Ziya Uşaklıgll’ln bir müddettenberl rahatsız olduğunu yazmıştık. Vali ve Belediye Reis! Dr. B. Lûtfi Kırdarla Basın birliği İstanbul mmtakası başkanı B- Hakkı Tank Us dün hastayı Yeşllköydekl evinde ziyaret etmişlerdir. Hastanın, yatakta olmakla beraber daha iyice olduğunu memnuniyetle haber aldık.
Ingiltereden ilâç geliyor
Ankara 15 — İngiltereden bir çok hazır İlâçların konşimentoları. gelmiştir. Bunlar arasında ültraseptllln yerini tutacak İliç da vardır.
Arzusu reddedİlmiyece k kadar güzel ve esrarlıydı. Teklifinde, bir de, «İzah edilemlyen cazibesi» vardı.
Detektif, kızın vücudunun harere-tinl hissediyor gibiydi.
Bu sefer ki2in yüzüne bakarken onu tekrar şiddetle göğsüne bastırmak arzusunu duyuyordu.
Birdenbire, sanki kendi ağzından çıkmıyormuş gibi, sanki başkası söylüyormuş gibi kendi «esini duydu:
— Pekli — diyordu. — Peki! Kabul ediyorum.
Ve bu sözü ciddi ciddi katiyetle söylemişti.
Bunun üzerine kızın ılık elini avuçları içinde hissetti ve sıktı.
Miss Mallabie:
— Merali — dedi. — Teklifimi kabul edeceğinizi biliyordum.
Elini çekti. Delikanlı, sihirli bir âlemden bu fan! dünyaya nakledilivermiş hissine kapıldı. Bu dünya ne soğuk, ne hüsranlı, nasıl âdi hakikatlerle doluymuş meğer.
Genç kız, gayet bazit btr muhavereye girişiverdi. .
— Sizden İlk Istlyeceğim şey babam Stephen Mallabie İle t&nışmamzdır.
Bu alelâda cümle Jensen'ln hararetine bir bardak daha soğuk su kattı.
— Hay. hayl —diye cevap verdi.— Bu teklifiniz pek o kadar müthiş bir şey değili
(Arkam var)
Vaşlngton 15 (AA ) — Hariciye Bakanlığının bildirdiğine göre, Birleşik Amerika hüküm tl Sovyetler Birliğiyle Ingiltere nezdlnde teşebbüste bulunarak Romanya’daki dyasl şartlar hakkında Yalla anlaşması gereğince istişarelerde bulunulmasını teklif etmiştir.
Hariciye Bakanlığının demecinde şunlar ilâve edilmektedir:
Romanyadaki Amerikan temzlkileri, bu memleketteki son gelişmelerden Hariciye Bakanlığını bittabi haberdar etmişlerdir. Siyasi vaziyetin bazı veçhelerinin başlıca üç müttefik arasında btr İstişareyi lüzumlu kıldığı fikrindeyiz v® bu vaziyeti Ingiliz ve Sovyet hükümetleriyle müzakere ediyoruz
Yetkili mahfiller görüşmelerin başladığını ve istişare talebinin, kurtarılan memleketlerin ve eski Mihver ortaklarının siyasi emniyet ve bağımsızlıkları dâvasına hizmet etmek lAzımgetâlği takdirde birlikte hareket edileceğini derpiş eden Yalta konferansı mukarrer atı gereğince yapılmış olduğunu beyan ediyorlar.
Amerikan kayıpları
Harbin başından beri Ölü, kayıp ve yaralı 839,589 kişidir
Bu mahfillere göre, milli demokrat cephesinin şefi, Başbakan Petru Gro-za'nın başkanlığı altında bulunan yeni Rumen rejiminin, memleketin bütün demokrat unsurlarını temsil etme yen bir alınlık hükümeti olarak telâkki edilmektedir
Kuzey Transil vanyanın Romanya’ya iadesi töreni
Bükreş 16 (AA.) — Anadolu alansın ın özel muhabiri bildiriyor.
Kuzey Transllvanya'nm Romanya* ya ladesi münasebetlle CluJ'de yapılan büyük törene Kıral Mllıaıl İle maiyeti, Sovyetler Birliği Hariciye Komiserliği baş muavini M Vichinskl, Müttefik kontrolü komisyoou başkan muavini General Busaikov, yabancı. heyetlere mensup birçok üyeler baş- LJL larında Groza Ve Tatarescu olmak üzere P.umen kabinesi üyeleri hazır fi bulunmuşlardır.
Yine bu vesile De Başbakan Groza, q_ Stalln, Churchlll ve Roosevelt'e Ro- O manya'nm minnet ve teşekkürlerin! — bildiren bir teçrnf göndermişlerdir. q Alman genel | kurmay merkezi «g »t
700 ağır bomba uçağı tarafından bombalandı -q 0) Londra 16 (A.A.) — Avcılan-'Jg nin refakat etmekte olduğu 700 (p ağır bomba uçağı Berlin’e 30 ki- Jr 1 om e t re mesafede ve Alman kur-U mayının merkezinin bulunduğu Rossen'ı bombalamışlardır.
Burada binaların bir kısmı yer altında idi. İdare binalarına, kışlalara ve yollara tam isabetler kaydedilmiştir.
Bu akın esnasında, bu mühim hedefe 6000 infilâk bombası ve 300,000 yangın bombası atılmıştır. Uçaksavar bataryalarının ateşi hafif olmuştur. Hiç bir Alman uçağile karşılaşılmamıştır.
Başka Amerikan uçakları da Oranienburg merkezine akın etmişlerdir. Bu akına da 700 ağır bomba uçağı lştlrâk etmiştir. Bu akın, Kızılordunun hareketlerini desteklemek İçin yapılmıştır.
Dünkü gün esnasında bu akmlara iştirâk etmiş olan 2000 Müttefik uçağından 16 bomba ve 3 av uçağı geri dönmemiştir.
Nişanlısını yaraladı
Sami, zabıta tarafından yakalandı
New-York 16 (A.A.) —- Harbiye Bakanı M. Stimson dünkü basın toplantısında demiştir ki: «Harbin başından beri Amerikan kuvvetleri ölü, yaralı ve esir olarak 839,589 kişi kaybetmişlerdir.
Şubat ayındaki kayıplarımız nispeten hafif olmuştur. Aralık ayındaki kayıplarımız; 74,000 (Batı cephesi), Ocak ayındaki kayıplarımız; 61,000 (Batı cephesi). Şubat ayındaki kayıplarımız; 34,468 (Batı cephesi), Rhln nehrine doğru taarruz başladıktan bugüne kadar yani 23 şubat, tan beri Alınanlardan 140,000 esir aldık.
Yunan uçaklarının alanları
Atina 15 (AA.) — Yunan radyosu. Yunan uçak takip filolarının, doğu AkdcnUde bir adadaki Alman mevzilerine devamlı dalgalar halinde taarruz ettiklerini resmen bildirmiştir. Uçaksavar toplarının şiddetli bir baraj ateşine rağmen memnuniyet verici sonuçlar sağlanmıştır. Alanlara iştirak eden bütün Yunan uçakları ünlerine dönmüşlerdir.
Nevyork 16 (AA.) — Yunan radyosunun verdiği bir habere göre. Yunan av uçakları Adalar denizinde Mllos adasındaki Alman mevzilerini bombalamışlardır.
Yunan avcıları bu adaya S gün İçinde 3 defa akın etmişlerdir.
Türk tahvilleri sağlam ve iyi gelir getiriyor
Londra 16 (AA.) — Evenlng News gazetesinin mail İçler muharriri yazıyor:
Mail piyasalarda yüzde yedi buçuk faizli 1935 Türk tahvillerinin elverişli tahviller olduğu belirtilmektedir. Bu tahvillerin bugünkü tutan 1,632.710 İngiliz lirasına tekabül etmektedir.
Bu tahviller ya başabaş tediye edil-inek veya daha aşağı flatlerle piyasadan satın alınmak sııretlla itfa edilmektedir. Tahvillerin bugünkü flat! 03 liradır. Bu İse yüzde sekiz bir faiz temin etmektedir. Bu tahviller İyi gelir temin eden sağlam tahvillerden sayılmaktadır.
Çakmak taşı dâvası
Ankara 10 (Telefonla) — Şehrimiz birinci asliye ceza mahkemesi, bir müddetten beri devam etmekte otan çakmak taşı kaçakçılığını dûn karara bağlamıştır. Suçlular Naci Can İle Hafi Araç adında İki kişidir. Naci Can, kaçak olarak getirttiği 9950 çakmak taşını satması için Ulus meydanında İnhisar bayii Hafi Araç'a vermiştir. Yapılan İhbar üzerine her ikisi de yakalanarak savcılığa teslim edilmiş ve cereyan eden muhakemesinde şahitler de dinlendikten sonra suçlan sabit görülmüştür. Naci Can kaçakçılıktan 9 ay hapse ve 3750 Ura para cezasına .Hafi Araç da aracılıktan 4 ay 15 gün hapse ve 1875 lira para cezasına mahkûm edilmiştir.
—© Takvim ®,
Reblürahu- S — Kasım 129 imsak Güneş öğle tklndl Ak Yatsı
I E. 10.15 11.54 6.06 9.28 1200 1.31 | V. 5.32 7.11 13.23 16.45 19.17 20.47 |
Bu sabah kıskançlık yüzünden ağır bir yaralama vakası olmuştur.
Üsküdarda Valldelatlk mahallesinde oturan Zamire İsminde geuç ve giizel bir kız bir müddet evvel Sam! adında bir gençle tanışmış ve bununla evlenmek üzere nişanlanmıştır. Aradan bir müddet geçtikten sonra Sami'nin bazı hareketleri yüzünden Zamire nişanlısından ayrılmağa karar vermiş ve bu karar! Sami’ye bildirmiştir. Smnl, evlenmeğe muvaffak olamayınca muhtelif yollara baş vurmuş fakat genç kızın ısrarlı red cevaplan ile karşılaşmıştır.
Bu sabah, muhtelif yerlerinden yaralı bir şekilde zabıtaya baş vuran Zamire, kendisinin yolda Sami tarafından yaralandığını iddia etmiştir. Bu İddia üzerine Üsküdar zabıt t ve adUyest Sami'yi yakalı yarak tahkikata girişmişti f-
Bakanlar kurulu toplandı
Ankara Î5 (AA.) — Bakanlar KuTulu bugün saat 16 da Başbakanlıkta haftalık toplantısını yapmıştır.
ORSA
15/3/1946 üstleri
Londra üzerine 1 sterlin Nevyork üzerine 100 dolar Cenevre İOo İsviçre Fr. Madrid üzerine 100 pezeta Stokholm üzerine 100 kuron 6.3« 130.60 #0.9760 12.89 31.1326
BORSA DIŞINDA
Reşadiye altını 36.20
Gulden 33.50
Külçe altin bir gramı 9.37
16 Mart IMS
AHŞAM
AKŞAMDAN AKŞAMA
Yetiştirici münevverler
— İbrahim Necmi Dilmeni kaybetmemiz dolayıslle —
Zeytinyağı
Sivasta çıkan v Kızıl Irmak* gazetesinde edebiyat öğretmenlerinden Bay Mustafa Haydar, dostum Sâdi Tek’le yaptığı bir mülâ-katı neşretmiş.
Gelecek haftadan itiba ren bol yağ bulunacağı bildiriliyor
Belediyenin 7 aylık
masraf bütçesi
— Tiyatro hayatına atılışınız tesadüfi mi, yoksa istiyerek mi oldu? Sizde tiyatro merakı nasıl baş’adı?
— Hâmid'in Eşber’i oynanacaktı. Aristo rolünü oynıyacak artistin yecikmesj yüzünden bir türlü p-rde açılamıyordu. Büyük bir merakla, müsaınerenin veril-rii'i Schzadcbaşuıdaki Millet tiyatrosunun sahne kapısından içeri girdim. Şimdi dil kurumun- _ da millet vekili ve o zaman ede-] wllmcktedlr. Ticaret Bakanlıgmın biyat hocam olan İbrahim Necini Dilnıen’Ie karşüaştım. Gelmî-yen artisti endişe ile bekliyenlere: aSâdi bu işi yapar. Aristo’nun bazı parçalan ezberindedir. İdare ed’n. Halkı fazla bekletmeyin. Ayıutır. Perde açılsın! -dedi.
Beni kolumdan siirükliyerek bir odaya soktular. Bir taraftan soydular, tarihî elbiseler giydir-dii?r. Diğer taraftın da kulağıma şunları s&yliivorlardı: «Hiç korkma! İhtiyar rolii oynıyacak-sın! Yaraş yavaş konuş! Suflör söyler. Sen tekrarlarsın...»
Umumî tiyatroda halkın karşısına ilk çıkı şimdi. Vücudum ateş İçinde, kuîaklanm uâuMuvordu. t!b.
Tertlbedüen mraya göre, dün Eytlp ve Fatih kazaları İçin izinli bakkal-, lara 18 bin kilo zeytinyağı dağıtılmıştır. Geçen hafta yapılan tevziatta esnaf odarile bordaya kayıtlarını henüz yaptırmıyan bakkallara da zeytin yağı verilmişken, bu haftaki tevziatta bu formalitelerini ikmal etmlyen-lere yağ verilmemektedir. Vllâyetta her gün 30-70 izinli bakkala yağ almaları için ordino verilmektedir.
Şehre getirilen muhtelif asit dereceli yağlar bakkallara aynı nispette
son kararına göre. 5 asitli yağların da yemeklik olarak kullanılması tasrih edilmekte olduğu halde, şimdiye kadar yapılan doğıtmalarda 4,5 asitten yukarı zeytinyağı verilmemiştir. Şehre getirilen yüksek asitli yağlar biriktirilin ektedir. Bunların, asit dereceleri düşürüldükten sonra. tevzl-lerl yapılacaktır
Tariş, dün de İkinci parti olarak perakendeci bakkallara dağıtmak ûze re 8 bin kilo zeytinyağı daha getirtmiştir. Bu yağlar bugün dağıtılmaktadır. Bundan başka tüccarlar tarafından da getirilen zeytinyağlarının tevziatı yapılmaktadır. Gelecek haftadan İtibaren izinli bakkallarda bol miktarda zeytinyağı bulunabileceği tahmin edilmektedir.
Dün Umumi Mecliste müzakere edilerek oy birliğile kabul edildi
Cahile 3
KARAR ZAMANE
İfazan: SUMNER WELLS 571
BİRİNCİ KISIM BEŞİNCİ BAHİS
İhtilâf sahaları
Orta Şark meseleleri — Suriye, Lübnan ve Filistin!» vaziyetleri — Mısır hükümetinin siyaseti
Bu münasebetle • ânî ölümünden dolayı bizi matemzede eden İbrahim Necmi Dilmen dostumuzu, kalbimizde kendisine karşı duvdıığumuz muhabbetle anarız. Şahsen hocam olmamakla beraber. nesildaşım Ertuğrul Sfidi’nin ve diver arkadaşlarımın hocası olan bu zat, zeki ve hayırhah gözlerini etrafına açarak:
— Aman, kimde ne istidat var? Arayayım, bulayım! d ive etraft-na bakıyor gibiydi: biiviik, küçük, bir genç istidadın heder olmamasına çalıştığını, her cehdin-den anlardık. Hattâ talebesi olmayan pek çoklan üzerinde bile, onları ortaya atmak İçin, bir empgi geçmiştir
• ••
Sâdi Tek. Akşam gazetesinde birlikte muharrirlik yaptığımız ve gazetecilikte de muvaffak ofan arkadaşımızdır. Aktörlüğe tekrar döndüğü vakit, onu hepimiz, aramızdan ayrılmaması için, âdeta kandırmağa çalıştık: fakat o, asıl gönlünün çektiği tarafa gitti; sahnede mesut olduğunu kendinden ve başkalarından dinliyoruz.
Bu yazı ile söylemek istediğim: Bir İstidadı sezer sezmez, onu usta bir seçici sıfatile doğru yola ■evkeden, teşvik eden yetiştirici münevverlerimize ne kadar ihtiyaç vardır.
Recal zade. Fikret. .Ahmet İhtan. Ziya GökaTp, Yahya Kemal. Celâl Sahlr... Bunlar, bu tarz insanlardır... tbrahiın Necmi de onlardandı...
Etiket mecburiyeti
Unlu maddeler, süt, yoğurt, meyva ve sebzelere de etiket konacak
Satılmakta olan her çeşit malın „ at yekııasakalığmı sağlamak için, İktisat Bakanlığı veya diğer yetkili makamlarca İthalâtçı, toptancı veya perakendeci, Azami kAr hadleri tesblt edilmiş olan mallarla kontrolları Belediyece yapılan maddelerin satışlarında cins ve flati gösterir etiket veya mahsus İşaretin konulması Ticaret Bakanlığının bu husustaki tebliği ile mecburi kılınmıştı. Bakanlığın bu emri üzerine Daimi encümen, kontrollün Belediyece yapılan et. sakatat, unlu maddeler, süt, yoğurt, kuru meyvalar, yaş sebzeler ve kömür gibi maddelerin etiket konularak satılmasına karar vermiştir. Bu karar ilgililere İlân edildikten sonra yürürlüğe girecektir.
Zaruri maddeler İçin cari olan bu usul, her türlü giyecek ve kullanılacak eşya ile birlikte diğer maddelere de tatbik edilecektir.
il-
ı Umumi Meclis dtin Faruk Dereli* ııln başkanlığında toplanmış ve 1945 seneai 7 aylık masraf bütçesini mü-ı zakere etmiştir. Bütçede (iktisadi mü cadele) için açılan fasla hiç bir para konulmıyarak (sıfır) İle gösterilmişti, Buna dair söz alan B. AbdtUkadlr Karamürsel dedi kİ:
— İktisadi mücadele İçin hiç bir para aynlmıyarak tahsisatın sıfır İle gösterilmesinin sebebini anlamıyo-■ rum. Acaba bu mücadeleyi yapatni-yor muyuz’ İktisadi sahada hiç mİ mücadele yapmıyoruz da bunun İçin ’ bir para ayÂmağa lüzum görmüyoruz.»
Belediye başkan muavini B. Rifat Yenal, bunun İçin Ticaret Bakanlığı-nm her sene olduğu gibi geçen sene de 150 bin Hra tahsisat verdiğini ve bu maddeye de o paranın konulacağım söyledi Bunun üzerine İktisadi İşlere alt maddeler kabul edildi,
Şehirdeki sivrisinek mücadelesi İçin belediye başkanlık makamı bıı senekl bütçeye 11.600 Ura konulmasını teklif ettiği halde bütçe encümeni şehrin umumi sıhhatini tehdit eîen sivrisinek İle daha geniş ölçüde mücadele yapılmak Üzerc ödeneği 21 »!',n .liraya çık«rmrbr. Bunun üzerine B. AbrlüHtadir Karamürsel s-» ala-a^ dedi ki:
— Mühim bir temennide bulunacağım: Geçen senekl bütçeye konan sivrisinekle mübadele 'd nfginln bir münakale kararile başka maksada sarfedlldlglnl haber aldım. Şehrin bu mühim derdi karsısında çok rica ederim. Bu sene de bir münakale yapılmadan bu para «nrf sivrisinek mücadelesine sarfedilsln.
Sıhhiye müdürü Dr. B. Osman Fa!’, böyle bir münakalenin yanılmadığını, bu senekl mücadele lcln şimdiden hazırlıklara başlandığını söyledi. Meclis. B. Abd (ilk a dirin bu pek yerinde temenn’slle bu maddeyi ka^ul etmiştir.
Yıldız bahçesinde hayvanat bahçesi İçin 18 bin Hra uztm bir sonra kabul edildi.
Bütçede temizlik
tesis edilecek bütçeye k nan münakaşadan
işlerine mah-
Isviçreye geçen talebemiz
İlk kafileye dahil talebenin isimleri
Ihtifalci Ziya bey için
toplantı
ölen Türk büyükleri İçin memle- _______„ ..... .........
kette İlk defa ihtifal tetrttbetmek çl- İsviçre’ye geçmek üzere Ravensburg* ğsia: açan ve bundan dclay! da İh- top]anan kafile, talebelerlml-
Ankara 15 (A.A.) — Almanya'dan
(Vâ . Nû)
Canavar bir torun
Büyük annesini parasına tamaen arkadaşlarıle beraber boğdu
İzmir 16 (Telefonla) — Denizlili Hikmet adında biri arkadaşı BursalI Necati ve İbrahim Ue birlik olarak büyük annesi Emlneyl parasına tamaen boğarak öldürmüştür. Hikmet ve arkadaşları Denizlide Dcllkllçmar mevkiinde işledikleri bu cinayeti müteakip kaçarak şehrimize gelmişlerdir. Polis her üçünü de yakalamıştır; bugün Denizli adlly esine teslim edilmek özere yola çıkarılacaklardır.
Sırını açan ve bundan dolayı da İh- g- «-------
tifalcı adını alan merhum Ziyanın T^İerİnl"verfyTu^. ’DSr“î^’fî-ölümiınün 15 inci dönüm yılı mdna-1 , . , ....
sebetüe, 27 mart salı günü Eminönü ı ,/ — -------------------
Halkevlnde bir tören yapılacaktır..rinl a>Tlca neşredeceğiz: -Bu toplantıda merhumun hayatı ve hâtıraları anılacak, bu meyanda B. Abldln Dav’cr, İhtifalcl Zlya’nın mu-harrlrllk hayatını, B. Efdaleddln de merhumun eski eserler üzerindeki çalışmalarını anlatacaktır.
Yoğurt, peynir ucuzluyor
Şehre bol miktarda yoğurt getirildiğinden, fiatler düşmektedir. 100 kuruşa satılan yağlı yoğurtlar 90 kuruşa inmiştir. Yoğurt flatlerlle birlikte beyaz peynir fiatlerl de düşmekledir. Son haftalar zarfında piyasaya fazla miktarda kaşar peyniri de getirilmiştir.
Sdeyağın toptan flatlçrinde 7-10 kuruş arasında bir azalma görülmektedir. Mevsim İcabı sütlerin gittikçe bullaşmakta olması dolayıslle sütten 1 yapılan bu nevi maddelerin daha zl- : yade ucuzlıyacağı tahmin ediliyor, (
leler de geldikçe bunların da islmle-
Satışa çıkarılan ithal malları
İst. Bahçekapı Sadıkıye Handa
Canavar bir baba
Adana 15 — Koza tarlasında 5 yaşındaki kızının ağzını pamukla tıkayarak zorla ırzına geçmekten suçlu Menılşler köyünden Yunusun duruşması bugün neticelenmiş, eo yaşındaki baba, dört buçuk sene hapse mahkûm edilmiştir.
Şt'HİK TİYATROSU
Saat 20.90 da
Komedi kısmında MİLYONER DAMAT Dram kısmında CASUSLAR
Yazanlar: Vâ-Nû Ve N. Karamağarall
. . _ o.
ve K. Nacara cep ve kol saati, Gal. Şark Handa tzzeddln Feraya telefon santral akşamı, İst. Rıdvan Handa Şark Diş deposuna dişçi çimentosu ve dentlslve, İst. Ananlaöl handa Zaman Ecza deposuna santonin, İst. Küçük Ticaret Handa Türkiye Eczacıları deposuna okzalt dö fer, kals-yum fosfat, sodyum sülfat ve sodyum klorür, jülâp kökü, İst. Tüttingümrük No. 32 de Manuel J. Saportaya şap, İst. Kısmet Handa Haşan özişe mağ-neri sülfat,___
ğr Kasap dükkânlarında bulunması fcabeden fenni ve sıhhî şartların tamam olup almadığı hususu bizzat dükkânlarda İncelenmektedir. Mevsimin yaza doğru gitmesi dolayıslle, kasaplarda görülen noksanlar arasında bilhassa tel dolapları bir an evvel yaptırılacaktır. Bundan başka
Ahmet Açarlar, Mehmet Emin Ak-( koç, Hamdi Alkan, Hilmi Alagll, Fikret Altınoklu, Yaşar Fikri Araş, Celâl Arkun, Mehmet Alikncı, S&re Ara -, Ne cali Ama, Hallt Artuner, Ethenı Atll, Nail Avunduk, Recep Sabrl Aydın ğ-lu, Rahmi Baeıoğlu. Aftan Balaban, Behiç Baştaymns, Mustafa Ba. ram, İsmail Beyramoğlu, Kemal Beki a, Orhan Bdbez, Nâzım Berk, İsmail Bilir, Vahi Bingöl, İhsan Birinci, Hûse-yin Blrkan, Hayriye Bodur, Fuat Bü-yükkaragözoğlu, Abdullah Fıtoğlu, Mukadder Çizer ve zevcesi, Halûk çağlar, Mehmet çakır, Kemal çellk-soy, Ali Çorlu, Bahri Dağda», Selçuk Dckak, Akif Dicle, Abdülhallm Din-çer, Gündüz Dıramarı, İsmail Düzgö-ren, Mehmet Niyazi Ege, Tufan En-önler, Abdülbakl Erden, Orhan Er-dener, Mahmut Erdoğan. Ali Erol, Erkman Yiraylg, Adil Erk, Âmir Erk, Necdet Erkıvanç, Abdiilmümin Er-kunt. Yılmaz Ersel, Oktay Esemcnll, Mahir Ertemam, Hüs yin Glrglnkoç, Arls Gönülden, Gündüz Ali, Tunrer Gürdcnll, Gür kan Uluğ, Mehmet
Oürkaya, Rl2a Gûray, Karaca Ham-berk, Aradis Hambert, Fikret İber, Haydar İdem. Ata İris, Lûtfl Kara-şoy, Salâhaddın Adil Konukçu. Ali Konur, Harun Kiram, Yorgo Komi-nos, Nal) Mansuroğlıı. Kemal Mertto-çuoğlu, Dosve Goa VikolakJ, Enver Nomater, Misk ayan. Turhan Olşaç, Mehmet Orbay, Zeklöge, Tahsinönal C3hlt öztezdoğan, Ali Milırl öztürk, Eandalcidl, O man Saııller, şeref Nusret. Sabahaddln Taluy, Mc/met Tolunay, Orhan Toygar, Nuri Tür-kllU, Hüseyin Ulusal, Salâhaddln Un-gan, Orhan Uslu, Mehmet Uzyomun. Yunus önal, İzzet Yal-ındaft, Reşit Yalvaç, Cemal Yarar, Ekrem Yazıcı,
şehlr haLtanm sağİıffıyle yakından 11-: Gazl Y*WgiI «ftşlm şensoy. Aziz glsl bulunan diğer şartlar da süratle Tanrısevcr, Orhan Turna, Ali Tarım, tam&mlattırılacaktır. (Ilın akan, Haşan Tolay.
sus 350 bin liralık tahsisatın bin liraya çıkarılması hakkındaki madde konuşulurken Vali ve Belediye Reisi söz alarak dedi İd:
— Şehrin temizliğini takdir et-mlyecek hiç kimse yoktur. Evvelce halktan 400 bin lira abyor, aynı miktarı sarfedlyorduk. Şimdi yine 400.000 alıyoruz, ona mukabil bir milyon altı yüz hin lira sarf ediyoruz. Sebebi; amele azdır, vesait yoktur.
Dr. Bayan Semlramls, sivrisineklerle yapılacak mücadele gibi karasineklerle mücadele yapılması İcab-ettlğfnl, karasinek yüzünden tifo, kara tifo ve emsali hastalıkların doğduğunu vp imkân varsa bu ödeneğin çoğaltılması lüzumunu müdafaa etti, Bu mevzu etrafında bir hayli daha münakaşa yapıldıktan sonra madde kabul edildi.
Turing kulübe yardım için geçen yıllar verilen öJeneğin bütçeden kaldırılmasına B. Ali Sami Yen şiddetle Itıra? etil. Bunun üzerine diğer bir maddeden bin Hra çıkarılarak Turing kulübe verllnrsl kabul, edildi Belediye bütçesi müzakeresi bittik!en sonra tâl’ini esami ile reve kondu ve mevcudun 52 reylle söz blrllğly'e kabul edildi.
tklncl celsede yeniden bazı yerlerde pazar yerleri kurulması hakkında mülkiye encümeni mazbatası okunduktan sonra havan Meliha Avnl Süzen sîz alarak dedi kİ:
— Ben de bir temennide- bulunacağım Halkın pazar yerlerinde aldatıldığı muhakkaktır. Esnaftan çoğu İki türlü dirhem kullanıyor. Bu suretle pazar yerlerinden ihtiyacını tedarik edenler bunları daha pahalıya mal ediyorlar. Acaba paz"r yerlerinde bir belediye memuru bulunsa da halk alıp şüphelendiği şrvi«rl o memura tarttıran vp ona göre hi’e yapan cezalandırılsa olmaz mı?
Belediye başkan muavini Dr p Nazif Seçkin, bu temenniye belediye başkanlık makamının da l’tlrak ettt-ğlnl ve Icabeden tedbirin alınacağını söyledikten sonra maztaba kabul edildi
Meclis bugün de toplanacaktır.
16 Mart
40(1
Bugün Eyüpteki Şehitlikte ihtifal yapılacak
Bugün. İstûnbulun İşgali faciasının yirmi beşinci yıldönümüdür. Her yıl olduğu gibi bugün de Eyüpte'kl şehitlikte ihtifal yapılacaktır. Eyüp Halkevi tarafından tertibedllen ihtifale saat 13 ve 14 de Köprüden kalkacak vapurlarla gidilecek ,bu vapurlar İhtı fale iştirak edenleri yine Köprüye getirecektir. Şehitlikte Vilâyet, Halkevleri ve gençlik adına birer söylev verilecek ve vatan uğruna canlarını veren kahraman Mehçmtçfklerln ruhları taziz olunacaktır.
Hizmetleri 30 yılı açan Öğretmenlere Cumhur Balkanının iltifatı
Hizmet müddetleri otuz yılı aşan ilkokul öğretmenleri için terllbedlîen Jübilede Cumhur Ba kanı İsmet İnönü'ye, Maarif Bıkanı B. Haşan Ali Yücel’e ve diğer büyüklerimize saygı telgrafları çekilmişti. Milli Şef, tahassüslerinin öğretmenlere bildirilmesini Maarif Bakanından istemiştir. B. Haşan ÂH Yüc'l, maarif müdürü B. Halli Vedat Firatlı’va şu telgrafı göndererek Cumhur Başkanının sevgilerini bildirmiştir.
«Beşiktaş kazası ilkokullarında çalışan ve meslekteki emekleri 30 yılı aşan arkadaşlar kin düzenlenen rav-gı ve sevgi toplantısına gelmiş olan öğretmenlerin Sayın Cumhur Başka-nımıza olan minnet ve bağlılık duyguları kendilerine arzedlldl. Yüce Cumhur Başkan imiz memnun oldular, teşekkür, sevgi Ve sağlık dileklerinin arkadaşlara iletilmesini emrettiler. Bunun, arkadaşlara ulaştırılmasını saygılarımla rica ederim.»
Bu telgraf dün Nişantaşı 18 inci ilkokulda yapılan toplantıda öğretmenlere okunmuş ve Sevinçle karşılanmıştır.
İsveçten cok miktarda ampul geliyor
Piyasada gün geçtikçe artan ampul sıkıntısının bir kaç güne kadar hafifleyeceği anlaşılmıştır, Almanyadakl Türk sefaret erkânını memleketimize getirecek olan Drottnlngholm vapu-rlle isveçten miihlm miktarda ampul partisi gelecektir.
1919 da Parla sulh konferansı bu küçük devletleri ortaya çıkardı. Ve onları komşularile haşhaşa kendi mukadderatlarına terketti. Halbuki bunlara sun'l yardımlar yapılmadıkça bu devletlerin yaşıyamıyacttkfarını anlamak için peygamber olmağa İhtiyaç yoktu. Mîlletler Cemiyeti ve büyük devletler bunlara zaman zaman yardım da ettiler. Fakat bu yardım imkânları ortadan kalkınca felâket başgösterdl. Onun İçin bundan sonra şarki Avrupa milletlerine, dünya cemiyetinde kendi kendine yeten yapıcı bir unsur olabilmelerini temin edecek emin vasıtalar temin edilmelidir.
Balkan fâclası, hiç bir zaman geçen 25 sene İçinde olduğu kadar feci olmamıştır. Italyanın 1939 da Arnavutluğu işgali, ve 1941 yılının başında Almanya ve ttalyanın Yu-nanlstana hücumları, İtalyan milletini gelecek nesillerde utandıracak bir tarih sah i fesidir.
Orta Şark meseleleri
Yarınki dünya, Akdenlzln cenubu şarki sahillerinde ve Yakın şarkta da, Balkanlardaki güçlüklere benzer güçlüklerle karşılaşacaktır. Arap memleketlerinde mevcut karışık va-zJyetten doğan bu meseleleri anlamak için, 1919 da ve ondan sonraki senelerde muzaffer devletlerin Yakın Şark hakkında verdikleri kararları gözden geçirmek lâzımdır.
Versay muahedesinin Arap şeflerinde ve birinci harbde onların yanında harbeden İngiliz askerlerinde uyandırdığı hayal kırıklığı üzerinde durmıyalım. Bu hususta Arap şeflerinin, tngllterenin kendilerine verdiği sözü tutmadığına İnandıklarını söylemekle iktifa edelim. Son zamanın Arap tarihinde görülen kararsızlık ve karışıklık hep bu vâkıanın birer neticesidir.
şikâyetin en büytık sebebi, 1915 de Prens Faysal'm babası Şerif Hüseyin İle Slr Henry Mc Mahan arasında İmza edilen anlaşmaya İngilterenln riayet etmemesidir. Bu anlaşma, karşılıklı bir yardım paktı idi ve birinci cihan harbinin sonunda İngilterenln Aden dışındaki bütün Arap memleketlerinin İstiklâlini tanıyacağını temin ediyordu. Buna karşı tnglltereye de iktlsaden imtiyazlı devlet mevkii veriliyordu.
Ertesi sene İngiltere. Fransa ve Rusya arasında akdedilen gizil bir anlaşma ile bu taahhüde açıktan açığa aykırı hareket edilmişti. Bu yeni gizli anlaşmaya göre Rusyaya İstanbul ve Boğazlar verilmekle kalmıyor, Arap İstiklâline bir darbe teşkil etmesi bakımından daha mühim olarak. Fransanm Suriye ve Lübnanda müstemleke hakkı kabul ediliyordu. Paris konferansında ve onu taklbe-den üç sene İçinde İngiltere ile Fran-sanın Yakın Şarktaki menfaatleri arasında devam eden çarpışma, müstakil bir Arap federasyonu ümidini suya düşürmüştü 1920 nisanında San Remo'da toplanan konferansta, Suriye ve Lübnanda Milletler Cemiyeti tarafından Fransaya manda verilmesi ve Irak’m da İngiliz mandası altına konması hakkında verilen karar ila Arap iddiaları ortadan kaldırıldı. O sırada Flllstlnde de bir İngt-İlz mandası kuruldu,
Arap devletlerinin buriarlhl, bir beceriksizlik ve hoşnutsuzluk hikâyesidir. Manda sahibi devletler esaslı dâvaları halledecek bir siyaset taklbe-decek yerde hep zaruretlere ayak uydurmağa çalışan bir siyaset gütmüşlerdir. Fransızların Faysala ve ondan sonra İngilizlerln seçtiği Irak kiralına karşı hınçları; Maverayı Erdün kıratlığına yine İngiliz tesiriyle Şerif Hüseyinln oğullarından birinin getirilmesi, kır al Suudun Hicazda kuvvetlenmesi, çok anlatılmış hikâyelerdir. Fakat bunların hiç biri devamlı değildir. Çünkü bir Arap federasyonu, hattâ müstakil Arap devletleri teşekkül etmemiştir. Bütün Arap milletlerine uğrunda harbettiklerl ve arkasından koştukları gayeleri temin eden bir nizam ve bir sistem kurulmamıştır. Onların kendi mukadderatlarına hâkim olmak isteği her gün biraz daha artıyor. İkinci cihan harbinden sonra da muzaffer devletler, birinci cihan harbi sonunda bu derece noksan bıraktıkları bu meseleleri halletmezlerse, Yakın Şarkın göbeğinde dünya nizamı İçin bir tehlike noktası kalmış olacaktır.
Nazik bir mesele olan Filistin bir tarafa bırakılsa dahi, Suriye ve Lüb-naııdakl Fransız nüfuzu, Irak'ın müstakbel vaziyeti. Suriye İle Lübnan arasında ileride kurulacak münasebetler. Irak, Maverayı Erdün. Hicaz ve Mısır da dahil olduğu halde bu Arap devletleri arasındaki münasebetler ve nihayet Fillstlnln ileride alacağı şekil hep halle muhtaç meseleler halinde beklemektedir.
Mısır
Son zamanlarda Mısır hükümetinin siyaseti, kendisinin de dahil olacağı bir Arap federasyonu tesisine doğru meyletmiş olmakl. beraber, Mısır meselesi hususî bir kategoriye dahildir. Birçok bakımlardan Mısır başlı
başına bir âlem teşkil eder. Filvaki Knhlrenln Islâm âlemindeki mevkii büyüktür. Camiülezher medresesinin dini nüfuzu İslâm milletleri birliğinde Mısır'a iyi bir yer temin edecek kadar kuvvetlidir. Fakat Mısır'ın şarkında bulunan devletlerle olan münasebeti, vaktiyle Fas'ın Mekke ve Medlneye karşı olan alâkasından dahi şayıftır.
Uzun bir mücadeleden, ve İngiltere tarafından gösterilen uzun tereddütlerden sonra nihayet 1936 da aktedl-len bir muahede İle İngiltere Mısır'a tam hâkimiyetinin tanınması İçin İstediklerinin büyük bir kısmını ver-j. mlştlr, 1937 de Milletler Cemiyetineçt girdikten sonra da Muırın lstlkt&lO bütün dünya tarafından tanınmıntırû-Bu harb İçinde İse Mısırda İngiliz as-fM herlerinin bulunmasına rağmen sır'ın vaziyeti zayıflamamı?, kuvvet-O lenmlştlr.
Mısır’da önce Wafd partisinin İleri Q sürdüğü Mısır nasyonalistlerinin yo-’r: rulmaz gayreti nihayet meyvasını™ vermişte. Bu harbin sonunda Mı :.-’ınQ) derhal halledeceği mesele İngiltere > ile aralarında mevcut anlaşmayı ye-m nl şartlara uydurmak olacaktır. Ek-% berisi şahsi meselelerden ibaret olanJz İngiliz - Mısır münasebetlerinden do-**-ğan meseleler gerek Mısıra gerek İn-^* gillz ricalinin ruhlarına İşlemiştir. -O
Mısırın en mühim meselesinin mü--Q hlm bir kısmı halledihnlştlr. Halkın sefaleti, ve hayat, sıhhat ve terblye+S seviyesinin düşüklüğü son on -‘icneS zarfında hayli iyileşmiştir. Son on beş sene İçinde Mısırın iktisadi vaziye-/> tinde görülen salâh, gelecek yıllar*^ için refah vadetmektedlr
Bu harb bitince Mısır İngiltere İle harbden evvelki münasebetlerine dönecektir. Yani tnglltereye bir İttifak muahedeslle bağlı olarak hükümranlık haklarına sahip müstakil bir devlet olacaktır. Bu muahede İnglltereye Süveyş kanalını müdafaa için geniş ölçüde tedbirler almak, ve Mısırın muayyen yerlerinde kuracağı İstasyonlarda lüzumu kadar asker bulundurmak hakkını vermektedir. İngiliz menfaatlerini korumak İçin bu muahede hükümlerine hayati İhtiyaç olmakla beraber, bu harb esnasında da anlaşıldığı gibi, bu İttifak hükümleri Mısırı garip bir vaziyete düşürmektedir. Bu harb Mısır milliyetçiliğini kuvvetlendirmiştir. Ve harbden sonra Mısır partilerinin bu ittifakta bazı tftdilât yapılmasında ısrar edecekleri muhakkaktır Bu meselenin en doğru hal şekil, İngilterenln kendisine inhisar ettirmek İstediği emniyet hakkının milletlerarası bir teşkilâta devridir.
-Suriye ve Lübnan
Yakın Şarktaki Fransız mandası hiç de tatmin edici değildir Bu mandanın tarihi, Fransız ajanlarının hatalı siyasetleri ve hareketlerile doludur. Meselâ İngiliz - Fransız siyasetleri arasındaki devamlı İhtilâf yüzünden 1925 te Cebeli Düruz’da ve Fransız mandası altındaki arazide on bin yeril Hıristiyan ve müslümanm katledildiğini Yakın Şark milletleri unutmamıştır. Bu hâdise Milletler Cemiyetinin manda sistemini nasıl fena idare ettiğini gösteren kötü bir misal olmakla kalmamış, manda sahibi devletlerin otoritelerine karşı da acı şikâyetlere sebebiyet vermiştir ıArkası var)
|RADYO|
ANKARA RADYOSU Bugiinkii program
18 Solon orkestrası. 18.30 Konuşma, 18-45 Orkestranın defamı, 19 Haberler, 19.20 Geçmişte bugün, 19.25 şarkı ve türküler, 19.45 İktisat saati, 20 Müzik. 20.15 Radyo gazetesi, 20.45 Temsil, 21.30 Serbes saat, 21.45 Tarihi Türk musikisi. 22,15 Mtlzlk. 22,45 Haberler.
Yarın sabahki program
7.30 Müzik: Hafif müzik (Pl.). 7.45 Haberler, 8 Müzik: Hafif müzik (Pl.), 8.23 Spor saati (Vücudumuzu çalıştıralım). 12.30 Salon orkestrası, 12.46 Haberler, 13 Orkestranın devamı, 13,30 Şarkılar. 14 Cumhur Başkanlığı armoni muzlkası.
GÜZİDE KARŞIYAKA vefat etmiştir.
Tüccardan Suat Karşıyaka'nın validesi, Semlha öncel'ln hemşiresi, Işık lisesi müdürü Saclt Önçel'ln ve müteahhit Necdet Önçel'ln ve kurmay binbaşı Cemal Sancağın teyzeleri, 15 mart perşembe günü vefat etmiş ve Heybelladft kabristanındaki ebedi Isttrahatgâhma tevdi edilmiştir.
Cenazesinde bizzat bulunan, mektup veya telefonla tazlyetlcrlnl bildiren dostlarına, bütün aile efradı minnet ve şükranlarını sunarlar.
Oğlu: Suat Karşıyaka
ANAYASA
Yeni metin ve yeni kellnırlerln İzahları Hazırlıyan: ZÜHT t! ÇUBÜKÇUOCLU İstanbul umumi meclisi muamelât miidürii 2 NCİ BASIŞI ÇIKTI Herkese lâzım olan bu kitabın fiati 05 kuruş
AKŞAM
Arif Bolat Kitahevi
CENNETİN ANAHTARLARI
nı çıkardı.
CRONIN'ln eserlerinin en mükemmeli elan bu romanın mevcudu çabucak azalmı şiir. Tedarik etmekte acele ediniz.
A, J Cronip — Rı-zz.ın A. E, Yalman
Sene 27 — No. 9485 — Fiatl her yerde 10 kuruştur.
CUMA 16 Mart 1945
Sahibi: Necmeddin Sadak — Neşriyat müdürü: Hikmet Feridun Es — AKŞAM Matbaası
İKİ BÜYÜK TAARRUZ AYNI GÜN BAŞLIYACAK
Doğu Prusyada Alman kuvvetleri ikiye bölündü
Müttefikler Sar kesiminde iki
noktada taarruza geçtiler
Sovyet kuvvetleri, Koenigsberge
8 km. mesafeye kadar geldi
Q Q_ CM
Londra 16 (A-A.ı - C-vyet kuvvetleri dünkü gün esnasında ileri hareketlerine devam etmişler ve Koenls-berg'in 8 kilometre cenup batısında Frlschehaff’e varmışlardır. Doğu Prusya'daki Alman cebi İkiye bölünmüştür
Macaristanda, Bala ton gölü kesiminde yeni Alman taarruzları geri atılmıştır.
Sovyet tebliği, cephenin diğer kesimlerinde hiç bir değişiklik olmadığını İlâve etmektedir.
Brüksel 16 (AA) — Alman haberler ajansı. Sovyet kuvvetlerinin Öder nehrinin mansabmın şimal doğusunda bir noktada Baltık denizin» varmış olduklarını ve bir kaç kasabayı ele geçirdiklerini bildirmiştir.
Brüksel 16 (AA.) — Moskova radyosunun bildirdiğine göre, Sovyet! bomba uçakları Lubeck’I bombala-m’şiardır.
Paris İS (A.A.) — Moskova'dan ge-1
Almanya sulh talebinde bulundu
Talebi kabul edilmezse Doğuda mukavemeti keseceğini bildirdi
Stokholm 15 (A.A.J — (Reuter»: Bvenska Dagbladet gazetesinin «umu-Eyetle itimat edilir kaynaklara» atı haber verdiğine göre, Almanya, ■eç vasıtaslle Müttefiklere sulh teklifinde bulunmuştur. Fakat bu teklifler kesin olarak raddedümlştir.
Gazetenin bildirdiğine göre, Ber-chtesgaden'de geceleyin cereyan eden bir toplantıdan sonra Hltler bu tekliflerin yapılmasına razı olmuştur.
Sulh avukatlarının başında gelen Rlbbentrop, bütün geceyi, sulh talebinin zaruri olduğu hakkında Hltler'l İkna etmekle geçirmiştir. Hltler evvelâ inatla mukavemet etmişse de nihayet en fazla ltlmadettiğl bir şahsiyetin Stokholm’da Ingiliz ve Amerikalılarla temasa geçmesini kabul etmiştir.
Almanlar, işgal edilen bütün toprakları boşaltmayı teklif etmekte, fakat barıştan sonra nazl rejiminin baki kalmasını talebetmektedlrler. Zira, bu beklenmedik barış talebetme fikrini AJmanlara kabul ettirmek için yalnız, Hltler ve Hlmmler kâfi nüfuza maliktir.
Alman teklifini Müttefiklere kabul ettirmek iizere, Alman murahhası Alman tekliflerini reddeylediğt takdirde Alman ordusu Doğuda mukavemeti keseceğini ve Rusların bütün Almanyayı İstilâsına müsaade edece-flnl bildirmiştir. Bu suretle memleket amamile Bolşevlkleşecektlr kİ, bu da İngiliz - Amerikan menfaatlerine aykırıdır.
Rundstedt de mütareke şartlarını sordu
Londra 15 (A.A.) —■ Vaşlngton'da dolaşan bir şayiaya göre, geçenlerde pir Alman murahhası mütareke şartlarını öğrenmek üzere beyaz bir bayrak taşıyarak Rhln’l aşmıştır. Vaşln-ton'dakl salahiyetli memurlar, Run-datedt'ln mütareke talebetmlş olduğu hakkındaki haberden malûmatları Olmadığını bildirmişler, ancak Müttefiklerin böyle bir talep karşısında şaşırmıyacaklarını İlâve etmişlerdir. Mamafih, Müttefiklerin herhangi bir mütareke veya ateş kesme İçin bir pazarlığa girlşmlyeceklerl hususunda İsrar edilmektedir. Müttefik askeri
KARŞI KOYAN FRANSA
-----*------
Yazan: A, ADNAN - ADİ VAR Yarınki AKŞAM’da
şefleri, mevcutları no olursa olsun Alman birliklerinin, ordu grupları da dahil, kayıtsız şartsız teslim olmalarını kabule hazırdırlar.
Berlinin tekzibi
Londra 15 (A.A.) — Reuter bildiriyor; Bu akşam Alman ajansı şu haberi vermiştir:
Berlin’in yetkili makamları Mareşal RundstedVIn mütareke İstediği iıakkmdakl söylentilerin baştan başa uydurma olduğunu bildirmişlerdir
Herkes şuna kani olmalıdır kİ. ne Alman ordusu komutanlığı, ne de Alman hükümeti teslim olmağı asla düşünmemektedir.
Londra 18 (A.A.) — «Reuter» .Tapon haberler bürosunun bildirdiğine göre, bfr Müttefik istilâ hareketine karşı Japon anavatanını müdafaa etmek üzere bütün Japonyada sivillerden hususî hücum taburları ihdas edilmiştir.
Japonyanın bir bölgesinde bütün sivil halkı bu taburlara kayıt İçin lâzım gelen bütün ha. zıtlıklar bitirilmiştir.
Filipinlerde Japon kayıplan
Brüksel 16 (A.A.) — New-York radyosu, Filipin muharebelerinde Japonların ölü ve yaralı olarak 150,278 kişi kaybetmiş olduklarını bildirmiştir. Aynı müddet içinde Japonlardan 1515 esir alınmıştır.
Japon üslerine hava akını
Brüksel 16 (A.A ) — Amerikan uçakları Bangkok'tın şimalinde bir Japon hava Üssüne akın etmişler ve orada 20 Japon uça-
Çeikoslovakyada flerfly en Sovyet tankları
len haberlero göre. Doğu cephesinin I İçinde Almanlar 4500 er ve subay muhtelif kesimlerinde son 24 wat I kaybetmişlerdir.
Sanfransisco konferansı
Yedi hafta süreceği tahmin ediliyor
Vaşlngton 18 (AA.) — San Fran.-sisco konferansı hazırlıkları başlamıştır. M. Stettlnius San Franstsco Belediye başkanı İle mutabık kalarak genel heyet toplantısının Opera binasında. diğer toplantıların İse eski muharipler evinde yapılmasını kararlaştırmıştır.
San Fransisco İle Vaşlngton arasında süratle muhabereyi temin edecek otomatik yazı makineleri gereken yerlere yerleştirilmeğe başlanmıştır.
Konferansın yedi hafta süreceği tahmin ediliyor.
San Fransiscoya gidecek murahhaslarımız
Ankara 13 — Bakanlar kurulu. San Franslsco konferansına gidecek Türk heyetinin kimlerden müteşekkil olacağını tesblt etmiştir. Heyet üyelerinin isimleri pek yakında bildirilecektir.
JlirONYAOA SİVİL HÜCUM TABURLARI KURULOU Filipin savaşlarında Japon kayıpları 150,278 kişiyi buldu
ğını tahribetmişlerdlr. 18 Japon uçağı da ağır surette hasara uğratılmıştır.
Bu akma lştlrâk etmiş olan Amerikan uçakları 2400 kilometrelik bir uçuş yapmışlardır.
Londra 16 (A.A.) — Amerikan hava kuvvetlerine mensup bomba uçakları Harici yakınlarında Japon tesislerini bombalamışlardır.
74 Japon gemisi batırıldı
Londra 18 (A,A.) — Asyanjn cenup doğu sahilleri açıklarında Müttefik denlzaltıları 74 Japon gemisin! batırmışlardır.
Yeni Amerikan çıkarması
Paris 18 (A.A.) — New-York radyosunun bu sabah verdiği bir habere göre, Amerika sllâhen-daztan Salomonlarda, Bugon-vll'ip şimal doğu bölgesine karşı bir çıkarma hareketinde bulunmuşlardır.
Loııdra 16 (A-A.) — Batı cephesinde Müttefikler Rhln batısında Mo-selle nehri İle Fransız hududu arasinda kalmış olan eon Alman mukavemet grupuna karşı temizleme hareketlerine başlamışlardır.
Yedinci Amerikan ordusu cenuptan, üçüncü Amerikan ordusu da şl-müjden taarruz etmektedir.
Yedinci Amerikan ordusu dün sabah taarruza geçmiş ve Sarrbruck İle Hagenau arasında selesen kilometrelik bir cephe üzerinde bir gün İçin-
Almanlar, 1943 Tahran konferansında B. Roosevelt’ le Churchilli öldürmek için İrana en mahir casuslartnı paraşütle indirmişlerdi
Londra 16 (A.A.) — Bu defa açığa vurulduğuna göre, İngiliz gizil İstihbarat servisi 1943 senesinde toplanan Tahran konferansı esnasında Cumhur Başkanı Roosevelt'e ve Başbakan Churchlll'e karşı Alman casusları tarafından hazırlanan bir suikast keşfinde büyük bir rol oynamışlardır. İşin başlangıcı Başbakan M. Chur-chlll'ln İrandan geçerek Moskova'ya gittiği 1042 senesine kadar gitmektedir. Alman casuslarının en tanınmışlarından Franz Mayer İngiliz Başbakanını öldürmek İçin İrana gönderilmiştir. Mâyer'ln üzerinde ele geçirilen vesikalar arasında bulunan bir hâtıra defterinde şu satırlar yazılıdır:
( Churchill'ln geleceği yere biraz geç vardım. Dâvamıza pek büyük bir yardımı dokunacak oton bu fırsatı kaçırmış olduğuma müteessirim.»
Almanlar 1943 de Tahran’da büyükler arasında bir toplantı olacağından şüpheleonılşlerdl. Berlin'den en İyi casuslarından altısını gönderdiler, bunlar İran arazisine paraşütle bırakılmışlardır. Üzerlerinde mühim miktarda para ve yanlarında bir çok silâhlar vardı. Başka nazl ajanları da yine İran arazisinin muhtelif yerlerine praşütte indirilmişlerdir. Nazl ajanları Tahran'a Almanlar hesabına çalışan bazı İranlIlar tarafından te-
DİKKATLER:
«Başlıca» ve «tâlin mücadele şekilleri
Belediye reisimiz, İs tan bulda kİ sivrisineklerin ortadan kalkması İçin başlıca çare olarak iman gösteriyor.
Şüphesiz, bu, başlıca çaredir; Her tarafı güllük güliistanhk medeni bir şehirde sinek de, tatarcık da, sivrisinek de olmaz. Fakat: «Eyvahf İmar kim bilir kaç çeyrek asır sonra tamamlanacak! O zamana kadar kendimizi haşerata mı yedlrece£lz7»> diye ye'se de düşmememiz ica-beder. Bir taraftan D. D. T. denen yeni İlâca limiti bağlarken, bir taraftan da, tftll tedbirlerle en yakın mevsimleri düşünmeliyiz.
Başlıca ha.şerat düşmanı imardır. D. D. T. dlr. Fakat tâli mücadele şekilleri de var. Onları da elden bırakmamalı.
de altı kilometrelik bir İlerleme kaydetmiştir. General Patch’ın bu taarruzlarını 1500 uçak desteklemektedir. Sarrbruck’un 3 kilometre cenup batısında Lundlngen İşgal edilmiş ve Amerikan birlikleri İleri hareketlerine devam ederek bu şehrin 3 kilometre doğusunda bulunan Ergay-nen'e girmişlerdir.
Mosselle nehri İki noktada geçilmiştir. Bu nehir, Coblms'ln 12 kilometre cenup batısında geçilmiştir. Harb muhabirlerinin bildirdiklerine
mİ» edilen otomobillerle ve develerle getirilmişlerdir. Bu Almanlar aynı zamanda Rusya yı Basra körfezine bağlayan muvasala yolları üzerinde baltalama hareketleri yapmak niyetinde İdiler. Bundan başka İrandaki petrol tesislerini yoketmek de plânları arasında İdi. İranda gizil bir hava meydanı İnşa edilecek ve nazl ajanlarlyle; bunların baltalama ve tahrip işlerinde kullanacakları malzeme uçaklarla buraya İndirilecekti. İranda bir İhtilâl çıkarmak. Şahı tahtından İndirmek ve Müttefik hatları gerisinde askeri harekâtta bulunmak Almanların büyük plânları meyanında idi. Bütün nazl casusları ve onlarla İşbirliği yapmış olan 170 tranlı tevkif edilmişlerdir.
Günler Geçerken
Yeni şiirler usulünce
Burun silmenin harb üzerindeki tesirine dair okuduğumuz haberde ortalama hesap bu hareketin insana bir dakikanın dörtte bir! kadar zaman kaybettirdiği, Almanyadaki yabancı amele şayet sık sık burun silerlerse binlerce çalışma saatinin boşa gideceği bildiriliyor. Fikrimce yukarıdaki hesap ortalama da olsa hiç doğru değildir; zira her millet ve hattâ bîr milletin çeşitli sınıflarına bağlı her fert başka başka şekillerde burun siler. Daha ileri varacağım: Kadınla erkeğin de burun silmesi birbirinden farklıdır. Meselâ, görüşlerime dayanarak söylüyorum, erkeğe kıyas edilince kadının burun silmede çok süratli davrandığı muhakkaktır. Kadın, burun silmeye erkek gibi caka katmaz; isin münasebetsizliğini kavrayıp elini çabuk tutar... pek sık ağladığı ve buna ihtiyaç gördüğü İıalde!
Hele Şarkta burun silmenin — öksürük gibi — mevkie ve servete tempo tutması şarttır. Buyruk vc nüfuzlu adam burnunu teşrifatla, davul zuma ile silmekten, aklınca m finali yapmaktan lıazeder; hattâ sırf caka olsun, yüksek dereceni anlaşılsın diye liizum duymadan da kuru sıkı burun sildiği çoktur. İşe girişmeden önce uzun bir hazırlık devresi geçirmeği sevenlere de raslarız: Mendilini ağır ağır çıkarır, açar, katlar, gene serer, grne toplar, münasip yerini hizalar, burnuna yaklaştırır, eşref saati ve kıvamı varmış, helva pişirir gibi mlyanosfnl gözetmek lâzım gelirmişçesine bir müddet bekler! Karşısında iseniz siz de sözü kesip beklersiniz. Kulağınız kirişte, gözünüz cakacı adamın yan maskelenmiş yttıilndedlr. Nihayet beklenilen olur... «müste-fllfitün» vezninde ve Nefl kafiyesinde bir «fahriye»! ama zadâll sizden, sözünüzden. müracaatınızdan memnun değilse «fahriye» dakikalarca sürebilir!
Başı yana çevirmek, büsbütün arkaya dönmek, masa altına gizlenmek suretfle mahviyeti!, terbiyeli burun silişlerde de bir cins gösteriş sezilir. İyisi, en çabuğu, en sessizi, en az nümayişlisidir, iler halde — yeni şiirlerdeki gibi — burun silmelere de mâna, kafiye, ahenk katmamak İşi kısa kesmek, bir şey yapmamışa benzemek hepsinden filidir. Bu harekette yeni şiirler bize örnek olmalıdır.
Refik Halid Karay
— Ş
göre, bu İki kol nehrin ble yakasında... İlerlemişler ve birleşmişlerdir. Köp-M* rübaşı bir gün İçinde 30 kllonıetre£* genişlemiş ve sekiz kilometre bir de^— rlnllk elde etmiştir. Amerikan zırh ll>» kollan nehri 14 kilometre geride btaO ratmışlar ve cenup İstikametinde^ İleri hareketlerine devam etmişlerdirçjj Bu kuvvetler. Sarr havzasındaki bü-t-* tün Alman müdafaalarını gerıd-n® çevirmekle tehdit etmektedirler.
General Patton'un üçüncü Amerif kan ordusu da 9 kilometrelik btr“"/ cephe üzerinden 5 kilometre ilerlemiştir.
Rhln nehrinin doğusunda Rema-gen’deki Amerikan birlikleri köprü-başlarını yeniden genişletmişlerdir. Bu köprübaşının genişliği 20 derinliği de 10 kilometredir. Dünkü gün esnasında Amerikalılar J500 metre İlerlemişler ve Lorşayd'a girmişlerdir. Bir Alman karşı taarruzunu geri atan Amerika birlikleri Kolonya -Frankfurt otomobil yoluna 600 metre mesafeye gelmişlerdir.
Cephenin dRw kerimlerinde durgunluk hüküm' sürmektedir. Müttefikler yeni taarruzları İçin durmadan malzeme yıftnek fadırlar
Londra 18 (A.A.) — Batı cephesinden bu sabah gelen bir habere göre, yedinci Amerikan ordusu Sarr-bruck'e bir kilometre mesafeye gelmiştir. 1090 esir alınmıştır.
Bu yeni Amerikan taarruzu topçu hazırlığı yapılmadan başlamıştır. Batıda ve Doğuda büyük taarruz aynı eründe başlayacak
Nevyork 16 (A.A.) — Avrupa'da Amerikan radyosunun yorumcusu diin geceki konuşmasında demiştir kİ:
«Batıda ve doğuda iki büyük taarruzun aynı günde başlayacağı tahmin edilebilir. Bu İki taaruzun da hedefi birdir: ?Avrupada harbin so



Sahile 2
AKSAM
16 Mart 1943
SÖZÜN GELİŞİ
Bu toprağın dili
Biz Osmanlıca yatı dilini, konuşma dilimiz ve kendi şivemiz esaslarına göre Türkçeleştirmek, böylece onun millileşme karlar anlaşılma kudretini de arttırmak; âdeta has ad hükmüne geçecek terimler müstesna, bütün terimlerde bugün kullandığımız ekler ve köklere bağlı kalmak dâvasındayız. Yoksa pek az kimsenin anladığı Osmanh yazı dili yerine yine pek az kimsenin anlı-yabileccği, öteki gibi bu da lugata bakılmadıkça sökülmeyen bir yazı dili uydurmak dâvasında değiliz.
Yukarıdaki, cümleleri Falih Rıfkı Atay'ın «Hep bu topraktan» dergisinin son sayısında çıkan «Bu toprağın dili» adlı makalesinden alıyorum. Herkes bir türlü anladığı ve anladığı yolda tutturup gittiği için dil dâvamızın anlaşılmazlığa bürünür gibi göründüğü şu günlerde dâvamızın özünü bütiin aydınlığile gözden geçimırk ihtiyacım duyanlar Falih Rıfkı Atay'ın bu yazısını okumalıdırlar Herkes sorduklarına en açık cevapları orada bulacaktır.
Niçin sakiıyayun. sevdiğim yazarlardan bazılarının yazılarını anlama güçlükleri çekerek okuyorum. Çünkü halkın seve seve, anlıya anlıya kullandığı kelimelere birdenbire yüz çevirmiş, onların yerine mânasını yalnız kendisinin bir lûgata bakarak öğrendiği, benim ise çatla sam anlayamıyacağım kelimeler koymaya kalkmışlar-d r. Ben de okuduğum yazıyı anlayamazsam «yazı dilinin en geniş ölçüde anlaşılması ' dâvamız nerede kalır? Bunların yaptıktan «IÛ-gala bakılmadıkça sökülmeyen» bir başka yan dilidir.
Elbette ki yeni kelimelerimiz, yeni terimlerimiz olacaktır. Fakat halkın dilinde yaşıyan. Türk ekleri ve takılarile anlaşnuş, kavnaşmış yabancı doğumlu kelimeler yine bizimdir. Sirke, ibrik, testere, reneber, şahin, sarnıç, sandık, makas, vatan, kafa, zincir Türkçe değildir diye dilimizden atılabilir mi? «Kayıtlı» Türkçedir, fakat »mukayyet» Türkçe değildir,
Falih Rıfkı Alay «Türkçenin anlatma gücünü azaltan hiç bir hareket inkılâpçılık sayılmaz», «biz dili bir şey anlatmak, bir şey duyurmak, bir şey öğretmek için kullanıyoruz. Osmanlıca bu vazifeleri yapamadığı için millî değildir» diyor. Dil dâvamız bııdur.
Şevket Rado fc - . - ., ■=
Samalya cinayeti dâvası
Kaatil Habilin aklında bozuk'uk yok savcı iddianamesini okudu
B. Churchillin nutku
Harbin yaz sona ermeden bitmesi muhtemeldir
Önümüzde zafer muhakkaktır ve belki de yakındır
Romanyadaki durum
Amerikanın teşebbüsü üzerine üç büyük Müttefik arasında görüşmelere başlandı
Bir müddet evvel Samatya’da bir sinema binası önünde bir cinayet İşlenmiş ve Habll isminde bir genç, bir müddettenberl ayrı yaşadığı kanal Mürüvvetin hallerindin şüphelenerek onu öldürmüş, kaynatası Şevki yi de muhtelif yerlerinden yaralamıştı. Birinci ağır ceza mahkemesinde duruşması yapılmakta olan Habllln vekili müekkllltUn ruh ve akıl hastası olduğunu heri sürmüş, muhakeme de Habilin tıbbı adilse müşahede altına alınmasını kararlaştırmıştı. Yirmi gün kadar müşahede altında bulundurulan Habll dûn tekrar mahkeme huzuruna çıkarılmıştır
Mahkeme başkanı bay Nef! Demlr-oğlu miişahedehane müdürlüğünün verdiği raporu tetkik etmiştir. Bunda Habllln ne vakayı İşlediği sırada, ne
Ültraseptil kara borsacıları
İzmir 16 (Telefonla) — Burada ültraseptil karaborsacılığı yapanlar bulunduğu öğrenilmiş ve bunları ele geçirmek için tedbirler alınmıştı. Nihayet Sami ve İsmail İle doktor Ziya adında üç kişi, 10 tüp ultraseptill 500 liraya satarlarken yakalanmışlar ve MIHI korunma mahkemesine verilmişlerdir. Üç sanık haklarında tevkif kararı verilmiş olup duruşmalarına pek yakında başlanacaktır.
Ege turizm cemiyeti
İzmir 16 (Telefonla) — Dün bir toplantı yapan Ege Turizm cemiyeti merkez kurulu. Ege bölgesinde turizm hareketini teşkilâtlandırmak İçin İzmir ve memleket sermayedarlarlle İngiliz ve Amerikan firmaları arasında bir şirket teşkiline teşebbüs edilmesine karar vermiştir,
KUTUP KIZI
AŞK VE MACERA ROMANI
Yazan: Stanley Shaw Çeviren: (Vâ • Nû)
Buralara gelmemdeki maksat. Blg Dan in getirdiği emaneti, Küçük Ba-bos kulübesinden almamdı. Fakat maalesef, emanet, her şeyle birlikte yangında yandı. Halbuki, şimdi, sizinle, ve Pierre Oıılntle birlikte buralara gelecek yerde Quebee istikametinde yolda bulunmam gerekirdi.
Bu sözleri söylediği sırada, cevabı ne olacak diye, kıza yan gözle baktı.
Kız ona:
— Argyle kampına geliyorsunuz, çünkü gelmenizi istiyorum —dedi — Acaba bu arzum kâfi bir sebep midir?
jensen, coşkunlukla:
— Tabii,.. Sizin her arzunuzu yapmağı isterim. — cevabım verdi. — SI z e çok şeyler borçluyum. Mis s Mal-labie! Mademki yanınızda bulunmamı düşündünüz, bunu reddetmek benim için nankörlük olur. No dilerseniz öyle olacaktır. Acaba kampa gelmemi niçin İstiyorsunuz? Bunu öğrenebilir miyim?
Şüphesiz kİ, Argyle kampına gitmek Jensen'ln da en büyük emeliydi. Çünkü, B. M. «3 dosyasına alt esra-
rın orada bulunduğunu pekâlâ biliyordu. Bununla beraber, bu hissiyatını gizlemeği muvafık bulmuştu.
Gece bastırdı. Yarım ay, nihayetsiz yıldızların ortasmda belirdi. Karın üstüne maviymiş hissini veren bir ışık serpiyordu. Bu ışık da. ruhlara mistik bir heyecan vermekteydi Gûya, hakiki olnuyan bir âlem içinde seyahat ediyorlardı. Maceranın dost ettiği bu üç kişi, zaman geçtikçe blrlblr-leriyle daha kaynaşıyorlardı.
Bir an, Kerry Mallabie durdu: Jen-sen’e baktı. Elini onun koluna koyup titrek ve Uma edici tatlı bir sesle dedi kl:
— Acaba benim İçin çok ehemmiyetli bir şeyi Çapmanızı İstesem buna razı olur musunuz?,,. Reddetmez misiniz?... Bilhassa, bilhassa, bu işi körü körüne yapar mısınız?
Detektif baktı. Genç kızın yüzünde, bu esrarın mânasını okumak İstedi.
Fakat, Kerry Mallabie sırtını aya dönmüştü. Onun için gölgeler İçinde kalan yüzünde ancak hazin gözler! kürklerin loşluğunda pırıldıyordu.
de halen şuurunda bir halel bulunmadığı bildirilmekte İdi.
Gerek sava, gerek suçlu rapora karşı bir diyecekleri olmadığını bildirmişler, bunun üzerine savcı B. De-mlroğlu İddiasını serdederek kaatilln büyük bir teessür ve ağır bir tahrik altında bu cinayeti İşlediğini, maktul Mürüvvetin bazı erkeklerle konuşmuş olmasının tesblt edilmiş bulunmasına binaen ceza kanununun 51 inci maddesinin birinci fıkrası hükmü nazarî İtibara alınarak karısını öldürmekten 449 uncu maddenin 1 İnci, kayınpederini öldürmeğe teşebbüsünden de 449 uncu maddenin birinci, 62 ve 69 uncu maddeleri hükümlerine göre cezalandırılmasını istemiştir. Suçlu vekilinin müdafaasını yapması İçin duruşma ayın yirmi dokuzuna bırakılmıştır.
îsveç vapurile memleketimize donen vatandaşlar
Ankara 15 (A.A.) — Aldığımız tamamlayıcı malûmata göre, Drott-nlngholm vapurile memleketimize gelmekte olan vatandaşlarımız arasında isimleri aşağıda yazılı kimseler de vardır:
Yusuf Albayrak. Arif Çalıoğlu, eşi Anna Çalı oğlu, Behzat İnceoğlu, Mustafa tnceara, Gülnar Lolan, Mustafa Odabaşı oğlu, Bahri Orman, eşi Anna Orman, Şevket Rlmoğlu, eşi Sesi i ya Rlmoğlu, oğlu Ali Rlmoğlu, Cevdet Sertlloğlu, eşi trma Sertlloğlu, Kızı Hava Sertlloğlu, Hikmet Tuna, Emine Kumbat.
isviçreden eşya gelecek
Ankara 15 — Önümüzdeki günlerde İsviçreden Türkiyeye bir miktar İthalât eşyası gelecektir. Bunlar arasında ziraat âletleri bulunduğu da tahmin edilmektedir.
Londra 15 (A.A.) — Muhafazakâr partinin bugünkü toplantısında bir nutuk söyleyen M. Churchlll. harb yaz bitmeden evvel veya daha önce sona ererse — kİ bu kuvvetle muhtemeldir — seçim hazırlıklarının yapılmasına hiç bir mâni kalmıyacağını bildirmiş, seçimlerden evvel yeni bir hükümet teşkil edileceğini, bu hükümet yalnız muhafazakârlardan İbaret olmayarak milli bir mahiyet alacağım İlâve etmiştir,
M. Churchlll devamla demiştir kİ:
«Japonlar tarafından İngiliz tebaasına, AvustralyalI, Hintli, Blrman-yalı ve MalezyalIlara karşı yapılan zulümlerden doğan acıların intikamını da almalıyız, bunun İçin büyük bir gayret sarfedllmesl lâzımdır. Hiç bir harb yorgunlüğu son adıma ve son dakikaya kadar vazifemizi yapmaktan bizi alıkoynıamalidir. Ja-ponyaya karşı harbin ölçüsü insan İhtiyatları bakımından değil, zira bu İnsan İhtiyatlarını bulmak kolay bir İştir. Fakat daha ziyade geniş Pasifik Okyanusunda çok büyük ormanlarda kullanılacak nakliyat vasıtaları bakımından mahdut bulunmaktadır.»
Hükümetin müstakbel siyasetini anlatan M. Churchlll dün alınan kararlarda izhar edilen başlıca dahili
Vurgunculuk
iktisat profesörü Nöymark dün bir konferans verdi
İktisatçı ordinaryüs prolesör Noy-mark dün Eminönü Halkevi salonunda, «Fiat yükselişi ve vurgunculuk» mevzulu bir konferans vermiştir. Profesör Nöymark vurgunculuk ve İhtikârdan uzun boylu bahsettikten sonra bugünkü flat yükselişinin 'Vurguncuların faaliyeti neticesinde kuvvet bulduğunu tebarüz ettirmiş v/s:
— Alınan tedbirler İhtikârı ancak kısmen onilyebilmlştlr
Dedikten sonra bu nokta üzerinde izahat vermiş ve sözlerini şöyle bitirmiştir:
— Alınan tedbirlerin kâfi derecede tesirli olmamasınuı sebebi kanuni hükümlerin kifayetsizliğinden ziyade bunların vaktinde alınmamasında veya lâzlmgelen Sertlikle tatbik edilmemesinde aramak lcabeder. Bununla beraber vurgunculuğun asıl sebebini, harb şartlarından doğan rekabet serbesliğinln daralması teşkil ettiğine şüphe yoktur.»
Melâhat Balcı nın cesedi morga kaldırıldı
Tophanede Boğazkesende Türkgücü sokağında, oturan Melâhat Bala isminde genç bir kadın bundan bir müddet evvel ân! surette hastalanmış ve hastayı İlle gören doktorlar bir teşhis koyamadıklarından Melâhat Beyoğlu hastanesine yatırılmıştır.
Melâhat Balcı hastaneye yattıktan kısa bir müddet sonra ölmüş, hastane idaresi de savcılığı haberdar etmiştir. Nöbetçi savcı ve adliye doktoru B. İzzet İşcan Beyoğlu hastanesine giderek cesedi muayene etmişler ve ölüm sebebinin kat! surette tesblt! İçin cesedin morga nakline lüzum göstermişlerdir- Tahkikat İlerletilmektedir.
Erkek, kızın elini tutmak İstedi. Fakat, Miss Mallabie, bir hareketiyle buna mâni oldu. Bilinemez tesadüfen mİ? Yanağının üzerine düşen bir bukleyi bonesinin İçine soktu.
Jensen dedi kl:
— Sizin için pek büyük şeyler yapabilmek kudretini kendimde buluyorum. Fakat, ben. katileşmiş, kalıp haline gelmiş fikirleri kafasında taşıyan bir İnsanım. İşte bunun İçindir kİ, söz vermeden evvel, size sual Borinayı tercih ediyorum. Acaba niçin...
Genç kız, başını sallamak suretiyle muhatabının sözünü kesti. Bir müddet düşündü.
— Hayır, hayırl — dedi. — Bu bahsedeceğim arzumu körü körüne yerine getireceksiniz! Niçin demiyeceksl-nlz. İzahat istemiyecekslnlz. Hiç değilse, bir müddet, sual sormaksızın dileklerimi yapacaksınız. Şayet, meseleyi anlatırsam, sırf anlatmam yüzünden engellerle karşılaşırız.
Emniyet verici bir İfade İle konuşuyordu. Erkeğin, teklifini kabul edeceğini biliyormuş gibi bir hali vardı Bununla beraber, sesine tesirli bir ifade vermek gayretinde bulundu. Adeta heyecanla dedi M:
— Bu İşin İçinde bir fenalık olduğunu zannetmeyiniz, hayırl Lâkin, İşi öğrenmeniz, muvaffakiyetime mâ-ri olacaktır Kabul ediyor musunuz?
Büsbütün yaklaşmıştı. Ayın ışığı altında nurlara bürünmüş gibiydi.
siyaset ve iktisat ülkülerini tevsi ettiğini söylemiştir. Milletin harb sona ererken karşılaştığı vazifenin çetin sıkıntılnrile hiç bir münasebeti ol-mıyan mânâsız fikirli, hayalci ülkücüleri tenkld etmiş ve harb halinin tevlit ettiği olağanüstü şartlar kalktıktan sonradır ki mamullerin dağılımı hariç olmak iizere devlet kontrolünün vatandaşlar üzerindeki hususi yetkilerin devamı aleyhinde bulunmuştur.
İngiliz geleneği icaplarından olan hürriyetlerden hiç birinin harbe devam veya sulha geçiş devresi İçin zaruri olmadıkça tahdidine müsaade edilmemelidir. Kontrol yapılsın diye kontrol yapmak mânâsız bir harekettir.
M. Churchlll, anavatan ziraat işlerinin harbden sonrası politikasında ön politikaya alınması lâzım geldiğini söylemiş ve sözlerini şöyle bitirmiştir : i
«Önümüzde zafer muhakakktır ve belki de yakındır. Geçirdiğimiz çok acı ıstırap selleri ve tahribat, dünyayı mahvetti, bundan dolayıdır kİ, zafer bütün parlak manzarastle beraber İyi görmeğe alışmış gözlerimize bir galebeden fazla bir kurtuluş gibi görünmektedir.»
Yunanistanla ticaret
Ankara ya iki Yunan ticaret heyeti geldi
Ankara 16 (Telefonla) — Biri Yunan iplik fabrikalarını temsil etmek üzere Atla’dan, diğeri Türk malı karşılığında zeytinyağı satmak işini görüşmek üzere Midilli’den iki heyet gelmiştir. Atina'dan gelen heyet Tür-klyeden on bin ton pamuk almak istemekte ve bunun yansını İplik olarak Türkiyeye vermeği teklif etmektedir.
Gerek pamuk, gerek zeytinyağı mevzuunu görüşmek üzere gelen heyetler temaslarına başlamışlardır. Ko nuşmalar müsait bir hava içinde cereyan etmektedir.
Tütün mamullerinden alınan müdafaa vergisi
Ankara 15 — Tütün ve mamullerinden alınmakta olan müdafaa vergisinin tatbikatta kolaylık maksa-dlyle yeni bir şekle konulması için hazırlanan kanun tasarısı Büyük Millet Meclisine gelmiş ve Meclisin yarınki gündemine alınmıştır. Bu tasarıya göre, enfiye dahil, tütün ve mamullerinin müdafaa vergisi, bundan böyle satış bedellerinin yüzde 35 i nispetinde hesaplanacaktır.
B. Halid Ziya iyileşiyor
Büyük roman üstadımız B. Hallt Ziya Uşaklıgll’ln bir müddettenberl rahatsız olduğunu yazmıştık. Vali ve Belediye Reis! Dr. B. Lûtfi Kırdarla Basın birliği İstanbul mmtakası başkanı B- Hakkı Tank Us dün hastayı Yeşllköydekl evinde ziyaret etmişlerdir. Hastanın, yatakta olmakla beraber daha iyice olduğunu memnuniyetle haber aldık.
Ingiltereden ilâç geliyor
Ankara 15 — İngiltereden bir çok hazır İlâçların konşimentoları. gelmiştir. Bunlar arasında ültraseptllln yerini tutacak İliç da vardır.
Arzusu reddedİlmiyece k kadar güzel ve esrarlıydı. Teklifinde, bir de, «İzah edilemlyen cazibesi» vardı.
Detektif, kızın vücudunun harere-tinl hissediyor gibiydi.
Bu sefer ki2in yüzüne bakarken onu tekrar şiddetle göğsüne bastırmak arzusunu duyuyordu.
Birdenbire, sanki kendi ağzından çıkmıyormuş gibi, sanki başkası söylüyormuş gibi kendi «esini duydu:
— Pekli — diyordu. — Peki! Kabul ediyorum.
Ve bu sözü ciddi ciddi katiyetle söylemişti.
Bunun üzerine kızın ılık elini avuçları içinde hissetti ve sıktı.
Miss Mallabie:
— Merali — dedi. — Teklifimi kabul edeceğinizi biliyordum.
Elini çekti. Delikanlı, sihirli bir âlemden bu fan! dünyaya nakledilivermiş hissine kapıldı. Bu dünya ne soğuk, ne hüsranlı, nasıl âdi hakikatlerle doluymuş meğer.
Genç kız, gayet bazit btr muhavereye girişiverdi. .
— Sizden İlk Istlyeceğim şey babam Stephen Mallabie İle t&nışmamzdır.
Bu alelâda cümle Jensen'ln hararetine bir bardak daha soğuk su kattı.
— Hay. hayl —diye cevap verdi.— Bu teklifiniz pek o kadar müthiş bir şey değili
(Arkam var)
Vaşlngton 15 (AA ) — Hariciye Bakanlığının bildirdiğine göre, Birleşik Amerika hüküm tl Sovyetler Birliğiyle Ingiltere nezdlnde teşebbüste bulunarak Romanya’daki dyasl şartlar hakkında Yalla anlaşması gereğince istişarelerde bulunulmasını teklif etmiştir.
Hariciye Bakanlığının demecinde şunlar ilâve edilmektedir:
Romanyadaki Amerikan temzlkileri, bu memleketteki son gelişmelerden Hariciye Bakanlığını bittabi haberdar etmişlerdir. Siyasi vaziyetin bazı veçhelerinin başlıca üç müttefik arasında btr İstişareyi lüzumlu kıldığı fikrindeyiz v® bu vaziyeti Ingiliz ve Sovyet hükümetleriyle müzakere ediyoruz
Yetkili mahfiller görüşmelerin başladığını ve istişare talebinin, kurtarılan memleketlerin ve eski Mihver ortaklarının siyasi emniyet ve bağımsızlıkları dâvasına hizmet etmek lAzımgetâlği takdirde birlikte hareket edileceğini derpiş eden Yalta konferansı mukarrer atı gereğince yapılmış olduğunu beyan ediyorlar.
Amerikan kayıpları
Harbin başından beri Ölü, kayıp ve yaralı 839,589 kişidir
Bu mahfillere göre, milli demokrat cephesinin şefi, Başbakan Petru Gro-za'nın başkanlığı altında bulunan yeni Rumen rejiminin, memleketin bütün demokrat unsurlarını temsil etme yen bir alınlık hükümeti olarak telâkki edilmektedir
Kuzey Transil vanyanın Romanya’ya iadesi töreni
Bükreş 16 (AA.) — Anadolu alansın ın özel muhabiri bildiriyor.
Kuzey Transllvanya'nm Romanya* ya ladesi münasebetlle CluJ'de yapılan büyük törene Kıral Mllıaıl İle maiyeti, Sovyetler Birliği Hariciye Komiserliği baş muavini M Vichinskl, Müttefik kontrolü komisyoou başkan muavini General Busaikov, yabancı. heyetlere mensup birçok üyeler baş- LJL larında Groza Ve Tatarescu olmak üzere P.umen kabinesi üyeleri hazır fi bulunmuşlardır.
Yine bu vesile De Başbakan Groza, q_ Stalln, Churchlll ve Roosevelt'e Ro- O manya'nm minnet ve teşekkürlerin! — bildiren bir teçrnf göndermişlerdir. q Alman genel | kurmay merkezi «g »t
700 ağır bomba uçağı tarafından bombalandı -q 0) Londra 16 (A.A.) — Avcılan-'Jg nin refakat etmekte olduğu 700 (p ağır bomba uçağı Berlin’e 30 ki- Jr 1 om e t re mesafede ve Alman kur-U mayının merkezinin bulunduğu Rossen'ı bombalamışlardır.
Burada binaların bir kısmı yer altında idi. İdare binalarına, kışlalara ve yollara tam isabetler kaydedilmiştir.
Bu akın esnasında, bu mühim hedefe 6000 infilâk bombası ve 300,000 yangın bombası atılmıştır. Uçaksavar bataryalarının ateşi hafif olmuştur. Hiç bir Alman uçağile karşılaşılmamıştır.
Başka Amerikan uçakları da Oranienburg merkezine akın etmişlerdir. Bu akına da 700 ağır bomba uçağı lştlrâk etmiştir. Bu akın, Kızılordunun hareketlerini desteklemek İçin yapılmıştır.
Dünkü gün esnasında bu akmlara iştirâk etmiş olan 2000 Müttefik uçağından 16 bomba ve 3 av uçağı geri dönmemiştir.
Nişanlısını yaraladı
Sami, zabıta tarafından yakalandı
New-York 16 (A.A.) —- Harbiye Bakanı M. Stimson dünkü basın toplantısında demiştir ki: «Harbin başından beri Amerikan kuvvetleri ölü, yaralı ve esir olarak 839,589 kişi kaybetmişlerdir.
Şubat ayındaki kayıplarımız nispeten hafif olmuştur. Aralık ayındaki kayıplarımız; 74,000 (Batı cephesi), Ocak ayındaki kayıplarımız; 61,000 (Batı cephesi). Şubat ayındaki kayıplarımız; 34,468 (Batı cephesi), Rhln nehrine doğru taarruz başladıktan bugüne kadar yani 23 şubat, tan beri Alınanlardan 140,000 esir aldık.
Yunan uçaklarının alanları
Atina 15 (AA.) — Yunan radyosu. Yunan uçak takip filolarının, doğu AkdcnUde bir adadaki Alman mevzilerine devamlı dalgalar halinde taarruz ettiklerini resmen bildirmiştir. Uçaksavar toplarının şiddetli bir baraj ateşine rağmen memnuniyet verici sonuçlar sağlanmıştır. Alanlara iştirak eden bütün Yunan uçakları ünlerine dönmüşlerdir.
Nevyork 16 (AA.) — Yunan radyosunun verdiği bir habere göre. Yunan av uçakları Adalar denizinde Mllos adasındaki Alman mevzilerini bombalamışlardır.
Yunan avcıları bu adaya S gün İçinde 3 defa akın etmişlerdir.
Türk tahvilleri sağlam ve iyi gelir getiriyor
Londra 16 (AA.) — Evenlng News gazetesinin mail İçler muharriri yazıyor:
Mail piyasalarda yüzde yedi buçuk faizli 1935 Türk tahvillerinin elverişli tahviller olduğu belirtilmektedir. Bu tahvillerin bugünkü tutan 1,632.710 İngiliz lirasına tekabül etmektedir.
Bu tahviller ya başabaş tediye edil-inek veya daha aşağı flatlerle piyasadan satın alınmak sııretlla itfa edilmektedir. Tahvillerin bugünkü flat! 03 liradır. Bu İse yüzde sekiz bir faiz temin etmektedir. Bu tahviller İyi gelir temin eden sağlam tahvillerden sayılmaktadır.
Çakmak taşı dâvası
Ankara 10 (Telefonla) — Şehrimiz birinci asliye ceza mahkemesi, bir müddetten beri devam etmekte otan çakmak taşı kaçakçılığını dûn karara bağlamıştır. Suçlular Naci Can İle Hafi Araç adında İki kişidir. Naci Can, kaçak olarak getirttiği 9950 çakmak taşını satması için Ulus meydanında İnhisar bayii Hafi Araç'a vermiştir. Yapılan İhbar üzerine her ikisi de yakalanarak savcılığa teslim edilmiş ve cereyan eden muhakemesinde şahitler de dinlendikten sonra suçlan sabit görülmüştür. Naci Can kaçakçılıktan 9 ay hapse ve 3750 Ura para cezasına .Hafi Araç da aracılıktan 4 ay 15 gün hapse ve 1875 lira para cezasına mahkûm edilmiştir.
—© Takvim ®,
Reblürahu- S — Kasım 129 imsak Güneş öğle tklndl Ak Yatsı
I E. 10.15 11.54 6.06 9.28 1200 1.31 | V. 5.32 7.11 13.23 16.45 19.17 20.47 |
Bu sabah kıskançlık yüzünden ağır bir yaralama vakası olmuştur.
Üsküdarda Valldelatlk mahallesinde oturan Zamire İsminde geuç ve giizel bir kız bir müddet evvel Sam! adında bir gençle tanışmış ve bununla evlenmek üzere nişanlanmıştır. Aradan bir müddet geçtikten sonra Sami'nin bazı hareketleri yüzünden Zamire nişanlısından ayrılmağa karar vermiş ve bu karar! Sami’ye bildirmiştir. Smnl, evlenmeğe muvaffak olamayınca muhtelif yollara baş vurmuş fakat genç kızın ısrarlı red cevaplan ile karşılaşmıştır.
Bu sabah, muhtelif yerlerinden yaralı bir şekilde zabıtaya baş vuran Zamire, kendisinin yolda Sami tarafından yaralandığını iddia etmiştir. Bu İddia üzerine Üsküdar zabıt t ve adUyest Sami'yi yakalı yarak tahkikata girişmişti f-
Bakanlar kurulu toplandı
Ankara Î5 (AA.) — Bakanlar KuTulu bugün saat 16 da Başbakanlıkta haftalık toplantısını yapmıştır.
ORSA
15/3/1946 üstleri
Londra üzerine 1 sterlin Nevyork üzerine 100 dolar Cenevre İOo İsviçre Fr. Madrid üzerine 100 pezeta Stokholm üzerine 100 kuron 6.3« 130.60 #0.9760 12.89 31.1326
BORSA DIŞINDA
Reşadiye altını 36.20
Gulden 33.50
Külçe altin bir gramı 9.37
16 Mart IMS
AHŞAM
AKŞAMDAN AKŞAMA
Yetiştirici münevverler
— İbrahim Necmi Dilmeni kaybetmemiz dolayıslle —
Zeytinyağı
Sivasta çıkan v Kızıl Irmak* gazetesinde edebiyat öğretmenlerinden Bay Mustafa Haydar, dostum Sâdi Tek’le yaptığı bir mülâ-katı neşretmiş.
Gelecek haftadan itiba ren bol yağ bulunacağı bildiriliyor
Belediyenin 7 aylık
masraf bütçesi
— Tiyatro hayatına atılışınız tesadüfi mi, yoksa istiyerek mi oldu? Sizde tiyatro merakı nasıl baş’adı?
— Hâmid'in Eşber’i oynanacaktı. Aristo rolünü oynıyacak artistin yecikmesj yüzünden bir türlü p-rde açılamıyordu. Büyük bir merakla, müsaınerenin veril-rii'i Schzadcbaşuıdaki Millet tiyatrosunun sahne kapısından içeri girdim. Şimdi dil kurumun- _ da millet vekili ve o zaman ede-] wllmcktedlr. Ticaret Bakanlıgmın biyat hocam olan İbrahim Necini Dilnıen’Ie karşüaştım. Gelmî-yen artisti endişe ile bekliyenlere: aSâdi bu işi yapar. Aristo’nun bazı parçalan ezberindedir. İdare ed’n. Halkı fazla bekletmeyin. Ayıutır. Perde açılsın! -dedi.
Beni kolumdan siirükliyerek bir odaya soktular. Bir taraftan soydular, tarihî elbiseler giydir-dii?r. Diğer taraftın da kulağıma şunları s&yliivorlardı: «Hiç korkma! İhtiyar rolii oynıyacak-sın! Yaraş yavaş konuş! Suflör söyler. Sen tekrarlarsın...»
Umumî tiyatroda halkın karşısına ilk çıkı şimdi. Vücudum ateş İçinde, kuîaklanm uâuMuvordu. t!b.
Tertlbedüen mraya göre, dün Eytlp ve Fatih kazaları İçin izinli bakkal-, lara 18 bin kilo zeytinyağı dağıtılmıştır. Geçen hafta yapılan tevziatta esnaf odarile bordaya kayıtlarını henüz yaptırmıyan bakkallara da zeytin yağı verilmişken, bu haftaki tevziatta bu formalitelerini ikmal etmlyen-lere yağ verilmemektedir. Vllâyetta her gün 30-70 izinli bakkala yağ almaları için ordino verilmektedir.
Şehre getirilen muhtelif asit dereceli yağlar bakkallara aynı nispette
son kararına göre. 5 asitli yağların da yemeklik olarak kullanılması tasrih edilmekte olduğu halde, şimdiye kadar yapılan doğıtmalarda 4,5 asitten yukarı zeytinyağı verilmemiştir. Şehre getirilen yüksek asitli yağlar biriktirilin ektedir. Bunların, asit dereceleri düşürüldükten sonra. tevzl-lerl yapılacaktır
Tariş, dün de İkinci parti olarak perakendeci bakkallara dağıtmak ûze re 8 bin kilo zeytinyağı daha getirtmiştir. Bu yağlar bugün dağıtılmaktadır. Bundan başka tüccarlar tarafından da getirilen zeytinyağlarının tevziatı yapılmaktadır. Gelecek haftadan İtibaren izinli bakkallarda bol miktarda zeytinyağı bulunabileceği tahmin edilmektedir.
Dün Umumi Mecliste müzakere edilerek oy birliğile kabul edildi
Cahile 3
KARAR ZAMANE
İfazan: SUMNER WELLS 571
BİRİNCİ KISIM BEŞİNCİ BAHİS
İhtilâf sahaları
Orta Şark meseleleri — Suriye, Lübnan ve Filistin!» vaziyetleri — Mısır hükümetinin siyaseti
Bu münasebetle • ânî ölümünden dolayı bizi matemzede eden İbrahim Necmi Dilmen dostumuzu, kalbimizde kendisine karşı duvdıığumuz muhabbetle anarız. Şahsen hocam olmamakla beraber. nesildaşım Ertuğrul Sfidi’nin ve diver arkadaşlarımın hocası olan bu zat, zeki ve hayırhah gözlerini etrafına açarak:
— Aman, kimde ne istidat var? Arayayım, bulayım! d ive etraft-na bakıyor gibiydi: biiviik, küçük, bir genç istidadın heder olmamasına çalıştığını, her cehdin-den anlardık. Hattâ talebesi olmayan pek çoklan üzerinde bile, onları ortaya atmak İçin, bir empgi geçmiştir
• ••
Sâdi Tek. Akşam gazetesinde birlikte muharrirlik yaptığımız ve gazetecilikte de muvaffak ofan arkadaşımızdır. Aktörlüğe tekrar döndüğü vakit, onu hepimiz, aramızdan ayrılmaması için, âdeta kandırmağa çalıştık: fakat o, asıl gönlünün çektiği tarafa gitti; sahnede mesut olduğunu kendinden ve başkalarından dinliyoruz.
Bu yazı ile söylemek istediğim: Bir İstidadı sezer sezmez, onu usta bir seçici sıfatile doğru yola ■evkeden, teşvik eden yetiştirici münevverlerimize ne kadar ihtiyaç vardır.
Recal zade. Fikret. .Ahmet İhtan. Ziya GökaTp, Yahya Kemal. Celâl Sahlr... Bunlar, bu tarz insanlardır... tbrahiın Necmi de onlardandı...
Etiket mecburiyeti
Unlu maddeler, süt, yoğurt, meyva ve sebzelere de etiket konacak
Satılmakta olan her çeşit malın „ at yekııasakalığmı sağlamak için, İktisat Bakanlığı veya diğer yetkili makamlarca İthalâtçı, toptancı veya perakendeci, Azami kAr hadleri tesblt edilmiş olan mallarla kontrolları Belediyece yapılan maddelerin satışlarında cins ve flati gösterir etiket veya mahsus İşaretin konulması Ticaret Bakanlığının bu husustaki tebliği ile mecburi kılınmıştı. Bakanlığın bu emri üzerine Daimi encümen, kontrollün Belediyece yapılan et. sakatat, unlu maddeler, süt, yoğurt, kuru meyvalar, yaş sebzeler ve kömür gibi maddelerin etiket konularak satılmasına karar vermiştir. Bu karar ilgililere İlân edildikten sonra yürürlüğe girecektir.
Zaruri maddeler İçin cari olan bu usul, her türlü giyecek ve kullanılacak eşya ile birlikte diğer maddelere de tatbik edilecektir.
il-
ı Umumi Meclis dtin Faruk Dereli* ııln başkanlığında toplanmış ve 1945 seneai 7 aylık masraf bütçesini mü-ı zakere etmiştir. Bütçede (iktisadi mü cadele) için açılan fasla hiç bir para konulmıyarak (sıfır) İle gösterilmişti, Buna dair söz alan B. AbdtUkadlr Karamürsel dedi kİ:
— İktisadi mücadele İçin hiç bir para aynlmıyarak tahsisatın sıfır İle gösterilmesinin sebebini anlamıyo-■ rum. Acaba bu mücadeleyi yapatni-yor muyuz’ İktisadi sahada hiç mİ mücadele yapmıyoruz da bunun İçin ’ bir para ayÂmağa lüzum görmüyoruz.»
Belediye başkan muavini B. Rifat Yenal, bunun İçin Ticaret Bakanlığı-nm her sene olduğu gibi geçen sene de 150 bin Hra tahsisat verdiğini ve bu maddeye de o paranın konulacağım söyledi Bunun üzerine İktisadi İşlere alt maddeler kabul edildi,
Şehirdeki sivrisinek mücadelesi İçin belediye başkanlık makamı bıı senekl bütçeye 11.600 Ura konulmasını teklif ettiği halde bütçe encümeni şehrin umumi sıhhatini tehdit eîen sivrisinek İle daha geniş ölçüde mücadele yapılmak Üzerc ödeneği 21 »!',n .liraya çık«rmrbr. Bunun üzerine B. AbrlüHtadir Karamürsel s-» ala-a^ dedi ki:
— Mühim bir temennide bulunacağım: Geçen senekl bütçeye konan sivrisinekle mübadele 'd nfginln bir münakale kararile başka maksada sarfedlldlglnl haber aldım. Şehrin bu mühim derdi karsısında çok rica ederim. Bu sene de bir münakale yapılmadan bu para «nrf sivrisinek mücadelesine sarfedilsln.
Sıhhiye müdürü Dr. B. Osman Fa!’, böyle bir münakalenin yanılmadığını, bu senekl mücadele lcln şimdiden hazırlıklara başlandığını söyledi. Meclis. B. Abd (ilk a dirin bu pek yerinde temenn’slle bu maddeyi ka^ul etmiştir.
Yıldız bahçesinde hayvanat bahçesi İçin 18 bin Hra uztm bir sonra kabul edildi.
Bütçede temizlik
tesis edilecek bütçeye k nan münakaşadan
işlerine mah-
Isviçreye geçen talebemiz
İlk kafileye dahil talebenin isimleri
Ihtifalci Ziya bey için
toplantı
ölen Türk büyükleri İçin memle- _______„ ..... .........
kette İlk defa ihtifal tetrttbetmek çl- İsviçre’ye geçmek üzere Ravensburg* ğsia: açan ve bundan dclay! da İh- top]anan kafile, talebelerlml-
Ankara 15 (A.A.) — Almanya'dan
(Vâ . Nû)
Canavar bir torun
Büyük annesini parasına tamaen arkadaşlarıle beraber boğdu
İzmir 16 (Telefonla) — Denizlili Hikmet adında biri arkadaşı BursalI Necati ve İbrahim Ue birlik olarak büyük annesi Emlneyl parasına tamaen boğarak öldürmüştür. Hikmet ve arkadaşları Denizlide Dcllkllçmar mevkiinde işledikleri bu cinayeti müteakip kaçarak şehrimize gelmişlerdir. Polis her üçünü de yakalamıştır; bugün Denizli adlly esine teslim edilmek özere yola çıkarılacaklardır.
Sırını açan ve bundan dolayı da İh- g- «-------
tifalcı adını alan merhum Ziyanın T^İerİnl"verfyTu^. ’DSr“î^’fî-ölümiınün 15 inci dönüm yılı mdna-1 , . , ....
sebetüe, 27 mart salı günü Eminönü ı ,/ — -------------------
Halkevlnde bir tören yapılacaktır..rinl a>Tlca neşredeceğiz: -Bu toplantıda merhumun hayatı ve hâtıraları anılacak, bu meyanda B. Abldln Dav’cr, İhtifalcl Zlya’nın mu-harrlrllk hayatını, B. Efdaleddln de merhumun eski eserler üzerindeki çalışmalarını anlatacaktır.
Yoğurt, peynir ucuzluyor
Şehre bol miktarda yoğurt getirildiğinden, fiatler düşmektedir. 100 kuruşa satılan yağlı yoğurtlar 90 kuruşa inmiştir. Yoğurt flatlerlle birlikte beyaz peynir fiatlerl de düşmekledir. Son haftalar zarfında piyasaya fazla miktarda kaşar peyniri de getirilmiştir.
Sdeyağın toptan flatlçrinde 7-10 kuruş arasında bir azalma görülmektedir. Mevsim İcabı sütlerin gittikçe bullaşmakta olması dolayıslle sütten 1 yapılan bu nevi maddelerin daha zl- : yade ucuzlıyacağı tahmin ediliyor, (
leler de geldikçe bunların da islmle-
Satışa çıkarılan ithal malları
İst. Bahçekapı Sadıkıye Handa
Canavar bir baba
Adana 15 — Koza tarlasında 5 yaşındaki kızının ağzını pamukla tıkayarak zorla ırzına geçmekten suçlu Menılşler köyünden Yunusun duruşması bugün neticelenmiş, eo yaşındaki baba, dört buçuk sene hapse mahkûm edilmiştir.
Şt'HİK TİYATROSU
Saat 20.90 da
Komedi kısmında MİLYONER DAMAT Dram kısmında CASUSLAR
Yazanlar: Vâ-Nû Ve N. Karamağarall
. . _ o.
ve K. Nacara cep ve kol saati, Gal. Şark Handa tzzeddln Feraya telefon santral akşamı, İst. Rıdvan Handa Şark Diş deposuna dişçi çimentosu ve dentlslve, İst. Ananlaöl handa Zaman Ecza deposuna santonin, İst. Küçük Ticaret Handa Türkiye Eczacıları deposuna okzalt dö fer, kals-yum fosfat, sodyum sülfat ve sodyum klorür, jülâp kökü, İst. Tüttingümrük No. 32 de Manuel J. Saportaya şap, İst. Kısmet Handa Haşan özişe mağ-neri sülfat,___
ğr Kasap dükkânlarında bulunması fcabeden fenni ve sıhhî şartların tamam olup almadığı hususu bizzat dükkânlarda İncelenmektedir. Mevsimin yaza doğru gitmesi dolayıslle, kasaplarda görülen noksanlar arasında bilhassa tel dolapları bir an evvel yaptırılacaktır. Bundan başka
Ahmet Açarlar, Mehmet Emin Ak-( koç, Hamdi Alkan, Hilmi Alagll, Fikret Altınoklu, Yaşar Fikri Araş, Celâl Arkun, Mehmet Alikncı, S&re Ara -, Ne cali Ama, Hallt Artuner, Ethenı Atll, Nail Avunduk, Recep Sabrl Aydın ğ-lu, Rahmi Baeıoğlu. Aftan Balaban, Behiç Baştaymns, Mustafa Ba. ram, İsmail Beyramoğlu, Kemal Beki a, Orhan Bdbez, Nâzım Berk, İsmail Bilir, Vahi Bingöl, İhsan Birinci, Hûse-yin Blrkan, Hayriye Bodur, Fuat Bü-yükkaragözoğlu, Abdullah Fıtoğlu, Mukadder Çizer ve zevcesi, Halûk çağlar, Mehmet çakır, Kemal çellk-soy, Ali Çorlu, Bahri Dağda», Selçuk Dckak, Akif Dicle, Abdülhallm Din-çer, Gündüz Dıramarı, İsmail Düzgö-ren, Mehmet Niyazi Ege, Tufan En-önler, Abdülbakl Erden, Orhan Er-dener, Mahmut Erdoğan. Ali Erol, Erkman Yiraylg, Adil Erk, Âmir Erk, Necdet Erkıvanç, Abdiilmümin Er-kunt. Yılmaz Ersel, Oktay Esemcnll, Mahir Ertemam, Hüs yin Glrglnkoç, Arls Gönülden, Gündüz Ali, Tunrer Gürdcnll, Gür kan Uluğ, Mehmet
Oürkaya, Rl2a Gûray, Karaca Ham-berk, Aradis Hambert, Fikret İber, Haydar İdem. Ata İris, Lûtfl Kara-şoy, Salâhaddın Adil Konukçu. Ali Konur, Harun Kiram, Yorgo Komi-nos, Nal) Mansuroğlıı. Kemal Mertto-çuoğlu, Dosve Goa VikolakJ, Enver Nomater, Misk ayan. Turhan Olşaç, Mehmet Orbay, Zeklöge, Tahsinönal C3hlt öztezdoğan, Ali Milırl öztürk, Eandalcidl, O man Saııller, şeref Nusret. Sabahaddln Taluy, Mc/met Tolunay, Orhan Toygar, Nuri Tür-kllU, Hüseyin Ulusal, Salâhaddln Un-gan, Orhan Uslu, Mehmet Uzyomun. Yunus önal, İzzet Yal-ındaft, Reşit Yalvaç, Cemal Yarar, Ekrem Yazıcı,
şehlr haLtanm sağİıffıyle yakından 11-: Gazl Y*WgiI «ftşlm şensoy. Aziz glsl bulunan diğer şartlar da süratle Tanrısevcr, Orhan Turna, Ali Tarım, tam&mlattırılacaktır. (Ilın akan, Haşan Tolay.
sus 350 bin liralık tahsisatın bin liraya çıkarılması hakkındaki madde konuşulurken Vali ve Belediye Reisi söz alarak dedi İd:
— Şehrin temizliğini takdir et-mlyecek hiç kimse yoktur. Evvelce halktan 400 bin lira abyor, aynı miktarı sarfedlyorduk. Şimdi yine 400.000 alıyoruz, ona mukabil bir milyon altı yüz hin lira sarf ediyoruz. Sebebi; amele azdır, vesait yoktur.
Dr. Bayan Semlramls, sivrisineklerle yapılacak mücadele gibi karasineklerle mücadele yapılması İcab-ettlğfnl, karasinek yüzünden tifo, kara tifo ve emsali hastalıkların doğduğunu vp imkân varsa bu ödeneğin çoğaltılması lüzumunu müdafaa etti, Bu mevzu etrafında bir hayli daha münakaşa yapıldıktan sonra madde kabul edildi.
Turing kulübe yardım için geçen yıllar verilen öJeneğin bütçeden kaldırılmasına B. Ali Sami Yen şiddetle Itıra? etil. Bunun üzerine diğer bir maddeden bin Hra çıkarılarak Turing kulübe verllnrsl kabul, edildi Belediye bütçesi müzakeresi bittik!en sonra tâl’ini esami ile reve kondu ve mevcudun 52 reylle söz blrllğly'e kabul edildi.
tklncl celsede yeniden bazı yerlerde pazar yerleri kurulması hakkında mülkiye encümeni mazbatası okunduktan sonra havan Meliha Avnl Süzen sîz alarak dedi kİ:
— Ben de bir temennide- bulunacağım Halkın pazar yerlerinde aldatıldığı muhakkaktır. Esnaftan çoğu İki türlü dirhem kullanıyor. Bu suretle pazar yerlerinden ihtiyacını tedarik edenler bunları daha pahalıya mal ediyorlar. Acaba paz"r yerlerinde bir belediye memuru bulunsa da halk alıp şüphelendiği şrvi«rl o memura tarttıran vp ona göre hi’e yapan cezalandırılsa olmaz mı?
Belediye başkan muavini Dr p Nazif Seçkin, bu temenniye belediye başkanlık makamının da l’tlrak ettt-ğlnl ve Icabeden tedbirin alınacağını söyledikten sonra maztaba kabul edildi
Meclis bugün de toplanacaktır.
16 Mart
40(1
Bugün Eyüpteki Şehitlikte ihtifal yapılacak
Bugün. İstûnbulun İşgali faciasının yirmi beşinci yıldönümüdür. Her yıl olduğu gibi bugün de Eyüpte'kl şehitlikte ihtifal yapılacaktır. Eyüp Halkevi tarafından tertibedllen ihtifale saat 13 ve 14 de Köprüden kalkacak vapurlarla gidilecek ,bu vapurlar İhtı fale iştirak edenleri yine Köprüye getirecektir. Şehitlikte Vilâyet, Halkevleri ve gençlik adına birer söylev verilecek ve vatan uğruna canlarını veren kahraman Mehçmtçfklerln ruhları taziz olunacaktır.
Hizmetleri 30 yılı açan Öğretmenlere Cumhur Balkanının iltifatı
Hizmet müddetleri otuz yılı aşan ilkokul öğretmenleri için terllbedlîen Jübilede Cumhur Ba kanı İsmet İnönü'ye, Maarif Bıkanı B. Haşan Ali Yücel’e ve diğer büyüklerimize saygı telgrafları çekilmişti. Milli Şef, tahassüslerinin öğretmenlere bildirilmesini Maarif Bakanından istemiştir. B. Haşan ÂH Yüc'l, maarif müdürü B. Halli Vedat Firatlı’va şu telgrafı göndererek Cumhur Başkanının sevgilerini bildirmiştir.
«Beşiktaş kazası ilkokullarında çalışan ve meslekteki emekleri 30 yılı aşan arkadaşlar kin düzenlenen rav-gı ve sevgi toplantısına gelmiş olan öğretmenlerin Sayın Cumhur Başka-nımıza olan minnet ve bağlılık duyguları kendilerine arzedlldl. Yüce Cumhur Başkan imiz memnun oldular, teşekkür, sevgi Ve sağlık dileklerinin arkadaşlara iletilmesini emrettiler. Bunun, arkadaşlara ulaştırılmasını saygılarımla rica ederim.»
Bu telgraf dün Nişantaşı 18 inci ilkokulda yapılan toplantıda öğretmenlere okunmuş ve Sevinçle karşılanmıştır.
İsveçten cok miktarda ampul geliyor
Piyasada gün geçtikçe artan ampul sıkıntısının bir kaç güne kadar hafifleyeceği anlaşılmıştır, Almanyadakl Türk sefaret erkânını memleketimize getirecek olan Drottnlngholm vapu-rlle isveçten miihlm miktarda ampul partisi gelecektir.
1919 da Parla sulh konferansı bu küçük devletleri ortaya çıkardı. Ve onları komşularile haşhaşa kendi mukadderatlarına terketti. Halbuki bunlara sun'l yardımlar yapılmadıkça bu devletlerin yaşıyamıyacttkfarını anlamak için peygamber olmağa İhtiyaç yoktu. Mîlletler Cemiyeti ve büyük devletler bunlara zaman zaman yardım da ettiler. Fakat bu yardım imkânları ortadan kalkınca felâket başgösterdl. Onun İçin bundan sonra şarki Avrupa milletlerine, dünya cemiyetinde kendi kendine yeten yapıcı bir unsur olabilmelerini temin edecek emin vasıtalar temin edilmelidir.
Balkan fâclası, hiç bir zaman geçen 25 sene İçinde olduğu kadar feci olmamıştır. Italyanın 1939 da Arnavutluğu işgali, ve 1941 yılının başında Almanya ve ttalyanın Yu-nanlstana hücumları, İtalyan milletini gelecek nesillerde utandıracak bir tarih sah i fesidir.
Orta Şark meseleleri
Yarınki dünya, Akdenlzln cenubu şarki sahillerinde ve Yakın şarkta da, Balkanlardaki güçlüklere benzer güçlüklerle karşılaşacaktır. Arap memleketlerinde mevcut karışık va-zJyetten doğan bu meseleleri anlamak için, 1919 da ve ondan sonraki senelerde muzaffer devletlerin Yakın Şark hakkında verdikleri kararları gözden geçirmek lâzımdır.
Versay muahedesinin Arap şeflerinde ve birinci harbde onların yanında harbeden İngiliz askerlerinde uyandırdığı hayal kırıklığı üzerinde durmıyalım. Bu hususta Arap şeflerinin, tngllterenin kendilerine verdiği sözü tutmadığına İnandıklarını söylemekle iktifa edelim. Son zamanın Arap tarihinde görülen kararsızlık ve karışıklık hep bu vâkıanın birer neticesidir.
şikâyetin en büytık sebebi, 1915 de Prens Faysal'm babası Şerif Hüseyin İle Slr Henry Mc Mahan arasında İmza edilen anlaşmaya İngilterenln riayet etmemesidir. Bu anlaşma, karşılıklı bir yardım paktı idi ve birinci cihan harbinin sonunda İngilterenln Aden dışındaki bütün Arap memleketlerinin İstiklâlini tanıyacağını temin ediyordu. Buna karşı tnglltereye de iktlsaden imtiyazlı devlet mevkii veriliyordu.
Ertesi sene İngiltere. Fransa ve Rusya arasında akdedilen gizil bir anlaşma ile bu taahhüde açıktan açığa aykırı hareket edilmişti. Bu yeni gizli anlaşmaya göre Rusyaya İstanbul ve Boğazlar verilmekle kalmıyor, Arap İstiklâline bir darbe teşkil etmesi bakımından daha mühim olarak. Fransanm Suriye ve Lübnanda müstemleke hakkı kabul ediliyordu. Paris konferansında ve onu taklbe-den üç sene İçinde İngiltere ile Fran-sanın Yakın Şarktaki menfaatleri arasında devam eden çarpışma, müstakil bir Arap federasyonu ümidini suya düşürmüştü 1920 nisanında San Remo'da toplanan konferansta, Suriye ve Lübnanda Milletler Cemiyeti tarafından Fransaya manda verilmesi ve Irak’m da İngiliz mandası altına konması hakkında verilen karar ila Arap iddiaları ortadan kaldırıldı. O sırada Flllstlnde de bir İngt-İlz mandası kuruldu,
Arap devletlerinin buriarlhl, bir beceriksizlik ve hoşnutsuzluk hikâyesidir. Manda sahibi devletler esaslı dâvaları halledecek bir siyaset taklbe-decek yerde hep zaruretlere ayak uydurmağa çalışan bir siyaset gütmüşlerdir. Fransızların Faysala ve ondan sonra İngilizlerln seçtiği Irak kiralına karşı hınçları; Maverayı Erdün kıratlığına yine İngiliz tesiriyle Şerif Hüseyinln oğullarından birinin getirilmesi, kır al Suudun Hicazda kuvvetlenmesi, çok anlatılmış hikâyelerdir. Fakat bunların hiç biri devamlı değildir. Çünkü bir Arap federasyonu, hattâ müstakil Arap devletleri teşekkül etmemiştir. Bütün Arap milletlerine uğrunda harbettiklerl ve arkasından koştukları gayeleri temin eden bir nizam ve bir sistem kurulmamıştır. Onların kendi mukadderatlarına hâkim olmak isteği her gün biraz daha artıyor. İkinci cihan harbinden sonra da muzaffer devletler, birinci cihan harbi sonunda bu derece noksan bıraktıkları bu meseleleri halletmezlerse, Yakın Şarkın göbeğinde dünya nizamı İçin bir tehlike noktası kalmış olacaktır.
Nazik bir mesele olan Filistin bir tarafa bırakılsa dahi, Suriye ve Lüb-naııdakl Fransız nüfuzu, Irak'ın müstakbel vaziyeti. Suriye İle Lübnan arasında ileride kurulacak münasebetler. Irak, Maverayı Erdün. Hicaz ve Mısır da dahil olduğu halde bu Arap devletleri arasındaki münasebetler ve nihayet Fillstlnln ileride alacağı şekil hep halle muhtaç meseleler halinde beklemektedir.
Mısır
Son zamanlarda Mısır hükümetinin siyaseti, kendisinin de dahil olacağı bir Arap federasyonu tesisine doğru meyletmiş olmakl. beraber, Mısır meselesi hususî bir kategoriye dahildir. Birçok bakımlardan Mısır başlı
başına bir âlem teşkil eder. Filvaki Knhlrenln Islâm âlemindeki mevkii büyüktür. Camiülezher medresesinin dini nüfuzu İslâm milletleri birliğinde Mısır'a iyi bir yer temin edecek kadar kuvvetlidir. Fakat Mısır'ın şarkında bulunan devletlerle olan münasebeti, vaktiyle Fas'ın Mekke ve Medlneye karşı olan alâkasından dahi şayıftır.
Uzun bir mücadeleden, ve İngiltere tarafından gösterilen uzun tereddütlerden sonra nihayet 1936 da aktedl-len bir muahede İle İngiltere Mısır'a tam hâkimiyetinin tanınması İçin İstediklerinin büyük bir kısmını ver-j. mlştlr, 1937 de Milletler Cemiyetineçt girdikten sonra da Muırın lstlkt&lO bütün dünya tarafından tanınmıntırû-Bu harb İçinde İse Mısırda İngiliz as-fM herlerinin bulunmasına rağmen sır'ın vaziyeti zayıflamamı?, kuvvet-O lenmlştlr.
Mısır’da önce Wafd partisinin İleri Q sürdüğü Mısır nasyonalistlerinin yo-’r: rulmaz gayreti nihayet meyvasını™ vermişte. Bu harbin sonunda Mı :.-’ınQ) derhal halledeceği mesele İngiltere > ile aralarında mevcut anlaşmayı ye-m nl şartlara uydurmak olacaktır. Ek-% berisi şahsi meselelerden ibaret olanJz İngiliz - Mısır münasebetlerinden do-**-ğan meseleler gerek Mısıra gerek İn-^* gillz ricalinin ruhlarına İşlemiştir. -O
Mısırın en mühim meselesinin mü--Q hlm bir kısmı halledihnlştlr. Halkın sefaleti, ve hayat, sıhhat ve terblye+S seviyesinin düşüklüğü son on -‘icneS zarfında hayli iyileşmiştir. Son on beş sene İçinde Mısırın iktisadi vaziye-/> tinde görülen salâh, gelecek yıllar*^ için refah vadetmektedlr
Bu harb bitince Mısır İngiltere İle harbden evvelki münasebetlerine dönecektir. Yani tnglltereye bir İttifak muahedeslle bağlı olarak hükümranlık haklarına sahip müstakil bir devlet olacaktır. Bu muahede İnglltereye Süveyş kanalını müdafaa için geniş ölçüde tedbirler almak, ve Mısırın muayyen yerlerinde kuracağı İstasyonlarda lüzumu kadar asker bulundurmak hakkını vermektedir. İngiliz menfaatlerini korumak İçin bu muahede hükümlerine hayati İhtiyaç olmakla beraber, bu harb esnasında da anlaşıldığı gibi, bu İttifak hükümleri Mısırı garip bir vaziyete düşürmektedir. Bu harb Mısır milliyetçiliğini kuvvetlendirmiştir. Ve harbden sonra Mısır partilerinin bu ittifakta bazı tftdilât yapılmasında ısrar edecekleri muhakkaktır Bu meselenin en doğru hal şekil, İngilterenln kendisine inhisar ettirmek İstediği emniyet hakkının milletlerarası bir teşkilâta devridir.
-Suriye ve Lübnan
Yakın Şarktaki Fransız mandası hiç de tatmin edici değildir Bu mandanın tarihi, Fransız ajanlarının hatalı siyasetleri ve hareketlerile doludur. Meselâ İngiliz - Fransız siyasetleri arasındaki devamlı İhtilâf yüzünden 1925 te Cebeli Düruz’da ve Fransız mandası altındaki arazide on bin yeril Hıristiyan ve müslümanm katledildiğini Yakın Şark milletleri unutmamıştır. Bu hâdise Milletler Cemiyetinin manda sistemini nasıl fena idare ettiğini gösteren kötü bir misal olmakla kalmamış, manda sahibi devletlerin otoritelerine karşı da acı şikâyetlere sebebiyet vermiştir ıArkası var)
|RADYO|
ANKARA RADYOSU Bugiinkii program
18 Solon orkestrası. 18.30 Konuşma, 18-45 Orkestranın defamı, 19 Haberler, 19.20 Geçmişte bugün, 19.25 şarkı ve türküler, 19.45 İktisat saati, 20 Müzik. 20.15 Radyo gazetesi, 20.45 Temsil, 21.30 Serbes saat, 21.45 Tarihi Türk musikisi. 22,15 Mtlzlk. 22,45 Haberler.
Yarın sabahki program
7.30 Müzik: Hafif müzik (Pl.). 7.45 Haberler, 8 Müzik: Hafif müzik (Pl.), 8.23 Spor saati (Vücudumuzu çalıştıralım). 12.30 Salon orkestrası, 12.46 Haberler, 13 Orkestranın devamı, 13,30 Şarkılar. 14 Cumhur Başkanlığı armoni muzlkası.
GÜZİDE KARŞIYAKA vefat etmiştir.
Tüccardan Suat Karşıyaka'nın validesi, Semlha öncel'ln hemşiresi, Işık lisesi müdürü Saclt Önçel'ln ve müteahhit Necdet Önçel'ln ve kurmay binbaşı Cemal Sancağın teyzeleri, 15 mart perşembe günü vefat etmiş ve Heybelladft kabristanındaki ebedi Isttrahatgâhma tevdi edilmiştir.
Cenazesinde bizzat bulunan, mektup veya telefonla tazlyetlcrlnl bildiren dostlarına, bütün aile efradı minnet ve şükranlarını sunarlar.
Oğlu: Suat Karşıyaka
8ahife 4
16 Mart 1946
LGömlekişl
BİRİNCİ SLNU- ÇÖMLEKÇİ I
■■ Te): 20098 sirkeci
Muayenehane nakli Dr. Nevzat Yeğinsü Birinci sınıf dahiliye mütehassısı (Amerikan hastanesi) Muayenehanesini Şişli Tökaloğlu •okak 34/3 No. ya nakletmiştir.
Saat 5-7 (Şişil şifa Yurdu karşısı) Telefon: 84517

BL)r. İhsan Sam) tafilokok Aşısı »tllokoklardan mütevellit ilik. kan çıbanı. Koltuk altı arpacık) ve bütün cilt has nna karşı pek tesirli bir dır Oivanyolu No 113 ™
AKŞAM
Devlet Orman İşletmesi Osmaniye Revir Amirliğinden: İhale yeri
Mahal ve Satılacak Mlkdar ve muhammen Müddeti İhale şekil İhale tarihi
mevkii mal cinsi bedeli İlk teminatı
Tonu Açık 23/3/945 Osmaniye rgrrir
Pavas istasyon D*". Meşe odunu 100 Ton 30 lira 225 15 gün arttırma cuma âmirUğlnda
» » » 100 » 3(1 » 225 15 » ■
Dörtyol Karışık odun 150 » 30 » 337.5 15 ■ •
Enin Meşe odunu 100 » 30 ■ 225 15 » » ■
* » tOO » 3ü » 225 15 » » *
» » 100 > 30 » 225 15 » ■ ■
. » İM » 30 . 225 15 ■ ■
Osmaniye » 300 » 30 » 675 15 » ■
, » 200 » 30 . 450 15 » >
• » 100 » 30 « 225 15 » >
> > 100 » 30 » 225 15 » ■
, » 200 » 30 » 450 15 » « >
» » İM > 30 » 225 15 » » >
1 — Yukarda cins ve mlkdarı yazılı «13» parti meşe odunu açık arttırmaya çıkarılmıştır.
2 — Buna alt şartname Orman Umum Müdürlüğünde, Osmbnlye, Adana, Mersin revir âmirliklerlle Ceyhan,
Konya, Kayseri, Dörtyol bölge şefliklerinde görülebilir.
3 — Taliplerin ihale gününde evrakı müsbite ve İlk teminatları ile birlikte komisyona müracaatları. u3189»
GRiPİN
Baş, Diş, Grip, Romatizma, Nevralji, Kırıklık ve bütün ağrıları derhal keser
İcabında günde 3 kaşe alınabilir. Heryerde ısrarla GRİPİN isteyiniz.
65 KIRATLIK
Bir kök yakut
Sandal Bedesteninde teşhir edilmektedir. 19 mart pazartesi öğleden sonra satılacaktır.
HUKUK FAKÜLTESİ YÜKSEK TİCARET İktisat fakültesi talebelerine her halde lâpm olan bir rehberdir
HUKUK İSTILAHLARI
Yiyecek madde'eri alınacak
Yüksek ziraat enstitüsü rektörlüğünden:
Yüksek Ziraat Enstitüsünün mayıs sonuna kadar ihtiyacı olan aşağıda clnns ve mlktarlarlle tahminî bedeli, muvakkat teminatı yazılı yiyecek maddeleri hizalarında İşaretli şekilde eksiltmeye konulmuştur.
İsteklilerin şartnameyi görmek üzere her gün ve eksiltmeye girmek için 31/3/945 tarihine rastlayan cumartesi günü saat 11 Rektörlük Levazım Şefliğine kanunda yazılı vesikalarla ve temlnatile birlikte gelmelerL Cinsi Miktarı Tahmin bedeli Muvakkat teminatı thale şekil
Zayi — Üsküdar nüfus memurluğundan aldığım ve içerisinde askeri muamelem yazılı nüfus cüzdanımı zayi ettim. Yenisini alacağımdan eskisinin hükmü yoktur.
1333 doğumlu Adnan Üniir
Sadeyağ 3000 - 5000 15000 • 25.000 L. Sirke Ispanak Pırasa Lâhana Havuç Kereviz Karnıbahar Taze bakla
rSalamura yaprak) Maydanoz: Elma Portakal
300 1000 1000 1000
250
150
200
800
1125- 1875
11,25
31,50
12
12.38
5,63
5
5.25
150
Kapalı zarf
Açık eksiltme
! Devlet Demiryolları ve Limanları İşletme
Umum idaresi ilânları
ittlIHlIllll....................................İlil İllinin HIKI İllin
Balastişi eksiltmesi
Haydarpaşa 1 inci işletme müdürlüğünden:
Doğançay civarında ve kilometre 146 - 152 deki Taş ocaklarından mevcut şartnamesi mucibince hazırlanacak olan ceman 500 metro mikâp balast işi kapalı zarf usullle eksiltmeye konulmuştur.
Mecmu muhammen bedeli 25000 lira olan bu İşin beher ınrtre mikâbının muhammen bedeli 500 kuruştur.
Muvakkat teminat 1875 liradır.
Eksiltme 3/4/945 tarihine rastlayan salı günü saat 15,30 da Haydar-paşada 1 İnci İşletme komslyonunda yapılacaktır.
İstekllllrln 2490 sayılı kanunun tarlfatı dahilinde hazırhyacakları kapalı zarfalrını eksiltmeden bir saat evveline kadar makbuz mukabilinde komisyona vermiş olmaları lâzımdır.
Bu hususta fazla izahat ve şartname almak için işletmeye müracaat edilmelidir.o3U73»
Zayi — İstanbul Esnaf cemiyetinden almış olduğum 4000 No. lı İmalâtçı grup vesikamı zayi ettim. Yenisini alacağımdan eskisinin hükmü yoktur. Kapalıçarşı Çuhacı han 36 No. da tesviyeci Vağarşak Mesropyan
200 2000
200 200(1
130
100
234
340
13,50
25.50
13221ı
Hayvan sağlık memurları ve nalbant mektebi müdürlüğünden:
Mektebimiz İçin: Cem, tarh, zarp ve taksim yapan iyi cins elle işler yeni bir hesap makinesi alınucaktır. Satmak İsteyenler açık adresli teklif mektuplarım izahatlı bir şekilde Sellmlyedekl mektebimize göndenmelert «3174»
DEPO ARANIYOR
Takriben 1500 metrp kare satıhlı kiralık bir depoya İhtiyaç vardır. Bir kaç parçadan İbaret ve muhtelif yerlerde olabilir. Posta kutusu 84 e mektupla bildirilmesi.
TOKATLIYAN SALONLARINDA
J
ZİRAAT BANKASI
ve Saz arkadaşları:
SADİ IŞILAT — İZZEDDIN ÖKTE — KADRİ ŞEN ÇALA İt Yarınki Cumartesi akşamı saat 20 den 23 e kadar Masaların evvelden tutulması rica olunur. Tel: 44778 ■
Satılık kavak tomruğu
Satılık inşaat Şahmerdan
Dizel ve Elektrikle çalışabilir Şahmerdan satılıktır. Müracaat: Halata. Perşembepazar, Yoğurtçu Han No. İ3. Tel: 41143.
BULUNMAZ FIRSAT
Beygirlik Gazojen motöril çok ehven flatla satılıktır. Müracaat:! Galata, Perşembepazâr, Yoğurtçu Han No. 13. Tel: 41143. —1
İstanbul C. savcılığından:
İstanbul ve mülhakatı Adliye mübaşirlerine nümuneslne göre diktirilecek 117 kat elbisenin kumaşı daireden verilmek ve malzemesi İle dikişi terziye ait olmak iizere eksiltmeye konulmuştur.
Muhammen bedel 2106 lira olup muvakkat teminat 157 lira 95 kuruştur. Eksiltme 20/3/945 salı günü saat 14 de Sirkeci Yeni Postahane arkası J Aşlr Efendi sokak 13 numarada Adliye Levazım dairesinde yapılacaktır.
Şartname tatillerden maada her gün bu dairede görülebilir. İsteklilerin lüzumlu veslkalarlie gösterilen gün ve saatte aynı yerde toplanacak i komisyona müracaatları ilân olunur. «2697ı
Devlet Orman İşletmesi Karasu Revir âmîrliğinden:
1 — Revirimize bağlı Kocaeli bölgesinin Kuyumcullu, Kocaeli ve Karapınar sahil deposunda İstifte mevcut 434 adede muadil 129 metre 434 desimetreküp kavak tomruğu açık arttırma sııretlle satılığa çıkarılmıştır.
2 — Beher metre mikâbının muhammen bedeli 62 lira 30 kuruştur
3 — Arttırma 26. 3. 945 tarihine rastlıyan pazartesi günü saat 16 de revir binasında yapılacaktır.
4 — Muvakkat teminat 604 Lira 64 kuruştur.
5 — Şartname orman umum müdürlüğünde, Adapazarı, Geyve,, İzmit, İstanbul, Düzce ve Karasu revir amirliklerinde görülebilir.
6 — isteklilerin muayyen gün ve saatte revir merkezindeki komisyona müracaatları. (2934)
Created by free version of 2PDF
Zile Belediye riyasetinden:
Samsunda bulunan belediyeye ait bir aded otobüs karoser yaptırılacaktır. Talip olanların ve şeraiti anlamak isteyenlerin 20. 3. 1945 gününe kadar belediye encümenine müracaatları İlan olunur. (2918)
Ankara Belediye Reisliğinden:
Şehir sil i§hrl idaresinde açık olan fen müdürlüğüne yüksek mühendis alınacaktır.
Kadro ücreti 500 Hra ve ihtisas mevklldir. Maklna mühendisleri tercih edilecektir. 31/3/945 tarihine kadar Havuzbaşinda Emniyet âbidesi karşısında su işleri İdaresine müracaatları ilân olunur. «2794»
»"■■■■
Türkiye iş Bankası
Küçük cari hesaplar
BIRiKTiPEN
pamat-gdgo
Senede 28.800 lira ikramiye
Ziraat Bankasında Kumbaralı ve lhbarsız tasarruf hesaplarında 12 Mart. 11 Haziran, 11 Eylül ve 11 Blrinclkânun keşide tarihlerinden bir ay evvelki matlûp bakiyeleri 60 liradan az olmamakla beraber keşide tarihine kadar da matlûp bakiyeleri bu mlkdardan aşağı duşrnl-yenler arasında senede 4 d«î'a .......... " “ “
re ikramiye dağıtılacaktır.
4 Adet
4 »
4 >
49 »
100 •
120 »
160 >
DİKKAT
Satılık iki taksi otomobili
ııl Biri 938 modeli Doç. diğeri yine 938 modeli Plluıut marka iki taksi | otomobili satılıktır. Görmek İçin her gün 11-13 arasında Beşiktaş Sokonl Benzin satıcısı Neset’e müracaat.
I
1945 ikramiye plânı
ÇEKİLİŞLER: 29 ocak, 2 Mayıs, 24 ağustos, 1 kasım tarihlerinde yapılır.
çekilen kur'a Ue aşağıdaki plin a gö-
TUNA
Lokantasında nefis mezelerle İçilen rakının cana cani kattığını unutma, mezeil duble bira 40, tabldot 135 ku-ı ruştur. Beyoğlu Aşmalı Mescit arlısındaki sokakta No. 3 '5ı
J
— 1945 İKRAMİYELERİ ________________
1 adet ARSA (İstanbul’da Büyük Yalı’da Ada: 164, parsel No. 4, 923 M2.) Lira
1000 liralık 500 t
250 ■
100 >
50 »
40 >
20 ■
4000 Ura
2000 > 1000 »
4000 ■ 5000 ■
4800 • 3200 r
Hesaplarındaki paralar bir sene içinde 50 liradan aşağı düşmlyen-lere İkramiye çıktığı tekdirde % 20 fazlaslle verilecektir.
İstanbul defterdarlığından:
Galatada eski Yolcu salonu karşısında 221 No. lı Emanetçi Kasım Baha'nın ardiyesinde mevcut beher kilosu yedi lira muhammen bedelli, dara-sile beraber (3998) üç bin dokuz yüz doksan sekiz kilodan ibaret sakız 9/4x045 pazartesi günü saat 15 de Milli Emlâk Müdürlüğünde müteşekkil komisyonda kapalı zarf usullle satılacaktır.
Muhammen bedel tutarı (27.986) yirmi yedi bin dokuz yüz seksen altı lira, teminatı da (2099) İki bin doksan dokuz liradır.
İsteklilerin nüfus hüviyet cüzdanı ibraz ve 2400 sayılı kanunun tari-fatı dairesinde hazırlanmış teklif mektuplarını ihale günü saat 14 de kadar Komisyon Reisliğine tevdi etmeleri muktezidir.
Fazla izahat İçin Milli Emlâk Müdürlüğüne müracaatları. ı3285»
1 Adet 2000 Liralık E= 2000.—
3 » 1000 a M 3000.—
4 V 500 a — 2000.—
10 » 200 » — 2000.—
25 » 100 a — 2500.—
100 D 40 ■ — 4000.—
150 » 20 D t- 3000.—
300 D 10 n — 3000.—
Türkiye İş Bankasına para yatırmakla yalnız para biriktirmiş ve faiz almış olmaz, aynı zamanda talilnlzl de denemiş olursunuz.
Sümerbank iplik ve dokuma fabrikaları müessesesi nazilli basma fabrikası müdürlüğünden
Aşağıda cins, tahmini miktar ve muvakkat teminat akçeleri yazılı üstüpüler açık arttırma suretlle satılacaktır.
İhale 2. 4. 945 pazartesi günü saat 15 de fabrikada yapılacaktır. Mü-layedeye İştirak etmek isteyenlerin teminat akçelerini fabrika veznesine yatırmış olmaları lâzımdır.
Nümune ve şartnameyi görmek isteyenlerin fabrika müdürlüğüne ve lzmirde Sümerbank Ege mm tak ası satın alma müdürlüğüne müracaat-
Türkiye Cumhuriyet Merkez bankasından:
Manlsada Ahmet Mithat Efendi mektebi muallimi bayan Hasbi adına yazılı D. sınıflı birlik 23060 numaralı bir adet Bankamız hisse senedi kaybedilmiş olduğundan, artık hükmi! kalmamıştır. Yerine başka numaralı yeni senet verileceği bildirilir. (3256)

lzmirde Sümerbank Ege mm tak ası lan. (3022)
Cinsi
Miktarı
Teminat akçesi
U. 1 kirli üstüpü
ü. B. Temiz üstüpü « levent» sonu
Ü. D. Haşıllı üstüpü
Ü. B. Haşıllı üstüpü clevent sonu»
Telef tesisatı üstüpü
62933 kilo
10113,5 >
18216 » 2149S >
1808 »
>
»
*
Emlâk Bankası Yapı limiteti şirketinden!
Hizar tezgâhı (katarak) alınacaktır.
70-75 santimlik yeol veya az kullanılmış bir hızar tezgâhı (katarak) alınacaktır. Satmak arzu edenlerin makinenin evsaf ve fiatlni de belirtecek teklif mektuplarım en geç 30/3/1945 tarihine kadar Ankaıada Emlâk ve Eytam bankasın binasındaki şirket merkezine tevdi veya irsal etmeleri İlân olunur. (3120)
Şerit testere ve plânya tezgâhı alınacaktır
Emlâk Bank Yapı Limited Şirketinden:
Avrupa malı yeni veya az kullanılmış Akuplo Elektrikli motörle müteharrik iki adet 70 - 80 ilk şerit testere tezgâhı İle keza Avrupa malı yeni vey3 az kullanılmış Akuple Elektrik motöril İle müteharrik 50 - 70 İlk bir adet planya tezgâhı alınacaktır.Satmak arzu edenlerin tezgâhların evsaf ve flütlerini belirtecek mufassal teklif mektuplarını en geç 30'3/ 1945 tarihine kadar Ankarada Emlâk ve Eytam Bankası binasındaki Şirket merkezine tevdi veya İrsal etmeleri İlân olunur. (3229)
Seyhan Vakıflar Müdürlüğünden
Muhammen bedeli
Lira Kurut 9550
Vaft/ın adı
Dell eğa zad©
Karşıyaka Mezbaha yolu
Giresi Tarla
>
» > > >
Ağa zade Gökşen hatun Akkapı
Yukarıda yazılı vakit gayrı menkullerin
MlAfarı
95,5 dönüm
00
Açık eksiltme ilânı
Uzunköprü Ziraat bankasından:
1 — üzunköprüdeki depolarımızda mevcut Toprak mahsulleri ofisine alt hububat ve bakliyatın Uzunköprü istasyonunda vagona teslim nakil İşi on beş gün müddetle açık eksiltmece konulmuştur.
2 — Taşıma işi motörlü vesaitle yapıldığı takdirde bunlara benzin ve lâstik verllmlyecektlr.
3 — Muvakkat depozito akçesi Fİ" I9> liradır.
4 — Eksiltme 26 3 945 günü saat İ6 da Bankamızda yapılacaktır.
5 — Bu İş hakkında daha İsala malûmat olmak ve şartnameyi gör-
mek Istlyenlerin her gün Bankamızla İstanbul, Edirne ve Keşan Ziraat Bankalarına başvurmaları İlân olunur. (32681
00
00
39
144
--------------- mülkiyeti 1/3/045 ten İtibaren peşin para ve kapalı zarfla satılacaktır. İhaleleri 2/4/945 pazartesi günü saat onda Seyhan Vakıflar müdürlüğü binasında yapılacaktır. Gayrı menkulleri ve şartnamesini görmek lstiyenler her gün Seyhan Vakıflar müdürlüğüne müracaat edebilirler. Arttırmaya girebileceklerden 57.7,5 muvakkat teminat alınır Kapalı zarflar İhale saatinden bir saat evvel ku-ınisyon reisliğine verilmiş olmalıdır Postada olacak gecikmeler kabul edilemez. (2917)
5000 26250
Gümrük muhafaza genel komutanlığı İstanbul Lavazım Amirliği satın alma Komisyonundan
6090 takım yazlık er elbisesi dikimi kapalı zarf usullyle eksiltmeye konmuştur. Muhammen bedeli «15.000» Ura, İlk teminatı «1125» liradır.
Eksiltme 19 mart 045 pazartesi günü saat 15 dedir. Şartname v» numunesi her giin komisyonda görülebilir. İsteklilerin teklif mektuplarını en ge«j eksiltme sualinden bir saat evveline kadar Galata Mumhan* caddesi No- 54 deki koalisyona vermeleri, «2481»