Gerekli Tarama

AM
Sene 27 No. 9467 — Flatl her yerde 10 kuruştur. PAZARTESİ 30 Şubat 194B Sahibi: Necmeddtn Sadak — Neşriyat müdürü; Hikmet Feridun Es — AKŞAM Matbaası
Batıda müttefik taarruzu Kızlaştı
Emekli dul ve yetimlerin aylıklarile dört aylık aynt yardımları 5 Martta ödenmeğe başlanacak
________________________________
AKŞ
ORHAN VELİ
VAZ GEÇEMEDİĞİM ŞİİRLER
Yakında çıkıyor. MARMARA KİTABEYİ
lürkiyenin verdiği kararın tam mânası
uTürkıye, geç kalmış olmakla beraber...» diye söze başlayanlar vaı. uÇok geç kaldı, işe yaramaz» diyen kötü niyetliler de çıkacaktır.
( Acaba ne tarafa, kaç tümen göndereceğiz?» dlvs soruşturanlara da paslanıyor.
Dış Bakanı B. Hatun Sakanın Millet Meclisinde söyledikleri dikkatle okunursa bu yanlış soru ve yorumların hiç birine yer kalmaz.
Harbe girmeyi çoktandu- tasarlamış, fakat hu ağır ödev için en son. yani en zararsız dakikayı bekleyen bir devlet olsaydık da harbin bu döneminde Müttefiklerin kapısını çalarak: «Artık biz geldik!» deseydik, karşımızda belirecek asık suratlara, dudak bükmelere şaşmazdık.
Yahut, harbin sınırlarımızdan uzaklaşıp sona yaklaştığı bu kesin kış ortasında Müttefikler bize gelip: vHarbe girin, artık bize yardım edin» deselerdi, ne yapabileceğimizi sorar, ona göre karar verip hemen işe koyulurduk.
Fakat bugün gerçek olan şudur ki ne biz Müttefiklere baş-vu.?.ak — işin son deminde — harbe girişmiş bulunmayı istedik, ne de Müttefikler geç de kelmiş olsak bizden harb için bir yardım dilediler, Hattâ, geçen Ağustos ayında Almanlarla ve dalıa sonra Japonlarla münase-betler.mlzj kesmek için verdiğimiz kararlarla, bu sefer Almanya ve Japonyaya harb ilânı kararımız, ittifak ilgileri bakımından başka başka mahiyettedir.
Dünyanın otuz altı milleti, şu veya bu şeki'd?, Mihverle harb halindedir. Harbin dışında kalmış memleketler de iki türlüdür. Bunlardan bir kısnu, İsveç, İs. viçre, İspanya gibi tarafsız, yahut Portekiz gibi İngllterenîn eski müttefiki devletlerdir ki Büyük Müttefiklerden heı biri veya hepsi bunları bu harbde kendilerinden ayrı kalmış, kendilerine hizmet etmemiş, hattâ yabancılıkta ve dost olmamakta bazen çok ileri gitmiş sayıyorlar, sulh ve sulh lşlerîle ilgili konuşmalarda bunlara yer vermiyorlar.
Gene harbe girmemiş bir kısıra devletler var ki bugüne kadar ateşin dışında kalmış olmakla beraber MüLtefikleı safında kalmışlar, onlara derece derece, türlü yardımlarda bulunmuşlardır. Bu devletlerin, yakında toplanacak San - Fransisko konferansına, ve daha sonraki sulh konuşmalarına girebilmelerine Kırım üçler konferansında karar verilmiş, ancak bu devletlerin, harbe girmiş Birleşmiş Milletler safında sayılmaları için, Marta kadar Mihvere harb ilân ederek i942 ocak ayı Demecine İmza koymaları şart koşulmuştur.
Büyük Millet Meclisinin tarihi kararma yol açan Kırım konferansı karan budur ve bu karar yalnız Türkiyeyi değil, Mısırı ve bir kaç Lâtin Araerlkası devle-tini ilgilendirmektedir. Bu bakımdan da, Türkiyenin son ka-fen İngiltere . Türkiye ittifakı çerçevesine giren bize öz bir ha-reket değil, müşterek bir karara göre bir kaç sayılı devlete bırakılmış bir imkândır.
Hiç şüphe yok ki harbin başından beri Demokrasiler yanında yer almış, harb boyunca bu dâvaya büyük hizmetleri dokunmuş harb dışı devlet Türkl-yedJr. Türkiye, altı yıldır ayakta yuttuğu harbe hazır ordularlle, harbe girmeden dahi Müttefiklere nasıl yardım ettiyse, kuvvet ve kudreti, nüfuzu, tarih ve coğ-rafya durumu bakımından sulh-te de büyük hizmetler görmeye namzet bir devlettir. Bunun için, Türkiyenin her hangi zamanda, her hangi şekilde Birleşmiş Milletler sırasına girmeyi kabul et-
Halkevlerinin yıldönümü
CUMHUR UnSKANI flHKflRfl-DflKİ TÖRENİ ŞEREFLENDİRDİ Başbakan B. Şükrü Saraçoğlu, önemli bir söylevle Halkevlerini açtı
Kızılordu katî muharebeyi Almanyanın göbeğinde verecek
Rus hazırlıkları tamamlanmak üzeredir, Sovyet baskısı gitgide artıyor
Ankara 24 (AA.) — Halkevlerinin on üçttnaü yıldönümü münasebetti» bugün saat 18 te Ankara Halkevinde bir tören yapılmıştır.
Milli Şef İnönü'nün de şeref verdiği bu törende Büyük Millet Meclisi reisi Abdülhallk Renda, Bakanlar. Cumhuriyet Halk Partisi genel sekreteri Memduh Şevket Esendal, Müstakil gurup başkan vekili Ali Rftna Tar-han, Parti İdare heyeti Azalan, millet vekilleri,. Bakanlıklar erkânı ve çok kalabalık bir davetli kütlesi de hasır bulunmakta İdi.
İstiklâl marşından sonra Başbakan Şükrü Saraçoğlu bir söylevle yeni Halkevlerini ve odalarını açmış va sık sık alkışlarla karşılanan bu söylevi, İzmir Halkevi amatör orkestrasının, yaylı sazlar gurupunun, küçük orkestrasının bir konseri ile (Kafa Kâğıdı» adlı bir perdelik komedinin temsili taklbetmlştlr.
Çok beğenilen ve alkışlanan bu konesr ve temsilden sonra da törene son verilmiştir.
Cumhur Balkanıma töreni takl-beylemek üzere localarına gelişlerinde ve ayrılışlarında hanr bulunanlar tarafından sevgi tezahürlerUe karşılanmış ve nğrurlannıişlardır.
Başbakanın söylevi
Ankara 25 (AA.) — Halkevlerinin kuruluşunun on üçüncü yıldönümü münasebetti Başbakan Şükrü Saraçoğlu’nun verdiği söylevin metni şudur:
Arkadaşlar;
Tokyo’yu 1800 uçak yeniden bombaladı
Şehrin merkezinde ve sanayi bölgesinde 2600 hektarlık saha ateşe verildi
Paris 28 CA.A.) — Uçak gemilerinden kalkan 1600 Amerikan uçağı ile Marlannes'lardan gelen 200 süper uçan kale dün Tokyo'ya karşı bu harbin en şiddetli hava akinmı yap-ınt.yl ardır,
Alman fotoğraflar, Tokyo sanayi şehrinin büyük bir kısmının harap bir halde olduğunu göstermektedir.
Tokyo'ya akın 3 buçuk »aat devam e biniştir.
2600 hektarlık bir saha yakıldı
Berne 28 (AA.) — NeW-York radyosunun verdiği bir habere göre, Tokyo merkezinde ve sanayi mahallelerinde 2900 hektar arazi ateşe verilmiştir.
Bern# 28 (A.A.) — Tokyo radyosunun verdiği bir habere göre, uçak gemilerinden kalkıp Tokyoyu bombalamış olan Amerikan uçakları 800 kadardı.
Japon radyosu, bir gün İçinde lkln-
el defa 130 uçan kalenin Tokyo İle dış mahallelerine taarruz etmiş olduklarını bildirmektedir.
Japon başkentinde çıkmış olan yangınlar ak?am geç vakit söndürli-lebllmlştlr. Bazı Baknnlifc binaları hasar» uğramıştır.
Londra 28 (A,A.) — New-¥ork radyosunun verdiği bir habere göre, Tokyo'ya karşı yapılmış olan son atan esnasında Dahiliye Bakanlık binası ağır surette hasara uğratılmıştır.
Amerika Bahriye Bakanı îvvojimada
New-York 20 (W — Harb muhabirlerinin bildirdiklerine göre, Amerikan Bahriye Bakanı İwojlma adasına yapılan çıkarma hareketini yakından tâki betmiş ve Amerikan kuvvetleri İle birlikte adaya çıkmıştır.
Harb muhabirlerinin 11A ve ettiklerine göre. M, James Forra-rtal şimdi Gııam'da bulunmaktadır.
mesl basit «formalite — muamele» mahiyetini aşan bir olaydır.
Gene şüphe edilmez ki bir devletin her hangi zamanda harbe girmesi bu karardan çıkabilecek her türlü ödevleri yüklenmesi demektir. Bugün, bizden hiç bir fiilî yardım ve hareket İstenilmeden bu imkânın verilmiş olması, harb ilân ederek Birleşmiş Milletler Demecini İmzalamaktan. doğan yüklemlerin yarın bize hiç bir görev vermiyeceği mânasına gelemez.
Türkiye, Kırım konferansında verilmiş karar ve imkân gereğince Birleşmiş Milletler arasına girmiştir. Bugünün olgusu budur. Bundan çıkacak başka sonuçlar, harbin bilinmez gelişimlerine bağlıdır.
Necmeddin Sadak
Bugün Halkevlerinin on ilçüncü yıldönümünü kutluyoruz. Her yıl biraz daha artarak bütün yurdu kapayacak surette yayılmakta olan Halk-evlcrlmlzln ve Halkodalorımıziü gelişmeleri ve verimleri, bölgelere göre blriblrlnden farklıdır.
Bazı bölgelerde birçok Halk evimiz, bulundukları çevrede çalışan arka-da-şltınn yetki ve başarıları dalayıslle umduğumuz kadar İleri ıgitırüşlerdlr.
Uygun şartların bulunmadığı yerlerde de tek tek arkadaşların çalış-malarlle topluluk yaşayışının ve ki-: mıldanışın. geçen yıldan daha İleri olduğunu görmekteyiz. Bu amaca doğru olan çalışmalarda İlgi gösteren değerli yurttaşlarımızın Halkevleri İçinde yeni bir yaşayış görüşü bulmağa başladıklarını bize gelen dileklerden anlıyoruz.
Arkadaşlar:
Milletimizin bayatında kültür yoll-11e birlik duygusunu ve medeniyet isteklerini gerçekleştirmeyi sağiıyan Halkevlerini ve Halkodalarını, her yıl daha gelişmiş ve verimleri daha çok artmış olarak görmek amacımızdır. Yapılanları hiçbir vakit yeter bulmuyoruz ve bulmıyacağız.
Her şeyden evvel Halkevlerinin ve Halkodaiannııı memleket ölçüsünde yayılmasını sağlıyaçağuı. Büyük şehir vü kasabalarımızda Halkevlerinin sayışı artacaktır. Köylerde İse şimdilik Halkodaları bulunacaktır. Her köyde bir Halkodası o köyün tabii bir şartı olacaktır.
(Arkası sahlfe 2; sütun 3 te)
DİKKATLER:
Milli korunma için kime Ve nereye baş vurulacak?
Milli korunmaya ait bir şikâyetimiz oluyor: «Nereye, kime baş vurmalı?» diye düşünürken şikâyetten vazgeçiyoruz.
Her miiesseseıle, belki de l>er vitrinde — tıpkı yangın, tıpkı polis telefon numaralanılın iri harflerle ilân edilmesi gibi — millî korunma kontrolörlerinin telefon numaralan, müracaat yerleri de iri iri yazılı, asılı durmalıdır.
Harbin dışındayız, yanındayız derken, işte içindeyiz. Vurguna katiyen meydan vermemek, vurgunla savaşmak niyetinde okullara kolaylık göstermelidir.
Brüksel 1» (A. A.) — Mo3kova(tan gelen haberlere göre, mareşal Zukov va mareşal Konlev orduları Almanya göbeğinde kat! ve nihai muharebeleri vermek üzere hamlıklarını bitirmekle meşguldürler.
Bütün doğu cephtâl keslmlerlnd» şiddetli hava Çarpışmaları cereyan etmektedir. Almanlar bütün uçaklarını İleri sürmüşler, Sovyet birliklerinin toplanma hareketlerini önlemeğe çalışmaktadırlar.
Dün geceki Sovyet tebliği, Pome-ranyada P. Frledland’ın ele geçirilmiş olduğunu, bildirmekte ve şunları İlâve etmektedir:
«Breslau içinde birkaç bina kUmesl işgal edilmiştir. Cephenin diğer kesimlerinde kayde değer bir değişiklik olmamıştır.*
Sovyet baskısı artıyor
Nevyork 28 (A.A.) — Bütün doğu cephesi kesimlerinde Kızılorduııun baskısı gitgide artmaktadır. Sovyet başkumandanlığı zukov ve Konlev ordularının faaliyeti hakkında hlçbLlr şey bldlrmemektedlr.
Doğu Prusyada kuşatılmış bulunan 34 Alman tümeni Sovyet çemberini yarmak İçin gayret sarfetmekledlr. Bu çarpışmalarda Almanlar ağır 'tayılfîttrâ nğrnnfaktadırhır.
Sllezyada, Breslau sokaklarında -şiddetli çarpışmalar cereyan etmektedir.
Breslau yer yüzünden siliniyor
Nevyork 26 (A.A.) — Exchange Te-legraph'm Moskovadakl muhabiri bildiriyor:
Breslau şehri yavaş yavaş yeryüzünden siliniyor, Sovyet topları ve kuvvetleri şehrin taşlarını teker teker söküyorlar, stallngrad ve Lenln-gradda çarpışmış olan Sovyet blrllk-ierlle İnatla çarpışan Alman erleri arasında ölüme kadar bir savaş yapılmaktadır.
Breslau şehri bu savaştan Ölü çıkacaktır.
Çarpışmalar, mahzenlerde, sokaklarda, damlarda devam ediyor,
Sovyet erleri adım adım şehrin merkezine doğru İlerliyorlar.
Yeni bir Rus taarruzu
Brüksel 28 (AA.) — Alman Haberler ajansı, Sovyet kuvvetlerinin 5 zırlılı teşkille Könitş İle Frledland arasında şimal batı İstikametinde taarruza geçmiş olduklarım bllldrmek-tedlr.
Aynı ajans. Alınan kuvvetlerinin bu taarruz karşısında yeni hatlara çekilmiş olduklarını İtiraf etmektedir.
Mısır Başbakanının kaatili
26 yaşında bir avukat olduğu Anlaşıldı
Kahire 25 (AA) — Başbakan Ahmet Mahir paşanın kaatlllnln hüviyeti tesblt edilmiştir.
Bu 28 yaşında Mahmut el Isavl adında bir avukattır.
Kahire 25 (A.A. ) — Nakraşl Paşa yelil kabineyi kurmuştur. Naraşl Paşa, Dahiliye ve Hariciye Bakanlıklarını da üzerine almaktadır.
Vafd partisinin harb ilânına muhalefeti
Kahire 25 (A,A.) — vafd partisi, Mısır’ın Almanya’ya ve Japonya'ya harb ilânını muhalefetle karşıladığını bildirmiştir.
Eski Başbakan Nahoş Paşanın Baş-knn bulunduğu bu parti, Mısır'ın harbe girişini Mısır Kıralı ile İngiliz, Amerikan ve Sovyat hükümetleri nm-dlndc protesto etmiştir. Vafd partisinin protestosunun, Avrupa harbinin yatanda sona ereceği kanaatin» dayandığı sanılmaktadır.
Londra 26 (R) — Müttefik umumi karargâhın dan bildirildiğine göre birinci ve dokuzuncu Amerikan ordularının batıda başlıyan taarruzları iyi bir şekilde terakki etmektedir. Amerikalılar, 4Q kilometrelik bir cephede Roer nehrini her noktadan geçmişler ve Kolonya şehrinden 25 kilometre mesafede bir yer» varmışlardır.
Almanlar, Roer'e hâkim yüksek araziden atılmış olduklarından Müttefiklerin hazırlıklarını artık görebilecek durumda değillerdir. Almanların mukavemeti zayıf ve blnııetice Müttefiklerin zayiatı hafif olmuştur. Müttefik hava kuvvetleri, muharebe meydanım tecrit ettiklerinden Almanların takviye kuvvetleri getirtmelerine mâni olmuşlardır.
Başkumandan general Elsenhower‘-ln söylediği gibi, Almanların bütün yerleri kuvvetle tutmak İçin kâfi miktarda askerleri yoktur. Almanlar, ciddi hiç bir mukabil hücumda bulunmamışlardır. Dün bu kesimde 3000 esir alınmıştır,
şimalda, taarruzda bulunan KanadalIlarla İngillzler, Almanların bu kesime asker göndermelerine mâni olmuşlardır. KanadalIlar, Gohtan cenup istikametinde biraz İlerlemişlerdir, Bu kesimde Alınanlardan 10,000 esir alınmıştır.
Kolonyaya 23 kilometre kaldı
Londra 28 (AA.) — Birinci ve dokuzuncu Amerikan orduları Rhln ve Kolonya istikametindeki taarruzlarına hız vermişlerdir. Bu birlikler dön akşam Kolonya şehrine 23 kilometre mesafede bulunuyorlardı. Amerikalı-
Amerikahlar Kolonyaya hızla yaklaşıyorlar
Roer nehri 40 kilometrelik bir cephede geçildi, Müttefikler süratle ilerliyorlar
ların kayıplan hafiftir. Almanların gafil avlanmış oldukları kuvvetle muhtemeldir.
Şimal kesimde, birinci Kanada ordusu kesiminde Almanlar İnatla mukavemet etmektedirler, deva ve Goch şehirlerini ele geçirmiş olan bu kuvvetler şimdi IVessel İstikametinde İlerlemektedirler. Bu Wessel şehri, Nyjgmen'den aşağı Rhln havzasına giden yol üzerinde bulunmaktadır. Taarruz süratle gelişiyor
New-York 28 (AA.) — Abda Ciıa-pelle şehrinin doğuşunda başUmış olan birinci ve dokuzuncu Amerikan ordularının taarruzları memnuniyet verici bir şekilde gelişmektedir Dünkü gün esnasında 3500 esir alınmıştır.
Kuvvetle tahkim edilmiş olan Dur-ren şehri işgal edilmiştir.
General Patten kuvvetleri Echter-nach kesiminde llfrrl hareketlerine devam etmişler ve Prum nehrini y nt noktalarda aşmışlardır. Vltlingen ve Pofllngen kasabaları ele geçirilmiştir Kolonya şehrî porülüvnr
Londra 28 (A.A.) — Balı cephesinde birinci ve dokuzuncu Amerikan orduları dünkü gün esnasında 0 şehir ve kasabayı ele geçirmişlerdir.
Amerikan erleri ve subayları şimdi Kolonya şehrini görmektedirler.
Created by free version of 2PDF
Pariste nümayişler
Paris 25 (AA.) —Dün Paris sokaklarında başkentin şimdiki İaşe teşkilâtına karşılık mahiyetinde nümayişçiler dolaşmışlardır. Bu nümayiş Kurtuluş komitesi tarafından hazırlanmıştır.
Günler Geçerken
Modern Mehdi
Alman diktatörünün ne olacağı, nasıl bir akıbete uğrıyacağı hakkında ileri atılmadık fikir kalmadı. Hattâ bazı ecnebi dergiler mükâfat|j müsabakalar bile açtılar; «kuyucular her ihtimali göz önünde tutarak çeşitli cevaplar verdiler. Çoğunluk meselâ Arjantin’e kaçacağını söyledi; kendini öldürmesi, yahut esir düşmesi azınlıkta kaldı. Fakat kimsenin tngiüz tefsirçişi Edvard Mont-gomery kadar iyi düşünemediği fikrindeyim. Bu keskin görüşlü adanı dedi ki:
«— Kâhinlik taslamak istemem; zaten o huyda yaradılnıa-ınışını. Ama şimdi size gaipten bir şey haber vereceğim: Almanya yenildiği gün H i iler ortadan esrarlı şekilde kaybolacaktır; ne olduğu bîlinemiyerektir. O suretle eski diktatör daima canlı bir sembol gibi Almanların zihn.inde yaşayacak ve günü gelince yeniden ortaya çıkıp Führer'in ilahi nıahiyetilç Alman dehâsını birleştirmiş bir kuvvet olarak milletini zafere ulaştıracağına halk inandınlacaktır.»
İngiliz tefsiıcisi lâtife etmediğini, ciddi konuştuğunu ve yarın Hitler’in mevcut olnuyan şahsına bir ilâhlık. kutlu bir varlık takılarak üçüncü dünya harbine girişileceğini de sözlerine ekle>-miştir. Bizim anlıyacağımız, Führer bir cins Mehdi olacaktır; dalıa doğrusu — eski lügatlerin tarifile — ahar zamanda zuhuru melhuz kezzabı meşhur, yani Teccal! Tarih boyunca insanların yer yer, hele din kavgaları yenilmelerinden sonra buna benzer inanlara kapıldıklarını, efsanelrk tiplerin bir ğiin çıkagelerek kendilerini vaktUe başarılaınıyan zaferlere kavuşturacakları ümidine bağlandıklarını, o ümitle az çok avunduklarını biliriz. Kimimiz gülümseriz, kimmiz acırız; çoğumuz eski devirler adamının bu bön inanlarına şaşarız. Fakat fikir ve fen sahasında çok ileri gitmiş Alman milletinin XX. asırda bir ortaçağ zihniyete döneceğini ilk bakışta aklımıza kabul ettiremeyiz. Şu var ki Dr, Göbbels zemini şimdiden hazırlamaktadır: «Onun bir altıncı hissi daha vardır; İnsan güzünün ulaşmadığını ve yarın neler olacağını bilir!» flitler de bizim bildiğimiz numaralı kuvvet 'altıncı lıis değil, beşinci koldu» koparıldı!
Refik Hal id Karay
Sahile 2
AKŞAM
26 Şubat 1043
SÖZÜN GELİŞİ
Bu mağaza etiketlerini neden değiştirdi? Merak ediyoruz
Bir okuyucu telefon etti: Cumartesi günü öğleden evvel Be-yoğlunda Galatasaray civanndan geçiyormuş. Bir dükkâna bakmış, vitrininde bir adam dolaşıyor. Ne yaptığını merak etmiş. Adam etrafına toplanıp kendisine bakanlardan olsun sıkılmadan kumaşların üzenindeki fiat etiketlerinin eskilerini toplayıp yerine yenilerini koyarmış. Telefon etlen okuyucumuz bilhassa dikkat etmiş: Bir emprimenin üzerinde 14,56 lira yasan etiketi kaldırmış, yerine 15,30 lira yazılı bir etiket koymuş. «Şa-çakaldık» diyor ve bunun önün.e geçmek için ne yapmak gerektiğini bize soruyor.
Telefonda ben konuşuyordum: «Millî korunma kontrolörlüğüne haber vermediniz mi?;> diye sonlum. «'Ancak öğleden sonra telefon etmek imkânım buldum. O zaman da hafta tatili başladığı için her halde gitmiş olacaklar kî telefon açılmadı. İşin daha garibi nedir biliyor musunuz? Herkesin gözü önünde mallarının fiatlerini yükselten bu mağazanın karşısında ihtikârdan hüküm giymiş, çarşaf gibi karar camına asılı duran kapalı bir dükkân var. O zamandan beri hâlâ hiddetimi yenemediğini İçin şimdi size telefon ediyorum» dedit mağazanın adını söyleyip telefonu kapadı.
Okuyucumuzun haber verdiği sıkılmak duygularından da sıyrılmış görünen bu mağazanın adı şimdi bendedir. İhtikârı kovalamakla görevli olanların bu İsmi benden soracakları ve yerinde bir soruşturmaya girişerek tftrjndcld malın durup dururken hangi sebeple fiatinln yükseldiğini öğrenecekleri şüphesizdir. Ortada fiatlerln yüzde bilmem kaç nispetinde yükseltilmesini haklı gösterecek hiç bir ticarî, İktisadî sebep olmadığına göre bunu hepimiz aynı şiddetle merak etmekteyiz. Öğrenirsek haber vermekten zevk duyarız. Şevket Rado
Halkevlerinin yıldönümü
CUMHUR BAŞKANIANKARA DAKi TÖRENİ ŞEREFLENDİRDİ
Kararımızın akisleri
Amerika Dış Bakan vekili, karan “gerçekten mutlu bir olay,, olarak tavsif etti
Cumhur Başkanı
İzmir Halkevi sanatkârlarına iltifatta bulundu
Ankara 26 (Telefonla) — Cumhur Başkanı İsmet İnönü, Halkevleri yıldönümü dolayısile dün Ankara Hal-kevlnde yapılan töreni baştan sonuna kadar taklbetmlş ve başarılı bir konser veren İzmir Halkevi sanatkârlarını kabul ederek kendilerini şu değerli •özlerle teşvik etmiştir!
«Yaptığınız hizmeti küçük görmeyiniz. Memlekette musiki terbiyesinin, temelini atanlarsınız . Sîzleri tebrik öderim. Geniş bir musiki anlayışı, medeni bir muhitin esas zevkidir. Eksiklerinizi tamamlamak İçin daimi' •İze yardımcı olacağım.»
Tören sona erince. Cumhur Başkanı:
«HalkevlI arkadaşlara teşekkür öderim. Bize güzel bir gün geçirttiler.» •özlerde memnunluklarını ifade etmiştir.
Yunan Başbakanının beyanatı
Atina 25 (A.A.) — Atina ajansı bildiriyor: Embros gazetesinin bir muharririne verdiği bir mülakatta Başbakan general Plastlras demiştir ki:
«Yunanistan Müttefiklerin yardı-mllc ve vatandaşların yapıcı çalış-m asile iktisadi kalkınmasına doğru •eri terakkiler kaydedecektir.»
General Plastlras, sözlerine şöyle devam etmiştir:
«Yunanistan, Müttefiklerin uğrunda savaştıkları hürriyet İçin yaptığı mücadeleler ve fedakârlıkların tam bir mükâfatını almalıdır. Bu müca-edeleler ve fedakârlıkların, harbin neticesi üzerine tesir ettiğini herkes kabul etmektedir,
Yunanistan emperyalist hedefler gülmemişti ve hiçbir zaman gütmlye-cektir. O ancak kendisine alt olanı İstiyor. Yunanistan her şeyden evvel İnsanca yaşıyabİlecek şartların sağlanmasını ve emniyeti hususunda sarsılmaz bir duyguya sahip olmasmi İstiyor. Bu suretle önüne İlk çıkacak istilâcının merhametine sığınmış bir durumda kalmıyacaktır. Bu, aynı zamanda istikrarlı bir sulh için savaşan Müttefiklerin genel menfaatlerine de uygundur.»
[ KUTUP KIZ?
AŞK VE MACERE ROMANI
Yazan: Stanley Shaw Çeviren: (V* ■ Nû)
\ — Tefrika No. 9 —_... JR
Herifin kürkü yoktu. Hattâ gömleğinin yakası bile tahı göğsü üzerinde açılmışa. Sanki Avrupa fabrikalarından çıkan bir amele. Omuzunda kocaman bir çuval vardı.
Plerr* Qulnt'I, iki küreği arasına vurduğu birkaç darbe İle selâmladıktan sonra, dev cüsseli adam, masaya yaklaştı; birkaç parça yiyeceği yaka-lıyarak acıkmış bir hayvan gibi tek-Ufclzceslne yuttu.
Jensen, ocağın yanında ayakla durmuş, merakla ve nefretle bu insan şeklinin İğrençliğine bakıyordu. Mlss Kerrlson'sa hâlâ onun yanındaydı. Tltrlyen elini koluna dayamıştı.
Bir hiddet homurdanışı Jensen'Ln dikkatin! başka tarafa çekti.
Baby, kendi usulü üzero iri İsveçliye bir selâm göndermişti. Anlaşılan onu dostça karşılamıyordu. Kulübenin ortaanda yatmış, tüyleri dikilmiş, dişleri meydana çıkmış, gözlerinden kıvılcımlar saçılarak dev adamın gırtlağına saldırmağa hazırlanıyor gibiydi.
Fakat pierre $ulnt, onu tem zama-
Zeytinyağı
Perakende yağ satacakların listesi yarın tebliğ edilecek
Bugünden. İtibaren perakende zeytinyağı satacak esnafın tesbit edileceğini yazmıştık.
Perakendecilerin tesbitile bizzat İstanbul ili makamı meşgul olmaktadır. Bu hususta Bakkallar cemiyetinden alman cetvelde İstanbulda mevcut olan bakkalların adlan vardır. Bunların miktarı bin yedi yüz küsûrdur. Ancak hepsi bakkal değildir. Cemiyetin adı «İstanbul bakkalları ve benzerleri cemiyeti» olduğundan helvacılar, mezeci ve pastırmacılar da cemiyete kayıtlıdırlar, Bunlar harice hemen her bakkala perakende zeytinyağı satmak müsaadesi verilecek ve bu suretle halk, kendi semtinde kolaylıkla zeytinyağ bulabilecektir. İleride İhtiyaç görü lürse bakkalların sayısı arttırılacaktır. Tesbit İşi bugün tamamlanacak ve liste hemen kaymakamlıklara bildirilecektir. Satışa yarından sonra başlamak kabil olacaktır.
Yeni kazanç kanunu tasarısı inceleniyor
Maliye Bakanlığı tarafından hazırlanan yeni kazanç kanunu tasarısı etrafında İncelemeler yapmak üzere Defterdarlıkta uzmanlardan mürekkep bir komisyon toplanmıştır. Bu komisyon, gerek Bakanlık tarafından gönderilen tasarıyı, gerek İstanbul Ticaret odası tarafından hazırlanan esasları gözden geçirmektedir. Bu komisyon aynı zamanda yeni kazanç kanununu Türkçeleştirmek İçin de eski kanundaki terimlerin karşılıklarım koymaktadır. Yapılan incelemeler yakında bitecek ve Bakanlığa sunulacaktır.
nında durdurdu. Çağırdı. Tasmasından yakaladı. Güç halle zaptetti.
— Babyl — diye haykırdı. — Ne oluyorsun yahu? Dan bu... Blg Dan. C&mp - Argyle'den... Tanıyamadm mı? Onu böyle mİ karşılıyorsun?
Fakat Baby, bu derece sevip saydığı efendisinin elinde bile güç zap-tolunuyordu. Öyle yüksek sesle ho-muradnıyordu kİ. İsveçli, lokmalarını yutamayıp geri döndü.
Köpeğin kendisine karşı takındığı düşmanca tavrı farkederek ve efendisinin de zaptetmek için çektiği müşkülâtı görerek korku ifada eder tarzda yüz buruşturdu.
Titrlyen bir sesle:
— pierre Qulnt! — diye bağırdı. — İyi tut hal Koyvereyim deme ııakınl Köpek değil bu kurtl Sağlam yapış. Geriledi. Köpekle kendi arasına masayı koydu. Herkülvari boyuna rağmen bu adam her halde korkağın biri olacaktı
Korkak... Belki dc aJçakl
Zira, zeki köpeklerin kinleri beyhude değildi Kim bilir Baby ile Blg
(Baş tarafı 1 İnci sahifede)
Halkevleri sayısı artıyor
Halkevleri 1932 de faaliyete girmiştir. Bu ilk yılda açılan Halkevlerinin sayısı 14 idi. Geçen yıl bu sayı 405 1 bulmuştur. Demek kİ her yıl tabii bir artışla ilerleme vardır. Bu 405 Halkevinden 63 il 11 merkezlerinde, 242 sİ İlce merkezlerinde, 100 ü de bucak ve köylerdedir.
Bu yıl bunlara 32 Halkevi daha katılıyor. Adlarını söylüyorum: Bâlâ, Kızılcahamam, PolatlI. Gölpazarı, Kemalpaşa, Kartal, Yalova, Yeşilköy, Kanıan, Geyve, Gölcük, Sapanca, Değirmendere, Andlrin, Maçka Vakfıkebir. Çaycuma, Manavgat, Erdek. Susurluk. Meriç, Ömerbey, Anamur, Gülnar, pazarcık, Afşin, Ulus, Fenike, Kaş, Gündoğmuş. Serilir. Osmaneli.
Bunlardan 15 1 Halkodasından çevrilerek açılmaktadırlar.
Bu Halkevleri de bugünden itibaren millet hizmetine giriyor. Bunları açarken hepsine, yürüyecekleri yolda başarılar dilerim.
Bu yıl 2338 köyde Halkodaları açıldı
Halkodalanna gelince: bunlar 1940 yılındaöberi açılmağa başlanmıştır. Halkevi, bildiğimiz gibi, çok taraflı bir kurumdur Bir Halkevinl çevirmek İçin çok üyesi bulunmak lâzımdır. Onun İçin köylerimizde bir Halterinin çekirdeği demek olan ve köyün yapısına daha elverişli durumda bulunan Halkodalarını açıyoruz. Geçen yıl bunların sayısı 365 e varmıştı. Köylerimizin birçoğu bu ku-rumlarını bir an önce açmak için haklı olarak sabırsızlık gösteriyorlar. Bu yıl hepsinde değil, fakat bir kısmında bu İstekleri yerinde görerek ve destekliyerek Halkodaları hayatında yeni bir adım atılmasını sağladık. Bu yıl bize teklif edilenlerden 2338 köyde yeniden birer Halkodası açılmasını uygun bulduk. Bu Halkodaları da bugünden İtibaren millet hizmetine giriyorlar. Bunlann adları, şimdi size dağıtılan broşürlerde yazılıdır. Bunları açarken hepsine ayrı ayn başarılar dilerim.
Halkodaları on bini bulacak
Boylece. arkadaşlar. Halkodalan-mızm sayısı da, şimdiye kadar açılmış olanlarla birlikte 2688 i bulumu? oluyor. Biz bunu da az buluyoruz. Aldığımız direktife göre, bunlann sayısı 10 bine varacaktır. Ancak bu suretle, birlbirlne komşu olan köylerle birlikte. köylerimiz Halkevi ve Halkodası I ışığı İle nurl&nmış olacaklardır. I
Arkadaşlar,
Bir halk odası, toplanma İçin yeter genişlikte tir salonla İki, üç çalışma odasından ibarettir. Bu küçük yuva, her Zaman temiz, bakımlı, İçinde bir Okuma yeri, bir radyosu bulunan, kadın, erkc-k vatandaşlar İçin bir mada toplanma yerleridir. Burada köyün işleri konuşulmak için toplanılır. Burada radyo dinlenir, sohbetler edilir, burada düğünler de yapılır.
Köyde çalışan yer yer aydınlar, öğretmen, eğitmen, sağlık memuru, ziraat memuru, ormancı, veteriner, fen memuru gibi arkadaşlar veya işleri dolayısile köye giden memurlar, meslek adamları, İdare başındakiler, Millet Vekilleri hâlkodasında birleşirler, söyleşirler.
Köylülerimiz milli günlerimizi halk odasında uyanık törenler yaparak kutlarlar. Köy gençliğinin güzel sanatla ve spor zevkini halkodaları düzenler, konuşma suretinde veya kurslar açarak öğretme suretinde burada sağlanır.
Dan’ın arasında nasıl bir vaka geçmiş olacaktı.
Hayvan homurdanıp duruyordu. Dişlerini gösteriyordu. Pierre CJuint, onu, kulübenin gerilek bir noktasına bağladı. Hattâ oradayken bile zaman zaman gene havlıyor ve beyaz dişleri loşlukta parıldıyordu
V
Bir Keşif
Nevyork şehrinde. Polla müdürü Hilkle, B. M.işini’hal İçin kafa patlatıp duruyordu. Pechblende çıkaranların göz altında bulundurulmaslle neticeye kolaylıkla varabileceğini sanmıştı. Fakat, bu yoldaki İncelemeler bir netice vermemişti. Bu madeni çıkarıyorlardı, doğrul1 Fakat, radyom İstihsal etmek için. Madenin başka türlü kullanılışına gelince, onların da İstimal şekil ve yerleri katiyetle tesbit olunmuştu- «İthlte» denilen bıı beyaz ve stngervarl maden, hiçbir yerde İstihsal olunmuyordu. Hiçbir mühendis tarafından bilinmiyordu. Esasen hiçbir İşe de yaramıyordu. Birçok kimyagerler, onu kolayca lntlhsal etmeğe muvaffak oldu. Fakat, ticarette kullanma yerini bulamadılar. Dünyada mevcut bütün «ithlte» kataloglan tartıldı. Pek u miktardaydı.
Yeni moleküller naıarlyeei mensuplarından bir genç âlim, günün birinde HllkJe'y» dedi Uı
Okuma ve yazma bilmeyen yetişkinler, burada okuma ve yaama öğrenmeğe çağrılırlar. Kısaca, köyün biitün topluluğunu ilgilendiren işler burada görülür, burada toplulukla' yaşama tadı alınır.
Arkadaşlar.
Bir Halkevinl iki yönden görebiliriz: Biri yapısı İle va çalışma araçları İle dış yönünden, biri de kendi çalış-malarile İç yönünden.
Halkevlerine elverişli binalar
Biz bütün halkevlerimizln uygun, elverişli yapılara kavuşmalarını İstiyoruz, şimdiye kadar bunu elde edememiş olan yerler, hummalı bir çalışma İle bunu başarmağa savaşıyorlar Bugünkü şartlar altında bile bu çalışmalar r:.vam ediyor. Biz bir halkevinl bulunduğu çevreye göre uğrpk bir yerde, fakat geniş bir bahçe İçinde, yüksek ağaçlar arasında, kullanışlı, işlemeğe gelişmeğe elverişli, sade bir güzellikte yapılmış olarak görmek isteriz. Denemelerimiz, bize bu yoldaki yapıların halkevi ihtiyaçları bakımından daha elverişli olduğunu göstermiştir.
Çalışma araçlarına gelince: Bunların her gün biraz daha eksiklerinin tamamlanmasını İstiyoruz. Her halk-evlnln ;por yeri, temsil yeri, toplanma yeri, radyosu, sineması, müzik âlet leri, güzel sanatlar atelyesl, dershanesi, kltabevl, hasta bakma yeri bulunmalıdır.
Biz bütün bunların her halkevinde zamanla tamamlanmasını istiyoruz Araçların eksik olması bizi çalışmalarımızdan vaz geçiremez. Halkevi ruhu, burada belli olur. Ne kadar ek-Bİkleri olursa olsun bir halkevi yapabileceği şeylerin dalma en fazlasını başarmağa mecburdur, biz bunu bütün milletimizin milli kalkınma yolunda şiar edindiği bir ödev olarak görilyorte.
Halkevlerinin tek amacı
Arkadaşlar,
Halkevleri bütün koliarlle. bir tok amaca yönelmişlerdir. Bu amaç da kültür yolundan her zaman milli değerlerimizi işlemek, Türjç devrimlnl geniş halk hayatı İçinde kökleştirmek. milli birliği sağlamaktır.
Böyle bir amaç karşısında bütün aydınlarımızın, devlet hizmetinde yer alan bütün yurt taşlanmışın kendilerini bu İşe vermeleri gerektir.
Bütün aydınlarımızın beni duymaları için tekrar ediyorum: Hepimi? halkevlnln İçinde çalışmağa, birer suretle başkalarına faydalı olmağa bu vatan için, bu millet İçin borçluyuz.
Bunları seve seve yapmak Atatürk'ün ve İnönü'nün çocukları için kutlu bir ödevdir.
Arkadaşlar,
Cumhuriyet Halk Partisi, halkevleri ve halkodalannın gelişmesi İçin her türlü tedbirleri almaktan geri durmamıştır. Yıldan yıla elde edilen tecrübelerden faydalanarak onlara gerekil yardımları sağlamaktadır.
Halkevlerlmlz. kendi «evresinin evleri olduğu halde hep birden bir evin çocuklarıdır. Ocaklardan İllere kadar Partimizin her yerdeki kurulları, halkevi ve halkodalartnın iyi çalışmalarını sağlamak için her türlü İmkân hazırlamakla Ödevlidirler.
Şunu da söyllyellm kİ, kendini Partili hisseden her yurttaş, bn ödeve ortaktır. Her yerde İdare adamları, o yerdeki Parti kurullarının yardımcıları olarak halkevlerinin ve haik-odnlarmm gelişmesi İçin her türlü tedbirleri alacaklardır.
Halkevlerinin ve halkodalarımn sağlam bütçeleri olmak gerektir.
Arkadaşlar.
Halkevleri ve halkodaları gençliğin
Vaşlnglon 25 (A.A.) — Dış Bakan vekili M. Grew, Türkiyenln Almanya ve Japonyaya harb İlânını yorum-lıyarak demiştir ki:
«Türkiye Cumhuriyetinin. Almanya ve Japonyaya karşı harbde Birleşmiş miltLIcrle resmen bir sıraya geçmek hususunda aldığı karar gerçekten mutlu bir olaydır.»
Yunanistanda sevinç
AUna 25 (AJL) — Anadolu ajansının Özel muhabiri bildiriyor:
Yunan gazeteleri Türkiyenln Mihvere harb İlân ettiği hakkındakl haberi ve Dış Bakanı Haşan Saka'nın beyanatını büyük b. şlıklar altında neş-rctmlşlerdir.
Büyük gündelik gazetelerden Katl-merlnl, Türkiyenln bu kararını tahlil ederek diyor ki:
«Yunanistan, çoktanberl katılmış bulunduğu savaşa, müttefik Türklye-nln de hakkı müdafaa edenlerin safında muharip mfatlle yer aldığım görmekle sevinç duymaktadır.
Yunanistan, zamanı gelince. Balkanları İlgilendiren meselelerin hallinde Türkiyenln hiç şüphesiz kıy-
Kumkapıda Nişanca'da yangın yerinde mahzen İçinde bir kadın cesedi bulun ıpuştur.
Kadın, civardakiler? gösterilmişse de tanıyan olmamıştır. Adliye doktoru hüviyeti meçhul olan bu kadın cesedinin Morg» kaldırılmasına lüzum göstermiştir.
Fatihte Sinanağa sokağında İS numaralı evin bodrumunda da bir erkek cesedi bulunmuştur, Akif isminde birine alt olan bu ceset de, ölümün hakikî mahiyetinin tesbit 1 İçin Morga kaldırılmıştır.
Bir kadın hava gazından zehirlenerek öldü
Maçkada Salhane caddesinde 47

— Mümkündür efendim. Henüz bilmediğimiz bazı şartlarla mümkündür kİ altın, «ithlte» maddesine kendiliğinden tahavvül edebilsin. Ben bu İstikamete yönetilmiş araştırmalarda bulunuyorum. Fakat bir sonuca varmam için zaman gerekir. Hayli uzun bir zaman bayım.
Bu sözleri bildirdikten ve buna benzer mütalâalarla kafası şiştikten sonra gizli polisin şefi dişleri arasından İlme de, âlimlere de, lâboratu-varlara da, kimyagerlere de, geçmiş devirlerin simyagerlerİne de, hattâ şimdiki zamanın ve Istlkbalinkllere de tepeden tırnağa kadar İyi bir donattı; sonra yazıhanesine çekildi; vazifeden gelen memurlarının gere! hiç bir neticeye varamıyon raporlarım dinledi.
İşte böylece, bir sabah. Crewly İsminde birini de kabul etti. Bu adam, Jensen tarafından bildirilen şahsın kim olduğunu ve nereden geldiğini tahkik a memur edilmişti.
Gizli servisin adamları umumiyetle İkişer İkişer çalışırlar. Bu yalnız vazifenin emniyete bağlanmasını gözeten bir uaul değildir, bu sayede memurlardan biri tâyin edilen mahalde araştırmalara devana ederse, öbürünün geri dönüp yapılanlar hakkında laahat vermesine yardım eder. F
(Arka® w)
metli bir rol oynayacağından dolay] da memnuniyet hissetmektedir.:
Paris büyük elçimizin demeci
Paris 25 (A.A.) —, Türkiyenln parla büyük elçisi ve esld Dış Bakanı Me-nemencîoğlu, France - Solre gazetesi muhabirine şunları söylemiştir:
«Bugün mesut bir giindür; Türkl-yenin harb 11ün etmesi, memleketimizin 1939 danberi güttüğü siyasetin bir neticesidir. Türkiyenln son yıllar zarfındaki durumu, müstenkif bir vaziyet değil, Müttefikierinkine uygun ve müşterek dâva İçin en faydalı sayılan bir durum olmuştur.»
Emir İbni Suud harb ilân edecek
Kahire 25 (A.A.) — Öğrenildiğine göre, İbnl Suud, Mihvere harb Hâni bahsinde, Türkiye ve Mısırı taklbete meğe hazır bulunmaktadır. İbnl 8u-ud’ûn Churchill ve Roosevelt ila buluştuğu zamanlar,, kendisi Mihver» harb ilânına davet edilmiştik.
Created by free version of 2PDF
İki ceset bulundu
Mahzende bulunan kadın cesedinin hüviyeti meçhuldür
numarada oturan bayan Mıhriyo odasında ölü olarak bulunmuş, Adliye doktorluğu tarafından yapılan muayenede havagozmdan zehirlendiği anlaşılmış ve gömülmesine İzin verilmiştir.
Emekli, dul ve yetim maaş] arile aynî yardımları
Emekli, dul ve yetimlerin üç aylık maaşiarile şubat, mart, nisan. ve mayıs aylarına ait dört aylık aynî yardımlarının verilmesine 5 martla başlanarak 16 martta son verilecektir.
malını, canını seve seve veriyor v( vermekte devam ediyor. O kadar kl bugün köy de, köylü de derin yaralar ve yoksulluklar içinde acınacak bir hale düşmüştür.
Tarihin memleketimizdeki derin hatalarını birer birer düzeltmek şerefi Cumhuriyet rejimimize nasip olmuştur. şimdi sıra geç olmakla beraber köyün ve köylünün yaralarının sarılmasına gelmiştir Onun için Cumhuriyetimiz bir kaç yıldır bir taraftan köylerde halkodaları, okullar açar ve oralara öğretmenler gönderirken diğer taraftan da sıhhat memurları ve ebeler yollamağa hazırlanıyor. Bütün bunlardan başka en büyüg yarayı saracak, olan toprak kanunu tasarısını Meclise göndermiş bulunuyor Çünkü arkadaşlar vatanın selâmeti kendilerinden fedakârlık Istlyeceğimlz köylülerin süratte iri» canlı ve varlıklı olmaları lâzımdır. Milletimiz İçin hem bir hak ve hem de şerefli bir ödev olan bu büyük dâvayı da diğer işlerimiz gibi elbirliği İle başarmağa çalışacağız ve başaracağımızdan da emini?.
îstanbuldaki törenler
Halkevlerinin 13 üncü yıldönümü bütün yurtta olduğu gibi şehrimle halkevlerinde de parlak törenleri# kullanmıştır.
Bu münasebetle bütün halkevlerinde bu tarihi günü kutlama törenlerine istiklâl m asrı 11e başlanmış v» Başvekil Şükrü Saraç oğlunun halkevlerinin 13 üncü yıldönümü dolayi-slle radyoda söylediği nutuir Ankara'dan naklen dinlenmiştir.
Bundan sonra ev reisleri tarafından halkevlerinin bir senelik çalışmaları etrafında faydalı konuşmalar yapılmış ve bunları konserler, çesitl! oyunlar ve spor müsabakaları taklb-etmlştir. Ayrıca gece de halkevlerinde konser ve temsiller verilerek bu tarihî gün İçten gelen büyük bir sevinçle kutlanmıştır.
şehrimizde Yeşilköy, Kartal ve Yalova halkodaları, geniş bir teşkilâta ihtiyaç gösetrdiklerindrn bugün törenle halkevlne tahvil Edilmiş ve bu suretle şehrimizdeki halkevleri adedi 15 olmuştur.
Ayrıca muhtelif lamlarımızck» da dün yeniden 1() halkodası daha açılmıştır. Aynı zamanda Beyoğlu 1ınIk-evl de Taksimdeki yeni binasında bugünden itiberen çalışma 1.irinn başlamıştır. -
bütün istidadının gelişmesinde yarar birer çevre haline gelmeliler. Burada beliren İstidatlar, birer değer olarak milli hayata kazanılır; karakterce, bilgice ve İstidatça üstün gençler yetişir. Olgunlar yanında olacaklar ürer, çoğalır v« böyiece yurdumuzun yuvaları yeni yeni varlıklarla süsle-1 nlr.
Partinin aldığı tedbirler
Arkadaşlar,
Cumhuriyet Halk Partisi, memlekette güzel sanatların halkevlerine destek olacak surette gelişmeleri yolunda türlü tedbirler almıştır. Altı yıl. üstüste, her yaz yurt gezisine gönderdiği ressamların yaptıkları eserler toplu olarak, geçen ağustosta büyük bir sergi halinde Ankara’da açılmıştır, şimdi de bu 675 eser arasından seçilen en güzellerinden 4o -50 tanelik koleksiyonlar, halkevlerin-■ dc- sergiler halinde halka gösterilmek üzere dolaştırılmaktadır.
Bu sene Parti, bir deneme şeklinde/ beş halkevlne öğretici ressamlar gön-i dermek suretlle resim kursları açmış-1 tır. Buna imkân nispetinde daha geniş ölçüde devam edilecektir.
cumhuriyet Halk Partisi, gene güzel sanatların gelişmesi için sanat mükâfatlan yapmıştır. Bu mükâfatlar, şimdiye kadar romana, musikiye ve sergiler dolayısile resme dağıtılmış bulunuyor. Bu sene tiyatro için bir piyes müsabakası açılmıştı. Asıl maksadımız, sahnemize, bilhassa halkevleri temsil hayatına yeni, ö21ü eserler kazandırmak olduğu İçin bu müsabakayı devam ettirmekte fayda buluyoruz. Genç yazarlarımıza şimdiden başarılar dilerim.
Geçen yıl sanat mükâfatının şiire de, mimariye oe verilmesini kararlaştırdık. Bunların şartları gazetelerle ayrıca İlân edilecektir.
Sözümü bitirmeden önce haLkoda-larının açılışında ve yapılışında emekleri geçen, başlanılan işi tamamlamak İçin düzenli olarak çalışan İdareci ye Partili arkadaşlarımla ve kendi elleriyle taşını taşıyıp odalarının duvarını ören, çatısını çatan çok değerli çocuklarımızı sevgi İle anarım.
Açılmış olanlarla birlikte, bu yıl yeniden açtığımız halkeıvl ve halkodalanna, girdikler! yolda yurt içindeki eşlerinin çalınmalarına muvazi olarak kendirinden değerli hizmetler beklediğimiz Londra ha.ike.vl-no de, sürekli başarılar diler, bu aziz yuvalarda çalışan arkadaşlarımın candan överek «elâmlanm.
Arkadaşlar.
Türg devlet! denilen büyük varlık kendi temelini teşkil eden Türk köyünden ve Türk köylüsünden yüz yıllarca yalnız ve yalnız fedakârlık 18-[ tedl. Türk köylüsü de yüz yıllardırI
—• Takvim *—,
Heblûlevvel 13 — Kasım 111 I
İmsak Güneş öğle ikindi Ak Yatsı
E. 11.07 12.4ü 0.32 9.3B 12.00 13i
V. 8.02 7.41 13.27 16.51 18.55 20 ?.5|

2ö Şubat 1945
AKŞAM
Sahlfe 3
AKŞAMDAN AKŞAMA
Hastabakıcılık
Yalnız harb değil sulh devrinin de esaslı bir konusu, «.her tabakadan, bu arada bilhassa yüksek tabukadan kadınlarımızın hastabakıcılığa merak sarmal an d ir» diişünoesile bir yazı yazmıştım. Fıkrama lütfen ilgi gösteren ka-duı münevverleri niteden bayan Safiye Hüseyin Elbi, bana bir mektupla hastabakıcılığın tarihi hakkında malûmat verdikten «oııra, bazı düşüncelerini de ilâve ediyor.
Günün mevzuu olması lâzım geldiğini sandığını için, bun bazı parçalarını d er gediyorum:
Belediye gelirleri
Yeni bazı gelir kaynakları temini baklandaki etüdler son şeklini aldı
Futbol lig maçları dün oynanmadı
akşamdan itibaren te.
SÜMER SİNEMASINDA
Pasifikte geçen, dünyanın en tehlikeli ve hakikî tarih
TEHLİKELİ DENİZLER
Emsalsiz ve heyecanlı film başlıyor. Baş Rollerde:
John Hovvard . MargueriLe Cbapman ve Nlno Kamakatnl PEARL HARBOURG baskınının btltün teferrüatınj tasvir eden bu emsalsiz filimde: Denizaltı muharebelerini.. PearI Har-bourgda Japon casuslarını,, Limanın torpillenmesi... Hırana-mu Japon tayyarelerini göreceksiniz.
Yerlerinizi evvelden aldırın it. ■■hnmhmI
mektu-agağıya
evvelki
Milâttan 16 - 18 asır
Mısır yazılarında görünüyor ki o zaman hastabakıcılık da hekimlikle yany-ana yürüyordu.
Milâttan 1113 yıl önce Yuııa-nlst-anda hastabakıcı mevcut olduğu. keza milâttan 3 asır evvel Roma d a hastabakıcılık mesleği bulunduğu teshil edilmiştir.
Hristiyanlık devrinde Deaco-noHS'lerin hastalara baktıkları; IV. j ite yılda Marcella ve Babinla ismindeki asilinde iki kadının Komada birer hastane kurarak kendileri hastabakıcılık ettikleri ve evlere giderek hastalara baktık lan malûmdur. Yine IV. asır başlarında B^guine teşkilâtına mensup 200,000 kadın, Belçika, Almanya ve İsviçre’de evlerde bile hastalara bakmaktaydılar. VI. asırda Monte Cassino’daki Benedictine manastırını rahibeler sıhhat merkezi olarak kullanıyorlardı. Haçlılar muharebelerinde kıraliçeler ve prensesler orduya katılarak büyük yararlık gösterdiler.
Memleketimizde hastabakıcılık pek yeni olmakla beraber bugünkü mevcudiyetinin şerefi rahmetli Dr, Besim Ömer paşaya aittir. Bu uğurdaki mesaîsinde yorulmak bilmeyen bu muhterem zatın Hilâl ia hm er merkezinde 1911 vüında hastabakıcılık kursları açarak bilhassa memleketin münevver ve kibar ailelerinden yetiştirdiği gönüllü ve şehadetnamelj hemşirelerin Balkan ve birinci cihan harbinde. Hilâliahmer hastanelerinde, battâ bazılarının Çanakkale cephesinde, Milletlerarası Kızılhaç işlerinde büyük yararlıkları görülmüştür.
«■Delilsiz cennete girilemez» derler. Stokİılomde Hastabakıcılık müesseselerini gezdiğim sırada bu memleketteki ilk teşkilât zamanlarında kıraliçe öne düşerek kendi nedimelerine hastabakıcılık tahsil ettirdiğini, bunları hastanelerde hizmete sevkederek kendisinin de teftişten hali kalmadığını öğrenmiştim. Pirimiz Florence Nightengale'in dediği gibi: »Hastabakıcılık güzel sanatların en güzelidir»: Hastabakıcılık kibar hanımlara has bir hizmettir; onuıı için hastabakj-‘cılığı memleketin en yüksek İçtimaî meselesi haline sokmalıdır.
Amerikada 2400 den fazla mektepten senede yiiz binlerce hastabakıcı yetiştiği, ve mesleke fevkalâde tehalük olduğu halde Amerika Kızılhaç!, her sene hemşire reklâmı için açtığı resim müsabakasına en yüksek ressamlar iştirâk eder, reklâm yapmak İçin her fırsattan istifade eder, çeşitli cazibeli ilânlar yapar.
Sorarını; memleket, ve bilhassa İstanbul halkının kaç kişisinin hastabakıcı mektebinden haberi vardır? Acaba hastabakıcılığın yüksekliğini hakldle halkımıza tattırabilsek yeşil çuhalı masa başından gene kadınlarımız! kaldırmak mümkün olmaz mı?
Onlar da geçen neslin hastanelerde inanla nefis feragatile çalışanların evlâtları değiller midir? Şüphe yok kİ, bu Bahada psikolojik bir buhran geçiriyoruz.
Belediye gelir kaynaklarını arttırmak İçin Belediye vergi, ve resimleri kanununda yapılacak değişiklikler hakkında, bundan önce tafsilât vermiştik. Bu değişiklikler ancak normal surette bulunan gelirleri arttırmakta ve bu suretle İstanbul Belediyesinin ihtiyaçlarının ancak bir kısmını karşılamaktadır. Fakat İstanbul şehrinin bilhassa harbden sonra imar, tanzim bakımından geliş-Imeşini karşılayacak olan parayı elde etmek İçin daha geniş gelir kaynaklarına ihtiyaç görülmektedir. Bu mevzuda etüdler yapılırken gayri menkullerden alınan vergiye yüzde yirmi nispetinde zam yapılması düşünülmüş. fakat millî korunma kanunu kiralara zam yapılmasına bağlı olduğundan milli korunma kanununun bu hükmü durdukça bu zammın yapılmasından vazgeçilmiştir. Diğer taraftan îstanbulun su ihtiyacını karşılamak üzere yapılacak yeni galeri ile eldeki galerinin tamiri İçin vasıtalı yeni bazı vergiler konulması ve halkın hlssetm iveceği ban gelir kaynaklan temin edilmesi düşünülmektedir. Bu husustaki etüdler son şeklini almıştır, Bu bakımdan yeni kanun tasarısının yakında Büyük Millet Meclisine sunulacak şekle gireceği tahmin ediliyor.
Sinemalarda temizlik
Pire vesair haşereler bulunan sinemalar kapatılacak
Boksörlerimizin Mısıra seyahatleri için muhabere cereyan ediyor
Evvolco Bahaların karla kapalı olma-cı yüzünden geri bırakılan lig maçlarına dün dört statta birden devam edilecek re bu suretle 1044 - 1045 yılı ligleri nlhayetlonecektl. Fakat tuhaf bir tesadüf neticesi olarak hafta arası yağan karlar gene sahalar) kapamış olduğundan, dün statlara giden hakemler sabaları nizamsız bulduklarından, maçları tekrar geri bırakmağa mecbur kalmışlardır. Geriye kalan bu karşılaşmalar, hava müsaade ettiği takdirde, gelecek hafta yapılacaktır.
Maarif mükâfatı »açları
il martta başlaması için hazırlıklar yapılan Maarif mükafatı maçlarının kaç takım arasında oynanacağı hakkında kati bir karar verilmiş olmamakla beraber, son. zamanlarda futbol seviyesi ve kulüp adedi çok yükselen Ankaranın îatanbulla müsavi olarak dört takımla bu maçlara iştlrftk etmesi kuvvetle muhtemel görülmektedir.
Boksörlerin Mızır seyahati
Boks federasyonunun teşebbüsü üzerine boksörlerimizin MLsıra giderek muhtelif boks maçları yapmaları tekarrür etmiştir. Bu hususta Mısır boks federasyonu ile muhabere cereyan etmektedir. Teklif edilen tarihler kabul edildiği takdirde boksörterlmlz mart nihayetindi» Misırn hareket edeceklerdir.
Boksörlerimizin Mısıra gitmeden evvel son bir imtihandan geçirilmesi düşünülmüş ve bu maksatla memleketin en seçkin boksörleri gelecek hafta içinde Ankaraya davet edilmişlerdir. Boks federasyonunun nezareti altında Ankara Beden terbiyesi bölgesi tarafından hazırlanan bu müsabakalara IştlrAklerl tekarrür eden şehrimiz boksörleri hafta sonunda Ankaraya gideceklerdir.
Dünkü kır koşusu
Atletizm ajanlığı tarafından mü-ess'se gençlik kulüpleri arasında tertiplenen kır koşusu birinciliği dün sabah Mecidiye köyünde yapılmış ve tazim1 arasında 1500 metrede Sümer spordan Mlhfiban birinci. Feshane-den Rüveyda İkinci, erkekler arasında altı kilometrelik koşuda Sümer apor-daıı Zekftl birinci, Demlrspordan Gn-lip ikinci gelmiştir. Takım tasnifinde Demlrspor birinci, Feshine İkinci olmuştur.
Bilecik vilâyeti nafıa müdürlüğünden:
I — Ekslltuteye konulan İş: Blleclkte inşa edilecek muhasebe! hususiye binasının (29964) lira (92) kuruş keşif bedeli! inşaatıdır
H — Bu İşin muvakkat teminatı (2247) lira (30) kuruştur.
III — Eksiltme 7. 3. 845 üncü çarşanba gilnü sant 15 de hükümet konağı binasında toplanan daimi encümence kapalı zarf usullle yapılacaktır.
IV — Eksiltmeye girecekler bu işe ait şartname ve buna mıiteferri evrakı nafla müdürlüğünde görebilirler veya (ISO) kuruş bedel muknbllir.de nafla müdürlüğünden alabilirler.
v — io bin liralık yapı İşlerini yapmış İsteklilerin eksiltme tarihinden en-.UK üç gün evvel bir istida ile blleclk vilâyetine müracaatla bu gibi işleri yapabileceklerine dair ehliyet vesikası almaları lâzımdır.
VI — Eksiltmeye İştirak edeceklerin beşinci maddede yazılı vesaik İle 944 mnll yılına alt. ticaret odası vesikası ve muvakkat teminatlarını havi olarak 2499 sayılı kanunun tarlfatı dairesinde hazırlıyacaklan kapalı zarflarını (3) cü maddede yazılı vakitten bir saat evveline kadar daimi encümen reisliğine makbuz mukabilinde vermeleri litamdn
Postada vuku bulacak gecikmeler kabul edilme?.
Bün zamanlarda sinema ve tiyatrolara gidenlerden çoğu, gire ve benzeri haşerelerden rahatsız olmaktadırlar. Belediye rabıtası talimatnamesinde sinema ve titatrolann riayet edecekleri esaslar arasında tiyatro ve sinema salon ve localarının gayet sıkı surette temizliğe tâbi tutulmaları hakkında bir kayıt vardır.
Tifüs mücadelesi münasebeti-le de sinemaların her seans arası havalandırılıp dezenfekte edilmeleri ve bundan başka yerlerin lizol vesaire İle silinmeleri lâzım gelmektedir.
Belediye bu husustaki şikâyetleri gözünün e alarak sinemalarda esaslı tetkikler yapacak ve temizliğe riayet etmeyen zinama ya ağır ceza vereceğL gibi pire vesair haşerelerden şikâyet edildiği takdirde bunları kapatacaktır.

Bu mektubu birlikte okuduğumuz bir arkadaşını:
— Mekteplerde erkek talebeye nasıl askerlik öğretiyorsak, kız talebeye de hastabakıcılığı mecburi şekilde öğretsek hayırlı neticeler alırız! - fikrini ileri sürdü ki. galiba pek de yabana atılacak bir düşünce olmasa gerek-tir.
Söylediğim gibi! Harb meyan u... Fakat aynı zamanda sulh mevzuu.^
tvâ . nû)
Futbol ve güreşte millî maçlara doğru
Beden terbiyesi umum müdürlüğü tarafından sporcularımızın inkişafı yolunda çok mühim bir adım atılmıştır. Muhtelif spor şubelerimizin harici temas yapamamak yüzünden, sönük geçen faaliyetlerini hızlandırmak gaycsile Mısır ve Romanya ıpor teş-kllfttlarile muhabereye girişilmiş ve İlk olarak Mısırdan memleketimize bir güreş takımı gelmesi Romanya veya Mısır milli takımlarının Anka-rnya davet edilmesi için prensip kararı verilmiştir.
MIHI maç şeklinde Ankara ve şehrimizde yapılacak bu müsabakaları düzenlemek üzere Vamık Gezenin yakında Mısıra hareket edeceği haber alınmıştır.
Kadıköy Halkevi koşusu
Halkcvlemln yıldönümü münasebe-tile Kadıköy Halkevi spor kolu ter a -fin dan tertiplenen ve çok muntazam Ve heyecanlı geçen1 dört kilometrelik soknk koşusunda Kadıköy Halkevinden Osman birinci. Ralf ikinci, Haydarpaşa lisesinden AH üçüncü gelmiştir- Takım tasnifinde Haydarpaşa lisesi 24 puanla birinci, 23 puanla Kadıköy Halkevi ikinci, 20 puanla Un-kapanı kulübü üçüncü olmuştur.
Yeni bir spor mecmuası
Uzun nenelerden beri telli spor yazılan İle tanınmış arkadaşımız Mu-vakkar Ekrem Talu tarafından An-knrada Futbol adında bir spor mecmuası çıkarılacağı haber alınmıştır. Başkentimizin spor ihtiyacını karşılayacağında şüphemiz olnuyoıı bu yeni mecmuaya uzun ömürler dileriz.
Doğu grupu kayak müsabakaları
SaTikamlş'25 f A A.) — Doğu gurupu kayak müsabakalarına dün başlanmıştır. Eraurumdan 4, Slvastan 4. Gümüşhaneden 1, Karatan 0, Sarıka-mıştan 20 kayakçının iştirhk ettikleri bu yarışlar kaymakam , komutan. Par»!. Belediye ve Halkevi başkanla-riyle kalabalık bir seyirci Ikütlesi tarafından takibedilmlştlr.
Yarışlar, hakem Hilmi’nin başkanlığında olarak «nelerin söyledikler! kayakçılar marşı İle başlamıştır. «Allahı Ekber> dağları silsilesi yamaçlarından ve ormanlık araziden geçen 18 kilometre bir mesafe üzerinde yapılan mukavemet yarışında bu yolu 1 saat 13 dakikada alan Erzurumdan Tahsin Modaoğlu birinci olmuştur. Sivas Dem (rapordan Keram! Sakarya 1 sent 14 dakikada ikinci, 1 saat 20 dakikada Sarıkamıştan Oflmsn Yüce üçüncü olmuştur.
Yarış başladıktan sonra kar yağmağa başladığından, yarışanlar bitiş yerine geldikleri zaman yüzlerini ve üstlerini kaphyan kardan tanınmaz bir halde idiler.
İsparta Nafia Miidürl ÜFÜ^an:
1 — Eksiltmeye konulan iş: Eğirdir - Hüyüfc yolunun 4xlû 00 inci kilometresindeki 41461.23 liralık göl ayağı betonarma köprünün İkmal! İnşaatı,
2 — Bu İşe alt evrak ve şartnameler şunlardır: Keşif hülâsası, H.ı.-vd şârtlaşmn. fenni şar t) aşma lar. mukavelename Ve eksiltme şartlaşman. Bayındırlık gtnel şartlaşması ve proje,
İsteyenler bu evrakı İsparta Nafla müdürlüğünde görülebilir.
3 —Bu işin on bin liran 944 yılından mütebakisi 945 yılından tesviye edilecektir.
4 —MuvaJdcat teminat miktarı 3109.50 liradır
8 — On beş gün müddetle ve kapalı zarf usullle eksiltmeye konulan bu İşin İhalesi 14/3/945 çarşamba günü saat 18 dft Nafla müdürlüğü odasında teşekkül eden komisyon marifetli» yapılacaktın
6 — Taliplerin İhaleden Üç gün evvel İl makamına müracaatla köprü İşlerinde çalıştığına dair İbraz edeceği fenni evrak üzerine ehliyet vesikası ve tfcaret odasına kayıtlı olması şarttır.
7 — Ekdltnı^ye İştirak İçin 2490 saylı kanunun hükümler) dairesinde icabetten teminat vesair vesaiki havi kapalı zarfların muayyen ihale vaktinden bir saat evveline kadar Komisyon reisliğine makbuz mukabilinde verilmeli ve posta ite gönderilmesi şarttır Postada vukubıılacak tehirler nazarı itibara alınmıyacsktır.
8 — Bu işe alt evrak 2400 sayılı kanunun 6 İnci mnddestte tâyin olunan bedel mukabilinde İsteyenlere verilir. 12481’
Toprak mahsulleri ofisi İstanbul şubesinden
Ofisimiz emrindeki Ayvam ar ay. Hosko.v. Kasımpaşa, Balat ve Mumnaoe değirmenlerinde mevcut takriben 70 ton süprüntü unu 28 şubat tarihine müsadif çarşamba glinü saat 14 de Galatada Bahtiyar hanttidatei dairemizde açık arttırma suretlle satılacaktır. Bu unlar değirmenlerdeki kontrol memurl irimiza müracaat suretlle görülebilir. Bu husustaki şarinnm» Müdürlüğü m 0ı İmalât servi sin ete n talep olunabilir »2107
Devlet Deniz Yolları ve Limanlan İşletme Umum Müdürlüğü İlânları
İskender un da sıtma mücadelesi ve Maarif hareketleri
İskenderun (Akşam) — Şehrin, riv-rtsinek kaynakları olan şark ve Cenup bataklıklarından Şark bataklığı tamamtle kurutul mat İtelerdir. İkinci bataklık da kurutulduğu takdirde takendc-runda atma ocağı kalmıya-oaktır. Şehirde 30 yataklı bir nUmuna hastanesi vardır. Yeni açılan 10[ yataklı zührevi hastalıklar dlspanae-: ri de faaliyete geçmiştir,
İki kilometreden İbaret olun Atatürk bulvarı 500 metre daha U&vesUe Yeni limon İşletme binalarına kadar uzatıl iniştir.
İskenderundB modern ve büyüt bir ilkokulun temelleri atılmış ve okul yapısı süratle yükselmeye başlamış-ür. Bu okul, 60 bin liraya mal olacaktır
Kaza merkezi de dahil olmak fteerc 34 ilkokul binalının İnşası bitmiştir, önümüzdeki mû« bu okullarda tedrisata başlanılacaktır.
Suçlu Hüseyinın sağ olup olmadığı şüpheli Şehrimiz birinci ağır ceu mahkemesinde şayanı dikkat bir dâvaya bakılmaktadır.
Şehrimizde bir tahall memurluğunda bulunduğu sırada vazifesini eııl-lfitlmal etmekten «uçlu olarak hakkında takibat; açılan ve blnnetlce ağır ecza mahkemesine verilen Hüseyin teminde birinin duruşmasına başlanacağı Birada kendisinin tneboluda olduğu bildirilmiş, mahkeme İnebo-Iuya tebligat yapmış, mnhallen yapılan tahkikatta kondislnln öldüğü, şehrimiz nğır ceaa mahkemesine bildirilmiştir.
Mahkeme, bu oavabı kâfi görmemiş, İnebolu Nüfııa memurluğundan bu adamın ölüp ölmediğini sormuştur.
înebolu Nüfus memurluğundan gelen cevapta, Hüseylnin sağ olduğu bildirilini şiir.
Mahkeme; şimdi bir taraftan ölü, bir taraftan da. sağ olduğu mevzuu-bcıhte olan suçlu Hüseyin'in hakikaten sağ veya ölü olduğunun inebolu savcılığı vnsıtnaile mahalli İhtiyar heyetinden Korıılmasına karar vererek ‘ ' ———- - - ■■
Poliste nakil ve tâyinler
İstanbul Emniyet müdürlüğü kadrosu ndu son yapılan ban nakli ve tebeddüllerin önümlltdeU ay babından itibaren tatbik mukarrerdir.
Bu cümleden olmak Üzere, Üçüncü şube müdürü B. Sermet Bae, vana; Beyoğlu Emniyet Amiri Hallt ÇoUh de Ankaraya gitmektedirler.
Yangın başlangıçları
üsküdorda İcadlyede Fıstıkağaaı caddesinde Besimin, Pangaltıda ölçek sokağında Berkls'ln, Aksar ay d a Guraba Hüseyinağa mahallaslnln Çıngı raklıboatan. sokağında Masifin. Göztcpcde Rtdvanpaşa caddesinde Hüseyin Sürmenell’nln evlerinin bacaları tutuşmak «uretllo dün geee birer yangın başlangıcı olmuş ve hepsi do itfaiye tarafından eön dürülmüş-tür.
muhakemeyi talik etmiştir.
Çöpçüler, mahalle çöplerini toplamağa başladılar
Kar devam ettiği günlerde Belediye temizlik amelesi yahni caddelerin temizienmealla meşgul olmuşlar vö evlerin çöplerini muntazaman toph-jromamışlardn. Belediye artık karın tetnlzIüiunMİne İhtiyaç kalmadığını görerek, dünden İtibaren çöplerin toplanmasını «nretoüştti.
Muzaffer Aydınla İlhamının yargılanmaları bugün yapılacak
Üsküdar cezaevinde mevkuf bulunduktan «roda, Wr yolunu bularak bundan beş gooo evvel kaçan, fakat zabıtanın siki takibi natlceadnde ya-kalarmi ele veren hırsızlıktan malıktım Muzaffer Aydın İle, adam öldürmekten mahkûm llhaml Alkapon haklarında, cezaevinden kaçma işinden dolayı tnrmtm olunan hazırlık tahkikatı evrakı Adllyoyo verilmiştir. Her İti kaçağın bugün Adbyoyo teslim olunarak Mûbatçt asliye ceza mahkemesinde yetfgüanmatam mu-

E. T AHİ INC t Muayenehanesini, Beyoğlu To-kntltyan arkasında Top Çekenler sokağında (Sulh mahkemesine bitişik) 18 No. hanay» nakl etmlşhr.
“■ Tel: 41310"™
BUGÜN
27/2/1945 — 5/3/1945 (dahil) tarihleri zarfın-da aşağıda yazılı katlarımıza kalkacak vapurların isimlerde kalkış gün ve saatleri ve yanaşacakları Rıhtımlar
— fialı 5.00 de (CUMHURİYET), Çarşamba 5.00 de (TIRMAN) ve Cıuntı 5 00 de (AKSU’. Galata rıhtımından kalkar
— Pazar 5.00 de (KONYA’ Sirkeci rıhtımından kalkar.
— Salı Perşembe. Cumartesi ve Pazar 9.00 da (SÜS). Galata rıhtımından kalkar.
— Cuma 8-1Ö de (SUS). Pazartesi 8.15 de (MARA-KAZ), Çarşamba, Cumartesi ve Pazartesi 20.00 de (ÇANAKKALE), Galata rıhtımından, knikaf.
— Perşembe 19.00 da (SEYYAR) ve Pazartesi 19.00 da (SAADET). Tophane rıhtımından kalkar.
— Cuma 20-00 de (KEMAL). Sirkeci rıhtımından kalkar.
— Çarşamba 17.00 de CÜLGENl Pazartesi 11.00 de (BURSA), sirkeci rıhtımından kalkar
— Pazar 11.00 de (EGE'. Perşembe 11.00 de (KADEŞ). Galata rıhtımından kalker,
postası ite Narenciye postası 1ş’an ahire kadar
ftaradenir halk
Bartın hnttı
Mudanya hattr
Hındıraırt hatlı
Karablga hattı
ıltnroz hattı
Ayvalık hattı
NOT: İskenderun .
—— yapılmıyaca letır. TELEFON LAK:
Deniz Hatları îşletmöri Müdürlüğü: (44678* snntraldan (81» İstanbul BaşactntellŞl: 42302(24711
RADYO
Bugünkü program
18,00 Radyo dans orkestrası. 18.30 Fnal, 10.00 Haberler, 19.20 Geçmişte bugün, 10.25 Semai ve şarkılar, 19.45 Konuşma, 20.00 Müzik, 30.15 Radyo Gazetesi. 20 45 Yurttan sesler 21.15 Konuşma, 21.30 Radyo senfoni orkestrası. 22.30 Dana müziği (pl.>. 22.46 Haber ter.
Ynrm sabahki program
74» Spor saati (Vücudumuzu ça-lıştıralım), 1.40 Haberler, 7.55 Müzik (pL), 12.30 Şarta ve türküler, 12.45 I Haberler, 13 00 Radyo »alon orkes-I trası.
Yerinde bir tayın
Halk Nakliyat Türk Anonim şirketi, inkişaf eden İşlerinin ehemmiyet ve selâmetini göz önünde tutarak memleketimizin tanınmış gümrük komisyoncularından Haşan Boran'a bir umumi vekaletname vermek su-roılltj bllûmum gümrük işlevinin nezaret vo milrakabeslnl bu maruf !ş adamımıza tevdi etmiştir.
KcndlSİne Vc Halk Nakliyat Şirketi adına başarılar bekleriz.
ŞEHİR TİYATROSU
Saat 20^0 da
Komedi Kısmında
YUKARI KÖŞK
Senenin en muazzam
Matinelerden itibaren
ve en müthiş şaheseri
Tüyler ürpertici Dram
SİNEMASINDA
VATAN ESRARI
Tokyo aeımüonnda ve Japon ülBaleılndo geçen tarihin en kanlı bir safhası.. Lnanıhnıyacak aehneler., Vatan uğrunda göze alman kahramanlık ve fedakârlıklar.. Baç Rollerde;
DİANA ANDREWB — TALA BİRELL — JOHN CRAVF.N — RİCHARD CONTE
Sahile 4
A KŞAM
26 Şubat, 1945
Özen Film
FıLiMCiLiK VE SİNEMACILIK
TÜRK ANONİM ŞİRKETİNDEN:
Şirket hissedarları umumi heyeti Ticaret Kanununun 301 inci ve jlrket-•sos mukavelenamesinin 45 İnci maddesine tevfikan 16 mart 1945 cuma gilnü saat 14 de şirketin Bayoğlunda Yeşllçam sokağı 17 numaralı apartmanın İkinci dairesindeki İdare merkezinde ftdlyen lçtlmn edeceğinden Şirket esas mukavelenamesinin 63 üncü maddesi veçhile en az on hisse senedine malik hissedarların mezkûr günde İçtima yerinde hazır bulunmaları ve hâmil oldukları hlMe senetlerini toplama tarihinden bir hafta evvel şirketin İdare merkezin* duhuliye kartı mukabilinde teslim eylemeleri rica olunur.
MÜZAKERAT RNZNAMESİ
1 — İdare meclisi ve mürakip raporlarının okunması,
3 — 1844 senesi muamelâtına alt kllftnço ve kâr ve zarar hesaplarının tetkik ve tasdiki,
3 — Temettüün tevzii lıakktndakl İdare meclisi teklifinin tasdiki.
4 — İdare meclisi âzalarll# müra-klbln ibrası,
6 — 1048 senesi için yeni ınürakl-btn intihabı İle ücretinin teabltl,
İdare Heyeti
İstanbul Defterdarlığından:
Olnjt
fartn amasi mucibince ayrıca yatı-nlmııs ifi-MuhamniMi Muvakkat zun gele» bedel temin M teminat
Lira Lira Lira
Dogya No, _______________________________________
611M ■ 37.27/1 Beyazıtta CamcI Ali mahallesinin Lâleli ve Zincirli-> kuyu «kaklarında eski 66/87 ve 1 mükerrer yeni 78) ve 9 kapı, 648 oda, 31 parsel No. lıı Sevim aparlma-) nının enkazı. >
ftllöl - 73/85 Beyaıatt* Camcı Ali mahallesinin eski Zlnclrllkuyu)
yeni büyük Reşltpaşa Kurultay sokağında MO. ada,) 18 parsel eski 16 yeni 26-28 kapı No. lu kâgir evin) enkam. >
Yukarıda yaalı İki pasça gayri menkulün enkazı 12/3 945 pazartesi günü saat 15 de Milli EmlAk Müdürlüğünde müteşekkil komisyonda ayrı ayrı kapalı zarf usullle kaimen salılacaktLr
İsteklilerin nüfus hüviyet cüzdanlarım İbraz ve 2490 sayılı kanunun tarlfatı dairesinde hazırlanmış teklif mektupların ihale günü saat 14 de kadar komisyon reisliğine tevdi etmeleri lâzımdır.
Taliplerin bu İşe alt şartnameleri görmek v e fazla izahat almak İçin MIHI Emlâk Müdürlüğün* müra-aaatlan.(23311
GRiPİN
6500
2009
2000
110
1000
Baş, Diş, Grip, Romatizma, Nevralji, Kırıklık ve bütün ağrıları derhal keser
İcabında günde 3 kaşe alınabilir Her yerde ısrarla ORtPlN İsteyiniz
Günün en çok
OKUNAN ROMANLARI
Ziya Şaklr » •
İsmet ziya Behçet 6 af a
Meşhur bir cild tnüteh«Mi«ının bu şeyanı hayret kesfinden iatilade ediniz: "Bıocel” tabir edilen kıymetli bir gençlik unsuru: Şimdi yegâne cild gıdası elan Penbe renkteki Tokalon kreminde mevcuttur. Akşamları yatmazdan evvel kullanınız. Sis uyurken cildinizi besler ve gençleştirir. Sabahları da (Y«f-■ir) beyas renkteki Tokalon kremini a ürün üs Bu sayede cildini* teze, nerenin ve kadile gibi yumu->ık bir hal alacaktır.
GÜMRÜKLEME
En önemli safhadır. Uzun teorübell ?• Mütehassıs teşkilâtla çalışan Şirketimiz:
MERSİN v« İSKENDERVN’da
Emrinize Amfidedir
ELÂZıZ NAKLİYAT
Ştl. Ltd.
Tlf: 21314
ı:
İstanbul Belediyesi İlânları
]
Belediye Mecari arabaları İçin imal ettirilecek 6 adet Vidan-Jör ala hortumu müteahhit namı hesabına açık eksiltmeye kç-ûulmuştur. Keşif bedeli 2311 lira 50 kuruş ve ilk teminatı 178 Hra 36 kuruştur. Keşif ve şartnamesi zabıt ve muamelât müdürlüğü kaleminde görülebilir. İhalesi 9/3/945 cuma günü saat 14 de Daim! Encümende yapılacaktır. Taliplerin İlk teminat makbuz veya mektuptan, ihale tarihi nden üç gün evvel Belediye Fen İşleri Müdürlüğüne müracaatla alacakları fenni ehliyet ve kanunen İbrazı lâzım gelen diğer veaikalarlle bLrlikte ihale günü muayyen yatta Daimî Encümende bulunmaları. (2298)
İstanbul Defterdarlığından:
Bakırköyde Taş iskelede mevcut (510,500) kilo gram hurda demir, (8569,500) kilo gram hurda maden (pik), (2971,600) tjurda saç, (1200) kilo hurda zincir, (705) kilo çapa, (221,700) kilo gram hurda bakır, (84) kilo hurda sarı pirinç, (7.8Û0) kilo ara m hurda kurşun 5/3/945 pazartesi günü saat 15 de Milli Emlâk müdürlüğünde müteşekkil komisyonda kapalı zarf usulü» •atılacaktır.
. Mecmuunun muhammen bedeli (8167) lira (40) kuruş teminatı (238) liradır.
İsteklilerin nüfus hüviyet cüzdanı ibraz ve 2490 sayılı kamunun tarlfatı dalresind» hazırlanmış teklif mektuplarını ihale günü saat 14 de kadar komisyon reisliğin» tevdi etmeleri muk-tazidlr.
Fazla izahat için Millî Emlâk müdürlüğüne müracaatları.
.(2088)
Maarif Bakanlığından*
Meslekî ve Teknik Öğretim Müsteşarlığı Teknik Bürosunda •alıştırılmak üzere tecrübeli makine mühendislerine İhtiyaç var-çhr. Bunların uzun müddet'fabrikalarda çalışmış ve bilhassa jconstrüksiyon işlerinde başan göstermiş olmaları gerektir. Bu mühendislere, kıdemlerine bakılmaksızın 80 lira asil maaşın tamamı verilebilecektir.
Ayrıca, Teknik Büronun münhal bulunan müdürlüğüne de, aynı vasıfları haiz ve aynı şartlarla 90 lira asi! maaşla bir yüksek makine mühendisi alınacaktır. İsteklilerin Meslek! ve Teknik Oğn iim Müsteşarlığına baş vurmaları. (2456)
İstanbul Vilâyetinden:
Zeytinyağı, pamukyağı ve diğer nebati yağların satışı hak kındaki 677 No 11 kararname ile 510 No. lı kararnamenin değişik 18 inci maddesine dayanılarak Ticaret Vekâletince tanzim ve kabul edilen sirktiler hükümlerine göre aşağıda yazılı hususlar İlgililere tebliğ olunur.
1 — Zeytinyağı, pamukyağı ve diğer her türlü nebati yağların ticaretiyle iştigal eden toptancılar ve bu maddelerle İmalât yapanlar ticaret odasına müracaatla bu iştigallerini gurup vesikalarına kayıt ve işaret edeceklerdir.
Perakendecilerin bu kaydı yaptırmak İçin ticaret ve esnaf odalarına müracaat tarihi ayrıca İlân edilecektir.
2 — İstihsal bölgelerinden nebati yağ getiren tacirler getirdikleri yağ-
ların cins ve mlkdannı (kilosu ve kap ndedl gösterilmek auretlleı yağlar gelir gelmez bir beyanname İle İstanbulda milli korunma kontrol şefliğine ve mülhak kazalardan en büyük mülkiye âmirine bildirmeğe mecburdurlar. -2480.
FRENGİ ve BELSOÖ OKLUĞUN A
Tutulmamak için
PROTEJİN
Kullanmalımı M


İnhisarlar U. Müdürlüsünden:
1 — İdaremiz ihtiyacı İçin bir adet dizel alternatör gubu kapalı zarf usulü İle satın alınacaktır.
2 — Muhammen bedel 40.000 T. lirası olup muvakkat teminatı 8.000 Hradır.
3 — Eksiltme 0. 3. 45 cuma günü saat 11 de kabataşt» levazım şubesindeki alım komisyonunda yapılacaktır.
4 — Şartnameler her gün adı geçen şubeden alınabilir.
5 — İsteklilerin mühürlü flat. teklif mektuplarını kanuni vesaikle güvenme parası makbuzu veya banka teminat mektubunu İhtiva edecek olan kapalı zarflarını eksiltme saatinden bir saat evveline kadar adı geçen komisyon reisliğine makbuz mukabilinde vermeleri ilân olunur.
6 — Postada vukua gelecek gecikmeler kabul olunmaz. (2234»
Diş Doktoru Aranıyor
Orta Anadoluda sınai bir isletmede ücretle İstihdam edilmek üzere bir diş doktoru aranmaktadır.
Kendisine evli veya bekâr oluşuna göre mefruş bir oda veya bir ev tahsis edilebileceği gibi çok yakında bulunan kazada haftanın İki günü 1? yapmasına da müsaade edilecektir.
İsteklilerin çalıştıkları yerleri gösterir bir dilekçe ve bir fotoğrafla posta kutusu tat. 178 (E.D.) rumuzu ile müracaatları.
B. U. N. T. A. Ş
Bursa Umumî Nakliyat Türk Anonim Şirketinden Umumî hey’et ictimaına davet
Şirketimizin (1944) senesine ait alelâde Umumi Heyet İçtimai 30 Mart 1945 tarihine tesadüf eden cuma günü saat (14) de Şirketin Tütün Oilm-rük Karakol sokak No. 10/12 mahalde kâin İdare merkezinde vaki olacaktır.
Asaleten veya vekâleten Şirket hissesine sahip olan hissedarların İçtima gününden en aşağı on gün evvel hisselerini Şirket veznesine teslim ederek duhuliye varakası almaları ilân olunur. •
R ü Z N A M £ :
1 — 1944 senesi idare meclisi ve müraklp raporlarının okunman,
3 — 1944 senesi bllânço kâr ve zarar hesaplarının tetkik ve tasdiki ile İdare Meclisi Azalarının ve müraklbln ibrası,
3 — 1844 senesi temettüünün çekil ve sureti tesviyesinin kararlaştırılması,
4 — 1945 senesi İçin mtirklp tayiniyle ücretinin tesbitl.
DERMAN
KAŞELERİ
Gripı Nezleyi,Soğuk algın/ıldarını, Ağrı, Sızı ve Sancıları derhalgeçirir. I Kase lOKurvs/ur.
Tarış Şarapları
İzmir İncir ve Üzüm Tarım satış Kooperatifleri Birliğinin
İzmir ve Manisa Şarap fabrikalarında
Eğenin nefis üzümlerinden imal edilen meşhur
Tariş Şarapları
En müsait fiatlerle toptan satılmaktadır.
Şaraplar asgari 12 ve daha yüksek dereceli olup BEYAZ SEK, DÖ-Mİ SEK ve LÜKS şarapları kalitelerini ihtiva eder. Toptan mübeyaa-lar İçin şeraiti öğrenmek üzere İsteklilerin İzmir incir Üzüm Tanm Satış Koop. Birliğine müracaatları İlân olunur.
Created by free version of 2PDF
Vakıflar Orman işletmesi mildürlmnden
1 — Taşdelen mıntakasında tathlr kat’lyatından mütehassıl 1090 kental meşe odunu şartnamesine göre pazarlıkla satılacaktır.
2 — Beher kentalinin muhammen bedeli 160 kuruş muvakkat teminat 120 liradır.
3 — İsteklilerin 1 mart 845 tarihinde saat 14 d» satış komisyonumuza müracaatları. (2452)
İstanbul vilâyetinden:
Ticareti tanzim ve İhtikârla mücadeleye dair olan 510 No. lı kararnamenin deftik 18 inci maddesi hükmüne dayanılarak Ticaret Vekâletince sabun İmalinde kullanılması menedilmiş olan % 8 (sekiz dahil) ve daha az asitli yaslardan sabun imaldlerLnln ellerinde bulunanların mlkdar ve nevilcrlnln 28 Şubat 1945 akşamına kadar birer beyanname ile vilâyete bildirilmesi tebliğ olunur. «2477»
Tekaüt, dul ve yet m erin ve askeri malûllerin nazarı dikkatine
Emlâk ve Eytam Bankasından:
1 — Maaşlarını bankamıza temlik ettirmekte olan emekli, dul ve yetimlerle askeri malûllerin Haziran, Temmuz, Ağustos 1845 üç aylıklarının tediyesine 1 Mart 1945 perşembe gününden İtibaren başlanacaktır.
2 — Askeri malullere tedlyat 1 Mart 1945 tarihinde saat 8 den 12 ye kadar yapılacaktır.
3 — Sayın emeklilerin her tediyede vermekte olduğumuz hesap pusulalarında yazılı gün ve saatlerde bankamıza müracaatlarını rica eder, tâyin olunan gün ve saatler haricinde vuku bulacak müracaatların is’af olurjnıyacağının ehemmiyetle nazarı dikkate alınmasını dileri?
DtKKAT: Sayın emeklilerin daha kolay bir şskllde maas alabilmelerini temtnen maaş tevzi yeri malmüdür! ilklerin e göre İkiye tefrik edilmiştir.
Müracaatlarda kapılardaki levhalara dikkat edilmesi rica olunur. (2359>
Kiralık 3 veya 4 odalı daire aranıyor
Beşiktaş, Fatih. Kıztaşı, Lâleli, Bayezlt, Cağaloğlu veya Aksaray semtlerinde caddeye yakın apartmanlarda bir daire kiralanacaktır. Vermek Istlyenlerln öilpek Palas 9 No. ya mektupla veya bizzat müracaatları.
Altı ay ve daha fazlanı perin verilebilir.
Berber Cemiyeti Kurs Mildilrliiöilndenı
Kursun kayıd muamelesi balşlarnıçtır. 1/3/1045 tarihinde derslere başlanacağından alâkalı esnafımızın cemiyet binasındaki kurs memurluğuna müracaatları lifin olunur.
Emniyet umum müdürlüğünden!
Zabıta, memurları İçin satın alınacak tabanca kılıfı, rehber çantarile birlikte «800» adet bel kemeri 0/3/945 pazartesi günü saat 11 de kapalı zarfla eksiltmeye konulmuştur. Beherine tahmin edilen flat 11 Ura ve İlk teminatı 680 liradır.
Şartname ve nüımınesi her gün dairede görülebilir. İsteklilerin 2490 sayılı kanunda yazdı belgelerle birlikte teklif mektuplarını eksiltme günü saat 10 a kadar Ankarada Umum Müdürlük Satmalına Komisyonuna vermeleri. «2089»
18 Kıratlık Tek Taş Pırlanta Yüzük
1 Mart 946 perşembe günü saat 14 de Sandal Bedesteninde 18 kıratlık tek taşlı bir pırlanta yüzük satılacaktır. Bu cesamette hiç kusursuz, beyaz ve tam yuvarlak bir pırlanta pek nadiren ele geçen bir fırsattır.
Kaçırılmamasını meraklılara tavsiye ederiz. Yüzük Sanda! Bedesteninde teşhir edilmiştir, her gün öğleden evvel görülebilir.
Diplomalı Eczacı Alınacak
Devlet demiryolları zatişleri Müdürlüğünden
1 — Ankara, Çankırı, Diyarbakır Sivas, Erzurum ve İskenderun eczanelerimizde çalışmak ve icabında yanma yardımcı kalfa da verilmek özere diplomalı eczacı atmacaktır.
3 — Talipler 3173 ve 4820 sayılı kanunlar dahilinde ve barem durumlarına göre 100 - 151 liraya kadar aylık ücret verilecektir.
9 — İsteklilerin dilekçelerini 1/3/1945 tarihine kadar Zatişleri müdürlüğüne göndermeleri lüzumu yayınlanır. (2053)
1 tilkiye Eczacıları Deposu Anonim Şirketi İdare Meclisi Reisliğinden:
Hissedarlar Umumi Heyeti 14 Mart 1845 çarşamba günü saat 15 ds senelik içtimaim Cağaloğlunda Etlbba Odası salonunda yapacaktır. Şirket esas mukavelenamesinin 61 inci maddesi mucibince bu içtimada lfiakal on hisseyi temsil eden hissedarların bulunmalarını dileriz.
İÇTİMA RUZNAMCS!
1 — idare Meclisi ve Müra kipler raporlarının okunması ve 1944 «e-n«’sl heraplannın tetkik ve tasdik ve temettüün dağıtılması hakkındakl tekli fin müzakeresi.
2 — Müddetleri biten İdare Meclisi âzaslle müraklplerin intihabı.
. 3 — İdare Meclisi âzasiııa şirketle ticari muamelelerde bulunabilme-
leri için esas mukavelenamenin 46 ncı maddesi mucibice mezuniyet Yerilmesi.
4 — idare meclisi âzalarının huzur haklarının UyinL
Açık Eksiltme ilânı
Pendik Veteriner Baktriyoloji ve Serolojı Enstitüsü Müdürlüğünden:
1 — Pendik Bakteriyoloji enstitüsü içLn (3) adet alat ve edevat dolabı açık eksiltmeye konmuştur.
2 — Muhammen bedeli (1950) ve teminatı (148) lira (25) kuruştur.
3 — İhale 5 mart 1945 tarihine taslayan pazartesi giinü saat 15 de İstanbulda Cağaloğlunda erkek lisesi yanında yüksek mektepler mesul muhasipliğindedlr.
4 — Hususî ve fennî şartnameyi görmek İsteyenler her gün müessese müdürlüğüne müracaat edebilirler.
5 — İsteklilerin 2490 sayılı kanunun tarifi dairesinde yukarda vazıh gün ve saatte mezkûr muhasiplikte bulunmaları.
(2094)
—TAKSİTLE KÜRK MANTO—
Son nıadel üzerine muhtelif cins ve muhtelif renkte
KÜRK MANTOLARIMIZIN
satışına devam edilmektedir.
Mevsim dolayısıle fiatlerimiz tenzilâtlıdır.
Kırımlı Şükrü Kürkçüler
Kürk hakkında lüzumlu malûmat memnuniyetle verilir. ADRES: İstanbul, Mahmutpaşa Kürkçü han üst kat. No. 39
Samsun belediye reisliğinden:
Kapalı zarf usulü İle eksiltmeye konulan ve keşif bedeli 15821 Ura 77 kuruş olan Samsun Belediyesi su fabrikası binasının divan çatısının tamir, tahkim ve ıslahı işi eksiltmesine talip çıkmadığından 16/3/846 tarihine kadar ve bir ay müddetle pazarlığa bıcakıûnıştır.
2 — Muvakkat teminatı 118S lira 84 kuruştur
3 — Pazarlık 15a3/945 larlhlne katlar pazartesi ve perşembe günleri naat 15 de toplanacak olan Belediye encümeni huzurunda yapılacaktır.
4 — KeşlCname. şartname ve sair evrakı her giin Belediye encümeni
kaleminde görülebilir. «2172*

ANAYASA
Yeni metin ve yeni kelimelerin izahları Hazırlıyan: Zt'HTtl ÇUBUKÇUOĞLU İstanbul umumi meclisi muamelât müdürü
2 NCİ BASIŞI ÇIKTI Herkese lâzım olan bu kitabın fiatl 66 kuruş
Sene 27 — No. 9466 — Fiatl her yerde 10 kuruştur.
AKŞAM
PAZAR 25 Şubat 1945
tarafından sureti mahsusad* yapılan günlük tuzsuz, yemeklik tuzlu tereyağlar.
Yağ sergisi
İstiklâl oaddesl, Parmakkapı 64, Tel: 41716.
Sahibi: Necmeddin Sadak — Neşriyat müdürü; Hikmet Feridun Es — AKŞAM Matbaası
Romanyada yeni kargaşalıklar
Türkiye, Birleşmiş milletler beyannamesine katıldı
Meclis ve hükümetin son kararı her tarafta memnuniyetle karşılandı — İngiliz mahfillerinin ve basınının mütalâaları
Vaşiftğton 24 (A.A.'— Türkiye maslahatgüzarı bugün. vaşlngtonda, Türklyenln 942 ocakta Birleşmiş milletler beyannamesine İltihak etmekte olduğu halkındaki vesikayı 1m-aalanuşUr.
Londra 24 (A_A.> — İngiliz resmi radyo ve basın İdaresi dün akşamki yayımında demiştir kİ: Türklyenln kararı Londrada müsait karşılanmıştır. İngiliz - Türk ittifakının her iki milletin menfaatlerine uygun olduğu görülmüştür. Bu İttifak çerçevesinde Türkiye bazı adımlar atmıştır. Bunlardan biri de beş senedenberl azimli bir şekilde devam ettirdiği seferberliği olmuştur. Almanya. Avrupada önüne çıkan bütün memleketlere taarruz ettiği sırada. Türkiye bunu önlemek İçin bu tedbire başvurmuştur. Hiç unutmıyatağımız bir olay da İngiliz İmparatorluğunun henüz hazır bulunmadığı ve kudretinin en yüksek derecesinde bulunan Almanlara mukavemet ettiği sırada, Türklyenln İngiliz dâvasına olan sempatisini göstermesidir.
Londra 24 (AA.) — Reuter ajansının siyasi muharriri yazıyor: Türklyenln Almanya ve Japonyaya harb İlftn etmesi sebebi Türkiye Dış Bakanı
Harb kararı Almanyaya bildirildi
Ankara 25 (Telefonla) — Hükümetimizin harb kararını bildiren notası, Almanya ve Japonya’ya tebliğ edilmek üzere dün Ankaradaki İsviçre sefarethanesine verilmiştir
Ankara 25 (Telefonla) — Şehrimizde bulunan Müttefik subayları dünden itibaren resmî üniformalarile dolaşmağa başlamşılardır.
_______________________________
tarafından açıkça belirtilmiştir. Binaenaleyh bu kararın daha inceden inceye tefsiri lüzumsuzdur. Bu kararın sebebi San Francisco konferansına iştlrâkl temin etmektir.
(Arkası sahile 2; sütun 5 te)
Mısır da Mihvere harb ilân etti
Gl. Alexsander Belgrad’da
Yanında kurmay heyeti de bulunuyor
Londra 25 (R) — Akdeniz
Müttefik kuvvetleri kumandanı Gl. Aleksander Belgrada gitmiş. Kjzılordunun yıldönümü müna-sebetile yapılan törende kurmay heyeti le birlikte hazır bulunmuştur. Gl. Aleksander bu münasebetle mareşal Tlto tarafından tertibedilen kabul resminde de bulunmuştur.
San Fransisco konferansı
Halk umumî toplantıları dinleyebilecek
San Fransisco 25 (A.A.) — Burada toplanacak olan dünya emniyeti konferansı mümkün olduğu kadar fileni olacaktır. Halka İmkân nispetinde fazla malûmat verilmesi düşünülmektedir. Esasen halkın genel heyet toplantılarına dinleyici safatiyle girmesi serbes olacaktır.
Tokyo’ya yenijDirjkın
1600 üstün uçan kale dalga halinde uçtu
Kıral sarayına, Dahiliye Bakanlığına, Polis müdürlüğüne ateş edildi
Muhtelif noktalarda askerlere taarruzlar oldu, Karayova’da mütearrızlar vilâyet konağını ele geçirdiler
Başbakan Ahmet MahirPaşa bu kararı bildirdikten sonra Meclisten çıkarken suikasda uğradı ve derhal öldü
Londra 24 (A.A.» — Mısır hükümeti bu akşam Mihver devletlerin» harb Hân etmiştir.
Londra 25 (R.) — Dün gece Kahl-rede neşredilen resmi bir tebliğ» göre Mısır Başbakanı Ahmet Mahir paşa dün Saylavlar Meclisinde Mihver devletlerine harb Hân edilmesi hakkındaki teklifin müzakeresinden •oma Meclisten çıkarken bir sulkas-da uğramıştır. Başbakan Meclis un ayrılırken bir fotoğrafçının resim çekmek istemesi üzerine poz alırken üzerine beş el ateş edilmiş ve Başbakan yere düşmüştür. Derhal İki cerrah yetişmiş ve Ahmet Mahir paşayı tedavi etmeğe çalışmış ise de Başbakan aldığı yaraların teslrlle ölmüştür.
KaatlI yakalanmıştır. Kendisi Mihver taraftarı bir adamdır, Nahas paşanın Başbakanlığı zamanında bir müddet hapsedilmişti. Bu cinayetin Mihvere harb liânile alâkası yoktur.
Ahmet Mahir paşa 60 yaşında muktedir ve vatansever bir hükümet adamı idi. Kıral sulkasdı haber alır almaz hemen hâdise mahalline koşmuştur. Kıral. şimdilik Başbakanlık işlerini görmesini Hariciye Bakanı Mahmut Fehmi Elnakraşl paşadan rica etmiştir.
Ahmet Mahir paşa Ayan Meclisine gltmtk üzere Meclisten ayrıldığı sırada suikasda uğramıştır Mısır’ın Mihver devletlerine harb İlânı fermanı Ayan Meclisinde okunmuş olmamakla beraber Mistr şimdi bu devletlerle harb halindedir. Çünkü anayasa, parlâmentoya danışmadan evvel harb Hânini mümkün kılmakla, dır
Suriye ve Lübnan da harb ilân edecek
Beyrut. 24 (A A.) — Suriye ve Liib-nanın bu ay nihayetinden evvel Almanya ve javonyaya harb Hân edecekleri anlaşılmaktadır. Suriye Saylavlar Meclisinin pazartesi e unu bu mesele hakkında verilecek bir takriri müzakere rtrr.esl beklenmektedir.
Orta Sark ve Arap birliği
Londra 24 tA.A.1 — Anadolu ajanlının özel muhabiri bildiriyor: Londra resmi mahfilleri Ort.ı Park görüşmeleri hfkkınd® çok ketum davranmaktadırlar, Bununla beraber Arap birliğine doğru kati bir adım atıl-
Suikaste kurban giden Mısır Başbakanı Ahmet Mahir paşa
makta olduğu ve Orta Şark memleketleriyle İngiltere ve Amerika arasında siyasi ve İktisadi münasebetlere taallûk eden muhlin meseleler üzerinde görüşüldüğü, burada memnuniyetle kabul edilmektedir
Kıral îbnlsııud ile olan görüşmelerin mevzuunu bilhassa petrol meselesi teşkil etmiştir.
Habeş imparatoru He olan görüşmelerde de Ingiltere ve Amerika’nın yalnız Arap âlemi He değil, aynı zamanda bütün Orta Şark ve İtalyan işgalinden kurtarılmış yerler dahil, Şarki Afrika 11e de müstakbel müna-sebttlcrlnln İnkişafı hususunda alâkalı olduklarını göstermiştir.
şimali Afrika ve Kirildeniz sahilindeki zaptedllmlş Italyan kolonilerinin aklbetl M. Chılrchlll lle Mısır Kıralı arasında görüşülen meselelerin halli ise önümüzdeki milletlerarası toplantıya bırakılacağı söylenmektedir
HAFTA KONUŞMASI
On derste züppelik
İnzali: Refik llalid Karay
Bugı ı bcş.nci sahi Temizde
Londra 25 (R.) — Amerikan üstün uçan kaleleri bu sabah Tokyoya yeni bir akın yapmışlar, muhtelif hedefleri bombardıman etmişlerdir. Tokyo radyosu akının, 1600 uçak tarafından dalgalar halinde yapıldığını bildirmiştir.
Londra 25 (R.) — Aemrlkan tebll-’ ğlne göre. twojlma adasında Amerikalılar, Japonların çetin mukavemetine. müstahkem ve karışık müdafaa tesisatına rağmen. İlerliyorlar. Amerikan kuvvetleri adanın ortasında bir hava meydanına gelmişlerdir. Burada 300Ö Japon ölüsü sayılmıştır.
Filipin’lerde Manllla’nın cenup kısmında hisarla çevrilmiş eski şehirde müdafaada bulunan Japon garnizonu İmha edilmiştir. Burada 12 bin Japon ölüsü sayılmıştır.
Japon kontrolü altında işllyen Singapur radyosu bu limana yapılan son akının çok şiddetli olduğunu bildirmiştir.
DİKKATLER
■ Yıkmadan yapmak
Son günlerde şöyle bir haber çıktı:
■— Ista ıı bulun büyük limanı Moda burnundan itibaren şehrin Kadıköy tarafına yapılacağı için, bugünkü Haydarpaşa mendireğinin de yıkılarak yerine bir yenisinin inşası düşünülmektedir.
Şehir ve liman mütehassıslarının bilgi ve bulgularımı karışmak doğru değil amma, «ortalama yurttaş mantığı» nın kapısını şu düşünce ister istemez çalı-veriyor:
— Her imar konusu bahsi açılınca, ille evvelâ yıkma zarureti ini var? Diyelim ki on küsûr asıı-Iık Bizans ve Osmanlı yadigârlarının tıkışıklığı ortasında bunun böyle olması icabetti. Fakat deniz ortasında topu topu üç yapı vardı. Birincisi, Kuru-çeşmedeki yemyeşil adacığın bahçesi: Kömür deposu haline getirdik. İkincisi Haydarpaşa mendireği: Denizde başka imar faaliyeti olamazmış gibi: Yık! Sonra yap. Allah Kız kulesini yeni bir ümran projeline feda olmaktan esirgesin. Meselâ: «Asma köprünün ayağı başka yere basamaz .. Şunu kaldıralım!» diyenler çıkmasın...
Londra 25 (R.) — Romanyada yeni kargaşalıklar çıkmıştır. Başbakan general Radescu dün gece bu münasebetle radyoda bir nutuk söylemiş v» demiştir kİ:
«Bir avuç çatıl memleketin her tarafında tethlşçllik yapmak istiyor. Dün Bükreşte yeniden hâdiseler olmuştur. Kıral sarayına, Polis müdür -lüğüne, İç Bakanlığına ateş edilmiştir. Bu sırada İç Bakanlığında bulunuyordum. Bir kurşun az kaldı bana İsabet ediyordu. Memleketin muhtelif noktalarında askerlere de ateş edilmiştir. Karayova’da ayak takımı Ani bir hareketle vilâyet konağını ele geçirmiştir. Bunlar bu canilerin alçaklıklarının ancak bir kısmıdır.»
Bu demeçten biraz evvel radyo, Başbakanın istifa ettiği haberini yalanlamış. Ol. Radescu’nun dün Sovyet elçiliğinde yemek yediğin! söylemiştir
Yeni hâdiseler
Bükreş 24 (A A.’ — Anadolu ajansının özel muhabiri bildiriyor: Vali seçimleri esnasında Turnu - Magu-rele, Cralova ve Kalasta çıkan karışıklıklardan sonra sükûn avdet ettiği ve bir ha) çaresi bulunacağı hususunda ümitler doğduğu bir sırada, diin Bükreşte bazı fabrikalarda çıkan hâdiseler siyasi buhranın vahlmleş-meslııe sebebolnıuştur. Bu karışıklıklar esnasında silâh patlamış ve tş konfederasyonu başkanı M Oeorghe Apostol ağır surette yaralanmıştır.
Diğer taraftan İç bakanlığındaki üç müsteşarlığı lâğveden bir kararnamenin neşredilmesi de galeyanı arttırmıştır. Bu müsteşarlıkların başında âmir sıfatlyle. İç Bakanlığım da üzerine almış olan Başbakan Radescu bulunuyordu Vazifesi lâğvedilen müsteşarlardan biri sosyal demokratlardan M. Teoharl Ocorgescu'dur Bu zat son zamanlarda Başbakan Radescu aleyhinde alenen vnzlyet alınıştır.
MIHI demokrat cephesi İdare heyeti lle tş konfederasyonu ve tek isçi cephesi tarafından neşredilen tebliğlerde. M. Radescu lle M Manlu şiddetle İtham edilmektedir. Bu tebliğlerde şöyle denilmektedir-
Radescu ve Manlu, sözleri ve harc-ketlcrlle Romanyayı dahili harbe sürükliyorlar. Onlarla beraber faşist, unsurlara doğrudan doğruya veya bilvasıta müzaheret eden ve silâh veren birçok kimseler de aynı suçu İşlemektedirler.
Milli demokrat cephesi. iktidar mevkii mesuliyetini üzerinde tutmamağa hazır olduğunu bildirmiştir.
Komünistlerin resmi gazetesi Scan-telarat lle yarı resmi Romunla Llere bütün bir sahlfeyl kaplıyan başlıklar altında neşrettikleri yazılarlyle bu büyük gerginliği iyice tebarüz ettirmektedirler.
Bu başlıklarda şöyle deniliyor:
«Tek İşçi cephesi, bütün İşççllerl faşistlerin tahriklerine ve darbelerine mı defa daha çetin darbelerle mukabeleye davet ediyor. Kahrolsun faşistler!»
Rumen gazetelerinde bu derece ağır savaş sözleri ilk defa olarak rö-rülüyor.
Bu şartlar altında uzlaşma ümitleri yok gibidir. Filhakika Başbakan He milli demokrat cephesi arasındaki İhtilâf çok derindir Bugün öğleden sonra toplanacak olan kabinede kati mahiyette kurarlar verilmesi mümkündür.
Bağımsız gazeteler her iki tarafın şeflerine hitaben neşrettikleri yazılarda, çalışmak İçin zaruri olan sükûnun temini gayesiyle ifrattan sakınılmasın! ısrarla talebetmektedlr-ler.
Kızılordunun gazetesinin bir makalesi
Bükreş 24 (AA.) — Anadolu ajansının özel muhabiri bildiriyor Kıztl-ordunun şlyas! şubost tarafından Ru-nıeno» naşredüen gazetede
Biikreşte kıral sarayı
«Hltlerzim'ln kötü zihniyetini kökünde» kazımak lâzımdır» başlığı altında yazılan bir makalede söyle deniliyor:
Rumen İdare makamları arasında, bütün resmi vasıtaları kullanarak hâlâ Hltler propagandasına devam etmekte tereddüt göstermlyen mahfiller vardır. Bunlar Faşistlik taraftarı siyasi mahfillerdir Bu makamlar Sovyetler aleyhinde Emperyalist
bir hava yaratmak İçin bütün imkânlara malik bulunuyorlar.
Sovyetler Birliği tarafından Ru-mtnlere karşı gösterilen sevgiyi Romanya'daki Emperyalist re Hltlfrcl zümrece hazırlanan tasarıların sezilmemiş olmasına atfetmek bir hatadır. Bunun gibi, bu teveccühü. Rusların Romanya’daki Emperyalist zihniyetin İdamesini likaydı lle karşıladıklarına atfetmek de yanlış olur.
Batıda Müttefik taarruzu gelişiyor Gl. Eisenhovver “Kızılordu ile merkezî Almanyada birleşeceğiz,, diyor
da, bu yeni taarruzun büyük bir
Londra 25 (R.) — Roer nehrini geçen birinci ve dokuzuncu Amerikan ordularına mensup kıtalar nehrin doğusunda 7 kilometre ilerlemişlerdir. Bu kuvvetler şimdi Kolonya ovasında İki koldan ilerliyorlar. Birinci kol Julich - Kolonya yolunu taklbet-mekte. İkinci kol daha kuzeyde Dus-scldorf İstikametinde İlerlemektedir. Julich dün zaptedllmiştl. Duren'ln de yarısı ele geçirilmiştir. Bu şehrin diğer yarı kısmında muharebeler devam ediyor, şimdiye kadar büyük küçük 30 Alman şehri raptedilmiş, 11 bin esir alınmıştır.
4 Müttefik ordusu şimdi 320 kilometrelik bir cephe üzerinde Almanyaya girmiştir. Yalnız general Patlon kuvvetleri Alman topraklarında 100 kilometrelik bir cephe üzerinde İlerliyor. Dokuzuncu Alman ordusu dün 1500 esir almıştır. 3 üncü Amerikan ordusu 12 saat İçinde 7 kilometre ilerlemiş, Noerburg şehri lle 7 kasabayı ele geçirmiştir, prum’ıın cenubunda Alman cebi küçültülmüştür.
Forbach’ta Alman müstahkem noktaları temlzlenlyor.Dün gece Liiksem-burg radyosu bu şehrin tamamen zapetdlldiğlnl. Amerlkahlnrın 3ar-bruken şehrine üç buçuk kilometre mesafeye geldiklerini bildirmiştir. Dün gece Almanyada muhtelif hedefler yeniden şiddetle bombardıman edilmiştir.
Alman Haberler ajansı batıda 40 Müttefik tümeninin taarruz ettiğini, taarruzun çok yakında güney İstika -metine döneceğini bildirmektedir. Alman resmi tebliği, dün: «Karşı tarat batı noktalarda belllboşlı savaş bölgemize girmiştir.» diyor.
Amerikan kuvvetleri Kolonya’ya 25 kilometre mesafede bulunuyor.
GL Eisenhower’in demeci
Nevyork 25 (A.A.) — Batı cephesinde birinci ve dokuzuncu Amerikan ordularının taarruzu gelişiyor. General Elesnhover, bir basın toplantısın-
memnuniyetle devam etmekte olduğunu söylemiş ve şunları ilâve etmiştir:
«Rlıln nehrinin batısında Alman kuvvetlerini imha etmek hedefini güdüyorum. Şimdiye kadar elde etmiş olduğumuz neticeler çok İyidir, Sovyet ordularllc Merkezi Almanyada birleşmeyi ümldediyorum. Geride kalmış ohın mukavemet merkezlerini sonradan temiıdiyeceğiz. Yeni Fransız birliklerine sil âlı vermek İçin elimden geleni yapacağım. Hattâ Amerikan birliklerinden silâh ve malzeme alıp onlara vereceğim. Fransız orduları Almanya İçerilerine ne kadar girerlerse ben de o kadar memnun olurum »
Hitler’in mesajı
Askerden sebat, halktan maneviyatın kırılmama-sını istiyor
Londra 25 (R.) — Hltler, nazl programının neşrinin 25 inci yıldönümü münasebettir Alman milletine hitaben bir mesaj neşretmlştlr. Mesaj uzundur. Fakat İçinde pek az yeni şey vardır. Hltler, askeri hareketlerin Idareslle meşgul olduğundan, mesajı arkadaşlarından Esser okumuştur mesaj de deniliyor ki:
«Nazilik olmasaydı Almanya yük-selemez; hem doğu, hem batıdan düşmanlarına bu kadar uzun müddet dayanamazdı Su sene harb dönüm noktasına gelmiştir Alman askeri cephede sebat ederse, zafer muhakkaktır. Almanyayi bir şey felâkete götürebilir, o da Alman halkının mft-nevlyatının kırılmasıdır Böyle bir şeyi görmeğe tahammül edemem.»
Created by free version of 2PDF
SÖZÜN GELİŞİ —
Halkev'eri
K Kuruluşlarının bugün on üçüncü yıldönümünü kutluyoruz. Doğruda» doğruya halk kurumu olarak şu on üç senede memleketteki bütün Halkevlerinin gördüğü işler ancak büyük Ciltlere sığdırılabüir. Fakat onların topluluk hayatımıza ne kadar kökten yerleştiklerini, halkın ne kadar öz malı olduklarını anlatmaya kalkmak bile artık lüzumsuzdur. Değil bir İl, yahut İlçe merkezinin Halkevini, hayır, en büyük kültür merkezlerimizden bîri olan İstanbulini Halkevlerini kapatınız, topluluk hayatımızda derin boşluklar açdflcak; okumak istiyen her gün alıştığı küçük kütüphaneyi, spor yapmak İstiyen beden terbiyesi salonunu, voleybol sahasını, konferans vermek istiyen kürsüyü, paraya ihtiyacı olan yoksul sosyal yardım merkezini, yabancı dil öğrenmek istiyen dershaneyi, sanat heveslisi, sahneyi, hulâsa bir çevrenin genç yaşlı, kadın erkek halkı zaman zaman uğramak kendileri İçin bir ihtiyaç haline gelen en canlı kurumu kaybetmiş olacaklardır.
Gazetelerimize bakınız: Her gün bir iki Halkevi yeni bir gösteri için halka seslenmektedir. Her biri çevreleri halkına yararlı olmağa çalışıyor, bir arı kovanı gibi işliyor. Halk orada, genç neslin bütün istidatları da oradadır. Halk idaresi, her halk çocuğunun istidadını geliştirmek va’dini okullarda olduğu kadar Halkevlerinde yerine getirmekte, türlü yollardan halka hizmeti, her türlü aydınlanma görevlerini yine Halk evlerde başarmaktadır.
Halkevlerinin gelişmeğe en elverişli, gerçek halk kurumlandır, Dileriz kj onların daha geniş imkânlarla çalışmalarını, halka daha çok yararlı olmalarını mümkün kılacak dünyanın huzurlu günleri gelmekte gecikmesin. Şevket Rado
Halkevleri
13 üncü yıldönümü bugün kutlanıyor
Halkevlerinin açılışının on üçüncü yıldönümü münasebetile iuıgün bütün Halkevi ve Halk odalarında kutlama törenleri yapılacaktır. Törene saat 15 te Başbakan B. Şükrü Saracoğlunun Ankara Hal herinde söyllyeceği ve radyo İle yurdun her tarafına yayılacak olan nutku ile başlanacaktır.
Teşkilâtlanın genişleten Yeşilköy, Kartal ve Yalova Halk odaları bugün Halkevi halini alacaklar. Mahmutbey, Küçük-çekmece, Büyükçekmece, Rami, Kemerburgaz, Pendik, Siilvenik, Selimpaşa, Çatalca ve Yalovannj Kadıköy nahiyelerüe Kâğıthane köyünde olmak üzere de 10 Halk odası açılacaktır.
Hava vaziyeti
Ankara 25 (Telefonla) — Yurdun dünkü hava vaziyeti hakkında alman haberlere göre kar fırtınası dün Kocaeli, Marmara, İstanbul, Karadeniz ve orta Ana-doluda yağış İle geçmiş Eğede yağış olmamıştır. En soğuk yer sıfırın altında 14 derece He Ankara, en sıcak yer de sıfınn üstünde 16 derece ile Dörtyol idi. Karın kalınlığı Akşehirde 80, Konyada 43. İzmitte 12. Anka-rada 8 santim idi.
Yine kar başladı
Bir .kaç günden beri devam eden poyraz fırtınası dün hafiflemiş ve kar durmuştur, öğleden sonra hava iyice açılmış ve yerler kurumuşsa da bu sabah yeniden kar yağmağa başlamıştır. Termometre gece sıfır, bu sabah iki deeceydi.
Fransaya gönderilecek ve oradan gelecek eşya
Harbden evvel Fransaya satılıp da gönderil emayen eşyaları Bakır şilebi götürecektir. Hazırlıklara başlıyan şilep, yükünü Tulona boşalttıktan sonra Fran-sadan ithalât eşyası, bu arada tıbbî müstahzarlar yükliyerek limanımıza dönecektir.
Beşibiryerdeyi kapan kızlar
Dün Kapalıçarşıda garip bir vaka olmuştur: Safiye, Nezahet ve Perihan adlarında üç kız. bir müddet evvel Malatyadan şehrimize gelen Hüseyin adında birine Taslamışlar ve onunla ahbaplık peyda etmişlerdir.
Hüseyin, zengin olduğundan bahsederek, cebinden çıkardığı bir beşi bir yerdeyi kızlara göstermek İstemiştir. Bu sırada, kızlardan biri beşi bir yerdeyi kaparak kaçmış, diğer iki kız da onu taklbetmişlerdir. Zabıta, bu kızlan yakalıyarak tahkikata başlamıştır.
Tanınmış bir Sovyet muharriri öldü
Moskova 24 (A.A.) — Tanınmış Rus muharrirlerinden ve 8ovyet yüksek başkanlık divanı üyelerinden Aleksi Tolstoy ölmüştür. Tolstoy 62 yaşında idi.
Sovyet hükümeti cenaze tüteni için bir komisyon kurmuştur.
Muzaffer Aydın
Alemdar sinemasından çıkarken yakalandı
Bir kaç gün evvel Üsküdar tevkifhanesinden kaçtığını yazdığımız Muzaffer Aydın dün akşam üzeri Sultanahmettc Alem dar sinemasından çıkarken ikinci şube memurları tarafından görülmüş ve derhal yakalanmıştır.
O gün Muzaffer Aydınla birlikte kaçan İlhamı de zabıta memurla n tarafından aranıyordu. Alkapon narnlle maruf olan bu mevkuf da dün 2abıta memurla-n tarafından Beşiktaşta yakalanmıştır.
Çorap işi
İhtiyaca göre mal verilerek ihtikârın önüne geçilmeğe çalışılacak
Her cins erkek çoraplarile İpekli kadın çoraplarının flitlerinin yükselmeğe yüz tuttuğunu yazmıştık.
İktisat Bakanlığı, ailelerin ekonomik bünyelerine tesir edebilecek durum gösteren yeni çorap flatlerile İlgilenmiş ve İstanbul Bölge sanayi birliğini bu işi incelemeğe memur etmiştir.
Şimdiye kadar yapılan lpllik dağıtımında ve çorap satışlarında bu usul gözetilmiyordu. Ham madde darlığını gören fırsatçılar, çok miktarda çorap toplamışlar, bunları ellerinde tutarak ölçülü bir şekilde piyasaya çıkarmağa başlamışlardır. Dışarıdan merserize iplik getirilemediğinden, tabii ipek çorap yapımında suni ipek iplikleri merserize olarak kullanılmakta, bu suretle suni ipeğe İstek artarak fırsatçıların İstifade İmkânları genişlemektedir.
İstanbul Bölge sanayi birliği, her kurula ve İstek sahiplerine İhtiyaçlarına göre mal vermek suretlle yokluğu önlemeğe çalışacaktır. İsteklilerden, istek listeleri İstemiştir. Alınacak listeler üzerine çalışılarak İstek tutarı anlaşılacak ve ona göre hareket edilecektir.
Sahte aynî yardım kuponları
Emekli, dul ve yetimlere ait aynî yardım kuponları sahtekârlığı et ifamda emniyet müdürlüğünce yapılan tahkikat neticelenmiş ve bu sahtekârlığı yapanın Mustafa adında biri olduğu anlaşılarak yakalanmıştır. Mustafa, bu sahtekârlığı nasıl yaptığını itiarf etmiş, Galatada bir mtabaada başlan kuponlardaki bozuklan Üzerinde meşgul olarak onlardan istifade ettiğini anlatmıştır. __________
7 aylık bütçe tasarısı
Ankara 24 — Maliye Bakanlığı 7 aylık bütçe kanun tasarısını hazırlamıştır. Tasan. Büyük •Millet Meclisine sunulmak üzere pazartesi günü (yaıın) Başbakanlığa verilecektir. Maliye Bakanı 1 martta yeni bütçe hakkında basına İzahat verecektir. Bütçe, masraf kısımlarında tasarruf yapılmak suretti* hazırlanmıştır.
Cumhurbaşkanı
Dün oda müziği konserinde bulundu
Türkiye - İsviçre
Cenevrede bir dostluk derneği kuruldu
Cenevre 24 (AA.) — Anadolu ajansının özel muhabiri bildiriyor: Üniversite profscorleıinden bir çoğunun da hazır bulunduğu bir toplantıda Türkiye hakkında kıymetli ve silinmez hâtıralar taşıyan Türk dostu İsviçreliler bir İsviçre - Türkiye dostluk derneği kurmuşlardır. Bu toplantıda Tükiye baş konsolosu ile Cenev-edeki Tükler de hazır bulunmuştur. _________________
Türk Hava kurumu Başkanı Ankara’ya döndü
Ankara 24 (A.A.) — Şıkago
milletlerarası havacılık konferansına iştirak ettikten sonra Londraya geçmiş olan Türk Hava kurumu Başkanı Erzurum millet vekili B. Şükrü Koçak, bu sabah, hava yollle Ankara'ya dönmüş ve hava alanında karşılanmıştır.
Kendisini hava alanında karşılayan Anadolu ajansı muharririne Şükrü Koçak, seyahatinden çok memnun olduğunu, bilhassa îngllterede gördüğü güzel kabulden dolayı çok müteşekkir bulunduğunu söylemiş ve sözlerine şunları ilâve etmiştir;
«Tüık hava kurumunun Ankara’da inşa edeceği motor fabrikasına ait mukaveleyi 16 şubatta Londra’da imzaladım. Fab rika 10 ay sonra teslim edilecektir.
Yılda 200 motor çıkaracak olan bu fabrikada vazife alacak iki mühendisimiz ile 6 ustabaşı-mız yakında staj görmek üzere îngiltereye gönderilecektir.
İneboluda serserî bir mayn patladı inebolu 24 (A.A.) — Bir kaç günden beri dmlzde devam eden şiddetli fırtınalar tarafından sürüklenip geldiği anlaşılan serseri bir mayn, bu sabah saat beş buçukta mendirek ucunda kayalara çarparak patlamıştır.
Sahile yakın bir kısım binaların denize karşı olan camları bu patlama neticesi olarak kırılmıştır. insan zayiatı olmamıştır.
Kar ve fırtına bütün şiddetile devam eylemektedir.
Dünkü boks maçları
Spor sahasında son zamanlarda büyük muvaffakiyetler kaydeden Elektrik kulübü tarafından tertiplenen ve Galatasa rayla Kasımpaşa kulüplerine mensup sporcuların İştirak ettiği boks müsabakaları dün Maksim salonunda büyük bir kalabalık önünde yapılmıştır, çok muntazam ve heyecanlı bir şekilde geçen müsabakalarda ’Galatasaraydaıı Vural - Kasımpaşadan Kemale, Elektrikten Aftdl - Galatasaray'dan Ahmede, Elektrikten Mehmet - Galatasaray'dan Tahslne. Kasımpaşadan Halil -Elektrikten Abdullah Tombaya hükmen, Elektrikten Cevdet - Kasımpa-şadan Necatlye. Elektrikten Raşlt -Galatasaray dan Mehmede, Elektrikten Kadir - Galata;-araydan Şükrü-ye galip gelmiştir.
Puvan tasnifinde Elektrik kulübü 32 puvanla birinci, Galatasaray 24 puvanla ikinci, Kasımpaşa 21 puvanla üçüncü olmuştun. Müsabakaları müteakip derece kazananlardan birincilere birer Eşofman. İkincilere madalya verilmiştir. -
Eskrim birincilikleri müsabakası
İki haftadanberi devam etmekte olan İstanbul eskrim birinciliklerinin finalleri dün İstanbul Tenis - Eskrlm-Dağcüık kulübü salonlarında kalabalık bir seyirci kütlesi karşısında yapılmıştır.
Teknik neticeler şunlardır: Flöre: Tecrübeliler, Nejat Tul gar. Rıza Arse-ven, Behzat Halkaya,
Tecrübesizler: Öz 8omer, selman. Dllşat.
Epe; Tecrübeliler: Kutay. Nejat. Merih.
Tecrübesizler: Cevdet, öz, Doğan-Kılıç: Tecrübeliler: Rıza Arsoven, Behzad. Ali Or.
Tecrübesizler: Vural, Cevdet, Turgut.
Derece alanlara mükâfatları Boğaz komutanı kurmay albay Hakkı Güvenlik tarafından dağıtılmıştır.
Bulşrarıstanda halk mahkemeleri tarafından mahkûm edilenler
Sofya 24 (A.A.) — Anadolu
ajansının Özel muhabiri bildiriyor: Bresntk halk mahkemesi, 28 kişiyi ölüme. 5 kişiyi de müebbet hapse mahkûm etmiştir. Diğer 12 şuçlu da bir seneden 15 seneye İtadar muhtelif cezalar giymiştir.
Ankara 24 (A.A.) — Cumhur Başk arunuz sayın İsmet İnönü bugün. Devlet konservatuvarı konser salonunda Cumhur Başkanlığı flâınıonlk orkestrası üyelerinden Burhan Duyal, Fethi Kopuz, Zeki Berkinen ve Enver Akıncı’nin iştirâklle verilen ikinci oda müziği konserini şereflendi «nişlerdir. Yanlarında Maarif Bakanı Haşan Âli Yücel bulunan Millî Şef konserden soma sanatkârları kabul ederek takdir ve iltifatta bulunmuşlardır.
Millî Şef, konservatuvardan ayrılırlarken öğrenici ve öğretmenler tarafından coşkun sevgi tezahürlerde selftmlanmışlardır
Cumhur Başkanı Kabil büyük elcimizi kabul etti
Ankara 24 (AA.) — Cumhur Başkam İsmet. İnönü, Kâbii büyük elçiliğine tâyin edilen Cevat Üstün’ü Çankayada’ki köşklerinde kabul buyurmuşlar ve öğle yemeğine alıkoymuşlardır.
B. Ruşen Eşref, İngiliz Hariciye B^kanile görüştü
Londra 24 (A.A.) — Anadolu ajansının özel muhabiri bildiriyor: Büyük elçi B. Ruşen Eşref önaydın perşembe günü İngiliz Hariciye Bakanı M Eden’le görüşmüştür. Görüşme bir saat kadar sürmüştür.
Sanat mükâfatı
Müsabakaya gönderilen eserler hakkında tetkik heyetinin raporu
Ankara 24 (AA.) — Tiyatroya tahsis edilen 1945 C. H. P sanat mk Afatı msabakasına 149 eseT gönderilmiştir. Bu eserleri Incellyen jüri heyetinin müsabaka neticesini gösterir aşağıdaki raporunu C. H, P. genel sekreterliğine vermiştir.
C. H. P. genel sekreterliğine:
Tiyatroya tahsis edilen C. H F. 1945 yılı sanat mükâfatını dağıtmak üzere teşkil edilen Jürimiz, 4 ocak 945 perşembe günü toplanmıştır. Gönde-derilen 149 eseri şartname hükümlerine uygunlukları bakımından İnçell-yon komisyonun ayırdığı 11 eser jürimizde okunmuştur.
Bu eserlerin mükâfat verilebilecek bir seviyeye erişemedikleri görülmüştür. Bu 11 eserin hemen hepsi, konu, teknik ve dil bakımından -şartnamenin İsteklerine uygun görünmekle beraber. sahne sanatının gerektirdiği hareket ve canlılıktan mahrumdur. Eser sahiplerinin çoğunun piyes yazıcılığı alanında ilk denemelerini yaptıkları anlaşılmaktadır. Yer yer başarılı konuşmalara, psikoloji bakımından parça halinde kalan karakter canlandırmalarına taslanıyor. Fakat bütün bakımından hiçbirinde okunduğu veya oynandığı zaman alâkayı çekerek, heyecan verecek veya eğlendirerek her hangi bir insan, cemiyet veya ruh meselesi üzerinde bizi düşündürecek bir değer ve mâna yoktur.
İncelediğimiz piyesler İçinde, bir perdelik komedi olarak yazılan Kafa Kâğıdı adlı eser, dili, konusu, yapışı bakımından, emsaline nispetle, daha deril toplu, daha sade görülmüştür. Bununla beraber, bu eser, Cumhuriyet Halk Partisinin sanat mükâfatını alacak değeri taşımıyor Adı geçen bu bir perdelik eserin şartnamede yazılı olan 301) liralık ikramiyelerden biriyle mükâfatlandırılmışı suretiyle yazarının teşvik edilmesi JÜrlmlzce uygun görülmüştür.
Saygılarımızla arzederiz.
Reis: Reşat Nuri Güntekln, Üyeler: Ahmet Haindi Tanpınar. Ali Süha De-lilbaşı, Muhsin Ertuğrul, Suut Kemal Yetkin. Bedreddtn Tunçcl, Yunus Kâzını Koni. Sabahaddin Eyüboğlu, Nurullah Ataç, Ertuğrul İlkin.
Danimarka’da suikastler
Stokholm 25 (A.A.) — Jutland da Sllkeburg şehrinin belediye dairesi ve toplantı salonu silâhlı bazı kimseler tarafından havaya uçurulmuştur. Danimarka’daki Alman baş komutanı General Llndemann'ın genel karargâhı burada bulunmaktaydı.
Müttefiklerle İsviçre arasında müzakereler
Bern 25 (AA.) — Gelecek hafta Müttefiklerle İsviçre arasında bir anlaşmaya varılması umulmaktadır. Müzakerelerin umu. mî havası elverişli olmakta devam ediyor.
★ Emlâk ve Eytam bankasından para alan yetim, dul ve emeklilerin üç aylıklarının dağıtılmasına 1 marttan itibaren | başlanacaktır.
Berlin'e taarruz için hazırlık
Kızılordu Öder ve Neisse nehirleri boyunca toplanıyor
Ncvyork 25 (A.A.) — Moskova’daki harb muhabirlerinin bildirdiklerine göre, 80vyet orduları ve zuhlı birlikleri Berlin'e knrşı cephe taarruzu İçin Öder ve Nei-.se nehjrbri boyunca toplanmaktadırlar. '
Londra 25 (R.) — Doğu cephesinde başlıca hareketler Doğu Prusya' da çember İçinde bulunan Alman grupunun. Breslau ve Oraudnz'de mahsur Alman kıtalarının temizlenmesi İçin yapılan muharebelerdir Almanlar Konisgberg'ln kuzey batısında Samland yarımadasında hâtâ şiddetli hücumlarda bulunarak Kö-nifiöberg dckl kuvvetlerin Pıllau ricat yolunu açık tutmağa çalışıyorlar Bu hücumlar tardedllmektcdlr.
Türkiye, Birleşmiş milletler fıeyannaınesine katıldı
(Baş tarafı 1 inci sahifede) Bu husustaki İngiliz görüşüne göre, Türklyenln bu hareketi, onun San Francisco konferansına Iştlrâkl kadar müsait bir şekilde karşılanmıştır. Mamafih, umumi efkâr şu düşüncenin tesiri altında kalacağa benziyor kİ. İngllterenln Türk müttefikinin Almanyaya harb İlân etmesi Adana konferansında iimiâedllmlş olduğu gibi. 1943 senesi ocak ayında yapılmış olsaydı, o zaman başka bir mahiyet taşıyacaktı, o zamanlar, bu kararın, ehemmiyetli bir askeri tesiri olabilirdi. Ancak, Türklyenln bundan sonraki düşünceleri Almanya ve Ja-ponyanın mânevi bakımdan tecridini kuvvetlendirmek ve barış kalelerinin kuruluşunda Türklyenln fiili İş birliğinin sağlanmasına yaramıştır.
Türkiye Dış Bakanı. Kırım konferansında Birleşmiş mllleterc ortak olan milletlerin tam birleşmiş millet] hukuku durumuna gelmeleri ve Almanya İle Japonyaya veya her İkisine birden harb İlân etmek suretlle San Francisco konferansın-! Iştlrâk edebilmeleri tein tesbit edilmiş olan son tarih oHın'unu İlk defa olarak açığa vurmuştur.
’T'imes’in makalesi
Londra 24 (A.A.) — Times gazetesi diyor kİ: Türklyenln karan ne karlat gecikmiş olsa gene memnuniyetle karşılanacak bir karardır. Hatırlamak lâzımdır kİ, tngll’erenin en kara günlerinde Türk hükümetinin ve milletinin durumu tamamlle dostane olmuştur. Türkiye tehditlere ve toprak kazancı bakımından çekici tekliflere rağm n. Türk - İngiliz İttifakına bağlı kalmıştır. Türklyenln Almanyaya harb İlân etmesi, bu İttifakı tam tatbik haline getirmiştir.
Türklyenln Orta Şarkta İşgal etmekte olduğu kilit mevkii ve Türk devlet adamlarının Balkan vc Ege meselelerinin memnunluk verici bir şekilde halli hususunda besledikleri şiddetli İlgi, bu kadar ehemmiyetli olan bu bölgenin llstkballne şekil verecek olan müzakerelere katılmak yolunda Türkiyeye tam bir hak vermektedir.
Londra 24 (AA.) — Western Mail gazetesi. Türklyenln Almanya ve Ja-ponyaya harb İlânı hakkında aldığı karan yorumlıyarak şöyle demektedir:
Bu teşebbüsün tesiri, askeri hareket üzerinde cüz! olmakla beraber. Türklyenln tabiatlyle belllbaşh bir devlet olduğu ve İngllterenln hayati stratejik ve maddi menfaatlerle bağlı bulunduğu Orta Doğuda mevebt karışık durumun düzeltilmesini bu karar kolaylaştırabilir. Orta Doğuda yeni bir nizamın kurulması işinde birçok pürüzlü meseleler başgöstermekterttr. Bu bölgede Türkiye çok İş yapabilir.
Hava akını ihtimali var mı?
Londra 24 (A.A.) — Brltanova
ajansının havacılık muhabiri bildiriyor: Buradaki havacılık mütehassısları Almanlar tarafından Türkiye'ye havfl atanla n yapılmasını pek muhtemel görmüyorlar. Almanların elinde bu bölgede çok sayıda bomba uçağı olmadığı için yapabilecekleri hareketler, olsa olsa Doğu Akdenlz-deki üslerinden havalandıracakları uçaklarla s(ri bir kaç bombardıman yapıp dönmekten İbaret olacaktır Daily Ekspres» ne diyor?
Londra 24 (A.A.) — Daily Esprars gazetesinin siyasî muharriri yazıyor: Türkiye’nin harbe girişi, hattâ şlnıd! bile ehemmiyetli neticeler verebilir. Zira Boğazlar yolu ile Rusyaya dahc çok malzeme gönderilebilir ve hattâ İcabederse bıı sevklyat Müttefik harb gemllcrlle himaye edilebilir. Tarafsız bir devlet sıfatlyie Türkiye, bu Boğazlardan harb gemilerinin geçmesine müsaade etmiyordu.
Zannediyorum ki,' geç gelen memleketler bar» konferansında en iyi mevkileri elde edemi yedeklerdir. Mamafih, dünya emniyet teşkilâtının kurueu üyeleri olabilirler.
24/2/1945 fiatlerl
Londra üzerine 1 sterlin 5 24
Nevyork üzerine iüo dolar 13?.—
Cenevre 100 tsvlçre Fr 39.3255
Madrid üzerine 100 pezets it' 9T75
Stokholm üzerine 100 kuran Esham »e Tahvilât 31 1325
Ergani % 5 1933 25 —
İkramiyen % 5 93» «12.—
% 5 İkramlyell M M. 21.B7
% 7 Millî Müdafaa 19.5J
MHH Müdafaa 2 20.3C
Milli Müdafaa 3 19.18
% 5 945 Milli Müdafi 19.16
Sivas - Erzurum J 1910
Sivas - Erzurum 2-7 19 10
% 7 1941 D. ¥ I 19.35
1941 Demiryolu n 20.40
1941 Demiryolu OT 19 87
1941 Demiryolu % 5 9H.85 34 50 M — 48 —
Anadolu D Yolu *5. »0
Anadolu tahvili 1 - u
Anadolu Mümes.
Merkez Bankası
HURSA ÜİŞİNDI
Reşaüiye altını * ?e75 33 70
Gulden 5.32
Külçe ait’® ou s1*®11
DanZlge doğru yapılan ileri hareketinde yeni yerle-r el? geçirilmiştir, Breslauın dış mahallelerinden bir tanesi daha ele geçirilmiştir. Budapeşte İle BratİBİava arasında Alman hücumları devam ediyor. Almanlar Poznan'ı kaybettiklerini dün gece itiraf etmişlerdir
Londra 25 (R ( — Alman radyosu Rusların * Neisse nehri boyunda bir köprübaşı kurduklarını bildirmiştir. Alman tebliği Danzig yolu üzerinde Tuchel'de Sovyet kıtalarının arazi kazançları elde ettiklerini bl’divmekte-dlr.
Londra 25 (R.ı — Lubün radyosuna göre harbden evvel nufusıı 1 milyon 200 bin olan Varşova da şimdi ancak 25 bin kişi vardır
I Türkiye. Almanya'ya harb ilân eden 37 nel devlettir Mısır'ın derhal Türkiye'yi takl i detmesi ve İzlanda, Ekuat-ör. Uruguay ve diğer Güney Amerika memleketlerinin Müttefiklere katılmaları muhtemeldir
Londra Halkevinde tebrikler
Londra 24 (A.A.ı — Tiirkıyenin Almanya ve Japonya'ya harb ilân etmesi üzerine bir çok ingillzier bugün Londra Halkpvlne giderek tebriklerini sunmuşlardır.
Bir Portekiz gazetesi ne diyor?
Lizbon 24 (A.A.) — Bugunlıu Portekiz gazeteleri, Türklyenln harb kararı hakkında hiç bir hayret gö-ttr-memekte ve bu karan, hâdiselerin tabii neticesi telâkki etmektedirler. Dlarıo de Noticias gazetesi, şöyle diyor: «Kırım konferansının gizli planlan, dün saklanmağa basl^mırtır.» Almnava’da yeis
Londra 24 (AA.) — Daily Mail gazetesinin Stokhelm muhabiri dün gece gönderoiği bir telgrafta ciypr kİ:
Tilrkiyenin Almanyaya ’ı: rb ilân ettiği haberi ecnebi radyolar tarafından yayınlanınca Beri inliler yelse düşmüştür. Bunlar diycrlarkl bugün bütün dünya bizden nefret ediyor gibidir. İste yediğimiz son darbe
Yeni harb ilânları bekleniyor
Londra 24 (A.A.) — Daily mali
gazetesinin siyasi muharriri yazıyor: Tıirkiyenin Almanya'ya ve Japonya-ya harb İlânını diğer memleketlerin buna benzet kararları takibcdccek-tlr. Tarafsız kalmtş memleketlerin, 25 nisanda San Fran l'co'dı a-dacak olan ve dünya güvenine müteallik bulunan birleşmiş milletler konferansında bir yer almalarının tek yolu bodur.
M. Churchill. gelecek «.m Avam Kamarasında. Kırım konferansı hakkında vereceği söylevinde birleşmiş milletlerin üyesi olmak İçin gereken şeyi yapmağa hazır milletlerin vaziyetini ve yerine getirecekleri şartlan genel hatlarlyle gösterecektir. Tarafsız m metlerden çoğunun gelecek haftalar zarfında Almanya'ya ve Japonya'ya harb ilân edece» sanılmakladır.
Arjantinln duruuıu henfı- ete» derecede- aydınlanmamıştı r. Bell'! de Arjantin. Almanya ve Japonya’ya her holde harb İlân etmiyecek olan İspanya. Portekiz ile bağımsız »-anda yanında yer alacaktır borsa~|

Bulllk 3
AKŞAMDAN AKŞAMA
Harbde ve sulhte imkân ufukları
Tevfik Fikret’in «.Zavallı evet» başlığını taşıyan bir şiiri vardır!
Evet, muhatabının fikri pek musarrahtı
İlh...
Musarrah, müdellel olarak, muhatabı ona, eski mantığın icabet tirdiği her şeyi izah eder.
Şair de. dinler, dinler; boynunu bükerek:
— "Evet,., - demeğe mecbur kalır.
Fakat o, yepyeni bir düşünüş nizamının mensubudur. Bu zoraki tasdikinden kendi kendine sinirlenerek mırıldanır:
— Zavallı «evet»...
•e*
Su yaşadığımız cemiyetin bir çok irili ufaklı aksaklıkları var. Ne bileyim? En klâsiklerinden başlıyahm; «Kar yağıyor, pabucumuzdan içeri su sızıyor. Sırtımız da pek değil.,. Aldığımız em-permeabl pabucumuzdan farksız ... Tramvayın hava cereyanında helak oluyoruz.»
Ve suratımızı asıyoruz. Şikâyete başlasak, cevaplar derhal hazır:
— Nasıl olsundu ki?... Yağar yağmaz karlan Belediye süpür-İrmezdi ya...
— Normal şartlar altında şimal memleketlerinde altı ay kış durmadan tekmil sokakları süpürürler. - demeyiniz; cevabı, dolaptan indirilen katlanmış çamaşır gibi, derhal önünüze seriliyor:
— Fakat efendim, oranın Belediyeleri, şiddetli kışlara göre tertibatlıdır. Bizimki, koskoca ekipleri, senede bir defa yağacak, yalıut da hiç yağmıyacak kara göre boyuna hazır tutamaz a... Hem bütçesi de malûm: Fakir belde...
— Pabucumu yeni aldığım halde ,
— Harb zamanı. . Su sızsa bile hoş görmelisin... Uzatma... Şükret...
— Evet... Hamdolsun... Fakat şu sırtımdaki mübareğin ismi yağmurluk...
Cevap mı yok? Tekrarlayıp durmak mümkün:
— Bu memleketin şartları İçinde... Ne yapalım?. . Kanaat... Sabır.., Olanla idare etmek.,. Vc unutmamak ki nihayet bu memleket...
' Bütün bu musarrah ve müdellel cevapları kabul edenlerden misiniz? Yoksa tıpkı Tevfik Fikret gibi, hepsine birer «zavallı evet!» mi savuruyorsunuz?
Bu memleketin şartlarından, bu zengin tabiattan, bu milletin istidadından harbde ve sulhte ancak bu kadarcık bir hayat seviyesi çıkabileceğini mi sanıyorsunuz?...
O köhne, o yere batası mantığın mensubu musunuz? Yoksa:
— Behemahal daha iyisi, çok daha iyisi, hem de bizim yaşadığımız kısa zamanlar İçinde olabilir... Hele şu harb bitsin: (hattâ bitmeden) paçaları başka türlü sıvamak. Gayret... - diyenlerden misiniz?
U unut manialı:
Tevfik Fikret’e musarrah, müdellel mantıkile iddialarda bulunan adam partiyi o devir için kaybetti: Fikret'in garplılaşmak nasarîyesi galebe çaldı.
Şimdi de, »ne yapalım! Ancak bu kadar olabilir! Kanaat! Sabır! İmkân çerçevesi!» diyenler: ve mantıklarını sarsılmaz sayanlar partiyi kaybedeceklerdir.
(Vâ - Nü)
ölçü ve tartı âletleri damgalanacak
1946 yılına alt ölçü ve tartı Âletleri damga beyannamesi esnafa dağıtılmıştı. Bu beyannameler doldurularak ilçelerdeki ölçü ve ayar tartı memurluKlarına verilmiştir. Bu işle alâkalı memurlar, ilçeler dahilinde beyanname vermiyen bulunup bulunmadığını kontrol etmeğe başlamışlardır.
Bu ayın sonuna kadar devam edecek olan bu kontroilarla şimdiye kadar Beyoğlu nuntakasuıda beyanname vermemiş ve damgasız ölçü vs t-artı âlet kullanmakta olan 25 esnaf yakalanarak Cumhuriyet savcılığına teslim edilmiştir. Aletlerin bu yıla ait damga işlerin? 15 marttan itibaren başlanacaktır. Damgalama İşi İçin bir program hazırlanarak İlçelerin damga günleri testolt edilmiştir.
Şehir sınırları içinde bulunan esnafın hangi günlerde âletlerini damgalatacakları yakında İlân edilecektir,
ŞEHİR HABERLERİ II Üir çırpıda || Hediye!.
Zeytinyağı
Perakende satiflar
Bakkallar cemiyetine bağlı bakkallar vasıtacile yapılacak
İstanbul limanı nerede yapılmalı?
Türk yardım se. venler cemiyeti
Senelik kongresi dün
Neşredilen kararnameye göre zeytinyağı ve bütün nebati yağların bir sistem altında satılacağı malûmdur. Her cins yağı satan dükkân veya ticaret evi belli olacak, kontroilarda ona göre hareket edilecektir.
Dağıtma İşleri ile meşgul olmak üzere İstanbul Bakkallar cemiyeti harekete geçmiştir. Cemiyet, Belediye İle temasa geçerek yağların cemiyete yazılı bakkallar tarafından satılmasını sağhyacaktır
Bu İşte cemiyet, yalnız hareket et-nıiyecek. asıl işi İstanbul küçiik sanat kooperatifine bırakacaktır. Kooperatifin bu İşe yetecek kadar sermayesi bulunduğundan Tarım kooperatifinden alınacak yağlar kolaylıkla müstehlike ulaştırılabilecektir.
Zeytinyağı alabilecek ve satabilecek tacir ve komisyoncular İstanbul Ticaret Odasına çağırılarak sicilleri gözden geçirilmektedir Kaydında zeytlnyağcı diye yazılanlar satışlarına eskisi gibi devam edeceklerdir. Yağ işleri ile meşgul olup da Ticaret Odasındaki kaydında buna dair bir şerh bulunmayanlar yeniden kayıtlarını yaptıracaklardır.
Şehrimizde zeytinyağının bollaşması İçin önceden yazdığımız gibi İzmir incir ve üzüm tarım satış koO-perotlflnln elinde bulunan 12 bin ton zeytinyağından birkaç bin tonunu İstanbulda satışa çıkarılmasından başka çare yoktur.
Bugünkü darlığı önlemek için kooperatifin yağ satışına başlaması gerektir. Kooperatif tarafından yapılan incelemeler de bunu göstermektedir. Yakında kooperatifin yağları perakendecilerde bol miktarda görülebilecektir.
pazartesi günil şehirde zeytinyağını perakende satabilecek esnaf t«s-blt edilerek ilân olunacaktır
Satışa çıkarılan ithal ınpHıtn
İst Nemllzade handa Lûtfi Pulnt-hanellye cep feneri İçin ampul Foks, İstiklâl cad. No. 302 de Vahram Oe-j sara tazyik veya temyl edilmiş gazlar. İst. Rahvancilar sokak No. 19 da Davit Kohene esans, İst. Kısmet handa Fahri Garnne anilin bova. İst. Ankara cad No. 88 de Arif Neşet Ummana asit lâktlk. asid sitrik vç san-lonin. İst. Fincancılarda No. 20 de M-Beşlr ve M. Şefik Hftrtriye gemaleka, İst. Balkapan sokak No. 28 de Rcfaei Behara kurşun kalem. İst Sarı oğlu handa Jak Eskenazlye deri basketbol,1 voleybol, futbol, »parça halinde.
Şehrimizde açılacak teknik okullar
Şehrimizde açılması kararlaştırılan muhtelif teknik öğretim müesseseleri için binalar satın alınmaktadır. Bu işlerin düzenlenmesi maksadlle Teknik öğretim müsteşarı B Rüştü Tezel birkaç güne kadar şehrimize gele-cektLr. Tophanedeki Ford fabrlkasile Kasımpaşadakl Sıbyan kıstası satın alınmıştır. _
50 bin kilo mangal kömürü geldi
Dün şehre 50 bin kilo mangal Kömürü getirilmiştir. Trakyanın muhtelif bölgelerinden getirilen bu lcö-j mürler Samatya İle Kumkapı İstasyonlarına indirilmiştir
Fazla miktarda kuzu ve sığır getiriliyor
Şehrimize getirilmekte olan koyun sayısı bir miktar azalmıştır. Buna mukabil gelen kuzu ve sığır sayısı artmağa devam ediyor. Getirilen kasaplık hayvanların canlı satış flitlerinde değişiklik yoktur Narh üzerinden satışların yapılması hususunda Belediye kontrolları devam etmektedir.
Hazin bir ölüm
Eski birinci ordu levazım şube müdürü Tevfik beyin tazı. Yataklı vagonlar şirketi Türkiye mümessili Hüsnü Sadık Durukol'uı eşi. profesör Pertev Ata’nın teyzesi, Mülga Harbiye Nezareti hesap müfettişi Mekkl Şanyeli’nln baldızı, İstanbul P. T. T. başmüdür muavini Tayyar Üstilnu-çar’ın gelinleri, Eskişehir doğum evi başhekimi Mehmet Ali Yıldız ve operatör Melâhat’ln yengesi, muharrirlerimizden Halûk Durukal’ln annesi AYŞE KÂMİLE DURUKAL as müddet süren amansız bir hastalıktan kurtulanuyarak, rahmeti rahmana kavuşmuştur. CeoaZerf bugünkü pazar günü saat 12.30 da Babı&li caddesindeki 20 numaralı evlerinden Beyazıt camiine götürülerek, öğle namazını müteakip Edlmekapısında şehitlikteki nıedfenlne tevdi edilecektir.
Ulu Tanrıdan kendisine rahmet vs ailesi efradına sabır ve ecirler dll«riz. Çelenk ve çiçek getirilmemesi vasiyeti üzerine bilhassa rica, olunur.
Eski şehremini Prof. Cenrl Topuz-lu’nun bir muharririmize demeci
Geçeıı gün gazetelerde İstanbul limanının Moda ile Haydarpaşa arasında yapılacağına dair bir haber vrdı. Eski Şehremini Prof Cemil Topuzlu bu hususta bir muharririmize şu demeçte bulunmuştr:
— Ben senelerdenberl her fırsat düştükçe, gerek gazetenize yaptığım beyanatta, gerekse bundan yedi sene evvel neşreyledlğlm Yarınki İstanbul Adındaki risalede İstanbul limanı ile transit limanının behemehal Yedıku-le taraflarında yapılmasına taraftar olduğumu bildirmiştim. -
Hele İstanbulu güzelleştirmek ve modern bir surette İmar etmek İstediğimiz şu sıralarda liman İşini kati surette halletmek şehrimiz için hayati bir iş olduğunu ve limanın mevkii taayyün etmeyince, bu güzelim şehri asri ve medeni bir şekilde imar etmek mümkün olmıyacağını İyice bilmeliyiz. Cûnkil her şey yeni yapılacak limanın mevkiine tabidir
Peklâlâ biliyoruz kİ. şehrimize lâyık modem’bir liman yapmak istersek bugün İstanbulun en mutena ve muhtelif yerlerinde dağınık bir halde bulunan ve güzel şehrimizin birçok semtlerini çirkinleştiren gümrük daire. depo, antrepoları, siloları, inşa levazımı. kömür, su, gaz, mazot, benzin depoları, biiyük sebze ve yemiş hâlleri, kalafat yerleri, ardiyeler ve transit denilen serbes liman topluca olarak bu limanın yanıbaşında bulundurulmalıdır, şimdiye kadar İstanbul limanının mevkii hakkında blrlblrlne zıt dört fikir ortaya atılmış ve müdafaa olunmuştur.
1 — Bugünkü limanı haille bırakarak Sarabıırnu ve Fındıklıya kadar uzatmakta
2 — Galata ve Atatürk köprüsünü kaldırıp limanı Halicin içine sokmak.
3 — Haydarpaşa İle Moda arasında ve yahut Anadolu sahilinde tesis etmek.
4 — Yedikule İle Yenlkapı arasında yapmak.
Ben Yarınki fstanbul adındaki risalemde bu dört muhtelif mütalâa ve müdafaa olunan tezleri ayrı ayrı tetkik ettikten sonra yeni limanın behemehal Yedikule taraflarında yapılmasından başka çare olmadığım IJerl sürmüştüm. Farzı muhal olarak Haydarpaşa İle Moda arasında bir liman yapmak İstersek yukarıda yazdığım ve asri bir limanın yanında behemehal bulunması lâzım gelen devalrl. depo ve antrepoları bu küçücük yere sokmak ihtimal haricindedir.
çünkü Moda İle Haydarpaşa arasında İstasyon binası yanındaki boş araziden başka biiyük tnebani inşasına elverişli düz arazi yoktur ve bu yerler ileride daha ziyade inkişaf edecek dcmlryollannuz İçin bile kifayet etmlyeccğlnden, bilmecburlye pek çok. hattâ milyonlarca lira sarfl-le pek derin olan deniz doldurulacak, istlmlftkât İçin de akla Slğmtyacak derecede paralar heder olup gidecektir.
Bununla beraber yukarıda yazdığım mücssesatın onda biri bile oraya sığı-dırılamıyacak. Hele transit limanı yapmak İçin bir karış yer tedarik edl-lemiyecek; û2 zaman sonra yeniden başka bir yerde büyük bir liman yapmak mecburjyetlnde kalınacak.
Halbuki liman Yedlkııle civarında yapılırsa, o civardaki arazi düz ve deniz de pek derin değildir. Bütün bos-tanlıkları. yangın yerlerini ve köhne ahşap evleri İhata eden Yedikule civarının istimlâk İşleri ehven paralar sarfile mümkün olacaktır. Buraya istenildiği kadar daireler, depolar yapılacak. Umanın yanıbaşına da Sirkeci demiryolu İstasyonu taşınabilecek ve transit limanı de yanıbaşın-da kurulacaktır.
Bugün şehrimizin göbeğine sokulmuş ve en güzel bir parçasını çirkinleştiren Galata ile İstanbul arasındaki Kurunuvustal liman kaldırılıp da Yenlcamf önünden yeni limana kadar geniş rıhtımlar, yeşil sahalar, bahçeler içinde küçük küçük köşkler inşa edilirse bu yerler Sarayburım parkı ve Eski saray He birlikte dünyanın en güzel semtlerinden biri olacaktır.
Sirkecideki demiryolu istasyonunun Yedikule cihetinde yapılmasından dolayı yeni liman civarında kolaylıkla demiryolu şebekeleri ve Avrupa trenlerini taşıyacak feribotlara mahsus muntazam asri iskeleleri tesis etmek de mümkündür.
Hele Umanın yatubaşında yapılacak kömür, su. benzin, mazot, gaz ve yiyecek depoları ve kalafat ve tamirat ateİyeleri sayesinde Boğazdan transit suretinde geçecek büyük küçük ecnebi vapurları Pire ve saire gibi limanları bırakarak hemen kendi yolları üzerinde, bahusus asri teçhizatı bulunan yeni limanımızdan kömür. su, mazot ve yiyeceklerini tedarik edecekler ve icabında gemilerinin ufak tefek tamirlerini yaptıracaklar ve memleketimize de bu vesile He pek çok paralar girecektir.
Tarlabaşı cinayeti nasıl işlendi?
Hazırlık tahkikatı evrakı hazırlanarak sorgu yargıçlığına verildi
Beyoğlunda Tarlabaşında geçen ve genç bir kadının ölümile neticelenen faciadan dün kısaca bahsetmiştik. Tahkikatın adil safhasına el koyan savcı B. Saim Giirkol bu husustaki İncelemelere devam etmektedir.
Muharrlrlprlzln tahkikatına gara, bu kanlı vakanın tafsilâtı şöyledlr:
Tarlabaşında Menekşe sokağmda 9 numaralı kâglr, 4 katlı bir evde oturan bayan Racla, 3S yaşında olup 17 scnedenbcrl. Haydar namında biriyle evli bulunmaktadır. Bu ailenin yedi yaşında Nural İsminde bir kızı da vardır. Bundan dört sene evvel bu aUe 11e Şilkrü adında biri ve refikası ahbabolmuştur. ve birlblrlerlne şık sık gidip gelmeğe başlamışlardır. İki aile arasındaki dostluk kısa bir zamanda Derlemiş ve şükrü baz an yalnız, bu eve girip çıkmıştır.
Aradan bir müddet geçmiş. Şükrü refikasından ayrılmış, K&sımp&şada başka bir kadınla beraber yaşamağa başlayınca. Haydar, Şükrünün kendi evine gelip gitmesini doğru bulmamıştır. Haydar, bu ciheti karısına da söylemiş ve bir gün Şükrü, enlşteslla bearber, eve geldiği zaman, Racla:
— Sizi Haydar İstemiyor. Artık geleyim demeyin; yuvamızı yıkacaksın!... demiş, Şükrt hırsla evden ayrılmıştır.
Bir hafta sonra, kocası gece, evinde bulunmadığı bir sırada, Racla, kiracısı Emine ila odasında oturmaktılar İken ansızın karşılarında Şiikrü-yü görmüşlerdir. Racla, gecenin geç vaktinde ve kapıyı kimse açmadığı halde, şükrilyü karşısında görünce şaşırmış, eve nasıl girdiğini sormuştur, Şükrü, bu suale cevaben:
— Bentteki anahtar, senin evin gibi dokuz apartman açarl..’- şeklinde mukabelede bulunmuştur.
Bu şekilde başhyan münakaşa uza-
yınca, kiracu Emlnenln kocası da yukarı çıkmış, Şükrüye bir İki söz söy-llyorek, yatıştırmak istemiştir. Şükrü; bütün bunlara rağmen, Racla’ya son bir sual soracağını söylemiş ve demiştir İdi
— Haydar, benim bu eve gelmemi neden İslemiyor?
Racla da buna cevabent
— ErJciden evliydin, şimdi bukArvanı onun İçin istemiyor!.,- demiştir.
Bu sual ve cevaptan sonra odanın pencere kenarında oturan Şükrü, tabancasını çıkararak şarjörü namluya sürmüş ve ateş etmiştir. Çıkan
toplandı
Tiirk Yatdimsevcnler cemiyeti kongresi dün Taksimde Beden terbiyesi binasındaki merkezinde toplanmıştır.
Kongre, Cemiyet başkanı bayan Hayriye Kırda r tarafından açıldıktan sonra kongre başkanlığına Prof, Halide Edlb Adıvar seçilmiştir.
İdare heyeti raporu bayan İffet Halim Oruz tarafından okunmuştur. Raporda Cemiyetin geçen kongreden-beri başardığı işler belirtilmiştir. Bu arada ev İşi kolu, iş evleri faaliyetlerine dokunulmuştur. Cemiyet kurduğu iş evlerinde yardıma muhtaç olan kadınları çalıştırmaktadır. Bu arada el işleri, çamaşır ve diğer dikiş işleri de yapılmaktadır. Bu maksatla Fatih. Sarıyer. Kadıköy, Beyoğlunda birer atelye vardır.
Bundan başka yoksul ailelere yapılan ayni yardım da İzah edilmiştir. Cemiyet üç ay İçinde on bin lira miktarında fasulye, makarna, zeytinyağı. sabun, patates ve incir dağıtmıştır.
Kongreye verilen dilekler İçinde bilhassa mühim bir nokta şudur: Anadoludan İstanbul hastanelerine yatmak İçin gelen fakir hastalar vardır. Bunlardan çoğu, hastanelerde yatak bulamadıklarından, şurada burada sefalet içinde gün beklemektedirler. Cemiyetin bununla daha yakın İlgi göstermesi İçin., bu yoksul hastalan koruyarak, meselâ revir gibi bir yerde barındırılması, hastanelerde yatak açılınca bunları yerleştirmesi. esasi üzerine İdare heyetinin tetkikler yaparak bu hayırlı İşi başarması kongrece kabul edilmiştir
Bundan sonra İdare heyeti seçim! yapılmış ve bayan Hayriye Kırdar. İffet Halim Onız, Dr. Semlramls, Hn-sene İlgaz. Safiye Elbl, Fahriye Yen, Münevver Ayaşlı. Bchlre Alptürk, İsmet Gökçe: Ankarâda toplanacak büyük kongreye de bayan Hasene İlgaz. bayan İffet Halim Oruz delege olarak seçilmişlerdir.
Kongre, sayın bayan Mevhlbe İnönü’ye ve genel sekreterliğe de saygı telgrafları çekilmesine karar vermiştir. ______________
Millî korunma mahkemesine verilenler
Zahireci Raslm. Beyoğlunda bakkal Dlmltrl zeytinyağı ihtikârından, Beyoğlunda Kumbaracı yokuşunda apartman sahibi Hatice kira İhtikârından. Bsyoğlunda kunduracı İbrahim fâhlş flatle kundura satışından, ve Raslm adında bir şahıs da sinemalarda aldığı biletleri kapı önünde başkalarına yüksek Hatla satmak suçundan MIHI Korunma mahkemesine
verilmiştir.
Şubatın 18 İnden 24 üne kadar 9 günlük müddet İçinde vilâyet kontrolörleri tarafından yapılan kontrollar sonunda suçlu . görülen 24 muhtelif esnaf da Milli Korunma^mahkemesf-ne veril mşllerdlr. _____
A Bakkallara dağıtılmak üzere İstanbul Kiiçük sanat kooperatifi Yerli Mallar Pazarlan müessesesl müdürlüğünden beş ton ambalâj kâğıdı almıştır.
Kari mektubu
Kadıköy ve Adalar vapurlarının kaptan köşkü altındaki hamaratı
■-----
Devlet Denizyollarının. Kadıköy ve Adalar hattında İşleyen eski vapurlarının kaptan köşkü altında tsigara içmeyenlere mahsus, âzami on kişilik kadar tahmin edilen bir kamarası var. Burası; sigarayı esasından İçmeyenlerle, sonradan hastalık dolayıslyle zaruri terkeden vatandaşlar için bilhassa kış günlerinde sığınılan bir süt liman kadar ferah verici, lüzumlu ve hattâ sıhhi bir yer olduğu görülüyor, fakat hattın en büyük vapurları olan (Ulev ve Su vadi adındaki vapularda bu kamara sigara İçmeyenlere tahsis edilmediği gibi yanlışlıkla oturanlardan da lüks farta alınmaktadır. f
Bilhassa taş günlerinde sigara İçmeyen yolcuların sıhhatlerinin İdarece düşünüleceğini umarak Şirketi Hayrlyeden «atın alınan vapurlarla beraber bu vapurlarda da blzlere ufacık birer köşe ayırmalarını delâletinizle Denizyollarından rica ederiz.
kurşun Racla'ıun boynundan girmiş, amudu fıkarlslndo seyretmiş ve felci ! lntacederek ölümüne sebebolmuştur. I şükrü, vakayı mütaakıp kaçmışea da, bilâhara yakalanarak hakkında tevkif kararı verilmiştir.
Bu husustaki hazırlık tahkikatı) sorgu yargıçlığına tevdi olunmuştur. |
Beyoğlunda, bir kütüphanenin vitrinlerinde gözüme ilişti, Üç cilt kitap üatüste konulmuş ve bir kordclâ ile bağlanmış. Kenarında hır faturanın üzerinde şu cümleler yazılı; «Hediye».
Artık kitap insanların hediyeleri arasındadır. Sevinilecek bir manzara...
Vakıa şu camekândaki manzaraya belki 100 seneden beri garp kitapçılarının vitrinlerinde rastlamak kabildir. Zira oradaki kitapçı, kitabı rağbette bir meta haline getirmek için elinden geleni yapmıştır. Hattâ mini mini rafçıklar, küçük kitaplıklar, korde lâlar arasında kitabı en cazibeli bir hediye arasına sokanlar da onlardır Bizde ise şimdiye kadar kitapçı, kitabını satmak için başvurduğu tek «büyük iş* onu vitrinine koymaktan ibarettir.
En fazla okuyucusu olan, kitabın en ziyade arandığı memleketlerde bile kitap satışının âdeta muazzam bir iş olarak ele alındığını görüyoruz. Bizde ise kitap bir asır evvelki ticaret formüllerine göre satılır.
Yeni çıkan bir diş macunu, yeni yeni yapılmağa başlıyan meselâ bir nohut unu, bir traş bıçağı. bir kolonya, yeni çekilen bir rakı bile kitaptan çok daha modem ticaret kafasile halkın Önüne konulur.
Halbuki kitabın sürümü için — bilhassa bizim gibi yeni yeni okuma zevkine varanlar için — diş macunundan, nohut unundan, traş bıçağından ve bilmem ne rakısından daha fazla emeğe ihtiyaç vardır.
Kitap satışları iki sene evveline gelinceye kadar son derecede memnuniyet verici bir safhaya ulaşmıştı. Her çıkan eserin ikinci, üçüncü, dördüncü tab'ı yapılıyordu. Memlekette okuma, şimdiye kadar görülen derecenin en yüksek kısmına ulaşmış bir rekor halinde idi. Bir ay. veya 40 giin içinde tükenen kitaplara rastlıyorduk. O zamanlar:
Aman bu güzel iş, bu emsalsiz rağbeti devam ettirelim-Böyle bîr fırsat her zaman ele geçmez. Diye bunun üzerine titrerdik Yazılar yazdık. Kitapçı dükkânlarına gelen bu sevimli kalabalığı asla ve hiç bir zaman kaçırmamak İçin her şeyi yapmağı tavsiye ettik.
Lâkin işte bîr. bir buçuk seneden beri kitapçının yine durgun görünen bir siması vardır. Zira iki sene evvelki büyük rağbet görünmüyor .
Sebep? Gayetle basit Dükkânına doğru yapılan o güzel akım devam ettirmek İçin kitapçı hiç birşey düşünmüş değildir kİ-Bakınız hâlâ:
— Kitap hediye olmuş!., diye hayretler içinde kalıyoruz. Kitabın hediyelik eşya araşma girmesi bizim İçin hâlâ yeni bir hâdisedir!. Daha ne olsun?..
Hikmet Feridun Es
KÜÇÜK HABERLER
★ Karagumrükte halk dağıtma birliği reisi Tahsin He âzadan Hamdl ve Cevdet, bazı beyannamelerde tahrifat yapmak suçundan toplu milli korunma mahkemesine verilmişler ve tevkif olunmuşlardır. Duruşmaları mevkufen yapılacaktır.
★ Yardım sevenler cemiyeti, şehrin muhtelif semtlerinde bulunan 14 şubesi eliyle muhtaç kimselere ocak ayında birer kilo sabunla, makama dağıtmıştı. Bu ay zeytinyağı İle kuru fasulya dağıtılmaktadır. Mart ayında da patatesle incir dağıtılması düşünülmektedir.
İlkbahar Ekspozisyonu
Terzi ve kürkçü Saadet, İLKBAHAR ekspozisyonunu pek yatanda, kendi salonlarında sayın müfterilerine teşhir edecektir.
Bu ekspozisyonda, bütün yenilik ve güzellikleri kendilerine yakışabilecek bir şekilde bulacaklarından yeniden müşteri olmak lstlyen bayanlarla da müessesemlzden hususi dav»tly* aldırmaları tavsiye olunur. bıMklâl ood-deri No. 292, Tel: 41402
Göz Hekimi
E. T A H ! i N C i
Muayenehanesini. Beyoğlu To-katllyan arkasında Top Çekenler sokağında (Sulh mahkemesine bitişik) 18 No haneye nakle tmlştlr.
Telt 41310 —
akşam 25 Şubat 1!)45
KARAR ZAMANI
| Yazan; SUMNER WELLS ET
BİRİNCİ KISIM ÜÇÜNCÜ BAHİS
Avrupaya misyonum; 1940
Cıanoya göre Ribbentrop, AlmanyMin beş ayda zaferi elde edebileceğine inanmış görünüyordu
tan ba-şka bir şekilde baLkdık-mlye-cettne kanldL Bu pakta İmza koya-
[Günün '
Sizde içtimai yardım ve evkaf
O vaki ive» beri dalma, İkinci cihan harbinde Fran&anm baştada bulunan şahnen tanıdığım Fransız ricali içinde yalnız Reynaud Ue Geor-ges Mandel’in bu cesur devlet adamı Vasıflarını taşıdığını düşünürüm. Fakat Reynaud'nun önüne büyük fırsat çıktığı zaman, bir demokraside cesur bir devlet adamının mutlaka haiz olması lâzım gelen ve Churchill Ue reis Roosevcltte fazlaslle bulunan en ( «ruslı şarttan mahrum bulunduğu anlaşıldı, çünkü Reynaud’ya ne vatandaştan İtimat göstermiş, ne meclis müzaheret etmişti; ve ne de Franga gibi yıkılma buhranı içinde bulunun memlekette mutlaka bulunması lâzım gelen dövüşmek, mukavemet etmek ve muzaffer olmak azmi kalmamıştı.
Tekrar Roma'da
16 martta tekrar Komaya döndüğüm zurnan balıar tekrar başlamış bulunuyordu. Dönüşümün İlk sabahı Kont Ciano’yu görmek üzere Chigi kar&yına giderken Pizza dİ Bpagna çiçekle dolmuştu.
Kazır’*, Mussollnlnin bana Paris vr Londrada Berllne nispetle daha büyük bir mukavemetle karşılaşacağımı söylediğini hatırlattım. Fakat bunun tamamen aksine olarak Londra ve Patiste hiç bir mukavemete uğramadığımı her iki hükümetin de. bu tarz bir harbe tekrar sürüklenmeğe mâni olacak tam ve pratik teminat elde edinceye kadar harbe somuna kadar karar vermiş olduklarını gördüğümü anlattım.
Ciano, sözümü keserek, bunun böyle olduğunu kendisinin de bildiğini söyledi. Sonra bana açıkça söyllyece-ğinl ifade ederek, benim Londrada bulunduğum sırada Rlbbeatropım Komaya gelerek kendisine, Mussoli-niye ve belki de Papaya. Almaııya-nın pek yakında büyük bir askeri taarruza girişmeğe karar verdiğini söylediğini anlattı. Ahjıanyanın askerî zaferden başka hiç bir sulh yolu aramadığım, ve Alman zaferinden sonra sulhun Alman dikteslle kararlaşacağını izah etti. Ciano'ya göre Ribbentrop Almanyanın beş ay zarfında zaferi elde edebileceğine, önce Fransanın. sonrada îngilterenln çökeceğine İnanmış görünüyordu. Cl-ano Berchtesgaden'de olduğu gibi bu defa da Rlbbentrop'a. Almanyanın sulh yoliyle de gayelerini elde edebileceğini anlatmağa çalışmış. Fakat Ribbentrop bu tarz konuşmalara yanaşmamış. yüksek ve şiddetli bir lisanla Alman askeri kuvvetlerinden ve Alman kudretinden bahsetmişti.
Ciyanonun kanaatleri
Ciano, Almanyanın böyle bir zaferi kazanmağa muktedir olduğuna şahsen inanmadığını ilâve etti. Bugünkü Alman rejiminin, dışarıdan sıhhatli ve kuvvetli görünen, fakat içinde onu hiç beklemediği zamanda yere serecek mikroplar taşıyan bir veremli hastaya benzettiğini söyledi. Eğer müttefikler müdafaada kalır ve Almanyanın bu müdafaa hatlarını yarmalarına, meydan vermezlerse yalnız bu hareket müttefik zaferini temine yeterdi. Almanya, ancak düşman içerilerine girmek surelile harbi kazanabilirdi Halbuki müttefikler ya Almanyanın kendi hatlarını yarmalarına mâni olmak veya kendileri Alman hatlarını yarmak suretlle muzaffer olabilirlerdi.
Kont Ciano, kendi k&naatlnce, Hitler'ln tamamen Rlbbentrop'un tesiri altında bulunduğunu söyledi. Kendisinin evvelce Goeringle İdame ettiği İyi münasebet artık devam etmiyordu. Çünkü Goerlng. ttalvanın harb dışı siyasetinin Clano’nun eseri olduğuna İnanmıştı. Ciano evvelki ekim ayında Berlin'e gittiği zaman Goc-rlng kendlsile görüşmediği gibi, onu görmeğe de teşebbüs etmemişti.
Sonra Ciano, bana Mussollnlnin tamamen Alman taraftarı olduğunu hatırlatmak İstedi. Bununla beraber, Mussolinl hlc bir zaman kalyanın vaziyetini tehlikeye düşürmiyecek, ve kalyan siyasetinde Avrupamn bugünkü karışık lığını arttıracak hiç bir değişiklik yapmıyacaktı. Ciano Rlb-bentrop’un Romayı ziyareti veslleslle hiç bir yeni anlaşma yapılmadığını, ve İtaiyanın bugünkü siyasetinden bir santim bile ayrılmadığını temin etti.
l.âlyanın Avrupa ve balkan siyaseti
Balkanlara gelince, Ciano, Hırva-tlştanda gürültü koparmak için kalyanın tahrikat yapmakta olduğu halkındaki rivayetleri biliyordu. Bana bunun doğru olmadığını temine çatıştı, kalya İle Almanya, Yugoslavya işlerine karışmamak hususunda bir anlaşma İmzalamışlardı. Ve kalyanın Balkan siyaseti, bana iki hafta evvel Soyledlğlhlh aynı olmakta devim ediyordu. Yani İtalya bu bölgede emniyetin ve statükonun devamını İsliyordu.
Sonra ciano Avrupamn emniyeti meselesine geçli Ciano bunun. İngiltere. Fransa, Almanya ve İtalya arasında bir dörtler paktı yaratmak-
ça* dört devletten herhangi biri yeni bir tccavüa hareketine teşebbüs ettiği takdirde, diğer üç devlet mütecaviz devlete karşı birlenip müşterek harakele geçecekti.
Kendisine, böyle bir müzakereye teşebbüs edildiği takdirde, bunu Isle-dlfltnden foala bulup bul mıytıc ağını sordum. Bu sual ile şunu knsdettlği-ml anlattım: Yani devletler hakiki MiAhuzlanm&ktu, her turlu tecavüz agâhlarına karşı milletlerarası bir teontorl teshinde ve her türlü silâh istihsalinin kontrol altına alınmasında mutabık kalmalıdırlar. Ciano derhal böyle bir tedbirin alınabileceğini ve alınmam lâzım geldiğini kabul •M.
Ciano, Ribbentrop ten acı bir alayla bahsetti. Hususi!e Rlbbentrop'un kalyayı Sovyet - Alman münasebetlerinin bozulmaz ve devamlı bir anlaşmaya İstinaden iğine İnandırmağa çalışmasile alay etti.
Konuşmamız bitmeden evvel, Mus-aollnl ile kendisinin şimdi Berlinle temas halinde bulunduklarını bildirerek, Komadan hareketimi bir gün geriye bırateraakhğımı teklif etil. Ro-madaıı ayrılmadan evvel, nazl hükümetinden alacağını umduğu son ma-lflmatı c+frHce bana vermek istiyordu.
MussoMni ile ikinci konuşma
O akşam saat G da Mussolint beni tekrar Palaazo Venezla'da kabul etti. Sefir phllippa gene konuşamada hasır bulunuyor ve Ciano tercümanlık yapıyoıdu.
Muasollnl. iki hafta evveline nispetle daha İyi görünüyordu Kendlsile İlk görüşmemde olduğu gibi maddi ve mânevi Mr tazyik altında olmadığı anlaşılıyordu. Bu defakl görüşmemiz daha, ziyade şjıhsl esaslara dayanıyordu. Üzerinden büyük bir yükün kalkmış olduğu seziliyordu Romayı İlk ziyaretim den beri geçen iki hafta İçinde Musaolini'nln Rublkon'u aşmağa ve Ribbentrop'un ziyareti esnasında İtalyayı Almanya büyük taarruza başlar başlamaz harbe sokmağa karar vermiş olup olmadığını düşündüm. Yalnız Mussollnl’nln kararını verdiğine, fakat hükümeti erkânına henüz bu kararını bildirmediğine kanaat getirmiştim.
Konuşmamızın başlangıcında, Mus-sollnl, kendisine soracağım suallere memnuniyetle cevap vereceğini, fa-knt Berlin, Paris ve Londrayı ziyaret lntibalarımı anlatırsam müteşekkir olacağını söyledi.
Kendisine, ziyaret ettiğim memleketlerde devlet adamlarının ve diğer meşhur zatların söyledikleri sözlerin tamamen mahrem olduğunu ve münhasıran hükümetimin malûmatına yarayabileceklerini takdir edecekleri cevabım verdim. Kendlsile yaptığım gör üşmeye de aynı gözle baktığımı ziyaret ettiğim yerlerde sadece Rom adak! ziyaretim esnasında Italyanın h&lA devamlı bir sulhu mümkün gördüğüne kani bulunduğunu aöylemakie iktifa ettiğimi ilâve ettim.
Mussollni sözümü keserek bunun doğru olduğunu söyledi. Bu harbi önlemek için her şeyi yaptığını, eğer İyi bir sulhun tekrar teessüsünü İstemeseydi, Akdeniz vc Afrlkada bulunan daha 200 milyon insanın şimdi harb halinde bulunacaklarını anlattı.
(Arkası var)
»■ENİ YAKIN
İKTİSADİ YÜRÜYÜŞÜN 124 ÜNCÜ SAYISI
İktisadi Yürüyüş mecmuasının yeni çıkan 124 üncü sayısı bilhassa toprak kanunu Ue ilgilenen herkesin, her aydının okuyacağı İki belge yayınlamaktadır: Toprak kanunu mucip sebep Jâyihaat gerekçesi) ve kanun tasarısının özü. Gerekçe, ilmi kıymette bir doküman olmaktan maada büyük davamızın tarihi bir vesikası olarak kalacaktır.
HOLÎVUT DÜNYASI
Hollvut Dünyasının 68 inci «ayısı Lesllle Brooka ve Ava Gardnertn üçer renkli reslmlerlle ve iç orta sayfada Carole Landls*le Cesar Rcene-ronun ve Kathryn Oraysonun üçer renkli portre! erile sürdü olarak çıktı.
HUKUKTA TASHİHİ KARAR
Türk Hukuk Kurumu; hukukçularımızdan Kemal Demlroğlu’nun hazırladığı «Hukukta tashihi karar, adlı eserini yayınlamıştır. Kurum ilim heyeti, kitabı hukukçularımız ve bilhassa tatbikatla meşgul hakimler, avukatlar Içfa faydalı bulmuştur.
Yargıtay üçüncü hukuk dairesi başkanı saym B. Şemseddln Trenler bu Merin başına yazdıkları ön jöl-de: «Bu faydalı ypl hakkında keeh. malûmatı harri olan bu kitap okunmağa lâyıktır ve lMifadelidlr,. diyor.
104 büyük sayfa tutan Merin tx-de» (1*16) kuruştur.
İkinci cihan harbi maddi hayat bakımından çok büyük değişiklikler doğuracaktır. Sırf yıkmak, oldurmak için yenilikler arayıp bulmuş olan üua(ı zekâsı. ekle ettiği teknik ilerlemeyi yarın normal hayata da La t bık yoiianru bulacaktır.
Vapur, şimendifer ve telgraf ile ortadan kalktığı sanılmış olan mesafe, asıl bu harbin sonunda, siırati âzami hadlerine vardıran yeni vasıllar Ue, tamamen silinecek, birbirinden binlerce kilometrelerle ayrılmış memleketler komşu olacaklardır. Bu komşuluk, bu yakınlık, muhakkak, içtimai sirayet kanunlarına daha ıazla bir müessirlik verecek, maddi hayat tezahürleri, bütün memleketlerde, birbirine benzeme meyli gösterecektir.
Fakat maddi değişikliklerden ziyade mânevi, içtimai bir devrim ile karşılaşacağımız muhakkaktır, Bu harb tam mânasJe, hattâ en uzak göıep nazariyeci-terin tahminlerinden çok fazla, «Total» topyekûn bir harb oldu.
Çarpışan milletlerin bütün maddi ve mânevi kuvvetleri seferber edildi. Herkes, kadın ve erkek, yaşlı ve genç birer vazife aldı. Bu umumi, tam seferberlik milli, İçtimaî beraberlik hislerini çok kuvvetlendirdi. Fakat dayanışma, birlik şuurunu asıl, en çok kamçılayan bütün ıstıraplarda, bütün mahrumiyetlerde, tam ve müsavi ortaklıktır.
Gayret, fedakârlık gibi acılar da, hiç bir ferdi veya aileyi ayırmadan, umumî olmuştur. Müşterek felâketler, beraber yaşanılmış mesut, şeref verici vakalar kadar insanları birbirine yaklaştırır, sevdirir. İşte böyle duyulan sevgi, hattâ müsavilik hissi yarınki dünyada, yeni, yerine getirilmemesi imkânsız bazı vazifeler doğuracaktır.
Her ferde, aile menşei ne olursa olsun, yükselme imkânları ve hayatının her safhasında asgarî bir emniyet verici bir İçtimaî dayanışma tşekilâtı kurmak lâzım gelecektir. Bu teşkilât binasına herkes bir taş koymalı, İçtimaî yardım konusunda her millet, cihazı mükemmelleştirici bir fikir, müspet bir tedbir getirmelidir.
Şimdiye kadar, dinleri kuran vç yayan Peygamberler müstesna, tarihte en derin, İzleri bırakan büyük askerler, büyük devlet adamları, âlimler, sanat dâhileri olmuştur. Refahı arttırıcı, mânevi müsavatsızlıkları azaltıcı, bütiin insanların hayatım emniyetli ve şerefli yapıcı tedbirleri bulacak olanlar, yarınki dünyanın en yüksek simaları olacaktır. Hiç olmazsa asgarî bir maddî ve manevî hayat seviyesi, harbden sonra, herkesin hakkı sayılacaktır. İşte bunu temin jçm şimdiden plânlar hazırlanmak ta. düşünceler ortaya atılmaktadır.
Harb sonrasının bu en büyük içtimai dâvasının bir anahtarını, dünyaca meşhur olmuş, Be-veridge hazırlamış bulunmaktadır. Bü, kalbi milletine karşı en derin sevgi lie dolu İngiliz İçtimaî politikacısının programı, hemen her lisana, tercüme edildi ve biz de de akisler uyandırdı.
Mazimizi bilmeyenler veya unutmuş olanlar, güneş memleketim icde ilk defa doğuyormuş gibi bir hayranlığa kapılarak,
derhal bizim de aynı plânı almamızı muvafık bulmağa başladılar. Maddi konularda tam, veya ona yakın taklit mümkündür. Fakat mânevi sahada her memleket, her millet kendi hususiliklerini muhafaza etmelidir ve esasen bu hususiyetlerinden ayrılması tabla ten mümkün değildir.
Hele içtimai tesanüt şuurunun ifadesi olan yardımlaşma müesseseler! bakımından bizim, unutmak hakkını haiz olmadığımız, parlak bir mazimiz, medeniyetimizin, imparatorluk devrinin kuvvet ve haşmetinin baş unsurlarından biri olan bir müessese-mız vardır. «Evkaf» namı ile andığımız bu müessese, din, mimari. maarif, hattâ iktisat sahalarında medeniyetimizin esas çizgilerinden bîr çoğunu çizdiği gibi, »İçtimaî dayanışma, yardımlaşma sahasında da, zamanında hiçbir memlekette bulunmayan teşkilât kurmuştur. Başkalarını, hele muhtaç olanları düşünme hissinin, faydalı ve devamlı eserler bırakma isteğinin hâkim olduğu bir cenı.yette, Evkaf bu his ve istekleri besleyici, kuvvetlendirici bir müessese olapk asırlarla yaşadı.
Fakat cemiyette sırf kendini görmek ve düşünmek meyli, kısa ferdî hayata bütün zevkleri sığdırmak dar ve alçak ruhluğu hâkim olmağa başlayınca, Evkaf müessesesi de hayatiyetini arttı-lan, kanını tazeliyen yeni takviyelerden mahrum kaldı. Esasen milletin inhitat devrinde, bütün müesseseler gibi, bu da ehliyetisz ellere geçti. Âciz insanların bu miiessesenin mukadderatını ellerine almaları. umumî çöküntünün bir neticesi fakat aym zamanda bir sebebi, âmili olmuştur. Osmanlı imparatorluğunun çökmesi sebepleri arasında âcizlerin iş başına geçmiş, iş başında kalmış olmalarına en birinci yer vermek lâzımdır.
İşte evkaf idaresi de, bir zaman bozukluğa âlem olacak kadar, tereddi etmiş bulunmakta idi. Fakat onun tereddiden evvelki işleme ve gelişme şartlan, bilhassa içtimai yardım konusunda, en ciddî bir incelemeye lâyıktır. Bu tetkikin, yarının, bütün milletler için de, bizim için de en birinci bir dâvası olacak yardımlaşma, dayanışma işini aydınlatacağı, bize başkalarını taklldet-meden, kendi ananelerimize, bünyemize uygun bir yol göstereceği muhakkaktır.
«Sıhhat ve İçtimaî Muavenet» Bakanlığının bahis mevzuu ettiğimiz meseleye dair birçok memleketlerde çıkan kanunları, hazırlanmış olan projeleri tetkik edeceğini gazetelerde okuduk. Bu yabancı membalan bilmek tabiî faydalıdır; fakat kendi mazimizi ve bugün de tam mânası ile ilmi ve modem bir tarzda çalışan bir umum müdür sayesinde yeniden canlanan bir müessesemisi en esaslı bir etüt mevzuu yapmak yerinde olur. Belki bu sayede, biz de. yeni dünya medenî cihazına en mükemmel ve tamamen bizim, bize benziyen bir parça takmış oluruz.
Bizde içtimai yardım eski bir müessesedir, yaratmak için eskiye dayanmak, en bol ve en parlak semere verici bir yoldur..
Cevat Nizami
SÜMER Sinemasında
Sinemanın İki genç ve dehakâr yıldızı DONALI) CCONNOR VE GLORİA JF.AN tarafından çok giizel bir tarzda yaratılan
MISTER BSG
Emsalsiz gençlik ve aşk filmi lâyık olduğu muvaffakiyetle devanı ediyor. Musiki nağmeleri arasında yaşanan bir aşk romanı. Genç bir milletin bütün tebessümü... Yirmi yarındakilerin kalplerinde teren-
nüm eden melodi,
B——
Büyük bir artistik hâdise
i L A H î S E S
______Dünyanın en güzel sesi
BUGÜN
E L H A M R A Sinemasında
CİNAYET YUVASI
WALLACE FORD — MAltİAN MARSH’— SAR AB PADDEN Herkesin merakla göreceği bir aşk ve heyecan tilnu. ^ Matineler bugün saat 10,30 da başlar.
MÜZİK:
Piyano - Keman Konseri
«Mithat Fenmen — Orhan Borar»
Piyanist Mithat Fenmen ile viyolonist Orhan Borar'ın sabırsızlıkla beklenen konserini 18. II. 1845 pazartesi günü Şehir Tiyatrosunun Dram kısmı salonunda dinledik.
Programdn (Bcelhowen, Brahms) ve (Faure) nln sonatları vardı. Büyük romantik (Schumann) m önayak ol-olmaslyle tanınmağa başhyan t Brahms ı zamanının ünlü btr besteci-slydi. Klâsik formun sadık bir de-vamcısı olmuş ve her sahada müzik eserleri,vermiştir. Üç keman sonatından (Re minör op. 108) sonatı, bazen (La majör op. 100) sonatına ve hemen her vakit (Sel majör op. 781 sonatına tercih edilir.
Eserin başlangıcında (Allegro) da Viyolonist biraz heyecanlıydı. Piyanistin sazına hâkimiyeti İlk mözûr-lerden belliydi. Orhan Borar (Allegro) İlerledikçe sükunet buluyor ve (Adagicü nıın sol teli üstünde çalman İlk nıözürlerlnde umduğumuz ton güzelliğini vermeğe başlıyordu. Bu kısımda çift seslerin temizliğine de ayrıca işaret etmek gerek.. Sonatın sctıerzando bir karakter taşıyan üçüncü kısmında iki sanatkâr arasındaki anlaşma ve birlik mükemmeldi. Eserin son ve en çetin hareketi olan (Presto agitato) daki başarı ümidin üstünde denecek derecede İdi. Sonatın başlangıcındaki çekingen viyolonistin yerinde şimdi girgin, gözü pek bir sanatkâr vardı. Tik eser dinleyicilerin devamlı alkış-larlyle sona erdi.
İkinci sonat (Beethoven) İn (Sol majör Op, 30, No. 3) sonatıydı. Dâhi bestecinin piyano - keman İçin yazdığı .sonatlardan konser programlarında hemen her vakit yer alanlar, ya «İlkbahar sonatı» adile tanınan (Fa majör Op. 24) sonatıdır; yahut (Beethoven) m (Kreutzer) e İthaf ettiği (La majör Op. 47) sonatıdır. Bu eserlerin yanıbaşında dalma bir üvey çocuk durumunda kalan diğer nefis sonatlara sanatkârlar her nedense pek iltifat etmezler. Hele ünlü (Kreutzerl sonatının altbaşında boynu bükük duran bir (Bol majör Op. 961 sonatı vardır kİ eşsiz bir sanat örneği olmasına rağmen adı bile okunmaz. Pek sık ça-lmmtyan güzel bir esert programlarına koydukları için Orhan Borarla Mithat Feıımen'e teşekkür borçluyuz. (Beethoven! in sonatı her bakımdan mükemmeldi. Eser kusursuz bir şekilde ifade edildi. Yalnız İlk hareket (Allegro assai) Ue son hareket (Allegro vivace) daha az hızlı çalınsay-dı ve İkinci hareket (Tempo dİ minnette) da viyolonist biraz daha duygulu olsaydı, bu eseri daha iyi tadacaktık. Bununla beraber (Allegro) larda .en küçük bir aksaklık, en hafif bir yay sürçmesi bile duymadık. Eesr son kısmın çılgınca neşesile ve başarı İle sona erdi ve şiddetle alkışlandı.
Üçüncü sonat (Faur^l nln (La majör Op. 13» sonatıydı. İlk hareket olan (Allegro molto) da teknik güçlükleri yenen sanatkârlar duygnlu bir ifade İle de dikkati çektiler. Orhan Borar. (Aandante) nln hüzünlü havasını çok İyi belirtti. Şen, şakrak karakterli (Allegro vivo» da, temini o kadar güç olan beraberlik kusursuzdu; ve nihayet son vc çetin kısım olan (Allegro quasl presto) 1le sanatkârlar güç bir eseri hakklle ifade etmek başarısını kazandılar ve şiddetle alkışlandılar. Dinleyicilerin ısrarlı alkışlan arasında tekrar tekrar sahneye gelen ve bu suretle halkın sempatisine cevap veren sanatkârlar değerli bestecimiz Ahmet Adnan Baygın’ın piyano - keman sonatının İkinci kısmı olan ve Horon adını alan (Molto vtvo) yu çaldılar. Ahmet Adnan Baygın, yeril renklerle bezenmiş olan bu nefis son a tim 1941 de yazmıştır. Hatırımda kaldığına göre, bu eseri İlk defa çalanlar (Llcco Amar) ve (Ed. Zuckma-yer) olmuştur. Sonra bu sonat, Mithat Fenmen le Orhan Borar’ın müşterek repertuarına girmiş, radyoda, ses ve tel birliği konserlerinde çalınmıştır.
Horon bir Karadeniz oyun havasıdır. Fakat bu, tanınmış, belllbaşlı bir oyun havası değil. Horon karakterinde ve ritminde bestlenmlş, sanatkârın öz malı bir eserdir. Besteci. Karadeniz kenıençeslnln çift seslerini ve bunların (dlssonance) uu eserinde muvaffakiyetle belirtmiştir. Horonda bestecinin düşünce ve maksadını lyl kavnyan viyolonist, kemanından Karadeniz kemençesi sesini çıkarmasını bildi. Her iki saz İçin de çalınması pek güç olan bu eserle sanatkârlar başarılarını tamamladılar ve sürekli alkışlarla alkışlandılar.
Mithat Fenmen ve Orhan Borar duosunu radyonun sonat seanslarında dinlemeğe başlıyalı iki yıldan fazla oluyor. Devamlı ve disiplinli bir çalışma İle aralarında mükemmel bir anlaşma, tam bir birlik kurmuşlardır, öyle kİ. bugün Ikl sanatkâr blrlbirlnl tamamlıyan bir bütün halindedir. Bu bütün, yurdumuzun müzik kültürü bakımından yüzümüzü ağartacak bir mükemmeliyettedir
Fikri Çtçekoğlu
Bulmaca

1234567891
■ ■ R !
■ 1 ■ 1 1 1 1 1 1 1
1 J. LL _L s [■İl ■ Z ■" ' 1 N
Soldan sağa ve yukarıdan aşağı:
1 ■— Muhakeme etmek.
2 — Yüz yıl görmüş,
3 — Eski yazının bir nevi - istek.
4 — Dil kavaldı - Tatlı değil.
5 — Başına «Es gelirse aksi demektir - Tersi tazyik âletidir.
ö — Bir nevi ölçü - Beyaz.
7 — Cezire - Muvafık
a — Kederli.
9 — Kltallçe - Yalvarma.
10 — Kapı memuru - Dem.
GEÇEN BULMACAMIZIN HALLİ Soldan sağa ve yukarıdan aşağı: 1 — Sulusepken, 2 — Umtım'ıgailc, 3 — Luramemçeı. 4 — Uma, Amu, Mi, 5 — Sima, Eklem, 8 — Egemenlik, 7 — Pamuklu, Iş, 8 — Kiç, Li, Açı, 9 — ElemekJçln, 10 — Nesim, Şına.
f Halkevleri ve Kurumlar |i
KdülKoi Halkevi Başkanlığından:
Evimiz komitelerinin yeni seçimleri yapılacağından şubelere yazılı üyelerin aşağıda gösterilen gün vc saatte Evimiz toplantı salonunda hazır bulunmaları rica olunur.
Dil, edebiyat 27 şubat saat 18; Kurslar 28 şubat saat 18; Temsil 1 mart saat 18; Sosyal yardim 1 marl saat 19; Spor 3 mart saat 16; Köycülük 3 mart saat 17; Güzel sanatlar 4 Mart saat 15; Kütüphane 4 mart saat 17; Tarih, müze 4 mart saat İÜ
VEFAT
İstanbul Ögrelmenleıi Yardun cemiyetinden:
Cemiyetimiz âzasından Galatasaray lisesi Fransızca öğretmeniıgındet emekli Hüsamettin Erginsoyu maa) esef ebediyen kaybetmiş bulunuyoruz Kederdlde ailesine vc arkadaşlarımı-?a başsağlığı dileriz.
★ çocuk Esirgeme Kuru m un un Biı-yûkada şubesinin kongresi yapıldı Geçen sene muhtelif surette 857 lira 90 kuruş tahsilat yapılarak bundan 080 Hra 70 kuruşu sarfediierek 100 fakir çocuğa haftada beş gün öğle yemeği ve bir çocuğa iki ay süt yardımı yapılmıştır. Yeni idare heyeti ve tüccardan Raeıp sarı Mahmut oğlu riyasete ve belediye hekimi doktor Şeref Gürcan kâtipliğine ve tüccardan Avni Girgin muhasipliğine ve Şakir Bekâr İle Süleyman Nurluo» âzalıklarma Seçilmiştir.
TEŞEKKÜR — Kızılay cemiyeti Nlşantaş şubesinin Tokatlıyanda ter-tibettlği topluluğa lütfen gelerek bizi agıriıyan dotlarunıza ve bu topluluğun maddi fedakârlıklarını şubemize hibe eden İstiklâl caddesinde 417 No. lu mağaza sahibi Nevzat Şumnuya gazeteniz deiâletile teşekkürlerimizin llbâğmı rica ederiz.
TEŞEKKÜR
Uzun senelerden beri eşim Azer’in muztarip olduğu ve bir çok tedavilere rağmen salâh görmeyen ve nerden geldiği meçhul müzmin ve tahammül edilemiyecek derecede kuvvetli baş ağrısını, büyük bir ihtimam ve şefkatle dişlerine yaptığı hususi ameliyat ve tedavi neticesinde bu ağrıyı tamamile geçiren, memleketimizin lâyikllc İftihar edebileceği sayın profesörümüz Bay Çemal Aksoy’a benim ve eşim Azer ile bütün ailemizin sonsuz aleni teşekkürlerini sunmayı vazife telâkki ederim.
Eczacı Mehmet Em gen
TEŞEKKÜR
Zevcim ve pederimiz MUSTAFA SÜREYYA BOZCAADALI’nın ebediyen aramızdan ayrılması dolaytsile gerek cenaze merasiminde bulunmak, gerekse bizzat veya telgraf ve mektupla acımıza iştirak etmek lûtfunda bulunan bütün akraba ve dostlarımıza en kalbı teşekkürlerimizin İblâğına saym gazetenizin tavassutunu reca eyleriz.
Nalnıe Bozcaadalı, Mes’ude Ka« raosman, Sabih Bozcaadalı, Cevad Karaosman
Created by free version of 2PDF
ŞEHİR TİYATROSU
Saat 20,30 da Dram kısmında
YAYLA KARTALI
Komed) nsmınds VUK4RI KÖŞK
Fazın günü ,3u da matine
RADYO
ANKARA RADYOSU Bugünkü program
18.00 Radyo dans orkestrası, 18.45 Karışık şarkılar, 19.00 Haberler, 19.20 Geçmişte bugün. 19-25 Radyo salon orkestrası, 20.15 Koı aşma 20.30 Fa=li, 21.3o Spor servisi, 21.40 Boste, şarkı ye türküler, 22.00 Dans müziği (pl.), 22.45 Haberler.
Yarın sabahki program
7.30 Spor saati (Vücudumuzu çalıştıralım), 7.40 Haberler, 7.55 Müzik (pl.), 12.30 Saa eserleri, 12.45 Haberler, 13.00 Radyo salon orkesU&ıL
HAFTA KONUŞMASI
On derste züppelik
Züppe, eksik olan şahsiyetsizliğini örtmek ve kör kalmış benliğini zağlı göstermek için taklit yapan bir adamdır. Bu adamın Şarlo kıyafeti ve tavrile sokakta gezen zavallı hastadan farkı, hastalığının az çok «lâtent - saklı» halde bulunmasıdır. Adlı sanlı adamların züppeliğe kapılması da şöhret oburluğundan ileri gelir
Bir zamandan bert tercüme edilen hadsiz hesapsız kitapların, kendilerini okumak nerede, isimlerini bile öğrenmek mümkün olamadığından element Vautel’den şimdiye kadar hangi eserlerin Türkçeye çevrildiğinden... hayır, kuşa benzetil-diğinden haberim yok. Belki de başarılı tercümeleri çıkmıştır; hep kötüye yormıyalım. İhtimaldir, padişahım belki derya tutuşa'
Satıhta işleyen dar görüşlü bu Fransız romancı ve fıkracısına fazla kıymet verdiğime hükme-1 Ilınmamasını peşin söyledikten' sonra bu muharririn çoğu kelime oyunundan örülmüş, fakat | bir kısmı zekâlı buluşlara yer verebilmiş yazılarına ne zaman raslasam — fikir orlakiığı etmemekle beraber — göz gezdirdiğimi saklıyacak değilim. Netekim geçen gün. bir tarafa kaldırılmış eski kitaplar aıasmda (On derste snobluk) başlıklı eserini bulunca sahif elerini karıştırmaktan el yumamadım.
Snob ve snobluk nedir? Bunu bir lügat kitabı «moda olan her şeye karşı aptalcasına hayran görünen asrilik züppesi Ve züppeliği •. diye anlatıyor. Kelimenin İngilizcedeki ilk mânasını ve somadan geçirdiği değişiklikleri bırakırsak bugünkü anlamı az çok odur. Zira her modaya uymak züppelik değildir, züppe sayılmak için bu modaya karşı apta'casma hayran görünmek de lâzımdır.
Şurası var ki modanın yeni olması da lâzım gelmez. Bobstil dediğimiz kıyafet kadar meselâ şal yelek giymek de ters ve geri tarafından bir cins züppeliktir. Zatrn züppelik ana hattile biri eskiye dönüş, öbürü yeniye koşuş şeklinde ikiye ayrılabilir. Kıyafet ve yaşama tarzında böyle olduğu gibi fikir bahsinde — şahsiyetli, derin anlayışlı veya pek ileri görüşlü tanınmak için — samimiyetsizcesine meselâ ‘-bizde şiir divan edebiyatile gitti-» yahut -bizim şiirimiz bugün doğdu- diyerek çırpınmak da snobluktur. Zira bunlar, iki moda fikirden birine kapılarak kendisine çeşni vermek hevesinden doğar.
İşte asıl mühim noktaya geldik: Züppe, eksik olan şahsiyetsizliğini örtmek ve kör kalmış benliğini zağlı göstermek, dikkati üzerine çekmek için taklit yapan bir adamdır.
Bu adamın Şarlo kıyafeti ve tavrı ile sokakta gezen zavallı hastadan farkı, hastalığının. tıp tâbirile az çok alatent -saklı- halde bulunmasıdır. Hoş, adlı sanlı adamlar arasında da züppe yok değildir. Bu, şöhretini dalma uyanık bulundurmak, bir cins şöhret hırsından, şöhret oburluğundan İleri gelir. Gene aynı hastalıktır.
Ne yapayım ki burada eskilerden. yenilerden isim saymak, şahıs göstermek, bizden canlı örnekler vermek yakışık almaz. O sebepledir ki demin adı geçen Fransız muharririnin kitabına döneceğim: Romanın kahramanı dört başı mamûr bir burjuvadır; hikâye bu ya, nasılsa düşünüyor, kendi kendine konuşuyor:
— Artık bugün mânası anlaşılamayan karmakarışık, bozuk düzen bir yazıya Fransızca değildir dersem ayıp sayıyorlar; Victor Hugoda sanat vardır dedim mi benimle alay ediyorlar. Bir acayip güneş batışı, tablosunun adı -Süt ninemin portresi» olamaz diye söylensem yüzüme dik dik bakıyorlar: yamyamların yaptıkları tahta putlan Vö-nus de Milo heykelinden kötü bulursam anlayışsızlığıma hükmediyorlar: Stendhal'ın eserlerine can sıkıcı diyene karşı kıyametleri koparıyorlar. Etrafımda değişen bir şey var, yeni‘bir fikir bir âlem doğmuş. Zerrtaneye uymak lâzım; snob olmalıyım; snob olacağlml
Talihi yardım ediyor, (On dersde snobluk) öğreten bir hoca buluyor. Hazakatli bir hekim
gibi onu sorguya çeken bu züppeler öğretmeni hastasının Lo-uvre müzesindeki meşhur tabloları beğenmesi, kendi karışım sevmesi. Afrika vahşîlerinin çanak çömleklerde ve kübik eşya ile süslenmemiş temiz, zarif eşyalı bir evde oturması, Puccini musikisinden hazetmesi, ara sıra Dumas’yı okuması gibi münasebetsizliklerini şifası güç alâmetler olarak gözönünde tutmakla beraber onu adam edebileceğini söylüyor ve haykırıyor:
— Efendi, diyor, biz artık bugüne kadar tapılagelen putları kıracağız: Üslûp, berraklık, vezin, kafiye, zevk, sağ duygu, akıl ve idrâk... Hepsi yerin dibine!
E* izim burjuva şimdi züppeler meclisine girmiştir. Öğretmeninin bellettiği sözleri yerli yersiz, sırası gelsin gelmesin, papağan gibi tekrarlamaktadır:
— Ah, şu GirandoUo! Ne yaman adam... Fikirler uçurumu üstünden sîzi alıp insan ihtirasının art perdelerinde dolaştırıyor! Tahteşşuur.. Benliğimin ikiye bölünüşü... Fredl ve ma'şe-rl ruh... Freud! Nesebiyet! Eîns-tein! Fikrimce bir palyaço, bir Shakespeare’dir, hattâ daha fazlası!
Ve bu sözlerin arasına Paul VaJâry’nin, Claudel’in, Proust’un da adlarını karıştırıyor: züppe-lerce dikkati çekiyor, alkışlanıyor. Fakat bir gün gene »ah Rlmbaudl ah Apollinaire!, ah Vlaminek! hele Valâryl- diye cezbe geçirirken, eski alışkanlıkla;
— Ya Victor Hugol
Cümlesini ağcından kaçi elveriyor. Mecliste herkes irkiliyor, tiksiniyor: bağıranlar, üstüne yürüyenler bile oiuyor. Dışan çıkınca züppelik öğretmeni ona diyor ki:
(ı— Böyle bir gaf dalı a yaparsan mahvolduğun gündür!
— Fakat... üstadım, şey Victor Hugo pek de yabana ahlamaz sanırım.
— Victor Hugo mu? O İsimde birini tanımıyorum!»
Görüyorsunuz ki Ciemont Vautel kaba bir muharrirdir: snobluğu daha ince, zerafetü şekilde canlandırır, hemen hemen seyyar tiyatro kumpanyası aktörlerinin cinaslarına benzeyen düşük kıratlı tuhaflıklardan kendisini esirglyebilirdi. Şu var kİ bütün bunlar ölçüsü taşkın tutulmakla beıaber bir gerçeğe dayanmakta, bir cemiyet bölümünün ruh haletini belirtmekte, insanlarda kin, fazilet, aşk, fedakârlık veya cimrilik kadar eski olan bir karakter manzarasını, yani züppeliği kalın hatlarla ve kaba renklerle çizmektedir. Züppelik de ana huylarımızdan biri-dlr. Mollâre bu huy üzerinde fazla durduğu gibi Hüseyin Rahmi de aynı şeyi Vautel’den daha başarı ile yapabilmiştir. Reçel Zade Ekrem’in (Araba sevdası) da — o Behruz beyi İle — bu sınıf eserlerin edebi bir nümü-nesidir. Karagöz’üjı Rezakl Zade Tarçın beyi de bir «üppe de-ğü midir?
e iki merakta kal mızmızdır diye, yukarıda baş tarafım
anlattığım hikâyeyi en kısa şekilde bitirmek İsterim; Öğretme-ni bir gün ona:
— Siz müzmin bir «beotizm» e tutulmuşsunuz... Yani mangafa-hğa! Bu, şeker İlleti, albümin gibi kötü bir hastalıktır. Kurtulmanız için sıkı bir rejim lâzım.
— Mangafahk mı? Halbuki herkes beni muhakemesi yerinde bir adam olarak tanır.
— îşte muhakemesi yerinde denilen hal mangafahktır. Muhakeme ve mantık sinir merkezlerinin zafiyetidir, yani dimağın “fakti kileye» si, mora) bir para-lizil öğüt'erime uyarsanız şifa bulursunuz.
Zavallı burjuva başlıyor kübik' ressamların sergilerine, fütüristl şairlerin konferanslarına devama... Onu aşın solcu bir prensesin salonuna da götürüyorlar. Bu «yoldaş prenses • yeni prensipleri gûya öğrendikçe «Allah-allalı, diyor, meğerse ben ne zamandan beri solcuymuşum da farkında değilmişim!» Sırtı ev eşyasını değiştirmeğe geliyor: Yemek odası artık tarihe karışmış bir yerdir: yemek her yerde yenilir... yemek odasından başka' Yatak odası da kalkmıştır: yatakta geri fikirliler uyur, snob ancak divan üzerinde uyku kestirir.
Derken koleksiyoncu olmak da icabediyor ama profesör öyle pul kitap, pipo, çubuk, kılıç, Çin kâsesi, Japon vazosu, falan, filân gibi eski tarz şeylere izin vermiyor... Orijinal, bir koleksiyon olsa olsa tünel ve tramvay bileti koleksiyonudur.
— Tünel ve tramvay bileti mi? Neye yarar, kaç para eder?
— kaç para mı eder? Sen ne diyorsun? 1900 yılında kesilmiş bir büete şimdi yarim milyon frank veren var!
Burjuvaya göğüssüz kalçasız, saçları platine, sıska keçi suratlı bir de metres buluyoçjar; sonra değerli bir arkadaş ela lâzım; bir arkadaş ki onu koikola gezerken görenler hayran kalsınlar... Böyle biri kim ola? Zenci bir boksörl
İşte hikâye bu minval üzere gidiyor ve nihayet adamcağızın sabrı tükeniyor. (On dersde snobluk) profesörünü es'
ki hayatına dönüyor.
Değenilecek, kıymet verile-cek bir eser değil... Şüphesizi Hele züppeliği yalnız bir taraflı, burjuva kafasile hep yenilik ifratında görmesi büyük kusur. Fakat birinci cihan harbinin sonunda bir memleketin geçirdiği züppelik buhranını göstermesi bakımından gene de faydasız sayılamaz. Öyle eserler züppelikle bir cins mücadele vasıtası oldukian, insanı züppelikten tiksindirdikleri, züppelerin ciddiye alınması lâzım gelmeyip alay edilecek tipler arasına girdiğini belirttikleri için de lüzumludur.
Yazık ki şimdi — o şiirlerle, resimlerle, münekkidlerle ve sıh-hûtriz fikirlerle — bizde de yerleşmeğe yüz tutan züppeliği kitaba ve zlhlne sokacak bir Hüseyin Rahmimiz, hattâ bir Karagözümüz yokl
Refik Halid Karay
Batı cephesinde Amerikan ki talan cepheye doğru ilerliyor
7 4 NlMADlĞIMiZ MEŞHUR L A R:
Gramofon plâğıyle sürgünden çocuklara gönderilen mektup
“Kadınefendi„ilk defa sokağa çıkıyordu arkasında açık bir şemsiye olduğu halde ilerledi ve..
—■—————
| ilk hastabakıcdar — 27 talebenin imtihanı — Meşhur bir feminist — Ka- 1 j diaların doktor olmaması meselesi — «Vallahi paşam kendi elimle işle-j dim..» — Besim Ömer paşa kendi kunduralarını kendi boyuyor... — Mi-j nimini tahta kutu..
S—---------
Besim Ömer paşayı bizim memlekette ilk feministlerin en başında görüyoruz. O kadınların her işle, bilhassa yardım İşlerinde mükemmel surette çalışabileceklerine. iş çıkaracaklarına inanmıştı. Bu itibarla kadınlar Hiiâliahmer teşkilâtının kurulmasında pek büyük âmil olmuştur.
Fakat yalnız bununla da kalmamış, Fraansa ve İsvlçredeki benzeri: r inin nizamnamelerini getirterek burada kadınlan çalıştırma etşkilatı da kurmuştur. Bu teşkilâttaki kadınlar bez üzerine pek güzel işler İşliyorlardı.
Besim Ömer paşanın yaptığı en büyük işlerden biri de memlekette Hiiâliahmer hastabakıcı kursları açmak olmuştu. 328 senesinde. Divanyolundaki binada ilk defa bu mektep açıldığı zaman Besim paşa teşvik maksadi-le buraya akrabasından bazı hanımları bile dahil etmiştir. 27 hanımdan İbaret olan İlk sınıf talebesi, kursu bitirdikten sonra ski bir imtihana tâbi tutulmuşlar ve şahadetnamelerini almışlardır. Her hangi bir dedikoduya sebebiyet vermemek için paşa Hilâ'ia'hmerin kadınlar kısmına, hastabakıcı mektebine her hangi bir erkeğin, girmesini kati suretle yasak etmişti.
iik hastabakıcılardan yani İlk 27 talebeden biri bana şahadetname dağıtılma merasimini şöyle anlattı:
— Besim paşa o günü, eserinin ilk mahsullerini görmekten mti-.fevellit, bir sevinç ve heyecan içindeydi. Merasime ne kadar ehemmiyet verildiğini gösteımek için bir vakaya işaret etmek isterim. Şahadetnameleri dağıtmak üzere Sultan Reşad'ın zevcesi. «Kadın Efendi» Hilâliah-mere gelmişti. İşin mühim tarafı neydi biliyor musunuz?.. «Kadın Efendi” evlendikten sonra ilk defa olarak sokağa çıkıyordu. Bizim yüzü soyumuz hürmetine ilk defa bir gezinti yapmış oluyordu. Biz hastabakıcı elbiseleri sırtımızda şahadetnamelerimizi almak üzere bekliyoruz. ..Kadın Efendi» önde, arkasında bir adamı, elinde açık bir şemsiye tutmakla.., «Kadın Efendi» yürüyor, açık şemsiye arkadan başının üstünde geliyor!-.
Böylece yukarıya kadar çıktılar. Şahadetnameleri kendi dağıttı:
— Sayiniz meşkûr olsun I.. cüm'esinl her şahadetname ile beraber tekrar etti. Şemsiye — bina içinde olduğu halde — dalma arkasında açık duruyordu. Buna pek şaşmıştık. Fakat sonra saray mensuplarından biri bunun bir âdet olduğunu söyledi.
Besim Ömer paşa yardım işlerinde kadınlardan istifadeye o , derece ehemmiyet veriyordu ki bunu İyiden iyiye kendisine vazife yapmıştı. Hattâ Hiiâliahmer kadınlar kısmiie, erkekler kısmı arasındaki İrtibatı temin İçin kendisini onlara murahhas seçmişlerdi.
Bundan başka Besim Ömer, kızlarımızın üniversitede okumaları, tıbblyeye kabulleri, kadınların doktor olmaları meselesine çok önceden tarafdar olmuş, bunun İçin çalışmıştır. Kadınların üniversiteye, bilhassa tıbblyeye girmelerinde büyük bir âmil olmuştur.
Bu suretle Besim Ömer yalnız nazariye halinde bir feminizm ta-rafdarı değil, kadınlar ve onların haklan lehinde fiil halinde ortaya bir çok işler koymuş, ilk feministlerdendir. Onlan bir çok hayır cemiyetlerine dalma teşvik etmiştir.
Lâkin bilhassa kendisi muhte-
Besim Ömer paşa çocukları koruma cemiyetinin faaliyetti bir gününde köşkünde
lif cemiyetlerle yakından alâkadar olmaktan büyük bir zevk duyardı. Avrupadan gelen Kızıl salip heyetlerile, Himaye! etfal, Verem mücadele, «Cemiyeti akvama müzaheret» gibi cemiyetler haftanın muayyen günlerinde kendisinin evinde toplanırdı. Paşa alkol almadığı halde, Avrupadan gelen yardım heyetlerini evinde ağırlamak maksadile daima çok eski şaraplar bulundururdu. Bu heyetlere verilen ziyafetlerde bu şaraplar ikram edilirdi.
Ziyafetlerde minimini yemek listeleri hazırlanır, bunların baş taraflarına, gelen heyetin milliyetine göre bayraklar ve mukabil köşeye Türk bayraktan res-m edilirdi.
«Bunu kendi elimle işledim!..»
Besim Ömer paşa hakikaten gösterişli ve güzel adamdı. Bilhassa gençliğinde «pek beğenilen bir İnsan» olduğu şüphesizdir. Hayatını İyi bilenler — bekâr kalmaktaki ısrarına rağmen — kendisinin bir çok izdivaç fırsat-larlle karşılaştığını işitaüşlerdir. Onunla evlenmek isteyenlerin epeyce olduğu muhakkaktır. Hattâ bir defasında, bir teklif paşanın çok tuhafına gitmiş:
= Bu seferki dehşet!.. Bütün aileyi hep birlikte İç güveysi olarak İstiyorlar... demişti. Lâkin çok ketum olduğu için bu gibi şevler hakkında katiyen fazla tafsilât vermez, bilhassa hiç bir zaman isim söylemezdi.
Hayranlan kendisine gayet zarif bazı hediyeler gönderirlerdi, meselâ:
— Vallahi paşam kendi elimle işledim!., diye zarif çay takımları, markalı eşya getirenler ve yollı-yanlar pek çok olurdu. Paşa bunların çoğunu derin bir nezaketle, teşekkürle reddederse de, hazan da büyük ısrarlara dayanamazdı. Üstelik hediyelerin bir kısmı da posta ile gönderilirdi. Paşa hazan yazıhanesinin gözünden bunları çıkarır, ailesinden sevdiklerine dağıtırdı.
Kadınların kendisini her bakımdan beğendikleri şüphesizdi. Acaba İçinde, bütün hayatı boyunca onlara karşı hissi bir alâkası olmuş muydu?.. Bunun hakkında kimseden bir şev duymadım.
Yalnız gayet zeki ve genç akrabasından biri — ki paşayı çok iyi anlamıştır — bana şöyle dedi:
— Belki!.. Fakat o derece ketum bir İnsandı ki hattâ büj'ük bir aşk geçirmiş olsaydı bile söylemezdi...
Plâkla gönderilen »elam...
Besim Ömer paşanın hayatında dalma dinlemek istediği bir plâk vardı. Fakat bu gramofon plâğı bir şarkı, bir vals filân de-
ğildi. Bu ya.nu. ou acotı. Sözle söylenmiş biı- mektuptu. Besim Ömer onu hiç bir plâkla değişmezdi. Çünkü o babasj Ömer Şevki paşanın kendisine ve kardeşlerine hitabeden sesiydi.
Bu plâk şöyle doldurulmuştu;
Saray, Ömer Şevki paşayı sürmüştü. Babasını çok seven Besim Ömer paşa onun hastalandığını İşittiği zaman gidip kendisini görmek istemişti. Fakat Besim Ömer'in bu güzel arzusuna saıay katiyen muvafakat etmemişti. îşte bunun üzerine Ömer Şevki paşa çocuklarına plâkla sesini göndermişti. Esasen o zamanlar kızı Macide hanım da evleniyordu.
Plâkta Ömeı Şevki paşa ayıl ayn çocuklarının hepsine hita-betmlştir. Meselâ plâkta: «Mesut ve bahtiyar ol Maddem...*» denilmektedir.
Besim Ömer paşaya hitabeder-ken de: «Doktorum!.» demektedir. Besim Ömer zaman zaman çok sevdiği babasının hâtıra kalan sesini dinlerdi. Ailenin pek kıymetli hâtırası olan bu plâk hâlâ durmaktadır.
Minimini bir sandık..
Bundan evvelki bahislerimizde onun madde 'dünyasından ne derecede uzak yaşadığını görmüştük. Hakikaten 24 saatlik hayatında da büyük ve sevimli, bir çocuk gibi bakılmak isetrdi. Meselâ kendisi o derece işlerine dalmış bir haldeydi ki zaten uzun olan saçlarının son derecede uzadığını katiyen farketmez-di. O zaman evdekiler.
— Paşa... saçlarınız pek ziyade uzamış!., diye sık sık ihtara başlarlar, nihayet daimi berberi Ahmet gelir onlan keserdi. Fakat katiyen çok almamak şar-tUe...
Elbise yapılması hususunda da evdekllerin ısrarile harekat ederdi. Hattâ daima terazide, provalar sırasında evden, zevkine itimat edilen bir bayan bulunurdu. Hattâ kumaş seçimi de ancak böyle aileye mensup zevk sahibi bir hanim tarafından yapılırdı.
Kunduralarının boyasına pek meraklıydı. Seyahatlerinde her zaman kunduralarım — o 84 kitap yazan kendi ellerde boyardı. Hattâ evinde de minimini bir tahta kutusu, bunun içinde boyalar ve fırçalar vardı. Bazan îstanbulda da kunduralarını boyadığı olurdu.
'________Hikmet Feridun Ks
KONSERVATUVAR TtİRK MUSİKİSİ KONSERİ
KonservataVftrın 27 şubat SflJı günü vereceği Türfc musikisi konser) iB) takımının Nişaburek faslıma tekrarıdır. G Mart sah günü akşamı verilecek olan konser İse (A' takımının Rast faslıdır. Evvelce yer ayırtma ve abone usulü bundan böyle idarece Kaldırılmıştır. Ancak biletler konser-vatuvnrdan ve gişeden tedarik enlie-b İlecektir.
Sahiie 6
AHŞAM
25 Şubat TB45

Perdedeki adam
Salona girdikleri zaman perdede bir diş macunu reklâmı gösteriliyordu. Bir kadın sevdiği erkeğin dikkatini üstüne hiç bir zaman çekemezmiş... Lâkin bir gün bu diş macunu İte dişlerini parlatınca!.. İşte hayatında o zaman büyük bir mucize olmuş ve sevgilisi onun uğrunda yanıp tutuşmağa başlamış...
Elindeki U2un elektrik feneri ile matmazel önlerinde yürüdü. Karı koca onu taklbettiler. Programcı kız elektriğini arka sırada baş başa vermiş genç bir çiftin üzerine çevirmişti. Oradaki boş yere karı kocayı oturtmak istiyordu. Lâkin kadın itiraz •ttl:
_____Daha Önde oturalım!.. Arkada ne yapacağız?.
Erkek kendi kendine güldü:
— Programcı genç kız bizi arkaya oturtmak istedi. Acaba âşık mı sandı kİ’.. Halimizden tavrımızdan karı koca olduğumuz da anlaşılıyor amma ... diye söylendi.
Nihayet yanyana İki boş sıraya oturdular. İlânlardan sonra «şehir İçinden manzaralar^ diye hakiki hayat sahnesinden alınmış kısa blrşey gösterilmesine başlandı. Bunda İstanbul manzaraları, köprü iistü vesaire gösteriliyordu,
Bu arada «Bir pazar günü rüyası» diye İstanbul plajlarından bazı sahneler beyaz perde üzerinde canlandı.
Filim tamamlle hakiki olarak plâj-lardan çekilmiş ve sahnelerin altına mizahi şekilde bir takım İzahat da yazılmıştı. Meselâ «Pinponun marifeti!. .» diye bir parça çardı ki hakikaten pek tuhaftı.
Filimin bu kısnu şöyle idi: Kum üstüne uzanmış iki kişi. Katmer katmer enseli. kocaman kocaman kulaklı bir adam. Yanında genç bir kadın . ikisinin de yüzleri görünmeden yürüdü. Filim arkalarından çekilmişti. Genç kadın yanındaki erkeğe ne muziplikler yapmıyordu kİ... O kepçe gibi kulaklarına kum dolduruyor. elinde çöp gibi bir şeyle onun ensesini gıdıklıyordu... Bu arada yus yuvarlak, ve katmer enseli adamın kırılıp dökü’mesi hakikaten görülecek şey d t
Bütün smonıa salonu Kum üstünde
— kendilerinin farkında olmadığı halde — fillmleri çekilen çifte kahkahalarla gülüyorlardı.
Yalnız gülmeyen bir tek insan vardı. O da biraz önce karısı ile beraber sinemaya gelen Macld'di. O gülmüyordu.'.. Gülmezdi de’.. Hattâ mümkün olsa nğlıyacakt). Zira perde «Pinponun marifetleri» diye gösterilen sahneler bizzat kendisinin marifetleri idi. Pakize ile beraber plajlarda sürttükleri zaman demek kİ münasebetsizin birisi gelmiş arkalarından gır gır şu filmini çekmişti!.. Allah cezasını versin. Nasıl da hiç farket-memişlerdP. Şimdiki halde karısı
— Fitim arkadan çevrildiği İçin — perdedeki pinponun kim olduğunu henüz tanımamıştı. Bütün salon halkı He beraber o da kahkahalarla gülüyordu. Hattâ gülmekten gözlerinden yaşlar boşanıyordu. Lâkin Maclt oturduğu yerden soğuk soğuk terler dökerken içinden de karısına: «Hele sen dur... Bir başımı objektife çevirirsem o zaman da böyle gülecek misin?.. Bakalım pinpon tanıyınca ne yapacaksın?., ...diyordu
Dünyanın en büyük heyecanı içinde idi Acaba başını çevirip objektife bakacak mıydı?. Seyirciler, bunların arasında karısı onun yüzünü görecek miydi?..
Facianın bu tarafını son derecede merak ediyordu. Zira farkında olmadan aktörlüğünü ettiği bu filmi kendisi de ilk defa görüyordu. Yavaşça karısına:
— Üzerime fenalık geldi .. Kalkalım şekerimi, dedi
Karısı mırıldandı:
— Merak etme geçer,.. Yemekte fazla yedin... Al kolonya vereyim!..
Böyle söyllyerek kocasuıın avucuna kolonya serpti. Ve:
— Pek eğlenceli şey değil mİ?.. Üstelik hakikî de.. Hayatta ne erkekler var değil mİ?.. Belki de şu herifin evde kendisini bekllyen karısı da vardır... Haline bak!.. Ne iğrenç cilveler i..
Maclt, biraz sonra perdede başını çevireceğini düşündüğü İçin şimdiden kendisini müdafaaya kalkıştı:
— Adamda blrşey görmüyorum ... Masumane eğleniyor!..
— Ama ne masumane!.. Erkek değil misiniz?.. Hepiniz birbirinize hak verirsiniz... Şu rezalete bak hele!..
Bu sırada perdede arkaları dönük bir halde görünen çiftleri birisi çağırdı. Ve kadın objektife doğru baktı.
Pakize’nin ta kendisi!.. Aıtık şüphe kalmamıştı. Maclt bir kere daha:
— Karıcığım gidelim., üzerime afakanlar bastı'.. dedJ. Lâkin karısı aldırmıyordu. Yalnız:
— Peki gidelim... Gidelim!.. Hele herif de yüzünü dönsün.. Onu da görelim Pinponu gördükten sonra gideriz.. dedi.
Macid’de şafak atmıştı. Etrafında bütün bir salon perdedeki kendi haline gülmekten kırılıyordu perdede haline kahkahalarla güldükleri adamın aralarında olduğunu bilselerdi kim bilir ne kadar şaşarlardı. Maclt yerinden fırlayıp bütün bir salon dolusu seyircilere çatmak istiyordu. Sanki onda bu kadar gülünecek ne vardı ki?
Lâkin birdenbire perdedeki adam hareket etmeğe başladı. Yavas yavaş başını çeviriyordu, Macld'ln vüreği ağzına yaklaşmıştı. Ağhyacaktr.
Nihayet perdedeki çıplak adam iyiden iyiye döndü. Objektife baktı, Tuhaf şey!.. Arkadan benzemekle beraber bu kendisi değildi' Evet perdedeki pinpon o değildi!.. Bu başka pinpondu şu halde Pakize'nin kendisinden gizil bir pinponu daha vardı öyle mİ?.. Gidi haspa gidi!. Onun İhanetini beyaz perdede öğrenebil mlşti!.. Üstelik arkadan çıplak görünüp de tanımadığı rakibini, o başka pinponu kendi zannedip heyecanlar da çekmişti Oldukça yüksek sesle söylendi:
— Reziller!..
Karısı ona baktı. sordu:
— Biraz evvel onları müdafaa ediyordun ya..
— Baksan a... şunlara.,. Baksan a şu pinponun yediği haltlara,.. Tuuuu Allah kahretsin... Başımıza taş yağmadığına şükür... Dünyada ne herifler var yahu!..
(Bir yıldız)
AKSAM
Abone bedeli
Türkiye Ecnebi
Senelik 2800 kuruş 5400 kuruş
S Aylık 1500 • 3000 •
3 Aylık 800 » 1800 »
Adres tebdili için eiiı kuruşluk pul gönderilmelidir Aks) takdirde adres değiştirilmez
Telefonlarının Başmuharrir: 20585
Van işleri- ?OT«5 - İdare- ?ı«Hl Müdür: 20497
Reblülevvel 12 — Kasım 110 îmsak Güneş öğle ikindi Ak Yatsı E. 11.09 12.48 8.33 9.36 12.00 1,31 V. 8.03 7.42 13.27 16 30 18.54 20.24
idarehane Babıâlı civan Acımusluk sokak No 13
Dünden, Bugünden:
Kıyafetime; Physiognomonia
Haftanın notları:
Seyircileri düşünmek zamanı geldi I
Yasan: ÂDİL GIRAT
İnsan yüzünün şeklinden, İşaretlerinden sahibinin n# karakterde bulunduğunu seziş bilgisine Frenkler Physlognomonle, Almanlar Phymog-nomlk diyorlar.
Kelime, eski Yunanca Physiognö-monla'dan alınma. (Phusls) tabiat, natura; (gnömön) da bilen mânasına.
Bu bilgi en eski çağlardan, orta ve yeni zamanlardan beri varmış, Ml-lâddan bir evvelki asırda yaşayan. Mısır kıralı 13 üncü Batlanıyos'a (Ambrasla) adlı meşhur panzehiri hazır'ıyan Yunan hekimi Zopyre, 1® nel asrin fizik âlimi Napoli'lf Parla ve daha bir çokları Physlognonıonia ya İnanırlar, her hangi bir kimsenin ne tabiatte, ne yaradılışta bulunduğunu derhal kestirirlermiş.
Fakat zenaatln baş üstadı. İsviçre P rot estanl arından rahip, filozof, şair J. G. Lavater olmuş. 1772 de (Yüzü tetkik sanatlı, 1774 de (Physiogiıo-monla’ya dair fıkraları diye iki mühim kitap yazmış. Kanaatine göre ve kendi tâbtrlnce (Bütün ruhun dışarıya başlıca aksettiği yer, yüzdür).
Lavater'in hayranları, fikrini kabul edenler çoğaldıkça çoğalmış Hattâ büyiik Alman şairi Goethe; dünyaca tanınmış isviçreli filozof, doktor. Prusya Kıralı İkinci Frederik'in hususi hekimi Zlmmermann da bunlardan.
Lavater'in çırakları, ış güç edinip keyfiyeti daha İnceliyorlar. Tecrübelere girişerek, yüzün şeklini, işaretlerini ayrı ayrı etüd ederek şu neticelere varıyorlar:.
Çıkık alın yüksek zekâya. Hicrin İcat kabiliyetine delâlet eder; basık alın hayvanlığa, ehram gibisi dessas-lığa, İnce kanatlı burun hassaslığa, üst dudağın iriliği sebata ve metlnll-ğe, uzun çene İrade küvetine alâmettir vesaire. .
Sonrakilerden, Alman hikayecisi ve tiyatro piyes muharlri Theod Plderlt, 1886 da «Mimik, Phystognomik» baş-lıglyle çok meraklı bir kitap yazıyor. Daha sonrakilerden Fransa'lı Eugene Ledas 1903 de «İnsan fizyonomisi», «Müşterek fizyonomlk tipler ve ruhi hâdiseleri» diye iki kitap neşrediyor, Bıı gibi daha hayli eser çıkıp durmuştur.
Gelelim blzlere: Eskiler, yalnız yüzü kâfi görmiyerek vücudu, vücudun bütün asalarını araya katmışlar. Ninelerimiz. dedelerimiz bir adamı görür görmez, cedlerdcn kalma bir behre İle, şekline bakıp hemen şe-mallni, yani huyunu söyleylvgrirler-di. Bu bilgiye gene Avrupakârî eski Yunanca kılıklı bir ad takmak lâzımsa şu uydurmasyon kelime tıpatıp karşılığıdır: Somagnomonla.
Geçen yazımda kulak çınlamaları ve vücut seğirmelerine dair, risalesinden parçalar aldığım İbrahim Hakkı hazretleri nam zatı şerifin bu vâdlde-ik ( Kıyafetname» sini, gene kısaltarak, köhne kelimelerin yanına da mânalarını yazarak aşağıya naklediyorum:
Kim kİ boyudur tavll (uzun)
Sadedil (temiz yürekli, bön ı olur olur cemi! (güzel'
Kim kİ boyudur kasır (kısal
Hilesi vardır kesir
Kim ki vasat boyludur Âkil ve hoş huyludur Kim kİ saçı sert olur
Akıl 11» cüret bulur
Kim kİ saçıdır kara Sabrı var anı ara
Kumral ise saç güzel Sahibidir bibedel (eşsiz)
Saçı az olan lâtif
Oldu ârif (irfan sahtbi) ve zarif Saçı çok olsa zenin (kadının) Fehml az olur anın
Başı kilçük aklı a> Olsa ana deme raz (aır)
Başı büyük olanın
Aklı çok olur anın
Yumru olursa cebin (alini Sahibini bil emin
Cephesi (alnı) olan arlz (ehil) Bfd huy olur çfln mariz (hasta)
İnce olan kaş ucu Fitnedir İşi gücü Kaşı çok olan kılı Ekser olur gussalı
K.ışı mukavves (yay gibi eğri) olan Dilber olur her zaman
Göz çukur olsa kaili (m) Olmuş o kibre delil
Çeşmt siyahtır muti
Çeşmi kızıldır şeci
Gözleri göktür leblp (akıllı)
Leyk (lftkln) elâ gözlü edip (edepli)
Eure (bir gözü kör) olma yakın Çün bakan olmaz emin
Şaşıva etme nazar
Kim fana cürl bakar
Veçhl pek uzun olan
Lâf İle söyler yalan Kim ki tıraştır yüzü
Telh 'nen olur ekser sözü
Veçhl müdevvfr gerek
Bedr (ayın on beşinci gecesi) den en ver (pek nurh gerek
Çün mütebesstm olur
Anı gören kâm (arzu, murat) bulur
B(nzl kızıldır edip
E?mer olandır leblp
Benzi sandır alil
Esvede (siyaha) mail mühll (hllekâr)
Eııf olunca ger dlraz (uzun.* Sahibidir fehml az
Enf eğer olsa kasir
H«M (korku' olur onda kesir
En fi kim olsa ariz Şehvet iledir mariz
En fi o kim eğridir Himmet anın fikridir
Ağzı küçüktür güzel
Lâkin olur ter (taravetli) Ve cel
(aziz)
Ağzi büyüktür şefi (şefaat edici) Eğri olandır şeci
Savtı (sesli dakik (İnce) er kişi Meyli zendl hep İşi
Er kişi sesli zenan (kadınlan Ekseri söyler yalan
Ses çatal olsa o can
Halka eder bed gilman (fena şüphe, zan'
Handesi çok olsa ha
Umma sen andan haya
Mutedil olan dişi
Sıdık (doğruluk' safadır işi Nükheti (nefes kokusu) hoş olanın Hulku (ahlâkı) da hoştur anın
Mutedil olsan zekan (çene) Âkil olur hem hasen (güzeli Llhye (sakal) tavll olsa ger Sahibidir bihiiner
Kase kİ hiç rlşe (saçak) yok Anın olur mekri (hilesi) çok Oka değirmi sakal
Sahibidir pür kemal
Boynu olan çok diraz Aklı olur anın az
Boynu olursa kasir Hud'ası olur kesir
Omuzu sivri olan
Dert olur İşler yaman Eğri omuzlu kişi
Eğriliktir hep İşi
Mühim maçların birisinde seyirciler
Her İnsan muhakkak kİ. iyiye, temize ve intizama karşı tatlı duygular besler. Zevkle döşenmiş bir salon, tertemiz bir lokantaya, sade ve ciddi tarzda tertiplenmiş bir lokale girerken deruni bir haz duyarız. Gözleri- rek tatil gününüzü hoş ve faydalı ge-mlzl okşayan bu güzellik dekoru kar-1 çlrmlş olursunuz, şısuıda en temiz hislerin ruhlarımıza -yayıldığını farkederlz.
En saf duyguların kaynağı sayılan11 spor müsabakalarında da şüphesiz' böyle hislerin tesirinde kalırız.
Kendimizi rahat, bol seyirci alan büs veya vapur modern bir stada giriyor farzedellm. * * *
Yemyeşil, çimen bir saha. Büyük stadın dört tarafı kat kat yüksek beton tribünlerle çevrilmiş.. Bir sporcu gözlyle hakikaten güzel, şahane bir dekor... İlk bakışta tatlı ve ferahlatıcı bir havanın tesirine kapılmış olursunuz. Dikkat ederseniz, stad kapısından girenlerin yüzünde bir çocuk heyecanı ve sevinci okunur.,
Yavaş, yavaş: rahat, rahat binlerce insan yerlerini alırlar. Stada girerken başlıyan tatlı heyecan takımlar sahaya çıkıncaya kadar devam eder.
Maçın başlaması İle ortalığın kaynaşması ve hay huyu artar. Ortalık. ı başlangıçta olduğu gibi, belki pek sa-, bütün meşekkatlerln mükâfatını gö-mlmi değildir Herkes benimsediği recek rahatça bir yere yerleşecelal-rengin kazanması için çırpınmakta-1 niz.
dır Ne mümkün'.. Oturacak değil.
Bu arada heyecandan veya sevinç-| ayakta duracak yer yok Maçı görC-ten kendilerini kaybedenler de olur >bilmek İçin her vasıtaya başvurmak Bir bucuk saat süren bu tatlı ve he- ( mecburiyetindesiniz. Biraz açıkgör-

yecanlı anlar, hakemin son düdüğü ile nihayet bulur. Koca stad ağır, ağır dağılmaktadır.
Maçtan evvel stada büyiik bir neşe ve blrçoeuk sevinci ile giren seyirciler, dönüşte daha ağır, daha temkinli ve daha sessizdirler Stad. beş on dakikada boşalıverlr
Kısa omuz eblehin (budalanın) Düşkün omuz esfehln (pek sefih) Mutedil olan omuz
Sahibi anlar rumuz (mânası gizil sözler)
Simdi İnsafla düşünelim. Böyle zavallı durumda olan bir seyirciden ne bekllyebllirlz, ondan neler IstlyeblU-rlz? Hakeme bağırmasın, yanmdaki-ne lâf atmasın, oyuncuya dil uzatmasın, spor nczahetinl muhafaza etsin, spor nizamlarına avkırt hareket etmesin..
çok haklı olarak seyircinin sporcu kanar nezih ve sportmen olmasını İsliyoruz. İstiyoruz amma, onun da İsteklerine hiç aldırış etmiyoruz..
Sporun en sadifc dostu olan sevir-cl de şunları İstiyor:
1 — Bilet gişelerinin çoğaltılma» ve intizamla işlemesi
2 — Stad kapılarında giriş ve çıkış işlerinin düzgün hale gelmesi.
3 — Stadlara kadar uzayan vapur, tramvay yolculuklarının daha muntazam bir hale konması
4 - Umumiyetle stadlardaki temizlik ve bakım İslerine ehemmiyet verilmesi.
İstekler basit, fakat tamamiyle zaruri değil midir’ Seyircinin rahatmı temin etmeden ondan isteklerde bulunmak haksızlık olur.
Son zamanlarda madara olan bürüyen) olur yük rağbet, bizde de artık seyirciyi Akıl ana hayran olur düşünmek zamanı geldiğine en büyük
SERMED MUHTAR ALUS İşarettir
Ger küçük olduysa el Bibedel olur güzel
Usbuu (parmağı» olan uzun Fhll hüner, zııfünun (fen sahibi)
Sadri (göğsü) çıkık olanın Hulku da beddir anın
Sadrı eğer olsa dar Gam yer o leylü nehar
Arkada bittiyse kıl Şehvete olmuş delil Batnı. (karnı) büyüktür gabi
(ahmak) Batnı küciik çelebi 'terbiyeli, nazik adam)
Oyluğu etli olan
Tembel olur bfgüman (şüphesiz) Ger uzun olursa pa (ayakı Sahibidir pür haya
Hatvçsi dar olanın
Cümbüşü hoştur anıp
Çünkü hıraman (naz ve eda ile yü-
3tad kapısında bekllyen tramvay v« otobüsler bütün halkı kısa bir atmanda gidecekleri yerlere ulaştırırlar. Böylelikle siz de modern ve rahat bir stadda güzel bir maç seyrede-
Bunun bir de aksini düşünelim... En güç ve yorucu bir tramvay, oto* " . . yolculuğundan son-
ra stadın kapısı civarına geldiniz.
Ancak bir İnsan eli sığabilecek kadar ufak bir delikten bilet satılmaktadır. Pejc tatlı geçmlyen tramvay veya vapur yolculuğunda maç için biriktirdiğiniz heyecanın mühim bir kısmını harcarsınız
Gişeye yaklaşıp da biletinizi alın-'caya kadar ne hale geldiğinizi tarife lüzum görmüyorum Bazan; maça girmekten caymak istersiniz. Fakat bu elinizden gelmez. Bileti alır, stad kapısından girecek kalabalığa katışırsınız. Az şişman bir İnsanın geçemeyeceği bu daracık kapıdan güler yüzle geçmediğinize bahse girebilirim. Nihayet stada girersiniz Artık
mümkün' .
Created by free version of 2PDF
lük edebilirseniz maçı şöyle, böyle se}rretmek imkânını bulabilirsiniz.
Velhasıl yol seyahatlerini de hesaba katarsanız dört, beş saat vaktiniz hep azap ve sıkıntı İçinde geçer.
Maçın sonunu ilân eden hakemin düdüğü çaldığı zaman bir ooh.. Çekersiniz. Muhakkak kİ maçta oynayanlar sizin kadar yorulmamışlardır. Maç dönüşünü tarife lüzum «ar mi?..
KUTUP KIZI
AŞK VE MACERE ROMANI
Yazan; Stanley Shaw Çeviren: (Vâ - Nû)
Her halde bir konserve kutusundan çıkarılmış olan fasulyeyi de tencere İçinde ortaya getirdi. Ve jambon verdi. Lâkin ne jambon! Tam kararında pişmiş. Gevrekleşmiş amma asla yanmamış, Yağlı amma yağ içinde yüzmüyor. En nefisi de kahve. O İlâhların içkisi! Denebilirdi kİ, dört şahıs (zira Baby de cidden bir şahsiyetli.) burada. İnsanlardan uzak, bu tabiatın ortasında unutulmaz bir ziyafet sofrası başındaydtlar.
Şimal ovalarında fevkalâde artan açlığın ilk safhasını giderttlkten sonra, Jensen, kendisini buralara kadar getiren vesikaya dair malûmat vermeği faydalı buldu. Bu mevzu üzerinde adamakıllı düşündükten sonra zevahire bakıp şu neticeyi çıkarıyordu kİ, mektupta kasdedllen şahış her halde Plerrc Qu!nt olacaktı. Bu kabarık yazı, KanadalI Fransız gibi has- sos bir körün parmaklarıyla okuyabileceği tarzdaydı.
Detektif, söze başladı:
— şimdi Plerre Qulnt, siz* her şeyi
anlatacağım. Bu harikulâde köpeğinizin hakkı var. Mektup bana alt değildi. Lâkin. İlk sahibi vefat ettiği için ben...
Derin bir iç geçiriş duyuldu. Daha doğrusu bir inilti Jensen'in sözünü kesti. Miss Kerrlson, birdenbire sapsan oluvermişti. Asabi ellerlle masanın kenarına yapıştı. Korku İfade eden gözlerini konuşan adama dikti.
Ve haykırdı;
— Öldü mü?.. Öldü ha’.. Söyleyin bakayım, nasıl? Ne vakit? Nerede?
Jensen devam etti:
— Ben de bunu anlatacaktım. Tom Sprlngvale ve ben, tesadüfi şekilde oduncuların kulübesinde buluştuk. Yukarı Vermont ormanlarında. Bu vesika, dostum Sprlngvale'deydl. Kendisi buraya gelmek üzere yola çıkmış. Maalesef bir ağacın başına yıkılması yüzünden yaralanmış bulunuyordu. Beyin hummasına yakalandı ve İyileşemedi, o sıralarda ben yanında bulunmaktaydım. Benden söz aldı. Kendi yerine vazifeyi görmekliğimi istedi. Gördüğünüz bu
mektubu buraya getirmem bahis mevzuu imiş. Emaneti alarak buradan görtürecekmlşim
— Götürecekmişsiniz! Nereye?
Jenesn, bu anlattıklarına gayet tabii bir İfade vermişti. Fakat, gene de Miss Kerrlson'un sorduğu sual, onu fena yakaladı. Lâkayıt bir İfade ile:
— Nevyork'a. - dedi.
Bunu demekle beraber, genç kızın daha fazla bir ısrarda bulunmasını temenni ediyordu. Meselâ ne olurdu, ah kime verileceğini sormasa. Bu temennisi, derhal bir İnkisarla karşılaştı. Zira kız gözlerini ondan ayır-maksisin korkulan suali sordur
— Nevyork'ta kime?
Detektif, tereddütsüz cevap verdi:
— Bankaya!
Bu cevapları verdiği sırada, Spring-vale'ln hezeyanlarında sarfettiğl kelimelerden istifade etmişti.
Görünüşe nazaran, Miss Kerrlson, tatmin edilmişe benzedi. Endişeli halinden artık eser kalmamıştı. Zahiren yatışmış görünüyordu. İskemlesinin arkalığına sırtını yasladı.
— Sprlngvale baııa şunu da bildirdi ki, Küçiik Babos kulübesinde parola olarak mübarek» kelimesini muhavere arasında geçirmek lâzımmış. Kendim! tanıtmam için bu kâfiymiş. Anlaşamamazlık hasıl olduğu için çok teessüf ederim. Fakat, maalesef, kiminle muamele yapacağımı bilemiyorum. Sizinle mİ? Yoksa Plerre
Çuint'le mİ? Esasen siz ikiniz de buraya sırf fırtınadan kaçarak sığınmış gelişigüzel bir yolcu olabilirdiniz.
Jensen. bu muhavereye, gayet tabii. basit, hakikâte uygun ve samîmi bir ifade verebilmek için bütün zekâsını, İradesini toplamıştı. Üzerine aldığı İşte muvaffakiyetin ancak dinleyicilerine telkin edebileceği emniyetle kabil olabileceğini düşünüyordu. Miss Kerrlson, bu sözlere İnanmış gibi durdu. Hoş bir tebessümle dedi kİ:
— Pekâlâ’... Pekâlâ! Betise sizi ilk bakışta gizil polisin adamı sanmıştım. -
Bir an sükûttan sonra’
— Söyleyin bakalım, sprlngvalel uzun zamandanbcrl mİ tanırsınız? Kendisine nc zaman Tasladınız?
Sesi gayet tatlı ve emindi. Bununla beraber, delikanlının en gizli düşüncelerini anlamak istercesine gözlerini ona dikmişti. Jensen,-bu kazandığı emniyet! kaybetmemek için bütün gayretini sarfedlyordu. Hattâ hayatı bile buna bağlıydı. Diğer cihetten bu kıza karşı da lâkayıt değildi. Miss Kerrlson, her an, ona daha fazla tesir ediyordu. O esnada, dışarıda, köpeklerin gürltüsü dikkati çekerek onu güç suale cevap vermekten kurtardı. Halbuki, Jensen. hikâyesini tâ kolej zamanlarına kadar uzatmak, Sprlngvale'! nasıl tanıdığını böylece anlatmak yolunu tutacaktı.
Köpekler, hayret, yahut htddet İfade eden haykırışın atarını ayyuka çıkardılar Havlamalar arasından bir haşin insan sesi kapıya doğru haykırdı:
— E, bakalım, Pierre Quint! Öldün mu’ Blg Dan geldi. Ne açmıyorsun?
Kanadalı kör emniyet mandalını çekmek İçin ileri doğru seğirtti. Miss Kerrlson, yerinden fırladı. Fevkalâde korkmuş bir hali vardı. Saklanmak istercesine köşeye gitti.
Alçak sesle:
— Dan geldi! — dedi. — tsveçli Dan! Buraya göndermelerinden zaten korkuyordum, o kadar adam varken bu yabaniyi neye seçtiler acaba?
Jensen. sebebin! anlıyamamakla beraber, bu fırtına altında Küçük Babos'a sığınan insan her kimse ondan genç kızın fevkalâde ürktüğünü anladı.
Kızı ferahlatmak maksadiyle:
— Hiçbir kaygınız olmasın! — dedi, — Plerre, köpeği ve ben buradayken size hiçbir fenalık gelmez.
Koluna buyiik bir sancı girdiğini, omuzlle bileği arasının fevkalâde ağrıdığını hissederek ilâve etti:
— Şaydt ben kolumu kullanmıya-cak vaziyette olsam bile, her halde Baby on yabaniye karşı gelecek kudretledir.
Kız. kendine hâkim olmak İçin gayret sarfederek-
— Evet . Fakat, zincirden boşanmış bir şeytandan ne kadar korkar-
sam bu adamdan da o kadar korkarım. Buna rağmen, size söyllyemlye-ceğim sebeplerden dolayı onunla hoş geçinmek mecburiyetindeyim. Halbuki. ne nefrete lâyık İnsandır. Bununla beraber, şunu biliniz kİ, rol oynamağa mecburum.
çabuk çabuk konuşuyordu. Her ne hal olursa olsun, Jensen'in teveccühünü kaybetmemeğe azmetmiş gibiydi. Erkeğe yaklaştı. Öyle bir yaklaştı kİ. delikanlı onun saçlarının rayihasını duydu. Genç kızı kaplıyan korkuyu gidertmek için onu kucaklamak göğsüne bastırmak İstedi.
eni gelen, kar fır tın asiyle birlikte odanın İçine girdiği sırada, MİM Kerrlson, nefes nefese:
— Size söyllyebileceklerlm bundan ibarettir. - dedi.
Aman ya Rabbi bu yeni geleni şimal ırkları, eski çağlarda karlı sahralara her halde bu cLns şeytanlar salmış olacaklar! Yedi kadem boyundaydı. Kolları, aleiâde bir İnsanın bacakları kalınhğındaydı. Yayvan kafatası, kocaman çenesi, fırça gibi kaşları, kırmızı sakalı, hulâsa bütün mevcudlyetlle bu adam, vahşi asırlardaki ecdadımızın tam bir por-treslydi.
Böyle bir vücut üzerine. o müthiş kutup rüzgârlarının yaptığı tesir, ancak basit fanilere, hafif bir kış melteminin yaptığı tesirden İbarettL ‘Arkası var)
V -
A K Ş A M
cmnııe ı
[Tarihten gafrılf elT j

Kısa notlar ve küçük fıkralar
— 4 —
Oarkta «ok saman yaşadığuu belan edan olr diplomatın (1890 - 1877 oamtuüı İmparatorluğu - «ark me-■alMlnde İngiltere ve Rıısyal ntunlle de neşrottlğl eserde şu mütalâa beyan edilmiştir:
l imtiyazlı bir ırkın üstün nüfuzu £ tında birbirine hasım unsurlardan
rekkübeden bir cemiyette yalnız mutlakıyettir kİ ıslahatı sevketmeğe ve bu ıslahattan bir selâmet çaresi Çıkarmağa muktedir olabilir. Nasıl, ki İkinci sultan Mahmut yeniçerileri imha eyledikten sonra bu usule baş vurmuştur.
Bu usulde ferman, hattı hümayun, irade! şahane, müslümanlarla hırls-tiyanlar orasında medeni vd siyasi hukukça müsavatı tekeffül edan taahhütler.. Bunların hiç birisi yokl
Amma hıristlyanlara karşı padişahın hüsnünazar ve teveccühü sayesinde Rus muharebesinin sürdüğü iki •ene zarfında bile reaya her türlü ■uliim ve İtiraftan mahfuz kaldı.
Bu tanı hareket 1839 da Oülhane-d« ilân edilen ve güllerin ömrü kadar yaşamağa mahkûm olan aldatıcı kanunlardan daha müessir oldu.
• «*
AS 8nrrou*nun La Joune Tutqule «t la revolution (Genç Türkiye ve İnkılâp) eserinde yazdığına göre: Oillha-ne hattı hümayununu teyideden 1868 hattı hümayunundan on bir sene sonra üçüncü Nnpoldon’un Hariciye Nazırı Marki dö Monstler bu fermanlarla Tanzimat kanunlarının pratik neticeler vermediğini müşahede ettiği gibi Avusturya Nazırı kont dö Bc-ust da AvTupşnın ıslahatın tatbikini ele almasını Douce vlolenoe — «tatlı bir şiddet» gösterilmesini tavsiye ediyordu.
**♦
Fransanın İstanbul elçisi Mösyö Bompard OsmanlI hükümet memurları hakkındakl müşahedesini şu İki cümle İle beyan ederdi
— Kendilerinde mesuliyet hissi yok! Ancak mesuliyet korkusu var!
Tali ey ran çlri. . bir kadın* karşı **fltls* kalbinde bir meyil tıl&setmiş. bu meylilni de İzhar etmişti. Bir giin kadın hiddetle:
— Haber aldığıma göre benden 1b-tedlglnlse nail olmuş bulunmakla bir mecliste İftihar etmişsiniz!
Diye çıkıştı Bu tavır ve söalere ca-*ı sıkılan Taleyran gülümslyerek:
— İftihar mı Madam? Kendimi bu-Bımla İtham ettim I mukabelesinde bulundu!
(Abdi tezkeresi) bu şair İsimleri ve Arap harfleri İle kelime oyunlarını İhtiva eden şu beyti bu şaire nispet ediyor:
JTeMnır söylenir ama »flkûfıı bahfe-der altın) Sakın, boş sanma. Becmi. tutmanın da tervell vardır) Birinci mısraı
Kefdmf söylenir amma Süfrüfl bahşeder alim! Şeklinde okumak da kabildir!
Kanun! sultan Süleyman şimdi Istan bulda kullan 11 nmıyan KırkçeşmC suları İçin 507 yük «50,700.000» akçe sarf etmişti.
H. 872 de İstanbul su yolları İçin Edlmeden ustalar celbolunduğu gibi taş ve ağaç taşımak İçin Mısırdan da yüz çil! arka hamalı getirilmişti!
On beşinci Louls'nln Hariciye Nazırı Marki d'Argenson hatıratında OsmanlI devleU hakkında şu mütalâayı yürütmekte İdi:
[Avrupada vâki olacak İlk büyük inkılâbın Osmanlı ülkesinin zaptı olması muhtemeldir. Günden güne zayıflayan ve her gün kanatlarının bl-Ter tüyü koparılan bu imparatorluğun İdaresi lylleşemlyecek ve muhakkak, gittikçe daha fena olacaktır.]
Bu sözler yasıldı ti tarihte bu kehanet pek yerinde «ayılıyordu. OsmanlI devlet! Viyana kapılarından Balkan geçitlerine kadar yuvarlanmıştı. Ka-
On sekizinci Louls Taleyrana meşrutiyet Charte'ını okuyordu.
Taleyran — Haşmetpenahl Bir ek-
■ttiik görüyorum.
— Nedir?
— Mebusların tahsisatı.
— Ben mebusluğun meccani olmn-•tnı muvafık görüyorum. Bu «uretle millet Vekillisi daha şerefli olur!
— Evet, haşmetpenahl Fakat... meccanili... meccani... Hâzineye, millete daha pahalıya mal olacak bul
«•«
Eski afyon tiryakileri hakkında:
Afyon tiryakileri Süleymanlye civarında çok görünürdü, Bunlar, akşama doğru her sokaktan Bûleyma-filye camisi civarına çıkarlardı. 6u-ratları solgun ve kederi! görünürdü; insanda bazen merhamet, basen İstikrah uyandırırlardı. Uzamış başla-şı saHanndı Amudı fık ar İleri eğilmiş, bir omvalan kalkmış görünürdü. Bunlar Iptlialavından, maluliyetlerinden mütevellit garip tavırlarlle „ . . .
•unl meydanını İhata eden duvara radenizde Rus hâkimiyeti kendisini *ı ut t asıl sıra dükkânlara girerlerdi. Bu dükkânlardaki küçük sofalarda birer kafes var İdi. Müşteriler burada yoldan geçenleri rahatsız etmeden otururlardı.
Bu sofalarda bu tiryakilere haplar tevil ecüMrdJ. Çok alışkan olanlar ee-bardak su lie bunlardan zey-büyük dört taneye kadar yutarlardı.
Bundan sonra kendilerine mahsus vasiyetler La dimağlarında hoş hayallerin vücut bulmasını beklerlerdi. Nihayet üş çeyrek saat içinde tiryakiler bu tehayyölter ile canlanırlar, jrüz türlü garip ve şen hareketler yaparlardı. Artık hepri hakikatin kendilerine veremediği saadete hayalen nal! olurlar, hoşlarına giden ne varsa neyi arzu etmişler İse hepsini hayallerinde ellerine geçirmiş bulunurlardı!
Bu daklİkalar geçince arlık evlerine dönmek zamanı gelirdi
Yoldan geçenler onlarla eğlenirler, savatlılar* ezalar tertlbederterdl ama onların kendilerinden başka kimseye ■ararlardı olmazdı.
Afyon tiryakilerinin adedi gittikçe azalmıştı, bu tiryakilik bundan elli »ene ew«l İstanbulda hemen bazı iranllere ve Suriyelilere münhasır kalmış gibi İdi.
•**
Bir gün. meşhur hoca Hayret efendi derbeder, uçkurları görünür bir iûyafetle Sadaret müsteşarı Tevflk Eaşayı ziyarete gelir. " *’* undan Şeyhüllslöm •fendlye şikâyet eder.
•fendi de:
— Ben ona nasihat ___________ ____
kendisine bir şey söylemeyiniz!
Der. Hoca Hayret efendi İle görüştüğü bir sırada Tcvfik paşanın vakarlı, haysiyetli bir zat olduğundan bahis açar; paşanın huzuruna edebe uygun olmıyan, bir kıyafette gitmiş bulunduğunu işittiğinden dolayı müteessir olduğunu, kendisi namlı ulemadan olmasiyle bu hnlin meslek haysiyetine yakışmıyocağını söyler. Hayret efendi bu tevblhlere kızar. Bu hiddet ve can mkıntulle şu mukabelede bulunur:
Tevflk paşa Cemaleddln Cemaleddln
ederim, siz
gösteriyordu. OsmanlI devleti kendisi İçin fırtınaya karşı durmak ve İmparatorluğun InhllAHnln önüne geçmek mümkün olanuyacngını takdir etmiş gibi mütevekkllâne bir duruma girmişti.
Mölkcn büyük fedakârlıklarla 1008 da Karlofça muahedesi aktedlUnce devlet rahat nefes alabilmek ümidine düşmüştü
1115 de buldu devlet rahatı fevzü felah
Denilmişti. OsmanlI devleti birkaç sene İçin belki rahat bulmuştu amma fevzü felâha hiç nail olamamıştı. 1718 - 1130 Pasarofça muahedesi devletin kanatlarından yine hayli tüy koparmıştıI Niabl bir durgunluk içinde geçen Lâle devrinde devlet kuvvetini İnde bakımından bir faaliyet gösteremedi.
Bununla beraber d'Argenson'u'1 kehanetinde pek acele ettiği ve Oa* manii devletinin daha pek çok büyük fırtınalara mukavemet edebildiği meydandadır. O kadar kİ .kendisinden çok kuvvetli görünen devletlerde İdare sistem ve şektlterlntn zaman, zaman değiştiği, saltanat hanedanlarının sukut ettikler! görüldü. OsmanlI devleti ve hanedanı ayakta kaldı
Birinci cihan harbi İçinde Rusya Çarlığı ve sonunda Avusturya. Almanya İmparatorlukları ortadan kalkmış İken OsmanlI devleti yine büsbütün mahvolmuş değildi. Seneler sonra vahldeddlnln yanlış ve hal-nane siyaseti yüzünden OsmanlI hanedanını yine harici düşmanları değil, Türklerln kendileri hissettikleri mecburiyetle saltanattan mahrum ederek memleketten ebediyen uzaklaştırdılar.
***
H. 1289 tarihinde Şeyhülislâm olan Turşucuzade Hacı Ahmet Muhtar efendinin babasının dükkânı şimdiki Ayasofyn tramvay durağının karşısında İdi Turşuctıaadenln meşihatına:
(Lâhna biber turşusu)
Ebccd hesablle tarih düşürülmüştür!
lillovman Kânı İrt«m
Wilson filmi Holly wood’da büyük merasimle gösterildi
İlk temsilde bütün yıldızlar, binlerce subay ve er davetli olarak bulundu
Carlcs Boycr, karısı Pat tiyatroya
Hollysvoudda Amerikanın eski Cumhurreisi Wilson'un hayatına dair büyük bir filim çevrildiğini yazmıştık, Fox filim şirketinin hazırladığı bu»filim bir kaç hafta evvel ilk defa olarak Hoi-!ywood'un Carthay Cireie tiyatrosunda gösterilmiştir. Filmin İlk gösterilişi Hollywood’da büyük bir hâdise olmuş, bütün tanınmış yıldızlar, pek çok davetli filmi seyretmişlerdir. Kocalan asker olan yıldızlar, asker elbisesini giymiş kocalarının kollarında tiyatroya gelmişlerdir. Bunlann arasında Norma Shea-rer’le deniz subayı olan kocası Martin Arrouge, Mary Piekford 11^ yine deniz subayı olan kocası Charles Roggers, Sonja Hennie ile piyade yüzbaşısı olan kocası Dan Topping, Rosalind Russel ile piyade binbaşısı olan kocası Cari Brisson gö2e çarpıyordu.
Evli olmıyan veya kocaları Hollyvood’da bulunmıyan yıldızlar tiyatroya yalnız gelmişlerdir. Kocalan askerde bulunmı-yanlar da gündüzlük elbiselerini giymiş olan kocalarlle birlikte tiyatroya girmişlerdir. (Amerika'da bu gibi gala müsamerele-rlnde frak giymek âdetti. Harbin İptidasından beri bu usul bir tarafa bırakılmıştır. Şimdi bütün suarelere erkekler de kadınlar da aleiâde elbise İle gidiyorlar.) Bunların arasında bilhassa Pat Patterson 11e kocası Charles Boyer dikkati çekiyordu. Bunlaı Adolph Menjou İle birlikte gelmişlerdir.
Tiyatroda subay ve erler için 5000 yer ayrılmıştı. Buna rağmen bir çok subay ve erler İçeri girememişlerdir. Tiyatronun önünde ve civar sokaklarda binlerce halk toplanmıştı. Bir muzika, Wllson zamanında moda olan havalan çalarak o civarda dolaşıyordu.
Filmin senaryosunu Zanouck bundan fkl sene evvel, şimali Afrika'da bulunduğu sırada hazırlamıştır. Filimde binden fazla artist rol almıştır. Wilson filmi, son seneler zarftnda yapılan fl-ligılerln en büyüğü sayıhyei
- İŞ AR1YANLAR
T BORÜ fi ELİ — Muhasip, muhabir, mütercim Franmzca, Türkçe mükemmel kâfi İngilizce bilir İş aramaktadır. Akşamda. A, L. rümuzuna müracaat. 94H —
ERKEK AHÇI İŞ ARIYOR — Alafranga, alaturka yemek plşirmo6İn(le fevkalâde İhtisası olan münasip İş aramaktadır. İşine göre maaş İstemektedir. Maçkadn kasap Abdullah-ten boltılıı Ali Rıza diye sorulması.
972 —
O - İŞÇİ AR1YANLAR
Patterson ve Adolp Menjou giriyorlar
Cecıl B. de Mille'in iki yıldönümü
Amerika'nın tanınmış sahne-vazılarından Cccil B. do Mille geçende 63 üncü yıldönümünü, aynı zamanda evlenmesinin 42 inci yılını kutlamıştır. Büyük sanatkâr bu günü Hollyvood yakınındaki çifllğinde ailesi erkântle birlikte geçirmiştir. De Mille mera sim yapılmasını istememiş, çiflîkte yalnız çocukları ve torunları bulunmuştur.
Cec'1 B. de Mille şimdi «Dr. WaseH'm hayatı» adlı bir filmi idare ediyor. Bu filimde baş rolü Oary Cooper yapmaktadır. Yakında Meksika hikâyelerinden mürekkep «Köylüler» adlı bir filim yapacaktır.
De Mille Ho31ywood’da çalıştığı 31 sene esnasında rekor kırmıştır. En çok beğenilen filimle-ri «Kıratlar Kıralı», »On Ehalrn, «Roma ateşler içinde» dir.
Fox filim şirketi tarafından «Bir askerin pazar yemeği» adlı bir filim çevrilmektedir. Filmin mevzuu fakir bir Amerika ailesinin hikâyesidir. Bu aile, zengin komşuları gibi bir askeri pazar günü yemeğe davet etmek İstiyor. Mühim fedakârlıklarla bir tavuk satın alıyor. Filimde tavuğun da küçük bir rolü vardır.
Tavuk meğer hayvanların en inatçısı ve en anlayışsızıymış. Pek çok uğraşıldığı halde bir türlü rolü yaptırılamamış. Bunun üzerine başka tavuk alınmış. bu da istenilen şeyi yapamamıştır. Bu yüzden tam 6 tane tavuğa baş vurulmuştur. Neticede tavuklar seyircilerin hoşuna gidecek bir sahne çevinnişler-dlr. Filmi yapanlar da çektikleri işkencenin bedelini, bu tavukları bir güzel kızartıp yemekle temin etmişlerdir.
Asker kadınlar
Hollywood'da Metro Goldvyn stüdyolarında asker kadınlara dair bir fiilm çevrilmesine başlanmıştır. Baş rolleri Lana Tur-ner, Laralne Day ve Guzan Pa-ters yapmaktadır. Filmin ismi henüz kararlaştırılmamıştır.
TESVİYECİ, TELEFONCU VE İŞÇİ BAYAN ARANIYOR _ Telefon işlerinde yetiştirilmek taero «eki ve namuslu, askerlikle ili,izleri olmayan Enstalfltör (4> tesviyeci ve muhtelif telefon Brançlarında çalıştırılmak üzere namuslu bayanlara ihtiyaç vardır. Her gün saat 17-lfi arasında Galata Bankalar caddesi Voyvoda han zemin katta Telefon mütehassısı AH Salt önere müracaat 946 — 1
KADIN ÇAMAŞIR ATÖLYESİNDE — Çalışabilecek tecrübeli bir makastar ile makinede brode yapan bir bayana ihtiyaç vardır. Adres: Bcy-oftlu Mis sok. NO. 29/1 857 - 1
EVDE BİR HASTAYA BAKMAK ÜZERE — Tecrübeli iyi bir hastabakıcıya ihtiyaç vardır. İyi ücret verilecektir. Görû»mek üzere Aamaaltı Zlndankapı No « Telefon: 22013
971 —
YARDIMCI BAYAN ARANYIOR — Atölyemizde yardımcı olarak bir bayan arıyoruz. 25 - 40 llr^ arasında ücret »trİlecektir. Bankalar caddesi No. M Osman Güzel «ürerine her gün saat 0 - 11 e kadar müracaatları.
039 — 2
EV İŞLERİNE VARDIM ETMEK t’ZERE — Yaşlı bir bayana lhr’/aç vardır. Ayda, otuz beş lira ücret- verilecektir. Bankalar cad deri No. M Os man Ollzel maftazasma her gün rant 4 - fl ya kadar mürncjuri-lan. ____________________________070 — 2 J - SATILIK EŞYA HER TtlRLtt KAfilT — Gazete, mecmua, kitap, defter İyi flatle satın* alınır. Satmak İsteyenlerin numuneleriyle Eminönü Tahmis cad Kalçın sok. No. 13 e müracaatları. ____________________________- 1
IUR ADET YEKPARE — Yirmi RÖZ trael ve on alU göz bobin Aleksandr satılıktır ş GOzelkozzas Büküm Evi Fntlh Türbe caddesi No. (48)
038 - 1
ACELE SATILIK _ Yen! buz dolabı (Frlgldalrl 52,158 telefona müracaat. 085 — 1
4 — Kiralık — Satılık
5.000 LİRADAN 500.000 LİRAYA KADAR — Istanbulun her yerinde apartman, ev. maŞaza. İmalâthane, fabrika, arsa ve çlfllk almak ve satmak lstlycnler. Kârlı İşi olup da devretmek Istlyen veya almak Istl-yenler Beyoğlu İstiklâl caddesi Büyük Parmakknpı köşe başı 4 No. kat 2 Tel: 42398 Suhulet Emlfik Zarif Özalp ___________________________910 - 11
İSTANBULÜN HER HANGİ BİR SEMTİNDE — Her cins emlâki en kısa bir müddette paraya çevirir. Arzu edenlerin derhal Galata ömerftblt han 2 nci kat No. 23, Ferdi Selek, Türk Emlâk Bürosuna müracaat etmeleri tavsiye olunur. Telef. 42368 850 - 1
SİRKECİDE — Boj olarak bir dükkân satılıktır. Sirkecide Hocnpaşa hamamına müracaat. 3
SATILIK EV — Kadıköy Talimhane Halidaga sokak No 04 yed! oda, manzara İçindekilere, ve RecaJ zade sokak 82 No da bayan Remzlyeye.
006 — 5
SATILIK APARTMAN — B> yoklunda Aynalıçeşmede dükkânı bulunan dcnİM manzarası olan beş kat, on daireli konforlu 57 - 59 No. «neniz npartmam» satılıktır. OAlutada Büyük Balıklı hanında 37 No. ya 8-10 ve öğleden sonra 5 - 0.30 nfamnda müracaat. 904 — 3
BATİLIK HANE — Beşiktaş Orta-bohçe Mısırlı ankak bakkal karşın No. 48 iç! dışı boyalı altı Oda genJg mutfak nüyllk bahçe arkası kâunllrn açık. Bakırköy iskele caddesi 44 numaraya müracaat. 967 —
SATILIK GtlZI I. ARSA - Cihangir Flrü-MıŞa mahallesinde İkt haddeye 10,58 ve 12 metre yüzlü 488 metrekare mesahasında Ve her İta caddeye çift daireli İki apartmana ve yahut bir garaj Inoafttihft müsait İmar plânına uygundur. Almak Istlycnlcr: Beyofilu Büyük Pnrmakkapı köşCbaşı 4 No. kat 3 Tel 42390 Suhulet Emlâk Zarif Özalp_______________835 — 3
NATAMAM İNŞAAT - Bllûmum İnşaat ve fenni mesuliyet hesap İşleri deruhte edilir. Ev ve nın-ğazaînrın tamire muhtaç olanian derhal l*e başlamak vr yıkılnmaı İcabeden emlâkin enkazın: kabul eder. Beyoftlu İstiklâl caddesi Büyük Parmakkpaı kOşebtışı 4 No- kat 2 Tel' «390 suhulet Emlâk Zarif Özalp 91! —11
KİRALIK — Beyaz» Yeniçeriler vs tramvay caddesinde Şark Kıraathanesinin üzerin d» kİ bina kiralıktır. Müracaat: Knnıkapı İstasyon caddesi No. 8. Telefon: 2228K 942 -
SATILIK EV - Kadıköy Cevizlik Ahter 8. 14 No. Iı ev Satılıktır. İsteklilerin Taksim Talimhane Topçu cad. No. 2 Uygun Ad 2 No daireye müracaat- 87 - 8
UYGUN Fİ A İLE SATILIK ? EV — Beyoğlu Tarlabaşı Doğramacı sokak No. 48 ve arkasında Kireçhane sokağında No. 0/8. Görmek İçin İçindekilere, pazarlık İçin de Büyükac'a Adliye sokak Nn 12 Nlzami’ye yazı ile müracaat. 954
2700 LİRAYA SATILIK EV _ Senelik Pteln kiralık. Kuzguncuk İskeleye 3 daHkfl, dört oda, mutfak. ıkl helâ, elektrik, su. deniş ftdrûr. *1'.I Postanp anh'»rrfa Ali Onum müra-caul. 956 —
2İÜ80 LİKAYA SATILIK AYARTt-MAN — Yan bedeli 10 seneden Kurtuluş trOmtay hattında 3 kat banyo bahçe beton taş merdiven 2 kat çıkılablilr saat 12 - 15 Galata Kürekçiler Demir han No, 23 q34 — 1
DEVREN SATILIK GAZİNO — Bütün tesisatı tamam 500 sandalya olabilir. Amavutköyü 1le Rumelfhasarl arasındadır. Tafsilât İçin; Ferdi Selek Türk Emlâk Bürosuna müracaat. Galata ömerilHt Mn 2 nc! kat 23 No.
900 - 1
SAYIN MÜŞTEKİLERİM» 10.000 -1000.090 lira arasında muhtelif semtlerde, muhtelif vlBûlar köşkler, apartmanlar, evler, çlftllltler. -ahlar sunar. Arzu edenlerin, ömerftblt I 2 nel kat, NO. 23, F. s. T. E. Pli na teşrif buyurmaları Te yahut numaraya telefon etmeler!
Created by free version of 2PDF
Jj -MOTEFFRRI .
FRANSIZGAYA LAYIKİLE VAKIF BİR MADAM — Evinde veya hariçte ders veriyor Şartlar elverişli mesai, ciddi, sonuç garantilidir. Adres: Taksim Parm&kkapı Pembe Çıkmaz sokak 4 No da madam Balya'ya.
962 - 3.
MEKTUPLARINIZI ALIIIKINIZ
Oazetemlz idarehanesini adres olarak gösterinle olan kflrilerl.'nu-den
Engllshman — Kimyager — No E.A — MMâ - 0 9 -
namlarına gelen mektuptun «tareti ant rnlzden «ıdrrmBîfin rica olunur , .
Filim direktörlerinden Schnek ile Metle Oheıon
İstanbul Vilâyetinde!:
Zeytinyağı, pamukyağı ve dlfter nebati yağların satışı hakkındakl 577 ( No lı kararname İle 510 No. Iı kararnamenin değişik 18 İnci maddesine dayanılarak Ticaret Vekâletince tanzim ve kabul edilen sirküler hükümlerine göre aşağıda yanlı hususlar ilgililere tebliğ olunur.
1 — Zeytinyağı, pamukyağı ve diğer her türlü rtebatl ynfcların ticaretiyle iştigal eden toptancılar ve bu maddelerle imalât yapanlar ticaret odasına müracsatle. bu İştigallerini gurup veslkotanna kayıt ve İşaret edeceklerdir.
Perakendecilerin bu kaydı yaptırmak Jçin ticaret ve esna! odalanna müracaat tarihi ayrıca llftn edilecektir.
2 — İstihsal bölgelerinden nebati yag getiren tacirler getirdikleri yağ-
ların cins ve mikdannı (kilosu ve kap -adedi gösterilmek suretllel yağlar gelir gelmez bir beyanname İle İstanbulda milli korunma korp-rol şeHiftlno ve mülhak kazalardan en büyük mülkiye âmirine bildirmeğe mecburdurlar. «2490»
Demir Cıvata, Somun, Diizoul ve Sustalı Pul Satın Alınacaktır
/. E. T. T. İşletmelerinden:
1 — Yukarda cinsleri yazılı malzeme 7/3/945 çarşamba günü saat 10 30 da açık eksiltme usul İle mübayau edilecektir.
2 — Muvakkat teminat 1200— liradır. Mtlbııyiıo edilecek matecınenln
miktar ve ebadları şartnamede gö1*1 ’ilmlstir. Şarlııanıcler Metro Han Levazımında parasız olurak yerilmekledir, .2390»
Vakfın adı
Seyhan Vakıflar Müdürlüğünden
Mlkdarf faymcUL TlRUİk
Mevkii
Cinsi
Günün en çok OKUNAN ROMANLARI
Kirtil* KalO >W ♦-*»
Şart Yıldım » »
Sönmeyen AVea tasta Ziya
1 Aşkın PsjtnA Bahçta Bata
Şeytan •
Şeytanın Piçi • >
smranin I Koca* > »
Yelil Babanın Teşbihi fihaml Saftı
Y tıkardaki kitapların beheri 125 kuruştur.
ÖKÇELERİN KOYNUNDA
158 Dönüm
83 .
120 »
77 a
80 a
226 .
Nisan 9j|3 T- M4M fîlsaa OU T. İM i tfhaa OU T 2M • 083 T. 398 » tlart 97T T. Mİ ♦
U-.—-I,.............- ______ ______________ - Mftrt 037 ‘f- 48 *
Yukarıda yazılı vakıf gayri menkullerin mülkiyeti peşin pare ve kapağı terfi* satılacaktır. 2/3/945 cuma günü saat 10 da Seyhan vefatlar müdürlüğü binasında japdaııaktır. Gayri menkulleri namesini görmek İsteyenler her gün Beyhan Vakıflar müdürlüğüne müracaat etmelidirler
Arttırmaya gireceklerden yüzde yedi buçuk muvakkat teminat alınır.
Kapalı zarflar İhale saatinden bir saat evvel komisyon reisliğin* Verilmiş olmalıdır. Postada olaaak gecikmeler kabul edilmez. «2205»
Ak kapı Bahçe Köprü sokağı » Ak kapı * Paşa sokağı >
Kalaycı zade Tuzsuz zade Salcı oğlu Boz zade Hacı Ali Battal Mehmet ağa Darfndell Oğlu Ada sokağı
KİMYANIN İNSANLIĞA HİZMETİ
[■ 0r. Zeki Tektaş "
Doğum v» Kadın Hastalıkları Mütehassısı
Kadıköy, Bahariye Caddesi M
Telefon: 60177
Saat 14 ton 18 e kadar her gün
Ut. İHSAN SAMİ ■nm TİFO AŞISI
Tifo vo paratUo hastalıklarına tutulmamak için tesiri kati, muafiyeti pek emin taze aşıdır. Heı an ede bulunur. Kutusu 50 kuruştur
Turan Azla Beler: 150 kuruştur.
BIRAKMA BENİ thsan Taşyılı: 75 kuruştur. Taşradan posta ücret! alınmaz.
İSTANBUL Maarif Kitaphanesi
Baş, Diş, Grip, Romatizma, Nevralji, Kırıklık ve bütün ağrıları derhal keser
İcabında günde 3 kaşe alınabilir Heryerde ısrarla NEVROZİN İsteyiniz.
İLİM ve fenın inkişafı sayesinde günlük hayatımızda terakki ve tekâmül o katlar süratlenmiştir kı bunları artık, tabii görmeğe başladık. Nefaseti her gun arlan kumaşları» bahçe ve tarlalarda her gün bir az daha kolaylıkla yetişti-jilen mahsulâtı el-lâde şeyler gibi telâkki edip geçiyor, insanlar ve hayvanların korunması ve tedavisi için yapılan keşlîyatı bile hayret etmeden karşılıyoruz. 8u kadar tabii addettiğimiz bu inkişafları tetkik ermek rahmetine katlanırsak-bunların her birinde kimyagerlerin himmet ve gayretine şahıd olur ve bu arada Ingiliz kimyagerlerinin ihtira ve keşiflerde daima ön safla yer aldıklarını görürüz. Sulh zamanında olduğu gibi harpla dahi Büyük Britanya laboratuar ve kimya fabrikaları günlük havalımızda fennin nimetlerinden daha fazla istifadeyi temin için gittikçe artan gayret ve enerji ile çalışmaktadırlar.
Imperıal Chemical Industries Limited, S. W. I.
Türkiye Umum! Vekili: İmperial kemim Industris (Iıırtej) LU.
Sieoru Han Galata İSTANBUL
İstediğiniz her çeşit
Mobilya, karyola, hasır koltuklar ve saire şık ve ucuz olarak
AHMET FEVZİ
ASRI MOBİLYA
Mağazasında bulabilirsiniz. İstanbul Rıza Paşa Yokuşu No. 66 . 234'17
Zonguldak asliye hukuk yargıçlığından:
845/197
Dâvacı Zonguldak On Temmuz mahallesinde 53 No. lı evde oturur ölü Ahmet Ziya karısı Rabla Özkök tarafından dâvâlı İstanbul Eıplnönıi Alemdar nahiyesi Küçük Ayasofya mahallesi Cami Şerif sokağında 0 No. lu evde oturur Hava hakkında evlillfc kaydının iptali dâvasının ya-pılaq yargılaması sırasında;
Dâvâlı Havaya dâva arzuhal! ve davetiye ’ Hânen UbUğ edilmesine rağmen gelmemiş ve özürünü de bildirmemiş olduğundan hakkında gıyap karan çıkarılmasına ve bunun dahi llânen tebliğine karar verilmiştir.
Yargılamanın bırakıldığı 20 3 945 gününde d* gelmediği takdirde dâvaya gıyabında bakılacağı gıyap karan yerine kaim olmak Üzere ilânen tebliğ olunur. «2421.
F I
:reated by free version of 2PDF
..■■I-- MEZUNLARI DAVET Taksim Lisesi Müdürlüğünden:
Taksim Lisesi mezunlarının 28/2/1945 çarşamba
Taksim Lisesinde bulunmaları İlân olunur.
Doktor, Kimyager, Memur ve He niş re alınacak
Sümer Bank Sellüloz Sanayii müessesesi Müdürlüğünden «İzmit» Müessesenıizde:
1 — 300 lira aylıklı: dahiliye mütehassıslığı,
2 — 170 - 260 lira aylıklı barem dahili ve harici kimyagerlikler,
3 — 210-300 Hra aylıklı barem dahili muhasebe şef muavinlikleri.
4 — 210 lira aylıklı barem harici ressamlık,
5— «5 - no Lira aylıklı barem dahili değişik servis memurları.
8 — 100 Hra aylıklı birinci sınıf hemşirelik (hastanelerde ameliyat İşlerinde çalışmış olması şarttır.) açıktır.
Bu İşlere İstekli olanlardan memurin kanununun 4 üncü maddesinde yazılı şartlara durumları uygun bulunanların 15- 3. 1945 tarihine kadar dilekçelerine hizmet ve tahsil belgelerinin suretler»» fotoğraflarını ■kİi;yerek müessesemize müracaat etmeleri İlân olunur.
Tayin olunacaklara ehliyet ve eski hizmetlerine göre tesblt olunacak aylıklarından gayri pahalılık ve çocuk zam mile ayni yardım İstihkakları ve kendilerlle müessesenln umumi faaUyetlne bağlı olarak aylıklarının % 23 1 nlsbetine kadar prim verilir.
Barem dahili memuriyetlere tayin olunacaklara bu yardımlardan ayn olarak sınai İşletme zammı da verilecektir.
Halen memuriyette bulunanların tayin olunabllmelerl İçin bulunduklar» yerlerden yazılı muvafakat almaları şarttır. (2293)
Asit Asitik alınacak
Sümer Bank İstanbul satinalma müdürlüğünden ı
Asit Asetik alınacaktır. Vermek isteyenlerin 5 Mart akşamına kadar teklif mektuplarıyla Galatada 6ümerbank binasındaki Müdürlüğümüze müracaatları___________________________________________«2368»
Toprak mahsulleri ofisi İstanbul şubesinden
Ofisimiz emrindeki Ay varis ar ay, Haskoy, Kasımpaşa, Balat ve Mumhane değirmenlerinde mevcut takriben 70 ton süprüntü unu 28 şubat tarihin» müsadif çarşamba günü saat 14 de Galatada Bahtiyar hanındaki dairemizde açık arttırma suretile satılacaktır. Bu" unlar değirmenlerdeki kontrol memurlarımıza müracaat suretile görülebilir. Bu husustaki şartname Müdürlüğümüz İmalât servisinden talep olunabilir. *2107>
Fatih askerlik dairesi başkanlığından:
Lise veya muadili okullardan diploma almış olan kısa hizmetlilerle tam ehliyetnamelller 1 mart 945 de. yedek subay okuluna sevkolunacak-1 lardır.
Bu evsafı haiz kısa hizmetlilerin j derhal şubelerine, İstanbıılda yabancı bulunan bu gibi kısa hlAıetltler de bölgesinde oturdukları şubelere müracaat etmeleri İlân olunur.
Çocuk hekimi doktor
Ahmed Akkoyunlu
Taksim - Talimhane palas. Telefon: 82627
Zayi — 12/12/844 gün ve 1318/138269 No. makbuzla İnhisarlar Umum Müdürlük levazım şubesi veznesine emaneten yatırmış olduğum bin Ufa-lık makbuzu zayi ettiğimden, yenisini alacağımdan zayi olan makbuzun bir hükmü olmadığını İlân ederim.
Ahmet Suyolcu Kutu Fabrikası
■ Dr. A. Asım Onur m
Ortaköy Şifa Yurdu
§ehir gürültüsünden uzak bir yerde büyük bir parkın içinde ve çamların ortasında fevkalâde güzel manzaralı, çok temiz .e iyi bakımlı, kadın, erkek her liirlü hastalara açık hususî hastane. Sinirlerim ve yorgunluğunu dinlendirmek ve nekahet devrini geçirmek istiyen-lere mahsus yegâne müessese.
Telefon: 84421
ikinci ilân
Tasfiye halinde bulunan
Mahdut Mesuliyetli İsatnbul Belediyesi Memurları Kooperatifi Şirketi Tasfiye Memurluğundan:
İstanbul Asliye Mahkemesi 3 üncü Ticaret Dairesi, İstanbul Ticaret slcllLinde 18928 No. da kayıtlı bulunan (İstanbul Belediyesi Memurin Kooperatif Şirketi) nin tasfiyesine ve tasfiye memuru olarak tayinime karar vermiş ve bu karar Ticaret Sicilli gazetesinin 17 1 -945 günlü ve 6430 sayılı nüshasında ilân edilmiştir.
Şirkette alactık ve sair hukuku olanların 3 üncü İlân tarihinden itibaren âzami bir sene zarfında Istanbulda Sirkecide Liman Hanında 18/19 No lı yazıhaneye müracaatla niacakl anın kaydettirmeleri ve müsblt evrak tevdi eylemeleri lüzumu Ticaret kanununun 445 inci maddesi mucibince ilân olunur.
Tasfiye Memuru: Avukat tsnıail Hakkı Bayraktar
Kâğıt ve Basım işleri
Anonim Şirketi idare Meclisinden : şirketimiz Hissedarları Umumi Heyet! aşağıda yazılı ruznanıe maddelerini müzakere etmek ve karar» bağlamak üzere İdi surette 13 mart 945 salı gilııü saat 11 de Şirket Merkezinin bulunduğu Galatada Tünel caddesinde Tünel ittisalinde 12 numaralı Şirket mağazasındaki yerinde toplanacaktır.
Hissedarların, sahip oldukları hisse senetlerini veya bunu müsblt ve-■salfa. toplantı gününden bir hatta evveline kadar Şirket Merkezine vererek duhuliye varakası almaları ve belli gün ve saatte asaleten veya vekâleten toplantı yerinde hazır bulunmaları rica ve Esas Mukavelename hükümlerine göre (10» on hisseye sahip hissedarların reye lştlrâk edebilecekleri İlân olunur.
RUZNAME:
1 — 1944 senesi muamele ve hesaplarına alt İdare MeclLsl ve Miir&klp raporlarının tetkik ve tasdiki,
2 — 1944 senesi bilânço kâr ve zarar hesaplarının tetküc ve tasdiki ve İdare meclisi İle miirakiplerln İbrası.
3 — 1944 senesi bilânçosıına göre hissedarlara tevzi edilecek temettü mlktarlle tevzi zamanının tâyini,
4 — Boşalan idare Meclisi âzahkl&rlle Müraklpllğe seçilmiş olanların vazifelerinin tasdiki,
6 — 1945 senesi İçin yeniden müraklp seçilmesi ve ücretlerinin tâyini,
6 — Ticaret Kanununun 323 ve 324 üncü maddeleri mucibince Meclisi idare âzalarının kendi veya şahsı ahar namma Şirketle veya şirketin icra eylediği muamelel ticariye nev'lnden olan İşleri yapabilmelerine İrin verilmesi. ___________________________
Gümrük muhafaza genel komutanlığı İstanbul levazım amirliği satın alma komisyonundan!
6080 takım yazlık er elbisesi dikimi kapalı zarf usulü İle eksiltmeye konulmuştur. Muhammen bedeli (15.000) Hra, Uk teminatı (1125) liradır.
Eksiltme 8 mart 845 salı günü saat (15) dedir, şartname ve nümunesl her gün komisyonda görülebilir. İsteklilerin teklif mektuplarını en geç eksiltme saatinden bir saat evveline kadar Galata Mumhane caddesi No. 54 deki komisyona vermeleri. (2115)
İstanbul vilâyetinden:
Ticareti tanzim ve -ihtikârla mücadeleye dair olan 510 No. lı kararnamemin değişik 18 inci maddesi hükmüne ■ uyanılarak Ticaret Vekâleıinoe sabun imalinde kullanılması menedilmiş o1 m % 8 (sekiz dahil» ve daha az asitli yağlardan sabun imale ilerinin elli inde bulunanların mikclar ve nevllcriııln 28 Şubat 1945 akşamına kadar birer beyannam'1 ile vilâyete biidLriimesl tebliğ olunur. «2477»
Atölyemize tevdi edilen radyolar titiz bir İtina ile tamir •dilerek YENİ bir hale getirilir.
Bankalar cad. Bereket Han No. 8, Tel: 49249
... J
SÜMERBANK ■■■■ ı ■■
YERLİ MALLAR PAZARLARI
Müessesesi Müdürlüğünden ı
Satış Memuru (Tezgâhtar) Daktilo ve Paket Memuru alınacak:
1 — Müessesemizin Taşra Mağazalarında çalıştırılmak üzere en as orta tahsilini bitirmiş ve askerliğin t yapmış olanlardan Satış Memuru (Tezgâhtar) — mümasil Müesselerde tezgâhtarlık yapmış olanlar tercih edilecektir. — Yine orta tahsilini bitirmiş v« askerliğini yapmış olanlardan daktilo ve paket memurları alınacaktır.
2 — Yakardaki şartları haiz ve 50 yaşını geçmemiş olan İsteklilerin nüfus hüviyet cüzdanı, tahsil ve askerlik vesikaları ve bonservls-lertie birlikte 10/3/945 »tarihine kadar Müessesemlfln Bahçekapıda Sümer hanındaki merkezin d a Zat İşleri servisin» baş vurmaları.
Diş Doktoru Aranıyor
Orta Anadoluda sına! bir işlet mede ücretle istihdam edilmek üzere bir diş doktoru aranmaktadır.
Kendisine evli veya bekâr oluşuna göre metruş bir oda veya bir ev tahsis edilebileceği gibi çok yakında bulunan kazada haftanın iki günü İş yapmasına da müsaade edilecektir.
İsteklilerin çalıştıkları yerleri gösterir bir dilekçe Ve bir fotoğrafla posta kutusu İst. 178 (E.D.) rumuzu ile müracaatları.
dSOLÜGALM
UYUZ .KAŞINTILARI İYİ EDEP
iihu uııııı.ııııııııııııııııııı................. ıiuiıiiımiımıiiHiiM»
Devlet Demiryolları ve Limanları İşletme Umum idaresi İlânları
ııılııııı ıııııı imi.ııııııııııııııııııııııııı.ııııııııııı ııı ııııııııııııııııııı ııı m.ıııırııııııııı..
Kimyager Alınacak
Zat işleri Müdürlüğünden
H. Paşa lâboratuvaıında istihdam edilmek üzere iki kimyager alınacaktır.
1 — Taliplere 3137 ve 4020 saydı kanunlar hükümlerine tevfikan barem vaziyetlerine göre 100 - 244 Liraya kadar aylık ücret verilecektir.
2 - Müracaat sahiplerinin dilekçelerini 1/3 945 tarihine kadar belge
lerile birlikte Ankarada D. D. Zat 'şler! müdürlüğüne ve Istanbulda Haydarpaşa D. D. Lâboratuvar müdürlüğüne göndermeleri veya bizzat vermeleri lüzumu yayınlanır. (1904»