Milletlerasası ticaret odaları kongresine iştirak edecek heyet gitti
AKŞAM

Sene 27 — No, 9628 — Fiatl her jyerde 10 kuruştur.
PAZARTESİ 6 Ağustos 104B
Sahibi: Necraeddln Sadak — Neşriyat müdürü: Hikmet Feridun Es — AKŞAM Matbaası
Berlin konferansı yeni bir Sovyet zaferi midir ?
Amerika Ayanından biri, Berlin konferansı için: «Yeni bir Sovyet zaferi» demiş. Bu, doğru Jnudur?
Berlin konferansının, Sovyet Rusya yahut İngiltere _ Amerika için bir zafer olduğunu ileri sür. mek güçtür, Esasen üçler, bu âon konferansta, birbirlerine parlak zafer temin etmemeye çalışmışlardır, Sovyet Rusyamn, Potsdam toplantısına kadar kazanmış olduğu saha bu sefer daha fazla genişlememiştir, Ingil. tere ve Amerika ise, Berlin konferansına kadar çekilmiş bulundukları sınırlardan bu defa fedakârlık etmiş değillerdir. Hattâ denilebilir ki Berlin konferansın, da Sovyet Rusya, müstahkem mevkiinda sağlam tutunmuş, arazi kaybetmemiş, fakat karşı taraf, «muslihane hulûl» ile bazı kazançlar elde etmişlerdir. Bu son konferansta esasen bir Sov. yet zaferinden bahsedilemez, çünkü taarruz Sovyetleıde değildi. Bilâkis, İngiltere ve Amerika Rus hatlarında gedikler açmak maksadile Potsdama gitmişlerdi. Neticede söylenebilecek söz, konferansın bir Sovyet yenilgisi'.e bitmediğidir
Tebliğ okunduktan sonra gö. rülüyor ki Avrupanm bugünkü coğrafya ve politikasında sulhe kadar bir değişiklik olmıyacak. tır. Sulh ne zaman olacak, değişiklik nasıl yapılacak, bunlar belli değil. Şimdilik Avrupanm yansı — gene eskisi gibi — Sov-yet işgali veya nüfuzu altında kalacaktır.
A'manya hakkında verilen ka. farlara göre bütün işgal bölge, terinde eşit hareket edilecektir. Bunun nasıl temin olunacağını anlamak güçtür,
Sovyet Rusya tarafından istenecek tazminat Almanyadaki Sovyet işgal bölgesinden alınacak paralar ve yabancı m emle, ketlerde bulunan bazı Alman paralarile ödenecektir. Sovyet Rusya, kendi işgal bölgesinde elde edeceği tazminattan başka, Batı işgal bölgelerinden de ayn. lacak munzam tazminat payı alacaktır. Demir ve kimya endüstrisinin, makine yapan fabrikaların yüzde ellisi Almanyanın Batı bölgelerinden alınıp Sov. yetlere verilecektir. Almanyanın iğir endüstri makinelerinin yüz. de onu da gene batı işgal bölge terinden sökülüp Sovyet lere teslim edilecektir.
Görülüyor kİ Berlin konferansı Alman ganimetinde büyük payı Sovyet Rusyaya ayırmıştır. Bunda şaşılacak bir şey yoktur, çünkü Alman orduları Rusyayı baştan başa yakıp yıkmışlardır. Müttefiklerden hiç biri Sovyet Rusya kadar zarara uğramamıştır.
Diğer meselelerde kazanç veya zafer kimdedir?
Almanyanın paylaşılması, Po-lonyadan zaten Rusyaya verilmiş blan topraklar dışındaki meseleler Orta Avrupa ve Balkanlarda normal hayatın geri gelmesi, yani Sovyetlerin oralardan çekil. m?si, bu oluncaya kadar da Amerikan tâbirile «Avrupa Doğusunu ayıran demir perde» nln kalkması, «Doğu Avrupanm herkese açılması» dır,
Ingiltere ve Amerika bunda ne dereceye kadar muvaffak oldular'’
Tam istediklerini elde edemedikleri muhakkaktır. Fakta hiç Slmazsa Sovyet Rusyadan söz ve mit aldılar.
Berlin tebliğine göre: «Uç hükümet, İtalya, Bulgaristan, Fln-lândiya, Macaristan, Romanyada şimdiki anormal durumların sulh muahedeleri akdi suretile sona ermesini arzuya şayan bu. itiyorlar.»
Gene tebliğe göre, sulh imza, lamnca bu memleketler Birleşmiş Milletler sırasına gireceklerdir. Bu demektir ki bu memleketlerden Sovyet işgali — sulh
Necmeddin Sadak
(Arkası sahile 2; sütun 6 da)
Londra 5 (AA) — Observer dergisinin muharriri, Potsdam konferansında haİledUmiyen meselelerden bahsederek şunları yazıyor: Berlin tebliğinin neşrini müteakip bu gibi hallerde dalma olduğu üzere bazı söylentiler ve mutat yalanlamalar derhal ortaya çıkmıştır. Resmi beyanatların gerisinde gizil anlaşmalar yapıldığına dair dolaşan rivayetler, bilhassa şimdi, her zamandan daha az önemle kulak verilecek kısma dahil bulunmaktadır. Potsdam tebliği, bu söylentilerin tamamlyle aksine olarak bütünlük gösteren anlaşmalardan daha geni? bir saha kaplamaktadır. Bilfarz, Avusturya veya eski İtalyan topraklarının tanzimine ait meselelerde. Potsdam tebliği, görüş farkları olduğunu açıkça belirtmektedir. Türkiye - Rusya gibi «ciddi» ve Yunan - Yugoslav gibi «sun’l» mahiyette daha mühim başka meseleler, görünüşe göre Potsdam konferansı gündeminde yer almamışlardır.
Amerika'dan gelen bir habere göre. Türkiye ile Rusya arasında yeni L . anlaşma yapılması maksadı ile başlıyan görüşmeler, Türkiye'nin toprak tâvizleri hakkındakl herhangi bir telkini ve boğazlarda Rusya’ya bazı imtiyazlar verilmesini kesin olarak reddedişinden sonra birdenbire durmuştur. Bununla beraber bu haber Londrada red veya teyidedllmemiştlr.
Muhakkak olan şurasıdır kİ, Tiirk-Rus görüşmeleri etrafında haftalardan beri hiç bir terakki eseri görülmemiştir, Türkiye İle Sovyet Birliği arasındaki münasebetler Avrupa harlı llo doğrudan doğruya ilgili değildir ve bu bakımdan müttefiklerin ve yakında barış konferansı plânlarını trnzlna İçin toplanacak olan B büyük
New-York 8 (R.) — Buraya gelen haberlere göre, Lüksemburg'da Hotel Palace’da toplanmış olan 52 Nazi şefi şimdi de aralarında kavga etmlye başlamışlardır. Bir muhabir telgrafına şöyle başlamıştır:«Hotel Palace’da işler yolunda gitmiyor». Bu telgrafın sonunda şu tafsilât verilmektedir:
«Resmen bildirildiğine göre, Goe-ring eski Alman Maliye Bakanı Hans Şvarz ile yumruk yumruğa gelmiştir. 76 yaşında olan Şvarz bu kavganın sonunda kalb sektesinden vefat etmiştir. Goerlng de kalbi zayıflamakta olduğundan tehlike geçirmişse de kendisi kolaylıkla kurtulmuştur.
Bir gün de Ersatz Führer Amiral Doenltz bölge kumandanlığını yapmakta olan Amerikan subayına müracaat ederek şöyle demiştir:
«Biliyorsunuz kİ, Juilus Stresser bizimle beraber oturuyor, Biz Julles Stresser'I İstemiyoruz. O. Almanya-nın yaratmış olduğu en büyük cânl-dlr. Onunla beraber yemek ylyeme-ylz.»
Doenltz'in bu ricası yerine getirilmemiştir. Amerikan subayı, Amerikan halkı önünde Hotel Palace meskûnlarımı} istisnasız hepsinin de cânl olduklarını söylemiştir.
Ribbentropp da günden güne fenalaşmaktadır. Ölüm korkusu onda büyük tesir yapmaktadır. Rlbbentrop, harb çinilerinin muhakemelerini yapacak olan konseyin görüşmeleri hakkında tafsilât İstemekte ve kendisine verilen haberleri dikkatle İncelemektedir. Rlbbentrop, diğer ııazl şefleri İle görüşmekten kaçınmakta ve harb cânlsl olmadığını iddia etmektedir.
Çekoslovakya’da çetelerin faaliyeti
Londra 6 (R.) — BBC’nln Çekos-lovakyadaki özel muhabiri Südet dağlarındaki Alman gizli teşkilâtlan hakkında şu tafsilâtı vermektedir:
Şimal-Batı Çekoslovakyada, Südet dağlarında son Nazi mukavemet merkezinin bulunduğu talimin edlinıek-
Observer’in bir makalesi
Tiirk - Rus görüşmelerinle hiç üir terakki yok
Bu yüzden bir buhran çıkarsa büyük devletlerin hepsi buna karışacak
Güney doğu Avrupa Müttefiklerin anlaşamadıkları saha olarak kalıyor
.devlet dış İşleri bakanlarının yeni konseyinin tetkik veya hüküm verme sahasına dahil bulunmamaktadır. Görüşmeler sonunda bir buhran çıkacak olursa, büyük devletlerin hepsinin gireceği yer ancak birleşmiş milletler güvenlik kurulu olabilecektir
Şimdiki halde güney-doğu Avrupa, 3 büyük r-.ütteflk'in birbirleri yle anlatamadıkları bir saha olarak kalmaktadır. Aynı zamanda 3 büyüklerin, Arnavutluğun gelecekteki durumuna, Bulgaristan ve Yunanistan arasındaki hudutların tesbltlne, İngiltere ve Amerikanın Romanyadakl menfaatlerine Trleste işinin kesin olarak halline ve daha az bir sarahatle eski düşman memleketlerin genel statüleri ile İç rejimlerine alt meselelerde görüş, düşünüş farkları olduğu muhakkaktır.
Avusturyanm hükümet şekli hak-k-nda da bir anlaşmaya varıldığı müşahede edilmemekle beraber, zamanında bu İşe muvafık bir yol verileceği sanılmaktadır. Tarafların hiç biri sahibolduğu topraklarda Avusturya-ya bağımsız bir hükümet hakkını İnkâr etmemektedir.
Tanca konferansında Boğazlar işine de temas edilecekmiş
Londra fl (AA) — Sandey Taymls gazetesine göre. Paris’in bazı siyasi mahfillerinde Tanca konuşmalarında, Montrö mukavelenamesine İmza koymuş olan bütün devletlerin iştirak edecek oldukları Boğazlar meselesi hakkındakl görüşmelere de bir dereceye kadar temas edileceği fikri İleri sürülmektedir.
Eski Nazi şefleri dö-ğüşmeğe başladılar
Georing eski maliye Nazırı ile yumruk yumruğa geldi—Ribbentrop korku içinde
tedlr. Son defa olarak bu Nazi çeteleri Üsdl şehrinde bir fabrikayı havaya uçurmuşlardır. Bu çeteler Elbe nehrinin her İki tarafında faaliyet göstermektedirler. Bunların elinde bir de radyoları bulunmaktadır. Bu radyo günde 3 defa yayımda bulunmakta ve Nazi propagandası yapmaktadır.
Bu Nazi çeteleri İaşelerini çiftlikleri soyarak temin etmektedir. Bunlara yardım eden Almanlar da bulunmaktadır. Bunların başında bir S9 albayı vardır. Bu Nazi grupları son günler esnasında, SS'lerln hapsedilmiş bulundukları bir tecrit kampını İşgal etmeye çalışmışlar, fakat muvaffak olamamışlardır.
Usdl şehrinde bilhassa vaziyet çok naziktir. Sovyet kuvvetleri çekilmiş ve burada yalnız 600 kişilik, bir garnizon kalmıştır. Bunların çoğu da İyi silâh kullanmasını biimlyen Çeklerdir. Şu nokta da unutulmamalıdır kİ, 1938 senesinde bu şehrin halkı büyük bir ekseriyetle Almanyaya İlhak kararını almıştı, Prag hükümeti bu bölgeye takviye kıtaları göndermiştir. Prag hükümeti . Almanları üç kategoriye ayırmış bulunmaktadır. Birinci kategoride mutaassıp Nazller bulunmaktadır. Bunların saçları kesilmiş, kendilerine mahkûm elbiseleri giydirilmiş ve hepsi de kamplara sev-kedllmfştlr. İkinci kategoride Nazi düşmanı addedilen Almanlar bulunmaktadır, Üçüncü kategori Almanlar ise fabrikalarda çalışmaktadırlar. Bunların kolunda beyaz birer kumaş parçası bulunmaktadır
Yeni İngiliz kabinesi
Londra 6 (R.) — Attlce kabinesi bugün ilk toplantısını yapacaktır. Yeni kabinede 1 kadın Bakan, 2 de kadın müsteşar vardır. Milli Eğitim Bakanı olan Madam vilklııson eski kabinede İç işler sığınak müsteşarı idi, ve vazifesi icabı bombardımanlar esnasında çok tehlikeli İşler görmüştü.
İsviçre birleşmiş milletler safına hemen girmiyor
İsviçre radyosu “ Rusya ile siyasî münasebet tesis etmeden birliğe âza yazılmamız pek tuhaf olacaktır,, diyor g -----------
Amerika’da halk Başbakan Turman’m avdetini 2 ve vereceği tafsilâtı sabırsızlıkla bekliyor ş
Londra 6 (R) — İsviçre radyosu İngilizci» yayımında Ispanya'dan başka taratalı devletlerin birleşmiş milletler safına İltihaka davet edilmesine karşı İsvİçrenta. alacağı tavrı anlatmıştır. Radyo demiştir ki: «İsvlçrede 10 seneden fazla sürecek dış siyaset kararlarının evvelâ millet tarafından tasvlbedilmesl lâzımdır. Bu, zamana muhtaçtır. Belki de bundan evvel Rusya He siyasî münasebetleri ele almak lâ2im gelecektir. Malûmdur kİ İsviçre ile Sovyet Rusya arasında siyasi münasebetler uzun zamandan beri kesilmiş bulunmaktadır. İsvlçre-nln birleşmiş milletlerin belli başlı erkânından olan bir memleketle münasebet tesis etmeden bu birliğe Aza yazılması pek tuhaf olacaktır.
Amerika - İsviçre hava seferleri
Londra « (R.) — İsviçre İle Amerika arasında hava seferleri yapılacaktır. Yolcu ve eşya taşıyacak uçaklar Îlmal Atlantik, İrlanda, Paris yollyle sviçreye gidecekler, buradan Yunanistan yakın ve orta doğuya doğru yollarına devam edeceklerdir. İsviçre kumpanyalarına da aynı sefer hakla-n verilmiştir.
Truman Amerikada sabırsızlıkla bekleniyor
Ne w-York Û(R.) — Amerikada, başkan Truman sabırsızlıkla beklenmektedir. Başkan Truman gelir gelmez radyodan Amerikan milletine hltabe-decek ve Potsdam görüşmeleri hakkında tafsilât verecektir .Başkan Truman. siyasi alanda tamamlle memnun bir halk tabakasına hltabedecek-tlr.
Başkan Truman, Amerikada birçok iç işleri halletmek zorundadır. Bu İşlerin en mühlmm! de harb sanaylln-den sulh sanayiine geçiştir. Bu. işsizliği önllyecek derecede ve mümkün olan süratle yapılmalıdır.
Pravda, Japon basınını tenkidediyor
Moskova 6 (A.A.» — (Reuter): Ay-lardanberl İlk defa olarak Pravda gazetesi 5 ağustos sayısında Japon basınını tenkldetmekte ve Japon gazetelerinin Potsdam konferansının akim kalması hususundaki ümitlerini gizlemediklerini yazmaktadır.
Diğer taraftan Sovyet bahrlyeslnln resmi organı olan Kızıl Donanma gazetesi yine 5 ağustos sayısında Pasifik hakkında iki makale neşretmek suretile sahlfelerlndö Uzakdoğu İçin mutattan fazla bir yer ayırmıştır. Üç Sütun tutan bu makalelerden birincisi, müttefik deniz hareketini tafsilâtı ile anlatmakta İkincisi ise pasl-fiktekl Sovyet donanmasından bahsetmektedir.
Sovyet Rusyada memnuniyet
Moskova 5 (A.A) — (Tasa): Bütün
DİKKATLER:
«İncelemek» sözünün lügat mânası değişti
«İncelemek» kelimesi, Arapça «tetkik» ten ayniyle tercüme edilerek öz Türkçe diye kabul olun_ du. Hayli de kullanılıyor. Kulla, nthyor amma, Eyyub’un çok istimal neticesi İp haline gelmesi kabilinden bu «incelemek» te, «tetkik etmek» mânasını kaybetti; «tavsatmak, sürüncemede bırakmak, bir türlü sonuca bağla, mamak» anlamına gelmeğe başladı öyleyse buna ne lüzum var? «Tavsatmak, sürüncemede bırakmak» yerine başka öz Türkçe lû. gata ihtiyaç yoktur. Maksat şa. yet samimî şekilde iş görmekse,! şu uçsuz bucaksız incelemeleri | bir yana bırakıp sahiden iş çıkarmalı, j
Sovyet milleti üç büyükler tarafın-' dan Potsdam konferansında verilen kararlardan dolayı derin bir memnunluk duymaktadır. Sovyet Rusya-nın her tarafında mitingler ve toplantılar yapılmakta, verilen konferans kararlarını hararetle selâmiıyaa teşekkür telgrafları gelmektedir.
Mareşal Stalin Moskova’ya döndü
Moskova 5 (A.A) — Mareşal Stalln ve Dış İşleri Halk Komiseri Molotov, bu akşam Moşkovaya dönmüşlerdir.
Alman gazeteleri ne diyor?
Berlin 6 (A.A) — (Reuter): Sovyet işgal makamları İle sıkı bağlan bulunan Alman gazeteleri, Potsdam konferansından alınan neticeleri ha-
Mareşal Alexander Pola ve Trieste’de
Söylediği nutukta: “İngiliz askeri memleketinin en mükemmel elçisidir,, dedi
Roma 5 (A.A) — Kanada genel valiliğine tâyin edilen mareşal Slr Ha-rold Alex.andler, yeni vazifesi başına hareket etmeden evvel İtalyanın Slavlar tarafından meskûn İstrla bölgesinde Pola'da bulunan İngiliz kıtalarına veda etmiş ve bu münaMbetle söylediği bir nutukta demiştir Tl:
İngiliz askeri, memleketinin en mükemmel elçisidir. Bütün dünyanın gözleri, bugün bu bölge üzerine çevrilmiş bulunmaktadır. Blzler burada vasi olarak bulunuyoruz. Müstakbel harpleri ortadan kaldıracak hakkaniyete dayanır bir sulhun tesisine kadar burada oynıyacağımız rol budur.
Mareşal bundan sonra Trleste'ye giderek oradaki müttefik askeri hükümeti üyeleriyle görüşmüş ve ödev-
Günler Geçerken
Korku ve korkaklık
Yol üstü, ikindi güneşinden bunalıp da giriverdiğim bir sinema, da harble alâkalı bir filim seyrettim. Filim, harbîn toplar atılıp bombalar salman kısımlarını ve yerlerini değil de Amerikanın pek siikûnetlî bir kasabasında, oğlu askere alınmış bîr aileyi gösteriyor ve tez üzerinde yürüyor. Kısacası bir iç propaganda filmi: Ölenler bize bir daha görünmezler ama gene aramtzda dönüp dolaşırlar ve hareketlerimizi yakından takibederler... Bu ruhlar, sevdiklerimize aitse onları yaşayış tarzımızdan memnun bırakmağa ve iyi adamlarsa kendilerine lâyık olmağa çalışalım, Filmıdekl fikir, sulh ve sükûn zamanlan için değersiz ise de harb sırasında bir ihtiyaca cevap verdiğinden, teselli yerine geçtiğinden, acıları dindirip aile bağını pekleştirdiğinden dolayı faydasız sayılamaz.
Fakat benim o filimde asıl dikkatime çarpan nokta başka: Amerikalı genç er veya subay gerek konuşma arasında, gerek yazdığı mektuplarda harb tehlikelerinden, ölümden korktuğunu gizlemiyor; «korku» kelimesini kullanmakla erkekliğe Ve taşıdığı üniformaya yakışmayan bir şey yaptığım hiç aklına getirmiyor. «Korkuyorum, diyor. Ölebilirim... ölmek istemem... Köyüme, kasabama, evime, sevgilime tekrar kavuşmak en büyük emelimdir. Ama bu korku vatan vazifemi yapmama mâni olmıyacaktır; kahramanca döğüşeceğim.» Netekim Amerikan askeri öyle dönüşmüştür, Şu var kİ daha henüz cephe ateşile karşılaşmamış bir insanın harbden yani meçhulden korkması kadar tabii ne olabilir? Amerika terbiyesi korkunun ve yaşamak isteğinin son derece esaslı bir psikoloji ve fizyoloji kaidesine dayandığını bildiği İçin bunların zıddını kabul ettirmeğe çalışmıyor. Yani şatafatlı sözlerle dolu basmakalıp bir kahramanlık edebiyatı yerine çok daha realist, müspet, şuurlu bir yol tutuyor, demek istiyor kİ:
Korku irs yolile gelmiş bir heyecandır, nefis müdafaasına yarar, içimizden atamayız. Lâkin vazife hissi korkuyu yener ve korku harb meydanında istihaleye uğnyarak insanı kahramanlığa kadar sevkeder. Korku, şüphesiz normal bir heyecandır; anormal olanı korkaklıktır,
Refik Halid Karay
— 12 raretle karşılamaktadır. Mamafih, (D Rus kontrolüne tabi liberal gazeteler, > tefsirlerinde biraz daha İhtiyatlı bu-Ilınmaktadır. ________ (D
Yugoslavya’da af >»
Belgrad 5 (A.A.) — Mareşal Tıte-^3 nun tavsiyesi üzerine, muvakkat Yıı-’U goslav parlâmentosu, genel af kanu-Q) nunu tasvibetmlştir, -jr!
Derhal yürürlüğe girecek olan bu*P kanun hükümlerine göre, general 2_ Mihallovlçln kurmuş bulunduğu Çet-f nlk teşkilâtı da dahil olmak ûztre^^ muhtelif teşkilâtlarda hizmet edenler affedileceklerdir. Aftan İstifade edemiyecek olanlar, Hırvat .tedhişçi ustaşilerl, nazi taraftan Sırp LJotlç’ İn çetecileri, harb gestaposu kultur-bu üyeleri ve harb suçlularıdır.
lerlnln ehemmiyetini belirttikten sonra askeri hükümetin çalışma tarzı hakkında memnuniyetini belirtmiştir.
Mareşal Alesander'in Trleste’ye yaptığı ziyaret, söylendiğine göre, Slav komünist gazetecisi Jajcettc’ln müsaadesiz silâh taşımasından dolayı hapse mahkûm edilmesinden sonra çıkan karışıklıklarla hiç bir alâkası yoktur, Müfritler tarafından bu münasebetle başlıyan umumi grev ancak birkaç saat sürmüştür.
Müttefik resmi mahfillerine göre, kanun ve nizam taraftarı olan unsurlar, bu greve tamamlyle İsteksiz olarak sırf misilleme korkusu İle katılmışlardır.
Sahife 2
6 Ağustos 1945
SÜZÜN BELİŞİ------------------------------
Opera kılavuzu
Her halde yansı da şaka otan, garipten de garip boşanma sebeplerini hep Amerikan gazetelerinden naklen okumaya alıştığımız için, günün birinde İstanbullu bir kızın, henüz altı aydır evli olduğu kocasından, bir konuşma «ırasında en meşhur operaların dahi mevzuunu bilmediğini öğrendiği zaman, boşaltmaya kalktığım, sonunda da boşandığını öğrenince hayret etmiş, tfrn. Bir tanıdığın tanıdığı olan bu kız, demek kendisinin de, genç kocasının da, operası olmıyan bir şehirde, hiç biri opera müellifi olmıyan, ve çoğu opera görmemiş musikiseverler arasında doğup büyüdüğünü asla affedici bir sebep diye kabul etml. yerek »daha en meşhur operaların dahi» mevzuundan habersiz olan bir kafa île bütün bir ömür aynı yastıkta yatmayı reddetmişti!
Bir müddet unutamadığım bu eski vakayı bana tekrar ha. fırlatan, Millî Eğitim Bakanlığının Emine Aba oğlu tercümesi olarak yeni çıkardığı «Opera Kılavuzu» adlı kitaptır. Tanınmış 139 operanın kimin tarafından yazılıp bestelendiğini, İlk olarak nerede ve ne vakit oynandığını, başlıca şahısların seslerini ve hepsinin kısaca mevzuunu anlatan bu eser, yukarıda anlattığım o garip vaka dolayısile bana bir aile kurtarmakta gecikmiş, fa. kat yenilerin opera yüzünden sarsılmasına meydan bırakmamış bir yardımcı gibi görünüyor,
O kızın opera bahsinde gösterdiği titizlik, taşıdığı mübalâğa dolayısile insanı şaşırtır ve güldürürse de topluluğumuzun gelecek yıllarında kültürlü adamda aranacak bilgilerden birine şimdiden işaret ettiği de muhakkaktır. Toplulukta aydın sayılan vatandaşın kafasında elbette kİ. bütün sanat kollarına ait lüzumlu bilgilerle beraber medenî dünyanın belli başlı gösterilerinden biri olan operaların mevzuları da bulunacak, bulunmaması noksanlık sayılacaktır. Ne tekim daha şimdiden bir Türk vatandaşının opera seyretmek İçin Milânoya, Parise, Viyanaya, Newyorka uzanmasına lüzum yoktur, Ankaraya gitmesi yeter.
Şevket Rado
Petain muhakemesi
Lâval’in şahitliği muhakemeyi Petain’in lehine çevirdi
Paris 0 (Hususi muhabirimizden) — Düh Petain muhakemesinde bulundum, LavaTln şahitliğini dinledim. Petain birdenbire çok İhtiyarlamış, çökmüş görünüyordu. L&val iptida bir parça sıkılmış görünürken yavaş yavaş açıldı. Söyledikleri Almanya İle İşbirliği politikasının müdafaası hükmünde idi. LavaJ’ln kendi müdafaasını yapmakla beraber, şahitliğinin muhakemeyi Petain’ln lehine çevirdiği söylenebllIr.Laval jüri heyetine dönerek şu sözleri söyledi: «Zaferin kazanıldığı şu sırada kolayca söz söyll-yeblllyorsımıız. Faknt 1940 da acaba nerede İdiniz? Ben memleketime olan muhabbetim şevkiyle mesuliyet yüklendim. Ben olmasaydım Fransanm vaziyet! daha feci olacaktı.»
Lnval Almanların devamlı tazyiklerinden bahisle hükümete serbest hareket imkânı vermediklerini söyledi
Japonya’yı istilâ hazırlığı
Uçaklar elverişli plâj yerleri buldular
B. Haşan Saka
Yunanistan’da
Sovyetler ve demokrasi
Berlin konferansı yeni bir Sovyet zaferi midir?
Observer diyor ki:
(Baş tarafı 1 inci, salıifede)
Bugün Beyrutta bekleniyor
Londra 0 (R.) — Türkiye Diş İşleri Bakanı dün Kahlrçden hareket etmiştir. B. Haşan Saka bugiln Beyrutta bekleniyor. Kendisi garda Lübnan Diş İğleri Bakanı tarafından karşılanacak, akşam şerefine bir ziyafet verilecektir.
Bir İngiliz tefsiri
Londra 5 (Ajİ.) — «Reuter» Beyrutta zannedildiğine göre, Türkiye Dış işler! Bakanı Haşan Sakanın Lübnan başkentine yapmak üzere olduğu ziyaret neticesinde 1939 da Tiirklyeye İnde edilmiş olan İskenderun limanına alt Türk - Suriye ihtilâfı tasfiye edilecek ve Suriye 11e Lübnanın bağımsızlıkları Türkiye tarafından tanınacaktır.
İskmderunun meşru sahibine ladesi İçin. Suriye basınının açtığı savaş ve son günlerde Suriyenin kuzey bölgeleri aleyhinde olarak Türklyeye tavizlerde bulunacağı hakkında dolaşan söylentiler, Suriye İle Türkiye arasındaki münasebetleri karıştırmış gibi görünmektedir.
Lübnan hükümeti Haşan Sakayı ı esmen kabule hasırlanmaktadır. Öteyandan. yapılacak görüş teatisin den sonra. Lübnan Dış İşleri Bakanının Türkiye ile Suriye arasında ta vassutta bulunacağı nasılmaktadır.
Liberal partisi liderinin demeci
Atina 5 (A.A.) — Yunan liberal partisi lideri Sofulis şu de. meçte bulunmuştur: Bugün Yu. nan milli hayatı müfrit sağcılarla müfrit solcuların tazyiki arasında bulunuyor. Memlekette güvenlik olmadığı gibi silâhlı çeteler yüzünden eğemen bir Yunan devleti de yoktur. Barış konferansına bugünkü şartlar aJtında gidersek netice bizim İçin felâket teşkil edecektir. Bü. tün siyasî partilerin Iştlrâklle milli bir hükümet kurulmalıdır.
Makedonya
Marud gazetesinin Yunan Makedonyası hakkında bir makalesi
Sofya (A.A.) — Narod gazetesi yazdığı bir makalede diyor kİ: «Makedonya meselesi Yugoslavya İle Bulgaristan arasında hal şeklini bulduğu sırada Yunan otoritesi altında In-Uyen Makedonya parçası bu kıta hu dutları dışında kalmış bulunuyor. Burada MakedonyalIlar Yunan tahakkümü altında yaşıyorlar. Bu, Makedonya’nın gerekli bir hal şekil alması lâzım geldiğini gösteriyor. Makedonya Slav milletler arasında sağlam düğüm olmakla kalmıyacak, aynı zamanda başka Balkan milletleri arasında da kopmaz bir bağ teşkil edecektir.»
Irak kıral naibi
Sahte zırhlılar
Londra ataşemiliterimi-zin bir gezisi
Londra 5 (A.A.) — Anadolu ajansının, özel muhabiri bildiriyor Müttefik hava bombardımanlarının Almanya’da yapmış olduğu tahribatı yerinde görmek ve tahribat hakkında fikir edinmek maksadile İngiltere hükû. metinin daveti üzerine yukarı Rhin ve Ruhr mıntakalannda bir haftalık bir tetkik seyahati yapan Türkiye ataşemiliteri yarbay Aka Londraya dönmüştür.
Harb senelerinde Almanlar nasıl aldatılmışlar
Londra ö (R.) = Neşredilen bir tebliğde Alman uçaklarının 2 sene müddetle nasıl aldatıldığına dair tafsilât verilmektedir. Bu tafsilâta göre sahte bir filo vücuda getirilmiştir. İki ticaret gemisine, üstleri oyma tahta ve yelken bezi He kaplanarak uçak gemisi hali verilmiş, İfa ticaret vapuru da Kevene ve Resoultion zırhlılarına benzetilmiştir. Bu gemJ-j lerln hareketleri düşmanı devamlı surette aldatmıştır.
Diğer bir oyun da 941 de yapılmıştır. O zaman 33 senelik «ski bir zırhlı son sistem bir zırhlıya benzetilmiştir. Bu gemi bir çok vapur kafilelerine refakat etmiştJr. Bu defa Hint Okyanusunda sahte top kulelerinden biri dalgalar tarafından sürüklenmiş vo denize düşmüştür. Bu eski gemi Avrupanın istilâsında ihracı kolaylaştırmak için Normandla açıklarında batırılmıştır.
Eylülde Türkiye’yi ziyaret edecek
Londra 5 (A.A.) — Anadolu ajansının özel muhabiri bildiriyor: 2 temmuzdan beri Londrada bulunan Irak kıral naibi memle. ketine avdet ederken eylül ayı içinde Türkiyeyi de ziyart ede. çektir
Hava durumu tahminlerinde ilerleme
Londra 5 (A.A.) — Harb sırasında meteoroloji tahminlerinde ehemmiyetli terakkiler elde sdilmlştir. Bu tahminler 12 saatlik bir devre için yapılabilmekte ve şayanı dikkat derecede doğru çıkmaktadır. Mütehassıs raporlarında verilen çok c-traflı taf silât bombardıman hücumlarında çok faydalı olmuştur.
Tarassutlar, her 300 metrede oir rlitubet, tazyik ve sühuneti radyo ile bildiren balonlar vasıtasıyla yapılmaktadır. Balonlar yükseldikçe şişmekte ,.ve çok yüksek bir Irtlfaa varınca patlamaktadır. Açılan bir paraşüt, balonda mevcut âletleri, aşağı yukarı yükselişteki süratli e aşağı indirmektedir. Bu suretle elde edilen neticeler, fırtına İhtimallerinin sıhhatle tesbltine İmkân vermektedir. Artık, meteorolojik tarassutlar, fenni esaslar üzerinde yapılabilmektedir.
New-York o (R.) — Amiral Halscy donanmasına mensup uçak gemilerinden kalkan uçaklar Japon kıyılarına çıkarmaların kolaylıkla yapılabilmesine elverişli pllâjlar aramakta oldukları bildirilmektedir. Bir muhabir haberine göre, bunlar bjr çok plftjlaıln yerlerini tespit etmiş olduklarından kumandanlarını haber-1 dar etmişlerdir.
Kara orduları da mevzi almaktadırlar. 3 kara ve 3 hava ordusu İstilâya başlamak üzeredir. Pek yakında, avrupada çarpışmış otan birinci Amerikan ordusu da Pasifik cephesinde harekete geçmek üzere vaziyet almış olacaktır. Japon adaları etrafındaki abloka çemberinden geçmeye teşebbüs eden her Japon gemisi denizin dibine göndenjlmektedlr.
Birmanyadon gelen bir habere gö re de, bu cephade 28 İnci Japon ordusu tamamlle imha edilmiştir.
Yeni akınlar
Londra 8 (R.) — 800 kadar söner uçan kale gece esnasında Dbe’de bir petrol fabrikasına ve başka sanayi hedeflerine 4000 ton bomba atmışlardır. Hedeflerin hepsi de Riu Şiu adasında bulunuyordu. Bir bomba u-çaRı kayıptır.
Amerikan pilottan bombalanan hedefler yakınlarında yangınların yanmakta olduklarını bildirmişlerdir
Londra 8 (R.) — Tokyo radyosunun verdiği bir habere göre, 100 kadar süper uçan, kale İkisi Tokyo dolaylarında olmak üzere Hon Şu adasında bir kaç şehre taarruz etmektedirler.
İtalya’da eşkıyalık
Bir çok bölgelerde çeteler türemiş
Roma 6 (A_A) — İtalyan yarımadasının birçok bölgelerinde eşkıyalık hüküm sürmektedir. Slcllyada. Sel-acca bölgesinde bir eşkıya çetesi tevkif edilmiştir. Haydutlardan mürekkep başka bir çete İle yapılan bir çarpıpşrnada dört haydut öldürülmüştür. Abruzzes bölgesinde başlıca İşi yolcu arabalarını soymak otan bir çete faaliyetine devam etmektedir.
Sahte para basan bir matbaa bulundu
Roma 0 (A.A) — Müttefik polisiyle İtalyan polisi bir arada yaptıkları araştırmalar sonunda Agens'de sahte para basan bir matbaa meydana çıkarılmıştır. Yüz milyon liret tutarında sahte para ele geçirilmiştir.
Berlin hayvanat bahçesi direktörlüğüne bir kadın tâyin edildi
Berlin 8 (AA.) — Bayan doktor Haethc Helnreth, Berlin hayvajıat bahçesi direktörlüğüne tâyin edilmiş tir. İlk defa olarak bir kadın, hayvanat bahçesi direktörlüğüne getirilmektedir. Bayan Helnreth, Berlin muharebesi esnasında, bu bahçede bulunan hayvanlan kurtarmak için mütemadi surette hayatını tehlikeye koymuştur.
Filistin’e ucuz eşya akmağa başladı
Kudüs 8 (A. A.) — Amerikan malı bazı ucuz eşya, Filistin pazarlarına akmıya başlamıştır.
Gün Doğmadan Paris
EDEBİ ROMAN
Yazan: Louis Bromfield Tercüme eden: Vâ - Nû
- — ■■ Tefrika No. 22 ■
Frâu von Wesselhoft gibi yaralanan gururu, kaybedilen zaferi, göz önünde tutamadığı nişanlısını ve ezkek kardeşini düşündüğü Aşikârdı.
Bekçi sordu:
— Bu haberi başkalarına vereyim mi. Frau Dr. Oberreglerııngsrath?
Bayan Wessellhoft cevap verdi:
— Hayır. O İşi ben yapacağım. Siz evinize, zevcenizin yanına dönünüz. Herkese haberi ben vereceğim.
Ayağa kalktı ve mürebblyeye dönerek:
— Ağlamak fayda vermez, Lİzb. Göz yaşları bize yardım edemez, artık. Yeniden başlamalı. Çıkar yol budur.
Arkasında bekçi, odadan uzaklaştı. Gitmesi üzerine, küçilkoğlanla ablası, İskemlelerinden İndiler, Llza’ya doğra yürüdüler. Küçük hayvanlar gibi, zayıf yüzlerini onun göğeöne dayadılar, sürdüler. Annelerinin yanında böyle şeyler yapmaları tamamlle yasaktı. Genç kız, teselli makamında çocukların başlarını öptü. Fakat kendi göz yaşlarını dindlremedl. Nihayet söz söyİtmek kudretini bulunca dedi kİ:
— Haydi, nurşery'ye (1) gidelim. Bir parti oynıyaiım, sonra da yatarsınız.
İki çocuk hiçbir şey anhyamıyordu; fakat oğlan sordu:
— Bunun mânası bizden ayrılmanız değildir, öyle mi Llza?
— Hayır. Böyle şeyler asla düşünmemelisiniz.
Oğlan gene sordu:
— Bu gece hepimiz birden büyük karyolada yatabilir miyiz, Llza?
Miirebblye erkek çocuğa baktı; ve güiümslyerek:
— Şayet bayan valideniz müsaade ederlerse.
Çocuk:
— Ah, rica ederim. Korkuyrum. -dedi,
— Seııl korkutan nedir?
Çocuk cevap Vermedi. Zira, neden ürktüğünü anlatmak kudretinde değildi. Bu türlü türlü korkulardan basıl olmak bir kâbustu kİ, İçinde heyü-lâ halinde yaban domuzları, öldürülmüş geyikler, toplar ve bayraklar, ölü
(1) Evde çocuklara ayrılan kısım.
insanlar, yarı insan yarı hayvan şekiller ona doğru yürüyordu; çığlıklar koparıyor ve anlamadığı kelimeleri haykırıyordu. Bozan bu korkulu rüyası. karanlık gecelerde saatlerce sürerdi. Bozan da, böyle korkunç hayaller, gözüne gündüzün de görünürdü. NetekLm, şimdi. Uza nın göz yaşları ve boyun eğmez annesinin azameti karşısında da aynı hal olmuştu. İşte o, arka merdivene asılmış ve orada unutulmuş ve küflü tabloya benziyordu. Ne zaman önünden geçmeğe mecbur kalsa hızla koşardı. Bir seferinde, yedi yaşındayken, basamaklar üzerine düşüp dişlerinden birini kırmıştı. Bozan rüyasında, general .büyük babası görünürdü; topal doğan ve asker olacak yerde sert bir hâkim olan müteveffa babası da görünürdü. Her şeyden daha korkunç olan bu Iklslydl.
Bu sebepledir ki, Llza’ya:
— Bilmiyorum. - diye cevap verdi. Kız, onu böğrüne bastırarak:
— Bir şey yok. - dedi.
Çocuğu severdi. Öyle anlar olurdu kİ, oğlanı kucağına almak, kuzeyin kuytu ormanlarından, güneyin, Su-abya’nın güler yüzlü vadilerine doğru, musikiye, dansına, açık renk ve neşeli elbiselerine doğru onunla birlikte kaçmak İyin delice bir arzu duyardı. Orada, kâbusun yo tartacağından emindi.
Orman bekçisinin Alman maglübl-,
yeti haberini getirdiği akşamdan yirmi İki sene sonra. Frelherr Kurt von Fabrlzlus von Wessellhoft, komutan Üniforması İle, gri boyanmış bir büyük zırhlı Mercedes otomobili İçinde Paris'e giriyordu. Şehre, askeri vali tâyin edilen generalin yanına oturmuştu. General, göbekli, kurşuni gözlü, gözlerinin altı şiş ve aralanan alt kapaktan geri gözlerinin soluklu-ğu altında kıpkırmızı bir adamdı.
Bu ihtiyar asker, yirmi dört aene evvel, sisli bLr güneş ışığı altında, otuz kilometre öteden Eiffel kulesinin ve Sacr£ - Ceur kubbelerinin parladığını görmüş; fakat ne o, ne de bir başka Alman ordusu, daha fazla llerllyememlştl. Dört sene müddetle savaşmışlarsa da, nihayet yenilmişlerdi. Ve İşte bugün, bütün İstilâcıların bldayettcnberl yolu otan bir yolu taklbederek Paris'e giriyorlardı. Meşhur Flandres Yolu, kuzeyden İnip Pl-cardy vcValols’nın münblt tarlnlann-den geçmekteydi. Cihangirler çok defa bu tariki taklbederek şehre girmişlerdi. Çok defa da dönüp gitmişlerdi. Fakat, Paris, asta bir değişikliğe tabi olmamıştı.
Generalin ve emir subayının mensup bulunduğu kol, Bourget’yl ve büyük hava meydanını geçti; Auber-vUllerş'nln fabrikalarını arkada bıraktı; Fransa’nın kaybettiği savaşta, Almanları o kadar uzun müddet tutan (Arkası var)
«Rusyanın komşularının kendi-âinlnkine benzer rejimleri bulunmasında ısrar etmesi Birleşmiş Milletler mesaîsine iştirake nl_ yetli olmadığı mânasını İfade eder»
Londra 5 (A.A) — (Reuterl: Tasdik ve tasvlbedllmlş demokrat bir hükümete sahlbolmak şartlle, bu harbde tarafsız katanlarla eski düşman otan memleketlerin birleşmiş milletler teşkilâtına katılabilecekleri kararını yo-rumhyan Sunday Observer gazetesi şunları yazıyor:
«Tasdik ve tasvlbedilmlş demokrat hükümetler tâbiri hakkında söylenecek çok sözler bulunacaktır. Blnefslhi Rusya bir demokrasi olmadığı halde İspanyadan yüz mü çevirecektir? Bunun cevabı şudur:
«Büyük Britanya ile Birleşik Amerika, kendlslle İşbirliği yapmadan önce, Rusyadan rejim değiştirilmesini istemek zorunda kalsalardı, bu her türlil mesai Iştlralk imkânını ortadan kaldırmağa muadil olacaktı. Fakat, Rusyanın da, kendisine komşuluk eden memleketlerin hepsinde kendlnlnklne benzer rejimler bulunması noktasında ısrar etmesi aynı derecede felâketli neticeler doğurabilir. Bu, Avrupayı yalnız nüfuz sahalarına ayırmakla kalmaz, aynı zamanda hiç bir şeyin sızmasına İmkân vermlyen sıkı sıkıya kapalı bölmeler haline gelmesine sebebolur ve Rusyanın birleşmiş milletler mesaisine iştirake katiyen niyetli olmadığı mânasını İfade eder.»
imzalanınca — kalkacak, bu milletler hürriyet ve istiklâllerine kavuşacaklardır. İngiliz - Amerikan başarılarından biri budur,
Berlin konferansı kararlarına göre sulh şartlarını, bu memle. ketlere tek bir devletin iradesi yüklemiyecek, bu şartları beş devletin Dış Bakanlan Meclisi hazırlayacak ve her memleketin sulhu konuşulurken Meclise bu memleket davet edilecektir, İkinci kazanç da buduı.
ŞimdLye kadar Bulgaristan, Macaristan ve Romanyada Ingiliz ve Amerikan kontrol korniş, yonlannin adı vardı, yalnız Sovyet işgal kuvvetleri hâkimdi. Tebliğe göre: «Üç hükümet, bu
Ispanya’da
Müttefikler iktisadi tedbirler alırlarsa askeri diktatörlük kurulacak
memelektlerde mütareke şartlarını hep birlikte bildirmiş ve bu. şartlan anlaşmaya esas kabuch etmiş olan üç hükümetin rn?n-“ faat ve mesuliyetlerini gözöniin_“j de tutmak suretile bu memleket-.*/* lerdeki Müttefik kontrol komis-q yon lavının çalışma tarzını yeniden tetkik etmek hususunda q mutabıktırlar.» Bu maddenin,-— bu şekilde tebliğe yazılması blrJ2 Ingiliz _ Amerikan başarımdır, (D Sovyet İşgali altında bulunan > memleketlere, şimdiye kadar hiçCD bir gazeteci giremiyor, oralarda £5 neler olup bittiğini dünya hiçM— bilmiyordu. Tebliğde deniyor ki: >-» «Üç hükümet, Avrupa harbinin-O sona ermeslle husule gelen ahvaVO değişikliklerine dayanarak Müt.Cl) tetik gazete muhabirlerinin Ro-(Q manya, Bulgaristan. Macaristan (jJ ve Finlândlyada cereyan eden hâ-Jt dişeler hakkında dünyayı haber?*^ dar etmek üzere tam bir serbes. İlkten istifade edeceklerinden
Londra 5 IA.A.) — Madrldden alınan haberlerde bildirildiğine göre. General Franco, Fotsdam tebliğinin İspanyaya ait kısım yüzünden endişe 11 bulunmaktadır. Bir çok mahfillerde İleri sürüldüğü veçhile. Birleşmiş milletler İspanyaya karşı İktisadi müeyyideler tatbik etmek kararını verirlerse İspanyada derhal askeri bir diktatörlük kurulacaktır.
Diğer taraf tan Madrid de zannedildiğine göre, Franconun korktuğu şey, tahakkuk ederse bunun İlk neticesi kıratlığın ihyası ve Franconun İşbaşından çekilerek İsvlçreye gitmesi o-tac aktır.
Tane anın istikbalini tâyin edecek olan konferansa İspanyanın çağrılmamasına mukabil. Ruslann davet edilmesinden Franconun endişelendiği sanılmaktadır.
Bugünlerde Franco nezdlnde müteaddit toplantılar yapılacağı kuvvet le tahmin edilmektedir.
Portekiz’in durumu
Londra 8 (A_A.)=-Llzb ondan gelen haberlere göre, gerek sağ ve gerek solcu mahfillerindeki umum! kanaat Franconun şimdi mahkûm bir duruma girdiği merkezindedir. Fakat bunun Salazar’a ne dereceye kadar tesir edeceği hususundaki fikirler muh teliftir. Porteklzle İspanyanın birbirlerinin rejimlerine rnânen müzaheret edecekleri mânasında bulunan İberlk bloku mevcut bulunmakta devam etmektedir. Binaenaleyh vaziyet naziktir. Ve gazeteler mütalââ yürütmekten İçtinap ediyorlar. U-mumlyet itlbarlle Porteklzln İcabında birleşmiş milletlere katılmak İsteğinde bulunacağı sanılmaktadır. Por tekl2111cr bunun rejimde derin bir değişikliğe lüzum olmadan yapılabileceği fikrindedirler.
hiç şüphe etmemektedriler.» Yazılış tarzı biraz zayıf olmakla beraber, böyle bir maddeyi tebliğe geçirmek Kırım konferansında kimsenin aklından geçemezdi.
Görülüyor ki İngiltere ve Ame. rika Avrupada ahvali az çok değiştirecek bazı şartlan Sovyet Rusyaya kabul ettirmişlerdir. Bu bakımdan Berlin konferansına bir Sovyet zaferi demek doğru olamaz Bir mânada Sovyet zaferi, fakat gerçekte karşılıklı duraklama, sulbe doğru bir adım. Beklendiği kadar geniş, kesin olmasa da ümit verici, bekleme cesaretini arttırıcı bir adım.
Bütün mesele sulhun yapıl, masına kalıyor. Bunda acele etmek de Müttefiklerin elindedir,
Necmeddîn Sadak
SurivR ve Lübnan
Binlerce Alman casusunun kâğıtları ele geçirildi
Londra 5 (R) = Amerikan
Bahriye Bakanlığı Almanyada Amerikan işgal bölgesindeki du. rum hakkında bir rapor nemretmiştir. Bu raporda kaydedildiğine göre son 3 ay İçinde bu bölgede hiç bir toplu mukavemet hareketi görülmemiştir. Banka, iarda dosya karıştıran Amerikan eksperleri binlerce Alman casusunun kâğıtlarını ele geçirmişlerdir.
Fransız mandasının devamını isteyen Marunî patriğine cevap
Şam 0 (A.A) — Suriye proteston cemaati, bir demeç neşrederek Suriye protestanlarının Suriye ve Lübnan’ın İstiklâline ve bu iki memleketteki muhtelif ırktan halfan din farkı gözetilmeksizin kanun karşısında müsavi tutulmasını istediklerini bildirmiştir.
' Suriye ortodoks patrlk'l de. daha evvel neşrettiği bir demeçte, aynı fikirleri ileri sürmüştür.
Bu İki demeç, burada Marunî pat-rlk’l Arıda’nın demecine bir cevap olarak telâkki edilmektedir. Malûm olduğu üzere, Marunî patrik’!, Orta-şark hır i stlyanlarının istikbâli hakkında endişelerini bildirmiş ve Fransız manda idaresinin devamını İstemişti.
Fransız ticaret filosu
Tanca konferansı geri kaldı
Londra 0 (R.) — İngiliz hükümetinin İsteği üzerine yarın Pariste açılacak olan ve Tanca meselesini görüşeceği ilân edilen konferans birkaç gün geriye bırakılmıştır. İngiliz hükümeti, bu konferansta İngiltereyl temsil edecek olan delegasyona lâzım gelen direktifleri verecek vakit bulamamıştır.
Reuter’ln siyasi muharririne göre, konferans hafta sonunda toplanabilecektir. Bu konferansta muvakkat bir anlaşmaya varılması beklenmektedir.
İngiltere 100 bin tonluk gemi yapacak
Londra 5 (A.A.) — İngiliz ve Fransız hükümetleri arasındaki müzakerelerin neticesi olarak, İngllterede bir çok tezgâhlara 100,000 tonilâto tutarında yeni ticaret gemisi İnşası İçin siparişler verilmiş ve bu suretle bu. tezgâhlara bir kaç sene İçin 1? temin edilmiştir. Bu hususta akdedilen mukavelename. İngiliz tezgılhlarlle yabancı memleketler arasında 20 sene-denberl akdedilmiş otan en mühim mukavele olarak telâkki edilmektedir.
Gazetenin belirttiğine göre, İngiltere, İnşa halinde bulunan cemân 100 bin tonilâto hacminde 10 geminin Fransaya satılmasına karar vermiştir. Bütün yeni gemiler sene sonundan evvel kızağa konulmuş olacaktır.
(i Ağustos ÎÖ45
AKŞAM
Sahlte 3
AKŞAMDAN AKŞAMA '
Ahlâkın uğradığı en korkunç zelzele
Bîr ah bu buıı, sayfiyedeki zerce yatçıdan maydanoz istemiş. .Zerzevatçı:
— Geç, efendi! Kân nedir ki ■atacağız? _ demiş.
Kendi dükkân açtığı İçin, piyasada mevcudiyeti kâfi görülüyor. İki rakibi beşliyemiyeceğin-den dolayı ayrıca dükkân açılamıyor. O da, İçtimai bir vazife gördüğünün farkında değil: Sırf kârlı tarafa yontuyor. Kârsız mıdır, az kârlı mıdır? «Geç».,.
Benzeri benim de başıma geldi. Bir sayfiye yerindeki tok marangoza, beş dakikalık bir iş için başvurdum Kapıya mandal takılacak. Bir söylendi, iki söylendi, gelmedi. Zorlayınca: oKemail nedir ki?» mânasında burun kırdı.
— Madem buraya dükkân açmışsın, umumun hizmetini görmeğe mecbur değil misin? Sade kârlı işleri mi yapacaksın? _ tarzında kavgasız bir tartışmaya giriştik.
Beş dakikalık olan o işi başka bir marangoza beş liraya yap-tırttım... Beş dakika, beş Ura?.,. Maşallah!
Derken birincisini sinema vari baron tavırlarile, iş saatinde kotrada gördüm,,.
«Hakkıdır! Ö da insan değil mi?» diyebilir miyiz?... Biz de insanız, meselâ hususî yatımıza binip Atlantikte balık avına çıkmak, gemimize de Cincer Rocers’i Disney’i ve Louis Bromfield’i mi. safir çağırmak istiyoruz. Maddî ve mânavî imkân yok. Yorga, nımıza göre ayak uzatmalı. Bugünkü şartlar içinde o marangozun da nasibi, pazardan pazara sandal salasıdır. Diğer günler harıl hani çalışmak; şimdi iş çoksa fazla kazancının yedeğini ileriki kara günler için saklamak mecburiyetindedir. Zira es. naf için darlık günleri behemehal gelip çatacak. Artık pinekle dur, iç ve dış rekabetten kıvran dur!
Bir dükkâncı hakikatte nedir ki? İstanbul şehrinin yüz dükkâncısından meselâ ancak bir tanesi, piyango kazanmışçasına hakiki tüccar seviyesine yükse, lebilir. İnsaf edilsin; diğer bütün dükkâncılar nasıl Hollyvood hayatı yaşarlar, «paşa gibi» bir ömür sürerler? Türkü, Kumu, Ermenisi, Yahudi si bugün artık böyle bir havada ve sevdada... Bugünkü kargaşalıklı cemiyette şayet olağanüstü kazançlar elde ediyorlarsa bu hal cidden Arızîdir. İstanbul şehrinin hele diğer Türk şehirlerinin hayatından bütün esnafa ebediyen aslan payı bir refah; az çalışma, milyoner edasile yaşama nasıl müyes. ser olur? Er geç perişanlıkla kar. şıîaşmamak için, maydanoz satmağı, beş dakikalık bir İŞİ yarım liraya gördürmeği, müşteri İçeri girince güler yüz göstermeği, dükkânını erken açmağı, geceyi gündüze katmağı, bir ağaç altında çoluk çocuk bir pazar safası yapıp bunu kâfi saadet saymağı göze almalıdır.
İstanbul halkı, suııf ve zümre taksimlerine uzatılırsa en kalabalık kısmın esnaf olduğunda şüphe yoktur; Dükkâncılar, seyyar satıcılar, ktiçük inıalciler, bağ bostancılar, balıkçılar, küçük nakliyeciler ve bunların te. vabil, vesaire. Böyle muazzam bir zümreden çoğunun ahlâklarının bu şekilde zelzeleye uğraması, ahllfik sarsmtıtannın en korkuncudur.
Mayo ile denize girmeği, dan-setmeği, kolkola gezmeği bu mil. İttin birçok ferdi vaktUe büyük ahlâksızlıklar saymış, bu tabiata incizap hareketleri karşısında tiril tiril titremiş, bağır bağır bağırmış, homur homur homur. danmıştı. Halbuki: zaman geçti, denize girmenin, daıısm, kolkola gezmenin bizi batıran ahval olmadığım gördük. Bizi temelimizden sarsacak ahlâk bozumu asıl budur: İşlerimizi ve zihniyetimizi Avareliğe, lüpçülüğe uydurmak!
iş ve meslek ahlâkımız üzerirfe milletçe titremeliyiz. Hem kor. kuyla, hem titizlikle.
(VA . NÛ)
f ŞEHİR, HABERLERİI
Gümrüklerdeki mallar
Sebepsiz yere bekletilmesine meydan veril miyecek
İstanbul mıntaka ticaret müdürlüğü son aylarda gümrüklerimize gelen malları kontrol etmeğe karar vermiştir. Harbdcn önce de aynı kontrolü yapan ticaret müdürlüğü, mallarını gümrüklerden çıkarmıyaıı firmaları takip, gümrüklerden çekll-mlyen malları mağazalar müdürlüğüne devrederdi.
Mintaka ticaret müdürlüğünü bu karara sevkeden sebep, son zamanlarda hesapsız ithalât yapılmış olmasıdır. İthalâtçılar, öteden b^rl mal azlığı yüzünden karlı ticaret temin ettiklerinden bolluk olmaması İçin gümrüklerdeki malları - bekletmeğe başlamışlardır, Bu mahzuru önlîyecek tedbirler alınacaktır.
Balık avı
Bir Amerikalı firmanın müracaatı
Bir Amerikalı firma, Türkiyeye her çeşit balık tutma, tuzlama vesaire Âleti vermek İstediğini bildirmiştir, Türk kara sularında tutulacak balık İstihsalinin âzamiye çıkarılması İçin bu firma, hiç bir fedakarlıktan ka-çmmıyacağım. fakat bunlara mukabil tutulacak balıkların kendi firmasına satılmasını Ekonomi Bakanlığından İstemiştir.
Ekonomi Bakanlığı, İlgililerden bu hususta malûmat toplamaktadır. Bakanlığa gönderilen malûmat bu firmaya verilecek v« bilâhare temaslara geçilecektir.
Balık İhraç mevsimi yaklaştığından Ekonomi Bakanlığı, Amerikalı firma ile temaslarını kısa zamanda müspet şekilde neticelendirmeğe çalışmaktadır. Bakanlık İcabederse balıkçılar arasında bir birlik teşkiline teşebbüs edecektir.
Dünkü yağmur
Ticaret birlikleri
Dünkü at yarışları çok heyecanlı geçti
Koşular normal neticeleri verdi
—• Takvim •—i
Şaban 27 — Hizâr 93 j
İmsak Güneş öğle ikindi Ak Yatsı
E. 7.41 9.4fl 4.59 8.58 12.00 1.45
V. 4.02 0.01 13J0 17.13 88,071
Sayım hazırlığı
Ekim ayında yapılacak genel nüfus sayımı hazırlıkları İçin Başbakanlık İstatistik umum müdürlüğü tarafından İstanbulda kurulmuş olan sayım bürosu hçyetl her gün vilâyette toplanmaktadır. Heyetin dünkü toplantısında, şehirdeki numaralama İşleri gözden geçirilmiş, ou işin 15 ağustosa kadar tamamlanmasına karar verilmiştir. Ancak eksin oldukları tesbll-edilen sokak levhaları İle kapı numaralarını yapan fabrika, bir ârıza dolayıslle bir müddet İşllyemlyece-ğinden bunların şimdilik yağlı boya İle ya?,ılması uygun görülmüştür.
Halkın sayım günü gazetesiz kalmaması İçin gazete İdarehanelerinde çalışmaları lâzım gelenlerle gazete müvezzllerlnln tesbit edilerek vilâyete bildirilmesi Basın birliği reisliğine yazılmıştır. Hastanelerle vapur, tram VBy, tren gibi umumi hizmet müesseslerinde sayım günü çalışmaları zaruri görülenlerin do tesbltlne başlanmıştır. o gün halkın hoktm, aczane, ebe ve diğer sıhhi ihtiyaçlarının kar şılanması için her bucak merkezinde sıhhi ekipler bulundurulacaktır.
Kaymakamlıklara yapılan bir tamimle de mevcut sokak levhalarlle kapı numaralarının boya, tamir ve diğer sebeplerle kapatılıp klrletllme-mesl hususunda bucak müdürlerlle emniyet Amirleri, muhtar ve bekçiler vasitflsile temin edilmesi istenmiştir. ________________
Teneke dağıtımı meselesi
Ticaret ofisinin ellndo tuttuğu tenekeler yüzünden bir takım İtirazlar yapılmıştır. Bir taraftan Ofis, İhtiyaca yetecek kadar teneke satışı yapmadığı halde, diğer taraftan tsken-ı deruna yeni teneke partileri geldiği haber alınmaktadır. Yapılan müracaat üzerine şimdiye kadar dağıtılan teneklerln mlktarlle son İhtiyaç durumu yeniden incelenecektir.
Tenoke dağıtma şekli eskidir. Geçen müddet zarfında bir takım müesseseler piyasadan çekilmiş veya m&mul istihsalini kısaltmışlardır. Bu arada bir takım fabrikaların İstihsalinin de arttığı görülmüştür. Tevziat şekline yapılan itirazın başlıca sebebi budur. İhtiyacı olmıyaniar, eski tevziat esasına göre aldıkları tenekeleri kara borsaya vermekte, beri tarafta İstihsalini genişleten müessese, bile bile bu benekleri kara borsadan toplamaktadır. Bu karışık halin İzalesine çalışılacaktır.
Milletlerarası ticaret odaları kongresine iştirak edecek heyet gitti Londradakl milletler arası ticaret odaları kongresine İşt irak edecek olan İstanbul ve İzmir ticaret odaları heyeti bu sabah tayyare İle hareket etmiştir. Bu heyet şehrimizden Nemll-sade Mithat, Ahmet Kara ve tzmlr-den B. Şeriften terekkübetmektedlr.
Birçok yerleri sel bastı
Üç ay süren kuraklıktan sonra son lkl gün İçinde şehre az miktarda yağ m ur yağmıştır. Dün öğleye doğru ha va bir donbire kapandı vo şiddetli yağmur yağmıya başladı. Yağmur arasında on dakika kadar leblebi boyunda dolu da yağdı.
On İkide yağmur yarım saat kadar ara verdikten sonra yeniden ve daha şiddetle yağmıya başladı. Bu defa da on dakika kadar dolu yağdı. Yağmur fasılalarla saat dörde kadnr devam etil. Bugün hava açıktır.
Yağmurun şiddetinden bir çok yer lerl sel basmıgtır. Tramvay makuslarından çoğu kapanmış. Beşiktaş ile örtaköy arasında kumlar hatları doldurmuştur. Tramvay idaresi derhal İşçiler göndererek yollan açtırmıştır. Seller Ortaköyde kadınlar hamamının soyunma yerini kaplamış vc bir metre yüksekliğe çıkmıştır. İtfaiye suları boşaltmıştır.
Yağmur esnasında şehrin bir çok çukur semtlerinde ve bu arada Üsküdar, Kasımpaşa, Aksaray. Kumka-pl. Şehremini semtlerinde sellerin sürüklediği molozlarla Klğım ağızları tıkanmış, bu yüzden buralarda büyük su birikintileri hâsıl olmuştur Bazı evlerin alt katlarına su girmiş, bir çok evlerin damları akmış, tramvay, otomobil ve araba gibi vesait bir müddet lşllyemcmiştir.
Kasımpnşada Bedreddln sokağında iki evi su basmıştır. Bu evlerden birinin üst katında oturanlar alt katın su baskınına uğradığının farkına varamamışlardır. Çukur olan alt kat tama mile su İle dolduktan sonra akıllan başlarına gelen ev halkı, ancak üst kat penceresine komşular ta rafından uzatılan merdivenle dışarıya çıkabilmişlerdir. İtfaiye bu evin de suyunu boşaltmıştır. Nüfusça zayiat olmamış İse de eşyalar, bu arada alt kattaki yatak ve yorganlar su İçinde yüzmüştür.
Yağmurun en şiddetli zamanında Bakırköyünde de bir kaza olmuştur, tlyas adında bir amele Kartaltepe mevkiinde bir kuyuyu temizlemekte İken birdenbire taşlar kaymış, zavallı adam, büyük bir toprak ve taş yığını altında kalmıştır. Etraftan du yanların zabıtaya haber vermesi ü-zerlne İtfaiye İlyası kurtarmağa koşmuştur. Dünderıberl çalışıldığı halde îlyasın üstündeki taş ve toprak yığını ancak bu sabah kaldırılmış ve İlyas yaralı olduğundan Cerrahpaşa hastanesine yatırılmıştır.
öğrendiğimize göre, dün, Beşiktaş maliye şubesinin alt katını da 6u basmış ise de vaktinde yetlşlldlğl İ-çln zarara sebebiyet verilmemiştir.
Dünkü şiddetli yağmur esnasında, 70 yaşında Hüseyin Aktunç adında biri, Kocamustatapaşadaki evinin damını tamir ederken müvazeneslnl kaybederek düşmüş ve derhal ölmüştür.
Sağlık Bakanı îstanbula geldi
Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanı Dr, Sadi Konuk Ankâradan şehrimize gelmiştir. Bakan bir kaç gün burada kalacak sıtma ve sivrisinek mücadeleleri, faaliyetini incellyecektir,
Bugiin bayilere kahve dağıtılacak
Kahve yokluğu devam etmek, tedlr. Tekel İdaresi Mersinden getirttiği kahvelerden bugün ba. yllere tevziat yapacaktır.
Stalin Bornholm adatma gidecekmiş
Kopenhag 4 (A.'A.) — Btaln'ln
Bornholm atlasını yakında ziyaret edeceği hakkın dok 1 söylentiler tahakkuk edecek gibi görünmektedir. Bomholm’dakl Rus askerlerine bugün yeni üniformalar dağıtılmıştır, dün, birçok Rus subayını taşıyan büyük bir uçak Bognne‘de yere İnmiş, subaylar hemen genel karargâha gitmişler ve bir kaç saat sonra da aynı uçakla dönmüşlerdir. Mareşal Tlmoçenko’nun da kctndllerlylp birlikte olduğu sanılmakladır.
Bir Sovyet - Rumen nakliyat kumpanyası kuruldu
Bükreş 4 (A.A.) — Anadolu ajansının özci muhabiri bildiriyor: Romanya İle Bovyctkr Birliği arasında eşit sayıda Sovyet ve Rumen uzmanlarının iştlraklle yapılan anlaşmalar gereğince, .Sovrom Transpori» ün-vanı altında bir deniz ve nehir nakliyat kumpanyası kurulmuştur. Kumpanyanın sermayesi üç milyar dolardır. Merkezi Bükreş'tir.
Islah için bir proje hazırlanacak
Ticaret Bakanlığı, ticaret birliklerinin ıslah projesini hazırlamak, üzere birliklere dahil tftclrler arasında toplantılar yapılmasını İstanbul'daki birlikler genel kâtipliğinden İstemişti. Yapılan toplantılarda tacirlerden kâfi miktarda malûmat alınamadığı gibi bir çok kore tamamlamadığı da görülmüştür. Bunun üzerine Ticaret Bakanlığı, birlik genel kâtiplerinin gönderecekleri raporları göz önünde bulundurmak üzere ıslah projesini kendisi hazırlamağa karar vermiştir.
Dünya ticaret münasebetlerinin her giin değişik bir hal aldığını gören Bakanlık birliklerin çalışmalarını bu esasa uygun bir şekle koymağa gayret edecektir.
İki otel
Çıragan sarayı yerinde ve Floryada yapılacak
36 yıl kadar evvel yanan çırağan sarayı tâmlrlnln mümkün olup olmı-yacağı tetkik ettirilmiştir. Saray çatısının açık olması yüzünden yağmurlar duvar ve temellerde tahribat yapmıştır. Bu sebeple tamirin mümkün olamıyaçağı anlaşılmıştır. Şimdi saray yıktırılarak clde edilecek taşlardan ayni yerde riistlk bir otel yaptırılması düşünülmektedir. Sarayın arkasında Yıldız bahçesine çıkan bir köprü vardır. Bir araba geçecek kadar geniş olan bu köprü vasıtaslle otel Yıldız korusuna bağlandığı gibi deniz kenarında olduğu için Boğazdan da istifade edilebilecektir.
Otel 4-5 milyon liraya mal olacaktır. Belediye bu İs İçin muhtelif makamlarla temas halinde bulunmakla beraber hu paranın ancak bir ecnebi şirketinden temin edileceği, umuluyor.
Belediye, Florya’da da bir otel yaptırmağı düşünmektedir. Otelin arsası, orada otel yaptırmağı kabul eden kimseye çok ucuza verilebilecektir. Fakat belediye ancak 3 ay kadar bir zaman İşllyecek olan otelin, belediyenin İstediği bir şeklide inşası bir kaç milyon liraya mütevakkıf olduğundan şimdilik bu teşebbüsten bir netice alınamamıştır.
Boğulan odun tacirinin cebinde 2000 lira var mıydı?
Geçen gün Boğazın Fener açıklarında ansızın çıkan bir fırtına neticesinde Riyadan gelen odun yüklü olr motor parçalanmış; mürettcbatlle beraber motörde bulunan Zeki İsminde genç bir tacir denize düşmüş, Zeki boğulmuş, mürettebatı tahlisiye idaresi tarafından kurtarılmıştır.
Zekinin cesedi bulunduktan iki gün sonra ortağı zabıtaya başvurarak, boğulan arkadaşının üzerinde lkl bin lira para bulunduğunu ileri sürmüştür.
Elblseslle beraber boğulmuş olan Zekinin cesedi Üzerinde yapılan aramada bir altın saat, birkaç Lira da para bulunmuş, lkl bin liraya tesadüf edilememiştir. Odun satın aldığı yerde ve diğer cihetlerde yapılan tahkikat, üzerinde iki bin Hra para bulunabileceği İddiasını müstebat tutmuştur. Tahkikata devam ediliyor.
Yayla kartalı filme almıyor
Burandan bildirildiğine göre Farıık Naflz’in Yayla Kartalı eseri filme a-lınmaktadır. Filmin rejisörlüğünü B. Muhsin Ertuğrul yapıyor. Cahlde, Vasfl Bobu, Behzat ButaR, Neçlû, Hâdl Hün filimde rol alınışlardır.
Amerika Avrupadaki askerî teçhizatının bir kısmını satacak
Nevyorlc 5 (R.) — Amerika, Avrupa'daki askeri teçhizatının yüzde otuzunu satacaktır. Bunların nakli kıymetlerinin yüzde yirmi beşi derecesinde masrafa mütevakkıftır. Teçhizatın bir kısmı sivil işlerde kullanılabilecektir.
Vefd partisinin îngiltereye muhtırası
Kahire 6 (R.) — Vpfd partisi Ingiltere hükümetine bir muhtıra göndermiştir. Bunda Mısır'daki yabancı kuvvetlerin çekilmesi, Mısır’la İngiltere arasında askıda kalmış meselelerin derhal görüşülmesi isteniyor.
Başbakan Dolfus’un kaatili yakalandı
Gm ünden (Avusturya > 4 (OWİ) —-Associated Pressin Omundcn muhabirinin bildirdiğine göre. 11 inci Amerikan zırhlı tümenine mensup bir birlik, 1934 te Avsturya Başbakanı Dol-fus'ü katletmiş olmakla itham edilen Vlctor von Karoly'yi tevkif etmiştir.
İstanbul at yarışlarının hususi muhasebeye alt koşularının birincisi dün Vellefendl koşu yerinde yapıldı. Havanın yağmurlu oluşuna rağmen meraklı kütlesi yine bir hayli kabarıktı. Koşular büyük bir İntizam İçinde yapılarak nihayetlendlrlldl.
Koşuların neticelerini yazıyoruz:
Birinci koşu: tkl yaşlı sat kan İn-glllzler arasında 1200 metrede yapıldı. Üç tayın girdiği kuşuda Çukurova birinci. Bürücek İkinci, Zlgfrlt üçüncü oldular. Ganyan 100 kuruş verdi.
İkinci koşu: Üç ve daha yukarı yaşlı İngiliz at ve kısrakları arasında 1800 metrede yapıldı.
Elânvltalle Dikenin girdiği koşuyu Elânvltnl blrlncd. Diken İkinci olarak bitirdi. Ganyan 120 İkili bahse 125 kuruş verdi.
Üçüncü koşu: Üç yaşlı Arap tayları arasında 1400 metrede yapıldı. Ve Venüs birinci, Nurcan ikinci. Kovboy üçüncü oldular. Ganyan 325, pl&seler 140, 120 İkili bahis 400 kuruş verdi.
Dördüncü koşu: Üç ve daha yukarı yaşlı İngiliz atları arasında 2000 metrede yapıldı. Çetin bir mücadeleden sonra Burgaz birinci Sabareftar ikin el Neriman 3 üncü oldu. Ganyan ÎOÛ plâseler 105. 130 kuruş çifte bahis 350 İkili bahis 180 kuruş verdi.
Beşinci koşu: Dört ve daha yukarı yaşlı Arap atları arasında 2200 metrede yapıldı.
Koşuyu Çağlıyan birinci. Yılmaz Ruşen İkinci, Güzel Bursa üçüncü
olarak bitirdiler. Ganyan 215 pl&scler (100>, (135) İkili bahis 250 üçlü bahlı 910 kuruş verdi. — Şazl TEZCAN
Kürek teşvik müsabakaları
Dün Beykozda yapılan bölge kürek teşvik müsabakalarında aşağıdaki neticeler alınmıştır:
Kıdemsizlerde: Tek çifte:
1 — Beykozdan Süreyya 11,03
2 — Galatasaraydan Nalm 11,30 İki çifte:
1 — Beykoz 10,12
2 — Galatasaray 10.27
Dört tek:
1 — Taksim 0,23
2 — Fenerbahçe 9,46
Kıdemliler: Tek çifte:
1 — (Demlrspori Muhlis 11.3
2 _ (Beykoz) Süreyya 11,11 İki çifte:
1 — Galatasaray, 2 — Beykoz Dört tek:
Q CL CV
Bu yarışta Galatasaray Çapari*-verdiğinden diskaüfye edilmiş Bey- O koz birinci. Taksim ikinci sayılmıştır.
8 tek: O
1 — Taksim, 2 Beykoz "JZ
Puvan sayımında kıdemsizlerde 13 u_ puvanla Beykoz birinci, Taksim 11 (D puvanla ikinci, Galatasaray 7 puvan- > la üçüncü olmuştur. m
Kıdemlilerde Beykoz 14 puvanla birinci. Taksim 9 puvanla ikinci. De- E mlrspor 6 puvanla üçüncü olmuşlar-
Akşam kupası
Tenis maçları yağmur yüzünden bitmedi
Gazetemizin Fenerbahçe ve Galatasaray tenis takımları arasında ter-tibettlğl tenLs maçlarına dün Moda Deniz kulübü kortlarında başlandı. Sabahleyin havanın çok İyi oluşu kortlara epey kalabalık toplamıştı. Ne yazık ki, öğleden sonra başlıyan şiddetli, yağmur kortları oynanmtya-cak bir şekle sokmuştu. Bu yüzden 11 maçtan yalnız 6 sı oynandı. Oynanan maçlar m neticesi şu şekildedir: Suat Subay (F B.) Behbut'u (G. S.) Suat Nemli (G. S.) Celâsin Lüyü (F. B-); Krls üncü (F. B.) Süzan Gürel'l (G. s.); Vedat Abut (G. S. Suat Bayburt'u (F. B.); Beliğ Beler (G. S,) Melih Kutay'ı (F. B.); Mustafa Gençsoy (G. S.) Müslih Tunca-yi (F. Bi,); yendiler. Bu vaziyette G. S, 4/2 ilerde ve geriye de 1 tek ve 4 de çift maçı kalmış oldu. Dün Fenerbahçe ckJbl O. 8. Uların Fthmlye itirazları yüzünden bu kıymetli tenisçiden mahrum olarak oynandı.
MEVLÛD
BAY SALİM PINARTN ruhuna ittihat edilmek üzere 8/8/945 pazartesi günü öğle namazından sonra Nişantaşı Teşvikiye camiinde nıev-lût okunacaktır. Arzu edenlerin teşrifleri rica olunur.
Mevlût Yeraltı camii hatibi Hafız bay Ali tarafından okunacaktır.
Taksim Belediye Gazinom Müdürü Mehmet Leblebi
RADYO||
ANKARA RADYOSU I—
Bugünkü program O
18.00 Dans orkestrası. 18.45 Hafif şarkılar (pl.), 19-Oû Haberler, 19.20
Geçmişte bugün, 19.25 Karışık şarkılar, 19.50 Kitap saati, 20.00 Keman soloları, 29.15 Radyo Gazetesi. 20.45 Yurttan sesler, 21.15 Konuşma, 21.30 Müzik (pl.), 22.20 Dans miizlğl (pl), 22.45 Haberler.
Yarın sabahki program
7.30 Hafif uvertürler (pl.), 7-43 Haberler, 8.00 Orkestra eserleri (pl), 12.30 Kanşık şarkılar 12.45 Haberler, 13.00 Salon orkestrası.
Tamir edilecek yollar
Şehirde yaptırılması ve tamiri lcabcden yol ve sokakla? İçin 10 milyon liranın lâzım olduğu yapılan İncelemeler sonunda anlaşılmıştır. Bu paranın ancak Oûo bLn lirası temin edildiğinden, eldeki para De en lüzumlu yerlerin yapılmasına karar verilmiştir. Hangi yolların daha evvel yapılması İcabettlği de her İlçede kaymakamlarla Parti başkanlarm-dan mürekkep bir komisyon tarafından tesblt edilmiştir. Elde bulunan 900 bin lira İle inşa ve tamir ettirilecek yol ve sokakların yaz sonuna kadar tamamlanması İsteniyor
ÖLÜM
Avukat Ahmet Arif İyicilin hemşiresi ve İstanbul dersamlarmdan Mehmet Şefik Eryuvast'nın eşi
ÜMMÜ GÜLSÜM
Allahm rahmetine kavuşmuştur. Cenazesi bugün İkindi namazından sonra kaldırılarak Kandillideki aile mak-beresine defnedilecektir.
Muhlis Sabahaddin Tl’RK OPERETİ
8 Ağustos pazartesi akşamı Bakırköv İncirli sinemasında
EFENİN AŞKI
Büyük milli operet 4 perde
———
KÜÇÜK HABERLER
ir Schak, Migırdiç vc Payzan adında üç kişinin ŞiŞşlidekl apartmanlarında kumar oynattıkları öğrenilmiş ve zabıta tarafından suçüstü yakalanmışlardır. Yakalanan Leman, Muammer, Ester, Jlrayr ve ev sahipleri 11c iskambil kâğıtları, fişler va ortada bulunan para adliyeye teslim edilmiştir.
£ Evvelki günclenberi şehrlmlzda bulunan Maliye Bakanı B. Nurullah Esri t Sümer, dün akşamki eksprpesle An karaya dönmüştür.
ir Çemberlitçş civarında Vezlrhan» önünde seyyar manavlık eden Mehmet, AH ve diğer Ali Can isimlerinde Uç kişi, kurdukları bir rakı sofrası arasında kavga etmişler, münakaşa büyüyünce, Ali, Mehmedl bıçakla ya raiamıştır. Mehmet, bu yaranın verdiği acıyla Aliyi kovalarken. Alt Car), araya girmek istemiş, Mehmet, bu sefer Ali Cam yaralamış, Ali Can da, diğer Alinin yüzünden bu yarayı a'-dığından, diğer Aliyi yaralamış, en nihayet zabıtanın müdahaleslle kav gacılar btfaklarlle blrhkte yakalanarak tedavi altına alınmıştır Tahkikat İlerletilmektedir
SUADİYE PLAJ GAZİNOSUNDA
BİZİM GECE
Bu akşam 21 den İtibaren: Devlet konservatuvan OPERA ve TİYATRO sanatkârları şerefine programa Iştiraklerllc OazJnoda masalarınızı ayırtmız.
EM. Halkevi S. Y. S. düzenlenmiştir.
Beyoğlu Akşam Kız Sanat okulu müdürlüğünden:
1 _ orijinal Rndlyus N 21 Marka Gaz ocağı pazarlıkla satın alınacaktır.
2 — Eksiltme 1945 ağustosunun yirminci pazartesi günü saat on boşta yüksek mektepler binasında toplanacak komisyon tarafından yapılacaktır.
3 — Muhammen bedel 2732 kati tcnılnacı 409 lira 80 kuruştur.
4 — Ellerinde yukarıda bahsi geçen evsafta gaz ocağı olup ekslltmeyo girmek Istlyenlerln ticaret odasından aldıklar» bu yıl veslkalarlle birlikte belli gün ve saatte komisyona müracaatlerl.* (10508)
E ah İte 4
A Ş A M
6 Ağustos 1945
CGömlekiş-ı
tİJKtNCİ SİNİP GÖMLEK Vİ |
■ Tek 20096 Sirkeci ■■■■
KARDOL
Baygınlıklara, çarpıntılara, baş dönmelerine karşı en müessir sinir damlasıdır.
Her eczanede bulunur
ZAYİ — Çamlıca nüfus memurlu-endan aldığım nüfus kâğıdımı kay-ttlm. Yenisini alacağımdan eskisinin hükmü yoktur.
1927 doğuinlu .Mehmet oğlu Cahit Geçim
UYUZ ve DERİ
HASTALIKLARINI
DERMOLiV
Geçirir, «■■■
■B MEMUR ARANIYOR K9İ şirketin İç muhaberatında çalışmak üzere, makinede çabuk yazan, İlse derecesinde okumuş, tngiilzce bilmesi tercih edilerek ciddi ve çalışmayı seven Bey veya Boyan bir memur aranıyor. İs- ' teyeccklerln en az net aylık Ücretle evvelce çalıştıkları yer hakkında İzahatlarını posta İle Galata, Merkez Hanıpda 14 numaraya göndermeler! rica olu-nur.
1000 metreküp taş alınacaktır
Bolu devlet orman işletmesi müdürlüğünden:
1 — İŞletme müdürlüğü için lüzumlu 1000 M». TM ekslltmoye koşulmuştur.
2 — Açık eksiltme 13/8/M6 tarihine rastlayan pazartesi günü saat it da İşletme Müdürlüğünün Bolu binasındaki komisyon huzurunda yapılacaktır.
3 — Beher metreküp taşın İnşaat mahallinde teslim şartlle muhammes bedeli 9 liradır.
4 — Muvakkat teminat % 7,5 hesablle 075 liradır.
5 — Açık eksiltme şartnamesi İstanbul, Ankara Umum Müdürlüğünse, Düzce. Mudurnu, aered( ve Bolu İşletme Müdürlüklerinde görülebilir.
9 — İsteklilerin muayyen gün va saatte komisyona müracaatları. (10275)
PAMAT-GD£Q
Senede 28.800 lira ikramiye
Ziraat Bankasında Kumbaralı ve ihbarsa tasarruf hesaplarında
12 Mart. 11 Haziran, 11 Eylül ve 11 BLrLnclkAnun keşide tarihlerinden bir ay evvelki matlûp bakiyeleri 50 liradan az olmama tin beraber keşide tarihine kadar da matlûp bakiyeleri bu mlkdardan aşaRı düşmi-
yenler arasında senede 4 defa çekilen kufa İla aşağıdaki plâna gö-
re ikramiye dağıtılacaktır.
4 Adet 1000 liralık 4000 Lira
4 • 500 > 2000 *
4 > 250 • 1000 »
40 * 100 » 4000 •
100 • 50 > 5000 •
120 • 40 » 4800 >
160 ■ 20 ■ 3200 ■
DİKKAT
Hesaplanndakl paralar bir sene içinde 50 liradan aşağı düsmiyen-tere İkramiye çıktığı takdirde % 20 ıfazlaslle verilecektir,
Halkalı Ziraat Okulu Sabit Sermaye Çiftliğinden
1 — 27/7/945 günü açık arttırma İle satılacağı İlân olunan sabit sermaye çiftliğinin 700 lira muhammen kıymette elmalarına talip çıkmadığından, arttırma 10 gün uzatılmıştır.
2 — Arttırma 7/8/945 salı günü saat 15 te Ilalkalı'da İstanbul Tarım o^uJu müdürlüğünde yapılacak olup muvakkat teminatın 52.5 lira fflduğu ve şartnamenin her gün sözü geçen okul müdürlüğünde görülebile-oefi ilân olunur. (10436)
Halkalı Ziraat Okulu Sabit Sermaye Çiftliğinden
1 — 27/7/945 günü açık arttırma ile satılacağı İlân olunan sabit ser-ıjıaye çiftliğinin 1800 lira muhammen kıymette bağ üzümlerine talip çıkmadığından, arttırma 10 gün uzatılmıştır.
2 — Arıtıma 7/8/945 salı günü saat 14 te Halkalı’da İstanbul Tarım
okulu okulu müdürlüğünde yapılacak olup muvakkat teminatın 135 lira olduğu ve şartnamenin her gün sözü geçen okul müdürlüğünde görülebileceği ilân olunur. (10437)
1 İstanbul Belediyesi ilânları
Tahmin bedeli İlk teminatı
2475.00 185.62 Belediyece kaldırılacak cenazeler İçin alınacak 15 metre mikâbı mezar kapak tahtası.
1007.72 12058 Beşiktaş - Bulat ve Tekirdağ! ç($p İskeleleri mürakip kulübelerinin tamiri için alınacak kereste çivi, cam, menteşe, kilit ve kiremit.
800.00 60.00 Motörlü taşıtların temizlik işlerinde kullanılmak üzere alınacak 40 metre lâstik hortum.
Tahmin bedellerlle İlk teminat miktarları yukarıda yazdı İşler ayrı ayrı açık eksiltmeye konulmuştur. Şartnameleri zabıt ve muamelât müdürlüğü kaleminde görülebilir. İhaleleri 17 ağustos 945 cuma günü saat on dörtte daimi encümende yapılacaktır.
İsteklilerin ilk teminat makbuz veya mektupları vo kanunen gösterilmesi gereken diğer belgeleri!» birlikte ihale günü belirli saatte daimi encümende bulunmaları. - (10374i
İstanbul Sıtma Mücadele Başkanlığından1
Ham kauçuğu Başkanlığımızdan verilmek Özere, yaptırılacak 35,000 adet lâstik şişe mantarının İmaliydi için 23 temmuz 945 günü yapılan pazarlıkta teklif edilen bedel rayice ve evvelce verilen llate nazaran fazla görüldüğünden, bu lâstik mantarların âzami 00 gün zarfında teslim! şartila imaline talip olanların 10 ağustos 0*5 günü saat 1.0 da KadLköyünde Moda caddesinde 91 numaralı Başkanlık dairesinde toplanacak komisyon. müracaatları ilân lunur. ' (10408)
Amerikan Hastanesi
Hastabakıcılık Dersanesi
Talebe kaydı cumartesi v? pazardan başka her gün 9 dan 12 ye kadar, yapılmaktadır. Orta mektep mezunu 18 yaş1111 bitirmiş, 25 yaşını gcç-‘ meml# bayanlar hüviyet ve okul şçhadctnamelerllo 10 eylüle kadar gelmeleri. Üç seiıe devam eden tahsil, yemek, giymek, ikamet meccanidir.
Fazla tafsilât İçin Mektep Müdürlüğüne müracaat.
Demiryol Meslek okuluna talebe alınacak
Devlet Demiryolları ve Limanları işletme genel müdürlüğünden:
Deylet Demiryollarının muhtelif şubelerine memur yetiştirmek üzere Ankara’daki Demiryolu Meslek Okulıjnû müsabaka İle talebe alınacaktır: ^Okul parasız ve yatılıdır
A) Kayıt ve kabul şartları,
1 — Türk olmak,
2 — Ortaokul mezunu olmak,
3 — Okumağa ara vermemiş bulunmak,
4—15 yasından küçük, 18 yaşından büyük olmamak.
5 — En az 1,58 boyda olmak.
8 — İdarece yaptırılacak muayenelerde sağlamlığı anlaşılmak,
B) Müsabaka imtihanları (Türkçe, Geometri. Cebir ve Fizikten) yapılacaktır.
O) Müsabaka İmtihanlarının yapılacağı yerler ve tarihler:
1 _ Ankara, Haydarpaşa, Eskişehir. Balıkesir, A t yon kara hisar, İzmir, Kayseri, Adana, Malatya, Erzurum. Sivas İşletme Müdürlüklerinde 15/Ağusto3/1945 tarihinde yapılacaktır.
D) Kayıt ve kabul muamelesine İşletme Müdürlüklerinde 10/Tem-muz/1945 pazartesi günü başlanacak ve 11/Ağustos/ cumartesi günü son verilecektir.
Fazla tafsilât almak isteyenler yukarıda yazılı İşletme Müdürlüklerine müracaat edebilirler. (9058)
Maliye Bakanlığından'
İstanbul Maliye Kırtasiye Deposunda, İhale tarihinden 945 Aralık ayı sonuna kadar toplanacak fersude ambalâj kâğıtları açık arttırma İle satılacaktır. Talip olanların 120 Hra muvakkat teminat paralarlle birlikte 7 ağustos 1945 salı günü saat 14 te BeşLktaşta Hayrettin İskelesi yanında bulunan mezkûr depoya müracaatları, (9882)
Yüksek Ziraat Enstitüsü Rektörlüğünden:
Enstitüde mevcut :eerüba hayvanları İçin aşağıda cins ve miktarı yazdı 4 kalem hayvan yemi kapalı zarfla eksiltmeye konmuştur.
Eksiltme 7.8.945 salı günü saat 11 de Rektörlük binasındaki komisyon , tarafından yapılacaktır
Eksiltmeye gireceklerin kapalı zarflarını eksiltme saatinden bir saat ; önceye kod&r Levazım ftmlrliğlne ve teminatlarını Enstitü Muhasebe veznesine yatırmaları.
şartnamesini görmet ve daiıa fazla İzahat almak IsteyerucrLn Levazım âmlrl)*ine müracaatları.
. Cinsi Miktarı Fiyatı Tutan Teminatı
Pancar Kuru et Keten küsbesl Keten tohumu 35.000 kg. 100.000 » 2000 » 500 > 20- Krş. 15 > 25 » 75 > 5000 L. 15000 > 500 » 375 > 9825 375 Ura 1125 » 37,50 > 29 »
Türk Haya Kurumu Etimesgut Uçak
* Fabrikasına iki denetçi (Mürakip) alınacak
Etimesgut uçak fabrikamız teknik denetçiliği için aşağıda yazılı vasıfları taşıyan bir Denetçi «Müraklb» ve bir yardımcısı alınacaktır. Denetçiye 600 llraya kadar, denetçi yardımcısına da 400 liraya kadar aylık ücret verilecektir.
A — Memurin kanunundaki şartları haiz olmak.
B — Askerlikle İlgisi olmamak,
C — Yüksek tahsil görmüş olmak,
Ç — İşletme ve maliyet muhasebelerine hakklyle vâkıf olmak,
D — İktisat, ticaret ve maliye bilgileri çok kuvvetli olmak,
E — Yaşı 55 den yukarı olmamak,
(Bu vasıfları taşıyan isteklilerden tayyare veya makine mühendisi olanlar tercih edilecektir.
İstekliler bir dilekçe ve kısa tercümel halle Türk Hava kurumu başkanlığına müracaat etmelidirler. (9999)
Halat Alınacak
Bayındırlık Bakanlığı İst. malzeme grup amirliğinden:
8 burgadalık 3X80 m. eb’adında 4 adet fabrika mamûlâtı kendir halat açık eksiltme ile satın alınacaktır.
Muhammen bedel (4500) liradır
Eksiltmesi 13/8/945 pazartesi günü saat 15 te Galatada Karaköy Perçemli sokak Cemaat hanında gurup âmirllğl eksiltme komisyonunda yapılacaktır.
İsteklilerin 337,50 liralık geçici teminat makbuzu İle 945 yılında ticaret odasına kayıtlı bulunduklarını bildirir belgeyi yanlarına alarak eksiltme günü tâyin olunan saatte kemisyondg bulunmaları.
Teminat parası aynı dairede öğleden evvel yatırılmış olmalıdır.
Şartlaşması gurup âmirllğl bürosunda görülecektir. (10109)
Ankara belediyesinden:
1 — Şehrin muhtelif kısımlar ında bulunan otobüs bekleme yerleri üzerine yaptırılacak demir örtü işi on beş gün müddetle ve kapalı zarf usullyle eksiltmeye konulmuştur.
2 — Muhammen bedeli (77,780) liradır.
3 — Teminatı (5,139) liradır.
4 —Teminat Belediye Merkez veznesine yatırılacaktır.
5 — Bu İşe girmek Istlyenlerln Ticaret odasına kayıtlı bulunmaları ve ve bıı gibi (40) bin liralık demir işlerini yaptığına dair vesika İle İhaleden ii$ gün evvel Belediye Reisliğine müracaat ederek bu İşe girebilmek İçin ehliyet vesikası alarak bunları teklif mektubuna eklemesi şarttır.
8 — Bu İşin 21/8/945 salı günü saat 11 de talibine İhalesi mukarrer bulunduğundan, şartname ve krokisini görmek lstlyenlerln her gün Encümen kalemine müracaatları ve isteklilerin de 2490 numaralı kanunun 32 İlci maddesi sarahati veçhile tanzim edecekleri teklif mektuplarını İhale günü olan 21/8/945 salı günü saat ona kadar Belediye encümenine vermeleri. (10229)
Sarıyer mal müdürlüğünden:
Kapı No.
Mahallesi________Sokağı___________Eski Yeni Cinsi
Yenlköy Güzelce Allpaşa Bağlar mevkii 117 2 Tarla
Kıymeti__________________Hisseli
1000Lira Mukatıalı mahallinin 375/ 480 - 3/1 lcareteynll mahallinin 74/90
Ankara emvaline kazanç vergisinden borçlu Fuat Babanın mutasarrıf bulunduğu yukarıda evsafı yazılı gayri menkul tahsili emval kanunu hükümlerine tevfikan bilmüznyede 17/8/945 cuma gilnü saat 14 de İlk İhalesi ve on gün sonraya raslayan 27/8/945 pazartesi günü saat 15 de kati ihalesi İcra kılınacağından taliplerin mezkûr günlerde % yedi buçuk güven matabuziarlle Sarıyer kaymakamlığında İdare heyetine müracaatları İlân olunur. (10418)
Zeytinyağı alan bakallara
Ticaret Ofisi umum müdürlüğünden:
Ofisimizden zeytinyağı alatı bakkalların boş zeytinyağı varillerini mümkün olan süratle depolara geri vermeleri rica olunur. (10468)
TASFİYE HALİNDE ■■■■■■■■■■
Sark Demiryolları İşletici Kumpanyası
Türk Anonim Şirketinden:
Tevsi il Anı
Tasfiye Memurları Şirketin vaktinden evvel tasfiyesine karar veren ve 15/1/1935 te toplanan Heyeti Umumlyeden aldıkları salâhiyete binaen, yeniden hisse senedi başına 26 Fransız frangının tevziine karar vermişlerdir.
İşbu tevziata 15 haziran 1945 tarihinde başlamıştır. Bu tevziat, hisse senetlerinin Üzerine mühür basmak mukabilinde yapılacaktır. Verilecek meblâğ, Fransa'da 25 Fransız frangı, diğer memleketlerde tediye mahalli ve günü kambiyo kuru üzerinden hesap edilecektir
TÜRK İYEDE: şirketin Sirkecideki merkezinde,
FANCADA: Banque Natlonale pour le Commerce et l’industrle, 16 Boulevard des İtailens, PARİS bankasında ve bu Bankanın Fransadaki diğer şubelerinde.
^^■■■■B fESFİYE MEMUHLAR1 ■■■
Devlet Deniz Yolları ve Limanları İşletme Umum Müdürlüğü ilânları
7/8/1945 — 13/8/1945 (dahil) tarihleri zarfın-
kalkacak^ saatleri v&q Q_
da aşağıda isimleri yazdı haltlarımıza vapurların isimlerde kalkış gün ve yanaşacakları Rıhtımlar
Karadeniz hattı
Bartın battı
Mudanya battı
Bandımın hattı
Karalılga hattı
İmroz haltı
Ayvalık hattı
İzmir battı
Doğu Akdeniz hattı:
— Salı 5.0G de (ANKARA), Cuma 5.00 de (İzmiri.CN
Galata rıhtımından kalkar. M—
— Pazar 4.00 de (ANAFARTA). SirkecL rıhtımın- ®
dan kalkar. C
— Salı ve Pazar 9.00 da (SUS). Perşembe, Cuma^O
Cumartesi ve Pazartesi 9.00 da (MARAKAZl.y) Galata rıhtımından kalkar. J—
— Cuma ve Pazartesi 8.15 de (SUS). Galata rıhtı-2* mından. Çarşamba. Cumartesi ve Pazartesi •** 20.00 de (ÇANAKKALE). Tophane rıhtım*- (D
dan kalkar. (D
— Perşembe ve Pazartesi 19,00 da (SAADET). ıt
Tophane rıhtımından kalkar.
— Cuma. 20.00 de (KEMAL). Tophane rıhtımın dan kalkar
— Çarşamba 17.00 (ÜLGJEN), Pazartesi n.00 deO (BURSA). Sirkeci rıhtımından kalkar.
— Perşembe 11.00 de (KADEŞ). Pazar 11.00 deflj
(EGE). Galata rıhtımından kalkar. (D
— Salı 11.00 de (GÜNEYSU». Galata rıhtımındasa*-
kalkar. Çj
TELEFONLAR:
Deniz Hatlan İşletmesi Müdürlüğü: (44678) Santraldan (81) İstanbul Başacentellğl: 42362
(10499)
Siyasal Bilgiler Okuluna girmek istiyen Lise mezunlarına
Millî Eğitim Bakanlığından:
Siyasal Bilgiler okuluna yatılı ve yatısız girebilmek İçin Lise mezunu olmak, olgunluk İmtihanını vermiş bulunmak ve yapılacak seçme imtihanını kazanmak lâzımdır, isteklilerin namzet kaydı Ankara'da okul binasında ve İstanbul’da Yüksek öğretmen okulunda 23 ağustostan 1 ekim pazartesi günü akşamına kadar yapılacak ve İstanbul ve Ankara'da yapılacak olan seçmp İmtihanı 3 eklin çarşamba günü öğleden sonra baş-lıyacak ve 6 ekim cumartesi günü bitecektir.
Seçme imtihanının günlerini, hangi derslerden yapılacağını ve kayıt İçin lâzım gelen evrakın neler olduğunu öğrenmek IstiyenJer bulundukları yerin Milli Eğitim Müdürlüklerine veya Lise müdürlüklerine ve Ankara'da Siyasal Bilgiler okuluna ve İstanbul'da Yüksek öğretim okuluna başvurmalıdır. (10349)
ODUN SATIN ALINACAK
İstanbul Defterdarlığından:
Defterdarlık ve İstanbul. Beyoğlu, Üsküdar ve Kadıkö.y cihetlerindeki Maliye şubeleri İçin gösterilecek yere teslim Ve İstif edilmek şarttla şartnamesine uygun (300) çeki kesilmiş gürgen odunu açık eksiltme İle alınacaktır.
Çekisi (14) lira hesabile muhammen bedeli (4200) Ura muvakkat teminat (315) liradır.
İsteklilerin teminat makbuzları ve kimlik belgelerce 20/8 945 pazartesi saat 15 de Millî Emlâk müdürlüğündeki komisyona ve fazla malûmat İçin sözü geçen müdürlüce başvurmaları. (10380)