Millet Meclisi 21 ocakta bütçe müzakereleri başlayacak
_
ram - seri
KAVAKLI DERE
DESEK ŞARAPLARI
Plyauaya çıkarıldı
Kavaklıdere Şaraplar Ltd. Şti.
ANKARA
Sene 28 — No. 9748 — Fîati her yerde 10 kuruştur.
CUMA 7 Aralık 1945
Sahibi: Necmeddln Sadak — Neşriyat müdürü: Hikmet Feridun Es — AKSAM M>ibaası
Türk gençliğinin heyecanlı gösterisine dünya hayran
kalmıştır
Ankara, çarşamba — Bir millet bünyesinin dayanacağı ve da-Eanamıyacağı işler vardır, Talat sahasında hiç bir kanun Eorl&namıyacağı gibi cemiyetler hayatında da etkiler ve tepkiler her zaman her yerde bir olamaz, Bir kısım milletler İçin tabii sayılan ahval ve şartlar, bazı devirlerde bazı milletlerin hayatında umulmadık neticeler doğurur.
Bilhassa tehlike anlarında milletlerin varlık iradesi, yabancı ve zararlı tesirlere karşı kendini çok sert şekillerde gösterir. Istanbulda üniversite gençlerinin büyük tezahürlerini bu hakikatlerin aydınlığı altında jnu-• hakeme etmek doğrudur.
Üniversite gençliği, kendi içinden kopan ânî bir heyecanla milli varlığı tehlikeye koymak İstidadını gösteren bir cereyana karşı ayaklanmıştır. Bu harekete «ânî.» demfk de belki doğru değildir. Çünkii bu gençlerin coşkunluğu, aylardan beri süren ve ruhlarını incitecek bir dereceye varan yabancı propagandaların biriktirdiği zehirlere karşı sert ve dayanılmaz bir akstlla-mel neticesidir. Bunun içindir kİ en büyük haksızlık, bu galeyanın mahiyetini ve hedefini İçeride ve dışarıda tahrif ve tağyire uğratmak olur.
Üniversite gençliğinin bu müstesna heyecanını, bazı fikirlere Ve prensiplere karşı bir hareket gibi görmek ve göstermek imkânsızdır, Cumhuriyet rejiminin yarınki temelini kuracak olan ve memleketin bütün unsurlarından fazla hür düşünceli, demokrat ruhlu yetişmesi gereken yüksek tahsil gençliğinde sadece benimsemediği fikirlere, beğenmediği inanlara tahammül edememek, her hoşuna gitmeyen düşünce ve yazlan tethiş ile susturmak gibi temayüller görmek memleket İçin çok hazin olurdu. Yarının tek ümidi bildiğimiz üniversite gençliğini böyle bir İthamdan tahzlr etmek, en büyük vazifemiz ve zevkimlzdir.
Gençliği harekete getiren âmil, çok şükür ne bir hükümet meselesi, ne bir. Parti dâvası, ne de fikir ayrılıklarıdr. Üniversitenin bu çeşit kaygılarla alâkası yoktur ve olmamak gerektir. Gençliğin tezahürlerine tek sebep, gittikçe cesaret kazanarak korkulu şekiller alan komünist propagandasıdır ve bilhassa bu propagandanın bu gençliği hedef tutarak kendine en elverişli saha sayması. âdeta benimsemeğe başlamasıdır. Gençlik buna karşı en haklı isyanı duymuştur,
İstanbul Sıkıyönetim komutanının «suç» saydığı ve «çok müessif» olarak vasıflandırdığı bazı ahval müstesna, komünist propagandasının memleket aleyhine zehirlemeğe yeltendiği gençlerin bu propaganda aleyhine giriştikleri tezahür karşısında, millet ruhunun sağlamlığı adına derin bir gurur ve güvenlik duymamak bizi er için mümkün değildir. Varlığını v? haysiyetini bizzat korumak zorunda bırakılan her İnsanın aksülamel ve müdafaa insiyakından esefll neticeler doğabilir. Bu gibi harekete girişen her İnsim, işlediği suçun neticesinden sorumludur. Bu mesuliyetini önceden bilir, bunu yüklenmedi göze alır.,Kanunim suç saydığı herhangi bir fil! cezasız kalsa devlet, kamın, nizam olmaz, anarşi baslardı, Fakat bundan dolayı, tezahürün biz! İlgilendiren vatanseverlik ve rfizel heyecan tarafını unutamayız.
Memleket, henüz bütün dış tehlikelerden kurtulmuş değildir. Bir kısım milletlerin yabancı ideolojiler adına hürriyet vç isi klâlden nasıl mahrum edildiklerini. bazı ülkelerin yine bu ide-ololJk bahanelerle — dünvanın yetkisizliği önünde — na*ıl parçalandığını görüyoruz. Bunlar, zamanımızda. Doğu ve Batı sınırlarımızda olup biten işlerdir.
Yine, görüp biliyoruz ki komü-nlstlik, yabancı istilâ ordularının mutlaka ya önünden ya arkasından geliyor. Bizde de son zamanlarda öyle bir manzara oldu kİ yalnız biz değil, yabancı dostlar bile memlekete şüphe ve endişe 11e bakmağa. Türkiye nereye gidiyor demeğe başladılar. Daha elem verici nokta, propagandacıların dilleri ve kalemleri ucunda ilk fethedilmiş veya fethedilecek kale olarak üniversite gençli»! adının dolaşmasıydı.
Necmeddln Sadak
Nahas paşaya karşı suikast
Atılan bomba, Nahas paşayı yaralamadı
Londra T (R) — Kalık eden bildirildiğine göre eski Mısır Başbakanı Nahas paşaya bomba ile taarruz edilmiştir. Atılan bomba, Nahas paşayı yaratamamıştır.
Londra 7 (R) — Kahireden
bildiriliyor: Nahas paşanın evi bugünden itibaren polisin himayesi altında bulunmaktadır. Dün kendisine karşı yapılmış olan
Şimalî İrandaki karışıklıklar
Rusya ile anlaşma cereyanı İran'da kuvvetleniyor
Sovyet kuvvetleri kuzeyde bulunan İran askerlerinin gerilerine yerleştiler
(Arkası sahife 2; sütun e da)
suikast neticesinde 14 kişi yaralanmıştır.
Ingiliz - Amerikan malî anlaşması
Ticaret engellerinin kaldırılması için hükümetlerle müzakereye girişilecek
Ingiliz ve Amerikan ricali, anlaşmanın dünya bakımından büyük ehemmiyetini belirtiyorlar
Londra 7 (Radyo) — İngiliz - Amerikan mali v» İktisadi anlaşmasının imzalanmasını müteakip müşterek bir İngiliz - Amerikan demeci neşredilmiştir. Yapılan anlaşma sayesinde dünyanın iktisadi parçalanmasın» son verilmiştir. Dünyanın her tarafında Isfclhsallt ve işler fazlalaşacak, eşya mübadele ve İstihlâk edilecek, beynelmilel ticaret hakkında dürüst kaideler kurulacaktır.
iki taraf, her mernleketLn ticaretinden İstifade edecektir. Ticaretin ser-bes ve taraf su yapılabilmesi İçin müstakar bir para sistemi kurulması gözöûünda bulundurulmuştur.
Müşterek dlgaf bir İngiliz - Amerikan demecinde de şöyle denilmektedir: «İngiltere İla Birleşik Amerika hükümetleri, dünyadan her çeşit ticaret engellerini kaldırmak için lâzım gelen teşebbüsleri vapmak üzere yakında diğer meni ketlerle müzake-reys girişeceklerdir >
Anlaşın ayı İngiltere namına İniz s-
layan Lord Hallfut şu beyanatta bulunmuştur:
«Bu anlaşma,, gelecek İçin bir saadet müjdesidir ve harb esnasındaki İngiliz - Amerikan işbirliğinin sona ermediğine vo İki memleketin sulh yolunda da yanyana yürünıleğ* karar verdiklerine delildir.»
Birleşik Amerika Maliye Sakanı M. Vlnson da anlaşma hakkında şöyle demiştir.
— «Pazarlıklar güzel şekilde yapılmıştır. Amerikan çlfçl ve İşçilerini bir çok işler sağlanmış, dünyanın rau-hasım bloklar şeklinde yaşamasının önüne geçilmiştir.»
İngiliz Başbakanı M. Attlee İngiliz -Amerikan mali anlaşmasının İmzalandığını saat 10.30 da Avam Kamarasın» tebliğ etmiş ve anlaşmanın umumi hatları hakkında İzahat vermiştir, Bu anlaşma mucibince dünya İktisadiyatında ayrı gayri bulunmı-yacak, ödünç ve kiralama kanunu yerine karşılıklı yardım ikame edilecektir.
Attlee’ye
itimat oyu
Avam kamarası kabineye itimadını teyidettİ
Londra 7 (R> — Dün Avam Kamarasında cereyan eden müzakereler Birasında M. Attle» he M. Churchlll arasında şiddetli münakaşalar olmuştur.
M. Ohurchlll, M. Attles'nln partisi doktrin! lehine hareket ettiğini ve bu suretle milli birlik aleyhinde hareketlerde bulunduğuna İşaret etmiştir. Sözlerine devam eden M. Churchlll. İngiltereyi sosyalist bir memleket halin» getirmenin bu memlekette sefalet ve harabiyl muelp olacağını. Hükümetin terhis işlerini çok yavaş yürüttüğünü beyan ettikten sonra, Dışişleri ve Ticaret Bakanlarının hareket hatlarını tenkldetmlştlr.
Münakaşalardan sonra söz almış olan M. Attlee. İşçi hükümetinin mevkie getirmiş olduğu siyaseti güdecek iktidarda bulunduğunu beyan etmiştir.
Londra « (A.A.) — Muhafazakfinarın güvensizlik önergesi Avam Ka-mamsında 197 oya karşı 391 oyla reddedilmiştir.
Yeni parti
Eski Ticaret Bakanı yeni Partiye girmîyecek
İzmir 7 (Telefonla) — Eski Ticaret Bakanı B. Nazml Topçuoğlu ile, muharrir Dr. Enik Muhlddln'ln yeni kurulacag Celâl Egyar partisine gireceklerinden bahsedilmişti, Gerek Nazml Topçuoğlu, gerekse Dr. Faik Muhlddin. yeni partiye girmek niyetinde olmadıklarını en yakın arkadaşlarına söylemişlerdir.
Unrranın yardımları
Amerika 1,350,000,000 dolarlık yeni bir tahsisat verdi
Londra 7 (R.) — Amerikan Meclisi Utırra teşkilâtına 1,350,000,000 dolarlık yeni bir yardımda bulunmuştur.
Unrra bu defa Beyaz Rusya ve Ukrayna'ya dahi yardımlardo. bulunacaktır. Bu hususta Parlâmentoda cereyan eden müzakereler sırasında bu yardımlardan istifade eden memleketlere Amerikan gazetecilerinin ser-bes bir surette girmeleri Iftnmge'.dlği tebarüz ettirilmiştir. Bıı nokta üzerinde ehemmiyetle durulmuştur, Çünkü halen 8ovyet RuByantn bazı bölgelerine ecnebi gazeteciler sokıll-mamaktadır.
DI rkatler.
Bu mevsimde sobası kurulmıyan mektepler
Havaların hayli soğuduğu mevsimde buiıııınıanuza rağmen hazf mekteplerde (meselâ Kadıköy kız lisesinde) henüz sobalar kurulmamıştır.
Zaten gıdalarını eksik alan çocuklarımız, çifte ıstırap çekiyor ve hastalanıyor. Elleri kalem tutmuyor, zihinlerine de ders girmiyor.
Şu sobalar nasıl nisa kurulacağına göre şimdiye kadar gecikmesi yokluktan, çaresizlikten değili affedilmez bir İhmaldendir.
Londra 7 (R.) — İran’daki durum hakkında on son haber, Tahran'da bulunan Reuttr muhabirinden alınmıştır. Muhabire gör» Rus lotaları Şimali İran’da bulunan îran askerleri İle Tahran arasında v» tran kuvvetlerinin arkasında yerleşmişlerdir.
şimali İran'dan Tahran'a az miktarda gıda maddesi gelmekledir. Fakat flatler, mütemadiyen yükseliyor, Şimal! İran'da kltal vo karışıklıkların devam ettlğino dair dolaşan şayialar mübalağalı addedilmektedir. İran'da. Sovyet Rusya ile anlaşma cereyanı kuvvetleniyor.
Londra 7 (R.) — İran'dan alınan son haberler» göze Azerbaycan’ d» bulunan Rus kıtalarında btızı hareket hamrhklları görülmektedir
Iran ve Irak Kürtlerinin muhtariyeti için yapılan Rus tazyiki
Kudüs 7 .(A. A.) — United Presse: İngiliz gazeteci ve muharriri Davld Courtney'ln bildirdiğin» göre, Orta şark siyasi mah£Ul«lnde, Azerbay-c andaki yeni olayların tran ve Irak kürdîeri üzerinde muhtariyetlerini temin için yapılan tazyik ve Rusyanin Kara ve Ardahan ı ilhak ctm»k hak-kındakl talepleri İle müvazl bir seyir taklbettlğl sanılmaktadır Yine bu mahfillere göre, Rusya bu hareketlerine son vermediği takdirde, lngllterenin Orta Şark taki durumu çok na-zlkleşecektlr. Hükümet, hâdiseleriz» bu türlü inkişafı karşısında sarih bir durum almalıdır. Çünkü bu meseleler barış yollarile halledilmekte çok geç kalınmadan aııcak şlmdJ halledilebilir.
Ingiltere, Irandaki vaziyeti inceliyor
Londra 7 (A.A.) - Londra yorumcuları İngiliz hükümetinin. İran'ın şimdiki durumunu ve Filistin'deki ihtimalleri Moskova'daki İngiliz büyük olçsinln son defa verdiği mektuba Rus hükümetince gönderilen cevabın ışığı altında tetkik etmekte olduğunu belirtiyorlar. Bununla beraber metinleri dün Avam Kamarasında M. Berin tarafından okunan bu mektuplar durumda »sos hatları ltlba-rlle bir değişiklik husule getirmemiştir
Ingiliz mahfillerine gelen haberlere göre. Azerbaycan'da fl bin İran, ve 30 bin Sovyet askeri vardır. İran hükümetinin bu bölgey» yeniden göndermek istediği asker miktarı 1200 kadardı. Diğer taraftan Rus hükümeti, Müttefik kıtalaının 1 ocak 194fl ya kadar İran’dan geri alınması hakkında Amerikan teklifini yerin» getirmeğe muktedir bulunmadığını da Birleşik Amerikan hükümetin» bildirmiştir. öğrenildiğine göre. İngin* hükümeti Birleşik Amerika’nın kendisine yaptığı aym şeklideki teklife henüz cevap vermemiştir 2lra bu teklife prensip İtibarlı» bir İtiraz habis mevzuu değilse de bu tahliye 3mell sahada bazı güçlükler tcvlidet-mektedlr.
Bıı arada İran'daki gelişmelerin de takibine devam edilmekte ve İran eyaletlerinin meşrû isteklerinin hükümranlım otoriteri!» telif edilebilir şartlar a'tında ve memnuniyet vfrkl bir şekilde halledilebileceği ümldo-1 ıın m akta dır.
Meşhed’de karışıklıklar
Londra fl (AAI — Afganistan sınırı yakınında bulunan Irnn'lılnrın mukaddes şehri Meşhocl, yeniden İran’daki kargaşalıkların merkezi olmuştur.
Burada, merkez! hükümet» karşı 5İ(Jdetl! bir galeyan hüküm sürmekte ve. Azerbaycan İsyanına sebebiyet vermiş olan solcu Tudeh partisinin şefleri bu şehre gelmiş bulunmaktadır.
İran’ın üçüncü şehri Meşhed, memleketin en zengin İllerinden biri olan Horasan’ın kuzeylndedlr. Bu şehir merkezi hükümetin kontrolünden dalma şikâyet etmiştir. A-eTbayca» ayrılık hareketinin merkezi olan Tebriz'din yeni bir Bovyet bos konsolosunun da buraya gelmiş olduğu haber alınmıştır.
Kuzey İranda yeni karışıklıklar çıktı
Tahran fl (AA.) — Reuter Tebrlz-do v» Kuzey İan'ın diğer kısımlarında yeni kanştklıklar çıkmıştır.
Bildirildiğine göre, demokrat partisine mensup olduğu söylenilen İki kişi, Tobrlz polis müdürünü öldiir-müştür. Azerbaycan valisi M- Bayat, Tebriz askeri garajını işgalden kurtarmak üzere şiddetli tedbirler almıştır.
Tebriz ile Sovyet hududu artumda yart yolda bulunan Marand'da demokratlar. İdareye mensup iki şefi, polis müdürünü ve mahkeme balkanını öldürülüştür.
Mukavemet etmek teşebbüsünde buLunan jandarma komutam ağır surette yaralanmıştır.
.Sarab'da, demokratlar, İran kıtalarına kamplarında taarruz etmişler, 21 Jandarmayı ve iki subayı öldürmüşler ve öldürdüklerinin cesetlerini parçalamışlardır.
Tebriz'de demokratlık milli meclis kurulması yolunda yapılan seçimler bugün sona ermiştir, Demokrat gazeteler, partilerine mensup 700 kişinin seçimlerde kazandığını bildirmektedirler.
Arab Birliğinin beyannamesi
Siyonistlerı bir Yahudi çoğunluğu ve devleti yaratmak istemekle itham ediyor
"Londra 7 (R.ı — Arab Blri>çi kon şeyi neşrettiği bir demeç t • Filistin-dekl karışıklıklardan 8h-0nlst|eri mesul tutmakta. Filistin'e Yahudi muhaceretini tetkik ve tanzim iri» kurulmasına karar verilen İnsi 12 -Amerikan komisyonunun lüzumsuzluğuna işaret etmekte Siyonist!': ri Filistin'de bir Yahudi çoğunluğu ya-ratnlak ve bir Yahudi devleti kurmak İstemekle İtham etmektedir. Biyo-nlstler bu maksatlarına varmak İçin her türlü şiddet ve tazyike baş vurmaktadırlar.
Demece gör-1. SiyonlsMertn hareketi, Afaplar İle Yahudiicr ar âsin d n tarihte misli görülmemiş bir nefret uyandırmıştır. Araplar. Filistin'e Ya-hudllerkn mûraeaatine hiç bir zaman muvafakat ctmlyeteklerdir.
Demeçte kaydedildiğine göre. Avrupa memleketlerinde Yûhudilerc karsı tabtlk «dilen tazyik tedbirleri sona erdiğinden başka tedbirler almağa lüzum yoktur.
Mısır Başbakanı Londra’ya davet edildi
Kahire 7 (AA.) — Kahlre'de çıkan Al-Ahranı gazetesi, M. Bevln’ln Mısır Başbakanı Nokraşl paşayı, İngiliz taleplerini müzakere etmek üzere tngil-tereye davet ettiğini yazmaktadır.
flvnstıtryada kıratlık mı?
Teni kabine, kıratlık taraf darı görünüyor, Auusturyantn tahliyesi hakkında Ingiliz teklifi
Londra 7 (A.A.) — Evenlng Nevs'un yazdığına göre, Avusturya tahtına hak İddia eden arşidük Otto von Habsburg'ıın yakında iktidarı tekrar ele almak teşebbüsünde bulunması muhtemeldir. Filhakika, seçimlerde kazanmış olan Halkçı parti Kırailık taraf tan gözllkmekte ve parti programında İlk önemi! nokta Kıratlığın tJkrar teessüsü hakkında kamu oyunun tekrar gözden geçirilmesidir.
Gazete, devamla delyor ki:
Kıratlığın tekrar kurulması hakkında teşebbüsler milletlerarası karışıklıklar doğuracaktır. Fransanın ve Birleşik Amerikanın nüfuzlu bazı çevreler! Kırallığa taraftardırlar. Fakat Rusya, Çekoslovakya ve Yugoslavya buna muhalefet etmektedir. İngiltereye geline» hiç bir suretle Ar-ştdükü desteklememektedir,
Londra 7 (AA.) — Londra yorumcuları, İngiltere hükümetinin Avus-turyada bulunan dört Müttefik devlet ordularının Avusturya iktisadiyatı İçin ağır masraflı bir yük teşkil ettiği fikrinde olduğuna İşaret etmekte-
dirler. Bunun içindir kİ İngiliz hükümeti bu ordulardaki asker sayısının azaltılması hususunda Fransa. Amerika ve Sovyet Rusya hükümetleri nezdinde bir teklif yapmak teşebbüsünde bulunmuştur.
İngiliz teklifi, bu işgal kıtalarının azaltılmasının İki merhalede yapılmasını ve İlk olarak dört devletin ordularını geri çekmeleri ve tştta! kuvvetlerinin ayni miktarda olmaları hususunu derpiş etmektedir.
İkinci olarak. Avusturyadaki Müttefik konseyi, her devletin tatbik edeceği çekilme plânını etraRı olarak tfinrimedeeektlr. Bu plâna göre. Müttefik konseyinin âzami miktarı tâyin etmeslle Avusturyanın gerek harice karşı müdafaası, gerek dahilde emniyetinin sağlanması hususunda bütün İhtiyaçları hesaplanmış olacaktır.
Diğer taraftan Britanya hükümeti, dört bilyük devletin, sınırların kat! surette teablUn! beklerken İlk adımı atmış olmak için, Avusturyanın 1937 deki sınırlarını İdame hususundaki (Arkam sahife 2c sütun 5 te)
Günler Geçerken
(Carmen) okula girmiş
İşittim, kulaklarınla inanamadım: Ortaokullarda mı. liselerde mi — ikisi İçin de şaşılacak şeylerdir — öğretmenler ders diye talebeye tercüme veya telif, ban eserlerin adlarını veriyorlar, bunlar ve muharrirleri hakkında fikirlerini yazmalarını söylüyorlarmış, Niçin olmasın? Esasta* usûl fena değildir. Şu var kl o yaşlardaki ve o tahsil derecesindeki çocukların üzerinde çalışacaktan kitaptan İyi seçmek lâzımdır. Tutup da «oğlum, sen nasılsa klâsikler arasında neşredilen (Carmen) hikâyesini... kızım, sen de (Aşkı Memnu) romanını satın alacaksın ve dikkatle, pek dikkatle, hiç bir ince noktasını gözden kaçırmadan okuyup görüşlerini yazacaksın!» denirse İçime bir üzüntüdür çöker.
Zira, ilk önce .(Carmen), klâsik eserlerden değildir, üslûpçu edîb P. Mcrim&e’ııin — ancak bir giin operakomik olarak oynanmasından dolayı şöhret kazanmış — şöyle böyle bir hikâyesidir. Edebiyat namına kimse İçin okunmasında zevk ve fayda görmediğim bu hikâyeyi liseli gencin ve genç kızın ince eleyip sık dokuması ise biisbiitiin lüzumsuzdur. Üniversite çağma ve derecesine ulaşmamış bir talebe, şehvetine düşkün serseri ve huysuz bir Çingene kızının ve o1 yüzden haydutluğa düşerek kanlı kaatıl otan bir Jandarmanın hayatını yakından takibe ve psikolojisine derinden nüfuza scvkedilir, öyle bir mevzu hakkında kendisinden fikir sorulur mu? (Aşkı Memnu) gibi koskoca, upuzun, zinalarla İntiharlarla süslü ve ölnıiiş kelimelerle dolu bfr romanın tahlil yiikil henüz çocukluktan çıkmamış bir gencin dimağına vurulur mu? Büyük edib llalld Ziyanın (Mal ve Siyah) ı, hele ban küçük hikâyeleri bir ders süjesl olabilir; klâsikler tercümesi arasında da gerçek klâsiklerden eserler seçilebilir. Ama (Carmen), ama (Aşkı Memnu)? En son akla gelecek bunlardır: hattâ akla gelse de el stirülmiyecek olanları,,.
Koca koca romanlar» şu pahalılıkta satın almak masrafı da ayrıca çocuğun hissesine düşüyorsa zarar iki başlıdır. Sanmam kl maarifçilerden biri çıkıp da bana «sen ne bilirsin? Milli eğitim - dediğin böyle olur!» desin, ağsmm payını vert-hılsln!
. ,Refik Halid Karay

Sahile 2
AKŞAM
7 Ars’ık
SOZUN GELİŞİ
iki satır doğru yazı
Hep mektepten çıkmış insanlar memur olur. Okuması yazması yok birinin memur olduğu da görülmüş şey değildir ya. Memur yazılmak isteyenin yerini belli etmek için mutlaka şahadetnamesine bakarlar, tik mektepten, orta mektepten, liseden, yüksek mektepten çıkmışların derecesi, masası, koltuğu önceden bellidir. Bu mekteplerin en küçüğünden, meselâ liknıektep-ten çıkanların da okumak yazmak bildiğinden şüphe edilemez. Bunların hepsi nüfus sayımında (okur-yazar) sınıfından olarak kaydedilmişlerdir. Gelgelellm. resmi dairelerden doğru dürüst bir yazı çıkarmak piyangoda büyiik ikramiyeyi karanmak kadar kuvvetli bir talih İşidir.
Kiiçük bir tezkere yazdırmak icabetti. Topu topu beş ■ satır tutan yazıda üç yanlış var. Soyadı yanlış yazılmış. Tarih yanlış, biı-dc kelime hatası: •olduğundan» kelimesi «cridılktan» şeklînde kâğıda geçmiş.
Tarih yanlışlığına, meselede ehemmiyeti olmadığı İçin razı oldum. Kelimenin yanlış geçmesi, resmî yazılarda karine ile mâna çıkarmak âdet olduğu için ehemmiyetsiz. Fakat sovadmda yapılan yanlışlık, bunca zahmetlere malolan resmî kâğıdı benim olmaktan çıkarıp başkasına devrediyor. Nereye gitsem bu adın hana ait olduğunu, yanlışlıkla öyle geçtiğini anlatamam. Üstelik bu kâğıdı bana veren ilk, orta, lise mezunu bir zat değil, yüksek m ek ton mezunu hlr makam sahibidir! N'etekim bu yarıyı gönderdiğim başka bir resmî makam sahibi soyadının yanlış yakıldığını söylediğim zanıan bana: «Lütfen o şekilde değiştiriniz» dedi. Simdi yine uğraşacağım. Başlan yazdıracağım. Doğru yazı'ması-na çalışacağım. Fakat ne mümkün? Bu sefer kim bilir nasıl bir yazı hatası olacak!
Peki ama yanlış iş yapmanın cezası var da İki satır yazıyı doğru varamamanın ceeası niçin yok?
Şevket Rado
Şehir meclisinde su meselesi
Su şebekesinin tevsii kanunu meclistejıakınılagöriişiilecek
Vali, azanın tenkidlerine cevap verdi
Yeni bütçe
Bütçe encümeni tetkiklerini bitirdi
Ankara 7 (Telefonla) — Bütçe encümeni, bütçe hakkındaki tetkiklerini bitirmiştir. Komisyonun kararlaştırdığına göre, 1940 bütçesinin gider yekûnu 875.572.884 lirasının âdi gider. 115 milyonunun da olağanüstü savunma gideri olmak üzere 990.572.884 Uradır.
Hükümetin teklif ettiği gelir yekûnunda da ehemmiyetli bir değişiklik mevcut değildir. Memurlara yapılmakta olan aylık ayni yardım yine gecen senekl esaslar dahilinde devam* «decek. nakden verilmekte olan 15 Uranın a1»! aylığının toptan verilmesi hu su’, unda hükümete salâhiyet verilecektir.
Büyük Millet Meclisinde bütçe mil-saker Gerine bu ayın 21 İnde veya 22 sinde başlanacaktır.
İzmirde şiddetli yağmurlar
İzmir 0 (A.A.) — Dün akşam saat 17 de başlıyan şiddetli yağmur sabaha kadar fasılalı surete devam etmiştir. Ş hrln muhtelif yerlerinde su baskınları olmuş, münakalât durmuştur. Otobüsler Konak - Giizelyalı seferlerini temin etmişlerdir. Kemer'de Teneke mahallesinde üç ev yıkılmış, Karantlna’da Köprü mevkiinde bir evin duvarı çökmüştür.
Ordu ve Gire&unda zelzele
Ordu 8 (A.A.) — Bugün saat 5,20 de on saniye süren orta şiddette bir deprem olmuştur. Hasar ve zayiat yoktur.
Giresun 8 fAA.) — Bu sabah saat 5.3!) da ûç saniye sûren ve doğudan' gelen oldukça şiddetli bir yer sarsıntısı olmuştur. Hasar yoktur.
Yugoslavya rejimi
Bevinın cevabı hakkında Londra’da yorumlar
Londra S (AA.) — M. Bcvln tarafından Yugoslavya hakkında Avam Kamarasında verilen cevabı yorumlayan Londra yorumcusu, Yugoslavla-nn kendi rejimlerini seçmek İşinin yalnız Yugoslavlara alt bir mesele olmasına rağmen bu hAdlselera seyircilik etmiş olan İngiliz balkının, Yugoslavyamn müstevliden kurtarılmasında Tito ile taraftarlarının oynadığı rolü unutmıyacağma işaret etmektedirler.
İngiliz hükümetinin riyaseti, Yu-goslavcya İle dostane münasebetler idame ettirmek ve iki memleket arasında ticari münasebetleri tesis etmek ve genişletmektedir.
Berar prensesi bugün Ankaradan hareket edecek
Ankara 7 (Telefonla) — Bir mûd-dettenberi Ankara’da bulunmakta olan Berar prensesi Dûrrüşehvar bugün hava müsait olursa uçakla Beyrut’a hareket edecektir. Prenses oradan Hindistan’a gidecektir.
B. Haşan Âli Yücel bugün Kahireden Ankara’ya hareket ediyor
Kahire 8 (A.A.) — Anadolu ajansının özel muhabiri bildiriyor:
Türkiye Milli Eğitim Bakanı B, Haşan Alt Yücel, yarın uçakla Ankara’ya hareket edecektir.
Umumi meclis diuı toplanmıştır. Meclise gelen bir İki teklif alâkalı komisyonlara havale edildiktin sonra Ortaköy ile Bebek arasındaki kısmın (Bebek dahil) İmar jflâm hakkında muhtelit komisyonun mazbatası okunmuştur.
Bunun üzerine saz alan B. Halil Hilmi "Uygun er dedi kl'r
— Herleş teknik sahibi, mühendis değildir. Burada okunan bu mazbatalardan' bîrşey anlamak kabil olamıyor. Mazbatalar esbabı mucibell değildir. Makam ne teklif etmiştir? Encümen hangi noktaları kabul veya reddetmiştir. Arılamıyoruz. Kabul ye-ya eddedebllmekilğlmlz İçin buraya vuzuhla gelmesi lcabcder. tşJ kavramadan kabul edemeriz-
Daha bir çok âza, bu ıhcsele hakkında söz aldıktan sonra Sirkeci -Ayasofya bölgesine alt plânı da dahil olduğu halde mütehassısın verdiği raporların da bastırılmak üzere müzakerelerinin, tehirine karar verilmiştir.
Bunu müteakip sular idaresinin 1946 bütçesinin müzakeresine başlanmıştır, Bütçenin mııkaddenıesl okunduktan sonra B. Zahit Ural, sular idaresinin İyi çalışmadığından, meselâ Şişli ve havalisine muntazaman su verdiği halde Fatih’e vermediğinden bahsetti. B. Abdüıkadlr Karamürsel. su meselesinin büyük bir ğhva olduğunu, büyük masrafları İstilzam ettiğinin bugün artık anlaşıldığını söyledikten sonra Elmalı su hendlerlnden su alan Kadıköy ve Üsküdar'ın bu sene görülen su sıkıntısına temas ederek İstanbul'da meteorolojik tesisat olduğundan İdarenin kurulduktan evvelki yağmur vaziyetini evvelden tesblt edip etmediğini anlamak istediğini belirtti.
Mühendis B. Nuri Dağdelen İdari tedbirlerin alındığına şüphe olmadığını ancak Terkosta her gün bir arı-ra olabileceğini İstanbul’un belld de on on beş gün susuz kalmak tehlikesine uğrvacağını söyledikten sonra şunları İlâve etti:
— İstanbul'un suyunu temin edememek vaziyeti sular İdaresine, belediyeye alt bir İhmal eseri değildir. Bizim yaptığımız tetklkata göre âzami 40 milyon Ura lâzımdır. Elverir kİ bu parayı temin edecek kanunların biran evvel çıkarılması yüksek makamlara aittir.
Vali — Su derdi, büyiik bir derttir. Bu senenin de derdi değildir. Istan-btılun kurulduğu günden beri halledilememiştir. Son hesaba göre 60 -60 milyon lira sarfedlllrse su işi ta-mamlle halledilecektir. Fakat biz şimdilik 10 - 15 milyon lira İle ancak 5-6 senelik İhtiyacı karşılayacak tesisat yapmakla İktifa etmek istiyoruz. Bu parayı temin etsek bile malzeme getirtmek, döviz bulmak lâzımdır. Bütün bunlar 3 - 5 ayda olmaz. Bir kanim hazırlandı. Bu kanunla belki senede 5-8 milyon liralık bir varidat temin edeceğiz ve bunu karşılık göstererek 50 milyon liralık bir kredi temin edebiliriz ve hemen işe başlarız.
İsLanbulun su derdindeki ehemmiyeti bütün teferrüutUc Başbakana arzettlın. İç ve Bayındırlık Bakanlarını bu İşle esaslı surette meşgul olmağı memur ettiler. Lüzumlu geliri temin edecek bir konun hazırlanması muvafık görüldü. Kanunun biran evvel çıkarılması İçin MlIletvekUlerl-mlzclen de rica ettim. Kanun hazırlanmıştır. Ancak Meclis bu ay biltço ile meşgul olmaktadır. Bu konun ancak ocak ayında Mecliste konuşulacaktır. Kanuna göre bu sene hemen İşe başlanacaktır. Tesisat ve inşaata alt proje de hazırlanıyor. İşe derhal başlanacaktır.
Bayan Meliha Avnl — Hava kadar muhtaç olduğumuz su işini halletmek hayat ve memleket dâvasıdır. Bu İsin biran evvel hallini büyüklerimizden dileyelim. Bunu teklif ediyorum.
Bundan sonra Sular müdürü B. Ziya, su işleri etrafında izahat vermiş ve bütçenin müzakeresi tamamlanmıştır.
Bulgaristanda cumhuriyet
Bulgar komünist lideri kıratlığın kaldırılacağını söylüyor
Solya 6 (A A.) — Bildirildiğine göre komünist lideri Dknltrov, Bulgaristan da Kıra İlığın kaldırılacağını, fakat Sovyet rejiminin'kabul edllmtye-ceğlnl bildirmiştir.
8 yaşında olan Kıral Slmeon, babası Kirtil Borls'in 1843 ağustosunda esrarengiz bir şeklide öldürülmesinden sonra. 1944 eylülüne annesi Kı-raltçe Joannella birlikte Surlyeye kaçmıştı.
■ •
Nuri Sait paşanın Türkiye’ye seyahati
Bağdat 8 (AA.) — Irak Ayan meclisinin yeni Başkanı Nuri Sald paşanın pek yakında Kahlre’ye gelmesi beklenmektedir. Türkiye İle Arap birliğin! llgUcndlren karşılıklı menfaatler üzerinde müzakerelerde bulunmak özere Türklycye gidecek olan Irak heyetine Nuri Safd paşa başkanlık edecektir.
Avusturya’da kırallık mı?
İzmir valisi
Ankara 7 (Telefonla) — Şehrimizde bulunan İzmir valisi B. Şefik Boyar. İçişleri Bakanı ile görttşmrierln» devem etmektedir.
Basın kongresi
Türk Basın birliği İstanbul bölgesi kongre başkanlığından;
7 aralık 1048 cuma günü saat 14 da yapılması takarrür etmiş olan bölge kongresi ikinci toplantısının, aziz meslektaşıma merhum Suphi Nuri İieri'nin cenazesine İştirak edebilmemi» için, tehirine karar verilmiştir.
Toplantı tarihi bllfthara İlân edile -eektir. Sayın üyelere bildiririz;
Demiryolu malzemesi
İngiltere ve Amerika ile bir çok mukaveleler yapıldı
Ankara 6 — İngiltere ye Amerika-ya gönderilmiş olan demiryolu heyetlerimiz dönmüştür.
Ulaştırma Bakanı Ali Fuat Cebe-soy heyetlerin başardığı İşler hakkında bugün demeçte bulunmuştur, Bakan. İngilterenln muhtelif kısımlarında 90 firma ile sözleşmeler yapıldığını, lokomotif vagon, bandaj, dingil,yedek parçalar, çeşitli tezgâhlar, alât, edevat ve malzeme aiparlş edildiğini anlatmıştır. Bakanın Verdiği malûmata göre, Amerika'da da 5 milyon dolara baliğ olan 113 sözleşme yapılmıştır.
Ulaştırma Bakanı şebekenin takviyesi için 1000 kllomctretlik rayla Sakarya üzerindeki 150 metrelik Karaçam derttir köprüsünün de komple olarak Amerika’da o getirtileceğini bize demecinde bildirdi.
Almanya’nın idaresi
Fransız gazeteleri
Byrnes’e hücum ediyor
Beyrut 7 (R.) — Almanya’da bir merkezi İdarenin kurulması hakkuı-dakl Birleşik Amerika'nın gösterdiği ısrar ve bunun tahakkukundaki ac«-e!sî Fransız basınında şiddetli ten-kldlere yol açmaktadır.
Fransız basını bu meseleyi şu suretle ortaya koymaktadır;
1 — Amerika, hemen Almanya’da bir merkezi hükümetin kurulmasını istemektedir.
2 — Fransa, her şayden evvel gerek Ruhr ve gfrek Ren meselelerinin evvel emirde halledilmesini lstemektdir. BU âhara merkezi Alman hükümetinin kurulması hakkındaki müzakerelere İştirak edebilir.
Fransız gazeteleri bu münasebetle M. Byrnea’o hücumlarda bulunmaktadırlar. _________
Nüremberg muhakemesi
Londra 7 (R) — Nüremberg mahkemesinde İngiliz savcısı bugün iddianamesini bitirecektir.
(Baş tarafı 1 inci sahifede) kararlarım bildirmelerini ve diğer devletlerden de ayni şekilde hareket etmek istemelerini tkllf etmektedir.
Londralı yorumcular, İstifa eden Avusturya Başbakanı Renner’ln Avusturya'da bulunan Müttefik işgal ordularının memleketin kalkınmasına bir engel teşkil ettiği hakkındaki sözlerinde hakh olduğuna işaret etmektedirler. Avusturya’nın bu kalkınmasına yandım etmek hususunda her devletin üzerine aldığı mükellefiyet, 1 kasm 1043 te Moskova'da yapılan üçler toplantısında derpiş edilmiştir.
Paris 7 (A.A.) — Fransız hükümeti, tt-k taraflı bir tedbir olarak, Avusturya'daki İşgal kuvvetlerinin mevcudunu 25 bin kişi azaltmıştır.
Pastırma, sucuk, tuzlu balık yapılan yerler kontrol ediliyor
Sağlık ve Sosyal yardım müdürlüğü, şehrin sağlığını yakından ilgilendiren yiyecek meseleslle meşgul olmağa başlamıştır, tik iş, olarak pastırma, sucuk ve tuzlu balık mevzuu ele alınmıştır, şehrimizde satılan pastırmalar umumiyet Itlbarile Istlh-381 bölgelerinden et halinde getirilmektedir. Bu etler burada çimlendirilerek pastırma yapılıyor.
Şehirde semt semt mevcut pastırma çimhanelerfnln durumile pastırmaların hazırlamaları hükümet ve belediye dnktorlarle birlikte, müdürlük tarafından bu işle vazifelendirilen doktorlar tarafından kontrol edilecektir, Balık tuzlanan yerler de ayni şekilde kontrola tâbi tutulmuştur.
Pastlrma, sucuk ve tuzlu balıklar satışa çıkarılmadan önce nûmünelerl klmyahanede tahlil edilecektir. Cumartesi nünü faaliyete başlıyacak olan kuduz hastanesindeki bakteriyoloji enstitüsü tahlil İşiyle meşgul olacaktır.
Ege bölgesinde pamuk satın alımı
Ege bölgesinde müstahsilden pamuk mubayaa etmekte olan Sümer Bank mübayaa müdürüne, müfettişlerin yaptığı tekikler sonunda İşten el çektirilmiştir.
Tahkikata devam edilmektedir.
İtalya- Amerika anlaşması
İki memleket arasında siyasî münasebetler kurmağa matuftur
Waslüngton 7 (AA.ı — Dışişleri Bakanlığyun bir tebliği. Birleşik Amerika ile İtalyan arasında prensip itl-bartle b|r anlaşmanın akdedildiğinl bildirmektedir. Bu arılaşma. İlgili her İki memleket arasında, faydalı siyasi münasebetlerin kurulmasını hedef tutmaktadır.
Tebliğ, bu anlaşmanın başlıca gayesinin istihsali ve Işççilere verilen İşi arttıracak milli ve milletlerarası tedbirleri tatbik ettirmek, eşya mübadelesinin miktarını arttırmak, milletlerarası ticarette ayrılışlara sebep olan tedbirleri kaldırmak, gümrük vergilerini ve diğer ticaret engellerini azaltmak ve Atlantik beyannamesinde adı geçen iktisadi hedeflere erişme!: öldüğünu -fe'!'' ektedir
Türk gençliğinin heyecanlı gösterisine dünya hayran kalmıştır
(Baş tarafı 1 inci sahifede}
Bunun İçindir ki bütün dünya, Türk milletini seven dünya, bu muazzam gösteri karşısında hayran kalmış, Türk milli bünyesinin sarsılmaz metanetini bir daha anlamış tır,
. Bu hareketten başka mânalar çıkaranlar, bunu da memleket aleyhine yeni tezvir ve iftira bahanesi yapacak olanlar çıkabilir, Türk inkılâbına, Türkiye devletine, Türk politikaclaıına çoktandır faşist ve mürteci vasfım vermekte fayda bulanlar, üniversite gençliğinin bu vatan ve Cumhuriyet müdafaası tezahürünü faşistlik gibi göstereceklerdir-. Bunun hiç ziyanı yoktur. Çünkü bu nümayişin hiç bir devlet aleyhine olmadığım bütün dünya görmüş ve işitmiştir. Hakikat valan ve tezvir He ancak bir müddet gizlenir, Eğer suc varsa o, ancak bize, kendi milletimize, kendi kanunlarımıza aittir Bunu da devlet otoriteleri düşünür.
Suç olan her yerde kanun,.harekete geçmek zorundadır. Suç islenmemesini, müessif hâdiseler olmemasım gönül rokdstrdi Fakat Türk vatanı Türk inkılâbı adına en coşkun, en güzel tezahüre girişmiş olan gençlere karsı kanun ve adaletin en anlayışlı tesamüh şartları»" . »ntnanması-. nı dileriz.
Miermrr’rHn

&. Saffet Gevlângil vefat etti
Teessürle haber aldığımıza göre esti maarif müdürü B Saffet Gey-lângtl vefat etmiştir. Merhum mektebi mülklyeden mezun o'duktan sonra muallimlik mesleğini -eçmls ve bütün ömrü boyunca binlerce talebe yetiştirmek suretlle memleket İrfanına büyiik hizmetlerde bulunmuş bir zattı. Bilhassa coğrafyaya alt bir çok tellfatı vaîdır. B Saffet ahlâkının faziletli’ de temayüz etmişti cenazesi bugiin öğle vakti Teşvikiye camisinden kaldırılarak A^ri mezarlığa defnedilecektir Kendisine rahmet diler ailesine bas sağlığı dileriz
BORSA
6/12/1945 Üstleri
MUKADDES YALAN
kazan; Leon Malicet Çeviren: (Vâ . Nû)
1 ———— Tefrika No, 5G--———————
— Canım, boğuşacağımıza anlaşalım. Yoksa beni kovmakla size fayda hasıl olmaz. Zira, aşağı yukarı cürüm ortağıyız. Ağzımı açarsam, üzerinize belki bazı şüpheler toplanır. Benim ■izden İstediğim fazla bir şey değil.Bir miktar para verirsiniz, çekilirim. Ben vazifemi yapmadım mı? Sizin İntikamınız, almadım mı? Jacçues Danda-fille'i öldürdüm.
— Sahtekâr keratal Demek İntikamımı almışsın, ha? YalanclT Alçak yalana!
— Yemin ederim, yemin ederim kİ, Jacrçues Dandcville müstemlekede ölü olarak kaldı. Üniformalıydı, nişan aldım, vurdum.
Banker, alaycı alaycı;
— Yok canım! — dedi. — Demek kİ hortladı. Zira o adam buradadır. Anlıyor musun? Burada, burada,
Kel. dürtülmüş gibi yerinden «ıçra-dı. Muhatabının delirdiğinden bile şüphe etti.
— İmkânı yok. — dedi. — Onu ben vurdum. Öyle bir tekerlendi İd, artık knlkamabdı. Bunca adam öldürdüm. İmmelavın nasıl öldüğünü Miraca mi-
yim?
— Bilmediğinin İspatı şu ki. o adam burada, MarfCe şatosunda mceut vo «ikin yoçıyor.
— Mersi.
Kel, kapıya doğru yürüdü; Verguals onu durdurdu. *
— Ne merrisl? Nereye gldlyorıunf
— Madem ki ilk teşebbüsümde muvaffak olmamışım, şimdi muvaffak olmağa gidiyorum. Bu akşam gtme yanınıza dönerim. Vadedlyarum M, Ju«iues DandevUle yarma kadar bayatta kalmıyacaktır,
Kelin gözlerinde öyle bir kin par-taytrrdu kİ, banker, onun samimi ko-mratmaksızm anlattı.
— Otur bakalım. - dedi.
— Bir müddet düşündü, sonra •ordu:
— BüMin olup bitenleri anlat, her aeyi-
Haydat, tafsilâtın hiçbir kısmını nutmaksızın anlattı.
Kara sakanı dedi kİ t
— şimdi, bak, dinle, arkadaşı O adamdan nefret ettiğini anlıyorum. Fakat onu burada vurmak; müstem-
lekede vurmak gibi kolay değildir. Burada ele geçensin.
— Ele geçsem bile zarar yok. intikamımı alacağım ya.
— Amma bu seferki mahkûmiyetin epeyce ciddi oîut.
— Peki ne yapalım?
— Şimdilik münasip bir fırsatı beklemek lâzım. Ben renin yerinde olsam, tahkikata girişirim, gözetlerim, ne yaptığını anlarım.
— Bundan ne çıkar?
— Senin noktandan belki büyük bir şey çıkmaz. Fakat ben. o tahliye edilen mahkûmun neyle vakit geçirdiğini öğrenir ve bundan faydalanırım.
— Ya. Öyleyse düşünürüz. Ben de öğrenir, size haberlerini getiririm.
Verguals, cüzdanını açtı, bir avuç parayı «aymadan vermeğe hazırlanıyordu kİ, kapıyı da açtı. Hizmetçiye duyuracak bir şekilde: ,
— işte size İlk yardım. — dedi. — Bununla ihtiyaçlarınızı temin edersiniz, sefaletten kurtulurBunuı. Ben de slre bir münasip İş bulurum. Böyle hayırlı yardımlardan karım da hoşlanır. Madem kİ, İri edam olduğunum İspat ettiniz, bundan sonra namuskft-rane çalışırsınız.
Kel. mütevazı bir tavır takındı:
— Bu Hlklerinlsi unutmıyacağım. efendim. - dedi. .
Verguals geri döndüğü vakit memnundu.
•— DandevİUe, şayet benim alay-;
hlmde tedbirler alıyorsa, o tedbirlerin ne olduğunu bu adam sayesinde öğrenirim. ihtiyatlı davranmak her halde fay(kılıchr.> dedi.
O gün yemeğe neşeli oturdu. Karısı da onun bu halini görünce memnun oldu.
IV
Lftmbine, Jacques'la konuşup oğlunun öldürüldüğüne dair esran öğrendikten sonra, artık bu muhitten ayrılmaz olmuştu. Hep Marft-e’de oturuyordu. Arabası.“köyün giriş yerinde duruyordu. Kendisine şatoda yemek veriyorlardı. Güneş yükselince, alil kadın, yan yarıya sürüklenerek gol kenarına, Berlingot’nun öldürüldüğü yere gidiyor, orada ağlıyor, sızlıyordu. O noktayı kendin# âdeta bir mftbet yapmıştı. Dünya İşlerine gelince, alil kadının dünyada bir tek emeli kalmıştı. O djı evlâdının kaatlllnl meydana çıkarmak. Ocak ayı hiçbir yenilik getirmeksizin böylece geçti. Boğuklar. yavaş yavaş azalmağa başladı, Karlar kısmen erimişti.
(Arkası vat)
—O Takvim •—
Muharrem S — Kasım 30 İmsak Güneş öğle ikindi Ak Yatsı V: 6.D8 7.11 12.05 14,28 16.41 18.19 E: 12.20 3.30 7.24 0.47 12.0Q 1.38
Aylık tramvay kartları
Umumi meclis, geçen haftaki İçti-maında aylık tramvay kartlarının yeniden kullanılmasına karar vermişti. Meclisin kararı bugünlerde Tramvay idaresine bildirilecektir. Aylık kartların kaldırılmasına Münakalât Bakanlığı emri!e karar verildiği İçin bunların yeniden kullanılması için de gene Bakanlıktan emir alınması lca-betmektedlr. Umumi meclisin Tramvay İdaresine gönderilecek kararı Münakalât Bakanlığına bildirilecek va Bakanlıktan alınacak cevaba göre hareket edilecektir.
□telde şüpheli bir ölüm vakası
Oalatada bir otelde bir kaç gündür mlsaflreten oturan Ali adında bir tacir, dûn gece odasında ölü olarak bulunmuştur. Belediye doktoru cesedi muayene edince Ölüm şeklini şüpheli görmüştür. Bunun Özerine bu sabah vakadan savcılık da malûmat-tar edilmiş, Adalet doktoru B. KTtinil Ünsalan, Kılınçoll cami! tabutluğuna kaldırılmış olan cesedi orada muayene etmiştir.
Ceset üzerindeki bazı eserler ölümün kat! mahiyetini meydana koya-madığmdan morga kaldırtmasına lüzum gösterilmiştir. Soruşturmalar | Pfrletllm ektedir
Loadru üzerine 1 sterlin 5.22
Nevyork üzerine loo dolar 132.—
Cenevre lOn tsviçr? Er 30.675
Madrid üzerine 100 pezeta 12.89
Stok hol m özerine ino kuron 311325
ESHAM VE TAHVİLAT
% 5 faizli İkramiyeler:
1933 Ergani 24 50
1938 ikramiyen 21 M
Mili! Müdafaa 2080
Demiryolu Ikraml yeli 95.58
% 7 faizli Tahviller:
Slvaa ■ Erzurum ı 20.80
Sivas - Erzurum 2-f 19.10
1941 Demiryolu 1 lû-30
1041 Demiryolu n 20.25
1841 Demiryolu IH
MU11 Müdafaa 1 1946
Milli Müdafaa □
M11U Müdafaa H1 2030
M111İ Müdafaa TV 1Ö.10
Anadolu Demiryolu Grup»
Tahviller 1-2 ÛS.5D
Hisse senetleri % 50 î6,—
Mümessil senet 45.50
Hisse senetleri:
Merkez Bankası 142.—
T. îş Bankası
T. Ticaret' Bojıka» 4-20
Aslan çimento ®-80
BORSA DIŞINDA ALTLN FİATLKRÎ •
, M»
Gulden i3-10
tnglllı 43.00
Külçe (Bir gramı) 5.21
1 Aralık 1945
A B « A M
Sfihlfe 3
AKŞAMDAN AKŞAMA
Zoraki vergi ve angarya bu mudur?
[ŞEHİR HABLRLERij
İsmail Hakkı Baltacıoğlu'nun «Türke doğru» kitabından bu sütunda vaktiie bahsetmiştim; Darülfünunun eski Emin'i o eserde harsımızın türlü inceliklerine dair bizi uyanıklığa sevkedl-yordu. Bu sefer de, Baltacıoğlu, madalyanın arka tarafını çevirmiş; «Batıya doğru» diye bir kitap çıkardı; medeniyet bakımından, yani Garp tekniğini benim-siyerek, nefer yapmamız gerektiğini bize anlatıyor.
Yeni terimler d( layısile okumak müşkülâtına rağmen mevzuun cazibesine kapıldım. Gerçi »töre» ile «türen nin farkı, hattâ net mânası kolay kolay kavranılır şey değil: keza, «olum», (elen-ms», «eleştirilme», «benzet» gibi tâbirler, flu çıkmış fotoğraf tesiri, bırakıyor; karine ile kestirirseniz ne mutlu. O bakımdan, artık ecnebi di! kitaplarını pek daha kolaylıkla okuyorum ve diliyorum ki, terimlerimiz şu prensip etrafında katileşsin:
— Şayet halk diline kelime halinde girmişse, bir mefhumun karşılığında o kelimeyi resmî ıstılah diye kabul etmek, yeni kelime uydurmağa kal kınamak. Ancak yeni merhumlara yeni terimler ica detmek.
Yani: Yeni ağıza yeni taanı! Eski ağızlara eski taam... Çünkü «eski ağıra yeni yemek» denemez, «Taam» gibi bir kelime bile, Türkçenin yaşadığı tarih İcabı, bazı ahvalde lüzumludur.
Ey lisan! Ne mliskül halledilir bir dâvasın!...
«Ceffelkalem» usullerle nasıl da barışamıyor, bağdaşamıyorsun
Geldim asıl meseleye: «Batiya doğru» dan pek çok şevler Hğre-niyoruz; müphem fikirlerimiz, mütereddit İnanlarımız. onn oku’-ken kökleşiyor.
Çalışma Bakanı Dr. Sadi Ir-nıak’ın bir konferansında vaktiie ileri sürdüğü. bizi doğruluğuna İnandırdığı bir fikri, profesör Baltacıoğlu’nun kalemile de tekrar ve yepyeni bir şekilde İfade kcsbetmls buluyoruz.
«Batıya doğru» nun müellifi pliyle yazı var:
Balkanlarda tren seferleri
Sirkecide bir konferans toplanıyor
Bu ayın on bejinde Sirkecide gar binası içerisinde Balkan şimendifer murahhaslarının Işt-irftkile bir konferans toplanacaktır.
Konferansa Yunan, Bulgar ve Rumen delegeleri gelecekler ve Devlet Demiryollarının Ankaradan gönde- I reçegl bir heyetle müzakereler yapa-caklnrdır .Müzakere mevzuunu Balkan memleketler! ararındaki eşya ve yolcu tarifelerinin tesbltl işi teşkil etmektedir. Konferansın bir hafta kadnı' »Öreceği anlaşıl maktadır.
Ticarî eşya sigorta primleri indi
Gerek denizde ve gerekse karada harb tehlikesinin tamamen kalkması dolayıslyle «on günlerde ticaret eşyası sigortalan perimlerl İnmeğe başlamıştır. Düşüklük binde 1-2 nispetln-dedir.
Odun, kömür meselesi
Şehrin yakacak İşini gözden geçirmek üzere dün Belediyede Reis muavini Rlfa Yenal’la başkanlığı altında Orman İşletme müdürü B. Sakıp, Mahrukat ofisi müdürü General Beyti. Beledlya İktisat işleri müdür vekili B. Necati Çiller toplanmışlardır. İetanbuldakl odun, kömür durumu İyi görülmektedir. Şehirde, Belediyenin tesblt ettiği Azam! flatten kömür satışı temin edilmiştir. Hile yoluna sapan ban kömürcülerin M1UI korunma mahkemesine verilmeleri uygun görülmüştür. Bu arada bilhassa kömürleri ulatarak satanların şiddetle takibine ve mahkemeye, verilmelerine karar verilmiştir.
■ft Evvelki gün Pnngaltıda, Hamam İttisalindeki rnslahanenln damında bozuk elektrik teçhizatım düzeltmekte olan bir elektrikçi, her nasılsa cereyana kapılarak pastahanenln ittisalindeki hamamın damına doğru yuvarlanmış ve hamamın kulesindeki camlar kırılarak hamamın İçine dökülmüştür. Hamamın İçindeki kadınlar iptida telâş etmişlerse de. vakanın btr kazadan İbaret oldnfu anlaşılmıştır.
Ampul geldi
Yugoslavya ile ticaret
Tifo ile mücadele
Harb sonu dünyası
Her taraFta haydutluk vakaları çoğaldı
Amerika’da tahsilini olgunlaştırmış bir Türk hekimi vardır. Bu arkadaşımız bir İş İçin Çanakkale'nin kasabalarından birine, Geyikli’ye gidiyormuş. Bu kasaba çok sıtmalı olduğundan arkadaşım günlerce önce kinin almış ve cibinlik götürmüş. Kasabaya vardığı zaman orada sivrisinek ve bataktan eser bulamamış, Sebebini sormuş. Anlatmışlar:
— Geçen yıln gelinciye kadar burada sivrisinekler kaynıyordu. Fakat gecen yıl büroya bir albay geldi. Albay emir verdi, harklar açtılar, birikinti sulan akıtıverdiler, Hamdolsun tek sivrisinek kalmadı.
Türk nüfusunun yılda (şimdiki gibi) binde 18.5 artıp (ideal rakam olan) binde 26 artmama sının bir sebebi işte her idare adamında hu albav iradesinin bulunmamasıdır. Bu İş memleketçe top-yekfln nasıl becerilrbillrT Bunun cevabını bizim Beypazarı kaymakamının ağzından kısaca veriverdim:
— Türkiyede Dahiliye Vekilinin emrini dJnlemlyecek vali yoktur: valinin emrini dlnleml-yecek kaymakam yoktur, kaymakamın emrini dlnlemlyccck nahlve müdürü yoktur; nahiye müdürünün emrini dlntemlyecek köy heyeti yoktur.
Fakat «Güzelleştirme cemiyetleri» tipinin halktan toplayıp yine halk İçin ve halk dile sarfet-tlğt lanevarl paralara «zoraki •vrrırln dediler.
S’mdl buna da «angarya» diyeceklerdir.
Hnlbnkl zoraki vergi de, angarya da »halk tein», değil, hod hince gayeler İrindir, Bunlar o f:,^H'*den olamaz. TilrMyenln hıı gii' 1 A şortlarında nlre bfivük rn’ill dfvatar, ancak bugünkünden daha ll-dlln bir mlTH fcuıll-yef’e başarılabilir «GflrdlcsHr. r* cemiyetleri» nin v»> Ged kil* ddd Rİbavın misalleri, müstakbel kaBnmnarmnn modri adımlarıdır Vanan finde dm.
Su sevgili vatanı topyekÛB hn-Brfinlarımuıı kullanmak ruretlk* yükselteceğiz. •
(Vâ - Nû)
Elektrik makbuzlariyle dağıtılacak
Ticaret Bakanlığı İthal edilen yeni parti ampullerden bir kısmını şehrimize tahsis etmiştir. Bu ampullerin hnlka tevzi şekil Dağıtma komisyonu tarafından tesblt edilmiştir.
Kararlaştırılan esasa göre, eylül ve ekim aylarına mahsus elektrik makbuzlar İle müracaat edenler bayilerden 110 voltluk isterlerse üçer, 220 voltluk İsterlerse beşer tene ampul1 alabileceklerdir. Bu seferki tevziatta evlerdeki elektrik sarfiyatı nazarıI itibarı alınmamıştır. Vilayetin elinde 1 220 voltluk çok sayıda ampul vardır.
Millî piyango bugün çekiliyor
Milli Piyangonun 7 aralık çekilişi bugün saat 13,30 da Ankara Sergl-evinde yapılacaktır. İkramiye kazanan numaralar Ankara radjoelle bugün 22,45, yarın da 12.45 haberlerinden sonra yayınlanacaktır.
Bugün 13,30 dan sonra yurdumuzun hiçbir tarafında bu çekilişe alt bilet •atışı ynpılmıyacaktır.
Pasteur ve Metchni-koff’un yıldönümü
Bu hafta cumartesi günü saat on beşte Galatndaki kuduz hastane-ırtnde (Pasteur) (in ölümünün 60 nd ve onun çok yakın çalışma arkadaşı Paris Pastör ensîltOsünün İkinci direktörü (E. Metchnlköff) un doğumunun 100 üncü yıldöntlmlerl kutlanacaktır. Bu münasebetle muhtelif ilmi konuşmalar yapılacaktır.
RADYO
ANKARA RADYOSU
Bu akşamki program
18 M. S. ayarı, Radyo x&İ0D orkestrası, 18.30 Konuşma, 19,15 Şarkı ve türkûlur, 10 M. S. ayarı, Haberler. 19-20 Oeçmlırt* bugün, 10.1'0 Sua eserleri, 19.45 Konuşma, 20 Dört «o 11 koro, 20.18 Radyo gazetesi, 20 46 Temsil. 21.30 Sert»saat, 24.45 Tarihi Türk müziği, 22.18 Müzik; (pj,), 22,40 M- 6. ayan v« Haberler.
Yarın sabahki program
7.30 M. 8 ayarı, Milflk: (Pl.l, 7.46 Hah-r er, 8 MÜzlk: (P! 1
12 30 M. S ayarı, Radyo salon or-kstsrası, 12.10 Hu’ erle», 13 Salon orkestrası, 13,20 Kanşık çarkı ve türküler, 13.00 Cumhurbaşkanlığı annemi müziklini, 14.20 Konuşma.
Yugoslavlar 38 kalem eşya almak istiyorlar
Yugoslavya hükümeti son günlerde memleketimizle ticari münasebetlere girişmek istemektedir. Yugoslavyanuı bizden almak İstediği ihracat maddelerinin miktarı 30 kalemdir. Bunların içinde tuz, zeytin tanesi, domu» derisi, domuz eti vardır.
Diğer taraftan İngiltere hükümetinin Yugoslavya İle ticareti serbes bırakmasından aonrn Yugoslavyanın memleketimizle >yaptığı ticarette İngiliz dövizi kullanması zaruri görülmektedir. Yugnslnvyanın şimdiki balda fngltterede bloke olarak çok miktarda dövizi vardır.
Bulgaristanla ticaret
Son günlerde BulgaristanlI ticari münasebetin geliştiğini dün yazmıştık.
Öğrendiğimize göre, memlekc'-imls karşılıklı ticaretten başka Bulgarls-tania strelln sahası memleketler arasında transit vazifesini de görmeğe başlamıştır, Ezcümle btr ilil gün evvel Bulgarlarla yapılan temaslar neticesinde oraya takasla bakır mukabili fasulye aaüşı kabul olunmuştur. Bu fasulyeler doğruca Flllstlne gönderilecek ve memleketlimiz bu orada transit İşini yapacaktır.
Filistin bizden aldığı fasulyelere döviz verecektir.
Mezbahada hayvan kesimi bu yıl daha fazla
Geçen senenin kasım ayı ile bu yılın aynı ayı sarfında Istan-buldn satılan kasaplık hayvanların mukayeseli ar cldvell hayvan boralısı tarafından belediyeye gönderilmiştir. Bu cedvele göre 1944 ylh kasımında bursada 57 bin koyun satılmışken bu kasımda 79 bin boş koyun satıp yapılmıştır. Bu yıl muvareda-tın farla oluşu şehirde 22 bin baş fazla koyun satışını sağlamıştır.
Batılan büyük baş hayvan adedi de bu yıl fazladır. Geçen kasımda muamele gören 0 bin büyük baş hayvana mukabil bu kasımdaki satış 8 binden ziyadedir, Flatlar da bu yıl daha müsaittir.
Sat’şa çıkarılan ithal malları
Galata Ömer Ablt Handa İttihat Değirmenciliğe değirmen Mak. silindiri, tst. Tahtakale 51 de Jak Dekala-ya fitilli gaz ocağı, İstiklâl Cad. 302 de Vahram aesnr'avint şarjör. Gal. Kürekçiler 53 te Ara Arşer'e ağaç İçin vida, Tst. Halil Honda 1. Çehrcll ve N. Kaler'e tıraş bıçağı, îst. Katırcı-oğlu Handa Celâl polathnncltye tıraş bıçağı, Gal Tünel caddesi 48 de Mlh-ran Gesar'a çelik boru, Gal. Mumha-ne Cad. 52 de Desabo şirketine siyah demir boru, Tahtakale Cad. 10 da Cam - Porselen T. A. Ş. ne yemek çatal ve kaşığı, Gal, Nordlşten Handa Nuh Naci Yazgan’a. ziraat traktörü, Tahtakale Menaşe Handa Mizrahı Biraderlere bakalit ütü fişi, puar eııter-medyer, Fincancılarda M. Bcşlr ve M. Şefik HttilrJye makine kayışı, Mar-puççular 45 te Vltalls M. Pollkara muhtelif demir eğe, Gal. Teraatle cad deslnde K. Malhac.'a kösele kayış, kayış ctifisı, Gal, Kürekçiler 18 de M. Vasfl Oürer'e Gsnlogrnf, cihazı, elek-tronlt komltatör, Gal. Küçük Yeni Handa Norayer Basmacı'ya eontalık kllngrlt, Gal. Fermeneciler 90 da Koç Tlcaret’e pencere camı, tst. Hamdlbey geçidi firt de Jak Grünberk'e diş fırçası, Sırltunhamnm 110 da Bovestes ve Baruh'a elbiselik düğme, Bahçekapı Taş Handa Aziz Flkrlğ’e aunpnra bezi, zımpara kâğıdı, şerit testere, Gal. Blgnrta Handa tmperlal Kcmtkal'a stllyen. Tahtakale Çcdlt Handa Gab-rlel A. Mordo*yn nebati "boya. Karaağaç Fabrikası Şeklr Zümreye neft yağı, İst. Menoşç Handa A. Vasıf Kİ-bnrcr'e bikarbonat clö sııd, tat. M>nn-şu Handa Zeki Bllmen'e bikarbonat dd sud, Gal. Yliksı-kluıldırım caddesinde m. Ali Harmftnkaynya oksit kırmızı, Y. Kule K. Çeşme'de İbrahim Tnşçıoğhma boyalı vernik, tst. Ankara caddesi IIR de Arif Neşet Usırtûtı'a muhtelif tıbbi ecza, vazelin, tst. Ba-hkpnıarırıda çikolatacılık ve Şrker-lemeclllğe tane kakao. Onl. zülfünnız sokakta Mllnlr Şahin Kibaratuvarma müvellidülhumuzHlt bu, İst. Vltal Handa Sevan Lâk na müvellldiilhu-mtızalı bu. tut. Aşlrefend! Cad Fatma Atakan'a jorjet koton, Matımutpoşa Abudeftndl ilanda İbrahim Saîma’ya yıkanmış yapağı, İstiklâl Cad. 334 te A. D. Zuharyadis’c IHI, nansuk ve organdı, tst. Havuzlu Handa M. Pnpıut-yan'a kadın yünlüsü, İstiklâl Cad. 561 de Cevat Açar’a kadın yünlüsü, YcıjUdlrek Emlnbey Handa Koyuncu-zadclere suni ipek İpliği, Fincancılarda M. Beşlr ve M. Şefik Harlrl'ye Jalenmiş kuzu derisi
Kara sinekleri imha için tedbir alınacak
Sıtma ve sivrisinek mücadelesinin daha ciddi bir surette ele alınmasından ;,onra geçen yaz mevsiminde sivrisineklerin hayli azaldığı görülmüştür. Sağlık Bakanlığının hazırladığı esaslara göre, yeni yılın mücadele programı da yılbaşından İtibaren tatbik edilmeğe başlanacaktır. Yeni yılın mücadelp.programında geçen yılkl tecrübelere püre, sivrisinek sürfelerinin biriktiği bütün çukurların, daimi surette kontrol nltında bulundurularak temlzlfttlrllmeslne tehemmiyet verilecektir. Alakalılar, bu sepe sonunda yapılacak mücadelenin daha faydalı neticeler vereceğini temin etmektedirler.
Diğer taraftan sıtma gibi, tifonun da esaslı olarak ele alınması ve şehrimizde bir türlil kökıi kazınmıyan tifo vakalarına nihayet verilmesi İçin ne gibi tedbirler almak Icabettlğinin tes-bltlne Hasokl ha 'anesl eski baştabibi bakteriyolog Dr. Fethi Erdem memur edilmişti. Dr. Fethi, bu husustaki incelemelerini bitirmiş ve raporunu ha-zırlıyarak Bakanlığa göndermiştir.
Sağlık Bakanlığı, gerek Df. Fethinin raporundan, gerek diğer tetkiklerden alman esaslara göre, bir tifo mücadelesi programı hazırlıyacaktır.
Bu arada tifonun başlıca sirayetinde âmil olan kora «İneklerle mücadeleye de ehemmiyet verilmektedir. İb-tanbulda bir kura sinek mücadelesi şimdiye kadar hiçbir »liretle yapılmamıştır, Ancak arasıca Belediye şehrin bazı semtlerinde biriken çöpleri kaldırmak surctlle mevzii temizlikler yaptırmaktadır
Haber aldığımıza göre, 1946 yılının çalışırın programı orasına tifo mücadelesini de koyacak olan 8nğlık Bakanlığı. kam sineklerle ne gibi fenni esaslar dairedııde mücadele edileceğine dair bir program hnzırlıyarak Belediyeye ve İstanbuldakl diğer alâkalı makamlara bildirecek ve sivrisinek mücadelestl» mütenazır olarak bu sene kara sinek mücadelesine de başlanılacaktır,
OlağaıılİBttl mime ve Bİvdlslnek savaşını tetkik etmek özera memleketl-mİM gelen Kıbrıs sıı^Jık m üteli ussun, Pnfflık mlifltirfl Dr, B. Faik Yargıcı ve Bit ma mücndele başkanı B. Mithat Bağlık BtıköanhPı
R(lyev*lo birlikte D. D. T İmBİ eden ilâçtan Amertk’ya çok Defterdardaki fabrikayı goamişUr. J parlş edildiği de söyleniyor.
Sabun imali
Altı ve daha fazla asitli yağlardan sabun yapılabilecek
Ticaret Bakanlığı yeni aldığı bir kararla 8 ve daha yukarı asltJl yağlardan sabun İmaline müsaade etmiştir. .
Evvelce neşredilmiş olan sirk iller e göre 8 ve daha yukarı asitli yağlarla sabun yapılabiliyordu. Yeni karardan sonra daha İyi «ahun İmal edilebilecektir.
Diğer taraftan lıâlen mûtemet bakkallara dağıtılmakta olan sabanların maliyet flütlerinin çok düşük olduğu ve bu sabunların el konulmuş yağlardan yapıldığı İçin ucuz satılması lâzım geldiği İddia edilmektedir.
Sabunların, söylendiğine göre, kilolu 110 - 120 kuruştan salı I mata gerekmektedir.
Dün. geçen hafta verilen 200 ton Şahımdan başka (10 ton daha snbun verilmiştir.
Sabunları saklıyanlar araştırılıyor
Ticaret Bakanlığı tarafından ^lirimize tahsis edilen ucuz sabunların bir an evvel «atılman İçin sabuncuların piyasadan sabunları kaldırdıklarını yazmıştık. Bu yüzden bakkallara tevzi edilen 150 bin kilo sabun çok kuın bir «amanda hemen hemen ortadan kalkınış gibidir.
Bu durum karşısında Milli korunma teşkilâtı piyasada mevcut sabunları »aklıyaıılan şiddetle takibe başlamıştır. Ucuz sabunların «atışa çıkarılmaman kadar plyannda ve bakallarda mevcut bol miktardaki sabunların nereye ve kimlere «atıldıklarına dair tüccarlarla bnkkıdlnrdan müspet vesikalar istenmektedir. Mutemet bakkallardan bazılarının da ucuz sabun işinde yolsuz, hareket ettikleri sanıldığından, bunların da sıkı bir şekilde kontrol edilmesine karar verilmiştir.
Bir miktar Penicillin geldi
Bakanlık tarafından saftık müdürlüğü emrine verlln Peulclillnlerden fevkalâde başarılı neticeler alınmakta olduğunu yazmıştık. Ballık müdürlüğünün elinde bir mlkdar daha Penicillin mevcuttur. Bu İlâçlar ancak hnyatı tehlikede olan lıastnlara Verilmektedir. • '
Şehrimizde İki firmaya sipariş edilen yüs biner ünitelik 1500 kutu Pe-DlciUin gelmiştir. İst&nmul ihtiyacı İçin carfodllecek olan bu ilâçlar ecza depolarından «ağlık müdürlüğü mü-enndesîle aatılncnktır. Bundan beşka tarafından aynı
Amerika da, Ingilterede, Fransada, ltalyada, Sovyetlerde birçok hâdiseler haber veriliyor
fkinci dünya harbi bittikten ve silâh altındaki askerlerin terhisine başlandıktan sonra her tarafta hırsızlık, cinayet vakaları birdenbire artmıştır. Birkaç gün evvel gelen telgraflar Moskova'da ve Nevyork'ta birçok haydutluk vakaları olduğunu bildiriyordu. Dün gelen bir telgraf Londranın en işlek bir caddesinde bir kuyumcu mağazasına küpegündüz çok cüretkâr bir taarruz yapıldığını, haydutların on bin Ingiliz lirası kıymetinde mücevherat alıp götürdüklerini haber vermiştir.
Pariste de hırsızlık, taarruz vakaları çoğalmıştır. Bu yüzden geceleri sokaklarda dolaşmak tehlikeli bir şekil almıştır. Bir parça tenha sokaktan yalnızca geçenler taarruza uğramakta, üzerlerinde bulunan para ve sair kıymetli şeyler alınmaktadır. Taarruza uğrayanlar arasında yaralananlar da vardır.
îtalyanın da her tarafında haydut çeteleri türemiştir. Büyük şehirlerde birçok kimselerin taarruza uğradıkları bildiriliyor. Dün Roma’dan şu telgraf gelmiştir: «NapoJJ yakınında Annunzl-ata garında duran bir trenden, en büyüğü 15 yaşında bulunan yüze yakın çocuktan müteşekkil bir grup tarafından bir ânda 12 milyon liret kıymetinde mal çalınmıştır.»
Büyüklerden sonra çocukların da hırsızlığa başladıklarını ve çeteler kurduklarını bildiren bu haber çok dikkate şayandır. Anlaşılıyor kİ Kalyada âsayfe adama kıllı bozulmuştur.
Amerikadakl haydutluk vakaları hakkında Anadolu ajans Ncvyorktan aldığı şu telgrafı tebliğ ediyor:
«On iki senedenberl ilk defa olarak büyük hırsızlıklar kaydedilmektedir. 11 ay İçinde 46 önemli banka soygunculuğu haber verilmiştir. Çalman paralar birkaç yüz milyon dolan bulmaktadır.
Silâh zoıu İle bankaları soyma vakaları 1931 İle 1943 yılları arasında azalmıştı. Bunların adedi geçen yıl 37 ye varmıştı, fakat bugün gangsterlik vakaları büyük şehirlerde süratle çoğalmağa baş-lamıştır,n
Bir zamanlar Amerlkada gangster denilen haydutların bankalara, büyük mücevherat mağazalarına musallat olduklan hatırlardadır, Bunlar kâh maskeli, kâh maskesiz olarak çok cüretkâ-rane taarruzlar yapıyorlar, bu arada çarpışmalar da oluyordu. Amerika hükümeti haydutluk vakalarının önüne geçmek için uzun müddet uğraşmağa, ş'ddet-11 tedbirler almağa mecbur olmuştu, Bu tedbirler neticesinde, yukarıdaki telgrafta okunduğu gibi, vakalar 1931 ile 1943 yıllan arasında azalmıştı. 1944 den sonra yeniden artmaya başlamış ve bugün büyük şehirlerde endişe edilecek bîr dereceyi bulmuştur.
îngllteredeki haydutluk vaka-lanna dair Londradan şlı haber veriliyor; «Bir müddettenberi tn-gllterede, bilhassa Londrada haydutluk vakaları çoğalmıştır. Bir cok esrarlı cinayetler do İsleniyor.
Muhtelif milletlere mensup kimselerden mürekkep büyük bir haydut çetesinin Londrayı merkez yaparak İnglllr-rede ve diğer memleketlerde faaliyette bulunduğu anlaşılmaktadır. İngiliz polisinin merkezi olan Scotland Yard, Fransız ve Amerikan polis teşkilâtiyle işbirliği yapmak suretiyle bu haydutlara karşı harekete geçmiştir. Fakat çalışmalardan şimdiye kadar bir netice alınamamıştır.
Geçende yayınlanan bir tebliğde Victoria istasyonu civarının geceleri tehlikeli bir mıntaka olduğu halka bildirilmişti]'. Filhakika son haftalar zarfında burada birçok taarruzlar olmuştur.
İngiliz polisinde Sherlock Hol-rnes'i hatırlatan çok kıvmetli sivil memurlar vardır. Bunlar bir çok. cinayetlerin faillerini aramakla meşguldürler. Fakat şimdiye kader bir netice elde edememişlerdir. FftUleri aranan cinayetlerden üçü bilhassa esrarlıdır. Bunlardan birincisinde (Duç» adiyle anılan bir şoför, İkincisinde İcadın ticareti ile ııeraşap Mar-tirosof adında hiri. nihayet Ry-bezynski İsminde Polonvah bir tayyareci çavuş ölü olarak bulunmuştur. Bunların tiefl de avnı suretle kalblerine isabet cdm birer kursunla ölmüşlerdir. Bu sebeple üc cinayetin arasında bir bağ bulunduğu anlaşılıyor.
Son günlerde o'ılise Martiro-sof*un metresi müracaat ederek yen! bir cinayetin hasırlanmakta olduğunu, bu defa zen(dn bir Yunanlının öldürüleceğini haber vermiş ve kendi havalının dn tehlikede olduğunu söylemiştir. Kadın korkudan titremektedir.
Şurası dikkate şavandır k» PolonyalI tayyareci, Scotland Yar-d’a ancak 150 metre mesafede öldürülmüştür. Cinayet mahallinde kanlı bir kadın eldiveninden başka işe yarar bie bir İz hoinna-maTnıstır.
İşsiz kalan bir takım PolonyalIların imi Amerikan kacakiari-le birlikte büyük bir çete kurdukları, çete efradının geceleri Victoria İstasyonu civarında, süuhe-li gece kulüplerinde dolaştıkları bildirilmektedir. Polonvaya dönmek Lstemiven Polonvah askerler simdi yarım maaş, yani avda 7 İngiliz lirası alıyorlar Bu nam kendilerini geçindirmeğe kâfi değildir. Bunun için bir kısmı kara borsacılık yanmakta, bir k’smı da kaçakçılık ve saire ile uğraşmaktadır, Çete efradını mcvd?na çıkarmak İçin şimdiye kadar yapılan araştırmalar net-tçe vermemiştir.» ’
Her tarafta haydutluk valmla-nmn artmnsına başlıca seben sefalet, İşsizliktir. Tabiî yaşama şartlan geri dönmez, sefalelin, İşsizliğin önüne geçilmezse Asayişi bozan hâdiselerin önüne geçmenin kolay olmıvacağı anî-’siliyor.
Bu akşam saut 20,30 da Dram kısmında CYRANO dc BERGERAK ISIrono dö Bcrjerak) Komedi kısmında ZARARSIZ YALAN
Yeni teşekkül eden Japon komünist partisi İdare şeklinde değişiklik yapılmasını ve imparatorluğa son verilerek Cumhuriyet usulünün kabulünü İstemiştir. Yukatıdaki resimde imparator Hl-ı-ohlto. Amerikan elçiliğinde Mac Ai'thur’1 ziyaret ettiği zaman generalle yanyana görünüyor.
Bahire 4
A ■ ŞAM
T Aralık 1945
TUK»!
ri
Zayi — Eminönü rntılmüdllrlllğü ilden aldığını zat rinası İçin kullandığım miihrll kaybettim. Yenisini yaptırarak müracaat ettiğimden eskisinin hükmü yoktur. Rabla Bir
Halk Umumî Nakliyat T. A. Şirketi nin Yakm ve Orta Şarkta kurmuş olduğu öz teşkilâtı sayın müşterilerinin emirlerine tahsis edilmiştir,
Yunanistan — Kıbrıs — Irak — Suriye — Lübnan Filistin — Maverayi Er-dün — Mıstr — Eritre — Habeşistan — İngiliz, Fransız ve İtalyan Somali-leri — Suudi Arabistan — Yemen — Aden — Kauvveyit — İran —Trab-lusgarp — Sirenaik.
TELGRAF ADRESİ: HALKTA? — Telefon: 42252.
HALK UMUMİ NAKLİYAT TÜRK ANONİM ŞİRKETİ
HOVAGtMYAN HAN 3 - 4 kat. GALATA
Satılık Çam Kerestesi
Devlet orman işletmesi Eğridir müdürlüğünden:
tstlf
Cins! Bölgesi No. Adet
çam kerestesi 7 19 ■1566
Çam kerestesi 4 10 1281
Çam kerestesi 4 14 1317
YEKÛN 7104
Hacmi Muhammen beher M.3- . Muvakkat teminat
M-3 Ds.3 Lira K Lira K
503 231 115 00 4332 00
148 813 - 110 00 1328 00
145 338 110 00 1200 00
798 379 6760
Bulunduğu yer___________
Eğridir İstasyon son deposu (TOTA mali»
Eğridir istasyonu son deposu (yaka mali)
Eğridir istasyona son deposu (YAKA malt)
Mecidiyeköy ve civarında satılık arsalar
Ltanbul defterdarlığından.
Kıymeti Teminata
£
İstanbul Milli korunma Savcılığından: İlin»: 945. 9«6
Fazla flatle ve kurneslz ekmek salmak auretlle Milli korunma kanununa muhalefetten suçlu Tophane Sira-kasaplar 7 No. Iı fırında tezgâhtar Haşatı oğlu 333 doğumlu Şükrü İçöz hakkında 3005 sayılı kanuna tevfikan İstanbul 4 No. liMllJl korunma mahkemesinde yapılan duruşma sonunda: Suçlunun sabit görülen fiilinden dolayı hareketine uyan Milli korunma K. nun muaddel 31-2, 59-3, 63, 21. 55-2, ç. K - 79, $5 İnci maddelerine tevfikan 25 lira ağır pars cezaslle tecziyesine ve hükmün katileştiğinde neşrine dair mezkûr mahkemeden verilen 20.2.945 tarih ve 945/71 sayılı karar katileşmekle İlân olunur.
Aksam gazetesiyle neşrolunacaktır (14N9)
Zayi — Beyoğlu malmüdüdüğünden almakta olduğum maaşımın tatbik mührünü kaybettiğimden yenisini çıkartacağımdan eskisinin hükmü yoktur.
Tophane Kadirler yokuşu Dalgıç sokak No. 11. Zeynep Bİrcan
Zayi — İ. E. T. T. Umum müdürlüğünden aldığım hüviyet cüzdanımla 1945 Ekim tarihli elbise bonomu zayi ettim. Yenisini alacağından eskisinin hükmü yoktur. -
t. E. T. T. Havagazı Tenvirat Baş Montörü 51 sicil. Haşan Ardal
Zayi —Çatalca nüfus memurluğundan aldığım ve içerisinde askeri muamelem yazılı nüfus cüzdanımı zayi ettim. Yenisini alacağımdan eskisinin hükmü yoktur.
1330 doğumlu Çatalcalı Hüseyin oğlu Haşan Tunalı
Maltepe yapı ve imar kooperatifinin
Ucuz, sağlam, zarif v? bahçeli kârglr evlerine hissedar olmak istiyen yur Adaşların bu yıl .sonuna kadar İş Bankası İstanbul şubesindeki 13591 numaralı hesaba 500 Ura göndermeleri ve fazla İzahat İçin merkezimize veya Karaköydekl Foto GÜNEŞ'e müracaatları.
Bu pazar günü
Modada yapılacak büyük satış
Yedtkulc Gaz Şirketi sabık müdürü Bay Aleksandr Vilen'e alt zengin ve mükemmel mobilyaların satışına ait tafsilâtlı İlânını yarınki nüshamızda mutlaka okuyunuz. Satış bu pazar günü Modada Mektep sokağında 15/2 No. Kosta apartmanında yapılacaktır. Fazla tafsilât İçin Beyoğlunda Su Terazi sokağında 12 No. A. Bablkyan'a müracaat Tel: 41221,
NATA ve NADYA
Markalı tabiî ipek çoraplarımızı giyen »ayın bayanlara:
Merserize taban İpliğinin yokluğu yüzünden yukarda yazılı markalı çorapların kalitelerini bozmamak ve kazanılan alâka ve İtimadı İlerisi İçin muhafaza olmak maksadile sözü geçen ipliklerin teminin» kadar bu çorapların İmaline devam edemlyeceğimlzl muhtemel taklitlerinden sakınılması İçin saygı İle arzolunur.
tüak Ellazarcf ve t. Şatar Ştl Çorap Fabrikası
İstanbul vilâyeti dağıtma heyetinden:
Halen elinde dökme malı olup çuvala İhtiyacı bulunduğunu tevsik eden tacillere çuval tahsis edilecektir, İhtiyaç sahiplerinin vesaiki ile birlikte müracaat etmeleri lüzumu İlân olunur. (16170)
Ankara Tıo Fakültesi Dekanlığından
1 — Fakültemiz dcrsanesi İçin 110 adet tek kolçaklı sandalya alınacaktır.
2 — Tahmin edilen flat 4738 lira 00 kuruştur.
3 — Muvakkat teminat 355 lira 50 kuruştur
4 — Taliplerin 20/12/945 perşembe günü saat 11 de Okullar Saymanlığında yapılacak eksiltmede hazır bulunmaları.
5 — Eksiltmeye gireceklerin 1 saat evvel muvakkat ' teminatlarını Okullar Saymanlığına yatırmış olmaları iâzımdlr.
0 — Şartname ve fenni şartname Ankara Tıp Fakültesi Müdürlüğünde .görülebilir. (10183)
Ankara Tın Fakültesi Dekanlığından;
1 — Fakültemiz dcrsanesi İçin 125 adet sandalye alınacaktır.
2 — Tahmin edilen flat 4718 lira 75 kuruştur.
3 — Muvakkat teminat 345 Uradır.
4 — Taliplerin 20/12/945 perşembe günü saat 15 de Okullar Saymanlığında yapılacak eksiltmede hazır bulunmaları.
5 — Eksiltmeye gireceklerin bir saat evvel muvakkat teminatlarını Okullar Saymanlığına yatırmış olmaları lâzımdır.
6 — Şartname ve fenni şartname Ankara Tıp Fakültesi Müdürlüğünden sürütebilir. (19164)
K
Sümerbank iplik ve dokuma fabrikaları müessesesi Merinos fabrikası müdürlüğünden Fabrikada mevcut takriben 45 ton keçi kıh açık arttırma usullie satışa çıkarılmıştr. .
İhale 24/12/945 pazartesi günü saat 14 de fabrikada yapacaktır.
İsteklilerin belli gün ve saatte 5000 lira güven akça vtya mektup-larUefabrika Ticaret servisine müracaatları.
Fabrika İhaleyi yapmakta serbest kalacaktır
Yüksek deniz ticaret okulu müdürlüğünden:
Muhammen
Forma miktarı fiatl
Çoğu Azı Lira Kr.
cinsi
Gemicilik Kitabı Deniz Sıhhat Bilgisi Kitabı Cildiye fAdet)
32 24
14 10
1000
ı 00
Çoğu tutarı Lira Kr
2580.00 ) 1120.00 1
)
1000.00
CKçiel Güvenme
351.00
4680 00
eksiltmesine 30 11/1045
Yekûn . ..........
1 — Okulumuzun yukarıdaki kitap tab'iyesl __________........... ——
gününde hiç İstekli çıkmadığından eksiltme 10 gün uzatılarak iq Ara. lık 1945 pazartesi saat 11 e geri bırakılmıştır.
2 — Şartlaşmasını, cilt ve yazıya ait mühürlü nümuııeyi görmek arzu edenler okul muamelât şefliği bürosuna müracaat etmelidirler
3 — Yukarıda yazılı geçici güvenmenin teslim -yeri İstanbul Yüksek Okullar Saymanlığı veznesidir. İsteklilerin 2490 S9jnlı kanunqn 2 ve 3 üncü maddelerindeki şartları haiz olmaları ve Ticaret Odasının 1945 belgesini almış bulunmaları gereklidir.
[
İstanb'j- Belediyesi İlânları
Üsküdarda Hace Hasna Hatun mahallesinin İskele avlusu ve İskele girişi sokaklarında kâin 2, 4, 6, 8, 10, 12, 14, 16, 1, 2, 4. 6, 8. 10 sayılı l dükkânların lıedim vc tahassül eden enkazlarının satışı kapalı zarf usulü ile arttırmaya konulmuştur. Tahmin bfdell 5000 lira vc İlk teminatı 375 liradır. Şartnamesi Zabıt ve Muamelât müdürlüğü kaleminde görülebilir. İhalesi 14 '12 '945 cuma günü saat on beşte Daimi komisyonda yapılacaktır
İsteklilerin İlk teminat makbuz veya mektupları ve kanunen gösterilmesi gereken diğer belgelerle birlikte 2490 sayılı kanunun tartta tı çevresinde hazırlayacakları teklif mektuplarını İhale günü saat on dörde kadar Daimi komisyona vermeleri lâzımdır, (15801)
Saç dolap yaptırılacak
Sümerbank deri ve kundura sanayii müessesesi müdürlüğünden:
1 — Müessesemlzin İşçi soyunma yeri İçin 1000 adet aaç soyunma dolabı yaptırılacaktır.
2 _ Bu dolapların krokisi, Sümerbak İstanbul şubesi Muamelât
servisinden alınabilir. .
3 — Alâkadar firmaların, saçları tarafımızdan verilmek, saçları
imalâthaneye alt olmak üzere ayrı ayrı flat vermeleri ve imalât müddetini tasrih etmeleri şartiylo tekliflerini en geç 22/12/1945 gününe kadar müessesemlze kapalı zarfla bildirmeleri. (16150)
Hurda demir satışı
Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş.
İstanbul bürosundan:
Lüleburgazda Sarımsaklı çiftliğimizde bulunan takriben 26 ton hurda demir 4, 1. 1946 cuma günü saat onda açık arttırma ile satılacaktır. İsteklilerin malı mahallinde görebilecekleri, arttırmaya iştirak için de veznemize teminat akçesi olarak 500 lira yatırdıktan sonra yukarıda yazılı gün ve saatte Bah-çekapıda Taş handaki büromuzda hazır bulunmaları İlân olunur,
Kartal belediyesinden: .
’ Evvelce kamulaştırılmasına karar verilerek bilinen alâkalılara noter vasıtasiyle bllinmiyen alâkalılara da 6 haziran 915 taıihH Cumhuriyet ve Akşam gazetelerce ilânen tebligat yapılan Kartalda tren hattı cenubunda bir kışı m arsa sahiplerinin bir hafta zarfında belediyeye müracaatla rizâen temellük yapmadıkları takdirde paraları bankaya yatırılarak gayri menkullerine mahkeme vasitasile variyededileceği ilân olunur. (16160)
Dotyt No.Cinsi Lira Lira
81217-454 01217-485 Beyoğlu. Mecidiyeköy, A. 11 pafta, 43 ada, 14 parsel 4060 M2 arşa. Beyoğlu, Mecidiyeköy, A. 11 pafta. 49 ada, 18 parsel 3120 M2 arsa. 4060 1248 808 94
81317-1128 Beyoğlu, Mecidiyeköy, 12 pafta, 68 ada, 8 parsel 920 M2 orsa. 888 28
51217-1128 Beyoğlu, Mccldlytköy, 13 pafta, 68 ada, 8 parsel 1280 M2 arsa 384 7»
61217-1148 Beyoğlu, Mecidiyeköy, 12 pafta, 71 ada, 1 parsel 2200 M2 arsa. 2200 160
51217-1179 Beyoğlu, Mecidiyeköy, 12 pafta. 78 ada. 1 parsel 3920 M2 arsa. 1178 89
81217-1214 Beyoğlu, Mecidiyeköy, 12 pafta, 08 ada, 8 parsel 340 M2 arşa. 340 28
81217-527 Beyoğlu. Dikilitaş, Emlrhan so. 1 pafta, 8 ada, 3 parsel 218 M2 arsa «Üzerinde başkasına alt bina vardır.) 37 î
51217-564 Beyoğlu, Dikilitaş. Emlrhan so. 2 pafta, 13 ada, 13 parsel 150 M2 arsa. (Üzerinde başkasına alt bina vardır.) 76 0
51217-682 Beyoğııl, Dikilitaş, Zerde so. 4 pafta, 18 ada, 15 parsel 20 M2 arsa. (Üzerinde başkasına ait bina vardır.) 20 1
51317-1198 Beyoğlu, Mecidiyeköy, 12 pafta. 88 ada, 7 parsel 320 M2 arsa. (Üzerinde başkasına alt bina vardır.) 98 8
51217-1168 Beyoğlu, Mecidiyeköy, 12 pafta, 88 uda, 8 parsel 881 M2 arsa. (Üzerinde başkasına alt bina vardır.» 205 18
81217-1114.323 Beyoğlu, Mccldiyeköv. 12 pafta. 84 ada, 8 parsel 2623 M2 arsa. (Üzerinde başkasına alt bina vardır.) 2623 199
Yukarda yazılı arsalar 28/12/945 cuma günll saat 14 de Mim Emil
Müdürlüğündeki komisyonda ayrı ayrı açık arttırma İle satılacaktır.
İsteklilerin geçici teminat makbuzları v« nüfus cüzdanlarla komisyona, yakın bir zamanda imâr ulunacak bu arsaların yerlerini tâyin İçin haritası üzerinde izahat verilmek üzere Milli Emlâk Müdürlüğüne başvurmaları. (Î5440)
Çuval satışı
Toprak mahsulleri ofisi İzmir şubesi müdürlüğünden:
Şubemiz depolarında mevcut cins ve miktarları aşağıda yazılı çuvallar 19/11/945 günkü arttırmada teklif edilen flatler düşük görüldüğündne bu ketro asgari 10000 ilk partiler halinde yeniden açık arttırmaya çikartl-iniştir. ■
Talip olanların 15/12/045 perşembe günü saat 15 te beher parti için 750 şer lira teminat akçeslle birlikte İzmir şubemiz muamelât lefllğlne baş vurmaları İlân olunur.
Çuvallar her gün Alsancaklakl Çuval depomuzda görülebilir.
çuvalın Cinai Adedi
Sağlam kanavlçe un çuvalı 43.500
Az kullanılmış kanavlçe un çuvalı 12.000
Müstamel zahire çuvalı 32.300 '
Iskarta un çuvalı 6.700
___________________________________________(15641)
Deri satılıyor
Ticaret Ofisi Umum Müdürlüğünden;
Malın cinsi Ftatı

Lira Kur,
Keçi. Çantalık Preseli renkli deri 10 Dsm2 85 25 •* Kur.
Süet deri (İşlenmiş) işlenmiş deri (Glaseler) 1 Lira
Siyah Glase Kalite No. 8 50
» > > . 8 95
* ■ 4 1 00
> > 3 1 15
» » • . 2 1 25
» » ■ ■ F 1 40
Renkli Glase Ka.lte No. « 35
, > » » 5 1 00
v » ■ > 4 1 10
> » 3 1 20
» • * > 2 1 30
* > ■ » » F.F 1 60
C1S93S»
İstanbul P. T. T. Bölge Başmüdürlüğünden
İdaremi» llıtiyact için 8 ton levha kurşun alımı kapalı zarf uaullyle eksiltmeye konulmuştur.
Eksiltme 17/12/945 pazartesi günü saat 10 de Büyük postahanş bina® birinci kat İdari Muavinlik odasında toplanacak Alım Satım Komisyonunda yapılacaktır.
Muhammen bedel 6750 lira, muvakkat teminat 508 lira 23 kuruştur. Taliplerin şartnamelerini görmek ve muvakkat teminatlarını yatırmak üzere Başmüdürlük tdarl kalem Emiâfc ve Levazım şefliğine eksiltme gün v» saatinden bir saat evveline kadar 2490 sayılı arttırma, eksiltme ve ihale kanununun tarifatına göre hazırlamaları lâzım gelen mektuplarını 945 et nesi İçin muteber Ticaret Odası vesikası, muvakkat teminat makbuzu veya banka mektubu ve teklif mektuplarını havi olarak Büyük POStahane binası birinci katta tdarl Muavinlik odasında bulunan kû--misyon başkanlığına numaralı makbuz mukabilinde tevdi eylemeleri.
(15926)
Deniz fabrikaları Gn. M d- den;
Fabrikamız işçi revirinde İstihdam edilmek üzere 75 ILra ücretli bir tecrübeli sıhhiye memuru, alınacaktır.
isteklilerin aşağıda yazılı veslkalerlle birlikte Deniz Fahri, kalan genel Md. ğüne müracaatları ,
1 — Nüfus cüzdanı
2 — Askerlik tezkeresi
3 — Sıhhiye memurluğu etmiş olduğuna göre mektep şaha-
hadetnamesl
4 — tyihal kâğıdı
5 — 6 adet fotoğraf
8 — Bundan evvel çalıştığı, yerden almış olduğu banservia.
(15982)
Teknik Ünifersite satın alma komisyonundan:
Üniversitemizde mevcut 22305 lira kıymetinde muhtelif cins eşya açık eksiltme aurftlle satılacaktır. Eksiltme 11/12/948 tarihinde ve saat 1q da yapılacaktır. Teminat 3350 liradır. Faal* malûmat İçin Rektörlüğe müracaat ' (1601*9