30 Mayıs 1950 — Salı
• SİYASİ İKTİSADİ
W* A
iCTA
13 l/\
Sayı 181 —
10 kuruş
Beyoğlu - Müellif Caddesi 6 - 8 Posta Kutusu 2100 Beyoğlu
Abone : Türkiye için seneliği 32. altı aylığı 17» iiç aylığı 9 liradır. Hariç memleketler iki millidir.
MÜSTAKİL GÜNLÜK GAZETE
Tesis eden ; HABİB EDİB-TOREHAN
İlânlar: 6 ncı «aylada santimetre»! 2 liradır, İlânlardan hiçbir mesuliyet kabul edilmez.
Telefon 44756 - 44757 Santral Telgraf Adresi : Hetlo. İstanbul
îç politika
Hürriyet ve şahsî
teşebbüs
SON dünya harbinin ilk yılında yurdumuzun ehemmiyetli bir şahsiyetiyle bnşbaşa kalarak konuşmak fu satım bulmuş ve bu vesile ile de milli iktisadımızın ne kadar tuhaf bir tarzda düşünüldüğünü anlamıştım. O zaman görüştüğümüz konu, yurt istihsali dâvnsı bakımından, bizim için en başta gelen bir ehemmi. vctle idi. Almanyanın harbe girmesiyle en büyük bir sürüm yerimizin bizden kopması İhtimali vardı. Bu tehlike, aynı zamanda, ikinci ve üçüncü derecedeki sürüm yerlerimize de yayılabilirdi. O zaman, millet olarak, ne yapabilirdik? Bir şey satamazsak ne satın alabilirdik? Satmak ve satın almak dâvası yanında, daha başka bir dâva da bc-lireblhrdi, sürüm yerlerinin boyuma daralması ve tiracet yollarının birer birer tıkanması yüzünden stoklarımızın alabildiğine kabarması dâvası... Stoklar, günün birinde, eriyebilirdi. Fakat biz, bu stoklar eriyinceye kadar, istihsalimizi finanse etmek zorunda idik. Biz bunun için neler düşünmüştük? Belki de temelli hiç bta fikrimiz yoktu. Biraz yukarda sözü geçen şahsiyet, benim haklı telâşlarımı gidermek inaksa-diyle bütün tedbirlerin çoktan alındığını anlatarak sözlerine devam etti:
“Müttefiklerimizle imzaladığımız anlaşmalarda sizin ürktüğünüz noktalar da çok bahtiyar bir şekilde aydınlanmış buhınmaktadır. İhtiyaçları nİBî da olmasa da müttefiklerimiz bol fiatle mallarımızı alacaklardır. Bizim de istediğimiz zaten bu değil midir? Onlar, isterlerse, hu mallan denize dökebilirler Biz piyasamızın bu ağır yükten kurtulmasına bakarız/*
Aradan şöyle böyle 10 yıllık bir zaman geçtiği halde iktisat politikamızda temelli bir görüş değişikliğine henüz şahit olmadığımızı söyleyebiliriz. Bir taraftan nâsıl bir maksatla yapıldığını çok iyi bildiğimiz müdahale mubayaaları, öte taraftan da devletçiliği mutlaka yürütmek gayesiyle girişilen hesapsız masraflar; İstihsal maliyetimizin sırtına bindikçe binmekte ve mahsullerimizin normal sürüm İmkânlarını boyuna daraltmaktadır. Buradan eski sürüm yerlerimizin harp yıllarında çok yıpranmış ekonomik durumunu düşünürsek aksaklıkların nerden geldiğini anlamakta güçlük çekmiş olmayız.
Doğrudur, biz bugün harp yılla-çindAM . uzaklaşıpjş bulunuyoruz. Fakat barışa da henüz kavuşmuş değiliz. Derin bir üzüntü duyarak söy-liyebiliriz ki: Milli istihsalimiz, oldukça geridir. Böyle geri bir istihsalle geniş ölçüde bir milli kalkınma politikasının uyandırdığı başlıca ihtiyaçları karşılamak aşağı \m-kan imkânsızdır. Halbuki, biz, bugünkü ufak istihsalimize bile sağlam bir sürüm yeri bulmakta güçlük çekiyoruz. Biz Öteden bnri olduğu gibi. şimdi dc gene olağanüstü fırsatların belirmesini mİ bekliycceğlz ? Bütün İhracatımızı tesadüflerin eline mi bırakacağız?
MilU hudutların dışarılarında kalan sürüm yerlerinde devletlerden ziyade hür teşebbüslerin rolü büyüktür. Bütün dış pazarlarda slirüm yerlerini ilkönce hazırlayan, daha doğrusu sezgili bir gayretle fetheden hep fertler olmuştur. Ferdin elde ettiği ekonomik başarı Lse milli bir ehemmiyet taşıdığı için, öteden hepi. her devlet tarafından tesirli bir surette desteklenmiştir. Mallarımızın dış pazarlarda sürülmesi meselesinde hükümetlerimizin zaman zaman fa. aliyete geçmiş olduğunu »söylemek lâzımdır. Fakat bu faaliyet daha ziyade satışla yapılır ve stokların erl-rnesj yüzünden de yurt içinde geçi. Cİ bir ferahlık duyulabilir. Fakat aşıl dâva bu değildir. Milli İstihsalimize sağlam sürüm yerleri temin edilmedikçe aynı ihracat tıkanması hâdisesinin zaman zaman hattâ müzminleşmesi pek Bundan da anlaşılıyor ki: dâvanın kesin bir surette
mesj İçin, şahsi teşebbüsün mutlaka önayak olması gerekmektedir.
Şahsi teşebbüs; ancak hür bir iktisat sisteminde doğar ve serpilir. Böyle bir ekonomik muhit bulamazsa, topı ağında aradığı gıdayı bulamayan bir çiçek gibi rengine kavuşmadan solar, gider. Demek oluyor ki: İstihsal dâvamızın en ehemmiyetlisi bir düğümünü çözebilmek için ilkönce şahsi teşebbüsün gelişmesini güçleştiren şartların, vakit kaybetmeden, ortadan kaldırılması lâzımdır. Bir ancak o zaman, bütün çağdaş milletlerin yaptıkları gibi, dış pazar dâvalarımızı İ8m bir haşan il*' ele almak ve çözmek imkânlarına erişmiş oluruz. Fert teşebbüsünü uyuşturmaktan başka hiç bir şeye yaramadığını sayısız örnekleriyle gördüğümüz devletçilik politikasından artık on ufak bir başarı bile bok-lenomez. Biz bir iktisat ııtoplsi uğrunda büyük fırsatlar kaybettik Fakat \tizii gülmeyen gerçeklik gelmiş V' çalmıştır. Biz onun İçin yeni Hü-’ oHn faaliyet programına büyük ür ehemmiyet veriyoruz..
M. NERMİ
Birleşmiş Milletler Umumi Kâtibi Trygve l/ıe, İngiliz Dışişleri Rakam Bcvln'l ziyarete giderken, »«İpini ;wı yakıyor
Lie, Truman ve Acheson
ile bir görüşme yaptı
Konuşma mevzuu mahrem tutuluyor
(APF — Birledik Bakanı Dean A-e|>» son la Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Trygve Lie bugün yaptık-lan 70 dakikalık mahrem bir görüşmede soğuk harp meselelerini gözden geçirmişlerdir. Genel Sekreter. Batı devletleri ve Sovyet liderleriyle yaptığı bir görüşme Berisinden henüz dönmüş bulunmaktadır. Hareketinden evvel, âcil doğu-batı meselelerine bir hal çaresi zemini bulmağa çalışmak için Avrupa sevaha-tine çıktığını açıklamıştı.
Görüşmeden sonra Acheson. Trygve Lie ile yaptığı konuşma hakkında tafsilât veremlyeceğini belirtmiş, bir soruya cevaben Trygve Lie'nin Başkan Trumanla da görüşeceğini fakat hunim için henüz bir tarih tesbit e-dilmcdlğini söylemiştir.
Acheson'ıın çalışma dairesinde yapılan görüşmeye Dışişleri Bakan Muavini Byıon Price ve John Hicker-son da İştirak etmişlerdir.
Trumanla mülakat
Washington 29 A.A. (AFP) — Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Trygve Lie Başkan Trumanla 20 dakika görüşmüştür.
Bu görüşmeden sonra Trygve Lie her hangi bir demeçte bulunmaktan Hakinmiş ve bunun mahrem mahiyet-
lâhfngton 29 cılka Dışişleri
»V olduğunu Heri Rürrtıü^lîlr.
Trygve Lie, St alinden Başkan l’rıımana bir mesaj getirmediğini ve Başkan Tınmandan Sovyet Devleti jetine de bir mesaj götürmediğini yeniden tasrih etmiştir.
‘’Schuman Plânı,, hakkında İngiliz cevabı kati değil
Paris, 29 A.A. (Afp) — Resmi Fransız çevrelerinden bildirildiğine göre kömür Ve çelik sanayiinin birledi irilmesi hakkındaki Schumaıı tasarısı görüşmeleri hususunda Fransız Hükümetinin İngiliz Hükümetine verdiği notaya Ingilterenin cevabı kati değildir.
Löndra - Paris arasındaki görüşmelere bütün bu hafta devam edilecek ve bu görüşmeleri müteakip Ingiltere Hükümeti Schuman plânı hakkında kati bir karara varacaktır.
Romn, 29 A.A. (AFP) — İtalya Dışişleri Bakanlığından resmen bildirildiğine göre İtalya Hükümeti, kömür ve çelik sanayiinin birleştirilmesi hakkındaki Schuman tasarısı görüşmelerine Fransız Hükümetinin davetini kabul etmiştir.
belirmeni, tabiidir. Bu çetin çözüiebıl-
Bu eylülün başında Formozaya taarruz
1 alpeh, 29 A A (United Pıcsst MÜUyetçi ajskeri liderleri, eylülün ilk hııflaşında Formozaya kar«ı bir taarruz beklemektedirler.
l ın ana topraklarından alınan istihbarat raporlarına atfpn şeflerinin açıkladıklarına R(»rc, hava şartları komünistlerin tayfun mevsimi ile yağmurlar mevsimi arasında hücuma geçmek niyetindi olduklarını göstermektedir.
Mr*corolojtatlerln bildirdiklerine ao-rc, komünistlerin 100 millik boğazı a-r,arak baskın yapmaları için ancak üç haftalık vnkltkri vardır. Aksi haltta-galzcelc ilkbahara kadar beklemeleri icap edecektir.
• •
Dışişleri Bakanlığından
bildirildiğine göre
bit
Self A-
Amerika, Bayar’ı
kabule hazır
Bir ziyaret halinde Tiirk Cumhurbaşkanını Truman ve ba kanları karşılı yara k ti r
Waahington> 29 «A.p.ı Birlettik Amerika Dışişleri Bakanlığı tarafından dün Washlngtonda( şııyct Türki-ynnin yeni Cumhurbaşkanı Celâl Rrir yar Amerlkayı ziyaret etmek islerse, hu arzusunun çok İyi karşılanacağı a-ç ıklan m ıştır.
Bununla bernbır, Bakanlık çevrclr-rl. böyle bir plânın mevcudiyet İnden ve her hangi bir davetiyenin gönderildiğinden malûmatları olmadığımda belirtmişlerdir.
Basla. Bakan vekili Wrbh olduğu halde, Amerikan Dışişleri B;tkanhk*ı-nın ileri gelen simahırı, Celâl Rayarın Başkanlığa gelmesini ı^min elmiş o-Inn sorı “demokratik., Türk genel çinileri hakkında hayranlıklarını de etmektedirler.
Celâl Boyar, Amerikanın sıkı dostu ve Rıısyaya karşı soğuk harı» • e de kıymetli bir müttefiki olarak mütalâa edilmekledir»
Celâl Boyar, böyle bir seyahat v( ziyaret yaparak olursa, bunun büyük bir ehemmiyeti olacaktır. Kendim Başkan ve Bakanları tarafından kar şılnnnc akİ ir.
Bununla beraber, resmi çevreler, bu zamanda. Boyarın Birleşik Amerika* vı ziyaret chnesinln müşkül ola. ağı m, çünkü yaklaşan seçimler dolayı siyle, Balkan Truman ve Raknnların, Demokrat Parti adaylarımı destek temin etmek İçin bütün memleket i-«jinde dolaşarak meşgul bulunacakları Ve böyle yüksek bir misafiri layık olduğu şekilde kabul etmek hususun da müşkülât tek etekleri cihetini do belirtmektedirler.
Nıınıuıı Meııcmrııelıığlıı ErıııiM/ ('ıınılıurhıışknnlylc beraber
•
Parıa Huromu: hlklirhjüi
Menemencioğlunun verdiği beyana*
Paris Biiyük elçimiz Fransız Combat gazetesine ınühiın bir beyanat verdi
Paris Büyükelçimiz Nııııian Hrnmırncloğlıı, Pıırlste lıılhnr rimelde olnn Cnrııhnt gazetesi» tıp mühim beyanatta hıılıınmııtr iıır. Bıı beyanatın tarif metnini bugün İkinci sayfamızda olcııyıı» rıtlnrımı/,n takdim ediyoruz.
V - - -_______________— J
A. Menderes Kabinesi
programını okudu
Program dört esasa dayanıyor
Devlet hizmetlerinde âzami tasarruf, muvazeneli bütçe. 2 Bunu bir plâna bağlamak. 4
İkti
I
sadi cihazları süratlendirmek. 3
İstihsal hayatını devletin zararlı müdahalelerinden kurtarmak
r

Suriye Kabinesi
çekildi
Hükümet konağında saatli bir bomba patladı.
Zarar yok
Şanı, 29 (A.P,) — Suriye Kabinesi bugün öğleden sonra istila etmiştir. Henüz teyit edil-miyen bir habere göre, Başbakan Kabinenin istifasını Deylet Reisi Haşim Atlasi’ye sunmuştur. Başbakan bugün öğleden sonra Kurucu Meclis Dışişleri Komisyonuna Kahire ve Beyrut ziyaretleri hakkında izahat verecek ve aynı zamanda hükümet, ortadoğu memleketlerine silâh temin etmek hususunda İngiltere, Amerika ve Fransa tarafından ittihaz edilen karara dair resmi tepkiyi ihtiva eden bir tebliğ yayınlıyacaktır.
Halld El Azm Yeni Kabineyi kuruyor
Şam, 29 (United Press) — Suriye Kabinesinin istifasını müteakip, müstafi Başbakan Halid El Azm in tekrar bir koalisyon Kabinesi kuracağı sanılmakta dır.
Halid El Azm ın bugün parla ıııenfo liderleri He görüşmelerde bulunacağı kuvvetle tahmin e-lllmrktcdir.
'naili bomba...
Şam, 29 (A.P.) — Bugün ög-eüzeri Baçbakanhk. Maliye ve İçişleri Bakanlıklarının bulunduğu Hükümet Konağında küçük bir saatli bomba patlamış-Ur. İnfilâk hafif maddi hasara yol açmış fakat ölen veya yaralanan olmamıştır. Bomba, eski bir gazete kâğıdına sarılmış ve binanın birinci katuıdaki bir büroda kâğıt sepetine yerleştirilmişti.

Amerika, İrana 12.000.000 dolarlık teçhizat verecek
Tahran, 29 A.A. ( AFP) — Yetkili resmi bir kaynaktan öğrenildiğine göre. Birleşik Amerika, İrana 12 milyon tutarında teçhizat ve hafif silâh verecektir.
Bilindiği üzere geçen sene İrana, Kore’ye ve Fihpinlere askeri yardımda bulunmak için Birleşik Ameıika Kongresinde 27.640.000 dolarlık bir tahsisat kabul edilmişti
Amerikan Senatörü
Tai’t’ın bir beyanetı
işletmeler hususî teşebbüse devredilecek
Anayasa kuvvetler muvazenesi esasına göre tâdil edilecek
Ankara, 29 (Hususi muhabirimiz bildiriyor) — Büyük Millet .Meclisi bugün saat 15 te İçel Milletvekili Refik Ko-raltan’ın başkanlığında toplanmıştır.
Oturum açılınca alkışlar arasında kıırsüye gelen Başbakan Adnan Menderes 50 dakika süren Hükümet programını okumuştur.
Program okunurken yer yer D.P. li millet vekilleri tarafından alkışlanmaktaydı.
Programın okunmasını müteakip söz atan C.H.P. Trabzon milletvekillerinden Faik Ahmet Barutçu, muhalefetin program üzerindeki görüşlerini bildirmesi İçin müzakerenin çarşamba günkü oluruma bırakılmasını istemiştir.
Kürsüye gelen »Samet Ağaoğlu. muhalefet tarafından İleri sürülen fikrin yerinde olduğunu, esasen kendisi ve İki arkadaşı tarafından müzakerenin çarşamba günü açılması
Grev hakkı
tanınıyor
• «
İÇ SAYFALARDA
İKİNCİ
Menemencioğlunun b i r
Fransız gazetesine Türk dış siyaseti hakkında verdiği beyanat
ÜÇÜNCÜ
Hükümet Beyannamesinin tam metni
DÖRDÜNCÜ
Garp musikisinin Türkiye-de inkişafı
L. E.
Soğanlıköyünde kalkınma bayramı
BEŞİNCİ
Tütün ihracatımız
Habib Edib - Törehan
önerge vermiş olduklarını söylemi:; ve dc-
hususunda bir de iniştir kİ::
“Muhalefete bu hususta en geniş tenkid imkânları vermek İçin müzakerelerin çarşamba gününe bırakılması lâzımdır. Biz, bu mukaddes damın altında mâzido cereyan etmiş nahoş hâdiselere ebediyen nihayet vermek niyetindeyiz.”
D.P. II milletvekillerinin alkışlariyle mukabele gören bu sözlerden sonra Başkan Refik Koraltan, Başbakanın da hu husustaki muvafakatini bildirmiş ve Samet Ağaoğlu. Mii-kerrem Sarol ve Ekrem Hayrl Üstündağ tarafından verilen önergeyi okutarak oya «unmuş ve önerge ittifakta kabul edilmiştir.
Bundan sonra Meclis ihtisas komisyonlarının seçimi yapılmıştır.
Meclis çarşamba
Devlet idari mekanizması dışında
Profesörler ve iş adamlarımızdan
Devlet müşavirlikleri kurulacak
Memleketin iktisadi ve ticari politikasını esaslı bir şekilde tanzim etmek ve plânlı bir çalışına sistemi kurmak üzere ekonomi Genel Meclisi mahiyetinde bir teşekkül vticude getirilmesine karar verildi
Ankara. 29 (Hususi muhabirimiz bildiriyor) — Bugün Mecliste programını okumuş olan yeni kabine, çarşamba günü program üzerinde yanıltacak müzakereleri takiben güven oyu alacak ve derhal İcraata geçecektir. MûhMIf. Hakanlıklar. prograTfıdâ sadece anıt hatları belirtilmiş otan çeşitli memleket meseleleri üzerinde şimdiden hummalı bir Faalhrete girişmiş bulunuyorlar. Bu cümleden olmak üzere Üniversite profesörleri ile memleketin holhh.ı-l! ig ve idare adamları arasından seçilmek üzere “Devlet Müşavirlikleri” ihdas edileceği ve şimdiden bu yolda tetkiklere başlandığı anlaşılmaktadır.
Fahri bir vazife mahiyeti taşıyacak olnn bu müşavirliklere atanacak olanlar, devletin İdare mekanizması dışında bir istişare organı rıtacaklar ve bunlara konuların mahiyet ve ücret verilecektir.
Bundan ayrı olarak
res kabinesi, memleketin iktisadi ve ticari politikasını esaslı bir şekilde tanzim etmek ve plânlı bir çalışma sistemi kurmak üzere Ekonomi Genel Meclisi mahiyetinde bir teşekkül vücuda getirmeğe karar vermiştir.
Eski iktidar zamanında bu mahiyette bir meclis kurulması için yapılan teşebbüslerin hir netice vermemiş olduğu hatırlardadır. Zannedildiğine göre Ekonomi Genel Meclisi, devlet politikası mahiyetinde bir takım esaslar tesblt edecek ve bu esaslar hükümet değişikliklerinden müteessir olmayacak hir şekil ve surette ilgili Bakanlıklar tarafından tatbik olunacaktır.
Diğer taraftan Hiıkumctin Tarım bütçesine en az yüzde 50 nlshotindo bir zam yapmak niyetiyle kararlar al-
inak üzere kurulduğu haber verilmektedir, Zirai istihsalâtı elverişli bir maliyet fiyatına elde etmek için ziraat teşkilâtının daha verimli bir çalışmaya doğru sevk va idaresi yeni Tarım Bakanlığının bugün düşündüğü İşlerin haainda gelmektedir. ...
• •
Casus Fuchs, F.B.I’ya
200 yeni isim verdi
olarak çnhştı-incollyeceklerl şümulüne göre
Adnan Mende-
“Atlantik Paktı tecavüzî
mahiyette bir harekettir''1
Avrupaya silâh yardımı hem harbi alevlendirici, hem de faydasızdır
UnHhlngton. 29 (Ap) Birleşik A? mrrika Senatosunda Cumhuriyetçi Partinin ileri gdon siyasi şahsiydi Senatör Robrrt Taft, dün, Atlantik Paktı vo yardım ıı n kışın alalını "mü-lecuvizuiH» hareket iri “ olarak vasıf-Inndırmiğ ve bunları tenkld i lmiyi İr. Senatör, Birleşik Amerikanın, “Rus-yaya, tjayrt bir tecavüze teşebbüs c-(lerse, kendisini harp içerisinde bulacağı cihetinin hildirlImeMlni” teklif etmişi ir.
Radyoda yapmış olduğu bir konuş-masında Taft, “Al huılik Paktının bütün tesirinin harp ihtimallerini çoğaltmaktan ibaret olduğunu ve itiraz etliği cihetin, bütün dünyada ve Rusya-mu etrafında bulunun vlrnıi devleti allûhtandıımasında ğunu“ söylemiş ve bunun
reli e bir miılrcnvlz hareket olduğunu kaydetmiştir.
Taft, yu suali sormuştur;; “‘Sanır mısınız ki, Belçika voya Hollanda, er-İ.esi günü üzerlerine bir atom bombası atılacağı kcndlkrino bildirildiği tsk-dlrde, kendilerini bizim verdiğimiz silâhtarla Rueynva karşı müdafaa ede-erklerdir'’
“Bu mavzu. yalnız harbi alevlendirmekle kalmıyacaktır. Aynı zamanda, benim kanaat İmce faydasız bir »ey-ııı demi lUı
Taft, “Rusların harp emellerine mâni olarak yegâne unsurun. “Amerikanın kuvveti ve kudretli hava ordusu” olduğunu ileri dürmüı ve bunun “geni* bir atom bombası stoku İle takvl-
yesl” lüzumunu İleri sürmüştür.
Amerikanın bugün harbe girecek kadar kuvvetli olup olmadığı şugline cevaben Taft, “evet” cevabını vermiştir.
Amerika, Türkiyey
1.814.000 dolarlık tahsisat ayırıyor
0
kada r bulundu-mu-İl
\\ ashlnglon, 29 içinde on Avrupa 17.781,01)0 dolarlık diye kadar Mm ahali Planı yardım fonundan ayrılım tahsisatın yekûnu 9,021.375.000 dotarı bulmuştur.
Bu son tahnİMittan İstifade eden mnmleKetler arasında, Türkiye, Avusturya, Danimarka, Fransa, Federal Almanya, İtalya, Norveç, İsveç ve în-gilterr yardır.
Bıı 17.781.000 dolarlık tahsisat ile temin edilecek otan malların yüzde 87 hI Aınorikadan, yüzde 13 ii de Kanada. Güney Amerika devletleri va tsvlçre-len satın alınacaktır
Rıı «on tahsİMnlian Tiırklyeye ayrılan 1 814.000 (tadarla Zonguldak Umanı Inşatı için nıalzem**. çeşitli maden istihsal makineleri, demir vo çelik dö-klinıhMneleri njn l'izıınılu teçhizat motorlü vaaıtalsr, makineler, yedek parça alınacaktır. w
(A.AJ — Son hafta nıi’iııh-Icriine verilen yeni tahataatla «İm-
Şüpheli kimselerin listesi böylece 2,200 e çıkmış bulunmaktadır
Londra, 29 (Ap) — Reynolds News laimli haftalık İngiliz mecmuası dün, “Ruoyaya gizli malûmat vermekten sanık olarak hükümetin atom enerjisi arattırmalarında yüksek mevkiler işgal etmekte olan on İki kadar kimsenin, son zamanların en büyük beynelmilel casusluk şebekesinin tahkikatı sırasında tevkif edileceklerini” ileri sürmektedir.
Mecmua bunlar arasında en az “bir İngiliz ve bir KanadalI ve altı Amerikalı buhınacağını” İddia etmektedir.
»Mecmua, bu tevkiflerin, aslen Alman olup son zamanlarda casusluktan on beş sene hapse mahkûm edilmiş olan Dr. Klaua Fushs’un FBI Amerikan Federal polisi memurları tarafından Isiicvabının bir neticesi olacağı kanaatini de açıklamaktadır.
Mecmuanın hu haberleri hir resmi kaynak tarafından teyit edilmemiştir.
FBI a mensup iki memur, Fuchs’u cuma gününden beri âdeta her gün isticvap etmektedirler.
Reynolds News, bu sorgular sırasında Fuchs'un. atom casusluğu ile İlgili dar d ir. bin bunların kalı, 150 sinin KanadalI ve 10O ünün de İngiliz olduğunu” kaydetmektedir.
Bu sorguların başlamasından beri Amerlkada bir kişi tevkif edilmiştir; bu da Harry Gold’dur.


olduğu sanılanlar listesine 200 ka-Isim ilâve ettiğini iddia etmekte-Bu sözü geçen listede zaten iki kişinin adı mevcuttur. Mecmua •'1.000 don fazlasının Ameri-
★ ★★
günü saat onbeşte toplanacaktır.
Bugün Mecliste okunan programının ana hatları ibarettir:
Hükümet programının da eskiyi tenkld ederek aldığı günkü durumunu tesbit etmeyi kendi emniyeti için lüzumlu saymıştır. Yeni Hükümetin, takip edeceği dört esas vardır:
1 — Devlet hizmetlerinde âzami tasarruf ve muvazeneli bir bütçe,
2 — iktisadi cihazları süratlendirmek,
3 — Bu işi bir plâna bağlamak,
4 — istihsal hayatını» devletin zararlı müdahalelerinden ve bu çeşit bürokratik engellerden kurtarmak-
Bunun dışında Hükümet, kendinden süratli bir netice beklenmemesini sebepleriyle izah etmiş ve hayat standardının yükseleceği. geniş İşçi ve çiftçi kütlelerinin nisbi refaha kavuştuğu ve memlekette İçtimaî sefaletin derece derece azaldığı görülecektir, demiştir.
Yeni Hükümetin İktisadî ve malı görüşleri şu esasa bağlanmış bulunuyor: “Bir taraftan devlet müdahalelerini aaaariye indirmek, diğer taraftan iktisadi sahada devlet flektörünü mümkün olduğu kadar daraltmak ve-buna mukabil emniyet vermek diye ifade olunabilir.”
Hükümete göre “hususi mülkiyet ve şah3Î hürriyete dayanan bir iktisat rejiminde iktisadi sahanın asıl olarak ferde veya şirket halinde hususî teşebbüse ait olması lâzımdır.”
Hükümet buna muvazi olarak kurulmuş bulunan işletmelerden bazıları müstesna, diğerlerinin bir plân dahilinde elverişli şartlarla peyderpey hususi teşebbüse dcvrolunacağını bildirmiştir.
Muamele vergisi, yol vergisi, hayvanlar vergisi yeniden ele alınacak, inhisar maddelerinin fiyatlarında indirmeler yapmak yolunda İmkân aranacak, devlet inhisarcılığı asgarî hadde indirilecek. Ziraat Bankasının sermayesi arttırılacak, kooperatiflere daha fazla ehemmiyet verilecektir.
Hükümetin almak üzere bulunduğu en ehemmiyetli kararların başında işçilere tanıyacağı grev hakkı gelmektedir.
Diğer bir mühim madde de. Anayasanın kuvvetler muvazenesi esasına göre tadil edileceğidir.
Dış politikada mühim bir fark yoktur, yurtta sulh, cihanda sulh prensini müdafaa edilmektedir.
NOT — Ana hatlarını verdiğimiz Hükümet programı bugünkü üçüncü sayfam ızdsdır.
• •
Hükümet şunlardan



• •
• •
baş kısmm-iktidarı ele
Sağlık Şûrası dün toplandı
Dünkü gündemde 42 meslek hastalığı ve bulaşıcı hastalıklar vardı
Ankara. 29 (A.A.) — Yüksek Sağlık Şûrası, bu yılın İkinci kanuni toplantısını, bugün saat 11 dc Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanı Prof. Dr, Nihat Reşat Belger’in başkanlığında yapmıştır.
Şûranın gündeminde 41 meslek hastalığı mevzuu ve yurdun bulaşıcı hasımlıklar durumu ile diğer sağlık konularının incelenmeni vardır
1 Hazirandan itibaren YENİ tSTANBUL’da
Reşat Nuri Güntekin’in
KAVAK YELLERİ
Türk edebiyatına romancının bu eşya ve tabiat
değerli eserler hediye eden kıymetli eserinde bütün memleketin, insan, olarak panoramasını bulacaksınız.
KavaJî Yelleri’nde, kuvvetli bir objektifin ışığı altında, birçok Anadolu ve İstanbul çehrelerinin bütün gerçekliğiyle yaşadığını görerek ve bunlarda her gün, her yerde rastladığınız insanları tanıyacaksınız


7
Sayfa 2
teni İstanbul
8fl Mayız İMO
*
PARİS HUSUSÎ BÜROMUZ BİLDİRİYOR
N. Menemencioğlu, bir Fransız gazetesine iç ve dış siyasetimiz hakkında görüşlerini açıkladı
”Son seçimlerin neticesi, büyük bir hoşnutsuzluğun tezahüründen değil, Kemalist inkılâbın daha iyi tatbikim ve tamamlanmasını arzu eden halkın azim ve iradesinden doğmuştur,,
Parla, 0D (Hususi bUrnınutda») — £> vclki gibi Poflar çtk«»ı Combot gazetesi, Türkiye BnjlükrlÇlsI A'ubımi Mtıi'menciağlu Ue yaptığı çok rtıfe-vasatı bir mülâkatı poymîaıııışhr, Fransıc umumi ö/fedrim zlynrfcsıyl" alâkadar eden bu tııüldknlin tanı metnini gönderiyoruz:
Londra Konferansından acura ‘'Üçler” Yakındogrunun mukadderatı hak» kında görüşlerini açıklayan bir tebliğ neşretnıtşlerdi. Bu açıklamanın, çok yakından alâkadar olması dola» yiBiyle, Tüıklyenin dış siyasetinde ne gibi akisler uyandırdığını öğrenmek icap ediyordu. Bunun için Türkiye-nln dış memleketlerdeki en salahiyetli şahsiyetlerinden biri olan Farla Büyükelçi»! Numan Menemen-clnftlu'ndan bir mülAkat rica ettik. Menemeneloftlu. senelerce Dışişleri Umumi Kâtlpllftlnde, sonra da usun nıuddef Tllrklyenln Dışişleri Balınn-lıftında bulunmuş, pek çok kemfe» ra uslarda TÜrkiyeyi temsil etmiştir.
Büyükelçi evvelâ, İtendi memio» ketinde eon günlerde elikûnet ve sıllh içinde yapılan değişiklikten bahsederek, bunun birinci derecede ıhllhlm bir hâdise olduğunu ve büyük bir sürprizle neticelendiğini söyledi ve şunları ilâve etti)
Geçen kesim ayında Ankarada bulunduğum zaman Başkan İn-«nüyü al,vat et etmişi İm. Cumhurbaşkanı bana seçimler hâkkiııda şimdiden blı tahmin yapınahih mümkün olahiıyâcaftinı, fakat neticede partilerden birinin Veya ötekinin büyük ekseriyet kazandığı görüldüğü takdirde hayret etmemek lâzım geldiğim beyan etti. Netckim İnönü doğruyu görmüştü. Bilhassa Türkiye tarihinde İlk dehı olarak halk, tamamen serbest bir seçimin teminatı altında, kendi iradeslhi iHhakkllk ettirdiği için İnönüntln ğörÜŞÜ büsbütün kıymet kazanıyordu. HııhUhla be-raber Cumhurbaşkanı, Demokrat Partinin bu zaferim beklemiyordu.
“Seçimlerin gayet mühim olan diğer bir noktası da. İştirak nispetinin çok yüksek olup yüzde 88 l bulmasına rağmen, tam bir sükûnet 1-çinde cereyan etıneSİ ve halkın siyasi olgunluğunu mükemmelen ispat etmiş olmasıdır.
“Fnkjat bence bu meselenin eti dikkate değer tarafı şııdUl” Seçimlerin bu şekilde neticelenmesi, bazı tefslrcllerln düşündüğü gibi, büyük bir hoşnutsuzluktan doğma menfi bir teüahlirün İfadesi değildir. Bu. daha ziyade, KemallBt ihtilâl ve inkılâbını tamamlamak üzere, milletçe Uzun uzun düşünülerek yerine getirilmiş bir İrade ve azmin neticesidir. Hakikaten, eğer gaye,
den beri İktidarda bulunan bir partinin İcraatını protesto etmek olsaydı, sonunda, halkın dini hislerini ve heyecanım istismar ederek lam mâ-naBiyle değişik ve irticaa yakın bir programla ortaya çıkan Millet Partisinin kazanması lâğım gelecekti. Halbuki bu parti, seçimlerde ağır hezimete uğradı.
“Türk milletinin istediği, Anayasanın tam ve hakiki şekilde tatbiki ve aynı zamanda Demokrat Partinin vadettiği şeylerin yapılmasıdır. Bundan böyle gelecek hükümetler 1-
yirmi yedi sene-
Istanbulun su dâvası
Şehri bol suya kavuşturmak için Terkos göKlnden Kâhtaneye kadar bir metre kutrundaki borularla inşa e-dilmekte olan 42031 metre uzunluğun, dakl ikinci l«ale hattının 27025 metrelik kısmı tamamlanmıştır. Geri kalan 15 kilometrelik kıemın boru döşenmesi de İhale edilmiş olup İnşaata hızla devam edilmektedir.
Diğer taraftan Terkos fabrikam da herhangi bir ârıza vukuunda şehrin susuz kalmamam için yeni buhar türbinleri ile takviye edilmiştir. Fabrikanın elektrikle çalıştırılmam için başlanan tesisata da devam olunmaktadır.
Fakat havaların sıcak gitmesi do-lavıeiyle her sene olduğu gibi bu yaz da şehrin yüksek semtlerine gündüz eu verilememektedir.
Hemşeriler, mahut «U dâvasının biran evvel halledilmesini beklemektedirler.
Batı Avrupa şilep seferleri
3 haftada bir defa yapılacak
Devlet Denizyolları gemileriyle
Türkiye ile Batı Avrupa limanları a-raamda 19 haziranda başlıyacak o-len muntazam şilep seferlerinin tarife ve talimatnamesi hazırlanmıştır.
3 haftada bir defa yapılacak olan bu seferlerde toplu miktarda yük bulunduğu takdirde gemiler tarife dış; limanlara da uğrıyablleceklerdir
italyada yaptırılan gemilerin inşaatına hız verildi
Devlet Denizyolları hesabına Îtal-yada Anaaldo tezgâhlarında yaptırılmakta olan yeni gemilerin inşaatına hız verilmiştir. Uludağ gemisi iki haftaya kadar yola çıkacak, İskenderun gemisi de haziran sonunda M-marnınıza gelmiş olacaktır^
çin mükemmel bir tecrübe kazanılmış demektir! Hakikaten yürliılUk-le olan temel kanunları gözden u»ak tuünamak ve Anayasa prensiplerini tam mânasiyle yerine getirmek.
‘■Tatbikatta İse, bunun nclleeiorl şuolacaktır Temel kanunlara ve Ana yasaya aykırı görülen mevcut bazı kanunların değiştirilmesi Veva lftğ-vı icap edecek ve mühim bir çolt ıslahata yol açılacakltı BU, âyill zamanda. Menderes kabinesinin müfrit cereyanlara karşı koyması Zarureti bulunduğunu anlatmaktadır.
‘‘Hakikatte. Anayasamı», menşei ve kökü milletin içinde bulunmayan siyasi partilere müsaade etmediği I-çin, Tilrhlyede imnitlnlat partisi mev-cut değildir. Esasen komünist cereyanı, Tllrklyedc İşçi ve amele sınıf) nraaında aslâ yerleşmemiş olup, hu lemayül, sadece bam genç münevverler Içbıde ma sıra kendini göstermektedir. Bu genç münevverler ise, siyasi ve iktisadi meseleleri tamamen mücerret bir şekilde ele almakta ve çocukça hareket etmekledirler. Bıı, tıpkı şıiha beıiEerı Ben dı>. bundan kırk sene evvel Snrbımnr Ü» nlversitesl talebesi iken, Jeanne d'Arc lehinde yapılan bir nümayişe iştirak etmiş ve blı ytlzden kafama bir polis sopası yemiştim.
"Buna mukabil, irtica cereyanı, halkın dindar temayülünü ve heyecanını tahrik etliğinden Türkiye için daha büyük bir tehlikedir. Mareşal Çakmağın cenaze merasiminde, bu tehlikenin büyüklüğünü anlamak İmkânım bulduk, Ne seçim propagandası esnasında, ne de daha evvel, bu gibi cereyanlardan istifadeye yanaşmamış olan Demokrat Partinin basiretli ve mâkul siyaseti, TÜrkiyeyi çok vahim bir «lifli kargaşalıklardan ko-rumuylüf?1
İç politikaya dair verdiği bıı çok enteresan malûmattan sunta, Büyük Elçiden biraz da Türklyenlh dış al. yasetı ve Yakınduftu meseleleri hak-kındakl gbıÜŞÜ Uzcılnde bizi aydınlatmasını riea ettik. Esasen, “kargaşalık" kelimesinin doğurduğu bir tedai İle. Arap memleketlerini ve Suriyeli hatırlamış olduk. Meneınem'l-oğlıı Yakındoğu memleketlerinin vaziyeti hakkında şunları söyledi:
Türk Hükümeti, bütün Arap mernlekellerihln istiklâline dayanan statükonun muhafazasını ve onların siyasi ve iktisadi İstikrarlarını temenni etmektedir. Benim memleketim. bütçesinin yarısını orduya ve o-nu seferber bir hakle tutmağa 6ar-fediyor. Onun içüı elbetti Türkiye, müdafaa plânını selâmetle tatbik etmek üzere “arka"sının emniyet altına alınmasını İster,
“Akdenizin müdafaası, aynı zamanda bu bölgenin doğu kısmının korunmasını derpiş etmektedir. İşte Arap meselelerinin ehemmiyeti buradan gelir.
"Son olarak size şunu izah edeyim kİ; siyasette olduğu kadar İktisadi sahada da İstikrar, en esaslı bir unsurdur. Başbakan Menderesin devletçiliğin hudutlarını tarif ve bunu tahdit hususundaki azmi, bu bakımdan muhakkak ki hayırlı olacak ve memleketimizde hususi teşebbüse geniş İmkânlar teinin edecektir." (

9 ların resim sergisi dün açıldı
içinde yehrlmlsde ea-oldukça canlı bir hal-Enstitülerin
Son haftalar nat hareketleri de devam etmektedir, defilelerinden sonra dün saat 19 da
9 akademi talebesi Ressam Mimarlar Birliğinde kendJ esesrlerlni bir sergi halinde açmışlardır. Seçkin bir dâ-vetll kalabalığının hazır bulunduğu törende memleketimizin sanat hayatında tanınmış simaları gazeteciler ve resim meraklıları hazır bulunmuşlardır. V
Ressam Nurullah Berk, sergi hakkında dâvetlilere izahat veımiştir.
60 a yakın resim, etüd ve tablonun teşhir edildiği sergiye iştirak eden sanatkârlar şunlardır:
A. öztoprak, Ayten Üstündag Beylân Diyarbakırlı, İhsan İncesu, Mustafa Necati, M. Utkan, Rahmi Dag, Şadan Bezeyiş.
Bıı sergilerini her sone tekrarhyan .gençlerin hususiyeti, klâsik ve akademik hava dışında bilhassa Türk minyatür, motif ve renklerinden istifadeye gayret etmeleridir
Suriye pasajının nihayetinde olan sergiyi bugünden itibaren herkes gezebilecektir.
Şehir hatları vapurlarının tamiri süratle bitirilecek
7 hazirandan itibaren tatbikine geçilecek olan şehir hatları vapur tarifesinde sefer miktarları çok arttırılmıştır. Ayrıca tatil günlerinde vukua gelecek yolcu kalabalığını karşılamak üzere ilâve seferler yapılabilmesi için şehir hatları vapurlarının tamirine hız verilmiştir Bu cümleden olarak pazar günü üç vapur birden servise girmiş ve sadece A-dalara 20 fazla sefer yapılmıştır.
Burs haklarının
kesilmemesi için
Ş E H I R II A B E R L E R 1
___ -T- >
Dun İstanbul
Belçika hükümetinden tiraj hakkı alıyoruz ____________ /
5,5 milyon dolarlık bu tahsisle 21 mil süratinde iki büyük gemi yaptırılacak
Belçika Hükümeti Avrupa iktisadi işbirliği «özleşmesi gereğince Türkiye Hükümeti İçin 5,5 milyon dolarlık tiraj hakkı kabul etmiştir. Belçika gemi inşaat tezgâhları bu para ile kıymeti 6-7 milyon dolar tutan çift üskurlu iki gemi inşa dirlot. Teklif dilmekledir.
Hükümetimize kredi kabul ettiğinden ve Yardım tııh«l«n!ı da kari gelmediğinden sipariş edilemiyen büyük gemilerin bu memleket-lerde yaptırılması muhtemeldir.
21 mil süratinde etmek istemekte-idarece tetkik e-HoJlnncIalılar da açmayı Mar&hall
İstanbul Fethinin
497 nci yıldönümü
Dün bu münasebetle İstanbul Radyosunda bir konuşma yapıldı
Dllh. tfilft hhıılun Eni Ih Sııltnll Meh-ınet komuUsifldRkl TllHi urdtılai'l tn-l-nfihclniı fethinin 41)7 nd yildöhUmU İdi.
ön mlhiftsebptlp dtin gel!» «mat 21 de Islsnbulun BrşyÜRlIncll ve Müteakip Fetih Yıllnııtıı kutlama Delile* fri adına Feridun Dlrlmtekın tarafından ana hatlarını dünkü nüshamızda blIdlrtlijŞ'Imlsi kdnferana okuıımu?-trıı. Konferansı takiben radyoda Fatihin şiirleri söylenmiştir.
Ayrıca 30 kııauı seneden mayiaı tek başına aurlnıa kutlayan EnılndnÜ Halkevi
İhsan Topçu, bermûtat dün yine sur-iala giderek fetih yıldönümünü kllt-İAMlItit.
beri 9li giderek Müdllfll
Karobiga postalarının Şarköy ve Mürefteyö uğraması İstendi
Tekirdağ Vallllfih Karabign postalarının dönüşte Şarköy ve Mürefteye uğratılması içlh Devlet Öemayoliftn-ftâ müracaat etmiştin Teklif tetkik edilmektedir.
Ucuı ev tiplerinin proje müsabakası sona eriyor
Belediyece yapın ılacak uctı« ev tip» lorl üzerinde açılan proje mÜRabakaaı ynrih sona ermektedir. Yarın akşam saat 17 den sonra proje kabul edll-üılyecektlr. Belediye, JüiÜ heyetinin tetkik ederek ııyguh bulacağı projeyi hemen Şehir Meclisine ftevkedecek ve geii'klı formaliteyi tamamlayarak derhal İnşaata başlayacaktır.
Dışişleri Bakanı bu sabah şehrimize geliyor
Fuat Köprülü 19 lor Ioplautluma iştirak İçin Varise gidecek
Anknra, 29 (A.A.) — Dışişleri Bakanı Profesör Fuat Köprülü, 4 haziranda Parlste toplanacak olan Avrupa İktisadi İşlılrllfti Dışişleri Bakanları Konferansında bulunmak Üzere bu aksam ekspresle şehrlmlsden 1b-tanbula hareket etmiştir.
Dı,i?lerı Bakanı garda, Cumhurbaşkanı Celâl Bnyar, Büyük Millet Meclisi Başkanı, Başbakan, İmkanlar, bazı milletvekilleri, Dışişleri Bakanlığı Umumi Kâtibi, kordiplomatik mensupları ve dostları tarafından uğuı-lanmıştır.
Cumhurbaşkanının gara gelişleri ve gidişleri, halkın derin sevgi tezahürlerine vesile olmuş ve sık sık şlr-detle alkışlanmıştır,
VeUbege, Köprülüye vekâlet edecek
Ankara, 29 (A.A.) — Dışişleri Bakanının,. seyahati müddetince kendisine Ekonomi ve Ticaret Bakanı Zühtü Velibeşe vekâlet edecektir’
YENİ İSTANBUL
İKİNCİ CİHAN
SON MEYDAN MUHAREBESİNİ ANLATIYOR
HARBİNİN
*ı I.
0!
ini r
Bu faciayı, mağlûplar safında yaşıyan bir müşahidin yazılarında yakında gazetemizde okuyacaksınız.

Üniversitede lisan imtihanları
dâvası yeniden canlandı
SENELERDEN BERİ BİR TÜRLÜ HALLEDİLMEYEN BU DÂVANIN HOCA VE TALEBEYİ MEMNUN EDECEK RASYONEL BİR SİSTEME BAĞLANMASI ZAMANI GELMİŞTİR
mlhlf elerinde almam calibi
belirt ilk ten
Sene «onu ve imtihanlar geldiği İçin üniverötiedcki ll«nn İmtihanları yine günün rneBOİPHİ halini almıştır. Yıllardan beri devam edcgeien üniversite lisan dâvasının hâlâ halledilmemiş bulunması ve her sene tekrar «ddernk hem hornlnrı ve hem de talebeleri üflıneal, »a«ete bin türlü tefsirler yer dikkat bir mr ledir.
Bu noktayı böyloee
ve bu dâvanın kökünden hnlledilme-«Inı nrr.u etlikten mm ra dün bu hu-âüüUı MIHI Türk Talebe Bırllâl Ede-hiyal Derneğinden alınıl nhiugumu» İstanbul üniversitesi Rektörlüğüne yeminini olan bir dilekçeyi Aşağıya alıyoruz ı
İstanbul Üniversitesi Rektörlüğüne İstanbul
Senelerden beri bir türlü kati bir şekil alamıyan “yabancı dil meselesi" bu defa da bir çok arkadaşlarımızı mutazarrır etmiş bulunmakladır.
Edebiyat Fakültesinin muhtelif bölümlerinde 1300) kişi aralarında topladıkları imzaların Derneğimize müracaat ederek bu mcaeietıln hain için bir defa dalın IcşebbÜaümÜzü istemişlerdir. Yönetim kurulumuz, arkadaşlarımızın arzulannı sayın makamınıza ve Senatoya arzetnıeden Önce meseleyi bir ket e de tu lebe göziy le incelemeyi faydalı bulmuş ve üç kişilik bir komisyonu hu işle vazifelen-dırniişilr,
Şimdiye kadar muhtelif VMIlelorle şikâyet kohUHti haline «elmiş öldiıgu halde İsteklerin sarih olarak bellrlil-thddlftliil düşünerek ıienlnrımızı ar-»ediyot'üZi
1 Yabancı dil imlIhnnlnrıiiA verilen eleme mâhiyeti kaldııılmaİKlır. Bu dersin imtlhnıılnrmı tamanılıya-rmynulhı- diploma almak hnIlkını ka-«nnanıalliHİldlflar. AneHİt, yabancı dil Imtılifimm bftftâfi İle Verip muaf olduktan sonra diploma almalıdır. Enlen bundan bltlıaç sene evveline kadar vaziyet bu şekilde idi.
Bugünkü şekil, bit çok talebenin hoş yere sömestre luıybıha Sebep olmakladır. Bir yabancı dil bilmeksizin üniversite tahsili yapılamıyacaği şeklindeki mütalâaya hürmet edlyo-
■■
Futbol tahmin
müsabakamız
Sunderlnnd ihglilz takımının şehrimizde yapmış olduğu maçlar hnkkındakl tahmin nıüsaba-JuımiZın hlttieinl blldlımlştlk.
Bu müsabakaya iştirak edenler arasında hediye kazanacak okuyucularımızın kurası bugün saat 11 de gazetemizde, huzurunda çekilecektir.
Kuraya iştirak hakkı nan okuyucularımızdan
edenler 6aat 11 de matbaamıza gelerek çekilişte hazır bulunabilirler,
noter
kaza-arzu
Deniz işçilerinin
hayat seviyesi yükseltiliyor
Deniz işçilerinin hayat, şartlarım daha iyi bir seviyeye çıkarmak mak-aadlyle Denizyolları İdaresi tarafından yapılmakta olan tetkikler «ona ermiştin
Deniz İşçilerine ucuz gıda ve giyecek temin edilebilmesi için yeni tedbirler alınacağı gibi, aynı zamanda çalışmalarında fazla randımanı görülen işçilere de prim verilecektir.
Ulaştırma Bakanı geliyor
Ulaştırma Bakam Tevfık ileri. Denizyolları Umum MüdUrUndeh İdarenin durumu ve İhtiyaçları hakkında geniş izahat almıştır. Haber verildiğine göre Hükümet programı okun doktan sonra Bakan tatnnbtıla gelerek Devlet Denizyolları tesislerim tetkik edecektir.
■
V

rug. Ancak, daha orta okuldan itibaren yanlı, blı1 yabancı dil tedrisatı ynpıldıgındn mütefekkirlerimi» hemen hemen müttefiktirler. Müsebbibi olnındiAı bir kusurun gllnahlarının tnlvyehe yüklelllmcsindekl adaletsizlik açıktır.
2 Ynlııı» Fakültemi» /ııehaupln-rııu ilgilendiren bir dlfteı* mesele de Tek, meselesidir.
Her şeyden Önce yabancı diller okulundan mezun olnıı bir talebenin leMlI seı(Iflkasinn girmeden İkine) bir (lı>ra yabancı dil İmtihanına tâbi tululınımındnkl ıııAım meçhullimll»-dür. Kaldı kİ, rakülteml» mensupları» ııın diğer fakültelerde olmıyan böyle bir güçlülde karşı karşıya bırakıl-mtılnrı adilâne de doftlldlr.
Telta imtihanlarının d İftar fakültelerden çok evvel kaldırılılıftım de nft-reiıınlş btılumiynrtı». Aynı şartlar ra-hüllemi» iııUı do mevcut olmak lâzımdır. KanrıatlmiRco Tek, imtllıanlari. ııın tüdeblyat Fakültesinden de kaldırılması pelt yerinde bir hareket olacaktır.
Hvhtör ve Betıaln üyesi hocaları-mızın temenni ve dilftklorlmisl anlayışın ka ı şıla varaklarından emin bu-iumıyortiB.
Hi)rınei|çrımi»ı arzedorim.
Milli Türk Talebe Bit lifti Edebiyat Derneği
Başkam Dinin» Can


Tamiri biten yolcu gemileri
Bir müddet evvel malzeme dirayetsizliğinden son derece ağır giden tamirat yüzünden Haliç Ve tstinyede sıra hökhyen gemilerin sayısı soıı günlerde bir havli azalmış ve tamimi hızlandı! ıluihdjh
Güney fi ti ve Erzurum vapurlarının tamiri biterek servise girmişlerdir Aksu vapıırıı da bugünlerde tamirden çıkacaktır. Bıı aiıietle İdain, İhtiyaca göte progı am tip edebilecek ve pil masına imkân
harici postalar ter-turistik seferler yâ-hâsıl olacaktır.
-
SPOR
Beşiktaşlılar Chcago muhtelitini 5 - 2 yendiler
Chk’Hgo, 29 (HUfiUhî ıııuhabirünlz tekiHfla bildiriyor) — Beşiktaş futbol takımı Atnı»ılknıla UQündi rnnçunı ChirHHo muhtelitine kat*$l vttptL B.900 kâdâr «öylrclnln takip ettlfci bu maç çok «eri uytmmlı. Halk Türk futhulcil-leHni ink.ıit eimli ve fatiha mâ metodunu vnk beâcnmlîiHr* Biynh-Heymslılcırııı nttıftı fap$ golün üçünü Şevknt, birini SÜluyınHlı, birini (le Şükrü at mistir.
Oyunun ilk dakikaları karşılıklı a-kiıılaral gp(|tl. 10 İhci dakikada «antr-haflaıı İleri bir paa alan Chicago muhtelitinin flâfttoh İlk srolü Beşiktaş kalesine attı. Beşlktaşlüttr bu koIc ah-cak 42 nci dakikada «a#âQlk mevkiinde oynayan Sülevnmh vapıtaslyle mukabele ettiler. Hemen akabinde Şevketin attıkı gol Bcylkta.fi 3*1 «allp duruma getirmiştir. İlk devre bu şekilde kanandı.
İKİNCİ DEVRE
İkinci devrenin hemen bâelnngıcm-da Joe Gr.vzlk ikinci Chicago gölünü de yaptı. Siyah - Beyazhlar tekrar a-çıldılar. Çok gürel hlr oyun çıkaran Solaçık Şükrü 17 nci dakikada şahfiî gayretiyle bir gol atarak Bcşik-taşı 3-2 galip duıuına Mcçlrmiştlr.
Şükrü 33 İnci dakikada bir gol daha atmış ve Şevket oyunun bltınc»lne İki «aniye kala Alyah-Beyaxİılarm â İnci ve «on golünü atmıştır. Bu maçta Şevket ve bllhâeea «olaçik Şükrü çok güzel oynamıştır. Beşiktaş çarşamba günü akşamı Snint LouİnMc dördüncü maçını oynıyacaktır.
Hulûsl Tulon
İngiliz futbolcuları dün gittiler
Şehrimizde ve Ankarada maçlar yapan tüftili» profesyonel Sunderland ve Hull City takınılan dün gece aaat 20 de kaikAn bir KLM uçağlyle Lon» draya müteveccihen zehrimizden ayrılmışlardır.




F
i



'1

yine sıcaktan yandı
bulan
Adeta
dalın!
Anadoluda yağmurlar yağar, havalar «erinlerken şehrimizde sıcak dalgası devam ediyor
Dnhn henüz hnzlınn Aytnn bile gir-ınedljtlmlR halde dört günden heri hn,lnyan görülmemi* bir Rionk dul» gam dün de devam etmiştir. BilhaRan öjtle tİKerl gölgede 31 dereceyi hararet dairelerde çatılmayı ImkftıiRiz bir hale getirmiştir.
Şerbetçi ve aııou dükAnlnrı
blı- tehacüme manii knlmıeiar, hun IftUhlIikl birdenbire arttı (tından ham Nemflerde bu» bulmak imkânı olmamıştır.
Şehrin bir çok amitlerinde günün en »ırak Hanilerinde terken «uyunun keallmle olmanı halkı htlablltün müşkül lılf duruma sokmuştur.
Anadolutıun bir çok yerlerinde yağmurlar yHgmnkIn. Ahkamda hararet W dereceye kadar dllenıüy bulunmaktadır.
Belediye oltıbüalcrinln ya» tarifelerine benlin haşlamamış olmaları, nerlnlemek Ünem BoUnaa gitmek ıhtı-yneını lılpnedenlerin yolculuklarını bir lekence İmline «okmuş, bir çok kimseler de Indlhnmdah yer bulnmıynınk binvmeınlslei-dir.
Bilhassa arka salıaıılıklar çok sıcak uldutııııdan halkın büyük eziyet çckllltl görülmekte ve banı otobüslerde olduğu gibi bütün arabaların tavanlarına bir hava delim açılması temenni edllmoktedir.
Itrtilltlr nıeııkfrtH «tııifimlttr çikf»
Hayra, 2P A A. ıHculer) — Ku» neyden alınan haberlere före( şiddetli hanı ret dalgasından sonra cimmr-lesi günü yukarı Celbede binlerce İsrail liranı değerinde buğday, saıımn ve idim yanmıştır.
Hararet dalgası, «ıtbat aynıda yolları kaplayan ve milyonlarca İsrail lirası de(|eHnde hasara sehep olan kar fit Lınnsı kadar Ahi olarak bastırmıştır.
Kuzeydeki yangınlarla aynı anda Süilye bölgesinde llerllyen bir yangın hududu asmış, bügday tarlalarını kateılerek doğu Ceııiedvlu mahsulü ve binaları imha etmiştir.
Ara seçimleri
yapılacak
Bazı milletvekillerlhın iki yerden «dav göstârıhnclerı dolnyiBİyle bütün yıirtta olduâu gibi şehrimizde de ara seçimleri 17 eylülde yapılacaktır.
- -- - - —

MEKTEP F1KKALAKI
Yutun: Mfhnıet Zeki PAKA!.,İN
Bize “Soıı Sadrazamlar ve Başvekiller,. gibi n ciltlik bir eser vermiş olan Mehmet Z. Pakalın, şimdi "Mektep Fıkraları,, adı Altında yeni bir kitap neşrelmlştir. Fıkralar hem canlı, hem de çağımızın hayat renklerini aksettiren bir güzelliktedir.
Bütün kitap, zarif ve mânalı fıkralarla doludur. Okunmasını tavsiye ederi».
Beş Yite Milyonluk Mira» Jules Verne
Almanlarla Fransızlar arasındaki zıddiyeti mevzu olarak ele alan bu roman, hem çok meraklı ve hem de büyük fabrikalar hakkında geniş malûmat veren bir eserdir. Eser, Ferid Namık Hnnsoy tarAfıluİRtı dilimize çevrilmiş ve İnkılâp Kitabevi tarafından yaymlahmışl ır. Tatilde çocuklnrınıza tavsiye edebileceğiniz bu meraklı romanın fiyatı 100 kuruştur.
CİHAN HAKİMİ
JuleB Verne
tasavvuruna göre, havada hareket
«pareyi merak-tavsiye Namık çevrıl-
tarafından
-Jules Verne’ın karada denizde ve eden ve bugünkü terakklyatın henüz tahakkuk ettiremediği bir anlatan bu roman bir hayli lıdır. Çocuğunuza tatilde edebileceğiniz bu eser. Ferid Hansoy tarafından dilimize miş ve 'İnkılâp Kitabevi
yayınlanarak 100 kuruş fiyatla satışa arzedilmiftir.
Annelere ve Genç Kızlara öğütler
Fikriye Sunuhi Arsan
Cinsi hayat» çocukluktan çıkış anlarında tabii olarak çocuklarımızı yakından alâkadar etmeye başlar. Çocuklar için henüz bir sır teşkil eden bu mevzular hakkında onları tenvir etmezsek gizli ve yanlış araştırma ve neticelere yol açarız. Uzun yılların tecrübesi ile ve çok hassas davranılarak hazırlanan bu eser bütün annelere ve bilhassa genç kızlara tavsiye edilebilecek bir eserdir İnkılâp Kitabevi yayınlamıştır. 150 kuruştur.
çocu-ince-tara-
Çocukluk ve Gençlik Psikolojisi Charlotte Bühler Doğuştan yetişkinliğe kadar ğun gelişiminin ana çizgilerini leyen bu eser, Feriha Baymur
fından dilimize çevrilmiş ve kısa bir zamanda ikinci basılışı yapılmıştır. Çocuk ve Gençlik psikolojisine vâkıf olmak ifitiyen herkese, bilhassa öğretmenlerle anne ve babalara tavsiye edillı. İnkılâp Kitabevi yayınlamıştır, 2üü kuruştur.. ' |
Talebe Federasyonu Millî Eğitim Bakanlığına müracaat etti
şimdiye kadar devlet hesabına Ü-nivörsite ve Yüksek okullarda yatılı yurt sistemiyle tahsil gören talebelerin. on ny evvel bir kamınla burslye oldukları malûmdur. Bu kanuna göre bir talebeye ayda 100 lira verilerek istediği gibi harcamasına müsaade ediliyordu.
Mayıs ayında Bakanlığın gönderdiği tamim** göre 4000 Üniversitelinin bura hakları kesildiğinden Türkiye Milli Talebe Federasyonu, Milli Eâltirn Bakanlığına talgi’Afln müracaat ederek genç Ünlversnelllcrin çok müşkül durumda kalacaklarım izahla, tamimin şimdilik tatbik edilme-ınoslnl istemiştir.
Nnyın Adnan Menderes
Hnşiınkatı Ankara
Tllrk Milletinin yıllardan beri ÖS-lodlfti komünizmle kesin mücadeleys karat veren HükümetlfÜM milliyetçi Türk genç-liftinin şükran ve minneti*, rini aızodarı»,
HüımetlerlınlKle
Milli Türk Tateut* Blrllftl atlına Başkan Suphi Ba,vkam
- Joteflller yeni bir lokal açıyorlar
Scn-Jozcfllleri bir »raya ft» mâkandiyk 4 haziran naza»
S(?n
Eski
Ütmek
günü saat 14 te yeni tokalın açılış merasimi yapılacak ve müteakiben mektebe gidilerek kulejlh tertip etüfl ,,peUt-paln“ günü tesit edilecektir.
Sen-.îozef Lisesinden Yetişenler Deı n»'gl bütün eski 6nn-J*»z( flıler ile hocalarını mezkûr saatte da-
vet etmektedir.
Rektör 17 haziranda Amerikadan gelecek
Bir müddetten beri Birleşik Amiri» kada tetkiklerde bulunan İstanbul ü-hiversitesi Rektörü Ord Prof. Ömşş Celâl Barç'ın 17 haziranda Uçakla memleketimize dönecefti ötrenlİmlş-tlr.
- - — ;
İngiltere Büyük Elçisi dün Londraya gitti Inrilterenln Ankara Büyükelçisi Slr Nnel Charles dün sabah saât S.30 da uçakla Lzımlraya gitmiştir.

Bale Mektebinin gösterisi
Tanınmış bale sanatkârı Ninette de Valftls’ln başkanlığında BAle Okulu Öğrencileri tarafından hazırlanan Keloğlan masalı ve muhtelif bale gtfe* terlleri Yeşilay Cemiyeti adına 2 ve â haziran 1950 gllnleri Şehir Dram Tiyatrocunda yapılacaktır.
KÜÇÜK HABERLER
★ Uzun zamandan beri devam etmekte olan Hopa şlleplhin tamlıi biterek dün s£rvlae girmiştir.
★ Ras Tanııuıadan akaryakıt getiren Sivas tankeri revizyona alınmıştır. Kocaeli tankeri Bahreyn adalarına gidip akaryakıt getirecektir.
★ Denizyolları fabrikalarında çalışan işçiler için açılan mesleki kura-Itırdan 250 işçi mezun olmuştur. Ba Içşiler mesleki bilgilerini arttırmışlar ve sanatlarında daha fasla kabiliyet sahibi olabilmek için kurslarda bir çok bilgiler öğrenmişlerdir.
★ La Haye'de toplanacak Milletle», arası Ceza Kongresine İştirak edecelf olan Türk delegesi Abdullah Polat Gözllbtlyük dün sabah saat 8.30 da uçakla Komaya hareket etmiştir.
•fr Son 24 saat İçinde seyrüsefer memurları tarafından 110 nakli vasıtası kontrol edilmiş. 75 lira peşin para cezası Alınmış ve 18 1 hakkında aabıt tutulmuştur.
Hava raporu
Son 24 ««at İçinde yurdumuzda ha« \a iç Anadoluda çok bulutlu ve yer yer yağışlı, diğer bölgelerde bulutlu geçmiştir. Yağışlar yağmur şeklinde olmuştur.
24 saat zarfında yurdumuza düşen yağış miktarları metre karede Sütçülerde 18, Pınarbaşında 11, Pazarcıkla 8, Adana. Kuıılcahamamda 5. Kütahyada 3. İsparta, Ulukışlada 2, Bolu ve Kİllste 1 kilogramdır.
Bugün şehrimizde havanın umumiyetle bulutlu geçmesi, rüzgârların orta kuvvette kuzeyden eameal, sıcaklığın değişmemesi muhtemeldir.
SİYASÎ İKTİSADİ
yenİ İstanbul
MÜSTAKIB GÜNLÜK GAZE’I
Sahibi :
YENİ İSTANBUL NEtjKİVAl LtMİTED ŞİRKETİ
ItftDÜRV: FARI K A. Hl NTEH
Bu sayıda yazı İşlerini fiilen idare eden; Sacld ÖGE1
Gazetemize gönderilecek M-lûmunv ya^lann doğrudan doğruya Yazı tşleri Müdürlüğüne gönderilmesi lâzımdır.
Basıldığı yer :
YE^l ÎSTANRtL MATBAACILIK LIMITED ŞİRKETİ MATBAASI

80 Mayıs 1950
Sayfa 3
Dün Büyük Millet Meclisinde okunan
Hükümet programının tam metni

Ankara. 29 »A A ) — Büyük Millet Meclisinin bugünkü toplantısında o-kunan Hükümet, programının metni sudur:
Büyük Millet Meclisinin muhterem Azalan;
Dokuzuncu Büyük Millet Meclisinin milli tarihimizde alacağı yer h( r bakımdan çok mühim olacaktır, heyetiniz millî iradenin tam ve serbest tecellisi neticesinde millet mukadderatına hâkim olmak mevkiine gelmiş bulunuyor. Dokuzuncu Büyük Millet Meclisinin âzaları olan aizleri Türk milletinin hakikî mümessillerini selâmlamakla derin bir gurur ve iftihar duymaktayız.
Demokrat Partinin gayri tabiî siyasi şartlar İçinde devam eden beş yıllık çetin mücadeleleri on dört mayıs seçimleriyle en muvaffakiyetli surette sona ermiş ve artık memleketimizde normal siyasi hayat başlamıştır. Şüphe yok ki. on dört mayıs, bir devre son veren ve yeni bir devir a-çan müstesna ehemmiyette tarihi bir gün olarak daima anılacaktır. Bu tarihi günün hatırasını yalnız partimizin değil. Türk demokrasisinin bir zafer günü olarak yâdedlyoruz.
Muhterem milletvekilleri:
Böyle bir tarihi dönümün ilk Hükümetini teşkil etmek, bizlere büyük bir şeref hissi telkin eylemektedir, ancak hemen ilâve etmeliyiz ki, şayet programımızı tasvip ve vazife başında kalmamızı tensip buyuracak olursanız, bu şeref, bizlere yükliyeceğiniz mesuliyetlerle mütenasip olacaktır.
Filhakika asırlarca geri kalmış bir ıpemlekette, bugünün ileri milletleri ^seviyesine gelebilmek İçin duyulan ih-tiya^lânn sonsuz olmasına mukabil İpıkâjrlâıımızın. israf ve tahdit edilmiş buİünması, Demokrat Parti Hükümetlerini. bir müddet için, çok çetin meselelerle karşı kaışıya bulunduracakta.
Biz aynı partinin birbirini takip e-den hükümetlerinden biri değil, millet İradesiyle henüz iktidara gelen bir partiniB nükumeti olduğumuz için, Ik-devralırken karşısında bulunduğum tiz müşküllere ve memleket iş-lerlni& umumî manzarasın^ kısaca bir ’«oz jıtmayı faydalı görenekteyiz. Bilhassa Elimize mamur bir vatan devredilmekte olduğu iddialarına karşı bugünkü durumun umumi efkâr ö-nündâ açıklanması zarurî oluyor.

• • • • ••
Bugünkü durumun Hükümet cephesinden görünüşü
en
Bir memlekette hükümetlerin değersizi bile uzun müddet iş başında kaldıktan sonra, şurada ve burada vü-cude getirdiği bazı eserleri göstererek Övünebilir. Fakat herhangi bir hükümetin vazifesinde muvaffakiyet derecelinin hakikî ölçüsü ancak başardığı işlerle elinde mevcut imkânların karşılaştırılmadı neticesinde taayyün e-der.
Hakikat sudur ki; uzun süren tok parti hâkimiyeti devrinin Hükümetimize intikal eden neticeleri bu ölçüye göre, asla müsait sayılamaz. Nitekim memlekotinjtzin geniş imkânlariyle milletimizin yüksek vasıfları gözöniin-de tutulacak olursa, uzun yılların beyhude israf edilmiş olduğuna ve hattâ memleketin tabiî İnkişaf seyrinin hatalı ve sakat politikalarla engellimmiş olduğuna hükmetmek icap ediyor.
Millî ve siyasi mürakabedon mahrum bir idarenin çok uzun yıllar sürüp gitmesi, bir çok hatâların irtikâbına. israflara ve ifratlara yol açmıştır. Eski İktidarın tek parti hâkimiyetinde ifadesini bulan siyasî görüş ve kanaatleri onun İktisadî ve malî politikacına da aksetmiştir. Vatandaş yalnız devletin siyasi ve idari hükmü altında bulundurulmakla iktifa olunmak istenmemiş, onu İktisadî sahada da nüfuz altında tutmak temayülüne göre hareket edilmiştir. Böylece, zamanla müdahaleci kapitalist, bürokratik ve inhisarcı bir devlet tipi ortaya çıkmıştır. Bu tip devletin, masrafları mi>-temadiyen arttırarak memleketi borçlanma yoluna «okmuş olmasını ve iş ve istihsal hayatını kısırlaştırarak iktisadi kaynaklarımızın gelişmesine engel olmuş bulunmasını tabii görmek lâzımdır.
Umumi bütçeden köy sandıklarına kadar devlet masraflarının mütemadiyen arttırılması yanında bir de devlet iktisadi teşekküllerinin ve hor türlü gümrük duvarları ve türlü imtiyazlar himayesinde verimsiz çalışmaları, ve mamullerini pahalıya mal edip pahalıya satmaları memleketi ayrıca tazyik eden mühim bir yük teşkil cde-gelmiştir, Devlet imalâtçılığı gibi devlet nakliyeciliği de bu memlekete çok pahalıya mal olmaktadır. Devlet Demiryollarının, akaryakıt fiyatlarının maksat tahtında çok yüksek tutulmasına ve yolsuzluğa rağmen şimdiden motorlu nakil vasitatoriyle rekabet e-demez hale gelmiş olmasının mânası budur İnhisarcı bir zihniyetle ele a-lman devlet deniz nakliyeciliğinin iktisadiyatımız leri yanına nanmamızın bulunmasının icap eder.
Devlet bankacılığı ile devletin intlk-raz politikasının rasyonel bir yolda ği gibi bu tahvillerin hem faizleri yük-olduğu iddia olunamaz. Faiz ve ıskonto hadlerinin yüksekliği şüphe yok kİ, Is ve İstihsal hayatı üzerimi»- daima menfi tesirler İcra edegelmiştir. Bundan başka, istikraz imkânları daraldıkça devlet faiz h ıdh ılnl yükseltmiş ve bu suretle de yerli sermaye terakümü ve bunun istihsale akışı Önlenmiştir. Bu yüzden, memlekette istihsal hacmimizle mütenasip bir kredi hacminin husul bulması bir turlu mümkün olmamıştır.
Devlet ormancılığının asıl ıxlirabını yaşayanlar orman çevrelerindeki binler ve binlerce köyümiız. milyonlarca köylümüzdür. Fakat, devlet orman işletmelerinin yarattığı ıstırap bundan İbaret değildir. Her çeşit orman mahsullerinin bütün İstihsal halk küteler! yapmaktadır.
iizcrlndcki menfi tesir-bir de milli ticaret do-inkişafına engel olmuş zararlarını İlâve etmek
fevkalâde pahalı olu«u şubelerinde vo gen i.i üzerinde kötü tesirler
A ki bet
Bu hatalı gidişin akıbeti meydandadır:
Yekunu her yıl artan ve açıkları her yıl kabaran bütçelerden İstihsalin artmasını sağlayarak tahsisat ayrılmamış, borçlar yekynu iki buçuk milyara yaklaşmış ve bilhassa zirai İstihsalimiz on beş, yirmi sone evvelki seviyelerde duraklamış kalmıştır. O kadar kİ, son nenelerdeki dış ticaretimizin yekun hacmi 1934 1935-1936 seneb-rinkln» nazaran çok daha aşağı bir sevlycd(- bulıınnınkta/lır Harp 3'ilları-nın doğurduğu zaruretler neticenindi iki yüz on dört tona yükselen altın stoku «imdi yüz otuz ton civarına düşmüş ve döviz stokları da tamamen eriyerek açık bir duruma girilmiştir.
Yine bıı hatalı siyasetin tecellilerinden olarak 949 yılında ihraç olunan tahvillerin ancak dörtte birinin anlı İAbilmlŞ olduğu zikrolunabllir. Bilindiği gibi b utahvillerin hem faizleri yük sek hem de baliğ oldukları yekûn yirmi milyon lira gibi çok ehemmiyetsiz bir rakamdan ibaretti.
îşte bütün bunların neticesi hayat
pahalılığı ve maliyetlerde yükseklik şeklinde tecelli etmiş, memlekette geniş halk kütlelerini sıkıntılara ve İçtimaî sefalete maruz bırakmıştır.
Maliyetlerin dünya maliyetlerine nazaran yüksek oluşu istihsalimizin artmasına ve dış ticaretimizin gelişmesine mnni teşkil eden sebeplerin başında gelmektedir.
1950 bütçesi
özel anlaşmalar arasında nıutabA-etmektn idi. H«l-bütçenin tasdikın-
Muhterem arkadaşlar;
Şimdi sıra câri bütçe hakkında bir kaç söz söylemeğe gelmiş bulunuyor:
Bilindiği gibi 1950 yılı bütçesinde görülen 174 milyon liralık açığın 155 milyon lirası Marshall Plânı yardımından ve 19 küsur milyon lirası da iç istikrazdan kapatılacaktır. Marshall Plânından temin olunacak 155 milyon liralık miktar için gereğince taraflar kata varmak icap huki bu mutabakat
dan önce temin edilmediği gibi bütçenin tatbikinden sonra iktidarın devra-hndığı güne kadar da aynı vaziyet devam etmiştir. Bu suretle sabık iktidar böyle çok mühim bir meseleyi zamanında halletmeden mesuliyet mevkiinden ayrılmıştır Bundan başka bugün 137 tona düşmüş olan altın stokunun dört tonu daha döviz tedarik etmek için yine eski iktidarca bir ecnebi bankaya terhin edilmiştir ki, bu dört ton altının dahi elden çıkarılması bugün bir emrivaki halini almış bulunuyor.
Câri bütçenin gelir ve gider tablolarının umumi seyri hakkında şimdiden isabetli tahminlerde bulunmak ıpüşkül olmakla beraber İktidarın dev-rahndığı şu günlerde gelir tablosunun seyri aylık vasatilere göre daha şimdi-den ehemmiyetli bir gerileme manzarası a rzetnı ektedir.
İşte muhterem milletvekilleri; Demokrat Parti iktidarı böyle bi? vaziyette üzerine almış bulunuyor.
• •
Hükümetin takip edeceği dört esas
azami tasarruf zl h niyet iy-ederek devlet masraf ve asgariye indirmek, devlet iktisadi bünyemizin taka-
Hal böyle olunca, İktisadî ve mali düşüncelerimize göre Hükümetimizce takip edilecek yolu şu dört esasta ifade etmek mümkün olacaktır:
1 — Bütün devlet hizmetlerinin görülmesinde le hareket külfetlerini bütçelerini
tiyle mütenasip ve hakiki mânaslyle muvazeneli bir hale getirmek;
Ancak bu suretledir ki. İktisâdi bünye ferahlığa kavuşturulmuş ve yarının iktisadi refahı ve mali istikrarı teminat altına alınmış olacaktır;
2 — İktisadi cihazlarımızı süartlen-dirmek, bu maksatla:
a) Bütçede envestisman mahiyetinde olan kısmı mümkün okluğu kadar I genişletmek ve bunun dışındaki bütün | imkânlarımızı da yalnız ve yalnız ıs-1 tihsale matuf mevzulara tevcih etmek,
b) Hususi teşebbüsün kendini hukuki ve fiili emniyet altında hissetmesini sağlayacak bütün tedbirleri almak ı ve onun süratle gelişmesine yardım etmek,
c» Memlekette mevcut sermayenin istihsale akmasını kolaylaştırmak,
(;» Yabancı teşebbüs, sermaye ve tekniğinden geniş ölçüde faydalanabilmenin şartlarını tahakkuk ettirmek ve icaplarını yerine getirmek.
3 — iktisadi cihazlarımız için devlet bütçesinden envestisman mahiyetinde ayrılacak tahsisatı memleketimi-1 zin tabiî şartları gözönünde bulundurularak vücude getirilecek bir plâna bağlamak.
4 — istihsal hayatını devletin za-1 rarJı müdahalelerinden ve her çeşit bürokratik engellerden kurtarmak.
Yukarıda dört madde içinde toplamaya çalıştığımız esasların bütün hükümet şubelerine taallûk eden çok mühim ve çok çeşitli tedbirlere ihtiyaç göstereceği şüphesizdir.
Kanaatimizce ancak bu yollardan yürümek suretiyledir ki. memlekette hayat pahalılığını önlemek, maliyetleri dünya seviyelerine yaklaştırmak, istihsali, hayat pahalılığının ve yüksek maliyetlerin baskısından kurtarmak. İ3 ve istihsal hacmini genişletmek kabil olabilecektir.
İktisadî bünyemizi ferahlığa kavuşturmanın ve iktisadı cihaztonmamızı süratlendirmenin yolu da budur Böyle müsbet bir politikanın neticesi olarak memlekette hayat standardının yüksekliği, geniş çiftçi ve işçi kütlelerinin nisbi refaha kavuştuğu vo memlekette içtimai sefaletin derece derece azaldığı görülecektir.
Devlet tesis ve işletmeciliği ne şekil alacak
Şimdiye kadar verdiğimiz izahattan anlaşılmış olacaktır kİ. iktisadi ve mali görüşlerimizin esası bir tara t tan devlet nıüdahaJrlrrini asgariye indirmek, diğer taraftan iktisadi sahada devlet sektörünü mümkün olduğu kadar daratlmak ve buna mukabil emniyet vermek suretiyle hususi teşebbüs sahasını mümkün olduğu kadar genişletmek diye ifade olunabilir. Bu esasların tatbikındun doğacak ilk ne-tlcelerden biri devirt t(?sıs ve İşletmeciliğini tabiatı ve mahiyeti icabı olarak yalnız ve yalnız hususi teşebbüs ve sermayenin hiç bir suretle ele ala-mıyacağı İşlere ve bir de aynı zamanda âmme hizmeti mahiyetinde olun iktisadi İşlere hasretmek olacaktır. Çünkü bize göıe hususi mülkiyet ve şahsî hürriyete dayanan bir iki isal rejiminde, iktisadı sahanın asıl olarak ferde veya şirket halinde hususi irşı bbüse aiı olması lâzınjdır
Devletin doğrudan doğruya iktisadi teşebbüslere girişmesi, nâzım veya murakabeci olarak iktisadı sahada u-zerine vazifeler alması ancak bir istisna teşkil etmeli ve ancak katı zaruret haline inhisar etmelidir.
Bundan böyle âmme karakterini naız olmıyan sahalarda işletmeciliğe geçmlyeceğlmlz gibi muhli lif sebepler altında kurulmuş olan İşletmeleri, âmme hizmeti goıen ve ana sanayie taallûk edenler hariç, muayyen bir plân dahilinde elverişli «arılarla peyd( i pek hususî teşebbüse devretmeğe çalışacağız. Devlet İktisadi teşekkül ve teşeb-viislerlnln iktisadi bünye üzerinde teşkil etmekte oldukları ağırlığı hafifletebilmek İçin İdare ve murakabelerini de daha «ağlarıı esaslara bağlamak ve fuzuli görülen teşkilâtı lâğvetmek kararındayız.
Ticari sahada iç ve dış şartların müdahaleyi zorlum arlığı hallerde |çl serbest ve normal kaidelere bırakmak asıl olacaktır.
Hor hal v(* kârda dış ticaret rejimimiz© kati bir İni ikrar vermek lüzumuna .şiddetle kaniiz Ofisler üzerinde durarak İcap eden kararları alacağız.
Mali politika ve vergiler
Muhterem milletvekilleri,
Midiye sahasında İktisadi takatimizin mütenasip denk bir bütçe getireceğimizi yukarıda İfade etmiştik. Fakat şimdi izah edeceğimiz sebeplerden dolayı bunun ne kadar güç olduğunu takdirde geclkmiyeceğlnlzden e-minlz. Bugunku ı.evlet bütçesi pek İyi
bildiğiniz gibi kolayca indlrilemiyecek ağır yükler altındadır. Ayrıca, gelecek yıllara sâri bir takım taahhütlere de girişilmiş bulunuluyor. Buna mukabil bir taraftan gelir kaynaklarının kısırlaştırılmış olması, gelir vergisi İhdası suretiyle eski iktidarca atılmış oton mali adımın nereye varacağının malûm bulunmaması gibi şebepler de bu husustaki zorluğu arttırmaktadır. Parti programımıza sadık kalarak vergilerde ıslahat yapmak ve bilhassa vasıtalı vergiler nisbetinı vasıtasızlar aleyhine İndirmek suretiyle vergi adaletine yaklaşmak prensipini tamamiy-le muhafaza ediyoruz. Geniş halk tabakalarını sıkan ve istihsal hayatını baskı altında tutan bir takını vergilerden tenzilât yapmak suretiyle kazancı dar oton vatandaşları vo istihsal hayatını ferahlığa kavuşturmak lüzumuna kaniiz, ve bu maksatla muamele vergisi, yol vergisi, hayvanlar vergisi mevzularını yeniden elden geçirmeye karar vermiş bulunuyoruz. Ayrıca bazı inhisar maddeleri fiyatlarında da indirmeler yapmak imkânını arayacağız. Fakat bütün bunların gelir vergisi tatbikatı neticeleri hakkında kati hesaplara varmadan şimdiden sarih olarak İfadesine İmkân görmüyoruz. Ancak bu müşküllere rağmen df*nk bütçe esasını behemehal tahakkuk ettireceğimizi şimdiden ifade edebiliriz.
Devlet inhisarcılığı asgari hadde indirilecek
Tekel mevzuunda, bir vergi olmak hedefini çoktan aşmış bulunan Devlet, inhisarcılığını asgari hadde indirmek kararındayız. Memleket ekonomisinde bir taraftan müstahsili, diğer taraftan müstehliki yakından alâkadar elen bu konuların İşletilmesinde mücerret devlet elinde bulunmaktan doğan ve hususî teşebbüslere yer vermeyen veya onlara iıstun tutulan zihniyetin sona erdiğini şimdiden açıklayabiliriz. Bunlardan hangilerinin doğrudan doğruya hususi teşebbüslere bırakılması ve hangilerinin ne gibi şartlarla devlet elinde kalması gerektiğini tâyinde kullanacağımız ölçü devlet masraflarına karşılık bulmak ve bunu kolayca ekle etmek hedefi yerine memleket iktisadiyatını mali politikanın dar çerçevesinden kurtararak vatandaş faaliyetine hasretmek imkânlarını aramak ve hazırlamak olacaktır.
Gümrük mevzuunda tarifelerin milletlerarası anlaşmalar icaplarına göre, memleket ihtiyaçlarının inkişafına imkân verecek tarzda yeniden ve toptan gözden geçirilerek kanunlaştırılmasını zaruri görmekteyiz.
Ziraat işletmeleri
• •
Muhterem arkadaşlar.
Yeni iktidarı Halk Partisinden ayıran mühim bir görüş farkı da. ziraat işlerimizin ele alınışında tecelli edecektir.
Nüfusumuzun yüzde 80 i ziraatle meşgul bulunmakta, Türklyede ziraat milli ekonominin temelini, zirai mahsullerimiz ise sanayiimizin ve dış ticaretimizin ana kaynağını teşkil etmektedir. Bunun içindir ki, millî gelirin artması ve her sahada kalkınmanın a-na şartı bu temelin kuvvetlenmesi suretiyle mümkün olabilecektir.
Ziraatın iktisadi bünyemizin temelini teşkil ettiğini hiçbir zaman gözden uzak tutmayacağız. Eski iktidarın yap tığı gibi gösterişçi ve pahalıya mnlo-lan bir devlet müessesesinin. kara sapan ve kağnının mahkûmu olan geri bir ziraî bünye üzerine kurulamıyaca-ğı, kurulmak istendiği takdirde İse millî ekonomiyi takatsiz düşüreceği hakikati daima hesap olunmak lâzımdır. bugüne kadar takip olunan yol şayet şu kısaca ifade ettiğimiz görüşe mutabık olsaydı, yalnız ziraati-miz inkişaf etmekle kalmaz, diğer bütün istihsal ve iktisadi faaliyet: şubelerinde de çok feyizli gelişmelere şahit olmak mümkün olurdu.
Ziraatı ön plâna alan böyle bir görüşle hareket ederek zirai kredi dâvasını. ziraat âlet ve vasıtaları meselelerini hastalık ve haşerelerle mücadele, iyi tohum ve tohumları ıslâh mevzularını, ziraat tekniğini İlerletme çarelerini ehemmiyetle gözden geçireceğiz.
Küçük ve hüyük sulama İşlerine hız vermenin verimi süratle arttıran ve ycrıi yem teşebbüslere geçmek İmkânını veren bir mevzu okluğuna kaniiz. Topraklan(lırma işini yetil, pratik ve .süratli inak niyetindeyiz.
Unutulmamak icap «liine kadar milyarı geçen devlet bütçesi içinde Ziraat Vekâletine tahsis o-lunan miktar 30 milyon lira civarında İdi Ve bu nispet hiçbir zaman bütçenin yüzde 3 ünü geçmemişti.
Çok uzun yıllar içinde Ziraat Bankasının tediye edilmiş sermayesinde esaslı bir fark göı ölmemiş!Ir Rakam olarak görülen farkların hakikatte para iştira kuşetindeki düşüklüğün yarattığı farka bile tekabül etmediği basit bir hesapla ortaya çıkacak hakikatlerdendir.
Bu sebeplerle evvelâ bütçenin diğer yiyici kısımlarında tasarruf edeceğimiz mikdnrlarla ziraat bütçesini takviye etmek ve ziraatlmizin ana dâvalarını ğimlz larak
daha ohemml-usullere bağla-
etler kİ. daha
• I
leşkil ederi yukarıda ifade etli-mevzuları memleket çapında o-ele almak azmindeyiz.
Sulama işleri yol ve tarife meseleleri
yol ve tarife mert uğrudan
Sulama işleri gibi selelerini de ziraat i m izi e doğruya alâkalı mevzular addetmekteyiz. Hattâ vergiler ve gümrük tarifeleri sistemleriyle ziraatimizl kuvvetlendirmenin çarelerini arayacağız,
Hulâsa devletin butun faaliyet şubelerinde bu ana kaynağın İnkişaf etili İlmesini temin edecek bütün tedbirleri almak kararındayız. Bu arada Ziraat Bankasının sermayesini sözde değil hakikatte arttırmak lüzumuna kanı bulunuyoruz. Bunun ne miktara kadar yapılması kabil olduğunu esaslı tetkiklerden sonra tesblt edeceğiz. Yine kredi mevzuunda kooperatiflere daha fazla ehemmiyet, vereceğiz.
Oımarı meselesine gelince; derhal Ve katiyetle söyhycdim kİ. bugünkü sisteme behemehal «on vereceğiz. Çünkü bugünkü «İstem ormanların muhafazası için bijyuk fedakârlıkları İstilzam etmekle, öteden bari ormanla alâkalı milyonlarca vatandaşlarımızı mahrum ve meyus bir halde yalatmakta ve bütün orman mahsullerinin çok pahalıya malolmaaı neticesini vermektedir. Diğer taraftan da bugünkü orman mcvzuuatl halkla hükümet n-lasında derin bir sevgisizlik yaratmakla, çeşitli ahlâkı zaaflara ve türlü kötülüklere zemin teşkil etmektedir.
Ulaştırma ve bayındırlk işleri
Ulaştırma ve Bayındırlık İşlerimize evvelâ ziraat ve milli ekonomi İle çok yakından alâkalı mevzular olarak kıymet vermekteyiz. Sonra du ulaştırma ve bayındırlık sahalarındaki faaliyetleri memleketle iktisadi ve mânevi bütünlüğü temin edecek mevzular o-larak görmekteyiz Ulaştırmada mo-torün süratli, kolay ve ucuz nakliyatı
• •
temin ettiği hu devirde bilhassa kara yollarına ehemmiyet vereceğiz. Köy yollarının yapılması hususunda, imkânların müsaadesi nispetinde umumi bütçeden yardım teminini sağ! ay arağız.
Bugüne kadar yiiz milyonu mütecaviz bir paranın sulama işlerinde nasıl heder edildiğini görmekle müteessiriz. Bu acı tecrübeden faydalanarak İk-raftora mevzu olmuş bulunan su İşlerini istihsal dâvamızın ana meselesi olarak ele alacağız.
Yapı ve imar İşlerinde bugüne kadar devam edegelen lüks ve israf zihniyeti yerine zaruret halinde, ancak İhtiyaçlara cevap verebilecek. malî takatimize uygun mütevazı yapılar mgydana getirme yoluna gidilecektir. Gerek devlet hâzinesinden ve gerekse diğer âmme mücsseselerince kati ihtiyaca ve iktisadi maksatlara karşılık olmayan inşaat© müsaade etmiyeceğlz.
Sıhhat işleri
Sıhhat işlerimizin, hattâ komşu memleketlere nispetle no derece ihmal o-lunduğu ve hususiyle köylümüzün «ağlık meselesi hakkında hemen hiçbir şey yapılmadığı acı bir hakikattir. Bu vaziyeti gözönüne alan hükümetimiz, bir taraftan şehirlerimizdeki hastaha-nelerin tanzimine ve çoğaltılmasına çalışırken diğer taraftan da köylümüzün tıbbı ve sıhhi ihtiyaçlarının tatminim ehemmiyetle ele almak kararındadır. Yem portatif hastahaneler ye sağlık merkezleri tesisi hususunda şimdiden teşebbüslere geçmiş bulunuyoruz. Verem, sıtma vcsalr bu gibi İçtimaî bir musibet halini alan hastalıklara karşı daha geniş ve ciddi bir mücadele programı hazırlamak ve bu arada koruyucu tababete lâyık olduğu ehemmiyeti vermek azmindeyiz. Bu tedbirler, memleketin İktisadî kalkınması İle ve halkımızın yaşayış şartlarının yükselmesiyle mütenasip olarak umumi sıhhat durumumuzun da İyiliğe doğru gitmesini temin edecektir.
Maarif siyaseti
Maddî bakımdan ne kadar ilerlemiş olursa olsun, milli ve ahlâkî sarsılmaz esaslara dayanmayan, ruhunda mânevi kıymetlere ver vermeyen bir cemiyetin, bugünkü karışık dünya şartları içinde kötü akıbetlere sürükleneceği tabiidir. Talini ve terbiye sisteminde bu gayeyi gÖzonündo bulundurmayan, gençliğini milli karakterine ve ananelerine göre mânevi ve insani kıymetlerle teçhiz edemeyen bir memlekette ilmin ve teknik bilginin yayılmış olması, hür ve müstakil blı- millet olarak yaşamanın teminatı sayılamaz. Yıllardan beıi sarih bir istikametten ve rasyonel bir plândan mahrum olduğu için mütemadi değişikliklere. sarsıntılara uğrayan maarifimizin. milletçe katlanılan büyük rnatldi fedakârlıklarla mütenasip bir verimlilik arzetmediği açık hır hakikattir Hükümetimiz, parti programımızda teshil edilmiş esaslar dairesinde, bu büyük millî dâvayı bir kül halinde e-hemmiyetle ele almış bulunuyor, ta-mamiyle demokratik bir ruh ile ve ilmin son neticelerine göre teshil edilecek geniş ve teferruatlı bir plân 1-çlnde maarif nimetini memleketin her taralına müsavi şartlarla yaymayı temin edtficek kanun tasarılarını hazırlıklarımız biter bitmez yüksek tasvibinize arzedeccğiz.
r'f
Grev hakkı tanınıyor
Muhterem arkadaşlar;
Memleketimizde çalışma hayatını vo iş verenlerle İşçi münasebetlerini içtimai adalet prensiplerine uygun olarak kanun ve nizam yolîariyle düzenlemek, çalışanların yaşama seviyesini umumî hayat seviyemizle ve memleketin iktisadi imkânlariyle mütenasip surette yükseltmek cemiyette sosyal güveni temin etmek gayemiz olacaktır.
Demokrasi prensiplerine göre tabii bir hak olarak tanıdığımız grev hakkını sair demokrat memleketlerde ol-duğu gibi, içtimai nizamı ve İktisadî ahengi bozmayacak surette kanunileş-t ireceğiz.
Şimdiye kadar Çalışma Bakanlığının teftiş ve murakabesi haricinde bırakılmış olan bir kısım devlet sanayii ile l)u teftiş ve murakabenin hudutları içine alınacak, garp demokrasilerinde kabul edilen esaslar dairesinde işçilere, ücretli tatiller veya ücretli mezuniyetler sağlanması imkânları araştırılacaktır.
Çok muhterem milletvekili arkadaşlarımız;
Seçimlere tekaüdüm eden zamanlarda Demokrat Parti adına neşrolunan seçim beyannamemizde ifade ve taahhüt olunduğu gibi, iktidar değişikliğinin memlekette maddi ve ruhi hiçbir sarsıntıya meydan verilmemesi vo bilhassa bir devri sabık yaratmak gibi meşum temayüllerin önlenmesi esaslarında azrnlmlZ katidir.
Bundan başka, gene seçim beyannamemizde yazıldığı üzere, millete malulmüş inkılâplarımızı mahfuz tutacağız.
Anayasa tadil edilecek
kalmayıp. Anayasada vatan-
— AA- - • -
dayanan istikrarlı bir devlet teminat altında bulundura-
Demokratik inkılâbımızın bugüne kadar elde edilmiş neticelerini mahfuz tutmakla daş hak vo hürriyetlerine ve millet iradesine n İzam ı n ı cak osHHİı tadiller hazırlayıp huzurunuza arzetmek kararındayız. Bunun sebebi, bugünkü Anayasanın kuvvetler birliği esasına dayanması ve vatandaş hak ve hürriyetlerini kâfi teminat altında bulunduracak müeyyidelerden mahrum olma itibariyle millet hâkimiyeti yerine tok parti hâkimiyetinin kurulmasına mâni ulamamış bulunmasıdır. Bununla muvazi olarak, knnuntorırnızda, itlyailnr ımızdu ve ic-hîk kilerim İzde tek parti devrinden arla kalan ne varsa tam olarak laafly© edeceğiz. Bu cümleden olfmık üzore. meselâ matbuat ve ceza kanunları. Memurin Muhakemat Kanunu gibi bellibnşh ani (demokrat ik hükümleri ihtiva eden kanunları ve mevzuatımız içinde yor ver tesadüf olunan buna mümasil hükümleri demokrasi ruhuna uygun tadillerle huzurunuza getireceğiz.
Adalet işleri
Adalet işlerinin yürütülmeğinde ballıca ctuiH, teminatlı bir adalet Fnğlan-masıdır. İnsan ana haklarının ve hürriyetlerinin tnnı korunabilmesi, adalelin yerine gel irilmesinde sürat, İntizam ve sadelik bulunmasına bağlıdır. Bu maksadın temini için adalet cihazlarımızın kuruluşunu belirtecek esaslı hükümlere ihtiyaç vardır. Bu bakımdan, mahkemelerimiz teşkilât sistemini teshil edecek bir kuruluş kanunu hazırlamak kararındayız. Bu kanunun dayarıncAğı prensipler adalette genel vicdanı tatmin edebilecek siırut ve verimlilik olacaktır. Yeni kuruluşla hemahenk olarak bir taraftan Adalet Bakanlığı teşkilât kademolorİnde rasyonel bir cihazlanınn meydana getirilecek; diğer taraftan usûl kanunlarımız yenilenecektir.
Yargıçlanmızın, Anayasadan aldık-
En büyük, müttefik deniz manevrası
Haziran tatbikatına Ingiltere, Fransa, Belçika ve Holânda katılacak
Londra. 29 A.A. «United Press) — Deniz Bakanlığındaki bir kaynaktan dün bildirildiğine göre, Batı Birliği memleketleri bu yaz, barış zamanında şimdiye kadar görülmemiş çapta manevralara iştirak edeceklerdir.
Haziran ortasında yapılacak olan manevralara İngiliz. Fransız. Belçika ve Holânda filoları ile birlikte İskandinav memleketlerine mensup birlikler de iştirak edeceklerdir.
Aynı kaynağa göre, bu yaz Avrupa sularında yapılacak olan manevralar ile müşterek savurtma mühim derecede kuvvetlenecektir. Kaynak doğrudan doğruya İsveçe temas etmemekle beraber, İngiltere ana vatan filosu 15 ve 23 temmuz arasında İskandinav limanlarını ziyaret ettiği vakit, İsveç Sahil Muhafaza Filosunun Norveç. Danimarka ve İngiltere birlikleri ile manevralar yapacağı zannedilmektedir.
Bahriye çevrelerine göre. Batı kuvvetlerinin Baltık Denizine girmeleri 1-cap ettiği takdirde, İsveç bahriyelinin işbirliği yapması keyfiyeti hayatî e-henımiyeti haizdir.
• •
Dtn lef
4,
• s
S
Fnıncn’nıın kızı Carınencitu, kocası Marki De
i (1
İspanya
Villaverdo İle beraber Kapri Adasına gelmiştir. Resimde CarmencHa’yı Kup-ri Adasına dair bir broşiiriı okurken görüyorsunuz.
ve
hırı teminatı hakkiyle gerçekleştirecek hükümler tesis etmenin zorureti-ne inanıyoruz. Bunun için yargıcın hukuki durumunu tâyin eden Hâkimler Kanunu hükümleri yeni baştan gözden geçirilerek kendilerine sağlanması zaruri teminat tesis olunacaktır.
Ana kanunlarımızı, hayatın ilerlemesine tevafuk etmeyen ve tatbikatta güçlükler doğuran hükümleri tekrar gözden geçirilerek yeni medeni ihtiyaçlara mutabık hükümler haline sokulacaktır. Aynı zurnanda, adalet duygularına ve ceza hukuku esaslarına uygun bir af kanunu tasarısı meydana getirebilmek için gereken tetkiklere girişilmiş olup, yakında bu tasarıyı Büyük Meclise sunacağız.
İdare cihazı kanunun emrinde bulundurulacak
Gene memlekette isi ikrarı te.vid
vatandaş haklarını teminat altında bulundurmak bakımından, idare cihazımızın, İktidar değişmesinin tesirlerinden masun ve yalnız kanunun emrinde ve milletin hizmetinde bulundurulmasını zarurî görmekteyiz. Bu maksadın ekle edilmesi her şeyden evvel her sınıf memur hak ve haysiyetinin kanunlarla mahfuz bulundurulmasına bağlıdır,Devlet memurların şahıs veya zümrelerin emir veya arzularına tâbi olmaktan kurtarılmaları esbabı üzerinde duracağız.
Muhterem arkadaşlar;
Devlet cihazımızın bugünkü ihtiyaçlarına cevap verebilecek hale getirilebilmesi İçin bilumum devlet hizmetlerinin rasyonel olarak yeni baştan tanzimini zaruri görmekteyiz. Bu suretle hizmet verimini arttırmakla beraber her bakımdan tasarruf temin edileceği de aşikârdır. Memurlarımızı nisbi bir refaha kavuşturmanın yolu da ancak bu olabilir. Butun bunları yaparken hiçbir kimsenin mağduriyetine asla meydan vermlyecek usullerin bulunabileceğine şüphe etmiyoruz.
Aşırı sol-sağ cereyanlara karşı tedbirler
Muhterem arkadaşlar;
Biraz yukarıda millete melolmuş Inkılâparımızın korunmasından bahsetmiştik. Bu konuda bilhassa üzerinde duracağımız mesele memleketi i-çinden yıkıcı aşırı sol cereyanları kökünden temizlemek için icap eden kanunî tedbirleri almaktır. İrticai ve ırkçılık gibi ayırıcı cereyanları vasıta olarak kullanan ve çok defa kendisini hu maskeler altında gizleyen aşırı solcu hareketlere karşı gereken butun kanuni tedbirleri almakta asla tereddüt etmiyeceğlz. Biz bugünün şartları içinde aşırı sol cereyanları fikir vo vicdan hürriyeti mevzuunda mütalâa etmek gafletinde bulunmayacağız. Bugün aşırı sol cereyanlara mensup olanların mücerret bir fikir ve kanaat sahibi olmaktan ziyade yıkıcı cereyanların âletleri olduklarına şüphemiz yoktur Fikir ve vicdan hürriyeti perdesi altında bütün hürriyetleri kan ve ateşle yok etmekten başka bir maksat gütmeyen bıı ajanları adalet pençesine çarptırmak için icap eden kıstasları zuvulı ve katiyetle teshil etmek zaruretine İnanıyoruz. Ancak bu suretledir ki mizah veya siyasî ten-kid kisvesi altında ayakta tutulmak' istenilen ve hakikatte düpedüz aşırır sol cereyanların eseri olan neşriyatın tahribatından memleketi korumak kabil olabilecektir.
İrticaa meydan verilmiyecek
irticai tahrike nslu müsaade etmemekle beraber din ve vicdan hürriyetinin icaplarına riayet edeceğiz. Hakiki lâikliğin mânasını biz böyle an-
Irak da üçlerin beyanatına
şiddetle hücum etmekte
- —
”Silâh ambargosunun kaldırılması yalnız İsrail’e fayda temin edecek,,
( •
Bağdat. 29 A.A. «AFP) lı ak Ayan Meclisinde cereyan eden müzakerelerde eski frak Başbakanı ve Meşruti Birlik Partisi Başkanı Nuri Said Paşa Ortadoğuya ait üç devlet beyanatına şiddetle hücum etmiştir.
Beyanat metnini çok mühim olarak vasıflandıran Nuri Paşa, bunun uç sebepten dolayı Arap memleketleri I-çin gayri müsait bir mahiyet arzetti-ğinl söylemiştir.
1 — Arapîar. Fransızların İştirak ettiği bir beyanname karşısında iyimser olamazlar.
2 — Silâhlara konan ambargonun kaldırılması yalnız İsrail için faydalıdır.
3 — Nihayet bilhassa Fillâtlnln taksimine dair Birleşmiş Milletler kararlarının vakıa haline gelip gelenılyece-ğinl veya Arapların daima müstesna bir fena muameleye maruz kalacağını üç devletten sormamız lâzımdır.
Üç devlet beyannamesi yalnız her
4»
tomaktayız. Programımızda da sarahaten ifade edildiği gibi, hakiki lâikliği dinin devlet siyasetiyle hiçbir ilgisi bulunmaması ve hiçbir din düşüncesinin kanunların tanzim ve tatbikm-da müessir olmaması şeklinde anlıyoruz. Bu itibarla gerek din dersleri meselesinde, gerekse din adamlarını yetiştirecek yüksek mücsseselerln faaliyete geçmesi hususunda icap eden tedbirleri süratle ittihaz etmek kararındayız.
Dış politika
Bugün herhangi bir partinin değil bütün milletin müşterek kanaatinin bir ifadesi oton dış siyasetimiz hakkında fazla bir şey söylemeye ve Birleşmiş Milletler idealine olan bağlılığımızı tekrara lüzum görmüyoruz. A-nanevî Ingiliz ve Fransız ittifakına ve Birleşik Amerika ile en sıkı dostluk ve işbirliğine dayanan, dostluklarına daima sadık kalan, uzak, yakın ve büyük. küçük bütün milletlerin istiklâl ve toprak bütünlüklerine her zaman hürmetkar olan dış siyasetimizin sulh-cu mahiyeti bütün dünyaca malûmdtkr. Bu açık ve samimi siyasetimizin, coğrafi durumumuzun ehemmiyet ve nezaketi ve milletimizin en ağır şartlar altında dahi tebarüz eden yüksek ruhî kudreti itibariyle, demokrasi ceuhe-sl ve cihan sulhu için mühim bir âmil olduğuna inanmaktayız. Truman doktrini ve Marshall yardımı ile bu «ulh-cu siyasetimizi desteklediğinden dolayı kendisine milletçe samimi şükran hisleri beslediğimiz büyük dostumuz Birleşik Amerika ile ve büyük müttefiklerimiz Ingiltere ve Fransa ile siyasî. İktisadi, kültürel münasebetlerimizi. samimiyet ve anlayış havası I-çinde her gün daha kuvvetlendirmek büyük emelimizdir.
Bu arada, cihan sulhu için haiz olduğu ehemmiyet hor gün «inha iyi anlaşılan Şarki Akdeniz emniyetini maddi ve mâne.vî bakımlardan korumak ve kuvvetlendirmek için, bir taraftan büyük dostumuz ve müttefiklerimizin dikkat ve alâkalarını bu mesele üzerine çekmek, diğer taraftan da kendilerine sıkı dostluk rabıtalnrlyle bağlı bulunduğumuz Yakınşark devletlerinde daha sıkı münasebetler kurarak bu bölgelerde adalet ve anlayış esaslarına dayanan samimi bir dostluk ve tesanüt havası yalatmak lüzumunu durmaktayız. Kanaatimize göre, bu neticenin süratle elde edilmesi yalnız bu bölgelerin değil haHâ Ortaşark memleketlerinin, hlnnelleo dünyanın emniyeti bakımından da hüyük bir ehemmiyet arzetmcktedlr
Milli müdafaamız
Dış siyasetimizden bahsederken, iç ve dış emniyetimizin en büyük istinatgahı olan milli müdafaamız meselesi üzerinde (le ehemmiyetle durmak lazımdır. Çok şerefli tarihi ananelerin sahibi ve milli varlığımızın koruyucusu oton askerî kuvvetlerimizi, son tecrübelerin ve teknik terakkilerin neticelerine göre en yeni silâhlar vo en nıodern usullerle teçhiz vo takviyeye bütün kuvvetimizle çalışacağız. Memleketin maddî ve mânevi bütün kudret kaynaklarına dayanmak ve sulh-te olsun, harpte olsun bu kaynakların birbiri İle ahenktar ve mütesanit bir surette çalışması imkânlarını sağlamak suretiyle, iktisadi bünyenin istl-taatı İçinde, milli müdafaamızı en sağlam esaslara İstinat ettirmek kabildir. Büyük dostumuz Birleşik Amerikanın Askeri sahadaki maddi ve teknik yardımtorınden. aynı zihniyet ve anlayışla, daha geniş mikyasta ve da-hâ süratle İstifadeler teminini tahakkuk ettirmeye çalışacağız»
Arap memleketi tarafından İncelenmekle kalmamalı, fakat Arap memleketlerinin müşterek nokta! nazarlarının bildirilmesi için metin müşterek tetkiklere konu teşkil etmelidir. Nuri Said Paşa’dan sonra söz alan Başbakan Tevfik Seudi, üçlü beyanatı ten-kid etmiştir.
Başbakan bu beyanatın esasını teşkil eden fikrin lsrallln silâhlanmasına imkân vermek olduğunu söylemi*. ve Iraka gelince, memleketin bir taarruza değil kendi meşru müdafaasına hazırlanmasını söylemiş, fakat herhangi bir Arap memleketine karşı ls-railin yapacağı taarruzun Iraka yapılmış bir hücum gibi telâkki edileceğini belirtmiştir.
Sözlerine son veren Başbakan üçlü beyanat hakkında şimdiden Kahire ve Beyrut.!a temasa geçildiğini ve diğer Arap memleketleri ile de derhal temasa geçileceğine dair Ayan Meclisine teminat vermiştir.
Afrikada komünizm lehinde büyük grev
Johannesburg, 29 (Ap) — Afrika Milli Kongresinin sekreteri W. Sıs-sulu tarafından bildirildiğine göre, Komünist Partisini kanun dışı eden ve bölge taksimatı yapan kanun tasarılarının kabulünü protesto eden bir nevi millî matem makamında olmak üzere, Güney Afrikanın yerlileri ve AvrupalI olmayan sekenesi tarafından geniş ölçüde bir grev yapılacaktır. Bunun tarihi henüz tesbit edilmemiştir.
Kanadada orman yangını
Allondvillc f Kanada) 29 A.A. «United Press) — Ormanlarla örtülü oian bu vilâyetin tarihinde en büyük yangınlardan birinde dün binlerce dönüm balta girmemiş orman yanmış ve iki kasaba kül haline gelmek tehlikesine maruz kalmıştır.
Üç taraftan da rüzgâr altındaki a-levJe çevrilmiş bulunan Allondvllle’li-ler evlerini terketmek üzere hazırlanmışlardır.
Mahalli makamlardan bildirildiğine göre, rüzgârın hafif bir dönüşü ile yangın birkaç saatte şehre sirayet e-debilecektir.
Cephesi 9 mil genişliğinde olan yangınla binlerce adam savaşmaktadır. Yangına hâkim olmak elân mümkün olamamıştır.
Şimdiden 15 millik bir mesafeyi ka-teden yangın neticesi ormanda 50-60 ev yanmıştır.
Bir orman muhafızına göre bu yangını ancak yağmur durdurabilir.
MEMLEKET HABERLERİ
İşçilerin istekleri
İşçi Haklarını Koruma Cemiyeti milletvekillerine birer mektup gönderdi
bugünün şartlarına ve İhtiyaç-uygun bir yenisi İşçi teşekkülde fikirleri alınmak suretiyle haline getirilmelidir.
işçiye tahditsiz grev hakkı ta-fiilen faydalar
Ankara, 29 «Hususî muhabirimiz bildiriyor) — İşçi Haklarını Koruma Cemiyeti adına milletvekillerine gönderilen birer mektupta şunlar talep e-dilmektedir:
1 — işçi sınıfının haklarını daraltan 3008 sayılı İş Kanunu kaldırılmak, yerine larına lerlnin kanun
2 —
nınmah, sendikalar snğlıyan birer teşekkül haline getirilmelidir.
3 — İhtisas ve kabiliyet esas tutulmalı. hayat indekslerine uygun bir İşçi baremi tespit edilmeli, prim esası vazolunmalıdır.
4 — Günlük iş saati kesin olarak belirtilmeli, çalışma şartları ıslah e-dilmeli, işçinin varını teminat altına Alınmalı. İşçi emekli kanunu çıkarılmalı. işsizlik müddet ince maddî yardım yapılmalıdır.
5 — Ücretli hafta tatili ile senelik mezuniyet, hakkı tanınmalı ve iş bordası kurulmalıdır.
H. Cahit Yalçın
Filistin Uzlaştırma Komisyon tındaki vazifesine eskisi gibi devam edecek
Ankara. 29 'Hususî muhabirimiz bildiriyor) — Biı leşmiş Milletler Filistin Uzlaştırma Komisyonunda Türk Hükümeti temsilcisi iken son iktidar değişikliği üzerine Hükümete istifasını vermiş olan Hüseyin Cahit Yalçının bu vazifeye devam edeceği anlaşılmaktadır.
Dışişleri Bakanlığı, harici politikada partiler arasında görüş birliği bulunduğunun bir nişanesi olmak üzere bu hususu kendisine teklif etmiş ve Hüseyin Cahit Yalçın teklifi kabul etmiştir. Hüseyin Cahit 10 haziranda Cenevreye hareket edecektir.
İzmirde dün şiddetli bir zelzele oldu
İzmir, 29 «Hususî muhabirimiz bildiriyor) — Bugün saat 16 yı 36 dakika geçe şehrimizde ve ilçelerinde gayet şiddetli bir zelzele olmuş ve bazı yerlerde halk korku ile sokaklara dökülmüştür.
ilçelerde hasar olmadığı valiliğe gelen malûmattan öğrenilmiştir.

MÜSABAKA KUPONU
do çekilecek İştirak İçin a-90 tııne
1 aralık 1950 büyük kuramıza «ağıdaki kuponlardan getirerek bir kura numarası a-tohilecekslniz»

Tafsilâtını hor (»azar günkü (YENİ İSTANBUL) da arayınız»
Yeni ltlanbııl’ıın
KUPONU


30 MftVlfl 1950
Garp musikisinin Tiirkiyede inkişafı
• Rcşid gibi genç tarafından tesis müstakbel Türk teşkil etmokte-
|*JARP musikisinin. Türklyede gelişmemesinin tarihi gayet eski olup, XVI ncı asırda başlar. Filhakika. 1541 tarihinde. Fransa Kıralı I İnci Frnnçols, dost ve müttefiki olan Kanunî Sultan Süleyman’ı memnun etmek makaadlylc. Fransa’nın on meşhur sanatkârlarından mürekkep bir saz heyetini İstanbul'a göndermişti. Parlak bir hünnÜ kabul göt en Fran-gu sanatkârları, Sarayda muvaffakı» pstle konserler vermiş vo Padişahın emirle* mucibince, Fransız üslûblyle eserler bestelemişti. Türk musikisinin •Trenkcln” denilen usulü hu escrlor-don kalma bir anana vo tarihi bh hatıradır.
Lâle Devrinde, Fransa Sefarethanesinde verilen oda musikisi kiMieerlc-rlne bütün vükelâ davet adlll»;(M, Bahusus, Sadrazam İbrahim Paşa Pranga sefirinin on nzlz dostu olmak sıfatıyla, blltün bâ konserleri huzurlyle şereflendirir vo Fransa Sofnrotlne mensup olan kıymetli konınnc'ları çok takdir ederdi.
Tanzimat devrinden sonra, garp musikisi lstanbulda büyük bir rnfrbot kazan mı ya başbult vo Sultan AbrlUl-meelt garp musikisinin inkişafına derin alâka gösterip, bu yeni cereyanı teşvik etmek lûtfundu bulundu.
Dolmtıbnhço Sarayında tertip edilen zarif ve muhteşem musiki vo şiir müsnmerolerlnin şöhreti Avrupnya ı kadar nksotmeye haşladı. Bu cennda, birinci sınıf bir koman virtüözü olnn Hcnry Vlcuxtcmpa, zevcesiyle birlikte, İstanbul'u ziyaret ederek, Suttan Ab-dülnıoclt tarafından merasimle naraya kabul edilmişti. Bir kaç sone sonra, dahi piyanist Frahi Llszt keza İstanbul'u nlyarot etmiş vo «erek Bo- | yoğlunda, gerek ler vermişti.
Lâkin, flütlat klarinetist Voli
mil bey ve Dlran Alokeanlan gibide» ğori! eanatkârları istisna edersek, Türklyede musiki hayatının ecnebi artistler ve turneler tarafından beslendiğini görürüz.
Abdülhamld'ln devri saltanatında, BarayıHümayunun colbcttlgi Glusepe Donlzetti, Gaito, Delatolla, Lange, Guatoili Paşa, Brasaln» Wondra gibi yabancı sanatkârlar sayesinde, Istan-bulda faal bir musiki hayatı vardı. Maestro Nava’nın idare ettiği senfonik orkestra “Union Françalse,, salonunda, 1008 don 1914 tarihine kadar verdiği konserlerde, Debussy'nln “Prelüde â TAprös-mldl d’un Faune ’u, Paul Dukas’ın “L’Apprentl SoroleF’sl, Llszt'ln “Preludca” lerl ve Sftlnt-Saena-in “Poemes symphonlques„ lerl gibi garp musikisi edebiyatının en müşkül eserlerini orkestra ile çalmaktaydı. Kezalik, Fransız ve İtalyan opera ve operet trupları Beyoğlunda. her kış, muntazaman temsiller verip, Gounod, Auber, Bizet, Ambrolne Thomas, Ros-sinl, Verdi, Donlzetti vo Bellini'nln bütün şaheserlerini dedelerimize dln-iettirlerdl.
Mamafih, Avrupa musikisi sırf Is-
tanbul'a ve daha doğrusu Bovoğlunn münhasır kalmıştı.
Cumhuriyet rejimi İlânından sonra, bütün sahalarda yapılan inkılâplara muvazi olarak, musiki SAhosında dahi garba doğru esaslı bir hareket başladı ve, gerek Ankara’da, gerek lelan-bıılda kurulan Konservatuarlar saye-»İnde, yeni nesil garp musikisine kar-büyük bir alâka ve rağbet gösterdi.
Ulv| Cemal Erkin, Adnan Saygun Necll Akscs, Cemal Türk bestekârları edilen yeni bir ekol, musikisinin temelini
dlr. Mezkûr bestekârlar, milli bir karakter taşıyan ilhamlarının semere* sini garp tekniğinin kalıbına dökerek yeni ve orijinal eserler ym atmaktadırlar.
Diğer taraftan. memleketimizde musiki anlayış ve zevki bariz bir surette inkişaf etmektedir. Konserler gittikçe daha büyük bir rağbet germekte. koman, piyano, viyolonsel veya şan öğrenân gençlerin sayıaı tedricen artmakta, her sene yeni latl-dp.tlnr zuhur etmekte, velhasıl, musl-
kinin gelişmesine, bahusus İstanbul vo Ankara’da, müsait bir muhit teşekkül etmektedir.
Uç sene evvel, Adnan Saygun’un •'Yunus Emre” oratoryosunun Parla musiki mehafillnde uyandırdığı alâka henüz unutulmuş değildir.
Geçen sone, Atina Devlet Oıkestra. aı şefi Ekonomidos’ln İstanbul'da 1-dare ettiği ve bllmuknbelo. Cemal Roşld'in Atina'da verdiği konserler hatırlardadır.
Nihayet. TÜrk-lnglllz Musiki Festi valinde Cumhurbaşkanlığı Orkestrasını İdare eden, İngiliz Orkestra Şefi Normnn del Marktan aonta, Ankara’da üç konser İdare etmek Ürere, namdnr bir Alman orkestra şefi gelmiştir. Hana Rosbnud adını taşıyan bu mımlldşlnnsın İdare ettiği konserler, başkentin musiki hayatına yeni blı* zenginlik ve canlılık ilâve etmiştir.
Milletlerarası bir lisan olan garp musikisinin ahenkli sahasında yapılan bu gibi temasların, memleketimizin hariçte daha iyi tanılıp sevilmesine yardım edeceği şüphesizdir.
L. E.
Köy kıthvcMıııle İhtiyarlar, nrkudnyııniKa
Köy ve Kalkındırma Be elete veren köylüle-çalıştıklarını, neler yap-bu röportajda bualcak-
Büyükderede konser-
Mustafa Snffot boy. bey, viyolonselist Ce-
r
Hicri
ŞAJBA.V
13
186D
TİYATRO KRONİKLERİ
Ankarada
Altı Şahıs Muharririni Arıyor»
i
Sofra mİ ı büyün dertlerini anlatıyorlar Sofrnnlıköyle randım alâkadar olan ve bayram günü İlâç ve kitap götüren iinlVersl işliler
Soğanlı köyünde kalkınma bayramı
I
nıelotlrAm çejnlsi alel&de «eyircl 1. bu eserin havayı
te-
Arıyor’*
tl-
tRANDELLO edebiyatının anahta-r n olan "Altı sahi» muharririni a-rıyor" piyesi Ankaıada, Küçük Tiyatroda büyük bir muvat’fnkıyetlo oynanıyor. Piyesin muvaffakiyetine yardım edenlerin bağında,, "pltan-dollion" bir karaktere sahip olan Refika Şcnbay gelmekte, Şahnp Akalın İle Ekmel HUrol onu tamamla makta ve Mahir Canova'nın eserl-sahneye koyuçu, yermekle beraber,
çln kavranması mUjkül tebarüaü için iHsım gelen mln edebilmektedir.
"Altı «ahıs muharririni
yntro İle meşgul olan veya onu vsn herkesin görmesi veya okuması İkamı gelen ana eserlerden biridir. Plrandello orada, hem tiyatroyu hem de kendi felaefeslnl piyesi seklinde bir ders olarak vermektedir. Ele aldığı mevau sanatkar ile esnafın mücadelesidir. Donmuş usullerin tatbiki ile sanatın daima yenilenen yaratıcılık hamlelerini yadırgayan, kabul etmek veya kendini yormak lateml-yen, alışılmış reçetelerle kolay muvaffakiyetlerden ayrılmayan bir sınıf vardır. Plraridello bunlarla usun mücadelelere girmiş, onları sarama (ta önceleri muvaffak olamamış, küçük, hakiki sanat eserlerini veren sahnelerden geçmek suretiyle büyük sahnelerin kapılarını zorlayabll-mlştir.
Değiçmiyen kaide.
Plrandello, "Altı şahıs muharriri-

Öğrenmek
Rumî
MATIM
30 17
1860
Halı
EZANI
VASATİ
VAKİT
Güneş 5.31 9.5V
Ötle 13.11 4.40
İkindi İtil 8.3V
Akşam 20.3a 12.00
Yatsı 22.31 1.58
îmzâk 3120 0.48
iBTANHUL
KONAK TAVI YÖNÜ i lflpanyol Atraksiyon Trupu.
■ — ■
TİYATRO 21 de Yttn-ttöinedlhl.
TİYATRO 6 Şahıs
Btlt K îışiıklsr KtÇCK
Muhavvivinı Anyöh OAB GAZİNOM) ı İspanyol Triyosu.
1
BEYOĞLU CİHETİ
ATLA» I.40ŞDÖ) Afyon RaçuİKp-lâFii
AKIN (R071R) 1 — BIV Yetimin Ahi. 2 — Kil KunhçeRİ.
ALKAFAR 142502i 1 - DehtC* Diyarı. 2 — Knfsaıılıır İCıralı.
AR (4439İ) 1 — Kaliforniya Hakimi. 2 — Periler Dlinyash
BEŞİKTAŞ BAHÇESİ *
Kapanan GUZİer. 2 — Akîtivl-lerimiK.
ELHAMRA (43505) 1 — Çalman 2 — çln
İPEK (44239) 1 — OnU ÖtÖür* ĞÜm (İlk defn). 2 — İIhIirf Kurbanları.
İNCİ (84605) 1 — Vatan Feda> isi. 2 — Knyıp Adam.
LALE (43695) 1 — İstırap Çu CUgu. 2 — Saray Gözdeleri MELttK (40MM) ı — İki Knih 2 — İlk Arzular.
»A1IAY (41056) 1 — ÖİDhnlten FlraV. 2 — Yoş&ein Aşkı
Rl ATTA İt K (SSUŞ) 1 — »OVu-nun işareti, 2 — Kadın Ctellâdlı »Cmek (42851) ı — ğavkısıs Yaşayamam, 2 — Çılgın Hayalet.
ŞARK (40380) Ekmekçi Kadın. glK (43720) 1 — Fakir Bir De-llkanlmm Hikâyesi. 2 — Kndm Kasabı.
TAKRt.M (43191) 1 — l^luliH
Kalesi. 2 — Porl-Halt FnOİasi
TAN 1 — Işıklar »Önrrkm. 2 Rnnn Tapıyorum.
CNAL (4H3O0) I — Kurlum Kı-rahçe. 2 — Atom Fedaileri.
YEM 1 — Üç Ahbap Çavuşlar» 2 — Yeal! Ufultlar. 3 Siyah
İstanbul Belediyesinin talimatnamesini tatbik
limanın elinde olmayan vex birdenbire gösteriyor.
penceresinden
nasıl ko-lnsanları hayatı
nl arıyor” da tiyatronun üç ona unsuru olan müellif - halk • sahneyi bir araya getiriyor. Dramın, her zaman olduğu gibi, sebeplerden pablleoeğini tiyatronun
görmeğe sevk ve düşündürmeğe mecbur ediyor. Yalan İle oyunun, hakikat ile şe’nlyot Arasındaki münasebetleri açığa vuruyor, bütün bunları anlamak imkânına sahip olmayanlara da bir temaşa imkânı
veriyor.
★
"Altı şahla muharririni Ankarsda, bir tiyatro eseri de müsait olmayan bir zamanda oynanmaktadır. Fakat şayanı hayret olan nokta, bugünlerde cereyan e-den siyasî ve İçtimaî değişikliklerin eserin kıymetini bir kat daha attırmasıdır. Bütün bu hâdiselerin piyesle bir alâkaları olmadığı halde, beşerî dramın, heyecan ve teessürün bîr başka şekilde fakat aynı şiddetle “Elde olmayan sebeplerle’* tezahürü bakımından bir nnıvazenet arzedişl. Küçük Tiyatroyu dolduracak mahiyettedir.
Ne yazık ki sanat, bu muvazlllğl hissettirecek kadar bizde kökleşmiş değildir. Neteklm, memlekette mevcut siyasî hizipler arasında da, henüz onun ehemmiyetini, kudretini anlamış olanlar pek azdır.
Bu da ayrıca bir "Pirandelllen” mevsudur. — fa.
a rıyor*’ için hiç
Hiç bir makamdan yardım görmedon, kendi kendine bir varlık haline yelen Soffanh Qütelle9tirme Derneği riö nasıl tıklarını sınıs.
Kndıköyünden bindiğim gayet ustalıkla balık latifi haline getirilmiş yolcularla tıka basa dolu (blr otobüsle tavana çarpmamak için başım eğilmiş bir vaziyette, boynum tutulmuş olarak, bir saat süren yolculuktan sonra Kartal, Yakacık yolu üzerindeki Soğanlıköy durağında indim. Sonradan öğrendim kİ Karta! Belediyesi seyrüsefer
etmek mecburiyetinde değilmiş, bu itibarla otobüsten başka her şeye benzeyen Nuh Peygamber devrinden kalma vasıtalar burada serbestçe çalışabilirlermiş. Asfaltı bırakarak Maltepe istikametinde taşlı bir yoldan yürüyorum.
Yakacık sağımda, solumda meyilli bir arazi, deniz ve uzaklarda Adalar görülüyor. Karşıda Atış Mektebinin beyaz binaları», amma köyden hâlâ eser yok., acaba yanlış mı geldim diye kendi kendime soruyor, yeşil fundalıklar, ağaçlıklar arasında köyü arıyorum. Az sonra Türk bayrağının dalgalandığı bir direk arkasın-dayım. Beyaz, temiz bir tük evler gördüm.
★
bina ve tok
küçük bir
300 yıllık
BAyraklarİA donanmış meydanlığın ortacında bir çınarın gölgelinde zarif bir Atatürk büâtü. Etrafta donanmış kahveler... Yollarda en yeni elbiselerini giymiş köy çocukları., delikanlılar, kadınİRr, ihtiyarlar bana bir yabancı gibi değil, kırk yıllık dost nazariyle bakıyorlardı. Tahtadan yapılmış iki katlı bir köy evinin bahçesinde güllerin ve henüz yeşillenmiş meyva ağaçlarının gölgesinde kurulmuş masalarda yemek yiyen bir gençlik grupünun arasına km ildik.
Kuruluşunun İkinci şenel dev-riyalini kutlayan Soğanlı Köy Ksl-
4‘
ihtiyacında olduğumuz berşey
Gölgeler.
YILDIZ (4MW) 1 - Gllda »ey-tsıun Kıtı. 2 — Beklediğim flevgill.
İSTANBUL CİHETİ ALEMDAlt (MSM) 1 — Aslanların Pençeslndo. 2 — Kördüğüm.
A«AK (23M2) 1 - öldüren Para. 2 — Kara Ejder (30 kısım) ( EMBEHLITA» (22513) 1 -
Büyülenmiş Adaau 2 — İhtilâlci Rııhlnn
FElt/lll 1 - Asya Ateşler !• çimle. 2 — Kahraman Kılavuz. 3 *=• Donla Kum
HALK t İnsan Avcısı. 2 — Ateş Kırnllçesl.
KISMET (20M4) 1 — Büyük İskender. 2 — Şeyhin Kızı Munise.
MAR.MAHA (28800) 1 — Aşk ve kıskançllh 2 — AJSVdcn G(h nül.
MİLLÎ (2W2) Aslahlarin Fen-şeşinde, 2 — Kördüğüm.
TtHAN (2212?) 1 - Öldüren Para. 2 Kara Ejderi
YENİ (Bakırköy 10-120) 1 — Mağlup Edlleıneyenier. 2 — Lo= ret Hanly Çingene Prens.
RADI KOY CİHETİ HALE (110112) i — Annende Haydut. 2 — Aşk ve Cürünu orEllA (0i)Ş2D 1 — bulu Belle L Namus »ütü (tülkye), Rt’REY YA (00HO2) 1 — devenin Öörierl. 2 — Bu Evde Ne vaı
At\r KAKA

\8Ka1IA Bınılvay Perileri. b( yCh »eviştiğlmıg nıihipt*. ( MftiCCİ I — Asil Ruhlar. 2 -Taı^hnih FABK 1
şu. 2 — Knrlthhc Vâdl. sı s ı — Mfliu'ra Gevesi. 2 Canavar Tuzsğh s ( M EH 1 — BeVIMİl Kovboy,
BÜyÜli Chmh*»IHi.
1 LVK 1 — KndthlaV Çltlllğk
2 — Büyük Bımrnnl»
YENİ 1 — Rıyah Mili. 2 — UhU» lülmıyah Aşk.
Mazi h asi.
Hohl-ApmUn Duftü-
İZMİR
I - -
isdhaMkA i — Muhisşenı Ma-cera. 2 — Maksilen Çiçekler). 3 — Lorel Hardl, Bnga Güreşçisi.
ı ALE 1 — Ya Aşk, Ya ölüm. 2 — Buftah» Biü Maceralar Kıralı. 3 - Kanasa Süvarisi. TAYYAltM Cezayir DanaöSll» TAN l - Ya Aşk, Ya ölünü 2 — Buffnlo Bili Macernlor Kıralı. 3 — Kanana Süvarisi. YENİ KİN EM A 1
Koyu. 2
Vahşi
Kanunsuz Sokak.
KARŞIYAKA CİHETİ
MELEK 1 — Tehlikeli Yollar. 2 — Kadın İntikamı.
UÇAK - İREN - VAPUR
GELEtER OLAN V( AKI.AR t
0.46 D.H.Y. (Türk) Bursadan.
— 0.60 D.H.Y. (Türk) İzmir-
kınma Derneğinin davetlisi olarak sabahtan gelen Üniversite Talebe Birliğinin Anadoluyu Fikren Kalkındırma Komitesine mensup genç kız ve erkek Öğrencilerdi bunlar..
Köyün nefis yoğurdu ve Gümüş-pınarın gümüş kadar berrak ve lezzetli «uyu ile mütevazı bir öğle yemeği yenilirken mevzu sadece köyün ana dâvalarıydı,-
Aydos dağının eteklerindeki Gü-müşpınar suyunu köye getirebilmek için yardım bekliyorlar. Tahlil rapo runa göre bu su Yakacık suyundan da üstünmüş. Köylüler bu suyu damacanalarla satarak varidat teminini de düşünmüşler.. Fakat memba bir hayli uzak., borularla suyu getirmek tek başlarına güçleri yetecek gibi değil, biraz yardım görseler., gece gündüz var kuvvetleriyle çalışacaklar.
vcrsltoll dişçi arkadaşlarını getirerek köylülerin dişlerini meccanen tedavi ettiriyor, hastaları röntgene gönderiyor. tedavileriyle bizzat uğraşıyor
Şimdiye kadar hiçbir makamdan yardım istememiş, imar, kütüphane, propaganda, müsamere, spor, avcılık kolları olan derneğin 130 âzası vardı. GUmÜşpınar suyunu köye getirmek İçin yardım İstemeye âdeta utanıyorlar.,. Fakat tek başlarına başarmaları da imkânsız çünkü büyük masraf İstiyor, Köylülerin uykusunu kaçıran bu meseleyi hallede-
bilmek için 4 te üçü okuma yazma bilen, ekserisi bağcılık, hayvancılık ve bahçevancıbkla geçimini temin edebilen bütün köy halkı gece gündüz çalışmağa hazırdılar.
Onların bir dilekleri daha vardı, Yakacık otobüslerinin şoseye 3 dakika mesafede olan köylerinden mest...
★
geç-
kal-lsim edecektir, çıksa kurtu(
Soğanlıköy Türk köylülerinin kınma tarihine geçecek bir olarak hâfızalarda yer Her köyde böyle bir idealist
yurdumuz harabe olmaktan lur, bir m A m tireye dönerdi.
Ünlversitelllorln de yakın sim gördükten sorua Türklyede köy
kalkınmasının artık bir hakikat olacağına inanarak Soğanlıköyden dö« nüyorum.
alâka»
Mehmet Ataktt
★
Atatürk büstünün yaslandığı a-aırlık çınarın gölgesindeki kahvede köylülerle sohbet ediyoruz.
Eski adamlarla konuşmak, saatlerin geçişinin farkında olmadan dertleşmek ne kadar büyük bir zevktir... Çoktan beri hasret kaldığım bu tatlı sohbetin zevkine köyün en ihtiyarlarından 85 yaşlarındaki Emin Efendiyi dinlerken erdim..
Gazeteci olduğumu anlayınca:
”— Ne yapalım serde malûllyet var biz oraya gelemedik, siz buraya kadar geldiniz, diye söze başladıktan sonra:
••— Eskiden köyde Dernek olmaz derlerdi, biz köylünün derneği, topluluğu hakkında rekor kırdık, elele vererek çalışıyoruz, dedi.
Zavallının gözleri görmüyor am-na, Üniversiteliler yakında onu a-neliyat ettirerek nura kavuşturabll-neyl ümit ediyorlar.
Seneler sonra
★
den. - 14.16 D.H.Y. (Türk) Oa-«Inntep, Adana, Konya. Afyondan. — 16.10 L A.l. (İtalya) Roma. Atmadan. — 15.35 d,h.y. (Türk) İskenderun, Adana, An-knıadnn. — 10.80 D.H.Y. (Türk) Van, Diyarbakır, Elâaığ, »ıvna, Ahkfirâdnn» — 18.05 D.H.Y.
(Türk) lemlrden. — 18.35 D.H.Y (Türk) Ankaradan. — 20.$0 P. A. A. (Amerikan) Hong-kong, Bangkok, Kalkülu, Delhi, Kn-NİŞİ, Basra, tjnnvian.
(ıll)ECEK Ol.AN UÇARLAR
8.Ht) D.M Y. (Türk) Biıraava.
— 8.80 R E.A. tlhglllz) Atina. Nİ8, Lohdrava. — 0.00 D.H.Y. (Türk) Anhıira, Kayseri, Ma-İfliyo, Blâaıfi, Eııuıruma. — 9.30 D.H.Y. (Türk) Anka ra va. — 10,15 D.H.Y, (Türk) Izmire. — 10.30 D.H.Y» (Türk) Ankara, A-dana, iakeıtdSrtma. 14.45 D. H Y. (Türk) Anknrnva. — ldıOü D.H.Y. (Türk) iamlre. - *1.36 P.A.A. (Amerikan) Brüksel, Londra, Onıuler, New-York’a.
GELEC EK OLAN \ APl ULAR ıa.no Nn(m tnoboludan — ir.do »rtnıini, çnnakkaleden» — '10.011 Mmnkne. MudahvadaUı GİDEC EK OLAN lAPCİtî.AR o.on Maralmz, Mudanyaya. — 11.00 Erzurum, lakrndrruna* — 10.00 s. ar. Kara bina ve.
uEtıEC ER OLAN İRENLER
8.30 Aııkaradan (Ekft.). — 0.10 Anlmradâh ıEka.). — İR.al Ankaladan imotörlü İten).
GİDECEK OLAN TRENLER a.*o örmploh tek». (Avrupa),
— 18.10 Aııharayn (FlkiL), *-10.10 Anknrayn (Eka.).
ANKAitAt
7.80 M.- S, Ayârı» — LSI Neşeli parçalar (pl). — 7.4Ö borler. — FMM Sar eserleri (pl),
— M.15 İÜ «lahika gitar (pl). — 0.28 Günün programı ve hav a ınporıı. — «.00 Raluıh müzikleri (pl), — 0.00 Kapanış.
12.28 Aşihş Ve program. —
12.30 M ». Ayarı. — 12.30 RZnln ve şaıkÜSh 13 DO Haberler.
— 13.15 Piyano «oluları (pl). «
13.30 öğle gftsPtesL — 13 15 Hafif şarklar ıpl). — 14.00 Akşam programı, hava raporu ve kapanış.
17.ÖM Açılış ve program» — 18.00 M. 8, Ayalı. — 1S.0U Küme «azlardım oyun havaları.—
18.30 Radyo salon orkestram, — • 10.ou M. 8, Ayarı Vto haberler,—
değmişte Bugün. — tÖ.2u Yurttan sesler. — 1«,4b Radyo İle İngilizce. — 20 IH) Allan Roth orkestrası çalıyor (pl). — 20.15 Radyo OnmdVRİ. -- 20.80 lh(‘r saa (»urdrlll fAnlı), — 21.00
Temsil: “Bir glln dsbnH Jû* «eph Cmırnddon atlaple edeni Ekınel HUrol. — 21.48 Svrbesl miat. — 22.00 Kniıufjnuı. — 22.15 Radyo Çok SeSll Korosu. —
22.30 iki piyano ile melmlllnr (pl). — 22.46 M ». Ayarı haberler. — 23.00 Program kananım laTANBVLı
12.57 Açılıg vo programlar. —
ve ve

18.18 Dana
11.46 Şarkı ve 14.M Ev kadını -— 14.30 »n« eser-turkllhr ipi). — Wlto’dan arp «n-10.00 Programlar
13.05 Haberler, müziği (pl). tllrklller, — Şekerlemeler, lerl, şarkı ve 14.M E(lward iolân (pl). — ve kapanış,
1T.Ö7 Açılış vo programlar» — 18.uo Dnns mllfciğl (pl). — 18.30 Sadî Yaver Ataman memleket havaları VS sas birliği konseri. — 19.00 Haberler. — 19.15 İstanbul haberleri. — 19.20 Radyo Senfoni orkealıanı konseri. İdare edeni .lan Rohozlııskl. (Misafir orhenlra şefi). (#S(H* lıoven, Sohumann)» — 20. oo Serbest aaat (Konulma veya müzik), — 20,10 Sonât Beethoven.. “KıellİF.ei1,, — 20.40 Çeşitli hafif millik (pl). — 21 00 Fa-sil hayali kunserl. — 21.40 ARH* dolu köy havalarından izahlı Örnekler. — 22.in oda mlizlftl (pli — 22.25 Dans müziği (pl). — 22.45 Haberler» — 23.00 Karışık hafif gere müziği (pl). —
23.30 Programlar ve kapanış.
YABANC!
»EÇ.ME LONDIlAı
tifo owen ksMtrası. — leıi» — 0. Ih Oparotloıden şwrlu» lar. =» 12.30 Robert Fârmm or-kasiıaMimiHit hafif mtızlk. •— 14.Is Garaldo Itniıaor orkestrası.
15.30 BBC İskoç orkestrası konseri. — 18 16 Kcinrtn rnalla. II lBeethoven Op» 24 sonat). —
19.30 Dinleyici İşlekleri. — 2o.no
John Buli urkealpasından hafif müzik. — 23.15 BBC Varyete
orkeatraRi, — 24.00 Piyano resitali.
7 _ Teini
a — eski tüz-
SU ı Bir
RADYOLARDAN YAYINLAR
Walters dans or-a 15 Dinleyici İHtok-
Aııhlna faııAnt
1 «k pu buhüACAdA üç nok-#nn ulKAVdı öyle tâbir etmek lâzım gelirdi 2 — Genel eayını. A — Bir İmrrin okunuşu: Temi gUeel otlak yeri (İki kelime). 4 «m Adat llzeieı Bir renk, İplik; Terzi Anknranın Ekinlerinden, n — Mnllf gArı MUnavl.
Haatahlıi Bir etini. — a nevi lâvta; Yardım sAileÖlmte söylenir. 9 — Emniyet Mlidür-lÜğUnUn bir İnamı (İki kolime). 1(1 _ -hh‘ şeyi delniş veya yapmış olduğunu İkrarda bulutlan.
yukarıdan aşıığı:
1 — Bu^ozdn yOkark Ve lllr-bml de hulunatı bir mahal. 2-ArzilâU deftlşmiyon (İlci kelime) 3 — Terzi bir miiHild Aleti ı Mayi İmline gel| GUzel. 4—Aruz vezni hntGİıırıiıdan; Sanat. Ö-lvttr bedelli Bir renk: f?art e-datl. A — Terzi her vakit kİ gibi I »mülaki hart ıdıunmnzım şart edatı ulur. T — Mandaki harfi okunmazaa kendlım hend etmeklik ulur; 1 tırhAğııı^ la Kanlı H — Temi rlltlr; VâeU fei Kirazın arknaından gelir* 0 _ Temi fltmaun tasavvur (iki kelime). 10 — înaımn (İlci Kelime),
Ceınnl Ataaoy Llmoner (Taksimi (Taksim) — Bağ-
DfNKtl lll'LMAVANİN HALLİ Rohlan mıftm I _ Hıyanet et. 2 — Plyalo: Ma. i
Yozan: Seyfeddin Orhan Çağdaş
BAHÇE tarafındaki odaya geçti. Pencerenin yanına giderek mendili ile gözlerini
sildi. Farkında olmadan ağlayı-vermiştl. Buna sebep, lçerikl odada geçirdiği müşkül vaziyet ve annesinin vakitsiz evlenmesi hak-kındakl şiddetli ısrarı İdi. Şimdi, tuhaf bir haleti ruhiye içinde, nasıl olup da her şeyi bir anda kesip attığını düşünüyordu. Halbuki; bir kaç kere, böyle bir teklif karşısında kalacağını düşünmüş vo kendince işi sükûnetle idare edebilecek şekilde bazı tedbirler kararlaştırmıştı. Annesinin, biraz evvel, evlenmelerini ileri sürdüğü Necdetl sevmiyor değildi, fakat tamamen istemiyordu. Nedense; i-çlnden gelen bu İsteksizlik, onda bulduğu herhangi bir eksiklikten değil, kendi hayatının zamanla kendisine malettiğl garip bir sebep yüzündendl.
İşte, bu aleşam. yemekte sof rayı terkederek buraya çekilişi, annesinin Necdetle evlenmesi halikındaki teklifini reddedişi, hattâ bu geçen şeylerden dolayı ağlayışı hep bu gArlp, fakat kendisinin haklı bulduğu sebepten l-lerl geliyordu.
den. onu getirecek vapuru beklemeye koyulu. İkinci gün ikindi U-zeri, büyük bir vapurun iskele a-çığında sesini duyarak acele hazırlandı. Sahile o kadar hızla koştu ki, daha yolcuların büyük kısmı rıhtıma çıkmadan oraya yetişti. Uzak memleketlerin demet demet havasım getiren ve yaşatan sandallarda telâşlı çırpınmalar vardı. Mücellâ, hep o küçük resimdeki yüzü. Kerimi araştırıyor, fakat bir türlü onu göremiyordu. Etrafta kayıkçıların gürlUtülert ve hasretlerin kavuşmasından hu- ' şule gelen kesif bir uğultu vardı. Sağından, solundan geçenlerden ona çarpanlar oluyordu. Mücellâ, bunların farkında olacak değildi. Bir ara. içini bir kapladı. Acaba, aradan bu uzun zaman geçtiği halde,
görmez o kendisini tanıyabilecek miydi? Bu, daha İyi, diye düşündü. Onu görünce uzaktan sessizce seyredecek ve sonra sürpriz yapacaktı.
halde endişe kadar görür
★
kadsr yapılan İşlerden size sayayım:
Başkanı Muhtar Kumral, mezarlıklarda, ve IcUtüpÜa-çalışmış, camilerin ve çeş-üzerlerlndekl kitabeleri e-
EM i SÖN V î EinllHiıUl — Beh-pason iKÜğÜkpâaâr) — Ali Rıza lAleıutlar) — Cemil lBeyazıt).
BEVOÛI.m ı Merkesi —
— Clhahglr
iık (Galata» — Ziya Boyer (Gala hu — |srk Merkez ıŞişli) — Kurtuluş (Şişil) — Hasköy — Merkez (Kasımpaşa),
FATİH: İbrahim Halil (Şeh-saılebAşı) Rarım (Altsa im yi
— Pamat.va — Nüzhet Oıuıt (Şehremini ı — Ülupınar ı Kara gIImı‘Ulu — Gülsel en Hlpalıl-uğlıı (Fener).
FUf I* t Arif Beşer.
BEŞİKTA»! H. Recep — Olla-köy — Gıyaaeddln DiVaftllOtlU (Arnnvulköy) — Merkez (Bebek),
KADI KÖY t Kadıköy — Fener-yollı — Erenköy •— A. Cafer Çagaıny (Boaiuncıi.
CmkCdAIU Ömer Kenan HEYBELİ ADA ı Moybeliada. llİ Yİ HADAı Methet.
l/.MİKî Yeni İzmir ı Basımı İm-ne) — Millet (Kemeraltı) — Eş-retpaşn — Tarlan lAlâanoak)— GUtelVâlı (Yalılar).
ANKAhaj Aakarya — Merkez
— Yenigehlr.
— İtiraz et. —* Kaylma| Baha, o — Şer: Kafa
8 Pum. 5 — »MtAI‘|
? *- _
Et; Kıravat. 9 — Asa Havalanan.
atııŞi!
tten: Kıtını1, kır. fi — : yatan. 10 —
Yııktırıtkın
1 — Sipariij et. 2— Jtlmnt et. 3 — Yijlt eri Nn. 4 — Ariyan; Kav. 5 - Balanı Rısn. fl — e-eı>ıi| Kıtal. 7— Teıj Bnlteya. 8 — Te; Paravan, n - Muhalsen. 10 Rnııınr nbın.
S
İstanbul Beyoğlu
Anadolu yakası Ankara
İzmir
M D A
3

449(18
110538
01
225)
Beyoğlu müh Kauşlcöy (KısTz İstanbul 21222 Csklldaı' 50048 Ankara 00. İzmir 2222 Kâr^ıyaka 15055
Soğanhköy Kalkındırma ve Güzelleştirme Derneği şimdiye kadar resmi makamlardan en küçük bir yardım bile görmeden çalışmış ve bundan sonra da her şeyi devletten bekllyen zihniyeti mümkün olduğu kadar ayaklar altına alarak her dâvayı kendi güctyle halletmek azminde...
Şimdiye bir kaçını
Evvelâ köy tarihini yazdırmışlar, V a kaçıkta öğretmen bulunan Atatürk Derneği oylarca nelerde melerin
Han almış, ihtiyarlarla konuşarak, e-serlnl meydana getirmiştir»
Köy meydanına Atatllrkün büstünü dikmişler, Önüne küçük bir bahçe yapmışlar. Tertemiz beyaz çnrşariı bir muayene divanı, ilâçlar, âcil müdahale nınlaemelerlnî de IlıtlVa eden bir sağlık odası yapmışlar. Burada aslen bu köyden olan hastabakıcı Atıfet Kareter, köylülerin sağlığa alt İhtiyaçlarım her an sağlamağa çalışıyor. Ayrıca Kartaldan haftada bir gün doktorun gelmesi de temin edilmiş bulunuyor İlk mektebin yanındaki bir küçük odayı kütüphane ve okuma odası haline getirmişler,.
Köy yolları oldukça düzeltilmiş.
Büyük bir ahin toplantı salonu haline getirmişler, toprak zeminden bir metre yükseklikte geniş bir de sahne yapmışlar... Burada köy genç-İerl Raman zaman temalller veriyor, toplantılar yapıyorlarmış., dünyanın eıı mütevazı tiyatrosu sizi temin ederim ki, burasıdır. Hu sene tavam yükselteceklerini ve loşluğu gidermek İçin yeni penceıvler açacaklarını söylediler» Bu karanlık ahıra karşı köylüler şehirlilerin muhteşem bir tiyatro veya opera salonuna besledikleri sevgiden daha fazlasını duyuyorlar. ‘‘Seneye gelirseniz burasını taıu-vamıyacaksınız.” diyorlardı»
— Peki varidat nereden bulaeak-•ımz? diye sorduğum zaman:
— Teberrularla, dediler. Köy na-nına bir de piyango yapıyorua.
Belediyeden veya Hükümetten yardım istemekten ve günlerce bununla uğ raşmakt ansa kendi güçleriyle kalkınmaya ve bütün Anadolu köylerine nümuhe olmaya and içmişler ribi geldi bana...
Derneğin kurucusu İstanbul Ü-nlversltesinde bir hukuk talebesi »lan Seyfi Erdem 4 yıl gece, gündüz çalıştıktan ve çeşitli manileri zendlkten sonra ancak İki sene evvel resmi müsaade alabilmiş..» Bu mütovazirlnsan sadece çalışıyor., kendini köyüne ve köy dâvasına vakfeden bu Ideallat üniversite Talebe Birliğinin de candan alâkasını temine muvaffak olmuş, zaman zaman ünı-
Epeyi ağlamıştı. Başını yıldızlara doğru kaldırdı. Sakin ve ışıklı bir yaz gecesi İdi. Ay. gökte olduğu yerde duruyor, ağaçların a-rasından bir yüz, ona yaklaşarak kokulu nefesler yolluyordu. Bir ara, hatırına bir şey gelmiş gibi döndü ve komodinin üstündeki kutunun gizli bir köşesinde saklı ufak bir fotoğrafı çıkardı. Uzun uzun baktı. Resimde, dudakların da uçar gibi görünen bir tebessümle. genç bir erkek kendisine bakıyordu. Siyah »açları, alnının biraz yukarısından başlıyarâk gözlerinden çenesinin ucuna kadar olan kısmı daha munis gösteriyor. dudaklarının kıvrımlarında aziz ölülerin hiç konuşnuyan mahrem ve mütebesalm şikâyetini görür gibi oluyordu.
Bu hal; bazan bir vaat, basan bir yalvarış, bAzan da bir İstihza oluveriyor Ve gönç kıtın kalbine, merhametle karışık hislerle doluyordu. Bu kadar derin alâkasına rağmen MÜvullâ, onun hakkında pek fazla bilgiye sahip değildi. Çok küçükken, lâf arnsıınla. blr-birlorl içlh söz katilmiş olduğunu hatırlıyordu, Fakat: o günden sonra, bir daha bu meseleye temas edilmemişti. Ancak; Mİk’ellA, o zAiımndan barı, müslukhel hayat trkttlaşihin resmini hor saman gizilce «»‘yretıneyi, hondlsin-(?• en tevkil dakikalar haline getirmişti. Aradan no kadar znnıan geçliğini halırlanııyurdu. Onun, henüz kendisi pek küçükken eve geldiğini hatırlıyor, gülerek şekerlemeler ikram ettiğini vo İltifatlarına boğduğunu görür gibi o-luyordıı. Aradan hu kadar uzun zaman göçmesine rağmen, hisleri hep aynı şekilde garip İlhamlar veriyor ve bir gün. onun tekrar geleceğini düşünerek derin tahayyüllere dalıyordu» Hattâ; bu geceki kederini bile, blltün bunları gözönüno getirerek unutmağa çalıştı.
★
Nihayet; mev'ut gün gelip çattı» Bir gün; Kerimden» Mücellânın ailesine gelen bir mektup, iki gün sonra oturdukları kasabaya geleceğini yazıyordu. Bundan, tabii en mala memnun olan oydu. Fakat, mektupta fazla tafsilât yoktu. Bu İki gün zarfında ne yemek yedi, bir şey içti. Yüksek tepedeki denize nâzır evlerinin penceresin-
Son yolcular da geçip gidince, rıhtımda bir kaç kayıkçıdan ve memurdan başka kimse kalmadığım gören Mücellâ. meyus a-dımlarla geri döndü. Ümitsiz bir yürüyüşle, evinin yolunu tuttu. Evlerine çok yaklaştığı bir sırada. yanında İlci çocuğlyle bir kadın ve erkeğin yürümekte olduğunu gördü vo erkekle gözgöze geldi. İçinde, garip bir şüphe belirdi ve onun yakıcı aleviyle bakmağa başladı. Erkek ona;
— 8iz. buralarda mı oturuyor-aıınuı küçük hanım? diye sordu.
— Evetl
— şu evde yine eski sakinleri ml oturuyor?
MtlcellA, artan bir heyecanla:
-» Evet! diye cevap verdi. Mırıldanır gibi hafif bir sesle bu sefer o sordu t
— Her halde siz de. uzaktan gelen, benim tanımadığım annemin eski tanıdıkları olacaksınız?
— Demek, Zehra Hanım sizin anhehls. Şu halde «İzin isminiz Mücellâ olacak!
— Evet! Fakat, ben sisi hiç hatirlıyamadım.
Bu sözde, ancak kendisinin hissettiği bir nefret ve inkisarın kırık Ahengi vardı. Erkek, bir taraftan yollarına devam ederken şöyle diyordu;
— Beril nasıl UnımazsıniJB? Maşallah ne kadar da büyümüşsünüz. Halbuki; sizi, hâlâ on beş sene evvel bıraktığım gibi bulacağımı sanıyordum. Böyle düşündüğüm için, o vakit olduğu gibi sana türlü oyuncaklar ve şekerlemeler getirdim. Halbuki, sen... Koca bir kız olmuşsun. Beni, hâlâ tanımadın; nutu İnean, ahbabım camın!..
Ben. Kerim..,-nasıl unutur
artık avdet tahayyül ettiği ve kü
tomomlylp yom eder gibi idi
Mücellâ, bir hayat» Karşısında çük fotoğrafta gördüğü genç vo
kendisiyle evlenmeğe gelecek İdi erkek değil, saçları hemen dn kırlaşmış, oldukça şişman. evli ve çoluk çocuk sahibi bir hayat n(ln-mı vardı. Zaman donen hâkim kuvvetin, kondlsıiıin hulyalariylo yarattığı dünyaya, acı da olsa, no hakiki bir sille indirdiğini bütün açıklığıyla görüyordu.
80 Mayii 1M0
Y E N T t S r A N R Ü L
Sâyf« 8
GÜNÜN EKONOMİK
t
*•
T ütün ihra çatı m ı z
Isvıçrede malî ve iktisadı
Yozan: Hab/b Edib - Törehan
M EMLERE TİMİZİN en mühim bir tetiİMUll malı «lan tütünlerimizin dahilde tarfoluımnlardan mâdanım ihraç etmek füplUMdt ki İktisadi hayatımızın hnşındn trlmesl Ihtım gelen bir faaliyettin Türk tütünlerinin İhracatı meselesi. Balkan Harbinden hllhassa Birinci Dünya Harbinden sonra ortaya çıkmıştır. ( linkli, bir taraftan eski Türk toprakları olan YnnaııiMan Bulcarhfnndnkl tütün ekimi bizim tütünlerimize karşı olan rekabeti arttırmış, diğer (nrnflan da tütünlerimiz için mühim bir istihlâk sahafı olan İngiltere ve mümasili memleketler müşteri olmak vıızl* yetinden çıkmışlardır, inglltered? Amerikanın Vlrjlnla tütünleri, Mısırda Çin ve dnpımyıulıın gelen sıkletçe hatif tütünler; tütünlerimize btı.vük bir rakip otmustıır. Biz bulla karsı bazı nazari ınüea-ılrletere* girişmiş. fakat muvaffak olamamıştık. Buna mukabil Almanya gibi» halkı gtdti ve mükeyylfat ntııddclerini çok kullanan bir memleket, yııvıış .VftVtş bizim en büyük bir alıcımız olmuştur. Bir memleketin ınühlm bir ihraç maddesinin sürümünü yalnız bir memlekette teksif etmesi doğru olmamakla lıeraher, biz bu mcnılekel} ile kanaat etmeye başlamış ve yeni sahalar aramaktan kendimizi vareste kılmıştık*
Aratıra hıı hususla yaptığımız Hayretler İtiraf edelim kİ» birer qilsirrlşton başlın bir şey değildir. sıınula. burnda açılan sergilerde İnhisar manıûlAtım teşhir etmek veya bazı memleketlerde fabrika açmaya çalışmak hiçbir tesir yapamamış, belki bir takım sermayeli) kay bolmasına sebep olmuştur.
Tütün İhracatını yapacak olanlarımız şüphesiz kİ, tütün ticaret ir İhracatı İle meşgul olan hakiki tacirlerimizdir. Ancak. Olllhrın yılmak ililmeyen mesâileri sayesindedir ki, bü işde müspet netice elde olunabilir.
İkinci Dünya Harbi, tütünlerimiz Içiıt yeni bir vaziyet Ihdfts etmiştir. Birinci Dünya Harbinde kaybettiğimi* Ingiltere piyasasına biraz girmeli İmkânı Imsıl olmuş ve bilhassa Çin ve Japonyndan gelmemeli yüzünden Trabzon ve Artvin havalisinin ağırlıkça hafif Hl-tilnleri Mısıra girmeye ve eski yerlerini almak İstidadım uostermâ* ye başlamışıır. Ancak, sıın bir seneden beri yapılan müşahedeler ve husule gelen lâtlyrllrr bu sevinçli halin devam ednıniyrcegi endişesini inandırmakladır. Çünkü, devalüasyondan sonra tütünlerimiz İngiltere İçin Vlrjlnla tütünlerine nazaran bir pahalılık göstermiş, Mısır İçin de para hlçüsll noktai nazarından başka, bir de yine Çin ve bilhassa Japun.Vadnn gelen Mhtelte iıaflf tütünler büyük bir rakip olmaya başlamışlardır.
Harp zamanında llltaz da hâdiselerin ve zaruretletltt Ivahatı olarak kazanmaya haşladığımız eski pazarları kaybetmek tellllke ve endişesi şüphesiz kl, memleketin milyonlarca insanını geçindiren istihsal malımız için ıstırap verecek hâdiselerdendir. Fakat bugllh üzerinde en büyük bir ehemmiyetle durmak İstediğimiz nokta, Al-manyaya yapacağımız tütün İhracatının bize endişe verici bîr manzara gdatermesidlt. Halhimn kesafeti ve sigarada yalnız Şark tütününü kullanması cihetinden bu memlekete yapacağımız ihracatın büyük bir ehemmiyeti olması İktiza eder.
Demirperde arkasında kalan Dtlftil Almanyadan vazgeçilse dahi bugünkü Doğu Almanyada sarfcdllcıı şark tülünü miktarı insan başına ancak senede 4IHI gramdır. Bu nispet harpten evvelki zamana nazaran % Î0 noksandır. Bühun en büyük sebehlj Almaüyada sigaranın vergiler hasebiyle çok pahalılarmış olmasıdır. Harpten önce amele *e az kazançlı sınıfın kullandığı sigaranın beher adedi İki buçuk ve otta sınıfın t fenik İken hııgüıı en ucuz sigara İÜ ve ondan biraz iy isi 12 feniktir, t ç ve dört hll.Şİl pahalı ulan hu sigaralar kalite ve anıbalAJ cihetinden (1e eskisine nazaran daha iyi olmadıktan başka ıır.uhlulıİArı da küçültülmüştür. FJskldrn 07 milimetre uzunluğunda olan normal sigaralar şlniıli 64 ve 65 milimetre kadardır. Buna rağmen istihlâkin bu kadar azaldığım kabul etmek doğru değildir. Çünkü, ortada bir de çok fazla miktarda Ahie-rLkadan kaçak olarak gelen sigaralar vardır. Rlivvelll tahmin Ve hesaplara güre bunun miktarı umum istihlâkin beşte birim tutınak-•■i’lır.
Bir bir taraftan Virjinia tütünlerini çok lieliz ve diğer taraftan Vlrjlnla tütününden yapılan Amerikan slgaralnrınm da Bandrol İle sııhinn sigaraların yarı fiyatına memlekete girmesini *e sntıl-nııısım şayanı teessüf görmekle herci.» • ı»u işdv ııı^mii olmak ls-miynruz. Çünkü. takAtilH dpglşpbıir(rğiııı kihlll rttüHkte teMkbtt i Ürk ve şark tütünlerinden yalıdan sigaraların Almııııyııdn eski yerini alabilmek İhtimali nldııguııu kuvvetle üınlt ediyoruz,
Ancak, bu hususta İlli İş olarak on büyük engelin yatıl llltlltt» den alınan vergilerin makul ve tmrmal bir hadde İndirilmeleri İktiza eder. Geçenlerde yaprak sigara ve çubuk tütünlerinden alınan vergiler İndirilmişti. Mimdi biınün sigaraya da teşmil edilmeni sigara IstihlAkAtmm artmasına sebep olacak ve daha şimdiden Miıtk vp Türk tütünlerinden nlgara yaptıklarını ilâıı eden fabrikalar« muhakkak kİ, tütünlerimizi tercih etmeye başlayacaklardır.
Blgaralardan alınan ağır vergiler yalnız bizim için değil, komşu ve dostumuz Yunanistan İçin de aynı bir tehlikedir. Müşterek ve haksız lör rakip olan \ lrjlııia tütünlerine karşı vaziyet almazdan evvel, gerek Türk ve gerekse Yunan tütünleri İçin ağır olan bu vergi İşinin halledilmesi zarureti vardır. Her iki memleket İçin de hayati bir ehemmiyeti haiz olan bıı engelin kalkması uğrunda ıııüş-meıulrketin kendi menfaatleri İktizasındandır, onun için Ker İki memleket kendi menfaatleri iktizasındandır. Onun Içlıı iıer İki memleket resmi makamlarınm Almanya nezdlnde teşebbüste bulunmaları ve nihayet kalkınmamızı İsteyen devletlere de noktai naza-nmırı kabul ettirmeleri çok doğru bir keyfiyettir.
Dışişleri Bakanımızın Parlse hareketten evvel bugün Tütüncüler Derneğine gelerek onları dinlemeye, yeni hükümetin bu işi İlk merhalede ne büyük bir cheınmlyet verdiğini gösteriyor. Ümit ve temenni ederiz kİ, yapılacak teşebbüsler müspet netice versin ve tütün ihracatı için haklı olan Ümitlerimiz yaklaşılabilec>k birer hakikat sahasına girmiş olsun.
ıslahata doğru hazırlık
Vergi sistemlnd
r ı
9
Lauannne 28 (Hususi) — lavlçrc-de beülbâşlı işlerde bârla bir ağır-laşma görülmesine rağmen, işsizlik asgari bir hıuidc inmiştir. Vc ticaret dalma faal intibaını vermektedir.
İOSO senesinin ilk ÜÇ ayının dış tlcıaret blltaçomına göre, İthalât ve ihracat arasındaki fark, gayet düşük bir rakamla 75.5 milyon İsviçre fran-glhdan İbaret kalmıştır. Bu, bilhassa iptidai madde ithalinde görülen fiat düşmelerinin tesirinden ileri gelmiştir.
İsviçre para piyasasının vazıyeti, sermayelerin fevkalâde sey.yAl olhia-sı yüaünden. dikkatle takip edilmeğe değer safhalar arsedivor. Llkld paranın bolluğu ve bunun neticesi faiz haddi üzerine yapılan tazyik, milli iktisadın tamamını mülesslr eden vasiyetler doğuruyor, ve komisyon-lsr. bu meseleye bir çare bulmağa çalışıyorlar.
Gelecek 4 haziranda "Federal mâliyenin ıslahı" hususunda mühim miktarda "reye müracaat’Ter yapılacaktır. İslahat taraftarları mücadele meydanına atılmış olup, konfede* rasyon tarafından toplanan milli müdafaa, lüks, iş hacmi» harp kârı vö₺ saire vergilerinin lâğvedilmesini ve mttll muhtariyetlerini kazanacak olan Kanltmlatih kendi kendilerine konfe-
Pariste altın fiyatları
Paris. 29 (Hususi) = Fransız serbest altın piyasasında külçe aftlhin kilosu için Verilen fiyat, dürtün 412,000 ine nazaran bugün 129,000 franktır. Bu birden inişe sebep, Thh-ca'dart ğelen haberler Üzerine miihim miktarda satış tekliflerinin yapılmasıdır. Taıica’da transit altın fiyatı, beher nns İçin 36.75 dolardır. Halbuki geçen halta fiyat 3T.00 dolardı.
Paris serbest piyasasının kuruldu-ğühdön börl ilk defa görülen bu alçak fiyatlar, tüccarların dediğine göre, daha bir kaç gün devam edecektir» «Ira Paris fiyatları, hâlen diğer İlen gel?n ecnebi piyasalarındaki fiyatlardan 2 dolar yüksektir. Bu arada bazı mlibayaatta bulunanların dA olduğu görülmüştür.
Şimdiye kadar gayrı resmi olarak muamele gören altın mark. Meksika peSdğU ve 10 ıgüllderl bugün ilk defa olarak resmî piyasaya avzediimiş-tir* Altın mark 3.160i Meksika parası lö.ÖOO ve Holânda parası 2,680 franktan mühmele görmüştür.
Bombay pamuk piyasasına haftalık bakış
Bombay, 29 (Hususî) — Hazır ticaret, son hafta zarfında vasat bir şekilde devam edip, sadece 4.000 balyaya baliğ olmuştur. Şu nispetlerde satış yapılmıştır;
500 balya Broach, candy başına Ra. 915/- IİA W0 —; 500 balya ön-«alkole. Ra. 880>— IİA 840/—I 100 balya Kalgin, Rs. 690 — İlâ 700 —; 1600 balya Dhollerah. Rs. 845 —; 500 balya Jarilla, Ra. 760/— ilâ 770/—; 300 balya Muhil Bailhongal JayWant. Rs. 676/— ilâ 880/—; ve 400 balya Malvi cinsi, candy başına Rfl, 770/—
Sûdan pamuğunun az miktarda satıldığı bildirilmektedir. İstenilen fiyatların yüksek oluşu İş sahasının genişlemesine mâni olmaktadır.
değişiklik bekleniyor
derasyonun masrafların» iştirak et
melerini istemektedirler. Diğerleri ise, memleketin nelâmetmi, doğrudan doğruya Federal Hükümetin aervöt> terinden ve gelirlerden vergi almasında buluyorlar. 4 haairamn, memleketin tarihinde bir dönüm noktası teşkil edeceği anlaşılıyor.
Bu sayede, birbirine muvazi iki i-(İarenin masrafları lâğvedilmek sum» tiyle, mllhlm bir tasarruf yapılacaktır. Bu projenin taraftarları. ıslahat neticesinde konfederasyonun kâfi derecede tahsliât yapacağını Ümit etmektedirler,
Nihayet Milli Ekonumi Federal Bakanlığı» bir tebliğle» halkı mütemadiyen yiyecek hususunda ihtiyat ayırmağa davet etmektedir. Bilindiği gibi Beynelmilel vasiyetin kararsızlığı kaişısında» Federal Hükümet» halkı mukavemete hatır olmağa davet etmeği faydalı bulmuştur, Realizm, nc olursa olsun “hazır bulunmağı" İcap ettirir. Hâlk bunu anlamış olup, Hükümetin kararları yüzünden korku ve endişeye saplanmak için bir sebep olmadığım kâbul etmiştir,
■ — — - ■■ -
Kısa Haberler
....- —- ■ - — ■ ■ — ■»»
MllletlcrHraM Pamuk StaudarülzasVüinı kmıferahsı
( Washinğtdfl 29 ı MüsliSl I Milletlerarası 9 uncu Pamuk Standardizasyonu Kohfctansı 1.5.11150 tarihinde VVAshlrtgtonda toplartti»
AvrupalI mümessiller» fire miktarı üzerinde tatmin edici tefsirlere varmak hususunda tahkim ve temyiz komitesinin karşilaştıği güçlükler hakkında bir teklIT ve tavsiyede bulunmuştur. Avrupaya sevketlileh çok miktarda muhtelif cins pamukların tâbi tutulduğu çok farklı muameleler karşısında, her Çeşit pamukların mevcut tarifi standartlar yerine, hikemi standartların kabulünü İsteyen bu tavsiyeler, hususi bir ehemmiyetle karşılanmış ve Amerikan Ziraat Bakaııbğmın» tavsiyelerin tatbiki bakımından gerekli etüdleri yapması kararlaştırılmıştır»
Üç senede bir akdedilen bü konferans» gelecek toplantısını 1953 te yapacaktır»
Chicago Fuarına İştirak eden firmalar gümrük resini veriül.Vccekter
Waehlügton 29 (Hüsusl) Senato^ da, bir kanun lâyihası tasdik edilmiş ve Truman’ın imzalaması için Beyaz Saraya gönderilmiştir. Bıı lâyihaya göre» ağustos ayında Chicago’da açılacak olan Enternasyonal Ticaret Fuarına iştirak eden firmalar mallarını Amerika-ya getirirken gümrük resmi ver-miyeceklerdir.
Mümessiller Meclisi bu mevzuu ayın başlangıcında ele almıştı. Avrupa ve Lâtin Amerikan memleketleri 7 ağustostan İP tına kadar devam edecek olan bu fuara İştirak edeceklerdir.
İngiltere, hctiftta tahdidatını kaldırdı
•ğ- Londra 29 lAP): İngiltere dün benzin tahdidatını kaldırmıştır.
Bu haber, her türlü motörlü nakil vasıtası sahipleri İle otomobil acentaları ve kullanılmış a-rabn satıcılarını pek memnun etmiştir: bunlar senelerden sonra ilk defa olarak "doldur" diyebileceklerdir,
İşçi Hükümeti, tahdidatın, iki
piyasasını kaybediyor
Bugün Tütüncüler Birliğinde yapılacak toplantıda, Dışişleri Bakanı Profesör Fuat Köprülü de bulunacak
Bugün Öğleden evvel, Tütüncüler Birliğinde bir toplantı yapılaC0klır, Dışişleri Bakanı Profesör Fuat Köprülü dr bü toplantıda bulunacak, Türk tütünlerinin Alnlan piyasasında sürümü etrafında, tüccarın dileklerini dlhlIyecckUr.
Alınan haberlere göre, son zamanlarda Alınan piyasasında Türk tülünü yerine» Vlrjlnya tütünü sarfedll-mcktedlr, BU yüzden Alman piyasasında mühim miktarda Türk tülünü stoklan bulunmaktadır, Tütün ilv racatgılan Alınan pazarının kaybolmaması İçirt teşebbüslere girmişlerdir.
İzmir I Üt üncüleri de bir
toplantı uıpı.vor
İzmir 2I> ıHusüsh -» VVashingtun Ticaret Ataşeliğimizden gelen bir yazıda 949 yılında imzalanan Alüe-cy protokolü İle Yuhanlstana taııihan gümrük tenzilâtından Türk tütünlerinin de faydalanması teinin edilmiştir. Bu yeni karara göre Amerika gümrüklerinde Türk tütünlerinden libre başına alınan 30 sentlik resim,
Amerikalı flrtuasihin müttzsm behzin satarak bedelim Rtefllhg ile almayı kabul âttiklçrlhden dolayı kaldırıldığını beürlmiştlr.
Ç ekoslovakya İlin Nnü - York’tâki (tene) Konsolosluğu İte Ticaret Müşavirliği kd|ifttllltVnr ğ Ran Francisco 29 (mayıs I — Pa-teşlk Amerihartln Rrâg Büyük Elçisi Ellls O'ÖHgS tamından Çekoslovak DişişleH Bakanlığına bugün tevdi edilen bir imlada Çekoslovakya nın Ne\V-York Genel Konsolosİüğn İle aynı şehirdeki Ticaret Müşavirliği bürolarının 15 gün içinde kapatılması talep edilmiştir.
İtalyan - Lühnoıı ticaret anlaşması
ğ- Rorpa 29 A.A» (AFP) — İtalyan-Lübnan ticaret anlaşması dün Kont Sforza İle Lübnnn Ol İrcIçIAİ EmLl Huri tarafından Dışişleri Ba^ kanlığında imzalftnmıştır. Anlaşma, 3 milyar liretllk iki taıaflı bir mübâdeie derpiş etmektedir. Bü anlaşma gereğince İtalya LÜbna* na kumaş» kimyevi madde. Alet ve şarap verecek, Lübnandan deri, ham pamuk ve meyva ithal edecektir.
Amerika - Çekoslovakya ticareti
VVashington 28 A A. t Reliler) — Sanıldığına göre Birleşik Amerika ile ticari muvazenesi düzgün olan Çekoslovakya, New-York’taki konsolosluğunun kapatılması neticesi bazı güçlüklere nıaruz kalmış, tır.
Ticaret Bakanlığı memurları, Çe-koslovakyamn Birleşik Amerlka-dan yaptığı ithalâtın geçen sOhe 21.300.000 dolar tuttuğunu, buna mukabil Amerikaya mal ihroç ettiğini belirtmektedirler.
Çadır ticareti artıyor
Londra. 29 (Hususi) — Tacirlerin verdikleri malûmata göre, ça-dıra olan talep şimdiye kadar görülmedik bir nispette artmıştır. Bilhassa Filistin Ve Prtkiatan(yın geniş Ölçüde talepler alındığı belirtilmektedir. Dünyadaki yurtsuzlardan dolayı çadıra hücumun bsş. lamış olduğu da kaydedilmektedir.
20 sente indirilmiş ve hu yeni tarife . yürürlüğe girmiştir, Bü sevindirici haberin tütün ihracatçıları üzerin* da Uyandırdığı memnunluk yanında Almanyodan gelen bir mektup İzmir Tütüncüler Birliğinin yarın öiağan-üstü bir toplanUy» davetini İCtp ettirmiştir. Almanyadan gelen bir raporda Almanya hftlkııun artık Vir-jına tütününe alıştıkları ve şark tütünlerine aslâ rağbet göstonuedlkleri öğrenilmiştir. Almanyada şark tütünleri afnklârı OİdüğU »İbl durmakta ve bunun yanında Vlrjlnla tütünle-
Manifatura piyasasında durgunluk başladı
Batı Almanya ve Çekotlovakyadan yapılan
siparişlerin piyatadaki tesirleri
İzmirde dokuma fabrikalarında ikizlik bayjfötderdi
trthli olarak altih flatindehi tenez-
Öâtı Almanya ve Çekoslovakyadan Ucuz manifatura siparişleri» manifatura piyasasında yeni bir durgıihiiığa aebeblyel vermiştir. Halbuki tekoi-tenin bereketli olacağı hâkkıhdâ kanaatler üzerine, manifatura piyasa-airtda» bilhassa köylüye mahsus mani fatura çeşitlerinde bir canlılık bekleniyordu. Yakında piyasada, bugünküne niapetle ücım mahlfatura satılacağı hAberlerl» bu mâla karşı o-lan İstekleri kısmen durduğu anlaşılmaktadır.
Bvvelce de yazdığımız gibi, ucuz manlfalura İthalâtı karşısında, yeril fabrikalar da mâllarında tenzilât yapmak İmkânlarını aramaktadırlar, blln jöne Sümerbankta bu mevzu etrafında bir toplantı daha yapılmış. Sümerbank mâmullerinde ne nispette bir indirme yapılacağı hakkında A akara ya bir rapor gönderilmiştir. Söylendiğine göre Sümerbank mâ-mullerlnde ancak yüzde 0 nispetinde İndirme yapmak kabil olabilecektir, bu nispetin, dışardan yapılan ithal malına karşı rekabet edemiyeceği anlaşılmaktadır.
İzmir (lokuma fahrlkalarınds İşalzllk
İzmir 29 (Hususi) — tamirde bir pamük mensucat şirketinin bir hamlede yülıten fazla işçiyi açığa çıkar, mağa karar vererek keyfiyeti Jş Kânununa Uygun olarak Çalışma Müdürlüğüne haber vermesi bunu tâki* ben de ir.mirde diğer pamuklu mensucat fabrlkslarımn aynı yola gitmeleri PâmUk Mensucat İşçileri Sendikası memffllinde büyük heyecan u-yandırmıştır. Hattâ Sümerbankın halka Pınar Mensucat Fabrikası ay. nı şekilde işçi çıkarmak veya gitmeğe razı olanları memleketin diğer yerlerindeki Sünıerbanklar fabrikalarında Çalışmağa davet etmesi işçiler arazında düşündürücü bir hâdise halini almıştır. Durumu öğrenmek üzere nıalûmatlarmâ müracaat etti, ğim pamuklu mensucat fabrikaları yakında gümrük tahditlerinin kaldı, rılncağı, flatlerin yarıya düşeceği hâkkındaki haberlerin pamuklu mensucat sürümünü tamamen durdurduğunu, yâlnız bir fabrikada 1 milyon metre stok biriktiğini bu işçi kadrosu İle günde 30 bin metre imalât yapıldığına göre, her fabrikanın kendi İş durumunu ayarlamak mecburiyetini hissettiğini öğrendim. Pek
ri daha ucuz olduğu için satılmaktadır. Tütün ihracatçılarımı! bu halin Birleşik Amerikanın Birinci Cihan Harbi «onunda ingllteredş elde ettiği neticeye pek benzediğini, Türk tütünleri Almanya piyasasını kaybederse bu kaybın telâfisine imkân buıUhamıyAcrtftım belirtmektedirler. Yarınki toplantıda yakın bir ihtimalle şark tütünleri için Almanyada tatbik edilen gümrük târiterinin Vlr-jlhia tütünleri tarifesine uydurulması istenecektir.
Zül de İzmlrdeki fabrikâlatm kararında rol oynamış Ve bir para buhranı başgösternlIŞtlr. Her ne kadar pâmuk mensucat işçileri keyfiyeti Çalışma Bakanlığına telle bildirmişlerse de bu durumun tamamen fabrikaların Iş dürumunu ilgilendirmesi İtibariyle Hükümetçe alınacak bir tedbirin mevcut Olmadığı Söylenmektedir*
Chicago fuarı tehir edildi
Ticaret Odasına itelen malûmata göre. 7 ağustos 1950 de açılacak o-lan Chicago milletlerarası fuan, 1951 senesi 15 nlsftrtıhA tehir edilmiştir.
Çimento İthali
Geçen hafta dış memleketlerden 144 ton çimento ithal edilmiştir. İthalâta râğmen çimento fıvatlarında bir tahavvül görülmemiştin Çünkü mevsim itibariyle çimentoya olan ihtiyaç fazladır, siparişler devam etmektedir.
Malloya sığır İhracatı
Ticaret Bakanlıfı canlı hayvan İh. rat; rejimini teaptt eden 341 «ayılı •lrktllerde ihracı memnu buluhdııfu tasrih edilen enenmemiş sığırlardan bir miktarının Malta Adasına ihracına müsaade etmiş ve keyfiyeti İh-i’âcatçı Birliklerine teblffr etmiştir. İhraı; edilecek miktar, ihıhı; talepnamelerine yöre tesbit edilecektir.
Amerikon Kauçuk Kanunu
VVashington» 29 (Hususi) — Parlâmento, şimdiki Kauçuk Kanununun 1953 yılı haairan ayma kadar 3 sene İçin ıızatılınası hakkında Senatoya hh kanun lAylhaaı vermiştir. Bu 11-ytliâya göre hükümet, sentetik kauçuk teşkilâtım elinde bulunduracak ve senede GR-S İçin 600.000 tön ve hususi maksatlarda kullanılacak kauçuk için de asgari 65.000 tonluk bir kapasite temin edecektir.
Buna ilâveten, Cumhurbaşkanı, en az 200.000 ton GR - S kauçuğu ve 22,000 ton hususi kauçuk için asgarî istihsal ve istihlâk miktarlarını tâyin edecektir. Hususi kauçuğun en az 15.000 tönu boınılar İçi için kullanılacaktır.
MEMLEKET TİCARET BORSALARI
ESHAM VE TAHVİLÂT
KAM Bj Y O
YABANCI BORSALAR
İstanbul Ticaret Borsası
İzmir Ticaret Borsası
Devlet Tahvilleri
New-York Borsası
İstanbul Borsası
Açılış
Bugün
28.—
21.—
Altınlar
I Buğun
• •
80.-
34.—
• ••
İM.—
es
31-00
31.—
Trabzon Ticaret Borsası
Şirket Tahvilleri
N’cw-Tork'ta ı onsu: S M
Gümüş, Plâfin
p
200 —
En aşağı En yukar
11.—
Zürich Borsası (Serbest)
Eskişehir Ticaret Borsası
luvlçre Tranrı
• 999
172.-
t
>
1 100 100 100 KK) 100 100 UM) 100 100
32.10
42.10
30 45
41.59
140.— 100.—
2frl._ 190.— 115.— 130.—
9
140 — 182.—
180 —
Buğday yumuşak
Buğday sert ...
Arpa ..........
Eski
Kapanış
23 5 1950
Durumu
Türk Lirası ..
Dolar
Bterllnt ......
Fmnm Frangı
300.—
320.—
105.—
80.-3L-
28.—
40.—
85.— 182.—
31.50
32.50
89.— 10O —
30.—
100.—
M.— 184.—
28.-40.— 30 — 85 —
78.—
153.—
92.—
Nebati 1'ııgltır: Zeytinyağı (E.E. Susamyağı (Raf.
Ayçiçeği (Rafine
Fındık yağı (Çıplak)
Müdafaa
IS
Milü Müdafaa 1910 1984 1034 1941 1941 1941
Milli
•e
99
99
Kuru Meyvfilur ;
Fındık (kabuklu sivri) Fındık (İç tombul) Ceviz (kabuklu) .......
Ceviz (Iç natürel) .......
ee 99
Demiryolu
te
99.-
98.—
20.30
20.40
21.61 22.-
22.-21.45
22.-
21.-21.05
7.90 50 282.— 0 80
M.03
5.60
54.12.50
78.Û8 40
0.44.128 0.01.876
9.73 90
Tr7 »T
%7
^7 %7 %7
%7
tenckell) sırrı) çıplak)
• e • • (
llnm deriler:
8ı£ır sah» mu ra (kasap) Kİ. Keçi tuzlu kuru kilosu ... Koyun hava ku.uau İdlosu
Gümüş Gr. Plâtln M
FINDIK
a) %50 randımanlı kabuklu tombul .....
b) İç sıra kontrollü.
ramak (Kantan=Tallan) Ashmounl Kısa elyaflı F/G. ... Karnak Uıun elyaflı F/G. ...
Kıüçe Yeril Gr.
Külçe DrguhAa..
Cumhuriyet ....
Reşat ........
Ha^mlt
Gülden .......
İngiliz ......
Fransız kok
Napolron III ..
İsviçre ...
Eski kur Lira
4.50
Lira ~4.56
Kapanış
791.-
282.—
0.80
64.03
5.60 M. 12.50 73.68.40 0.44.128
0.1.876
9.73.90
En yukarı i 07
4.29 1/4
10.95
1 21
10.—
I ....
I ....
Sivas-Erzurum I... II.-VII...
I.. 11 III
I U 111
IV...
En aşağı
0.97
4.28 1/4 10.80
1 22
Sterllng ......
Dolar
Fr. Frangı ... İsviçre Fr.... Beiç. Ft......
İsveç Kr......
Florin .......
Liret •••••«••••• Drahmi .......
Escoudos .....
t
• •
• • •
Hububat:
Buğday yumuşak (Tüc.)
Buğday şert (Ofisin) ......
Arpa ysmllk (dökme) ........
Mısır sarı (çuvalı) .......
Fa a ııi ya tombul ........
Fasulye Çalı sert .........
Kuşyeml ...................
Mercimek kırmızı kabuk. Merclmdc yeşil •••«.•,«»*•••••••• Nohut natürel ...........
Tağlı tohumlar ;
Ayçiçeği tohumu .........
Keten tohumu ............
Kendir tohumu ...........
Susam *..................
Y'er fıstığı kabuklu ....
Dokuma Ihım Maddeleri) Tiftik (ana mal) .........
Tiftik (Natürel) .........
Yapak Anadolu (Kırkım)
(•) Gününde Borsada muameleli tescil edilmemiş tahvilât ve eshamın arz vo taleplere göre taayyün eden takribi piyasa değerleri.
29IV! 1950 Pazarfsi
Borsâlarda vaziyet
İstanbul t
Dlln Ticaret Borsmnnda Ofisin Ma-carisUmdAn getirttiği 200 ton buğday 29.90 kuruştan satış görmüştür. Tüccarın buğday fiyatı 28 kuruştur. Fındık fiyatları tee. sağlam durumunu muhafaza etmektedir.
Kambiyo. Esham ve Tahvilât Borsa-Sinda yüzde 6 faizli Birinci Tertip Kalkınma Tahvili yeniden fiyat ilerlemesi kaydetmiştir, A/fıtı piyasası ise canlanmağa mütemayildir. Dün Ktılçt altın fiyatı cumartesi gününe nisbetls 6 kuruş yükselmiştir.
İzmir ;
Hafta başında Borsada (;/ kuru lalım sakın bir manzara arzedtyor* du. Hükümet programına Intizaren alıcıların çekingen davranmakta oldukları görülüyordu. İncirin sağlam durumunda bir değişiklik olmamıştır. Borsada pamuğa karşı ahcıların alâkası devam ediyor. Pamuk yağı piyasası mltetakar durumunu muhafaza ediyor. Almanyadan siparişler gelmekte devam ettiğinden Bnrsada pamuk çekirdeğinin durumu sağlamdır.
Adana :
Ticaret Borsacında muhtelif pamuk kaliteleri üzerinde Jş olmuştur.
Trabzon :
Fındık piyasası gevşek durum ar-zetmektedlr.
Kapanış (•)
ikrnmlyell tahviller
%5 1933 Ergani - 23 — 24.—
$z5 1938 lkrarniyell «•*..»•*«•••* 80.90 22.—
«l» MIH) I 21.-
•X6 1941 Demiryolu IV 99.10 100 —
1941 Demiryolu V 99.95 100.—
%4 1/2 1049 ıkramlyell ... 99.70 98.—
Diğerleri
rçu 1941 Demiryolu VI 20. W 110.—
«*c6 Kalkınma 1 101) .90 120.—
., H 100.40 110.-
III İUO.7Û 110.—
%0 1949 İstikrazı 1. 1(M). 70 110.—
1948 istikrazı 11 100.65 120.—
07.80
21.30
21.35
21 —
21.50
21 40
22.50
22.—
21.30
21.50
21.70


T.C. Ziraat Bankası Anadolu D.Y Tertip A/B. C. ’* '• ıjn ✓ İz W •»*>»••••» •• ,, Mümes. Senet. 20.60 112.50 22.30 67.90 20.20 111.— 59.— 67.50
Şirket Hisse Senetleri
T C. Merkez Bunknaı 121.— 12(1.25
Türkiye İş Bankası . 30 — 29.50
Türk Ticaret Bankası 5.— 5.-
Aralan Çimento 15.25 16 75
Şark Değirmencilik 23.25 23.50
Milli Reasürans 8.— 16,25
Ecnebi Tahviller
Mısır Kredi Fonslvr |Qu?, |
28 — 20 30
20 10
20 20
24 -
37.-
40.— 30 20 28.-
17.-
Bugün Son Kapanış
üzüm çeklrdekM» No.9 55 — M 25
tnolr A •erim No. M.,.. 55 — 55-
" Ft «*rl»l No. 108 ♦2 — (2-
Pamuk Akala I 212 — 210.—
Pamuk âkah 11 180.— 176-
Pamuk Akala 111 İM — 175.-
Pamuk yeril 180.— 175.—
Pamuk yağı (rafine) ... 117.— 117.-
Pamuk çekirdeği 13.— 13.—
Adana Ticaret Borsası
Pamuk Aksla 1 185.— 185 —
Pamuk Akala II 134.— 154 —
Pamuk Akala III 143.— ’ 143.—
Pamuk veril I
Pamuk yerli II — —
Dün Elki kül
Kutday Sert Ki» tnthâuiU No. 3 268.— 268 -
Kırmızı M ’* No, 2 M**u«** 251.— 252 -
Pamuk Mlddllng UUlbrsaisSeflt) Temmuz 38.30 33.22
fîk 1 m ••«•»saate ••ta»e»»«oteaaaas testte esi 31.M 31 89
Aralık 81.80 31.78
Tiftik (Llbresi=Sent) - Takasa No. 1
Fındık (Llbrem=Sent) Kabuklu yeril iri 22- 22.50
" M orta 22.50 2L-
Levanı iç ithal malı 38.— 36.—
Ekstra İri İç ithal malı 40.— 36.-
Kuru üzüm (Llbresi=Sent) Thompson çekirdeksiz seçme ... U 1/4 H 1/4
Keten tohumu (BuQell=Dolar) »«• Mlnneapolls 3.22 3.85
Kiiliiy (L/>l)refli — «•••••••••» 78.25 38.37
Levha-lentks (100 llbrs dolar) 7.80 7.30
Londra Borsası
Keton tohumu (Tonu=Sterllng)
Bombay 65- 65 —
Kal kuta 63.50 68.—
Yer fıttoğı Hindistan 64.— 64 3/4
Bradford Piyasası
Tiftik İyi mal (Ubreal=FiyajL) 34.—Nom
" Sıra mıüj •’ '• 80.— ,,w
Yün Anadolu •• ° 20/21 20/21 °
M Trakya •• 18/21 18/31 ’•
İskenderiye Borsası

t
Sayfa 6
20 Mayıs 1950
4
—1.. >.1 ■ ■ ■
i
CHJIC411F
ELEKTRİKLİ
GENEH
r
TSrlıiy* Umum MumeıUli 7 KOÇ TİCARET T. A. Ş. ANKARA-
S . / :: j - - *
MÜTEAHHİT*, İNŞAAT SAHİPLERİNİN NAZARİ DİKKATİNE
/ Tfi AL
I

-* «L
Evet, bir buz dolabı alacaksanız, ne yapıp yapıp mutlaka bir General Electric alınız. Çünkü, otomobil memleketi ve en mükemmel buz dolaplarının vatanı olan Amerikada bile, en kıymetli otomobilin Cadillac olduğu nasıl münakaşa edilmiyorsa, en mükemmel buz [dolabının da General Electric olduğu herkesçe kabul edilmektedir. Bir G-E buz dolabına sahip olmak için evereceğiniz para, diğer Amerikan buz dolapları için istenilenden pek farklı olmadığına göre, kocasına * Alacaksak.... bunu alalım...» diyen bir ev kadını .en isabetli kararı vermiştir.
Devlet Orman İşletmesi
Giresun Müdürlüğünden:
1 — İşletmemiz Kayadibi bölgesinin Aksu sahil deposunda evsafı bozuk 634,326 M3. Ladin tomrukları 22.5.1950 tarihinden itibaren 15 gün müddetle açık arttırma ile satışa çıkarılmıştım,
2 — Açık arttırma 5.6.1950 pazartesi günü saat 15 te (•-reSUn işletme Müdürlüğü binasında toplanacak komisyon önünde yapılacaktır.
3 — Arttırmaya konan beher metreküp Lâdin tomruğunun mmuinnıen bedeli 20 liradır. Yüzde 7,5 hesabiyle muvakkat teminatı 951 lira 50 kuruştur.
4 — Bu işe ait satış şartnamesi Ankarada Orman Genel MOlJUrlüğünde Samsun, Ordu, Trabzon İşletmeleriyle İşletme-poizdto ve Kayadibi Bölge Şefliğinde görülebilir.
5 — isteklilerin belirli gün ve satte müsbit evrak ve ilk teialnatlariyle komisyonumuza müracaatları. (6739)
Kumaş alacaksanız acele ediniz...
AYDA 1 GÜN
BEDAVA KUMAŞ PİYANGOSUNUN SON ÇEKİLİSİNE
1

30 Haziran 1950 tarihinde yürürlüğe girecek olan değişiklikleri de ihtiva eden
GÜMRÜK TARİFESİ KANUNU
VE
İTHALÂT UMUMÎ TARtFESt Satışa arzedildi
TEVZİ YERİ:
Galata: Eski Kredi Liyone arkası Melek Han No. Tel: 43721
10
* ■ ■ ■ ! ■ — ■ ■■■■■— I —■
İzmir Belediye Başkanlığından:
Fuar sahasında Vakıflar paviyonu ile Tekel paviyonu arasında yaptırılacak olan sergi salonu binasının B. kısmı inşaatı Fuar Müdürlüsündeki keşif ve şartlaşması gereğince kapalı zarfla eksiltmeye konulmuştur. Keşif bedeli 49978.91 lira ve geçici teminatı 3748 liradır. Bu işe girebilmek için Fen İşleri Müdürlüğünden belge almak lâzımdır. İş eksiltmesi 5.6.1950 pazartesi günü saat 15 tedir. İsteklilerin 2490 sayılı kanunun tarifatı dairesinde hazırlayacakları teklif mektuplarını ihale günü en geç saat 14 de kadar Encümen Başkanlığına vermeleri lüzumu ilân olunur. (6698).
MÜMESSİL ARANIYOR
Hublon ihraç eden eski ve kudretli bir Alman firması, bira fabrikaları ve toptancılar nezdinde tanınmış bir mümessil aramaktadır.
Annoncen ■ Expedition E. Kunzı


Nürnberg 4. (Almanya) No. 3492
Adresine müracaat edilmesi rica olunur.

Hm ■

BAND AMYANT ALINACAK
Devlet Demiryolları, Haydarpaşa
Satınalma Komisyonundan :
1 — 8000 metre (Takriben 584 kilo) Band amyant açık eksiltme İle satın alınacaktır.
2 — Muhammen beledi 6424 lira olup muvakkat teminatı 481 İba 80 kuruştur.
3 — Buna ait şartname komisyonda/- narasın olarak dağıtılmaktadır.
4 — Eksiltme 20 haziran 1950 salı günü saat 10.30 da Haydarpaşa Gar binası daimindeki Haydarpaşa Satmalına Komisyonunda yapılacağından arzu edenlerin vaktinde komisyonda hazır bulunmaları. ((7046)
GÜN KALDI
Çekiliş 1 haziran saat 11 dedir. Herkes gelebilir.
Kumaş ve İthalât T.A.Ş.
Eski KULA, Bahçekapı 32
TÜRK TİCARET
BANKASI
SERMAYESİ : T.L. 4.400.000
İHTİYATLARI ; T.L. 1.876.186
1950 ikramiye Plânımızın
2 nel çekiliş tarihi
10 Haziran 1950
Bu Çekilişe
İştirak edebilmek için MÜŞTERİLERİMİZİN
31 MAYIS 1950 AKŞAMINA laıdar Bankamızda hlr hesap açmaları kâfidir.
Bu çekilişin biıyiik ikramiye*!

10.000 Liradır
Ayrıca
8 adet 1000. Liralık
100.
12 „
ve muhtelif para ikramiyeleri vardır
M
Bandolar,
/.AVABÖEAR,
Rezervuarlar.
Kare Fayanslar,
BöER (su İSLTMA CİHAZLARI), Helalar ( alaturka-alaeranca) İLE
HEF BÜVÜKLÜK7E CECÎK RADYATÖRLER
ÇELİK, DÖKME KAlOtiFEB KA2A fil ARI MU
•*
MUHAKKAK SURETTE GORUTKUZ
77TAŞ„Tıcarat Türk A.Ş.
İSTANBUL -BAHÇEKAPI TİCARET BANKASI HAN! Tti, 24736
ANKARA BÜROMUZ, „(yDfiNI KOÇAK HAN kvKCÜ KAT Tof, '/2 7JS
ÇAMAŞIR MAKİNELERİ
ve •
ELEKTRİK SÜPÜRGELERİ
En çok beğenilen
DÜĞÜN HEDİYELERİDİR
M ATAŞ
G AL AT A T A H i R HAN- Tel. : 44996



En temiz, en itinalı servis * Konfor * Eğlence * Sürat
Yaz Seferlerinde Cazip Yenilikler
Akdeniz Yolcu Navlunlarında % 20 ■ 40 Tenzilât
BATI AKDENİZ HATTI : İstanbul - Pire - Napoli - Marsilya - Cenova DOĞU GÜNEY AKDENİZ HATTI : İstanbul - İzmir - Pire - Rodos -
Limasol - Beyrut - İskenderiye - Napoli - Marsilya - Cenova - Napoli -İskenderiye - Beyrut - Limasol - Rodos - Pire - İzmir - İstanbul.
ÇINAR
2 haziran cuma gününden itibaren sevilen bir müzikle meşhur İspanyol artisti
RAOUİTO SERANO
ve
JOSE DİAZ’ı
takdim eder.
ÇINAR - Yeşilköy
| Telef. 18. 2
İSTANBUL ASLİYE 1 ÜNCÜ TİCARET MAHKEMESİNDEN: 950/ÖÖ Aron ve Nesim Kanati tarafından Türkiye Garanti Bankası Çemberlitaş şubesine çekilen 4/5/1950 tarih ve 14533 numaralı ve (5501 Türk liralık meblâğı ihtiva eden çekin hâmili. Kula Mensucat Fabrikası T. A. Şirketi tarafından zayi edildiğinden bahisle iptali müs teflt - hâmil, Kula Fabrikası T. A. Şir. tarafından talep edilmiş olduğundan Ticaret Kanununun 638 inci maddesi gereğince 45 gün zarfında mezkûr çeki bulanın mahkemeye ibraz etmesi lüzumu, aksi takdirde iptaline karar verileceği ilân olunur. 25-5-1950.
na-yılı içinde Amerika-ettiğimiz döşemelik 5-8-1949 tarih ve lu 20781 lira 29 ku-
ZEİTUNG FdR DEUTSCHLAND
fllmanyanın en mühim siyasi ve bilhassa İktisadî gazetesi
® Dünya iktisadiyatı hakkında size en iyi malûmatı verir.
Alman sanayiinin mümessilliğini almak isteyenler ve Türk mahsullerini satmak arzusunda bulunan tüccarların bu gazeteye verecekleri ilânlar, kendilerine en büyük faydayı ♦emin eder.
YENİ İSTANBUL TEVZİAT VE İLÂNCILIK LTD. ŞİRKETİ, VERECEĞİNİZ İLANLARI KABUL VE HAZIRLAMA İŞLERİNE YARDIM EDER.
Telgraf : HETLO - 1STANBUI
Telefon : 44756 - 57
«

IlAncilik Aleminde yen! bîr devir
KULE
L E R I
AÇACAK OLAN
M İ Z E


İLÂN
VERMEK
1 S T t Y
ORSANIZ
ACELE
E D I
N I Z !
44756-44757
V
Zayi Gümrük Makbuzu
Kooperatifimiz ortaklığı mına 1949 dan i*hal kadifelerin 198681 No.
ruşluk gümrük makbuzu kaybolmuştur Yenisini alacağıma dan eskisinin hükmü yoktur.
(714»
İstanbul Umum Mobilyacılar ve Döşemeciler Kooperatifi
Manisa Belediyesinden:
İtfaiye teşkilâtımız için 200 metre 30 atmosfere mütehammil 110 milimlik keten hortum ah-nacaktır.
Satıcıların fiyat tekliflerini 20-6-1950 tarihine kadar Manisa Belediye Başkanlığına bildirmeleri ilân olunur.
Adana için İngilizce bilen bir dadı aranıyor
Adanada bir ailenin ço-; uldarına bakmak üzere İngilizce bilen bir dadıya İhtiyaç vardır. Talip olanların Tersane caddesi 144/146, Galata adresine müracaat-leri. •

SATILIK OTOMOBİL
1949 modehe Ford marka, fıstıki renkte, yeni vaziyettedir.
Maçka, İzmir Palasta görülebilir. Telefon: 61011
HAZİRAN AYININ KARNELERİNİ ALMAYI UNUTMAYINIZ. SİZE BİRÇOK FAYDALAR TEMİN ETMEKTEDİR.
Gazete satan fanınmış tütüncü dükkânlariyle müvezzilerden alabilirsiniz.
BULAMAZSANIZ BEYOĞLU KAYMAKAMLIĞI KARŞISINDAKİ GAZETEMİZ İDAREHANESİNE MÜRACAAT EDİNİZ. Telefon : 44766 - 57