MONTE KRISTO
Dünyanın her yerinde kltab ve fllmlerile gençliği senelerce heyecanla titreten bu muazzam eserin aslındaki meşhur tablolarll®.
Forma halinde her hafta çıkmaktadır.
4 üncü Forma çıktı
AKŞAM
“DİKMEN,, Çıktı
Dört Hürrlyet’ten neler bekliyoruz? ____ On-
ların Vatan «everllğl ve bizim Vatanseverliğimiz? — Demokrasimiz hakkında H. C. Yalçın’la bir konuşma — Türklük gururu — İstanbul Üniversitesi on iki yaşma basarken — Diktatör? — Dünyamızın yeni tlyatrosn v« daha birçok aktüel yazılar, şiirler ve Anket.
Sene 27 — No, 9645 — Flatl her yerde 10 kuruştur.
PERŞEMBE 23 Ağustos 1945
Sahibi: Necmeddln Sadak — Neşriyat müdürü: Hikmet Feridun Es — AKŞAM Matbaası
Jüponlara, teslime aid son emirler verildi
Hong - Kong meselesi
Teslim vesikası cuma günü imzalanıyor, Japonya sah günü işgal olunacak
Japon donanması, çekerek en ya
Londra 23 (R.) — Japonyaya alt teslim vesikasının 31 ağustos cuma günü, Tokyo koyunda Amerikanın Missourl zırhlısında imzalanacağı dûn akşam Manlilâ'da resmen açığa vurulmuştur. Okinava'dan büyük nakliye uçaklarından mürekkep muazzam bir hava filosile nakledilecek olan Amerikan kıtaları 28 ağustos salı günü Tokyo'nun cenup batısında Atsukl hava meydanına ineceklerdir.
General Mac Arthur da aynı gün j uçakla ve kıtaatla beraber Tokyoya gidecektir. Amerikan generali, Japon genelkurmay heyetine, o gün muayyen saatte hava meydanında bulunarak kendisini karşılamalarını emretmiştir
Amerikan kuvvetleri, hava voliyle ALsuKİ hava meydanına indikleri sırada İngiliz ve Amerikan harb filolarının himayesinde bulunan başka Müttefik kuvvetler de Yokosuka deniz üssü civarında karaya çıkarılacaklardır
General Mac Arthur, Müttefik kuvvetler, havadan indirilirken va gemilerden karaya çıkarılırken Japonların taklbedecekleri hattı harekete alt son emirlerini imparator Hirohlto'ya bildirmiştir. Bu emirlere gör?, o gün saat 18 de bütün Japon uçakları yerde ve Japon harb gemileri de limanlarda demirli bulunacaklardır. Japon harb gemileri silâhlarından tecrldolunduk-tan sonra, direklerine siyah bandıralar çekerek en yakın Müttefik Umanına seyredeceklerdir. Esir kampları açık bir surette İşaretlenecek, Müttefik uçakları bu kamplara levazım ve yiyecek atacaklardır. Mayınlar tama-mlle temizlenecek, Müttefikler Japon toprağına çıkarken Japon askerleri kışlalarında kapalı kalacaklardır. Nizam ve âsaylşl Japon polisi temin edecektir
Singapur radyosu, İmparator ailesine mensup bir prensin güney cephesi kumandanına teslime ait İmparatorun emrini tebliğ ettiğini yayınlamıştır.
Ruslar Port Arthur’u aldılar
Paris 23 (R.) — Sovyet kuvvetlerinin Mnnçurya ile Sakhalln'de ileri hareketlerine devam ettikleri bildirilmektedir Ruslar, Japonyanın cn şimal adalarına da asker çıkarmışlardır.
silâhsızlandırılacak ve siyah bayraklar
kın Müttefik limanlarına gidecek
Bulgaristana Ingiliz notası
LONDRA'DA BÜYÜK MEMNUNLUKLA KARŞILANDI
Bulgaristanın yumuşak muameleye hak kazanmadığı belirtiliyor
Londra 23 (R ) — Bulgaristana İngiliz Dış İşleri Bakanı tarafından verilmiş olan nota Londra basınında memnunlukla karşılanmıştır.
Daily Telegraph gazetesi, Bulgarls-tana karşı yumuşak davranılmaması-nı. Bulgaristanm bunu hiç de hn-ketmemlş olduğunu yazmakta ve Sof-yanın İki defa düşman yanında çarpıştığını ilâve etmektedir.
Paris 23 (A.A.) — M. Charles Du-mas. *Le Soclallste» gazetesinde yayınladığı bir maklede, M. Bevin'in Balkanlar hakkında sarfettlğl sözlerden son derece memnun olduğunu İfade etmekte ve şunları söylemektedir:
( Bevin yoldaş, Balkanlarda cereyan etmekte olan hâdiselere aldanmadığını ve o İşlerde asla suç ortağı olmadığını İngiliz demokrasisi adına Avam kamarasında açıkça bildirmektedir.»
Bulgar komünistleri ne diyor?
Sofya 23 (OW 11— Komünist partl-
Şlmdiye kadaT Sovyet birlikleri 71000 esir almışlardır Dün Port Arthur’e paraşütçü birlikleri indirilmiştir.
Mançuko imparatoru yakalandı
Paris 23 (R.ı — Uzak Doğu başkumandanı tarafından verilen bir habere göre, Mançuko imparatoru şimdi Sovyet kuvvetlerinin elinde bulunmaktadır.
Seçimin yenileneceği haberleri mübalâğalı sayılıyor
Halk Partisinde tasfiye yapılacağı haberi doğru değildir, 50 nci maddenin kaldııılması kararlaştı
si sekreteri Tralcho Kostof, dün Biı-leşlk Amerikan Dış İşleri Bakanı M. Byrnes tarafından Bulgar hükümetine gönderilen mektubun « Bulgar halkının düşmanları tarafından» verilen malûmata dayandığını söylemiştir.
Diğer taraftan Georglev hüzûmetl-nln Basın ve Propaganda direktörü Vlâdlmlr Topencharof, American ve İngiliz muhabirlerinin siyasi durumu hakkında röportajlar yapmak Üzere Bulgaristana davet edildiklerini beyan etmiştir.
Bulgar Dış Bakanlığının bir tebliği
Sofya 22 (A.A) — Anadolu ajansının özel muhabiri telefonla bildiriyor: Bugün Dış tşlerl Bakanı gazetecileri kabul ederek, cumartesi günü saat 24 e kadar seçimlerin durdurulması hakkında Müttefiklerarası kontrol komisyonu tarafından Bulgar hükümetine tebligat olmadığı takdirde seçimlerin yapılacağını, aksı takdirde İngiliz ve Amerikan notalarının ancak bu memleketlerin kendi noktal nazarlarını Ifade-eder surette telâkki edileceğini, çünkü Moskovada imzalanan mütareke hükümleri gereğince Bulgar hükümetine tebligat yapmağa salâhiyeti! makamın ancak Müttefik-lerarası kontrol komisyonu olduğunu söylemiştir.
Sofya’da s’üriiltülü mitingler
SoTya 22 (A.A.) — Anadolu ajansının özel muhabiri saat 21 de telefonla bildiriyor:
Bııcün Sofyada büyük mitingler tertibedllmlştlr. Mitingler taşkın bir halde hâlâ devam etmektedir Bu mitinglerde Dlmltrof’un bir beyannamesi okunacak İdiyse de mitingi tertlbe-denlcrln elinde olmıyan bazı sebepler dolayislle. bu beyananmeler okunmamıştır
(Arkası sahile 2; sütun 6 da)
Beş büyük devlet Dış Bakanları konseyinde görüşülecek
Londra 23 (R) — Çin Başba. kanı B. Soong, gelecek hafta Londra'ya gelecektir. Soongun Londra'da görüşeceği meseleler arasında Hong.Kong limanının mukadderatı da vardır, Hong -Kong meselesi İngiltere, Birleşik Amerika. Rusya. Fransa ve Çin Dış Bakanlan toplantısında gö. rüşülecektlr.
Birleşik Amerika hükümeti, Ja. ponyanın tesliminden dolayı me. seleler üzerine 5 büyük devlet Dış Bakanlan konseyi toplantısının tehirini İstemiştir. Amerikanın bu talebi, Londrada hayretle kar. şılanmşıtır. Çünkü Hong - Kong meselesinin beş büyük devlet Dış Bakanlan konseyinde görüşüle. ceği Londra’da bilinmiyordu, tn. giliz Dışişleri Bakanı B. Bevin son nutkunda Hong - Kong'un bir İngiliz müstemlekesi olduğu, nu açıkça belirtmişti.
Viyana’da açlık tehlikesi
Bir anlaşma olmazsa Viyanalıların gıdası ekmekten ibaret kalacak
Londra 23 (Radyo) — Viyana’da resmen İlân edildiğine göre dört Müt-Be*ik komutanı, dün İhzari bir toplantı yapmışlar ve Vlyana'ıun kontrolü ile İaşesi meselesin! görüşmüşlerdir.
Viyana’da iaşe durumu son derece vahimdir. Dört Müttefik devlet arasında bir anlaşma olmadığı takdirde yiyeceklerinin ancak ekmekten ibaret olacağı Viyana halkına İhtar edilmiştir
De Gaulle Amerika’da
Beyaz sarayda şerefine bir ziyafet verildi
Dechau toplanma kampını ziyaret
Burada 15 ay kalan ve Naziler tarafından türlü işkencelere maruz tutulan muhabirimizin hatıralarını yakında neşredeceğiz
Muhabirimiz şimdi içinde S. S. lerin mevkuf bulunduğu kampta neler gördü?
Ankara 22 — Seçimin yenilenmesi elhetlne gidileceği hakkında çıkan haberler mübalâğalı sayılmaktadır. Eski seçimlerin yapılma zamanları göz önünde tutulursa 947 senesi bağında seçim yapılması lâzım gelmektedir. Ancak 949 senesi Llk aylarında Büyük Millet Meclisinin seçimi yenileme kararı vermesi İhtimal dahilindedir.
Diğer taraftan seçimlerin bir dereceli olması da şimdilik bahis mevzuu değildir. Ancak siyasi hayatımızda yeni bir canlılığa ve gelişmeye başlangıç olarak müstakil adaylıklara veya diğer partiler adaylıklarına bol yer bırkılacak, seçmek hususunda da İkinci seçmenler daha fazla serbestl-ye malik olacaklardır. Fakat bütün bunların tatbiki İçin vakit erkendlr
Ankara 22 — Bazı meseleler hakkında Büyük Millet Meclisinde ten-kldlerde bulunan Millet Vekillerinin partiden çıkarılarak Cumhuriyet Halk Partisinde tasfiye yapılacağı hakkın -daki söylentiler doğru değildir. Parti, üyelerinin Meclisteki tenkidlerlnl dalma müsamaha gözüyle karşılamıştır
50 nci madde kaldırılacak
Ankara 22 — öğrendiğimize göre.
hükümet basın hürriyetini tahdld eden mahut â0 nci maddeyi kaldırmağa karar vermiştir. Bu madde kaldırıldıktan sonra münhasıran basın suçları ile İlgilenecek hususi mahke-melef kurulacaktır. Basının herhangi bir tazyik ve tesir altında bulundu-rulabllmesl İhtimalin! büsbütün ortadan kaldırmış olmak İçin bu mahkemeler yargıçlarının lâyenazll olmaları keyfiyeti derpiş edilmektedir. Bu tasavvur Meclisin ilk açılış celsesinde hükümet tarafından bir kanun ta-sarlsl halinde Meclise teklif edilecektir.
Gazeteler I ca be derse Bakanlar kurulunca değil, bu mahkemeler tara Tından kapatılacaktır.
Millî kalkınma partisi nizamnamesi inceleniyor
Ankara 22 — Nuri Dcriılrağ. Hüseyin Avnl ve Cevat Rlfat taraflarından kurulmak İstenen «Milli Kalkınma partisi■ nin kurulmasına İçişleri Bakanlığı tarafından müsaade verildiği hakkındakl haberlerin nslı yoktur. Bakanlık eTan bu parllnln nizamnamesini incelemektedir tstan-bulda yeni partiler kurulması için yapılan diğer müracaatlar ve verilen nlzamnameelr rt- henüz İçişleri Bakanlığına gelmemiştir.
Tanca konferansı
Altı ay sonra beynelmilel bir konferans toplanmasına karar verdi
Londra 23 «Radyo) — Fransız Dışişleri Bakanlığı tarafından dün akşam neşredilen bir tebliğe göre dört büyük devlet eksperlerinin ijtlraklle toplanan konferansta Tanca meselesinde gu noktalarda anlaşmaya varılmıştır: 1 — Milletlerarası nizamın yeniden tesisi, 2 — 1008 tarihli Elcı-zlre andlaşmasını imzalamış olan devletlerin İştiraklle 6 ay zarfında beynelmilel bir fconerans toplanması.
Konferans. Tanca statüsünde tâdl-lât yapacaktır. Konferansta verilen kararlar, alâkadar devletlere tebliğ edilinceye kadar açığa vuruimıyacak-tır.
Londra 23 (Radyo) — İspanya Dış İşleri Bakanı, yaptığı beyanatta Tanca konferansına Rusyanın İştirak ettirilmesinden İspanyanın duyduğu İnfiali belirtmiş, İspanyanın demokrasi cephesine yaklaşmakta olduğunu ve Anglo - Sakson rejimini kendisine örnek ittihaz etmesi ihtimali bulunduğunu söyllyerek Ingiltere İle Amerika hakkında dostane bir lisan kullanmıştır.
Paris 23 (R) — General De Gaulle dün akşam saat 10 da New-York’a varmıştır, Kendisini M. Byme» ve Fransanın Vaşlngton büyük elçisi karşılamışlardır. Radyodan Amerikan milletine hitabeden general şöyle demiştir:
■Size birinci kelimem şudur: Teşekkür ederim. Ameri kasız zafer olamazdı. Şimdi birlikte dünyanın yeniden İnşası İçin çalışmalıyız.»
General De Gaulle buradan Vasine ton'a gitmiş ve orada nümayişlerle karşılanmıştır. Başkan Truman general De Gaulle’ü otomobilinden İnerken karşılamıştır.
Dün gece Beyaz Sarayda Başkan, general şerefin? bir yemek ziyafeti vermiştir.
Harbin son senelerinde Akşam'ın Budapeşte muhabirliğini yapan N. Gün gazetemize çok m illi İm ve dikkate şayan telgraflar göndermişti. Bu telgraflar Almanların hiç de hoşuna gitmediğinden Almanya Budapeşteyi İşgal ederek Macar hükümetini eline alınca Naziler kendisini yakalamışlar ve meşhur Dechau toplanma kampına göndermişlerdi. Muhabirimiz Dechau kampında tamam 15 ay kalmış ve tifüse yakalanmıştır. N. Gün bütün zulüm ve işkenceleri ve tifüsü yenerek nihayet burasını işgal eden Amerikan kuvvetleri tarafından kurtarılmıştır. Genç muharrir. Alman zulmünden kurtulur kurtulmaz derhal gazetemizle muhabere temin etmiş ve müttefik karargâhında Akşam’ın harb muhabiri Olarak çalışmağa başlamıştır. ■Muhabirimiz Paris’ten ve Potsdam konferansı esnasında Beri n'den çektiği telgraflarda guniin vekayilne dair kıymetli malûmat vermljtlr.
Merkezi Paris olarak çalışmasına devam eden muhabirimize Dechau kampını ziyaretle burasımn bugünkü halin*- dair telgrafla enteresan bir yazı göndermiştir. Bu yazıyı aşağıda neşrediyoruz: •
Bu münasebetle karilerimize şunu da haber verelim kİ muharrlrinı'z, Dechau temerküz kampına ne suretle gönderildiğine, burada geçirdiği hayata dair meraklı yazı serisi hazırlamıştır. Bu seriyi yakında neşretmeğe Vaşlıyacağız
Dechau kampında
Paris 24 «Husus! muhabirimizden Uhlzleı — On beş ay türliı lşkencs-lere maruz kaldıktan sonra Amerikan ordularının İşgali üzerine Kurtulduğum Dechau temerküz kampını gidip ziyaret ettim. Naziler tarafından buraya atılmak felâketine maruz kalanlardan blnlercesl yaşıy anı yarak ölmüştür. Bunların mezarlarını gösteren hiç bir işaret yoktur Kakat her taş, her toprak onların ranlarlle yoğrulmuştur. Ve burası, aynı hürriyet ideal! uğrunda canlarını feda edenler içir, bir âbide halinde kalacaktır.
Temerküz kampına gelince fkl sene evvel kürek mahkûmu elblscslle, saçlarım tıraş edilmiş olarak güçlükle yö rüdüğüm yol karşıma çıktı, aylarca döşemeleri üzerinde yattığım baraka gözüme ilişti. Burada kaç defa kamçı lmımıç. İşkenceye mar'iz tutulmuştum... Bir tarafta da kurşuna dlzlle-reklcrln önüne getirilen direği gördüm Amerikan ordusu daha iki gün yetişerek kurtarmamış obaydı ben de bu direğin önünde kursuna dlzllecek-tlnı
Bu defa kampa. Amerikan karargâhındaki harb muhabirlerine mahsus üniforma İle gellvordum. Şimdi, İşkenceye tabi tutulduğumuz barakalarda cellâtlarımız oturuyorlardı. Türkiye Almanyaya harb ilân ettiği gün beni kamçılayan (8 S.) kıtasına
Muhabirimiz N, Gün
Muhabirimizin kamptan kurtulduğu gün çekilen resmi
mensup Nazlyl ve Tirk bayrağım tahkir eden arkadaşım gördüm. Şimdi bunlar karşımda «Sîlâm dur!» vazıyetinde İdiler.
Dechau'da şimdi 7000 (S_S.) kıtasına mensup Nazi, ve son güne kadar Al-mantarla birlikte harbetmlş olan 11 bin Macar esiri vardır 13 fi) 1er haklarında verilecek kararı bekliyorlar. Her halde yaşayış tarzları çok mükemmeldir. Evvelce 430 siyasi mevkutun barındığı yerde şlmd! 15 (33.) bulunuyor. Bunlar güne? banyosu yapıyor iyi yiyorlar. Kendilerine sigara da veriliyor, iki aydarb( ri içlerinde hiç bir ölüm vakası görülmemiştir. Halbuki bir zamanlar bun da (3.3.)-ler iki ay içinde 600 kişi Ö.dürmüşlor-dl.
Beni kurtaran ve tutulduğum tifüs hasta'ığı esnasında tedavi eden Amerikan zabitlerini görünce pek memnun olmuşlar ve hararetli Lir istikbal resmi yapmışlardır.
TİCARET BAKANLIĞI YAG KARARNAMESİNİ HAZIRLADI
D IKKATLER:
nKasabtn bileceği iş!» olmamalı
Yakın zamanlara kadar kasaplarda âdetti: Eğer bir koyun butu alırsanız beraber yarım gerdan verirdi. Şimdi but alıyorsunuz, beraberinde bütün bir gerdan veriyor. Mutlaka bir but. bir de gerdan almak zorundasınız.
— Niçin yarım gerdan verini. yorsun? Sualinin cevabı da hazır:
— O kasabın bileceği iş!
Çünkü gerdansız tarafından butları resmi . fiatten pahalıya gizliden satıyorlar.
Bunu kasabın değil Belediyenin bileceği iş haline getirmeli, eski usule dönmeye kasapları ı mecbur etmeliyiz.
Pamuk yağının satışı yasak, diğer nebatî yağlar serbesttir, Zeytinyağı hakkında rekolte anlaşıldıktan sonra bir karar verilecek
tzmlr 23 (Telefonla) — Ankara'dan buraya bildirildiğine, göre, Ticaret Bakanlığı yağ kararnamesini hazırlamıştır. Bakanlıkta yağ İşlerine bakmak üzere bir servis açılmış ve servisin şefliğine de Bakanlık müşavirlerinden B. Leml Aksoy tâyin edilmiştir.
Hazırlanan kararnameye göre, Bakanlık, pamuk yağı satışını yasak etmektedir. Pamuk yağı doğrudan doğruya Bakanlık emrinde kalmaktadır. Diğer nebati yağlarda tahdit yoktur. Zeytinyağı satışının serbes bırakılması veya şimdiki gibi tevzlle tâbi tutulması hakkında kararnamede ke-: sin bir madde yoktur. Zeytinyağının I bu senekl hakiki rekoltesi belli olduk-| tan sonra bir karar yenilecektir. Şayet
bu sene ki rekolte ihtiyaca yetecek miktar İse hükümet hissesi alındıktan sonra Ticaret Bakanlığınca tesblt edilen Hat üzerinden zeytinyağı satışı serbes bırakılacaktır. Rekoltenin İstenilen miktarda olmadığı anlaşılırsa zeytinyağında tahdidat v« tevziat şekli devam edecektir.
Kararnameye göre, beş asitli yağ* kapsız yerinde 197 kuruş, bir buçuk asitliye 215 kuruş flat konmuştur. On asitten aşağı yağlarla sabun yapmak yasaktır. Fındık ve susam yağı, at çiçfğl f la Herinin yeniden yükseldiğini gören Ticaret Bakanlığı bu hususta yeni ve kesin katarlar almak üzeredir. Müsteşar B. Cahit Zamangil münhasıran bu konu üzerinde İncelemeler yapmaktadır.

camie k
ahşam
23 Ağustos 1945
SÖZÜN 6ELİŞİ
Lüks sayfiye oteli
Şehrimizin en çok kızılcık satılan yeri İki gündür bahsini ettiğim lüks sayfiye otelinin civandır. Bir odasında bir ay 250 liraya oturulan bu otelde müşterilerin mideleri sık sık bo_ zuimak tehlikesine maruzdur. Yemeklerin bozulması tabldotta İsim değiştirerek yer almalarına mâni olmuyor. Dayanmakta ısrarları harikulade otan müşteriler kızılcığın mide düzeltmek kabiliyetini keşfetmek zorunda kalmışlar. Herkesin odasında bir kese kâğıdı kızılcık var ve daima koyu çay IçIyorİRr.
Huyunu pekâlâ bilen otel sabah kahvaltılarında müşterilere kızılcık reçeli veriyor. Fakat müşterilere faydalı olmak düşüncesi burayı asla ziyaret etmez; yalnız ucuza maletmek fikri hâkim. Kızılcığın kilosu 35 kuruş.
Garsona yemeklerden şikâyet edemiyorsunuz, Çünkü siz daha başlar başlamaz, o açıyor ağzını, haşlıyor otelden şikâyet etme, ye. Hayran hayran dinliyor, bir hemdert bulduğunuz için hafifliyorsunuz, Metrdotele dert yanıyorsunuz. O da şikâyetçi: «Bana söylemeyin, faydası yoktur. Otel sahibine söyleyin. Ben söyler., sem kızıyor» diye ağlanıyor.
Burada Belediye bir kahvenin 80 kuruşa İçilmesine müsaade etmiştir. 80 kuruş lıu memlekette çoğu zaman bir yevmiyedir. Kahveye 80 kuruş Fiat biçen tarife komisyonu her halde milyo. Herlerden mürekkep olacak.
Plaja âdi günler 25 kuruşa giriliyor. Herkes bir kabinede rahat rahat soyunabiliyor. Fakat cumartesi ve pazar günleri plâ-jm resmî giriş ücreti 30 kuruştur. O günü dört kişi bir kabinede soyunmak mecburiyetinde! Rahatsızlık neden pahalıya malolu_ yor anlaşılamaz. Plâj müdürü pazar günü benim yanımda plâj memurlarına talimat verdi:
— Bir kabinede dört kişi soyunacak.
— İtiraz ediyor, kavga çıkarıyorlar, döğüşüyoruz,
— Hayır, döğüşmek yok. İtiraz eden olursa derhal ve derhal polis çağırır, kulaklarından tuttuğunuz gibi onlara teslim edersi, nîz!
Polis de otel sahibinin yardımcısı olduğuna göre Allah da müşterinin yardımcısı olsun!
Şevket Ra do
Ingiltere ile ticaret
Hususî takas yolile mübadele yapıldığı rivayetleri esassızdır
Başkumandanlık meydan muharebesi
Dumlupmarda yapılacak merasim programı hazırlandı
Ankara 23 (Telefonla) — Son günlerde bazı gazeteler Ingiltere İle ticaret mün'isebetlerİmiz hakkında yazılar yazmaktadırlar. Bu arada bu memleketle olan ticaret anlaşmasının bugünkü aortlar İçinde İşlemişine imkân görülmediği ve mübadelelerin güçlükle yapılmakta olması do-layısüe başka formüller arandığını ve bunun üzerine taka» usulüne müracaat hasıl olduğunu, hususi takas esasına dayanan yeni bir anlaşma yapıldığı takdirde mal mübadelesinin mümkün olacağı hakkındakl yazılar bilhassa dikkati çekmiştir.
Alâkadar makamların Ulus’a verdiği malûmata göre, İngiltere İle Jııı-husl takas esasına dayanan görüşmeler yapıldığı asılsızdır. İnglttereye hususi takas yolile mübadele yapılmasındaki zorluk daha 1940 yılında anlaşılmış ve o zaman mevcut olan hususi takas anlaşmasından vaz ge-çllfnlştf.
İngiltere ite ticarette esaİ misele İhracatımızı arttırmaktır. Ticaret- Ba-keniığ: bilhassa bu nokta üzerinde durmakladır.
İzmir d eki milyonerler
İzmir 22 — Söylendiğine göre burada harbdlen evvel 7 milyoner vardı. Bunların sayısı şimdi yirmi sekiz? çıkmıştır. Bir İzmir gazetesinin yazdığına göre ise harbden evvel İzmlr-de iki milyoner vardı. Şimdi İse 17 milyoner vardır.
Harbden evvelki milyoner adedi ne olursa olrun harbden sonra tzmlrdekl milyonerlerin sayısı 15-21 artmış demektir. İzmir gazetesi harbden sonraki 17 milyonerin servetlerini şöyle sıralamaktadır: Birinin şimdiki sfrvetl 7 milyon, dördünün 3 milyon, kalanların da 1 - 1.5 milyondur.
Bir İşçi partisinin kurulması hususunda İstanbulda yapılan teşebbüsün İzmirli bir milyoner tarafından finanse edileceği haberi burada hayretle karşılanmıştır. Buradaki milyonerlerin böyle bir teşebbüste bulunmak İsteyecek eah.riyetler olmadıkları görülmektedir.
.Yeniden açılacak sanat okulları
Ankara 23 (Telefonla) — Milli Eğitim Bakanlığı bu yıl açılanlara ilâve olarak yeniden sanat enstitüsü, orta, sanat ve yapı tısta okulu açılması için İncele, meler yapmaktadır.
Haber aldığımıza göre Kütahya, Çanakkale ve Elâzığta enstitü, İzmir, Rize ve Samsunda yapı usta okulu, Bolu, İzmit, Akhi. far ve Ayvalıkta orta sanat okulu açılması muhtemeldir, Istan, bulda Tophanede eski müşirlik binası da Bakanlıkça devir alınmıştır. Burada da İstanbul İkin. Al sanat enstitüsüaçılacaktır,
3000 ton kobra geliyor
İzmir 23 (Telefonla) — Öğrendiğime göre memleketimize pek yakında İÖOO ton kobra gelecektir.
Ankara 22 (AA.) — Her yıl olduğu gibi, bu yıl da Başkomutanlık meydan muharebesinin 23 üncü yıldönümü münasebetlle 30 Ağustos günü Dum-lupınarda Meçhul asker anıtı önünde yapılacak törene ait program hazırlanmış bulunmaktadır.
Bu programa göre, törende Büyük Millet Meclisi, Başbakanlık, Bakanlıklar, Ordu, Cumhuriyet Halk Partisi, bütün milli kurumlar ve Basın Birliği temsil ıdllecek ve Afyon, Ankara, Antalya, Aydın, Balıkesir, Bilecik, Burdur, Bursa, Denizli, Diyarbakır, Edirne, Erzurum, Eskişehir, Hatay, İçel, İsparta. İstanbul. İzmir. Kayseri, Kırşehir. Kocali, Konya. Kütahya, Malatya, Manisa. Niğde, Seyhan, Sivas, Elâzığ, Samsun, Gaziantep İllerinden gönderilecek ve biri Parti ve Halkevleri adına, diğeri 11 genel kunıllan adına ayrılacak İkişer kişiden mürekkep birer heyet de hazır bulunacaktır.
Bundan başka Ankara ve İstanbul üniversite ve yüksek okulları da birer heyetle temsil edilecekleri gibi, Afyon, konya ve Kütahya İzcileri de bu törene katılacaklardır.
Törene saat 11 de başlanacak, Ordu, Cumhuriyet Halk Partisi Ankara ve İstanbul yüksek okulları ve Beden terbiyesi genel direktörlüğü adına verilecek söylevlerden sonra başta muhtelif birliklere mensup kıtaatla gençliğin, İzcilerin ve İstiklâl savaşına iştirak etmiş civar vilâyetler mücahitlerinin ve halkın İştir âk edecekleri bir geçit resmi yapılacaktır. Akşam .törene iştlr&k eden heyetler ve temisllciler şerefine Afyon’da bir ziyafet verilecektir
özel idarelere satılan damızlık aygırlar
Ankara 22 (A.A.) — Tarım Bakanlığının zootekni çalışmaları etrafında bize verilen malûmata göre, bllûmurn haralarda yetişen muhtelif ırk (saf kan Arap, yarım kan Arap, nonyüs ve Karacabey nonyüs» aygırlar atçılığı teşvik maksadlle Özel İdarelere 750 şer liradan satılmaktadır.
945 yılında bu satışlar İçin Özel İdarelere Karacabeyden 64, Sultansu-yundan 26, Çifçllerden 20 damızlık aygır ayrılmıştır.-
Çukurova harasından da 18 merkep aygın İllerin coğrafî durumları göz önünde bulundurularak katır yetiştiriciliğini sağlamak üzere illere satılmıştır.
Diğer taraftan Ankara İlinin atçılık İşleri de esaslı şekilde programa alınmış bulunmaktadır. Yakında başlıya-cak olan eneme İşlerini İyi şekilde sonuçlandırmak İçin 946 yılına girerken 50 baş aygırla halk kısraklarının telkihi sağlanacaktır.
Irak naibinin Türkiyeyî ziyareti
Ankara 22 — Irak kıral naibi, nin yakında memleketimizi. zl-yaretl beklenmektedir. Kıral naL binin Ankarada karşılanması İçin bir program hazırlanmakta-dir. Naibin Ankara Palasta mlsa. fİr edilmesi muhtemeldi».
Macaristan çok ağır Rumen Kiralının Müt-bir buhran geçiriyor tetiklerden bir talebi
Doların fiati 1500 pengü, şekerin litresi 1200 pengü, adam baştna günde 200 gram ekmek veriliyor
nesine kadar her ne İstenirse bulmak kabildir.
Macarlstanda şimdi beş siyasi parti tanınmıştır. Bunlarda sosyal demokrat, komünist, milli çlfçl, emlâk sahipleri ve demokrat partileridir.
Budapeştede şimdi oldukça büyük bir siyasi faaliyet göze çarpmaktadır. Genel seçimlerin ekim ayına doğru yapılması beklenmektedir. Sosyal domokrat ve komünist sendikalarına mensup binlerce kimse ellerinde kızıl bayraklar, levhalar ve birkaç Macar bayrağı olduğu halde başkentin caddelerinde İntizam altında dolaşmışlardır.
Genel seçimler serbesçe yapıldığı takdirde küçük emlâk sahipleri olan muhafazakâr partinin taşrada büyük bir çoğunluk kazanması İhtimali çoktur. Macar ahalisinin üçte ikisi zlra-atçldir.
Potsdam konferansı Budapeştede büyük ümitler doğurmuştur. Hâlen gayrı muayyen bir zaman İçin Rus ordusu tarafından işgal edilmekte olan Macarlstanın milli siyasetine yeniden kavuşmasını temenni etmekte olduğu muhakkatır. Macar basını, Truııman'ın nutkundan, Macaristan'a alt olan kısmı çok geç neşretmlştlr. Potsdam raporunun metni de Macar gözetlerinde o şekilde çıkmıştır kİ halk Bç büyükler tarafından Macaristan İçin ne gibi kararlar alındığını doğru olarak bilmemektedir.
Potsdam kararlan hakkında Budo-peştede hayal mahsulü metinleri İhtiva eden kâğıtlar dolaşmaktadır. Bu hal muntazam haber alınmamasının hoşa gltmlyen neticelerinden biridir. Macaristan çok ağır bir buhran geçiriyor. Harbden, Almanların ve müteakiben Rusların yaptığı el koymalardan dolayı kasaplık hayvan hiç kalmamıştır. Tahmin edildiğine göre, memlekette kalan atlann nispeti yüzde on, İneklerin ve domuzların yüzde yirmidir. Ziraat meklnelerl de bu nispette azalmıştır. Görünüşe göre, toprağın ancak yarısı ekilidir
Budapeştede ekmeğin resmi tayın miktarı günde adam başına 200 gramdır,
Budapeşte 12 (AA.) — Afi ajansının özci muhabiri bildiriyor: Budapeşte’ye kadar gelebilen Amerikan, İngiliz veya Fransız gazetecilerin sayısı henüz beş altıyı bile bulmamıştır. Maca-rlstanın yolları ve haya meydanları Sovyet ordusunun kontrolü altındadır. BudapeştedcU Amerikan ve İngiliz askeri heyetleri birkaç aydanberi Sovyet askeri makamlarının tam mânisiyle muvafakatleri dairesinde çalışıyorlar. Macar gazeteleri Sovyet sansürüne tabi bulunmaktadır.
Macar başekntine hiçbir yabancı gazete gelmemektedir. Radyo istasyonlarından büyük bir kısmı çalışmamaktadır. Şehirdeki 150 bin telefondan ancak 10 bin telefon kalmıştır. Budapeştede şimdi bir milyon kadar Macar, Rus işgal kıtalarına mensup birkaç bin Rus askeri, muhtelif vazifelerle bulunan 100. 150 kadar
Amerikan, bir o kadar İngiliz ve çoğu eskidenberi Macarlstanda oturan 20 kadar Fransız vardır. Macaristan topraklarında yaşıyan bir milyon kadar Yahudlden beş İlâ altı yüz bin kadarının nazller tarafından tasfiyeye uğratıldıkları Budapeştede tahmin edilmektedir.
Budapeşte 19*15 şubatında kurtarıldığı zaman doların kıymeti boranda 1000 pengü raddelerinde idi. O za-mandanberi Macar parası her gün çok ' büyük tahayyüller kaydetmiş ve doların kıymeti, bir aralık 2300 pengüye kadar yükselmiştir. Bugün bir dolar 1500 pengü raddelerin dedir Mart ayın da kilosu 300 pengü olan şeker ağustosta 1200 ve litresi 200 pengü olan yağ İse 400 pengüye çıkmıştır.
Ekmek vesika İle 24 ve vesikasız 80 pengiidiir Lüzumlu gıda maddelerinin yarın hangi flatlere kadar yükselebileceklerini hiç kimse bilmemektedir. Mensucat İşçileri ayda 400 pengü ücret almaktadır. Fakat alelade İşçiler 3500 pengüden fazla aylık alamamaktadır. Bir albay maaşı 5000 pengü olduğu halde bir muhasip 9000, bir mühendis 15,000 pengü maaş almaktadır. Bir dolarla Budapeştede bir tavuktan tutunuz da deri bir bavul veya en İyi marka bir fotoğraf maki-
Inflilferedeki Polonva kuvvetleri
80 bin kişilik kuvvet ekim ayı bitmeden memleketlerine gönderilecek
Londra 23 (A.A.) — Yeni Polonya hükümetinin Londra ataşcmilterl albay Wongrowskl bLr Polonya bahrîye komisyonunun halen, İngilteredeki PolonyalI kuvvetlerin memlekete ladesi İşini hazırlamak üzere bulunduğunu bildirmiştir. Bu kuvvetlerin eylül ortalarına doğru Polonyaya yollanabileceği ve 80 bin kişiden ibaret Olan bu kuvvetlerden çoğunun ekim ayının sonundan evvel Polonyaya gönderilmiş olacağı ümit edilmektedir. Siviller de dahil olmak üzere, îngllterede bulunan PolonyalIlar Polonyaya dönmek veya dönmemekte serbesttirler. Bunların İngUterede bulunan birikmiş paraları, kendi lehlerine bir rayiç üzerinden Polonyaya nakledileceği gibi memleketine avdet eden her PolonyalI asker, batı Polonyada en iyi şartlar içinde kırk hektarlık bir arazi sahibi olmak fırsatını da bulacaktır. Aynea, Londra’da evlenmiş olan PolonyalIlar, karılarım ve çocuklarını Polonyaya götürmek hususunda her türlü kolaylıktan faydalanacaklardır.
Yahudi meselesi
Vaşington 21 (Owi) — İHinols eyaletinden mebus Sabath, dün Beyaz saraydan çıktıktan sonra basın muhabirlerine başkan Trııman'm, Avrupa'daki Yahudllerln bulundukları memleketlerde, haklarından hiç bir şey kaybetmeden yaşayabilmelerine-gayret ettiğini söylemiş ve başkan bütün memleketlerde Yahudi-lerln Filistin'e hicret etmelerine İli-um bırakmayan şartlar meydana getirmek arzusunda bulunduğunu İlâve etmiştir. __________
Hindistan istiklâle kavuşuyor
Londra 22 (R.) — Hindistan, işçi partisi İş başında iken istiklâle kavuşacaktır. Teşriî mecliste üye sc-[ çimi en erken zamanda yapılacaktır. Hint umumi valisi Londraya davet edilmiştir.
Paveliç Yugoslavya’ya teslim edilecek
Londra 23 (AA1 — Nazi iügall sırasında Hırvat kukla hükümetinin bakkam Paveliç Müttefikler tarafından Yugoslav hükümetine teslim, edilecekti».
Italyan mütareke şartları
Amerika, şartların değiştirilmesinde ısrar edecek
Vaşington 22 (AA) — Dış İşleri Bakanı M Byrnes, basın konferansında yaptığı bir demeçte Birleşik Amerikanın İtalya İle mütareke hükümlerini tadil etmek lehinde bulunduğunu ve Dış İşler1 Bakanlarının önümüzdeki toplantısında bu mütareke hükümlerinde değişiklik yapılması İçin ısrarda bulunacağını söylemiştir
M. Byrnes, İtalya'nın tesllmlnden-berl gizli tutulmuş olan mütareke hükümlerini İlân etmenin, îtalyanın lehinde olmıyacağını ilâve etmiştir
Fin harb suçluları
Slokholm 23 (A.A.) — Finlandiya Cumhur Başkanı mareşal Manner-helm 1941 de Finlândlyanın harbe girmesinden sorumlu siyaset adamlarının cezalandırılmasını derpiş eden hükümet kanun tasarısını nihayet imzalamaya karar vermiştir. Parlâmentonun yakında görüşeceği bu kanun, yalnız hükümet üyelerini kas-detmekte ve hususi bir mahkemenin kurulmasını derpiş eylemektedir. Derpiş edilen cezalar yalnız hapis cezalandır. Bu kanun tasarısının hazırlanmasına sebep, mütareke anlaşması hükümleridir.
Yunan ve Yugoslav hükümetleri elçi teati ediyorlar
Atina 23 (A.A,) — Yunan ve Yugoslav hükümetleri elçi teatisine karar yermişlerdir.
M. Tsanger, Yugoslavyanm Atina elçisi ve M. Alexandre Dalietos ise Yunanistan'ın Belgrad elçisi olacaktır.
Birleşmiş milletler ihzarı komisyonuna gazeteciler alınacak
Londra 23 (AA.) — Birleşmiş milletler ihzari komisyonunun İcra komitesi. yapacağı toplantılara mümkün oldukça gazetecilerin de kabul edilmesine karar vermiştir.
Komite bir basın ataşesi tâyin edecek ve bu ataşe bütün ehemmiyetli hâdiselerde gazetecileri konferans halinde toplantıya çağıracaktır. Komite başkanı ve sekreteri daha mufassal malûmat vermek lüzumu hasıl oldukça basın mümessillerini yanlarına çağıracaklardır.
B. Byrnes, Balkanlarda basın hürriyeti için Müttefikler arasındaki anlaşmanın yerine getirilmesini istiyor
Nevyork 23 (AA.)— Dün akşam Dişi işleri Bakanı M. Byrnes miihlm bir basın toplantısında Romanya hakkında mühim haberler vermiştir.
M. Byrnes. Romanya kıralı Mlşelden bir nota almış olduğunu ve bu notasında kiralın Romanyada demokrat ve Müttefiklerce tanınabilecek bir hükümetin kurulması İçin gayretler savletmiş olduğunu ve İngiltere. Amerika ve Sovyet Rusya hükümetlerinin bu gayretlerini desteklemelerini istemiştir.
Kıral Mişel, şimdiki Groza hükümetini istifaya mecbur edemediğinden dolayı bu tedbire baş vurmuş olduğunu ilâve etmektedir.
Kıral, şimdiki Groza hükümetinin halkı tam olarak temsil etmediğini ve ancak demokrat bir hükümet kurulduğu takdirde Romanyanm Müttefikler taralından tanınıp Birleşmiş mili letler safına girebileceğini Postdam kararlarını okuduktan sonra anlamış olduğunu da söylemektedir.
M. Byrnes, Birleşik Amerika hükümetinin bu hususta İstişarelere başlamağa hazır olduğunu İngiltere ve Sovyet Rusya hükümetlerine bildirmiştir.
Bu haberi bildiren Dış İşler! Bakanı M Byrnes. basın mensupları önünde Balkanlardaki seçimleri bahis mevzuu ederek, Amerikan görüş tarzının, siyasi efkârı kontrol etmekle
[ ödevli şahsiyetler değil, fakat müşahitler göndermekten ibaret olduğunu belirtmiştir.
M. Byrnes, kendi payına, bu müşahedeyi hükümet müşahitlerinden ziyade serbes bir basının üzerine almasını tercih edeceğini bildirmiştir
Balkanlarda basın anlaşması meselesine de temas eden M Byrnes, bu hususta Potsdam'da fikir ayrılığı çıkmış olduğunu açığa vurmuştur M. Byrnes. radyo meselesi üzerinde, bir taraftan Biueşik Amerika, diğer taraftan İngiltere ve Sovyet Rusya rasındaki görüş ayrılığına işaret etmiştir. Dış İşleri Bakanının beyan ettiğine göre, İngiltere ve Sovyet Rusya hükümetleri, radyo meselesin! hükümete ait bir mesele gibi telâkki eder bir vaziyet takınmaktadırlar.
M. Byrnes, Balkan memleketlerine girmelerine mâni olunan Müttefik muhabirleri hakkında tahkikat yapılmış olduğunu bildirerek, demiştir kİ: «Bu hâdise, Sovyet hükümetinin dikkatine arzedllmiştir. Bence. Sovyet Rusya, Balkanlarda basın hürriyeti meselesinde Potsdam anlaşması hükümlerini tatbik edecektir »
Bükreş Sovyet elçisi
Londra 23 (R) — Romanya radyosuna göre Sovyet Rusyanm yeni Bükreş elçisi, Bükreşe gel-I iniştir.

Iranda karışıklık
Askerlere Meşhet şehrini müdafaa emri verildi
- Tahran 22 (A.A,) — Savunma Bakanının bildirdiğine göre. Iran kıtalarına, mukaddes Meşhet şehrini âsj subayların ve İranlIların hücumuna karşı müdafaa etmek emri verilmiştir.
Tencereyi çıkarmak için kuyuya inince
Karagümrükte D?rviş Ali ma. hailesinde Kürtağa sokağında bir evde oturan Daime isminde bir kadın, dün akşam bir tencere yemeği sıcaktan muhafaza İçin kuyuya sarkıtmış, bu sabah ev. de kiracı olan Mustafa ismindeki çocuk su çekerken tencereyi kuyuya düşürmüştür. Mustafa tencereyi çıkarmak için kuyuya inmiş, fakat aradan epey müddet geçtiği hald? kuyudan çıkmayınca boğulduğu zannile polise ve itfaiyeye haber verilmiştir. İtfaiyenin tahlisiye grupu Mustafayı kuyudan tencere ile beraber kurtarmıştır. __________
Bir taksi, tramvayı çarparak yoldan çıkardı
Şoför Bekir'in idaresindeki bir taksi otomobili dün gece saat üçe doğru Harbiyeden süratle geçmekte iken orada manevra yapmakta olan bîr yük tramva. yına çarpmış, tramvayı yoldan çıkarmış, kendisi de hasara uğramıştır. Vaka hakkında lâzım gelen tahkikat yapılmaktadır.
İngiliz büyük elçisi
Ankara 22 — İngiliz büyük elçisi bugün uçakla ve Mısır yolile Londra'ya hareket etmiştir,
KÜÇÜK HABERLER
ir Bazı gazeteler Edebiyat Fakültesi felsefe zümresine alt imtihanlar hakkında Bakanlıkça tetkikler yaptırılmakta olduğunu yazmışlardı. Tahkikatımıza gör? bu şekilde İncelenmekte olan h'ç bir hâdise JTleVCUl değildir ve dekanlık bu meseleden haberdar olmadığını bildirmiştir.
* Dün gece Aksaray'da Küçük-lânga'da tramvay yolu üzerinde yürümekte olan Şakir oğlu Ahmet Sedat namında biri birdenbire düşüp bayılmış ve Cerrahpaşa hastanesine kaldırılmıştır.
* Beyoğlu havagazı İdaresi memurlarından Ali Çekiç, dün akşam Galatada şalrziya sokağında bir eczanenin havagazı tesisatını tamir ederken gaz parlamıştır. Muhtelif yerlerinden yaralanan Ali Beyoğlu hastanesine kaldırılmıştır.
* Kadıköyde Meşathk soka, ğında oturan on üç yaşlarında Cemil isminde bir küfecl çocuk, dün akşam köprüde Heybeliada vapuruna yük almak üzere atlamak istemiş, vapurla iskele araşma düşerek yaralanmıştır.
Cemal yan ölü bir halde Nü. mune hastanesine kaldırılmıştır.
Yunan seçimi
B. Bevin sorulan suallere cevap verdi
Londra 23 (R) — Avam ka. marasmda Dışişler Bakam M, Bevin'e Yunanistanda hazırlan-makta olan seçim'erle listelerin tahrif edildiği hakkındaki haberler dolayısile sualler sorulmuş ve M. Bevin şu cevabı vermiştir;
«Ben buna inanmıyorum, 3 mühim parti adayları bizzat kendileri seçim faaliyetini kontrolleri altında tutmaktadırlar. Listelerin tahrif edildikleri haberlerine inanmak bile istemiyorum.
Başka bir mebus Yunanistan, daki hükümetin sindiriri bir hükümet olduğu hakkındaki iddiaları ileri sürmüş buna da Bevin şöyle cevap vermiştir;
Bu iddialan da kabul edemem, tngilterenin resmi mümessillerinden gelen raporlar bu gibi iddiaların asılsız olduklarını gös. term ektedir.___________
Bulçraristana Ingiliz notası (Baş tarafı 1 inci sahifede) Cumhuriyet mi ilân edilecek?
Sofya 22 (A.A.) — Anadolu ajansının özel muhabiri telefonla bildirmişidir:
Dışişleri Bakanı, Bulgarîstanda cumhuriyet İlân edilip edilmeyeceğine dair sorulan bir suâle verdiği cevapta hükümetin böyle bhşey düşünmediğini. ancak parlâmento buna lüzum görürse yeniden secimler yapılarak bir Müessîsan Meclisi tarafından böyle bir karar verilebileceğini söylemiştir.
Dimitrofun kabineye gireceği söyleniyor
Sofya 22 (A.A.-Anadolu ajansı-
nın özel muhabiri telefonla bildiriyor:
Sovyet Rusnyada bulunan ve Sovy6» vatandaşlığından ayrılarak tekrar Bulgar vatandaşlığına gecen vo Bulgar Vatan cephesi tarafından secim-lerde'aday olarak gösterilen Dlmlt-rof'utı Kabineye girip glrmlyeceğl hakkında sorulan suale cevap veren Bulgar Dışişleri Bakanı. Dlmîtrûf'mi Kabineye girmesinin derpiş edilme-» diğinl, sadece parlâmentoya üye olacağını bildirmiştir.
Yugoslav seçim kanunu
Londra 23 (R.) Yugoslav muvakkat meclisi, yeni seçim kanunu lft oya karşı 370 oyla kabul etmiştir. Mustâfa Başbakan muavini. Kroiun 1E üyesi müstenkif kalmışlardır.
Fransız radikal partisinin kararları
Paris 23 (R) — Fransız radl« kal partisinin dünkü kongresin*' de şu kararlar verilmiştir;
1 — Nüfuz sahaları siyasetini karşı vaziyet atmak,
2 — Meselelerin beynelmilelcilik yolunda halledilmesi.
3 — Franco hükûmetile teması kesmek karan.
Bahlfe S
23 Ağustos 194ü
AKŞAM
Sosyalist furyası
tngilizin biri, dilimizi Türkiye dışında kitaptan öğrenip İstanbul a gelmiş. Sokak üstündeki odasında uyurken:
— Çavıış! Çavuş! . diye acı bir feryatla uyanıp imdada koşmak arzusu ıa kapılmış.
Acaba cinayet oldu da zaptiye çavuşunu mu çağırıyorlar? Yok. sa yangın çıktı da itfaiye çavuşunu mu? İsa aşkına boksa hazırlandığı sırada, çavuş ütümü satıldığını anlamış!
AKŞAMDAN AKŞAMA

ŞEHİR HABERLERİ
Sivrisinek mücadelesi
Son günlerde faaliyete hız verildi
Buzcu dükkânlarının
önü müthiş kalabalık!
Sıcaklık
31 derece
Hayır paşa hazretleri..
be. de.
İstanbul satıcılarının reklâm Ve teşvik naraları hakkında çok nükteler yapılır. Yeni muharrirlerden Aziz Nesin dc Tan gazete, sinden esnafın «badem» diyerek ahıyarş ı sürmesile bizim yeni sosyalistler arasında bir ilgi görüyor:
«Fikir pazarı. Mahmııtpaşa'mn bayram günlerinde aldığı manzaraya döndü: — Buyrun! Âlâsı bizde bulunur. Ekstra ekstra sosyalizm burada. Yıka yıka kul. lan, yama yama giy, diye kolu, muzdan, eteğimizden zorla çekip fikir kara borsacıları ihtikâr yapmak istiyorlar.» diyor.
•••
Sosyalizm furyası gerçi nim de dikkatimi çekmiyor
ğil, Mese'â iistat Yunus Nadi’nin cenaze töreninde «saltanatı seni, ye ricalinden» bir siyaset adamı, bir milyoner emlâk sahibi, diğer bir milyoner fabrikatör ve vak-tile faşizmi sevimli bulan bir fikir adamımız, başbaşa vererek sosyalizme taraftarlık ediyordu. Gerçi bunlar, sosyalizmi »bazı mürüvvet ve hamiyet erbabının çalışan sınıfa ihsan edeceği ısla, hat» suretinde telâkki ediyorlardı. Ki, hakikaten tarihte sosyalistlerin hu türlüsü de vardır: (Robert Owen gibi.) Asıl sosya. lîzm ise. modem mânasında bir sadaka, bir adii ve ıhsan hareketi değil; aktif bir harekettir. Yani bizzat halk tabakalarının cemiyette âmil olmasıdır. Cehalet ve sefaletin prangalarını çözerek, tekniğin ilerlemesi sayesinde Âdem oğullarının kürek mahkûmluğunu artık yapmama, landır; medeniyetin gittikçe sürat) ve konforu artan sefinesinde en şerefli mevkileri işgal etmeleri, gemiye verilecek nizamda ve istikameti tâyinde hükmetmeleridir Evet, asıl sosya. lizm budur. Fakat Robert Owcrı gibi şahsen proleter olmıyauların da sırf insanlığa karşı duy. dukkırı sevgi yüzünden giriştik. Icri insaf ve merhamet hareketlerinin sonucunda proletarya aktif içtima} işlere girişmiştir. Çok defa Gapon gibi kara papaz, lar bile ilk adımın atılmasına se. bep oldular.
öyleyse bu sosyalistlik furyasından «sola doğru hareketlerin aleyhinedir» diye korkmamalı. «Sosyalizm, proletarya ve bütün İnsanlık» muhabbetini «milli istiklâl ve mukaddes Türk anane, leri» mefhumlarının yanında öteden beri gönüllerinde yaşatanlar, şimdi:
• — Beşeriyetin ister istemez takilıedeceği yol budur! Biz de bu tarihi ve zarurî şekle milletçe nasıl temessüi ederiz? Âlemin ahen. gine nasıl katılırız? - diye, çene ve kalemlerini işletiyorlarsa, ya. hut şimdiye kadra böyle düşünmeyenler artık böyle düşünüyorlarsa sol telâkkiler hesabına gocunacak bir felâket manzarası görmüyorum.
İkinci dünya harbinde Türk i. yede zenginler sınıfı mantıksız şekilde gelişmiştir; Avrupada faşizm, Uzak Şarkta Japonya yı. kılmıştır İngiltere başta, yâr ve ağyar sosyalistleşmiştir, daha da «çektir,..»! Geçen sene Tiirkiyede «sosyalizm ve proletarya» kelimeleri üzerine sivaset aktiialitesi neşriyatı yapılamıyordu. Çünkü dünyada bugünün gelişmeleri yoktu. «Türk cemiyetinin aleyhine faaliyette bulunuyorsunuz!» denirdi. Şimdi öyle söyleyenlere kulak verilmez. Zaten bu iddiada bulunan da çıkmıyor
Ancak yeni muharrir Aziz Ne_ 1 sin gibi «sosyalistlik etmeyin!» ı diye şunu bunu menedenlcr çıkıyor.
-Sen kâfirsin!», «sen katolik j kilisesine alınmazsın!», «sen ırz ı ehli değilsin!», «senin kanında yabancı kan var!», «senin bahan j amele, Prusya zabiti olamazsın!», i «senin baban paşa, sosyalist par. ı •isine giremezsin!» 1
'"’ekmll bu sözler ne kadar ay.
Sitma mücadele teşkilâtı; sivrisineğin Anofel cinsi denilen sıtmalı sineklerin en fazla faal oldukları ağustos ayı ile eylül yarısı için ötedenberl devam eden faaliyetine hız vermiştir.
On günde bir devir yapılarak mücadele tatbik edilmiş olan şişil, Me-cldlyeköy. Beşiktaş. Kadıköy ve Bo-ğazlçlnde slvdlslnek hemen hemen kalmamıştır.
Bu ay sıtmalı sineklerin en ziyade faaliyette bulundukları ay olmasına rağmen sıtma mücadele teşkilâtına az İhbar yapılmakta olması, şimdiye kadar tatbik edilen mücadele sisteminin verimli bir netice verdiğini göstermektedir. İstanbul cihetindeki sıtma teşkilâtının merkezi vilâyet Sıhhat müdürlüğünde bulunmakta olup ayrıca on İki şubesi vardır. Sıhhat müdürlüğündeki sıtma mücadele teşkilâtı sabahtan akşama kadar müracaatları kabul etmekte, diğerleri öğleye kadar müracaat ve İhbarları almakta, öğleden sonra da faaliyete geçmektedir
Sıtma mücadelesi için baş vurulacak mıntakaiarla telefon numaraları şeyledir: Sıhhat müdürlüğündeki
merkez 23696. Emlnönünde 21343, Bayezlt 20771. Karagümrük 21196, Sa-matya 21425, Şehremini 22901, Galata 40481, Şişhane 43710. Taksim 4333*3, Kurtuluş ve Pangaltı 80472, Kasımpaşa 43210. Hasköy 43038.
Sıtma mücadelesinin, kadroda az memur bulunması dolayîslle lâyıklle tatbik edilmediği alâkadarlarca doğru görülmemektedir
Hastası için bir parça buzda şifa anyonların karşılaştığı cevap şudur. Yok!.. Henüz bitti!..
Satışa çıkarılan ithal malları
İst. Küçük Kınacıyan Han’da Mensucat ve Ticaret'e büküm makinesi, Gal. Fermeneciler 90 Koç Ticaret'e pirinç valf, Gal Küçük Balıklı Han’da Tomas O. Toker'e grafit pota. Taksim Otokar Albert Guakll'e levha mantar. Gal Hakkı Bey Han'da Behçet Oğuzoğluuna elektrik kaynak makinesi, Gal. Tersane Cad. 9 da Arşl-mldis Stavrbpulo’ya grafit toz, şerit salmastra ve grafiti! salmastra, İst Çiçeçekpazarı 42 de Refik Bûrilngüz'e âdi pencere camı, İst. Mısırçarşısı sokak Cam Ticaret'e âdi pencere camı. Aşirefendl Cad.Emek Ecza deposuna kalsiferol. Sirkeci Ada Han’da şark Merkez Ecza deposuna kalsiyum gllkonat, İst. Marpuççular 45 te Vltali M. Pollkar'a vernikli yağlı boya, Sirkeci Antalya Han'da Mehmet Sipahi-oğlu'na karabiber, Gal. Tünel Cad. Kğıt ve Basım İşlerine merdane tutkalı, Y. Kule Kazlıçeşme Aleko Sama-ras'a anilin boya, Gal. Voyvoda Cad. Ümit T. Ltd. e anilin boya, Yenlpos-tane yan sokak M. Galip İncl’e kola hülâsası. Pangaltı Ferlköyde Nestle Mamulâta tane kakao, İst. Yenlpos-tane caddesi Emine Kınalı'ya pelür kâğıdı, Gal. Abet Han'da İst. tth. İhr. a karbon kâğıdı, Gal. Sesli Han'da İşmen Ltd. e kraft kâğıdı. Tahta-kale Cad’ M. ve A. Gülzarl Kardeşlere sargılık kâğıt, İst. Besler Bisküvi Fabrikasına seleton kâğıdı, İst. Çikolatacılık Şekerlemecillğe selefon kâğıdı. Sultanhamam No. 11 de Bovetes ve Baruh’a kadın kumaşı. Sirkeci Liman Han’da Ali Vafl Mahdumlarına yün kumaş, İst. Mercan yokuşunda Yuda Leon'a arlşl pamuk, yiin mensucat, st. Balkapan Han'da Mehmet Zeki Abtam'a arlşl pamuk, yün mensucat, Tuhafçı Han No. 11 de Nazım Kulaç’a yünlü kadın mensucatı. Sirkeci Köprülü Han’da İslet Cenglç ve Kardeşlerine güderi.
Avrupa hattı işletme işi
Harb dolayîslle Balkanlardaki hâdiseler icabı olarak Devlet Demiryolları idaresi tarafından işletilmekte olan Avrupa hattının Yunan arazisinden geçer. 34 Km. İlk kısmının Yunan Demiryolları İşletme İdaresine devri muamelesi yapılmıştır. Bu kısımda görevli memurlarımız geri dönmüştür.
Hattın, Yunan İşletmesine devrlle gerek hareket, gerekse ücret tarifelerinde esaslı hiç bir değişiklik yapıl-mıyacaktır.
Domuz eti ihracı
Çiftçilerimize büyük mikyasta zarar veren yaban domuzlarının etlerinin Yunalı adalarına İhracı İçin Tarım Bakanlığı Ticaret Bakanlığından lisans İstemiştir,
Lisans verildiği takdirde derhal ihracata başlanacaktır.
m zihniyetin mahsulü.
•••
Bu, büyük cemiyet hareketlerinin kudret kuvvetini anlıya, mamaktır,
Hele bu, ruhunda «İnsanlık sevgisi» olan sosyalizmin bütün insan ruhlarım kapsamak imkânında olduğunu kavny ama inaktır.
LVA _ Nû)
Herkes, bol bir yağmur bekliyor
Bir buzcu dükkânına buzun gelmesini sevinçle
Gölgede sıcaklığın 41,5 derece, ye kadar yükseldiği şu günlerde şehirde buz ve su bulamamak ne feci şeyi,. Sıcaktan bunalan bir insanın, bir kaç bardak soğuk suyu kana kana içeceğini düşünerek sucuya koştuğu zaman:
— Yok!,.
Cevabile karşılaşması ve o insanın, evinde biraz soğuk su yap. masını tasarlıyaıak köşe başın, daki buzcudan buz almak isteyince de yine:
— Yok!., . Yahut da: — Henüz bitti!.. Cevaplarile karşılaşması dığımız şu sıcak günlerin acıklı tablolarıdır ve bu tablola. rın çeşidini görmek için de beş on dakikayı bir buzcu dükkânında geçirmek kâfidir.
Aksarayda bir buz bayünin dükkânındayım. Kapı önündeki kadınlı erkekli kalabalık arasın, dan bir yol bularak dükkâna so_ kulabilmenin bir hayli güç işlerden olduğunu uzun boylu anlat, mağa lüzum görmüyorum: O hale düşenler bunu pek iyi takdir ederler.
— Buz var mı?
Diye sorduğum bayi:
— Araba, dedi, gideli . _ oldu. Şimdi neredeyse "gelir. Bekleyin!
Bir kenara çekilerek bekliyo. rum. Daha doğrusu dükkânın içini ve dışım dolduran kalabalık. gözler yol üstünde, hepimiz buzu getirecek arabayı bekliyoruz. Saat de 20... Neredeyse İftar topu patlıyacak... 16 saatten be. ri bir bardak soğuk suyun hasretini çeken oruçlular, alacakları bir parça buzu toptan evvel evlerine götürebilmenin telâş ve heyecanı içindeler.,. Fakat buz nerede, buzu getirecek araba ne. rede?..
Sağdan soldan sesler duyuyo. rum:
— Bu halimizi gören olsa buzu da suyu da yaratır vallahi...
Düşünüyorum da. bu sözün doğruluğuna inanıyorum: Yal. nız şu susuzluktan çatlamış du.
yaşa, birer
epeyce
Edebiyat fakültesi
Hazırlanan teklif Millî Eğitim Bakanlığına gönderildi
İstanbul Edebiyat fakültesinde profesörler meclisi Ankara Tarih Dil fakültesi dekanının da IştLraklle toplanarak Edebiyat fakültesine ait imtihan ve ders programında esaslı değişiklikler yapacak bir teklif hazırladıklarını yazmıştık. Hazırlanan teklif Milli Eğitim Bakanlığı talim Vû terbiye dairesine gönderilmiştir. Yollanılan teklife göre şu şekil kararlaştırılmıştır.
1 — İstanbul ve Ankara fakültelerinin tedrisatının aynı esaslar dahilinde olması, yani muadelet meselesinin halli. Aradaki fark fakülte nakillerini imkânsız bir şekle sokuyordu.
2 — Talebelerin tedristen gayri zamanlarda araştırma, otüt, seminer yapabilmelerini temin etmek için ders saatlerinin azaltılması.
Bu teklif Bakanlık tarafından tas-vibedlldlğl takdirde önümüzdeki ders devreslnda tatbik mevkiine konulacaktır.
, daklar, şu sıcaktan
: ter dökerek:
ı — Bir bardak soğuk sul„
Diye sucuya koşanlann karşı: sında değil, evindeki hastasına . bir bardak soğuk şerbet, kom. posto vermek isteyen ve bir parçacık buz da hastası için şifa arayan kalabalık karşısında hal. , ka su ve buz sıkıntısı çektirmeğe , hiç bir katı yürek razı oîamaz...
Dükkân önündeki kalabalık gittikçe arttı, arttıkça arttı ve ben biraz vvvel girdiğim bu buzcu dükkânında biraz daha kalarak hüzünle, ıstırapla seyrettiğim şu acıklı manzarayı, halkın buz ve su yüzünden çektiklerini bu sütunda aksettirmeği düşündüm.
İftar topu atıldığı halde buz elân gelmemişti. Bgşlan örtülü ve terli ihtiyar kadınlarla, alın. 1 arından yuvarlanan ter damlatan sakallan arasından şıpır şıpır yere dökülen yaşlı erkeklerin Utar topunu duyar duymaz, ay. nı zamanda su da satan bu buz. cu dükkânında:
— Bir bardak sul..
Diye kuruşları uzatmaları ra. mazan ayının ve sıcağın unuta. mıyacağvn acı bir tablosudur. Bunun en acıklı tarafı da buz bayi inin:
— Suyumuz da yok!,, Cevabıydı.
Kalabalık, ne gümrükte muamelesi bitmemiş bir mataı, ne de harb yıllarının o unutulmaz hâtıraları gibi fim önünde 150 gram ekmek bekliyordu. Bekle, diği, çırpınarak almak istediği şey su ve buzdu. Fakat bu ikisi de vok!„ Yok!.. Yok!..
Bu kadar beklendiği halde buz ' geldi de herkes buzunu aldı mı? Hayır.. Ümitleri kesilenler yine ' bu sıcak günde evlerindeki sıcak sularını içmeğe, hastalarına da : yine o sıcak şerbetleri ve kom. 1 postalarını vermeğe gittiler.
Kalabalık arasından sıyrılarak çıkarken şu sözleri duyuyordum: ■— Ne mutlu evlerinde buz dolaptan olanlara... Fakat bir de bizim şu halimizi görseler!..
Ccmaleddin Bildik .
İstanbulda termometre dün gölgede 31 dereceden yukarıya çıkmamıştır. Bu suretle halk, bir gün evvelki 41.5 dereceye nispetle, daha rahat nefes almağa ve çalışmağa imkân bulmuştur. ’ .
Sıcaklık azalmış, rüzgâr poyraza dönmüş olmakla beraber ortalıkta sıkıntı devam etmektedir. Bol bir yağmur yağmadıkça bunun zail olamıya-cağı anlaşılıyor Kuraklık yüzünden bahçeler, bostanlar cidden acınacak haldedir. Toprak sert bir tabaka halini almıştır. Üç aydanberi, üç hafta evvelki pazar günü yağan az miktarda yağmur İstisna edilirse, İstanbul ve havalisine hiç yağmur yağmamıştır. Bu mevsimde bu derece kuraklık uzun müddetten beri görülmemişti.
Ankarada bu sabah 35 dereceyi buldu Ankara 23 (Telefonla) — An-karanın bugün çok sıcak olacağı anlaşılıyor. Henüz sabahın er. ken saatlerinde sıcaklık gölgede "5 derecedir.
Sıcaklar yüzünden mesaî saatleri değiştirilmiyecek
Ankara 22 (Telefonla) — Son günlerde sıcakların artması do-layısile resmî dairelerin çalışma saatlerinin değiştirileceği ve ça. lışmanın 8 . 14 arasında devam edeceği hakkındakl haber ve ri-vayet’erin aslı yoktur.
Evvelki günkü müthiş sıcaklar
Ankara 22 (A,A.) — Dün yurdumuz sayılı sıcak günlerden birini yaşamıştır. Haber aldığımıza göre, dün. en yüksek tsı derecesi. Edirne’de 40, Lülebur-gazda 39, tstanbulda 39, Şilede 40. Kocaeli. Bursa. Bevşehirde
43. Bilecik, Akşehirde 41. İzmir, Nazilli, Yalovada 42, Manisada
44. Boluda 39. Kastamçnu, Ankara ve Ispartada 38 di.
En düşük sıcaklık da gece Ka. rakösede 8. Kars’ta fi derece İdi.
İthalâtçı ve ihracatçı birliklerinde toplantı Dün öğleden sonra ithalâtçı ve ihracatçı birliklerinde umumî kâtip B. Mümtaz Rek’in başkan, lığında, muavinlerin Iştirâkile uzun süren bir toplantı yapılmış ı tır.
35
Bir genç Ahırkapıda yüzerken boğuldu Sanatlar enstitüsü talebesin, den yirmi iki yaşında Abdi isminde bir genç, Ahırkapı civarında denize girmiş, bir müddet sonra fenalaşarak kendini kaybetmiş ve bu şekilde boğulmuştur.
Adliye doktoru izzet tşean cesedin gömülmesine İzin vermiştir. . r
«Hayır paşa hazretleri»!,. Radyoda sesinin tiryakisi olduğumuz Nureddin Artam’m son çıkardığı kitabın ismi budur,
»Gazete fıkracısı» denilen in. sanlar çok çeşitlidir. Her birinin di] dök üş tarzı, ötüş notası ayrıdır. Nureddin Artanı zamanının gazete fıkracıları arasında en . şair olanıdır Onun en kuvvetli . nüktesi, en merhametsiz alayı i içinde bile bunu bulmak kabil-:• dir.
1 Nctekim «Hayır paşa hazretleri» ni okurken bunun çok güzel
, misallerine raslamamız miim-kiindiir Meselâ «tsaya açık' mek. tup» nesir ustalığının hakikî bir
1 şaheseridir.
’ Bu nefis nesir ziyafetinden okuyucularıma bir kaç lokmaı | tattırmak irin bir küçük parça**»»
I alacağım. Muharrir Beytüllâhrm^ manastırını gezerken duyduğu^] intihalardan, gördüklerinden. Isaya hitaben şöyle yazıyor: O
«1943 yıl önce senin tam bu q noktada doğduğun rivayet edl. O w Aynı manastırda yer yer be- J-şiklerin ve bu beşiklerin içerisine 2* konulmuş taş bebeklerin yanın, dan geçtim: Buralarda uyumuş ® uyanmış, ağlamış, susmuş, me. £ m e emmiş, rivayete göre daha*1-beşikte iken konuşmuşsun. *** Yukarıdan aşağı doğru hâlâ-0 olduğu gibi duran bîr oyuk gös-^ terdiler ki buradan babalığın Yu. ÇP suf Neccar sessiz, şada sız iner çıkar, anan Meryem’e yiyecek 0) getirir ve seni okşarmış... q
Çocukluğunu geçirdiğin Naşı, rayı gezdim. Delikanlılığında çalıştığın marangoz dükkânının yerini gösterdiler.
Sonra Kudüse vardım. Orası senin hâtıralarınla do. ludur: şehir surlarının dışında «zeytin bahçesi» nde seni görmüş olan en ihtiyar zeytin ağaçlan, nin altında durdum. Burada en son duanı okumuştun. Seni çarmıha gererek sürükledikleri yolu gösterdiler.»
Yazı böyiece devam ediyor, «haya acık mektup» klâsik nesir niimımesi olarak gösterilebilir. Onda org sesinin, eski şamdan, lann ve sanki asırlann toprak kantarda eridiği hissini uyandıran eski şaraptann buruk lezzeti var,
Nureddin Artam’m tsava yazdığı mektubu okurken bana baş. ka hir mektup daha gösterdiler. Bu İkincisi sima bir Peygambere değil tanıdıklarımdan a’elâde bir kula vazılmıştı.
Ve gayet yakın bir yerden gönderildiği halde ancak 4 günde tarudığımın eline düşmüştü.
Aksaraydan Bayezidp hu kadar zamanda giden bir mektup, tan sonra gözüm korktu Araba tsanın mektubu kaç asırda yerine varacaktır?..
Her halde’Ankaradan verilen mektuplar daha çabuk gidiyor kî değerli muharririmiz tsaya mektup göndermek cesaretini gösterdi,.
Beyaz peynir
Bu sene Trakya’da 40 bin tenekeyi buldu
Trakyada yeni yıl süt mahsulünü lşllyen beyaz ve kaşar peymi mandıraları çalışmalarını sona erdirmişlerdir. Bu yılın peynir mahsulü geçen yıldan fazladır. Halen Edirne, Burgaz, KIrklareli ve İstanbul buzhanelerinde, kırk bin tenekeye yakın beyaz peynir vardır.
Peynir satışları henüz hızlı değildir. Zaruri satışlarda beher tenekesi 28.28 lirayı bulmaktadır. Tam yağlı peynirin perakende «atış flatl Edlr-nede 170 kuruştur.
Sahte fatura kullanmak yüzünden bir mahkûmiyet
Sahte fatura kullanmak su. çundan bir müddetten beri toplu milli korunma mahkemesinde yargılanmakta olan Abdürrah-man Kalyon dün sekiz ay hapse, iki yüz lira para cezasına ve iki ay müddetle yazıhanesinin kapatılmasına mahkûm edilmiştir.
Akıl hastanesine kaldırıldı fakültesi talebesinden
Tıp
Mustafa Toptaş isminde bir genç, dün Eyüpte boğazının muhtelif yerlerinden ustura ile kesilmiş bir halde bulunmuş, derhal Guraba hastanesine kal. dınlarak tedavi altına alınmıştır, Mustafa, burada da cinnet âsân gösterdiğinden akıl hastanesine nakledilmiştir.
Bir öldürme iddiası
. Ortaköyde Hamldlye caddesin, de oturan Bohor isminde bir sebzecinin ailesi savcılığa müracaat ederek, Bohorun, eskici Al| adın, da biri tarafından döğülmek su-retlle öldürüldüğünü iddia etmiş, bunun üzerine tahkikata el kon. muştur.
Köprü altında bîr ceset
Dün akşam üzeri köprü altında denizde bir erkek cesedi bu. lunmuştur. Üzerinde yalnız pan-talon ve gömlek bulunan cesedin hüviyetini tesblte yanyacak bir şey bulunamamıştır. Vücudunun bazı yerlerinde bulunan bereler ölüm şeklini şüpheli gösterdiğin, den adalet doktoru B, İzzet Iş-can cesedi morga kaldırtmıştır.
I -------
1 31
Hikmet Feridun Fa
22/8/1945 flütleri
Londra üzerine 1 sterlin Nevyork üzerine 100 dolar Cenevre 100 tsvlçre Fr Madrid üzerine 1ÛQ pezeta Stokholm üzerine 100 kuron
ESIIAM VE TAHVİLDİ
% 5 faizli ikramiyeler: 1833 Ergani 1938 ikramlyell MHİİ Müdafaa Demiryolu ikramlyell % 7 fa)zlt Tahviller: Sivas - Erzurum ı Sivas - Erzurum 2-7 1941 Demiryolu i 1941 Demiryolu n 1941 Demiryolu I1J Milli Müdafaa I Milli Müdafaa D Mili! Müdafaa nt Anadolu Demiryolu Orupu: Tahviller 1-2 Hisse senetleri % 60 Mümessil senet Hisse senetleri: Merkez Bankası T. İş Bankası T. Ticaret Bankan Aslan Çimento
BORSA DIŞINDA ALTIN FİATLERİ Gulden Reşadiye
İngÜll Külçe tBlr gramı)
5 22 132.30.3255 12.89 31 1325
64.50
35.—
47.-
33.60
35.50
41.80
«23
23 Ağustos 1945
rafitte 4
AKŞAM
Pasifik dünyası
A
tkinci Dünya harbinin bitmiş olmasına rağmen Pasifik âlemi jeopolitik bnlantoıdan önemini kaybetmemiştir, — Japonyanm yenilmesine kadar burada görünüşte sadece Aııglo Saksonlarla Japonlar rekabet halindeydiler. — Bııgüıı Japonların boş bıraktığı yeri başkaları alabilir veya almnk ister, — Uzak veya yakın bir gelecekte bu âlem, eğer milletleri idare edenler iptidaî nıad. de marşelerini inhisar altına almak istemek, ırklar arasında bugüne kadar olduğu gibi eşitliği yine kabul etmemek gibi sonu gelmez ihtiraslarına gem vurmağı bilmezlerse, atom bombalarına rağmen yakında tekrar bir harb sahnesi olabilir
jTarihten Sahöf@fl(B[r f
Hâlet efendinin idamı
Pasifik Okyanusu kıyılarınm çerçevelediği Kanada, Amerika Birleşik devletleri, Avustralya, Rusya. Japonya. Çin. Çin Hindi, Güney doğu Asya adaları ve saire gibi memleketlerde gerek uzun zamanlardanberl oturan yerlilere ve gerekse sonradan Avrupadan göçmen olarak gelip yerleşmiş olanlara bir göz atacak olursak, bunlar arasında, daha düne kadar jeopolitik önemini kaybetmemiş ve ikinci dünya harbinin bitmesine rağmen coğrafi realiteler değlşmlyeceğl için yarın da kaybefcmlyecek olan etnik bir ayrılığa şahit oluruz. Pasifikte İleri medeniyet!! ve bu medeniyeti her ne pahasına olursa olsun muhafaza etmeği ve kanma kendisinden aşağı telâkki ettiği yeril kanının karışmasına elindeki bütün vasıtalar İle karşı koymağı âdeta dini bir taassupla va-■Ife edinmiş olan beyaz derili Anglo-Baksonlar İle, eskimiş medenlyetll. durmadan artan, topraklarına sığtnl-yan vc. yığın halinde beyazların ldâ-reslndekl topraklara göç etmeğe çalışan sarı veya siyah derili AsyalI İle karşı karşıyadır
Bu deri rengi farkının doğurduğu problemlerden başka flkrimlzçe Pasifik âleminde çözülmesi zaruri olan demografik, ekonomik ve politik diğer problemler do vardır. Bölgesine vc devletine göre durmadan artan nüfuslarını doyurmak İçin ucuza aranan bir pirinç, bir balık politikası gü--denler, fabrikalarını beşlemek için bir pamuk, bir yün, bir petrol politikasının arkasından koşanlar olduğu gibi, nitratın, kopranın, peşini bırakım-' yanlar da vardır. Unutmayalım kl. Pas! fiğin çerçevelediği menfleketler ve bu Okyanusun sathına tıpkı kopan bir teşbihin taneleri gibi rasgele dağılmış olan adalar dünya plyasalaıuı-da çok aranan iptidai maddeleri veren diyarlardır.
Pasifik kıyılarının dörtte üçünde bugün beyazlat ve yalnız dörtte birinde Karafuto'dan (Sankalln adasında) Tlmor'a kadar sarılar oturur. Mamafih beyaz ırk İçin Pasifik, buralara nüfus gönderecek ana merkezler çok uzak olduğu İçin daima çoğunluğu zayıf kalacak bir yayılma sahası olduğu halde sarıların kalabalık merkezleri aksine Asya adalarında ve Ja-ponyadan Cavaya kadar Pasiflğin batı kıyılarindadır. İşte sarıların Güney Amerika da dahil olduğu halde Alas-kadan Avustralyaya kadar Pasifik dünyasına yayılmaları bu merkezlerden olmaktadır.
Bugün Jeopolitik bakımından Pasifik dünyasını birbirine zıt çeşitli menfaatlerin çarpıştığı veya gelecekte çaroışacağı dört büyük friksiyon (çıban başı) bölgesine ayırabiliriz:
I Amerika Birleşik devletlerini Ja-ponyaya, Çine. Slblryaya ulaştıracak dolay Kutupsal bir yol demek olan ılıman (mutedil) kuzey kuşağı.
İT. Pasifik dünyası polltikaslle ilgili olan ve çok şükür son perdesi daha yeni İnen dünya hailesinin mihrak merkezini teşkil etmiş bulunan Uzak Doğu (Çin, Çin Hindi, Filiplnler^oğu Hlnd adaları'
m. Mikranezya âlemi ve uğraklar (İskeleler) kuşağı demek olan ve Amerika Birleşik devletlerinden Avustralyaya kadar bütün Pasifik Okyanusu boyunca uzanan büyük köşegen.
IV. Kuzey doğu boşluğu ve And memleketleri.
Biz h»giinkfl makalemizde Japon-yanın şimdilik askeri bir kuvvet olarak sahneden çekilmesine rağmen önemini kaybetmemiş olan birinci menfaat bölgesinden kısaca bahsedeceğiz.
' I, Pasiflğin ılıman kuzey kuşağı 30 kuzey enlemine doğru başlar ve Ale-utlan takımadalarının teşkil ettiği kordona kadar (52 kuzey enlemi) âdeta bomboş bir halde devam eder. Bu salıa Japonya - Kuril takımadalarlle kuzey Amerika arasında kâindir. Güneyde pek geniş olan bu kuşak (Yokohama - San Francisco arası) 4525 mildi. Kuzeyde kutup dairesinin biraz güneyinde Berlng boğazında (65 k.u-tey enlemi) 51) mile kadar İner.
Pasifik Okyanusunun bu kuzey kısmı hemen hemen elli altmış sene evveline gelinceye kadar devletler aracında htc bir ihtilâfa meydan vermiş değildi. İlk defa olarak bu saha kendisinden zanmmiza göre Berlng denizinde balık avlama yüzünden Amerika Birleşik devletleri ile İngiltere arasında 1891 - 1892 de çıkan anlaş-mamazlık dolayıslle bahsettlrmlştlr. Dalın yakın zamanlarda da Japon ahalisinin temel yiyeceğini teşkil eden balık avı yüzünden buna ben-«er İhtilâflar Japonya 11e Amerika arasında başgöstermlştl. Elbette bu ihtilâflar yabana atılacak şeyler değildi. Fakat bu sahada en mühim friksiyon noktası, Brunhes ve Valla-ux'nun (La gâograplüe de l'HUtolre» adlı kitaplarında (sayfa 559 - 560’ Heri sürdükleri gibi. Avrupayı ve Amerikayı Asyaya bağhyan dolay kutupsal (Bİrkomarktik) yoldur.
Avrupada maden kömürü yataklarının bulunduğu. Amerikada büyük göllerin sıralandığı, eski ve yeni dünyanı*) her İki noktasında da hemen hemen sadece beyaz ırktan insanların yerleştiği bir saha olan 50 kuzey en-
Pasifik dünyası m gösterir harita
İkinci sultan Mahmut zamanında I Mahmut kendisinden ahvale ne çare on sone kadar devlet Atabeyi mev- bulunabileceğini bir vasıta İle sot-kllnde bulunmuş olan Halet efendi durması üzerine Salih paşa (Halet padişahın yeniçerileri ıslah veya İm-1 efendiye bir müddet seyahat ettir-ha yolundaki arzularını geçiştirmek. I mek.' muvafık olacağını tavsiye etti, memleket delillinde türemiş hnzıları Sııltnn Mnhmut hu ►outivovl un,
leml kuşağı aşağı yukarı Avrupa damgasını taşıyan medeniyetin coğrafî mihverini çizer. Kuzey kutbu etrafında 50 kuzey kuşağının çizdiği ulaşım (sirkülasyon) halkası, bu halkaya kuzey Pasifik yoluyla Asya ve Amerikanın kuzeyinden geçen İki büyük yolun İltisak,! ile elbette tamamlanacaktır.
Bu iltisak. Anglosakson Amerlkası İle kuzey doğu Rusya Asyası ve kuzey Çin İle arasında gittikçe artan politik ve ekonomik faaliyetten ve slrka-marktlk (dolay kutupsal) yolun batı Avrupadan Uzak Doğuya giden en kısa yol olması yüzünden zaruridir.
Dünyanın yuvarlaklığı şüphe götürmez bir olgu (vakıa) halini alır almaz AvrupalI gemicilerin Amerikanın ve Asyanın kuzeyinde kuzey Bati ve Kuzey Doğudan denizden, demiryollarının İcadından evvel başka türlü bir yol tasavvur edllemJyeceğLnden. Japonya ve Çin yolunu aramaları gayet tabiidir. Ancak bu araştırmalar yollar buzlarla kapalı olduğundan boşa çıkmıştı. Demiryollarının mümkün kıldığı muhtelit yolun (hem deniz hem kara yolu) denize İsabet eden kısmı kuzey Paslflğln buzlardan Aza-
de kısmında kurulabildi.
Sürüklenen buzlar Asyn kıyılarında Amerika kıyılarından daha çok Güneye doğru İndiklerinden, Amerika kısmında mümkünolduğu kadar kuzeye, San - Franelseo'dan Puget -Sund'a, Vankuver’den Prens Rupert'fl çıkan dolay kutupsal yol, Asya kısmında buzlar sınırının güneyinden geçmek yarıl Japonya sularına kadar İnmek zaruretindedir.
Görülüyor kl, Avrupa medeniyetinin yolu gibi telâkki edilen ve bilhassa Amerika Anglosaksonları ile Asya doğusunun dağınık Slavları arasına kurulmuş bir köprii demek olan dolay kutupsal yol Asyaya vardığı zaman Japonya iç sularından geçmek lüzumundan dolayı serbest değildi.
Hocam Brunhes demin İsmi geçen kitabının Pasifik dünyasına- ayırdığı sayfalarında «dünyanın bu bölgesinde yakın bir İstikbalde balık, pirinç, pamuk ve serbest geçiş hakkı siyasetleri ya bir anlaşmaya veya bir harbe müncer olacaktır) der.
Başka bir yazımızda başlı başına bir yazı halinde Uzak Doğu’yu lnce-Myeceğlz.
Memleketin her tarafında hasat işleri devam ediyor. Bu sene, kuraklık yüzünden, bazı kısımlarda mahsul az olmakla beraber bir çok muıtakalarila normale yakındır, ¥ukanda hasat faaliyetinden iki manzara görünüyor.
HMMHIH■ Bugün Matinelerden itibaren
Kak,köy SÜRE YY A'da
U İki büyük filim birden
1-BÜYOK yalan
l 'î BETTE £>AVtS — GEORGE BRENT
2 — ASLAN KANATLANIYOR
J MERDE OBERON — RALPH RİCHARDSON
'Bugün matinelerden İtibaren•
LALE SİNEMASINDA
îki büyük filim birden
1 -ROMMELi DURDURAN ŞEHİR
FRANCHOT TONE — ERICH VOO STROHEIM — AKİM TAMİROF
2 - F0LO GELİYOR

F0LO
DOROTHY LAMOüR — WİLLtAM HOLDEN
memleket dahilinde türemiş, bazıları âdeta istiklâl yolunu tutmuş âyan Ue uğraşmak ve hükümdarı da bunlarla uğraştırıp oyalamak siyasetinde muvaffak olmuştu. Ancak bu siyasette inat derecesine varması nihayet kendisine «talihi küstürmüştü!»
Hâlet efendinin evvelce kapı kâhyalığını yapmış olduğu Yanya valisi Tepcdelenll AH paşa İle arası hiç İyi değildi. Hem nehh3b, hem vehhap olan Hâlet efendi bütün taşra memurlarını haraca kesmiş gibi idi. Böy-lece topladığı paraları dayandığı yeniçeri kodamanlarına dağıtırdı. Yeniçeriler İse paraya doymuyorlardı. Tepedelenli servetiyle meşhurdu.
Rivayete göre Hâlet efendinin Te-pedelenll İle bozuşması ondan nıemûl ettiği. İstediği kadar para çekeme-mekten ileri gelmişti. Hâlet efendi, Tepedelenlinln mutlaka tedibini, izalesini İstiyordu. Tepedelenli de Babı-âilye karşı tavrü hareketleriyle, Fransız ve İngilizlerle peyda etmeğe mütemadiyen uğraştığı siyasi ve askeri münasebetlerle hasmınm eline kendi aleyhine silâhlar hazırlıyordu. Kumlarda son zamanlarda ihtilâl emareleri görünüyordu. Tepedelenli Ali paşa bu İhtilâlciler üzerinde şiddetli bir baskı İdi. Babıâll İdareli davranırsa bu baskıdan İstifade edebilirdi. Tepe-delenllnln yok edilmesine tablatlyle Kumlar da Hâlet efendi kadar, belki ondan ziyade alâkadar bulunuyorlardı.
Bu sebeple Hâlet efendi İle sıkı münasebette bulunan Fenerli Rum beyleri Hâlet efendiyi Tepedelenli aleyhindeki teşebbüslerinde bin dereden su getirerek teşvik edlyorlardt.
Hâlet efendi Rumların ortaya çıkan İsyan hareketlerinin Tepedelenli-nltı tahrikleri neticesi olduğunu ve Tepedelenli ortadan kalkarsa bu hareketlerin de kendiliğinden sönüp gideceğini iddia ediyordu. Hasımları İse bunun doğru olmadığını, âsilere karşı Tepedelenlinln kuvvetinden istifade etmek devlet hesabına daha muvafık olacağını ileri sürüyorlardı. Sultan Mahmut İse bir türlü kati bir karar veremiyordu. Fakat nihayet Hâlet efendi maksadına nail oldu.
Tepedelenli Ali paşa düşmanlarından olup İstanbula savuşabilmiş olan Paşo İsmail beyi İstanbulda öldürtmeğe teşebbüs etmiş, fakat muvaffak olamamış İdi. Başkentte böyle bir mli-caserette bulunması padişahı kızdırdı ve büsbütün aleyhine şevketti; İdamına İrade sadır oldu.
Komutan eski şa dr âzam Hurşit paşa Tepedelenllyl uzun muhasaradan, kâh İltifatlar ve valdler, kâh tehditlerle ve türlü türlü düzenle elde ederek öldürttü.
Ancak Hâlet efendinin Rum isyanı hakkındakl teminatı boşa çıktı, Te-pedelenlinln baskısından kurtulan, korkulan zail olan Moraltlar İsyan bayrağını serbest açtılar.
Sultan Mahmut dehşetli bir gazap İçinde memleket dahilindeki bütün Rumlann katliâmını emretti.
İşlerin karışmasını kendi menfaatine uygun gören Hâlet efendi padişahın bu iradesini muvafık bulmuyor değildi. Ancak dlğnr hükümet erkânı bu «tedbirin» önüne geçmeğe muvaffak oldular. Bundan sonra «şaşkınca tedbirler» birbirini takibettl. İsyan da gittikçe alevlendi. Hâlet efendi aleyhinde dedikodular günden güne artıyordu.
O hâlâ yeniçerilerin muhafazası fikrini İltizamda devam ediyordu. Ordunun ıslahı lüzumundan bahseden sadrâzama:
— Bugün yeniçeriyi kaldırıp muntazam asker yapmak mümkündür. Lâkin aslanımı — ikinci sultan Mah-mud'u — kim zaptedecek?
Diyerek asıl endişesini meydana vuruyordu.
Sultan Mahmut Tepedelenli meselesinde Hâlet efendinin İsabet etmediğini görmüştü. Bu has müşavirinin yeniçerilerin tedlb ve ıslahına mümanaat yolunda iler! sürdüğü mütalâalardan, söylediği sözlerden, İhtiyar ettiği kendisine bildirilen muamelelerden canı sıkılmağa başlamıştı; bu esaslı i? İçin kendisine başka vasıtalar aramağa koyulmuştu.
Hâlet efendi son günlerde padişah sarayındaki dostlarının, hassaten yeniçeriler bahsinde eskiden beri hemfikri bcrberbaşı GLritll Ali ağanın da kendisinden yüz çevirdiğini görmekle müteelllm bulunuyordu.
Eskisi gibi eline bol para da geçmediği için Halet efendi yeniçeri kodamanlarını da besiiyemlyordu. Bu sebeple yeniçerilerle de bağları çözülüyordu. Gün geçtikçe yeniçeriler arasında Hâlet efendiyi istemediklerini söyliyenler çoğalıyordu.
Dokuz gün sadrâzamlık edebilen şedit mizaçlı Benderll Ali paşa Hâlet efendiyi yok etmeği düşünmüş, fakat tertipli davranamaması başına felâket getirmişti.
Hâlet efendinin son dedikodulara kurban gibi defetmeği muvafık gör- İmha yolundaki emeline daha üç sene düğü sadrâzam Salih paşa da bekltv-rck nihayet (Vak’ai Havrlye) azle ve nefye uğramrt' Balık- >le nail olabildi1 hanede bulunduğu sırada sultan, Süleyman Kânı İrtein
I
Sultan Mahmut da bu tavsiyeyi ye-: rinc getirmeğe, Hâlet efendiyi feda eylemeğe karar verdi Efendinin bir az müddet Bursada istirahat etmesine irade çıktı.
Sadrâzam Hamdullah — Abdullah da denilir — paşa Reisülküttap Mehmet Sadık efendiye gizlice bir ferman yazdırdı. Bu fermanı Silâhtarına verdi. o da ferman mucibince Hâlet efendiyi hemen Üsküdara geçirdi. (1238 seferinin yirmi beşinci günü.) Sultan Mahmut Hâlet efendinin Üs-küdarda ikametini uzatması yeniçeriler arasında bir fitne tahrik etmesine meydan vereceğini düşünerek menfasına hareketini tâcll etti.
Hâlet efendi mevlevi İdi. İstidası üzerine menfası Konyaya tahvil olundu ve yola çıkarıldı. Mallarının müsaderesi de kararlaştı. Başlıca mensupları birer tarafa gönderildi.
Hâlet efendi İşinin İptidası böyle nispetle tatlıca bir sürgünlükten ibaret İdi . Hattâ sultan Malım ut arada uhdesine bir paşalık tevcihini bile düşünmemiş değildi. Ancak «zahnnnı yemiş» olanlar tam fırsat bularak bütün fenalıklarını padişaha gizilce ar-zede. ede gazabını iyice tahrike muvaffak oldular. Menfasında tek dur-mıyacağı muhakkak sayılan Hâlet efendi hakkında «fermanı kaza cereyan» sadır oldu. Bu fermanın icrasına sadrâzam tarafından Hâlet efendiye bir veclhle mensubiyeti bulunmadığı bilinen Üsküdar havalisi koruları ağası hassa hasekilerinden Mehmet Arif ağa memur edildi. Konya naibine ve rnütesellimlne mahrem emirler yazıldı. Bu emirlerde Hâlet efendinin idamına Arif ağanın memur edildiği, efendinin bulunduğu yerde bastırılıp hiç âmân ve zaman verilmeden ve göz açtırmadan idam edilmesi, kest-lvce r haşinin İstanbula gönderilmesi ve mallarının zaptı tebliğ edildi.
Hâlet efendi ayak sürüyerek menfasına gidiyordu. Haseki Arif ağa usulen kıyafetini değiştirerek yola çıkmış ve yolda Hâlet efendiyi geçerek ondan evvelce Konyaya girmiş idi. Cevdet paşa yazıyor ki: (Hâlet efendi Çelebi efendi dairesinde slkkepûş olarak ârâm eylerken Arif ağa gelmiş vc fermanı göstererek kılıç kaytanı İle efendiyi boğdu ve hasını vücudundan ayırdı'
Başvekâlet Arşiv oaıresınde mütalâa ettiğim vesikalara göre:
(Arif ağa çarşamba günü Hâlet efendiden yarım saat evvel Konyaya varınca Hâlet efendiye tahsis ‘olunan evde gizlenmiş ve Hâlet efendi Mev-iânanın türbesini ziyaretten sonra buraya gelir gelmez Arif ağa tarafından «kâri itmam» edilmiş İdi!)
Hâlet efendinin idamı tarihi ne tarihlerde. ne vesikalarda gösterilmiyor. Ancak hesaba göre katlinin 1236 senesi reblülevvelinin altısından ve başının İstanbula getirilmesi de bu ayın on üçünden evvel vaki olmamışlar.
Hseki Arif ağa Hâlet efendinin ve adamlarının üstlerinde bulduğu 29878 kuruş İle kesilen başım İstanbula getirince atiye ile taltif edildil. Baş bir yafta rle İbret taşında teşhir olundu. İdamırtda altmış Lki yaşlarında bulunduğu tahmin edilen Mehmet Salt Hâlet efendinin cesedi Konyada, başı Galata mevlevihanesinde kendisinin yaptırmış olduğu sebil ve kütüphane civarında defnedllmlştl
(Seflnetürrüesa) zeylinde Hâlet efendinin başının «dûrüdlzar bir hl- ■ kâyeye mebnl» bu medfenden. çıkarı- ' hp Yahya efendi türbesi haricine «delnü İdrac» edildiği zikrolunuyor ı İse de bu upuzun hikâyenin ne olduğu . bildirilmiyor. Son vak'anüvls Abdur- j rahman Şeref efendinin bildirdiğine • göre, (filvaki Hâlet elendlnln tekye-dekl mezar taşından başka Yahya efendi dergâhındaki kabristanda da bir mezar taşı vardır. Amma mevle- ■ vlhanede mütevater olan ananenin : başın Yahya efendi kabristanına « nakil rivayetinin aksini göstermekte- : dlr.) ’ •
Görülüyor kİ Hâlet eiendlnin kesilen başının ne olduğu bile İkinci sul- I tan Mahmut devri tarihinde bir me- I sele olmuş, Hâlet efendinin İdamın- I dan sonra İstanbuldaki menkul ve I gayri menkul mallan müsadere edil- I dlğl gibi sarrafı Musevi Hasklyel İle I pâdaşlanndan Tophane Nazırı ve Matbahıâmlre Emini Tekfurdağlı. Ahmet ağanın da malları tahrir ve zaptetildi. Mensuplarından bir çoklan da hapse konularak mal ve para için tazyik ve nefyolundular. Ahmet ağa Amasyaya gönderildi. Sarat Haskiyel bir kardeşi ve oğlu İle birlikte evvelâ Antalya kalesinde kalebendedlldk. Bir müddet sonra Şam ve Sayda valileri araşma nifak sokmak töhmetiyle bu sarraf da İdam olundu.
Hâlet efendinin gadnnn uğrayıp menfalarda sürünenler birer, ikişer1 İstanbula geldiler.
İkinci sultan Mahmut yeniçeriliği
Kanseri tedavi için 4 milyon dolar
Amerika’da Alfred P. Sloan miıes-sesesl, kanserin sebeplerini ve tedavi usullerini tetkik etmek esasına dayanan araştırmalara sarfedilmek üzere 4.000.000 dolarlık bir tah-lsat vermiştir.
Merkezi New York'ta Menıorial hastanesi olmak üzere, Amerika'da ve Avrupa’da tıbbî araştırma işlerine elverişli istidatların lâzım gelin şekilde talim ve terbiye edilmesi İçin, plânlar hazırlanmıştır.
10 sene devam edecek bir mttdaet zarfında en müessir usullere başvurmak suretlle kanser sahasında araştırmalar yapılacaktır.
4,000,000 doları hibe eden Altred P. Sloan, şimdiye Kadar fen adamlarına meçhul kalan kanser sebeplerinin bulunacağını ve karşı koymak bakımından l&2im gelen tedbirlere başvurulacağını ümit ettiğini söylemiştir.
Dünyanın en büyük kabartma haritası
Dünyanın en büyük kabartma haritası, Birleşik Amerika'da yapılmıştır. Amerika'ya ait olan bu muazzam harita, İş İdaresini meslek ittihaz ed«n okurlara devletin tabii kaynaklarını göstermek hususunda kullanılmaktadır.
Fakat, pek yakında havacılık sahasında da kullanılmağa başlanacak olan bu muazzam haritanın paha biçilmez bir emniyet vâsıtası olacağı şimdiden açığa vurulmuştur.
Bu muazzam haritada. Birleşik Amerikanın bütün dağ, vadi, nehir, çayırlık ve ormanları habank bir şekilde j»öze çarpmaktadır. Birlçslk Amerika'daki hava alanlarında kullanılacak olan haritalardaki, yukarıda sözü geçen yerler, santimi santimine kopye edilmiştir. Bundan sonra, havalanmadan evvel bir pilot uçuş esnasında tekibedeceği bütün yolları esaslı bir şekilde göz önünde tutabilir.
• Diş çimentosundan istifade ftırek suretlle imal edilen bu harita, 15 senede meydana getirilmiştir şimdi, bu haritayı küçültmek hususimi, a Amerikan mühendisleri gecevl *'in-düZe katmak suretlle çalışmaktadır lar.
YENİ YAYIN
İŞLETME MECMUASI
«İşletme ekonomisi ve crganL-'.na-yon mecmuası» mn 14 üncü sayısı, bu alandaki en salâhiyeti! kalemlerin meslekî etüdlerlle intişar etmiştir
LOKMAN HEKİM
lAiKman Hekimin (66) ncı sayısı ve (11) İnci cildi çıktı. Sıtmadan dalağı ve karaciğeri çok büyüdüğünden ölecek çocuk, denizde yüzmek usulleri, denizi sevelim, sıcakların karaciğere ve barsaklara tesiri, yüzmek sporu. Rusyada sıhhi çocuk limanlan. güneş banyosu ne zaman yapılmalı? Yazda çocuk gıdaları, Diyar suyunun faydalan, yazda nelere dikkat etmeli, hlyar merhemleri, güvelere karşı deniz suyunun faydaları gibi mevsim makaleleri vardır, İstanbul Dlvanyolu No T04
TÜRK TIP CEMİYETİ MECMUASI
Profesör doktor Muzaffer Şevki Yener'ln İdaresi altında Türkçe ve Fransızca olarak neşredilmekte olan bu meslek mecmuasının maviş nüshası neşredilmiştir.
|| Halkevleri ve Kurumlar [
C. H. P. İşbulma - Kurtarma Yurdundan: İlâcı ve temizlik vasıtaları parasız verilmek suretlle yurtta uyuz hastalığı tedavi olunmakladır. Çalışmayan veya a?, kazançlı İşlerde çalışıp uyuza tutulan erkek vatandaşlardan arzu edenlerin âdi günlerde saat 14-15 arasında Nuru-osmanlycdekl Yurda müracaatları rica olunur. Telefon: 22177
Nikâh
Albay Zati Dllman kızı Nurhayat Dilman İle merhum doktor binbaşı Hüseyin Hüsnü oğlu Burhan Yedek-çlnin nikâh törenleri davetliler hu; surunda lcra edilmiştir. Tarafeyne saadetler dileriz.____ ______'
K AKŞAM S
R&r Abone bedeli
Türkiye Ecnebi
2800 kuruş 5400 kuruş
1500 » 2900 ,
COÛ » 1600 »
tebdili için eilı kuruşluk
Senelik
6 Aylık
3 Aylık
Adres__________.____
pul gönderilmelidir. Aksi takdirde adres değiştirilmez.
Telefonlarımız Başmuharrir: 20565
Yazı işleri: 20765 — idare: 20G81 Müdür: 20497
Ramazan 15 —Hızır 110 tınsak Güneş Öğle İkindi Ak Yatsı E. 8130 10.20. 5.19 0 05 12-00 1,39 V. 4.27 '6.18 13.16 17.02 19.57 21.37
idarehane BabIâli civan
AeımııUıik sokak No. 13

■ ■
f
■v
dayanan ve şimdilik açıktan bir İstihlâktir.
Vakıa, bilhassa istikraz polile. devletlerin yaptığı da bundan başka bir şey değildir. Hele uzun vadeli istikrazlarda, senelik taksitler, elde edileceği tahmin ve ümit edilen gelirlerle ödenecektir. Halbuki bir devletin de gelecekteki gelirleri, hele her sene için, yüzde yüz müemmen sayıla. tnaz.
«İstihlâk istihsali /teşvik eder» düsturuna göre ayarlanan bir ekonomi hayatında gerek fertlerin, gerek cenAyetin istikballeri bir nevi hlpotek muamelesine tâbi tutulur ve ümide dayanarak yaşıyan ve her türlü kolaylığın arzedildiğini görenler mirasyedilerden de iştahlı olurlar. «Ben şimdi hayatımı en konforlu şekilde tanzim edeyim de. yarın Allah kerimi» zihniyeti tam is. rafa seâzkeder ve çok sari bir hastalıktır. Nihayet- bir gün hava, ümit ile hareket ettirilen iktl. sat mekanizması durur. Ameri -kada o’duğu gibi buhran patlar ve sunî, zoraki bir şekilde hare, ket ettirilen istihsal en asgarî hadlere iner. Taksitler ödenmez, veresiye satılan bir çok eşya geri alınır: istikballerini terhin ederek bir iki sene imkânlarının üstünde hayat sürmüş olanlar da tatlı rüyadan acı bir şekilde uyanırlar.
İnsanlık, son yirmi, otuz sene zarfında, yalnız totaliter memleketlerde değil, fakat hemen her yerde, sağ duygunun en eski formüllerini unutmuş, ebedi olması lâzım gelen bir çok hakikatleri tersine çevirmiş, iktisat zihniye, tinde bîr nevi ihtilâl devri yaşamıştır. Fakat artık siyaset, ahlâk, aile bahislerinde olduğu gibi, İktisat sahasında da eski ve değişmez hakikatler tekrar hüküm sürmeğe başlıyacaktır.
Bu hakikatlerin biri de şudur: Hayat seviyesini yükseltmek iyidir, fakat bu, istihsalin artması şartlle makuldür ve ancak artan bîr gelire dayanan istihlâk devam edebilir. Mirasyedi, veya meşkûk bir yarının .terhini usu. lile yaşayış seviyesinin yükseltilmesi ne fert ne de cemiyet için muvafık değildir. Hattâ iktisaden geri olan milletler, istihsallerinden aldıkları gelirin ancak bir kısmını sarfedip kalanını istihsal imkânlarını arttırmağa tahsis etmelidirler. Bu yüzden belki bir müddet mahrumiyet içinde yaşamak lâzım gelir, fakat İstikbal, daha parlak bir İstikbal hazırlanır.
Sefaletin devamı hiç bir vatandaş için bir gaye olamaz, fakat yaşayış seviyesinin yüksel, mesl de. istekle değü. çalışmak ve istihsal ile mümkündür. Ayağımızı yorganımıza göre uzat, mak mecburiyetindeyiz. Ancak yorganı da büyütmek için bilgi ile, sebat İle, fakat, pinti değil, tasarruf zlhniyetlle çalışmak gerektir. Maddî ve rlyazt hakikat, lere fantazl karıştırırsak netice muhakkak tatsız olur.
Yaşayış seviyesi, hattâ en iptidai ve esaslı ihtiyaç olan gıda alma bakımından, pek geride kalmış bir cemiyetiz. Mesken ve giyinme tarzına geiince, hattâ bazı komşu memleketler derece, sinin bile altındayız. Hele köylerimizin, köylülerimizin hail, bi. • zim gibi eski bir medeniyet sahibi Olan, efendiliğin, çelebiliğin bütün unsurlarını kanında taşıyan bir milleti utandıracak kadarı geri, dir. Kasaba ve şehirlerimizde de halkın çoğunluğu. Avrupa veya bi! hassa Amerikadaki amelenin yaşayış seviyesinin çok altında bir hayat sürmekte, veya sefalet hayatını sürüklemektedir.
Cemiyetimizin yaşayış seviyesini yükseltmek, hem çok yük. «eltmek bir zarurettir. Aklı başında bîr insan, sefaletimizin devamını istiyemez ve bunu bir millet ve memleket menfaati olarak kabul .ve müdafaa edemez. İktisatta gaye İstihlak^ bir mu. hitin seviyesinin, yükselmesîle mütemadiyen artacak istihlâktir. Bugünkü dünyada kazanç, latanı istif edip bir pinti hayatı süren insan tipi makbul değil, cemivet için zararlı sayılmaktadır, Kazanan, kazancının hiç olmazsa bir kısmım yemeli, bu sayede, muhtelif mübayaatı ile. pi. yasada bir hareket yaratmalıdır.
Milletler de İptidaî bir hayata razı olmayıp, gelirlerinin bir kısmını, müstehlik sıfatile, ticari devri daimin teminine hasretme. İldirler, Bütün bunların yapılmasının bir tek, fakat mutlak bir şartı vardır: İştira kabüiye. tine sahip olmak. İştira kabiliyetinin biricik membaı istihsal, dir. Cemiyetten, müstehlik sıfa. tile bir şey istiyebllmek için ona, müstahsil olarak, bir şey vermek lâzımdır.
Vakıa piyasada rol oynıyan Iştıra kudreti, daima bugünkü İstihsale dayanmaz. Bazan ve bii. hassa iktisaden gerileyen cemiyetlerde geçmiş nesillerin çalış, malarının mahsulü bugünkü fertlerin istihlâkini temine yarar. Bu, eldeki sermayenin yavaş yavaş tüketilmesin İntaç eden mirasyedi tarzıdır.
İmparatorluk devri Türk cemiyeti bir kaç asır bu tarzda yaşamış, yavaş yavaş kendi kendini yemiş ve nihayet, millî mü. caddeden evvelki vaziyete düşmüştür.
Garip ve acı bir ruhi kanun gereğince, yeni gelirler temini için çalışmayan, istihsal bakımından hareketsiz kalan fert ve mi'Jetlerin iştahlan da pek açık olur ve yedikçe artar. Bu yüzden ecdattan kalma servet silsile temposuna göre erir.
Çalışan ve kazanan milletlerin sarfedlşleri olur. Halk, sağ duygusile para yiyen bir insanın hangi sınıfa mensup olduğunu, çalışan bir in. san mı, yoksa babasından kalan serveti bitiren bir mirasyedi mi olduğunu derhal anlar.
Fertler için bu ayırma yapıldığı gibi, belki devletleri de bu. na yatan bir tasnife tâbi tutmak mümkündür. Fakat. bilhassa otuz, kırk seneden beri, devletler daha tehlikeli bir yola girmişlerdir. kalan değil, gelecek serveti, mirası yemek zihniyetinin kurbanları olmaktadırlar. Her za. man, beklenen bir mirası murabahacılara Iskonto ettirmek gibi hareketler görülmüştür. Hattâ derebeylik zamanında, muraba. hacının en faal mevzu ve sahası bu olmuştur. Fakat devrimiz bu İşi d? ince nazariyelere dayanan bir tekniğe bağlamıştır.
Gençlerin gelecekteki kazanç, larınm müterakki bir seyir taki-betmesl lâzım geldiği kanaatine dayanan «Taksitli satış» sistemi. Je. bugün ellerinde bir çalışma, tun, bir istihsalin ifadesi olan Iştıra kuvveti bulunmayan kimselere. istikballeri, yani ümitleri mukabilinde, bir çok şeyler satı. lir. Bu sayede, şimdilik mütevazi gelirli olan bir fert veya aile, kendi İmkân ve seviyesinin çok üstünde bir hayat sürmeğe baş. lar. Bu, mirasın, yani geçmişten İntikal eden, fakat nihayet mevcut olan bir iştira kuvvetinin kullanılmasından da mahzurlu, dur. çünkü tahakkuku yüzde yüz müemmen olmıyan bir ümide
bendesi azalır ve
fert ve ölçülü
Almanyaıla şimendifer seferlerinin tanzimi İçin demiryolu hatları ve istasyonlar tamir edilmektedir. Bu iş pek kolay olmuyor, çünkii bir çok noktalarda hava bombardımanları biiyiik tahribat yapmıştır. Yukarıdaki resimde bomba isabetilc lıarabolan bir isyasyonun hali görünüyor.
TANIMADIĞIMIZ MEŞHURLAR
Sarayda yapılan mühim bir konsültasyondan sonra
Yarım saat evvel miralay olarak girdiği kapıdan paşa olarak çıkıyor, fakat..
Saraydan çağırthş — Sultan efendinin muayenesi — Abdiilhamidin beğenişi — «Tebrik ederiz. Paşa oldunuz!.» — Aynt gece Abdülhamid’e verilen jurnal — Ebüzziya Tevfik ve Süleyman Numan — Saraya sokulacak adam değildir — Süleyman Numanın sürülmesi isteniyor — Serasker paşanın hemorpidi — Üniformaya dargın — Devletçe bir türlü kabul edilmeyen paşalık
Yanya teşkilâtı esnasında
[Grupta Süleyman Numan paşadan başka Reşat Rıza. Kemal Muhtar, Faik Ali, Şevket Celâl, Refik Münir paşa görürftnektedir]
Süleyman Numan saraydan çağırılmasına pek şaşmıştı. Zira Abdülhamitle hemen hiç teması yoktu. Buna mukabil onun adamları arasında düşmanları pek çoktu. Ve bunlar daima Süleyman Numanın aleyhine atıp tutuyorlardı.
Fakat işte bütün bunlara rağmen o zaman yeni miralay olan Süleyman Numan bir konsültasyon için saraya çağınhyordu. Abdülhamidin pek ehemmiyet verdiği sultan efendilerden biri, nin hayatı tehlikedeydi. Ve hükümdar hastanın ne pahasına olursa olsun iyi edilmesini arzu etmekteydi,
Süleyman Numan böyle kon.
sültasyonlaıda küçük, yeni ve seraskerlik dairesine tebliğ edil, genç doktorlara karşı tanıamlle jmlyordu. __ , _____
akran muamelesi eder, gayet na-zik davranırdı, Büyük tıp otoriteleri le karşılaştığı zaman şayet fikirlerine uymıyan bir şey söylerlerse bunu katiyen kabul etmez ve uzun münakaşalarla doğrunun ortaya çıkmasına çalışırdı. Sarayda da öyle oldu. Konsültasyonda aşağı yukarı tamamile miralay Süleyman Numanın fikri hâkim olmuştu. Bütün bunları kelime kelime dinleyen Abdülhamit bu genç ve nazik doktor, dan pek memnun kalmıştı. Onu beğendi. Ve şu İradede bulundu:
— Kendisine mirlivalığını teb.
liğ ediniz...
Miralay doktor Süleyman Numan-hastanın yanından çıkarken bir salona alındı ve selâmı şahane tebliğ edildi.
— Paşa oldunuz!,, diye ilâve olundu.
Doktor Süleyman Numan yarım saat evvel miralay olarak girdiği kapıdan yarım saat sonra paşa olarak çıktı.
Buna dair olan İrade şifahen kendisine tebliğ edildiği için er. tesl günü Süleyman Numan yeni rütbesile, yani paşa Ünlforma-slle sokağa çıktı. Dostlan kendi, sini tebrik etti. O günden sonra böyle gezdi.
Ay sonu geldi. Seraskerlik dairesindeki evrakta Süleyman Numan miralay olarak gösteriliyordu. Bir ay daha geçti. Seraskerlik dairesinde Süleyman Numan yine mlralayl.. Bir türlü paşa CEVAT NİZAMİ olduğuna dair irade saraydan
Süleyman Numan bu acayip mesele yüzünden fena halde sinirlenmişti, îşin içinde bir esrarengizlik vardı amma neydi? Kimse bunun farkında değildi.
Nihayet mesele anlaşıldı. Ab. dülhamit, meşhur konsültasyon, dan sonra dairesine çekilmişti. Genç doktor hakkında iradesini ertesi sabah yazdırtacaktı.
Lâkin ferdası günü kızıl sultan kendisine sunulan jumallar-dan birinde şöyle bir kayıt- gör. müştü:
«Konyada sürgün bulunan hainlerden Ebüzzlya Tevfik, son zamanlarda Istanbulda bazı kimselerle münasebete girişmiş, tir Bunların başında doktor Süleyman Numan bulunmaktadır. Halbuki Süleyman Numaran hasta muayenesi vesllesile saraya girip çıktığı görülmüştür. Esasen onların maksadı da muhtelif bahanelerle saraya girip bir fit. ne çıkarmaktır. Bu kabil kimselerin saraya sokulması caiz ol. madiğim efendimiz hazretleri daha iyi takdir buyuracakları | cihetle... ilh İlli..» ,
Ebüzzlya ile temas ha?.. Ab. dülhamit o gece hemen Süleyman Numanın Yemen’e sürülme, sini İstedi.
Talih denilen fırıldağın 24 saat İçinde kaç tarafa döndüğü, ne bakınız. Süleyman Numan, bir konsültasyonun yıldızım parlattığını sanmıştı. Yarım saat İçinde bu konsültasyon onun rütbesini değiştirmişti. Halbuki aynı vesile — paşa olmak şöyle dursun — kendisini felâkete,
GÜNÜN ADAMLARI
Birleşik Amerikanın yeni Hariciye müsteşarı Dean G. Acheson
Birleşik Amerika Cumhur başkanı tarafından Joseph Grcvv'un yerine hariciye müsteşarı tâyin edilen Dean G. Acheson, büyük tecrübelere sahip olan bir siyaset, adamıdır.
Birleşik Amerikanın harici siyasetinde tam bJr mütehassıs olan Acheson, umumiyet itlbarite çok meşguldür. Yazıhanesindeki telefonun zili hemen hemen daimi surette çalınır. Kendişile görüşmek istiyenlerln İsimlerini gösteren Liste, bir İki saat zarfında kabarır. Bazan, asistanları kendisini günlerce göremezler.
Birleşik Amerika Dış Bakanmın mürakabesl altında bulunan Ödünç verme ve Kiralama anlaşmasında Acheson büyük bir rol oynamıştır. Diğer taraftan. Rusyaya her türlü malzeme ve mühimmat gönderebilmek İçin teşekkül eden Sovyet protokol komitesinde âzadır.
Acheson, yardım ve kurtarma teşkilâtının kurulmasına yardım .etmiş, lkinclteşrin ayında Atlantic Clty’de toplanan Unraa konteranslannda Birleşik Amerikanın baş mümessili olarak bulunmuş ve aynı “zamanda konferansın devam ettiği müddet zarfında riyaset makamını işgai etmesi hususunda mütteflkan karar verilmiştir.
Acheson, 1919 senesmıdenbcrl mütemadi sıirette hükümet vazifelerinde bulunmaktadır. Acheson, evvelâ temyiz mahkemesi reisi Brandels'in kâtipliğini yaptı. Bu, gayet değerli bir vazife idi. Ve Acheson'un nesline mensup bir Harvard üniversitesi mezunu bu işi buvük bir İftiharla deruhte ederdi. Temyiz mahkemesi reislerinden Oilver Wendell Holmes'le ferandels, her sene Hnrvard üniversitesi mezunlarından birer kişi seçerlerdi. Acheson. Brandels'in hususi kâtipliğinde iki sene bulundu
Bu müddetin sonunda, Vagmgton -da avukatlık yapmağa başladı Burada, 1933 senesine kadar bulunduk’.on sonra, Maliye Nezareti mııaviıdieine tâyin edildi. Bu vazifede 8 ay çalıştıktan sonra tekrar kendi hesabına avukatlık yapmağa balşadı ' Acheson, ancak 5 sent te«-
rar hükümet vazifesine döndü. 1939 senesinde Acheson, birinci sınıf avukat olarak şöhret kazanmıştır ve bu şöhretini bugün de muhafaza etmektedir.
Birleşik Amerika savcısı bu noktayı nazarı dikkate alarak, kendisini, mahkemelerin idare şekillerini. üzerinde tetkikat yapacak olan bir komitenin reisliğine tâyin etmiştir. İkineikânun 1941 in sonunda, bu komite raporunu hazırlamış bulunuyordu. New York Times gazetesi, bu raporu «İdari yenilik- dive karşılamıştı.
Acheson, İngiliz ve Sovyet Birliğine harb yardımlarında bulunmak bakımından büyük bir faaliyet göstermiştir.
Acheson, uzun boylu ve gayet kibar bir adamdır. Saçlnrı siyah ve bıyıklıdır. 1938 11 ocale ayında Con-neeticut'un eyaleti New Eııgland'a bağlı bulunan Middletown’da doğmuştur. Gençliğinde avukat olmağa karar vermişti. 1915 senesinde Yale üniversitesinden mezun olmuştu Fakat 3 sene sonra. Hnrvard üniversitesinin Hukuk fakültesine devam ederek buradan da bir diploma almağa muvaffak olmuştur. Geçen dünya savaşında. Birleşik Amerika bahriyeslnde subaylık yapmıştır. 1917 senesinde evlenmiştir. İki kızı ve bir de oğlu vardır. Acheson ailesi Va-şington'da ikamet etmektedir.
Başkan Truman bir nutuk söylivecek
New-York 22 (R) — Beyaz saraydan bildirildiğine göre. Japonvamn teslim vesikasını resmen imzaladığı gün Başkan Truman Amerikan milletine hitaben radyoda ktsa bir hitabede bulunacaktır. .............. |n-
da şöhret kazanmış, Süleyman Numaran bütün düşmanlarının ağzına yayılmıştı.
Süleyman Numan hâdiseden sonra bir daha saraya filân çağırılmadığı gibi, hiç kimse de hükümdara vakayı anlatamtyor-du. Yapacak hiç bir şey yoktu.
Süleyman Numan üniforma, sına âdeta küstü. Ve onu sırtından çıkardı. Meşrûtiyete kadar hep sivil gezdi.
Mamafih yine herkes kendisi, ne «Süleyman Numan paşa* diyordu.
Devlet sicilinde İse rütbesi dai. ma miralay olarak gösteriliyordu. Ve maaşı da o rütbeden veriliyordu. Ancak Meşrûtiyetten sonra tekrar Üniformasını giydi. Doktorun hayatındaki en mühim vakalardan biri de işte bu garip hâdisedir.
Bunu buraya alışımızdan maksadımız Süleyman Numanı herkes genç yaşında talihin büyük iltifatlarına uğramış, kolay muvaffak olmuş bir İnsan zanneder. Halbuki yukarıdaki vaka onun ne akıl kabul etmez mücadelelerle muvaffak v olduğunu gösterir,
Ilikmet Feridun Es
sürgürftere gönderecekti.
Bereket versin kİ Abdülhamit Süleyffian Numanın sürgüne gönderilmesini istediği zaman huzurunda serasker bulunmak, taydı. Serasker paşanın ise müthiş, inatçı bir hemoroidl vardı. Kendisini göstermediği doktor kalmamış, fakat bu kör olasıca hemoroide çare bulamamıştı," Ni. hayet İnatçı hemoroldin tedavi sile Süleyman Numan meşgul olmağa başlamıştı. Doktor, seraskeri son derecede memnun eden neticeler almıştı. Paşa daima:
— Bu hınzır hastalık senden başka kimselerden korkmuyor!,. diye Süleyman Numanı methe, derdi.
Bu itibarla Abdülhamit:
— Süleyman Numan Yemen’e sürüJsünl.. deyince serasker paşa bülbül * gibi onu müdafaaya i başladı.
Bu müdafaada Süleyman Nu. manm sevgisi olduğu kadar he-moraldin sızısı da karışıktı. Bu İtibarla sözleri o kadar kuvvetli oldu, o derece talâkatle konuştu ki çok şüphelendiği ve Süleyman Numan hakkında ateş püskür, düğü halde Abdülhamid’i yatıştırmağa ve doktoru sürgünden kurtarmağa muvaffak oldu.
Halbuki Konyada sürgünde bulunan Ebüzzlya He Süleyman Numanın hiç bir münasebeti yoktu. Jurnali doktoru çekemi. yenler vermişti.
Seraskerin müdafaasife Süleyman Numan vakıa sürgünden kurtulmuştu amma ondan sonra kimse de çıkıp hükümdara:
— Bu zat hakkında şöyle bir İradeniz sadir olmuştu. Bunu yazalım nu?. ülye sormağa cesa. ret edememişti. Sarayda herkes: «Sürgünden kurtuldu ya.,. Daha ötesi ne olacakl.n diyordu. Halbuki şifahî iradeden sonra dok. tor, paşa ünlformasile geziyordu. Herkes kendisine «Süleyman Numan paşa» diyordu. Mektuplar bu suretle geliyordu. Halbuki resmen paşa değildi. Deflet kütüklerinde. seraskerlik dairesi kayıtlarında hep miralaydı.
Bu vaziyet Süleyman Numa-nin hayatının en mühim üzüntüsü, en büyük siniri olmuştu. Kendisine hakikaten pek fena bir oyun oynanmıştı. Süleyman Numan gibi son derecede hassas, en küçük bir şeyden |lınan. İnce ruhlu bir adam için bu ne büyük bir üzüntü İdi.
Bir müddet paşa ünlformasile gezdikten sonra rütbeleri çıkarın tekrar miralay elbisesile gezmek de büsbütün ' tuhaf, büsbütün alâkayı, dedikoduyu uyandıra. cak bir variyetti.
Bu sıralarda mizah edebiyatımızın pek meşhur bir şairi onun hakkında neşrettiği uzun bir manzumede bu vaziyetten balı, sederken şu mısraı söylemişti: ■ Şimdi bilmeni kentli lâkin
«bey» midir «paşa" mulır?» Bu mısra pek kısa bir zaman-
Baîılfe B
AKŞAM
23 Ağustos 1945
HER AKŞAM
BİR HİKAYE
İsparta mektupları
.Cami yıkılmış amma mihrap yc-l oldum. Zengin dul «kumpanya» yı
rinde, sözünün canlı şahidi gibidir, etrafına toplayıp İkide bir: Cİllsinl ıslığı halde hâlâ da çok ya- — Aman size pek «e k ı ı • ■ .... ı ... m i = s^ı i i ■■ UnmKı. mnrlı İM Anlnlvl Ha nnV «nuAl
kışıklı bir erkek sayılabilir. Bembeyaz saçları, yaz mevsiminde dalma bakırlaşan* yanık cildi İle göze çarpar. Uzun boyludur. Göğsü geniştir. Zarif giyinir. İyi konuşur. Çok genç yışlıdır. 25 yaşının neşesini konserveleştirir. Arkadaşlarından bazıları yokuşları nefes nefese çıkarken onun genç kızlarla rumba oynadığı da görülür. Tenis meraklısıdır.
Gençliğini bu derece iyi muhafaza eden bir adamla konuşmak insana âd.ta ümit ve teselli veriyor. Bizim de dostluğumuz epeyce eskidir, vc benden hemen hiç bir şeyini saklama 3.
Dostumun yetişmiş oğulları, kıçları, g;imleri, damatları,-hatta kocaman torunları vardır. Bütün bu ev kadrosu onun 20 sene süren bükü eliğinin artık sona ermesini istemektedirler. Torunlar bile büyük babanın baş göz ^dilmesine taraflardırlar.
Onun İntizamsız, sefahetle, eğlence İle dolu bu ikinci bekâr hayatına hep birden son vermek, onu yiniden dünya evine sokmak istemektedirler.
Mamafih dostum Cevad da onlarla aynı fikirdedir. Bana:
— Hayatımda İkinci defadır kl bekârlıktan bıktım. İlk defasında, birinci karımla cşk-nmlştim. O vanıun hakikaten bekârlıktan yaka silkiyordum. Evlilik bir cennet hayatı gibi geldi. Sonra kendimi tekrar bekâr buldum. Bir daha evleıımlyeceğimi Eiınnediyordum. İşte yine yoruldum, ve bekârlıktan yine bıktım. Evleneceğim artık... diyordu, e
Bir gün bana hakikaten güzel, fakat fazla şık, fazla boyalı bir kadın tanıttı. Aralarında su sızmıyordu. Pik samimi idiler. Doğrusu İkisi de güzel insanlardı. Ve İyi bir çift olabilirlerdi.
Neteklm yalnız kaldığımız zaman dostum bu husustaki düşüncelerini bana şöyle anlattı:
— Ben bu hanımla evlenmek İstiyorum. Çoç güzel bir kadın... Ba|kl biraz fazla neşeli. Ve üç kocadan boşanmış. Lâkin kafalarımız pek uyuştu. Âdeta şimdiden aramızda bir nevi ♦Kafa evlenmesi, olmuş gibi... Gönlümün arzularını dinlemem Icabî-derse hemen bununla evlenmem lâ-
Aman size pek de kanım kaynadı. Hepinizi de pek sevdim...
Dliylp duruyormuş. Dahası var. Onları daha şimdiden benimsediği için galiba kendilerine bazı fedakarlıklarda, valtlerde de bulunmuş... Meselâ bizim 14 yaşındaki toruna:
— Seni tahsil İçin Amerika’ya göndereceğim... demiş, oğlan zıp zıp sıçrıyor. Mümkün olsa nüfus kâğıdımı cebimden çalıp bizi bir an evvel nl-kûlılıyacak. Hususi otomobili benzin tahdidatı kalkar kalkmaz bizim ortanca çocuğa vadetmlş. velhasıl azizim bu «Karun misali» kadınla evlenmem İçin bizim kumpanya — kimi Amcrlkaya gitmek, kimi hususi otomobil, kimi kürk manto hülyası içinde — âdeta tertibat alıyorlar. Sanki bütün ümitleri bende,,, Hattâ, geçen akşam büyük kerime no dese beğenirsin:
— Bu bulunmaz kısmetle evlenmekle bütün ailenin İstikbalini garanti etmiş olacaksın-
Yediği naneye bak hele... Hattâ kendisine karşı pek zayıf olduğumu bildikleri için en küçük torunuma öğretmişler de o bile:
— Eğer şişman teyzemle evlenmezsen sent reddedeceğiz büyük baba...
Demez nıl .. Hep birden aynı kararı vermjişler. Sana takdim ettiğim o hoşuma giden kadın, basit bir arzudan İbaretmiş, Gelip geçici imiş. Asıl makul evlenme öteki İmiş... Eğer onunla doğru dürüst evlenmeyi p de ötekiyle evlenirsem hep birlikte beni reddedeceklermiş!..»
Eskiden babalar: »Kızı kendi haline bırakırsan ya davulcuya varır, yadurnaciya ■» derlerdi. Ve meselâ bir kızı parasız, İstikbali olmıyan, fakat güzel bir adamla paralı. İstikbali olan yaşlıca biri İsterse hemen İkincisini tavsiye ederlerdi, gattâ beş parasız, İstikbali olmıyan bîri ile evlendiği İçin kızlarını reddedenler vardı. Şimdi galiba gençler maddileşti. Eski neslldekllere aynı şeyi tavsiye ediyorlar.
Nitekim İşte bu büyük baba da torunlarının, gelinlerinin, oğullarının, damatlarının zoru He ve onlar uğrunda güzel ve genci bırakarak, ötekiyle evlendi. Şimdi «bizim kumpanya» memnundur. Kimi Amerika yolunu tuttu. Kimi kürk manto ısmarladı. Büyük babayı evlendirdiler
Gül, gül yağı ve halı memleketi: İsparta
İsparta'da park civarında açılan beton cadde (Orduevi, kumandanlık dairesi, orta mektep görünmektedir)
.Bizim kumpanya»
ziın... Fakat...
Cevad burada sustu. Birdenbire canı sıkılmış gibi İlâve (ttl:
— Gel geldim nuı fikri başka...
— Sizin kumpanya da nedir?..
— «Bizim kumpanya»... Yani oğullar. gelinler, kızlar, damatlar, ve bilhassa torunlar!.. Ben topuna birden «Bizim kumpanya» derim. Benim evlenmem hakKında onların düşünceleri çok başka...
— Ne istiyorlar?..
— Ne lstiyecekler .. Beni son derecede yakışıklı, bulunmaz bir hlnd kumaşı gibi adam sanıyorlar., ve âdeta pahalıya satmak istiyorlar. Zira malûm a... Bizim âlle son zamanlarda beş parasız bir vaziyette kaldı. Bunlar tutmuşlar, yememişler, içmemişler. aramışlar, taramışlar ve nihayet parasının hesabını bile bilmiyecek derecede zengin bir dul bulmuşlar... Amma epeyce geçkin. Hattâ belki de bmden de büyük bir hatun... Yahut benim yaşımda amma, biz ne de olsa kendimizi biraz muhafaza etmenin yolunu bildik. O bilememiş işle... «Bizim kumpanya» bu hatunun İsmini ..Kadınların Roçildl» Koymuşlar. Ve bir akşam yemeğinde, bu zengin dulu süsleyip pisleyip, saçlarını yap-tırt-ip, dekolteler giydirip buna gösterdiler de... İyi yüzlü bir İnsan. Hem bdli ki eskiden pek güzelmiş. Ne dersin kadın da beni gayetle beğenmiş. Evlenmek için etrafında fır dönenler var. Fas“t «Kadınların Foçll-dl»'benimle evlenmeği mutlaka, kafama. koymuş. ıBlzIm kumpanya»» ııın Üzerimdeki tesirini biliyor. Çünkü yirmi sene ben onlarla haşır neşir
(Bir yıldı»)
Ingiltere'de tahsil
Yeni kanun her çocuk için tahsil imkânları hazırlamaktadır.
İngiliz muharrirlerinden Marlon Stator yazıyor: İngiltere'de, zengin veya fakir, ailesinin mali ve İçtimai vaziyeti ne olursa olsun her çocuk memleketin meydana koyacağı en İyi tahsil müesseseslpde İstidat ve kabiliyetini gösterebilecektir. Devlet bütün tahsil kolaylıklarını temin etmekte, kendisini her mıntakayı ana mekteplerinden kolel ve üniversitelere kadar tesis etmekle mükellef tutmaktadır.
ileriye doğru atılan bu büyük adımı Milli Eğitim Bakanı Mr. R. A. Butler hazırlamış, esasını da devlet 1944 maarif kanunu ile kurmuştur. Bunun üzerine faaliyete 1 nisandan İtibaren başlanmıştır. Hakikatte Milli Eğitimin şekli bir gecede tamamen değişivermiştir. Vakıa bugünkü şartlar altında bu yeni sistemin tatbiki vc yeni İhtiyaçların karşılanması uzun bir zaman istlyecektlr. Fakat memlekette her annenin, çocuğunu tahsil ettirecek imkânlar bulunması mühim şeydir.
Elbise temini
Yeni maarif kanunu, İlerde daha ziyade inkişaf ettirilecek olan mahalli maarif otoritelerinin idaresi altında teessüs edecek olan yatılı tahsilden başka daha birçok yardımcı mail teminatlar tahsis etmektedir.
Meselâ evvelce ebeveynin mail sıkıntıda bulunmaları, çocuğun okul üniforması almasına, kamp ve gezintilerde masrafını görebilmesine ve okul kulüplerinin ücretini vermesine mâni teşkil ederdi. Şimdi İse, mahalli maarif otoriterleri, lcabedcn bu masrafların hepsini temin .ıdecekltı kİ bu da çocuğun diğer arkadaşları arasında tam ve serbesçe gelişmesi İçin zaruridir.
Mecburi okul yaşı 1 Nisan 1947 den evvel 15 e ve daha sonra da 16 ya! çıkarılacaktır. Buna ilâveten, 18 yaşma kadar olan ve henüz okula devam müddetini doldurmayanlara mahalli koleje devam mecburiyeti tatbik edilecektir. Sanayide çalışan'ara haftada bir buçuk gün. okula gitmek için, İzin veıilecektir.
Fakat hepsi ou kadar değildir. Üniversiteye girmek için çalışan geuç-lcrin ailelerinin /endik geliri 600 İngiliz lirasını geçmiyorsa bunlara hususi bir tahsisat ayrılarak tahsilini ikmal etmek imkânı verilecektir.
. Yatılı tıbbî bakım
Çocukların vücutça sıhhatte bulunmaları, akli İnkişafları kadar önemli olduğundan ilk ve orta okulda bulunan bütün çocuklara meccani bir sıhhat bakımı yapılacaktır.
Bunun mânası sadece muayven zamanlarda tedavi değildir. Bu servis bütün hastalıkların tedavisini ihtiva eder. Çocukta görülen kulak, boğaz veya burun hastalıktan, göz hastalıkları. fena görüş, kulak hastalıkları veya sağırlık, diş bakımı veya romatizma rahatsızlıkları parasız olarak tedavi edilecektir.
Harbdeıı dolayı doktor ve hastabakıcı sayısı azaldığından bu plânı henüz tamamen tatbik etmek mümkün değildir. Buna rağmen mahalli otoriteler ellerinden geldiği kadar hekim temin etmek ve tedavi İşlerinde hastanelerle anlaşmak ödeviyle mükelleftirler.
Okullara yemek
Mümkün olur olmaz bütün mektep çocukları okullarda sıcak bir öğ-, le yemeğlyel birlikte süt içebilecek-' terdir. Bu ailenin arzusuna baâlı! olacaktır. Mahalli makamların ten-j sip edeceği daha başka yiyecek maddesi de ilâve edilecektir.
Çocukların İyi ve bol gıda almaları hususundaki bu büyük İşe doâru atılan ilk adım, mahalli makamlar tarafından İaşe ve alıcılıktan anlar ve hususî kurslara tabi tutulacak olan organizatörler tâyinidir Kala- 1
balık merkezlerde birçok okulların yemek ihtiyacını karşılıyacafc büyük mutfaklar açılacak, diğer ycrlerd» de okulların kendi yemelilerini temin edebilmeleri için tertibat alınacaktır. Bu işe lâzım olacak malzeme teminine çok Önem verilmektedir.
Yemekler İyi hazırlanıp pişecek v» çocukların yaşlarına göre miktar vo kalite bakımından uygun olacaktır. Millî Eğitim Bakanlığı bunun İçin yemek listesi numuneleri hazırlıya-caktır.
İleride milli sigorta nizamnamesi altında kurulacak sisteme göre asgari 1/3 plntllk süt llâveslte verilecek olan bu yemekler bedava dağıtılacak, fakat bu arada da aile az bir ücret, verecektir. Eğer mail vaziyeti çok fena ise bu ücret de kaldırılacaktır.
Bu projeden takıibcn dört milyon çocuk istifade edecektir kİ, bu da devlete senede 60 milyonluk bir masraf knpısı açacaktır.
Halk okulları
Pek önemli olan bu bedava tahsil, gıda ve tıbbi bakım plânına İlâveten en fakir bir aile çocuğunun en yüksek halk okullarında tahsil edebilme hakkı, bu halk okulları mümessilleri tarafından kabtıl edilmiştir. Bu hususta teferruat ve okula kabul kolaylıklarını temin edecek şartları tatbik eden bir komite faaliyete geçmiş bulunuyor. İngiltere'de her çocuğa tahsil kapısı açıktır.

İsparta 21 (Akşam) — Ötedenberl gülciılük, gülyağcılık ve halıcıkla meşhur olan İsparta bu seneye gelinceye kadar giilcülük bakımından eski verim ve revnaklığını hemen hemen kaybederek metrûk ve bakımsız bLr duruma düşmüştü. Bir taraftan ihracat yapılamaması, diğer taraftan Bulgaristan’ın Avrupa piyasalarında bariz bir rekabet göstermesi yüzünden 933 - 939 senelerinde gülün kilosu 10 kuruş ve gülyağının kilosu da 140 liraya kadar düşerek ancak dahilde pek az miktarda ve zorlukla Satılabilmiştir. İşte bu yüzdendir kİ bu güzel bahçelerin gül fidanlarının yarısından fazlası sökülmüş ve yerlerine bağ yetiştirilmeğe başlanılmıştı. Bu hal 6-7 sene devanf1 ettikten sonra geçen sene gülyağının para etmesi, iç ve dış piyasalarda rağbetin artması dolayıslle tekrar gülcülüğe ehemmiyet verilmiştir. Merkezi İsparta olmak üzere bilhassa çevresindeki Atabey. Keçiborlu, Barla nahlyelerlle İlyas. İslftmköy ve sair yerlerde yetiştirilen gülün senelik istlhsalâtı yağışlı ve bereketli yıllardaJOO - 120 tonu mütecavizdir. Ve bu tstlhsalâtin % 10, % 80 1 bu bölgeler mahsulünden elde edilmekte olup Avrupaya ihracedllen gülyağının miktarını da bunlar teşkil etmektedir. Sümerbank’ın îspartada-kl gülyağı fabrikasının senelik verim kabiliyeti: 40 - 50 kilo raddesinde olup bu da vasati 3000 kilo gülden bir kilo alınmak suretlledir. Halbuki İsparta çevresindeki bu yerlerde eski usul kazan ve Inblklerle 1500-2000 kilo gülden bir kilo gülyağı çıkarılmakta ve evsaf ltlbarlle fabrika yağına muadil bulunmaktadır. Bu hal; şehirden ziyade köylerimize İyi bir kazanç temin etmektedir.
Gülyağının kilosu şu anda 1750 11-
İse de; bu senekl kuraklık dolayıslyle mahsulün yarı derecede olması ve elde mevcut mal bulunmaması yüzünden ümldedilen gelir teinin edilememiştir Memnuniyetle kayde değer kİ bu vaziyet gülcülüğe olan şevk ve hevesi tekrar arttırmış ve yetiştirilme hususundaki bariz çalışmalar her taraftı görülmeğe başlamıştır.
Halıcılık: Kıymet, şöhret ve varlığım (amamlle muhafaza etmekledir. Halihazır vaziyet dolayıslle harice İhracat yapılamıyorsa da dahildeki alım ve satımları normal bir vaziyette devam etmektedir.
BULMACA
ANKARA RADYOSU
18.00 Dana orkestrası, 18.45 Hatif şarkılar (pl.), 19.00 Haberler. 19.20 Geçmişte bugün, 10.25 Fasıl, 19.50 Kitap saati, 20.00 Borodln Poloveç dansları (pl.). 20.15 Radyo Gazetesi, 20.45 Şarkı ve türküler, 21.15 Konuşma, 21.30 Müzik (pl.>, 22.20 “ müziği (pl.l. 22.45 Haberler.
Yarın sabahki program
7.30 Orkestra eserleri (pl.), 7.45
Haberler. 8.00 Orkestra eserleri (pl.),!____,_=___________T________________
12.30 Şarkılar. 12.45 Haberler, 13.00 radan satışı açılmış ve halen 2000 11-MÜzik. radan hararetli talipleri bulunmakta
......................... hihüuokiii....nıııııııııı.■■lltutHUmunıl... İlim
nıınuUunııaHh
Dans
Aylık tramvay kartları
t.E.T.T Umum Müdürlüğünden:
4. 9. 945 tarihinden İtibaren ve olağanüstü durum geçinceye kadar tramvay aylık kartları satışına son verileceği sayın yolculara bildirilir. Bu kararın basın kartları İle ilgisi yoktur. (11307)
Çeltik Satılacak
Toprak Mahsulleri Ofisi genel müdürlüğünden:
Adımıza İş gören T.C. Ziraat bankası Maraş şubesi ambarlarında mevcut altmış üç ton çeltik, iki tondan az ve elli tondan çok olmamak üzere partiler halinde açık arttırmaya çıkarılmıştır. Satışın 29 ağustos 1945 çarşamba günü saat 10 da T.C. Ziraat barfkası Maraş şubesi binasındaki komisyon tarafından yapılacağı, İsteklilerin beher ton için elli lira muvakkat teminat akçelerini açık artırma günü vc saatine kadar bankaya yatırmış bulunmaları duyurulur. (11174)
plânı
Harbin doğurduğu vaziyeti hazıra dolayıslle senelerdenberl bakılamıyan İspatta da bu defa şehir p.ânının tatbiki suretile esaslı bir kalkınma devresine girmiş bulunuyor. Hükümet konağı civarında yeni açılan caddenin güzergâhına tesadüf eden bütün köhne dükkânlar yıkılmış ve enkazı kaldırılarak geniş bir yol yppılmıştır. şimdi bu yola ve hükümet konağı civarındaki diğer yollara -asfalt dökülecektir. Bunun için lüzumlu malzeme İzmlre sipariş edilmiştir.
Köylerde okul inşaatı: İsparta çevresinde köylerde kısa zaman zarfında 25 öğretmen evi ve okul 67 öğretmen evi ve 55 eğitmen evi ikmal edilerek açılmıştır. Bir kısım İnşaat bu eylül ortalarına doğru tamamlanmış olacaktır.
Sıtma savaşı: Merkezi İsparta olmak üzere kazalarda ve bütün köylerinde sıtma savaşına esaslı bir surette başlanmıştır. Bir taraftan bataklıkların kurutulması diğer taraftan musaplı hastaların tedavileri hususunda gösterilen gayretlerin semeresi görülmektedir. Bütün bu başarılarda genç ve gayyur valimiz Nuri Atay’ın büyük himmetleri sebkat etmektedir. Pek kısa bir zaman zarfında memleket kalkınmasını eline almış bulunan bu değerli zatın bir de Güzelleştirme Cemiyeti teşkil ettirdiği ve bu Cemiyetin yakında faaliyete başlamak üzere bulunduğu memnuniyetle haber alınmıştır.
■ Frengi, Belsoğukluğu, clld ■■■ hastalıkları: Dr. g
Şükrü Mehmet Sekben I Gureba hastanesi sabık mü- I tchassısı. Her giin saat 11 den I 1 e ve 3 den 8 yo kadar. pj
Beyoğlu, İstiklâl Cad. 99, M Tel; 40916.I
Gün Doğmadan Paris
EDEBİ ROMAN
Yazan: Louis Bromfield
Tercüme eden: Vâ . Nû
Lcon’un bu keşfi, genç kızla tiyatro sahibini gizil bir .şekilde entari blrlbir terine, emin dostluklarının geçen seneler zarfında yaklaştıramadığı bir şekilde yaklaştırdı. Asla sevllemlyecek kadar çirkin olan küçük adamın siyah gözlerinde bir gıpta ve arzu bakış) vardı.
Mültecilerin alaca gurupu İçinde, Fransızcayı fena konuştuğundan dolayı sergüzeşti yavaş yavaş meydana çıkan bir ihtiyar Yahudi profesör vardı. AvusturyalI olan bu profesörün yüzü uzun, gözleri tatlı ve saçları beyazdı. Doktor olan oğlu, evvelâ Da-chau'a gönderilmiş. Uzun müddet haberini alamamışlar. Sonra günün birinde, ölümünü haber veren pusla gelmiş. Ne zaman ve nedendir anlaşılamamış. Kızlarından biri kocaslyle ve ailesiyle birlikte Polonyaya sürülmüş. Viyolonist olan öbür kızı. Viya-; na'da, Brlstol otelinin önündeki kal-! dinini her gün yıkamağa mecbur tutulmuş; turtında da şöyle bir yazı asılı bulunurmuş: Ben Yahudi ve komünistim. Bu işi tövbe ve istiğfar için yapıyorum.» Bir geçe kendisini, bir
Tefrika No. 35
yeril dolapta asık ve ölü bulmuşlar, kız kendini asmış. Bunun üzerine, profesörle karısı, Tlrol dağlarını 8t. Anton hududundan küçük keçi yollarım aşarak kaçmak tecrübesinde bulunmuşlar.
Teşebbüslerinde muvaffak oldular. Lâkin, İhtiyar kadın, favlçcede, marue kaldığı felaketler neticesi ve yaşama İradesin! kaybettiğinden dolayı öldü. Bunun üzerine, İhtiyar, nasıl olduğu bilinmeksizin Paris'e gelmiş, Paris mülteciler İçin hüsnü kabul gösteren İyi bir memleket. Orada, kendisi gibi pek çokları da vardı. Köyünda münevverler kendisine yardım ederlerdi. Hakikaten de etmişler. Hattâ Almanlar geldikten sonra bile, tehlike tehdit ettiği vakit evden eve geçirerek onu saklamışlar. Bütün ömrünce konfora, kitaplarına, çalışma odasına alışmış bulunan bir İhtiyar lçkn bu pek güçtü, ihtiyar, şüphesiz kİ hatırlaması pek elemli olduğu için bütün macerasını asla anlatmıyorâu Bu hikâyeyi onlara, diğer mülteciler. Lu-igl ve bizzat İhtiyar adam kısım kısım anla tu. Lokantada kim varsa, ihtiyar
profesörü seviyordu, çünkü o nazik ve
Nihayet bir gece, L£on. Rox!e, Nlcky ciddi bir adamdı.
provalardan sonra geldikleri vakit, Lulgi sakin sakin otıiara yaklaştı ve dedi kl:
— Profesörü sormayın. Öldıl.
İhtiyar adam, kendisini saklayan aileye bir İtizar mektubu bırakmış, karısına ve çocuklarına kavuşmak İstediğini bildirmiş. Yaşı çok ilerlemiş olduğu İçin yaşamağa devam etmenin kendisi İçin pek hazin olduğunu izah etmiş. Cesedini alarak sokağa çıkarmalarını ve orada bırakmalarını tavsiye ediyormuş. Bu suretle kim olduğunu, kimin saklayıp ona yardım ettiğini anlayamazlarmış. Ev sahipleri de tavsiyeyi yerine getirmişler.
Artık profesörden kimse bahsetmez olmuştu. Lulgl’ye geceleyin devam edenler arasında kaybolan birinci adam o değildi. Bazılar İntihar ediyordu, bazları da Almanlar tarafından yakalanıyordu, Bu mevzulara dair gevezelik edilmiyordu. Bunlar pek müthiş şeylerdi; vo küçük salonda kim varsa hepsinin âklbetlle yakından ilgiliydi.
Her akşam, bir saat fasıla İle, Fllomena, cama üç süratli darbe İndirildi. Lulgi de masadan masaya seğirtir, «Mutfağa!» diye haber verirdi, Vesikası olmıyanlar, gizli kapıdan kömürlüğe geçerlerdi. Ve her akşam,
o anda Nicky’nln koyu renk gözlerine, kin ve nefret dolardı. Nihayet, mülkiler birer birer karanlıkta kaybolmadan «La Blche» Absent kadehini kaldırır, sarhoş ve merasimli bir sesle:
— Abas les Bûchesl (1) - diye haykırırdı-
¥**
«Abas les Bochesl»
«La Blche» İn kadeh kaldırırken söylediği bu sözü, Roxl6, baştan başa bütün şehirde tekrarlanırken duyuyordu. Bunun fısıldandığı İşitiliyordu. Yolda geçenlerin gözlerinde bu okunuyordu. Lulgl'nln dükkânı gibi gizil yerlerde, bu söz açıktan açığa söyle-lyordu. İşgale uğramış şehrin bezginliği kaybolmuş değildi. Daha ziyade şekil, derece ve kesafet değiştirmişti. Bezginliğin yerini somurtkanlık almıştı. Zaman zaman, odun yığınları altına gizlenmiş bir ateşten alev fışkırır gibi halk feveranları kendini gösteriyordu- Bir Alman subayı Mont-parnasse'in bir garajı önünde tabanca ile öldürülmüştü. Bir diğeri de, Lulglden uzak olmıyan bir yerde han-çerlenmlştl. Bir çavuş, Parte de Lilas-da bir darbe İle yuvarlanmıştı. Misillemelerle halkı tehdit eden Alman afişleri, duvarlardan yırtıldı, koparıldı: yahut da müstehcen ibarlerle örtüldü.
(1) KaAroIsun Almanları
«La Bichhe» İn kadeh kaldırırken söylediği cümle, şimdi artık her yerde. duvarlarda, tahta perdelerde belirdi. «Abas les Bocheb Şişman Filo-mena köbeğinl ne zaman gezdirmeğe çıkarsa, tebeşir parçasını dalma yanına alırdı. Asi tabiatı yüzünden, kaba tahkirler icadı hususunda mütehassıs kesilmişti.
Her yeni suikast işitişinde Roxle'nln kalbine bir korku gölgesidir çökerdi; kendi şahsı, yahut İstikbali için değildi bu. sadece Nlcky hesabına korkuyordu. Zira, sevgilisinin şu veya bu şekilde suikasde karışmış oldi'ğunu biliyordu. Erkek ona blrşey söylediği İçin değil. Genç kız, öğleden sonrasını | nerede geçirdiğini ona sorduğu vakit delikanlı ketûm davranırdı, adece güler ve cevap verirdi:
— Mûtat yerlerde.
Ve bir sürü lokantalar, barlar, meyhaneler sayardı.
Nihayet bir gece birdenbire dedi kl:
— Yarın buraya bazı moblİyeler getirecekler. Hayret etme. Getirenler eşyanın nereye konulacağını biliyorlar. Sen kendilerini İçeri sok, kâfi.
— Mobliyeler nü?
Erkek muzip muzip güldü:
— Evet. Mahzende ne kadar yer varl Dostlarımdan biri eşyasını koyacak yer bulamamış. Bu eşyaların Almanlar tarafından çalınmasına tahammül edemiyordu.
123456769 10
Soldan sağa ve yukarıdan aşağı:
1 — Bir siyasi meslek.
2 — Yararlı değil.
3 — Yalnız değil - Nota,
4 — Tersi gölge - Tersi örgü, demektir.
5 — Tanrı - Ay.
6 — Tersi İyi olmıyan sergüzeşt.
7 — Tersi deniz komutanı - Adalar denizi.
8 — Tersi notadır - Yıl - İnce kurum.
9 — Sonuna «ş» gelirse muzafferi-yete azimettir.
10 — Ters! şiir yazmadır - Bozma.
GEÇEN BULMACANIN HALLİ
Soldan sağa ve yukarıdan aşağı:
1 — Yunanistan, 2 — Uyanık, Aka, 3 — Nazikbayan, 4 — Anib, Arife, 5 — Nık, Alana. 6 — İkbalİPtoa, 7 — Arafat, 8 — Taylnetmek, 9 — Akalan, Ebe, 10 — Nane, Asker.
Satılık arsa
Rumellhisarında Balta Limanı caddesinde, asfalt yol üzerinde fevkalâde manzaralı arsa. Görmek ve görüşmek isteyenler Balta Limanı caddesi No. 64 yeni Sarı yalıya müracaatları.
Kız ona gözlerini dikti: ve:
— Yalan söylüyorsun. - dedi.
Erkek güldü:
— Doğru! Mobilye değil.
— Redir öyleyse? Sen ve Löon İstediğinizi yapabilirsiniz. Bence müsavi Fakat öğrenmek istiyorum. Nedirn
Erkek cevap vermedi: kız ısrarla:
— Sizi ele veririm diye mİ korkuyorsun? Yoksa benim hakkımda böyle kötil fikrin mi var?
— Yok, efendim, tabii lıayır. —diye gülümsedi.— Sadece sen! korkutmasını İstemiyorduk. Bilmediğin şeyi tabii haber veremezsin, Lyon'la benim yaptığımız sana göre değil. Sen çete-I ellik İçin yaratılmış değilsin. Kâfi derecede nefret etmiyorsun. İyi komiteci olmak İçin insan fevkalâde nefret etmeli, üzerine aldığı vazifeyi yaparken başına ne gelirse gelsin gam yememeli. Ben çetecilik yapmayı on beş yaşıma basmadan evvel öğrendim.
— Alınanlardan nefret ediyorum. Hepsinden teker teker ve topyekûn nefret ediyorum.
Erkek sevgilisinin ellerini tuttu ve ciddi ciddi konuştu:
— Kin bundan, daha fazla bir şeydir. Pek daha fazla. Öyle bir şeydir kl derinlemesine insanın içinde bulunur, orada dalma kalır ve insanı kemirir. Bu alay mevzuu değildir. Hiddetle birlikte gelip gitmez. Daimi şekilde mevcuttur ve yerinde kalırl
(Arkası var)

23 Ağustos 1945
Kadınlara musallat olan yarım baş ağrıları
Güzel kadınlar, neden yarım baş ağrılarına diğerlerinden daha müstaittirler
— İŞ AR1YANLAR
Birçok kadınlar baş ağrılarından yi kay e t ederler. Amerifcada Mayo kliniği profesörlerinden Walter Alvarez, hassas, cazip ve çok güzel kadınların (Migraine 1 e, yani baş ağrılarının hücumlarına bilhassa müsait olduklarını açığa vurmuştur. Bu hastalık, erkeklere de musallat olmaktadır. Lâkin, ıstırap derecesi kadınlara nazaran çok daha a2 olduğu gibi, böyle bir durumda bulunanların sayısı da pek azdır. Ekseriya bu gibi şiddetli baş ağrılan, bütün bir aile efradı arasında hüküm sürmektedir. Fakat Mayo kliniği eksperlerine göre tipik hasta, gayet canlı, cazip ve güzel bir kadındır. Bu hususta esaslı tetkiklerde bulunan Mayo kliniği profesörlerinden Dr. Alvarez, şöyle demektedir:
(Baş ağrısından muztarip olan bir kadını görür görmez tanırım. Teşhis koymak bakımından bu durum gayet elverişlidir. Çünkü kadınlar, gayet hassas olduklarından vaziyetlerini doktora bile lzahetmekten çekinirler. Lâkin doktor, böyle bir kadının baş ağrılarından mustarip olduğunu derhal anlar. Umumiyet itibarlle bunlar gayet güzel kadınlardır. Zekâları vasatın fevkindedir. Sinirleri çok gergin ilan bu gibi kadınlar, bir şeyi çabuk anlarlar, hareketleri de süratlidir. Bunlar, idealist kimselerdir: ve her şeyin süratle ve icabettiği şekilde yapılmasını arzu ederler.
Diğer taraftan, patırtı gürültü, parlak ışık ve hoşa gitmiyen kokulara karşı dalma hassastırlar. Heyecanlandıkları vakit, ya pek çok yorulurlar veyahut da bayılırlar. Yapacakları bir şey için, mütemadi surette düşünerek sinirlerini o kadar fazla gererler kl, daha o İşe başlamadan feci baş ağrıları İle kıvranmağa başlarlar.
Migralneli kadında güzellik, hassasiyet ve dimağ kombinezonu, bir tesadüf eseri değildir. Bu gibi vücut teşekkülü ve tabiat, umumiyet itibariyle bütün Migraine vakalarına esas teşkil etmektedir. Migraine İrsi midir? Yoksa, ebeveynin hareketini tak-lideden bir çocukta yer edinen değiştirilmez bir âdetten mİ husule geliyor?...
Bu suallere. Columbla üniversitesine mensup olan Dr. George Droper gibi Dr. Alvarez de, «evet irsidir» diye cevap veriyor. Gerek Dr. Alvarez ve gerekse diğer mütehassıslar irsi-yetin bilhassa ana tarafından geldiği fikrindedirler. Bu kabil bir baş ağrı-
sından muztarip olan bir ananın kızı da. aynı baş ağrılarından şikâyet edecektir, Fakat, babası akıl itibarlle muvazenesiz olursa veyahut yüksek kan tazyitandan muztarip bulunuyorsa. kızın Migraine durumu annesinin kine nazaran vahamet kesbeder. Haftada bir iki defa baş ağrılarından muztarip olan bir kadında, yüksek kan tazyiki ve hassasiyet baş gösterir.
Dr. Alvarez, Migraineln bir hassasiyet hastalığı olmadığını, fakat, çu-kulata veya sair gıda maddelerine karşı büyük bir temayül hasıl olduğu takdirde marazın böyle bir duruma girmesi ihtimali olduğunu söylemiştir
Umumiyet İtibarlle Migraine, kan deveranından veya sair değişikliklerden baş göstermektedir. Dr. Alvarez. çok fazla Migraine hücumlarına uğrayan hastanın, ekseriya pek Çök çalışmasına veyahut dimağını yanlış bir şekilde kullanmasına atfetmek lâzım geleceğini söylemiştir. Filâdelfiya’da bulunan Temple üniversitesine mensup olan Dr. Edvard We!ss ve O Spur-gean, küçük bir kızın annesinden Veya bağlı olduğu herhangi bir kimseden kâfi derecede şefkat görmediği takdirde, Içljıde beslediği bir nevi kin in bilâhara bu gibi baş ağrılarına önayak olacağını açığa vurmuşlardır
Migraine. yarım baş ağrısıdır. Umumiyet itibarlle baş ağrısı, bu şekilde belirir. Bu arada bulantı, yorgunluk, gıdadan tiksinme ve kızgınlık başgös-terLr. Gynergen ismi verilen bir nevi İlâç, Migraine baş ağrılarını azaltır ve hattâ tamamen yok eder. Fakat, bu ilâcı baş ağrıları başlar başlamaz almak lâzımdır.
DH.E. 45 ismi verilen ve sentetik bir şekilde hazırlanan diğer bir İlâç da tecrübe edilmiştir. Bu yeni ilâcın da baş ağrılarına karşı gayet müessir ve hattâ Gynergen’den daha elverişli olacağı tahmin edilmektedir. Fakat bu ilâç, şimdilik tecrübe safhasındadır.
Mayo kliniğinden profesör Bayard T. Horton, baş ağrısından muztarip olan hastalar üzerinde fotoğrafa baş vurmak suretile yaptığı bir nevi tet-kikat neticesinde, MJgraine’in diğer baş ağrılarına benzemediği kanaatine varmıştır.
Dr, Alvarez. güzel kadınların şimdilik sadece sıhhî bir hayat geçirip, sakin yaşamalarını ileri sürmektedir.
BİR DESİNATÖR — Döşemelik, perdelik ve karyola örtülûk desenleri için iş arıyor. İsteklilerin mektupla müracaatları. Molataş cad. No- 68 Kumkapı îst. 62 —
LİSE FEN KOLUNDAN MEZUNUM — Uygun bir ücretle iş aramaktayım. Akşamda Fen rümuuna müracaat. 82 —
CİDDÎ BAYAN — Iyl aile yanında çocuk bakımı veya dikiş ev İdaresi hizmetçilik değil taşraya veya ecnebi memlekete gidebilir kefil gösterir. Akşamda Emniyetli rumuzuna. _______________________102 — 1
TECRÜBELİ BİR MUHASİP — Ticari ve sınaî İşletmelerde münasip ücretle iş arıyor. Akşamda Faal rumuz una müracaat._______108 — 1
ARAPÇA — Fransızca ve Türkçe-ye hakkı ile vakıfım: her hangi bir gazete yahut ticarethanede çalışabilirim, Akşjjmda (A. T) rumuzuna mektupla müracaat. 109 — 1
f)- İŞÇİ ARİ YANLAR
4-
Kiralık — Satılık
Köprü Ayağı Tahkim Ettirilecektir
İzmir Bayındırlık Müdürlüğünden:
İzmir - Bergama şosesinin 98 inci kilometresinde Bakırçay köprüsü ayaklarında muhafaza duvarı ve rubu mahrutları inşası işi 21942.64 lira bedelle ve on beş gün müddetle ve kapalı zarf usulü il e eksiltmeye çıkarılmıştır.
Bu lşC ait keşif ve flat plrimleri cedvell mukavele projesi eksiltme ve özel şartlaşma Bayındırlık işleri genel şartlaşması ve proje İzmir -Ankara - İstanbul Bayındırlık Müdürlüğünde incelenebilir.
Eksiltme 1/97945 cumartesi günü saat 11 de İzmir Bayındırlık Müdürlüğünde toplanacak komisyon elile yapılacaktır.
Geçici güvenlik akçesi 1645 Ura 70 kuruştur,
İsteklilerin bu gibi tahkim işlerini muvaffakiyetle başardıklarını gör* terir vesaikle İzmir il makamına ekşitmeden iki gün evvel diki,-e İle baş vurarak ehliyet vesikası almaları lâzımdır.
İsteklilerin güvenlik makbuzu, ehliyet vesikası vî 945 ticaret odası vesikalarını havi teklif zarflarını eksiltmenin yapılacağı gün saat 10 da komisyon reisliğine vererek makbuz almaları lâzımdır.
Postada vaki gecikmeler kabul edilmeyecektir. (10845)
BİRİKTİREN PAMAT-eD£O
Senede 28.800 lira ikramiye
Ziraat Bankasında Kumbaralı ve İhbarsa tasarruf hesapların da 12 Mart. 11 Haziran, 11 Eylül ve 11 Blrlnclk&nun keşide tarihlerinden bir ay evvelki matlûp bakiyeleri 50 liradan az olmamakla beraber keşide tarihine kadar da matlûp bakiyeleri bu mlkdardan aşağı düşml-yenler arasnda senede 4 defa çekilen kur’a 11® aşağıdaki plâna göre ikramiye dağıtılacaktır. '
4 Adet
4 •
4 »
40 »
100 »
120 >
160 >
DİKKAT
1000 liralık 4000 Lira
300 • 2000 B
260 • 1000 a
100 ■ 4000 ■
50 • 6000 ■
40 > 4800 •
20 a 3800 •
Hesaplarındaki paralar bir sene içinde 50 liradan aşağı dflşmlyen-İcra ikramiye çıktığı tekdirde % 20 fazlaslle veıİlecektir.
5 VE 1.5 YAŞINDA İKİ ÇOCUK İÇİN — Tecrübeli dadı aranıyor. Yüksek ücret verilecektir. Telefon: 41543. 50
İŞÇİ KIZLAR ARANIYOR - Dikişçi ve 12 - 18 yaş arası İşçi kızlar aranıyor. Mahmutpaşa Büyük Yıldız han No. 8 Meliha Ören trikotaj imalâthanesi. 40
BİR KIZ BESLEME ARANIYOR — 12 - 15 yaş arasında kendisi evlât gibi bakılacak siyah ve esmer de olabilir. Mahmutpaşa Büyük Yıldız han No. 8 Meliha Ören trikotaj İmalâthanesi. 41 —
AHÇI — Bayan aranıyor. Dört klş İlk bir ailenin yemtk işleri için dirayetli bir bayan aranıyor. Galata, Fermeneciler No. 90 bay Muhterem*® müracaat. 44 —
FAAL GENÇLERE İHTİYAÇ VARDIR — İşlerine veya tahsillerine mâni olmıyacak şekilde çalışmak arzu eden müteşebbis gençlerin Galata Rıhtım caddesi iktisat Han 2 No. ya müracaatları. 48 —
DOKUMA TEZGÂHINDA ÇALIŞACAK — Tecrübeli kadın işçisine acele ihtiyaç vardır. Müracaat Galata Büyük Millet Han No. 25 Pölitcknik.
9-1 — 1
DAKTİLO ARANIYOR — Avukat veya noter yanında veya AdUyede çalışmış, eski harfleri bilir, imlâsı doğru ve süratli makine yazar tecrübeli bir daktilo aranmaktadır. Dolgun ücret verilecektir. Her gün 10 - 12 arasında Galatada Nordştem hanında 11/12 numaraya müracaat edilmesi.
93 — 1
ESKİ HARFLERİ İYİ OKUR — Daktiloda yazabilir bir bayana ihtiyaç vardır. Sirkeci Ankara caddesi İşkembeci yanındaki Muhzlrbaşı Sokak Güven yazıhanesi- 89 —
HASTABAKICI ARANIYOR — Or-taköy Şifa Yurduna hastabakıcı bayanlar alınacaktır. İsteklilerin her gün öğleden sonra nıüesseseye müracaatları. Muallim Naci cad. No. 115 101 — 2
J - SATILIK EŞYA
OTOMOBİL ALMAK VEYA SATMAK İSTİYENLERİN — Mufassal mektupla İst, posta K. No. 618 e müracaatları telefon akşam saat 19 dan on ra (234G5)____________917 — 3
YENİ DÜKKÂN AÇACAKLARA — Her tarafı cam Avrupa yapısı zarif kristal bir vitrin satılıktır. Bahçesa-pıda Eczacı Salih Necatlye müracaat. ___________________________57
STİL YATAK ODASI — 6 parça her gün Kızıitoprak tramvay durağa Rüştiye sokak No. 26 55
SATILIK PİYANO — (HoOff) marka, madeni kasnakh, çapraz telli. Alman mamulatından bir piyano satılıktır. Her gün Üsküdar şeyh camii sokağı 4/1 de görülebilir. ___________________________70
PAŞABAHÇE — Tuğla ve kiremit fabrikasında (Helnrih - Lanz) marka 120 beygir takatinde mütemadi dinamo grublle işler vaziyetle bir lokomobil maa teferrüat bir dinamo satılıktır. Fabrika müdürlüğüne müracaat. 95 — 1
SATILIK TAKSİ — Hâl âçalişmak-ta lâstikleri çok iyi Osmanbey Pasaj garajında Mehmet Çakıra müracaat. -99 — 1
80 BEYGİR KUVVETİNDE — Az kullanılmış İyi çalışır Dizel motörü satılıktır. İstlyenlertn Balıkpazar Maksudlye han birinci irat No. 4 Hakkı Oantürke müracaatları. 84—1
SATILIK TAKSİ — Hâlen çalışmak-marka 938 modeli hâlen İşlemektedir. Uygun flatle satılacaktır. Görmek İçin her gün saat 12 den 14 e kadar Beyoğlu Mi;; sokak 17/1 Beyoğlu Umum Emlâk Bürosuna telefon 42338
M —
SATILIK KAGİR EV ALTINDA DÜKKÂN — 4 oda, mutfak, ana cadde üzerinde tramvaya beş dakika elektrik, terkos mevcut Vefa cad Kâtip Çelebi sokak Molla Hüsrev 84 8ö No. lı berber dükkânına berber İbrahlme pazarlık İçin Akşam Hân memuru Nuriye müracaat, ___________________________103 — 9
EMLÂK SAHİPLERİNİN DİKKAT NAZARLARINA — Her hangi bir sebeple İstanbuldakl emlâkini hemen paraya tahvil etmek Istiyen emlâk sahiplerinin ınü'ssesemlzc müracaatları. Ers Emlâk Beyoğlu Ağacaml 3 telefon 40284______________112 -
SATILIK APARTMAN — Taksime çok yakın iki katlı bahçeli 3 od ılı olan bir katı boş teslim 13000 liraya Ers Emlâk Beyoğlu Afeacaml 3 tc-le-fon 40284__________________113 -
SATILIK VİLLÂ — Ereiıköyünde tramvay caddesinde fevkalâde nezaretli bütün konforu havi güzel bahçesi bir katı boş teslim villâ 50000 liraya telefon 40284 114 -
SATILIK FEVKALÂDE EV — İngiliz sarayı arkasında asfalta hâkim fevkalâde manzaralı kullanışlı kagir havadar bahçeli ev kısman ooş teslim 25000 liraya Ers Emlâk Ağacaml 3 telefon 40284_______________115 -
SATILIK BOŞ KÂRGİR EVLER — Şişil Osmanbey caddeed, on oda banyo, bahçe 50.000 lira. Aynı civarda: Altı eda, banyo, bahçe boş ev 18,000. Saat 14 - 16 taliplerin 44443 telefon etmeleri. 110 —
SATILIK MODERN APARTIMAN— Beyoğlu, Hamam, Tepeüstii caddede, 5 kat 5 er oda banyo 44.000 lira ve Şişlide 5 kat 4 er oda, hol, banyo 41,500 lira: Saat 14 - 16 taliplerin 44443 telefon etmeleri. 111 —
ACELE SATILIK APARTMAN — Kadıköy Talimhane Recaizadc sokak No. 75 ÜÇ daire geniş bahçe 2160 lira İcar getiren apartman satılfctır. Birinci kata müracaat. 930 -4
ORTAKÖY — îç tramvay durağı 31 No. da kuru yemiş ve leblebi dükkânı sahibi memleketine gideceğinden acele devredilecek. Taliplerin Içlndeklne müracaat etmeleri. ___________________________9 - 7
KİRALIK — Sekiz oda, bahçe içinde fevkalâde manzaralı güzel möbie telefonlu. Ankara'da Gülden sokak No. 16 Kavaklıdere, Güven evlerinde 69058 No. ya telefon etliniz.
33 —
KİRALIK — Birden altı odnye kadar möbie konforlu yerlei vardır. Müracaat: Yıldız Emlâk Beyoğlu Gaz şirketi karşısında 54/2 te’,«fon 43376
98 — 1
ACELE SATILIK EV — Fiat) (71)00) Hra Beylerbeyi Çamlıca caddesi Bayır sokağında dört odalı yarım kargır elektrik terkos bir dönüm bahçe meyyalik sağ ve sol arsalar bahçeye alt manzara fevkalâde tamire İhtiyaç yoktur ve boş olarak teslim. Müracaat: Beylerbeyi iskele karşısında Lostra salonu sahibi Muzaffere pazar günleri evde sahlbiie görüşülür, 96 —
ACELE SATILIK BOŞ TESLİM EV— Lâleli - Aksaray - Beyazıt - Kumka-pı muhitleri merkezinde ahşap 6 odalı elektrik, kuyu ve sarnıç fevkalâde manzara. Seyahat sebebile satılmaktadır. Beyazıt Nişanca mahallesi Havuzlu Hamam sokak 6 No. ya müracaat. 87 — 1
KİRALIK — Mobllyeli banyolu büyük oda. Şişil Osmanbey Matbaacı Osman Bey sokağı Beypazar apartmanı No. 1 70 —
HER İŞE ELVERİŞLİ — Çakmakçılar Büyük Valide handa acele devren kiralık oda müracaat Tahta kale Balkapanı sokak 31 No, 107 — 1
80000 LİRAYA SATILIK ŞAHANE VİLLÂ — Mecidiyeköyünde bir dönüm bahçeli kaloriferli deniz görür villâ satılıktır. Ferdi Se3ek Türk Emlâk Öçıerâbit han 23/2 telefon 42368
92 _ 1
5000 LİRAYA — 4 odalı acele satılık boş kâlgr ev. Beşiktaş Abbasağa Oyuncak sokağında konuşmak İçin Eeşiktaş Akaretler köşebjış: 2 numara Aii Rıza ve Necatlye, 88 —
FATİH ÇARŞAMBASINDA _ Fethiye Kâtip MusUhiddin mahalleri Tayyareci Salâhaddln sokağı 18 No h iki kat beş oda İki bodrum kuyu elektrik ve miktarı kâfi bahçe tamiri olmayan ahşap ev satılıktır. Aynı sokakta 10 No. ya müracaat S —
SATILIK EV — İstasyona beş dakika denizi görür 3 oda mutfak banyo hclâ ufak bahçe sahibi tarafından satılık. Kartal Maltepesi Meydan sokak 11 No. 88 —
SATILIK EV — Arnavutköyilnde Adalı Dlmltri sokağında 4 kapı No.ll bahçesi elektrik ve terkos tesisatı ve denize nezareti bulunan altı odalı mükemmel bir hane satılıyor. Yirmi seneUk taviz bedeli verilmiştir. Bir katı boş olarak teslim edilebilir. Arzu edenler cumartesice pazardan maar da günlerde 22967 telefon numarası***" na müracaat edebilirler. ICO — O ----------------------------------û-
IKİ EV 18500 LİRAYA SATILIK -Ç\| Üsküdar İskelesine on dakika fede Paçal İmanı İradiye caddesInddO zarif kagir köşk yanındaki ahşap ev-p-le birlikte boş teslim satılıktır. Bah-Q çekapıda Eczacı Salih Necatlye mi>“ racaat. 58 jO
----------------------------------(D
GALATADA — Mertebani sokşj^ Hürriyet hanında 3-4 numaralı ya-— ahane eşya ve telefonuyla berabefl* devren satılıktır. Kapıcıya mûrac.ıatj* 104 —M—
HEYBELİDE — Lozan Zaferi caddesindeki 48 No. lı yeni ev dükkânla-rlle satılmaktadır. İskeleye pek yakın, nezareti, suyu bol, bahçeli, mey-kil de güzeldir. İçtndekllerlne
83 —
ÇAKMAKÇILAR — Sandal yaçılar sokak No. 12 deki hazır elbise mağazası ortaklar ayrılması haseblle mağaza dahilindeki mal satılıktır. Aynı mağazaya müracaat. 85 —
30000 LİRAYA — Aksaray Küçük Lânga tramvay caddesinde on dönümlük 119 numaralı Hacı Beyin bos-tanı acele satılıktır. Aynı mahalde Hidayet Tözüne müracaat. 78 — 1
16000 LİRAYA SATILIK KÂRGİR EV — Harblyede 4 kat, 8 büyük oda, havagazı, su, elektrik, her gün 12-3 Galatada Demir han 23 No.
23 - 1
BOŞ TESLİM SATILIK EV — Dört katlı İkişer oda apartman tarzında terkos, elektrik, havagazı mevcuttur. Ağacami - Sakızağaç 157 No. ya saat on İkiden on dörde kadar görülür. ___________________________53
16000 LİRAYA — Firüzağada Kadirler yokuşunda 4 katlı iki daireli acele satılık apartman. Ferdi Selek Türk Emlâk Galata öjııerâblt han 23/2. Telefon 42368__________63 —
SATILIK — Bostancıda Küçükya-lıda istasyona yatan asfaltta çaınhk-lı mamur bahçeli havadar fevkalâde manzaralı 9 odalı beton köşk satılıktır. Müracaat: Tetefon 83434.
•17-3
SATILIK ARSALAR — Boğazlçin-de Sipahi ocağı Kalender köşkü arası otuz parça ayrılmış arsalar toptan ve perakende satılıktır. Biner metrelik arsaların metresi 2-6 liradır. Görmek İçin öğleden sonra içindeki bekçiye müracaat. 45 — 1
LÂLELİDE SATILIK EŞSİZ IKI ARSA — Lâleli Meslhpaşa caddesinde biri 313 diğeri 190 Mtr. murabbat apartmanlık kıymetli İki arsa satılıktır. Müracaat yeri: Lâleli caddesinde 26 No. lı Celâl Apart. kat 4 B, Oy al.______________________43 — 2
ACELE SATILIK APARTMAN — Fatih tramvay durağına İki dakika mesafede İki daireli konforlu ve boş olarak teslim edilir. Malta tramvay durağı 6 No. ya müracaat.
. 49
ACELE SATILIK FOTOĞRAFHANE — Vezneciler caddesinde 30 No. da hali faaliyette olan Foto Yücel azimet dolayıslle devren satılıktır. İçindekilere müracaat. 46
SATILIK — Maçkada kir acısız kfi-gir ev tafsilât saat 9 - 12 ve 16 -18 arasında (40982) ye telefon edilmesi.
56—3
SATILIK KELEPİR EV — Istan-bulda 7 oda fevkalâde kâgir boyalı bir kat boş teslim Yıldız Emlâk İstiklâl caddesi 54/2 telefon 43376. ___________________________47—1
SATILIK KÂGIR HANE - Gedlk-poşa Saraylçl sokak 54 No. köşebaşı deniz görür beş kat 10 oda hamam, terkos, elektrik, havagazı mevcut. Telefon: 21978 U — 4
KAÇIRILMiYACAK FIRSAT — Fevkalâde mevkileri olan ve herkesin yapabileceği zararı olmayan bir mü-essesenln bir merkez ve iki şubesi bulunan dükkânları devredHeccktLr. Taliplerin gazetemize (F. K. D) rumuzuna tafsüâtll mektupla veya Hân memurluğuna müracaatları. 90 —
--------------------------------------
SATILIK EV — Fatih m rltezinfhO 4 oda elektrik terkos bahçe 7500 brıu-denlze nazır. Müracaat Fatih Kata-f,^ man caddesi 8 Osman Noyan. -w 106 (0 ---------------------------------------p
SATILIK EV — Fatih asfalttA tramvaya bir dakika 4 oda elektri»-* terkos büyük bahçe boş teslim 8500 lira. Müracaat Fatih Karaman cad-
desi No. 8 Osman Noyan 105 — 1
^-müteferrik
ORTA - LİSE TALEBESİNE — Tuna Dersevi'nde Riyaziye - Fizik -Kimya - Lisan dersleri verilir. Tuna Dersevl Atatürk Bulvan No. 88 İstanbul - Aksaray. 881 — 5
Zayi — İstanbul Emniyet Sandığına rehnettiğim kıymetler için 10/8/945 tarih ve 106949 No. 11 muamelâtta kullanmış bulunduğum mührümü kaybettim. Bundan böyle yenisini kullanacağımdan eskisinin hükmü olmadığı İlân Olunur *
Adres: Üsküdar şeheam» ı zarif No. 8. Mustafa Tevflk kız’ Fatma Salme Gökçek
0U Akşam
Caddebostan AYTEN Gazinosunda
Büyük GALA olarak: Mehtap Gecesi Meşhur TRİO JAK — Rus Dansöz NADYA — Zengin varyete numaraları — Dans — Eğlence — Caz.
Batmdırltk Bakanlığı İst. Malzeme Grup Amirliğinden-
8 burgadalık 80 metre boyunda 12 adet fabrika malı kendir halat pazarlıkla satın alınacaktır.
Muhammen bedel (13207.59) liradır.
Eksiltmesi 27/8/945 pazartesi günü saat 15 de Galatada Karaköy Perçemli sokak cemaat hanında gurup âmlrllğl eksiltme komisyonunda yapılacaktır.
isteklilerin (1981.14) liralık teminat makbuzu ile 945 yılı ticaret oda. sı vesikaları ve verecekleri fabrika malı halat nümunesi ile eksiltme gii nü bildirilen saatte komisyona gelmeleri.
Şartlaşması gurup amirliği kaleminde görülecektir._(11279)
Sayıştay başkanlığından:
1 — 8ayıştay Saklak binasında yaptırılacak olan sabll demir dolaplar kapalı zarf usulü İle eksiltmeye konulmuştur. (Şartnamesi gereğince bu İş için lüzumlu demir saçın Karabük fabrikasından verilmesine Sayıştay’ca da tavassut edilecektir.)
2 — Bu dolapların tahminî keşif bedeli 120089 lira 88 kuruş olup muvakkat teminatı 7254 lira 49 kuruştur.
3 — Eksiltme Sayıştay binasında toplanacak komisyonda 5 Eylül 1945 tarihine taslayan çarşamba günü saat 15 dc yapılacaktır.
4 — Eksiltme şartnamesi ve diğer evrak 6 lira mukabUinde Sayıştay idare ve hesap işleri Müdürlüğünden alınabilir.
5 — Eksiltmeye girmek İsteyenlerin Sayıştay'dan bir vesika almaları şarttır. İsteklilerin bu vesikayı alabilmeleri İçin resmî tatil günleri hariç olarak, eksiltme tarihinden en az üç gün evvel bir dilekçe ile Sayıştay başkanlığına müracaat ederek dilekçelerinde bir kalemde benzeri 50 000 liralık bir İşi muvaffakiyetle ikmal ettiklerine dair resmî idarelerden verilmiş vesika İle bu İşi yapabilecek kabiliyette olduğuna dair Bayındırlık Bakanlığı yapı ve imar İşleri reisliğinden alacakları yeterlik veslkasnı bağlamaları şarttır. İsteklilerin gerek mail vaziyetleri ve gerekse teknik teşkilâtları ve hâlen taahhütlerinde mevcut iş vaziyetleri ve şimdiye kadar yaptıkları diğer bütün işlerdeki derece! muvaffakiyetler! tetkik edilerek komisyonca haklarında edilecek kanaatin müsbet bulurv-ması lâzımdır.
a — Keşif bedelinden tenzilât yüzde hesablle yapılacaktır. Buna göre, taliplerin yazı İle ve rakkamla yazacakları teklif mektuplarını ayrı bir zarfla, ehliyet vesikası, ticaret odası vesikası, ve muvakkat teminat makbuz ve mektubunu ayrı bir zarfa koyduktan sonra kapalı zarfları eksiltme saatinden bir saat önceye kadar Sayıştay İdare ve Hesap İşleri Müdürlüğüne makbuz karşılığında teslim eylemeler! İlân olunur.
Postada vuku bulacak gecik neler nazarı itibara alınmaz. 01330)
Kabataş Erkek Lisesi müdürlüğünden1
1 — Eski yatılı öğrencilerden 10 eylül akşamına kadar birinci taksit tutarı olan 168 Hra 39 kuıuşu yatırm iyonların kayıtları gündüzlüye çıkarılarak yerlerine başkaları alınacaktır.
2 — E3kl gündüzlü öğrencilerin kayıt yenileme işlerine 1 eylülden İtibaren salı, çarşamba ve cuma günleri saat 12 ye kadar bakılacaktır.
* (11300»
Sahlfe S
AKŞAM
23 Ağustos 1943
—— ÜROLOG - OPERATÖR ——
Dr. Suphi Arın idrar yolları ve tenasül hastalıkları T: 49284 Tdfcsim Sıraservller 59
Nişantaşı, Çınar Caddesi - Hususi
Şişli Terakki Lisesi
Dr. Zekâi Muammer
TUNÇ MAN
Bakteriyoloji Laboratuarı
Kan ve İdrar muayenesile gebeliğin erken teşhisi. Wnssermann teamülü, kan gruplan, tifo, sıtma, balgam ıdıar, kazurat muayeneler), tanda üre, şeker vesait biyolojik tahliller, uitıa ve Huorescence mikroskopı yapılır,
Dlvanyolu İhsan Sami Lâboıa-tuvan No. 113. Tel, ar&aı
Tesis tarihi: 1879
Disiplini kuvvetli, muvaffakiyeti sabit, resmi okullara muadeleti tasdikli özel Türk lisesidir, tik kısım üçüncü sınıfta başlıyan yabancı dil öğretimine daha fazla öncin vermek maksadıyla, bu yıl ders saatleri dışında ücretsiz kuvvetlendirme kurları açılacaktır. İLK, ORTA ve LÎSE kısımlarına yatılı, gündüzlü, kız ve ck öğrenci kaydına başlanmıştır
■■sbkss Eski öğrencilerin 15 Eylüle kadar kayıtlarını yenilemeleri gerektir. Telefon: 80547
ithalâtçı ve ihracatçı birlikleri umumî kâtipliğinden:
Müsabaka ile daktilo alınacağından İsteklilerin bugün saat 13,30 da Galata, Ömer Ablt hanı 3 üncü katta Birlikler Muha. sebe servisi müdürlüğüne müracaat etmeleri rica olnnur.
(11308)
Çok nadide
Bir Zümrüt Yüzük
Kıymetli bir zümrüt yüzük 23 Ağustos 1043 günü Sandal Bedesteninde müzayede İle sa-tılacakfr İstekliler B>' desten vitrin ıı..1e teşhir edilmekte olan yüzüğü her gün orada görebilirler (
E Dr. Hamdı Ergene _
DAHİLÎYE MÜTEHASSISI L
.Ih, Kiztaşı, Ege Apart No. 18/2İ
KOtUYANVE BEUİVE?
— Sirkelik şarap satışı —
İstanbul Yaş meyve ve sebze kooperatifleri birliğinden
Birliğimizin Miireft. Kooperatifi deposunda bulunan 37023 litre sirkelik şarap mahallinde teslim açık arttırma İle satılacaktır.
Buna alt şartname ve numune Birliğimizde görülebilir. 8atış 31 Ağustos cuma günü saat 15 de Yeni Hâlde Birlik merkezinde yapılacaktır.
K. REM NİVEA
OÜHDÜZVtSICIKUUAHlUn
Hesap Uzman Muavinliği Müsabaka imtihanı
Zayi — İstanbul erkek lisesinden aldığım tasdiknameyi kaybettim. Yenisini alacağımdan eskisinin hükmü yoktur.
Zayi — Refahiye nüfus memurluğundan aldığım nüfus kâğıdımı Sultanahmet yabancı askerlik şuoesln-de kayıtlı askerlik tezkeremi kaybettim. Yenilerini alacağımdan eskilerinin hükmü yoktur. 338 doğumlu Kâmil oğlu Ahmet Yurtbaşı
Devlet Deniz Yollan ve Limanları işletme Umum Müdürlüğü İlânları
1 — Suadlyede vapur iskelesi ya naşma yeri yaptırılması İşi açık eksiltmeye konmuştur.
2 — Bu İşin keşif tutarı (12077) lira (.18) kuruştur.
3 — Geçici güvenme (S73) lira (29) kuruştur.
4 — Eksiltmeye esas olacak kâğıtlar Yapı İşleri şubesinde görülebilir.
5 — Açık eksiltme, 3 Eylül 1945 tarihine rastlayan pazartesi günü saat 15 de Genel Müdürlük Merkez binası karşısındaki binada bulunan AJım Satım komisyonunda yapılacaktır.
6 — İsteklilerin, eksiltme şartnamesinin 4 üncü maddesinde yazılı vesikaları eksiltme gilnündfn — ta’ıl günleri dışında — en az yedi gün önceye kadar 50 kuruşluk pul vB bir fotoğraf İle oirlikte bir dilekçeye ekllyerek ehliyet vesikası almak üzere Genfl Müdürlüğe başvurmaları ve alacakalrı ehliyet vesikası ile geçici güvenme makbuzlarını açık eksiltmede İbraz etmeleri gerektir.
7 — Genel Müdürlük ihaleyi yapıp yapmamakta serbesttir. (10760)
P. T. T. işletme umum müdürlüğünden:
1 — Kumaş ve İç malzemesi idarece verilmek şartlle kasketleri!? birlikte. 7.500 takım elbisenin dikimi kapalı zarfla eksiltmeye konmuştur.
2 — Muhammen bedeli 49.000 Hra muvakkat teminatı 3675 lira olup ihalesi 31 ağustos 1945 cuma günü saat 11 de Ankarada umum müdürlük binasında Emlâk ve levazım müdürlüğünde satın alma komisyonunda yapılacaktır.
3 — İstekliler muvakkat teminat bile kanuni vesaiki ve teklifi muhtevi me saatinden bir saat evveline kadar lunacaklardır. Postada veya herhangi kabul edlimçz. Şartnameler Ankarada tanbulda Yenlvalde hanında PTT
rasız «olarak verilir.
makbuz veya banka, teminat mektu-kapalı zarflarını belli günde eksil t-satın alma komisyonuna vermiş bu-blr suretle vukua gelecek gecikme emlâk ve levazım müdürlüğünde, îs-umuml depo muhasipliğinden pa-(10834'
Maliye Bakanlığı hesap uzmanları kurulu Başkanlığından^
1 — 35 lira maaşlı hesap uzman muavinliği İçin 15 kasım 1045 per-
şembe günü müsabaka İmtihanı yapılacaktır.
Aranan şartlar şunlardır:
a) Memurin kanununun 4 üncü maddesinde yazılı evsafı haiz olmak.
b) 1045 yılı ocak ayının başında 35 yaşını doldurmamış bulunmak,
e) Yüksek İktisat ve ticaret okulu 11c İktisat veya hukuk fakültelerinden birini, siyasal bilgiler okulunu veya bunlara eşitliği mlUl eğitim bakanlığınca kabul olunan yabancı bir okulu bitirmiş olmak,
d) Yapılacak soruşturma neticesinde hesap uzmanlığının gerektirdiği nitelinde bulunduğu anlaşılmak.
Yolculuk zahmetlerine katlanmaya sağlık durumları elverişli bulunmak.
f) 3656 sayılı teadül kanununa göre 10 uncu dereceye tayin şartını haiz olmak.
H — İmtihana talip olanlar 15 ekim 1945 tarihine kadar maliye bakanlığı hesap uzmanlan kurulu başkanlığına dilekçe İle müracaat edeceklerdir.
Bu dilekçeye şu kâğıtlar bağlanacaktır:
a) Nüfus cüzdanının aslı veya onanmış sureti ve adresi,
b) Kendi el yazısı İle hal tercümesi özeti,
c) Okul şahadetnamesi veya tasdiknamesinin aslı veya onanmış sureti,
d) Sağlam veya yolculuğa mütehammil olduğuna dair resmi rapor, IH — Taliplerden aranılan şartLari haiz olanlar yazılı ve sözlü olmak
üzere iki imtihana tabi tutulacaklardır. Yazılı imtihan Ankarada hesap uzmanları kurulu başkanlığında ve İstanbul hesap uzmanlan bürosunda veya bunda muvaffak olanların sözlü İmtihanı Ankarada hesap uzmanlan kurulu başkanlığında yapılacaktır.
IV — Yazılı ve sözlü Imlhanlar aşağıda yazıli ders gruplarına giren mevzulardan yapılır:
1 — MALİYE:
al Maliye İlmi
b) Türklyede başlıca vergi kanunları
2 — İKTİSAT:
a> Nazari ve tatbiki İktisat
b> İşletme İktisadı
cl Mal Bilgisi (teknoloji)
1000 • = 2000.^
500 •, e= 2000.—
200 " s= 2500.—
100 - -- 4000 —
40 • -- 3000.-
* 20 • 3000 -

Lâstik Hortum
Bayındırlık Bakanlığı İst. malzeme grup amirliğinden :
(22001 lira muhammen bedelle 40 metre 13 parmak Asplral lâstik hortum) mubayaası açık eksiltmeye çıkarılmıştır.
İhalesi 7. 9. 945 cuma günü saat 15 de Galatada Karaköy perçemli sokak Cemaat hanında gurup Amirliği eksiltme komisyonunda yapılacaktır.
İsteklilerin (165) liralık geçle! teminat makbuzu ile 945 akçalı yılı Ticaret Odası vesikasını yanlarına alarak bildirilen gün ve saatte komisyona gelmeleri.
Şartlaşması Gurup Amirliği kalemlinde görülecektir.
(11110)
Bilecik nafia müdürlüğünden:
1 — Eksiltmeye konulan iş: Bilecik - Vezlrhan - Gölpazarı yolunda ve Sakarya nehri üzerinde kâin Vezlrhan demir köprüsünün ahşap döşem» onarma işi olup keşif bedeli 2594 lira 89 kuruştan ibarettir-
2 — Bu işin muvakkat teminatı 194 lira 82 kuruştur.
3 — Eksiltme 5.9.945 çarşamba günü saat 15 te Bilecik İli Encümeni daimisinde açık eksiltme suretlle yapılacaktır.
4 — Eksiltmeye girecekler bu İşe sJt şartname ve buna müteferrik evrakı Bilecik Bayındırlık müdürlüğünde görebilirler.
5 — İsteklilerin eksiltme tarihinden en az üç gün evvel bir İstida İle Bheelk İline müracaatla bu gibi işleri yapabileceklerine dair ehliyet vesl-krsı almatarı lâzımdır.
Eksiltmeye iştirâk edecekler 5 inci maddede yazılı vesaikle 945 yılına alt Ticaret odası veslkas* ve muvakk' • teminatlarım Ziraat Bankasına yatırdıklarına da)’- — ~’-hnzıı komisyona İhraz etmeleri lâzımdır. (11120)
itsanbul Halkalı Ziraat okulu Müdürlüğünden
Okula müsabaka İle paralı ve parasız yatılı öğrenci alınacaktır.
1 — Kayıt İçin gerekli belgeler:
A) — Nüfus kâğıdı (aslı veya sureti)
B) — Orta okul diploması veya diploma almağa hag kazandığına dair belge.
C) — Sağlık raporu, aşı kâğıdı.
D) — İyi hal belgesi.
E) — Altı adet belgelik fotoğraf.
2 — Seçme sınavları 17/9/945 pazartesi günü Türkçe ve matematik 18/0/945 salı günü Fizik - Kimya ve Tabiat bilgisi derslerinden olmak üzere Yeşllkc.yde İlk okul binasında saat 10 da yapılacaktır.
3 — Tü tebaasından vücudu ziraat İşlerine dayanıklı 15 yaşından küçük ve 18 aşından büyük olmayan v» liselerden belge almamış bulunan orta okulu bitirmiş adayların kaydına 1/8/945 gününden İtibaren başlanmıştır.
İsteklilerin en :;tç 10/9/945 pazartesi gününe kadar birinci maddede gösterilen belgeleri bir dilekçe He doğrudan doğruya okul Müdürlüğüne göndermeleri açıklanır. (11057)
Yeni Bakır Fiatları
Etibank İstanbul şubesinden:
Yurd İçinde İstihlâk edilmek şartlle aşağıda bakır satışı yapılmaktadır.
Madende vagonda teslim Bllster bakırı tonu Madende vagonda tefllm Rafine bakırı tonu İskendcrunda depoda teslim Bllster bakırı tonu tskenderunda depoda teslim Rafine bakır tonu İsl.anbulda depoda teslim Bllster bakırı tonu İstanbul da depoda teslim Rafine bakırı tonu
yazılı
tenzilâtlı rintlerle
700 — Lira
800 — Lira
750 — Lira
800 - Lira
800 — Lira
900 — Lira
(11323)
3 — MUHASEBE: Tedrisi ve tatbikatı
4 — MALİ VE TİCARİ HESAP:
Basit ve mürekkep faiz, Iskonto desede satıh ve hacim ölçüleri.
5 - HUKUK:
Ticaret hukuku, medeni hukuk,
6 — ECNEBİ LİSANI: lisanlarından biri.
(Milli Eğitim Bakanlığı tarafından her sene açılmakta olan lisan imtihanlarına girmek suretlle belge almış olanlar imtihana tabi tutulmazlar.)
V — İmtihan neticesinde hesap uzman muavinliğine alınanlar üç sene sonra yapılacak yeterlik İmtihanında muvaffak olurlarsa hesap uzmanlığına tayin edileceklerdir. (10236)
Not: Gazetemizde Hesap Uzman Muavinliği müsabaka İmtihanı için bundan evvel yapılan ilânların ikinci maddesinin C fıkrası görülen lüzuma binaen kaldırılmıştır.
faizli cari hesaplar, mail cebir, hen-
borçlar hukuku, İcra ve İflâs kanunu. Fransızca, Almanca ve İngilizce
Tokat Kızılay inşaat komisyonu başkanlığından:
1 — Eksiltmeye konulan İş: Tokat 111 merkezinde 100 kişilik cezaevinin İkmal İnşaatı İşidir.
Keşif bedeli (68143) Ura (15) kuruştur.
2 — Eksiltme 12.9.945 çarşamba günü saat 15 te ti binasında Kızılay İnşaat komisyonu reisliği makamında, kapalı zarf usullyle yapılacaktır.
3 — Eksiltmeye girebilmek İçin İsteklilerin usulü veçhile 5110.64 liralık geçici teminat vermeleri ve bu İşi yapabilecek ehliyette olduğuna dair Bayındırlık müdürlüğünden alınmış ehliyet varakasını ihtiva etmesi şarttır.
Bu vesikayı almak için İsteklilerin eksiltme gününden en az (tatil günleri hariç) üç gün evvel bir dilekçe ile Tokat Valiliğine başvurmaları ve dilekçelerine bir kalemde re'sen müteahhit olarak (50) bin liralık bir yapı iş! yaptığına dair İşi yaptıran idareden alınmış bir vesika eklemeleri lâzımdır.
■1 — İstekliler teklif mektuplarını eksiltme günü olan 12.9.945 çarşamba günü saat 14 e kadar, makbuz mukabilinde eksiltme komisyonu başkanlığına vermeleri lâzımdır.
Postada olacak gecikmeler kabul edilmez.
5 — Fazla bilgi almak ve keşif evrakını görmek lstlyenlerin her gün Bayındırlık müdürlüğüne başvurmaları ilân olunur. (11121)
■ 1 Açık arttırma ile satış |
r Bebek, Kayalarda, Yılanlıyalıda seyahat dolayısile
İ 26/8/94^I^AZA^^güni^apılacaktır^^^^^^ I
Yüksek Ziraat Enstitüsü Rektörlüğünden;
Enstitüde mevcut tecrübe hayvanları İçin aşağıda cins miktarı yazılı 4 kalem hayvan yemi kapalı zarfla eksiltmeye konmuştur.
Eksiltme 2078 '945 çarşamba günü saat 11 de rektörlük binasındaki komisyon tarafından yapılacaktır.
Eksiltmeye gireceklerin kapalı sarflarını eksiltme saatinden bir saat önceye kadar levazım Amirliğine ve teminatlarını Enstitü muhasebe veznesine yatırmaları.
Şartnamesini görmek ve daha fazla izahatı almak İsteyenlerin levazım âmlrllğine müracaatları. (10700)
Citl sİ_______________Miktarı Fiatı_________Tutan Teminatı
Pancar Kuruot Keten küsbesl Keten tohumu
5.000 TL
15.000 »
500 >
375 ■
375 Tl.
1.125 •
37.50 >
29 *
Yüksek Deniz Ticareti Okulu Müdürlüğünden
Miktarı
Geçici güvenme
Flatl
Çoğu tutan
Cinsi Çoğu Azı Lira Kr. Lira Kr. Lira Kr. EksUtme şekil gün ve saati
Pirinç (Tosya) 2000 1800 K Gr. 1 60 3200
Patates 1500 1200 K. Gr. 0 30 450
Yumurta 8000 6000 Adet 0 08 640
Nohut 500 400 K. Gr. 0 8Q 400 Saat
4690 351 75 Açık 24/B/1945 10
Ekmek «Beheri 0.900 K. Gr.) 12000 "9000 Adet 0 30 3600 270 00 Açık 24/8/1945 10,30
Kuru soğan 1200 1000 K. Gr. 0 32 384
Zeytin 500 400 K- Gr. 1 60 800
Tuz (yemeklik) 300 200 K. Gr. 0 10 30
Tuz (sofra) 200 150 K. Gr. 0 13 24
Sabun 1200 1000' K. Gr. 1 75 2100
Salça 250 200 K. Gr 1 00 250
Limon 2000 1600 Adet 0 08 160
3748 281 10 Açık 24/8/1945 11
Kuru kayısı 150 |20 K. Gr 1 75 262 50
Çekirdeksiz üzüm 400 300 K. Gr. 0 75 300 00
Rezakı üzüm 100 80 K. Gr. 0 65 65 00
Reçel 500 400 K. Gr. 2 50 1250 00
1877 50 140 82 Açık 24/8/1945 11,30
Koyun eti (Dağlıç) 7800 6000 K. Gr. 1 92 14976 00 1123 20 Kapalı zarf 24/8/1945 14.30
Sade Uffa yağı 2000 1500 K. Gr. 6 00 12000 00 000 00 Kapalı zarf 24/8/1945 15.
Ön üç kalem yaş sebze 3400 K. Gr. 1037 50 77 82 Açık 24/8ö945 15,30
2700 Demet
Çamaşır yıkama 12990 Parça 3270 87 245 32 Açık 24/8'1945 16.
1 — Okulumuzun Aralık 1945 nihayetine kadar yiyecek ve çamaşır yıkama ihtiyaçları sekiz şartlaşma He ayrı ayrı kapalı zarf ve açık usullerle eksiltmeye konmuştur.
2 — Eksiltmeler. Yüksek Deniz Ticareti Okulu Müdürlüğünde 2478/1945 cupıa günü yukarıda gösterilen saatlerde ve hizalarında yazalı sakillerle okul satın alma komisyonunca yapılacaktır.
3 — Bunlara alt şartlaşmaları görmeği arzu edenler, okul saymanlığın» jniiracaat etmelidirler. Yukarıda bildirilen geçici güvenme bedelleri İstanbul Yüksek Okullar Saymanlığı veznesine yatırılacaktır.
4 — Kapalı zarf usulü ile yapılacak eksiltmelere iştirak edecekler 2400 sayılı kanunun 32 nci maddesi tarifatı dairesinde zarflarını hazırlayarak bunları, eksiltme saatinden bir saat evveline kadar komisyon başkanlığına alındı karşılığı vermeleri lâzımdır. Posta İle yapılacak tekliflerde gecikmeler kabul edllmlyecektlr.
5 — Eksiltmelere lşlrak edeceklerin sözü geçen kanunun 2 ve 3 üncü maddelerindeki şartları haiz ve Ticaret Odasının 1945 belgesini ve Esnaf Odasının Gurup vesikasını hamli olmaları lâzımdır.
6 — Açık eksiltmelere tşltrak edecekler, geçici güvenme almdılarını veya banka mektuplarını ve Ticaret Odası ve Esnaf Odası. Gurup belgelerini komisyon Başkanlığına vereceklerdir. Kapalı eksiltmelerde sözü geçenler usulüne görç zarflara konacaktır, (10591)