PERŞEMBE 21 TEMMUZ 1949 Sahibi: Safa Kıhçlıoğlu idare: Nuruoemaniye Ho: 17 Tel adresi: «YENİ 8ABAH> İSTANBUL Telefon: 107S5—2S1M Yeni Sabah 12 inri Yıl, No. 3710 HÜRRİYET VE HAKKIN YILMAZ MUDAFI1YIZ Sap,. : 10 Kurnş Tuzsuz Deli Bekir Yazan : Prof, Sabri Esat Siyavaşgil (2 inci sayfamızda okuyunuz)
İTALYA VE BATILILARA VERİLENRUSNOTASI Rusyaya göre, İtalyanın Atlantik Paktına alınması, barış anlaşmasına mugayirdir
üç sene evvelki meşhur 21 Temmuz seçimlerine ait hdtİralardan : Bir jandarma askıdaki defterleri bekliyor, 8ulukule,de Çingene kulan oynatılıyor.. Seçimde mühim rolü bulunan polis ve jandarma, seçim günü İstanbul sokaklarında dolaşıyor... ■
Ah iktidar, Vah iktidar
Halk Partisinin tek gayesi, ne olursa olsun, iktidara yapışıp kalmakta. Siz, Başbakan Şemseddin Gü-naltayın koltuğu IğneU fıçıya benzettiğine pek kanmayın çünkü o iskemle o kadar rahatsız olsaydı bu kadar talebi ve heves [isi bulunur mu idi? Yıllardır bu sandalyeleri çürütmekten, Halk Partili Bakanlar, bıkmış, usanmış değillerdir. Bütün memleket umumi efkârı, yurtta, geniş ve ferah başka bir havanın esmesini bekliyor ve onu hasretle özlüyor. 1946 temmuzunda millet şeyi oyuna getirilmesi ve isteği açıkça tezahür eyleseydı taliimi-rin gelişmesi büsbütün başka bir istikamet atadı .
Demokrat Parti lideri ile Devlet Bakanı Erim karşılıklı boş ve verimsiz bir münakaşaya daldıkları ve birbirlerine mızraklı ilmihal gibi, sualli cevaplı hitaplarda bulundukları sıralarda, Millet Partisi de, her iki fırkaya hücum ediyor. Partinin kuruluşunun yıldönümünü kutlama ve-silesile Ankara ve lzmirdc tertiplenen toplantılarda hem iktidara hem demokratlara taarruzlar var dır. 12 Temmuz beyannamesi. Mi lig t Partisi nazarında, tama-mile bir muvazaadır ve demokratlarla yapılan bir mütarekedir. Hikmet Bayur, dünkü demecinde, Adnan Menderesin iki yıl evvel İzmirde söylediklerini yazdıktan için gazeteler kapatihna-ğs başlayınca. Demokrat zimam-müşler ve iktidarın darbesine uğramamak için bir çıkar yol aramışlardır. İşte Cumhurbaşkanı o buhranlı ve sıkıntılı günlerde 1 kendilerine 12 Temmuz beyan- i namesini bir zeytin dalı kurtu- ] iuş nişanesi olarak uzatmıştır. ( Demokratlar bu necat ve halâs ! tahtasına tehalükle yapışmışlar- ] dır. Halbuki Millet Partisi sayın ( başkamna göre millete önderlik edenler her türlü baskıya dayan malı ve her tehlikeyi hattâ idamı
Görülüyor ki memlekette tartışmaların havası çok serttir. E-rim hâlâ seçim emniyeti tasarısının parlaklığından bahsede durgun Hikmet Bayur, geçen seçimde usulsüz ve kanunsuz hareket ederek cürüm işlemiş olanlar filen ceza görmedikçe çıkacak her han gi bir karnına nasıl güvenilebilir ve müeyyidesiz, teminatsız metin lerden nasıl Türkün vicdanına huzur gelebilir, sualini soruyor. Haldi ki İçişleri Bakanlığının yaptığı son değişiklikler de açıkça göstermiştir ki hükümet geçen seçimde dürüst hareket et-miyenleri değil bilâkis tarafsız davrananları cezalandırarak önümüzdeki sene için tesirli bir ibret manzarası yaratmak istemektedir. Yâni Ba.vurun beklediğinin ve memleketin istediğinin tam aksi istikamette bir hareket
Dün de İşaret ettiğimiz gibi, bütün siyasi partiler, boş kile ve dipsiz ambar tâbirine tam uygun münakaşalarla vakit geçirirlerken, Ulus gazetesi bile, iktisadi ve mali dorumun ağırlaştığını ve vaziyetin tenaya doğru kaydığı-ğmı itiraf etmeğe başlamıştır. Amerika Hazine Bakanının Ankaraya gelmesi münasebetile yazılan ve dünİtii ^Ayımızda bahis (Davamı Sa. 5 8û. 6 da)
Londra. 20 (A.A.) «United Press) — Moskova radyosunun bildirdiğine göre, Sovyet Rusya. İtalya’ya verdiği resmi Lir nota ile, bu memleketin Atlantik Paktına iştirak etmek sure-tile Italyan sulh anlaşmasını ih-
N. Erimin tekzibi
İngiltere Hariciye Bakanı Mr. Betin, Atlantik paktı için yapılan ihzari toplantılardan birine giderken
lâl etmiş olduğunu iddia etmiştir. Nota şöyle demektedir: «I-talyanın Atlantik Paktına iştira ki, İtalyan silâhlı kuvvetlerine konan tahdit hakkındaki maddeyi ihlâl etmektedir.»
(Devamı Sa. 5 SÜ. 1 do)
“Yalnız A. A. nın bana ait verdiği haberler yüzdeyüz doğrudur
Ankara 20 (A, A.) — Bugün Ankaraya dönen Devlet Bakanı ve Başbakan yardımcısı Nihat E. rime baş viran muhabirimiz kendisine atfen yazılan bir İki haber hakkında bir söyliyecegi olup olmadığını sormuştur.
Nihat Erim, şu cevabı vermiş. tir:
-.Seyahatte iken yazılanların pek azını okuyabildim. Ankaraya bl-raz önce geldim. Bir çok yalan yanlış ve tahrif edilmiş yazılar gösterdiler. Hattâ bunlardan hay. lannın mesnet ittihaz edilerek ma kaleler yazılıp, nutuklar söylendi, glnl hayretle ve teessürlerle gör. diten. Yalnız Anadolu Ajansının bana atfen verdiği haberler yüz. de yüz doğrudur. Diğerlerinin mesuliyetini kabul edemem. Hele, «ordu, para ve kuvvet» e ve «A-m er ikalı dostlan a dair sözler ta.
(Devamı 8a. s 8Ü. a da)
Rakamlar, bahalıl iğin gittikçe arttığını gösteriyor
Ticaret odasının Haziran ayı geçim endeksine göre, İstanbulda bir aile nasıl I İstanbul Ticaret ve Sanayi Odası hariran^ayı^geçîm^en-^^
deksini hazırlamıştır. Buna göre Haziran ajanda beş nüfus- ( lu bir ailenin geçim masrafı 385 liradır. Yaz aylarında seb- ( ze ve meyva bollaşıp ucuzladığından kış aylarındaki yük- 1 selme bu müddet zarfında bir duraklama göstermektedir. > Bundan on sene evveline, 1939 yılma nazaran geçim >
(Devamı Sa. 5 Sü. î de) S
Yeni alınan lüks ANKARA vapuru
Ankara vapurunun ahçısı yaralandı
geçinebilir?
Kolarof
D. P. 21 Temmuz'u
protesto ediyor
Marûf 21 Temmuz seçimlerinin neticeleri, bugün acı bir yıldönümü olarak her tarafta protesto edilecek
Çeşme'de bulunan C. Bayar, bugün konuşmıyacak
Bugün 21 Temmuz 946 ıımtımî seçimlerinin üçüncü yıldönümüdür. Bu münasebetle Demokrat Parti il merkezi saat 18.30 da Çemberlitaş sinemasında bir u-mumî toplantı tertip etmiştir.
Toplantıda şehrimizdeki bütün demokratlar iştirak edecekler ve demokrasi tarihimizde bir yüz karası addettikleri 21 Temmuz seçimlerini bir kere daha protesto edeceklerdir.
Bugünkü toplantıda, avukat Emnıllah Nutku. Bayan Müfide Ilhan, avukac Mithat Benker ve avukat Esat Çağa konuşacaklardır. Toplantının hitamında Ame-rikadaki seçimlere ait bir film de gösterilecektir. Vilâyet mek-
(Devamı Sa. S 80. 7 de)
C.H.P.il merkezinde
Bulgaristan Başbakanı oldu Sofya 20 a. a. (Afp) — Bugün.
kü fevkalâde oturumunda Sobran-ya Meclisi, Dışişleri Bakanı Vasıl Kolarofu oy tnrligile Başbakanlığa seçmiştir.
Bundan sonra gene oy bir ilgile: Valko Tchemekov Eğitim, fen ve sanat bakanlığına, General Dobri Tempetchev Plânlaştırma Bakanlı gına seçilmişlerdir.
Bunlann hepsi komünist partisi ne mensupturlar.
Ziraatçı Georgi Tralkov Tarım Bakanlığına ve Zveno partisinden Simon Georgiyev, Başbakan yar . tümelliğini da deruhte etmek üze-te Eleklrıkleştırme Bakanlığına se çilmişlerdlr.
Londra 20 (Nafen) — Londrada İntişar etmekte olan komünist Bulgar propaganda organı «Ser -best Bulgaristan* kendi kendimizi (Devamı 8a. 5 Sü. 3 de)
dün yapılan toplantı
Amerika
Malîye Bakanı
Ankaradan
Kahirege gitti
Son seyahatte Marsilyada vuku bulan tecavüzün mahiyeti nedir?
(Yazısı: 5 inci sayfada)
Mecidiyeköyü ilerisinde bir otomobil soygunculuğu
Ermeni
kilisesinde
ihtilâf
Arslanyan, muhaliflerine cevap vererek kendisinin haklı olduğunu _______ anlatıyor _______
Başkan vekili H. Uran ve dûn Ankaradan gelen
G. sekreter Fikret Sılay toplantıya iştirak ettiler
I Hilmi Uranla görüşmüştür. Bu görüşmede İç politikanın son hâ diseleri üzerinde durulduğu tahmin olunmaktadır, öğrendiğimize
I (Devamı Sa. 5 Sü. 3 de)
İngiliz- Rus münasebatı
. Dün Ankaradan şehrimize ge-| len C. H. P. genel sekreteri Tev-fik Fikret Sılay öğleden sonra C. H. P. il merkezini ziyaret etmiş, C. H. P. genel başkan vekili I
Yeni Ingiliz Elçisi Stalinle neler görüştü Moskova 20 (AT) — İyi haber alan kaynaklardan bildirildiğine göre pazartesi akşamı Kremlin sarayında Stalin ve Ingilterenln Moskova Büyük Elçisi Sir Davld Kelly arasında yapılan görüşme es nasır, da İngiliz - Rus m Un ast be t-(Devamı Sa. 5 SÜ. 4 de)
Filistine eşya kaçıran Yahudiler
Bakanın uçağı Kibnsa mecburi iniş yaptı
Ankara, 20 (Hususi) — Bugün şehrimizden ayrılan Amerika Maliye Bakanı Snyder’in ziyareti esnasında Başbakan ve M .-tiye Bakanı ile yapılan görüşmeler hakkında şıkı bir ketumiyet muhafaza edilmektedir. Tahmin edildiğine göre bu konuşma esnasında bu yıl kuraklık yüzünden memleketimizin karşılaşmış bulunduğu döviz sıkıntısı Amerikan Maliye Bakanına teferruat!-le irah edilmi~*ir. Bakanın. Türkiye malî durumu ve Tiirkiyeyi ilgilendiren meseleler üzerinde büyük bir dikkatle durduğu anlaşılmaktadır. Ancak bu görüşmelerde bazı kararlara varıldığı hakkında bir kanaat İleri sürülmekte ve bu temasın İleride ne» ticeler verebileceği belirtilmektedir.
Dün yapılan bir baskında gümüş ve kristal takımları ele geçirildi
Fransız «Anne Marie» gemisi dün akşam limanımızdan 300 Yahudi yolcusu alarak Hayfaya hareket etmiştir.
Geminin haı ketinden evvel
gümrük muayenesinden geçen ba zı eşyalar, şüphe üzerine Emniyet 5 inci şube memurları tarafından yeniden muayene edilmiş (Devamı Sa. 5 Sü. 4 de)
C Barlas Başbakana izahat verdi
Ankara 20 ıHususl) — Avrupa seyahatinden dönen Devlet Bakanl Cemil Salt Barlas bugün Başoa-Kan Şemsettin Gtoaltay İle goril» {erek yaptığı temaslar hakkında t» rahnt vermiştir.
P İlgili fikir adamları ne diyor ?
Maarif Şûrasına dair düşünceler
TAKVİMDEN BİR İAPRAK:
ULUNAY
Ermeni kilisesinde patrik kaymakamı Arslanyanın muhaliflerinden bir grupun bir toplantı yaparak 6 patrik namzedi seçtikleri malûmdur. Bu hususta düa kendisini ziyaret ederek seçim-ler hakkında ne düşündüğünü Boran arkadaşımıza Arslanyan şunlan demiştir:
(Devamı 8a. • 80. 3 dey
Maarif Şurasının ağuBtos ayı içinde yapacağı toplantılarda alı nacak kararlar önemle beklenmektedir. Şûranın bu Beferki toplantısında, görüşülmesi muhtemel bazı meselelor etrafında E-debiyat Fakültesi profesörlerin den AH Nihat Tarlan bir arkadaşımızın sorduğu muhtelif sualle ri şu şekilde cevaplandırmıştır;
— Liselerin dört seneye çıkarılması isteniyor. Bu mesele etrafında ne düşünüyorsunuz?
(— Eğer liseler tamamen meslekî, daha doğrusu ihtisas tahsili vermek üzere tanzim edilirlerse doğru olur. Çünkü bir genç yüksek tahsilde pek muhtemeldir ki bir sene çalışmakla bir çok seneler kaybetmekten kurtulur. Ancak benim kanaatime göre bu günkü hayat şartlan ve İktisadî
(Devamı 8a. 4 SU. 4 da)
Yarım asırdanberl tanıdığım yaşlı bir dostum vardır; arada buluşur, hasblhal ede-rkz. Dostum bazen pak ateşli, pek ümitlidir; bazen de bakarım çehresinde derin bir jre’s, bir fûtûr, pek aşikâr bir melâl vardır. Son buluşmamızda onu yine pek düşkün gör düm, hattâ bana yaşından fazla ihtiyarlamış gibi göründü.
— Ne var? dedim. Hasta mitin?
— Hayır, çok şükür, bir şeyim yokl dedi; fakat melâl içindeyim. Bütün cesaretim kırılmış ve en fenası hayatın ümit denilen payandası da devrilmiş bir haldeyim...
Sormağa vakit bırakmadan de-
— Elli tenedir şu memleketin siyasi hâdiselerinin içinde yuvarlanıyorum. Ben de İkinci Abdülhaml-din Mutlakıyet İdaresinden alabildiğine şikâyet edenlerden idim. Fakat bir ümit vardı: elbette bir gün bu memlekette hürriyet güneşi doğar, o zaman bu güzel yurdum hak-
kı olan hürriyete, adalete terakfcH yo kavuşur diyordum. Hürriyet gû-nefl doğdu. Fakat tür (eubh-ı- k>-alb) gibi dogması ile batması bir oldu. Her yerde Meşrutiyet idaresi kanun ve hürriyet saltanatı iken bizde «idare-i- örfiye* saltanatı ol* du. O devirde «Mebusan L ::!isı»
Fakat intihap sandıklarının başında İttihat ve Terakkinin sopalı adamları da vardı ve pek tabii olarak bu şartlar İçinde halk hâkimiyetinin güveneceği seçim diye bir şey olmazdı.
Buna rağmen yine ou btr gün gelir hürriyet şalağı atar, hakka, adalete kavuşuruz derken memleket felâketlere uğradı; Unut ettik, sabrettik, bekledik... İnkılâp lar oldu; memleket istiklâline kavuştu; fakat biz hürriyete kavuşamadık. Şu el ayası kadar kâğıdı kimse karışmadan bir türlü seçim sandığına atamıyorduk vesselâm... Nihayet bir gün geldi; artık mem-(DevaflM 8a. 8 8ü. • da)
Bofto görülen I ka ün ve yanlan ndaki erkek sanık olarak yakalan mıstardır, diğerleri soyulanlardır
İYoto. Burhan - YENİ SABAH) (¥aaw 6 ind sayfada)
Prof. Ali Nihat Tarlan
PERŞEMBE 21 TEMMUZ 1949 Sahibi: Safa Kıhçlıoğlu idare: Nuruoemaniye Ho: 17 Tel adresi: «YENİ 8ABAH> İSTANBUL Telefon: 107S5—2S1M Yeni Sabah 12 inri Yıl, No. 3710 HÜRRİYET VE HAKKIN YILMAZ MUDAFI1YIZ Sap,. : 10 Kurnş Tuzsuz Deli Bekir Yazan : Prof, Sabri Esat Siyavaşgil (2 inci sayfamızda okuyunuz)
İTALYA VE BATILILARA VERİLENRUSNOTASI Rusyaya göre, İtalyanın Atlantik Paktına alınması, barış anlaşmasına mugayirdir
üç sene evvelki meşhur 21 Temmuz seçimlerine ait hdtİralardan : Bir jandarma askıdaki defterleri bekliyor, 8ulukule,de Çingene kulan oynatılıyor.. Seçimde mühim rolü bulunan polis ve jandarma, seçim günü İstanbul sokaklarında dolaşıyor... ■
Ah iktidar, Vah iktidar
Halk Partisinin tek gayesi, ne olursa olsun, iktidara yapışıp kalmakta. Siz, Başbakan Şemseddin Gü-naltayın koltuğu IğneU fıçıya benzettiğine pek kanmayın çünkü o iskemle o kadar rahatsız olsaydı bu kadar talebi ve heves [isi bulunur mu idi? Yıllardır bu sandalyeleri çürütmekten, Halk Partili Bakanlar, bıkmış, usanmış değillerdir. Bütün memleket umumi efkârı, yurtta, geniş ve ferah başka bir havanın esmesini bekliyor ve onu hasretle özlüyor. 1946 temmuzunda millet şeyi oyuna getirilmesi ve isteği açıkça tezahür eyleseydı taliimi-rin gelişmesi büsbütün başka bir istikamet atadı .
Demokrat Parti lideri ile Devlet Bakanı Erim karşılıklı boş ve verimsiz bir münakaşaya daldıkları ve birbirlerine mızraklı ilmihal gibi, sualli cevaplı hitaplarda bulundukları sıralarda, Millet Partisi de, her iki fırkaya hücum ediyor. Partinin kuruluşunun yıldönümünü kutlama ve-silesile Ankara ve lzmirdc tertiplenen toplantılarda hem iktidara hem demokratlara taarruzlar var dır. 12 Temmuz beyannamesi. Mi lig t Partisi nazarında, tama-mile bir muvazaadır ve demokratlarla yapılan bir mütarekedir. Hikmet Bayur, dünkü demecinde, Adnan Menderesin iki yıl evvel İzmirde söylediklerini yazdıktan için gazeteler kapatihna-ğs başlayınca. Demokrat zimam-müşler ve iktidarın darbesine uğramamak için bir çıkar yol aramışlardır. İşte Cumhurbaşkanı o buhranlı ve sıkıntılı günlerde 1 kendilerine 12 Temmuz beyan- i namesini bir zeytin dalı kurtu- ] iuş nişanesi olarak uzatmıştır. ( Demokratlar bu necat ve halâs ! tahtasına tehalükle yapışmışlar- ] dır. Halbuki Millet Partisi sayın ( başkamna göre millete önderlik edenler her türlü baskıya dayan malı ve her tehlikeyi hattâ idamı
Görülüyor ki memlekette tartışmaların havası çok serttir. E-rim hâlâ seçim emniyeti tasarısının parlaklığından bahsede durgun Hikmet Bayur, geçen seçimde usulsüz ve kanunsuz hareket ederek cürüm işlemiş olanlar filen ceza görmedikçe çıkacak her han gi bir karnına nasıl güvenilebilir ve müeyyidesiz, teminatsız metin lerden nasıl Türkün vicdanına huzur gelebilir, sualini soruyor. Haldi ki İçişleri Bakanlığının yaptığı son değişiklikler de açıkça göstermiştir ki hükümet geçen seçimde dürüst hareket et-miyenleri değil bilâkis tarafsız davrananları cezalandırarak önümüzdeki sene için tesirli bir ibret manzarası yaratmak istemektedir. Yâni Ba.vurun beklediğinin ve memleketin istediğinin tam aksi istikamette bir hareket
Dün de İşaret ettiğimiz gibi, bütün siyasi partiler, boş kile ve dipsiz ambar tâbirine tam uygun münakaşalarla vakit geçirirlerken, Ulus gazetesi bile, iktisadi ve mali dorumun ağırlaştığını ve vaziyetin tenaya doğru kaydığı-ğmı itiraf etmeğe başlamıştır. Amerika Hazine Bakanının Ankaraya gelmesi münasebetile yazılan ve dünİtii ^Ayımızda bahis (Davamı Sa. 5 8û. 6 da)
Londra. 20 (A.A.) «United Press) — Moskova radyosunun bildirdiğine göre, Sovyet Rusya. İtalya’ya verdiği resmi Lir nota ile, bu memleketin Atlantik Paktına iştirak etmek sure-tile Italyan sulh anlaşmasını ih-
N. Erimin tekzibi
İngiltere Hariciye Bakanı Mr. Betin, Atlantik paktı için yapılan ihzari toplantılardan birine giderken
lâl etmiş olduğunu iddia etmiştir. Nota şöyle demektedir: «I-talyanın Atlantik Paktına iştira ki, İtalyan silâhlı kuvvetlerine konan tahdit hakkındaki maddeyi ihlâl etmektedir.»
(Devamı Sa. 5 SÜ. 1 do)
“Yalnız A. A. nın bana ait verdiği haberler yüzdeyüz doğrudur
Ankara 20 (A, A.) — Bugün Ankaraya dönen Devlet Bakanı ve Başbakan yardımcısı Nihat E. rime baş viran muhabirimiz kendisine atfen yazılan bir İki haber hakkında bir söyliyecegi olup olmadığını sormuştur.
Nihat Erim, şu cevabı vermiş. tir:
-.Seyahatte iken yazılanların pek azını okuyabildim. Ankaraya bl-raz önce geldim. Bir çok yalan yanlış ve tahrif edilmiş yazılar gösterdiler. Hattâ bunlardan hay. lannın mesnet ittihaz edilerek ma kaleler yazılıp, nutuklar söylendi, glnl hayretle ve teessürlerle gör. diten. Yalnız Anadolu Ajansının bana atfen verdiği haberler yüz. de yüz doğrudur. Diğerlerinin mesuliyetini kabul edemem. Hele, «ordu, para ve kuvvet» e ve «A-m er ikalı dostlan a dair sözler ta.
(Devamı 8a. s 8Ü. a da)
Rakamlar, bahalıl iğin gittikçe arttığını gösteriyor
Ticaret odasının Haziran ayı geçim endeksine göre, İstanbulda bir aile nasıl I İstanbul Ticaret ve Sanayi Odası hariran^ayı^geçîm^en-^^
deksini hazırlamıştır. Buna göre Haziran ajanda beş nüfus- ( lu bir ailenin geçim masrafı 385 liradır. Yaz aylarında seb- ( ze ve meyva bollaşıp ucuzladığından kış aylarındaki yük- 1 selme bu müddet zarfında bir duraklama göstermektedir. > Bundan on sene evveline, 1939 yılma nazaran geçim >
(Devamı Sa. 5 Sü. î de) S
Yeni alınan lüks ANKARA vapuru
Ankara vapurunun ahçısı yaralandı
geçinebilir?
Kolarof
D. P. 21 Temmuz'u
protesto ediyor
Marûf 21 Temmuz seçimlerinin neticeleri, bugün acı bir yıldönümü olarak her tarafta protesto edilecek
Çeşme'de bulunan C. Bayar, bugün konuşmıyacak
Bugün 21 Temmuz 946 ıımtımî seçimlerinin üçüncü yıldönümüdür. Bu münasebetle Demokrat Parti il merkezi saat 18.30 da Çemberlitaş sinemasında bir u-mumî toplantı tertip etmiştir.
Toplantıda şehrimizdeki bütün demokratlar iştirak edecekler ve demokrasi tarihimizde bir yüz karası addettikleri 21 Temmuz seçimlerini bir kere daha protesto edeceklerdir.
Bugünkü toplantıda, avukat Emnıllah Nutku. Bayan Müfide Ilhan, avukac Mithat Benker ve avukat Esat Çağa konuşacaklardır. Toplantının hitamında Ame-rikadaki seçimlere ait bir film de gösterilecektir. Vilâyet mek-
(Devamı Sa. S 80. 7 de)
C.H.P.il merkezinde
Bulgaristan Başbakanı oldu Sofya 20 a. a. (Afp) — Bugün.
kü fevkalâde oturumunda Sobran-ya Meclisi, Dışişleri Bakanı Vasıl Kolarofu oy tnrligile Başbakanlığa seçmiştir.
Bundan sonra gene oy bir ilgile: Valko Tchemekov Eğitim, fen ve sanat bakanlığına, General Dobri Tempetchev Plânlaştırma Bakanlı gına seçilmişlerdir.
Bunlann hepsi komünist partisi ne mensupturlar.
Ziraatçı Georgi Tralkov Tarım Bakanlığına ve Zveno partisinden Simon Georgiyev, Başbakan yar . tümelliğini da deruhte etmek üze-te Eleklrıkleştırme Bakanlığına se çilmişlerdlr.
Londra 20 (Nafen) — Londrada İntişar etmekte olan komünist Bulgar propaganda organı «Ser -best Bulgaristan* kendi kendimizi (Devamı 8a. 5 Sü. 3 de)
dün yapılan toplantı
Amerika
Malîye Bakanı
Ankaradan
Kahirege gitti
Son seyahatte Marsilyada vuku bulan tecavüzün mahiyeti nedir?
(Yazısı: 5 inci sayfada)
Mecidiyeköyü ilerisinde bir otomobil soygunculuğu
Ermeni
kilisesinde
ihtilâf
Arslanyan, muhaliflerine cevap vererek kendisinin haklı olduğunu _______ anlatıyor _______
Başkan vekili H. Uran ve dûn Ankaradan gelen
G. sekreter Fikret Sılay toplantıya iştirak ettiler
I Hilmi Uranla görüşmüştür. Bu görüşmede İç politikanın son hâ diseleri üzerinde durulduğu tahmin olunmaktadır, öğrendiğimize
I (Devamı Sa. 5 Sü. 3 de)
İngiliz- Rus münasebatı
. Dün Ankaradan şehrimize ge-| len C. H. P. genel sekreteri Tev-fik Fikret Sılay öğleden sonra C. H. P. il merkezini ziyaret etmiş, C. H. P. genel başkan vekili I
Yeni Ingiliz Elçisi Stalinle neler görüştü Moskova 20 (AT) — İyi haber alan kaynaklardan bildirildiğine göre pazartesi akşamı Kremlin sarayında Stalin ve Ingilterenln Moskova Büyük Elçisi Sir Davld Kelly arasında yapılan görüşme es nasır, da İngiliz - Rus m Un ast be t-(Devamı Sa. 5 SÜ. 4 de)
Filistine eşya kaçıran Yahudiler
Bakanın uçağı Kibnsa mecburi iniş yaptı
Ankara, 20 (Hususi) — Bugün şehrimizden ayrılan Amerika Maliye Bakanı Snyder’in ziyareti esnasında Başbakan ve M .-tiye Bakanı ile yapılan görüşmeler hakkında şıkı bir ketumiyet muhafaza edilmektedir. Tahmin edildiğine göre bu konuşma esnasında bu yıl kuraklık yüzünden memleketimizin karşılaşmış bulunduğu döviz sıkıntısı Amerikan Maliye Bakanına teferruat!-le irah edilmi~*ir. Bakanın. Türkiye malî durumu ve Tiirkiyeyi ilgilendiren meseleler üzerinde büyük bir dikkatle durduğu anlaşılmaktadır. Ancak bu görüşmelerde bazı kararlara varıldığı hakkında bir kanaat İleri sürülmekte ve bu temasın İleride ne» ticeler verebileceği belirtilmektedir.
Dün yapılan bir baskında gümüş ve kristal takımları ele geçirildi
Fransız «Anne Marie» gemisi dün akşam limanımızdan 300 Yahudi yolcusu alarak Hayfaya hareket etmiştir.
Geminin haı ketinden evvel
gümrük muayenesinden geçen ba zı eşyalar, şüphe üzerine Emniyet 5 inci şube memurları tarafından yeniden muayene edilmiş (Devamı Sa. 5 Sü. 4 de)
C Barlas Başbakana izahat verdi
Ankara 20 ıHususl) — Avrupa seyahatinden dönen Devlet Bakanl Cemil Salt Barlas bugün Başoa-Kan Şemsettin Gtoaltay İle goril» {erek yaptığı temaslar hakkında t» rahnt vermiştir.
P İlgili fikir adamları ne diyor ?
Maarif Şûrasına dair düşünceler
TAKVİMDEN BİR İAPRAK:
ULUNAY
Ermeni kilisesinde patrik kaymakamı Arslanyanın muhaliflerinden bir grupun bir toplantı yaparak 6 patrik namzedi seçtikleri malûmdur. Bu hususta düa kendisini ziyaret ederek seçim-ler hakkında ne düşündüğünü Boran arkadaşımıza Arslanyan şunlan demiştir:
(Devamı 8a. • 80. 3 dey
Maarif Şurasının ağuBtos ayı içinde yapacağı toplantılarda alı nacak kararlar önemle beklenmektedir. Şûranın bu Beferki toplantısında, görüşülmesi muhtemel bazı meselelor etrafında E-debiyat Fakültesi profesörlerin den AH Nihat Tarlan bir arkadaşımızın sorduğu muhtelif sualle ri şu şekilde cevaplandırmıştır;
— Liselerin dört seneye çıkarılması isteniyor. Bu mesele etrafında ne düşünüyorsunuz?
(— Eğer liseler tamamen meslekî, daha doğrusu ihtisas tahsili vermek üzere tanzim edilirlerse doğru olur. Çünkü bir genç yüksek tahsilde pek muhtemeldir ki bir sene çalışmakla bir çok seneler kaybetmekten kurtulur. Ancak benim kanaatime göre bu günkü hayat şartlan ve İktisadî
(Devamı 8a. 4 SU. 4 da)
Yarım asırdanberl tanıdığım yaşlı bir dostum vardır; arada buluşur, hasblhal ede-rkz. Dostum bazen pak ateşli, pek ümitlidir; bazen de bakarım çehresinde derin bir jre’s, bir fûtûr, pek aşikâr bir melâl vardır. Son buluşmamızda onu yine pek düşkün gör düm, hattâ bana yaşından fazla ihtiyarlamış gibi göründü.
— Ne var? dedim. Hasta mitin?
— Hayır, çok şükür, bir şeyim yokl dedi; fakat melâl içindeyim. Bütün cesaretim kırılmış ve en fenası hayatın ümit denilen payandası da devrilmiş bir haldeyim...
Sormağa vakit bırakmadan de-
— Elli tenedir şu memleketin siyasi hâdiselerinin içinde yuvarlanıyorum. Ben de İkinci Abdülhaml-din Mutlakıyet İdaresinden alabildiğine şikâyet edenlerden idim. Fakat bir ümit vardı: elbette bir gün bu memlekette hürriyet güneşi doğar, o zaman bu güzel yurdum hak-
kı olan hürriyete, adalete terakfcH yo kavuşur diyordum. Hürriyet gû-nefl doğdu. Fakat tür (eubh-ı- k>-alb) gibi dogması ile batması bir oldu. Her yerde Meşrutiyet idaresi kanun ve hürriyet saltanatı iken bizde «idare-i- örfiye* saltanatı ol* du. O devirde «Mebusan L ::!isı»
Fakat intihap sandıklarının başında İttihat ve Terakkinin sopalı adamları da vardı ve pek tabii olarak bu şartlar İçinde halk hâkimiyetinin güveneceği seçim diye bir şey olmazdı.
Buna rağmen yine ou btr gün gelir hürriyet şalağı atar, hakka, adalete kavuşuruz derken memleket felâketlere uğradı; Unut ettik, sabrettik, bekledik... İnkılâp lar oldu; memleket istiklâline kavuştu; fakat biz hürriyete kavuşamadık. Şu el ayası kadar kâğıdı kimse karışmadan bir türlü seçim sandığına atamıyorduk vesselâm... Nihayet bir gün geldi; artık mem-(DevaflM 8a. 8 8ü. • da)
Bofto görülen I ka ün ve yanlan ndaki erkek sanık olarak yakalan mıstardır, diğerleri soyulanlardır
İYoto. Burhan - YENİ SABAH) (¥aaw 6 ind sayfada)
Prof. Ali Nihat Tarlan
PERŞEMBE 21 TEMMUZ 1949 Sahibi: Safa Kıhçlıoğlu idare: Nuruoemaniye Ho: 17 Tel adresi: «YENİ 8ABAH> İSTANBUL Telefon: 107S5—2S1M Yeni Sabah 12 inri Yıl, No. 3710 HÜRRİYET VE HAKKIN YILMAZ MUDAFI1YIZ Sap,. : 10 Kurnş Tuzsuz Deli Bekir Yazan : Prof, Sabri Esat Siyavaşgil (2 inci sayfamızda okuyunuz)
İTALYA VE BATILILARA VERİLENRUSNOTASI Rusyaya göre, İtalyanın Atlantik Paktına alınması, barış anlaşmasına mugayirdir
üç sene evvelki meşhur 21 Temmuz seçimlerine ait hdtİralardan : Bir jandarma askıdaki defterleri bekliyor, 8ulukule,de Çingene kulan oynatılıyor.. Seçimde mühim rolü bulunan polis ve jandarma, seçim günü İstanbul sokaklarında dolaşıyor... ■
Ah iktidar, Vah iktidar
Halk Partisinin tek gayesi, ne olursa olsun, iktidara yapışıp kalmakta. Siz, Başbakan Şemseddin Gü-naltayın koltuğu IğneU fıçıya benzettiğine pek kanmayın çünkü o iskemle o kadar rahatsız olsaydı bu kadar talebi ve heves [isi bulunur mu idi? Yıllardır bu sandalyeleri çürütmekten, Halk Partili Bakanlar, bıkmış, usanmış değillerdir. Bütün memleket umumi efkârı, yurtta, geniş ve ferah başka bir havanın esmesini bekliyor ve onu hasretle özlüyor. 1946 temmuzunda millet şeyi oyuna getirilmesi ve isteği açıkça tezahür eyleseydı taliimi-rin gelişmesi büsbütün başka bir istikamet atadı .
Demokrat Parti lideri ile Devlet Bakanı Erim karşılıklı boş ve verimsiz bir münakaşaya daldıkları ve birbirlerine mızraklı ilmihal gibi, sualli cevaplı hitaplarda bulundukları sıralarda, Millet Partisi de, her iki fırkaya hücum ediyor. Partinin kuruluşunun yıldönümünü kutlama ve-silesile Ankara ve lzmirdc tertiplenen toplantılarda hem iktidara hem demokratlara taarruzlar var dır. 12 Temmuz beyannamesi. Mi lig t Partisi nazarında, tama-mile bir muvazaadır ve demokratlarla yapılan bir mütarekedir. Hikmet Bayur, dünkü demecinde, Adnan Menderesin iki yıl evvel İzmirde söylediklerini yazdıktan için gazeteler kapatihna-ğs başlayınca. Demokrat zimam-müşler ve iktidarın darbesine uğramamak için bir çıkar yol aramışlardır. İşte Cumhurbaşkanı o buhranlı ve sıkıntılı günlerde 1 kendilerine 12 Temmuz beyan- i namesini bir zeytin dalı kurtu- ] iuş nişanesi olarak uzatmıştır. ( Demokratlar bu necat ve halâs ! tahtasına tehalükle yapışmışlar- ] dır. Halbuki Millet Partisi sayın ( başkamna göre millete önderlik edenler her türlü baskıya dayan malı ve her tehlikeyi hattâ idamı
Görülüyor ki memlekette tartışmaların havası çok serttir. E-rim hâlâ seçim emniyeti tasarısının parlaklığından bahsede durgun Hikmet Bayur, geçen seçimde usulsüz ve kanunsuz hareket ederek cürüm işlemiş olanlar filen ceza görmedikçe çıkacak her han gi bir karnına nasıl güvenilebilir ve müeyyidesiz, teminatsız metin lerden nasıl Türkün vicdanına huzur gelebilir, sualini soruyor. Haldi ki İçişleri Bakanlığının yaptığı son değişiklikler de açıkça göstermiştir ki hükümet geçen seçimde dürüst hareket et-miyenleri değil bilâkis tarafsız davrananları cezalandırarak önümüzdeki sene için tesirli bir ibret manzarası yaratmak istemektedir. Yâni Ba.vurun beklediğinin ve memleketin istediğinin tam aksi istikamette bir hareket
Dün de İşaret ettiğimiz gibi, bütün siyasi partiler, boş kile ve dipsiz ambar tâbirine tam uygun münakaşalarla vakit geçirirlerken, Ulus gazetesi bile, iktisadi ve mali dorumun ağırlaştığını ve vaziyetin tenaya doğru kaydığı-ğmı itiraf etmeğe başlamıştır. Amerika Hazine Bakanının Ankaraya gelmesi münasebetile yazılan ve dünİtii ^Ayımızda bahis (Davamı Sa. 5 8û. 6 da)
Londra. 20 (A.A.) «United Press) — Moskova radyosunun bildirdiğine göre, Sovyet Rusya. İtalya’ya verdiği resmi Lir nota ile, bu memleketin Atlantik Paktına iştirak etmek sure-tile Italyan sulh anlaşmasını ih-
N. Erimin tekzibi
İngiltere Hariciye Bakanı Mr. Betin, Atlantik paktı için yapılan ihzari toplantılardan birine giderken
lâl etmiş olduğunu iddia etmiştir. Nota şöyle demektedir: «I-talyanın Atlantik Paktına iştira ki, İtalyan silâhlı kuvvetlerine konan tahdit hakkındaki maddeyi ihlâl etmektedir.»
(Devamı Sa. 5 SÜ. 1 do)
“Yalnız A. A. nın bana ait verdiği haberler yüzdeyüz doğrudur
Ankara 20 (A, A.) — Bugün Ankaraya dönen Devlet Bakanı ve Başbakan yardımcısı Nihat E. rime baş viran muhabirimiz kendisine atfen yazılan bir İki haber hakkında bir söyliyecegi olup olmadığını sormuştur.
Nihat Erim, şu cevabı vermiş. tir:
-.Seyahatte iken yazılanların pek azını okuyabildim. Ankaraya bl-raz önce geldim. Bir çok yalan yanlış ve tahrif edilmiş yazılar gösterdiler. Hattâ bunlardan hay. lannın mesnet ittihaz edilerek ma kaleler yazılıp, nutuklar söylendi, glnl hayretle ve teessürlerle gör. diten. Yalnız Anadolu Ajansının bana atfen verdiği haberler yüz. de yüz doğrudur. Diğerlerinin mesuliyetini kabul edemem. Hele, «ordu, para ve kuvvet» e ve «A-m er ikalı dostlan a dair sözler ta.
(Devamı 8a. s 8Ü. a da)
Rakamlar, bahalıl iğin gittikçe arttığını gösteriyor
Ticaret odasının Haziran ayı geçim endeksine göre, İstanbulda bir aile nasıl I İstanbul Ticaret ve Sanayi Odası hariran^ayı^geçîm^en-^^
deksini hazırlamıştır. Buna göre Haziran ajanda beş nüfus- ( lu bir ailenin geçim masrafı 385 liradır. Yaz aylarında seb- ( ze ve meyva bollaşıp ucuzladığından kış aylarındaki yük- 1 selme bu müddet zarfında bir duraklama göstermektedir. > Bundan on sene evveline, 1939 yılma nazaran geçim >
(Devamı Sa. 5 Sü. î de) S
Yeni alınan lüks ANKARA vapuru
Ankara vapurunun ahçısı yaralandı
geçinebilir?
Kolarof
D. P. 21 Temmuz'u
protesto ediyor
Marûf 21 Temmuz seçimlerinin neticeleri, bugün acı bir yıldönümü olarak her tarafta protesto edilecek
Çeşme'de bulunan C. Bayar, bugün konuşmıyacak
Bugün 21 Temmuz 946 ıımtımî seçimlerinin üçüncü yıldönümüdür. Bu münasebetle Demokrat Parti il merkezi saat 18.30 da Çemberlitaş sinemasında bir u-mumî toplantı tertip etmiştir.
Toplantıda şehrimizdeki bütün demokratlar iştirak edecekler ve demokrasi tarihimizde bir yüz karası addettikleri 21 Temmuz seçimlerini bir kere daha protesto edeceklerdir.
Bugünkü toplantıda, avukat Emnıllah Nutku. Bayan Müfide Ilhan, avukac Mithat Benker ve avukat Esat Çağa konuşacaklardır. Toplantının hitamında Ame-rikadaki seçimlere ait bir film de gösterilecektir. Vilâyet mek-
(Devamı Sa. S 80. 7 de)
C.H.P.il merkezinde
Bulgaristan Başbakanı oldu Sofya 20 a. a. (Afp) — Bugün.
kü fevkalâde oturumunda Sobran-ya Meclisi, Dışişleri Bakanı Vasıl Kolarofu oy tnrligile Başbakanlığa seçmiştir.
Bundan sonra gene oy bir ilgile: Valko Tchemekov Eğitim, fen ve sanat bakanlığına, General Dobri Tempetchev Plânlaştırma Bakanlı gına seçilmişlerdir.
Bunlann hepsi komünist partisi ne mensupturlar.
Ziraatçı Georgi Tralkov Tarım Bakanlığına ve Zveno partisinden Simon Georgiyev, Başbakan yar . tümelliğini da deruhte etmek üze-te Eleklrıkleştırme Bakanlığına se çilmişlerdlr.
Londra 20 (Nafen) — Londrada İntişar etmekte olan komünist Bulgar propaganda organı «Ser -best Bulgaristan* kendi kendimizi (Devamı 8a. 5 Sü. 3 de)
dün yapılan toplantı
Amerika
Malîye Bakanı
Ankaradan
Kahirege gitti
Son seyahatte Marsilyada vuku bulan tecavüzün mahiyeti nedir?
(Yazısı: 5 inci sayfada)
Mecidiyeköyü ilerisinde bir otomobil soygunculuğu
Ermeni
kilisesinde
ihtilâf
Arslanyan, muhaliflerine cevap vererek kendisinin haklı olduğunu _______ anlatıyor _______
Başkan vekili H. Uran ve dûn Ankaradan gelen
G. sekreter Fikret Sılay toplantıya iştirak ettiler
I Hilmi Uranla görüşmüştür. Bu görüşmede İç politikanın son hâ diseleri üzerinde durulduğu tahmin olunmaktadır, öğrendiğimize
I (Devamı Sa. 5 Sü. 3 de)
İngiliz- Rus münasebatı
. Dün Ankaradan şehrimize ge-| len C. H. P. genel sekreteri Tev-fik Fikret Sılay öğleden sonra C. H. P. il merkezini ziyaret etmiş, C. H. P. genel başkan vekili I
Yeni Ingiliz Elçisi Stalinle neler görüştü Moskova 20 (AT) — İyi haber alan kaynaklardan bildirildiğine göre pazartesi akşamı Kremlin sarayında Stalin ve Ingilterenln Moskova Büyük Elçisi Sir Davld Kelly arasında yapılan görüşme es nasır, da İngiliz - Rus m Un ast be t-(Devamı Sa. 5 SÜ. 4 de)
Filistine eşya kaçıran Yahudiler
Bakanın uçağı Kibnsa mecburi iniş yaptı
Ankara, 20 (Hususi) — Bugün şehrimizden ayrılan Amerika Maliye Bakanı Snyder’in ziyareti esnasında Başbakan ve M .-tiye Bakanı ile yapılan görüşmeler hakkında şıkı bir ketumiyet muhafaza edilmektedir. Tahmin edildiğine göre bu konuşma esnasında bu yıl kuraklık yüzünden memleketimizin karşılaşmış bulunduğu döviz sıkıntısı Amerikan Maliye Bakanına teferruat!-le irah edilmi~*ir. Bakanın. Türkiye malî durumu ve Tiirkiyeyi ilgilendiren meseleler üzerinde büyük bir dikkatle durduğu anlaşılmaktadır. Ancak bu görüşmelerde bazı kararlara varıldığı hakkında bir kanaat İleri sürülmekte ve bu temasın İleride ne» ticeler verebileceği belirtilmektedir.
Dün yapılan bir baskında gümüş ve kristal takımları ele geçirildi
Fransız «Anne Marie» gemisi dün akşam limanımızdan 300 Yahudi yolcusu alarak Hayfaya hareket etmiştir.
Geminin haı ketinden evvel
gümrük muayenesinden geçen ba zı eşyalar, şüphe üzerine Emniyet 5 inci şube memurları tarafından yeniden muayene edilmiş (Devamı Sa. 5 Sü. 4 de)
C Barlas Başbakana izahat verdi
Ankara 20 ıHususl) — Avrupa seyahatinden dönen Devlet Bakanl Cemil Salt Barlas bugün Başoa-Kan Şemsettin Gtoaltay İle goril» {erek yaptığı temaslar hakkında t» rahnt vermiştir.
P İlgili fikir adamları ne diyor ?
Maarif Şûrasına dair düşünceler
TAKVİMDEN BİR İAPRAK:
ULUNAY
Ermeni kilisesinde patrik kaymakamı Arslanyanın muhaliflerinden bir grupun bir toplantı yaparak 6 patrik namzedi seçtikleri malûmdur. Bu hususta düa kendisini ziyaret ederek seçim-ler hakkında ne düşündüğünü Boran arkadaşımıza Arslanyan şunlan demiştir:
(Devamı 8a. • 80. 3 dey
Maarif Şurasının ağuBtos ayı içinde yapacağı toplantılarda alı nacak kararlar önemle beklenmektedir. Şûranın bu Beferki toplantısında, görüşülmesi muhtemel bazı meselelor etrafında E-debiyat Fakültesi profesörlerin den AH Nihat Tarlan bir arkadaşımızın sorduğu muhtelif sualle ri şu şekilde cevaplandırmıştır;
— Liselerin dört seneye çıkarılması isteniyor. Bu mesele etrafında ne düşünüyorsunuz?
(— Eğer liseler tamamen meslekî, daha doğrusu ihtisas tahsili vermek üzere tanzim edilirlerse doğru olur. Çünkü bir genç yüksek tahsilde pek muhtemeldir ki bir sene çalışmakla bir çok seneler kaybetmekten kurtulur. Ancak benim kanaatime göre bu günkü hayat şartlan ve İktisadî
(Devamı 8a. 4 SU. 4 da)
Yarım asırdanberl tanıdığım yaşlı bir dostum vardır; arada buluşur, hasblhal ede-rkz. Dostum bazen pak ateşli, pek ümitlidir; bazen de bakarım çehresinde derin bir jre’s, bir fûtûr, pek aşikâr bir melâl vardır. Son buluşmamızda onu yine pek düşkün gör düm, hattâ bana yaşından fazla ihtiyarlamış gibi göründü.
— Ne var? dedim. Hasta mitin?
— Hayır, çok şükür, bir şeyim yokl dedi; fakat melâl içindeyim. Bütün cesaretim kırılmış ve en fenası hayatın ümit denilen payandası da devrilmiş bir haldeyim...
Sormağa vakit bırakmadan de-
— Elli tenedir şu memleketin siyasi hâdiselerinin içinde yuvarlanıyorum. Ben de İkinci Abdülhaml-din Mutlakıyet İdaresinden alabildiğine şikâyet edenlerden idim. Fakat bir ümit vardı: elbette bir gün bu memlekette hürriyet güneşi doğar, o zaman bu güzel yurdum hak-
kı olan hürriyete, adalete terakfcH yo kavuşur diyordum. Hürriyet gû-nefl doğdu. Fakat tür (eubh-ı- k>-alb) gibi dogması ile batması bir oldu. Her yerde Meşrutiyet idaresi kanun ve hürriyet saltanatı iken bizde «idare-i- örfiye* saltanatı ol* du. O devirde «Mebusan L ::!isı»
Fakat intihap sandıklarının başında İttihat ve Terakkinin sopalı adamları da vardı ve pek tabii olarak bu şartlar İçinde halk hâkimiyetinin güveneceği seçim diye bir şey olmazdı.
Buna rağmen yine ou btr gün gelir hürriyet şalağı atar, hakka, adalete kavuşuruz derken memleket felâketlere uğradı; Unut ettik, sabrettik, bekledik... İnkılâp lar oldu; memleket istiklâline kavuştu; fakat biz hürriyete kavuşamadık. Şu el ayası kadar kâğıdı kimse karışmadan bir türlü seçim sandığına atamıyorduk vesselâm... Nihayet bir gün geldi; artık mem-(DevaflM 8a. 8 8ü. • da)
Bofto görülen I ka ün ve yanlan ndaki erkek sanık olarak yakalan mıstardır, diğerleri soyulanlardır
İYoto. Burhan - YENİ SABAH) (¥aaw 6 ind sayfada)
Prof. Ali Nihat Tarlan
PERŞEMBE 21 TEMMUZ 1949 Sahibi: Safa Kıhçlıoğlu idare: Nuruoemaniye Ho: 17 Tel adresi: «YENİ 8ABAH> İSTANBUL Telefon: 107S5—2S1M Yeni Sabah 12 inri Yıl, No. 3710 HÜRRİYET VE HAKKIN YILMAZ MUDAFI1YIZ Sap,. : 10 Kurnş Tuzsuz Deli Bekir Yazan : Prof, Sabri Esat Siyavaşgil (2 inci sayfamızda okuyunuz)
İTALYA VE BATILILARA VERİLENRUSNOTASI Rusyaya göre, İtalyanın Atlantik Paktına alınması, barış anlaşmasına mugayirdir
üç sene evvelki meşhur 21 Temmuz seçimlerine ait hdtİralardan : Bir jandarma askıdaki defterleri bekliyor, 8ulukule,de Çingene kulan oynatılıyor.. Seçimde mühim rolü bulunan polis ve jandarma, seçim günü İstanbul sokaklarında dolaşıyor... ■
Ah iktidar, Vah iktidar
Halk Partisinin tek gayesi, ne olursa olsun, iktidara yapışıp kalmakta. Siz, Başbakan Şemseddin Gü-naltayın koltuğu IğneU fıçıya benzettiğine pek kanmayın çünkü o iskemle o kadar rahatsız olsaydı bu kadar talebi ve heves [isi bulunur mu idi? Yıllardır bu sandalyeleri çürütmekten, Halk Partili Bakanlar, bıkmış, usanmış değillerdir. Bütün memleket umumi efkârı, yurtta, geniş ve ferah başka bir havanın esmesini bekliyor ve onu hasretle özlüyor. 1946 temmuzunda millet şeyi oyuna getirilmesi ve isteği açıkça tezahür eyleseydı taliimi-rin gelişmesi büsbütün başka bir istikamet atadı .
Demokrat Parti lideri ile Devlet Bakanı Erim karşılıklı boş ve verimsiz bir münakaşaya daldıkları ve birbirlerine mızraklı ilmihal gibi, sualli cevaplı hitaplarda bulundukları sıralarda, Millet Partisi de, her iki fırkaya hücum ediyor. Partinin kuruluşunun yıldönümünü kutlama ve-silesile Ankara ve lzmirdc tertiplenen toplantılarda hem iktidara hem demokratlara taarruzlar var dır. 12 Temmuz beyannamesi. Mi lig t Partisi nazarında, tama-mile bir muvazaadır ve demokratlarla yapılan bir mütarekedir. Hikmet Bayur, dünkü demecinde, Adnan Menderesin iki yıl evvel İzmirde söylediklerini yazdıktan için gazeteler kapatihna-ğs başlayınca. Demokrat zimam-müşler ve iktidarın darbesine uğramamak için bir çıkar yol aramışlardır. İşte Cumhurbaşkanı o buhranlı ve sıkıntılı günlerde 1 kendilerine 12 Temmuz beyan- i namesini bir zeytin dalı kurtu- ] iuş nişanesi olarak uzatmıştır. ( Demokratlar bu necat ve halâs ! tahtasına tehalükle yapışmışlar- ] dır. Halbuki Millet Partisi sayın ( başkamna göre millete önderlik edenler her türlü baskıya dayan malı ve her tehlikeyi hattâ idamı
Görülüyor ki memlekette tartışmaların havası çok serttir. E-rim hâlâ seçim emniyeti tasarısının parlaklığından bahsede durgun Hikmet Bayur, geçen seçimde usulsüz ve kanunsuz hareket ederek cürüm işlemiş olanlar filen ceza görmedikçe çıkacak her han gi bir karnına nasıl güvenilebilir ve müeyyidesiz, teminatsız metin lerden nasıl Türkün vicdanına huzur gelebilir, sualini soruyor. Haldi ki İçişleri Bakanlığının yaptığı son değişiklikler de açıkça göstermiştir ki hükümet geçen seçimde dürüst hareket et-miyenleri değil bilâkis tarafsız davrananları cezalandırarak önümüzdeki sene için tesirli bir ibret manzarası yaratmak istemektedir. Yâni Ba.vurun beklediğinin ve memleketin istediğinin tam aksi istikamette bir hareket
Dün de İşaret ettiğimiz gibi, bütün siyasi partiler, boş kile ve dipsiz ambar tâbirine tam uygun münakaşalarla vakit geçirirlerken, Ulus gazetesi bile, iktisadi ve mali dorumun ağırlaştığını ve vaziyetin tenaya doğru kaydığı-ğmı itiraf etmeğe başlamıştır. Amerika Hazine Bakanının Ankaraya gelmesi münasebetile yazılan ve dünİtii ^Ayımızda bahis (Davamı Sa. 5 8û. 6 da)
Londra. 20 (A.A.) «United Press) — Moskova radyosunun bildirdiğine göre, Sovyet Rusya. İtalya’ya verdiği resmi Lir nota ile, bu memleketin Atlantik Paktına iştirak etmek sure-tile Italyan sulh anlaşmasını ih-
N. Erimin tekzibi
İngiltere Hariciye Bakanı Mr. Betin, Atlantik paktı için yapılan ihzari toplantılardan birine giderken
lâl etmiş olduğunu iddia etmiştir. Nota şöyle demektedir: «I-talyanın Atlantik Paktına iştira ki, İtalyan silâhlı kuvvetlerine konan tahdit hakkındaki maddeyi ihlâl etmektedir.»
(Devamı Sa. 5 SÜ. 1 do)
“Yalnız A. A. nın bana ait verdiği haberler yüzdeyüz doğrudur
Ankara 20 (A, A.) — Bugün Ankaraya dönen Devlet Bakanı ve Başbakan yardımcısı Nihat E. rime baş viran muhabirimiz kendisine atfen yazılan bir İki haber hakkında bir söyliyecegi olup olmadığını sormuştur.
Nihat Erim, şu cevabı vermiş. tir:
-.Seyahatte iken yazılanların pek azını okuyabildim. Ankaraya bl-raz önce geldim. Bir çok yalan yanlış ve tahrif edilmiş yazılar gösterdiler. Hattâ bunlardan hay. lannın mesnet ittihaz edilerek ma kaleler yazılıp, nutuklar söylendi, glnl hayretle ve teessürlerle gör. diten. Yalnız Anadolu Ajansının bana atfen verdiği haberler yüz. de yüz doğrudur. Diğerlerinin mesuliyetini kabul edemem. Hele, «ordu, para ve kuvvet» e ve «A-m er ikalı dostlan a dair sözler ta.
(Devamı 8a. s 8Ü. a da)
Rakamlar, bahalıl iğin gittikçe arttığını gösteriyor
Ticaret odasının Haziran ayı geçim endeksine göre, İstanbulda bir aile nasıl I İstanbul Ticaret ve Sanayi Odası hariran^ayı^geçîm^en-^^
deksini hazırlamıştır. Buna göre Haziran ajanda beş nüfus- ( lu bir ailenin geçim masrafı 385 liradır. Yaz aylarında seb- ( ze ve meyva bollaşıp ucuzladığından kış aylarındaki yük- 1 selme bu müddet zarfında bir duraklama göstermektedir. > Bundan on sene evveline, 1939 yılma nazaran geçim >
(Devamı Sa. 5 Sü. î de) S
Yeni alınan lüks ANKARA vapuru
Ankara vapurunun ahçısı yaralandı
geçinebilir?
Kolarof
D. P. 21 Temmuz'u
protesto ediyor
Marûf 21 Temmuz seçimlerinin neticeleri, bugün acı bir yıldönümü olarak her tarafta protesto edilecek
Çeşme'de bulunan C. Bayar, bugün konuşmıyacak
Bugün 21 Temmuz 946 ıımtımî seçimlerinin üçüncü yıldönümüdür. Bu münasebetle Demokrat Parti il merkezi saat 18.30 da Çemberlitaş sinemasında bir u-mumî toplantı tertip etmiştir.
Toplantıda şehrimizdeki bütün demokratlar iştirak edecekler ve demokrasi tarihimizde bir yüz karası addettikleri 21 Temmuz seçimlerini bir kere daha protesto edeceklerdir.
Bugünkü toplantıda, avukat Emnıllah Nutku. Bayan Müfide Ilhan, avukac Mithat Benker ve avukat Esat Çağa konuşacaklardır. Toplantının hitamında Ame-rikadaki seçimlere ait bir film de gösterilecektir. Vilâyet mek-
(Devamı Sa. S 80. 7 de)
C.H.P.il merkezinde
Bulgaristan Başbakanı oldu Sofya 20 a. a. (Afp) — Bugün.
kü fevkalâde oturumunda Sobran-ya Meclisi, Dışişleri Bakanı Vasıl Kolarofu oy tnrligile Başbakanlığa seçmiştir.
Bundan sonra gene oy bir ilgile: Valko Tchemekov Eğitim, fen ve sanat bakanlığına, General Dobri Tempetchev Plânlaştırma Bakanlı gına seçilmişlerdir.
Bunlann hepsi komünist partisi ne mensupturlar.
Ziraatçı Georgi Tralkov Tarım Bakanlığına ve Zveno partisinden Simon Georgiyev, Başbakan yar . tümelliğini da deruhte etmek üze-te Eleklrıkleştırme Bakanlığına se çilmişlerdlr.
Londra 20 (Nafen) — Londrada İntişar etmekte olan komünist Bulgar propaganda organı «Ser -best Bulgaristan* kendi kendimizi (Devamı 8a. 5 Sü. 3 de)
dün yapılan toplantı
Amerika
Malîye Bakanı
Ankaradan
Kahirege gitti
Son seyahatte Marsilyada vuku bulan tecavüzün mahiyeti nedir?
(Yazısı: 5 inci sayfada)
Mecidiyeköyü ilerisinde bir otomobil soygunculuğu
Ermeni
kilisesinde
ihtilâf
Arslanyan, muhaliflerine cevap vererek kendisinin haklı olduğunu _______ anlatıyor _______
Başkan vekili H. Uran ve dûn Ankaradan gelen
G. sekreter Fikret Sılay toplantıya iştirak ettiler
I Hilmi Uranla görüşmüştür. Bu görüşmede İç politikanın son hâ diseleri üzerinde durulduğu tahmin olunmaktadır, öğrendiğimize
I (Devamı Sa. 5 Sü. 3 de)
İngiliz- Rus münasebatı
. Dün Ankaradan şehrimize ge-| len C. H. P. genel sekreteri Tev-fik Fikret Sılay öğleden sonra C. H. P. il merkezini ziyaret etmiş, C. H. P. genel başkan vekili I
Yeni Ingiliz Elçisi Stalinle neler görüştü Moskova 20 (AT) — İyi haber alan kaynaklardan bildirildiğine göre pazartesi akşamı Kremlin sarayında Stalin ve Ingilterenln Moskova Büyük Elçisi Sir Davld Kelly arasında yapılan görüşme es nasır, da İngiliz - Rus m Un ast be t-(Devamı Sa. 5 SÜ. 4 de)
Filistine eşya kaçıran Yahudiler
Bakanın uçağı Kibnsa mecburi iniş yaptı
Ankara, 20 (Hususi) — Bugün şehrimizden ayrılan Amerika Maliye Bakanı Snyder’in ziyareti esnasında Başbakan ve M .-tiye Bakanı ile yapılan görüşmeler hakkında şıkı bir ketumiyet muhafaza edilmektedir. Tahmin edildiğine göre bu konuşma esnasında bu yıl kuraklık yüzünden memleketimizin karşılaşmış bulunduğu döviz sıkıntısı Amerikan Maliye Bakanına teferruat!-le irah edilmi~*ir. Bakanın. Türkiye malî durumu ve Tiirkiyeyi ilgilendiren meseleler üzerinde büyük bir dikkatle durduğu anlaşılmaktadır. Ancak bu görüşmelerde bazı kararlara varıldığı hakkında bir kanaat İleri sürülmekte ve bu temasın İleride ne» ticeler verebileceği belirtilmektedir.
Dün yapılan bir baskında gümüş ve kristal takımları ele geçirildi
Fransız «Anne Marie» gemisi dün akşam limanımızdan 300 Yahudi yolcusu alarak Hayfaya hareket etmiştir.
Geminin haı ketinden evvel
gümrük muayenesinden geçen ba zı eşyalar, şüphe üzerine Emniyet 5 inci şube memurları tarafından yeniden muayene edilmiş (Devamı Sa. 5 Sü. 4 de)
C Barlas Başbakana izahat verdi
Ankara 20 ıHususl) — Avrupa seyahatinden dönen Devlet Bakanl Cemil Salt Barlas bugün Başoa-Kan Şemsettin Gtoaltay İle goril» {erek yaptığı temaslar hakkında t» rahnt vermiştir.
P İlgili fikir adamları ne diyor ?
Maarif Şûrasına dair düşünceler
TAKVİMDEN BİR İAPRAK:
ULUNAY
Ermeni kilisesinde patrik kaymakamı Arslanyanın muhaliflerinden bir grupun bir toplantı yaparak 6 patrik namzedi seçtikleri malûmdur. Bu hususta düa kendisini ziyaret ederek seçim-ler hakkında ne düşündüğünü Boran arkadaşımıza Arslanyan şunlan demiştir:
(Devamı 8a. • 80. 3 dey
Maarif Şurasının ağuBtos ayı içinde yapacağı toplantılarda alı nacak kararlar önemle beklenmektedir. Şûranın bu Beferki toplantısında, görüşülmesi muhtemel bazı meselelor etrafında E-debiyat Fakültesi profesörlerin den AH Nihat Tarlan bir arkadaşımızın sorduğu muhtelif sualle ri şu şekilde cevaplandırmıştır;
— Liselerin dört seneye çıkarılması isteniyor. Bu mesele etrafında ne düşünüyorsunuz?
(— Eğer liseler tamamen meslekî, daha doğrusu ihtisas tahsili vermek üzere tanzim edilirlerse doğru olur. Çünkü bir genç yüksek tahsilde pek muhtemeldir ki bir sene çalışmakla bir çok seneler kaybetmekten kurtulur. Ancak benim kanaatime göre bu günkü hayat şartlan ve İktisadî
(Devamı 8a. 4 SU. 4 da)
Yarım asırdanberl tanıdığım yaşlı bir dostum vardır; arada buluşur, hasblhal ede-rkz. Dostum bazen pak ateşli, pek ümitlidir; bazen de bakarım çehresinde derin bir jre’s, bir fûtûr, pek aşikâr bir melâl vardır. Son buluşmamızda onu yine pek düşkün gör düm, hattâ bana yaşından fazla ihtiyarlamış gibi göründü.
— Ne var? dedim. Hasta mitin?
— Hayır, çok şükür, bir şeyim yokl dedi; fakat melâl içindeyim. Bütün cesaretim kırılmış ve en fenası hayatın ümit denilen payandası da devrilmiş bir haldeyim...
Sormağa vakit bırakmadan de-
— Elli tenedir şu memleketin siyasi hâdiselerinin içinde yuvarlanıyorum. Ben de İkinci Abdülhaml-din Mutlakıyet İdaresinden alabildiğine şikâyet edenlerden idim. Fakat bir ümit vardı: elbette bir gün bu memlekette hürriyet güneşi doğar, o zaman bu güzel yurdum hak-
kı olan hürriyete, adalete terakfcH yo kavuşur diyordum. Hürriyet gû-nefl doğdu. Fakat tür (eubh-ı- k>-alb) gibi dogması ile batması bir oldu. Her yerde Meşrutiyet idaresi kanun ve hürriyet saltanatı iken bizde «idare-i- örfiye* saltanatı ol* du. O devirde «Mebusan L ::!isı»
Fakat intihap sandıklarının başında İttihat ve Terakkinin sopalı adamları da vardı ve pek tabii olarak bu şartlar İçinde halk hâkimiyetinin güveneceği seçim diye bir şey olmazdı.
Buna rağmen yine ou btr gün gelir hürriyet şalağı atar, hakka, adalete kavuşuruz derken memleket felâketlere uğradı; Unut ettik, sabrettik, bekledik... İnkılâp lar oldu; memleket istiklâline kavuştu; fakat biz hürriyete kavuşamadık. Şu el ayası kadar kâğıdı kimse karışmadan bir türlü seçim sandığına atamıyorduk vesselâm... Nihayet bir gün geldi; artık mem-(DevaflM 8a. 8 8ü. • da)
Bofto görülen I ka ün ve yanlan ndaki erkek sanık olarak yakalan mıstardır, diğerleri soyulanlardır
İYoto. Burhan - YENİ SABAH) (¥aaw 6 ind sayfada)
Prof. Ali Nihat Tarlan
PERŞEMBE 21 TEMMUZ 1949 Sahibi: Safa Kıhçlıoğlu idare: Nuruoemaniye Ho: 17 Tel adresi: «YENİ 8ABAH> İSTANBUL Telefon: 107S5—2S1M Yeni Sabah 12 inri Yıl, No. 3710 HÜRRİYET VE HAKKIN YILMAZ MUDAFI1YIZ Sap,. : 10 Kurnş Tuzsuz Deli Bekir Yazan : Prof, Sabri Esat Siyavaşgil (2 inci sayfamızda okuyunuz)
İTALYA VE BATILILARA VERİLENRUSNOTASI Rusyaya göre, İtalyanın Atlantik Paktına alınması, barış anlaşmasına mugayirdir
üç sene evvelki meşhur 21 Temmuz seçimlerine ait hdtİralardan : Bir jandarma askıdaki defterleri bekliyor, 8ulukule,de Çingene kulan oynatılıyor.. Seçimde mühim rolü bulunan polis ve jandarma, seçim günü İstanbul sokaklarında dolaşıyor... ■
Ah iktidar, Vah iktidar
Halk Partisinin tek gayesi, ne olursa olsun, iktidara yapışıp kalmakta. Siz, Başbakan Şemseddin Gü-naltayın koltuğu IğneU fıçıya benzettiğine pek kanmayın çünkü o iskemle o kadar rahatsız olsaydı bu kadar talebi ve heves [isi bulunur mu idi? Yıllardır bu sandalyeleri çürütmekten, Halk Partili Bakanlar, bıkmış, usanmış değillerdir. Bütün memleket umumi efkârı, yurtta, geniş ve ferah başka bir havanın esmesini bekliyor ve onu hasretle özlüyor. 1946 temmuzunda millet şeyi oyuna getirilmesi ve isteği açıkça tezahür eyleseydı taliimi-rin gelişmesi büsbütün başka bir istikamet atadı .
Demokrat Parti lideri ile Devlet Bakanı Erim karşılıklı boş ve verimsiz bir münakaşaya daldıkları ve birbirlerine mızraklı ilmihal gibi, sualli cevaplı hitaplarda bulundukları sıralarda, Millet Partisi de, her iki fırkaya hücum ediyor. Partinin kuruluşunun yıldönümünü kutlama ve-silesile Ankara ve lzmirdc tertiplenen toplantılarda hem iktidara hem demokratlara taarruzlar var dır. 12 Temmuz beyannamesi. Mi lig t Partisi nazarında, tama-mile bir muvazaadır ve demokratlarla yapılan bir mütarekedir. Hikmet Bayur, dünkü demecinde, Adnan Menderesin iki yıl evvel İzmirde söylediklerini yazdıktan için gazeteler kapatihna-ğs başlayınca. Demokrat zimam-müşler ve iktidarın darbesine uğramamak için bir çıkar yol aramışlardır. İşte Cumhurbaşkanı o buhranlı ve sıkıntılı günlerde 1 kendilerine 12 Temmuz beyan- i namesini bir zeytin dalı kurtu- ] iuş nişanesi olarak uzatmıştır. ( Demokratlar bu necat ve halâs ! tahtasına tehalükle yapışmışlar- ] dır. Halbuki Millet Partisi sayın ( başkamna göre millete önderlik edenler her türlü baskıya dayan malı ve her tehlikeyi hattâ idamı
Görülüyor ki memlekette tartışmaların havası çok serttir. E-rim hâlâ seçim emniyeti tasarısının parlaklığından bahsede durgun Hikmet Bayur, geçen seçimde usulsüz ve kanunsuz hareket ederek cürüm işlemiş olanlar filen ceza görmedikçe çıkacak her han gi bir karnına nasıl güvenilebilir ve müeyyidesiz, teminatsız metin lerden nasıl Türkün vicdanına huzur gelebilir, sualini soruyor. Haldi ki İçişleri Bakanlığının yaptığı son değişiklikler de açıkça göstermiştir ki hükümet geçen seçimde dürüst hareket et-miyenleri değil bilâkis tarafsız davrananları cezalandırarak önümüzdeki sene için tesirli bir ibret manzarası yaratmak istemektedir. Yâni Ba.vurun beklediğinin ve memleketin istediğinin tam aksi istikamette bir hareket
Dün de İşaret ettiğimiz gibi, bütün siyasi partiler, boş kile ve dipsiz ambar tâbirine tam uygun münakaşalarla vakit geçirirlerken, Ulus gazetesi bile, iktisadi ve mali dorumun ağırlaştığını ve vaziyetin tenaya doğru kaydığı-ğmı itiraf etmeğe başlamıştır. Amerika Hazine Bakanının Ankaraya gelmesi münasebetile yazılan ve dünİtii ^Ayımızda bahis (Davamı Sa. 5 8û. 6 da)
Londra. 20 (A.A.) «United Press) — Moskova radyosunun bildirdiğine göre, Sovyet Rusya. İtalya’ya verdiği resmi Lir nota ile, bu memleketin Atlantik Paktına iştirak etmek sure-tile Italyan sulh anlaşmasını ih-
N. Erimin tekzibi
İngiltere Hariciye Bakanı Mr. Betin, Atlantik paktı için yapılan ihzari toplantılardan birine giderken
lâl etmiş olduğunu iddia etmiştir. Nota şöyle demektedir: «I-talyanın Atlantik Paktına iştira ki, İtalyan silâhlı kuvvetlerine konan tahdit hakkındaki maddeyi ihlâl etmektedir.»
(Devamı Sa. 5 SÜ. 1 do)
“Yalnız A. A. nın bana ait verdiği haberler yüzdeyüz doğrudur
Ankara 20 (A, A.) — Bugün Ankaraya dönen Devlet Bakanı ve Başbakan yardımcısı Nihat E. rime baş viran muhabirimiz kendisine atfen yazılan bir İki haber hakkında bir söyliyecegi olup olmadığını sormuştur.
Nihat Erim, şu cevabı vermiş. tir:
-.Seyahatte iken yazılanların pek azını okuyabildim. Ankaraya bl-raz önce geldim. Bir çok yalan yanlış ve tahrif edilmiş yazılar gösterdiler. Hattâ bunlardan hay. lannın mesnet ittihaz edilerek ma kaleler yazılıp, nutuklar söylendi, glnl hayretle ve teessürlerle gör. diten. Yalnız Anadolu Ajansının bana atfen verdiği haberler yüz. de yüz doğrudur. Diğerlerinin mesuliyetini kabul edemem. Hele, «ordu, para ve kuvvet» e ve «A-m er ikalı dostlan a dair sözler ta.
(Devamı 8a. s 8Ü. a da)
Rakamlar, bahalıl iğin gittikçe arttığını gösteriyor
Ticaret odasının Haziran ayı geçim endeksine göre, İstanbulda bir aile nasıl I İstanbul Ticaret ve Sanayi Odası hariran^ayı^geçîm^en-^^
deksini hazırlamıştır. Buna göre Haziran ajanda beş nüfus- ( lu bir ailenin geçim masrafı 385 liradır. Yaz aylarında seb- ( ze ve meyva bollaşıp ucuzladığından kış aylarındaki yük- 1 selme bu müddet zarfında bir duraklama göstermektedir. > Bundan on sene evveline, 1939 yılma nazaran geçim >
(Devamı Sa. 5 Sü. î de) S
Yeni alınan lüks ANKARA vapuru
Ankara vapurunun ahçısı yaralandı
geçinebilir?
Kolarof
D. P. 21 Temmuz'u
protesto ediyor
Marûf 21 Temmuz seçimlerinin neticeleri, bugün acı bir yıldönümü olarak her tarafta protesto edilecek
Çeşme'de bulunan C. Bayar, bugün konuşmıyacak
Bugün 21 Temmuz 946 ıımtımî seçimlerinin üçüncü yıldönümüdür. Bu münasebetle Demokrat Parti il merkezi saat 18.30 da Çemberlitaş sinemasında bir u-mumî toplantı tertip etmiştir.
Toplantıda şehrimizdeki bütün demokratlar iştirak edecekler ve demokrasi tarihimizde bir yüz karası addettikleri 21 Temmuz seçimlerini bir kere daha protesto edeceklerdir.
Bugünkü toplantıda, avukat Emnıllah Nutku. Bayan Müfide Ilhan, avukac Mithat Benker ve avukat Esat Çağa konuşacaklardır. Toplantının hitamında Ame-rikadaki seçimlere ait bir film de gösterilecektir. Vilâyet mek-
(Devamı Sa. S 80. 7 de)
C.H.P.il merkezinde
Bulgaristan Başbakanı oldu Sofya 20 a. a. (Afp) — Bugün.
kü fevkalâde oturumunda Sobran-ya Meclisi, Dışişleri Bakanı Vasıl Kolarofu oy tnrligile Başbakanlığa seçmiştir.
Bundan sonra gene oy bir ilgile: Valko Tchemekov Eğitim, fen ve sanat bakanlığına, General Dobri Tempetchev Plânlaştırma Bakanlı gına seçilmişlerdir.
Bunlann hepsi komünist partisi ne mensupturlar.
Ziraatçı Georgi Tralkov Tarım Bakanlığına ve Zveno partisinden Simon Georgiyev, Başbakan yar . tümelliğini da deruhte etmek üze-te Eleklrıkleştırme Bakanlığına se çilmişlerdlr.
Londra 20 (Nafen) — Londrada İntişar etmekte olan komünist Bulgar propaganda organı «Ser -best Bulgaristan* kendi kendimizi (Devamı 8a. 5 Sü. 3 de)
dün yapılan toplantı
Amerika
Malîye Bakanı
Ankaradan
Kahirege gitti
Son seyahatte Marsilyada vuku bulan tecavüzün mahiyeti nedir?
(Yazısı: 5 inci sayfada)
Mecidiyeköyü ilerisinde bir otomobil soygunculuğu
Ermeni
kilisesinde
ihtilâf
Arslanyan, muhaliflerine cevap vererek kendisinin haklı olduğunu _______ anlatıyor _______
Başkan vekili H. Uran ve dûn Ankaradan gelen
G. sekreter Fikret Sılay toplantıya iştirak ettiler
I Hilmi Uranla görüşmüştür. Bu görüşmede İç politikanın son hâ diseleri üzerinde durulduğu tahmin olunmaktadır, öğrendiğimize
I (Devamı Sa. 5 Sü. 3 de)
İngiliz- Rus münasebatı
. Dün Ankaradan şehrimize ge-| len C. H. P. genel sekreteri Tev-fik Fikret Sılay öğleden sonra C. H. P. il merkezini ziyaret etmiş, C. H. P. genel başkan vekili I
Yeni Ingiliz Elçisi Stalinle neler görüştü Moskova 20 (AT) — İyi haber alan kaynaklardan bildirildiğine göre pazartesi akşamı Kremlin sarayında Stalin ve Ingilterenln Moskova Büyük Elçisi Sir Davld Kelly arasında yapılan görüşme es nasır, da İngiliz - Rus m Un ast be t-(Devamı Sa. 5 SÜ. 4 de)
Filistine eşya kaçıran Yahudiler
Bakanın uçağı Kibnsa mecburi iniş yaptı
Ankara, 20 (Hususi) — Bugün şehrimizden ayrılan Amerika Maliye Bakanı Snyder’in ziyareti esnasında Başbakan ve M .-tiye Bakanı ile yapılan görüşmeler hakkında şıkı bir ketumiyet muhafaza edilmektedir. Tahmin edildiğine göre bu konuşma esnasında bu yıl kuraklık yüzünden memleketimizin karşılaşmış bulunduğu döviz sıkıntısı Amerikan Maliye Bakanına teferruat!-le irah edilmi~*ir. Bakanın. Türkiye malî durumu ve Tiirkiyeyi ilgilendiren meseleler üzerinde büyük bir dikkatle durduğu anlaşılmaktadır. Ancak bu görüşmelerde bazı kararlara varıldığı hakkında bir kanaat İleri sürülmekte ve bu temasın İleride ne» ticeler verebileceği belirtilmektedir.
Dün yapılan bir baskında gümüş ve kristal takımları ele geçirildi
Fransız «Anne Marie» gemisi dün akşam limanımızdan 300 Yahudi yolcusu alarak Hayfaya hareket etmiştir.
Geminin haı ketinden evvel
gümrük muayenesinden geçen ba zı eşyalar, şüphe üzerine Emniyet 5 inci şube memurları tarafından yeniden muayene edilmiş (Devamı Sa. 5 Sü. 4 de)
C Barlas Başbakana izahat verdi
Ankara 20 ıHususl) — Avrupa seyahatinden dönen Devlet Bakanl Cemil Salt Barlas bugün Başoa-Kan Şemsettin Gtoaltay İle goril» {erek yaptığı temaslar hakkında t» rahnt vermiştir.
P İlgili fikir adamları ne diyor ?
Maarif Şûrasına dair düşünceler
TAKVİMDEN BİR İAPRAK:
ULUNAY
Ermeni kilisesinde patrik kaymakamı Arslanyanın muhaliflerinden bir grupun bir toplantı yaparak 6 patrik namzedi seçtikleri malûmdur. Bu hususta düa kendisini ziyaret ederek seçim-ler hakkında ne düşündüğünü Boran arkadaşımıza Arslanyan şunlan demiştir:
(Devamı 8a. • 80. 3 dey
Maarif Şurasının ağuBtos ayı içinde yapacağı toplantılarda alı nacak kararlar önemle beklenmektedir. Şûranın bu Beferki toplantısında, görüşülmesi muhtemel bazı meselelor etrafında E-debiyat Fakültesi profesörlerin den AH Nihat Tarlan bir arkadaşımızın sorduğu muhtelif sualle ri şu şekilde cevaplandırmıştır;
— Liselerin dört seneye çıkarılması isteniyor. Bu mesele etrafında ne düşünüyorsunuz?
(— Eğer liseler tamamen meslekî, daha doğrusu ihtisas tahsili vermek üzere tanzim edilirlerse doğru olur. Çünkü bir genç yüksek tahsilde pek muhtemeldir ki bir sene çalışmakla bir çok seneler kaybetmekten kurtulur. Ancak benim kanaatime göre bu günkü hayat şartlan ve İktisadî
(Devamı 8a. 4 SU. 4 da)
Yarım asırdanberl tanıdığım yaşlı bir dostum vardır; arada buluşur, hasblhal ede-rkz. Dostum bazen pak ateşli, pek ümitlidir; bazen de bakarım çehresinde derin bir jre’s, bir fûtûr, pek aşikâr bir melâl vardır. Son buluşmamızda onu yine pek düşkün gör düm, hattâ bana yaşından fazla ihtiyarlamış gibi göründü.
— Ne var? dedim. Hasta mitin?
— Hayır, çok şükür, bir şeyim yokl dedi; fakat melâl içindeyim. Bütün cesaretim kırılmış ve en fenası hayatın ümit denilen payandası da devrilmiş bir haldeyim...
Sormağa vakit bırakmadan de-
— Elli tenedir şu memleketin siyasi hâdiselerinin içinde yuvarlanıyorum. Ben de İkinci Abdülhaml-din Mutlakıyet İdaresinden alabildiğine şikâyet edenlerden idim. Fakat bir ümit vardı: elbette bir gün bu memlekette hürriyet güneşi doğar, o zaman bu güzel yurdum hak-
kı olan hürriyete, adalete terakfcH yo kavuşur diyordum. Hürriyet gû-nefl doğdu. Fakat tür (eubh-ı- k>-alb) gibi dogması ile batması bir oldu. Her yerde Meşrutiyet idaresi kanun ve hürriyet saltanatı iken bizde «idare-i- örfiye* saltanatı ol* du. O devirde «Mebusan L ::!isı»
Fakat intihap sandıklarının başında İttihat ve Terakkinin sopalı adamları da vardı ve pek tabii olarak bu şartlar İçinde halk hâkimiyetinin güveneceği seçim diye bir şey olmazdı.
Buna rağmen yine ou btr gün gelir hürriyet şalağı atar, hakka, adalete kavuşuruz derken memleket felâketlere uğradı; Unut ettik, sabrettik, bekledik... İnkılâp lar oldu; memleket istiklâline kavuştu; fakat biz hürriyete kavuşamadık. Şu el ayası kadar kâğıdı kimse karışmadan bir türlü seçim sandığına atamıyorduk vesselâm... Nihayet bir gün geldi; artık mem-(DevaflM 8a. 8 8ü. • da)
Bofto görülen I ka ün ve yanlan ndaki erkek sanık olarak yakalan mıstardır, diğerleri soyulanlardır
İYoto. Burhan - YENİ SABAH) (¥aaw 6 ind sayfada)
Prof. Ali Nihat Tarlan
PERŞEMBE 21 TEMMUZ 1949 Sahibi: Safa Kıhçlıoğlu idare: Nuruoemaniye Ho: 17 Tel adresi: «YENİ 8ABAH> İSTANBUL Telefon: 107S5—2S1M Yeni Sabah 12 inri Yıl, No. 3710 HÜRRİYET VE HAKKIN YILMAZ MUDAFI1YIZ Sap,. : 10 Kurnş Tuzsuz Deli Bekir Yazan : Prof, Sabri Esat Siyavaşgil (2 inci sayfamızda okuyunuz)
İTALYA VE BATILILARA VERİLENRUSNOTASI Rusyaya göre, İtalyanın Atlantik Paktına alınması, barış anlaşmasına mugayirdir
üç sene evvelki meşhur 21 Temmuz seçimlerine ait hdtİralardan : Bir jandarma askıdaki defterleri bekliyor, 8ulukule,de Çingene kulan oynatılıyor.. Seçimde mühim rolü bulunan polis ve jandarma, seçim günü İstanbul sokaklarında dolaşıyor... ■
Ah iktidar, Vah iktidar
Halk Partisinin tek gayesi, ne olursa olsun, iktidara yapışıp kalmakta. Siz, Başbakan Şemseddin Gü-naltayın koltuğu IğneU fıçıya benzettiğine pek kanmayın çünkü o iskemle o kadar rahatsız olsaydı bu kadar talebi ve heves [isi bulunur mu idi? Yıllardır bu sandalyeleri çürütmekten, Halk Partili Bakanlar, bıkmış, usanmış değillerdir. Bütün memleket umumi efkârı, yurtta, geniş ve ferah başka bir havanın esmesini bekliyor ve onu hasretle özlüyor. 1946 temmuzunda millet şeyi oyuna getirilmesi ve isteği açıkça tezahür eyleseydı taliimi-rin gelişmesi büsbütün başka bir istikamet atadı .
Demokrat Parti lideri ile Devlet Bakanı Erim karşılıklı boş ve verimsiz bir münakaşaya daldıkları ve birbirlerine mızraklı ilmihal gibi, sualli cevaplı hitaplarda bulundukları sıralarda, Millet Partisi de, her iki fırkaya hücum ediyor. Partinin kuruluşunun yıldönümünü kutlama ve-silesile Ankara ve lzmirdc tertiplenen toplantılarda hem iktidara hem demokratlara taarruzlar var dır. 12 Temmuz beyannamesi. Mi lig t Partisi nazarında, tama-mile bir muvazaadır ve demokratlarla yapılan bir mütarekedir. Hikmet Bayur, dünkü demecinde, Adnan Menderesin iki yıl evvel İzmirde söylediklerini yazdıktan için gazeteler kapatihna-ğs başlayınca. Demokrat zimam-müşler ve iktidarın darbesine uğramamak için bir çıkar yol aramışlardır. İşte Cumhurbaşkanı o buhranlı ve sıkıntılı günlerde 1 kendilerine 12 Temmuz beyan- i namesini bir zeytin dalı kurtu- ] iuş nişanesi olarak uzatmıştır. ( Demokratlar bu necat ve halâs ! tahtasına tehalükle yapışmışlar- ] dır. Halbuki Millet Partisi sayın ( başkamna göre millete önderlik edenler her türlü baskıya dayan malı ve her tehlikeyi hattâ idamı
Görülüyor ki memlekette tartışmaların havası çok serttir. E-rim hâlâ seçim emniyeti tasarısının parlaklığından bahsede durgun Hikmet Bayur, geçen seçimde usulsüz ve kanunsuz hareket ederek cürüm işlemiş olanlar filen ceza görmedikçe çıkacak her han gi bir karnına nasıl güvenilebilir ve müeyyidesiz, teminatsız metin lerden nasıl Türkün vicdanına huzur gelebilir, sualini soruyor. Haldi ki İçişleri Bakanlığının yaptığı son değişiklikler de açıkça göstermiştir ki hükümet geçen seçimde dürüst hareket et-miyenleri değil bilâkis tarafsız davrananları cezalandırarak önümüzdeki sene için tesirli bir ibret manzarası yaratmak istemektedir. Yâni Ba.vurun beklediğinin ve memleketin istediğinin tam aksi istikamette bir hareket
Dün de İşaret ettiğimiz gibi, bütün siyasi partiler, boş kile ve dipsiz ambar tâbirine tam uygun münakaşalarla vakit geçirirlerken, Ulus gazetesi bile, iktisadi ve mali dorumun ağırlaştığını ve vaziyetin tenaya doğru kaydığı-ğmı itiraf etmeğe başlamıştır. Amerika Hazine Bakanının Ankaraya gelmesi münasebetile yazılan ve dünİtii ^Ayımızda bahis (Davamı Sa. 5 8û. 6 da)
Londra. 20 (A.A.) «United Press) — Moskova radyosunun bildirdiğine göre, Sovyet Rusya. İtalya’ya verdiği resmi Lir nota ile, bu memleketin Atlantik Paktına iştirak etmek sure-tile Italyan sulh anlaşmasını ih-
N. Erimin tekzibi
İngiltere Hariciye Bakanı Mr. Betin, Atlantik paktı için yapılan ihzari toplantılardan birine giderken
lâl etmiş olduğunu iddia etmiştir. Nota şöyle demektedir: «I-talyanın Atlantik Paktına iştira ki, İtalyan silâhlı kuvvetlerine konan tahdit hakkındaki maddeyi ihlâl etmektedir.»
(Devamı Sa. 5 SÜ. 1 do)
“Yalnız A. A. nın bana ait verdiği haberler yüzdeyüz doğrudur
Ankara 20 (A, A.) — Bugün Ankaraya dönen Devlet Bakanı ve Başbakan yardımcısı Nihat E. rime baş viran muhabirimiz kendisine atfen yazılan bir İki haber hakkında bir söyliyecegi olup olmadığını sormuştur.
Nihat Erim, şu cevabı vermiş. tir:
-.Seyahatte iken yazılanların pek azını okuyabildim. Ankaraya bl-raz önce geldim. Bir çok yalan yanlış ve tahrif edilmiş yazılar gösterdiler. Hattâ bunlardan hay. lannın mesnet ittihaz edilerek ma kaleler yazılıp, nutuklar söylendi, glnl hayretle ve teessürlerle gör. diten. Yalnız Anadolu Ajansının bana atfen verdiği haberler yüz. de yüz doğrudur. Diğerlerinin mesuliyetini kabul edemem. Hele, «ordu, para ve kuvvet» e ve «A-m er ikalı dostlan a dair sözler ta.
(Devamı 8a. s 8Ü. a da)
Rakamlar, bahalıl iğin gittikçe arttığını gösteriyor
Ticaret odasının Haziran ayı geçim endeksine göre, İstanbulda bir aile nasıl I İstanbul Ticaret ve Sanayi Odası hariran^ayı^geçîm^en-^^
deksini hazırlamıştır. Buna göre Haziran ajanda beş nüfus- ( lu bir ailenin geçim masrafı 385 liradır. Yaz aylarında seb- ( ze ve meyva bollaşıp ucuzladığından kış aylarındaki yük- 1 selme bu müddet zarfında bir duraklama göstermektedir. > Bundan on sene evveline, 1939 yılma nazaran geçim >
(Devamı Sa. 5 Sü. î de) S
Yeni alınan lüks ANKARA vapuru
Ankara vapurunun ahçısı yaralandı
geçinebilir?
Kolarof
D. P. 21 Temmuz'u
protesto ediyor
Marûf 21 Temmuz seçimlerinin neticeleri, bugün acı bir yıldönümü olarak her tarafta protesto edilecek
Çeşme'de bulunan C. Bayar, bugün konuşmıyacak
Bugün 21 Temmuz 946 ıımtımî seçimlerinin üçüncü yıldönümüdür. Bu münasebetle Demokrat Parti il merkezi saat 18.30 da Çemberlitaş sinemasında bir u-mumî toplantı tertip etmiştir.
Toplantıda şehrimizdeki bütün demokratlar iştirak edecekler ve demokrasi tarihimizde bir yüz karası addettikleri 21 Temmuz seçimlerini bir kere daha protesto edeceklerdir.
Bugünkü toplantıda, avukat Emnıllah Nutku. Bayan Müfide Ilhan, avukac Mithat Benker ve avukat Esat Çağa konuşacaklardır. Toplantının hitamında Ame-rikadaki seçimlere ait bir film de gösterilecektir. Vilâyet mek-
(Devamı Sa. S 80. 7 de)
C.H.P.il merkezinde
Bulgaristan Başbakanı oldu Sofya 20 a. a. (Afp) — Bugün.
kü fevkalâde oturumunda Sobran-ya Meclisi, Dışişleri Bakanı Vasıl Kolarofu oy tnrligile Başbakanlığa seçmiştir.
Bundan sonra gene oy bir ilgile: Valko Tchemekov Eğitim, fen ve sanat bakanlığına, General Dobri Tempetchev Plânlaştırma Bakanlı gına seçilmişlerdir.
Bunlann hepsi komünist partisi ne mensupturlar.
Ziraatçı Georgi Tralkov Tarım Bakanlığına ve Zveno partisinden Simon Georgiyev, Başbakan yar . tümelliğini da deruhte etmek üze-te Eleklrıkleştırme Bakanlığına se çilmişlerdlr.
Londra 20 (Nafen) — Londrada İntişar etmekte olan komünist Bulgar propaganda organı «Ser -best Bulgaristan* kendi kendimizi (Devamı 8a. 5 Sü. 3 de)
dün yapılan toplantı
Amerika
Malîye Bakanı
Ankaradan
Kahirege gitti
Son seyahatte Marsilyada vuku bulan tecavüzün mahiyeti nedir?
(Yazısı: 5 inci sayfada)
Mecidiyeköyü ilerisinde bir otomobil soygunculuğu
Ermeni
kilisesinde
ihtilâf
Arslanyan, muhaliflerine cevap vererek kendisinin haklı olduğunu _______ anlatıyor _______
Başkan vekili H. Uran ve dûn Ankaradan gelen
G. sekreter Fikret Sılay toplantıya iştirak ettiler
I Hilmi Uranla görüşmüştür. Bu görüşmede İç politikanın son hâ diseleri üzerinde durulduğu tahmin olunmaktadır, öğrendiğimize
I (Devamı Sa. 5 Sü. 3 de)
İngiliz- Rus münasebatı
. Dün Ankaradan şehrimize ge-| len C. H. P. genel sekreteri Tev-fik Fikret Sılay öğleden sonra C. H. P. il merkezini ziyaret etmiş, C. H. P. genel başkan vekili I
Yeni Ingiliz Elçisi Stalinle neler görüştü Moskova 20 (AT) — İyi haber alan kaynaklardan bildirildiğine göre pazartesi akşamı Kremlin sarayında Stalin ve Ingilterenln Moskova Büyük Elçisi Sir Davld Kelly arasında yapılan görüşme es nasır, da İngiliz - Rus m Un ast be t-(Devamı Sa. 5 SÜ. 4 de)
Filistine eşya kaçıran Yahudiler
Bakanın uçağı Kibnsa mecburi iniş yaptı
Ankara, 20 (Hususi) — Bugün şehrimizden ayrılan Amerika Maliye Bakanı Snyder’in ziyareti esnasında Başbakan ve M .-tiye Bakanı ile yapılan görüşmeler hakkında şıkı bir ketumiyet muhafaza edilmektedir. Tahmin edildiğine göre bu konuşma esnasında bu yıl kuraklık yüzünden memleketimizin karşılaşmış bulunduğu döviz sıkıntısı Amerikan Maliye Bakanına teferruat!-le irah edilmi~*ir. Bakanın. Türkiye malî durumu ve Tiirkiyeyi ilgilendiren meseleler üzerinde büyük bir dikkatle durduğu anlaşılmaktadır. Ancak bu görüşmelerde bazı kararlara varıldığı hakkında bir kanaat İleri sürülmekte ve bu temasın İleride ne» ticeler verebileceği belirtilmektedir.
Dün yapılan bir baskında gümüş ve kristal takımları ele geçirildi
Fransız «Anne Marie» gemisi dün akşam limanımızdan 300 Yahudi yolcusu alarak Hayfaya hareket etmiştir.
Geminin haı ketinden evvel
gümrük muayenesinden geçen ba zı eşyalar, şüphe üzerine Emniyet 5 inci şube memurları tarafından yeniden muayene edilmiş (Devamı Sa. 5 Sü. 4 de)
C Barlas Başbakana izahat verdi
Ankara 20 ıHususl) — Avrupa seyahatinden dönen Devlet Bakanl Cemil Salt Barlas bugün Başoa-Kan Şemsettin Gtoaltay İle goril» {erek yaptığı temaslar hakkında t» rahnt vermiştir.
P İlgili fikir adamları ne diyor ?
Maarif Şûrasına dair düşünceler
TAKVİMDEN BİR İAPRAK:
ULUNAY
Ermeni kilisesinde patrik kaymakamı Arslanyanın muhaliflerinden bir grupun bir toplantı yaparak 6 patrik namzedi seçtikleri malûmdur. Bu hususta düa kendisini ziyaret ederek seçim-ler hakkında ne düşündüğünü Boran arkadaşımıza Arslanyan şunlan demiştir:
(Devamı 8a. • 80. 3 dey
Maarif Şurasının ağuBtos ayı içinde yapacağı toplantılarda alı nacak kararlar önemle beklenmektedir. Şûranın bu Beferki toplantısında, görüşülmesi muhtemel bazı meselelor etrafında E-debiyat Fakültesi profesörlerin den AH Nihat Tarlan bir arkadaşımızın sorduğu muhtelif sualle ri şu şekilde cevaplandırmıştır;
— Liselerin dört seneye çıkarılması isteniyor. Bu mesele etrafında ne düşünüyorsunuz?
(— Eğer liseler tamamen meslekî, daha doğrusu ihtisas tahsili vermek üzere tanzim edilirlerse doğru olur. Çünkü bir genç yüksek tahsilde pek muhtemeldir ki bir sene çalışmakla bir çok seneler kaybetmekten kurtulur. Ancak benim kanaatime göre bu günkü hayat şartlan ve İktisadî
(Devamı 8a. 4 SU. 4 da)
Yarım asırdanberl tanıdığım yaşlı bir dostum vardır; arada buluşur, hasblhal ede-rkz. Dostum bazen pak ateşli, pek ümitlidir; bazen de bakarım çehresinde derin bir jre’s, bir fûtûr, pek aşikâr bir melâl vardır. Son buluşmamızda onu yine pek düşkün gör düm, hattâ bana yaşından fazla ihtiyarlamış gibi göründü.
— Ne var? dedim. Hasta mitin?
— Hayır, çok şükür, bir şeyim yokl dedi; fakat melâl içindeyim. Bütün cesaretim kırılmış ve en fenası hayatın ümit denilen payandası da devrilmiş bir haldeyim...
Sormağa vakit bırakmadan de-
— Elli tenedir şu memleketin siyasi hâdiselerinin içinde yuvarlanıyorum. Ben de İkinci Abdülhaml-din Mutlakıyet İdaresinden alabildiğine şikâyet edenlerden idim. Fakat bir ümit vardı: elbette bir gün bu memlekette hürriyet güneşi doğar, o zaman bu güzel yurdum hak-
kı olan hürriyete, adalete terakfcH yo kavuşur diyordum. Hürriyet gû-nefl doğdu. Fakat tür (eubh-ı- k>-alb) gibi dogması ile batması bir oldu. Her yerde Meşrutiyet idaresi kanun ve hürriyet saltanatı iken bizde «idare-i- örfiye* saltanatı ol* du. O devirde «Mebusan L ::!isı»
Fakat intihap sandıklarının başında İttihat ve Terakkinin sopalı adamları da vardı ve pek tabii olarak bu şartlar İçinde halk hâkimiyetinin güveneceği seçim diye bir şey olmazdı.
Buna rağmen yine ou btr gün gelir hürriyet şalağı atar, hakka, adalete kavuşuruz derken memleket felâketlere uğradı; Unut ettik, sabrettik, bekledik... İnkılâp lar oldu; memleket istiklâline kavuştu; fakat biz hürriyete kavuşamadık. Şu el ayası kadar kâğıdı kimse karışmadan bir türlü seçim sandığına atamıyorduk vesselâm... Nihayet bir gün geldi; artık mem-(DevaflM 8a. 8 8ü. • da)
Bofto görülen I ka ün ve yanlan ndaki erkek sanık olarak yakalan mıstardır, diğerleri soyulanlardır
İYoto. Burhan - YENİ SABAH) (¥aaw 6 ind sayfada)
Prof. Ali Nihat Tarlan