AK
' Sene 26 — No. 8958 — Fiat! her yerde 5 kuruştur.
PAZAR 26 Eylül 1943
Müttefik kuvvetler
BU SABAHKİ telgraflar
Napoli önünde
Ruslar Dinieper üzerinde
6 köprübaşı kuruyorlar
Dil bayramı
Sahibi Necmeddin Sadak Neşriyat müdürü: Hikmet Feridun Es — AKSAM Matbaası
arikası,
lumum
bildir-
MEMURLAR KOOPERATİFİNDEN:
Kadıköy hâl binasındaki mağazamızla Mı-sırçarşısınm kapısındaki muvakkat satış mağazasında ehven fiyatla pirinç ve fasulya satılacağı müşteri ve ortaklarımıza ilân olunur. (9733)
Ayni günlere raslayan hâdiseler bir araya getirilince
bunları
Bin iki yüz kilometrelik bir cephe üzerinde geri çekilen Almanlar Smolenski boşalttılar. Sovyetlerin Dnieper nehrini geçerek Beyaz Rusyaya girdikleri bildiriliyor. Bu iki haber Sovyet ilerleyişinin, yahut Alman geri-Ieyişinin, şimdiye kadar umulan sınırlardan üstün, ne büyük çapta l?ir hareket olduğunu gösterir. Almanlar Rusyadan büsbütün vazgeçmişe benziyorlar.
Bunun, hâdiselere göre, akla gelen ilk sebebi, müdafaa harbine çekilen Almanyanın, İtalya çökmesi, hattâ diğer Mihvercile-rin de bozgunculuk etmeleri ihtimali karşısında, herşeyden vazgeçerek kuvvetlerini toplamak zorunda kalmasıdır. Fakat, Al-manyanın, uzun bir takat harbinde Ukraynanın zengin kaynaklarına dayandığı gözönüne getirilirse, kendisi için gittikçe daralan, düşmanı bakımından ise gitgide genişleyen geçim sahalarının müdafaada oynıyacağı rol ehemmiyetle meydana çıkar. Rus topraklarını boşaltan, Avrupada sıkışan Almanlar uzun bir müdafaaya nasıl dayanacaklar. Bundan dolayı ük bakışta, bu muazzam çekilişin Almanya için bir felâket olması lâzım gelir.
Halbuki Almanyadan böyle acılı bir durumun doğuracağı ümitsizlik yankıları duyulmuyor. Büyük kalelerin birbiri ardısıra boşaltıldığını Sovyetlerden önce Almanlar, hiç heyecansız haber veriyor. Kısa tebliğler, bol sözden çekinmeyen Berlin sözeülerl tarihte misli görülmemiş bu çekilişin askerî sebeplerini anlatmayı, milleti avutmayı bile lüzumsuz buluyorlar. Almanların iki yıldır Smolensk’den Stalin-grada kadar, bu Rus topraklarını ele geçirmek için ne canlar harcadıkları, ve hattâ harbi bu Şark cephesinde bitirmek istediklerini ilân ettikleri düşünülürse, bunca fedakârlıkları hiçe sayar gibi, acıntı ve sızıltıya kapılmadan geri dönmelerinde, yalnız askerî zaruretlerin neticesini değil, değişmiş bir harb ve politika plânının serinkanlı azmini sezmemek mümkün değildir. Manzaraya bakınca insanın, Almanların yenilerek, zoraki geri çekildiklerine değil, âdetâ Sovyet ordularının ilerlemesini kolaylaştırdıklarına hükmedeceği geliyor.
Böyle garip bir düşünceye yer veren bir nokta da Sovyetlerin bu hızlı ilerleyişle elde ettikleri büyük zaferin, artık ne Rusyada ne Müttefiklerde eski sevinç heyecanını uyandırmaz oluşudur. Bu iri ölçüde çekiliş başlamadan önce bir şehrin geri alınması hararetle her tarafta kutlanırken şimdi Rusyayı baştanbaşa kurtaran, Alman ordularım Dnieper gerilerine süren misli görülmemiş zafer, olağan bir hareket gibi karşılanıyor. Halbuki Alman ordularını yere serer gibi görünen Sovyet zaferi yanında öbür cephelerin değeri kalmamış olmak gerektir.
Eskiden her Sovyet tebliğinde bir kaç bin, hattâ bir kaç yüz «Alman öldürüldü» ğünden bahsedilmesi âdet iken şimdi buna da hiç Taslanmıyor.
Sovyetler, en kara günlerinde Müttefiklerin yardımını küçümser ve Moskovadaki Amerika Elçisi günün birinde bu yardımın ehemmiyetini inadına belirtmek İhtiyacını duyarken, Sovyet orduları Almanları önüne kattığı bir sırada Stalin Amerikaya yardımlarından dolayı mesajla teşekkür ediyor.
Gene bu sırada Ingiliz Hariciye Nazın, Parlâmentoda Hess macerasını uzun uzadıya anlattı. Hitler adrna, tayyare ile İngilte-teye gelerek sulh teklif eden Hes-sin bu meraklı hikâyesi, nedense İki buçuk senedir gizli tutulmuştu. Rusyaya karşı harb açmaya hazırlanan Almanyanın, bundşn
Necmeddin Sadak
(Arkası sahife 2. sütun 1 de)
Italyada her tarafta ileri hareketi devam ediyor
Londra 26 (Radyo) — İtalyada ileri hareketi devam ediyor. Beşinci ordu Napoli’ye hâkim tepeleri birer birer zaptederek Napoli ovasına kadar ilerlemiştir. Bu suretle ilk hedef olan Napoli’ye çok yaklaşılmıştır, Salemo’nun şimalinde bir çok yerler ele geçirilmiştir. Almanlar çekilirken köprüleri ve yollan tahrip ediyorlar.
Amerikan kuvvetleri de şimal batı istikametinde 5 kilometre kadar ilerlemiştir. 8 İnci orduya gelince, bu kuvvetler Bari’nln 24 kilometre şimalinde Mulgetta limanını ele geçirmişlerdir. Bu mıntakada bulunan bir takım İngiliz esirleri kurtarılmışlardır. Bunlar şimdi yeniden harbedlyorlar.
Italyadaki Müttefik kuvvetler
Londra 25 (A.A.) — Paris radyosu,
İtalyadakl İngiliz - Amerikan kuvvetlerini şu suretle tesbit etmektedir: 16 İngiliz piyade tümeni, 3 Amerikan piyade tümeni bir İngiliz zırhlı tümeni ve 2 Amerikan zırhlı tümeni.
Radyo, Sicilya’da bir kaç tümenin daha ihtiyatta bulunduğunu ilâve eylemektedir.
Korsika’da
Londra 26 (Radyo) — Korsika’da Fransız kuvvetleri vatanperverlerle birlikte ileri hareketine devam ederek Bastiya limanına 10 kilometre mesafeye gelmiştir. Almanlar acele adadan çekiliyorlar. Müttefik deniz ve hava kuvvetleri buna mâni olmağa çalışıyorlar. Dün 19 Alman nakliye uçağı düşürülmüştür. Ajaksiyo açıklarında da 2 Alman uçağı düşürülmüştür.
Balkan
konfederasyonu
11 inci yıldönümü bugün kutlanıyor
Londrada bu Hususta görüşmeler oluyor
Ankara 25 (R. G.) — Londrada harb soması bir Balkan kefederasyo-nu teşkili için görüşmeler yapılmakta olduğu bildirilmektedir. Bu haberlere göre. Balkanlarda 9 devlet bu konfederasyona dahil bulunacaklar ve bu devletlerin reisleri birer sene müddetle ve münavebe ile konfederasyona riyaset edeceklerdir. Bu konfederasynun iki parlâmentosu bulunacaktır. Bunlardan birisinin âzası intihapla, diğerininki tâyinle teşkil edilecektir. Konfederasyonun teşkilinden maksat Balkan devletlerinin tek bir haricî siyaset ve bir İktisadî koordinasyon vücuda getirmelerini temindir.
Mamafih bu haber henüz başka bir kaynaktan beyit olunmamıştır.
Memurlara verilecek ikramiye
Memurlara verilecek bîr maaş nispetindeki ikramiyenin tevzii birlncl-teşrlnin 15 inde yapılacaktır.
Bu mıntakada şiddetli çarpışmalar oluyor. Ruslar Kiyef önüne geldiler
Londra 26 (Radyo) — Sovyet orduları ileri hareketine hızla devam ediyorlar. Dnieper nehrinin şark sahilindeki Alman mukavemet yuvalan temizlenmektedir. Ruslar 6 noktada nehir üzerinde köprübaşı kurmaktadırlar. Buralarda şiddetli çarpışmalar oluyor.
Gomel ve Kief istikametinde ileri hareketi devam ediyor. Sovyet kıtaları şimdi Kief ten 2 kilometre mesafede bulunuyorlar.
Kafkasyada Almanlar Kerç boğazına doğru çekilmekte devam ediyorlar. Sovyetler Kiyesefski’yi zap-tetmışlerdir. Şimdi Almanların elinde yegâne üs buradan 24 kilometre mesafede bulunan Temirlonk limanıdır.
Mareşal Stalin’in emri
Moskova 25 (A.A.) — Mareşal Stalin, Smolensk'in zaptı münasebetle bir günlük emir neşretmiştir. Bu
Macaristan ve Balkanlar
Londra 26 (Radyo) — Budpeş-te radyosu dün gece birkaç gün evvelki neşriyatını tekrar ederek Ma-caristanm Balkanlarda rol oynamak niyetinde olmadığını, Balkan işlerile alâkası bulunmadığını, yalnız İktisadî münasebeti olduğunu bildirmiştir.
Gümrük ve İnhisarlar Vekâletinin 4 aylık varidatı
Ankara 25 — Gümrük ve İnhisarlar Vekâletinin haziran - eylül 4 aylık varidatı 22 milyon lira tahmin e'dlJmişti. Halbuki bu müddet zarfındaki varidat 32 milyonu bulmuştur*.
Cezayırde toplanarak siyasî işlerle meşgul olacak
münasebetle Moskovada 224 top yirmişer defa selâm atışı yapmıştır.
Pravdanm bir makalesi
Moskova 25 (A.A.) — Pravda gazetesi yazdığı bir başmakalede Sovyet muvaffakiyetlerinden bahsi-le: «Ne müstahkem mevkiler, ne nehir mecraları, ne ormanlar, ne bataklıklar onlari felâketten kurta-ramıyacaktır» diyor.
Moskova radyosu ne diyor?
Londra 26 (Radyo) — Sovyetler tarafından Smolensk'in zaptı mühim bir hâdisedir. Almanlar burasını 1941 ağustosunda 10 günlük muharebeden sonra ele geçirmişlerdi. Moskova üzerine hareket esnasında burası Hitler’in karargâhı idi. Smolensk'in zaptı üzerine Almanların elinde bir tek müdafaa hattı kalmıştır ki, bu da Nevel - Vitebsk, Or-
şar - Dnieper boyu hattıdır.
Dün gece Moskova radyosu AL manlara hitaben demiştir ki: «Smo-lensk’in düşmesi neye delâlet eder bilir misiniz? Kızılordunun Alman ordusu kalbgâhma bir hançer saplamasına... Hitler buna ağzı açık bakıyor, sonbahar yağmurlarından ümit bekliyor ve buna dua ediyor. Birkaç gündenberi bu yağmurlar yağmaktadır. Her taraf çamur deyası halini almıştır. Fakat buna rağmen Sovyet ileri hareketi durmamıştır. Almanlar garba, bataklıklara doğru atılıyorlar. Cenuptaki Alman kuvvetlerde rabıtaları kesilmektedir. En fenası üçüncü Rus kışı geliyor. >
Smolensk’in cenubunda Ruslavl da Rusların eline geçmiştir. Bu suretle Sovyet kıtaları, Dnieper dirseğine kadar bu nehre varmışlardır. Şimdi Sovyet büyük kuvvetleri Kief ten 16, Kremençoğ’dan 55 kilometre mesafededir.
----
“Sicilya bizim Malta’mız olacaktır,,
Asılsız bir haber
Londra 26 (Radyo) — Moskova radyosu dün gece Müttefikler arası bir siyasî komisyon teşkil edildiğini bildirmiştir. Bu komisyon son iki gün zarfındaki görüşmelerin neticesidir. Komisyon İtalya ile yapılan mütarekenin tatbikini kontrol edecek, geri alman topraklarda çıkabilecek vakalarla meşgul olacaktır. Komisyonda Rusyayı Sovyet Hariciye komiser muavini Vişinskj temsil edecektir. İngiliz murahhası Orta Şarkta bulunan M. Mac Milan’dır. Amerika ve Fransız delegeleri henüz seçilmemiştir. Komisyon daima Cezaylrde kalacaktır.
Suudî Arabitsan Hariciye Nazırı Amerikaya gidiyer
Londra 26 (Radyo) — Amerika Hariciye Nezaretinden bildirildiğine göre, Suudî Arabistan Hariciye Nazırı Feysal perşembe günü Amerikaya varacaktır.
Adalar denizinde
Rodos ve Giride yeni hava akınları
Gl. Eisenhower’in mühim beyanatı
Cezayir 26 (A.A.) — îngfl-terenin Sicilyayı ilhak etmek niyetinde olmadığına dair Avam kamarasında yapılan beyanattan sonra Şimalî Afrikadaki Müttefik kuvvetler başkumandanı general Eisenhower şu demeçte bulunmuştur t-
«Sicilya bizim Maltamız olacaktır. Fakat bundan bütün Müt. tetikler istifade edebileceklerdir. Akdenizde malımız olacak kuvvetli bir üsse sahip olmaklığımız her halde lâzımdır.»
M. Welles
Türk - Rus hududunda hâdiseler olduğu doğru değildir
Bükreş 25 (A.A.) — Europa Press ajansı, İsviçrenin Bâle şehrindeki muhabirinden aldığı şu haberi neşret, mlştir:
Türkiye - Sovyet Rusya hududunda askerler arasında çarpışmalar olmuştur. Her İki taraftan da çok miktarda telefat verilmiştir. Türkiye hükümeti bu hâdiseyi her ne kadar efkârı umumiyden gizli tutulmuşsa da Sovyet Rusya nezdinde şiddetli bir protestoda bulunmuştur.
Sovyetler zaten yakın zamanlarda Türkiyenin bitaraflığını İhlâl için ellerinden geldiği kadar çalışmakta İdiler. Sovyetlerin elân Çarların emperi-yalist rüyalarını gütmelerinden korkulmaktadır,
Anadolo ajansının notu: Salahiyetli kaynaklardan öğrendiğimize göre, bu haber başından sonuna kadar uydurmadır. Türk - Sovyet hududunda vaziyet tamamile normal olup tam bir sükûnet vardır.
............................
Avrupa kıyılarında:
Natüt mortîj
Kahire 25 (A.A.) — Orta Şark tebliği: Ağu ve hafif bomba uçakları Rodos adasındaki Maritza hava meydanı ile Giritteki Matemi hava meydanını bombardıman ' etmişlerdir.
Üç gece arka arkaya bombalanan Maritza*da yangınlar çıkarılmış ve infilâklar olmuştur.
Bu hareketlere iştirak eden uçaklarımızın hepsi üslerine dönmüştür.
Amerika hariciye müsteşarlığından çekildi
DİKKATLER:
Rus topraklarına inen Amerikan uçakları
Londra 25 (A.A.) — Moskova radyosunun verdiği bir habere göre 1 2 eylülde 3 Amerikan uçağı Doğu Sibirya’da Kamçatka topraklarına mecburî bir iniş yapmıştır. Daha sonra aynı gün 4 Amerikan uçağı daha Sovyet topraklarına mecburî bir iniş yapmıştır. Beynelmilel kanun mucibince bütün Amerikan uçaklarına Sovyet makamları tarafından el konmuş, içindekiler gözaltı edilmiştir.
Nevyork 25 (A.A.) — Nevyoılc-ta bugün alman bir Harvarovsk radyo haberine göre 12 eyûlde Doğu Sibirya’da karaya inen 7 Amerikan uçağı Japonyanın şimalinde Jurib adasına karşı yapılan bir akından dönmekte idiler. Japon tebliğine göre bu akına 18 Amerikan uçağı iştirâk etmiş ve bunlardan 8 i düşürülmüştür.
Londra 26 (Radyo) — Amerika Hariciye müsteşarı M. Welles istifa etmiştir. Yerine İcar ve iare işleri şefi M' Stetinius tâyin edilmiştir. M. Roosevelt istifayı samimî teessürle kabul ettiğini söylemiştir.
M. Welles, zevcesinin sıhhî durumu yüzünden ağır vazifesinden çekilmiştir.
Fransız millî komitesine yardım
Cezayir 26 (Radyo) — Fransız millî komitesile Amerika arasında bir mukavele imzalanmıştır. Bu mukaveleye göre, Fransız mîllî komitesi de İcar ve iare kanunundan istifade edecektir. Sivil halk için tâyin edilecek fiatle yiyecek alınacaktır. Amerika da Fransız liman ve şimendiferlerinden istifade edecektir.
Dalmaçya’da muharebeler
Londra 26 (A.A.) — Dün gece neşredilen Mihailoviç umumî karargâhının tebliği, Spllit’de bütün Alman taarruzlarının geri altıldığını ve düşmana ağır kayıplar verdirildiğini bildirmektedir.
Gene ayni tebliğ, Susak şehrinde sokak muharebeleri olduğunu kaydetmektedir. Bu şehrin büyük bir kısmı daha şimdiden Yugoslav çetecilerinin elinde bulunmaktadır.
Halk ayakkabıları asıl şimdi lâzım...
Bir zamanlar «Halk ayakkabıları» dîye manasız bir söz çıkmıştı. İnsan düşünüyordu:
— Bunlar halk ayakkabısı da, geri kalanlar asilzadelere mi mahsus?..
Şimdi, vitrinlerde 45 - 65 liraya hazır ayakkabılar görüyoruz. 20 liralıklar da kıyıda köşede tek tük varsa da, bunlar, «çalımına bakma, tüy kabası» tekerlemesini hatırlatmakta... Zira malzemeleri üç günde esniyor; bir yağmur yediler mi, tamam! Mukavvaları apjşıveriyor.
Hele burnu ve arkası açık kadın iskarpinlerinin dayanıksızlığı ve gayri pratikliği!.. Ve bu mahzurlarile muvazi olarak pahalılıkları...
Her yanı kapalı, muhafazalı ve sağlam ayakkabılara ihtiyacı olan zavallı işçi kadınlar bile, modanın cebrine ister istemez uyarak, bu elverişsiz eşyayı satm almak zorunda kalıyorlar. Hele önümüz de kış...
Böyle fevkalâde vaziyetlerde, devletçi bir rejimde, devletçi bir müessesenin imdada yetişmesi; fi-atleri, cinsleri, şekilleri, dikte etmesi lâzımdır. «Halk ayakkabıları», «Halk paltoları» ilh. asıl şimdi lâzımdır.
Eskiden abes olan şimdi lüzumlu bir hal almıştır.
Asıl abes şu ki, «Halk ayakkabıları» eskiden vardı, şimdi yok.
Sahife 2
AKŞAM
26 Eylül 1943
SÜZÜN GELİŞİ
Merhametliler
Köpekten bilmem hoşlanır mısınız? Ben şimdiye kadar iki çeşit insana rasladım. Birinciler köpek hayranlarıdırlar. Bu hayvanı sevebildikleri kadar severler. Muhabbetlerini onu kucaklarında taşımağa, hattâ yataklarına almağa kadar vardırırlar. Köpeğinin yüzünü gözünü öpen, hattâ kendi yüzünü köpeğine yalatan insanlar görülmüştür. Köpekler de sanki bu sevgiye lâyık olmak için insanların hoşuna gidecek tuhaf tuhaf kılıklara girmeği gaye edinmişlerdir. İnsanlar, hele kadınlar hoşlanıyor diye maymun suratı takınanlar, uzun tüylüler, kısa tüylüler, uzun bacaklılar, kısa bacaklılar, uzun kulaklılar, kısa kulaklılar, çeneliler, çenesizler, dişliler, dişsizler vardır. Tek insanların kalblerini fethetsinler diye köpekler kepaze olmayı çoktan göze almış hayvanlardandırlar.
Bütün bu gayretlere rağmen ikinci gnıpa giren insanlar katiyen köpekten hoşlanmazlar. Gerçiköpekleri takdir etmez değildirler. Fakat onların, kalblerini dolduran insan sevgisini biraz olsun kısmaya muvaffak olamadan bütün muhabbetlerile üzerlerine atılmasından sinirlenir, uzak durmalarım isterler.
Fakat ne olursa olsun, köpek insan kalblerini teshir etmek için giriştiği mücadeleden vazgeçecek hayvanlardan değildir. İşte Dani-markada yaşıyan biri yaptığı iyi hareketlerle bir şehrin, bir milletin, hattâ bütün insanlığın muhabbetini toplamaya muvaffak olmuştur. Haber verildiğine göre Pan adını taşıyan bu köpek, şu karma karışık dünyada insanların yapmadıklarım yapmaya kalkmış, kaybolan eşyayı, kaybolan çocukları arayıp bulmuş, denize düşenleri kurtarmış, bütün gayretini dünyada unutulan, iyiliği ihya etmek uğrunda sarfetmiştir. Şimdi o Roskin şehrinin fahri hemşerisi unvanını taşıyor; bundan soma Belediye resmi vermiyecek, yemek İstihkakı da arttırılacak.
Canlılara müsavi olarak dağıtümıyan merhamet sanılırdı ki insanlarda fazladır. Yanlış! Köpeklere nasip olan merhamet her malılûkunkinden daha çok, daha boldur. Bakınız: İnsanlar birebirlerine acımazlarken köpekler insanlara acıyor, bu en hazin günlerinde varlıklarım onlara iyilik etmeğe bağlıyorlar. Köpekleri sevmemiz icabediyor. Şevket Rado
Aynı günlere raslayan hâdiseler bir araya getirilince
(Baş tarafı 1 inci sahifede) önce İngiltereye gizlice sulh teklif ettiğinin ve tngilterece kabul edilmediğinin şimdi açığa vurulması elbet bir ihtiyaçtan doğmuş, İngilterede ve Rusyada bîr çokiannın merakını yoketrnjş olsa gerektir.
Gene aynı günlere raslayan hâdiselerden olarak M. Eden İngiliz Parlâmentosunda, bir Sovyet gazetesinin İngilterede kötü tesir bırakan bir yazısından bahsetmiş, «Bu neşriyat Sovyet hükümetinin görüşüne aykırı olsaydı, bunun çıkmasına müsaade edilmezdi» demiş, önümüzdeki aylarda İngiltere, Amerika, Rusya arasında devamlı bir anlaşmaya varılacağını ve «Bu yapılabilirse, harbin felâketlerinin boşa gitmemiş olacağını» söylemiştir.
Objektif bir görüşle, aynı günlere raslayan haberleri bir araya topladık. Bunlar arasında mutlaka bir sebep ve netice bağlılığı olduğuna, hâdiselerin bu zaman beraberliğinden muhakkak bir mânâ çıkabileceğine inanıyor değiliz. Fakat bu harbin en büyük askerî hâdisesi olan Sovyet ilerleyişi ve Alman geri çekilişinde bir zafer ve bir hezimet çerçevesini aşan olaylar sezmeye çalışıyoruz. Alman - Rus harbinin sona erer gibi olduğu bu kış başlangıcı her bakımdan merakla beklenecek bir mevsimdir.
Necmeddin Sadak
Sıhhat ve İçtimaî Muavenet Vekilinin tetkikleri
Sıhhat ve İçitmal Muavenet Vekili doktor B. Hulusi Alataş dün Edime-kapı dispanseri ile cezaevinde tetkiklerde bulunmuştur. Vekil bir kaç gün daha şehrimizde kalarak sıhhat vaziyeti üzerinde meşgul olacaktır.
I Telefondaki ses"
I Yazan: Bruce Graeme Tercüme eden: (Vâi - Nû)
V ----Tefrika No. 92 -J
— Hayır efendim, benimki Park 7436 dır. Anlaşılan matmazeller Uyuyor.
— Sizi rahatsız ettiğim için affı-pızı rica ederim.
— Eh öyleyse Allaha ısmarladık Mr. Verrell,
Bir sefer daha. Park 0343 numarasını aradı. Bu defa, kendisine meç-Ihıl bir ses cevap verdi:
— Alo?
— Ben Richard Verrell’im. Miss Mc Tavish’le görüşmek istiyorum.
, — A efendim, Miss Mc Tavish Kuraya iki üç akşamdır gelmedi.
Erkek, heyecanlı, heyecanlı:
— Kiminle konuşuyorum? _ diye sordu. Birdenbire düşünmüştü ki. Şayet Jane’i ölü olarak bulacak olursa bu insan onun için canlı bir şahit olabilir.
— Ben kendisinin oda hizmetçi-•İyim, efendim.
Hanımuıızın evde bulunmadı-
ğından bahsetmeyiniz. - diye emir vardı. - Miss Mc Tavisb’i bulabileceğimi tahmin ediyorum. Kendisine söylerim, hayatta ve sıhhatte bulunduğunu size haber versin.
— Ne demek istiyorsunuz? Hayatta ve sıhhatte?
İstintak başlamadan evvel telefonu kapattı.
Son derece müşkül bir durumda bulunduğu için türlü türlü düşüncelerle ağırlaşan başını yastığın üzerine bıraktı. Sanki, garip bir odanın içindeydi. Duvarlar ve tavan mütemadiyen ona doğru yaklaşıyor, ve onu eziyordu.
Şayet Jane’i sağ bulamazsa, yahut da cesedin yanına polisten eıwel varamazsa, şüphesiz ki cinayetle itham edilecekti.
Mc Tavish’in ona gönderdiği mektup işine yarayacak mıydı? Bu mektup yüzünden ayni zamanda da Mc Tavish’in kastili, sayılırdı şüphesiz.
Unkapanı Verem Dispanseri açıldı
Verem Mücadele cemiyeti tarafından 10 ay evvel temeli atılan Unka-panı Verem Dispanserinin İnşası bitmiş ve Dispanser dün törenle açıl-
Vall ve Belediye reisi doktor B. Lûtf Kırdar, cemyet idare heyeti reisi ordinaryüs profesör doktor general Tevfik Sağlam, İstanbul merkez komutanı ve birçok doktor ve davetliler törende hazır bulunmuşlardır.
Profesör doktor Tevfik Sağlam, kısa bir hitabede bulunarak cemiyetin faaliyetinden bahsetmiş, en büyük yardımın pullardan temin edildiğini söylemiş ve bir ay sonra da Üsküdar-da temeli atılan dispanserin açılacağını müjdelemiştir.
Bundan sonra Vali ve Belediye reisi doktor B. Lûtfi Kırdar, kurdelâyı kesmiş ve davetliler binayı gezmişlerdir.
Yarmdan İtibaren bu yeni dispanserde halkın muayene ve tedavilerine başlanacaktır.
Kok kömürlerini satarken yakalandı
Yenimahalle civarında Kasbar adında bir adamın kendi dükkânında y»İrmak üzere aldığı I ton kömürü başkasına sattığı ihbar edilmiş, zabıta tarafından yapılan kontrolde Kasbar bu kömürleri Sırrı adında birine satarken yakalanmıştır. Kasbar yakalanarak Millî korunma mahkemesine verilmiştir.
Çumrada 5 inci şeker fabrikası kurulacak
Konya (Akşam) — Çumarda yapılan fennî eıtüdler çok iyi neticeler vermiş ve beşinci şeker fabrikasının Kurada kurulması kararlaştırılmıştır. Hükümetimizin bu yeni karan Konya muhitinde derin bir sevinç uyandırmıştır.
Maliye Vekili Bursaya gitti
Şehrimizde bulunan Maliye Vekili B. Fuat Ağralı dün Bursaya gitmiştir.
Almanya’da vaziyet
Bir İsveçli muharrir mühim bir kitap neşretti
Stokholm 25 (A.A.) — Britanova: Stokholm’da çıkan Svenska Dagbladet gazetesinin Berlin muhabiri Arvid Fredborg, Almanyadan döndükten sonra «çelik duvarın arkasında» isimli bir kitap neşretmiştir. Bu kitapta mühabir, Almanyanın dahilî vaziyeti hakkında malûmat vermekte ve bu arada Mogne ve Eder barajları İngiliz uçakları tarafnndan tahrip edilmeden evvel Alman sanayicilerinin, Müttefik atanları neticesinde uğranılan zararların bütün istihsalâtın yüzde onunu teşkil ettiğini tahmin ettiklerini kaydetmekedir. Fakat bu barajların tahribi vaziyeti baştan başa değiştirmiştir. Geniş bir bölge tamamlle harap olmuş, Mihverin kuvveti eksilmiş, bir çok resmî evrak zayi olmuş ve suyun seviyesi o kadar inmiştir ki bütün kanallarda mavnaların yükünü azaltmak zarureti hasıl olmuştur.
Berline karşı yapılan atanlara gelince, bu atanlar Alman baş şehrinde husule gelen tahribat hariç olmak üzere büyük bir ruiıî tesir bırakmışlardır. Führer’in yıldönümünde İngiliz uçaklarının Berlinl bombalıya-caklanna dair Alman baş şehrinde bir şayia dolaşmaktadır. Buna, resmî makamlar da inanmışlar ve hava bataryalarını geniş ölçüde takviye etmişlerdir. Berlinlflertn büyük bir kısmı sabaha karşı soyunmakta, çünkü o saate kadar akınlar yapılmasından korkmaktadır.
Etibank şubesi
Ankara 25 — Etitoankm İstanbulda bulunan bürosunun şube haline konulmasına karar verilmiştir.
Merkeze nakledilen memurlar
Ankara 25 — Berlin büyük elçiliğimiz müsteşarı B. Kemal Nejat Kavur üe Kahire elçiliğimiz başkâtibi B. Settar merkeze naklerilmişlerdlr.
Maarif Vekili Balıkesirde
Balıkesir 25 (A.A.) — Maarif Vekili Haşan ÂH Yücel dün Eskişehlrden buraya gelmiş ve resmî ziyaretlerden sonra burada yapılmasına karar verilmiş olan kız ve erkek sanat enstitüleri İle ticaret okulu için ayrılan yerleri görmüştür.
Vekil müteakiben Necatibey öğretmen okuluna giderek okulu gezmiştir. ____________
Millî Müdafaa Vekili geldi
Millî Müdafaa Verili general Ali Riza Artunkal, bu sabahki ekspresle Ankaradan şehrimize gelmiştir.
Bakırköyde yangın
Bakırköy d e İstasyon caddesinde kurukahveci Şemsi*nin dükkânından evvelki gece yangın çıkmıştır. Sokaktan geçen polis devriyeleri içeriden alevleri görünce itfaiyeye haber vermişlerdir. Derhal itfaiye yetişmişse de alevler her tarafı sardığından dükkân kısmen yandıktan sonra ateş söndürülmüştür. Dükkânda çekmece içinde bulunan kahve karneleri de yangında yanmıştır. Zabıta ve itfaiye yangının sebebini tahkik ediyor.
Eksik tartılı ekmekler
Dün muhtelif semtlerde yapılan kontroHarda 11 fırında 361 tane eksik tartılı ekmek bulunmuştur. Ekmekler müsadere edilmiş, fırın sahipleri hakkında ceza zapt tutulmuştur.
Şilepin pervanesiyle açılan yara, bir cinayet eseri gibi telâkki edilirdi, öyleyse bulmalıI Bulmalı! Her ne pahasına olursa olsun bulmalı. Bulacak olursa, iki insanın hayatı kurtulacaktı. Hem genç kızınki, hem de kendininki. Fakat, nasıl davranmalı?
Birdenbire yatağının üzerinde oturdu; ve dimağında bir fikir belirdi: Mc Taish tarafındn kullanılan, mahut tütüncü dükkânındaki tezgâhtar şüphesiz bir şey biliyordu. Muharrir onu konuşturacaktı.
O sırada Roberts, merdivenleri çıkmaktaydı, Verrell, ona seslendi. Uşak içeri girdi. Parkelerin üzerinde ıslak elbiseleri görünce fevkalâde şaşırdı:
— Nasıl efendim? Burada mısınız? Halbuki ben sizin Clapham Juncton’da bulunduğunuzu zannediyordum.
— Evet, öyle zannettiğinizi biliyorum, Roberts. Başımdan neler geçtiğini sonra anlatırım. Şimdilik buradan çıkmam, bir saate kadar gene oraya gitmem lâzım. Hayat memat meselesi. Haydi! Çabuk! Çabuk bana elbise...
Tütüncü dükkânında, tezgâhtar,
Finlândiya sulbe hazır
Maliye Nazırı radyoda bunu söyledi
Londra 26 (Radyo) — Fin Maliye Nazın Taner, radyoda bir nutuk •öyliyerek Finlândiyanın müsait şartlarla sulh istediğinden bahsetmiş ve «Finlândiya sulha hazırdır» demiştir.
Almanya, Macaristan’a ültimatom vermiş
Londra 25 (A.A.) — Alman bazı haberlere göre, Almanya Macar hükümetine bir ültimatom vererek Yugoslavyaya Macar kıtaları gönderilmesini istemiştir. Mühleti yarın bitecek olan ültimatomda bu talep reddedildiği takdirde zecrî tedbirlere baş vurulacağı bildirilmektedir.
Romanya müzakereye girişmiş
Londra 26 (Radyo) — Madrid-den gelen haberlere göre Rumenler İngiltere, Amerika ve Sovyetler Bir-liğile mütareke müzakeresine girişmişlerdir. Pluesti Rumen petrol mın-takasmda mareşal Antonesco aleyhinde bİT hareket olduğu bildiriliyor. Rumenler bu haberi yalanlamakta, Almanlar bazı baltalama hareketi olduğunu bildirmektedir.
Millî Şef’in heykeli
İnönü gergisine dikilecek olan İnönü heykelinin kaidesi projesi ev-(velce hazırlanmış ve buna göre ihalesi yapılmıştı. Görülen lüzum üzerine B. Prost kaide plânının süs ve nakışlarında bazı değişiklikler yapmıştır. Diğer taraftan Güzel sanatlar akademisi tarafından hazırlanan Millî Şefin heykeli de tunçtan olarak dökülmüştür. Heykelin on ayda bitirilmiş olacağı tahmin ediliyor. ■
Belediye kanunu hakkında tetkikler
Dahiliye Vekâleti, Belediye kanunu etrafında vilâyetlerden başka İstanbul, Ankara, İzmir gibi ehemmiyetli belediyelerin de mütalâalarım sormuştur.
İstanbul Belediyesi, kanun etrafında mütalâasını bildirmek maksa-dile reis muavini B. ûtfi Aksoy’un reisliği altında bir komisyon teşkil etmiştir. Komisyona Belediye erkânı ile Belediye şube müdürlükleri vazifelerini yapan kaymakamlar iştirak edeceklerdir. Komisyonun mütalâası bir defa da Daimî encümende müzakere edildikten sonra Dahiliye Vekâletine gönderilecektir.
Hamalları temiz tutmak için tedbirler
Tifüs salgını devam ettiği sırada vapur ve tren yolcularının eşyalarını nakleden hamallardan bit geçtiğinden şikâyet ediliyordu. O zaman hamallar da hamama aevkedilmiş ve bitli ve pis kıyafetli hamala tesadüf edildiği takdirde bunların çalışmalarına nihayet verileceği tebliğ edilmişti. Emniyet altıncı şube müdürlüğü, yolcu eşyasını nakledecek hamalları daha ziyade inzibat altına almak üzere bunları yeknasak kıyafet giymeğe mecbur etmiştir. İlk defa Köprünün Kadıköy iskelesinde çalışan hamallara yeni kıyafetler giydirilmiştir. Bu hamallar, üstlerini, başlarını temiz tutmağa mecbur olacaklar ve ayni zamanda bu kıyafette olmıyan başı boş bir takım adamların eşya taşımalarına meydan ve-rilmiyecektİT.
önünde gazeteler, at yarışlarına bakıyor ve boyuna kafasını kaşıyordu. O sırada Verrell içeri girdi. Müşteriyi görünce, ve yüzünün ifadesini sezince sapsan kesildi. Garip müşterisinin sözlerini hatırladı: Şayet ihanete uğrıyacak olursa, hakkından geleceğini ona tehditlerle bildirmişti. Ve ihanet de etmişti. Verrell, ona çelik gibi gözlerile düşman düşman bakıyordu.
— Siz... Siz ha?... - dedi.
— Evet, ben. Sizinle bir hesabımız vst. Kozumu paylaşmağa geL dim.
Tezgâhtar, dehşet içinde kekeledi:
— Fakat... Fakat... Bana demişlerdi ki... Bir daha hiç gelemiyecek-siniz, demişlerdi.
Verrell, muhatabının alçaklığı ve korkaklığı karşısında istihfafla dudak büktü. Tezgâha doğru eğildi ve söylendi:
— Şimdi size öyle bir an yaşatacağım ki, doğduğunuz günden bugüne kadar böyle bir şey başınıza gelmemiştir.
Ve adamı omuzlarından yakaladı; sarsa s arsa dükkânın içinde döndürdü:
(Arkası var)
Zekât vermek için basma toplarını aşırmış!
Davacı Mustafa, ikinci sulh ceza mahkemesinde diyor İti:
— Kedi ne iri, budu ne olsun? Bay hâkimi... Küçücük bir esnaf parçasıyım. Bütün sermayem, raflardaki bir avuç basmadan ibaret, üç beş kuruş kârla geçinip gidiyoruz. Fakat şu herif, gündelik nafakamıza göz koymuş. Sanki araya taraya da beni bulmuş!... Bir sürü büyük mağazalar var be adam!.,. Metre ile değil, toplarla mal aşırsan kılları bile kıpırdamaz. Benim iki arşın malımdan ne istersin?...
Hâkim ihtar etti:
— Lâkırdıyı uzatmayınız, dâvanızı anlatırız!...
— Anlatyorum efendimi... Bay hâkim; malûmya, bayram üzeri alışveriş fazla olur, dükkânlardan kalabalık eksik olmaz. Geçim darlığı para kıtlığı var deniliyor amma, maşallah, süs, püs masrafları da günden güne artıyor. Allah bin bereket veısin, bayan müşterilerden epeyce kazanıyoruz. İpekli kumaş, ipekli çorap yetiştiremiyoruz. Avuç avuç para döküyorlar. Şu kıtlıkta bu para bolluğu nereden geliyor anlamıyorum.
Ne ise efendim; gene dükkânın kalabalık olduğu bir gündü. Müşterilerin çoğu da kadındı. Fakat, şurasını da söyliyeyim ki, bay hâkimi dükkânlarda gördüğünüz kadın müşterilerin hepsini alıcı sanmayınız ha!. Çoğu kuru kalabalıktır. Bazı semtler vardır îti, bir bayan bhr firkete almak için çarşıya çıkarken, ahbap düğününe gider gibi konuyu komşuyu da peşine takar, sürü halinde dükkân dükkân dolaşırlar. Her biri bir şeyin fiatini sorar, biz de cevap yetiştirmeğe uğraşırız. Sonunda, birisi iki metre basma alır, ötekiler de beraber çıkarlar. Dükkânda böyle birkaç gurupluk kadın müşterilerle meşguldüm. Bir bayan, iki metre poplin ile üç metne basma istedi. Yarımşar top kalmıştı, çıkarıp tezgâhın üzerine bıraktım, onlar kumaşa bakarken ben de başka müşterilere koştum.
O sırada şu adam bîr aralık gözüme ilişti, sonra kayboldu. Belki bir şey alacaktı da, kalabalığı gördüğü için çıkıp gitti, dedim. Bay hâkim, malûmu âlîleridir ki, esnaflığın inceliklerinden biri de dükkâna gelen müşteriyi kaçırmamaktır. Ben de, gelen müşteri boş dönmesin diye hemen dükkândan çıktım, arkasından seslenmek istedim. Bit de baktım ki, koltuğunun altında basma toplarile koşarak köşeyi dönüyor. O zaman aklım başıma geldi, ben de arkasından koşmağa başladım. Galiba bunun farkma vardı, büsbütün tabanları kaldırdı. Bağırdım, çağırdımsa da yakalayacağımı anlayınca hemen polise koştum; meseleyi anlattım, şu adamın da ilk görüşten batınında kaldığı kadar eşkâlini tarif ettim. Ertesi gün, yanmşar tophık basma ile poplini satarken kendisini yakalamışlar. Meğer, kadınların bakması için tezgâhın üstüne bıraktığım toplan kalabalık arasında aşırıp kaçmş. Zaten sabıkaları da varmış, karakolda suçunu itiraf etmiş. işte, kendisinin yüzüne karşı da söylüyorum; bu adam hırsızdır, ben de davacıyım bay hâkim.
Hâkim, maznun Reşadış işaret etti:
— Kalk bakalım Reşat!... iyi hatırlıyorum; evvelce de ben seni gene hırsızlık suçundan mahkûm etmiş-
Ziraat bankası umum müdür muavinliği
Ankara 25 — Ziraat bankası umum müdür muavinliğine, banka teftiş heyeti reisi B. Süheyil Nizami tâyin edilmiştir. .
— Fitre ve zekâtımızı Türk Hava Kurumuna vererek, göklerimizin korunmasına, Kızılaya ve yoksul yav-rulanmıza ayni zamanda yardım edebilmek zevkini tadalım.
ES Takvim •—
Ramazan 26 — Hızır 144
ık Güneş öğle İkindi Ak. Yatsı 0.10 11.50 6.04 9.27 12.00 1.31 >.12 6.51 13.05 16.27 19.01 20.33
tim. O zaman sen, artık böyle işler yapmamağa tövbe etmiş; «Bir daha suçlu olarak karşınıza gelmiyece. gün. Çalışıp kazanacağım» diye bana da söz vermiştin. Bak, mahkûmiyet müddetini bitirip hapishaneden çıkmca, aradan çok geçmeden bu adamın dükkânından kumaş çaldın, gene mahkemeye düştün.
Reşat, tıraşı uzamış çenesini kaşıyarak boynunu büktü:
— Yalandır bay hâkim abil... Beti tövbemi bozmadım, hırsızlık yapmıyorum. Bu adamın sözleri iftiradır. Hiçbirini kabul etmiyorum.
— Peki amma, satarken elinde yakalanan kumaşlara ne diyelim?..,
— Ondan ne çıkar bey abil... Kumaş sadece bu efendinin dükkânında mı bulunur?
— Başka yerden mi çaldın onları?...
— Çalmadım bay hâkim!... Ben sizin karşınızda tövbe ettikten sonra aklımı başıma aldım, hapishaneden çıkınca ayak satıcılığına başladım. O kumaşları da, bayram üzeri birkaç kuruş karedeyim diye bir dükkândan satın almıştım.
— Aldığın dükkânı bize gösterebilir misin?...
Reşat, biraz durakladıktan sonra, mühim bir şey 'hatırlamış gibi başını kaldırdı:
— Bey abil... İstanbulun dört tarafı dükkân dolu: Ben hepsinden ■böyle mal alıp satarım. Bunları hangi dükkândan aldığımı şimdi nasıl haıtırlıyacağım ?...
Hâkim, gülümsiyerek:
— Reşat! dedi. Sen şimdi yalan uydurmaktan vazgeç de, gel şu işin doğrusunu söyle. Doğru söylemek senin lebine oIut. Şimdi şahitler dinlenince iş meydana çıkacak, o zaman daha fazla ceza yiyeceksin...
Reşat, bu defa başını önüne eğip uzun uzun düşündü, kendi kendine mırıldandı, itiraf veya inkâr üzerinde nefsile mücadeleye giriştiği belli... Fakat, gene tam itirafa yanaşamadı, aklı sıra hâkimin hissiyatını okşıyacak şekilde tevillere kalkıştı:
— Bey abi! Siz iyi yürekli bir hâkimsiniz. Size işin doğrusunu söylı-yeceğim. Şu adamı ben tanırım. Dünyanın parasını kazanır, ne zekât verir, ne sadaka... Geçen gün dükkânının önünden geçerken baktım ki gene içerisi müşteri dolu. Kadın müşterilere kazık atıyor herif, üstelik bir fıkaraya on para vermiyor. Bizim mahallede de çok fakir bir aile var. Bende para yok ki vereyim. Aklıma bir şey geldi, kendi kendime: «Oğlum Reşat! Zenginden alıp fakire vermek sevaptır. Şu herif çok zengin bir adam. Fakat, ne ölüye yarar, ne diriye. Gir içeriye, şuradan biraz basma al, fakir komşuna götür, hem bayram üzeri onlar sevinsin, bem de sen sevaba gir!» dedim. Bu bir günah değil, sevaptiT bay hâkim! Şu adam ömründe bir defacık birkaç metre basmayı da fıkaraya zekât olarak verse neresi eksilir?...
— Peki, basmaları niçin satıyordun ya?...
— Sonradan düşündüm ki, fıkara-nm ihtiyacı yalnız basma değil ya... Şunlari satayım da, parasını ellerine vereyim, ne isterlerse alsınlar, dedim. Bu daha büyük sevap değil mi?...
Şahitler dinlendi, zaten kendi iti-rafile de sabit olan şu suçtan dolayı Reşadın üç ay hapsine kara verildi.
C. Re.
25/9/943 Fiatleri
Londra üzerine 1 sterlin 5.22
Nevyork üzerine 100’ dolar 132.—
Cenevre üzerine 100 frank 30.675
Madrid üzerine 100 peseta 12.89
Stokholm üzerine 100 kuron 31.1325
Esham ve Tahvilât
Ikramlyell % 5 933 «1.60
tkr. Ergani % 5 938 19.40
» 5 Ikramlyell M. M. 19.99
% 7 Mili! Müdafaa 20.39
Sivas - Ezrurum I 19.95
Sivas - Erzurum 2-7 20.12
% 7. 1941 D. Y. I 20.20
% 7, 1941 D. Y. 2 19.75
% 7 1941 D.Y. 3 19.27
% 7İ T. borcu 13.85
Anadolu D. Yolu % 60 24.25
Anadolu D. Yolu 1-2 43.25
Anadolu MÛmes. 38.25
Merkez Bankası 119.50
Iş Bankası nama 13.30
İş Bankası Hâmiline 13.80
T. T. B. hisse 3.70
Aslan Çimento 6.20
Şark Değirmenleri 4.25
îttthat Değirmen 24.59
BORSA DIŞINDA
Türk altını 32.60
Külçe altın bir gramı 4.38
26 Eylül 1943
AKŞAM
Sahıfe 3
AKŞAMDAN AKŞAMA
Münevver olmıyan meslekler hakkında bazı düşünceler

Sizi doya doya güldürecek, eğlendirecek... Size zevk ve neşe saçacak bir komedi
1
Darülacezede
Ekmek istihkakı
Eskiden belli başlı şikâyetimiz şuydu:
— Eşiğimizi aşındırıyorlar, efendim... «Aman bana kolay bir iş... Her ne olsa yaparım...» — «Kolay iş dediğin nedir?.... Sen ne yaparsın ki?...» — "Kapıcılık, odacılık, filân...»
Ve biz münevver sınıf, tehevvür içindeydik:
— Ne kafa bunlarınki yahu... Müstahsil bir iş öğrenseler ya... Kapıcılıkmış, odacılıkmış!... Tesviyecilik, makinistlik, bahçıvanlık, çobanlık yapacaklarına... Hattâ seyyar satıcılık...
En aşağısı seyyar satıcılıktı!!...
Geçen gün Hikmet Feridun, bir seyyar satıcının günde 33 lira kazandığını hesapladı. Ben de buna yakın bir netice çıkardım. Acaba nazariye ile tatbikat biri-birine uyuyor mu diye bu rakamları hayatta da tecrübe etmeği düşünüyorum. Röportajımın neticesini bu sütunda bildireceğim.
Mevzudan aynlmıyayım:
Şimdi, vaziyet değişti: Epeyce yüksek maaşla, meselâ 30 - 40 lirayla odacı arıyorlar... Yok... Eskiden olsaydı bir yere yüz talip çıkardı. Bugün daire müdürleri yalvarıyormuş da:
— Çocuk musun sen, efendi?... Bu kadarcık parayla biz ne ederiz? - diyorlarmış...
Ve haklılar...
Demek ki, halk tabakasının meslekleri içinde mühim bir inkılâp oldu.
— Mütehassıs işçi bulamıyoruz... - diye şikâyet ediyorlar.
— Niçin?
— Çünkü efendim, fabrikada 5-6 lira gündelik alrnaktansa, seyyar olarak çalışmağı, 3 - 5 liraya musluk, termosifon tamir etmeği, soba kurmağı tercih ediyorlar... Kazanç o yolda daha fazla... İş de daha kolay...
Demek oluyor ki vaziyet tama-mile tersine döndü:
1 — En makbul sayılan aylak işler (kapıcılık, odacılık) turfa oldu. En kötü işler halini aldı.
2 — «Bir fabrikaya kapılanayım... Oh! Rahatıma bakarım... Nedir bu serserilik?» düşüncesi iflâs etti.
3 —* Seyyar, muvakkat işler, hele seyyar satıcılıklar en kârlı.
4 — Memleketinde kalıp tarla-sile uğraşmak da aliyyülâlâ...
Doğrusu, yukanki maddeler arasında birincisine memnun olmamak elden gelmez. Geniş tabakalar «istihsal ve tevzi işleri» nin daha kârlı olduğuna dair bir hayat dersi aldılar. Fakat üçüncü madde, cemiyetimizdeki teşkilâtsızlığı gösteriyor. Şayet şiddetli bir Belediye kotrolu kurulabilse, ikinci ve üçüncü maddelerin anormal hali görülmezdi. Bunda yalnız «İktisadî bir zarar vardır» demekle kalmamalı, ömrünün eski senelerinde amelelik ve kapıcılık yapan, müstakbel senelerinde de yine amelelik yapmağa mecbur bulunan bir sınıfımız, kavun, kereviz, domates ve çürük şeftali satarak, bir mühendis, bir doktor derecesinde, bir muharrirden, bir kaptandan fazla para kazanmanın gayri tabiî zevkini almış, çığnndan çıkmıştır. Bunları nasıl normale iade edeceğiz? Nasıl hakikî ve muntazam müstahsil haline sokacağız?
Tetkikimin hülâsası:
Birinci maddeden memnun olmalıyız. İkinci maddenin büyük mahzurunu telâfiye çalışmalıyız. Üçüncü maddenin hatasını tashih etmeliyiz ki bu ihtikârla mücadele demektir. Dördüncü maddeye rağbeti arttırmahyız.
(Vâ-Nû)
Fakir münevverler için yapılacak pavıyonun yeri tesbit edildi
Vali ve belediye reııi doktor B. Lûtfi Kırçlar, dön sabah refakatinde belediye fen ve imar müdiirlerije mimarlar olduğu halde Darülacezeye gitmiş ur.
Darülacezede memleketin münevver zümresine dahil olup da ihtiyarladıkları zaman bannacak yerleri olmıyanlara mahsus yeni ₺ir paviyon yapılması kararlaştırılmıştı. Bu maksatla memleketin hamiyet erbabından bir çok zenginlerine ve müesseslere müracaat edilmişti. Bunlann yaptıkları teberrülerin yekûnu yüz bin lirayı bulmuştur. Vali, dün sabahki tetkikinde yeni paviyonun katî olarak yerini tesbit etmiştir. Paviyon, kısmen Dariilâcezeye ait arazi üzerinde, kısmen de Darülaceze haricinde bir arsa üzerinde yapılacaktır. Belediye bu arsayı sahibinden hemen satın alacaktır. Elde para ve yapılacak paviyonun plân ve projeleri de mevcut olduğundan inşaata hemen başlanacaktır. Yeni pavjyon-da müteaddit salonlar, kütüphane ve müzik salonları bulunacaktır. Henüz daha teberrüaatta bulunmı-y*n zevattan da alınacak para ile inşaatın ikmal edileceği muhakkak görülmektedir.
Tacirler vagon tedarikinde zorluk çekiyorlar
Bir kısım tacirler, Ticaret Odasına müracaat ederek son günlerde yeniden vagon tedariki güçlüğü başgös-terdlğlnl İleri sürmüşlerdir. Ticaret Odası İdare heyeti, tacirlerin nakliyatta rasladıkları güçlüklerle yakından meşgul olmayı esaslı vazifeleri meyanına koymuştur
Taciller bu yoldaki müracaatlarından Belediyeyi de haberdar etmiş bulunuyorlar. Nakliyattaki güçlüklerin İstanbul piyasasına tesir ettiği Aşikârdır. Nitekim, son günlerde piyasada yiyecek maddeleri üzerinde görülen flat yükselişinin başlıca sebepleri meyaıunda nakliyattaki güçlükler gösteriliyor. Tacirlerin müracaatı İnceleniyor.
Barbaros ihtifali yarın yapılacak
Her sene olduğu gibi bu yıl da büyük Türk amirali Barbaros ihtifali yarın yapılacaktır. Bu hususta bir program hazırlanmıştır. Yapılacak merasime deniz bandosu ve deniz tâlim alaymdan bir bölük asker ile mektepliler, müesseseler ve halk teşekküllerinden ayrılacak cüzütam-l*r iştirak edeceklerdir, ihtifal gece, gündüz devam edecektir. Merasime saat 10 da başlanacak, istiklâl marşını müteakip Barbarosun türbesine çelenkler konacak, bunu müteakip nutuklar söylenecektir. Gece de türbe, projektörlerle aydınlatılacaktır. ___________
Maliye Vekâleti sinemaların ücret tarifelerini sordu
Son zamanlarda tiyatro ve sinemalardan alman vergi ve resim miktarı indirilmiş, bu suretle temaşa sanatı himaye edilmişti. Vergi ve resimlerde yapılan bu tenzilâta rağmen bazı tiyatro ve sinemaların tenzilât yapmadıklarından şikâyet edilmiştir. Bu hususta Maliye Vekâleti, vilâyete gönderdiği bir emirde vergi ve resimlerde yapılan tenzilâttan sonra sinema ve tiyatro tarifelerinin ne kadar ucuzlatılmış olduğunu sormuştur. Vilâyet, Vekâlete cevap verecektir.
★ Vali muavini B. HVml Bacı dün refakatinde Maarif müdür vekili B. Necmeddln Bora olduğu halde Şile ve Beykoz kazalarındaki mektepleri ve Maarif işlerini tetkik etmek üzere Btykaza gitmiştir.
Çocukların istihkakı 300 grama çıkarıldı
Ekmek miktarının arttırılması için verilen ilk kararın tatbikine başlanmıştır. Dün vilâyete gelen bir emre göre yedi yaşından aşağı olan çocukların günlük istihkaktım yüz elli gramdan üç yüz grama çıkarıldığı tebliğ edilmiştir. Çok küçük yaşta olan çocuklara ekmek yerine un verilmesi lâzım geldiği takdirde arzu edenlere 210 gram un verilecektir.
Vilâyete tebliğ edilen bu emre göre çocuklara verilen bu ekmek istihkakının ayın birinden itibaren tatbikine başlanacaktır. Yine ayni emre göre karne usulüne devam edilmesi de bildirilmektedir.
Devlet hissesi
Trakyada (9) milyon kiloyu bulacak
Sebze pahalı
Belediye iktisat ve müra-kıplarının vardıkları netice budur
Belediye İktisat işleri müdürlüğü, piyasadaki hareketlerden günü gününe haberdar ediliyor. Müdürlük murakıpları, muhtelif yiyecek ve giyecek maddeleri üzerinde esaslı tetkikler yapmakla meşguldürler. İncelemeleri sona eren maddelenn raporları muntazaman Belediye reisliğine verilmektedir.
Son günlerde fiatleri yükselen maddelerden biri de yaş sebzeler olmuştur. Evvelce yapılan tetkiklere göre yaş sebzeler çıkmağa başladık, lan günlerden itibaren yüksekliğini muhafaza etmiş ve bu hal bugünlere kadar böylece sürüp gelmiş ve yeniden yükselmeye yüz tuttuğu görülmüştür. Yaş sebze zamanlannın sonuna yaklaşılmakla beraber, Belediye, Hâl satışlannda nâzım rolü oynayamadığından ve maliyet esası gözetilmediğinden halk bu »ene de sebzeyi pahalı yemiştir.
Edime (Akşam) — Şehrimizde toprak mahsullerinden alınmakta olan devlet hisselerinin teslimi işine devam edilmektedir. Şimdiye kadar harman sonu alınmamış olmasına rağmen 7 milyon 5 70 bin kilo hububat devlet ambarına girmiştir. Bu miktarın I milyon 800 bini Uzunköprü, 1 milyon 500 bini Keşan, 700 bini İpsala ve 270 bini Meriçten ve geri kalanı da Edirneye aittir. Geçen yıl elde edilen mahsulâta nazaran bu yıl şimdiden 3 milyon kiloluk bir fazlalık göze çarpmaktadır. Tahsilatta ehemmiyetle devam edilmekte olup bu miktarın 9 milyon kiloyu bulacağı kuvvetle ümit edilmektedir.
Başta vali B. Danış Yurdakul olduğu halde defterdar ve varidat müdürümüzün geceli gündüzlü mesaileri her bakımdan takdire şayan görülmektedir.
Çikolatacılar ihtikâr yapıyorlar
Çikolataların ırçaliyet fiatleri tesbit edilmiştir. Fabrikalarca şahlan çikolatalardan alman kâr haddkıin fazla olduğu ve müdahale edilmesi lâzım geldiği anlaşılmıştır.
Yakında şekeT Katinin ucuzlahla-cağı hakkında piyasada bazı haberler şayi olduğu malûmdur. Çikolataların kontrol ve takibine geçilmesi işi yeni şeker Katinin teshirinden sonraya bırakılmıştır, imalâthaneler, ihtiyaçtan fazla mal yapmamağa çalışıyorlar. Şeker Katinin ucuzlatılma-dığı görülürse derhal şeker mamulatı fiatlerinin murakabesine geçilecektir.
Sıhhiye Vekili vilâyette
Şehrimizde bulunan Sıhhiye Vekili doktor B. Hulusi Alataş dün vilâyete gelerek vali B. Lûtfi Kırdan ziyaret etmiştir.
Kadın çoraplarında ihtikâr
Kadın çoraplarının fiatleri ile sağlamlık derecelerinin tesfcitl yolundaki çalışmalar henüz sona erdirilemez iniştir. Bölge sanayi blrllğince varılan netice, kadın çorapları fiatlerl-nln lüzumsuz bir yükseklik gösterdiği ve kalitenin düşük olduğu merkezindedir. Çorap fabrikalarının dilekleri gözden geçirilmiş ve istekleri tesbit dilmiştir. Pahalılığı önlemek için maliyet fiatlerinin tesoitinden sonra kontrollar yapılarak faturaların gözden geçirilmesi lâzım gelmektedir. Bu husus ayrıca inceleniyor.
Kadıköyünden Çamlıca-ya otobüs
Kadıköyünden Çamlıcaya gidenler yakın zamanlara kadar otobüs bulmakta güçlük çekiyorlardı. Son zamanlarda Kadıköyünde nakliye va sıtası bulunamaması yüzünden bilhassa sabahlan Çamlıca lisesine gidecek kız talebe çok müşkül bir mevkide kalmaktadır. Bu husustaki dilek üzerine vilâyet belediyeye müracaat ederek buraya hususî bir otobüs tahsis edilmesini bildirmiştir.
T eşekkür
çenemde çıkan ve bütün tedavilere rağmen müzminleşen bir et fazlalığını bir muayenede kati surette teşhis eden ve bir ameliyatla beni bundan tamamile kurtaran Sultanahmet Sağlık Yurdu hastanesi direktörü ve operatörü sayın doktor Rahlme Ba-tu’ya en derin şükranlarımı arzede-rim. Memleket ve tıb âlemi böyle mesleğinde üstad elli operatörler yetiştirmekle cidden iftihar edebilir.
Akşam gazetesi ilân memuru Nureddin Kezer
b.
Baş rollerde:
M1CKEY RONNEY JUDY GARLAND - LEWÎS STONE
Ayrıca: Renkli MİKİ MAUS.
önümüzdeki Salı Akşamı
SÜMER Sinemasında
Sinemasının ien büyük ve kuvvetli Sinema Yıldın İRENE DUNNe’nin PRESTON FORSTER ve ROBERT MONTGOMERY ile birlikte harikulade bir tarzda yarattıkları ÇALINMIŞ BUSELER 3üyük, ihtiraslı ve ateşli filminin ilk iraesi münasebetile Mevsimin .İLK GALASI,
T A K S i M de Bugün
Kahkaha tufanı... Neşe kasırgası... Zevk fırtınası...
6AR6STERLER KIRALI
(TÜRKÇE SÖZLÜ)
Baş rollerde: Amerikalı meşhur lâstik ağızlı komiği
JOE MAC BRAWN
Harikulade meraklı ve eğlenceli sahnelerle dolu senenin en şilt ve fevkalâde komedisi
j İnhisarlar U. Müdürlüğünden;_____________________|
1 — Koyluhlsar ormanının Tatar mevkiinde bulunan idaremize ait 1000 metre mikâbı kerestelik çam ve köknar tomruklan pazarı-tt'.a naklet-tlrilecektir.
2 — Erbaa nakliyatının beher metre mikâbı muhammen bedeli 45 lira ve Niksar nakliyatının beher metre ıml’âbı muhammen bedeli 35 lira olup anlaşma hususunda ihale bedeli Czertrder. % 15 kati teminat yakılması lâzımdır.
3 — Şartnameler Tokat inhisarlar idaresinden bedelsiz verilir.
4 — PazarLk 29/9/943 çarşamba günü saat 15 de Tokat inhisarlar Baş müdürlüğünde komisyon marifetile yapılacaktır.
5 — Taliplerin % 15 teminat akçesini ve bulunduklan yerin en büyük
Mülkiye âmirile Ticaret odasından alacakları ehliyet vesikalarını hamilen komisyona müracaatlar ilân olunur. «9799ı
İstanbul jandarma satmalma komisyonundan:
M. fiyatı Muvakkat teminatı
Kuruş Lira Kuruş
0,75
1,75
4.50
1.50
4,00 65,00 45,00
Cinsi
Miktar,____________ 390064 adet Çadır düğmesi 110380 > Küçük çadır kapsülü
22076 » Büyük çadır kapsülü
11038 » Çadır tokası
19316 Metre Siyah çadır İpi 33666 » Beyaz çadır ipi
16557 adet çadır direği 16557 » çadır kazığı
451
187
1305
21
92
95
RADYO|
ANKARA RADYOSU
Bugünkü program
12.15 Salon orkestrası, 13 Ajans haberleri, 13,15 Salon orkestras.
18.03 Fasıl, 19 Ajans haberleri, 19.20 Semai ve şarkılar, 19.45 Konuşma, 20.05 Dans orkestrası, 21 Evin saati, 21.15 Şarta ve Türküler, 21.45 Temsil: (Devlet konservatuvan Tiyatro bölümü tarafından), 22.30 Konuşma 22.35 Ajans haberleri, 22.50 Ankara sonbahar at koşularının neticeleri.
Yann sabahki program
7.30 Program. 7.32 Vücudumuzu çalıştıralım, 7.40 Ajans haberleri. 7.55 Salon orkestrası.
2005
Miktar ve cinslerile muhammen fiyatları ve teminatları _ zıh sekiz kalem portatif çadır malzemesi 7/10/943 perşembe günü saat 15 de İstanbul - Taksimde Jandarma satın alma komisyonunda kapalı zarf eksiltmesile ihale edilecektir. Sekiz kalem malzemenin bir arada ihalesi caiz olduğu gibi yazılı teminatları karşısındaki malzemenin bir arada olması şartile bir kaç istekliye de ihalesi caizdir.
Şartname 134 kuruş bedelle her gün komisyonumuzdan alınır ve numuneleri her gün görülür. İsteklilerin vesika ve teminat mektup veya mtk-buzlannı muhtevi kapalı zarf teklif mektuplarını eksiltme vaktinden bir saat evveline kadar komisyonumuza vermeleri. «9150»
08 yukarıda ya-
Belediye Sular İdaresinden:
Liman İdaresince taşıt temin edilememiş olmasından dolayı 23 . 24/9/943 günleri Büyükadaya su gönderilemem.ştir. Taşıt temini idaremizin elinde olmadığından limanca taşıt verilir verilmez Adaya eskisi gibi muntazaman su verileceğini saym abonelerimize bildiririz. 9783»
BU AKŞAM TEPEBAŞI belediye BAHÇESİNDE]
Mevsimin Sona ermesi münasebetile VEDA Gecesi BÜYÜK GALA MÜSAMERESİ — Bahçenin kapanış törenine
MUALLA GÖKÇAY - San’atkâr CEMAL SAHiR ve San’atkân seven bir çok musiki üstadlan ve tanınmış sahne san atkârları lştirftk ediyor. Mevcut programa ilâveten: İSTANBUL GÜLÜ Ue bazı REVÜLERDEN parçalar emsalsiz sürprizlerle dolu ve saat 1 e kadar devam edecek olan bu geceyi kaçırmamanızı tavsiye ederiz.
Bu kadar zengin programa rağmen fiatlere zam yoktur. T^i 42690.

Amcabeye göre...
... Gelecek sulh hakkında her ka-l ... İlk tasavvurlar pek toz pembe] ... Harbe karşı öyle bir boykot ya-l ... Gelecek nesiller blrlhırini rahatd ... Fakat gitgide bu tasarlar de-l A — Elbette eder bayım H«ı bir fadan bir ses çıkıyor Amcabey.„ ldlM. pılacaktı ki... sız etmemek için hızlı öksürmekten ğlşnıeğe başladı. Hattâ İngiltere bile i «nah» yüzlerce lir* kıymet!:.de:..
bile çekineceklerdi I.. harbden sonra silâhlarını muhafaza
’ * I edeceğini «öylüyor.
Sahife 4
AKŞAM
26 Eylül 1943
p«“■ Bayanların
Hayatında Yenilik!
?
Ne Olabilir?
ir Gözlerini tedavi ettirmek üzere Romanyaya giden Kadıköy kaymakamı B. Edip, şehrimize dönmüştür. Yeni vazifesine yarından itibaren bağlıyacaktır, ___________
Eminönü Halkevinden:
27 Eylül pazartesi günü saat (211 de Barbaros ihtifali münasebetiyle şöyle bir merasim hazırlanmıştır; 1 — istiklâl marşı. II — Konferans (Hayrı Baran tarafından) (Barbaros ve Preveze, III — Temsil (Bir Gemi). Numaıalı davetiyeler Ev Bürosundan alınabilir.
HELLO!.., HELLO!...
BURADA.....MUM
1 birinciteşrinde yeni şekilde
ROMANS’ı
AÇIYORUM? İstiklal caddesi No, 209
Şişli Halkevinden:
Türkçe, İngilizce, Almanca, Fransızca, Dikiş - Biçki, Şapka ve Çiçek derslerine Blrinciteşrinden itibaren başlanacağından isteklilerin her gün 17 den 20 ye kadar müracaatları.
Üsküdar askerlik dairesinden: Kadıköy, Üsküdar, Beykoz, Kartal, Adalar askerlik şubeleri mmtakalannda oturan 319 da Harb okulundan çıkan subaylara M. M. V. tince tabı ettirilen, 319 da Harbiye okulundan çıkan subayların kırkıncı yıldönümü hâtırası kitabından birer tane verileceğinden 319 neşetli subayların rütbe, sınıf, sicil numaralarlle ikametgâh adreslerini yazı ile ve yahut şifahen Selimiyede Üsküdar askerlik dairesi reisliğine bildirmeleri rica olunur.
Mütercim Aranıyor
Türkçeden Almancaya ve Almancadan Türkçeye bihakkın tercümeye vakıf tecrübeli bir mütbercim aranıyor. Kuvvetli tercüme yapamayacakların müracaat etmemeleri. (Mütercim) rümuzile İstanbul 176 Posta kutusu adresine yazılması.
bugün gündüz mkm
Büyükdere BEYAZ PARK’ta
Eğlence ve Neş’e giinü SEMİHA ve Arkadaşları ALATURKA İFFET — ALAFRANGADA ÇESKA Komik MAZLUM ve Arkadaşları. ■^■■■■MBugün de BEYAZ PARKA gidelim.
İstanbul Ticaret Borsasından:
Umumî karar
1 — Borsaya dahil maddeler üzerine iş yapanlar İstanbul Ticaret Borsasmca kendilerinden istenilen malûmatı doğru olarak vermeğe mecburdurlar.
2 — Hakikate uymayan malûmat ve beyanname verdikleri veya istenilen malûmatı vermemekte İsrar eyledikleri Borsa İdare hey’eti tarafından tesbit olunanlar hakkında Borsa meclisi kararile 4355 sayılı Borsalar kanununun 34 üncü maddesi mucibince (25) liradan (200) liraya kadar ve itiyat halinde (200) liradan (1000) liraya kadar para cezası hükmedilecek ve bu ceza karan icra dairesi marifetile infaz edilecektir.
3 — Borsaya hakikate uymayan malûmat ve beyanname verenler hakkında ceza kanununun ahkâmı umumiyesi veçhile takibatı lâzime icrası icap eden ahvalde lâzım gelen kanunî muamelesi ayrıca ifa edilecektir.
4 — 4355 — sayılı Borsalar kanununun 34 üncü maddesine istina-. den ittihaz edilmiş olan işbu umumî karar 1/Teşriniewel/943 tarihinden itibaren tatbik olunacağı ilân olunur.
İstanbul Ticaret Borsasından:
Umumî karar
10/5/943 günlü ve 2/19900 sayılı kararname ile mer’iyete konulan Ticaret ve Sanayi Odaları, Esnaf odaları ve Ticaret Borsalan nizamnamesinin 32 nci maddesi hükmüne tevfikan Borsaya dahil maddeler üzerine yapılan alım ve satımların şart ve fiatlan akitler ve tellâllar tarafından alım ve satımın yaptıkları günde bir meyanname ile Borsa idare heyetine bildirmeleri ve tesçil ettirmeleri lâzım geldiğinden bu hükme uygun hareket etmiyenlerin bu muameleleri Borsa harici muamele addedilerek (4355) sayılı kanunun (33) üncü maddesinin ikinci fıkrası mucibince para cezasına çarptırılmalarına karar verildiği ilân olunur.
Elektrik ve makine mühendisi
(İşletme müdürü)
Elektrik şebeke memuru Elektrik sayaçları ayar memuru Elektrik makinist namzedi
A r a n o y © ir
1 — Mühendise ehliyetine göre (400 - 500) lira aylık ücret verilecektir. Makine, şebeke ve işletme işlerinde çalışmış olanlar tercih edilecektir.
2 — Elektrikçi şebeke memuruna (150 - 200) lira aylık ücret ve rilecektir. İkinci sınıf elektrikçilik ehliyetini haiz olması şebeke ve tesisat işlerinde çalışmış bulunması şarttır.
3 — Elektrik sayaçları ayar memuruna (150 - 175) lira aylık ücret verilecektir. Ayar memurluğu ehliyetini haiz olmakla beraber ikinci sınıf elektriçilik ehliyetnamesini haiz olacaktır.
4 — Elektrikçi makinist namzedine şimdilik (120 - 150) .lira aylık ücret verilecek, ileride göstereceği ehliyete gör (200) liraya kadar aylık ücret verilebilecektir. Namzedin san'at okulu elektrik ve makine kısmından mezun bulunması v« yaşının 35 den yukarı olmaması şarttır.
İsteklilere Anadoluda bir vilâyet merkezinde büyük bir müesseee-de vazife verileceğinden gönderecekleri evrakların tetkikinden sonra ça Iışacakları müessseae ile bulunduğuyer bildirilecektir.
İstekliler ilerde asılları görülmek üzere ilk defa şimdiye kadar çalıştıkları yerlerden aldıkları vesikaların suretlerde men'şelerini ve hüviyetlerini, askerlikle olan alâkalarını gösterir vesikaların süretlerini veya bunları bildirir hal tercümelerini birer kıt’a fotoğraflarda E. R işaretile Sirkecide Köprülü han No. 52 yie el yazı ile müracaatta bulunmaları ve gönderilen evrakların geri gönderilemiyeöeği ilân olunur.
Kalem sapı alınacak
Maliye Vekâletinden:
tyi cins ağaç kalem sapından yüz bin tane alınacaktır. Ellerinde mevcut olanlar nümunelerile birlikte nı.Jcdaı ve fiat teklif mektuplarını 5 birinciteşrin tarihine kadar Ankarada Devlet Kırtasiye ve Matbua İdaresine göndermeleri. «9770»
Canlı bir örnek
SEVİM ÇAPA SEMRA ÇAPA
ÇAPAMAPKA
//(z b(zC(zn(zn iki yavru
['.^Âi^lTefte^rdÂruĞi İLânlÂrT.j
Kazası Mahallesi Sokağı Kapı No.
Kadıköy Hasanpaşa Kurbağalıdere 18
Cinsi Hissesi Li. K. f,. K.
914,50 metre murabbaı kâgir ev Tam 2000 00 150 50
Hiristo Öntürkün Kadıköy şubesine olan varlık vergisi borcundan dolayı yukarıda yeri ve cinsi yazılı mülkün satılması kararlaştırılmıştır.
İlk ihale 4/10/943 pazartesi günü saat 14 de, kat’î ihale de 14/10/943 perşembe günü saat 14 de yapılacağından talip olanların pey akçelerini havi makbuzlarla mezkûr günlerde Kadıköy kazası idare heyetine müracaatları ilân olunur. (9435)
★
Kazası__________Mahallesi ________Sokağı_____________Kapı No.
Kadıköy Sahrayıcedit Mustafa Mazhar 18
Hissesi Mukayyet kıymeti Pey akçesi Cinsi L. K. L. K,
914,5 metre murabbaı kagir hane Tam 2000 00 150 00
1 — Hiristi Öntürk’ün Kadıköy şubesine olan varlık vergisi borcundan dolayı yukarıda yeri ve cinsi yazılı mülkün satılması kararlaştırılmıştır,
İlk ihale 4/10/943 pazartesi günü saat 14 de; kat’î ihale de 14/10/943 perşembe günü saat 14 de yapılacağ.’ncaıı talip olanların pey akçelerini havi makbuzlarla mezkûr günlerde Kaaıköy Kazası İdare Hey etine müracaatları.
2 — Bu bapta evvelce 20/9/943, 23/9/943 tarihli gazetelerle yapılan İlânda mezkûr gayri menkulün Lulcnduğu mahalle ve sokak adlarının sehven (Hasanpaşa, Kurbalıdere) olarak gösterildiği tavzlhan ilân oıunur.
(.9746»
Dört köşe meşe kereste satışı
Devlet Orman işletmesi Büyükdere Revir Amirliğinden;
1 — İşletmemizin Kurt Kemeri deposunda mevcut muhtelif ebatta 12C m3 418 d3 dört köşe meşe ken.ste»snj? 27/8/943 tarihinde yapılan açık arttırmasına talip zuhur etmediğinden on gün müddetle ikinci defa açık arttırmaya çıkarılmıştır.
2 — Beher metre küpün muhammen fiyatı 120 lira olup muvakkat teminat 1086 liradır.
3 — Arttırma 14/10/943 perşembe ptnil saat 15 de. Büyükdere Devlet orman İşletmesi revir âmirliğindedir.
4 — Bu satışa ait şartname İstanbul orman Çevirge müdürlüğünde ve İşletme merkezinde, keresteler Kurtkemeıi deposunda görülebilir. (9721»
Deniz Fabrikaları Umum Müdürlüğünden:
Fabrikalarımız işçi reviri için 3656 No .lu kanun mucibince ibra, edeceği ehliyet ve tahsil derecesine göre 170 liraya kadar ücret verilmek üzere bir eczacı alınacaktır.
İsteklilerin vesikalarile birlikte ve bir dilekçe ile Gölcükte Fabrikalarımız U. Müdürlüğüne müracaatları ^9735»
Devlet Deniz Yolları İşletme Umum Müdürlüğü İlânları
İzmir Fuarının kapanışı münasebetile BANDIRMA HATTI
A — 25 Eylülden itibaren İstanbuldan cumartesi günleri saat 8,15 de kalkan sür’at postaları yapılmıpacak ve bunun yerine aynı gün saat 20,00 de aralık postası kaldırılacaktır.
B — 29 Eylülden itibaren çarşamba günleri saat 8,15 de kalkan sür’at postası yapılamıyacaktır.
C — Bu suretle 25 Eylülden itibaren İstanbuldan Bandırmaya cumartesi, pazartesi ve çarşamba günleri saat 20,00 de aralık ve pazartesi ve cuma günleri saat 8,15 de sür’at postaları kaldırılmak suretile haftada beş posta yapılacaktır.
ÇANAKKALE HATTI
27 Eylülden itibaren İstanbuldan pazartesi, günleri kalkmakta olan Çanakkale sür’at postalan yapılmıyacaktır.
İZMİR HATTI
28 Eylülden itibaren İstanbuldan salı -günleri kalkmakta olan İzmir
ilâve postalan yapılmıyacaktır. «9594»
Yüksek mektep mezunu memur alınacak
Gümrük ve İnhisarlar Vekâletinden:
1 — İstanbul, İzmir, Mersin, İskenderun gümrükleri ile merkez teşkilâtında açık 30, 35 lira aslî maaşlı memurluklara müsabaka ile yüksek mektep mezunlan alınacaktır,
2 — Müsabaka imtihanı 5/10/943 salı günü saat 14 te Ankara, İstanbul, İzmir, Mersin ve İskenderun gümrüklerinde yapılacaktır.
3 — Müsabakaya gireceklerin askerliğini yapmış bulunması ve Memurin kanununun 4 üncü maddesinde yazdı vasıflan haiz olmalan lâzımdır.
4 — Bu şartları haiz isteklilerin yukarıda yazılı gümrük idarelerin-
den birine 4/10/943 pazartesi günü akşamına kadar bir dilekçe ile müracaabederek kanunî belegelerini vermeleri. (9089)
Devren acele satılık dükkân
ITepebaşmda Meşrutiyet caddesinde 155 No. lı telefonlu ve friji- I derli dükkân acele satılıktır. İçindekilere müracaat. i
TALEBE ALINACAK
Maden Tetkik ve Arama Enstitüsü Genel Direktörlüğünden : Zonguldak Maden Başçavuş Okulunun Birinciteşrin ayında başlayacak devresi için seçme sınavı ile yatılı ve parasız olarak talebe alınacaktır.
Maarif Vekilliğince ikinci derecede Orta İhtisas Okulu olarak kabul edilen bu Teknik Okulun biri pratik diğeri teorik olmak üzere iki sömestire ayrılmış üç senelik tahsili vardır.
Aşağıda yazılı maddeleri uygun belge verebilen isteklilerin en geç 13/10/943 akşamına kadar şahsan dllekçelerile Zonguldak Maden Teknisyen Okulu Müdürlüğüne başvurmaları gereklidir.
1 — Türkiye Cumhuriyeti tebaasından ve Türk ırkından olmak,
2 — Doğruluk kâğıdı göstermek (1942 - 1943 ders yılı mezunlarından bu belge aranmaz);
3 — Bulaşıcı hastalıkları olmamak, sağlık durumu maden ocak-
larında pratik çalışmaya uygun bulunmak (Sağlık muayenesi Zon-guldak’da yapılacaktır) .
4 — İlk okulu bitirme veya belgesi göstermek,
5 — 17 yaşma girmiş ve 25 yaşını geçmemiş bulunmak,
6 — Nüfus cüzdanı ve dört adet vesika fotoğrafı vermek,
7 — 300 günlük ocak stajı yapmış olanlar (İlk mektep belgesi veremedikleri takdirde) bir kursa tabi tutulacak ve kursu müteakip Zonguldak Maarif Müdürlüğünden temin edeceği ilk mektep diploması ile ikinci sınıfa alınacaktır.
8 — İlk mektep mezunu olup da 150 gün ve daha fazla ocak stajı yapmış olanlar stajlan 300 güne çıkarılmak üzere ocaklara gönderileceklerdir.
Bu gibiler stajlarının sonunda sınava tabi tutularak ikinci sınıfa kayt olunabileçeklerdir.
İsteklileri 14 Birinciteşrin 943 de ilk okul derslerinden yazılı sınava girecekler ve kazananlar sağlık muayenesinden sonra pratik stajlarına başlamak üzere ocaklara dağıtılacaklardır,19526»
Devlet Denizyolları İşletme Umum
M üdürlüğünden :
İşletmemiz gaz gemiderile diğer gemilerine güverte mürettebatmdan usta gemici, dümenci ve gemici, makine mürettebatından da yağcı, ateşçi, kömürcü alınacaktır.
Mevcut vesikalarile birlikte Zat İşleri müdürlüğüne müracaat edilmesi. «9696»
İstanbul üniversitesi rektörlüğünden:
Üniversite Askerlik bütünleme sınavları. Tıp Fakültesinin 22/IX/1943, 29/IX/1943; Hukuk Fakültesinin 5/X/1943; Fen Fakültesinin 7/X/1943, 8/X/1943; İktisat Fakültesnin 9/X/1943; Edebiyat Fakültesinin 14/X/1943 talihinde yapılacaktır. İlgililerin Alay Komutanlığına baş vurmaları. (9731)
Manifatura ticaretile iştigal eden tacirlere:
1 — Ticaret Vekâletinin teşebbüsile kontenjanının temin olunarak Hiııdistandaki mümessili vasıtasile mahallinde mubayaa ettirilip ithalâtçı tacirlerimiz tarafından memlekete ithal edilmiş ve edilecek olan mensucatın halka dağıtılmasına alt talimatı ihiva eden ve Odamıza gönderilmiş olan istihlâkin tanzimine ve teşkilâtlandırılmasına dair 21/8/943 tarih ve 15 No. lu sirkülerde yazılı işlerin Odamıza kayıtlı meslek mensuplan tarafmdan ifası İçin 4355 numaralı Ticaret odaları kanununun muvakkat maddesi hükmüne tevfikan Odamızın vazifelendirildiği Ticaret Vekâletinin 20/9/943 tarih ve 6/9447 sayılı yazı ile tebliğ kılınmıştır.
2 — Mezkûr sirkülerle alâkalı bulunan müesseselerin bu sirküler hü-
kümlerine göre hareket etmesi lâzım geldiği aksi halde sözü geçen kanun maddesinde yazılı cezayı hükümlerin İlgili makamlarca tatbiki cihetine gid’leceği tebliğ ve ilân olunur. ___________«9734»
öğretmen aranıyor
1 — Askerî fabrikalar Kırıkkale Hususî orta okulunun (Matematik, Tabiiye, Fransızca) dersleri için barem kanununa göre 140 liraya kadar ücret verilmek üzere üç öğretmene ihtiyaç vardır.
Aşağıdaki vasıflan haiz ve şartlan kabul edecek öğrtemenlerin dilekçe, nüfus hüviyet cüzdanı tasdikli sureti, sıhhat raporu, 6 tane fotoğraf, varsa bonservis göndermek suretile Askerî Fabrikalar Kırıkkale Grup müdürlüğüne müracaat etmeleri.
A — Yaşlan 55 ten büyük olmamak,
B — Orta okullarda ders vermeğe ehliyetli olduğu Maarif Vekilliğince kabul edilmiş bulunmak,
C.— Orta okylda üç sene öğretmenlik edeceğini deruhte etmek, D — Harcirah istememek.
2 — Bu okulda haftada 3 ilâ 4 saat müzik dersi göstermek üzere ayrıca bir öğretmene lüzum vardır. Bu öğretmenin ücreti ders saati he-sabile okul himaye heyeti tarafından verileceğinden, müzik dersi vermeğe ehliyetli olan isteklilerin dilekçe, nüfus hüviyet cüzdanı tasdikli sureti, sıhhat raporu, 6 fotoğraf ve varsa bonservis göndermek suretile Askerî fabrikalar Kırıkkale Grup müdürlüğüne müracaat etmeleri ilân olunur.______________________________ (9151)
Dilve tarih - Coğrafya Fakültesi Dekanlığından:
1 — Fakülteye talebe kayıt ve kabulüne 15/9/943 tarihinden 31/10/943 tarihine kadaı devam edilecektir.
2 — Fakülteye talebe olabilmek için liseyi bitirmiş olmak ve devlet ol-günlük sınavını başarı ile bitirmiş olmak askerlikle ilişiği olmamak şarttır.
3 — Fakülteye kaydedilmek lstiyenlerin pazartesi çarşamba ve cuma günleri saat 14 den 17 ye kadar müracaat etmeleri gerektir.
4 — Harçlıklı talebe müsabaka sınavları ayrıca ilân edilecektir. «9346»
Alternatör ilânı
Silivri Belediye Riyasetinden:
Takriben 36 K V A ve 2203,380 voltluk bin devirlik komple 4500 lira muhammen bedelli bir alternatör 13 eylül 943 tarihinden itibaren 15 gün müddetle münkasaya konmuştur. 28 eylül salı günü saat 14 te ihalesi yapılacaktır. Talip olanların, daha ziyade malûmat almak istiyecılerin Silivri Belediyesine müracaatları ilân olunur. (9401)
Ankara yüksek ziraat enstitüsü rektörlüğünden :
Ankara Yüksk Ziraat Enstitüsünde tesbit edilen yere Jüri tarafından kabul edilmiş olan projesine göre bronzdan bir anıt pazarlıkla yaptırılacaktır.
Anıdın tahminî fiati, kaidesile beraber kırk bin liradır,
Anıdı yapmak üzere beynelmilel tanınmış ve memleket iç ve dışında bu tarzda heykel yaptığını vesikalarile ispat edenlerin 4 birinci teşrin 1943 pazartesi günü saat 10 da Ankarada Yüksek Ziraat Enstitüsündeki komisyona muhammen bedelinin % 7,5 u nispetinde (3,000) liralık te. minat makbuzları!e birlikte müracatlan ilân olunur.
Yaptırılacak anıda ait şartnameyi ve projeyi görmek istiyenler, ihale tarihine kadar her gün saat 1 5 ten sonra Yüksek Enstitü idare müdürlüğüne müracaat edebilirler._____________________(9522)
İstanbul Nafia Müdürlüğünden:
14/10/943 perşembe günü saat 15 de İstanbulda Nafia Müdürlüğü eksiltme komisyonu odasında (18959.58) lira keşif bedelli Kandilli rasathanesinde yapılacak tamirat işleri kapalı zarf usulü İle eksiltmeye konulmuştur.
Mukavele, Eksiltme, Bayındırlık İşleri Genel, hususî ve fenni şartnameleri, proje keşif hulâsası İle buna müteferri diğer evrak dairesinde görüleu çektir.
Muvakkat teminat (1421) lira (97) kuruştur.
isteklilerin teklif mektupları ve en az bir teahhütte (10.000) liralık bu İşe benzer İş yaptığına dair idarelerinden almış olduğu vesikalara İstinaden İstanbul Vilâyetine müracaatla eksiltme tarihinden tatil günleri hariç üç gün evvel alınmış ehliyet ve 943 yılma alt ticaret odası vesikalarını havi kapalı zarflarını 14/10/943 perşembe günü saat 14 de kadar İstanbul Nafia Müdürlüğüne vermeleri, «9424*