18 Kasım 1950 Cumartesi
SİYASİ İKTİSADİ, MÜSTAKıL
Yıtl — Sayı353 — 10 kuru»

) eni İstanbul’un
KUPONU
TAHSİL KUPONU
Ahonet Türkiye İçin seneliği altı aylığı 17, üç aylığı 9 liradır* Hariç memleketler İki mlalldlr.
İlânlar ı d nn n ay fada santimetre»*! 3 liradır, hânlardan hiçbir mesuliyet kabul edilme*.
Beyoğlu - Müellif Cadden! € - S. Telefon ı 447M - 44751 Santral
Teni» edeni Tlabib Edlh . TÖREHAN
B rad 1 ey^in be y a ıı a 11
Yeni bir tecavüze ancak
atomla karşı koyabiliriz
Yetki
kancıklığı
GÜR ormanların genç dallarını birer İkişer kurutan tehlikeli böcekler gibi dilimizin ötesine, berisine serpilmiş öyle sözler vardır ki: Gözümüze İliştikleri zaman ellerimizi kaldırarak dua edeceğimiz ve Amin diyeceğimiz gelir. Belki, bir, çok eskiden kalma bir alışıklık yüzünden, bu sözlerde mübarek bir koku buluyor, kendimizden geçiyor ve hiç olmazsa dilimizi lâikleşmekten kurtarmayı kendimize bir gelenek borcıı biliyoruz. Bıı sözlerin. son zamanlarda, sıksık kullanılanlarından biri "auiistlmar’dlr.Arapça ve İranca bilmek, bu İki dili yüzyıllar boyunca bir türlü iyi Öğrenememiş bir zümrenin gediği vo geçimliği sayılırdı. Bu da dil ve gramer yolu İle türlü türlü suiistimallere yol açmıştır.
Cemiyet hayatında her işin bir disiplini, bir ahlâkı vardır. Bu aşıldı mı, yetkiler sırf özel menfaatler uğrunda kullanıldı mı, vazifelere karşı kahpelik. kancıklık gösterilmiş olur. Biz suiistimal sözünü kullandığımız zaman gözümüzün önüne bu kahpelik ve kancıklık gelir. Onun için, biz. yetkilerini aşanlara, sorumluluklarını unutanlara karşı içimizde derin bir tepki dujaıyor ve bıınu bir topluluk suçu sayıyoruz. öyledir de.. Çiinkii: Yaşamak ve yaratmak İsteyen her sosyal topluluk; vazife, yetki ve sorumluluğu her şeyin üstünde tutmak ve soysuzlaşmalarını mutlaka önlemek zorun-dır.
Suiistimal, anlaşılır btr sözle, yetki kancıklığından başka bir şey değildir. Yetkisini fırsat bilerek, ordunun ötesini, berisini satan, donanmadan şunu, bunu aşıran, şöyle yapması g(«-rektiğl halde, para İçin, tam tersine İş gören, kendi menfaatlerini düşünerek inanmadığı şeyleri halka lam bir hakikat gibi yutturan, din gibi kutsal duyguları İyi bir alışveriş komısıı bilen, politikaya demagoji sokan insan, hiç şüphesiz, yalnız kendi cemiyetine değil, aynı zamanda bütün faziletlere karşı da ayaklanmış bencil ve son derecede tehlikeli bir insandır. Tarihimizin son bölümünde bizde çok haklı bir tiksinti uyandıran İnsana daha çok rastladığımızı sanıyoruz. öyle midir acaba? _
Yetki kancıklığmın irisi, ufağı yoktur. Ufağını beceren, fırsat düşünce, büyüğünü de eksiksiz b-m t bilir. A-sıl dava, yetki kancıklığının konusunda değil, insanın vazife ve sorumluluğa verdiği mânadadır. Bıı bü/ük cemiyet suçunun öiçıisü, kişinin, vazife ve yetkiyi bir geçim ve gelir kay-I nağı sanmasıdır. Yurdumuzda, son yıllarda beliren yetki soygııncuhığu ahlâkçılarımızı çok düşündürmekte ve bn yüzden çeşit çeşit tekliflerin İleri sürülmesine fırsat vermektedir. En çok desteklenen bir fikre göre: Vazife ve sorumluluk duygusunun geniş ölçüde gevşemesi; Türk cemiyetinin birdenbire yepyeni bir hayat görüşünü benlmsenıenıesiyle sımsıkı ilgilidir! Eski zihniyetimizi bıraknıışız-dır ve bir yenisini de yaratamamı-Bizdır! Bütün çektiklerimizin asıl sorumlusu bu sosyal durumdur İşte!! Ortalama bir anlayışa çok lijgıırı gelen bu izah tarzı, tarih hakikatleri karşısında ayakta duranııyacak kadar sakattır. "Devlet malı deniz, ye-mlyen domuz” sözü bize, faziletleri •on zamanlarda çok ballandırılan, OsmanlI cemiyetinden armağan kalmıştır. Böyle bir halk sözünün anası ve babası olan bir cemiyette, sosyal duyguların ne kadar soysuzlaşmış olduğunu söylemeye bile lüzum yoktur.
Osmanlı cemiyeti, saray idaresi ba-krmındarı, bir köleler ve carlyeler cemiyetidir. Sultanların anaları car İyelerdir, babaları rarlyelerln çocuklarıdır. Bütün saray eğitimi, dalıa doğrusu, sosyal yaşayışı ayarlayan eğitim, carlyelerin. kölelerin elimledir. Demek oluyor kİ: Bu cemiyetin bütün düzeni hür İnsan fazilet ölçülerine, efendi ahlâkına değil, köle xe uşak zihniyetine dayanmaktadır. Bizde bir ahlâk buhranı varsa, bundan, yalnız eski cemiyet sorumludur, İkinci Ab-dülhanıld’in doğramacılık yaptığını biliriz, ama. ok yapan Osmanlı sultanını bilenler az(lır. Okçu sultan, keıı- I dİ eliyle yaptığı okları sadrâzamına, vezirlerine, illi., hediye eder ve şükran borcu (!) şimdiki yetki hancıklıkları-nı gölgede bırakacak servetlerle ödenirdi! Dalıa anlaşılır bir sözle, devlet başkanı, her verdiği okla, Türk milletini soyar, soğana çevirirdi.
Eski cemiyetin şeyhülislâmları, valileri, kadıları, İstisnai bir ınııclzc saymak şartiyle, soygunculuklarını en yüksek olgunluk konağına çıkarmış İdare şahsiyetleridir. Bizim geçmişteki korkunç ahlâk bozukluğumuzu hemen hemen Öğrenmemiş oluşumuzun ehemmiyetII sebepleri vardır: Eski devri anlatan tarihlerimiz yu İhsan koparmak İçin yazılmış ve sııitan’a, onun adamlarından birine sunulmuştur, veya devlet emriyle yazdırılmış-tır. Bir İki İstisnanın bulunması, e-hemmlyetll sayılmamalıdır. Bundan başka o samanlarda haberlerin* yayılmasını kolaylaştıracak gazete, telgraf, radyo gibi şeyler de yoktur. İnsanların karşılıklı teması da son derecede azdır. Bunlara İdaredeki keyfiliği ve haber yayanlara karşı ulınan İnsafsız tedbirleri katarsanız tabloyu tamamlamış oiıırsıınuz. İşte biz, o-nıın için, Osrııanlı cemiyetinin iç yüzünü çok az biliyoruz. Fetihlerden ele geçen eşsiz servetleri silip süpürenler; bııgün bize birer fazilet m'brabı gibi gösterilenler değil midirler?
Cumhuriyet çağında beliren yetki kancıklıkları geçmişteki eşitlerine göre, normal olmaktan çıkmış ve ola* ğansütii sosyal hâdiseler haline g(«I-mİştir. Biz, bugün, bıınu bir suç sayıyor ve mahkemelerimize veriyoruz. Dernek oluyor kİ, yeni Türk devletinin kurulniHMİyle, yurdumuzda, gerçekten bir fazilet çağı başlamıştır. Bizde derin bir tiksinti uyandıran yolsuzluklar oluyorsa bunun eski cemiyet mlraslylr ne kadar ilgili olduğunu bilmek ve fazilet yolumuzdan şaşmamak lâzımdır. Hür bir cemiyet, ancak, hür ahlâkın, hür vicdanın saltanatını kurabilir.
• •
Bradley, Fransayı ziyareti esnasında, bir teftişte.
Genlkurmay Başkanı müttefiklerin askerî bakımdan teçhiz edilmeleri lüzumu üzerinde ısrarla duruyor
Atlanta, 17 (YİRS) — Bugün bir demeç veren Amerikan Genelkurmay Başkanı General Omar Bradley, demokrasi cephesindeki hür milletlerin Koreden başka bir yerde vuku bulabilecek herhangi bir komünist istilâ hareketini karşılamak için sadece atom bombasına malik bulunduklarını bildirmiştir. General, batılı devletlerin askerî kuvvetlerini arttırmalarının gerekti fini ve ancak bu takdirde doğacak güçlüklerin önlenebileceğini söylemiştir.
General Bradley, AmerLkalılann. fenni kabiliyetleri mahsulü olan atom bombasını, daimi bir dünya sıılhlyıe mübadele etmeye hazır bulunduklarını
Başkan Trumanın basın konferansı
Acheson mevkiini muhafaza edecek
Washington,, 17 (AP) — Başkan Truman dün, Dışişleri Bakanı Dean Acheson’un mevkiini muhafaza edeceğini bildirmiştir.
YENİ İSTANBUL — Başkan Trumarfın Çinlilere verdiği teminat hakkındaki (YİRS) haberini okuyucularımız dünkü nüshamızda görmüş olacaklardır. Ekseriya olduğu grit>it bu defa da YENİ İSTANBUL mühim haberleri okuyucularına bir gün önce sunmuş olmaktan müftehirdır.
söyliyerek, bunun için her şeyden evvel, çok arzu edilen dünya sulbüne ve doğruluğa kamşmanzn gerektiğini sözlerine ilâve etmiştir.
General, Kore harekâtına temasla, düşmanın istilâya giriştiği vakit, Amerikanın bunu tek başına karşıladığını ve bugün Amerikanın emniyeti pahasına oîam birtüzıırnsıız tehlikenin devamına ılânihaye müsaade edilemiyeceğini söylemiştir. Bu yolda ilk adım rolmak üzere. Amerikan kuvvetlerini olduğu gibi, diğer Avrupa devletlerinin de askeri bakımdan teçhiz edilmelerinin gerektiğini söyliyerek, herhangi bir istilânın ancak bu takdirde önlenebileceğini ilâve etmiştir. Bradley, Atlantik Paktı devletlerinin yakın bir tarihte Batı Avrupa müdafaasında Alman askerlerinin de yer almalarını kararlaştıracaklarını bildirmiştir.


M. NERMİ
Suriye Cumhurbaşkanı Atasi’nin beyanatı “Türkiyenin dostluğundan
memnunuz,,
Cumhurbaşkanı, Türkiye İle Arab âleminin birbirlerine bağlı kalmalarının hayırlı neticelerinden bahsetti
Şam, 17 (Hususî muhabirimiz Yusuf Ayhan bildiriyor) — Birkaç gün-denberi Suriyede misafir bulunan Güney Anadolu gazetecilerinden altı kişilik heyet tetkiklerine devam etmektedir. Burada büyük bir sempatiye mazhar olan gazeteci arkadaşlarımız, Cumhurbaşkanı Haşlm El-Atasl tarafından kabul edilerek iltifat görmüşlerdir.
Bizi, sarayın çok sanatkârane tezyin edilmiş murassa salonunda, dairelerinin eşiğinde karşılayarak kabul eden Reis AtasI hepimizin birer birer hatırını sorduktan sonra Tür-kiyeye dair hatıralarından bahsetmiş ve 14 Mayıs inkılâbı hakkındaki kıymetli ihtisaslarını "YENİ İSTANBUL” a şöyle İfade buyurmuştur:
’* —Demokrat Parti büyük bir hüsnü niyetle İşe başlamıştır. Bu hareket Türkiye İçin yeni bir inkılâptır. Biz Suriyeliler ve zannederiz ki bütün Arap âlemi Türk iyenin dostluğundan memnunuz.”
Cumhurrelslmlz Celâl Baynrın Büyük Millet Meclisi açış nutuklarındaki Arap memleketlerine dair dostane ifadelerini nasıl karşıladıklarını sorduğum zaman, Reis Atasl, şu cevabı verdi:
”— Kemali memnuniyetle. Esasen kendilerini tebriİG.ettik ve zel cevap aldık.”
Haşim El-Atasi Türkiye Aleminin birbirlerine çok
varlık olduklarını, bu İki blok yekdiğerine merbut kaldıkça tarafların hayırlı neticeler İstihsal edeceğinden şüphe ohınamıyacağmı da tasrih et-mifl’erdir.
r
gayet gil-
İle Arap yakın İki
Posta Kutusu ı 447 - İstanbul. Telgraf Adresi ı Hetlo, İstanbul
M .
e


Koreden mektuplar
Resimde, Karedeki Birliğimiz subay ve erlerinden bir grup görülmektedir Kore Birliğimiz mensuplarından Türklycdekl ailelerine gelen ve bozuk gönderilen mektupları bugün 3 üncü sayfamızda bulacaksınız.
Savaş
çeteleri
HAşlın El A tas t
I l
tasfiye harekâtına girişti
Tokyo. 17 (YİRS) — Koredekl Çin faaliyetleri bilhassa 38 inci arz dairesinin şimaline intikal etmiş bulunmaktadır.
Bu mıntakadakl tasfiye harekâtına Türk ve Filipin askerleri de iştirak etmişlerdir.
W&shington. 17 (YİRS) — Amerikan ordu sözcüsü. Komünist çinin Korede hâlen çarpışan 12 tümen askeri bulunduğunu açıklamıştır. Sözcü bu askerlerin modern silâhlarla teçhiz edilmiş olduklarını ve tanklarının

bulunmadığını sözlerine İlâve etmiştir. Ordu sözcüsüne göre, Kore - Man-çurya hududunda asgari 400.000 Komünist Çin askeri tahşld edilmiştir.
Tokyo. 17 (YİRS) — Bugün Kuzey doğu Korede geri çekilen komünist Çin kuvvetlerine mensup bir fedai birliği bir Amerikan tank kolunu pusuya düşürmüştür. 2 saat kadar süren kanlı çarpışmalardan sonra düşman dağıtılmıştır.
Hâlen hududa 23 mil mesafede bulunmaktadırlar.

İÇİNDEKİLER
İKİNCİ
Büyük Filozof Descartes’ı anmaya hazırlanırken N. t
ÜÇÜNCÜ
Orhan Veli
Bediî Faik
DÖRDÜNCÜ
Altın, emin bir vasıta mıdır ?
H. Lau.fenburger
BEŞÎNCÎ Ne w-York Modern
Sanat Müzesi
Ertuğrul İlgin
Mecliste dün görüşülen yolsuzluklar
Ankara Gar Gazinosu senelerce
50 lira mukabilinde kiralanmış
Buna mukabil senede 22,152 lira t&an tenvir ve teshin masraflarının İdare tarafından ödenmiş olduğunu Ulaştırma
Ankara, 17 (T.H.A.) — Büyük Millet Meclisi bugün Başkan vekillerinden Sıtkı Yırcahnın başkanlığında saat 15 te toplanmıştır.
Celse açılır açılmaz Avnl Poftan söz almış vo geçen celsenin tutanağı ile İlgili olarak C.H P. Parti Grupunca yazılı bir müracaatta bulunulduğunu söyllyorek hu müracaat hakkında no gibi bir muamele yapıldığını sormuştur.
Başkan şu cevabı vermiştir:
"Parıl Grupunca yapılan yazılı müracaat bize gelmiştir. Müzakere edilmek üzere gündeme alınacaktır.’*
Bundan sonra sözlü soruların mü-gakerealne geçilmiştir. Gündemde mevcut 12 sözlü sorudan bugün, ancak üçü müzakere edilebilmiştir.
Yozgat Milletvekili Faik Erbnş'ın Ankara Gar Gazinosu İle Gardaki lojmanlar, seyahat permilerinde yapılan yolsuzluklar ve Yerköy P.T.T. Müdürünün işten ol çektirilmesi meseleleri hakkındaki sorusuna cevap veren U-laştıınıa Bakanı Soyfl Kurtbek, Gar Gazinosunun altındaki berber salonu ila banyonun bidayetle ay lifti iki liradan kimya verilmiş olduftunu 1939 da bu kiranın 25 liraya çıknnldıftını. hav&gazmın kiracıya, tenvir ve teshinin Bakanhfta alt bulunduğunu. 1949 da yapılan yeni anlaşma ile kira bedelinin 52 liraya çıkarıldığını söylemiş t ir.
Müteakiben Gar Gazinosundan bnh-seden Bakan, Gazino İle müştemilâtının ve demirbaşlarının bidavette aylığı 50 liraya kiraya veril»liftini vo buna mukabil idarenin tenvir vo teshin masrafı olarak sonede 22.152 lira ö-dediğlnl.hu vaziyetin 1950 ekimine kadar devanı ettiğini, mezkûr tarihte mukavelenin sona ermesi üzerine gazinonun senelifti 7000 liraya, büvet İle büfenin de bedeli 3000 liraya kiralandığım, tenvir ve teshinatın İdareye ait bulunduğunu beyan etmiştir. |
Bakan bu durumun eski İktidardan | müdevver bulunduğunu lcceftinl bildirmiştir.
Lojmanlar meselesine Itırın faal personele alt gelirken usulsüz olarak 40 kadar yüksek memura ikametgâh tahsis edildiğini bildirmiş ancak bu memurların da yakında burayı tahliye odecoklerl-ni de ilâve eylemiştir.
Ulaştırma Bakanı, permi, yolsuzluğuna geçerek bu yolsuzluğun fotoğrafız permilerde ve bir (İe talimatnameye aykırı olarak uzak akrabaların seyahatlerinde vuku bulduğunu bildirmiş ve yeni permi talimatnamesiyle bunun önüne geçilebileceğini soy Icrnlşt ir.
Yerköy PTT. Müdürü Süleyman Eıdem meselesine gelince, bunun sah-
Bakanı dün izah etti
• •
• «
ve ıslah adi-
gelince bun-oiması lâzım
ta senet tanzim ettiğini, akrabalarını şehirlerarası telefon muhaberelerinden bedava İstifade ettirdiğini, bu a-rada Af Kanununun çıkması üzerine tahkikatın durduğunu ve tâyin edildiği vazifeye gitmediği için müstafi telâkki edildiğini bildirmiştir.
Ulaştırma Bakanından sonra kürsüye gelen Çalışma Bakanı Haşan Polatkan, Çorum Milletvekili Haşan *AII Vural'ın yabancı tabiiyetteki garsonların çalışmaları hakkındaki sözlü sorusuna cevap vermiş, bunların şimdi 20-30 kişiden İbaret bulunduklarını Dışişleri Bakanlığının gösterdiği lüzum üzerlno çalıştırıldıklarını söylemiştir.
Yine aynı mevzu etrafında beyanatta bulunan içişleri Bakanı Rûkned-din Nasuhloftlu bazı garsonların Bakanlar Kurulu kararına aykırı olarak çalıştırıldıklarının haber alınması û-zerine valiliklere emir verilerek çar lışmadan menolunduklarını tasrih eylemiş ve tatbikatta görülen aksaklıkların önleneceğini söylemiştir.
Müteakiben Meclis Yozgat milletvekillerinin tutanakları İle Türkiye • Norveç ve Türkiye - Belçika ödeme anlaşmaları ilk protokollerim tasdik eylemiştir.
Meclta, pazartesi günü saat 15 te toplanacaktır.
SİYASET ve MİTOLOJİ
8ayfa 2
Y e N I İSTANBUL
18 Kanım 1950
-
—
—

GÜNÜN KONUSU ■
Şehir köşesi
Büyük Filozof Descartesh
Bir biletten ne çıkar ?

N i: II I II II A iu: İt L e k 1
J
anmaya hazırlanırken
İSTANBUL Ünlveralfrsl, önümüzdeki 20 hanını 1950 de büyük filozof ve motod nnznrlyecfal Desrnrie» İçin bir toplantı tertip ediyormuş. Ootruau biraz geç kalınmış bir teşobbü*. Mrji-malili bönü* 1950 ern«w| bitmediğin* güre, 1050 da ölen filozofun üç yür rüıırü Ölüm »anr-Nİ do «ona ermemiş demektir. Avrııpndn yapılan mera* «imlerin sonu alındı. Yalnız. felsefe öğretimi yapan nıürsacarler, liğrrtlm mevzularını 1050 - 1951 den annnal devnmıncn Deacarics'a hanredecok-lor.
Doaonrtea, 1500 dn T.n Ilny’de doğdu. 1009 dn Cervlt Kolejinde, daha sonra Poltlera Hukuk FakÜltcMİndo okudu. .Macera peşinde dolaşarak yabancı ordularda mdmrlik etti. Dünyayı tanımaktan büyük bir r.ovk duyuyordu. Yazılarında türkçe ; "Çok gezen çok bilir” atasözünü hatırlatan vecizeler vardır..
Bir papaz kolejinde nkunıasınn, hukukçu yetIşmealne rağmen. hayatı bu yetişme tarziyle alâkasız geçti. Bütün tece«M*ü»ü rlyazlyutta toplandı Ona göre, bütün bilgilerin temeli, çerçevesi matematiktir. O kadar kİ. bilgilerin gayesi "külli rJynzlllk*’ İn gerçeklememesinden İbarettir. Bu sütün lâtlncMMİ : "Mathesis unlveraalis” bütün Descartes’ın felsefesini hulâsa eden bir formüldür.
1020 de fikir mahsullerini vermeye başlaynn DMGartea’ın otur senesi tam bir yaratıcılıkla geçti. Az, fakat Ör. eserleri. Baron İle beraber yeni çağın eşlftlnl teşkil eder. Bunların İçinde düşünceye kılavuzluk eden, kılavuz olduğu İçin de lâtincc değil. transız-ca yazılan "Usûl Hakkında Nutuk” başlıbaşınn bir Abide, garp medeniyetinin metod kıır'anlanndan biridir ve lıattâ birincisidir.
Aradan geçen birkaç nara rağmen hâlâ devam eden bu Descartes alA-k ad arlığı neden? Malûmdur ki, bundan on üç sene kadar önce de bütün dünya çalkalanmış, "Usûl" kitabının yazılışının 300 üncü senesi kutlanmıştı. Tarifite toplanan bütün medenî dünya mümessilleri, h|r haftalık bir kongrede filozofun bu hacmi küçük, fakat kıymeti büyük eserinin yıldönümünü yûdetmlşlerdl. Şimdi de ölümünün 300 üncü senesi anılıyor. Şüphesiz bu hasret sebepsiz değildir.
Descartes’a yeni İlmin babası deniyor. Bazıları, hu babalığı çok görüyorlar. Bu gibilerin fikirlerini felsefe dershanelerinin kapalı münakaşalarına bırakarak, yeni medeniyetin fikir babasını yakından görmeye çalışalım. On yedinci asrın başında Descartes, "beyazların oturduğu Avrupa” halkına şöyle hitap etmek İstedi : "önünüzde bir sepet elma var. Bu elmalardan hayır yok. Bir defa sepeti altüst ediniz ve boşaltınız Yere serpilen elmaları sonra birer birer muayene ediniz, bereniz ve sağlam olanları tekrar sepete koyunuz, çürüklerini atınız.” Halk hikmetlerini, örf ve âdetleri, atasözlerini çok seven Descnrtcs, bu basit fakat pek manalı sözle bütün maksadını İfade etti. Kendisinin bulunduğu çağ, esasen bu İfadeye zemin hazırlamıştı. Yani "elma sepeti” nln boşaltılması lüzumu her tarafta kabul ediliyordu. Fakat yeniden sepete konacak olan elmaların felsefî zaviyeden karşılığı ne olabilirdi t
Bu sorgunun cevabını ancak Des-cartes verebilirdi ve çok geçmeden verdi : Sepette yegâne kalacak şey “Düşünüyorum, o holde varım” düsturu olacaktı. Kâinat hakkındnkl tasavvurlar nğı. yeniden kurulabilir. Bu kurma İşinde hareket noktası, her şeyden şüphe eden ve yalnız kendi varlığını düşünce banaliyle şüpheden kurtaran ve bandan sonra yeni dünyayı tesise başlayacak olan "akıl” dır. Uç asır boyunca vücuda gelen yeni İlim. İşte sepet İçimle yegâne sağlam olarak kalan bu unsurun tecrübe karsısında kat kat açılmasından İbarettir.
İnsanîde, 1937 de ’TnAI” kitabının. 1950 de bu kitabın müellifinin Uç yüzüncü yıl dönümlerini İşte bu yeni unsuru kâfi derecede İstismar edememiş olmak yüzünden hasretle yâ-dediyor. Türkiye de bu medeni In-sanbk İçindedir. Yalnız 1950 de böyle bir İştirakin vâki olduğunu zannet-memelldlr 1895 te bir Türk mütefekkiri. Pnrlstekl "âlemi medeniyet” I temaşa ederken, bunun dayandığı “hikmet* I düşündü ve hemen ’TrûI” kitabını ele aJıırnk türkçeye tercüme etti ve bin bir müşkülât içinde bno-tırttk Ancak Cumhuriyet devrindedir kİ, bu tercümenin değer! biraz
Yazan : N. 1. takdir edilebilmiş, yeni tercümeleri yapılmıştır (1). Şu hnlde filozofu yâdedonler, "I'sûl” kitabının dünyamız, medonlyetlmls namına istismarı fikrinde deıaın ediyorlar, Bıı İstismar ve faydalanma amrlIyoRİnlıı tabinle müteveccih cephesi yet en İye belli. Bir de İnsanlığa yönelen veçhesi var. Zira Descarteı», milletlerin kendi "milli" ahlâklarının "muvakkat” olduğunu, bundun "kati ahlâk'* a geçil-meninin zaruri bulunduğunu, bununla beraber "muvakkat ahlâk” basa-mağıııdun "kati ahlâk” bıısnmuğıııa allamanın çok büyük dikkat İstediğinl söylüyor. îşte 1950 sonesinde Dos-cartes'ı aktüel kılan nokta. İkiye ayrılan dünyamızın "kati, insani, umumi ahlâk” ı hangi tarafla ? Deş-cartea'ın temsil ettiği taraf. Öteki tarafı ııasıl hâkimiyeti altına alacak ? Frlsofocilerlmlzlrı 20 kasım 1950 İçin hazırladıkları toplantıda bıı noktanın da ele alınmasını temenni ederiz.
(11 İlk tercümeyi yapan İbrahim Ethem Bey, bugün seksen beş yaşında oluj> "Dinler vs Felsefeler” İsimli es«rM hazırlamakla meşguldür. Cumhuriyet devrinde Descartes’ı bize. Mehmet Karahasnn. diğer eserleriyle birlikte tanıtmıştır. Descartes hakkında derlitoplu malûmat Dr. Adnan Beyin ”Dln ve tllm” adlı nefis eseriyle "İş" Mecmuasının Descartes'a hasredilen 55 inci nüshasında bulunmaktadır.
CEMİYET HAYATI
UZuşfırnm Bütanımın Demiryolları —ve diğer yollar— (ş-lehnnlt rîtıia batin vaeiyetlerh ni bildiren sözleri d ferine aklima yeldi, Idart.ehlik nokta-eında bu idarelere kırtasiyeci-liğln de tdlylik bir darbe vurduğu eiipheeitdir. Netek»m, yr-genlerde istasyonu bulunmayan bir duraktan, trene bin-ditfim gaman, memur bilet o-larak, elime İ0 santim unun-ludunda 19 santim yenikliğinde bir ^/ermatı^ verdi. Bunu da, bir mektep defteri boyunda dipkoçanlı bir deftere .1 kopyalı olarak yazdıksan sonra,.,. Aldığı bilet parası da topu topu 90 kuruş Basit bir hesapla, bu birkaçı nüshalı mu-aeoam biletin kdğidı, uetiinde-ki yakıların baskua, alman ücretten birkaç mta/i farladır.
Bu küçük misal, idarelerin neden sarar ettiği hakkında basit bir fikir vermeğe kâfıdtı,
F4ııe aklıma yeldi. Denizyolları Kadıköy, Boğas ve Haliç vapurlarına, her yün yüs binlerce insan biner. Bunlara bir o kadar bilet kesilir. Biletlerin yidip-gelme olanları ile yalnız yitme olanların boyu aynıdır. Nedeni Mademki yidip-yı ime alınca, Batılan biletin yansını koparıp verebiliyorum, yahııc yitme biletlerin de b^jyu yanm olmalıdır. Böyle yapılırsa bir basit hesapla gündelik kazancı teabU etmek mümkündür ve bu kazanç bir deliği kapatabi-
Ben da neler söylüyorum 1 Bu kUçdk aklımla no ijbıre kanlıyorum f Bunlar meham-ı u-mur!... Büzlere fikir beyan etmek düfer mif
BİR İSTANBULLU
Seyrüsefer
çalışmaları
Bazı sokakların esaslı surette tamiri yapılacak. Beyoğlu ile Köprü arasındaki münakalâtın bu suretle düzeleceği tahmin ediliyor
Belediye seyrüseferi müsajt bir duruma sokmak gayesiyle Taksimde Billûrcu Maç. Agahamam sokaklarıyla Defterdar yokuşu, Falkpaşa, Tıırnacıbaşı, Çııkurcuma. Altıpatlar, Boğazkesen, Bostanbaşı, Hayriye, Yanlçgrşı, llkbelediye, Şahdeğlrmenl, Galata Leblebici» Şaban, Kölemen, Kasaplar ve Fırçacı sokaklarının chhsIi surette tamiri işini müteahhidine ihale etmişiir. Bu 20 101.740 liraya yaptırılacaktır, şubat sonuna kadar bitirilmiş ve seyrüsefere açılacaktır. Bu Inrın inşasından sonra Köprü
yoğlu arasındaki seyrüseferin daha fazla düzeleceği muhakkak addedilmektedir.
sokak İnşaat olacak sokak-İle Be-
Sümerbank İşçi heyetleri dün valiyi ziyaret etti
Sümerbank fabrikaları İşçileri na-nunn İki heyet dün Vali ve Belediye Başmanının ziyaret ederek, kurmakta oldukları İşçi Yapı Kooperatifi bakında İzahat vermişlerdir. Kooperatif 1.000 kadar ev yapacak ve yüzde yirmisi peşin mütebakisi 20 senede ödenmek üzere işçilere vereceklerdir. Heyetler bu evler için arsa talebinde bulunmuşlardır.
Dokumacılar dün
bir toplantı yaptı
İplik tevzi şekli tesbit edildi
İplik ve dokuma fabrikatör ve lmlâtçıları dün saat 15,30 da Ticaret ve Sanayi Odasında bir toplantı yapmışlardır.
Bir müddetten beri şehrimizde bulunan Ticaret ve Sanayi Umum Müdürü Hayrl Tokay’ın da iştirak ettiği bu toplantıda, sanayicilere lâzım olan ipliklerin temini meselesi görüşülmüştür.
Emniyet Müdürü dün Kadıköy karakollarını teftiş etti
Emniyet Müdürü Kemal Aygün dün Kadıköy mıntakasındaki karakolları teftiş etmiş ve yen! alınan tedbirlere göre bu semtteki Emniyet teşkilâtını gözden geçirmiştir.
Evvelce Sümcrbankın vc diğer fabrikaların ellerindeki iplikleri, mutavassıt tacirlere saltıklan, ve tevziatı bunların yaptıkları malûmdur.
Bugün için, Sümerbank iplik tevziatını durdurmuş bulunmaktadır.
Dünkü toplantıda:
Çorap, fainlâ, trikotaj, havlu, makara. dokuma işleri yapanların mümessilleri hazır bulunmuşlardır. İplik almak, bıınlan tevzi etmek hususunda aşağıdaki şekil tesbit mlştir.
Bu hâle göre; her gruptan kişilik bir heyet, her firmanın
yacını, İdare heyotlne bildirecektir.
İdare heyeti, bu talebi yirmi dört saat zarfında tasvip veya reddetmek mecburiyetindedir.
Bu tasvipten sonra yukarıda adı geçen sanayiciler örme sanayiine uygun evsafta İplik satın almak imkânını bulabileceklerdir.
edil-
üçer İhtl-
Silâhtarağa Fabrikası bir tehlike atlattı
Evvelki gece sabaha karşı Silâh-tarağa Elektrik Fabrikası büyük bir tehliko atlatmıştır. Şehre cereyan veren yer altındaki büyük kablolardan birinin konttakt yaptığı anlaşılmış ve kablo uçlan patlıyarak yanmaya başlamıştır. Fabrikayı bir anda havaya uçuracak kadar mühim bir tehlike arzeden bu hal karşısında hemen motörler durdunılmuş ve şehir bir saat karanlıkta kalmıştır.
Liman ve Dok işçileri zam istedi
Sendika, Devlet Denizyollarına 9 maddelik bir dilekçe verdi
İstanbul Liman ve Dok İşçileri Sendikası Yönetim Kurulu Denizyolları İdaresine 9 maddelik dilekleri ihtiva eden bir dilekçe vermiştir.
Sendika, iktisadi şartlar dolayısiy-lr dar gelirli olan işçilerin hayat seviyelerini düzeltebilmelerj ve iş randımanının artabilmesi için şimdiki ücretlere yüzde 50 zam yapılmasını istemiştir. Bundan ba^ka yemeklerin düzeltilmesi, işçilerin hepsi bütün şehir hatlarında muteber pasolar verilmesi, senelik İzinlerde ve limanlarda ücretsiz seyahat imkânı sağlanması talep edilmektedir.
Fabrika ve Havuzlarda çaıışan İşçilere öğle paydosunda dışarı çıkma imkânının temini, iç yönetmeliğin işçilere sorularak düzeltilmesi ve tam olarak İlânı, sağlık ve sosyal yardım yönetmeliğinin kısa bir zamanda İşçilere bildirilmesi, işçinin sağlığının korunması için îş Kanununun alâkalı maddelerinin yerine getirilmesi, soyunma yerlerinin düzene konulması vesalr hususat Sendikanın dilekleri meyanında bulunmaktandır.
İsveç Elfsborg Takımı dün şehrimize geldi
Misafirler, ilk karşılaşmalarını bugün saat 14,30 da İnönü Stadyumunda Fenerbahçe
ile
yapacaktır
Münazaralar
* MÜH Türk Talebe Birliği Edebiyat ve Tıp derneklerinin tertip ettikleri "Atatürk inkılâpları tehlikeye düşebilir mi ?„ mevzulu münazara dün saat 15 te Eminönü Halkevln-de yapılacaktı. Münazara bazı se-bcylerden 23 kasım perşembe gününe tehir olunmuştur.
Kurslar
♦ Beyoğlu Halkevinde, halkımızın faydalarına arzcdllmek üzere yeniden ikinci devre bir motör kursu açılacaktır. Bu kursa devam edecekler bütün motörleri ve akşamını öğrenecekleri gribi, ameli çalışmalarını da ayrıca tâyin edilecek nıü-esseselerde yapacaklardır.
Kongreler
* Elektrik Fakültesi Talebe Cemiyeti. yıllık kongresi 24 kasım 1950 cuma günü saat 17 de î. T. Üniversitesinde yapılacaktır.
♦ Türk Biyoloji Derneğinin Genel Ku. rul toplantısı ekseriyet hasıl olmadığından 11 kasını 1950 cumartesi günü yapılamamış ve 22 kasım 950 çarşamba günü saat 15 e tehir edilmiştir. BlyolojJ Enstitüsünde (Süleyman iye - Müftülük) yapılacak o-lan toplantıda evvelâ İlmi bir film gösterilecek, bundan sonra yeni i-dare kurulu seçilecek ve tüzüğün bir maddesi değiştirilecektir.
Radyoda Üniversite postası saati değişti
İstanbul Radyosunda Üniversite Postası saati bu akmamdan itibaren 15 günde bir defa cumartesi akşamlan saat 22 de yapılacaktır.
Çorum vapurunda kaçakçılık
Geçen pazartesi Karadeniz seferini yapmak üzere limanımızdan ayrılan Çorum vapurunda kaçak infilâk maddes» olduğuna dair bir İhbar yapılmıştır.
Hâdise, telsizle gemiye bildirilmiş ve vapur Ünyeye geldiği zaman umumi bir araştırmaya tâbi tutulmuştur.
Rlzenln îklzdere nahiyesinden Osman TuranlI V kardeşi İbrahim TuranlInın yatakSan arasında 350 adet dinamit hamuru ve 100 metre de dinamit fitili bulunmuştur.
Kaçakçılar yakalanmış ve hakla-nnda kanuni takibata başlanmıştır.
Bir Haliç vapuru yeniden yapıldı
Haliçte İşleyen 17 numaralı vapurun, kendi kazan ve diğer makine akşamından istifade edilerek yeniden İnşası kararlaştınlmıştı.
Haliç tezgâhlarında 180 günlük bir çalışma sonunda gemi daha kullanılabilir bir hale getirilmiş, giriş kapılan ve yolcuların oturmasına tahsis edilen salon genişletilmiştir.
Orhan Velinin cenazesi
dün törenle kaldırıldı
hemen hemen bütün sanatsevenler
■ I •
iştirak etmiş bulunuyordu
Orhaıı \ eihıhı
iı*butu eller ustunuc
merhum Orhan Veli Kanık'ın
İsrail generali dün şehri gezdi
Şehrimizde bulunan Israilln Cenup Kısmı Komutanı General Moshe Dayan, dün beraberinde refikası ve ts-railin Türkiye Basın Ataşesi M. Arazi olduğu halde şehrimizin muhtelif yerlerini gezmiş ve saat 17 de Vah ve Belediye Başkanı Dr. Fah-reddin Kerim Gökayı makamında ziyaret etmiştir.
Istanbulda 10 gün kalacak olan generalin ziyareti tamamen hususidir.

ı ■
t Ng
bir hali
Sı
t J cif $
Amerikaya gidecek yol mühendisleri
Birleşik Amerika Devleti Yollar İdaresi şantlyelennde müddetle kurs görmek Üzere ne mühendislerimizden dört bir heyet Amerikaya gidecektir.
Bu suretle 24 mühendisimizin A-merikaya Icrllmeleri işi tamamlanmış olacaktır.
Genel bir yıl maki-kişilik
DanimarkalI operatörlerin temasları
Şehrimizde bulunan DanimarkalI operatörler dün Vali ve Belediye Başkanını ziyaret etmişlerdir. Doktorlar, perşembe günü Ankarava giderek, orada 4 gün kaldıktan sonra tekrar îstanbula döneceklerdir. DanimarkalI mütehassıslar, şehrimizde bulunduklan müddet zarfında 7 kalb ve ciğer ameliyatı yapmışlardır.
San-Lâcivert Takımın bugün İsveçliler karşısına şu kadro İle çıkmaları kuvvetle muhtemeldir:
Şalap! MUzdat, Hilmi
* Salâhaddüı, Kâmil M. Ali Zekeriya, Erol, Ahmet, Lefter. Haiit
İsveç - Fenerbahçe maçını AnkaralI hakemlerden Ziya Ozansoy idare e-decektir.
İsveç futbolcuları Y’eşllköy Hava Alanında
Şehrimize dört maç için davet edi-1 len lsveçin en kuvvetli takımlarından Elfsborg Futbol Takımı dün akşam İskandinav Havayollarının bir uçağı ile 18 kişilik bir kafile halinde Yeşll-köye gelmiştir.
Misafir futbolcular hava alanında: Galatasaray, Fenerbahçe, Beşiktaş kulüplerinin temsilcileri ve basın mensuplan tarafından karşılanmış, kulüp temsilcileri misafirlere "hoş geldiniz,, dedikten sonra kafile baş-kanlanna güzel bir buket hediye etmişlerdir.
Takımın kafile başkanı ‘Türklerle karşılanmanın kendileri için büyük bir şeref olduğunu söyledikten sonra, Elfsborg Takımının formunda bulunduğu. burada yapacağı 4 müsabakada da güzel maçlar çıkaracaklarını sözlerine ilâve etmiştir.
îsveçte. resm! futbol sezonu altı aydır. Her sene 1 kasımdan şubat ayı sonuna kadar lik maçları yapılmaz. Bu tatil devresinden faydalanan İsveç takınılan, hariç memleketlerle angajmanlara girerler.
lsveçin Elsborg Takımı geçen sezon yapılan lik maçlarında 19 puvan-la İsveç beşincisi olmuştu.
Elfsborg Futbol Takımı şehrimize 32.000 lira mukabilinde gelmiştir.
Misafir İsveç Elfsborg Takımı bugün İnönü Stadyomunda saat 14,30 da İlk karşılaşmasını Fenerbahçe Takımına karşı yapacaktır. îki sene evvel şehrimize gelen ve güzel maçlar çıkartan A.t.K. Takımından sonra İkinci bir İsveç takımı olarak Türki-yeye gelen Elsborg Takımının da güzel bir şimal futbolunu bizlere göstereceği şüphesizdir.
V. E.
Verem İstişare Kongresine şehrimizden gidecek doktorlar
28 ekimde Tel-Avtvde oynanan ve Türk Milli Takımının 5-1 mağlûbiyetiyle neticelenen Türk - İsrail millî maçının revanşı 15 gün sonra 3 aralık pazar günü Istanbulda İnönü Stadında oynanacaktır.
narlı, Suavl Koçer. Muvaffak thsan Garan, Orhon Anburnu, Rifat İlgaz, Sinan Korle, Cavit Yamaç; Yedi Meşale şairlerinden Ziya Osman Saba, Yaşar Nabl Naylr; ressamlardan Bedri Rahmi Eyübo&lıı, Sabri Bcr-kel, Cemal Tollu, Nuri iyem, A, A-rad, Halil Dikmen, musiki âlemine mensup sanatkârlardan Necml Rıza, sahne mensuplarından Yeni Ses Tiyatrosunun genç unsurları, Ercü-mend Behzat göze çarpıyordu. Biraz sonra, gelenleri tefrik etmek İmkânsız olmuştu. Küllük Kahvesi ve meydanı sayısı beş yüzü tecavüz eden bir cemaatle dolmuştu.
Öğle namazını müteakip, cenaze kaldırıldı ve gençlerin ellerinde. Di-vanyolundan ilerlemeğe başladı. Şimdi kalabalık iki misli olmuştu. Böy-lece, BâbıâHye gelindi ve kânlar mateme İştirak penklerini kapadılar.
Sirkeci Meydanında.
tabutu cenaze arabasına konularak Rumelıhlsarına götürülerek orada. Boğaza hâkini bir noktaya defnedildi.
Cenazeye, Sanat Dostlan Cemiyeti, Telif H&klannı Koruma Cemiyeti.
Ayın 27 sinde Ankarada toplanacak olan istişare Kongresine şehrimizden Prof. Tevfik Sağlam. Akif Şakir, Haşan Reşat, Tevfik İsmail, Nureddin Onur, Yakup Çelebi Avnl Aksel davet edilmişlerdir.
Birkaç gün süreceği anlaşılan kongrede verem mücadelesine
vermek İçin İlinin icap ettirdiği tedbirleri tesbit etmek ve mevcut veremlilerin kısa zamanda tedavileri hususu görüşülecektir.
ve
YENİ İSTANBUL
siyasî İktisadî
MÜSTAKİL GÜNLÜK GAZETE
vardı kİ, gözleri oraya gelen oğlu-hayranlannı ftde-edlyordu. I kİ ge-
dostlarını, o tealiye
Dün, cenazesi büyük bir cemaatle ve vakur bir merasimle kaldırıldı.
Saat 12 olmadan, Bayezitte, şairlerin ve muharrirlerin meşhur Küllük kahvesinde, Orhan Velivi sevenler, genç şairler ve muharrirler toplanmağa başlamışlardı. Merhumun pederi kıymetli ve tanınmış musikişinas Veli '‘Bey" refikası ve kızı ile, oğlunu orada bekliyordu. Öyle metin
yaşlı olarak nun ta lenler arasında Basın, YFayın Umum
Müdürü Halim Alyot, Şehir Meclisi âzalarından Ferıl Öner. Recep Bilgi ner, Orhan Mete, Üniversite Profesörlerinden Ahmet Hamdı Tanpı-nar, Mazhar Şevket tpşir, Sabahad-din Eyüboglu, Mina Urgen, Burhan Toprak, Rıfkı Mclûl Meriç; şair ve muharrirlerden Asaf Hâlet Çelebi, Reşat Ekrem Koçu, Nlzameddin Nazif. Fâzıl Hüsnü Dağlarca, Sait Faik. Sabahaddin Kudret, Münir Süleyman Çapanoğlu, Feridun Fâzıl Tülbentçi, Behçet Kemal, Râkım Çalapala, Hü-sameddln Bozok, Abdülbaki Gölpı-
bütün dük-ederek ke-
merhumun
bu hız
Editörler Derneği, Demokrat Parti, Varlık Mecmuası, Ycditepe Mecmuası, gazeteniz ve merhumun neşretmekte olduğu "Yaprak’ mecmuası adına çelenkler gönderilmiştir. Bilhassa bu sonuncu çelenk dörtgen şeklinde ve mahviyetkâr crazetenln mensuplan tarafından muhtelif a-ğaçlardan yapraklar koparılmak suretiyle yapılmıştı ve hazin bir incelik ifade ediyordu.

t
Sahibi:
YENİ İSTANBUL NEŞRİYAT LIMITED ŞİRKETİ Müdürü: Kemal HL S ARLICA
Yazı İşlerini fiilen İdare eden mesul müdür: Sacld ÖGET
Ne^redÜmlyen yanlar iade edilmez.
Basıldığı yer ı
YENİ İSTANBUL MATBAACILIK LIMITED ŞÎRKETÎ MATBAASI
PEYAMİ SAFA
YALNIZIZ
— 68 —
— iyi değilim. Yolda bir kaç defa bajçım döndü. Şahin Beye kadar gittim. Selâmı var. Onun da şekeri artmış. Perhiz, perhiz... Benim ilâcım bu. Yemek yemiyeceğim bu akşam. Şimdi yatacağım. Sen ne yaptın, çıktın mı ?
Meral kanşık cevap verdi:
— Buralarda idim.
Nail Bey sözün mânasızlığına dikkat etmedi ve yine sordu:
— Ağabeyin gelmedi mİ daha T
— Hayıy.
Babasının öfkelenme İstidadını başının geriye doğru bir hareketinden anlıyan Meral, Ferhadın aleyhine çıkan bu fırsatı kaçırmak İstemedi ve bekledi.
Babası homurdandı:
— Benim hasta olduğumu biliyor. Merak eder insan. Şirkete de uğramıyor galiba
Meral hemen sokuşturdu:
— Evet, Şevket Bey bile geçen gün telefonda öyle bir "of1 çekti kİ.
Nail Bey zahmetle doğrularak etrafına baktı. Galiba sigara iskemlesini arıyordu. Meral getirdi Sigarasını da yaktı.
— Ferhat ağabeğlm bir hoş, sağ olsun dedi.
334
Yangözle babasının yüzüne baktı. Nail Bey başını arkaya dayamış, elinde sigarayı İğreti tutuyor, gözlerini yumuyor, sonra dünyayı görmekten iğrenlyormuş gibi, gözlerini açtığı zaman yüzünü buruşturuyordu. Sigarayı tutan elini havada salladı.
— Şu tablayı uzat, dedi, hiç İyi gelmiyor sigara. Midemi bulandırıyor. Bu da iyi alâmet değil.
Sigarasını Meralin tuttuğu tablaya bastırdı.
— Bu bir sıhhat ölçüsüdür, sigara, dedi. İyi gelmedi mİ, bil kİ iyi değildir insan. Bakalım rapordan ne çıkacak yarın. Son tahlilde kaç santigramdı Üre, hatırlıyor musun?
— Bilmem, galiba bir grama yakındı.
— Yok canım. Daha nesi! O kadar değil. Nail Bey yine gözlerini yumdu. Uzun u-zun düşündü. Sonra birdenbire kızına bakarak sordu:
— Nerelerde gezer bu Ferhat? Yine Sel-mlnle mi?
— Selmtnle olsa !yt.
— Kiminle geziyor şimdi?
— Süheylâ, Nezihe, Leman... Kız mı ararsınız onda.
— Tuhaf şey. Ne yapar bunlar?.. Gezerler mı? Dans mı ederler? Bu saatlere kadar nerelerde kalırlar? Bıı kızların anaları bahaları yok mudur?
Meral hemen arkasını döndü. Öyle bir güleceği tuttu kİ, sahte bir öksürükle kahkahayı zor boğabildi.
Babası ısrar ediyordu:
— Ne yaparlar, söylesene...
Meral omuzlarını kaldırdı ve nıâsuıniyetln
335
çirkin ve başarılı bir taklidini yaparak cevap verdi:
— Bilir miyim ben? Sinemaya filân giderler.
— Bu saatte sinema olur mu T
Meral cevap vermedi. Kendi sesi ona çok çirkin geliyordu. "Ah baba..." dedi İçinden. Hafifçe kızardı. Bahsi değiştirmek İçin sordu:
— Demek siz yemek yemlyecekalniz.
Nail Bey doğruldu ve ayağa kalktı. Gerindi. Elini başına götürdü ve çekti. Kapıya, sonra kızına baktı.
— Ben yatacağım hemen, dedi, biraz gazete okur ve uyurum. Başımda hâlâ sersemlik var.
Odadan çıktı.
Meral yalnız başına yemek yedi.
Sonra radyonun başına geçti. Bir piyano konseri aradı, bulamadı. Radyoyu kapadı. Yatağına uzanıp kitap okumayı düşünüyordu. Fakat kitap hayalinin önünde bir rahatsızlık duydu. Küçülme hissine benzeyen bir büzülüş. Samlın. Birdenbire zihninin karanlığı içinden ordu ordu çıkıveren kaideler. Kaideler de değil, bir... Ayrı cinsten... Ne demeli ona?.. Kelimeyi bulamıyor... Böyle işte, bambaşka valörler, kıy... Değer.,. Değerler... Ereğli ml öyle? Değerler... Var gibi, yok gibi. Yok mu? Bir ahlâk nizamı, bu dünyada, ahlâk değerleri yok mu? İyi adam, kötü kadın diyorlar. Tiyatroda fenalık cezasını bulursa herkes alkışlıyor. Filmlerde hep iyilik, iyiliğin zaferi hoşa gidiyor. Ben bile böyle duyuyorum. Demek yaşıyor bu ahlâk değerleri. Canlı, canlı. Ve ben onları teptim bugün. Evvelce do çiğnedim. Demek ben kötüyüm. Hiç kimse bunu bilmese Nuri biliyor ya. Dalın fe-
336
naşı, ben biliyorum. Samim bilmiyor ama, bilmesinden daha fena bir his İçinde. Hissediyor. Büsbütün fena bu. Kötülüğüme hudut çizemiyor. Ve iğreniyor benden şu dakikada Ve Samım değil yalnız. Ondan daha mühim bir varlık iğreniyor benden. Bu varlık, tuhaf, vücudu yok onun. Fakat hissediyorum kİ vardır o. Semimden, Nuriden, Cezmiden, Talâttan, Şa-kirden, babamdan, Ferhattan, annemden, benden fazla var. Her yerde var o. Allah mı ? Değil. Ona yakın bir şey. Dur, dur. ismini bulacağım gibi geliyor. Var bir ismi onun. Fa... Fazilet. Fazilet derler değil ml? Yahut iyilik, iyi olmak. O iğreniyor benden. Ve ben bunu hissediyorum. Demek ben... Bende bir şeyler kalmış ondan. Ben —o kadar— fena değilim, “kötü’’ değilim. Diz kapağıma kadar batmışını. Daha doğrusu... Belime kadar. Kollarımın altından Samim tuttu ve beni kurtarmağa çalıştı. Ne fedakârlıklar!.. Ne kadar çırpındı, çırpındı! Ve kurtaramadı. Az daha benimle beraber batacaktı. Ne kadar istedim onun da bana bir fenalığını görmek. Bana ihanet etmesini istedim. Hattâ teşvik ettim onu. Bir gün: “Niçin, dedim, çekiniyorsun, git o kadınlara, fena kadınlara”. Gitmedi. Bir tek yalan söylemedi bana. Günahlarımın her çeşidi içinde beni yalnız bıraktı. Onu... içine battığım kanalizasyona bir defa bile çekemedim. Şimdi her şey ne kadar aydınlık başımın içinde. Parlak bir...
Ferhat içeriye girdi ve Meralin kadısında, babasının her zaman tercih ettiği koltuğa o-turdu. Kaba sesiyle bir “Merhaba” dedi ve ayağını ayağının üstüne attı. Şimdi babasına benziyordu biraz. Belki onun taze hayalinin yerini aldığı İçin. Ayak ayak üstüne atışı tıpkı. Vü-337
cudu da daralıyor ve uzuyor. Halinde babasının isteksizliği ve gevşekliği. Yüzünde o her şeyden bıkkınlık ve kö... Kötümserlik. Cam sıkkın. belli. Süheylâ ile kavga ettiler galiba. İki kardeş arasında şimdi kandan daha yakın bir his akrabalığı var. Fakat bu hislerin buluşması o kadar İmkânsız ki.
Ferhat ona dikkatle baktı. Galiba bu hisleri sezer gibi olmuştu. Bazı anlarda Meralin yüzü her şeyi söyler ve bazı anlarda Ferhat —o kaba sporcu tipi— daha küçük işaretlerden daha büyük şeyleri anlar. İşte böyle bir ân belki, şimdi. Ve şimdi soracak belki Ferhat: “Nen var? Sıkılıyor musun? Ne düşünüyorsun?" Ah. bu suale ne kadar ihtiyacı var. Samim sorar bunu yalnız. Ve ne güzel, ne tatlı sorar. Fer-hatta da var galiba şimdi bu hal.
İki kardeş bakıştılar.
Ferhat Meralin tahmin ettiği kadar kederli bir sesle sordu:
— Babam adamakıllı hasta galiba. Odasına girmedim. Lâmbasını söndürmüş. Uyuyor belki. Analiz yaptırmış mı?
— Bugün kanını aldırmış. Yann aksam anlaşılacak.
Ferhat mırıldandı:
— Korkuyorum. Başı çok dönüyormuş. E-mine söyledi. Bugün bir doktorla da konuştum. Affetmezmiş bu hastalık. Üremijen tansiyon yükseklikleri daima tehlike demekmiş.
Meral bir keder kasılışı içinde gözlerini yumdu.
Onun bu haline dikkat eden Ferhat sordu:
— Bugün çıktın mı sen?
?rc al otomatik cevap verdi:
(Devamı var)
338
■
1® Kasım 1950
Y E N î İSTANBUL
Sayfa 8
FIKRA
Orhan Veli
Bediî FAİK
ARHAN Veli, genç neslin bıı en muvaffak şairi, dün pek «evdlğî Rumellhlpannın koynuna girdi. Ebedi uykusunu "Unımell...,, toprakının ılık göğsünde uyuyacak...
Bütün hayatı boyunca şekle, kalıba ve «ıraya İsyan eden Orhan Veli» «anki vakitsiz ölümü İle de bu duygusundaki samimiyeti göstermek istemiştir. Otur, altı yaşında ve en olgun devrinde, tabii ömrün veznini» kafiyesini» camını çerçevesini paramparça ederek göçmek, başka nasıl mânalandırılır ?
"Deli eder insanı bu dünya; Bu gece, bu yıldızlar bu koku Bu tepeden tırnağa çiçek açmış ağaç,, diye haykıran şairin, deli olduğu dünyayı birdenbire bırakması başka nasıl tefsir edilir?
Orhan Veli, iki şair dostu; Melih Cevdet ve Oktay Rlfatla elele vererek, "alışılmış şiir,»İn temellerini sarsmaya başladığı raman. İnsafsız hücumlara uğradı. Kolalı bir edebiyatı, bu üç şair mütemadiyen «uluyorlar ve gittikçe yumuşayan o sert kalıbın meraklılarını rahatsız ediyorlardı. Fakat hiçbiri ne dudaklarındaki ıslığı bıraktı» ne dilindeki türküyü... Bugün "alışılmış ştlr,»l aşmış yüzlerce İstidat varsa ve eskiye İltifat edenler gittikçe törpüleniyorsa, Orhan Veli ve arkadaşlarının eseridir.
İki sene evvel yazdığım bir küçük fıkrada Orhan Velinin bir mısraına takılmıştım. Akşam üzeri Babı âliyi tırmanırken, şaire rastladım. Yanında bir dostum vardı, bizi tanıştırdı. Elimi İri avuçları arasında uzun müddet tuttuktan sonra: "Yapma Bedii Faik dedi, o benim en güzel şllrlmdlr,. Ve ayrılırken kolumu tutarak İlâve etti: "Espri uğruna günaha girmeye daha ne kadar devam edeceksin?,, Hakkı vardı. Nitekim bir müddet «onra, bir gece yar ısı Beyoğlunda karşılaştık. îçmlşti; fidan boyunu dikleştirip İki elini omuzlanma dayıyarak aynı şiiri okuduğu zaman, coşkunlukla yanaklarını öptüm ı
"Uzanıp yatıvermlş r
Entarisi sıyrılmış hafiften
Kolunu kaldırmış, koltuğu görünüyor; Bir eliyle de göğsünü tutmuş. İçinde kötülüğü yok, biliyorum. Yok, benim de yok ama-Olmaz ki!
Böyle de yatılmaz kl!„
Ahi Orhan Veli! Böyle de gidilmez kil
Y unanistanda




Meclise verilen
yeni önergeler
Ormanların azalması karşısında orman okullarının Ilga edilmesi lüzumu belirtildi —
İşsizliğe karşı ne gibi tedbirler alındığı soruldu
Ankara, 17 (Hususî muhabirimiz bildiriyor) — Büyük Millet Meclisi Başkanlığına yeniden sözlü soru ö-nergeleri verilmiştir.
Kalkınma programı
Bunlardan biri Zonguldak Milletvekili Abdurrahman Boyacıglller tarafından verilen kalkınma programımız hakkındakl takrirdir. Bu önergede kalkınma için bugünkü durumumuzun ne merkezde olduğu elimizde ne gibi vasıta ve İmkânların mevcut bulunduğu, milli ve milletlerarası sermayenin nasıl temin edileceği Hükümetten sorulmaktadır.
Hususi ormanların kadastrosu
Ankara Milletvekili Cevdet Soydan tarafınden verilen bir başka önergede hususi şahıslara alt olup da 3116 sayılı kanunla Devlet Orman Genel
gidiyor
İngiliz Büyükelçisi ve yabancı uzmanlar, Devlet Reisine refakat edecekler
Bursa 17 (Hususî) — Bugün aldığımız bir habere göre Cumhurbaşkanı Celâl Bayar, İngiliz Büyükelçisi ile birlikte yanında 10 kadar yabancı uzman, Bakanlık müşavirleri bulunduğu halde yarın Karacabey Hârasına gelecekir.
Yabancı uzmanların Hârada tetkiklerde bulunacağı sanılmaktadır. Bayar ve İngiliz Elçisinin bir gece Hârada kalacağı sanılmaktadır.
Cumhurbaşkanı, Sıtma Savaşı Kongresinde bulundu
Ankara. 17 (ANKA) — Bir kaç günden beri toplantılarına devam etmekte olan Sıtma Savaşı Kongresi, bu sabah da Sağlık Bakanı Ekrem Hayrl Üstündağın başkanlığında toplandı. Müzakerelerde Tarım Bakanı Nihat Eğriboz da hazır bulunmuştur.
Saat 11.30 da Cumhurbaşkanı Celâl Bayar. Bakanlığa gelerek bu görüşmeleri yakından takip etmiştir. Cumhurbaşkanı dün de, Ankara Belediye Başkanı Atıf Benderlioğlunu makamında ziyaret etmiş ve şehrin muhtelif meseleleri üzerinde verilen İzahatı dinlemiştir.
Müdürlüğüne geçen ormanların Tapulama kanununa göre kadastrolarının niçin yapılmadığı Tanm Bakanlığından sorulmaktadır.
Orman okullarının kapatılması
Zonguldak Milletvekili Rlfat Se-vişoğlu verdiği bir önergede orman azlığı karşısında ormancı bolluğundan şikâyet etmekte bu kadroların yeniden gözden geçirilmesi icap ettiğini, orman okullarının ilga edilmesi lâzım geldiğini belirterek bu hususlar İçin ne düşünüldüğünü Tanm Bakanlığından sormaktadır.
Kurnadaki tayyare kazası
Afyon Milletvekili Ali İhsan Sabis verdiği önergede. Bursada bir askerî uçağa bomba veya makinelttüfek konurken ateş alması Üzerine yüzbaşı Cemal Yazıcıoğlunun ağır yaralandığını, bunun için Eskişehre serom almağa giden uçağın da kazaya uğradığı ve biri subay, iki vatandaşın telef olduğunu belirtmekte ve buna neden ve nasıl meydan verildiğini sormaktadır.
Yabancı tanm mütehassislan
Meclis Başkanlığına verilen sorgu önergeleri arasında bir tanesi şekil bakımından dikkati çekmektedir. Bu, Burdur Milletvekili Fethi Çellk-baş tarafından Tanm Bakanlığı teşkilâtında bir kısım işlerin tedviri için tam salâhiyetle yabancı mütehassıs kullanıldığının aslı olup olmadığı hakkında îç Tüzüğün 152 nci maddesine dayanılarak Tarım Bakanlığından yazılı olarak cevaplandırılması istenen soru önergesidir.
İçsizi ifce karşı alınacak tedbirler
Başkanlığına verilen sözlü soru ö-nergelerinden biri de memlekette her gün artan işsizliğin önlenmesi için ne düşünüldüğü, çok sayıdaki işsizlerin dertlerine çare olarak ne gibi tedbirler alınmakta olduğu hakkında Zonguldak Milletvekili Abdurrahman Boyacıglller tarafından verilen önergedir.
Borçkada Belediye
seçimi yenilenecek
Borçka, 17 (Hususî) — Demokrat Partinin kazandığı Borçka belediye seçimi, seçmen kütüğüne kayıtlı ol-mıyan oylann kullanılmış olmasından dolayı İptaline karar verilmiştir.
Bulgaristandan gelecek olan göçmenlerin yerleştirilmesi
Devlet Bakanlığı, valilere barındırma tedbirlerinin
gönderdiği bir tamimle, acele alınmasını bildirdi
bulunan iki
muhribimiz
Komutanlar ve tekeri talebeler Meçlıııl Asker anıtına çelenk koydular
iktisadi işbirliği Teşkilâtının
üç aylık faaliyet raporu
Avrupanın İktisadî temeli daha da kuvvetlendirilmedikçe askerî sahada arzu edilen istihsali elde etmek imkânsırdır
Damga Kanununun tâdili Komisyonda kabul edildi
Ankara 17 (ANKA) — C. H. P. nln Damga pulundan muaf tutulması hu-ausunu derpiş eden Damga Kanununda tadilât yapılması için Hükümet tarafından Meclise bir teklifte bulunulmuştu. Bu kanun teklifi Maliye Encümeninde incelenmiş ve tasvip edilmiştir. Yalnız, Komisyon Damga pulundan partilerin muafiyetini kabul ettiği gibi, Halkevlerinin de bu muafiyet esaslan içine sokulmasını kanun teklifine ilâve etmiştir.
Kiraların serbest bırakılması meselesi
Ankara 17 (Hususî muhabirimiz bildiriyor) — Bugün toplanan Büyük Millet Meclisi Ticaret komisyonu Amasya Milletvekili ismet Olgaç tarafından hazırlanan 5020 sayılı Millî Korunma Kanununun 30 uncu maddesinin değiştirilmesi hakkındakl teklifi müzakere etmiştir. Teklifin esası, kiraların serbest bırakılması hakkındaydı.
Cereyan eden müzakere sonunda komisyonun bu teklifi redde mütemayil olduğu müşahede edildi. Neti-cede Hükümet görüşünün bilinmesine karar verilerek pazartesi günü toplanmak üzero oturuma son verildi.
Başbakan Adnan Menderes dün Öğleden sonra İzmlrden uçakla şehrimize gelmiştir. Başbakan rahatsızlığı dolayısiyle istlrahate çekilmiş ve seyahatinin hususî mahiyette olması dolayısiyle gazetecilerle görüşmek istememiştir.
Bakanlar Kurulu dün foplandı
Ankara 17 (ANKA) —Bakanlar Kurulu bugün öğleden evvel toplanmış, çeşitli meseleler üzerinde görüşülmüştür. Bir saat kadar süren toplantıya Başbakan Yardımcısı Samet Ağaoğlu riyaset etmiştir. Toplantıda bu sabah Istanbuldnn gelen Fuat Köprülü bulunmamıştır.
Gazete ilânlarından Belediye Vergisi kaldırılıyor
Ankara 17 (Hususî muhabirimiz bildiriyor) — Bugün saat 10 da top. lanan Meclis içişleri komisyonu Erzurum Milletvekili Bahadır Dülgerin kitap, risale, mecmua ve gazetelerde neşredilen İlânlardan alınmakta olan belediye vergisinin alınmaması hak-kındakl kanun teklifini müzakere ve kabul etmiştir*
Ankara, 17 (T.H.A.) — Devlet Bakanlığı, Bulgarlstandan gelen göçmenler hakkında valilere gönderdiği bir tâmlmde bugünlerde Bıılgaristan-dan memleketimize külliyetli miktarda gelmesi muhtemel bulunan göçmenlerin önümüzdeki aylar İçinde en iyi ve İsabetli bir şekilde banndırıl-malan için aşağıdaki esaslara göre her vilâyetin barındırabilmeği mümkün göçmen adedinin acele tetkikiyle doğrudan doğruya Toprak ve Iskan Genel Müdürlüğüne derhal telgrafla malûmat vermesi lüzumu bildirilmektedir.
Bu esaslar şunlardır:
Göçmenler, vilâyetin muhtelif yerlerine taksim edilebilecekleri gibi miri ve askeri binalarda toplu bir halde de barındırılablleceklerdir. Göçmenler tedricen sevkedlleceklerse de, defaten sevkedlleceklermiş gibi tedbirler alınacaktır. Göçmenlerin şevkinde bunların meslek ve sanatları nazarı dikkate alındığından yerleştirilmelerinde de bu husus gözetilecektir. Göç-
menlerin bütün ihtiyaçlarını hükümet temin etmekte İse de vilâyetler, bu olmıyacakmış gibi hareket edecekler ve o yolda gerekli bütün tedbirleri a-lacaklar ve bunlan biran evvel kendi kendilerini geçindirir bir hale getireceklerdir.
Dokumacıların
istişare kongresi
İzmir limanına gelen Amerikan kruvazörleri
İzmir, 17 (A.A.) — Altıncı kruvazör tümen komutanı Amiral James L. Hollovvy komutasındaki Birleşik Amerika bahriyeslne mensup Albany ve Columbus ağır kruvazörleri bu sabah saat 9.30 da limanımıza gelerek Menderek dışında demirlemişlerdir.
Sancak gemisi demir yerine bir buçuk mil kala şehri 21 pftre topla selâmlamış ve buna Mevki Müstahkem Komutanlığınca aynı sayıda topla mukabelede bulunulmuştur. Ha zırlanan karşılama programı gereğince evvelâ Amerikan Konsolosu ve Deniz Ataşesi» müteakiben de Garnizon Komutanı Tuğgeneral Cihangir Berker» sancak gemisinde misafir Amirali ziyaret etmişlerdir.
Saat 10.45 te Amiral James L. Hol-lowy, sahile çıkmış, Vali ve Belediye Reisini ziyaret ettikten sonra Garnizon komutanı ile Konsolosa ladci ziyaretlerde bulunmuştur.
öğleden sonra Vali ve Belediye Başkanı, Albany’ye giderek Amiralin ziyaretlerini iade edeceklerdir.
Dost memleket gemileri 20 kasıma kadar limanımızda kalacaklardır.
Sofya Elçiliği Müsteşarı geldi
Sofya Elçiliği Müsteşarımız Basrl Rıza Ankaradan vâki olan davet ü-zerine Bulgaristandan gelecek olan göçmenler hakkında İzahat vermek üzere dün gece Edirne yoliyle otomobille şehrimize gelmiştir.
Müsteşar bugün Ankaraya hareket edecektir.
Kongre 20 kasımda Ankarada toplanıyor
Ankara, 17 (T.H.A.) — Bu ayın 20 «İnde toplanacak olan ve bilhassa dokumalarımızı vasıf itibariyle eski şöhretine lâyık bir dereceye çıkarmak çarelerini araştıracak olan dokumacılar istişare kongresi bununla ilgili bütün mevzuları ele alacaktır.
Alâkadarlar bu şöhretin kaybolmasına sebep olarak son zamanlarda kontrolsuz imalâtı göstermektedirler.
Küçük sanat mamûllerimiz son defa Chicago Sergisinde büyük bir rağbet görmüştür. Bu, küçük sanat mamûllerinin ihracına imkân vereceği ümidini kuvvetlendirmiştir.
Hâkimlerin askerlik müddetinin terfiden sayılması hakkındakl kanun teklifi
Ankara 17 (Hususî muhabirimiz bildiriyor) — Büyük Millet Meclisi Maliye komisyonu bugün toplanarak Zonguldak Milletvekili Necml Açıkgözün yalnız hâkimlere mahsus olmak üzere askerlikte geçen müddetlerin terfiden sayılması hakkındakl kanun teklifini müzakere etmiştir.
Komisyon üyeleri böyle bir teklifin yalnız hâkimlere teşmilinin ikilik doğuracağını ileri sürmüşler ve neticede Hükümetin bu hususta ne düşündüğünün bilinmesi için Hükümet temsilcilerinin de çağırılmasına rar verilmiştir.
ka-
Ankara Radyoevinde bir kurs açıldı
Ankara, 17 (T.H.A.) — Radyo İle ilgili mevzularda teknisyen yetiştirmek üzere tertip edilen kurs bugün Ankara Radyosunda açılmıştır. Kursa Ankara Radyosundan, Fen Fakültesinden, Devlet Konservatuarından. Teknik Okuldan ve Devlet Tiyatrosundan Öğrenciler katılmaktadır, tki ay sürecek olan bu kurslarda temsil, müzik, ses ve diğer mevzularda UNESCO tarafından mütehassıs olarak davet edilen Garrett ve Emardt tarafından konferanslar verilecektir.
Kurs sonunda îstanbula gidecek o-lan mütehassıslar orada da teknisyen yetiştirmek üzere bir müddet çalışacaklardır.
Atina, 17 A.A. (Atina Ajansı bildiriyor) — Faler koyunda demirleyen Türk muhriplerinin komutanları ve askerî talebeler bu sabah Atlna-dakl Mcçhûl Asker Anıtına çelenK koymuşlardır. Bu merasime Türkiye Büyükelçisi. Deniz Genelkurmay Başkanı ve Yunan bahriyeslne mensup bir çok subay İştirak etmiştir.
öğleden sonra askeri talebeler A-tlnadakl pıüzcleri ziyaret ettikten sonra Türkiye Büyükelçiliğindeki kabulde hazır bulunmuşlardır.
Genelkurmayın tavzihi
Ankara, 17 (A.A.) — Genelkurmay Başkanlığından bildirilmiştir:
16.11.1950 gün ve 351 sayılı Yoni İstanbul gazetesinde, seyahatte bulunan gemilerimizin Amerikan - I-talyan donanmalarının müşterek manevralarında Tarantoda bulunacağı haberi çıkmıştır.
Okurlarımızı hâmli muhriplerimizin, yalnız çeşitli limanlara iade! ziyaret ve eğitim maksadiyle, Akdeniz-de seyahat etmekte oldukları ve diğer hiçbir hususla llgilenmiyecekleri tavzih olunur.
YENİ tSTANEUL — Muhriplerimizin Ameirkan - Italyan müşterek manevrasında Tarantoda bulunacağını bildirirken muhriplerimizin herhangi bir hususla ilgileneceklerini ima yoliyle dahi ifade etmiş değiliz. Sadece Anadolu Ajansının birbirini takiben verdiği haberlerde iki muhribimizin Yunanistandan sonra Ta-rantoya gideceği ve hemen hemen aynı günlerde Tarantoda bulunacak Amerikan harp gemilerinin Italyan gemileriyle müşterek tatbikat ve manevralar yapacağı bildirildiğinden, bu yazılardan lstidlâlen Tarantoda yapılacak manevralar «ırasında muhriplerimizin de aynı mahalde bulunacağını belirtmiştik. Genelkurmayın tavzihi üzerine bu hususu tavzLh etmeği lüzumlu gördük.
Atina» 17 A.A. (Atina Ajanrn bildiriyor) — Akdenlzde bir gezi yapmakta olan İki Türk muhribi bugün seyahatlerine devam etmek üzere Faler limanından ayrılmıştır.
Celâl Bayar, Londra Sefirimizi kabul etti
Ankara. 17 (A.A.) — Cumhurbaşkanı Celâl Bayar bugün Çankayada, mezunen Ankarada bulunan Londra Büyükelçisi Cevat Açıkalını kabul ve öğle yemeğine alıkoymuşlardır.
Bu kabulde Avrupa seyahatinden yeni dönmüüş bulunan Dışişleri Bakanı Prof. Fuat Köprülü ile Dışişleri Umumî Kâtibi Büyükelçi Faik Zihni Akdur da hazır bulunmuşlardır.
Dünyanın en büyük camı
Londra 17 A.A. (Lps) — îngllte-rede dünyanın en büyük camı yapılmıştır. Bu cam 18 metre uzunluğunda. 2.5 metre genişliğinde ve 1 ton ağırlığındadır. Bu cam LondradakJ Ingiliz festivalinde teşhir edilecektir.
^11 jı tU i SB U ıJ 111J Fil
Karasu, Tapa Sicil Memuru Kemal Çınar,
Sevgili babam, annem ve annean-neciğim. İyiyim ve sıhhatteyim. Sizin de sıhhatte olmanızı Ulu Tanrıdan dilerim. Kardeşlerimin gözlerinden öperim.
Nureddln Çınar
Karabük. Demirçellk fabrikalarında Ahmet Akblr
Sevgili anneciğim, ben çok İyiyim. Sizin de iyi olmanızı Ulu Tanrıdan dilerim. Mektubum postadadır. Bütün arkadaşlarırt neşesi ve sıhhati yerin-dedlr. Bütün ev halkına ayrı ayrı selâm eder senin de ellerinden öperim.
Mustafa oğlu Behçet Akblr
♦
Aydın, Ahmet oğlu Ahmet Özkan
Candan sevgili ağaboyciğim. Atalarımız gibi şu güzel albayrağımızı on binlerce kilometre uzakta aynen kendi vatanımızdaki gibi dalgalandırıyoruz. Sîzlere de biz evlâtlarınızı bugün İçin yetiştirdiğinizden dolayı biz de iftihar ediyoruz. Buraya savaşmak için geldik. Yeni İstanbul gazetesinde ağabeyime, anneme ve bütün kardeşlerime çok çok selâmlarımı sunar, vücudumun sıhhatte olduğunu bildiririm.
Ahmet Özkan
♦
Söke kazjıaı, Knracavit köyünden Annem Emine Keçe’ye,
Candan sevgili anneciğim. Cumhuriyet Bayramımızda şanlı Ay-Yıldızlı bayrağımızı hep dalgalandırdın. Vücudum bugüne kadar sıhhattedir. Neşem ve keyfim yerlndedir. Hasretle ellerinden öper, sonsuz selâmlarımı sunarım sevgili anneciğim.
İsmail Keçe
♦
Sökede Adil Saka,
Muhterem babacığım ve hakikatli anneciğim. Mukaddes bir dâvaya katılarak memleketimden ayrılmış bulunuyorum. Bu sizin için hlr iftihardır. Beni hiç merak etmeyin zira mektuplarım postadadır. Satırlarıma son verirken candan sevdiğim ablalarıma selâm eder hasretle ellerinden öperken küçük kardeşim Mürşidentn de gözlerinden öperim. Sizin de ellerinizden öperim. Slzj hiç bir zaman unutmayan. Ahmet Saka
♦
Erzincan. Ahmet Kara\va
Sonsuz selâmlarımı sunar sevgi ve saygı İle ellerinizden öperim, inşallah iylslnizdir. Bent soracak olursanız bu mukaddes dâvaya katıldığımdan dolayı çok mesudum. Türklüğün şanını dünyaya tekrar tanıtacağız hiç merak etmeyin Güzel vatanıma sevgi ve selânılarınıı bekliyoruz.
rede bulunuyorum. Maksadımız dünyayı sulh ve sükûna kavuşturmaktır. Bu münasebetle Ay-Yıldızlı sancağımıza düşen vazifeyi şerefle İfa edeceğiz. Blzleri hiç merak etmeyin. Ablamın ve sizin ellerinizden, minimini yeğenlerimin gözlerinden öperim» Sonsuz selâmlarımı sunarım.
Sabahaddin Çorum
*
Sevgili vatandaşlarım, Türk Vatanının muhafazası için üzerimize aldığımız mukaddes vazifeyi yapmak 1-çin anavatanımızdan ayrıldık. 20.10. 1950 cuma günü Kore Devletinin Pusan limanına ayak bastık. Vazifemizin ifaslyle mükellefiz. Adapazarı kazasının Kurudil Köyünden İsmail oğlu Nuri Yılgın, Okuyan din kardeşlerime selâm ve hürmetlerimi sunarım.
Kutsal vazife alan 4500 Türk askerlerinin içinde bir tanesi de ben oğlunuz Mehmet Ali Gürbüz olduğum İçin ne kadar göğsünüz bakarıyor. O aslan yürekle, çelik bileklerimle pek sıkı kavradığım parlıyan süngümün usundan ve ağzından devler çıkan korkunç «esler çıkaran toplarımızın gürlemesiyle hışma uğrayacak olan kızıl komünistlere Türklüğün ne demek olduğunu öğreteceğim. Yapacağım bu mukaddes vazifeden kazanacağım zafer, gelecek nesillerde ve Türk tarihinin ilk «ahlfelerinde yer tutacaktır. Bu vazifeyi yapacağıma Allahın blzlere en büyük yardımcımız olduğuna İmanımla İnanıyorum. Böyle bir vazife içinde olduğum için (ne mutlu bana) uğrayacak olan kızıl komünistlere Türklüğün ne demek olduğunu göstereceğim.
Sillfkell Mehmet Alî Gürbüz
♦
Slllfkede enişteni, Kemal öztürk
HerhAİde iyialnlzdlr, İyi olmanızı dilerim. Hüseyin Yükselle bir yerdeyiz. ismini pek nadir veya hiç de İşitmediğimiz Kore memleketinin Ani o-larak uğradığı kızıl İstilâsını durdurmak için hükümetimizin kararı ile anavatanımızın İskenderun Limanından Amerikan gemisiyle Koreye geldik. Zavallı Kore halkı kerlerlne çok yakınlık dirler. Yirmi Milyon den seçilerek böyle bir benim için bir şereftir.
Mehmet Ali Gürbüz
♦
yeğenime uzun ömürler ve başarılar dilerim.
Yüzbaşı Refik Soykut
Yurttan Koraya
Kardeşlm Cemal Bursalı Kore
Selâm ve hürmetler. Hepimiz hatteylz, senin de dalma sıhhatte olmanı bekler dalma dua ederiz. Mektuplarını aldık. Zaferle dönmeni sabırsızlıkla bekliyoruz. Gazetede fotoğraf ve mektubunu istiyoruz, yalnız biz Yeni İstanbul okuduğumuz İçin aynı gazeteye mektubunu gönder. Ben îstanbuldayım Izmlre geçiyorum. Karahallıdan iki mektup gönderdim. Aldığını da ilâve et. Mustafa Micanla beraberiz. Selâmlar.
Karahallıda bakkal» ağabeyin İbrahim Burs alı
s ıh-
biz Türk as-göstermekte-Türkün içln-verde ölmek
sunarım. Dualarınızı Süleyman Sapana ♦
Durmuş Durguna,
Bor, eniştem
Şu anda dünyanın bLr ucu olun Ko-
Ankara, Samanpaznrı Güner Sokak No. 19-21 de Fettah Soykııt
Sevgili kardeşim. Radyo İle gönderilen mektuplar arasında nnnominklni de duydum. Bir oğlunun dünyaya geldiğini Öğrendim. Allahtan ana ve ba-basiyle mesut olmasını ve milletine hayırlı bir evlât olarak yetişmesini dilerim. Bu vesile He. kuvvetlerimizle beraber beni de memnun eden radyo idaresine günlük yayımlarından dolayı teşekkürlerimi sunarken, sîzlere ve
Washlngton 17 A.A. (United Press) — İktisadi İşbirliği Teşkilâtı. Başkan Truman İle kongreye sunduğu ve 30 hazirana kadar 3 aylık faaliyetlerini İzah eden raporunda Avrupanın askeri bakımdan müdafaa edilebilmesi için Iktlsaden daha fazla kuvvetlenmesi gerektiğini belirtmektedir.
Raporda ezcümle şöyle denmektedir:
Sivil veya askerî sahada İstihsali arzu ettiğimiz seviyeye yükseltebilmek İçin Batı Avrupada mal ve sermayenin serbest mübadelesi mümkün olmalıdır ve halk serbest seyahat e-debLlmelidlr.
İktisadî işbirliği Teşkilâtının himayesi altında Ayrupada İktisadî bir gelişme vukubulmuştur. Ve 1950 yılının İkinci üç ayında Avrupada sınai istihsal yüzde 124 nispetinde artmıştır.
Harp evveline nazaran Batı Avrupada iaş* vaziyetinin çok İyi olduğu anlaşılacaktır. Fakat tekrar silâhlanmak ihtiyacı, Avrupada İktisadî sahada halledilmesi gereken meseleleri arttırmıştır.
Avrupanın İktisadî temeli daha da kuvvetli bir hale getirilmediği takdirde askerî sahada arzu edilen İstihsali elde etmek İmkânsızdır.
iktisadi işbirliği Teşkilâtının yardımından dA faydalanan askerî savunma programının çerçevesi dahilinde Birleşik Amerika şimdiye kadar rilâhlanmayı hızlandırmak için lüzumlu makine ve malzemeyi alabilmeleri maksadiyle Kuzey Atlantik Paktına dahil memleketler için 13.100.000 dolar «arfedilmesi müsaadesini vermiştir.
İktisadî işbirliği Teşkilâtı, Marshall Plânına dahil memleketlere İktisadî yardımda bulunmaya devam edecektir.
Halihazırda mevcut şartlar dahilinde Avrupanın yapması gereken işler şunlardır:
1 — İstihsali arttırmak,
2 — Muhtelif memleketler arasında ticarî tahditleri azaltmak,
8 — Bu gayelere varabilmek üzere Amerikan yardımının devam etmesi.
İktisadi işbirliği Teşkilâtının yardımı sayesinde Avrupanın vaziyetinde şu gelişmeler kaydedilmiştir:
1 — 1950 senesinin ikinci üç ayında Avrupada ihracat hacmi harp evveli senelerine nispetle yüzde 20 nispetin-
rte artmıştır. Batı Avrupa ile Birleşik Amerika arasında ticari sahada mevcut açık, bir seneden beri azalmış bulunmaktadır.
2 — iktisadi işbirliği Teşkilâtına dahil memleketler arasında ticarî mübadeleler son bir sene İçinde harp evveline nispetle yüzde 17 nispetinde çoğalmıştır.
3 — 1950 yılının İkinci üç ayında Avrupada kömür İstihsali harpten ön, cekl seviyeye yükselmiştir.
Amerikanın
«1 • verdiği ıkı denizaltı
Feridun Cemal Erkin deniz-altıların devri münasebetiyle Türk - Amerikan dostluğunu belirten bir konuşma yaptı
Washington, 17 A. A. (USÎS) — Karşılıklı savunma ve yardım programı gereğince Amerikanın Türkl-yeye vereceği İki denizaltının devri münasebetiyle Connecticut’da New-London deniz üssünde yapılan merasimde hazır bulunan Türklyenln «hlngton Büyükelçlst Feridun Cemal Erkin, bu münasebetle şu konuşmaya yapmıştır:
"Büyük dostumuz Amerika terafnu dan Türk bahriyeslne verilmiş olan, iki denizaltının bugün bu devir alm% merasiminde memleketimi temsil etmekten büyük bir şeref duymaktayım.
Bu Od denizi atının katılmasdyîe daha fazla bir kuvvet kazanacak olan Türk donanması, taarruz zamanında, kendisine düşen vazifeleri daha mües^ slr olarak yapabilecek ve dünya barışının korunması yolunda da daha, fazla çalışabilecektir.
Büyük dostumuz Amerika ya. bîza karşı olan alâkasının bir delili olan bu, son hareketinden dolayı Türk Milleti adına en samimi teşekkürlerimizi İletirim.,,
*
Yunan Halkçı
Partisi ikiye bölündü
Mısırda müsrif bir hddisı
Atina. 17 A.A. (Reuter) — Yunan Halkçı Partisi, 27 mebusun eski İktisadî ahenkleştirme bakanı Stephcn Stefanopulos’un başkanlığında müstakil bir grup teşkil etmeleriyle, ikiye ayrılmıştır.
Diğer Halkçı grupa gene Kostantln Çaldaris başkanlık edecektir.
Her iki grup da Sofokles Venizelos Hükümetini destekleyeceklerdir.
Alman çelik İstihsali 13.500.000 tona çıkacak
Bonn 17 A.A. (A.F.P.) — Üç MUt-teflk Yüksek Komiserinin Batı Al. manya çelik istlhsalâtı senelik plâ-fonunun 11 milyon 100.000 tonu geçmesine müsaAde edilmesi şartlan ü-zerine bir anlaşmaya vardıklan perşembe günü emin bir kaynaktan bildirilmiştir.
Aynı kaynaktan belirtildiğine göre, bu İstihsal fazlalığı tamamiyle Avnı. pa müdafaasında kullanılacaktır. Bilindiği gibi, federal makamlar senevi âzamî 13 milyon 500.000 ton istihsal İmkânına maliktirler.
Anlaşma, istihsal plâfonunun aşılması keyfiyetinin askerî emniyet ofisi tarafından kontrol edilmesini derpiş eylemektedir. Mamafih bu had resmen senevi 11 milyon 100.000 ton olarak tesbit edilmiştir.
Ofis, umumî bir usul koymaksızın, her hail ayn olarak tetkik edecek ve bilhassa fazla olarak istihsal edilen çeliğin evsafına göre iç İmalâtta mı yoksa ihracatta mı kullanılacağını dikkate alacaktır.
Nizam vapurunda kaçak haşhaş ve afyon bulundu
e. Mısır Giimürk Muhafaza Teş-kilâtiyle gomi mürettebata arasında sert hareketler de oldu
Şam 17 (Hususî muhabirimiz bildiriyor) — İskenderiye açıklarında Mısır gümrük ve sahil muhafaza memurları tarafından muayene edilen Türk Bacaklı Nizam Vapurunda kaçak 500 kilo haşhaş. 100 kilo afyon tutulmuştur. Gümrük muayene ve sahil muhafaza memurlariyle Nizam Vapuru mürettebatı arasında sert hareketler de olmuştur. Bu müessif hâdise gazetelere aksetmiş bulunmaktadır.
Suriyede
Ürdiln Kıralı AbdııllaJu öldiimıek İstiyen bir cemiyet meydana çıkarıldı
Şam, 17 (Hususî muhabirimiz bil* dlriyor) — Ürdün Kıralı Abdullah! öldürmek üzere Şamda faaliyete geçen gizli bir cemiyet meydana çıkarılarak bir çok tevkifler yapılmıştır. Ayrıca, Halepte de gizli bir komünist faaliyeti tesbit edilerek elebaşılar tev, klf olunmuştur. Sadece Suriyenin değil, Yakındoğunıın en tehlikeli Arap komünist lideri de mevkuflar arasında bulunmaktadır.
YENİ ISTANBUL’un hediye
edeceği saatler
I
bazılarını
resimde
S

1/ Nl ÎSTANBIY/ıın kadın ve erkek okuyucularına hediye edeceği görüyorsunuz. Bu saatler Neuchâtel Rasathanesinde kontrol
1000 muhtelif saatten edilerek garanti vesikası almışlardır.
9
Sayfa 4
c- I 1^1 \

lî L L
18 Kasım 1950
-• •
GÜNÜN
KONOMiK
HAR
(ETLERİ
1
Altın, emin bir vasıta mıdır ?
Yazan :
Henry Laufenburger
Amerikada pamuk mahsulü tahminleri
Amerika, pamuk ihracatını tahdit ediyor
Kısa Haberler
Amerikan tarım mütehassıslarının görüşleri
TÜRKİYE Cumhuriyet Merkez Bankası, kendi hazînesinde ve dış memleketlerde —nispetler İtibara a-lınmtık şartlyle— henüz kalkınma devresinde bulunan Fransa Rankn-Binınkiyle lehine olarak mukayese r-dllebllecek bir altın kasa mevcuduna maliktir. Fakat Fmnsadn husıısl ellerde, İhraç mücsseseslnlnklnden en az on kat daha büyük miktarda altın Rtokıı vardır. Bu stok 2,600 fon kadar tahmin edilmektedir. Metal iddlharı usûlü Türkiye ile Fransada aynı şekilde olmamakla beraber, bir faziletten ziyade bir hastalığa benzeyen bu İtiyadın tehlikeli taraflarını gözden geçirmek faydalı görünmektedir.
★
New-York hususi muhabirimiz bildiriyor
Uzun müddetten beri karaborsada gizlenen altın Fransada serbest piyasaya kabul edileli İki sene vur. Altın alım satımı başka mallardan çok yüksek bir fiyata yapılmaktadır. Meselâ 1914 altın frankının değeri 1938 evrakı nakdiyesi.vle 8 frank ve 1950 kâğıdlyle 150 frank olarak tesblt e-dlleblllr kİ bu hesaba göre 20 franklık Napolyon 3.000 kâğıt frank tutar. Halbuki nııiıınıele, 3.600 le 4,000 frank aracında yapılmakta. İşte birinci tehlike burada. Gayrı tabii hallerde hu tehlike hiç şüphesiz daha zayıftır. Çünkü yükseliş ihtimalleri aukutn nispetle galip gelirler. Fakat vaziyet ne kadar zaman gayrı tabii kalacak7 Enflâsyon, silâhlanma yüzünden yine başlayacak mı yoksa ilk telâştan sonra durdurulacak mı7 İhtimallerden hangisinin galip geleceğine lıük-medilirse edilsin yeni yükselişten Önce satın almak ve düşmeden önce de satmak lâzını geliyor. Altın parayı elden çıkaranlar nâhoş bir vaziyet karşımda da kalabilirler: Meselâ para *Af olmaz, yahut da fena basılmışsa ancak madeni değerine alınır ki bu, normal sikke fiyatı üzerinden yüzde 25 nispetinde zarar demektir.
“lddihar”, plâzmanın aksine olarak, hiç blrşey getirmez. Alâkalılar, borsa piyasasınla gayri tabii bir şekilde düşük olmasından faydalanarak kıymetli esham almak üzere altını elden çıkarmakla hem faiz hem sermaye bakımından pek kârlı bir İş g(i* I rürler. Meselâ Fransız kıymetli evrakının verimi bu yılın sonunda şu | nispetleri bulmuştur:
Devlet rantları yüzde
Sanayi obligasyonları „ Primli yahut piyangolu obligasyonlar
Hisse senetleri:
New-York 17 (Hususî) — Amerikan pamuk mahsulü tahmin heyeti bu hafta 1950 senesinin bütün mahsul miktarının 9.945.000 balya olduğunu bildirmiştir. Blnnetİce, fiyatlar hemen fırlamış, fakat kazançların eksilmesi yüzünden kâr hadleri pek artmamıştır.
Müşahitlerin tahminlerine göre, Tarım Bakanlığı Güneyli Kongre Azalan ve ziraatçilerin tazyiki yüzünden ihracat tır. Bu kanaat, ekimde
1,350,000 balya lenmiştir. Bu aııroüo 31 mart. 1951 senesine kadar 3,496,000 balya ihraç edilecektir.
letlernrnsı menfaatleri koruyacağına kanldi. Diğer taraftan, milletlerarası vaziyetin tehlikesi.
mamasını stokların
henımlyctlnl anlamıştır.
şüpheli olması, enflasyon fiyat kontrollerinin kon-temin etmek İçin rezerv Amerlkndn kalmasının e-
tcsblt
kotalarını altıracak-Tarım Bakanı 23 edilen tahsisata ilâve edince kuvvet-
Otelcilik, tngiltereye mühim döviz getiriyor
• •
5,50-6,50
8-9
9-10
5.30
Fransa da Atıl bir halde bulunan hü-tün altın stokları harici kıymetlere tahvil edilse sahiplerine aeııede 60 milyar kadar ve milli topluluğa da aynı miktarda döviz getireceği tesbıt edilmiştir.
Görülüyor kJ. uykuya nıahkûm e-dilmlş hu muazzam servetin tedavüle konulmasından herkes İstifade edecektir. Ancak bunu temin etmek 1-çln ne yapmalı? Devletin İktisadi ve mali siyasetini baştan başa değiştirmesi lâzımdır. Tekrar gözden geçirilmesi iktiza eden âmiller var kİ bunlar, “canlı” tasarrufun kısır altın kılığına girmesine sebep olmuşlardır: Meselâ bu meyanda hisse senetlerinin tedavülüne vazedilen tahdidat, vergiciliğin mübalâğalı hareketleri, dl-vidaııdların tahdidi ve hele, tekrar başgifotermek İstidadında bulunan enflâsyon vardır. Fakat son noktayı hariç tutarsak bütün bunlar, hayati ve âcil bir zarurete nispetle İkinci derecede ehemmiyet taşır: Bu zaruret, şahsi tasarruf mefhumunun ve zevkinin yeniden doğmasıdır. Böyle bir ihtiyaç Türklyeyl de şiddetle alâkadar eder. Şurada ve buruda girişilen eski ve yeni devletleştirme tedbirlerinin dâvasını görmek artık bahis mevzuu değil. Devlet sınai sahasını geliştirdiğine ve “anahtar” sanayii millete devrettiğine göre kâfi miktarda bir tasarrufun finansmanı, teçhizi ve dolayısi.vle kurulması keyfiyetlerinden de mesuldür.
Bugünkü şartlar İçinde devlet, tasarruf sandıklan, posta çekleri, bankalar gibi umuma mahsus bir lakım malî teşekküller vücuda getirmektedir kİ bunlar, mütedavll disponlblll-tcleri çeker ve onların yalnız sey.vul olmalarını sağlar. Kıymetli evrak İhracı gittikçe müesseseler elinden çıkıp Hazînenin inhisarı altına girmektedir. Hakiki tasarrufun tereddüt etmesi ve kaçınması karşısında devlet onu “zorlamakta” olup bu zorlamayı başarmak için de vergileri boyuna arttırmakla ve onlarla İnveaIlimanları gün geçtikçe daha çok beslemektedir. Halbuki bu mevzudakl cebir ve tazyikin bir hududu vardır; üstelik de verimsizdir. Bu itibarla devlete n-|t mühim bir bölümün arzettiği prensip meselesini yeniden sözden geçirmeğe koyulmaksızın şiındi, geniş bir hususi sanayi bölümünü muhafaza etmek ve kuvvetlendirmek lâzımdır.
Aydında çırçır fabrikasının temelleri atıldı
Aydın 17 (Hususi) — Bölgemizde Tanm Satış Kooperatifi için, İzmir Tarım Satış Kooperatifler Birliği 30 çırçırlık bir fabrikanın temelini atmıştır. Törende Vali, kooperatifler Umum Müdürü Medeni Berk ve şehrin diğer ileri gelenleri hazır bulunmuşlardır.
Gene bu arada Atçada Tarım Satış Kooperatifi namına bir çırçır fabrikası, Sökede de bir çırçır fabrikasının temeli atılmıştır.
Tarım Bakanlığınca Konya köylüsüne buğday dağıtıldı
Konya, 17 (Hususi) — Tanm Bakanlığınca Konya tll için önce tahsis edilmiş olan on iki bin ton tohumluk buğdayın on bin tonu dağıtılmış ve ekimi yapılmıştır. Gene bugün İlimizin köylerinde yapılan tanm sayımı tamamlanmıştır. İlçe-lerinki de tamamlanmak üzeredir. Köylüler, büyük bir anlayışla sayım memurlarının işlerini kolaylaştırmışlardır.
Memleket memleket arttırılan ihracat kolalan İle alâkalı olarak. Wa-shington ticaret mahfilleri, Hindistan için yeni ihracat kotasının 80.000 hal. ya* İspanya İçin 35.000 balyanın kâfi geleceğini tahmin etmektedir. Anlaşıldığına göre, Japonya, Britanya ve Fransanın şimdiye kadar yaptığı satışlar hiç olmazsa kotalarından 350 000 balya fazladır.
Tanm Bakanlığı nihayet mümkün olduğu kadar İhracat yapmanın mil-
Amerika altın esasına mı dönecek ?
Nevv-York. 17 (YİRS) — Amerika Maliye Bakanlığı çevrelerinden bildirildiğine göre, Amerikanın dolar sahasında emniyeti tesis edebilmesi için latın esasına dönmesi gerekmektedir. Bahusus yakında girişilecek olan silâhlanma programında dolara karşı bir itimadın uyanması şarttır. Bilindiği üzere dolar, kıymetinin yüzde 42 sini kaybetmiş ve halkın tasarruf isteği ise son günlerde zayıflamıştır.
KaramÜrselde zeytin yağı fabrikaları

Zeytin yağının kilosu 135 kuruşa kadar düştü
tzmlr, 17 (Hususi muhabirimizden) — Bu sene Kocaclide zeytin mahsulü bol ve bereketlidir. KaramÜrselde zeytin yağı imal eden 4 fabrika faaliyete geçmiştir. Burada yağın kilosu 135 kuruşa kadar inmiştir. Bu fiyatın daha da düşeceği söylenmektedir.
Gazı
Bacalarda

Hükümet, bilhassa memlekete fazla dolar sağlayacak otellerin inşasını teşvik etmektedir
Londra 16 (Hususî) — İngiltere Otelciler ve Lokantacılar Birliğinin yıllık toplantısında söz alan Ticaret Bakanı Wilson, memlekete dolar temin eden tktiaat grupları arasında otelciliğin İlk başta geldiğini söylemiştir. içinde bulunduğumuz yılın ilk sekiz ayı zarfında Inglltereye ceman 454 bin ecnebi turist gelmiştir. Geçen sone aynı müddet zarfında îngiltereyi ziyaret eden ecnebi mlktan 408 bin idi. Bu sene lngll-tereve seyahat m&ksadiyle giren ecnebilerin 145 bini, dolar memleketlerinden gelmişlerdi. Ayrıca dolar memleketlerinden 30 bin kişi de ln-glltereden transit geçmişlerdir.
Sterling kıymetinde yapılan düşürme dolayısiyie bu sene seyyah İşle-rinden aide edilen kazanç geçen seneye nazaran, seyyah adediyle mütenasip olarak artmamışsa da yapı-lan İstifade büyük ve istikbal İçin fazla ümit vericidir. Bu sene başından nisan ayına kadar dolar memleketlerinden Inglltereye gelen aey. yahların sayısı geçen sene aynı müddette gelenlerden % 40 nispetinde daha fazladır.
Ingiltere otelciliğinin (Otel ve Restaurant) 1950 yılı içinde memlekete sağladığı döviz miktarını Ticaret Bakanı WUson 20 milyon sterling olarak İfade etmiştir. Bunun 7 milyon sterling*! dolar memleketlerinden gelen seyyahlardan temin edilmiştir. Memlekete döviz hususunda oynadığı mühim
dolayı İngiliz otelciliği Hükümetin bütün himayelerine mazhar olacak ve İşletmelerin modernleştirilmesi İçin otelcilere birçok kolaylıklar gösterilecektir.
Bu sene yedi ay zarfında Ingiliz otelcilerine müesseslerini genişletmek ve modernleştirmek İçin 1,2 milyar sterling avans verilmiştir. Bu miktar geçen sene aynı müddet İçinde verilen avanstan % 50 nispetinde daha fazladır.
Artan askerî masraflar dolayısiylc Hükümet şimdi ancak memlekete fazla dolar girmesini sağlayacak otellerin inşasına müsaade etmektedir.
temini rolden
nın
yok
tıkanıklık

• •
tur.
yapmaz.
KÖMÜR SATIŞ
★
★
★
★
★
★
TÜRKÎYE
VE TEVZİ MÜESSESESİ
Batı Alınanyanın
İhracatı
Frankfurt, 17 (YİRS) — Alman iktisadiyatı harpten sonra konulan tahditlerin hafifletil meıiyle gelişmeye başlamıştır. Fabrikalar ve madenler harpten sonra İlk defa olmak üzere geniş mikyasta istihsale başlamışlardır. Bu arada Alman İhracatı da artmış ve ayda 175 milyon dolan bulmuştur. Müttefik İşgal makamlarından bildirildiğine göre, temmuz, ağustos ve eylül ayları İçinde muhtelif memleketlere yapılan ihracat şu miktardadır:
Hâlânda 70.200, Fransa 43.105, Belçika 40.820. İsviçre 33.015, İsveç 31.182, Danimarka 29.870, 1-talya 28.986 ve Amerikayn da 27.749 dolar kıymetinde mal satılmıştır.
Batı Almanya . Suriye ticaret konuşmaları
Frankfurt 17 (Hususî) — Alman Ekonomik Haberler Ajansının bildirdiğine göre, Batı Almanya de-legesi ile Suriye delegesi tıraşında ticaret müzakerelerine Pariste başlanmıştır.
Batı Almanya-1 nuı
tlcarvti
Frankfurt 17 (Hususî) — Batı Almanya Ekonomi Bakanlığının Dış Ticaret Bürosunun bildirdiğine göre, I haziran 1949 da hitam bulan Batı Almanya . Iran ticaret anlaşması 30 kasıma kadar temdit edilmiştir.
1 aralık 1950 den 30 kasım 1951 e kadar devam edecek olan yeni anlaşma henüz Müttefik Yüksek Komisyonu tarafından taaıvlp e-dl ime m iştir.
Fransız bütçm!
Paris 17 A.A. (Reuter) — Başbakan Plcven ile Maliye Bakanı Maurlce Pctschc’nln hazır bulundukları evvelki bütçe müzakerele. rinde, 1951 senesi bütçesinde 38 nispetinde savunma masruflarında yüzde bir artış yapılmasına karar verilmiştir.
İspanyaya yardım ediliyor
Washlngton, 16 (AP) — İktisadî İşbirliği İdarecisi ECA dün, 162.500.000 dolarlık ikraz programı tahtında, İspanyaya derhal yardıma başlanacağını bildirmiştir.
Amerikan Kongresi, tatil devresi-ne girmeden evvel, son celselerinden birinde, bu yardımın İthalât İhracat Bankası vasıtasiyle yürütülmesine karar vermiştir.
Yardımın, müşahhas sınai sahalarda
ECA. tisadl sirler tedir.
kullanılacağını belirten bu ikrazın “İspanyanın lk-bünyesinde çok müspet te-ika edeceğini,, kaydetmek-
Avustralya yünü
Canberra 17 (Hususî) — Avustralya temmuz ve eylül aylan arasında kazandığı İhracat satışlarının yarısından fazlası kadar. 57 milyon poundluk yün satmış-tır. Denizaşırı rakamlar 19 milyon Avustralya pound’unun Bnfanyadan geldiğini göstermiştir. Amerika 8.500.000 Avustralya poundluk mal satın almıştır. Gittikçe Amerika Avustralya piyasasına hâkim olmaya ve îngiltercden sonra ikinci derece müşterisi olmaya başlamıştır.
Avustralya yünü aynı zamanda bir milyon Avustralya poundluk kıymetinde Kanada dolan kazan, mıştır. Yün satın alan diğer müşteriler Fransa ve Rusyadır.
Mısır pamuk mahsulü
Kahire 17 (Hususî) — Mısırın Bakanlar Hecllsi son toplantşla-nnda, Maliye Bakanlığına kısa vadeli hazine bonolarının 50 milyon sterlingden millî banknotlan kapamak ve pamuk mahsulünü finanse etmek İçin 100 milyon sterllng’e çıkarılması için İzin vermiştir.
Vaziyeti izah eden bir notta hükümet, bonolann 50 milyon art-ması ile Mısır Milli Bankasını merkez bankası haline getirmek istenildiğini bildirdi. Bu fikir bir
Makineli ziraat sayesinde, kadınların evlerde, çocukların da okullarda çalışması mümkün
Ankara 16 (Husus!) — Tanm Bakanlığı teşkilâtında çalışan tarım mütehassısların görüşlerine göre, yurdumuzda makineli ziraatın en ziyade taammüm ettiği saha, Çukurevadır»
Amerikalı mütehassıslar, makineli zlraatln sosyal ekonomi bakımından ne gibi tesir yaptığını şu suretle izah ediyorlar:
Amerikan tarım uzmanlarından ve Starch grupu üyelerinden H. P. Smlth ziraatln mnklneleşmeal İle varılacak iki mühim hedefin bulunduğunu ve bunların birbirinden ayrılmadığını kaydetmiştir:
Hl. — Zirai istihsalin süratle artması ve en uzak köylerin dahi refaha kavuşması.
2. — Anadoluda ev hayatına yeni bir manzara arzettlrmek ve böyle-ielikle de hayat seviyesini yükseltmek.,,
Türklyonln muhtelif ziraat bölgelerinde tetkiklerde bulunan Tarım Ba-kanlığı Müşaviri, Amerikan tarım uzmanı Smlth müşahedelerini şöyle anlatmakladır:
“Köylerde bütün ev hulkınm birden tarlalara döküldüklerini görüyoruz. El emeği fazla yer tuttuğundan bu şekilde hareket ediliyor. Fakat makineleşme bu mahzuru ortadan derhal kaldıracak ve böylelikle kadın evinde kalabilecek, ev İşleriyle meşgul olabilecek, çocuklar da mekteplerine gidebileceklerdir. Anadoluda hayat seviyesi bundan sonra süratle yükselebilecektir. El emeğinden makine sayesinde yapılacak tasarruf hayat seviyesinin süratle yükselme, sini İntaç eyleyecektir. Makineleşme sayesinde varılacak en mühim hedeflerden biri de belki bu olacaktır.,,
Amerikan tarım uzmanlan, güdü. İen asıl hedefin fakir köylünün mo-
dern ziraat makinelerinden İstifade etmesini temin etmek olduğunu belirtmekte müttefiktirler ve bu hususta ilgili makamların da gerekli tedbirleri almakta oldukları da ilâve edilmektedir.
Milletlerarası afyon konferansı
Ekonomi ve Ticaret Bakanlığı tç Ticaret Umum Müdürü Fikri Diker New-York‘ta toplanacak olan Mil-letlerarası Afyon Konferansında bulunmak Üzere, dün uçakla Amerikaya hareket etmiştir.
Asgarî işçi ücretleri
İzmir 17 ı Hususi) — Çalışma Bakanlığınca hazırlanan asgari İşçi ücretleri yönetmeliği sanayi birliğin-ce bazı tadillerle tasvip edildi. Sanayi birliği bilhassa İş verenlerin ücret tarifelerinin teshilinde kuvvetle temaillenmesl tezini müdafaa etmektedir.
Türk - Alman ticaret münasebetleri
• • ••
uncu fabrikası
İzmir. 17 (Hususi muhabirimizden) — Üçüncü kâğıt fabrikasının inşaatı hızla ilerlemektedir, önümüzdeki yıl faaliyete geçecek olan yeni kâğıt fabrikası sargılık şeffaf kâğıt İle oluklu mukan’a imal edecektir. Bu fabrikanın gazete kâğıdı fiyatlarında yüzde yirmi nispetinde bir ucuzluk temin edeceği bildirilmektedir.

lâjdha haline konulmuş olup hâlen parlâmentonun tasvibini beklemektedir.
Nihayet pamuk mahsulünün finanse işi Merkez Bankasının kurulmasını bekliyecektlr.
Batı Almanya Ithalût İrinleri
* Frankfurt 17 (Hususî) — Batı Almanya Bakanlıklararası ithalât komitesi 19 milyon dolar kıymetinde yiyecek ve ham maddelerinin ithaline İzin vermiştir.
İthal edilen yiyecek maddeleri 2 milyon dolarlık şeker (Polonya-yadan), Çekoslovakyadsn 2 milyonluk şeker, Uruguay'dan 2 milyon dolar kıymetinde buğday unu, Polonyadnn bir milyon dolarlık çavdar. Brezilyadan bir milyon dolarlık mısır, Macarlstan-dan kesmek için 1 milyonluk domuz ve Macaristandan 100.000 milyon dolarlık sucuğu ihtiva eder. İthal edilen ham endüstri maddelerinin arasında İse Irandan 1.500.000 dolarlık deri. Çekoslo-vakyadan 1,200.000 dolar kıymetinde kömür, Yugoslavyadan 1 milyon dolarlık bakır, Meksika-dan 250,000 dolarlık ham pamuk» İspanyadan 250.000 dolarlık kuzu, koyun ve keçi derileri ve Flnlan-dlyadan gelecek olan 160.000 dolarlık kâğıt vardır.
îzmirde pamuk fiyatları yükseliyor
İzmir 17 (Hususî) — Ticaret Borsaamda pamuk fiyatları 403 kuruştan açılmış, 410 kuruştan kapanmıştır.
Amerikada fiyatların yükselmesi. İzmir Borsa9inda da tesirlerini göstermiş bulunmaktadır.
Hindistanın jüt istihsalâtı
Önümüzdeki yıl daha fazla istihsal yapılacak
Yeni Delhi 17 (HH.S.) — Hindis-tanın 1950 - 51 pamuk ve jüt imalâtı eskisine nispetle bir yükselme göstermektedir. Bahsi geçen artışın pamuk için 594.000 balya; jüt için ise 234.000 balya olduğu bildirilmektedir.
Hindistan Gıda ve Ziraat Bakanının Parlâmentoda açıkladığına göre 1950 - 51 senesi içinde Hindistan, Doğu . Hindistan tipi pamuk cinsi bakımından ihtiyacını karşılayacaktır. 1950 - 51 senesinde pamuk zira-atine tahsis edilen arazinin büyüklüğü 7,12 milyon dönüm kadardır. Bir sene önce aynı arazi 6.45 milyon dönüm idi.
Alman Başkonsolosunun memleketimize gelmesi iktisat çevrelerimizde büyük bir İlgi İle karşılanmışsa da konsolosluğun henüz açılmamış ve İşlerine başla yamamış olması milli ekonomimizin İstediği sarahati temin edememiştir. Bilindiği gibi çözülmesi gereken muhtelif meseleler vardır ki, bunların başında her İki memleket arasındaki ithalât, ve İhracattan doğan tediye usulleri gelmektedir. Türk . Alman ekonomik münasebetleri .eskiden olduğu gibi, şimdi de birbirini karşılıklı bir suretle tamamlayan mübadele sistemine istinat etmektedir. Bu bakımdan aradaki pürüzlü noktaların vakit ge-çirilmeden giderilmesi her iki memleketin ekonomik menfaatlerine uygun düşmektedir. Onun için Alman konsolosluğunun bir an önce açılmasını ve faaliyete başlamasını İktisat çevrelerimiz tam bir ilgi ile beklemektedirler.
Yunanistan - Holanda ticaret müzakereleri
Atina 16 (Hususi) —İki memleket arasında ticari bir anlaşma zemini hazırlamak üzere Hollanda Hükümeti. Yunan Millî Ekonomi Bakanlığı nczdlnde teşebbüslerde bulunmuştur.
Hollanda ile Yunanistan arasındaki ticarî münasebetler şimdiye kadar sadece hususî takas anlaşmalarına İnhisar ediyor ve memlekete İthal edilen Hollanda malları, dış ticaret münasebetlerini kendi ellerinde tutan Yunan ithalâtçıları tarafından yapılıyordu.
Atinadaki Hollanda ticaret mümessilleri Millî Ekonomi Genel Sekreterine müracaat ederek hükümetlerinin hali hazırda, fob teslim, tonu 85 İle 90 sterling arasında 18 000 ton ikinci nevi kuş üzümü için İthal lisansı verdiğini söylemiştir.
Salâhiyetti Yunan kaynaklan |se. diğer memleketlerle yapılan anlaşmalar gereğince mevcut stoklardan ancak 5.000 tonun ihraç edilebileceğini söylemişlerdir. Hollanda Hükümeti kuş üzümüne mukabil patates, yumurta, ringa nalığı ve sınaî malzeme teklif etmektedir.
Alman ilân fabrikaları afyon alıyor
Almanyamn ilâç fabrikaları sahip1-leri afyon mubayaasında bulunmak üzere memleketimize gelmişler ve bugün Vali ve Belediye Reisi Prof. Gökay’ı ziyaret etmişlerdir. Fabrikatörler Almanya İle ticaret münasebetlerimizin başladığından dolap memnunluklarını izhar etmişlerdir.
k
17/XI/1950 Cuma MEMLEKET ve DİİNYI 1 BORSA ve 1 PİYASALARI
1
100
100
100
1U0
100
100
100
100
100
r 5 %5
%5 %5
*4 *6
%6
'.h
*6
%7
*7
%7 *7
%7
7a7
^7
%7 *7
%7
KAMBİYO ve ESHAM
Sterling
Dolar ......
FT> Frangı . İsviçre Fr.
Belçika Fr.
İsveç Kr. ... Florin .....
Diret ....
Drahmi • Eacu'idos ....

‘7.84.50
280.—
0.80 64.03
5.60
54.12.50
73.68.40
0.44.128
0.01.876
9 73.90
Kapanış
7,84
280.—
0.8C
64,03
560
54.12.50
73.68.40
0.44.128
0.01.876
9 73.00
MEMLEKET TİCARET BORSALARI
YABANCI BORSALAR
1950 - 51 senesi İçinde jüte tahsis edilen arazi 1.47 milyon dönümdür. 1949 . 50 senesi İçinde İse jüte ay-nlan arazi 1.16 milyon dönüm idi.
i ‘ • ■■ A • I ~
Yeni tütün rekoltesi
İlk tahminlere göre rekolte elli bin tona baliğ olmaktadır
İzmir 17 (Husus!) — Tekel idaresi ve Amerikalı alıcılar 1950 mahsulü tütünlerin tesbitlne başlamışlardır. İlk tahmine göre rekolte 50 bin tona baliğ olmakladır.
Amerikan cins tütün mlktan 33 bin ton tahmin edilmektedir. Müstahsilin bütün meraki", tütünlerin bu yıl ne nispette kıymet bulacağıdır. Yeni piyasa açılmadan müstahsili köstekliyecek bazı tedbirler alınacağı Ziraat Bankasının ve Tarlş’ln müdahale mubayaa tına girişecekleri anlaşılmaktadır.
Tibet yünleri Hindistana naklediliyor
Yeni Delhi 17 (H.H.S.) — Dışişleri Bakanlığının bir sözcüsü dün Ti-betteki duruma temasla aşağıdaki malûmatı vermiştir:
"Tibet Hükümeti, Pekin Hüküm*-tiyle müzakerelere girişmiş değildir Lhasa’daki Hindistan heyetinin bildirdiğine göre Tibet Hükümetinin Komünist Çin Hükümetiyle doğrudan doğruya teması mevcut değildir. Bundan başka, ateş-kes emrinin verildiği yolunda çıkan rivayetlerin aslı olmadığı da anlaşılmıştır.
“Lhasa’daki İthalâtçıların telâşı yüzünden bir aralık sekteye uğrayan Hindistan - Tibet ticareti yeniden canlanmaktadır. Hlndistandan Tlbete pamuklu kumaş ihracatı için Kalim-pong’dakl Hint Ticaret Bürosuna yüzlerce müracaat vaki olmuştur. Son bir kaç gün içinde 200 - 300 katırlık kervanlarla Tibetten Hlndlsta-na yün gelmektedir.,,
Altın fiyatları yükseliyor
Altın fiyatlannda yeniden bir canlılık başgöatermiştir. Gramı 4.61 lira olan külçe altın 4.65 liraya kadar yükselmiştir Bundan başka Gulden altını da fiyat İlerlemesi kaydetmiştir.
•a*
1933 Ergani ...........
1938 İkramiycll .......
Milli MUdarııa 1 ... ı941 Demiryolu IV 1941 Demiryolu V . 1/2 1049 lkramiycü 1941 Demiryolu Kalkınma Kalkınma Kalkınma 1948 istikrazı
1948 istikrazı
1949 istikrazı Milli Müdafaa
1934
1934 1941 1941 1941 idim Milli Milli Mim
• ••••
VI ....
1 ...
11 ...
Ul ....
1 ....
11 .... I ....
IV
SI vtuj-Erzurum 1 , “ “ U-Vll
1 .
II uı I II 111 VI.
• I
Demiryolu Demiryolu Demiryolu Müdafaa Müdafaa Müdafaa Müdafaa
22.45
20.20
20.15
21.45
96.60
21.40
97.10
97 25
97.25
97.75
97.—
97.20
76.30
20 2ü
21.26
21.40
21.—
21.—
20.52
20.20
20.95
21.18
21.36
Şirket Tahvilleri
T.C. Ziraat Bankası Aûûdı’j D.Y. Tertip A/B.
w 99 MLIUı
••••••••••
„ ,, MÜmen. Senet
Şirket Hisse Senetleri
T.C. Merkez dunKUsı Türkiye tş Bank.uıı .. Türk Ticaret Bankası Artlnn Ulmentr . ...
20.60
109.80
I12.5C
Cî.—
124.—
80.—
5.—
6 50
İstanbul Ticaret Borsası
Hububatı Bugün Es İd Kapanış
Buğday yumuşak (Tüc.) . 33.10 32.—
Buğday Ofis 21». 08 29.08
Arpa yemlik «dökme) 21.30 23.—
Mısır «tın (çuvalı) —( 24 30
Fasıılva «ombul — —
Fasulya Çalı sert 50.— 55.—
Kuyyemi 39.- 38.20
Mercimek kırmışı kabuk. 30.30 35.—
Mercimek yeşil — 55.—
Nohut aatürei 22.— 22.—
Tatlı tohumları
Ayçiçeği ».ohumu 36,— 36.20
Keten tohumu 49.20 M.20
Kendir tohumu —
SuN&m •••••••«»«•••!•• 94 —
Yer 1 ıhtığı kabuklu 80.—
Kura Meyvalar ı
Fındık kabuklu sivri) —
Fınhk ıiç tombul 1950) ... 319/326 320,327
Ceviz (kabuklu) 47.—
Ceviz (İç nalürel) 165.— 165.—
Dokuma bam maddeleri :
Tiftik tana mal 710.— 625 —
Tiftik *Natürcl) — 680.—
Yapak lrakya (Kırkım) .. 360.— 360.—
Ham deriler t
Sığır salamura (kasap) Ki 180.— 100.—
Keçi tuzlu kuru kilosu .... — 105.—
Koyun hava kurusu kilosu — 290.-
Nohntl Ynftlar î
Zeytinyağı (E E. tenakell) — 245—
Susamvağı (Raf. sıra) — 200—
Ayçiçeği «Hafine çıplak) .. 105.— 160—
Fındık yeği (Çürük) 157—
P&muk Pamuk Pamuk Pamuk Pamuk Pam ık
Üzüm çekirdeksiz No.9 tncir A serini No.*» ......
incir H «Grisi No. 108 .
1 .-
11 ..
III...
İzmir Ticaret Borsası
Kugtln
71 —
47—
45— 410—
Son
Kapanış
71—
47.—
45.—
400—
Akala Akala Akala.
(^rll
vRğı (rafine) _ ^eldrdeğl ......
Adana Ticaret Borsası
Birinci Akala İkinci Birine Akaiu vAdeli ... Hasır ikine) Akala yağmur vemh! 382 384 325— 389— 325—
Altınlar
4.61
4.63
Killce Yeril Gr.
Külçe DogUBftn.
Cumhuriyet
Kuşat .......
Hamlt ........
Gulden ......
Ingiliz .....
Franaıa kok
Nupoi^on III . İsviçre .....
4.63
4.65
31.70
37.85
32.90
28 76
42.10
Kaki kuı
Llrs
Bugün Lira
3T.T0
28. W
41.75
New-York Borsası
DUd Dı kİ kuı
Huiday (Buşell=rSent)
Sert Kış mahsulü No. 2 261.— 259.—
Kırmızı Kin mahsulü No. 2 232 — 231.—
Pumuk Mlddllng (I lbresl=Senl)
A m 1îlc 42.93 42.26
Mart 42.06 42.11
41.01 4L72
Tiftik (Llbre»l = Soııt>
Tek «an No. 1 135.— 135 —
Fındık (T.lhrnel~**Ant)
Kabuklu yerli iri * M
•• >rıa
Levan t iç Uhnl mnlı 63 59.—
Bksıra İri »ç ılhal malı 66.- 65-
Kıırıı ııaUm Uhrcıi^Hent)
Thompson çekirdeksiz seçme D L/4 D
Keten tohumu » Bu>oll (=D(ıhır>
Minn^apolla 3.85 3.85
Kalay (Llbr« —Sent) 136.25 140.—
Levha-teneke (100 libre dolar) l 30 7.80
Londra Borsası
Kelen luhunıu (Tunu = Sterihıı)
Bombay — 73.-
Kalküta 71.— 70.-
Yer fıstığı Hindistan 78.- 76.-
Bradford Piyasası
Tiftik İyi mal •Llbresi = Flynt) .. —
” Sıra mali ° ’* •
Yün Anadolu M H ■-
“ frakva •• •• — —
İskenderiye Borsası
rıuııtık (Kantnrı >Ttdları)
Aahnıouni Kısa l.vafh F/G, ... M 143.—
Karnak Uzun el» afiı F/G. ... — 140.—
Aydında elektrik tesisatı ihtiyaca kâfi gelmiyor
Aydın 17 (Hususî) — Senelerden beri halledllemiyen bir elektrik dâ. vasi vardır. Şehir tam bir aydınlanmadan mahrumdur. Belediyeye ait olan fabrikada çeşitli tip ve markalarda 3 motör çalıştınlmaktadır. Fabrika makinistinin hususi gayretiyle şehre verilen 6-7 saat cereyan şlındi on bir saate çıkarılmıştır. Bu müddet yakın zamanda on sekiz saate çıkarılacaktır.
Fakat bütün bunlara rağmen şehrin İhtiyacı giderilenıiyeceğinden. Belediyenin yedek parça mübaya&sı ve ayrıca da İller Bankası 1951 nisan ayında işlemesi gereken 230 beygirlik bir motor temin edeceği, Belediye Reisinden öğrenilmiştir. Ayrıca jeneratörü mevcut olup da motörü bulunmayan kısma bir motor temini teşebbüsüne geçilmiştir.
Hâlen Aydın halkı elektriğin kilovatını 42 kuruştan yakmaktadır. Bununla beraber şebeke tesisatının da bozukluğundan % 30 luk bir cereyan kaçırmakta, kilovat fiyatının fazlalığına rağmen devamlı bir zarar kaydedilmektedir.
Beykoz işçileri kooperatif mümessilleri Valiyi ziyaret etti
İstanbul 17 (A.A.) — Sünıerbank Beykoz Deri ve Kundura Fabrikası işçllerinfn iştirakiyle kurulan Yapı Kooperatifi temsilcileri bugün Vali ve Belediye Başkanım ziyaretle inşa edecekleri evler için Beykoz civarında arsa tahsisini istemişlerdir.
18 Kasım 1950
YENİ İSTANBUL
Sayfa 5
Hitlerin hayatı filme alındı Hitler, harp hatalarından mesul değildir
idareyi ele almıştır
benzeri
Mitler ve Jauua rollerini mjiu zamuuuu yapun Lutııer Adlvr bu Lki rolde
C^nkii kendisi zebanin, verine bir
İstanbul İkinci İcra Memurluğundan:
950/2288
İstanbul Rami Topçular caddesi 119 numarada Ahmet oğlu Recep Sadık Alkım.
Taksim Yoğurtçu Faik sokak 10 numarada Ayşe Ateşe borcunuz olan 650 liranın haciz yolu ile tahsili için icraya müracaat olunmuştur.
Takip, Beyoğlu Birinci Noterliğinden resen tanzim edilmiş 18.7.1949 gün ve 13120 sayılı borç senedine müstenittir. Namınıza tanzim edilen İcra emri ikametgâhınızın meçhul olmaaı ha-Bebiyle bllâ tebliğ İade edilmiş ve zabıtaca malûm bulunmamış olduğundan icra emrinin llftnen tebliğine karar verilmiştir.
I$bu 650 lira borcunuzu 30.8.1949 tarihinden itibaren % 5 faiz ve icra masrafları ve vekâlet ücreti ile birlikte gazetenin neşri tarihinden itibaren 20 gün içinde ödemeniz lâzımdır.
Bu müddet içinde borcunuzu ödemezseniz, tetkik merciinden veya temyiz veyahut iadeyi muhakeme yolu ile alt olduğu mahkemeden İcranın geri bırakılmasına dair bir karar getirmedikçe cebrî icra yapılacağı ve bu müddet İçinde mal beyanında bulunmanız ve bulunmazsanız hapis ile tazyik olunacağıma ve hakikate muhalif beyanda bulunursanız hapis ile cezalandırılacak ğınız ihtar olunur. (15757).
Avusturya v« Almanya da Hltler hakkında bir film gösterilecektir. Vı-yanada tamamlanmakta olan bu film Hitlerin harbin hatalarından tama-iniyle mesul olmadığını gösteriyor. Adı "HeU!” olan bu film bir Holly-wood firması tarafından çevrilmiştir. Amerikanın dış memleketler muhabiri filmin, Adolf Hitlerin hayatını yarı doğru olarak temsil ettiğini bildirerek filmi takdim eder. Ondan aonra seyircilere bu hikâyenin kendisine Hitlerin metresi tarafından anlatıldığını söyler. Pek tabiî Hitler hakkında yüzlerce hikâye vardır. Fakat bunların çoğu yalandır. Bu hikâyenin doğru olup olmadığına dair karar vermek de seyircilerin arzusuna kalmış bir şeydir. Bu girizgâhtan sonra Hitlerin metresi rolünü oynayan Patricla Knight hikâyeyi anlatıyor:
' Hitler Avusturyayı aldıktan sonra 1938 de Vlyanada bir müzikhole gider. Programda Kari Janus ve karısı da vardır. Hitler bu kan koca ile tanışır ve karısına âşık olur. Kari Janus’u Gestapo hapishanesine atar..,
Aradan iki sene geçtikten sonra hapishanenin baş muhafızı bir eğlence tertip eder. Davetlilerini eğlendirmek için Janus’u höcresinden çıkarır ve eski mesleğinin hünerlerini göstermesini söyler. Janus da bir çok kimselerin taklidini yaparak onları güldürür. Sonra ne yapıp yapıp baş gardiyanın Üniformasını giyerek hapishaneden kaçar.
Aradan vakit geçer. 1941 haziranında Janus’u Hitlerin adamı olarak görüyoruz. Hitlerin gizli toplantılarının birinde Janus eski karısı İle birlikte bulunur; bu toplantıda tngil-terenin istilâsı müzakere edilmektedir. İşte nihayet Janus intikam alma fırsatını bulur. Janus içine fazla miktarda afyon koyduğu bir bardak sütü Hitlere içirir: onu zehirledikten sonra yerini alarak müzakerede hazır bulunan kurmaylara İngiltere istilâsından vazgeçip Ruslara saldırmalarım söyler. Bu ânl karardan dolayı herkes şaşkına dönmüştür. Böylece film bir dört sene daha sürer ve ni-
Hitler sevgilisine (Patricla Knight) kıymetli bir hediye vermektedir.
hayet. Almanyanın bir kere daha arkadan vurulduğu anlaşılır.
Hollywood. filmin yarı dokümanter bir mahiyet taşıdığını, çünkü Hitlerin hayatı İle alâkalı olduğunu söylüyor. Filmin direktörü ise filmde Hitler ef-
sanesinln tasvip edilerek gösterilmediğini iddia ediyor. Hem film eski vesikalara veya tarihî sahnelere dayanarak çevrilmemiştir. Amerikan Hükümeti filmi tasvip etmiştir. Şu halde film Nazi taraftarı sayılamaz.
SANAT
L E M İ
JVew-Iorfc Modern
Sanat Müzesi
Yazan : Ertugnıl İLGİN
New-York, (Hususî muhabirimizden)
I 929 yılında New-York* ta kurulan ■ ve 1934 yılında da bugünkü yeni binasına naklolalunan "Modem Sanat Müzesi” yalnız Amerikada değil, bütün dünyada emsali olmıyan oir müzedir. Ne Paris, ne Roma ve ne de Londrada, modem sanat üzerinde bu kadar önemle duran bir müessese mevcut değildir. Modem Sanat Müzesi, kendisini yalnız resim ve heykel sanatına hasretme siyasetini gütmiyerek, programına göz zevkini tatmin eden sanatların hepsini koymaktadır. Buranın mimarlık, teknik resim, fotoğrafçılık ve film sanatlarına tahsis edilmiş şubeleri büyük bir faaliyet içindedir. Bundan başka afiş, pul, resim baskısı, kitaplan resimlendirme ve bale de dahil olmak üzere birçok büyük sergiler tertip etmiştir. Sanat alanındaki yeni cereyanlarla rabıtayı kesmemek, ancak o eserlerin müzeden devamlı şekilde gelip geçmesine bağlıdır. Bunun için bilhassa Avrupada birçok memurlar buludurarak oradaki müzelerle, sanat kolektörleriyle veya doğrudan doğruya sanatkârların kendileriyle temasa geçerek burada onların eserlerini teşhir etmiştir. Böylece müze, müze, Diego Rlvera, Albert Ryder, Cezanne. Van Gogh gibi ressamlar, Lachaise ve Le Cor-busler gibi heykeltraş ve mimarlarla tek sanatkâr sergileri hazırlamıştır. Bu sergilerin ekserisi, Degas, Gau-gin, Picasso, Matlsse, Segonzac, .Maillol, Modigliani, De Chirico gibi Avrupalı; Marin, Benton, Epstein gibi Amerikalı ressam ve heykcltra-ş-lann eserlerini ihtiva eden müzentn daimi koleksiyonu ile desteklenir. Geçen yıl müze, bir muasır İtalyan sanat sergisi tertip etmiştir. Böyle bir serginin Paris ve Londradan evvel New-York'ta açılması. Modern Sanat Müzesinin uyanıklığına dair bir delildir. Yine geçen yıl yapılan sergiler arasında İngiltere, Fransa, Holânda, Kanada, Çin ve Rusyanın, halka hitaben bastırdıkları "Afişler ve Yüz Senelik GAzete Fotoğrafçılığı Sergisi" çok rağbet kazanmıştır. Müzenin geliri şunlardır: Üyelerden alınan senelik aldat, şahsi yardım-
lar, giriş ücreti, seyyar sergiler ve film programlarının geliri, bastırılan kitaplar. Müzenin kütüphanesinde yalnız modem sanat üzerine yazılmış 10.000 cilde yakın kitap vardır. Bu müzenin en mühim faaliyetlerinden birini teşkil eden Film Kütüphanesi, Rockefeller MÜessesesi tarafından verilen bir bağışla 1935 yılında kurulmuştur. Columbıa Ü-niversitesl ile birlikte her yıl film tarihi ve tekniği üzerine bir ders veren Film Kütüphanesi, en eski ve en meşhur Amerikan ve ecnebi filmlerine sahiptir. Bu filmler arasında 1905 ten itibaren yapılan birçok tarihî, dünya haberleri ve doküman-terlerden maada 1911 de meşhur Fransız artisti Röjarıe ile yapılan "Madame Sans-Gönc" ve 1912 de Sarah Bemhardt ile yapılan "La Dame aux Camölias" gibi eski sanatkârların filmleri mevcuttur. Bundan 25-30 yıl evvel bir çoklarımız çocukluk çağlarında iken anne ve babalarımızla seyrettiğimiz bir Şar-lo veya Harold Loyd filmini, bugün kendi çocuklarımıza tekrar görebilmek fırsatını bulmak, çocuklarımızın heyecan ve kahkahalarında, kendi çocukluğumuzun hal ve tavırlarını seyretmek ve hatırasını yaşamak, hiç şüphesiz ki nadir bir zevktir. Bundan yüzlerce yıl sonra böyle bir Film Kütüphanesinde Yirminci Asrın Hitler ve Musolini. Gary Coo-per ve Greta Garbo'larını seyretmiye gidecek olan tarih ve sanat meraklılarının istifadesini ve heyecanını tahmin etmek güç değildir. Modem Sanat Müzesinin Film Kütüphanesinde bulunan daha sonraki devirle-
. **n —- r n J Yazan :
Lâika KARABEY
İlk teessüsünden beri birçok târiz-ler karşısında kalan ve bütün mahzurları tecrübe yayımına atfetmek suretiyle geniş bir mazeret yolu bulmuş olan İstanbul Radyosu tecrübe devresini geçirdikten ve İdaresinde son değişikliği de yapıldıktan sonra bir müddet durakladı.
Fakat asıl mühim olan şey, duraklama devrinin pek U2un sürmemesi idi.
İstanbul Radyosunda daha yapılması gereken daha birçok şeyler mevcut olmakla beraber, daha iylve doğru küçük bir adımın atıldığı da İnkâr edilemez.
Cevdet Çağla gibi bir sanatkârın Türk Musikisi şefliğine getirilmesi salâhın başlangıcını teşkil etti. Pl. yasa hâkimiyetinden radyo yayımının kurtulmasına müteveccih bir hareket hissediliyor. Meselâ bazı amatör musiki takımlarının konserlerine yer verilmesi, diğer konserlerin de hemen hepsinde provalara evvelkinden biraz daha ziyade itina gösterilmesi. piyasa ağzının ve Üslûbunun yavaş yavaş düzelmiye başlaması gibi yenilikler bu arada zlkrolunablllr.
Ezcümle fasıl heyetleri her bakımdan ıslaha muhtaçtır. Bunlarda hem prova noksanı, hem İcra kusuru, hem de eser seçiminde zühuller görülüyor. Anlaşılan. Cevdet Çağla bazı takımları kendi şeflerinin idaresine bıraktığı için onlarda ümit edilen fark henüz hasıl olamamıştır. Çünkü bizzat idare ettiği fasıllarda diğerlerinden farklı bir temizlik ve icra muvaffakiyeti göze çarpıyor.
Programlarda da az çok tcnevvüün teminine çalışıldığı sezilmektedir. Ancak halkın zevkini daha iyiye, daha güzele doğrı> yükseltecek ter-biyevî mahiyette bir programın tat* bikına henüz imkân hasıl olmadığı farkedüiyor. Bunun ya uzunca bir müddete ait programların hazırlanmış bulunmasından yahut vasıtaların tekemmülüne intizar edilmesinden İleri geldiği farzolunabllir.
Umarım ki İstanbul Radyosunun yeni müdürü ile yeni musiki şefi herkesçe bedaheten malûm olan bu hakikatlere yabancı kalmazlar.
re ait filmler arasında, belki bir çoklarımızın hatırlayacağı "Son Emri", "Mavi Melek" gibi Emil Jannings'-İn çevirdiği Alman filmleri; Les Milllons" ve "İtalyan Hasır Şapkası” gibi Fransız filmleri, "Potemkin”
ve "Alexander filmleri, Greta yaptığı filmler, herty gibi büyük
Nevski” gibi Rus Garbo’nun İsvcçte Griffith ve O’FJa-rejisörlerin çevir-
dikleri "Bir Devletin Uyanışı” ve
"Beyaz Ülkeler" gibi Amerikan film
lerl ve bu ayarda d&lıa birçok eser-
ler bulunmaktadır. Bundan 40 yıl kadar evvel batı devletleri arasında modern sanatla en az ilgili olan A-merikanın, şimdi dünyada emsali bulunmayan bir Modern Sanat Müzesine sahip oluşu, kısa bir zamanda büyük bir terakkiyi gösterir. Kendisini bilhasa klâsik resim ve heykel sanatlarına hasreden Metropoliten Müzesinden sonra, New-York* un ikinci önemli müzesi sayılan "Modem Sanat Müzesi"; modem sanat hayatı kalbinin hassasiyetle attığı yerdir.
Üsküdar Sulh Hukuk Yargıçlığından:
950/27
Yani Yusufudla, Domnl, tatavro, Metnkaopolosun şayi hlase-dan bulundukları Üsküdarda Baglarbaşında Selâmi Ali Efendi Mahallelinin Kabristan Caddesinde 58, 60. 62 ve Murat Reia Mahallesi Mescit Reis Sokağında 1. 3, 5, 7, 9, 11. 13 ve Murat Reis Mahallesinde Allâme Caddesinde 107, 109, 111 kapı sayılı gayri-menkullerin yazılı hissedarlar beyninde aynen taksimi kabil olmadığından satılıp bedelinin kendilerine tevzii suretiyle şuyuun İzalesine dair mahkemece 16.3.1950 gününde 949 '345-127 sayılarla verilerek kesinleşen ilâm gereğince bahsi geçen gayrimenkullar açık arttırmaya çıkarılmıştır.
Muhammen kıymetleri: 3 kişilik bilirkişi heyeti tarafından verilmiş olan 3.8.1948 günlü raporda: Mescit Reis sokağında 1, 3, 5, 7, 9, 11, 13 ve Mezarlık Sokağında 62 ve eski 74 yeni 60 kapı sayılı gayrlmenkullerin tamamının muhammen kıymetinin (139450) yüz otuz dokuz bin dört yüz elli lira ve eski kabristan sokağında 72, yeni Mezarlık Sokağında 58 kapı No.lu gayrimenkulun muhammen kıymetinin (15750) on beş bin yedi yüz elli lira ve Üsküdarda eski yeni mahalle yeni Allâme Caddesinde eski 119, 121 yeni 107 kapı sayılı gayrimenkulün tamamının muhammen kıymetinin (22400) yirmi iki bin dört yüz lira ve Üsküdarda eski yeni mahalle yeni Allâme caddesinde eski 123 yeni 109 kapı sayılı gayrimenkulün tamamının muhammen kıymetinin (14200) ondört bin ikiyüz lira ve Üsküdarda eski Yeni mahalle, yeni Allâme caddesinde, eski 125, «yeni 111 kapı sayılı gayrimenkulün tamamının muhammen kıymetinin i 14350) on dört bin Uç yüz elli Ura değerinde olduğu zikredilmektedir.
Gayrlmenkullerin vaziyeti hazımları; Yine üç kişilik bilirkişi heyeti tarafından verilmiş olan raporla yapılan vaziyet muamelesine nazaran eski 119, 121 yeni 107 kapı sayılı gayrimenkulün 286,50 metrekare sahasındaki arsasının 93.2 metrekaresi üzerine İnşa edilmiş bir bina olduğu ve gayrlmenkulde elektrik ve havagazı tesisatı bulunup su tesisatı bulunmadığı ve zemin katında sokaktan çift kanatlı ahşap kapı 11e girilen bir kısmı mermer, diğer kısmı ahşap döşemeli bir antre, antreden çift kanatlı kapı ile girilen bir sofa, antrede bir kömürlük ve sofa üzerinde bir mutfak ve sofadan 4 basamaklı merdivenle çıkılan sahanlıktan girilen yük ve solaplı bir oda ve mutfakta bakırdan yapılmış gömme kazan İle (amaşır teknesi bulunduğu ve 1 İnci katta 1 sofa. İkisi sokak tarafında olmak üzere Üç oda ve bir helâ ve 2 nci katta ise bir sofa, iki büyük ve bir küçük oda ve bir helâ ve ayrıca bir de çatı katı bulunduğu ve bahçesinde bir kuyusu ve mutfağında ayrıca bir de sarnıç olduğu ve eski 123 yeni 109 kapı sayılı gayrimenkul İse hâlen 123,70 metrekare sahasındaki arsasının 59,40 metrekaresi üzerine inşa edilmiş üç katlı olan elektrik tesisatı bulunup havagazı ve su tesisata bulunmayan bir bina olduğu ve zemin katında çift kanatlı kapı ile girilen karoslm&n döşeli bir taşlık, bu taşlık üzerinde bir kömürlük arka tarafta bir mutfak ve bir helâ ve 4 basamaklı merdivenle çıkılan sahanlıktan girilen bir oda ve 1 inci katta 1 sofa, 2 oda ve çatı katında 1 sofa ve 2 çatıarası ve zemin katında bir kuyu ve mutfağında bir sarnıç bulunduğu ve eski 125. yeni 111 kapı sayılı gayrî-menkule gelince gerek saha, gerek İnşa tarzı ve gerekse müştemilât ve tesisatı İtibariyle 109 kapı sayılı binanın aynı olup yalnız fazla olarak havagazı tesisatı bulunduğu ve sokak kapısı arkasında bahçeye su veren kollu tulumba ve sokak kapısı önünde de bir kuyusu bulunduğu ve 1 kapı sayılı binanın 78. 75 metrekare sahasında arsanın 43,75 metrekaresi üzerine inşa edilmiş 8 kapılı bir bina olduğu ve zemin katında sokaktan çift kanatlı kapı İle girilen karosiman döşeli bir taşlık, ufak bir aralık üzerinde bir helâ ve bakır gömme kazan yine bakırdan gömme çamaşır teknesi ve*sarnıcı bulunan bir mutfak ve 5 basamak merdivenle çıkılan sahanlıktan girilen bir oda ve 1 inci katta merdiven yerinde bölme İle ayrılmış bir sofa, iki oda, çatı katında bir sofa bulunduğu elektrik, su ve havagazı tesisatı mevcut olduğu ve 3 kapı sayılı binanın 102,10 metrekare sahasındaki arsanın 64,90 metrekaresi üzerins İnşa edilmiş 3 katlı bir bina olduğu ve zemin katında bir taşlık, bir kömürlük, bir mutfak ve bir helâ taşlıktan 4 basamaklı merdivenle çıkılan sahanlıktan girilen bir oda ve 1 İnci katta yerli dolapları olan bir sofa, biri sokak tarafında olmak üzere 3 oda, çatı katında bir sofa, 2 çatı arası ve bahçesinde 5 No. İle müşterek bir kuyusu bulunduğu ve 5 kapı sayılı binanın arsa ve blnaaı İtibariyle 3 kapı No.lu binanın tama-miyle aynı olduğu ve 7 kapı sayılı binanın arsası sahası 109,80 metrekare olup binasının evsafı ve müştemilâtı itibariyle 3 kapı No.lu binanın aynı olup 9 kapı No.lu bina ile müşterek kuyusu olduğu ve 9 kapı No.lu binanın sahasının 117,50 metrekare olup üzerindeki binanın işgal ettiği saha, evsaf, müştemilât itibariyle 3 kapı No.lu binanın aynı olduğu ve 11 kapı No.lu binanın saha itibariyle 9 kapı No.lu binanın avnı; üzerinde binanın İşgal ettiği saha, evsafı itibariyle 3 kapı No.lu binanın ayni olduğu ve 13 kapı No.lu bina İle müşterek kuyusu bulunduğu ve 13 kapı No.lu binanın 11 kapı No.lu blanın tamamen aynı olduğu ve mezarlık sokağında 62 kapı No.lu binanın 123 metrekare sahası miktarındaki arsanın 62,20 metrekaresi üzerine İnşa edilmiş bir bodrum ve iki tam kattan İbaret bir bina olduğu bodrum katında kırmızı çini döşeli bir taşlık, bir helâ, bir kömürlük, bir mutfak, mutfaktan geçilen zemini çimento şap kaplı bir oda mutfakta bir sarnıç bahçesinde bir kuyu ve zemin katında; karosiman döşeli bir taşlık, tahta döşeli bir sofa, iki oda ve bir helâ 1 İnci katında; bir sofa ve 3 oda bulunup elektrik, havagazı tesisatı mevcut olup su tesisatı bulunmadığı ve yukarıda bahsedilen 11 kapı sayılı evda de elektrik tesisatı olmadığı ve eski 74 yeni 60 kapı No.lu binanın, gerek arsası, gerekse binasının İşgal ettiği saha, inşa tarzı ve evsafı itibariyle 62 kapı No.lu binanın aynı olduğu bu binada da havagazı tesisatı mevcut olup kuyusu bulunmadığı ve evsafı zikredilen işbu 9 binanın tapuda arsa olarak mukayyet bulunduğu ve eski kabristan sokağında 72 yeni mezarlık sokağında 58 kapı No.lu gayrimenkulün ise arsası sahası üzerindeki binanın işgal ettiği saha ve evsafı itibariyle 62 kapı No.lu binanın aynı olduğu havagazı tesisat!yle kuyusu bulunduğu zikredilmektedir.
1 inci açık arttırmaları 11.12.1950 pazartesi günll saat 14 ten 16 ya kadar icra kılınacaktır. Yazılı muhammen kıymetlerinin % 75 İni bulduğu takdirde o gün kati İhaleleri icra kılınacaktır. Bulmadığı surette en çok arttıranların taahhütler! baki kalarak 10 gün müddetle uzatılıp 2 nel açık arttırmaları ise 22.12.1950 cuma günü saat 14 ten 16 ya kadar yapılarak o gün en çok arttıranlara İhale edilecektir. îpotek sahibi alacaklılarla diğer alâkalıların İşbu gayrimenkullar üzerindeki haklarını ve hususiyle faiz ve masrafa dahil olan iddialarını evrakı müsbltelerlyle birlikte 15 gün İçinde bildirmeleri lâzımdır. Aksi halde hakları tapu sicilleriyle sabit olmadıkça satış bedellerinin paylaşmasından hariç kalacaklardır. Müterakim vergiler hisselilere ve tellaliye resmi ve taviz bedel! ve ihale pulu ve tapu harcı müşterilere aittir. Satış peşin para İle ve tapu kaydı mucibince; îcra ve tflâs Kanunu hükümlerine tevfikan İcra edilir. Arttırma şartnamesi İşbu ilân tarihinden itibaren mahkeme divanhanesine asılmıştır. İsteklilerin gelip okumaları ve fazla bilgi isteyenlerin 950/27 sayı ile B. kâtipliğe müracaatları ve alıcıların yazılı gün ve saatte Üsküdar Sulh Hukuk Yargıçlığında hazır bulunınalan ilân olunur.
(15770)
Güzel ve faydalı ilânlar YENİ İSTANBUL’da çıkar IIIIIIIHIIIIHIIIIIIinilllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllı
i
Fatih İkinci Mıntaka Tapu Sicil Muhafızlığından:
Fatihte Esklhacıpirî yeni Ha-cıevhat mahallesinin Samıa> şıklı sokakta eski 10, yeni 10 kapı No. İt gayrimenkul hissedarlarından Mehmet Nuri ve Hafız Tevfik hisselerine iflâslarına karar verilmiş olması sebebiyle Ticaret îcra memurunun 15 eylül. 328 tarih ve 1018. 1019 sayılı yazılan İle haczedilmlştlr.
Bu haczin yenilenip yenilenmediği İstanbul îcra Riyasetinden sorulmuş ve mevcut îcra Dairelerinden alınan cevaplara göre yenileme kaydına rastlanmadığı anlaşılmıştır. Mezkûr haciz hakkında alacaklılar veya kanunî varis veya vekilleri tarafından 4 eylül 929 tarihinden 4 eylül 932 tarihine kadar icra dairelerinden muamele ve takip yapıldığı ve Adliye yangınından sonra yenilendiğine dair ellerinde belgeleri bulunduğu takdirde bir ay zarfında Sultanahmette Tapu Dairesinde Fatih îklncl mınta-ka tapu sicil muhafızlığına ibraz etmeleri aksi takdirde bu haczin îcra İflâs Kanununun muvakkat maddesinin 4 üncü bendi mucibince sicilden kaldırılacağı İlân olunur.
(15775)
İstanbul Beşinci İcra Memurluğundan:
5.50/2532
Hacizli 2000 lira kıymetinde Avrupa mamulâtı bir metrelik kullanılmış komple torna makinesi.
500 Hra kıymetinde Avrupa mamûlâtı makkap komple.
100 lira kıymetinde yarım beygir kuvvetinde bir motör.
250 lira kıymetinde beş lambalı MİNERVA markalı ve pl-kaplı radyonun açık arttırma suretiyle satışına karar verildi.
îlk arttırması 29 kasım 1950 çarşamba günü saat 11-12 ye kadar, % 75 bulmadığı takdirde ikinci arttırma 1 aralık 1950 cuma günü 12 . 13 e kadar yapılacağından isteklilerin satış mahalli olan Beyoğlu, Tarlaba-şı caddesi. Demek sokak 5 No. ya müracaatları ilân olunur.
(15775)
I EN SON BASKI
I "Encvr|opae(1ia Britannica,,
I Satılıktır
I Modem Apt. 97/10. Teşvikiye Caddesi . MAÇKA
ZAYÎ — 186513 numaralı kok kömürü ordinomu zayi ettim. Yenisini alacağımdan eskisinin hükmü yoktur.
Adrea: TÜnelbaşı Müeyyet Sok. No. 3 de Perikll Petridia
İSTANBUL BELEDİYESİ İLANLARI
İstanbul Belediyesinden:
Genel Meclis Zabıt ve Muamelât Müdürlüğü kadrosunda açık bulunan 200 lira Ücretli stenograflığa seri zabıt tutabilecek ehliyette steno alınacaktır.
24/11/1950 cuma günü saat 10 da talipler arasında Belediye merkez binasında müsabaka İmtLhanı yapılacaktır.
isteklilerin tahsil vesikaları ile birlikte imtihan gününden evvel istida İle Belediye Başkanlığına müracaatları İlân olunur. (15655).
BULUNMUŞ EŞYA
1950 Ekim ayında Tramvay, Tünel ve Otobüslerde bulunan eşyanın müfredatlı listesidir
Muhtelif cins çantalar
Tek ve çift kadın ve erkek eldivenleri •
Tek ve çift kadın ve erkek ayakkabı ve çocuk patikleri Kadın ve erkek şemsiyeleri................
Şapka, bere ve kasketler • . • • .
Baston
Kitap ve evraklar.........................
Sefer taslan..............................
Yün atkı ve eşarplar......................
Gözlükler ................................
Dolma k&lemier ....... Hırdavat ve muhtelif eşya ..... Röntgen filmi .........................
Bir miktar para .......
Bu eşya sahiplerinin. Galata Tünel hareket dairesine müracaatları.
a
e
Adedi
. 34
19
10
17
13
1
21
22
12
5
4
123
1
arkasında
Şarkisini yaratan ve 1950 DEAÜVILLE MÜKÂFATINI KAZANAN
KERVANSARAY
l___ OA j


i»
Sayfa 6
yeni İstanbul
İR Kanım 1950
29
Kininli
Yeni gelen
son model
Tababeti Cihazlarımızın
ve
tıbbî cihazlar
vesalr
MEHMET KAVALA
INTERNATIONAL
İstanbul Teknik Üniversitesi
VAKİT
EZAM
ko-
i
8Aİ1 ko-
6 49 11 59 14.33 16 49 18.24
5 08
GUheş Öğle İkindi
A kıpı m Yh(r» IrriMAk
l8VtRHAT10lMI HARVfSTtR EIPORT €• CHİCAGO 1 U.I.A. TOrtly* MOmvıınnşi ı
TÜRK İNTER MAKİNELERİ A. 0. (•▼«■BUL ■ *WIAR* ■ ADAMA - UtlffHİR ■ (0TT«
1.58
7.09
9.44
12 00
1.35
12.18
TÜRKİYE GENEL MÜMESSİLİ :
RADYOLA R~^

1


Soldan «ağa:
1 — Dar durumda 2 — Başı boş, Tersi bir Hollyuood kadın arflstlnih birinci adı. 3 — Sağlam; Karadeniz Mlgeslnde bir kazamız. 4 — Denlin ‘■»vasi. 5 — Nefesli sazlardan, O da mat şubesine dahil oldu. 6 — Bir ula maddeni; Dil. 7 — Bir noia. ersi kilerin davetsiz misafiri: Mani 8 — Temastan hasıl olur: Da-•arın muhtevlvatını boşaltmıva baş-iması. 9 — Etraflı; Hafriyat 10 — İşıkladığını açığa vurma; Manevi tarafımın.
Yukarıdan aşağı:
1 — Bazı tüfeklerimiz öyledir. 2 — Boy at; Salıverme. 3 — Açı, Yüze JllücUlüğün yarısı 4 — Hakperest; Kedinin ismi. 5 — Atıştır; Çingeneye emir; Tersi tekdir 6 — Küşat edilen. 7 - Mutfağımızdakilorden; Kara kedi mesabesindedir. 8 — Bir meyve; Av. 9 — Tekrarlanırsa davul sesi olur; Hastalığa mensup. 10 — Bir balıkçı kayığı; Sahip.
EVVELKİ BULMACANIN HALLİ soldan
1 — Ateşe devam, 2 — Malik; Kale. 3 — Esef; Mariz 4 — Mazi. 5 — ima: Yakan. 6 — Na; Amade. 7 — \h; Mnre; At. 8 — Na: Eza; Nü. 9 — Tara; Emek. 10 — Harami; A-IA.
Yukarıdan nşnğı:
1 — Amerikan. 2 — Tas; Hata 3 — Eleman; Ar. 4 — Şifa; Arama 5 — îz; Ataio. 6 — Minare. 7 — E-na; Amele 8 — Varaka; İma. 9 — AH; Adalet. 10 — Meziyet: Ka.
dlf, netle, romalizmo, adale ve ilnir ağrılarını geçirir. Soğuk algınlığında ve grip boy langıcında hastalığı önle» mek İçin GRİPİN almayı İhmal etmeyiniz.
ORİPİN, Saklılı fo'y«4 Yordım Bohonlıfttnın eatml ruhtohm halidir.
(S 8 5-2541 No. v W t ,35)
r
4 SAAT
GRİP İN
k° evsaf' . ola11 tarlal^ su —
&
ANKARA:
7.28 Açılış ve Program. — 7.30 M. S. Avun. — 7.31 Hafif Müzik (Pl.) _ 7 45 Haberler. — S 00 Türküler (P1> — 8.15 Tangolar (Pl )
— 8.25 Günün Programı ve Hava Raporu* — 830 Brnhmfi - Si Minör Kentet (Pl.) — 900 Kapanış
12.26 Açılış ve Program. — 12.30 M. S. Ayan. — 12.30 Hafif Melodiler (Pİ.) — 13 00 Haberler. —
13.15 Klftslk Saz Eserleri. — 13.30 öğle Gazeteni. — 13 45 Şarkılar
— 14.00 Radyo Salon Orkestrası
— 14.30 Şen Parçalar (Pl.) — 14.55 Konuşma: Spor Haberleri — 15.00 Kayıp Mektupları, Hava Raporu. Akşam Programı ve Kapanış.
16 58 Açılış ve Program — 17 00 Çocuk Saati. — 18 00 M. S. Ayarı.
— 18.00 Dans Orkestralan Çalıyor (Pl.) — 19 00 M S. Ayan ve Haberler. — 19 15 Tarihten Bir Yaprak. — 19.20 Yurddan Sesler. — 19.45 Radyo ile İngilizce. — 20.00 Keman ve Piyano Soloları (Pl.) —
20.15 Radyo Gazetesi. — 20.30 Serbest Saat. — 20.35 incesaz (Meydan Faslı) — 21.15 Rudy Castello idaresinde Kuhana Orkestrası (Pl.) — 22.00 Konuşma. — 22.15 Şarkılar. — 12.45 M. S. Ayan ve Haberler. — 23.00 Ailen Roih Or-kestrası ve Varyete Müzikleri (Pl.)
— 23.30 Program ve Kapanış.
İSTANBUL :
12 57 Açılış ve Programlar. — 1300 Haberler. — 13.15 Dans Müziği (Pl.) — 13.30 Radyo Salon Orkestrası Konseri — 11.00 Şarkılar
— 14.45 Haftanın Programı. — 15.00 Serbest Saat, — 15 10 Türküler (Karadenlzden Sesleri — 15.30 Haftanın Programı — 15.45 Fenerbahçe - Eifsborg maçın.’n İnönü Stadından naklen yayını. — 16.30 Dans Orkestra lan Geçidi (Pl.) — 16.40 Saz Eserleri. — 17.00 Rumba Samba Kongolnr. — 17 15 Türküler. — 17.45 Hafif Müzik (Pl.) — 17.50 İtfaiye Saati. — 18 00 Radyo KlAsik Türk Musikisi Birliği Konseri (Birinci kısım: Şataraban makamından beste ve semailer. I-klncl kısım: Karcığar Köçckçeler)
— 18 10 Dans Müziği (Pi ) — 19.00 Haberler. — 19.15 Kısa Şehir Haberleri.— 19.20 Jacqueiine Françols ve Evelvne Dorat’dan Şarkılar (Pl.) — 19.40 Şarkılar ve Türküler (Sûzan Yakar) — 20.10 Serbest Saat. — 20.15 Radyo Gazete*). — 20.30 Dinleyici İstekleri (Hafif Batı Müziği) — 21.15 Nerml Rıza ve Arkadaşları. — 22.00 üniversite Saati.
— 22.10 Hafif Melodiler. — 22.30 Şehirde Bu Hafta. — 22.45 Haberler. — 23.00 Programlar ve Dans Müziği (Pl.) — 23.15 Eğlence Yerlerinden Yayın. — 24.00 Kapanış.
asgari masrafla azami randıman....
Çekide sağlam güvenilir kudret, kayış kasnağı ve kuyruk mili, kullanış rahatlığı, basit kumanda tertibatı, beş ileri vitesi ile McCormick International W -4 (Std) traktöründe çiftçilerimiz arzu ettikleri her türlü üstün evsafı bulabilirler. Tasarruf ve randıman bakımından şöhret kazanmış olan bu tanınmış traktör çekide 22. B.K. haiz gaz veya benzinle işler bir motörle mücehhezdir. Kayış kas-
nağiyle 22 inçlik harman makinasını, orta boy değirmenleri haşpaylan ve diğer sabit makineleri çalıştırabilir.
tşte müsbet tasarruf manasına gelen mükemmeliyeti haiz McCormıck (international W - 4 (Std) traktörünün çeşitli çiftlik ameliyelerindeki takat meselesini nekadar basit bir şekilde hallettiğini gelip müessesemizde görünüz.
HARVESTER
CHIRANA ve TESL
Marka Tıbbî ve Diş
GALATA, RIHTIM CADDESİ, TAIIİR HAN altındaki yeni mağazamızda teşhir ve satışına başladığımızı SAYIN DOKTORLARIMIZA arzederiz.
Muhtelif Röntgenler (15 - 800 mA.)
(Radyoskopi
Metabolizma cihazı
Ultraviyole Galvanofaradlk
Sterilizatör
Ameliyat masası
Ameliyat lâmbası Pnömotoraks

Radyografi için) Diaterml Enfraruj Elektroşok Termostat Narkoz Kuvöz İnhalatör
MODEL 50 52: Tank tipi 50 beygir kuvvetinde. 5 anayataklı tam Dizel
motöriüdür. Akümülatör ve manyetoya İhtiyaç göstermeden motörün ilk ha-
reketi yardımcı bir benzin motörlle
temin edilmiştir kİ bilhassa kış mev
simlerinde traktörlerimiz bu mühim
ve kıymetli evsaf sayesinde kolaylıkla çalıştırılmaktadır. En sert toprakh
arazileri yumuşak toprak, gibi hiç
zorluk çekmeden sürer.
model 50-52
Ünit komple Muhtelif fotöyler
Diş röntgenleri Tur Elektrikler vesair diş tababeti cihazları
TAHİR HAN - GALATA
Tel : 49449 Telgraf : Lanıet - İst.
SAYIN DOKTORLARIMIZA
BELLERGAL . GYNERGEN . SCİLLAREN -VİTONA B. - AMPUL TONOPHOSPHANE ve her çeşit PENİCİLLiN’i
ZAR günü nöbetçi olan ECZAHANEMÎZDE BULABİLECEĞİNİZİ ARZEDERİZ. REBUL ECZfiHflNESİ Sahibi KEMAL MÜDERRİSOĞLU
BEYOĞLU - AGACAMİİ YANINDA
Tank tipi GDI model paletli gaz veya benzin İle İşleyen traktör. Bilhassa ağaç aralarını sürmek İçin çok etv»-rişlidir. Birli, İkili ve üçlü çok sağlam, ucuz ve kullanışlı pulluktan mevcuttur.
Bu traktör üzerine 4 parmak su çeken sulama tulumbası kolaylıkla takılabilir ve sulama İşlerinizi derhal temin eder.
MODEL: 801
Türkiye umumî vekili ve İthalatçısı
TİTAŞ
TİCARET TÜRK ANONİM ŞİRKETİ Istanbulda Toptan ve perakende satış ve
İstanbul Bahçekap, Ticaret Bankas, Han. Gal”‘ ”
(Eski Taş Han)- Telefon: 24736 - 24735 • 26718
Bebek tramvayları durağında) Telefon : 43039
Hicri 19 5 0 Runıi
Sftfer KASIM T.Suni
7 1370 18 Cumartesi 5 1360
V ASATİ
Rüya Görüyor musunuz
Yeni çıkan, her yaştaki bayanlar ve baylar için ayn ayrı tâbir edilmiş
RÜYA YORUMLARI’NI
KİTAPÇILARDA.N ARAYINIZ.
Fiyatı: 160 kuru5
ANKARA Bürosu Ulus Meydanı Koçak Han KONYA Acentamız Mehmet Karacanlı Dülgerler Cad. No. 61/63
ADANA
Satış M ağam* t
Abldin Paşa cad. No. 59
ESKİŞEHİR
Acentamır.
Ömer Gürgene! Sivrihisar Cad. No. 74
İZMİR
Bürosu
Türk Ticaret Bankacı dahilinde
AKHİSAR Arentamız Remzi Akın Merkez Çarşı Sok. No. 9/3
İLÂN
İstanbul İkinci İcra Memurluğundan : 950/4746
Bir borçtan dolayı haciz edilip bu kere satılmasına karar verilen muhtelif cinste eşya 23/11/1950 tarihine müsadif perşembe günü saat 11 den 12 ye kadar birinci açık arttırma suretiyle satılacaktır. Mahcuz eşya birinci açık arttırmada muhammen kıymetini bulmadığı takdirde ikinci açık arttırması 28/11/1950 tarihine rastlayan salı günü saat 11 den 12 ye kadar icra edilecektir. Alıcıların gösterilen gün ve saatte satış mahalli olan Sirkeci Muhzırbaşı sokak GÜzek Han karşısındaki ardiyede hazır bulunacak memurumuza müracaatları Hân olunur.
İSTANBUL - ROMA SWİSSAİR ve ALİTALİA DC.-4 (SKYMASTER) uçakları ile CUMA GÜNLERİ
Yeşilköyden Alinaya varış Afinadan Komaya varış İzahat almak
saat
99
rt
99
10 00
11.00
11.15
14.15
t

»(
f

99
• f
Rektörlüğünden:
1 — Üniversitemiz Gümüşsüyü binasındaki konferans salonunda yapılacak tadilât ve tamirat lşl açık eksiltmeye nulmuştur.
2 — Eksiltme ve İhalesi 21.11.1950 tarihine rastlıyan günü saat 12 de Rektörlük binasındaki Rektörlük satmalma misyonu tarafından yapılacaktır.
3 — işin keşif bedeli 13125 on üç bin yüz yirmi beş liradır.
4 — Muvakkat teminat 985 liradır.
5 — Bu işe alt şartnameler satmalma bürosunda, her gün mesai saatleri içinde tetkik edilebilir.
6 — isteklilerin 2490 sayılı kanunda ve tanzim edilen şartnamedeki vesikalarla birlikte muayyen gün ve saatte komisyonda hazır bulunmaları İlân olunur. (14956)
Ankara Sular İdaresinden
idaremizde kullanılan muhtelif tipteki su sayaçlarının tamirinde kullanılan aşağıda cins ve miktarı yazılı yedek parçalar satın alınacağından ellerinde bu evsafta yedek parçalan bulunanların veya yeniden İmâl ve teslim müddeti hakkında bulunmaları Hân olunur.
edebilecek durumda 2/12/1950 tarihine
olanların fiyat kadar teklifte
Bir genç aranıyor
Müracaat : Karaköy Palas
Kat fo No. 2 - Galata
Bir ithalât firmam, askerliğini yapmış, türkçe ve fransızca muhaberat yapabilecek bir genç aramaktadır.
için
Seyahat acentenize veya
S W I S S A I R, Ayazpaşa Kun Palas, Tel. 82857 ye müracaat
*


Adrt
~5ÖÖ
300
100
500
300
200
200
50
50
250
150
150
150
200
500
300
600
Markası
C. C. M.
h
ıt
c.
15
25
15
25
Slmens
H 99
99 99
G. E. mm. Hk
••
99
M
I»
»»
Cinsî
Merkez dişlisi Litre ,, Başlı kovan Don çemberi Merkez dişlisi Su dişlisi
fl 99
Pervane
99
Macjnike Empre
M
Mlgera
Litre dişlisi
Merkez dişlisi
99 99
Tava
Kavrama yatağı ve mili komple Don kapağ-ı Nümeratör Nümeratör

(15724)
YAY L A İRMİK ve MAKARNA FABRİKALARI
RNKORO
Sayın müşterilerinin ısrarlı lsteklert üzerine hususî İtina ile İmal 8tmîf olduğu fevkalâde neflı
YAYLA Tarhanalarını
8la t ı ç a başladığını ve bllûmum
BAKKALİYE Mağazalarının siparişlerini kabul etmekte oldufunu arzeder.
ANKARADA Toptan Satış Yeri t
Yayla îrmik ve Makama Fabrikaları
Istanbulda Toptan Satış Yeri t Eminönü - Balıkpaznn No. 73 - 75 YAYLA Fabrikaları
SATIŞ DEPOSU
Telefon : 24079