PAZAR 2 EKİM 1949 Sahibi: Sata Kılıçlıoğlu Idarat Nunıosmanly» Not 17 T8İ adraalı «YENİ SABAH» İSTANBUL T »laf on ı 28795—11188 Yeni Safralı 12 inci Yıl, No. 3801 HÜRRİYET VE HAKKİN YILMAZ MÜDAFlıYİZ Sayısı : 10 Kuruş IS I Tege Kuvvet Şurubu GENEL ZAFİYETTE. MISKALI A T HAD. LERtNDE, DERMANSIZLIK VB SINIR ZAFİYETLERİNDE KULLANILAN BİR KUVVET ŞURUBUDUR.
D. P. Başkanı C. Bayar, İnönü’ye cevap verdi
"İnsaf edilsin, kim kime şiddet göstermiş ve baskı yapmıştır, kim kime baskı yapmağa
şiddet göstermeğe muktedirdir?.,,
Cumhurbaşkanının
ayın İnönü, dün, Dolma-bahçe sarayında gazetecilerle görüşürken, uzun ca bir hasblhal yapmış ve bütün memleketi ilgilendiren meseleler hakkında, düşüncelerini açıklamıştır.
Cumhurbaşkanının bu temasını, bazı arkadaşlar, Iramanın haftalık toplantılarına benzetmek İstemişlerdir. Fakat hakikatte cu ma günkü buluşma ile Amerika Cumhurbaşkanının basın toplantıları arasında, en nfak bir benzerlik yoktur. Çünkü Amerika Cumburreisi icra! salâhiyetleri haiz ve harekâtından sorumlu bir şahsiyettir. Orada kabine an-ı cak ve sırf Cumhurrelsinin yar- | dımcısı ve icra âletidir. Muvaffakiyet ve ademi muvaffakiyetten hakiki mes’ul Cumhurreisidir ve o Cumburreisi, halk tarafından doğrudan doğruya seçilir. Bizde de bugüne kadar İki Cumhur reisi de bütün politika hayatımızın muharriki olmuşlardır. Fakat onların bu durumu anayasamıza uygun değil sadece fiili bir hareket tara İdi. Son zamanlarda. ana kanunun çizdiği çevre ve çerçeveye riicu' etmek temayülü hlssolunuyor. Binaenaleyh, ne de olsa. Vaşingtonda Beyaz Sarayda yapılan haftalık toplantılarla Dolmabahçedeki İçtima bir vecih İle kıyaslanamaz. Esasen Gazeteciler Cemiyeti idare meclisinin tavassutUe yapılan davette bn temasın sırf ziyaret vazifesini yapmağa matuf olduğu da tasrih edilmiş idi. Bu bakımdan da Mlstcr Tınmanın toplantıları İle uzaktan yakından bir alâka ve İrtibat görülemez.
Bu ciheti tamamlle açıkladıktan ve tesbit eyledikten sonra sayın tnönünün ifadeleri üzerinde durmak ve onu tahlil etmek kabil olur. Cumhurbaşkanını meşgul eden hattâ üzüntü derecesinde kendisini yoran dâvalar dış ve İç politikaya aittir. Dış politikada memlekette beraberlik ve bütünlük vardır. Bu cihetten bir nevi huzur teessüs etmiştir. İç politikaya gelince Devlet Reisinin varmak istediği hedef ikidir:
1 — Muhalefetin emniyet içinde çalışması.
2 — Muhalefet partilerinin faaliyetlerinin kanun çerçevesini aşmaması ve şiddet politikasına yer verilmemesi.
Sayın înönüne göre 12 Temmuz beyannamesile birinci madde tahakkuk etmiştir. Yâni muhalefet, şimdi, yurtta emniyet 1-çlnde faaliyette bulunabilmektedir. Bn noktanın temin olunduğu kadar hakikat olduğu pek tes Um edilemez. Yer yer baskı, tehdit, vali ve kaymakamların eşit olmayan muameleleri her giin ga zete sütunlarına aksetmektedir.
İkinci nokta be kanun çerçevesi dışına çıkılmaması ve mücadelelerin kardeş husumeti manzarası almaması .. Son zamanlarda Devlet Reisinin dikkat nazarı hep bu nokta üzerinde takâsüf etmiştir. Amma hasbihalde de müphem kalan cihetler göze çarpmıyor değil. Faraza kanunun tatbikine nezaret etmek ve şiddet politikasını önlemek dalma bir taraflı olarak bahis mevzuu oluyor hissini uyandırmaktadır. Seçim işlerine hile ve fesat karıştıran veyahut kanun dışı jandarma nüfuzunu kullananlar acaba şiddet politikası yapmış ve kanun çerçevesini aşmış savılmakta mıdırlar? Saplıyorlarsa onlara ne gibi cezai müeyyideler tatbik olunmuştur? Bunlar öğrenilmeğe değer. Bilindiği (Oovamı 8a: 7 Sü 8 da)
D.P. Genel Başkanı Celâl Ba-yar dün akşamki ekspresle An-karaya hareket etmiştir. Bayur’ı garda D.P. 11 İdare kurulu üyeleriyle kalabalık bir partili kütlesi uğurlamışlar. Bayar, kendisine trende Bostancıya kadar refakat eden bir arkadaşımıza. Cumhurbaşkanının son basın toplantısında söylemiş olduğu demece cevap vererek şunları söylemiş-
r— Devlet Reisinin beyanatı-dıkkatli bir surette okumak fırsatını bulamadım. Esasen şimdiki durumumuz da fazla söz söy lemek imkânını vermemektedir. Sîzleri memnun etmiş olmak için — ----------------- - - da>
Sü
Bulgar - Yugoslav paktı da feshedildi
Bu suretle Sofya da, Rusyayı taklitte geri kalmadı; Tito, Moskovaya yeni bir nota vererek iddiaları reddetti
jı Londra: 1 (B.B.C.) — Bulgaristan hükümeti de Yugoslavya fi fi ile yapmış olduğu dostluk ve karşılıklı yardım andlaşmasını fes- fi v hetmiştir. Macaristan ve Polonyadan sonra Sovyet. Rusyayı, bu fi g mevzuda takip eden üçüncü kominform hükümeti, Bulgaristan ol- ö
(Devamı Sa. 7 Sü 8 da) S

İnönü (1ün Sergiyi gezerken ve İstanbul Sergi sinden bir pavyon...
bir nutuk söyledi
9
Başbakan, nutkunda, paramızın kıymetinin diişiiriilmiyeceğini bir
kere daha ifade ve te’yid etti
İstanbul sergisi dün saa törenle açılmıştır. Davetliler da Başbakan Şemsettin G Devlet Bakanı Cemil Sait Barlas, Ulaştırma Bakanı Kemal Satır, Tarım Bakanı Cavit Oral, Tekel Bakanı Dr. Fazıl Şerafettin Biirge, şehrimizde bulunan milletvekilleri, vali (Devamı Sa. 5 Sü. 4 do)
Gazeteciler Cemiyeti Reisi Felek beye zarurî bir cevap
Biz, davetin şekline itiraz ediyoruz, sayın Devlet Başkanı tarafından vâki dâvetin bu tarzda yapılmaması lâzım geldiğini, Dolmabahçe nutkunun metnini okuduktan sonra öğrendik ve dâveti bu garip şekle sokanın, bizzat Felek bey olduğunu anlayınca, kendisine, hayret ve teessüf ettik.
ıbahço sarayındaki gazete-1 Derhal söyliyelim ki, bu kadar sene ' • • ' ....... ' Babı&li yokuşunu tırmanan bir mu-
derece mantıktan uzakla (Devamı Sa. 7 SU. 3 de)
İstanbul Gazeteciler Cemiyeti ida-1 s heyeti başkanı Burhan Felek im-1 ız mektubu diğı göreceksiniz, Bu
I tup Dolma____-------------
| çiler toplantısı hakkında dünkü nü»- | nızda intişar eden ap teşkil etmek ü
İnönü
I Ankara’
I
gitti
Bir müddetterıberı şehrimizde bu lunan Cumhur Başkanı ismet ’-ı. önü, dün gece saat 23 de hususi trenle Ankaraya hareket etnıişl.r.
Cumhur Başkanı, Hayda: paşa Garında Büyük Millet Meclisi Baş. kam Şükrü Saraçoğlu, Baştaban Şemsettin Günaltay. C.H.P. Genel Başkan vekili Hilmi Uran, Devlet Bakanı Cemil Sait Barlas. Adalet Bakanı Fuat Sirmen. Dışişleri Ba kanı Necmettin Sadak. Ulaştırma Bakanı Kemal Satır, Tarım Bakanı Cavit Oral, Çalışma Bakanı Ro şat Şemsettin Sirer, Tekel Bakanı Fazıl Şerafettin BUrge. C.H.P,
(Devamı Sa. 7. Su. 5 do)
Başbakan Şemseddin Günaltay nutkunu söylerken...

Haşmet Orbay hâdisesinden
Sabahaddin Ali
Dışişleri Bakanının
beyanatı
çıkan dâva
HAC YOLUNDA
Arkadaşımız Murat
Sertoğlu yazıyor
‘Mekkei Mükerremede, Suudî Arabistan Kralı Celâletülmelik Alsuud Hazretleri, Hümayun sarayında verdiği muhteşem ziyafete beni de davet edip görüştü. Arafata çıkacağımız gün yaklaşıyor.»
dâvası devam ediyor
Sadağın atom bombasına ve Yunan neşriyatına karşı izahatı
Dışişleri Bakanı Necmettin Sudak dün sabahki ekspreslo Aııkarndaa irimize gelmiştir. Bakan kendim
t— Atom gibi mühim bir silâhın RuBlar tarafından keşfedildiğini ben de »izler gibi öğrendim.
Bu vaziyet bütün dünya efkârı u-mumiyesini çok yalımdan alâkadar eder. Bu silâhın keşfinden sonra Rub yanın hattı hareketini Birleşmiş Milletler çok yakından kontrolo tâbi tutmalıdırlar. Bu kontrolü günün tabiî bir icabı olarak telâkki etmek lâzımdır,>
(Devamı Sa. 7 Sü. 3 do)
Haşrret Orbayi gördüğünü söyleyen sanık tahliye edildi
tarihli
Âlsuud Meretleri sarayda bir kabul senasında..,
(Yazısı 7 nol sayfadadır)
1 Dünkü duruşmadan bir İntiba
Gcçonlortlo yapılım O. H. P. Ana-doluhisarı oeak kongrosindo doktor Neşet Neciyi öldürmekten 18 seneye mahkftm edilen Haşmet Orbayı Analsan kahvesindo bir jandarma vla oynarken gördüğünü söylo-lurotilo adliyo makamlarını töh met altında bırakmak «uçundan tevkif edilmiş bulunan Mustafa Bıışn-
(O ovamı Sa. 7 Sü. 1 do)
Dü nkü celselerden biri gizli yapıldı ve Emniyet memurları izahat verdi
Kırklarell 1 (Husus! surette gi. den arkadaşımız yazıyor) — Solcu muharrir Sabahattin Aliyi Bulga. ristana kaçırırken Kırklaeliııin Bul garistan hududundaki Sazara kö -yü civarında başına sopa ile vura. rak öldürmekten sanık Ali ErtcJci. nln duruşmasına bugün Kırklardı Ağır Ceza Mahkemesinde devam edilmiştir.
Bugünkü duruşma bir kısmı gizli bir kısmı açık olmak üzere, iki celse halinde cereyan etmiş, iki
(Devamı Sa. 7, Su. 1 de)
Millî Eğitim Bakanının
Anadoluya Tayin edilen 152 öğretmen
beyanatı
Avukat M. E. Türkmen we Mürteza Analı
Muallimler Birliği, ilk öğretim Genel Müdürüne cevap veriyor
İlk öğreti..: genel müdürü Yunus Kâzım Köni’nln dün çıkan beyanatı üzerine Muallimler Birliği idare heyetinden salâhiyetti bir öğretmen kendisine müracaat (Devamı Sa. 7, Su. 2 de)
İlkokullarda derse başlanması dolayısile ilk öğretim durumu
TAKVİMDEN DİK YAPRAK:
Gazeteciler Cemiyetinin mektubu
Eski İtalyan sömürgeleri
Ankara: 1 (A.A.) — Milli Eğilim Bakanı Talisin Btınguoğlu bugün Rant 13 de uçakla Elâaığdan şe rlmizo dönmüştür.
Tahsin Bnnguoğk bulunmuştur:
«İlk okullarımız açılmıştır. Bugün 35.000 öğretmen ve oğitıhon yurdun her kşoRİndoki İlkokullarda ceholot-lo yenidon savaşa girişmiş bulunu-
Istanbulu bilmiyoruz
ULUNAY
beyan ait
Bütün milleti okutuyoruz, diyobil mek için ilkokullarımıedt 3.000.000 (Devamı 8a. 7 SU. 7 do)
Yeni Sabah müdürlüğüne:
Gazetenizin
imda çıkan (1 ____
teklif) başlıklı yazıda hokik mayan vo I IÂhiyeti dışı gördük, cev olbaptakl hükümleri dairesini! cini rica öderiz.
Gazeteciler Cemiyeti İstanbul gıı-(Oevamı. B«. 7 »U. 8 dol
Kış saati başladı
Dün gece saat 24 den itibaren bütün yurtta kış saatinin tatbiki başlanmıştır. Bu münasebetle dün gece 24 de saatler bir saat geri alınmıştır. 24,15 de kalkan vapurlar, eski saatle 1,15 de hareket etmiştir. Bundan haberi ol-mıyan Kadıköy ve Üsküdar yol-
İtalya, vesayet iddia.
«nidan sarfınazar etti
Londra, 1 (B.B.C.) — İtalyan Dış İşleri Bakanı Kont Bforza, bugün Birleşmiş Milletler alyaol komite, sinde verdiği demeçte ltalyanın, Llbyaya derhal istiklâl verilmesine taraftar olduğunu aöylomlgtir.
İtalya Dıglçlerl Bakanı, hükümetinin, Erltroyo do bağımsızlık vo -rUnıcaino taraftar olduğunu açıkla maştır.
Böylelikle İtalya, ilk defa ola .. culan köprüde bir saat beklemek
(Oovamı Sa. 7 SU. 7 de) zorunda kalmışlardır.
alr ne güzol söylemli:
O mâhiler ki derya içredı'r, doryAyı bilmezler
Istanbıılda olduğumuz hal
do daha lâyıkllo Istanbulu bilmiyoruz. Ba$tan başa Obldelerlo dolu olan şu güzel beldenin bütün tarihi dekorları karşısında tamamen lAkayt kalıyoruz. Müzoloro dikkat Ödiyorum, bomboş... CamekAnların önündo tetklkatta bulunmak adeta vakit İsraf ötmek gibi oluyor.
Bu, dünkü bugünkü mos'olo değildir. Oldum bittim biz Istanbulu tarihi vo oskl osorler bakımından tanıyamamışadır. Moselâ bir Çen-borlltaş vardır; bunun no olduğunu çoğumuz bilmez. Yahut bir Kız-taşı vardır. Bu hangi zamandan kalmış, neyi tomsll öder? Morak otmoylz.
Hiç unutmam. Bir Fransız müdürümüz vardı ı bu adam bir gün hoplnılzl topladı ı Gülhano parkındaki oskl eserlor müzesine götürdü. Orada bütün oserlorln önünde eaatlorco İzahat verdi; bizi takip odan hademeden biri yanımıza yaklaşarak sordu ı
— Aha bu Fronk daha çok konuşacak mı?
— Konuşacak ya... Anlatıyor...
— Öylo Iso buraları bir ay açık tutmalı... Mozahanoyl görenler bakarlar goçorlor; anlatmakla sonu mu gelir kİ?...
Kendimiz gezmesini görmesini bilmediğimiz gibi başkalarının gezip görmelerini do tonklt ediyoruz.
Istanbulu seyyahlar gollr... Vak-filo önlorlno bir Yahudi yahut Rum tercüman düşer, bütün Istanbulu gozdlrlr, göstcr'rdl. Hükûınot bur ların malûmatfuruşluk olsun diye yalan yanlış vak'alar uydurduklarını anladığı İçin hepsini soyyah roh-borllğlndon menetti vo bu mesleğe lisan bllon Türklorln İntisap oylo-molerlnl kolaylaştırdı. Sonu no ot. du? Bugün momlokette Istanbulu bllon vo gozdlron soyyah rohborlo-rı var mıdır? Nerededirler?
Anlaşılıyor kİ bu adamlar turist
yoksulluğundan bu İşi terkodoroK
başka kazançlar peşlno düşmüslor-
dlr. Bu surotlo Istanbulu gozmo^e
golcnlor tatar letomoz ylno oskl roh
'Devamı 8a ı 7 8ü 8 da>
PAZAR 2 EKİM 1949 Sahibi: Sata Kılıçlıoğlu Idarat Nunıosmanly» Not 17 T8İ adraalı «YENİ SABAH» İSTANBUL T »laf on ı 28795—11188 Yeni Safralı 12 inci Yıl, No. 3801 HÜRRİYET VE HAKKİN YILMAZ MÜDAFlıYİZ Sayısı : 10 Kuruş IS I Tege Kuvvet Şurubu GENEL ZAFİYETTE. MISKALI A T HAD. LERtNDE, DERMANSIZLIK VB SINIR ZAFİYETLERİNDE KULLANILAN BİR KUVVET ŞURUBUDUR.
D. P. Başkanı C. Bayar, İnönü’ye cevap verdi
"İnsaf edilsin, kim kime şiddet göstermiş ve baskı yapmıştır, kim kime baskı yapmağa
şiddet göstermeğe muktedirdir?.,,
Cumhurbaşkanının
ayın İnönü, dün, Dolma-bahçe sarayında gazetecilerle görüşürken, uzun ca bir hasblhal yapmış ve bütün memleketi ilgilendiren meseleler hakkında, düşüncelerini açıklamıştır.
Cumhurbaşkanının bu temasını, bazı arkadaşlar, Iramanın haftalık toplantılarına benzetmek İstemişlerdir. Fakat hakikatte cu ma günkü buluşma ile Amerika Cumhurbaşkanının basın toplantıları arasında, en nfak bir benzerlik yoktur. Çünkü Amerika Cumburreisi icra! salâhiyetleri haiz ve harekâtından sorumlu bir şahsiyettir. Orada kabine an-ı cak ve sırf Cumhurrelsinin yar- | dımcısı ve icra âletidir. Muvaffakiyet ve ademi muvaffakiyetten hakiki mes’ul Cumhurreisidir ve o Cumburreisi, halk tarafından doğrudan doğruya seçilir. Bizde de bugüne kadar İki Cumhur reisi de bütün politika hayatımızın muharriki olmuşlardır. Fakat onların bu durumu anayasamıza uygun değil sadece fiili bir hareket tara İdi. Son zamanlarda. ana kanunun çizdiği çevre ve çerçeveye riicu' etmek temayülü hlssolunuyor. Binaenaleyh, ne de olsa. Vaşingtonda Beyaz Sarayda yapılan haftalık toplantılarla Dolmabahçedeki İçtima bir vecih İle kıyaslanamaz. Esasen Gazeteciler Cemiyeti idare meclisinin tavassutUe yapılan davette bn temasın sırf ziyaret vazifesini yapmağa matuf olduğu da tasrih edilmiş idi. Bu bakımdan da Mlstcr Tınmanın toplantıları İle uzaktan yakından bir alâka ve İrtibat görülemez.
Bu ciheti tamamlle açıkladıktan ve tesbit eyledikten sonra sayın tnönünün ifadeleri üzerinde durmak ve onu tahlil etmek kabil olur. Cumhurbaşkanını meşgul eden hattâ üzüntü derecesinde kendisini yoran dâvalar dış ve İç politikaya aittir. Dış politikada memlekette beraberlik ve bütünlük vardır. Bu cihetten bir nevi huzur teessüs etmiştir. İç politikaya gelince Devlet Reisinin varmak istediği hedef ikidir:
1 — Muhalefetin emniyet içinde çalışması.
2 — Muhalefet partilerinin faaliyetlerinin kanun çerçevesini aşmaması ve şiddet politikasına yer verilmemesi.
Sayın înönüne göre 12 Temmuz beyannamesile birinci madde tahakkuk etmiştir. Yâni muhalefet, şimdi, yurtta emniyet 1-çlnde faaliyette bulunabilmektedir. Bn noktanın temin olunduğu kadar hakikat olduğu pek tes Um edilemez. Yer yer baskı, tehdit, vali ve kaymakamların eşit olmayan muameleleri her giin ga zete sütunlarına aksetmektedir.
İkinci nokta be kanun çerçevesi dışına çıkılmaması ve mücadelelerin kardeş husumeti manzarası almaması .. Son zamanlarda Devlet Reisinin dikkat nazarı hep bu nokta üzerinde takâsüf etmiştir. Amma hasbihalde de müphem kalan cihetler göze çarpmıyor değil. Faraza kanunun tatbikine nezaret etmek ve şiddet politikasını önlemek dalma bir taraflı olarak bahis mevzuu oluyor hissini uyandırmaktadır. Seçim işlerine hile ve fesat karıştıran veyahut kanun dışı jandarma nüfuzunu kullananlar acaba şiddet politikası yapmış ve kanun çerçevesini aşmış savılmakta mıdırlar? Saplıyorlarsa onlara ne gibi cezai müeyyideler tatbik olunmuştur? Bunlar öğrenilmeğe değer. Bilindiği (Oovamı 8a: 7 Sü 8 da)
D.P. Genel Başkanı Celâl Ba-yar dün akşamki ekspresle An-karaya hareket etmiştir. Bayur’ı garda D.P. 11 İdare kurulu üyeleriyle kalabalık bir partili kütlesi uğurlamışlar. Bayar, kendisine trende Bostancıya kadar refakat eden bir arkadaşımıza. Cumhurbaşkanının son basın toplantısında söylemiş olduğu demece cevap vererek şunları söylemiş-
r— Devlet Reisinin beyanatı-dıkkatli bir surette okumak fırsatını bulamadım. Esasen şimdiki durumumuz da fazla söz söy lemek imkânını vermemektedir. Sîzleri memnun etmiş olmak için — ----------------- - - da>
Sü
Bulgar - Yugoslav paktı da feshedildi
Bu suretle Sofya da, Rusyayı taklitte geri kalmadı; Tito, Moskovaya yeni bir nota vererek iddiaları reddetti
jı Londra: 1 (B.B.C.) — Bulgaristan hükümeti de Yugoslavya fi fi ile yapmış olduğu dostluk ve karşılıklı yardım andlaşmasını fes- fi v hetmiştir. Macaristan ve Polonyadan sonra Sovyet. Rusyayı, bu fi g mevzuda takip eden üçüncü kominform hükümeti, Bulgaristan ol- ö
(Devamı Sa. 7 Sü 8 da) S

İnönü (1ün Sergiyi gezerken ve İstanbul Sergi sinden bir pavyon...
bir nutuk söyledi
9
Başbakan, nutkunda, paramızın kıymetinin diişiiriilmiyeceğini bir
kere daha ifade ve te’yid etti
İstanbul sergisi dün saa törenle açılmıştır. Davetliler da Başbakan Şemsettin G Devlet Bakanı Cemil Sait Barlas, Ulaştırma Bakanı Kemal Satır, Tarım Bakanı Cavit Oral, Tekel Bakanı Dr. Fazıl Şerafettin Biirge, şehrimizde bulunan milletvekilleri, vali (Devamı Sa. 5 Sü. 4 do)
Gazeteciler Cemiyeti Reisi Felek beye zarurî bir cevap
Biz, davetin şekline itiraz ediyoruz, sayın Devlet Başkanı tarafından vâki dâvetin bu tarzda yapılmaması lâzım geldiğini, Dolmabahçe nutkunun metnini okuduktan sonra öğrendik ve dâveti bu garip şekle sokanın, bizzat Felek bey olduğunu anlayınca, kendisine, hayret ve teessüf ettik.
ıbahço sarayındaki gazete-1 Derhal söyliyelim ki, bu kadar sene ' • • ' ....... ' Babı&li yokuşunu tırmanan bir mu-
derece mantıktan uzakla (Devamı Sa. 7 SU. 3 de)
İstanbul Gazeteciler Cemiyeti ida-1 s heyeti başkanı Burhan Felek im-1 ız mektubu diğı göreceksiniz, Bu
I tup Dolma____-------------
| çiler toplantısı hakkında dünkü nü»- | nızda intişar eden ap teşkil etmek ü
İnönü
I Ankara’
I
gitti
Bir müddetterıberı şehrimizde bu lunan Cumhur Başkanı ismet ’-ı. önü, dün gece saat 23 de hususi trenle Ankaraya hareket etnıişl.r.
Cumhur Başkanı, Hayda: paşa Garında Büyük Millet Meclisi Baş. kam Şükrü Saraçoğlu, Baştaban Şemsettin Günaltay. C.H.P. Genel Başkan vekili Hilmi Uran, Devlet Bakanı Cemil Sait Barlas. Adalet Bakanı Fuat Sirmen. Dışişleri Ba kanı Necmettin Sadak. Ulaştırma Bakanı Kemal Satır, Tarım Bakanı Cavit Oral, Çalışma Bakanı Ro şat Şemsettin Sirer, Tekel Bakanı Fazıl Şerafettin BUrge. C.H.P,
(Devamı Sa. 7. Su. 5 do)
Başbakan Şemseddin Günaltay nutkunu söylerken...

Haşmet Orbay hâdisesinden
Sabahaddin Ali
Dışişleri Bakanının
beyanatı
çıkan dâva
HAC YOLUNDA
Arkadaşımız Murat
Sertoğlu yazıyor
‘Mekkei Mükerremede, Suudî Arabistan Kralı Celâletülmelik Alsuud Hazretleri, Hümayun sarayında verdiği muhteşem ziyafete beni de davet edip görüştü. Arafata çıkacağımız gün yaklaşıyor.»
dâvası devam ediyor
Sadağın atom bombasına ve Yunan neşriyatına karşı izahatı
Dışişleri Bakanı Necmettin Sudak dün sabahki ekspreslo Aııkarndaa irimize gelmiştir. Bakan kendim
t— Atom gibi mühim bir silâhın RuBlar tarafından keşfedildiğini ben de »izler gibi öğrendim.
Bu vaziyet bütün dünya efkârı u-mumiyesini çok yalımdan alâkadar eder. Bu silâhın keşfinden sonra Rub yanın hattı hareketini Birleşmiş Milletler çok yakından kontrolo tâbi tutmalıdırlar. Bu kontrolü günün tabiî bir icabı olarak telâkki etmek lâzımdır,>
(Devamı Sa. 7 Sü. 3 do)
Haşrret Orbayi gördüğünü söyleyen sanık tahliye edildi
tarihli
Âlsuud Meretleri sarayda bir kabul senasında..,
(Yazısı 7 nol sayfadadır)
1 Dünkü duruşmadan bir İntiba
Gcçonlortlo yapılım O. H. P. Ana-doluhisarı oeak kongrosindo doktor Neşet Neciyi öldürmekten 18 seneye mahkftm edilen Haşmet Orbayı Analsan kahvesindo bir jandarma vla oynarken gördüğünü söylo-lurotilo adliyo makamlarını töh met altında bırakmak «uçundan tevkif edilmiş bulunan Mustafa Bıışn-
(O ovamı Sa. 7 Sü. 1 do)
Dü nkü celselerden biri gizli yapıldı ve Emniyet memurları izahat verdi
Kırklarell 1 (Husus! surette gi. den arkadaşımız yazıyor) — Solcu muharrir Sabahattin Aliyi Bulga. ristana kaçırırken Kırklaeliııin Bul garistan hududundaki Sazara kö -yü civarında başına sopa ile vura. rak öldürmekten sanık Ali ErtcJci. nln duruşmasına bugün Kırklardı Ağır Ceza Mahkemesinde devam edilmiştir.
Bugünkü duruşma bir kısmı gizli bir kısmı açık olmak üzere, iki celse halinde cereyan etmiş, iki
(Devamı Sa. 7, Su. 1 de)
Millî Eğitim Bakanının
Anadoluya Tayin edilen 152 öğretmen
beyanatı
Avukat M. E. Türkmen we Mürteza Analı
Muallimler Birliği, ilk öğretim Genel Müdürüne cevap veriyor
İlk öğreti..: genel müdürü Yunus Kâzım Köni’nln dün çıkan beyanatı üzerine Muallimler Birliği idare heyetinden salâhiyetti bir öğretmen kendisine müracaat (Devamı Sa. 7, Su. 2 de)
İlkokullarda derse başlanması dolayısile ilk öğretim durumu
TAKVİMDEN DİK YAPRAK:
Gazeteciler Cemiyetinin mektubu
Eski İtalyan sömürgeleri
Ankara: 1 (A.A.) — Milli Eğilim Bakanı Talisin Btınguoğlu bugün Rant 13 de uçakla Elâaığdan şe rlmizo dönmüştür.
Tahsin Bnnguoğk bulunmuştur:
«İlk okullarımız açılmıştır. Bugün 35.000 öğretmen ve oğitıhon yurdun her kşoRİndoki İlkokullarda ceholot-lo yenidon savaşa girişmiş bulunu-
Istanbulu bilmiyoruz
ULUNAY
beyan ait
Bütün milleti okutuyoruz, diyobil mek için ilkokullarımıedt 3.000.000 (Devamı 8a. 7 SU. 7 do)
Yeni Sabah müdürlüğüne:
Gazetenizin
imda çıkan (1 ____
teklif) başlıklı yazıda hokik mayan vo I IÂhiyeti dışı gördük, cev olbaptakl hükümleri dairesini! cini rica öderiz.
Gazeteciler Cemiyeti İstanbul gıı-(Oevamı. B«. 7 »U. 8 dol
Kış saati başladı
Dün gece saat 24 den itibaren bütün yurtta kış saatinin tatbiki başlanmıştır. Bu münasebetle dün gece 24 de saatler bir saat geri alınmıştır. 24,15 de kalkan vapurlar, eski saatle 1,15 de hareket etmiştir. Bundan haberi ol-mıyan Kadıköy ve Üsküdar yol-
İtalya, vesayet iddia.
«nidan sarfınazar etti
Londra, 1 (B.B.C.) — İtalyan Dış İşleri Bakanı Kont Bforza, bugün Birleşmiş Milletler alyaol komite, sinde verdiği demeçte ltalyanın, Llbyaya derhal istiklâl verilmesine taraftar olduğunu aöylomlgtir.
İtalya Dıglçlerl Bakanı, hükümetinin, Erltroyo do bağımsızlık vo -rUnıcaino taraftar olduğunu açıkla maştır.
Böylelikle İtalya, ilk defa ola .. culan köprüde bir saat beklemek
(Oovamı Sa. 7 SU. 7 de) zorunda kalmışlardır.
alr ne güzol söylemli:
O mâhiler ki derya içredı'r, doryAyı bilmezler
Istanbıılda olduğumuz hal
do daha lâyıkllo Istanbulu bilmiyoruz. Ba$tan başa Obldelerlo dolu olan şu güzel beldenin bütün tarihi dekorları karşısında tamamen lAkayt kalıyoruz. Müzoloro dikkat Ödiyorum, bomboş... CamekAnların önündo tetklkatta bulunmak adeta vakit İsraf ötmek gibi oluyor.
Bu, dünkü bugünkü mos'olo değildir. Oldum bittim biz Istanbulu tarihi vo oskl osorler bakımından tanıyamamışadır. Moselâ bir Çen-borlltaş vardır; bunun no olduğunu çoğumuz bilmez. Yahut bir Kız-taşı vardır. Bu hangi zamandan kalmış, neyi tomsll öder? Morak otmoylz.
Hiç unutmam. Bir Fransız müdürümüz vardı ı bu adam bir gün hoplnılzl topladı ı Gülhano parkındaki oskl eserlor müzesine götürdü. Orada bütün oserlorln önünde eaatlorco İzahat verdi; bizi takip odan hademeden biri yanımıza yaklaşarak sordu ı
— Aha bu Fronk daha çok konuşacak mı?
— Konuşacak ya... Anlatıyor...
— Öylo Iso buraları bir ay açık tutmalı... Mozahanoyl görenler bakarlar goçorlor; anlatmakla sonu mu gelir kİ?...
Kendimiz gezmesini görmesini bilmediğimiz gibi başkalarının gezip görmelerini do tonklt ediyoruz.
Istanbulu seyyahlar gollr... Vak-filo önlorlno bir Yahudi yahut Rum tercüman düşer, bütün Istanbulu gozdlrlr, göstcr'rdl. Hükûınot bur ların malûmatfuruşluk olsun diye yalan yanlış vak'alar uydurduklarını anladığı İçin hepsini soyyah roh-borllğlndon menetti vo bu mesleğe lisan bllon Türklorln İntisap oylo-molerlnl kolaylaştırdı. Sonu no ot. du? Bugün momlokette Istanbulu bllon vo gozdlron soyyah rohborlo-rı var mıdır? Nerededirler?
Anlaşılıyor kİ bu adamlar turist
yoksulluğundan bu İşi terkodoroK
başka kazançlar peşlno düşmüslor-
dlr. Bu surotlo Istanbulu gozmo^e
golcnlor tatar letomoz ylno oskl roh
'Devamı 8a ı 7 8ü 8 da>
PAZAR 2 EKİM 1949 Sahibi: Sata Kılıçlıoğlu Idarat Nunıosmanly» Not 17 T8İ adraalı «YENİ SABAH» İSTANBUL T »laf on ı 28795—11188 Yeni Safralı 12 inci Yıl, No. 3801 HÜRRİYET VE HAKKİN YILMAZ MÜDAFlıYİZ Sayısı : 10 Kuruş IS I Tege Kuvvet Şurubu GENEL ZAFİYETTE. MISKALI A T HAD. LERtNDE, DERMANSIZLIK VB SINIR ZAFİYETLERİNDE KULLANILAN BİR KUVVET ŞURUBUDUR.
D. P. Başkanı C. Bayar, İnönü’ye cevap verdi
"İnsaf edilsin, kim kime şiddet göstermiş ve baskı yapmıştır, kim kime baskı yapmağa
şiddet göstermeğe muktedirdir?.,,
Cumhurbaşkanının
ayın İnönü, dün, Dolma-bahçe sarayında gazetecilerle görüşürken, uzun ca bir hasblhal yapmış ve bütün memleketi ilgilendiren meseleler hakkında, düşüncelerini açıklamıştır.
Cumhurbaşkanının bu temasını, bazı arkadaşlar, Iramanın haftalık toplantılarına benzetmek İstemişlerdir. Fakat hakikatte cu ma günkü buluşma ile Amerika Cumhurbaşkanının basın toplantıları arasında, en nfak bir benzerlik yoktur. Çünkü Amerika Cumburreisi icra! salâhiyetleri haiz ve harekâtından sorumlu bir şahsiyettir. Orada kabine an-ı cak ve sırf Cumhurrelsinin yar- | dımcısı ve icra âletidir. Muvaffakiyet ve ademi muvaffakiyetten hakiki mes’ul Cumhurreisidir ve o Cumburreisi, halk tarafından doğrudan doğruya seçilir. Bizde de bugüne kadar İki Cumhur reisi de bütün politika hayatımızın muharriki olmuşlardır. Fakat onların bu durumu anayasamıza uygun değil sadece fiili bir hareket tara İdi. Son zamanlarda. ana kanunun çizdiği çevre ve çerçeveye riicu' etmek temayülü hlssolunuyor. Binaenaleyh, ne de olsa. Vaşingtonda Beyaz Sarayda yapılan haftalık toplantılarla Dolmabahçedeki İçtima bir vecih İle kıyaslanamaz. Esasen Gazeteciler Cemiyeti idare meclisinin tavassutUe yapılan davette bn temasın sırf ziyaret vazifesini yapmağa matuf olduğu da tasrih edilmiş idi. Bu bakımdan da Mlstcr Tınmanın toplantıları İle uzaktan yakından bir alâka ve İrtibat görülemez.
Bu ciheti tamamlle açıkladıktan ve tesbit eyledikten sonra sayın tnönünün ifadeleri üzerinde durmak ve onu tahlil etmek kabil olur. Cumhurbaşkanını meşgul eden hattâ üzüntü derecesinde kendisini yoran dâvalar dış ve İç politikaya aittir. Dış politikada memlekette beraberlik ve bütünlük vardır. Bu cihetten bir nevi huzur teessüs etmiştir. İç politikaya gelince Devlet Reisinin varmak istediği hedef ikidir:
1 — Muhalefetin emniyet içinde çalışması.
2 — Muhalefet partilerinin faaliyetlerinin kanun çerçevesini aşmaması ve şiddet politikasına yer verilmemesi.
Sayın înönüne göre 12 Temmuz beyannamesile birinci madde tahakkuk etmiştir. Yâni muhalefet, şimdi, yurtta emniyet 1-çlnde faaliyette bulunabilmektedir. Bn noktanın temin olunduğu kadar hakikat olduğu pek tes Um edilemez. Yer yer baskı, tehdit, vali ve kaymakamların eşit olmayan muameleleri her giin ga zete sütunlarına aksetmektedir.
İkinci nokta be kanun çerçevesi dışına çıkılmaması ve mücadelelerin kardeş husumeti manzarası almaması .. Son zamanlarda Devlet Reisinin dikkat nazarı hep bu nokta üzerinde takâsüf etmiştir. Amma hasbihalde de müphem kalan cihetler göze çarpmıyor değil. Faraza kanunun tatbikine nezaret etmek ve şiddet politikasını önlemek dalma bir taraflı olarak bahis mevzuu oluyor hissini uyandırmaktadır. Seçim işlerine hile ve fesat karıştıran veyahut kanun dışı jandarma nüfuzunu kullananlar acaba şiddet politikası yapmış ve kanun çerçevesini aşmış savılmakta mıdırlar? Saplıyorlarsa onlara ne gibi cezai müeyyideler tatbik olunmuştur? Bunlar öğrenilmeğe değer. Bilindiği (Oovamı 8a: 7 Sü 8 da)
D.P. Genel Başkanı Celâl Ba-yar dün akşamki ekspresle An-karaya hareket etmiştir. Bayur’ı garda D.P. 11 İdare kurulu üyeleriyle kalabalık bir partili kütlesi uğurlamışlar. Bayar, kendisine trende Bostancıya kadar refakat eden bir arkadaşımıza. Cumhurbaşkanının son basın toplantısında söylemiş olduğu demece cevap vererek şunları söylemiş-
r— Devlet Reisinin beyanatı-dıkkatli bir surette okumak fırsatını bulamadım. Esasen şimdiki durumumuz da fazla söz söy lemek imkânını vermemektedir. Sîzleri memnun etmiş olmak için — ----------------- - - da>
Sü
Bulgar - Yugoslav paktı da feshedildi
Bu suretle Sofya da, Rusyayı taklitte geri kalmadı; Tito, Moskovaya yeni bir nota vererek iddiaları reddetti
jı Londra: 1 (B.B.C.) — Bulgaristan hükümeti de Yugoslavya fi fi ile yapmış olduğu dostluk ve karşılıklı yardım andlaşmasını fes- fi v hetmiştir. Macaristan ve Polonyadan sonra Sovyet. Rusyayı, bu fi g mevzuda takip eden üçüncü kominform hükümeti, Bulgaristan ol- ö
(Devamı Sa. 7 Sü 8 da) S

İnönü (1ün Sergiyi gezerken ve İstanbul Sergi sinden bir pavyon...
bir nutuk söyledi
9
Başbakan, nutkunda, paramızın kıymetinin diişiiriilmiyeceğini bir
kere daha ifade ve te’yid etti
İstanbul sergisi dün saa törenle açılmıştır. Davetliler da Başbakan Şemsettin G Devlet Bakanı Cemil Sait Barlas, Ulaştırma Bakanı Kemal Satır, Tarım Bakanı Cavit Oral, Tekel Bakanı Dr. Fazıl Şerafettin Biirge, şehrimizde bulunan milletvekilleri, vali (Devamı Sa. 5 Sü. 4 do)
Gazeteciler Cemiyeti Reisi Felek beye zarurî bir cevap
Biz, davetin şekline itiraz ediyoruz, sayın Devlet Başkanı tarafından vâki dâvetin bu tarzda yapılmaması lâzım geldiğini, Dolmabahçe nutkunun metnini okuduktan sonra öğrendik ve dâveti bu garip şekle sokanın, bizzat Felek bey olduğunu anlayınca, kendisine, hayret ve teessüf ettik.
ıbahço sarayındaki gazete-1 Derhal söyliyelim ki, bu kadar sene ' • • ' ....... ' Babı&li yokuşunu tırmanan bir mu-
derece mantıktan uzakla (Devamı Sa. 7 SU. 3 de)
İstanbul Gazeteciler Cemiyeti ida-1 s heyeti başkanı Burhan Felek im-1 ız mektubu diğı göreceksiniz, Bu
I tup Dolma____-------------
| çiler toplantısı hakkında dünkü nü»- | nızda intişar eden ap teşkil etmek ü
İnönü
I Ankara’
I
gitti
Bir müddetterıberı şehrimizde bu lunan Cumhur Başkanı ismet ’-ı. önü, dün gece saat 23 de hususi trenle Ankaraya hareket etnıişl.r.
Cumhur Başkanı, Hayda: paşa Garında Büyük Millet Meclisi Baş. kam Şükrü Saraçoğlu, Baştaban Şemsettin Günaltay. C.H.P. Genel Başkan vekili Hilmi Uran, Devlet Bakanı Cemil Sait Barlas. Adalet Bakanı Fuat Sirmen. Dışişleri Ba kanı Necmettin Sadak. Ulaştırma Bakanı Kemal Satır, Tarım Bakanı Cavit Oral, Çalışma Bakanı Ro şat Şemsettin Sirer, Tekel Bakanı Fazıl Şerafettin BUrge. C.H.P,
(Devamı Sa. 7. Su. 5 do)
Başbakan Şemseddin Günaltay nutkunu söylerken...

Haşmet Orbay hâdisesinden
Sabahaddin Ali
Dışişleri Bakanının
beyanatı
çıkan dâva
HAC YOLUNDA
Arkadaşımız Murat
Sertoğlu yazıyor
‘Mekkei Mükerremede, Suudî Arabistan Kralı Celâletülmelik Alsuud Hazretleri, Hümayun sarayında verdiği muhteşem ziyafete beni de davet edip görüştü. Arafata çıkacağımız gün yaklaşıyor.»
dâvası devam ediyor
Sadağın atom bombasına ve Yunan neşriyatına karşı izahatı
Dışişleri Bakanı Necmettin Sudak dün sabahki ekspreslo Aııkarndaa irimize gelmiştir. Bakan kendim
t— Atom gibi mühim bir silâhın RuBlar tarafından keşfedildiğini ben de »izler gibi öğrendim.
Bu vaziyet bütün dünya efkârı u-mumiyesini çok yalımdan alâkadar eder. Bu silâhın keşfinden sonra Rub yanın hattı hareketini Birleşmiş Milletler çok yakından kontrolo tâbi tutmalıdırlar. Bu kontrolü günün tabiî bir icabı olarak telâkki etmek lâzımdır,>
(Devamı Sa. 7 Sü. 3 do)
Haşrret Orbayi gördüğünü söyleyen sanık tahliye edildi
tarihli
Âlsuud Meretleri sarayda bir kabul senasında..,
(Yazısı 7 nol sayfadadır)
1 Dünkü duruşmadan bir İntiba
Gcçonlortlo yapılım O. H. P. Ana-doluhisarı oeak kongrosindo doktor Neşet Neciyi öldürmekten 18 seneye mahkftm edilen Haşmet Orbayı Analsan kahvesindo bir jandarma vla oynarken gördüğünü söylo-lurotilo adliyo makamlarını töh met altında bırakmak «uçundan tevkif edilmiş bulunan Mustafa Bıışn-
(O ovamı Sa. 7 Sü. 1 do)
Dü nkü celselerden biri gizli yapıldı ve Emniyet memurları izahat verdi
Kırklarell 1 (Husus! surette gi. den arkadaşımız yazıyor) — Solcu muharrir Sabahattin Aliyi Bulga. ristana kaçırırken Kırklaeliııin Bul garistan hududundaki Sazara kö -yü civarında başına sopa ile vura. rak öldürmekten sanık Ali ErtcJci. nln duruşmasına bugün Kırklardı Ağır Ceza Mahkemesinde devam edilmiştir.
Bugünkü duruşma bir kısmı gizli bir kısmı açık olmak üzere, iki celse halinde cereyan etmiş, iki
(Devamı Sa. 7, Su. 1 de)
Millî Eğitim Bakanının
Anadoluya Tayin edilen 152 öğretmen
beyanatı
Avukat M. E. Türkmen we Mürteza Analı
Muallimler Birliği, ilk öğretim Genel Müdürüne cevap veriyor
İlk öğreti..: genel müdürü Yunus Kâzım Köni’nln dün çıkan beyanatı üzerine Muallimler Birliği idare heyetinden salâhiyetti bir öğretmen kendisine müracaat (Devamı Sa. 7, Su. 2 de)
İlkokullarda derse başlanması dolayısile ilk öğretim durumu
TAKVİMDEN DİK YAPRAK:
Gazeteciler Cemiyetinin mektubu
Eski İtalyan sömürgeleri
Ankara: 1 (A.A.) — Milli Eğilim Bakanı Talisin Btınguoğlu bugün Rant 13 de uçakla Elâaığdan şe rlmizo dönmüştür.
Tahsin Bnnguoğk bulunmuştur:
«İlk okullarımız açılmıştır. Bugün 35.000 öğretmen ve oğitıhon yurdun her kşoRİndoki İlkokullarda ceholot-lo yenidon savaşa girişmiş bulunu-
Istanbulu bilmiyoruz
ULUNAY
beyan ait
Bütün milleti okutuyoruz, diyobil mek için ilkokullarımıedt 3.000.000 (Devamı 8a. 7 SU. 7 do)
Yeni Sabah müdürlüğüne:
Gazetenizin
imda çıkan (1 ____
teklif) başlıklı yazıda hokik mayan vo I IÂhiyeti dışı gördük, cev olbaptakl hükümleri dairesini! cini rica öderiz.
Gazeteciler Cemiyeti İstanbul gıı-(Oevamı. B«. 7 »U. 8 dol
Kış saati başladı
Dün gece saat 24 den itibaren bütün yurtta kış saatinin tatbiki başlanmıştır. Bu münasebetle dün gece 24 de saatler bir saat geri alınmıştır. 24,15 de kalkan vapurlar, eski saatle 1,15 de hareket etmiştir. Bundan haberi ol-mıyan Kadıköy ve Üsküdar yol-
İtalya, vesayet iddia.
«nidan sarfınazar etti
Londra, 1 (B.B.C.) — İtalyan Dış İşleri Bakanı Kont Bforza, bugün Birleşmiş Milletler alyaol komite, sinde verdiği demeçte ltalyanın, Llbyaya derhal istiklâl verilmesine taraftar olduğunu aöylomlgtir.
İtalya Dıglçlerl Bakanı, hükümetinin, Erltroyo do bağımsızlık vo -rUnıcaino taraftar olduğunu açıkla maştır.
Böylelikle İtalya, ilk defa ola .. culan köprüde bir saat beklemek
(Oovamı Sa. 7 SU. 7 de) zorunda kalmışlardır.
alr ne güzol söylemli:
O mâhiler ki derya içredı'r, doryAyı bilmezler
Istanbıılda olduğumuz hal
do daha lâyıkllo Istanbulu bilmiyoruz. Ba$tan başa Obldelerlo dolu olan şu güzel beldenin bütün tarihi dekorları karşısında tamamen lAkayt kalıyoruz. Müzoloro dikkat Ödiyorum, bomboş... CamekAnların önündo tetklkatta bulunmak adeta vakit İsraf ötmek gibi oluyor.
Bu, dünkü bugünkü mos'olo değildir. Oldum bittim biz Istanbulu tarihi vo oskl osorler bakımından tanıyamamışadır. Moselâ bir Çen-borlltaş vardır; bunun no olduğunu çoğumuz bilmez. Yahut bir Kız-taşı vardır. Bu hangi zamandan kalmış, neyi tomsll öder? Morak otmoylz.
Hiç unutmam. Bir Fransız müdürümüz vardı ı bu adam bir gün hoplnılzl topladı ı Gülhano parkındaki oskl eserlor müzesine götürdü. Orada bütün oserlorln önünde eaatlorco İzahat verdi; bizi takip odan hademeden biri yanımıza yaklaşarak sordu ı
— Aha bu Fronk daha çok konuşacak mı?
— Konuşacak ya... Anlatıyor...
— Öylo Iso buraları bir ay açık tutmalı... Mozahanoyl görenler bakarlar goçorlor; anlatmakla sonu mu gelir kİ?...
Kendimiz gezmesini görmesini bilmediğimiz gibi başkalarının gezip görmelerini do tonklt ediyoruz.
Istanbulu seyyahlar gollr... Vak-filo önlorlno bir Yahudi yahut Rum tercüman düşer, bütün Istanbulu gozdlrlr, göstcr'rdl. Hükûınot bur ların malûmatfuruşluk olsun diye yalan yanlış vak'alar uydurduklarını anladığı İçin hepsini soyyah roh-borllğlndon menetti vo bu mesleğe lisan bllon Türklorln İntisap oylo-molerlnl kolaylaştırdı. Sonu no ot. du? Bugün momlokette Istanbulu bllon vo gozdlron soyyah rohborlo-rı var mıdır? Nerededirler?
Anlaşılıyor kİ bu adamlar turist
yoksulluğundan bu İşi terkodoroK
başka kazançlar peşlno düşmüslor-
dlr. Bu surotlo Istanbulu gozmo^e
golcnlor tatar letomoz ylno oskl roh
'Devamı 8a ı 7 8ü 8 da>
PAZAR 2 EKİM 1949 Sahibi: Sata Kılıçlıoğlu Idarat Nunıosmanly» Not 17 T8İ adraalı «YENİ SABAH» İSTANBUL T »laf on ı 28795—11188 Yeni Safralı 12 inci Yıl, No. 3801 HÜRRİYET VE HAKKİN YILMAZ MÜDAFlıYİZ Sayısı : 10 Kuruş IS I Tege Kuvvet Şurubu GENEL ZAFİYETTE. MISKALI A T HAD. LERtNDE, DERMANSIZLIK VB SINIR ZAFİYETLERİNDE KULLANILAN BİR KUVVET ŞURUBUDUR.
D. P. Başkanı C. Bayar, İnönü’ye cevap verdi
"İnsaf edilsin, kim kime şiddet göstermiş ve baskı yapmıştır, kim kime baskı yapmağa
şiddet göstermeğe muktedirdir?.,,
Cumhurbaşkanının
ayın İnönü, dün, Dolma-bahçe sarayında gazetecilerle görüşürken, uzun ca bir hasblhal yapmış ve bütün memleketi ilgilendiren meseleler hakkında, düşüncelerini açıklamıştır.
Cumhurbaşkanının bu temasını, bazı arkadaşlar, Iramanın haftalık toplantılarına benzetmek İstemişlerdir. Fakat hakikatte cu ma günkü buluşma ile Amerika Cumhurbaşkanının basın toplantıları arasında, en nfak bir benzerlik yoktur. Çünkü Amerika Cumburreisi icra! salâhiyetleri haiz ve harekâtından sorumlu bir şahsiyettir. Orada kabine an-ı cak ve sırf Cumhurrelsinin yar- | dımcısı ve icra âletidir. Muvaffakiyet ve ademi muvaffakiyetten hakiki mes’ul Cumhurreisidir ve o Cumburreisi, halk tarafından doğrudan doğruya seçilir. Bizde de bugüne kadar İki Cumhur reisi de bütün politika hayatımızın muharriki olmuşlardır. Fakat onların bu durumu anayasamıza uygun değil sadece fiili bir hareket tara İdi. Son zamanlarda. ana kanunun çizdiği çevre ve çerçeveye riicu' etmek temayülü hlssolunuyor. Binaenaleyh, ne de olsa. Vaşingtonda Beyaz Sarayda yapılan haftalık toplantılarla Dolmabahçedeki İçtima bir vecih İle kıyaslanamaz. Esasen Gazeteciler Cemiyeti idare meclisinin tavassutUe yapılan davette bn temasın sırf ziyaret vazifesini yapmağa matuf olduğu da tasrih edilmiş idi. Bu bakımdan da Mlstcr Tınmanın toplantıları İle uzaktan yakından bir alâka ve İrtibat görülemez.
Bu ciheti tamamlle açıkladıktan ve tesbit eyledikten sonra sayın tnönünün ifadeleri üzerinde durmak ve onu tahlil etmek kabil olur. Cumhurbaşkanını meşgul eden hattâ üzüntü derecesinde kendisini yoran dâvalar dış ve İç politikaya aittir. Dış politikada memlekette beraberlik ve bütünlük vardır. Bu cihetten bir nevi huzur teessüs etmiştir. İç politikaya gelince Devlet Reisinin varmak istediği hedef ikidir:
1 — Muhalefetin emniyet içinde çalışması.
2 — Muhalefet partilerinin faaliyetlerinin kanun çerçevesini aşmaması ve şiddet politikasına yer verilmemesi.
Sayın înönüne göre 12 Temmuz beyannamesile birinci madde tahakkuk etmiştir. Yâni muhalefet, şimdi, yurtta emniyet 1-çlnde faaliyette bulunabilmektedir. Bn noktanın temin olunduğu kadar hakikat olduğu pek tes Um edilemez. Yer yer baskı, tehdit, vali ve kaymakamların eşit olmayan muameleleri her giin ga zete sütunlarına aksetmektedir.
İkinci nokta be kanun çerçevesi dışına çıkılmaması ve mücadelelerin kardeş husumeti manzarası almaması .. Son zamanlarda Devlet Reisinin dikkat nazarı hep bu nokta üzerinde takâsüf etmiştir. Amma hasbihalde de müphem kalan cihetler göze çarpmıyor değil. Faraza kanunun tatbikine nezaret etmek ve şiddet politikasını önlemek dalma bir taraflı olarak bahis mevzuu oluyor hissini uyandırmaktadır. Seçim işlerine hile ve fesat karıştıran veyahut kanun dışı jandarma nüfuzunu kullananlar acaba şiddet politikası yapmış ve kanun çerçevesini aşmış savılmakta mıdırlar? Saplıyorlarsa onlara ne gibi cezai müeyyideler tatbik olunmuştur? Bunlar öğrenilmeğe değer. Bilindiği (Oovamı 8a: 7 Sü 8 da)
D.P. Genel Başkanı Celâl Ba-yar dün akşamki ekspresle An-karaya hareket etmiştir. Bayur’ı garda D.P. 11 İdare kurulu üyeleriyle kalabalık bir partili kütlesi uğurlamışlar. Bayar, kendisine trende Bostancıya kadar refakat eden bir arkadaşımıza. Cumhurbaşkanının son basın toplantısında söylemiş olduğu demece cevap vererek şunları söylemiş-
r— Devlet Reisinin beyanatı-dıkkatli bir surette okumak fırsatını bulamadım. Esasen şimdiki durumumuz da fazla söz söy lemek imkânını vermemektedir. Sîzleri memnun etmiş olmak için — ----------------- - - da>
Sü
Bulgar - Yugoslav paktı da feshedildi
Bu suretle Sofya da, Rusyayı taklitte geri kalmadı; Tito, Moskovaya yeni bir nota vererek iddiaları reddetti
jı Londra: 1 (B.B.C.) — Bulgaristan hükümeti de Yugoslavya fi fi ile yapmış olduğu dostluk ve karşılıklı yardım andlaşmasını fes- fi v hetmiştir. Macaristan ve Polonyadan sonra Sovyet. Rusyayı, bu fi g mevzuda takip eden üçüncü kominform hükümeti, Bulgaristan ol- ö
(Devamı Sa. 7 Sü 8 da) S

İnönü (1ün Sergiyi gezerken ve İstanbul Sergi sinden bir pavyon...
bir nutuk söyledi
9
Başbakan, nutkunda, paramızın kıymetinin diişiiriilmiyeceğini bir
kere daha ifade ve te’yid etti
İstanbul sergisi dün saa törenle açılmıştır. Davetliler da Başbakan Şemsettin G Devlet Bakanı Cemil Sait Barlas, Ulaştırma Bakanı Kemal Satır, Tarım Bakanı Cavit Oral, Tekel Bakanı Dr. Fazıl Şerafettin Biirge, şehrimizde bulunan milletvekilleri, vali (Devamı Sa. 5 Sü. 4 do)
Gazeteciler Cemiyeti Reisi Felek beye zarurî bir cevap
Biz, davetin şekline itiraz ediyoruz, sayın Devlet Başkanı tarafından vâki dâvetin bu tarzda yapılmaması lâzım geldiğini, Dolmabahçe nutkunun metnini okuduktan sonra öğrendik ve dâveti bu garip şekle sokanın, bizzat Felek bey olduğunu anlayınca, kendisine, hayret ve teessüf ettik.
ıbahço sarayındaki gazete-1 Derhal söyliyelim ki, bu kadar sene ' • • ' ....... ' Babı&li yokuşunu tırmanan bir mu-
derece mantıktan uzakla (Devamı Sa. 7 SU. 3 de)
İstanbul Gazeteciler Cemiyeti ida-1 s heyeti başkanı Burhan Felek im-1 ız mektubu diğı göreceksiniz, Bu
I tup Dolma____-------------
| çiler toplantısı hakkında dünkü nü»- | nızda intişar eden ap teşkil etmek ü
İnönü
I Ankara’
I
gitti
Bir müddetterıberı şehrimizde bu lunan Cumhur Başkanı ismet ’-ı. önü, dün gece saat 23 de hususi trenle Ankaraya hareket etnıişl.r.
Cumhur Başkanı, Hayda: paşa Garında Büyük Millet Meclisi Baş. kam Şükrü Saraçoğlu, Baştaban Şemsettin Günaltay. C.H.P. Genel Başkan vekili Hilmi Uran, Devlet Bakanı Cemil Sait Barlas. Adalet Bakanı Fuat Sirmen. Dışişleri Ba kanı Necmettin Sadak. Ulaştırma Bakanı Kemal Satır, Tarım Bakanı Cavit Oral, Çalışma Bakanı Ro şat Şemsettin Sirer, Tekel Bakanı Fazıl Şerafettin BUrge. C.H.P,
(Devamı Sa. 7. Su. 5 do)
Başbakan Şemseddin Günaltay nutkunu söylerken...

Haşmet Orbay hâdisesinden
Sabahaddin Ali
Dışişleri Bakanının
beyanatı
çıkan dâva
HAC YOLUNDA
Arkadaşımız Murat
Sertoğlu yazıyor
‘Mekkei Mükerremede, Suudî Arabistan Kralı Celâletülmelik Alsuud Hazretleri, Hümayun sarayında verdiği muhteşem ziyafete beni de davet edip görüştü. Arafata çıkacağımız gün yaklaşıyor.»
dâvası devam ediyor
Sadağın atom bombasına ve Yunan neşriyatına karşı izahatı
Dışişleri Bakanı Necmettin Sudak dün sabahki ekspreslo Aııkarndaa irimize gelmiştir. Bakan kendim
t— Atom gibi mühim bir silâhın RuBlar tarafından keşfedildiğini ben de »izler gibi öğrendim.
Bu vaziyet bütün dünya efkârı u-mumiyesini çok yalımdan alâkadar eder. Bu silâhın keşfinden sonra Rub yanın hattı hareketini Birleşmiş Milletler çok yakından kontrolo tâbi tutmalıdırlar. Bu kontrolü günün tabiî bir icabı olarak telâkki etmek lâzımdır,>
(Devamı Sa. 7 Sü. 3 do)
Haşrret Orbayi gördüğünü söyleyen sanık tahliye edildi
tarihli
Âlsuud Meretleri sarayda bir kabul senasında..,
(Yazısı 7 nol sayfadadır)
1 Dünkü duruşmadan bir İntiba
Gcçonlortlo yapılım O. H. P. Ana-doluhisarı oeak kongrosindo doktor Neşet Neciyi öldürmekten 18 seneye mahkftm edilen Haşmet Orbayı Analsan kahvesindo bir jandarma vla oynarken gördüğünü söylo-lurotilo adliyo makamlarını töh met altında bırakmak «uçundan tevkif edilmiş bulunan Mustafa Bıışn-
(O ovamı Sa. 7 Sü. 1 do)
Dü nkü celselerden biri gizli yapıldı ve Emniyet memurları izahat verdi
Kırklarell 1 (Husus! surette gi. den arkadaşımız yazıyor) — Solcu muharrir Sabahattin Aliyi Bulga. ristana kaçırırken Kırklaeliııin Bul garistan hududundaki Sazara kö -yü civarında başına sopa ile vura. rak öldürmekten sanık Ali ErtcJci. nln duruşmasına bugün Kırklardı Ağır Ceza Mahkemesinde devam edilmiştir.
Bugünkü duruşma bir kısmı gizli bir kısmı açık olmak üzere, iki celse halinde cereyan etmiş, iki
(Devamı Sa. 7, Su. 1 de)
Millî Eğitim Bakanının
Anadoluya Tayin edilen 152 öğretmen
beyanatı
Avukat M. E. Türkmen we Mürteza Analı
Muallimler Birliği, ilk öğretim Genel Müdürüne cevap veriyor
İlk öğreti..: genel müdürü Yunus Kâzım Köni’nln dün çıkan beyanatı üzerine Muallimler Birliği idare heyetinden salâhiyetti bir öğretmen kendisine müracaat (Devamı Sa. 7, Su. 2 de)
İlkokullarda derse başlanması dolayısile ilk öğretim durumu
TAKVİMDEN DİK YAPRAK:
Gazeteciler Cemiyetinin mektubu
Eski İtalyan sömürgeleri
Ankara: 1 (A.A.) — Milli Eğilim Bakanı Talisin Btınguoğlu bugün Rant 13 de uçakla Elâaığdan şe rlmizo dönmüştür.
Tahsin Bnnguoğk bulunmuştur:
«İlk okullarımız açılmıştır. Bugün 35.000 öğretmen ve oğitıhon yurdun her kşoRİndoki İlkokullarda ceholot-lo yenidon savaşa girişmiş bulunu-
Istanbulu bilmiyoruz
ULUNAY
beyan ait
Bütün milleti okutuyoruz, diyobil mek için ilkokullarımıedt 3.000.000 (Devamı 8a. 7 SU. 7 do)
Yeni Sabah müdürlüğüne:
Gazetenizin
imda çıkan (1 ____
teklif) başlıklı yazıda hokik mayan vo I IÂhiyeti dışı gördük, cev olbaptakl hükümleri dairesini! cini rica öderiz.
Gazeteciler Cemiyeti İstanbul gıı-(Oevamı. B«. 7 »U. 8 dol
Kış saati başladı
Dün gece saat 24 den itibaren bütün yurtta kış saatinin tatbiki başlanmıştır. Bu münasebetle dün gece 24 de saatler bir saat geri alınmıştır. 24,15 de kalkan vapurlar, eski saatle 1,15 de hareket etmiştir. Bundan haberi ol-mıyan Kadıköy ve Üsküdar yol-
İtalya, vesayet iddia.
«nidan sarfınazar etti
Londra, 1 (B.B.C.) — İtalyan Dış İşleri Bakanı Kont Bforza, bugün Birleşmiş Milletler alyaol komite, sinde verdiği demeçte ltalyanın, Llbyaya derhal istiklâl verilmesine taraftar olduğunu aöylomlgtir.
İtalya Dıglçlerl Bakanı, hükümetinin, Erltroyo do bağımsızlık vo -rUnıcaino taraftar olduğunu açıkla maştır.
Böylelikle İtalya, ilk defa ola .. culan köprüde bir saat beklemek
(Oovamı Sa. 7 SU. 7 de) zorunda kalmışlardır.
alr ne güzol söylemli:
O mâhiler ki derya içredı'r, doryAyı bilmezler
Istanbıılda olduğumuz hal
do daha lâyıkllo Istanbulu bilmiyoruz. Ba$tan başa Obldelerlo dolu olan şu güzel beldenin bütün tarihi dekorları karşısında tamamen lAkayt kalıyoruz. Müzoloro dikkat Ödiyorum, bomboş... CamekAnların önündo tetklkatta bulunmak adeta vakit İsraf ötmek gibi oluyor.
Bu, dünkü bugünkü mos'olo değildir. Oldum bittim biz Istanbulu tarihi vo oskl osorler bakımından tanıyamamışadır. Moselâ bir Çen-borlltaş vardır; bunun no olduğunu çoğumuz bilmez. Yahut bir Kız-taşı vardır. Bu hangi zamandan kalmış, neyi tomsll öder? Morak otmoylz.
Hiç unutmam. Bir Fransız müdürümüz vardı ı bu adam bir gün hoplnılzl topladı ı Gülhano parkındaki oskl eserlor müzesine götürdü. Orada bütün oserlorln önünde eaatlorco İzahat verdi; bizi takip odan hademeden biri yanımıza yaklaşarak sordu ı
— Aha bu Fronk daha çok konuşacak mı?
— Konuşacak ya... Anlatıyor...
— Öylo Iso buraları bir ay açık tutmalı... Mozahanoyl görenler bakarlar goçorlor; anlatmakla sonu mu gelir kİ?...
Kendimiz gezmesini görmesini bilmediğimiz gibi başkalarının gezip görmelerini do tonklt ediyoruz.
Istanbulu seyyahlar gollr... Vak-filo önlorlno bir Yahudi yahut Rum tercüman düşer, bütün Istanbulu gozdlrlr, göstcr'rdl. Hükûınot bur ların malûmatfuruşluk olsun diye yalan yanlış vak'alar uydurduklarını anladığı İçin hepsini soyyah roh-borllğlndon menetti vo bu mesleğe lisan bllon Türklorln İntisap oylo-molerlnl kolaylaştırdı. Sonu no ot. du? Bugün momlokette Istanbulu bllon vo gozdlron soyyah rohborlo-rı var mıdır? Nerededirler?
Anlaşılıyor kİ bu adamlar turist
yoksulluğundan bu İşi terkodoroK
başka kazançlar peşlno düşmüslor-
dlr. Bu surotlo Istanbulu gozmo^e
golcnlor tatar letomoz ylno oskl roh
'Devamı 8a ı 7 8ü 8 da>
PAZAR 2 EKİM 1949 Sahibi: Sata Kılıçlıoğlu Idarat Nunıosmanly» Not 17 T8İ adraalı «YENİ SABAH» İSTANBUL T »laf on ı 28795—11188 Yeni Safralı 12 inci Yıl, No. 3801 HÜRRİYET VE HAKKİN YILMAZ MÜDAFlıYİZ Sayısı : 10 Kuruş IS I Tege Kuvvet Şurubu GENEL ZAFİYETTE. MISKALI A T HAD. LERtNDE, DERMANSIZLIK VB SINIR ZAFİYETLERİNDE KULLANILAN BİR KUVVET ŞURUBUDUR.
D. P. Başkanı C. Bayar, İnönü’ye cevap verdi
"İnsaf edilsin, kim kime şiddet göstermiş ve baskı yapmıştır, kim kime baskı yapmağa
şiddet göstermeğe muktedirdir?.,,
Cumhurbaşkanının
ayın İnönü, dün, Dolma-bahçe sarayında gazetecilerle görüşürken, uzun ca bir hasblhal yapmış ve bütün memleketi ilgilendiren meseleler hakkında, düşüncelerini açıklamıştır.
Cumhurbaşkanının bu temasını, bazı arkadaşlar, Iramanın haftalık toplantılarına benzetmek İstemişlerdir. Fakat hakikatte cu ma günkü buluşma ile Amerika Cumhurbaşkanının basın toplantıları arasında, en nfak bir benzerlik yoktur. Çünkü Amerika Cumburreisi icra! salâhiyetleri haiz ve harekâtından sorumlu bir şahsiyettir. Orada kabine an-ı cak ve sırf Cumhurrelsinin yar- | dımcısı ve icra âletidir. Muvaffakiyet ve ademi muvaffakiyetten hakiki mes’ul Cumhurreisidir ve o Cumburreisi, halk tarafından doğrudan doğruya seçilir. Bizde de bugüne kadar İki Cumhur reisi de bütün politika hayatımızın muharriki olmuşlardır. Fakat onların bu durumu anayasamıza uygun değil sadece fiili bir hareket tara İdi. Son zamanlarda. ana kanunun çizdiği çevre ve çerçeveye riicu' etmek temayülü hlssolunuyor. Binaenaleyh, ne de olsa. Vaşingtonda Beyaz Sarayda yapılan haftalık toplantılarla Dolmabahçedeki İçtima bir vecih İle kıyaslanamaz. Esasen Gazeteciler Cemiyeti idare meclisinin tavassutUe yapılan davette bn temasın sırf ziyaret vazifesini yapmağa matuf olduğu da tasrih edilmiş idi. Bu bakımdan da Mlstcr Tınmanın toplantıları İle uzaktan yakından bir alâka ve İrtibat görülemez.
Bu ciheti tamamlle açıkladıktan ve tesbit eyledikten sonra sayın tnönünün ifadeleri üzerinde durmak ve onu tahlil etmek kabil olur. Cumhurbaşkanını meşgul eden hattâ üzüntü derecesinde kendisini yoran dâvalar dış ve İç politikaya aittir. Dış politikada memlekette beraberlik ve bütünlük vardır. Bu cihetten bir nevi huzur teessüs etmiştir. İç politikaya gelince Devlet Reisinin varmak istediği hedef ikidir:
1 — Muhalefetin emniyet içinde çalışması.
2 — Muhalefet partilerinin faaliyetlerinin kanun çerçevesini aşmaması ve şiddet politikasına yer verilmemesi.
Sayın înönüne göre 12 Temmuz beyannamesile birinci madde tahakkuk etmiştir. Yâni muhalefet, şimdi, yurtta emniyet 1-çlnde faaliyette bulunabilmektedir. Bn noktanın temin olunduğu kadar hakikat olduğu pek tes Um edilemez. Yer yer baskı, tehdit, vali ve kaymakamların eşit olmayan muameleleri her giin ga zete sütunlarına aksetmektedir.
İkinci nokta be kanun çerçevesi dışına çıkılmaması ve mücadelelerin kardeş husumeti manzarası almaması .. Son zamanlarda Devlet Reisinin dikkat nazarı hep bu nokta üzerinde takâsüf etmiştir. Amma hasbihalde de müphem kalan cihetler göze çarpmıyor değil. Faraza kanunun tatbikine nezaret etmek ve şiddet politikasını önlemek dalma bir taraflı olarak bahis mevzuu oluyor hissini uyandırmaktadır. Seçim işlerine hile ve fesat karıştıran veyahut kanun dışı jandarma nüfuzunu kullananlar acaba şiddet politikası yapmış ve kanun çerçevesini aşmış savılmakta mıdırlar? Saplıyorlarsa onlara ne gibi cezai müeyyideler tatbik olunmuştur? Bunlar öğrenilmeğe değer. Bilindiği (Oovamı 8a: 7 Sü 8 da)
D.P. Genel Başkanı Celâl Ba-yar dün akşamki ekspresle An-karaya hareket etmiştir. Bayur’ı garda D.P. 11 İdare kurulu üyeleriyle kalabalık bir partili kütlesi uğurlamışlar. Bayar, kendisine trende Bostancıya kadar refakat eden bir arkadaşımıza. Cumhurbaşkanının son basın toplantısında söylemiş olduğu demece cevap vererek şunları söylemiş-
r— Devlet Reisinin beyanatı-dıkkatli bir surette okumak fırsatını bulamadım. Esasen şimdiki durumumuz da fazla söz söy lemek imkânını vermemektedir. Sîzleri memnun etmiş olmak için — ----------------- - - da>
Sü
Bulgar - Yugoslav paktı da feshedildi
Bu suretle Sofya da, Rusyayı taklitte geri kalmadı; Tito, Moskovaya yeni bir nota vererek iddiaları reddetti
jı Londra: 1 (B.B.C.) — Bulgaristan hükümeti de Yugoslavya fi fi ile yapmış olduğu dostluk ve karşılıklı yardım andlaşmasını fes- fi v hetmiştir. Macaristan ve Polonyadan sonra Sovyet. Rusyayı, bu fi g mevzuda takip eden üçüncü kominform hükümeti, Bulgaristan ol- ö
(Devamı Sa. 7 Sü 8 da) S

İnönü (1ün Sergiyi gezerken ve İstanbul Sergi sinden bir pavyon...
bir nutuk söyledi
9
Başbakan, nutkunda, paramızın kıymetinin diişiiriilmiyeceğini bir
kere daha ifade ve te’yid etti
İstanbul sergisi dün saa törenle açılmıştır. Davetliler da Başbakan Şemsettin G Devlet Bakanı Cemil Sait Barlas, Ulaştırma Bakanı Kemal Satır, Tarım Bakanı Cavit Oral, Tekel Bakanı Dr. Fazıl Şerafettin Biirge, şehrimizde bulunan milletvekilleri, vali (Devamı Sa. 5 Sü. 4 do)
Gazeteciler Cemiyeti Reisi Felek beye zarurî bir cevap
Biz, davetin şekline itiraz ediyoruz, sayın Devlet Başkanı tarafından vâki dâvetin bu tarzda yapılmaması lâzım geldiğini, Dolmabahçe nutkunun metnini okuduktan sonra öğrendik ve dâveti bu garip şekle sokanın, bizzat Felek bey olduğunu anlayınca, kendisine, hayret ve teessüf ettik.
ıbahço sarayındaki gazete-1 Derhal söyliyelim ki, bu kadar sene ' • • ' ....... ' Babı&li yokuşunu tırmanan bir mu-
derece mantıktan uzakla (Devamı Sa. 7 SU. 3 de)
İstanbul Gazeteciler Cemiyeti ida-1 s heyeti başkanı Burhan Felek im-1 ız mektubu diğı göreceksiniz, Bu
I tup Dolma____-------------
| çiler toplantısı hakkında dünkü nü»- | nızda intişar eden ap teşkil etmek ü
İnönü
I Ankara’
I
gitti
Bir müddetterıberı şehrimizde bu lunan Cumhur Başkanı ismet ’-ı. önü, dün gece saat 23 de hususi trenle Ankaraya hareket etnıişl.r.
Cumhur Başkanı, Hayda: paşa Garında Büyük Millet Meclisi Baş. kam Şükrü Saraçoğlu, Baştaban Şemsettin Günaltay. C.H.P. Genel Başkan vekili Hilmi Uran, Devlet Bakanı Cemil Sait Barlas. Adalet Bakanı Fuat Sirmen. Dışişleri Ba kanı Necmettin Sadak. Ulaştırma Bakanı Kemal Satır, Tarım Bakanı Cavit Oral, Çalışma Bakanı Ro şat Şemsettin Sirer, Tekel Bakanı Fazıl Şerafettin BUrge. C.H.P,
(Devamı Sa. 7. Su. 5 do)
Başbakan Şemseddin Günaltay nutkunu söylerken...

Haşmet Orbay hâdisesinden
Sabahaddin Ali
Dışişleri Bakanının
beyanatı
çıkan dâva
HAC YOLUNDA
Arkadaşımız Murat
Sertoğlu yazıyor
‘Mekkei Mükerremede, Suudî Arabistan Kralı Celâletülmelik Alsuud Hazretleri, Hümayun sarayında verdiği muhteşem ziyafete beni de davet edip görüştü. Arafata çıkacağımız gün yaklaşıyor.»
dâvası devam ediyor
Sadağın atom bombasına ve Yunan neşriyatına karşı izahatı
Dışişleri Bakanı Necmettin Sudak dün sabahki ekspreslo Aııkarndaa irimize gelmiştir. Bakan kendim
t— Atom gibi mühim bir silâhın RuBlar tarafından keşfedildiğini ben de »izler gibi öğrendim.
Bu vaziyet bütün dünya efkârı u-mumiyesini çok yalımdan alâkadar eder. Bu silâhın keşfinden sonra Rub yanın hattı hareketini Birleşmiş Milletler çok yakından kontrolo tâbi tutmalıdırlar. Bu kontrolü günün tabiî bir icabı olarak telâkki etmek lâzımdır,>
(Devamı Sa. 7 Sü. 3 do)
Haşrret Orbayi gördüğünü söyleyen sanık tahliye edildi
tarihli
Âlsuud Meretleri sarayda bir kabul senasında..,
(Yazısı 7 nol sayfadadır)
1 Dünkü duruşmadan bir İntiba
Gcçonlortlo yapılım O. H. P. Ana-doluhisarı oeak kongrosindo doktor Neşet Neciyi öldürmekten 18 seneye mahkftm edilen Haşmet Orbayı Analsan kahvesindo bir jandarma vla oynarken gördüğünü söylo-lurotilo adliyo makamlarını töh met altında bırakmak «uçundan tevkif edilmiş bulunan Mustafa Bıışn-
(O ovamı Sa. 7 Sü. 1 do)
Dü nkü celselerden biri gizli yapıldı ve Emniyet memurları izahat verdi
Kırklarell 1 (Husus! surette gi. den arkadaşımız yazıyor) — Solcu muharrir Sabahattin Aliyi Bulga. ristana kaçırırken Kırklaeliııin Bul garistan hududundaki Sazara kö -yü civarında başına sopa ile vura. rak öldürmekten sanık Ali ErtcJci. nln duruşmasına bugün Kırklardı Ağır Ceza Mahkemesinde devam edilmiştir.
Bugünkü duruşma bir kısmı gizli bir kısmı açık olmak üzere, iki celse halinde cereyan etmiş, iki
(Devamı Sa. 7, Su. 1 de)
Millî Eğitim Bakanının
Anadoluya Tayin edilen 152 öğretmen
beyanatı
Avukat M. E. Türkmen we Mürteza Analı
Muallimler Birliği, ilk öğretim Genel Müdürüne cevap veriyor
İlk öğreti..: genel müdürü Yunus Kâzım Köni’nln dün çıkan beyanatı üzerine Muallimler Birliği idare heyetinden salâhiyetti bir öğretmen kendisine müracaat (Devamı Sa. 7, Su. 2 de)
İlkokullarda derse başlanması dolayısile ilk öğretim durumu
TAKVİMDEN DİK YAPRAK:
Gazeteciler Cemiyetinin mektubu
Eski İtalyan sömürgeleri
Ankara: 1 (A.A.) — Milli Eğilim Bakanı Talisin Btınguoğlu bugün Rant 13 de uçakla Elâaığdan şe rlmizo dönmüştür.
Tahsin Bnnguoğk bulunmuştur:
«İlk okullarımız açılmıştır. Bugün 35.000 öğretmen ve oğitıhon yurdun her kşoRİndoki İlkokullarda ceholot-lo yenidon savaşa girişmiş bulunu-
Istanbulu bilmiyoruz
ULUNAY
beyan ait
Bütün milleti okutuyoruz, diyobil mek için ilkokullarımıedt 3.000.000 (Devamı 8a. 7 SU. 7 do)
Yeni Sabah müdürlüğüne:
Gazetenizin
imda çıkan (1 ____
teklif) başlıklı yazıda hokik mayan vo I IÂhiyeti dışı gördük, cev olbaptakl hükümleri dairesini! cini rica öderiz.
Gazeteciler Cemiyeti İstanbul gıı-(Oevamı. B«. 7 »U. 8 dol
Kış saati başladı
Dün gece saat 24 den itibaren bütün yurtta kış saatinin tatbiki başlanmıştır. Bu münasebetle dün gece 24 de saatler bir saat geri alınmıştır. 24,15 de kalkan vapurlar, eski saatle 1,15 de hareket etmiştir. Bundan haberi ol-mıyan Kadıköy ve Üsküdar yol-
İtalya, vesayet iddia.
«nidan sarfınazar etti
Londra, 1 (B.B.C.) — İtalyan Dış İşleri Bakanı Kont Bforza, bugün Birleşmiş Milletler alyaol komite, sinde verdiği demeçte ltalyanın, Llbyaya derhal istiklâl verilmesine taraftar olduğunu aöylomlgtir.
İtalya Dıglçlerl Bakanı, hükümetinin, Erltroyo do bağımsızlık vo -rUnıcaino taraftar olduğunu açıkla maştır.
Böylelikle İtalya, ilk defa ola .. culan köprüde bir saat beklemek
(Oovamı Sa. 7 SU. 7 de) zorunda kalmışlardır.
alr ne güzol söylemli:
O mâhiler ki derya içredı'r, doryAyı bilmezler
Istanbıılda olduğumuz hal
do daha lâyıkllo Istanbulu bilmiyoruz. Ba$tan başa Obldelerlo dolu olan şu güzel beldenin bütün tarihi dekorları karşısında tamamen lAkayt kalıyoruz. Müzoloro dikkat Ödiyorum, bomboş... CamekAnların önündo tetklkatta bulunmak adeta vakit İsraf ötmek gibi oluyor.
Bu, dünkü bugünkü mos'olo değildir. Oldum bittim biz Istanbulu tarihi vo oskl osorler bakımından tanıyamamışadır. Moselâ bir Çen-borlltaş vardır; bunun no olduğunu çoğumuz bilmez. Yahut bir Kız-taşı vardır. Bu hangi zamandan kalmış, neyi tomsll öder? Morak otmoylz.
Hiç unutmam. Bir Fransız müdürümüz vardı ı bu adam bir gün hoplnılzl topladı ı Gülhano parkındaki oskl eserlor müzesine götürdü. Orada bütün oserlorln önünde eaatlorco İzahat verdi; bizi takip odan hademeden biri yanımıza yaklaşarak sordu ı
— Aha bu Fronk daha çok konuşacak mı?
— Konuşacak ya... Anlatıyor...
— Öylo Iso buraları bir ay açık tutmalı... Mozahanoyl görenler bakarlar goçorlor; anlatmakla sonu mu gelir kİ?...
Kendimiz gezmesini görmesini bilmediğimiz gibi başkalarının gezip görmelerini do tonklt ediyoruz.
Istanbulu seyyahlar gollr... Vak-filo önlorlno bir Yahudi yahut Rum tercüman düşer, bütün Istanbulu gozdlrlr, göstcr'rdl. Hükûınot bur ların malûmatfuruşluk olsun diye yalan yanlış vak'alar uydurduklarını anladığı İçin hepsini soyyah roh-borllğlndon menetti vo bu mesleğe lisan bllon Türklorln İntisap oylo-molerlnl kolaylaştırdı. Sonu no ot. du? Bugün momlokette Istanbulu bllon vo gozdlron soyyah rohborlo-rı var mıdır? Nerededirler?
Anlaşılıyor kİ bu adamlar turist
yoksulluğundan bu İşi terkodoroK
başka kazançlar peşlno düşmüslor-
dlr. Bu surotlo Istanbulu gozmo^e
golcnlor tatar letomoz ylno oskl roh
'Devamı 8a ı 7 8ü 8 da>
PAZAR 2 EKİM 1949 Sahibi: Sata Kılıçlıoğlu Idarat Nunıosmanly» Not 17 T8İ adraalı «YENİ SABAH» İSTANBUL T »laf on ı 28795—11188 Yeni Safralı 12 inci Yıl, No. 3801 HÜRRİYET VE HAKKİN YILMAZ MÜDAFlıYİZ Sayısı : 10 Kuruş IS I Tege Kuvvet Şurubu GENEL ZAFİYETTE. MISKALI A T HAD. LERtNDE, DERMANSIZLIK VB SINIR ZAFİYETLERİNDE KULLANILAN BİR KUVVET ŞURUBUDUR.
D. P. Başkanı C. Bayar, İnönü’ye cevap verdi
"İnsaf edilsin, kim kime şiddet göstermiş ve baskı yapmıştır, kim kime baskı yapmağa
şiddet göstermeğe muktedirdir?.,,
Cumhurbaşkanının
ayın İnönü, dün, Dolma-bahçe sarayında gazetecilerle görüşürken, uzun ca bir hasblhal yapmış ve bütün memleketi ilgilendiren meseleler hakkında, düşüncelerini açıklamıştır.
Cumhurbaşkanının bu temasını, bazı arkadaşlar, Iramanın haftalık toplantılarına benzetmek İstemişlerdir. Fakat hakikatte cu ma günkü buluşma ile Amerika Cumhurbaşkanının basın toplantıları arasında, en nfak bir benzerlik yoktur. Çünkü Amerika Cumburreisi icra! salâhiyetleri haiz ve harekâtından sorumlu bir şahsiyettir. Orada kabine an-ı cak ve sırf Cumhurrelsinin yar- | dımcısı ve icra âletidir. Muvaffakiyet ve ademi muvaffakiyetten hakiki mes’ul Cumhurreisidir ve o Cumburreisi, halk tarafından doğrudan doğruya seçilir. Bizde de bugüne kadar İki Cumhur reisi de bütün politika hayatımızın muharriki olmuşlardır. Fakat onların bu durumu anayasamıza uygun değil sadece fiili bir hareket tara İdi. Son zamanlarda. ana kanunun çizdiği çevre ve çerçeveye riicu' etmek temayülü hlssolunuyor. Binaenaleyh, ne de olsa. Vaşingtonda Beyaz Sarayda yapılan haftalık toplantılarla Dolmabahçedeki İçtima bir vecih İle kıyaslanamaz. Esasen Gazeteciler Cemiyeti idare meclisinin tavassutUe yapılan davette bn temasın sırf ziyaret vazifesini yapmağa matuf olduğu da tasrih edilmiş idi. Bu bakımdan da Mlstcr Tınmanın toplantıları İle uzaktan yakından bir alâka ve İrtibat görülemez.
Bu ciheti tamamlle açıkladıktan ve tesbit eyledikten sonra sayın tnönünün ifadeleri üzerinde durmak ve onu tahlil etmek kabil olur. Cumhurbaşkanını meşgul eden hattâ üzüntü derecesinde kendisini yoran dâvalar dış ve İç politikaya aittir. Dış politikada memlekette beraberlik ve bütünlük vardır. Bu cihetten bir nevi huzur teessüs etmiştir. İç politikaya gelince Devlet Reisinin varmak istediği hedef ikidir:
1 — Muhalefetin emniyet içinde çalışması.
2 — Muhalefet partilerinin faaliyetlerinin kanun çerçevesini aşmaması ve şiddet politikasına yer verilmemesi.
Sayın înönüne göre 12 Temmuz beyannamesile birinci madde tahakkuk etmiştir. Yâni muhalefet, şimdi, yurtta emniyet 1-çlnde faaliyette bulunabilmektedir. Bn noktanın temin olunduğu kadar hakikat olduğu pek tes Um edilemez. Yer yer baskı, tehdit, vali ve kaymakamların eşit olmayan muameleleri her giin ga zete sütunlarına aksetmektedir.
İkinci nokta be kanun çerçevesi dışına çıkılmaması ve mücadelelerin kardeş husumeti manzarası almaması .. Son zamanlarda Devlet Reisinin dikkat nazarı hep bu nokta üzerinde takâsüf etmiştir. Amma hasbihalde de müphem kalan cihetler göze çarpmıyor değil. Faraza kanunun tatbikine nezaret etmek ve şiddet politikasını önlemek dalma bir taraflı olarak bahis mevzuu oluyor hissini uyandırmaktadır. Seçim işlerine hile ve fesat karıştıran veyahut kanun dışı jandarma nüfuzunu kullananlar acaba şiddet politikası yapmış ve kanun çerçevesini aşmış savılmakta mıdırlar? Saplıyorlarsa onlara ne gibi cezai müeyyideler tatbik olunmuştur? Bunlar öğrenilmeğe değer. Bilindiği (Oovamı 8a: 7 Sü 8 da)
D.P. Genel Başkanı Celâl Ba-yar dün akşamki ekspresle An-karaya hareket etmiştir. Bayur’ı garda D.P. 11 İdare kurulu üyeleriyle kalabalık bir partili kütlesi uğurlamışlar. Bayar, kendisine trende Bostancıya kadar refakat eden bir arkadaşımıza. Cumhurbaşkanının son basın toplantısında söylemiş olduğu demece cevap vererek şunları söylemiş-
r— Devlet Reisinin beyanatı-dıkkatli bir surette okumak fırsatını bulamadım. Esasen şimdiki durumumuz da fazla söz söy lemek imkânını vermemektedir. Sîzleri memnun etmiş olmak için — ----------------- - - da>
Sü
Bulgar - Yugoslav paktı da feshedildi
Bu suretle Sofya da, Rusyayı taklitte geri kalmadı; Tito, Moskovaya yeni bir nota vererek iddiaları reddetti
jı Londra: 1 (B.B.C.) — Bulgaristan hükümeti de Yugoslavya fi fi ile yapmış olduğu dostluk ve karşılıklı yardım andlaşmasını fes- fi v hetmiştir. Macaristan ve Polonyadan sonra Sovyet. Rusyayı, bu fi g mevzuda takip eden üçüncü kominform hükümeti, Bulgaristan ol- ö
(Devamı Sa. 7 Sü 8 da) S

İnönü (1ün Sergiyi gezerken ve İstanbul Sergi sinden bir pavyon...
bir nutuk söyledi
9
Başbakan, nutkunda, paramızın kıymetinin diişiiriilmiyeceğini bir
kere daha ifade ve te’yid etti
İstanbul sergisi dün saa törenle açılmıştır. Davetliler da Başbakan Şemsettin G Devlet Bakanı Cemil Sait Barlas, Ulaştırma Bakanı Kemal Satır, Tarım Bakanı Cavit Oral, Tekel Bakanı Dr. Fazıl Şerafettin Biirge, şehrimizde bulunan milletvekilleri, vali (Devamı Sa. 5 Sü. 4 do)
Gazeteciler Cemiyeti Reisi Felek beye zarurî bir cevap
Biz, davetin şekline itiraz ediyoruz, sayın Devlet Başkanı tarafından vâki dâvetin bu tarzda yapılmaması lâzım geldiğini, Dolmabahçe nutkunun metnini okuduktan sonra öğrendik ve dâveti bu garip şekle sokanın, bizzat Felek bey olduğunu anlayınca, kendisine, hayret ve teessüf ettik.
ıbahço sarayındaki gazete-1 Derhal söyliyelim ki, bu kadar sene ' • • ' ....... ' Babı&li yokuşunu tırmanan bir mu-
derece mantıktan uzakla (Devamı Sa. 7 SU. 3 de)
İstanbul Gazeteciler Cemiyeti ida-1 s heyeti başkanı Burhan Felek im-1 ız mektubu diğı göreceksiniz, Bu
I tup Dolma____-------------
| çiler toplantısı hakkında dünkü nü»- | nızda intişar eden ap teşkil etmek ü
İnönü
I Ankara’
I
gitti
Bir müddetterıberı şehrimizde bu lunan Cumhur Başkanı ismet ’-ı. önü, dün gece saat 23 de hususi trenle Ankaraya hareket etnıişl.r.
Cumhur Başkanı, Hayda: paşa Garında Büyük Millet Meclisi Baş. kam Şükrü Saraçoğlu, Baştaban Şemsettin Günaltay. C.H.P. Genel Başkan vekili Hilmi Uran, Devlet Bakanı Cemil Sait Barlas. Adalet Bakanı Fuat Sirmen. Dışişleri Ba kanı Necmettin Sadak. Ulaştırma Bakanı Kemal Satır, Tarım Bakanı Cavit Oral, Çalışma Bakanı Ro şat Şemsettin Sirer, Tekel Bakanı Fazıl Şerafettin BUrge. C.H.P,
(Devamı Sa. 7. Su. 5 do)
Başbakan Şemseddin Günaltay nutkunu söylerken...

Haşmet Orbay hâdisesinden
Sabahaddin Ali
Dışişleri Bakanının
beyanatı
çıkan dâva
HAC YOLUNDA
Arkadaşımız Murat
Sertoğlu yazıyor
‘Mekkei Mükerremede, Suudî Arabistan Kralı Celâletülmelik Alsuud Hazretleri, Hümayun sarayında verdiği muhteşem ziyafete beni de davet edip görüştü. Arafata çıkacağımız gün yaklaşıyor.»
dâvası devam ediyor
Sadağın atom bombasına ve Yunan neşriyatına karşı izahatı
Dışişleri Bakanı Necmettin Sudak dün sabahki ekspreslo Aııkarndaa irimize gelmiştir. Bakan kendim
t— Atom gibi mühim bir silâhın RuBlar tarafından keşfedildiğini ben de »izler gibi öğrendim.
Bu vaziyet bütün dünya efkârı u-mumiyesini çok yalımdan alâkadar eder. Bu silâhın keşfinden sonra Rub yanın hattı hareketini Birleşmiş Milletler çok yakından kontrolo tâbi tutmalıdırlar. Bu kontrolü günün tabiî bir icabı olarak telâkki etmek lâzımdır,>
(Devamı Sa. 7 Sü. 3 do)
Haşrret Orbayi gördüğünü söyleyen sanık tahliye edildi
tarihli
Âlsuud Meretleri sarayda bir kabul senasında..,
(Yazısı 7 nol sayfadadır)
1 Dünkü duruşmadan bir İntiba
Gcçonlortlo yapılım O. H. P. Ana-doluhisarı oeak kongrosindo doktor Neşet Neciyi öldürmekten 18 seneye mahkftm edilen Haşmet Orbayı Analsan kahvesindo bir jandarma vla oynarken gördüğünü söylo-lurotilo adliyo makamlarını töh met altında bırakmak «uçundan tevkif edilmiş bulunan Mustafa Bıışn-
(O ovamı Sa. 7 Sü. 1 do)
Dü nkü celselerden biri gizli yapıldı ve Emniyet memurları izahat verdi
Kırklarell 1 (Husus! surette gi. den arkadaşımız yazıyor) — Solcu muharrir Sabahattin Aliyi Bulga. ristana kaçırırken Kırklaeliııin Bul garistan hududundaki Sazara kö -yü civarında başına sopa ile vura. rak öldürmekten sanık Ali ErtcJci. nln duruşmasına bugün Kırklardı Ağır Ceza Mahkemesinde devam edilmiştir.
Bugünkü duruşma bir kısmı gizli bir kısmı açık olmak üzere, iki celse halinde cereyan etmiş, iki
(Devamı Sa. 7, Su. 1 de)
Millî Eğitim Bakanının
Anadoluya Tayin edilen 152 öğretmen
beyanatı
Avukat M. E. Türkmen we Mürteza Analı
Muallimler Birliği, ilk öğretim Genel Müdürüne cevap veriyor
İlk öğreti..: genel müdürü Yunus Kâzım Köni’nln dün çıkan beyanatı üzerine Muallimler Birliği idare heyetinden salâhiyetti bir öğretmen kendisine müracaat (Devamı Sa. 7, Su. 2 de)
İlkokullarda derse başlanması dolayısile ilk öğretim durumu
TAKVİMDEN DİK YAPRAK:
Gazeteciler Cemiyetinin mektubu
Eski İtalyan sömürgeleri
Ankara: 1 (A.A.) — Milli Eğilim Bakanı Talisin Btınguoğlu bugün Rant 13 de uçakla Elâaığdan şe rlmizo dönmüştür.
Tahsin Bnnguoğk bulunmuştur:
«İlk okullarımız açılmıştır. Bugün 35.000 öğretmen ve oğitıhon yurdun her kşoRİndoki İlkokullarda ceholot-lo yenidon savaşa girişmiş bulunu-
Istanbulu bilmiyoruz
ULUNAY
beyan ait
Bütün milleti okutuyoruz, diyobil mek için ilkokullarımıedt 3.000.000 (Devamı 8a. 7 SU. 7 do)
Yeni Sabah müdürlüğüne:
Gazetenizin
imda çıkan (1 ____
teklif) başlıklı yazıda hokik mayan vo I IÂhiyeti dışı gördük, cev olbaptakl hükümleri dairesini! cini rica öderiz.
Gazeteciler Cemiyeti İstanbul gıı-(Oevamı. B«. 7 »U. 8 dol
Kış saati başladı
Dün gece saat 24 den itibaren bütün yurtta kış saatinin tatbiki başlanmıştır. Bu münasebetle dün gece 24 de saatler bir saat geri alınmıştır. 24,15 de kalkan vapurlar, eski saatle 1,15 de hareket etmiştir. Bundan haberi ol-mıyan Kadıköy ve Üsküdar yol-
İtalya, vesayet iddia.
«nidan sarfınazar etti
Londra, 1 (B.B.C.) — İtalyan Dış İşleri Bakanı Kont Bforza, bugün Birleşmiş Milletler alyaol komite, sinde verdiği demeçte ltalyanın, Llbyaya derhal istiklâl verilmesine taraftar olduğunu aöylomlgtir.
İtalya Dıglçlerl Bakanı, hükümetinin, Erltroyo do bağımsızlık vo -rUnıcaino taraftar olduğunu açıkla maştır.
Böylelikle İtalya, ilk defa ola .. culan köprüde bir saat beklemek
(Oovamı Sa. 7 SU. 7 de) zorunda kalmışlardır.
alr ne güzol söylemli:
O mâhiler ki derya içredı'r, doryAyı bilmezler
Istanbıılda olduğumuz hal
do daha lâyıkllo Istanbulu bilmiyoruz. Ba$tan başa Obldelerlo dolu olan şu güzel beldenin bütün tarihi dekorları karşısında tamamen lAkayt kalıyoruz. Müzoloro dikkat Ödiyorum, bomboş... CamekAnların önündo tetklkatta bulunmak adeta vakit İsraf ötmek gibi oluyor.
Bu, dünkü bugünkü mos'olo değildir. Oldum bittim biz Istanbulu tarihi vo oskl osorler bakımından tanıyamamışadır. Moselâ bir Çen-borlltaş vardır; bunun no olduğunu çoğumuz bilmez. Yahut bir Kız-taşı vardır. Bu hangi zamandan kalmış, neyi tomsll öder? Morak otmoylz.
Hiç unutmam. Bir Fransız müdürümüz vardı ı bu adam bir gün hoplnılzl topladı ı Gülhano parkındaki oskl eserlor müzesine götürdü. Orada bütün oserlorln önünde eaatlorco İzahat verdi; bizi takip odan hademeden biri yanımıza yaklaşarak sordu ı
— Aha bu Fronk daha çok konuşacak mı?
— Konuşacak ya... Anlatıyor...
— Öylo Iso buraları bir ay açık tutmalı... Mozahanoyl görenler bakarlar goçorlor; anlatmakla sonu mu gelir kİ?...
Kendimiz gezmesini görmesini bilmediğimiz gibi başkalarının gezip görmelerini do tonklt ediyoruz.
Istanbulu seyyahlar gollr... Vak-filo önlorlno bir Yahudi yahut Rum tercüman düşer, bütün Istanbulu gozdlrlr, göstcr'rdl. Hükûınot bur ların malûmatfuruşluk olsun diye yalan yanlış vak'alar uydurduklarını anladığı İçin hepsini soyyah roh-borllğlndon menetti vo bu mesleğe lisan bllon Türklorln İntisap oylo-molerlnl kolaylaştırdı. Sonu no ot. du? Bugün momlokette Istanbulu bllon vo gozdlron soyyah rohborlo-rı var mıdır? Nerededirler?
Anlaşılıyor kİ bu adamlar turist
yoksulluğundan bu İşi terkodoroK
başka kazançlar peşlno düşmüslor-
dlr. Bu surotlo Istanbulu gozmo^e
golcnlor tatar letomoz ylno oskl roh
'Devamı 8a ı 7 8ü 8 da>
PAZAR 2 EKİM 1949 Sahibi: Sata Kılıçlıoğlu Idarat Nunıosmanly» Not 17 T8İ adraalı «YENİ SABAH» İSTANBUL T »laf on ı 28795—11188 Yeni Safralı 12 inci Yıl, No. 3801 HÜRRİYET VE HAKKİN YILMAZ MÜDAFlıYİZ Sayısı : 10 Kuruş IS I Tege Kuvvet Şurubu GENEL ZAFİYETTE. MISKALI A T HAD. LERtNDE, DERMANSIZLIK VB SINIR ZAFİYETLERİNDE KULLANILAN BİR KUVVET ŞURUBUDUR.
D. P. Başkanı C. Bayar, İnönü’ye cevap verdi
"İnsaf edilsin, kim kime şiddet göstermiş ve baskı yapmıştır, kim kime baskı yapmağa
şiddet göstermeğe muktedirdir?.,,
Cumhurbaşkanının
ayın İnönü, dün, Dolma-bahçe sarayında gazetecilerle görüşürken, uzun ca bir hasblhal yapmış ve bütün memleketi ilgilendiren meseleler hakkında, düşüncelerini açıklamıştır.
Cumhurbaşkanının bu temasını, bazı arkadaşlar, Iramanın haftalık toplantılarına benzetmek İstemişlerdir. Fakat hakikatte cu ma günkü buluşma ile Amerika Cumhurbaşkanının basın toplantıları arasında, en nfak bir benzerlik yoktur. Çünkü Amerika Cumburreisi icra! salâhiyetleri haiz ve harekâtından sorumlu bir şahsiyettir. Orada kabine an-ı cak ve sırf Cumhurrelsinin yar- | dımcısı ve icra âletidir. Muvaffakiyet ve ademi muvaffakiyetten hakiki mes’ul Cumhurreisidir ve o Cumburreisi, halk tarafından doğrudan doğruya seçilir. Bizde de bugüne kadar İki Cumhur reisi de bütün politika hayatımızın muharriki olmuşlardır. Fakat onların bu durumu anayasamıza uygun değil sadece fiili bir hareket tara İdi. Son zamanlarda. ana kanunun çizdiği çevre ve çerçeveye riicu' etmek temayülü hlssolunuyor. Binaenaleyh, ne de olsa. Vaşingtonda Beyaz Sarayda yapılan haftalık toplantılarla Dolmabahçedeki İçtima bir vecih İle kıyaslanamaz. Esasen Gazeteciler Cemiyeti idare meclisinin tavassutUe yapılan davette bn temasın sırf ziyaret vazifesini yapmağa matuf olduğu da tasrih edilmiş idi. Bu bakımdan da Mlstcr Tınmanın toplantıları İle uzaktan yakından bir alâka ve İrtibat görülemez.
Bu ciheti tamamlle açıkladıktan ve tesbit eyledikten sonra sayın tnönünün ifadeleri üzerinde durmak ve onu tahlil etmek kabil olur. Cumhurbaşkanını meşgul eden hattâ üzüntü derecesinde kendisini yoran dâvalar dış ve İç politikaya aittir. Dış politikada memlekette beraberlik ve bütünlük vardır. Bu cihetten bir nevi huzur teessüs etmiştir. İç politikaya gelince Devlet Reisinin varmak istediği hedef ikidir:
1 — Muhalefetin emniyet içinde çalışması.
2 — Muhalefet partilerinin faaliyetlerinin kanun çerçevesini aşmaması ve şiddet politikasına yer verilmemesi.
Sayın înönüne göre 12 Temmuz beyannamesile birinci madde tahakkuk etmiştir. Yâni muhalefet, şimdi, yurtta emniyet 1-çlnde faaliyette bulunabilmektedir. Bn noktanın temin olunduğu kadar hakikat olduğu pek tes Um edilemez. Yer yer baskı, tehdit, vali ve kaymakamların eşit olmayan muameleleri her giin ga zete sütunlarına aksetmektedir.
İkinci nokta be kanun çerçevesi dışına çıkılmaması ve mücadelelerin kardeş husumeti manzarası almaması .. Son zamanlarda Devlet Reisinin dikkat nazarı hep bu nokta üzerinde takâsüf etmiştir. Amma hasbihalde de müphem kalan cihetler göze çarpmıyor değil. Faraza kanunun tatbikine nezaret etmek ve şiddet politikasını önlemek dalma bir taraflı olarak bahis mevzuu oluyor hissini uyandırmaktadır. Seçim işlerine hile ve fesat karıştıran veyahut kanun dışı jandarma nüfuzunu kullananlar acaba şiddet politikası yapmış ve kanun çerçevesini aşmış savılmakta mıdırlar? Saplıyorlarsa onlara ne gibi cezai müeyyideler tatbik olunmuştur? Bunlar öğrenilmeğe değer. Bilindiği (Oovamı 8a: 7 Sü 8 da)
D.P. Genel Başkanı Celâl Ba-yar dün akşamki ekspresle An-karaya hareket etmiştir. Bayur’ı garda D.P. 11 İdare kurulu üyeleriyle kalabalık bir partili kütlesi uğurlamışlar. Bayar, kendisine trende Bostancıya kadar refakat eden bir arkadaşımıza. Cumhurbaşkanının son basın toplantısında söylemiş olduğu demece cevap vererek şunları söylemiş-
r— Devlet Reisinin beyanatı-dıkkatli bir surette okumak fırsatını bulamadım. Esasen şimdiki durumumuz da fazla söz söy lemek imkânını vermemektedir. Sîzleri memnun etmiş olmak için — ----------------- - - da>
Sü
Bulgar - Yugoslav paktı da feshedildi
Bu suretle Sofya da, Rusyayı taklitte geri kalmadı; Tito, Moskovaya yeni bir nota vererek iddiaları reddetti
jı Londra: 1 (B.B.C.) — Bulgaristan hükümeti de Yugoslavya fi fi ile yapmış olduğu dostluk ve karşılıklı yardım andlaşmasını fes- fi v hetmiştir. Macaristan ve Polonyadan sonra Sovyet. Rusyayı, bu fi g mevzuda takip eden üçüncü kominform hükümeti, Bulgaristan ol- ö
(Devamı Sa. 7 Sü 8 da) S

İnönü (1ün Sergiyi gezerken ve İstanbul Sergi sinden bir pavyon...
bir nutuk söyledi
9
Başbakan, nutkunda, paramızın kıymetinin diişiiriilmiyeceğini bir
kere daha ifade ve te’yid etti
İstanbul sergisi dün saa törenle açılmıştır. Davetliler da Başbakan Şemsettin G Devlet Bakanı Cemil Sait Barlas, Ulaştırma Bakanı Kemal Satır, Tarım Bakanı Cavit Oral, Tekel Bakanı Dr. Fazıl Şerafettin Biirge, şehrimizde bulunan milletvekilleri, vali (Devamı Sa. 5 Sü. 4 do)
Gazeteciler Cemiyeti Reisi Felek beye zarurî bir cevap
Biz, davetin şekline itiraz ediyoruz, sayın Devlet Başkanı tarafından vâki dâvetin bu tarzda yapılmaması lâzım geldiğini, Dolmabahçe nutkunun metnini okuduktan sonra öğrendik ve dâveti bu garip şekle sokanın, bizzat Felek bey olduğunu anlayınca, kendisine, hayret ve teessüf ettik.
ıbahço sarayındaki gazete-1 Derhal söyliyelim ki, bu kadar sene ' • • ' ....... ' Babı&li yokuşunu tırmanan bir mu-
derece mantıktan uzakla (Devamı Sa. 7 SU. 3 de)
İstanbul Gazeteciler Cemiyeti ida-1 s heyeti başkanı Burhan Felek im-1 ız mektubu diğı göreceksiniz, Bu
I tup Dolma____-------------
| çiler toplantısı hakkında dünkü nü»- | nızda intişar eden ap teşkil etmek ü
İnönü
I Ankara’
I
gitti
Bir müddetterıberı şehrimizde bu lunan Cumhur Başkanı ismet ’-ı. önü, dün gece saat 23 de hususi trenle Ankaraya hareket etnıişl.r.
Cumhur Başkanı, Hayda: paşa Garında Büyük Millet Meclisi Baş. kam Şükrü Saraçoğlu, Baştaban Şemsettin Günaltay. C.H.P. Genel Başkan vekili Hilmi Uran, Devlet Bakanı Cemil Sait Barlas. Adalet Bakanı Fuat Sirmen. Dışişleri Ba kanı Necmettin Sadak. Ulaştırma Bakanı Kemal Satır, Tarım Bakanı Cavit Oral, Çalışma Bakanı Ro şat Şemsettin Sirer, Tekel Bakanı Fazıl Şerafettin BUrge. C.H.P,
(Devamı Sa. 7. Su. 5 do)
Başbakan Şemseddin Günaltay nutkunu söylerken...

Haşmet Orbay hâdisesinden
Sabahaddin Ali
Dışişleri Bakanının
beyanatı
çıkan dâva
HAC YOLUNDA
Arkadaşımız Murat
Sertoğlu yazıyor
‘Mekkei Mükerremede, Suudî Arabistan Kralı Celâletülmelik Alsuud Hazretleri, Hümayun sarayında verdiği muhteşem ziyafete beni de davet edip görüştü. Arafata çıkacağımız gün yaklaşıyor.»
dâvası devam ediyor
Sadağın atom bombasına ve Yunan neşriyatına karşı izahatı
Dışişleri Bakanı Necmettin Sudak dün sabahki ekspreslo Aııkarndaa irimize gelmiştir. Bakan kendim
t— Atom gibi mühim bir silâhın RuBlar tarafından keşfedildiğini ben de »izler gibi öğrendim.
Bu vaziyet bütün dünya efkârı u-mumiyesini çok yalımdan alâkadar eder. Bu silâhın keşfinden sonra Rub yanın hattı hareketini Birleşmiş Milletler çok yakından kontrolo tâbi tutmalıdırlar. Bu kontrolü günün tabiî bir icabı olarak telâkki etmek lâzımdır,>
(Devamı Sa. 7 Sü. 3 do)
Haşrret Orbayi gördüğünü söyleyen sanık tahliye edildi
tarihli
Âlsuud Meretleri sarayda bir kabul senasında..,
(Yazısı 7 nol sayfadadır)
1 Dünkü duruşmadan bir İntiba
Gcçonlortlo yapılım O. H. P. Ana-doluhisarı oeak kongrosindo doktor Neşet Neciyi öldürmekten 18 seneye mahkftm edilen Haşmet Orbayı Analsan kahvesindo bir jandarma vla oynarken gördüğünü söylo-lurotilo adliyo makamlarını töh met altında bırakmak «uçundan tevkif edilmiş bulunan Mustafa Bıışn-
(O ovamı Sa. 7 Sü. 1 do)
Dü nkü celselerden biri gizli yapıldı ve Emniyet memurları izahat verdi
Kırklarell 1 (Husus! surette gi. den arkadaşımız yazıyor) — Solcu muharrir Sabahattin Aliyi Bulga. ristana kaçırırken Kırklaeliııin Bul garistan hududundaki Sazara kö -yü civarında başına sopa ile vura. rak öldürmekten sanık Ali ErtcJci. nln duruşmasına bugün Kırklardı Ağır Ceza Mahkemesinde devam edilmiştir.
Bugünkü duruşma bir kısmı gizli bir kısmı açık olmak üzere, iki celse halinde cereyan etmiş, iki
(Devamı Sa. 7, Su. 1 de)
Millî Eğitim Bakanının
Anadoluya Tayin edilen 152 öğretmen
beyanatı
Avukat M. E. Türkmen we Mürteza Analı
Muallimler Birliği, ilk öğretim Genel Müdürüne cevap veriyor
İlk öğreti..: genel müdürü Yunus Kâzım Köni’nln dün çıkan beyanatı üzerine Muallimler Birliği idare heyetinden salâhiyetti bir öğretmen kendisine müracaat (Devamı Sa. 7, Su. 2 de)
İlkokullarda derse başlanması dolayısile ilk öğretim durumu
TAKVİMDEN DİK YAPRAK:
Gazeteciler Cemiyetinin mektubu
Eski İtalyan sömürgeleri
Ankara: 1 (A.A.) — Milli Eğilim Bakanı Talisin Btınguoğlu bugün Rant 13 de uçakla Elâaığdan şe rlmizo dönmüştür.
Tahsin Bnnguoğk bulunmuştur:
«İlk okullarımız açılmıştır. Bugün 35.000 öğretmen ve oğitıhon yurdun her kşoRİndoki İlkokullarda ceholot-lo yenidon savaşa girişmiş bulunu-
Istanbulu bilmiyoruz
ULUNAY
beyan ait
Bütün milleti okutuyoruz, diyobil mek için ilkokullarımıedt 3.000.000 (Devamı 8a. 7 SU. 7 do)
Yeni Sabah müdürlüğüne:
Gazetenizin
imda çıkan (1 ____
teklif) başlıklı yazıda hokik mayan vo I IÂhiyeti dışı gördük, cev olbaptakl hükümleri dairesini! cini rica öderiz.
Gazeteciler Cemiyeti İstanbul gıı-(Oevamı. B«. 7 »U. 8 dol
Kış saati başladı
Dün gece saat 24 den itibaren bütün yurtta kış saatinin tatbiki başlanmıştır. Bu münasebetle dün gece 24 de saatler bir saat geri alınmıştır. 24,15 de kalkan vapurlar, eski saatle 1,15 de hareket etmiştir. Bundan haberi ol-mıyan Kadıköy ve Üsküdar yol-
İtalya, vesayet iddia.
«nidan sarfınazar etti
Londra, 1 (B.B.C.) — İtalyan Dış İşleri Bakanı Kont Bforza, bugün Birleşmiş Milletler alyaol komite, sinde verdiği demeçte ltalyanın, Llbyaya derhal istiklâl verilmesine taraftar olduğunu aöylomlgtir.
İtalya Dıglçlerl Bakanı, hükümetinin, Erltroyo do bağımsızlık vo -rUnıcaino taraftar olduğunu açıkla maştır.
Böylelikle İtalya, ilk defa ola .. culan köprüde bir saat beklemek
(Oovamı Sa. 7 SU. 7 de) zorunda kalmışlardır.
alr ne güzol söylemli:
O mâhiler ki derya içredı'r, doryAyı bilmezler
Istanbıılda olduğumuz hal
do daha lâyıkllo Istanbulu bilmiyoruz. Ba$tan başa Obldelerlo dolu olan şu güzel beldenin bütün tarihi dekorları karşısında tamamen lAkayt kalıyoruz. Müzoloro dikkat Ödiyorum, bomboş... CamekAnların önündo tetklkatta bulunmak adeta vakit İsraf ötmek gibi oluyor.
Bu, dünkü bugünkü mos'olo değildir. Oldum bittim biz Istanbulu tarihi vo oskl osorler bakımından tanıyamamışadır. Moselâ bir Çen-borlltaş vardır; bunun no olduğunu çoğumuz bilmez. Yahut bir Kız-taşı vardır. Bu hangi zamandan kalmış, neyi tomsll öder? Morak otmoylz.
Hiç unutmam. Bir Fransız müdürümüz vardı ı bu adam bir gün hoplnılzl topladı ı Gülhano parkındaki oskl eserlor müzesine götürdü. Orada bütün oserlorln önünde eaatlorco İzahat verdi; bizi takip odan hademeden biri yanımıza yaklaşarak sordu ı
— Aha bu Fronk daha çok konuşacak mı?
— Konuşacak ya... Anlatıyor...
— Öylo Iso buraları bir ay açık tutmalı... Mozahanoyl görenler bakarlar goçorlor; anlatmakla sonu mu gelir kİ?...
Kendimiz gezmesini görmesini bilmediğimiz gibi başkalarının gezip görmelerini do tonklt ediyoruz.
Istanbulu seyyahlar gollr... Vak-filo önlorlno bir Yahudi yahut Rum tercüman düşer, bütün Istanbulu gozdlrlr, göstcr'rdl. Hükûınot bur ların malûmatfuruşluk olsun diye yalan yanlış vak'alar uydurduklarını anladığı İçin hepsini soyyah roh-borllğlndon menetti vo bu mesleğe lisan bllon Türklorln İntisap oylo-molerlnl kolaylaştırdı. Sonu no ot. du? Bugün momlokette Istanbulu bllon vo gozdlron soyyah rohborlo-rı var mıdır? Nerededirler?
Anlaşılıyor kİ bu adamlar turist
yoksulluğundan bu İşi terkodoroK
başka kazançlar peşlno düşmüslor-
dlr. Bu surotlo Istanbulu gozmo^e
golcnlor tatar letomoz ylno oskl roh
'Devamı 8a ı 7 8ü 8 da>
PAZAR 2 EKİM 1949 Sahibi: Sata Kılıçlıoğlu Idarat Nunıosmanly» Not 17 T8İ adraalı «YENİ SABAH» İSTANBUL T »laf on ı 28795—11188 Yeni Safralı 12 inci Yıl, No. 3801 HÜRRİYET VE HAKKİN YILMAZ MÜDAFlıYİZ Sayısı : 10 Kuruş IS I Tege Kuvvet Şurubu GENEL ZAFİYETTE. MISKALI A T HAD. LERtNDE, DERMANSIZLIK VB SINIR ZAFİYETLERİNDE KULLANILAN BİR KUVVET ŞURUBUDUR.
D. P. Başkanı C. Bayar, İnönü’ye cevap verdi
"İnsaf edilsin, kim kime şiddet göstermiş ve baskı yapmıştır, kim kime baskı yapmağa
şiddet göstermeğe muktedirdir?.,,
Cumhurbaşkanının
ayın İnönü, dün, Dolma-bahçe sarayında gazetecilerle görüşürken, uzun ca bir hasblhal yapmış ve bütün memleketi ilgilendiren meseleler hakkında, düşüncelerini açıklamıştır.
Cumhurbaşkanının bu temasını, bazı arkadaşlar, Iramanın haftalık toplantılarına benzetmek İstemişlerdir. Fakat hakikatte cu ma günkü buluşma ile Amerika Cumhurbaşkanının basın toplantıları arasında, en nfak bir benzerlik yoktur. Çünkü Amerika Cumburreisi icra! salâhiyetleri haiz ve harekâtından sorumlu bir şahsiyettir. Orada kabine an-ı cak ve sırf Cumhurrelsinin yar- | dımcısı ve icra âletidir. Muvaffakiyet ve ademi muvaffakiyetten hakiki mes’ul Cumhurreisidir ve o Cumburreisi, halk tarafından doğrudan doğruya seçilir. Bizde de bugüne kadar İki Cumhur reisi de bütün politika hayatımızın muharriki olmuşlardır. Fakat onların bu durumu anayasamıza uygun değil sadece fiili bir hareket tara İdi. Son zamanlarda. ana kanunun çizdiği çevre ve çerçeveye riicu' etmek temayülü hlssolunuyor. Binaenaleyh, ne de olsa. Vaşingtonda Beyaz Sarayda yapılan haftalık toplantılarla Dolmabahçedeki İçtima bir vecih İle kıyaslanamaz. Esasen Gazeteciler Cemiyeti idare meclisinin tavassutUe yapılan davette bn temasın sırf ziyaret vazifesini yapmağa matuf olduğu da tasrih edilmiş idi. Bu bakımdan da Mlstcr Tınmanın toplantıları İle uzaktan yakından bir alâka ve İrtibat görülemez.
Bu ciheti tamamlle açıkladıktan ve tesbit eyledikten sonra sayın tnönünün ifadeleri üzerinde durmak ve onu tahlil etmek kabil olur. Cumhurbaşkanını meşgul eden hattâ üzüntü derecesinde kendisini yoran dâvalar dış ve İç politikaya aittir. Dış politikada memlekette beraberlik ve bütünlük vardır. Bu cihetten bir nevi huzur teessüs etmiştir. İç politikaya gelince Devlet Reisinin varmak istediği hedef ikidir:
1 — Muhalefetin emniyet içinde çalışması.
2 — Muhalefet partilerinin faaliyetlerinin kanun çerçevesini aşmaması ve şiddet politikasına yer verilmemesi.
Sayın înönüne göre 12 Temmuz beyannamesile birinci madde tahakkuk etmiştir. Yâni muhalefet, şimdi, yurtta emniyet 1-çlnde faaliyette bulunabilmektedir. Bn noktanın temin olunduğu kadar hakikat olduğu pek tes Um edilemez. Yer yer baskı, tehdit, vali ve kaymakamların eşit olmayan muameleleri her giin ga zete sütunlarına aksetmektedir.
İkinci nokta be kanun çerçevesi dışına çıkılmaması ve mücadelelerin kardeş husumeti manzarası almaması .. Son zamanlarda Devlet Reisinin dikkat nazarı hep bu nokta üzerinde takâsüf etmiştir. Amma hasbihalde de müphem kalan cihetler göze çarpmıyor değil. Faraza kanunun tatbikine nezaret etmek ve şiddet politikasını önlemek dalma bir taraflı olarak bahis mevzuu oluyor hissini uyandırmaktadır. Seçim işlerine hile ve fesat karıştıran veyahut kanun dışı jandarma nüfuzunu kullananlar acaba şiddet politikası yapmış ve kanun çerçevesini aşmış savılmakta mıdırlar? Saplıyorlarsa onlara ne gibi cezai müeyyideler tatbik olunmuştur? Bunlar öğrenilmeğe değer. Bilindiği (Oovamı 8a: 7 Sü 8 da)
D.P. Genel Başkanı Celâl Ba-yar dün akşamki ekspresle An-karaya hareket etmiştir. Bayur’ı garda D.P. 11 İdare kurulu üyeleriyle kalabalık bir partili kütlesi uğurlamışlar. Bayar, kendisine trende Bostancıya kadar refakat eden bir arkadaşımıza. Cumhurbaşkanının son basın toplantısında söylemiş olduğu demece cevap vererek şunları söylemiş-
r— Devlet Reisinin beyanatı-dıkkatli bir surette okumak fırsatını bulamadım. Esasen şimdiki durumumuz da fazla söz söy lemek imkânını vermemektedir. Sîzleri memnun etmiş olmak için — ----------------- - - da>
Sü
Bulgar - Yugoslav paktı da feshedildi
Bu suretle Sofya da, Rusyayı taklitte geri kalmadı; Tito, Moskovaya yeni bir nota vererek iddiaları reddetti
jı Londra: 1 (B.B.C.) — Bulgaristan hükümeti de Yugoslavya fi fi ile yapmış olduğu dostluk ve karşılıklı yardım andlaşmasını fes- fi v hetmiştir. Macaristan ve Polonyadan sonra Sovyet. Rusyayı, bu fi g mevzuda takip eden üçüncü kominform hükümeti, Bulgaristan ol- ö
(Devamı Sa. 7 Sü 8 da) S

İnönü (1ün Sergiyi gezerken ve İstanbul Sergi sinden bir pavyon...
bir nutuk söyledi
9
Başbakan, nutkunda, paramızın kıymetinin diişiiriilmiyeceğini bir
kere daha ifade ve te’yid etti
İstanbul sergisi dün saa törenle açılmıştır. Davetliler da Başbakan Şemsettin G Devlet Bakanı Cemil Sait Barlas, Ulaştırma Bakanı Kemal Satır, Tarım Bakanı Cavit Oral, Tekel Bakanı Dr. Fazıl Şerafettin Biirge, şehrimizde bulunan milletvekilleri, vali (Devamı Sa. 5 Sü. 4 do)
Gazeteciler Cemiyeti Reisi Felek beye zarurî bir cevap
Biz, davetin şekline itiraz ediyoruz, sayın Devlet Başkanı tarafından vâki dâvetin bu tarzda yapılmaması lâzım geldiğini, Dolmabahçe nutkunun metnini okuduktan sonra öğrendik ve dâveti bu garip şekle sokanın, bizzat Felek bey olduğunu anlayınca, kendisine, hayret ve teessüf ettik.
ıbahço sarayındaki gazete-1 Derhal söyliyelim ki, bu kadar sene ' • • ' ....... ' Babı&li yokuşunu tırmanan bir mu-
derece mantıktan uzakla (Devamı Sa. 7 SU. 3 de)
İstanbul Gazeteciler Cemiyeti ida-1 s heyeti başkanı Burhan Felek im-1 ız mektubu diğı göreceksiniz, Bu
I tup Dolma____-------------
| çiler toplantısı hakkında dünkü nü»- | nızda intişar eden ap teşkil etmek ü
İnönü
I Ankara’
I
gitti
Bir müddetterıberı şehrimizde bu lunan Cumhur Başkanı ismet ’-ı. önü, dün gece saat 23 de hususi trenle Ankaraya hareket etnıişl.r.
Cumhur Başkanı, Hayda: paşa Garında Büyük Millet Meclisi Baş. kam Şükrü Saraçoğlu, Baştaban Şemsettin Günaltay. C.H.P. Genel Başkan vekili Hilmi Uran, Devlet Bakanı Cemil Sait Barlas. Adalet Bakanı Fuat Sirmen. Dışişleri Ba kanı Necmettin Sadak. Ulaştırma Bakanı Kemal Satır, Tarım Bakanı Cavit Oral, Çalışma Bakanı Ro şat Şemsettin Sirer, Tekel Bakanı Fazıl Şerafettin BUrge. C.H.P,
(Devamı Sa. 7. Su. 5 do)
Başbakan Şemseddin Günaltay nutkunu söylerken...

Haşmet Orbay hâdisesinden
Sabahaddin Ali
Dışişleri Bakanının
beyanatı
çıkan dâva
HAC YOLUNDA
Arkadaşımız Murat
Sertoğlu yazıyor
‘Mekkei Mükerremede, Suudî Arabistan Kralı Celâletülmelik Alsuud Hazretleri, Hümayun sarayında verdiği muhteşem ziyafete beni de davet edip görüştü. Arafata çıkacağımız gün yaklaşıyor.»
dâvası devam ediyor
Sadağın atom bombasına ve Yunan neşriyatına karşı izahatı
Dışişleri Bakanı Necmettin Sudak dün sabahki ekspreslo Aııkarndaa irimize gelmiştir. Bakan kendim
t— Atom gibi mühim bir silâhın RuBlar tarafından keşfedildiğini ben de »izler gibi öğrendim.
Bu vaziyet bütün dünya efkârı u-mumiyesini çok yalımdan alâkadar eder. Bu silâhın keşfinden sonra Rub yanın hattı hareketini Birleşmiş Milletler çok yakından kontrolo tâbi tutmalıdırlar. Bu kontrolü günün tabiî bir icabı olarak telâkki etmek lâzımdır,>
(Devamı Sa. 7 Sü. 3 do)
Haşrret Orbayi gördüğünü söyleyen sanık tahliye edildi
tarihli
Âlsuud Meretleri sarayda bir kabul senasında..,
(Yazısı 7 nol sayfadadır)
1 Dünkü duruşmadan bir İntiba
Gcçonlortlo yapılım O. H. P. Ana-doluhisarı oeak kongrosindo doktor Neşet Neciyi öldürmekten 18 seneye mahkftm edilen Haşmet Orbayı Analsan kahvesindo bir jandarma vla oynarken gördüğünü söylo-lurotilo adliyo makamlarını töh met altında bırakmak «uçundan tevkif edilmiş bulunan Mustafa Bıışn-
(O ovamı Sa. 7 Sü. 1 do)
Dü nkü celselerden biri gizli yapıldı ve Emniyet memurları izahat verdi
Kırklarell 1 (Husus! surette gi. den arkadaşımız yazıyor) — Solcu muharrir Sabahattin Aliyi Bulga. ristana kaçırırken Kırklaeliııin Bul garistan hududundaki Sazara kö -yü civarında başına sopa ile vura. rak öldürmekten sanık Ali ErtcJci. nln duruşmasına bugün Kırklardı Ağır Ceza Mahkemesinde devam edilmiştir.
Bugünkü duruşma bir kısmı gizli bir kısmı açık olmak üzere, iki celse halinde cereyan etmiş, iki
(Devamı Sa. 7, Su. 1 de)
Millî Eğitim Bakanının
Anadoluya Tayin edilen 152 öğretmen
beyanatı
Avukat M. E. Türkmen we Mürteza Analı
Muallimler Birliği, ilk öğretim Genel Müdürüne cevap veriyor
İlk öğreti..: genel müdürü Yunus Kâzım Köni’nln dün çıkan beyanatı üzerine Muallimler Birliği idare heyetinden salâhiyetti bir öğretmen kendisine müracaat (Devamı Sa. 7, Su. 2 de)
İlkokullarda derse başlanması dolayısile ilk öğretim durumu
TAKVİMDEN DİK YAPRAK:
Gazeteciler Cemiyetinin mektubu
Eski İtalyan sömürgeleri
Ankara: 1 (A.A.) — Milli Eğilim Bakanı Talisin Btınguoğlu bugün Rant 13 de uçakla Elâaığdan şe rlmizo dönmüştür.
Tahsin Bnnguoğk bulunmuştur:
«İlk okullarımız açılmıştır. Bugün 35.000 öğretmen ve oğitıhon yurdun her kşoRİndoki İlkokullarda ceholot-lo yenidon savaşa girişmiş bulunu-
Istanbulu bilmiyoruz
ULUNAY
beyan ait
Bütün milleti okutuyoruz, diyobil mek için ilkokullarımıedt 3.000.000 (Devamı 8a. 7 SU. 7 do)
Yeni Sabah müdürlüğüne:
Gazetenizin
imda çıkan (1 ____
teklif) başlıklı yazıda hokik mayan vo I IÂhiyeti dışı gördük, cev olbaptakl hükümleri dairesini! cini rica öderiz.
Gazeteciler Cemiyeti İstanbul gıı-(Oevamı. B«. 7 »U. 8 dol
Kış saati başladı
Dün gece saat 24 den itibaren bütün yurtta kış saatinin tatbiki başlanmıştır. Bu münasebetle dün gece 24 de saatler bir saat geri alınmıştır. 24,15 de kalkan vapurlar, eski saatle 1,15 de hareket etmiştir. Bundan haberi ol-mıyan Kadıköy ve Üsküdar yol-
İtalya, vesayet iddia.
«nidan sarfınazar etti
Londra, 1 (B.B.C.) — İtalyan Dış İşleri Bakanı Kont Bforza, bugün Birleşmiş Milletler alyaol komite, sinde verdiği demeçte ltalyanın, Llbyaya derhal istiklâl verilmesine taraftar olduğunu aöylomlgtir.
İtalya Dıglçlerl Bakanı, hükümetinin, Erltroyo do bağımsızlık vo -rUnıcaino taraftar olduğunu açıkla maştır.
Böylelikle İtalya, ilk defa ola .. culan köprüde bir saat beklemek
(Oovamı Sa. 7 SU. 7 de) zorunda kalmışlardır.
alr ne güzol söylemli:
O mâhiler ki derya içredı'r, doryAyı bilmezler
Istanbıılda olduğumuz hal
do daha lâyıkllo Istanbulu bilmiyoruz. Ba$tan başa Obldelerlo dolu olan şu güzel beldenin bütün tarihi dekorları karşısında tamamen lAkayt kalıyoruz. Müzoloro dikkat Ödiyorum, bomboş... CamekAnların önündo tetklkatta bulunmak adeta vakit İsraf ötmek gibi oluyor.
Bu, dünkü bugünkü mos'olo değildir. Oldum bittim biz Istanbulu tarihi vo oskl osorler bakımından tanıyamamışadır. Moselâ bir Çen-borlltaş vardır; bunun no olduğunu çoğumuz bilmez. Yahut bir Kız-taşı vardır. Bu hangi zamandan kalmış, neyi tomsll öder? Morak otmoylz.
Hiç unutmam. Bir Fransız müdürümüz vardı ı bu adam bir gün hoplnılzl topladı ı Gülhano parkındaki oskl eserlor müzesine götürdü. Orada bütün oserlorln önünde eaatlorco İzahat verdi; bizi takip odan hademeden biri yanımıza yaklaşarak sordu ı
— Aha bu Fronk daha çok konuşacak mı?
— Konuşacak ya... Anlatıyor...
— Öylo Iso buraları bir ay açık tutmalı... Mozahanoyl görenler bakarlar goçorlor; anlatmakla sonu mu gelir kİ?...
Kendimiz gezmesini görmesini bilmediğimiz gibi başkalarının gezip görmelerini do tonklt ediyoruz.
Istanbulu seyyahlar gollr... Vak-filo önlorlno bir Yahudi yahut Rum tercüman düşer, bütün Istanbulu gozdlrlr, göstcr'rdl. Hükûınot bur ların malûmatfuruşluk olsun diye yalan yanlış vak'alar uydurduklarını anladığı İçin hepsini soyyah roh-borllğlndon menetti vo bu mesleğe lisan bllon Türklorln İntisap oylo-molerlnl kolaylaştırdı. Sonu no ot. du? Bugün momlokette Istanbulu bllon vo gozdlron soyyah rohborlo-rı var mıdır? Nerededirler?
Anlaşılıyor kİ bu adamlar turist
yoksulluğundan bu İşi terkodoroK
başka kazançlar peşlno düşmüslor-
dlr. Bu surotlo Istanbulu gozmo^e
golcnlor tatar letomoz ylno oskl roh
'Devamı 8a ı 7 8ü 8 da>